22.06.2013 Views

samSvidobo gzis Zieba

samSvidobo gzis Zieba

samSvidobo gzis Zieba

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

qarTl-osi<br />

mSvidobis, Tanadgomis, urTierTgagebis gziT!<br />

#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

sazogadoebrivi kavSiris - megobrobis xidi `qarTlosis~ gazeTi<br />

nazi beruaSvili 2008<br />

wlis agvistos omis Semdeg<br />

karaleTis dasaxlebaSi,<br />

kotejSi cxovrobs. devnili<br />

qalbatoni omma ojaxis<br />

wevrebs, naTesavebs da axloblebs<br />

daaSora, romlebic<br />

amJamad cxinvalSi cxovroben<br />

da mxolod satelefono<br />

kavSiri da iSviaTi miwermowera<br />

aqvs. gazeTi ,,qarTl-<br />

osis~ cxinvalSi gavrcelebam<br />

gaaxara da apirebs, rom<br />

misi furclebidan cxinvalSi<br />

myof os naTesavebsa, Tu megobrebs<br />

erTad gatarebuli<br />

wlebi, lamazi dReebi da<br />

saerTo ocnebebi gaaxsenos.<br />

manmade ki TiToeuls mokiTxvas<br />

uTvlis...<br />

Nnazi beruaSvili: `cxinvalSi<br />

Svili, SviliSvilebi,<br />

megobrebi, axloblebi myavs,<br />

romlebic Zalian menatrebi-<br />

an. am weriliT minda udidesi<br />

siyvaruliT movikiTxo da<br />

movefero lira cxovrebovas,<br />

bela nakaSiZes, lili gasievas,<br />

marina cxovrebovas da<br />

iuza Tatdaevas, romlisganac<br />

profesiuli naTlobac<br />

miviRe.<br />

cxinvalis pedagogiuri<br />

instituti davamTavre da<br />

swored qalbatonma iuzam<br />

maswavla bevri ram, rac<br />

profesiul zrdaSi damexmara.<br />

aRmzrdel-maswavleblad<br />

vmuSaobdi da bavSvebs siyvaruls,<br />

sikeTes da megobrobas<br />

vaswavlidi. axla isini ukve<br />

didebi arian da siyvaruliT<br />

movikiTxav Cems aRzrdilebs.<br />

meamayeba, rom maTi adamianuri<br />

Tvisebebis CamoyalibebaSi<br />

mcire wvlili mec mimiZRvis.<br />

aseve minda movikiTxo<br />

Temur cxovrebovi, romelic<br />

mokiTxvis baraTi cxinvalelebs<br />

nazi beruaSvili: ,,qarTl-osi~<br />

cxinvalelebTan damakavSirebeli xidi iqneba~<br />

kvleviTi proeqti, romelsac<br />

,,qarTul-osuri konfliqti:<br />

<strong>samSvidobo</strong> <strong>gzis</strong><br />

<strong>Zieba</strong>~ hqvia, saqarTvelos<br />

strategiisa da saerTaSoriso<br />

urTierTobebis kvlevis<br />

fondma 10 Tebervals gorSi<br />

Sekrebil sazogadoebas gaacno.<br />

sainformacio Sexvedraze<br />

eqspertebma jorj meisonis<br />

universitetis (aSS) xelSewyobiT<br />

ganxorcielebuli kvlevis<br />

Sedegad miRebuli<br />

rekomendaciebi da daskvnebi<br />

wa rmoadgines da krebulis<br />

pre zentaciac Sedga.<br />

krebuli ori nawilisgan<br />

Sedgeba. pirvelSi mocemulia<br />

mTavari daskvnebi da rekomendaciebi,<br />

romlebic qarTveli<br />

<strong>samSvidobo</strong> <strong>gzis</strong> <strong>Zieba</strong><br />

da osi eqspertebis mier Catarebuli<br />

kvlevis Sedegad miiRes.<br />

krebulis meore nawili<br />

Seicavs sacnobaro xasiaTis<br />

informacias, romelic exeba<br />

devnilTa socialur uflebebsa<br />

da sa yofacxovrebo pirobebs,<br />

pa suxobs yvelaze xSirad<br />

da smul SekiTxvebze, monacemebs<br />

gvawvdis pasu xismgebeli<br />

saxelmwifo struqturebisa<br />

da devnilTa sakiTxebze momuSave<br />

arasamTavrobo organizaciebis<br />

Sesaxeb.<br />

rogorc Sexvedraze iTqva,<br />

proeqtis mTavari mizani iyo<br />

Seswavliliyo qarTul-osur<br />

mxareTa Soris ndobis aRdgenis<br />

SesaZlebloba, gamovleniliyo<br />

saerTo interese-<br />

vici, rom afasebs moazrovne,<br />

Segnebul adamianebs...<br />

...xSirad vfiqrob, rom<br />

Sesarigebeli araferi gvaqvs.<br />

albaT, politika Tavis sityvas<br />

ityvis. adamianebs erTmane-<br />

Ti ar SegvZulebia. Sexvedrili<br />

var cxinvalSi mcxovreb<br />

araerT os qalbatons da<br />

vici maTi azri qarTvelebis<br />

Sesaxeb da piriqiT. Cveni<br />

gaTiSva SeuZlebelia. cxinvali<br />

erTi didi internacionaluri<br />

ojaxi iyo. sxvadasxva<br />

erovnebis adamianebi ise viyaviT<br />

erTmaneTTan Sesisxlxorcebulni<br />

da Serwymulni<br />

saqmiT, swavliT, adamianobiT<br />

Tu naTesaobiT, rom verasodes<br />

warmovidgendi Cvens<br />

Soris barieris arsebobas.<br />

naTelmironoba xom ise iyo<br />

gavrcelebuli, rom ojaxs<br />

ver naxavdiT uamisod.~<br />

...devnili qalbatoni gazeT<br />

,,qarTl-oss~ erTgvar<br />

Suamavlis funqciasac ani-<br />

Webs da mis furclebze<br />

gamoxmaurebas cxinvalidanac<br />

elodeba. nazi beruaSvili<br />

fiqrobs, rom orenovani,<br />

erToblivi gamocema qar-<br />

Tul-osuri urTierTobebis<br />

gaRrmavebasa da ndobis SenebaSi<br />

mniSvnelovan wvlils<br />

Seitans da xels Seuwyobs<br />

istoriuli Tanacxovrebis<br />

aRdgenaSi.<br />

nino CibCiuri<br />

bi da gakeTebuliyo saTanado<br />

daskvnebi.<br />

Temebis SerCeva da sakvlevi<br />

amocanebis Camoyalibeba orma<br />

garemoebam ganapiroba: erTis<br />

mxriv, seriozul dafiqrebas<br />

minda guli mivce os xalxs,<br />

magram zurgSeqceuls amas ver<br />

vagrZnobineb<br />

kacobriobis istorias mravali<br />

omi da erebs Soris dapirispireba<br />

axsovs, Tumca, sabednierod,<br />

mudmivi araferia.<br />

yvelaze mosisxle moSuRleebic<br />

ki rigdebian. imarjvebs mSvidoba<br />

da siyvaruli, romelic<br />

manam daiTesa, sanam SuRli<br />

gaCndeboda. xSirad, rodesac<br />

viwro wreSi im adamianebTan<br />

vsaubrob, visac mWidro urTierTobebi<br />

hqonda cxinvalis<br />

regionTan, miaskecdeba imedi,<br />

rom Cven, qarTvelebi da osebi<br />

erTmaneTTan davbrundebiT.<br />

aTwleulebis ganmavlobaSi<br />

gasayofi araferi gvqonia, pativs<br />

vcemdiT osebis warmo-<br />

Sobas da kulturas, qarTuli<br />

erovnuli baletis repertuarSic<br />

ki cekva osuri amis<br />

erT-erTi gamoxatulebaao,<br />

_ ambobs ufrosi Taoba. maT<br />

Soris aris poeti jansuR<br />

Carkviani, romelsac Soreuli<br />

moiTxovda 2008 wlis agvistos<br />

omis Sedegebi, rac mZimed<br />

aisaxa konfliqtis zonis mosaxleobis<br />

cxovrebaze. konfliqtis<br />

mxa reTa Soris arsebuli<br />

gansakuTrebulad mZafri<br />

politikuri dapirispirebis<br />

fonze aqcenti gakeTda omis<br />

siyrmidan akvSirebs osebTan<br />

Tbili urTierToba da dRemde<br />

siyvaruliT ixsnebs megobrebs.<br />

_ batono jansuR, gaxsovT<br />

Tqveni pirveli urTierTobebi<br />

cxinvalTan?<br />

_ Tu osebTan urTierTobas<br />

gulisxmobT, es bevrad adre<br />

daiwyo, vidre cxinvals vestumrebodi.<br />

Soridan daviwyeb<br />

Txrobas. Tbiliseli biWi var,<br />

veraze gavizarde 12 wlamde.<br />

maSin leninis quCis 9 nomer-<br />

Si vcxovrobdi. veris aRmarTs<br />

avivlidi Tu ara, maleve,<br />

xelmarjvniv Cveni saxli iyo,<br />

ratom daviwye ase Soridan?<br />

siyrmis asakSi ar vicodi romeli<br />

mezobeli ra erovnebis<br />

iyo, yvela qarTveli megona.<br />

(gagrZeleba mexuTe<br />

gverdze)<br />

Sedegebis humanitarul da<br />

socialur aspeqtebze. meores<br />

mxriv, proeq ti dapirispirebul<br />

mxa reTa Soris ndobis<br />

aRdgenis potenci alis Seswavlisa<br />

da, amgvarad <strong>samSvidobo</strong><br />

procesis xelSewyobis suliskveTebiT<br />

iyo nasazrdoebi.<br />

aRsaniSnavia, rom proeqtSi<br />

monawileo bda sami qarTveli<br />

mkvle vari. giorgi<br />

Tarxan-mo ura vma warmoadgi na<br />

,,ko nfliqti samxreT os e T-<br />

Si: amJami n deli pro b lemebi<br />

da devni lTa da b ru nebis<br />

pe rspeqti ve bi~, ivli ane xa -<br />

in dravam _ ,,samoqalaqo sazo<br />

ga doeba da <strong>samSvidobo</strong><br />

pro cesi~, xolo revaz gaCeCilaZem<br />

_ ,,adamia nuri faqtori<br />

(gagrZeleba mesame<br />

gverdze)


2<br />

amas winaT, saCxeris raionis<br />

sofel perevTan mdgomi jariskaci,<br />

Tavis mowinaaRmdeges<br />

uneburad miesalma da xeli<br />

dauqnia, romelic guSagis<br />

movaleobas administraciuli<br />

sazRvris iqiT, javis raionis<br />

sofel sinagurSi asrulebda.<br />

osi jariskaci aSkarad Secba,<br />

magram sanam zurgs swrafad<br />

Seaqcevda, xeli sapasuxod<br />

dauqnia. aseTi magaliTebis<br />

moyola xSirad uyvarT perevsa<br />

da jriaSi. orive sofeli<br />

saCxereSi osur soflebs _<br />

qarZmansa da sinagurs esaz-<br />

Rvreba.<br />

saukuneebia aRniSnul soflebSi<br />

osebi da qarTvelebi<br />

cxovroben. aq dRemde erovnebaTaSoris<br />

gansxvaveba examuSebaT<br />

da Tvlian, rom yvela<br />

erTi didi sanaTesavoa da<br />

didxans veraferi daaSorebT.<br />

metic, verc aTwleulma konfliqtebma<br />

da aRmarTulma betonis<br />

filebma am dromde maT<br />

Soris mkveTri zRvari ver<br />

gaavlo.<br />

xSiria SemTxveva, roca<br />

erTmaneTis saqoneli mezobel<br />

sofelSi gadava. gzaabneul<br />

pirutyvs umalve patronebisken<br />

erekebian. rogorc sofel<br />

jriasa da perevSi yvebian, jer<br />

ar yofila SemTxveva romelime<br />

mxares sxvisi saqoneli daekla.<br />

aq yvelam icis, rom rac<br />

ar unda moxdes, isini mezoblebi<br />

da, xSir SemTxvevaSi,<br />

sisxliT naTesavebi arian. Tve<br />

ise ar Caivlis vinme stumrad<br />

ar gadavides, an piriqiT _<br />

nadia gazaeva saqarTvelo-<br />

Si daibada da gaizarda, Tumca,<br />

ukve wlebia sxva qveyanaSi<br />

cxovrobs, 1991 wlis<br />

movlenebis Semdeg ojax-<br />

Tan da axloblebTan erTad<br />

sacxovreblad vladikavkaz-<br />

Si gadavida da axlac iq<br />

cxovrobs. CvenTan saubrisas<br />

man is sirTuleebi gaixsena,<br />

rac ucxo qveyanaSi SexvdaT.<br />

droTa ganmavlobaSi axal<br />

cxovrebas Seeguvnen. rogorc<br />

Tavad ambobs, am xnis<br />

manZilze ar Seuwyvetia saqarTveloze<br />

fiqri, ixsenebs<br />

Tbil urTierTobebs, romelic<br />

mas qarTvel xalxTan<br />

akavSirebs. igi vladikavkazidan<br />

kaspSi ramdenime dRiT<br />

dis mosanaxuleblad Camovida,<br />

ambobs, rom xangrZlivi<br />

da damqancveli mgzavrobis<br />

miuxedavad, aq yovelTvis<br />

siamovnebiT Camodis. „qarTl-osTan“<br />

saubrisas saqarTveloSi<br />

cxovrebis wlebi<br />

gaixsena da qarTul-osur megobrobaze<br />

isaubra, romelic<br />

am or ers erTmaneTTan akavSirebs.<br />

nadia gazaeva: „Cemi ojaxi<br />

aqeT gadmovides. Tumca, adgilobrivebis<br />

monayoliT, es<br />

stumroba gaiSviaTebulia da<br />

mimosvlis ZiriTadi mizezi<br />

mainc adaTwesebis mixedviT<br />

gasvenebebsa da samZimars ukavSirdeba.<br />

sinaguri osuri patara<br />

sofelia. axla aq ocdaaTi<br />

komli cxovrobs. ZiriTadad,<br />

xanSiSesulebi da moxucebi.<br />

maTgan umravlesoba qar-<br />

Tul-osuri Sereuli ojaxia.<br />

analogiuri situaciaa qarZmanSic,<br />

sadac adre orasamde<br />

ojaxi cxovrobda. dRes ki<br />

ormocdaaTamdea darCenili.<br />

omamde da manamde, vidre qarTul<br />

sofel perevs droebiT<br />

rusi jariskacebi akontrolebdnen,<br />

mariam metoniZe<br />

da qristine jagievi erT<br />

skolaSi swavlobdnen da erT<br />

merxTan isxdnen. orive meTer-<br />

Tmeteklaselia. mariams deda<br />

osi hyavs, mama _ qarTveli.<br />

qristines piriqiT _ dediT<br />

qarTvelia. am garemoebas<br />

xeli arasodes SeuSlia erT-<br />

sofel wereTSi cxovrobda.<br />

erT dros es sofeli<br />

mWidrod iyo dasaxlebuli,<br />

Tumca, axla iq aRaravin cxovrobs.<br />

didi saxli gvqonda<br />

baRiT, bednieri bavSvoba gavatare<br />

da axlac xSirad vambob,<br />

rom cxovrebis yvelaze<br />

lamazi mogonebebi wereTTan<br />

asocirdeba. asakTan erTad<br />

matulobs iq Casvlis survili,<br />

ocnebad meqca mSobliuri<br />

soflis naxva, sizmarSic<br />

xSirad TiTqos iq var da<br />

iqaurobas vaTvaliereb. vici,<br />

rom Cems sofelSi erTxel<br />

namdvilad Caval. iq, marTalia,<br />

aravin melodeba, arc vinme gamomegebeba,<br />

Tumca, didi xnis<br />

nanatr ocnebas mainc avisruleb.<br />

20 wlis gavTxovdi,<br />

meuRlesTan erTad TbilisSi<br />

vcxovrobdi. saqarTvelodan<br />

rom wavediT, Cemi Svilebi patarebi<br />

iyvnen, aqauroba mainc<br />

kargad axsovT, Cemi biWi axlac<br />

xSirad ixsenebs qarTvel<br />

bebos, romelic TbilisSi<br />

Cvens mezoblad cxovrobda<br />

da tkbileuliT umaspinZldeboda.<br />

orive Svili vladikavka-<br />

qarTl-osi<br />

reportaJi saCxeredan<br />

gagrZelebis Sansi<br />

maneTTan urTierTobaSi.<br />

„vamayob, rom osic var da<br />

qarTvelic,“ – ambobs qristine,<br />

romelic sinaguridan<br />

perevSi droebiT gadmovida.<br />

cota xans perevSi deidas-<br />

Tan darCeba, Semdeg ki mariamsac<br />

moinaxulebs. oTx dReSi<br />

ukan unda dabrundes. mariami<br />

xom mTeli kvira mouTmenlad<br />

eloda megobars. is ki ara da,<br />

saCxereSic unda waiyvanos. axladgaxsnil<br />

kinoSi filmze<br />

dapatiJebs da Tanamedrove<br />

sacurao auzsac daaTvalierebinebs.<br />

orive ki marTlac<br />

Rirs sanaxavad. kidev raRacas<br />

mouyvebian erTmaneTs megobrebi,<br />

romelze saubaric gogonebs<br />

ar surT. erTad Svidi<br />

weli iswavles da rogorc<br />

amboben, sasaubros ra gamoulevT.<br />

megobrobas agrZeleben, magram<br />

Tanaklaselebi aRar arian.<br />

axla isini e.w. sazRvris sxvadasxva<br />

mxares aRmoCndnen da<br />

yoveldRe, rom erT skolaSi<br />

iaron, amis saSualeba ar aqvT.<br />

zSi daojaxda. samSobloSi<br />

Camosvlas iSviaTad, magram<br />

mainc vaxerxeb, Cemi Svilebi<br />

ki TiTqmis 10 welia saqarTveloSi<br />

ar yofilan, aqauroba<br />

enatrebaT da gazafxulze,<br />

albaT, isinic Camovlen, qa-<br />

Tuli kargad ar ician, Tumca,<br />

cdiloben gamarTulad<br />

saubari iswavlon, qarTveli<br />

megobrebic hyavT, romlebsac<br />

socialuri qselebis meSveobiT<br />

ekontaqtebian, televiziis<br />

saSualebiT yovelTvis<br />

Tvals adevneben ra xdeba Cvens<br />

sanatrel saqarTveloSi.“<br />

_ maSin datoveT qveyana,<br />

roca, garkveuli mizezebis<br />

gamo, bevrma ojaxma iZulebiT<br />

miatova sakuTari saxl-kari<br />

da ucxo miwaze gadasaxlda,<br />

albaT, rTuli iyo TqvenTvis,<br />

faqtiurad Tavidan daiwyeT<br />

cxovreba...<br />

_ TiTqmis mTeli sana-<br />

Tesavo wavediT aqedan da<br />

arc isaa dasamali, rom wasvla<br />

aravis undoda. minaxavs<br />

atirebuli adamianebi da, maT<br />

Soris, kacebic, romlebic<br />

saqarTvelos mostirodnen<br />

da aqauroba enatrebodaT.<br />

guli swydebaT, magram sayvedurs<br />

ar amboben. gogonebs<br />

konfliqtze saubari ar surT.<br />

Tumca, sakuTari Sexedulebebi<br />

gaaCniaT. erTze ki Tanxmdebian<br />

_ maT ojaxebs Soris omi<br />

ar yofila da Sesarigebelic<br />

araferi sWirT. iseT cxovrebaze<br />

ocneboben, roca erTmaneTTan<br />

Tavisuflad mivlen da<br />

blok-saguSagoebis gavla ar<br />

mouwevT.<br />

„axla mTavari isaa, rom<br />

oTxi dRe, rac qristine<br />

perevSi iqneba, Sinaarsianad<br />

gavataroT,“ – ambobs mariami<br />

da ar gamoricxavs Tavadac<br />

estumros mezobel sofel sinagurs.<br />

Tu mSoblebi daTanxmdnen,<br />

qarZmanSic gadava. is xom<br />

or kilometrSia. qarZmanSi<br />

mas naTesavebi da uaxloesi<br />

megobrebi hyavs.<br />

meoTxe dRes qristine<br />

saxlSi brundeba, Tumca, manamde<br />

Tanaklaselebma soflis<br />

skola moinaxules. aq maT<br />

saerTo amxanagebi, maswavleblebi<br />

da bavSvoba akavSirebT.<br />

mariams mRelvareba emateba.<br />

unda, rom qristines yvela<br />

Tbilad Sexvdes da marTlac<br />

asea. „jagievo, Sens daweril<br />

werils samaswavlebloSi vinaxavT~,<br />

– uTxra geografiis<br />

maswavlebelma marine dekanoi-<br />

Zem da gogona SviliviT Caikra<br />

gulSi. qristinem werili<br />

SarSan dawera. monatrebuli<br />

sityvebiT Tanaklaselebs da<br />

pedagogebs moefera. arc damlagebeli<br />

Tina bebo da daraji<br />

amirani daviwyebia. werili<br />

mariamis xeliT gamogzavna<br />

da man perevis TiTqmis yvela<br />

ojaxi moiara. sabolood gzavnili<br />

kedlis gazeTze moaTavses<br />

da samaswavlebloSi<br />

aq Camosvla udidesi bednierebaa<br />

es yvelasTvis rTuli periodi<br />

iyo, ver warmomedgina<br />

sxva qveyanaSi cxovreba da<br />

ase iyvnen sxvebic. Cven aq<br />

davtoveT megobrebi da maT-<br />

Tan gamoTxoveba Zalian mtkivneuli<br />

iyo. Rame ar meZina<br />

saqarTveloSi dabrunebaze<br />

fiqriT, yvelas gviyvarda da<br />

gviyvars es qveyana da amasve<br />

vaswavliT Svilebsa da<br />

SviliSvilebs. Cemi SviliSvili<br />

sami wlisaa da asakis<br />

miuxedavaT, ukve bevri qarTuli<br />

sityva icis. roca<br />

saqarTveloSi Cems disSvilebs<br />

urekavs, qarTulad esaubreba<br />

xolme. rogorc ki<br />

saSualeba momeca, dasTan<br />

stumrad Camovedi. CemTvis<br />

yoveli Camosvla, udidesi<br />

bednierebaa, qarTvelebisgan<br />

yovelTvis did siTbos<br />

vgrZnobdi da axlac, roca<br />

iseTive siyvaruli vigrZeni,<br />

guli sixaruliT amevso.<br />

_ TqviT, rom saqarTveloSi<br />

bevri megobari gyavdaT,<br />

axla Tu gaqvT urTier-<br />

Toba?<br />

_ samwuxarod, urTierToba<br />

aRar maqvs, gansakuTrebiT erT<br />

#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

gamofines.<br />

yvelaferi isev iseTia,<br />

rogoric datova... ubralod,<br />

gzaze miwayrili, qviSiT savse<br />

tomrebi da mavTulxlarTebi<br />

aRar daxvda. isini ukve mis<br />

sofelTan gadaitanes... policiis<br />

minebiani Senoba moswons,<br />

aseTi ara Tu sofelSi, qalaqSic<br />

ar unaxavs... ar daumalavs,<br />

skola rom yofiliyo ase<br />

lamazi, is ufro gaaxarebda.<br />

...ca moiwminda. aqa–iq<br />

Rrublebi moCans, romelic<br />

funjis erTi mosmiT<br />

daxatuls gavs. SuadRisas,<br />

droebiT administraciul sazRvarTan<br />

emSvidobebian erTmaneTs<br />

megobrebi. gogonebs minda<br />

suraTi gadavuRo, magram Tavs<br />

vikaveb... vSiSob ar davafrTxo,<br />

rom samomavlod kidev ufro<br />

Tamamad da sxvis Caurevlad<br />

SeZlon erTmaneTTan Sexvedra.<br />

rodesac am or gogonas<br />

usmen, rwmundebi, rom jer<br />

kidev ar aris yvelaferi dasrulebuli.<br />

amitomac dauqnia<br />

uneburad xeli jariskacma<br />

jariskacs da manac uxerxuli,<br />

Tumca, gulwrfeli salamiT<br />

upasuxa. qarTvelebsa<br />

da osebs kvlav SeuZliaT er-<br />

Tad cxovreba. amas qarTul<br />

perevsa da osur sinagurSi<br />

Riad getyvian. iqneb enatrebaT<br />

kidec mezobel soflebSi<br />

erTmaneTi... gogonebis ganwyobac<br />

amis magaliTia.<br />

omis Semdgom, axali realobis<br />

fonze yovelTvis<br />

rTulia ndobis Seneba da komunikaciis<br />

damyareba meore mxaresTan,<br />

magram yovelTvis iyo<br />

raRac, rac gagrZelebis Sanss<br />

gvitovebda.<br />

daTo liklikaZe<br />

qarTvel gogonasTan vmegobrobdi.<br />

me da ninos erTmane-<br />

Tis usityvod gvesmoda, dros<br />

erTad vatarebdiT, wlebia<br />

aRar minaxavs da, albaT, sadme<br />

rom Semxvdes, ver vicnob.<br />

_ aRniSneT, rom saqarTvelodan<br />

TqvenTan erTad sxva<br />

ojaxebic gadasaxldnen vladikavkazSi,<br />

rogor cxovroben<br />

iq?<br />

_ saqarTvelo maTac enatrebaT,<br />

bevri maTgani wasvlis<br />

Semdeg aq ar yofila, Tumca,<br />

qarTul enas ar iviwyeben.<br />

CvenTan osurTan erTad qar-<br />

Tul laparaksac moismenT.<br />

ramdenime maTganma sakuTar na-<br />

TesavebTan, romlebic aq cxovroben,<br />

mokiTxva damabara.<br />

visargebleb SemTxveviT da<br />

Tqveni gazeTis saSualebiT,<br />

mTels saqarTvelos moveferebi,<br />

Zalian miyvars qarTveli<br />

xalxi da sxvagvarad<br />

arc SeiZleba iyos, Cven unda<br />

ganvamtkicoT da gavaZlieroT<br />

is didi siyvaruli,<br />

rac erTmaneTTan saukuneebia<br />

gvakavSirebs...<br />

Sorena xabalaSvili


#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

arCil gegeSiZe (saqar-<br />

Tvelos strategiisa da<br />

saerTaSoriso urTierTobis<br />

kvlevis fondis mTavari<br />

mkvlevari da kvleviTi<br />

proeqtis koordinatori):<br />

,,proeqti miznad isaxavda<br />

Catarebuliyo kvleva, sadac<br />

qarTveli eqspertebi Seiswavlidnen<br />

qarTul-osuri<br />

konfliqtis ganmuxtvis, an<br />

Serbilebis perspeqtivebs.<br />

erTgvari saerTo Sexebis<br />

wertilebs, romlebic, Sesa-<br />

Zloa, arsebobdes qarTul<br />

da osur saeqsperto wreeb-<br />

Si imis Taobaze, Tu ra unda<br />

gakeTdes imisTvis, rom dRes<br />

arsebuli viTareba, romelic<br />

qarTvelebsa da osebs erTmaneTs<br />

aSorebs da mimdinareobs<br />

gaucxoebis procesi,<br />

SeCerdes, daiwyos ndobis<br />

da Catexili xidis aRdgenis<br />

procesi. 2008 wlis movlenebis<br />

Semdgom, rodesac<br />

revaz gaCeCilaZe (Tbilisis<br />

saxelmwifo universitetis<br />

profesori, mecnierebaTa<br />

akademiis wevri): `prognozebi,<br />

Cveulebriv, arasaimedo<br />

saqmea, magram qarTul-osur<br />

konfliqtTan dakavSirebiT<br />

garkveuli optimizmis safuZvels<br />

maZlevs is, rom qarTvelebsa<br />

da osebs Soris<br />

arsebobs bevrad ufro meti<br />

siaxlove, vidre sxva konfliqtis<br />

monawileTa Soris.<br />

<strong>samSvidobo</strong> <strong>gzis</strong> <strong>Zieba</strong><br />

(pirveli gverdidan)<br />

xalxTa Soris ndobis aRdgenis procesSi:<br />

saqarTveloSi mcxovrebi osebis Tvalsazrisis<br />

Seswavla~. TiToeuli avtori garkveuli<br />

saxis rekomendaciebsac gvTavazobs, Tu risi<br />

gakeTebaa sasurveli wamoWrili sakiTxebis<br />

mosagvareblad.<br />

paralelurad analogiuri kvleva Caatares<br />

osma eqspertebmac _ baTraZ xarebovma, merab<br />

faqtiurad Tavdayira dadga<br />

Cveni urTierTobebi, aseTi<br />

ram ar momxdara. erTaderTi<br />

formati, sadac am Temebze<br />

saubroben, es Jenevis molaparakebebia,<br />

sadac konfliqtis<br />

oficialuri mxareebia<br />

CarTuli. akademiuri<br />

wreebis warmomadgenlebma<br />

gadavwyviteT, rom Cveni<br />

TvalTaxedviT danaxuliyo<br />

is perspeqtivebi, romlis<br />

safuZvelzec Tavidan unda<br />

aSenebuliyo qarTul-osuri<br />

urTierTobebi.<br />

vfiqrobT, rom ZiriTadi<br />

mizani miRweulia da saintereso<br />

daskvnebi gakeTda.<br />

Tuki momavalSi am tipis<br />

muSaobas xeli Seewyoba,<br />

iqneba Sesabamisi pirobebi,<br />

es unda gagrZeldes. am procesSi<br />

generirebuli ideebi,<br />

mignebebi da sxvadasxva azri<br />

mere safuZvlad unda daedos<br />

ukve konkretul saqmianobas.<br />

erTgvari yinulm-<br />

Wrelis funqcia unda<br />

Seasrulos am eqspertulma<br />

kvlevam imisTvis, rom, roca<br />

iqneba Sesabamisi politikuri<br />

xelsayreli pirobebi,<br />

sxvadasxva mimarTulebiT<br />

gaiSalos urTierToba. meti<br />

xalxi CaerTos am urTierT<br />

dialogSi, sxvadasxva socialuri<br />

jgufis Tu profesiuli<br />

jgufebis warmo-<br />

Tu SevadarebT, magaliTad,<br />

yarabaxis konfliqts, iq araviTari<br />

pirovnuli kontaqtebic<br />

ki (vTqvaT, azerbaijanelebsa<br />

da somxebs Soris)<br />

ar iyo, naTesaur kontaqtebs<br />

rom davaneboT Tavi. civilizaciuri<br />

sxvaoba igivea<br />

kviprosis konfliqtis Sem-<br />

TxvevaSi (Turqul-berZnuli).<br />

marTalia, enobrivad<br />

Cven gansxvavebulebi varT,<br />

magram civilizaciuri msgavseba<br />

Zalian didi gvaqvs.<br />

orive marTlmadideblur samyaros<br />

vekuTvniT, amas didi<br />

mniSvneloba aqvs. kontaqtebi<br />

iyo pirovnul da ojaxur<br />

doneze, sadac Zalian bevri<br />

Sereuli qorwineba iyo, amitom<br />

es garkveul optimizms<br />

gvisaxavs. saqme iqamde ar<br />

unda migveyvana, rom serTod<br />

optimizmze dagvewyo fiqri.<br />

yvelaferi bevrad ufro adre<br />

SiZleboda mogvarebuliyo. am<br />

qarTl-osi 3<br />

Cigoevma da maria kotaevam. cxinvaleli<br />

eqspertebis naSromebi regionis socialur-ekonomikur<br />

mdgomareobas, devnilebis dabrunebas da<br />

axalgoris raionSi arsebul viTarebas moicavs.<br />

proeqts mxari dauWira COBERM-mma, romelic<br />

dafinansebulia evrokavSiris mier da<br />

administrirebas uwevs gaerTianebuli erebis<br />

ganviTarebis programa.<br />

gTavazobT eqspertTa mosazrebebs da<br />

amonarids krebulidan.<br />

madgenlebi, raTa Tavidan<br />

mivaRwioT Tundac im dones,<br />

rac 2004 wlamde gvqonda.<br />

rogorc Cveni kvleva askvnis,<br />

mTavari xelisSemSleli<br />

faqtori arsebuli politikuri<br />

viTarebaa, romelic<br />

maqsimalurad boWavs nebismieri<br />

tipis kontaqts. yvelam<br />

unda vecadoT, rom veZeboT<br />

rogor movSaloT es didi,<br />

sqeli kedeli, romelic<br />

aRmarTulia dRes Cvensa<br />

da osebs Soris, raTa sxvadasxva<br />

doneze kavSirebi<br />

iseve gaxdes SesaZlebeli,<br />

rogorc es Tundac 2004<br />

wlamde iyo ergneTis bazrobis<br />

CaTvliT.<br />

miuxedavad imisa, rac<br />

Cvensa da osebs Soris moxda,<br />

wminda adamianuri urTierTobebi<br />

yovelTvis meti<br />

iyo. isini yovelTvis integrirebulebi<br />

iyvnen qarTul<br />

sazogadoebaSi da urTierTgageba<br />

da urTierTTanam-<br />

Sromlobis praqtika maT<br />

saukuneebis ganmavlobaSi<br />

mosdgamdaT da mosdgamT.<br />

es ar unda gaqres da<br />

gaucxoebam es istoriuli<br />

mexsiereba ar unda waSalos.<br />

amitom, sanam droa,<br />

saWiroa yvelaferi gakeTdes<br />

imisTvis, rom urTier-<br />

Tobebis aRdgenis procesi<br />

daviwyoT~.<br />

droisTvis ki gviwevs warmatebulad<br />

CixSi Seyvanili saqmis<br />

iqidan gamoyvana. bunebrivia,<br />

es unda moxdes mxolod mSvidobiani<br />

gziT. ver getyviT<br />

amisTvis osuri mxare ramdenad<br />

mzadaa, magram qarTuli<br />

mxare amisTvis mzadaa. Tanac<br />

vgulisxmob sazogadoebas da<br />

ara politikosebs da politikanebs,<br />

romlebic, zogierT<br />

SemTxvevaSi, piriqiT, saku-<br />

Tari interesebidan gamomdinare,<br />

abneleben am gzas. osuri<br />

mxare, adre Tu gvian,<br />

mixvdeba, rom Zalian cud<br />

dReSi arian im gagebiT, rom<br />

TavianTi sagareo politikis<br />

(brWyalebSi rasakvirvelia)<br />

gansazRvra damoukideblad<br />

ar SeuZliaT. isini mibmulebi<br />

arian ruseTTan. vfiqrob, rom<br />

uaxloes wlebSi rasakvirvelia<br />

ara, magram uaxloes aTwleulebSi<br />

Cvens Soris urTierToba<br />

aRdgeba.~<br />

giorgi Tarxan-mouravi (eqsperti):<br />

`problematikis sxvadasxva<br />

aspeqtis miukerZoebeli<br />

kvleva xels Seuwyobs<br />

im formaluri dabrkolebebis<br />

gansazRvras, rac aferxebs Sesabamisi<br />

problemebis gadawyvetas.<br />

ganisazRvreba Sesa-<br />

Zlo Semxvedri nabijebic,<br />

romelic, mxareebis realuri<br />

erovnuli interesebis mimarT<br />

zianis miyenebis gareSe, ara<br />

mxolod gauadvilebs gamyofi<br />

xazis orive mxares mobinadre<br />

moqalaqeebs cxovrebas, aramed<br />

gaiTvaliswinebs yvela im keTili<br />

nebis adamianis interess,<br />

visac ki surs wvlili Seitanos<br />

SeiaraRebuli konfliqtis<br />

Sedegebis daZlevaSi.<br />

am proeqtis arsi, rom-<br />

ivliane xaindrava (samxreT<br />

kavkasiuri kvlevebis programis<br />

direqtori, respublikuri<br />

instituti): `imedi maqvs, rom<br />

dRevandeli Sexvedris bevri<br />

monawile gaecnoba wigns, romelic<br />

aq CamovitaneT. gansakuTrebiT<br />

mniSvnelovania,<br />

rom waikiTxon Cveni osi<br />

kolegebis statiebi. miuxedavad<br />

imisa, rom SeiZleba pa-<br />

Tosi da raRac faqtobrivi<br />

nawilic miuReblad moeCvenos,<br />

sainteresoa da karg STabeWdilebas<br />

miscemT imis Taobaze,<br />

Tu ras fiqroben, rogor azrovneben<br />

da ras ukavSireben<br />

imedebs cxinvalSi.<br />

aravin ar uaryofs problemis<br />

arsebobas qarTulosur<br />

urTierTobebSi da raki<br />

problema arsebobs, unda moi-<br />

Zebnos misi gadaWris, gadawyvetis<br />

gzebi da am gzebma unda<br />

migviyvanon erTmaneTis mimarT<br />

ndobis, pativiscemis aRdgenisken,<br />

romlis gareSe SeuZlebelia<br />

konfliqtis mogvarebaze<br />

saubari. amocana, romelic<br />

dRis wesrigSi dgas, qarTulosuri<br />

urTierTobebis dalageba-normalizebaa,ganTavisuflebaa<br />

im stereotipebis<br />

Stampebisgan, mtris xatisgan,<br />

romelic, samwuxarod, arsebobs<br />

da 2008 wlis agvistos<br />

omis Semdeg gaZlierda. mzaoba,<br />

romelic sruliad mkafiod<br />

gamovlinda Cveni dRevandeli<br />

saubris dros, damaimedebelia.<br />

aq ar migrZnia agresia, mtruli<br />

damokidebuleba. gaazrebulia,<br />

rom arsebobs seriozuli<br />

problema _ problema<br />

mravalwaxnagovani, magram misi<br />

lis farglebSic mocemuli<br />

teqsti momzadda, swored<br />

qarTul-osuri samoqalaqo<br />

dialogis xelSewyobaa da,<br />

amdenad, gasakviri ar aris,<br />

rom am erTobliv namuSevarSi<br />

dasaxuli upirvelesi amocana<br />

swored dialogis gaaqtiurebisa<br />

da gaRrmavebis gzebis<br />

<strong>Zieba</strong>a. es ki, Tavis mxriv,<br />

moiTxovs saerTo interesebis<br />

gadakveTebisa da iseTi<br />

sakiTxebis <strong>Zieba</strong>s, sadac ki<br />

TanamSromloba SesaZlebelicaa<br />

da sasurvelic. erToblivi<br />

muSaobis Sedegi iqneboda<br />

ara marto amgvari saerTo interesebis<br />

moZebna, aramed mosaxleobis<br />

im jgufebisa da/an<br />

samoqalaqo sazogadoebis iseTi<br />

warmomadgenlebis identificireba,<br />

vinc ki SeiZleba<br />

iyos dainteresebuli amgvari<br />

TanamSromlobiT. aranakleb<br />

mniSvnelovania im faqtorebis<br />

gamovlenac, romelTac SeuZliaT<br />

zemoqmedeba dialogis<br />

ganxorcielebadobaze da<br />

mis efeqturobaze. amgvar<br />

faqtorad, magaliTad, Sesa-<br />

Zloa iyos gare mediatorebis<br />

monawileoba.~<br />

gadaWris gza civilizebuli<br />

dialogia. Semxvedri gziT siaruli<br />

da iseTi atmosferos<br />

Camoyalibeba, sadac mxareebs<br />

SeeZlebaT erTmaneTis mosmena<br />

da gageba. es droSi gawelili<br />

procesi iqneba, imitom rom,<br />

samwuxarod, Cven xelidan<br />

gavuSviT ramdenime SesaZlebloba<br />

90-ian da ukve 2000-ian<br />

wlebSic urTierTobebis normalizebisa<br />

da moxda iseTi<br />

movlenebi, romlebmac gaauaresa<br />

viTareba da dRes Cven<br />

ufro Sorsa varT konfliqtis<br />

mogvarebisgan, vidre 10 wlis<br />

win viyaviT. magram es ar gva-<br />

Zlevs araviTar uflebas, rom<br />

CamovyaroT yurebi da TviTdinebaze<br />

mivuSvaT procesebi.<br />

Tu or Tems Soris arsebobs<br />

problemebi, es, upirveles<br />

yovlisa, am oris mosagvarebelia.<br />

sxvebi an dagvexmarebian,<br />

an xels SegviSlian. es<br />

Cveni sazogadoebis winaSe mdgomi<br />

amocanebia da, ubralod,<br />

Svilebis da momavali Taobebis<br />

winaSe valdebulebi varT gavakeToT<br />

yvelaferi, rac Cvens<br />

SesaZleblobebSia~.<br />

fiqria maruaSvili


4<br />

90-iani wlebSi, omis dawyebamde<br />

qarTvel axalgazrdas<br />

vuyvardi. arasdros<br />

damaviwydeba dRe, rodesac<br />

man xeli mTxova. 1991 weli<br />

idga. qalaqSi ukve aRar iyo<br />

qarTveli mosaxleoba. yvelani<br />

TbilisSi gaemgzavr-nen. Cven-<br />

Tan xSirad ar iyo sinaTle,<br />

ar gvqonda sursaTi. TiTqmis<br />

yoveldRe naxevrad mSivrebi<br />

viZinebdiT. aprilis saRamo<br />

iyo. gvianobamde SemovrCi<br />

amxanagebTan, romlebic Cemi<br />

saxlidan moSorebiT cxovrobdnen.<br />

saxlSi gvian RamiT<br />

mivedi, Cavkete kari, radgan<br />

aseT dros axalgazrda gogosTan<br />

aravin midis stumrad.<br />

vzivar da daobebul purs<br />

mivirTmev. uceb karze kakunia.<br />

gavaRe da Cemi qarTveli<br />

Tayvanismcemeli Tamazi Semomegeba.<br />

lamaz, kubokrul<br />

pijakSi da Sav SarvalSi iyo<br />

gamowyobili, fexsacmelic<br />

ubrwyinavda. aseTi eleganturi<br />

mamakaci didi xani ar<br />

menaxa, mxolod wverian mamakacebs<br />

Tu Sevxvdebodi quCaSi<br />

iSviaTad.<br />

_ ratom moxvedi? vinme<br />

daginaxavs da SeiZleba usiamovneba<br />

Semeqmnas, _ vuTxari<br />

mowyenilma.<br />

_ ho, sul 10 wuTiT movedi.<br />

nuTu gamagdeb? _ mkiTxa.<br />

– Semodi, magram verafriT<br />

gagimaspinZldebi. puris garda<br />

zogjer Zneli da mtkivneulia ilaparako warsulze,<br />

romelTanac fesvebiT xar dakavSirebuli. es fesvebi Cveni<br />

saamayo winaprebi da maTi STamomavloba varT, romelTac<br />

ver SevZeliT jerovani pativi migvego didi babua-bebiis<br />

myarad Cayrili saZirkvlisTvis, romelsac megobroba hqvia.<br />

axla, ori aTeuli wlis gadmosaxedidan, TiToeuli Cvenganis<br />

nebiT Tu uneburad daSvebuli Secdomebis gamo erTmane-<br />

Tisadmi siSores vimkiT... miuxedavad amisa, drom mainc ver<br />

SeZlo da ver gaaxuna Cveni urTierToba. rogorc amboben,<br />

xidis sxvadasxva mxares myofTaTvis dRes, ratomRac, Zneli<br />

aRmoCnda Cveni erTad yofna, Tumca, ukeTesi momavlis imedi<br />

arasodes dagvikargavs da, vfiqrobT, saRi goneba ,,bnel-<br />

Sic~ moZebnis taZramde misasvlel gzas _ gzas, romelsac<br />

yvelani erTad gavivliT da wminda sanTlis SuqiT ganaTebul<br />

im patara samlocvelos, romelic RvTismSoblis saxels<br />

atarebs, kvlav erTad movilocavT, rogorc arcTu ise<br />

Soreul warsulSi xdeboda. dRes samwuxarod, gverdigverd<br />

aRar varT da, gvjera, rom ganSoreba mxolod droebiTia...<br />

ojaxi, romelzec qvemoT<br />

gesaubrebiT, cxinvalis<br />

mkvidria da miuxedavad imisa,<br />

rom dRes cxovrebas gorSi<br />

agrZelebs, misi TiToeuli<br />

wevri Tavs yovelTvis cxinvalelebad<br />

warmoaCenen.<br />

eamayebaT, rom am patara da<br />

myudro qalaqSi daibadnen da<br />

gaizardnen. masTan ganSorebis<br />

miuxedavad, is didi siyvaruli<br />

da ltolva, romelic mxolod<br />

am qalaqis mcxovrebT<br />

axasiaTebT ki ar ganelebiaT,<br />

aramed erTiorad gaumZafrdaT,<br />

sami aTeuli kilometris<br />

saWmeli ar gvaqvs.<br />

– ar mSia, gmadlob. Seni<br />

wayvana minda, madina. Tu<br />

TbilisSi ar ginda cxovreba,<br />

moskovSi vicxovroT. bizness<br />

avawyob da davqorwindebiT,<br />

gveyoleba bavSvebi.<br />

_ sisulelea, Tamaz, Cven-<br />

Tan omia da Sen davqorwindeTo,<br />

axla magis droa?<br />

_ mere ra, rom omia. is<br />

Cven ar dagviwyia. zrdasruli<br />

adamianebi varT, gvinda ojaxis<br />

Seqmna. Sens garda aravin<br />

miyvars.<br />

– Tamaz, CemTvis amxanagad<br />

darCebi, magram colad ver<br />

qarTl-osi<br />

omi, dro da TeTri vardebi...<br />

gamogyvebi.<br />

– ra ubedurebaa!..<br />

_ oh, nu igoneb raRacas!<br />

amdeni lamazi gogoa amqveynad!<br />

moxedvasac ver moaswreb,<br />

rom isev Seiyvareb da daqorwindebi.<br />

_ ara, madina, ar xar mar-<br />

Tali... kargi, aRaraferi maqvs<br />

saTqmeli. bednieri iyavi.<br />

gavida wlebi da masze aRaraferi<br />

gamigia. mogvianebiT<br />

Cveni saerTo nacnobebi meubnebodnen,<br />

rom daqorwinda da<br />

sami qaliSvilis mama gaxda.<br />

iyo dro, roca Cveni saerTo<br />

nacnobebis daxmarebiT erTma-<br />

rom iq Sesvla SeiZleboda,<br />

osi mezoblebis daxmarebiT<br />

da TanadgomiT cxinvalSi davubrundiT.<br />

Cems binas araTu<br />

raime nivTi, aramed Tovlis<br />

patara gundac ar mohklebia.<br />

es mxolod saukeTeso mezoblebma<br />

SeZles, romelTac<br />

yoveli Rone ixmares, rom<br />

mitovebul binaSi maradiorebi<br />

ar SeeSvaT. erT-erTma<br />

mezobelma, romlis umcrosi<br />

qaliSvilic Cems biWTan er-<br />

Tad dadioda sabavSvo baRSi,<br />

droebiT Cvens saxlSi daiwyo<br />

cxovreba im motiviT, rom<br />

saxli dawvisgan gadaerCina.<br />

ramdenime wlis Semdeg ki am<br />

qalbatonis qaliSvili Cemi<br />

rZali gaxda da kidev erTi<br />

Sereuli ojaxi Seiqmna. Cemi<br />

rZali dRes sanaqebo SviliSvilebs<br />

mizrdis. miuxedavad<br />

imisa, rom Tavad qarTuli<br />

ar icis, cdilobs Svilebs<br />

mamis mSobliuri ena safuZvlianad<br />

Tu ara, imdeni mainc<br />

Seaswavlos, rom patarebma<br />

gamarTulad SeZlon CemTan<br />

telefoniT saubari...<br />

2004 wels Cems ojax-<br />

Tan da qaliSvilebTan erTad<br />

sabolood mogviwia mSobliuri<br />

qalaqis mitoveba da<br />

sacxovreblad kvlav gorSi<br />

gadmovediT. Cemi vaJiSvili<br />

neTs mokiTxvebs vuTvlidiT.<br />

erTxelac, moulodnelad<br />

SevxvdiT erTmaneTs moskov-<br />

Si. Semdeg yvelaferi Sewyda.<br />

aRar vurekavdi. mas ojaxi hyavda<br />

_ mec.<br />

2009 wlis 8 agvistos<br />

cxinvalSi, moedanze viyavi<br />

2008 wels tragikulad da-<br />

RupulTa xsovnis wlisTavTan<br />

dakavSirebiT. moulodnelad<br />

telefonis zari gaisma da<br />

mobilurSi Tamazis xma mesmis:<br />

_ gamarjoba, madina! ramdeni<br />

welia Seni xma ar gamigia,<br />

rogor gikiTxo?<br />

davmunjdi, xma ver amoviRe.<br />

– nu dumxar, geTayva. Sen<br />

cuds arasodes gisurvebdi<br />

da arc gisurveb. dRes Cvens<br />

saerTo megobars vasaflavebT.<br />

sergo gaxsovs? mis saflavTan<br />

vdgavar da aq, am saflavze<br />

minda movigono omSi daRupulebi,<br />

rogorc Cveni, aseve<br />

Tqveni mxridan.<br />

– gmadlob, Tamaz. didsulovani<br />

adamiani xar. maradiuli<br />

xsovna Cvens sergos, _<br />

rogorc iqna amoviRe xma.<br />

_ kidev mindoda meTqva<br />

SenTvis _ ar Cerdeboda<br />

Tamazi, _ ici, madina, 14<br />

Tebervali, Seyvarebulebis<br />

dRe mindoda SenTvis momeloca.<br />

manqanis sabarguli<br />

TeTri vardebiT gavavse da<br />

ki Tavis meuRlesTan erTad<br />

cxinvalSi darCa da dRemde<br />

iq cxovrobs. sirTuleebis<br />

miuxedavad, 2008 wlis<br />

agvistomde mainc vaxerxebdi,<br />

qalaqSi Sesvlas da<br />

iq darCenilebis monaxulebas.<br />

ojaxis wevrebis garda,<br />

mezoblebic mexmarebodnen,<br />

rom usafrTxod memoZrava.<br />

agvistos movlenebis Semdeg<br />

mdgomareoba daiZaba da<br />

veranairad ver vaxerxeb axloblebis<br />

monaxulebas. axla<br />

maT mxolod telefoniT vesaubrebiT.<br />

dedisTvis imaze<br />

mtkivneuli ra unda iyos,<br />

roca erT sivrceSi mcxovrebi<br />

ojaxi, romelsac erTi ca dahyurebs,<br />

viRacis Tu raRacis<br />

gamo mdinaris sxvadasxva napirze<br />

aRmovCndiT da dRes sa-<br />

Sualeba ar gvaqvs, rom masze<br />

xidi gavdoT da erTmaneTSi<br />

misasvleli gza aRvadginoT.<br />

axla mxolod didi gulistkivili<br />

malaparakebs, gulistkivili<br />

dedisa, romelsac<br />

bedma arguna, rom Svilebi<br />

sxvadasxva mxares hyoloda.<br />

xandaxan vfiqrob kidec, gana<br />

es cxovrebaa, roca Svilis,<br />

an, Tundac, axloblebis verc<br />

lxinze da verc Wirze ver<br />

axerxeb Casvlas da maTi sulieri<br />

mdgomareobis gazi-<br />

#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

gvjera, rom ganSoreba mxolod droebiTia<br />

moSorebidan esiyvarulebian<br />

iq darCenil axloblebs,<br />

mezoblebs da SesaZleblobis<br />

farglebSi, yovelTvis gverdiT<br />

udganan fizikurad Tu<br />

ara, moralurad mainc.<br />

,,cxinvali pirvelad 1991<br />

wels davtove. sami mcirewlovani<br />

Svilis deda viyavi da<br />

dedurma instinqtma maiZula<br />

Svilebi usafrTxo adgilas,<br />

kerZod ki gorSi gadameyvana,<br />

_ acxadebs ojaxis diasaxlisi,<br />

_ ramdenime Tvis Semdeg,<br />

roca qalaqSi mdgomareoba<br />

imdenad usafrTxo gaxda,<br />

cxinvalisken gamovemgzavre.<br />

qarTvelebma ergneTis saguSagoze<br />

SemaCeres da miTxres,<br />

rom <strong>gzis</strong> gagrZeleba aRar<br />

SeiZleboda. bevri vemudare,<br />

vexvewe gamoveSvi, veubnebodi,<br />

rom SenTvis unda meTqva, rogor<br />

Zalian miyvarxar, madina,<br />

da maSinve movbrundebodi<br />

ukan.<br />

`gesmiT, batono policielebo,<br />

_ veubnebodi, _<br />

madina oci welia miyvars,<br />

dRes minda mas isev vuTxra.<br />

is oci welia ar minaxavs.<br />

Tqven arasodes gyvarebiaT?~<br />

_ policielma miTxra, rom<br />

siyvarulis gulisTvisac<br />

ar SeiZleba cxinvalSi wasvla.<br />

sami saaTi vexvewebodi<br />

gamoveSvi, magram isini munjebiviT<br />

idgnen da SeSlili<br />

vegone.<br />

imedgacruebuli gamovtrialdi.<br />

moSorebiT goraze<br />

SevCerdi, saidanac cxinvali<br />

moCanda. gadmovedi manqanidan<br />

da vardebis srola im mxares<br />

daviwye, saiTac Sen cxovrobdi.<br />

saTiTaod visrodi vardebs<br />

da Tan vyvirodi, rom<br />

miyvarxar, mxolod isev Sen<br />

miyvarxar da dromac ki ver<br />

gaaqro Cemi siyvaruli. vardebi<br />

gamoilia da Cemi xmac<br />

Sewyda, Tbilisisken gamovtrialdi...<br />

skif carazonte<br />

(cxinvali)<br />

arebas? bunebrivia, arc maT<br />

gaaCniaT aq Camosvlis Tundac<br />

raime saSualeba. Zma dis qorwilsac<br />

ki ver daeswro.<br />

vcdilobT cxinvalSi mimdinare<br />

ambebs Tval-yuri mivadevnoT<br />

da ase gaviziaroT<br />

maTi yofa. bolo periodSi<br />

arCevnebTan dakavSirebiT momxdari<br />

ambebis gamo Zalian<br />

vnerviulobdi, Tumca rZalic<br />

da Svilic internetis saSualebiT<br />

mamSvidebdnen.<br />

dRe ara gava, rom fiqrebiT<br />

mSobliur qalaqs ar<br />

gadavwvde. Svilis ojaxis<br />

garda, iq axlo megobrebi,<br />

naTesavebi, mezoblebi myavs,<br />

romelTa mdgomareobac umniSvnelovanesia<br />

CemTvis. samwuxarod,<br />

aseTi ojaxebi Zalian<br />

bevria, romlebsac saerTo<br />

tkivili gvaerTianebs.<br />

mixaria, rom arseboben<br />

adamianebi da organizaciebi,<br />

romlebic cdiloben<br />

erTmaneTs dagvakavSiron.<br />

axlaxans Sevityve Tqveni<br />

gazeTis Sesaxeb da imedi<br />

momeca, rom internetis da<br />

telefonis garda, aRniSnuli<br />

gazeTi kidev erTi<br />

saSualeba iqneba erTmaneTs<br />

xma mivawvdinoT.<br />

fiqria maruaSvili


#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

(pirveli gverdidan)<br />

gansxvavebul gvarebs ki vxedavdi<br />

xolme, viRac sanakoevi<br />

iyo, viRac bestaevi da a.S. magram<br />

isini sxvebad arasdros<br />

mimaCnda, radgan organulad<br />

cxovrobdnen Cvens Soris, ise,<br />

TiTqos odiTganve ase iyo.<br />

maT Cveneburi qudi exuraT,<br />

Cven ki maT Rirsebebs vcemdiT<br />

pativs. diax, maT gana mxolod<br />

qarTuli ena icodnen? icodnen<br />

mezoblis da megobris dafaseba.<br />

im xalxis tradiciebs<br />

afasebdnen, vis miwazec saxli<br />

edgaT da mravldebodnen.<br />

maTi kargad yofna ki Cvens<br />

sixaruls iwvevda. arasdros<br />

aravis gauvlia TavSi azrad,<br />

rom qarTveloba upiratesoba<br />

iyo, yvelani erTni viyaviT.<br />

mogvianebiT, rodesac Sevityve<br />

ras niSnavda erovneba da<br />

sxva eri, osi, somexi, rusi,<br />

maSinac lamazad gagrZelda<br />

urTierToba da ufro meti<br />

pativiscema da ridi gvqonda<br />

erTmaneTis mimarT, rac, xSir<br />

SemTxvevaSi, Rrma megobrobaSi<br />

izrdeboda. mokled, im asakSi,<br />

rodesac ukve Cems Tavs poets<br />

veZaxdi, Semoqmedebac gaxda<br />

Cemi da osi xalxis damakav-<br />

Sirebeli. Zalian xSirad davdiodi<br />

cxinvalSi.<br />

_ iqneb Tqveni osi megobrebi<br />

saxelebiT gaixsenoT...<br />

_ universtetidan Zalian<br />

miyvarda erTi SesaniSnavi pirovneba,<br />

giorgi besTauTi,<br />

SesaniSnavi qarTveli poeti<br />

iyo da mere aRmoCnda, rom<br />

SesaniSnavi osi poetic yofila,<br />

radgan osuradac iseve<br />

lamazad werda leqsebs, rogorc<br />

qarTulad. xSirad vstumrobdi<br />

masTan, cxinvalSi, is<br />

CemTan _ TbilisSi.<br />

_ ra iyo gansakuTrebiT<br />

TvalSisacemi, rodesac cxinvaleli<br />

osebi gaicaniT?<br />

_ yvela maTgani qarTulad<br />

laparakobda. erTia, rodesac<br />

TbilisSi, saqarTvelos<br />

dedaqalaqSi cxovrob da qarTvelebis<br />

garemocvaSi qarTvelob,<br />

maSin, bunebrivia, osma<br />

qarTuli rom icodes, magram<br />

cxinvalSi es gansakuTrebiT<br />

TvalSisacemi iyo. ar mgonia,<br />

rom vinmes daeZalebina es maT-<br />

Tvis. daZalebiT mainc araferi<br />

ar gamovidoda. e.i. vuyvardiT<br />

im xalxs. iseve, rogorc maSin<br />

vuyvardiT afxazs.<br />

_ mere ra moxda, ufro<br />

sworad, mogvianebiT ra moxda?<br />

_ Cven ver davdeqiT ise,<br />

rogorc saWiro iyo, rodesac<br />

SevniSneT, rom oss da afxazs<br />

osobis da afxazobis warTmevas,<br />

Cven ki miwianad maTgan<br />

mowyvetas gvipirebdnen, unda<br />

gveTqva: sdeq, Zmao, ar waxvide<br />

saqarTvelodan, Torem<br />

gaxdebi rusi, Tu darCebi<br />

qarTl-osi 5<br />

minda guli mivce os xalxs, magram<br />

zurgSeqceuls amas ver vagrZnobineb<br />

saqarTveloSi, darCebi osi.<br />

es mxolod sityviT ki ara,<br />

saqmiTac unda gveTqva. raRac<br />

yvela mxares SegveSala da<br />

viRacis xrikebs wamovegeT.<br />

siyvaruli daviviwyeT da ampartavnebas<br />

Tavmicemulebma<br />

miviReT is, rac dRes gvaqvs.<br />

am ambavSi arc osia kargad da<br />

arc qarTveli da es cxinvalis<br />

bolodroindel movlenebSic<br />

Cans.<br />

_ damnaSave ar arsebobs?<br />

_ damnaSave yvela varT, rogorc<br />

ki rusma moindoma, rom<br />

rogorme Cveni miwa waeRo,<br />

gonivrulad unda movqceuliyaviT,<br />

sajariso nawilebis<br />

regionSi SeyvaniT dasturi<br />

ar unda migveca ruseTidan<br />

mosuli viRac provokatorisTvis,<br />

rom Cven mzad viyaviT<br />

dasamarcxeblad. diax, es iyo<br />

brZola marcxisTvis. yvelgan<br />

iaraRi ki ar aris saWiro,<br />

xSirad sityvas ufro didi<br />

Zala aqvs, magram am sityvis<br />

Tqma unda SegeZlos. faqtia,<br />

ver SevZeliT. Cemi bavSvobis<br />

megobari iyo valnin cxovrebaSvili,<br />

saerTod, cxovrebovebi<br />

iyvnen misi naTesavebi,<br />

magram man ase daiwera gvari.<br />

didebuli sulis warmoSobiT<br />

osi, magram SesaniSnavi<br />

qarTveli iyo. erTxelac RimiliT<br />

vkiTxe, _ Seni Wirime,<br />

amixseni osurTan ra kavSiri<br />

aqvs sityva cxovrebas-meTqi?<br />

gaocebulma Semomxeda, gaeRima<br />

_ araferio, aba cxovrebovebi<br />

rogor gaxdiT osebimeTqi?<br />

ar vici, warmodgena<br />

ar maqvs, magram ra gvaric ar<br />

unda mqondes, vici, rom osi<br />

var da Cems xalxsa ver vuRalatebo,<br />

genacvale, arc unda<br />

uRalato, kaci rom sakuTar<br />

fesvebs uRalatebs, wasulia<br />

misi saqme, arc aravis uerTgulebs-meTqi.<br />

kargi adamiani da<br />

kargi qarTvelic iyo. aseTive<br />

SesaniSnavi kaci iyo giorgi<br />

besTauTic. masTan ojaxSi mivdiodi<br />

xolme xSirad. rodesac<br />

gardaicvala, merec mivdiodi<br />

ukve misi ojaxis<br />

mosafereblad. kaci, romelic<br />

qarTulad wers leqsebs, ise,<br />

rom Sen qarTveli ggonia da<br />

osurad wers leqsebs, imitom,<br />

rom osia, didi kacia. es<br />

gaoreba xasiaTSi, sulSi da<br />

zneSi ki ara, muzaSi hqonda,<br />

uyvarda mSobliuric da qar-<br />

Tulic, romelic aseve emSobliureboda.<br />

aseTi gancda ki<br />

ver geqneba, Tu ar giyvars qarTveli<br />

eri da misi ena. mtris<br />

da saZulvelis enaze leqsebs<br />

rogor dawer, sityvis Tqmac<br />

ki gagiWirdeba. am siyvarulis<br />

gamo mixaroda, rodesac cxinvalSi<br />

wasvlas gadavwyvetdiT<br />

xolme.<br />

_ dRes SemogrCaT aseTi<br />

kavSirebi?<br />

_ samwuxarod, naklebad.<br />

kosta margievi, sergo mindiaSvili, ivane Tedeevi, nugzar bakaevi, avTandil cotniaSvili<br />

jansuR Carkvianisadmi miZRvnil Sexvedraze cxinvalSi<br />

zogi gardaicvala, zogs ver<br />

vukavSirdebi, magram aris<br />

erTi didebuli adamiani, feliqs<br />

sanakoevi, romelic Tavis<br />

droze ganagebda oseTis<br />

avtonomiur olqs. rogorc<br />

maxsovs deda qarTveli hyavda,<br />

TviTon ki mentalitetiT Camoyalibebuli<br />

osi iyo, ulamazesi<br />

qarTuliT metyvelebda.<br />

axla peterburgSi cxovrobs.<br />

iqidan kvlav mekontaqteba,<br />

leqsebs Targmnis, qarTveli<br />

klasikosebis poezias efereba,<br />

TviTonac wers qarTulad<br />

leqsebs da mawvdis xolme.<br />

iciT rogor uxaroda, stumrad<br />

rom vewveodi xolme?<br />

menatreba is dro da minda<br />

Semdgom Taobasac igive akav-<br />

SirebdeT, rac Cven.<br />

_ es imas niSnavs, rom<br />

Tqvens axalgazrdobaSic da<br />

Semdeg didi xnis ganmavloba-<br />

Sic am or xalxs Soris gaugebrobebi<br />

ar gaxsendebaT?<br />

_ mxolod siyvaruli iyo am<br />

or xalxs Soris. erT saocar<br />

ambavs mogiyvebiT. daaxloebiT<br />

25 wlis winandels. im dros<br />

samxreT oseTis avtonomiur<br />

olqSi mweralTa kavSiris<br />

Tavmjdomare iyo osi poeti<br />

nafi jusoiTi. moskovSi mweralTa<br />

sakavSiro yrilobaze<br />

vimyofebodiT, Cven qarTvelebi,<br />

afxazi da osi, rogorc<br />

saqarTvelos delegatebi. sityviT<br />

gamomsvlelTa Soris<br />

iyo ruseTis warmomadgeneli<br />

vinme astafievi, romelmac ratomRac<br />

ganacxada, rom saqarTvelo<br />

arSemdgari qveyanaao.<br />

gasakviria, magram mwerali<br />

erqva imasac, moskovSi ratom-<br />

Rac cnobili kaci iyo, gamor-<br />

Ceuli enagvelobiT. ar minda<br />

Cemi Tavis maRla dayeneba gamomivides,<br />

magram pirveli viyavi,<br />

vinc adga da yriloba<br />

datova protestis niSnad.<br />

iciT vin gamomyva? oseTis<br />

warmomadgeneli nafi jusoi-<br />

Ti. arCil sulakauri da me<br />

rom gamovediT, es araferia,<br />

orive qarTvelebi viyaviT, magram<br />

nafi jusoiTi rom gamo-<br />

myva, es dauviwyari ram aris.<br />

man ver apatia mavans, rom<br />

saqarTvelo gaulanZRes. ras<br />

hqvia saqarTvelo ar Semdgari<br />

qveyana ariso?! brazobda. Cems<br />

gverdiT idga da saqarTvelos<br />

icavda.<br />

_ guSin ki saqarTvelo<br />

gaxda cxinvalidan dasacavi...…<br />

_ Tqven zustad TqviT, cxinvalidan<br />

dasacavi gaxda da<br />

ara cxinvalisgan dasacavi. es<br />

sxvisi dainteresebiT xdeba.<br />

im sxvas ver vuwodeb ruseTs,<br />

radgan ruseTSi megobrebi myavdnen<br />

da myavs. ruseTi CemTvis<br />

arc leninia, arc breJnevi<br />

da arc putini. ruseTi Cem-<br />

Tvis Cemi megobrebia, xalxi<br />

puSkinidan da lermontovidan<br />

moyolebuli, Cven es ar unda<br />

uarvyoT. erTmaneTs kargi ar<br />

unda davukargoT. magram erTi<br />

ramec unda vTqvaT, rodesac<br />

oss, afxazs da Tundac russ<br />

vamtyunebT, Cvens gulSic<br />

unda CavixedoT da cota Cveni<br />

Tavic gavimtyunoT. Cven arCevani<br />

unda migveca osebisTvis<br />

da afxazebisTvis. Tu isini ar<br />

miiRebdnen am arCevans, e.i. ar<br />

iyvnen osebi da afxazebi. ramdeni<br />

osi cxovrobs saqarTvelos<br />

mTels teritoriaze<br />

cxinvalis regionis garda?<br />

sxvaze naklebi osebi arian,<br />

Tu vinmem daukarga erovneba?<br />

iqneb cxinvalel osebs es<br />

kargad ver avuxseniT da ver<br />

gadavarCineT, rom rusisken<br />

ar wasuliyvnen da garusebis<br />

safrTxe ar gasCenodaT. Tu<br />

davagviane amis Tqma, axla mivmarTav<br />

maT, Cems os xalxs,<br />

darCi CemTan da iyavi osi<br />

saqarTveloSi, iseTi siyvaruliT<br />

savse, rogoric Cems<br />

dros da CemTvis iyavi, rogoric<br />

me viyavi SenTvis. diax,<br />

Cven mTeli cxovreba aseTi<br />

urTierToba gvqonda. mere rac<br />

moxda, es cudi politikis<br />

ambavic aris, razec me bevrs<br />

verafers mogaxsenebT. erTi ki<br />

aris, rom es sakiTxi Zalian<br />

mZimed gadawydeba, magram unda<br />

vecadoT da pirvel rigSi, osi<br />

unda ecados, rom daubrundes<br />

Tavis saqarTvelos. saqarTvelo<br />

ar aris misi dedinacvali,<br />

misi dedobilia. rodesac osi<br />

saqarTveloSi Semovida, is qarTvelma<br />

kacma kacurad miiRo<br />

Tavis miwaze, aq gamravlda.…<br />

Zalian vwuxvar, rom erTmaneTTan<br />

davkargeT urTier-<br />

Toba da aRar varT erTad.<br />

mainc mgonia, rom raRac kargi<br />

moxdeba. Tu droulad ar vimoqmedebT,<br />

cxinvalSi momavali<br />

Taoba osuradac ver<br />

ilaparakebs da garusdeba, sanam<br />

Cveni Taoba arsebobs, manam<br />

unda davbrundeT erTmaneT-<br />

Tan, rom axali Taobis osebma<br />

gaigon vin varT Cven da<br />

ra urTierToba gvqonda maT<br />

winaprebTan. es mTavari da<br />

aucilebelia. uxerxulia amis<br />

Tqma da ar minda gavixseno,<br />

vis ra velaparake, magram<br />

rodesac gasuli saukunis<br />

bolo aTwleulis dasawyisSi<br />

cxinvalTan urTierToba<br />

daiZaba, aqedan avtobusebiT<br />

Seiyvanes jari, usafrTxoebis<br />

dasacavado... vexvewe maSin am<br />

gadawyvetilebis mimRebT, ar<br />

SeiZleba amis gakeTeba aravi-<br />

Tar SemTxvevaSi-meTqi, magram…<br />

SevediT da iq is dagvxvda, visac<br />

Zalian undoda, rom ufskruli<br />

gaCeniliyo Cvensa da<br />

osebs Soris.<br />

_ am xnis ganmavlobaSi Tu<br />

gqoniaT kavSiris mcdeloba<br />

cxinvalTan, an iqidan xom ar<br />

yofila zari?<br />

_ oriode wlis win, nafi<br />

jusoiTis dabadebis dRe iyo,<br />

mgoni 80 wlisTavi, maSin Semexmiana<br />

osi qalbatoni da es<br />

ambavi Semaxsena. Cvens gazeT-<br />

Si, `qarTuli sityva~ mTeli<br />

gverdi davuTmeT nafis didebul<br />

saxels. es iyo misi saxelisadmi<br />

pativiscemis gamoxatvis<br />

mcdeloba, magram es<br />

sakmarisi ar aris, meti minda,<br />

minda guli mivce os xalxs,<br />

magram zurgSeqceuls amas ver<br />

vagrZnobineb, mobrundi, Zmao!<br />

ekaterine lomiZe


6<br />

goris quCebs amSvenebs<br />

TmadaTovlili, naTeli Rimilisa<br />

da alali gamoxedvis<br />

osi erovnebis mamakaci Cermen<br />

dudaiTi, romelic uzomodaa<br />

Seyvarebuli da gadajaWvuli<br />

qarTul xelovnebasa da<br />

kulturaze. profesiiT Ter-<br />

Zia, magram literatura misi<br />

cxovrebis ganuyofeli nawilia.<br />

sakmaod kargad icis qarTveli<br />

da osi mwerlebis Semoqmedeba,<br />

bevr maTgans piradad icnobs,<br />

drodadro Tavadac uTamamdeba<br />

kalams da, rogorc Tavad<br />

uyvars Tqma, `Jurnalistobs~<br />

_ 150-mde werili aqvs dawerili<br />

qarTveli da osi xalxis<br />

megobrobaze, eweva mTargmnelobiT<br />

saqmianobasac. Tema?<br />

isev da isev qarTveli da osi<br />

xalxis megobroba. arc aris<br />

gasakviri, bunebiT keTili da<br />

tolerantia, Tanac, albaT,<br />

amiT gamoxatavs madlierebas<br />

im qarTvelebis mimarT, vinc<br />

cxovrebis dasawyisSi mxarSi<br />

amoudga da umamo biWs<br />

upatrona. ambobs, rom bevri<br />

maTganisgan aris davalebuli,<br />

bevrisgan axsovs Tanadgoma da,<br />

rom ara es adamianebi, Zalian<br />

gauWirdeboda <strong>gzis</strong> gakvala.<br />

daibada axalgoris (ma-<br />

Sindeli leningoris) raionis<br />

osur sofel gduleTSi,<br />

Tumca, iakobis `dedaenaze~<br />

gaizarda da bavSvobidanve<br />

Seisisxlxorca qarTuli sityvis<br />

tkbilxmovaneba. 8 wlis<br />

iyo, didi samamulo omi rom<br />

daiwyo. iqidan mama aRar dabrunebula.<br />

oboli Cermeni<br />

kargadac swavlobda, magram<br />

dro iyo umZimesi. omis Semdgom<br />

wlebSic grZeldeboda<br />

gaWirveba. bevrs ijafeboda<br />

deda-Svili, magram gamokvebasac<br />

Zlivs axerxebdnen.<br />

meaTeklaseli biWi mixvda,<br />

rom `oblis kveri~ Tavad<br />

unda `gamoecxo~ da TbilisSi<br />

wasvlis nebarTva iTxova. dedas<br />

winaaRmdegoba ar gauwevia<br />

ufrosi vaJisTvis. <strong>gzis</strong>fulad<br />

moZiebuli groSebi marto<br />

aseTi Sexvedrebi<br />

axlac saWiroa<br />

1989 wlis agvistos dasawyisSi<br />

saqarTveloSi erovnebaTSorisi<br />

urTierToba<br />

daZabuli iyo. maSindeli<br />

samxreT oseTis saolqo<br />

komitetis iniciativiT sagangebo<br />

jgufebi Seiqmna, romlebic<br />

mezobeli raionebis<br />

soflebSi mcxovreb ojaxebs<br />

xvdeboda. cxinvalis jgufSi,<br />

rogorc qarTul gazeT `sab-<br />

WoTa oseTis~ xelmZRvaneli,<br />

mec Sevdiodi.<br />

im dros Sexvedra xaSuris<br />

raionis alis sabWoTa meurneobaSi,<br />

agreTve, sagalanterio-safeiqro<br />

fabrikaSi Catarda<br />

da sityviT gamovidnen<br />

fabrikis saamqros ufrosi g.<br />

beraia, fabrikis direqtori<br />

g. stefaniSvili, partiis<br />

xaSuris raikomis mdivani g.<br />

xvedeliZe da sxvebi, romlebmac<br />

qarTvelebisa da osebis<br />

naTesaobaze, mdidar warsulze<br />

isaubres da mosaxleobas<br />

sTxoves ar ahyolodnen<br />

Worebs da provikacias. maSin<br />

fabrikis mSromelebma sur-<br />

qarTl-osi<br />

Cermen dudaiTis cxovrebis wesi<br />

vili gamoTqves, rom SromiT<br />

metoqeobaSi Cabmuliyvnen cxinvalis<br />

monaTesave sawarmoebTan.<br />

xaSuris raionSi gamar-<br />

Tul Sexvedrebze sityviT<br />

gamovidnen alis saSualo<br />

skolis pedagogi z. noza-<br />

Ze, gomis saSualo skolis<br />

direqtoris moadgile b.<br />

gelaSvili, partiis samxreT<br />

oseTis saolqo komitetis<br />

ideologiis ganyofilebis<br />

gamge domenti kulumbegovi,<br />

samxreT oseTis saxelmwifo<br />

pedagogiuri institutis<br />

profesori aqvsenti qozaevi,<br />

cxinvalis qarxana `eleqtrovibromanqanis~<br />

mowinave muSa<br />

vasil bibilovi da sxv.<br />

maSin am RonisZiebebma garkveuli<br />

Sedegebi gamoiRo da<br />

axlac mjera, rom aseT Sexvedrebs<br />

dadebiTi Sedegebi mohyveba.<br />

erTad unda vecadoT,<br />

rom Sexvedrebi aRdges, dialogi<br />

Sedges...<br />

vasil sabanaZe<br />

goridan Tbilisamde Tu eyofoda,<br />

amitom goramde fexiT<br />

Camovida.<br />

ucxo qalaqSi daRlildaqanculi<br />

SeCerda gazeTebis<br />

jixurTan, SeaTvaliera gamofenili<br />

presa da literaturul<br />

saqarTvelos daadga<br />

natvris Tvali. gulkeTil<br />

gamyidvels mxedvelobidan<br />

ar gamorCenia biWis anTebuli<br />

mzera, ufulo myidvels<br />

gauRima da gazeTi aCuqa.<br />

sixaruliT caSi dafrinavda<br />

gazeTCaxutebuli biWi. Turme,<br />

es mxolod dasawyisi iyo<br />

misi survilebis axdenisa. im<br />

dRes meore natvrac aixdina<br />

da stalinis saxl-muzeumic<br />

ufasod daaTvaliera keTili<br />

qalbatonis wyalobiT.<br />

TbilisSi Casuli naTesavTan<br />

dabinavda. Tan swavlobda<br />

da Tan borjomis xidis<br />

mSeneblobaze muSaobda. pirveli<br />

seriozuli Tanadgoma aq<br />

gauwies.<br />

_ mZime saqme mevaleboda. samuSaos<br />

mwarmoebeli qarTveli<br />

kaci iyo. Sevecode axalgazrda<br />

biWi, mimiyvana xelosanTan<br />

da parketis dageba viswavle,<br />

amiT Zalian Semimsubuqda Sroma,<br />

_ keTilad ixsenebs damkvalianebels<br />

batoni Cermeni,<br />

_ jaris mere orenburgSi<br />

davamTavre samkervalo teqnikumi.<br />

mere biZasTanac gaviare<br />

samkervalo praqtika. sxvaTa-<br />

Soris, biZaCems kerva qarTvelma<br />

kacma aswavla, romlis<br />

suraTi sicocxlis bolomde<br />

ekida samuSao oTaxSi.<br />

samweliwadnaxevari gaata-<br />

liaxvisxeobelma levan<br />

mWedliZem jer kexvis sa-<br />

Sualo skola daamTavra da<br />

Semdeg ruseTSi samxatvro<br />

akademiaSi swavlobda. wi-<br />

Teli diplomiT daubrunda<br />

mSobliur kuTxes da aq daiwyo<br />

SemoqmedebiTi saqmianoba.<br />

amJamad niqozis RvTismSob-<br />

ra ruseTSi, fulic hqonda,<br />

samsaxuric da pativic, magram<br />

usaqarTveloba ver aitana<br />

da TbilisSi Camovida. misi<br />

erovnebisTvis aravis miuqcevia<br />

yuradReba, erT-erT atelieSi<br />

pirvelive misvlaze<br />

misces samsaxuri. iseTi pewiT<br />

da sizustiT gaarTva Tavi<br />

davalebas, daufases mondomeba.<br />

`saqmis kacis~ iarliyiT<br />

warmatebiT muSaobda, siyvarulisa<br />

da pativiscemis meti<br />

araferi ar axsovs qarTveli<br />

TanamSromlebisgan, magram...<br />

ver igua Tbilisis hava, guli<br />

im qalaqisken miuwevda, sadac<br />

pirvelad moxvda sofelgamocilebuli<br />

patara biWi. ar<br />

uSvebdnen samsaxuridan, samjer<br />

dawera gaTavisuflebis<br />

gancxadeba. wamosvlisas<br />

ufrosma uTxra, Tu gagiWirda,<br />

momakiTxeo.<br />

Cvens qalaqSi erT-erTi<br />

atelies ufrosi giorgi razmaZe<br />

moevlina mfarvelad. man<br />

miliciis ufross daureka,<br />

roca Caweras ar ukeTebdnen<br />

gorSi. aqac warmatebiT muSaobda,<br />

ZmebiviT hyavda qarTveli<br />

TanamSromlebi da klientebi.<br />

Tavadac gascemda siTbos da<br />

maTganac grZnobda Tanadgomas.<br />

keTilad ixsenebs sayofacxovrebo<br />

momsaxurebis ufross<br />

oTar dalaqiSvilsac.<br />

man gamouyo calke oTaxi da<br />

misca saSualeba, rom moswavleebi<br />

hyoloda, xolo, roca<br />

is avad gaxda, ramdenjerme<br />

daexmara, rom Savi zRvis sanapiroze<br />

daesvena. ambobs, rom<br />

sxvebTan SedarebiT, binac<br />

lis saxelobis eklesiaSi<br />

moRvaweobs. mxatvars fexiT<br />

aqvs movlili liaxvis xeobis<br />

soflebi, mTebi, baR-venaxebi.<br />

Sexvedrilia uamrav<br />

qarTvelsa da oss, Seqmnili<br />

aqvs araerTi naxati, romlebSic<br />

mSobliuri xeobis<br />

mSvenierebaa asaxuli.<br />

#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

pirvelma miiRo.<br />

areulobis Jams arc ufiqria<br />

saqarTvelodan gadaxvewa.<br />

arasodes uTqvams uari osobaze,<br />

gvarsac namdvil osurs<br />

atarebs, magram saqarTvelo-<br />

Si Sobilsa da `isargasrolils~<br />

sxvagan cxovreba ver<br />

warmoudgenia. qarTvelebs<br />

Zmebad Tvlis da maTgan sad<br />

gaiqceva?<br />

samezobloSic siyvaruli<br />

aqvs daTesili. isic uyvarT<br />

da afaseben. 2008 wlis agvistoSi,<br />

gagania omis dros gor-<br />

Si iyo, kanti-kuntad darCenili<br />

mezoblebis mitoveba ar<br />

undoda, `osuri enis codniT<br />

iqneba rameSi davxmarebodi~, _<br />

amas axla ambobs, Torem, ar<br />

uyvars sakuTari keTili saqmeebis<br />

afiSireba.<br />

calke salaparako Temaa misi<br />

urTierToba vladikavkazis akaki<br />

wereTlis saxelobis me-19<br />

qarTul saSualo skolasTan.<br />

uwin xSirad Cadioda. erTxel<br />

SesCivles, qarTuli wignebis<br />

nakleboba gvaqvso. maSinve dafacurda,<br />

vin ar Seawuxa da<br />

goreli inteligenciis saxeliT<br />

440-mde wigni Caitana<br />

vladikavkazSi. arc axal-axal<br />

Jurnal-gazeTebs aklebda damegobrebul<br />

skolas, risTvisac<br />

samadlobeli werilic daibe-<br />

Wda skolis direqtoris eTer<br />

ficxelauris saxeliT.<br />

cxovrebis gza-Saras qarTvelTa<br />

Soris agrZelebs,<br />

Zmoba da Tanadgoma xom misi<br />

cxovrebis wesia.<br />

manana TaraSvili<br />

`mSvidobas, megobrobas gaumarjos!~<br />

es naxatic erT-erTia,<br />

romelsac mxatvarma `mSvidobis,<br />

Serigebis sadRegrZelo~<br />

uwoda.<br />

erT zafxuls levani<br />

liaxvis xeobis mTebSi yofila,<br />

sadac qarTvelebi da<br />

osebi erTad Sromobdnen<br />

da zamTrisTvis pirutyvs<br />

sakvebs umzadebdnen _ balaxs<br />

Tibavdnen. SromiT daRlilebs<br />

Sesvenebis dros mdeloze<br />

gauwyviaT sufra, miurTmeviaT<br />

xorblis arayi,<br />

ludic miuyolebiaT, mere<br />

tradiciuli yanwebiT qar-<br />

Tuli Rvinoc gadaukravT,<br />

ar daviwyebiaT vaxtanguric<br />

_ xelixelgadajvaredinebulebs<br />

qarTvelebis da osebis<br />

sadRegrZelo uTqvamT,<br />

yanwebi gamoucliaT da, rogorc<br />

wesi, erTmaneTi gulSi<br />

CaukravT. am yvelafers patara<br />

biWuna uyurebda, xelSi<br />

vardi eWira da ufrosebis<br />

sityvebs _ mSvidobas, megobrobas<br />

gaumarjoso, imeorebda.<br />

swored, esaa levan<br />

mWedliZis naxatSi asaxuli.<br />

`qarTl-osi~


#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

mniSvnelovani wigni, romelic<br />

warsulze mogviTxrobs<br />

aTeuli wlebis manZilze<br />

mecnieri da mwerali avTandil<br />

cotniaSvili qarTul-osuri<br />

urTierTobis sakiTxebze mu-<br />

Saobda. 1990 wels cxinvalSi,<br />

gamomcemloba iris-<br />

TonSi daibeWda misi wigni<br />

`me-19 saukunis dasasrulisa<br />

da me-20 saukunis dasawyisis<br />

qarTuli periodika qarTulosuri<br />

urTierTobis Sesaxeb.~<br />

wignis redaqtoria mwerali<br />

da mTargmneli meri cxovrebova.<br />

wignis pirvel TavSi _<br />

`iveria~ qarTul-osuri urTierTobis<br />

Sesaxeb,~ gaanalizebulia<br />

1895-1905 wlebSi qarTuli<br />

gazeTis _ `iverias~<br />

saqmianoba. saubaria imis Sesaxeb,<br />

Tu osi xalxi rogor<br />

wyvetda kulturis, literaturisa<br />

da xelovnebis, gana-<br />

Tlebis problemebs.<br />

`vin arian ovsni,~ _ am sa-<br />

TauriT `iveriaSi~ 1877 wels<br />

daibeWda werili, xolo 1891<br />

wels `iveriaSi~ daibeWda<br />

werili qarTveli sazogado<br />

moRvawis mixeil yifianis gardacvalebasTan<br />

dakavSirebiT.<br />

samgloviaro mitingze saku-<br />

Tari leqsi waikiTxa kosta<br />

xeTagurovma. mis dakrZalvaze<br />

gamosulebma aRniSnes mixeil<br />

yifianis Rvawli osuri kulturis<br />

ganviTarebis saqmeSi.<br />

TavSi _ `akakis Tviuri<br />

krebuli~ qarTul-osuri<br />

urTierTobis Sesaxeb~ (1897-<br />

1900 wlebi) aRniSnulia, rom<br />

akaki wereTeli dainteresebuli<br />

iyo kosta xeTagurovis<br />

mSobeli xalxis bediT, osuri<br />

kulturiT. akaki wereTelma<br />

kargad icoda, istoriulad<br />

Tu romel xalxs ucxovria<br />

Zmurad, eseni qarTvelebi da<br />

ver daviWire ocneba xelSi<br />

da Semomadna imedTan erTad.<br />

awmyom Camagdo ubadruk dReSi,<br />

ubedureba ki gamiRmerTa.<br />

drom Tu am xvedrma gamwyvita welSi,<br />

weris wera ki sicocxles mparavs...<br />

ase Camadna ocneba xelSi,<br />

gaurkvevloba momavals faravs.<br />

lamis umizno miznebma momkles,<br />

es ubedoba ki ara wydeba.<br />

Tavs ze damkides xmali damokles,<br />

avTandil cotniaSvili<br />

me-19 saukunis<br />

dasasrulisa da me-20 saukunis<br />

dasawyisis qarTuli periodika<br />

qarTul-osuri<br />

urTierTobis Sesaxeb<br />

cxinvali<br />

1990<br />

osebi iyvnen. akaki gatacebiT<br />

kiTxulobda kosta xeTagurovis<br />

nawarmoebebs.<br />

`akakis Tviur krebulSi~<br />

periodulad ibeWdeboda masalebi<br />

liaxvis xeobidan. mkiTxveli<br />

interesiT gaecno werils:<br />

`sofeli qurTa da misi<br />

midamoebi~, krebulSi daibe-<br />

Wda `osuri araki~, agreTve,<br />

daibeWda ambavi aleqsandre<br />

batoniSvilze gagonili, xumelageli<br />

osis salbisagan.<br />

badura 130 wlisa yofila,<br />

romelic qarTulad sufTad<br />

laparakobda.<br />

erT-erT TavSi _ Jurnali<br />

`moambe~ qarTul-osuri<br />

urTierTobis Sesaxeb~ (1894-<br />

1905 wlebi), sainteresodaa<br />

moTxrobili kavkasiaSi iakob<br />

gogebaSvilis moRvaweobis<br />

Sesaxeb. aq nayofierad moRvaweobda,<br />

agreTve, saxalxo ganaTlebis<br />

gamoCenili moRvawe<br />

luarsab bocvaZe. skola, sadac<br />

l. bocvaze iyo maswavleblad,<br />

misi aqtiurobiT<br />

moswavleTa raodenoba 48-dan<br />

300-mde gaizarda. sainteresoa,<br />

rom qarTul skolaSi<br />

qarTvelebTan erTad osi<br />

bavSvebic swavlobdnen. Jur-<br />

redaqcias SemorCenili leqsi<br />

Jurnal-gazeTebis redaqciebs SemorCa udrood daRupuli poetis Teimuraz darCiaSvilis<br />

gamouqveynebeli leqsebi, poemebi.<br />

Semoqmedi fizikurad veRar axerxebda gareT gamosuliyo, sakuTari TvaliT exila<br />

samSoblos Tvalwarmtaci buneba, mofereboda sayvarel xalxs, imedi mieca, gaemxnevebina,<br />

gverdSi dadgomoda damoukidebeli saqarTvelos moqalaqeebs, axalgazrdobas. imediT<br />

savse xedavda da grZnobda welSi rogor imarTeboda, lamazdeboda sanukvari qveyana,<br />

sayvareli gori.<br />

poeti ojaxSi xSirad maspinZlobda afxazeTidan, liaxvis xeobidan devnil afxazebs,<br />

osebs, qarTvelebs. aimedebda, rom male dabrundebodnen mSobliur kuTxeebSi, male gaer-<br />

Tiandeboda saqarTvelo da isev mxardamxar iSromebdnen, isev erTad gaiziarebdnen Wirsa<br />

da lxins... Cvens redaqciasac SemorCa misi leqsebi.<br />

ver daviWire ocneba xelSi<br />

qarTl-osi 7<br />

nalSi dabeWdil mose janaSvilis<br />

werilSi aRniSnulia,<br />

rom qarTvelebi da osebi megobrulad<br />

cxovroben goris<br />

mazraSi, agreTve, borjomSi,<br />

xaSurSi, bakurianSi da saqarTvelos<br />

sxva adgilebSi.<br />

cnobili faqtia, rom 1888<br />

wels wera-kiTxvis gamavrcelebeli<br />

sazogadoebis rCeviT,<br />

qalaq vladikavkavSi gaixsna<br />

qarTuli dawyebiTi skola,<br />

romelic SemdgomSi saSualo<br />

skolad gadakeTda. am skolis<br />

Sesaxeb msjelobs avTandil<br />

cotniaSvili.<br />

cotniaSvilis wignis erTerT<br />

TavSi _ `gazeTi `cnobis<br />

furceli~ qarTul-osuri<br />

urTierTobis Sesaxeb~ (1896-<br />

1906 wlebi) _ moTxrobilia,<br />

rom 1897 wlis 31 marts<br />

goris mazris sofel edisSi,<br />

romelic mdebareobs didi liaxvis<br />

saTavesTan, skola gaixsna.<br />

am saqmeSi didi wvlili<br />

Seutania kavkasiaSi mcxovreb<br />

cnobil moRvawes da mecenats,<br />

did patriots aleqsandre<br />

sarajiSvils.<br />

me da avTandil cotniaSvils<br />

xSirad gvqonia saubari<br />

qarTul-osur konfliqtTan<br />

dakavSirebiT. orive axlos<br />

vicnobdiT torez kulumbegovs<br />

da alan CoCievs. gvindoda<br />

dagverwmunebina isini, rom<br />

qarTvelebTan urTierTobis<br />

gareSe warmoudgenelia osuri<br />

kulturis da ganaTlebisa<br />

winsvla da ganviTareba.<br />

1 Tebervals avTandil<br />

cotniaSvils 80 weli Seusruldeboda.<br />

yvelas unda<br />

gvaxsovdes am saintereso wignis<br />

avtoris wvlili qarTulosur<br />

urTierTobebSi.<br />

vasil sabanaZe<br />

sul veli Toki rodis gawydeba.<br />

ver daviWire xelSi ocneba<br />

da Semomadna imedic nela...<br />

ar mjera xvale, Tu xval iqneba,<br />

natvra uwyalod rad gaiwela?<br />

ocneba sapnis buStiviT skdeba,<br />

dro unayofod trialebs fuWad...<br />

ver gamigia ase rad xdeba,<br />

drois borbali ram gaafuWa.<br />

Teimuraz darCiaSvili<br />

awvdili xeli,<br />

anu werili os qals<br />

`SemTxveva aris Cemi<br />

yofnis brma mokarnaxe~<br />

marijani<br />

didi xani araa, rac gaviyareT...<br />

da ai axla, SenTan werilis<br />

saxiT gasaubrebis survili<br />

damebada...<br />

ar daviwyeb imiT, vin var<br />

me.<br />

ara, Cven bevri saerTo<br />

gvaqvs da amitom,<br />

vin varT Cven?<br />

Cven is qalebi varT, visac<br />

omma uaxloes adamianTa<br />

sicocxle waarTva, visac<br />

gulebi gautexa, da erTad<br />

Tanacxovrebis wlebi, sevdis<br />

xazebiT gadauxaza...<br />

omSi gamarjvebuli ar<br />

arsebobs. realobis winaSe<br />

uZlurebam orive dagvsaja.<br />

me ocnebad meqca Cemi nafuZvaris<br />

xilva, Sen ki, yoveldRe<br />

uyureb mas, damwvars da<br />

dangreuls...<br />

me mtkiva Cemi miwa da Cemi<br />

sanaxebi, Sen ki, Cemi aryofniT<br />

gamowveuli sicariele.<br />

me vici, Senc gedardeba<br />

is saflavebi, romelTa<br />

xilva da miaxleba, gulis<br />

SeRonebamde minda. eWvi ar<br />

mepareba, romelime maTganze,<br />

Seni xeliT dawyobili<br />

yvavilTa Taigulia, Cven xom<br />

saerTo saflavebi gvaqvs.<br />

Cven, didi da xangrZlivi<br />

dramis mTavari moqmedi pirni<br />

varT. me aqeT gamoqceuli _<br />

Cemi xvedriT, Sen, mand dar-<br />

Cenili _ Seni xvedriT. da<br />

amis gamo, orive kvlav omSi<br />

varT sakuTar xvedrTan.<br />

es xom Semzaravia...<br />

davexmaroT erTmaneTs...<br />

Cven xom isini varT, vinc<br />

purs utexda erTmaneTs,<br />

lxins umSvenebda da Wirs<br />

umsubuqebda... Tumca, dRevandel<br />

Cvens yofas ara aqvs<br />

madlobis grZnoba uaxloesi<br />

warsulis mimarT, magram<br />

SevcvaloT igi da arsebuli,<br />

yofili lamazi warsuli<br />

SevuerToT `axals~, Tan ise,<br />

rom omiT damdgari gubeebi<br />

arasodes avamRvrioT.<br />

is ki, rac Tavs gadagvxda,<br />

albaT, gansacdelia imisaTvis,<br />

rom gagvego ra aris<br />

siyvaruli. iqneb axla, ase<br />

didi msxverpliT, ukeT mivagnoT,<br />

vipovoT da xelaxla<br />

aRmovaCinoT erTmaneTi.<br />

aki didi ilia WavWavaZe<br />

brZanebda: `vinc siZulvili<br />

ar icis, mas arc siyvaruli<br />

ar ecodinebao~.<br />

mjera, didad ar SevcvlilvarT...<br />

maS, ra gvemarTeba?<br />

dReis yofa mxolod<br />

cremls iwvevs CvenSi, arada<br />

ukeTesi garemos Seqmna<br />

mxolod Cven SegviZlia,<br />

radganac aqeT da iqiT mdgari<br />

Cveni Svilebi, Zmebi,<br />

meuRleebi, megobrebi Cveni<br />

gulebidan modian.<br />

Cven istoriis SemTxveviTobam<br />

migviyvana erTmaneTamde,<br />

aseve SemTxvevam<br />

dagvacila erTmaneTs, `Sem-<br />

Txveva aris Cemi yofnis brma<br />

mokarnaxe, gulis gulSi<br />

gaiara qarTveli Semoqmedi<br />

qalis, marijanis am sityvebma,<br />

da mjera bolo `gadamkveTi~<br />

SemTxveva Cven xel-<br />

Sia, romelsac jerjerobiT<br />

awvdili xeli davarqvi da<br />

am weriliT, misi qandakeba<br />

sityvebiT davdgi.<br />

minda, Zalian minda, es<br />

awvdili xelebi mainc ar<br />

movaWrevinoT Cvens saerTo<br />

mters da male gawvdiliyos<br />

isini erTmaneTisken,<br />

Cveni SeduRabebuli erTobis<br />

niSansvetad da, gamarjvebis<br />

niSnad, swored<br />

`gawvdil xelTa~ qandakeba<br />

dagvedgas, rogorc Cvens<br />

e.w. sazRarze, aseve Cvens<br />

sulebSi.<br />

danaRmuli mSvidoba Semzaravia.<br />

gavnaRmoT is Cveni<br />

gawvdil xelTa erTobiT.<br />

Cven es SegviZlia...<br />

Cven es gamogviva...<br />

siyvaruliT _ Seni<br />

meWirisufle<br />

leila qavTaraZe


8<br />

poeziismoyvarulebi im dResac<br />

Seikribnen da kidev erTi<br />

lamazi saRamos mowme gavxdiT.<br />

daviTobas (8 Tebervali), saSineli<br />

amindis miuxedavad, uamravi<br />

stumari ewvia gorelebisTvis<br />

ukve sayvarel adgils, Semoqmedi<br />

adamianebis navsayudels _<br />

`art-kafes~ da didi mefis, daviT<br />

aRmaSeneblis xsenebis dRe<br />

msoflios mraval enazea<br />

Targmnili SoTa rusTavelis<br />

`vefxistyaosani~. cxadia, am<br />

poemiT dainteresebuli iyo<br />

osi mkiTxvelic, amitom ramdenime<br />

aTeuli wlis win misi<br />

TargmniT dainteresdnen osi<br />

literaturaTmcodneebi, mwerlebi.<br />

mis Targmnas xeli<br />

mohkida muxtar Savloxovma,<br />

magram maSindelma kritikosebma<br />

uaryofiTad Seafases,<br />

rom iyo primitiuli,<br />

ususuri Targmani, romelic<br />

farTo mkiTxvelma ver miiRo.<br />

da ai, osur, patara sofel<br />

gogiaanTkarSi gazrdilma<br />

giorgi bestaevma (besTauTi)<br />

profesiul doneze, dedanTan<br />

Zalian miaxloebulad Targmna<br />

poema `vefxistyaosani~.<br />

arada, giorgi soflidan cxinvalis<br />

pirveli qarTuli<br />

saSualo skolis pirvel<br />

klasSi ise mivida, rom qarTulad<br />

erTi sityvac ar<br />

icoda. skolis direqtors<br />

_ vaxtang kasraZes ise moewona<br />

biWuna, rom Tavis Tavze<br />

aiRo misi meurveoba, piradad<br />

aswavlida qarTul sityvebs.<br />

saCuqari mkiTxvels<br />

aRniSnes. albaT, simboluria,<br />

rom goris literatorTa da<br />

xelovanTa kavSirma swored `daviTobas~<br />

daamTxvia Tanamedrove<br />

poetis daviT axlouris wignis<br />

`oriaTasTormetis~ prezentacia<br />

da ase miuloca axalgazrda<br />

Semoqmeds mecxramete wignis<br />

dabadeba.<br />

leqsi, simRera, poetisadmi<br />

mzrunvelobas ar aklebdnen<br />

dawyebiTi klasebis maswavleblebi:<br />

iulia fofxaZe,<br />

elene kiknaZe, ano kaxniaSvili.<br />

maRal klasebSi ki misi<br />

qarTulis maswavleblebi<br />

iyvnen olia kasraZe da dimitri<br />

giunaSvili.<br />

jer kidev skolis dros<br />

gaiJRera, rom giorgi besTau-<br />

Ti apirebda SoTa rusTavelis<br />

`vefxistyaosnis~ osurad<br />

Targmnas. gamosaSveb<br />

saRamoze skolis direqtorma<br />

vaxtang kasraZem uTxra:<br />

_ Cemo Svilo, Cemo saamayo<br />

moswavlev, kargad ici, rom<br />

msoflios aTobiT enazea<br />

Targmnili es poema. gvaqvs<br />

osuri Targmanic, magram Seni<br />

movaleobaa ise Targmno, rom<br />

dedans miuaxlovo. gansakuTrebiT<br />

kargad Targmno is<br />

adgilebi, romelic megobrobas<br />

eZRvneba...<br />

`vefxistyaosnis~ Targmanze<br />

muSaobis periodSi giorgi<br />

gansakuTrebiT axlos iyo da<br />

megobrobda jansuR CarkvianTan.<br />

man araerTi adgili<br />

jansuRis miTiTebiT Targmna.<br />

Carkviani wers: `giorgi<br />

gazeTi mxardaWerilia COBERM-is mier,<br />

romelic dafinansebulia evrokavSiris mier da<br />

administrirebas uwevs gaerTianebuli erebis<br />

ganviTarebis programa.<br />

qarTl-osi<br />

naTqvami Tbili sityvebi da...<br />

axali wigni, romelic kargi<br />

saCuqaria poeziismoyvarulebisTvis.<br />

diax, daviT axlouri, karg<br />

leqsebTan erTad, araerTi<br />

saintereso miniaturis avtoricaa.<br />

amjerad gTavazobT<br />

mis miniaturas.<br />

iza kasraZe<br />

`vefxistyaosani~ osur enaze<br />

besTauTi TxemiT terfamde<br />

osi iyo da Cemi gamorCeuli<br />

megobari. mas miukerZoeblad<br />

esmoda sxvisi gasaWiri. Tesda<br />

da Tesda sindisis mSvenierebas<br />

da momkis Jams gardaicvala.<br />

giorgis ise uyvarda<br />

Tavisi Wirnaxuli samSoblo,<br />

Tavisi xalxi, rom ar Sei-<br />

Zleboda Cemi samSobloc ara<br />

hyvareboda. giorgi besTauTi<br />

iyo norma da nimuSi kacuri<br />

kacobisa. mas SoTa rusTavelis<br />

`vefxistyaosnis~ meti<br />

rom araferi eTargmna, mainc<br />

darCeboda did poetad da<br />

mTargmnelad.~<br />

giorgi besTauTi erTerT<br />

pirad werilSi jansuR<br />

Carkvians wers: `vefxistyaosnis~<br />

Targmna miviCnie,<br />

pirvelyovlisa, did<br />

erovnul saqmed. rusTaveli<br />

did sikeTes miscems osis<br />

gulsa da gonebas, magram<br />

aranakleb rols Seasrulebs<br />

am poemis kargi Targmani<br />

saqarTvelosadmi, qarTuli<br />

kulturisadmi osi xalxis<br />

mravalsaukunovani siyvarulis<br />

ganmtkicebis saqmeSi.~<br />

jansuR Carkvianma gior-<br />

gisdasaflavebisaswarmoTqmuli sityva<br />

ase daamTavra:<br />

`didi madloba<br />

ZmobisaTvis, siyvarulisaTvis,rusTavelisaTvis.<br />

mjera, rom<br />

giorgi besTau-<br />

Ti xval ufro<br />

mZlavrad gabrwyindeba,<br />

xolo<br />

varskvlavi roca<br />

qreba, mze amodis~.<br />

osuri kulturis<br />

winamZRolma, akademikosma<br />

nafi jusoiTma<br />

Jurnal `naS sovremenikSi~<br />

dabeWda statia `vefxistyaosnis~<br />

osurad TargmnasTan<br />

dakavSirebiT, sadac xazi<br />

gausva megobrobas. statiaSi<br />

aRniSna: `giorgi besTauTis<br />

Targmnili `vefxistyaosani~<br />

mxatvruli doniT ar<br />

Camouvardeba nikoloz zabolockisa<br />

da mikola baJanis<br />

Targmanebs. igi Tanamedrove<br />

os poetebs Soris erTader-<br />

Tia, romelic SeZlebda am<br />

damfuZnebeli:<br />

mTavari redaqtori:<br />

mTargmneli:<br />

damkabadonebeli:<br />

#3 (5), Tebervali, 2012 w.<br />

daclili Wiqa<br />

...sanTlebiT gana Te bul sufras xuTni vusxediT.<br />

Cvens Soris erTi osi erovnebisa iyo. 9 aprilis<br />

gmirebs vixsenebdiT, Tayvans vcemdiT Zmobas, megobrobas,<br />

urTierTndobas, siyvaruls. saqarTveloc<br />

vadRegrZeleT.<br />

_ me am sadRegrZelos ar davlev, _ gagvafrTxila<br />

stumarma. biWebs saxe Segvecvala. gvindoda<br />

is arasasurveli stumari sufridan gagveZevebina,<br />

magram gavixseneT didi vaJas sityvebi _ `dRes<br />

stumaria is Cemi~.<br />

...dabadebis dReze Tamada viyavi. sadRegrZeloebs<br />

bolomde ar vclidi. cekvis dros Cems gverdiT<br />

mdgomma osma qaliSvilma TiTqmis CurCuliT<br />

miTxra: _ saqarTvelos sadRegrZelo dalie?<br />

_ diax, _ vuTxari me. _ saqarTvelos sadRegrZelo<br />

dalie, xom? _ gamomafxizla meore<br />

SekiTxvam.<br />

_ ar unda damelia? _ vkiTxe gaocebulma.<br />

_ ki, magram, sanaxevrod? _ Tumca, Tqveni nebaa.<br />

gedgaT sufraze naxevrad daleuli Wi qebi,<br />

qarTvelebo...<br />

magidas gadavxede da mxolod osi gogonas Wiqa<br />

iyo bolomde daclili...<br />

daTo axlouri<br />

gansakuTrebiT sapasuxismgeblo<br />

saqmis unaklod Sesrulebas.~<br />

da bolos, getyviT, rom<br />

`vefxistyaosnis~ TargmniT<br />

giorgi besTauTma SeZlo<br />

osi mkiTxvelisTvis eCvenebina,<br />

Tu rogori dadebiTi<br />

zegavlenis moxdena SeuZlia<br />

sxvadasxva erovnebis warmomadgenelTa<br />

megobrobas, ra<br />

didi Zala aqvs da rogori<br />

mimzidvelia siyvaruli, rogori<br />

saWiro da aucilebelia<br />

aseTi grZnoba.<br />

vasil sabanaZe<br />

megi bibiluri<br />

vasil sabanaZe<br />

vaxtang ZanZava<br />

Salva muradaSvili<br />

gTxovT, gauziaroT Tqveni mosazrebebi, survilebi, winadadebebi<br />

Cvens saredaqcio kolegias Semdeg misamarTze:<br />

gori, stalinis 10. tel: 8370 277354; 599 757674<br />

el-fosta: info@qartlosi.org; veb-gverdi: www.qartlosi.org<br />

gazeTi gamodis qarTul da rusul enebze, tiraJi _ 800, vrceldeba ufasod

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!