Mendiz mendi (paisaia kulturalak), mendez mende - Gipuzkoa ...

mendiz-mendi mendez-mende
0-200 m-ko garaiera: lurralde-paradoxak
Egia da gipuzkoar askori iruditzen zaiela hirigune gogor eta
deserosoetan “itota” bizi direla. Hein handi batean, herritar
askok lurraldearen errealitatearen irudi desitxuratua dutelako
gertatzen da hori. Izan ere, 0 kotatik, hau da, hirigune
handien eta haranen hondoko azpiegituren (N-1 errepidea,
trenbidea eta abar) ikuspegitik ikusi ohi dute ingurunea. Zifrek
adierazten dutenaren arabera, ordea, Gipuzkoako lurraldearen
% 6 baino ez dago urbanizatuta (hiriguneak,
poligonoak, errepideak eta azpiegiturak, harrobiak eta zabortegiak).
Lurraldearen % 20 hiri-inguruek eta landa-inguruneek
osatzen dute. Gainerako % 74, berriz, basoz eta
mendiz osatuta dago, ingurune naturalaz, alegia.
Gipuzkoa 0-200 kontzeptua gure probintziaren lurralde-errealitatea
era adierazgarrian laburtzen duen lurralde-paradoxa
bat da. Izan ere, hortxe bertan, herri eta hirietatik hurbilhurbil
(ibilbide labur bat eginez), beste Gipuzkoa bat dugu: Gipuzkoa
berdea. Horretan datza gure lurraldearen paradoxa
handia. 100-200 metroko desnibelera iritsiz gero, erabat aldatzen
da lurraldearen ikuspegia. Adibidez, lurralde berean
eta etxe berean bizi diren bi senidek bi “mundu” edo leku
desberdinetan egin dezakete bizitza. Bat haran-hondoko Gipuzkoa
hiritarrean egon ohi da, N-1 errepidearen inguruko
Gipuzkoan, alegia (0 kotan). Besteak, berriz, 200 m-ko kotako
Gipuzkoa berdean egin dezake bizitza. Bertatik ibilbide labur
bat eginez gero, haranen beheko aldeko “hiri-sentsazioetatik”
ihes egin dezake.
De 0 a 200 mts.: paradojas territoriales
Es cierto que muchos gipuzcoanos y guipuzcoanas tienen la
sensación de vivir “ahogados” en espacios urbanos duros, poco
acogedores. Ello se debe en gran medida, a que una parte importante
de la ciudadanía tiene una percepción de la realidad
territorial ciertamente distorsionada, debido, principalmente, a
que contempla cotidianamente su entorno desde la cota 0,
desde la perspectiva de los grandes centros urbanos y las infraestructuras
de fondo de valle (N-1, ferrocarril,…). Pero la
terca realidad de las cifras indica que solo el 6% del territorio
gipuzcoano está urbanizado (cascos urbanos, polígonos, carreteras
e infraestructuras, canteras y vertederos), frente a un 20%
de zonas peri-urbanas y entornos rurales y, finalmente, un abrumador
74% de bosques y montañas (medio natural).
El concepto Gipuzkoa 0-200 es una paradoja territorial que
sintetiza de forma elocuente la realidad territorial de nuestra
provincia. Porque ahí mismo, a las puertas de nuestros pueblos
y ciudades, al alcance de un simple paseo, tenemos esa otra
Gipuzkoa, la Gipuzkoa verde. Esta es la gran paradoja de nuestro
territorio, 100-200 metros de desnivel suponen que cambie
completamente la perspectiva y visión del territorio, y así,
dos familiares que comparten techo, que residen en una
misma casa, en un mismo territorio, pueden vivir en “mundos”
o lugares diferentes. Uno vive la Gipuzkoa urbana de
fondo de valle, la de la N-1 (cota 0) y el otro puede vivir esa
otra Gipuzkoa verde, de cota 200, en la que con un simple
paseo logra evadirse de las sensaciones “urbanas” de los fondos
de valle.
15