Mei, gas le ti a pit ma? Zeitindah ka awntthan
khawh hna lai?
Mei a kangh lio ahkhan himnak ruangah Meithat Bawi nih mei, gas le ti
kha a phih khawh men.
Insurance na ngeih ahcun na insurance company nih mahhnapawl kha
awntthan dingah an in khaanpiak khawh. Na ngeihlo ahcun nangmahtein
na tuah a hau lai. Telephone in company pawl le thilremhtupawl kha na
chonh hna lai.
Na mei, ti le gas an petu company pawl nihkhan a thiammi an thlah hna lai
i a rawkmi kha an zoh, an remh dih hnuah an in pehpiaktthan lai.
Thawngpaang hlattupawl kaahin zeidah an tuah?
Thawngpaang thanhtupawl nih khan mei kanghnak kong kha an thanh
theu. Thawngpaang hlattu nih biahal dingah an nawl ahcun a bia
lehding le lehloding kha nangmah nawl a si. A bia leh dingah naa timh
ahcun an hal hlaanah zeibantuk bia dah na ka hal lai tiah hal hmasa.
Meithattu zong kha an bawmtu le chimpiaktu ah na nawl khawh.
Bia an in halmi na sia-a-remlo ahcun an haltu kha ngol dingah na
chimh khawh. Mei kanghnak kong an theih hlaan le hlathlainak an tuah
lio ahcun thawngpaang hlattupawl sinah zeihmanh chimlo kha a tthabik.
Pakhatkhat chonh ka duh hna, a hodah ka chimh
khawh lai?
Na inn mei nih a kangh i lungrethei le vansaang in na ummi kha cu
a tongbalmi nih an in ciomi a si. Asinatein nangmah le na chungle nih
khan zeitindah kan tuarin lai timi kha theihthiam a hau. Bomhnak na
hal kha a biapi i na lungretheihnak kha na cungkhat, hawikom le
mihnemtu/ruahnakpetu (counsellor) sinah chim hna.
Meithat Zung ah Pasator a ttuanmi zongnih khan nangmah le na
chungle kha bomhnak an pek khawh hna. Meithat bawi nih khan
a mah kha na inn ah an auhpiak hna lai i lunghnemhnak le hmailei
kong an ruah hna lai. Zeitikcaan poahah an bawm khotu zung le bu
tampi an um.
Nazi 24 chung bomhnak hal khawhnak
nambarpawl:
FESA Chaplain (08) 9485 7800
(phone na chonh lai i bia na chiahtaa a hau)
Crisis Care (08) 9223 1111
The Samaritans (08) 9381 5555
Lifeline 13 11 14
Na inn meithatpawl an bawi cu _____________________ a si.
An mah cu ______________________ Meithat Zung in an si.
_____________________ caan ah.
An telephone nambar cu _________________________ a si.
Na meithat bawi nihkhan na chimmi cung in zeidah na
tuahawk a si timi kha a tanglei ningin an zahpiak lai:
Insurance na ngeih ahcun:
Na insurance company chawn
Na insurance company nih a tangleipawl kong ah bomhnak
an in pek lai:
laakhruak umnak inn
laakhruak tirawl le hnipuan
a rawkmi thianh awkah company pakhatkhat tolrelpiak
mei, gas le ti zohpiak le pehpiaktthan
Na insurance company nih a tanglei kong pawl ahhin ruahnak
an in pek lai:
na inn himnak dingah a hodah na chonh lai
insurance leiin a rawktu zohawkah an thlahmi zeitik a rat lai
na inn a rawkmipawl a remhtu ding zeitikah na chonh khawh lai
Insurance na ngeihlo asiloah na chiahning (policy) nih a liam khawhlo
ahcun a tanglei hi chawn hna:
laakhruak harnak tongmi umnak, rawl le hnipuan petu bu le zung pawl
na inn a cawng hngatu company
bomhnak le hnemhnak petu bu le zung pawl (Meithat Zung ah Pasator A
Ttuanmi telhchihin)
a rawkmi an thianhpiak khotu company
mei a rawkmi an remhpiak khotu
ti a rawkmi an remhpiak khotu
na inn an remhpiak khotu company.
Theihternak
Mah ca i aa ttialmipawl hi Nitlak Australia Meithat le Mikhamhtu Zung –FESA nih mipi
himnak caah manlo in a pekmi a si. A chung i a ummipawl hi a hmaan i zumhawktlak a si
tiah mah ca chuahlio ahcun ruahmi a si. Asinatein bochanawktlak a sile a hmantaktak le
taklo cu FESA nih aamahakhanglo i mahning in zulh ruang ah harnak tonsual le a baumi le
hralhsualmi a umsual zongah ttuanvo a laalo. Mah ca hi mipi theihternak caah chuahmi a
si i zei ka tuahlai timi cu a reltu nih a mahtein a hlat i a cawnding a si.
OCTOBER 2010
INN MEI NIH A KANGH DIH
IN TUAHAWK THILPAWL...
FIRE SAFETY
NA INN MEI NIH A KANGH DIHIN
ZEIDAH NA TUAH KHAWH
IN YOUR
HOME
Government of Western Australia
Fire & Emergency Services Authority
Chin
Na inn kha mei nih a kangh i a hrawh
ahcun na lau kho i lungawttawm
zongin na um kho. Zeidah a cang timi
kha intuarawk zong ah naa harh ko
lai. Mah kha cu an ton ciomi a si ko
i a caan nih na lungretheihnak kha a liampi
te ko lai. Caankarlakah nangmah tein
naa zohkhenh khawh tthannak hnga thil
tampi na tuah khawhmi a um.
Mah catlap nihhin zeithilpawl dah na tuah
khawh, hnipuanfenheih khuaikaa ahdah
na laak khawh le inn ah na um khawh tilo
ahcun khuaikaa ahdah na kal khawh timi
tehna an chimh lai. Na inn mei a thattuhna
an bawi zongnih khan an bomh khawh.
Tuzaan umnak ka ngei tilo. Keimah le ka chung
le zeidah kan can lai?
Na inn kha insurance na chiah ahcun na insurance company kha chawn
hna law laakhruak umnak inn an in tolrelpiak khawh. Na insurance
chiahning (policy) nih a ngeih. Zung ttumhnu zongah chonh khawh an
si ttheu. Insurance na ngeihlo ahcun chungkhat le rualchan sin zongah
na um kho.
A dang na tuah khawhrihmi hna cu Department of Housing (Cozah Inn
Tlaitu Zung) kha chawnhna law harnak caan tonruangah an chiahmi
inn le caan sau umnak inn an in pek khawh men. Asiloah Department
for Communities Crisis Care (Mipi Harnak Ton Lioah A Bawmtu Zung)
chawn hna.
Department of Housing, Homeless Advisory Service:
Manlo chonhnak 1800 065 892
(Zinglei 8 le Zaanlei 5 kar Nikhatni in Ningani tiang)
Department for Communities, Crisis Care:
(08) 9223 1111 asiloah manlo chonhnak 1800 199 008
(chun he zaan he)
Zeitindah ka insurance company an i telning a si?
Inn ngeitu na si ahcun na insurance company kha a ran khawhchung
in chawn hna. Minung pakhatkhat anrak thlah lai i a rawkmi le a man
an in tuakpiak lai.
Innhlang na si i innchung thilri caah insurance na chiah ahcun
innngeitu asiloah a aiawhtu (agent) na chonh lengah na insurance
company zong kha chawn hna.
Insurance ka ngeihlo ahtah?
A rawkmi kha nangmah tein na remh a hau lai asinatein na hawi le
chungkhat sinah khan bomhnak hal khawh i zuam.
Ka inn tah zaan ah a him lai ma?
Inn ngeitu na si ahcun insurance in mi pakhatkhat an thlah hlaan
tiang na inn himnak ttuanvo laakding kha na rian a si. Anmah nih khan
ruahnak an in pek lai i a herh ahcun kenttrektta pakhatkhat kha na
inn himnak tuahpiak dingah an fial hna lai. Hal ding na ngeih ahcun
na sang i a ummi palek sin zongah hal khawh an si.
A rawkmi kha inncung le a kampawl an si ahcun State Chungah
Laakhruak Harnak Toncaan ah Mibawmtu Bu, State Emergency
Service (SES) nih ruah khaangmi muka nganpipi hmang in le aa
longmipawl ttempiak in an in remhpiak khawh. Meithattu an bawi
asiloah palekpawl kha SES auhpiak dingin nawl hna asiloah 132 500
ah na chonh khawh.
Kan ngeihmi vialte mei nih a kangh dih. Zeitindah
ka chungle tirawl le hnipuan ka tolrelpiak hna lai?
Insurance na ngeih ahcun chawnhna law na insurance chiahning (policy)
in tirawl le hnipuan an in bomh khawh men.
Insurance na ngeihlo asiloah na insurance chiahning nih a liamkhawhlo
ahcun Ngakchia Huhphenhnak/Khamhnak Zung (Department for Child
Protection) asiloah Mipi Harnak Ton Lioah A Bawmtu Zung (Department
for Communities, Crisis Care) nih tirawl, hnipuan, laakhruak umnak inn
le a dang a herhmi an in bomh khawh.
Department for Child Protection:
(08) 9222 2555, manlo chonhnakl 1800 622 258
(zinglei 8 le Zaanlei 5 kar Nikhatni in Ningani tiang)
Department for Communities, Crisis Care:
(08) 9223 1111 asiloah manlo chonhnak 1800 199 008
(chun he zaan he)
Meithat Zung ah Pasator rian a ttuanmi (FESA Chaplain) zongnih khan na
herhmi an bawm khotu minungpawl he pehtleihnak an tuahpiak khawh.
Meithat bawi kha a mah he i tonnak kan tuahpiak tiah nawl asiloah
(08) 9485 7800 ah chonh khawh a si i bia (message) na chiahtaak lai.
Ka thilpawl ka laa kho lai ma?
Na inn a cheubaang lawng a kangh i mektthatbawi asiloah Meikanghnak
Kong Hlathlaitu nih innchung ah luhkhawh a si ko an ti ahcun a tanglei
thilpawl laak na herh kho men:
� nangmahsinak an fianh khotu catlap (bianaah mawttaw
monhnak laisen)
� a ba thil cawknak (credit card)
� chek lehhmah caukpawl
� phunglam nih a herhmi catlappawl (bianaah na inn
sachoah tibantuk)
� insurance catlappawl
� na sii dinding
� mithmaan
� hnachet nih an hmanmi thilri asiloah na pumpak caah
na herhmi thiri
� suingun, hmanthlak le DVDpawl
� a dang thil mansung na ngeihmi.
Asinatein thilripawl na laak hlaanah na insurance company kha hal
taa hna.
Mei nih khan ka inn a buai ter dih. Zeitikahdah
ka thianh khawh lai?
A tamdeuh cu meithatpawl nih mei hmihnak ah a thatthawngmi
(pressure) tipet an hman. Na inn ah rengtein na um khawhtthannak
hnga asikhawhchungin na innchungthilri le tthutdan-cabuaipawl kha
hrawhlo an i zuam.
Mei nih khan na innchung a kangh ahcun thianh a haumi pawl an
um lai. Meithat Bawi, Meikanghnak Kong Hlathlaitu asiloah Palek
Bawi sinah khan zeitikdah na innthianh thawk khawh a si lai tiah
hal. Hlathlainak asiloah zeiruangahdah inn mei nih a kangh ti hlatnak
a um ahcun hmun cheukhat pawl ah thianhnak nawl an in pe lailo.
Na insurance company zong ahkhan na insurance chiahning nih inn
thianhtu an hlaanpiak khoma tiah hal hna.
Meikanghnak Kong Hlathlaitu a rian cu zeidah a si?
Meithat Bawi nihkhan zeiruangahdah inn mei nih a kangh timi a theih
khawhlo ahcun Meikanghnak Kong Hlathlaitu a auh lai. Pakhatkhat
faaktuk in hma an put asiloah an thih sual ahcun palek zong an raa lai.
Hlathlainak an tuah lioah na inn himtein chiah kha Meikanghnak Kong
Hlathlaitu asiloah Palek Bawil i an rian a si. Himnak ding le hlathlainak
dawnkhaanlo ding ah minung an luh khawhnak hngalo na inn kha
khamnak hri in an kulh lai.
Innchung luh na herh sual ahcun Palek Bawi asiloah Meikanghnak
Kong Hlathlaitu nih an in zulh lai. Hlathlainak a dih hnu ah na inn
tolrelnak nawl kha nangmah an in pektthan lai.
Khangh Hramhrammi Mei Kong A Hlathlaitu Palek
an rian cu zeihdah a si?
Meikanghnak Kong Hlathlaitu nih khan a herh ahcun Khangh
Hramhrammi Mei A Hlathlaitu Palek a auh lai. Mei a kanghnak a ruang
kha lunghrinnak an ngeih, khangh hramhrammi a si tiah an ruah
asiloah a kanghnak sullam an theih khawhlo asiloah pakhatkhat an
thih ahcun meithatpawl nih Khangh Hramhrammi Mei A Hlathlaitu
Palekpawl kha an auh hna i rian an ttuantti tawn.