Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Zentzuen bilakaera: zentzu krisiaz
5.2 AKE-ren ajea, identitate eta zentzu krisia
Arrasateko Kooperatibagintzak sorreratik sortu du jakin-mina,
enpresa egiteko eta izateko bestelako modu bat gorpuzten duelako
seguruenik. Oso ikertua izan den esperientzia dugu, aldeko nahiz
kontrakoak izan ditu. Guk, halere, oraingoz, ez diogu orain
arte egindako ikerketek sortutako literatura aztertzeari ekingo.
Gure ikerketa-lanak oinarri izango duen Azkarraga Etxagibeleren
lanean zentratuko gara. Ondorengo lerroetan Arrasateko
Kooperatiba Esperientziaren gainean autore honek egiten duen
irakurketara hurbilduko gara.
Ondoko kezka dago lan honen sakonean: Arrasateko kooperatibismoa
baloreak galtzen ari ote da? Askorentzat AKEren baitan logikaekonomikoaren
aldeko labaintze prozesu bat antzeman daiteke.
Mendebaldeko zibilizazio modernoari ere holako zerbait egozten
zaio: logika instrumentalak gizarte bizitzaren erabateko
kolonizazioari ekin omen dio. Mendebaldeko gizarte ereduak
zailtasunak ditu pertsonen integrazio sinbolikoan; pertsonok
gure bizitzak zentzuz hornitzeko zailtasunak ei ditugu. Azken
batean, efikazia teknikoaren eta utilitarismoaren erreinuan,
espirituz eta zentzuz husten legoke mendebaldea.
Arrasateko Kooperatibismoaren eztabaida marko orokorrago batean
jarri du Azkarragak eta gizarte moderno konplexuak sakon
aztertu, azterketa horretatik kooperatibismoak gaur bizi duen
krisia hobeto ulertu aldera. Kooperatibak modernitate
kapitalistarekin jaiotako erakundeak dira, eta bizi duten balore
higatzea modernitatearen metafora gisa ulertu daitekeela dio
abadiñar ikerlariak. Bien gaineko hausnarketak uztartzen ditu
Azkarragak bere lanean. “Kooperatibak aitzakia dira gizarte
modernoez hausnartzeko; aldi berean, gizarte modernoen gaineko
hausnarra beharrezkoa deritzogu kooperatibismoa bere zabalean
ulertzeko”.
Modernitatearen gaineko irakurketak osatzen du lehenbabiziko
atala. Bigarren atala enpirikoa dugu. AKEren identitatearen
eboluzioa eta gaurko egoera aztertzen da bertan. Helburu
horretarako, kooperatibistekin egindako eztabaida-taldeak
erabili ditu autoreak, beraien unibertso sinbolikoa aztertzeko.
Hasteko sortzaileena eta ondoren bidean protagonista
garrantzitsu izan diren eta direnen diskurtsoak.
Beraz, Azkarraga Etxagibelek AKEren zentzuen bilakaera du
aztergai. Arrasateko Kooperatibismoan murgiltzen da, bere
sakoneko zergati eta zertarakoak aztertuz. Gure kasuan, bere
laneko diagnosia ardatz hartuta Arrasateko Kooperatiba
Esperientziaren baitako kooperatiba baten, zentzu horien
gorpuztea aztertuko dugu. Kolektibo oso batek (Fagor Arrasateko
kolektiboak) kooperatibagintza gaur eta hemen nola bizi duen
aztertzea izango dugu xede.
131