22.11.2014 Views

ᓇᓃᓕᖅᐱᑕ ᐅᖃᓕᒫᒐᐃᑦ ᐊᐅᔭᖅ 20011 - Nunavut Tunngavik Inc.

ᓇᓃᓕᖅᐱᑕ ᐅᖃᓕᒫᒐᐃᑦ ᐊᐅᔭᖅ 20011 - Nunavut Tunngavik Inc.

ᓇᓃᓕᖅᐱᑕ ᐅᖃᓕᒫᒐᐃᑦ ᐊᐅᔭᖅ 20011 - Nunavut Tunngavik Inc.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ᐊᑯᓐᓂᖓᓂ ᓯᑎᐱᕆ ᐊᒻᒪ ᔪᓂ ᐊᕐᕌᒍᑕᒫᑦ,<br />

ᐊᖏᕐᕋᕆᐊᖃᑎᑕᐅᕙᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᓄᓇᒋᔭᑦᑎᓐᓄᑦ<br />

ᖁᕕᐊᓱᕝᕕᐅᑎᓪᓗᒍ, ᐃᓪᓛᑦ ᐃᓗᕕᖅᓯᐅᕆᐊᖅᑎᑕ -<br />

ᐅᕙᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᐃᓚᐃᖅᑐᒥᓂᐅᒐᓗᐊᕈᑦᑕ.<br />

ᐊᖏᕐᕋᖅᓯᓕᕋᐃᒐᑦᑕ, ᐊᓂᒍᐃᑎᑕᐅᑐᓐᓇᖅᐸᓚ -<br />

ᐅᖅᑐᒍᑦ. ᐊᒥᓲᓪᓗᑕ ᖃᓄᓐᖑᑎᒌᑦᑑᔮᓕᖅᓯᒪᔪᒍᑦ,<br />

ᐅᐊᑦᓯᖃᑦᑕᐅᑎᓪᓗᑕ, ᓴᐳᑎᖃᑦᑕᐅᑎᓪᓗᑕ, ᑭᓯᐊᓂ<br />

ᖃᐅᔨᖃᑦᑕᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᖃᓄᐃᓕᐅᖅᑕᐅᔪᖃᕐᒪᖔᖅ<br />

ᒍᕈᓕᐅᕐ ᕼᐊᓪᒥ ᐊᐃᒃᐹ ᑐᔪᕐᒥᕕᐅᑉ. ᒫᓐᓇ<br />

ᖃᐅᔨᒪᓕᖅᑯᒍᑦ ᖃᓄᐃᒻᒪᑦ ᐊᒥᓱᑦ ᐊᓯᐅᓚᐅᓯ -<br />

ᒪᓂᖏᓐᖏᓂᒃ, ᐊᒥᓱᑦ ᕿᒫᓚᐅᑐᑦ ᖁᕕᐊᓱᖏᑐᓪᓗ,<br />

ᒥᒡᓗᕈᒪᑐᐃᓐᓇᖅᐸᓚᐅᖅᑐᑦ ᐅᔭᕋᓐᓄᑦ ᐅᕙᑦᑎᓐᓂᒃ<br />

ᐊᖏᓕᑲᒥᐅᑕᐅᔪᒍᑦ. ᐅᐱᓐᓇᕋᓂ: ᐱᑦᓯᐊᖅᑕᐅ -<br />

ᕙᓚᐅᖏᒻᒪᑕ, ᖁᓄᔪᕐᓂᐊᖅᑕᐅᕙᒃᖢᑎᒃ, ᑕᒪᓐᓇ<br />

ᑲᑉᐱᐊᓇᖅᑐᐊᓗᒃ. ᔅᑐᕆᖑ ᕼᐊᓪᒥᐅᑕᐅᔪᒍᑦ<br />

ᑕᐃᒪᐃᓕᐅᖅᑕᐅᕙᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ, ᖃᐅᔨᕙᓚ -<br />

ᐅᓐᖏᑦᑐᖓᐃᓛᒃ.<br />

ᐊᒥᓲᓪᓗᑕ ᐃᓕᓐᓂᐊᕆᐊᖅᑎᑕᐅᕙᓚᐅᖅᑐᒍᑦ<br />

ᐊᖏᔪᖅᑳᕆᔭᐅᓕᖅᑐᒍᑦ ᓂᖏᐅᕆᔭᐅᓕᖅᖢᑕᓗ.<br />

ᐊᒥᓲᓪᓗᑕ ᖃᐅᔨᒪᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᕿᑐᕐᖓᑎᓐᓂᒃ<br />

ᐸᖅᑭᒋᐊᒃᓴᖅ. ᐃᓕᖓᓚᐅᖏᓇᑦᑕ ᖃᑕᖑᑎ ᓕ -<br />

ᔭᕐᓂᕐᒥᒃ. ᐅᖓᓯᒌᓕᖅᓯᒪᔪᒍᑦ. ᖃᓪᓗᓇᐅᔭᕈᓐᓇ -<br />

ᑎᐊᖅᖢᑕ. ᐳᐃᒍᓚᐅᖅᑐᒍᑦ ᖃᓄᖅ<br />

ᐊᖏᔪᖅᑳᕆᔭᕗᑦ ᐃᑦᑐᑯᒋᔭᕗᓪᓗ ᐃᓅᓯᖃᕐᒪᖔᑕ<br />

ᐃᓕᖅᑯᓯᖃᕐᒪᖔᑕᓗ. ᐊᒥᓲᓪᓗᑕ ᓂᕆᔪᒪᕙᓚ -<br />

ᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᐊᖏᔪᖅᑳᑦᑎᓐᓄᑦ ᓂᕆᑎᑕᐅᓇᓱᐊᓕ -<br />

ᕋᐃᒐᑦᑕ ᐅᐱᕐᖔᒃᑯᑦ ᐊᖏᕐᕋᖅᓯᒪᑎᓪᓗᑕ ᔪᓚᐃᒥ<br />

ᐊᒡᒌᓯᒧᑦ. ᐃᓚᖏᑦ ᐳᐃᒍᓚᐅᖅᑐᑦ ᐊᖏᔪᖅᑳᖏᓐᓂᒃ,<br />

ᖃᑕᓐᖑᑎᖏᓐᓂᓪᓗ. ᑐᑭᓯᐊᓚᐅᖏᓇᑦᑎᒍ<br />

ᐊᖏᔪᖅᑳᕗᑦ ᐃᑦᑐᑯᒋᔭᕗᓪᓗ ᓄᓇᑦᑎᓐᓄᐊᕋᐃᒐᑦᑕ.<br />

ᓄᓇᓕᑦᑎᓐᓂ ᖃᐅᔨᒪᔪᓐᓃᓚᐅᖅᑐᒍᑦ. ᑭᓯᐊᓂ<br />

ᐊᒥᓲᓪᓗᑕ ᐳᐃᒍᓚᐅᖏᑦᑐᒍᑦ ᖃᑕᓐᖑᑎᑦᑎᓐᓂᒃ<br />

ᖁᕕᐊᓇᖃᑦᑕᓚᐅᑐᖅ ᐊᖏᕐᕋᕋᐃᒐᑦᑕ, ᓯᕘᕋᓪᓗᑕ<br />

ᓯᑎᐱᕆᒥ ᐃᓅᕕᒻᒧᑦ ᐅᑎᖅᑎᑕᐅᓂᐊᕐᓂᑦᑎᓐᓂᒃ.<br />

ᖃᓄᑭᐊᖅ ᐃᓱᒪᕙᓚᐅᖅᑐᑦ ᐊᖏᔪᖅᑳᕗᑦ<br />

ᐃᑦᑐᕆᔭᕗᓪᓗ ᕿᒪᓕᕋᐃᒐᑦᑎᒍ, ᓱᕈᓯᖃᕈᓐᓃᑎ -<br />

ᐊᖅᐸᒃᖢᑎᒃ, ᓂᐸᐃᑐᒻᒪᕆᐅᔪᒃᓴᐅᕙᓚᐅᖅᑐᑦ.<br />

ᒐᕙᒪᒃᑯᑦ ᑕᐃᒪᐃᑎᑦᑎᓯᒪᔪᑦ. ᐃᓱᓕ ᐅᓪᓗᒥᒧᑦ<br />

ᐃᓱᒪᒋᕙᒃᑕᕋ, ᐊᖏᔪᖅᑳᒃᑲ ᐃᑦᑐᑯᒃᑲᓗ,<br />

ᐃᒃᐱᓐᓂᐊᓂᖏᑦ, ᐆᒻᒪᑎᖏᑦ ᓯᖁᑎᑕᐅᓪᓗᑎᒃ.<br />

ᑕᒪᓐᓇ ᐳᐃᒍᓚᐅᖅᓯᒪᔾᔮᖏᑕᕋ ᐃᓅᓂᓕᒪᓐᓂ.<br />

ᐅᓂᒃᑳᕈᑎᒋᖃᑦᑕᓂᐊᖅᑕᕋ ᐸᓂᓐᓄᑦ ᐃᕐᖑᑕᓐᓄᓪᓗ<br />

ᑐᑭᓯᐅᒪᑦᑎᐊᖁᓪᓗᒋᒃ ᖃᓄᖅ ᐱᕈᓚᐅᕐᓂᓐᓂᒃ<br />

ᒐᕙᒪᒃᑯᓐᓄᑦ ᐊᐅᓚᑕᐅᔪᒥᒃ ᐊᓯᐅᒪᔪᑎᑐᑦ.<br />

ᕼᐃᓕᓐ ᐃᕐᖑᑖ, ᐲᓕᒃᔅ.<br />

Helen’s grandson, Felix.<br />

Helen ingutanga, Felix.<br />

had to live with it and get over it right<br />

away. Many of us became like family to<br />

each other, watching over each other,<br />

protecting each other, but we never<br />

knew what went on at Grolier Hall at the<br />

other hostel. Now we know why so<br />

many disappeared, ran away or were so<br />

sad, and always wanted to throw rocks<br />

or snowballs at us Anglican kids. No<br />

wonder: they were being abused, sexually,<br />

and that is so scary. Many of us at<br />

Stringer Hall were lucky we were not<br />

being abused in that way, not that I<br />

know of anyways.<br />

Many of us who went to residential<br />

school are now parents and grandparents.<br />

Many of us had no parenting skills.<br />

We were not used to being with family.<br />

We became distant. We spoke English<br />

very well. We forgot our parents’ and<br />

grandparents’ way of living traditionally<br />

and culturally. Many of us didn't want<br />

to eat the food our parents tried feeding<br />

us when we were home for two<br />

summer months of July and August.<br />

Some of us forgot who our parents<br />

were, who our family was. The language<br />

was lost. We didn't understand our parents<br />

and grandparents and the community<br />

anymore. We became strangers in<br />

our own hometowns. But many of us<br />

who knew our families were so happy to<br />

be home, and dreaded that long weekend<br />

in September when we all had to<br />

go back to Inuvik. I wonder what our<br />

parents and grandparents and communities<br />

felt like when we all left, no more<br />

kids around, quiet and lost. This is what<br />

the government did. I think of this to<br />

this day, my beloved parents and grandparents,<br />

how they felt, and how broken<br />

Angilgauyumalikpaktugut, inuuhiy -<br />

akhavut ovalo kimaklugit kilamik. Amigaitugut<br />

ilakatigiiktutut pilikpaktugut,<br />

kungiakatigiikhuta ovaptinik, munagilugit<br />

kihimi tuhakhimaitugut hulimayainik<br />

Grollier Hallmi. Ublumi<br />

tuhaliktugut hunmat ilangit tamakhimayut,<br />

kimaavaktut ovaluniit aliahungitut<br />

ovalo uyakanik igitilikpaktut<br />

ovaptinut ilihaktut. Hunauva; ihuinaaktitauhimayut,<br />

ukpatainik ihuinaaktitauhimayut<br />

ovalo tahamna ikhinaktut.<br />

Amigaitut Stringer Hallmi ilihaktut<br />

aliahuktut ihuinaaktitauhimainapta<br />

taimaatut, tuhakhimaitunga kihimi.<br />

Amigaitugut ilihagiaktukhimayut<br />

ublumi angayukaanguktut ovalo<br />

ataatatiat. Amigaitugut kanuk angay -<br />

ukaaguyaanganik ayokhaktugut<br />

ayo ikhaitauhimainapta. Ilakatigiikhimainapta.<br />

Ungahiinaktugut. Ukainaktugut<br />

kablunaatitut. Puigukhimaygut<br />

angayukaapta ovalo ataatataipta inuuhianik<br />

ovalo inuuviviniit. Amigaitugut<br />

niguyumangitugut nunamit nikiinik<br />

aatjikutaatut angayukaavut angilgagaagapta<br />

auyami Julymi ovalo Augustmi.<br />

Ilangit puiguktut angayukaaminik<br />

kinauyut. Ukautivut tamaihimayut.<br />

Naluhuiktugut angayukaaptinik ovalo<br />

angilgavut. Kihimi, amigaitut nalungitut<br />

ilakatiminik aliahuktut angilgauga -<br />

agamik ovalo aliahuikhugit September<br />

tikitkaanga nani utiniagapta Inuvikmut.<br />

Ihumayunga kanuk angayukaavut<br />

ovalo ataatatiavut ovalo nunait pilikpaktut<br />

kimaktaugaagamik, nutagaigaagat,<br />

nipaikhuni ovalo tamaumayut.<br />

Hamna pihimayait Kavamatkut. Ihuma -<br />

yunga taimaatut ublumi, angayukaatka<br />

ovalo ataatatiat, kanuk ihumayut ovalo<br />

ᓇᕙᓕᒃ ᕼᐃᓕᓐ ᑐᓗᒐᕐᓇᒦᓐᖔᖅᑐᖅ ᐊᔾᔨ / Courtesy of Navalik Helen Tologanak /<br />

Pihimayaa Navalik Helen Tologanak<br />

10 N•o6Wb | NANIILIQPITA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!