Diskurtso kooperatiboak langile-kolektiboan ... - Euskara

Atal enpirikoa
Azterketa kualitatiboa
Era berean, bada bizitza kooperatibaren bueltan eraiki duenik
ere. Hori hala da, bereziki, lehenengo belaunaldikoengan:
eurentzat kooperatibek zentzu berezia izan dute. Sasoi hartan
enpresa-sistema kapitalista auzitan jarri zuen gizarteko sektore
batek eta kooperatibak beste bide batzuk jorratzeko sistema
eskaintzen zuen. Horrela, batzuek hautu politikotzat dute euren
kooperatibizatzea:
“bueno, ba gu kooperatiban sartu gitzen ba hori
opziño hori geunkelako eta ikusten gauelako ba zala
guretzako orduan sistemaik onena. Eta, horren buruz
ibili ga lanian eta uste dot izen dala, gure ustez
sistemaik onena. Bai pertsonala eta bai soziala. Ba,
bueno, ba horregatik sartu gitzen, horregatik ibili
ga, gabitz. Eta uste dot izen dala guretako
behintzet, niretako behintzet oso sistema ona. Damutu
barik.” (ET1;H1)
Kooperatiban lana egitea “garrantzitsua” ez “fundamentala” da 2-
1 partaidearentzat. Garai hartan, kooperatibak sortu zireneko
sasoian Arrasateko herrian eta beste hainbat lekutan oligarkia
batek agintzen ei zuen eta kooperatibak On Jose Maria
Arizmendiarrietaren eskutik jakintza banatuz aberastasunak eta
aukerak ere banatu zituela diosku. Horregatik egiten ei du berak
bat kooperatibarekin, momentu jakin batean alternatiba bat
eraikitzeko saiakera izan zelako.
“ezta izango ba garrantzitsua? Fundamentala
esango neuke. Hori dau norberan irizpidetan ez? Nik
enpresa kapitalistan ez naiz ibili lanian baina
badakit gutxigora behera zelan funtzionatzen dauen.
Da badakit kooperatibiek ze emun dozkun. Hemen, sasoi
baten, Mondrauen esangot baina beste leku batzutan
be, ainketan auen oligarkia batek, haik zian
nausixek, hak esaten ebiena ein biha ginuan danok,
herri guztien e! harek ainketan auen. Eta don Jose
Mariak esan auen “sozializando el saber se sozializa
el poder” eta bide hori hartu hauen, eta nik uste
dot egokixa dala. Neure iritziz behintzet oso egokixa
da.” (ET2;H1)
Bestalde, bada kooperatibista izateari zentzu praktikoa ematen
dionik ere. Ez da bereziki garrantzitsua kooperatibista izatea,
baina era berean bizitza guztia kooperatiban lan eginda, “ba
urteen poderioz kooperatibismoaren aldeko egiten zara” dio 1-2
partaideak. Kutsatu egiten du lan eta konpromiso giroak,
organoetako partehartzeak eta kooperatibak dituen abantailek
horretan laguntzen dute. Halere, gaur egungo kooperatibagintza
“degeneratu” xamar ere badagoela dio.
“Beste enpresa baten, bai, beste enpresa tipo
baten hasiko banintzen bere egunian lanian, ba, nik
254