01.05.2013 Views

qarTvelno, erTad RvTisaken!

qarTvelno, erTad RvTisaken!

qarTvelno, erTad RvTisaken!

SHOW MORE
SHOW LESS

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

saqarTvelos<br />

sapatriarqos<br />

prescentris<br />

yovelkvireuli<br />

gamocema<br />

<strong>qarTvelno</strong>, <strong>erTad</strong> <strong>RvTisaken</strong>!<br />

sapatriarqos<br />

uwyebani<br />

gamodis xuTSabaTobiT. #12(365). 2006 w. 30 marti - 4 aprili. fasi 40 TeTri. gamoicema 1999 wlis 7 ianvridan<br />

jvris niSi lomisis wminda giorgis saxelobis taZrisken mimaval gzaze


2 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

fotoqronika<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

sruliad saqqarTvelos kaTolikos-ppatriarqqi ilia II msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos samociqqulo eklesiis<br />

avtokefaliis oficialuri dadasturebis amsaxveli sigelis aslTan<br />

gvv..3<br />

jjvris aRmarTva<br />

sapatriarqqos ezoSi<br />

yovladwminda<br />

RvTismSoblis<br />

saxelobis mSenebare<br />

taZris gumbaTze<br />

levan lakerbaias<br />

fotoebi


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

fotoqronika<br />

II gv.<br />

patriarqis sityva<br />

`dResac arian<br />

adamianebi, romelnic<br />

ebrZvian eklesias<br />

da amiT ebrZvian<br />

qarTvel ers~<br />

IV gv.<br />

sakvirao saxarebis ganmarteba<br />

didi marxvis IV kvira<br />

VII gv.<br />

qronika, informacia<br />

IX gv.<br />

wwmmiiddaa eeffrreemm aassuurriiss<br />

swavlani<br />

XI gv.<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />

vcxondeT Cuen uflisa mier<br />

RmrTisa Cuenisa~<br />

`rumineTis eklesiis<br />

RvTismetyvelebma araferi ician<br />

saqarTvelos eklesiis Sesaxeb~<br />

XII gv.<br />

iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />

mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />

wminda anTimoz iverieli<br />

XVII gv.<br />

`marTlmadidebel arabebs Sen<br />

age sixaruli sanatreli<br />

sastambo xelovnebisa~...<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w 3<br />

ucxoeTis qronika<br />

XIX gv.<br />

astrologiiT<br />

cdunebulTaTvis<br />

XXI gv.<br />

qristem `uaryo<br />

swavleba adamianTa bedze~<br />

locvisaTvis<br />

XXIII gv.<br />

`gansacdelisas<br />

aucileblad unda<br />

movuxmoT~<br />

ppaatteerriikkii<br />

XXIV gv.<br />

mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi<br />

(ficxelauri)<br />

XXV gv.<br />

`...Torem daRupavT samSoblos,<br />

eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />

arafers keTils ar dagayrian<br />

rusebio~<br />

fotomatiane<br />

XXVIII gv.


4 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

uwmidesisa da unetaresis, sruliad<br />

saqarTvelos kaTolikos-patriarqis ilia II<br />

sityva saqarTvelos eklesiis aRdgenis dRisadmi<br />

miZRvnil samecniero konferenciaze<br />

sapatriarqos rezidencia, 24 marti, 2006 w.<br />

`dResac arian adamianebi, romelnic ebrZvian<br />

eklesias da amiT ebrZvian qarTvel ers~<br />

qalbatonebo da batonebo,<br />

upirveles yovlisa, gilocavT<br />

am did dRes. minda, yvelam<br />

<strong>erTad</strong>, kidev erTxel gaviazroT,<br />

Tu ra mniSvneloba hqonda da<br />

aqvs dRes saqarTvelos<br />

marTlmadidebel avtokefalur<br />

eklesias Cveni erisaTvis. zogierTs<br />

hgonia, rom saqarTvelos eklesia<br />

es aris patriarqi,<br />

mRvdelmTavrebi da samRvdeloeba.<br />

es aris mTeli eri, es aris is<br />

Zala, romelic amTlianebda,<br />

aduRabebda da dResac amTlianebs<br />

qarTvel ers. Cven ar unda dagvaviwydes,<br />

rom miwier eklesias<br />

uwodeben mebrZol eklesias, aris<br />

kidev zeciuri eklesia, romelsac<br />

ukve am qveynidan wasulebi<br />

qmnian da mas mozeime eklesias<br />

uwodeben. Cven yovelgvari brZola<br />

unda avitanoT da unda<br />

gavimarjvoT, unda mtkiced vidgeT<br />

da gvesmodes eklesiis<br />

mniSvneloba, eklesiis Zala. Cven<br />

ar gvWirdeba maRali saero<br />

Tanamdebobebi, saerTod araferi,<br />

Cveni <strong>erTad</strong>erTi mizani aris<br />

eris keTildReoba da misi<br />

mTlianoba.<br />

ra aris avtokefalia? es<br />

sityva berZnulia da Sedgeba<br />

ori sityvisagan - `avtos~ da<br />

`kefalos~, `avtos~ niSnavs -<br />

TviTon, `kefalos~ - Tavi, anu<br />

TviTon Tavis Tavi, TviTmmarTveli.<br />

Cven vambobT da cnobilia, rom<br />

saqarTvelom avtokefalia vaxtang<br />

gorgaslis dros, me-5<br />

saukuneSi miiRo. magram amis<br />

Sesaxeb, SeiZleba iTqvas, TiTqmis<br />

ar arsebobs pirdapiri sabuTi.<br />

iyo aseTi didi mecnieri da<br />

kanonisti - balsamoni, X saukuneSi.<br />

igi Semdeg antioqiis patriarqic<br />

gaxda. rodesac balsamoni<br />

ganmartavs msoflio krebebis<br />

dadgenilebebs, wers (es aris<br />

<strong>erTad</strong>erTi Zveli sabuTi da<br />

masSic yvelaferi garkveviT ar<br />

aris naTqvami):- amboben, rom<br />

saqarTvelos eklesiam avtokefalia,<br />

damoukideloba netari<br />

petres dros miiRoo. sityvebSi<br />

`netari petres dros~, igulismeba<br />

antioqiis patriarqi. magram<br />

romel petrzea saubari? petre<br />

antioqiis patriarqebs erqvaT<br />

me-5 saukuneSic da me-11<br />

saukuneSic. Tu meaTe saukuneSi<br />

iyo balsamoni, ar ityoda, rom<br />

`amboben~, radgan drois mixedviT,<br />

balsamonisa da patriarq petres<br />

moRvawobis epoqebi erTmaneTTan<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

axloa, Tan erTi meores uswrebs.<br />

aqedan gamomdinare, unda<br />

vigulisxmoT mexuTe saukunis<br />

antioqiis patriarqi petre (saocaria,<br />

rom am dros, Cvens pirveli<br />

kaTalikossac petre hqvia, meore<br />

gaxldaT samuel kaTalikosi<br />

da oriveni, saqarTvelos eklesiis<br />

mier, wmidanebadaa<br />

Seracxuli).<br />

ase rom, saqarTvelos eklesiam<br />

avtokefalia antioqiis<br />

krebis dadgenilebiT miiRo.<br />

axla minda gavixseno Tavad<br />

msoflio patriarqis pozicia<br />

am sakiTxTan dakavSirebiT.<br />

msoflio patriarqis roli<br />

Zalian Zlieri da didi<br />

gaxldaT msoflio<br />

marTlmadideblur samyaroSi.<br />

minda, gagaxsenoT erTi faqti.<br />

rodesac me-5 saukuneSi<br />

mTavarepiskopos miqaelsa da<br />

mefe vaxtang gorgasals Soris<br />

moxda konfliqti, vaxtang gorgasalma<br />

daxmarebisTvis mimarTa<br />

ara antioqiis patriarqs, aramed<br />

msoflio patriarqs da imdroindeli<br />

mTavarepiskoposi<br />

miqaeli saqarTvelodan gaiwvies<br />

(igi mosananieblad gaigzavna e.w.<br />

dauZinebelTa monasterSi, sadac<br />

dRe da Rame loculobdnen),<br />

amis Semdeg gamorCeuli iqna<br />

kaTolikosi petere, am periodidan<br />

daiwyo Cveni kulturis<br />

aRorZineba.<br />

rodesac Cvens dros dadga<br />

saqarTvelos eklesiis avtoke-<br />

gagrZeleba me-5 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-4 gv.<br />

faliis aRdgenis sakiTxi, msoflio<br />

patriarqi cota gaurkvevel<br />

mdgomareobaSi aRmoCnda, erTi<br />

mxriv, arsebobs balsamonis cnoba,<br />

rom saqarTvelos eklesia<br />

avtokfaluria, meore mxriv,<br />

mniSvneloba aqvs imas, Tu rodis<br />

da vin uboZa damoukidebloba<br />

ama Tu im eklesias. maTi<br />

azriT, avtokefalia eklesias an<br />

msoflio krebam unda mianiWos<br />

an msoflio patriarqma, xolo<br />

amgvari sabuTi Cven ar gagvaCnda.<br />

ai, aseTi gaurkveveli mdgomareoba<br />

iyo aseuli wlebis<br />

ganmavlobaSi.<br />

1964 wels, roca me<br />

axladnakurTxi episkoposi<br />

gaxldiT, 31 wlisa, saberZneTSi,<br />

kunZul rodosze gaimarTa<br />

yovelTa marTlmadidebelTa<br />

Sekreba, sadac mec vimyofebodi.<br />

saqarTvelos eklesias krebaze<br />

adgili avtonomiur eklesiaTa<br />

Soris hqonda miCneuli. iq Sevxvdi<br />

msoflio patriarqis delegacias,<br />

romelsac cnobili pirovneba,<br />

mitropoliti melitoni<br />

meTaurobda (igi saqarTveloSic<br />

brZandeboda, Cemi kurTxevis<br />

Semdeg). Cven masTan gvqonda<br />

Zalian mkveTri da mkacri kamaTi.<br />

me vuTxari, rom saqarTvelos<br />

eklesia, avtonomiuri arasodes<br />

yofila da rom Cven SevdiodiT<br />

antioqiis sapatriarqoSi da ara<br />

msoflio sapatriarqoSi. maT es<br />

ase miaCndaT da aseve ibeWdeboda<br />

saeklesio kalendrebSic.<br />

sxvaTaSoris, iq Zalian didi<br />

daxmareba gamiwia briuselis<br />

mTavarepiskoposma vasili<br />

krivoSeinma, romelic, Tavis<br />

droze, sakmaod cnobili pirovneba<br />

gaxldaT, igi cxovrobda<br />

aTonis mTaze, brwyinvaled icoda<br />

berZnuli ena. warmoSobiT<br />

peterburgidan gaxldaT da am<br />

kamaTis dros aqtiurad eWira<br />

Cveni mxare, icavda Cvens pozi-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

kkonstantinopolis patriarqqi dimitrios I saqqarTveloSi stumrobis JJams.<br />

cias, miuxedavad imisa, rom rusi<br />

iyo.<br />

rodesac saqarTveloSi Camovedi,<br />

uwmidessa da unetares patriarq<br />

efrem II movaxsene, rom aucileblia<br />

saprotesto werili<br />

gagvegzavna msoflio patriarqis-<br />

Tvis, romelic saqarTvelos eklesias<br />

miiCnevs, rogorc avtonomiurs.<br />

es werili daiwera, gaigzavna<br />

da ai, aqedan, faqtiurad<br />

rodosidan daiwyo Cveni dava<br />

da kamaTi kanonieri statusis<br />

aRdgenis Taobaze.<br />

Zalian didi mniSvneloba<br />

hqonda imasac, rom roca Cveni<br />

eklesiis avtokefaliis sakiTxebze<br />

daiwyo msjeloba, msoflio sapatriarqo<br />

taxtze brZandeboda<br />

Zalian cnobili adamiani, patriarqi<br />

dimitriosi. Tavad misi<br />

arCevac saswaulebrivi gaxldaT,<br />

roca msoflio patriarqs<br />

irCevdnen, mitropolitebis siaSi<br />

ukanaskneli iyo da swored is<br />

iqna gamorCeuli. igi Zalian<br />

Tavmdabali da sulieri adamiani<br />

iyo da aseTi Tavmdabluri<br />

sityvebiT mimarTa mitropolitebs<br />

da saeklesio pirebs, roca<br />

airCies: - me rogorc<br />

kandidatTa siaSi viyavi sul<br />

bolo, ase davrCebi da mudam<br />

Tqveni msaxuri viqnebio.<br />

minda vTqva, rom araerTi<br />

mogzauroba, delegaciebis gacvla<br />

moxda Cvensa da msoflio sapatriarqos<br />

Soris. Cveni delegacia,<br />

Cemi monawileobiT,<br />

araerTxel iyo Casuli<br />

konstantinepolSi, iqedanec imyofebodnen<br />

delegatebi. erT-erTi<br />

vizitis dros Tavad patriarqi<br />

dimitriosic CamobrZanda. roca<br />

naxa saqarTvelo, Cveni eklesia,<br />

is sulieri Zala, romelic<br />

sufevs Cvens qveyanaSi, man pirdapir<br />

uTxra Tavis mitropolitebs,<br />

rom aucileblad dadebiTad<br />

unda gadawyvitoT saqarTvelos<br />

eklesiis damoukideblobis sakiTxi.<br />

amis Semdeg kvlav gvewvia<br />

Zalian didi delegacia konstantinepolidan,<br />

minda vTqva,<br />

rom am SexvedrebSi aqtiur monawileobas<br />

iRebdnen Cveni mecnierebi,<br />

maT Soris qalbatoni<br />

marika lorTqifaniZe, babilina<br />

lominaZe, zaza aleqsiZe, nodar<br />

lomouri, roin metreveli da<br />

sxvebi.<br />

Cven movamzadeT saTanado<br />

dokumentebi, rac ki mogvepoveboda,<br />

dawyebuli melqisedek<br />

pirvelidan. cnobilia melqisedek<br />

kaTolikosis sigeli, roca<br />

Sewirulobas akeTebs<br />

sveticxovelSi da xels awers,<br />

gagrZeleba me-6 gv.<br />

5


6 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-5 gv.<br />

rogorc saqarTvelos kaTolikospatriarqi,<br />

Semdegi sabuTi gaxlavT<br />

XIV saukunisa, roca patriarqi<br />

nikolozi aseT sabuTs adgens<br />

- `me, nikolozman, meeqvse patriarqman~,<br />

meeqvsSi aq igulisxmeba<br />

is, rom saqarTvelos eklesias<br />

eWira meeqvse adgili -<br />

romis, konstantinepolis, aleqsandriis,<br />

antioqiis da ierusal-<br />

imis eklesiebis Semdeg. arsebobs<br />

aseve romis papebis werilebi,<br />

sadac pirdapir weren -<br />

`mis uwmidesobas, saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqs~ da a.S.<br />

es bolo cnoba msoflio<br />

sapatriarqosTvis Zalian<br />

mniSvnelovani iyo, radgan romis<br />

paps, patriarqebs Soris pirveli<br />

adgili ekava, roca Cven <strong>erTad</strong><br />

viyaviT, anu msoflio patriarqze<br />

win idga.<br />

SeTanxmebis dokumentebis<br />

momzadebis procesSi yovel detals<br />

vaqcevdiT yuradRebas.<br />

magaliTad, mironis kurTxeva avtokefaluri<br />

eklesiis erT-erTi<br />

Tvisebaa. msoflio sapatriarqos<br />

delegatebma gviTxres,<br />

aRmosavleTis eklesiebs - aleqsandrias,<br />

antioqias, ierusalims,<br />

yvelas msoflio sapatriarqodan<br />

miaqvs nakurTxi mironi,<br />

Tqvenc ase unda moiqceTo. me<br />

vuTxari, amis Sesaxeb saeklesio<br />

krebebi gaimarTa, iyo mTeli<br />

dava, rom saqarTvelos eklesias<br />

mironis moxarSvisa da mironis<br />

kurTxevis ufleba moepovebina.<br />

Tumca isini sxvagvarad<br />

kkonstantinopoli. 1990 wlis 4 marti. msoflio sapatriarqqos mier saqqarTvelos<br />

samociqqulo ekklesiis avtokkefaliis oficialuri dadastureba<br />

fiqrobdnen. bolos SevTanxmdiT<br />

da dokumenti ase SevadgineT -<br />

-mironis Sesaxeb miRebul iqnas<br />

tradiciebis mixedviT. ai,<br />

aseTi gaurkveveli winadadeba<br />

davwereT. tradiciebis mixedviT,<br />

imas niSnavda, rom Cven unda<br />

dagvecva Cveni tradicia.<br />

bolos, roca msoflio patriarqs<br />

unda ecno Cveni avtokefalia<br />

da patriarqis wodeba,<br />

sakamaTo gaxda erTi sityva,<br />

aRarc ki maxsovs ra,<br />

romelzec, ise midiodnen moskovSi,<br />

rom ver SevTanxmdiT. gamodioda,<br />

rom yvelaferi wyalSi iyreboda.<br />

komisiis wevrebi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

TviTmfrinavis trapis win idgnen,<br />

roca daurekes konstantinopolidan<br />

da Tanxmoba misces.<br />

ai, iq, aeroportSi, gafrenamde<br />

ramdenime wuTiT adre, mivaRwieT<br />

SeTanxmebas da yvelaferi keTilad<br />

damTavrda.<br />

1990 wels, avtokefaliis<br />

aRdgenis statusis miniWebisaTvis,<br />

Cven migviwvies konstantinepolSi.<br />

es metad miSvnelovani faqti,<br />

istoriuli momenti, gadaRebulia,<br />

albaT romelime satelevizio<br />

arxs mivawodebT, raTa qarTvelma<br />

sazogadoebam ixilos, rogor<br />

moxda yovelive. sigelebs xels<br />

awers msoflio patriarqi da<br />

mTeli sinodi, da es xdeboda<br />

didi mowiwebiT da sasoebiT.<br />

Cven gvaqvs ori sigeli - erTi<br />

aRiareba avtokefaliisa da meore<br />

kaTalikos-patriarqis wodebisa.<br />

aq iyo kidev erTi piroba,<br />

CaeweraT kaTalikos-patriarqi<br />

ibeeriisa, me vuTxari, rom<br />

ara, iberiisa ara, unda Caiweros<br />

sruliad saqarTvelosi. minda,<br />

gakeTdes am sigelebis aslebi<br />

da miewodos Cvens universitets,<br />

saxelmwifo arqivs da sxva dawesebulebebs.<br />

kidev erTxel gilocavT am<br />

did TariRs. vimeoreb, unda<br />

vifiqroT imaze, Tu rogor<br />

gavufrTxildeT Cvens eklesias.<br />

minda icodeT, rom dResac arian<br />

adamianebi, romelnic ebrZvian<br />

eklesias da amiT ebrZvian qarTvel<br />

ers, dResac arian adamianebi,<br />

romlebic gegmaven saqarTvelos<br />

eklesiis gaxleCas da RmerTma<br />

ar moaswros isini am dRes.<br />

qarTveli eri amas arasodes<br />

dauSvebs. qarTvel ers esmis,<br />

ra aris misTvis saqarTvelos<br />

eklesia.<br />

RmerTma daglocoT.<br />

CvenTan ars RmerTi.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

Markozis saxareba<br />

Tavi IX<br />

17. da mivinme-ugo mas erTman mis erisaganman da<br />

hrqua: moZRuar! moviyuane Zei Cemi Senda, romlisa<br />

Tana ars suli utyuebisa.<br />

18. da sadaca daapyris igi, daakueTis, da peroin,<br />

da iRrWenn kbilTa, da ganhxmebin; da uTxar mowafeTa<br />

SenTa, raTamca ganhkurnes da ver SeuZles.<br />

19. miugo ieso da hrqua: Hoi, naTesavi urwmuno!<br />

vidremde viyo Tquen Tana? vidremde Tavs-videbde<br />

Tquensa? momguareT me igi aqa.<br />

20. da mohguares igi mas. da ixila ra igi, meyuseulad<br />

sulman ara-wmidaman daakueTa igi; da daraeca<br />

queyanasa, hgorvida da perooda.<br />

21. da hkiTxa ieso mamasa missa: ravdeni Jami aqus,<br />

vinaTgan SeemTxva ese? xolo man hrqua: siyrmiTgan.<br />

22. da mraval-gzis cecxlsa STaagdo ege da wyalsa,<br />

raTamde warswymida ege; aramed ra Zal-giZs, Semewien<br />

Cuen ufalo! da wyaloba hyav CuenTvis.<br />

23. xolo ieso hrqua mas: ukeTu Zal-giZs rwmunebad,<br />

yovelive SesaZlebel-ars morwmunisa.<br />

24. da meyuseulad kma-hyo mamaman mis yrmisaman da<br />

hrqua cremliT: mrwams, Semewie urwmunoebasa Cemsa.<br />

25. da viTarca ixila ieso, rameTu Sekrbeboda<br />

eri mis zeda, Serisxna sulsa mas da hrqua utyuasa<br />

da yrusa sulsa: me gibrZaneb Sen, ganved magisgan,<br />

da nurRara Sexual magisa.<br />

26. da RaRad-hyo: da friad hgorvida, da ganvida<br />

misgan, da iqmna igi viTarca mkudari, viTarmed<br />

mravalni ityodesca, viTarmed mokuda.<br />

27. xolo ieso upyra xeli misi, da aRadgina igi,<br />

da aRhsdga.<br />

28. da viTarca Sevida ieso saxid mowafeTa misTa<br />

Tvisgan, hkiTxes mas: rasaTvs Cuen ver SeuZleT ganZebad<br />

mas?<br />

29. xolo Tavadman hrqua maT: ese naTesavi ver<br />

SesaZlebel ars gansvlad, garna locviTa da marxviTa.<br />

30. da mier ganvides, da warmovlides galiliasa,<br />

da ara unda, raTamca agrZna vin.<br />

31. rameTu aswavebda mowafeTa TvsTa da etyoda<br />

maT, rameTu Ze kacisa miecemis xelTa kacTasa, da mohklan<br />

igi, da mohrakudes, mesamesa dResa aRhsdges.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

sakvirao saxarebis ganmarteba<br />

didi marxvis IV kvira<br />

Markozis saxareba<br />

Tavi IX<br />

17 xalxidan erT-erTma miugo: `moZRvaro, SenTan<br />

moviyvane Cemi vaJi, romelic utyvi suliT<br />

aris Sepyrobili.<br />

18 sadac ki Seipyrobs, Zirs anarcxebs, da gadmosdis<br />

duJi, kbilebs aRrWens da SeSdeba.<br />

vTxove Sens mowafeebs, rom ganedevnaT, magram<br />

ver SeZles~.<br />

19 miugo maT da uTxra: `hoi, urwmuno modgmav!<br />

rodemde viqnebi TqvenTan? rodemde unda giTminoT<br />

Tqven? momiyvaneT igi~.<br />

20 da mouyvanes mas. rogorc ki sulma dainaxa<br />

igi, daanarcxa. daeca miwaze, goravda da duJi<br />

sdioda.<br />

21 hkiTxa mis mamas: `ramdeni xania, rac es daemarTa?~<br />

uTxra: `pataraobidan.<br />

22 bevrjer Caugdia cecxlsa da wyalSi, raTa<br />

daeRupa. Tuki rame SegiZlia, Segvibrale da gvi-<br />

Svele~.<br />

23 xolo iesom uTxra: `Tu ki rame SegiZliao?<br />

- morwmunisaTvis yvelaferi SesaZlebelia~.<br />

24 bavSvis mamam imwamsve SesZaxa cremlmoreulma:<br />

`mwams! uSvele Cems urwmunoebas~.<br />

25 rogorc ki dainaxa iesom, rom xalxi morbis,<br />

Serisxa arawminda suli da uTxra: `utyvo da yru<br />

sulo! gibrZaneb, gadi magisgan da aRar Sexvide<br />

masSi!~<br />

26 daiyvira, SeanjRria igi Zalumad da gavida.<br />

is ki gaxda mkvdariviT, ise rom, bevri ambobda<br />

kidec: mokvdao.<br />

27 iesom mokida xeli, wamoayena igi da isic fexze<br />

dadga.<br />

28 Sin rom Sevida, misma mowafeebma ganmartoebiT<br />

hkiTxes mas: `Cven ratom ver gavdevneT igi?~<br />

29 uTxra maT: `es modgma sxvanairad ver gamova<br />

Tu ara locviTa da marxviT~.<br />

30 iqidan wasulebi galileaze gadiodnen; ar<br />

undoda, rom vinmes ecno,<br />

31 vinaidan aswavlida Tavis mowafeebs da eubneboda:<br />

`kacis Ze gadacemul iqneba kacTa xelSi,<br />

moklaven mas da mesame dRes aRdgeba~.<br />

7


8 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dRevandeli sakvirao saxareba<br />

iesos mier eSmakeulad yrumunji<br />

ymawvilis gankurnebaze<br />

mogviTxrobs, romlisTvis Semweobas<br />

misi mama iTxovs.<br />

mowafeebma ver SeZles misgan<br />

arawminda sulis gandevna, ris<br />

mizezadac ufalma urwmunoeba<br />

daasaxela.<br />

mtanjvelia urwmunoTa Soris<br />

yofna, amitom ambobs macxovari:<br />

`hoi, naTesavi<br />

urwmuno! vidremde viyo<br />

Tqven Tana?~ igi aramarto<br />

ebraelebs, Tavis<br />

mowafeebs da ymawvilis<br />

mamas gulisxmobs, aramed<br />

mTels kacobriobas.<br />

am sityvebSi ufali Tavis<br />

aRsasrulzec miuTi-<br />

Tebs. Magram macxovari<br />

mxolod sayvedurs rodi<br />

ambobs. ieso qriste<br />

ymawvilis gankurnebisas<br />

avlens aramarto zeaRmatebul<br />

Zalas, aramed gvaswavlis umetess<br />

- brZnul morCilebas. Aq<br />

macxovari ara Tavis didebasa<br />

da Zalas wamoswevs win, aramed<br />

morwmuneobas da adamianis rwmenas<br />

aniWebs kurnebis SesaZleblobas<br />

da rogorc kaci, damdablebuli<br />

kiTxulobs: `ravdeni<br />

Jami ars, vinaiTgan SeemTxva<br />

ese?~<br />

`-yovelive SesaZlebel ars<br />

morwmunisa~ - ambobs ufali.<br />

morwmunes eSmakTa gandevnac<br />

SeuZlia da yovelgvari avadmyofobis<br />

gankurnebac. urwmuno ki<br />

sakuTari Tavis damorCilebasac<br />

ver axerxebs. Mas arc Tavisi<br />

codvebis gadalaxva ZaluZs da<br />

sakuTar vnebebs damonebuli tanjviT<br />

emsaxureba maT.<br />

ieso ukrZalavs arawminda suls:<br />

`-me gibrZaneb... nuRara Sexval<br />

magisa.~ aqedan vigebT, rom<br />

Tu ara uflis akrZalva, urwmunoebis<br />

gamo, eSmaks SeuZlia<br />

g a n m a r t e b a<br />

kvlav Sevides iq, saidanac<br />

erTxel ukve gamoaZeves.<br />

ratom dauSvebs ufali, rom<br />

mis win eSmakma `daakveTos~ ymawvili?<br />

Amgvarad cxadi xdeba, rom<br />

Zalian didia eSmakis Zala. borots<br />

SeuZlia TviT sikvdilamde<br />

miiyvanos adamiani. RvTis mfarvelobis<br />

gareSe misi aRdgena<br />

da dacva aravis ZaluZs.<br />

saxarebis am epizods sxva,<br />

gadataniTi mniSvnelobac aqvs:<br />

niaRvariviT denad yoveldRiuri<br />

cxovrebis oromtrialSi eSmaki<br />

adamianebs risxvisa da vnebebis<br />

cecxlSi amyofebs, riTac adamiani<br />

`utyvi da yru~ xdeba. yrua,<br />

radgan ar SeuZlia Seisminos<br />

RvTaebrivi sityva. munjia, radgan<br />

ver warmouTqvams veranairi<br />

sulismargebeli rCeva. iesom, anu<br />

saxarebiseulma sibrZnem, xeli<br />

unda CasWidos adamians da misi<br />

samoqmedo Zalebi warmarTos, mxolod<br />

maSin gaTavisufldeba suli<br />

eSmakisagan.<br />

ufali YovelTvis mzadaa Segvewios,<br />

magram igi Cvens Sinagan<br />

mzadyofnas elis, rac aseve<br />

umTavresia.<br />

madlmosilebis dakargviT Se-<br />

Sinebuli mowafeebi ekiTxebian<br />

macxovars, Tavad ratom ver Se-<br />

Zles eSmakis gaZeveba. `ese na-<br />

Tesavi ver SesaZlebel ars ga-<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

nsvlad, garna locviT da marxviT~<br />

- pasuxobs macxovari.<br />

`ese naTesavSi~- eSmakTa modgma<br />

igulisxmeba, romelic sxvagvarad<br />

ar ganidevneba Tu ara<br />

locviT da marxviT. saxarebiseuli<br />

swavleba gulisxmobs,<br />

rom unda imarxulos yvelam:<br />

vinc ganicdis borotis Tavdasxmebs<br />

da vinc daculi aris<br />

amgvari brZolisgan. aramarto<br />

marxvaa saWiro, aramed<br />

locvac, mxolod WamiT<br />

daumZimebel mdgomareobaSia<br />

SesaZlebeli We-<br />

Smariti locvis aRvlena,<br />

marxvisas locva iolia.<br />

maS, ratom uaryofen marxvas<br />

isini, vinc saxarebis<br />

mimdevrad acxadebs Tavs?<br />

marxvis uaryofiT isini<br />

uaryofen saxarebasac.<br />

es aris mizezi, ris gamoc<br />

CvenSi gamravlebulia<br />

codva, ukanonoba da aTasgvari<br />

eSmakeuli saqme. mravali qristiani<br />

Sors dgas eklesiisagan<br />

da cxovrebis pirutyvul wess<br />

miyveba, amitom sxvadasxvagvari<br />

vnebebiTaa Sepyrobili. saSineli<br />

risxviTa da SeubraleblobiT<br />

aResruleba mkvlelobebi, Tvi-<br />

Tmkvlelobebi, Casafrebebi da<br />

Tavdasxmebi. es yovelive urwmunoebis<br />

saqmeebia.<br />

ase, rom viyoT mRviZare! wina-mosajuli<br />

Cveni eSmaki `viTarca<br />

lomi myvirali mimovals da<br />

eZiebs, raTa STangvTqas (I petre<br />

5,8). gvaxsovdes, rom rwmeniT,<br />

siyvaruliTa da morCilebiT ganmtkicebuli<br />

locva da marxva<br />

uflisgan moniWebuli uZlieresi<br />

iaraRia borotisa da CvenSi<br />

moboboqre vnebebis winaa-<br />

Rmdeg.<br />

netari Teofilaqte bulgarelis,<br />

wminda ioane kkronStadelisa da<br />

wminda Teofane dayudebulis<br />

mmixedviT mmoammzada nana bokuCavamm


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

saqarTvelos eklesiis<br />

aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />

samecniero konferencia<br />

24 marts saqarTvelos sapatriarqoSi<br />

gaimarTa saqarTvelos marTlmadidebeli<br />

eklesiis avtokefaliis<br />

aRdgenis dRisadmi miZRvnili<br />

samecniero konferencia. konferencia<br />

momzadda sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqis, uwmidesisa<br />

da unetaresis ilia II locvakurTxeviT,<br />

Tbilisis sasuliero<br />

akademiis saqarTvelos istoriis<br />

kaTedraze, romlis xelmZRvanelia<br />

profesori sergo vardosaniZe. warmodgenili<br />

gaxldaT ori moxseneba.<br />

`saqarTvelos eklesia XI<br />

saukuneSi~ - momxsenebeli Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetis profesori,<br />

istoriis mecnierebaTa doqtori<br />

vaxtang guruli da `saqarTvelos<br />

eklesiis avtokefaliis aRdgena~<br />

- momxsenebeli Tbilisis sasuliero<br />

akademiis saqarTvelos istoriis<br />

kaTedris gamge, profesori sergo<br />

vardosaniZe. konferencias warmarTavda<br />

Tbilisis sasuliero akademiasTan<br />

arsebuli institutis proreqtori,<br />

dekanozi giorgi zviadaZe.<br />

moxsenebebis Semdeg sityvebiT<br />

gamovidnen istorikosebi, qalbatoni<br />

marika lorTqifaniZe, batoni<br />

roin metreveli da sxvebi.<br />

konferenciis dasasruls, uwmidesma<br />

da unetaresma, sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqma ilia<br />

II sityviT mimarTa damswre sazogadoebas.<br />

bioeTikuri kvlevisa da<br />

kulturis centri<br />

saqarTvelos sapatriarqosa da<br />

Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis<br />

saministrosTan <strong>erTad</strong><br />

acxadebs morig konkurss wminda<br />

Tamar mefis saxelobis mowyalebis<br />

debis saswavlebelSi Casaricxad.<br />

miiRebian rogorc saSualo da<br />

umaRlesi samedicino ganaTlebis<br />

mqone pirebi (seqtori `a~ - 7 adgili),<br />

ise sxva msurvelebic (seqtori<br />

`b~ - 8 adgili). gancxadebebi<br />

miiReba 15 aprilis CaTvliT.<br />

pirveli gasaubreba-gamocda (zogadi<br />

unar-Cvevebi da qarTuli) _<br />

25 aprils; me-2 (adamianis anatomia)<br />

_ 27 aprils. swavla daiwyeba<br />

1 maiss.<br />

xelmZRvaneli _ medicinis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

qroniikaa, iinformaacciiaa<br />

iinformaa cciiaa<br />

mecnierebaTa doqtori, Tsu qirurgiis<br />

kaTedris profesori, iRumeni<br />

adami (axalaZe).<br />

sakontaqqto teelleeffoni:<br />

8 77 402 864<br />

milocva<br />

mis maRalyovladusamRvdeloesobas,<br />

manglisisa da walkis mitropolit<br />

anania jafariZes<br />

saqarTvelos teqnikuri universitetis<br />

reqtorati, profesormaswavleblebi<br />

da studenturi<br />

kavSiri qristesmieri siyvaruliT<br />

gilocavT mRvdelmTavrobis 25wlisTavs.<br />

guliTadad gisurvebT didxans<br />

sicocxles, RvTis udides madlsa<br />

da mfarvelobas. Tqveni moRvaweoba<br />

misabaZi magaliTia yvela WeSmariti<br />

marTlmadidebeli qristianisTvis.<br />

gvinda, gamovxatoT Cveni didi<br />

pativiscema piradad Tqvens mimarT<br />

da aseve gulwrfelad vafasebT<br />

Tqvens gansakuTrebul<br />

keTilganwyobil damokidebulebas<br />

teqnikuri universitetis mimarT.<br />

qeds vixriT Tqveni didi mRvdelmTavrobis<br />

winaSe.<br />

ixareT orsave sofelsa Sina.<br />

saqqarTveellos teeqqnikuuri uuniveersiteetis<br />

saxeelliT,<br />

proffeesori r. xuroZe<br />

disertaciis dacva<br />

27 marts Tbilisis sasuliero<br />

akademia-seminariis RvTismetyvelebis<br />

kaTedris pedagogma goCa guguSvilma<br />

Tbilisis iv. javaxiSvilis saxelobis<br />

saxelmwifo universitetSi<br />

daicva sakandidato disertacia<br />

Temaze: `JamTaaRmwerlis aswlovani<br />

matianis saRvTismetyvelo safuZvlebi.~<br />

Temis xelmZRvaneli gaxldaT istoriis<br />

mecnierebaTa doqtori, profesori<br />

giuli alasania. oficialuri<br />

oponentebi: istoriis mecnierebaTa<br />

doqtori, profesori valeri silogava<br />

da istoriis mecnierebaTa kandidati,<br />

docenti zaza abaSiZe.<br />

oficialurma oponentebma da<br />

samecniero sabWos wevrebma maRali<br />

Sefaseba misces samecniero Sromas<br />

da erTxmad aRniSnes, rom providencialuri<br />

(RvTis gangeba) meTodiT<br />

agebuli `qarTlis cxovrebis~ krebulis<br />

Txzulebebis saRvTismetyvelo<br />

safuZvlebis kvleva axali<br />

sityvaa qarTul istoriografiaSi<br />

da gzis gamkvlevad goCa<br />

9<br />

guguSvili mogvevlina. aqamde<br />

damkvidrebuli materialisturi<br />

kuTxiT istoriul wyaroTa Seswavlis<br />

sanacvlod disertantma sruliad<br />

axleburi _ saRvTismetyvelo-providencialuri<br />

kvleva warmoadgina<br />

da mraval, aqamde ucnob, detalze<br />

kompetenturi naSromi Seqmna.<br />

sxva mraval saintereso sakiTxTan<br />

<strong>erTad</strong> sruliad axleburad warmoCnda<br />

wmida Tamar mefis Sesaxeb aqamde<br />

damkvidrebuli aramarTebuli<br />

Sexeduleba misi meoTxe saRmrTo<br />

hipostasebasTan dakavSirebiT. man<br />

wmida werilze dayrdnobiTa da<br />

eklesiis cnobil RvTismetyvelfilosofosTa<br />

safuZvliani<br />

moSveliebiT daasabuTa, rom `qarTlis<br />

cxovrebaSi~ saubaria ara Tamaris<br />

meoTxe saRmrTo hipostasobis Sesaxeb,<br />

aramed misi adamianuri bunebis<br />

RmrTis mimsgavsebuli, uflis<br />

madlmomuSakebuli, netari mdgomareobis<br />

sulier aRzevebaze da<br />

kidev sxva mravali.<br />

naSromi Zalze saintereso iqneba<br />

zogadad qarTuli kulturis<br />

istoriiT dainteresebuli<br />

mkiTxvelisTvis da gansakuTrebiT<br />

istorikos-RvTismetyvelTaTvis da<br />

samRvdeloebisTvis. misi gacnoba<br />

SeiZleba saqarTvelos sapatriarqos,<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetsa<br />

da sajaro biblioTekaSi.<br />

unda aRiniSnos, rom axlaxan<br />

goCa guguSvilis avtorobiT gamoica<br />

wigni: `mcxeTa-Tbilisis eparqia~.<br />

wignSi gamokvleulia saqarTvelos<br />

eklesiis istoria uZvelesi droidan<br />

gagrZeleba me-10 gv.


10<br />

dasawyisi me-9 gv.<br />

dRemde. gansakuTrebuli yuradReba<br />

gamaxvilebulia mcxeTa-Tbilisis<br />

eparqiaze. wigns darTuli aqvs<br />

eparqiaSi arsebuli eklesia-monastrebis<br />

CamonaTvali (sul 315 erTeuli)<br />

qarTul, rusul da inglisur enebze<br />

da saqarTvelos eklesiaTa da<br />

siwmindeTa feradi fotoebi.<br />

guliTadad vulocavT goCa<br />

guguSvils mopovebul samecniero<br />

xarisxs da vusurvebT momaval<br />

warmatebebs.<br />

saqarTvelos parlamentis<br />

dadgenileba<br />

`2005 kalendaruli wlis pirvel<br />

naxevarSi adamianTa uflebebis<br />

sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />

Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />

damcvelis moxsenebis Taobaze<br />

saqarTvelos parlamenti adgens:<br />

1. `2005 kalendaruli wlis<br />

pirvel naxevarSi adamianTa uflebebis<br />

sferoSi arsebuli mdgomareobis<br />

Sesaxeb~ saqarTvelos saxalxo<br />

damcvelis moxseneba miRebul<br />

iqnes cnobad.<br />

2. rekomendacia gaewios<br />

saqarTvelos saxalxo damcvels:<br />

a) kanonis Sesabamisad Seatyobinos<br />

saqarTvelos prezidentsa da parlaments<br />

saxelmwifo organoebis<br />

mier saxalxo damcvelis rekomendaciebis<br />

saTanado reagirebis gareSe<br />

datovebis faqtebi;<br />

b) Semdgomi muSaobisas meti<br />

yuradReba dauTmos qalTa, martoxela<br />

mSobelTa, bavSvTa<br />

(gansakuTrebiT _ obolTa da umweo<br />

mdgomareobaSi myofTa) mdgomareobas,<br />

gaanalizos problemebi da<br />

parlaments warudginos saTanado<br />

iniciativebi arsebuli sakanonmdeblo<br />

bazis srulyofis mizniT;<br />

c) gaaqtiuros muSaoba<br />

SezRuduli SesaZleblobebis mqone<br />

italiis siwmideebi (romi, bari, florencia, venecia,<br />

milani, rimini) 19-28 maisi<br />

sabuTebis miReba 15 aprilamde.<br />

italiaSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />

sabuTebi:<br />

-moZRvris rekomendacia;<br />

-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />

-cnoba samsaxuridan, xelfasis miTiTebiT;<br />

-bankis angariSi bolo sami Tvis amonaweriT an Travelchak<br />

600-700 evros an Sesabamisad dolarebis odenobiT;<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

pirTa da fsiqiatriul<br />

dawesebulebebSi moTavsebul pirTa<br />

uflebebis dacvis mizniT;<br />

d) gaagrZelos da ufro intensiuri<br />

gaxados sasjelaRsrulebis<br />

dawesebulebebSi arsebul mdgomareobaze<br />

monitoringi, parlamentis<br />

mier saqarTvelos sisxlis<br />

samarTlis saproceso kodeqsSi da<br />

`patimrobis Sesaxeb~ saqarTvelos<br />

kanonSi Setanili cvlilebebis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

e) gaaqtiuros muSaoba kerZo<br />

mesakuTreTa da biznesmenTa uflebebis<br />

darRvevis faqtebTan<br />

dakavSirebiT;<br />

f) aqtiurad iTanamSromlos sxvadasxva<br />

qveynebis saxalxo<br />

damcvelebTan (ombudsmendebTan) da<br />

adamianis uflebebze momuSave sxva<br />

oficialur srtuqturebTan<br />

saqarTvelos xelisuflebis mier<br />

arakontrolirebad teritoriebze<br />

adamianis uflebaTa darRvevis<br />

faqtebTan dakavSirebiT da ucxoeTSi<br />

myof qarTvelTa problemebis<br />

erToblivad gadasawyvetad.<br />

3. saqarTvelos parlamenti kidev<br />

erTxel, xazgasmiT aRniSnavs, rom<br />

saqarTvelos saxelmwifosa da<br />

saqarTvelos samociqulo avtokefalur<br />

marTlmadidebel eklesias<br />

Soris konstituciuri SeTanxmebis<br />

principebi xelSeuxebelia da ar<br />

eqvemdebareba gadaxedvas. parlamenti<br />

ar iziarebs `2005 kalendaruli<br />

wlis pirvel naxevarSi<br />

adamianTa uflebebis sferoSi arsebuli<br />

mdgomareobis Sesaxeb~<br />

saqarTvelos saxalxo damcvelis<br />

moxsenebis Tavs `mdgomareoba religiis<br />

Tavisuflebis kuTxiT~ debulebebs.<br />

4. es dadgenileba amoqmeddes<br />

miRebisTanave.<br />

saqqarTveellos parllameentis<br />

Tavmjdomaris moadgillee<br />

mixeeill maWavariani<br />

Tbillisi<br />

2006 wllis 17 Teebeervalli<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

#2668-IIs<br />

aRkveca<br />

24 marts, Tbilisis feriscvalebis<br />

mamaTa monastris winamZ-<br />

Rvarma, iRumenma barTlomem (fircxalaiSvili)<br />

berad aRkveca imave<br />

monastris morCili anTimoz qafianiZe<br />

da saxelad abiaTari uwoda.<br />

* * *<br />

28 marts yovladwmida samebis<br />

sapatriarqo taZarSi arqimandritma<br />

iliam (nasiZe) berad aRkveca<br />

morCilebi gelasi maRlakeliZe,<br />

romelsac ewoda ambrosi, manuCar<br />

kandelaki - mas ewoda antoni da<br />

romanoz qardavas ki ewoda pimeni.<br />

ufaso samedicino<br />

konsultacia<br />

`jvaris mamasTan~ arseebuull sameedicino<br />

samsaxuurSi CCatardeeba uuffaso<br />

konsuulltacieebi:<br />

ofTalmologi _ 1 aprili, 12.00-<br />

14.00 sT.;<br />

angiologi (sisxl-ZarRvebis<br />

daavadebebi) _ 1 aprili, 15.00-17.00<br />

sT.;<br />

travmatolog-orTopedi, mtevnis<br />

(xelis) da terfis travmatolog-orTopedi<br />

paata RuduSauri<br />

_ 2 aprili, 12.00-14.00 sT.;<br />

kardiologi _ yoveldRe, 12.00-<br />

14.00 sT.<br />

infformaciisaTvis dareekeeT:<br />

98 90 12; 8 99 57 65 31<br />

samZimari<br />

saqarTvelos marTlmadidebeli<br />

eklesiis dasavleT evropis eparqia<br />

mwuxarebiT iuwyeba, rom londonSi<br />

gardaicvala londonis wmida giorgis<br />

saxelobis taZris samrevlo<br />

sabWos Tavmjdomare giorgi focxveria.<br />

mkiTxvels vTxovT, locvebSi<br />

moixsenios axladSesvenebuli giorgis<br />

suli.<br />

saqarTvelos sapatriarqosTan arsebuli momlocvelTa<br />

samsaxuri giwvevT, moilocoT wmida adgilebi:<br />

-SromiTi xelSekruleba samsaxuridan (kontraqti);<br />

-ori feradi fotosuraTi 3X4;<br />

i e r u s a l i m i s w m i d a m i w a -s u l T m o f e n o b i s<br />

dResaswaulisaTvis 9-16 ivnisi<br />

israelSi wasvlis msurvelebma warmoadgineT Semdegi<br />

sabuTebi:<br />

-moZRvris rekomendacia;<br />

-pasporti aslTan <strong>erTad</strong>;<br />

informaciisTvis dagvikavSirdiT tel.,92 39 78/79 (11dan<br />

17 sT-mde); (899) 26 68 27; (877) 79 95 99


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

moTminebisaTvis<br />

netaria, romelmac moipova<br />

moTmineba, radgan moTmineba sasoebasac<br />

moapovebinebs kacs. ufali<br />

Cveni ityvis: - `romelman<br />

daiTminos, igi sruliad cxondes~<br />

da ra unda iyos udidesi<br />

am aRTqmisa, vinaidan ufali tkbilia<br />

da sikeTes ar moaklebs<br />

mas, vinc daiTmens.<br />

aw gamoviZioT da vixiloT<br />

ramdeni sargebeli aqvs moTmines.<br />

moTmine mxiarulia WirTa mowevnisas,<br />

mxnea gansacdelTa<br />

SemTxvevisas, gamzadebuli, yovelives<br />

morCilebiT misaRebad.<br />

moTmine mSvendeba sulgrZelebiT,<br />

savsea siyvaruliT, locavs<br />

mavnebels. locvaSi gulmodginea,<br />

moSurnea wmida werilis<br />

kiTxvisas, xelsaqmeSi marjvea,<br />

gacemis dros - uxvi, brZanebis<br />

morCili da saubarSi sulgrZeli.<br />

Tu rame saqmes daadgeba,<br />

erTgulebiT aRasrulebs. msaxurebisas<br />

mxiarulia, ZmaT tkbilad<br />

ganusvenebs, aris brZeni,<br />

ucxoTa Semwynarebeli, sneulTa<br />

msaxuri, mwuxareTa nugeSismcemeli.<br />

maTTvis, visac ar aqvs<br />

moTmineba<br />

vaebis Rirsia is sawyalobeli,<br />

romelsac ar aqvs moTmineba,<br />

radgan werili ambobs - `vai<br />

maTda, romelTa ara aqus<br />

moTminebai, rameTu viTarca<br />

furceli qarisagan - mimodaitacebin~.<br />

amgvari kaci verc<br />

Wirs gauZlebs, verc<br />

Seuracxyofas daiTmens. visac<br />

ar aqvs moTmineba, verasodes<br />

miaRwevs warmatebas saqmeSi,<br />

aris SfoTis moyvare, moyvasis<br />

moZule, locvaSi zarmaci, marxvis<br />

mowyine, Ramis TevaSi - mconare,<br />

cudis Tqmis moswrafe, wmida<br />

werilis kiTxvisas mZinare,<br />

zRaprobisas - mRviZare,<br />

borotisaTvis - mxedari,<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

wwmmiiddaa wwmmiiddaa eeffrreemm eeffrreemm aassuurriiss<br />

swavlani<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa vcxondeT Cuen uflisa mier RmrTisa Cuenisa~<br />

keTilisaTvis - laCari da Tu<br />

vinmes warmatebuls ixilavs,<br />

misi borotad Surs.<br />

visac ar aqvs moTmineba,<br />

sakuTar Tavs vnebs da keTili<br />

saqmis keTeba ar SeuZlia. aw,<br />

droa viswrafoT, viRvawoT<br />

moTminebis mosapoveblad, rogorc<br />

ityvis mociquli -<br />

`dauTmoT gansacdelTa, raiTa<br />

vcxondeT Cuen uflisa mier<br />

RmrTisa Cuenisa~.<br />

uSfoTvelobisaTvis<br />

netaria kaci, romelic swrafad<br />

ar aRSfoTdeba da gulSic ar<br />

gaikarebs wyromas, radgan aris<br />

igi mSvidobis maZiebeli. yoveli,<br />

romelmac gandevna SfoTis siyvaruli,<br />

aris sulierad mSvidi,<br />

mxiaruli guliTa da piriT, roca<br />

mrisxane sityvebs moismens,<br />

ar aRSfoTdeba da guliswyromiT<br />

ar aRivseba. aris keTilis moqmedi,<br />

simarTlis msaxuri, enas<br />

lagams debs, qaris qrolvas ar<br />

dasdevs da yvelasTvis sayvarelia.<br />

romelTanac ar aris SfoTi,<br />

moyvass ar ekamaTeba,<br />

11<br />

usamarTlobiT ar xarobs,<br />

sulgrZelia da aris samkvidrebeli<br />

sulisa wmidisa. romelsac<br />

ar uyvars suli SfoTisa, aris<br />

deda siyvarulisa, mSobeli simdablisa,<br />

moyvasi moTminebisa da<br />

Semkobili yovelgvari keTili<br />

saqmiT.<br />

romelmac Zlia SfoTs, qebulia<br />

yovelTa mier, qristes<br />

mier sayvarelia da angelozTagan<br />

didebuli, aris samgzis sanatreli,<br />

suliT, xorciTA da<br />

gonebiT cocxali maradis da<br />

ukunisamde.<br />

SfoTis moyvareTaTvis<br />

romelsac aqvs suli SfoTisa<br />

da risxvisa, igi maradis<br />

gulmwyralia didsa Tu mcire<br />

saqmeze. amisTvis ityvis wmida<br />

werili - `gulmwyralobaman<br />

kacisaman simarTlei RmrTisai<br />

ara qmnis~. WeSmaritad sawyalobelia<br />

kaci, romelic asea Zleuli<br />

sulisagan mrisxanebisa. werili<br />

ambobs - `gul-mwyrali mkvlel<br />

ars sulisa Tvisisa da ars igi<br />

maradis SfoT da mwuxare~,<br />

guliswyromiT kacis sxeuli<br />

dneba, piris feri maradis yviTeli<br />

aqvs, guli Seryeuli, goneba<br />

SeSfoTebuli da aris yoveli<br />

kacisagan moZulebuli, radgan<br />

ar aqvs sulgrZeleba, siyvaruli,<br />

mcire saqmeze bevrs laparakobs,<br />

marTal kacs ebrZvis, uyvars<br />

lanZRva, siamovnebs gankiTxva.<br />

viglovoT aseTi adamianebisTvis,<br />

vilocoT da moveridoT maT<br />

borotebas.<br />

wmida efrem asuris `wesisa da<br />

gangebis~ mmixedviT, mmommzadebulia<br />

nino gagoSaSvilis mmier.


12<br />

- rrooggoorr mmooxxvvddiiTT rruummiinneeTTSSii,,<br />

mmaannaammddee ssaadd sswwaavvlloobbddiiTT??<br />

- damTavrebuli maqvs Tbilisis<br />

sasuliero seminaria, Semdeg<br />

swavla gavagrZele sasuliero<br />

akademiaSi. uwmidesisa da<br />

unetaresis, sruliad saqarTvelos<br />

kaTolikos-patriarqis ilia II<br />

locva-kurTxeviT gadawyda, rom<br />

akademiis 5 studenti<br />

sazRvargareT saswavleblad<br />

wasuliyo. maT Soris aRmovCndi<br />

mec. 4 studenti gaigzavna romSi,<br />

me rumineTSi, buqarestis<br />

universitetis saRvTismetyvelo<br />

fakultetze.<br />

- aammJJaammaadd ssaadd mmooRRvvaawweeoobbTT??<br />

- ukve davamTavre buqarestis<br />

universitetis saRvTismetyvelo<br />

fakulteti da daviwye sadoqtoro<br />

Temaze muSaoba. universitetSi<br />

muSaobasTan <strong>erTad</strong> vmsaxurob<br />

wmida anTimoz iverielis<br />

saxelobis monasterSi, morCilad.<br />

- rraammddeennaaddaacc vviiccii TTqqvveennii<br />

ssaaddiisseerrttaacciioo TTeemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss<br />

eekklleessiiaass eexxeebbaa.. eess ssaaiinntteerreessooaa<br />

iimm mmxxrriivvaacc,, rroomm TTqqvveennii<br />

ddiisseerrttaacciiiiss mmeeSSvveeoobbiiTT rruummiinneeTTiiss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeellii eekklleessiiaa,,<br />

rroommeelliicc nnaakklleebbaadd iiccnnoobbss CCvveennss<br />

eekklleessiiaass,, ggaarrkkvveeuull wwaarrmmooddggeennaass<br />

mmaaiinncc SSeeiiqqmmnniiss..<br />

- Cemi sadisertacio naSromis<br />

Temaa - `saqarTvelos<br />

marTlmadidebeli eklesia da<br />

misi kanonikuri safuZvlebi~. es<br />

Tema Cemma xelmZRvanelma<br />

SemomTavaza, rac Tavidan<br />

maincdamainc ar momewona, radgan<br />

CemTvis Zalian ucnobi sakiTxi<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

gaxldaT. me ar vicodi, rom<br />

Cven Turme Zalian Zvirfasi<br />

saeklesio samarTlis masalebi<br />

gvqonia, amitom vfiqrobdi, Tu<br />

am Temis damuSavebas daviwyebdi,<br />

sadisertacio TemisTvis sakmaris<br />

masalebs ver moviZiebdi, magram<br />

yovelive miviRe morCilebiT,<br />

Tanac Cems xelmZRvanels Zalian<br />

ainteresebda es sakiTxi. roca<br />

uSualod Temaze daviwye muSaoba<br />

aRmovaCine, rom gvqonia qarTuli<br />

saeklesio samarTalis umdidresi<br />

masala, rac, praqtikulad, CvenTvis<br />

ar aris cnobili, aravin muSaobs<br />

am sakiTxze da es umdidresi<br />

masala gamouyenebeli gvidevs.<br />

buqarestSi swavlis periodSi<br />

aRmovaCine, rom rumineTis eklesiis<br />

RvTismetyvelebma araferi ician<br />

saqarTvelos eklesiis Sesaxeb,<br />

ai, magaliTad, maT aqvT<br />

avtokefaluri eklesiebis Sesaxeb<br />

dawerili saxelmZRvanelo, or<br />

tomad Sedgenili, TiToeul<br />

tomSi daaxloebiT 400 gverdia,<br />

aseT did naSromSi saqarTvelos<br />

Sesaxeb dawerilia <strong>erTad</strong>erTi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

`anTimoz iverieli iyo pirveli sasuliero piri,<br />

romelmac saRvTismsaxuro wignebi ruminul enaze<br />

gadaTargmna, dabeWda da maTi gavrceleba daiwyo~<br />

iinntteerrvviiuu bbuuqqaarreessttiiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz iivveerriieelliiss ssaaxxeelloobbiiss mmoonnaassttrriiss<br />

mmoorrCCiillTTaann aalleeqqssii qqSSuuttaaSSvviillTTaann..<br />

abzaci da masSic ramdenime<br />

Secdomaa.<br />

- mmaarrttoo rruummiinneeTTSSii aarr aarriiss<br />

eess pprroobblleemmaa.. CCvveenn eekklleessiiaass aarr<br />

iiccnnoobbeenn ssxxvvaaggaannaacc,, aarraa mmaarrttoo<br />

aarraammaarrTTllmmaaddiiddeebblluurr qqvveeyynneebbSSii,,<br />

aarraammeedd mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrSSiicc,,<br />

TTuukkii aarriiss rraaiimmee iinnffoorrmmaacciiaa,,<br />

iissiicc ZZaalliiaann mmwwiirrii..<br />

- Zalian xSirad Tavad viyavi<br />

mowme imisa, Tu rogor<br />

ekiTxebodnen studentebi<br />

RvTismetyvelebis profesorebs,<br />

saqarTvelo marTlmadidebluri<br />

qveyanaa Tu monofizituri da<br />

maT ar icodnen ra pasuxi gaecaT.<br />

amitom, amgvari naSromis gamocema<br />

sxva enebze, am SemTxvevaSi<br />

ki ruminulad, Zalian<br />

mniSvnelovanad mimaCnia.<br />

- eess,, rraa TTqqmmaa uunnddaa,, xxeellss<br />

SSeeuuwwyyoobbss CCvveennii eekklleessiiiiss ppooppuullaarriizzaacciiaass,,<br />

rraaRRaacc ggaarrkkvveeuullii<br />

iinnffoorrmmaacciiiiss mmiiwwooddeebbaass CCvveennii<br />

eekklleessiiiiss iissttoorriiiiss SSeessaaxxeebb.. uunnddaa<br />

iiTTqqvvaass iissiicc,, rroomm eess zzRRvvaaSSii<br />

wwvveeTTii iiqqnneebbaa iimmiissTTvviiss,, rraacc uunnddaa<br />

ggaakkeeTTddeess ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />

ssaaxxeelliiss mmssoofflliiooSSii<br />

ggaattaanniissTTvviiss.. TTqqvveenn,, rraammddeennaaddaacc<br />

vviiccii,, aamm ssaaqqmmeeSSii ggaarrkkvveeuullii<br />

ggaammooccddiilleebbaa SSeeiiZZiinneeTT,, ddaawweerriillii<br />

ddaa ggaammooqqvveeyynneebbuullii ggaaqqvvTT<br />

ssttaattiieebbii rruummiinnuull eennaazzee..<br />

- diax, maqvs ramdenime statia<br />

ukve gamoqveynebuli rumineTis<br />

saeklesio Jurnal-gazeTebSi.<br />

- aallbbaaTT,, mmoommaavvaallSSii,, RRvvTTiiss<br />

SSeewweevvnniiTT,, rruummiinnuull eennaazzee mmooxx-<br />

dasasruli me-13 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-12 gv.<br />

eerrxxddeebbaa ssaaeekklleessiioo bbrrooSSuurriiss<br />

ggaammoocceemmaa ssaaqqaarrTTvveellooss eekklleessiiiiss<br />

SSeessaaxxeebb..<br />

- es saintereso ideaa, roca<br />

movrCebi disertaciaze<br />

muSaobas, amas aucileblad<br />

gavakeTeb. ra Tqma unda, am tipis<br />

naSromi gamosaqveyneblad<br />

ufro advili iqneba da xelmisawvdomi<br />

farTo mkiTxvelisaTvis.<br />

- TTqqvveenn aaxxsseenniiTT,, rroomm<br />

mmooRRvvaawweeoobbTT qqaarrTTvveellii ssaaeekklleessiioo<br />

mmooRRvvaawwiiss,, wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss mmiieerr ddaaaarrsseebbuull<br />

mmoonnaasstteerrSSii,, rroommeellssaacc CCvveenn<br />

SSeeiiZZlleebbaa vvuuwwooddooTT xxiiddii<br />

ssaaqqaarrTTvveelloossaa ddaa rruummiinneeTTiiss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessaaTTaa SSoorriiss..<br />

eess ssiimmbboolluurriiaa.. iiqqnneebb ggvviiaammbbooTT<br />

mmoonnaassttrriiss SSeessaaxxeebb??<br />

- es monasteri buqarestis<br />

centrSi mdebareobs, roca aSenda,<br />

buqarestis gareubani iyo.<br />

(misamarTi _ `anTimoz iverielis<br />

quCa, nomeri 29, seqtori IV). es<br />

monasteri aSenebulia 1714 wels,<br />

es is periodia, roca TiTqmis<br />

yvela ruminuli monastris<br />

winamZRvari berZeni iyo, ruminel<br />

berebs ar eZleodaT<br />

saSualeba gamxdariyvnen mRvdelmonazvnebi<br />

da aqtiuri monawileoba<br />

mieRoT monastrebis<br />

marTva-gamgeobaSi. im periodSi<br />

msaxurebac berZnul enaze tardeboda,<br />

xandaxan slavur enazec,<br />

ruminul enaze msaxureba<br />

praqtikulad ar arsebobda.<br />

anTimoz iverieli iyo pirveli<br />

sasuliero piri, romelmac<br />

saRvTismsaxuro wignebi ruminul<br />

enaze gadaTargmna, dabeWda<br />

da maTi gavrceleba daiwyo.<br />

anTimoz iverielis saxelobis<br />

monasteri aris Cafiqrebuli da<br />

aSenebuli, rogorc ruminuli<br />

kulturis kera, monastris<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

aSenebisTanave daarsda stamba.<br />

aRsaniSnavia, rom anTimoz<br />

iveriels, Tavisi moRvaweobis<br />

periodSi, rumineTSi 5-ze meti<br />

stamba aqvs daarsebuli. aqve<br />

dafuZnda sasuliero seminariac<br />

da es monasteri aqtiur<br />

monawileobas iRebda rumineTis<br />

kulturul saqmianobaSi.<br />

- rrooddiiss aarriiss wwmmiiddaa aannTTiimmoozz<br />

iivveerriieelliiss xxsseenneebbiiss ddRRee ddaa<br />

rrooddiiss SSeerraaccxxeess iiggii wwmmiiddaannaadd??<br />

- wmidanad 1992 wels<br />

Seracxes, xsenebis dRe 27<br />

seqtemberia. monasteri sakmaod<br />

did teritoriazea<br />

ganTavsebuli, aqvs 2 ezo.<br />

pirvel ezoSi mdebareobs<br />

Tavad eklesia, sadac wirvalocva<br />

aResruleba da agebulia<br />

yvela wmidas saxelze, mas<br />

Semdeg rac anTimoz iverieli<br />

wmidanad Seracxes, taZris meore<br />

mTavari dResaswauli wmida<br />

anTimoz iverielis xsenebis dRea.<br />

iq 15 mRvdeli da mRvdelmonazoni<br />

moRvaweobs. saerTod,<br />

unda aRiniSnos, rom qalaqis<br />

situaciisTvis berebis simravle<br />

damaxasiaTebeli ar aris.<br />

mniSvnelovania, rom Tavad<br />

monasteri qtitoris saxels<br />

atarebs, isic aRsaniSnavia, rom<br />

ruminelebi wmida anTimozs<br />

saxeliT _ `antim~ moixsenieben,<br />

rac aris miniSneba imisa, rom<br />

Tavisi pativiscema am didi<br />

pirovnebis mimarT erma ase<br />

gamoxata, aseve wmidanad Seracxa<br />

igi.<br />

monasteri dRemde asrulebs<br />

wmida anTimozis anderZs. roca<br />

wmida anTimozma monasteri daarsa,<br />

man Sida ganawesi dawera.<br />

magaliTad, monasters yovel<br />

weliwads unda gaeca mziTevi<br />

Raribi ojaxis qaliSvilisTvis,<br />

raTa is gaTxoviliyo, unda<br />

yofiliyo skola, daxmareboda<br />

13<br />

morCili aleqqsi ruminel berTan <strong>erTad</strong><br />

gaWirvebul moswavleebs da sxva.<br />

- aarraa mmaarrttoo rruummiinneelleebbii aarr<br />

iiccnnoobbeenn ssaaqqaarrTTvveellooss<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell eekklleessiiaass,, bbeevvrrii<br />

rraamm CCvveenncc aarr vviicciiTT mmaaTTzzee.. iiqqnneebb<br />

mmkkiiTTxxvveellss rraaiimmee mmoonnaacceemmeebbii<br />

mmiivvaawwooddooTT..<br />

- rumineTis marTlmadidebeli<br />

eklesiis sawyisebi mociqulTa<br />

periodidan momdinareobs.<br />

mociqulebma rumineTis samxreTaRmosavleT<br />

mxareSi iqadages.<br />

amdenad, eklesia samociquloa.<br />

saeklesio wyaroebidan cnobilia,<br />

rom IV-V saukuneebSi, dRevandel<br />

konstancaSi moRvaweobda<br />

episkoposi, romelic ariozis<br />

winaaRmdeg ibrZoda da romelic<br />

mowameobrivad aResrula.<br />

IV saukunidan gvxvdeba<br />

rumineTisa da moldaveTis<br />

mitropoliebi, romlebic<br />

konstantinepolis iurisdiqciis<br />

qveS imyofeboda. 1885 wels<br />

rumineTis eklesia avtokefaluri<br />

gaxda, xolo 1925 wels ayvanil<br />

gagrZeleba me-14 gv.


14 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasasruli me-13 gv.<br />

iqna sapatriarqos rangSi.<br />

- ssaaiinntteerreessooaa,, rroomm mmaass hhyyaavvss<br />

mmrraavvaallrriiccxxoovvaannii mmRRvvddeellmmoonnaazzvvnnoobbaa<br />

ddaa ssaassuulliieerroo ppiirrTTaa<br />

ddaassii.. vviinn SSeeiiZZlleebbaa aakkuurrTTxxoonn<br />

rruummiinneeTTSSii ssaassuulliieerroo ppiirraadd,,<br />

xxoomm aarr aarrsseebboobbss rraaiimmee<br />

ggaannssaakkuuTTrreebbuullii wweessii??<br />

- ra Tqma unda, yuradReba<br />

eqceva Tavad kandidatis sulier<br />

mdgomareobas, ramdenad sulier<br />

cxovrebas eweva da sxva. amis<br />

garda, iq dauSvebelia, rom vinme<br />

ekurTxos sasuliero ganaTlebis<br />

gareSe. 5 wlis win rumineTis<br />

eklesiis wmida sinodma miiRo<br />

gadawyvetileba, rom ukve sakmarisi<br />

aRar aris mxolod sasuliero<br />

seminariis doneze ganaTleba,<br />

aucilebelia, pirovnebas<br />

damTavrebuli hqondes umaRlesi<br />

saswavlebeli, universitetis<br />

saRvTismetyvelo fakulteti. aq<br />

aqvT sakmaod maRali donis<br />

sasuliero seminariebi, magram<br />

amis miuxedavad, es ar iTvleba<br />

sasurvel doned. isinic ki, vinc<br />

adre iyvnen nakurTxni, sasuliero<br />

seminariis damTavrebis Semdeg,<br />

axla valdebulni arian<br />

daamTavron umaRlesi saswavlebeli.<br />

amisTvis iq pirobebic<br />

arsebobs, universitetebSi gaixsna<br />

dauswrebeli ganyofilebebi, rac<br />

saSualebas aZlevs ukve nakurTx<br />

sasuliero pirebs, codna<br />

gaiRrmavon.<br />

- rraammddeennii ssaassuulliieerroo ssaasswwaavvlleebbeelliiaa<br />

ddRReess rruummiinneeTTSSii??<br />

- 1990 wlamde iyo mxolod<br />

ori, buqarestsa da sibioSi,<br />

transilvaniis provinciaSi,<br />

yvelaze Zveli da tradiciuli.<br />

1990 wlidan gamravlda saRvTismetyvelo<br />

fakultetebis<br />

raodenoba, axla praqtikulad<br />

yvela sauniversiteto centrSi<br />

arsebobs es fakulteti. calke<br />

sasuliero akademiebi ar arsebobs,<br />

aris sasuliero seminariebi,<br />

romlebic saxelmwifos<br />

struqturaSi Sedian da<br />

sapatriarqos garda, ganaTlebis<br />

saministroebsac emorCilebian,<br />

anu imyofebian ormag<br />

daqvemdebarebaSi. Tumca,<br />

saRvTismetyvelo fakultetis<br />

xelmZRvanelebis arCeva mxolod<br />

patriarqis an adgilobrivi<br />

episkoposis locva-kurTxeviT<br />

xdeba.<br />

- rrooccaa aakkuurrTTxxeebbeenn mmRRvvddeellss,,<br />

SSeemmddeegg rrooggoorr xxddeebbaa mmiissii<br />

ggaannaawwiilleebbaa??<br />

- arsebobs adgilobrivi<br />

tradicia. axladnakurTxma<br />

sasuliero pirma 40 dRis<br />

ganmavlobaSi, yoveldRiurad<br />

unda Caataros wmida liturgia,<br />

romelsac praqtikuli datvirTva<br />

aqvs da adgilobrivi tradiciiT<br />

aris ganmtkicebuli. dauSvebelia,<br />

rom axladnakurTxma mRvdelma<br />

qalaqis romelime eklesia<br />

daikavos, man ramdenime weliwadi<br />

soflis eklesiaSi unda<br />

imsaxuros, ris Semdegac mas<br />

eZleva ufleba, moiTxovos<br />

romelime qalaqis samrevloSi<br />

gadayvana. da es ar aris<br />

avtomaturi procesi, pirvel<br />

rigSi, xdeba imis Sefaseba, Tu<br />

rogor aris momzadebuli, rogor<br />

imuSava mrevlTan, yuradReba<br />

eqceva mis ganaTlebas, SeiZleba<br />

mRvdlobis periodSi daamTavra<br />

samagistro, an sadoqtoro, an<br />

sapatriarqo administraciaSi<br />

hqonda raime funqcia, yovelive<br />

amas aqvs garkveuli mniSvneloba.<br />

- ssaaeekklleessiioo mmeeddiiaa rraammddeennaadd<br />

mmrraavvaallffeerroovvaanniiaa.. rraa ttiippiiss JJuurrnnaallggaazzeeTTeebbii<br />

ggaammooddiiss??<br />

- yvela eparqias aqvs sakuTari<br />

gazeTi. Zalian bevr eparqias<br />

gaaCnia sakuTari radio, zogierTi<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

iseTi Zlieri radiosadguria,<br />

rom mTel rumineTze vrceldeba<br />

dRe-Ramis ganmavlobaSi.<br />

buqarestSi iyo mcdeloba,<br />

daarsebuliyo televizia, magram<br />

jer-jerobiT es ar xerxdeba,<br />

bevr samrevlos aqvs sakuTari<br />

gazeTi, rac periodulad gamoicema.<br />

- aarriiss TTuu aarraa pprrooffiilluurrii<br />

JJuurrnnaall-ggaazzeeTTeebbii,, vvTTqqvvaaTT,,<br />

bbaavvSSvveebbiissTTvviiss,, aarraaeekklleessiiuurrii<br />

aaddaammiiaanneebbiissaaTTvviiss ddaa ssxxvv..<br />

- aris mravalferovani<br />

gamomcemlobebi, ra Tqma unda,<br />

yvela sapatriarqos gamocema ar<br />

aris, zogi kerZo pirebis mieraa<br />

daarsebuli, magram sapatriarqos<br />

kurTxeviT. bavSvebisTvis calke<br />

gamocemaa, morwmuneTaTvis calke,<br />

aseve arsebobs kulturulsaRvTismetyvelo<br />

gazeTi, romelic<br />

saeklesio problematur da<br />

erovnul sakiTxebs exeba,<br />

magaliTad, aramarTlmadideblebTan<br />

urTierTobis problemebs,<br />

kalendris problematikas da<br />

sxva. arsebobs ufro momzadebuli<br />

mrevlisaTvis gankuTvnili<br />

gamocema, romelic rumineTSi<br />

cnobil saeklesio moRvaweebs<br />

acnobs mkiTxvels, magaliTad,<br />

berebs, keTdeba interviuebi e.w.<br />

`starecebTan~, aris Jurnalebi,<br />

sadac mkiTxveli ecnoba sxva<br />

marTlmadidebel eklesiebs,<br />

ucxoeTSi arsebul cnobil<br />

eklesia - monastrebs, romelic<br />

Zalian kargadaa ilustrirebuli,<br />

aris sxva sainformacio, farTo<br />

masebisTvis gankuTvnili gazeTebic.<br />

- rruummiinneeTTSSii,, ggaarrddaa mmaarrTTllmmddiiddeebblleebbiissaa,,<br />

aarriiss TTuu aarraa ssxxvvaa<br />

kkoonnffeessiiiiss wwaarrmmoommaaddggeennlleebbii??<br />

- marTlmadideblebi mosaxleobis<br />

85 procents Seadgenen,<br />

arian kaTolikebi, protestantebi,<br />

umetesad kalvinistebi, refor-<br />

dasaruli me-15 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-14 gv.<br />

mistebi da adventistebi, arian<br />

baptistebi.<br />

- rrooddiiddaann ggaaCCnnddnneenn rruummiinneeTTSSii<br />

uunniiaatteebbii,, aannuu iissiinnii,, vviinncc SSeeiinnaarrCCuunnaa<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebblluurrii rriittuuaallii,,<br />

ssaammoosseellii,, eekklleessiiiiss mmoowwyyoobbiilloobbaa<br />

ddaa,, aammaavvee ddrrooss,, uunniiaa<br />

SSeekkrraa vvaattiikkaannTTaann ddaa mmTTaavvaarrii,,<br />

ddooggmmaattuurrii ssaaffuuZZvveellii SSeeccvvaallaa<br />

aannuu mmiiiiRRoo ffiilliiookkvvee,, aaRRiiaarraa<br />

rroommiiss ppaappiiss pprriimmaattii ddaa ssxxvv..<br />

- unia gaCnda rumineTis erT-<br />

erT provinciaSi, transilvaniaSi,<br />

es mxare, saukuneebis manZilze,<br />

avstro-ungreTis imperiaSi<br />

Sedioda. imisda miuxedavad,<br />

rom transilvaniis mosaxleoba<br />

saukuneTA manZilze iyvnen da<br />

arian ruminelebi, maT ar hqondaT<br />

arc politikuri, arc ekonomikuri<br />

da arc socialuri uflebebi.<br />

mmarTvel klass warmoadgendnen<br />

an ungrelebi, an germanelebi<br />

da rumineli marTlmadideblebi<br />

Zalian did siduxWires<br />

ganicdidnen. amitom me-16 saukunis<br />

bolos maT dahpirdnen, rom<br />

garkveul daTmobaze wasvliT<br />

miiRebdnen yvela im uflebas,<br />

politikurs Tu socialurs,<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

romelic gaaCniaT sxva erovnebis<br />

warmomadgenlebs, anu aramarTlmadideblebs,<br />

kaTolikebs an<br />

protestantebs. amis safuZvelze,<br />

daZalebiT, romis kaTolikurma<br />

eklesiam moaxerxa, rom 1701<br />

wels transilvaniis marTlmadideblebis<br />

umetesi nawili<br />

gadaeyvna uniatobaze. Tavidan<br />

saubari iyo iurisdiqciaze da<br />

ara dogmatur sakiTxebze, magram<br />

Zalian cota xanSi, ukve romis<br />

mxares gadasul yofil<br />

marTlmadideblebs daaZales,<br />

rom dogmatebic SeecvalaT,<br />

filiokvec eRiarebinaT, papis<br />

primatic da sxva. amis Semdeg,<br />

1945 wels, mas mere rac rumineTSi<br />

damyarda komunisturi reJimi,<br />

moxerxda, rom praqtikulad<br />

yvela uniati marTlmadidebel<br />

eklesias dabruneboda. es viTareba<br />

grZeldeboda 1990 wlamde. roca<br />

qveyanaSi isev demokratia damyarda,<br />

uniaturma eklesiam kvlav Tavi<br />

iCina transilvaniis provinciaSi<br />

da mosaxleobis mcire nawili<br />

isev unias daubrunda. amitom<br />

axla Zalian didi konfliqtia<br />

marTlmadidebel da uniatur<br />

eklesiebs Soris, radgan umetesi<br />

nawili morwmuneebisa<br />

15<br />

marTlmadideblebad darCnen,<br />

magram uniatebi moiTxoven, rom<br />

is kuTvnileba, romelic maTi<br />

iyo, ukanve daibrunon. Tumca<br />

maTi e. w. eklesiebi, anu<br />

samlocveloebi ar ekuTvnis arc<br />

marTlmadidebel eklesias da<br />

arc vatikans, maTi umetesoba<br />

mrevlis SemowirulobiT aris<br />

agebuli.<br />

- eess ssiittuuaacciiaa ZZaalliiaann hhggaavvss<br />

uukkrraaiinniissaass,, rrooccaa ssaauukkuunneeeebbiiss<br />

wwiinn,, ppoolliittiikkuurrii ssiittuuaacciiiiddaann<br />

ggaammoommddiinnaarree,, ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaaSSii<br />

uunniiiiss ddaammyyaarreebbaa mmooxxeerrxxddaa.. mmaass<br />

SSeemmddeegg,, rraacc ddaassaavvlleeTT uukkrraaiinnaa<br />

ddaa ddaassaavvlleeTT bbeelloorruussii ssaabbWWooTTaa<br />

kkaavvSSiirriiss SSeemmaaddggeennlloobbaaSSii SSeevviiddaa,,<br />

xxeelliissuufflleebbiiss CCaarreevviiTT mmooxxddaa<br />

uunniiaatteebbiiss mmaarrTTllmmaaddiiddeebblloobbaazzee<br />

ddaabbrruunneebbaa ddaa ddaaiiwwyyoo uukkuupprroocceessii..<br />

rrooggoorrcc CCaannss,, uukkrraaiinnaaSSii eess<br />

pprroocceesseebbii uuffrroo mmwwvvaavveedd<br />

wwaarriimmaarrTTaa,, rraaddggaann iiqq uuffrroo bbeevvrrii<br />

ddaabbrruunnddaa uunniiaattoobbaazzee,, vviiddrree<br />

rruummiinneeTTSSii..<br />

- sabednierod, rumineTSi ar<br />

moxda xalxis masobrivad<br />

gadasvla uniaze, kaTolikuri<br />

eklesiis wiaRSi Zalian cota<br />

dabrunda. maqsimum 300000-ia<br />

maTi ricxvi.<br />

- rruummiinneeTTiiss mmaarrTTmmaaddiiddeebbeell<br />

eekklleessiiaass rroomm vvaaxxsseenneebbTT,, aarr<br />

SSeeiiZZlleebbaa aarr vviissaauubbrrooTT mmoollddoovvaazzee,,<br />

rraaddggaann,, ffaaqqttiiuurraadd,, mmoollddoovvaa<br />

rruummiinneeTTiiss nnaawwiillii iiyyoo eerrTT ddrrooss..<br />

- rumineTis eklesiisa da<br />

rumineTis istoriis gasacnobad<br />

unda vicodeT, rom es qveyana,<br />

rogorc saxelmwifo, Camoyalibda<br />

2 damoukidebel saxelmwifod,<br />

samxreTi nawili da moldovis<br />

samefo, romelic dRevandeli<br />

rumineTis Crdilo aRmosavleT<br />

nawils warmoadgens da aseve<br />

Seicavda dRevandeli moldovis<br />

gagrZeleba me-16 gv.


16<br />

dasawyisi me-15 gv.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

periodSi saRvTismetyvelo<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

igi iyo erT-erTi maTgani, vinc<br />

skolebs ar devnidnen. sasuliero moaxerxa, marTlmadidebluri<br />

nawils. Tavdapirvelad moldovis skolebi Tavis arsebobas kvlav RvTismetyveleba daebrunebina<br />

mitropolia Seicavda mTeli<br />

moldaveTis teritorias. Semdeg<br />

ukve, me-19 saukuneSi, moldovis<br />

agrZelebda. ruminelebs<br />

komunistebis drosac ki eZleodaT<br />

Tavis wyarosTan, wmida mamaTa<br />

swavlebebTan da aecilebina<br />

nawili gadavida ruseTis imperiis SesaZlebloba wasuliyvnen dasavluri sqolastika.<br />

SemadgenlobaSi da avtomaturad, ucxoeTSi da ucxoeTis sasuliero dimitri staniloe iyo Zalian<br />

iqve gavrcelda ruseTis eklesiis saswavleblebSi eswavlaT, Zlieri dogmatikosi, aseve Zalian<br />

iurisdiqcia. pirveli<br />

msoflio omis Semdeg es<br />

teritoria isev daubrunda<br />

cnobili RvTismetyveli<br />

gaxldaT konstantine<br />

rumineTs da iq kvlav<br />

galeriu, dimitri popesku,<br />

gavrcelda rumineTis<br />

romelic dRemde<br />

eklesiis iurisdiqcia, xolo<br />

cocxalia da aqvs bevri<br />

1945 wlis Semdeg, roca<br />

sabWoTa kavSiri ikavebs am<br />

teritorias, iq kvlav<br />

naSromi, nikolae dura<br />

da mravali sxva. yvela<br />

brundeba ruseTis eklesiis<br />

saRvTismetyvelo<br />

iurisdiqcia. amrigad, amJamad<br />

saswavlebelSi aris 2-3<br />

moldovaSi ori paraleluri<br />

wminda anTimoz iverielis saxxelobis monasteri<br />

iurisdiqciaa, erTi ruseTisa<br />

da erTi rumineTisa.<br />

- rraammddeennaadd ddiiddiiaa rruummiinneeTTiiss<br />

Zalian cnobili<br />

RvTismetyveli.<br />

- ddaabboollooss,, rraass eettyyooddiiTT<br />

eekklleessiiiss iiuurriissddiiqqcciiaa mmoollddoovvaaSSii?? saidanac CamohqondaT uamravi CCvveennii ggaazzeeTTiiss mmkkiiTTxxvveelleebbss ??<br />

- samwuxarod, ar SeiZleba sasuliero literatura, codna - rumineTis eklesias gaaCnia<br />

iTqvas, rom mravalricxovani<br />

mrevli hyavs. ramdenime samrevlo<br />

da erTi monasteria.<br />

- ssaaqqaarrTTvveellooSSii TTiiTTqqmmiiss aarr<br />

vviiccnnoobbTT TTaannaammeeddrroovvee rruummiinneell<br />

da romelsac sasuliero<br />

saRvTismetyvelo skolebSi<br />

iyenebdnen. imis gamo, rom mravali<br />

maTgani codnas ucxour<br />

Zalian mdidari sulieri saganZuri,<br />

man Seqmna saintereso<br />

xuroTmoZRvreba, hyavs Zalian<br />

RRvvTTiissmmeettyyvveelleebbss,, mmaaggaalliiTTaadd,, protestantul an kaTolikur Zlieri bermonazvnoba, arian<br />

ddiimmiittrrii ssttaanniillooeess,, rroommeelliicc saswavleblebSi iRebda, ruminul `starecebic~. Tuki vinmes aqvs<br />

mmTTeell TTaannaammeeddrroovvee<br />

mmaarrTTllmmaaddiiddeebbeell ssaammyyaarrooSSiiaa<br />

ccnnoobbiillii,, CCvveennTTaann kkii,, mmxxoolloodd<br />

RvTismetyvelebaze aman didi<br />

gavlena iqonia. masSi metad<br />

saSualeba Cavides rumineTSi<br />

da moilocos wminda adgilebi,<br />

rraammddeenniimmee mmcciirree ssttaattiiaa aarrsseebboobbss<br />

mmiiss SSeessaaxxeebb.. iiqqnneebb oorriioodd ssiittyyvviiTT<br />

igrZnoba aramarTlmdidebluri<br />

RvTismetyvelebis zegavlena.<br />

darwmunebuli var, rom did<br />

ggvviiTTxxrraaTT,, rriiTT ggaammooiirrCCeeooddaa mmaammaa amitom is RvTismetyveli, romelic<br />

madls moixveWs, es ar iqneba<br />

ddiimmiittrrii ssttaanniillooee..<br />

Seiswavlis ruminul saRvTismet- uqmad daxarjuli dro da<br />

- mama dimitri staniloe<br />

yvelo literaturas, met-naklebad energia.<br />

SeiZleba CaiTvalos XX saukunis<br />

erT-erT did RvTismetyvelad.<br />

saerTod, unda iTqvas rom rumineTSi<br />

umaRlesi saRvTismetyvelo<br />

unda iyos momzadebuli imisaTvis,<br />

rom `ifqli RvarZlisagan~<br />

gaarCios. dimitri staniloe<br />

namdvilad erT-erTi udidesi<br />

- ddiiddii mmaaddlloobbaa ssaaiinntteerreessoo<br />

ssaauubbrriissTTvviiss,, ggiissuurrvveebbTT<br />

wwaarrmmaatteebbeebbss..<br />

skola me-19 saukunis II naxevarSi<br />

Camoyalibda. komunistur<br />

RvTismetyvelia, romlis SromebSi<br />

Znelia moinaxos raime Secdoma.<br />

esaubra<br />

zurab cxovrebaZe


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

a n T i m o z i v e r i e l i -<br />

saqarTvelodan motacebuli da<br />

konstantinopolis bazarze monad<br />

gayiduli qarTveli, Tavis<br />

meore samSoblos vlaxeTSi<br />

poulobs. gansakuTrebiT<br />

aRsaniSnavia am marTlac rom<br />

saocari niWiT dajildoebuli<br />

adamianis mravalmxrivi moRvaweoba.<br />

igi iyo SesaniSnavi kaligrafi,<br />

mxatvari, xuroTmoZRvari, qsilografi,<br />

graviori da moqandake.<br />

flobda mraval enas: mSobliuri<br />

qarTulis garda - berZnuls,<br />

ruminuls, Zvel slavurs,<br />

arabuls da Turquls. igi iyo<br />

sulisCamdgmeli da organizatori<br />

mTeli beWdviTi saqmianobisa.<br />

anTimoz iverieli iyo<br />

ruminuli saliteraturo enis<br />

erT-erTi fuZemdebeli da brwyinvale<br />

mwerali. igi aRiarebuli<br />

iyo rogorc SesaniSnavi oratori.<br />

mis kalams ekuTvnoda leqsebi<br />

berZnul, ruminul da Zvel<br />

slavur enebze. mas didi damsaxureba<br />

miuZRvis, rogorc<br />

TvalsaCino politikur moRvawes.<br />

wminda anTimozma sicocxlec<br />

ki miitana rumineli xalxis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

wminda anTimoz iverieli<br />

`marTlmadidebel arabebs Sen age sixaruli<br />

sanatreli sastambo xelovnebisa~...<br />

ssaauukkuuneebbiss maanZillze, yovell droSi, qaarTvelli kkaaci gaamoirCeodaa SemoqmedebbiTi aaqtivobbiTaa<br />

daa aaRmSenebbllobbiTi TvissebbiT. igi qmnidaa epoqaalluuri mniSvnellobbiss kkuulltuuraass daa qmnidaa<br />

isseTi xxaarissxxiT, romellic Semdgom gzaass uunaaTebbdaa momaavaall Taaobbebbss. aasseTi epoqaalluuri<br />

mniSvnellobbiss pirovnebbaani mraavaalli ipovebbaa Cveni isstoriiss fuurcllebbze. maaT Sorissaaaa ssruulliaad<br />

vllaaxxeTiss qaarTvelli mitropolliti - wminda anTTimoz iverielia.<br />

damoukideblobisaTvis brZolis<br />

samsxverploze. igi medgrad<br />

miuZRoda Cagrul ruminel<br />

xalxs TurqTa da fanariotTa<br />

batonobisagan gaTavisuflebis<br />

gzaze.<br />

cnobili frangi mecnieri<br />

emil piko aRniSnavda, rom:<br />

`yvela mRvdelmTavars Soris,<br />

romlebic vlaxeTis mitropolitad<br />

yofilan, aravin aris<br />

iseTi, romelsac STamomavlobis<br />

TvalSi esoden didi Rvawli<br />

miuZRodes, rogorc anTimoz<br />

17<br />

iveriels. misi codna, misi<br />

gemovneba xelovanisa, misi Rrma<br />

siyvaruli wignebisadmi sakmarisi<br />

iqneboda, rom igi ubadlod<br />

migveCnia, magram mas meti<br />

aqvs gakeTebuli. man, ucxoelma,<br />

`saqarTvelos wiaRidan mosulma,<br />

gviCvena iSviaTi magaliTi<br />

ruminuli patriotizmisa~.<br />

anTimoz iverieli moitaces<br />

im asakSi, roca igi sruliad<br />

Camoyalibebuli `inteleqtualuri<br />

vinaobis~ mqone qarTuli<br />

xelovnebis tradiciebze<br />

aRzrdili pirovneba iyo. igi<br />

tyved Caigdes CrdiloeT kavkasiis<br />

mTielebma, maSin rodesac<br />

arCil mefesTan <strong>erTad</strong> ruseTSi<br />

yofnis Semdeg saqarTvelosaken<br />

mimaval gzas adga.<br />

anTimozi konstantinopolSi<br />

1666 wels monobidan gamoisyida<br />

ierusalimis patriarqma<br />

dosiTeosma im mizniT, rom<br />

gamoeyenebina misi mxatvris,<br />

gravioris da kaligrafis niWi<br />

sastambo saqmianobaSi.<br />

anTimoz iverielma is brwyinvale<br />

ganaTleba, saxeldo-<br />

dasasruli me-18 gv.


18<br />

dasawyisi me-17 gv.<br />

br, klasikuri literaturis<br />

SesaniSnavi codna, SeiZina<br />

sakuTriv vlaxeTSi Casvlis<br />

Semdeg. xolo rac Seexeba mestambeobas,<br />

am sakiTxis garkvevisas<br />

mkvlevarTa azri ramdenime<br />

nawilad iyofa.<br />

aSkaraa, rom mas mestambeoba<br />

konstantinopolSi ar<br />

Seuswavlia, radgan am qalaqSi<br />

aRniSnul periodSi berZnuli<br />

stambebi jer kidev ar arsebobda.<br />

zogierTi mkvlevaris<br />

azriT man mestambis xelovneba<br />

q. buzeuSi episkopos<br />

mitrofanes xelmZRvanelobiT<br />

Seiswavla. sxvebi ki, anTimoz<br />

iverielis beWdviTi saqmianobis<br />

dasawyiss ukavSireben<br />

agreTve mitrofanes saxels,<br />

xolo buzeus magivrad<br />

asaxeleben buqarests.<br />

arsebobs sxva versiebic,<br />

romlis mixedviT igi mestambeobas<br />

daeufla an<br />

ruseTSi, rodesac Tan axlda<br />

arCil mefes an patriarq<br />

dosiTeosis mier qalaq<br />

aisSi (moldaveTi) daarsebul<br />

stambaSi. swored am<br />

qalaqidan moiwvia vlaxeTis<br />

mTavarma konstantine brankovianum<br />

anTimozi rumineTSi. konstantine<br />

brankuvianu iyo<br />

mmarTveli, romlis mefobis periodi<br />

(1688-1714) iTvleba `Zveli<br />

ruminuli kulturis ayvavebis<br />

xanad vlaxeTSi~. mefe agebda<br />

taZrebs, monastrebsa da eklesiebs,<br />

aSenebda axlebs, aramarto<br />

vlaxeTis teritoriaze,<br />

aramed samTavros farglebs<br />

gareTac.<br />

rumineTSi wm. anTimozma metad<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

nayofieri saqmianoba warmarTa<br />

da Seitana mniSvnelovani wvlili<br />

ruminuli wignis beWdvis saqmeSi,<br />

razec TvalnaTliv mowmobs misi<br />

TaosnobiT gamocemuli 64-mde<br />

wigni. misi, rogorc mbeWdavis<br />

pirveli nabijebi vlaxeTSi,<br />

dakavSirebulia buqarestis<br />

stambasTan. misi iniciativiT<br />

safuZveli eyreba: snagovos,<br />

rimnikis, tirgoviStes da<br />

`yovelTa wmidaTa monastris~<br />

stambebs, sadac wignebi<br />

ibeWdeboda ruminul, berZnul,<br />

Zvel slavur, arabul da<br />

wminda anTimoz iverielis samitropolito gerbi<br />

Turqul enebze.<br />

1701 wels snagovos monastris<br />

stambaSi anTimoz iverieli<br />

beWdavs `kondaks~, romelic<br />

gamoica berZnul da arabul<br />

enebze antioqiis patriarqis<br />

aTanase IV-is TxovniT da<br />

vlaxeTis mTavris konstantine<br />

brankovianus xarjiT. am wignis<br />

gamocemis Taobaze antioqiis<br />

patriarqi Semdegs swers:<br />

`misma udidebulesobam, mTavarma<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

konstantine brankovianum dauyonebliv<br />

Seismina Cveni Txovna,<br />

uxvad gaiRo saxsrebi da daavala<br />

daxelovnebul mestambes,<br />

ukeTilSobiless ierarqTa Soris,<br />

anTim iveriels, raTa mas<br />

mowadinebiT Camoesxa arabuli<br />

Srifti da daebeWda `wigni<br />

wmidaTa samTa JamiswirvaTa~<br />

(kondaki) or enaze, berZnulze<br />

da arabulze~.<br />

kondaki dabeWdilia or ferSi<br />

da or svetad. berZnuli teqsti<br />

Sav ferSi, xolo arabuli,<br />

Sesabamisad, wiTel ferSi. wignSi<br />

moTavsebulia wmindaTa<br />

gamosaxulebani, romelTa<br />

msgavss anTimoz iverielis<br />

mier gamocemul sxva<br />

wignebSic vxvdebiT.<br />

mokled SevexoT istorias,<br />

romlis mixedviT<br />

nabeWdi wignis gavrceleba<br />

arabeTis aRmosavleTSi,<br />

kerZod ki siriaSi, wminda<br />

anTimoz iveriels miewereba.<br />

1700 wlis martSi<br />

buqarestSi Cadis antioqiis<br />

patriarqi aTanase IV da<br />

iq daaxloebiT oTxi wlis<br />

ganmavlobaSi Cerdeba. patriarqi<br />

Semdegi sityvebiT<br />

aRwers imdroindel buqarests:<br />

`mxare gaSenebuli monastrebiT<br />

da sxva mravalricxovani didebuli<br />

SenobebiT, gansakuTrebiT<br />

ki seminariebiTa da skolebiT,<br />

mecnierebis sxvadasxva dargebis<br />

dasaufleblad. garda amisa,<br />

gansakuTrebul yuradRebas ipyrobs<br />

stamba, sadac ibeWdeba<br />

wignebi berZnul, ruminul da<br />

gagrZeleba me-19 gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-18 gv.<br />

slavur enebze~.<br />

libaneli mecnieris lui<br />

Seixos mixedviT: `aTanase patriarqma<br />

imogzaura vlaxeTSi,<br />

ewvia vlaxeTis mTavars konstantine<br />

brankovianus da sTxova,<br />

rom daxmareboda patriarqs<br />

arabul da berZnul enebze<br />

liturgikuli wignebis<br />

gamocemaSi. vlaxeTis mTavarma<br />

Seismina patriarqis Txovna,<br />

miuCina patriarqs qarTveli<br />

mRvdelmonazoni anTimi da<br />

daavala patriarqis Txovnis<br />

Tanaxmad, daemzadebina arabuli<br />

Srifti. man mesame weliwads<br />

buqarestSi dabeWda arabul<br />

da berZnul enebze<br />

liturgikuli wignebi. Semdeg<br />

dabeWda `kondaki~ da orive<br />

wigni usasyidlod gaavrcela<br />

qristian mRvdelmTavarTa Soris.<br />

anTimoz iverielis mowafe<br />

mixeil iStvanoviCi, mis mier,<br />

1706 wels rimnikSi gamocemuli<br />

wignis winasityvaobaSi, qebadidebiT<br />

ixseniebs Tavis<br />

maswavlebels, ara marto<br />

berZnul da ruminul enebze<br />

wignebis beWdvisaTvis, aramed<br />

arabul enazec. `rogorc brZenma<br />

iosebma, - wers iStvanoviCi, -<br />

aRavso egviptis beRlebi<br />

sanovagiT, aseve Senma siyvarulma<br />

RvTisadmi aRavso Cveni<br />

qveynis wminda eklesiebi sulieri<br />

sarCoTi. da ara mxolod Cveni<br />

qveynisa, sxva qveynebisac.<br />

marTlmadidebel arabebs Sen<br />

ageme sixaruli sanatreli sastambo<br />

xelovnebisa, daubeWde<br />

maT sakuTar enaze saeklesio<br />

wignebi, risi bednierebac maT<br />

dRemde wilad ar xdomiaT~.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

xolo, Tavis mxriv, antioqiis<br />

patriarqi aTanase, arabul enaze<br />

dabeWdili wignebisaTvis madlobas<br />

uxdis mTavar konstantines<br />

da aRniSnavs, rom `xalxi<br />

aRmosavleTisa, arabi mosaxleoba<br />

da wminda samRvdeloeba~<br />

locva-kurTxeviT ixseniebs mis<br />

saxels da usurvebs didxans<br />

sicocxles, radgan mTavarma<br />

Seismina ra maTi Txovna, dauyonebliv<br />

`gaiRo mowyaleba da<br />

aRmouCina daxmareba antioqiis<br />

sapatriarqos.~<br />

Tu raoden did mniSvnelobas<br />

aniWebda patriarqi aTanase arabul<br />

enaze wignebis dabeWdvas,<br />

kargad Cans misive sityvebidan:<br />

`ra ZalgviZs Cven mivceT mas<br />

aseTi didi wyalobis nacvlad.<br />

rogor SevZloT Cven saTanadod<br />

davafasoT mis mier gaweuli<br />

amagi?<br />

amrigad arabul enaze wignis<br />

pirvel mbeWdavad vlaxeTSi<br />

Cven gvevlineba qarTveli anTimoz<br />

iverieli. es faqti kidev erTxel<br />

naTlad metyvelebs imaze, rom<br />

anTimozi marTlac rom<br />

`sworupovari~ da `yvela<br />

xelovnebaTa~ ostati yofila,<br />

radgan arabuli sastambo<br />

Sriftis damzadeba kaligrafiuli<br />

xelnawerebis mixedviT,<br />

Sesaferisi arabuli asoebis<br />

SerCeva, saTanado naxazebis<br />

Sedgena, maT mixedviT ki liTonis<br />

arabuli Sriftis Camosxma -<br />

arabuli damwerlobis specifikis<br />

gamo metad rTul<br />

muSaobasa da ostatobas<br />

moiTxovda.<br />

1701-1702 wlebSi vlaxeTSi<br />

arabul-berZnuli liturgikuli<br />

gagrZeleba me-20 gv.<br />

19<br />

ucxoeTis qronika<br />

erT weliwadSi fineTis<br />

luTeranulma eklesiam<br />

33 000 wevri dakarga<br />

ukanasknel wels sagrZnoblad<br />

gaizarda im finelTa ricxvi, romlebic<br />

qveynis evangelisturluTeranul<br />

eklesias toveben. rogorc<br />

saagento ENI iuwyeba, denominaciidan<br />

ZiriTadad axalgazrdebi<br />

midian. gasul wels eklesiidan<br />

33 000 meti adamiani wavida,<br />

romelTagan daaxloebiT 70% 20dan<br />

39-wlamde asakisaa.<br />

cota xnis win Catarebuli<br />

gamokiTxvis monacemebis mixedviT,<br />

denominaciidan wasuli axalgazrdebi<br />

Tavis gadawyvetilebas imiT xsnian,<br />

rom eklesia `umniSvnelo an<br />

saerTod araviTar~ rols ar TamaSobs<br />

maT cxovrebaSi. ufrosi Taobis<br />

warmomadgenlebi ki imitom midian<br />

eklesiidan, rom masSi `piradi<br />

imedgacrueba~ ganicades. axalgazrdoba<br />

ZiriTadad ukmayofiloa<br />

pastorebis mxridan gamovlenili<br />

`mouTmenlobiTa~ da maTi<br />

konservatizmiT (Tumca am jgufis<br />

umciresma nawilma eklesia<br />

sapirispiro mizeziT datova _ maT<br />

igi zedmetad liberaluri eCvenebaT).<br />

gamokiTxulTagan daaxloebiT<br />

yoveli mexuTe acxadebs, rom ukmayofiloa<br />

imiT, Tu rogor miudgnen<br />

luTeranul eklesiaSi<br />

misTvis mniSvnelovan pirad problemebs,<br />

magaliTad, romelime naTesavis<br />

dakrZalvas.<br />

`es imedgacrueba gviCvenebs, rom<br />

morwmuneebi eklesiisa da misi msaxurebisgan<br />

adamianur Tvisebebs elian,<br />

_ ganacxada eklesiis kvleviTi institutis<br />

warmomadgenelma, sociologma<br />

kati nimeleam, _ xalxs<br />

eklesiis msaxurTagan surs, rom<br />

isini iolad xelmisawvdomni, gaxsnilni,<br />

Tavazianni iyvnen da ndobas<br />

nergavdnen maTSi.~<br />

interviuSi eni niemelam ganacxada,<br />

rom bevr morwmunes ar hyofnis<br />

SesaZlebloba, `partniorTan<br />

urTierTobis negatiuri gamocdileba~<br />

sxvas da eklesiis msaxurT<br />

gauziaros, ar aqvT SesaZleblobebi,<br />

`moyvnen sakuTari daukmayofileblobis<br />

Sesaxeb da miiRon pasuxi.~<br />

dRes fineTis mosaxleoba 5,2<br />

milion adamians Seadgens, amaTgan<br />

4,36 milioni (83%) fineTis evangelur-luTeranul<br />

eklesias ekuTvnis.<br />

gagrZeleba me-20 gv.


20 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

ucxoeTis qronika<br />

dasawyisi me-19 gv.<br />

finelebis eklesiidan gamosvlis<br />

erT-erT mTavar mizezad iqca 2003<br />

wels miRebuli axali kanoni sindisis<br />

Tavisuflebis Sesaxeb, romelic<br />

sagrZnoblad amsubuqebs am proceduras.<br />

avRaneTSi<br />

qristianobisaTvis<br />

asamarTleben<br />

avRaneTSi muslimanis mier qristianobis<br />

miRebasTan dakavSirebuli<br />

sasamarTlo procesi gaimarTa. islamis<br />

uaryofaSi braldebulma 41<br />

wlis abdula rahmanma qristianoba<br />

16 wlis win saerTaSoriso qristianul<br />

saqvelmoqmedo organizaciaSi<br />

muSaobisas miiRo. es organizacia<br />

pakistanSi avRanel ltolvilebs<br />

exmareboda.<br />

abdula rahmanis mier sarwmunoebis<br />

gamocvlis Sesaxeb xelisuflebas<br />

misi ojaxis wevrebma acnobes.<br />

jer kidev saqmis ganxilvamde<br />

bralmdebelma, yvela braldebis<br />

moxsnis pirobiT, ramdenjerme<br />

SesTavaza rahmans, dabruneboda<br />

winaparTa rwmenas, magram man uari<br />

ganacxada. abdulam Tavad aRiara<br />

qristianoba sasamarTloSi, es ki<br />

avRaneTis istoriaSi muslimanobis<br />

uaryofisa da qristianobis aRiarebis<br />

pirvel SemTxvevad iqca, msgavsi<br />

ram aq arasdros momxdara.<br />

msjavrdebulis sasamarTlo procesi<br />

ukve ori Tvea grZeldeba.<br />

qveyanaSi moqmedi SariaTis kanonis<br />

Tanaxmad, sarwmunoebis Secvla<br />

sasikvdilo danaSaulad iTvleba.<br />

rogorc sasamarTlo procesze<br />

mosamarTlem ganacxada, isini ar<br />

ilaSqreben zogadad msoflio religiis<br />

winaaRmdeg, magram avRaneTSi<br />

msgavisi ram ukanonod iTvleba da<br />

islamze ieriSis mitanis tolfasia.<br />

dRes avRaneTis mosaxleobis umravlesoba<br />

islams aRiarebs. zogierT<br />

cnobaze dayrdnobiT, qabulSi<br />

mcirericxovani qristianuli<br />

saTvistomoc arsebobs, magram misi<br />

warmomadgenlebi TavianTi rwmenis<br />

sajarod aRiarebas angariSsworebis<br />

SiSiT eridebian.<br />

avRaneTSi ar arsebobs oficialuri<br />

qristianuli taZari. qabulis<br />

erT Zvel saxlSi locvis<br />

ufleba mxolod qristian repatriantebs<br />

aqvT.<br />

dasawyisi me-19 gv.<br />

wignebis - `kondakisa~ da `Jamnis~<br />

dabeWdvis Semdeg, romlebic<br />

usasyidlod gadaecaT antioqiis<br />

sapatriarqos marTlmadidebel<br />

arabebs, siriaSi, kerZod<br />

ki qalaq halabSi, dRevandel<br />

alepoSi safuZveli eyreba<br />

pirvel erovnul stambas.<br />

antioqiis patriarqi aTanase<br />

1702 wels buqarestSi berZnul<br />

enaze daweril Tavis naSromSi<br />

`antioqiis patriarqTa istoria~,<br />

aRniSnavs, rom `dRemde<br />

marTlmadideblebs ar gaaCndaT<br />

arabuli stamba, sadac<br />

daibeWdeboda saeklesio wignebi.~<br />

stambis daarsebasTan<br />

dakavSirebiT arsebobs ramdenime<br />

mosazreba.<br />

mkvlevar gasteris mixedviT:<br />

`anTimozis mier damzadebuli<br />

Srifti, iseve rogorc stambis<br />

mowyobilobani, mTavarma<br />

brankovianum saCuqrad miarTva<br />

patriarqs da halabSi miitana.<br />

amiT safuZveli daedo qristianuli<br />

wignebis beWdvas<br />

aRmosavleTSi~. meore mosazrebiT<br />

ki, romelic lui Seixs ekuTvnis<br />

`aTanase patriarqi halabSi<br />

dabrunda da miznad daisaxa<br />

am qalaqSi liturgikuli wigni<br />

daebeWda. SesaZloa, - dasZens<br />

Seixi, - aTanase patriarqma Tan<br />

Camoiyvana buqarestidan mRvdelmonazoni<br />

anTimi, romelmac<br />

daumzada aTanases axali arabuli<br />

Srifti~. igive mkvlevaris<br />

meore versiiT: `aTanase patriarqi<br />

vlaxeTSi yofnisas<br />

daeufla Sriftis gakeTebis<br />

xelovnebas da Semdeg es saqme<br />

zogierT halabels Seaswavla~.<br />

mecnierTa azriT, es meore versia<br />

ufro damajerebelia.<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qarTveli mkvlevari S.<br />

kurdRelaSvili aRniSnavs, rom<br />

`antioqiis patriarqis, aTanase<br />

IV ungro-vlaxeTSi oTxi wlis<br />

ganmavlobaSi yofnis manZilze,<br />

anTimoz iverielma mas Seaswavla<br />

sastambo saqme, kerZod ki<br />

anTimozis mierve damzadebuli<br />

foladis arabuli punsonebis<br />

saSualebiT tyviis<br />

literebis Camosxmis teqnika<br />

da agreTve wignebis awyobis<br />

xelovneba~. da amis Sedegad<br />

aTanase patriarqma TviTonve<br />

daamzada saTanado matricebi<br />

da TviTonve Camoasxa arabuli<br />

tyviis literebi~.<br />

aRsaniSnavia, rom es iyo<br />

pirveli arabuli Sriftis mqone<br />

stamba mTels axlo da Sua<br />

aRmosavleTSi. mxolod ramdenime<br />

wlis Semdeg, 1722 wels,<br />

alepos mkvidrma abdulax zaxirma<br />

daaarsa arabuli stamba<br />

libanSi, aS-Suveiris taZarTan.<br />

1727 wels ki ungruli<br />

warmoSobis Turqma wignis<br />

mbeWdavma ibraqim muteferikam<br />

Camoayaliba pirveli Turquli<br />

stamba arabuli SriftiT<br />

konstantinopolSi.<br />

beiruTSi ki pirveli stamba<br />

daafuZnes arabma kaTolikebma<br />

1758 wels, rac Seexeba qairoSi<br />

arsebul cnobil belaqis stambas,<br />

is daarsda egviptis<br />

mmarTvel muxamed al-RiSis<br />

iniciativiT 1821 wels.<br />

amrigad, wminda anTimoz iverieli<br />

is pirovnebaa, romlis<br />

ZalisxmeviT jer vlaxeTi,<br />

Semdgom ki siria Seiqmna<br />

manaTobel Suqurad wignebis<br />

beWdvisa da gavrcelebis<br />

TvalsazrisiT mTels saqristiano<br />

aRmosavleTSi.<br />

Tbilisis sasuliero semminariis<br />

II kursis studenti zaza ggabunia


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qvemoT vecdebiT, astrologiasTan dakavSirebuli<br />

ramdenime tradiciuli SekiTxva wmida mamaTa<br />

swavlebis fonze warmovaCinoT, raTa meti naTeli<br />

movfinoT gansaxilvel sakiTxs.<br />

SekiTxva 1. xSirad kiTxuloben, mogvebma<br />

xom iwinaswarmetyveles macxovris Soba. rogor<br />

moaxerxes es?<br />

pasuxi: astrologebi TavianT cru swavlebas<br />

ukavSireben xilul cas, varskvlavier zecas.<br />

maTgan gansxvavebiT, beTlemis varskvlavi<br />

arcerTi astrologisTvis metad Tu<br />

naklebad cnobil varskvlavs ar<br />

miekuTvneba.<br />

meore mxriv, astrologebi<br />

varskvlavTa meSveobiT adamianis<br />

bedze crubrZnoben, wmida<br />

werilSi moxseniebulma<br />

mogvebma ki gana macxovris<br />

bedi an misi amqveyniuri cxovreba<br />

iwinaswarmetyveles?<br />

da mesamec, meti<br />

sicxadisaTvis IV saukuneSi<br />

moRvawe udides wmida mamas,<br />

grigol RvTismetyvels movusminoT.<br />

mis V sityvaSi `gangebulebis Sesaxeb~,<br />

igi astrologiiT dabrkolebulebs ase mimarTavs:<br />

`nu maxsenebT me macxovris udides didebas,<br />

maxarobel varskvlavs, romelic aRmosavleTidan<br />

mouZRoda mogvebs im qalaqisken, sadac aRmobrwyinda<br />

qriste, uJamo Svili mokvdavi modgmisa. igi (anu<br />

maxarobeli varskvlavi) imaT ricxvs ar ekuTvnis,<br />

romelTa ganmCxreknic astrologebi arian, aramed<br />

araCveulebrivi da am dromde gamouCinebeli,<br />

amokiTxuli ebrauli wignebidan. swored ebrauli<br />

wignebidan Seityves qaldevelebma am var-skvlavis<br />

Sesaxeb, da roca gancvifrebulebma gamoarCies<br />

igi maT mierve dakvirvebul uricxv varskvlavTagan,<br />

naxes, Tu rogori ucxo, axali elvarebiT moiwevda<br />

zecad ebraelTa miwisaken da daaskvnes<br />

kidec mefis dabadeba. da swored im dros, roca<br />

zecis maxaroblebTan <strong>erTad</strong>, astrologeb-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

astrologiiT cdunebulTaTvis<br />

qristem `uaryo swavleba adamianTa bedze~<br />

21<br />

mac Tayvani sces mefes, saWirod aRar uCndaT<br />

zrunva maTsave xelovnebaze~ (ix. 2, gv. 28).<br />

albaT sainteresoa, Tu romeli ebrauli wignidan<br />

iqna mogvebis mier varskvlavis Sesaxeb<br />

uwyeba amokiTxuli. davazustebT, rom moses<br />

xuTwigneulis meoTxe wignidan _ `ricxvTadan~.<br />

am wignis 24-e Tavis me-17 muxlSi vkiTxulobT<br />

balaamis winaswarmetyvelebas, romelic iuwyeboda:<br />

`gamobrwyindes varskvlavi iakobisagan da<br />

aRsdges kaci israelisagan~.<br />

wmida ioane oqropiris swavlebiT,<br />

beTlemSi macxovris Tayvansacemad<br />

mosuli... `mogvni balaamis<br />

STamomavalni arian, memkvidreni<br />

misi wignebisa da winaswarmetyvelebebisa,<br />

... romelnic<br />

Tvalyurs adevnebdnen im<br />

dros, ... (roca qveynierebas<br />

mesia unda movlenoda _ mR.<br />

b. g.) ... da ixiles ra _<br />

axalSobili, ganixares<br />

winaswarmetyvelebis (rac mesiis<br />

movlinebas exeboda _ mR. b.<br />

g.) aRsrulebiT~ (ix. 1, t. X, wg. me-<br />

2, gv. 932).<br />

swored amitom macxovris Sobis dResaswaulTan<br />

dakavSirebul sagaloblebSi vkiTxulobT:<br />

_ `valam varskulavT-mricxvelisa mogvisa<br />

uwyebuleba, aw aResrulebis, rameTu aRmobrwyinda<br />

varskulavi iakobisagan da daadginna mzisa<br />

mimarT didebisa momqonelni ZRunisa, moguni<br />

mefeni sparseTiT~ (ix. sadResawaulo, 24. XII,<br />

serobis kanonis III galobis tropari).<br />

anda sxva:<br />

_ `viTarca Tqua valaam, sulisa mier wmidisa<br />

aRZrulman iZulebiT, iakobisagan iSuebis qriste,<br />

da amaRldes mefoba misi, egos ucualebelad,<br />

da euflos warmarTTa~ (ix. iqve, saciskro kanonis<br />

V galobis tropari).<br />

msgavs magaliTs qarTuli saero poeziidanac<br />

dasasruli 22-e gv.


22 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-21 gv.<br />

gavixsenebdiT. akaki wereTlma<br />

erT-erTi leqsi macxovris Sobas<br />

miuZRvna:<br />

`aRmosavleTiT gamoCnda<br />

varskvlavi `sjulis cnobisa~,<br />

jer unaxveli kacTagan,<br />

ucnaur sxivosnobisa!<br />

ganhkvirdnen varskvlavTmricxvelni,<br />

ver miswvda maTi goneba...<br />

iniSnes mxolod mogvebma<br />

da igrZnes uflis moneba~<br />

(da a. S.).<br />

rogorc sasuliero, ise saero<br />

poeziis zemoT moxmobili sityvebi<br />

naTlad mowmoben, Tu rogori<br />

xedva unda hqondes morwmune<br />

adamians beTlemis<br />

varskvlavis, macxovris Sobisa<br />

da varskvlavTmisnobis mimarT.<br />

SekiTxva 2: da mainc, ra aris<br />

mizezi imisa, rom mogvebi moyvebian<br />

Sobis maxarobel varskvlavs?<br />

pasuxi: amis mizezi ara<br />

varskvlavTmisnoba, aramed sul<br />

sxva ram gaxldaT. wmida ioane<br />

oqropiris ganmartebiT: `macxovarma<br />

Caagona barbarosebs<br />

(mogvebs), mosuliyvnen Soreuli<br />

qveynidan, raTa gamoekiTxaT mefis<br />

Sesaxeb, romelic iudevelebSi<br />

iSva. da maT (anu iudevelebs)<br />

pirvelad sparselebisagan SeetyoT<br />

imis Sesaxeb, risi mosmenac ar<br />

isurves winaswarmetyvelTagan~<br />

(ix. 1, VII tomi, wg. 1-li, gv.<br />

63).<br />

SekiTxva 3: erT-erT sagazeTo<br />

publikaciaSi (ix. 11, gv. 12)<br />

aseTi ram weria: `yvelaze saintereso<br />

is aris, rom macxovars<br />

Tormetive mociquli zodiaqos<br />

niSnebis mixedviT SeurCevia~.<br />

ras vityodiT amis Sesaxeb?<br />

pasuxi: aRniSnuli mosazreba<br />

astrologiuri swavlebis<br />

`ucdomelobisTvisaa~ moyvanili,<br />

rac sruliad Seusabamoa<br />

marTlmadideblur swavlebasTan.<br />

wmida ioane oqropiri WeSmaritebis<br />

amgvar mowinaaRmdegeTa mimarT<br />

ase gvmoZRvravs: `eSmaki imdenad<br />

daeufla maT, rom isini,<br />

vinc astrologiiT arian cdunebulni<br />

_ aqac ki pouloben (macxovris<br />

Sobis saRvTo istoriaSi<br />

_ mR. b. g.) mizezs, SeiaraRdnen<br />

WeSmariti sityvis winaaRmdeg.<br />

da ras amboben isini? xom Tqmula,<br />

rom qristeSobisas varskvlavi<br />

gamoCnda, es ki niSnavs: amboben<br />

isini, rom astrologia ucdomeli<br />

mecnierebaa. magram Tu<br />

macxovari astrologiur<br />

kanonebTan Tanxmierad iSva, maS,<br />

rogor moxda, rom man gaacamtvera<br />

astrologia, uaryo<br />

swavleba adamianTa bedze, daxSa<br />

demonTa pirni, gandevna cdomileba<br />

da daamxo yoveli saxe misnobisa?~<br />

(ix. 1, t. VII, wg. 1-li,<br />

gv. 60).<br />

vfiqrobT, zemoT moyvanili<br />

marTlmadidebluri swavlebis<br />

Suqze naTlad warmoCinda dasmuli<br />

sakiTxis umarTebuloba.<br />

SekiTxva 4: xSirad amboben,<br />

rom astrologiuri `winaswarmetyveleba~<br />

axdao. ra davaxvedroT<br />

pasuxad?<br />

pasuxi: wmida ioane oqropiri<br />

gvaswavlis: `rogor ityvi Sen,<br />

gana rac iwinaswarmetyveles<br />

astrologebma, mravali maTgani<br />

ar axdao? da radgan Sen TviTon<br />

ganiSore RvTis Sewevna, ugulebelyav<br />

RvTiuri swavleba (da<br />

maT Soris isic, rac yovelgavari<br />

misnobis uaryofas exeba)<br />

da sakuTari Tavi adamianTa<br />

xsnis saRvTo gangebulebis miRma<br />

daayene, eSmaki Tavisi nebiT<br />

marTavs da gankargavs Sens<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

saqmeebs, magram is (anu eSmaki)<br />

ar iqms amas wmindanebTan<br />

mimarTebaSi da Tundac Cven,<br />

codvilebis mimarT, radgan erTob<br />

gvZags da ganveSorebiT amgvar<br />

winaswarmetyvelebebs~ (ix. 1, t.<br />

VII, wg. me-2, gv. 758).<br />

SekiTxva 5: astrologebi<br />

TavianTi swavlebis gasamarTleblad<br />

wmida werilsac ki<br />

imowmeben. ra vupasuxoT aseT<br />

SemTxvevaSi maT?<br />

pasuxi: am sakiTxTan<br />

dakavSirebiT IV saukuneSi<br />

moRvawe wmida basili dids<br />

davemowafoT. misi swavlebiT:<br />

...` maT, romelTac zomierebis<br />

sazRvrebi gadalaxes, moses<br />

sityvebi (macxovris _ mR. b. g.)<br />

Sobis dReTa Sesaxeb mecnierebis<br />

dasacavad moixmes da amboben,<br />

rom Cveni cxovreba ciur<br />

sxeulTa moZraobazea damokidebuli.<br />

amitomac hgoniaT qaldevelebs,<br />

rom varskvlavebi<br />

migvaniSneben imaze, rac unda<br />

SegvemTxves. wmida werilis martiv<br />

sityvaSi iyvned saswaulebad<br />

maT ara haeris cvlileba<br />

da JamTa mimoqceva, aramed cxovrebiseuli<br />

xvedri gulisxmayves~...<br />

(ix. 4, gv. 272)<br />

vfiqrobT, wmida mamebis zemoT<br />

moxmobili sityvebi astrologiis<br />

cruswavlebis sakiTxs sruliad<br />

amowuravs.<br />

aq bolos, Cvens saTqmels<br />

kvlav wmida ioane oqropiris<br />

sityvebiT davasrulebT: `ras<br />

niSnavs sinamdvileSi mnaTobebze<br />

mkiTxaoba? sxvas arafers, Tu<br />

ara sicruesa da bundovanebas,<br />

romelTa mixedviTac, yvelaferi<br />

alalbedze xdeba, da ara mxolod<br />

alalbedze, aramed<br />

ugunuradac~ (ix. 1, t. VII, wg.<br />

me-2, gv. 758).<br />

TbilisSi, sololakSi mmdebare<br />

ammaRRlebis taZZris winammZZRRvari,<br />

dekanozi biZina ggunia


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

qristiani mTeli cxovreba<br />

zrunavs imaze, rom is maqsimalurad<br />

miuaxlovdes RmerTs.<br />

mas kargad esmis, rom am qveynad<br />

misi mosvla uSualod RvTis<br />

wyalobiT moxda. morwmune mTeli<br />

cxovreba acnobierebs adamianis<br />

cxovrebis umTavres missias<br />

_ maqsimalurad miuaxlovdes<br />

RmerTs. Cvenma macxovarmac<br />

swored es gviTxra: `iyveniT<br />

Tquen srul, viTarca mamai<br />

Tqueni zecaTai srul ars.~<br />

(mT. V, 48} wminda ioane<br />

oqropiri calsaxad<br />

gansazRvravda qristianis<br />

saxes, roca ambobda, rom<br />

qristiani es aris adamiani,<br />

romelic maqsimalurad baZavs<br />

qristes. qristesadmi<br />

mimbaZveloba mravali asteqtiT<br />

SeiZleba ganisazRvros, Cven<br />

ki amjerad erT-erT umTavres<br />

momentze, locvaze visaubroT.<br />

saxarebidan kargad Cans,<br />

rom macxovari xSirad loculobda.<br />

man Tavisi amqveyniuri<br />

moRvaweoba swored marxviTa da<br />

locviT daiwyo, riTac is<br />

gvaswavla, rom visac surs caTa<br />

sasufevlis mkvidroba, is aucileblad<br />

unda loculobdes.<br />

amasTan dakavSirebiT imis Tqmac<br />

aucilebelia, rom is wminda<br />

mamebi, romlebic TavianTi<br />

moRvaweobiT jer kidev am qveynad<br />

angelozTa sadarni iyvnen,<br />

yvela moRvaweobaze maRla locvas<br />

asaxelebdnen, radgan<br />

RvTisadmi locva iyo is aucilebeli<br />

piroba, romlis<br />

Sesrulebis Semdgomac<br />

SesaZlebeli xdeboda sxva<br />

saTnoebaTa moxveWa. am mamaTa<br />

swavlebiT, swored locva iyo<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

locvisaTvis<br />

`gansacdelisas aucileblad unda movuxmoT RmerTs~<br />

is Zala, romelic sulieri mtris<br />

winaaRmdeg SegvaiaraRebda da<br />

adamis modgmis mters uZlurs<br />

gaxdida.<br />

locva es aris saubari<br />

RmerTTan. amasTan, locva<br />

Sexvedracaa SemoqmedTan, radgan<br />

saubari swored Sexvedrisas<br />

xdeba (miuxedavad imisa, uSualod<br />

xedav Tu ara Tanamosaubres).<br />

qristianoba adamians RmerTTan<br />

uSualo urTierTobis saSualebas<br />

aZlevs. RmerTic exmianeba adamianis<br />

locvas, exmareba mas da<br />

mravali gasaWiridan gamohyavs.<br />

unda iTqvas, rom mravali<br />

marTlmadidebeli RvTismetyvelis<br />

azriT, swored locvisas, adamianisa<br />

da RvTis es Sexvedra<br />

principulad ganarCevs qristianobas<br />

yvela sxva religiisagan.<br />

vTqvaT, budizmSi meditaciis<br />

dros adamians aqvs<br />

urTierToba raRac absoluturad<br />

arapirovnulTan, romelSic<br />

is iZireba. am dros budisti<br />

RmerTs, rogorc cocxal arsebas,<br />

ver grZnobs. qristiani<br />

ki locvisas cocxali, pirovnuli<br />

RmerTis arsebobas aRiarebs,<br />

23<br />

radgan sxvanairad is verc<br />

mimarTavda veravis, ver ilocebda,<br />

ver daelaparakeboda<br />

yovlad miuwvdomels. sxvagvarad<br />

rom vTqvaT, qristiani locvisas<br />

esaubreba pirovnebas, WeSmaritad<br />

arsebuls da sweored amis<br />

gaazrebaa mniSvnelovani locvisas.<br />

xSirad kiTxuloben: ra aucilebelia<br />

RvTisadmi locva,<br />

RmerTma xom isedac icis, ra<br />

gvWirdeba da risTvis unda<br />

vilocoT? amasTan<br />

dakavSirebiT unda aRiniSnos,<br />

rom RvTisadmi locva mxolod<br />

imisaTvis ar xdeba,<br />

rom mas rame gamovTxovoT.<br />

locvisas umniSvnelovanesia,<br />

gaazrebul iqnas is momenti,<br />

rom Cven Tavad RvTis,<br />

yovladZlieri Semoqmedis<br />

winaSe vdgavarT. locvaSi<br />

mTavaria Tavad Sexvedra<br />

RmerTTan. locva RmerTTan<br />

Sesaxvedrad, masTan<br />

urTierTobis sixarulis<br />

SesagrZnobad unda xdebodes.<br />

am azris gacnobierebis Semdeg,<br />

cxadia, arc is aris miuRebeli,<br />

rom Cvens ufals daxmarebas<br />

vTxovdeT, magram yovelgvar<br />

Txovnas win unda uZRodes imis<br />

gacnobiereba, Tu vis esaubrebi<br />

da visgan iTxov Semweobas.<br />

swored amas gulisxmobda wm.<br />

makari egvipteli, rodesac ambobda:<br />

locvisas nu ilaparakebT<br />

mravals, aramed mxolod es<br />

TqviT: ufalo, rogorc Tavad<br />

uwyi da gnebavs Semiwyale me.<br />

xolo Tu raime gansacdeli<br />

gewveva, mswrafl warmoTqvi:<br />

ufalo Semewie! yovlismcodne<br />

ufalma icis, rogor dagvex-<br />

gagrZeleba 24-e gv.


24 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi me-23 gv.<br />

maros da rogor gangvaridos<br />

gansacdels. Cven mxolod mTeli<br />

guliT unda movuwodoT yovladsaxiersa<br />

da yovladZlier<br />

Semoqmeds. wm. makari egvipteli<br />

am darigebis gadmocemisas imas<br />

gulisxmobda, rom gansacdelisas<br />

aucileblad unda movuxmoT<br />

RmerTs SewevnisaTvis. es mowodeba<br />

RvTisa ki mxolod im<br />

SemTxvevaSia qmediTi, Tu Cven<br />

SevigrZnobT, vin aris is, romelsac<br />

daxmarebas vTxovT. rodesac<br />

gavacnobierebT, rom Cvens<br />

dasaxmareblad Tavad RmerTs,<br />

yovladZliersa da yovladsaxiers<br />

vuxmobT, ai, maSin Cveni<br />

locva gulmxurvale iqneba da<br />

am locvas aucileblad Seismens<br />

ufali. abba nilosi TiTqmis<br />

sityva-sityviT imeorebs wm.<br />

makari egviptelis sityvebs,<br />

rodesac brZanebs: isurve, rom<br />

amba siluanes mowafe<br />

markozi<br />

amba siluanes monasterSi<br />

hyavda mowafe saxelad markozi.<br />

markozi didgvarovani Wabuki<br />

iyo. man mTeli Tavisi qoneba<br />

Ratakebs dauriga da monasterSi<br />

dasaxlda.<br />

vinaidan markozi friad ganswavluli<br />

iyo, monasterSi<br />

gansakuTrebuli morCileba miiRo<br />

- saRvTismsaxuro wignebi unda<br />

gadaewera.<br />

markozis garda moZRvars<br />

kidev TerTmeti mowafe hyavda,<br />

magram sxvebze xSirad amba<br />

siluane swored markozs esaubre-<br />

SegemTxvas ara is, rac Sen ginda,<br />

aramed rac RmerTs nebavs<br />

da maSin locvisas mSvidi da<br />

RvTis madlieri iqnebi.<br />

imis gaazreba, rom RmerTs<br />

esaubrebi, Zlier giiolebs<br />

marTebulad locvas. amis mizezs<br />

wminda mamebi imaSi xedaven, rom<br />

rodesac Segnebuli aqvs adamians<br />

RvTis winaSe wardgomis pasuxismgebloba,<br />

maSin is<br />

Tavmdabali xdeba da sxvis<br />

gankiTxvas maqsimalurad erideba.<br />

abba mose ambobda: Tuki adamiani<br />

ar Cawvdeba imas, rom is<br />

codvilia, RmerTi ar Seismens<br />

mis locvas. amis gamomgone<br />

monastris Zmebma hkiTxes wminda<br />

mamas: ra aucilebelia<br />

codvilianobis SegrZneba<br />

locvisas? abba mosem ki miugo,<br />

vinc Tavisi codvebis simZimes<br />

xedavs, is sxvis codvebs ver<br />

amCnevso. swored es aris<br />

mniSvnelovani locvisas. aucilebelia,<br />

RmerTTan sasaubrod<br />

warmdgari pirovneba Tavmdablobis<br />

saTnoebiT iyos Semosili, radgan<br />

boda da amiT sulisTvis<br />

sargebels iZenda.<br />

saqme iqamde mivida, rom sxva<br />

mowafeebi amis gamo ganawyendnen<br />

da erTmaneTSi ambobdnen:<br />

amba siluanem favoriti gaiCinao.<br />

roca es sxva berebma Seityves,<br />

Tavisi rigebidan sami, yvelaze<br />

pativcemuli beri airCies da<br />

amba siluanes miugzavnes, rom<br />

SeetyoT misi amgvari saqcielis<br />

mizezi.<br />

Tavidan amba siluane maT<br />

mdumared usmenda, Semdeg ki<br />

Tavisi mowafeebis senakebisken<br />

waiyvana.<br />

- mamao, Cqara modi aq,<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

sxvagvar locvas ar ismens<br />

ufali. eklesiis wminda mamebis<br />

mier saukuneebis ganmavlobaSi<br />

Seqmnili uamravi locvidan, uklebliv<br />

yvela, RvTisadmi madlierebisa<br />

da Tavmdablobis<br />

suliT aris Seqmnili, radgan<br />

RvTis saTnod mcxovrebma am<br />

mamebma icodnen, rom RmerTTan<br />

saubari mxolod TavmdablobiT,<br />

madlierebiTa da siyvaruliT<br />

iyo aucilebeli. TavmdablobiT<br />

aRvlenili locvis Sesmenis<br />

magaliTi Cven saxarebaSive gvaqvs,<br />

roca ufali mezverisa da farisevelis<br />

igaviT swor locvas<br />

gvaswavlis. aq macxovari pirdapir<br />

migviTiTebs imaze, Tu<br />

rogori locvaa saWiro da romel<br />

locvas Seismens ufali _<br />

mezverisamebr TavmdablobiTa<br />

da sakuTari codvilianobis<br />

SegrZnebiT aRvlenilsa Tu farisevelisdarad<br />

siamayiT<br />

warmoTqmuls.<br />

(gagrZelebba Semdeg nomerSi)<br />

Tbbilisis sasuliero akademiis pedagogi<br />

giorgi gvasalia<br />

pateriki<br />

amba siluanes cxovrebidan<br />

saswrafod mWirdebi! - imeorebda<br />

amba da TanmimdevrobiT<br />

yvela karze akakunebda.<br />

magram mis mowafeTagan arcerTi<br />

ar Cqarobda misTvis karis<br />

gaRebas: erTi fsalmuns<br />

kiTxulobda da Sewyveta ar<br />

surda, meore morCilebas asrulebda<br />

_ Toks grexda da<br />

eSinoda, zedmeti siCqariT nakeToba<br />

ar gaefuWebina. bolos markozis<br />

rigic dadga. amba siluanem<br />

karze frTxilad miukakuna da<br />

mxolod erTi sityva warmoTqva:<br />

`markoz!~<br />

kari imwamsve gaiRo da<br />

dasawyisi 26-e gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi me-24 gv.<br />

zRurblTan gakvirvebuli markozi<br />

gamoCnda.<br />

amba siluane berebs miutrialda<br />

da uTxra: aba, miTxariT,<br />

mamebo, sad xedavT Tqven sxva<br />

Cems mowafeebs? berebma veraferi<br />

upasuxes.<br />

amba siluane Sevida markozis<br />

`didad samwuxaroa, rom 1830<br />

wlis 19 noembers TbilisSi gardaicvala<br />

misi yovladusamRvdeloesoba<br />

mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi~, _ ityobineba imdroindeli<br />

gazeTi `tifliskie<br />

vedemosti~ gamoqveynebul nekrologSi.<br />

mTavarepiskoposi dosi-<br />

Teos (ficxelauri) daibada<br />

1774 wlis 24 oqtombers,<br />

duSeTis mazris sofel<br />

ikoTSi. naTlobis saxeli<br />

yofila dimitri. misi mama<br />

aznauri arjevan ficxelauri<br />

`soflidan gasulad~<br />

e. i. micvalebulad<br />

ixsenieba 1793 wlis 9 oqtombris<br />

sabuTSi. igi iyo<br />

qsnis erisTavebis mouravi.<br />

deda marine, maRalaanT<br />

qali iyo, radgan dosiTeosi<br />

moixsenieba saxlTuxucesis<br />

ZmisSvilad (`plemianikad~),<br />

saxlTuxucesebi ki<br />

maRalaSvilebi iyvnen.<br />

patara dimitris RvTis SiSi<br />

da siyvaruli da soflis gogobiWebis<br />

daxmareba bavSobidanve<br />

mohyveboda. Tavis ubraloebiT<br />

didobaSi papaCemic imas mounaTlavs,<br />

mamapapisagan ase msmenia,<br />

Svilo, _ ixsenebs 95 wlis<br />

ikoTeli moxuci Salva<br />

zanguraSvili. dosiTeosis<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

senakSi da magididan rveuli<br />

aiRo, berebs gauwoda da uTxra:<br />

- ixileT, mamebo: markozi<br />

axla am asos werda, magram gaigo<br />

Tu ara Cemi xma, kalami ise<br />

daagdo, rom asoc bolomde ara<br />

daumTavrebia. gana es aso ar<br />

metyvelebs imaze, Tu moZRvris<br />

rogori morCileba aqvs markozs?<br />

ai, swored am morCilebis gamo<br />

STamomavali, amave soflis pensioneri<br />

pedagogi, 80 wlis kolia<br />

ficxelauri ki ambobs:<br />

`mamaCemi vaxtangisagan gamigonia,<br />

rom dosiTeosi pataraobas<br />

mTeli dRe Cvens ukan mdebare<br />

eklesiaSi atarebda. iq ismenda<br />

da izepirebda locvebs da<br />

mRvdlis qadagebebs. dedamisma<br />

aswavla Turme wera-kiTxva da<br />

xels uwyobda eklesiis msaxuri<br />

gamxdariyo.~ marTlac,<br />

SeiZleba vivaraudoT, rom Wabuk<br />

dimitris RvTismsaxurebis sawyisi<br />

muxti, swored misi sacxovrisis<br />

mimdebare eklesiaSi locva-qadagebis<br />

mosmenisas da Rrmad<br />

25<br />

miyvars igi.<br />

- Sen igi samarTlianad giyvars,<br />

- Tqva pirvelma berma.<br />

- Cven igi yvelas gviyvars,<br />

- daamata meorem.<br />

- igi RmerTsac amis gamo<br />

uyvars! - wamoiZaxa mesamem.<br />

Targmmna<br />

mariam ggagguam<br />

mTavarepiskoposi dosiTeosi (ficxelauri)<br />

`...Torem daRupavT samSoblos, eklesias da Tqvens<br />

Tavsaco, arafers keTils ar dagayrian rusebio~<br />

qqvaTaxxevis monasteri. XIX saukkunis foto<br />

morwmune dedis mier ojaxSi<br />

eklesiuri garemos Seqmnis<br />

wyalobiT Caido.<br />

amis safuZvelze, ukve mozardma<br />

dimitrim mtkiced gadawyvita,<br />

qristes macxovnebel gzas<br />

Sesdgomoda da sulieri cxovrebis<br />

axali gancda iqauri<br />

eklesiis mnaTes gauziara,<br />

iman ki, moZRavrTan<br />

uSuamdgomla. mRvdelma,<br />

ra Tqma unda, mouwona<br />

gadawyvetileba da Semdeg...<br />

Yvelaferi RvTis nebiT<br />

moxda. 17 wlis asakSi, 1791<br />

wels, soflidan 5 km-ze,<br />

unabnoSi, ukacriel, daburul<br />

tyeSi mdebare xofis<br />

wm. ioane naTlismcemlis<br />

monasterSi berad aRikveca<br />

dosiTeosis saxeliT. iq<br />

man oTxi weli gaatara<br />

RvTis morCilebaSi.<br />

1795 wels erekle II<br />

TanxmobiT, igi dadgenil<br />

iqna aRniSnuli xofis monastris<br />

winamZRvrad arqimandritis<br />

wodebis miniWebiT. XIX saukunis<br />

dasawyisidan mama dosiTeosi<br />

swrafad winaurdeba. igi anton<br />

II erTgulTa ricxvs miekuTvneba<br />

da madlieri kaTolikosi misTvis<br />

wyalobas ar iSurebs. 1801 wels<br />

gagrZeleba 26-e gv.


26 #12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

dasawyisi 25-e gv.<br />

gardaicvala qvaTaxevis monastris<br />

arqimandriti aTanase<br />

(TarxniSvili) da aRniSnuli<br />

monastris winamZRvroba mama<br />

dosiTeoss Caabares. aqve unda<br />

aRiniSnos, rom XVIII saukunis<br />

II naxevari aRmosavleT<br />

saqarTveloSi lekianobis<br />

momZlavrebis wlebia da aq<br />

mouxdeba mas pirveli siZneleebis<br />

gadalaxva. kerZod, qvaTaxevis<br />

monasteri Zalze dasustda,<br />

lekianobam is katastrofis piras<br />

miiyvana, winamZRvris rezidencia<br />

sofel kavTisxevSi iqna<br />

gadatanili, radgan monasterSi<br />

yofna friad saSiSi Seiqmna.<br />

winamZRvarma dosiTeosma da misma<br />

winamorbedma, arqimandritma<br />

aTanasem didi ZalisxmeviT SeZles<br />

lekTagan monastris dacva da<br />

aRorZineba. man `ganaaxla xelaxla<br />

monasteri da daadgina<br />

berebi, Zvel savanes ganumravla<br />

Semosavali.~(kalmasoba, II tomi.<br />

gv. 207).<br />

gamoCenili erTgulebisa da<br />

TavdadebisaTvis 1806 wels anton<br />

II-em masve Caabara SiomRvimis<br />

monasteri. rogorc Cans,<br />

XIX saukunis 10-ian wlebamde<br />

igi anton II-dmi erTgulebas<br />

iCenda da mis mowinaaRmdegeebs<br />

ebrZoda. am niadagze mouxda mas<br />

Sejaxeba Tbilel mitropolit<br />

arsenTan (bagrationi) 1810 wels<br />

da marTebuli argumentebiT<br />

SeZlo misi mogerieba.<br />

1810 wlis noemberSi, rodesac<br />

kaTolikosi anton II ruseTs<br />

iqna gawveuli, man arqimandriti<br />

dosiTeosic Tan gaiyolia<br />

peterburgSi. roca anton II sacxovreblad<br />

niJni-novgorodSi gadavida,<br />

dosiTeosi aleqsandre<br />

I brZanebiT, datoves peterburgSi<br />

rusuli enis Sesaswavlad, Tan<br />

dauniSnes pensia ori aTasi maneTis<br />

odenobiT. swored aqedan cdilobs<br />

dosiTeosi daimsaxuros ruseTis<br />

mTavrobis yuradReba. amas igi<br />

aRwevs kidec. Semdgom periodSi<br />

movlenebi ase ganviTarda.<br />

1811 wlis 18 seqtembers glaxa<br />

WilaZe peterburgidan swers<br />

samZimris werils Tavis mZaxals<br />

zaal teriSvils colis gardacvalebis<br />

gamo(zaalis coli<br />

ki dosiTeosis da iyo). am werilSi<br />

glaxa WilaZe ityobineba: `jer<br />

dosiTeosisTvis ar gamimJRavnebia<br />

dis sikvdili. igi peterburgis<br />

mitropolitma TavisTan miiRo<br />

da episkoposad kurTxevas upireben.<br />

did bednierebaSi Sedga fexi.~<br />

momdevno 1812 wlis 15 Tebervals<br />

igive glaxa WilaZe swers Tavis<br />

siZes, zaalis Svils, giorgi<br />

teriSvils: `biZaSeni dosiTeos<br />

ianvris 30-s episkoposad akurTxes<br />

da yoveli kaci didad swalobs.~<br />

es is dro iyo, roca<br />

saqarTvelos eklesiis avtokefalia<br />

moispo, kaTolikosoba<br />

gauqmda, rusuli wesebi unda<br />

SemoeRoT saeklesio dargSic.<br />

egzarqosad gamogzavnil iqna<br />

qsnis erisTavis daviTis Svili,<br />

varlaami, xolo misi naaznauralis<br />

Svili dosiTeosi daniSnes<br />

goris episkoposad. varlaami<br />

adreve wamovida saqarTveloSi,<br />

dosiTeosi ki datoves peterburgSi<br />

saqarTvelos saeklesio axali<br />

mmarTvelobis wesebis<br />

SesamuSaveblad. marTlac,<br />

SemdgomSi man SeimuSava da oberprokurors<br />

warudgina vrceli<br />

proeqti saqarTvelos eklesiis<br />

marTvis axleburad mowyobis<br />

Sesaxeb, romelic damtkicda da<br />

safuZvelad daedo eklesiis reformas<br />

1814 wels.<br />

1814 wels daarsda qarTlkaxeT-imereTis<br />

sinodaluri kantora<br />

da amasTan <strong>erTad</strong> ganaxlda<br />

oseTis sasuliero komisiac.<br />

kantora unda gasZRoloda<br />

saeklesio saqmeebs, oseTis komisias<br />

ki osebsa da saerTod mTiel<br />

xalxSi qristianobis danergvagavrcelebisaTvis<br />

unda ezruna.<br />

dosiTeosi daniSnes kantoris<br />

wevrad da komisiis xelmZRvanelad.<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

1814 wlis 30 agvistos mianiWes<br />

mTavarepiskoposis wodeba da<br />

daniSnes kaxeTis eparqiis<br />

mmarTvelad.<br />

am ambavs glaxa WilaZe atyobinebs<br />

Tavis meore siZes - ioane<br />

glurjiZe-ServaSiZes: `dosiTeos<br />

mTavarepiskoposi yovlad mowyalis<br />

xelmwifisagan ise nacnobia, rom<br />

vinc saqarTvelodam aq, ruseTSi<br />

kaci mosula, amisi pativi aravis<br />

miuRia. Tu es cocxali<br />

gvyavs, viTom batoniSvilis vaxtangisagan<br />

RmerTi ar gagvwyromia.<br />

ecade, rom Seni SeZlebisamebr<br />

samsaxuri daanaxoo.~<br />

mTavarepiskoposma dosiTeosma<br />

saqarTveloSi Camosvlis umal<br />

Tavisi saqme gaaCaRa. mokle xanSi<br />

aTasobiT osi moaqcia qristianul<br />

sarwmunoebaze. yovelive aman<br />

mas didi gavlena moupova mTiel<br />

xalxSi. magram am warmatebis<br />

mizezi ZiriTadad materialuri<br />

pirobebi iyo. saqme isaa, rom<br />

komisiis daarsebisTanave<br />

dosiTeosis energiuli<br />

SuamdgomelobiT aleqsandre Ima<br />

1814 wlis 30 agvistos<br />

CamoarTva qsnis erisTavebs qsani<br />

da gverdisZiri. uamisod qristianoba<br />

ver gavrceldeba<br />

mTiulebSio, _ amtkicebda<br />

dosiTeosi. marTalia, imperatoris<br />

es brZaneba mmTavarmarTebel<br />

rtiSevs sisruleSi ar mouyvania,<br />

dosiTeosi mainc am brZanebaze<br />

damyarebiT moqmedebda. is arwmunebda<br />

osebs, rom gaqristianebuli<br />

osi ukve arcerT memamules<br />

aRar ekuTvnis, rom Tu<br />

qristianobas miiRebdnen,<br />

gaTavisufldeboden erisTavis<br />

valdebulebisagan da mxolod<br />

saxelmwifos gadasaxads gadaixdidnen.<br />

igi mxolod saxazino<br />

glexia da qristiani beris garda,<br />

maT ufrosi aRar<br />

eyolebaT(`aqtebi~, VI_I, gv. 363).<br />

ficxelauris aseTi moqmedebis<br />

Sedegad bevri gaqristianebuli<br />

gagrZeleba 27-e gv.


sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

dasawyisi 26-e gv.<br />

osi aRar uSvebda Tavis xeobaSi<br />

mTavrobisagan gagzavnil pirebs.<br />

amasTan, mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />

osTa mosanaTlad uxvad iyenebda<br />

saCuqrebs _ moaxsenebda imperators<br />

mTavarmarTebeli ermolovi<br />

1816 wlis 15<br />

noembers(`aqtebi~, VI_I,<br />

gv, 368). dosiTeosi amtkicebs<br />

erisTavebisTvis<br />

mamulis dabrunebis<br />

ukanonobas, magram imperatoris<br />

1817 wlis<br />

12 Tebervlis brZanebiT,<br />

qsani da gverdisZiri<br />

daubrundaT erisTavebs.<br />

amas Tan erTvoda is<br />

ambavic, rom egzarqos<br />

varlaamis (erisTavi)<br />

da misi urTierTobac<br />

TandaTan iZabeboda. sionis<br />

taZris dekanozi<br />

ioane oseSvili orives<br />

muxlmodrekiT exveweboda,<br />

Surisa da<br />

mtrobisaTvis Tavi daenebebinaT:<br />

`...Torem daRupavT samSoblos,<br />

eklesias da Tqvens Tavsaco,<br />

arafers keTils ar dagayrian<br />

rusebio.~ yuri ar ugdes dekanozis<br />

rCevas da roca varlaam mitropoliti<br />

ruseTSi gaiwvies, xolo<br />

mis magivrad rusi egzarqosi<br />

daniSnes, maSin eniSnaT<br />

oseSvilis rCeva, magram ukve<br />

gviani iyo. 1817 wels axalma<br />

egzarqosma mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosic gaaTavisufla yvela<br />

Tanamdebobidan da igi moskovs<br />

gaiwvies. aq is moaTavses `visokopetres~<br />

monasterSi, sadac<br />

man 12 weli dahyo. 1829 wels<br />

iTxova saqarTveloSi samkurnalod<br />

dabrunebis neba. imperatorma<br />

nikoloz I uboZa Zvirfasi<br />

panaRia da damatebiT dauniSna<br />

aTasi maneTi asignaciebiT da<br />

xuTasi maneTi vercxliT saqar-<br />

Tvelos saeklesio Semosavlidan.<br />

dosiTeosma adgilsamyoflad<br />

Tbilisi airCia. aqedan is xo-<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

leris dros gaemgzavra sofel<br />

ikoTSi da borjomis xeobaSi<br />

wylebiT samkurnalod. 1830 wlis<br />

26 oqtombers Tbiliss mobrunda,<br />

sadac moulodnelad gardaicvala<br />

imave wlis 19 noembers.<br />

rogorc dasawyisSi aRiniSna,<br />

Tbilisis feriscvalebis monasteri. XIX saukkunis foto<br />

Tbilisis gazeTSi `tifliskie<br />

vedemost~ gamoqveynda nekrologi.<br />

gazeTSi farTod iyo<br />

gaSuqebuli samgloviaro procesi.<br />

kerZod, mTavarepiskoposis<br />

neSti didi pativiT daasvenes<br />

sionis yovladwmida RvTismSoblis<br />

miZinebis sapatriarqo taZarSi.<br />

Tbilisis yvela marTmadidebel<br />

eklesiaSi rekavda samgloviaro<br />

zarebi. Sesrulda saeklesio<br />

sagaloblebi, aResrula saRvTo<br />

liturgia. qalaqis samxedro da<br />

samoqalaqo Cinovnikebma, naTesavebma<br />

da axloblebma saTanado pativi<br />

miages mTavarepiskopos dosiTeoss.<br />

igi daasaflaves Tbilisis feriscvalebis<br />

mamaTa monasterSi (amJamad<br />

dedaTa monasteri).<br />

mTavarepiskoposi dosiTeosi<br />

friad energiuli, ganaTlebuli<br />

da kulturuli kaci iyo. anton<br />

II mas axasiaTebs, rogorc<br />

unarian da energiul pirovnebas.<br />

amasve mowmobs sxva cnobebic<br />

dosiTeosis Sesaxeb, romlebic<br />

27<br />

Seexeba mis saqmianobas. jer kidev<br />

ruseTSi moRvaweobisas dosiTeosi<br />

bibliur sazogadoebas<br />

daukavSirda da misi davalebiT,<br />

moskovSi qarTul enaze axali<br />

aRTqmis beWvdas Cauyara safuZveli.<br />

1814-1817 wlebSi,<br />

saqarTveloSi yofnis periodSi,<br />

rusulidan Targmna miltonis<br />

`dakarguli samoTxe.~<br />

1827 wels moskovSi<br />

arqimandrit tarasis<br />

(aleqsi-mesxiSvili)<br />

rusulidan uTargmnia<br />

`wigni TanamdebobaTaTvis<br />

samrevloTa mRvdelTasa~<br />

da mas igi gansaxilvelad<br />

dosiTeosisaTvis<br />

gaugzavnia. dosiTeosma<br />

moiwona Targmani, misca<br />

avtors SeniSvnebi<br />

da recenzia dauwera<br />

rusul enaze. amasTan,<br />

urCevda sxva saeklesio<br />

wignebis<br />

gadaTargmnasac.<br />

mZime avadmyofobis<br />

miuxedavad, mas ar<br />

Seuwyvetia literaturuli<br />

muSaoba da SeZlebisdagvarad<br />

werda originalur nawarmoebebs<br />

da Targmnida kidec. aqve<br />

unda iTqvas, rom rogorc<br />

zogierTi Canaweridan irkveva _<br />

misi Cveuli Tavmdablobis gamo,<br />

ar gamoucia Tavisi naSromebi.<br />

ioane batoniSvili Tavis<br />

`kalmasobaSi~ dosiTeoss ficxelauris<br />

Sesaxeb wers: `ese ars<br />

werilTa Sina gamocdili da<br />

ubnobaTa Sina ritori.~ cnobili<br />

mwerali da kaligrafi<br />

mRvdelmonazoni iona (xelaSvili)<br />

am wignSi gamoyvanilia, rogorc<br />

dosiTeosis mowafe da igi amiT<br />

Tavs iwonebs kidec.<br />

samwuxaroa, rom mTavarepiskoposi<br />

dosiTeosi (ficxelauri)<br />

56 wlis asakSi gardaicvala<br />

- ramdeni ram moaswro<br />

da kidev ramdeni mravali sasikeTo<br />

saqmis gakeTeba SeeZlo.<br />

mmasala mmoammzada<br />

vladimer zangguraSSvilma


28<br />

gTxovT, gazeTs gaufrTxildeT masSi dabeWdili masalebis gamo<br />

`sapatriarqos uwyebanis~ veb.gverdi: http: //www. patriarchate.ge<br />

misamarTi: erekle II moedani #1<br />

saqarTvelos sapatriarqos prescentri tel/faqsi: 98-95-41.<br />

#12, 30 marti - 4 aprili, 2006 w<br />

fotomatiane<br />

sapatriarqos<br />

eo.t,fyb<br />

mRvdeli esaia xaWapuriZe<br />

(1880-1950)<br />

mRvdeli esaia xaWapuriZe daibada 1880 wels sofel<br />

CuneSSi, adgilobrivi diakvnis ojaxSi. misi mama andria<br />

msaxurobda CuneSis wm. giorgis eklesiaSi. STamomavalTa<br />

gadmocemiT, axalgazrdobaSi mama andria xabazad muSaobda<br />

Tavad lorTqifaniZesTan. erT dRes andrias SemTxveviT<br />

purebi daewva ToneSi, ris gamoc ganrisxebulma Tavadma<br />

misi dasja brZana. SeSinebuli andria risxvas gaeqca da<br />

mesxeTs Seafara Tavi. gzad mimavals daba xonSi monastridan<br />

Sesawiris asakrefad gamosuli berebi Sexvdnen, romlebsac<br />

SeecodaT axalgazrda ymawvili da TavisTan<br />

waiyvanes. monasterSi andriam Seiswavla saeklesio<br />

tipikoni da galoba. ramdenime xanSi igi sofelSi dabrunda,<br />

coli SeirTo da CuneSis wm. giorgis eklesiaSi<br />

medaviTneobda. 1890-ian wlebSi diakvnad akurTxes. diakoni<br />

andria 1911 wlis 7 marts moxucebulobis gamo,<br />

pensiaSi gavida.<br />

mama esaiam daamTavra quTaisis sasuliero seminaria,<br />

ris Semdegac aswavlida saRmrTo rjuls CuneSis samrevlo<br />

skolaSi. 1907 wels ganamweses medaviTned CuneSis<br />

wm. giorgis eklesiaSi. 1912 wels ki mRvdlad daasxes<br />

xeli imave eklesiaSi, sadac msaxurobda komunistebis<br />

Semosvlamde. 1921-24 wlebSi eklesiis daketvisa da<br />

mravalgzis daSinebis gamo, igi iZulebuli gaxda,<br />

samsaxurisTvis Tavi daenebebina, Tumca farulad sofelSi<br />

mainc aRasrulebda saeklesio wesebs. 1943-44 wlebSi,<br />

eklesiebis xelaxali amoqmedebis periodSi mama esaia im sasuliero pirebis jgufs ganekuTvneboda,<br />

vinc kvlav gamoTqva survili oficialurad emsaxura eklesiaSi. quTaTel-gaenaTeli mitropolit<br />

efremis (sidamoniZe, SemdgomSi kaTolikos-patriarqi) locva-kurTxeviT, igi ganamweses wyaltubos<br />

raionis sofel gviStibSi. mRvdeli esaia gardaicvala 1950 wlis 30 maiss. dasaflavebulia quTaisSi,<br />

goWouras sasaflaoze.<br />

foto gadaRebulia 1910-iani wlebis bolos. misi mowodebisaTvis madlobas vuxdiT mama esaias<br />

SviliSvils, qalbaton izolda xaWapuriZes.<br />

Tu Tqvens saojaxo arqivSi moipoveba sasuliero pirTa da saqarTvelos eklesia-monasterTa fotoebi,<br />

gTxovT, dagvikavSirdeT, raTa erToblivi ZalisxmeviT daviwyebisgan vixsnaT isini.<br />

Cveni telefonebia: 98 95 41; 72 13 50; 8(99) 54 82 29; 8(93) 19 36 04.<br />

gamovida sabavSvo gazeT<br />

`aliluia~-s<br />

`aliluia~ -s<br />

axali, 6(61) nomeri.<br />

rubbrikas uZRvebbian luarsab togoniZe da giorgi maCuriSvili<br />

mkiTxvelebs vTxovT,<br />

cocxlebisaTvis<br />

locvebSi moixsenion<br />

zurabi da konstantine<br />

garekanis pirveli gverdis foto - zurab cxovrebaZisa<br />

redaqtori: zurab cxovrebaZe,<br />

saredaqcio kolegia: mTavarepiskoposi dimitri (SiolaSvili),<br />

dekanozi daviT SaraSeniZe, luarsab togoniZe, nana bokuCava,<br />

mariam gagua, nino gagoSaSvili, TAmar asaTiani<br />

damkabadonebeli: kaxaber maisuraZe, operatori: zoia kobaxiZe.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!