Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal teorikoa
Fagor Arrasateren ibilbide historikoa
1962-1967
1.5 1967ko krisia: etapa baten bukaera
1967. urte inguruko testuingurua kaskarra zen, industria egoera
txarrean zegoen eta horrelakoetan gertatzen zen bezala, makina
erremintarena zen gehien sufritzen zuen sektorea. Eskaera baxua
zenez, ez ziren baliabide produktibo guztiak behar eta horrek
ere kostuak igotzen zituen. Esku-lana ere soberan zen, eta
egoerari aurre egiteko Kontseilu Errektoreak bazkideei laguntza
eskatu zien, lanpostu aldaketen eta hartu beharreko beste
zenbait neurriren aurrean.
“La actual coyuntura económica ha
originado fuerte contracción en la
demanda de nuestros fabricados (...) hoy
ya existe en nuestro caso una situación
de paro parcial solucionado con cesión
temporal de personal y que es
perfectamente previsible que en un
próximo futuro se irá agudizando.”
(1967ko Memoria)
1967a krisi denbora ez ezik, etapa baten bukaera markatu zuen
sasoia ere bazen TACIrentzat. Urte horretan bukatu baitziren
Grabener eta Olmarekin zituzten lizentziak eta ilusioz ebaketalerro
berriak ekoizteko lizentzia bilatzeari ekin zioten.
Berogailuen ekoizpenean baja eman zuten eta bertako langile
guztiak 3 izan ezik Ulgorrera joan ziren.
1.6 Arlo Soziala
Tailer auxiliar izatetik produktu propioen ekoizle izaterako
bide horretan ere, ez zuten Arrasateko langileek arlo
sozialarekiko ardurarik galdu. Kooperatibaren barnefuntzionamenduan
lankidetza eta printzipio kontuak argi ikus
daitezke. Hona hemen hori isladatzen duten zenbait gertaera:
Kontseilu Errektoreko kideak 1961eko memoria prestatzen ari
zirela, Jose Maria Ormaetxeak hileroko bilera guztietan Arlo
Soziala izeneko puntu bat gehitzea proposatu zien espiritu
kooperatibista ahultzen ari zelakoan edo, eta proposamena onartu
egin zuten. 1962ko K.E.ko aktetan ere topatu ditugu zenbait
adibide: produktibitatea baxua zela eta, langileen arteko
lankidetza eskatu zuten, zekienak ez zekienari erakutsi
ziezaiola.
Beranduxeago, produkzioak gora egin ahala, behin-behineko
langileak kontratatzeko beharra ikusi zuten. Baina konturatu
ziren kontratazio mota hori ez zela arazoari aurre egiteko bide
egokiena, printzipioen aurka zihoalako eta istripu arriskuak
handitzen zirelako.
161