qarTvelno, erTad RvTisaken!
qarTvelno, erTad RvTisaken!
qarTvelno, erTad RvTisaken!
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
saqarTvelos<br />
sapatriarqos<br />
prescentris<br />
yovelkvireuli<br />
gamocema<br />
<strong>qarTvelno</strong>, <strong>erTad</strong> <strong>RvTisaken</strong>!<br />
sapatriarqos<br />
uwyebani<br />
gamodis xuTSabaTobiT. #12(365). 2006 w. 30 marti - 4 aprili. fasi 40 TeTri. gamoicema 1999 wlis 7 ianvridan<br />
jvris niSi lomisis wminda giorgis saxelobis taZrisken mimaval gzaze
2 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
fotoqronika<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
sruliad saqqarTvelos kaTolikos-ppatriarqqi ilia II msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos samociqqulo eklesiis<br />
avtokefaliis oficialuri dadasturebis amsaxveli sigelis aslTan<br />
gvv..3<br />
jjvris aRmarTva<br />
sapatriarqqos ezoSi<br />
yovladwminda<br />
RvTismSoblis<br />
saxelobis mSenebare<br />
taZris gumbaTze<br />
levan lakerbaias<br />
fotoebi
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
fotoqronika<br />
II gv.<br />
patriarqis sityva<br />
`dResac arian<br />
adamianebi, romelnic<br />
ebrZvian eklesias<br />
da amiT ebrZvian<br />
qarTvel ers~<br />
IV gv.<br />
sakvirao saxarebis ganmarteba<br />
didi marxvis IV kvira<br />
VII gv.<br />
qronika, informacia<br />
IX gv.<br />
wwmmiiddaa eeffrreemm aassuurriiss<br />
swavlani<br />
XI gv.<br />
`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />
vcxondeT Cuen uflisa mier<br />
RmrTisa Cuenisa~<br />
`rumineTis eklesiis<br />
RvTismetyvelebma araferi ician<br />
saqarTvelos eklesiis Sesaxeb~<br />
XII gv.<br />
iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />
iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />
mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />
wminda anTimoz iverieli<br />
XVII gv.<br />
`marTlmadidebel arabebs Sen<br />
age sixaruli sanatreli<br />
sastambo xelovnebisa~...<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w 3<br />
ucxoeTis qronika<br />
XIX gv.<br />
astrologiiT<br />
cdunebulTaTvis<br />
XXI gv.<br />
qristem `uaryo<br />
swavleba adamianTa bedze~<br />
locvisaTvis<br />
XXIII gv.<br />
`gansacdelisas<br />
aucileblad unda<br />
movuxmoT~<br />
ppaatteerriikkii<br />
XXIV gv.<br />
mTavarepiskoposi<br />
dosiTeosi<br />
(ficxelauri)<br />
XXV gv.<br />
`...Torem daRupavT samSoblos,<br />
eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />
arafers keTils ar dagayrian<br />
rusebio~<br />
fotomatiane<br />
XXVIII gv.
4 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
uwmidesisa da unetaresis, sruliad<br />
saqarTvelos kaTolikos-patriarqis ilia II<br />
sityva saqarTvelos eklesiis aRdgenis dRisadmi<br />
miZRvnil samecniero konferenciaze<br />
sapatriarqos rezidencia, 24 marti, 2006 w.<br />
`dResac arian adamianebi, romelnic ebrZvian<br />
eklesias da amiT ebrZvian qarTvel ers~<br />
qalbatonebo da batonebo,<br />
upirveles yovlisa, gilocavT<br />
am did dRes. minda, yvelam<br />
<strong>erTad</strong>, kidev erTxel gaviazroT,<br />
Tu ra mniSvneloba hqonda da<br />
aqvs dRes saqarTvelos<br />
marTlmadidebel avtokefalur<br />
eklesias Cveni erisaTvis. zogierTs<br />
hgonia, rom saqarTvelos eklesia<br />
es aris patriarqi,<br />
mRvdelmTavrebi da samRvdeloeba.<br />
es aris mTeli eri, es aris is<br />
Zala, romelic amTlianebda,<br />
aduRabebda da dResac amTlianebs<br />
qarTvel ers. Cven ar unda dagvaviwydes,<br />
rom miwier eklesias<br />
uwodeben mebrZol eklesias, aris<br />
kidev zeciuri eklesia, romelsac<br />
ukve am qveynidan wasulebi<br />
qmnian da mas mozeime eklesias<br />
uwodeben. Cven yovelgvari brZola<br />
unda avitanoT da unda<br />
gavimarjvoT, unda mtkiced vidgeT<br />
da gvesmodes eklesiis<br />
mniSvneloba, eklesiis Zala. Cven<br />
ar gvWirdeba maRali saero<br />
Tanamdebobebi, saerTod araferi,<br />
Cveni <strong>erTad</strong>erTi mizani aris<br />
eris keTildReoba da misi<br />
mTlianoba.<br />
ra aris avtokefalia? es<br />
sityva berZnulia da Sedgeba<br />
ori sityvisagan - `avtos~ da<br />
`kefalos~, `avtos~ niSnavs -<br />
TviTon, `kefalos~ - Tavi, anu<br />
TviTon Tavis Tavi, TviTmmarTveli.<br />
Cven vambobT da cnobilia, rom<br />
saqarTvelom avtokefalia vaxtang<br />
gorgaslis dros, me-5<br />
saukuneSi miiRo. magram amis<br />
Sesaxeb, SeiZleba iTqvas, TiTqmis<br />
ar arsebobs pirdapiri sabuTi.<br />
iyo aseTi didi mecnieri da<br />
kanonisti - balsamoni, X saukuneSi.<br />
igi Semdeg antioqiis patriarqic<br />
gaxda. rodesac balsamoni<br />
ganmartavs msoflio krebebis<br />
dadgenilebebs, wers (es aris<br />
<strong>erTad</strong>erTi Zveli sabuTi da<br />
masSic yvelaferi garkveviT ar<br />
aris naTqvami):- amboben, rom<br />
saqarTvelos eklesiam avtokefalia,<br />
damoukideloba netari<br />
petres dros miiRoo. sityvebSi<br />
`netari petres dros~, igulismeba<br />
antioqiis patriarqi. magram<br />
romel petrzea saubari? petre<br />
antioqiis patriarqebs erqvaT<br />
me-5 saukuneSic da me-11<br />
saukuneSic. Tu meaTe saukuneSi<br />
iyo balsamoni, ar ityoda, rom<br />
`amboben~, radgan drois mixedviT,<br />
balsamonisa da patriarq petres<br />
moRvawobis epoqebi erTmaneTTan<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
axloa, Tan erTi meores uswrebs.<br />
aqedan gamomdinare, unda<br />
vigulisxmoT mexuTe saukunis<br />
antioqiis patriarqi petre (saocaria,<br />
rom am dros, Cvens pirveli<br />
kaTalikossac petre hqvia, meore<br />
gaxldaT samuel kaTalikosi<br />
da oriveni, saqarTvelos eklesiis<br />
mier, wmidanebadaa<br />
Seracxuli).<br />
ase rom, saqarTvelos eklesiam<br />
avtokefalia antioqiis<br />
krebis dadgenilebiT miiRo.<br />
axla minda gavixseno Tavad<br />
msoflio patriarqis pozicia<br />
am sakiTxTan dakavSirebiT.<br />
msoflio patriarqis roli<br />
Zalian Zlieri da didi<br />
gaxldaT msoflio<br />
marTlmadideblur samyaroSi.<br />
minda, gagaxsenoT erTi faqti.<br />
rodesac me-5 saukuneSi<br />
mTavarepiskopos miqaelsa da<br />
mefe vaxtang gorgasals Soris<br />
moxda konfliqti, vaxtang gorgasalma<br />
daxmarebisTvis mimarTa<br />
ara antioqiis patriarqs, aramed<br />
msoflio patriarqs da imdroindeli<br />
mTavarepiskoposi<br />
miqaeli saqarTvelodan gaiwvies<br />
(igi mosananieblad gaigzavna e.w.<br />
dauZinebelTa monasterSi, sadac<br />
dRe da Rame loculobdnen),<br />
amis Semdeg gamorCeuli iqna<br />
kaTolikosi petere, am periodidan<br />
daiwyo Cveni kulturis<br />
aRorZineba.<br />
rodesac Cvens dros dadga<br />
saqarTvelos eklesiis avtoke-<br />
gagrZeleba me-5 gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi me-4 gv.<br />
faliis aRdgenis sakiTxi, msoflio<br />
patriarqi cota gaurkvevel<br />
mdgomareobaSi aRmoCnda, erTi<br />
mxriv, arsebobs balsamonis cnoba,<br />
rom saqarTvelos eklesia<br />
avtokfaluria, meore mxriv,<br />
mniSvneloba aqvs imas, Tu rodis<br />
da vin uboZa damoukidebloba<br />
ama Tu im eklesias. maTi<br />
azriT, avtokefalia eklesias an<br />
msoflio krebam unda mianiWos<br />
an msoflio patriarqma, xolo<br />
amgvari sabuTi Cven ar gagvaCnda.<br />
ai, aseTi gaurkveveli mdgomareoba<br />
iyo aseuli wlebis<br />
ganmavlobaSi.<br />
1964 wels, roca me<br />
axladnakurTxi episkoposi<br />
gaxldiT, 31 wlisa, saberZneTSi,<br />
kunZul rodosze gaimarTa<br />
yovelTa marTlmadidebelTa<br />
Sekreba, sadac mec vimyofebodi.<br />
saqarTvelos eklesias krebaze<br />
adgili avtonomiur eklesiaTa<br />
Soris hqonda miCneuli. iq Sevxvdi<br />
msoflio patriarqis delegacias,<br />
romelsac cnobili pirovneba,<br />
mitropoliti melitoni<br />
meTaurobda (igi saqarTveloSic<br />
brZandeboda, Cemi kurTxevis<br />
Semdeg). Cven masTan gvqonda<br />
Zalian mkveTri da mkacri kamaTi.<br />
me vuTxari, rom saqarTvelos<br />
eklesia, avtonomiuri arasodes<br />
yofila da rom Cven SevdiodiT<br />
antioqiis sapatriarqoSi da ara<br />
msoflio sapatriarqoSi. maT es<br />
ase miaCndaT da aseve ibeWdeboda<br />
saeklesio kalendrebSic.<br />
sxvaTaSoris, iq Zalian didi<br />
daxmareba gamiwia briuselis<br />
mTavarepiskoposma vasili<br />
krivoSeinma, romelic, Tavis<br />
droze, sakmaod cnobili pirovneba<br />
gaxldaT, igi cxovrobda<br />
aTonis mTaze, brwyinvaled icoda<br />
berZnuli ena. warmoSobiT<br />
peterburgidan gaxldaT da am<br />
kamaTis dros aqtiurad eWira<br />
Cveni mxare, icavda Cvens pozi-<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
kkonstantinopolis patriarqqi dimitrios I saqqarTveloSi stumrobis JJams.<br />
cias, miuxedavad imisa, rom rusi<br />
iyo.<br />
rodesac saqarTveloSi Camovedi,<br />
uwmidessa da unetares patriarq<br />
efrem II movaxsene, rom aucileblia<br />
saprotesto werili<br />
gagvegzavna msoflio patriarqis-<br />
Tvis, romelic saqarTvelos eklesias<br />
miiCnevs, rogorc avtonomiurs.<br />
es werili daiwera, gaigzavna<br />
da ai, aqedan, faqtiurad<br />
rodosidan daiwyo Cveni dava<br />
da kamaTi kanonieri statusis<br />
aRdgenis Taobaze.<br />
Zalian didi mniSvneloba<br />
hqonda imasac, rom roca Cveni<br />
eklesiis avtokefaliis sakiTxebze<br />
daiwyo msjeloba, msoflio sapatriarqo<br />
taxtze brZandeboda<br />
Zalian cnobili adamiani, patriarqi<br />
dimitriosi. Tavad misi<br />
arCevac saswaulebrivi gaxldaT,<br />
roca msoflio patriarqs<br />
irCevdnen, mitropolitebis siaSi<br />
ukanaskneli iyo da swored is<br />
iqna gamorCeuli. igi Zalian<br />
Tavmdabali da sulieri adamiani<br />
iyo da aseTi Tavmdabluri<br />
sityvebiT mimarTa mitropolitebs<br />
da saeklesio pirebs, roca<br />
airCies: - me rogorc<br />
kandidatTa siaSi viyavi sul<br />
bolo, ase davrCebi da mudam<br />
Tqveni msaxuri viqnebio.<br />
minda vTqva, rom araerTi<br />
mogzauroba, delegaciebis gacvla<br />
moxda Cvensa da msoflio sapatriarqos<br />
Soris. Cveni delegacia,<br />
Cemi monawileobiT,<br />
araerTxel iyo Casuli<br />
konstantinepolSi, iqedanec imyofebodnen<br />
delegatebi. erT-erTi<br />
vizitis dros Tavad patriarqi<br />
dimitriosic CamobrZanda. roca<br />
naxa saqarTvelo, Cveni eklesia,<br />
is sulieri Zala, romelic<br />
sufevs Cvens qveyanaSi, man pirdapir<br />
uTxra Tavis mitropolitebs,<br />
rom aucileblad dadebiTad<br />
unda gadawyvitoT saqarTvelos<br />
eklesiis damoukideblobis sakiTxi.<br />
amis Semdeg kvlav gvewvia<br />
Zalian didi delegacia konstantinepolidan,<br />
minda vTqva,<br />
rom am SexvedrebSi aqtiur monawileobas<br />
iRebdnen Cveni mecnierebi,<br />
maT Soris qalbatoni<br />
marika lorTqifaniZe, babilina<br />
lominaZe, zaza aleqsiZe, nodar<br />
lomouri, roin metreveli da<br />
sxvebi.<br />
Cven movamzadeT saTanado<br />
dokumentebi, rac ki mogvepoveboda,<br />
dawyebuli melqisedek<br />
pirvelidan. cnobilia melqisedek<br />
kaTolikosis sigeli, roca<br />
Sewirulobas akeTebs<br />
sveticxovelSi da xels awers,<br />
gagrZeleba me-6 gv.<br />
5
6 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dasawyisi me-5 gv.<br />
rogorc saqarTvelos kaTolikospatriarqi,<br />
Semdegi sabuTi gaxlavT<br />
XIV saukunisa, roca patriarqi<br />
nikolozi aseT sabuTs adgens<br />
- `me, nikolozman, meeqvse patriarqman~,<br />
meeqvsSi aq igulisxmeba<br />
is, rom saqarTvelos eklesias<br />
eWira meeqvse adgili -<br />
romis, konstantinepolis, aleqsandriis,<br />
antioqiis da ierusal-<br />
imis eklesiebis Semdeg. arsebobs<br />
aseve romis papebis werilebi,<br />
sadac pirdapir weren -<br />
`mis uwmidesobas, saqarTvelos<br />
kaTolikos-patriarqs~ da a.S.<br />
es bolo cnoba msoflio<br />
sapatriarqosTvis Zalian<br />
mniSvnelovani iyo, radgan romis<br />
paps, patriarqebs Soris pirveli<br />
adgili ekava, roca Cven <strong>erTad</strong><br />
viyaviT, anu msoflio patriarqze<br />
win idga.<br />
SeTanxmebis dokumentebis<br />
momzadebis procesSi yovel detals<br />
vaqcevdiT yuradRebas.<br />
magaliTad, mironis kurTxeva avtokefaluri<br />
eklesiis erT-erTi<br />
Tvisebaa. msoflio sapatriarqos<br />
delegatebma gviTxres,<br />
aRmosavleTis eklesiebs - aleqsandrias,<br />
antioqias, ierusalims,<br />
yvelas msoflio sapatriarqodan<br />
miaqvs nakurTxi mironi,<br />
Tqvenc ase unda moiqceTo. me<br />
vuTxari, amis Sesaxeb saeklesio<br />
krebebi gaimarTa, iyo mTeli<br />
dava, rom saqarTvelos eklesias<br />
mironis moxarSvisa da mironis<br />
kurTxevis ufleba moepovebina.<br />
Tumca isini sxvagvarad<br />
kkonstantinopoli. 1990 wlis 4 marti. msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos<br />
samociqqulo ekklesiis avtokkefaliis oficialuri dadastureba<br />
fiqrobdnen. bolos SevTanxmdiT<br />
da dokumenti ase SevadgineT -<br />
-mironis Sesaxeb miRebul iqnas<br />
tradiciebis mixedviT. ai,<br />
aseTi gaurkveveli winadadeba<br />
davwereT. tradiciebis mixedviT,<br />
imas niSnavda, rom Cven unda<br />
dagvecva Cveni tradicia.<br />
bolos, roca msoflio patriarqs<br />
unda ecno Cveni avtokefalia<br />
da patriarqis wodeba,<br />
sakamaTo gaxda erTi sityva,<br />
aRarc ki maxsovs ra,<br />
romelzec, ise midiodnen moskovSi,<br />
rom ver SevTanxmdiT. gamodioda,<br />
rom yvelaferi wyalSi iyreboda.<br />
komisiis wevrebi<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
TviTmfrinavis trapis win idgnen,<br />
roca daurekes konstantinopolidan<br />
da Tanxmoba misces.<br />
ai, iq, aeroportSi, gafrenamde<br />
ramdenime wuTiT adre, mivaRwieT<br />
SeTanxmebas da yvelaferi keTilad<br />
damTavrda.<br />
1990 wels, avtokefaliis<br />
aRdgenis statusis miniWebisaTvis,<br />
Cven migviwvies konstantinepolSi.<br />
es metad miSvnelovani faqti,<br />
istoriuli momenti, gadaRebulia,<br />
albaT romelime satelevizio<br />
arxs mivawodebT, raTa qarTvelma<br />
sazogadoebam ixilos, rogor<br />
moxda yovelive. sigelebs xels<br />
awers msoflio patriarqi da<br />
mTeli sinodi, da es xdeboda<br />
didi mowiwebiT da sasoebiT.<br />
Cven gvaqvs ori sigeli - erTi<br />
aRiareba avtokefaliisa da meore<br />
kaTalikos-patriarqis wodebisa.<br />
aq iyo kidev erTi piroba,<br />
CaeweraT kaTalikos-patriarqi<br />
ibeeriisa, me vuTxari, rom<br />
ara, iberiisa ara, unda Caiweros<br />
sruliad saqarTvelosi. minda,<br />
gakeTdes am sigelebis aslebi<br />
da miewodos Cvens universitets,<br />
saxelmwifo arqivs da sxva dawesebulebebs.<br />
kidev erTxel gilocavT am<br />
did TariRs. vimeoreb, unda<br />
vifiqroT imaze, Tu rogor<br />
gavufrTxildeT Cvens eklesias.<br />
minda icodeT, rom dResac arian<br />
adamianebi, romelnic ebrZvian<br />
eklesias da amiT ebrZvian qarTvel<br />
ers, dResac arian adamianebi,<br />
romlebic gegmaven saqarTvelos<br />
eklesiis gaxleCas da RmerTma<br />
ar moaswros isini am dRes.<br />
qarTveli eri amas arasodes<br />
dauSvebs. qarTvel ers esmis,<br />
ra aris misTvis saqarTvelos<br />
eklesia.<br />
RmerTma daglocoT.<br />
CvenTan ars RmerTi.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
Markozis saxareba<br />
Tavi IX<br />
17. da mivinme-ugo mas erTman mis erisaganman da<br />
hrqua: moZRuar! moviyuane Zei Cemi Senda, romlisa<br />
Tana ars suli utyuebisa.<br />
18. da sadaca daapyris igi, daakueTis, da peroin,<br />
da iRrWenn kbilTa, da ganhxmebin; da uTxar mowafeTa<br />
SenTa, raTamca ganhkurnes da ver SeuZles.<br />
19. miugo ieso da hrqua: Hoi, naTesavi urwmuno!<br />
vidremde viyo Tquen Tana? vidremde Tavs-videbde<br />
Tquensa? momguareT me igi aqa.<br />
20. da mohguares igi mas. da ixila ra igi, meyuseulad<br />
sulman ara-wmidaman daakueTa igi; da daraeca<br />
queyanasa, hgorvida da perooda.<br />
21. da hkiTxa ieso mamasa missa: ravdeni Jami aqus,<br />
vinaTgan SeemTxva ese? xolo man hrqua: siyrmiTgan.<br />
22. da mraval-gzis cecxlsa STaagdo ege da wyalsa,<br />
raTamde warswymida ege; aramed ra Zal-giZs, Semewien<br />
Cuen ufalo! da wyaloba hyav CuenTvis.<br />
23. xolo ieso hrqua mas: ukeTu Zal-giZs rwmunebad,<br />
yovelive SesaZlebel-ars morwmunisa.<br />
24. da meyuseulad kma-hyo mamaman mis yrmisaman da<br />
hrqua cremliT: mrwams, Semewie urwmunoebasa Cemsa.<br />
25. da viTarca ixila ieso, rameTu Sekrbeboda<br />
eri mis zeda, Serisxna sulsa mas da hrqua utyuasa<br />
da yrusa sulsa: me gibrZaneb Sen, ganved magisgan,<br />
da nurRara Sexual magisa.<br />
26. da RaRad-hyo: da friad hgorvida, da ganvida<br />
misgan, da iqmna igi viTarca mkudari, viTarmed<br />
mravalni ityodesca, viTarmed mokuda.<br />
27. xolo ieso upyra xeli misi, da aRadgina igi,<br />
da aRhsdga.<br />
28. da viTarca Sevida ieso saxid mowafeTa misTa<br />
Tvisgan, hkiTxes mas: rasaTvs Cuen ver SeuZleT ganZebad<br />
mas?<br />
29. xolo Tavadman hrqua maT: ese naTesavi ver<br />
SesaZlebel ars gansvlad, garna locviTa da marxviTa.<br />
30. da mier ganvides, da warmovlides galiliasa,<br />
da ara unda, raTamca agrZna vin.<br />
31. rameTu aswavebda mowafeTa TvsTa da etyoda<br />
maT, rameTu Ze kacisa miecemis xelTa kacTasa, da mohklan<br />
igi, da mohrakudes, mesamesa dResa aRhsdges.<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
sakvirao saxarebis ganmarteba<br />
didi marxvis IV kvira<br />
Markozis saxareba<br />
Tavi IX<br />
17 xalxidan erT-erTma miugo: `moZRvaro, SenTan<br />
moviyvane Cemi vaJi, romelic utyvi suliT<br />
aris Sepyrobili.<br />
18 sadac ki Seipyrobs, Zirs anarcxebs, da gadmosdis<br />
duJi, kbilebs aRrWens da SeSdeba.<br />
vTxove Sens mowafeebs, rom ganedevnaT, magram<br />
ver SeZles~.<br />
19 miugo maT da uTxra: `hoi, urwmuno modgmav!<br />
rodemde viqnebi TqvenTan? rodemde unda giTminoT<br />
Tqven? momiyvaneT igi~.<br />
20 da mouyvanes mas. rogorc ki sulma dainaxa<br />
igi, daanarcxa. daeca miwaze, goravda da duJi<br />
sdioda.<br />
21 hkiTxa mis mamas: `ramdeni xania, rac es daemarTa?~<br />
uTxra: `pataraobidan.<br />
22 bevrjer Caugdia cecxlsa da wyalSi, raTa<br />
daeRupa. Tuki rame SegiZlia, Segvibrale da gvi-<br />
Svele~.<br />
23 xolo iesom uTxra: `Tu ki rame SegiZliao?<br />
- morwmunisaTvis yvelaferi SesaZlebelia~.<br />
24 bavSvis mamam imwamsve SesZaxa cremlmoreulma:<br />
`mwams! uSvele Cems urwmunoebas~.<br />
25 rogorc ki dainaxa iesom, rom xalxi morbis,<br />
Serisxa arawminda suli da uTxra: `utyvo da yru<br />
sulo! gibrZaneb, gadi magisgan da aRar Sexvide<br />
masSi!~<br />
26 daiyvira, SeanjRria igi Zalumad da gavida.<br />
is ki gaxda mkvdariviT, ise rom, bevri ambobda<br />
kidec: mokvdao.<br />
27 iesom mokida xeli, wamoayena igi da isic fexze<br />
dadga.<br />
28 Sin rom Sevida, misma mowafeebma ganmartoebiT<br />
hkiTxes mas: `Cven ratom ver gavdevneT igi?~<br />
29 uTxra maT: `es modgma sxvanairad ver gamova<br />
Tu ara locviTa da marxviT~.<br />
30 iqidan wasulebi galileaze gadiodnen; ar<br />
undoda, rom vinmes ecno,<br />
31 vinaidan aswavlida Tavis mowafeebs da eubneboda:<br />
`kacis Ze gadacemul iqneba kacTa xelSi,<br />
moklaven mas da mesame dRes aRdgeba~.<br />
7
8 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dRevandeli sakvirao saxareba<br />
iesos mier eSmakeulad yrumunji<br />
ymawvilis gankurnebaze<br />
mogviTxrobs, romlisTvis Semweobas<br />
misi mama iTxovs.<br />
mowafeebma ver SeZles misgan<br />
arawminda sulis gandevna, ris<br />
mizezadac ufalma urwmunoeba<br />
daasaxela.<br />
mtanjvelia urwmunoTa Soris<br />
yofna, amitom ambobs macxovari:<br />
`hoi, naTesavi<br />
urwmuno! vidremde viyo<br />
Tqven Tana?~ igi aramarto<br />
ebraelebs, Tavis<br />
mowafeebs da ymawvilis<br />
mamas gulisxmobs, aramed<br />
mTels kacobriobas.<br />
am sityvebSi ufali Tavis<br />
aRsasrulzec miuTi-<br />
Tebs. Magram macxovari<br />
mxolod sayvedurs rodi<br />
ambobs. ieso qriste<br />
ymawvilis gankurnebisas<br />
avlens aramarto zeaRmatebul<br />
Zalas, aramed gvaswavlis umetess<br />
- brZnul morCilebas. Aq<br />
macxovari ara Tavis didebasa<br />
da Zalas wamoswevs win, aramed<br />
morwmuneobas da adamianis rwmenas<br />
aniWebs kurnebis SesaZleblobas<br />
da rogorc kaci, damdablebuli<br />
kiTxulobs: `ravdeni<br />
Jami ars, vinaiTgan SeemTxva<br />
ese?~<br />
`-yovelive SesaZlebel ars<br />
morwmunisa~ - ambobs ufali.<br />
morwmunes eSmakTa gandevnac<br />
SeuZlia da yovelgvari avadmyofobis<br />
gankurnebac. urwmuno ki<br />
sakuTari Tavis damorCilebasac<br />
ver axerxebs. Mas arc Tavisi<br />
codvebis gadalaxva ZaluZs da<br />
sakuTar vnebebs damonebuli tanjviT<br />
emsaxureba maT.<br />
ieso ukrZalavs arawminda suls:<br />
`-me gibrZaneb... nuRara Sexval<br />
magisa.~ aqedan vigebT, rom<br />
Tu ara uflis akrZalva, urwmunoebis<br />
gamo, eSmaks SeuZlia<br />
g a n m a r t e b a<br />
kvlav Sevides iq, saidanac<br />
erTxel ukve gamoaZeves.<br />
ratom dauSvebs ufali, rom<br />
mis win eSmakma `daakveTos~ ymawvili?<br />
Amgvarad cxadi xdeba, rom<br />
Zalian didia eSmakis Zala. borots<br />
SeuZlia TviT sikvdilamde<br />
miiyvanos adamiani. RvTis mfarvelobis<br />
gareSe misi aRdgena<br />
da dacva aravis ZaluZs.<br />
saxarebis am epizods sxva,<br />
gadataniTi mniSvnelobac aqvs:<br />
niaRvariviT denad yoveldRiuri<br />
cxovrebis oromtrialSi eSmaki<br />
adamianebs risxvisa da vnebebis<br />
cecxlSi amyofebs, riTac adamiani<br />
`utyvi da yru~ xdeba. yrua,<br />
radgan ar SeuZlia Seisminos<br />
RvTaebrivi sityva. munjia, radgan<br />
ver warmouTqvams veranairi<br />
sulismargebeli rCeva. iesom, anu<br />
saxarebiseulma sibrZnem, xeli<br />
unda CasWidos adamians da misi<br />
samoqmedo Zalebi warmarTos, mxolod<br />
maSin gaTavisufldeba suli<br />
eSmakisagan.<br />
ufali YovelTvis mzadaa Segvewios,<br />
magram igi Cvens Sinagan<br />
mzadyofnas elis, rac aseve<br />
umTavresia.<br />
madlmosilebis dakargviT Se-<br />
Sinebuli mowafeebi ekiTxebian<br />
macxovars, Tavad ratom ver Se-<br />
Zles eSmakis gaZeveba. `ese na-<br />
Tesavi ver SesaZlebel ars ga-<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
nsvlad, garna locviT da marxviT~<br />
- pasuxobs macxovari.<br />
`ese naTesavSi~- eSmakTa modgma<br />
igulisxmeba, romelic sxvagvarad<br />
ar ganidevneba Tu ara<br />
locviT da marxviT. saxarebiseuli<br />
swavleba gulisxmobs,<br />
rom unda imarxulos yvelam:<br />
vinc ganicdis borotis Tavdasxmebs<br />
da vinc daculi aris<br />
amgvari brZolisgan. aramarto<br />
marxvaa saWiro, aramed<br />
locvac, mxolod WamiT<br />
daumZimebel mdgomareobaSia<br />
SesaZlebeli We-<br />
Smariti locvis aRvlena,<br />
marxvisas locva iolia.<br />
maS, ratom uaryofen marxvas<br />
isini, vinc saxarebis<br />
mimdevrad acxadebs Tavs?<br />
marxvis uaryofiT isini<br />
uaryofen saxarebasac.<br />
es aris mizezi, ris gamoc<br />
CvenSi gamravlebulia<br />
codva, ukanonoba da aTasgvari<br />
eSmakeuli saqme. mravali qristiani<br />
Sors dgas eklesiisagan<br />
da cxovrebis pirutyvul wess<br />
miyveba, amitom sxvadasxvagvari<br />
vnebebiTaa Sepyrobili. saSineli<br />
risxviTa da SeubraleblobiT<br />
aResruleba mkvlelobebi, Tvi-<br />
Tmkvlelobebi, Casafrebebi da<br />
Tavdasxmebi. es yovelive urwmunoebis<br />
saqmeebia.<br />
ase, rom viyoT mRviZare! wina-mosajuli<br />
Cveni eSmaki `viTarca<br />
lomi myvirali mimovals da<br />
eZiebs, raTa STangvTqas (I petre<br />
5,8). gvaxsovdes, rom rwmeniT,<br />
siyvaruliTa da morCilebiT ganmtkicebuli<br />
locva da marxva<br />
uflisgan moniWebuli uZlieresi<br />
iaraRia borotisa da CvenSi<br />
moboboqre vnebebis winaa-<br />
Rmdeg.<br />
netari Teofilaqte bulgarelis,<br />
wminda ioane kkronStadelisa da<br />
wminda Teofane dayudebulis<br />
mmixedviT mmoammzada nana bokuCavamm
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
saqarTvelos eklesiis<br />
aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />
samecniero konferencia<br />
24 marts saqarTvelos sapatriarqoSi<br />
gaimarTa saqarTvelos marTlmadidebeli<br />
eklesiis avtokefaliis<br />
aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />
samecniero konferencia. konferencia<br />
momzadda sruliad saqarTvelos<br />
kaTolikos-patriarqis, uwmidesisa<br />
da unetaresis ilia II locvakurTxeviT,<br />
Tbilisis sasuliero<br />
akademiis saqarTvelos istoriis<br />
kaTedraze, romlis xelmZRvanelia<br />
profesori sergo vardosaniZe. warmodgenili<br />
gaxldaT ori moxseneba.<br />
`saqarTvelos eklesia XI<br />
saukuneSi~ - momxsenebeli Tbilisis<br />
saxelmwifo universitetis profesori,<br />
istoriis mecnierebaTa doqtori<br />
vaxtang guruli da `saqarTvelos<br />
eklesiis avtokefaliis aRdgena~<br />
- momxsenebeli Tbilisis sasuliero<br />
akademiis saqarTvelos istoriis<br />
kaTedris gamge, profesori sergo<br />
vardosaniZe. konferencias warmarTavda<br />
Tbilisis sasuliero akademiasTan<br />
arsebuli institutis proreqtori,<br />
dekanozi giorgi zviadaZe.<br />
moxsenebebis Semdeg sityvebiT<br />
gamovidnen istorikosebi, qalbatoni<br />
marika lorTqifaniZe, batoni<br />
roin metreveli da sxvebi.<br />
konferenciis dasasruls, uwmidesma<br />
da unetaresma, sruliad saqarTvelos<br />
kaTolikos-patriarqma ilia<br />
II sityviT mimarTa damswre sazogadoebas.<br />
bioeTikuri kvlevisa da<br />
kulturis centri<br />
saqarTvelos sapatriarqosa da<br />
Sromis, janmrTelobisa da<br />
socialuri dacvis<br />
saministrosTan <strong>erTad</strong><br />
acxadebs morig konkurss wminda<br />
Tamar mefis saxelobis mowyalebis<br />
debis saswavlebelSi Casaricxad.<br />
miiRebian rogorc saSualo da<br />
umaRlesi samedicino ganaTlebis<br />
mqone pirebi (seqtori `a~ - 7 adgili),<br />
ise sxva msurvelebic (seqtori<br />
`b~ - 8 adgili). gancxadebebi<br />
miiReba 15 aprilis CaTvliT.<br />
pirveli gasaubreba-gamocda (zogadi<br />
unar-Cvevebi da qarTuli) _<br />
25 aprils; me-2 (adamianis anatomia)<br />
_ 27 aprils. swavla daiwyeba<br />
1 maiss.<br />
xelmZRvaneli _ medicinis<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
qroniikaa, iinformaacciiaa<br />
iinformaa cciiaa<br />
mecnierebaTa doqtori, Tsu qirurgiis<br />
kaTedris profesori, iRumeni<br />
adami (axalaZe).<br />
sakontaqqto teelleeffoni:<br />
8 77 402 864<br />
milocva<br />
mis maRalyovladusamRvdeloesobas,<br />
manglisisa da walkis mitropolit<br />
anania jafariZes<br />
saqarTvelos teqnikuri universitetis<br />
reqtorati, profesormaswavleblebi<br />
da studenturi<br />
kavSiri qristesmieri siyvaruliT<br />
gilocavT mRvdelmTavrobis 25wlisTavs.<br />
guliTadad gisurvebT didxans<br />
sicocxles, RvTis udides madlsa<br />
da mfarvelobas. Tqveni moRvaweoba<br />
misabaZi magaliTia yvela WeSmariti<br />
marTlmadidebeli qristianisTvis.<br />
gvinda, gamovxatoT Cveni didi<br />
pativiscema piradad Tqvens mimarT<br />
da aseve gulwrfelad vafasebT<br />
Tqvens gansakuTrebul<br />
keTilganwyobil damokidebulebas<br />
teqnikuri universitetis mimarT.<br />
qeds vixriT Tqveni didi mRvdelmTavrobis<br />
winaSe.<br />
ixareT orsave sofelsa Sina.<br />
saqqarTveellos teeqqnikuuri uuniveersiteetis<br />
saxeelliT,<br />
proffeesori r. xuroZe<br />
disertaciis dacva<br />
27 marts Tbilisis sasuliero<br />
akademia-seminariis RvTismetyvelebis<br />
kaTedris pedagogma goCa guguSvilma<br />
Tbilisis iv. javaxiSvilis saxelobis<br />
saxelmwifo universitetSi<br />
daicva sakandidato disertacia<br />
Temaze: `JamTaaRmwerlis aswlovani<br />
matianis saRvTismetyvelo safuZvlebi.~<br />
Temis xelmZRvaneli gaxldaT istoriis<br />
mecnierebaTa doqtori, profesori<br />
giuli alasania. oficialuri<br />
oponentebi: istoriis mecnierebaTa<br />
doqtori, profesori valeri silogava<br />
da istoriis mecnierebaTa kandidati,<br />
docenti zaza abaSiZe.<br />
oficialurma oponentebma da<br />
samecniero sabWos wevrebma maRali<br />
Sefaseba misces samecniero Sromas<br />
da erTxmad aRniSnes, rom providencialuri<br />
(RvTis gangeba) meTodiT<br />
agebuli `qarTlis cxovrebis~ krebulis<br />
Txzulebebis saRvTismetyvelo<br />
safuZvlebis kvleva axali<br />
sityvaa qarTul istoriografiaSi<br />
da gzis gamkvlevad goCa<br />
9<br />
guguSvili mogvevlina. aqamde<br />
damkvidrebuli materialisturi<br />
kuTxiT istoriul wyaroTa Seswavlis<br />
sanacvlod disertantma sruliad<br />
axleburi _ saRvTismetyvelo-providencialuri<br />
kvleva warmoadgina<br />
da mraval, aqamde ucnob, detalze<br />
kompetenturi naSromi Seqmna.<br />
sxva mraval saintereso sakiTxTan<br />
<strong>erTad</strong> sruliad axleburad warmoCnda<br />
wmida Tamar mefis Sesaxeb aqamde<br />
damkvidrebuli aramarTebuli<br />
Sexeduleba misi meoTxe saRmrTo<br />
hipostasebasTan dakavSirebiT. man<br />
wmida werilze dayrdnobiTa da<br />
eklesiis cnobil RvTismetyvelfilosofosTa<br />
safuZvliani<br />
moSveliebiT daasabuTa, rom `qarTlis<br />
cxovrebaSi~ saubaria ara Tamaris<br />
meoTxe saRmrTo hipostasobis Sesaxeb,<br />
aramed misi adamianuri bunebis<br />
RmrTis mimsgavsebuli, uflis<br />
madlmomuSakebuli, netari mdgomareobis<br />
sulier aRzevebaze da<br />
kidev sxva mravali.<br />
naSromi Zalze saintereso iqneba<br />
zogadad qarTuli kulturis<br />
istoriiT dainteresebuli<br />
mkiTxvelisTvis da gansakuTrebiT<br />
istorikos-RvTismetyvelTaTvis da<br />
samRvdeloebisTvis. misi gacnoba<br />
SeiZleba saqarTvelos sapatriarqos,<br />
Tbilisis saxelmwifo universitetsa<br />
da sajaro biblioTekaSi.<br />
unda aRiniSnos, rom axlaxan<br />
goCa guguSvilis avtorobiT gamoica<br />
wigni: `mcxeTa-Tbilisis eparqia~.<br />
wignSi gamokvleulia saqarTvelos<br />
eklesiis istoria uZvelesi droidan<br />
gagrZeleba me-10 gv.
10<br />
dasawyisi me-9 gv.<br />
dRemde. gansakuTrebuli yuradReba<br />
gamaxvilebulia mcxeTa-Tbilisis<br />
eparqiaze. wigns darTuli aqvs<br />
eparqiaSi arsebuli eklesia-monastrebis<br />
CamonaTvali (sul 315 erTeuli)<br />
qarTul, rusul da inglisur enebze<br />
da saqarTvelos eklesiaTa da<br />
siwmindeTa feradi fotoebi.<br />
guliTadad vulocavT goCa<br />
guguSvils mopovebul samecniero<br />
xarisxs da vusurvebT momaval<br />
warmatebebs.<br />
saqarTvelos parlamentis<br />
dadgenileba<br />
`2005 kalendaruli wlis pirvel<br />
naxevarSi adamianTa uflebebis<br />
sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />
Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />
damcvelis moxsenebis Taobaze<br />
saqarTvelos parlamenti adgens:<br />
1. `2005 kalendaruli wlis<br />
pirvel naxevarSi adamianTa uflebebis<br />
sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />
Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />
damcvelis moxseneba miRebul<br />
iqnes cnobad.<br />
2. rekomendacia gaewios<br />
saqarTvelos saxalxo damcvels:<br />
a) kanonis Sesabamisad Seatyobinos<br />
saqarTvelos prezidentsa da parlaments<br />
saxelmwifo organoebis<br />
mier saxalxo damcvelis rekomendaciebis<br />
saTanado reagirebis gareSe<br />
datovebis faqtebi;<br />
b) Semdgomi muSaobisas meti<br />
yuradReba dauTmos qalTa, martoxela<br />
mSobelTa, bavSvTa<br />
(gansakuTrebiT _ obolTa da umweo<br />
mdgomareobaSi myofTa) mdgomareobas,<br />
gaanalizos problemebi da<br />
parlaments warudginos saTanado<br />
iniciativebi arsebuli sakanonmdeblo<br />
bazis srulyofis mizniT;<br />
c) gaaqtiuros muSaoba<br />
SezRuduli SesaZleblobebis mqone<br />
italiis siwmideebi (romi, bari, florencia, venecia,<br />
milani, rimini) 19-28 maisi<br />
sabuTebis miReba 15 aprilamde.<br />
italiaSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />
sabuTebi:<br />
-moZRvris rekomendacia;<br />
-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />
-cnoba samsaxuridan, xelfasis miTiTebiT;<br />
-bankis angariSi bolo sami Tvis amonaweriT an Travelchak<br />
600-700 evros an Sesabamisad dolarebis odenobiT;<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
pirTa da fsiqiatriul<br />
dawesebulebebSi moTavsebul pirTa<br />
uflebebis dacvis mizniT;<br />
d) gaagrZelos da ufro intensiuri<br />
gaxados sasjelaRsrulebis<br />
dawesebulebebSi arsebul mdgomareobaze<br />
monitoringi, parlamentis<br />
mier saqarTvelos sisxlis<br />
samarTlis saproceso kodeqsSi da<br />
`patimrobis Sesaxeb~ saqarTvelos<br />
kanonSi Setanili cvlilebebis<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
e) gaaqtiuros muSaoba kerZo<br />
mesakuTreTa da biznesmenTa uflebebis<br />
darRvevis faqtebTan<br />
dakavSirebiT;<br />
f) aqtiurad iTanamSromlos sxvadasxva<br />
qveynebis saxalxo<br />
damcvelebTan (ombudsmendebTan) da<br />
adamianis uflebebze momuSave sxva<br />
oficialur srtuqturebTan<br />
saqarTvelos xelisuflebis mier<br />
arakontrolirebad teritoriebze<br />
adamianis uflebaTa darRvevis<br />
faqtebTan dakavSirebiT da ucxoeTSi<br />
myof qarTvelTa problemebis<br />
erToblivad gadasawyvetad.<br />
3. saqarTvelos parlamenti kidev<br />
erTxel, xazgasmiT aRniSnavs, rom<br />
saqarTvelos saxelmwifosa da<br />
saqarTvelos samociqulo avtokefalur<br />
marTlmadidebel eklesias<br />
Soris konstituciuri SeTanxmebis<br />
principebi xelSeuxebelia da ar<br />
eqvemdebareba gadaxedvas. parlamenti<br />
ar iziarebs `2005 kalendaruli<br />
wlis pirvel naxevarSi<br />
adamianTa uflebebis sferoSi arsebuli<br />
mdgomareobis Sesaxeb~<br />
saqarTvelos saxalxo damcvelis<br />
moxsenebis Tavs `mdgomareoba religiis<br />
Tavisuflebis kuTxiT~ debulebebs.<br />
4. es dadgenileba amoqmeddes<br />
miRebisTanave.<br />
saqqarTveellos parllameentis<br />
Tavmjdomaris moadgillee<br />
mixeeill maWavariani<br />
Tbillisi<br />
2006 wllis 17 Teebeervalli<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
#2668-IIs<br />
aRkveca<br />
24 marts, Tbilisis feriscvalebis<br />
mamaTa monastris winamZ-<br />
Rvarma, iRumenma barTlomem (fircxalaiSvili)<br />
berad aRkveca imave<br />
monastris morCili anTimoz qafianiZe<br />
da saxelad abiaTari uwoda.<br />
* * *<br />
28 marts yovladwmida samebis<br />
sapatriarqo taZarSi arqimandritma<br />
iliam (nasiZe) berad aRkveca<br />
morCilebi gelasi maRlakeliZe,<br />
romelsac ewoda ambrosi, manuCar<br />
kandelaki - mas ewoda antoni da<br />
romanoz qardavas ki ewoda pimeni.<br />
ufaso samedicino<br />
konsultacia<br />
`jvaris mamasTan~ arseebuull sameedicino<br />
samsaxuurSi CCatardeeba uuffaso<br />
konsuulltacieebi:<br />
ofTalmologi _ 1 aprili, 12.00-<br />
14.00 sT.;<br />
angiologi (sisxl-ZarRvebis<br />
daavadebebi) _ 1 aprili, 15.00-17.00<br />
sT.;<br />
travmatolog-orTopedi, mtevnis<br />
(xelis) da terfis travmatolog-orTopedi<br />
paata RuduSauri<br />
_ 2 aprili, 12.00-14.00 sT.;<br />
kardiologi _ yoveldRe, 12.00-<br />
14.00 sT.<br />
infformaciisaTvis dareekeeT:<br />
98 90 12; 8 99 57 65 31<br />
samZimari<br />
saqarTvelos marTlmadidebeli<br />
eklesiis dasavleT evropis eparqia<br />
mwuxarebiT iuwyeba, rom londonSi<br />
gardaicvala londonis wmida giorgis<br />
saxelobis taZris samrevlo<br />
sabWos Tavmjdomare giorgi focxveria.<br />
mkiTxvels vTxovT, locvebSi<br />
moixsenios axladSesvenebuli giorgis<br />
suli.<br />
saqarTvelos sapatriarqosTan arsebuli momlocvelTa<br />
samsaxuri giwvevT, moilocoT wmida adgilebi:<br />
-SromiTi xelSekruleba samsaxuridan (kontraqti);<br />
-ori feradi fotosuraTi 3X4;<br />
i e r u s a l i m i s w m i d a m i w a -s u l T m o f e n o b i s<br />
dResaswaulisaTvis 9-16 ivnisi<br />
israelSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />
sabuTebi:<br />
-moZRvris rekomendacia;<br />
-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />
informaciisTvis dagvikavSirdiT tel.,92 39 78/79 (11dan<br />
17 sT-mde); (899) 26 68 27; (877) 79 95 99
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
moTminebisaTvis<br />
netaria, romelmac moipova<br />
moTmineba, radgan moTmineba sasoebasac<br />
moapovebinebs kacs. ufali<br />
Cveni ityvis: - `romelman<br />
daiTminos, igi sruliad cxondes~<br />
da ra unda iyos udidesi<br />
am aRTqmisa, vinaidan ufali tkbilia<br />
da sikeTes ar moaklebs<br />
mas, vinc daiTmens.<br />
aw gamoviZioT da vixiloT<br />
ramdeni sargebeli aqvs moTmines.<br />
moTmine mxiarulia WirTa mowevnisas,<br />
mxnea gansacdelTa<br />
SemTxvevisas, gamzadebuli, yovelives<br />
morCilebiT misaRebad.<br />
moTmine mSvendeba sulgrZelebiT,<br />
savsea siyvaruliT, locavs<br />
mavnebels. locvaSi gulmodginea,<br />
moSurnea wmida werilis<br />
kiTxvisas, xelsaqmeSi marjvea,<br />
gacemis dros - uxvi, brZanebis<br />
morCili da saubarSi sulgrZeli.<br />
Tu rame saqmes daadgeba,<br />
erTgulebiT aRasrulebs. msaxurebisas<br />
mxiarulia, ZmaT tkbilad<br />
ganusvenebs, aris brZeni,<br />
ucxoTa Semwynarebeli, sneulTa<br />
msaxuri, mwuxareTa nugeSismcemeli.<br />
maTTvis, visac ar aqvs<br />
moTmineba<br />
vaebis Rirsia is sawyalobeli,<br />
romelsac ar aqvs moTmineba,<br />
radgan werili ambobs - `vai<br />
maTda, romelTa ara aqus<br />
moTminebai, rameTu viTarca<br />
furceli qarisagan - mimodaitacebin~.<br />
amgvari kaci verc<br />
Wirs gauZlebs, verc<br />
Seuracxyofas daiTmens. visac<br />
ar aqvs moTmineba, verasodes<br />
miaRwevs warmatebas saqmeSi,<br />
aris SfoTis moyvare, moyvasis<br />
moZule, locvaSi zarmaci, marxvis<br />
mowyine, Ramis TevaSi - mconare,<br />
cudis Tqmis moswrafe, wmida<br />
werilis kiTxvisas mZinare,<br />
zRaprobisas - mRviZare,<br />
borotisaTvis - mxedari,<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
wwmmiiddaa wwmmiiddaa eeffrreemm eeffrreemm aassuurriiss<br />
swavlani<br />
`dauTmoT gansacdelTa, raiTa vcxondeT Cuen uflisa mier RmrTisa Cuenisa~<br />
keTilisaTvis - laCari da Tu<br />
vinmes warmatebuls ixilavs,<br />
misi borotad Surs.<br />
visac ar aqvs moTmineba,<br />
sakuTar Tavs vnebs da keTili<br />
saqmis keTeba ar SeuZlia. aw,<br />
droa viswrafoT, viRvawoT<br />
moTminebis mosapoveblad, rogorc<br />
ityvis mociquli -<br />
`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />
vcxondeT Cuen uflisa mier<br />
RmrTisa Cuenisa~.<br />
uSfoTvelobisaTvis<br />
netaria kaci, romelic swrafad<br />
ar aRSfoTdeba da gulSic ar<br />
gaikarebs wyromas, radgan aris<br />
igi mSvidobis maZiebeli. yoveli,<br />
romelmac gandevna SfoTis siyvaruli,<br />
aris sulierad mSvidi,<br />
mxiaruli guliTa da piriT, roca<br />
mrisxane sityvebs moismens,<br />
ar aRSfoTdeba da guliswyromiT<br />
ar aRivseba. aris keTilis moqmedi,<br />
simarTlis msaxuri, enas<br />
lagams debs, qaris qrolvas ar<br />
dasdevs da yvelasTvis sayvarelia.<br />
romelTanac ar aris SfoTi,<br />
moyvass ar ekamaTeba,<br />
11<br />
usamarTlobiT ar xarobs,<br />
sulgrZelia da aris samkvidrebeli<br />
sulisa wmidisa. romelsac<br />
ar uyvars suli SfoTisa, aris<br />
deda siyvarulisa, mSobeli simdablisa,<br />
moyvasi moTminebisa da<br />
Semkobili yovelgvari keTili<br />
saqmiT.<br />
romelmac Zlia SfoTs, qebulia<br />
yovelTa mier, qristes<br />
mier sayvarelia da angelozTagan<br />
didebuli, aris samgzis sanatreli,<br />
suliT, xorciTA da<br />
gonebiT cocxali maradis da<br />
ukunisamde.<br />
SfoTis moyvareTaTvis<br />
romelsac aqvs suli SfoTisa<br />
da risxvisa, igi maradis<br />
gulmwyralia didsa Tu mcire<br />
saqmeze. amisTvis ityvis wmida<br />
werili - `gulmwyralobaman<br />
kacisaman simarTlei RmrTisai<br />
ara qmnis~. WeSmaritad sawyalobelia<br />
kaci, romelic asea Zleuli<br />
sulisagan mrisxanebisa. werili<br />
ambobs - `gul-mwyrali mkvlel<br />
ars sulisa Tvisisa da ars igi<br />
maradis SfoT da mwuxare~,<br />
guliswyromiT kacis sxeuli<br />
dneba, piris feri maradis yviTeli<br />
aqvs, guli Seryeuli, goneba<br />
SeSfoTebuli da aris yoveli<br />
kacisagan moZulebuli, radgan<br />
ar aqvs sulgrZeleba, siyvaruli,<br />
mcire saqmeze bevrs laparakobs,<br />
marTal kacs ebrZvis, uyvars<br />
lanZRva, siamovnebs gankiTxva.<br />
viglovoT aseTi adamianebisTvis,<br />
vilocoT da moveridoT maT<br />
borotebas.<br />
wmida efrem asuris `wesisa da<br />
gangebis~ mmixedviT, mmommzadebulia<br />
nino gagoSaSvilis mmier.
12<br />
- rrooggoorr mmooxxvvddiiTT rruummiinneeTTSSii,,<br />
mmaannaammddee ssaadd sswwaavvlloobbddiiTT??<br />
- damTavrebuli maqvs Tbilisis<br />
sasuliero seminaria, Semdeg<br />
swavla gavagrZele sasuliero<br />
akademiaSi. uwmidesisa da<br />
unetaresis, sruliad saqarTvelos<br />
kaTolikos-patriarqis ilia II<br />
locva-kurTxeviT gadawyda, rom<br />
akademiis 5 studenti<br />
sazRvargareT saswavleblad<br />
wasuliyo. maT Soris aRmovCndi<br />
mec. 4 studenti gaigzavna romSi,<br />
me rumineTSi, buqarestis<br />
universitetis saRvTismetyvelo<br />
fakultetze.<br />
- aammJJaammaadd ssaadd mmooRRvvaawweeoobbTT??<br />
- ukve davamTavre buqarestis<br />
universitetis saRvTismetyvelo<br />
fakulteti da daviwye sadoqtoro<br />
Temaze muSaoba. universitetSi<br />
muSaobasTan <strong>erTad</strong> vmsaxurob<br />
wmida anTimoz iverielis<br />
saxelobis monasterSi, morCilad.<br />
- rraammddeennaaddaacc vviiccii TTqqvveennii<br />
ssaaddiisseerrttaacciioo TTeemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss<br />
eekklleessiiaass eexxeebbaa.. eess ssaaiinntteerreessooaa<br />
iimm mmxxrriivvaacc,, rroomm TTqqvveennii<br />
ddiisseerrttaacciiiiss mmeeSSvveeoobbiiTT rruummiinneeTTiiss<br />
mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeellii eekklleessiiaa,,<br />
rroommeelliicc nnaakklleebbaadd iiccnnoobbss CCvveennss<br />
eekklleessiiaass,, ggaarrkkvveeuull wwaarrmmooddggeennaass<br />
mmaaiinncc SSeeiiqqmmnniiss..<br />
- Cemi sadisertacio naSromis<br />
Temaa - `saqarTvelos<br />
marTlmadidebeli eklesia da<br />
misi kanonikuri safuZvlebi~. es<br />
Tema Cemma xelmZRvanelma<br />
SemomTavaza, rac Tavidan<br />
maincdamainc ar momewona, radgan<br />
CemTvis Zalian ucnobi sakiTxi<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
gaxldaT. me ar vicodi, rom<br />
Cven Turme Zalian Zvirfasi<br />
saeklesio samarTlis masalebi<br />
gvqonia, amitom vfiqrobdi, Tu<br />
am Temis damuSavebas daviwyebdi,<br />
sadisertacio TemisTvis sakmaris<br />
masalebs ver moviZiebdi, magram<br />
yovelive miviRe morCilebiT,<br />
Tanac Cems xelmZRvanels Zalian<br />
ainteresebda es sakiTxi. roca<br />
uSualod Temaze daviwye muSaoba<br />
aRmovaCine, rom gvqonia qarTuli<br />
saeklesio samarTalis umdidresi<br />
masala, rac, praqtikulad, CvenTvis<br />
ar aris cnobili, aravin muSaobs<br />
am sakiTxze da es umdidresi<br />
masala gamouyenebeli gvidevs.<br />
buqarestSi swavlis periodSi<br />
aRmovaCine, rom rumineTis eklesiis<br />
RvTismetyvelebma araferi ician<br />
saqarTvelos eklesiis Sesaxeb,<br />
ai, magaliTad, maT aqvT<br />
avtokefaluri eklesiebis Sesaxeb<br />
dawerili saxelmZRvanelo, or<br />
tomad Sedgenili, TiToeul<br />
tomSi daaxloebiT 400 gverdia,<br />
aseT did naSromSi saqarTvelos<br />
Sesaxeb dawerilia <strong>erTad</strong>erTi<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
`anTimoz iverieli iyo pirveli sasuliero piri,<br />
romelmac saRvTismsaxuro wignebi ruminul enaze<br />
gadaTargmna, dabeWda da maTi gavrceleba daiwyo~<br />
iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />
mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />
abzaci da masSic ramdenime<br />
Secdomaa.<br />
- mmaarrttoo rruummiinneeTTSSii aarr aarriiss<br />
eess pprroobblleemmaa.. CCvveenn eekklleessiiaass aarr<br />
iiccnnoobbeenn ssxxvvaaggaannaacc,, aarraa mmaarrttoo<br />
aarraammaarrTTllmmaaddiiddeebblluurr qqvveeyynneebbSSii,,<br />
aarraammeedd mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrSSiicc,,<br />
TTuukkii aarriiss rraaiimmee iinnffoorrmmaacciiaa,,<br />
iissiicc ZZaalliiaann mmwwiirrii..<br />
- Zalian xSirad Tavad viyavi<br />
mowme imisa, Tu rogor<br />
ekiTxebodnen studentebi<br />
RvTismetyvelebis profesorebs,<br />
saqarTvelo marTlmadidebluri<br />
qveyanaa Tu monofizituri da<br />
maT ar icodnen ra pasuxi gaecaT.<br />
amitom, amgvari naSromis gamocema<br />
sxva enebze, am SemTxvevaSi<br />
ki ruminulad, Zalian<br />
mniSvnelovanad mimaCnia.<br />
- eess,, rraa TTqqmmaa uunnddaa,, xxeellss<br />
SSeeuuwwyyoobbss CCvveennii eekklleessiiiiss ppooppuullaarriizzaacciiaass,,<br />
rraaRRaacc ggaarrkkvveeuullii<br />
iinnffoorrmmaacciiiiss mmiiwwooddeebbaass CCvveennii<br />
eekklleessiiiiss iissttoorriiiiss SSeessaaxxeebb.. uunnddaa<br />
iiTTqqvvaass iissiicc,, rroomm eess zzRRvvaaSSii<br />
wwvveeTTii iiqqnneebbaa iimmiissTTvviiss,, rraacc uunnddaa<br />
ggaakkeeTTddeess ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />
ssaaxxeelliiss mmssoofflliiooSSii<br />
ggaattaanniissTTvviiss.. TTqqvveenn,, rraammddeennaaddaacc<br />
vviiccii,, aamm ssaaqqmmeeSSii ggaarrkkvveeuullii<br />
ggaammooccddiilleebbaa SSeeiiZZiinneeTT,, ddaawweerriillii<br />
ddaa ggaammooqqvveeyynneebbuullii ggaaqqvvTT<br />
ssttaattiieebbii rruummiinnuull eennaazzee..<br />
- diax, maqvs ramdenime statia<br />
ukve gamoqveynebuli rumineTis<br />
saeklesio Jurnal-gazeTebSi.<br />
- aallbbaaTT,, mmoommaavvaallSSii,, RRvvTTiiss<br />
SSeewweevvnniiTT,, rruummiinnuull eennaazzee mmooxx-<br />
dasasruli me-13 gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi me-12 gv.<br />
eerrxxddeebbaa ssaaeekklleessiioo bbrrooSSuurriiss<br />
ggaammoocceemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />
SSeessaaxxeebb..<br />
- es saintereso ideaa, roca<br />
movrCebi disertaciaze<br />
muSaobas, amas aucileblad<br />
gavakeTeb. ra Tqma unda, am tipis<br />
naSromi gamosaqveyneblad<br />
ufro advili iqneba da xelmisawvdomi<br />
farTo mkiTxvelisaTvis.<br />
- TTqqvveenn aaxxsseenniiTT,, rroomm<br />
mmooRRvvaawweeoobbTT qqaarrTTvveellii ssaaeekklleessiioo<br />
mmooRRvvaawwiiss,, wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />
iivveerriieelliiss mmiieerr ddaaaarrsseebbuull<br />
mmoonnaasstteerrSSii,, rroommeellssaacc CCvveenn<br />
SSeeiiZZlleebbaa vvuuwwooddooTT xxiiddii<br />
ssaaqqaarrTTvveelloossaa ddaa rruummiinneeTTiiss<br />
mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessaaTTaa SSoorriiss..<br />
eess ssiimmbboolluurriiaa.. iiqqnneebb ggvviiaammbbooTT<br />
mmoonnaassttrriiss SSeessaaxxeebb??<br />
- es monasteri buqarestis<br />
centrSi mdebareobs, roca aSenda,<br />
buqarestis gareubani iyo.<br />
(misamarTi _ `anTimoz iverielis<br />
quCa, nomeri 29, seqtori IV). es<br />
monasteri aSenebulia 1714 wels,<br />
es is periodia, roca TiTqmis<br />
yvela ruminuli monastris<br />
winamZRvari berZeni iyo, ruminel<br />
berebs ar eZleodaT<br />
saSualeba gamxdariyvnen mRvdelmonazvnebi<br />
da aqtiuri monawileoba<br />
mieRoT monastrebis<br />
marTva-gamgeobaSi. im periodSi<br />
msaxurebac berZnul enaze tardeboda,<br />
xandaxan slavur enazec,<br />
ruminul enaze msaxureba<br />
praqtikulad ar arsebobda.<br />
anTimoz iverieli iyo pirveli<br />
sasuliero piri, romelmac<br />
saRvTismsaxuro wignebi ruminul<br />
enaze gadaTargmna, dabeWda<br />
da maTi gavrceleba daiwyo.<br />
anTimoz iverielis saxelobis<br />
monasteri aris Cafiqrebuli da<br />
aSenebuli, rogorc ruminuli<br />
kulturis kera, monastris<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
aSenebisTanave daarsda stamba.<br />
aRsaniSnavia, rom anTimoz<br />
iveriels, Tavisi moRvaweobis<br />
periodSi, rumineTSi 5-ze meti<br />
stamba aqvs daarsebuli. aqve<br />
dafuZnda sasuliero seminariac<br />
da es monasteri aqtiur<br />
monawileobas iRebda rumineTis<br />
kulturul saqmianobaSi.<br />
- rrooddiiss aarriiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />
iivveerriieelliiss xxsseenneebbiiss ddRRee ddaa<br />
rrooddiiss SSeerraaccxxeess iiggii wwmmiiddaannaadd??<br />
- wmidanad 1992 wels<br />
Seracxes, xsenebis dRe 27<br />
seqtemberia. monasteri sakmaod<br />
did teritoriazea<br />
ganTavsebuli, aqvs 2 ezo.<br />
pirvel ezoSi mdebareobs<br />
Tavad eklesia, sadac wirvalocva<br />
aResruleba da agebulia<br />
yvela wmidas saxelze, mas<br />
Semdeg rac anTimoz iverieli<br />
wmidanad Seracxes, taZris meore<br />
mTavari dResaswauli wmida<br />
anTimoz iverielis xsenebis dRea.<br />
iq 15 mRvdeli da mRvdelmonazoni<br />
moRvaweobs. saerTod,<br />
unda aRiniSnos, rom qalaqis<br />
situaciisTvis berebis simravle<br />
damaxasiaTebeli ar aris.<br />
mniSvnelovania, rom Tavad<br />
monasteri qtitoris saxels<br />
atarebs, isic aRsaniSnavia, rom<br />
ruminelebi wmida anTimozs<br />
saxeliT _ `antim~ moixsenieben,<br />
rac aris miniSneba imisa, rom<br />
Tavisi pativiscema am didi<br />
pirovnebis mimarT erma ase<br />
gamoxata, aseve wmidanad Seracxa<br />
igi.<br />
monasteri dRemde asrulebs<br />
wmida anTimozis anderZs. roca<br />
wmida anTimozma monasteri daarsa,<br />
man Sida ganawesi dawera.<br />
magaliTad, monasters yovel<br />
weliwads unda gaeca mziTevi<br />
Raribi ojaxis qaliSvilisTvis,<br />
raTa is gaTxoviliyo, unda<br />
yofiliyo skola, daxmareboda<br />
13<br />
morCili aleqqsi ruminel berTan <strong>erTad</strong><br />
gaWirvebul moswavleebs da sxva.<br />
- aarraa mmaarrttoo rruummiinneelleebbii aarr<br />
iiccnnoobbeenn ssaaqqaarrTTvveellooss<br />
mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessiiaass,, bbeevvrrii<br />
rraamm CCvveenncc aarr vviicciiTT mmaaTTzzee.. iiqqnneebb<br />
mmkkiiTTxxvveellss rraaiimmee mmoonnaacceemmeebbii<br />
mmiivvaawwooddooTT..<br />
- rumineTis marTlmadidebeli<br />
eklesiis sawyisebi mociqulTa<br />
periodidan momdinareobs.<br />
mociqulebma rumineTis samxreTaRmosavleT<br />
mxareSi iqadages.<br />
amdenad, eklesia samociquloa.<br />
saeklesio wyaroebidan cnobilia,<br />
rom IV-V saukuneebSi, dRevandel<br />
konstancaSi moRvaweobda<br />
episkoposi, romelic ariozis<br />
winaaRmdeg ibrZoda da romelic<br />
mowameobrivad aResrula.<br />
IV saukunidan gvxvdeba<br />
rumineTisa da moldaveTis<br />
mitropoliebi, romlebic<br />
konstantinepolis iurisdiqciis<br />
qveS imyofeboda. 1885 wels<br />
rumineTis eklesia avtokefaluri<br />
gaxda, xolo 1925 wels ayvanil<br />
gagrZeleba me-14 gv.
14 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dasasruli me-13 gv.<br />
iqna sapatriarqos rangSi.<br />
- ssaaiinntteerreessooaa,, rroomm mmaass hhyyaavvss<br />
mmrraavvaallrriiccxxoovvaannii mmRRvvddeellmmoonnaazzvvnnoobbaa<br />
ddaa ssaassuulliieerroo ppiirrTTaa<br />
ddaassii.. vviinn SSeeiiZZlleebbaa aakkuurrTTxxoonn<br />
rruummiinneeTTSSii ssaassuulliieerroo ppiirraadd,,<br />
xxoomm aarr aarrsseebboobbss rraaiimmee<br />
ggaannssaakkuuTTrreebbuullii wweessii??<br />
- ra Tqma unda, yuradReba<br />
eqceva Tavad kandidatis sulier<br />
mdgomareobas, ramdenad sulier<br />
cxovrebas eweva da sxva. amis<br />
garda, iq dauSvebelia, rom vinme<br />
ekurTxos sasuliero ganaTlebis<br />
gareSe. 5 wlis win rumineTis<br />
eklesiis wmida sinodma miiRo<br />
gadawyvetileba, rom ukve sakmarisi<br />
aRar aris mxolod sasuliero<br />
seminariis doneze ganaTleba,<br />
aucilebelia, pirovnebas<br />
damTavrebuli hqondes umaRlesi<br />
saswavlebeli, universitetis<br />
saRvTismetyvelo fakulteti. aq<br />
aqvT sakmaod maRali donis<br />
sasuliero seminariebi, magram<br />
amis miuxedavad, es ar iTvleba<br />
sasurvel doned. isinic ki, vinc<br />
adre iyvnen nakurTxni, sasuliero<br />
seminariis damTavrebis Semdeg,<br />
axla valdebulni arian<br />
daamTavron umaRlesi saswavlebeli.<br />
amisTvis iq pirobebic<br />
arsebobs, universitetebSi gaixsna<br />
dauswrebeli ganyofilebebi, rac<br />
saSualebas aZlevs ukve nakurTx<br />
sasuliero pirebs, codna<br />
gaiRrmavon.<br />
- rraammddeennii ssaassuulliieerroo ssaasswwaavvlleebbeelliiaa<br />
ddRReess rruummiinneeTTSSii??<br />
- 1990 wlamde iyo mxolod<br />
ori, buqarestsa da sibioSi,<br />
transilvaniis provinciaSi,<br />
yvelaze Zveli da tradiciuli.<br />
1990 wlidan gamravlda saRvTismetyvelo<br />
fakultetebis<br />
raodenoba, axla praqtikulad<br />
yvela sauniversiteto centrSi<br />
arsebobs es fakulteti. calke<br />
sasuliero akademiebi ar arsebobs,<br />
aris sasuliero seminariebi,<br />
romlebic saxelmwifos<br />
struqturaSi Sedian da<br />
sapatriarqos garda, ganaTlebis<br />
saministroebsac emorCilebian,<br />
anu imyofebian ormag<br />
daqvemdebarebaSi. Tumca,<br />
saRvTismetyvelo fakultetis<br />
xelmZRvanelebis arCeva mxolod<br />
patriarqis an adgilobrivi<br />
episkoposis locva-kurTxeviT<br />
xdeba.<br />
- rrooccaa aakkuurrTTxxeebbeenn mmRRvvddeellss,,<br />
SSeemmddeegg rrooggoorr xxddeebbaa mmiissii<br />
ggaannaawwiilleebbaa??<br />
- arsebobs adgilobrivi<br />
tradicia. axladnakurTxma<br />
sasuliero pirma 40 dRis<br />
ganmavlobaSi, yoveldRiurad<br />
unda Caataros wmida liturgia,<br />
romelsac praqtikuli datvirTva<br />
aqvs da adgilobrivi tradiciiT<br />
aris ganmtkicebuli. dauSvebelia,<br />
rom axladnakurTxma mRvdelma<br />
qalaqis romelime eklesia<br />
daikavos, man ramdenime weliwadi<br />
soflis eklesiaSi unda<br />
imsaxuros, ris Semdegac mas<br />
eZleva ufleba, moiTxovos<br />
romelime qalaqis samrevloSi<br />
gadayvana. da es ar aris<br />
avtomaturi procesi, pirvel<br />
rigSi, xdeba imis Sefaseba, Tu<br />
rogor aris momzadebuli, rogor<br />
imuSava mrevlTan, yuradReba<br />
eqceva mis ganaTlebas, SeiZleba<br />
mRvdlobis periodSi daamTavra<br />
samagistro, an sadoqtoro, an<br />
sapatriarqo administraciaSi<br />
hqonda raime funqcia, yovelive<br />
amas aqvs garkveuli mniSvneloba.<br />
- ssaaeekklleessiioo mmeeddiiaa rraammddeennaadd<br />
mmrraavvaallffeerroovvaanniiaa.. rraa ttiippiiss JJuurrnnaallggaazzeeTTeebbii<br />
ggaammooddiiss??<br />
- yvela eparqias aqvs sakuTari<br />
gazeTi. Zalian bevr eparqias<br />
gaaCnia sakuTari radio, zogierTi<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
iseTi Zlieri radiosadguria,<br />
rom mTel rumineTze vrceldeba<br />
dRe-Ramis ganmavlobaSi.<br />
buqarestSi iyo mcdeloba,<br />
daarsebuliyo televizia, magram<br />
jer-jerobiT es ar xerxdeba,<br />
bevr samrevlos aqvs sakuTari<br />
gazeTi, rac periodulad gamoicema.<br />
- aarriiss TTuu aarraa pprrooffiilluurrii<br />
JJuurrnnaall-ggaazzeeTTeebbii,, vvTTqqvvaaTT,,<br />
bbaavvSSvveebbiissTTvviiss,, aarraaeekklleessiiuurrii<br />
aaddaammiiaanneebbiissaaTTvviiss ddaa ssxxvv..<br />
- aris mravalferovani<br />
gamomcemlobebi, ra Tqma unda,<br />
yvela sapatriarqos gamocema ar<br />
aris, zogi kerZo pirebis mieraa<br />
daarsebuli, magram sapatriarqos<br />
kurTxeviT. bavSvebisTvis calke<br />
gamocemaa, morwmuneTaTvis calke,<br />
aseve arsebobs kulturulsaRvTismetyvelo<br />
gazeTi, romelic<br />
saeklesio problematur da<br />
erovnul sakiTxebs exeba,<br />
magaliTad, aramarTlmadideblebTan<br />
urTierTobis problemebs,<br />
kalendris problematikas da<br />
sxva. arsebobs ufro momzadebuli<br />
mrevlisaTvis gankuTvnili<br />
gamocema, romelic rumineTSi<br />
cnobil saeklesio moRvaweebs<br />
acnobs mkiTxvels, magaliTad,<br />
berebs, keTdeba interviuebi e.w.<br />
`starecebTan~, aris Jurnalebi,<br />
sadac mkiTxveli ecnoba sxva<br />
marTlmadidebel eklesiebs,<br />
ucxoeTSi arsebul cnobil<br />
eklesia - monastrebs, romelic<br />
Zalian kargadaa ilustrirebuli,<br />
aris sxva sainformacio, farTo<br />
masebisTvis gankuTvnili gazeTebic.<br />
- rruummiinneeTTSSii,, ggaarrddaa mmaarrTTllmmddiiddeebblleebbiissaa,,<br />
aarriiss TTuu aarraa ssxxvvaa<br />
kkoonnffeessiiiiss wwaarrmmoommaaddggeennlleebbii??<br />
- marTlmadideblebi mosaxleobis<br />
85 procents Seadgenen,<br />
arian kaTolikebi, protestantebi,<br />
umetesad kalvinistebi, refor-<br />
dasaruli me-15 gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi me-14 gv.<br />
mistebi da adventistebi, arian<br />
baptistebi.<br />
- rrooddiiddaann ggaaCCnnddnneenn rruummiinneeTTSSii<br />
uunniiaatteebbii,, aannuu iissiinnii,, vviinncc SSeeiinnaarrCCuunnaa<br />
mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrii rriittuuaallii,,<br />
ssaammoosseellii,, eekklleessiiiiss mmoowwyyoobbiilloobbaa<br />
ddaa,, aammaavvee ddrrooss,, uunniiaa<br />
SSeekkrraa vvaattiikkaannTTaann ddaa mmTTaavvaarrii,,<br />
ddooggmmaattuurrii ssaaffuuZZvveellii SSeeccvvaallaa<br />
aannuu mmiiiiRRoo ffiilliiookkvvee,, aaRRiiaarraa<br />
rroommiiss ppaappiiss pprriimmaattii ddaa ssxxvv..<br />
- unia gaCnda rumineTis erT-<br />
erT provinciaSi, transilvaniaSi,<br />
es mxare, saukuneebis manZilze,<br />
avstro-ungreTis imperiaSi<br />
Sedioda. imisda miuxedavad,<br />
rom transilvaniis mosaxleoba<br />
saukuneTA manZilze iyvnen da<br />
arian ruminelebi, maT ar hqondaT<br />
arc politikuri, arc ekonomikuri<br />
da arc socialuri uflebebi.<br />
mmarTvel klass warmoadgendnen<br />
an ungrelebi, an germanelebi<br />
da rumineli marTlmadideblebi<br />
Zalian did siduxWires<br />
ganicdidnen. amitom me-16 saukunis<br />
bolos maT dahpirdnen, rom<br />
garkveul daTmobaze wasvliT<br />
miiRebdnen yvela im uflebas,<br />
politikurs Tu socialurs,<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
romelic gaaCniaT sxva erovnebis<br />
warmomadgenlebs, anu aramarTlmadideblebs,<br />
kaTolikebs an<br />
protestantebs. amis safuZvelze,<br />
daZalebiT, romis kaTolikurma<br />
eklesiam moaxerxa, rom 1701<br />
wels transilvaniis marTlmadideblebis<br />
umetesi nawili<br />
gadaeyvna uniatobaze. Tavidan<br />
saubari iyo iurisdiqciaze da<br />
ara dogmatur sakiTxebze, magram<br />
Zalian cota xanSi, ukve romis<br />
mxares gadasul yofil<br />
marTlmadideblebs daaZales,<br />
rom dogmatebic SeecvalaT,<br />
filiokvec eRiarebinaT, papis<br />
primatic da sxva. amis Semdeg,<br />
1945 wels, mas mere rac rumineTSi<br />
damyarda komunisturi reJimi,<br />
moxerxda, rom praqtikulad<br />
yvela uniati marTlmadidebel<br />
eklesias dabruneboda. es viTareba<br />
grZeldeboda 1990 wlamde. roca<br />
qveyanaSi isev demokratia damyarda,<br />
uniaturma eklesiam kvlav Tavi<br />
iCina transilvaniis provinciaSi<br />
da mosaxleobis mcire nawili<br />
isev unias daubrunda. amitom<br />
axla Zalian didi konfliqtia<br />
marTlmadidebel da uniatur<br />
eklesiebs Soris, radgan umetesi<br />
nawili morwmuneebisa<br />
15<br />
marTlmadideblebad darCnen,<br />
magram uniatebi moiTxoven, rom<br />
is kuTvnileba, romelic maTi<br />
iyo, ukanve daibrunon. Tumca<br />
maTi e. w. eklesiebi, anu<br />
samlocveloebi ar ekuTvnis arc<br />
marTlmadidebel eklesias da<br />
arc vatikans, maTi umetesoba<br />
mrevlis SemowirulobiT aris<br />
agebuli.<br />
- eess ssiittuuaacciiaa ZZaalliiaann hhggaavvss<br />
uukkrraaiinniissaass,, rrooccaa ssaauukkuunneeeebbiiss<br />
wwiinn,, ppoolliittiikkuurrii ssiittuuaacciiiiddaann<br />
ggaammoommddiinnaarree,, ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaaSSii<br />
uunniiiiss ddaammyyaarreebbaa mmooxxeerrxxddaa.. mmaass<br />
SSeemmddeegg,, rraacc ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaa<br />
ddaa ddaassaavvlleeTT bbeelloorruussii ssaabbWWooTTaa<br />
kkaavvSSiirriiss SSeemmaaddggeennlloobbaaSSii SSeevviiddaa,,<br />
xxeelliissuufflleebbiiss CCaarreevviiTT mmooxxddaa<br />
uunniiaatteebbiiss mmaarrTTllmmaaddiiddeebblloobbaazzee<br />
ddaabbrruunneebbaa ddaa ddaaiiwwyyoo uukkuupprroocceessii..<br />
rrooggoorrcc CCaannss,, uukkrraaiinnaaSSii eess<br />
pprroocceesseebbii uuffrroo mmwwvvaavveedd<br />
wwaarriimmaarrTTaa,, rraaddggaann iiqq uuffrroo bbeevvrrii<br />
ddaabbrruunnddaa uunniiaattoobbaazzee,, vviiddrree<br />
rruummiinneeTTSSii..<br />
- sabednierod, rumineTSi ar<br />
moxda xalxis masobrivad<br />
gadasvla uniaze, kaTolikuri<br />
eklesiis wiaRSi Zalian cota<br />
dabrunda. maqsimum 300000-ia<br />
maTi ricxvi.<br />
- rruummiinneeTTiiss mmaarrTTmmaaddiiddeebbeell<br />
eekklleessiiaass rroomm vvaaxxsseenneebbTT,, aarr<br />
SSeeiiZZlleebbaa aarr vviissaauubbrrooTT mmoollddoovvaazzee,,<br />
rraaddggaann,, ffaaqqttiiuurraadd,, mmoollddoovvaa<br />
rruummiinneeTTiiss nnaawwiillii iiyyoo eerrTT ddrrooss..<br />
- rumineTis eklesiisa da<br />
rumineTis istoriis gasacnobad<br />
unda vicodeT, rom es qveyana,<br />
rogorc saxelmwifo, Camoyalibda<br />
2 damoukidebel saxelmwifod,<br />
samxreTi nawili da moldovis<br />
samefo, romelic dRevandeli<br />
rumineTis Crdilo aRmosavleT<br />
nawils warmoadgens da aseve<br />
Seicavda dRevandeli moldovis<br />
gagrZeleba me-16 gv.
16<br />
dasawyisi me-15 gv.<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
periodSi saRvTismetyvelo<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
igi iyo erT-erTi maTgani, vinc<br />
skolebs ar devnidnen. sasuliero moaxerxa, marTlmadidebluri<br />
nawils. Tavdapirvelad moldovis skolebi Tavis arsebobas kvlav RvTismetyveleba daebrunebina<br />
mitropolia Seicavda mTeli<br />
moldaveTis teritorias. Semdeg<br />
ukve, me-19 saukuneSi, moldovis<br />
agrZelebda. ruminelebs<br />
komunistebis drosac ki eZleodaT<br />
Tavis wyarosTan, wmida mamaTa<br />
swavlebebTan da aecilebina<br />
nawili gadavida ruseTis imperiis SesaZlebloba wasuliyvnen dasavluri sqolastika.<br />
SemadgenlobaSi da avtomaturad, ucxoeTSi da ucxoeTis sasuliero dimitri staniloe iyo Zalian<br />
iqve gavrcelda ruseTis eklesiis saswavleblebSi eswavlaT, Zlieri dogmatikosi, aseve Zalian<br />
iurisdiqcia. pirveli<br />
msoflio omis Semdeg es<br />
teritoria isev daubrunda<br />
cnobili RvTismetyveli<br />
gaxldaT konstantine<br />
rumineTs da iq kvlav<br />
galeriu, dimitri popesku,<br />
gavrcelda rumineTis<br />
romelic dRemde<br />
eklesiis iurisdiqcia, xolo<br />
cocxalia da aqvs bevri<br />
1945 wlis Semdeg, roca<br />
sabWoTa kavSiri ikavebs am<br />
teritorias, iq kvlav<br />
naSromi, nikolae dura<br />
da mravali sxva. yvela<br />
brundeba ruseTis eklesiis<br />
saRvTismetyvelo<br />
iurisdiqcia. amrigad, amJamad<br />
saswavlebelSi aris 2-3<br />
moldovaSi ori paraleluri<br />
wminda anTimoz iverielis saxxelobis monasteri<br />
iurisdiqciaa, erTi ruseTisa<br />
da erTi rumineTisa.<br />
- rraammddeennaadd ddiiddiiaa rruummiinneeTTiiss<br />
Zalian cnobili<br />
RvTismetyveli.<br />
- ddaabboollooss,, rraass eettyyooddiiTT<br />
eekklleessiiiss iiuurriissddiiqqcciiaa mmoollddoovvaaSSii?? saidanac CamohqondaT uamravi CCvveennii ggaazzeeTTiiss mmkkiiTTxxvveelleebbss ??<br />
- samwuxarod, ar SeiZleba sasuliero literatura, codna - rumineTis eklesias gaaCnia<br />
iTqvas, rom mravalricxovani<br />
mrevli hyavs. ramdenime samrevlo<br />
da erTi monasteria.<br />
- ssaaqqaarrTTvveellooSSii TTiiTTqqmmiiss aarr<br />
vviiccnnoobbTT TTaannaammeeddrroovvee rruummiinneell<br />
da romelsac sasuliero<br />
saRvTismetyvelo skolebSi<br />
iyenebdnen. imis gamo, rom mravali<br />
maTgani codnas ucxour<br />
Zalian mdidari sulieri saganZuri,<br />
man Seqmna saintereso<br />
xuroTmoZRvreba, hyavs Zalian<br />
RRvvTTiissmmeettyyvveelleebbss,, mmaaggaalliiTTaadd,, protestantul an kaTolikur Zlieri bermonazvnoba, arian<br />
ddiimmiittrrii ssttaanniillooeess,, rroommeelliicc saswavleblebSi iRebda, ruminul `starecebic~. Tuki vinmes aqvs<br />
mmTTeell TTaannaammeeddrroovvee<br />
mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell ssaammyyaarrooSSiiaa<br />
ccnnoobbiillii,, CCvveennTTaann kkii,, mmxxoolloodd<br />
RvTismetyvelebaze aman didi<br />
gavlena iqonia. masSi metad<br />
saSualeba Cavides rumineTSi<br />
da moilocos wminda adgilebi,<br />
rraammddeenniimmee mmcciirree ssttaattiiaa aarrsseebboobbss<br />
mmiiss SSeessaaxxeebb.. iiqqnneebb oorriioodd ssiittyyvviiTT<br />
igrZnoba aramarTlmdidebluri<br />
RvTismetyvelebis zegavlena.<br />
darwmunebuli var, rom did<br />
ggvviiTTxxrraaTT,, rriiTT ggaammooiirrCCeeooddaa mmaammaa amitom is RvTismetyveli, romelic<br />
madls moixveWs, es ar iqneba<br />
ddiimmiittrrii ssttaanniillooee..<br />
Seiswavlis ruminul saRvTismet- uqmad daxarjuli dro da<br />
- mama dimitri staniloe<br />
yvelo literaturas, met-naklebad energia.<br />
SeiZleba CaiTvalos XX saukunis<br />
erT-erT did RvTismetyvelad.<br />
saerTod, unda iTqvas rom rumineTSi<br />
umaRlesi saRvTismetyvelo<br />
unda iyos momzadebuli imisaTvis,<br />
rom `ifqli RvarZlisagan~<br />
gaarCios. dimitri staniloe<br />
namdvilad erT-erTi udidesi<br />
- ddiiddii mmaaddlloobbaa ssaaiinntteerreessoo<br />
ssaauubbrriissTTvviiss,, ggiissuurrvveebbTT<br />
wwaarrmmaatteebbeebbss..<br />
skola me-19 saukunis II naxevarSi<br />
Camoyalibda. komunistur<br />
RvTismetyvelia, romlis SromebSi<br />
Znelia moinaxos raime Secdoma.<br />
esaubra<br />
zurab cxovrebaZe
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
a n T i m o z i v e r i e l i -<br />
saqarTvelodan motacebuli da<br />
konstantinopolis bazarze monad<br />
gayiduli qarTveli, Tavis<br />
meore samSoblos vlaxeTSi<br />
poulobs. gansakuTrebiT<br />
aRsaniSnavia am marTlac rom<br />
saocari niWiT dajildoebuli<br />
adamianis mravalmxrivi moRvaweoba.<br />
igi iyo SesaniSnavi kaligrafi,<br />
mxatvari, xuroTmoZRvari, qsilografi,<br />
graviori da moqandake.<br />
flobda mraval enas: mSobliuri<br />
qarTulis garda - berZnuls,<br />
ruminuls, Zvel slavurs,<br />
arabuls da Turquls. igi iyo<br />
sulisCamdgmeli da organizatori<br />
mTeli beWdviTi saqmianobisa.<br />
anTimoz iverieli iyo<br />
ruminuli saliteraturo enis<br />
erT-erTi fuZemdebeli da brwyinvale<br />
mwerali. igi aRiarebuli<br />
iyo rogorc SesaniSnavi oratori.<br />
mis kalams ekuTvnoda leqsebi<br />
berZnul, ruminul da Zvel<br />
slavur enebze. mas didi damsaxureba<br />
miuZRvis, rogorc<br />
TvalsaCino politikur moRvawes.<br />
wminda anTimozma sicocxlec<br />
ki miitana rumineli xalxis<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
wminda anTimoz iverieli<br />
`marTlmadidebel arabebs Sen age sixaruli<br />
sanatreli sastambo xelovnebisa~...<br />
ssaauukkuuneebbiss maanZillze, yovell droSi, qaarTvelli kkaaci gaamoirCeodaa SemoqmedebbiTi aaqtivobbiTaa<br />
daa aaRmSenebbllobbiTi TvissebbiT. igi qmnidaa epoqaalluuri mniSvnellobbiss kkuulltuuraass daa qmnidaa<br />
isseTi xxaarissxxiT, romellic Semdgom gzaass uunaaTebbdaa momaavaall Taaobbebbss. aasseTi epoqaalluuri<br />
mniSvnellobbiss pirovnebbaani mraavaalli ipovebbaa Cveni isstoriiss fuurcllebbze. maaT Sorissaaaa ssruulliaad<br />
vllaaxxeTiss qaarTvelli mitropolliti - wminda anTTimoz iverielia.<br />
damoukideblobisaTvis brZolis<br />
samsxverploze. igi medgrad<br />
miuZRoda Cagrul ruminel<br />
xalxs TurqTa da fanariotTa<br />
batonobisagan gaTavisuflebis<br />
gzaze.<br />
cnobili frangi mecnieri<br />
emil piko aRniSnavda, rom:<br />
`yvela mRvdelmTavars Soris,<br />
romlebic vlaxeTis mitropolitad<br />
yofilan, aravin aris<br />
iseTi, romelsac STamomavlobis<br />
TvalSi esoden didi Rvawli<br />
miuZRodes, rogorc anTimoz<br />
17<br />
iveriels. misi codna, misi<br />
gemovneba xelovanisa, misi Rrma<br />
siyvaruli wignebisadmi sakmarisi<br />
iqneboda, rom igi ubadlod<br />
migveCnia, magram mas meti<br />
aqvs gakeTebuli. man, ucxoelma,<br />
`saqarTvelos wiaRidan mosulma,<br />
gviCvena iSviaTi magaliTi<br />
ruminuli patriotizmisa~.<br />
anTimoz iverieli moitaces<br />
im asakSi, roca igi sruliad<br />
Camoyalibebuli `inteleqtualuri<br />
vinaobis~ mqone qarTuli<br />
xelovnebis tradiciebze<br />
aRzrdili pirovneba iyo. igi<br />
tyved Caigdes CrdiloeT kavkasiis<br />
mTielebma, maSin rodesac<br />
arCil mefesTan <strong>erTad</strong> ruseTSi<br />
yofnis Semdeg saqarTvelosaken<br />
mimaval gzas adga.<br />
anTimozi konstantinopolSi<br />
1666 wels monobidan gamoisyida<br />
ierusalimis patriarqma<br />
dosiTeosma im mizniT, rom<br />
gamoeyenebina misi mxatvris,<br />
gravioris da kaligrafis niWi<br />
sastambo saqmianobaSi.<br />
anTimoz iverielma is brwyinvale<br />
ganaTleba, saxeldo-<br />
dasasruli me-18 gv.
18<br />
dasawyisi me-17 gv.<br />
br, klasikuri literaturis<br />
SesaniSnavi codna, SeiZina<br />
sakuTriv vlaxeTSi Casvlis<br />
Semdeg. xolo rac Seexeba mestambeobas,<br />
am sakiTxis garkvevisas<br />
mkvlevarTa azri ramdenime<br />
nawilad iyofa.<br />
aSkaraa, rom mas mestambeoba<br />
konstantinopolSi ar<br />
Seuswavlia, radgan am qalaqSi<br />
aRniSnul periodSi berZnuli<br />
stambebi jer kidev ar arsebobda.<br />
zogierTi mkvlevaris<br />
azriT man mestambis xelovneba<br />
q. buzeuSi episkopos<br />
mitrofanes xelmZRvanelobiT<br />
Seiswavla. sxvebi ki, anTimoz<br />
iverielis beWdviTi saqmianobis<br />
dasawyiss ukavSireben<br />
agreTve mitrofanes saxels,<br />
xolo buzeus magivrad<br />
asaxeleben buqarests.<br />
arsebobs sxva versiebic,<br />
romlis mixedviT igi mestambeobas<br />
daeufla an<br />
ruseTSi, rodesac Tan axlda<br />
arCil mefes an patriarq<br />
dosiTeosis mier qalaq<br />
aisSi (moldaveTi) daarsebul<br />
stambaSi. swored am<br />
qalaqidan moiwvia vlaxeTis<br />
mTavarma konstantine brankovianum<br />
anTimozi rumineTSi. konstantine<br />
brankuvianu iyo<br />
mmarTveli, romlis mefobis periodi<br />
(1688-1714) iTvleba `Zveli<br />
ruminuli kulturis ayvavebis<br />
xanad vlaxeTSi~. mefe agebda<br />
taZrebs, monastrebsa da eklesiebs,<br />
aSenebda axlebs, aramarto<br />
vlaxeTis teritoriaze,<br />
aramed samTavros farglebs<br />
gareTac.<br />
rumineTSi wm. anTimozma metad<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
nayofieri saqmianoba warmarTa<br />
da Seitana mniSvnelovani wvlili<br />
ruminuli wignis beWdvis saqmeSi,<br />
razec TvalnaTliv mowmobs misi<br />
TaosnobiT gamocemuli 64-mde<br />
wigni. misi, rogorc mbeWdavis<br />
pirveli nabijebi vlaxeTSi,<br />
dakavSirebulia buqarestis<br />
stambasTan. misi iniciativiT<br />
safuZveli eyreba: snagovos,<br />
rimnikis, tirgoviStes da<br />
`yovelTa wmidaTa monastris~<br />
stambebs, sadac wignebi<br />
ibeWdeboda ruminul, berZnul,<br />
Zvel slavur, arabul da<br />
wminda anTimoz iverielis samitropolito gerbi<br />
Turqul enebze.<br />
1701 wels snagovos monastris<br />
stambaSi anTimoz iverieli<br />
beWdavs `kondaks~, romelic<br />
gamoica berZnul da arabul<br />
enebze antioqiis patriarqis<br />
aTanase IV-is TxovniT da<br />
vlaxeTis mTavris konstantine<br />
brankovianus xarjiT. am wignis<br />
gamocemis Taobaze antioqiis<br />
patriarqi Semdegs swers:<br />
`misma udidebulesobam, mTavarma<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
konstantine brankovianum dauyonebliv<br />
Seismina Cveni Txovna,<br />
uxvad gaiRo saxsrebi da daavala<br />
daxelovnebul mestambes,<br />
ukeTilSobiless ierarqTa Soris,<br />
anTim iveriels, raTa mas<br />
mowadinebiT Camoesxa arabuli<br />
Srifti da daebeWda `wigni<br />
wmidaTa samTa JamiswirvaTa~<br />
(kondaki) or enaze, berZnulze<br />
da arabulze~.<br />
kondaki dabeWdilia or ferSi<br />
da or svetad. berZnuli teqsti<br />
Sav ferSi, xolo arabuli,<br />
Sesabamisad, wiTel ferSi. wignSi<br />
moTavsebulia wmindaTa<br />
gamosaxulebani, romelTa<br />
msgavss anTimoz iverielis<br />
mier gamocemul sxva<br />
wignebSic vxvdebiT.<br />
mokled SevexoT istorias,<br />
romlis mixedviT<br />
nabeWdi wignis gavrceleba<br />
arabeTis aRmosavleTSi,<br />
kerZod ki siriaSi, wminda<br />
anTimoz iveriels miewereba.<br />
1700 wlis martSi<br />
buqarestSi Cadis antioqiis<br />
patriarqi aTanase IV da<br />
iq daaxloebiT oTxi wlis<br />
ganmavlobaSi Cerdeba. patriarqi<br />
Semdegi sityvebiT<br />
aRwers imdroindel buqarests:<br />
`mxare gaSenebuli monastrebiT<br />
da sxva mravalricxovani didebuli<br />
SenobebiT, gansakuTrebiT<br />
ki seminariebiTa da skolebiT,<br />
mecnierebis sxvadasxva dargebis<br />
dasaufleblad. garda amisa,<br />
gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs<br />
stamba, sadac ibeWdeba<br />
wignebi berZnul, ruminul da<br />
gagrZeleba me-19 gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi me-18 gv.<br />
slavur enebze~.<br />
libaneli mecnieris lui<br />
Seixos mixedviT: `aTanase patriarqma<br />
imogzaura vlaxeTSi,<br />
ewvia vlaxeTis mTavars konstantine<br />
brankovianus da sTxova,<br />
rom daxmareboda patriarqs<br />
arabul da berZnul enebze<br />
liturgikuli wignebis<br />
gamocemaSi. vlaxeTis mTavarma<br />
Seismina patriarqis Txovna,<br />
miuCina patriarqs qarTveli<br />
mRvdelmonazoni anTimi da<br />
daavala patriarqis Txovnis<br />
Tanaxmad, daemzadebina arabuli<br />
Srifti. man mesame weliwads<br />
buqarestSi dabeWda arabul<br />
da berZnul enebze<br />
liturgikuli wignebi. Semdeg<br />
dabeWda `kondaki~ da orive<br />
wigni usasyidlod gaavrcela<br />
qristian mRvdelmTavarTa Soris.<br />
anTimoz iverielis mowafe<br />
mixeil iStvanoviCi, mis mier,<br />
1706 wels rimnikSi gamocemuli<br />
wignis winasityvaobaSi, qebadidebiT<br />
ixseniebs Tavis<br />
maswavlebels, ara marto<br />
berZnul da ruminul enebze<br />
wignebis beWdvisaTvis, aramed<br />
arabul enazec. `rogorc brZenma<br />
iosebma, - wers iStvanoviCi, -<br />
aRavso egviptis beRlebi<br />
sanovagiT, aseve Senma siyvarulma<br />
RvTisadmi aRavso Cveni<br />
qveynis wminda eklesiebi sulieri<br />
sarCoTi. da ara mxolod Cveni<br />
qveynisa, sxva qveynebisac.<br />
marTlmadidebel arabebs Sen<br />
ageme sixaruli sanatreli sastambo<br />
xelovnebisa, daubeWde<br />
maT sakuTar enaze saeklesio<br />
wignebi, risi bednierebac maT<br />
dRemde wilad ar xdomiaT~.<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
xolo, Tavis mxriv, antioqiis<br />
patriarqi aTanase, arabul enaze<br />
dabeWdili wignebisaTvis madlobas<br />
uxdis mTavar konstantines<br />
da aRniSnavs, rom `xalxi<br />
aRmosavleTisa, arabi mosaxleoba<br />
da wminda samRvdeloeba~<br />
locva-kurTxeviT ixseniebs mis<br />
saxels da usurvebs didxans<br />
sicocxles, radgan mTavarma<br />
Seismina ra maTi Txovna, dauyonebliv<br />
`gaiRo mowyaleba da<br />
aRmouCina daxmareba antioqiis<br />
sapatriarqos.~<br />
Tu raoden did mniSvnelobas<br />
aniWebda patriarqi aTanase arabul<br />
enaze wignebis dabeWdvas,<br />
kargad Cans misive sityvebidan:<br />
`ra ZalgviZs Cven mivceT mas<br />
aseTi didi wyalobis nacvlad.<br />
rogor SevZloT Cven saTanadod<br />
davafasoT mis mier gaweuli<br />
amagi?<br />
amrigad arabul enaze wignis<br />
pirvel mbeWdavad vlaxeTSi<br />
Cven gvevlineba qarTveli anTimoz<br />
iverieli. es faqti kidev erTxel<br />
naTlad metyvelebs imaze, rom<br />
anTimozi marTlac rom<br />
`sworupovari~ da `yvela<br />
xelovnebaTa~ ostati yofila,<br />
radgan arabuli sastambo<br />
Sriftis damzadeba kaligrafiuli<br />
xelnawerebis mixedviT,<br />
Sesaferisi arabuli asoebis<br />
SerCeva, saTanado naxazebis<br />
Sedgena, maT mixedviT ki liTonis<br />
arabuli Sriftis Camosxma -<br />
arabuli damwerlobis specifikis<br />
gamo metad rTul<br />
muSaobasa da ostatobas<br />
moiTxovda.<br />
1701-1702 wlebSi vlaxeTSi<br />
arabul-berZnuli liturgikuli<br />
gagrZeleba me-20 gv.<br />
19<br />
ucxoeTis qronika<br />
erT weliwadSi fineTis<br />
luTeranulma eklesiam<br />
33 000 wevri dakarga<br />
ukanasknel wels sagrZnoblad<br />
gaizarda im finelTa ricxvi, romlebic<br />
qveynis evangelisturluTeranul<br />
eklesias toveben. rogorc<br />
saagento ENI iuwyeba, denominaciidan<br />
ZiriTadad axalgazrdebi<br />
midian. gasul wels eklesiidan<br />
33 000 meti adamiani wavida,<br />
romelTagan daaxloebiT 70% 20dan<br />
39-wlamde asakisaa.<br />
cota xnis win Catarebuli<br />
gamokiTxvis monacemebis mixedviT,<br />
denominaciidan wasuli axalgazrdebi<br />
Tavis gadawyvetilebas imiT xsnian,<br />
rom eklesia `umniSvnelo an<br />
saerTod araviTar~ rols ar TamaSobs<br />
maT cxovrebaSi. ufrosi Taobis<br />
warmomadgenlebi ki imitom midian<br />
eklesiidan, rom masSi `piradi<br />
imedgacrueba~ ganicades. axalgazrdoba<br />
ZiriTadad ukmayofiloa<br />
pastorebis mxridan gamovlenili<br />
`mouTmenlobiTa~ da maTi<br />
konservatizmiT (Tumca am jgufis<br />
umciresma nawilma eklesia<br />
sapirispiro mizeziT datova _ maT<br />
igi zedmetad liberaluri eCvenebaT).<br />
gamokiTxulTagan daaxloebiT<br />
yoveli mexuTe acxadebs, rom ukmayofiloa<br />
imiT, Tu rogor miudgnen<br />
luTeranul eklesiaSi<br />
misTvis mniSvnelovan pirad problemebs,<br />
magaliTad, romelime naTesavis<br />
dakrZalvas.<br />
`es imedgacrueba gviCvenebs, rom<br />
morwmuneebi eklesiisa da misi msaxurebisgan<br />
adamianur Tvisebebs elian,<br />
_ ganacxada eklesiis kvleviTi institutis<br />
warmomadgenelma, sociologma<br />
kati nimeleam, _ xalxs<br />
eklesiis msaxurTagan surs, rom<br />
isini iolad xelmisawvdomni, gaxsnilni,<br />
Tavazianni iyvnen da ndobas<br />
nergavdnen maTSi.~<br />
interviuSi eni niemelam ganacxada,<br />
rom bevr morwmunes ar hyofnis<br />
SesaZlebloba, `partniorTan<br />
urTierTobis negatiuri gamocdileba~<br />
sxvas da eklesiis msaxurT<br />
gauziaros, ar aqvT SesaZleblobebi,<br />
`moyvnen sakuTari daukmayofileblobis<br />
Sesaxeb da miiRon pasuxi.~<br />
dRes fineTis mosaxleoba 5,2<br />
milion adamians Seadgens, amaTgan<br />
4,36 milioni (83%) fineTis evangelur-luTeranul<br />
eklesias ekuTvnis.<br />
gagrZeleba me-20 gv.
20 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
ucxoeTis qronika<br />
dasawyisi me-19 gv.<br />
finelebis eklesiidan gamosvlis<br />
erT-erT mTavar mizezad iqca 2003<br />
wels miRebuli axali kanoni sindisis<br />
Tavisuflebis Sesaxeb, romelic<br />
sagrZnoblad amsubuqebs am proceduras.<br />
avRaneTSi<br />
qristianobisaTvis<br />
asamarTleben<br />
avRaneTSi muslimanis mier qristianobis<br />
miRebasTan dakavSirebuli<br />
sasamarTlo procesi gaimarTa. islamis<br />
uaryofaSi braldebulma 41<br />
wlis abdula rahmanma qristianoba<br />
16 wlis win saerTaSoriso qristianul<br />
saqvelmoqmedo organizaciaSi<br />
muSaobisas miiRo. es organizacia<br />
pakistanSi avRanel ltolvilebs<br />
exmareboda.<br />
abdula rahmanis mier sarwmunoebis<br />
gamocvlis Sesaxeb xelisuflebas<br />
misi ojaxis wevrebma acnobes.<br />
jer kidev saqmis ganxilvamde<br />
bralmdebelma, yvela braldebis<br />
moxsnis pirobiT, ramdenjerme<br />
SesTavaza rahmans, dabruneboda<br />
winaparTa rwmenas, magram man uari<br />
ganacxada. abdulam Tavad aRiara<br />
qristianoba sasamarTloSi, es ki<br />
avRaneTis istoriaSi muslimanobis<br />
uaryofisa da qristianobis aRiarebis<br />
pirvel SemTxvevad iqca, msgavsi<br />
ram aq arasdros momxdara.<br />
msjavrdebulis sasamarTlo procesi<br />
ukve ori Tvea grZeldeba.<br />
qveyanaSi moqmedi SariaTis kanonis<br />
Tanaxmad, sarwmunoebis Secvla<br />
sasikvdilo danaSaulad iTvleba.<br />
rogorc sasamarTlo procesze<br />
mosamarTlem ganacxada, isini ar<br />
ilaSqreben zogadad msoflio religiis<br />
winaaRmdeg, magram avRaneTSi<br />
msgavisi ram ukanonod iTvleba da<br />
islamze ieriSis mitanis tolfasia.<br />
dRes avRaneTis mosaxleobis umravlesoba<br />
islams aRiarebs. zogierT<br />
cnobaze dayrdnobiT, qabulSi<br />
mcirericxovani qristianuli<br />
saTvistomoc arsebobs, magram misi<br />
warmomadgenlebi TavianTi rwmenis<br />
sajarod aRiarebas angariSsworebis<br />
SiSiT eridebian.<br />
avRaneTSi ar arsebobs oficialuri<br />
qristianuli taZari. qabulis<br />
erT Zvel saxlSi locvis<br />
ufleba mxolod qristian repatriantebs<br />
aqvT.<br />
dasawyisi me-19 gv.<br />
wignebis - `kondakisa~ da `Jamnis~<br />
dabeWdvis Semdeg, romlebic<br />
usasyidlod gadaecaT antioqiis<br />
sapatriarqos marTlmadidebel<br />
arabebs, siriaSi, kerZod<br />
ki qalaq halabSi, dRevandel<br />
alepoSi safuZveli eyreba<br />
pirvel erovnul stambas.<br />
antioqiis patriarqi aTanase<br />
1702 wels buqarestSi berZnul<br />
enaze daweril Tavis naSromSi<br />
`antioqiis patriarqTa istoria~,<br />
aRniSnavs, rom `dRemde<br />
marTlmadideblebs ar gaaCndaT<br />
arabuli stamba, sadac<br />
daibeWdeboda saeklesio wignebi.~<br />
stambis daarsebasTan<br />
dakavSirebiT arsebobs ramdenime<br />
mosazreba.<br />
mkvlevar gasteris mixedviT:<br />
`anTimozis mier damzadebuli<br />
Srifti, iseve rogorc stambis<br />
mowyobilobani, mTavarma<br />
brankovianum saCuqrad miarTva<br />
patriarqs da halabSi miitana.<br />
amiT safuZveli daedo qristianuli<br />
wignebis beWdvas<br />
aRmosavleTSi~. meore mosazrebiT<br />
ki, romelic lui Seixs ekuTvnis<br />
`aTanase patriarqi halabSi<br />
dabrunda da miznad daisaxa<br />
am qalaqSi liturgikuli wigni<br />
daebeWda. SesaZloa, - dasZens<br />
Seixi, - aTanase patriarqma Tan<br />
Camoiyvana buqarestidan mRvdelmonazoni<br />
anTimi, romelmac<br />
daumzada aTanases axali arabuli<br />
Srifti~. igive mkvlevaris<br />
meore versiiT: `aTanase patriarqi<br />
vlaxeTSi yofnisas<br />
daeufla Sriftis gakeTebis<br />
xelovnebas da Semdeg es saqme<br />
zogierT halabels Seaswavla~.<br />
mecnierTa azriT, es meore versia<br />
ufro damajerebelia.<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
qarTveli mkvlevari S.<br />
kurdRelaSvili aRniSnavs, rom<br />
`antioqiis patriarqis, aTanase<br />
IV ungro-vlaxeTSi oTxi wlis<br />
ganmavlobaSi yofnis manZilze,<br />
anTimoz iverielma mas Seaswavla<br />
sastambo saqme, kerZod ki<br />
anTimozis mierve damzadebuli<br />
foladis arabuli punsonebis<br />
saSualebiT tyviis<br />
literebis Camosxmis teqnika<br />
da agreTve wignebis awyobis<br />
xelovneba~. da amis Sedegad<br />
aTanase patriarqma TviTonve<br />
daamzada saTanado matricebi<br />
da TviTonve Camoasxa arabuli<br />
tyviis literebi~.<br />
aRsaniSnavia, rom es iyo<br />
pirveli arabuli Sriftis mqone<br />
stamba mTels axlo da Sua<br />
aRmosavleTSi. mxolod ramdenime<br />
wlis Semdeg, 1722 wels,<br />
alepos mkvidrma abdulax zaxirma<br />
daaarsa arabuli stamba<br />
libanSi, aS-Suveiris taZarTan.<br />
1727 wels ki ungruli<br />
warmoSobis Turqma wignis<br />
mbeWdavma ibraqim muteferikam<br />
Camoayaliba pirveli Turquli<br />
stamba arabuli SriftiT<br />
konstantinopolSi.<br />
beiruTSi ki pirveli stamba<br />
daafuZnes arabma kaTolikebma<br />
1758 wels, rac Seexeba qairoSi<br />
arsebul cnobil belaqis stambas,<br />
is daarsda egviptis<br />
mmarTvel muxamed al-RiSis<br />
iniciativiT 1821 wels.<br />
amrigad, wminda anTimoz iverieli<br />
is pirovnebaa, romlis<br />
ZalisxmeviT jer vlaxeTi,<br />
Semdgom ki siria Seiqmna<br />
manaTobel Suqurad wignebis<br />
beWdvisa da gavrcelebis<br />
TvalsazrisiT mTels saqristiano<br />
aRmosavleTSi.<br />
Tbilisis sasuliero semminariis<br />
II kursis studenti zaza ggabunia
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
qvemoT vecdebiT, astrologiasTan dakavSirebuli<br />
ramdenime tradiciuli SekiTxva wmida mamaTa<br />
swavlebis fonze warmovaCinoT, raTa meti naTeli<br />
movfinoT gansaxilvel sakiTxs.<br />
SekiTxva 1. xSirad kiTxuloben, mogvebma<br />
xom iwinaswarmetyveles macxovris Soba. rogor<br />
moaxerxes es?<br />
pasuxi: astrologebi TavianT cru swavlebas<br />
ukavSireben xilul cas, varskvlavier zecas.<br />
maTgan gansxvavebiT, beTlemis varskvlavi<br />
arcerTi astrologisTvis metad Tu<br />
naklebad cnobil varskvlavs ar<br />
miekuTvneba.<br />
meore mxriv, astrologebi<br />
varskvlavTa meSveobiT adamianis<br />
bedze crubrZnoben, wmida<br />
werilSi moxseniebulma<br />
mogvebma ki gana macxovris<br />
bedi an misi amqveyniuri cxovreba<br />
iwinaswarmetyveles?<br />
da mesamec, meti<br />
sicxadisaTvis IV saukuneSi<br />
moRvawe udides wmida mamas,<br />
grigol RvTismetyvels movusminoT.<br />
mis V sityvaSi `gangebulebis Sesaxeb~,<br />
igi astrologiiT dabrkolebulebs ase mimarTavs:<br />
`nu maxsenebT me macxovris udides didebas,<br />
maxarobel varskvlavs, romelic aRmosavleTidan<br />
mouZRoda mogvebs im qalaqisken, sadac aRmobrwyinda<br />
qriste, uJamo Svili mokvdavi modgmisa. igi (anu<br />
maxarobeli varskvlavi) imaT ricxvs ar ekuTvnis,<br />
romelTa ganmCxreknic astrologebi arian, aramed<br />
araCveulebrivi da am dromde gamouCinebeli,<br />
amokiTxuli ebrauli wignebidan. swored ebrauli<br />
wignebidan Seityves qaldevelebma am var-skvlavis<br />
Sesaxeb, da roca gancvifrebulebma gamoarCies<br />
igi maT mierve dakvirvebul uricxv varskvlavTagan,<br />
naxes, Tu rogori ucxo, axali elvarebiT moiwevda<br />
zecad ebraelTa miwisaken da daaskvnes<br />
kidec mefis dabadeba. da swored im dros, roca<br />
zecis maxaroblebTan <strong>erTad</strong>, astrologeb-<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
astrologiiT cdunebulTaTvis<br />
qristem `uaryo swavleba adamianTa bedze~<br />
21<br />
mac Tayvani sces mefes, saWirod aRar uCndaT<br />
zrunva maTsave xelovnebaze~ (ix. 2, gv. 28).<br />
albaT sainteresoa, Tu romeli ebrauli wignidan<br />
iqna mogvebis mier varskvlavis Sesaxeb<br />
uwyeba amokiTxuli. davazustebT, rom moses<br />
xuTwigneulis meoTxe wignidan _ `ricxvTadan~.<br />
am wignis 24-e Tavis me-17 muxlSi vkiTxulobT<br />
balaamis winaswarmetyvelebas, romelic iuwyeboda:<br />
`gamobrwyindes varskvlavi iakobisagan da<br />
aRsdges kaci israelisagan~.<br />
wmida ioane oqropiris swavlebiT,<br />
beTlemSi macxovris Tayvansacemad<br />
mosuli... `mogvni balaamis<br />
STamomavalni arian, memkvidreni<br />
misi wignebisa da winaswarmetyvelebebisa,<br />
... romelnic<br />
Tvalyurs adevnebdnen im<br />
dros, ... (roca qveynierebas<br />
mesia unda movlenoda _ mR.<br />
b. g.) ... da ixiles ra _<br />
axalSobili, ganixares<br />
winaswarmetyvelebis (rac mesiis<br />
movlinebas exeboda _ mR. b.<br />
g.) aRsrulebiT~ (ix. 1, t. X, wg. me-<br />
2, gv. 932).<br />
swored amitom macxovris Sobis dResaswaulTan<br />
dakavSirebul sagaloblebSi vkiTxulobT:<br />
_ `valam varskulavT-mricxvelisa mogvisa<br />
uwyebuleba, aw aResrulebis, rameTu aRmobrwyinda<br />
varskulavi iakobisagan da daadginna mzisa<br />
mimarT didebisa momqonelni ZRunisa, moguni<br />
mefeni sparseTiT~ (ix. sadResawaulo, 24. XII,<br />
serobis kanonis III galobis tropari).<br />
anda sxva:<br />
_ `viTarca Tqua valaam, sulisa mier wmidisa<br />
aRZrulman iZulebiT, iakobisagan iSuebis qriste,<br />
da amaRldes mefoba misi, egos ucualebelad,<br />
da euflos warmarTTa~ (ix. iqve, saciskro kanonis<br />
V galobis tropari).<br />
msgavs magaliTs qarTuli saero poeziidanac<br />
dasasruli 22-e gv.
22 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dasawyisi me-21 gv.<br />
gavixsenebdiT. akaki wereTlma<br />
erT-erTi leqsi macxovris Sobas<br />
miuZRvna:<br />
`aRmosavleTiT gamoCnda<br />
varskvlavi `sjulis cnobisa~,<br />
jer unaxveli kacTagan,<br />
ucnaur sxivosnobisa!<br />
ganhkvirdnen varskvlavTmricxvelni,<br />
ver miswvda maTi goneba...<br />
iniSnes mxolod mogvebma<br />
da igrZnes uflis moneba~<br />
(da a. S.).<br />
rogorc sasuliero, ise saero<br />
poeziis zemoT moxmobili sityvebi<br />
naTlad mowmoben, Tu rogori<br />
xedva unda hqondes morwmune<br />
adamians beTlemis<br />
varskvlavis, macxovris Sobisa<br />
da varskvlavTmisnobis mimarT.<br />
SekiTxva 2: da mainc, ra aris<br />
mizezi imisa, rom mogvebi moyvebian<br />
Sobis maxarobel varskvlavs?<br />
pasuxi: amis mizezi ara<br />
varskvlavTmisnoba, aramed sul<br />
sxva ram gaxldaT. wmida ioane<br />
oqropiris ganmartebiT: `macxovarma<br />
Caagona barbarosebs<br />
(mogvebs), mosuliyvnen Soreuli<br />
qveynidan, raTa gamoekiTxaT mefis<br />
Sesaxeb, romelic iudevelebSi<br />
iSva. da maT (anu iudevelebs)<br />
pirvelad sparselebisagan SeetyoT<br />
imis Sesaxeb, risi mosmenac ar<br />
isurves winaswarmetyvelTagan~<br />
(ix. 1, VII tomi, wg. 1-li, gv.<br />
63).<br />
SekiTxva 3: erT-erT sagazeTo<br />
publikaciaSi (ix. 11, gv. 12)<br />
aseTi ram weria: `yvelaze saintereso<br />
is aris, rom macxovars<br />
Tormetive mociquli zodiaqos<br />
niSnebis mixedviT SeurCevia~.<br />
ras vityodiT amis Sesaxeb?<br />
pasuxi: aRniSnuli mosazreba<br />
astrologiuri swavlebis<br />
`ucdomelobisTvisaa~ moyvanili,<br />
rac sruliad Seusabamoa<br />
marTlmadideblur swavlebasTan.<br />
wmida ioane oqropiri WeSmaritebis<br />
amgvar mowinaaRmdegeTa mimarT<br />
ase gvmoZRvravs: `eSmaki imdenad<br />
daeufla maT, rom isini,<br />
vinc astrologiiT arian cdunebulni<br />
_ aqac ki pouloben (macxovris<br />
Sobis saRvTo istoriaSi<br />
_ mR. b. g.) mizezs, SeiaraRdnen<br />
WeSmariti sityvis winaaRmdeg.<br />
da ras amboben isini? xom Tqmula,<br />
rom qristeSobisas varskvlavi<br />
gamoCnda, es ki niSnavs: amboben<br />
isini, rom astrologia ucdomeli<br />
mecnierebaa. magram Tu<br />
macxovari astrologiur<br />
kanonebTan Tanxmierad iSva, maS,<br />
rogor moxda, rom man gaacamtvera<br />
astrologia, uaryo<br />
swavleba adamianTa bedze, daxSa<br />
demonTa pirni, gandevna cdomileba<br />
da daamxo yoveli saxe misnobisa?~<br />
(ix. 1, t. VII, wg. 1-li,<br />
gv. 60).<br />
vfiqrobT, zemoT moyvanili<br />
marTlmadidebluri swavlebis<br />
Suqze naTlad warmoCinda dasmuli<br />
sakiTxis umarTebuloba.<br />
SekiTxva 4: xSirad amboben,<br />
rom astrologiuri `winaswarmetyveleba~<br />
axdao. ra davaxvedroT<br />
pasuxad?<br />
pasuxi: wmida ioane oqropiri<br />
gvaswavlis: `rogor ityvi Sen,<br />
gana rac iwinaswarmetyveles<br />
astrologebma, mravali maTgani<br />
ar axdao? da radgan Sen TviTon<br />
ganiSore RvTis Sewevna, ugulebelyav<br />
RvTiuri swavleba (da<br />
maT Soris isic, rac yovelgavari<br />
misnobis uaryofas exeba)<br />
da sakuTari Tavi adamianTa<br />
xsnis saRvTo gangebulebis miRma<br />
daayene, eSmaki Tavisi nebiT<br />
marTavs da gankargavs Sens<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
saqmeebs, magram is (anu eSmaki)<br />
ar iqms amas wmindanebTan<br />
mimarTebaSi da Tundac Cven,<br />
codvilebis mimarT, radgan erTob<br />
gvZags da ganveSorebiT amgvar<br />
winaswarmetyvelebebs~ (ix. 1, t.<br />
VII, wg. me-2, gv. 758).<br />
SekiTxva 5: astrologebi<br />
TavianTi swavlebis gasamarTleblad<br />
wmida werilsac ki<br />
imowmeben. ra vupasuxoT aseT<br />
SemTxvevaSi maT?<br />
pasuxi: am sakiTxTan<br />
dakavSirebiT IV saukuneSi<br />
moRvawe wmida basili dids<br />
davemowafoT. misi swavlebiT:<br />
...` maT, romelTac zomierebis<br />
sazRvrebi gadalaxes, moses<br />
sityvebi (macxovris _ mR. b. g.)<br />
Sobis dReTa Sesaxeb mecnierebis<br />
dasacavad moixmes da amboben,<br />
rom Cveni cxovreba ciur<br />
sxeulTa moZraobazea damokidebuli.<br />
amitomac hgoniaT qaldevelebs,<br />
rom varskvlavebi<br />
migvaniSneben imaze, rac unda<br />
SegvemTxves. wmida werilis martiv<br />
sityvaSi iyvned saswaulebad<br />
maT ara haeris cvlileba<br />
da JamTa mimoqceva, aramed cxovrebiseuli<br />
xvedri gulisxmayves~...<br />
(ix. 4, gv. 272)<br />
vfiqrobT, wmida mamebis zemoT<br />
moxmobili sityvebi astrologiis<br />
cruswavlebis sakiTxs sruliad<br />
amowuravs.<br />
aq bolos, Cvens saTqmels<br />
kvlav wmida ioane oqropiris<br />
sityvebiT davasrulebT: `ras<br />
niSnavs sinamdvileSi mnaTobebze<br />
mkiTxaoba? sxvas arafers, Tu<br />
ara sicruesa da bundovanebas,<br />
romelTa mixedviTac, yvelaferi<br />
alalbedze xdeba, da ara mxolod<br />
alalbedze, aramed<br />
ugunuradac~ (ix. 1, t. VII, wg.<br />
me-2, gv. 758).<br />
TbilisSi, sololakSi mmdebare<br />
ammaRRlebis taZZris winammZZRRvari,<br />
dekanozi biZina ggunia
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
qristiani mTeli cxovreba<br />
zrunavs imaze, rom is maqsimalurad<br />
miuaxlovdes RmerTs.<br />
mas kargad esmis, rom am qveynad<br />
misi mosvla uSualod RvTis<br />
wyalobiT moxda. morwmune mTeli<br />
cxovreba acnobierebs adamianis<br />
cxovrebis umTavres missias<br />
_ maqsimalurad miuaxlovdes<br />
RmerTs. Cvenma macxovarmac<br />
swored es gviTxra: `iyveniT<br />
Tquen srul, viTarca mamai<br />
Tqueni zecaTai srul ars.~<br />
(mT. V, 48} wminda ioane<br />
oqropiri calsaxad<br />
gansazRvravda qristianis<br />
saxes, roca ambobda, rom<br />
qristiani es aris adamiani,<br />
romelic maqsimalurad baZavs<br />
qristes. qristesadmi<br />
mimbaZveloba mravali asteqtiT<br />
SeiZleba ganisazRvros, Cven<br />
ki amjerad erT-erT umTavres<br />
momentze, locvaze visaubroT.<br />
saxarebidan kargad Cans,<br />
rom macxovari xSirad loculobda.<br />
man Tavisi amqveyniuri<br />
moRvaweoba swored marxviTa da<br />
locviT daiwyo, riTac is<br />
gvaswavla, rom visac surs caTa<br />
sasufevlis mkvidroba, is aucileblad<br />
unda loculobdes.<br />
amasTan dakavSirebiT imis Tqmac<br />
aucilebelia, rom is wminda<br />
mamebi, romlebic TavianTi<br />
moRvaweobiT jer kidev am qveynad<br />
angelozTa sadarni iyvnen,<br />
yvela moRvaweobaze maRla locvas<br />
asaxelebdnen, radgan<br />
RvTisadmi locva iyo is aucilebeli<br />
piroba, romlis<br />
Sesrulebis Semdgomac<br />
SesaZlebeli xdeboda sxva<br />
saTnoebaTa moxveWa. am mamaTa<br />
swavlebiT, swored locva iyo<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
locvisaTvis<br />
`gansacdelisas aucileblad unda movuxmoT RmerTs~<br />
is Zala, romelic sulieri mtris<br />
winaaRmdeg SegvaiaraRebda da<br />
adamis modgmis mters uZlurs<br />
gaxdida.<br />
locva es aris saubari<br />
RmerTTan. amasTan, locva<br />
Sexvedracaa SemoqmedTan, radgan<br />
saubari swored Sexvedrisas<br />
xdeba (miuxedavad imisa, uSualod<br />
xedav Tu ara Tanamosaubres).<br />
qristianoba adamians RmerTTan<br />
uSualo urTierTobis saSualebas<br />
aZlevs. RmerTic exmianeba adamianis<br />
locvas, exmareba mas da<br />
mravali gasaWiridan gamohyavs.<br />
unda iTqvas, rom mravali<br />
marTlmadidebeli RvTismetyvelis<br />
azriT, swored locvisas, adamianisa<br />
da RvTis es Sexvedra<br />
principulad ganarCevs qristianobas<br />
yvela sxva religiisagan.<br />
vTqvaT, budizmSi meditaciis<br />
dros adamians aqvs<br />
urTierToba raRac absoluturad<br />
arapirovnulTan, romelSic<br />
is iZireba. am dros budisti<br />
RmerTs, rogorc cocxal arsebas,<br />
ver grZnobs. qristiani<br />
ki locvisas cocxali, pirovnuli<br />
RmerTis arsebobas aRiarebs,<br />
23<br />
radgan sxvanairad is verc<br />
mimarTavda veravis, ver ilocebda,<br />
ver daelaparakeboda<br />
yovlad miuwvdomels. sxvagvarad<br />
rom vTqvaT, qristiani locvisas<br />
esaubreba pirovnebas, WeSmaritad<br />
arsebuls da sweored amis<br />
gaazrebaa mniSvnelovani locvisas.<br />
xSirad kiTxuloben: ra aucilebelia<br />
RvTisadmi locva,<br />
RmerTma xom isedac icis, ra<br />
gvWirdeba da risTvis unda<br />
vilocoT? amasTan<br />
dakavSirebiT unda aRiniSnos,<br />
rom RvTisadmi locva mxolod<br />
imisaTvis ar xdeba,<br />
rom mas rame gamovTxovoT.<br />
locvisas umniSvnelovanesia,<br />
gaazrebul iqnas is momenti,<br />
rom Cven Tavad RvTis,<br />
yovladZlieri Semoqmedis<br />
winaSe vdgavarT. locvaSi<br />
mTavaria Tavad Sexvedra<br />
RmerTTan. locva RmerTTan<br />
Sesaxvedrad, masTan<br />
urTierTobis sixarulis<br />
SesagrZnobad unda xdebodes.<br />
am azris gacnobierebis Semdeg,<br />
cxadia, arc is aris miuRebeli,<br />
rom Cvens ufals daxmarebas<br />
vTxovdeT, magram yovelgvar<br />
Txovnas win unda uZRodes imis<br />
gacnobiereba, Tu vis esaubrebi<br />
da visgan iTxov Semweobas.<br />
swored amas gulisxmobda wm.<br />
makari egvipteli, rodesac ambobda:<br />
locvisas nu ilaparakebT<br />
mravals, aramed mxolod es<br />
TqviT: ufalo, rogorc Tavad<br />
uwyi da gnebavs Semiwyale me.<br />
xolo Tu raime gansacdeli<br />
gewveva, mswrafl warmoTqvi:<br />
ufalo Semewie! yovlismcodne<br />
ufalma icis, rogor dagvex-<br />
gagrZeleba 24-e gv.
24 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dasawyisi me-23 gv.<br />
maros da rogor gangvaridos<br />
gansacdels. Cven mxolod mTeli<br />
guliT unda movuwodoT yovladsaxiersa<br />
da yovladZlier<br />
Semoqmeds. wm. makari egvipteli<br />
am darigebis gadmocemisas imas<br />
gulisxmobda, rom gansacdelisas<br />
aucileblad unda movuxmoT<br />
RmerTs SewevnisaTvis. es mowodeba<br />
RvTisa ki mxolod im<br />
SemTxvevaSia qmediTi, Tu Cven<br />
SevigrZnobT, vin aris is, romelsac<br />
daxmarebas vTxovT. rodesac<br />
gavacnobierebT, rom Cvens<br />
dasaxmareblad Tavad RmerTs,<br />
yovladZliersa da yovladsaxiers<br />
vuxmobT, ai, maSin Cveni<br />
locva gulmxurvale iqneba da<br />
am locvas aucileblad Seismens<br />
ufali. abba nilosi TiTqmis<br />
sityva-sityviT imeorebs wm.<br />
makari egviptelis sityvebs,<br />
rodesac brZanebs: isurve, rom<br />
amba siluanes mowafe<br />
markozi<br />
amba siluanes monasterSi<br />
hyavda mowafe saxelad markozi.<br />
markozi didgvarovani Wabuki<br />
iyo. man mTeli Tavisi qoneba<br />
Ratakebs dauriga da monasterSi<br />
dasaxlda.<br />
vinaidan markozi friad ganswavluli<br />
iyo, monasterSi<br />
gansakuTrebuli morCileba miiRo<br />
- saRvTismsaxuro wignebi unda<br />
gadaewera.<br />
markozis garda moZRvars<br />
kidev TerTmeti mowafe hyavda,<br />
magram sxvebze xSirad amba<br />
siluane swored markozs esaubre-<br />
SegemTxvas ara is, rac Sen ginda,<br />
aramed rac RmerTs nebavs<br />
da maSin locvisas mSvidi da<br />
RvTis madlieri iqnebi.<br />
imis gaazreba, rom RmerTs<br />
esaubrebi, Zlier giiolebs<br />
marTebulad locvas. amis mizezs<br />
wminda mamebi imaSi xedaven, rom<br />
rodesac Segnebuli aqvs adamians<br />
RvTis winaSe wardgomis pasuxismgebloba,<br />
maSin is<br />
Tavmdabali xdeba da sxvis<br />
gankiTxvas maqsimalurad erideba.<br />
abba mose ambobda: Tuki adamiani<br />
ar Cawvdeba imas, rom is<br />
codvilia, RmerTi ar Seismens<br />
mis locvas. amis gamomgone<br />
monastris Zmebma hkiTxes wminda<br />
mamas: ra aucilebelia<br />
codvilianobis SegrZneba<br />
locvisas? abba mosem ki miugo,<br />
vinc Tavisi codvebis simZimes<br />
xedavs, is sxvis codvebs ver<br />
amCnevso. swored es aris<br />
mniSvnelovani locvisas. aucilebelia,<br />
RmerTTan sasaubrod<br />
warmdgari pirovneba Tavmdablobis<br />
saTnoebiT iyos Semosili, radgan<br />
boda da amiT sulisTvis<br />
sargebels iZenda.<br />
saqme iqamde mivida, rom sxva<br />
mowafeebi amis gamo ganawyendnen<br />
da erTmaneTSi ambobdnen:<br />
amba siluanem favoriti gaiCinao.<br />
roca es sxva berebma Seityves,<br />
Tavisi rigebidan sami, yvelaze<br />
pativcemuli beri airCies da<br />
amba siluanes miugzavnes, rom<br />
SeetyoT misi amgvari saqcielis<br />
mizezi.<br />
Tavidan amba siluane maT<br />
mdumared usmenda, Semdeg ki<br />
Tavisi mowafeebis senakebisken<br />
waiyvana.<br />
- mamao, Cqara modi aq,<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
sxvagvar locvas ar ismens<br />
ufali. eklesiis wminda mamebis<br />
mier saukuneebis ganmavlobaSi<br />
Seqmnili uamravi locvidan, uklebliv<br />
yvela, RvTisadmi madlierebisa<br />
da Tavmdablobis<br />
suliT aris Seqmnili, radgan<br />
RvTis saTnod mcxovrebma am<br />
mamebma icodnen, rom RmerTTan<br />
saubari mxolod TavmdablobiT,<br />
madlierebiTa da siyvaruliT<br />
iyo aucilebeli. TavmdablobiT<br />
aRvlenili locvis Sesmenis<br />
magaliTi Cven saxarebaSive gvaqvs,<br />
roca ufali mezverisa da farisevelis<br />
igaviT swor locvas<br />
gvaswavlis. aq macxovari pirdapir<br />
migviTiTebs imaze, Tu<br />
rogori locvaa saWiro da romel<br />
locvas Seismens ufali _<br />
mezverisamebr TavmdablobiTa<br />
da sakuTari codvilianobis<br />
SegrZnebiT aRvlenilsa Tu farisevelisdarad<br />
siamayiT<br />
warmoTqmuls.<br />
(gagrZelebba Semdeg nomerSi)<br />
Tbbilisis sasuliero akademiis pedagogi<br />
giorgi gvasalia<br />
pateriki<br />
amba siluanes cxovrebidan<br />
saswrafod mWirdebi! - imeorebda<br />
amba da TanmimdevrobiT<br />
yvela karze akakunebda.<br />
magram mis mowafeTagan arcerTi<br />
ar Cqarobda misTvis karis<br />
gaRebas: erTi fsalmuns<br />
kiTxulobda da Sewyveta ar<br />
surda, meore morCilebas asrulebda<br />
_ Toks grexda da<br />
eSinoda, zedmeti siCqariT nakeToba<br />
ar gaefuWebina. bolos markozis<br />
rigic dadga. amba siluanem<br />
karze frTxilad miukakuna da<br />
mxolod erTi sityva warmoTqva:<br />
`markoz!~<br />
kari imwamsve gaiRo da<br />
dasawyisi 26-e gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi me-24 gv.<br />
zRurblTan gakvirvebuli markozi<br />
gamoCnda.<br />
amba siluane berebs miutrialda<br />
da uTxra: aba, miTxariT,<br />
mamebo, sad xedavT Tqven sxva<br />
Cems mowafeebs? berebma veraferi<br />
upasuxes.<br />
amba siluane Sevida markozis<br />
`didad samwuxaroa, rom 1830<br />
wlis 19 noembers TbilisSi gardaicvala<br />
misi yovladusamRvdeloesoba<br />
mTavarepiskoposi<br />
dosiTeosi~, _ ityobineba imdroindeli<br />
gazeTi `tifliskie<br />
vedemosti~ gamoqveynebul nekrologSi.<br />
mTavarepiskoposi dosi-<br />
Teos (ficxelauri) daibada<br />
1774 wlis 24 oqtombers,<br />
duSeTis mazris sofel<br />
ikoTSi. naTlobis saxeli<br />
yofila dimitri. misi mama<br />
aznauri arjevan ficxelauri<br />
`soflidan gasulad~<br />
e. i. micvalebulad<br />
ixsenieba 1793 wlis 9 oqtombris<br />
sabuTSi. igi iyo<br />
qsnis erisTavebis mouravi.<br />
deda marine, maRalaanT<br />
qali iyo, radgan dosiTeosi<br />
moixsenieba saxlTuxucesis<br />
ZmisSvilad (`plemianikad~),<br />
saxlTuxucesebi ki<br />
maRalaSvilebi iyvnen.<br />
patara dimitris RvTis SiSi<br />
da siyvaruli da soflis gogobiWebis<br />
daxmareba bavSobidanve<br />
mohyveboda. Tavis ubraloebiT<br />
didobaSi papaCemic imas mounaTlavs,<br />
mamapapisagan ase msmenia,<br />
Svilo, _ ixsenebs 95 wlis<br />
ikoTeli moxuci Salva<br />
zanguraSvili. dosiTeosis<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
senakSi da magididan rveuli<br />
aiRo, berebs gauwoda da uTxra:<br />
- ixileT, mamebo: markozi<br />
axla am asos werda, magram gaigo<br />
Tu ara Cemi xma, kalami ise<br />
daagdo, rom asoc bolomde ara<br />
daumTavrebia. gana es aso ar<br />
metyvelebs imaze, Tu moZRvris<br />
rogori morCileba aqvs markozs?<br />
ai, swored am morCilebis gamo<br />
STamomavali, amave soflis pensioneri<br />
pedagogi, 80 wlis kolia<br />
ficxelauri ki ambobs:<br />
`mamaCemi vaxtangisagan gamigonia,<br />
rom dosiTeosi pataraobas<br />
mTeli dRe Cvens ukan mdebare<br />
eklesiaSi atarebda. iq ismenda<br />
da izepirebda locvebs da<br />
mRvdlis qadagebebs. dedamisma<br />
aswavla Turme wera-kiTxva da<br />
xels uwyobda eklesiis msaxuri<br />
gamxdariyo.~ marTlac,<br />
SeiZleba vivaraudoT, rom Wabuk<br />
dimitris RvTismsaxurebis sawyisi<br />
muxti, swored misi sacxovrisis<br />
mimdebare eklesiaSi locva-qadagebis<br />
mosmenisas da Rrmad<br />
25<br />
miyvars igi.<br />
- Sen igi samarTlianad giyvars,<br />
- Tqva pirvelma berma.<br />
- Cven igi yvelas gviyvars,<br />
- daamata meorem.<br />
- igi RmerTsac amis gamo<br />
uyvars! - wamoiZaxa mesamem.<br />
Targmmna<br />
mariam ggagguam<br />
mTavarepiskoposi dosiTeosi (ficxelauri)<br />
`...Torem daRupavT samSoblos, eklesias da Tqvens<br />
Tavsaco, arafers keTils ar dagayrian rusebio~<br />
qqvaTaxxevis monasteri. XIX saukkunis foto<br />
morwmune dedis mier ojaxSi<br />
eklesiuri garemos Seqmnis<br />
wyalobiT Caido.<br />
amis safuZvelze, ukve mozardma<br />
dimitrim mtkiced gadawyvita,<br />
qristes macxovnebel gzas<br />
Sesdgomoda da sulieri cxovrebis<br />
axali gancda iqauri<br />
eklesiis mnaTes gauziara,<br />
iman ki, moZRavrTan<br />
uSuamdgomla. mRvdelma,<br />
ra Tqma unda, mouwona<br />
gadawyvetileba da Semdeg...<br />
Yvelaferi RvTis nebiT<br />
moxda. 17 wlis asakSi, 1791<br />
wels, soflidan 5 km-ze,<br />
unabnoSi, ukacriel, daburul<br />
tyeSi mdebare xofis<br />
wm. ioane naTlismcemlis<br />
monasterSi berad aRikveca<br />
dosiTeosis saxeliT. iq<br />
man oTxi weli gaatara<br />
RvTis morCilebaSi.<br />
1795 wels erekle II<br />
TanxmobiT, igi dadgenil<br />
iqna aRniSnuli xofis monastris<br />
winamZRvrad arqimandritis<br />
wodebis miniWebiT. XIX saukunis<br />
dasawyisidan mama dosiTeosi<br />
swrafad winaurdeba. igi anton<br />
II erTgulTa ricxvs miekuTvneba<br />
da madlieri kaTolikosi misTvis<br />
wyalobas ar iSurebs. 1801 wels<br />
gagrZeleba 26-e gv.
26 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
dasawyisi 25-e gv.<br />
gardaicvala qvaTaxevis monastris<br />
arqimandriti aTanase<br />
(TarxniSvili) da aRniSnuli<br />
monastris winamZRvroba mama<br />
dosiTeoss Caabares. aqve unda<br />
aRiniSnos, rom XVIII saukunis<br />
II naxevari aRmosavleT<br />
saqarTveloSi lekianobis<br />
momZlavrebis wlebia da aq<br />
mouxdeba mas pirveli siZneleebis<br />
gadalaxva. kerZod, qvaTaxevis<br />
monasteri Zalze dasustda,<br />
lekianobam is katastrofis piras<br />
miiyvana, winamZRvris rezidencia<br />
sofel kavTisxevSi iqna<br />
gadatanili, radgan monasterSi<br />
yofna friad saSiSi Seiqmna.<br />
winamZRvarma dosiTeosma da misma<br />
winamorbedma, arqimandritma<br />
aTanasem didi ZalisxmeviT SeZles<br />
lekTagan monastris dacva da<br />
aRorZineba. man `ganaaxla xelaxla<br />
monasteri da daadgina<br />
berebi, Zvel savanes ganumravla<br />
Semosavali.~(kalmasoba, II tomi.<br />
gv. 207).<br />
gamoCenili erTgulebisa da<br />
TavdadebisaTvis 1806 wels anton<br />
II-em masve Caabara SiomRvimis<br />
monasteri. rogorc Cans,<br />
XIX saukunis 10-ian wlebamde<br />
igi anton II-dmi erTgulebas<br />
iCenda da mis mowinaaRmdegeebs<br />
ebrZoda. am niadagze mouxda mas<br />
Sejaxeba Tbilel mitropolit<br />
arsenTan (bagrationi) 1810 wels<br />
da marTebuli argumentebiT<br />
SeZlo misi mogerieba.<br />
1810 wlis noemberSi, rodesac<br />
kaTolikosi anton II ruseTs<br />
iqna gawveuli, man arqimandriti<br />
dosiTeosic Tan gaiyolia<br />
peterburgSi. roca anton II sacxovreblad<br />
niJni-novgorodSi gadavida,<br />
dosiTeosi aleqsandre<br />
I brZanebiT, datoves peterburgSi<br />
rusuli enis Sesaswavlad, Tan<br />
dauniSnes pensia ori aTasi maneTis<br />
odenobiT. swored aqedan cdilobs<br />
dosiTeosi daimsaxuros ruseTis<br />
mTavrobis yuradReba. amas igi<br />
aRwevs kidec. Semdgom periodSi<br />
movlenebi ase ganviTarda.<br />
1811 wlis 18 seqtembers glaxa<br />
WilaZe peterburgidan swers<br />
samZimris werils Tavis mZaxals<br />
zaal teriSvils colis gardacvalebis<br />
gamo(zaalis coli<br />
ki dosiTeosis da iyo). am werilSi<br />
glaxa WilaZe ityobineba: `jer<br />
dosiTeosisTvis ar gamimJRavnebia<br />
dis sikvdili. igi peterburgis<br />
mitropolitma TavisTan miiRo<br />
da episkoposad kurTxevas upireben.<br />
did bednierebaSi Sedga fexi.~<br />
momdevno 1812 wlis 15 Tebervals<br />
igive glaxa WilaZe swers Tavis<br />
siZes, zaalis Svils, giorgi<br />
teriSvils: `biZaSeni dosiTeos<br />
ianvris 30-s episkoposad akurTxes<br />
da yoveli kaci didad swalobs.~<br />
es is dro iyo, roca<br />
saqarTvelos eklesiis avtokefalia<br />
moispo, kaTolikosoba<br />
gauqmda, rusuli wesebi unda<br />
SemoeRoT saeklesio dargSic.<br />
egzarqosad gamogzavnil iqna<br />
qsnis erisTavis daviTis Svili,<br />
varlaami, xolo misi naaznauralis<br />
Svili dosiTeosi daniSnes<br />
goris episkoposad. varlaami<br />
adreve wamovida saqarTveloSi,<br />
dosiTeosi ki datoves peterburgSi<br />
saqarTvelos saeklesio axali<br />
mmarTvelobis wesebis<br />
SesamuSaveblad. marTlac,<br />
SemdgomSi man SeimuSava da oberprokurors<br />
warudgina vrceli<br />
proeqti saqarTvelos eklesiis<br />
marTvis axleburad mowyobis<br />
Sesaxeb, romelic damtkicda da<br />
safuZvelad daedo eklesiis reformas<br />
1814 wels.<br />
1814 wels daarsda qarTlkaxeT-imereTis<br />
sinodaluri kantora<br />
da amasTan <strong>erTad</strong> ganaxlda<br />
oseTis sasuliero komisiac.<br />
kantora unda gasZRoloda<br />
saeklesio saqmeebs, oseTis komisias<br />
ki osebsa da saerTod mTiel<br />
xalxSi qristianobis danergvagavrcelebisaTvis<br />
unda ezruna.<br />
dosiTeosi daniSnes kantoris<br />
wevrad da komisiis xelmZRvanelad.<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
1814 wlis 30 agvistos mianiWes<br />
mTavarepiskoposis wodeba da<br />
daniSnes kaxeTis eparqiis<br />
mmarTvelad.<br />
am ambavs glaxa WilaZe atyobinebs<br />
Tavis meore siZes - ioane<br />
glurjiZe-ServaSiZes: `dosiTeos<br />
mTavarepiskoposi yovlad mowyalis<br />
xelmwifisagan ise nacnobia, rom<br />
vinc saqarTvelodam aq, ruseTSi<br />
kaci mosula, amisi pativi aravis<br />
miuRia. Tu es cocxali<br />
gvyavs, viTom batoniSvilis vaxtangisagan<br />
RmerTi ar gagvwyromia.<br />
ecade, rom Seni SeZlebisamebr<br />
samsaxuri daanaxoo.~<br />
mTavarepiskoposma dosiTeosma<br />
saqarTveloSi Camosvlis umal<br />
Tavisi saqme gaaCaRa. mokle xanSi<br />
aTasobiT osi moaqcia qristianul<br />
sarwmunoebaze. yovelive aman<br />
mas didi gavlena moupova mTiel<br />
xalxSi. magram am warmatebis<br />
mizezi ZiriTadad materialuri<br />
pirobebi iyo. saqme isaa, rom<br />
komisiis daarsebisTanave<br />
dosiTeosis energiuli<br />
SuamdgomelobiT aleqsandre Ima<br />
1814 wlis 30 agvistos<br />
CamoarTva qsnis erisTavebs qsani<br />
da gverdisZiri. uamisod qristianoba<br />
ver gavrceldeba<br />
mTiulebSio, _ amtkicebda<br />
dosiTeosi. marTalia, imperatoris<br />
es brZaneba mmTavarmarTebel<br />
rtiSevs sisruleSi ar mouyvania,<br />
dosiTeosi mainc am brZanebaze<br />
damyarebiT moqmedebda. is arwmunebda<br />
osebs, rom gaqristianebuli<br />
osi ukve arcerT memamules<br />
aRar ekuTvnis, rom Tu<br />
qristianobas miiRebdnen,<br />
gaTavisufldeboden erisTavis<br />
valdebulebisagan da mxolod<br />
saxelmwifos gadasaxads gadaixdidnen.<br />
igi mxolod saxazino<br />
glexia da qristiani beris garda,<br />
maT ufrosi aRar<br />
eyolebaT(`aqtebi~, VI_I, gv. 363).<br />
ficxelauris aseTi moqmedebis<br />
Sedegad bevri gaqristianebuli<br />
gagrZeleba 27-e gv.
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
dasawyisi 26-e gv.<br />
osi aRar uSvebda Tavis xeobaSi<br />
mTavrobisagan gagzavnil pirebs.<br />
amasTan, mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />
osTa mosanaTlad uxvad iyenebda<br />
saCuqrebs _ moaxsenebda imperators<br />
mTavarmarTebeli ermolovi<br />
1816 wlis 15<br />
noembers(`aqtebi~, VI_I,<br />
gv, 368). dosiTeosi amtkicebs<br />
erisTavebisTvis<br />
mamulis dabrunebis<br />
ukanonobas, magram imperatoris<br />
1817 wlis<br />
12 Tebervlis brZanebiT,<br />
qsani da gverdisZiri<br />
daubrundaT erisTavebs.<br />
amas Tan erTvoda is<br />
ambavic, rom egzarqos<br />
varlaamis (erisTavi)<br />
da misi urTierTobac<br />
TandaTan iZabeboda. sionis<br />
taZris dekanozi<br />
ioane oseSvili orives<br />
muxlmodrekiT exveweboda,<br />
Surisa da<br />
mtrobisaTvis Tavi daenebebinaT:<br />
`...Torem daRupavT samSoblos,<br />
eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />
arafers keTils ar dagayrian<br />
rusebio.~ yuri ar ugdes dekanozis<br />
rCevas da roca varlaam mitropoliti<br />
ruseTSi gaiwvies, xolo<br />
mis magivrad rusi egzarqosi<br />
daniSnes, maSin eniSnaT<br />
oseSvilis rCeva, magram ukve<br />
gviani iyo. 1817 wels axalma<br />
egzarqosma mTavarepiskoposi<br />
dosiTeosic gaaTavisufla yvela<br />
Tanamdebobidan da igi moskovs<br />
gaiwvies. aq is moaTavses `visokopetres~<br />
monasterSi, sadac<br />
man 12 weli dahyo. 1829 wels<br />
iTxova saqarTveloSi samkurnalod<br />
dabrunebis neba. imperatorma<br />
nikoloz I uboZa Zvirfasi<br />
panaRia da damatebiT dauniSna<br />
aTasi maneTi asignaciebiT da<br />
xuTasi maneTi vercxliT saqar-<br />
Tvelos saeklesio Semosavlidan.<br />
dosiTeosma adgilsamyoflad<br />
Tbilisi airCia. aqedan is xo-<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
leris dros gaemgzavra sofel<br />
ikoTSi da borjomis xeobaSi<br />
wylebiT samkurnalod. 1830 wlis<br />
26 oqtombers Tbiliss mobrunda,<br />
sadac moulodnelad gardaicvala<br />
imave wlis 19 noembers.<br />
rogorc dasawyisSi aRiniSna,<br />
Tbilisis feriscvalebis monasteri. XIX saukkunis foto<br />
Tbilisis gazeTSi `tifliskie<br />
vedemost~ gamoqveynda nekrologi.<br />
gazeTSi farTod iyo<br />
gaSuqebuli samgloviaro procesi.<br />
kerZod, mTavarepiskoposis<br />
neSti didi pativiT daasvenes<br />
sionis yovladwmida RvTismSoblis<br />
miZinebis sapatriarqo taZarSi.<br />
Tbilisis yvela marTmadidebel<br />
eklesiaSi rekavda samgloviaro<br />
zarebi. Sesrulda saeklesio<br />
sagaloblebi, aResrula saRvTo<br />
liturgia. qalaqis samxedro da<br />
samoqalaqo Cinovnikebma, naTesavebma<br />
da axloblebma saTanado pativi<br />
miages mTavarepiskopos dosiTeoss.<br />
igi daasaflaves Tbilisis feriscvalebis<br />
mamaTa monasterSi (amJamad<br />
dedaTa monasteri).<br />
mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />
friad energiuli, ganaTlebuli<br />
da kulturuli kaci iyo. anton<br />
II mas axasiaTebs, rogorc<br />
unarian da energiul pirovnebas.<br />
amasve mowmobs sxva cnobebic<br />
dosiTeosis Sesaxeb, romlebic<br />
27<br />
Seexeba mis saqmianobas. jer kidev<br />
ruseTSi moRvaweobisas dosiTeosi<br />
bibliur sazogadoebas<br />
daukavSirda da misi davalebiT,<br />
moskovSi qarTul enaze axali<br />
aRTqmis beWvdas Cauyara safuZveli.<br />
1814-1817 wlebSi,<br />
saqarTveloSi yofnis periodSi,<br />
rusulidan Targmna miltonis<br />
`dakarguli samoTxe.~<br />
1827 wels moskovSi<br />
arqimandrit tarasis<br />
(aleqsi-mesxiSvili)<br />
rusulidan uTargmnia<br />
`wigni TanamdebobaTaTvis<br />
samrevloTa mRvdelTasa~<br />
da mas igi gansaxilvelad<br />
dosiTeosisaTvis<br />
gaugzavnia. dosiTeosma<br />
moiwona Targmani, misca<br />
avtors SeniSvnebi<br />
da recenzia dauwera<br />
rusul enaze. amasTan,<br />
urCevda sxva saeklesio<br />
wignebis<br />
gadaTargmnasac.<br />
mZime avadmyofobis<br />
miuxedavad, mas ar<br />
Seuwyvetia literaturuli<br />
muSaoba da SeZlebisdagvarad<br />
werda originalur nawarmoebebs<br />
da Targmnida kidec. aqve<br />
unda iTqvas, rom rogorc<br />
zogierTi Canaweridan irkveva _<br />
misi Cveuli Tavmdablobis gamo,<br />
ar gamoucia Tavisi naSromebi.<br />
ioane batoniSvili Tavis<br />
`kalmasobaSi~ dosiTeoss ficxelauris<br />
Sesaxeb wers: `ese ars<br />
werilTa Sina gamocdili da<br />
ubnobaTa Sina ritori.~ cnobili<br />
mwerali da kaligrafi<br />
mRvdelmonazoni iona (xelaSvili)<br />
am wignSi gamoyvanilia, rogorc<br />
dosiTeosis mowafe da igi amiT<br />
Tavs iwonebs kidec.<br />
samwuxaroa, rom mTavarepiskoposi<br />
dosiTeosi (ficxelauri)<br />
56 wlis asakSi gardaicvala<br />
- ramdeni ram moaswro<br />
da kidev ramdeni mravali sasikeTo<br />
saqmis gakeTeba SeeZlo.<br />
mmasala mmoammzada<br />
vladimer zangguraSSvilma
28<br />
gTxovT, gazeTs gaufrTxildeT masSi dabeWdili masalebis gamo<br />
`sapatriarqos uwyebanis~ veb.gverdi: http: //www. patriarchate.ge<br />
misamarTi: erekle II moedani #1<br />
saqarTvelos sapatriarqos prescentri tel/faqsi: 98-95-41.<br />
#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />
fotomatiane<br />
sapatriarqos<br />
eo.t,fyb<br />
mRvdeli esaia xaWapuriZe<br />
(1880-1950)<br />
mRvdeli esaia xaWapuriZe daibada 1880 wels sofel<br />
CuneSSi, adgilobrivi diakvnis ojaxSi. misi mama andria<br />
msaxurobda CuneSis wm. giorgis eklesiaSi. STamomavalTa<br />
gadmocemiT, axalgazrdobaSi mama andria xabazad muSaobda<br />
Tavad lorTqifaniZesTan. erT dRes andrias SemTxveviT<br />
purebi daewva ToneSi, ris gamoc ganrisxebulma Tavadma<br />
misi dasja brZana. SeSinebuli andria risxvas gaeqca da<br />
mesxeTs Seafara Tavi. gzad mimavals daba xonSi monastridan<br />
Sesawiris asakrefad gamosuli berebi Sexvdnen, romlebsac<br />
SeecodaT axalgazrda ymawvili da TavisTan<br />
waiyvanes. monasterSi andriam Seiswavla saeklesio<br />
tipikoni da galoba. ramdenime xanSi igi sofelSi dabrunda,<br />
coli SeirTo da CuneSis wm. giorgis eklesiaSi<br />
medaviTneobda. 1890-ian wlebSi diakvnad akurTxes. diakoni<br />
andria 1911 wlis 7 marts moxucebulobis gamo,<br />
pensiaSi gavida.<br />
mama esaiam daamTavra quTaisis sasuliero seminaria,<br />
ris Semdegac aswavlida saRmrTo rjuls CuneSis samrevlo<br />
skolaSi. 1907 wels ganamweses medaviTned CuneSis<br />
wm. giorgis eklesiaSi. 1912 wels ki mRvdlad daasxes<br />
xeli imave eklesiaSi, sadac msaxurobda komunistebis<br />
Semosvlamde. 1921-24 wlebSi eklesiis daketvisa da<br />
mravalgzis daSinebis gamo, igi iZulebuli gaxda,<br />
samsaxurisTvis Tavi daenebebina, Tumca farulad sofelSi<br />
mainc aRasrulebda saeklesio wesebs. 1943-44 wlebSi,<br />
eklesiebis xelaxali amoqmedebis periodSi mama esaia im sasuliero pirebis jgufs ganekuTvneboda,<br />
vinc kvlav gamoTqva survili oficialurad emsaxura eklesiaSi. quTaTel-gaenaTeli mitropolit<br />
efremis (sidamoniZe, SemdgomSi kaTolikos-patriarqi) locva-kurTxeviT, igi ganamweses wyaltubos<br />
raionis sofel gviStibSi. mRvdeli esaia gardaicvala 1950 wlis 30 maiss. dasaflavebulia quTaisSi,<br />
goWouras sasaflaoze.<br />
foto gadaRebulia 1910-iani wlebis bolos. misi mowodebisaTvis madlobas vuxdiT mama esaias<br />
SviliSvils, qalbaton izolda xaWapuriZes.<br />
Tu Tqvens saojaxo arqivSi moipoveba sasuliero pirTa da saqarTvelos eklesia-monasterTa fotoebi,<br />
gTxovT, dagvikavSirdeT, raTa erToblivi ZalisxmeviT daviwyebisgan vixsnaT isini.<br />
Cveni telefonebia: 98 95 41; 72 13 50; 8(99) 54 82 29; 8(93) 19 36 04.<br />
gamovida sabavSvo gazeT<br />
`aliluia~-s<br />
`aliluia~ -s<br />
axali, 6(61) nomeri.<br />
rubbrikas uZRvebbian luarsab togoniZe da giorgi maCuriSvili<br />
mkiTxvelebs vTxovT,<br />
cocxlebisaTvis<br />
locvebSi moixsenion<br />
zurabi da konstantine<br />
garekanis pirveli gverdis foto - zurab cxovrebaZisa<br />
redaqtori: zurab cxovrebaZe,<br />
saredaqcio kolegia: mTavarepiskoposi dimitri (SiolaSvili),<br />
dekanozi daviT SaraSeniZe, luarsab togoniZe, nana bokuCava,<br />
mariam gagua, nino gagoSaSvili, TAmar asaTiani<br />
damkabadonebeli: kaxaber maisuraZe, operatori: zoia kobaxiZe.