ianvari 2013 #86
fasi 7 lari
mxatvruli filmi
saba
1929
saCuqrad
t
N86, ianvari 2013
08 redaqtoris sveti
10 avtorTa svetebi
wardgena 12 salome rigvava, mxatvari
14 ori dalie, Segergeba... daviT buxrikiZe
anonsi 16 5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
salome afxaziSvili
restornis kritika 22 protesti sacivs nayiniT Tamar kvinikaZe
6 cxeli Sokoladi
saavtoro sveti 24 iq, sadRac Sors gaga naxucriSvili
26 *** maia sariSvili
28 muclis satkivari diana anfimiadi
reportaJi 30 bileTi Salauris mimarTulebiT Tamar alaviZe
interviu 40 mohsen maxmalbafiTeo xatiaSvili
specproeqti 48 adamianebi, romlebmac Seqmnes movlenebi
literatura 74 literaturuli ese rad miyvars doris lesingi? irakli lomouri
78 saavtoro Sooobaaa u-Seeenod aka morCilaZe
88 moTxroba Leporello laSa buRaZe
92 poezia beqa yorSia, poeti
recenzia 94 es Cemi saxlia anina tefnaZe
96 keruakis gza daTo turaSvili
98 sircxvilis Semdeg giorgi lobJaniZe
wignebi 102 mimoxilva
kinoese 106 iStvan sabos Tezisebi daviT buxrikiZe
recenzia 110 `qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze daviT buxrikiZe
112 gorakebs gamoRma daviT buxrikiZe
stili 118 redaqtoris sveti Tamar alaviZe
120 iv sen lorani pret-a-portes irCevs klod berto
124 inspiracia nikola geskie
126 absolutisti judiT Turmani
138 stilis dRiuri
ydaze: rusudan Wyonia
foto: nata sofromaZe
sacxovrebeli kompleqsi
edaqtoris sveti
mTavari redaqtori
Tamar babuaZe
`literatura~
beqa qurxuli
`stili~
Tamar alaviZe
redaqtorebis asistenti
mariam samadaSvili
redaqtor-stilisti
rati qarTveliSvili
artredaqtori
arCil TabukaSvili
dizaini
Tornike lorTqifaniZe
koreqtori
Tamar RonRaZe
nomerze muSaobdnen:
nino jafiaSvili, Tamar alaviZe, daviT
buxrikiZe, Teo xatiaSvili, maia sariSvili,
gaga naxucriSvili, diana anfimiadi, nino
natroSvili, salome afxaziSvili, elene
xarazaSvili, maSo samadaSvili.
foto:
xaTuna xuciSvili, nata sofromaZe, mariam
siWinava, gia gogataSvili.
ilustracia:
eka tabliaSvili.
gamomcemeli
Sorena SaverdaSvili
biznesis ganviTarebis menejeri
rusudan furcelaZe
partniorebTan urTierTobis
menejerebi:
qeTevan qavTaraZe, mariam miqelaSvili,
sofo papunaSvili, nino goniaSvili
distribucia
mixeil mamuCaSvili
gamomcemloba:
Sps `media hausi dekomi~
misamarTi: Tbilisi 0183, saqarTvelo
JRentis q. 35, tel.: +995 32 247 10 05
sxva gamocemebi:
`liberali~, `dialogi~, `qarTuli Rvinis
gzamkvlevi~
stamba:
`sezani~, Tbilisi, wereTlis 140,
tel.: 235 70 02
Jurnali gamodis 2004 wlis
25 dekembridan
© `media hausi dekomi~ saavtoro
uflebebi daculia. JurnalSi
gamoqveynebuli masalebis nawilobrivi
an mTliani gamoyeneba gamomcemlobis
nebarTvis gareSe akrZalulia.
`cxeli Sokoladis~ rubrikis sponsori
ar ereva Sinaarsis SeqmnaSi.
8 cxeli Sokoladi
mravalwertili
Zalian Soridan mindoda, damewyo. pirdapir kosmosidan. mindoda,
meTqva, rom yvela galaqtikas Tavisi mze da mzeebi hyavs, yvela mzes ki
Tavis mxriv, sWirdeba galaqtika, sakuTari didebuleba rom daamtkicos.
mindoda, meTqva, rom yvela samyarosac hyavs Tavisi gmirebi da gmirebsac
sWirdebaT es samyaroebi, raTa iqcnen da darCnen gmirebad.
mindoda, melaparaka paralelur realobebze, warsulisa da momavlis
pirobiTobebze, samyaro-adamianebze, Cveni TvalTaxedvis rakursebsa
da perspeqtivebze, Cvens amwuTier ganwyobebze, Cvens socialur mdgomareobasa
da ganaTlebaze _ yvelafer imaze, rac gviyalibebs Sexedulebebs,
Semdeg rom gaafTrebiT vicavT.
mindoda, Semexsenebina, rom wlis bolos Cavlili 12 Tvis Sejameba,
gnebavT, sentimentaluri, gnebavT, arafrismaqnisi, magram, amave dros,
yvelaze adamianuri da `Zveli profesiaa~.
da mxolod am yvelafris gavliT mindoda, mivdgomodi saTqmels _ rogor
da ratom avarCieT gmirebi saaxalwlo nomris specproeqtisTvis.
magram raRac araferi aewyo, am patara Sejamebis garda. SesaZloa, imitomac,
rom mTeli energia swored am adamianebis SerCevam, arCevanis
bevrjer awon-dawonvam da msjelobam waiRo.
saboloo jamSi, gamovida, rom wlevandeli proeqti wina `wlis adamianebisgan~
gansxvavebiT, ufro Wrelia; da ara imdenad Cveni gmirebis
profesiebis da miRwevebis mravalferovnebis gamo, aramed ufro azrTa
sxvadasxvaobis gamo, rasac bevri maTgani iwvevs CvenSi. mec swored es
momwons _ roca kamaTis sagani Cndeba; roca gmiri arasworxazovania da
Tavisi qmedebebiT an STagagonebs, anda gaiZulebs, gabrazebiT gadausva
xazi. isic winaswar momwons, rom zogierT maTgans SeiZleba arc icnobde,
axla gaicno da mis Sesaxeb an ase gadawyvito, an _ ise. Cven xom
kategoriulad da daJinebulad arcerTi maTganis Sesaxeb ar gviTqvams,
rom an gmiria, an antigmiri. vTqviT mxolod is, rom Cveni azriT, am
adamianebis gamo iyo 2012 weli gamorCeuli; gasuli weliwadi CvenTvis
maT `Seqmnes~ _ TavianTi iniciativebiT, ambiciebiT, SemoqmedebiTobiT _
ubralod, qmedebebiT. SesaZloa, arc amaSi dameTanxmoT da esec mixaria,
radgan rogorc ukve giTxariT, CemTvis mTavari sadiskusiod Ria sivrcea;
Zaxilis niSnebiT Caketili azrovnebis nacvlad _ kiTxvis niSani,
wertil-mZime da mravalwertili...
mogvwereT,
keTili survilebiT,
Tamar babuaZe
avtorTa svetebi
10 cxeli Sokoladi
Tamar alaviZe
skolis wlebSi, yovel zafxuls,
dasasveneblad bebia-babuasTan mivdiodi
samegreloSi. faci-fuciT
CavbargdebodiT manqanaSi mTeli
ojaxi da davadgebodiT senakisken
mimaval gzas. samaskilometriani
distanciis gasavlelad saSualod
oTxi saaTi gvWirdeboda, rac Cem-
Tvis mZime gansacdeli, mamasTvis ki
nervuli sistemis mware testi iyo.
erTaderTi, rac am gzis daZlevaSi
mexmareboda, samgzavrod gamzadebuli
gemrieli sagzali da riko-
Tis uReltexilis monakveTze mTebze
Sefenili moRuSuli saxlebis
Tvaliereba iyo. maSin vfiqrobdi,
rom aq cxovreba am adamianebisTvis
yvelaze mZime sasjeli unda yofiliyo.
im dros sxvanairad ubralod
verc warmomedgina.
roca SalaurSi gamgzavreba da
reportaJis gakeTeba SemomTavazes,
zedmeti fiqris gareSe davTanxmdi.
es CemTvis idealuri Sansi aRmoCnda
saimisod, rom wlebis ganmavlobaSi
dagrovebul emociebze agebuli
stereotipi damemsxvria da cota
xniT soflad cxovrebis yoveldRiurobaSi
SemeWyita: zogierTisTvis
SeuZlebel, zogisTvisac ki simSvidis
momgvrel realobaSi.
bileTi Salauris mimarTulebiT
gv. 30
Teo xatiaSvili
mohsen maxmalbafi sruliad Sem-
TxveviT aRmovaCine. es is periodi
iyo, roca jer kidev advilad ar
iSoveboda kargi xarisxis videokasetebi.
Semdeg rusTavelze namdvili
„savane“– saloni gaixsna, sadac
seriebad gamosuli filmebis yidva
SegeZlo. „Другое Кино“ _ ase erqva
erT-erT serias. maxmalbafis „gabec“
(„xaliCa“) swored am ciklidan
SeviZine.
maSin sergo farajanovze vwerdi
disertacias da am reJisoriT viyavi
srulad moculi. „gabes“ miTologiur-poetur
saxeebsa da ulamazes,
feradovan gamosaxulebaSi
farajanovTan siaxlovec davinaxe.
TandaTan davinteresdi maxmalbafiT,
romlis erTmaneTisgan Zalian
gansxvavebul filmebs poeturoba
da sada TxrobiTi narativi aerTianebs.
reJisors, romelic 2005 wlidan
parizSi cxovrobs, politikuri angaJirebulobis
gamo akritikeben
xolme, Tumca rodesac Tbilisis
saerTaSoriso kinofestivalze gavicani,
mivxvdi, rom SeuZlebelia,
es uSualo da emociuri adamiani
gulgrili iyos imis mimarT, rac
iranSi xdeba da ubralod akeTos
„didi kino“.
maxmalbafisTvis kino, upirveles
yovlisa, umecrebisa da usamarTlobis
winaaRmdeg brZolis
iaraRia _ STambeWdavi, zogjer
zedmetad lamazi iaraRic ki.
`dae, amoSaleT Cemi saxeli Cemi
qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba~
gv. 40
daviT buxrikiZe
art-hausis ramdenime elvare
gakveTili, kristian munjiusgan
miRebuli saWiro esTetikuri Soki,
iraneli disidentis, mohsen maxmalbafis
axali filmi „baRi“ da iStvan
sabos samsaaTiani masterklasi „Tibisis“
galereaSi _ ase damrCa mexsierebaSi
rigiT mecamete, „Tarsi“,
magram mainc bevrad gamorCeuli
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivali.
sxvaTa Soris, mis dasafinanseblad
saxelmwifos biujetze
xeli erTad gaikra rogorc warsulma,
ise axlandelma xelisuflebam,
rac iSviaTi gamonaklisia.
festivalma erTi kviriT gamoacocxla
dekembris dReebSi qalaqis
kulturuli cxovreba da mayureblisTvis
erTgvari gzamkvlevi
gaxda. ara mxolod imitom, rom
specialur Cvenebaze „rusTavelsa“
da „amiranSi“, mixael hanekesa Tu
tavianebis filmebis eul seansze
mosaxvedrad, lamis mujlugunebiT
orTabrZola imarTeboda.
magram yvelaze arsebiTi, rac
Tbilisis kinofestivalze moxda,
es iyo organizatorebis mier mar-
Tlac art-hausiT „damSeulTaTvis“
orlariani bileTebis SemoReba.
am lamis socialuri mniSvnelobis
aqtma aSkarad gazarda festivalisadmi
interesi da daamtkica, rom
kargi kino maSin ufro saWiroa,
roca gvSia da depresiaSi varT.
gorakebs gamoRma
gv. 112
ორმაგი მოქმედება:
ტონირება /კვება
95% ნატურალური
ინგრედიენტები
არ შეიცავს ამიაკს
მოქმედებს 5 წუთში
PHYTOGLOSS-ფიტოგლოსი
ინოვაციური საშუალება თმის ტონირებისთვის
მღებავი მცებნარეების პიგმენტები: დარიჩინი, ყვავილწვერა, თაფლის
ექსტრაქტი, კაკაოს ცხიმი, ბრაზილიური ხე, თმას იდეალურად გაჯერებულ
ფერსა და ბზინვარებას ანიჭებენ!
მანგოს ზეთი: მკვებავი კომპონენტებისა და ამინომჟავების მაღალი
შემცველობის შედეგად კვებავს და აჯანსაღებს თმას მთელს სიგძეზე
ვიტამინი E: მაღალი ანტიოქსიდანტური თვისებების შედეგად იცავს და
ინარჩუნებს თმის ფერს ხანგრძლივი დროით.
თალგამურას ზეთი: არბილებს თმას და აიოლებს მის დავარცხნას.
შეღებილი
მელირებული და
გაუფერულებული
თმისთვის
ინფორმაციისთვის დარეკეთ 2710707
wardgena
salome rigvava
mxatvari
salomes namuSevrebSi mamakacis ga-
mosaxulebas TiTqmis ver SexvdebiT,
radgan mamakacs saintereso naturad
ver aRiqvams. amis sapirispirod,
Tavis Semoqmedebas mTlianad qalis
emociebis grafikulad gamosaxvas
uTmobs. mis yvela namuSevarSi uamravi
gansxvavebuli emociis matarebeli
qalia, romlebic xSirad Tavad
avtors, an mis uaxloes megobrebs
ganasaxiereben. is Zalian iSviaTad
xatavs ucxo adamianebs, radgan miaCnia,
rom adamianis dasaxatad aucilebelia
mis emociebs grZnobde. swored
amitom, xSirad misi ferweruli
da grafikuli namuSevrebis gmirs
Tavad salome ganasaxierebs.
15 welia, xatavs, Tumca gansaku-
TrebiT nayofier periodad bolo
oTx wels asaxelebs. pirveli personaluri
gamofena Tbilisis samxatvro
akademiis sagamofeno sivrce-
Si, bakalavriatSi swavlis meoTxe
wels gamarTa. ocze met proeqtsa
da gamofenas Soris is 2012 wels saqarTvelos
erovnul bankSi „diadi
miznebis saxelosnos“ saxeliT gamarTul
gamofenas gamoarCevs, sadac
12 cxeli Sokoladi
gv. 80 gv. 82 gv. 90
misi ramdenime mniSvnelovani, saetapo
namuSevari gamoifina.
salome namuSevrebs Sereuli teqnikiT
qmnis. miuxedavad imisa, rom Tavisi
saTqmelis gamosaxatavad, ZiriTadad,
mxolod qalis naturas iyenebs,
Temebi, romlis mixedviTac is xatavs,
Zalian mravalferovani da mudmivad
ganaxlebadia. cdunebis vneba, romelic
yvela epoqisa da asakis adamianis
cxovrebis Tanamdevi sindromia,
salomem `vaSlis sindromis~ seriiT
gamoxata. `adamianebi, Cvenda uneburad,
mudmivad varT cdunebebis qveS,
es sindromia. rodesac vaSls miirTmev,
ici, rom is cdunebis simboloa,
magram mas mainc miirTmev da Senda
uneburad xdebi am sindromis matarebeli~,
_ ase ganmartavs is am seriis
arss, romelze muSaobac ramdenime
Tvis win, StutgartSi daasrula.
amjerad, cdunebis vnebiT Sepyrobil
adamianSi sakuTari Tavi gamoxata.
`amiT am Temaze fiqri ar damisrulebia,
mxolod forma amovwure. axla,
Temis gasagrZeleblad axali formebis
ZiebaSi var~.
qalis Tema mis SemoqmedebaSi yve-
laze ukeT `rZis~ seriiT warmoCinda.
masSi mxatvarma qalis sxvadasxva
emociuri mdgomareoba gamoxata _
dedis instinqtiT dawyebuli, Sinagani
intimurobiT damTavrebuli. ambobs,
rom qalisadmi interess, nawilobriv,
sxeulis esTetika warmoSobs:
`qalis sxeuli vizualurad Zalian
lamazia, garda amisa, is mxolod
sxeuli ar aris, es aris matarebeli
adamianuri SegrZnebebisa~. bolo periodis
ganmavlobaSi, saqarTveloSi
arsebuli mZime politikuri da socialuri
situacia ki mis namuSevrebSi
`siCumis~ seriis SeqmniT aisaxa,
romelsac avtori ase xsnis: `simSvidiT
gamowveuli siCume is mdgomareoba
iyo, romelic im dros qveyanas
yvelaze metad sWirdeboda~.
salome `DAAD-is stipendiiT~ ukve
6 welia Stutgartis samxatvro akademiaSi
swavlobs. kvalifikaciis
amaRlebis erTwliani kursis gavlis
Semdeg, is saqarTveloSi meti codni-
Ta da bevri namuSevriT dabrundeba.
manamde ki, misi namuSevrebis daTvaliereba
`feisbuqis~ gverdze SegeZlebaT
_ Facebook/Salome Rigvava.
wardgena
`cxeli Sokoladis~ qarTuli filmebis krebuli
ori dalie, Segergeba...
mixeil Wiaurelis `saba~: rogor movklaT didi mxatvrebis daxmarebiT propaganda
qarTuli kinos istoria-
Si mixeil Wiaurelze didi
regaliebiT Semosili re-
Jisoris moZebna praqtikulad
SeuZlebelia. saqarTvelosa
da sabWoTa
kavSiris saxalxo artistis,
stalinuri premiebis
laureatisa da umaRlesi
sabWos ramdenime mowvevis
deputatis filmebi lamis
savaldebulo iyo sabWoTa
ekranebze da aucilebeli
kultsavizito baraTi
ucxoeTSi warsadgenad.
SeiZleba iTqvas, rom sabWoTa
reJisorTagan mixeil
Wiaureli stalinis
kabinetis yvelaze xSiri
da sasurveli stumari iyo.
Tumca mis SemoqmedebaSic
aris darCenili ucnauri,
ase vTqvaT, propagandistuli
„TeTri laqebi“, romelic
drom ver gaaferada.
aseTia 1929 wels gadaRebuli
uxmo filmi „saba“, romelsac Jurnali „cxeli
Sokoladi“ proeqt „qarTuli filmebis krebulis“
farglebSi warmogidgenT.
arsen aravskisa da Salva alxaziSvilis scenari,
cxadia, antialkoholuri propagandis aSkara nayofad
mogeCvenebaT, xolo anton polikeviCis kamera
pirovnebis dramas zedmet socialur mRelvarebas
aniWebs. arc siuJetia qarTuli kinosTvis damaxasiaTebeli:
tramvais depos muSa saba (aleqsandre
jaliaSvili), megobrebis gavleniT, mTel Semosavals
sasmelSi xarjavs. misi Svili, vaxtangi (andro
januaSvili) mamas samikitnoebSi daeZebs, maro (veriko
anjafariZe) amaod cdilobs meuRlis gamosworebas.
saba tramvais mZRols gasaRebs mohparavs da
travmais gaitacebs, rasac SemTxveviT, misi Svili
Seewireba.
skandaluri saqme gacilebiT seriozul saxes
iRebs. sasamarTlo procesi brals mTel muSaTa
koleqtivs dasdebs, romelmac ver moaxerxa gzasacdenil
TanamSromels daxmareboda. mogvianebiT
ki, sasamarTlo lamis saSiS socialur gadawyveti-
14 cxeli Sokoladi
avtori daviT buxrikiZe
lebas Rebulobs _ muSaTa
raionSi Rvinis sardafebis
akrZalvas moiTxovs...
mixeil Wiaurelis reJisoruli
ostatoba amgvari
martivi propagandis farglebs
scdeba da filmi
dramatul, Tu mxatvrul
ganzogadebas mainc aRwevs.
gansakuTrebiT ori faqtoris
gaTvaliswinebiT: jer
erTi, veriko anjafariZis
tragikuli samsaxiobo talantis
wyalobiT, maros
aSkarad melodramatuli
roli gacilebiT dramatul
masStabs Rebulobs (es aris
veriko anjafariZis pirveli
da mniSvnelovani roli
kinoSi) da meorec, saxvi-
Ti mxare propagandistuli
filmisaTvis „zedmetad“
daxvewili da eqspresiulia.
Tumca es gasakviri
ar aris, radgan filmis
mxatvroba erTdroulad
lado gudiaSvilma da daviT
kakabaZem SeiTavses. ase
rom, namdvili xelovneba zogjer
uxerxulad nakeT propagandasac daxvewilad
uswordeba.
aSkara propagandistuli Canafiqris miuxedavad,
„saba“ gamoirCeva formaluri da stilisturi
ZiebebiT. masSi aRmoaCenT ara mxolod qalaquri
folkloris elementebsa da erTgvar „poetur-socialur“
kolorits, aramed firosmanis mxatvrul
saxeebs, mis plastikas. aseve, franguli „poeturi
kinos“ gamoZaxils; ufro ki, Jan vigosa da marsel
karnes filmebis sunTqvas. Tumca, mixeil Wiaureli
kinoreJisorobamde moqandake iyo da plastikuri
qsovili imTaviTve damaxasiaTebelia misi filmebis-
Tvis.
am filmis Semdeg reJisori gadaiRebs „xabardasa“
(1931) da „ukanasknel maskarads“ (1934), romlebSic
aSkarad naklebia propaganda da kameruloba. samagierod,
igrZnoba reJisoruli siTamame da istoriis
maxvilgonivruli, pamfleturi gaazreba.
anonsi
5 mniSvnelovani movlena, romelic ar unda gamotovoT
avtori salome afxaziSvili
gamofena
`Main C~ _ kompozitoris da
artistis giorgi cincaZis gamofena
sad: Tanamedrove xelovnebis
centri _ Tbilisi
rodis: 3/1 _ 24/1
gaxsna: 18:00
misamarTi: dodo abaSiZis q. #10
Tanamedrove xelovnebis centri,
kinematografiis erovnuli
16 cxeli Sokoladi
centris mxardaWeriT, kompozitorisa
da artistis giorgi (gio)
cincaZis gamofenas umaspinZlebs.
galereaSi misuli damTvalierebeli
multimediuri xasia-
Tis gamofenas ixilavs, romelic
kompozitoris mier Sesrulebul
ferwerul, video da audio namu-
Sevrebs aerTianebs.
„zewrebSi
gaxveuli“
levan mindiaSvilis personaluri
gamofena
sad: galerea „vanda“
rodis: 11/1 _ 23/1
gaxsna: 19:00
misamarTi: WonqaZis q. #1
levan mindiaSvili, `NOISES~
anonsi
„zewrebSi gaxveuli“ levan mindiaSvilis
pirveli proeqtia saqarTveloSi
xuTwliani pauzis
Semdeg, romelic specialurad am
gamofenebisTvis Seqmnil ferwerul
namuSevrebs aerTianebs.
maTze muSaoba artistma amerikis
SeerTebul StatebSi yofnis periodSi
daiwyo. saboloo saxiT ki
mas, saqarTveloSi, galerea „vandaSi“
warmoadgens.
levan mindiaSvili ukve ramdenime
welia amerikaSi cxovrobs,
sadac man magistris xarisxi swored
multidisciplinaruli proeqtebis
sferoSi miiRo. amerikaSi
swavlis periodSi, ramdenime adgilobriv
galereaSi kuratoris
movaleobasac asrulebda. 2011
wlidan TanamSromlobs niu iorkSi
moRvawe qarTvel multimedia
artistTan da dizainerTan
_ uta beqaiasTan. levanis namu-
Sevrebi inaxeba kaliforniis universitetSi
da aseve kerZo koleqciebSi,
inglisSi germaniaSi,
safrangeTSi, SveicariaSi, italiaSi,
espaneTSi, portugaliaSi,
avstriaSi, iaponiaSi, CileSi, braziliaSi,
ruseTsa da saqarTveloSi.
aRsaniSnavia, rom 11 ianvars,
gamofenis gaxsnaze misuli damTvalierebeli
levan mindiaSvilisa
da uta beqaias erTobliv
performanssac ixilavs.
rezo CxeiZis kinomemkvidreoba
sad: saqarTvelos Teatris, kinos,
musikisa da qoreografiis saxelmwifo
muzeumi
rodis: 15/12_20/1
misamarTi: ia kargareTelis q. #6
18 cxeli Sokoladi
gamofena, romelic 15 dekembers
saqarTvelos Teatris, kinos,
musikisa da qoreografiis
saxelmwifo muzeumSi gaixsna,
qarTveli reJisoris, rezo Cxei-
Zis 86 wlis iubiles eZRveneba.
eqspozicia reJisoris mier gada-
Rebuli filmebis _ „jariskacis
mamisa“ da „don kixotis“ kostiumebs,
aseve filmebis („magdanas
lurja“, „ganZi“ da a.S.) upirveles
afiSebs aerTianebs. gamofenaze
warmodgenilia yvela is
jildo, romelic reJisorma mTeli
Tavisi moRvaweobis manZilze
miiRo. maT Soris aRsaniSnavia _
kanis kinofestivalze miRebuli
diplomi, romelic farTo sazogadoebisaTvis
pirvelad, swored
am gamofenis farglebSi gamoifina.
muzeumSi mosuli damTvalierebeli,
rezo CxeiZis mamis, cnobili
qarTveli mwerlis daviT
CxeiZis (dia Cianeli) xelnawerebsac
ixilavs.
qarTuli modernizmi da Tanamedrove
mxatvroba erT sivrceSi
sad: „gamrekeli-galerea“
rodis: 25/12_20/1
misamarTi: ingoroyvas q. #14
„gamrekeli-galerea“ Tanamedrove
qarTuli mxatvrobis galerea-muzeums
warmoadgens, romelic
qarTveli mxatvris irakli
gamrekelis saxlSia gaxsnili. galereis
sivrce or nawilad iyofa,
romlis erT nawilSi, irakli
gamrekelis mier 1920 wlebSi
Sesrulebuli eskizebia gamofenili.
sagamofeno sivrcis meore
nawilSi Tanamedrove qarTveli
mxatvrebis: vaxo buRaZis, miSa
Sengelias, oleg timCenkos, koka
cxvedianis, uSangi xumaraSvilisa
da gia guguSvilis namuSevrebia
warmodgenili.
galerea-muzeumi damTvaliereblebisTvis
pirvelad 25 dekembers
gaixsneba da momavali wlidan
sxva Tanamedrove qarTveli
mxatvrebis namuSevresac umaspin-
Zlebs.
„nino CakvetaZis
matarebeli“
sad: galerea `vanda~
rodis: 25/01 _7/2
gaxsna: 19:00
misamarTi: WonqaZis q. #1
„miqris matarebeli“ _ ase hqvia
gamofenas, romliTac Tanamedrove
qarTveli mxatvari nino
CakvetaZe damTvaliereblis winaSe,
ianvris bolos, galerea
„vandaSi“ warsdgeba. gamofena bavSvebisa
da moxucebis Temaze Sesrulebul
ferwerul namuSevrebs
aerTianebs, romelic mxatvarma
bolo periodSi Seqmna. amjerad,
sabavSvo literaturis gavleniT
Sesrulebuli kompoziciebi, wignebis
gverdebidan sagamofeno sivrceSi
gadmoinacvlebs.
აფიშა იანვარი (1 - 31) რუსთაველი, ამირანი, აპოლო
ჯეკ რიჩერი
რეჟისორი კრისტოფ მაკკუორი
როლებში ტომ კრუზი, რიჩარდ ჯენკინსი
ჟანრი მძაფრსიუჟეტიანი, კრიმინალური დრამა
გამომძიებელი ცდილობს, გახსნას პროფესიონალი
სამხედრო სნაიპერის საქმე, რომელმაც ხუთი ადამიანი
მოკლა.
განგსტერებზე მონადირენი
რეჟისორი რუბენ ფლეიშერი
როლებში რაიან გოსლინგი, შონ პენი, ემა სთოუნი,
ნიკ ნოლტი
ჟანრი კრიმინალური დრამა
სიუჟეტი ვითარდება 1949 წელს, ლოს ანჯელესში. ერთი
დაჯგუფების ლიდერი მიკი კოენი ძალიან ბოროტი
ადამიანია, მას მთელი ქალაქი ხელში უჭირავს და ფულს
შოულობს პროსტიტუციაში, ნარკოტიკებისა და იარაღის
გაყიდვაში. მას არა მარტო მისი ხელქვეითები, არამედ
პოლიციელები და პოლიტიკოსებიც იცავენ....
20 cxeli Sokoladi
ზღაპრული სამყარო 3დ - ში
რეჟისორი ენდრიუ ადამსონი
ჟანრი ანიმაცია, ფანტასტიკა
ეს არის საოცარი ისტორია ორ ჯადოქარზე, რომლებიც
ბედმა დააშორა ერთმანეთს. მათ ბევრი სირთულის
გადალახვა მოუწევთ, იმისათვის, რომ კვლავ ერთად
იყვნენ . ანიმაცია შექმნილია ცირკის, Cirque du Soleil - ის
საუკეთესო წარმოდგენების მოტივებზე.
ჯანგოს განთავისუფლება
რეჟისორი კვენტინ ტარანტინო
როლებში ლეონარდო დიკაპრიო, სამუელ ლ. ჯექსონი,
ჯეიმს ფოქსი, კრისტოფ უოლტსი.
ჟანრი დრამა, სათავგადასავლო, ვესტერნი
ფილმი მოგვითხრობს ჯანგოს შესახებ, ის მონაა,
რომელიც თავისუფალია და სურს მისი მეუღლის
მოძებნა. ეს უკანასკნელი კი მდიდარი და დაუნდობელი
მიწათმფლობელის, კელვინ კენდის მფარველობაშია.
ჯანგოს ამ საქმეში ეხმარება გერმანელი ყოფილი ექიმი,
რომელსაც ეზიზღება რასიზმი და მონობა. იგი ჯანგოს
ამზადებს, რომ გახდეს მისი მარჯვენა ხელი, ასწავლის
ყველა იმ უნარს, რაც დასჭირდება რასიზმის და კელვინ
კენდის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
cxeli Sokoladi 21
estornis kritika
22 cxeli Sokoladi
protesti sacivs nayiniT
avtori Tamar kvinikaZe
`anjelato~, italiuri kafe-sanayine; WavWavaZis 36a; Riaa dilis 08:30-dan 01:00-mde; nayinis 100 saxeoba;
sakmaod moxerxebuli sazogadoebrivi parkingi; aqvT Take Away momsaxureba; moweva akrZalulia.
…am teqstis daweridan
ramdenime dReSi,
mravaljer gancdili
eiforiiT, isev waval
da viyidi nigvzis
TeTr-TeTr, msuqan
lebnebs da saukeTeso
Tafls, bebiaCemis
sagvareulo receptis
mixedviT, isev rom
movamzado gozinayi _
yvelasgan gansxvavebuli
da, rasakvirvelia,
saukeTeso! isev
movismen diskusiebs
Temaze, visi sacivi sjobs visas
da am gamoucxadebeli, sayovel-
Tao konkursis xaTriT, aucileblad
gavsinjav TiToeul maTgans
Cemeburi meTodiT _ xaWapuris
wvenSi CawobiT... ai, vwer da vgr-
Znob, rom es yvelaferi miyvars,
Tqvenc, albaT, kiTxulobT da
moyirWebis miuxedavad, mainc gegemrielebaT.
me ki, axal wlamde
7 dRiT adre, italiur sanayine-
Si wavedi mxolod imitom, rom
am moyirWebis grZnobas SevwinaaRmdegebodi.
sagangebod avarCie
yvelaze susxiani, yvelaze Tovl-
-Wyapiani saRamo da `anjelatos~
kari SevaRe. Mr. Sandman, bring me
a dream _ zRurblzeve Segebebuli,
saSobaod xSirad aJRerebuli
simReriT mivxvdi, rom sadResaswaulo
ganwyobas verc nayiniT
gavauqmebdi; aq ubralod sazeimo
sezonis dasavlur yaidaze aRniSvnas
mTavazobdnen, saaxalwlo,
amerikuli `oqros hitebiT~ da bevrnairi
italiuri tkbileuliT.
ase davnebdi `anjelatos~ Wrel
menius, romelic mosasmenadac ki
saSinlad msuyea. daviwyoT.
`anjelatoSi~ aTobiT saxeobis
nayini dagxvdebaT _ nigvzebiTa
da TxiliT, SokoladiTa da karameliT,
liqioriT, bananiTa da
kenkriT, milq-Seikebi, civi da
cxeli yavebi _ es yvelaferi gonebas
akargvinebs adamians, Tuki,
`anjelatoSi~ maSin Seva, roca
Zalian unda tkbili. princip-
Si, aq sxva SemTxvevaSi arc unda
moxvideT, Torem amdeni, erTad
Tavmoyrili sitkbo ukuefeqtsac
iwvevs. swored am ukuefeqtis
gamo girCevT, nu mieZalebiT karamelis
milq-Seiks _ zedmetad
tkbilia, samagierod, zedmiwevniT
jansaRi da naturaluri gemosia
Jolosa da bananis sasmeli.
amave logikiT, Zalian mravalferovani
da warmosadgenadac ki
ugemrielesia vanilis, Txilisa
da straCatelas nayini, naRebiT,
TxiliTa da Txilis liqioriT,
Tumca, garwmunebT, marto ver
gaumklavdebiT. gabaritebiT
aseve uzarmazaria
kopa menToliT
_ grZel, fexian Wiqa-
Si, fena-fenad ganTavsebuli
samnairi nayini,
magram menTolis
cincxali da grili
gemo sitkbos idealurad
abalansebs da
masTan SeWidebac, amitom,
Rirs.
ramdenadac `Canugbarebulia~
meniu,
imdenad haerovani da
grilia interieri. gamWvirvale
plastmasis feradi skamebi; amerikuli
sasadiloebisTvis damaxasiaTebeli
ubralo magidebi,
axalgazrduli, `msunTqavi~
stili. klienturac sainteresoa
dasakvirveblad _ yvelanairi
adamiani Semodis, Tumca, cxadia,
ZiriTadad, mimdebare sajaro
skolisa da universitetis studenti
gogo-biWebi Warboben.
warmomidgenia, rom `anjelatoSi~
romelime sxva gasarTobi
adgilidanac sasiamovno iqneba
Sevla _ zamTris civ Rames, cxel-
-cxel sups Sexvrep, an `krok-
-madams~ moatanineb oficiants _
Camdnari yveliT, anda sendviCs,
romelic savaraudod, karaqSia
Sebrawuli. sasiamovnoa xolme,
aseTi `SuaRamis sauzmeebi~… mokled,
zamTars ise nu CaatarebT,
rom tradiciuli qarTuli saaxalwlo
meniu erTxel mainc ar
gaimravalferovnoT `anjelatos~
asidan erT-erTi nayiniT mainc.
saavtoro sveti
saaxalwlo zRapris dawera welsac
minda. im anekdotisa ar iyos,
kaxeli rom ambobda, amerikaSi wasvla
welsac mindao. hkiTxes, SarSanac
iyavio? _ ara, magram SarSanac
mindodao.
rogori iqneba Cemi saaxalwlo
zRapari? egeb, rame gadmovaqarTulo.
Tundac, Svidi juja moxvdes
SuamTis tyeSi da keTilma kaxelebma
yanwiT ise daaTron, rom fifqiac
veRar icnon; Sarl pero svaneTSi
rom moxvdes, raxs svamdes da svanebTan
erTad, mucelgafatrul
mgelze baasobdes; Zmebi grimebi
imereTis tyeSi ilxendnen… imeruli
WaWiT SezarxoSebulebi, iseT
ambebs moismenen, sakuTari fantazia
daaviwydebaT da sxvanairi zRaprebic
SeiZleba daweron. anderseni
xevisTvis memeteba, Tavis Tovlis
dedofliT, radgan zamTarSi, yazbegSi
gza iketeba, wvrilad Tovs
da aremarec iyineba. hoda, Tovlis
dedofalic moxevea. myinvarwversac
xom Tovlis dedofali daarqves.
xalxuri zRaprebi Zalian sastikia
da saaxalwlod ar gamodgeba. ara
mxolod Cveni.
me ki, am axal wels visurvebdi,
rom xuTkunWula ise ar damTvraliyos,
sakuTari lodi dascemodes...
nacarqeqiasac zomierad daelios
da misi kapasi colic RimiliT
Segebebodes.
iq, sadRac Sors, Tovda...
24 cxeli Sokoladi
iq, sadRac Sors
gaga naxucriSvili
Tovda jek londonis aliaskaze.
winaprebs eZaxdnen didTovlobasa
da siTeTreSi. Tovda dikensTanac...
da isic, buxarTan mjdomi, Cafiqrda
iribad, almacerad. yofierebas gaqceul
hamsunis pansac daaTova uRran
tyeSi. stokholmSic xSirad yinavs
da Tovs. rogorc didi karlsoni
ambobda: „sevdiania, iyo sevdiani“ _
ase miTxra bavSvobaSi. holden kolfilds
ki zamTari ukvirda da ixvebi
enatreboda. iq, ubralod yinavda da
ar Tovda. dublinelebTanac Tovda.
Cumi SrialiT efineboda irlandias
Tovli. aTovda cocxalTac da micvalebulTac...
Cemi axali weli wlebs gahyva _
bebias gozinays. sxva surneli idga
saxlSi, raRac axlis molodinis.
mTeli ojaxi erTad vikribebodiT,
TiTqos sxva, axal cxovrebas vxvdebodiT.
oRond, ar Tovda. iq,
sadRac Sors, ufro ganaTebuli
qalaqebi iyo, zarzeimiT xvdebodnen
axali wlis dadgomas. me ki, is
simyudrove menatreba. Tundac,
varskvlavebiT moWedili ca RamiT.
Caplinmac xom naTel da varskvlavebian
Rames miswera werili Tavis
qaliSvils. ubralod, adamianuri
grZnobebi Seaxsena. uTxra, rom
warmateba ar aris mTavari. Tu ar
iocnebeb, Tu ver Seiyvareb, Tu
sufTa ar iqnebi, sisulelea yvelaferi
_ ase werda Caplini. ar gamovekidoT
formas da ideas, epataJs,
ampartavnebas. axali weli modis
da kidev erT furcels amovxevT
Cveni cxovrebis kalendridan. vifiqrebT,
rom sworad vicxovreT.
davlevT da vinme, sacivSic Cargavs
Tavs. goWis naWers moiyirWebs da
daiqadnis, magrad vicxovreo. me
ki, ucnauri sinanuli meufleba yovel
axal wels _ raRac imis, rac
davkarge da verasodes davibruneb
_ wasuli megobrebis, dakarguli
siyvarulis, dauwereli leqsebis
da bavSvobis.
bavSvobis dResaswauli... axali
weli martoobidan gaqcevaa, sadac
zeimis mere unda dabrunde da yoveldRiuri
cxovreba gaagrZelo.
minda, fanjara gavaRo, ise, rogorc
bavSvebi aReben „amarkordSi“!
mama ki wuwunebs, daketeTo, _ asaki
moeZala da Tovli aRar uxaria. gareT
ki Tovs. Tbilisi _ Cemi patara,
Zveleburi qalaqi _ TeTrad ifareba
da masTan erTad, mTeli samyaro.
joisis msubuqi SrialiT Tovs.
dae, Tovlma dafaros da waSalos
ambiciebi da Secdomebi, wvrilmani
miznebi. aTovdes maRla _ myinvarwvers
da dabla _ kolxeTis Waobebs,
alaznis vels da imereTis
tyeebs, riwis tbas da soxumis mitovebul
saxlebs, Tbilisis saxuravebs
da dauSnoebul gamzirebs,
TrialeTis zegans da ivris Walebs.
„aTovdeT cocxalTac da micvalebulTac“.
saavtoro sveti
Zowis sayure ekeTa Tovlis babuas.
skolaSi gvqonda saaxalwlo
zeimi. mecno es Zowis sayure da
vcdilobdi gamexsenebina saidan.
mere aRvidgine, rom sul eg sayure
ekeTa Cvens erT-erT maswavlebels
da mivxvdi, rom gvatyuebdnen.
ar mtkenia guli. miCveuli viyavi
ufrosebis tyuilebs, magram Tovlis
babuobac rom gabedes, gavbrazdi,
mivedi am omaxian Tovlis
babuasTan da veubnebi: maswavlebelo,
sayures moxsna dagaviwydaT...
mere zeimi mivatove, mayurebelTa
Soris dedaCemi movZebne da saxlSi
wamovediT.
wina dRis Tovli jer kidev ido.
vaJa-fSavelas ZeglTan gavCerdiT.
miyvarda es didi da Zlieri kaci,
romelic Cemi fanjrebis win idga
da Cvens korpusze da saerTod yvela
Senobaze maRali megona mudam.
amsva dedaCemma zemoT da vaJas Zeglis
cal gayinul fexs Cavexute.
saocrad miyvarda es uzarmazari
da Zlieri rkinis kaci. erTi, dedaCemis
loginSi wolisas vgrZnobdi
Tavs ase daculad da meore
_ am kacTan dgomisas. Tumca, dedas
rbili xorci hqonda, TeTri,
fumfula, umweo. xeli gaeWreboda
da sisxli mosdioda, miartyamda
fexs rames da ulurjdeboda,
guls atkendnen da tiroda. es ki
ise Zlieri iyo _ myari, umoZrao,
26 cxeli Sokoladi
* * *
maia sariSvili
usisxlo, ucremlebo, usityvebo
da miyvarda da meimedeboda, rogorc
aravin. megona, radgan Cems
fanjrebTan idga, arc eg ar iyo SemTxveviTi.
saxlSi naTesavebi dagvxvdnen.
deda aravis mouyva, rom zeimi mivatove
da uceb gamxiarulda stumrebis
xaTriT. me arc Sevsulvar
oTaxSi. SemosasvlelSi stumarTa
paltoebi ekida da am paltoebis
mozomeba daviwye. Cemi Zma davayene
karTan, Tu vinme modiodes, maniSne-meTqi
da erT uSvelebel qurq-
Si SevZveri. mere kari gavxseni da
gareT gavedi. im dRes pirvelad
gadavWeri quCa martom da isev ZeglTan
mivbobRdi rogorRac, am
TovlSi da amxela qurqiT. zemoT
ver avZveri, magram qvemodan vuTxari
raRacebi. mere Semrcxva sakuTari
Tavis, saswrafod saxlSi avirbine,
dedas Cavujeqi rbil da Tbil
kalTaSi da vfiqrobdi, rom sjobs
Zegli iyo, vidre aseTi fafuki da
rbili xorci gqondes.
skolaSi maswavles, Tu furcelze
dawer, rac yvelaze Zalian ginda
da axali wlis Rames am furcels
SeWam, agixdebao. mec vwerdi
ori Tu sami weli, rom didi Zegli
mindoda vyofiliyavi, magram SeWmiT
ratomRac verasdros SevWame.
hoda, var axla adamiani da xma ara
maqvs amosaRebi...
saocrad miyvarda
es uzarmazari da
Zlieri rkinis kaci.
erTi, dedaCemis
loginSi wolisas
vgrZnobdi Tavs ase
daculad da meore _
am kacTan dgomisas.
Tumca, dedas rbili
xorci hqonda, TeTri,
fumfula, umweo. es ki
ise Zlieri iyo
_ myari, umoZrao,
usisxlo,
ucremlebo,
usityvebo.
ევროპული ავეჯი განახლებულ პაპილონში
თბილისი აკ. ბაქრაძის 6 (მტკვრის მარჯვენა სანაპირო, დიღმის ხიდთან); ტელ: +99532 2540990
ქუთაისი წერეთლის 163, ტელ: 0431 235025; ბათუმი ბაგრატიონის 109; ტელ: 0422 220348
WWW.PAPILLON.GE
saaxalwlo
fasdakleba
25-70%
saavtoro sveti
borjomSi erTi patara kafea, saxeli
ar maxsovs, Tumca arc aqvs
mniSvneloba, „yvelaze evropuli
qarTuli kafe“ Sevarqvi. iseTi kopwia
da lamazia, iseTi gemovnebiani,
Tavi praRis an strasburgis romelime
kafeSi ggonia, Tan fanjridan
daTovlili naZvebi, mdinare da
xidis lamazi moajiri Cans, dauwereli
kanonia _ yvela qalaqs unda
hqondes mdinare da yvelaze evropuli
kafe.
am kafeSi ugemrielesi Jolos tarti
da limonis namcxvari iyideba,
sxva namcxvrebic aqvT, magram es ori
gansakuTrebulia, cocxali Jolo
Sua zamTarSi zafxuls gaxsenebs,
xolo vaSliani limonis fxvieri namcxvari
zamTris metaforaa, yvelaze
kargi periodi am namcxvris saWmelad
swored dekembris boloa.
yavac gemrieli aqvT, ara iseTi,
rogorsac sxva kafeebSi SemogTavazeben
_ movaleobis moxdis mizniT
momzadebuli, aramed qafqafa da
surnelovani.
ramdenime dRis win kidev erTxel
viyavi borjomSi _ am patara da mSvid
qalaqSi, sadac didi siamovnebiT
vicxovrebdi, baRs movuvlidi
da velosipediT viseirnebdi.
hoda, vijeqi am Cems sayvarel kafeSi
da vfiqrobdi _ rogori damokidebuleba
aqvT saqmisadmi am
kafes mesveurebs, Tuki ar afuWeben
xarisxs, miuxedavad imisa, rom
konkurentebisa ar eSiniaT, radga-
28 cxeli Sokoladi
muclis satkivari
diana anfimiadi
nac am qalaqSi sul TiTo-orola
kafea. saWmlis mzadeba da sxvis-
Tvis SeTavazeba maSin iZens mistikur
da jadoqrul Zalas, roca amas
movaleobis an fulis gamo ki ar
akeTeb _ aramed ise, siyvaruliT.
„muclis satkivari“
muclis tkivils ar
niSnavs, gacilebiT
zogadi da farTo
cnebaa; dardebic
Sedis am satkivarSi
da gulis tkivilebic,
sulieri SimSilic
da siyvarulis
naklebobac...
borjomSi nataliasTan erTad
viyavi, Cems usayvarles megobar-
Tan. masac, iseve rogorc me, erTi
gansakuTrebuli ocneba aqvs _ pawuka
restorani, sadac yvela, visac
Sia, gemrielad SeWams. isic, CemsaviT,
sityvebisa da gemoebis gogoa.
visxediT Cvens sayvarel kafe-
Si, Sua zamTarSi cocxali Jolos
tarts mivirTmevdiT da aTas rameze
vlaparakobdiT. Sobasa da axal
welzec, ra Tqma unda.
natalia, guruli saSobao Rvezelis
ambavs miyveboda, bavSvobis
surneliT Sezavebul mistikaze:
Turme, guriaSi, Sobis wina Rames
zelen coms, amzadeben yvels, xar-
Saven da naxevrad Wrian kvercxebs.
mere naxevarmTvaris formis, saxelobiT
Rvezelebs amzadeben _ ojaxis
yvela wevrisTvis cal-calke.
diliT, ojaxis diasaxlisi _ deda
an bebo _ iRebs am saxelobiT Rvezels,
samjer Semoavlebs gars am
Rvezelis mflobel adamians da
ityvis:
„am adamianis (saxeli da gvari)
muclis satkivari
aRma qars
daRma wyals...“
mere ukve SeiZleba Rvezelis dagemovneba,
ase iwyeba saSobao trapezi.
„muclis satkivari“ muclis tkivils
ar niSnavs, gacilebiT zogadi
da farTo cnebaa, albaT, ufro SimSilis,
mxolod, Seni _ ara, sxvebis,
Seni garSemomyofebis; dardebic
Sedis am satkivarSi da gulis
tkivilebic, sulieri SimSilic da
siyvarulis naklebobac...
hoda, axla, am winasaSobaod, Zalian
minda natalias moxuci makvaneTeli
bebosaviT, Sobis kamkama da
Tovlian diliT, gars SemogavloT
cxel-cxeli da surnelovani guruli
saSobao Rvezelebi da Tqveni
„muclis satkivaric“ wyalsa da
qars gadavabaro.
saaxalwlo
fasdakleba
30 cxeli Sokoladi
sofo gorgaZe
bileTi
Salauris
mimarTulebiT
avtori Tamar alaviZe
foto: mariam siWinava
reportaJi
xuTi wlis win, 2008 wlis zafxulSi, bargi Caalaga da
ojaxTan erTad, Tbilisidan SalaurSi gadabargda. es
is dro iyo, rodesac Tbilisidan sxvac bevri garboda
_ angariSmiucemlad, moumzadeblad, naCqarevad. Tumca,
maT verc gaamtyunebdi, moulodnelad Tavsdatexili
omisgan SeSinebuli xalxi iyo. sofo gorgaZesTvis ki
omi mizezi ar yofila. zustad im dReebSi kaxeTSi man
levan caguriaze daiwera jvari da manqana SalaurSi,
soflis bolos mdgari orsarTuliani saxlis win gaaCera.
im dRidan iqauroba sofos da levanis kuTvnilebad
iqca.
es 41 wlis sofo gorgaZis mesame qorwinebaa. Tumca,
masTan warsulze, ukanmotovebul cxovrebaze sasaubrod
ar Cavsulvar. ufro metad mainteresebs, rogoria
yoveldRiuroba provinciaSi qalisTvis, romelic
xatavda, Jurnalistobda, romelsac `mTeli qalaqi~ icnobs,
TbilisSi uamravi megobari hyavs da sul raRac
xuTi wlis win, TviTonac am urbanuli oromtrialiT
sunTqavda da imuxteboda.
…
Tbilisidan Salauramde manqaniT, saukeTeso SemTxvevaSi,
saaTnaxevris savalia. Tu ar gagimarTlaT da gomboris
gadasaxvevi daketili dagxvdaT, maSin mgzavroba
kidev erTi saaTiT gagewelebaT. Tumca, am `gamrudebul~
gzas Tavisi dadebiTi mxare aqvs: ase ufro na-
Tlad SeigrZnob, rogor icvleba cxovrebis tempi qalaqidan
soflisken mimaval gzaze. midixar da grZnob
cxeli Sokoladi 31
eportaJi
_ rac ufro Sordebi qalaqs, miT ufro Raribdeba industriuli
infrastruqtura: naklebad amCnev yidva-
-gayidvis gacxovelebul dinamikas, sul ufro naklebia
minimarketebi, kafeebi, maRaziebi. am `gardamaval zonaSi~
yuradRebas Zveli, Camongreuli da gamoSignuli
Senoba-nagebobebi ipyrobs, romelTa didi nawilic,
`yofili raRacis~ saxelwodebas atarebs.
Salaurisken viwro, dangreuli gza Telavis SesasvlelTan
xelmarcxniv uxvevs. adre aqaurobas Salvauri
erqva, magram droTa ganmavlobaSi, rogorc xdeba
xolme, rac ezedmetaT, amoagdes da darCa Salauri.
2000-mde mosaxle Tu mcired iTvleba, maSin SegviZlia
vTqvaT, rom Salauri patara sofelia _ yvela yvelas
icnobs. amitomac, gansakuTrebuli
gamoZieba ar damWirda saimisod,
rom soflis bolos, `oqruaSvilebis
ubanSi~ mdebare saxlisTvis mimegno.
sofos miTiTebebis mixedviT,
vici, rom maT Semdeg mxolod ori
mosaxlea da mere sofeli mTavrdeba,
ezos win ki Savi jipi unda idgas.
aRmarTs rom vuaxlovdebi, gzaze
xelis dasaqnevad gamosul sofos
vamCnev. Tumca, sityva `SemCneva~
albaT yvelaze naklebad Seefereba
sofos aRnagobas, romelic Cemi warmodgeniT
maria Sarapovas simaRle
unda iyos (Sarapova ki ar minaxavs,
magram mainc). misalmebisa da xelis
CamorTmevis Semdeg, bargs viRebT
manqanidan da ezoSi SevdivarT.
gzad, sofo mafrTxilebs, rom SeZlebisdagvarad
Sors daviWiro Tavi
iqve wamowolili mecxvaris ZaRlisgan,
romelic Cveni miaxloebisas
umal wamoimarTa. ramdenime nabijic
da ukve saxlSi varT.
ver daviCemeb, saxli iseTi aRmoCnda,
rogoric warmomedgina-meTqi,
ufro _ piriqiT, iseTi interieri damxvda, rogorsac
visurvebdi da rogoric idealur SemTxvevaSi, qalaqgareT
cxovrebisas SeiZleba Seqmnas adamianma.
orsarTuliani saxlis pirveli sarTulis udidesi nawili
did, gaSlil sivrces ukavia, sadac harmoniulad
aris Tavmoyrili misaRebi, sasadilo da samzareulo.
kedlebi ermakovis da henri kartie-bresonis fotoebis
aslebiT, elisabedis da mariamis freskis detalis
fotoTi, Tavad sofos da mamamisis naxatebiT da Tanamedrove
Tu Zveli fotografiis araerTi saintereso
nimuSiT aris morTuli. yvela kuTxeSi sxvadasxva
drois, formis, sididis Tu ganwyobis nivTia mimofantuli.
zogierTi maTgani, TiTqos, daudevrad devs romelime
kuTxeSi, magram maleve vxvdebi, rom am saxlSi
32 cxeli Sokoladi
sofosTvis,
gonebaSi isedac
yvelaferi
dalagebulia,
oTaxebSi nivTebis
ganawileba ki, misi
Sinagani ganwyobis
gamoxatulebaa _
is arafers gaurbis
Zveli wlebidan,
am warsulidan
wamoRebuli
nivTebiTa da
im droidan
gamoyolili
megobrebiT
agrZelebs
cxovrebas.
yvelafers Tavisi adgili da datvirTva aqvs da yvela
wvrilmani Tavis wil mogonebas inaxavs, erT mTlianobas
qmnis da erTi ojaxis istorias hyveba.
am detalebis TvalierebaSi garTuli, vxvdebi, rom
qalaqidan soflad gadasaxlebis Semdeg, tempis saswaulebrivad
Senelebis pirveli jildo swored esaa _
SegiZlia, dRis mTavar saqmianobad aqcio interieris
morTva, SegiZlia, mTeli dila miuZRvna, magaliTad,
fotoebis CarCoSi Casmas; qorfa, yviTeli gogrebisTvis
Sesaferisi adgilis miCenas; sasadilo magidis gamo-
Corknas; SuSis natexebisgan Zveleburi, xis `apteCkis~,
anda, rkinis, naxvretebiani WaRis gakeTebas, romelsac
mere, lamfad aqcev… anawileb am Zvel da axal pirad
nivTebs, axlandeli da wina cxo-
vrebidan Seni xeliT aSenebul axal
saxlSi da amiT, TiTqos, Tavis gansazRvrul
adgilsac uCen warsuls.
sofosTvis, gonebaSi isedac yvelaferi
dalagebulia, oTaxebSi am
nivTebis ganawileba ki, ubralod,
misi Sinagani ganwyobis gamoxatulebaa
_ is arafers gaurbis Zveli wlebidan,
am warsulidan wamoRebuli
nivTebiTa da im droidan gamoyolili
megobrebiT agrZelebs cxovrebas
da ambobs: `mosayoli TiTqmis
araferia. Zalian martivad moxda
yvelaferi. CamovediT da gavagrZeleT
cxovreba, yovelgvari Seguebis
gareSe. Tumca ki, Tavidan, yvela
skeptikurad afasebda Cvens nabijs,
gansakuTrebiT, adgilobrivebi,
Telavelebi. ideaSi, albaT, marTla
rTuli warmosadgenia. es xom evropa
an amerika araa, sadac dedaqalaqidan
sxva didi qalaqis maxloblad
gadasaxleba aravis gaukvirdeba.
aq ki, Cveni saqcieli, sxvebisTvis,
ufro raRacisgan gaqcevas hgavda,
magram gaqceva ar iyo. mas Semdeg, rac CamovediT, ar
gavCerebulvarT. am wlebis ganmavlobaSi, arcerTxel
ar gvqonia gancda, rom ai, yvelaferi movawyveT, davsxediT
da davisveneT. ar vCerdebiT, egreve raRac
axals vigonebT~.
…
marTkuTxa formis xis mogrZo magidaze, kulinariuli
wignebi da yvelis warmoebaze specializebuli
gamocemebi awyvia. yveli sofos da leos bolo didi
gatacebaa. amxela meurneobis awyobaze Tavidan ar fiqrobdnen,
magram cxeni aCuqes, mere Zroxa _ erTi, meore
da axla maT ezoSi, xis grZeli, cal-calke ganyofilebebad
danawevrebuli sadgomia, sadac eqvsi Zroxa,
werili pasaiadan
34 cxeli Sokoladi
eportaJi
TxuTmetamde Rori da goWi, qaTmebi, batebi da ixvebi
cxovroben. ezos SuagulSi patara venaxia, marcxniv _
Ria sadgomi ZroxebisTvis, imave mxares ki, ramdenime
xnis win, damatebiTi nageboba Cadges, sadac yvelis patara
sawarmoa ganTavsebuli.
es ojaxuri biznesi ukve oficialuri brendia. `marleta~,
ase hqvia aq amoyvanil yvels _ sofos da levanis
pirveli Zroxis pativsacemad. cota xnis win yvelis
amosayvani axali, Tanamedrove danadgari iyides, magram
jer ar iyeneben, radgan didi raodenobiT rZe sWirdebaT,
amitom yvels isev Zveli danadgarebiT akeTeben.
evropuli teqnologiiT damzadebuli `marletas~
feta, mocarela da Sveicariuli, axla `Sato mereSi~
iyideba.
am ojaxur meurneobaSi wamyvani figura levania.
yvelaze mets cxovelebis gamokvebaze, acraze, Zroxebis
da Rorebis mSobiarobaze is zrunavs. ra Tqma
unda, sofo yvelaferSi erTveba, magram is saxlSic
bevrs saqmianobs, grZel, naqsov jemprsa da did „batinkebSi~
gamowyobili levani ki _ xan venaxSia, xan
yvelis sawarmoSi, xan Zroxebis sadgomSi. axlac, ori
wuTiT Semoirbina, yavis dasalevad da gvamcnobs,
kidev raRacam SeWama erTi qaTamio. sofo pasuxobs,
davklaTo, ase xom SegviWamen yvela qaTamso. leo Cafiqrebuli
midis, Zroxebis saWmeli da celofnis parkebi
unda iyidos _ erT kviraSi Rorma goWebi unda
dayaros da egec mosafiqrebeli gvaqvso, karavi unda
movitanoTo…
arqiteqtorma levan caguriam SarSan TelavSi yvelis
mwarmoeblis specialobiT profesiuli gadamzadebis
kursi gaiara da axla specialuri sertifikati aqvs. saqmes
SesamCnevad didi seriozulobiT ekideba. yvelis
dasaZvelebeli sakuWnao-nagebobidan mocarela da Sveicariuli
yveli amoaqvs, frTxilad Wris da miyveba, Tu
rogori cocxali da CamTrevi saqmianobaa yvelis warmoeba.
saubarSi sofo erTveba: `Zalian mikvirs, rom saqar-
TveloSi sul oTxi tipis yvelia gavrcelebuli: guda,
sulguni, imeruli, qarxnuli; maSin, roca msoflioSi
aTasobiT saxeobis yvelia. Tanac, Rvinos rogor uxdeba
yveli! Zalian ucnauria. qarTuli yveli malfuWebadia,
evropuli teqnologiiT damzadebuli yveli ki didxans
inaxeba. ucnauri qveyanaa: zRva gvaqvs, tba _ da Tevzis
kerZebis damzadebis mravalferovani kultura ar gvaqvs.
risi ganviTarebac iyo SesaZlebeli bunebrivad,
araferi ganviTarda. ici, rom bevrma kaxelma qvevrebi
Caabetona? marnebi gaauqmes da zemodan garaJi daadges.
cota gaugebari gziT wavida Cveni ganviTareba. Cems das
dRemde Semonaxuli aqvs quTaiseli diasaxlisebis receptebis
wigni. iciT, rogori receptebia da ra sakvebs
umzadebdnen quTaiseli diasaxlisebi ojaxis wevrebs?
_ zRvis lobsterebi, sokosgan damzadebuli kerZebis
mravalferovneba, saocari rameebia! Canasaxi iyo, magram
axla aRar aris~.
cxeli Sokoladi 35
eportaJi
…
`leo, Temo movida~, _ gasZaxis sofo. ramdenime wamSi
levani gamodis, samzareulos gasasvlel karTan, sakididan
Tbil qurTuks iRebs, nacrisfer uTiTo xelTaTmanebs
icvams da ezoSi gadis. Temo Salaureli glexia
da sofos da levans cxovelebis movlaSi exmareba. wina
dRes veterinars „monas“ Cliqebi daumuSavebia, savaraudod,
infeqcia unda hqondes SeWrili, hoda, amitomac
axla, Temos motanili trosebis meSveobiT, mona
maRla unda aswion da wamlebi gaukeTon.
amasobaSi, sofo sadilis samzadisSia. levanma xorci
daamuSava da datova, sadilamde xeli ar axloTo.
am saxlSi naturaluri sakvebi prioritetia. salaTis
foTlebisgan da ferad-feradi bulgaruli wiwakebisgan
sofo salaTs amzadebs. ezoSi, rqawiTelis patara
venaxis garda, bostanic aqvT, sadac
erTxans `Ceris~ jiSis pomidvrebi mohyavdaT:
`iseTi aJiotaJi gamoiwvia
am patara pomidvrebma Cvens stumrebSi,
yvela am pomidorze laparakobda,
magram mere, mainc SeveSvi. meore
wels gadavwyvite, mwvanili momeyvana.
leom Tesli patara paketiT moitana,
me mecotava da blomad movayare. or
kviraSi mTeli ezo mwvanilebiT iyo
dafaruli. amitom, mwvanilebzec uari
vTqvi _ ar mexerxeba. bostani ar aris
Cemi saqme, mecxoveleoba _ ki, batono!~
sofo salaTs yvels ayris, kargad
urevs da mzadaa. vamCnev, xelebi
advilad uskdeba, xSir-xSirad isvams
krems, magram makiaJs TiTqmis ar xmarobs.
meubneba: roca damWirdeba, Tma
unda gadaviwio, saxeze wyali Sevisxao.
es martivi fraza CemTvis kidev erTi
dasturia, rom soflad cxovrebis simkacreebic
ki sofosTvis harmonias
qmnis (rac unda komfortulad moiwyo garemo, roca
fizikurad bevrs Sromob, cxovreba, qalaquri gagebiT,
mainc mkacri gamodis).
`yvelas Tavisi masStabi aqvs, viRac raRac grandiozuls
akeTebs, CvenTvis ki patara ramec mniSvnelovania.
me am martivi qmedebebiT viReb siamovnebas. yvelaferi,
raSic energias vdeb da ar mbezrdeba, bednierebaa. Tan
mgonia, rom Cemi saqcieliT, Cemi arCevaniT, Cemi axlandeli
cxovrebis wesiT, gogoebsac magaliTs vaZlev.
mgonia, rom maT raRac gansxvavebulis magaliTi aqvT.
veubnebi, rom yvelafers aqvs alternativa. mTavaria,
Seni survili. esec kargi marcvalia maT cnobierebaSi~.
…
saxlis meore sarTulze pirveli saZinebeli ankasia,
sofos ufrosi Svilis _ pirveli qorwinebidan. Tumca,
36 cxeli Sokoladi
21 wlis anka TabukaSvili bostonSi, uelzlis kolejSi
politikur mecnierebas swavlobs da dedasTan Salaur-
Si weliwadSi erTi-orjer Cadis. samagierod, sofosTan
da levanTan cxovroben tyupebi, liza da mariami. maT
ori oTaxi funqcionalurad aqvT ganawilebuli: erTi
saZinebelia, meoreSi ki `Sromoben~. dRis did nawils am
oTaxSi atareben: axlac kompiuterTan micucqulan da
Chicago-s scenars amzadeben. zafxulobiT aseTi tradicia
hqoniaT, roca deidaSvilebi zafxulis ardadegebze
amerikidan Camodian, yvelani erTad speqtakls
dgamen. SarSan `oliveri~ daudgamT, wels amerikuli
kinomiuziklis Chicago-s jeria.
gogonebis saZinebelSi, muyaos did firfitebze fotostendebia
gakeTebuli. `dedaCemi yvela SviliSvils
ukeTebs, _ mixsnis sofo, _ es ankas stendia, es tyupebis~.
Tvali ankas galereaSi moTavsebul
`yvelas Tavisi
masStabi aqvs,
viRac raRac
grandiozuls
akeTebs, CvenTvis
ki patara ramec
mniSvnelovania.
me am martivi
qmedebebiT viReb
siamovnebas.
yvelaferi, raSic
energias vdeb da
ar mbezrdeba,
bednierebaa~.
erT-erT, Saf-TeTr fotosken gamirbis,
romelzec ankas didi bebia,
axalgazrda medea jafariZea
gamosaxuli. sawer magidaze, sofo,
mariamis Tojinebs maTvalierebinebs:
`es dRes mowyenilia~, _ ambobs
sofo da muqi lurji da nacrisferi
plastelinebisgan gakeTebul
gogona-Tojinas mawvdis, romelsac
TiTebis nacvlad mokle mavTulebi
aqvs ostaturad Camagrebuli,
_ mariami stop-mouSenebs akeTebs
(calkeuli kadrebisgan awyobili
animacia), ici, ra magaria! gaCveneb
mere, ramdenime video aqvs gakeTebuli~.
zeda sarTulidan, tyupebis sicili
ismis. yurs vugdeb da vxvdebi,
rom erTmaneTisTvis saukeTeso
gamrTobebi arian da TamaSic mxolod
erTad warmoudgeniaT. `vi-
Tom rTulia tyupebis gazrda, magram araa ase, _ meubneba
sofo, _ Zalian magaria, rom erTmaneTi hyavT da
erTmaneTis gareSe ar SeuZliaT. Zalian mixaria isic,
rom giJdebian aqaurobaze. erTi periodi, roca dadga
sakiTxi, rom skolis bolo wlebi TbilisSi gadavsuliyaviT,
uari Tqves. aq idealuri garemoa imisTvis, rom
rac ainteresebT da uyvarT, mTeli dro daaxarjon. ai,
mariami multfilmebs akeTebs, lizas kulinaria ainteresebs,
arasdros dagzardeba, rame gamogicxos. imasac
vamCnev, rom CvenTan stumrad Camosuli Tbiliseli bavSvebi,
gacilebiT aRgznebulebi da emociurebi arian.
Cven ki aq simSvide gvaqvs, romelsac ukve miveCvieT da
veRar vatyobT. bunebas Tavisi msvleloba aqvs da ra-
Rac etapebs ver gadaaxtebi. bavSvi unda iyos bavSvi, Tu
ginda, rom fsiqika hqondes mSvidi da jansaRi~.
amasobaSi, meore kerZic gamzadda: pomidvris naWre-
eportaJi
bi, romlebzec mocarelas Txeli porciebia dadebuli,
zemodan baziliki aqvs moyrili da balzamikos kremi da
zeiTunis zeTi mosxmuli. sofo gogonebs sadilad eZaxis.
ramdenime wuTSi, liza RiRiniT Camorbis kibeebze,
cota xanSi mariamic mohyveba. sofo ambobs, rom aq cxovrebas
erTi didi plusi aqvs, rac yovelTvis moswonda
da ar gamodis TbilisSi: aq ufro kargad SegiZlia, ojaxi
namdvil, idiliur ojaxs daamsgavso _ erTad isauzmo,
isadilo da ivaxSmo: `Zalian kargi tradiciaa, ara?!
maxsovs, bavSvobaSi, ZiriTadad vaxSamze vikribebodiT
xolme. samzareuloSi didi fanjara gvqonda, mama samsaxuridan
rom brundeboda, am fanjaraSi iyureboda, vin
rogor iyo, Cven kidev iqiT vafasebdiT, rogor xasiaTze
movidoda. mere ukve, roca wamovizardeT, es vaxSmis
tradiciac davkargeT~.
axla ki, sofos da levanis saxlSi yvela bednierad
Tanacxovrobs _ adamianebTan erTad, xuTi ZaRli da
sami kata. Zneli warmosadgenia, albaT, magram arc isini
erCian erTmaneTs: `am teritoriaze, yvelaferi, rac
miCneulia ????? SeuZleblad, SesaZlebeli xdeba. absoluturi
kohabitaciaa, ase vTqvaT. erCian mxolod garedan
mosul cxovelebs, SigniT idiliaa~, _ ambobs sofo.
levans da sofos sakuTar dakvirvebas vuziareb: aq,
soflad, TiTqos, dro ufro dinjad gadis qalaqisgan
gansxvavebiT da sxvadasxva saqmisTvis da sakuTari TavisTvisac
gacilebiT meti dro grCeba. saubarSi levani
erTveba da ambobs, rom qalaqgareT tempis aCqareba
SeuZlebelic kia: `aq, rac unda naadrevad mivarde Zroxas,
adre ver mowveli, iseve, rogorc mcenare ver amova
droze adre. TbilisSi kidev SegiZlia, Svid adgilas
miirbino da saqmeebi moistumro~.
`magitomac arian miwaTmoqmedebi aseTi mSvidebi da
auRelveblebi, _ sofo gverTveba saubarSi.
`kaxeTs alternativa ar hqonia? ratom maincdamainc
Salauri?~ _ vekiTxebi.
`alternativa kaxeTs namdvilad ar hqonia. mowonebiT
samegreloc da guriac Zalian momwons, magram ase
ar damdgara sakiTxi. kaxelebi Zalian kargi xalxia,
aura aris aq gansakuTrebuli, kultura aqvT gamor-
Ceuli _ vazi mohyavT. provincias qalaqTan SedarebiT
kidev erTi plusi aqvs _ simartive, garkveuli gagebiT.
Torem xalxi, principSi, yvelgan erTia. Tumca, Telavi
provinciuli qalaqi ar aris. Telavelebs siamaye
aqvT, kargi gagebiT _ Telavi xom erT-erTi sataxto
qalaqi iyo. meorec, TviTon qmnian raRacas, TavianTi
unikaluri dovlaTi aqvT da ar arian sxvebze damokidebulebi,
Zalian mSromeli xalxia. dinjebi da auRelveblebi.
mec minda, gavxde Telaveli da ver movaxerxe
_ mowmoba unda gamovcvalo. gaxedav aqaur xedebs da
mixvdebi, rom evropaa, ra! _ gare kaxeTi Zalian hgavs
toskanas. toskanaSi rom moxvdebi, sanam kaci xmas ar
amoiRebs, ver mixvdebi, italielia Tu kaxeli. dasavleT
saqarTveloSi, albaT, ufro gamiWirdeboda cxo-
38 cxeli Sokoladi
vreba. mgonia, rom eseni ufro alalebi arian, kargi
gagebiT, sworxazovanebi~.
…
sofo ambobs, rom TviTon ufro karCaketili adamiania,
levans ki SalaurSi da TelavSi yvela icnobs.
zamTris susxiani da mokle dReebi rom iwyeba, yvela
Tavis kar-midamoSi iketeba Zalauneburad da erTmaneTs
gazafxulamde `emSvidobebian~. Tumca, zafxulia
Tu zamTari, sofos da levanis saxlSi dila ganTiadze
iwyeba. `samagierod, RamiT, 12-ze ukve Rrma ZilSi
varT~, _ meubneba sofo.
dRis ganmavlobaSi, saqmeebs Soris, ramdenjerme jdeba
kompiuterTan. feisbuqze daregistrirebulia, sul
CarTuli aqvs da miaCnia, rom movlenebze Soridan dasakvirveblad
idealuri saSualebaa.
`dabrunebas ar fiqrobT?~
`dabrunebas?! me TbilisSi araferi maqvs. aq var da
arc mimaCnia, rom rames mowyvetili var. gulaxdilad
rom giTxraT, sunTqva miWirs iq. etyoba mainc didi
sxvaobaa sufTa haeris kuTxiT, bevri xmauri, gamonabolqvi
_ Zalian mRlis. miveCvie simSvides~.
`TbilisSi rame Tu genatrebaT?~
`ori-sami dRiT rom mivdivar, ras vinazRaureb?! Za-
reportaJi
lian miyvars `daining auT~ _ aucileblad gavdivar
sadme, sasadilod, megobrebTan erTad. axloblebis
monaxuleba ar mWirdeba imitom, rom isedac aqeT Camodis
yvela. miyvars Teatri, kino, magram TbilisSi romc
viyo, yoveldRe magisTvis xom veravin iclis?! Tumca,
arc egaa problema, dabadebis dRezec ki wavsulvarT
TbilisSi aqedan. or kviraSi erTxel, SabaT-kviras
isedac CavdivarT _ tyupebi Cagvyavs bebia-babuebTan.
roca iq var, aqauri yvelaferi menatreba, erTi dRec
sakmarisia, rom momenatros… aq gadmosaxleba Zalian
jansaRi gadawyvetileba iyo, radgan adamianma unda
icxovros ise, rogorc unda da sadac unda~.
cxeli Sokoladi 39
interviu
mohsen maxmalbafi
`dae, amoSaleT
Cemi saxeli Cemi qveynidan,
Tu is amiT gaTavisufldeba~
avtori Teo xatiaSvili
foto zinka barnovi
40 cxeli Sokoladi
interviu
cxeli Sokoladi 41
interviu
`iranul kinos iranul poeziaSi aqvs
fesvebi, amitom aris is poeturi. au-
ditoria iranSi ZiriTadad bavSvebi
arian, amitom advilad gasagebi filmebi
unda gadaviRoT. mokled SemiZlia
giTxraT _ poeturoba, ubraloeba da
adamianis gansakuTrebuli moraluroba
aris iranuli kinos specifikuri
niSani~, _ ambobs kinoreJisori
mohsen maxmalbafi, romelic Tbilisis
wlevandel saerTaSoriso Jiuris
Tavmjdomareobda. Tavad maxmalbafis
filmebic ase SeiZleba davaxasiaToT _
zogjer banalurobamde misuli simartive
da sisadave, romelic amave dros
poeturi saxeebiT aris datvirTuli
da saocari humanurobiT gamoirCeva.
ucnauria, magram maxmalbafi daaxloebiT
20 wlis iqneboda, filmebis
yureba roca daiwyo. is, rogorc
morwmune adamiani, kategoriulad
gmobda kinos da dedasac uSlida kinoTeatrSi
siaruls. principSi, maxmalbafs
garTobisTvis arc ecala,
umamod gazrdils adreuli asakidan
mouwia fizikuri Sromis dawyeba.
_ patara viyavi, rodesac deda da
mama ganqorwindnen, amitom me bebia
mzrdida. is Zalian religiuri adamiani
iyo, romelic miyveboda, rom
Tu wavidodi kinoSi, sikvdilis mere
RmerTi jojoxeTSi gamagzavnida. bebiis
gavleniT, bavSvobaSi saerTod
ar vyofilvar kinoSi. 15 wlis asakSi
Sahis winaaRmdeg mebrZoli partizani
gavxdi, ori weli vibrZodi da 17 wlis
viyavi, rom damapatimres. 22 wlamde
cixeSi vijeqi, ase rom, imis dro ar
mqonda, skolaSi mevlo. magram cixeSi
mivxvdi, rom kinos SeuZlia sazogadoebis
Sesacvlelad mniSvnelovani roli
Seasrulos. aman garkveulwilad xeli
Semiwyo, rom `sufTa xedva~ mqonoda _
raki kinos gadaRebamde Zalian cota
filmi mqonda nanaxi, rasac viRebdi, es
Cemi iyo.
aTasobiT Raribi da religiuri iranelis
msgavsad, maxmalbafi reza-Sahis
sastiki mowinaaRmdge gaxda.
_ Sahi namdvili diqtatori iyo. 17
wlis viyavi, roca cixeSi araadamianurad
mawames. SemiZlia gaCvenoT am wamebis
nakvalevi.
42 cxeli Sokoladi
uecrad is windianad ixdis fexsacmels
da SiSvel fexs magidaze Semodebs.
am dros maxmalbafi Zalian hgavs
Tavis filmebs _ uSualos, `etiketebis
gareSes~, cota miamiturs, romelsac
kulturis Taviseburebas miawer.
vcdilob, ar gavixedo daviT gabuniasken
(romelic TargmanSi mexmareba),
rom gaoceba ar Semetyos. CemTvis
ki vfiqrob, rom esec aris niSani, ris
gamoc misi filmebisTvis bolomde
ver mogiZebnia saxeli _ es Taviseburi
primitivisturi xelovnebaa Tu sxva
kulturuli tradiciis nayofi. ama-
modernizacia
vaqcinacias hgavs, is
mciredi dozebiT
unda Seiyvano...
reaqcia Sahis
mmarTvelobaze
ar iyo reaqcia
modernizaciaze,
mTavari mizezi
Sahis
diqtatoruli
reJimi iyo.
sobaSi ki maxmalbafi energiulad agr-
Zelebs saubars:
_ amitom, diqtatoruli reJimis
gamo, mTeli eri ganewyo Sahis winaaRmdeg.
marTalia, xalxi religiuri
iyo, magram ara fundamentalistebi.
ubralod, fundamentalistebma `moipares~
revoluciis monapovari, isini
moeqcnen saTaveSi da revoluciidan
ramdenime Tvis Semdeg am ukanasknelis
mimarTuleba Secvales... dRes Cemi
megobrebis didi nawili, vinc maSin
iyo daWerili, isev cixeSia, anu samarTlianobis
TvalsazrisiT araferi
Secvlila.
ukanasknel wlebSi saqarTveloSi
sul ufro izrdeba religiur-fundamentalisturi
cnobiereba da eklesiis
gavlena. xSirad SeSfoTebiTac adare-
ben xolme 70-iani wlebis irans da saubroben
islamuri revoluciis mizezebze,
sadac seriozul faqtors Sahis
prodasavluroba, iranelebisTvis
gansxvavebuli kulturis Tavze moxveva
warmoadgenda, romlebmac modernizaciasTan
mokle droSi adaptireba ver
SeZles. ramdenad ganapirobebda mar-
Tlac es mizezi islamur revolucias?
geTanxmebiT, magram ara mTlianad.
es, SesaZloa, avRaneTis magaliTze
ufro zusti iyos, sadac gansxvavebiT
aTa-Turqisgan, romelmac TurqeTis
dasavlur yaidaze evolucia, sazogadoebis
modernizacia Zalian myarad
moaxerxa, an gansxvavebiT reza-Sahisgan,
romelmac iranSi sazogadoebis
vesternizacia nawilobriv, sanaxevrod
SeZlo, amanula-xanma avRaneTSi
es, faqtobrivad, ver ganaxorciela.
modernizacia vaqcinacias hgavs, is
mciredi dozebiT unda Seiyvano... reaqcia
Sahis mmarTvelobaze ar iyo reaqcia
modernizaciaze, mTavari mizezi
Sahis diqtatoruli reJimi iyo. iranSi
Zalian bevri gaWirvebuli cxovrobda,
saSualo klasi TiTqmis ar arsebobda,
magram iyvnen ojaxebi, romelTac uamravi
fuli hqondaT. am ukmayofilebas
pirvel rigSi mainc ekonomikuri
mizezebi ganapirobebda. meore faqtoria,
rom molebma moaxerxes ukmayofilebis
organizeba. Sahis Secdoma is
iyo, rom komunistebs ebrZoda da amasobaSi
gamoepara molas mzardi gavlena
xalxSi. 115 000 mola Zalian bevria,
swored maT moawyves revolucia. es
problema wignSi `buda sircxvilisgan
afeTqda~ maqvs aRwerili. 1
maxmalbafi dRemde gamoirCeva Tavisi
moqalaqeobrivi aqtiurobiT. is
amJamad safrangeTSi cxovrobs, irani
ahmadineJadis prezidentad arCevidan
maleve, 2005 wels datova, sadac Casvlis
ufleba ar aqvs. momdevno arCevnebis
periodSi iranis xelisufleba
maxmalbafs adanaSaulebda ahmadineJadis
realuri konkurentis, mir-
-hosein musavis kampaniis warmoebaSi
sazRvargareT. politikuri angaJirebulobis
gamo mas xSirad akritikeben
kidevac, miT umetes, iranSi, sadac
islamuri revoluciis Semdegac, ris
Sedegadac misi megobrebi da Taname-
brZolebi movidnen xelisuflebaSi,
mohsen maxmalbafi mudmiv opozicionerad
rCeba. Tumca iaraRis nacvlad
xelovnebis enas mimarTavs. `adre mzad
viyavi, iaraRi ameRo xelSi, axla kulturul
samuSaos vaniWeb upiratesobas...
samyaro kulturis gareSe junglebad
iqceva. merwmuneT, gacilebiT
advilia, SiSveli xelebiT ganaiaraRo
policieli, vidre umecrebaze gaimarjvos
kulturam~, _ ambobs is erT-erT
interviuSi.
rodis da ratom daiwyo Tqveni nawarmoebebis
akrZalva?
_ Tavidanve. revoluciis mere maleve
gamovaqveyne wigni `minis baRi~,
romelSic iranSi qalTa saSineli
mdgomareobaa aRwerili. Cemi erTi
megobari, romelTan erTadac cixeSi
vijeqi, ministri gaxda. man misayvedura,
ratom gvakritikeb, Cveni megobari
ar xar? mere gavakritike iran-erayis
omi _ asi aTasobiT iraneli mokvda
erT mxares da amdenive meore mxares.
ratom? visTvis? _ ar mesmoda.
amazec gabrazdnen. ase, erTmaneTis
miyolebiT akrZales Cemi namuSevrebi.
yoveli akrZalvis mere Cems yovel
momdevno filmSi ufro meti kritika
Cndeboda. Cemi filmis (`siyvarulis
dro~) gamo moxsnes kulturis ministri,
usayvedures, ratom darTe mohsens
amis gadaRebis uflebao (sxvaTa
Soris, es gaxldaT xaTami, romelic
Semdeg iranelebma prezidentad air-
`salam, sinema~
Cies. is rva weli marTavda da CemTvis
iyo bolo prezidenti, romlis drosac
me iranSi vcxovrobdi). usayvedures
imis miuxedavad, rom filmi
TurqeTSi gadaviRe. roca kulturis
saministrosgan Tanxmoba miviRe,
ministrma maSinve miTxra: gadaiRe,
oRond sadme sxvagan, ara iranSi. magram
sadac unda gadameRo, iranis
problemebze vlaparakobdi _ iseve
rogorc `velosipedistSi~, sadac
moqmedebis nawili pakistanSi xdeba.
erT-erTi bolo filmi, `mebaRe~, gadaviRe
israelSi. filmi aris bahaistebze,
romlebic iranelebis erT
procents warmoadgenen. maT ar Seu-
ZliaT ganaTleba miiRon universitetebSi,
xelisufleba ar aZlevs amis
saSualebas. maT iatakqveSa skolebi
aqvT imisTvis, rom iswavlon maTematika,
qimia, fizika... iranSi, sinamdvileSi
aravin icis, ra aris bahai. maTi
moZRvreba gandianuria: mSvidobismoyvare
urTierTobebi, Tavisufleba,
ara _ Zaladobas... am filmis gada-
RebiT ormag riskze mivdiodi: Tu xar
iraneli da midixar israelSi, 5 wliT
cixes mogisjian, aseTia kanoni. meore
tabua, ilaparako bahaelebze. cxadia,
`mebaRe~ akrZales, magram xelidan
xelSi malulad filmis milioni asli
gavrcelda iranSi. iranelebi gaocebuli
kiTxulobdnen _ ratom klaven
am xalxs? problema isaa, rom Cven ar
vicnobT erTmaneTs, kinos ki SeuZlia
iyos sarke, werili, skola... is mxolod
gasarTobi ar aris.
interviu
ggoniaT, rom kulturas zogadad an/
da kinos SeuZlia realurad Secvalos
samyaro?
kinom ukve Secvala bevri ram _ SexedeT
Cvens Cacmulobas, Cvens saubars,
kafeebs, restornebs... kino
adamianebisTvis fanjarasaviT aris,
is gavlenas axdens cxovrebaze, Cvens
cnobierebaze. Cven erTmaneTs kinos
saSualebiT vecnobiT _ uyurebT iranul
kinos da ambobT, aha, es iranuli
kulturaa, ra problemebi aqvT? gana-
Tlebuli arian Tu ara? da a. S. igivea
qarTvel xalxTan dakavSirebiT. kino
skolaa, martivi, magram skola _ me
ar vici qarTuli, Tqven ar iciT iranuli,
magram gvesmis kinos ena. kinoenis
saSualebiT SegviZlia erTmaneTs
vesaubroT, Cveni azrebi davanaxoT
erTmaneTs, cxadi gavxadoT isini. Cems
filmebs sarkesaviT viyeneb, maT sazogadoebis
win vdgam. me ar SemiZlia
diqtaturis mxares viyo, magram aseve
vakritikeb sazogadoebis fundamentalistur
ideebs. rodesac cixeSi vijeqi,
mqonda SesaZlebloba, Sahis reJimis
mowinaaRmdege 7000-mde politikoss
Sevxvedrodi, ramdenime wlis mere
ki vsaubrobdi imaze, rom isinic, anu
opoziciurad ganwyobili politikosebic,
diqtatorebs daemsgavsnen. ra
aris problema? e.i. poziciebis cvlilebis
miuxedavad situacia igive rCeba?
es vaCvene filmSi `salam, sinema~,
rom Zalauflebaa problema2 . ar aqvs
mniSvneloba, me vzivar Zalauflebis
saTaveSi, Tu is ori gogo, reaqcia
cxeli Sokoladi 43
`mebaRe~
interviu
erTi da igivea. ra SegviZlia gavake-
ToT? unda SevcvaloT Sexedulebebi.
diqtatura xes hgavs, romelsac fesvebi
kulturis niadagSi aqvs gadgmuli.
kinos SeuZlia Secvalos kultura,
diqtaturis fesvebi, nel-nela, magram
siRrmiseulad.
Tqven xSirad laparakobT xolme
kulturis sisastikeze. erT-erT interviuSi
werT im meqanizmze, romelSic
Zaladobrivi ierarqiuli ojaxi Zaladobriv
ierarqiul saxelmwifo sistemas
ganapirobebs: `ojaxi sjis Svilebs,
saxelmwifo sjis Tavis moqalaqeebs~.
Tqven filmebSic mudmivad Cans, ramdenad
mkacria tradiciuli kultura.
rogor fiqrobT, es Zveli kulturebis
problemaa? ramdenad ganapirobebs am
simkacres religia?
Cemi Svilis filmi `vaSli~ 3 Tu gaqvT
nanaxi? iq aris epizodi, roca mama
Tavis Svilebs didi xniT daamwyvdevs
saxlSi. es dasjis gavrcelebuli
formaa. filmma pirovneba ki ar unda
gansajos, aramed kultura. fundamentalisti
adamianebi udanaSauloebi
arian, magram sjeraT araudanaSaulo
ideebis. isini mzad arian, moklan
an Tavi moiklan raRac ideisTvis.
maT aqvT sakmarisad didi mxneoba da
ubiwoeba, rom sazogadoebisTvis Tavi
moiklan, magram Tavad ideaa SemaZrwunebeli.
zogjer vadanaSaulebT adamianebs
da gvaviwydeba, rom maTi brali
ar aris, esa Tu is Sexeduleba xSirad
tradiciidan modis _ deda, mama, tradicia
gaZlevs rCevebs. Cemi colis
filmis `dRe, roca qali gavxdi~ 4 meore
nawilSi naCvenebia velosipedisti
qalis istoria, romelsac qmari cxeniT
misdevs da uyviris, Camodi velosipedidan,
es Cveni tradicia ar ariso.
qali ar ujerebs da qmari eubneba _ me
gageyrebi. da Tqven xedavT tradicias
cxenze amxedrebuli kacebis saxiT,
romlebic misdeven velosipedists da
eubnebian, rom tradiciis Tanaxmad, is
valdebulia Camovides. aTasobiT tradiciuli
cxeni ebrZvis modernizebul
velosipeds. es unda vaCvenoT auditorias,
raTa ifiqros, ilaparakos amaze.
ra aris Zaladobis mizezi? _ es ar
44 cxeli Sokoladi
aris mxolod Cveni xelisuflebis mizezi,
es aris Cveni tradiciebis, istoriis,
Cveni siamayis, kulturis mizezi,
garkveulwilad modernizmis raRac
saxeobisac, dRevandeli civilizaciisac.
ai, SexedeT, yvelgan erTmaneTs
ejibrebian. 6 mln adamiani erTmaneTs
ejibreba, imis nacvlad, rom erTmaneTs
daexmaros. imis nacvlad, rom
dedamiwaze samoTxe Seqmnan, Cven vibrZviT
biznesSi, Cven vibrZviT kinoSi,
siyvarulSi... ratom vibrZviT, ra aris
CemTvis kiTxva
ufro sainteresoa,
vidre pasuxi.
am kiTxvaSi
Cavde Zalian
mniSvnelovani
plasti adamianis
keTilSobilebis,
moralurobis
Sesaxeb, romelic
aucilebelia
politikaSic da
xelovnebaSic,
magram xandaxan
gvaviwydeba,
davrCeT
adamianad.
bolos? ekonomika yvelgan saSiSroebas
warmoadgens, ratomaa yvela depresiasa
da stresSi? Tqven gaqvT samsaxuri,
magram sul imaze dardobT, rom ar
dakargoT. mere ra? uamrav adamians ar
aqvs samsaxuri. me kinos, rogorc sarkes,
viyeneb ara marto calkeuli adamianisTvis,
aramed sazogadoebisTvis.
zogjer mqolaven kidevac, brazdebian
Cemze. aT qveyanaSi gadaviRe filmebi
da yvelgan ukmayofiloebi iyvnen.
imitom, rom realobas vaCveneb, ufro
sworad, vcdilob, rom vaCveno.
sxvaTa Soris, rodesac pirvelad gamoCnda
neorealisturi filmebi, maT
sayvedurobdnen imas, rom italiis
`WuWyian sacvlebs gareT fendnen.~ neorealizmi
ki, albaT, is mimdinareobaa,
romelmac erT-erTi mZlavri gavlena
moaxdina Tqvenze. yovel SemTxvevaSi,
amas mudmivad aRniSnavdnen Tqveni filmis,
`velosipedistis~ Sesaxeb, romlis
saTauri pirdapir asociaciebs badebs
de sikas `velosipedebis gamtacebleb-
Tan~. me magaliTad, pirvelad rac vnaxe
Tqveni filmebidan, iyo `gabe~ (`xaliCa~)
_ iranuli folkloris poeturobisa
da sparsuli xaliCis feradovnebis nazavi,
romelmac farajanovi gamaxsena...
Tqven Tu gamoyofT vinmes, vinc gansakuTrebuli
gavlena moaxdina?
ra axdens Cemze gavlenas? pirvel
rigSi, realoba; meore _ Cemi
sizmrebi; mesame _ zogadad kino, ara
konkretulad vinme. me SemiZlia 50mde
gansxvavebuli reJisori CamovTvalo,
romelic miyvars, magram maT sul
sxvadasxva stili aqvT. magaliTad,
satiajit rei, miyvars felinis raRac
nawili... sxvadasxva filmSi sxvadasxva
stili koncefciidan gamomdinareobs.
magaliTad, `mebaReSi~, roca mSvidobian
religiaze vlaparakob, me viReb
feradovan films; roca sibinZureze
vlaparakob, maSin sxva mimarTulebiT
mivdivar.
weRan axseneT `salam, sinema~, romelic
kinos dabadebis 100 wlisTavs miu-
ZRveniT. kinoSi gadaRebaze meocnebe
gogoebs dilemis winaSe ayenebT da eubnebiT,
rom mouwevT arCevanis gakeTeba
_ an iyvnen msaxiobebi, an iyvnen adamianurebi,
humanurebi. am kiTxvas SegitrialebT
_ marTlac gamoricxavs es
ori ram erTmaneTs _ an darCe adamianad
an iyo reJisori? Tqven Zalian mkacrad
eqceviT filmSi kastingze mosul adamianebs...
CemTvis kiTxva ufro sainteresoa,
vidre pasuxi. am kiTxvaSi Cavde Zalian
mniSvnelovani plasti adamianis
keTilSobilebis, moralurobis
Sesaxeb, romelic aucilebelia politikaSic
da xelovnebaSic, magram
xandaxan gvaviwydeba, davrCeT adamianad.
politikosebs da xelovanebs
SeuZliaT, daexmaron adamianebs. po
interviu
litikosebi valdebuli arian, es ake-
Ton, xelovnebis mizanic igivea. Tumca
zogjer xelovnebaSi xedav, rom
isini pativs ar scemen adamianebs,
politikosebi ki TiTqmis yovelTvis
ase iqcevian. ra ufro mniSvnelovania?
_ Cven gvWirdeba moraluroba,
erTmaneTisadmi pativiscema da
zrunva. ai, vTqvaT, var mxatvari da
vxatav mdinares _ Zalian kargi suraTi
gamomdis, araCveulebrivi amindia,
ferebic saukeTesoa dRes... magram
uceb vxedav, rom viRac ixrCoba
mdinareSi. rasakvirvelia, me mivatoveb
xatvas da gadavxtebi wyalSi. me
ar SemiZlia vTqva _ artisti var, es
Cemi saqme ar aris. zogi iraneli xelovani
makritikebs amis gamo, magram
me vpasuxob, rom realur cxovrebaSi
vcxovrob da Cemi xelovneba CemTvis
biznesi ar aris. ramdenime wlis win
parizSi viyavi, gadasaRebad vemzadebodi.
am dros iq areuloba daiwyo,
radgan quCaSi gamosuli ukmayofilo
adamianebi xelisuflebam daxoca. me
mivatove gadaReba da CaverTe saprotesto
brZolaSi. amis gamo gadaReba
mxolod 2 wlis Semdeg SevZeli. albaT,
Tqvens kiTxvaze pasuxic esaa _
ara is, rom `me SemiZlia davrCe adamianad~,
aramed `me visurvebdi, davr-
Ceniliyavi adamianad~.
raki ukve momdevno sakonkurso
filmis Cveneba iwyeba, veRar vaswreb,
vkiTxo saojaxo kinoindustriis Sesaxeb.
mohsen maxmalbafma 1996 wels
kinostudia daaarsa, sadac misi ojaxis
wevrebi kinoganaTlebasTan erTad,
filmebsac iReben. hana maxmalbafis
TqmiT, romelic SarSan aseve Tbilisis
saerTaSoriso festivalis Jiuris wevri
iyo, mamamisma arCia, TviTon eswavlebina
SvilebisTvis, vidre skolaSi
religiuri fundamentalizmis klaseb-
1. misi ekranizacia maxmalbafis qaliSvilma hana maxmalbafma gaakeTa.
46 cxeli Sokoladi
Si daekargaT dro. amitom yvela maTganma
Zalian adreul asakSi daiwyo gadaReba,
rac bevrs garkveul skefsiss
aRuZravs da miiCneven, rom realurad
mTeli es `biznesi~ mohsen maxmalbafis
gakeTebulia. Tumca cnobilia, rom
maxmalbafi, faqtobrivad, ar Cndeba
ojaxis wevrebis gadasaReb moedanze.
Cemi azriT, am mxriv sayuradReboa,
`mebaRis~ finali; filmis, romelic
festivalze uCvenes da maxmalbafma
wardgenisas ganacxada: Sevecade xed-
vis sami aspeqti amesaxa: erTi _ Cemi,
rogorc Zveli Taobis, meore _ vaJiSvilis,
moisenis, rogorc axali Taobis
da mesame _ kinoeniso. kaSkaSa wiTeli
yvavilebiT SemosazRvrul biliks TavdajerebiT
miuyveba kameramokidebuli
moiseni, cota mogvianebiT kadrSi
Svils sirbiliT adevnebuli mohsen
maxmalbafic Cndeba.
2. mTeli filmis ganmavlobaSi, romelic kastingze misuli moyvaruli msaxiobebis msxvil xedebze igeba da maT reaqciebze dakvirvebas warmoadgens,
reJisori (Tavad maxmalbafi) sakmaod mkacrad iTxovs, icinon an itiron. xangrZlivi gamocdis mere rolze ayvanil or gogonas
maxmalbafi kamerasTan svams da eubneba, rom maT gaagrZelon kastingi. gogonebi uceb moirgeben rols _ isinic daJinebiT da mkacrad Txoven
kinoSi gadaRebis msurvelebs, rom ramdenime wamis ganmavlobaSi SeZlon atireba an sicili.
3. ufrosi qaliSvilis, samira maxmalbafis pirveli filmi.
ra axdens Cemze
gavlenas? pirvel
rigSi, realoba;
meore _ Cemi
sizmrebi; mesame
_ zogadad kino.
roca mSvidobian
religiaze
vlaparakob, me
viReb feradovan
films; roca
sibinZureze
vlaparakob, maSin
sxva
mimarTulebiT
mivdivar.
es filmi, imis miuxedavad, rom sakmaod
susti da sworxazovania, kargad
gamoxatavs maxmalbafis xelweras,
romelsac mniSvnelovnad gansazRvravs
misi meore profesia. maxmalbafi,
romelmac jer kidev cixeSi daiwyo
wera, 27 wignis avtoria. mis filmebsac
TiTqmis yovelTvis mihyveba kadrsgare
teqsti, SesaZloa imitomac, rom
maxmalbafis azriT, literaturasTan
SedarebiT, kinos limitirebuli SesaZleblobebi
aqvs. Tumca film `mebaRes~
mTeli Tavisi traqtatiT sike-
Tis, humanizmisa da araZaladobrivi
Tanacxovrebis mowodebis Sesaxeb mxolod
erTi vrceli epizodi gadawonis
_ sarkeSi areklili gamosaxuleba,
rogorc simbolo kinosi, romelic
cxovrebiseul fragmentebs ireklavs
da maxmalbafis mier morwyuli kamera,
romelic ayvavdeba. religiisa da
adamianis bunebis Sesaxeb xangrZlivi,
cota ar iyos mosawyeni da banaluri
`literaturis~ mere, uceb, kino iwyeba
da kadric cocxldeba.
maxmalbafs SeuZlia erTi kadriTac
mognusxos, Tundac cud filmSi. imitom,
rom mas marTlac aqvs `sufTa
xedva~ da udavod Tavisufali xelovania.
_ iranSi ara marto Cemi filmebi,
Cemi saxelic akrZalulia. me davwere
scenari `dasavleTis poeti~, romelic
Cemma asistentma gadaiRo. cenzorebma
Tqves, rom am films ar dauSveben
mohsenis saxelis gamo. asistentma
mkiTxa, ra vqnaTo. me vupasuxe, rom
amoeRo Cemi gvari titrebidan. amis
mere iranis liders mivwere werili,
sadac vambobdi _ me wavSale Cemi saxeli
imisTvis, rom es filmi gameTavisuflebina.
dae, amoSaleT Cemi saxeli
Cemi qveynidan, Tu is amiT gaTavisufldeba.
4. mirzie meSkenis filmi. am epizodSi velosipedist qals jer qmari (anu ojaxi, rogorc institucia) misdevs da aiZulebs, rom velosipetidan
Camovdes, Semdeg mola (anu religiuri institucia) da bolos Zmebi da ojaxis axloblebi (anu sazogadoeba da tradiciebi).
48 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 49
qeTi devdariani, 36 wlis, scenaristi
gasuli wlis yvelaze reitinguli, magram arameinstrimuli
teleserialis _ `Cemi colis daqalebis~ scenaris avtori
`Cemi colis daqalebi~ ironiuli
da realisturi teleserialia, romelic
aRwers da taqtianad akritikebs
Tanamedrove qarTul sinamdviles.
mayureblis siyvarulis
mizezi, maTi cxovrebidan aRebuli
situaciebi, damajerebeli dialogebi
da Tanmimdevruli dramaturgiuli
xazi gaxda.
nata sofromaZe, maka kukulava
50 cxeli Sokoladi
`am serialSi idealuri an steriluri
personaJebi ar arseboben, ambebi
namdvilia, an iseTi, romelic
realurad SeiZleba momxdariyo~,
_ ambobs scenaristi, romelic er-
TaderTia, vinc icis, ra moxdeba 6
seriis Semdeg.
cxeli Sokoladi 51
52 cxeli Sokoladi
Seqmnes himni sistemis winaaRmdeg, romelic adamians Tavisufal
nebas arTmevs.
cixis kadrebis gavrcelebis Semdeg,
simRera `sistema unda daingres~
quCaSi gamosuli axalgazrdebis
mTavar saTqmelad iqca.
miuxedavad politikuri inter-
nata sofromaZe, maka kukulava
pretaciebisa, musikosebis Tamami
da ucenzuro teqsti, gulwrfeli
protesti da simReris gadamdebi
muxti, bolo drois yvelaze mZlavri
anarqistuli mesiji iyo.
KUNG FU JUNKIE, LANDMARK, ME AND MY
MONKEY, sergi gvarjalaZe, SVANSIKH,
JERONIMO, KAZZY JAZZ, maqs maCaiZe,
DREAM SOIUZ, erekle deisaZe,
naja oraSvili, giorgi asaniSvili
cxeli Sokoladi 53
giorgi kekeliZe, 28 wlis, poeti
novatori direqtori parlamentis erovnul biblioTekas
axal imijs uqmnis.
giorgi cdilobs, 200-wliani istoriis
mqone biblioTeka erT-erT
yvelaze Tanamedrove, axalgazrdebisTvis
mimzidvel da cocxal
sivrced aqcios. biblioTekis arxi
youtube-ze, internet-televizia,
sakuTari gverdi facebook-ze, bib-
nata sofromaZe, maka kukulava
54 cxeli Sokoladi
lioTekaSi daculi koleqciebis
eleqtronuli katalogebi, informaciis
digitalizaciis procesi da
Tavad direqtoris mWidro kavSiri
sazogadoebasTan _ damtveril saganZurs
mkiTxvels ubrunebs.
usudan Wyonia, 34 wlis
kinoreJisori, scenaristi
misi sadebiuto filmi `gaiRimeT~
bolo drois yvelaze warmatebuli
qarTuli kinoproeqtia.
filmi, romelsac rusudan Wyonia TiTqmis
7 wlis ganmavlobaSi iRebda, wels veneciis
kinofestivalze aCvenes. axalgazrda re-
JisorTa seqciaSi `gaiRimeT~ _ inovaciis,
originalurobisa da problemebis kvlevis
kriteriumiT moxvda. amave Rirsebebis
gamo, filmi Semodgomaze antaliis saer-
TaSoriso kinofestivalze Jiuris specialuri
priziT daajildoves. saqarTvelom
`gaiRimeT~ 2013 wlis `oskaris~ ucxoenovani
filmebis nominaciaze waradgina.
nata sofromaZe, maka kukulava
cxeli Sokoladi 55
56 cxeli Sokoladi
irina jorjaZe - 27 wlis
elene xundaZe - 27 wlis
zaza burWulaZe - 39 wlis
salome jaSi - 31 wlis
Tamar amaSukeli - 36 wlis
cira elisaSvili - 40 wlis
salome sixaruliZe - 29 wlis
Tea kobaxiZe - 27 wlis
daTo gogiSvili - 24 wlis
moZraoba `gaamagre gudiaSvilis moedani~ Tavisi miznebiT,
ideiT da formiT, Tanamedrove samoqalaqo protestis simboloa.
paTetikuri da yalbi politikuri
mowodebebisgan Tavisufali, spontanuri
saxalxo Sekrebebi gudiaSvilze,
xelisuflebis winaaRmdeg
protestis axal gamocdilebad
iqca. `SevinarCunoT avTenturoba,
nata sofromaZe, maka kukulava
ara imitacias!~ _ moZraobam Tavis
mTavar mizans ver miaRwia, Tumca
am mxiarulma, daJinebulma da ironiulma
saprotesto karnavalma
TviTgamoxatvis unikaluri sivrce
Seqmna.
cxeli Sokoladi 57
laSa buRaZe, 35 wlis, mwerali, dramaturgi
piesiT `navigatori~ gaarRvia dramaturgiis
qarTuli konteqsti.
BBC-is saerTaSoriso konkursSi 10
aTasamde dramaturgi monawileobda
mTeli msofliodan. gamarjvebuli
ki, qarTveli laSa buRaZe gaxda,
CineTSi mcxovreb braziliel mweralTan
erTad. `momajadoebeli, au-
xaTuna xuciSvili
58 cxeli Sokoladi
Tenturi piesa _ avtori axerxebs
martosulobis simZime sasiamovnod
mosasmen simsubuqed gardaqmnas~,
_ ase Seafasa Jiurim laSa buRaZis
`navigatori~.
obert sturua, 74 wlis, reJisori
moaxerxa, SeenarCunebina qarTuli Teatris
`Seucvleli~ reJisoris statusi.
sakuTari ZlevamosilebiT moxibluli
robert sturuas rusTavelis
Teatridan xmauriani gaZeveba
idealurad Caewera am Teatris
miTologiaSi. aqedan, arcerTi
reJisori Tavisi nebiT ar wasula.
`roca me vbrundebi, mWirdeba, viyo
diqtatori~ _ gamocxadebuli diqtaturis
es savaldebulo Tu ar-
levan xerxeuliZe
tistuli aqti, iseve, rogorc misi
dabruneba TeatrSi, reJisoris
mier dadgmul natif, politikur
SurisZiebas hgavs. robert sturua
erTaderTia, romelmac moaxerxa
da TiTqmis 40 wlis ganmavlobaSi
rusTavelis Teatris mTavar reJisorad
darCa.
cxeli Sokoladi 59
kaxa benduqiZe, 56 wlis,
memarjvene-libertarianeli biznesmeni
qarTvel biznesmenebs Soris, sakuTari qonebidan yvelaze meti fuli
daabanda saganmanaTleblo biznesSi.
wels kaxa benduqiZem agrarul
universitetSi Seqmna kulinariis
akademia; ganagrZo mis mierve daarsebuli
`codnis fondidan~ sauniversiteto
qalaqis mSenebloba. 34
milioni dolari, romelic am fondSi
Caido, `Tavisufali universitetis~
ganviTarebas, maT Soris,
xaTuna xuciSvili
60 cxeli Sokoladi
warCinebuli studentebis swavlis
dafinansebasa da sajaro leqciebs
xmardeba. mkafio politikuri da
komerciuli miznebis fonze, oponentebis
mimarT xSirad cinikuri
damokidebulebis xarjze, kaxa benduqiZe
cdilobs, waaxalisos kritikuli
da analitikuri azrovneba.
cxeli Sokoladi 61
paata Samugia 29 wlis,
aleqs CiRvinaZe 26 wlis, poetebi
Seqmnes demo.ge _ alternatiuli literaturisa da vizualuri
xelovnebis qarTuli virtualuri sivrce.
demo.ge axalgazrda poetebis, artistebis
da mwerlebis enTuziazmis
xarjze arsebobs. gasul wels
Tanamedrove qarTvel mweralTa
es portali, Tavisi Tamami, skandaluri
teqstebiTa da TargmanebiT,
nata sofromaZe, maka kukulava
62 cxeli Sokoladi
vizualuri artiT, alternatiuli
xelovnebis Sesaxeb eleqtronul
gamocemebs Soris popularul da
eqsperimentebisTvis Ria sivrced
iqca.
sandro asaTiani, 40 wlis, ilustratori
ibrZvis eleqtronuli wignierebis popularizaciisTvis
saqarTveloSi.
sandro asaTiani saganmanaTleblo
aqtivistia, romelic qmnis qarTul
elqtronul wignebs da avrcelebs
codnas onlain komunikaciis sfero-
Si. eleqtronuli `vefxistyaosani~
da misi avtorobiT Seqmnili saxel-
xaTuna xuciSvili
mZRvanelo socialuri mediis Sesaxeb,
erT-erTi pirveli qarTulenovani
eleqtronuli wignebia. gasul
wels sandrom pirveli qarTuli interaqtiuli
anbani Seqmna.
cxeli Sokoladi 63
zurab SevardnaZe, 33 wlis, biologi,
mebaRe-dekoratori
zurab SevardnaZis baRi `gardenia~ unikaluria ara marto
silamaziT, aramed Tavisi koncefciiTac
Tbilisis zRvis maxloblad gaSenebuli
sanerge da oranJerea, ori
ideis _ mcenareTa jansaRi gamoyvanisa
da originaluri dekoris sin-
Tezia. `Tu sxvebi mebaReobas, ro-
xaTuna xuciSvili
64 cxeli Sokoladi
gorc bizness, ise uyureben, me ise
vuvli aqaurobas, rogorc sakuTar
ezos~, _ ambobs zurab SevardnaZe,
romelsac Tavis baRSi 180 saxeobis
mxolod vardi aqvs.
cxeli Sokoladi 65
vaska jamalaSvili, 18 wlis, hakeri
16 wlisam Seqmna virusi, romelic SeumCnevlad aRwevs kompiuterSi
da mas faruli mosmenis saSualebad aqcevs.
vaska jamalaSvilma ori ramis gamo
miiqcia yuradReba: rogorc vunderkindma
da rogorc konstituciuri
usafrTxoebis departamentis
arasrulwlovanma maRalCinosanma,
romelmac aRiara, rom mis mier Seqmnili
programis saSualebiT, saxelmwifo
opozicioner politikosebs
usmenda. skandalurma saqmem,
nata sofromaZe, maka kukulava
66 cxeli Sokoladi
romlis erT-erTi mTavari monawile
vaska jamalaSvilia, SesaZlebelia,
farda axados maRalCinosani moxeleebis
dakveTiT, moqalaqeebis
ukanono TvalTvals. vaska jamalaSvils
brali sisxlis samarTlis kodeqsis
4 muxliT aqvs wayenebuli.
giorgi loria, 26 wlis,
saqarTvelos erovnuli nakrebisa da Tbilisis
`dinamos~ mekare
espaneTis nakrebis winaaRmdeg matCSi, gulSematkivrebma _ giorgi
loria,გgiorgi loriam ki sakuTari Tavi aRmoaCina.
daviT yifianis, aleqsandre Civa-
Zis, vladimer gucaevisa da oTar
gabelias Semdeg, giorgi loria
Tbilisis `dinamos~ pirveli fexburTelia,
romelic espanuri
sportuli presis garekanze mo-
saqarTvelos fexburTis federaciis fotoarqivi
xvda. 84 wuTis ganmavlobaSi giorgi
loriam yvela burTi moigeria
da moedani mxolod travmis mi-
Rebis gamo, gamayruebeli aplodismentebis
TanxlebiT, erovnuli
gmiriviT datova.
cxeli Sokoladi 67
maia badriZe - 48 wlis
nika samuSia - 26 wlis
qeTi qanTaria - 43 wlis
daTo gabunia - 30 wlis
xaTuna cxadaZe - 39 wlis
maTi Rirebuli Targmanebi xidia, romelic msoflio
literaturis uaxles ideebs gvakavSirebs.
rom ara mTargmnelebi, qarTulenovani
mkiTxvelisTvis uamravi mwerali
Tu mimdinareoba darCeboda
ucnobi. pol osteris `misnis Rame~;
henri devid Toros `uoldeni anu
tyeSi cxovreba~; robert muzilis
`uTvisebo kaci~; antonio tabukis
`miaCnia pereiras~; umberto ekosa
da kardinal martinis mimowera
xaTuna xuciSvili
68 cxeli Sokoladi
`ra swams mas, visac ar swams~, stig
larsonis `mileniumis saga~ da Cak
palanikis `mebrZolTa klubi~, august
strindbergis `freken Juli~
_ es nawarmoebebi wels iTargmna da
qarTveli mkiTxveli msoflio literaturuli
procesebis nawilad
gvaqcia.
cxeli Sokoladi 69
iZina ivaniSvili, 55 wlis, saqarTvelos premier-ministri
radikalurad Secvala qarTuli politikuri realoba.
rodesac inkognito miliarderi biZina ivaniSvili politikaSi gamoCnda, TiTqmis warmoudgeneli iyo, rom
misi brZola aseTi warmatebiT dasruldeboda. 9-wliani mmarTvelobis Semdeg, saakaSvilis xelisuflebis
yvela mcdeloba, SeenarCunebina Zalaufleba, uSedego aRmoCnda.
gamarjvebamde ori dRiT adre, aTasobiT mxardamWeris winaSe, ivaniSvilma madloba gadauxada `erT adamians~,
romelmac `niRabi Camoxsna saqarTvelos moZalade prezidents~. am saidumlo adresatis vinaobis
ganmartebisas, man ganacxada, rom madloba sakuTar Tavs gadauxada: `Cems Tavs vgulisxmobdi… wavitrabaxe…
ver gamiges… es patara triuki winaswar mqonda mofiqrebuli~.
es sityvebi, simbolurad misi politikuri brZolisa da moulodneli gamarjvebis xasiaTs gamoxatavs.
giorgi gabunia
70 cxeli Sokoladi
cxeli Sokoladi 71
literatura
literaturuli ese
rad miyvars
doris lesingi?
irakli lomouri
saavtoro
Sooobaaa u-Seeenod
aka morCilaZe
moTxroba
LEPORELLO
laSa buRaZe
poezia
beqa yorSia
literaturuli ese
rad miyvars doris lesingi?
avtori irakli lomouri
erTi momentia mis cxovrebaSi,
romelic verafriT amixsnia da
mimiRia. arada, is nabiji rom ar
gadaedga, nobelis premias ver mii-
Rebda. mweralic ki ver gaxdeboda.
yovel SemTxvevaSi, TviTon ase
sjera. magram amaze mogvianebiT...
gamogitydebiT, doris lesingis
romans `oqros rveuls~ roca
74 cxeli Sokoladi
vTargmnidi, _ wigns, romelSic
2007 wels nobelis premia mieniWa,
_ mominda avtorisTvis werili
mimewera. anu siyvaruli amexsna.
magram mere Semrcxva. magrad. doris
lesingis. marTlac, vin var,
rom vuTxra, Zalian Zalian Zalian
Cemi xar da Zalian Zalian Zalian
magari mwerali? (Tanac, iqneb
isic amixsna, im nabijis gadadgma
rogor moaxerxe?)
aseT werilze ufro banaluri
rame SegiZliaT warmoidginoT?
hoda, ar mivwere.
oRond es werili imis Semcvleli
ar gegonoT.
sruliad sxva werilia _ imas ki
ar vecdebi, avxsna, rad miyvars
doris lesingi, aramed, ubralod,
minda, gagacnoT Cemi megobari, saxelad,
doris lesingi.
maS ase, daviwyoT Tavidan. anu
dorisis gaCenidan.
1919 wlis 22 oqtombers dabadebula
sparseTSi. mamac da dedac
ingliselebi hyavda (mwerlis qaliSvilobis
saxeli da gvaria doris
mei teilori).
mamamisi, kapitani alfred teilori,
pirvel msoflio omSi germanelebs
ebrZoda, mZimed daiWra,
fexi mohkveTes. samxedro hospitalSi,
sadac reabilitaciis
kurss gadioda, gaicno mowyalebis
da, emili makvei, romelic
colad SeirTo. omis dasrulebis
Semdeg colTan erTad iranSi gaemgzavra,
`Royal Persian Bank~-Si samuSaod.
qalaq qermanSahSi gogona
SeeZinaT.
patara dorisi eqvs wlamde
sparseTSi cxovrobda, Semdeg
ojaxi gadasaxlda samxreT rodeziaSi
(amJamad zimbabve). rodezia
inglisis kolonia iyo. mamamisma
buSis (afrikuli zeganis)
1000 akri SeiZina da fermerobas
Seudga _ simindi mohyavda. Tumca
warumateblad. droTa ganmavlobaSi
kidec gakotrda, iZulebuli
gaxda, ferma gaeyida dagrovili
valebis gasastumreblad.
doriss mZime bavSvoba hqonda _
rogorc gauTavebel koSmars, ise
ixsenebs. koSmars, romelSic zogjer
sasiamovno momentebic gamoereoda.
afrikaSi gatarebulma wlebma
mwerlis pirovnul Camoyalibebaze
arsebiTi gavlena moaxdina,
ufro zustad, misi warmosaxvisa
Tu fantaziis uSret wyarod iqca.
ai, mxolod erTi Strixi _ 13 wlis
asakidan Turme sanadirod marto
dadioda (amas TeTrkaniani biWebis
umravlesobac ki ver bedavda,
araTu gogonebi).
dorisi qalaq solsberiSi (amJamad
xarare) gogonebis kaTolikur
skolaSi dadioda, magram kursi ar
dausrulebia, 14 wlisam swavlas
Tavi daaneba. umaRlesi ganaTleba
arasodes miuRia.
pataraobidan bevrs kiTxulobda
_ Tojinebsa da saTamaSoebs
wigni ucvlida.
15 wlisa Sromas Seudga: muSaobda
meddad, satelefono sadguris operatorad,
Jurnalistad. am droidan
daiwyo politikuri da sociologiuri
literaturis kiTxva.
1937 wels gaTxovda fermerze,
frenk uizdomze. qorwineba 1943
wlamde gagrZelda. ori Svili SeeZinaT
_ joni da jeini.
1944 wels dorisi meored ga-
Txovda _ misi qmari gaxda germaneli
politemigranti, komunisti
gotfrid lesingi. erTi Svili SeeZinaT
_ piteri.
1949 wels dorisi meore qmarsac
gaeyara da piterTan erTad londonSi
gadasaxlda. joni da jeini
mamas dautova. mogvianebiT es
gadawyvetileba ase axsna: `didi
xnis ganmavlobaSi mqonda SegrZneba,
rom Zalze gabeduli raRac
(`very brave thing~) gavakeTe. inteleqtuali
qalisTvis saocrad
mosabezrebelia mudmivad patara
bavSvebTan jdoma. vgrZnobdi, rom
maT saukeTeso aRmzrdelad ar
gamovdgebi. an gavloTdebodi an
dedaCemis msgavs frustrirebul
inteleqtual qalad viqceodi~.
doris lesingi XX saukunis 50ian
wlebSi britaneTis komunisturi
partiis rigebSi iyo (memarcxeneebs
jer kidev afrikaSi
cxovrebisas dauaxlovda), aqtiurad
monawileobda birTvuli iaraRis
winaaRmdeg mimarTul mo-
ZraobaSi.
pirveli wigni, `balaxi mReris~,
1950 wels gamoaqveyna.
1962 wels daibeWda misi avtobiografiuli
romani `oqros
rveuli~, romelSic 2007 wels nobelis
premia mianiWes.
Tumca, dorisis biografia rac
unda dawvrilebiT aRgiweroT, es
misi namdvili gacnoba mainc ver
iqneba, radgan erTia mSrali faqtebi,
da sul sxva _ adamiani.
literaturuli ese
me TviTon rogor gavicani doris
lesingi?
Cemda samarcxvinod, unda va-
Riaro, rom lesingi wakiTxuli ar
mqonda, sanam gamomcemloba `palitra
L~-ma samiode wlis winaT
misi romanis Targmna ar SemomTavaza.
vuTxari, movifiqreb-meTqi
da egreve veci internets _ Cveni
drois gaWirvebis talkvess, _
avtoris biografia moviZie, wavikiTxe
(Zalian ar momewona, roca
gavige, rom xsenebuli romani feministebs
Tavis `bairaRad~ uqceviaT),
mere ki qselSi lesingis
teqstebi davZebne _ unda gamego,
rogor wers, _ umal mivageni
patara moTxrobas: `dRe, roca
mokvda stalini~. wavikiTxe da aRmoCnda,
Turme magari mweralia!
arada, TiTqos gansakuTrebuli
arc araferi xdeba im moTxroba-
Si _ aRwerilia ingliseli komunisti
qalebis emociuri dialogi,
roca igeben, rom maTi saTayvanebeli
kerpi, romelSic cot-cota
eWvi SehparviaT, miicvala. erTi
sityviT, xsenebuli mokle mo-
Txroba isea dawerili, lesingis
wakiTxva da Targmna momandoma.
meore dRes mivedi gamomcemloba-
Si, romani gamovarTvi. wignis moculobam,
odnav ki Semafiqriana _
650 gverdia! _ magram kontraqti
mTeli erTi wliT davdeT. hoda,
mec Cavujeqi...
es erTi weli, SeiZleba iTqvas,
doris lesingTan erTad gavatare,
doris lesingiT vicxovre. da
roca vambob, rom Cemia, _ anu Cemi
megobaria _ ar vaWarbeb. Tanac,
es arc metaforuli naTqvamia da
arc gazviadeba.
ase vgrZnob Sinaganad da ra
vqna?
axla amas `keTilSobili~ (anu
`svecki~) sazogadoebis enaze agixsniT:
doris lesingi Cemi fsiqoemociur-inteleqtualuri
(ar
minda vixmaro sityva `sulieri~ _
sulieri megobroba sxva rame mgonia),
anu hiperrealuri megobaria.
mokled, Cven sxva ganzomileba-
cxeli Sokoladi 75
literaturuli ese
Si vmegobrobT. paralelur samyaroSi,
sadac dorisi isev imxelaa
da isev iseTia, rogoric romanis
werisas iyo. _ wigni, rogorc
vTqviT, 1962 wels gamoaqveyna.
maSin 43 wlisa yofila, (kalkulatoriT
gamovTvale: 1962-s minus
1919).
anu Cemi megobari dorisi axlac
43 wlisaa da ara 93-is (rogoric
am Cvens ganzomilebaSia).
albaT, amitomac ar mivwere werili.
Cemi megobari, 43 wlis dorisi
iseTi sadaa, iseTi ubralo, ise-
Ti gulwrfeli, iseTi Rrma, ise-
Ti emociuri, iseTi tragikuli,
iseTi, iseTi, iseTi... rom ar vici,
rogor davaxasiaTo. radgan mSvenivrad
mesmis, rac unda vTqva,
mxolod sityvebis raxaruxi iqneba.
zogjer sityvebi verafers
gamoxataven, verafer naRdsa da
arsebiTs...
lesingi wers: `sityvebi, sityvebi.
sityvebs vaTamaSeb im imediT,
rom maTi romelime kombinacia,
SesaZloa, SemTxveviTic ki, momcems
saSualebas gamovxato is, rac
msurs... saqme isaa, rom namdvili
gamocdileba SeuZlebelia aRwero.
vfiqrob, da garkveuli gulistkiviliTac,
sami wertili,
Zvelmodur romanebSi rom vxvdebiT,
yvelaze metad gamodgeboda...~
rasac aq vwer, mxolod Cems subieqtur,
emociur damokidebulebas
gamoxatavs, me ki minda, TviT
dorisi gagacnoT, da ara Cemi warmodgena
dorisze... saamisod ki
sami werili ar kmara. mweralze,
romelic Zalian miyvars, mSvidad,
uemociod, auRelveblad wera ar
SemiZlia. minda agixsnaT, Tu ra
magari wigni dawera, _ epoqis suliskveTeba,
absurdi da tragizmi
erTianad rom gamoxata, _ arada,
Zneli saqmea (Tumca isic kargad
mesmis, rom wera imaze, Tu rogor
ver wer, ukve sircxvilia _
moZvelda!). verc teqstualur
analizs vaxerxeb, verc konteqs-
76 cxeli Sokoladi
tualurs da, miT ufro, kongenialurs
_ analizi saerTodac araa
Cemi saqme!
me vwer gancdiT (esec egshibicionizmi!),
da ara civi gonebiT.
arada, es romani namdvili
miswrebaa kritikosisa Tu ubralod
analizis moyvaruli pedanti
literatorisTvis _ iseTi epikuri,
mravaldonian-mravalSriani,
anu mravalganzomilebiania, siRrmiseuladac
da struqturuladac
(sxvaTa Soris, msoflioSi am romanze
uamravi disertacia, statia
Tu gamokvlevaa dawerili). avtoris
`alter ego~, mwerali qali ana
vulfi erTdroulad oTx dRiurs
awarmoebs sxvadasxva feris rveulebSi
imisTvis, rom gaerkves Tavis
Tavsa da samyaroSi.
ai, ras wers doris lesingi winasityvaobaSi
romanis formis Sesaxeb:
`mocemulia xerxemali, anda
CarCo, saxelwodebiT `Tavisufali
qalebi~, romelic, TavisTavad,
mcire zomis tradiciul romans
warmoadgens, daaxloebiT 60000
sityvis moculobiT, da romelic
SeiZleba calkec arsebobdes. magram
is xuT nawilad aris dayofili,
romelTa Soris Casmulia oTxi
rveulis Sesabamisi nawilebi: Savi,
wiTeli, yviTeli da lurji rveulebisa.
am rveulebSi Canawerebs
akeTebs ana vulfi, `Tavisufali
qalebis~ mTavari gmiri. anas erTi
ki ara, oTxi rveuli aqvs, radgan
acnobierebs, aucilebelia sagnebi
ramenairad ganacalkevos, imitom,
rom eSinia qaosis, amorfulobis _
eSinia Cavardnis. garegani da Sinagani
pirobebis gavleniT rveulebSi
Canawerebi wydeba; erTimeoris
miyolebiT rveulis furclis
gardigardmo sqeli Savi xazi Cndeba.
magram axla, roca maT wertili
daesva, maTi fragmentebidan
SeiZleba raRac axali iSvas _
oqros rveuli~.
ana vulfisTvis (anu doris lesingisTvis)
es yvelaferi inteleqtualuri
TamaSi ki araa, aramed
namdvili brZola sakuTari piro-
vnebis gadasarCenad, radgan sigi-
Jis zRvarzea, am sityvis pirdapiri
gagebiT...
oRond romanis rTuli forma
nu SegakrTobT, _ sulac araa
mosawyeni, _ Tavisuflad, interesiT,
sulmouTqmelad ikiTxeba.
romanSi ramdenime ZiriTadi, gamWoli
Temaa, qalis da mamakacis
urTierToba, sigiJe, politika...
anu cxovreba, calkeuli adamianisa
da mTeli samyarosi... avtori
axerxebs, umciresi da usazRvro
erTdroulad dainaxos,
erTdroulad moaqcios fokusSi
(ana vulfi amas `TamaSis TamaSs~
uwodebs), da es warmoudgenel
mxatvrul efeqts qmnis... nebismier
Temaze avtori ise wrfelad,
cocxlad, emociurad, siRrmiseulad
da Tan ise masStaburad wers,
rom erTi ki ara, ori nobelis
premiis Rirsia, Cemi WkuiT, _ es
wigni TavisTavad mwerlobis gamarTleba
mgonia.
principul sakiTxze msurs oriode
sityva vTqva _ imaze, Tu ratom
mimaCnia xsenebuli romani, sinamdvilSi,
antifeministurad im dros,
rodesac feministebma, lamisa aris,
Tavis `bibliad~ gamoacxadon.
avtori winasityvaobaSi wers:
`es romani sulac ar iyo Cafiqrebuli
rogorc qalTa gaTavisuflebis
moZraobis rupori~.
romani iseTi gulwrfelobiT,
damajereblobiT, fsiqologizmiT
mogviTxrobs `Tavisufali
qalebis~ cxovrebaze _ wignSi
gansazRvreba `Tavisufalis~ qveS
igulisxmeba qali, romelic Segnebulad
aRar Txovdeba, TviTon
inaxavs Tavis Tavsa da Svils (Tu
Svilebs), icvlis sayvarlebs, _
rom xvdebi, maTi cxovreba tragikulia.
aseTi cxovreba sulac ar
moswonT da ar akmayofilebT, Tavs
ubedurad grZnoben, eZeben namdvil
siyvaruls, eZeben im erTaderT
mamakacs, romelic marTla
Seiyvarebs, coladac moiyvans da
romelTanac mTel darCenil cxovrebas
gaatareben.
dorisis `alter ego~ ipovis
aseT kacs, ramdenime weli sayvarlebi
arian. kacs col-Svili hyavs.
ana mudmivad elodeba, rom kaci
cols gaeyreba da masTan Seqmnis
axal ojaxs, magram is amaze ar fiqrobs,
Seqmnili situacia savsebiT
awyobs. ana veRar gauZlebs da
TviTon etyvis, colad SemirTeo.
Sedegad, kaci gaiqceva...
qalisa da mamakacis urTierobebze
romanSi bevr sagulisxmos
SexvdebiT. ai, erTi citata: `simarTle
ki isaa, rom qals aqvs
Rrma, instinqturi moTxovnileba
mamakacisgan namdvili mamakaci
Seqmnas... me mgoni, es imiTaa gamowveuli,
rom namdvili mamakaci
sul ufro didi iSviaToba xdeba,
hoda, vizafrebiT, da vcdilobT
SevqmnaT mamakacebi~.
kiTxva logikurad ase SeiZleba
daisvas: feministuri cxovrebis
wesi marTla kargi rom yofiliyo,
Tavisufali, feministi, emansipirebuli
qalebi ubedurebi xom ar
iqnebodnen?
namdvilad ar mesmis, rogor
SeiZleba feminizmis `manifestad~
gamoacxado wigni, romelic feminizmis
unayofobas aaSkaravebs Tavisdauneburad,
radgan gasaocrad
marTali wignia.
feministebis mier `oqros rveulis~
Tavis `bairaRad~ gamoyeneba,
Cemi azriT, mxolod da mxolod
adamianebisTvis damaxasiaTebel
savalalo zedapirulobaze, gamartivebul
aRqmasa Tu gaugebrobaze
metyvelebs.
da kidev, metyvelebs Tanamedrove
dasavluri civilizaciis
absurdulobaze. sxvaTa Soris,
nobelis premia doris lesings
Semdegi formulirebiT mianiWes:
`...mogviTxrobs qalis gamocdilebaze
skepticizmiT, gznebiTa da
winaswarmetyveluri ZaliT rom
aRwera danawevrebuli civilizacia~.
wignSi mravladaa araordinaruli,
moulodneli (zogjer, viRac-
-viRacebisTvis, gamaRizianebeli,
arasnoburi) pasaJi _ mosazreba
Tu midgoma. ai, magaliTad: `fsiqoanalizi
gamarTlebulia an araa
gamarTlebuli mxolod imis mixedviT,
SeuZlia Tu ara, adamianebi
ukeTesi gaxados zneobrivi da
ara samedicino TvalsazrisiT~.
doris lesingis gulwrfeloba
marTlac gansacvifrebelia. mki-
Txvels esaubreba ara mxolod
rogorc megobars, aramed, rogorc
erTaderT mesaidumles...
amis sailustraciod erTi epizodis
citireba mindoda _ ras ganicdis
avtoris `alter ego~ ana
vulfi, rodesac londonSi rusul
marTlmadidebel eklesiaSi
aRmoCndeba, _ Tavisdamoulodnelad,
muxlebze daeSveba, gaocebuli
grZnobs, rom Tvalze cremli
moadga, ukvirs da ver gaugia,
ra emarTeba, ra atirebs... wesiT,
mwerals es epizodi mkiTxvelis-
Tvis ar unda gaemxila, radgan mis
warmodgenas samyaroze TiTqosda
Tavdayira ayenebs, magram swored
amaSia lesingis Zala _ ar Tama-
Sobs, Sinagan winaaRmdegobas ar
Cqmalavs, sakuTar Tavs cenzuras
ar uwesebs, rasac ganicdis, bolomde
cdilobs gagrZnobinos...
da CemTvisac swored esaa mTavari
mwerlobaSi _ Tanagancda!..
rac Seexeba epizodis citirebas,
samwuxarod, imdenad vrceli amonaweri
damWirdeba, rom Cveni werili
veRar daitevs.
rac Seexeba doris lesingis (da
misi romanis mTavari gmiris) gatacebas
komunizmiT, amaze 2007
wels bi-bi-si-sTvis micemul interviuSi
erTi fraziT gasca pasuxi:
`Cven sasargeblo idiotebi
viyaviT.~ sasargeblo _ sabWoTa
kavSirisTvis, romelic dasavleli
inteleqtualebis gulwrfel idealizms
saTavisod, mzakvrulad
iyenebda (lesingi aRniSnavs, rom
gamoTqma `sasargeblo idiotebi~
lenins ekuTvnis).
doris lesings nobelis premias,
albaT, ufro adrec mianiWebdnen,
magram saqme isaa, rom igi samec-
literaturuli ese
niero fantastikasac wers (Tumca
Janris gansazRvreba pirobi-
Tia, lesingis fantastika ufro
socialur-filosofiuria), xolo
samecnieri fantastika ratomRac
araseriozul Janrad miiCneva.
anu doris lesingi pirveli nobelianti
mwerali-fantastia. me
ki fantastika bavSvobidan Zalian
miyvars _ kidev amitomac aris
Cemi da amitomac davumegobrdi!
Tumca, ramdenic ar unda vilaparako,
mainc ver agixsniT srulad,
ra magari mweralia doris
lesingi da ra magari romania
`oqros rveuli~. ubralod, unda
waikiTxoT.
nebismieri pirovneba, _ araTu
am rangis mwerali _ yovelTvis
gacilebiT metia, vidre masze na-
Tqvami sityva, Tundac uaRresad
keTilganwyobili an sulac, aRtacebuli.
doris lesingze kidev bevri ramis
Tqma minda, rogorc mweralze
(bolosdabolos, 53 wigni aqvs gamocemuli!)
da rogorc adamianze
(bolosdabolos, Cemi megobaria!)
magram axla amas davjerdeT.
oRond erTi uxerxuli (arakoreqtuli)
kiTxva mainc unda davsva:
giRirT nobelis premia Svilebis
mitovebad?
Cems megobar doris lesings
uRirs.
da, albaT, magitomac aris Zalian
magari mwerali.
Tu, magisda miuxedavad?
p.s. Zalian minda, `cxeli Sokoladis~
mTavarma redaqtorma
gaiTvaliswinos Cemi umorCilesi
Txovna, da werils mxolod da
mxolod 43 wlis dorisis foto
daurTos, _ da araviTar SemTxvevaSi,
axlandeli, _ kmayofili bebia
dorisis. rodesac Jurnalistebisgan
Seityo, nobelis premia
misces, Turme Tqva: `am wyeuli
premiebis mTeli dasta Sevagrove,
yvela miviRe, rac ki arsebobs. namdvili
fleS-roialia!~
cxeli Sokoladi 77
saavtoro
78 cxeli Sokoladi
aka morCilaZe
erTi dro iyo, erTi perestroikis
dro, da Zveli amerikeli momRerlebi
Cvens televizorebSi mRerodnen:
qrismas vizauT iuuuuu, qrismas
vizauT iuuuu!.. eseni iyven doli
partoni da keni rojersi, romelic
hgavda hemingueis, mxolod wveriT.
sxva mimsgavseba TeTrwvera kacisa
TeTrwvera kacTan Cven maSin ar
vicodiT. is wveric metad movlili
uCanda, simRera ki iyo namdvil-
-amerikuli da Tavisi mTeli pop Tu,
raRac ambis miuxedavad, ganwyobasa
qmnida, miT umetes, im droSi.
Soooobaaa u-Seeenod _ daaxloebiT
ase gamodioda qarTulad da im
klipis suraTi ki aseTi iyo, rom vinme
TeTrwvera, siyvaruls monatrebuli
amerikeli samxedro, samxedro-
Ta barSi, daxlTan momjdara da imas
ki gamoemusaifeba baris momRerali
doli, romelic, mere, am simRerasac
dascxebs, da es ki xmas aayolebs, rom
yvela prazniks avacdineo da aTasi
aseTi rame. didi, Zveleburi romantikis
simRerasaviT iyo, mTeli Tavisi
samxreebiT, amerikeli oficrebiT,
gogoTi, romelic samxedros
halstuxze waavlebs xels da ise
ecekveba... da am mfrinavis kokardi
metad Svenoda kenis.
es iyo, mgoni, pirveli Semocureba
iqauri saSobao suraTisa Cvens
cxovrebaSi, oRond, Sobaze didad
ar gafiqrebinebda, aramed ro, ai,
mament gaaswora, sadRac, raRac situaciaSi.
raxan yvelas Cveni qveyana gvaqvs,
me rac Sobas gamivlia cxovrebaSi,
imisa yvelaze metad maxsovs Roris
dakvlis cqera TovlSi, zemo imereT-
Si, didi dana da mere, metad sxvanairi,
feCTan mimjdari sufra _ zemo,
iqaur glexebTan; erT tyismcvel-
Tan, erT soflis mTavar Roris damkvlelTan,
SemoswrebulebTan, civ,
garedan Semotanil RvinosTan da xsnilis
ganwyoba, im kenirojersamdel
droebaSi, roca xsnilisa bevri araferi
axsovda vinmes.
Tovli WraWunobda maSin fexqveS,
rogorc mwerlebi daweren xolme
xSirad, raxan Tovlis WraWuni fexqveS
erT-erTi idumali da sasiamovno
xmaa cxovrebaSi da mwerlebic
ganuwyvetliv imeoreben, raxanRa igi
aseTi siTboebis Semqmnelia.
im dRes kidev raRacas vkiTxulobdi.
xom iciT mecnierebis ambavi...
ikvlevdnen, beTlemSi, im bagaSi cxovelebi
iyvnen Tu ara, roca ieso daibadao.
eg gamokvleva, mgoni, mitom
saavtoro
Sooobaaa
u-Seeenod
Tu iyo aqtualuri, rom aqeT wesia
xolme, rom Sobis uamravi saTamaSo,
naxati da aseTi ram iyideba da am sa-
TamaSoebs Soris, aris swored Sobis
suraTi, sadac bagas gars artyian
cxovelni da frinvelni. es Zveli
ambavia, mgoni, pirvelad franCesko
asizelma aRniSna ase Soba, Semoijara
cxovelebi da frinvelni. es im mecniermac
icoda, magram mainc ikvlia,
viTomda, am gamokvleviT siyvaruli
icvlebodes, viTomda, gamokvleviT
raime moakldes varskvlavTa da sams
mogvT aRmosavleTisa, romlebic am
varskvlavs modevnebiT modiodnen
da Tan mohqondaT muri, gundruki
da oqro.
da iciT, rogor aris? am londons
Sobisa didad arc kino unda, arca
sxva ram sinaTleebi, imitom, rom
karga xania, aq Sobis suraTi datova
Carlz dikensma.
es ucnauria, sul mainteresebda,
ra aris suli Sobisa am qalaqSi, am
droSi, roca suli darCenila pirad
saqmed da mament, ginda, arsebobs
SenSi, gindac _ ar arsebobs. umjobesi
uCanT xolme xalxsa, rom ar arsebobs,
raxan, am ararsebobiT tkivili
naklebia.
gasagebia imaTi, rom tkivili isec
cxeli Sokoladi 79
saavtoro
bevria, da suliT xom mTlad ganadgurdebi
da egeb, verc gauZlo.
sul mainteresebda, ras niSnavs
esa _ gagiJebuli sirbili saSobao
saCuqrebze, rigebi, mRelvareba, fasdaklebebi,
Tu fasmomatebebi, TeTr-
-wiTeli qudebi, televizorSi ki
hiCkokis Citebi SobaRames. ras niSnavs,
ra aris Soba im qveyanaSi, sadac
moCvenebani da sulebi, wuxilisa da
idumalebis gamoxatulebani, dRemdis
namdvil ambad iTvleba, imasTan
erTad, rom aqa dgas siti, msoflios
fulTa mTavari sakrebulo da aq
aris Rimili, zrdiloba da mindoba
ucnobi adamianisa meorisadmi, iseTi,
rogoric arsad?
marTlacda mxolod wabliT gamotenili
indauri da saojaxo sadili
xom ver iqneba, im Tavis gaugebari
qrenberi sousiTa da mTeli aseTi
galerea
80 cxeli Sokoladi
mxolod aqauri ambiT? raRa Tovl-
Si sisxlis kvaliT morbenali, gulSi
danaSerCenili Rori da raRa es barklebaSverili
uSvelebeli indauri,
moxarSuli wabliT gamotenili.
da saSobao misaloci baraTebis
wera? gaigoneb: auh, ramdeni maqvs
dasaweri, Cems cols vTxov, egeb Caujdes.
Tumca, imas Tavisi eqneba dasaweri,
ukve nayidi aqvs uSvelebeli
kolofi misaloci baraTebisa.
ise, dawerac aRar unda, ukve daweriliT
iyideba, magram xeli mainc
xom unda moawero _ siyvaruliT, eni
da jeimsi... da misamarTic xom unda
daawero konverts? fosta muSaooobs
_ rogorc arasdros umuSavia.
da amas, Tavisi guliT, aranairi kavSiri
ar etyoba SobasTan.
aranairi.
ramdenime yofiTi rituali, cota
salome rigvava
"Harpia", 200X200sm, 2012
sirbili, cota indauri, cota xalisi,
Sobadilas gaCerebuli metro da
daketili maRaziebi da imis meti Zneli
dasanaxia; ager, SeiZleba iTqvas,
davberdi.
gana, religiisas da rwmenisas vambob,
anda raRacas moviTxov, rom ase
da ise. eg gasagebia. ubralod, raRac
muRami Tu aris-meTqi, garda ameebisa
da naZvis xis qveS dalagebuli, Sefu-
Tuli saCuqrebisa, Sobis meore dRes
rom unda gaxsnas yvelam. imas iqiT
Tu aris-meTqi.
Zvel droSi mravals werdnen saSobao
moTxrobebs, Sobis TariRs miaxloebuli
gazeTebi da Jurnalebi
gansakuTrebuli iyo xolme. yvelgan
werdnen, sxvaganac, CvenTanac,
iliac, sxvebic.
zogierTi is moTxroba ki metad
tkbilad mogagondeba, ganskuTrebiT,
Tu marTla Sobis dReebSi waikiTxe.
imas sxvanairi ambavi aqvs gar-
Semo da sxva gozinayoba da namqeri.
egeT moTxrobaTagan msoflioSi
saxelganTqmuli aris dikensis saSobao
sagalobeli.
sagaloblebis Canawerebi dResac
uamravi iyideba saSobao dReebSi da
eklesiebSi ki, skolis, an TviTmoqmedi
gundebi galoben xolme. Cvenc
Cveni gvaqvs, dikensma ki ase moTxrobas
daarqva. roca is dawera, ar iyo
maincdamainc saxelmoxveWili mwerali,
arc is ganTqmuli wveri hqonda
mozrdili maSin.
im moTxrobis ambavi cnobilia:
Zunwi ebenezer skrujis gulidan
didi xania wasula adamianoba da
sixaruli da is egeTi ZaRliSvili
beberia, rom aravis ambavi ar ainteresebs.
martoxela da boRmian skrujs,
jer Tavisi wina Sobas gardacvlili
kompanioni marli, mere ki sami suli
ecxadeba warsulisa, dRevandelobisa
da momavlisa da maTgan misTvis
gadaSlili suraTebi misi cxovrebisa
am mZime kacs sruliad Secvlis.
ara mxolod imitom, rom mas Tavisi
momavali da warsulSi daSvebuli
Secdomebi aSinebs, aramed imitomac,
rom skruji xedavs, rom masze mra
saavtoro
valgzis Ratakni, ubedurni da Sewuxebulni
xaroben SobadRes, imediTa
da sixaruliT avsilni, is ki gdia im
Tavis pirquS binaSi Tavis fulebTan
da roca mokvdeba, arc vinme gaixsenebs.
es xilvani sruliad cvlis baton
skrujs da is sikeTis qmnas iwyebs.
rac mTavaria, es kargad gamosdis da
Tavadac xarobs amiT.
esaa da es.
Tumca, amas unda mivumatoT Tavad
londoni, saSobao batebi, romlebsac
maSin indauris adgili eWira da
aTasi sxva ram, am qalaqis zeimuri
saxisa da moguzguze buxrisa, rac
ase kargad icoda dikensma.
mTeli am saSobao istoriis ukan ki
mainc aris raRaca iseTi, rasac mouxelTeblad
grZnobda dikensi da gamoxatavda
am Zalian inglisuri formiT.
galerea
82 cxeli Sokoladi
es aris ambavi imedis dRisa, sixarulis
arsisa, imisa, rom beTlemSi am saRamos
daibada is, vinc dagvexmareba, rom
yovel axal dRes ukeTesni viyoT da
am ukeTesobisTvis ki yovel wams mzad
aRmovCndeT, Tundac, rom sruliad
daviwyebuli gvqondes, Tu vina vbr-
ZandebiT da eg Seni ukeTesobac araferSi
gvWirdebodes.
im Rames kidev _ raxan aq oTx saaTze
bneldeba, yoveli Semdgomi
saaTi Ramed SeiZleba CaiTvalos _
amovuxvie nacnob quCaze da movuyvebodi.
ki, anaTebda yovelive garSemo,
Soba xom modis, magram mainc Ramea
da iciT, ra aris? sabednierod, Tu
saubedurod, ase Tu ise, kargad vici
didi qalaqi da imis cxovreba da
imis Cafxrewili gulebi da sevdebi
da martoobani da ar mikvirs da moulodnelic
araferia xolme TiTqmis.
salome rigvava
"Milk", 100X100sm, 2012
londoni kidev yovelTvis didi
qalaqi iyo, dikensis drosac da mgoni,
manamdec... hoda, movuyvebodi da
uknidan Semomesma qalis xma, erTi
wuTio, da gavuCerdi. iyo erTi xnieri
qali, Sarvalsa da Zvel qurTukSi
da xmamaRali.
_ xurda ar geqneba? didi bodiSi
Senao.
did qalaqSi egrea xolme, rom siarulSive
unda upasuxo, arao da mou-
Cqaro nabijs, imitom, rom SeiZleba
mere policielma CaiRimos, ufross
rom daklads gaukeTebs, gauCerdao.
_ ki, ki-meTqi, _ raca mqonda ukana
jibeSi miveci da wamovedi.
wamomyva, mec maqeT movdivaro.
did qalaqSi eg niSnavs, ro kidev ra-
Rac unda. amitom, Sen nabijs unda
auCqaro.
_ god bless iu, sero, _ ar uTqvams.
did qalaqSi ki eg niSnavs, rom
mTxovneli maTxovari ar ari.
_ Tu gagigia, adamians saSobaod sibnele
hqondes saxlSio, _ Tqva qalma,
_ gareT amdeni sinaTle iyos da
SigniT kidev bnelSi da siciveSi vijde,
sanTlebic marto dekoratiuli
maqvs, SobisTvis vemzadebodio.
me ra unda mepasuxa. gamigia, rogor
ara. amitom isev is laparakobda.
_ job senTerSi mivedi, sadac am
Tvis daxmareba mergeboda, amdeni weliwadia
umuSevari var da yovelTvis
normalurad viRebdi, axla ki ra
jandaba etakaT, miTxres, wina TveSi
samoci funtiT meti mogeciT, xels
gadmovayoleT, da axla araferi
gergebao. gamagebine, megobaro, gadasaxadebi
riT gadavixado, sigareti
saerTod aRar movwio? aRar movwev,
magram sinaTle? eleqtrokompaniaSi
mivedi, Suqi CamirTeT-meTqi da Cven
saqvelmoqmedo fondi ara gvaqvso.
axla gamovedi, egeb rame fuli movagrovo,
xalxs vTxovo.
egeb, metrosTan gaxvide, axla iq
bevri xalxi gamodis-meTqi.
_ metrosTan narkomanebi da lo-
Tebi Txouloben, me arc erTi var da
arc meore, _ amixsna brazis gareSe.
ingliselebma yvelafris dalagebulad,
gamarTulad moTxroba ician, _
Svilebi davzarde, xuTi funti ver
unda movagrovo, rom rZe da puri
viyido da bnelSi vWamo? _ mkiTxa
isev.
_ metro imitom vTqvi, rom iq bevri
xalxia, _ vuTxari me.
_ ho, marTalia. marTla metros-
Tan waval, _ Tqva man, oRond mainc
momyveboda _ mismine, Sen ra gqvia? _
didi qalaqis enaze es SekiTxva kargi
megobrobis dawyebis saSualebas iZleva.
_ jorji.
_ me _ qeiTi. Cems boifrends erqva
jorji. jorj o’fareili. irlandieli
iyo. kargi biWi iyo. wina cxovrebaSi,
_ Tqva man _ mismine, jorj,
aq axlos cxovrob? _ didi qalaqis
enaze es kidev ufro vermoSorebis
SekiTxvaa.
_ ise, ra.
_ zemoT rom pabia, ai, iq zemoT?
_ ho.
_ mag pabSi ar iaro.
_ ratom?
_ sazizRari xalxi dadis. yovel
SemTxvevaSi, erTi. exla mand viyavi.
gareT xom mosawevad gamodian. Cemi
xnis xalxia ufro. axalgazrdebic,
magram axalgazrda ras gamoimetebs.
iq erTi WaRara kaci idga, Senze
msuqani. oci pensi vTxove da ici, ra
miTxra? or funts mogcem, oRond
Tavi momecio. ukacravad, ase pirdapir
rom vambob. magram Rori iyo.
imas ki vuTxari, rac saTqmeli iyo,
magram ar meyo. ar iaro im pabSi,
Rori bebrebis pabia.
didi qalaqis enaze, Tavi momeci
imas niSnavs, rom es qeiTi, im Cemze
msuqnis win, pabis tualetSi muxlebze
unda daeSvas.
_ Seim, _ vTqvi me.
_ gesmis? rad minda magis ori funti,
_ man xurdebs daxeda, _ sul momeci
es xurda?
me mxrebi aviCeCe sibneleSi.
_ or funtze metia... rZe da puri,
saavtoro
_ Cailaparaka man da momibrunda, _
darwmunebuli xar?
didi qalaqis enaze es niSnavs pirvel
madlobas.
_ sxva dros Sen dagWirdeba da me
mogcem. umuSevari xar?
_ ki, _ vuTxari me.
_ hoda, mogcem. an sxvas mivcem.
wesi egrea. is beberi Rori. kbilis
eqimTanac ki ver mivedi.
isev movdiodiT.
_ metrosken waval, kargi?
_ xo.
_ meri qrismas, jorj.
_ laq, laq! _ xeli davuqnie me, _
meri qrismas.
Rimilebi ar yofila, Suqebi iyo,
londonis aguzguzebuli Tbili buxrebi.
axali skrujebi da Zveli sulebi.
rogorc Tqva im keTilma kacma,
madroveT megobrebo, Cems debTan,
CitebTan erTad viloco.
Sooobaaa u-Seeenod...
cxeli Sokoladi 83
Tibisi banki
20 wlisaa!
avtori salome afxaziSvili
foto mari nakani-mamasaxlisi
84 cxeli Sokoladi
literaturuli konkursi „saba“,
cnobili qarTveli mxatvrebis personaluri
gamofenebi, literaturuli
saRamoebi, klasikuri musikis
koncertebi, kinoCvenebebi, wignis
prezentaciebi da masterklasebi _
es im RonisZiebebis arasruli CamonaTvalia,
romlebiTac `Tibisi
bankma~ bolo 20 wlis ganmavloba-
Si sazogadoebas Tavi daamaxsovra.
Tumca wlevandeli weli mainc gamorCeulia.
saiubileo weli `Tibisim~
xalxTan gansakuTrebuli
siaxloviT, masStaburi da mravalferovani
RonisZiebebiT aRniSna.
bolo erTi wlis ganmavlobaSi,
bankis mxardaWeriT Seiqmna da amoqmedda
pirveli internet-televizia
kulturis Sesaxeb _ artarea
(www.tbcartarea.ge) „sabas“ 10-wliani
arsebobis istoria eleqtronuli
wignebis saxlis (www.saba.com.ge)
SeqmniT dagvirgvinda, sadac nebismieri
dainteresebuli adamiani
konkursis rCeul wignebs, sakuTari
personaluri kompiuteridan, iPad-
-dan an Kindle-dan kiTxulobs. wlis
dasawyisSi specialurad `Tibisis~
proeqtisTvis, qarTvelma mwerlebma
da fotografebma weliwadis
Tormet Tveze novelebi da fotoebi
Seqmnes, axalgazrda kinematografistebs
ki araCveulebrivi
saSualeba miecaT, mTeli wlis ganmavlobaSi
gamocdil qarTvel da
ucxoel kinomoRvaweebTan erTad
moklemetraJian filmebze emuSavaT.
xelovnebisa da literaturis
gansakuTrebuli waxalisebis gziT,
`Tibisi bankma~ ramdenime TveSi
niWieri axalgazrdebis farTo wre
Sekriba, sadac axal da saintereso
ideebs profesionalTa gundi amu-
Savebs.
`Tibisi bankis~ damfuZnebeli, mamuka
xazaraZe ganvilil 20 wels ase
afasebs:
„yvelaze did miRwevad im gundis
Seqmnas miviCnev, romelic 20
welia, `Tibisis~ erTguli wevria.
gundis Seqmna 7 kaciT daviwyeT da
`Tibisis~ TanamSromelTa raodenoba
dRes 3000-s aRwevs, mTlianad
promo
jgufSi ki 5000 kacia. es yvelaze
didi warmatebaa da meamayeba, rom
am gundis wevri var. meamayeba isic,
rom es gundi aravis dautovebia,
piriqiT, is ufro gafarTovda. is
faqtic, rom Cvens dabadebis dRes
kulturisa da xelovnebis xel-
SewyobiT aRvniSnavT, imaze miu-
TiTebs, rom ar aqvs mniSvneloba,
ra biznesSi xar, ra sididisaa es
biznesi, mniSvnelovania is, Tu ra
Rirebulebebi gaqvs da ras uWer
mxars. Cven pirveli dRidanve mxars
vuWerT reJisorebs, mxatvrebs sxva
xelovanebs da Cven am saqmes isev
gavagrZelebT, imitom, rom es saqme
gviyvars, vafasebT da vfiqrobT,
rom mniSvnelovania“.
kulturis sferoSi gaweuli mniSvnelovani
mxardaWeris erTgvar
Sejamebas warmoadgenda `Tibisi
bankis~ masStaburi saiubileo
RonisZiebebis seria, romelic 17
dekembers bankma TbiliselebTan
erTad aRniSna. RonisZiebebi kino-
Teatrebidan daiwyo da galaktionis
xidTan patara moedanze axali
monumentis _ „Tibisis saaTebis“
gaxsniT dasrulda. iubile kinopremieriT
gaixsna, romelic saqar-
Tvelos yvela did kinoTeatrSi
erTdroulad daiwyo. mayurebelma
`Tibisi bankis~ kinoproeqtis
„20/12“-is farglebSi 12 SemoqmedebiTi
jgufis mier Seqmnili Tormeti
moklemetraJiani filmi ixila.
„qarTuli kinos dabadebis dRe“
uwoda kinoreJisorma nana jorja-
Zem `Tibisis~ mxardaWeriT gamar-
Tul kino-premieras, romelsac
proeqtSi monawile damwyebi kinematografistebis
garda, kinos sxva
warmomadgenlebic daeswrnen da
proeqtis mniSvnelobaze isaubres.
„dRevandeli dRis arseboba ukve
aris Sejameba da Sedegi imisa, rac
am proeqtSi gakeTda. proeqti imitom
ar ganxorcielbula, rom Semdeg
amiT gvetrabaxa. satrabaxo
albaT aris is gza, rac proeqtis
monawileebma aqamde gaiares. Canafiqri
200%-iT Sesrulda. gzad
bevri problema iyo, amitom masTan
cxeli Sokoladi 85
SeWidebiT mniSvnelovani gamocdileba
miiRes. am dRes garkveuli
roli eqneba maT warmatebaSi“, _
aRniSna kinoproeqtis prodiuserma,
paata goZiaSvilma filmis dasrulebis
Semdeg.
kinoreJisori nana janeliZe proeqtis
kidev erT damsaxurebad imas
miiCnevs, rom Tormeti damoukidebeli
reJisoris mier gadaRebulma
moklemetraJianma filmebma qar-
Tveli axalgazrdebis reJisoruli
xedvis individualuri Taviseburebebi
da saerTo suraTi warmoaCina:
„qarTuli moklemtraJiani filmebi
yovelTvis iumoriT gamoirCeoda,
magram dRes sul sxva suraTi
vnaxeT. naTlad gamoCnda, rogori
depresiulebi arian qarTveli
axalgazrdebi. etyoba, aseTi qveya-
na SevTavazeT Cven axal Taobas da
rogor miiRes maT es, Zalian kargad
gamoixata am filmebiT, amitom
vfiqrob, rom proeqti am mxrivac
saintereso iyo“.
kinoproeqtis monawile reJisoris,
gia diasamiZis TqmiT, es aris
erT-erTi saukeTeso proeqti, romelic
1990-iani wlebis Semdeg
saqarTveloSi kinos sferoSi ganxorcielda,
rasac `Tibisis~ damsaxurebad
miiCnevs: „mniSvnelovania,
rom am bankma arCevani kinos ganviTarebaze
SeaCera. man es sfero
sxva samTavrobo Tu arasamTavrobo
organizaciebze metad daafasa,
amitom axla mas kinocentrma da
sxva organizaciebmac unda miba-
Zon. saqarTveloSi ramdenime weli
mxolod moklemetraJiani filmebi
unda vakeToT, rom naTlad gamoCndes,
ra SegviZlia. dRes davinaxeT,
86 cxeli Sokoladi
rom nulidan dawyebulis doneze,
sakmaod maRalxarisxiani produqcia
miviReT“.
aRsaniSnavia, rom proeqtSi monawileoba
im reJisorebmac miiRes,
romlebic manamde sazRvargareT
swavlobdnen da muSaobdnen. ana
cimintia erT-erTi maTgania. „am
proeqtSi monawileobiT, qarTul
gadamReb jgufTan pirvelad vimu-
Save, Tan vakvirdebodi rogorc mu-
Saobdnen, Tan vswavlobdi. saerTo
jamSi, kargi gamocdileba miviRe,
romelic mWirdeboda“, _ ambobs is.
sadResaswaulo ganwyobam kinoTeatris
darbazebidan quCaSi
gadainacvla, sadac sazeimo koncerti
TbiliselebisTvis Ria cis
qveS, `Tibisi bankis~ saTavo ofisis
win gaimarTa. sadResaswaulo da
winasaaxalwlo koncertze misul
msmenelebs `Tibisi~ glintveiniTa
da musikiT gaumaspinZlda. `Tibisis~
ferebSi gadawyvetil scenaze
ki, dedaqalaqelebisTvis liza
bagrationma, nato metoniZem, eka
mamalaZem, sofo xalvaSma, ansamblma
„Svidkacam“ da sxva qarTvelma
momRerlebma imReres.
koncertis dasrulebis Semdeg,
sazeimo zarbaznebis guguniT `Tibisi
bankis~ win Sekrebili moqalaqeebi,
`Tibisis~ damfuZneblebi da
koncertis monawileebi galaktionis
xidis gavliT, axali moednisken
daiZrnen, saiubeleo dResaswauli
axali monumentis _ „Tibisis
saaTebis“ gaxsniTa da ulamazesi
foierverkiT dasrulda. qandakeba,
`Tibisi bankis~ TxovniT, xelovanma
Tamar kvesitaZem Seqmna. is cxra
figurisagan Sedgeba da adamiane-
bisa da drois kavSirs gamoxatavs,
rac amave dros, rogorc `Tibisi
bankSi~ amboben, zustad asaxavs
`Tibisi bankis~ damokidebulebas
droisadmi da saqmisadmi.
20 wlis ganmavlobaSi ganxorcielebul
proeqtebs Soris `Tibisi
bankis~ damfuZnebeli mamuka
xazaraZe literaturul konkurs
„sabas“ gamoarCevs da ambobs, rom
es proeqti imiTaa mniSvnelovani,
rom man gauZlo dros da dRemde
SeinarCuna popularoba. grZelvadian
da droSi ganviTarebad proeqtebs
Soris asaxelebs, aseve kinoproeqts
_ „20/12“ da artareas
Seqmnas:
„miuxedavad imisa, rom pirveli
welia, mimaCnia, rom safuZveli
Caeyara axalgazrduli filmebis
mxardaWeras da darwmunebuli var,
rom am saqmeSi sxvebic Semogvier-
Tdebian. Cven gviyvars aseTi proeqtebi,
imitom, rom es emsaxureba
procesis mxardaWeras da ara er-
Tjerad aqciebs. Cveni interesia,
rom mxarSi davudgeT grZelvadian
ganviTarebas da niWierma adamianebma
igrZnon, rom isini ar arian
martoni, maTze fiqroben da maT
exmarebian finansuradac“.
kiTxvaze, rogor daiwyebs `Tibisi
banki~ axal wels, mamuka xazaraZe
ase gvpasuxobs: „20 wlis Semdeg isev
iqneba bevri proeqti, meti adamiani
`TibisiSi~, axali ideebi da ukeTesi
saqarTvelo, radgan vfiqrobT,
rom yvelaferi, rasac vakeTebT, saboloo
jamSi, mainc qveynis ganvi-
Tarebas emsaxureba. gvinda, rom am
qveynis ganviTarebaSi monawileoba
Cvenc miviRoT“.
moTxroba
88 cxeli Sokoladi
avtori laSa buRaZe
ilustracia eka tabliaSvili
rogor daviwyoT?
es dRe yovlad uwyinari satelefono gzavniliT
daiwyo:
Cai xom ar dagvelia sadme?
Cais moyvaruli arasdros yofila, piriqiT, rac
wonaSi moimata, mxurvale siTxeebs Warbi oflianobis
gamo erideboda _ Cai mxolod sababi iyo. saidan-
Rac xom unda daewyo.
sanam am SekiTxvas miwerda, manamde orjer Sexvda
gaurkveveli Sinaarsis sazogadoebriv Tavyrilobaze
da erT-erT socialur qselSic mouwona Tamami
replika (ana sakmaod Rirseulad, argumentirebulad
da, rac mTavaria, gamarTuli qarTuliT epaeqra
sakmaod agresiul Cinosans).
siamovnebiT _ mouvida anasgan... cxadia, keTilganwyobili
smailiT.
vidre Sexvedris adgilze da droze SeuTanxmdeboda,
sandro kargad unda dafiqrebuliyo; asjer
gaezoma da erTxel gaeWra, radgan zustad unda
scodnoda, ramdenad saSiSi iqneboda misTvis qeTi:
jer colis adgilsamyofeli unda daedgina da amis
mereRa miewera anasTvis. usafrTxo TavisuflebiT
tkbobas (maqsimum, saaTnaxevriT) mxolod im SemTxvevaSi
SeZlebda, Tuki colisgan dacul teritoriaze
aRmoCndeboda. sandrom mTel Tbiliss dauara gonebis
TvaliT (am dros misi cera TiTi nerviulad da
momlodined dahkankalebda anasTvis misawer asoebs);
sxartad da ZrwoliT gaixsena qeTis SemofeTebisgan
daculi kafe-restornebi da SesaZlo Tavze dadgomisgan
dazRveul mraval adgils Soris, orjer nacadi
da kargad dabedebuli, ekleqturi gastronomiuli
xedvis mqone restorani amoarCia.
ver vityvi, gadasarevi dro atara-meTqi _ mTeli
saRamo mucelSezneqili da, Sesabamisad, karga magra
SewiTlebuli ijda da didi mondomebiT TamaSobda
Zalian gamxdars, Tumca tyuilad nerviulobda _
anas ukve muclianad mowonda.
marTalia, ana iseTi gogo ar iyo, romelic CacmulobiT
Seafasebda mamakacs, magram cali TvaliT
moTxroba
mainc aRuniSna zogierTi detali. mas, Cveulebriv,
ufro Tavisuflad Camcmel kacebTan hqonda urTier-
Toba, sandros saxiT ki mdidrulad da gemovnebiT
aRkazmuli, sareklamo baneriviT molaplape adamiani
gaicno. ramdenjerac naxa, am kacs yovelTvis ase ecva
(kinaRam hkiTxa _ marto aseTi tansacmeli gaqvso),
magram dacul obieqtze gamocxadebul sandros imdenad
uxdeboda cisferi pijak-Sarval-Jileti (zed
wiTeli halstuxiT), rom anas erTbaSad miaviwyda Tavisi
cxovrebis yvela yofili Tavisuflad Cacmul-
-gaxdili. swored es sWirdeboda axla am gogos: kaci
_ gamowyobili `warmatebis uniformaSi~ (sandros Ti-
Tqos Tavze dascimcimebda uxilavi sareklamo slogani:
keTildReoba, stabiluroba, optimizmi).
ana arc im kategoriis qalebs miekuTvneboda, Sefasebis
mizniT Tu instinqturad, axalgacnobili
mamakacis ukanalisken rom eparebaT Tvali, magram
amjerad _ wminda cnobismoyvareobis gamo _ mzera
wamierad Seuyovnda sandros qvedatanze da yovelgvari
winaswari ganzraxvis gareSe gamoutana ganaCeni:
`cota mibrtyelebuli traki aqvs, magram, saerTo
jamSi, kargi biWia~.
Tavad anas parametrebi sandros jer kidev gacnobis
dRes Seeswavla zereled. axla ki, SeZlebisdagvarad,
SeumCnevlad da taqtis farglebSi akvirdeboda
yvela im detals, romelTa aRqma-gacnobis
saSualebac sajaro sivrceSi ar mieca. aqve isic
unda aRiniSnos, rom mas, ager ukve meramdene dRea,
ar asvenebda erTi metad mniSvnelovani SekiTxva:
anas didi lifi ecva, Tu es misi bunebrivi zoma iyo?
sandro SiSebad da jansaR interesad ixliCeboda.
risi eSinoda?
A) qeTis moulodneli gamoCenis.
B) qeTis naTesav-gulSematkivrebis SemofeTebis.
C) leilas moaxloebis.
D) qeTis darekvis.
gulwrfelad rom vTqvaT, bolo, D-punqti yvelaze
naklebad aRelvebda, radgan bevrjer nacadi da
sruliad legitimuri pasuxi hqonda momzadebuli:
Sexvedraze var, gadmogirekav. aranormaluri unda
cxeli Sokoladi 89
moTxroba
yofiliyavi, rom am wmindaTa wminda sityvebis Tqmis
Semdegac CaZiebodi saqmeebiTa da SexvedrebiT gadatvirTul
qmars: `sad xar? vis xvdebi? ratom?~ cxadia,
bevrad ufro mSvidad iqneboda, telefoni rom
gamoerTo, magram Tuki raimes gakeTeba ar SeiZleboda
(Tan kategoriulad), swored es iyo: gaTiSuli
telefoni aucileblad aRZravda saxifaTo eWvebs,
msoflioSi yvelaze mSvid colsac auSlida fiqrebs
da Sin misvlac metismetad gaWirdeboda. ase rom,
sjobda, arc efiqra telefonis gamorTvaze _ erTaderTi,
sandoobis intonaciaze unda ezruna.
amjerad srul simSvided ergo sruli saaTi da
ocdaTxuTmeti wuTi (swored es dro dahyves restoranSi);
Tuki ostaturad mimalul omars ar CavTvliT
(sandros ratomRac ar undoda, rom anas
Tavis mZRolianad Cveneboda), arc gareT SefeTebia
vinme arasando; ana swrafad da moxdenilad Sesva taqsiSi
da raki Cqarobda, taqsists imaze meti Seuyara,
vidre ekuTvnoda.
galerea
90 cxeli Sokoladi
salome rigvava
"The apple´s syndrome", 200X120sm, 2012
ana mSvidobianad wavida.
axla Tamamad SeiZleboda muclis gamoberva.
. . .
sandro weliwadSi, sul cota, orjer mainc cvlida
internet-misamarTebis pasvordebs. es ki mas Semdeg
daiwesa kanonad, rac ZvelTaZvelma sayvarelma gautexa
(an SeiZleba arc gautexa) internet-boqlomi.
samsaxurSi mobrunebulma Tavis erT-erT saimedod
dagmanul failSi Seixeda da mas Semdeg, rac TanamSromel
l.-s msubuqad vnebiani SekiTxva gaugzavna
(`meCveneba Tu Tmas uqeni rame?~), SesacnobTa oTxqalian
sias, axali obieqti _ ana daumata.
sia dasaxelebebis mixedviT iyofoda: Secnobilni
da Seucnobelni.
SecnobilTa saxelebis gaswvrviv (gvaridan mxolod
pirvel asos uTiTebda) STabeWdilebebi iyo
miwerili, Seucnoblebs ki mokle strategiuli monaxazi
mihyveboda danarTis saxiT.
magaliTad _ Seucnobelni:
1. sofio k. (gavugzavne ocamde mesiji, martis bolos
vxvdebi TelavSi. Tuki yvelaferi kargad wava,
sastumroSive momcems. oTxSabaTobiT da paraskevobiT
marxulobs. Telavi _ nebismier sxva dReebSi)
2. lela o. (erTxel vezasave. Seinc., savaraudod,
martis 25-26-27-Si. qmari problemaa, akiTxavs,
urekavs)
3. ana m. (pirveli Sexvedra. dReidan _ dabombva mesijebiT.
wesiT, mesame Sexvedraze unda gadawy. veluri
araa, vicnob~)
4. Tiko C. (meore Tvea, mesijebs vgzavniT. hanover-
Sia. Casvla gamoricxulia. komp-Si maika avaxdevine.
uyvars kino. bevrs laparakobs. maisamde Tu ar gairkva,
vikideb).
qalebi wlebis, sezonebisa da qveynebis mixedviT
daeyo.
magaliTad:
sezoni 2010\2011:
1. irma n. (9 Tebervali, bakuriani; ise ra... Tan gabutvazea
orientirebuli)
2. mariana k. (22 marti, amsterdami; rTulad aRwevs
orgazms. aradamajereblad simulirebs, nawyeni rCebi)
3. anuka l. (14 ivlisi, Tbilisi; ar damaZina. svams.
qaqanebs)
4. vika e. (2 seqtemberi, Tbilisi; guliani gogoa.
sami cali tatu davuTvale)
zogierTi saxelis gaswvriv varskvlavi an asoebi
`Zv~ miewera, rac ganaxlebul kavSirs niSnavda (`Zv~
_ Zveli sayvareli).
ai, ase: macaco b. (Zv. 9 maisi, Tbilisi; `siyvarulidan
megobrobamde~)
an:
lana f. (29 oqtomberi, baTumi; daorsulebis SiSi)
aso-niSanTa Tu simboloTa sistema qalebis socialur
statussa da fiziologiur mdgomareobasac gamoxatavda.
magaliTad: `q~ niSnavda qaliSvils (anastasia l.
`q~.), B 2 _ qmrianobas (inga g. B 2), C-1 _ qmargayrils
(ia v. C-1), q-T _ qaliSvils, romlis dayoliebac mxolod
oralur da analur seqsze iyo SesaZlebeli,
B-3 _ erTad Secnobili ori suli (`rema st. da xa-
Tuna b. B-3~).
qarTuli siisgan gancalkevebiT adgenda ucxoel-
Ta sias (ucxoenovanebi):
1. lara m. (1995. kiSinovi; agresia. iumori)
2. aloizia x. (1996. cincinati; Cemi gvaris gamoTqmis
SeuZlebloba; idealuri tako)
3. jenifer b. (B 2. 1996. Tbilisi; qalTa gundi, `Semosula
Semodgoma...~ )
4. rema st. (`q~. 1998. erevani; kaciviT gverdSi mdgomi;
`agurebi~ mucelze).
calke gverdi eTmoboda misTvis Cveuli pedantizmiT
Sevsebul Cavardnil sezonebs. am gverdze gulmodgined
Sehqonda im qalebis saxelebi, romelTa
dauflebac mizezTa gamo ver moaxerxa. am siaSive
moTxroba
aRmoaCendi mis mier skolaSi swavlis dros mowonebul
da ver (Tu ar) miRweul saxel-gvarebsac.
es gverdebi ase iyofoda:
mexsierebaSi CarCenilebi
gaTxovebaze orientirebulebi
fatalurad jiutebi
am etapze gajiutebulebi
dafeTebulebi
aferistebi
advilad dasayoliebelni (samomxmareblo kasta)
`mesame eSeloni~
Cavardnili sezonebi
am siis Sedgenas Tavidan garTobis mizniT Seudga
(ladom uTxra, megobarma, samoci wlisTvis 500 qalze
unda avideo da maSinRa dafiqrda, sainteresoa,
me ramdens movaswrebo); ixsenebda, iwerda da axlo
megobrebs (kacebs) akiTxebda, mere ki, dros gamonaxavda
Tu ara, am sias ubrundeboda da sruli seriozulobiT
muSaobda mis koreqcia-redaqtirebaze.
Tumca anasTvis, principSi, jerac ver gamoeZebna
Sesaferisi kategoria...
cxeli Sokoladi 91
poezia
beqa yorSia
poeti
beqa daibada 1994 wlis 28 dekembers qalaq zugdidSi.
iqve daamTavra meaTe sajaro skola. amJamad
swavlobs Tbilisis saxelmwifo universitetSi, _
aRmosavleTmcodneobis fakultetze, arabistikis
ganxriT. aRmosavleTis kulturisa da religiur-
-konfesiuri sakiTxebis garda, dainteresebulia Tanamedrove
poeziiT.
rogorc avtori, beqa, internetSi, literaturul
saitebze gamoCnda. fiqrobs, rom yvelaze rTulia
sakuTari poeturi xmis povna, romelic saboloo jamSi
individualuri weris stils, teqnikas ayalibebs.
amJamad SemoqmedebiTi zrdis swored am etapzea.
xSirad icvlis weris maneras, magram miiCnevs, rom es
araTu cudia damwyebi avtorisTvis, piriqiT _ pozitiur
zegavlenas axdens mis Semoqmedebaze.
„piradad CemTvis, poezia erTgvari esTetikuri biologiaa,
romelic adamianis cnobieri da qvecnobieri
impulsebiT sazrdoobs, Tumca, Cvens realobaSi, sadac
cifruli teqnologiebi digitaluri siswrafiT
viTardeba, cota ar iyos, rTulia, Seni Tanamedrove
daarwmuno poeziis, rogorc esTetikuri mrwamsis aucileblobaSi“,
_ ambobs beqa.
beqasTvis es pirveli publikaciaa. poeturi cikli
`ferebi~ eyrdnoba sxvadasxva civilizaciisa da kulturis
fundamentebs. ciklTan dakavSirebiT avtori
ganmartavs, rom bavSvobidanve asociaciurad avlebda
paralels qveynebsa da ferebs Soris da es ciklic
mexsierebidan moxmobili, swored am bavSvobisdroindeli
warmodgenebis, emociebis erTgvari jamia. cikli,
SeiZleba iTqvas, avtoris sulieri cxovrebidan/
mogzaurobidan amokrebili yvelaze mniSvnelovani,
sagulisxmo kadrebia. saTqmels miniSnebebSi amoiki-
TxavT, an ukeT rom iTqvas _ „mixvdebiT“; miniSnebis
nawilia Tavad eqspresiuli foni, romelic specifikur
ganwyobas qmnis.
92 cxeli Sokoladi
ferebi. mkvdari
me iq viyavi da kargad maxsovs _
Tu, rogor Camoafares kacebma fardebi
da sarkmlebs iqiT datoves Tojinebi
qufuri warweriT: ismail,
kale...
rom gagexeda kedlis RriWodan,
naxavdi bavSvebs da kidev qalebs.
maTi terfebi _ susti totebi,
gadafxrewili cisfer navebze.
ximsanis mtveri qalis hijabze _
Semonayari TavSlis mRilia,
Cadgmuli muxli ki wiTel qviSaSi _
gamoriyuli Tevzi napirze...
idgnen saxlebi _ marjnis rifebi,
SiSveli mkerdi _ wyliani ube,
Caxsnili ZarRvi xmeli xeebis _
erT dros udabnos RvTiuri Subli.
me iq viyavi da Tvalwin midgas,
patara bavSvi sneul dedamiss
rogor exeba Tmaze xelebiT...
ferebi. yavisferi
maxsovs _
piris akordeons awkarunebdnen
da mTeli sivrce iyo maragi
mTeli darCenili cxovrebisaTvis _
gamobrundebodnen xeebi Cvenken _
amoitandnen merqnidan svavebs
da Seixorcebdnen bavSvis gaxunebul
barZayebsa da wvivebs _
amoSverilebs dumfarebiani
mwvane tbidan...
Cven vxedavdiT qalis saSoebs _
bavSvebis akvnebs,
romlebic miikuma _
vxedavdiT,
rogor irweodnen Rameebi
uZravi muxlis mrude zedapirze,
sikvdilsa da sicocxles Soris _
vxedavdiT _
Casafrebul arwivebs
da maTi feri
iyo iodis.
viRac ifiqrebs, rom iq ar civa;
Cven ro viyaviT, ise cioda…
roca dedebi Svilebs bwkendnen
ToTo TiTebze,
da gahkiodnen: `gamoiRviZe~,
roca iyo da ara iyo ra _
garda afcqvnili kanisa,
romelic mzis Suqze ireklavda
sicarieles,
anu dReebs, romlebic wavidnen
da ar datoves arcerTi naTeli
mogoneba...
da iyo xmauri sakravebis,
tyavis membraniT amokruli
Cveni nervebi,
iqercleboda da gulSi gvrCeboda
mdumare sevda _ Camqrali mzis...
axla ki vsxedvarT saxlis sarkmelTan
da vixsenebT warsuls _
yavis surneli dgas oTaxSi
mware yavis...
ferebi. wiTeli
mamaCems vaCatu erqva
TeTri vigvami _ Cveni sacxovrisi
aeWdeboda xis totebisgan,
rZiani lerwmisgan aeWdeboda
Ramidan gamosuli TeTri cxenebi
yavisferi laqebiT zurgze
yvela unagiri, romlebic gacviTes
da mglis tyavebiT Seimosnen
gamoitexdnen Cliqidan nalebs
da amoyridnen uTvalav varskvlavs
im Warxlis tbebTan ki yvaoda bali
da dedaCemi Wirxlian askils
gamoitanda uZiro tyidan _
piramidebTan isxdnen mamebi
da abolebdnen mware Tambaqos,
romelsac mandve qalebi yididnen
Cven ki bavSvebi _ uxmo mdinaresTan
gogris saCxakunebliT vklavdiT
siCumes _
niJarebs vtexdiT da idumal gongze
Cveni terfebi iwyebdnen ymuils
veridebodiT daWeras molaRurebis _
peplebs _
zafxulis mkerdidan gamowovilebs
vufrTxildebodiT,
radgan vicodiT, Cvens dedebs
sikvdilis mere _
gafrena msgavsad moswyurdebodaT...
gamovrbodiT sisxliani taZrebidan da
miviwevdiT ofsidianis mTvareebisken,
Waobebis da damTvrali magueis gavliT
_
gavrbodiT _
da vivsebdiT qariT nestoebs
TmaSi viwnavdiT yvavis bumbuls da
mzeSi CaZirul ameTvistoebs
velodiT, rodis dadgeboda nanatri
wami,
rodis waviRebdiT brZolaSi Wiplars _
Cvenive sulis mcire saWreTels _
mamaCems vaCatu erqva
da maxsendeba _
Ramidan gamosuli TeTri cxenebi
yavisferi laqebiT zurgze...
ferebi. TeTri
abvun de baSmaia,
galobdnen qristianul taZrebSi.
rabinebsac uSrebodaT Tvalebi _
roca sasanTleebs mze adga.
`gaSale xeli, rabi,
xeli gaSale da iloce arsebobisTvis~
_
iZaxda xalxi.
da Tu mzis sxivebma SemoRvedes _
Tora,
maSin zodiaqalur panoebze
aenTebian mzis etlebi _
da wavlen Sors.
sinagogebTan moTamaSe bavSvebi
Caikraven gulSi erTmaneTs,
Tu qari amovarda.
Tu qari amovarda _
vin icis meramdened Seiryeva menora
Semowyobili mirtis lorTqo totebiT _
Tu qari amovarda _
daixrebian moxuci kacebi,
Caekvrebian miwas frCxilebiT
ukanasknelad.
da wavlen qanaanSi _
frCxilebze SerCenili mtkaveli
miwiT...
sinagogebSi asvetilan _
mozaikebi,
lomisTavian simboloebs
da TeTr lulavebs daetyoT wlebi _
wiTel gragnilze iqargeba _
Cumi niavi.
siCume,
Cumad_
poezia
SabaTia da bneldeba
da Tu isev qari amovarda _
yviTeli qviSiT gaevsebaT qalebs Tmebi,
Tu Svilebi midian da ar brundebian...
ferebi. yviTeli
Cemi kuburi mogzaurobidan,
maxsovs toa,
gamomdinari guantanamodan.
Cveni navidan gadaziduli
mTeli siCume,
fskerisken okeanis.
meSinoda, vercxlisfer piraniebs
ar gamoeRrRnaT muxis ficrebiT
aWedili navis korpusi.
da maxsovs _
Tu rogor
abolebdnen kohibaSi gaxveul
damWknar kaliebs _
moxuci kacebi.
Tu rogor
TamaSobdnen Wadraks _
dinozavrebis figurebiT...
qalebi ki aseirnebdnen kubur niangebs
_
maTze Semomsxdari Cvili bavSvebiT.
gamodiodnen gamvlelebi
uZiro Waobebidan,
sadac mtredebma bevrjer CayvinTes.
maRaziis vitrinebTan isxdnen loTebi.
akvariumSi monavarde TeTri kuebi
drogamoSvebiT Cerdebodnen,
da loTebis zurgebze gadakidebul,
TasmebCayril tyavis fexsacmlebs
ucqerdnen.
yviTeli TavSlebi ekida
Ria xis karis
Camompal yunwze _
da moxuci gamyidveli eloda,
Tu rogor waiRebdnen TavSlebs
viRac yaCaRebi.
Tu rogor moglejdnen Tmas,
zRvis qveynidan mosul angelozs.
xnieri kacebi gamodiodnen
barebidan da Tavs iwonebdnen
tyavis CeqmebiT _
mere mtverma Wama yvela sarkmeli
da miiyursa xmauri qaris.
maxsovs, Tu rogor _
gamodiodnen bavSvebi Waobebidan
da garbodnen gazafxulisken...
cxeli Sokoladi 93
ecenzia
es Cemi saxlia
avtori anina tefnaZe
`bebia, rei da amerika~
mari beqauri
bakur sulakauris gamomcemloba
mari beqauris `bebia, rei da amerika“
erTi amosunTqviT wasakiTxi
wignia. es TavisTavad kargi ambavia,
radgan Znelia, xelSi aiRo wigni,
romelic Sengan did Zalisxmevas
moiTxovs. SeiZleba konkretuli
wigni am msxverpladac Rirdes, magram
Tu idealur winapirobebzea
saubari, ukeTesia, roca wigni uceb
ikiTxeba. hoda, mari beqauris axali
romani swored aseTia.
wignis mTavari gmiri axalgazrda
qalia, romelsac Zalian unda amerikaSi
wasvla. imdenad, rom erT
dResac loginSi wveba da amerikaze
ocnebiT xdeba avad. is fiqrobs
amerikul barebze, sadac axalgazrda
ucnobi musikosebi ise ukraven,
rogorc rei Carlzi an Carli
parkeri. fiqrobs farTo, dausrulebel
gzebze da kidev, yovlismomcvel
martoobaze, romelic zogadad
axlavs ucxo qveyanaSi marto
gamgzavrebas. magram yvelafris
mitoveba da wasvla advili sulac
araa, Tu ukan mtkice Zafebi geweva.
romanis mTavari Temac esaa _ Wi-
94 cxeli Sokoladi
dili wasvlasa da darCenas Soris,
ocnebasa da realobas Soris, siyvarulsa
da sakuTari Tavis Ziebas
Soris. erT-erT monakveTSi, mTavari
gmiri pirdapir ambobs: `ra unda
qna, roca Seni siyvaruli sxvagan
aris, Seni saxli ki sxvagan?“. aris
Tu ara siyvarulis povna imisa-
Tvis sakmarisi, rom zogadad Zieba
Sewyvito? Rirs ki romelime biWi
imad, rom sakuTar ocnebaze uari
Tqva?
romani met-naklebad avtobiografiulia.
SeiZleba swored amitom
aris wignis dasawyisSi Txroba
saocrad damajerebeli, kulminaciaSi
ki _ detalebisagan daclili.
faqtebi realur elfers maSin kargaven,
roca saqme ocnebis axdenas,
amerikaSi gamgzavrebas Seexeba. saqme
isaa, rom amerika, rogorc qveyana,
mxolod fonia erTi axali gmiris,
Savkaniani jos Semosayvanad,
romelic sakuTar Tavze mudmivad
mesame pirSi saubrobs da mTavar
gmirs Rirebulebebis dalagebaSi
exmareba. mTeli amerika erTi jo
xdeba da Txrobis dro-sivrce ucnaur
burusSi exveva. am burusis
mizezs mwerali Taviseburad xsnis
(Zalian ar minda, rom misi saidumlo
me gagimxiloT), magram amiT
siuJeturi xazi sulac ar xdeba
ufro cxadi.
ocneba sadme wasvlaze, TavisTavad,
aris ocneba saidanme gaqcevazec.
mainc ras gaurbis ase daJinebiT
mTavari gmiri? erTi SexedviT,
pasuxi zedapirze devs: gaurbis
mowyenilobas, qmarsa da eWvebs,
rom gaTxoveba `virjinia vulfobas
daasamarebs~. magram Tu romanis
ufro Rrma dinebas daukvirdebiT,
ipoviT pasuxs erT patara TavSi,
romelsac `What a Georgian knows~
hqvia. ai, nawyveti, romelic ambis
erT-erTi yvelaze emociuri nawilia:
`maxsovs sami ucnobi kaci da
maxsovs am kacebis mdumare saxee-
bi, roca sisxliani sxeuli saxlSi
Semoitanes da loginze dades. maxsovs,
rom dedaCemi am dros tiroda,
me ki saSinlad ganvicdidi,
deda rom tiroda da vfiqrobdi, es
kacebi borotebi arian-meTqi. isic
maxsovs, rogor ver mivxvdi, rom es
sisxliani sxeuli iyo mamaCemi“. am
wignSi saxlidan gaqcevasac da dabrunebasac
erTi da igive mizezi
aqvs _ warsuli.
mari beqauri axalgazrda mweralia
da es misi pirveli romania,
Tumca, Tu misi Zveli moTxrobebi
wagikiTxavT, advilad aRmoaCenT
mis `xmas“: Txroba Cveulebisamebr
naivuri da Rimilismomgvrelia,
avtori ki zedmiwevniT zustad
icavs zRvars emociurobasa da pa-
Tetikurobas Soris. garda amisa,
wignis mTavar gmirebs sakuTari gamokveTili
leqsika aqvT, romelic
aadvilebs maTi xasiaTis amoxsnas.
warmoidgineT bebia, romelic xSirad
ambobs sityvas `keranatynavi“.
igi uxeSia, magram gulkeTili. uSi-
Sari da mzrunveli. cota axirebuli,
magram yvelasgan gamorCeuli.
es personaJi gacilebiT ukeTaa
daxatuli romanSi, vidre biWi, romelic
mTavar gmirs `yoveldRe xedavs
gaRviZebisas“. romanisTvisac
bebia ufro mniSvnelovania, vidre
sxva personaJebi, amis misaxvedrad
saTaurisTvis Tvalis Sevlebac ki
kmara.
`bebia, rei da amerika“ sakuTari
Tavisa da saxlis povniT sruldeba.
romanis mTavari gmiri xvdeba,
rom sulac ar yofila aucilebeli
`mogzauroba“ silvia platisa
da tomas eliotis, bili holideisa
da rei Carlzis amerikaSi, radgan
saxls, SesaZloa, povna ki ara,
ubralod gaxseneba sWirdebodes.
mkiTxveli ki... mkiTxveli xvdeba,
rom es wigni namdvilad imsaxurebs
TvalmouSoreblad wakiTxvas, Tanac
ara mxolod erTxel.
ecenzia
keruakis gza
daTo turaSvili
96 cxeli Sokoladi
`gzaze~
jek keruaki
gamomcemloba `diogene~
`wmida ars keruak!~
karlo kaWarava
axla zustad aRarc maxsovs, rodis
gaCnda Cemi oTaxis kedelze keruakis
foto, magram maxsovs, rom jek keruaki
maSin Semiyvarda, roca misi legendaruli
wigni `gzaze~, pirvelad
wavikiTxe. pirvelad es wigni rusulad
wavikiTxe da mxolod amis Semdeg _ inglisurad,
da axla ki, am wignis qar-
Tuli Targmanic gvaqvs da qarTvel
mkiTxvelsac SeuZlia, rom gasuli
saukunis amerikaSi, mSobliur enazec
imogzauros. meoce saukunis ormociani
wlebis bolos, jek keruakma swored
es gaakeTa _ TviTon imogzaura mSobliur
qveyanaSi, ris Semdegac dawera
wigni, romelmac misi qveyana radikalurad
Secvala. gulubryvilo amerikelebs
albaT hgoniaT, rom dRevandeli
amerika, mxolod kargi politikosebis
Seqmnilia, magram Wkvianma amerikelebma
zustad ician, rom amerikul Tavisuflebas,
misi saukeTeso mwerlebic da
poetebic, mxatvrebic da musikosebic
qmnidnen. qmnidnen is hipebic, romle-
bic saxlebidan jek keruakis wignebma
gamoiyvanes da upirvelesad ki, erTi
SexedviT yvelaze uwyinarma wignma, saxelwodebiT
`gzaze~. ramdenime aTeuli
wlis Semdeg, mgoni, mec am wignis gamo
daviwye Cems samSobloSi mogzauroba,
romelic jer arc damimTavrebia da
albaT, manam vivli saqarTvelos gzebze,
sanam fexsacmelebi meqneba (sxvaTa
Soris, yoveli fexsacmelis yidvisas,
sergei davlatovs sikvdili axsendeboda,
radgan fiqrobda, rom albaT es
aRmoCndeboda misi ukanaskneli, kuboSi
amosacmeli wyvili). Tumca, amerika-
Si yofnisas, pirvelive damegobrebul
da avtomobilismflobel amerikels,
swored im gzaze gayvana vTxove, romelic
keruakma gaiara. im RvTisnierma
adamianma zustad im gzaze ki damayena
(miuxedavad imisa, rom nomeri Secvlili
aqvs), magram bolomde misi gavla,
bevri mizezis gamo, mainc ver SevZeli.
arada, TviTon keruakma, araTu misi ramdenjerme
gavla, im gzaze iseTi wignis
dawerac ki SeZlo, romelmac milionobiT
adamianis cxovreba Secvala. asec
rom ar iyos da am wigns, mxolod Cemze
emoqmeda ise, rogorc es man SeZlo, jek
keruakis foto, mainc daimsaxurebda
kuTvnil adgils Cemi oTaxis kedelze.
im kedelze, kidev ramdenime mwerlis
fotoa, romlebsac mTavar adamianebad
miviCnev. TviTon keruaki ki, adamianebad
mxolod giJebs Tvlida. amitomac,
albaT, TviTonac arasodes swyinda,
roca masac giJs eZaxdnen, radgan yovelTvis
darwmunebuli iyo, rom araferi
gansakuTrebuli ar gaukeTebia
_ erT dRes gadawyvita, Tavisi qveyana
iseTi aRmoeCina, rogoric is sinamdvileSia.
meore msoflio omi mxolod ramdenime
wlis damTavrebuli iyo da
omisagan dangreuli msoflio, ayvavebuli
amerikis beds daufaravad
Senatroda. jek keruakma ki, iseTi
sevdiani amerika aRmoaCina, romelsac
mxolod maSin Tu dainaxav, roca Seni
qveeyana Zalian giyvars. es wignic saocari
siyvaruliT dawerili Tavgadasavalia
im adamianisa da im Taobis,
visac surs, araferi daTmos, radgan
samyaros ise araferi aborotebs, rogorc
liderebis kompromisebi. jek
keruaki ki, namdvili lideri iyo da
sxva liderebisagan gansxvavebiT, mas
arasodes uRalatia im principebisa
da faseulobebisaTvis, romelTa gamoc,
asobiT aTasi hipi amerikisa da
msoflios quCebSi gaCnda. maT swored
keruakis saSualebiT aRmoaCines, rom
sanam gamdidrdebi da zRaprul amerikul
ocnebas aixden, SegiZlia Sens
gverdiT aRmoaCino adamiani, romelic
ufro meti Rirebulebaa, vidre
nebismieri simdidre. nebismieri bednierebac,
SeiZleba nebismier gzaze
aRmoaCino, Tu nebismier megobars
gahyvebi maSinac ki, roca ici, rom
masTan erTad mogzauroba, ubralod
Saria. es wignic swored im gzazea,
romelsac maSinve unda daadge, roca
Seni megobari gTxovs, an Sen TviTon
mixvdebi, rom mas es aucileblad
sWirdeba. roca keruakis am wigns pirvelad
vkiTxulobdi, albaT amitomac
gamaxsenda `vefxistyaosani~ da SeiZleba,
amis gamo Semiyvarda kidec jek
keruaki, romelmac amerikaSi seqsualuri
revolucia daiwyo. Tumca misma
wignma, namdvili Tavisuflebis iseTi
wyurvilic gamoiwvia, romelmac yvela
sazRvari, zRva da okeane gadalaxa
da milionobiT adamiani daafiqra
da Secvala. TviTon wignis avtori ki,
imave gzaze darCa, saidanac mogzauroba
daiwyo da cxovrebac martodmartom
(ukve sabolood galoTebulma)
im fardulSi daasrula, romelic
araferSi gaucvlia.
is bolomde darCa im gzis erTguli,
romelic axalgazrdobaSi TviTon
Seqmna da mainc ar uRalata im hipebs,
romlebic TmaSi Cawnuli yvavilebiT,
mweral jek keruakis gzas miuyvebodnen...
ecenzia
sircxvilis Semdeg
giorgi lobJaniZe
15 welia, universitetis maswavlebeli
var da Cemi studenti erTaderTxel
miyvarda, rodesac mec Ti-
Tqmis im studentisxela biWi viyavi,
magram maSinac didi araferi: gulSi
Cavikali is grZnoba da rakiRa gulSi
Cakvla SevZeli, ese igi, seriozulic
araferi yofila: orive gadavrCiT.
es ambavi axla jon maqsvel kutzees
SesaniSnavma romanma, `sircxvilma“
gamaxsena, romelic axlaxan gia bera-
Zis Zalian kargi TargmaniT dastamba
gamomcemloba `diogenem“ da qar-
Tvel mkiTxvels am teqstiT tkbobis
araCveulebrivi saSualeba misca.
kutzees romanma, Cemi ambis garda,
erTi kargi qarTuli moTxrobac
gamaxsena, wlebis winaT dastambuli,
axla rom specialistebisa da TiTze
CamosaTvleli adamianebis mets aRaravis
axsovs, magram merwmuneT, mxatvruli
RirebulebiTa da emociuri
zemoqmedebis ZaliT srulebiTac ar
Camouvardeboda nobelianti mwerlis
gansaxilvel namuSevars.
es gaxldaT Teimuraz maRlaferi-
Zis `solo simRera Semodgomaze“ _
Zalze naRvliani da Rrma moTxroba
98 cxeli Sokoladi
`sircxvili~
jon maqsvel kutzee
gamomcemloba `diogene~
xanSi Sesuli leqtorisa da studenti
gogonas sasiyvarulo urTierTobaze.
ar vici, edo Tu ara am teqsts
safuZvlad (rogorc maSin ityodnen)
avtoris piradi gamocdileba, magram
`solo simRera Semodgomaze~ SesaniSnavad
gviCvenebda am tipis urTier-
TobaSi Cabmuli adamianebis _ qalisa
da mamakacis _ sulieri gancdebis
tragizmsa da polarulobas: simtkicesa
da simyifes erTdroulad.
Tumca, Teimuraz maRlaferiZis
moTxroba Zireuladac gansxvavdeboda
kutzees `sircxvilisagan“,
radgan qarTveli avtori gmirebis
sulier Tavgadasavals aRgviwerda,
sazogadoebrivi reaqcia ki amis miRma
mxolod igulisxmeboda, rogorc
erTgvari safrTxobela, romelic sasiyvarulo
grZnobebs fons uqmnida
da ufro amZafrebda.
`sircxvilSi~, piriqiT: foni swored
sasiyvarulo urTierTobaa,
mwerlis interesis umTavres sagans
ki am urTierTobis sazogadoebrvi
gagrZeleba, siyvarulze sazogadoebis
reaqciebi warmoadgens.
didi gamocdilebis mqone universitetis
profesori moulodnelad
SeamCnevs TiTqmis arafriT gamor-
Ceul Tavis students, romelTanac
Tavidan praqtikulad SemTxveviT aRmoCndeba
intimur situaciaSi.
ambavi TiTqos unda Seicavdes
mwerlis biografiis garkveul elementebs.
samxreTafrikuli warmoSobis
inglisurenovani mwerali jon
maqsvel kutzee mTeli cxovreba
dakavSirebulia sauniversiteto da
akademiur wreebTan.
1940 wlis 9 Tebervals samxreT
afrikis kapis provinciis dedaqalaq
keipTaunSi inglisurenovani afrikanerebis
ojaxSi dabadebulma kutzeem
1963 wels daamTavra keipTaunis universitetis
magistratura, Semdgom
gaemgzavra amerikis SeerTebul StatebSi
da iq, texasis universitetSi,
1969 wels daicva sadoqtoro diser-
tacia semuel beketis Semoqmedebaze.
amis Semdgom ori weli aswavlida
inglisur enasa da literaturas niu
iorkSi, magram 1971 wels vietnamis
omis sawinaaRmdego gamosvlebSi monawileobis
gamo, mwerals amerikaSi
cxovrebis ufleba aRar gaugrZeles
da is iZulebuli gaxda, samSobloSi
dabrunebuliyo, sadac keipTaunis
universitetSi didi xnis ganmavlobaSi
aswavlida inglisur literaturas.
2002 wels mwerali samSoblodan
emigraciaSi wavida da avstriis moqalaqeoba
miiRo.
jon maqsvel kutzees Tanamedrove
msoflio literaturaSi erT-erT
yvelaze dafasebul mwerlad miiCneven.
man orjer miiRo inglisurenovani
bukeri, maT Soris erTi, 1999
wels, swored `sircxvilisaTvis“,
pirveli bukeri ki, 1983 wels romanma
`mixail k.-s cxovrebam“ moutana. amave
romanisaTvis dajildovda kutzee
nobelis premiiT 2002 wels, roca
mis konkurentebad Zalze aRiarebuli
mwerlebi ganixilebodnen. yvelaze
ufro aqtiurad ki maSin sirieli
arabi poetis, adonisis Sesaxeb saubrobdnen
da literaturul kritikosTa
umravlesoba im wlis nobelis
yvelaze realur pretendentad amerikis
SeerTebul StatebSi mcxovreb
am araCveulebriv arab lirikoss
miiCnevda.
amitomac erTgvarad moulodneli
iyo nobelis komitetis arCevani,
roca laureatad jon maqsvel kutzee
dasaxelda.
amiT kutzee TiTqos daemsgavsa Tavisi
sxva romanis, aseve did bukerze
nominirebuli, `elizabet kastelos“
personaJs, romelic saSualo gaqanebis
mweralia, magram, amis miuxedavad,
mudam axerxebs sazogadoebrivi
yuradRebis centrSi yofnas da misi
Semosavali msoflios sxvadasxva ku-
TxeSi literaturaSi wakiTxuli leqciebiT
ganisazRvreba.
Tavis droze es msgavseba saqi-
likod iqca msoflio akademiur da
literaturul wreebSi, radgan bedis
ironiiT, kutzee TviTonve mogvevlina
Tavisive satiris yvelaze
TvalsaCino obieqtad, Tumca nobelis
premiebis komitetis dasabuTeba-
Si amomwuravad iyo motivirebuli is,
ris gamoc mwerali premias iRebda:
kutzee samagaliTo-saCvenebeli
mweralia. kompoziciis agebis didi
xelovneba, dialogebis simdidre, da
aseve teqstebis kritikuli ganwyoba
is ZiriTadi Rirsebebi aRmoCnda, ramac
ganapiroba nobelis premiis komitetis
arCevani.
aqve imasac miuTiTebdnen, rom mwerali
mkiTxvels Tematuri mravalferovnebiTac
anebivrebs da arcer-
Ti misi romanis siuJeti ara hgavs
meoris siuJets, enciklopediuri
ganaTleba ki mJRavndeba egreT wodebuli
`non-fiqSenis“ JanrSi aqtiuri
moRvaweobiTac. kutzee Zalze saintereso
eseebs wers, erTi mxriv, ragbis,
meore mxriv ki, cenzuris arsisa
da istoriis Sesaxeb.
Tematuri mravalferovneba aSkarad
sakamaTo cnebaa, radgan kutzees
Semoqmedebis erT-erT niSnad literaturaSi
bevrjer damuSavebuli
siuJetebis xelaxali, arcTu originaluri
gadamuSaveba gvevlineba.
siuJetis agebis xerxi ki klasikuria,
Tavisi ganviTarebiTa da kvanZis gaxsniT,
rac mwerlis mimarT TiTqmis
yvela tipis mkiTxvelis interess ki
ganapirobebs, magram mis erTgvar
primitiulobazec miuTiTebs. magaliTad,
kritikam Tavis droze sworad
SeniSna, rom Tuki imave `sircxvilis~
siuJets martivad movyvebiT,
xelT SegvrCeba ubanaluresi ambavi,
romelic aTiaTasjer gveqneba waki-
Txuli.
rusi literaturuli mimomxilvelebi
aqtiurad miuTiTebdnen `sircxvilis~
gamokveTil msgavsebaze
dostoevskis romanTan `damcirebulni
da Seuracxyofilni“, erTma
kritikosma isic ki dawera, am TvalsazrisiT
sjobda, kutzees Tavisi
romanisaTvis `Rirseba da sircxvili“
daerqmiao. xolo TviTon mwer-
lis Sesaxeb Seqmnil opuss sruliad
araorazrovnad uwoda: `Cveni kaci
samxreT afrikaSi“.
kutzees rom dostoevski uyvars,
arasdros daumalavs. mis romans
`Semodgoma peterburgSi“ kvebavs
rusuli beletristikis saukeTeso
tradiciebi, nawarmoebis erT-erT
personaJad ki TviTon fiodor mixailoviCi
gvevlineba.
amis miuxedavad, mTeli es msgavsebebi
Zaldautaneblad jdeba postmodernistuli
literaturis TaviseburebaTa
CarCoebSi.
siuJetis miRma ki aris erTi umniSvnelovanesi
ram, rac kutzees romanebs
sxva Tanamedrove mwerlebisagan
gamoarCevs: aqtualuri problematika,
romlis gaanalizebisas, samxre-
Tafrikeli mwerali arasodes gvevlineba
koniunqturis iaraRad da ra
mwvave problemasac unda ganixilavdes,
mudam rCeba mwerlad, am sityvis
saukeTeso da klasikuri gagebiT.
magaliTad, imave `sircxvilSi“ samxreT
afrikaSi aparteididan demokratiaze
gadanacvlebis specifika
seqsualur WrilSia ganxiluli da es
aris romanis ZiriTadi Tema, magram
kutzee arsad gvevlineba romelime
ideis mxurvale mxardamWerad. misi
teqsti ar aris protagonistis naazrevi,
is mwerlis nafiqri da namoRvawaria.
seqsualuri Zaladobis Temac,
rac `sircxvilis“ mTavari aqcentia,
imdennairi da iseTi moulodneli
rakursiT aris ganxiluli, rom mki-
Txvels uamrav safiqrals utovebs.
universitetis Sua xnis, siberisaken
gadaxrili profesoris romani
Tavis student gogonasTan Zaladobis
mravalgvar gamovlinebas asaxavs,
romelTagan yvelaze ufro `adamianurad“
(Tu SeiZleba ase iTqvas) swored
profesorisagan gamovlenili
Zaladoba gvevlineba.
marTalia, teqstSi Cans, rom gogonas
Tavis maswavlebelTan kavSiris
damyarebis didi survili ara aqvs da
kaci TiTqos sargeblobs misi (aSkarad
raRac problemebis gamo gaCenili)
inertulobiT, magram sabolood,
recenzia
mainc ors Soris SeTanxmebuli qceva
Cans is, ris gamoc profesors universitetidan
daiTxoven. xolo gogonas
Civili, sazogadoebis reaqciebi da
amxanagur-kolegialuri sasamarTlo
seriozulad dagvafiqrebs imaze, Tu
vin aris am ambis realuri msxverpli;
ra ras da vin vis ewireba, didi angariSiT.
wminda mwerluri teqnikis TvalsazrisiT,
aq erTmaneTSi gadadis
ori enobrivi da stilisturi nakadi:
fragmentebi profesoris mier leqciaze
ganxiluli poetebis sasiyvarulo
Tematikaze Seqmnili leqsebidan
da sinamdvilis biurgeruli ena,
rodesac am leqsebis gamomwvev mSvenier
mizezs _ siyvaruls (ho, kargi:
siyvarulis xorciel aspeqts) yofiT
ganzomilebaSi afaseben.
unda iTqvas, rom kutzee SesaniSnavad
arTmevs Tavs am mxatvrul amocanas,
teqstis es ZiriTadi aspeqti
ki brwyinvaled aris gadmotanili
TargmanSi.
gia beraZe romanSi gamoyenebuli
leqsebis an adrindel (vTqvaT, daviT
weredianiseul) an kidev maia bera-
Zis mier sagangebod am romanisaTvis
Sesrulebul Targmans iSveliebs.
romantikuli da yofiTi enis es dapirispireba
ki Zalian did mxatvrul
efeqts gvaZlevs da principSi, teqstSi
aqtiurad muSaobs, rogorc
parabolisa Tu antiTezis uaRresad
Taviseburi saxeoba.
kutzee arsad gvevlineba Semfaseblad,
magram nawarmoebis qveteqsti
Zalauneburad gulisxmobs imas, rom
iCagreba is, vinc ltolvilad iqca,
mamakaci, romelic universitetSi
moRvaweobas Tavs anebebs da `sircxvils“
Tavis lesbosel qaliSvil-
Tan gaurbis. misi Svili ki albaT im
studenti gogonas tolia _ damoukidebeli
adamiani. aqac, sxvaTa Soris,
moulodnelad icvleba xedvis
kuTxe: studenti saSvelad mSoblebs
mimarTavs da mamamisi aqtiurad ereva
Tavis Svilis problemis gadaWra-
Si, leqtori ki imave mizniT, sakuTar
qaliSvils miaSurebs, raTa moulodnelad
Seqmnil uxerxulobas Tavi
cxeli Sokoladi 99
ecenzia
daaRwios.
mamisa da Svilis, qaliSvilis ur-
TierTobis Temac literaturaSi
axali ar aris, magram kutzeesTan,
rogorc am epoqis namdvil `emisar-
Tan“, STambeWdavad Semodis lgbt
aqcenti, qaliSvilis lesboselobis
saxiT. mama garegnulad arafriT
ereva Svilis seqsualur arCevanSi,
oRond gamudmebiT fiqrobs amaze
da lesboselobas sazogadoebisagan
gaqcevis Tavisebur manerad miiCnevs.
misi azriT, es erTgvari socialuri
protestia, romelic pirovnuli
fsiqikis prizmaSi gadamtydari, aseT
saxes iRebs.
yovel SemTxvevaSi, fiqri imaze, Tu
ras da rogor `akeTeben“ marto dar-
Cenili lusi da misi sayvareli, mamas
namdvilad ar asvenebs da, rogorc
Cans, Tavis dasamSvideblad aseTi gulubryvilo
daskvna gamoaqvs:
`SeiZleba, ubralod, rogorc bavSvebi,
ise arian erTad, magrad Caxveulebi
erTmaneTs exebian, kiskiseben,
qaliSvilobis wlebs acocxleben _
ufro debi arian, vidre sayvarlebi.
saziaro sawoli, saziaro abazana. Taflakvers
acxoben, erTmaneTis kabebs
izomeben“.
es romantikuli registri uceb
gadadis ironiaSi da saerTod, aseTi
gadasvla, rogorc mxatvruli xerxi,
Zalze aqtiurad aris kutzeesTan gamoyenebuli:
`lesbosuri siyvaruli
_ zedmeti wonis kargi gamarTleba“.
am konteqstSi es fraza ironiac ki
ara da, ukve sarkazmia, magram kutzee
ar erideba aseT frazebs. misi mwerluri
Rirseba isaa, rom SeuZlia iyos
`arapolitkoreqtuli“, roca saqme
sizustes exeba.
principSi, am frazaSi SesaniSnavad
Cans is erT-erTi fsiqologiuri
motivacia, ris gamoc lusi da Tvi-
Ton Zaladobis msxverplad iqcevian.
miyruebuli soflidan daxmarebis
Txovnis sababiT mosuli sami kaci
SeiWreba maTTan, lusis gaaupatiureben,
mas ki dawvas daupireben da
cecxls waukideben.
Zaladobis scena wignis erT-er-
Ti Semzaravi monakveTia. mwerali
100 cxeli Sokoladi
Zunwad, magram Zalian zusti frazebiT
aRwers momxdars da mkiTxvelze
uCveulod zemoqmedebs.
Zaladobis es scena romanis centraluri
ambavia, radgan aq iyris
Tavs yvela is motivi, saiTkenac midioda
Txroba da amis Semdeg sai-
Tac unda warimarTos. SedarebiT
zedapiruli qveteqsti gasagebia:
danaSauli, rogorc aseTi, imsaxurebs
sasjels da es sasjeli zogjer
ufro Semzaravi SeiZleba iyos, vidre
TviTon danaSauli. Tumca amas garda,
kutzees mTavari SekiTxva, vfiqrob,
TviTon Zaladobis bunebas dastrialebs,
mis siRrmeebs da SefarviT
qveteqstebis ufro amoucnob SreSi
aseT SekiTxvasac gulisxmobs: gana
am kacis saqcieli, rac Zaladobad
moinaTla da ris gamoc universitetis
datoveba mouxda, da esec _ es
Semzaravi borotmoqmedeba, erTi da
igivea, erT sibrtyeSi SeiZleba iqnes
ganxiluli da erTnairad kvalificirebuli?
magram, Cemi azriT, esec ar aris
mTavari SekiTxva. arsebiTi aq im Zaladobis
Cvenebaa, roca garemo _ Cveni
survilisa da SesaZleblobebis sawinaaRmdego
da Seuferebeli garemo
_ Zaladobs Cvenze, roca iq mogiwevs
yofna, sadac ar ginda da mainc iZulebuli
xar, es usurviloba aitano,
mSvidad daelodo siberes, axloblebTan
Tu saerTod adamianebTan gaucxoebis
gamZafrebasa da sikvdils...
ra mniSvneloba aqvs ZaRlebisa-
Tvis, rogor daxocaven: velurad _
ketiT, Tu nemsiT _ civilurad, Tuki
bolos mainc erTi Sedegia: sikvdili,
radgan arasasurvels Tavidan iSoreben.
ZaRlebis evTanaziis Tema, fonad
rom gasdevs wignSi moTxrobil
ambavs, moulodnelad centraluri
xdeba da sabolood naTelyofs mizans,
risTvisac kutzees `sircxvili“
daiwera:
es aris erTmaneTTan mtrulad
dapirispirebul polarobaTa Serigebis
mcdeloba: inisa ianTan, aRmosavleTisa
dasavleTTan, soflisa
qalaqTan, kulturulobisa velurobasTan,
warsulisa awmyosTan, axal-
gazrdobisa siberesTan, adamianisa
cxovelTan da sxva, misgan gansxvavebul
adamianTan.
kutzee am konfliqtis Zirebis Cvenebas
SesaniSnavad da, rac mTavaria,
sruliad aradeklaraciulad axerxebs.
sxvadasxva SemTxvevaSi amisaTvis
sxvadasxva literaturul saSualebas
iyenebs. warsulisa da awmyos
dapirispirebisaTvis fasdaudebel
samsaxurs uwevs is poeturi citatebi
Tu CanarTebi, rasac profesori
gardasuli drois poetTa Semoqmedebidan
moixmobs da Tanamedroveobis
fonze mkveTrad gviCvenebs, ramdeni
ram Seicvala erTsa da imave saganTan
Tu movlenasTan (vTqvaT, siyvarul-
Tan) adamianebis damokidebulebaSi.
luris frazac, Tavisi studentis
mamasTan mosabodiSeblad misuli
rom warmoTqvams, am cvlilebaTa Taviseburi
kvintesenciaa: `mjera, rom
miuxedavad asakobrivi sxvaobisa,
Cven Soris SeiZleboda, yvelaferi
sxvanairadac momxdariyo, magram iyo
raRac, risi micemac me ver SevZeli,
raRac... _ sityvas daeZebs _ lirikuli.
swored lirikuloba maklda“. es
Sefasebaa. diagnozi ki cota ufro
mogvianebiT, kacis feeriuli xilvisas
ismeba, roca is Tavisi operis
libretoze fiqrobs, romlis mTavari
gmirebic baironi da misi Seyvarebuli
arian:
`siyvaruli poetebisagan viswavle,
_ monotonurad, mkveTri xmiT mReris
baironi Tormetmarcvliani do
bekariT, magram cxovreba, rogorc
me is Sevicani (qromatiuli daSveba
fa-mde), sul sxva ramea (plink-plank-
-plonk _ amboben brinjaos simebi)“.
qarTuli Targmani, inglisuridan
gia beraZis mier Sesrulebuli,
Zalian did STabeWdilebas axdens.
mTargmnels kargad aqvs gaazrebuli
nawarmoebis stilistikis RerZi
_ ritmis cvalebadoba da Tematikis
cvla ritmis regulaciis xarjze.
wigni mTlianad axali, Tanamedrove
qarTuliT aris Targmnili, Tu ar CavTvliT,
bibliidan damowmebul ramdenime
frazas, da unda iTqvas, rom
am axal enaSi Zalze mZafrad JRers
yvela mniSvnelovani registri, bera-
Zem SeZlo gadmoeca yvela arsebiTi
niuansi.
saqmidan gamomdinare, albaT, qebiT
unda movixsenioT wignis redaqtori
lali WinWarauli da, ufro metad
ki, is SesaniSnavi damokidebuleba
teqstTan, rogorc samuSao masalas-
Tan, rasac am tipis redaqtorTa daostatebiT
gamomcemloba `diogene“
amJRavnebs. wignSi araTu aSkara gramatikuli
Secdoma, praqtikulad, koreqturac
ki arsad Semxvedria. Tumca
aris ramdenime adgili, romelsac
albaT cota sxvagvari Targmna sWirdeboda.
magaliTad: gvaqvs scena, roca profesori
da erTi Seuxedavi qali, sawolSi
erTad aRmoCndebian. manamde
ki kaci `qveda sacvals ixdis da qalis
gverdiT wveba“. `qveda sacvali“
aq daaxloebiT ise komikurad JRers,
rogorc `perangis amxanagi“, amitom
iqneb sjobda, ubralod, `trusi“ dagvewera.
meoregan aseTi ram gvaqvs: `...oTax-
Si koWas, kvliavis, brinjis, salaTisa
da kitris p i k u l i s aromati...“
iqneb aris saimiso motivacia, rom
kitris mwnilis nacvlad `pikuli“
movimarjvoT, radgan saqarTvelos
zog regionSi am ukanaskneli sityviT
ara saerTod kitris mwnils, aramed
SuSis qilebSi moxuful mJaves aRniSnaven,
magram me mainc barbarizmi
mgonia da darwmunebuli ara var,
unda gamoviyenoT Tu ara aseT literaturuli
teqstSi msgavsi `TiTqmis
gaqarTulebuli“ gamoTqmebi. Tanac,
aq imasac aqvs mniSvneloba, rom ramdenime
xazis Semdeg vTqvaT, gramatikulad
ase `pewenikad“ mowesrigebuli
fraza Semogxvdeba: `Cem garda aravin
dalevs?“
cxadia, es mxolod profesiuli
detalebia da aseTi TiTo-orola
recenzia
SemTxveva verafers aklebs mTavars:
araCveulebrivad awyobil kompozicias,
sxart, moqnil da dinamikur
dialogebs, gamarTul saliteraturo
enas, romelic SesaniSnavad gadmogvcems
wignis urTules fsiqologiur
da mxatvrul niuansebs. anu
yvelaferi is, rac nobelis komitetis
samotivacio werilSi, kutzeesa-
Tvis premiis miniWebis mizezad aris
gamocxadebuli, qarTuladac uzadodaa
SenarCunebuli.
da kidev erTi ram, ris gamoc Cemi
azriT, nobelis komitetma jon maqsvel
kutzeesaTvis premiis miniWeba
gadawyvita, aris is rom mwerali
Tavisi drois Svilia, is uaRresad
Tanamedrove eniTa da meTodebiT
gviyveba Tanamedrove adamianebze.
oRond es ar aris medroveoba an koniunqturuloba,
aranairi gagebiT.
es didi mwerlis niWia, droSi, drois
amosaTqmelad ganfenili.
wignebi
sanaxevro samoTxe
tomas transtromeri
mTargmneli manana kobaiZe
gamomcemloba `inteleqti~
gamocemis weli 2012
fasi 8 lari
tomas transtromeri, klasikosad
aRiarebuli Svedi poeti, msoflios
Tanamedrove lirikosebs Soris erT-
-erT yvelaze cnobil poetad iTvleba.
misi leqsebi 60-mde enazea naTargmni.
2011 wlis dekemberSi mas nobelis
premia mieniWa.
am wignSi Sesulia saukeTeso leqsebi
tomas transtromeris krebulebidan:
`17 leqsi~, `gzaTa saidumloni~,
`sanaxevro samoTxe~, `xmebi da nakvalevebi~,
`xedva sibneleSi~, `bilikebi~,
`baltiis zRvebi~, `simarTlis
barieri~, `ukacrieli moedani~, `cocxalTaTvis
da gardacvlilTaTvis~,
`glovis gondola~, `diadi gamocana~.
amas garda, 1993 wels gamoqveynebuli
memuaruli wigni `mogonebebi mxedaven~,
sadac aRwerili aqvs Tavisi bavSvobisa
da mozardobis dro.
Rrubeli, saxelad darinda
irakli samsonaZe
gamomcemloba `inteleqti~
gamocemis weli 2012
fasi 8 lari
irakli samsonaZis axali romani mogviTxrobs
Tormeti erTmaneTis msgavsi
biWis gansxvavebul istorias.
isini drois erT monakveTSi Sexvdnen,
saRebaviT savse qilebi Seaxales mo-
Ralatis Zegls, Semdeg ki TiToeuls
Tavisi bedi arguna gangebam.
102 cxeli Sokoladi
Tormeti biWis tragikuli ambavi,
Taobis, zogadad, epoqis tragikul
panoramas qmnis da bibliuri aluziiT,
`monobis saxlidan~ gamosul-
Ta da udabnoSi axetialebulTa
ZvelisZvel, ormocwlian gzaze gvafiqrebs.
aRsaniSnavia, rom irakli samsonaZis
axali romani erTi Temis, erTi magistraluri
xazis logikuri dasasrulia,
romelic daiwyo `yurTbaliSiT~,
gagrZelda `leas saaTiT~ da dabolovda
mesame, trilogiis daskvniTi romaniT
`Rrubeli, saxelad darinda~.
nomeri pirveli
oliver kani
mTargmnelebi ekaterine raisneri,
natalia nadiraSvili
gamomcemloba `artanuji~
gamocemis weli 2012
fasi 9 lari
`yovelTvis mindoda, namdvili vyofiliyavi,
adamianebs eTqvaT, oliver
kani moedanze cxovrobs, Tavisi
sporti uyvars, yvelafers akeTebs
warmatebisaTvis, Secdomebsac uSvebs,
magram saocar rameebsac sCadiso~.
es aris fragmenti oliver kanis avtobiografiuli
wignidan, romelSic germaniis
erovnuli nakrebisa da miunxenis
`baiernis~ legendaruli mekare mogvi-
Txrobs, Tu rogor gadawyvita karSi
Cadgoma, rogor gaxda msoflios erT-
-erTi saukeTeso golkiperi da ra fizikuri
da sulieri datvirTvis fasad
mouwia am warmatebis miRweva.
tolkinis jadosnuri samyaro
j.r.r. tolkini
mTargmnelebi Tamar longuraSvili,
gvanca farqosaZe
gamomcemloba `logos presi~
gamocemis weli 2012
fasi 29.90 lari
Sens xelSi unikaluri wignia.
misi gacnobisas aRmoaCen jadosnursa
da zRaprul samyaros, romelic
dasaxlebulia erTmaneTze ucnauri
arsebebiT. ewvie dedamiwis Suaguls,
udabur qveyanas, savses jadosnobiTa
da ucnauri ambebiT, romelic gamo-
Cenilma ingliselma mweralma, j. r.
r. tolkinma Seqmna. gaige, rogor gadaiqca
smeagol hobiti saSiS arseba
gollumad, gaecani drakon smogisa
da adamiani-daTvis, biornis Tavgadasavlebs!
maS, nu dayovndebi, gadafurcle
es wigni da eziare tolkinis
am STambeWdav jadosnur samyaros!
dae, kiTxvisas elfebma gaginaTon
gza!
graali da mrgvali magidis raindebi
sara merceli, delfin gaSi, kristal
kamprubi, izabel mandru
mTargmneli ekaterine sumbaTaSvili
gamomcemloba `logos presi~
gamocemis weli 2012
fasi 29.90 lari
isiamovne ambebiT mamaci raindebisa
da mSvenieri mefis asulebis Sesaxeb
_ Sens xelT xom, maTze yvela drois
erT-erTi saukeTeso monaTxrobia.
imogzaure mefe uTer pendragonis
samflobeloebSi. gaige, rogor uRalata
jadoqar merlins feria vivianma.
Tvali miadevne eqskaliburis SesaZleblobebs.
gaiziare lanselotis
cxovreba. waikiTxe mrgvali magidis
raindebis saarako Tavgadasavlebi.
gaecani saqsebze gamarjvebis mompovebels,
sustebis mfarvels, sinaTlisa
da samarTlianobis mefes _ artur
pendragons. maS, nu daayovneb, gada-
Sale uZvelesi wignis furclebi da
uTuod moixiblebi jadosnuri avalonisa
da mrgvali magidis raindebis
simamaciT. da Tavadac scade wminda
graalis saidumlos amocnoba...
gvelis mWameli
vaJa-fSavela
gamomcemloba `siesta~
gamocemis weli 2012
fasi 2.50 lari
vaJa-fSavelas 150 wlis iubilesTan
dakavSirebiT, gamomcemloba `siestas~
saCuqari bavSvebs. `gvelis mWameli~
maTTvis sayvareli, komiqsis
formiT. mindias Tavbrudamxvevi Tavgadasavali
gzas gvixsnis vaJa-fSavelasa
da qarTuli miTebis samyarosken
da mis poezias ufro meti interesiTa
da xalisiT sakiTxavs xdis. vin aris
Tqveni Svilis sayvareli supergmiri?
supermeni? adamiani oboba? am komiqsis
wakiTxvis Semdeg es namdvilad
mindia gaxdeba.
ierusalimi
saimon sebag montefiore
mTargmneli nika samuSia
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli 2012
fasi 24.90 lari
rogor gaxda miyruebuli provinciis
patara qalaqi `msoflios centri~,
`wminda qalaqi~ da adgili, romelSic
imaleba amJamindeli axlo aRmosavle-
Tis mSvidobis saidumlo? _ yvelafer
amas mogviTxrobs saimon sebag montefiore
wignSi `ierusalimi~. esaa qalaqis
biografia dasabamidan dRemde;
bibliuri epoqidan, babilonis, sparseTisa
da romis imperiebidan moyolebuli,
israelis saxelmwifos Seqmnamde;
avtori dawvrilebiT aRwers
arqeologiur aRmoCenebs; gvacnobs
sxvadasxva epoqis istoriul wyaro-
ebs, iSveliebs TiTqmis yvela mniSvnelovani
avtoris naSroms, romlebic
sxvadasxva dros iyvnen ierusalimis
biografebi; avtorisave sityvebiT,
misi mizania, yovelgvari politikuri
qveteqstis gareSe aRweros ierusalimis
istoria yvelanairi gemovnebisa
Tu mrwamsis mqone mkiTxvelisTvis.
gogona, romelmac krazanebis bude
daangria
stig larsoni
mTargmneli nika samuSia
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli 2012
fasi 11.90 lari
kvanZi ixsneba _ lizbeT salanders
SvedeTis saxelmwifo usafrTxoebis
samsaxurSi, `sepoSi~, arsebuli saidumlo
analizis `seqcia~ Riad upirispirdeba;
usafrTxoebis samsaxuri or
banakad iyofa: salanderis mtrebad
da megobrebad. policiis mier sammag
mkvlelobaSi eWvmitanili salanderi
ki, romelic sakuTarma mamam TavSidaWra,
policiisave gankargulebiT,
solgrenskas saavadmyofoSi srul karantinSia.
haker gogonas `krazanebis
budesTan~ sabrZolvelad erTader-
Ti iaraRi aqvs _ sakuTari palmtopi.
`gogona, romelmac krazanebis bude
daangria~ mesame da bolo nawilia e.
w. `mileniumis trilogiisa~ _ Sveduri
deteqtivisa, romelic gamocemisTanave
40 enaze iTargmna da msoflio
bestselerad iqca. gamocemidan
dRemde trilogiis 70 milioni egzemplaria
gayiduli.
oskari da vardisferi qalbatoni
erik emanuel Smiti
mTargmneli merab fifia
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli 2012
fasi 5.90 lari
es aris aTi wlis biWunas RmerTisa-
dmi miwerili werilebi, romlebic
deda-rozam, anu vardisferma qalbatonma
aRmoaCina. is xSirad stumrobda
biWunas bavSvTa saavadmyofoSi.
werilebi oskaris cxovrebis Tormet,
wignebi
poeziiT aRsavse da iumoriT gaJRen-
Til, dReze mogviTxrobs, mxiaruli
da ucnauri personaJebiT dasaxlebul
TormetdRian samyaroze.
es Tormeti dRe biWunasTvis Sesa-
Zloa sicocxlis bolo Tormeti dRe
aRmoCndes, romelic beberi, keTili,
mosiyvarule, tyuilebisguda deda-
-rozas wyalobiT maradisobad iqceva.
viqtoria
knut hamsuni
mTargmneli devi berZeniSvili
bakur sulakauris gamomcemloba
gamocemis weli 2012
fasi 7.90 lari
didi norvegieli mwerlis, nobelis
premiis laureatis, knut hamsunis
romani `viqtoria~ pirvelad 1898
wels gamoica da ukve saxelganTqmuli
avtoris xangrZilivi Semoqmedebis
pirveli etapis damagvirgvinebel
nawarmoebad iqca.
romanis mTavar personaJebs, viqtorias
_ memamulis qaliSvilsa da iuhaness
_ mewisqvilis vaJs, erTmaneTi
bavSvobidan uyvarT. maT Soris socialuri
sxvaoba dauZlevel dabrkolebadaa
qceuli, Tumca am urTier-
Tobis ganmsazRvreli maTive xasiaTi
xdeba, romelsac mwerali poeturad,
oRond yovelgvari sentimentalobis
gareSe gvixatavs.
`...da siyvaruli samyaros sawyisad da
mbrZaneblad iqca, Tumca ki misi gzebi
yvavilebiTa da sisxliT, sisxliTa
da yvavilebiTaa aRsavse~.
cxeli Sokoladi 103
ინოვაცია მედიცინაში
ჩრდილოეთამერიკაშიყოველწელსზურგისტვინისმძი
მეტრავმას11ათასიპაციენტიიღებს.უმეტესშემთხვევაში
ისინილოგინსანსავარძელსმიჯაჭვულებიხდებიანდამა
თინორმალურიცხოვრებისთვისდაბრუნებამკურნალობის
დღევანდელი მეთოდებით პრაქტიკულად შეუძლებელია.
თანამედროვე მედიცინა ვერც ქირურგიული ოპერაციით,
ვერცმედიკამენტურიჩარევებითადავერცრეაბილიტაციის
მეთოდებით ტრავმირებული ადამიანების მდგომარეობის
გაუმჯობესებას ვერ ახერხებს, ამიტომ ასეთი პაციენტების
სიცოცხლისხარისხიმეტადდაქვეითებულია.
მსოფლიოსმასშტაბითზურგისტვინისტრავმებითმილი
ონობითპაციენტიიტანჯება,მედიცინაკიმათიდაავადების
წინააღმდეგკვლავაცუძლურირჩება,თუმცასიტუაციაშე
104 cxeli Sokoladi
საძლოა ღეროვანი უჯრედების გამოყენებამ შეცვალოს.
თანამედროვემეცნიერებიუკვესაუბრობენზურგისტვინის
დაზიანების მკურნალობაში ღეროვანი უჯრედების პერს
პექტივაზე: უჯრედულმა თერაპიამ და ღეროვანი უჯრედე
ბის ტრანსპლანტაციამ შეიძლება გარკვეული დადებითი
გავლენა იქონიოს დაავადების მსვლელობაზე. პირველი
კვლევები ამ მიმართულებით უკვე არსებობს. 2008 წელს
ჟურნალCellTransplantation–შიგამოქვეყნდასტატიაამე
რიკელიდაეკვადორელიექიმებისჯგუფისექსპერიმენტის
შესახებ.მათზურგისტვინისმწვავეანქრონიკულიდაზი
ანებითა(ტრავმაანტყვიითმიყენებულიჭრილობა)დაპა
რაპლეგიითანპარაპარეზებით(ანუსრულიანარასრული
დამბლახერხემლისდაზიანებისქვემოთ)8პაციენტსზურ
გისტვინშიძვლისტვინისღეროვანიუჯრედებიგადაუნერ
გეს.პაციენტებზედაკვირვება2წელსგაგრძელდა.შედე
გად,ყველამათგანსმოტორულიფუნქციისგაუმჯობესება,
დამბლისუბნებშიმგრძნობელობისგაუმჯობესებადაშარ
დისბუშტისდაზიანებულიფუნქციისგამოსწორება,უმეტეს
შემთხვევაში,სრულაღდგენამდეაღენიშნა.მკვეთრადგა
უმჯობესდამათისიცოცხლისხარისხიც.
ამჟამად ზურგის ტვინის დაზიანების მკურნალობა საკუ
თარი ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედებით მსოფლიოს
არაერთსამედიცინოცენტრშიმიმდინარეობს.ასეთიცენ
ტრებიაჰიუსტონში,ტეხასისუნივერსიტეტში,ასევეკოვინგ
ტონში,ლუიზიანისშტატში,ბრაზილიაში,ჩილეში,სამხრეთ
კორეაში,ინდოეთში,ჩინეთში,ალექსანდრიისადაქაიროს
უნივერსიტეტებშიდაა.შ.
ჭიპლარისსისხლისბანკისსამედიცინოდირექტორიგო
ჩაშათირიშვილიამბობს,რომზურგისტვინისდაზიანების
შემთხვევაში,პაციენტისთვისსაკუთარიძვლისტვინისღე
როვანიუჯრედებისტრანსპლანტაციაშესაძლებელიაორი
გზით: ხერხემლის არხში თავზურგტვინის სითხეში შეყ
ვანითანოპერაციისდროსუშუალოდდაზიანებისუბანზე
რამდენიმეადგილასინექციით.
„ძვლისტვინიშეიცავსორიტიპისღეროვანუჯრედს:სის
ხლმბადსდამეზენქიმურს.ორივეესწყარომეტადმიმზიდ
ველია რეგენერაციისათვის. ზურგის ტვინის დაზიანების
ცხოველურ მოდელებში ამ უჯრედების ტრანსპლანტაციამ
უზრუნველყონერვულიქსოვილისსხვადასხვატიპისუჯრე
დების აღდგენა: მაგალითად, ნეირონების წანაზარდების
ზრდა,ასევერემიელინიზაციადაზურგისტვინისფუნქციე
ბისაღდგენა.უამრავმაკვლევამაჩვენაასევეორივეტიპის
ღეროვანიუჯრედისჩანერგვადაზიანებულხერხემლისარ
ხში“,აცხადებსგოჩაშათირიშვილი.
ზურგის ტვინის დაზიანების სამკურნალოდ ღეროვანი
უჯრედების ტრანსპლანტაციის რაიმე ღირებული ალტერ
ნატივა სადღეისოდ არ არსებობს. ღეროვანი უჯრედებით
მკურნალობის წარმატებები და პერსპექტივა კი მედიკო
სებსოპტიმიზმისრეალურსაფუძველსაძლევს.
ავტორი ნინო ბერძენიშვილი
cxeli Sokoladi 105
106 cxeli Sokoladi
iStvan sabos Tezisebi
Tbilisis kinofestivalis
farglebSi
didi ungreli reJisoris
masterklasi gaimarTa
avtori daviT buxrikiZe
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis
sapatio stumarTa
Soris, 74 wlis klasikosi, iStvan
sabo albaT yvelaze gamorCeuli
persona iyo. evropuli kinos erT-
-erTma yvelaze aRiarebulma re-
Jisorma jer kidev 80-iani wlebis
dasawyisSi, „mefistoTi“ mopovebuli
„oskariT“, lamis xelaxla „gadawera“
aRmosavleT evropis politikisa
da kinos istoria.
ucnauria, magram misi filmebi
sxva, aranakleb cnobili ungreli
reJisorebisgan gansxvavebiT (ma-
galiTad, zoltan fabri, mikloS
ianCo, marta mesaroSi, zoltan
husariki, karoi maki), 70-80-iani
wlebis sabWoTa kinogaqiravebaSi
cenzuris waxalisebiT xvdeboda.
sabosgan, TiTqos sagangebod qmnidnen
mumificirebuli komunisturi
epoqis „axlomxedvelisa“ da
gidis miTs, da sxvaTa Soris, es
miTi dRemde cocxalia.
iStvan sabos kinokariera, gasuli
saukunis 60-iani wlebidan
iwyeba, roca daxvewili ironiiTa
da formiT gamorCeuli pirveli
moklemetraJiani filmebi gadai-
Ro. erT-erTi pirveli srulmetraJiani
filmi „mama“ (1966) didi
warmatebiT uCvenes saerTaSoriso
kinofestivalebze. mas ormocze
meti gamarjveba, Tu nominacia
aqvs mopovebuli prestiJul festivalebze,
romlis CamonaTvali
nebismier reJisors SeSurdeba _
berlini, kani, venecia, moskovi,
lokarno...
gansakuTrebuli da gamorCeulia
misi TanamSromloba cnobil
avstriel msaxiobTan, klaus maria
brandauerTan. „mefisto“ (1981),
„polkovniki redli“ (1985) da „hanuseni“
(1988), amis SesaniSnavi ma-
`sxvadasxva mxares~ `kari~
galiTia. am filmebSi brandaueri
istoriul personaJebs ganasaxierebs,
romlebmac politikuri Zalauflebisa
da karieruli winsvlisaTvis
moraluri kompromisi
gaiRes. 90-iani wlebidan moyolebuli,
sabos filmebi ufro zogadevropul
konteqstSi SeiZleba
davinaxoT: „Sexvedra venerasTan“
(mTavar rolSi glen qlouzi),
„zonenSaini“ (ralf fainsi), „sxvadasxva
mxares“ (harvi keiteli,
stelan skarsgardi), „iyo julia“
(somerset moemis „Teatris“ mixedviT,
mTavar rolSi anet beningi).
Tbilisis kinofestivali swored
iStvan sabos axali filmiT
kinoese
gaixsna. „kari“ magda sabos romanis
ekranicaziaa, romelic didi
reJisoris arc colia da arc Soreuli
naTesavi. romanma, romelic
Tavis droze laioS koSutis
saxelobis literaturuli premiiT
daajildoves, meoce saukunis
60-iani wlebis budapeStSi
momxdar ambavs asaxavs. mwerali
qalis, magdasa (germaneli msaxiobi
martina gedeki kinomanebs
uTuod emaxsovrebaT „oskarosani“
filmidan „sxvebis cxovreba“)
da misi mezobeli meezovis,
emerencis (ingliseli kinovarskvlavi
helen mireni) ucnauri
urTierToba weliwadis oTx dro-
Sia gadanawilebuli. rac dramaturgiulad
sainteresoa, Tumca
musikalur struqturas ufro
waagavs.
filmis „meore Sres“ meore msoflio
omis droindeli ebrauli
ojaxis ambavi Seadgens, romelic
emerencis fotoalbomSi poulobs
dramatul gagrZelebas. magda
yuradRebiT akvirdeba meezove qalis,
erTi SexedviT ucnaur da auxsnel
ukmexobas, siamayes, karCaketil
cxovrebis wess da bolomde
verafers igebs. Tumca, rogorc
cxeli Sokoladi 107
kinoese
personaJi, emerenci misTvis STagonebis
wyaro xdeba.
reJisors „daZabuloba“ da aqcenti
mainc helen mirenis personaJze
gadaaqvs, ris gamoc iZulebulia
meezove inglisurad aalaparakos.
es, cota sasacilo da xelovnur
STabeWdilebas tovebs. mokled,
imis gamo, rom filmi saerTaSoriso
gaqiravebaSi moxvdes da vin-
Zlo, ucxoenovani „oskaris“ mokle
siaSic, reJisori Tavad midis
kompromisze _ ungrul, kamerul
ambavs inglisurenovan garemoSi
iZulebiT moaqcevs.
cxadia, helen mirenis kargi TamaSis
(romelic, sxvaTa Soris,
odnav Teatraluria) cqera erT
ramed Rirs. emerencis bavSvobis
droindeli tragediebi, Tu
qaliSvilobis droindeli travmebi
„fleSbekiT“ Cndeba ekranze
da gaxsendebaT mexisgan xis ZirSi
damwvari tyupi gogonebic da fa-
Sistebisgan Tavdaxsnili ebraeli
gogonas SiSic. rom ara siuJeturi
sqematuroba, erTgvari satelevizio
esTetika da zedmetad
gadapranWuli, xelovnuri finali,
„kari“ udavod ufro met mayurebels
moewoneboda. magram amisa-
108 cxeli Sokoladi
Tvis mas, sul mcire, helen mirenis
TamaSi ungrul enaze unda enaxa da
moesmina.
xarisxiani reJisuris gamoZaxili
kargad igrZnoboda iStvan sabos
masterklasSic, romelic saerTa-
Soriso kinofestivalis farglebSi
„Tibisi bankis~ galereaSi
gaimarTa. masterklasi ori dRis
ganmavlobaSi gadatenil darbazSi
mimdinareobda da mas reJisorebi,
kinokritikosebi, studentebi da
ubralod, kinoTi dainteresebuli
adamianebi eswrebodnen.
mTavari kiTxva iStvan sabom Sexvedris
dasawyisSive dasva: ra
aris Tavisufleba kinoSi da raSi
mdgomareobs kinos unikaluroba?
aqvs Tu ara kinos raime iseTi,
risi gadmocemac SeuZlebelia mxatvrobiT,
musikiT, literaturiT
da TeatriT? sakuTar SekiTxvas
man ase upasuxa: „kinoSi umTavresia
– adamianis saxe, romelic ganuwyvetliv
icvleba. erTi saxis
emocia meoreTi icvleba da Cven
amas ekranze vxedavT... ara standartuli
saxe, romelic erT amocanas
gamoxatavs, me vlaparakob
cocxal saxeze da es aris erTaderTi
unikaluri ram, rac SeiZle-
ba mxolod kinos meSveobiT iyos
gamoxatuli“.
sabos Semdegi Tezisi kinos istoriaSi
yvelaze mniSvnelovan „xatebs“,
msaxiobebs exeboda: greta
garbo, marlen ditrixi, merlin
monro, jein fonda, vanesa redgreivi,
katrin denevi, meril stripi,
klark geibli, robert teilori,
jeims dini, entoni perkinsi,
dastin hofmani, al paCino, jin
hekmani, arnolnd Svarcenegeri.
man detalurad axsna kinos isto-
`sxvadasxva mxares~ `mefisto~ `hanuseni~
riaSi TiToeuli am msaxiobis gamoCena
da mniSvneloba. amiT ecada,
auditoriisTvis aexsna kinos msaxiobebis
aqtualuroba, maTi roli
istoriaSi da rogor iqcnen isini
epoqis saxeebad.
momdevno Teza evropuli da amerikuli
kinos ganxvavebas exeboda.
„ratom aris amerikuli kino ase
popularuli msoflioSi da evropuli
kinematografi SedarebiT
ucnobi?“ sabos azriT, evropul
da amerikul kinos Soris gansxvaveba
egzistencialuria.
„evropam meoce saukuneSi ori
msoflio omi gamoiara. milionobiT
adamiani Seewira msxverplad
gansxvavebul azrebs. Znelia, erTi
ojaxi mainc ipovoT evropaSi, romelsac
omebTan raime ar akavSirebdes,
an rame tanjva ar hqondes
gamovlili meoce saukuneSi. amitom
yvela istoria, romelic gvinda,
rom kacobriobas gavuziaroT,
aris uiRblo an daxocili adamianebis
istoria. amerikuli filmebi
ki aris gamarjvebuli adamianebis,
gamarjvebuli gmirebis filmebi.
miuxedavad imisa, rom gmirebi Sei-
Zleba sul daixocon, isini mainc
gmirebi arian. amerikuli kino ga-
marjvebuli adamianis reprezentacias
axerxebs. axalgazrda mayurebels
ki urCevnia gamarjvebulis
mxares idges. albaT amitomac daiviwyes
axalgazrdebma evropuli
kinos saxeebi“.
Semdeg man literaturis specifikazec
isaubra: „literatura
ufro met saSualebas aZlevs mki-
Txvels Tavisi warmosaxva da fantazia
ukeTesad aamuSavos da gmiris
Seqmnis procesSi Tavad miiRos
aqtiuri monawileoba, maSin roca,
kino amisTvis nakleb sivrces tovebs“.
sabom tolstois „ana karenina“
amis erT-erT saukeTeso magaliTad
daasaxela.
kino da imiji _ es reJisoris
momdevno Tezaa. kino ganuwyvetliv
gvawvdis konkretul da gasageb
imijs. es sul sxva enaa, romelsac
meti Zalaufleba aqvs mayurebelze;
manipulirebis meti saSualeba
aqvs da gacilebiT „saSiSi saTama-
Soc“ aris. gansakuTrebiT, axalgazrda
TaobisaTvis. garda amisa, sabom
isaubra „konkretikaze (kadri),
rogorc manipulaciis saSualebaze
da konkretikaze, rogorc ganzogadebis
saSualebis Seqmnaze“.
reJisorma kadrisa da sityvis ma-
giurobazec gaamaxvila yuradReba.
„sityva yovelTvis inaxavs saku-
Tar TavSi ramdenime mocemulobas,
an mocemulobebis kombinacias. mocemulobebis
nairsaxeoba metad
arTulebs realobis amocnobis
process. kinoSi ki sul sxva ram
xdeba. is absoluturad gansxvavdeba
Teatraluri Jestis an teqstSi
sityvis mniSvnelobisa da
magiurobisgan.
kinos erT-erTi mTavari Rirsebaa,
rom ar iTvaliswinebs Cvens
ganwyobas da konkretul realobas
gvTavazobs, romelsac ver
gaeqcevi. rTulia iTamaSo am realobiT;
is mxolod maSin iZleva
interpretaciis saSualebas, roca
kinoese
Tavad surs es. amitom filmis
yurebisas Tavisuflad SeiZleba
iTqvas, rom mayurebeli „realobas
ejaxeba“; magram Tu Sejaxebis
moments gadalaxavs, maSin advilad
SeuZlia kargi mayurebeli gaxdes“.
masterklasis dasasruls, re-
Jisorma aseve isaubra kinos gadaRebis
umTavres teqnikur mxareebze;
scenaris gansakuTrebul
mniSvnelobaze; Teatrisa da kinos
msaxiobebs Soris gansxvavebaze.
didi ungreli reJisoris samsaa-
Tiani „dekembris Tezisebi“ amiT
dasrulda. SeiZleba iTqvas, rom
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalma
marTlac dauviwyari sa-
Cuqari gaukeTa axalgazrda reJisorebs,
scenaristebs, msaxiobebs,
kritikosebs; yvelas, visac kino
jer kidev xelovneba hgonia.
Tbilisis saerTaSoriso kinofestivalis
gaxsnis meore dRes
iStvan sabo rusTavelis TeatrSi
sagastrolod myof moskovis Teatr
et cetera-s mier warmodgenil
speqtakl „qariSxals“ daeswro.
spetaklis dasasruls ki Seqspiris
ukanaskneli da urTulesi piesis
damdgmel reJisors, robert sturuas
Sexvda.
cxeli Sokoladi 109
ecenzia: Teatri
`qariSxali~, rogorc zRapari Serigebaze
robert sturuas morigi Seqspiruli opusi aleqsandr kaliaginis TanxlebiT
avtori daviT buxrikiZe
foto gia gogatiSvili
politikurad arcTu sando `per-
formansi~ saxelwodebiT `robert
sturuas meored mosvla~ dekembris
dasawyisSi rusTavelis TeatrSi warmodgenili
namdvili performansiT
gagrZelda _ did scenaze aRiarebuli
qarTveli reJisoris mier moskovis
Teatr et cetera-Si, gasul wels dadgmuli,
Seqspiris `qariSxali~ warmoadgines.
nebismieri Sexedulebisa da Sefasebis
miuxedavad, SeiZleba iTqvas,
rom rusuli dasis mcire gastroli
TbilisSi Teatralur movlenad iqca.
ver getyviT, Tavis droze et cetera-
-s samxatvro xelmZRvanelis, cnobili
msaxiobis, aleqsandr kaliaginis profesiulma
mudaram gaWra, Tu saxelovani
prodiuseris, daviT smelianskis
finansurma jadom, magram faqtia, rom
sakuTari `Teatraluri samefodan~
gandevnilma sturuam Tavisi SemoqmedebiTi
bedi isev moskovs da isev Teatr
et cetera-s daukavSira.
jer kidev 12 wlis win, moskovSi
Seqspiris `venecieli vaWari~ dadga,
romelic qarTvelma mayurebelma 2000
wlis gazafxulze, rusTavelis Tea-
110 cxeli Sokoladi
trSi ixila. ase rom, 2012 wlis gastroli
ara mxolod robert sturuas,
aramed aleqsandr kaliaginis meored
mosvlasac hgavda.
orazrovani, erTdroulad tragikuli
da cinikuri personaJis, Sailokis
mniSvnelobas (am rols aleqsandr kaliagini
TamaSobda) speqtaklis saxelwodeba
_ `Sailokic~ adasturebda,
xolo romantikos, brZen da odnav cinikos
antonios, ironiiT STagonebuli
aleqsandr filipenko uswordeboda.
sturuas arcTu politkoreqtuli
speqtakli `Sailoki~, putinis xelisuflebaSi
mosvlasa da kavkasieli
migrantebis winaaRmdeg agorebul
kampanias daemTxva. rusulma presam es
Tema ratomRac mtkivneulad aRiqva
da speqtaklis konteqsts meqanikurad
ufro miaba. namdvilad bedis ironiaa,
rom moskovSi kosmopolitad Seracxuli
reJisori, gasul wels, mSobliuri
Teatridan qsenofobiis braldebiT
gaaTavisufles.
sturua isev sayvarel Tu sabediswero
dramaturgs, uiliam Seqspirs epaeqreba.
es aris didi dramaturgis
rigiT mecxramete piesa, romelsac
sturua dgams da albaT, naklebad
moiZebneba Teatris istoriaSi reJisori,
romelsac didi bardisa da poetis
amdeni piesa aseTi warmatebiT daedgas
mTeli msoflios masStabiT. londoni,
moskovi, aTeni, buenos-airesi, sofia,
helsinki, Tel-avivi...
Teatraluri geografia marTlac
STambeWdavad gamoiyureba!
Seqspiris ukanasknel, yvelaze mouxelTebel
da mistikur piesaSi mTavar
gmirs, prosperos, aleqsandr kaliagini
TamaSobs. amaSi aris logika,
magram _ paradoqsiT nakvebi ironiac.
erTi mxriv, vis, Tu ara aseTi masStabisa
da dramatuli talantis msaxiobs
unda eTamaSa wignieri magis,
skeptikosisa da jadosnuri winaTgr-
Znobis unariT dajildoebuli prosperos
roli.
magram gardasuli kinematografiuli
da Teatraluri xatebi jer kidev
dauviwyaria. uyureb am miwieri vnebebiT
Sepyrobil, saxasiaTo da rablezianuri
groteskiT gamorCeul
msaxiobs da xan cnobili miuzikli
`Carlis deida~ gaxsendeba da xanac,
kata leopoldis xma Cagesmis cnobili
multfilmidan: `rebiata, davaite Jit
druJno~!
piesa `qariSxali~, romelic zogs
imedgacruebuli, skeptikosi adamianis
anderZad miaCnia da zogsac mxolod
prosperos warmosaxvaSi gaTamaSebul
fantaziad, mayureblisTvis erTgvari
testia _ SeZlebs Tu ara imave
`mdinareSi~ meored Sesuli reJisori
prosperod iqces? moZebnis Tu ara
prospero sakuTar TavSi Zalas, rom
speqtaklis finalSi mtrebs miutevos?
piesaSi milanidan gandevnili prospero
sakuTar qaliSvilTan, mirandas-
Tan erTad (am rols speqtaklSi olga
kotelnikova TamaSobs) ukacriel kun-
Zulze aRmoCndeba. gadis 15 weliwadi
da bediswera Tu qariSxlis stiqia mis
mtrebs, yvelas erTad, kunZulze gamoriyavs.
TiTqos yvelaferi ise xdeba
rogorc prosperos surda. magram
yofili Tu dRevandeli mtrebi verafers
mixvdnen; bodiSi ar moixades,
ar moinanies. da Tu sulis siRrmeSi
raime mainc igrZnes, mxolod sikvdilis
SiSiT da ara warsulis egzistencialuri
gaazrebiT.
qaTqaTa scenur sivrces (romelic
albaT, gagaxsenebT kadrebs saxelovani
filmidan `eqim kaligaris kabineti~)
da masSi moqceul personaJebsac,
saxelovani reJisoris, robert vilsonis
`ekologiuri Teatris~ surneli
asdis. Tumca mxatvar gogi aleqsi-
-mesxiSvilis namuSevari originaluri
da STambeWdavad xarisxiania, xolo gamoyenebuli
teqnologiebi sanimuSod
daxvewili.
gia yanCelis musika prosperos kosmiur
da arielis minimalistur Temebs
Soris vibrirebs (rogorc wesi,
am rols kacebi TamaSoben, sturua ki
arCevans natalia blagixze aCerebs,
romelic usqeso da uxorco arsebas
TamaSobs). amave dros, faqizi smena
ar dagWirdebaT, rom speqtaklidan
`riCard mesame~ regtaimi amoicnoT.
es Tema lamis felinis `sevdian klounebad~
qceul personaJebs, stefanosa
da trinkulos (aleqsei osipovi da
andrei kondakovi) riTmasaviT gasdevs.
sterilur siTeTreSi Cakarguli
adamianebi da sagnebi (oriode skami,
wignebi da minis WurWeli, romelic
prosperos alqimiasTan kavSirze unda
mianiSnebdes) raRac uxilav, magram
Zalian mgrZnobiare sevdas gamoscems.
mitevebis survili da prosperos sevda
speqtaklis ZiriTadi kamertonia.
is finalis moaxloebasTan erTad mZafrdeba
da JRers rogorc prosperos
mier `dawerili~ da arielis `diriJorobiT~
Sesrulebuli risxvis mesa.
recenzia: Teatri
raRac momentSi SeiZleba ifiqroT,
rom yvelaferi, rac scenaze TamaSdeba,
bavSvobaSi gadavardnili, dau-
Zlurebuli da pesimisti prosperos
fsiqikuri travmis Sedegia. misi mogonebebi,
xilvebi, damsxvreuli ocnebebi,
martooba, dagrovili wyena,
romelic verafriT neldeba _ verc
naWris Tojinebis saTamaSo `Camoxr-
CobiT~ da verc mtrebis kiserze Camocmuli
yulfiT, romelic, mogvianebiT,
kedlebze avbediT Crdilebad
airekleba; imitom, rom SurisZieba
imTaviTve gamoricxavs Svebas, da rac
didi xnis ganmavlobaSi saocnebo iyo
_ uzurpatori milanis hercogisa Tu
gamyidveli neapolis mefis dasja, Semdeg
mudmivad iqceva sindisis qenjnad
da Tanamdev koSmarad.
amitomaa, rom prosperos monologi
`Cven naqsovi varT sizmriseuli
nivTierebiT~, aRiqmeba rogorc moraluri
da filosofiuri Serigeba
samyarosTan. Tumca, iqneb es reJisoris
mSobliur TeatrTan Serigebasac
niSnavs? iseTi reJisori, rogorc
robert sturuaa, Seqspiris yvelaze
mistikuri piesis `sizmrebs~ tyuilad
ar moqsovda. Tumca vin icis,
iqve, `qariSxlis~ mezoblad, Seqspiris
kidev erTi simbolisturi piesa
Tvlems, romelsac `zamTris zRapari~
ewodeba!
cxeli Sokoladi 111
ecenzia: kino
`gaiRime~ `espaneTi~
gorakebs gamoRma
Tbilisis me-13 saerTaSoriso kinofestivali: Wreli art-hausisa da sakonkurso depresiis gakveTilebi
avtori daviT buxrikiZe
„kamera imisTvis arsebobs, rom
axali xelovneba Seqmnas da upirveles
yovlisa, is aCvenos, rasac
sxvagan versad naxav _ verc TeatrSi
da verc cxovrebaSi. sxvagvarad
is ar mWirdeba; fotokadrebi
ar mainteresebs, am saqmes fotografebs
vuTmob“. legendaruli
reJisoris, maqs ofulsis es sityvebi
SesaZloa axlaxan dasrulebuli
Tbilisis saerTaSoriso
kinofestivalis mTavari organizatorebisa
da direqtoratis _
gaga CxeiZisa da nino anjafariZisaTvis
inspiraciis erTgvar wyarod
iqca.
„is, rasac sxvagan ver naxav“,
anu art-hausis ramdenime kargi
gakveTili, rigiT mecamete, „Tarsi“
saerTaSoriso kinofestivalis
mayureblisTvis kargi gzamkvlevi
gaxda. ara mxolod imitom, rom
specialur Cvenebaze „rusTavelsa“
da „amiranSi“, mixael hanekes,
kristian munjius, iStvan sabosa
Tu Zmebi tavianebis filmebze
112 cxeli Sokoladi
mosaxvedrad kinomanebs Soris
lamis mujlugunebiT orTabrZola
imarTeboda; arc imitom, rom
klasikosi iStvan sabo festivalis
erT-erTi yvelaze sapatio stumari
iyo, romlis axali filmiTac
konofestivali gaixsna da albaT,
arc 70 wlis italieli kinovarskvlavis,
jankarlo janinis sruliad
martivi gamocxadebis gamo
kinoTeatr „amiranis“ foieSi...
yvelaze mTavari, rac am kinofestivalze
moxda, es iyo kargi
kinoTi marTlac „damSeulTaTvis“
gankuTvnili 2-lariani bileTebis
(Tanac nebismier seansze!) SemoReba
_ Zalian mniSvnelovani socialuri
aqti, ramac festivalisadmi interesi
dekembris dReebSi aSkarad gazarda.
kargi iqneba, Tu festivalis
organizatorebis mier SesaniSnavad
mofiqrebul svlas, an piar-aqcias
momavalSi Tavad kinoTeatrebic
gaiTvaliswineben da „plastmasis
filmebze“ 10-12 lariani bileTebis
strategias gadaxedaven...
es, ase vTqvaT, lirikuli intermeco.
rac Seexeba sakonkurso
filmebs, aTi srulmetraJiani
filmidan, romlebic axalgazrda
reJisorebis pirveli an meore
namuSevaria, gansakuTrebul yurdRebas,
Cemi azriT, qali-reJisorebi
ipyroben, xolo Tavad filmebSi
yvelaze saintereso mTavari
gmirebi aseve qalebi arian. es aSkarad
gamokveTili tendenciaa da
ar gulisxmobs arc seqsizmis xazgasmas
da arc genderul problemebSi
gansakuTrebul CaRrmavebas.
yvelaze gamorCeuli filmebi
axalgazrda qalebma gadaiRes _
avstrielma ania solomonoviCma
(„espaneTi“), bosnielma aida begiCma
(„saraevos Svilebi“), ukrainelma
daria oniSCenokom („istalgia“),
rusudan Wyoniam („gaiRimeT“).
arada, xuTkacianma saerTaSoriso
Jiurim, romelsac saxelovani iraneli
reJisori mohsen maxmalbafi
xelmZRvanelobda, upiratesoba
mainc saavtoro egocentruli es
`siyvaruli~
TetizmiT Sepyrobil mamakac-re-
Jisorebs mianiWa.
mTavari prizi _ „oqros prome-
Te“, polonel reJisors, slavomir
fabickis gadaeca filmisaTvis
„siyvaruli“, xolo „vercxlis
promeTe“ saukeTeso reJisurisa-
Tvis _ giorgi farajanovs („yvela
wavida“). aida begiCisa da rusudan
Wyonias filmebi Jiurim mxolod
specialuri prizebis Rirsad Ca-
Tvala.
marTalia, gamarjvebulebs ar
vasamarTlebT, magram fxizeli
mzeriT mainc gavakritikebT. film
„siyvarulis“ mTavari gmirebis, mariasa
da tomekis istoria TiTqos
arafriT gamoirCeva. orivem ocdaaTs
gadaabija, provinciul qalaq-
Si cxovroben, muSaoben, uyvarT...
magram am, erTi SexedviT, mSvidi
bednierebis miRma sabediswero da
dramatuli vnebebi Tvlems. qalaqis
meri marias gaaupatiurebs,
Tumca qali qmars arafers eubneba
da am faqtis Sesaxeb arc policiaSi
ganacxadebs. swored aqedan
iwyeba „wamebis wynari warmavaloba“
(rogorc galaktioni ityoda).
tomeki eWvianobas iwyebs da misi
didi siyvaruli maleve did si-
Zulvilad iqceva.
filmis kargad awyobil struqturasa
da gamarTul dialogebs
aSkarad exmareba martin doro-
Cinkisa da iulia kiovskas kargi
TamaSi; aseve, kanis kinofestivalze
(seqciaSi „specialuri mzera“)
testirebuli reJisura. Tumca
filmSi sxva gansakuTrebuli araferia.
finalSi sasiyvarulo tanjva
patiebiT icvleba, xolo tomekisa
da marias Cvils naTlobisas,
eklesiaSi Ria karidan SemoWrili
mzis sxivi dahnaTis. depresiiT
datvirTuli manZili siyvarulis
gakveTilidan rwmeniT gasxivosnebul
paTetikurobamde saxifaTod
moralisturia, romelic mxolod
vnebs films. Tumca, Jiurim
usiyvarulobisa da patiebis ambivalenturi
siaxlove „siaxliT
STagonebul sicxaded“ Seafasa.
aranakleb ucnaurad aRiqmeba
TbilisSi dabadebuli da moskov-
Si mcxovrebi giorgi farajanovis
dajildoeba saukeTeso reJisurisaTvis.
filmi „yvela wavida“
legendaruli sergo farajanovis
mogonebebis ekranizaciaa da
ufro „poeturi kinos“ Temebze
spekulacias waagavs. Zveli Tbilisis
istoriebi da saxelovani re-
Jisoris bavSvobisdroindeli mo-
recenzia: kino
gonebebi feradovan, msuye, magram
kliSeebiT savse istoriebad ikribeba,
romelSic imdenad bevria
groteski, eqscentrikiT zedmeti
gataceba, Tu miTologiuri warmodgenebi
(mTavar rolebSi: lali
baduraSvili, daviT dvaliSvili,
avTandil maxaraZe, zura yifSi-
Ze, natalia kaliakanova), rom 120
wuTi aSkarad zedmeti da damRlelia.
Tumca, Jiuris wevrebs ase ar
moeCvenaT.
gamarTulad, zustad da esTetikurad
sainteresod aRiqmeba
ania solomonoviCis „espaneTi“,
romlis mTavari gmiri, moldovidan
avstriaSi Casuli aralegaluri
emigranti espaneTSi gadasvlas
gegmavs (am rols greguar koleni
TamaSobs, romelic amave dros,
wels, moklemetraJiani filmebis
festivalis Jiuris Tavmjdomare
iyo). paralelurad vecnobiT
asakovan agresiul policiels,
wmindanebis amoqargviT STagonebul
mis yofil cols, azartuli
TamaSebiT gatacebul kacsa da
bankis TanamSromelTa istoriebs.
daxvewili montaJis wyalobiT,
siuJeturi xazebi mTeli filmis
ganmavlobaSi xan erTdeba da xanac
gancalkevdeba.
ecenzia: kino
`Caika~ `operacia libertadi~
reJisorma rusudan Wyoniam Tavis
srulmetraJian sadebiuto
filmSi „gaiRimeT“ moaxerxa, rom
mZafri ironiiT dawyebuli satelevizio
konkursi _ saxelwodebiT
„qarTveli deda“ _ finalSi
lamis socialur tragediad eqcia.
kargadaa gamokveTili sruliad
gansxvavebuli personaJebis biografiebi,
maTi xasiaTi, detalebi.
iSviaTia, rom qarTul filmSi
erTbaSad amdeni kargi kinoroli
naxoT: ia suxitaSvili, nana Sonia,
olga babluani, Tamuna buxnikaSvili...
filmi, romlis nawilobrivi dafinansebac
reJisorma „kinocentrisgan“
sakmaod didi xnis „wvalebis“
Semdeg moipova, erTgvari
feministuri manifestia, Tumca
Tavad reJisori am faqts uaryofs
da ambobs, rom „esaa filmi Rirsebis
grZnobaze. socialuri da
feministuri sakiTxebi mxolod
sazogadoebis winaSe arsebuli
problemebis nawilia. pirvel rig-
Si mindoda mayureblisTvis meTqva
_ raoden Znelia, daicva sakuTari
Rirseba da rogori iolia, aRmoCnde
marioneti viRacis xelSi;
raoden rTulia gadawyvetilebebis
miReba da niSnavs Tu ara ne-
114 cxeli Sokoladi
bismieri gziT gamarjveba namdvil
gamarjvebas“.
balkaneTis omis Semdgom, saraevoSi
mcxovrebi axalgazrda muslimani
qalis bedze mogviTxrobs
reJisori aida begiCi, romelmac
Zaladobis gavlena Tu „narCenebi“
kargad dainaxa detalebSi:
restoranSi, sadac rahima dilidan
daRamebamde muSaobs, Znelad
aRsazdreli Zmis megobrebSi,
daundobel socialur garemoSi,
korufciiT mowamlul qalaqSi,
dausjelobiT gaTamamebul Tanamdebobis
pirebSi. mokled, iq, sadac
axali cxovreba unda daiwyos,
sinamdvileSi Zaladoba da depresiaa
gamefebuli, rasac, pirvel
rigSi, uTqmeli, daucveli adamianebi
ewirebian.
„saraevos Svilebis“ finali namdvilad
utopiuria: axali wlis
Rames, foierverkiT gaCiraRdnebuli
quCebisa da beThovenis meeqvse
simfoniis fonze, rahima da
misi Zma sadRac miiCqarian. albaT,
axali cxovrebisken, romelic
mayurebels axali gansacdeli da
gamocda hgonia.
filmSi „istalgia“, romelic
ufro sityva „nostalgiis“ ironiul
gaazrebas hgavs, reJiso-
ri daria oniSCenko sami qveynis
(ukrainis, serbeTisa da germaniis)
socialur-kulturul konteqsts
erT RameSi moaqcevs. germaniaSi
emigrirebuli Suaxnis ukraineli
qali da yofili mokrive serbeTidan,
enis barieris gamo, TiTqos
izolirebulebi arian germanuli
sazogadoebisgan. maT slavuri
kulturis garda mxolod Svilebi
akavSirebT. erTi _ ukrainaSi cxovrobs,
meore ki _ serbeTSi. filmi
swored Svilebis egzistencialur
arCevans aRwers _ darCnen samSobloSi.
mayureblis da Jiuris mosazreba
aseve gaiyo migel anxel ximenesis
filmis Sefasebisas. „Caika“ meZavi
qalisa da mezRvauris siyvarulis
ambavze mogviTxrobs. STambeWdav
vizualur samyaros (operatori
gomes andreu), romelSic cimbiris
maradiuli zamTari, yazaxeTis
ukacrieli tramalebi da kavkasiuri
mTebi erTmaneTs saaTisa da
ormoci wuTis ganmavlobaSi enacvleba,
samwuxarod, sxva veraferi
avsebs. verc CaxlarTuli da odnav
siurrealisturi siuJeti da verc
msaxiobTa „zedmeti“ Tavganwirva.
unda aRiniSnos, rom filmSi qar-
Tveli msaxiobebic monawileoben:
`istalgia~
salome demuria, ciala gurgeniZe,
giorgi gabunia, baCi leJava.
sakonkurso programas mcire intriga
Semata SvedeTSi mcxovrebi
da qarTuli warmoSobis reJisoris,
levan akinis filmma „katinkas
wveuleba“. katinka axalgazrda da
kreatiuli ideebiT Sepyrobili
qalia, romelic dabadebis dRes
aRniSnavs. TiTqos yvelaferi SesaniSnavadaa,
vidre wveulebas daupatiJebeli
stumari ar Seemateba
_ saTamaSo biznesis mflobeli,
qeraTmiani, laRi da msubuqi linda,
romelic male jgufis uxilav
socialur kanonebs arRvevs. es ki
ukve konfliqtis dasawyisia. levan
akinis filmi TiTqos sivrcisa
da drois erTianobis kanons misdevs
da Tanamedrove Svedi axalgazrdebis
ironiiT gajerebul
portrets qmnis.
sakmaod daZabuli sakonkurso
grafikis miRma Wreli da mravalferovani
evropuli art-hausi
fxizlobda; pirvel rigSi _ art-
-nevrozebiTa da klasikuri musikiT,
Tavisi mravalmniSvnelovnebiTa
da refleqsiiT, daxvewili
dialogebiTa da lamis ukiduresi
konstruqciiT. albaT, mixvdiT,
rom es yvelaferi mixael hanekes
igive saxelwodebis films, „siyvaruls“
exeba; films, romelic 2012
wlis kinofestivalebis triumfatori
gaxda.
principSi, saxelovani avstrieli
reJisori axals arafers gvTavazobs;
gansakuTrebiT, formis
TvalsazrisiT. Subertis „eqspromti“
isev JRers, rogorc daxvewili,
magram damcinavi fsiqoanalitikuri
pasaJi. moxucebuli,
inteligenti col-qmris (mTavar
rolebSi Jan-lui trentiniani da
emanuel riva) natif msxvil xedebs
esTeturi da fizikuri avadmyofobis
daRi isev azis...da axal
filmSi erT-erT mTavar rols
isev izabel iuperi TamaSobs.
is, rom hanekem filmi siyvarulsa
da Warb sentimentebze gadaiRo,
sulac ar niSnavs, rom masSi mTavari
swored siyvarulia. piriqiT,
es aris filmi sxeulis, rogorc
„mexsierebis“ kvdomaze da am ur-
Tulesi amocanis SesrulebSi re-
Jisors 80 wels gadacilebuli
evropuli kinos varskvlavebi exmarebian.
erTi ram marTlac saocaria,
rogor moaxerxa reJisorma
daeyoliebina msaxiobebi, romlebic
karga xania uars amboben kinoSi
gadaRebaze. sxvaTa Soris,
recenzia: kino
erTma „kargad“ gaTviTcnobierebulma
Jurnalistma filmis Semdeg
ikiTxa _ emanuel riva, alen renes
„hirosimas“ Semdeg sadme TamaSobdao?...
art-hausiT „mojadoebulebs“
kidev erTi safestivalo prizioris,
wlevandel berlinaleze,
„vercxlis daTviT“ dajildoebuli
germaneli reJisoris, kristian
pecoldis „barbarac“ moewonaT.
filmi detalebis zusti codniT,
80-iani wlebis aRmosavleT germaniis
socialur-politikuri viTarebis
aRweriTa da kargi scenariT
gamoirCeva.
axalgazrda eqimi, barbara, politikuri
motivebiT berlinidan
gamoaZeves da iZulebulia, provinciul
qalaqSi samuSaod gadavides.
aRmosavleT germaniis politikur
sistemas, is, ara Ria brZolas, aramed
uxmauro protests ucxdebs.
amave dros, barbaras aCrdilebiviT
dasdeven aRmosvleT germaniis
uSiSroebis, `Stazis~ samsaxuris
wevrebi, Tumca, axalgazrda eqimi
qali gaqnili SpioniviT mouxel-
Tebelia. finalSi Zlivs mogrovil
dasavlur germanul markebs saku-
Tar pacients, Znelad aRsazrdel
gogonas aZlevs da dasavleTSi
cxeli Sokoladi 115
ecenzia: kino
`gorakebs miRma~
gaqcevaSi exmareba. Tavad ki provinciul
klinikaSi rCeba. aRsaniSnavia,
rom filmSi mTavar rols
germanuli kinosa da Teatris varskvlavi,
nina hosi asrulebs.
da mainc, arasakonkurso programis,
iseve, rogorc mTeli
festivalis umTavres movlenad,
Cemi azriT, aRiarebuli axalgazrda
rumineli reJisoris, kristian
munjius filmi „gorakebs
miRma“ iqca. filmi, romelmac
wels kanis festivali sanaxevrod
mainc daipyro. „es aris filmi
siyvarulsa da Tavisufal arCevanze.
samyaros didi Secdomebis
umetesoba rwmenis saxeliT aris
daSvebuli da imis damtkicebiT,
rom survili keTili iyo“, _ werda
erT-erT interviuSi reJisori.
marTlac, filmSi tragediis
mTavar mizezad swored brma rwmena
iqceva.
yofili megobrebis _ germaniidan
rumineTSi dabrunebuli
alinasa da eklesiaSi, monazvnad
aRkvecili voiCitas istoria ara
mxolod maTi sxeulebis, grZnobisa
da sulis mudmiv daZabulobasa
Tu Widilze gvamcnobs. gogone-
116 cxeli Sokoladi
bi Tvrameti wlis asakSi obolTa
TavSesafridan garicxes. voiCita
monasterSi gagzavnes, xolo Seupovari
xasiaTis mqone alinam germaniaSi
gaqceva moaxerxa.
drama swored isaa, rom mor-
Cilma da Tavmdabalma voiCitam
marTlac ipova simSvide Tavisi
primitiuli rwmeniT. daiviwya
siyvaruli, romelic mas alinas-
Tan akavSirebda. amasobaSi, Seupovari
„sulieri mama“ _ monastris
winamZRvari, im daskvnamde midis,
rom alina eSmakiTaa Sepyrobili
da misi sulis xsnaze unda izrunos.
mas mxedvelobidan gamorCeba
alinas sxeuli, romelsac monazvnebi
„mkurnalobis mizniT“ jvarze
acvamen.
pirveli da yvelaze didi survili,
rac am 150-wuTiani filmis
naxvis Semdeg giCndebaT, is aris,
rom rac SeiZleba male aCvenon
mTel saqarTveloSi. da Tundac
mxolod am esTetikuri da socialuri
SokisTvis Rirda Tbilisis
me-13 saerTaSoriso kinofestivalis
Catareba. borcvebs gamoRma,
anu saqarTveloSi xom jer kidev
uamravi „codvaa“ dauTvleli.
Tbilisis me-13 saerTaSoriso
kinofestivalis Sedegebi
saerTaSoriso konkursi
„oqros promeTe“ saukeTeso filmisTvis
_ slavomir fabicki, „siyvaruli“.
„vercxlis promeTe“ saukeTeso re-
JisurisTvis _ giorgi farajanovi,
„yvela wavida“.
Jiuris specialuri aRniSvna _ aida
begiCi, „saraevos Svilebi“ da rusudan
Wyonia, „gaiRimeT“.
moklemetraJiani mxatvruli filmebis
konkursi
sergo farajanovis saxelobis prizi
_ tato kotetiSvili, „sazamTro“.
Jiuris specialuri aRniSvna _ gabriel
razmaZe, „Savi TuTa“.
qarTuli panorama
saukeTeso qarTuli filmi _ Tina-
Tin gurCiani, „manqana, romelic yvelafers
gaaqrobs~.
Jiuris specialuri aRniSvna _ goga
xaindrava, „demokratiis Suqura“,
vaxtang jajaniZe „orSabaTidan orSabaTamde“
da zura menTeSaSvili, „gamomgonebeli
kaci“.
stili
modis istoria
iv sen lorani
pret-a-portes irCevs
Targmani
absolutisti
stili
PRIMUS INTER PARES
Tamar alaviZe
`balensiagas ferTa saukeTeso
aRqma aqvs _ misi tete de negre, café
au lait, iasamnisferi, mewamulisferi,
movardisfro-iisferi. yovel
zafxuls saushemptonSi misi oTxi
sxvadasxva feris maRalyeliani sviteri
da oTxi puloveri mimqonda.
erTxelac, bearicSi gavemgzavre.
bargSi zustad igive oTxi sviteri
da puloveri Cavalage. iq Casulma
aRmovaCine, rom es samosi iqamde
arasdros menaxa! yvelaferi sina-
Tlis brali iyo, rasakvirvelia _
intensiurobis mimcemi baskeTis sinaTlis.
aseTi dRis Suqi arasdros
menaxa. es balensiagas miwa iyo~, _
amonaridi daiana vrilandis 2011
wliT daTariRebuli avtobiografiuli
wignidan `D.V.~
balensiaga vrilandisTvis ualternativo
arCevani iyo. mas sjeroda,
rom msoflioSi saukeTeso kabebs
mxolod kristobal balensiaga
qmnida da Tu Sen swored misi kaba
gecmeboda, oTaxSi Sens meti qali
ar iarsebebda. vrilands Tanamo-
118 cxeli Sokoladi
azreebi maRali modis yvelaze ma-
Ral eSelonebSic hyavda: espaneli
didostatis xelobisadmi gulgrili
parizuli modis yvelaze ambiciuri
da snobi Semoqmedebic ki ver
rCebodnen. kristian diors erTxel
uTqvams: `maRali moda orkestriviTaa,
sadac diriJori kristobal
balensiagaa. danarCeni dizainerebi
ubralod musikosebi varT da mis
nakarnaxevs mivsdevT~.
balensiagas saxlis axal mflobelebs
wlebis ganmavlobaSi SeuZleblad
miaCndaT legendaruli Semoqmedis
Semcvlelis povna. 1987 wels
saxlis axalma dizainerma miSel
gomam franguli saxli modis moyvarulebisTvis
SedarebiT xelmisawvdomi
gaxada pret-a-portes xazis
meSveobiT. xuTi wlis Semdeg daniSnuli
axali dizaineris, jozef
melqio Timisteris wyalobiT ki,
koleqciebi isev elituri gaxda da
maRali modis surneliT gaiJRenTa.
1997 wlidan ki ukve nikola geskie
Caudga saxls saTaveSi da araerTi
weli dasWirda saimisod, rom saxlis
tradiciebis `pativismcmeli~
dizaineris saxeli daemkvidrebina.
amaSi ki geskies balensiagas arqivSi
Casvla da misi memkvidreobis zedmiwevniTi
Seswavla daexmara.
TxuTmetwliani moRvaweobis Semdeg,
geskiem balensiagas saxli datova,
mis nacvlad ki, xangrZlivi
spekulaciebis Semdeg, 28 wlis amerikeli
dizaineri aleqsandr vangi
daamtkices. Tavis droze, vangma
modis mesveurebis da amerikeli
feSenistebis guli imiT moigo, rom
sportuli samosi pankuri elementebiT
da quCis inspiraciebiT `gaaferada~
da axalgazrda gogonebs
Tanamedrove da ultramoduri samosi
SesTavaza.
gaamarTlebs vangi balensiagaSi?!
aravin icis. erTi ram ki
cxadia, rom modis legendaruli
arqiteqtoris mier Seqmnili samosi
yovelTvis iqneba saukeTeso
saxelmZRvanelo Taobebis aRsazrdelad.
modis istoria
120 cxeli Sokoladi
iv sen lorani
pret-a-portes irCevs
avtori klod berto
frangulidan Targmna elene xarazaSvilma
pirvelad gamoqveynda ELLE-is franguli gamocemis 1971 wlis ivnisis nomerSi
iv sen loranma oficialurad
gamoacxada, rom maRali modidan
midis da amieridan mxolod pret-
-a-porteze imuSavebs.
grZeli Tma, feradi perangebi,
mZafri vnebani, simorcxve, romelic
sinamdvileSi, giwvevs da
aRgagznebs _ es yvelaferi iv sen
loranis Semoqmedebis maxasiaTeblebia,
romlebic gvafiqrebinebs,
rom maRali modis dizainerma
pret-a-porteze gadasvliT, friad
impulsuri, gauazrebeli arCevani
gaakeTa. Tumca, arc asea saqme.
modis jadoqari, romelic 21 wlis
iyo kristian diori rom Caanacvla,
ukve 35 wlisa sakmaod warmatebuli
da gamocdili dizaineria.
35 weli ki ganqorwinebebis,
ganvlili cxovrebis Sejamebis
asakia; asaki, rodesac cxovrebas
Tavidan iwyeben. iv sen loranmac
momavlis Secvla gadawyvita.
ratom?
imitom, rom ubeduri var. ubralod,
ar SemiZlia ase gagrZeleba,
mudmivad gaorebas vgrZnob imas
Soris, risi keTebac minda da rac
unda vakeTo. rodesac maRali modisTvis
Sevqmeni is, rac momwonda
_ Cemi pirveli smokingebi, 1945
wlis kabebi da a.S. _ es yvelaferi
sruli finansuri marcxiT dasrulda.
rodesac egreT wodebuli
`komerciuli~ modelebis Cveneba
movawyve, Jurnalistebi met-nakle-
bad Tavazianad amTqnarebdnen. daviRale
mowyenili presis yurebiT.
swored amitom uars vambob, arasasurveli
da damTrgunveli tansacmeli
Tavs movaxvio asakovan qalbatonebs.
Cems samizne auditorias
dReidan axalgazrda, saqmiani qalebi
warmoadgenen. vici, rom Cemi
samosis fasebi bevri maTganisaTvis
ar aris xelmisawvdomi. problema
ki isaa, rom verafriT vxvdebi, rogor
SeiZleba 700 frankad Sefasebuli
qurTukis fasi 300 frankze
daviyvano da ara is, Tu rogor Sei-
Zleba Sevqmna 7000-frankiani kaba.
am yvelafris fonze, ratom ar
xuravT Tqveni modis saxls?
moralurad ar maqvs amis ufleba.
ase xom 150 adamians samsaxuris
gareSe davtoveb. gansakuTrebul
klientebTan Cemi TanamSromlobis
SesanarCuneblad vurTierTob
da _ ara piriqiT. Tumca, ar vfiqrob,
rom maRali moda axal tendenciebs
daamkvidrebs: es ar moxdeba
arc modis muSakebis da arc
klientebis mxridan. es yvelaferi
SeiZleba mxolod 5 an 10 weliwads
gagrZeldes.
cotaTi melanqoliuri xom ar
aris am yvelafris sakuTari xeliT
ganadgureba?
piriqiT, sakmaod amaRelvebelia
im Taobas miekuTvnebode, romelic
ganwirulia, yvelaferi ki-
modis istoria
Txvis niSnis qveS daayenos. saWiroa
yvelafris nulidan dawyeba.
tansacmlisa da qalebis Tavidan
Seqmnis survilic xom ar gaqvT?
rogorc Semoqmedi, arasdros
vyofilvar `kosmiuri~ tansacmlis
da naxvretebiani kabebis
Seqmnis iniciatori. miT umetes,
rodesac tansacmeli ukve Seqmnilia,
maTi sezonidan sezonamde
Secvlis saWiroebasac ver vxedav.
lurji jinsi arafriT Camouvardeba
mezRvauris qurTuks (Peacoat),
TrenCi ki _ smokings.
pret-a-portesa da maRal moda-
Si erTi da igive stils davamkvidrebdi.
rac ufro sadaa samosi,
miT ufro unakloa. amitomac, mis
gasamdidreblad Rilebsa da pliseebs
ar davamatebdi.
gindaT TqvaT, rom 4000-frankiani
mezRvauris qurTuki 400-frankian
qurTuks arafriT sjobs?
saerTod arafriT. gansxvaveba
mxolod qsovili da fasia. swored
amitom, sruliad ugunurad meCveneba
sawvimaris, bleizerebis, Sarvlis
da nebismieri yoveldRiuri
tansacmlis maRali modisTvis
Seqmnil xazSi SeZena.
ar TvliT, rom aranaklebi sisulelea,
iyidoT muslinis kaba da
masSi ufro meti gadaixadoT, vidre
folksvagenSi?
sofia kokosalaki
modis istoria
es sul sxva ramea. amxela Tanxis
nebismier sxva rameSi gadaxda amoraluri
da anaqronulic kia, magram
ara am kabebisTvis. muslinis
kabebi gansakuTrebulad rTuli
Sesaqmnelia. yovelive amis pret-a-
-porteSi ganxorcieleba SeuZlebelia.
is qalebi, romlebic am kabebs
ukveTaven, uneblie mecenatebi xdebian.
rodesac maRali moda aRar
iarsebebs, es iqneba xeliT nakeTi
namuSevrebis dasasruli.
ratom aRar aqvs gavlena maRal
modas quCaze?
maRali modis fasebi im qalebisTvisaa
gankuTvnili, romelTa
mibaZvis survili aravis uCndeba,
maT qaliSvilebsac ki.
Zveleburi kabebis da sakarnavalo
samosis daxmarebiT, Tanamedrove
gogonebis umravlesoba
cdilobs, sakuTari individualuri
stili Seqmnas, ris SesaZleblobasac
pret-a-porte ar iZleva. xom
ar fiqrobT, rom es erTgvari nostalgia
da anaqronizmia?
ara, radgan isini am yvelafriT
erTobian. am tipis tansacmlis
Zebna ukve TamaSia, sakarnavalod
gamowyoba ki sxva tipis garTobaa.
Tumca yvela kostiumi sxvadasxva
istorias gviyveba. samxedro samosis
miRma, sada, soliduri da
racionaluri tansacmlis tarebis
survili imaleba. grZeli kabebi,
1945 wlis kabebi, platformiani
fexsacmeli da munji kinos
makiaJi ki, avantiuris survilze
mianiSnebs. erTgulebis, Tavisuflebis,
Tavdajerebulobis da
riskebis saWiroeba _ es yvelaferi
mudmivi kamaTis Temaa.
TiToeul CvenganSi mudmivi br-
Zola mimdinareobs: jersi da tafeta,
naqsovi qudi da turbanebi,
kabebi da Sarvlebi _ samosis yvela
es tipi ki am dapirispirebis
gamovlinebaa.
Tqveni azriT, rogor ganviTardeba
moda?
122 cxeli Sokoladi
ori gansxvavebuli mimarTulebis
TanaarsebobiT. erTi mxriv,
yoveldRiuri, sruliad aseqsualuri
tipis samosi aqtiuri cxovrebisTvis:
sviterebi, Sarvlebi,
TrenCebi, `saharienebi~ da perangis
tipis kabebi qalebisTvis. meore
mxriv ki, saRamos seqsualuri
samosi _ efemeruli da moulodneli.
rodesac maRali
modisTvis Sevqmeni
is, rac momwonda
_ Cemi pirveli
smokingebi, 1945
wlis kabebi da a.S.
_ es yvelaferi
sruli finansuri
marcxiT dasrulda.
rodesac egreT
wodebuli
`komerciuli~
modelebis
Cveneba movawyve,
Jurnalistebi
met-naklebad
Tavazianad
amTqnarebdnen.
gaqvT Tu ara imis SegrZneba, rom
pret-a-porteSi CabmiT yvelafris
nulidan dawyeba giwevT?
Tan ki da Tan ara. ara _ radgan
ukve 17 welia, am sferoSi var
da bevrjer mifiqria am problemebze.
ki _ radgan vfiqrob, rom
dRes xalxi brendebs dascinis.
Tanaxma var, rom sezonidan sezonamde
yvela Cemi koleqcia iseve
gaakritikon, rogorc debiutantis.
sami weli gavida mas Semdeg,
rac Cemi inicialebi Savad davxate
abreSumis TeTr yelsaxvevze,
es ukanaskneli ki aTasobiT gaiyida.
sxvebi ki igives akeTeben Can-
Tebze, puloverebze, qsovilebze.
CemTvis es yvelaferi ukve Sesrulebuli
da gakeTebulia, amitom
arc TviTkmayofilebis gancda da
arc gamoucdelobis SegrZneba maqvs.
es Zalian tipuria maRali modis
dizainerisTvis.
xom ar iqneba TqvenTvis dabrkoleba
is faqti, rom koleqciis
Seqmnisas TviTRirebulebisa da
seriulad warmoebis fasebis ga-
Tvaliswineba mudmivad mogiwevT?
arc saxelosnoSi muSaoba da arc
300 frankis Rirebulebis qsovili
ar mWirdeba imisTvis, rom rame
Rirebuli Sevqmna. ar miyvars araferi,
rac xelovnuria. mZuls yvelaferi
mdidruli. Tu SemTxveviT
bewveuliTa da Zvirfasi qvebiT
davinteresdebi, maSin sasceno
kostiumebze daviwyeb muSaobas:
Zalian miyvars Teatri, kino, miuziklebi,
aRlumebi… da mainc, CemTvis
yvelaze did dabrkolebas
weliwadSi oTxi koleqciis Seqmnis
valdebuleba warmoadgens.
axla ki Cemi tanjva orad gadanawildeba.
Cemi namuSevrebi ideebis
da eskizebis doneze ar iqmneba. me
maT yovelTvis tkvilis gancdiT
vqmni. rodesac vxedav qsovilis
patara naWers, romelic unda gavacocxlo
da amisTvis mxolod
makrateli da nemsebi maqvs, sxva
yvelaferi uferuli, absurduli
da mkvdari meCveneba. zogjer
iseTi momentebic dgeba, rodesac
survili miCndeba, yvelaferi gavanadguro,
rac aqamde mikeTebia,
gaviqce sadme ukacriel kunZulze,
vicxovro samosis gareSe da
daviviwyo sityvebi: xaverdi, krepi,
ratini da maT Soris, yvelaze
saSineli sityva: koleqcia.
ungaro:
`me arafers vcvli~
iv sen loranis gadawyvetilebam
Zlier damanaRvliana. am adamians
Zalian did pativs vcem. me vrCebi
im azrze, rom maRali moda es aris
TviTgamoxatvis privilegirebuli
saSualeba. SemoqmedisTvis ki, es
sruli Tavisuflebaa. Tavisufleba,
romlisTvisac Zviri gadavixade
da romelzec uars Cemi nebiT
arasdros vityvi. rasakvirvelia,
pret-a-porte es momavalia, Tumca
maRali moda jer kidev ar aris
warsuli. is, aqtualur fenomenad
rCeba. uari Tqva maRali modis Seqmnaze
mxolod imitom, rom es samosi
absurdulad Zviria, igivea,
rom uari ganacxado xatvaze, radgan
namuSevrebis SeZena mxolod
erTeulebs SeuZliaT. samyaro
savsea mSvenierebebiT, romelsac
Cven verasdros SevwvdebiT, Tumca,
maTi arseboba mniSvnelovania.
pier kardeni:
`me vcvli TariRebs da ara
mrwamss~
amieridan Cems koleqciebs mxolod
oqtombersa da aprilSi warvadgen
_ zustad pret-a-portes
Cvenebis TariRebSi. Tumca, es
yovelTvis maRali modis koleqciebi
iqneba. CemTvis raimes Seqmna
maRali modis ganuyofeli
nawilia da araviTar SemTxvevaSi
ar SeiZleba es sxva ramem Caanacvlos.
swored aq arian namdvili
Semoqmedebi _ isini, vinc mewarmeebs
ideebs awvdian. swored maTi
daxmarebiT imosebian qalebi, romelTac
materialuri SesaZle-
modis istoria
blobebi aqvT. yvelafris gaTanasworebiT
da CarCoSi moqceviT,
xels SevuwyobT im tipis sazogadoebis
Seqmnas, romelic mowyenilobiT
ganadgurdeba. saflavic
sakmarisia imisTvis, rom yvelani
gavTanaswordeT. cxovreba _
es aris arCevani, Tavisufleba,
gansxvaveba. mizezi, rom sviteri
da jinsi racionaluri samosia da
Tanasworobis damyarebis mizniT
gamoeyo maRal modas _ mimarTulebas,
romelic xelovnebis unikalur
nimuSebs qmnis _ sruliad
gaugebaria. xelovneba da silamaze
yvela drois gardauval nawilad
darCeba.
cxeli Sokoladi 123
inspiracia
nikola geskie
124 cxeli Sokoladi
`es idea jer kidev ramdenime wlis win gamiCnda: mindoda,
korporatiuli da saqmiani samosi Semeqmna. am Temaze
Cemeburi interpretaciis gakeTeba Cavifiqre, es erTgvari
TamaSi unda yofiliyo. warmovidgine korporacia
Balenciaga Inc. da warmosaxvaSi davxate yvela is samosi,
romelsac am korporaciaSi momuSave qali Caicvamda~.
modis kritikosebs Tu davesesxebiT, Balenciaga-s saxlis
SemoqmedebiTi direqtori (axla ukve yofili,
vinaidan erTi Tvis win man es posti datova), nikola
geskie im dizainerTa erTeulSi Sedis, romelTac eqsperimentebis
Catareba arasdros bezrdebaT. gansxvavebuli
azris qona, albaT, rTuli da obieqturad
usamarTloc ki iqneboda. ukanaskneli TxuTmeti wlis
ganmavlobaSi, roca is legendaruli saxlis SemoqmedebiT
sadaveebTan imyofeboda, yoveli axali sezoni
molodinis da cnobismoyvareobis erTgvari testi iyo
modis industriis mesveurebisTvis, Tu ubralod am saxlis
moyvarulebisTvis: yvela didi interesiT eloda,
ra tipis inovacias SesTavazebda geskie, am jerze, damswre
auditorias.
kristobal balensiagas mdidari memkvidreobis Temaze
axleburi interpretaciebis garda, nikola geskies
erT-erTi mTavari maxasiaTebeli, Tanamedrove, inovaciuri
qsovilebis Seqmna da Semdeg, maTgan, erTi SexedviT,
warmoudgeneli siluetebis Seqmna iyo, rac 2012
wlis Semodgoma-zamTris koleqciaSic ostaturad moaxerxa.
dizainerma arc amjerad uRalata qsovili-siluetis
Temaze `kirkitis~ tradicias da damswre auditorias
sakuTari koncefciisa da saxlis tradiciebis
zomieri nazavi SesTavaza. siluetis mxriv, ZiriTadi
laitmotivi 1980-iani wlebis dasawyisis moda iyo: axali
siluetebi imdenad gazviadebul proporciebSi iyo
warmodgenili, rom ganyenebulad, rigiTi mokvdavis-
Tvis maTi aseTi formiT warmodgena, rTuli saqme iqneboda:
gariskavdiT, muxlamde sigrZis tyavis labadis
morgebas, usasrulobamde gazviadebuli mxrebiT?! an,
Tundac, skulpturuli, moculobiTi mxrebiani sviterebis
Sexamebas A siluetis qvedaboloebTan, romelTac
ormagi wina mxare aqvT?!
CvenebaSi, balensiagas korporaciis ofisis TanamSromlebi
(mxolod qalebi) iRebdnen monawileobas
_ geskies warmosaxviT da ara realurad. kompaniaSi
maT mier dakavebuli postebis ranJireba gamocdil
Tvals ar gauWirdeboda: top-menejmenti kabebSi iyo
gamowyobili, romlebic ostaturad iyo gaformebuli
oqrosferi lames biusthalteris tipis elementebiT,
saSualo safexuris menejerebi _ oTxkuTxa siluetis
moculobiT pijakebSi, praqtikantebi _ sviterebSi,
kompaniis teqnikuri personali _ paraSutis qsovilis
msgavsi abreSumisgan Sekeril kombinezonebSi da bolos,
kompaniaSi Semogzavnili jaSuSebi _ moculobiTmxrebian
sviterebSi, warwerebiT: `SemogvierTdi ucnaur
mogzaurobaSi~ an `arsaidan~.
Targmani
126 cxeli Sokoladi
absolutisti
kristobal balensiagas perfeqcionizmis kulti
avtori judiT Turmani
inglisuridan Targmna Tamar babuaZem
Jurnali `niu iorkeri~
noemberi, 2006
1956 wels parizSi `jerarnaxuli~
silueti daibada: Salis tomara _
tanze Camokidebuli, welgamouyvaneli
kaba _ romelic mxolod msubuqad,
ZlivsSesamCnevad exeboda
sxeuls da qalis momrgvalebul
formebs warmoudgenlad amarTku-
Txedebda. am sruliad axali siluetis
Semqmneli espaneli dizaineri,
kristobal balensiaga iyo. manamde,
qalebs, romlebic balensiagas
samoss icvamdnen, qsovilis nakeris
siuxeSec ki arasdros egrZnoT
sxeulze, araTu nedli jvalosgan
mogvrili msubuqi diskomforti
(tilo balensiagam erTaderTxel
gamoiyena, rodesac bunebrivi Calis,
moqarguli bolero Seqmna.
es iyo mokle qurTuki, romelic,
mflobelis, polin de rotSildis
TqmiT, iseTi xasxasa ferisa iyo,
rogoric `inkebis oqros saganZurs
aqvs~).
modis eqspertebi, rogorc wesi,
erTxmad aRiareben, rom balensiaga
_ baski meTevzisa da mkeravis
vaJi _ gasuli saukunis udidesi
dizaineria. kristian diori mis
dasaxasiaTeblad laTinur frazas
iyenebda: Primus inter pares _ Rirseuli
RirseulTa Soris; Sanelic midioda
daTmobaze da ambobda, rom
mxolod balensiagas SeeZlo, Seeqmna
srulyofili samosi sakuTari
xeliT Tavidan bolomde, anu skeCis
daxatvidan Sekervamde, maSin, roca
yvela sxva dizaineri ubralod
`dizaineri~ iyo. didi adamianebi,
romlebic gamudmebiT daunaneblad
ixdidnen 500 dolars mis kabebSi,
iyvnen: zemoT xsenebuli de rot-
Sildis meuRle, baroni filipi;
loel ginesi, romlis sayvareli qalic
_ gloriac `odnav SeSinebuli~
iyo, rom balensiagas kabebisTvis
Sesaferisi garegnoba ar hqonda;
amerikeli biznesmeni harison uiliamsi,
romlis sacolec baRSi mu-
SaobisTvis gankuTvnil Sortebsac
ki sayvarel maestros akerinebda;
aseve jon kenedi, romelsac agiJebda
pirveli ledis danaxarjebi.
titanuri Sroma da qsovilebi,
rac TiToeul modelSi ideboda
(klaudia di osbornis sayvareli
kaba, magaliTad, yaryumebis kudebiT
iyo gawyobili), yovelTvis aisaxeboda
fasze, magram parizSi balensiagas
saxli mainc yvelaze Zviri
iyo. mis namuSevrebs qalebi iseTi
rudunebiT uvlidnen da inaxavdnen,
rogorc samuzeumo saganZurs. weliwadSi
is samasamde original kabas
qmnida, xuTasamde mkeravi, Ter-
Zi, gamomWreli, Targis mxatvari
da mequde ki sakuTar Tavze iRebda
aTasobiT kerZo SekveTas. Tumca
balensiagas SeeZlo, nebismier etapze
Careuliyo procesSi da Suaze
gadaefxriwa mitklis Targi, anda,
sulac gasagzavnad Sexveuli mza
samosic ki. bevr klients axsovs
dizaineris ucnauri gataceba saxeloebiT.
yofila SemTxvevebi, roca
mas mTeli dRe da Rame gadaubams
erTi saxelos damuSavebaSi. Woraoba
da sigaretis moweva studiaSi
sastikad ikrZaleboda (zogjer samarisebur
siCumes Tavad maestros
gamZvinvareba Tu daarRvevda, romelic
vTqvaT, cudad gamoyvanili
mxris gamo brazobda). Zvirfasi
qsovili balensiagas saxlis gamorCeuli
xelweris nawili iyo da
Targmani
dizainerTan xSirad TanamSromlobdnen
ZviradRirebuli teqstilis
fabrikebi axali abreSumis, anda
Salis gamosayvanad. am inovaciur
naWrebs myari faqtura hqonda da
sxeuls qandakebasaviT eWdoboda
gars. balensiaga eubneboda JivanSis
`qsovili adamianis kaniviTaa, romelic
sunTqavs: dauSvebelia misi
Seryvna da Seuracxyofa~.
balensiaga xSirad mogzaurobda
safrangeTsa da espaneTs Soris,
sadac misi debi da naTesavebi dizaineris
or, sakmaod warmatebul
satelit saxlebs xelmZRvanelobdnen
(am saxlebis saerTo samarko
niSans Eisa erqva _ balensiagas dedis
qaliSvilobis gvaris Eizaguirre-
-is abreviatura). kureJi da ungaro
xelobas Tavidan swored Eisa-s
saxlebSi euflebodnen. maT xSirad
adgilobrivi provincielebisTvis,
am yairaTiani da saSualo
klasis klientebisTvis, parizuli
standartebis axsna uwevdaT da am
procesSi profesiulad TviTonac
Zalian viTardebodnen (balensiagas
SvilTaSvili agustini ixsenebs,
rom magaliTad, general frankos
meuRles, dona karmens, erTi ucnauri
axireba hqonda _ Eisa-s samodelo
saxlSi fasdaklebaze nayidi
sakuTari qsoviliT gamocxaddeboda
xolme).
…
1937 wlis agvistoSi 42 wlis balensiagam
pirveli modis saxli gaxsna
parizSi, 1968 wels, gamZvinvarebuli
`maisis demonstraciebis~
dros ki daketa. 1931 wels espanuri
monarqiis damxoba da karsmomdgari
cxeli Sokoladi 127
Targmani
samoqalaqo omi friad arasasurvel
garemoebas qmnida yvelasTvis, visi
biznesic maRal sazogadoebaze iyo
gaTvlili. balensiagac, romlis
saqmianobac espaneTSi kraxiT damTavrda,
Tavis klientebs sazRvargareT
gahyva. inglisSi samsaxuris
Zebnis procesi uSedegod dasrulda
(arada, is aRmerTebda britanul
samkervalo tradicias), ris Semdegac
balensiagam yvelaferi Tavidan
daiwyo or Tanamemamule emigrantTan
erTad. eseni iyvnen baski
finansisti nikola bizkarondo da
rusuli warmomavlobis, energiuli
frangi, vlajo zavrorovski
d’atanvili, romelsac, rogorc
uokerma miTxra, `kristobalma mTeli
Tavisi siyvaruli uZRvna~.
samma mamakacma ramdenime aseuli
aTasi franki moagrova da es Tanxa
Zlivs amyofina sadebiuto koleqcias,
romelsac franguli presa
didi aRtkinebiT Sexvda. `modi,
momaval wels, cota waviocneboT,
_ gamoucxada erT-erTma radiowamyvanma
frang msmenelebs, _ amis
saSualebas mogvcems es momajadoebeli
koleqcia, romelic espanuri
RvinosaviT maTrobelaa da mTlianad
instinqtebsa da grZnobebzea
agebuli~.
amave radiowamyvanma koleqciis
daxasiaTeba ase ganagrZo: `es
Tvalwarmtaci, STagonebiT aRmvsebi
kabebis koleqcia an zRaprul
princesas unda ekuTvnodes, an infantas,
anda madam de pompadurs,
ferebi iisferidan daxvewil, tkbil
pastelur tonebSi gadadis, sa-
Ramos kabebis liturgiuli Savi da
TeTri ki iseTia, TiTqos, geniosma
daamuSavao, Tan isini harmoniulad
esadageba maRali klasis dawyevlil
gemovnebas~.
Jurnalistis am qaoturma, pozitiurma,
tkbilma bodvam faqtobrivad
gansazRvra, Tu yvela Semdgomi
recenziis ara, maTi umravlesobis
toni. amas Tan daerTo inglisidan
da amerikidan wamosuli qeba-didebac
balensiagas `dRis samosis dramatuli
ubraloebisTvis~, romelic
128 cxeli Sokoladi
Harper’s Bazaar-is mixedviT, efu-
Zneba erT mniSvnelovan wess imis
Sesaxeb, rom `Sikis saidumlo mis
eqskluziurobasa da distanciurobaSia~.
TviTon balensiaga ki erTaderT
wess icavda ganuxrelad, kerZod,
mas swamda, rom kompromisze uaris
Tqmaa maRali modis umTavresi saidumlo.
roca 1950-ian wlebSi, maRali
modis sxva dizainerebi morCilad
danebdnen biznesis gardauval
demokratizacias da pret-a-portes
warmoeba daiwyes, balensiaga jiutad
eurCeboda am sayovelTao ryevebsa
da tendencias. rogoric unda
yofiliyo misi politika, mas mudam,
okupaciis wlebSic ki, hyofnida gamWriaxoba,
politikaze sajarod ar
elaparaka (Tumca, misi erT-erTi
yvelaze sando biografis, ingliseli
xelovnebis istorikosis, lesli
mileris TqmiT, erTxel, hitleris
frazas damcinavad mainc gamoexmaura.
hitlers gasCenia idea, maRali
modis biznesi berlinSi gadaetanaT,
balensiagas ki uTqvams: `iqneb xarebis
iqiT gadarekvac moindomos da
mere berlinSive gawvrTnas matadorebi~).
ise ki, balensiagas monarqiis
ZlevamosilebaSi eWvi arasdros
Seutania. Sesabamisad, saSinlad damabneveli
ukiduresobebi, rac mis
Semoqmedebas axasiaTebda _ asketizmi
da pompezuroba, TavdaWeriloba
da eqstravaganturoba, Seuwynarebloba
da Tviniereba _ mxolod
amZafrebda erT absurdul garemoebas
_ balensiagas wrfeli guliT
swamda espanuri kaTolicizmis.
…
RvTismosaoba da Siki _ es ori
cneba ise gansxvavdeba erTmaneTisgan,
rom maTi erTmaneTTan gajibreba
uazrobac kia, magram morwmuneebsa
da perfeqcionistebs mainc bevri
aqvT saerTo. balensiagas moZRvari
Tavis sulier Svils axasiaTebs rogorc
`SeSinebul suls~, romelic
SepyrobiliviT akvirdeboda Tavisi
qvecnobieris TiToeul moZraobas.
is ase iqceoda qalebis SemTxveva-
Sic, maT gardaqmnas cdilobda da
kabebSi, romelTac maTTvis qmnida,
ucodvel mSvenierebas aqsovda.
swored am maradiuli Sinagani
gaorebis gamo, balensiaga sakuTari
naSromiT bolomde kmayofili
arasdros yofila. rogorc misi
megobari, betina balardi ixsenebs,
dizaineri `xan sicarielesa da Sinagan
SimSils ebrZoda, xan _ usamar-
Tlobis yovlismomcvel grZnobas~.
roca franguli ZviradRirebuli
biznesis aRzevebisTvis da 1947 wels
Tavisi cnobili corolla siluetis SeqmnisTvis
(mogvianebiT, am novacias
ufro komerciuli saxeli New Look
daarqves), kristian diorma gaiTqva
saxeli, balensiaga Seuracxyofili
darCa: TviTon xom TiTqmis aseTive
formis kostiumebs, qviSis saaTis
moyvanilobis kabebsa da uzarmazar
qvedaboloebs jer kidev omamde periodSi
da omis wlebSic keravda.
`imisTvis, rom balensiagas gaugoT,
unda icodeT, rom mis Semoqmedebas
mxolod gansazRvruli stili
ki ar hqonda, aramed Tavisi qcevis
kodeqsic, _ miTxra JivanSim, _ balensiagas
Zvelmodurad sjeroda,
rom qalma Tavis kuturies ar unda
uRalatos. roca sazogadoeba dioris
New Look-iT aRfrTovanda da
balensiagas saxlidanac ramdenime
erTguli klienti wavida, dizaineri
saSinlad dadardianda. klientebisa
da presis meryeoba, Ralati
verafriT aitana. amis Semdeg
is ufro gulCaTxrobil adamianad
iqca, sajarod gamoCenaze uars ambobda,
aRarc yvelas emsaxureboda
da mxolod ramdenime rCeul qals
ukeravda kabebs piradad~. momdevno
wels d’atanvilis moulodenlma
gardacvalebam balensiaga sul
mTlad gaanadgura. Tumca, pensiaze
gasvla mas bolos mainc metoqem _
kristian diorma gadaaTqmevina.
espaneli dizaineri yovelTvis
uarze iyo, iseve ezruna Tvi-
Treklamaze, rogorc amas kristian
diori akeTebda. msgavs saqciels is
damamcireblad miiCnevda. magram
balensiagas gamomwvevi dumili mxolod
xazs usvamda mis upirateso-
Targmani
cxeli Sokoladi 129
Targmani
bas, 1947-48 wlebis ormagma Sokma
ki mis talants kidev ufro didi
biZgi misca. balensiaga warmoCinda,
rogorc angariSgasawevi metoqe,
romelic medidurobiT gamoirCeva.
roca man daiTanxma Chambre Syndicale
de la Couture, koleqciebi JivanSis-
Tan erTad erTi Tvis dagvianebiT
eCvenebina. Jurnalistebi, baierebi
da yvela cnobismoyvare xelaxla
miawyda parizs. am renegat dizainerebs
presis eqskluziuri yuradReba
ergoT. modis yvela mesvete da
Jurnali maTze werda.
balensiagas „tomara“ Jurnal-
-gazeTebis pirvel gverdebze 1956
wels moxvda. nawilobriv misi warmateba
imanac gansazRvra, rom saSualo
statistikuri adamianisTvis,
es kaba agresiulad aseqsualuri
iyo (samagierod, daintrigda felini.
misi biografis, holis alperis
TqmiT, balensiagas „tomaras“
is „fantastikur, araCveulebriv“
axal qmnilebas uwodebda, romelmac
„Cems fantazias gasaqani misca“).
Tumca, balensiagas kontrrevolucia
amiT ar dawyebula. „tomaramde“
erTi wliT adre man Tavisi
pirveli kaba-tuniki warmoadgina
_ monazvnuri mosasxami, sami-meo-
Txedi sigrZis saxeloebiT, romlis
qveSac swori qvedabolo Canda.
mTeli 1950-iani wlebis ganmavlobaSi
balensiagas yovel morig qmnilebas
winaze ufro sufTa formebi,
ufro masiuri zomebi da ufro meti
geometriuloba axasiaTebda. istorikosi
da kuratori riCard martini
mis bluzasa da trapeciulad gamoyvanil
`Tojinis kabas~ uwodebda
sxeulis `galias~, miuxedavad imisa,
rom es samosi qalis tans korsetis
marwuxebisgan aTavisuflebda da
yovel arasrulyofil sxeuls er-
Tgvar SemniRbav, damcav tyveobas
sTavazobda. imave periodis gogris
formis SemosaWeri kaba warmoadgenda
Wuprs, romlis SigniTac qals
SeeZlo, sakuTari Tavi iseTad warmoedgina,
rogoric ocnebebSi iyo
TviTon; anda romlis SigniTac mamakaci
iocnebebda qali-pepelas aR-
130 cxeli Sokoladi
moCenaze...
ai, tuniki ki „boTlidan amomxtari
jini iyo, romelsac ukan veRar
Caabruneb“, _ werda mira uokeri
winasityvaobaSi, romelic katalogs
„balensiaga da misi memkvidreoba“
erTvis Tan. tanze welis „gauqmebiT“,
balensiagam Tavis Segirds,
kureJs (kureJma balensiagas modis
saxli 1961 wels datova) 1965 wlis
kosmosuri xanis samosis Sesaqmnelad
mza Targi misca, kosmosuri
xanis stilma ki ukve minikabebis gamoCenisTvis
saWiro safuZveli moamzada.
ase rom, dizaineri, romelsac ma-
Rali modis yvela sxva dizainers
Soris, yvelaze naklebad ergeboda
revolucioneris tituli, sakuTarive
Tavis sapirispirod, axalgazrduli
afeTqebis mesayvire gaxda.
„gamudmebiT mesmoda, rom moda
quCidan ibadeba, _ Tqva daiana vrilandma
1973 wels, _ magram me modas
pirvelad yovelTvis balensiagas
qmnilebebs vamCnevdi“.
...
balensiagas bolo periodis koleqciebis
modernulobis sawyisi
quCis stilSi ar unda veZeboT
miuxedavad imisa, rom is erT-erTi
pirveli dizaineri iyo, romelmac
maRalyeliani Ceqma da arlekinis
windebi mokle kabas Seuxama, gamomwvev
sportul tansacmelSi ki
gamWvirvale plastmasi da xelovnuri
bewvi gamoiyena. instruqciaTa
ori, urTierTsawinaaRmdego wyebidan,
romlebic man Semdgom Taobebs
dautova gasaanalizeblad,
pirveli uzenaesi Zalis sikvdilis
Temas exeba, meore _ yvelaze rTulad
warmosadgen utopias. mis memkvidreobaSi
ki, saboloo jamSi,
albaT, nacionalur folklorsa da
xelovnebis istoriaSi gazavebuli
meTevzis vaJis nostalgia imaleba;
nostalgia didebulebis, aRmatebulobis
mimarT. amis dasturia
qalebisTvis Seqmnili mosasxamebi,
romlebic fransisko de surbaranis
madonas samoss hgavs, brWyviala Tv-
lebiT mooWvili mokle qurTukebi
_ matadoris boleroebi da bafTebiT
morTuli fantastikuri ornamentebi,
romelTa Seqmnis ideac muranos
SuSis nivTebis SemqnelTagan
unda modiodes…
Tumca karieris bolos balensiagas
sul ufro nakleb ainteresebda
dizaineroba, rogorc sxeulis samosiT
Semosvis rituali. nacvlad
amisa, is qalis tans uyurebda, rogorc
javSans, zedgamoWrils im
amaRelvebeli da zogjer ucnauri
abstraqciebisTvis, romelTac fotokamera
idealurad aRbeWdavda
(isedac, rom daukvirdeT, Tanamedrove
modis istoria xom sxva araferia,
Tu ara istoria modis fotografiis
Sesaxeb).
ZiriTadad im mizeziT, rom irvin
penis, riCard avedonis, luis
dal-volfis, bert Sternis, tom
kublinis da ufro mogvianebiT, hiros
fotoebi Sav-TeTria, xandaxan
giWirs imis gaazreba, rom balensiaga,
Zveli berZnebis, anda im maRali
wris qalebis msgavsad, romlebic
palm biCze atareben zamTris dReebs,
sulac ar gaurboda gamomwvev,
Wyetela feradovnebas: Ria alublisferi
da limonisferi yviTeli;
mowiTalo-moyavisfro tonaloba
da samefo atributikisTvis damaxasiaTebeli
cisferi; iisferisa da
yviTlis farTo gradacia, romelic
samfera iis yvavilebze Cans… qali,
rogorc yvavili _ es motivi mudmivad
meordeba balensiagas SemoqmedebaSi.
Tumca yvelaze poeturi
qali-yvavili maSin aris, roca yvelaze
naklebi sizustiTaa gadmocemuli.
amis saukeTeso magaliTi
1967 wlis `kombosto-kapea~ _ abre-
Sumis furfuSebis spiraliseburi
xveuli, romelic swori siluetis
kabis zeda nawils warmoadgenda
da romlis damsaxurebiTac qalis
sxeuli grandiozuli gvirgvinis
Reros mogagonebdaT. meore magaliTi
SeiZleba iyos 1966 wlis paraSutis
abreSumis saRamos piJamo,
romelic samganzomilebiani yvavilovani
aplikaciebiT iyo dafaru-
Targmani
cxeli Sokoladi 131
Targmani
li. gansakuTrebiT damamaxsovrda
saRamos labada. misi zaris formis
mwvane tiulis Sida tani srulad
iyo morTuli xveuli, naxevrad gamWvirvale
siraqlemas bumbulebiT.
TiToeuli aseTi bumbuli sisqiT
xelovnur wamwams ar aRemateboda
da qsovilze saTiTaod sxvadasxva
kuTxiT ise iyo damagrebuli, rom
TiToeul moZraobaze gare mxare
caxcaxs iwyebda…
…
balensiagas TiToeul `anderZs~
Tavisi aRmasruleblebi hyavs da
am Zveli ordenis damsaxurebuli
raindebi arian: JivanSi, oskar de
la renta da ungaro, romelic ambobs,
rom `qalis idumalebis~ da
`moraluri simkacris~ Sesaxeb Tu
rame icis, isev Tavisi maestrosgan.
`17 wlis viyavi, roca nerviulobisgan
akankalebuli mivedi JorJ
mexuTes aveniuze, _ miambo JivanSim,
_ madmuazel renem ki uariT gamomistumra,
balensiaga ver migiRebso.
Tumca, Svidi wlis Semdeg mas
mainc Sevxvdi, niu iorkSi, romeli-
Rac wveulebaze. am profesiisadmi
Cemi erTgulebiT aSkarad moixibla
da mgoni, CemSi is adamiani dainaxa,
visTvisac SeeZlo, Tavisi ideebi gaeziarebina.
`araviTari Ralati~ _
iyo misi umTavresi cxovrebiseuli
kanoni~.
…
balensiaga getariaSi 1895 wels
daibada. erTi saukunis winaT, soflis
mkacr, monotonur yoveldRiurobas,
albaT, SesaniSnavi xedebi
da zRvis Relva acocxlebda.
dRes ki, sanapiroze usaxuri sacxovrebeli
korpusebi aRmarTula,
iqvea iaffasiani, Tanamedrove
saxlebi, romelTa fasadebzec baski
separatistebis banerebi gadmoufeniaT.
ai, Zvel ubanSi ki dRemdea
SemorCenili Sua saukuneebSi
gayvanili oTxi viwro quCa, goTuri
eklesia, navsadgomi, patara moedani
_ SuaSi qandakebiT da qarisgan
gaxriokebul gorakze Sefenili sa-
132 cxeli Sokoladi
saflao, sadac balensiagaa dakrZaluli
Tavis mSoblebTan da debTan
erTad.
balensiagas mama, ojaxi rom Seenaxa,
meTevzis mokrZalebul Semosavals
soflis gamgeblobaSi
miRebul mcired anazRaurebasac
umatebda. Tumca is axalgazrda
gardaicvala da dedam kerva daiwyo,
sami Svili rom rogorme erCina. nabolara
kristobals, Tavisuflad
SeiZleboda adgilobrivi skola
daemTavrebina, magram, rogorc balensiagas
fondis warmomadgeneli,
aberi olaskoaga berazadi gvarwmunebs,
dizainers formaluri ganaTleba
aRar miuRia. mas uTuod
mezRvauris cxovreba eloda win,
anda _ ganaTleba seminariaSi (biZa
hyavda mRvdeli). miuxedavad imisa,
rom Zalian cota ram viciT dizaineris
biografiidan am periodis
Sesaxeb, is mainc cnobilia, rom
kristobali dedas exmareboda kabebis
kervaSi didgvarovani ojaxis
qalebisTvis _ kaza toresis saxlis
markizebisTvis, romlebic balensiagas
soflis Tavze, mecxramete
saukunis sazafxulo sasaxleSi isvenebdnen
xolme… rogorc balensiagas
biografiaSi weria, swored
erT-erT maTgans, dona blankas
wauqezebia axalgazrda dizaineri,
bedi tansacmlis modelirebaSi
ecada… 50 wlis Semdeg, balensiagam
saqorwino kaba Sekera dona blankas
SviliSvils – fabiola de mora i
aragonisTvis, roca is belgiis mefes
gahyva colad.
Tineijerobis wlebi dizainerma
madridsa da san sebastianSi _ espanuri
samefo karis sazafxulo
rezidenciaSi gaatara, sadac kervis
specialobas eufleboda. TandaTanobiT,
is samefo karis pirad
mkeravad iqca. es, balensiagasnairi
adamianisTvis didi pativi iyo.
misi biznesi erT martiv garemoebas
efuZneboda _ im xanad didgvarovani
qali dReSi samjer icvlida tansacmels
da amitom, mcired distanciaze
mogzaurobis drosac ki Tan
axlda moaxle da mihqonda uzar-
mazari samgzavro CanTa. es maRali
wris qalbatonebi mtrulad iyvnen
ganwyobili modaSi axlad Semosuli,
usqeso, plebeuri, mdare gemovnebis
mimarT. 1968 wlis maisis barikadebze
xSirad SeniSnavdiT iv sen
loranis kabebSi gamowyobil axalgazrdebs,
balensiagas saxlis er-
Tguli momxmareblebis warmodgena
ki barikadebze Semxtar gogonebs
Soris, TiTqmis SeuZlebelia. da,
imisgan damoukideblad, imoqmeda
Tu ara am revolucia-festivalma,
romelmac de golis skami moaryia,
balensiagas gadawyvetilebaze, swored
am dros daasrula moRvaweoba.
`me sakmarisi gaveci, _ uTxra mogvianebiT
man JivanSis, _ aRaravin
darCa, visac SeiZleba, rom Cavacva~.
…
san sebastiani biaricis sanapiroze
gaSenebuli, spa-kurortebiT da
kazinoebiT savse qalaqi iyo. adgilobrivi
baskebi sakmaod SeZlebulebi
iyvnen, mosaxleobac, romelic
zafxulobiT awydeboda aqaurobas,
mdidarTa wres miekuTvneboda. qalaqs
saxelganTqmuli zRvispira
bulvari, mdidruli savaWro centrebi
da mamakacTaTvis gankuTvnili
bevri sagalantereo maRazia
hqonda. axalgazrda kristobals
1913 wels muSaoba swored erT-erT
maTganSi, maRazia „luvrSi“ dauwyia.
misi kariera swrafad wavida win
da sul raRac eqvs weliwadSi, 24
wlis balensiaga ukve sakuTar modis
saxls flobda. is axerxebda
imasac, rom maRali modis Souebze
dasaswrebad parizSi emogzaura.
rogorRac _ zogjer nasesxebi,
zogjer ki gamomuSavebuli fuliT
_ Sanelis, viones da skiaparelis
originalebsac yidulobda da Semdeg
mTeli gulmodginebiT swavlobda
maT formasa da agebulebas.
yvelaze did gavlenas masze maRali
modis is dizainerebi axdendnen,
romlebic koleqciebs qalebisTvis
qmnidnen, Tumca, wesiT, am dros mas
ukve gacnobierebuli unda hqonoda,
rom TviTon – kacebs etrfoda.
Sakiki
vicxovroT Sakikis gareSe
ინ ტერ ვიუ ს. ხე ჩი ნიშ ვი ლის სა უ ნი ვერ სი ტე ტო კლი ნი კის ნევ რო ლო გი ურ დე პარ ტა მენ ტ თან
არ სე ბუ ლი „ თა ვის ტკი ვი ლის ცენ ტ რი“-ს ექიმ ნევ რო ლოგ მა კა კუ კა ვას თან
ქალ ტო ნო მა კა, ჩვენ გარ შე მო ბევრ ადა მი ანს
აქვს შა კი კი, გა და მე ტე ბუ ლი ხომ არ არის ეს დი-
აგ ნო ზი, რო გო რია შა კი კის გავ რ ცე ლე ბის სიხ ში-
რე, და სა ერ თოდ, რა არის შა კი კი?
შა კი კი თა ვის ტკი ვი ლის ერ თ -ერ თი გავ რ ცე ლე ბუ ლი
ფორ მა ა. შა კი კის ზუს ტი მი ზე ზი უც ნო ბი ა, თუმ ცა ექ ს-
პერ ტ თა უმ რავ ლე სო ბის აზ რით შე ტე ვას გა ნა პი რო-
ბებს თა ვის ტვი ნის სის ხ ლ ძარ ღ ვე ბის პა თო ლო გი უ რი
გა ფარ თო ე ბა და სის ხ ლ სავ სე ო ბა. 2007 წელს ჩა ტა რე-
ბუ ლი კვლე ვით, სა ქარ თ ვე ლო ში შა კი კის გავ რ ცე ლე ბა
15 %-ს აღ წევს, რაც იდენ ტუ რია მსოფ ლიო სტა ტის ტი-
კი სა. მსოფ ლიო ჯან დაც ვის ორ გა ნი ზა ცი ამ შა კი კი შე იყ-
ვა ნა იმ ოცი და ა ვა დე ბის სი ა ში, რომ ლე ბიც ადა მი ა ნის
ცხოვ რე ბის მან ძილ ზე გა ნა პი რო ბე ბენ ყვე ლა ზე ხან გ-
რ ძ ლივ შრო მი სუ უ ნა რო ბას. შა კიკს შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს
სე რი ო ზუ ლი გარ თუ ლე ბე ბი, გან სა კუთ რე ბით არას წო რი
თვით მ კურ ნა ლო ბი სას.
მინ და ვუთხ რა პა ცი ენ ტებს: სწო რი დი აგ ნო ზი წარ მა ტე-
ბუ ლი მკურ ნა ლო ბის ძი რი თა დი პი რო ბა ა, ნუ და არ ქ-
მევთ ყვე ლა თა ვის ტკი ვი ლს შა კიკს, თქვენ შე საძ ლე ბე-
ლია, გქონ დეთ სხვა სე რი ო ზუ ლი პა თო ლო გი ით გა მოწ-
ვეუ ლი მე ო რა დი თა ვის ტკი ვი ლი ან მარ თ ლაც გქონ დეთ
შა კი კი, მაგ რამ არას წო რად მკურ ნა ლობ დეთ.
მა ინც რო გო რია შა კი კის სიმ პ ტო მე ბი?
სიმ პ ტო მებს შო რის უხ ში რე სი ა: პულ სი რე ბა დი, თა-
ვის ერთ მხა რეს ლო კა ლი ზე ბუ ლი ტკი ვი ლი, მო-
მა ტე ბუ ლი მგრძნო ბე ლო ბა სი ნათ ლის და /ან ხმა უ-
რის მი მართ, გუ ლის რე ვის შეგ რ ძ ნე ბა/ პირ ღე ბი ნე ბა,
შ რო მი სუ ნა რი ა ნო ბის მკვეთ რი დაქ ვე ი თე ბა. ასე ვე, შა-
კი კის შე ტე ვას შე იძ ლე ბა წინ უს წ რებ დეს „აურა“- სიმ პ-
ტო მე ბი, რომ ლე ბიც არა უ მე ტეს ერ თი სა ა თის მან ძილ ზე
გა ნიც დი ან უკუ გან ვით არე ბას, მა გა ლი თად, მნა თი წე-
რტი ლე ბი მხედ ვე ლო ბის ველ ში ან მხევ დე ლო ბის და ბინ-
დ ვა, ასე ვე, კი დუ რე ბის და ბუ ჟე ბა, სი სუს ტე, მეტყ ვე ლე ბის
გაძ ნ ელე ბა.
დი აგ ნო ზისთვის მხო ლოდ სიმ პ ტო მე ბი არა საკ მა რი სი ა,
ექი მი სხვა მრა ვალ ფაქ ტორ საც ით ვა ლის წი ნებს.
რა გარ თუ ლე ბე ბი შე იძ ლე ბა ჰქონ დეს შა კიკს?
შა კი კის გარ თუ ლე ბე ბია: ქრო ნი კუ ლი შა კი კი, რო დე საც
შე ტევე ბი თვე ში 15-მდე მა ტუ ლობს; შა კი კის ძლი ე რი
ს. ხეჩინიშვილის კლინიკა. ჭავჭავძის გამზირი 33.
ნევროლოგიის დეპარტამენტი, „თავის ტკივილის ცენტრი“
საკონტაქტო ტელეფონები: 599 53 99 05; 555 52 88 51
შე ტე ვა, რო მე ლიც 72 სა ათ ზე მეტ ხანს გრძელ დე ბა, ასე-
ვე თა ვის ტვი ნის ინ ფარ ქ ტი და ბო ლოს, მე დი კა მენ ტის
ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი.
რა არის მე დი კა მენ ტის ჭარ ბი მი ღე ბით გა მოწ-
ვე უ ლი თა ვის ტკი ვი ლი?
თა ვის ტკი ვი ლის მოხსნის მიზ ნით სხვა დას ხ ვა მე დი კა-
მენ ტის ჭარ ბად მი ღე ბამ თა ვად შე იძ ლე ბა გა მო იწ ვი ოს
შე უ პო ვა რი თა ვის ტკი ვი ლი, რომ ლის მოხ ს ნას ავად მ-
ყო ფი კვლავ მე დი კა მენ ტით ცდი ლობს და ასე ერ თ ვე ბა
მან კი ერ წრე ში, რომ ლის გაწყ ვე ტა სა კ მაოდ რთუ ლი ა.
ამი ტომ ცალ სა ხად მკურ ნა ლო ბას უნ და ნიშ ნავ დეს ექი-
მი. ხში რი და ხან გ რ ძ ლი ვი შე ტე ვე ბი სას აუცი ლე ბე ლია
არა მხო ლოდ შე ტე ვის კუ პი რე ბა , ა რა მედ პრო ფი ლაქ-
ტი კუ რი მკურ ნა ლო ბაც.
რა პრე პა რა ტე ბია ეფექ ტიანი შა კი კის შე ტე ვის
კუ პი რე ბი სათ ვის?
სია საკ მა ოდ ვრცე ლი ა, დაწყე ბუ ლი ას პი რი ნით და პა-
რა ცე ტა მო ლით, დამ თავ რე ბუ ლი სპე ცი ფი კუ რად შა-
კი კის სამ კურ ნა ლოდ შექ მ ნი ლი პრე პა რა ტე ბით, მა გა-
ლი თად, რელ პაქ სით. სხვადას ხ ვა ავად მ ყო ფის თ ვის
შე იძ ლე ბა სხვა დას ხ ვა მე დი კა მენ ტი იყოს ეფექ ტიანი.
ეფექ ტიანო ბა მრა ვალ პა რა მეტრს მო ი ცავს, მა გა ლი-
თად, ტკი ვი ლი სრუ ლე ბით უნ და მო იხ სანს 2 სა ა თის
გან მავ ლო ბა ში და აღარ უნ და გან მე ორ დეს მომ დევ ნო
24 სა ათ ში. ბუ ნებ რი ვია, პა ცი ენ ტი არ ით ვა ლის წი ნებს
ყვე ლა ფაქ ტორს და ხში რად არას წო რად მკურ ნა ლობს.
პაციენტმა არ შე იძ ლე ბა იცო დეს იმ დაგ რო ვი ლი გა-
მოც დი ლე ბის შე სა ხებ, რაც იცის ექიმ მა - მა გა ლი თად,
სპე ცი ა ლის ტე ბის აზ რით, შა კი კის სა შუ ა ლო და მძი მე შე-
ტე ვის დროს აუცი ლე ბე ლია მკურ ნა ლო ბა სპე ცი ფი კუ რი
პრე პა რა ტე ბით, მათ გან კი უპი რა ტე სო ბა ენი ჭე ბა ტრიფ-
ტა ნებს (რელ პაქ სი, იმიგ რა ნი), ამა ვე დროს არ სე ბობს
გან ს ხ ვა ვე ბე ბი ჯგუფს შიგ ნი თაც.
ვურ ჩევ ყვე ლა პა ცი ენტს, არ ჩა აგ დოთ სა კუ თა რი ჯან-
მ რ თე ლო ბა საფ რ თხე ში, შა კი კს, სხვა და ა ვა დე ბა თა
მსგავ სად, სჭირ დე ბა და გეგ მი ლი და კვა ლი ფი ცი-
უ რი მკურ ნა ლო ბა, რომ ლის შე მო თა ვა ზე ბაც
მხო ლოდ ექიმს შე უძ ლი ა.
cxeli Sokoladi 133
Targmani
axalgazrda kristobali romantikuli
garegnobis ymawvilkaci
iyo, saxis muqi kaniT, Txeli aRnagobiT,
TiTqos, sakuTar TavSi
Cakluli prustiseuli mgrZnobelobiT...
erT-erTi versiis Tanaxmad,
d’atanvili mas swored am
wlebSi Sexvda da unda vivaraudoT,
rom misi pirovnebis Camoyalibebazec
didi gavlena moaxdina. romani
rom hqondaT, arc arasdros daumalavT
_ erTad cxovrobdnen, magram
ZalauflebaSi frankos mosvlis Semdeg,
roca diqtatoris meuRlem da
qaliSvilma balensiagasTan daiwyes
Cacma, orTaves mainc dasWirda, sazogadoebaSi
ufro TavSekavebiT
moqceuliyo.
Tumca, sakuTari Tavis zedmetad
warmoCena mgrZnobiare da gulCa-
Txrobil dizainers isedac arc
uyvarda. Tavis Tavze arasdros
laparakobda, 1949 wlis Semdeg ki
presas, romelic sZulda, sagangebod
aridebda Tavs _ intervius
aravis aZlevda. principSi, pensiaze
gasvlamde, arcerT Jurnalists ar
134 cxeli Sokoladi
dalaparakebia da merec amaze er-
TaderTxel daTanxmda. muSaobda
srul siCumeSi, mTlianad TeTrad
gadaRebil oTaxSi. `nu daxarjav
sakuTar Tavs fuWad sazogadoebisTvis~,
_ eubneboda teqstilis
magnats, gustav zamstegs da koleqciebs
Soris, dasasveneblad, parizidan
qalaqgareT miemgzavreboda.
safrangeTsa da espaneTSi is or
saxls flobda. swored am saxleb-
Si, Tavisive TqmiT, yvelasgan ganmartoebuls,
dro qsovaSi gahyavda,
amave saxlebis interierisTvis
agrovebda dizainerul TefSebs
da sxvadasxva wvrilmans, daxetialeboda
antikvariatis maRaziebSi,
yidulobda saintereso nivTebs da
Semdeg, sakuWnaoSi awyobda. balensiagasTan
daaxloebulTa viwro
wreSi JivanSi, betina balardi da
karmel snou Sediodnen _ Harper’s
Bazaar-is redaqtori, magram ufro
metad, uaxloes megobrebad ramdenime
basks Tvlida.
balensiaga zogjer SeRavaTebsac
ukeTebda kerZo klientebs an
maRaziebs, romlebic garkveul
Tanxas ixdidnen imisTvis, rom mkacrad
kontrolirebuli pirobebiT,
balensiagas namuSevrebis aslebi
daemzadebinaT. is didsulovani
iyo sxva dizainerebis mimarTac:
acmevda viones _ pensiaze gasvlis
Semdeg, mxars uWerda JivanSis saqmianobas
da sesxs aZlevda kure-
Js, imisTvis, rom am ukanasknels,
sakuTari saxli gaexsna, Semdeg ki,
roca kureJis biznesi warmatebuli
gaxda, Tanxa misTvis aRarc gamourTmevia.
ori ram, rasac balensiaga aravis
patiobda, samuSaosadmi daudevroba
da Ralati iyo. Sanelma misi megobroba
da pativiscema samudamod
dakarga maSin, roca JurnalistTan
saubarSi geslianad gausva xazi balensiagas
„Zvelmodurobas“. „saSinlad
ganicada es dartyma, – miTxra
JivanSim, _ `Sanelisgan gamogzavnil
saCuqrebsac aRar iRebda. Tumca,
kokos dakrZalvaze mainc wavida.
adamianma unda icodes, rogor da
rodis apatios sxvas~.
...
modis samyaroSi yvelaze iolad
erTi ram exerxebaT _ daviwyeba.
balensiaga 1972 wels gardaicvala
da dRes axalgazrdebisTvis misi
saxeli yvelaze metad asocirdeba
pankur CanTasTan, romelic sakin-
ZebiT, balTebiT, elvaSesakravebiT
da tyavis grZeli lentebiTaa
morTuli. originalis gamoSvebis
Semdeg, Tavdapirveli dizainis msubuqi
variaciebiT, am CanTis sxvadasxva
versia bevrjer gakeTda,
maT Soris iyo super-popularuli
motociklis CanTis saSualo zomis
versiac, romelic dRes 1200 dolarad
iyideba, anu imis naxevar fasad,
ramdenic maestros mier Seqmnili
kostiumi Rirda 1950-ian wlebSi.
aslis avtori nikola geskiea,
romelic ambobs: „Cems Taobas araferi
akavSirebs im koleqtiur memkvidreobasTan,
rasac balensiaga
warmoadgens da, am etapze, vfiqrob
_ arc me“.
Targmani
geskie, Txeli aRnagobis, 35 wlis
kacia. is raRaciT hgavs zedmetad
mgrZnobiare axalgazrda balensiagas.
magaliTad, didi maestrosaviT,
sakuTar Tavze dinjad, auRelveblad
laparakobs. geskie safrangeTis
CrdiloeTiT, industriul
qalaq lilSi daibada. mamamisi fizkulturis
maswavlebeli iyo da
imedi hqonda, vaJic mis profesias
airCevda. Tumca, 18 wlis geskie
parizSi gaemgzavra da Jan pol goties
saxlSi asistentad moewyo.
1995 wels mas balensiagas saxlis
mflobelma kompaniam Groupe Jacques
Bogart-ma SesTavaza samsaxuri. es
136 cxeli Sokoladi
iyo kompania, romelmac balensiagas
memkvidreoba erTi germanuli firmisgan
SeiZina, germanulma firmam
ki _ uSualod balensiagas ojaxis
wevrebisgan.
miuxedavad imisa, rom balensiaga
mza samosis koleqciebs amreziT
uyurebda, fiqroben, rom sinamdvileSi
dizainers aRafrTovanebda
misi SesaZleblobebic da sazRvrebic.
1968 wels markiza de lansolisTvis
uTqvams kidec: „ra dasanania,
rom axalgazrda ar var, Torem
aucileblad Sevqmnidi saxaliso,
magram gemovnebian mza samoss epoqisTvis,
romelSic vcxovrobT~.
balensiagam sakuTari trikota-
Jis xazi gaxsna. gamouSva ramdenime
komerciulad warmatebuli sunamo
qalisa da mamakacisTvis. 1968 wels
ki daTanxmda Air France-is winadadebas,
uniformebi Seekera aviakompaniis
bortgamcileblebisTvis. es
masobrivi moxmarebis produqciis
Seqmnis erTaderTi precedenti iyo
balensiagas biografiaSi. rogorc
Cans, rTuli aRmoCnda, gaeZlo
cdunebisTvis da ar ezruna uamravi
`marianas~ Cacmaze (mariana _ galuri
warmoSobis qalebis simbolo
gaxldaT).
geskiemde ramdenime dizainerma
scada, Seeqmna balensiagas memkvidreobisgan
sicocxlisunariani,
Zvirfasi brendi. 1997 wels menejerebma
samsaxuridan gaaTvisufles
mTavari dizaineri jozef Timisteri,
TavianTi favoriti _ helmut
langi ki ver daiTanxmes, es posti
daekavebina. Semdeg, ukve geskies
sTxoves, koleqciebi Seeqmna, magram
maleve isic gaaTavisufles, mere
ki, roca gayidvebis maCveneblebi
naxes, isev ukan daabrunes da daawinaures
kidec.
`es Tanamdeboba SevinarCune imitom,
rom mqonda sakuTari xedva
da viyavi axalgazrda. Tumca ki, am
saxlSi yofnac ki sakmaod SemaSinebeli
iyo. didxans vyoymanobdi, Semeswavla
Tu ara balensiagas arqivi
da mxolod ramdenime wlis win movaxerxe,
Cavsuliyavi qveda sarTulze
da Sinagani daZabulobis gareSe
dameTvalierebina yvelaferi, rac
yuradRebas miipyrobda“, _ ambobs
dizaineri.
periodulad geskies uTanxmoeba
hqonda Gucci-s aRmasruleblebTan,
maT Soris tom fordTan da domeniko
de solesTan. 2003 wels postis
datovebasac ki apirebda, Tumca
male Tavad tom fordma da de solem
datoves kompania kontraqtis
Sesaxeb warumatebeli molaparakebebis
gamo.
geskie mixvda, rom SeeZlo balensiagas
memkvidreobis `citireba~
daewyo ise, rom am procesSi arc
sakuTari bohemuroba daekarga.
2004 wels man warmoadgina Edition _
ZviradRirebuli xazi, gasuli wlis
TebervalSi ki ukve _ mza samosis
koleqcia.
Cveneba wvimian dRes daiwyo, yovelgvari
Seusabamo Teatralizebis
gareSe da podiumze gamoCnda mdgradsayeloiani
qurTukebisgan da
buStis formis qvedaboloebisgan
Semdgari tvidis ansamblebis nacnobi
procesia; aqve iyo reglanis
mklavebiani kvadratis formis qur-
Tukebi, ZvirfaseulobiT Semkuli
RilebiT; monazvnuri Targis sada
kabebi, romlebic iseTi Zvirfasi,
mZime qsovilebisgan iyo Sekerili,
rogoricaa vercxlisferi lame.
…sacxovrebeli adgilis Secvla
xSirad exmareba daxvewaSi provin-
შერატონის მწვანე ინიციატივა
ciel, niWier axalgazrdebs; iseTebs,
rogorebic geskiea, an rogoric
iv sen lorani iyo 40 wlis win. maT
aqvT saocari unari, macduri arsebebi
gamoaaSkaraon erTi SexedviT
spetak qalebSi. swored aseT qalebs
exmarebian isini `codvis CadenaSi~.
zustad ase, am gagebiT xedavdnen
afasebdnen oriveni balensiagas Semoqmedebis
latentur erotizms.
Tumca balensiagas faruli miznebi
ioli amosakiTxi araa. SeuZlebelia,
es modis CvenebebSi, romelime
konkretul fotoSi, anda sulac
misi Semoqmedebisadmi miZRvnil retrospeqtivaSi
dainaxo. dizaineris
saidumlos rom axado farda, amis-
Tvis misi TiToeuli kabis amobruneba
da nakerebis Signidan mosinjva
mogiwevs. Tu mis maRal standarts
წინასაახალწლოღონისძიებებს„სტარვუდის“სასტუმროებისქსელი–სასტუმრო„შერატონ
მეტეხიპალასი“მწვანეინიციატივითშეუერთდა.პროექტსსასტუმრო„შერატონი“2012წლი
დანახორციელებსდამისიმიზანია,დაიცვასბუნებადაბინძურებისგანდახელიშეუწყოსჯან
საღიგარემოსშენარჩუნებას.აღნიშნულიინიციატივისფარგლებში,დეკემბრისბოლოსმო
ხალისეებისჯგუფმა,რომელიცსხვადასხვაასაკის,გემოვნებისადაპროფესიისადამიანებს
აერთიანებდა,გადამუშავებულიქაღალდისაგურისგან„ჯინჯერბრედებისსახლი“ააგო.მუყა
ოს ქაღალდებს ისინი მთელი წლის განმავლობაში აგროვებდნენ. წლის ბოლოს კი, მისგან
დამზადებული600მდეაგურითექვსიმეტრისსიმაღლისსახლიააშენეს.
„შერატონმეტეხიპალასი“იმედოვნებს,რომმომავალიწლიდანამკრეატიულპროექტსსხვა
კომპანიებიცგაიზიარებენ,რაცშეამცირებსდანაკარგებსდაშეინარჩუნებსგარემოს.
Targmani
mza samosi verafriT Seedreba,
ara imitom, rom sakeravi manqana
srulyofil nakerebs ver akeTebs.
manqanas arc warumateblobiT, anda
sazogadoebisTvis gulis gadaSliT
gamowveuli panikuri SiSis gancda
ZaluZs, es mxolod virtuozebis-
Tvis niSandoblivi Tvisebaa. zustad
msgavsi panikuri SiSiT manipulirebaa
zogadad moda; manipulireba
yvela gulubryvilo da mimndobi
qalis rwmeniT, rom romelime kabas
SeuZlia, is iseTive miuwvdomeli
mSvenebiT Semosos, rogoric am kabaSi
gamowyobili, araamqveyniurad
lamazi Tineijeri modelia. magram
balensiagam Segnebulad Tqva uari
Tvalis axvevasa da tyuilze. man qalis
codvebs realuri zomebi auRo
da Semdeg miuteva.
cxeli Sokoladi 137
stilis dRiuri
legendaruli
dizainerebi anbanis
mixedviT
teqnologiebis modis institutma, gamomcemloba Taschen-Tan
erTad, limitirebuli eqvstomeuli gamosca saxelwodebiT
_ Designers A–Z.
gamocemis redaqtori da avtori teqnologiebis modis
institutis muzeumis direqtori da kuratori valeri stili,
xolo Tanaavtori gazeT International Herald Tribune-is
modis redaqtori da kritikosi siuzi menkesia.
TiToeuli tomi 654-gverdiania da 500-mde fotos aer-
Tianebs. es kadrebi srulad moicavs meoce da ocdameerTe
saukuneSi moRvawe dizainerebis mier Seqmnil unikalur
namuSevrebs. fotoebs Tan axlavs wignis avtorTa sakmaod
vrceli komentarebi, Tu ra mniSvneloba aqvs ama Tu im namu-
Sevars modis istoriaSi. oTxtomeulSi legendaruli koko
Sanelis, kristobal balensiagas da iv sen loranis gverdiT,
axalgazrda dizainerebic moxvdnen, maT Soris Rodarte
da Undercover.
eqvstomeulis TiToeuli wigni 11 aTas egzemplarad daibeWda
da maTi ydebis dizainze eqvsma sxvadasxva modis saxlma
_ Akris, Etro, Stella McCartney, Missoni, Prada, and Diane von
Furstenberg _ izruna. wignebi italiaSi xeliTaa akinZuli,
yda qsovilisganaa Seqmnili da TiToeul toms unikaluri
nomeri aqvs miniWebuli.
wignisTvis, romelic italiuri modis saxls, Prada-s eZRvneba,
miuCa pradam bambis qsovilze gadaitana 4 klasikuri
printi wina koleqciebidan. esenia: patara, wiTeli gulebi,
qalebs rom moswonT; abstraqtuli, geometriuli briliantebi;
barokos stiliT inspirirebuli bananebi da 1960 wlis
Holliday & Brown-is arqivis yvavilebiani printi.
onlain maRaziebSi eqvstomeuli ukve iyideba da erTi tomis
fasi 350 dolaria.
138 cxeli Sokoladi
rogor unda gaxde
daiana vrilandi?!
The Eye Has to Travel _ ase hqvia dokumentur films, romelic
amerikuli VOGUE-is erT-erT yvelaze eqstravagantul, kreatiul
da gavlenian redaqtorze, legendarul daiana vrilandze
gadaiRes. filmis reJisori liza imordino vrilandia (daiana
vrilandis SviliSvilis coli), romelic amave saxelwodebis wignis
avtoricaa.
uamrav audioCanawerTan, fotomasalasTan da teleintervius-
Tan erTad, filmSi is adamianebic moxvdnen, romlebic wlebis
ganmavlobaSi daiana vrilandTan erTad muSaobdnen _ ana sui,
qelvin klaini, daian fon furstenbergi, anJelika hiustoni da
vrilandis ori vaJi _ frederiki da timi.
ormocwliani moRvaweobis ganmavlobaSi vrilandi sazogadoebis
gaocebas mudmivad axerxebda. swored vrilandma aqcia edi
sedviki, tvigi da veruSka cnobil saxeebad, man gagzavna riCard
avedoni egvipteSi fotosesiisTvis Think of Cleopatra da man urCia
qalebs, TavianTi Svilebis oTaxebis rukebiT moxatva, bavSvebi
provinciuli azrovnebiT rom ar gazdriliyvnen.
„rogor unda gaxde daiana vrilandi?!“ _ hkiTxa erTxel jorj
plimptonma vrilands, romelsac imxanad avtobiografiuli wignis
daweraSi exmareboda. „pirvel rigSi, Cemo sayvarelo, parizSi
unda daibado“, _ upasuxa man.
daiana vrilandma kariera 1930 wels Harper’s Bazaar-Si yovelgvari
profesiuli ganaTlebis miRebis gareSe daiwyo. Why Don’t You
_ ase erqva svets, romelSic vrilandi qalebs ucnaur da giJur
rCevebs aZlevda. Harper’s Bazaar-Si 25-wliani moRvaweobis Semdeg,
1962 wels vrilandi vogis mTavari redaqtori gaxda da rva wlis
ganmavlobaSi marTavda mas. misi redaqtorobiT, pirveli nomeri
1963 wlis ianvarSi, zustad 50 wlis win gamovida.
„stili yvelaferia. is gexmareba diliT adre adgomaSi, kibeebze
CasvlaSi, is cxovrebis gzaa. mis gareSe Sen aravin xar da, ra
Tqma unda, amaSi me bevr tansacmels ar vgulisxmob“, _ uTxra
avtobiografiuli wignis werisas vrilandma jorj plimptons.
The Eye Has to Travel ukve gamovida kinoekranebze da masSi, daiana
vrilandis karierasTan erTad, misi piradi cxovrebis ucnobi
detalebicaa moTxrobili.
98.5 FM
www.facebook.com/RadioTskheliShokoladi