Tavi 6 dro da sivrce I es sainteresoa leqsikoni 1. 1. istoriuli dro <strong>istoria</strong> – mecniereba, romelic gardasul (warsulis) movlenebs swavlobs maT ganviTarebaSi. periodizacia – sazogadoebis ganviTarebis procesis periodebad dayofa qronologia – istoriuli movlenebis Tanmimdevroba droSi kacobriobis <strong>istoria</strong> civilizaciaTa <strong>istoria</strong>a. Cven irgvliv arsebuli samyaro cvalebadia. icvleba yvelaferi, saukuneebis ganmavlobaSi erTmaneTs cvlidnen civilizaciebic. isini iqmnebodnen, viTardebodnen da wyvetdnen TavianT arsebobas. es procesi mimdinareobda garkveul drosa da gansazRvrul sivrceSi. martivad rom vTqvaT, dro moicavs sam periods: warsuls, awmyosa da momavals. yvela periods aqvs Tavisi qronologiuri, sivrciTi CarCo. ganasxvaveben astronomiul, geologiur, arqeologiur da istoriul dros. u 1469 wels kardinal nikolaus kuzanelis panaSvidze episkopos jovani andrias uTqvams, gardacvlilma SesaniSnavad icoda Zveli, Sua da axali saukuneebis <strong>istoria</strong>o. aseT ucnaur viTarebaSi warmoqmnila istoriis periodizaciis yvelaze popularuli sistemis idea. istoriul dros, ZiriTadad, vyofT Zvel, Sua, axal da uaxles periodebad, magram rogori sistemiTac unda daiyos <strong>istoria</strong>, is mainc mTliania da kacobriobis gamocdilebis, civilizaciaTa cvlis erTian suraTs qmnis. msoflio istoriis, yvela saxelmwifos saintereso siuJetis erT wignSi moqceva SeuZlebelia. amitom, roca waikiTxav Zveli berZnebisa da maTi kulturis Sesaxeb, unda gaxsovdes, rom msgavsi movlenebi SesaZloa mimdinareobda babilonSi an CineTSi sruliad sxva drosa da sivrceSi. civilizaciebi viTardeboda sxvadasxva kontinentze, maT qmnidnen sxvadasxva rasis, religiis, erovnebis xalxebi. msoflio <strong>istoria</strong>Si arsebobda araerTi civilizacia: Sumeruli, egvipturi, asurul-babilonur-finikiuri, semituri, Cinuri, induri, iranuli, ebrauli, berZnuli, romauli, arabuli, germanul-romanuli anu evropuli (maT Soris aRsaniSnavia qarTulic). arsebobda sxva oric: meqsikuri da perus, magram isini arsebobis adreul etapzeve Zaladobis gziT daiRupnen. saqarTvelos teritoriaze (TrialeTis nakrZalSi) aRmoCenili, qr. S.-mde XXsaukuniT daTariRebuli es Tasi Semkulia rogorc adgilobrivi, ise Soreuli qveynebidan Camotanili naxevradZvirfasi TvlebiT. f samajuri asureTis imperiidan wyaro 1 es xari babilonSi, iSTaris karibWeze iyo gamosaxuli. tutanxamonis saxis niRabi laTinurad CIVILIS niSnavs samoqalaqos, saxelmwifoebrivs. filosofosebi am cnebas ganmartaven, rogorc sazogadoebis materialuri da sulieri miRwevebis erTobliobas. antikur epoqasa da Sua saukuneebSi am sityvas, rogorc veluris sawinaaRmdegos, ise iyenebdnen. cneba civilizacia istorikosTa leqsikonSi XVIII saukunidan damkvidrda. Tanamedrove TvalsazrisiT, msoflio civilizacia aris kacobriobis, sazogadoebis miRwevaTa erToblioba materialuri da sulieri kulturis sferoSi. Tixis (terakotis) meomrebi, CineTi sparsuli masiuri oqros samajuri kiTxvebi da davalebebi rogor gesmis: erTmaneTis msgavsi movlenebi SesaZloa ganviTardes sxvadasxva drosa da sxvadasxva sivrceSi? ra gansxvavebaa istoriul, geologiur, astronomiul da arqeologiur droebs Soris? Seqmeni cxrili da Seavse Sesabamisi maxasiaTeblebiT. wyaro 1-is mixedviT Seecade daasabuTo mosazreba, rom msoflio civilizacia aris kacobriobis, sazogadoebis miRwevaTa erToblioba materialuri da sulieri kulturis sferoSi. rogor fiqrob, mosalodnelia Tu ara axali civilizaciebis warmoqmnaganviTareba momavalSi? Seecade daasabuTo mosazreba. 7