You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
specproeqti
`buntarebi~ / salome afxaziSvili
artisti axlodan
nadia wulukiZe / nino lomaZe
saavtoro
madaTaSvili / aka morCilaZe
werili londonidan
`cxovrebis skola / marika qoCiaSvili
arsena
jorjiaSvili
mxatvruli filmi
1921
saCuqrad
ivnisi 2012 #80
fasi 7 lari
gigi
TevzaZe
reqtori / maSo samadaSvili
N80, ivnisi 2012
4 cxeli Sokoladi
6 redaqtoris sveti
8 avtorTa svetebi
wardgena 10 Sako nikva, dizaineri, ilustratori
12 revoluciuri `arsena jorjiaSvili~ _ miTi da realoba
daviT buxrikiZe
anonsi 20 16 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
salome afxaziSvili
restornis kritika 20 operacia `buda bari~ Tamar kvinikaZe
saavtoro 22 saqsi ana korZaia-samadaSvili
24 sisulelis traqtati gaga naxucriSvili
26 cocxebis gamyidveli maia sariSvili
werili londonidan 28 axali adamiani _ artisti marika qoCiaSvili
istoria 36 gigi TevzaZe
reqtori maSo samadaSvili
artisti axlodan 46 vin aris nadia wulukiZe? nino lomaZe
interviu 52 interviu nikola CernokrakTan laSa oTxmezuri
specproeqti 56 `buntarebi~ salome afxaziSvili
literaturuli procesi 72 jazi literaturaSi nino natroSvili
saavtoro 77 madaTaSvili aka morCilaZe
moTxroba 82 konveiruli meTodis zogadi principebi gela Cqvanava
poezia 92 eka qevaniSvili, poeti
saubrebi abaJuris qveS 94 Cemi bebo _ nino ramiSvili nino suxiSvili
recenzia 96 receptebi, receptebi... diana anfimiadi
100 ukanaskneli romantikosi nugzar muzaSvili
104 ieriqonis vardi ina arCuaSvili
wignebi 106 mimoxilva
110 sicocxlis bankebi
112 dedoba saCuqrad
recenzia 116 ilaparakeT, mogonebebo daviT buxrikiZe
118 wertilebi da xazebi daviT buxrikiZe
120 naftalinSi Senaxuli panTeoni daviT buxrikiZe
122 ifiqre, vidre gaixdi daviT buxrikiZe
stili 124 iubileebi Tamar alaviZe
126 trendi
128 dri van noteni _ maRal modas + unikaluri printebi
132 balensiagas qudis evolucia Tamar alaviZe
134 romauli Canawerebi Tamar sulava
136 mamakaci qalebisTvis ariel levi
144 lubuteni dizainis muzeumSi Tamar alaviZe
ydaze gigi TevzaZe
foto levan xerxeuliZis
edaqtoris sveti
mTavari redaqtori
Tamar babuaZe
`stilis~ redaqtori
Tamar alaviZe
`literaturis~ redaqtori
rati qarTveliSvili
redaqtorebis asistenti
mariam samadaSvili
vebgverdis redaqtori
nino jafiaSvili
artredaqtori
arCil TabukaSvili
dizaini
Tornike lorTqifaniZe
koreqtori
Tamar RonRaZe
nomerze muSaobdnen:
nomerze muSaobdnen: nino lomaZe, laSa
oTxmezuri, salome afxaziSvili, marika
qoCiaSvili, maSo samadaSvili, nino
natroSvili, ana korZaia-samadaSvili,
gaga naxucriSvili, maia sariSvili, nino
CimakaZe, daviT buxrikiZe, aka morCilaZe,
nugzar muzaSvili, ina arCuaSvili, diana
anfimiadi, Tako sulava.
foto:
levan xerxeuliZe, maka gogalaZe, Luke
Hays
ilustracia:
Sako nikva, maia sumbaZe, Tako baqraZe.
gamomcemeli
Sorena SaverdaSvili
biznesis ganviTarebis menejeri
rusudan furcelaZe
partniorebTan urTierTobis
menejerebi:
qeTevan qavTaraZe, mariam miqelaSvili,
sofo papunaSvili, nino goniaSvili,
qeTevan lekiSvili.
distribucia
mixeil gedeniZe
gamomcemloba:
Sps `media hausi dekomi~
misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo
JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05
sxva gamocemebi:
`liberali~, `biznesi-adamianebi,
meTodebi, strategiebi~, `dialogi~,
qarTuli Rvinis gzamkvlevi
stamba:
`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,
tel.: 235 70 02
Jurnali gamodis 2004 wlis
25 dekembridan
© `media hausi dekomi~ saavtoro
uflebebi daculia. JurnalSi
gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi
an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis
nebarTvis gareSe akrZalulia.
`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori
ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.
6 cxeli Sokoladi
elementi
`ramdenime wlis win, erTi istoria movismine. maswavlebeli 6 wlis bavSvebs
xatvis gakveTils utarebda. ukana merxze patara gogona ijda da
oci wuTis ganmavlobaSi TavauReblad xatavda. maswavlebelma hkiTxa:
_ ras xatav?
_ RmerTis suraTs.
_ rom aravin icis, rogoria RmerTi?
_ hoda, axla ecodinebaT.
…patarebi saocrad endobian TavianT fantazias, romelsac roca
vizrdebiT, vkargavT. ironiulia, rom swored ganaTlebaa amis mizezi.
Sedegad ki, bevr Cvengans aRarc ki axsovs, risi niWi hqonda, anu arc is
icis, risi miRweva SeuZlia~, _ ramdenime dRis win ganaTlebis eqspertis,
ser ken robinsonis wignis kiTxva daviwye da sakuTari SvilebiT dawyebuli,
Jurnalis am nomriT damTavrebuli, bevr rameze davfiqrdi.
gigi TevzaZes, interviusTvis, 2009 wels Sevxvdi. ilias universiteti
sami wlis daarsebuli iyo. maSin Cems statias mwvave kritika mohyva _ ar
iyo kritikuli Sefasebebi, ar iyo kompromisebi, ar iyo is yvelaferi,
ris xarjzec gigi TevzaZe didi tradiciebis mqone saganmanaTleblo
centrebis baton-patroni gaxdao. axla vambob `aRsarebas~: maSin me,
Tsu-s kursdamTavrebuls, `qseroqsebis~ da `Cawyobebis~ epoqidan mosul
adamians, gulwrfelad momxibla Tanamedrove sauniversiteto gana-
Tlebis ideam _ razec gigi TevzaZe axlac xatovnad msjelobs. Tumca,
gamoxda xani. Tvalsawieri gafarTovda da roca ken robinsonis wignamde
logikurad mivedi, gaviazre, rom 2012 wels ganaTlebis is modelic
ki, romelmac 2009-Si momxibla, moZvelebulia. ken robinsoni Tu marika
qoCiaSvilis werilis gmiri, alan de botoni, ganaTlebis sistemis
kardinalur cvlilebaze gvelaparakebian; gveubnebian, rom kacobriobis
istoriis axal epoqaSi sxva ramea mosafiqrebeli; adamianuri SesaZleblobebis
sruliad axali paradigma, romelic bavSvobaSi Catovebul
niWs/gatacebas/unars gvapovninebs.
amasobaSi CvenTan sul sxva diskursia. axali Taobis `buntarebi~ fxizldebian
da gaprotestebas cdiloben. Tumca, maTi moTxovnebi mxolod
Canasaxi da fundamentia imis, rac Semdeg etapzea saocnebo da mosaTxovni.
rodis davxuravT am turs da axal etapze gadavalT?
P.S. `sityva `elements~ im punqtis mosaniSnad viyeneb, sadac erTmaneTs
Sexvdeba is, risi keTebac gviyvars da rasac realurad vakeTebT. yvelas
Tavisi `elementi~ aqvs sapovneli~, _ wers ken robinsoni.
Tamar babuaZe, mTavari redaqtori
avtorTa svetebi
8 cxeli Sokoladi
marika qoCiaSvili
_ razea Seni statia?
_ `cxovrebis skolaze~.
_ es raime religiuri dajgufebaa?
_ ara, ara, (iqneb ki?) alan de botonis
daarsebuli skolaa. axalgazrda filosofosi,
xom gagigia?
vcdilob gavixseno, ra iyo Cemi pirveli
asociacia, roca babum (Tamar babuaZe)
Cemi studenturi cxovreba amiforiaqa,
`cxovrebis skola~ mixsena da
statiis dawera SemomTavaza.
ar maxsendeba, mec religiasTan davakavSire
Tu ara, Tumca, raki adamianebs
msgavsi asociaciebi uCndebaT, e.i. alan
de botons Tavisi miznisTvis miuRwevia.
sxvadasxva religiebidan naqurdali
ideebiT, botonma miwisqveSa aTeisturi
seqta Seqmna, sadac fexi Tu Sedgi, iseT
komforts Segiqmnian, rogorc fizikurs,
ise suliers, rom, albaT, rTuli
iqneba, cdunebas gauZlo da kvlavac ar
mogindes ukan dabruneba.
frTxilad iyaviT, Setyuebas SuSis
karidanve ecdebian warweriT _ Ideas to
live by. es kari `uwyinar~ wignis maRaziaSi
SegiyvanT. Tumca, mTavari is aris,
ra xdeba wignis maRaziis qvemoT.
axali adamiani _ artisti
gv. 28
laSa oTxmezuri
`xandaxan Seni agnosticizmis bevrad
ufro kargad mesmis, vidre Cemi rwmenis.
rwmena ampartavnulia~, _ miTxra erTxel
parizis wminda sergis marTlmadidebluri
Teologiis institutis reqtorma da Cemma
megobarma, mama nikola Cernokrakma.
wminda serafimes eklesiaSi, sadac igi
mRvdelmTavaria, sxvadasxva rwmenisa da nacionalobis
adamians waawydebiT. eklesia,
romelic parizis turistul RirsSesaniSnaobad
iqca, inteleqtualur klubs ufro
hgavs. Tavad nikola Cernokraki garegnobiT
el grekos rainds waagavs, xolo misi
daxvewili da momxibvleli iumori adamians
erazm roterdamelze ufro afiqrebinebs,
vidre Tanamedrove inteleqtualze.
wminda mamebis nawerebis gamomcemels
da komentators, erazm roterdamels,
arasdros avi sityva ar warmouTqvams
qristianul tradiciaze, wmindanebis kultze
Tu kurTxevaze, Tumca daxvewili iumoriT,
Semparavad aRniSnavda, rom arc
marxva da arc raime sxva rituali qristians
RmerTTan ar aaxloebs.
nikola CernokrakTan interviu, romelic
`cxeli Sokoladis~ am nomerSi ibe-
Wdeba, ramdenime Tvis winaa Cawerili. Znelia
Tu ara moRvaweoba marTlmadidebeli
moZRvrisaTvis iseT qveyanaSi, sadac religia
sajaro sivrceSi warmodgenili ar
aris, ra aris Tanamedrove marTlmadideblobis
gamowveva, ramdenad Sors SeiZleba
wavides eklesia bibliuri teqstebis
adaptirebis procesSi, rogori unda iyos
eklesiisa da mecnierebis urTierToba Tanamedrove
samyaroSi? am kiTxvebze, mama
nikolas gulwrfeli da Rrma pasuxebi,
vfiqrob, saintereso unda iyos qarTveli
mkiTxvelisTvis.
interviu nikola CernokrakTan
gv. 52
maSo samadaSvili
gigi TevzaZe `pregoSi~, saerTo megobrebis
wreSi gavicani. im dRes gamolaparakebac
ver gavbede, raRacnairad distanciuri
da qedmaRali momeCvena. ramdenime
Sexvedris Semdeg, roca ganaTlebaze Camovarda
saubari, mec CaverTe da mas Semdeg
Cveni saubrebis Tema, ZiriTadad, ganaTleba,
universiteti da literaturaa.
masze dawerac literaturam gadamawyvetina,
roca gigim `ostati da margaritas~
wakiTxva mirCia da dampirda, rom mogvianebiT
Cems STabeWdilebebs aucileblad
gaiziarebda. ra Tqma unda, maSinve vifiqre,
rom amisTvis verasdros moiclida, Tumca,
ramdenime kviraSi SeTanxmeba Semaxsena da
TavisTan, universitetSi dampatiJa. Cveni
4-saaTiani saubris Semdeg mivxvdi, ratomaa
gigi TevzaZe CemTvis saintereso da CavTvale,
rom adamiani, romelic asakis miuxedavad,
Zalian axalgazrdulad da Tanamedroved
azrovnebs, mudmivad siaxles eZebs,
bevr saintereso ambavs hyveba da sakuTari
Tavis dacinvis SesaSuri unari aqvs, sxvebisTvisac
mimzidveli unda yofiliyo. muSaoba
advili ar yofila. vicodi, rom gigi,
ubralod, mravalferovani interesebis
mqone adamiani araa, misi gadawyvetilebebi
mudmivad xdeba sazogadoebrivi vnebaTaRelvis
sagani. amis miuxedavad, ver
vipove (bevri da mondomebiT veZebe) erTi
adamianic ki, romelic mas argumentirebulad
`daupirispirdeboda~/Riad gaakritikebda.
respondentebis aryolas isic
daemata, rom intervius yvelaze vrceli
monakveTi diqtofonma ar Caiwera, amasobaSi
gigi erTi kviriT stokholmSi gafrinda
da masalaze muSaobis dasruleba
kidev ufro saTuo gaxda. axla, stambam Tu
araferi moiwia, wesiT, ukve am svets unda
kiTxulobdeT.
reqtori
gv. 36
wardgena
Sako nikva
dizaineri, ilustratori
Sako nikva 21 wlis dizaineria, wels samxatvro
akademiis modis dizainis fakultets amTavrebs,
Tumca miaCnia, rom akademiaSi CabarebiT Secdoma
dauSva, amisTvis mas ramdenime argumenti aqvs:
garda imisa, rom swavleba zedapirulia da arc
leqtorebi arian dainteresebuli studentebTan
aqtiuri muSaobiT, dizainerebs ar aqvT saSualeba
yoveldRiurad ganviTardnen, rac Sakos TqmiT,
aucilebelia profesionalad CamoyalibebisTvis.
swored am pretenziebis gamo Sako meore kursidan
leqciebze aRar dadis da mTlianad TviTganviTarebazea
gadasuli. swavlis gagrZelebas belgiaSi,
Royal Academy of Fine Arts-Si gegmavs, es saswavlebeli
ki msoflio inteleqtualuri modis saZirkvlad
iTvleba. SakosTvis, romelic tansacmels xelovnebad
aRiqvams da ara daWril da Semdeg awyobil
naWrad, es adgili zedgamoWrilia, Sako ambobs,
rom antverpenSi wasvla mas inteleqtualuri modis
sworad aRqmas da gaazrebas aswavlis.
wasvlamde ki gamofenas moawyobs, romelzec mis
ukanasknel multimedia-proeqts `It's all about me~
warmoadgens. proeqti, moicavs rogorc kostiums
da ilustracias, aseve video-arts da skulpturas.
10 cxeli Sokoladi
gv. 80 gv. 84 gv. 86 gv. 88
am mediebis daxmarebiT Sako Seecdeba sazogadoebas
sakuTari Tavi da is protesti aCvenos, romelic
garemos mimarT uCndeba.
miuxedavad imisa, rom Sako Zalian axalgazrdaa,
modis sferoSi ukve aqvs warmatebebi: 2010 wels
Tbilisis modis kvireulze, damwyebi dizainerebis
konkursSi gaimarjva, imave wels monawileoba mii-
Ro saqarTvelos modis kvireulis damwyebi dizainerebis
konkursSi, 2011 wels ki axalbeda dizainerebis
konkursSi `BE NEXT~.
garda dizainisa, Sako akeTebs ilustraciebs. xatavs
yovelTvis xeliT, radgan kompiuteruli mxatvroba
uinteresod eCveneba. bevri artistisgan gansxvavebiT,
formamde ideiT ar midis, winaswar arasdros
icis, ras daxatavs, mxolod im wams gaCenil emociebs
gadmoscems. ZiriTadad, tuSs da akvarels iyenebs.
saqarTveloSi Sakos ZiriTadi profesiiT muSaoba
Zalian rTulia, Tumca `Tbilisi molSi~ Visual
Merchandiser-obac araa modis sferodan Sors, miT
umetes, rom es saqmianoba, rogorc Sako ambobs, mis
arts kvebavs.
Sakos namuSevrebis naxva mis pirad feisbuq-gverdze
SegiZliaT.
wardgena
`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli
revoluciuri `arsena jorjiaSvili~ _ miTi da realoba
qarTuli kinematografis
istoriaSi `arsena jorjiaSvilma~
mcire, magram
mainc garkveuli miTologiuri
warmodgena dagvitova
istoriul-revoluciuri
Janris Sesaxeb. 50-wuTiani
mxatvruli filmi qarTuli
kinos cnobilma reJisorma,
ivane perestianma
1921 wels gadaiRo. mas safuZvlad
udevs 1905 wlis
revoluciuri gamosvlebis
erT-erTi epizodi, rodesac
depos muSam, arsena
jorjiaSvilma, gaficuli
proletarebis gadawyvetilebiT,
revoluciuri
moZraobis mTavari mteri,
generali aleqsandre griaznovi
mokla.
am teroristuli aqtidan
daaxloebiT erTi wlis Semdeg
arsena jorjiaSvili
Seipyres da metexis cixe-
Si mokles, Tumca revolucioneri da teroristi
uSiSrad Sexvda sasamarTlos mier gamotanil gana-
Cens...
ukve is faqti, rom scenaris avtori klasikosi
mwerali da dramaturgi Salva dadiania, xolo operatori
_ imdroindeli kinoteqnikis pioneri aleqsandre
diRmelovi, `arsena jorjiaSvils~ gacilebiT
mniSvnelovan ganzomilebas aniWebs. es aris
pirveli qarTuli mxatvruli filmi revoluciis
Temaze. aSkara ideologiuri ganwyobisa da arcTu
sanimuSo esTetikis miuxedavad, dRevandeli gadasaxedidan,
films miTiuri da istoriuli mniSvneloba
aqvs.
arsena jorjiaSvilis rols cnobili qarTveli
kinoreJisori, saxelmwifo da xuTgzis stalinuri
premiebis mflobeli, mixeil Wiaureli asrulebs.
sadebiuto rolma mas imdenad didi warmateba moutana,
rom kinoSi Semdegac xSirad iwvevdnen rogorc
msaxiobs. iTamaSa osman-aRa `suramis cixeSi~
(1922), epizoduri roli filmSi `dakarguli saunje~
(1924), jondo filmSi `naTela~, (1926), adamis
Zmiswuli `xanumas~ pirvel versiaSi (1927)...
12 cxeli Sokoladi
avtori daviT buxrikiZe
aRsaniSnavia, rom `arsena
jorjiaSvili~ pirvelad
uCvenes 1924 wels, lionis
saerTaSoriso gamofenaze.
`suramis cixesTan~ (reJisori
ivane perestiani) da
`moZRvarTan~ (vladimer
barski) erTad.
mixeil Wiaurelis garda
erT-erT mTavar rols
(voroncov-daSkovs) Tavad
ivane perestiani TamaSobs.
danarCen rolebs ukve
aRiarebuli kinomsaxiobebi
_ alisa qiqoZe (nino), nino
doliZe (arsenas da), elisabed
CerqeziSvili (arsenas
deda), nikoloz iaCmenovi
(generali griaznovi), aleqsandre
imedaSvili (revo-
lucioneri muSa).
ivane perestiani ta-
ganrogSi daibada. misi
karieris dasawyisi kinosaaqciosazogadoeba
`xanJonkovsa da
kompanias~ ukavSirdeba.
kerZod, films `nu erekeerekebi, meetlev, cxenebs~, romel-
Sic mTavari roli Seasrula. 1917 wels sakuTari
scenariT gadaiRo komediuri Janris filmi `Txebi,
bekeka, Txebi~. iyo sazogadoeba `mSobliuri kinematografiis
kavSiris~ Tavmjdomare; muSaobda ruse-
Tis sxvadasxva kinostudiaSi.
1921 wels Camodis saqarTveloSi da ganaTlebis
saxalxo komisariatTan arsebul kinoseqciaSi iwyebs
muSaobas. 1926-1928 wlebSi odesis kinostudiaSi
gadaiRo `zvavi~ da `Wori~. 1928-1932 wlebSi muSaobda
kinowarmoeba `armenkinoSi~, sadac gadaiRo
filmebi: `zamalu~ da `anuSi~. Tumca, ivane perestianis
Semoqmedebis yvelaze nayofieri periodi saqarTvelos
da `saxkinmrewvs~ ukavSirdeba. swored
aq gadaiRo filmebi: `arsena jorjiaSvili~ (1921),
`suramis cixe~ (1922), `kaci kacisTvis mgelia~ (1923),
`wiTeli eSmakunebi~ (1923), `sami sicocxle~ (1924),
`tariel mklavaZis saqme~(1925), `sasjeli~ (1926).
1937 wels ki _ sabavSvo filmi `ori megobari~.
promo
უკვე 2 წელია მაღაზიათა ქსელი MANGO ერთგულ მომხმარებლებს სიურპრიზის სახით ექსკლუზიურ ფასდაკლებებს
სთავაზობს. სწორედ ასეთი ფასდაკლება დახვდათ 26 აპრილს, ჭავჭავაძის გამზირზე MANGO-ს მაღაზიაში მისულ
მომხმარებლებს - 2012 წლის გაზაფხული-ზაფხულის უახლეს კოლექციაზე ერთი დღით 20%-იანი ფასდაკლება იყო
გამოცხადებული. ამ სასიამოვნო სიურპრიზთან ერთად, სტუმრებს საჩუქრებიც დაურიგდათ ღონისძიების პარტნიორი
ჟურნალი „ცხელი შოკოლადის“ რუბრიკა „სტილისგან“ და პარფიუმერულ მაღაზიათა ქსელი Voulez-Vous-სგან.
აფიშა ივნისი / JUNE (1-31)
შურისმაძიებლები
THE AVENGERS
3D-რუსთაველი/ამირანი
რეჟისორი ჯოს უიდონი
როლებში რობერტ დაუნი უმცროსი, კრის ევანსი,
კრის ჰემსუორტი, სკარლეტ იოჰანსონი,
ჯერემი რანერი, მარკ რუფალო
ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი სათავგადასავლო
MADAGASCAR 3: EUROPE'S MOST WANTED
3D-რუსთაველი/ამირანი
რეჟისორი ტომ მაკგრატი, ერიკ დარნელი,
კონრად ვერნონი
ჟანრი ანიმაცია, სათავგადასავლო,
კომედია
ბნელი ჩრდილები
DARK SHADOWS
რუსთაველი/ამირანი
რეჟისორი ტიმ ბარტონი
როლებში ჯონი დეპი, მიშელ პფაიფერი’ ხლოია
გრეის მორეცი, ევა გრინი
ჟანრი კომედია ფანტასტიკა
MEN IN BLACK III
3D-რუსთაველი/ამირანი
რეჟისორი ბარი სონენფელდი
როლებში უილ სმიტი, ტომი ლი ჯონსი, ჯოშ
ბროლინი
ჟანრი სათავგადასავლო კომედია
cxeli Sokoladi 15
anonsi
16 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
avtori salome afxaziSvili
gamofena
Tbilisis foto festivali
2012
rodis: 29.05-4.06
Tbilisis yovelwliuri fotofestivali,
damTvalierebels
fotografiis yvela Tanamedrove
mimarTulebas SesTavazebs _ fotoJurnalistikidankonceptualur
fotografiamde.
2012 wlis fotofestivali evropuli
kvireulis farglebSi tar-
16 cxeli Sokoladi
deba da eqvs did gamofenas aer-
Tianebs: stenli grinis „CeCneTis
gzaze“, „Tanamedrove iraneli qali
fotografebis jgufuri gamofena,
aTi Tanamedrove fotografis
mier gadaRebuli fotoebis seria
_ „Savi zRvis ferebi“, naTela
grigalaSvilis „deda ena“ da „XIX
saukunis kavkasiuri portretis“
gamofena. dagegmilia cnobili fotografebis
masterklasebis seria
da ukve tradiciad qceuli fotografiis
Rame, romelic 2 ivniss,
Ria cis qveS, Zvel TbilisSi, 21:30
saaTidan 03:00 saaTamde gaimarTeba.
Tbilisis saerTaSoriso fotofestivali
pirvelad 2010 wels
Catarda. festivalis ZiriTadi
partnioria _ franguli foto
festivali _ „Les Rencontres d’Arles~,
romelic, tradiciulad, qalaq
boris Sarmci, `bavSvi~
arlSi 1968 wlidan tardeba da Tanamedrove
fotografiul samyaro-
Si aRiarebulia, rogorc erT-erTi
yvelaze prestiJuli da masStaburi
fotografiuli RonisZieba.
fotofestivalis farglebSi
dagegmili RonisZiebebi Tbilisis
sxvadasxva galereaSi gaimarTeba
da ramdenime Tvis ganmavlobaSi
gagrZeldeba.
damatebiTi informaciisTvis
ewvieT vebgverds _ http://www.tbilisiphotofestival.com/index.php
festivalis farglebSi dagegmili
gamofenebi:
„uCadro suraTebi“
sad: giorgi leoniZis saxelobis
literaturis muzeumi
rodis: 4.06-19.06
gaxsna: 20:00
misamarTi: giorgi Wanturias q. #8
fotogamofena „uCadro sura-
Tebi“ siriaSi, ukanaskneli erTi
wlis manZilze ganviTarebul politikur
movlenebs asaxavs. maT
cxovrebis Sesaxeb iraneli fotografebi
_ nazil abaspuri, mehrane
aTaSi, gohar deSTi, Sadi Radiriani,
tahmine monzavi, mariam rahmaniani,
golara saiadiani nevSa Tavaqoliani
mogviyvebian. aRniSnuli
fotogamofena Tbilisis fotofestivalis
farglebSi imarTeba.
naTela grigalaSvilis „deda ena“
sad: axali galerea
rodis: 30.05-5.06
gaxsna: 20:00
misamarTi: besikis q. #26
axalgazrda qarTveli fotografi
naTela grigalaSvili „deda
enaSi“ Tavis mudmiv Temas, qar-
Tul sofels ubrundeba. fotoebis
am seriis Seqmna, avtorma 2011
wels daiwyo da is mTlianad „deda
enis“ princips daukavSira. „alioni“,
„zeca“, „samSoblo“, „istoria“,
„jigari“, „Seni Wiri me“ _ es im sityvebis
arasruli CamonaTvalia,
romelTac fotografi realobis
amsaxvel dokumentur fotoebs
ukavSirebs. fotografiuli gamosaxuleba
aq mxolod sityvebis
ilustrirebisTvis ar gamoiyeneba.
is sruliad gansxvavebul poetur
mniSvnelobasa da siRrmes iZens.
„CeCneTis gzaze“
sad: saqarTvelos erovnuli muzeumi,
erovnuli galerea
rodis: 31.05- 30.07
misamarTi: rusTavelis gamz. #11
„CeCneTis gzaze“ _ ase hqvia fotoeqspozicias,
romelic cnobili
ingliseli fotografis, stenli
grinis mier danaxul omsa da
omis msxverpls asaxavs. maT Soris
is fotoJurnalistebic arian,
romlebic sibneleSi Suqis Setanas
cdiloben. stenli grini maT
„ubedurebis turistebs“ uwodebs.
„mjera, rom umjobesia did fotoseriebze
muSaoba, romlebic
fotoJurnalistebis xangrZlivi
muSaobis magaliTia. am fotoebis
xilvisas, vfiqrob amazec unda
davfiqrdeT. xandaxan Cven ufro
tragediebi gvWirdeba“, _ ambobs
Tavad fotoebis avtori, am gamofenis
Sesaxeb.
„Savi zRvis ferebi“
sad: saqarTvelos erovnuli muzeumi,
erovnuli galerea
rodis: 29.05-27.06
misamarTi: rusTavelis gamz. #11
fotogamofena „Savi zRvis ferebi“
Tanamedrove fotografiis aTi
yvelaze cnobili avtoris fotoebs
aerTianebs. eqspozicia Savi zRvis
auzis eqvs qveyanaSi sxvadasxva dros
_ XX saukunis 60-iani wlebidan XXI
saukunis 10-ian wlebamde gadaRebuli
fotoseriebiT dakompleqtda.
fotografebi da maTi fotoseriebi
ki ase gamoiyureba: klaudi slubani
_ „zamTris mogzauroba“, vanesa
uinSifi _ „ukraina, saqarTvelo,
TurqeTi“, jorj georgiu _ „TurqeTi“,
boris mixailovi _ „yirimuli
snobizmi“, giorgi pinxasovi _ „afxazeTi“,
iuri kozirevi _ „yirimi _ sabWoTa
nostalgia“, iustina melnikeviCi
_ „Devidede lines. Shared Sorrows“
(saqarTvelos seria) , rafal milaxi
_ „Black Sea Concrete~, filip gioni da
Julien danieli.
mariam-sofo qoriZis Teatris
mxatvroba
sad: mixeil TumaniSvilis saxelobis
kinomsaxiobTa Teatri
rodis: 30.05-18.06
gaxsna: 19:00
misamarTi: aRmaSeneblis gamz.
#164
anonsi
kinomsaxiobTa Teatri axalgazrda
mxatvris mariam-sofo qoriZis
personalur gamofenas maspinZlobs.
eqspoziciaSi warmodgenili
oTxmocamde namuSevari scenografiulia
da ZiriTadad, Teatraluri
warmodgenebis eskizebsa da
qsovilSi Sesrulebul kostiumebs
asaxavs. namuSevrebSi gamoyenebulia
_ kompiuteruli grafika, Sereuli
masalebi, fotoinstalacia,
gamWvirvale plastikuri qaRaldis
masala da naWeri.
mariam-sofo qoriZes gaformebuli
aqvs iseTi speqtaklebi,
rogoricaa _ „meloti momRerali
qali“ (dramaturgi _ eJen ionesko,
reJisori _ zurab gewaZe),
„orni aqa-iq“ (guram doCanaSvilis
moTxrobis mixedviT, reJisori _
nugzar bagration-gruzinski), „mea
da io“ (dramaturgi _ Tamar bar-
Taia, reJisori _ kote abaSiZe), „7
p.p.“ (dramaturgi _ laSa buRaZe,
reJisori _ zurab gewaZe), „gmiri“
(dramaturgi _ jon singi, reJisori
_ zurab gewaZe), „nu migvatoveb,
mzeo“ (nodar dumbaZis moTxrobis
mixedviT, reJisori _ nugzar bagration-gruzinski)
da a.S.
maris liepas fotoarqivis
prezentacia
sad: vaso abaSiZis saxelobis musikisa
da dramis Teatri
rodis: 31.05-6.06
misamarTi: aRmaSeneblis gamz.
#182
musikisa da dramis Teatri baletis
latvieli mocekvavis _ maris
liepas pirad arqivSi daculi fotoebis
gamofenas sTavazobs. gamofena
maris liepas saxelobis sa-
cxeli Sokoladi 17
anonsi
qvelmoqmedo fondis organizebiT
ewyoba, romelsac misi Svili, aseve
mocekvave _ andres liepa xelmZRvanelobs.
specialurad gamofenisTvis,
TbilisSi andres liepac
Camova.
maris liepas moRvaweoba sabWo-
Ta epoqas ukavSirdeba. rigis qoreografiuli
skolis damTavrebis
Semdeg, man pirveli warmodgena
1950 wels, moskovSi gamarTa. karieris
umaRles safexurze, liepa
baletis erT-erT daxvewil mamakac
mocekvaved aRiares, romelsac,
Sesrulebuli rolebis mixedviT,
yvelaze mravalferovani mocekvavis
statusi mieniWa.
kloni, Smoni da elton joni
sad: „gala-galerea“
rodis: 7.06-20.06
gaxsna: 19:00
misamarTi: aTonelis q. #27
`kloni, Smoni da elton joni~
Tanamedrove multimediuri proeqtia,
romelic sxvadsxva mediebis
gamoyenebiT (obieqti, instalacia,
video, teqsti, mixed media) erTerTi
qveynis okupirebul zonaSi
adamianis klonirebis gasaidumloebuli
eqsperimentebis Sesaxeb
mogviTxrobs, romelsac TavianTi
sicocxlis riskis fasad, naTeli
evrokavSiris warmomadgenlebma
mohfines.
gamofena „art proeqtebis kvleviTi
institutebis“ organizebiT
xorcieldeba.
Cemi dabadebis TariRi
sad: galerea „vanda-hobi“
rodis: 2.06-6.06
misamarTi: WonqaZis q. #14
18 cxeli Sokoladi
Tavisi dabadebis istorias,
axalgazrda qarTveli mxatvari
sofo CerqeziSvili damTvalierebels,
ferweruli namuSevrebiTa
da videoinstalaciebis gamoyenebiT
mouyveba. cameti ferweruli
namuSevari da videoinstalaciebi,
sofo CerqeziSvilma specialurad
am gamofenisTvis Seqmna.
aleqs berdiSevis
personaluri gamofena
sad: „vanda-hobi“
rodis: 7.06-18.06
misamarTi: WonqaZis q. #14
galerea „vanda“ aleqs berdiSevis
namuSevrebis gamofenas maspin-
Zlobs. maT Soris is namuSevrebia,
romlebic pirvelad, SotlandiaSi,
qalaq glazgoSi gamoifina. eqspozicia,
ZiriTadad, Sereuli teqnikiT
Sesrulebul namuSevrebsa da
ferwerul tiloebs aerTianebs.
kritikosebis SefasebiT, berdiSevis
mxatvroba meoce saukunis pirveli
naxevris sxvadasxva mxatvruli mimdinareobebis
sinTezs warmoadgens
da masSi erTdroulad aisaxeba, rogorc
siurrealisturi, ise abstraqtuli
da kubizmis elementebi.
Tengiz maris gamofena
sad: „vanda-hobi“
rodis: 25.06-10.07
misamarTi: WonqaZis q. #14
arqiteqtori, mxatvari da dizaineri
Tengiz mari personalur
gamofenas gamarTavs. galerea
„vanda“, mxatvris ferwerul namu-
Sevrebs umaspinZlebs, romelic,
ZiriTadad, naturmortebs, peizaJebsa
da interieris dizainis
detalebiT Sesrulebul naxatebs
aerTianebs.
Teatri
fasbinderis `katcelmaxeri~
Teatris scenaze
sad: samefo ubnis Teatri
rodis: 20.06
misamarTi: gia abesaZis q. #10
cnobili germaneli kinoreJisorisa
da dramaturgis rainer ver-
ner fasbinderis piesa qarTuli
Teatris scenaze pirvelad idgmeba.
axalgazrda reJisoris miSa
Carkvianis mier, samefo ubnis Teatris
scenaze gacocxlebuli piesa
germaniis erT patara provinciul
qalaqSi mcxovreb axalgazrdebis
usaxur, uintereso cxovrebis Sesaxeb
mogviTxrobs. axalgazrdebis
cxovreba radikalurad maSinc icvleba,
rodesac germaniis am patara
qalaqSi samuSaoad, „Ror komunistad“
aRiarebuli berZeni emigranti
Camodis. misi qalaqSi CamosvlisTanave,
germaneli axalgazrdebi qsenofobiur
damokidebulebas avlenen
da darwmunebuli arian imaSi,
rom aranairi logikiT ar SeiZleba
„ucxoeli kargi adamiani iyos“.
fasbinderis teqstSi, qsenofobiis
simwvave mkveTrad igrZnoba.
„katcelmaxerze“ dayrdnobiT,
rainer verner fasbinderma, 1969
wels filmic gadaiRo, romelSic
berZeni emigrantis roli Tavad
Seasrula. filmi, iseve rogorc,
piesa, legendaruli germaneli
reJisoris erT-erT gamorCeul
namuSevrad aris aRiarebuli.
qarTul TeatrSi, „katcelmaxers“
musikalurad nika fasuri
gaaformebs. scenografiis avtori
_ levan oCxikiZea. msaxiobebs
Siris ki _ paata inauri, giorgi
SarvaSiZe, magda lebaniZe, Sako
mirianaSvili, ana wereTeli, iako
Wilaia, giorgi yorRanaSvili, salome
maisaSvili da ani guliaSvili
arian.
`oliveri~ rusTavelis
Teatris scenaze
sad: SoTa rusTavelis saxelobis
saxelmwifo akademiuri Teatri,
didi scena
rodis: 29.05, 30.05, 31.05, 1.06,
2.06, 3.06
dasawyisi: 19:45
bileTis fasi: 10,15, 20, 25, 30
lari
misamarTi: rusTavelis gamz. #17
„yvelaze masStaburi da mravalbiujetiani
miuzikli qarTuli
Teatris istoriaSi“ _ ase afaseben
miuzikls, romelsac rusTavelis
Teatri da zaqaria faliaSvilis
saxelobis operisa da baletis Teatri
maspinZlobs. scenaze Carlz
dikensis _ „oliver tvisti“ gacocxldeba.
es aris ormoqmedebiani
miuzikli, romlisaTvisac adaptirebuli
teqsti _ laionel bartma
Seqmna. speqtaklis damdgmeli re-
Jisori daviT sayvareliZea, kompoziciebs
ki irakli ColoyaSvili
asrulebs.
miuziklSi monawileoben operisa
da baletis da rusTavelis
Teatris msaxiobebi: manana abramiSvili,
zaza baraTaSvili, goga
barbaqaZe, paata guliaSvili, daviT
darCia da sxvebi.
kino
morigi filmi `qarTuli
filmebis krebulSi~
diskis prezentacia da kinoCveneba
sad: kinoTeatri „amirani“
rodis: 30.05
dasawyisi: 19:00
Jurnali „cxeli Sokoladisa“
da kinostudia „qarTuli filmis“
erToblivi proeqti, „cxeli
Sokoladis“ mkiTxvels morig
films sTavazobs. amjerad, filmebis
krebulSi isotoriul-revoluciur
Tematikaze Seqmnili
pirveli qarTuli filmi _ „arsena
jorjiaSvili“ moxvda. filmis re-
Jisori _ ivane perestiania, mTavar
rols ki, mixeil Wiaureli asrulebs.
proeqti „qarTuli filmebis
krebuli“, generaluri sponsoris
_ „Tibisi bankis“ da warmomdgeni
kompaniebis _ „banki konstantas“,
„aversisa“ da „kaparol jorjias“
daxmarebiT, „cxeli Sokoladis“
mkiTxvels im qarTul filmebs
sTavazobs, romelic farTo auditoriisTvis
jer kidev xelmiuwvdomelia.
proeqtis farglebSi
ukve ori filmi gamovida
_ nuca RoRoberiZis „buba“ da
aleqsandre wuwunavas „qristine“.
axal films, mkiTxveli DVD
formatSi, Jurnalis axal nomer-
Tan erTad miiRebs.
sxvadasxva
Sou klasikuri musikisa da
breiqdansis sinTeziT
sad: SoTa rusTavelis saxelobis
saxelmwifo akademiuri Teatri
rodis: 13.06, 14.06
misamarTi: rusTavelis gamz. #17
roiali, Cembalo, eleqtronuli
biTebi, proeqcia, Sinaarsiani
siuJeti da msoflios rva sauke-
Teso mocekvavis mier Sesrulebuli
unikaluri qoreografia _ es
im grandiozuli Sous ZiriTadi
elementebia, romelsac ivnisis
Sua ricxvebSi, rusTavelis Teatri
umaspinZlebs. breiqdansis
mocekvaveebi iohan sebastian baxis
cnobili nawarmoebebis interpretacias
warmoadgenen. specialurad
am SousTvis, Tbiliss, germaniaSi
moRvawe _ „Flying steps~-is
wevrebi ewvevian.
kontrastuli elementebiT mdidari
Sou „Red Bull Flying Bach~is
msoflio turnes farglebSi
tardeba, romelic pirvelad 2011
wels gaimarTa. saqarTvelo ki,
wlevandeli turnes rukaze rigiT
meore qveynis statusiT moxvda,
xorvatiis Semdeg.
Flying Steps-is mocekvaveebisa da
berlinis operis samxatvro xelmZRvanelis
kristof hagelis gancxadebiT,
maTi saerTo Semoqmedeba
vizualurad acocxlebs baxis
cnobil nawarmoebs, risi miRwevac
akademiuri musikisa da axalgazrduli
Tanamedrove quCis kulturis
unikaluri SezavebiT gaxda
SesaZlebeli.
anonsi
`dajeqi da gaiRime~
leqcia da videoCveneba Tanamedrove
qoreografiis Sesaxeb
sad: evropis saxli
rodis: 26.06
dasawyisi: 19:00
misamarTi: Salva dadianis q#2
proeqti _ „erTi da mravalsaxovani
evropa XX da XXI saukuneebis
baletis fonze“, filosofosisa
da damoukidebeli Jurnalistis
xaTuna mzareluas xelmZRvanelobiT
morig Sexvedras gamarTavs.
amjerad, leqciis Tema Tanamedrove
germanel qoreografs _ pina
bauSs, konkretulad ki, mis qoreografiul
piesas _ „kontaqthofis
2008 wlis dadgmas Seexeba. pirvelad
es piesa, 1978 wlis 9 dekembers
vupertalSi daidga. leqciis
meore nawili, Tanamedrove frangi
qoreografis _ boris Sarmcis uaxles
namuSevars daeTmoba. „bavSvi“
_ ase hqvia mis piesas, romlis premiera
2011 wlis 7 ivliss avinionis
festivalze Sedga.
evropis saxlSi dagegmil sa-
Ramoze, leqciebis garda, zemoT
aRniSnuli qoreografiuli dadgmebis
fragmentebsa da fotoebsac
uCveneben, romelic xaTuna mzareluam,
uSualod pina bauSis kompania
_ „tancTeatr vupertalis“,
boris Smarcisa da cekvis muzeumidan
miiRo.
cxeli Sokoladi 19
estornis kritika
20 cxeli Sokoladi
operacia `buda-bari~
avtori Tamar kvinikaZe
restorani da launji `buda-bari~; misamarTi: Zveli Tbilisi, riye; parkingi mouxerxebelia; SesaZlebelia
rogorc naRdi, ise unaRdo angariSsworeba
erT wvimian Rames, taqsi sanapiro-
ze, `mSvidobis xidTan~ gaCerda. xuTni
gadmovediT. kibeebs SevuyeviT. xidze
aqa-iq vnebianad kocnidnen erTmaneTs
wyvilebi. ukan gavixedeT, `Sangri-las~
cisartyelas yvela ferSi akaSkaSebulma
proJeqtorebma mogvWra Tvali.
bzinavda xidis momwvano SuSa da vercxlisferi
metalic. am xidze sul ase
mWirs _ jer Tavi `oskaris~ misaRebad
scenaze asuli varskvlavi mgonia, mere
mindeba, mik jageriviT daveWyano da
ena gamovuyo yvelas da yvelafers. am
gancdiT sruldeba msvleloba xidze,
kibeebiT CavdivarT riyis Cabnelebul
monakveTze, sadac, Ramis siSaveSic garkveviT
moCans RamesaviT Savi jipebi.
vxvdebiT, rom `buda barSi~ Cvenze sapatio
stumrebi misulan. zRurblTan
ori axovani mamakaci gvawyvetinebs laqlaqs.
win gveRobebian da gvekiTxebian:
`javSani gaqvT?~ iseTi zorbebi arian,
iseTi mkacrebi, rom vibnevi; mgonia,
javSanJilets, an rame sxva samxedro
aRkazmulobas mTxoven, rac ar gamaCnia.
wamierad gaelvebul eWvs meore ki-
Txva mimyarebs: `iaraRi xom ar gaqvT?~
_ Cems Tanmxleb biWs ekiTxebian. Tumca,
ramdenime wuTSi ukve SvebiT vsunTqavT
_ `javSani~ ar aRmogvaCnda, samagierod,
sufTebi varT. mqrqali SuqiT ganaTebul
SesasvlelSi ori, aseve principuli
da momTxovni qalbatoni gamodis.
oficiants avaleben, restoranSi Segvi-
ZRves _ `ai, imas mihyeviT~. Sinaganawesis
sruli dacviT (gverdzec ki ar vapareb
Tvals), naxevrad Cabnelebul da
naxevrad cariel darbazSi SevdivarT.
xom giTxariT, Tvals gverdiT ar vapareb-meTqi,
magram mxedvelobis areSi
iaponelebis mdumare sufra da romantikulad
garindebuli wyvilis saxeebi
mainc xvdeba. vsxdebiT, vSinaurdebiT,
veSvebiT. oficiantTan gabaasebasac
vapireb, radgan miyvars es efemeruli,
magram Tavaziani nacnoboba _ ras
inebebT? es iciT, ra gemrielia? Cvens
safirmo kerZs girCevT, aucileblad
unda gasinjoT! ah, amas ukveTavT? ma-
Sin _ es Rvino… da a.S.
axalgazrda kaci, aRmosavlur stil-
Si gadawyvetili sarestorno uniformiT,
mdumared debs menius sufraze
da midis. arada, aTasi kiTxva maqvs.
magaliTad: es karamelis sousi, karamelizirebuli
xaxviTaa, Tu…? anda:
Tqvens rolebs aqeben Zalian da safirmo
rolebi ufro sjobia, Tu Cveulebrivi
`kalifornia rolebi~? _ mokled,
gurmanis aTasi saWirboroto kiTxva. am
kiTxvebs rom ar vsvam, imitomacaa, rom
sxvaTa Soris, gasaocrad mokle dro-
Si motanil apetaizerebs Soris, ori
rolia _ `buda baris~ safirmo rolebi
da civi apetaizerebidan arCeuli vietnamuri
farSirebuli rolebi motkbomomJavo
sousiT. arada, ar davkvirvebivar.
giTxariT ukve, rom gurmani var,
ara? hoda, mTel am daTrgunulobas
mTavari kerZi jer kidev manam mixsnis,
vidre oficianti sufraze dadebs. ramdenime
metridan vgrZnob RumelSi gamomcxvari
Roris files damatyvevebel
aromats. aromati TandaTan miaxlovdeba,
mere aRarc maxsovs, rogor aRmoCndeba
Cems TefSze xorcis naWrebi
karamelis daxvewilad motkbo sousiT,
fiqris unars rom makargvinebs…
aseT gemoebze vambob xolme, rom
mravalSriania. tailandur samzareulos
es pirvel rigSi exeba _ piris
yovel moZraobaze, wamis meaTedebSi,
erTmaneTSi rom ireva tkbili, mJave,
cxare, civi, cxeli, sveli gemoebi…
kerZebi aq marTlac gemrielia. yvelaferi
gasasinjia. TefSebi uceb carieldeba.
nasiamovnebs mgonia, rom
ukve fxizeli azrovnebis unari damibrunda,
magram kidev ufro vfxizldebi,
roca skamze gadawolili, gverdiT
viyurebi da masiuri svetis iqiT ram-
denime pativcemul saxes vxedav _ ai,
visi yofila SesasvlelTan Cayenebuli
jipebi. `javSani~. vai!
axlaRa SevniSne, CvensaviT aq aravin
xmaurobs. umsgavsod vqaqanebT da viciniT,
Turme. mgoni, yvelaze seriozuli
Tema, romelsac ganvixilavT, esaa
_ Cinuri samzareulo ufro gviyvars,
Tu tailanduri? aqauri kerZebiT STagonebuli,
me, tailandurisken var…
mokled, SeZlebisdagvarad varRvevT
restornis marTla budisturTan miaxloebul
mSvid da gasxivosnebul auras.
drodadro, Cvens xmebs `buda baris~
musika Tu faravs.
musika eqskluziurad `buda baris-
Tvis~ iwereba. rogorc niusebSi amovikiTxe,
dijeebs aTeulobiT albomi
hqoniaT Cawerili, magram im saRamos,
`buda baris~ safirmo launj da Cilaut
musikas franguli Sansonebic
ereva. Tumca, ara mgonia, qveviT, `buda
baris~ launjSi, budas ramdenimemetriani
qandakebis `CrdilSi~, fumfula
savarZlebSi gadawolil klientebs es
musikaluri hulignoba SeemCniaT. iq,
Ria darbazSi da mZime fardebiT gatixrul
kupeebSi, sul sxva kaeSani sufevs
_ saimijod Tbilisuri _ Tavmomwoned
mZime, gasaidumloebuli.
bolos vaskvniT, me Tu maincdamainc
tailandurisken gaviqaCebi, amieridan
abaSiZeze, an kidev sxvagan wavalT.
acuRlutebuli skolis moswavleebi
maswavleblis dasanaxad rom cdiloben
dawynarebas, ai, am mcdelobiT gamovdivarT
gareT. zorbebs rom vuaxlovdebiT,
ukve `friadosnebiviT~ varT.
gareT vaskvniT: mgoni, specialurad
vicinodiT amdens da ase Tavawyvetilad.
ar vici, etyoba, `buda baris~ `simtkicis~
gatexva gvindoda. im erT sa-
Ramos es movaxerxeT. `mSvidobis xidis~
aqeT napirze, `samSvidobos gamosulebma~,
vTqviT, rom misia Sesrulebulia...
ara, amisTvis kidev waval!
saavtoro sveti
roca erTad vcxovrobdiT, saqsi
mxiaruli da gabrazebuli gogo iyo.
Cemda gasaxarad, sul ar Secvlila.
saqsma miTxra, rom sul ar Sevcvlilvar
da es Zalian uxaria. ramdenad
gasaxaria es ambavi _ ar vici.
me saqss vaTvalierebdi, saqsi me
macqerdeboda.
aRmovaCineT, rom cota gavizardeT.
boroti kaci ityoda, daberdneno.
Cven viciT, rom maSin bavSvebi
viyaviT, axla ki axalgazrdebi varT.
maSin, anu Svidi wlis winaT.
maradisobasTan SedarebiT Svidi
weli saxsenebelic araa.
Cemi da saqsis megobroba didad
ucnauri ambavia.
gabrazebuli saqsi bevrs verafers
xdeba, magram raRacas akeTebs
xolme.
me aseT dros mxolod gulze vskdebi.
saqsi neonacistebis Sekrebebze
dadis, cud sityvebs gahyviris da
taStebs da tolCebs araxunebs. is,
savaraudod, 50 kilos iwonis, wesiT,
advili sacemia, magram sirbili
exerxeba da es magrad Svelis.
me arsadac ar davdivar. me cud
sityvebs vambob, kedlebis da, didididi,
saqsis gasagonad.
saqsi anarqistia, me _ samzareulos
inteligencia.
saqss qalebi moswons.
me _ ara.
me da saqss erTmaneTi Zalian
gviyvars.
22 cxeli Sokoladi
saqsi
ana korZaia-samadaSvili
. . .
saqsis qalaqSi viyaviT, parkSi,
did SadrevanTan. mziani dRe iyo,
Tbili, SesaniSnavi. TeTri qandakebebiT
garSemortymulebi mzes veficxebodiT.
patara roca viyavi, Ria baraTebis
krebuli mqonda: „esa da es jadosnuri
parki“. maSin megona, rom
am sasaxlesa da mis parkze mSvenieri
amqveynad araferia. yvela xedi
momwonda, yvela qandakeba melamazeboda,
da ocnebaSi sul am sasaxlis
kibeze veSvebodi, araCveulebrivi
abreSumis kabiT da brolis qoSebiT,
Cemi ufliswulis Sesaxvedrad.
ver warmomedgina, rom odesme aqaurobis
xSiri stumari gavxdebodi
da imdenad gavkadnierdebodi, rom
darbazebSi Sesvla damezareboda
_ ramdenjer unda vnaxo... amjerad
mxolod muzeumis maRaziaSi Sevedi,
erT Cais Wiqas didxans vuRime
da bolos ar viyide _ meZvira. axla
vnanob.
„Cemi laTinuris maswavlebeli
axirebuli kaci iyo~, _ miyveboda
saqsi. „gakveTils ar sjerdeboda,
aq movyavdiT xolme da did gamocdas
gvitarebda. aba, es romeli
RmerTia? sworia. aba, imasTan ra
urTierToba aqvs?“
„is veneraa?“ yvela lamazi iyo, ra
vici...
„sircxvilia, profesoro, _ damcina
saqsma, atributebs daakvirdi.
ho, ho... da berZnebTan ra erqva?“
didi gamocda Cavabare. didad gaverTeT.
naTeli daadges Sens laTinuris
maswavlebels, saqs!
mere, qalaqSi, kvlav qandakebas-
Tan SevCerdiT. es RmerTi aRar iyo,
samxedro brZandeboda, anu, Cemi
Rrma rwmeniT, civsisxliani mkvleli
da kaciWamia, oRond vin iyo _
ar vicodi.
„arc unda icode“, _ damamSvida
saqsma. „ise, marTali xar _ naZiralaa“.
did meomars saxeli imiT gauTqvams,
rom amerikis kontinentis indielebisgan
gawmendis Cinebuli xerxi
gamougonia: tansacmels sCuqnida,
lamazs _ da mowamluls. am gziT
ramdenime aseuli adamiani mokla da
amisTvis Zalian Seaqes. kidev ramdeni
da rogor daxoca _ ar vici.
saqsma daiCivla, rom mravali mcdelobis
miuxedavad, am kacis Zegli
qalaqs ver moaxsnevines. me sergo
orjonikiZis Zeglis ambavi gamaxsenda
da SevTavaze, katabalaxas nayeniT
moerwyaT. marTalia, fisoebi
bevrs verafers daaklebdnen, magram
mainc saxaliso koncerti iqneboda.
„magaria“, _ Tqva saqsma da dafiqrda,
mere farTod gamiRima: „vizam!“
zustad vici _ izams, da sworsac
izams: nebismier generals venera
sjobia. an diana. lamazebic arian
da uwyinarebic.
...neta, ukve aknavldnen iqauri
xvadebi?
saavtoro sveti
veris baRis wignis bazroba damesizmra,
kviraobiT rom imarTeboda,
Cemi studentobisas, 80-ianebis
bolos. etyoba, muSaobiT
gadaviRale, an mTlad gamovtvindi.
xom ginda, kacs wignis bazroba
dagesizmros?! gansxvavebuli
da ucnauri sizmari ki iyo. mziT
ganaTebul veris baRSi wignebis
mwkrivs mivuyvebodi. sul nacnobi,
axlobeli, sayvareli wignebi
mxvdeboda. adamianebi ki arsad
Candnen. erTdroulad sasiamovno
da sevdiani ganwyoba meufleboda.
wignebis naxva mixaroda da vwuxdi,
rom adamianebi arsad Candnen.
dabneuls gameRviZa. mere, davfiqrdi
_ sad iyvnen adamianebi, Cemi
nacnobebi, axloblebi, megobrebi...
zogs, aRar scalia, zogi, aq
ar aris, zogic _ saerTod aRar
aris. wignebTanac ise veRar vmegobrobT
_ kargad, Zveleburad.
mxolod saqmisTvis Tu viyenebT.
erTmaneTs? iqneb, erTmaneTsac
mxolod saqmisTvis viyenebT da
trivialurad, tlanqad vxsniT _
`ras izam, droa aseTi, pragmatuli~...
im 80-ianebSi ki, maxsovs, rogor
velodi yovel kvira dRes. ubralod,
mixaroda sayvarel wignebTan
da adamianebTan Sexvedra, urTier-
Toba. da es bazroba amis erT-erTi
saukeTeso saSualeba iyo.
wera-kiTxvac isev `modaSi Semovida~.
ase, TavisTavad, Cveulebri-
24 cxeli Sokoladi
sisulelis
traqtati
gaga naxucriSvili
vad, martivad. da yvela sxva, sulelur
modas xom sjobda? uceb,
kamiu da kafka gaxdnen Zalian popularulebi,
rogorc xdeba xolme
CvenSi, kacma ar icis, ratom.
Cem irgvliv bevri werda. bevri
maT baZavda. oRond gulwrfelad,
literaturis siyvaruliT da ara
popularobisa, Tu telesaxed gaxdomis
surviliT. Tumca, sad iyvnen
maSin es biTuri telesaxeebi.
ufro namdvili dro iyo. mokled,
ase gaCndnen `gurji ucxoebi~.
erT Cems axlobels vkiTxe kidec,
sad ipove-meTqi eg `gurji ucxo~,
cudad vuTxari. sxvanairad unda
meTqva, Zalian axalgazrda viyavi.
mapatie, Zmobilo. sjobda, Cemi
prozisTvis mimexeda, romelic gulubryvilo
da ususuri iyo...
skola axali damTavrebuli
mqonda, rodesac `didtaniani mo-
Txroba~ davwere _ `povests~ rom
uwodeben rusebi. `sisulelis
traqtati~ erqva. siuJetze axlac
mecineba. banaluri, miamituri, Tanac
pretenziuli. ho, zustad ase-
Ti iyo.
axalgazrda kacs msubuqi yofaqcevis
qali Seuyvardeba, romelic
veneriuli daavadebiT gardaicvleba.
kaci ganicdis, magram sicocxles
ganagrZobs, cdilobs, sxva,
lamazi gogo Seiyvaros, radgan...
mokled, sevdanarevi hepi-endiT
mTavrdeboda. mbeWdavs mivakiTxe.
kari Suaxnis, sandomiani garegno-
bis qalbatonma gamiRo. ucnauri
formis saTvale ekeTa, romelic
odnav sasacilo iers sZenda.
_ `sisulelis traqtati~... saintereso
saTauria, _ miTxra RimiliT.
_ gmadlobT, didi araferi, _
TiTqos Semrcxva.
_ dRes, saRamosve dagibeWdav,
Zviric ar dagijdeba!...
_ gmadlobT!...
_ Tu raime Secdoma vnaxe, Sei-
Zleba gagisworo? _ mkiTxa moridebiT.
_ ra Tqma unda, didi madloba,
_ redaqtoric vipove-meTqi _ gavifiqre.
erTmaneTs davemSvidobeT.
***
diliT isev movinaxule Cemi `redaqtori~.
`traqtati~ ukve daebeWda.
fuli da uamravi madloba
gadavuxade. kapikebi gamomarTva,
cota momerida kidevac...
***
Sin davbrundi da dabeWdil teqsts
gadavxede. sxva moTxrobas
vkiTxulobdi, romelic odnav hgavda
Cems dawerils. ase Camiswora...
maxsovs, saSinlad mewyina, magram
aRar Sevxmianebivar, sayveduri ar
miTqvams...
ise, im sandomiani qalis moTxrobac
ar iyo Cems `traqtatze~ uke-
Tesi.
პოპულითქვენიყოველდღიურიარჩევანი
კომპანია„პოპულში“თითქმისერთიწელია,რაც
ახალიმმართველიგუნდიშევიდა,რომელიცევ
როპულიგამოცდილებისდაკვალიფიციისმქონე
მოწვეული პროფესიონალებითაა დაკომპლექ
ტებული. მენეჯმენტის ცვლილება უკვე აისახა
„პოპულის“ სწრაფი განვითარებისა და ზრდის
ტენდენციაზე, კომპანიის მართვის კონცეფცია
ზე,მომსახურებისთანამედროვესტანდარტების
დანერგვასა და ბიზნესსაქმიანობის ახლებურ
სტრატეგიაზე.
„პოპულის“ ახალი მენეჯმენტისთვის ყველაზე
მნიშვნელოვანი საკითხი მომხმარებლისთვის
მაღალი ხარისხის მქონე პროდუქციის მიწოდე
ბაა. პროდუქტების ხარისხის კონტროლზე, კომ
პანიაში ერთერთი ყველაზე მძლავრი და დიდი
დეპარტამენტიმუშაობსხარისხისმართვისდე
პარტამენტიპროდუქციისვარგისიანობას,ვადა
სადახარისხსამოწმებს.თაროებზემოხვედრამ
დე პროდუქტი რამდენიმე ეტაპიან შემოწმებას
გადის, მათ შორის ლაბორატორიულ და სადე
გუსტაციო ტესტებს. გარდა ხარისხის მართვის
დეპარტამენტისა, ასევე მუშაობს შიდა კონტრო
ლის გუნდი, რომელიც პროდუქციის ხარისხსა
და ვარგისიანობას უშუალოდ მაღაზიაში მოხ
ვედრის შემდეგ პერმანენტულად ამოწმებს და
აკონტროლებს,რათადაცულიიყოსშენახვისპი
რობები და პროდუქციის ვადიანობა. მაღაზიებს
კონტროლისმიზნით,ხშირადსტუმრობენთავად
ტოპმენეჯმენტის წევრები, რაც განაპირობებს
მაღაზიაში მომუშავე პერსონალის მუდმივ მო
ბილიზებულობას. შესაბამისად, დღესდღეობით
თითქმის ნულამდეა დაყვანილი პრობლმა, რო
მელიც პროდუქციის ხარისხს, ვარგისიანობასა
დავადიანობსშეეხება.რაც„პოპულის“მიმართ
მომხმარებლის ნდობის მთავარი გარანტია და
რაზეც„პოპულის“ახალიგუნდიმოსვლისპირვე
ლიდღიდანაქტიურადზრუნავსდამუშაობს!
სასიამოვნო სიახლეა „პოპარტ ბარათის“
მფლობელებისთვისაც. 4 მაისიდან „პოპულის“
სასაჩუქრე კატალოგი განახლდა. „პოპარტ ბა
რათის“აქტიურმფლობელებსმაღალიხარისხი
სადათანამედროვესაყოფაცხოვრებოტექნიკის
შერჩევაშეუძლიათ.(მაგ.135ქულისსანაცვლოდ
თქვენსამზარეულოსსასწორსმიიღებთ,175ქუ
ლაზე ტოსტერს, 700 ქულის დაგროვების შემ
თხვევაში კი სამზარეულოს კომბაინს გაჩუქე
ბენ).ნებისმიერკითხვაზეპასუხსმომხმარებელი
„პოპულის“ცხელხაზზემიიღებს2431122
ბარათზედაგროვილიქულებისგამოყენება4მა
ისიდან 6 თვის განმავლობაშია შესაძლებელი.
ამასთან,მაისიდანკიდევ6თვისგანმავლობაში
ძალაშიიქნებაისქულებიც,რომლებიცმომხმა
რებლებმააქამდედააგროვეს.
„პოპულის“ახალიგუნდისკიდევერთიმნიშვნე
ლოვანიინიციატივაა„პოპულის“დაბალისაფა
სოპოლიტიკა.
„პოპული“ პირველი საცალოსავაჭრო მომსახუ
რებისქსელია,რომელიცპირველადიმოხმარე
ბისპროდუქტზემომხმარებელსყველაზედაბალ
ფასებსსთავაზობს.ახალიგუნდისაფასოპოლი
ტიკის შენარჩუნებას აპირებს და მათი წარმო
მადგენლების თქმით, ე.წ. „სამომხმარებლო კა
ლათის“ასორტიმენტისგამრავალფეროვნებასა
დაპროდუქციისჩამონათვალისგაზრდასაცგეგ
მავს.
მენეჯმენტის ახალი სტრატეგიიდან გამომდინა
რე„პოპულმა“წელსორიXLფორმატისმაღაზია
დახურა, ხოლო კიდევ ორის ოპტიმიზაცია განა
ხორციელა. როგორც „პოპულის“ გენერალუ
რი დირექტორი თეოდორა ტიჩერიჩი აცხადებს:
„სხვადასხვა ზომის მაღაზიები განსხვავებული
ტიპის სეგმენტსა და მომხმარებელზეა ორიენ
ტირებული. ჩვენთვის კი მნიშვნელოვანია რომ
„პოპულის“ მაღაზიები იყოს თბილისის ყველა
უბანში, ნებისმიერი ჩვენი მომხმარებლის სახ
ლთან ახლოს. სწორედ ამიტომ, აქცენტი პატა
რა ფორმატის მაღაზიებსა და, ამასთანავე, მათ
სიხშირეზეკეთდება.წლისდასაწყისიდანუკვე3
ახალიმაღაზიაგაიხსნა,დაკიდევსამისგახსნა
იგეგმება. „პოპულის“ ქსელი რეგიონების მასშ
ტაბითაცგაფართოვდება.
რატომუნდააირჩიო„პოპული“?ესარისმაღა
ზია,რომელიცსახლთანყველაზეახლოსაა,პირ
ველადიმოხმარებისპროდუქტზეყველაზედაბა
ლი ფასები აქვს, ზრუნავს პროდუქციის მაღალ
ხარისხზე და ერთგულ მყიდველს ყოველთვის
მრავალფეროვან და საინტერესო საჩუქრებსა
დააქციებსსთავაზობს.
saavtoro sveti
xeli aviwie _ wyals davlev-meTqi
da auditoriidan gamovedi. Cems
kurselebs CaecinaT, radgan icodnen,
leqciaze aRar davbrundebodi.
ase memarTeboda zogjer _ sulis
xuTva da, ki viwevdi xels, viTom
sindisierad, magram ukan usindisod
aRar vbrundebodi. leqtorebic
ukve ar msayvedurobdnen, Tu
maT mravlismetyvel mzeras ar CavTvliT,
da mokled, gamodioda, rom
raRac usityvo SeTanxmebas hqonda
adgili... axlac aseTi utifari
tyuiliT gamovedi leqciidan derefanSi,
mere ezoSic gamovbodialdi
da vxedav, institutis kibesTan
axlos, xis uzurgo skamze cocxebis
gamyidveli kaci Camomjdara da
gaSlil qolgas awvalebs daZabuli
saxiT. dakecva unda da ver axerxebs.
detalurad maxsovs es frTamotexili
qolga, yviTel fonze iasamnebi
iyo ugemovnebod mixatuli.
`mogexmaroT?~ _ qolgaze vaniSneb.
`ara!~ _ gabrazebulia. `arasworad
kecavT!~ _ ar veSvebi. `Cemi colisaa,
wavida da darCa. raRacaze dameWira
xeli da gaiSala~. qolgas
lamis ZaliT varTmev xelidan da
vkecav or wamSi. miRimis. Zalian lamazi
meCveneba. Suaxnis kacia, maRali,
garujuli, daudevrad Cacmuli.
`aq swavlob?~ _ TaviT maniSnebs.
`diax~ _ veubnebi. `me skolac ki ar
damimTavrebia, ar SemeZlo swavla.
magram pianinoze vukravdi. Zalian
miyvars pianino~ _ WuWyian xele-
26 cxeli Sokoladi
cocxebis
gamyidveli
maia sariSvili
bs dahyurebs. `gindaT dagakvrevinoT?~
_ vekiTxebi, vnanob iqve
da mainc ganvagrZob: `institutSi
agiyvanT. 301-e auditoriaSi axla
aravin iqneba, mec xSirad Sevdivar
xolme iq dasakravad~. _ mgonia, rom
ar damTanxmdeba, magram `davai!~ _
micinis da yoCaRad dgeba, samive
`ginda, cocxs
gaCuqeb?~ _ TvalebSi
miyurebs. `ara!~
_ meRimeba. `maSin
imas, im kacs mieci~
_ baton jemalze
meubneba. `kargiT~ _
cocxs varTmev da
dekanatSi Semaqvs.
cocxs da dakecil qolgas xelSi
iRebs da SevdivarT institutSi.
`ui, roiali yofila!~ _ damfrTxali
miyurebs da skamze dajdomas
ver bedavs. `nu geSiniaT, aravin Semova!~
_ vamxneveb da velodebi, rom
raRac saocreba moxdeba, rogorc
filmebSi Tu romanebSi da CamoZon-
Zili kaci genialurad daukravs,
uniWieresi musikosi aRmoCndeba,
Sevuyvardebi, cols gaSordeba Cemi
gulisTvis da aTasi saocari ram...
is ki, orive xelis TiTebs muStebad
kravs, mere mxolod saCvenebel
TiTebs aTavisuflebs tyveobidan
da am ori TiTiT sruli sacodaobis
dakvras iwyebs. suleluri melodia
romeliRac serialidan...
lamis vitiro. am dros kari ixsneba
da auditoriaSi Cemi fakultetis
dekani, jemal kupraSvili Semodis.
`vinaa?~ _ gabrazebas apirebs. `cocxebis
gamyidvelia, ukravs~ _ mSvidad
veubnebi. `vxedav!~ _ cocxebs
xeli daavlo da fexebTan miuyara
patrons. `kidev aTi wuTi, ra... cxovrebaSi
pirvelad ukravs roialze~
_ vexvewebi. `ra geSveleba, Sen?!~
_ batoni jemali keTilad miRimis
da gadis. `daukariT~ _ roialTan
mivaCoCe Cemi skami. `meti araferi
maxsovs, yvelaferi damaviwyda~ _
adgomas apirebs. `igive daukariT~ _
ar veSvebi da isic isev saCvenebeli
TiTebiT ukravs igive melodias, magram
iseTi TavganwirviTa da asmagi
mondomebiT, rom Caxuteba mindeba
da Tavs Zlivs vikaveb. `sariSvili,
gavida aTi wuTi!~ _ batoni jemalis
Tavi SemoZvra karis RriWodan da
isev gaZvra... `ginda, cocxs gaCuqeb?~
_ TvalebSi miyurebs. `ara!~ _
meRimeba. `maSin imas, im kacs mieci~
_ baton jemalze meubneba. `kargiT~
_ cocxs varTmev da dekanatSi Semaqvs.
`iman dagitovaT~ _ veubnebi.
`romel leqciaze unda ijde axla
Sen?~ _ Tbili gabrazebiT mekiTxeba.
me mxrebs viCeCav _ `ar vici!~...
werili londonidan
axali adamiani _ artisti
avtori, foto: marika qoCiaSvili
28 cxeli Sokoladi
werili londonidan
cxeli Sokoladi 29
werili londonidan
`idea, romelic dRes minda sazeimod
warmogidginoT, aseTia: rogor
gavxdeT axali tipis aTeistebi. sxva
sityvebiT rom giTxraT, minda, warmogidginoT
aTeizmis axali versia, pirobiTi
saxelwodebiT _ aTeizmi 2.0~,
_ ase daiwyo Tavisi ocwuTiani gamosvla
2011 wlis ivlisSi, edinburgSi,
ted.komis yovelwliur konferenciaze
alan de botonma, britanelma
filosofosma da axali aTeisturi
msoflmxedvelobis avtorma.
jer SevTanxmdeT, rom ted.komi
ukve wlebia, msoflioSi sruliad
axal mediums qmnis _ dafiqrebisTvis,
diskusiisTvis, informaciis miRebis-
Tvis da SeiZleba zogjer pirovnuli
transformaciisTvisac. ted.komis
konferenciebze xSirad pirvelad
xdeba xolme uaxlesi teqnikuri da
samecniero miRwevebis prezentacia,
zogjer ki imave scenidan sazogadoeba
sruliad gamaognebel da STamagonebel
adamianur istoriebsac ismens.
alan de botoni ted.komis varskvlav
spikerebs Soris erT-erTi
yvelaze popularulia. misi gamosvla
`aTeizmi. 2.0~ vebgverdze atvirTvis
Semdeg 905.830 adamians aqvs nanaxi.
is, rac adamianebs botonis moxsenebaSi
moswonT, gambedaoba da Zveli
Temebis axleburad gaazrebaa. `Zveli
Tema~, am SemTxvevaSi, aTeizmis klasikuri
gansazRvrebaa.
yvelaze axali, rasac alan de botoni
ambobs aris is, rom aTeistebsac
ki SeuZliaT religiis garkveuli
niuansebi sakuTari sekularuli
cxovrebis samsaxurSi Caayenon _ cxovrebis,
romelsac bevri nakli aqvs.
`SeiZleba, viRacisTvis saSinel usindisobas
vambobde, magram, mgoni, araferia
cudi imaSi, Tu religias ra-
Rac ideebsa da midgomebs movparavT.
mere ra, rom religias saerTod arafrad
vagdebT, mainc SegviZlia misi
saukeTeso niuansebi aviRoT da gavmiqsoT.
CemTvis `aTeizmi 2.0~ zustad
esaa _ sruliad gacnobierebuli da
mzakvruli gza sxvadasxva religiis
gasacnobad da kiTxvis dasasmelad:
`aqedan risi gamoyeneba SegviZlia?!~
alan de botonma am kiTxvaze pasuxi
30 cxeli Sokoladi
ukve icis. is fiqrobs, rom yvelaze
mniSvnelovani sfero, romelic SeiZleba
Zireulad Seicvalos religias-
Tan `gamiqsviT~, ganaTlebaa.
ganaTleba sekularuli msoflios
fundamentia. esaa is, raSic didi
fuli ideba; rac Tanamedrove, moazrovne
adamianebis azriT, ara
marto Zalian saWiro komerciul
da industriul unarebs gviviTarebs
moqalaqeebs, aramed ukeTes
pirovnebebadac gvaqcevs. Tumca,
dRes ukve Riad da sruliad sxvadasxva
mediumiT, msjeloben imaze,
rom Tanamedrove ganaTlebis siste-
`idea, romelic
dRes minda
sazeimod
warmogidginoT,
aseTia: rogor
gavxdeT axali
tipis aTeistebi.
sxva sityvebiT rom
giTxraT, minda,
warmogidginoT
aTeizmis axali
versia, pirobiTi
saxelwodebiT _
aTeizmi 2.0~
ma CixSia. is veRar pasuxobs drois
moTxovnebs. aRar SeuZlia, axali
saukunis adamianebs misces im saxis
ganaTleba, rac axal gamowvevebs gadagvalaxinebs.
alan de botoni ambobs, rom ganaTlebis
lpobaSeparuli sistemis
mkurnaloba religiidan moparuli
xerxebiT SeiZleba.
`rom mixvideT romelime yvelaze
prestiJul universitetSi, vTqvaT,
harvardSi, an oqsfordSi, anda kembrijSi
da uTxraT: `movedi imitom,
rom veZeb zneobas, nugeSs, mfarvelobas.
minda viswavlo, rogor vicxovro.
ras getyvian? ras da sagi-
JeTSi gagamweseben. Cveni saukeTeso
institutebi am yvelafris mosacemad
ar Seqmnilan. ratom? imitom, rom
umaRles saswavleblebSi ar fiqroben,
rom Cven es yvelaferi gvaklia.
Cven maTTvis zrdasruli adamianebi
varT da erTaderTi, rac gvWirdeba,
informaciaa. informacia, monacemebi
da ara daxmareba~.
`rogori SeiZleba iyos skola,
romelSic gaswavlian cxovrebas?~ _
alan de botonma axali tipis saswavleblis
Seqmnaze fiqri zustad am ki-
TxviT daiwyo. Sedegad, ukve meoTxe
welia, londonSi gaxsnilia skola,
sadac zrdasrul adamianebs _ samsaxurianebs,
Svilianebs, gayrilebs,
Tu Sinaberebs exmarebian pasuxis
moZebnaSi kiTxvaze _ rogor vicxovro?
skolis dasaarseblad winaswari
kvlevis Catareba alan de botonma
2007 wels daiwyo _ fotograf
martin parTan, mweral tom hogkinsonTan
da sxva megobar mwerlebTan,
akademikosebTan, biznesmenebTan da
artistebTan erTad. Cemi respondenti,
karolin brimeri am procesSi Tavidanve
iyo CarTuli. amitom Sexvedrisas
skolis koncefciaze didxans
vesaubre. yvelaze arsebiTad misi es
Sefaseba meCvena: `Cven vaswavliT adamianebs,
rogor hqondeT sisxlsavse
cxovreba, rogor daixarjon bolomde.
Cven ar gvainteresebs didi moazrovneebisa
da maTi didi ideebis istoria
da am istoriebis gazepireba,
gvinda, adamianebs vaswavloT, rogor
moargon sakuTar yoveldRiurobas
es didi ideebi~.
_ anu, aq sxvadasxva filosofiuri
naazrevis utilitaruli gamoyeneba
xdeba, ara?
_ asea. umaRles saswavleblebSi
gaswavlian bevr saintereso rames,
magram ara, magaliTad, imas, rogor
giyvardes ufro Zlier, rogor iyo
ukeTesi mSobeli, rogor Secvalo
Seni garemo.
_ SeiZleba viRacam ifiqros, rom es
Zalian paTetikuri da bundovani miznebia,
roca saubaria skolaze.
_ SeiZleba, magram Cveni mizani
marTlac esaa. kviridan kviramde
alan de botoni
`cxovrebis skolaSi~ `qadagebaze~
SeiZleba, Sedegs verc vamCnevde,
magram Tavdajereba aSkarad memateba
xolme, roca vTqvaT, erTi
wlis Semdeg brundeba romelime
Cveni yofili moswavle da gveubneba,
_ iciT, ramdeni xania, mindoda
Semovla da madlobis Tqma.
Zalian dabneuli viyavi TqvenTan
rom movedi, magram aqedan wasvlis
mere yvelaferi Seicvala. zustad
aqedan gasvlis Semdeg daiwyo procesi…
_ am dros vfiqrob xolme,
rom yvelas cxovrebaSi dgeba dro,
roca sul patara daxmarebac ki,
sul mciredi, swori rCevac ki, gadaarCens.
Cven marto amas vakeTebT:
klasi warmatebulia, Tu adamiani
Senobidan dafiqrebuli gava. aq ar
gvaqvs mza receptebi, adamianebs
ubralod biZgs vaZlevT~.
kerolini meubneba, rom erTwliani
kvlevis dros didi sifrxiliT arCevdnen
Sesaferis Senobas. undodaT,
iseTi raioni SeerCiaT, romelic Ta-
visi istoriiT skolis daniSnulebasa
da faseulobebs kidev ufro gamohkveTda.
The School of Life londonis centr-
Si, blumsberize dasaxlda. raionSi,
romlis SuagulSic British Museum-ia
ganTavsebuli da aranakleb momxibvlelia
imiTac, rom iq, meoce saukunis
dasawyisSi cxovrobda da swavlobda
artistebis, mwerlebis da filosofosebis
mTeli armia. `blumbseris
jgufi~ _ ase erqva maT gaerTianebas,
romelSic erT-erTi gamorCeuli
wevri virjinia vulfi iyo. iqauroba
axlac inteleqtualur sivrced
iTvleba kolejebiT, muzeumebiT,
biblioTekebiT da wignis maRaziebiT.
swored am Zveli londonuri fasadebis
miRma, 2008 wlidan moyolebuli,
oci wlis gogo-biWebsac da 45 wlis
profesionalebsac, yovel SabaT-kviras
sam-sam saaTian gakveTilebs utareben
im sferoSi, romelsac TviTon
airCeven.
werili londonidan
klasi _ `wirva~
skolaSi mec `davbrundi~
skolaSi mec `davbrundi~. erT
Cveulebriv, londonur, wvimian dilas,
Cemi zurgCanTa movikide, zurg-
CanTaSi vaSli da bloknoti Cavide,
xelSi wigni daviWire, yurebSi sasiamovno
musika gavirWve (qolga ar
maqvs) da londoneli moswavlesaviT,
skolisaken gaveSure.
metros gaCereba `iustonidan~ ramdenime
wuTi fexiT unda viaro. telefonSi
rukas Cavyureb da skolisken
gzas mivikvlev. raRac didis molodini
maqvs, imdenad rom, roca ruka
miCvenebs, rom daniSnulebis adgils
mivaRwie, erT xans gaSeSebuli vdgavar,
aqeT-iqiT viyurebi da vcdilob
`cxovrebis skola (!)~ davinaxo.
`cxovrebis skola~ erTi patara,
vitrinebiani wignis maRaziasaviT yofila.
SuSis karze weria _ Ideas to live
by (ideebi, romliTac unda icxovro).
Tu am warweras yuradRebas miaqcev,
aqedanve mixvdebi, rom `cota sxva-
cxeli Sokoladi 31
werili londonidan
gan~ xar. Tu ar miaqcev da, CaTvale,
Cveulebriv wignis maRaziaSi aRmoCndi,
ufro sworad, superTanamedrove
wignis maRaziaSi. interieric aseTia
_ ekologiurad sufTa, minimalisturi
_ farTo oTaxSi aqa-iq Camdgari
didi xeebis totebiT. SegiZlia, aar-
Cio wignebi da mere, iqve gadaaTvaliero
_ barSi, Tan axlad gawuruli
forToxlis wveni miayolo.
Tu jer kidev Cveulebriv, Tanamedrove
wignis maRaziaSi ggonia Tavi,
aba, am warweras Sexede wignis Taroze
_ Self-help books (pirdapiri TargmaniT
`TviTdamxmare wignebi~ _ m.q.) _ umal
daibnevi. roca saTaurebs gadaxedav,
SeiZleba moswrebuli britanuli xumroba
gegonos: `rogor vipovoT kargi
samsaxuri~, `rogor ar gavgiJdeT~,
`rogor vinerviuloT naklebi fulze~,
`rogor gadavrCeT cifrul samyaroSi~
da aseve _ alan de botonis
naSromi _ `rogor vifiqroT ufro
meti seqsze~.
arada, alan de botons xumroba ki
uyvars, magram `TviTdamxmare wignebis~
ideaze roca msjelobs, absoluturad
seriozulia. `rogorc wesi, es
`TviTdamxmare wignebi~ saSineli ramea.
vardisferi ydebi aqvT da umal
bednierebis mopovebas, umal didi
fulis Sovnas gpirdebian. `cxovrebis
skolaSi~ aseTi wignebi ar gvaqvs,
magram gvgonia, rom Zalian magaria,
roca wigns SeuZlia cxovrebis gzis
gakvlevaSi dagexmaros. aseT wignebze
roca vfiqrob, platoni, seneka, monteni,
nicSe maxsendeba. maTi wignebic
`TviTdamxmarea~, ubralod _ kargi~.
radgan jer isev wignis maRaziaSi
vtrialebT, modi, biblioTerapiis
ganyofilebaSi SevixedoT (es Tqvenc
SegiZliaT, skolis vebgverdze). `cxovrebis
skolaSi~ gveubnebian: `erT
dros sakmaod advili iyo, gepova wigni,
romelic siamovnebas moganiWebda.
dRes ki, roca yovel 30 wamSi axal
wigns gamoscemen, 163 sicocxle mainc
dagWirdebaT yvela im wignis wasaki-
Txad, romelic Amazon-ze iyideba.
swored amitom, `cxovrebis skola~
bilbioTerapiis serviss gTavazobT:
SesaniSnavi gza imisTvis, rom aRmoa-
32 cxeli Sokoladi
CinoT literatura, romelsac Tqveni
cxovrebis Secvla SeuZlia~.
rogorc wesi, biblioTerapevti
TiToeul `pacients~ saqmian kiTxvebs
usvams kiTxvis Cvevebisa da cxovrebiseuli
problemebis Sesaxeb da
mxolod amis Semdeg wers receptebs.
Tumca, onlain, skolis vebgverdze,
ramdenime zogadi receptic devs. magaliTad,
kiTxviTi Terapia adamianebisTvis,
romlebic miatoves. recepti
ase iwyeba:
`gamowerili kiTxva. diagnozi _
gulgatexiloba. dozireba _ miiReT
nazad da mozomilad (Prescribed Rea-
`ar arsebobs
martivi da
winaswar SefuTuli
pasuxebi, romlebsac
salxSi gagatanT~,
_ gviTxra
dasawyisSive
hugom da asec iyo.
kiTxvaze _ rogor
vipovoT sasurveli
samsaxuri,
pasuxi _ iloceT
da mogecemaT _
ar yofila.
ding. Ailment For broken-hearted; Dosage
_ Apply gently and with care)~. da Semdeg
mosdevs im wignebis CamonaTvali,
romlebic gatexil guls amTelebs.
`cxovrebis skolaSi~ danergili am
novaciiT, gazeTi `gardianic~ dainteresda.
SarSan, Semodgomaze, `gardianis~
redaqciam Tavisi eqvsi Jurnalisti
gagzavna biblioTerapiaze
imis dasadgenad, amarTlebda Tu ara
es wamowyeba. Semdeg eqvsivem `gardianisTvis~
sakuTari STabeWdilebebi
dawera...
jer kidev wignis maRaziaSi borialisas
mec Sevxvdi ramdenime londonels,
romelic biblioTerapevtis
seansze ewereboda. es adamianebi
ixdidnen 70 funt sterlings imis-
Tvis, rom wignis Zala sirTuleebis
gadasalaxad gamoeyenebinaT (70 funti
sterlingiT londonSi, sazogadoebrivi
transportiT imgzavreb or
kviras, 2-jer iyidi supermarketSi
sursaT-sanovages, anda dalev 7 koqteils
barSi).
rogor, rogor da rogor...
`rogor iyo sakuTar TavSi darwmunebuli~,
`rogor gaxde ukeTesi megobari~,
`rogor Seegebo sikvdils~,
`rogor ipovo sasurveli samsaxuri~
da a.S. _ `cxovrebis skolaSi~ sul 19
dasaxelebis klasi aqvT.
didi awon-dawonvis Semdeg, gadavwyvite,
davswrebodi klass samsaxuris
Sovnis Sesaxeb. es klasi, albaT,
imitom avarCie, rom aqtualuri Temaa
da arc iseTi `caSi gatyorcnili~,
rogorc magaliTad _ `rogor
viyoT kreatiulebi~.
Cemi varaudi, rom xelmocaruli,
galoTebuli da depresiuli adamianebis
jgufi damxvdeboda klasSi, ar
gamarTlda. arada, vfiqrobdi, gakve-
Tilze sasowarkveTili adamianebi
movidodnen, romlebic ukanasknel 20
funts ixdidnen xelis kankaliT, im
imediT, rom Semdeg sasurvel samsaxurs
iSovnidnen.
vestibiulSi mSvidi da seriozuli
saxeebiT, daaxloebiT 30 wlis londonelebi
damxvdnen. zogi TavisTvis
ijda, yavas da namcxvars Seeqceoda
da eloda klasis dawyebas, zogs ukve
gaeba dialogi. kuTxeSi, ganmartoebiT,
30-iode wlis simpatiuri avstralieli
biWi idga.
_ ra gqvia?
_ stefani. Sen?
_ me, marika.
_ samsaxurs eZeb? _ mravalmniSvnelovnad
gavuRime.
_ raRac JurnalSi wavikiTxe, rom
aseTi skola gvqonia londonSi. mere
vebgverdi davaTvaliere da mivxvdi,
rom zustad im kiTxvebs wamoweven
am klasSi, romelTac xSirad vusvam
xolme sakuTar Tavs karierasTan
dakavSirebiT. ratomac ara-meTqi,
vifiqre. ai, vilaparakebT dRes Cven-
Cven Tavze da iqneb, es damexmaros pasuxebis
povnaSi.
Cveni maswavlebelic gamoCnda, mgoni
Cemxela, an sulac _ Cemze umcrosi;
maswavlebeli hugo, romelmac klasSi
Sesvlamde Camogviara yvelas, gagvecno
da mosvlis mizezebi gvkiTxa. mec
momiaxlovda. icis, rom Jurnalisti
var.
_ marika?
_ diax! (vuRimi)
_ kmayofili xar Seni samsaxuriT?
(miRimis).
_ ies, _ vpasuxob, _ Zalian miyvars
Cemi saqme, Tumca xandaxan bevrs vnerviulob,
anu zedmetad bevrs.
gamiRima da miTxra, rom dRes amazec
vilaparakebT.
saklaso oTaxis TeTr kedlebze
msxvili fanqrebiT yvelaferi is xatia,
rac saxlSi simyudroves qmnis:
wignebiT savse Taroebi, sakidze _
palto, gasaSrobad tansacmelmifenili
radiatori, fotoaparati, velosipedebi…
`ar arsebobs martivi da winaswar
SefuTuli pasuxebi, romlebsac
salxSi gagatanT da romelic sxvas
aravis aqvs~, _ gviTxra dasawyisSive
hugom da asec iyo. kiTxvaze _ rogor
vipovoT sasurveli samsaxuri, pasuxi
_ iloceT da mogecemaT _ ar yofila.
`cxovrebis skolaSi~ piriqiT, ki-
Txvebs aqeT gvisvamen, Tumca sul
sxva kuTxiT, ise rom Cven problemebs,
dilemebs sul sxva perspeqtividan
SevxedoT da kreatiul pasuxebamde
Tavad mivideT.
piradi warsuli, ojaxi da ganaTleba
_ es is sami aspeqtia, romelTac
yvelaze didi gavlena SeiZleba hqondes
samsaxuris povnisas, _ gveubneba
hugo da agrZelebs: `adamianebi xSirad
im saqmes irCeven, rasac maTi mSoblebi
akeTebdnen. xom ar gaiZules an
wagaxalises, rom es saqme agerCiaT?
ifiqreT ojaxis gavlenebze. ra gzebi
arsebobs, Tqveni azriT, rom am gavlenebisgan
Tavi daaRwioT da saer-
Todac, gindaT ki Tavis daRweva? rac
werili londonidan
Seexeba ganaTlebas, ra molodinebi
gqondaT da ra mimarTulebiT wavida
Tqveni ganaTleba? namdvilad Tqven
iRebdiT gadawyvetilebebs? axla
rom gqondeT arCevanis SesaZlebloba,
imaves airCevdiT?~ _ am kiTxvebis
dasmis Semdeg, cxovrebaSi pirvelad
davfiqrdi Cems personalur gavlenebze.
mivxvdi, rom bebiaCemi cota
metad Zlieri rom yofiliyo, axla
am statiis weris magivrad, an inglisuris
maswavlebeli viqnebodi, an
diplomati. albaT, imitomac msiamovnebs,
rasac vakeTeb, rom bebiis gavlenis
gareSe avirCie profesiebi da
niSnebic `Cawyobis~ gareSe miviRe.
pirvel kiTxvebs da pirvel fiqrebs
pirveli davaleba mosdevs. saku-
Tari gadawyvetilebebis da arCevanis
rukas vakeTebT _ unda movniSnoT
Cven-Cven rukebze is etapebi, roca
winaRobebi gadavlaxeT, an piriqiT _
davmarcxdiT. Semdeg, gverdiT mjdom
studentebs vuyvebiT sakuTar rukaze
moniSnuli biografiuli epizo
werili londonidan
debis Sesaxeb. Cem gverdiT mjdomi
jo furclebze Rrublebs xatavs da
isrebiT erTmaneTs ukavSirebs. zogi
burTebs xatavs da SigniT raRacebs
iniSnavs.
vlaparakobT fulze, faseulobebze,
miznebze, niWze. vakeTebT
Cven-Cven ierarqiul kibes, romlis
safexurebzec mniSvnelobis mixedviT
vuCenT adgils TiToeul zemoT
CamoTvlil faqtors _ mgoni, bevri
Cvengani im dRes pirvelad ukirkitebs
sakuTar miznebsa da faseulobebs
da nomravs cxovrebiseul prioritetebs.
mesame etapi yvelaze sainteresoa
_ unda aRvweroT Cveni `mravlobi-
Ti meebi~, anu warmosaxvas bolomde
mivceT gasaqani da warmovidginoT
sakuTari Tavi sxvadasxvagvar ampluasa
da rolebSi _ rogori da rogori
viqnebodiT, erTi ki ara, erTdroulad
ramdenime `me~ rom gvqondes. fiqrs
ori kiTxva gviiolebs:
1. ra axal saqmeebs wamoiwyebdiT
axlad aRmoCenili `mesTvis~?
2. rogori adamiani gnebavT, rom
iyos Tqveni axali `me~?
da mere rCeva: `gaacnobiereT, ra
momxibvlelia `mravlobiTi mes~ idea.
daaRwieT Tavi Tqvens socialur zonebs;
gadauxvieT mTavari gzidan; kmara
fiqri _ imoqmedeT!~
vimoqmede da Sevqmeni xuTi axali
`me~ yvelafris gaTvaliswinebiT: vin
viqnebodi, sad vicxovrebdi; sad vimuSavebdi;
rogor sazogadoebaSi mesiamovneboda
drois gatareba.
da ai, me Cemi axali xuTi pirovnebiT:
marika _ mxatvari;
marika _ mwerali;
marika _ balerina;
marika _ socialuri muSaki;
marika _ programisti.
gakveTilidan erTi Tvis Semdeg,
gogonam, romelic CemTan erTad
eswreboda hugos klass, 25 wlis semma,
imeili momwera:
`praqtikuli savarjiSoebi Zalian
damexmara. pirvelad gamovkveTe is
faqtorebi, romelTac Cemze, Turme,
arnaxuli gavlena mouxdenia. Tundac
34 cxeli Sokoladi
is rad Rirda, menaxa, ramdeni gza
SemeZlo, amerCia cxovrebaSi; `paraleluri
interesebis~, `paraleluri
proeqtebis~ idea namdvilad Rirs
sacdelad. principSi, me ukve vcade
_ axla vcekvav (adre msgavs SeTavazebas
araviTar SemTxvevaSi ar mivi-
Rebdi), vwer statias erTi axalbeda
mediakompaniisTvis, romelic Cemma
megobarma gaxsna. mokled, erTi winadadebiT
SemiZlia, giTxra, ra daskvnamdec
mivedi: `sjobia, imoqmedo da
mere gansajo sakuTari namoqmedari,
vidre, mudmiv gansjaSi iyo da
gulxeldakrefili ijde~.
sems konkretuli molodini ar
`klasebi,
qadagebebi,
sadilebi~, _
amaze dgas
`cxovrebis skola~.
saganmanaTleblo
procesi imdenad
Tanamedroved
midis, rom rTulia,
maTSi religiuri
sawyisebi amoicno.
arada, es yvelaferi
alan de botonis
`usindiso
qurdobis~
Sedegia.
hqonda, roca `cxovrebis skolaSi~
mivida. arc ganaTlebis miRebas moeloda
da arc imas, rom uecrad idealur
samsaxurs ipovnida. ubralod,
gaxsnili gonebiT da erTi sruliad
realisturi surviliT movida _ saki-
Txze, romelzec didi xania, fiqrobs,
saxlSi dabrunebis mere gansxvavebuli
azri unda hqonoda. asec moxda.
rogorc vxvdebi, semi axla `mravlobiTi
me~-s principiT cxovrobs…
`cxovrebis skolaSi~ maswavleblebs
da spikerebs gadamwyveti roli aqvT,
amitom maT dakvirvebiT da sifrTxiliT
arCeven. imisTvis, rom am skolis
pedagogi gaxde, aucilebeli moTxovnaa,
dargis eqsperti iyo. ufro mniSvnelovania
_ xangrZlivi da mravalferovani
cxovrebiseuli gamocdileba
da unari, gesmodes sxva adamianebis
saWiroebebi. magaliTad, mwerali,
maswavlebeli da Jurnalisti, `sandei
Taimsis~ mier 100 saukeTeso blogers
Soris dasaxelebuli doqtori, mark
vernoni `cxovrebis skolaSi~ `siyvarulis
klass~ aswavlis studentebs.
is Teologiis specialistia, mravalmxrivi
interesebiT gamoirCeva da Tavis
publikaciebSi mudam utrialebs
kiTxvas _ rogor unda vicxovroT.
agvistoSi, magnumeli fotografi,
martin pari studentebs Zvel zRvispira
qalaq folqstouns `aRmoaCeninebs~
da samdRian fototreningebs
`cxovrebis skolis~ studentebs Tavis
sayvarel sastumroSi Cautarebs.
me, kreatiulobis maswavlebels
Sevxvdi, maikl atavars. sayurianma,
tilosCanTianma, Suaxnis, momxibvlelma
maiklma Sexvedra muzeumSi,
TeiT briTanSi daminiSna. Sexvedramde,
misi wigni `kreatiulobis 12 wesi~
wavikiTxe, amitom ufro kreatiulad
mivudeqi maikls. muzeumis baRSi didxans
visaubreT SemoqmedebiTobaze,
miambo Tavis gamocdilebaze, mkiTxa
Cemzec. `cxovrebis skolaSi~ maikli
erTi wlis win `gamoiZaxes~, roca
misi wigni `rogor viyo artisti~
waikiTxes. mas Semdeg, maikli iq kreatiulobis
or klass, erTs 3 saaTians
da meores ki _ erTdRians uZRveba.
is adamianebs aswavlis, rogor aRmoaCinon
sakuTar TavSi SemoqmedebiTi
niWi, maSin, roca tvini gadaRlilia,
TviTSefaseba _ nuli.
`kreatiuloba isaa, rac mocemul
dros, mocemul sivrceSi SeiZleba
dagemarTos. kreatiuloba ar mova
gamiznul dros, roca vTqvaT, saxlSi
waxval da kompiuters miujdebi. es
isaa, rac aq, am wuTas, klasSi dagemarTeba.
kreatiuloba talRasaviTaa
da Cems wignSic laparakia kreatiulobaze,
rogorc procesze da ara
rogorc produqtze~, _ miTxra mai-
klma da isic daamata, rom zogjer
studentebs or saaTSic ki amCnevs
cvlilebas midgomebsa da SexedulebebSi.
cxovrebiseuli gamowvevebis mimarT
kreatiuli midgoma am skolis
fundamentia. metic, Tanamedrove
moazrovneebi kreatiulobas miiCneven
CixSiSesuli ganaTlebis sistemis
mTavar `mkurnalad~. amitom maikl
atavaris mosazreba, rom adamiani
unda iyos artisti _ rom adamiani
artistulad (Tavisufalisa da kreatiulis
mniSvnelobiT) unda miudges
riskebsa da winaRobebs `cxovrebis
skolis~ koncefciaSi erTi erTze
jdeba.
`marto am skolaSi ki ara, yvelgan,
Tundac biznes seqtorSi, rom aswavlidnen
adamianebs imas, Tu rogor
gaxdnen artistebi; yvelas rom See-
Zlos, gamovides dadgenili CarCoebidan
da dReSi xuTi wuTiT mainc iqces
artistad, damijere, es uamrav bizne-
sorganizacias Zirfesvianad Secvlida~,
_ mimeorebs maikli da dasZens,
rom zustad msgavsi midgomis danergvas
isurvebda zogadad _ ganaTlebis
sistemaSi.
`klasebi, qadagebebi, sadilebi~, _
am sam instrumentze dgas `cxovrebis
skola~. TiToeuli mimarTulebiT
saganmanaTleblo procesi imdenad
Tanamedroved da kreatiulad midis,
rom rTulia, maTSi religiuri sawyisebi
amoicno. arada, es yvelaferi
alan de botonis `usindiso qurdobis~
Sedegia _ mociqulTa qadagebebis
gaziarebaze, gulis gadaxsnaze
dafuZnebuli sufrebis idea xom man
sxvadasxva religiebs mohpara da im
`xvrelebis~ amosavsebad gamoiyena,
romlebic aTeistur Tu sekularul
cxovrebas mravlad aqvs.
meoce saukunis bolosken cxovrebas
fsiqologebi gaswavlidnen _
pasuxismgeblobas Sens nacvlad Ti-
Tqos isini iRebdnen, Cven maTze mi-
werili londonidan
kreatiulobis pedagogi
maikl atavari
jaWvulebi vxvdebodiT da, mudmivad
dabneulebs, klasikuri ganaTlebis
sistemiT daRdasmulebs, verc ki
warmogvedgina, rogor Segvecvala
sakuTari cxovreba maT gareSe. `cxovrebis
skolaSi~ ki mivxvdi imas, rom
sakuTari Tavis fsiqologobas aswavlian
adamianebs. pasuxismgeblobis
tvirTad ki ara, upiratesobad aRqmas
aCveven.
`zustad asea,~ _ meTanxmeba maikli
_ `bevr sxvadasxva klass rom daeswro
`cxovrebis skolaSi~, resursebis
sakuTar, Sinagan `biblioTekas~
`aiSeneb~, romelic mxolod Senzea
morgebuli da romelsac yovelTvis
gamoiyeneb, roca gagiWirdeba. Tumca,
aq koleqtiuri gaziarebis ideac
momwons. gaiazreb imas, rom `cxovrebis
gzaze gadebuli martosuli mogzauri~
ar xar, rom SensaviT bevrs
Wirdeba nugeSi da daxmareba am samyaroSi.
es Zalian mniSvnelovani SegrZnebaa
Cven droSi~.
cxeli Sokoladi 35
istoria
reqtori
avtori maSo samadaSvili
foto: levan xerxeuliZe, sergi barisaSvili, gigi TevzaZis piradi arqivi
36 cxeli Sokoladi
istoria
cxeli Sokoladi 37
istoria
`salami, batono gigi! did xans vfiqrobdi,
momewera Tu ara, bolos mainc
gadavwyvite. vswavlob ilias universitetSi,
samarTlis fakultetze. Cemi
erT-erTi leqtori mudmivad agdebiT
laparakobs marTlmadideblobaze,
arada, me morwmune qristiani var da
amas pirad Seuracxyofad viReb. Tuki,
getyviT mis vinaobas, SeZlebT am problemis
gadaWras? Tu SemiZlia, me
TviTon vuTxra rame? didi madloba
winaswar, Tuki am werils waikiTxavT~.
`Tqven gaqvT erTi axali werili~, _
reqtori gigi TevzaZe Tavis uzarmazar
da mudmivad areul kabinetSi zis,
roca kompiuteris ekranze patara
fanjara inTeba.
pasuxs 15 wuTis Semdeg gzavnis: `ra
Tqma unda, SegiZliaT, uTxraT. mere
momwereT, ra Sedegi iqneba~, _ wers
reqtori student eTuna vaSakiZes.
eTuna vaSakiZe me var. eleqtronuli
fostis axali angariSi, gamogonili
saxeliTa da gvariT, mas Semdeg Sevqmeni,
rac erT-erTi Sexvedris dros gigi
TevzaZem miTxra, rom studentebis
imeilebs upasuxod arasdros tovebs.
reqtoris imeilis misamarTi iliaunis
vebgverdze vipove.
profesor gigi TevzaZis samuSao
oTaxi, yofili ucxo enebis institutis
SenobaSi, meore sarTulzea.
kabineti did biblioTekasac hgavs,
friadosani moswavlis oTaxsac da
Tavgadasavlebis moyvaruli mogzauris
kuTxesac. SesvlisTanave TvalSi
mogxvdebaT marcxena kuTxeSi mdgari,
grZeli magida, romelzec aTobiT damtverili
wigni da ucxouri universitetebis
sainformacio bukletebi
devs. wignebs Tvals vavleb: `alpur
mcenareTa ekologia~, `mcire omi,
romelmac msoflio SeZra~, tatiana
tolstaia _ `moTxrobebis krebuli~,
giga zedania _ `sekularizacia/konceptebi
da konteqsti~. TviTon Svidi
wignis avtoria _ `wera xom nevrozebisgan
gaTavisuflebis saukeTeso sa-
Sualebaa~. gamocemebs _ `ganjadoeba~,
`aq da yvelgan~ da `Zalauflebis simulacia~
_ 2010 wels misi bolo wigni
`ucnobi wignebis~ ortomeuli mohyva.
masSi, gigis mier gamogonil wignebze
38 cxeli Sokoladi
misive recenziebia gaerTianebuli.
erTi tomi qarTveli mkiTxvelisTvisaa,
meore _ ucxoeli. orive tomSi
recenziebic da wignebic erTmaneTs
hgavs, magram, amave dros, gansxvavdeba
erTmaneTisagan _ iseve rogorc,
gigis azriT, erTmaneTisagan gansxvavdeba
qarTveli da ucxoeli mkiTxveli.
ambobs, rom es `ucnobi wignebi~ snoburi
literaturaa, radgan ganaTlebulobisa
da kargi iumoris pretenzia
aqvs. `am wignebiT vambob, rom orive
maqvs, _ ambobs RimiliT, _ saerTod,
rTuli eniT vwer, rac Cems wignebs
elitisturs xdis. zustad vici, roca
Cemi wigni gamodis, sul aTi kaci ki-
Txulobs xolme, Semdeg ki auditoria
izrdeba. radgan wlebis mere ufro
saintereso eCvenebaT Cemi teqstebi,
ese igi, Rirebul sakiTxavs vwer~.
TviTon swrafi mkiTxvelia. `qindl-
Si~ asobiT wigni aqvs CatvirTuli. mis
biblioTekaSi mudam sWarbobs fentezi
_ am Janris literaturas ganaTlebuli
da kargi iumoris mqone adamianebi
wereno, mixsnis. reqtoris literaturuli
gemovneba universitetis
gamomcemlobasac emCneva, romelic
fentezis Janris literaturas xSirad
beWdavs. oriode wlis win, swored am
gamomcemlobam dastamba fentezis
amerikeli klasikosis, rojer zelaznis
`amberis qronikebis~ seriis xuTtomeuli.
sakuTari, sauniversiteto gamomcemlobis
daarseba gigi TevzaZis erTerTi
prioritetuli proeqtia, iseve
rogorc, literaturuli premiis daweseba
saukeTeso romanisTvis. meore
welia, ilias universiteti gamarjvebul
mwerals aTi aTas lars gadascems.
am msxvili saprizo fondis mqone
konkursis mizani literaturis ganvi-
Tarebaa. gigi iziarebs kritikas, rom
es premia ar gaxda biZgi xarisxiani
literaturis Sesaqmnelad, Tumca,
meubneba, rom orive wels gamorCeulad
kargi romani daajildoves _ aka
morCilaZis `mamluqi~ da zaza burWulaZis
`gasaberi angelozi~.
didi saweri magidis gverdiT, wignebiTa
da JurnalebiT mofenili sa-
TaTbiro magida da karadis Taroebia.
gigis magidaze ki ra da ramdeni devs,
Zneli gasarkvevia, radgan sakancelario
nivTebi, wignebi da patara qandakebebi
erTmaneTSia areuli.
magidis ukana mxares mTeli kedeli
gigis did gatacebas _ iaraRebs da
niRbebs ukavia _ afrikuli saTevzao
Subis, Jirafis fexis saxeluriani
brinjaos danis da kolumbiuri maCetes
gverdiT, 1887 wlis `berdenka~,
guruli yaCaRebis sayvareli SaSxana
hkidia. rogorc icis xolme, mxolod
naxevari saxiT iRimeba da meubneba _
`xedav? yvelaze mSvidobiani adamiani
var _ yvela iaraRi kedelze maqvs
Camokidebuli~. gigi TevzaZe yvelaze
sasacilo xumrobis, anda, zogadad,
yvelaze mniSvnelovani saTqmelis
drosac ki ar cvlis tons. Cveuli,
monotonuri, erTxazovani intonaciiT
gelaparakeba, magram es imas ar
niSnavs, rom Sengan saTanado reaqcias
ar elis. yovelTvis cdilobs, gaTvalos,
misi romeli naTqvami, rodis da
ra efeqts moaxdens mosaubreze. es
kontroli mas Tavisebur siamovnebas
aniWebs. Tumca misi yvelaze didi gataceba
mogzaurobaa.
SarSan, zafxulSi gigi TevzaZem
universitetis kuTvnili `toiotas~
vercxlisferi jipi TbilisSi datova
da, megobrebTan erTad, javaxeTis zeganis
gavliT, aWaraSi cxeniT wavida.
gzad sofel azavreTSi gaiares. manamde,
rac iqaurobis Sesaxeb icodnen,
iyo is, rom azavreTSi unikaluri arqiteqturis
eklesia idga. iq yofnisas
ki isic SeamCnies, rom azavreTs soflisTvis
uCveulo dagegmareba hqonda.
gauCndaT eWvi, rom iq winaT qalaqi
unda yofiliyo gaSenebuli. gigi TevzaZis
da misi megobrebis eqspediciis
Semdeg, sofeli arqeologebma gamoikvlies
da dadasturda, rom azavre-
Ti Cv.w.aR.-mde meore aTaswleulSi,
strategiul adgilze gaSenebuli cixe-qalaqi
yofila.
`mogzauroba SemecnebasaviTaa. Rrma
moxucebulic ki vivli da gamovikvlev.
gemze xom mainc SevZleb asvlas?
Tu ver viare, arc davwer~.
zafxulSi gigi TevzaZe eqspedicias
svaneTSi gegmavs. Tavisi Teoria aqvs
svanur koSkebze, romlis damtkicebac
unda: `mgonia, rom koSkebi dagegmilad,
ori saukunis monakveTSi,
CrdiloeT kavkasiidan gadmosuli
mtrisgan Tavdasacavadaa aSenebuli.
qarTuli Cinuri kedelia~.
ilias universitetis gazrdili biujetis
didi nawili kvlevebze ixarjeba.
am wuTas 46 kvleviTi proeqti
mimdinareobs. WiaTuraSi, paleo-arqeologebi
profesor nika TuSabramiSvilis
xelmZRvanelobiT, pirvelyofili
adamianis sadgomebs _ mRvimeebs
ikvleven. sainJinro fakultetis da
ekologiis institutis profesorebi
da studentebi ki Savi zRvis gamosakvlevad
emzadebian. sakvlevi gemi, romelic
universitets ekuTvnis, TiTqmis
mzadaa.
…
reqtori samuSao dRes 9 saaTze
iwyebs. 12 saaTisTvis mobilur telefonSi
CaniSnuli Sexvedrebidan
ramdenime ukve moleuli aqvs. Cemamde,
misi oTaxidan studentebi gadian,
romlebmac reqtors uambes, rom
erT-erTi sagnis pedagogi leqciis
dros seqsualur umciresobebs Seuracxmyofelad
moixseniebs; rom is
homofobia da studentebi amas ver
itanen. roca gigi TevzaZe amis Sesaxeb
miyveba, vatyob, siamovnebs, studentebi
homofobiam rom aaRelva; magram
Tan meubneba, es marto ors ki ar unda
SeemCnia, 15-ives unda gaeprotestebina,
maSin imasac SeZlebdnen, leqtori
universitetidan daeTxovaTo, an sul
mcire _ gamoecvalaT mainc.
gigi TevzaZes rom hkiTxoT, getyviT,
rom misi universiteti kvlevaze,
kritikul azrovnebaze da gamoxatvis
Tavisuflebaze dgas. amis Sesaxeb
momaval studentebs universitetSi
misvlisTanave eubnebian. Tumca, ideologizirebuli
skolidan misulebs
xSirad am terminebis mniSvnelobac
ki ar esmiT, miT umetes, ver xvdebian,
rogor unda daicvan Tavisi interesebi
yoveldRiur saswavlo procesSi.
amitom, ilias universitetis daarsebidan
meeqvse welsac ki, studentebze
ukeT xSirad isev reqtorma icis, ras
izamda maT adgilas rom yofiliyo da
saswavlo procesSi rame ar moswoneboda.
`ra da, jer unda ikiTxo, gaerkve
sakiTxSi. Tu pasuxi ar dagakmayofilebs,
saCivari dawero, Tu esec ar
gaWris, aqcia moawyo. ganaTleba servisia,
romelSic studentebi fuls
ixdian da ufleba aqvT, moiTxovon~, _
ambobs gigi studentebis pasiurobaze.
imisTvis, rom universitetma Tavisufali
saazrovno sivrce Seqmnas,
kritikuli diskursi da tabudadebuli
Temebis axleburad danaxvis
aucilebloba unda waaxalisos, raTa
ramdenime wlis Semdeg, marto erT-
`sokrates mere,
aseTi komplimenti
aravis Rirsebia~, _
meubneba gigi. roca
vekiTxebi, Teodore
gignaZis mowvevaze
daTanxmeba iyo Tu
ara gaunaTlebeli
da qsenofobi
marTlmadidebeli
mRvdlebis
dacinvis mcdeloba,
mpasuxobs: `ra
Tqma unda!~
ma studentma ki ara, umravlesobam
dasvas kiTxvebi, romlebic sxva dros
azradac ar mouvidoda. magaliTad:
aris Tu ara istoriis personaJi, Su-
Saniki, upirobod varsqenis msxverpli,
ise, rogorc amas skolaSi gvaswavlian?
anda: rogor unda moviqce,
Tuki ar momwons leqtori, da ra SemiZlia,
gavakeTo sakuTari uflebebis
dasacavad? dRes ki, gigis gaangariSebiT,
ase mxolod studentebis 20 procenti
azrovnebs.
…
daaxloebiT erTi wlis win ilias
saxelmwifo universitetis TviTmmar-
istoria
Tvelobam reqtors mimarTa TxovniT,
universitetSi leqciebis Casatareblad,
sasuliero pirebi miewviaT.
leqciebis Catarebis ufleba miiRes,
oRond arasaswavlo dRes, saRamos saaTebSi.
TviTmmarTvelobam, erTwliani
Zebnis Semdeg, mowveul leqtorad mRvdeli
Teodore gignaZe SearCia. am ar-
Cevans mwvave kritika mohyva. Teodore
gignaZe sazogadoebis liberaluri
frTisTvis homofobisa da qsenofobis
gansaxierebaa, TviTon universitetis
profesorebis nawilsac ki miaCnda,
rom gigi TevzaZes mama TeodoresTan
Sexvedris mowyoba ar unda daeSva.
TviTmmarTvelobis xelmZRvanelebma
yvelaferi gaakeTes, rom Sexvedra
ar CaSliliyo. 2500 studentis xelmowera
Seagroves da reqtoratSi waradgines.
`2500 adamiani Cveni studentebis
25 procentia~ _ iTvlis gigi da
meubneba, rom es sakmarisi argumentia
Sexvedris gasamarTad; universitetSi
mTavari gamoxatvis Tavisuflebaa da
ara sxvadasxva gamonaTqvamebis cenzura.
rodesac mama Teodore universitetSi
mivida da iq momxreebiT da
mowinaaRmdegeebiT gadaWedili auditoria
daxvda, gareT ki axalgazrdebi
_ performansiTa da fleSmobiT,
gigi TevzaZe mivlinebaSi iyo. Tumca,
stokholmisken gzaze, stambulis aeroportSive,
ukve icoda Sexvedris
detalebi. is TbilisSi arc maSin iyo,
roca ori wlis win, iliauniSi kidev
ufro xmauriani ram moxda _ erekle
deisaZis wignis prezentaciidan ramdenime
dReSi, marTlmadidebel mSobel-
Ta kavSiris wevrebma universitetTan
aqcia moawyves da `satanisti~, `masoni~
reqtoris gadadgoma moiTxoves, romelic
`bavSvebs ryvnis~.
`sokrates mere, aseTi komplimenti
aravis Rirsebia~, _ meubneba gigi da
isev ise, naxevari saxiT iRimeba. roca
vekiTxebi, Teodore gignaZis mowvevaze
daTanxmeba iyo Tu ara gaunaTlebeli
da qsenofobi marTlmadidebeli
mRvdlebis dacinvis mcdeloba, mpasuxobs:
`ra Tqma unda!~
gigi TevzaZe msgavs situaciebs,
TiTqos, ganzrax iwvevs. rogori ga-
cxeli Sokoladi 39
istoria
mWvirvale da ariTmetikulad dasabuTebulic
ar unda iyos reqtoris
gadawyvetileba, mis ukan mudam situaciebiT
manipulirebis gaTvla imaleba.
gignaZis mowvevac studentebSi dafaruli
vnebebis gaSiSvlebis provocireba
iyo.
reqtori fiqrobs, rom am studentur
organizaciaSi gaerTianebuli
zogierTi axalgazrda TviTmmarTvelobas
politikuri karierisTvis
tramplinad iyenebs. strategiac politikosebis
msgavsi aqvT: mRvdeli
Teodore gignaZis mowveviT, umravlesobis
faseulobebze TamaSoben da
maTi mxardaWeris mopovebas cdiloben.
`Cveni problema isaa, studentebs
gignaZis miRma azrovneba rom ver
vaswavleT, Torem universitetSi yvela
adamianis SemoSveba SeiZleba, vinc
sazogadoebas Zaladobisken Riad ar
mouwodebs, _ askvnis gigi bolos, _
es Sexvedra ki saintereso gamodga _
erTi mxarec movida da meorec. darbazi
ise ar gaivseboda, aseTi `liberaluri~
aurzauri rom ar amtydariyo~.
aTi wlis win gigi TevzaZe aRmosavluri
sabrZolo xelovnebiT, aikidoTi
dainteresda. Seiswavla misi
filosofia, brZolis elementebi da
axla pirvel profesiul safexurzea
_ `pirvel danas~ flobs. aikidos
mTavari arsi isaa, rom brZolisas
mowinaaRmdegis Semoteva minimaluri
ZalisxmeviT gaakontrolo. mebrZoli
Tavdamsxmelis moZraobis ritmsa
da ganzraxvas wamebSi swavlobs da
moxerxebul pozas da moments iWers
imisTvis, rom mtris agresia missave
sawinaaRmdegod gamoiyenos.
aikidos arsi raRaciT gigi TevzaZis
cxovrebiseul principebs waagavs.
zemo vakeSi
gigi TevzaZe meore welia, qalaqis
centridan moSorebiT, zemo vakeSi,
jafariZis viwro quCaze, orsarTulian
saxlSi cxovrobs. gigim Zveli saxli
daangria da axali daaproeqta: `es
Senoba erTi didi labirinTia, gare
da Sida kibeebi isea daproeqtebuli,
rom saxlis Semovla garedanac Sesa-
40 cxeli Sokoladi
Zlebeli iyos da Signidanac. yvela
oTaxi saerTo sivrceSi gadis, meore
sarTulze fanjrebi ki, karebicaa~.
TevzaZeebis saxli didia, naTeli,
wignebiT da mcenareebiT savse, SesasvlelSi
xis sakidi dgas, romelzec cxenosnobisTvis
saWiro atributebi hkidia:
sxvadasxva feris da moyvanilobis
aRvirebi, kovbois qudebi, mosasxamebi.
gigis SekveTiT, misi megobari, rati
eraZe axla erT gansakuTrebul unagirsac
amzadebs. Zveli depos teri-
mebrZoli
Tavdamsxmelis
moZraobis ritmsa
da ganzraxvas
wamebSi swavlobs
da moxerxebul
pozas da moments
iWers imisTvis,
rom mtris
agresia missave
sawinaaRmdegod
gamoiyenos.
aikidos arsi
raRaciT gigi
TevzaZis
cxovrebiseul
principebs
waagavs.
toriaze, mitovebul sawyobSi muSaobs.
unagiri Zveli qarTuli unagiris
ganaxlebuli varianti iqneba, axalbeda
cxenosnisTvis Zalian mosaxerxebeli
da cxovelsac rom ar daazianebs,
iseTi.
`ai, naxe maketi, metaloplastmasis
qafiT dafaruli faneria, axla samuxleebi
unda mivamagro da tyavi gadavakra,
ai, aseTi iqneba, _ mixsnis rati,
roca ramdenime dRis Semdeg sawyobSi
mivdivarT da plastmasis patara unagirs
maCvenebs, _ wesiT, moxerxebuli
unda iyos. gigi, wamodi, aba, cxenze
gamovcadoT~.
gaocebuli viyurebi da vfiqrob,
sad SeiZleba iyos aq cxeni?! vtrialdebi
da gigis vxedav, orfexa saxerxze
gadebul xis morze daumagrebia unagiri,
zed zis, fexebs bavSviviT iqnevs
da kmayofili uxsnis ratis, ra unda
Secvalos dizainSi.
miyveba, rom zustad ase, yoveldRiurad
amowmebda muSebs, romlebic
gigis dizainiT karadas amzadebdnen.
es karada TevzaZeebis saxlis SesasvlelSive,
sakidis gverdiT dgas. erTi
SexedviT, Cveulebrivi avejia, magram
misi orad gayofis Semdeg yru kedeli
iqmneba, romelic samkiTxvelo kuTxes
danarCeni oTaxebisgan gamohyofs.
meore sarTulze gigis Svilebis _
andros, nikas da aklis oTaxebia. erTerTi
saZineblis grZeli fanjridan
(romelsac karis funqciac aqvs) patara,
sazafxulo verandaze gadixar,
aqac mcenareebia da hamaki. sul bolo
sarTuli ki uzarmazari gaSlili verandaa,
saidanac mTeli Tbilisi mo-
Cans: `mTeli Tbilisi ki Cans, magram
es erTaderTi adgilia qalaqSi, saidanac
adamiani samebis sakaTedro taZars
ver xedavs. daproeqtebisas amaze ar
mifiqria, SemTxveviT moxda~, _ mixsnis
Cveuli orazrovani RimiliT.
samagierod, aqedan kavkasionis qedi
Cans, radgan maRalzea, Zalian grila
da megobrebis Sesakrebadac saukeTeso
adgilia. `Tu Cemi kargad gacnoba
ginda, 22-Si unda moxvide aq~, _ meubneba
gigi.
22 ivniss, gigis dabadebis dRes, saxlSi
didi mxiarulebaa, yvelgan saWmel-sasmeli
devs, verandaze ki gigis
sxvadasxva drois megobrebi, rogorc
TviTon ambobs _ bavSvobis megobrebi,
memgleebi, mecxenosneebi da meZaRleebi
_ iyrian Tavs da gvian Ramemde
mxiaruloben.
pirvel sarTulze, didi xis magidis
SuagulSi, msxvil naWrebad daWrili
yveli awyvia. rokfori, parmezani da
feta, gigis meuRlis, ninos gamomcxvari
namcxvari mimzidvelad gamoiyureba.
SigadaSig gigi SuaTana Svils, nikas
exmianeba, romelic iqve leptopTan
zis da skolisTvis CineTze prezentacias
amzadebs.
_ mama, CineTSi romeli xeebi xarobs?
_ ekiTxeba nika,
_ bevri, _ pasuxobs gigi da Camo-
Tvlas iwyebs, nika kmayofili saxiT
iniSnavs da weras agrZelebs.
gigis da ninos sami Svili hyavT: 15
wlis hokeisti da mokrive andro, eqspediciebis
moyvaruli 9 wlis nika da
nabolara, yvelaze mxiaruli 7 wlis
akli, romelic wels skolaSi midis.
saxlSi gigi iSviaTadaa da Svilebis-
Tvisac cota dros aqvs. `miuxedavad
imisa, rom viRacisTvis jer kidev patarebi
arian, vici, rom ukve damoukidebeli
adamianebi arian, ase rom, ara
mgonia, Zalian bevrs vaklebde~, _ ambobs
gigi.
roca Tavis bavSvobaze vekiTxebi,
xanmokle fiqris Semdeg meubneba: `me
iseTi ar viyavi, rogori Svilic Cems
mSoblebs undodaT: mecnieri, romelic
mTel dReebs saxlSi, wignebSi
TavCarguli gaatarebda. aseTi, ufro,
Cemi Zma iyo. mere gela sazRvargareT
wavida saswavlad da samuSaod da 20
welze met xans aRar Camosula, faqtobrivad,
mTeli cxovreba cal-calke
gavatareT. axla TelavSi cxovrobs,
Tumca didi xania, ar minaxavs.
Rrma bavSvobidan Zalian ganvsxvavdebodiT
erTmaneTisgan, gansxvavebuli
xasiaTi da interesebi gvqonda. me
mTa da cxovelebi miyvarda, sul gareT
mindoda. amitom CemiT, rogorc
kargi SviliT, Cemebma siamaye sakmaod
gvian daiwyes _ reqtori rom gavxdi,
maSin~, _ eRimeba gigis.
gigi TevzaZe ukve eqvsi welia, ilias
universitetis reqtoria. saswavlebels,
romelic daarsebis pirvel weliwads
4-6 milion lars gankargavda,
axla 30-milioniani biujeti aqvs. mis
SemadgenlobaSi Sedis ramdenime kvleviTi
instituti da centri: abasTumnis
observatoria, seismuri monitoringis
centri TbilisSi, yazbegis maRali
mTis ekologiis instituti, sazRvao
kvlevebis centri grigoleTSi, dedofliswyaroSi
kvleviTi centris mSenebloba
ki axla mimdinareobs.
kvleviTi institutebis SeerTebis
procesi rTulad wavida. gansakuTrebuli
xmauri mohyva abasTumnis observatoriis
SeerTebas. aTwleulebis
ganmavlobaSi iqauroba xom gancalkevebul
sakvlev bazad Camoyalibda.
mecnierebi yanobilis mTaze ojaxebiT
cxovrobdnen da muSaobdnen. `ambobd-
istoria
gigi TevzaZe da misi pirveli mglebi:
`lobo~, `xeSke~ da `virTxa~, lelobi 1990
nen, rom davRupavdiT observatorias,
arada, naxevar milionamde lariT vafinansebT,
sastumroc gavakeTeT samecniero
konferenciebisTvis, magram
konferenciebi iq ver tardeba. Soria.
TviTon ki, ar arian mondomebulebi.
universitetTan erTianobis aRqma
ar aqvT. magaliTad, astrofizikosi
gia javaxiSvili ilias universitetis
profesorobas da Tavisi, rogorc
mkvlevris saqmianobas abasTumanSi
jer kidev erTmaneTisgan mijnavs, sinamdvileSi
ki swored imitom kiTxulobs
leqciebs CvenTan, rom kargi
profesoria da garda amisa _ abasTumnis
observatoria ilias universitetis
SemadgenlobaSi Sedis. Tumca axla
mgonia, rom Secdoma iyo observatoriis
SemoerTeba, ar vici, ramdenad
SegviZlia misi movla~, _ ambobs gigi
da kiTxvas, romelic me unda damesva,
TviTon svams: `arc imaSi var darwmunebuli,
unda hqondes Tu ara aseTi
didi qoneba universitets. rom mcodnoda,
saxelmwifo ar gazrdida dafinansebas,
albaT, uars vityodi. Zalian
didi teritoria da Zalian moZvelebuli
kvleviTi infrastruqturaa.
dafinanseba ki _ mxolod arsebuli
cxeli Sokoladi 41
istoria
viTarebis SenarCunebas da infrastruqturis
gansaviTareblad gaweul
mcire danaxarjebs hyofnis. garda amisa,
abasTumnis observatoriis sakmao
nawili _ mxolod istoriuli mniSvnelobisaa.
universiteti ki namdvilad
ar unda xarjavdes fuls istoriuli
Zeglebis Senaxvaze~.
ilias universitets xSirad akritikeben
imis gamoc, rom Tsu-s xarjze
Seiqmna, gigi ki ambobs, rom Tsu-dan
yvelani _ giga zedania, gia nodia, sergo
ratiani, TviTon da sxvebi _ 2000
wels imitom wamovidnen, rom saswavlo
procesze veRar axdendnen gavlenas
da leqciebis Catarebac ki ar exalisebodaT.
jer ilia WavWavaZis saxelobis
enisa da kulturis saxelmwifo
universitetis filosofiis da sociologiis
fakulteti Camoayalibes,
Semdeg ki, ori saxelmwifo institutis
bazaze, didi universiteti Seiqmna,
romelic samarTavad gigi TevzaZes
gadaeca.
vekiTxebi _ visgan miiReT SeTavazeba
reqtoris Tanamdebobaze?
`SeTavazeba ar mimiRia, gadawyvetileba
miviRe~, _ TviTonac kargad
icis, rom pasuxiT mabnevs. Cems reaqcias
akvirdeba da mciredi pauzis
Semdeg agrZelebs: `maSin ganaTlebis
saministroSi vmuSaobdi, ucxo eneb-
Sic vkiTxulobdi leqciebs. vfiqrobdi,
rom Tu pedagogiuri da ucxo
enebis institutebi gaerTiandeboda,
principSi, SeiZleboda kargi universiteti
gamosuliyo. miznad davisaxe,
rom is, rasac yvela skeptikurad uyurebda,
me gamekeTebina. hoda, SevTavaze
mTavrobas gaerTianebuli universitetis
gakeTeba. aravin Careula.
maSin me erTaderTi viyavi, romelsac
hqonda xedva, imitom ki ara, rom gansakuTrebuli
unarebi maqvs, ubralod,
sxvas aravis ucdia msgavsi ram eswavla,
sxvam aravin icoda, ras niSnavda
Tanamedrove umaRlesi ganaTleba~.
gigi TevzaZe fiqrobs, rom zustad
es iyo xelisuflebis mxridan upirobo
ndobis mopovebis mizezi da ara
is, rom momavali reqtori, garkveulwilad,
axali xelisuflebis ideuri
sayrdeni gaxda.
42 cxeli Sokoladi
`yvela cocxali arseba genetikurad
erTsa da imave dros altruisticaa
da egoistic _ es ar aris metafora _
mecnieruladaa dasabuTebuli, ubralod,
gaaCnia, riskenaa es altruizmi
mimarTuli. im dros axali politikuri
Zalebisa da Cemi interesebi Zalian
daemTxva erTmaneTs. cota paTetikurad
ki JRers, magram asea, Tuki qveynisa
da Seni piradi interesi emTxveva,
zogierT gverdiT movlenaze Tvalis
daxuWva giwevs~, _ am saerTo interes-
Si gigi TevzaZe ganaTlebis reformas
gulisxmobs. im grandiozuli cvlilebebis
erT-erTi mTavari iniciatori,
romelic saganmanaTleblo sferos
`iseTi ar viyavi,
rogori Svilic
Cems mSoblebs
undodaT:
mecnieri, romelic
mTel dReebs
saxlSi, wignebSi
TavCarguli
gaatarebda.
CemiT, rogorc
kargi SviliT,
siamaye sakmaod
gvian daiwyes _
reqtori rom
gavxdi, maSin~.
scdeboda da adamianebisgan mentalur
transformacias iTxovda, swored gigi
TevzaZe iyo. is imxanad ganaTlebis saministros
proeqtis _ `ilia WavWavaZe~
_ direqtori iyo, romelsac msoflio
banki 25 milioni dolariT afinansebda
da skolebis restruqturizaciasa
da gamocdebis sistemis reformirebas
iTvaliswinebda. umTavresi mizani korufciis
mospoba iyo.
gigi meubneba, rom dRemde pasuxs
agebs maSin gadadgmul yvela nabijze,
Tumca amatebs, rom rogor ganviTardeboda
es sistema, Tavidanve Canda _
is nel-nela `gafuWda~:
`sistema, romlis yvelaze didi Rirsebac
sayovelTaooba iyo, elitisturi
gaxda. abiturientebi dafinansebas
oTx savaldebulo saganSi dagrovili
qulebis mixedviT iReben, ase ki mdidari
ojaxis Svilebs privilegia uCndebaT,
radgan maT aqvT saSualeba yvela
saganSi repetitorTan moemzadon da
warmatebiT Caabaron sasurvel universitetSi.
Tavdapirvelad gamocdebis
SemoRebis erT-erTi umTavresi mizani
repetitorebis ricxvis Semcireba
da skolis rolis gaZliereba iyo, magram
faqtia, am cvlilebis miRebidan
8 wlis Semdegac abiturientebis didi
nawili im adamianebTan emzadeba, vinc
gamocdaze maT naSromebs asworebs,
ase, ra Tqma unda, pirdapiri `mfarveloba~
ver xdeba, magram gamsworebelrepetitors
SeuZlia, Tavis moswavles
aswavlos, rogor daweros sagamocdo
davaleba ise, rom maRali qula mii-
Ros, ai, mdidari adamianis kidev erTi
damatebiTi privilegia~.
…
gigi TevzaZe iSviaTad naxulobs
mSoblebsac. mamasTan TiTqmis ar
saubrobs, Tumca saerTo is aqvT, rom
orive wers wignebs, magram amas calcalke,
TavisTvis akeTeben. rogorc
gigis bavSvobis megobari ana korZaiasamadaSvili
meubneba, saxelovani mecnieri
mamis gamo gigis xSirad wamoaZaxebdnen
xolme, rom mama `qaCavda~ da
rom disertaciac man dauwera.
am wlebidan saukeTesod gorSi gazeT
`erTobaSi~ muSaobis periodi
axsendeba. 19 wlis iyo, rodesac `er-
Tobis~ redaqtori gaxda da Tbilisis
omis dros goreli biznesmenebis
mier gazeTisTvis Sewiruli fuliT
mglebi SimSiliT sikvdils gadaar-
Cina. erTxel, ipodromze misulma,
zurab gurieliZe gaicno, is, iason
badriZesTan erTad, zooparkSi mglebs
uvlida. gigic mglebs nel-nela
`daumegobrda~, galiaSic Sevida, is ki
ara, sul male mglebi saxlSi waiyvana,
Tumca _ iason badriZis saxlSi. im
periodSi gigi sakuTar saxlSi cota
dros atarebda, an megobrebis droebiT
dacarielebul saxlebSi cxovro-
da, an eqspediciebSi iyo. pirvelad 6
mgeli gazarda, rogorc bavSvebs, yovel
sam saaTSi erTxel aWmevda. maSin
saxelmwifo mizanmimarTulad anadgurebda
mglebs, gigi da misi megobrebi
sasikvdilod ganwirul lekvebs viTom
`cdebisTvis~ yidulobdnen, sinamdvileSi
ki amravlebdnen. `lobo~, `xeSke~
da `virTxa~ gigis pirveli mglebi iyvnen,
romlebic TrialeTis qedze gauSves.
gaSveba iZulebiTi iyo _ mglebis
saWmeli aRar hqondaT. gigis da zuras
mglebi gamorCeulad `Wkvianurad~
moqmedebdnen, jer ZaRlebs iCvevdnen,
Semdeg ki Sinaur cxovelebs itacebdnen.
albaT, maSin Tu gauCnda gigis
pirveli kritikosebi.
…
vidre erT-erT oTxSabaTs, ilias
universitetSi `uaxlesi qarTuli literaturis
kritikis~ leqcia daiwyeba,
auditoriaSi Sekrebil studentebs
vxvdebi. mainteresebs, ras fiqroben
reqtorze, ra ar moswonT universitetSi.
Cemda gasakvirad, bevrs da
Riad melaparakebian, zogi aRSfoTebulia,
zogi _ imedgacruebuli, zogi
_ kmayofili.
videoleqciebi, ilias universitetis
erT-erTi novacia, mwvave kritikis
sagania. studentebi amboben, rom
videoleqciis SemTxvevaSi, masalis
axsnisas leqtors kiTxvas ver usvamen,
maT nawils saxlSi ar aqvs kompiuteri,
anda _ wvdoma internetze. mimtkiceben,
rom Tu maT universiteti aseTi
formiT swavlas avaldebulebs, Sesabamisi
pirobebic unda Seuqmnas.
kritikis Temaa universitetis Sida
saZiebo sistema `argusi~. studentebma
ar ician, visi inicirebulia es
sistema, magram roca veubnebi, rom
maT sistemas analogi ar aqvs, `aseT
saocrebas analogi rogor eqnebao~, _
mpasuxoben.
ZiriTadi pretenzia sistemaSi rTuli
navigacia da arasaWiro sagnebis simravlea.
leqtorebi, saqmis gaiolebis
mizniT, erTi da imave sagnis saxels da
silabuss cotaTi cvlian, studentebi
ki arasaWiro sagnebs irCeven, Semdeg
es sagnebi ar eTvlebaT da damatebiTi
sagnebis aReba, zogjer ki, damatebiT
fulis gadaxda uwevT.
`argusi~ (arCevanis gonivruli
uzrunvelyofis sistema) is proeqtia,
riTac gigi TevzaZe amayobs. is specialurad
ilias universitetis profesor-studentebisTvis
Seqmnili, Sida
eleqtronuli sistemaa, romlis saSualebiTac
studentebi irCeven sagnebs,
adgenen sakuTar saswavlo programas,
profesorebi ki silabusebs aqveyneben,
studentebs davalebebs ugzavnian,
mimdinare qulebs da gamocdebis
Sedegebs acnoben. `argusisadmi~ pro-
istoria
nino cincaZe, nika da akli TevzaZeebi, marti 2011
testis erT-erTi mizezi, gigis azriT,
am sistemaSi studentebis gauTviTcnobiereblobaa.
`rac Seexeba leqtorebis
`oinebs~, sistemaSi kontrols
gavamkacreb~, _ ambobs reqtori.
studentebi aseve meubnebian, rom
reqtorTan saubarze, misTvis werilis
gagzavnaze, arc fiqroben _ CvenTvis
reqtori miuwvdomeliao. erTi gogona
meubneba, erTxel administraciaSi
vTqvi, Tqven Tu ar mexmarebiT,
reqtorTan Seval-meTqi, maT ki Cemi
gadawyvetileba sasacilodac ar eyo-
To. amas roca vuyvebi, gigi TevzaZes
cxeli Sokoladi 43
istoria
saxe ecvleba (arada, emocia iSviaTad
etyoba xolme) da meubneba, rom masTan
misul students ukan aravin gaabrunebs,
misi imeilis misamarTi universitetis
vebgverdzea gamoqveynebuli da
Tuki vinme werils swers, yvelas Tvi-
Ton pasuxobs, radgan am misamarTze
xeli sxvas aravis miuwvdeba.
reqtorisa da studentebis argumentebis
am `ping-pongSi~ miWirs, gavarkvio,
raSi scodavs universitetis
administracia da ra aris studentebis
pasiurobis, anda maTi ararealisturi
molodinebis brali. gigi TevzaZes
vekiTxebi: iqneb studentebis
arainformirebulobaa Tqven mier Seqmnili
sistemis yvelaze didi nakli?
`am xarvezs vxedav, _ mpasuxobs, _
is adamianebi, visac evalebaT studentebisTvis
informaciis miwodeba,
xSirad araTaviazanad eqcevian maT da
magaliTad, kreditebs (riTac studentebi
TavianT saswavlo process gegmaven)
arsebuli wesebis mixedviT ki ar
uTvlian, aramed sakuTari SexedulebebiT~.
universitetis problemebze saubrisas
reqtors toni gansakuTrebulad
oficialuri da mkacri uxdeba. sxva situaciebSic
seriozulia. misi megobrebisgan
vici, rom sasmelic Znelad ekideba.
erT-erT saRamos, masTan saxlSi
mivdivar. Tavdapirvelad isev iseTi
oficialuria, rogorc interviuebisas,
magram ramdenime Wiqis Semdeg sasmeli
ekideba, xalisianad laparakobs
da anekdotebsac hyveba. wamosvlis win
ezos maCvenebs da meubneba: `roca gavmdidrebi,
ukana saxlic unda viyido,
Cems mets mainc aravis unda, Cveni ezo
ki Zalian pataraa~. roca vekiTxebi,
riT apirebs gamdidrebas, mxrebis aCe-
CviT mpasuxobs _ `ramiT~.
ori wlis Semdeg, roca reqtorobidan
wava, surs, rom ilias universiteti
kerZo saswavlebeli gaxdes.
vekiTxebi: am SemTxvevaSi universitets
ganviTarebis meti Sansi eqneba?
_ ra Tqma unda, ase bevri problemis
gadaWra gaadvildeba, ai, Tundac
Sesyidvebi. roca saxelmwifo universitets
marTav, mTavrobis mier dawesebuli
regulaciebiT muSaob. mesmis,
44 cxeli Sokoladi
rom saxelmwifo ver miscems Tavs
uflebas, rom konkretul organizacias
misces SeuzRudavi marTvis SesaZlebloba.
es ki damoukideblobas
Zalian zRudavs.
gigi ambobs, rom reqtoris postidan
wasvlis Semdeg, universitetSi
mainc darCeba _ `darwmunebuli var,
privilegirebuli TanamSromeli viqnebi,
meti dro meqneba interdisciplinaruli
kvlevebisTvis da mogzaurobisTvis~.
lisis tba/cxenosnoba
ilias universitetma sacxenosno
centr `raidmedTan~, romlis TavlaSic
axla 9 cxeni cxovrobs, sul axlaxan
marTvis xelSekruleba gaaforma. re-
ori wlis Semdeg,
roca reqtorobidan
wava, surs, rom
ilias universiteti
kerZo saswavlebeli
gaxdes.
vekiTxebi: am
SemTxvevaSi
universitets
ganviTarebis
meti Sansi
eqneba?
_ ra Tqma unda.
qtoris gadawyvetilebiT, lisis tbas-
Tan axlos mdebare centrSi Tuki studentebi
cxenebs mouvlian, sacxenosno
TerapiiT bavSvebis mkurnalobaSi monawileobas
miiReben, cxenze jdomas
iswavlian da sakuTar Tavs qarTul
tradiciul sportul saxeobebSi gamocdian,
eqvs saswavlo kredits miiReben,
zustad imdenives, ramdensac maT
nebismieri rTuli sagani _ samarTlis
istoria an biologia hmatebs.
reqtoris studentebTan Sexvedra
iqvea daniSnuli, Tumca vidre gigi maT
am wamowyebaze daelaparakeba, sadgomebTan
midis da cxenebs saTiTaod
esalmeba. `marina~ yavisferi faSatia,
Sublze TeTri laqa da didi, lurji
Tvalebi aqvs. rigSi `zina~, `lurja~,
`maamo~ da sxvebi dganan. sul male gigis
garSemo 50-mde studenti wres kravs,
gigi maT mondomebiT uxsnis Tavis
mizans: cxenze jdoma janmrTelobaa,
saerTod, cxovelebTan urTierTobas
Terapiuli gavlena aqvs da es wamowyeba
ara marto cerebraluri damblis
mqone, aramed, daunis da autizmis
sindromis mqone bavSvebsac daexmareba.
gigis nacnobi, romelic ZaRlebiT
Terapiaze muSaobs, Seeswro, rogor
uyveboda atirebuli daunis sindromis
mqone bavSvi Tavis enaze, Tavis gasaWirs
ZaRls, is ki aSkarad usmenda
da SigadaSig cremlebs ulokavda…
…
2013 wels gigi TevzaZes reqtorobis
meore vada ewureba. miaCnia, rom
risi gakeTebac saxelmwifo universitetSi
SeiZleboda, ukve gaakeTa.
meubneba, rom pirvel xanebSi universiteti
Zalian swrafad viTardeboda,
Tumca bolo dros ganviTarebis tempma
mkveTrad iklo. dRes universiteti
zRvarzea da struqtura Tu ar gadaxalisda,
ganviTarebas Sewyvets. `es
garedan ar Cans, magram roca gamoCndeba,
ukve gvian iqneba~, _ ambobs gigi.
reqtori kompiuterTan zis, uxmod
muSaobs, drodadro oTaxis boloSi
mdgar magidasTan midis, romelic misi
dizainiT daamzades. xis maRal magidaSi
ramdenime vertikaluri ujraa.
ujrebSi Cai, yava da finjnebi inaxeba,
ujrebis Tavsaxuri magidis zedapiria.
magidaze ki eleqtroCaidnebi da Rvinis
boTli dgas.
gigi finjans Savi yaviT ivsebs da
im skams maCvenebs, romelzec wlebis
manZilze ijda. skams sazurge ar aqvs,
mTeli datvirTva muxlebze modis da
adamiani iZulebulia, mudmivad fxizlad
da welgamarTuli ijdes. aqamde
am skamze jdoma metaforulad universitetis
ganviTarebisTvis brZolas
hgavda, axla ki, roca Sedegi Ti-
Tqmis miRweulia, gigi TevzaZe tyavis,
Rrmad CaSvebul savarZelSi gadajda
da Tavs dasvenebis ufleba misca.
gigi TevzaZe da `marina~, sacxenosno centri `raidmedi~, maisi 2012
istoria
cxeli Sokoladi 45
artisti axlodan
vin aris nadia wulukiZe?
avtori nino lomaZe
pirveli Sexvedridan ori wlis
mere vxvdebiT, ukve interviusTvis.
Secvlilia. ufro gawonasworebuli,
dafiqrebuli Cans. misi xmama-
Rali, xandaxan kategoriuli tonic
damcxrali, Serbilebuli meCveneba.
„ho, TiTqos davalage raRacebi,
mixsnis, _ da mgoni zedmetic movindome.
bolos, xelSi carieli ki-
TxvebiRa SemrCa“.
nadia wulukiZe performer-artistia,
an rogorc TviTon ambobs:
Teatris „meikeri“, rac yvelaferi
SeiZleba iyos _ mocekvave, reJisori,
qoreografi, scenaristi _ `meikeria~
yvela, vinc performansis
SeqmnaSi monawileobs.
pirvelad rom SevxvdiT, Teatris
samagistro programaze, dazartis
skolaSi sadiplomo warmodgenaze
muSaobda. „mzad siyvarulisTvis,
identobis 7 fragmenti“ _ ase hqvia
mis solodadgmas, romliTac nadia
sakuTar Tavs ikvlevs. performansi
jer amsterdamSi, flamandiuri
kulturis centrSi aCvena. ivnis-
Si ki, TbilisSi mas meored warmoadgens
_ proeqtis farglebSi,
romelsac „karmeni _ gamoricxvis
mdgomareoba“ hqvia.
muSaobas rom iwyebda, grZnobda,
rom sruliad dakarguli iyo.
erTaderTi, risi Cvenebac SeeZlo,
aRmoCnda, rom Tavisi personaluri
istoriaa _ mexsiereba, romelTanac
TiTqos araferi hqonda saer-
To. gadawyvita, rom warsulis dabrunebis
saukeTeso gza yvelafris
gaxseneba da mTeli cxovrebis performansad
qceva iyo. 41-wuTiani
warmodgena misi mexsierebis Svidi
fragmentia, romelzec sakuTari
biografia Tavidan aago.
46 cxeli Sokoladi
2010 weli. flamandiuri kulturis
centri.
nacrisfer iatakze Sarvali da
maisuria dafenili. ukan, kedelze
videoproeqcia midis, romelzec
igive scena moCans, oRond _ carieli.
proeqciaze nadia kulisebidan
gamodis da Sarvals da maisurs
Zirs afens. ramdenime wamSi ukve
realur scenazec Cndeba da ambobs:
me mqvia nadia wulukiZe da viTama-
Seb nadia wulukiZes. amis Semdeg,
orive nadia erTdroulad iwyebs
Cacmas.
pirveli scena nacnobi da gacve-
Tili sabWoTa bavSvobidanaa. nadiaze
„saxaliso“ ambebs deda da bebia hyvebian
_ energiul da xalisian patara
gogoze, romelic ocnebobs, im “diadi
momavlis” nawilad iqces, skolaSi
da teleekranze rom uxataven.
misi sabWoTa bavSvoba ucxosTvis
Sablonia, koleqtiuri saxeebi ki,
misi ojaxis wevrebi arian. bebia _
moxuci qali represirebuli ojaxidan,
romelic tragediis gameorebis
SiSiT cxovrobs. deda _ axalgazrda
qali, romelic sistemasTan
dapirispirebas Svilis cnobierebaSi
avtoritetebis ganadgurebiT
cdilobs. da babua _ arxeini Tamada,
beds Seguebuli adamianis xati.
* * *
nadia quTaisSi daibada. sami wlis
iyo, dedasTan erTad, TbilisSi,
bebia-babuasTan rom gadavida sacxovreblad.
musikalur teqnikum-
Si swavlobda. violinoze ukravda
da axalgazrduli orkestris wevri
iyo.
dadiodnen fexiT _ wereTlidan
veris gavliT mTawmindaze da mere
ukan. yovelTvis ramdenime erTad,
rom gzaSi axalgazrda gogoebis-
Tvis instrumentebi aravis moepara.
iyvnen erTaderT gastrolze,
baTumSi. ucnauri sizmariviT axsovs
Zveli matareblis kupe, tualetis
suni da ramdenime wliT ufrosi
gvardielebis qeifi, „aba, erTi
saWidao dagvikariT“.
„…sabWoTa kavSiri daSlilia.
sistemis ekonomikuri, ideologiuri
nangrevebi. aravin swavlobs.
aravin aswavlis. erTaderTi, rac
SegiZlia gaakeTo, esaa dakavde seqsiT“.
[citata performansidan]
16 wlisaa. misi boifrendis ojaxi
Tanaxmaa, rom nadia rZlad miiRon.
arc dedaa winaaRmdegi. „ojaxi cxovrebis
gagrZelebis erTaderTi SesaZleblobaa.
es SeiZleba iyo Cemi
qorwinebis socialuri, kulturuli
mizezi. personaluri mizezebi
CemTvis jer isev bundovania… mezobeli
ambobs, rom gamimarTla. ar
aris advili ipovo qmari maSin, rodesac
aRar xar qaliSvili“, _ erTerT
scenaSi qorwinebis ambavs werilSi
kiTxulobs. werili Sirmaa,
romlis saSualebiTac am istorias-
Tan distancirebas cdilobs. personaluris
Zalian axlodan Cveneba
groteskad rom ar eqces.
mravalricxovani, Zlieri ojaxis
xati male engreva. unda airCios: an
egueba beds da agrZelebs cxovrebas
erTi roliT _ meojaxe dedis,
romlisTvisac mTavari prioriteti
im pirobebis Sesrulebaa, rac
qorwinebis ritualis dros dado,
an sakuTari momavlis saZieblad
midis.
germaniaSi TiTqos Tavidan swavlobs
siaruls, moZraobas. mogvia
artisti axlodan
cxeli Sokoladi 47
foto levan xerxeuliZe
artisti axlodan
nebiT, performansSi, im periods
ase ajamebs: „me ukve vici, rogor
gavxsna sabanko angariSi. rogor
vTqva uari. rogor avirCio. rogor
gadavwyvito. rogor movwio.
rogor vilaparako naklebi. rogor
Seviyvaro. rogor Semiyvardes
naklebad. rogor velaparako oficialur
pirebs, rom gamigrZelon
saswavlo viza~.
violinos Tavs anebebs da antrofosofiul
skolaSi evriTmiis
swavlas iwyebs. sityvebis da musikaluri
frazebis sxeuliT gamoxatvas
cdilobs.
mesame kursze xvdeba, rom es aris
sivrce, sadac yvela kiTxvaze ukve
arsebobs pasuxi, yvela ganmarteba
winaswaraa gansazRvruli. molodini,
rom skolaSi mTeli cekvis diskurss,
evriTmiis sxva cekvis tradiciebTan
mimarTebas iswavlis, ar marTldeba.
nadias da mis megobrebs yvelaze metad
Zveli gamocdilebis Tavidan gaazreba,
axali interpretaciis gzebi
ainteresebT. ikvleven, ra gamocdilebas
eyrdnobian skolaSi, ras uaryofen
da ratom.
„iq, isev, mxolod Staineri laparakobs.
araviTari daeWveba, aravi-
Tari kiTxvebi. maRizianebda aseTi
midgoma. Staineris mere skolebSi
araferi Secvlila. SeuZlebelia,
48 cxeli Sokoladi
momavlis nawilad iqce, rodesac
ganviTarebas ubralod Sewyvet. im
safuZvels, rac Stainerma Seqmna,
dRes ukve ganviTareba sWirdeba.
amaze sul vlaparakobdiT, vawyobdiT
diskusiebs da vcdilobdiT
pasuxebi CveniT gvepovna.
…evriTmiaSi dRemde uaryofen
seqsualobas. fizikuroba ugulebelyofilia.
mniSvnelovani mxolod
eTeruli da astraluri sivrcea.
Cven vambobdiT, rom Tu ginda
moZraoba Seqmna, unda aRiaro, rom
fizikuri sxeuli pirveli safexuria.
Cven gafarToeba sxeulidan
daviwyeT _ Signidan gareT, fizikuridan
eTeruli da astraluri
sivrcisken“.
skolisgan damoukideblad, kaselSi
alternatiuli studia Seqmnes,
radgan skolaSi eqsperimentis
daSveba SeuZlebeli iyo. moZraobas
sxva evriTmiis skolis studentebic
SeuerTdnen. moipoves dafinanseba
da kvleva ganagrZes. klasebisTvis
iwvevdnen profesorebs,
debatebs awyobdnen. male gairkva,
rom isini martoni ar iyvnen _ es
dapirispireba maT eqsperimentamdec
arsebobda. iyvnen evriTmistebi,
visac reformebi, siaxleebi ainteresebdaT,
da konservatorebi,
vinc yovelgvar siaxles ebrZoda.
„maSin pirvelad davfiqrdi imaze,
rom avtoritaruli sazogadoeba
mxolod warsulSi ar darCenila.
is yvelgan SeiZleba Segvxvdes. realobis
religiurobamde gazviadeba
progress aCerebs. davinaxe, rom
ganviTarebis mTavari Seferxeba
orTodoqsuli sazogadoebaa, vis-
Tvisac yvela, vinc sxvanairad fiqrobs,
saSiSroebas warmoadgens“.
28 wlis iyo, meored rom iqorwina.
alternatiuli evriTmiis festivalze
portugalieli biWi gaicno.
ramdenime TveSi swavlas amTavrebda
da germaniis saemigracio samsaxuri
qveynis datovebas sTxovda.
daqorwineba gadawyvites.
„biWis mamam gvirCia, davfiqrebuliyaviT.
ratom vqorwindebodiT:
siyvarulis gamo, Tu mizani Cemi
qveyanaSi datoveba iyo? vifiqreT
da gadavwyviteT, rom qorwinebis
namdvili motivi siyvaruli iyo“,
_ kiTxulobs werils ukve meore
konvertidan, romelsac „Marriage
II“ aweria.
`abortidan or dReSi, germania-
Si samuSaod wasvlamde sami dRiT
adre~, SabaTs, meored gaTxovda.
qmari SvedeTSi darCa. „erTxel,
xangrZlivi da dumiliani saubris
dros, man miTxra, rom aRar icoda,
atom momiyvana colad _ marTla
vuyvardi, Tu imitom, rom Sevebrale“.
erT TveSi, SvedeTis saelCoSi interviuze
daibares.
saemigracio samsaxuris TanamSromlebma
momavali gegmebis Sesaxeb
mSrali kiTxvebi dausves: sad
unda ecxovraT, rogor unda eSovnaT
fuli. hkiTxes warsulzec: sad
Sexvdnen, ramdeni xania, icnoben
erTmaneTs. „vcdilobdi, yvelaferze
gulwrfelad mepasuxa. bolos
Cveni erTad gadaRebuli fotoebic
davaTvalierebine. ar vici zustad,
ra moxda intervius dros, magram
saelCodan rom gamovedi, ukve gadawyvetili
mqonda, rom vSordebodiT
da me saqarTveloSi vbrundebodi“.
revoluciis weli iyo. wamosvlamde
erTi TviT adre Tavis menejmentis
maswavlebels miakiTxa da
daxmareba sTxova. Zalian dabneuli
da SeSinebuli iyo. verafriT xsnida,
ras niSnavda dabruneba, radgan
is yvela sivrceSi ucxo iyo. maswavlebelma
davaleba misca _ ewera
dRiuri. mxolod faqtebi, ra moxda
da rodis. sakuTari emociebis gamosaxatad
ki cariel gverdze rame
daexata. misi iracionaluri SiSis
mizezi is iyo, rom faqtebs da saku-
Tar interpretacias erTmaneTisgan
ver acalkevebda.
saqarTveloSi rom Camovida, mizani
ukve hqonda. eqsperimentuli
Teatris Seqmna undoda. Teatris-
Tvis sivrce, musikosebi, mxatvrebi,
mocekvaveebi da mTeli dasi
sWirdeboda. Tanamoazreebis Zebna
daiwyo. cota xanSi ki, holandiidan
axlad dabrunebul artists, sofo
tabataZes Sexvda. sofosTan erTad
„xinkali juice“ daaarsa da jgufis
saxeliT performansebze muSaoba
daiwyo. maTi namuSevrebis mizani
damkvidrebuli socialuri normebis,
Cvevebisa da tradiciebis groteskulobis
Cveneba iyo _ sufris
ritualebi, qalis roli, nacionalobis
eqstremaluri gamoxatuleba,
miTologizirebuli warsuli,
Zveli da axali avtoritetebi.
misi namuSevrebi im realobis
kritika iyo, romlis SeqmnaSic mas
monawileoba ar miuRia. es sxvebis
problemebi iyo manam, sanam TviTonac
im sivrcis nawilad ar iqceoda.
cvlilebebisTvis mxolod protesti
sakmarisi aRar iyo. moqmedebis-
Tvis meti gamocdileba sWirdeboda.
megobrebisgan gaigo, rom holandiaSi
arsebobs dazartis skola,
Teatris samagistro programa,
romlis mTavari idea moulodneli
artisti axlodan
aRmoCenebis, eqsperimentis atmosferos
Seqmnaa. es aris Teatris
laboratoria, sadac sxvadasxva
qveynidan Casuli performans-artistebi
swavloben.
2008 wels dazartSi sabuTebi gagzavna.
Caabara da wavida.
`dazartSi keTeba fiqrs niSnavs.
Cven erTnairebi ara varT, modiT,
gamovkveToT is, rac erTmaneTisgan
gangvasxvavebs~, _ barbara van
lindti, dazartis aRmasrulebeli
direqtori.
dazartSi ar arsebobs winaswar
gansazRvruli, klasikuri saswavlo
programa. yvela samagistro kursis
kurikulumi gansxvavebulia. programis
Sinaarss, ganrigs da intensivobas,
mowveul mentorebTan erTad,
skolis xelmZRvanelebi arCeven.
ra profesia eqneba kursis mentors,
mniSvneloba ar aqvs _ Teatris
`meikerebi~, sociologebi,
filosofosebi, fizikosebi, astrologebi,
bioartistebi _ nebismieri
SeiZleba mowveuli leqtori
iyos, visac originaluri kursis
momzadeba SeuZlia. mentori mTeli
aTi kviris dramaturgias agebs _
gegmavs saxelosnoebs, Sexvedrebs,
arCevs filmebs.
dazartis mTavari moTxovna _
gulwrfelobaa. sxvadasxva qveyni-
cxeli Sokoladi 49
artisti axlodan
dan Casul artistebs Soris distancia
unda waiSalos. erTmaneTis
Tvalwin sruliad „gaSiSvldnen“ da
sakuTari kulturuli, personaluri
gamocdileba aCvenon. dazarts
Tamami, individualisti da jiuti
adamianebi ainteresebs. studentebi
erTad cxovroben da ucxosTan
daaxloebas swavloben. RirebulebiTi
gansxvavebebi maT Soris konfliqtebs
amZafrebs. „iq davinaxeT
da gamovcadeT, rogor SeiZleba
konfliqtebi saintereso procesebad
aqcio“.
pirvel semestrSi holandiasa
da belgiaSi navebiT imogzaures
da pirveli msoflio omis istoriis
kvals misdies. mentori dirk
ferStoqti iyo, 1980-90-ian wlebSi
aqtivisti, romelic neoliberalur
politikas, klimatur cvlilebebs
akritikebs da umciresobis uflebebs
icavs. dirki dramaturgi da
reJisoria.
mogzaurobisas holandielis
identurobas, cxovrebis wesebs
swavlobdnen. arkvevdnen, ras niSnavs
aSenebul, xelovnur miwaze
cxovrobde. aTvalierebdnen arqiteqturas,
romelic sivrcis simwiris
gamo Zalian socialuri da
praqtikulia. uyurebdnen filmebs.
arCevdnen sistemebs da laparakobdnen
masebis kontrolis meqaniz-
50 cxeli Sokoladi
mebze. msoflio omebze, Tavisufal
bazrebze. akvirdebodnen, rogor
iqmneboda meoce saukunis Sua wlebidan
momxmareblis axali koncefcia.
ras niSnavs „Tanamonawileoba”
biznesSi da politikaSi. ramdenad
winaaRmdegobrivia es ori cneba.
Semdeg braziliel, utopist performans-artistTan
erTad muSaobdnen.
sakuTari poziciebis gamosaxvis
sxvadasxva meTods, formebs da
teqnikas swavlobdnen.
kursis „vin aris me?“ mizani iyo,
studentebis sakuTari SiSebisgan,
stereotipebisgan distancirebis
xerxebi eCvenebinaT.
vorkSopis dros jgufebad
dahyves. TiTo jgufSi samni iyvnen.
erT-erTi Tavis yvelaze mZime
travmaze hyveboda. meore kiTxvebs
usvamda. mesame Cumad ijda da ismenda.
savarjiSos bolos jgufis
yvelaze mdumare wevri „aRsarebis“
avtors gulwrfelobisTvis asaCuqrebda
da performanss uZRvnida.
„axlac tanSi Jruanteli mivlis,
rom maxsendeba. Zalian Tbili da
amaRelvebeli momentebi iyo“. Tu
pirvel blokSi inteleqtualuri
savarjiSoebi gvqonda, meoreSi
mxolod Cvens gancdebs, emociebs
vikvlevdiT. or TveSi urTierToba
absoluturad Segvecvala. erTmaneTis
mimarT ufro mgrZnobiaree-
bi, frTxilebi gavxdiT. komunikaciac
ufro intensiuri, Ria gaxda.
azrebis gamosaxatad naklebi sityvebi
gvWirdeboda. ukve sxeuliT
vlaparakobdiT“.
transhumanizmis, bioartis, astrologiis
da sxva kursebis Semdeg
sajaro da piradi sivrcis specifikas
da maT Soris arsebul [Tu
ararsebul] sazRvrebs ikvlevdnen.
xuTi dRis manZilze TiTo RamiT
ucxo adamianebis saxlebSi cxovrobdnen.
diliT skolaSi misamarTs da gasaRebs
urigebdnen. mkacri instruqcia
hqondaT: TavianTi „saidumlo
mogzaurobis“ Sesaxeb erTmaneTis-
Tvis araferi ar unda eambnaT. saxlebi
meordeboda da aravis unda
scodnoda sad moxvdeboda saRamos.
„yvelgan gansxvavebuli garemo
iyo. zogan erTi oTaxi daketili
gvxvdeboda, sadac savaraudod
saxlis patroni Zalian pirad da
Zvirfas nivTebs inaxavda. zogan
piriqiT _ yvelaferi Ria iyo. Tavidan
uxerxulobas vgrZnobdi. da
sisuleleebze vfiqrobdi: SeiZleba
Tu ara karada gamoaRo, rodesac
ici, rom aravin giTvalTvalebs?
waikiTxav viRacis bloknots, rodesac
ici, amas veravin verasdros
gaigebs? ras niSnavs Riaoba? ramdenad
Ria xar Sen TviTon? SegiZlia
sxvebis gaxsniloba daafaso, Tu piriqiT
_ sxvisi gulwrfeloba gTrgunavs?“
saxlidan wamosvlis win,
sakuTari fiqrebi dRiurSi unda
CaeweraT. saxlis patronisTvis ki,
rame, iqve, Tavisi gakeTebuli sa-
Cuqari daetovebinaT. es xan werili
iyo, xan rCeva, romelime filmi
enaxaT, an wigni ama da am gverdze
gadaefurclaT. ikeas esTetikiT
gawyobil, SemaSfoTeblad mowesrigebul
saxlSi, nadias gamafrTxilebeli
werili daxvda: „fexsacmeli
SemosasvlelSi datove!“ nadiam
sakuTari fexis anabeWdebi furcelze
Semoxaza da ucnob maspin-
Zels saCuqrad Tavisi steriluri
kvali dautova.
dazartis skola nadias biografiaSi
babilonis godolia, sadac
yvela erT enaze saubars swavlobs.
* * *
dRes ramdenime damoukidebel
proeqtze muSaobs. megobar
artistTan erTad agresias, mis
formebs da sxvadasxva gamovlinebebs
ikvlevs. „karmeni-gamoricxvis
mdgomareoba“ erTgvari
saxelosnoa, romelsac TbilisSi
Jurnalis gamosvlidan or kviraSi
gamarTavs.
yvelaze masStaburi proeqti ki
„me da stalinia~. romlis repeti-
ciebic amsterdamis erT, dasaxurad
ganwirul, TeatrSi midis. misi
dramaturgi dazartis skolis wevri,
dirk ferStoqtia.
unda, istoriis es ukve brendad
qceuli monakveTi sxvadasxva perspeqtivaSi
ikvlios. jer isev mxolod
kiTxvebi aqvs: SeiZleba Tu
ara xedvebis simravliT istoriis
rekonstruqcia? ra iyo im epoqis
mTavari niSnebi? vin iyvnen adamianebi,
vinc im istoriul momentSi
cxovrobdnen, rogor iRebdnen realobas?
agrovebs werilebSi, memuarebSi,
kulturul da istoriul
ZeglebSi asaxul poziciebs da cdilobs,
miuaxlovdes niSnuls, sadac
perspeqtivebis simravle realobis
Sesaxeb yvelaze damajerebel iluzias
Seqmnis. Tumca xvdeba, rom
is mxolod istoriis kidev erTi
versiis Cvenebas SeZlebs, radgan
warsulis rekonstruirebis yvela
mcdeloba sabolood mainc kraxis-
Tvisaa ganwiruli.
“didi artistebis epoqa damTavrda.
es procesi SeiZleba ar dasrulebula,
magram aqamdec male
mivalT. mxolod erTeulebi moipoveben
saxels. arsebuli art bazari
_ romelic xelovanebis mcire
jgufzea dafuZnebuli _ daiSleba.
artistebi veRarasdros SeZleben
iseTi cnobilebi gaxdnen, rogorc
artisti axlodan
klasikosi ostatebi iyvnen. Tanamedrove
xelovanebi da maTi namu-
Sevrebi yuradRebas didi xniT ve-
Rar miipyroben, maT drois dineba
gaiyolebs. xelovnebis momavali _
artistebis uzarmazari ricxvia,
sadac sabolood, raodenoba gansazRvravs
xarisxs”, _ Jan ricema,
Teatris meikeri, 2008 weli, vena,
sajaro leqcia.
informaciuli saukunis mTavari
gamowveva swored es simravlea.
`dedamiwaze arasdros ucxovria
erTdroulad imden genioss,
ramdenic dRes cxovrobs~ (zura
jiSkariani). SeiZleba warmateba
wamebSi moipovo, magram ramdenime
dReSi Seni saxeli aRaravis axsovdes.
am simravleSi da qaosSi gadar-
Cena gansakuTrebul niWs moiTxovs.
2012 wlidan holandiaSi da mTel
evropaSi kulturisa da xelovnebis
dargebs saxelmwifo dafinanseba
40 procentiT Seumcirda. nadia
wulukiZe, ukve sxva artistebTan
erTad, isev imave dilemis wina-
Se dgas: rogor daimkvidros Tavi
ucxo qveyanaSi da rogor gadarCes,
rogorc pirovneba.
„dRes ukve SemiZlia vTqva, vina
var da mTavari esaa. albaT, var is,
visac sakuTari Tavis da cvlilebebis
aRar eSinia. am etapze, es sakmarisia“.
cxeli Sokoladi 51
interviu
`RmerTi ar aris kerpi~
interviu nikola CernokrakTan
esaubra laSa oTxmezuri
nikola Cernokraki parizis wminda
sergis marTlmadidebluri Teologiis
institutis xelmZRvanelia.
1925 wels daarsebuli instituti
dasavleT evropaSi marTlmadidebluri
Teologiis uZveles keras
warmoadgens. nikola Cernokraki,
agreTve, kaTolikuri institutis
profesoria, sadac marTlmadideblur
Teologias aswavlis. 2006
wlidan igi bibliuri kvlevis asociaciis
Tana-prezidentia. mas hyavs
meuRle da ori Svili. nikola Cernokraki,
1951 wels iugoslaviaSi,
Tanamedrove xorvatiaSi daibada.
1973 wels, belgradis universitet-
Si swavlebis Semdeg, igi ganaTlebis
gasagrZeleblad parizSi gadavida.
safrangeTis sagareo saqmeTa saministrosTan
erTad, nikola Cernokrakma
qarTveli mRvdelmsaxurebisa
da TeologebisTvis samagistro
da sadoqtoro kursebze yovelwliuri
saswavlo vizebi moipova.
mamao nikola, rogor fiqrobT,
rTulia sasuliero pirisTvis moRvaweoba
iseT qveyanaSi, sadac sajaro
sivrceSi religiuri institutebi
warmodgenili ar aris?
safrangeTSi, romelic dRes postmodernuli
qveyanaa, erTi saukunis
win saero da saeklesio pirebs Soris
daZabuloba imdenad didi iyo,
rom Tu maswavlebeli da mRvdeli
erTmaneTs quCaSi SeeCexebodnen,
erT-erTi aucileblad quCis meore
mxares gadavidoda. dRes Cven aRar
gvixdeba trotuaris gamocvla, Tumca
erTmaneTs mainc ar vesaubrebiT.
dResac ar arsebobs dialogi
am or samyaros _ eklesiasa da saxelmwifos
Soris, Tumca, momavalSi
es SesaZlebelia Seicvalos. miuxedavad
imisa, rom marTlmadideblur
religias bevri sisuste axasiaTebs,
igi arasdros ar Camoyalibebula
52 cxeli Sokoladi
sistemad. ra Tqma unda, carizmis
epoqaSi eklesia ruseTis imperiul
politikas hyavda damorCilebuli,
magram eklesiaSi yovelTvis arsebobda
gamonaklisi.
ai, axla, Cven wminda serafimes
eklesiaSi vimyofebiT. serafime
iyo adamiani, romelic cxovrobda
gaxiznuli, sistemis gareT. es iyo
puSkinis epoqaSi. marTalia, puSkini
da serafime erTmeneTs ar icnobdnen,
magram orive maTgani im epoqis
simboloebs warmoadgenen. ganaxleba
eklesiaSic moxdeba, mxolod am sistemis
gareT myofi adamianebis mier.
Tumca, me axla, albaT, ukve vcildebi
Temas...
ai, axla, xelTa maqvs ifsos _ franguli
socialuri kvlevebis institutis
monacemebi, romlis mixedviT,
1968 wels, yovel kviradRes eklesia-
Si 37 % frangi qristiani dadioda,
1988 wels _ 25%, dRes ki 7%-ze nak-
lebi. mamao nikola, ar geSiniaT, rom
male umuSevari darCebiT?
gulwrfelad vfiqrob, rom es
situacia sjobs, vinaidan eklesia
ar aris adgili, sadac xalxi ZaliT
unda modiodes. eklesiaSi morwmuneni
ar SeiZleba imis gamo modiodnen,
rom amas zogadi socialuri
mdgomareoba moiTxovs. adre xalxi
eklesiaSi ise dadioda, rogorc
dRes luqsemburgis baRSi dilis
`jogingze~. es cxovrebis wesi, moda
gaxldaT. dRes qveyana Tavisufalia
am socialuri wnexisgan da es Zalian
kargia.
Cveni, eklesiis msaxurTa gamowveva
isaa, rom gamovnaxoT ena, romelic
dRes, Tavisufal, aratradiciul
adamians daainteresebs.
dRes adamiani ar cxovrobs tradiciaSi
da Cven unda movnaxoT saSualeba,
rom religiiT agnostikosebic
davainteresoT. Cven vcdilobT,
erTad visaubroT iseT sakiTxebze,
rac vertikalur ganzomilebaSi gadagviyvans,
rac saSualebas mogvcems
RmerTsac velaparakoT. Cemi azriT,
eklesia, yovel SemTxvevaSi, dasavleTSi,
mowodebulia, rom monaxos
sulis da azris Tavisufleba. magram
aq axali araferia. pavle mociquli
ras akeTebda, Tu ara amas?
igi cdilobda ebraelebsa da sxva
xalxebs Soris arsebuli undoblobis
kedeli daengria. samwuxarod,
es kedeli dResac arsebobs da eklesiis,
magram ara marto eklesiis,
aramed politikosebis funqciac
isaa, rom daangrion am undoblobisa
da gaucxoebis kedlebi.
eklesias aqvs Tavisi adgili sazogadoebaSi.
mas, aseve, Tavisi adgili
aqvs erovnul sazogadoebaSic. da
am globalizaciis epoqaSi me kargad
vgrZnob, Tu ra mniSvneloba aqvs
nacionalur kulturas. mimaCnia,
rom kultura, romlis matarebeli
eklesiaa, aris rogorc nacionaluri,
aseve universaluri. Cemi azriT,
marTlmadideblobam aCvena, rom Sei-
Zleba darCe istoriul konteqstSi
da aseve gaxde universaluri.
Cven, marTlmadideblebi, aq _ sa-
frangeTSi, umciresobaSi varT da
es mdgomareoba gvaZlevs saSualebas
sxvanairad SevigrZnoT pan-mar-
Tlmadidebloba, vidre Cven amas
erovnul konteqstSi SevicnobdiT.
vfiqrob, rom diasporis mdgomareobaSi
arsebobam unikaluri Sansi
misca Cvens eklesias. is gafantuloba,
rac diasporaSi cxovrebas sdevs
Tan, universalur elfers aZlevs
Cvens eklesias. magram, amasTanave,
Cven ar viWriT Wiplars Cveni erovnulobisgan.
dRevandeli eklesiisaTvis gamowvevaa,
rom igi ar gaxdes kerp-
Tayvanismcemeli. ra mogvitana Cven
iudeur-qristianulma tradiciam?
cocxali RmerTi, romelic adamianis
bedis Tanamonawilea. es RmerTi
ar aris kerpi. dRevandel eklesias
sWirdeba Tanamedrove diskursis
xilva.
me am enaze saubari viswavle wminda
sergis institutSi da es maswavles
berdiaevma, frolovskim, parizis
wminda ninos eklesiis moZRvarma
ilia meliam. Tu Cveni instituti
Tavisufalia, es imitom, rom es Tavisufleba
Cven safrangeTis saxelmwifom,
respublikam mogvca.
Tqven miiCnevT, rom safrangeTSi
dRes eklesia iseve gamijnulia saxelmwifosgan,
rogorc es meoTxe
saukunemde, konstantine didis imperatorobamde
iyo?
vfiqrob, rom asea da aseTi mdgomareoba
bevrad ufro kargia eklesiisaTvis.
me bevri espaneli megobari
myavs mRvdelmsaxurebs Soris,
isini iezuitebi iyvnen. Cven erTad
vswavlobdiT safrangeTSi. frankos
sikvdilis Semdeg, mokle xanSi, isini
marqsistebi gaxdnen. saocaria, ara?!
meoce saukunis dasawyisSi ruseTSi
piriqiT moxda _ marqsistebi qristiani
Teologebi gaxdnen...
espaneTi dResac Tavis warsulis
Sesaxeb polemikaSia CarTuli, ganawyenebulia
Tavis warsulze. espaneTSi
sazogadoeba ufro radikalizirebulia,
vidre safrangeTSi.
Cemi azriT, espaneTis kanonmdeblo-
interviu
ba, romelic uSvebs homoseqsualur
qorwinebas da homoseqsual wyvilebs
bavSvebis ayvanis uflebas aZlevs,
sazogadoebis antikaTolikuri
ganwyobiT aris gamowveuli. espaneT-
Si frankos dros eklesias mTlianad
ekava sajaro sivrce, eklesia
da saxelmwifo Zalian iyvnen erTmaneTze
gadajaWvuli, ramac ziani
udavod orives miayena. da es saSiSroeba
arsebobs im zogierT postkomunistur
qveyanaSic, sadac eklesia
cdilobs didi adgili daikavos sazogado
cxovrebaSi. komunisturi
samyaros gaqrobasTan erTad, gaqra
yvela is instituti, romelic adamianisTvis
SesaZlebelia moraluri
burji gamxdariyo. ideologia unda
Secvliliyo, magram samwuxarod, eklesia
ar iyo mzad es niSa daekavebina,
radganac mas amisaTvis inteleqtualurad
momzadebuli adamianebi
ar hyavda. me ar vicnob situacias
bevr qveyanaSi, magram serbeTSi da
ruseTSi am mxriv mdgomareoba savalaloa.
magilaTad gamodgeba is,
Tu rogor xdeba episkoposebis gana-
Tleba. isini absoluturad ar arian
inteleqtualurad mzad im funqciisaTvis,
rac unda Seasrulon da
amavdroulad udidesi Zalaufleba
eZlevaT.
mamao nikola, Tqven daibadeT iugoslaviaSi,
gaizardeT belgradSi.
Tqveni winaprebi serbo-xorvat-italielebi
iyvnen. ramdenad dagexmaraT
qristianoba balkaneTis omis dros?
ra Tqma unda, movlenebs udidesi
gulisyuriT vadevnebdi Tvals,
Zalze aforiaqebuli viyavi Sinaganad,
magram ver vlaparakobdi, erTi
sityvac ki ar warmomiTqvams maSin.
ar vlaparakobdi imitom, rom vxvdebodi,
ver vaxerxebdi swori sityvis
moZebnas, Cemi sityva deviacias ganicdida.
me ver vipove Cemi adgili.
ase rom, siCume varCie. da es Cemi
piradi apokalifsi gaxda, rasac me
ver Cavwvdi, ver gavige, imitom, rom
me es qveyana miyvarda, momwonda misi
multieTnikuri mxare da vfiqrobdi,
rom sigiJe iyo amis damsxvreva.
cxeli Sokoladi 53
interviu
amasTan erTad, me Cemi mrwamsis mixedviT
respublikeli var da amitom
mimaCnda, rom is, visac gamoyofa undoda,
unda gamoyofiliyo. yoveli
mxridan boroteba Canda da es yvelaferi
CemTvis gaugebari darCa.
rogorc marTlmadidebel, aseve
kaTolikur eklesiaSi, protestantuls
ar Sevexebi, vinaidan misi roli
am regionSi umniSvneloa, partikularuli
diskursi Zlierdeba. igive
jozef ratcingeri, dRevandeli papi,
acxadebs, rom erTaderTi eklesia,
romelsac eklesia SeiZleba ewodos
am sityvis sruli mniSvnelobiT _
kaTolikuri eklesiaa. marTlmadidebel
eklesiaSic, ufro da ufro
xSirad cdiloben, rom rwmena eTnoss
daukavSiron...
ra Tqma unda, muxti Zalze Zlieria,
muxti, romelic miiltvis
imisken, rom qristes RvTaebriv-adamianuri
buneba, nacionaluriT Secvalos.
am dros qristes gakerpebis
saSiSroeba Cndeba, magram amasTan
erTad eklesia es mrevlia, es xalxia,
es am xalxisaTvis damaxasiaTebeli
kulturaa, da Cemi azriT, qristianebs
unda eyoT simwife, raTa
SeZlon TavianTi istoriis wakiTxva.
maxsovs, rodesac 22 wlisa safrangeTSi
Camovedi da sorbonaSi
daviwye swavla, garSemomyofTaTvis
me serbi an iugoslaveli viyavi, am
dros, sinamdvileSi, Sen ara marto
serbi an iugoslaveli xar, aramed
cota metic...
ai, axla, roca Sen moxvedi CemTan,
me sxvebs Seni Tavi gavacani rogorc
qarTveli, imis magivrad rom me-
Tqva Tu vin xar. ase rom, Cven ver
vaxerxebT Cveni bedisgan, Cveni sazRvrebisgan
gaTavisuflebas. amis
Semdeg es Cemsa da Senzea damokidebuli,
Tu rogor SevZlebT im tvir-
Tis tarebas, romelsac nacionaloba
hqvia. diax, ra Tqma unda, Cven _
eklesiebi, rogorc kaTolikuri, ise
marTlmadidebeli, vcodavT, roca
partikularistul diskursze gadavdivarT,
magram, amasTanave, Zalian
adamianuria, rom me Sen erovnuli
54 cxeli Sokoladi
niSniT gangasxvavo. gvinda Tu ar
gvinda, Cven Cveni erovnuli civilizaciis
matareblebi varT.
me mesmis, rom dekalogis mexuTe
mcneba _ `pativi eci mamas da dedas,
raTa dRegrZeli iyo miwaze, romelic
ufals, Sens RmerTs moucia SenTvis~
_ yvelaze adamianuria, yvelaze advilia
daicva, miuxedavad amisa, ar mesmis
am mcnebis. Sen es sazRvrebi ubralod
komforts giqmnis, gkarnaxobs,
rogor icxovro, ra azri aqvs Sen cxovrebas.
es ki iluziaa, es is horizontia,
romelzec nicSe laparakobda,
filosofosi, romelic didad ar aris
pativcemuli RvTismsaxurTa Soris.
vici, razec mimaniSneb da getyvi,
rom nicSe absoluturad swori gaxldaT,
roca ambobda, rom RmerTi
mokvda. RmerTi iseT sistemaSi, iseT
CarCoSi moaqcies, rom is mokles.
Cemi azriT, religia musikasaviT
aris. Sen gaqvs mcdeloba muzicirebis,
raTa harmonia monaxo. am
dros SesaZlebelia RmerTze saubari
axali eniT. amitomac aris, rom
apofatikur enas marTlmadideblebisaTvis
aseTi didi mniSvneloba gaaCnia.
rac Seexeba Seni kiTxvis pirvel
nawils, geTanxmebi, rom iluzia
Zlieria da rom es iluzia aseve wyaroa
sxvisi, ara Sennairis SiSisa, da
religiis roli swored imaSia, rom
es SiSi Caaqros da ara gaaRvivos.
londonis suroJis eparqiaSi, 5-6
wlis win, eklesiis Temis im nawilma,
romelic bolo, postsabWoTa emigracias
warmoadgenda, Tavisi wesebis
dakanoneba gadawyvita. isini aRSfo-
Tebuli iyvnen imiT, rom Zveli emigraciis
morwmune qalebi eklesiaSi
SarvalSi an TavSiSveli dadiodnen.
warmoSva Tu ara igive problemebi parizis
postsabWoTa emigraciam?
ara, aseTi problemebi ar yofila,
radgan aq ormociode marTlmadidebluri
eklesiaa da visac
sad urCevnia, iq loculobs. aqedan
xuTi wuTis manZilze, moskovis sapatriarqos
eklesiaa da iqauri mrevli
ZiriTadad postsabWoTa emigra-
ciaa. CvenTan mrevli bevrad ufro
mravalferovania. frangebis garda,
bevria amerikeli, balkaneli, slavi...
da Tu Cven mrevlSi erToba
sufevs, es formalizmis xarjze ar
xdeba.
Tqven axseneT, rom eklesias Wirdeba
Tanamedrove sityvis, Tanamedrove
diskursis monaxva. britaneTis magaliTebiT
rom gavagrZeloT, iq axali
aRTqma ukve naTargmnia Cockney Rhyming
Jargonze, arsebobs saxarebebis
legos da komiqsebis versiac. es
kenterberis mTavarepiskoposis mier
daSvebuli versiebia. droisaTvis
fexis awyobis mcdelobisas eklesia
„ramdenad Sors~ SeiZleba wavides?
me, rogorc axali aRTqmis specialists
da pedagogs, mesmis Tu
ra problemebis winaSe dgas dRes
adamiani. Cemi azriT, mTavaria mki-
Txvels Sinaarsi gadasce, formas ki
naklebi mniSvneloba aqvs. am gadacemisaTvis
saWiroa moiZebnos is ena,
romelzec mkiTxveli laparakobs
da kiTxulobs. am mxriv, Tavisufleba
enis arCevanSi aucilebelia.
Tqven es Tavisufleba TviT axal aR-
TqmaSic gaqvT, sadac oTxi saxarebaa
da oTxive maTgani gansxvavdeba erTmaneTisagan.
magram enis Tavisuflebam
ar unda gamoiwvios eklesiaSi
sxvisi diskreditacia, rogorc amas
pavle mociquli ambobda kerpebisadmi
Sewirul xorcTan dakavSirebiT.
Cemi azriT, dasavleTis eklesiam
zedmetad axada niRabi misterias
_ saidumlos da ukve aRarc icis,
sad aris misteria. marTlmadidebeli
konfesia ufro arqaulia da es
arqauloba axsnas moiTxovs. mar-
TlmadideblobaSi yovelTvis iyo
misteriis SenarCunebis tradicia,
radganac RmerTi adamianisaTvis
saidumloebaa. ra Tqma unda, es saidumlo
enis meSveobiT unda aixsnas,
magram ara misteriis gabanalurebiT.
safrangeTSi saprezidento arCevnebis
periodSi gacxarda polemika
evTanaziaze. aris bioeTikis sxva
sakiTxebi, romlebic dRes sakanonmdeblo
organoebSi ganixileba da
romlebzec diskusia eklesiaSic midis.
magaliTad, SarSan agvistos, holandiaSi,
qveyanaSi, sadac 10 welia
evTanaziis praqtika arsebobs, patara
skandali moxda, rodesac mRvdelma
uari Tqva wesi aego Tavisi mrevlis
wevrisTvis, romelmac evTanaziiT
daasrula sicocxle. mamao nikola,
ras fiqrobT, SeZlebs dRes eklesia
safrangeTSi mecnierebasTan harmoniul
urTierTobas? aris es Tqven-
Tvisac gamowveva?
marTlmadideblur eklesias aqvs
unari mecnierebas akompanireba
gauwios. Cemi azriT, marTlmadideblur
eklesias ar unda hqondes
aprioristuli, xisti pozicia zogadad
medicinis da kerZod, evTanaziis
mimarT. es is sakiTxebia, romlebzec
saWiroa fiqri, gansja. TviT frangul
sajaro sferoSic ar arsebobs
konsensusi. mTavaria, eklesias ar
hqondes winaswar gansazRvruli xisti
pozicia. magaliTad, dRes protestantul
samyaroSi midis debatebi
qalTa xeldasxmis Sesaxeb. ar arsebobs
dogmaturi winaaRmdegoba, romelic
qalTa xeldasxmas uaryofda.
miuxedavad imisa, rom qristianobam
Zalian bevri gaakeTa qalis gaTavisuflebisaTvis,
qristianul da iudeur
tradiciaSi qals es roli ar akisria.
Tumca pavle mociquli romaelTa
eklesiisadmi miwerili epistoles
bolo TavSi axsenebs qalebs _ maT
Soris, pirvel rigSi, febes, kanqreas
eklesiis diakons. igive porfiri,
mesame saukunis neoplatonikosi
filosofosi da qristianobis didi
kritikosi, qristianul eklesiebs,
damcinavad, qalTa senatad moixseniebda.
es faqtebi imaze mianiSnebs, rom
qristianebi imdenad Ria iyvnen qalebis
mimarT, rom maT, am, ase vTqvaT,
feministuri midgomis gamo, akritikebdnen
kidec.
kanonikuroba ara kanonis Tavze
moxveva, aramed zomierebis Ziebaa.
eklesias arasdros uTqvams, rom kanoni
dogmaa. eklesiis istoriaSi ar-
sebobda Zalian mniSvnelovani kanonebi,
romlebic dRes miviwyebulia
da aRaravin iyenebs. protestantuli
eklesiebi ufro qadagebis logikis
gavlenis qveS arian, marTlmadidebeli
eklesia ki ziarebazea
orientirebuli. amasTan erTad, ar
dagvaviwydes isic, rom es sakiTxi,
protestantul samyaroSi warmoiSva.
marTlmadideblurSi igi ar dasmula.
zogadad, marTlmadidebel
nicSe absoluturad
swori gaxldaT,
roca ambobda, rom
RmerTi mokvda.
RmerTi iseT
sistemaSi, iseT
CarCoSi moaqcies,
rom is mokles. Cemi
azriT, religia
musikasaviT aris.
Sen gaqvs mcdeloba
muzicirebis,
raTa harmonia
monaxo. am dros
SesaZlebelia
RmerTze
saubari axali
eniT.
eklesias ufro metad xiblavs sityvis
gadacema vidre tradicia, vinaidan
tradicia ucvlelia, transmisia
ki cvlilebas uSvebs.
Tqven jer belgradis Teologiur
fakultetze swavlobdiT da Semdeg
parizSi, wminda sergis institutSi
ganagrZeT ganaTleba. ra gansxvaveba
iyo am or Teologiur skolas Soris?
belgradSi RmerTisadmi diskursi
apologeturi iyo, STabeWdileba
meqmneboda, rom Cemi pedagogebi
RmerTs icavdnen viRacisgan. amasTan
erTad, belgradSi diskursi dogmaturi
iyo. me es midgoma Jangbadis
interviu
gareSe mtovebda. aq Camosvlisas Sevxvdi
xalxs, romlebic RmerTTan
Serigebuli iyvnen da maTi diskursi
dafuZnebuli iyo RmerTSi cxovrebis
gamocdilebaze. es iyo periodi iseTi
didi filosofosebisa, rogorebic
iyvnen berdiaevi, losski da sxva mravali.
isini marTlmadidebluri Teologiis
modernizatorebi gaxldnen.
me vityodi, rom maT wminda mamebis
modernizeba SeZles im gagebiT, rom
isini mkiTxvels dauaxloves. ase gaxda
wminda sergis skola Cemi saxli.
saxli, sadac jer vswavlobdi, Semdeg
vaswavlidi da romelsac axla vxelmZRvanelob.
dRes wminda sergis instituti
absoluturad saerTaSoriso
struqturaa, sadac aswavlian frangebi,
berZnebi, amerikelebi, rusebi,
ruminelebi... garemo Zalian internacionaluria.
dRes skolaSi sabakalavro,
samagistro da sadoqtoro
programebis samasamde studenti swavlobs.
gvaqvs liturgiuli galobis
da ikonografiis saxelosnoebi. safrangeTis
sagareo saqmeTa saministros
saSualebiT movipove stipendiebi
qarTvelebisaTvisac. amJamad
gvyavs stipendianti mamao abo Tbilisidan,
sapatriarqos mier gamogzavnili.
imedi maqvs, rom seqtembridan
axali studentebi gveyoleba saqar-
Tvelodan.
1973 wels, safrangeTSi Camosvlisas,
wminda sergis institutSi
mamao ilia melia gavicani, romelic
unikaluri adamiani gaxldaT. ekumenizmi
misi namdvili mowodeba iyo.
am Zalze Ria adamians, erTi Tviseba
gaaCnda, romelic mudam mxiblavda:
is yovelTvis yvelaze susts icavda.
magaliTad, Tu klasSi iseTi moswavle
gvyavda, romelic zarmacobda
da yvela mis garicxvas moiTxovda,
mama ilia yvelafers akeTebda mis
dasacavad. rodesac is xanSi Sevida,
wirvis Catareba uWirda da daxmarebas
me mTxovda xolme. bolo erTi
weli, wminda ninos qarTul eklesia-
Si wirvis CatarebaSi mama ilias me
vexmarebodi. ase rom, piradad me,
saqarTvelosTan gansakuTrebuli
grZnobebi makavSirebs.
cxeli Sokoladi 55
specproeqti
56 cxeli Sokoladi
`buntarebi~
avtori salome afxaziSvili
foto levan xerxeuliZe
ilustracia Tako baqraZe
specproeqtisTvis maisurebi mogvawoda www.maikaprint.ge-m
specproeqti
„nu gvatyuebT!“;
„swavla uflebaa da ara privilegia“;
„ara eqspluatacias!“;
codna gasayidi produqti ar aris!“;
„Sors Seni religiuri xelebi, Cemi wminda sxeulidan“;
„puri da wignebi!“;
„avtonomia universitets!“ _ es im lozungebis arasruli
CamonaTvalia, romelTac, bolo ramdenime welia, sauniversiteto
sivrceebsa da sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi
xSirad gaigonebT. am moTxovnebis Sinaarsi gansxvavebulia,
magram saerTo aqvT Zlieri saprotesto muxti, rac am axalgazrdul
moZraobebs kvebavs.
progresisa da cvlilebisTvis Cemi Taobis warmomadgenlebi
Taviseburi meTodebiT ibrZvian _ musika, performansi,
teqsti, aqcia, diskusia, filmebi, sajaro leqciebi da
a.S. universitetebis ezoebSi, parkebsa Tu moednebze, isini
xSirad ikribebian da erTmaneTs ideebs uziareben, cdiloben
stereotipebis darRvevas da akritikeben damaxinjebul
tradiciebs.
zogierTi maTgani imdenad ambiciuria, rom ifiqreb, oci
wlis asakSi ukve mTeli samyaros Seqmna moaswreso. adardebT
TavianTi TaobisTvis damaxasiaTebeli indiferentuloba
da inertuloba, amitom arc Tanatolebis mxilebas eridebian.
erTi SexedviT, gegmebi Camoyalibebuli aqvT, magram
sistemasTan gamarjvebis, anda protestis meTodologiuri
warmarTvis gamocdileba jerjerobiT mxolod mcire maTgans
aqvs.
veWvob, erTjeradi aqciebiT, qaoturi SekrebebiT, anda
Tundac STambeWdavi performansebiT procesis bolomde
miyvana iyos SesaZlebeli. es TavisdamSvidebas ufro hgavs.
Tumca, arc naadrev Sefasebebs gTavazobT. piriqiT, vesaubrebi
im aqtiur studentebs, romlebic ar xuWaven Tvals
problemebze da vsvam kiTxvas: ramdenad SeZlebs am axalgazrdebis
zogjer viwro-individualuri da erT konkretul
sivrceSi moqceuli, fragmentuli protesti farTo moZraobad
qcevas, romelmac ganviTarebis uwyveti, erTiani procesi
unda uzrunvelyos?
pasuxze erTad vifiqroT.
cxeli Sokoladi 57
specproeqti
lika gagniZe _ 22 wlis
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, kino-tele xelovnebis mimarTuleba
lika vegani-aqtivistia. xmaurian
aqciebsa da demonstraciebze
ar Cans, magram erT qarTul
tradicias aprotestebs, rac, misi
azriT, problemebis wyaroa. esaa
xorcisa da cxoveluri sakvebis
kulti. amis mimarT agresia jer
kidev bavSvobaSi, sofelSi gauCnda.
TiTqos, araferi _ erT dRes,
mamam mis Tvalwin qaTami dakla,
magram es sakmarisi aRmoCnda:
„pirvelad vnaxe maSin aseTi rame
_ roca Tavwawyvetil qaTams uyurebda,
Cemi ZaRli tiroda, mec
bolo xmaze vtirodi“. 15 wlis
iyo, roca lomisobis dResaswaulze,
xaris dakvlis rituals uyura,
ver moiTmina da sasuliero pirs
SeekamaTa. or weliwadSi kvebis racionidan
xorci saerTod amoiRo.
eqvsi Tvis win ki aikrZala yvela is
58 cxeli Sokoladi
`gaxdi vegani!~
sakvebi, romelic cxovelebis eqspluataciasTanaa
kavSirSi.
umciresobaSi yofniT gamowveuli
diskomfortis daZleva likam
socialur qselSi, Tanamoazreeb-
Tan daaxloebiT daiwyo. feisbuqis
gverdi Seqmna da ramdenime Tvis
win, vegetarianelTa interesebis
damcveli arasamTavrobo organizacia
daaarsa. maTi aqtivobebi,
jerjerobiT, blogze postebis
gamoqveynebiT Semoifargleba, Tumca
unda, rom vegetarianuli kafe
gaxsnas _ mwvane interieriT, kinoklubiT,
sasiamovno musikiT, gemrieli,
vegetarianuli meniuTi da
Tematuri performansebiT.
lika meubneba, rom misi arCevani
bevr ucxo adamianSi iwvevs gaocebas.
`rodesac supermarketSi mcenareul
sakvebs daveZeb, momsaxure
personali gakvirvebuli mekiTxeba
_ ki magram, marxva xom ar aris da
rad gindaT?~
`adamianebisgan gansxvavebiT,
romlebsac SeuZliaT arasasurveli
garemo SeZlebisdagvarad
Secvalon, cxovelebi ususurebi
arian. Cem mosaklavad, rom vinme
movides, amas xom vigrZnob? aseve
grZnobs cxoveli, rodesac mis
mokvlas apireben“, _ marwmunebs
lika da ambobs, rom misTvis cxovelebis
yovelgvari eqspluataciaa
miuRebeli _ quCaSic, qarxanaSic,
saxlSic: „Tavisufali var,
radgan Cems kuWze maRla var. mixaria,
rom davafase sicocxle. ar
aqvs mniSvneloba, visi sicocxle _
CemTvis adamiani da cxoveli erTnairad
xelSeuxebelia“.
qeTo froidi (mWedliSvili) _ 21 wlis
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, fsiqologiis mimarTuleba
misi protesti saxeliTa da gvariT
iwyeba. mobezrda yvelgan da
yovelTvis qeTi mWedliSvilis saxeliT
siaruli, amitom profesiiT
fsiqologma, fsiqoanalizis fuZemdeblis
gvari sakuTar fsevdonimad
aqcia. pirvel interviuze qeTo
mSromelTa uflebebis mxardamWeri
aqciidan movida, Tumca Tqva, rom
aseT aqciebs xSirad azri ekargeba,
radgan mSromelTa uflebebis
damcveli organo, iseve rogorc,
sxva struqturebi, xelisuflebas
emorCileba, aqciebic uSedegod
sruldeba.
qeTo aqtiuri adamiania da meubneba,
rom aseTia skolidanve. mecxre
klasSi iyo, roca istoriis
maswavleblis gamocvla gaaprotesta,
klaselebi aiyolia, Tavisi mo-
Txovna furcelze dawera, gaifica
`deviacia iwvevs progress~
da direqtoris kabinetTan aqcia
gamarTa. gaimarjves. klass maswavlebeli
daubrunes.
Semdeg, ukve universitetSi, socialur
da politikur mecnierebaTa
fakultetze, uamravi mizezi
ipova, romelTa gamoc wynari da
mdore studentoba verafriT eqneboda.
jer iyo da fakultets
rom biblioTeka ar hqonda, is ar
moewona. amiT daiwyo xelmowerebis
Segrovebis mTeli seria, rac
Semdeg, misi studenturi cxovrebis
ganuyofel nawilad iqca. 2011
wlis martSi universitetis mesame
korpusis sardafSi, keTilmowyobili
biblioTeka gaixsna. amas mohyva
fsiqologTa klubis gaxsna
universitetSi, sadac yovelkvireul
diskusiebs da filmis Cvenebebs
awyoben; Semdeg _ sainiciativo
specproeqti
jgufi _ „Targmne“ mTavari mizniT
_ qarTul enaze iTargmnos is profesiuli
literatura, rac studentebs
profesiuli zrdisTvis
sWirdebaT. da bolos - qeTo froids
unda, rom universitetSi fsiqologTa
laboratoriac gaxsnas
Tavis megobrebTan erTad, sadac
profesorebis daxmarebiT Caatareben
kvlevebs, gamokiTxvebs, fokusjgufebs,
rac maT fsiqologiaSi
praqtikuli unarebis ganviTareba-
Si daexmarebaT.
qeTos samoqmedo strategiaa:
„rodesac raime RonisZiebis/aqciis
organizatori xar, unda gansazRvro
Seni mTavari mizani da SeZlo am
miznis garSemo, rac SeiZleba meti
informacia moiZio, rom ufro meti
ZaliT Seudge miznisken svlas“.
cxeli Sokoladi 59
specproeqti
zogadad, protestis idea Tu
moswons, es, pirvel rigSi, musikis ga-
moa, amitom laparaks ase iwyebs: „bavS-
vobidan Rolling Stones-sa da Pink Floyd-s
vusmendi. kargi musika ki yovelTvis
giqmnis protests Cveulebrivisadmi.
Sen ar gsurs, rom standartuli, mosawyeni
cxovrebiT icxovro. musikac
swored esaa: originaluri formiT mowodebuli
ambavi, romelic gitacebs,
mogwons da gaRelvebs. amas cxovrebiseuli
gamocdilebac emateba da xvdebi,
rom TviTgamoxatvis sxva gzebic
arsebobs“.
nika yovelTvis apolitikurobiT gamoirCeoda,
magram universitetsa da
TeatrSi bolo periodSi ganviTarebulma
movlenebma „aiZula“ xmamaRali
protestis monawile gamxdariyo. gasuli
wlis miwuruls, rusTavelis Teatris
win, robert sturuas mxardamWer
60 cxeli Sokoladi
nika megreliSvili _ 22 wlis
SoTa rusTavelis saxelobis Teatrisa da kinos saxelmwifo universiteti, dramis reJisori
`progresi iTxovs cvlilebebs~
aqciaze misul aTamde students Soris
nikac iyo. wels ki, rodesac saxelovnebo
saswavleblebs statusi Seucvales,
maT mier organizebul aqciaze,
Teatralur universitets mxolod
nika warmoadgenda: „CavTvale, rom
saswavlebelSi, sadac erTs meubnebian
da sruliad sapirispiros mikeTeben,
Cemi, rogorc studentis da rogorc
moqalaqis, vali iyo, pozicia Zalian
mkafiod da radikalurad gamomexata“.
ori Tvea, sadiplomo speqtaklze
muSaobs, amitom Cveni Sexvedrac
sandro axmetelis saxelobis oTaxSi
Sedga. zemoT aRniSnulma movlenebma
nikas arCevanzec imoqmeda da sadiplomo
namuSevris Temad, absurdisti dramaturgis,
slavomir mroJekis piesa _
„Ria zRvaSi“ SearCia. moqmedeba zRvaSi,
gemze viTardeba, sadac sami adamiania.
sakvebis gamolevis Semdeg, dgeba mo-
menti, rodesac mezRvaurebi erTmane-
Tis Wamas iwyeben. mroJekis am piesis
morali aseTia: zRva Cveni cxovrebaa.
masSi curvisas yovelTvis dgeba dro,
roca adamianebi TavianT saxes kargaven
da akeTeben yvelafers, rac araadamianuria:
„am speqtaklSi adamianebs
TavianT saxes vaCveneb, _ ambobs nika,
_ rodesac amdeni adamianis gulgrilobas
awydebi, roca yovelTvis neitralur
pozicias irCev da, zogadad,
ar interesdebi Sen garSemo mimdinare
procesebiT, udavoa, rom kaciWamiis
pozicias irCev~.
nika meubneba, rom mayureblisTvis
speqtakli mZime sanaxavi iqneba, radgan
sakuTari Tavis danaxva kaciWamiis
rolSi aravis moewoneba. misi sadiplomo
speqtaklis premiera maisis bolos,
imave darbazSi gaimarTeba, sadac Cveni
saubari Sedga.
sazogadoebaSi da gansakuTrebiT
ki, mis TaobaSi arsebuli stereotipebis,
statikurobisa da indiferentulobis
gaprotestebas mariam
baazovi kinos saSualebiT cdilobs.
universitetSi CabarebisTanave,
TiTqmis martom, kino klubi
gaxsna. pirveli filmi, romelzec
studentebi dapatiJa _ denis ganzelis
reJisorobiT gadaRebuli
„eqsperimenti“ iyo. am filmiT Tqva:
konformizmis Sedegia is, rom sabolood,
aseTi adamiani totalitaruli
saxelmiwfos msxverpli
xdeba. mariamma megobrebs sTxova,
kinoCvenebaze TeTri tansacmliT
misuliyvnen _ iseve rogorc, filmSia.
„CemTvis mniSvnelovania is
faqti, rom yoveli kinoCvenebis
Semdeg, vamCnev, rom am adamianebSi
raRac icvleba da isini fiqrs iwye-
mariam baazovi _ 20 wlis
saqarTvelos universiteti, xelovnebaTmcodneobis mimarTuleba
`ideebi tyviagaumtaria~
ben. xSirad, es is adamianebi arian,
visganac cvlilebas ar velodebi“,
_ meubneba intervius dros.
kinoklubis organizeba martos
uwevs, Tumca ambobs, rom radgan
amiT Tavis saTqmels gamoxatavs,
drois xarjvad namdvilad Rirs.
mariamis mSoblebi ebraul wesebs
zedmiwevniT icaven, misTvis ki religiuri
Tayvaniscemis damkvidrebuli
formebiT cxovreba ucxoa.
es 13 wlis asakSi gaiazra, rodesac
ierusalimSi, marTlamdideblebis,
iudevelebisa da musulmanebis locvas
uyura da mixvda, rom locva
ganmartoebiT, masobrivi aRtkinebis
gareSe sjobs.
Tanatolebis mimarT yvelaze mZafri
protesti 2004 wels, saqar-
Tvelos prezidentis inauguraciis
dRes gauCnda, roca am mizeziT
specproeqti
saswavlo procesi CaiSala: „videqi
da vuyurebdi, rogor yvirodnen
Cemi klaselebi _ „miSa! miSa!“,
maswavleblebi ki amiT bednierebi
iyvnen. damrigebels vkiTxe kidec,
ra iyo zeimis mizezi, man ki Tavidan
momiSora, Seni saqme ar ariso“.
„imisaTvis, rom Seqmna raRac Rirebuli,
amisTvis saWiroa gqondes
protestis grZnoba!~ _ ambobs mariami.
da amisTvis saWiroa, albaT,
formac. mariamma mgoni, am formasac
miagno.
cxeli Sokoladi 61
specproeqti
Caketili sivrcis garRvevis survili
laSas cxovrebaSi religiuri
dogmebis eWvis qveS dayenebiT
daiwyo. paralelurad, izrdeboda
pasuxgaucemeli kiTxvebis raodenobac.
universitetSi Cabarebis
Semdeg, laSa moxvda im adamianebis
wreSi, romlebic mis msgavsad azrovnebdnen,
aman ki meti informaciis
miRebis saSualebac misca. xatebi
da sxva siwmindeebi Tavisi oTaxidan
gaitana, kiTxvebze pasuxebis gacema
daiwyo da amgvar daskvnamde mivida:
„ar aris aucilebeli, yvelaferi
CarCoSi moaqcio, miT umetes, iseTi
sakiTxebi, romlebic azrovnebasTanaa
dakavSirebuli. CemTvis mTavari
Rirebuleba aris calke aRebuli
abstraqtuli adamiani, da ara qveyana,
teritoriuli naglejebi, misi
damaxasiaTebeli niSnebi da a.S. amis
62 cxeli Sokoladi
laSa qavTaraZe _ 20 wlis
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti, Jurnalistikis mimarTuleba
`azrovneba gaTavisuflebs~
gaazreba yvelas SeuZlia, mTavaria,
gqondes raimes Ziebis survili“.
sakuTar TavSi CaRrmavebisa da
alternatiuli gzebis Zieba la-
Sam wignebiT daiwyo. TiTqmis sul
kiTxulobda, mere, rogorc xdeba
xolme, laSam wignebis personaJebSi
Tavisi Tavi ipova. mixvda, rom misi
saqme wera unda yofiliyo, es iqneboda
instrumenti garemoSi raRacebis
Sesacvlelad. meubneba, rom mis-
Tvis wera idealia da Jurnalistika,
rogorc profesia, am idealTan miaxloebis
saukeTeso saSualeba.
axla blogeria. misi postebis
mTavari Tema Jurnalisturi ganaTlebis
xarvezebia. ambobs, rom
Jurnalistikis swavla mxolod amerikul
„qeisebze“ dayrdnobiT, Seu-
Zlebelia. is student-Jurnalistebsac
akritikebs, romlebic xSirad
zustad im unarebis ganviTarebas
ar cdiloben, rac maTTvis mniSvnelovani
unda iyos: ar cdiloben
informaciis „qeqvas“, Tvalsawieris
gafarToebas, ar aqvT motivacia,
profesiulad gaizardon: „cxovrebis
mTavari „muRami“ da xalisi swored
is aris, rom mudmivad moaxerxo
Seni Tavis motivireba, rom raRacisTvis
ibrZolo, an raRacas ebr-
Zolo, oRond es ar unda iyos br-
Zola brZolisTvis, Tvalsawieridan
ar unda dagekargos ideali, romlis
miRwevac gsurs. Tu brZolisa da
aqtivizmis survili ar gaqvs da gadadixar
statikur mdgomareobaSi,
ver vxvdebi, ratom irCev Jurnalistis
profesias, da saerTod, ra azri
aqvs cxovrebas?“
samxatvro akademiaSi arsebuli
swavlis sistemis gaprotesteba,
akademiis studentebis erTma
jgufma ramdenime Tvis win daiwyo.
1990-ian wlebSi arsebuli alternatiuli
jgufebis _ „forumis“,
„kreatoriis“, „multimediuri saxelosnos“,
„Tavisufali saxelosnosa“
da kidev ramdenime jgufis
Semdeg, sxvadasxva fakultetebis
studentebma, akademiis sardaf-
Si, kidev erTxel moiyares Tavi
da aseTi gegma dasaxes: moewyoT
gamofenebi da performansebi,
gaemarTaT Sexvedrebi maTTvis
saintereso adamianebTan, Seemu-
SavebinaT swavlebis Tanamedrove
meTodologia, rasac sxvadasxva
fakultetebze sistemuri kvlevis
Catarebis Semdeg gamoavlendnen.
jgufis Seqmnis idea akademiaSi
akademiis alternatiuli jgufi
apolon quTaTelaZis saxelobis Tbilisis samxatvro akademia
`uari swavlebis moZvelebul midgomebs!~
bolo periodSi dawyebul reorganizaciis
process mohyva. saxelovnebo
universitetebis statusis
Secvlisa da axali reqtoris
daniSvnis Semdeg, studentebi informaciul
vakuumSi aRmoCndnen.
dRes jgufSi ocdaaTamde wevria.
Tumca, dainteresebul studentebs
kidev elian.
„Tanamedrove xelovnebis swavleba
Zalian rTuli da specifikuria.
es ar aris swavleba, es aris
mTeli seria midgomebisa, rom
students azrovnebis ganviTarebaSi
daexmaro. roca namuSevris
Seqmnas gaswavlian, jer gavaleben,
rom kargad Seiswavlo Tema,
scado da am Temas filosofiuri
axsnac upovo. mxolod amis Semdeg
unda Seqmna namuSevari. Cven ki
filosofiis sagansac ki daStam-
specproeqti
puli TeoriebiT gvaswavlian: aba,
bavSvebo, „ra aris filosofia?
da Cven erTxmad unda vupasuxoT
_ „sibrZnis siyvaruli“. Cven zustad
am moZvelebul midgomebs vupirispirdebiT~,
_ ambobs natalia
nebieriZe.
jgufis wevrebs imedi aqvT, rom
akademiaSi dawyebuli cvlilebebis
talRa, sxva universitetebSic
gadainacvlebs.
cxeli Sokoladi 63
specproeqti
besikma bavSvoba lentexis raion-
Si gaatara. eklesiaSi pirveli
stiqarosani iyo, marxvebs inaxavda
da wirva-locvebs ar acdenda.
mogvianebiT sasuliero akademia-
Si Caabara, undoda, religiuri
sakiTxebi Seeswavla da eklesiaSi
msaxurebisas gaCenil kiTxvebze
pasuxebi Sesabamisi ganaTlebiT,
wminda werilebis kiTxviTa da gaanalizebiT
epova. Tumca, sasuliero
akademiaSi mixvda, rom am codnas
iq ver miiRebda. profesorebi
leqciebze agvianebdnen, zogjer
ki acdendnen kidec.
religiis Sesaswavlad Tavisufali
sivrce besikma sxvagan ipova.
akademiaSi „akrZalul literaturad“
aRiarebul saRvTismetyvelo
Jurnal „zRvarSi“ man bevri ise-
Ti mosazreba amoikiTxa, romelic
64 cxeli Sokoladi
besik liparteliani _ 26 wlis
Tbilisis sasuliero akademia
`hpoveT WeSmariteba da WeSmaritebam gagaTavisufloT Tqven~
manamde pasuxgaucemel kiTxvebs
pasuxobda. besiks arasamTavrobo
organizacia „alfis“ mier organizebuli
Tavisufali leqciebis
ciklic daexmara. eswreboda leqciebs,
romelTac nodar ladaria,
basil kobaxiZe, emzar jgerenaia
da sxva momxseneblebi atarebdnen.
swored amis Semdeg akademiaSi arsebuli
situaciis gamosworeba man
studenturi gaerTianebis SeqmniT
daiwyo. gaerTianebis wevrebi periodulad
Tanxas agrovebdnen da
sakvebs yidulobdnen, radgan im
dros akademiis saerTo sacxovrebelSi
mZime mdgomareoba iyo. mesame
kursze iyo, roca monawileoba
miiRo ramdenime satelevizio
gadacemaSi da marTlmadidebel
mSobelTa kavSirs daupirispirda.
axla besiki ilias saxelmwifo
universitetSi religiis sociologias
swavlobs. Tumca, ambobs,
rom sasuliero akademiis problemebze
Tvalis daxuWvas ar apirebs.
Tavis Zvel jgufelebTan erTad
daafuZna organizacia „axalgazrda
qristianebi demokartiisa
da mSvidobisaTvis“ da male axal
saRvTismetyvelo Jurnals gamoscems.
miranda da lilu feministebi
arian da universitetSi Camoyalibebuli
patriarqaluri da arafeminuri
ganwyobis miuxedavad,
mainc sul cdiloben sakuTari sa-
Tqmeli leqcia-seminarebze daafiqsiron.
stereotipebiT gaJRenTil
garemoSi gogonebi xSirad cinikuri
damokidebulebis msxverplnic
xdebian. swored msgavsi damokidebulebis
gamo ver moiZebna Tavisufali
auditoria universitetSi,
sadac qalTa mimarT Zaladobis
amsaxveli fotogamofena da sajaro
leqcia Catardeboda. lilusa
da mirandas TxovniT, sabolood,
leqcia _ „Zaladobidan esTetizaciamde“
ilias saxelmwifo universitetSi
Catarda.
lilu mamulaSvili _ 19 wlis,
Tsu, sociologiis mimarTuleba
miranda gagua _ 20 wlis
Tsu, filosofiis mimarTuleba
`Tavisufleba qalis uflebas!~
qalebis mimarT usamarTlo damokidebulebis
winaaRmdeg protesti,
gogonebs universitetSi
Cabarebamde gauCndaT. liluze
gavlena erTma andergraundulma
musikalurma jgufma moaxdina.
gogonebis simRerebSi feministuri
Tematika, qalebis uflebebi
Warbobda. miranda ki ixsenebs, rom
zogadad, Zalian „biWuri“ gogona
iyo, ainteresebda iseTi profesiebi,
romelsac qalebi naklebad
irCeven _ fizika da filosofia.
sxvadasxva feministuri organizaciebis
warmomadgenlebis gacnobis
Semdeg, miranda da lilu ramdenime
aqciazec moxvdnen, ramac
maT meti gambedaoba Semata. „Cemi
sxeuli Cemi saqmea“, „Sors Seni
specproeqti
religiuri xelebi Cemi wminda
sxeulidan“, „es ar aris 8 marti“ _
es im aqciebis saxelwodebaa, romelTac
gogonebi jer kidev skolis
periodidan SeuerTdnen.
feministi gogonebi, studentebis
socialuri pasuxismgeblobisa
da tolerantobis dabal doneze
saubroben da amboben: „revolucia
qalis gonebidan unda daiwyos
da Tu qals Tavisi uflebis dacva
ar surs, mamakaci am uflebis
dacvis iniciativas ar aiRebs, ar
daTmobs“.
cxeli Sokoladi 65
specproeqti
„ver veguebi iseT situacias, sadac
yvela erTnaria. Cem garSemo
rom iyos aTi erTnairi adamiani,
me meTerTmete ver viqnebi“, _ meubneba
giorgi, romelmac zustad
am mizeziT saxeli Seicvala da
buTu gaxda.
saganmanaTleblo sistemis mimarT
protesti, pirvelive kursze
gauCnda, ris gamoc sxva universitetSic
ki gadavida, sul sxva ganxriT
_ Tsu-s arqeologiis mimar-
Tulebidan ilias universitetSi
politologiaze.
„axla iseTi leqciidan movdivar,
sadac Cemi azri vTqvi religiaze
da amis gamo, aravin gamlanZRa~,
_ meubneba buTu SexvedrisTanave
da amatebs, rom amis gamo Tsu-
Si TiTiT saCvenebeli gaxdeboda,
radgan iq gatarebuli erTi semes-
66 cxeli Sokoladi
buTu bilixoZe _ 20 wlis
ilias saxelmwifo universiteti, politologiis mimarTuleba
`cvlileba monawileobis Sedegia~
tri drosa da sivrceSi gamoketvas
udrida, gansxvavebuli azris
qona _ stigmas.
Tumca, SedarebiT Tavisufali
saswavlo garemos povniT ar
dakmayofilda. dRemde xvdeba samxatvro
akademiis aqtivist studentebs,
monawileobs aqciebSi,
akeTebs stensilebs da posterebs
erTi konkretuli moTxovniT _
„swavla ar unda iyos privilegia“.
erT-erT posterze daxatulia
zvigenebi, romlebic Tevzebs Wamen.
qvemoT ki _ Tevzebi, romlebic
Wamen zvigenebs. buTu mixsnis,
rom es sistemis winaaRmdeg sazogadoebis
gaaqtiurebisken pirdapiri
mowodebaa.
buTus aRizianebs aratolerantuli
sazogadoeba, am Tvisebis
naklebobas ki samoqalaqo
ganaTlebis dabali doniT xsnis.
ar uyurebs televizors da mas
Semdeg, rac samarSruto taqsebiT
mgzavroba 80 TeTri gaxda,
protestis niSnad, yviTeli `mar-
SrutkebiT~ aRar mgzavrobs. gadawyvetileba
spontanurad, erT
dilas, saxlidan gamosvlisas mii-
Ro da ar Seucvlia: „me rom vityvi
_ ara, e.i. _ ara!“
giorgim rokmusikis mosmena Zalian pa-
tara asakSi daiwyo. mama „pink floidis“
iseT kompoziciebs asmeninebda, romlis
gagebasac maSin ver axerxebda, magram
mainc usmenda. wlebis Semdeg, megobreb-
Tan erTad rokbendi Seqmna. ambobs, rom
man Cveulebrivi qarTveli Tineijerebisgan
gansxvavebiT, mSobliur qalaq kaspSi,
kontrkulturis damkvidreba daiwyo, rac
raionis mosaxleobisTvis TvalSisacemi
da gamaRizianebelic iyo. dRes universiteti
da samsaxuri misi valdebulebebia,
bendi ki _ arCevani, romelic misTvis yvelaze
mniSvnelovania: „CemTvis bendi yvelaze
da yvelaferze mniSvnelovania. me
amisTvis Cemi naxevari cxovreba gadavde“,
_ ambobs is.
mSoblebis gadametebuli mzrunvelobis
mimarT protestis gancda Zalian adre
gauCnda. 3 wlis iyo, magram mainc naTlad
axsovs, rogor ar moswonda, roca naTesa-
giorgi noniaSvili _ 20 wlis
ilias saxelmwifo universiteti, samarTlis mimarTuleba
ROCK HARD, DIE YOUNG!
vebisa da mezoblebis winaSe, dedis TxovniT,
yvela cxovelis saxeli unda Camoe-
Tvala. erT dResac es ojaxuri ceremonia
Zalian mobezrda da yvela cxovels erTi
saxeli Searqva: „aguri“. `dedaCemis TqmiT,
swored es iyo Cemi pirveli protesti~, _
ambobs giorgi.
Semdeg mis skolaSi konferenciebisa
da sxvadasxva saganmanaTleblo proeqtis
ganxorcieleba amerikulma gacvliTma
programam `fleqsma~ daiwyo. es giorgisTvis
axali ideebis da gamocdilebis
momtani aRmoCnda. meaTe klasSi, man sainiciativo
jgufi Seqmna da jer Tavis
skolaSi da Semdeg ki, kaspis sxva skolebSic,
saintereso Sexvedrebs awyobda.
Tbilisidan miwveuli stumrebi _ daviT
paiWaZe, daTo afrasiZe, nodar xaduri da
sxvebi raionSi mcxovreb mozardebs moqalaqis
ufleba-movaleobis Sesaxeb esaubrebodnen.
specproeqti
Semdeg, saswavlo programiT amerikaSi,
oregonis StatSi gaemgzavra. iq gatarebulma
erTma weliwadma Zalian Secvala,
gaxda damoukidebeli da, rogorc TviTon
ambobs, „cxovreba iswavla“.
Tumca TviTgamoxatvis formebs manamde
TavisiT miagno. erT dRes im daskvnamde
mivida, rom stalinis Zegli mSobliur qalaq
kaspSi, fizikurad Tu vera, sakuTar
TavSi mainc unda gaenadgurebina. amitom
amerikaSi gamgzavrebamde ramdenime TviT
adre, stalinis Zeglze jer didi kiTxvis
niSnebi, TviTmfrinavSi Cajdomamde 24 saaTiT
adre ki, sabWoTa belads, vampiris
atributebi miaxata.
giorgi protests sazogadoebis Camoyalibebisa
da ganviTarebis umTavres
faqtorad miiCnevs: `Taobas, romelsac
ar aqvs protesti, CanasaxSive mkvdaria
da me eWvi mepareba, aseTma Taobam raime
mogces“.
cxeli Sokoladi 67
specproeqti
studentebis TviTorganizebuli
jgufi _ „sociumi“ Tbilisis
saxelmwifo universitetSi, pirvelad,
internetSi, 2007 wels gaCnda.
axlad gaxsnil vebgverdze socialur
da politikur mecnierebaTa
fakultetis meore kursis studentis
mixeil gabelias iniciativiT
da amave fakultetis profesoris,
amiran berZeniSvilis xelSewyobiT,
pirvelad gaCnda im saleqcio masalis
eleqtronuli versiebi, romelTa
`daqseroqsebazec~ universitetis
miwisqveSa gadasasvlelSi
mdgar erTaderT aparatze studentebi
manamde saaTebs xarjavdnen.
vebgverds xarvezebi hqonda, magram
studentebis dro mainc Zalian dazoga.
droTa ganmavlobaSi, socium.ge-s
studenturi forumic daemata, Tu-
68 cxeli Sokoladi
`sociumi~
ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti
sazogadoeba ukeTesi sazogadoebisTvis
mca, man srulyofilad muSoba ver
SeZlo, amitom, aqtualuri Temebis
garSemo, gansxvavebuli mosazrebebis
gacvla-gamocvlam realur sivrceSi,
socium.ge-s sadiskusio klubSi
gadainacvla.
sadiskusio Temebi ara mxolod
mimdinare socialur da politikur
procesebs ukavSirdeboda, aramed
universitetSi arsebul Sida problemebsac.
stumrebi _ zaza firaliSvili,
zaza SaTiriSvili, SoTa
malaSxia, levan ramiSvili, Tamar
CugoSvili, universitetis TviTmmarTvelobis
wevrebi da studentebi,
qveyanaSi da maT TaobaSi mimdinare
procesebze msjelobdnen da
kamaTobdnen. swored universitetis
TviTmmarTvelobis arCevnebs mieZRvna
bolo Sexvedra, romelic arCevnebSi
monawile damoukidebel kan-
didatebs da erTiani studenturi
moZraobis wevrebs da maTi programebis
ganxilvas daeTmo.
„sociumis“ wevrebi amboben, rom
maTi upiratesobaa ideologiuri da
Tematuri CarCoebis garRveva: „sociumi
es aris Tavisufali erToba,
sadac yvela ideologiis matarebeli
ipovis Tavs _ feministic, politikurad
memarjvene-memarcxenec da
eTnikuri umciresobis warmomadgenelic.
Cven gvinda, vaCvenoT, rom
gansxvavebuli mosazrebebis mqone
adamianebsac SeuZliaT iyvnen solidarulebi
sxvadasxva problemuri da
aqtualuri sakiTxis mimarT“.
„sociumis“ wevrebi sociologiur
kvlevebsac atareben, amboben, rom es
maT sazogadoebaSi da universitetSi
mimdinare procesebis gaanalizebaSi
da prognozirebaSi exmareba.
levan lorTqifaniZe _ 19 wlis
ivane javaxiSvilis Tbilisis saxelmwifo universiteti, politologiis mimarTuleba
brZola „qaris wisqvilebTan“ _
ase afasebs levan lorTqifaniZe,
Tsu-s TviTmmarTvelobis arCevnebSi
monawileobas, romelic misi
gamarjvebiT dasrulda. wlebis
Semdeg pirvelad, `erTiani studenturi
moZraobis~ gverdiT,
universitetis TviTmmarTvelobaSi
damoukidebeli kandidatebic
moxvdnen.
universitetis, rogorc liberaluri
sivrcisTvis, brZola
levan lorTqifaniZem pirveli
kursidan daiwyo. levani fiqrobda,
rom saaTobiT dgoma registraciis
rigSi, biurokratiuli
aparatis SeuzRudavi uflebebi,
procesebis daxuruloba is problemebi
iyo, romlebic students
swavlasa da ganviTarebaSi uSlida
xels.
`universiteti studentebsa da leqtorebs!~
amitom universitetSi CabarebisTanave
aqciebsa da sajaro
gamosvlebs SeuerTda. Semdeg
kurselebi aiyolia, sainiciativo
jgufi Seqmna, sxva studentebic
miimxro da `erTiani studenturi
moZraobis warmomadgenlebs~
daanaxa, rom TviTmmarTvelobis
arCevnebSi gamarjveba, finansuri
siZlierisa da administraciis
mxardaWeris gareSec SeiZleba.
`sul 22 lari dagvexarja, am
TanxiT sxvadasxva SexvedrisTvis
lentebi, markerebi da muyaos qa-
Raldebi viyideT. mgoni, imitom
gavimarjveT, rom studentebs
xSirad vxvdebodiT, Cveni gegmebis
Sesaxeb kiTxvebs amomwuravad
vpasuxobdiT da Riad da daufaravad
vuxsnidiT, ratom iyo Cveni
TviTmmarTvelobaSi mosvla au-
specproeqti
cilebeli~, _ ambobs levan lor-
TqifaniZe.
is darwmunebulia, TviTmmar-
TvelobaSi misi jgufi gansxvavebul
diskurss Seitans. studentis
interesebis dacva, universitetis,
rogorc samecniero-kvleviTi
institutis ganviTarebaze
zrunva da dialogisa da liberaluri
sivrcis Seqmnis mcdeloba
iqneba Cveni mizanio, _ meubneba.
cxeli Sokoladi 69
literatura
literaturuli procesi
jazi literaturaSi
nino natroSvili
saavtoro
madaTaSvili
aka morCilaZe
moTxroba
konveiruli meTodis
zogadi principebi
gela Cqvanava
saubrebi abaJuris qveS
Cemi bebo _ nino ramiSvili
nino suxiSvili
poezia
eka qevaniSvili
recenziebi:
receptebi, receptebi...
Jan-mari gustav le klezio: `SimSilis misamReri~
katia voltersi: `ieriqonis vardi~
literaturuli procesi
jazi literaturaSi
avtori nino natroSvili
`me, ici, rodidan movdivar? ai,
klasobanas TamaSisas Tu getyodnen,
sadavo xazze daadgi fexio da
sakuTari simarTle unda dagemtkicebina,
gacxarebuli, dedas ki ar
ificebdi, ambobdi: `Zia stalins geficebi,
fexi ar damidgams~. es rkinis
argumenti iyo. maSinve Tavs ganebebdnen...
ai, am droidan movdivar
me. pirveli bibliografia `lenini
qarTul musikaSi~ 1967 wels gavake-
Te, imis mere sul bibliografiebze
vmuSaob~, _ ase viwyebT saubars feride
kvaWantiraZe da me.
70-iode wlis feride kvaWantira-
Zes erovnul biblioTekaSi raritetuli
gamocemebis ganyofileba
abaria. eleqtronuli wignebis `mowinaaRmdege~
biblioTekars veZebdi
da masTan amitom movedi. biblio-
TekarebisTvis wigni, Tavisi tradiciuli
formiT, xom wmidaTawmida
72 cxeli Sokoladi
ramea. feride kvaWantiraZis sityvebi
_ Zia stalins geficebi _ ki marwmunebs,
rom sworad movsulvar _
is im epoqidanaa, rom, wesiT, Zalian
unda brazobdes Tanamedrove teqnologiebze,
romlebic wignis ki-
Txvis mTel process cvlis; wignis
furclebTan Sexebisa da surnelis
jadosnur gancdas arTmevs mas...
`bukrideriT kiTxvac mogwonT?~
_ viTom gulubryvilod, RimiliT
davusvi winaswar momzadebuli `momakvdinebeli~
kiTxva respondents
da mosalodneli gamarjvebis molodinSi,
mravalmniSvnelovnad davdumdi.
`iciT, zogi rogoraa? araferi
unda axali, yvelaferi Zveli surs.
arada, mTavaria, wigni gindodes,
Torem formas ra mniSvneloba aqvs?
amboben, nabeWds sxva intimi aqvso.
me es intimi im mowyobilobaSic da-
viWire: vijeqi bukrideriT xelSi
kaklis xis ZirSi da vkiTxulobdi.
Tanac, ici, rom mag mowyobilobaSi
1200 wigni SegiZlia CatvirTo? Tavisi
pasuxiT uceb ganmaiaraRa qalbatonma
feridem da ganagrZo: `axla
rom batis frTiT vwerdeT, es xom
iseTive anaqronizmi iqneba, rogorc
50 wlis Semdeg nabeWdi wigni... progress
zogi adre iRebs, zogi gvian,
magram mas veraferi SeaCerebs~.
nel-nela xasiaTi gamifuWda da
gonebiT alternatiuli respondentebis
Zebna daviwye, magram Tan
vifiqre, _ ara, SeuZlebelia, yvelaferze
`wamomyves!~ amitom aRtkinebulma,
meored vcade:
_ qalbatono feride, warmoidgineT,
rom `vefxistyaosnis~ siuJets
mravali ganviTareba hqondes: avTandili
midiodes tarielis saZebnelad,
xvdebodes asmaTs da uyvarde
odes, TinaTins iviwyebdes da masze
qorwindebodes... an fatmanze gagi-
Jdes, anda, sulac, nestan-darejans
gaumijnurdes... an nestan-darejani
misTxovdes xvarazmSas Zes, mere
daqvrivdes da Zveli siyvaruli gaaxsendes...
da Tqven ki Tavad gadawyvitoT,
nebismieri maTganis bedi,
`bukrideris~ Rilakze TiTis martivi
daWeriT. iciT, rom zustad ase-
Tia wignebis momavali? kiTxulobT,
kiTxulobT, mere uceb wkap da sruliad
sxva siuJetSi aRmoCndebiT. es
mogwonT?
gamometyvelebaze vamCnev, rom mizans
mivaRwie _ dabneuli Cans: `amis
warmodgena miWirs. avtoris dasrulebuli
nawarmoebi momwons, Tumca
es rogor aris, albaT, iciT? Tema
rom mogcen musikaSi da sxvadasxvagvari
aranJireba gaukeTo... es albaT
jazia, jazi literaturaSi~.
jazi literaturaSi! _ qalbatonma
feridem im procesis Sesatyvisi
termini ipova, romelic msoflio-
Si sul axlaxan daiwyo da romlis
zusti ganmarteba jer arc arsebobs.
moZraoba teqstSi, gadasvla
siuJetidan siuJetSi, gmiris erTi
cxovrebidan meoreSi da Tan usasrulod...
„wignebs aRaravin kiTxulobs,
amitom am bazars seriozulad ar
miviCnev“, _ ase Seafasa sami wlis
win stiv jobsma New York Times-Tan
interviuSi eleqtronuli wignebi.
Tumca, teqnologiuri inovaciebis
erT-erTi yvelaze cnobili Semoqmedi,
iseve rogorc, bevri sxva skeptikosi,
Secda. 2010 wlis maisSi es
statistikiTac dadasturda. kompania
Amazon-is monacemebiT, 2010-Si
eleqtronuli wignebis gayidvebma
pirvelad gauswro beWdurs. es ukve
precedenti iyo, romelmac eleqtronuli
wignebis momavalze yvela
eWvi gafanta. dRes ki ukve bukriderebi,
planSetebTan erTad, yvelaze
popularul saCuqrebad iTvleba.
eleqtronuli wignebi iseTive
failia, rogoric, vTqvaT, Tqvens
kompiuterSi Senaxuli nebismieri
teqsturi dokumenti. cxadia,
am failebis wamkiTxveli gajetebi
fuli Rirs, magram samagierod,
mowyobilobas erTxel yidulob
da mere mis aseulobiT funqcias
komfortuli kiTxvisTvis wlebis
ganmavlobaSi iyeneb. axali teqnologiebis
specialistebi amboben,
rom Kindle-ia, Tu Nook-i, maTi SesaZleblobebi
imdenad didia, rom ukve
SesaZlebelia, `vefxistyaosani~ ise
waikiTxo, rogorc qalbaton ferides
veubnebodi.
amis saSualebas hiperteqsti iZleva.
hiperteqstia eleqtronuli
teqsti, romelSic raime sityva an
fraza iniSneba, masze daWeriT ki
Cndeba sxva teqsti, romelic manamde
arsad Canda. ase gadadis mki-
Txveli romanis erTi Sridan meoreSi,
iqidan kidev mesameSi da ase,
usasrulod. es termini pirvelad
1965 wels filosofosma da programistma,
Teodor nelsonma gamoiyena
da ase aRniSna dokumenti,
romelic teqstis mcire fragmentebisgan
imgvarad iyo Sedgenili,
rom SeiZleboda, wakiTxuliyo ara
erTxel da samudamod dadgenili
wesiT, aramed sxvadasxva variaciiT,
mkiTxvelis interesis gaTvaliswinebiT.
hiperteqsts sakuTar gamogonebad
miiCneven teqnikosebic da humanitarebic.
simarTle ki, albaT, sadRac
SuaSia, yovel SemTxvevaSi, 1940
wlidan hiperteqsti paralelurad
viTardeboda, rogorc programirebaSi,
ise literaturaSi, meoce
saukunis bolos ki, es ori mimarTuleba
erTmaneTs Seerwya.
amitom dRes ukve iolia, warmoidginoT
aseTi realoba: TiToeuli
eleqtronuli wignis faili ise iyos
daxunZluli hiperlinkebiT, rogorc
_ `vikipedias~ statiebi, am hiperlinkebs
ki, kiTxvisas, sxvadasxva
siuJetur ganviTarebaSi gadahyavdeT.
Tanamedrove teqnologiebi
xom zogadad, zRaprebis realizaciaa.
TiTqmis yvela eris zRaprebSi
SexvdebiT siuJets, roca mTavari
gmirebi midian da win xvdebaT qva,
romelzec weria: aqeT waxval _ mo-
literaturuli procesi
xval, iqiT waxval _ moxval, pirdapir
waxval _ veRar moxval. rogorc
wesi, zRaprebSi samive siuJeti vi-
Tardeba xolme, yvelaze saxifaTo
gzas ki umcrosi Zma irCevs, Tumca
amasac aRar aqvs mniSvneloba. eleqtronuli
wigni ukve imis saSualebas
iZleva, rom sam Zmaze aTasobiT
varianti ganviTardes.
aseTi Txrobis dros, `gzagasayari~
siuJeturi xazis sxvadasxvagvar
ganviTarebebs Soris mTavari da
meorexarisxovani gmirebis ambebia.
avtori, romelic eleqtronuli
wignisTvis qmnis mxatvrul teqsts,
am gmirebis cxovrebis Sesaxeb winaswar
aTobiT variants wers, rac
siuJetis milionobiT ganviTarebis
saSualebas iZleva. sakmarisia Tqveni
bukrideris ekranze daaWiroT
TiTi patara niSans, rom siuJetis
mTavari xazidan gverdiT gadauxvevT,
kidev daaWerT da sxva ganviTarebaSi
moxvdebiT, mokled, usasrulod
imoZravebT teqstSi.
`umberto eko ambobda, rom hiperteqstis
epoqaSi, wera ise, rogorc
werdnen manamde, SeuZlebelia. ai,
warmoidgineT kompiuteruli TamaSi
`Suteri~, romelSic adamiani oTaxebSi
dadis da viRacebs esvris, TamaSis
ganviTareba yvela moTamaSis
SemTxvevaSi sxvadasxvagvarad xdeba...
wignic nel-nela aqeTken midis~,
_ meubneba eleqtronuli wignebis
onlain-maRazia www.lit.ge-s damfuZnebeli
paata sirbilaZe.
imas, rogorc ikiTxeba standartuli
beWduri mxatvruli wigni, xazovan
kiTxvas eZaxian; is ki, rasac
eleqtronuli teqnologiebi sTavazobs
Tanamedrove mkiTxvels _ araxazovani
kiTxvaa. Tumca, araxazovnad
kiTxvis pirveli magaliTebi,
anu hiperteqstebis pirveli analogebi
da maTi `winaprebi~ pirvelad
beWdur literaturaSi gaCnda.
aseTi teqstis pirvel magaliTad
saerTodac biblia miiCneva _ oTxi
sxvadasxva avtoris mier dawerili
istoria ieso qristeze, romelic
savsea analogiebiT, aRqmis sxvadasxva
variantebiT, jvaredini sis-
cxeli Sokoladi 73
literaturuli procesi
temebiT. Semdeg ukve literaturuli
hiperteqstis gamoyeneba da
tradiciuli xazovani weris maneris
ngreva mwerlebma daiwyes momdevno
saukuneebSi. 1969 wels jon faulzma
romans `frangi leitenantis megobari
qali~ ori finali dauwera.
kompiuteruli hiperlinkebiT sargebloba
mas jer ar SeeZlo da ganicdida,
rom mkiTxveli `WeSmarit~
finalad aRiqvamda im dasasruls,
romelic bolo gverdTan ufro
axlos iyo. finalebis mimdevroba
man monetis agdebiT gansazRvra.
erT variantSi wyvili bednieri iyo,
meoreSi _ piriqiT.
bakur sulakaurTan saubris Semdeg,
gavixsene, rom aka morCilaZis
`santa-esperansac~ hiperteqstis
principzea agebuli. manamde ki,
aseTi mxatvruli nawarmoebebi vladimer
nabokovs, xulio kortasars,
xorxe luis borxess, ufro axla ki
_ jonaTan safran foers, anda ameli
notoms aqvT dawerili.
eleqtronuli wignebis kritikosebi
miiCneven, rom gansakuTrebuli
aqtualoba hiperteqsts milorad
paviCma SesZina. serbi mwerali ambobda,
rom Cveulebrivi romani aRar
`muSaobs~, rom is ar utovebs mki-
Txvels Tavisuflebas da teqstis
Tavidan bolomde wakiTxvas aiZulebs.
paviCis nawarmoebebi, garkveuli
TvalsazrisiT, kompiuteruli Tama-
Sebia, romlebic avtorma maRal mxatvrul
doneze aiyvana. magaliTad,
`xazarTa leqsikoni~ Tanamedrove
literaturis yvelaze mowinave teqnologiebzea
agebuli: sami _ wi-
Teli, mwvane da yviTeli wignisgan
Sedgeba, amas garda, arsebobs misi
kacuri da qaluri versiebic: nawarmoebis
mTavari gmiri qali cocxali
rCeba, Tu wigns qali kiTxulobs da
kvdeba _ Tu mamakaci. sxvaTa Soris,
`xazarTa leqsikonis~ CD-ze gadatanis
Semdeg, mweralma teqnologiebis
specialistebisgan Seityo, rom am
romanis wakiTxva 2,5 milioni xerxiT
SeiZleboda.
1990 wels hiperliteraturis
klasikosma, amerikelma maikl jois-
74 cxeli Sokoladi
ma 5 diskze pirveli kompiuteruli
hiperromani `SuadRe" (`Afternoon~)
gamosca. romani pirobiTi 539 gverdisgan
da 951 bmulisgan Sedgeba,
romelTagan TiToeuli siuJetis
ganviTarebis alternatiuli gzaa.
magaliTad, romani restoranSi ori
gmiris saubriT iwyeba. isini vinme
piteris yofil cols ixseneben.
survilis SemTxvevaSi, mkiTxvels
gmirebis saubris gawyveta da paralelur
TxrobaSi gadasvla SeuZlia.
am paralelur samyaroSi ki, siuJeti
ukve Tavad piterze, an mis yofil
colzea.
sakuTari teqstis variaciebis Seqmna
dRemde sul ramdenime avtoris
piradi arCevani iyo. ra moxdeba
maSin, roca eleqtronuli wigni
TiTqmis srulad Caanacvlebs Tavis
beWdur winapars da TiToeuli
avtori ukve iZulebuli gaxdeba,
sakuTari teqstis aTobiT variacia
weros? `es did Zalisxmevas moi-
Txovs. amgvari kolosaluri Sroma
uRirs ki vinmes?“ – kiTxvaze
kiTxviTve mpasuxobs gamomcemeli
bakur sulakauri. saubarSi kidev
ramdenime kiTxva ibadeba: am procesSi
rogor unda mixvdes mkiTxveli,
romeli versiaa `originali~,
anu romel siuJets ganaviTarebda
mwerali, mxolod misi arCevani rom
yofiliyo? Tu ukve esec mniSvnelobas
kargavs mkiTxvelisTvis? ra
emarTeba avtors?
`mwerlis `qarxanaSi~ mkiTxveli
Sedis~, _ uceb poulobs Sefasebas
sociologi emzar jgerenaia, roca
eleqtronuli wignebis momavalze
vuyvebi, _ `es avtoris sikvdils
niSnavs~, _ askvnis mere. manamde ki,
msjelobs:
`vin aris avtori? is TviTon wers
nawarmoebs Tu mas teqsts „akeTebineben“?
is mihyveba Tavis esTetikas
Tu sxvis esTetikas emorCileba? es
saintereso movlenaa da marketingulad
motivirebulic, rom mkiTxveli
mudmivad miaba Sens nawarmoebs.
Tanamedrove adamianis umTavresi
moTxovnileba xom aRiarebaa da Facebook-i
amis saukeTeso dadastu-
rebaa _ adamianebi Tavgadaklulebi
cdiloben, rogorme raime „daulaiqon“,
anu aRiaron. mwerlis saqmeSi
aseTi Carevac aRiarebis mopovebis
erT-erTi SesaZleblobaa. bolos
ki, Cven miviRebT saSualo statistikuri
adamianis gemovnebiT Seqmnil
nawarmoebs, romelic maRalmxatvruli
aRar iqneba. Tanamedrove
samyaroSi gadamwyvetia fuli da
Tu bazari moiTxovs, rom mweralma
amgvarad weros, raTa gadarCes bazarze
ara rogorc mwerali, aramed
rogorc garkveuli Semosavlis mqone
subieqti, am SemTxvevSi avtorebi,
albaT, airCeven am strategias~.
da teqnologiuri improvizaciebis
aseT cvalebad epoqaSi rogori
SeiZleba iyos qaRaldis wignis
momavali, an aqvs ki mas saerTod
momavali? iqneb beWduri wignebis
masobrivi kiTxvis Cveva sulac
bolo wlebs iTvlis. adamianebma
xom wigni ramdenjerme Secvales da
forma, romliTac dRes vicnobT
mas, iseTive pirobiTia, rogoricaa,
vTqvaT, Curingebi, qvebi, romlebsac
avstralielebi kiTxvisTvis
iyenebdnen, anda Sumeruli Tixis
firfitebi, egvipturi papirusebi,
Cinuri bambukis wignebi, evropuli
manuskriptebi da bolos _ rogoric
gutenbergis gamogonebaa?
swored gutenbergis gamogonebis
Semdeg Seicvala wigni revoluciurad.
is masobrivi, iafi da xelmisawvdomi
gaxda. adamianebmac moednebze,
sajaro kiTxva Sewyvites da
wignebTan ganmartovdnen... dRes
swored aseTi revoluciuri cvlilebebis
morigi epoqa dgas: bukrideri
beWdur wignebs anacvlebs,
kiTxvis dRemde CvenTvis cnobili
Cveva ki ixveweba da axla mis axal
maxasiaTeblad iTvleba is, rom waki-
Txuli wignis Sesaxeb STabeWdilebebi
sxvebs SegiZlia simulanturad
gauziaro: waikiTxo axlad dastambuli
romani eleqtronulad, iqve
gaakeTo komentari, mere sxvebs gauziaro,
sasurveli citata pirdapir
facebook-ze daposto, an Twitter-iT
gaavrcelo da naxo, ras fiqro-
en amerikeli, indoeli, Cineli da
evropeli adamianebi zustad im nawarmoebis
imave monakveTze...
`wigni am Tavis sakralur, mistikur
da romantikul mniSvnelobas,
albaT, dakargavs. yovel SemTxveva-
Si CemTvis droTa ganmavlobaSi is
namdvilad antikvarul nivTad iqceva,
Tumca dedaCemi mewinaaRmdegeba,
biblioTekaria da emociuri mogonebebi
aqvs wignebTan. misTvis Taroebze
wignebis dalagebac mTeli
xelovnebaa. deda ambobs, rom `wigni
mainc sul sxvaa~, rom sxvadasxvagvari
suni aqvs, furclebi Srialebs,
Tumca mgonia, rom sabolood amas
yvela daiviwyebs da „TaCebian samyaroSi~
wignis adgili aRar darCeba~,
_ ambobs qindlis Tayvanismcemeli
laSa, romelsac Amazon-is safirmo
mowyobilobam kiTxva Tavidan Seayvara.
Tumca, wignebis sunsa da furclebTan
Sexebis jadosnur gancdas, rogorc
raRac ukve gadaSenebis piras
myofsa da amitom _ nostalgiurs,
Cem garSemo uamravi adamiani epotineba.
ai, naTia _ meubneba, rom arasdros
daaviwydeba, rogor kiTxulobda
bavSvobaSi pirvelad `kale
blumkvistis Tavgadasavals~. `dResac,
astrid lindgrenis yvela wigni
erTnair emocias aRmiZravs da am
emocias Cemi bavSvobis suni aqvs. es
emocia amas winaT Zalian mZafrad vigrZeni,
roca bukinistebSi SemTxveviT
gadavawydi lindgrenis Zvel
gamocemas. es iyo „Cvenc saltkrokelebi
varT“, yviTelydiani wigni, romelic
dRemde sapatio adgils ikavebs
wignebis Taroze da erTi suli
maqvs, rodis wavakiTxeb Cems Svils~,
_ miyveba naTia. vuyureb naTias tkbili
mogonebebisgan gabadrul saxes,
wignebze laparakisas rom aqvs, da
Tan `sandros wignebis~ gamomcemlis,
sandro asaTianis naTqvami maxsendeba.
axal Taobas Screen Reader-ebs eZaxian,
anu ekranidan wamkiTxvelebso,
_ miTxra erTxel sandrom, _ Cven xom
ZiriTadad wignebidan vswavlobdiT
da informaciis didi nawili beWdu-
literaturuli procesi
ri teqstebidan gvaqvs miRebuli?
axali Taoba ki ukve ekranebidanac
swavlobs da informaciis ZiriTad
nawils swored sxvadasxva mowyobilobis
ekranebidan iRebs. Sesabamisad,
maTTvis eleqtronuli wigni
iseTive organuli da bunebrivi movlenaa,
rogorc CvenTvis _ Tabaxi.
naTias 2 wlis Svili hyavs, romelic
patara Screen Reader-ia da rogorc
ar unda ewyinos naTias, araa gamoricxuli
misi SvilisTvis nabeWdi wigni
iseTive gamousadegar nivTad iqces,
rogoric dRes egvipturi papirusebia.
ufro metic, 10 weliwadSi
mas SesaZloa, aRarc saskolo CanTa
hqondes. ataros planSeti, romelic
erTdroulad iqneba saxelmZRvaneloc,
rveulic, romliTac dabeWdavs,
gadaiRebs, daamontaJebs, naxavs
da moismens gakveTilebs.
Lit.ge-s damfuZnebeli, paata sirbilaZe
varaudobs, rom xuTiode
weliwadSi es revoluciuri literaturuli
procesi swored saganmanaTleblo
literaturiT daiwye-
New
8/10 Erekle II str. tel: 599 799 737. 8/10 Erekle II str. tel: 832 2985013, 599 674 488 : 3a Kazbegi Ave. tel: 599 101 238.
: 37 Abashidze str. tel: 591 681 000 9 Leonidze st. tel: 592 221 131. 2 Lagidze str. tel: 599 681 166
in Gldani
Gldani 2 Mkr. building N24
T: 592 411980
cxeli Sokoladi 75
literaturuli procesi
ba. bakur sulakauric meubneba,
rom saswavlo wignebi Zalian male
maqsimalurad interaqtiuli gaxdeba.
Tanamedrove teqnologiebis
wyalobiT, saxelmZRvanelo bavSvs
male ara marto aRuwers, magali-
Tad, okeanes, aramed mis gamosaxulebasac
aCvenebs da xmasac moasmeninebs,
mere mas iqve, cunamis
videoebis naxvac SeeZleba da laboratoriuli
cdebisTvis Tvalis
Sevlebac. Seicvleba davalebebis
blokic: magaliTad, planSeti dasvmas
kiTxvas: `sad aris indoeTis
okeane?~ da ekranze carieli ruka
gamoCndeba, bavSvi TiTs daadebs da
swori pasuxis SemTxvevaSi, Semdgom
etapze gadava. mokled, arCevanis
saSualeba eqneba: unda naxavs, unda
moismens, unda waikiTxavs. `miTxari
da daviviwyeb, manaxe da davimaxsovreb,
gamakeTebine _ gavigeb. anu
gagonils nanaxi sjobs da nanaxs _
gakeTebuli~, _ ambobs sulakauri.
axali Taobis sabavSvo eleqtronuli
wignebis Seqmnaze misi gamomcemloba
ukve muSaobs da qarTuli
gasarTobi aplikaciebis gayidvasac
gegmavs.
ratom aRar agzavnian adamianebi
fostiT werilebs? weren, magram
eleqtronulad agzavnian. dRes
ukve imasac amboben, rom meilebis
raodenobac Semcirda, rom Cetebma
da socialurma qselebma eleqtronuli
werilic sikvdilis piras
miiyvana da mxolod mosawyeni, saqmiani
funqciebi dautova. maT, vinc
internets jer kidev saTaveebidan
icnobs, albaT, eleqtronul werilebTan
bevri emocia aqvs, iseve rogorc,
im gogonas, romelmac werils
pomadiani tuCebi daado, qaRalds
sunamo apkura da mere Seyvarebuls
gaugzavna... qaRaldis wignisTvis
damaxasiaTebeli es romantika albaT
merec iqneba, oRond _ mxolod
romantikisTvis.
`avtomobilis gamogonebam cxeni
ar gadaaSena, magram cxeni, rogorc
satransporto saSualeba, sagrZnoblad
Semcirda. daaxloebiT aseTi
bedi elis qaRaldis wignebsac: iar-
76 cxeli Sokoladi
sebebs, magram sxva daniSnulebis-
Tvis: iqneba garkveuli kategoriis
saCuqari, eqskluziuri nivTi, eRireba
Zviri, zustad ise, rogorc
cxeni... SarSan pirvelad davbeWde
kompiuteriT da aRmovaCine, rom
vrceli teqstis xeliT dawera sibriyvea...
arada, 10-15 weli megona,
rom xeliT wera `sul sxvaa~. qaRaldis
wignis kiTxvac ufro Cvevaa,
romelic Cem SviliSvilebs SeiZleba,
aRarc hqondeT~, _ ambobs bakur
sulakauri.
miuxedavad amisa, albaT, bevri
CvenganisTvis mainc rTulad warmosadgenia
dro, roca eleqtronul
wignebze gazrdili Taoba sabWoTa
enciklopediebs _ axla rom bevri
qarTuli ojaxis Taroebs amSvenebs
_ sardafSi Caitans, an muzeums
gadascems; roca wigni samuzeumo
eqsponati gaxdeba. `imis Tqma,
rom eleqtronuli wigni qaRaldis
wigns ver Caanacvlebs, martivad _
Tavdacvaa. rodesac studentebTan
Sevdivar da maTTvis wigni mimaqvs,
pirveli kiTxva aseTia: SemiZlia
Tu ara es masala internetSi wavikiTxo?
konservatizmi da modernuloba
erTmaneTs yovelTvis
daupirispirdeba, magram adamiani
moqnili arsebaa, Cven veguebiT!~ _
gamomSvidobebisas meubneba emzar
jgerenaia.
nawyveti sainformaico
gamoSvebidan. versia #1
msoflio axali tipis bukriderebze
alaparakda: eleqtronuli wamkiTxvelebis
axali mowyobilobebi
amieridan adamianebis ynosvis organozec
imoqmedeben da eleqtronuli
wignebis Tavisebur surnels
SesTavazeben maT. Tuki, magaliTad,
qindli gaqvT da axal eleqtronul
wigns CamotvirTavT, mas axlad nayidi
wignis suni eqneba, ukve moZvelebulebs
ki, Tqvens virtualur Taroze
mtveri daedeba da furclebi
droTa ganmavlobaSi gauyviTldeba.
axali Taobis bukriders kidev
erTi damateba aqvs: gadafurcvlis,
SariSuris xma. axali gajeti dRes
onlain maRazia Amazon-ma frankfurtis
wignis muzeumSi waradgina.
frankfurtis wignis muzeumi cota
xnis win gaixsna da masSi yvela is
nabeWdi wignia Tavmoyrili, romlebic
evropelma momxmareblebma
sanagveze moisroles. aqvea is wignebic,
romlebic ramdenime Tvis win
evropis wamyvani biblioTekebidan
gaitanes.
SegaxsenebT, ukve 3 Tvea, evropis
qveynebis biblioTekebi eleqtronul
reJimSi funqcionirebs da mki-
Txvelebs bukriderebiT momsaxurebas
sTavazobs.
nawyveti sainformacio
gamoSvebidan. versia #2
warumatebeli teqnologiuri
inovacia, Tu beWduri wignis
ukvdaveba? eleqtronuli wignebis
eiforia dasrulda. dRes kompania
`amazonma~ gavrcelebuli informacia
qindlis warmoebis Sewyvetis
Sesaxeb oficialurad daadastura.
SegaxsenebT, ramdenime dRis win
analogiuri gancxadeba eleqtronuli
wamkiTxvelebis sxva mwarmoeblebmac
gaakeTes. kompaniebi
amboben, rom Tanamedrove teqnologiebisa
da internetis ganvi-
Tarebis miuxedavad, adamianebma
beWduri wignebi ver daiviwyes da
kiTxvis tradiciul Cvevaze uari
ver Tqves. wignebis gulSematkivrebma
gamarjveba dRes frankfurtis
centrSi izeimes. gaxarebuli
mkiTxvelebi bukriderebs pirdapir
sanagveebSi yridnen. bolo
periodSi eleqtronuli wignebisa
da maTi wamkiTxvelebis raodenoba
katastrofulad Semcirda, ramac
ramdenime mwarmoeblis gakotrebac
gamoiwvia.
…
jon faulzis msgavsad, am teqstis
`gahiperlinkeba~ ar SemeZlo, amitom
mec moneta avagde da maTi Tanmimdevroba
am statiaSi ise ganvsazRvre...
arc erTi finali araa sicrue, an
simarTle, kargi, an cudi… irCevT
imas, romelic Tavad gsurT...
aka morCilaZe
sograta da abesalo
1977 wlis Sua Semodgomas, uqme dRes, yvelaze saxelovan
uqme dRes am qveyanaSi, cnobils Svidi noembris
saxeliT, raic imavdroulad iyo 25 oqtomberi,
rodesac petrogradSi moxda didi oqtombris
socialisturi revolucia, kar-fanjris xelosanma
sograt dafelaSvilma dilidanve cxeli souzi miir-
Tva, uyura mSromelTa demonstraciis da aRlumis
teletranslacias Tbilisidan da moskovidan da
ifiqra, raxan praznikis dRea, wesiT ki unda dalios
kacma, mara raRac siwynare Cans da martod ar miveZalebio
da erTi tkbilad gamoZineba gadawyvita.
axali miwolili iyo taxtze, roca dauZaxa er-
Tis gamotovebiT mcxovrebma mezobelma, abesalom,
gadmodio, aryis qvabi midgas da Cemi Zma da imisi
amxanagi arian mosulio, rame gavZiZgnoT, Cemma Zmam
samwvade amaitanao.
esa xdeboda naxalovkis ubanSi, farkofelis qu-
Caze, TavdaRmarTSi, romelic kidev erTi TavdaRmarTiT
Cadioda swored im oqtombris saxelobis
aveniuzed.
abesalos saarye qvabi daedga talaverSi, ukve SiSvela
lerwebs Sua da iqave iyo mwnilebi da sqlad
daWrili ormaneTiani yveli, xolo samwvades, mayalze
daatrialebda imis coli marexo. sograta adrec
icnobda abesalos ufros Zmas vigentas, romelic
avWalaSi cxovrobda da saxlsukan kai koxta marani
da bari hqonda mowyobili. is bari mere naxa sogratam,
vigentas gasvenebaSi ro mivida, manamde qeba
geegona.
vigenta da abesalo hgavdnen erTmaneTs, Savtuxebi
iyvnen, gamxdrebi, grZelebi, Txeli ulvaSebiT.
saavtoro
madaTaSvili
(romani)
ori nawyveti
oRond, vigenta ufro daberebuliyo.
im mesame kacs kide, vigentas amxanagi ro gamodga,
sograta ara cnobda.
abesalos kai saxlis arayi hqonda xolme.
exlac xdida metis codniT, Tan amaT ujda, Tan
cxlad mowanwkares uSverda patara Wiqebs. abesalos
Zveli, gaTlili Wiqebi SemorCenoda, Caisa ki ara,
ufro patara, Zvelebur rumoCniebSi ro iyo xolme.
sam-sami ki dalies da mwvadic movida. kai mwvadi
iyo, namdvil naxalovkurad gakeTebuli, Semodgomis
umzeo da odnav msusxav dRes, gareT, ezoSi.
is dRe naxalovkis dRe iyo da ai, ratomc:
naxalovkas maSin ewodeboda leninis raioni. anu
Zvelproletarul partiul gagebiT, mTavari da
upirvelesi raioni. ase ar xdeboda, ro raRacisTvis
haiaharad mieniWebinaT didi leninis saxeli. naxalovkas
es saxeli mieniWa misi arsisa da ruseTis
revoluciaSi wvlilis gamo. Zvel mefis dros is
gaxldaT Tbilisis muSaTa namdvili slabodka, sadac
adamianebi unebarTvod saxldebodnen da ewerebodnen
tfilisis proletariatis rigebSi. xolo
tfilisSi revoluciis mTavari alagi iyo rkinigzis
saxelosnoebi, imis mkvebavi ki naxalovkis ubani. amitomac,
mieniWa naxalovkas leninis saxeli.
revoluciidan swored samoci wlisTavzeac naxalovkaSi
bevri namdvili muSa cxovrobda, xolo
ieri misi iyo qalaqurad Sinauruli da soflurad
mimzidveli, Tavis Wkuaze naSeni, aRmarT-daRmarTebze,
baRebiTa da misaxvev-mosaxvevebiT, is gaxldaT
erTgvarad saukeTeso alagic ki, samezoblod da qalaquri
gagebis maradiulobis dasanaxavad.
oTxma kacma kidev, raxan miiRo sam-sami rumka da
cxeli Sokoladi 77
saavtoro
kai mwvadsac mieZala didi oqtombris socialistur
revoluciis gansakuTrebulad saiubileo mrgval
TariRze, rogorRac daatyo, rom am cxel-cxela
arays, qvabis tuCidan rom mowanwkarebs, cdac unda
da Wrac iseTi ara aqvs ro gegexardeba, raxan pirveli
xdisa aris.
eg araferio, madlierad ambobda abesalos Zmis
amxanagi, iseTebi damilevniao, iseTs mivtanebivaro,
gaWirveba manaxeo da fexsacmlis vaqsisgan gamomdinari
spirti damilevnia ruseTSi yofnisaso.
Zmebma ki icodnen, magram sogratam pirvelad Seityo,
ro es amxanagi, romelsac romana erqva, nacixari
yofiliyo axalgazrdobaSi. imis xelze danaxuli
nakolka sogratas arc Tavidan gahkvirvebia,
maT biWobaSi nakolkas yvela daikravda, an jarSi
an kidev skolis damTavrebisas da TviTonac hqonda
mklavze danas Semoxveuli gveli. romanas kidev marjvena
xelis TiTebze TiTo aso ewera r, o, m da a.
abesalom gamoitana SarSandeli arayi, da Camoasxes.
romana kidev gaerTo gaxsenebiT, rogorc xSiria
xolme da moigona yovelnairi nairgvarucnauri
sasmeli, rac cimbirs iqeTa adgilebSi moexerxebina
xalxs, raTa gamomTvraliyvnen. iseTebic sTqva da
aseTebic. adekalonisa amaTac icodnen, Sig ro marili
unda Cahyaro da uvargiss rom daleqavs da
spirtians ki calke dastovebs.
is iyo, abesalom xeli moavlo rumkas, raTa eTqva
morigi, meoTxe sadRegrZelo, rom uceb sogratama
uTxra:
_ maica, ara Tqva, erT rames gadmovitan...
_ age, arayi ar ari esa? _ Sewuxda abesalo, _ ra
unda gadmaitano, biWo...
_ maica, ra, Tqo... age, esa yveboda da amdeni gausinjia
da unaxams da aba, mec gagasinjeb, _ CqaraT
wamodga sograta, _ ixaros romanam… maicaT..
da waZunZulda WiSkrisken, oriod wuTSi ki mobrunda.
xelSi, ase, orasgramiani sawamale SuSiT,
Zvelad ro iodebi esxa da qafurebi, iseTiT, da
axlac bevr saxlSi SemorCeniliyo, viTarca gamZle
sawamle SuSa.
_ ehe... _ sTqva da kmayofilebiT dajda, _ aba, Wiqebi
maita.
WiqebSi isev esxa arayi, amitom, abesalom, age,
axalsa vxdi, davai, miasxi cecxlsao. miasxes, ifeTqa
da dawynarda.
sogratam frTxilad CamoarTva rumka abesalos
da SuSas Tavi moxada.
Wiqa TvalTan gaiswora da sul odnav Caasxa.
_ ehe, eyofa…_ sTqva kmayofilebiT da rumka abesalos
gauwoda.
_ rasa wuwaob, biWo? _ gaicina abesalom, iman ki
yuradReba ar miaqcia da im or danarCensac amdenive
Camousxa.
78 cxeli Sokoladi
_ es rogor davlio? enaze damadneba, _ Tqva abesalom.
_ swvavs? _ ikiTxa vigentamac, romanam ki rumkaSi
Casuna.
_ mismine exla. esa erTxel maq daleuli, zustaT
ori magdeni. angariSiT egrea, ro unda sami magdeni
da vsio, gatovi xar.…
_ gatovi xar? _ gaocden eseni.
_ gatovi xar. me ara vyofilvar gatovi, magram
erTma egre damatriala. gasasinjad davlie… magis
norma eg ari. vinc mamca, egre miTxra.
_ spirtia? _ ikiTxa romanam.
_ kamfetia, _ miugo sogratam, _ rogorc siropiani
wyali, ise dalev. abesalom kidev aRar usmina
amaT gansjebs, daujerebelis CaRimebiT aswia rumka
da Tqva:
_ oTxi saxareba Segvewios.
gadahkra ukanmouxedavad is mciredi da moxeda
samives:
_ ha?
_ if, _ Tqva vigentam _ raRaca balaxzea dayenebuli...
_ sivuxa ara aqvs… fabriCni spirtia, viSi kacis-
Tvis, _ daurTo romanam.
_ vambobdi, ege…_ gaamayda sograta, _ maica jera.
cota daacade…
sogratas arayi marTlac da ucnauroba iyo. aranairi
saarye uxerxulobani imas ara sdevda. marTla
enaze dadna.
xaraSo da mala, _ Tqva rusulad romanam.
_ ap, eg ari magis zoma, _ xelisguli daanaxva sogratam,
_ sami sadRegrZelo mainc xo unda vTqvaT?
mets ver izam... wagvaqcevs...
_ bombia? _ hkiTxa isev, romanam.
_ daacale...
da daacades marTla, wauWames da maslaaTSi, uceb
abesalom Tqva:
_ Wra aq, xo ici, raRacnairad egre var, Cair-Camaiara,
_ da wamosxmul telegreikis SigniT Seiyo
xeli tanis mosazelaT, viTom aq Caiar-Camoairao.
_ ki, ki, _ daeTanxma vigentac.
_ maita meorec, _ moyoCaRda uceb sograta, romelic
aRtacebas vera malavda misi sasmelis gamar-
TlebiT da isev CamoawveTa rumkebSi.
_ xuTi saxareba Segvewios, _ Tqva abesalom.
_ saxareba oTxia, biWo, _ ar daeTanxma Zma.
_ saxareba bevria, biWo, ramdensac ityvi, imdenia,
RmerTs geexardeba, _ papiseuli xumroba moigona
abesalom da gadauSva.
_ karqa midis.…
_ Caayole, mainc Caayole, _ urCia vigentam.
dalies da ratomRac CaCumdnen. aRarc svamdnen da
aRarca Wamdnen. ijdnen ase. erTi, abesalo wamodga
qvabze SeSis SesakeTeblad, Zabri gauswora boTlas
saaryes RarTan da waborZikda.
_ vax, _ Tqva Semcbarma.
_ ra iyo, biWo, xo ar mogartya, _ hkiTxa ZaliZalad
vigentam.
abesalom araferi upasuxa, movida da dajda.
_ udari aq, _ waiburtyuna romanam, xolo sogratam
veRaraferi Tqva, mxolod win dadgmul SuSas
xeli waatana, oRond vigentam gaaCera xeliTve, aRar
daasxao.
ase darCnen, titvela talavers qveS. es bare ormocdaaTze
metis kacebi da dumdnen. SeSa waitkacanebda
xolme da es iyo. marexom ro gamoixeda kuxnidan,
SeSinda.
gamovida, daadga Tavze da hkiTxa oTxives, TvalebgaSterebulebs:
_ daiTveriT biWo? rasa gevxarT...
_ araaa, _ amoTqva abesalom.
_ ar gacivdeT aqa, dayrilebi, _ Tqva marexom da
SeSa SeukeTa qvabs _ es arayi deedineba aqa, gadmova.
amis yaraulic gamxadeT exla…
ise ki am sogratas arays ioli gamosvla codniyo.
TandaTan ifxizles, viTom araferiao.
jer vigentam, mere romanam, mere amaTac.
_ ha, rogori yofila, _ Tqva sogratam isev amayad,
saavtoro
viTom araferi momxdariyo, _ erT rumkaSic SeiZleba,
mara samSi gaanawileo, egre miTxres…
_ Tofia, ra, _ Tqva vigentam _ ranairi matyuaraa.
_ Tan haerze. haerze mogvca, _ aRniSna abesalom, _
paxmelia var, unamuso viyo.…
_ gaxsoms rame? _ hkiTxa vigentam.
abesalom Tavi dauqnia.
_ raRacebsa vfiqrobdi, _ Tqva vigentam, _ viTom
CemTan baRSi xalxi davpatiJe. Tqvenc iq iyaviT da
sufra gavSale, viTom samoTxe iyo…
_ qeifi giyvars, _ mxarze xeli dahkra sogratam,
_ mec egre vifiqre, ro Sen dampatiJe da purmarili
gamarTe.…
marexom ki, raxan dainaxa, ro eseni ukve gons mosuliyvnen,
winaswar namzadzec dapatiJa: mixvda,
ifxizleben da ueWvel cxeli wvniani eamebaTo da
TaTariaxnad, Zvali hqonoda da is adreve Caedga mosaxarSad,
ukve cotac da mzad iyo.
tkbilad Sexvripes is cxare wveni, TiTo abesalos
wveTic Caayoles da moviden isev xasiaTze.
_ eg ra gvalevina, _ Tqva xalisiT vigentam _ movyve,
ar demejereba.
_ eg sasmeli vin mogca? _ hkiTxa uceb sogratas
romanam, romelic mTeli es dro Cumad iyo.
_ eex, _ xeli aiqnia sogratam, _ weliwadia maqvs.
cxeli Sokoladi 79
foto levan xerxeuliZe
saavtoro
ro mamces, gavsinje da eg iyo, SkafSi Cavde, gogoebs
uTxari xeli ar axloT, arc vinmes gamoutanoT. dasalevaT…
maCuqes. erTma kacma maCuqa.…
_ ra kacia? _ hkiTxa isev romanam.
_ aRarc ari cocxali. Zlivas dadioda. mofor-
Cxili kaci iyo. mara didi naswavli. Cemi gogo xo
abarebda puSkinis umaRelsSi... meewyo.
xoda is kaci amacadinebda istorias. imasTan dadioda.
erTma migvaswavla. didi naswavli kaci iyo,
mara invalidi. Cvenze xniani kaci iyo. kargaT amecadinebda.
SarSan kide axal wlebze, vifiqre, sawyali
kacia, maswalebeli kacia, aseTi ganaTlebuli da
saaxalwlod Cavulage da avutane: goWi, indouri...
rogorc ari… Zaan geexarda… ardadegi morCa, gaige
Sena, da Cemma gogom isev daiwyo imasTan siaruli.
karqaT aswavla. istoriaSi xuTiani miiRo. xoda, movida
Cemi gogo da moitana gaxveuli.
gavxseni esa, _ SuSas miaTiTa sogratam _ zed kide,
reziniT aq qaRaldi Semokruli. im qaRaldSi kide,
lamazi xeliT weria. pativcemulo sograti, Tu rogorc
ari, madlobao, esao, isao, da miiRe Cemgan es
galerea
80 cxeli Sokoladi
Sako nikva
`Sen~, fanqari, tuSi, 2012
patara saCuqario. es ario sxvanairi gemos sasmelio
da bevri ar Seilebao. mokleT, rogorc davasxi, rogorc
ewera… eg iyo, ra. mere Cemi gogo moewyo. is
aRarc minaxavs. erTxelac, age, fridonasTan daurekiaT,
mokvdao da aveli gasvenebaSi. amagi hqonda.
fridonas nomeri gvqonda datovebuli. aba, Cven telefoni
ara gvaq…
_ xo, ar gvidgamen telefonebsa, _ amoioxra abesalom,
_ yovel weliwads meToTxmete var rigSi.
_ me kide meTormete, _ CaixiTxiTa sogratam, _
samasi maneTi unda qrTamaT… miitan, sam TveSi dagidgamen.
ar mivitan. raT mivitan? age, fridonas aq
da iq darekon.…
_ eg arayi ar ari, _ Tqva ucbaT romanam.
_ he, aba, ra ari? _ hkiTxa abesalom.
_ raRaca sxva nastoikaa… dayenebulia raRaca.
_ hoo, eg aba aRar vici, _ Tqva vigentam.
_ magaSi misxali spirti ar ari, _ mtkiced aRniSna
romanam.
sogratam kidev aiCqara, waval exlao, age, ra dro
gasulao, es ki daurTo, sulac ar vici, ra ari, kacma
maCuqa da naCuqars sinjvas xo ar davuwyebdi, gavsinje
da kai gamodgao.
_ kai, kai, marTla kai gamodga, _ gaxalisda vigenta.
sogratam Tavis SuSas xeli moavlo, sinaTleze gaxeda,
ramdeni darCa Sigo da qurTukis ubisken gaaqana.
_ maita, ra, oqro, napasaSok, erTic damisxi, _ warmoTqva
moulodnelad romanam.
sogratam ZalisZalad CaiRima, SuSa ubidan amoiRo,
romanas Wiqa isev TvalTan gaiswora da frTxilaT
CamoawveTa.
_ midi, oqro, midi, ar dainano, _ CaixiTxiTa romanam
_ iseTi damitove, sami porciis zomisa iyos.
_ heeee… ki ar menaneba, _ waiburtyuna sogratam _
xo naxe, rac ari? isec wagaqcevs.
mere, Wiqa romanas gauwoda, boTli isev ubeSi Caibruna
da Tqva:
_ gaixare, abesalo. madloba… aba, karqaT gnaxeT.
vigent, nu degvekargebi xolme… _ da wavida okrobokroT
WiSkrisken.
es iyo noemberi, Svidi ricxvi didi zeimis dRe.
gahqra
gazafxulis erT mSvenier saRamos, rodesac mTels
farkofelis quCaze ukve ayvavilebuliyo atmebi da
tyemlebi da saxlebis win Camomsxdariyvnen dedakacebi
da maT winaSe miwaSi moCiCqnave SviliSvilebs
zantad SeuZaxebdnen xolme, ise ki erTmaneTSi maslaaTiT
iyvnen garTuli, karakoSkis xelosani, sxvanairaT
ki, durgali sograta, Sin daRlili mobrunda.
Cumi salmiT Caiara quCaze da Sin Sevida. skamze
damjdarma zantad gaiZro fexsacmeli, Sevida SuSabandSi
da pirdapir, uTqmelad dawva taxtze, coli
ki gamoegeba da daiRaleo?
sograta daiRala, meoTxe dRe iyo, erTi binis xeze
muSaobda.
_ sWame rame? _ hkiTxa nadiam, misma colma.
_ ki, karqi xazeikaa, _ Tqva sogratam da Wers gaaStera
Tvali.
_ maica, exla gaWmev, _ Tqva nadiam, da daRlilma
sogratam gaigona gazis cecxlis abrialebis xma kuxnidan.
es xma iyo da moisma ezodanac:
_ nadoo, nadooo…
nadiam uceb gamoirbina SuSabandSi da fanjridan
dainaxa mosuli.
_ Semo, marexo.…
_ gamo, gamo… _ moisma ezodan.
nado gavida da erT-or sekundSi Semovida mwvaneT.
dajda skamze da gaixeda arsad.
_ biWo, _ Tqva wamxdari xmiT _ vigenta auyvaniaT.
_ haaa, raTa…_ wamojda sograta.
_ coli mosula exla. ver daureknia..
_ faaaaaa, _ gaikvirva sogratam _ vigentas ra unda
deeSavebina.
_ uSiSroeba yofila. organo ki ara.
_ feeeh… _ sogratma aRarc icoda, ra eTqva.
_ exla fridonasTan Sesula marexo, atekaSi daureknia…
smenas adre aTavebdao da SiSiT daurekia..
_ haaa? _ TiTqos ver mixvda sograta.
_ abesaloc ayvanilia.
_ maSina dauyenebia atekaSi da Turme iq elodeboden…
auyvaniaT…
sogratma piri gaaRo da ase darCa.
_ ra unda iyos, ha? _ TiTqos Tavis Tavs hkiTxa
nadiam.
es sTqva da gaisma WiSkris xma.
nadia wamoxta isev marexos Sesagebeblad, gamoaRo
kari da pirkatacemuli gaCerda karis saRebs moWidebuli.
_ sogroo… _ Tqva ase.
_ ha, _ esRa moaswro sogratam da gaigona ucnobi
xma:
_ dafelaSvili sograt darCias Ze… saxlSia?
gogoebs TiTqos gulma ugrZnoo, gamosuliyvnen
da gaCerebuliyvnen kedelTan.
nadiam gza utia mosul kacs, romelsac ruxi pijaki
ecva da romelic marto ar iyo, orni mohyvebodnen.
ukve bindbundi idga.
sograta wamodga, mTeli daRliloba TiTqos isev
moemata.
_ sograt, _ furcels Cascqeroda kaci _ dafelaSvili…
Tqven xarT?
saavtoro
sogratam Tavi dauqnia.
kacma pijakis wina jibidan wiTeli sabuTi amoiRo,
daanaxva da Tqva:
_ uSiSroebis kapitani gia eraZe, unda wamogvyveT,
ramdenime SekiTxva unda dagisvaT…
mere kidev raRaca qaRaldi amoiRo da nadias daanaxva.
_ gaecaniT da xeli moawereT… Cxrekis orderia…
mowmeebi moiyvaneT? _ gadaxeda ukan myofebs.
_ ki, ki.…
SuSabandidan nadia xedavda, rogor moaCiqCiqebdnen
fridonas cols da Saqros Cxrekaze dasaswreb
mowmeebad.
_ Tqven CaicviT, unda wamogvyveT.
_ vaime Cem Tavs, _ Sebarbacda ucbad nadia da gogoebi
ecnen acremlebulni, xelis SesaSveleblad.
_ nu aReldebiT, qalbatono… _ Tqva kapitanma gia
eraZem _ saxli vis saxelzea? sabinao wigni sad aris?
modiT, biWo, daiwyeT, _ uTxra iq myofebs.
ezoSi erTi rva muSaki yofiliyo ukve, Tavidan samni
egonaT.
_ tuflebs Cavicom, _ Tqva xmadabla sogratam.
nadia ki uecriv gonsmosuli moswyda adgils da
Tqva:
_ exlav Caualagef, exlav, ori sekundi, ar waiyvanoT,
ar waiyvanoT jera. isedac ferdebi stkiva, samuSao
aqs egeTi...
uazrod aaZro adiala taxts da boxCis gamokvra
daiwyo.
_ ar unda, qalbatono… Zveli dro ki ar ari, _
Tqva uceb gia eraZem, _ SekiTxvebi gvaqvs. ki ar
viWerT… daiwyeT…
SuSabandSi daRvremil-TavCaxrili Semoviden Saqro
da fridonas coli. viTom samZimarze idgnen.
aba, ra eqnaT?
sami muSaki nel-nelaT Seudga saqmes. sograta kide
isev Cajda gaoflianebuli da esRa Tqva:
_ qalo, uSvi mag boxCas… tufli mame…
gareT sami manqana idga. ori Jiguli da erTic
volga. mezoblebi SeyuJuliyvnen, albaT, WiSkrebs
iqidan iWyitebodnen.
sograta volgaSi, ori kacis SuaSi Caisves. meore
manqanac gamohyvaT. is mCxrekelebi ki darCnen.
sogratas fulebs isini ver miagnebden. saxlSi ar
iyo. saraiaSi iyo.
sxva vin icis? sograta Relavda. ifiqra, uCemod
Cems saxls rad Cxreken, rad ar momacdevineso, magram
uSiSroebas ras moedavebi? kapitani gia eraZe
win ijda, sigarets abolebda da arafers ambobda.
TbilisSi ukve daRamebuli iyo, Ramis Suqebi ana-
Tebda.
sogratam aRarc ki icoda, ra eqna da rogor.
ra undaTo? _ ase fiqrobda.
cxeli Sokoladi 81
moTxroba
82 cxeli Sokoladi
konveiruli meTodis zogadi principebi
(ciklidan `sanapiros quCis ambebi~)
avtori gela Cqvanava
ilustracia maia sumbaZe
dodo basilaias colisdis mier
erTi Tvis win soflidan Camoyvanili
dodos sidedri, raisa Turnava, Tav-
Sals SublTan rom ikravda sakmaod
msxvili kvanZiT, ZiZarias quCaze, sadac
dodos qvisli cxovrobda, lift-
Si gaiWeda, SiSisa da sircxvilisagan
xma ver amoiRo (egona lifti misi mizeziT
gafuWda) da im ormoci wuTis
ganmavlobaSi, rac iq gaatara, mTeli
Tavisi cxovreba gaixsena. rogorc
wyalSi damaxrCvals, sikvdilamde wamiT
adre, kinoqronikasaviT gaurbens
Tvalwin ganvlili cxovreba, swored
ise daemarTa raisasac da xelmeored
ganicada, ormoci wlis winaT gardacvlili
Cvidmeti wlis vaJiSvilis da
sami wlis win gardacvlili, oTxmocdaori
wlis qmris sikvdili. xolo
mas Semdeg, rac liftis tyveobidan
daixsnes, kategoriuli toniT ganacxada,
mravalsarTulian korpusSi
cxovrebas sikvdili mirCevniao.
dodo basilaias colma, nazim, deda
TavisTan wamoiyvana. raisa Turnavas
kerZo saxlSi gadmoyvanam pirvel
dRes xasiaTi gamoukeTa, magram Semdeg
isev moiwyina.
erT mSvenier dilas ki, dodo basilaiam
samsaxurSi wasvlis win sidedrs
hkiTxa, Tu raze dardobda ase dausruleblad.
_ imaze vfiqrob, Tu ra warmavalia
cxovreba, gaxedv-gamoxedvasac
ver moaswreb, rom ukve beberi xar,
marilebisgan orad mokuntuli. Tu
ar gagimarTla da Cemi biWiviT adre
waxvedi am qveynidan, maSin gamodis
rom cxovreba wamic ar yofila da
arafrad ar Rirebula, _ Tqva raisa
Turnavam.
_ amaze aqamde ar gifiqria? _ gaoceba
ver damala dodo basilaiam.
_ rogor ara, magram qalaqma ufro
damafiqra, _ gamotyda raisa. _ sofelSi
fiqris dros ar vaZlevdi
Tavs... erTi saTxovari maqvs SenTan
da Semisrule...
_ sofelSi ver wagiyvan, zamTari
modis, iq marto ver gaZleb! _ wyali
gadauwura dodom sidedrs.
raisa Turnavam, romelic gardacvlil
Svilze dards ise daelia, rom
siZes mxrebamde Zlivs swvdeboda, dodos
mSrali bebruli Rimili SeanaTa.
_ erTi kviriT mainc wamiyvaneT, _
iTxova man. _ ase erTbaSad ver SeveCvevi
qalaqs, sul ar mesmis aqaurobis.
Seni qvislis binis fanjridan
samkervalo fabrika moCanda,
samasi qali muSaobs im fabrikaSi
or cvlad. ganaTlebuli kacia Seni
qvisli, magram Sen ufro Wkviani da
dakvirvebuli xar Cemi xazeiniviT,
acxonos RmerTma... erTi raRaca
minda gkiTxo da ar damcino, erTi
ubiri qali var...
_ gismen, _ mosasmenad moemzada
dodo, mas gulwrfelad ecodeboda
dardisagan galeuli da marilebis
dagrovebisagan mokuntuli sidedri.
_ Seni qvislisTvis, an misi colis-
Tvis rom mekiTxa, SeiZleba daecinaT.
Zalian ganaTlebul xalxad moaqvT
Tavi, ar unda vambobde sakuTar qaliSvilze
amas, magram asea da ra vqna...
_ ar dagcineb! _ dahpirda dodo
sidedrs.
_ samkervalo fabrikaSi, qalebi xalaTebs
rom keraven, ratom ar SeiZleba
is xalaTebi saxlebSi waiRon, iq
Sekeron da mere Caabaron. Tan ojaxs
ar moswydebian da qmar-Svilsac mixedaven.
Zalian mainteresebs es ambavi!
_ imitom, rom konveiruli meTodiT
muSaoben _ erTi jibes akerebs, meore
saxeloebs, mesame Rilebs da ase ufro
swrafad keTdeba saqme, _ rogorc See-
moTxroba
Zlo ise auxsna dodom sidedrs saqmis
viTareba.
raisa Turnavam muSaobis konveiruli
meTodis arsis da upiratesobis
bevri veraferi gaigo, magram siZis-
Tvis xaTris gamo meti kiTxva aRar
dausvams, mxolod amoioxra.
_ erTi saTxovari maqvs kidev Sen-
Tan, magram mTlad didi. Tu SeiZleba
Cemi sikvdilis Semdeg saxli mTlianad
Sen daitove, agarakad gamogadgeba.
ezo-karis Rirebulebis naxevari
geqneba mxolod qvislisTvis misacemi...
Zalian gauxardeba Seni cxonebuli
simamris sulsac. Zalian uyvardi
rom icode, Wkviani kaciao, ambobda
Senze. Seni qvisli xom umaRlesgana-
Tlebulia, magram magaze ar uTqvams,
Wkvianiao. Seni qvislis xelSi is saxli
da ezo sul mTlad gaverandeba.
_ movifiqreb rames, _ gaurkveveli
pasuxi gasca dodo basilaiam da samzareuloSi
gavida.
raisa Turnavam ki sicocxlis muxanaTur
warmavlobaze ganagrZo fiqri.
samzareuloSi gasulma dodom otia
bendelianisagan nayid macivars Sexeda,
karebze webovani naxatebis kvali
rom aCnda da imaze gaifiqra, mas biWi
rom hyoloda, am macivris kari axla
mTlianad avtomanqanebis aseve webovani
naxatebiT iqneboda aWrelebuli.
_ konveiruli meTodi ra aris? _
hkiTxa raisam siZisa da qaliSvilis samsaxurSi
wasvlis Semdeg Tavis SviliSvils,
ToTxmeti wlis nailis, zogjer
sruliad uadgilod rom gadaikiskisebda,
inglisuris repetitorTan siaruls,
solfejioze misvla erCivna da
violinos formis yulabaSi, ager ori
Tve iyo, rac fuls agrovebda, raTa
iseTive moduri botasebi eyida, rogorc
misi inglisuris repetitoris
wvivebsqel student qaliSvils ecva.
cxeli Sokoladi 83
moTxroba
_ magi rogor ar ici, bebia? _
sayvedurs ratomRac uazro kiskisi
moayola nailim. _ erT xazad rom
dalagdebian muSebi da agurebs rom
gadaawodeben erTmaneTs, eg aris konveiruli
meTodi.
_ Cems axalgazrdobaSi mase manqanebs
vtvirTavdiT CaiT, Tu nawvimari
iyo da manqana aRmarTis bolos Cais
plantaciamde ver amodioda, _ SeniSna
raisam. _ axla kidev im meTodiT xalaTebs
keraven. ex, rogor garTulda
cxovreba!
nailim bebias SeniSvnaze kidev er-
Txel gadaikiskisa, magnitofoni mTel
xmaze CarTo da qeCis naWrebze Semdgarma
mastikawasmuli iatakis moprialeba
daiwyo cekva-cekviT.
_ sasargeblos sasiamovnos vuxameb,
_ ganucxada man bebias. _ dedam damibara
iataki moaprialeo, me kidev
cekva mominda.
raisam kakafoniuri musikisTvis
rom ar esmina, gadawyvita gareT gasuliyo
da ezo daegava.
rogorc ki grZeltariani cocxi
daikava da dagvas Seudga, Tavisi qmris
ojaxSi gatarebuli pirveli dReebi
moagonda. maSinac gviani Semodgoma
idga, ezoSi didi msxlis xe idga da
galerea
84 cxeli Sokoladi
misi foTlebiT mTeli ezo mofeniliyo.
raisa Tan tiroda da Tan ezos
gvida dildilaobiT. imitom tiroda,
rom saSinlad ar moswonda qmris saxleulebi,
dedamTil-mamamTili da
erTmaneTze qilika sami muli. raisas
maTi Rimili saSinlad abnevda da
yvelaferi xelidan ucvioda. dedamTil-mamamTili
SeSfoTdnen, Zalian
dabneuli rZali gvyavso, mulebma
ki, mTeli dReebi sarkis win trialis
mets rom arafers akeTebdnen; eWvic
ki gamoTqves, Cvens rZals Cveni Zma ki
ara, viRac sxva uyvars, masze fiqrobs
da dabneulic imitom ariso. raisac
eWviani gaxda, eCveneboda, rom gamudmebiT
masze Woraobdnen.
_ ratom tiri, bebia? _ moesma raisas
SviliSvilis xma.
loyebawiTlebuli da cekviT daRlili
naili aivanze idga da suls
iTqvamda.
_ Zalian mZime cxovreba gamoviare
da imitom, _ upasuxa raisam.
_ mere magaze axla tiri? _ gaocda
naili.
_ aba, maSin satirlad sad mecala.
roca moicli, maSin unda itiro.
arasodes miwuwunia, hoda, tirilis
ufleba mainc maqvs! _ Tqva raisam.
Sako nikva
`daSla~, fanqari, tuSi, 2012
_ itire, Tu Zalian ginda! _ dauyvava
nailim bebias da saxlSi Sebrunda.
raisam ki dagva ganagrZo da Tavis
gauxarel warsulze rom ar efiqra da
amis gamo ar etira, isev konveirul
meTodze dafiqrda.
WiSkars sanapiros quCis fostalioni,
imave quCeli Tengiz qajaia moadga.
fostalioni keTili kaci iyo, raisam
da man umal gauges erTmaneTs, radgan
orives Svili daRupvodaT.
_ rogor brZandebiT, qalbatono
raisa? _ miesalma fostalioni raisas
da WiSkris cxaurSi gazeTebis Sekvra
gaakvexa. _ ratom xarT ase mowyenili?
raisam imis saCveneblad, rom qaliSvilisa
da siZisgan ar iyo nawyeni,
fostalionis dasanaxad mokrZalebulad
gaiRima.
_ Zalian garTulda cxovreba, _
SesCivla man fostalions. _ ise Zalian
garTulda, rom bevri raRacis
ar mesmis. ai, magaliTad, verafri gavuge
konveirul meTods. Tqven gecodinebaT,
sul gazeTebSi xarT.
_ rogor agixsnaT... _ cota ar iyos
daibna `sul gazeTebSi myofi~ fostalioni.
_ ai, magaliTad, am quCas
xom xedavT, aq dasawyisidan bolomde
gorgolaWebze Toki rom iyos gabmuli,
me rom quCis TavSi davdge, dasarigebeli
gazeTebi Tokze mivamagro
sarecxis SpilkebiT da gorgolaWebi
davatrialo, gazeTebis patronebi kidev
WiSkarTan daxvdnen TavianT gaze-
Tebs da xsnidnen... daaxloebiT amdagvari
raRacaa.
raisa konveiruli meTodis principis
axleburma axsnam Zalian daabnia.
_ uyure Sen! _ wamoiZaxa man. _ mase
Cems axalgazrdobaSi xis morebs acurebdnen
mdinariT, axla ki xalaTebs
keraven... mdinaris gayolebaze kidev
saxerxebi da SeSis damamzadebeli
fardulebi idga. saficre morebs
erTi naWdevi hqonda, saSeSes ori da
meSeSeebic da meficreebic TavianT
morebs advilad arCevdnen erTmaneTisagan,
magram zogjer meSeSeebi
eSmakobdnen da saficre morebic TavianTvis
amohqondaT kauWiani joxebiT.
saSinlad waCxubdebodnen xolme
meSeSeebi da meficreebi erTmanTTan...
aqac rom ase iyos, sxvis gazeTebs ar
waiRebdnen aqaurebi?
fostalioni dafiqrda, jibidan papirosi
amoiRo da mezoblis saxlebs
Tvali moavlo.
_ waiRebdnen, magram erTmaneTis gasapampuleblad!
_ brZana man bolos.
_ ex, rogor garTulda cxovreba! _
amoioxra raisam da Seetyo, rom konveiruli
meTodis veraferi gaigo.
***
lamazad CamoRamda.
raisa aivanze ijda, mZime mogonebebisagan
Tavatkiebuli tirilisagan
Tavs gaWirvebiT ikavebda da zRvis
Srials ismenda. ratomRac darwmunebuli
iyo, rom zRva massaviT cud
xasiaTze brZandeboda.
WiSkari nasvamma dodo basilaiam SemoaRo.
_ sidedrs vaxlavar! _ Zalian yoCa-
Rad daiZaxa man, saxlisken gamoemarTa
da sidedris gverdiT mokalaTda.
_ Tu ici, ra giTxra, Cemo sidedro?..
_ tkbilad gaiRima dodo basilaiam.
_ Sen rom konveiruli meTodis
veraferi gaige, mTelma quCam icis!
_ saidan? _ gaocda raisa Turnava.
_ konveiruli meTodiT gadaeca
Wori! _ auxsna dodo basilaiam sidedrs.
_ am diliT, etyoba, Sen romeliRac
mezobels hkiTxe, konveiruli
meTodi ra ariso, im mezobelma meore
mezobels uTxra, ase da asea saqme,
dodos sidedri konveirul meTods
ikvelevso, meorem mesames moaxsena,
mesame meoTxes CasCurCula yurSi, meoTxem
mexuTes CaawveTa da wavida ase
krugSi, sanam me ar gavige. hoda, eg
aris konveiruli meTodi.
_ mainc veravin amixsna gasagebad,
ras niSnavs es wyeuli konveiruli me-
Todi! _ daiCivla raisam.
dodo basilaiam jer amoixvneSa, Semdeg
amoioxra.
_ etyoba, verc gaigeb! _ TavisTvis
Cailaparaka man da maSinve enaze ikbina,
radgan moulodnelad sidedrma
naTqvami gaigo.
_ davTveri, amis deda vatire! _
Tavi imarTla dodom.
raisa Turnava Seecada ar daemCnia,
rom siZis naTqvami guls moxvda, magram
ver SeZlo.
_ oRond Cven viyoT kargad da konveirul
meTods moukvda patroni! _
xeli Caiqnia dodo basilaiam da dasa-
Zineblad gaemarTa.
im Rames raisa Turnavas msxlis damWknari
foTlebiT mofenili didi
ezo esizmra _ qmris mamiseuli saxlis
ezo, romelsac axalgaTxovili dildilaobiT
gvida xolme. im sizmar-
Si raisa TiTqos axalgazrda iyo da
tiroda _ tiriliTa da ezos dagviT
ioxebda guls. cremlebisagan aseTi
Sveba arasodes ugrZvnia rogorc am
sizmarSi. siZis mier uxeSad naTqvamic
agondeboda da tirils umatebda...
swored tiriliT aResrula Zil-
Si gaparuli raisa Turnava im Rames.
gardacvlils ki Zalian mSvidi saxe
hqonda da arc etyoboda, rom siZis
uxeSad naTqvami imqveynad javrad
waiyola. an, SeiZleba arc wayolia da
sikvdilamde cota xniT adre gadauara
wyenam.
dodo basilaiam ki, romelsac simarTle
rom iTqvas, manamde sidedrisTvis
arasodes uwyeninebia, sindisis
qenjna igrZno da dananebiT
aRniSna, Cemi sidedri ise wavida am
qveynidan, rom konveiruli meTodis
veraferi gaigoo. mezoblebma am ambavs
kudi gamoabes, dodom iqilikao,
amtkicebdnen. magram dodo basilaias
ar uqilikia, radgan is, rogorc ukve
vTqviT, sindisis qenjnas ganicdida...
korida, anu bediswera
(ciklidan `sanapiros quCis ambebi~)
kaxa paWkorias, mamamisiviT, ubnis
rwmunebul otia paWkoriasaviT, ficx,
magram misve msgavsad miamiturad ke-
Tili gulis biWs, gazafxulis erT
mSvenier dRes moeCvena, rom RmerTs
is imisTvis gaeCina, raTa erTi Tavisi
Tanakurseli TeTrpiriskaniani
da cisferTvaleba gogo gaebednierebina
imiT, rom yovel diliT mis
mier pirdapir loginSi morTmeuli
yava exvripa. magram, aRmoCnda, rom
TeTrpiriskanian da cisferTvaleba
gogos sakuTar bedTan dakavSirebiT
moTxroba
sul sxva gegmebi hqonda, romlis
ganxorcielebas is kaxa paWkoriaze
gacilebiT ganaTlebuli, gacilebiT
simpaTiuri da, rac mTavaria, kaxa
paWkoriaze sul cota erTi TaviT
maRali biWis saSualebiT apirebda,
romelic Turme hpirdeboda, rom
Tanamecxedres yavas TviTon miarTmevda
loginSi. rogorc cnobilia, bedi
praqtikosebs ufro swyalobT xolme.
kaxa paWkoria ki praqtikosi iyo da,
rogorc ki gaecno TeTrpiriskanian
da cisferTvaleba gogos manerul
ocnebebs, maSinve mixvda, rom mis mosaxiblad
cota Sansebi hqonda. amitomac
man Tavisi ocnebis gansaxorcieleblad,
anu colis mier pirdapir
loginSi morTmeuli yavis surneliT
dasatkbobad, TeTpiriskaniani da cisferTvaleba
gogo moitaca. TeTrpiriskanian
da cisferTvaleba gogos,
rogorc yvela qedmaRal, pretenziul
da meocnebe arsebas, utifroba
abnevda da Trgunavda. is kaxa paWkorias
utifarma saqcielma imdenad da-
Trguna, rom motacebidan sul raRac
erT saaTSi Zalian advilad dasTanxmda
colobaze da qorwilis dRec
male dainiSna.
asmaT paWkoriam, kaxas dam da profkavSiris
liderma, romelic gaTxovebis
survilsa da zedmet energias
swraf siarulsa da sazogadoebrivi
saqmeebis patiosnad SesrulebaSi
xarjavda, Tavisi xeliT Seavso mezoblebisaTvis
gankuTvnili qorwilSi
mosawvevi baraTebi da isini sanapiros
quCis calxela fostalions gaatana
dasarigeblad. mosawvevebze adresatebi,
Semoklebuli variantiT, `b-on~ebad,
an `q-on~-ebad ki ar iyvnen moxseniebulni,
rogorc es Cveulebriv
xdeboda xolme msgavs SemTxvevaSi,
aramed mimarTvis forma sruli saxiT,
anu, `baton~-ad da `qalbaton~-ad iyo
aRniSnuli, ramac sanapiros quCelebs
afiqrebina, rom asmaT paWkoria, profkavSiris
perspeqtiuli Cinosani, maT
apampulebda. magram, roxroxa otia
paWkoriam, romelsac grZel da wawvetebulboloebiani
sayeloiani bailonis
perangebis tareba uyvarda, Tavis
rZisfer `gaz-21~-Si CajdomisTanave
cxeli Sokoladi 85
moTxroba
ki ise gadametebulad seriozuldeboda,
TiTqos katafalkis saWes
misjdomiao, saxalxod ganacxada, Cems
qaliSvils mezoblebis masxrad agdeba
arc ufiqriao. otia paWkoriam es
ise gulwrfelad Tqva, rom mas yvelam
daujera. TviTon asmaT paWkoriam am
gaugebrobis gamo cotaTi itira kidec,
xolo mamamisis mier qorwilSi
dasaklavad anakliidan Tu darCelidan
Camoyvanil da paWkoriebis lamazi
saxlis ukan, kramitis saxuravian da
kedlebian koxta fardulSi (fardulis
kedlebis kramitiT gawyoba asma-
Tis idea gaxldaT) damwyvdeul xarze
ki ganacxada, iremiviT metyveli
Tvalebi aqvso. asmaT paWkoria xaris
funas mis mier saxlis win gaSenebul
vardebs uyrida, xaris sanaxavad misul
mezoblis bavSvebs ki qorwilis
sufrisTvis buTxuz yufunias qaliSvilis,
limonaTis qarxnis mTavari
teqnologis, elene yufunias mier
naxevar fasad morTmeul sagangebo
Camosxmis feihoas limonaTiT umanspinZldeboda.
qorwilamde ori dRiT adre, diliT,
otia paWkoria misma colma, caqvam
gamoaRviZa da mSral Tvalebze
galerea
86 cxeli Sokoladi
TavSalis boloebi amoisva, rogorc
maSin sCveoda xolme, roca rame gulisamaCuyebeli
istoriis moyolas
apirebda.
_ cudi sizmari vnaxe Zalian! _ tragikuli
toniT amcno caqvam qmars. _
cxonebuli mamaSeni mesizmra. ori zomiT
didi fexsacmelebi ecva, rogorc
sicocxleSi sCveoda xolme koJiJebis
gamo. igrZno micvalebulis sulma,
misi SviliSvili rom bednierdeba da
imitom gamomecxada-meTqi, vifiqre
sizmarSive me. qorwilis sufraze
gamosatani Rvino daaWaSnike-meTqi,
SevTavaze. ra dros Rvinoa, Cemo rZalo,
Cemi `mauzeris~ wasaRebad movedi,
axlave Tu ar waviRe, Cems biWs Zalian
didi usiamovneba moelis mag iaraRis
gamoo, miTxra. kidev undoda raRacis
Tqma, magram givi kilasonias sulma
gamoiara am dros Tavisi cxeniT. Cemi
wasvlis droao, miTxra mamaSenmac,
Semouskupda givis cxenze da gaqrnen
oriveni. `mauzeri~ miveci Tu ara, ar
maxsovs kargad.
caqva paWkoria dafiqrda da Subl-
SeWmuxnuli miaCerda kedelze dakidebul
aw gansvenebuli mamamTilis
gadidebul fotosuraTs.
Sako nikva
`kibo~, fanqari, tuSi, 2012
_ otia Cemo, Tu giyvarde da cotaodeni
xaTri mainc Tu gaqvs Cemi, moaSore
mag fiSto saxlidan qorwilis
dReebSi mainc. dReidan mezoblebiTa
da stumrebiT aivseba aqauroba. aTasi
mteri gyavs Seni samsaxuris gamo, eSmakma
uwyis, vis ra udevs gulSi. arada,
yvelam icis mamiseul `mauzers~
saxlSi rom inaxav... damijere, otia,
ende colis sizmars!.. tyuilubralo
laparaki ar icoda mamaSenma!
otia paWkoriam banjgvliani mkerdi
moifxana da mamamisis fotosuraTs
gauRima.
_ kargi giqnia Rvino rom SesTavaze.
zedized orjer damesizmra amas
winaT, Rvino mwyuriao, meubneboda.
imisTvisac ver movicale saflavze
avsuliyavi da Wiqa Rvino wameqcia, _
dananebiT aRniSna otiam da imaze fiqrs
Seudga, visTvis miebarebina mamiseuli
iaraRi.
_ dinji kaci unda SearCio, Cemo
otia, _ frTxilad Seapara caqvam
qmars. _ dodo basilaiasaviT dinji
kaci ar dadis Cvens quCaze. saidumlos
Senaxvac icis da saxlidanac ver
gamodis am bolo dros. filtvebis
anTebis diagnoziT wevs ukve meeqvse
dRea.
_ Sen imis xo ar geSinia, rom qorwilis
dRes davTvrebi da srolas avtexav,
rogorc cxonebulma mamaCemma
gaisrola im `mauzeridan~ Sen rom
Semogiyvane saxlSi maSin? _ eWvi gamo-
Tqva otiam.
_ ratom makadreb magas, otia, xom
giTxari rogori sizmaric vnaxe?! _
guli daswyda caqvas.
otia paWkoriam amoioxra.
_ cxonebuli mamaCemi ityoda xolme,
ori ramis arc ganaTxovreba da
arc sxvisTvis mibareba ar SeiZleba _
colisa da iaraRiso, _ Tqva otiam. _
magram, jandabas, am erTxel dagijereb.
marTali xar Sen _ yvelam icis
rom `mauzeri~ saxlSi midevs da rame
oini ar momiwyon. eger, gogi xarazia
mamiseul SaSxanas rom inaxavs unebar-
Tvod, anonimuri werilebi modis sul
miliciaSi amis gamo... oRond gafrTxileb,
rZlis Semosvla ojaxSi kanonierad
gaformebuli Tofis gasro-
liT unda aRvniSno mtrebis jinaze da
ar SemewinaaRmdego icode!
_ magaze uars rogor getyvi, Se
kaco! _ dauyvava caqvam qmars.
naxevari saaTis Semdeg otia paWkoria
filtvebis mwvave anTebis diagnoziT
loginSi Cawolil dodo basilaias
estumra RviniT savse doqiTa
da ori xaWapuriT xeldamSvenebuli.
_ saqorwilo Rvino minda gagasinjo,
dodo batono, _ uTxra otiam
dodo basilaias da Tan maspinZlis
sawolis Tavze Camokidebul misi
mSoblebis gadidebul fotosuraTs
cota naRvlianad SehRima. _ erTi sa-
Txovaric maqvs kidev, metad delikaturi
da winaswar gafrTxileb, Tu ar
SegiZlia misi Sesruleba, uaris Tqma
ar mogeridos icode!
_ ra saTxovaria aseTi? _ dainteresda
dodo basilaia. _ cota moSorebiT
dajeqi Tu kaci xar, Txis qoniT
damizila am diliT zurgi nailim. ise
vyarvar sakuTari Tavi mezareba. wuxel
kidev sul Zmrian tiloebs mafenda
Sublze. diliT samasaxurSi wavida
da saxlis dalagebac ver moaswro
xeirianad.
otia paWkoriam servandidan brolis
ori saRvine Wiqa gamoiRo da maspinZlis
sawolTan taburetze Camoawyo.
_ daulagebloba Cemi saxlis unda
naxo Sen! mezoblis qalebi dilidan
caqvas exmarebian avejis gadawyobaSi
da farTis gamonTavisuflebaSi. yvelaferi
yiraze daayenes. xval dRevandelze
ufro meti xalxi mova, Sen kidev
iseTi kaci xar, saidumlos Senaxva
ici. hoda, Tu SegiZlia mamaCemiseuli
`mauzeri~ Seminaxe sami dRiT.
dodo basilaiam misadmi gamovlenili
ndobisaTvis madlierad gauRima
stumars da sawolze wamojda.
_ magaze rogor getyvi uars, otia
batono. ra kaci viqnebi maSin, SenisTana
karg kacs erTi `mauzeri~
da am `mauzeris~ Senaxvis saidumlo
Tu ver Sevunaxe?!.. marTali xar Sen
_ sifrTxiles Tavi ar stkiva. yvelam
icis, rom saxlSi `mauzers~ inaxav,
xisbudiansa da TerTmettyvians.
moSurnec bevri gyavs, hoda, swors
akeTeb rasac akeTeb. Sens motanil
Rvinosac davlev rom icode. imdeni
wamlebiT gamWyipa nailim, Cems
organizmSi erTmaneTTan brZolas
undebian da Tavisi saqmis gasakeTeblad
ver iclian. xaWapurisTvis TefSebic
servandidan gamoiRe, Torem
samzareuloSi WurWlis nasaxic araa
darCenili, me mgoni. Cemma boTe siZem
daamsxvria guSinwin, nailisTan Sesarigeblad
rom movida, maSin. Tu ar
Semirigdebi, davlewav yvelaferso
da Seasrula kidec... Camamwara sibere
Cemma siZem. Tu rame codva mqonda
Cadenili axalgazrdobaSi, miwia am
sibereSi siZis wyalobiT! _ amoioxra
dodo basilaiam da Tvalebic
auwylianda.
otia paWkorias dodo basilaia Seecoda
da imanac amoioxra TanagrZnobis
niSnad.
_ momeci aqeT Seni iaraRi. baliSis
qveS amovideb da Seni wasvlis Semdeg
gadavmalav saimedo adgilas, _ uTxra
dodom stumars. _ kargs izam, Tu saflavzec
axval da Wiqa Rvinos wauqcev
mamaSens. ician zogjer micvalebulebma
uyuradRebobisTvis gabrazeba da
marTlebic arian rom icode!.. magaT
adgilas, rom warmovidgen Tavs, winaswar
vbrazdebi im uyuradRebobis-
Tvis, Cemebi rom gamoiCenen Cem mimarT
Cemi sikvdilis Semdeg!
_ fui, eSmaks! _ pirjvari gadaiwera
otiam. _ ar gamagiJo, sikvdilze
daiwye fiqri, dodo batono?!
_ vixumre, Se kaco! _ ixtibari ar
gaitexa dodom.
_ xari unda davklaT xval diliT.
yverebs Sevawvevineb Sen rom giyvars
ise da Cemi xeliT mogarTmev! _ dahpirda
otia maspinZels.
***
otia paWkorias WiSkarTan sanapiros
quCis ZaRlebma gaTenebamde iwyes
Segroveba.
_ ZaRlebi ki ara svavebi arian es
upatronoebi!.. mainc rogor igrZnes,
xari rom unda davklaT dRes?! _ wamoiZaxa
gaocebulma otia paWkoriam
da danebis alesvas Seudga.
_ qorwili xom xval aris?.. hoda,
moTxroba
iqneb xval dagvekla xari, _ sTxova
asmaTma mamas.
_ xval bevri saqme gveqneba, ver movaswrebT!
_ mouWra otiam. _ mosaxmareblad
mosul mezoblebsac xom unda
gavumaspinZldeT dRes, saqorwilo
sefis momwyobebsac!
_ asec vicodi, rom uars metyodi! _
dasevdianda asmaTi.
_ saidan icodi?
_ ZaRlebi rom Seikribnen ukve Cven
saxlTan, iqidan. ZaRlebi yvelafers
Seumcdarad grZnoben.
otia paWkorias xasiaTi wauxda _
saqme imaSi iyo, rom mas, rogorc miliciels,
zurgsukan qofaks eZaxdnen.
asmaTi mixvda mamis danaRvlianebis mizezs,
loyaze akoca da pirvels Tvi-
Ton auwylianda Tvalebi.
_ xari imisTvisaa, rom unda daiklas
da qorwilSi SeiWamos. bunebis kanonia
aseTi, _ SeniSna otiam. _ gulTan mitana
ici yvelafris. ase ar SeiZleba!
_ marTali xar Sen. Cemi gadaWarbebuli
mzrunvelobis bralia yvelaferi.
gadaWarbebuli, rac ar unda iyos
is, cudad mTavrdeba yovelTvis. mezoblebis
mosawvevebic gadaWarbebuli
zrdilobiT rom Sevavse, sxvanairad
miiRes! _ daiCivla asmaTma.
otiam qaliSvils Sublze akoca.
_ Sen SeniT gaikvlie gza cxovreba-
Si da, rac aseTi SemTxvevisaTvis Zalian
ucnauria, mainc bavSvad darCi! _
uTxra otiam qaliSvils. _ dasaklavi
unda daiklas, dasaWeri daWeril unda
iqnas da mosat... _ aq otiam enaze ikbina,
radgan kinaRam ubnis inspeqtor-
TaTvis sayvareli uxamsi fraza daaxeTqa.
_ Senc iseTive darCi, rogoric colis
SerTvamde iyavi _ ymawviliviT
uxamsi! _ SeniSna asmaTma da mamas kidev
erTxel akoca loyaze.
odnav Secbunebulma otia paWkoriam
Tavisi vaJkacuri Rimili gadaifina
saxeze da danebis lesva ganagrZo.
xaris dakvla dilis aTi saaTis-
Tvis daeTqvaT mezoblebs. xari otia
bendelians unda daekla, man ki Tana-
Semweebad buTxuz yufunia da mamia
cimintia daasaxela. otia bendeliani
otia paWkorias saxlSi aTis naxe-
cxeli Sokoladi 87
moTxroba
vrisTvis gamocxadda. is yvela saqmes
Zalze seriozulad ekideboda da gulianad
akeTebda dawyebuli colTan
kinklaobiT, rac misi gulmodginebis
wyalobiT seriozul CxubSi gadaizrdeboda
xolme da, zamTrisTvis
fanjris WuWrutanebis sagozaviT
amovsebiT damTavrebuli, romlis mosaSoreblad
gazafxulobiT otia bendelianis
oTxive biWs oflad gaRvra
uwevdaT.
otia bendeliani im diliT mosaxelis
saxlSi Tavis oTx vaJTan erTad
gamocxadda. otia bendelianis biWebi
saqonlis moxarSul RviZlsa da elen-
Taze giJdebodnen, otia paWkoria ki
maT dahpireboda, erTsac da meoresac
mTlianad Tqven giTmobTo.
_ Cemi xeliT mogixarSavT RviZlsac
da elenTasac, _ uTxra maT winadRiT
ubnis inspeqtorma. _ rom gaizrdebiT
da cols SeirTavT, sxva Tu araferi,
tkbilad mainc momigonebT da
saqorwilo sufraze sadRegrZeloSi
maxsenebT.
otia bendelians sexniis guluxvobam
ise auCuya guli, rom xaris
patrons dahpirda, xaris tyavisagan
iseT fituls dagimzadeb, mxareTmcodneobis
muzeumidanac ki mo-
galerea
88 cxeli Sokoladi
vlen mis sanaxavado. otia bendeliani
mTel qalaqSi cnobili iyo rogorc
jixvebis, taxebisa da daTvebis fitulebis
damzadebis didostati. fitulis
damzadebis saidumlos babuaCemma
maziara da ufleba ara maqvs gareSe
kacs gadavce es sagvareulo codnao,
acxadebda. cotas Tu sjeroda imisa,
rom otia bendeliani fitulis damzadebis
rame gansakuTrebul xerxsa
da saidumlos flobda, imitom, rom
otia bendelians yvelafris saidumloebis
burusSi gaxveva uyvarda da
yvelafris gazviadeba sCveoda, samagierod,
misTvis sityvis kacad yofna
Zalian bevrs niSnavda. amitom otia
paWkorias arc gahkvirvebia, rom misi
sexnia daTqmul droze naxevari saa-
TiT adre gamocxadda. otia bendelianisTvis
saqonlis dakvla mTel
rituals warmoadgenda da am dros
ise seriozuldeboda, TiTqos rame
mistiur wes-Cveulebas asrulebso.
otia bendelianma maspinZlis danas
fxa cera TiTiT Seumowma da daiWyana.
_ es aris kargi dana maqvso, rom
Tqvi? _ usayvedura otia bendelianma
sexnias. _ am daniT xari ki ara raJiko
kezuas indauri ar daikvleba. ki
migrZnobda guli, rom Cemi dana unda
Sako nikva
`gaqceva~, tuSi, 2011
mometana. axia Cemze, sul ase memarTeba
xolme, roca sakuTar gulisTqmas
ar vujereb!
otia bendelianma asmaT paWkorias
movlil vardis buCqebs gadaxeda da
WiSkrisken daaRira.
_ saxlSi gadaval da Cems danas movitan,
manamde ki Sen xaris gasakoWi
Toki monaxe, _ daubara man WiSkarSi
gasvlamde maspinZels da sakuWmaWe saqonlis
welebis gasarecxad momaval,
aRiarebul mekuWmaWe qionia esvanjias
nazi yviTeli feris axali botebi Seu-
Tvaliera. qioniam yviTelbotebiani
fexebi paWkoriebis WiSkarTan Sekrebil
ZaRlebs daubakuna.
_ botebi imitom Cavicvi, rom fexebi
ar damsveleboda welebis recxvisas,
_ auxsna qioniam otia bendelians.
otia bendeliani mixvda, rom mezoblis
botebs suleluri daJinebiT
uSterebda Tvals, bavSviviT daimorcxva
da gzaze gamovida.
amasobaSi xaris sanaxavad misul
otia bendelianis biWebs xari fardulidan
gamoeqcaT. sibneles SeCveul
xars dRis Suqma Tvalebi mosWra,
areuli nabijebiT gamoiara saxlis
mobetonebuli lafaro da gaocebuli
miaSterda saxlis wina ezoSi Sekrebil
xalxs.
_ xari gamoiqca! _ ikivla WiSkarSi
Semosulma qionia esvanjiam da yvi-
Telbotebiani fexebi energiulad daabakuna,
TiTqos isev ZaRlebs uwyrebao.
_ ra gakivlebs mere, Se qalo, ki ar
ikbineba! _ usayvedura mas mamia cimintiam
da xars qaTamiviT auqSia.
_ aqSa, Se SeCvenebulo!
ukana ezoSi gamavali lafarodan
pirveli Serozi bendeliani gamovarda,
Sarvali mudam CaCaCuli rom hqonda
da bayayebis daWerasa da, gansaku-
TrebiT maT gabervaSi, Tavis ufros
Zmas, Tornikes rom ar udebda tols.
_ xari gamogveqca, me amis deda vatire!
_ ganwiruli xmiT iyvira Serozi
bendelianma da qva rom versad ipova,
marjvena fexidan fexsacmeli waiZro
da xars daumizna.
_ ra qvia am xars, otia biZia? _ saqmianad
ikiTxa Tornike bendelianma
da imanac waiZro fexsacmeli, oRond
marcxena fexidan, radgan cacia iyo.
xarma, rogorc iqna, SeaCvia Tvali
sinaTles, gamoerkva, erTbaSad gaamayda,
Tvalebi daabriala da dinjad
dabzrialda sakuTari RerZis garSemo.
_ naxeT ra qedi aqvs, ra jiSiania es
oxeri! _ aRfrTovaneba ver damala
buTxuz yufuniam. _ ase nasuqari xari
jer aravis dauklavs Cvens quCaze arc
qorwilSi da arc ise!
_ oras kilo xorcs mainc dayris! _
ivarauda mamia cimintiam. _ ai, naxeT
Tu ara, agera var me da ager _ xari!
_ dagaxevT yurebs! _ Svilebis misamarTiT
daiRriala gzidan otia bendelianma.
_ daketeT WiSkari! _ iyvira otia
paWkoriam.
xari kidev erTxel datrialda
sakuTari RerZis garSemo da, Ti-
Tqos otia paWkorias yvirili miTi-
Tebad aRiqvao, WiSkrisken wavida. Ria
WiSkarSi Semosuli ZaRlebi xars ukan
amoudgnen da wkavwkavnarevi yefiT
Seuties.
_ naxeT rogor uTanTalebs Rababi
siarulisas! _ xelebi moifSvnita mamia
cimintiam. _ oras kilos ascdeba,
rasac es xorcs dayris!
_ mSvildosan, nu afrTxob xars! _
dauRriala otia paWkoriam Tavisi sexniis
SuaTana biWs.
_ gimzer! _ daiRriala otia bendelianma
gzidan, maleve mixvda, rom
umcrosi gimzeri mSvildosanSi aeria,
magram ixtibari ar gaitexa, paWkoriebis
WiSkrisken gaqanda xaris ezoSi Sesabruneblad
da droze rom ar egana,
xari ueWvelad gadaqelavda.
_ boSaTa ubnisken mainc uqeni piri!
_ uyvira otia paWkoriam sexnias.
xari wamiT Sedga, boSaTa ubnisken
gaixeda, daberili nestoebiT haeri
SeisunTqa, boSaTa ubnidan moberili
sio aSkarad ar moewona, wina floqvebi
asfalts gahkra, TiTqos miwa mobocxnao
da sanapiros quCis dasawyisisken
waZunZulda.
misi graciiT aRfrTovanebulma
mamia cimintiam, xarisTvis balaxis
mosaWrelad otia paWkoriasTvis ori
dRis win naTxovar Tavis lurjtarian
sekators daavlo xeli da yvelaze
Tamamad gamoenTo xars.
_ kudSi Caavle xeli da mobrundeba!
_ miayvira mamias buTxuz yufuniam.
ZaRlebidan pirvelma merab uridias
axalgazrda Zuknam dasZlia SiSi, xars
gverdidan mouara da mucelSi wahkra
kbili. parmen gogias naRvlianTvaleba
goSia ki xars koWebSi waetana.
_ ra qvia am xars, ra qvia-meTqi? _
akivlda ariadna anTia. _ dauZaxeT
vinmem saxeli da gaaCereT!
xari ZaRlebis dasafrTxobad adgilze
dabzrialda da otia bendelians
rqa odnav gahkra mucelze.
otiam ganwiruli xmiT iyvira da
gzispira TxrilSi daimala. otia
bendelianis colis, JuJuna xarazias
kivilma mamia cimintias xarisTvis kudSi
xelis Cavlebis survili daukarga.
aRapi samuSiam mamia cimintias
sekatori gamostaca xelidan da xars
esrola. sekatori xars gavaze moxvda
tariT. xari asfaltze dacemul sekators
gaocebuli daaSterda da mis
dasasunadac gaemzada, magram amasobaSi
raJiko kezuas ZaRls, raki saku-
Tari saxlis siaxloves igula Tavi,
guli moeca da Rababze Camoekida kbilebiT
xars.
_ esrole, gogi, SaSxana esrole! _
dauyvira JuJuna xaraziam Tavisi oTaxidan
gamosul Zmas, gogi xarazias.
_ ar esrolo, xalxs ar moxvdes
SemTxveviT da ar daiRupo Tavi. nabaxusevze
xar da xelebi gikankalebs!
_ mSvidad urCia gogis misma saxlis
mewilem, meore sarTulis aivanze,
gogis gverdiT sarwevela savarZelSi
monavnave darejan kvaracxeliam.
gogi xarazia oTaxSi Sebrunda da
iqidan SaSxaniT SeiraRebuli dabrunda.
xarma ibRavla da raJiko kezuas ZaRlakidebuli
raJiko kezuas WiSkars
gascda ZunZuliT.
otia paWkoriam raJiko kezuasa da
parmen gogias ezoebs Soris gamaval
sacalfexo gzisken TiTi gaiSvira da
raRacis dayvireba moindoma, magram
haeri ar eyo da piri umweod daafCina.
_ im gziT Tu wavida, pirdapir zR-
moTxroba
vispira skverSi amoyofs Tavs, iqidan
plaJzec gava da xalxs daawiokebs! _
saTqmels miuxvda Txrilidan Tavwamoyofili
otia bendeliani sexnias,
colisZmisken gaixeda, SaSxanamomarjvebuli
gogi xarazias danaxvaze isev
TxrilSi Caebertya da imanac umweod
daafCina piri _ aRelvebisagan haeri
ar eyo dasayvireblad.
_ ar esrolo, gogi. xalxs ar moartya
SemTxveviT! _ kidev erTxel urCia
gogi xarazias misma saxlis mewilem
darejan kvaracxeliam.
xarma raJiko kezuasa da parmen
gogias ezoebs Soris gakidul fexis
gzas gverdi auara da sanapiros quCas
gauyva qalaqis centrisken. raJiko kezuas
Zukna isev Rababze ekida.
_ qalaqisken midis! _ iyvira asmaT
paWkoriam, aqamde Cumad rom iyo, er-
TbaSad aiwyvita, sul male dawinaurda,
fexebSi wamoblanduli Taliko
masxulias TeTri finia Ronieri pan-
CuriT aRapi samuSias rkinis Robes
mianarcxa, siCqares umata, xarsac gadauswro,
mere uceb motrialda da
xars cxvirwin aesveta. xari aseTma
utifrobam daabnia da adgilze gaqvavda.
otia paWkoriam raRac gaurkveveli
ixavla da oriod wamSi qaliSvilis
gverdiT gaCnda.
_ koCia, gaaRe WiSkari, Sens ezoSi
SevagdoT xari! _ koCia lakerbaias saxlis
misamarTiT iyvira otia paWkoriam.
daZaxilze lakerbaiebis saxlidan
bavSvebi gamocvivdnen.
_ momeci axalve SaSxana, bavSvebs ar
moartya! _ mkacrad mimarTa darejanma
gogi xarazias.
_ gamoitane mauzeri da esrole
xars! _ uyvira otia paWkoriam Tavisi
saxlis aivanze sabanwamofarebulad
gamosul dodo basilaias. _ esrole,
Torem daxocavs es upatrono xalxs!
_ bavSvebi gawieT da axlave davbrundebi!
_ iyvira dodo basilaiam,
sabani aivnis moajirze nabadiviT gadakida
da saxlSi Sevarda.
otia bendeliani xarTan mamia cimintias
sekatoriT SeiaraRebuli gamoCnda
da lakerbaias bavSvebs mouRera.
_ SediT axlave saxlSi, Tqve mama-
ZaRlebo, koCia gamovides, WiSkari
cxeli Sokoladi 89
moTxroba
gaaRos! _ uyvira otia bendelianma
lakerbaiebis bavSvebs.
_ daweqiT axlave. yvela dawves, me
Tqven gelaparakebiT! _ iWeqa Tavisi
aivnidan gogi xaraziam.
_ sanam yvela ar dawveba, ar isrolo,
icode! _ gaafrTxila gogi xarazia
darejan kvaracxeliam.
_ Cemi bavSvebi sad arian? _ ikiTxa
otia bendelianma, roca lakerbaiebis
bavSvebi saxlSi Sevidnen.
_ aqa varT! _ fexsacmeli gamostaca
gimzers xelidan mSvildosan bendelianma.
otia bendelianma Svilebi saTiTaod
Cayara gzispira TxrilSi.
_ sad vesrolo konkretulad? _
ikiTxa aivanze otia paWkorias mamiseuli
`mauzeriT~ gamosulma dodo
basilaiam.
_ sadac moartyam, oRond iaraRi
orive xeliT daiWire! _ upasuxa otia
paWkoriam da otia bendelianis waba-
ZviT asmaT paWkoria gzispira Txril-
Si CaCexa.
xari amdenma gadaZaxilma daabnia
da adgilze datrialda. otia paWkoria
Sua gzaze dadga, xelebi gaSala,
win waxrilma Tavic CaRuna da xars
warbebsqvemodan SeubRvira anTebuli
TvalebiT. xarma otia paWkorias poza
orTabrZolaSi gamowvevad miiRo, wina
fexebi asfalts gahkra, Tavi daxara
da nestoebi dabera.
dodo basilaia mixvda, rom yvelafers
wamebi wyvetda, pistoleti xars
TavSi daumizna da sanam sasxlets
gamohkravda, cali Tvali cisken gaapara,
raTa RmerTisTvis daxmareba
eTxova.
_ RmerTo, Sen miSvele! _ gaisma si-
CumeSi dodo basilaias xma.
_ Tu ar daweqiT, pirdapir Tqven
dagaxliT! _ uRriala mezoblebs gogi
xaraziam.
otia paWkorias garda yvela gzispira
Txrils miawyda.
zedized ori gasrolis xma gaisma
_ jer otia paWkorias `mauzerisa~
da, TiTqmis imave wams gogi xarazias
SaSxanisa.
dodo basilaias nasroli xars TavSi
moxvda da maSinve asfaltze da-
90 cxeli Sokoladi
anarcxa. gogi xarazias SaSxanidan gamovardnilma
tyviam ki, raki samizne
adgilze ar daxvda, koCia lakerbaias
WiSkris rkinis boZs gahkra, mimarTuleba
icvala da rikoSetiT asxletili
otia paWkorias CaeWeda pirdapir
barZaySi.
otia paWkoriam, avRaneTis omis veteranma,
sanam daecemoda, moaswro da
naWrilobevze daixeda.
_ gogi xarazias nasroli momxvda!
_ aRniSna natyviarebSi metad gamocdilma
otia paWkoriam. _ magram rad
ginda, mainc amixda colis sizmari.
oRond axla kivili ar gamagonos qalebma!..
me mgoni, Zvali mTelia. daRlili
tyvia momxvda.
qalebis kivilma sanapiros quCa
SesZra.
asfaltze dacemuli otia paWkoria
tkivilisa da sibrazisagan kbilebs
akraWunebda da natyviars wafarebuli
xelis TiTebs Soris gamoJonil
sisxls meore xeliT iwmendda.
_ ase mouva yvelas, vinc colis
Wkuaze ivlis! _ uTxra man Tavis qaliSvils.
_ ramdenjer uTqvams CemTvis
cxonebul mamaCems, colisa da
iaraRis sxvisTvis mibareba ar SeiZleba,
saxlSi unda inaxavde oriveso!
_ Cemi nasroli tyvia xom ar moxvda?
_ Tavisi aivnidan CamosZaxa
otia paWkoriasTan Sekrebil mezoblebs
dodo basilaiam.
_ ara, nu geSinia, gogi xaraziasi
moxvda! _ dauyvira mas pasuxad mamia
cimintiam. _ Sen rom agecilebina xarisTvis,
maSin gogis tyvia xars moxvdeboda
da otia gadarCeboda!
_ Zalian kargi, Tu Cemi tyvia ar
moxvedria! _ Tqva dodo basilaiam da
guli wauvida.
_ axla winandelze ufro meti
sisxli wamova, magram Sen ar SegeSindes!
_ gaafrTxila otia paWkoriam
qaliSvili. _ ex-x, naili basialaia saxlSi
rom iyos, fexs gadaminaskvavda
rezinis CaliCaTi da sisxldenas Semi-
Cerebda!
_ Cemi bralia yvelaferi, me vu-
Txari otias iaraRi dodo basilaias
miabare-meTqi! _ kivilidan moTqmaze
gadavida caqva paWkoria.
otia bendelianma Wrilobis siRrmis
gazomva grZeli, Zvlis mundStukiT
ganizraxa, risTvisac mas colma,
JuJuna xaraziam kefaSi uTaqa.
_ saavadmyofoSia kaci saswrafod
wasayvani, magram iq milicias gamoiZaxeben.
jobia axlave amoviRoT tyvia,
mere otia ityvis, Cemi tabeluri iaraRi
gamivardao da saqmes ar aRZraven,
_ Tqva otia bendelianma.
otia paWkoria sexnias naTqvamze saxeze
gadafiTrda.
_ RomSi CaxarSuli yveli ki ar
aris, Se kaco, tyviaa! _ Tqva otia pa-
Wkoriam.
_ saqsovi CxiriT amoviRoT tyvia! _
SesTavaza orive otias gogi xaraziam.
_ rogor Sevumowmo xars pulsi?.. Sei-
Zleba mkvdari ar aris bolomde!
_ sakontrolo esrole SublSi! _
urCia mas raJiko kezuam.
_ arafersac ar vesvri. zedmeti
faqtebi minda kidev me?! _ gajiutda
gogi xarazia, otia paWkoriasTan Cai-
Coqa da Tavze gadausva xeli. _ Cemi
SaSxanis xseneba ar unda iyos am saqmeSi,
icode!
_ ar unda gametana iaraRi saxlidan!
_ Tqva otia paWkoriam da qionia
esvanjias yviTel botebze gauSterda
mzera. _ SeiZleba guli wamivides, imitom,
rom yviTeli wreebi mitrialebs
TvalebSi. avRaneTSic yviTeli wreebi
damitrialda roca daviWeri, magram
Tqven nu SegeSindebaT!
_ ai, ras niSnavs gamocdileba! _ SeniSna
mamia cimintiam.
_ RmerTo, ra vaJkacia! _ aslukunda
qionia, romelic ver xvdeboda, rom
misi yviTeli botebi gulis wasvlis
mauwyebel TvalSi datrialebul wreebad
aRiqva otia paWkoriam.
_ ar unda gametana iaraRi saxlidan
da ar amixdeboda maSin caqvas cudi
sizmari! _ Tqva otia paWkoriam da gonis
dasakargad moemzada.
_ bedisweraa es yvelaferi!.. versad
wauxval bedisweras! _ SeniSna darejan
kvaracxeliam da gogi xarazias
beWze upwkina. _ adeqi axlave da gadamale
mag SaSxana sanam milicia mosula,
Torem kidev gaafuWeb rames, Seni
ambavi rom vici!..
poezia
eka qevaniSvili
poeti
eka Jurnalistia da am profesiisTvis damaxasiaTebeli
ukompromisoba da pirdapiroba mis leqsebSic
igrZnoba. poetis mTavari xibli ulmobeli gulwrfelobaa
_ lirikuli „me“ xSirad Tavadaa raime koniunqturis
Semadgeneli da Sesabamisad, mxilebis
obieqtic, xolo Tuki tabus arRvevs, arasodesaa
idealizirebuli. swored es simware atyvia aq warmodgenil
leqsebs. magaliTad, leqsSi „samoTxe. asociaciebi“,
erTi SexedviT, martivi xati warmoCindeba
_ sofeli, rogorc idilia _ magram sityva „iqneb“
(„iqneb esaa samoTxe“) Tavidanve momarTavs mkiTxvels,
eWvis TvaliT Sexedos suraTs. skefsisis mTavari mizezi
lirikuli gmiris ironizirebuli portretia _
Sinagani sicarieliT daavadebuli obivateli, romelsac
soflis idiliuri garemo xsnad eCveneba; sinamdvileSi,
am „idilias“ mxolod moixmars:
radgan _ yvelaferi iseTi bunebrivia,
rogorc ablabudis es qseli,
romelsac cota xans uyureb _ rogorc egzotikas
da mere Camowmend, rogorc mtvers.
ekas poezia ar iZleva pirdapir pasuxebs, Sors
dgas didaqtikuri tonalobisgan, magram ironia da
TviTironia, romelsac avtori mimarTavs, intuitiurad
mainc gulisxmobs moralur mijnas. eka erT-erTi
saukeTesoa maT ricxvSi, vinc socialur Tematikaze
muSaobs, Tumca am interesiT ar izRudeba.
eka qevaniSvili daibada 1979 wlis 23 ianvars. amJamad
aris radio Tavisuflebis reportiori. sxvadasxva
dros muSaobda gazeTebSi `rezonansi~, `axali
versia~, radioSi `mwvane talRa~ _ gadacemebis
avtorad da wamyvanad. gamocemuli aqvs ori poeturi
krebuli _ `Woria~ (~diogene~, 2006 weli), `aq nu
dadgebiT~ (`diogene~, 2010 weli). aris ramdenime literaturuli
konkursis (`wero~, lib.ge-s mier organizebuli
konkursis) priziori; literaturuli premia
`sabas~ orgzis nominanti poeziaSi.
92 cxeli Sokoladi
gulgriloba an arc ise
Cven axla didze didebi varT.
dilaobiT samsaxurSi gvagviandeba.
dedebi varT. mamebi gavxdiT.
jariskaci, mwerali, loTi, eqimi da maswavlebeli.
Sewuxebuli saxeebiT TveSi erTxel
morCilad vixdiT gadasaxadebs.
paraskevobiT lotos vTamaSobT.
vin marxvas icavs. vin ki ikidebs.
baRi da skola, rac SeiZleba prestiJuli,
ukeTesi, vidre Cven gvqonda, vidre SegveZlo.
rutina. vcocxlobT zigzagebiT.
vin qvesknelSia da vin mwvervalze.
nikos mesame Svili eyola, lea martoa, eka daSorda.
Sen ar gvaxsovxar.
zamTarSi _ zamTris kurortebze vxvdebiT axal wels,
zafxulSi zRvaze migvyavs ojaxi.
wesi _ wesia.
ucxoeTic moviareT _ Tuki ar gjera,
virtualur sivrces Caxede _
Cveni fotoalbomebis saTaurebi _ `parizi, vena...~
suraTebs TiTqmis aRar vbeWdavT,
dRes modaSi aRar aris CanTiT tareba.
Sen ar gvaxsovxar.
Cven didebi da garyvnilebi varT.
Cven didebi da gulgrilebi varT.
Cven Sen mkvdari ar gvinaxixar.
da Tavs rogorc SegviZlia, ise vimarTlebT:
rom Cven ar gvjera.
rom aravis unaxixar, rogor aRar xar.
rom Sen isic ki ver SeZeli, vinc cocxalia,
sakuTari kubos garSemo Semogekriba.
rom ar viciT sad movideT,
jvari sad davsvaT.
ZaliT giviwyebT,
TiTqos Tuki sityva sikvdils aRar vaxsenebT,
Cven agvcdeba,
CvenTan ar mova..
am zafxuls,
me da Cemma rva wlis gogonam
arcTu SemTxveviT, Sens quCaze CamoviareT.
ezos siRrmeSi dedaSeni ijda _ SavebSi.
gonebaSi misamZimrebis abdaubda winadadeba mivWermovWeri
da is iyo davapire karis SeReba,
mivxvdi, momekali unda Tavidan
da usityvod Semovtrialdi.
ianvris
arasodes miatovoT gogo zamTarSi.
yinulze fexi daucdeba.
sxvaze dayrdnobas SeCveuli, sadme
quCaSi,
xalxis Tvalwin ayiravdeba.
da grZel, Wrel windebs, rogorc
cxovrebas, ise gamofens.
muxli ra, muxli Sexorcdeba,
idayvic, kefac.
saZile abi _ oriT meti, oriT
naklebi
mokle sikvdilsac dauZvreba.
venebi. deda. Svili. RmerTi.
Zveli sqemaa.
arasodes gaadgaT fexi, roca yinavs.
brWyviala fifqad gadaiqceva _
miekroba cxviriT fanjaras.
da Tu sicive didxans gagrZelda,
darCeba ase, axali wlis dekoracia,
Camoxsna rom gadaaviwydaT.
arasodes waxvideT maSin, roca
bardnis.
roca gvacvia ise Tbilad,
erTmaneTis sxeulebis sunic ar
Jonavs.
nu waxvalT maTgan ianvarSi,
roca mkvdaria yvelaferi,
Cven ki ratomRac,
aqedan viwyebT axal weliwads.
ori kari
soflebSi saxlebs ori WiSkari aqvs,
erTi _ wina, Sesasvleli,
meore, ukana, gasasvleli.
pirveli saCvenebeli karia _ lamazi,
SeRebili.
zed TabaSiris Citebic
miumagrebiaT,
safosto yuTebic.
meore – morRveuli, dampali xisaa,
saketmoryeuli, frialebs.
pirveli ucxoebis karia,
Cacmul-daxuruli siarulis,
samsaxurSi wasvlis.
meore – maspinZlis,
saSinao flasebis, talaxiani
botebis.
pirvel karTan ucxos Sexvedrac
gixaria,
arafris grcxvenia.
meoresTan – RmerTma nu qnas,
gadagveyaros.
adamiansac unda hqondes ori aseTi
kari.
xan stumari iqneboda Tavis Tavis,
xan maspinZeli.
samoTxe, asociaciebi
SeiZleba, es aris samoTxe:
bavSvobis saxli. zafxulia.
ablabudebiT gavsebula fanjris
rafebi.
saxuravidan wvima wveTavs da Werze
xatavs Jangis figurebs.
moajirebs ki aqerclili saRebavi
alag-alag ufaravs rkinas.
logins dahkravs nestis suni,
kedlebs _ aryofnis.
sawolis qveS geguleba Zveli hamaki
_ damtverila.
axlarTul Tokebs acalkeveb,
TiTqos wasuli wlebi ginda
daalago, daaxarisxo.
axla gWirdeba is ori xe, sadac
gaabam.
erTi motyda, erTic gamxmara.
sxva ori xis Zebnas iwyeb. rac ar
dagirgavs,
ras ipovi, ras aRmoaCen.
SeiZleba, es aris samoTxe.
aq xom daRlili, dasasveneblad
moxvedi.
arafris sakeTeblad, arafris
mosasmenad.
tvinis gasarecxad.
rogorc RilebiT da aTasgvari
wvrilmaniT savse
Zveli zardaxSa, Tavi unda
daapirqvavo
da carieli isev daidga.
unda isev daibruno SegrZnebebi,
magaliTad, gikvirdes Citi,
diliT xis totze Camomjdari,
rogor giyveba qveynis ambavs.
gikvirdes, mamam rogor moTiba
sveli balaxi,
didi grova iRliaSi amoiCara
poezia
da gamokveba mTeli sakurdRle ase
martivad.
rom mzeze dawve, WianWvelebi
amogacocdnen tanze, cota xans
imogzauron _
mere gauSva da arc Sehyviro.
iyo dro, erTad bednierad
cxovrobdiT da
erTmaneTis ar geSinodaT.
SeiZleba esaa.
saRamoxans iwvimos da odnav
agrildes.
Rame ki dadges iseTi mSvidi,
sawolSi frTxilad gadatrialde _
am siCumeSi Cqamsac eqo aqvs.
SeiZleba aqaa samoTxe,
sadac ar gWirdeba codnis afiSireba.
wakiTxulis mokle Sinaarsi.
viRacaze ufro kargoba.
arc dekoratiuli kosmetika.
arc savarcxlebis koleqcia.
arc fexsacmelebis karada.
arc viaipi saSvi, SeSvebuli xar.
radgan _ yvelaferi iseTi bunebrivia,
rogorc ablabudis es qseli,
romelsac cota xans uyureb _
rogorc egzotikas
da mere Camowmend, rogorc mtvers.
SeiZleba esaa.
radgan Zveleburad gxvdeba nivTebi,
romlebic aRar gWirdeba, magram
giyvars.
radgan isini monawileobdnen
istoriaSi,
romelSic moxvdi.
radgan maTac axsovT da Cumad arian,
ar yayaneben.
erTguli mowmeebiviT dganan.
roca ginda, gamoiZaxeb am firsakravs
anda Ria baraTebis koleqcias,
nemsebis baliSs, saaTs _ guguliT.
zustad ar vici,
magram SeiZleba, esecaa samoTxe.
sadac Seni misvla uxariaT.
sadac SegiZlia siberemdec mixvide da
darCe.
cxeli Sokoladi 93
saubrebi abaJuris qveS
Cemi bebo _ nino ramiSvili
me dRemde vcxovrob im saxlSi,
romelSic iliko da nino cxovrobdnen
da romelSic davibade. CemTvis
es saxli-muzeumia, romelic
arc maSin mivatove, roca Cemi mSoblebi
sxvagan gadavidnen.
bolo periodSi marto me da nino
vcxovrobdiT aq. masTan erTad
viyavi sul _ saxlSi, samsaxurSi,
repeticiebze, gastrolebze. erTmaneTTan
gansakuTrebiT bolo 15
wlis ganmavlobaSi vmegobrobdiT
_ roca ilikos Semdeg marto dar-
Ca. mas Semdeg me viyavi misi TanaSemwe,
megobari, Svili, SviliSvili,
deda, ar vici, yvelaferi.
misi wasvliT Cems cxovrebaSi
iseTi sicariele darCa, rom Ti-
Tqos aRar vicodi, ra unda ga-
saubrebi abaJuris qveS
avtori nino suxiSvili
mekeTebina da visTvis mecxovra.
yovelTvis vcdilobdi, raRaciT
gamekvirvebina da mesiamovnebina
bebiaCemi. misi wasvlis mere ki, Zalian
gamiWirda. magram imis SegrZneba,
rom is dResac Cem gverdiTaa,
sul maqvs. rasac ar unda vakeTebde,
yvelafers TiTqos uxilavad
mas vuTanxmeb. zustad vici, ra moewoneboda,
ra ara da dRemde misi
azri CemTvis barometria. xSirad
vambob: bebiaCemi amas ase ityoda,
axla ase moiqceoda…
Zalian daxvewili gemovnebis
qali iyo. erTi saaTi undeboda
sarkesTan momzadebas, sanam saxlidan
gavidoda. repeticiebze
yoveldRe maRali quslebiT dadioda.
maxsovs, rogori gansaku-
Trebuli CanTebi da fexsacmelebi
hqonda, rogori Tavsaburavebi. Zalian
uyvarda samkaulebic: beWdebi,
sayureebi, samajurebi, bolomde
iyenebda am yvelafers.
bavSvobaSi Zalian miyvarda mis
karadaSi Zromiali. vicvamdi mis
fexsacmelebs, tansacmels, viqeqebodi
mis skivrSi. sarkis win videqi
misi samkaulebiT da princesobanas
vTamaSobdi. arasdros mibrazdeboda.
roca wamovizarde, sul giJdeboda,
rogor SeiZleba, erTi jinsiT,
erTi maisuriT da erTi Tmis
samagriT iaro da ise gaxvide saxlidan,
sarkeSi arc Caixedoo.
bolo wlebSi arafriT ar gaike-
Ta plastikuri operacia, saxe Za-
94 cxeli Sokoladi rubrikis sponsoria `borjomis wyaroebi~
lian danaoWebuli hqonda, magram
mainc ar undoda arc gadaWimva,
arc araferi. roca amis Sesaxeb
eubnebodnen, sul ana manianis sityvebs
ixsenebda: `nu malavT Cems
naoWebs, isini me Zalian Zviri damijda~.
ninoc sul ambobda, am
yvela naoWs dRe da ricxvi aqvso.
Cvens saxlSi yovelTvis Zalian
saintereso adamianebi ikribebodnen:
maxsovs, soliko virsala-
Ze xSiri stumari iyo Cveni, aseve
qeTevan maRalaSvili _ mas ninos
portretic aqvs daxatuli. kargad
maxsovs sesilia TayaiSvilic, romelic
quCis gadaRma cxovrobda
da aseve xSirad modioda CvenTan.
svamdnen Cais da uamrav saintereso
ambavs yvebodnen.
saocrad qvelmoqmedi iyo; am saxlSi
gamudmebiT viRac cxovrobda:
xan misi mkeravi, xan mamaCemis
gamzrdeli, romelic moxucda da
movla sWirdeboda, xan Cemi ZiZa…
xSirad epatiJeboda sadilad
Cvens meezoves, romelic axalgazrdobidan
am ezoSi muSaobs.
Zalian uyvarda xalxTan urTier-
Toba. miuxedavad imisa, rom erTi
SexedviT mkacri qalis STabeWdilebas
tovebda, Zalian Tbili da
mosiyvarule adamiani iyo.
profesiaSi ukompromiso da
momTxovni iyo: rogorc mocekvaveebis,
ise sakuTari Tavis mimar-
Tac, veravin gabedavda repeticiaze
dagvianebas. mocekvaveebi sul
formaSi unda yofiliyvnen. maSin,
ansamblis garda TiTqmis veravin
gadioda sazRvargareT da amitom
dass Zalian didi pasuxismgebloba
hqonda: mTeli msofliosTvis
gaecno da dadebiTad warmoeCina
saqarTvelo. es yvelaferi ki
xdeboda totalitaruli reJimis
periodSi, roca sul imis mtkiceba
giwevda, rom qarTveli xar da
ara rusi, da roca uamravi uSiSroebis
TanamSromeli dagyveboda,
oficialuradac da araoficialuradac.
xSirad ambobda xolme: me mebrZoli
var, mTeli cxovreba vibrZvio.
patara rom viyavi, sul mikvirda,
netav, ras ibrZvis es qali-meTqi,
magram mere mivxvdi, rom marTla
ibrZoda mTeli cxovreba, bolo
wuTamde ibrZoda…
maxsovs, 1990-iani wlebis
daswyisSi, im rTul periodSi, erT
dRes ar Cavardnila repeticia.
nino yoveldRe dadioda samsaxur-
Si, xelTaTmanebiT da qurTukiT
ijda da ase atarebda repeticiebs,
rac Zalian didi stimuli iyo ansamblisTvis.
gastrolebisas, qalaqidan qalaqSi
mogzaurobisas, xandaxan 10-12
saaTi gviwevda avtobusSi yofna.
nino erTi wuTiT ar moixreboda,
sariviT gamarTuli ijda: maRali
quslebiT, makiaJiT, asxmuli
sayureebiT da beWdebiT. arasdros
gagrZnobinebda, rom daRlili iyo.
amis Semxedvare, axalgazrdebs
ukve rcxvenodaT, rameze daewuwunaT.
me da ilikos bavSvobaSi arasdros
gvaZalebdnen, rom maTi saqme
gagvegrZelebina, saerTod ar
vizrdebodiT am ideiT, miaCndaT,
rom cekva TviTon unda mogindes
da ara viRacis gavlenis gamo.
roca gadavwyvite, rom Cemi Tavi
scenaze seriozulad gamomecada,
kai xani ver vumxeldi ninos. didi
pretenzia iyo es Cemi mxrdian 20
wlis asakSi da Zalian bevri muSa-
saubrebi abaJuris qveS
oba damWirda, sanam dass SevuerTdebodi.
90 wlis asakSic ki bunebiT axalgazrda
da novatori iyo, yovel-
Tvis Zalian uyvarda axalgazrdebTan
kontaqti. Cemi megobrebi
xSirad masTan saurTierTod ufro
modiodnen, vidre CemTan. bolo
periodSic, Cvens axal wamowyebebs
Zalian dadebiTad afasebda. sul
ambobda, ansambli ar aris cekvis
muzeumi, es aris cocxali organizmi
da unda viTardebodeso.
maxsovs, bolos rogor uxaroda:
vici, rom es yvelaferi saimedo
xelSiao. ambobda, me vici, rom
iliko geniosia da gaakeTebs imas,
rac me ver movaswario.
…
axla, roca kedlebze mis fotoebs
vuyureb, sul Tvalwin warmomidgeba
misi saocari feris, varskvlaviviT
anTebuli Tvalebi da sicocxliT
aRsavse gamometyveleba. amboben,
asakSi Tvali qrebao, mas ar Cauqra,
bolomde cocxali da xasxasa Tvalebi
hqonda; Zalian lamazi, Rrma
da TiTqos ukidegano…
rubrikis sponsori
cxeli Sokoladi 95
ecenzia
receptebi, receptebi...
(mcire kulinariuli piesa)
avtori diana anfimiadi
erT mSvenier dRes aiRo erTma kacma
Tixa, daasvela, mozila, kidev mozila.
mere scada da forma misca _ Tasi gamouvida,
ar moewona, forma Seucvala,
axla doqia, mere stviri, bolos mobezrda
TamaSi, Tavisnairi kaci gaakeTa
_ masala didi araferi, Tixa da wyali,
mere cecxlze gamowva, bolos suli
Seubera gasagrileblad, hoda, Tavisda
uneburad, suli Cahbera _ arada,
receptiT sul sxva rame unda gamosuliyo,
sxva xom araferi damimatebiao
_ recepts Caxeda, ara, TiTqos araferi.
daixara da is Tixa mosinja, romelic
gamoiyena _ mowiTalo niadagidan
WianWvela gamoZvra _ jer, erTi, mere
_ meore, mere mesame. amitomac ameria,
96 cxeli Sokoladi
Tqva man, arasdros ici, rad iqceva recepti
momzadebis mere.
da Tqva ufalma _ kargze ra mogaxsenoT,
magram ara uSavso da daisvena...
I Zebna
didi xania, aRar mjera receptebis,
didi xania, sul sxva rames vgegmav da
sul sxva gamodis. yvelaferSi asea. ar
amarTlebs es receptebi da momkali!
bebiaCemis receptiT, pediatri unda
viyo, bevri pacienti unda myavdes da
Svilebic _ blomad. Cemi megobris
receptiT, safrangeTis romelime
universitetis profesori unda gavxde
da zRvispira frangul qalaqSi
ezoianyvavilebianlamazWiSkriani sa-
xli mqondes. magram, kidev vimeoreb
_ ar amarTlebs es receptebiT cxovreba,
raRac ukeTesi gamodis, raRac
piriqiT. kulinariaSic asea _ rogorc
ar unda zustad daicva parametrebi,
ZiriTadad, is mainc ar gamova, rasac
receptis avtori gulisxmobda.
daaxloebiT leqsis Targmans hgavs,
SeiZleba Sedegi ukeTesic iyos, magram
ara iseTi, rogoric originalSi _
ai, aseTi winaswar gansazRvruli damokidebulebiT
daviwye kulinariuli
wignebis Zebna am ramdenime dRis win
_ kulinariuli wigni xom, saerTod,
receptebis mTeli krebulia, Sesabamisad,
rCevebisa da darigebebis mTeli
sabado. rogor aadvilebs cxovrebas,
Tavad warmoidgineT!
am bolo dros qarTul enaze gamocemuli
kulinariuli wignebis raodenobam,
xarisxma da vizualurma
mimzidvelobam sagrZnoblad imata,
xolo mkiTxveli da miznobrivi auditoria
am wignebs rom yovelTvis bevri
hyavda, es eWvmiutaneli WeSmaritebaa.
am wignebs kiTxuloben isinic, vinc
paviCze cxvirs ibzuebs da begbederi
uyvars, isinic, vinc mxolod im wignebs
kiTxulobs, romelTa mixedviTac
holivuduri filmebia gadaRebuli,
isinic, visTvisac literaturis momavali
samecniero fantastikaa da
isinic, visTvisac literatura didi
xania, mokvda.
davdivar wignis maRaziebSi, vekiTxebi
megobrebs, viqeqebi Cems sakuTar biblioTekaSi
_ veZeb wignebs, mizani ki
ori maqvs, erTi sazogado da meore
_ piraduli _ mainteresebs, rogor
ganviTarda qarTuli sagamomcemlo
biznesi am kuTxiT da meore _ deda Camodis
da minda rame axali, ucxo da
gemrieli davaxvedro. vnaxoT, ra gamomiva.
ohohoho, ramdeni ramea, xelebs
vifSvnet, priala furclebs vSli,
fotoebs vaTvaliereb: `didi wigni
cxobisaTvis“, `ojaxuri sadilebi“,
„saojaxo samzareulo“, „mxolod 5
ingredienti“, „sadili martivad“,
„sauzme martivad“, „vaxSami martivad“,
„qarTuli samzareulo“, „kulinariuli
enciklopedia“, „kulinaria damwyebTaTvis“,
„saojaxo samzareulo~,
„msoflio kulinariis TxuTmettomeuli“
da a.S. da a.S.
qarTveli klasikosis citata rom
moviparo, wignebze `nadirobis trfials
rom ityvian, swored isa var“,
Tumca arCevani usaTuod aqve unda
gavakeTo, imitom, rom paul celanis
zviad ratianiseuli Targmanebis wignisagan
gansxvavebiT, kulinariuli
wignebi sakmaod Zviri Rirs.
daviwyeb qarTuli samzareuloTi,
yvelaze metad ori wigni momwons _
„qarTuli samzareulo“ (bakur sulakauris
gamomcemloba) da msoflio
kulinariis seriaSi Sesuli qarTuli
kulinariis tomi (gamomcemloba „pa-
litra L”). pirvelisgan gansxvavebiT,
meore wignSi mcire kulturuli, istoriuli
da geografiuli mimoxilvaa,
qarTuli samzareulosTvis damaxasiaTebeli
produqtebis Sesaxeb
saintereso informaciis miTiTebiT.
saerTod, aucileblad unda aRvniSno
msoflio kulinariis es seria,
romelSic kerZebis receptebis garda,
sxvadasxva qveynis kulturul
Tu eTnokulturul Taviseburebebze
bevr sainteresos gaigeb. aseTi kuTxiT
danaxuli kulinaria kvlevisa Tu
dakvirvebis bevr saSualebas iZleva,
samzareulo xom, pirvel rigSi, kulturaa,
qveynis istoriis, eris migraciisa
Tu sxva mniSvnelovani cvlilebebis
lakmusi, iseve rogorc, ena.
franguli, italiuri, Cinuri, iaponuri,
berZnuli, arabuli, rusuli...
yvela tomi Zalian sainteresoa, yvela
minda! berZnuli samzareulos qar-
Tul enaze gamocemam xom saerTod, Zalian
gamaxara, romeli avarCio, mainc
romeli?! magram daica, „argentinuli
samzareulo“ _ arasdros ar mqonia
am qveynis kerZebTan Sexeba, arc arasdros
davinteresebulvar, hoda, amas
waviReb, isev Seni xaTriT, xorxe luis!
_ esec meore wigni Cems kalaTSi.
vagrZeleb Zebnas _ „vaxSami martivad“,
„sauzme martivad“, `sadili
martivad“ _ amas isedac vaxerxeb, ar
minda.
„kulinaria damwyebTaTvis“ _ arc
mTlad damwyebi meTqmis, ase rom, arc
amas waviReb, Tumca yvela es wigni
Zalian sasargeblo resursia, rebeka
jilpinis receptebis wignis Targmania
da damwyeb mzareuls marTlac Zalian
gamoadgeba, martivi da cnobili ker-
Zebis receptebi, saWiro rCevebi da
instruqciebi.
da ai, isic, mesame wigni Cems kalaT-
Si _ „didi wigni cxobisTvis“ (bakur
sulakauris gamomcemloba), comi Cemi
sisustea, amitom am wigns Sin aucileblad
waviReb.
kidev erTi wigni mimzers wignis Tarodan
macdurad _ „mxolod 5 ingredienti„
_ mimzidveli saTauria, esec
meoTxe wigni.
da bolo, mexuTe _ Tqma ar unda,
recenzia
yvelaze didi siamovnebiT Cveni ojaxis
wevrebisaTvis vamzadebT, amitom „saojaxo
samzareulo“ (bakur sulakauris
gamomcemloba) udavod gamomadgeba.
esec ase, Semdegi sadguri Cemi samzareulo.
II SemTxveviTi arCevani
aseTi rame movifiqre, alalbedze
gadavSli wigns da sadac movxvdebi, im
kerZs gavakeTeb.
1. „didi wigni cxobisaTvis“ (gemrieli
namcxvrebi da piris Casatkbaruneblebi):
sulakauris gamomcemlobis mier
momzadebuli es wigni qarTul Targmans
warmoadgens, sarCevi sakmaod
sainteresoa da receptebTan erTad
sxvadasxva saxis informaciasac iZleva
comis nairsaxeobebisa Tu sxvadasxva
dResaswaulebis Sesaxeb, am wignSi
Tqven gaigebT, Tu ra unda uSveloT
mimwvar namcxvars an weliwadis romel
dros ra unda gamoacxoT.
aq 250 swrafi, martivi Tu rTuli
receptia, aqve mocemulia xilis sezonuri
kalendari, namcxvrebi sxvadasxva
dResaswaulisa Tu wveulebisaTvis,
puri, pica, sxvadasxvagvari funTuSa
Tu Rvezeli. TiToeul kerZs siswrafis,
siiafisa da simartivis done aqvs
aRniSnuli, rac damatebiTi komfortia
mzareulisaTvis.
saerTo jamSi, mSvenieri SenaZenia
kulinariiT dainteresebuli adamianisTvis.
maS ase, viReb wigns, viTvli samamde
da vSli _ 108-e gverdze 2 namcxvaria,
me gogris namcxvars vaniWeb upiratesobas
da patara bloknotSi viwer, Tu
ra produqtebi unda davabaro zazas
supermarketSi _ produqti savsebiT
advilad saSovnelia. namcxvarSi gansakuTrebiT
bevri sanelebelia _ koWa,
javzi, dariCini, mixaki _ vfiqrob, rom
aromatuli unda gamovides.
2. mxolod 5 ingredienti; gemrieli
kerZebi umokles droSi _ (gamomcemloba
`palitra L” ):
uxvad dasuraTebul am wignsac
ucxoeli avtori hyavs _ reiCel lei-
cxeli Sokoladi 97
ecenzia
ni. piradad me, gamixardeboda, avtoris
Sesaxebac Tu gavigebdi rames,
vfiqrob, kulinariuli wignis Targmnisas
misi avtoris Sesaxeb mcire
reziumes darTva, cudi ar iqneboda.
sirTulis mixedviT klasifikacia
am wignSicaa mocemuli, kerZebi sakmaod
mravalferovania. Tumca unda
aRiniSnos, rom ingredientebis simcire
sulac ar umartivebs saqmes
ojaxis biujets, piriqiTac ki. am
mxriv saqme rTuladaa, radgan zogierTi
ingredienti an sul ar iSoveba
Cvens maRaziebSi, an kidev Zalian
Zviria. saerTo jamSi, Taviseburi
wignia, Tumca, ara Cemi favoriti.
recepts rac Seexeba, am wignisTvis
gamonaklisi gavakeTe da samjer gadavSale,
radgan zRvis wyalmcenareebis
Tu zRvis eSmakis moZebna Cems
Zalebs aRemateboda. „aromatuli
qaTami Semwvari pomidvriT“ _ kidev
ramdenime produqti daemata sayidlebis
sias.
3. „ saojaxo samzareulo“ _ ( bakur
sulakauris gamomcemloba)
am wignis, romelic agreTve Targmans
warmoadgens, winasityvaobaSi
gvafrTxileben, rom „yvela recepti
Semowmebulia kulinariul laboratoriaSi,
rac gamoricxavs Secdomas
ucnobi kerZis momzadebis dros“.
diapazoni aqac farToa _ salaTebi
da sauzmeuli, ojaxuri sadilebi,
Tevzi, bostneuli, deserti da sasmelebi.
saintereso da saWiro receptebia,
Tan qarTul garemosTan morgebuli,
es iseTi wignia, romelsac
namdvilad kargad gamoiyenebT.
wigns vSli _ buraxis wvniani _
SemTxveviTobac aseTi mesmis, arasdros
gamomiyenebia buraxi wvnianeb-
Si, ludi, kidev xo. _ sayidlebis sia
isev izrdeba.
4. „argentinuli samzareulo“ _
msoflio kulinariis seriidan, gamomcemloba
„palitra L“:
wignebis am seriaze Seyvarebuli
var. vecdebi, rom TandaTanobiT yvela
davabinavo Cemi kulinariuli wignebis
Taroze.
98 cxeli Sokoladi
argentina da imigrantebis kultura,
RirsSesaniSnaobebi, geografia,
gastronomiuli regionebi, ZiriTadi
produqtebi, samzareulos WurWeli,
tradiciuli sasmelebi, gauCoebi, mates
Cai, Sokoladi da sxva... SesaniSnavi
midgomaa kulinariasTan, radgan
nebismieri kerZis kulturuli Taviseburebis
gareSe ganxilva Tu amoxsna,
igivea, rac poeti _ biografiis
gareSe.
am wignidan Cemi, brmad SerCeuli,
58-e gverdze moTavsebuli dRis
kerZia „giso karero _ Cakos provinciis
tipuri kerZi _ Zalian ioli da
xelmisawvdomi, mas samfexa klasikur
qvabSi amzadebdnen, romelsac glexebi
oTxTvalaze Camokidebuls atarebdnen“-
mcireodeni warmosaxva da
es frazebi uceb gagaCens argentinis
romelime sofelSi...
5. qarTuli samzareulo _ bakur sulakauris
gamomcemloba
isev mSobliuri, mSobliuri da
yvelaze kargad nacnobi 90 kerZi.
am wignis momzadebaSi gamomcemlobis
partniori M/group-is restornebis
qselia, xolo konsultanti _
am restornebis qselis mzareuli _
SoTa dvaliSvili, rac, rogorc winasityvaobaSi
gvpirdebian, agvacilebs
`kerZis momzadebisas daSvebul
Secdomebs“.
wignis „meniu“ tradiciulia: salaTebi,
Tevzeuli, civi da cxeli
kerZebi, wvniani, sousebi da mwnili,
comeuli da desertebi, _ SesaniSnavi
fotoebi kidev erTxel gaZlevs
saSualebas iamayo qarTuli kulinariis
saganZuriT.
am wignidan vamzadeb „kalmaxs broweulis
sousSi“ _ Cemi sayvareli
broweuli, Cems dRevandel, SemTxveviT
arCevans namdvilad ar vemduri.
III _ Sedegebi
cxovrebaSi pirvelad zustad mivyevi
receptebs, arc erTi grami
meti, arc erTi grami naklebi, dro,
ingredientebi _ vcade yvelaferi
receptis mixedviT gamekeTebina.
Sedegad, dedas vaxvedreb _ ugemrieles
kalmaxs broweuliT, sous-
Si broweulis garda, xaxvi, wiTeli
Rvino, limonis wveni, saxamebeli da
pilpili gamoviyene, ise, rogorc
wignma maswavla _ Zalian gemrieli
Tevzi gamovida, Tumca, sxva dros,
roca wigns aRar gamovcdi, vfiqrob,
rom cotaoden dariCinsac davumateb,
wesiT, pilpilsa da Rvinos unda
mouxdes.
buraxis wvniani _ cota ucnauri
kerZia, mdogvi da buraxi, Saqari da
marili saintereso miqss qmnis, saqonlis
xorcsa da kvercxs araJani
da kama (mTeli ori kona) acocxlebs.
kargi eqsperimentia, Tumca, ar vfiqrob,
rom Cemi xSiri da sayvareli
kerZebis aTeulSi Seviyvano.
„aromatuli qaTami Semwvari pomidvriT“
_ Cveulebrivi, standartulad
gemrieli kerZia, tradiciuli
menius moyvarulebs moewonebaT,
aromatuli Zmari da rehani _ sul
odnav xibls matebs pomidvrisa da
Semwvari qaTmis cnobil SeTanxmebas,
es kerZi bavSvebisTvis moamzadeT,
rogorc wesi, maT ar uyvarT kulinariuli
eqsperimentebi.
argentinuli kerZi Zalian noyieri
da mawieria _ xorci, barda, wiwaka,
lobio, gogra, kartofili, xaxvi,
stafilo _ es yvelaferi erT qvabSi,
saneleblebiT Sekmazuli da cxlad
morTmeuli _ WeSmariti gauCoebis
sadilia.
da bolos, dRevandeli dRis gvirgvini
_ gogris namcxvari _ saocrad
aromatuli da mSvenieri _ koWa, mixaki,
javzi, dariCini, dafquli nuSi,
gogris Tesli, forToxlis wveni,
gogra _ gemoebis mTeli Taigulia.
am namcxvars aucileblad gavakeTeb
kidev erTxel.
IV morali
zogjer mza receptebi sasurvelia,
zogjer saWiro da zogjer aucilebelic,
imis mixedviT, kviris romeli
dRea da ra axali ambiT iwyeba im
dRis sainformacio programebi.
V farda
ecenzia
ukanaskneli romantikosi
`SimSilis misamReri~
avtori Jan-mari gustav le klezio
gamomcemloba `agora~
1
frangi mwerali Jan-mari gustav
le klezio dRes ukve samocdaTormeti
wlisaa da ormocamde wignis
avtoria, magram rom ara 2008 wels
misTvis miniWebuli nobelis premia,
saeWvoa, mis saxels CvenSi vinmesTvis
rame eTqva. Tumca nobelis
premiamac ver uSvela iseT saxelebs,
rogorebicaa vislava Simborska,
dario fo, Joze saramago, imre
kertesi an Tundac doris lesingi...
_ Cvenma mkiTxvelma maTze Zalian
cota ram an, saerTod, araferi
icis. rogorc Cans, markesis Semdeg
sabolood warsuls Cabarda is dro,
roca nobelis komiteti, TiTqos
mxolod adasturebda, rom ama Tu
im mwerals SemTxveviT rodi gae-
Tqva saxeli mTel msoflioSi. asea
Tu isea, le klezio bednieri gamonaklisi
aRmoCnda. ramdenadac vici,
dRes ukve SegviZlia am mwerlis ori
wigni wavikiTxoT qarTulad. axla
swored mis bolo romanze unda vi-
100 cxeli Sokoladi
saubroT, romelsac `SimSilis misamReri~
hqvia da romelic qarTulad
ia bersenaZem Targmna.
2.
Zveli WeSmaritebaa: Tu ginda
mweralze ase Tu ise srulyofili
warmodgena Seiqmna, misi yvela
nawarmoebi unda waikiTxo. am bednierebas
yovelTvis moklebuli
viyaviT. CvenSi dRemde iSviaT gamonaklisad
rCeba imgvari Tanmimdevruloba,
rogoric Tavis droze
ivane maCabelma gamoiCina Seqspiris
Targmnisas, an iseTi, rogoriTac
vaxtang WeliZe miudga hemingueis
nawarmoebebis Targmnas.
le kleziom Tavisi pirveli romani
1963 wels gamoaqveyna; `SimSilis
misamReri~ misi jerjerobiT bolo,
meTvramete romania. gansxvavebiT
sxva Targmanebis umravlesobisgan,
romlebic dRes CvenSi elviseburi
siswrafiT gamodis da, romlebic
xSirad araprofesionalizmiTa da
ugemovnobiT gamoirCevian, qarTuli
`SimSilis misamReri~ namdvilad
xarisxiani namuSevaria, Tumca, ar
vici, Cvenma mTargmnelma maincdamainc
es teqsti ratom SearCia sa-
Targmnelad, radgan am wigns Seu-
Zlia Cveneburi inteleqtualebis
erTgvari msubuqi dabneuloba gamoiwvios.
oRond ara imitom, rom
`SimSilis misamReri~ joisis romanebiviT
gansakuTrebiT rTuli aRsaqmelia.
swored rom piriqiT.
3.
Sevecdebi ganvmarto, ras vgulisxmob.
nobelis premiis komitetma mis-
Tvis Cveuli lakoniurobiT le klezio
daaxasiaTa rogorc axali mimar-
Tulebebis Semqmneli, visi wignebic
gvitaceben poeturi TavgadasavlebiTa
da grZnobiTi eqstaziT; mwerali,
romelic adamianis arss ikvlevs
rogorc gabatonebuli civilizaciis
miRma, ise mis farglebSic.
es marTlac asea, magram ara `Sim-
Silis misamRerSi~.
Tu wigni ukve waikiTxeT, dame-
TanxmebiT, rom grZnobebs, romlebic
romanSia aRwerili, saerTo
araferi aqvT eqstazTan da, rasakvirvelia,
arc gasacodavebuli
ltolvilebis parizidan nicisken
gadaadgilebaa poeturi Tavgadasavali.
erTi sityviT, visac Jan-mari le
klezios `SimSilis misamReris~ garda
sxva nawarmoebi ar waukiTxavs,
advili SesaZlebelia frangi mwerali
axali mimarTulebebis Semqmnelad
ki ara, piriqiT, Tanamedrove
kulturuli situaciidan saerTod
`amovardnil~ erTgvar arqaistad
miiCnios da imedgacruebulma wigni
gverdiT gadados.
4.
davazustoT:
ara mgonia, damabnevel STabeWdilebas
is garemoeba tovebdes,
rom romani meore msoflio
omis wina periods da Tavad omis
epoqas aRwers. erTi rusi mwerlis
moswrebuli TqmiT, evropul
literaturasa da xelovnebas
ar SeuZlia isev da isev ar daubrundes
meore msoflio omsa da
holokosts, iseve rogorc, Tavis
droze ar SeeZlo kvlav da kvlav
ar dabruneboda troas oms. meore
msoflio omsac hyavs Tavisi
aqilevsebi, odisevsebi, eneasebi,
Tavisi briseida-kresidebi da
ugzo-ukvlod Caxocili usaxelo
falangebi. amitom Tua, rom miuxedavad
zRva literaturis arsebobisa,
es Tema dRemde ver amowura,
vTqvaT, iseTma seriozulma Tanamedrove
frangma mweralma, rogoricaa
patrik modiano.
es gasagebia.
ucnauri sxva rame Cans. `SimSilis
misamRerSi~ movlenebi patara
gogos TvaliTaa danaxuli da mis
gancdaSi gamotarebuli. aq aris
abuasa da SviliSvilis saTuTi
urTierTobac, aris patara gogonebis
Tavdaviwyebuli megobrobac,
sqesis gaRviZebac, siyvarulic;
mere TvalnaTliv dainaxavT da
igrZnobT mTeli am lamazi bavSvuri
samyaros gafermkrTalebisa da
sabolood gaqrobis guldasawyvet
suraTsac, ojaxis gakotrebas, ga-
Wirvebas, ltolvilebis svlas samxreTisken...
romanSi aravis klaven, ar ismis
tyviamfrqvevebis jeris xisti
tkaca-tkuci da bombdamSenebis
motorebis avismomaswavebeli zuzuni,
saerTod ver naxavT mZafri
vnebaTaRelviT Sepyrobil adamianebs,
maT gauwonasworebel qcevas,
Secdomebs, borgvas, konvulsiebs,
tragedias... magram ver SeigrZnobT
verc im specifikur, mxolod
XX saukunisTvis damaxasiaTebel
situacias, romelic totalurad
aucxoebs, vTqvaT, kamius persona-
Js an gulzidvamde mihyavs sartris
gmiri. arc formiT da arc SinaarsiT
mwerali TiTqos arc TviTon
cdilobs da arc Cven gvaiZulebs
aRwerili movlenebidan erTi mimarTulebis
daskvnebi gamovitanoT,
ganvazogadoT da Tanamedrove
msoflios erTmniSvnelovnad uimedo
mdgomareoba gavacnobieroT,
Tundac ise, rogorc amas qarTulad
ufro xSirad Targmnil miSel
uelbekis teqstebis kiTxvisas vake-
TebT.
erTi kritikosis TqmiT, romanis
kiTxvisas, etelis ojaxis bedi gvexmareba
istoriuli krizisis arsis
gaazrebaSi, xolo Tavad istoriul
kriziss saaSkaraoze gamoaqvs ojaxis
problemebi da aCqarebs mis dacemas.
es azri SeiZleba sxvagvaradac
gamoiTqvas: erTi ojaxis kerZo
istoria ar rCeba rogorc raRac
yuradRebis araRirsi, uintereso,
arafriT gamorCeuli ambavi.
mwerali TvalnaTliv gvaCvenebs
adamianTaTvis Cveul umweobasa da
windauxedaobas moaxloebuli katastrofis
wina dReebSi, bavSvobis
mSvidobiani cxovrebis efemerulobas
da sitkboebas; gangaSis gancdis
zrdasTan erTad sul ufro xel-
Sesaxebi xdeba drois warmavlobis
mwvave SegrZneba.
`SimSilis misamRerSi~ movlenebs
TiTqos daRlili, Camavali
mzis Suqi anaTebs. Txrobis manera
tradiciulia, naTeli, daxvewili
da es yvelaferi qarTuladac SesaniSnavad
JRers _ iseTi gancda
giCndebaT, TiTqos moulodnelad
didi xnis unaxav sayvarel qals SexvdiT...
5.
am grZnobas ver gagifermkrTalebT
is garemoeba, rom parizis
okupacia da viSis reJimis politika
naCvenebia ara, ase vTqvaT, tradiciulad,
anu moqmedebiT, aramed
marSal petenisa da misi kabinetis
mier miRebuli samarcxvino brZanebulebebis
dokumenturi sizustiT
citirebuli teqstebiT.
verc is, rom romanSi ar aris arc
siyvarulis eSmakoba, arc kacis
kvla, arc uimedo qalis oxvra, arc
amnezia, arc wyalSi gadavardna da
arc sxva ram masebis gulis mosafxani
iaffasiani xerxi;
rogorc ilia WavWavaZe ityoda,
amgvari ram aq ar aris.
ar aris arc alen rob-gries Tavis
droze friad novatoruli da
zustad aseTive xarisxiT gulis
SemaRonebeli Sozizmi; arc natali
sarotiseburi adamianuri grZnobebisa
da fsiqikuri reaqciebis
umciresi niuansebis dausrulebeli
da detaluri aRwerebi; arc
Jan JenesTvis damaxasiaTebeli da
frangi inteleqtualebis mier Tavis
droze didad naqebi uCveulo
uceremonioba da pilpili; arc
miSel uelbekis Seubralebloba
da mkrexeloba da arc frederik
begbederisTvis Cveuli skandaluroba.
didi xnis unaxav sayvarel adamianTan
Sexvedris sinanulnarev
tkbil gancdas araferi agimRvrevT
_ arc maskulturuli sisuleleebi
recenzia
da arc modernistuli siRrmeebi.
da Tu sakuTari gulisTvis yuris
dagdebis unari jer kidev ar dagikargavT,
aRmoaCenT, rom miuxedavad
amdeni drois gasvlisa, am qals
arc momxibvleloba daukargavs,
arc gracia, arc siRrme... da isev
gizidavT. magram...
magram dros mainc wauRia raRac
mniSvnelovani, raRac mouxelTebeli.
didi xnis gasvlis Semdeg ganaxlebuli
siyvaruli grilia. Tqven
veRar igrZnobT Tavdapirvel Tavdaviwyebas.
da bolos, Tavs veRar
daaRwevT saidanRac mosul aseT
azrs:
es yvelaferi marTlac kargia,
magram amgvar Temebze amgvarive
maneriT xom sul sxva epoqaSi dawerili
mravali kargi wigni wagvikiTxavs
da ufro meti kargi filmi
gvinaxavs?!
sakmarisia dRes es imisTvis, rom
frangebma cocxal klasikosad migiCnion,
xolo SvedeTis akademiam
nobelis premia moganiWos?
es kiTxvebi SeiZleba ritorikulad
da, albaT, uadgilodac
miiCnios man, vinc Tanamedrove
frangul mwerlobas mxolod
qarTuli TargmanebiT ar ecnoba,
magram eWvi maqvs, rom savsebiT
kanonzomieri iqneba im inteleqtualisTvis,
romelmac fukosa
da deridas saxelebiT keWnaobaSi
ukve sakmao ostatobas miaRwia,
magram visac Jan-mari le klezios
saxeli aqamde bevrs arafers eubneboda.
6.
frangul mwerlobas iseTi droc
axsovs, roca erTdroulad cxovrobdnen
da werdnen, erTi mxriv,
mopasani, emil zola da oqtav mirbo
da, meore mxriv, bodleri, malarme,
verleni da rembo. erTdroulad
iwereboda da qveyndeboda rogorc
naturalizmamde misuli realisturi
meTodiT Seqmnili Sedevrebi,
ise TiTqmis ezoTeruli simbolisturi
poeziis araCveulebrivi nimuSebi.
cxeli Sokoladi 101
ecenzia
realistursa da simbolistur
msoflaRqmebs Soris arsebuli Seurigebeli
winaaRmdegoba da, miuxedavad
amisa, maTi erTdrouli arseboba,
axla franguli literaturis
sidiadis xazgasasmelad da misTvis
morigi xotbis aRsavlenad ar gamixsenebia.
saqme is aris, rom am vi-
Tarebas SeiZleba sxva kuTxidanac
SevxedoT:
imis gasaazreblad, ratom ver
eguebodnen simbolistebi TavianT
Tanadroul sazogadoebas, ratom
zaravdaT ase Zlier e.w. masobrivi
obivatelis batonoba, mozeime
filisteroba da kmayofili da
agresiuli meSCanoba, ratom moi-
Txovdnen xelovanis `spilos Zvlis
koSkSi Caketvas~, erTi sityviT,
ratom iyvnen darwmunebulni, rom
xelovneba mxolod xelovnebisTvis
arsebobda, _ ai, yovelive amis asaxsnelad
ukeTesi saSualeba, vidre
imave mopasanis, zolasa da mirbos
kiTxvaa, Zneli warmosadgenia.
Tu gindaT gaigoT, sagangebod
ratom arTulebda simbolisti poeti
Stefan george Tavisi isedac
rTuli nawarmoebebis aRqmas, ratom
cdilobda misi wignebi masobriv
mkiTxvels ar Cavardnoda xel-
Si, oqtav mirbo unda waikiTxoT,
romelic ZiriTadad swored am `masobrivi
mkiTxvelis~ zne-Cveulebebs
aRwerda.
`SimSilis misamRerSi~ le klezioc
aRwers XX saukunis 30-iani
wlebis franguli burJuaziis zne-
Cveulebebs; romanSi sakmaod didi
adgili eTmoba e.w. salonur saubrebs,
romlebsac etelis mSoblebis
salonis mudmivi stumrebi mar-
Taven. amitom iqneb zemoxsenebuli
sqema amjeradac gamogveyenebina
anu iqneb am saubrebSi gamovlenili
mTeli es filisteruli uxamsoba,
Citirekioba, sixiste, Seuwynarebloba
da radikaluroba erTgvarad
imis asaxsnelad gamodges, ratomaa,
vTqvaT, miSel uelbeki aseTi
pesimisti da ratomaa misi romanebis
mTavari gmiri yovelTvis absoluturad
xelmocaruli, mudam
102 cxeli Sokoladi
daRvremili, raRac Taviseburad
nacrisferi tipi gamokveTilad
arajansaRi iumoris grZnobiT?
magram saamisod le klezios
aklia is, rac, vTqvaT, mirbos mki-
Txvels maSinve TvalSi xvdeba: mZafri
siZulvili kmayofili da agresiuli
meSCanobis mimarT.
etelis TvaliT danaxuli aleqsandre
erTi Tavqariani da, Ziri-
Tadad, amis gamo Seumdgari avantiuristia;
igi mTeli cxovreba
memkvidreobiT miRebuli qonebis
raRac saeWvo proeqtebsa da gabankrotebuli
sawarmoebis aqciebSi
CadebiT iyo dakavebuli, vidre
yvelaferi ar gaaniava. TviT
iseTi naZirlebic ki rogorebic
arian Smeni da klodios taloni,
TavianTi simdabliT axlosac ver
mivlen mopasanis an mirbos mier
daxatul burJuebTan. magram ara
imitom, rom le klezios ostatoba
aklia, ubralod, mas burJuaziis
mokrZalebuli xiblis gadmocema
ara aqvs miznad dasaxuli.
igi ar cdilobs cxovrebis `mar-
Tali~ suraTebi daxatos. Tavisi
msoflgancdiT mas SatobrianTan,
Jerar de nervalTan da Teofil
gotiesTan ufro meti aqvs saer-
To, vidre realistebTan. erTi
rusi mTargmnelis TqmiT, le klezio
ukanaskneli romantikosia.
swored es aris ucnauri da swored
aman SeiZleba Cveneburi inteleqtuali
daabnios, radgan...
7.
radgan man icis, rom filip solersis
legendaruli `tel kelis~
Semdeg Tanamedrove dasavluri
kulturis poststruqturalistur-postmodernistul-dekonstruqtuisturma
dinebam swored
franguli inteleqtualuri sivrcidan
aiRo saTave;
radgan Cveneburi inteleqtuali
mudam cdilobs romis papze ukeTesi
kaTolike gamoCndes;
radgan CvenSi uimedod moZvelebulad
iTvleba teqsti, naTargmni
Tu qarTulad dawerili, Tu masSi
ver ganiWvriteba interteqstualuroba,
kolaJis an nonseleqciis
principi, ormagi Tu dominanturi
kodi, mutopia, doksa, rizoma, epistema...
ar vici, acnobierebs Tu ara ia
bersenaZe, rom nebsiT Tu uneblieT,
mis mier Targmnil le klezios
`SimSilis misamRers~ SeuZlia
kargi gakveTili Cautaros gonier
adamians, raki es ukanaskneli naxavs,
rom arsebobs Tanamedrove
frangi mwerali, romelic sruliadac
ar wers ise, rogorc Cven
warmogvidgenia, rom XXI saukune-
Si unda werdes evropeli da Tan
frangi mwerali.
aseTi gakveTilis miRebis Semdeg,
albaT, imis gamokvlevac aRar iqneba
rTuli saqme, rom Tavis droze,
le klezio tols aravis udebda
eqsperimentatorobaSi;
rom 1963 wels JorJ perekis,
anri miSos, miSel biutoris, miSel
fukosa da Jil deliozis Tayvanismcemeli
ocdasami wlis mwerlis
mier gamoqveynebulma pirvelive
modernistulma romanma maSinve
miiRo Teofrast renodos premia
da gonkurebis premiis nominanti
gaxda;
rom 70-iani wlebis bolodan,
panamis indielebTan gatarebuli
oTxi wlis Semdeg, le klezio uars
ambobs novatorul Ziebebze da mis
SemoqmedebaSi umTavres adgils
ikavebs Tanamedrove civilizaciis
winaSe mdgari adamianis dramatuli
bedi;
rom moyolebuli 70-iani wlebidan
le klezio, saerTod, iSviaTad
imyofeba safrangeTSi da ZiriTadad
mesame samyaros qveynebSi cxovrobs;
rom rogorc romantikoss Seefereba,
le klezioc Tanamedrove
dasavluri civilizaciisa da momxmarebluri
sazogadoebis Tanmimdevruli
kritikosia. erTi mkvlevris
TqmiT, misi Semoqmedebis leitmotivad
SeiZleba miviCnioT idea imis
Sesaxeb, rom indieli da afrikuli
tomebis warmomadgenlebi ufro me
tad imsaxureben uflebas adamianebad
iwodebodnen, vidre feSenebeluri
megapolisebis mcxovreblebi.
`isini ukanaskneli Tavisufali
adamianebi arian, _ wers erTgan le
klezio, _ xolo Cven monebi varT,
es savsebiT cxadia. Cven monebis samyaroSi
monebis cxovrebiT vcxovrobT,
xolo panamis indielTa
tomma dRemde SeinarCuna Tavisufleba.
maT ician is, rac mxolod
Tavisufali adamianebisTvisaa xelmisawvdomi~;
rom erT Tavis iSviaT interviuSi
le klezio ambobs: `Cven aRar varT
iseTi gulubryviloebi, rogorebic
sartris epoqaSi viyaviT, da
aRar SegviZlia gvjerodes TiTqos
romans SeuZlia cxovreba Secvalos.
dRes mwerals mxolod Tavisi
politikuri uZlurebis konstatireba
SeuZlia. sartrs, kamius, dos
pasoss an steinbeks rom kiTxulobT,
xedavT, rom am mwerlebs swa-
ბიზნეს და საგადასახადო დავები
სამეწარმეო
კორპორაციული სამართალი
შრომის სამართალი
mdaT adamianis daniSnulebisa da
literaturis Zalauflebisa. Cven
es rwmena davkargeT. Tanamedrove
literatura _ uimedobis literaturaa~.
da, me mgoni, amis Semdeg aRarc
imis gacnobiereba gaWirdeba, rom
postmodernistuli mgrZnobiaroba
SeiZleba im formiTac vlindebodes,
rogorc es le klezios SemoqmedebaSi
vlindeba, da rom, am
TvalsazrisiT, sinamdvileSi, araviTari
CarCoebi da SezRudvebi ar
arsebobs, Tu Cven TviTon ar warmovidgenT
maT arsebobas.
8.
dabolos, kidev erTi ram.
le klezio saTofeze ar ekareba
parizis literaturuli klanebis
`saintereso~ cxovrebas, ar iZleva
interviuebs; verc mis wignebsa
da verc mis cxovrebaSi Tqven
ver dainaxavT da verc igrZnobT
ჩარგეიშვილის საადვოკატო დარბაზი
მისამართი: ვაჟა-ფშაველას 15ა ოფისი 28ა. ქ.თბილისი
ტელ: (+995 32) 237 93 00
ფოსტა: info@chargeishvili.ge
ვებ-გვერდი: http://www.chargeishvili.ge
სამოქალაქო სამართალი
სისხლის სამართალი
(ეკონომიკური დანაშაულები)
ადმინისტრაციული სამართალი
recenzia
veraviTar wrials, veraviTar epataJis
moxdenis survils, veravi-
Tar keklucobas an dabali gemovnebis
mkiTxvelis gulis mogebis
mcdelobas, rac, vTqvaT, zogjer
TvalSi geCxirebaT imave filip
solersis, frederik bregbederis
an Tundac miSel uelbekis wignebisa
da interviuebis kiTxvisas
da, rac sxva arafers isaxavs miznad,
Tu ara publikis yuradRebis
miqcevas. le klezios urCevnia
TavisTvis mSvidad icxovros,
weros imaze da ise, razec unda da
rogorc unda da Tavis wignebs Tavad
miandos gzis gakafva mkiTxvelis
gulisken.
Tqveni ar vici da me yvelaze metad
mainc is mikvirs, rom amis gamo
mis wignebs odnavadac ar gasWirvebiaT
mkiTxvelTa gulebisken mimavali
gzis migneba.
nugzar muzaSvili
cxeli Sokoladi 103
ecenzia
ieriqonis vardi
ramdenime dRis win gamomcemloba
`saunjem~ gamosca germaniaSi mcxovrebi
qarTveli avtoris, katia voltersis
romani `ieriqonis vardi~.
literaturis moyvarulebi tyuilad
nu daiwyebT imaze fiqrs, SegxvedriaT
Tu ara misi saxeli da gvari
perioduli presis furclebze,
radgan is debiutantia da sajarod
pirvelad unda wardges mkiTxvelis
winaSe.
am SinaarsiT saintereso da vizualurad
sada, daxvewili wignis
garekani poloneli da qarTveli dizainerebis
erToblivi namuSevaria.
garekanze gamosaxuli foto ki mogzaurobiTa
da fotografiiT gatacebul
cnobil ebrael bioqimikoss,
pol. k. laius ekuTvnis, romelmac
mis sanacvlod, simbolurad, wignis
erTi egzemplari iTxova. `ieriqonis
vardi~ sul male gamoCndeba wignis
maRaziebSi da didi imedi maqvs, qar-
Tveli mkiTxveli mas interesiT gaecnoba.
104 cxeli Sokoladi
`ieriqonis vardi~
avtori katia voltersi
gamomcemloba `saunje~
amboben, wignebs adamianebiviT
TavianTi bediswera dahyvebao. am
TvalsazrisiT arc `ieriqonis vardia~
gamonaklisi. misi dabadeba (gansakuTrebiT
qarTul enaze) dRemde
daujereblad miaCnia avtors. daaxloebiT
erTi wlis win, sruliad
moulodnelad, katiam romanis wera
Tavis myudro, Sua saukuneebSi daarsebul
patara germanul qalaqSi
daiwyo, oRond, rogorc Tavad ambobs,
`inglisurad da Zalian gaubedavad~
(profesiiT saerTaSoriso
samarTlis specialists, manamde
wignTan mxolod literaturis siyvaruli
akavSirebda). Semdeg TavisiT,
Zaldautaneblad ganviTarda siuJeti;
erTimeoris miyolebiT gaCndnen
gmirebi da rodesac teqstma metnaklebad
srulyofili saxe miiRo,
jer inglisel literaturaTmcodne
megobrebs gaugzavna wasakiTxad,
mere germaniaSi mcxovreb qarTvel
megobrebsac gaando. maqsimalistma
qarTvelebma mas saswrafod mosTxoves
romanis qarTulad Targmna. idea
avtorsac moewona da maleve daiwyo
muSaoba, magram aq kidev erTi ucnauroba
moxda: mSobliuri ena ise Tamamad
SeiWra TargmanSi, ise Secvala
calkeuli frazebi, dialogebi da
nawilobriv Sinaarsic, rom bolos
avtorma gadawyvita, wignisTvis damoukidebeli,
`qarTuli statusi~
mieniWebina. ase daibada ori `ieriqonis
vardi~ _ qarTul da inglisur
enebze.
dameTanxmebiT, Cvens droSi avtorisgan
did gambedaobas moiTxovs
literaturaSi `sasiyvarulo romaniT
Semobijeba~, radgan msgavsi Sinaarsis
nawarmoebis mimarT mkiTxveli
Tavidanve undoblad da ironiuladac
ki aris ganwyobili. Tumca, darwmunebuli
var, `ieriqonis vardis~
SemTxvevaSi sxvagvarad iqneba saqme.
pirvelive frazebis wakiTxvis Semdeg,
romanis erT-erTi personaJis
sityvebiT rom vTqvaT, `metis xilva
gwadia, metis Secnoba~ da rac ufro
Rrmad eflobi wignis SinaarsSi, miT
metad ixiblebi mwerlis mier cocxlad
daxatuli scenebiT da dajereba
giWirs, rom xelSi romelime
cnobili mwerlis ki ara, debiutanti
avtoris wigni giWiravs.
siuJeti umTavresad Tanamedrove
inglisSi viTardeba, ufro konkretulad
ki mis dedaqalaqsa da aRmosavleT
midlendis erT-erT `ferwerul~
sofelSi, ubralo fenidan
gamosuli, magram ukve warmatebuli
msaxiobis, `Tavgadakluli socialistis~,
eli belamisa da warCinebuli
gvaris warmomadgenlis, solene
darmond draqsis gansacdelebiT
savse, zogjer sasowarkveTamde misuli
siyvarulis fonze. Tumca gamijnurebuli
wyvilisTvis yvelaze
Znelad gadasalaxavi barieri saku-
Tari cxovrebis wessa da zneobriv
principebze uaris Tqmaa da ara
klasebs Soris jer kidev arsebuli
winaaRmdegobis daZleva, romelic
romanis sxva gmirebis erTmaneTTan
urTierTobaSi aSkarad igrZnoba. am
ukanasknel problemas ise zustad
da sworad xedavs yvelafer amisgan
erTi SexedviT Sors mdgomi ucxoeli
avtori, rom TviT ingliselTa
komplimentsac imsaxurebs. ai, ras
ambobs romanis inglisuri versiis
redaqtori, scenaristi piter barnsi:
`am arcTu mcire moculobis romanSi
ucxoeli avtoris mier zedmiwevniT
sworadaa danaxuli dRevandeli
inglisi. avtori sent
egziuperis msgavsi lakonurobiTa
da dakvirvebulobiT axerxebs britanuli
sazogadoebis sxvadasxva
klasebis warmomadgenelTa saocrad
zust daxasiaTebas. is gasocari sizustiT
inarCunebs im gansxvavebul
kilos, metyvelebis stils, leqsikur
marags, romliTac britaneTSi
esoden gansxvavdebian erTmaneTisgan
sxvadasxva klasis warmomadgenlebi~.
guldasawyvetia, rom `gansxvaveba~
sametyvelo enaSi, romelzec batoni
arnsi saubrobs, qarTulSi mkveTrad
ver warmoCinda. Tumca am `xarvezs~
mSvenivrad avsebs dramond draqsis
jorjianuli stiliT nagebi ruxi
qvis sasaxlis, misi antikvaruli lampebiT
ganaTebuli oTaxebisa da egzotikuri
mcenareebiT savse ulamazesi
zamTris baRis, aseve ser riCard darlingtonis
saxasiaTo Cacmulobisa da
`ZviradRirebul skola-internatebSi
naswavli~ personaJebis daxvewili manerebis
aRwera. am erTob Zvelmodur,
momxiblav, Tumca TiTqos adgilze
gayinul atmosferos TavianTi koloritulobiT
acocxleben nawarmoebis
ucxoeli personaJebic: temperamentiT
aRsavse katalonieli diva nuria
puigbert oreiana da amerikeli
rokeri _ xalisiani da daudgromeli
gabriel riisi.
SeuZlebelia mkiTxvels mxedve-
lobidan gamorCes mwerlis daxvewili,
qarTul-inglisuri `mariliT~
Sezavebuli iumori da musikaluri
gemovneba. mTel romans, SeiZleba
iTqvas, fonad gasdevs sworad Ser-
Ceuli, situaciis Sesaferisi klasikuri
musika; kulinariaSi kargad Caxeduli
avtoris damsaxurebaa wignSi
aRwerili madisaRmZvreli `gastronomiuli
suraTebic~: `sada, TeTr
faifurze mwvaned moxasxase salaTis
furclebze giSris mZivebiviT elavda
zeTisxili; mownul kalaTaSi Cafenili
qaTqaTa xelsaxocidan madis
aRmZvrelad iWvriteboda Tbili Cabata,
romlis gverdiTac Cems mzrunvel
maspinZels xeliT damtvreuli
oqrosferi parimijano miedga namceca
langriT~.
dabolos, minda yuradReba erT
ucnaurobazec gavamaxvilo, rome-
recenzia
lic zustad ar vici, avtoris damsaxureba
ufroa Tu romanSi moTxrobili
ambisa: es aris saocrad cxadi
SegrZneba vardis da siZvelis surnelisa,
romelSic sasiamovnod exvevi
nawarmoebis kiTxvisas; es aris SegrZneba,
romelsac literaturis moyvarulebs
aniWebda (an dRemde aniWebs)
inglisuri literaturis `pirveli
ledis~, jein ostinisa da debi bronteebis
romanebSi gayursva.
girCevT, aucileblad waikiTxoT
`ieriqonis vardi~. is Tqvenamde
kvlavac moitans viqtorianuli epoqis
surnels, oRond Txrobis axleburi
maneriT, da, rac mTavaria, sul
sxva qveyanaSi dabadebuli axali
avtoris, katia voltersis saxeliTa
da gvariT.
ina arCuaSvili
cxeli Sokoladi 105
wignebi
`mister samleris planeta~
sol belou
mTargmneli: gvanca jobava
gamomcemloba: `inteleqti~
gamocemis weli: 2012
fasi: 10 lari
ebrauli warmomavlobis amerikel
mwerals, sol belous (1915-2005)
adreuli namuSevrebis gamoqveynebisTanave
XX saukunis udidesi romanisti
uwodes.
sol belous 1975 wels `pulitceris~,
xolo 1976 wels literaturis
dargSi nobelis premia
gadaeca. amasTan, igi erTaderTi
romanisti mweralia, romelmac
erovnuli premia samjer miiRo,
erT-erTi romanisTvis `mister samleris
planeta~.
jois kerol outsi werda: `mister
samleris planetis~ finali imdenad
Zlieria, rom gvibiZgebs dauyovnebliv
xelaxla mivubrundeT romans,
radgan kiTxvis procesSi SevicvaleT
da mxolod misi finalis gagebis
Semdeg vxvdebiT, rom wigni jer
kidev ar wagvikiTxavs~.
`dakarguli biWi da
sxva moTxrobebi~
Tomas vulfi
gamomcemloba: `artanuji~
gamocemis weli: 2012
fasi: 8 lari
cnobili amerikeli romanistis
Tomas vulfis Sedevri _ `dakarguli
biWi~ qarTulad pirvelad
106 cxeli Sokoladi
aTeuli wlebis win iTargmna, Semdeg
mas mohyva ramdenime mo-
Txroba, romlebic literaturul
periodikaSi daibeWda. krebulSi
Sesuli TxzulebaTa umetesoba
ki sagangebod am gamocemisTvisaa
Targmnili.
Tomas vulfi avtoria saqveynod
cnobili wignebisa _ `saxls moxede,
angelozo~, `droisa da mdinaris
ambavi~, `klde da ablabuda~,
`Sin veRar dabrundebi~. mis Semoqmedebas
sxvadasxva dros maRali
Sefaseba misces gamoCenilma mwerlebma
_ uiliam folknerma, jek
keruakma, rei bredberim da filip
rotma.
`Tu~
radiard kiplingi
gamomcemloba: `inteleqti~
gamocemis weli: 2012
fasi: 3 lari
radiard kiplingis Sedevri `Tu~
pirvelad mis krebulSi _ `jildoebi
da feriebi~ 1909 wels gamoCnda.
`Tu~ qarTul enaze pirvelad murman
lebaniZem Targmna, romelsac
gasuli saukunis 90-ian wlebSi
maia naTaZisa da kote yubaneiSvilis
Targmanebic mohyva. `inteleqtis~
mier gamocxadebuli
konkursis Sedegad ki damatebiT
Tormeti Targmani SeirCa da mki-
Txvels saSualeba aqvs, srulad
gaecnos am leqsis yvela qarTul
versias.
`napoleoni. erTi cxovrebis
sabediswero momentebi~
Jan tiulari
mTargmneli: marina balavaZe
gamomcemloba: `agora~
gamocemis weli: 2012
fasi: 10 lari
`iseT gegmebs momaweren, romlebic
arasdros mqonia; gaCndeba kiTxva,
msurda Tu ara msoflio batonoba.
didxans imsjeleben imis gasarkvevad,
Cemi absoluturi Zalaufleba
da TviTneburi qmedebebi Cemi
xasiaTidan gamomdinareobda Tu
gaTvlebis Sedegi iyo, Cemi dausrulebeli
omebi Cemi surviliT
warmoebda Tu dacvis saSualeba
iyo. am yvelafridan ki Seiqmneba
legenda, romelsac Cems cxovrebas
daarqmeven~.
napoleoni
frangebi amboben, napoleonze imdeni
wigni daiwera, ramdeni dRec
misi gardacvalebidan gavidao. moralur
da politikur mecniereba-
Ta akademiis wevrma, napoleonis sazogadoebis
sapatio prezidentma,
Jan tiularma ormoci weli Sealia
napoleonis biografiis kvlevas da
araerTi fundamenturi naSromis
gamocemis Semdeg, sazogadoebas
SesTavaza wigni, romelic warmoadgens
am legendaruli pirovnebis
cxovrebis erTian analizs, rac
scildeba ubralo biografiis Car-
Coebs.
პირველი ქართული ღვინის გზამკვლევი
უკვე იყიდება
“ლიტერატურული კაფეების” ქსელში:
“წიგნის სახლი” - პეკინის #31
“ლიტერატურული” - ბამბის რიგი #7
“ლიტერატურული” - აბაშიძის #22
“ლიტერატურული” - თარხნიშვილის #2
წიგნის მაღაზიებში:
“სანტა ესპერანსა” - სანკტ-პეტერბურგის #12
“ლიგამუსი” - ჭავჭავაძის გამზ. #32
“წიგნები ვაკეში” - ფალიაშვილის #66
“პროსპეროს ბუქსი” - რუსთაველის #34
“დიოგენე” - აფაქიძის #9
ღვინის მაღაზიებში:
“la Maison de vin” - შარდენის #18
“ვინოთეკა” - კოტე აფხაზის #33
“ღვინის სახლი”
• პეკინის #45
• ლესელიძის #55
“ხარება” - რუსთაველის #50
“ხოხბის ცრემლები” - სიღნაღი,
ნიკოლოზ ბარათაშვილის #18
“ღვინის სამყარო” - ლაღიძის #2
შატო მუხრანის ღვინის მაღაზია - მეიდანზე
სასტუმროებში:
“რჩეული”
• ბათუმი, ჟორდანიას #31
• სიღნაღი, აღმაშენებლის #6
• ქუთაისი, გრიგოლ ხანძთელის #21ბ
• თელავი, ჭავჭავაძის გამზ. #154
“შერატონი “
• თბილისი, თელავის #20
• ბათუმი, რუსთაველის #28
“სიტადინი” - თავისუფლების მოედანი #4
მაღაზიაში:
“შემოქმედებითი სტუდია ემელი” -
თუმანიანის #15
გალერეები:
წიგნის გალერეა, რუსთაველის #11
ცისფერი გალერეა, რუსთაველის #11
ეროვნული გალერეა, რუსთაველი #3
“საქართველოს ფოსტის” ჯიხურების ქსელში
დამატებითი ინფორმაციისათვის დაგვიკავშირდით:
ტელ: + 995 32 2471005
მედია ჰაუსი დეკომი
wignebi
`eleqtroTaoba~
mari beqauri
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2012
fasi: 6.90 lari
`marTalia, `litvur voiaJSi~ ase
wers, magram me mgonia, rom mari
beqauris proza erotikuli ki ara,
gulwrfelia.
me ki gulwrfeloba literaturaSic
iseve miyvars, rogorc _
cxovrebaSi da rogorc ar unda
warimarTos misi literaturuli
cxovreba, yovelTvis siamovnebiT
wavikiTxav maris moTxrobebs.
saerTod, Zalian mainteresebs qar-
Tveli prozaikosi qalebi, radgan
maTi teqstebi ufro moulodnelia
xolme CemTvis, vidre poeti qalebis
emociebi da mari beqauris gambedaobam
ki dasawyisSive gamakvirva
da gamaxara.
maSinve, rogorc ki es avtori gavicani,
mivxvdi, rom Tanamedrove
literaturul process iseTi
gansxvavebuli da gamorCeuli xma
Seemata, rogoric gansakuTrebiT
miyvars _ Tan mxiaruli da Tan Zalian,
Zalian sevdiani...~
daTo turaSvili
mari beqauris moTxrobebis krebuli
`eleqtroTaoba~ 10 moTxrobas
aerTianebs, esenia: `debi~, `iakobi~,
`lev~, `litvuri voiaJi~, `Cemi mezoblebi
da megobrebi~, `am bavSvs~,
108 cxeli Sokoladi
`saxli dedesTvis~, `eleqtroTaoba~,
`bavSvoba~, `rogoric sinamdvile-
Sia~, `AS THE SQUARES OF HOPSCOTCH~.
`avtoportreti wignebis fonze~
zaal samadaSvili
gamomcemloba: `diogene~
gamocemis weli: 2012
fasi: 7.90 lari
`avtoportreti wignebis fonze~
zaal samadaSvilis bolo wlebis
Canawerebs aerTianebs.
`me xom im adamianebs, im suraTebs
da im xmebs vixseneb, romlebmac
didi roli Seasrules pirovnebis,
saxelad `zaal samadaSvilis~ CamoyalibebaSi.
me xan viRacasaviT
vwer, xan viRacasaviT vlaparakob,
xan viRacasaviT viqcevi da mere gonebas
vZabav, rom davadgino _ vin
aris is viRac? jon lenoni, tomas
vulfi Tu mamaCemi... ~
`15 saukeTeso qarTuli moTxroba~
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2012
fasi: 6.90 lari
Tu gsurT, Tvali miadevnoT Tanamedrove
qarTul prozas, `15 saukeTeso~
idealuri megzuria. krebulSi
Sesulia 2010 wels qarTul literaturul
presaSi da krebulebSi gamoqveynebuli
moTxrobebidan Ser-
Ceuli 15 saukeTeso moTxroba.
TiToeuli maTgani, amave dros,
aris nominanti premiisa `wlis
saukeTeso moTxroba~, romelsac
`bakur sulakauris gamomcemloba~
wels ukve meeqvsed gadascems sami
saukeTeso moTxrobis avtors.
`mkiTxveli unda mokvdes~
jaba zarqua
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli: 2012
fasi: 6.90 lari
`mkiTxveli unda mokvdes~ samecniero-fantastikis
Janrs ganekuTvneba.
moqmedeba viTardeba momavalSi, XXII
saukunis dasawyisSi. msoflio orad
aris gayofili _ mesame raixis imperia
da mcire saxelmwifoebi, romelTagan
erT-erTia varmStadi. iseve rogorc,
imperiaSi, postrevoluciur armStadSic
xalxs erovnuli propagandiT
kvebaven. ori reJimi arsiT erTmaneTs
hgavs, Tumca erTi ramiT mainc
gansxvavdeba _ varmStaduli reJimi
unikaluria msoflio diqtatorul
reJimebs Soris, radgan iq adamianebis
morCilebas wignebis saSualebiT
cdiloben da maT ganaTlebul monebad,
reJimis msaxurebad gadaqcevas
axerxeben kidec. TiTqos yvelaferi
rigzea da imperia varmStadis samxedro
aneqsias ar Cqarobs... Tumca, es
mxolod siCumea qariSxlis win! imperiis
erT-erT gamorCeul mecniers
veragi gegma aqvs SemuSavebuli _ mar-
Tuli amboxis Teoria, romlis praqtikuli
ganxorcielebac varmStadSi
daigegmeba; xolo Tu eqsperimenti
gaamarTlebs, `Tavisufali, meamboxe
adamianis~ cneba warsuls Cabardeba.
`mebrZolTa klubi~
Cak palaniki
mTargmneli: nika samuSia
gamomcemloba: `diogene~
gamocemis weli: 2012
fasi: 9.90 lari
Cak palanikis pirveli romani `mebrZolTa
klubi~ 1996 wels gamoqveynda.
1999 wels devid finCerma
wignis mixedviT imave saxelwodebis
cnobili filmi gadaiRo.
`arsad iseTi cocxali ar xar, rogorc
`mebrZolTa klubSi~. aq mxolod
Sen da Seni metoqe xarT, sardafis
centrSi naTuris qveS dgaxarT
sxva mebrZolebiT garSemortymuli.
`mebrZolTa klubSi~ gamarjvebas
an marcxs mniSvneloba ar aqvs. `mebrZolTa
klubi~ carieli sityvebi
araa. xedav pirvelad mosul tips,
aSkarad viRac utrako cingliania.
gadis eqvsi Tve da igive tipi qvisgan
gamokveTili ggonia, ukve aRarafris
eSinia da Tavdajerebulia.
`mebrZolTa klubSic~ ismis xmauri
da xvneSa, rogorc sportdarbazSi,
oRond aq garegnobaze aravin zrunavs.
aqac ismis isteriuli wamoZaxilebi,
rogorc eklesiaSi da, roca
kviras SuadRiT iRviZeb, Tavs gadarCenilad
grZnob~.
`stamboli _ mogonebebi da qalaqi~
orhan famuqi
mTargmneli: Tamar alfeniZe
gamomcemloba: `diogene~
gamocemis weli: 2012
fasi: 13.90 lari
`nebismieri adamiani cxovrebaSi
erTxel mainc svams kiTxvas Tavis
იგრძენით თავი ისე, როგორც საკუთარ სახლში
ისტამბულის ზღვისპირა სასტუმრო გლორინაში!
ხელმისაწვდომ ფასად
wignebi
arsebobasTan, arsebobis arsTan,
dabadebis adgilisa da drois mniSvnelobasTan
dakavSirebiT. ra azri
devs, netav, maincdamainc msoflios
am wertilSi, drois am monakveTSi
Cvens movlinebaSi? samarTliania,
Tu ara, rom latariis bileTiviT
Semxvda es ojaxi, qveyana, qalaqi,
romelic unda Semyvareboda da
gulwrfelad Semiyvarda kidec. xandaxan
Tavs ubedurad vgrZnob, rom
davibade daqucmacebuli imperiis
nangrevebsa da mtverSi, siRaribis
da sevdisgan gaxunebul da dangreul
stambolSi _ am dros ki Sinagani
xma meubneba, rom gamimarTla~.
orhan famuqis `stamboli _ mogonebebi
da qalaqi~ 2003 wels gamoqveynda.
es avtobiografiuli wigni
cnobili romanistis erT-erT
saukeTeso nawarmoebad iTvleba.
glorinahotel.com.tr; Tel: 00902164491657
cxeli Sokoladi 109
sicocxlis bankebi
„gasuli wlis bolos erTma teqnologiurma
gardatexam kvlevebis nakadi
da eTikur sakiTxze debatebis qariSxali
gamoiwvia“ _ werda Jurnali
Science 1999 wlis dekemberSi. kvleva,
romelic gavlenianma Jurnalma wlis
umniSvnelovanes samecniero gardatexaTa
nusxaSi Seiyvana, biolog
jeims tomsons ekuTvnoda, uiskonsin-medisonis
universitetidan. swored
man miagno embrionuli Rerovani
ujredebis Senaxvisa da gamravlebis
xerxs 1998 wlis noemberSi.
es ar iyo erTi Cveulebrivi samecniero
aRmoCena: am Temaze mkvlevarebi
wlebis ganmavlobaSi muSaobdnen,
Tumca 1981 wels Tagvebze Catarebuli
eqsperimentis Semdeg axali araferi
upoviaT. 1998 wels ki msoflio
samecniero wreebma gaiges, rom Turme
adamianis embrionuli Rerovani
ujredebis gamoyofa da Semdgomi gamravleba
SesaZlebeli yofila.
110 cxeli Sokoladi
kvlevaSi Rerovani ujredebis
„saswaulmoqmedebaze“ iyo saubari.
mecnieris TqmiT, am ujredebis unikaluri
Tviseba is iyo, rom maT organizmSi
arsebuli nebismieri ujredis
Canacvleba da maTi funqciebis
Sesruleba SeeZloT. aqedan gamomdinare,
SesaZlebeli xdeboda iseTi
daavadebebis mkurnaloba, romelic
manamde inkurabelur paTologiad
miiCneoda.
is iyo da is _ am aRmoCenis Semdeg
embrionuli Rerovani ujredebi
mecnierTa umTavresi kvlevebisa da
msjelobis sagani gaxda mTel msoflioSi.
erTi mxare maT unikalur
potencialze saubrobda: am ujredebs
aqvT Tviseba, „gadaiqcnen“ zrdasruli
adamianis nebismier ujredad.
Tumca azrTa sxvadasxvaobas maTi
miRebis gza iwvevda _ am ujredebis
wyaro xelovnurad ganayofierebuli
embrionia da maT misaRebad saWiroa
embrionis ganadgureba. aqedan gamomdinare,
amerikisa da evropis samecniero
wreebSi mkacri debatebi
daiwyo imis Sesaxeb, Tu ramdenad dasaSvebia
embrionuli Rerovani ujredebis
gamoyeneba.
dilema sakmaod didi iyo: erTi
mxriv eTikuri sakiTxi idga, xolo
meore mxriv iseTi daavadebebis
gankurnebis SesaZlebloba, rogoricaa:
parkinsonis daavadeba, zurgis
tvinis dazianebebi, alcheimeri, Rvi-
Zlis paTologiebi, gulis iSemiuri
daavadebebi da a.S.
ufro farTo davis sagani gaxda
e.w. fetaluri Rerovani ujredebi.
Tu embrionuli Rerovani ujredebis
misaRebad embrionis ganadgurebaa
saWiro, fetalur ujredebs 10-12
kviris nayofis, legaluri abortis
Sedegad „moipoveben“: Tumca am xerxma
bioeTkurTan erTad religiuri
xasiaTis winaaRmdegobac gamoiwvia,
Sesabamisad, maT samkurnalod ver
iyeneben.
am fonze saWiro xdeboda Rerovani
ujredebis miRebis iseTi wyaros
moZieba, rom arc eTikuri sakiTxebi
darRveuliyo da sabolood SesaZlebeli
gamxdariyo maTi samkurnalod
gamoyeneba. didi xnis kvlevebis Semdeg
mecnierebma miagnes Rerovani
ujredebis kidev erT wyaros _ axal-
Sobilis Wiplaris anu placentarul
sisxls. aRmoCnda, rom axalSobilis
Wiplaris sisxli mdidaria Rerovani
ujredebiT. garda amisa, am ujredebs
gamravlebisa da diferencirebul
ujredad garaqmnis didi potencialic
gaaCnia.
am aRmoCenam safuZveli Cauyara
sxvadsxva daavadebis mkurnalobis
axal mimarTulebas: eqimebma Wiplaris
sisxlis Rerovani ujredebis gamoyenebiT
daiwyes Tavisa da zurgis
tvinis dazianebebis, Saqriani diabetis,
cerebruli damblis mkurnaloba.
Tumca manamde saWiro gaxda, Seqmniliyo
iseTi dawesebulebebi, sadac
Wiplaris sisxlis Senaxva iqneboda
SesaZlebeli. Sedegad msoflios mraval
qveyanaSi, maT Soris, saqarTveloSi,
specialuri bankebi gaCnda.
arsebobs Wiplaris sisxlis orgvari
banki: sajaro da kerZo.
sajaro bankebSi mSoblebi Svilebis
Wiplaris sisxls usasyidlod
gascemen. Sedegad es sisxli bankis
sakuTreba xdeba da mas, saWiroebisamebr,
awvdian laboratoriebsa da,
klinikebs. sajaro bankebSi Senaxuli
Rerovani ujredebiT sargebloba
nebismier adamians SeuZlia, Tumca
didi problemaa jer Tanxvedri donoris
moZieba da Semdgom sakmaod
maRali Rirebuleba, rac dReisaTvis
15-50 aTasi evros farglebSi meryeobs.
Wiplaris sisxlis kerZo banki sajarosagan
imiT gansxvavdeba, rom mSoblebi
aq Svilebis Wiplaris sisxls
garkveuli gadasaxadis safasurad
inaxaven. Sesabamisad, aq Senaxuli Rerovani
ujredebi banks ar ekuTvnis
da maTi gamoyeneba mxolod donoris
ojaxis wevrebs SeuZliaT.
kerZo da sajaro bankebis Tvisebrivi
gansxvaveba maT Soris dapirispirebis
mizezic gaxda. sajaro
bankebi acxadeben, rom sadReiso
CvenebebiT kerZo bankSi Senaxuli
Wiplaris sisxlis gamoyenebis alba-
Toba aris 1:200. Tumca albaToba matulobs,
Tu gaviTvaliswinebT, rom
Wiplaris sisxli ara marto Tavad am
Cvils gamoadgeba momavalSi, aramed
mis dedmamiSvilsac,.
sajaro bankebi sadReisod metad
mniSvnelovania sisxlis simsivnuri
daavadebebis samkurnalod. amave
dros, aRdgeniT medicinaSi Seucvlelia
kerZo bankebSi Senaxuli axalSobilis
sakuTari Rerovani ujredebi.
Tu sadReisod regeneraciuli medicinis
warmatebebsa da eqsperimentuli
da klinikuri kvlevebis Sedegebsac
gaviTvaliswinebT, aRmoCndeba,
rom arc ise Soreul momavalSi, sul
10-15 weliwadSi SesaZlebeli iqneba
sakuTari Wiplaris sisxlis ujredebis
warmatebis gamoyeneba gulis
daavadebebis (mag. miokardiumis infarqtis,
gulis ukmarisobis, gulis
mankebis), arteriebis stenozis (Seviwroebis),
I tipis Saqriani diabetis,
iSemiuri insultis, Tavisa da zurgis
tvinis travmebis, neirodegeneraciuli
daavadebebis, mag. parkinsonis
daavadebis, alchaimeris daavadebis
dros, nerv-kunTovani daavadebebis
dros, mag. gverdiTi amiotrofuli
sklerozis, aseve gafantuli sklerozis
dros, RviZlis cirozis dros,
arTrozebis dros. ase, rom sul mcire
klientTa 70-80% mainc isargeblebs
momavalSi sakuTari Wiplaris
sisxlis Rerovani ujredebiT.
avtori levan kvirWiSvili
cxeli Sokoladi 111
promo
dedoba saCuqrad
`ah, Tqven baqodan rekavT? orsuladaa? Zalian kargi, gilocavT~, _ milocvis Semdeg vano mgalobliS-
vili pacients damatebiT daniSnulebas aZlevs, me ki vxvdebi, rom intervius dasawerad kargi dasawyi-
si maqvs. azerbaijaneli qalbatoni erT-erTia im asobiT pacientidan, romelsac male dedobis ocneba
Tbilisis `reproduqciuli medicinisa da uSvilobis centris~ daxmarebiT auxdeba. klinika 2001 wlidan
funqcionirebs da kavkasiis regionSi erT-erT wamyvan samedicino dawesebulebas warmoadgens. centrSi
Svilosnobis aRmdgeni unikaluri operaciebi keTdeba, pacientebs ki uSvilobis diagnostikis `oqros
standartad~ aRiarebuli meTodiT _ fertiloskopiiT mkurnaloben.
klinikis samedicino xelmZRvaneli, profesori vano mgalobliSvili da misi da eqimi-reproduqto-
logi manana mgalobliSvili eqimebis ojaxidan arian. 7 da-Zmidan yvela eqimia, es arCevani ki, albaT, ga-
rkveulwilad mamis, biZina mgalobliSvilis profesiamac ganapiroba. biZina mgalobliSvili afxazeTis
damsaxurebuli eqimi da mTavari fsiqiatri, medicinis mecnierebaTa kandidati iyo. saubars swored misi
pirovnebiT da ojaxis `samedicino istoriiT~ viwyebT.
112 cxeli Sokoladi
vano mgalobliSvili: Cvenma
mSoblebma Tbilisis samedicino
universiteti daasrules da e.w.
ganawilebiT soxumSi moxvdnen.
afxazeTSi swored im dros iwyeboda
fsiqiatriis ganviTareba,
mama fsiqiatriuli saavadmyofos
mTavar eqimad dainiSna da faqtobrivad,
safuZveli Cauyara fsiqiatrias
afxazeTSi. 20 wlidan am
Tanamdebobaze muSaobda da saintereso
is aris, rom miuxedavad
am nomenklaturuli Tanamdebobisa,
komunisturi partiis wevri
arasdros yofila. marTalia, amis
gamo problemebic hqonda, magram
Zalian principuli pirovneba iyo
da partiaSi mainc ar Sedioda.
mamam saqarTveloSi pirvelma gaxsna
nevrozebis ganyofileba da,
praqtikulad, pirveli nevrozologic
iyo.
manana mgalobliSvili: mama namdvili
inovatori iyo. im dros,
roca fsiqiatriuli klinika
yvelaze uaryofiT asociaciebs
iwvevda, roca sulierad avadmyofebs
loginze abamdnen da galia-
Si svamdnen, mamas ganyofilebaSi
absoluturad sxva situacia sufevda.
pacientebi Tavisuflad
gadaadgildebodnen, arc igrZnoboda,
rom es fsiqiatriuli klinika
iyo. saRamoobiT imarTeboda
cekvebi, kinos Cveneba, hqondaT
televizori, video... mamam danerga
musikaluri Terapiis kursic
da pacientebs am inovaciuri
meTodiT mkurnalobda. jer kidev
maSin hqonda videomonitoringis
sistema. mokled, es iyo
patara, gansxvavebuli qalaqi...
mere ki klinikaSi fsiqiatriuli
muzeumic daaarsa.
vano mgalobliSvili: mamam, romelic
Tavadac cnobili mecnieri
da 40-mde naSromis avtori iyo,
sxvadasxva eqsponatebi Seagrova:
cnobili qarTveli fsiqiatrebis
portretebi, maTi mniSvnelovani
naSromebi, pirveli mkurnalobis
meTodebi da xelsawyoebi da am
yvelafers Tavi erTad mouyara
da Seqmna unikaluri muzeumi,
romelic saqarTveloSi fsiqiatriis
ganviTarebas asaxavda.
maT, vinc afxazeTSi cxovrobda,
biZina mgalobliSvili axsovT,
rogorc patrioti, romelsac
udidesi avtoriteti hqonda...
manana mgalobliSvili: es adamiani
iyo Zalian Tavisufali
azrovnebis mqone pirovneba, absoluturad
gansxvavebulad uyurebda
yvelafers, SemoqmedebiTad.
werda leqsebs, iyo publicisti,
yvela mniSvnelovan movlenaze
aqveynebda sakuTar pozicias. ar
arsebobda raime movlena, rom mas
sakuTari Sexedulebebi ar daefiqsirebina,
sazogadoebrivad
aqtiuri iyo yovelTvis.
uyvarda yvelaferi gansxvavebuli,
gansakuTrebuli da amis
saukeTso magaliTi Cveni saxli
iyo, auzebiT, kalmaxebiT, oqros
TevzebiTa da dekoratiuli ixvebiT.
vano mgalobliSvili: mamas fotoebis
gadaReba itacebda da patara
saxelosnoc hqonda. afxa-
promo
zeTis omis dros mTel qalaqSi
wyali ar modioda, Cven ezoSi
wyaro gvqonda, romelic, sxva-
Ta Soris, omis dasrulebis Semdeg
ratomRac daSra. dRe-Ramis
nebismier dros soxumelebi am
wyarosTan iyridnen Tavs. mama
yvelas fotoebs uRebda da ambobda:
omi rom damTavrdeba, Tqveni
fotoebis gamofenas movawyob da
am wyaroSi wylis nacvlad Rvino
wamovao.
manana mgalobliSvili: xSirad
iqceoda ase: ambobda raRac warmoudgenelze,
unda gavakeToo.
xSirad mikvirda, amas rogor apirebs-meTqi,
magram rasac ityoda,
imas aucileblad asrulebda. darwmunebuli
var, rom im wyaroSi
SeZlebda wylis nacvlad Rvinis
gaSvebas.
didi marani gvqonda da omis
dros, roca dabombva iwyeboda,
mezoblebi iq imalebodnen, mama
ki Tavisuflad idga aivanze,
arasdros damalula da arc qalaqi
dautovebia. 23 seqtembers
velaparake bolos. Tqva, rom
tyviebi pirdapir ezoSi cviva
da praqtikulad frontis xazze
vcxovrobo. wesiT, unda meTqva
wamodi-meTqi, magram ver gavubede.
is amas Seuracxyofad miiRebda.
amis mere ukve kavSiri aRar
gvqonia. 27 seqtembers mokles.
aguZeraSi ucnobi qalebi miiyvana
gemTan manqaniT, meore gzaze
rom mibrunda, zustad maSin daxvrites.
mamis gavlena iyo Tqveni da Tqveni
da-Zmebis profesiuli arCevani?
yvelani eqimebi xarT...
vano mgalobliSvili: me sul
sxva gza mqonda arCeuli. swavla
Tbilisis samxatvro akademiaSi
unda gamegrZelebina. 5 Tve koba
gurulis saxelosnoSic vmuSaobdi,
Tumca zustad im periodSi
xarkovis samedicino institutis
reqtori gvestumra. batoni zadaroJni
mxatvrobiT iyo gatacebuli
da Tavadac bevri koleqcia
cxeli Sokoladi 113
promo
hqonda. Cemi naxatebis naxvis Semdeg
miTxra: xatva isedac ici,
niWic gaqvs da xate, magram eqimobas
swavla unda da CemTan unda
wamoxvideo. ase radikalurad
Seicvala Cemi bedi da movxvdi samedicinoze.
manana mgalobliSvili: mamis
mxridan zewola arasdros yofila.
me Tavidanve vfiqrobdi,
rom eqimi unda vyofiliyavi, es
Zalian bunebrivi iyo. Tanac, im
dros eqimis profesia didi popularobiT
sargeblobda. same-
114 cxeli Sokoladi
dicino fakultetze uzarmazari
konkursi imarTeboda da iq Cabareba
Zalian prestiJuli iyo.
reproduqciuli medicinis mimarTulebis
arCeva ram ganapiroba?
vano mgalobliSvili: ginekologiaSic
SemTxveviT movxvdi.
xarkovis samedicino institut-
Si akademikos griSenkos Sevxvdi.
swored misi gavleniT avirCie
mean-ginekologia. mere soxumSi
gavagrZele muSaoba da dasavleT
eqimebi da-Zma mgalobliSvilebi
saqarTveloSi pirveli eqoskopiis
aparati Camovitane. axla
eqoskopia Cveulebrivi ambavia,
1985 wels ki soxumis samSobiaro
saxlisTvis namdvili inovacia
iyo. amis Semdeg amerikelma eqimebma
ruseTSi pirveli invitro
ganayofierebis gakeTeba dagegmes.
es iyo moskovi-Cikagos proeqti,
samedicino centri ki soWSi
unda gaxsniliyo, sadac amerikelebis
miwveviT gavagrZele muSaoba.
am centrSi gaCndnen sabWoTa
kavSiris pirveli invitro bavSvebi,
romlebic axla ukve daojaxebulebic
ki arian. amasobaSi Cemi
Svilebic izrdebodnen. mindoda
qarTul garemoSi gazrdiliyvnen,
amitom gadavwyvite, 90-iani wlebis
sakmaod mZime periodSi saqar-
TveloSi davbrunebuliyavi.
manana mgalobliSvili: me vanos
erT-erTi moswavle var. Tbilis-
Si Zalian bevria eqimi, romelsac
es saqme vanom aswavla. faqtobrivad,
misi moswavleebis daxmarebiT
Seiqmna es klinikac.
vano mgalobliSvili: sxvaTa
Soris, manana mxolod moswavle
ar yofila, mas udidesi wvlili
miuZRvis am klinikis menejmentis
dagegmvasa da ganxorcielebaSi,
rac Zalian mniSvnelovani komponentia
klinikis warmatebisTvis.
Tqveni xelmZRvanelobiT saqarTveloSi
araerTi inovaciuri
samkurnalo-diagnostikuri meTodi
dainerga. maT Soris transvaginuri
eqoskopia, transvaginuri
sonosalpinografia, sakvercxis
kistis mkurnaloba operaciis gareSe,
saSvilosnosgare orsulobis
medikamentozuri mkurnaloba.
am meTodebis Sesaxeb pirveli samecniero
statiebi saerTaSoriso
gamocemebSi swored Tqveni avtorobiT
gamoqveynda. fertilosopiaze
minda gkiTxoT. es `oqros
standartad aRiarebuli meTodia,
romelic Tqvens klinikaSi dainerga.
raSi gamoixateba misi inovaciuroba?
vano mgalobliSvili: am meTodis
danergva pirvelad holandiasa
da belgiaSi daiwyo. ruseTSi
mxolod 2-3 welia rac fertiloskopiiT
muSaoben, britaneTSi
sul erTi aseTi centria, amerikaSi
ki _ ori. Cven, praqtikulad,
liderebi da pirvelebi varT aRmosavleT
evropaSi, sadac es me-
Todi 2002 wels SemovitaneT.
fertilosopia qalis reproduqciuli
organoebis gamokvlevis
endoskopiuri meTodia, romlis
drosac xdeba miniaturuli videokameriT
im organoebis da-
Tvaliereba, romlebSic orsulobisTvis
aucilebeli procesebi
mimdinareobs. am meTodiT Sesa-
Zlebelia uSvilobis gamomwvevi
iseTi mizezebis diagnostireba,
rac SeuZlebelia dRes arsebuli
romelime sxva meTodiT. diagnostikasTan
erTad Cvens klinikaSi
tardeba Svilosnobis aRmdgeni
unikaluri operaciebi, romelTa
Catarebac mxolod fertiloskopiiTaa
SesaZlebeli.
rogorc cnobilia, uSvilobis
gamomwvevi ZiriTadi mizezi
gaumtari milebia, romlis drosac
daorsulebis Sansi praqtikulad
nulis tolia, amitom am
diagnozis SemTxvevaSi, mimar-
Taven xelovnur ganayofierebas
sinjaraSi, romelic Tavis mxriv
dakavSirebulia mraval eTikur
problemasTan da amasTanave, sakmaod
ZviradRirebuli meTodia
da daorsulebis Sansi 40%-mdea.
amis gamo pacientebis umravlesobisTvis
es meTodi miuwvdomelia.
bolo erTi welia Cven
fertiloskopiiT unikaluri
operaciebis Catareba daviwyeT,
romlis drosac daxuruli milebis
gaxsnas vaxdenT. es operacia
msoflios mxolod or klinikaSi
tardeba: CvenTan da iaponiis iazakis
hospitalSi. Tanamedrove
reproduqtologiaSi es meTodi
ganixileba invitro ganayofierebis
alternativad, romlis
drosac xdeba bunebrivi Svilos-
nobis aRdgena da qals eZleva fiziologiuri
gziT daorsulebis
Sansi. Tanamedrove standartiT,
yvela qalma, visac uSviloba awuxebs,
rekomendirebulia gaikeTos
fertiloskopia. SesaZloa zogierTi
fiqrobs, rom yvelanairi
gamokvleva da mkurnaloba Caitara,
magram Tu ar Cautarebia fertiloskopia,
e.i. yvelaze mTavari
ar gaukeTebia.
ukve 11 welia es klinika qalebs
dedobis ocnebis axdenaSi exmareba...
ra SegrZnebaa, roca, erTi
mxriv, sicocxlis movlenas exmarebi,
meore mxriv, ki _ uimedod
darCenil wyvilebs?
manana mgalobliSvili: Cven imdenad
gvixaria pacientis daorsuleba,
rom is zogjer amas
Tavadac ver xvdeba. ukve tradiciad
gveqca, rom weliwadSi
erTxel vgrovdebiT Cveni pacientebiT,
bavSvebiT da wveulebas
vmarTavT. ukve 1500-ze meti bavSvi
gaCnda am klinikis wyalobT.
vano mgalobliSvili: CemTvis
yvela morigi SemTxveva didi sixarulia..
SegrZneba maqvs iseTi,
rogoric nebismier adamians, romelic
kargad gaakeTebs Tavis saqmes.
aq grZnob, rom RmerTma ar
dagtova da is gexmareba.
promo
biZina mgalobliSvili da misi meuRle, izolda
am dros karze kakunia. axalgazrda
gogona Semodis:
_ batono vano, bodiSs gixdiT,
kidev erTi orsuli gvyavs fertiloskopiis
mere, _ ambobs da
gadis.
`ra kargia!~ _ emociebs ver vmalav
me, vano mgalobliSvili ki
agrZelebs:
kargi ukve is aris, rom CemTan
modian is orsuli pacientebi,
romelTa amqveynad movlinebaSic
me vmonawileobdi. ukve meore Taobas
vamSobiareb da es marTla
sasixaruloa.
`12 weli arsad Canda imedis sxivi
da ai, uceb gamoCnda adamiani,
romelmac dasasruli mouZebna
Cems Cabnelebul gvirabs. batono
vano, Tqven ganmiaxleT cxovrebis
xalisi da maCuqeT 2 vaJkaci, goga
da lazare. me da bevr Cemnair
dedas mTeli cxovreba gagvyveba
Tqveni vali, kidev erTxel didi
madloba...~
wamosvlamde pacientebis wigns
gadavavle Tvali. es mxolod nawyvetia
dedebis Canawerebidan. aseTi uamravi
vnaxe: qarTul, azerbaijanul,
somxur, inglisur... ara, ufro sworad
dedobis enaze dawerili emociuri
sityvebi da STabeWdilebebi...
avtori nino berZeniSvili
cxeli Sokoladi 115
ecenzia: gamofena
ilaparakeT, mogonebebo
saSa WavWavaZis `asanTebis muzeumi~ literaturis muzeumSi
avtori daviT buxrikiZe
Tu literaturis muzeumSi pirvel ivni-
samde SeivliT, uCveulo gamofenas gadaa-
wydebiT. `asanTebis muzeumi~ _ ase ewode-
ba gamofenas, romelic CvenTvis jer kidev
ucnobi niu-iorkeli xelovanis, aleqsandra
(saSa) WavWavaZis ocdaxuT mozrdil
da ormocamde patara namuSevars warmoadgens.
miuxedavad imisa, rom mxatvris
winaprebi qarTuli warmoSobis arian, saSa
WavWavaZe saqarTveloSi arasodes yofila.
niu-iorkSi mcxovrebi 87 wlis qarTveli
emigranti-aristokratis, daviT WavWava-
Zis Svili pirvelad estumra Tbiliss da
sakuTari, friad originaluri `asanTebis
muzeumis~ namuSevrebi Camoitana.
`Cven yvelas gvergeba memkvidreobiT
erTi asanTis muzeumi. yvelas gvexeba omi.
Cemi asanTis muzeumi suraTebisgan da iatakze
monetebiviT mimobneuli realobis
naglejebisgan Sedgeba. vakvirdebi, am mo-
CvenebiTi qaosidan rogor warmoiqmneba
formebi, ikvreba kavSirebi.
awmyo da warsuli ucnaur adgilebSi
kveTen erTmaneTs. vzivar da vcdilob,
suraTebisken gza gavikvlio. bruklinSi,
keip-kodis Zveli saxli, sadac Cemi rusi
winaprebi ormocdaaTi wlis ganmavlobaSi
cxovrobdnen, axla me mekuTvnis. pirvelad
swored aq, meore sarTulze, saZi-
116 cxeli Sokoladi
nebelSi wavikiTxe nabokovis asanTobanas
TamaSis ambavi~, _ ambobs saSa WavWavaZe.
aTeuli wlis Semdeg gaiazra, rom asan-
Tis figurebis gadalageba misi winaprebis
bedis cvlas hgavda. Tavis droze rusi
aristokratebi keip-kodze bednierad mosaxle,
gaRaribebul emigrantebad iqcnen.
bruklinSi, da mogvianebiT keip-kodze
vladimer nabokovis rbilydiani gamocema
`ilaparakeT, mogonebebo~ misTvis inspiraciis
wyarod iqca. garekanze avtoris
fotoTi _ navTan axalgazrda kaci dgas
da sigarets eweva. es daaxloebiT is droa,
roca saSas bebia nina nabokovTan erTad
mdinare kemze seirnobda...
gardasuli artistul-aristokratiul
mogonebebi uSualod cocxldeba namu-
SevrebSi: asanTebisgan `agebuli~ saomari
velis gegma, ucnauri planSetebi, gayvi-
Tlebuli nawerebi, art-obieqtad qceuli,
aristokrati bebiis kabis naWeri, Tu
aseve, asanTebis RerebiT gawyobili grafikuli
naxatebi. saSa WavWavaZem muzeumis
daarsebis ideis gansaxorcieleblad mamis,
samxedro Tarjimanisa da centralur
sadazvervo samsaxuris agentis, daviT WavWavaZis
istoriebi da werilebi gamoiyena.
ideis ukeT gaazrebis mizniT ki gansxvavebuli
vizualuri formebi moiSvelia.
`asanTebis xatva daviwye, mogvianebiT ki
asanTis Rerebs qaRaldze vawebebdi, sxvadasxva
formebi da ornamentebi gamomyavda.
proeqti swrafad miiwevda win da meditaciuri
procesi CiTilebis dargvas hgavda.
mamaCemis asanTobana aRvadgine. amisTvis
`ohaio blus~ aalebadTavian asanTis Rerebs
vxatavdi, romlebsac Tavis droze mama
iyenebda. zogjer civi omis Sesaxeb wignebSi
mamaCemis saxels vawydebodi da sityva
`asanTis~ sxva mniSvnelobebs vpoulobdi.
asanTma cecxlis garda sxva datvirTvac
SeiZina _ simetriuli, winaaRmdegobrivi,
igive piradi urTierTobebis warmarTvis
instrumentis mniSvneloba. aseTma vizualizaciam,
civi omi da mamasTan Cemi damokidebuleba
sxvagvarad damanaxa~.
namuSevrebi, romlebic literaturis
muzeumSia gamofenili, daaxloebiT Svidi
wlis ganmavlobaSi iqmneboda. saSa
WavWavaZe meuRlesTan da or SvilTan er-
Tad niu- iorkSi, bruklinSi cxovrobs.
bruklinis Proteus Gowanus Interdisciplinary
Gallery-s damaarsebeli da direqtoria.
aswavlis xelovnebas bruklinis wminda
anas saxelobis skolaSi. dagegmilia misi
wignis gamocemac, romelic qarTul enaze
ukve iTargmna da misive namuSevrebiTaa
ilustrirebuli.
ecenzia: wigni
wertilebi da xazebi
givi margvelaSvili _ dabruneba drosa da sivrceSi xetialis Semdeg
avtori daviT buxrikiZe
`me wignis gmiri var. es imas niSna-
vs, rom martooden wignSi maqvs bina,
mxolod or ydas Soris varsebob namdvilad
da telefonis nomris magivrad,
gverdis nomeri gamaCnia. drodadro _
es xSirad ar xdeba, magram weliwadSi
ori-sami vizitis imedi maqvs _ romelime
realuri piri Camoxris xolme
Cemken Tavs. Cvenken-meTqi, mindoda me-
Tqva, radgan me xom marto ara var Cems
wignSi...~
es givi margvelaSvilis mTavari wignis,
`mucalis~ dasawyisia, romelic
sakmaod rTulad dasaZlevia. imdenad,
rom araTu literaturis moyvarulT,
filosofosebsac xSirad afrTxobs.
Tumca, did mweralTan goeTes institutSi
gamarTuli Sexvedris Semdeg,
romlis moderatoroba cnobilma mweralma,
publicistma da germanistma,
naira gelaSvilma ikisra, es sirTule
sadRac gaqra.
givi margvelaSvilis leqsebisa da
prozauli miniaturebis germanulqarTuli
nazavi ucnaurad poeturi
da moulodneli gamodga. mwerali Tavad
kiTxulobda germanulad teqstis
fragmentebs, xolo naira gelaSvili,
imave teqsts, qarTulad. goeTes ins-
118 cxeli Sokoladi
titutma margvelaSvilis wignebis
(proza, poezia, filosofia) mcire gamofenac
moawyo. romlebic germaniasa
da saqarTveloSia gamocemuli. pirdapir
rom vTqvaT, misi Semoqmedebis
Tayvanismcemlebi germaniaSi gacilebiT
bevrni arian, vidre saqarTveloSi
da es logikuria _ is xom mainc germanulenovani
qarTveli mweralia.
givi margvelaSvili 1927 wels berlinSi,
qarTvel emigrantTa ojaxSi
daibada. 1946 wlis TebervalSi sabWo-
Ta uSiSroebis samsaxurma igi mamasTan,
tite margvelaSvilTan erTad motyuebiT
aRmosavleT berlinSi Caiyvana.
erTad gatarebuli Ramis Semdeg, tite
margvelaSvili moskovSi gadaiyvanes,
sadac male daxvrites. misi vaJi ki 1947
wlis Semodgomamde sabWoTa banak `zaqsenhauzenSi~
imyofeboda, ris Semdegac
sabWoTa saqarTveloSi Camoiyvanes.
TbilisSi naTesavebTan cxovrobda. aq
iswavla qarTuli da rusuli, da Tbilisis
saxelmwifo universitetSi inglisuri
enis fakulteti daamTavra.
stalinis gardacvalebis Semdeg, roca
viTareba odnav `daTba~, ucxo enaTa
institutSi pedagogobis saSualeba
mieca.
gasuli saukunis 50-ian wlebSi givi
margvelaSvilma Tavisi yvelaze cnobili
romanis `kapitan vakuSis" wera
daiwyo. rodesac Tbiliss hainrix bioli
ewvia da `kapitan vakuSis~ pirveli
tomi waikiTxa, aRtacebulma, daxmareba
aRuTqva, magram uSiSroebis meTvalyureobis
gamo veraferi gaawyo. mogvianebiT
givi margvelaSvili daqorwinda.
swored misi meuRlis, naira gelaSvilis
mieraa, ZiriTadad, Targmnili misi
teqstebi, romlebsac mxolod bolo
oci wlis ganmavlobaSi eRirsa gamocema.
givi margvelaSvilma germaniis moqalaqeobis
miReba mxolod 1994 wels
SeZlo. misi dagvianebuli aRiareba misive
tragikuli biografiis nawilia.
evropul enebze gamoqveynda misi wignebi,
avtors mravali jildo gadasces.
margvelaSvili germanuli PEN-is wevria
(poetebi, eseistebi, novelistebi).
1992-1994 wlebSi germaniaSi gamoqveynda
margvelaSvilis mravaltomiani
romanis, `kapitani vakuSis~ ori
tomi (pirveli tomi qarTulad karlo
jorjanelma Targmna). agreTve, romanebi:
`mucali“ (qarTulad Targmna maia
badriZem), `didi koreqtura~, prozau
li krebulebi _ `gadaugdebeli xel-
TaTmani~, `sicocxle ontoteqstSi~.
givi margvelaSvili didi xania, aRiares
Tanamedroveobis erT-erT TvalsaCino
Semoqmedad, mis Sesaxeb gadai-
Res dokumenturi filmi germaniis
televiziaSi. miiwvies gersvaileris
`qalaqis mwerlad~ germaniaSi, xolo
mogvianebiT, leqciebis wasakiTxad
germaniisa da aSS-is universitetebSi.
1997 wels givi margvelaSvili airCies
Tbilisis saxelmwifo universitetis
sapatio doqtorad. 2006 wels mieniWa
germaniis goeTes medali.
...germanistebi amboben, rom misi ena
mTlianad agebulia sityvebis TamaSze.
Targmani ki sxva enaze interpretacias
Znelad emorCileba. givi margvelaSvilis
`mucali~, swored literaturas,
sityvas, wigns mieZRvna _ givi margvelaSvilma
Seqmna teqsti teqstSi,
oRond ara Cinuri zardaxSis principiT,
romelic ase moswonT postmodernistebs.
is sityvebiT axal realobas
qmnis... yoveli misi teqsti ukve arsebuli,
ganvlili da momavali literaturuli
saxeebis erTgvari `atraqcionia~.
Semoqmedeba _ misTvis isev
tanjvaa, isev tkivilia. amitomacaa mis
wignSi amdeni sevda da tragedia, Tumca
gasaTvaliswinebelia pirovnuli da
biografiuli motivebic.
`Cems sikvdils mxolod is personaJi
dastiris, romelic mklavs. misi dagvianebuli,
Tematuri sinanulis cremlebi
da sityvebi veraferi nugeSia.
Tu faqtebs daveyrdnobiT, isic unda
vaRiaroT, rom mkiTxveli Cem mimarT
sruliad gulgrilia...
83 wlis asakSic cdilobs, dro ar
dakargos, cdilobs, yvelaferi moaswros.
Sua saukuneebis cnobili
germaneli poetis, volfram fon eSenbaxis
msgavsad, romelmac eposi `parsifali~
dawera, givi margvelaSvilic
Tavis `parsifalze~ muSaobs, oRond
Taviseburad, modernistulad... `Sua
saukuneebis literaturas aRaravin
recenzia: wigni
kiTxulobs da amitom wignis persona-
JebisTvis rTuli da cudi dro dadga.
arada personaJebi xom maSin cocxldebian,
roca maT kiTxulob. da
raki aravin kiTxulobs, amitom isini
nel-nela kvdebian. vcdlob, wignis
gmirebi gadavarCino, literaturul
cxovrebas davubruno. Teoriulad
vereviT am abdaubdaSi, qaosSi da
vcdilobT qaosi cxovrebas davubrunoT~...
is samSobloSi dabrunda. didi xnis
ganSorebisa da xetialis Semdeg frangi
filosofosis, Jil deliozis sityvebs
imeorebs: `nu dasvamT wertilebs, sjobs
xazebi gaavloT!~ givi margvelaSvili
miiCnevs, rom gaqceva sazogadoebidan,
anu sakuTari Temidan _ swored
wertilis dasmaze uaris Tqma da saku-
Tari cxovrebis xazis gavlebaa. es aris
im sazogadoebidan gaqceva, romelsac
ar esmis mokluli qistis mimarT qeTelauris
mowiweba da sinanuli, romelsac
momxdaris gamo ganicdis.
cxeli Sokoladi 119
ecenzia: Teatri