You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
literaturuli gazeTi<br />
#37<br />
#37 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010 gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
laSa imedaSvili<br />
petrakes ocneba<br />
II-III<br />
SoTa iaTaSvili<br />
mTavari gansxvaveba<br />
IV<br />
marsiani<br />
uazrobis apoTeozi<br />
V<br />
Teona dolenjaSvili<br />
realuri arsebebi<br />
VI-IX<br />
gvaxsovdes...<br />
yvelaferi, rogorc iyo, ise unda mogiyve...<br />
am codva-madliT savse wuTisoflisa, saaqaos SerCenilebma, Zmao, vai, rom bevri ara viciT ra...<br />
erTi sityviT, Cemsas isev me getyvi...<br />
ocdaTerTmet dekembers dagkrZaleT. ra dro iyo da win ra dReebic uswrebda, ase Tu ise, Senc<br />
icodi. dResac ase mgonia, inaniSvilo, es uJamoba rom ara, Sen avadmyofoba ver mogereoda. xo<br />
gaxsovs, qalaqSi erTmaneTisa, ZiriTadad, araferi vicodiT... kaco, gagonila! - Seni sikvdilic ki<br />
SemTxveviT Sevityve; ukve Casasveneblad gapatiosnebuls, panTeonSi sulze mogiswari.<br />
roca CagasveneT da Seni saflavis borcvi yvavilebiT davfareT, TvalebSi erTi Zveli, CamoJamul-CamoJanguli<br />
kedeli (romlis ZirSic Seni samare gaeTxaraT!) da iebi... dekembris iebi... meca!<br />
fiqrSi Segexmiane, xval moval, TavTiT sanTlebs daginTeb, ubralo foCian kanfetebs mogitan<br />
da axal wels mogilocav-meTqi.<br />
gaTenda axali wlis dilac. mainc gaTenda... magram ase megona, RmerTs yvela amas SesTxovda -<br />
aseTi axali weli mtersac ki ar gauTenoo... Tbilisi ZmaTa omis sisxlsa da kvamlSi curavda.<br />
mekvled Seni rezikosxela mezoblis biWi Semogvivida, `gamarTuli~ Sevxvdi, ixtibars ar vitexdi<br />
TiTqos, vumaspinZle, vloce, vefere... mere movubodiSe, mekvled var mec wasasvleli-meTqi da<br />
paltos Cacma daviwye. Sewuxdnen Cemianebi, egonaT, simTvraleSi naTqvami ar emaxsovrebao da - nu<br />
waxvalo - xvewna damiwyes. vin, vin da Sen mainc xom ici, rezo, dalocvilo, sulis saoxi amgvari<br />
survilis gadaTqma rom ar egebis, magram SiSs xom didi Tvalebi aqvs!.. dro iyo iseTi, RmerTs rom<br />
saerTod ar hyavda gawiruli, damiznebuli an brma tyvia SesaZloa iseTsac misweoda. javaxiSviliT<br />
ar mirCies Casvla, belinskisa da kostavas quCebiT, kedel-kedel Zlivs CavaRwie metro `rusTavelamde~<br />
da am gziT aRmovCndi didubis panTeonTan.<br />
eklesiaSi sanTlebi viyide, gamovedi da mereRa `aRmovaCine~, rom dasanTebi araferi gamaCnda.<br />
viRac, Seni xnis gamvlels asanTi vTxove, movubrundi da... panTeonis kars mZime klite edo! SigniT<br />
kacis WaWaneba ar iyo. srolis xma, arcTu kanti-kuntad, aqac ismoda. raki vTqvi, ukan aRar davixevdi!<br />
ar moveride arc Cems asaks, arc Cems xeibrobas da rkinis meserze aviCaCxe; Tan vfiqrobdi -<br />
emand, vinme tvinSededebulma ar `Seicxados~, es ra ucxo frinveli Semomjdarao Robeze da...<br />
`gasarTobad~ mizanSi ar amomiRos-meTqi... arada, egeTebi xdeboda!<br />
ase iyo Tu ise, movaRwie Senamde. mere didxans, didxans videqi SenTan - sanTlebi Cainavla,<br />
Semogarens raRac naadrevi bindic Semoepara. erTxans SenTan erTad Semovlil Cveni qveynis mraval<br />
kuTxe-kunWuls, iq gancdilsa Tu nafiqrals mivyevi, Semdeg ara erTi da ori, guSin rom gimaspin-<br />
Zles, Zveli Tu axali sulganaTebuli binadaric gavixsene da ratomRac... Seni es sityvebi amomitivtivda<br />
- `aravis ara aqvs ufleba, rasac ar unda akeTebdes, Tavisi TavisTvis raRac gamorCeuli<br />
pirobebi Seiqmnas...~<br />
es teqsti, rezo, Seni da rozas RvTaebrivi ubraloebiT nasazrdoebi siyvaruliT ganaTebuli<br />
`dabrunebidan~ rom aris, aba, Sen rogor Segaxseno! videqi da gakvirvebuli vfiqrobdi, uamravi<br />
Tval-margalitis patronis, mSvenierisa da amaRlebulis ase ostaturad da ubralod ganmcdelis<br />
raRa es sityvebi `gamomityvra~-meTqi, magram...<br />
Se znekeTilo, erTi, Sen rom magra Segafucxunebda, iseTic unda giTxra - ukvdavo! - ver Segkadreb<br />
da isedac ganawamebs, aqauri ambebiT ver dagamZimeb... RmerTma imedi nu mogviSalos! rac<br />
dardad gagyva, yvelafers eSveleba - qveyanasac, ojaxsac... nu geSinia, dro gamocdas yovelTvis<br />
ibarebs da erTic unda gaxaro: Sen vinc giyvarda, isev iseTi biWebi arian da iqnebian - xelmokle<br />
mefeebi, momTmenni, xalxSi motrialeni, misi cxovrebiT mcxovrebni, eris sindis-namusis matarebelni,<br />
windaxedulni, haiharad arafris mTqmelni, qveyanas rom ara gauWirvon ra... asea!<br />
...ukanaskneli, rac Cems mexsierebas SemorCa, zRvis piri iyo, gagra. zRvas gahyurebdi, fiqrSi<br />
raRacas `burRavdi~ da isedac momwvano feris TvalebSi mziT gaCaxCaxebuli silurjis Wavli gixtunavda.<br />
givi Sahnazari<br />
daviT gorgilaZe<br />
Cegurebis landebi<br />
X<br />
lela oCiauri<br />
am wignSi, rogorc<br />
niJaraSi,<br />
zRapradqceuli<br />
ocnebis msgavsad<br />
X<br />
Tea yifSiZe<br />
oqtombris TveSi<br />
nagemi<br />
literaturuli<br />
karaliokis gemo<br />
ganaxlebuli<br />
pen-klubis<br />
politikuri vnebani<br />
XI<br />
XII-XIII<br />
xorxe luis borxesi<br />
wignidan<br />
`tyve teqstebi~<br />
XIV-XV
2 <strong>proza</strong> literaturuli gazeTi<br />
dasawyisi #35<br />
_ petrake! – ise gamococxlda alfezi,<br />
TiTqos es saxeli sul cota xniT<br />
adre hqonda gagonili.<br />
_ ho, petrake, petrake meraZe.<br />
kacma rom Tqvas, saxeli marTlac<br />
ucnauri iyo. gansakuTrebiT qarTvel<br />
kacs sWrida yurs da mis gonebas aTasgvari,<br />
arc Tu ise literaturuli,<br />
gamoTqmebisken ubiZgebda.<br />
petrake meraZe, rogorc Tavad ambobda,<br />
brZandeboda sofel zemo garjidan.<br />
sakuTar ucnaur saxels Taviseburad,<br />
Tumca damajereblad xsnida :<br />
mamas petre rqmevia, dedas kesaria,<br />
mSoblebic amdgaran, sakuTari saxelebi<br />
SeuerTebiaT da gvaris gamgrZeleblisTvis<br />
is daurqmeviaT, rac daurqmeviaT.<br />
petrake iyo saSualo simaRlis,<br />
gamxdari, ufro Camomxmari, SeTxelebuli<br />
TmiTa da flidi saxiT. nikapi ar<br />
etyoboda, cxviris wveri mudam wiTeli<br />
hqonda, tani miugavda gadmotrialebul<br />
boTls, odnav ganieri mxrebi<br />
welSi arabunebrivad viwrovdeboda.<br />
petrake dadioda patara nabijebiT da<br />
TiTqmis arasdros usworebda Tvals<br />
mosaubres.<br />
petrakes hyavda megobari, ufro ki<br />
ufrosi, axalcixeli albaneli, sirabi<br />
oRadeli, aseTive gamxdari, nuSis<br />
formis TaviTa, morRveuli piriTa da<br />
usiamovno siciliT. sirabi daiareboda<br />
didi nabijebiT, rogorc Seefereba<br />
kidec xelmZRvanels, oRond am fexebs<br />
ise daaTrevda, TiTqos es fexebi<br />
misi arc yofiliyo.<br />
sirabis ar hqonda sakuTari Tvalsazrisi<br />
da gemovneba, aklda mwignobroba<br />
da nakiTxoba, samagierod blomad<br />
hqonda sakuTari Tavis gandidebis<br />
mania, yalbi niRabi, sxvisi azris, sxvisi<br />
Sexedulebis, sxvisi Tqmisa da saxeebis<br />
sakuTar naTqvamad gasaReba, Tanac<br />
iseTi rixiT, artistuli poziT da baqi<br />
– buqiT, rom wignSi Caxedul kacsac<br />
davTari aereoda. magram wignSi<br />
Caxeduli kaci CvenSi TiTze CamosaTvleli<br />
gaxlavT da isic, am samwuxaro<br />
mdgomareobidan, saTaviso sargebels<br />
ostaturad poulobda, sanam vinme ar<br />
Camoglejda yalbi msaxiobis yalb<br />
niRabs.<br />
petrakeca da sirabic TbilisSi<br />
ramdenime wlis gamoCenilebi iyvnen.<br />
Tavidan mxolod uCveulo CacmulobiT<br />
gamoirCeodnen, romelic arc dros<br />
Seefereboda da arc imdroindel Tbiliss.<br />
xSirad xmarobdnen gaugebar sityvebs,<br />
yvebodnen gaugebar ambebs da<br />
sakuTar monaTxrobs, aseve daujerebeli<br />
istoriuli faqtebiT amyarebdnen.<br />
droTa ganmavlobaSi Seuferebeli<br />
samosi sadRac gaqra, saubari daixvewa<br />
da Tbilisur yaidas moergo. orivem<br />
saocari alRo gamoiCina da male imdroindeli<br />
politikuri cxovreba<br />
sirabisa da petrakes gareSe sruliad<br />
daujerebel saqmes warmoadgenda.<br />
amas xels isic uwyobda, rom Sfo-<br />
Tian dros maTi warmomavlobisa Tu<br />
warmoSobis dadgena – SeswavliT Tavs<br />
aravin iwuxebda, arc survili gaaCndaT<br />
da arc didi mondomeba. amiT kargad<br />
sargeblobdnen ganuyreli megobrebi<br />
da mRvrie wyalSi Tevzaobas ostaturad<br />
axerxebdnen.<br />
sirabi oRadeli saqmianobda TbilisSi<br />
ganlagebul ruseTis saelCoSi.<br />
qarTulidan rusulze gadahyavda sxvadasxva<br />
dokumenti Tu werili da<br />
gvarian gasamrjelosac iRebda, Tumca<br />
xeirianad arc qarTuli icoda da<br />
verc rusuls flobda.<br />
petrake meraZe muSaobda gazeT uRmerTo<br />
guSagSi da aTasgvari WoriTa<br />
Tu sicruiT amaragebda imdroindeli<br />
Tbilisis sazogadoebas, romelsac<br />
daujerebelis maSinac iseve swamda,<br />
rogorc dRes.<br />
swored am petrakes unda Sexvedroda<br />
gogelia, ra Tqma unda, momakvdavi<br />
satanis miTiTebiT.<br />
alfezi asec moiqca.<br />
meore diliT alfez gogelia uRmerTo<br />
guSagis redaqciisken gaemarTa.<br />
im imediT, rom sakuTar fuls amjerad<br />
mainc daibrunebda.<br />
gazeTis redaqcia ganTavsebuli<br />
gaxldaT sionis taZris siaxloves,<br />
uRimRamo Senobis meore sarTulze. Senobis<br />
ZirSi, patara maRaziaSi saeklesio<br />
sasaCuqre – saritualo nivTebi iyideboda,<br />
zeda mxares swored am maRaziis<br />
gavliT unda moxvedriliyo dainlaSa<br />
imedaSvili<br />
sixarulis mizezi namdvilad iyo.<br />
am xelSekrulebiT moskovis<br />
mTavroba formalurad da faqtobrivad<br />
scnobda saqarTvelos damoukideblobasa<br />
da suveenitets. baTilad acxadebda<br />
carizmis yvela uflebas<br />
saqarTvelos teritoriaze, pirobas<br />
sdebda, rom ar Caereoda saqarTvelos<br />
saSinao da sagareo saqmeebSi.<br />
aba, raRas bodavda griSa urotaZe<br />
_ amxanago, cudad xom ar xar – Caesma<br />
gogelias da mxarze xelis Sexeba igrZno.<br />
_ ara, visveneb. – mokled mougo<br />
gogeliam saubris dasrulebis imediT.<br />
_ civi adgili ki amogirCevia<br />
dasasveneblad. – ar moeSva ucnobi. –<br />
arayi xom ar dagvelia!<br />
_ arayi – gaimeora alfezma da mzeriT<br />
boTlis Zebnas Seudga, Tumca versad<br />
miagno, radgan ucnobs, miuxedavad<br />
imisa, rom xelebi jibeebSi hqonda Cawyobili,<br />
aryis motanis mainc araferi<br />
etyoboda.<br />
_ ho, arayi, ai iq, CemTan. – Tqva ucnobma<br />
da xeli sicarielisken gaiSvira.<br />
alfezi mzeriT mihyva gaSveril<br />
xels da male xis farduls gadaawyda,<br />
saidanac mkrTali Suqi gamodioda,<br />
romelic savaraudod ucnobis datovebuli<br />
unda yofiliyo.<br />
_ marTlac saSinlad civa. – Tanxmobis<br />
niSnad Tqva alfezma.<br />
Zneli misaxvedri aRar unda iyos,<br />
rom am fuWi saubriT bevri araferi Seicvleboda,<br />
amiT arc sicives daakldeboda<br />
rame da verc sanatreli aryis<br />
boTli moaxlovdeboda.<br />
unda wasuliyvnen.<br />
jixuramde oriode wuTis savali<br />
Tu iqneboda, maspinZeli koWlobiT<br />
gauZRva stumars da male sakuTari<br />
TavSesafris kari gamoaRo, romelSic<br />
daxvda Selaxuli Tavis misadebi, mb-<br />
Jutavi lamfa da mZime haeri, romelic<br />
aseT saTavsoebs axlavs xolme Tan.<br />
_ yvela Secivebuls gaumarjos. –<br />
SesZaxa maspinZelma da arayi sulmouTqmelad<br />
gadahkra.<br />
maspinZels gogeliamac mibaZa, Tumca<br />
es yovelive SeTqmuliviT uxmod Seasrula.<br />
_ vasil gomarTeli, ezos meTvalyure,<br />
igive daraji. – Tqva maspinZelma,<br />
rodesac aryisgan damanWul saxes kvlav<br />
Tavi mouyara da stumars gacnobis<br />
aRsaniSnavad marjvena gauwoda.<br />
_ alfez gogelia, gvardieli. –<br />
igive gaimeora stumarma da marjvenas<br />
marjvena Seageba.<br />
_ aqeT ra gindoda, alfez<br />
_ megobris sanaxavad viyavi. –<br />
gaWirvebiT amoTqva es sityva gogeliam.<br />
_ kargi eqimebi gvyavs, arafers<br />
gauWirveben. – Tqva vasil gomarTelma<br />
da pirvel aryis Wiqas meorec miayola,<br />
oRond amjerad sadRegrZelos gareSe,<br />
mere ki natkeni fexi gulmodgined<br />
daizila da daamata. – cota momeSva.<br />
_ amindis brali iqneba, pirdapir<br />
ZvlebSi atans adamians es yinva. – saqmis<br />
codniT dasZina gogeliam.<br />
_ marto amindis brali rom iyos<br />
ra miWirs, Wriloba mawuxebs. – daazusta<br />
gomarTelma da meti damajereblobisTvis<br />
cal fexze Sarvlis toti aiwia.<br />
_ vin gagimeta – TiTqmis guliT<br />
dainteresda gogelia, romelsac<br />
ojaxis arayi ukve mokidebuli hqonda.<br />
_ aba ra vici, Setakebis dros dam-<br />
Wres.<br />
_ mainc romeli Setakebis dros –<br />
Tu imdroindel mdgomareobas gaviTvaliswinebiT,<br />
rodesac aseTi Sexla<br />
– Semoxla kviraSi ramdenjerme xdeboda,<br />
es kiTxva sul mTlad usafuZvlo<br />
aRar unda moCveneboda adamians.<br />
_ samxedro skolas rom Semouties<br />
maSin. – daazusta gomarTelma da dar-<br />
Cenili arayi ostaturad gaanawila<br />
cariel WiqebSi.<br />
_ hoo, maxsovs, didi xmauri iyo. –<br />
Tavi daaqnia gogeliam.<br />
xmauri marTlac didi gamovida,<br />
arada Tavdamsxmelebs TiTqosda yvelaferi<br />
gulmodgined hqondaT dagegmil-mofiqrebuli.<br />
sami maisi unda gaTenebuliyo,<br />
SuaRames gadascda Tu ara, samxedro<br />
skolis ukana kars ormocdaaTi SeiaraRebuli<br />
mamakaci miadga. uceb daatusaRes<br />
morige da iaraRi ahyares, mere<br />
kursantebis sawol oTaxSi SeiWrnen,<br />
iaraRis muqariT daatyveves da erTaderT<br />
karTan meTvalyure daayenes. amis<br />
Semdeg momxvdurTa didi nawili mezobeli<br />
Senobisken gaemarTa. imedovnebdnen,<br />
roca gamovacxadebT saqarTvelos<br />
mTavroba aRar arsebobs, qveyanas<br />
bolSevikebi ganagebeno, iq myofi<br />
batalionis unter oficrebi ajanydebiano.<br />
marTalia, bolSevikebma yvelaferi<br />
gaTvales, magram generali<br />
kvinitaZe gamorCaT. igi samxedro<br />
samxedro saswavlebelSi aRar imyofeboda,<br />
radgan swored im dReebSi daini-<br />
Sna mTavarsardlad da Rame, rogorc<br />
mTavarsardals, ra Tqma unda, sxvagan<br />
unda gaeTia, magram kvinitaZe saswavlebelSi<br />
mainc dabrunda, rogorc<br />
miCveuli iyo da sakuTar oTaxs miakiTxa,<br />
romelsac Tavis moadgilesTan,<br />
polkovnik CxeiZesTan erTad iyofda.<br />
generali Tavidanve samorigeo<br />
oTaxisken gaeSura, gzad iatakze<br />
dagdebul paltos waawyda, irgvliv<br />
siCume idga, oTaxic carieli dauxvda,<br />
rac, sul mcire, gakvirvebas mainc<br />
iwvevda, radgan oTaxidan oficris gasvlis<br />
SemTxvevaSi, iq morige iunkeri<br />
unda mdgariyo. kvinitaZem gadawyvita<br />
Tavad garkveuliyo yvelaferSi da<br />
gezi iunkrebis saZineblisken aiRo,<br />
Tumca wamiT raRac Zalam, albaT winaTgrZnobam,<br />
Seayovna, mere ki sakuTari<br />
oTaxisken ubiZga, sadac gamarTuli<br />
nagani eguleboda. is iyo derefanSi<br />
Seuxvia, rom viRac mamakaci dalanda,<br />
romelic iaraR-momarjvebuli, yviriliT<br />
gamoenTo misken. generals patara<br />
revolveri hqonda, romelsac<br />
mudam Tan daatarebda, magram am bolo<br />
dros, veRar endoboda, radgan ramdenjerme<br />
umtyuna da kinaRam Tavic<br />
daakargvina. sxva ra gza iyo, mainc<br />
gamohkra Caxmaxs, magram pirvel cdas<br />
srola ar mohyolia. ucnobi ki srola<br />
– sroliT mosdevda. generalma kidev<br />
erTxel scada, amjeradac uSedegod,<br />
revolveri jiutad ar apirebda saku-<br />
Tari movaleobis Sesrulebas. bedad<br />
oTaxamde miaRwia, saswaulad monaxa<br />
jibeSi saWiro gasaRebi, aseve saswaulad<br />
moaxvedra inglisuri saketis viwro<br />
WrilSi da kari gaaRo, mere wamsve<br />
daswvda tumboSi gadamalul nagans da<br />
karis Soriaxlos Casafrda.<br />
mTavari ambebi mainc saswavleblis<br />
ezoSi xdeboda.<br />
gvardiis iaraRis sawyobTan mdgar<br />
guSags Robeze gadmomZvrali bolSevikebi<br />
ki SeuniSnavs da gaqceuls amxanagebic<br />
mouxmia dasaxmareblad, magram<br />
adgilze misulebs, gvarianad damfrTxal-daSinebulebs,<br />
bolSevikebis<br />
brZaneba SeusrulebiaT, iaraRi dauyriaT<br />
da lamis monebad dasdgomian.<br />
generali brZolas ganagrZobda.<br />
marTalia, karis gadaketva veRar<br />
moaswro, magram patara magida ki miadga<br />
da isedac masiuri kari, kidev<br />
ufro gaamagra. bolSeviki kars mxariT<br />
Seudga, odnav SeaRo da iaraRiani xeli<br />
oTaxSi SemoaZvrina. marjvena xeli<br />
oTaxSi moeqca, xolo tani gareT dar-<br />
Ca. ra didi mixvedra unda imas, rom am<br />
mdgomareobaSi moxvedrili bolSeviki<br />
veRarafers veRar SesZlebda da mxolod<br />
patiebas Tu iTxovda. mogvianebiT<br />
asec moxda, magram mudaram ar<br />
gaWra da isic sxvebTan erTad daixvrita<br />
ezoSi, imave dRes gamarTul<br />
samxedro sasamarTlos ganaCenis<br />
safuZvelze.<br />
male, sxvebis daxmarebiT, iunkrebmac<br />
gaiTavisufles Tavi da saswavleblis<br />
ezoSi gamovidnen, sadac alag –<br />
alag jer kidev SemorCenili bolSevikebi<br />
uwesrigod ixevdnen ukan.<br />
swored am dros javSnosanic gamoCnda,<br />
romelic, Tu Seqmnil mdgomareobas<br />
gaviTvaliswinebT, saWiro aRarc<br />
ki iyo. sabolood gairkva, rom qalaq-<br />
Si siwynare iyo da Tavdasxma mxolod<br />
samxedro skolaze moxda.<br />
diliT skolaSi mTavrobis Tavmjdomare<br />
mobrZanda. Tavidan mosvlas ar<br />
apirebda, Wirveulobda, magram generlis<br />
daJinebul Txovnas Tu moTxovnas,<br />
uari veRar Sehbeda da movaleobis moxdis<br />
mizniT skolaSi gamocxadda.<br />
_ swored rom ezoSi brZolis dros<br />
daviWeri, arada iaraRic ki ar mqonda,<br />
arc mevaleboda misi tareba, ufro momaragebaSi<br />
viyavi, vidre samxedro samsaxurSi.<br />
– daasrula Txroba gvarianad<br />
SemTvralma gomarTelma.<br />
es ambavi, rogorc TbiliselTa<br />
umetesobas, alfezsac hqonda gagonili,<br />
magram radgan adamiani sagmiro<br />
saqmeebs ZiriTadad ibralebs xolme,<br />
petrakes<br />
ocneba<br />
Zneli dasadgeni xdeboda vasil gomar-<br />
Telis monawileobisa Tu daWris ambavi<br />
am gaxmaurebul operaciaSi, ase rom,<br />
gogelia mxolod sityvaze unda mindoboda<br />
axladSeZenil nacnobs, Tumca<br />
erTi xerxi mainc ixmara gomarTelis<br />
gamosatexad.<br />
_ amodena ambavi moxda da aravin<br />
gamoiZia – ikiTxa gogeliam.<br />
_ gamoiZies, aba sxvanairad rogor<br />
iqneboda, Sinagan saqmeTa saministro<br />
iZiebda, magram arc skolisTvis da arc<br />
samxedro uwyebisTvis araferi ucnobebia.<br />
_ eh, rac iyo, iyo. – xeli Caiqnia<br />
alfezma.<br />
_ gazeTebma aitaces es ambavi, aTas<br />
rames werdnen, viTomda bolSevikebs<br />
Tanamoazre muSebi hyoliaT skolaSi,<br />
magram amis damamtkicebeli sabuTi ar<br />
mohyavdaT, imasac ambobdnen, im Rames<br />
bolSevikebi erTiani ZaliT mTel<br />
qalaqze apirebdeno Tavdasxmas, mere<br />
raRac SemTxvevis gamo gadaufiqrebiaT<br />
da mxolod skolisTvis SeuteviaT,<br />
zogan imasac werdnen, am Tavdasxmis<br />
organizatori saSa gegeWkori iyoo,<br />
aseTi operacia adrec mouwyvia ruseT-<br />
Si da warmatebisTvisac miuRweviao,<br />
ramdenime iunkris sityvac yofila<br />
moyvanili, romlebic amtkicebdnen Tavad<br />
saSam gvrerolao, Cacma – daxurviTac<br />
amoucniaT, mixvra – moxvriTac<br />
da zogs kidev saxiTac gaurCevia.<br />
_ gazeTebis ndoba rogor SeiZleba.<br />
– TiTqmis nawyenma Tqva gogeliam.<br />
_ vici, gana ar vici, magram mainc<br />
gageqceva Tvali adamians, maxsovs erTi<br />
gazeTi bolSevikebis mxares iWerda da<br />
yvelafers samxedro skolas abralebda,<br />
TiTqosda mTvrali kursantebi<br />
erTmaneTs wahkidebodnen, bolSevikebi<br />
ki maT gaSvelebas cdilobdnen da es<br />
srolac am gaugebrobam gamoiwviao,<br />
erTi megazeTe skolaSic iyo mosuli<br />
TiTqosda simarTlis dasadgenad,<br />
dResac maxsovs misi saxeli, Zalian<br />
ucnauri saxeli hqonda.<br />
_ ra unda yofiliyo egeTi. –<br />
gaikvirva gogeliam, radgan imdroindeli<br />
Tbilisis gaoceba ucnauri saxeliT<br />
metad rTul saqmes warmoadgenda.<br />
_ petrake.<br />
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
teresebuli adamiani. alfez gogeliam<br />
yovelSemTxvevisTvis, rogorc Tavad<br />
esmoda, pirjvari ise gadaiwera da xis<br />
moryeul kibes auyva. radgan redaqciis<br />
avla-dideba sul samiode patara<br />
oTaxiT Semoifargleboda, gogelias<br />
saTanado muSakis monaxva ar gasWirvebia.<br />
_ petrake Tqvena brZandebiT –<br />
ikiTxa gogeliam da rom ar gascineboda,<br />
TvalebiT skamis Zebnas Seudga.<br />
_ me gaxlavarT. – upasuxa meraZem<br />
da radganac redaqciaSi umetesad saCxubrad<br />
modiodnen xolme, Tavadac sa-<br />
Tanadod dasaxvedrad moemzada.<br />
_ alfez gogelia var, saqmeze movedi.<br />
_ gvardielebs gancxadebas naxevar<br />
fasSi vubeWdavT. – Seageba petrakem da<br />
kidev erTxel SeaTvaliera moulodneli<br />
stumari.<br />
_ eg ar mainteresebs, satanam gamomagzavna.<br />
– moWra gogeliam da skamze<br />
daeSva.<br />
_ satanam – gaimeora meraZem.<br />
_ unda icnobdeT, Tqveni<br />
gazeTisTvis gauRia fuli. – daazusta<br />
gogeliam.<br />
_ a, satana... satana... maxsendeba,<br />
rogor aris, ras saqmianobs<br />
_ wuxel gardaicvala saavadmyofoSi.<br />
_ sawyenia. – Tavi gaaqnia petrakem.<br />
– bevri ver gadaitans wlevandel<br />
zamTars.<br />
_ zamTari arafer SuaSia, afxaZem<br />
mouswrafa sicocxle raRac gaugebrobis<br />
gamo.<br />
_ afxaZe<br />
_ isic mkvdaria.<br />
_ eWvi maqvs, eg gaugebroba qali<br />
unda iyos, erTi sagazeTo Temac meqneba,<br />
Cvens mkiTxvels uyvars aseTi ambebi,<br />
axlave gavagzavni reportiors. –<br />
Tqva petrakem da raRac CainiSna magidaze<br />
gadaSlil ubis wignakSi.<br />
_ jer Cveni saqme movamTavroT.<br />
_ ra saqme – gaikvirva meraZem.<br />
_ satanam miTxra sikvdilis win,<br />
fuls gadagixdiso.<br />
_ Cemze giTxra<br />
_ egre gamodis.<br />
_ ra fuls, raRac ar maxsendeba,<br />
rom Tqveni vali mqondes. – gabrazeba<br />
daetyo petrakes.<br />
_ eg marTalia, magram satanas hqonda<br />
Cemi vali.<br />
_ mere! me ratom unda gadavixado!<br />
_ gadaxda gamodis ra, erTi ambavi<br />
unda SeiZinoT. – daazusta gogeliam.<br />
_ risi SemZenebi varT, vera xedav<br />
ra dReSi varT. – aRSfoTda petrake da<br />
orive xeli CamoZonZili kedlebisken<br />
gaiSvira.<br />
_ amis myidvels ki vipovni, magram<br />
satanas xaTriT jer TqvenTan movedi.<br />
– xerxi ixmara gogeliam.<br />
_ ra ambavia aseTi. – dayabulda petrake<br />
imis imediT, rom amis mere mainc<br />
moeSveboda jiuti gvardieli.<br />
_ utyuari cnobebi maqvs, rom<br />
zafxulSi ruseTi saqarTvelos Tavs<br />
daesxmeba. – Tqva gogeliam da petrake<br />
mzeriT gaaSeSa.<br />
aseT dros oTaxSi aucileblad<br />
Camowveba xolme siCume.<br />
amjeradac ase moxda.<br />
_ es Cveni mtrebis mogonili unda<br />
iyos. – Zlivs amoTqva mciredi dabneulobis<br />
Semdeg petrakem da iqve daamata.<br />
– rogor, amodena qveyana sakuTar<br />
valdebulebaze uars ityvis! ruseTma<br />
Cveni damoukideblobac scno da suverenitetic,<br />
imis pirobac dado, rom<br />
Cvens saSinao saqmeebSi ar Caereoda,<br />
marto piroba ras miqvia, qaRaldze<br />
dawera da xelic moawera.<br />
_ eg qaRaldia Tu raRac yvelafers<br />
aitans. – civi wyali gadaasxa<br />
petrakes SemarTebas gogeliam da meti<br />
damajereblobisTvis faqtebis moyvanas<br />
Seecada. - saqme kidev sul sxvas<br />
laparakobs, ai, aq yvelaferi Cawerili<br />
maqvs.<br />
gogeliam jibidan daWmuWnuli<br />
furceli amoiRo, SeZlebisgvarad<br />
gaaswora da didi asoebiT dawerili<br />
teqstis kiTxvas Seudga.<br />
_ Seteva daiwyeba wiTeli xididan<br />
da am Setevas daiwyebs meTerTmete<br />
armia, am armias kidev xelmZRvanelobs<br />
TbilisSi dabadebuli kaci, vinme hekeri,<br />
armiis Stabs uZRveba rusi remezovi,<br />
samxedro revoluciuri Stabis<br />
wevrebi arian eliava, vexaniki, karaevi,<br />
am gegmis SemuSavebaSi aqtiurad monawileobda<br />
sabWoTa xelisuflebis mxares<br />
gadasuli, mefis yofili generali,<br />
aleqsandre giorgis Ze gabaevi, igive<br />
gabaSvili... mgoni sakmarisi unda iyos<br />
gvarebis CamoTvla. – daasrula gogeliam<br />
da qaRaldi kvlav jibeSi Seinaxa,<br />
Tumca aRaraferSi Wirdeboda.<br />
_ erTi eg qaRaldi aqeT miboZeT. –<br />
Tqva petrakem da furclis CamosarTmevad<br />
xeli gaiSvira.<br />
gogeliam uxalisod gadaawoda<br />
qaRaldi, sadac aRniSnuli Tavdasxmis<br />
gegma dawvrilebiT iyo gawerili da<br />
romelic gogeliam bolomde ar waikiTxa,<br />
isev da isev qarTuli sizarmacis<br />
gamo.<br />
meTerTmete armiis nawilebi Tavs<br />
daesxmebian saqarTvelos eqvsi mimarTulebiT:<br />
. Crdilo dasavleTidan – gagra –<br />
soxumis mimarTulebiT.<br />
. CrdiloeTidan – mamisonis uReltexiliT.<br />
. vladikavkasidan – darialis xeobiT.<br />
. aRmosavleTidan – kaxeTis mimarTulebiT.<br />
. samxreT dasavleTidan – borCalos<br />
mimarTulebiT.<br />
. samxreTidan – axalcixe – ardaganis<br />
mxridan.<br />
literaturuli gazeTi<br />
petrake dafiqrda.<br />
ise gamodioda, rom saidanRac mar-<br />
Tlac bevri ram scodnia satanas da<br />
sikvdilis win sakuTari megobrisTvis<br />
gadaucia. sxvas rom yvelafers Tavi<br />
davaneboT, rac isedac cnobili iyo<br />
WoriTa Tu gumaniT, general gabaSvilis<br />
vinaoba sruliad gasaidumloebuli<br />
gaxldaT. aseTi generali marTlac<br />
arsebobda da rac mTavaria, qarTvelebi<br />
avadmyofurad ezizReboda. monawileobda<br />
ruseT – iaponiis omSi, Semdeg<br />
pirvel msoflio omSi, ris gamo mieni-<br />
Wa kidec general – maioris wodeba,<br />
mogvianebiT, revoluciis Semdeg,<br />
bolSevikebis mxares gadavida da axla<br />
ukve imaT axmarda sakuTar codnasa Tu<br />
mondomebas.<br />
meore kidev is, rom am Setevis Sesaxeb<br />
jer kidev oriode Tvis ukan<br />
saubrobda baqodan Camosuli<br />
saqarTvelos warmomadgeneli gabo<br />
xundaZe, romelmac pirdapir ganucxada<br />
mTavrobas: baqoSi damTavrda me-<br />
TerTmete armiis Sedgena, romlis mizania<br />
saqarTvelos winaaRmdeg operaciebis<br />
dawyeba. xundaZes yuri aravin<br />
aTxova, es ambavic, rogorc sxva amgvari,<br />
mifuCeCda da viwro wreSi darCa,<br />
romelTanac petrakes kargi urTier-<br />
Toba hqonda damyarebuli, ra Tqma<br />
unda, TiTo Wiqa koniakisa da miTqma –<br />
moTqmis doneze.<br />
_ Tu asea saqme, alfez... alfez,<br />
xom<br />
_ ki, alfez gogelia, gvardiis garaJis<br />
ufrosi.<br />
_ hoda, mTavrobas unda mimarTo<br />
alfez, eg cnobebi imaTTvis ufro<br />
sayuradReboa, qveyanas safrTxe emuqreba<br />
da aba sxvanairad rogor unda<br />
moiqces patrioti moqalaqe, fulis<br />
ambavis didad meeWveba, magram Sesa-<br />
Zloa medali dagkidon, ai iq. – Tqva<br />
meraZem da TiTi gogeliasken gaiSvira,<br />
Tumca am TiTis moZraobiT Zneli amosacnobi<br />
gaxldaT sxeulis romel nawils<br />
gulisxmobda petrake, zedas Tu<br />
qvedas.<br />
_ mTavrobas ar vendobi, nawyeni<br />
var magaTze.<br />
agaSena RmerTma, gaifiqra petrakem<br />
da iqve daamata:<br />
_ Cvens mTavrobaze bevria nawyeni.<br />
_ gadamixdi Tu ara – alfezs<br />
mousvenroba daetyo.<br />
_ ra unda giTxra, jer Tanxac ar<br />
vici.<br />
_ exlave.<br />
alfezi isev jibeSi CaZvra, isev amoaZvrina<br />
daWmuWnili furceli da petrakes<br />
gadaawoda.<br />
_ amis gadamxdeli var. – guliT<br />
Tqva petrakem da furceli ukan<br />
daabruna.<br />
_ waval, sxvebs davelaparakebi,<br />
sxva gazeTebic xom gamodis am qalaqSi.<br />
– Tqva gabrazebulma alfez gogeliam<br />
da skamidan wamodga.<br />
_ moica, alfez, nu Cqarob, ori dRe<br />
rom macalo SegiZlia<br />
_ amdeni xani micdia da ori dRe<br />
raRaa.<br />
_ maSin zeg diliT modi da pasuxsac<br />
maSin getyvi, ise kaci rom dafiqrdes,<br />
ori dRec ar gamodis. – daawynara<br />
alfezi petrake meraZem.<br />
_ aq movide<br />
_ ra Tqma unda. – petrake wamodga<br />
da alfezs megobrulad mxarze xeli<br />
dahkra, riTac fulis gadaxdis imedi<br />
namdvilad misca.<br />
martod darCenili meraZe fiqrs<br />
mieca.<br />
naTeli iyo, sirabi unda enaxa.<br />
sirabi oRadeli, rogorc ukve iTqva,<br />
moRvaweobda ruseTis saelCoSi. kibis<br />
qveS samadlod, erTi patara, ufanjro<br />
oTaxi hqonda gamoyofili da sa-<br />
Targmnel teqstebs iq Cahkirkitebda.<br />
am oTaxis arseboba, saelCos Tanam-<br />
Sromlebis garda, ramdenime kacma Tu<br />
icoda, radgan sirabis sxvebTan rusebisTvis<br />
Wkuis sakiTxav da maTTan daaxloebul<br />
pirad mohqonda Tavi.<br />
imdroindel saelCoSi muSaobda samasi<br />
kaci. am samas kacs xelmZRvanelobda<br />
ruseTis elCi gvarad Seimani. kaci<br />
rom dafiqrdes, cota bevri kia Cvennairi<br />
patara qveynisTvis. Zneli misaxvedri<br />
aRar unda iyos, Tu ras saqmianobda<br />
saqarTveloze Seyvarebuli<br />
ruseTis samasi moqalaqe. es Senoba warmoadgenda<br />
komunistur keras, eweoda<br />
bolSevikur propagandas, eZebda kav-<br />
Sirebs, ibirebda xalxs, agrovebda<br />
cnobebs dagegmili Semosevis sasargeblod.<br />
am yovelives Tavobda samxedro<br />
ataSe, carizmis yofili generali sitini.<br />
Cans, es sitini mTlad kargi mzveravi<br />
ver yofila, radgan erTi kviris<br />
ukan misi ori jariskaci, ivanovi da<br />
greki, dauWeriaT jaSuSobisTvis, romlebic<br />
samxedro tribunaliT gausamarTlebiaT<br />
da dauxvretiaT kidec.<br />
swored rom araoficialuri glovis<br />
dRe hqondaT gamocxadebuli<br />
rusebs, rodesac petrake meraZe sael-<br />
Cos kars miadga da sirabisTan Sexvedra<br />
moiTxova. Sexvedra gaWirda, saelCos,<br />
am SemTxvevis gamo, SeSveba – gaSvebis<br />
gansakuTrebuli zomebi hqonda miRebuli<br />
da Senobis siaxloves ucxos ar<br />
aWaWanebda. ra ucxo petrake iyo,<br />
gaikvirvebs kaci da marTalic iqneba.<br />
swored amis axsnas cdilobda dacvisTvis<br />
sirabi oRadeli da megobars<br />
<strong>proza</strong> 3<br />
sakuTari oTaxisken miuZRoda, ra Tqma<br />
unda, mas Semdeg rac petrakes SenobaSi<br />
Sesvlis ufleba darTes, isev da isev<br />
sirabis TxovniTa Tu xaTriT.<br />
_ ra iyo, petrake, ram SegaSfoTa<br />
– ikiTxa oRadelma mas Semdeg, rac sakuTari<br />
soros kari gulmodgined gadaraza.<br />
_ kaci iyo CemTan mosuli.<br />
_ vin iyo<br />
_ alfez gogelia.<br />
_ eg saxeli da gvari arafers meubneba,<br />
ra kacia<br />
_ gvardiis garaJis ufrosia.<br />
_ didi Tanamdeboba hqonia. –<br />
gaecina oRadels. – ra undoda<br />
_ fuls Txoulobs.<br />
_ dRes yvela fuls Txoulobs.<br />
_ Cemgan iTxovs . . . Cvengan . . . – daazusta<br />
petrakem. – erT kacs misi vali<br />
hqonia, is kaci momkvdara, exla es iZaxis,<br />
vali Tqven unda gadamixadoTo.<br />
_ giJia! – gaikvirva oRadelma da<br />
xelebi gaSala.<br />
_ giJs ar gavs, ufro SantaJisti<br />
unda iyos.<br />
_ Cvenze icis rame – dafrTxa sirabi.<br />
_ Cvenze ara, magram operaciaze<br />
yvelaferi icoda, dawyebis dro, gegmis<br />
avtorebi, SenaerTebis xelmZRvanelebi,<br />
revoluciur komitetSi Semavali<br />
pirebi, mokled am informaciis<br />
SeZenas gvTavazobs.<br />
_ Tu ar davyvebiT<br />
_ sxvagan wava, sxva gazeTs miakiTxavs,<br />
eg kidev araferi, mTavrobas miadgeba<br />
da Tu daarwmuna am ambis sisworeSi<br />
cudad iqneba Cveni saqme,<br />
qarTvelebi am eqvs TveSi kargad<br />
moemzadebian, Setevas moigerieben da<br />
sul sxva gzas daadgebian, aRarc agvistos<br />
omi iqneba da Cvenc aRar davWirdebiT<br />
aravis, Tu mivuSviT es garaJis<br />
ufrosi istorias ise Secvlis, warmodgenac<br />
ki ar eqneba... rogor moviqceT,<br />
sirabi<br />
_ rogor moviqceT... rogor moviqceT...<br />
nu kankaleb qaliviT, movifiqrebT<br />
rames, bolo bolo fexebs davamtvrev<br />
mag garaJis ufross... erTi es<br />
miTxari, petrake, saidan unda scodnoda<br />
es ambavi gaRletil gvardiels,<br />
araferi uTqvams!<br />
_ satanas mouyolia.<br />
_ terorists! – gaikvirva oRadelma.<br />
– eg xom CaaZaRla tvingayinulma<br />
afxaZem.<br />
_ sikvdilis win mouswria Tqma, megobrebi<br />
yofilan eg da garaJis ufrosi.<br />
– daazusta petrakem.<br />
_ iman saidanRa gaigo.<br />
_ eWvi maqvs Tavisianebisgan, teroristebisgan,<br />
Tavidan egeni yvelani<br />
erTad iyvnen, mere nawili aq darCa, nawili<br />
ruseTis mTavrobaSi gadabargda,<br />
magram urTierTobas erTmaneTTan<br />
mainc inarCuneben, qarTvelebi xom mudam<br />
gayofilebi arian. – wertili dasva<br />
petrakem.<br />
_ ise laparakob, TiTqos Senc<br />
qarTveli ar iyo. – gaikvirva oRadelma.<br />
_ ratom, me rusuli sisxlic mirevia,<br />
miuxedavad safrTxeebisa es ambavi<br />
arasodes damimalavs. – siamayiT warmoTqva<br />
meraZem.<br />
_ ra xar, petrake, vinc ar gicnobs.<br />
– Tavi gaaqnia oRadelma, Tumca Zneli<br />
saTqmelia am sityvebSi Seqeba meti iyo<br />
Tu sayveduri.<br />
petrake ar cruobda.<br />
yofili boevikebi marTlac erTmaneTs<br />
daupirispirdnen bolSebikebis<br />
mxares gadavida saSa obolaZe, menSevikebTan<br />
darCnen misi gundis wevrebi<br />
sergo maTiTaSvili, Teofile muxaSavria,<br />
es kidev araferi, naTesavebi da<br />
Zmebic upirispirdebodnen erTmaneTs.<br />
budu mdivani _ TurqeTSi sabWoTa<br />
ruseTs warmoadgenda.<br />
svimon mdivani – imave TurqeTSi<br />
saqarTvelos respublokas icavda.<br />
evgeni gegeWkori – saqarTvelis sagareo<br />
saqmeTa ministri iyo.<br />
saSa gegeWkori – rusebs win<br />
mouZRoda sakuTari qveynis dasapyrobad.<br />
iyo sxva ambebic, Tumca gasaxseneblad<br />
arc Rirs.<br />
_ mainc ramdens iTxovs es garaJis<br />
ufrosi. – ikiTxa sirabi oRadelma da<br />
mosaubre fiqridan gamoarkvia.<br />
dasasruli Semdeg nomerSi
4 literaturuli gazeTi<br />
poezia 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
SoTa iaTaSvili<br />
mTavari gansxvaveba<br />
qalebs uyvarT saavadmyofoebi,<br />
ocneboben iq mSvidad dawolaze.<br />
gansakuTrebiT – fsiqiatriulebSi.<br />
xandaxan bavSvebsac aCenen mxolod imis gamo,<br />
rom samSobiaroebSi<br />
ramdenime dRe bednierad dahyon.<br />
kacebi ar gvanan qalebs.<br />
maT ar uyvarT saavadmyofoebi.<br />
warsuli<br />
didi rema aris warsuli.<br />
yavs is yvela adamians,<br />
oRond cxenebi daubia sajiniboSi.<br />
xSirad stumrobs sakuTar Tavlas,<br />
romelime cxens axsnis xolme<br />
da mSvidad gaatar-gamoatarebs.<br />
kargada yavs gaxednili,<br />
misiania,<br />
qers aWmevs xeliT,<br />
Tu moesurva, Sekazmavs da amxedrdeba,<br />
dezs Semokravs,<br />
gaanavardebs cxovrebis velze<br />
Zveleburi simZafriT da siamovnebiT.<br />
Camoxdeba mere cxenidan,<br />
unagirs moxsnis,<br />
daabams kvlav da<br />
gaagrZelebs cxovrebas mSvidad...<br />
didi rema aris warsuli.<br />
dganan cxenebi TavlaSi da frutuneben,<br />
patrons elian...<br />
isic modis sakmaod xSirad,<br />
xan erTs fafarze xels gadausvams,<br />
xan meores gavaze xels miutyapunebs...<br />
SearCevs mere romelimes,<br />
gaijiriTebs...<br />
Tumc xdeba isec,<br />
wamouvlis uecrad patrons,<br />
SeSliliviT Sevardeba sajiniboSi,<br />
axsnis yvelas da<br />
maTraxis cemiT gamoyris gareT.<br />
da gaxednili es cxenebic ifofrebian,<br />
yalyze dgebian,<br />
cas raRacas bolo xmaze asWixvineben...<br />
kaci ki darbis gaSmagebuli maT Soris da<br />
Soltis cemiT<br />
Tavis erTgul cxenebs amwarebs.<br />
erTmaneTSi irevian,<br />
tlinkebs yrian,<br />
erTimeores exeTqebian<br />
fafar da Tmagawewili<br />
ulayebi, faSatebi, Wakebi da maTi patroni.<br />
Zveli epoqis saomar vels hgavs<br />
es yovelive.<br />
mterma TiTqosda<br />
laSqris yvela meomari gaanadgura,<br />
garda erTisa,<br />
da is erTi, moqceuli<br />
unagiridan gadmocvenil da<br />
daxocil TanamebrZolTa<br />
upatrono bedaurebSi,<br />
sisxlian vels wreebs artyams da<br />
usasood godebs sastik damarcxebaze.<br />
ase xdeba,<br />
iSviaTad, magram sulmudam.<br />
da sulmudam, adre Tu gvian,<br />
cxenic da kacic mSviddeba da<br />
cxenebi Tavlas ubrundebian,<br />
kaci – ojaxs, col-Svils, samsaxurs...<br />
sajinibo xom aqve, gverdze aqvs,<br />
da cxenebic kvicebs igeben.<br />
rema izrdeba.<br />
da cxovrebac – madloba RmerTs –<br />
cxensaSenia.<br />
wnevis aparati<br />
dro gadis da<br />
Zvirfasi adamianebi masTan igivdebian.<br />
mas, vinc yvelaze metad giyvars,<br />
yvelaze metad sWirdeba igi.<br />
orasi – oTxmocdaaTze,<br />
asoTxmoci – oTxmocze,<br />
assamoci – samocdaaTze –<br />
es dedis parolia.<br />
meuRlis parolic arsebobs,<br />
ufro nerviuli,<br />
ufro gaugebari –<br />
oTxmocdaaTi – ormocze,<br />
asormocdaaTi – oTxmocze,<br />
asoci – oTxmocdaaTze...<br />
dro gadis da TandaTan xvdebi,<br />
araa fortepiano<br />
mTavari saojaxo nivTi,<br />
arc jam-WurWeli,<br />
arc fardebi da xaliCebi...<br />
yvelaze saojaxo nivTi<br />
wnevis aparatia.<br />
dilidan saRamomde<br />
dadixar masTan erTad<br />
da zomav, zomav<br />
siyvaruls,<br />
SiSs,<br />
sisuleles,<br />
momavals...<br />
zomav sakuTar frTxil nabijebs,<br />
iRlebi mere da<br />
nabiji ireva,<br />
fexebi iblandeba,<br />
guls ki iqiTken miuCqaria,<br />
sadac araa wnevis aparatis saWiroeba,<br />
sadac ar amboben<br />
wyeul ricxvebs:<br />
orasi – asocze,<br />
oTxmocdaxuTi – ormocdaxuTze...<br />
es kargi samyaroa,<br />
guli gamarTulad Zgers,<br />
Rimili tuCis kunTebs ar Rlis,<br />
yvela daqris antilopasaviT,<br />
pirjvarsac janianad da<br />
xalisanad iweren, –<br />
aq swamT, rom<br />
sicocxle marTla mSvenieria<br />
da rom aq<br />
aravis dasWirdeba<br />
iseTi gaugebari nivTi,<br />
rogoric wnevis aparatia...<br />
aq marTla kargia cota xniT,<br />
kargia, rogorc kargi gamoZineba,<br />
magram gaiRviZeb da<br />
Zil-buranSive xels afaTureb,<br />
mTavar saojaxo aparats eZeb,<br />
da butbuteb ricxvebs:<br />
asocdaaTi – samocdaTxuTmetze,<br />
orasoci – asaTze,<br />
asi – ormocdaaTze.<br />
es Seni Selocvaa,<br />
yvelaze martivi,<br />
yvelaze marTali da<br />
yvelaze rTulad Sesasrulebeli.<br />
kiTxva<br />
me jiutad vkiTxulob<br />
“Âáëèçè àáñîëþòíîãî íóëÿ”-s,<br />
Sen – jiutad –<br />
`yovladwminda RvTismSoblis cxovrebas~.<br />
me – jiutad –<br />
vfiqrob,<br />
Sen – jiutad –<br />
loculob.<br />
`mgeli da Svidi Tikani~ – Svilebis sakiTxavi.<br />
isic aqve Zevs.<br />
Cavxedav...<br />
avxedav – danestil Wers.<br />
baTqaSi cviva,<br />
RmerTi maRalia,<br />
ukve Rrmad Zinavs mas, vinc iloca.<br />
vinc fiqrobda – is wuxs, borgavs.<br />
`Âáëèçè àáñîëþòíîãî íóëÿ” –<br />
Áèáëèîòå÷êà “Êâàíò”<br />
âûïóñê 26.<br />
Â. Ñ. Ýäåëüìàí.<br />
`yovladwminda RvTismSoblis cxovreba~ –<br />
daibeWda sruliad saqarTvelos<br />
kaTolikos-patriarqis<br />
ilia meoris locva-kurTxeviT...<br />
SegaRones wignebma,<br />
Caxval, cotas mowrupav,<br />
ludi, iqve axalgazrduli muxli anaTebs –<br />
Tvals sWirdeba...<br />
guls – albaT –<br />
`yovladwminda RvTismSoblis cxovreba~,<br />
tvins – albaT –<br />
`Âáëèçè àáñîëþòíîãî íóëÿ”.<br />
esTetika – muxli – wavida –<br />
Senc ukan abrundi,<br />
tvini daiRala formulebiT,<br />
da mainc ar unda im wigns Seepuos,<br />
mainc hgonia, rom aranakleb saWiroa,<br />
vidre `yovladwminda RvTismSoblis cxovreba~.<br />
-273° celsiusi.<br />
morwmunem unda icodes -273° celsiusi.<br />
urwmunom unda icodes<br />
`yovladwminda RvTismSoblis cxovreba~.<br />
orivem erTad –<br />
`mgeli da Svidi Tikani~.<br />
gaviRviZo Tu daviZino<br />
Tu jiutad vikiTxo<br />
yvela es wigni jiutad vikiTxo,<br />
da mere movkvde,<br />
mcodne keTili absoluturi nulis,<br />
keTili RvTismSoblis cxovrebis,<br />
keTili mglisa da keTili Svidi Tiknis...<br />
ar gamovida<br />
vambobdiT marTals anu tyuils,<br />
visxediT da vlaparakobdiT,<br />
vlaparakobdiT,<br />
da viSlebodiT mere TandaTan,<br />
vifantebodiT...<br />
xdeboda asec:<br />
vambobdiT tyuils anu marTals,<br />
videqiT da krintsac ar vZravdiT,<br />
xolo mere<br />
TandaTanobiT, TandaTanobiT<br />
vikribebodiT...<br />
ufro xSirad ki<br />
vambobdiT tyuils anu tyuils,<br />
viweqiT da erTimeores veferebodiT,<br />
vkocnidiT da vjijgnidiT da<br />
ar veSvebodiT...<br />
xolo erTxel<br />
asec vcadeT:<br />
gveTqva marTali anu marTali.<br />
vcadeT,<br />
magram ar gamovida...<br />
gacveTili leqsi<br />
zamTari iyo.<br />
gamovida quCaSi marto.<br />
gacveTili riTmasaviT<br />
zed ecva palto.<br />
im riTmasaviT gacveTili iyo TviTonac,<br />
gunebaSi ki imeorebda<br />
bavSvobaSi naswavl striqonebs,<br />
gacveTilebs masaviT da im paltosaviT,<br />
zed rom ecva,<br />
gacveTilebs im riTmasaviT,<br />
am leqsSi rom gamoviyene.<br />
***<br />
brazobs, leqsi ase ratom esmiso,<br />
vbrazob, leqsi ase ratom esmis.<br />
vbrazobT, leqsi ase ratom gvesmiso,<br />
da brazoben, leqsi ratom gvesmis...
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
marsiani<br />
uazrobis apoTeozi<br />
`Tqveni ocneba napirze ava,<br />
argonavtebo axal droisa!~<br />
galaktioni<br />
risad garjilxar, palindauer:<br />
kavkass dascviva xmeli cremlebi,<br />
kafkas mkiTxveli davlurs dauars,<br />
xoWos arc rodis mieSvelebis.<br />
guli ar ucems dRes silamazes<br />
da gripian gvels cingli Camosdis,<br />
doliviT gamxmar, gatyavebul mzes<br />
ar agondeba buonaroti.<br />
palindauer, garjilxar risad:<br />
ra jado gxuTavs, ra simZimili,<br />
Tavs zodiaqo gawevs xarisa _<br />
xvneSi, iZaxi: ramsimZimea!<br />
gamWknari gvelic kbenas gariskavs<br />
da yofnas Sensas brax: wertilmZime!<br />
CamoRamdeba, Sxamian mZivebs<br />
gaafTrebuli zeca moisxams,<br />
qaosis frTebze CamoiZinebT,<br />
palindavrebo axal droisa!<br />
* * *<br />
oligofrenma da frenologma<br />
frinvelebisgan frena iswavles<br />
xolo mravali RvTiuri dogma<br />
RvTiv CaebeWda kurTxeul pavles<br />
jda fexmorTxmuli bakurxeveli<br />
TivTiksa zeda ybaSi veSapis<br />
cad aizida sakurTxeveli<br />
Jami gaSeSda da mze ver Cadis<br />
zis everestze SeSlili lama<br />
qvemoT lamazi Cnda restorani<br />
da mzeram uflis aalilava<br />
frTani salamze mwyrali yoranis<br />
restavratorma da oratorma<br />
taZrad ixiles saxe cxebulis<br />
gaficxebulma vefxvma datora<br />
gladiatorTa mZafri krebuli<br />
da gaixara mZle matadormac<br />
xars rom maxvili Casca xarxariT<br />
gaTendeboda dRe meormoce<br />
gadmodgeboda mTaze arxari<br />
JamTa zearsul gamobrwyinebad<br />
nebam uflisa aRmarTa ena<br />
da frinveluri frena inebes<br />
frenologma da oligofrenma<br />
vneba veluri lavad gavarda<br />
ram gaavarda nexvi netavi<br />
da arwivebis nabinavarTa<br />
janRi exvia SuqTa mfleTavi<br />
kanCenjanRasi da jomolungmas<br />
uumzevesi zeobs taZari<br />
aquxda lomi da nibelungma<br />
rains axada oqros xanZari<br />
RvTis movanebiT ganibrZno pavle<br />
guls CaibeWda mravali dogma<br />
frinvelebisgan frena iswavles<br />
oligofrenma da frenologma<br />
ucxo planeta<br />
daviT akrians<br />
risxva ra iqna bneliT moculTa<br />
rad iisferi gaxda neta mze<br />
da sulSi igi mze amocurda<br />
Sen gaiRviZe sxva planetaze<br />
agielvarda viT samyaros TeTri taZari<br />
ucxo pirimze Tu gvirila uzarmazari<br />
aw fergadasul mogonebaT veRar eTavse<br />
veRar eTavse warsul vnebaT gulganabzari<br />
samyaros Tavze mogvirgvine ferTa xanZari<br />
sariTmo vuals kvlav mohfenda xilvad sazari<br />
is ari zariT movarskvlave da qariT savse<br />
viT movals kravi rom dacaros drois nacari<br />
man mogacala bnelis arSia<br />
tartaris wiaRs ar Segariga<br />
literaturuli gazeTi<br />
xelni dagsxa da gamogarCia<br />
iisfer mzeTa netar tarigad<br />
im lalis Tasad liclicebde gardasaxuli<br />
sisxliT cxebulis _ garindebul qarTa msaxuri<br />
cad mocinari samoTxeni vin ganariga<br />
mZinar enigmad rom geloda verdanaxuli<br />
edemis wiaR umZafresi Tvlemda zafxuli<br />
sauflo TxemTa mdinarebiT gadazafruli<br />
mze rom warsuliT moafenda zenaar igavs<br />
aRmoxda lomi da qalwuli zodiaquri<br />
aq uricxv ferTa galoba gwyalobs<br />
mSobliuria ucxo planeta<br />
gagicxovelda umiwawyalos<br />
netari elda okeaneTa<br />
verdaokebiT arialda cad arieli<br />
mwyazar grigalTa dawynarebas aRar mieli<br />
grgvinvam zarebis _ samyaroze moxmianeTa<br />
gamoginaTa kvazarebis sadar ieliT<br />
landi aryofnis _ sazareli da carieli<br />
gardasul sofels miesvena damcxral ieriT<br />
uflis venaxad mogenaxa ucxo planeta<br />
da maradisiT brwyindeboda dasalieri<br />
irasizmari _ iramzisari<br />
ira sizmari _ ira mzis ari<br />
gitara simze hangebs aisxams<br />
guls gaexira xirams isari<br />
asi mze tiris. godebs asi xma<br />
givi miRelavs hangi viT gangi<br />
hangs aigangebs gitara simze<br />
gangebis xelma gagTanga bangiT<br />
mkvlelma gitira. godebs asi mze<br />
ira mzis ari _ ira sizmari<br />
gulma sikvdili amoimRera<br />
kivis harira dila-cismari<br />
givi gangiviT hangi miRelavs<br />
sizmari ira _ ari ira mzis<br />
Civis Sairi _ givi da ira<br />
elda gaxelda vardiT Sirazis<br />
harira kivis Tu Tovs daira<br />
Tvals gaaxelda TuTmos da ramzes<br />
mze sulebs damzers nairnairad<br />
myari ra givis navardiT mavals<br />
cad rom ixile irasizmari<br />
qvesknels Cavardi miapyar mavans<br />
Tvali davsili im navsi ZmariT<br />
ali avarda ukvdav Cvenebad<br />
guls gaegmira xirams isari<br />
givi ar givis kvlav mosveneba<br />
cad rom ixile iramzisari<br />
ra drom gavala Tvalis axela<br />
ros damexili gadascdi kbodes<br />
qvesknels daxavsda dardi amxela<br />
da bnels Seyrili naTeli godebs<br />
riJraJTa kideT bindis naxevars<br />
givi ira jda da Tqvi: is ari!<br />
agiviraJda mzeris arxeva<br />
niRabTa xeva miraJis ariT<br />
aryofnis miRma Seni saxea:<br />
irasizmari _ iramzisari<br />
* * *<br />
Sen romeli xar _ usaxelo da Soreuli<br />
suli gSveloda sixarulis gadafiTrebiT<br />
mSveni sadafiT _ enisa da fiqris Sveuli<br />
darxeuliyo da sizmarSi cxadad ifrendi<br />
isev dumilis arSiebi morcxvad mifenil<br />
sevdis iebiT _ ca ixile Zilmoreuli<br />
da umanZilo sivrceebi _ Tvalad myifeni<br />
ra savalalod Segixvevda cxeli sxeuliT<br />
xeliT gangebis _ arsaidan daunaxvelis<br />
monageb isars aitandi mZle moTminebiT<br />
RimilTa zemoT idumali zraxvis gamxeliT<br />
mogemziana zenaaris mZlavri aria<br />
RamiT lerwamze monanave qaris minebi<br />
iq dailewa sad mquxare zarni arian<br />
ukanaskneli Jami<br />
drom daiquxa _ dro Semoiqca wyromiT<br />
aRdga maradi da Soreuli romi<br />
oreuli rom daisis landebs sdevda<br />
miande baRebs wyeuli sevda isev<br />
aRebs momavals da mterTac Semoisevs<br />
samkvidro SenTa nisladmdumare xevTa<br />
dro Semoiqca _ marex enTeba omiT<br />
mze mwuxarea iq caTa Sina mdgomi<br />
ar uxaria da SeaSina eldam<br />
medroSe velTa _ vardi ros gaielda<br />
mTavaria rom gadinadiros mTvaris<br />
sauflo Zveli Tundac iaron JamTa<br />
ukusvliT anda Tqvan ra saxmili Wamda<br />
ukuns romelic kvlav uZleveli aris<br />
romelic dRemde vercavin moixelTa<br />
Tundac mpyrobelman im varskvlavier gvelTa<br />
vercxlad efina uJamo Jamis karavs<br />
Suqi mdagveli _ xsovnas rom qariT qaravs<br />
zefiris talRebs Tavs miandobde krZalviT<br />
kristalur zecis Saravandoba gwamdes<br />
irealurze fiqri zaravda ramdens<br />
rom daxriliyo miwamde wveri alvis<br />
grigaliT magram keTils iqmoda ar avs<br />
wami romelic usasrulobas faravs<br />
poezia 5<br />
iq modaraje kbilgabasruli mxeci<br />
cad rom daamxe _ ciT modenili cecxliT<br />
oden srulia samyaro _ ara jer ars<br />
amxela dros da sivrces uCino zRvari<br />
amgvar uCino mzeriT neldeba jvari<br />
CinebulT amxel da uboloo Cqerals<br />
miRmier naTlis kvlav dautboravs vercxli<br />
CrdilTa cvlas mainc verara ZaliT ver cvli<br />
dro isev mohquxs _ verag fantomTa mbadi<br />
unda mohfanto mTa-bars varskvlavur badiT<br />
kvlav uricxv gundad Semoseuli tomi<br />
ucxo samyaros eul sivrceTa gulSi<br />
Sobili guSin _ mklavnayari da quSi<br />
im wyaroseul cxovel siaxlis mndomi<br />
Semose madliT _ sando miTebad mdgradi<br />
omiT rom Tvreba da xafi zariT hxadis<br />
rac rom ebada _ ca cisartyeliT rkalavs<br />
hafiz ar iTxovs saadis mZime kalams<br />
elia moses arca ros elis arsiT<br />
ali Tovs da mzes sikvdili uCans arad<br />
odesca gmirma sarke CabRuja farad<br />
udabur mzeriT kvlav inTeboda marsi<br />
afrialebda aryofnis yviTel alams<br />
dabura veli mZafri salmobis Zalam<br />
ravelis JRerad mogsalmeboda sivrce<br />
rad mogesurva _ sivrces rom Tavi misce<br />
cerad mogezil mTebzec iquxos Jamma<br />
urva-wuxili mogezvirTeba qaris<br />
wuTiT ixilav araras yviTel arils<br />
da TiTqos naTobs ciur bgeraTa gamma<br />
raTa iurCos gulma _ kvlavac rom gicems<br />
wagskdeba cremli _ Tvals ver usworeb im cremls<br />
varskvlav-mZorebad moedineba lava<br />
is maRlamxedi neba inTeba avad<br />
daRla-kirTebad ros miiqceva tani<br />
votanis risxva SiSs autanels gvrides<br />
SiSvel oreuls _ sxvarig rom ixdis rides<br />
xelT cofmoreul alSi iSveren sxvani<br />
romi kvlav borgavs _ riT daidebda ra vals<br />
mzardi morevi zariT STanTqavda mravals<br />
omi kvla sreva _ orgiebad ros Relavs _<br />
mzis eul badros daezarniSa elams<br />
Seeba dros da mraval samsxverplo niSTa<br />
sisxli apkura miwyiv mwuxare mzeman<br />
aresis maxvils sdevda mewyeriT gvrema<br />
isma godeba _ cremliT daZrwoda iSTar<br />
oden uSores SiSTa qufrobiT elavs<br />
Tumc amaoa _ bneli ufrore bnel ars<br />
maotar landTa veli ar iCens kideT<br />
volandi uflobs _ rasac rom Tvali hkide<br />
SiSvel momavlis TiTqos evaloT vali<br />
winaswarmetyvelT im gardasulTa droTa<br />
tye-velT mwe xar da sulTa grigali hqroda<br />
garna emosa sionis asuls rvali<br />
xams _ tyve miwisa _ mware mosavals mkide<br />
da bnelTa xaros bnelis efaros ride<br />
simravle sulTa elises wyeviT gminavs<br />
sizmarT kabadons _ wiTels ise viT inas<br />
xmalTa lesulTa gardausaxes jvari<br />
mTvral xvales unda cierT dabadon mxsneli<br />
da gaitruna xes mogragnili gveli<br />
abadon mkvleli _ sikvdilis bWesTan mdgari<br />
Tavis Jams elis _ hkvess avi mzeriT mina<br />
garna saesavs kacTa arRara sZinavs<br />
arRara sZinavs garna saesavs kacTa<br />
omis naRara quxs _ galaqtikebs gascda<br />
xadili igi _ dasi cierTa borgavs<br />
aqti orgazmis axloa dilis zRvarTan<br />
zRvam SeierTa _ Tavis talRebSi arTavs<br />
dasabamier gvelis mZvinvare gorgals<br />
ciT Camovardnils _ da aRsasrulis gancda<br />
galaRebs xilviT Zleul samefos ganZTa<br />
da mohquxs igi _ ukanaskneli Jami<br />
Jami kravisa _ erTad Semkravi samis<br />
elis namgali aqtiur mzeTa samkals<br />
am galaqtikur nisleulT miRma hgieb<br />
is euli xma esmodes varskvlav-mTiebs<br />
momixsenebdi odes sauflod damkal<br />
da ros daixsen sityva maradi wamis<br />
wmindanT evala miwyiv RaRadi _ amin<br />
wmindanT evala miwyiv dideba mamis<br />
Tvali dalamda im netar cremlTa namiT<br />
alamdar iyav _ gvixsen da Cvilni ixsen<br />
aramT gariyav _ xeman dabura iq ca<br />
warsul-momavliT awmyos xatebad iqca<br />
da mohquxs igi _ moirxeoda is xe<br />
kvlav isma amin _ ros erTad iqmna sami<br />
da mohquxs igi _ ukanaskneli Jami
6 literaturuli gazeTi<br />
<strong>proza</strong> 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
da damsveneblebic sastumros restornisken<br />
miiCqarian. mika sigaretis<br />
anTebul Rers tbisken isvris da dgeba.<br />
lanas yuradRebac ucxo adamianebze<br />
gadadis. lanasTvis Tvalis erTi Sevlebac<br />
sakmarisia sxvebze daskvnebis<br />
gamosatanad. es daskvnebi, rogorc<br />
wesi, ucvleli da uryevia, saboloo<br />
ganaCenis saxes iRebs da gasaCivrebas ar<br />
eqvemdebareba...<br />
mika da misi col-Svili terasaze<br />
sxdebian. aqedanve Cans, rom damsvenebelTa<br />
kontigenti Wrelia _ tbis sanapiroze<br />
garujuli Tineijerebi, ojaxuri<br />
wyvilebi, mTis havis sargeblobaSi<br />
darwmunebuli pensionrebi... terasadan<br />
arc Tu urigo xedi iSleba, magram<br />
amas axla marto mika amCnevs. lana isev<br />
sxvebze dakvirvebiTaa dakavebuli, nia<br />
sakuTari TaviT, daTuna _ bleqberis<br />
telefonSi aRmoCenili axali TamaSiT.<br />
Tanac ise, rom mxolod drodadro Tu<br />
mowydeba TamaSs da rames ugemurad<br />
gaReWavs.<br />
daTuna isedac ver itans am ojaxur<br />
trapezebs, sufrebs, koleqtiuri<br />
Wama-smis ritualebs. am dros piri saWmliT,<br />
kuWi _ nagviT da guli dardiT<br />
evseba... ocnebobs, rac SeiZleba male<br />
dasruldes yvelaferi. saerTod, da-<br />
Tunas sZuls aqauroba. aqauroba, anu<br />
realoba. ezizReba cocxali adamianebi,<br />
yvelaze metad ki mSoblebi, radgan<br />
isini yvelaze axloblebi da realurebi<br />
arian. is xom yoveldRe xedavs maT<br />
adamianurobas _ simaxinjes, sisustes,<br />
dausruleblobas... daTuna wamiT Tavs<br />
swevs da adamianebis moZrav da sxvadasxvagvar<br />
saxeebs Sefaruli zizRiT<br />
uyurebs. amaT hgoniaT, rom erTmaneTisgan<br />
gansxvavdebian, arada, yvela<br />
erTnairi nexvia _ sakuTar<br />
yoveldRiurobaSi gamoketilebi,<br />
SezRudulebi, mokvdavebi... saWmlis<br />
xarbad, did-patara ulufebiT mylapavebi,<br />
mofarebulSi SvebiT da xmauriT<br />
rom daiclian muclebs da kmayofilebi<br />
wamowvebian sanapiroze, an ZaRlebiviT<br />
alokaven erTmaneTs.<br />
daTunas guls azidebs. ara, is ama-<br />
Tiani ar aris. is ucxoplanetelia. aq<br />
gansakuTrebuli misiiT mogzavnili.<br />
amas, jer kidev Zalian patara rom iyo,<br />
maSin mixvda da aqedan gaqcevas, ufro<br />
swored, misiis Sesrulebas Seudga. iq<br />
gaizarda, ganviTarda, gamravlda..<br />
axla cameti wlisaa, sinamdvileSi devidi<br />
hqvia da male am sacodav, gadagvarebul<br />
arsebebs axali, lamazi, srulyofili<br />
adamianebiT Caanacvlebs.<br />
adamianebiT, romlebic arc dedasaviT<br />
ikivleben, arc mamasaviT dondloebi da<br />
uinteresoebi iqnebian, arc bebiasaviT<br />
daemanWebaT saxe da arc babuasaviT<br />
iCanCaleben aqoTebuli da sakuTari<br />
SardiT savse Ramis qoTniT saZineblidan<br />
tualetisken. daTuna amaT yvelas<br />
virtualuri arsebebiT Caanacvlebs.<br />
mTavaria, imaTi aq gadmoyvana SeZlos.<br />
ra utopiaa sulac ara. Tuki Cven SegviZlia<br />
gadavideT virtualur samyaroSi,<br />
imaT ratom ar SeuZliaT gadmovidnen<br />
aq es aucileblad Seqcevadi<br />
procesia, _ fiqrobs daTuna da<br />
sakuTar oTaxSi saaTobiT Seketili,<br />
kompiuterSi TavCarguli da mis mierve<br />
Seqmnili srulyofili virtualuri<br />
arsebebiT garemoculi dakisrebuli<br />
misiis ganxorcielebaze muSaobs...<br />
_ sadili mSvenieria, _ ambobs mika.<br />
_ ho. Tan am haerze madac mogemateba.<br />
da kidev gasuqeba ginda – tuCs ibzuebs<br />
lana da axal sigarets ukidebs.<br />
_ desertic iqneba _ kiTxulobs<br />
nia da pirze xels ifarebs. amTqnarebs.<br />
aq mowyenilobaa, magram albaT, arc<br />
iseTi, rogorc Tavidan moeCvena. tbaa...<br />
curva, garujva da biWebis gacnoba Sei-<br />
Zleba... ase rom...<br />
_ ai, qeTac, _ ambobs lana _ dgeba<br />
da misken wamosul qals uRimis. qals<br />
Ria vardisferi, gulamoWrili kaba<br />
acvia, magidebs Soris moirxeva da<br />
lanas xels uqnevs. `marTlac baraqiani<br />
ZuZuebi hqonia~, _ fiqrobs mika da misi<br />
bolos aq TxuTmeti wlis win iyo. mas<br />
Semdeg TiTqmis araferi Secvlila,<br />
igive sastumro, evkaliptebi, tbis sanapiro...<br />
aqauroba dros ar mihyolia.<br />
TiTqos isev is zafxuli dgas... maSindeli<br />
udardeli, TxuTmeti wlis winandeli<br />
zafxuli.<br />
SeiZleba amis gamocaa, axla yvelaferi<br />
uferuli da mosawyeni rom<br />
eCveneba. Tumca, vidre wamovidoda, sxvagvarad<br />
fiqrobda. qalaqSi col-<br />
Svilsac SeZlebisdagvarad mimzidvelad<br />
dauxata lurji tbis sanapiro,<br />
odesRac aq gatarebuli zafxuli da<br />
isinic uxalisod, magram mainc da-<br />
Tanxmdnen. bolos da bolos, vinc ixdis,<br />
musikasac is ukveTavs. hoda, manac<br />
SeukveTa – saukeTeso nomeri sastumroSi...<br />
bargi Caalaga, manqana daqoqa da<br />
aha, ukve aq aris. oTaxidan gadaSlil<br />
xeds uyurebs da nanobs. xvdeba, rom<br />
Svebulebis aq gatareba usiamo iqneba.<br />
metic, mtanjveli.. es jer kidev iqamde<br />
igrZno, vidre tbas da sastumros Ria<br />
mwvaned SeRebil fasads dainaxavda,<br />
vidre bargs amoalagebdnen da lana<br />
Cveul, nervuli ujredebis mkvlel<br />
koncerts gamarTavda saxlSi darCenili<br />
parfiumeruli CanTis gamo, vidre<br />
gaacnobierebda, rom warsulTan dabruneba<br />
daRlili guliT da carieli<br />
awmyoTi mtkivneuli yofila.<br />
axlac am damTrgunveli SegrZnebis<br />
gafantvas cdilobs. oTaxidan gamodis<br />
da nela miuyveba sanapiros... moSorebiT<br />
damsveneblebs xedavs, maTi erTmaneTSi<br />
areuli xmebi da mxiaruli kiskisic<br />
esmis. ucxo da bednieri saxeebis<br />
danaxva ar unda da iqve jdeba. tbaSi<br />
uxalisod isvris kenWs. grZnobs,<br />
rogor daRlilia, iaraRayrili, mxneobawarTmeuli...<br />
SeiZleba amis mizezi<br />
TxuTmeti wlis winandel, aq datovebul<br />
silaResa da awmyos damTrgunvel<br />
simZimes Soris kontrastia. SeiZleba<br />
yelze ZaRlis sabeliviT gamobmuli da<br />
moWerili lanas nevrozi, amosunTqvis<br />
saSualebas rom ar aZlevs,an sulac, es<br />
ucvleli da udrtvinveli peizaJi,<br />
romelic fexs ar giwyobs, SenTan er-<br />
Tad ar berdeba da eSveba, romelic<br />
kidev erTxel gidasturebs, rom ukan<br />
araferi brundeba da erT tbaSi orjer<br />
ver Sexval.<br />
didad arc warsulSi aq gatarebuli<br />
dReebis gaxseneba siamovnebs. im<br />
dReebis furcvla raRaciT Zveli albomis<br />
Tvalierebas hgavs, fotoebs,<br />
romelic didi xnis win gacvda da<br />
romelTanac aRaranairi emocia aRar<br />
gakavSirebs, aRaraferi aRar gizidavs:<br />
arc garemo, arc adamianebi, mxolod<br />
Sig Casmuli sakuTari Tavi mogwons.<br />
zustad iseTi, rogoric maSin<br />
iyavi da meti araferi.<br />
arada, kargi iqneboda rame romantikuli<br />
istoria hqonoda. rame iseTi<br />
istoria, mere gonebaSi rom alamazeb<br />
da axal-axali detalebiT avseb. aseT<br />
istoriebSi yovelTvis aris viRac<br />
Teona dolenjaSvili<br />
gogo... misi daviwyebuli, magram amave<br />
dros, ucveTi saxe. gogo, romelic uyvarda<br />
da es adgilebi swored am siyvaruls<br />
gaaxsenebda. cota guls auCqrolebda,<br />
cota sevdas mohgvrida, ai,<br />
iseT... sixarulnarev sevdas.. sasiamovno<br />
fiqrs, rom odesme is gogoc Camovidoda<br />
aq, Camojdeboda napirze da<br />
mis mexsierebaSi masac eqneboda Tavisi<br />
ucveTi adgili.<br />
magram ase ar aris da warsulis<br />
dReebsac kenWebiviT daunaneblad isvris<br />
wyalSi. kenWi swrafad uCinardeba,<br />
wylis zedapiri mkrTal wreebs<br />
ikeTebs da mere isev dgeba, swordeba,<br />
Zvel sigluves da uSfoTvelobas<br />
ibrunebs. mika fiqrobs, rom adamianis<br />
cxovrebac arsebobis zedapiris<br />
odnavi Serxevaa. ramdenime umniSvnelo<br />
wre da wkap, _ samudamo gauCinareba...<br />
zurgsukan fexis xma ismis. mixedva<br />
ar unda, viTom aq ar aris. martooba<br />
unda. siCume... magram vin gaclis.. ra<br />
Tqma unda, lanaa. damSvidebula da saxec<br />
Rrubelgadavlil cas miugavs. TiTebiT<br />
ganuyreli sigaretis Reri<br />
uWiravs. mis gverdiT uxmod eSveba, qsutunebs<br />
da Jaketis jibidan sanTebelas<br />
iRebs. aseve uxmod ukidebs. iseTi rbilia,<br />
iseTi uwyinari, TiTqos ramdenime<br />
wuTis winandeli ukontrolo risxva im<br />
lokokinasTvis moukidebia, ager, sakuTari<br />
tvirTiT amaRlebuli rom<br />
miRoRavs tbisken.<br />
mirians nervebs uSlis colis ase-<br />
Ti swrafi metamorfoza. mis gaugebar<br />
risxvaze ufro swored es _<br />
radikalurad Secvlili ganwyoba<br />
acofebs. kidev ufro umizezo da<br />
gaugebari mxiaruleba... lana erT wuTs<br />
Tu namdvili qariSxalia _ damangreveli,<br />
TvalebanTebuli, bolo xmaze momkivani...<br />
meore wuTs SeuZlia es qarborbala<br />
sakuTar duRilSive SaqariviT<br />
daadnos da Suagul oTaxSi, sadac<br />
ramdenime wamis win WurWels amsxvrevda,<br />
am namsxvrevebze sacekvaod dabzrialdes...<br />
axlac, rogorc Cans, raRac<br />
mxiarulis moyolas apirebs. sigarets<br />
balaxze aqrobs da pirs aRebs...<br />
ambobs, rom aivnidan Zveli megobari<br />
dainaxa, qeTa. Turme isic aq isvenebs.<br />
ai, is, ramdenime weli germania-<br />
Si rom cxovrobda da skaipiT elaparakeboda.<br />
rogor ar axsovs qeTaTo,<br />
qeTa! qera, didZuZuebiani... mikas aseTi<br />
qalebi ar aviwydeba, magram colis<br />
daqalebiT ar interesdeba. lanas mom-<br />
Rimari saxe isev equfreba. miiCnevs,<br />
rom mikas misi araferi ainteresebs.<br />
ufro swored, TviTon lana ar ainteresebs,<br />
arc ise, arc ase, arc dRe, arc<br />
Rame, arc balaxSi, arc sawolSi.. arada,<br />
masac SeeZlo Tmebi qerad SeeReba<br />
da ZuZuebi silikoniT daebera. iqneb,<br />
ase mainc mieqcia misi yuradReba... mika<br />
oxravs. xvdeba, rom meore seria iwyeba.<br />
mTis haeri aSkarad axali da energiuli<br />
ZalebiT aRavsebs lanas.<br />
sabednierod, sadilis dro dgeba<br />
* * *<br />
sadilis Semdeg daTuna nomerSi<br />
iketeba. nia Wrel tansacmels CanTidan<br />
iluzionistiviT yris da sawolsa da<br />
iatakze ise fantavs, gegoneba oTaxSi<br />
boSaTa banaki Camodga. sabolood, mokle,<br />
TeTr sarafans arCevs. mere sawolze<br />
dagdebul wigns iRebs da<br />
tansacmlis nairfer xaliCaze gadavrealuri<br />
arsebebi<br />
`moTmineba ar myofnis cxovrebisTvis~<br />
sioren kirkegori<br />
asociaciebic mravalgvaria: madam<br />
tiusos cvilis qalebi, boulingis<br />
burTebi, wvniani atami, tinto brasi,<br />
noyieri vaxSami, dedali xoxobi, muclis<br />
cekva...<br />
qalebi terasis SuagulSi Cerdebian<br />
da erTmaneTs manerulad kocnian.<br />
mika qalebs uyurebs da fiqrobs, rom<br />
saerTod, yofili daqalebis Sexvedra<br />
raRaciT waagavs mokriveTa Sexvedras<br />
ringze. isini erTmaneTs aTvaliereben,<br />
esalmebian da gongis xmac ismis. axla<br />
ukve yvelaferi dartymebis siZlieresa<br />
da maT taqtikur acdenebzea damokidebuli.<br />
pirveli raundi lanasia. lana megobars<br />
mikas da wamozrdil Svilebs<br />
acnobs. qeTa aRtacebulia lanas ojaxiT.<br />
gansakuTrebiT ki niaTi, romelic<br />
ukve TxuTmeti wlisaa da marTlac<br />
STambeWdavad gamoiyureba grZeli, Ria<br />
Taflisferi TmiT da lamazi, norCi<br />
sxeuliT. lanasgan gansxvavebiT qeTa<br />
gvian gaTxovda. amitom mxolod erTi<br />
Svili hyavs, 5 wlis barbara. ai, iq<br />
sxedan. is da misi qmari. darbazSi.<br />
_ bebe! – iZaxis qeTa da mika patara,<br />
qeraTmian gogos xedavs. dedisken morbis.<br />
ukan kaci mohyveba, romiT gaJRen-<br />
Tili Zveli mezRvauriviT moabijebs,<br />
uxalisod, rweva-rweviT... saxe<br />
wamoWarxlebia. xelSi ludis boTli<br />
uWiravs. lana daqalis `mezRvaurs~<br />
sakuTar qmars adarebs da kmayofilia.<br />
metismetad kmayofili...
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
liT oTaxidan gadis... jer tbisken mimaval<br />
xeivans miuyveba. nela miabijebs.<br />
kevs mondomebiT ReWavs da Tineijeri<br />
gogosTvis damaxasiaTebeli ugulisyurobiT<br />
aTvalierebs garemos. sanapirosTan<br />
bambukis fanCaturebi CaudgamT.<br />
iqvea ramdenime bungalo. bungaloebisgan<br />
odnav moSorebiT lurji da<br />
moxerxebuli hamakebi gauWimavT. nia<br />
cariel hamakSi jdeba, fexebs erTmaneTze<br />
budasaviT ajvaredinebs da<br />
wigns Slis. ramdenime wuTis Semdeg bungaloebisken<br />
ixedeba da erTdroulad<br />
ramdenime mzeras iWers. maS ase, maxe<br />
dagebulia, wamzomi CarTuli. ramdenime<br />
wuTi da pirveli msxverplic am maxeSi<br />
Tavfexianad gabmuli...<br />
nia kevs beravs da atkacunebs. Tan<br />
wigns furclavs da Sig cali TvaliT<br />
iWyiteba. cota xnis mere msxverplisken<br />
ixedeba. albaT, 40 wlis mainc iqneba. an<br />
cota naklebis. zomierad ferxorciani,<br />
mowifuli mamakaci ormocwlian-<br />
Ta krizisis zRvarze. nia uyurebs, miamitad<br />
uRimis da isev wigns ubrundeba.<br />
msxverpli ki bungalos tovebs da<br />
ludis qiliT xelSi mis maxloblad,<br />
hamakSi jdeba. nia gulSi qirqilebs. o,<br />
ra avxorcia samyaro! jer TxuTmeti<br />
wlis aris, magram ukve bevri icis. amaT<br />
hgoniaT, rom misi TanatolebiviT patara,<br />
suleli da romantiuli istoriebiT<br />
Tavgamotenili gogoa. ra<br />
sasaciloa. SeiZleba jer kargad ar<br />
icis ra unda, magram is namdvilad icis,<br />
ra ar unda. yovel SemTxvevaSi, is mainc<br />
icis, rogor icxovros, rom dedas da<br />
aTasobiT misdagvar sasowarkveTil<br />
diasaxliss ar daemsgavsos...<br />
nia cali fexiT hamaks aqanavebs. be-<br />
Widan sarafnis breteli uvardeba da<br />
kiTxvaSi garTuls Txeli qsovili<br />
qveviT ucurdeba. nias norCi da uzado<br />
mkerdi naxevrad uSiSvldeba. is doylapia<br />
ki ludTan erTad uzarmazar<br />
nerwyvs ylapavs. rogor uyurebs... amxela<br />
kaci... arc ki rcxvenia....<br />
_ nia sad wavida – mika axlaRa amCnevs<br />
rom tbaSi banaobis msurvelTa<br />
ricxvi kidev erTi kaciT Semcirebula.<br />
_ wigni waiRo. sadme Camojdeboda.<br />
an SeiZleba sanapirozec dagvxvdes, _<br />
pasuxobs lana, romelic sarkis win<br />
dgas. msubuqi makiaJi ukve gaukeTebia<br />
da axla cdilobs sacurao kostiumSi<br />
gamowyobili sakuTari Tavi obieqturad<br />
Seafasos. kargad ver xedavs sajdoms<br />
qvemoT barZayebze uxvad dagrovil<br />
celulits da fiqrobs, rom<br />
Tu moSvebul mucels pareoTi dafaravs<br />
da cotasac SeisunTqavs, ai,<br />
ase... Zalian kargadac gamoiyureba.. mSvenivrad.<br />
_ Semxede raa. normaluria –<br />
gasZaxis qmars.<br />
_ ra – kiTxulobs mika.<br />
_ ra da rac macvia.<br />
_ ki.<br />
lanas qmris pasuxi ar akmayofilebs.<br />
ras niSnavs `ki~ unda uTxras, rom<br />
Zalian kargia. saukeTeso... rom ulamazesia,<br />
rom idealuri tani aqvs da<br />
rac ar unda Caicvas, yvelaferi<br />
mouxdeba.<br />
_ da tanze rogor maqvs<br />
_ kargad-Tqo, xom giTxari.<br />
lanas mizezi aqvs afeTqdes, magram<br />
es did dros waiRebs. amasobaSi mzec<br />
Cava da gamodis, rom dRevandeli sabanao<br />
saRamo dakargulia. amitom risxvas<br />
droebiT gulSi ibrunebs da Wilis<br />
CanTaSi braziT yris nivTebs _ sxvadasxva<br />
tipis kanisTvis gankuTvnil mzisgan<br />
damcav kremebs, savarcxels,<br />
telefons...<br />
sanapiroze qolgebs Slian. Sezlongebs<br />
awyoben. navebs aqiraveben.<br />
koqteilebs azaveben. mokled, yvela da<br />
yvelaferi maT molodinSia... rogorc<br />
Cans, qeTac. Sezlongze guldaRma wevs,<br />
nikapi xelebze dauyrdnia da mzis<br />
saTvalis mrgvali da muqi minebidan<br />
sastumrodan tbisken momavalT aTvalierebs.<br />
da vis unda Seegebos, Tu ara<br />
amdeni xnis unaxav megobars, romelTan<br />
erTadac bedis wyalobiT axla erT<br />
sastumroSi moxvda da erTi mzis qveS<br />
gairujeba...<br />
qeTac lanas da mikas xedavs Tu ara,<br />
Sezlongidan dgeba. ara, daicadeT...<br />
ase martivad ara... es xom mTeli aqciaa,<br />
performansi, wlebis manZilze damuSavebuli<br />
moZraobebis, manerebis da<br />
mimikebis nazavi. qronometraJic wameb-<br />
Si gawerilia da mayurebelze zustad<br />
gaTvlili...<br />
da qeTa Tavdapirvelad, rogorc<br />
aerobikis instruqtori varjiSis<br />
Cvenebisas, xelebs eyrdnoba da tans<br />
ukan swevs. gamozomilad. nela... avazasaviT<br />
graciozulad iWimeba. TandaTan<br />
muxlebze dgeba da ukanals bzeks. am<br />
poziciidan misi didebuli da warmtaci<br />
mkerdis sruli suraTic iSleba. misken<br />
erTdroulad ramdenime Tavi trialdeba...<br />
qeTa ki nel-nela swordeba<br />
welSi, xelebi mkerdTan miaqvs, Sezlongze<br />
isev muxlebiT dgas da miamiti<br />
da moRimari saxiT sakuTari codvebis<br />
ucodinrobis gamo dabneul<br />
mlocvels waagavs. Seudarebelia! da,<br />
ra Tqma unda, mas ekuTvnis sruliad<br />
sanapiros mamakacTa mzera! mikac<br />
aRfrTovanebulia, magram colis<br />
SiSiT arafers imCnevs.<br />
qeTa Sezlongidan gadmodis. odnav<br />
Senelebuli moZraobiT jer erTi fexi<br />
gadmoaqvs, mere meore. nazi fexisgulebi<br />
aqvs da amis gamoa qviSaze fexiswverebze<br />
rom dgas. Tumca, isic kargad icis,<br />
rom ase ufro maRalic Cans da ufro<br />
asxletilic. mokled, aseTia da ra<br />
qnas... Sav sacurao kostiumSi gamokvarTuli,<br />
madlianad daburculi, zomierad<br />
garujuli...<br />
sruli furoria,magram rogorc<br />
namdvili profesionali, qeTa sakontrolo<br />
gasrolasac akeTebs. bolo<br />
detalisTvis mzis saTvales ixsnis da<br />
Tmebs keklucad arxevs. zustad ise,<br />
rogorc samanta foqsi `malibus~ maSvelebSi.<br />
Svelac bevrs<br />
sWirdeba.pirvel rigSi ki lanas,<br />
romelic daundobel nokautSia. meore<br />
raundi qeTasia. Tan sufTad. pirvelive<br />
dartymiT.<br />
mika colis saxes axla gverdidan<br />
uyurebs. xvdeba, rom RamiT am myudro<br />
da uwyinar adgils damangreveli<br />
Stormi gadauvlis. es cxadia. Tumca,<br />
amis miuxedavad, Tavad uCveulo simSvides<br />
grZnobs. garda imisa, rom amindis<br />
aseT mkveTr cvalebadobas wlebis<br />
ganmavlobaSi SeeCvia da aRar<br />
aRelvebs, axla kidev sxva raRacebic<br />
uwyobs xels, xasiaTi ar gaifuWos.<br />
gverdiT Sezlongze qeTa wevs, amjerad<br />
gulaRma...<br />
lana emociebis dasafarad, Tu imis<br />
saCveneblad, rom arc Tu urigod<br />
curavs, tbaSi Sedis. mika wyalSi Sesul<br />
cols uyurebs da cdilobs gaixsenos<br />
rodis Semdeg daiwyo lanas isterikebis<br />
es dausrulebeli seria. axla ukve<br />
hgonia, rom Tanamecxedre Tavidanve<br />
aseTi iyo da sakuTar Tavs mxolod ima-<br />
Si adanaSaulebs, droulad rom ar gawyvita<br />
masTan col-qmruli kavSiri da<br />
ori bavSvis gaCenis, gazrdis da mis cxovrebaSi<br />
fesvebis ase Rrmad gadgmis<br />
saSualeba misca. Tumca, isic kargad<br />
icis, lana sulac xorcSesxmuli demoni<br />
rom iyos, mainc veRarafers Secvlis.<br />
masTan cxovreba didi xania im realobad<br />
iqca, romelsac alternativa<br />
ar aqvs. SeCveul Wirad, romelzec<br />
SeuCvevel Wirs aRar gadacvlis.<br />
ubralod, arc saTanado moTmineba<br />
aqvs, arc energia da rac mTavaria, arc<br />
Zala am cvlilebebisTvis. axali dramaturgiisTvis.<br />
axali cxovrebisTvis.<br />
lana tbis siRrmeSi Sedis. swrafad<br />
micuravs. `axla rom daixrCos –<br />
fiqrobs mika – ai, axla rom vTqvaT,<br />
ZarRvi gaeskvnas da dayvirebac ver<br />
moaxerxos, ise CaiZiros. ise swrafad,<br />
rom Svelac ver moaswron da napirze<br />
gamoyvanisas ubralod, aRar<br />
sunTqavdes...~ - agrZelebs fiqrs mika<br />
da am suraTis warmodgenaze eniT auwereli<br />
netareba eufleba. adrec<br />
araerTxel ufiqria ase. ufiqria, magaliTad,<br />
avtokatastrofaze, sadac<br />
literaturuli gazeTi<br />
mxolod lana iRupeba, danarCenebi ki<br />
mciredi daJeJilobebiT gadarCebian.<br />
ufiqria xanZarze, maSin, rodesac mxolod<br />
lanaa saxlSi, an sakvebiT mowamvlaze,<br />
romelic diliT supermarketSi<br />
lanam SeiZina da marto TviTon miirTva.<br />
Tavdapirvelad aseTi fiqrebis gamo<br />
sindisi qenjnida da maT swrafadve<br />
icilebda Tavidan. mere da mere maTgan<br />
mogvrili siamovnebisTvis winaaRmdegobis<br />
gaweva gauWirda. da TandaTan<br />
isini iqcnen mis tkbil, akrZalul, jojoxeTur<br />
netarebad da gadafares aqamde<br />
arsebuli yvela fiqri da warmosaxva.<br />
mozardobis seqsualuri fantaziebiT<br />
dawyebuli, Wabukobis yvelaze<br />
Tamami ocnebebiTa, Tu ganuxorcielebeli,<br />
karieristuli miznebiT dasrulebuli.<br />
– cecxls xom ver wamikideb – esmis<br />
mikas da Sezlongidan misken gadmoxril<br />
qeTas xedavs.<br />
– cecxls axlave... – icinis mika da<br />
Sortis jibeSi sanTebelas eZebs, qeTas<br />
sigaretze ukidebs da kidev erTxel<br />
avlebs Tvals misi sxeulis mm... midamoebs.<br />
qeTas cal xelSi sigareti<br />
uWiravs, meore xelis TiTebiT silas<br />
cris da orazrovnad uRimis. mikas asociaciebi<br />
axla ufro konkretul saxes<br />
iRebs da maTSi areulia sastumros<br />
romeliRac nomeri, pleibois macduri<br />
kurdRlebi, wylis swrafi miqcev-moqceva,<br />
xmamaRali kvnesa...<br />
* * *<br />
mimtans daorTqlili ludis boTlebi<br />
da kaTxebi moaqvs. Tengo boTls<br />
kaTxaSi apirqvavebs da mis civ, sasiamovno<br />
zedapirs qalis weliviT bRujavs.<br />
es ukve meoTxea. marTalia, pirvelive<br />
kaTxaze Tvreba, magram sma mxolod<br />
Troba araa. es aris rituali. saqme,<br />
romelic umjobesia sxvasTan erTad<br />
akeTo. amitom sxedan axla is da misi<br />
aqve gacnobili Tanameinaxe ase wynarad,<br />
gemrielad. gaxurebul Sublebs<br />
mTis sasiamovno niavi ugrilebT da<br />
yels – civi ludi. magidaze Tevzi,<br />
kidev ramerumeebi da ukve daclili<br />
Wiqebi awyvia, sadac ramdenime wuTis<br />
win xorblis sufTa da gemrieli arayi<br />
esxa.<br />
– Tavidanve mTeli boTlis aReba<br />
jobda. gramobiT rom vsvam, ase mgonia,<br />
ylupebs miTvlian es Cemisebi, – ambobs<br />
Tengo.<br />
– marTalia, kidev SevukveToT, –<br />
eTanxmeba Tanasufreli da mimtans<br />
aryis Wiqebze aniSnebs, – kidev or-ori<br />
ylupi Tu SeiZleba...<br />
uazrod icinian. bungalo irweva da<br />
Tengos eCveneba, rom Zalian didi xania<br />
rac aq zis. imdenad didi xani, rom drom<br />
svla Seanela da axla is wamebiT da<br />
wuTebiT ki ara, barmenis mier Camosxmuli<br />
aryis ylupebiT iTvleba.<br />
mze Cadis, ca jer lamazad wiTldeba<br />
da mere nel-nela muqdeba. sanapirodan<br />
xalxi ikrifeba. sastumros<br />
nomrebSi sinaTleebi inTeba. adamianebi<br />
axali saaTis, axali saqmis, axali<br />
ritualisTvis emzadebian. albaT maT<br />
Soris Tengos adamianebic arian, magram<br />
maT axla ra hqviaT da ras SeiZleba<br />
akeTebdnen, Tengos aRar axsovs da arc<br />
ainteresebs...<br />
<strong>proza</strong> 7<br />
isev svamen, sigarets ewevian da<br />
kidev TiTo-TiTo Wiqas ukveTaven. bungalo<br />
tbaSi gaSvebuli naviviT irweva<br />
da Tengo fiqrobs, rom bungalo kidobania<br />
da mxolod aq msxdomni gadarCebian.<br />
SegrZneba sasiamovnoa, magram<br />
uceb raRac axsendeba da wuxs. es raRac<br />
TiTSi SerWobili xiWviviT awuxebs,<br />
TiTqos TiTi es-esaa raRacas gamosdo...<br />
gonebas Zabavs da eCveneba, rom am<br />
kidobanSi kidev viRac unda iyos, mas-<br />
Tan erTad kidev viRac unda gadarCes,<br />
viRac misTvis mniSvnelovani, Zvirfasi...<br />
magram vin, kargad ver ixsenebs.<br />
xels gaugebrad Caiqnevs. axla ubralod,<br />
fiqris da gaxsenebis Tavi ar aqvs.<br />
amisTvis, sxvas yvelafers rom Tavi<br />
davaneboT, unda gamofxizldes. kidobnidan<br />
gadmovides da ukan, tkivilsa da<br />
warRvnaSi dabrundes..<br />
– ramis Tqma gindoda – ekiTxeba<br />
kidobnis meore mgzavri.<br />
– risi da... isaa.. Cven gagvimarjos...<br />
– blukunebs da damafrTxobel sicarieleSi<br />
siurealisturad gamokidebul<br />
aryis Wiqas eWideba.<br />
is ki, vinc unda gadaarCinos, iqve<br />
sanapiroze zis da TamaSobs. xuTi wlis<br />
barbare. bebe, romelsac axla namdvilad<br />
ar unda mamis kidobanSi. xelSi<br />
patara joxi uWiravs da silaSi ucnauri<br />
cxovelebi gamohyavs. ucnauri,<br />
ararsebuli cxovelebi. daaxloebiT<br />
iseTebi, caze RrublebiT rom ixateba.<br />
mze Cadis. ca wiTelia, tbaSi wyali –<br />
isev lurji da zedapirze cota wiTeli.<br />
yvelaferi Zalian lamazia da bebe<br />
xvdeba, rom samyaro mrgvalia da<br />
didi... is ki mis SigniTaa. ise, rogorc<br />
odesRac Canasaxi dedis mucelSi. is mis<br />
SigniTaa da masTan erTadaa Citebi, peplebi,<br />
Rrublebi haerSi, WianWvelebi da<br />
patara matlebi – miwaze, meduzebi da<br />
Tevzebi – wyalSi.<br />
bebes uxaria es aRmoCena da xvdeba,<br />
rom marto araa. miuxedavad imisa, rom<br />
arc deda Cans sadme, arc mama, marto<br />
mainc ar aris. binddeba da sanapiro<br />
carieldeba... yviTlad ganaTebul bungaloSi<br />
Tengo svams da fiqrobs, rom<br />
ukve Zalian didi xania aqaa. imdenad<br />
didi xani, rom drom svla Seanela da<br />
is axla wuTebiT da wamebiT ki ara,<br />
aryis ylupebiT iTvleba, ho... kidev is,<br />
rom viRac hyavs mobarebuli. misaxedi.<br />
magram vin, vin.. ver ixsenebs da Tavs<br />
uZlurad hkidebs...<br />
* * *<br />
nia tbidan amodis da pirdapir silaze<br />
wveba. uyvars ase Sebindebulze<br />
banaoba, roca irgvliv TiTqmis<br />
aRaravinaa. Sezlongze dawebebuli<br />
mutruki saTvalavSi Casagdebi araa.<br />
sawyali... mgoni sabolood daSterda.<br />
isev ise zis da TvalmouSoreblad<br />
uyurebs. aqve, sastumroSi ki albaT,<br />
col-Svili elodeba, an SeiZleba coli<br />
saerTod arc hyavdes da misnair xelmocarul<br />
da martoxela megobrebTan<br />
erTad iyos dasasveneblad wamosuli.<br />
aseTebi xom qalTan miaxloebasac ver<br />
bedaven, ara Tu xelis Txovnas.<br />
nia mucelze wevs da grZel kanWebs<br />
aqanavebs. wigni da sarafani moSorebiT<br />
dauyria. mbzinvare Tma svel zurgsa da<br />
jer kidev bavSvur mxrebze ayria, ukve
8 literaturuli gazeTi<br />
<strong>proza</strong> 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
qalur da mrgval dundulebze ki wylis<br />
sveli wveTebi. mere Tavs swevs da zantad<br />
trialdeba. muceli da mkerdi<br />
oqrosferi siliT aqvs dafaruli.<br />
erTi cicqna bikinSic sila Cayria. nia<br />
jdeba da bikinidan silis gadmoyras da<br />
mocilebas cdilobs, amas ise bavSvurad<br />
da amave dros, ise urcxvad<br />
akeTebs, karlsonis asakSi gaCxeril im<br />
sacodavs piri uSreba, sunTqva uxSirdeba<br />
da Sublze oflis msxvili wveTebi<br />
asxams. nia sastiki, sastiki gogoa. adamianebis<br />
grZnobebiT TamaSi uyvars.<br />
aba, TojinebiT TamaSi arc arasdros<br />
hyvarebia. mas arTobs es axladnaswavli<br />
ileTebi. bavSvuri, infantiluri<br />
ancobidan qalur vnebianobaSi gadazrdili<br />
saxifaTo TamaSebi. magaliTisTvis,<br />
aseTi: silis gadmoyrisas bikins<br />
iwevs da TiTebiT sakuTar fisunias exeba.<br />
msxverpli mTlianad Tvalebad<br />
aris qceuli. axla misgan mxolod ori<br />
uzarmazari Tvalia darCenili. nia ki<br />
erTi mayureblis Teatris erTaderTi<br />
personaJia. rols mSvenivrad irgebs da<br />
niWieradac asrulebs. tyuilad xom ar<br />
uvlia skolis dramatul wreSi... Tan<br />
TamaSobs da Tan cdilobs siamovnebac<br />
miiRos. TiTebic nel-nela usveldeba<br />
da patara, vardisfer bageebs Soris<br />
SerCenil silasa da sakuTar wvens<br />
grZnobs...<br />
mayurebeli dambladacemulia,<br />
moZraobis unari saerTod, sabolood<br />
warTmevia. cotac da gulis Setevas<br />
miiRebs. man xom jer kidev ar icis,<br />
visTan aqvs saqme, rom am patara lolitasgan<br />
sruliad Sepyrobili da mojadoebuli<br />
ise daicarielebs jibeebs,<br />
safules da sastumros foieSi mdgomi<br />
bankomatidanac ise moxsnis mTeli wlis<br />
manZilze dagrovil Tanxas, rom misgan<br />
SeiZleba verc veraferi miiRos. magram<br />
axla es scena marTlac rom yvelafrad<br />
Rirs, Tundac mTel sicocxled. da<br />
masac eCveneba, rom es gamaognebeli sa-<br />
Ramo, tbis sanapiroze gawolili da<br />
saRamos bindSi gaxveuli SiSveli da<br />
norCi sirinozi mis cxovrebaSi gaelvebuli<br />
saukeTeso xilva da zmanebaa.<br />
* * *<br />
sawolidan wvril fexebs awyobs da<br />
tumboze dadebul saTvales cxvirze<br />
irgebs. tualetisken mifratunobs. ver<br />
itans am savaldebulo, gazepirebul<br />
moZraobebs – Sardis Sxefebi unitazis<br />
TeTr emalze, civi wyali saxeze, kbilis<br />
jagrisis ritmuli moZraoba<br />
kbilebis zedapirze. gareT mze anaTebs.<br />
damsvenebelTa amao facifucisa da<br />
erTmaneTTan uazro laybobiT Sezavebuli<br />
xmebi ismis. ramdeni, marTlac Sinaarsisgan<br />
daclili, araswori saqmiT<br />
da ritualiTaa savse es cxovreba, ma-<br />
Sin rodesac mis samyaroSi araferia<br />
zedmeti. araferze cdebi. mxolod imas<br />
akeTeb, rac saWiro da mniSvnelovania,<br />
– fiqrobs da nouTbuqs rTavs.<br />
ekranze feradi, 3 ganzomilebaSi<br />
Seqmnili arsebebi Cndebian. daTunam<br />
kidev aTasamde aseTi arseba unda Seqmnas.<br />
iqamde, vidre isini gamravlebas<br />
SeZleben da adamianebs Caanacvleben.<br />
adre daTuna axloblebs cnobili imijebiT<br />
cvlida. mamamisi, miriani briyvi<br />
miki mausi iyo, deda – romelime gamxdari<br />
troli. an Seumdgari da<br />
gamocdaze Caflavebuli sacodavi<br />
alqaji jadoqarTa skolidan. Zmis<br />
mudmivi Cagvrisa da mere mSoblebTan<br />
ostaturad Tavis marTlebis gamo gansakuTrebiT<br />
saZulveli ufrosi daiko<br />
ki sisxlismsmeli vampiri, romelic mxolod<br />
mzis Casvlis Semdeg aCens saku-<br />
Tar Semzarav saxes...<br />
dro rom gavida, daTuna mixvda,<br />
rom realuri arsebebi da maTi suraTxatebi<br />
saerTod ar unda arsebobdnen<br />
da yvelaferi Tavidan, nulidan unda<br />
daiwyos. jer kidev im wertilidan, vidre<br />
RmerTi adams Seqmnida. radgan sul<br />
erTi ujredic rom datovos, es dausrulebeli,<br />
arasrulfasovani adamianuri<br />
buneba mainc dominanti iqneba sxva<br />
danarCenze, misi erTi namcecic ki<br />
aucileblad imZlavrebs, iyvavilebs,<br />
Teona dolenjaSvili<br />
realuri arsebebi<br />
baqteriasaviT gamravldeba da axal<br />
samyarosac iseve gadaWams da walekavs,<br />
rogorc aqamde arsebuls.<br />
nouTbuqSi TavCarguls mobiluri<br />
telefonis zari afxizlebs. ekranidan<br />
TvalmouSoreblad, xeliscecebiT<br />
eZebs telefons da ramdenime gabmuli,<br />
gulisgamawvrilebeli zaris mere, mis<br />
povnas da yurTan mitanas axerxebs.<br />
yurmilis meore mxridan qalis<br />
nerviuli xma ismis.<br />
– daTunaa!<br />
– ho, deda, – uxalisod pasuxobs.<br />
– tbaze Camodi! – mokle brZanebas<br />
isvris meore mxare.<br />
– ar mindaa...<br />
– Camodi, Tore mag leptops meaTe<br />
sarTulidan gadavuSveb!<br />
daTuna uceb ver xvdeba romel<br />
meaTe sarTuls gulisxmobs dedad movlenili,<br />
amJamad tbis napiras gawolili<br />
Waobis troli, magram nouTbuqs<br />
mainc TiSavs da sawolze dagdebul<br />
Sorts icvams. misi amboxi daumorCileblobaSi<br />
ar gamoixateba. radgan is<br />
ubralo, iaffasiani meamboxe ar aris.<br />
daTuna mTeli samyaros gamanadgurebelia,<br />
armagedonia, romelic cecxliT<br />
da maxviliT ki ara, qaunTer streikiT<br />
moevlineba kacobriobas. apokalifsia,<br />
romelic swored maSin da misgan dadgeba,<br />
rodesac da visganac yvelaze naklebad<br />
eliT.<br />
sanapiroze Tavdaxrili, mzis Suqisgan<br />
TvalmoWrili miabijebs. SiSvel<br />
da moZrav xorcis naWrebs Soris nacnob<br />
xorcis naWrebs xedavs da maTken<br />
midis... TviTonac aseTive naWeria, magram<br />
uxorco da fermkrTali. maisurs<br />
ixdis da qolgis qveS jdeba. jer isev<br />
ganuviTarebeli, bavSvuri sxeulidan<br />
susti beWebi amoCria. Tvalebs xuWavs.<br />
TavSi aTasnairi areuli fiqri utrialebs.<br />
– kargi wyalia, wamo, cota mainc<br />
gacure, – eZaxis mama.<br />
– iyos, mere Camoval, – aseve<br />
TvaldaxuWuli pasuxobs. TvalebSi mzisgan<br />
darCenili sinaTlis TeTri wreebi<br />
daudis.<br />
– niaaa, Cemi mzisgan damcavi kremi<br />
sadaa – axla dedis xma uxvritavs yurs<br />
da usiamod iSmuSneba. Tvalebs axels,<br />
saTvales isworebs da misiis pirveli<br />
etapis Sesrulebas iwyebs. warmosaxviT<br />
iaraRs imarjvebs da pirvel samizned<br />
odnav moSorebiT Camomjdar, nayinis<br />
lokviT garTul axalgazrda qals<br />
arCevs. sasxlets TiTs kravs. qals nayini<br />
xelidan uvardeba da gulispirze<br />
ecema. nayinis TeTri, rZiani masa da<br />
gulidan wamosuli sisxli erTmaneTs<br />
ereva, qali yiravdeba, silaSi Tavqve<br />
erWoba, da axla mxolod misi sasacilod<br />
aSverili msuqani fexebi da ukanali<br />
Cans. qula CaTvlilia, daTuna ki<br />
axal msxverplze gadadis da ukve mobilur<br />
telefonze saqmianad mosaubre<br />
mamakacs istumrebs imqveynad.<br />
Semdegi tbidan amosuli mamaa. iqamde,<br />
vidre is jansaRi da sportuli mamakacis<br />
cru imijis ganmtkicebas da<br />
qoSinis dafarvas Seecdeba, Tavs bi-<br />
Wurad gaiqnevs da irgvlivmyofebs wylis<br />
wveTebiT daasvelebs... mere Sezlongze<br />
gawolili, damcavi kremebis<br />
uxvad moxmarebis miuxedavad mzisgan<br />
damwvari da usiamod awiTlebuli dedis<br />
jeri dgeba. nia sadRac mimalula,<br />
magram sad wava... jojoxeTi es Senianebia.<br />
pirvel rigSi, Senianebi da<br />
mere ukve sxvebi. jojoxeTi – es,<br />
zogadad adamianebia. amitom yvela mosaSorebelia.<br />
yvela. uklebliv. ase,<br />
erTmaneTze miyolebiT... daTuna axla<br />
ukve mijriT isvris, misi sasikvdilo<br />
iaraRic Zalas ikrebs da gametebiT<br />
celavs sxvadasxva asakis da sqesis `xorcis<br />
naWrebs~. bevri dayvirebasac ver<br />
aswrebs. gaqcevaze saubari zedmetia.<br />
sanapiro brZolis vels emsgavseba da<br />
gvamebiT ivseba. yvelaferi wiTlad<br />
iRebeba. tbaSi mocuraveebsac advilad<br />
poulobs daTunas msaxvrali xelidan<br />
wamosuli ulevi da ulmobeli tyvia.<br />
daTuna aRtacebulia. aRfrTovanebuli.<br />
yvelaferi mis xelSia da Tavic samyaros<br />
mbrZanebeli hgonia. saTvalis<br />
minebze sisxlis Sxefebi esxmeba. dddd...<br />
ddddd....... ai, es aris namdvili cxovreba.<br />
yvelaze marTali da namdvili<br />
saqme!<br />
sikvdiliT garTuli mklavze viRacis<br />
xelis Sexebas grZnobs da xteba.<br />
arada, SesakrTobi araferia. balaxis<br />
Reros an Citis frTis Sexebas ufro<br />
hgavs. gverdiT xuTiode wlis gogo<br />
udgas da raRacas awvdis. daTuna iaraRs<br />
nela atrialebs da samizneSi misi<br />
patara qeraTmiani Tavi Cans. Tavi aseve<br />
patara, lamazi sxeuliT grZeldeba.<br />
gogos lurji kaba acvia da aseTive<br />
feris TvalebiT uyurebs. SeuZlia axlave<br />
tvini gaasxmevinos da warmosaxviTi<br />
gvamebis ricxvi kidev erTiT gazardos,<br />
magram magram raRacnairi bavSvia,<br />
ai... iseTi... amaT ar hgavs... daTuna<br />
yovndeba, mere iaraRis lulas dabla<br />
xris da braziT ekiTxeba:<br />
– vin xar ra ginda<br />
gogona arafers pasuxobs. mxolod<br />
uRimis da patara muWs uwvdis. xelSi<br />
raRac uWiravs. albaT, mxolod misTvis<br />
saintereso da mniSvnelovani. muWs xsnis<br />
da daTuna xedavs, rom xelisgulze<br />
sanapiroze napovni sxvadasxva feris<br />
kenWebi uwyvia. sveli kenWebi mzeze prialebs<br />
da iseTi Cans, rogoric sinamdvileSi<br />
sulac ar aris. patara, suleli<br />
bavSvi...<br />
* * *<br />
– ra lamaziaa. madloba. ra yvavilia<br />
– georginus alentus... Ria wiTeli<br />
Seferilobis. izrdeba mTis ferdobze.<br />
gansakuTrebiT xSirad gvxvdeba tbebTan<br />
da wyalsacavebTan. damtverva xdeba<br />
weliwadSi erTxel. Sedgeba Reros,<br />
butkosa da gvirgvinisgan.<br />
– marTla botanikosi xar<br />
– ara, es ise... simarTle rom giTxra,<br />
warmodgena ar maqvs ra yvavilia, –<br />
mxrebs iwuravs mika da gemrielad mokiskise<br />
qeTas RimiliT ucqeris.<br />
– ai iqiT ki... gTxovT, gamomyveT, –<br />
rolSi Sedis mika, – gansakuTrebuli<br />
endemuri jiSebi xarobs, romelTac mxolod<br />
am adgilebSi SevxvdebiT. gindaT,<br />
patara botanikuri turi movawyoT...<br />
– mxolod am adgilebSi xarobs endemuri...<br />
– ho, da kidev odnav siRrmeSi, – mika<br />
qeTas xelkavs gamosdebs, – fexi miwaSi<br />
Tu geflobaT, SemiZlia xelSi ayvanilic<br />
gataroT, turis RirebulebaSi<br />
Sedis.<br />
qeTa Tavs ukan agdebs da xmamaRla<br />
kiskisebs. mika garemos aTvalierebs.<br />
sakmaod Rrmad Semosulan. aqedan<br />
aRarc gza Cans da aRarc damsveneblebis<br />
xmebi ismis..<br />
* * *<br />
– mika, aq xar sad xar gamiRe! –<br />
oTaxis karze akakunebs lana. aravin<br />
pasuxobs. nomerSi aravinaa da gabrazebuli<br />
lana CanTaSi iqeqeba. magram<br />
gasaRebs ver poulobs. mSieria, daRlilia<br />
da oTaxSi Sesvla unda, banaoba,<br />
yavis daleva... saSineli dRe hqonda.<br />
mTeli dRe marto ixetiala. nia dilidanve<br />
gauCinarda, naSuadRevs mikac<br />
sadRac wavida da aRar gamoCenila,<br />
daTuna xom saTvalavSi Casagdebic<br />
araa... gind iyos, gind ara. bolos da<br />
bolos, Seisrutavs kompiuteris monitori<br />
da eg iqneba, isedac didi xania<br />
eCveneba, rom es bavSvi procesoridan<br />
warmoiSva, da ara misi saSvilosnodan...<br />
terasazec marto ijda. oficiants<br />
TiTqmis mTeli saaTi eloda, Tan kani<br />
saSinlad ewvoda da saidanRac mofrenili<br />
da Sokoladgadasxmuli nayinis<br />
gaziarebas mowadinebuli krazanebis<br />
mogeriebas amaod cdilobda. am cocxiviT<br />
gafarCxuli bungaloebis da TviTkmayofili<br />
reptiliebiT gavsebuli<br />
sastumros atana xom saerTod aRar<br />
aqvs... mokled, yvelaferi aRizianebs,<br />
nervebs uSlis... da axla daketil kar-<br />
Tan dgoma, CanTaSi qeqva da gasaRebis<br />
uSedego Zebna gansakuTrebiT acofebs.<br />
CanTidan nivTebs Zirs yris. gasaRebi<br />
maT Soris ar aris. lana mobilur<br />
telefons avlebs xels, gamalebuli<br />
krefs qmris nomers da pasuxis molodinSi<br />
cal fexs mouTmenlad akakunebs.<br />
`mobiluri telefoni gamorTulia an<br />
gasulia momsaxurebis zonidan~, – amcnoben<br />
mSvidi, teqnikuri xmiT. lana<br />
kibeebze Carbis. Tan isev da isev krefs<br />
nomers, xolo telefoni isev da isev<br />
gamorTulia. lana jer tbaze gasvlas<br />
da qmris moZebnas apirebs, magram xvdeba,<br />
rom orTqlis gamoSvebas merec<br />
moaswrebs da gacilebiT ioli axla<br />
konsierJis povnaa, romelic princip-<br />
Si iqve dgas da lana mas gasaRebis dublikats<br />
sTxovs.<br />
nomerSi Sesuli Sxapis qveS dgeba.<br />
Tbili wylis Wavli cota amSvidebs da<br />
daRlilobasac uxsnis. magram mzisgan<br />
damwvari kani isev ise ewvis da cota<br />
xnis win gaRizianebuli nervuli<br />
sistemac bewvaSlili katasaviT<br />
ajagruli da zambarasaviT daWimulia...<br />
abazanidan gamosuli sigarets<br />
ukidebs, mere pirsaxocs ixsnis, sarkis<br />
win dgeba da Sig ixedeba. axla arc sakuTari<br />
garegnoba moswons. mxrebze<br />
aqerclili kani, xSiri Rebvisgan daTxelebuli<br />
sveli Tma da moSvebuli mkerdi.<br />
bungaloebidan niavs musikis xma<br />
moaqvs, viRacebi erTobian, icinian,<br />
erTmaneTi uyvarT... an hgoniaT, rom<br />
uyvarT... lana ki grZnobs, rom misi dro<br />
midis, ileva... Tanac ise, rom veraferi<br />
moaswro, xeli verafers gamosdo, sakuTar<br />
Tavs da survilebs verafriT<br />
daewia... grZnobs, rogor martoa,<br />
rogor aravis ainteresebs arc is da<br />
arc misi moSvebuli mkerdi, damwvari<br />
kani da uimedod Camoclili dro...<br />
lanas guli ewureba. ver gaugia,<br />
ratom gamovida ase, ratom ver moxvda<br />
saWiro dros saWiro adgilas, an ratom<br />
Sexvda mxolod maT, vinc misi<br />
dafaseba da misi survilebis asruleba<br />
ver SeZles. ratom ar iyvnen isini mis<br />
mimarT mosiyvaruleebi, mzrunvelebi,<br />
keTilebi, erTgulebi...<br />
lana ver xvdeba. SeiZleba imitom,<br />
rom mxolod sxvebis gansja SeuZlia da<br />
arasdros ufiqria imaze, ratom Tama-<br />
Sobda yovelTvis cal karSi da ar sTxovda<br />
sakuTar Tavs igives.. iyo ki Tavad<br />
sxvebis mimarT aseTi imsaxurebda<br />
ki sapasuxo siyvaruls.. magram lanas-<br />
Tvis es xom isedac cxadia. isedac naTelia...<br />
da meti fiqrisTvis, analizisTvis,<br />
gansjisTvis arc dro yofnis,<br />
arc moTmineba. mxolod mouTokavi<br />
brazi axrCobs, sigarets saferfleSi<br />
mTeli ZaliT asress da kidev erTxel<br />
krefs Tanamecxedris telefonis nomers..<br />
* * *<br />
– vaimee, nemsiylapia!– kivis qeTa.<br />
yasidad SeSinebuli saxe aqvs da patara,<br />
umweo gogosaviT xtis adgilze. am<br />
dros ZuZuebi ise uTrTis, rom lamisaa<br />
kabidan bocvrebiviT amouxtes. yvelaze<br />
saxifaTo mweris Semosevebisgan<br />
damcveli raindic umal mis gverdiT<br />
Cndeba. magram nemsiylapia ukve maT<br />
Tavs zemoT artyams wres da uCinardeba,<br />
mikas ki isRa darCenia SeSinebuli<br />
Tanamgzavris damSvideba scados...<br />
qeTa fiWvis xes miyrdnobia, saxe awiTlebia<br />
da sunTqva gaxSirebia. wiTeli<br />
likris sarafanSi gamokruli mkerdic<br />
ise mRelvared aud-Caudis... mika<br />
grZnobs, rom sul ramdenime wamSi maTi<br />
botanikuri turi warmatebiT gadaizrdeba<br />
seqs turSi da sasiamovno<br />
molodinis talRa jer tvinis Sesabam-
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
is ujredebze da mere ukve wels qvemoT<br />
urtyams.<br />
* * *<br />
bebes patara fexebi aqvs da patara<br />
nabijebs dgams. sastumros win dagebuli<br />
filebi ki didebia da bebe ise<br />
siaruls ver axerxebs, rom TiTo ujra-<br />
Si TiTo fexi Cayos. mama amas namdvilad<br />
SeZlebda da isini erTad daiTvlidnen<br />
yvela filas. magram mama aq ar aris.<br />
SeiZleba oTaxSi sZinavs, an sadme, bungaloSi<br />
zis. da bebec Tavis gzas miuyveba.<br />
bebe martoa. bebe xSiradaa marto.<br />
zogjer es moswons, zogjer ara. axla<br />
ar moswons da unda, Zalian unda vinme<br />
movides da erTad daiTvalon gza.<br />
bebe gamvlelebs uyurebs. yvela<br />
masze maRali da didia. midian, modian<br />
da aravin cdilobs masaviT sworad,<br />
filebze fexis dadebiT iaros. bebe<br />
oxravs, trialdeba da tbisken miabijebs.<br />
ver xvdeba ratom amboben, rom<br />
wyali saSiSia. maSin roca wyali lamazia,<br />
lurjia da bebec SigniT sarkesaviT<br />
Cans.<br />
* * *<br />
telefoni isev gamorTulia. samagierod<br />
kari iReba. `mobrZanda!~ – uxaria<br />
lanas, magram momzadebuli teqsti<br />
pirze aSreba, radgan oTaxSi nia<br />
Semorbis.<br />
– aq xar, de<br />
– me ki aq var, Tqven sad dadixarT<br />
daTuna sad aris mamaSeni ar ginaxavs<br />
– vcuravdi. daTuna kide xo ici sadac<br />
iqneba. kompiuterSiii..<br />
– mika<br />
– me ra vici. sayidlebze ar midiodiT<br />
– nia karadidan jinsebs da maisurebs<br />
yris.<br />
– sad<br />
– raRac sayidlebze. eg da qeTa davinaxe<br />
manqanaSi sxdebodnen da megona<br />
Senc iq iyavi.<br />
– raa<br />
– au, Tavi damanebe ra, de... ravi me, –<br />
lanas isteriul kivils SeCveuli nia<br />
odnavac ar krTeba, mxolod is unda,<br />
rom deda wamiT mainc moicilos, raTa<br />
sarafanSi Semaluli fulis CanTaSi Se-<br />
CurTva da damalva moaswros.<br />
* * *<br />
mika cal xels qeTas afuebul mkerdze<br />
adebs, meores welze xvevs. mis<br />
mklavebSi moqceuli qeTa Tvalebs xu-<br />
Wavs. sadRac, maT zemoT Citebi stvenen<br />
da mikas wamiT eCveneba, rom qeTas tu-<br />
Cebs fiWvis xis kevis gemo dakravs.<br />
odnav momwaro, grili, aromatuli... am<br />
gemos mziani velebis, dabinduli tyeebis,<br />
keTili zRaprebis, Tavbrudamxvevi<br />
saqanelebis da sadRac wlebis siRrme-<br />
Si Cakarguli udardeli bavSvobis aromati<br />
sdevs. mika bednieria, magram wamiT,<br />
radgan gemo swrafadve qreba, bavSvobis<br />
umanko mogonebebic ukvalod,<br />
ukanmouxedavad garbian da mas axla<br />
sul sxva suraTebi da vnebis oxSivari<br />
cvlis. qeTa vnebianad kvnesis, mikas siamovnebisgan<br />
Tavbru esxmis, qeTas gadaxsnil<br />
mkerdze ewafeba. xelebs kabis<br />
qvemoT ucurebs...<br />
* * *<br />
lanas TavSi axla aTasobiT nemsiylapia<br />
Camjdara da uamrav wvril, wamaxul<br />
nemss erTdroulad arWobs. sigarets<br />
xeliskankaliT ukidebs da<br />
aivnidan ixedeba. moRalateebi! moRalateebi!<br />
mkvlelebi!!! – gamalebiT<br />
ukakunebs tvinSi da lanac lamis aris<br />
SeiSalos. ukve sabolod darwmunebulia,<br />
rom qmarma gawira. daufiqreblad<br />
uRalata, Tanac visTan... albaT, ase saxldebian<br />
adamianis sulSi demonebi,<br />
fiqrobs TavisTvis da sakuTari Tavis<br />
eSinia... ufro swored im ucxo sxeulis<br />
eSinia, romelic SigniT Casaxlebia,<br />
gul-mucelSi utrialebs da gareT gamoSvebas<br />
sTxovs. karTan misul niasac<br />
bundovnad xedavs. nias ukve mouswria<br />
im leRvisgan mocemuli fulis Tavis<br />
patara CanTaSi, bloknotebsa da<br />
tansacmelebs Soris SeCurTva, axali<br />
maisuris gadacma da wasasvlelad momzadebac.<br />
– sad midixar – lanas sakuTari<br />
xmac eucxoeba.<br />
– sad da gareT... gavivli.<br />
– darCi aq. gTxov, – lanas axla xmis<br />
awevis unaric ar aqvs.<br />
– kai ra, aq ra minda aq ra vakeTo,<br />
de male moval, – nia dedis pasuxs<br />
aRarc elodeba, kars saswrafod ijaxunebs<br />
da kibeebze Carbis.<br />
nia kmayofilia. fuli, amqveynad<br />
yvelaze saWiro ram, misTvis Zalian<br />
advilad iSoveba. marTalia, vidre<br />
srulwlovani ar gaxdeba, calke cxovrebas<br />
ver SeZlebs, magram cotasac<br />
moiTmens. iqamde daagrovebs, SeiZleba<br />
binis yidvac moaxerxos, manqanis... bungaloSi<br />
Sedis. barTan, maRal skamze skupdeba.<br />
koqteils ukveTavs. wrupavs da<br />
barmens mxiarulad eWyaneba. musikas<br />
beWebs da tans ayolebs. lamazad irxeva.<br />
mopirdapire magidasTan Camomsxdari<br />
tipebi erTxmad miSterebian. nia<br />
maTken ixedeba da icinis...<br />
* * *<br />
bebes axali TamaSi aqvs – gaCerobana.<br />
iseTi TamaSia, sul martomac rom<br />
SegiZlia iTamaSo. bebe sanapiroze zis,<br />
silas peSvSi igrovebs da silis saaTiviT<br />
cris. cris nela, nela... mere muSts<br />
kravs da dro Cerdeba. TviTonac irindeba,<br />
SeSdeba. odnavadac ar irxeva da<br />
grZnobs, rogor iWers romeliRac gansakuTrebul<br />
wams. rogor trialebs am<br />
wamis SuagulSi da mis hermetul,<br />
xaverdgamokrul SigTavsSi sakuTari<br />
Tavisa da garemomcveli samyaros Secnobas<br />
cdilobs.<br />
dro Cerdeba. da drosTan erTad<br />
yvela da yvelaferi mis irgvliv da<br />
garSemo: daRlili dedamiwa orbitaze,<br />
Camavali mze caze, meTevzis ankesze wamogebuli<br />
Tevzi wyalSi, lokokinebis<br />
xocvaSi garTuli patara biWebi qvebiT<br />
xelSi, deda da msuqani miki mausi<br />
sadRac tyeSi, aryis sirCaze xelwavlebuli<br />
da akankalebuli mama romeliRac<br />
bungaloSi, sakuTari venebis gadaserviT<br />
dakavebuli qali sastumros romeliRac<br />
nomerSi, realuri arsebebi miwaze<br />
da virtualurebi – daTunas Tav-<br />
Si..<br />
da bebes uxaria, radgan xvdeba rom<br />
gansakuTrebuli unari aqvs. rom erTaderTia,<br />
visac es SeuZlia. rom SeuZlia<br />
gaCerobanas TamaSi sxvebsac aswavlos.<br />
da Tu ase moxdeba, adamianebi siberes<br />
da sikvdils daiviwyeben. droSi,<br />
rogorc SuqniSanTan, ise gaCerdebian.<br />
gaCerdebian da daicdian... ukeTes<br />
dromde, ukeTes wamamde... dafiqrebamde,<br />
sinanulamde, Secvlamde...<br />
* * *<br />
lana xvdeba, rom venebis gadaWra<br />
metismetad mtkivneuli iqneba da amis<br />
Zala ar aqvs. arada, Tavidan TiTqos<br />
swored es undoda. undoda tkivili<br />
mieyenebina sakuTari TavisTvisac da<br />
oTaxSi SemosulTaTvisac Semzaravi<br />
suraTi daexvedrebina. magram samarTebelma<br />
kani auwva Tu ara, SeCerda... axla<br />
sxva gzas eZebs da tumbos ujraSi Cagdebuli<br />
saZile wamlis SuSa axsendeba.<br />
iRebs. SuSidan abebs xelisgulze iyris<br />
literaturuli gazeTi<br />
da uyurebs... Tvalebi cremliT evseba.<br />
sakuTari Tavi ecodeba. magram brazisgan<br />
gonebadabinduli Svilebisa da qmrisaTvis<br />
ukeTesi samagieros mofiqrebas<br />
ver axerxebs da xelisgulze<br />
dayril abebs saswrafod ylapavs.<br />
ramdenime wami ase zis. momavali<br />
SurisZiebis suraTebiT tkbeba. mere<br />
dgeba. furcelsa da kalams iRebs da<br />
ukanaskneli, yvelaze sasowarkveTili,<br />
sastiki da gamanadgurebeli sityvebis<br />
dasawerad emzadeba.<br />
* * *<br />
mika axlaRa grZnobs, rom miwaze<br />
dawolils naZvisa da fiWvis wiwvebi<br />
zurgze Cxvleten da qeTas sxeulisgan<br />
ganTavisuflebas da wamojdomas cdilobs.<br />
unda Tavi gaimxnevos, magram ar<br />
gamodis. ratomRac, yvelaferi rigze<br />
araa. ara, Tavidan TiTqos yvelaferi<br />
kargad iyo, arc Tavi Seurcxvenia da<br />
qeTamac ase Tu ise, misi molodini<br />
gaamarTla da daakmayofila. magram<br />
bolo wamebSi raRac daemarTa. ai, danayrebis<br />
pirs yvelaze gemriel lukmas<br />
rom elodebi da am dros raRac ugemuri<br />
da mZaRe gemosi Segyveba... amitom<br />
wevs axla raRacnairad moSvebuli, moloSili<br />
da sakuTari Tavis danaxvac ar<br />
unda. magram aq Zili ar gamodis da ise<br />
kidev vis sad daemalebi, yvelaferi<br />
aucileblad sakuTar sxeuls da fizikur<br />
arsebobas gagaxsenebs... wiwvebi<br />
zurgs giCxvlets, xelze WianWvelebi<br />
gacocdeba, naxevrad SiSveli qeTa ki<br />
mTeli ZaliT getmasneba da Seusveneblad<br />
titinebs.<br />
`ra iqneba cota xniT rom gaCumdes.<br />
yvela qali erTnairia.” – fiqrobs<br />
moRuSuli da sanapiroze mitovebuli<br />
Tanamecxedre axsendeba. masTan erTad,<br />
ra Tqma unda, mosalodneli Cxubic,<br />
skandalic da risxvis qarborbalebic...<br />
kidev ufro iRuSeba. qeTac<br />
lanas saxels axsenebs. rogorc Cans, mis<br />
mravalricxovan naklTa sistemas<br />
ganixilavs. mika qalebis sulmokleobaze<br />
brazobs. axla ukve arc qeTas danaxva<br />
SeuZlia. amitom zemoT ixedeba. cas<br />
uyurebs da romeliRac saRamos Citis<br />
stvenas ayuradebs. `iav, via. kruuu~ –<br />
iZaxis Citi. mere motivs cvlis da mikas<br />
eCveneba, rom Citi mis saxels iZaxis,<br />
TiTqos zemodan dahyurebs da ajavrebs:<br />
`mi-ka, mi-ka, uuu.. mika, mika, mowyenilo<br />
da gasuqebulo miki mauso...”<br />
mika kidev ufro maRla wevs kisers<br />
da cdilobs Citi dainaxos. ai, isinic,<br />
caSi mofrTxiale Citebi – yvelaze<br />
lamazi da srulyofili arsebebi. xeebis<br />
totebSic uamravi didi da patara<br />
Citis budea gaxlarTuli da gakvirvebuli<br />
mika xedavs, rom budeebSi bavSvisTaviani<br />
Citebi da CitisTaviani bavSvebi<br />
sxedan...<br />
<strong>proza</strong> 9<br />
* * *<br />
bebe isev sanapiroze zis da caSi<br />
iyureba. caze Rrublebi midian da bebes<br />
xels uqneven. bebe fiqrobs, rom albaT,<br />
Rrublebze dajdoma da gaseirneba Sei-<br />
Zleba. ra kargi iqneboda... da bebe viTom<br />
RrublebSia, bebe cazea..<br />
mere bebes caSi cqera wyindeba da<br />
kenWebis Segrovebas iwyebs. lurj, yvi-<br />
Tel, mwvane kenWebs agrovebs. aq yvelaze<br />
lamazi kenWebia. napirzec lamazebia,<br />
magram wyalSi kidev ufro feradebi<br />
da lamazebi. bebe napovn kenWebs<br />
kabis jibeebSi iyris da grZnobs, rogor<br />
mZimdeba. nela miabijebs. axla yvelaze<br />
Zlierma qarmac rom dauberos, bebes<br />
mainc ver waiRebs. radgan bebe miwazea.<br />
bebe miwisaa...<br />
sadRac bayayebi yiyineben. bebes ainteresebs,<br />
rogor Cerdebian wylis<br />
zedapirze bayayebi. iqneb wyalze ase,<br />
bayayiviT sasacilod rom Cajdes, Tavadac<br />
SeZlos... yi-yi... bebe tbaSi Se-<br />
Cril did qvaze dgeba da tbisken ixreba.<br />
qva prialaa da zed fexi curavs. bebe<br />
Cerdeba da wyalSi iyureba. sakuTar<br />
dabrecil saxes uyurebs da ecineba.<br />
xvdeba, rom wyali saSiSi ar aris. bebe<br />
axla wyalzea, bebe wylisaa...<br />
* * *<br />
lanas win furceli udevs, xelSi<br />
kalami uWiravs da werilis daweras<br />
cdilobs. magram sasowarkveTis da<br />
mrisxanebis pirvel, yvelaze mZlavr<br />
talRas ukve gauvlia da lanac saWiro<br />
sityvebs eZebs. gareT ixedeba. saRamovdeba<br />
da oTaxi Camavali mzis rbili<br />
SuqiT ivseba. niavs saidanRac axladgaWrili<br />
sazamTros suni moaqvs da<br />
lanas uceb Tavisi sazamTrosferi pareo<br />
axsendeba. misi ulamazesi, guCis<br />
firmis pareo! eZebs... karadaSi ar aris.<br />
CanTaSi ar aris. ra sawyenia... ra Tqma<br />
unda, sanapiroze darCa...<br />
amasobaSi brazi TiTqmis bolomde<br />
gadis, ifanteba da lana tumboze dadebul<br />
wamlis SuSas uyurebs. `me mgoni,<br />
bevri davlie~, – fiqrobs cota ar iyos<br />
SeSinebuli. albaT, jobs kuWi amoirecxos,<br />
an sulac, eqims daurekos...<br />
Sida telefoniT sastumros administratoris<br />
telefons krefs da eqims<br />
iZaxebs. mere win dadebul furcels<br />
xedavs da axsendeba, rom ojaxis wevrebisTvis<br />
gamosaTxovari werili unda<br />
daewera. `sanapiroze pareo damrCa~, –<br />
wers. Rrmad oxravs, savarZelSi jdeba<br />
da fexebs daRlili werosaviT kecavs.<br />
* * *<br />
Tengos saRamoebi tyupiscalebiviT<br />
hgavs erTmaneTs. ufro swored, es<br />
amaT hgoniaT, rom TengosTan araferi<br />
xdeba. arada, guli aTasi ambiT aqvs<br />
savse. aTasi ambiT, dardiT, TavgadasavliT.<br />
da yovelive amis gaZlebas,<br />
gamklavebas, damarcxebas sasmeliT<br />
cdilobs. yvelafers rom Tavi davaneboT,<br />
rogoria yovel saRamos kidobanSi<br />
ijde da gardauval warRvnas<br />
elodebode. Tengoc Wiqas Wiqaze clis<br />
da dabinduli TvalebiT iyureba saku-<br />
Tar TavSi. sasmelSi CaZiruli ambebi<br />
fskerisken midian da basri, gulismWreli<br />
pirebi ublagvdebaT. kidobani irweva,<br />
akvaniviT irweva... Tengo Tvalebs<br />
xuWavs da mSvidad Tvlems. ra kargia,<br />
roca yvela tkivili gayuCebulia, yvela<br />
warRvna dasrulebuli da mosaxdenic<br />
momxdari...<br />
Tengo Tvlems da axla masTanac<br />
Cerdeba dro, magram mxolod masTan.<br />
sxva yvelaferi isev brunavs, isev<br />
moZraobs da misi barbarec dadis, dadis,<br />
patara fexebiT qvidan qvaze gadadis.<br />
tba Rrmavdeba, wyalic muqdeba,<br />
Tumca kenWebi jer isev Cans.<br />
da ra saocaria.. bebe am sanapiroze,<br />
da albaT mTels msoflioSi, yvelaze<br />
lamaz kenWs xedavs. yvelaze mSvenier,<br />
gluv, kriala qvas. swored iseTs, im<br />
Zalian gamxdar, yovelTvis mowyenil<br />
saTvalian biWs rom moewoneboda. bebes<br />
Zalian unda am qvas miwvdes da mowyenili<br />
biWi gaamxiarulos. gaaRimos. qvas<br />
albaT advilad miwvdeba. cota Rrmad<br />
Tu Cayofs xels, miwvdeba... bebe ixreba<br />
da wyalSi kvlav misi patara, dabrecili<br />
saxe Cans. bebe xels wyalSi yofs.<br />
wyali ireva da misi saxe qreba. wyali<br />
sarke ar aris da imitom... marTalia,<br />
wyali sarke ar aris. wyali Rrmaa. samagierod,<br />
wyali Tbilia, qvebi –<br />
lamazi. ca – cisferi. miwa – mwvane. da<br />
bebe bednieria. bebe yvelganaa... bebe<br />
yvelasia...
10 literaturuli gazeTi<br />
<strong>proza</strong> 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
daviT gorgilaZe<br />
moTxroba Cegurebis landebi<br />
`erTi moTxrobis konkursis~<br />
Jiuris mier mowonebuli<br />
Cegurebis gvari, im adgilze, sadac<br />
imxanad da bolo samasi Tu oTxasi wlis<br />
manZilze saxlobda, romeliRac momTabareebs<br />
Cayva, magram Tavad Cegurebi mom-<br />
Tabareebi ar iyvnen, aramed saxelovani<br />
gvarisani da adgil-mamulis patron-ganmgebelni,<br />
cnobilni TavianTi jiSiani<br />
Zroxebis fermiTa da ugemrielesi yvelis<br />
damzadebis ostatobiT. yvelaze didi ostati<br />
ki zanduk Ceguri yofila, gvaris Tvali,<br />
pativsacemi batoni, legendebis moyvaruli,<br />
TumcaRa sibereSi cota goneba<br />
areoda am legendebis gamo. Zveli adgil-mamulebidan<br />
ayris namdvili mizezi<br />
STamomavalTagan aRaravin icoda. zogi<br />
ambobda im adgils Wiri moedo, TiTqmis<br />
yvela Zroxa gauwyvita da isinic darCenil<br />
saqonelTan erTad gamoeqcnen ubedurebaso.<br />
imasac ambobdnen, zanduk Ceguri<br />
sabolood gadadga Wkuidan, winaprebis<br />
sulebi aRar asvenebdnen da imitomac<br />
aiyara TavianTi fuZidano. isao, esao, magram<br />
vinmes gadaWriT eTqvas, amisa da amis<br />
gamo gadmosaxldneno - egeTi ar yofila.<br />
Cegurebi fxiani xalxi iyo. advilad<br />
uRebdnen saqmes alRos. sadac dasaxldnen,<br />
iqac advilad moikides fexi. Zroxebic<br />
isev moamravles da fermac saucxoo<br />
gamarTes. yvels xom mTlad saucxoosa da<br />
gansakuTrebuli gemos mqones amzadebdnen.<br />
magram erTi sagvareulo nakli Tu<br />
wyevla ara da ar asvenebdaT: magaT kaceb-<br />
Si xSiri iyo Wkuidan gadadgoma da kidev<br />
erTi - yvelani crumorwmuneebi iyvnen.<br />
mamlis xma rom cota adre SemoesmebodaT,<br />
rame ambavs daukavSirebdnen xolme. Zroxa<br />
Tu Cveulze mets moiwveleboda - amasac<br />
gamoabamdnen kuds, magram saqme isaa, es<br />
crumorwmuneoba iqneb mTlad crumorwmuneoba<br />
arc iyo, radganac maTi varaudebi<br />
xSirad marTldeboda. crumorwmuneoba<br />
ki ara, misnobis niWi ufro iyo. Taobebi<br />
midioda, zogi SeiSleboda, zogic sagvareulo<br />
wyevlas gadaurCeboda. erTi kia,<br />
yvelis damzadebaSi yvelani ostatebi<br />
oTar WilaZis erTi wigni maqvs _<br />
nacrisferydiani, vazisa da broweulis<br />
wnulis (`vazic, CuqurTmac da<br />
salamuric~) stilizebuli ornamentiT,<br />
taZris reliefs rom<br />
mogvagonebs. TiTqos es garekanic<br />
mTlianad taZris fasadi iyos da is,<br />
rac am ubralo da sada (qarTul) CuqurTmiT<br />
Semkul kedels miRma imaleba,<br />
is samyaro, romelic umTavressa da<br />
yvelaze faseuls _ maRal sulierebasa<br />
da sulier siRrmeebs aerTianebs.<br />
am wigniT (1974 welsaa gamocemuli)<br />
odesRac gamexsna oTar WilaZis samyaro.<br />
Semdeg didi dro gavida. dRes `gulis<br />
meore mxares~ (ase ewodeba wigns)<br />
aTobiT tomi umSvenebs mxars, romlebsac<br />
bolo erTi wlis (oTar WilaZis<br />
gareSe erTi wlis!) ganmavlobaSi oTxi<br />
(oTxi!!!) axali gamocema Seemata.<br />
esaa _ `leqsebi da poemebi~ (gamomcemloba<br />
`pegasi~; gamoica saqarTvelos<br />
kulturis, ZeglTa dacvisa da<br />
sportis saministros mxardaWeriT) da<br />
sagangebod gavusvam xazs _ gamomcemloba<br />
`inteleqtis~ proeqtis farglebrecenzia<br />
ana maWaraSvils, romlis naCuqari<br />
xec Cems sawer magidaze dgas<br />
iyvnen da legendebi da arakebi itacebdaT.<br />
obadia Cegurs babuisagan bevri ram<br />
gaegona, es ki yvelaze metad daxsomeboda:<br />
Cvens mxareSi cas rom Warxlisferi<br />
daedeba, im dRes erTi vinme Cveni mxaridan<br />
qveynierebas gamoeTxovebao. obadias<br />
es axsovda, magram marTali iTqvas, rCeuli<br />
yuradReba babuis naTqvamisTvis arasodes<br />
miuqcevia, miTumetes Tavisi TvalebiT<br />
hqonda nanaxi, rogor SeiSala sibereSi<br />
tonton Ceguri da isic unda iTqvas,<br />
rom obadia pirveli ymawvili iyo gvar-<br />
Si, romelic gulgrilad xvdeboda mamlis<br />
naadrev yivilsaca da Zroxis curis guluxvobasac.<br />
„ujiSo vinmea. eg Ceguri arcaa.“ - ambobda<br />
obadias mama, roca ymawvili crumorwmuneobaSi<br />
mxars ar aubamda. obadia<br />
marTlac aravis hgavda gvarSi. is ki ara,<br />
Sesaxedad pirwavardnili mamamisi rom ar<br />
yofiliyo, SeiZleba heqtors colis upatiosnobac<br />
eTqva. magram isicaa, rom obadiac<br />
Cinebuli ostati iyo yvelis saqme-<br />
Si. amaSi ki namdvili Ceguri eTqmoda.<br />
is dRe iyo obadia cxrametisa rom Seiqna.<br />
im dilas jer iyo da mamalma daTqmul<br />
dros bevrad daaswo, mere ki fermis yvelaze<br />
gamxmarma Zroxamac ki imdeni moiwvela,<br />
sami-oTxi dRis sanacvlo iqneboda.<br />
ojaxs es ambavi cudad eniSna, magram Tavad<br />
ymawvils egeTebis ar sjeroda da arc<br />
yuri daugdia didad.<br />
ho, marTalia cota rTuli iyo obadias<br />
crumorwmuneobis ambebSi gaxlarTva,<br />
magram roca saRamoxans imaT mxareSi cas<br />
erTbaSad gadaekra Warxlisferi, ymawvils<br />
ki babuis naambobi da dilandeli ambebic<br />
gaaxsenda, aq ki Seyoymanda. aq dadardianda.<br />
...babuisgan isic gaegona, roca ca<br />
gaWarxldeba, sikvdilisaTvis ganwiruls<br />
kanis feric Seecvlebao. amis gaxsenebaze<br />
obadia saxlSi SurduliviT Sevarda da<br />
lela oCiauri<br />
sarkisken gaeqana. saxe rom Caaxeda, ucnauri<br />
veraferi SeniSna, magram mere mTlad<br />
gaSiSvlda. TiTqos nakverCxalze Sebraweso,<br />
mTeli tani gawiTleboda.<br />
obadias cxrameti weli dasWirda, raTa<br />
sagvareulo wesisa erwmuna, magram gviani<br />
ki iyo, im saRamos ueWvelad ganutevebda<br />
suls. amas Seegua, magram imazeRa edardeboda,<br />
sikvdili rogor dadgeboda. neli<br />
sikvdilis sikvdiliviT eSinoda. Tan ojaxsac<br />
verafers eubneboda. eSinoda. rogori<br />
saTqmelia!<br />
sxvas rom verafers gaawyobda, gadawyvita<br />
Rirseulad Sexvedroda sikvdils.<br />
romeli Ceguri momkvdara uRirsad!, magram<br />
ar icoda ra gaexada mis ukanasknel<br />
saqmed - ra iyo Rirseuli saqme.<br />
gana bevri ram emarjveboda - marto<br />
yvelis keTeba, magram sikvdilis piras myofs<br />
ar undoda ukanaskneli rasac Seqmnida,<br />
erTi Tavi yveli yofiliyo. sxva unda<br />
moefiqrebina. fiqrobda da balbala moafiqrda.<br />
balbala fer-xorciani gogo iyo, mkerdic<br />
Cegurebis ZroxebisaviT savse hqonda,<br />
Tma - oqrosi. rac mTavaria balbalac<br />
im adgilebSi cxovrobda da dRe ar gavidoda<br />
ise, obadiasTvis sxvanairad ar Seexeda.<br />
marTalia ymawvili kaci qalebis<br />
ambavSi sruliad gamoucdeli iyo, magram<br />
sxvanairi gamoxedva da sxvanairi mixvramoxvra<br />
ar eSleboda. egeTebs cnobda.<br />
cnobda da mere erTbaSad gauxurdeboda<br />
sisxlica da xorcic.<br />
sxva rom veraferi moifiqra, gadawyvita<br />
balbalasTan gaetarebida mTeli dar-<br />
Cenili cxovreba - anu erTi saRamo. arc<br />
ki.<br />
balbala sixaruliT gamoegeba gareT.<br />
guldasmiTac mousmina, anugeSa kidec.<br />
ymawvils survilebs miuxvda da amasac<br />
gagebiT moekida. obadias xeli xelSi Caido<br />
da mkerdze miikra, biWma isic gaifiqra: balbalas<br />
mkerdze mofereba swored is saqmea,<br />
romelic WeSmaritma Cegurma sikvdilis<br />
win unda akeToso. mere dabla-dablac<br />
miyvnen da iyvnen erT ambavSi, sanam<br />
ymawvilma iqamde arnaxuli grZnoba ar ganicada.<br />
obadias Tan esiamovna, magram Tan<br />
SeeSinda: albaT aseTia sikvdili, miaxlovdebao,<br />
wamovarda da im mxaris mRvdel-<br />
Tan gavarda, raTa Sendoba eTxova da sufTa<br />
wardgeniliyo gamCenis winaSe. mRvdeli<br />
is-is iyo daZinebas apirebda, magram<br />
vin acada - wesad iyo, miTumetes im mxareSi,<br />
mRvdels Cadenili codvis gamo<br />
simkacre gamoeCina da mosananieblad<br />
raime sasjeli mieca kacisTvis, magram<br />
obadia wuTi-wuTze unda momkvdariyo da<br />
mRvdelmac veRar gariska. Tan icoda magaTi<br />
gvaris ambavi. iolad Seundo.<br />
Warxlisferi cis ambavi mTlad naRdi<br />
ver gamodga. obadia im saRamos ar momkvdara.<br />
obadia kidev samoc weliwads ar momkvdara<br />
da mTeli Semdgomi Segnebuli<br />
cxovrebis ganmavlobaSi Tavisi sagvareulos<br />
legendebs gulianad dascinoda.<br />
Tavisi ukanaskneli dRis ambavsac<br />
xorxociT ixsenebdnen is da balbala,<br />
romelic colad daisva da sikvdilamde<br />
gverdiT hyavda.<br />
...magram arc mTlad egrea saqme. oTxmocs<br />
rom miukakuna, obadia Wkuidan gadadga<br />
da xan erTi winapari ecxadeboda, xan<br />
meore. da misi sikvdilis dRes mamlebma<br />
SuaRamisas daiwyes yivili, diliT Zroxebi<br />
rZed daicalnen. cas ki iseTi Warxlisferi<br />
edo, egeTi jiSiani Warxali imaT mxareSi<br />
saerTod ar modioda.<br />
am wignSi, rogorc niJaraSi, zRapradqceul ocnebis msgavsad...<br />
Si gamoqveynebuli _ `100 leqsi~ _<br />
proeqtis avtori _ kaxmeg kudava,<br />
Semdgeneli _ zviad kvaracxelia; `win<br />
maradisobaa~ _ gamomcemloba `inteleqti~<br />
_ redaqtori _ zviad<br />
kvaracxelia da axlaxan (rodesac<br />
`Cvens Soris mTeli welia ukve~)<br />
gamocemuli _ `ca miwidan iwyeba~ _<br />
gamomcemloba `inteleqti~ _ redaqtor-Semdgeneli<br />
_ Tamaz WilaZe.<br />
`ca miwidan iwyeba~ `sxvadasxva<br />
drois Canawerebia da rogorc Tamaz<br />
WilaZe winaTqmaSi _ `bedniereba unda<br />
moipovo~ _ wers: `es aris oTar<br />
WilaZis rveulebidan amokrefili<br />
Canawerebi da warmoadgens Zalze mcire<br />
nawils im zRva masalisas, romelic<br />
uamravsa da uamrav rveulSia gabneuli...<br />
am wignSi, rogorc niJaraSi, misi<br />
xmaa TiTqos CarCenili, romelic akompanimentad<br />
aris TiTqos qceuli gulaxdilobis<br />
iSviaTi wuTebisa...~<br />
Canawerebi 1955 wlidan iwyeba, 22<br />
wlis oTar WilaZis mier da mTavrdeba<br />
2009 _ misi gardacvalebis _ wels,<br />
rodesac igi 76 wlis iyo.<br />
dasawyissa da dasasruls naxevar<br />
saukuneze meti aSorebs Tu aerTianebs,<br />
saocari wlebi, romelmac Cven oTar<br />
WilaZe gvaCuqa, amjerad, uCveulo<br />
formiT, uCveulo kuTxiTa Tu WrilSi<br />
warmodgenili, gamomcemloba `inteleqtisa~<br />
da Tamaz WilaZis saCuqari.<br />
`siCume zogjer sisustes udris~, –<br />
Tvlida oTar WilaZe da igi xsnis Tavis<br />
fiqrebs. rasac fiqrobs, yvelas<br />
aCvenebs, `an visTan ra aqvs dasamalavi~.<br />
da am fiqrebidan, albaT, yvelaze<br />
piradi da gulwrfeli, mxolod saku-<br />
Tari Tavisa da rveulebisTvis gandobili<br />
fiqrebidan, CvenTvis (maT-<br />
Tvisac ki, vinc Tavs oTar WilaZis<br />
`mcodned~ Tvlis da masTan megobrobiT<br />
`Tavsac iwonebs~) am didi adamianis<br />
sruliad ucnobi (Tumca, ara moulodneli)<br />
samyaros kari iReba.<br />
es samyaro gaJRenTilia xmauriTa<br />
da CurCuliT, Zalian didi tkiviliTa<br />
da usazRvro, usazRvro siyvaruliT,<br />
keTilSobilebiT da fiqriT, fiqriT,<br />
fiqriT _ samSobloze, adamianebze,<br />
xelovnebaze, literaturaze, yofaze<br />
da Zalian piradulze... reagirebis<br />
gareSe araferi rCeba, ismis im cxovrebis<br />
ritmi, romliTac oTar WilaZes, mis<br />
qveyanasa da samyaros ucxovria da es<br />
Canawerebi yvelafris gamoZaxilia,<br />
marTla eqosaviT, an uCinari `eJvnebis,<br />
zarebisa da bukebis~ wkrialiviT rom<br />
gaismis...<br />
Cven, TiTqos maT avtorTan erTad<br />
Tavidan gavdivarT mTel mis cxovrebas<br />
da TiTqos masTan erTad vcxovrobT,<br />
ganvicdiT da vfiqrobT.<br />
2009 wlis, sul bolo Canaweri ki ase-<br />
Tia:<br />
`me vgrZnob, me vici, vxedav<br />
da mesmis,<br />
rogor ixrwneba miwaSi gvami,<br />
rogor izrdeba miwaSi fesvi...~<br />
am Canawerebis wardgineba art kafe<br />
`qaravanSi~ gaimarTa. vis ar naxavdiT<br />
aq, magram yvelaze mniSvnelovani axalgazrdebis<br />
yofna iyo, im axalgazrdebis,<br />
romlebmac oTar WilaZis Semoqmedeba<br />
`sakuTrad~ igules da uerTgules<br />
mas, yvelaze erTgul megobar<br />
Tamaz WilaZis gverdiT.<br />
Canawerebis fragmentebs SoTa<br />
rusTavelis Teatrisa da kinos saxelmwifo<br />
universitetis profesoris,<br />
manana berikaSvilis studentebi kiTxulobdnen;<br />
oTar WilaZis Sesaxeb<br />
saubris, Tundac ramdenime sityvis<br />
Tqmis msurevelebs ki, ra dalevda.<br />
1997 wlis CanawerebSi vkiTxulobT<br />
`... samwuxarod, es rveulic damTavrda.<br />
asea cxovreba mowyobili: jer<br />
SeCveva miWirs, mere ganSoreba, magram<br />
erTic aucilebelia da meorec, raTa<br />
kidev erTxel SeeCvio da kidev erTxel<br />
ganSorde, vidre am rveuliviT Senc<br />
ar damTavrdebi, erTxel da samudamod~.<br />
oTar WilaZem TiTqos Seavso am<br />
rveulis bolo furcelic, wavida da<br />
dagvemSvidoba.<br />
`rac ar yofila, is ar iqneba,<br />
magram, rac iyo, iqneba kvlavac:<br />
gza gaixsneba, an Seikvreba,<br />
momsvleli mova, wamsvleli wava...<br />
mec waval, oRond<br />
cotac madroveT,<br />
barem Sevavso bolo furcelic<br />
da amovwuro es simartove,<br />
es foriaqi amouxsneli.<br />
gaufasurda, Cabarda warsuls,<br />
riTac dros vklavdi da Tavs<br />
virTobdi.<br />
me ki sxvagvarad cxovreba<br />
ar msurs _<br />
kargad iyaviT. madlobT.<br />
mSvidobiT.~<br />
misi Canawerebis wignic, romelSic<br />
Sevida is, `rac gamostaca dros am<br />
rveulma~, daixura, magram...<br />
`rogor SeiZleba, poezia mokvdes.<br />
poezia icocxlebs, sanam adamiani iqneba~.<br />
(oTar WilaZe).<br />
oTar WilaZis poezia ki cocxlobs<br />
misi amqveynad aryofnis Semdegac...<br />
`... da iqneb sjobdes,<br />
rom usasrulod<br />
da zRaprad qceul ocnebis<br />
msgavsad<br />
gagrZeldes Seni naTeli suli<br />
da iyos ase: yvelgan da arsad~...<br />
oTar WilaZis naTeli suli gr-<br />
Zeldeba da igi asea _ yvelgan da arsad,<br />
mis wignebSi, mis romanebSi, mis<br />
piesebSi, mis CanawerebSi, masze mogonebebSi<br />
da pirvel rigSi, CvenSi da es<br />
`CvenSi yofna~ mTlianad gvavsebs, gvaxarebs<br />
da gvasevdianebs.<br />
TviTon ki, axla, albaT kvlav,<br />
sadRac `mindorSi dgas da qorebs<br />
ustvens~; an aris iq, sadac isev wvims,<br />
`wvimiT gaJRenTil sikvdilis gverdiT~,<br />
usmens wvimas da TuTuns eweva; an<br />
mze abruebs kvlav; sadRac kvlav<br />
grovdeba misi sulis yvela nafoti da<br />
isic `jiutad wers da wers~, `xolo poetis<br />
mxurvale sisxli samaradisod<br />
gadadis xalxSi~...
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
literaturuli gazeTi<br />
premia 11<br />
nominacia `wlis wigni~ _ `bavSvis nakbeni<br />
karaliokze oqtombris TveSi~<br />
(zurab leJava. `bakur sulakauris<br />
gamomcemloba~)<br />
nominacia `samagido wigni~ _ `gmiri~<br />
( Tamar fxakaZe_ `praim-taimis~ mTavari<br />
redaqtori)<br />
nominacia `wlis saukeTeso literaturuli<br />
proeqti~ _ `saubrebi jazze~<br />
( kaxa Tolordava_ `bakur sulakauris<br />
gamomcemloba~)<br />
oqtombris TveSi nagemi literaturuli karaliokis gemo<br />
dedaenis baRSi xalxmravlobaa, magram es xalxi<br />
aq mxolod imitom ar Sekrebila, rom 22 oqtomberia<br />
da Tbilisobis dResaswauli es-esaa daiwyo. mtkvris<br />
sanapiroze ganlagebuli wignebis daxlebic amjerad<br />
arafer SuaSia. aq, am dRes, sxva zeimia, Tumca es<br />
dResaswaulic wigns ukavSirdeba _ wels ukve<br />
meoTxed imarTeba literaturuli premia `galas~<br />
dajildovebis ceremoniali da bukinistebic, gamomcemlebic,<br />
mwerlebic, Jurnalistebic, mxatvrebic,<br />
musikosebic, politikosebic da, rac mTavaria, mkiTxvelebic<br />
am saRamos dawyebas elian. gamarjvebulebi<br />
kolxuri culis asliTa da erTjeradi fuladi<br />
premiiT _ 4000 lariT dajildovdebian.<br />
patara, wiTelsawvimriani gogona uCveulod fusfusebs.<br />
yvelaferi ainteresebs, xan musikosebTan midis,<br />
xan mwerlebis gverdiT dgeba, xanac Tavis did<br />
da lamaz Tvalebs im wignebs miapyrobs, literaturuli<br />
premia `galas~ miRebis molodinSi erTmaneTis<br />
gverdiT rom Camwkrivebulan. rogorc Cans, patara<br />
qalbatons Zalian uyvars da ainteresebs es samyaro.<br />
`galas~ wlevandeli Jiuris erT-erTi wevri, nino<br />
qajaia ambobs, es gogona Cemi asistentiao da damjere<br />
qaliSvilic didiviT iqceva _ dinjad aTvalierebs<br />
damswre sazogadoebas, Tumca sulswrafoba mis asaks<br />
yidis _ unda, swrafad daiwyos yvelaferi da aseve<br />
swrafad gaigos, vin iqneba gamarjvebuli _ romel<br />
wigns daidebs sasTumalTan, rogorc samagido wigns,<br />
romels daaTvalierebs didi siamovnebiT, mxatvris<br />
samyaroSi rom gacnobierdes, romelia misi asakisTvis<br />
gankuTvnili saukeTeso wigni. SesaZloa, ar<br />
icodes, ras niSnavs sityva proeqti, magram imdens<br />
xvdeba, raRac gansakuTrebulTan unda iyos dakav-<br />
Sirebuli. dedisgan gansxvavebiT, ucxoel mwerlebs<br />
jer ucxo enaze ver ecnoba da amitom isic ainteresebs,<br />
visi wigni iTargmna saukeTesod da bolos, xom<br />
unda icodes, riTi iamayos skolaSi misulma mas pirvels<br />
ecodineba, romeli wigni daimsaxurebs wlis wignis<br />
saxels, is pirveli naxavs am wignis avtors, pirveli<br />
miva da etyvis _ me mariami var, literaturis<br />
didi moyvaruli.<br />
sul cota xniT mariami dedas Sordeba da adgils<br />
ukana rigebSi ikavebs. deda Jiuris wevria. nino qajaia<br />
(mTargmneli), mxatvari dimitri erisTavi da<br />
mwerlebi _ zura samadaSvili, mamuka xerxeuliZe<br />
da laSa imedaSvili erTad sxdebian. dRes maT miiRes<br />
is gadawyvetileba, romelic axla xmamaRla unda<br />
gaaJReron da vis verdiqtsac erTnairad elodeba<br />
am premiis damaarsebeli, Tbilisis sakrebulos<br />
Tavmjdomare zaal samadaSvili da mTeli sazogadoeba.<br />
pasuxismgebloba didia da es pasuxismgebloba<br />
mxolod da mxolod am xuTeulze nawildeba.<br />
Tumca mariams amdeni ar ainteresebs. is scenisken<br />
iyureba. jaz-bendi pirvel akordebs iRebs. amden<br />
musikos mamakacSi gogonas yuradRebas erTi qalbatoni<br />
iqcevs _ dini virsalaZe. ocnebobs, Tavadac<br />
ukravdes ase. musika wydeba da scenaze misTvis nacnobi<br />
saxe Cndeba _ es kaci mas bevr filmSi unaxavs.<br />
mowiwebiT Sescqeris _ wamyvani zura yifSiZea. dajildovebis<br />
ceremoniali iwyeba da mariamis mRelvarebac<br />
matulobs, isic grZnobs Tavis wil pasuxismgeblobas,<br />
is xom Jiuris erT-erTi wevris asistentia,<br />
asistentoba ki bevr rames niSnavs. zaal samadaSvilis<br />
sityvebi Caesmis _ `TiToeuli Cvengani _ didic<br />
da patarac, axalgazrdac da Warmagic, politikosi,<br />
mxatvari, <strong>proza</strong>ikosi, Jurnalisti, ubralod,<br />
mkiTxveli _ aq Segvyara da gagvaerTiana erTaderTma<br />
umniSvnelovanesma ram adamianis cxovrebaSi, wignis<br />
siyvarulma. minda, TbilisobasTan, Cveni<br />
dedaqalaqis did zeimTan erTad, mogilocoT<br />
dRevandeli saRamo, literaturisa da wignis zeimi.~<br />
mariamma icis, rom aseTi zeimebi yvela bavSvis cxovrebaSi<br />
rodia. is erT-erTi gamorCeulia, romelic<br />
am saRamos eswreba. icis da yvelafers usmens,<br />
TiTqos ar unda, raime gamorCes. maTematikas kargad<br />
swavlobs da advilad daimaxsovra _ 24 gamomcemloba,<br />
120 wigni... da am 120 wignidan dedam da kidev<br />
oTxma adamianma 18 wigni gamoarCies. dRes yvelasTan<br />
erTad isic gaigebs, vin gaimarjvebs 6 nominaciaSi.<br />
sanam gamarjvebulebs gamoavlenen, saqarTvelos<br />
kinocentris direqtori Tako tatiSvili sasiamovno<br />
ambavs amcnobs sazogadoebas _ momaval wels, saiubileo<br />
`galaze~ meSvide nominaciad wlis saukeTeso<br />
kinoscenari daemateba. xalxi ovaciebiT xvdeba am<br />
gadawyvetilebas, es cnoba gansakuTrebiT uxaria<br />
wamyvans, msaxiob zura yifSiZes.<br />
da ai, iwyeba saRamos yvelaze mniSvnelovani nawili<br />
_ gamarjvebulebis gamovlena.<br />
saukeTeso Targmani _ lia ClaiZe, orhan famuqis<br />
`me mqvia wiTeli~ _ mariamma pirveli gamarjvebulis<br />
vinaoba gaigo. sandomiani qalbatoni scenaze<br />
adis: `Zalian amayi da bednieri var, rom qarTvelma<br />
mkiTxvelma es saintereso wigni ase kargad miiRo.<br />
didi madlobeli var im gamomcemlobisac, romelic<br />
moTminebiT mitanda, me xom TiTeouli sityva aTasjer<br />
gavasworebine da rom egonaT, damTavrda wignio, xelaxla<br />
viwyebdi yvelafers...~ mariamma icis es procesi,<br />
dedac ase TavauReblad muSaobs xolme sawer<br />
magidasTan, is ki gverdidan Sescqeris. icis, ramxela<br />
Sromaa Cadebuli da ras niSnavs, Targmno wigni.<br />
morig nominaciaSi gamarjvebuli wigni gansakuTrebulad<br />
axarebs. aTasjer mainc waukiTxavs<br />
mayvala mrevliSvilis leqsebi da es axali wignic,<br />
romlis mxatvrobac TinaTin CxikviSvils ekuTvnis,<br />
erT-erTma pirvelma naxa. amitomac, Zalian uxaria<br />
saukeTeso mxatvrobisTvis premia am wignsa da am mxatvars<br />
rom gadaeca.<br />
wlis saukeTeso sabavSvo wignio, _ moesma mariams<br />
da gamarjvebuli wignis dasamaxsovreblad<br />
moemzada _ `saqarTvelos istoria bavSvebisTvis.~<br />
prizis asaRebad axalgazrda qalbatoni, gamomcemloba<br />
`literas~ piarmenejeri nino ebraliZe adis<br />
scenaze. mariamma Caifiqra _ rom gavizrdebi, mec<br />
Cems cxovrebas wignebsa da literaturas davukav-<br />
Sirebo. Semdeg gaiazra, ramxela siamovneba elis win,<br />
mas xom jer ar waukiTxavs mzia surgulaZis mier<br />
moTxrobili saqarTvelos istoria.<br />
`saubrebi jazze~ _ es raRac axalia mariamis cxovrebaSi.<br />
marTalia, musika Zalian uyvars, magram<br />
mainc fiqrobs, rom am wigns maSin waikiTxavs, roca<br />
wamoizrdeba. jazi rom gaigo, cxovrebiseuli<br />
gamocdileba unda gqondes _ ase amboben ufrosebi<br />
da mariamsac sjera didebis. da radgan es wigni wlis<br />
saukeTeso proeqtad aRiares, kaxa Tolordavas naSromi<br />
aucileblad unda Seinaxos wignebis karadaSi<br />
oRond ise, sul rom xedavdes da axsovdes _ ai, dadga<br />
jazze saubris droc!<br />
scenaze kidev erTi nacnobi saxe Cndeba. saqarTvelos<br />
parlamentis Tavmjdomare daviT baqraZe samagido<br />
wignis nominaciaSi gamarjvebulis gamosavlenad<br />
emzadeba. praim-taimis mTavar redaqtors, Tamar<br />
fxakaZes uxmoben, xuTkacianma Jiurim wigni `gmiri~<br />
am nominaciaSi saukeTesod scno. es wignic istoriis<br />
nawilia, oRond im uaxlesi istoriisa, romlis mowmec<br />
patara mariamic ki Seiqna. man icis im gmirebis<br />
ambavi, samSoblos dasacavad sakuTar sicocxles rom<br />
swiraven. axla, am wignis wyalobiT, ufro meti ecodineba<br />
qarTvel gmirebze.<br />
da bolos, romeli wigni daimsaxurebs wlis wignis<br />
statuss scenaze saqarTvelos kulturisa da<br />
ZeglTa dacvis ministri nika rurua adis. mas gamarjvebulisTvis<br />
saCuqari aqvs _ saweri magida, ase<br />
aucilebeli da saWiro nivTi mwerlis samyaroSi. mariamma<br />
Tvalebi daxuWa da warmoidgina _ lamaz, CuqurTmebian<br />
magidas uzis, win furclebia gafantuli,<br />
samelnesTan kalami devs. frTxilad iRebs batis<br />
frTas da wers... mariami ocnebebidan wignis saxelwodebam<br />
gamoarkvia `bavSvis nakbeni karaliokze oqtombris<br />
TveSi~. ra ucnauri saTauria _ fiqrobs<br />
gogona da gaocebuli Sescqeris am wignis avtors,<br />
zurab leJavas, romelsac `galas~ jildos _ kolxuri<br />
culis asls gadascemen, is ki ambobs _ `am culiT<br />
SeiZleba erTi buratinoc gamovTalo~.<br />
saRamo dasrulda. mariami adgomas ar Cqarobs.<br />
misTvis yvelaferi ase swrafad ar mTavrdeba. STabe-<br />
Wdilebebs aravis uziarebs, isev Tavis fiqrebSi midis<br />
_ uzis did CuqurTmebian magidas da wers _ 2010<br />
wlis oqtombris TveSi, roca 11 wlis viyavi, me vigeme<br />
karaliokis gemo, im karaliokisa, romelsac literaturis<br />
didi zeimi hqvia...<br />
Tea yifSiZe<br />
nominacia `sabavSvo wigni~ _ `saqarTvelos<br />
istoria bavSvebisaTvis~ (moTxrobili mzia<br />
surgulaZis mier)<br />
(nino ebraliZe. gamomcemloba `litera~-s<br />
piar-menejeri)<br />
nominacia `wignis mxatvroba~ _ mayvala<br />
mrevliSvilis `leqsebi~<br />
(TinaTin CxikviSvili. `qarTuli<br />
biografiuli centri~)<br />
nominacia `Targmnili wigni~ _ orhan<br />
famuqis `me mqvia wiTeli~<br />
(lia ClaiZe. `bakur sulakauris<br />
gamomcemloba~)
12 pozicia<br />
literaturuli gazeTi 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
ganaxlebuli pen-klubis politikuri vnebani<br />
qeTevan kiRuraZe:<br />
_ icodiT Tu ara am werilis arsebobis<br />
Sesaxeb<br />
_ rasakvirvelia, vicodi. es werili<br />
waikiTxes bordis erT-erT Sekrebaze,<br />
sadac Cemi damokidebuleba cxadad<br />
gamovxate. iyo gansxvavebuli mosazrebebi,<br />
magram xmaTa umravlesobiT<br />
gavida. saerTod, informacia, TiTqos<br />
bordma araferi icoda am werilis arsebobaze,<br />
gamoiwvia pen-klubis meore<br />
werilma `kavkasiuri saxlis~ problemebTan<br />
dakavSirebiT, romelic gazeT<br />
`rezonansSi~ gamoqveynda da romlis<br />
Sesaxeb piradad me araferi vicodi.<br />
bevrs es ori werili ubralod erTmaneTSi<br />
aeria.<br />
_ rogori iyo piradad Tqveni<br />
pozicia am konkretul werilTan<br />
dakavSirebiT<br />
_ mqonda Cemi SeniSvnebi, gansxvavebuli<br />
pozicia rig sakiTxebSi, magram<br />
rogorc mogaxseneT, xmaTa umravlesobiT<br />
werili gavida.<br />
_ eTanxmebiT Tu ara masSi<br />
gamoxatul pozicias mwerlebis<br />
uflebebis darRvevasTan dakavSirebiT<br />
_ sityvis Tavisuflebas saqarTveloSi<br />
namdvilad aqvs problemebi, SezRudvebia<br />
masmediaSic, rasac ver vityvi<br />
sagamomcemlo saqmeze.<br />
_ piradad Tqveni, rogorc gamomcemlis,<br />
uflebebi Tu darRveula<br />
_ rogorc gamomcemels, miTiTebebi<br />
da SezRudvebi ar mqonia. erTader-<br />
Txel iyo araoficialuri miniSneba<br />
irakli kakabaZis wignebTan dakavSirebiT.<br />
`iraklis wignebs xom kargad gamoscemo!~<br />
_ zustad aseTi sityvebi<br />
iTqva, Tumca amis iqiT saqme ar wasula.<br />
_ vin iyo am miniSnebis avtori<br />
_ am adamianis vinaobas ver davasaxeleb.<br />
_ ramdenad marTebulad migaCniaT,<br />
rom iseTi arapolitikuri organizacia,<br />
rogorc pen-klubia, Tavis<br />
saqmianobas politikuri gancxadebebiT<br />
iwyebs<br />
_ am gancxadebiT ar dauwyia am<br />
organizacias arseboba, igi ramdenime<br />
literaturuli da sazogadoebrivi<br />
aqtivobis wamomwyebia. penis wevrebs<br />
miaCniaT, rom msoflios progresi<br />
ufro srulyofilad organizebuli<br />
politikuri da ekonomikuri wesrigisken<br />
SeuZlebelia mTavrobebisa da<br />
institutebis Tavisufali kritikis<br />
gareSe.<br />
nebismieri gancxadeba, romelic<br />
adamianebs mSvidobiani Tanacxovrebisa<br />
da kacTmoyvareobis miRwevaSi daexmareba,<br />
misaRebia CemTvis da penis wevrebisTvis.<br />
me veTanxmebi ganacxads, Tu<br />
is exmianeba im principebsa da faseulobebs,<br />
romlis garSemoc penis wevrebi<br />
verTiandebiT. amaSi igulisxmeba sityvis<br />
Tavisuflebis dacva, azrisa da<br />
poziciis gamoxatvis Tavisufleba,<br />
qveynebs Soris urTierTgagebisa da<br />
urTierTpativiscemis gaRviveba, rasobrivi,<br />
klasobrivi da erovnuli Seurigeblobis<br />
winaaRmdeg brZola.<br />
vimeoreb, am konkretul mimarTva-<br />
Si rigi sakiTxebi miuRebelia da ar<br />
veTanxmebi, Tumca daiwyo am gancxadebiT<br />
penma Tu daamTavra, politikuria<br />
is Tu arapolitikuri, piradad CemTvis<br />
meorexarisxovania. mTavaria, Cveni<br />
organizaciis yoveli nabiji zemoT-<br />
CamoTvlil faseulobebs emsaxurebodes.<br />
ramdenime Tvis win saqarTvelos pen-klubma reorganizacia ganicada ise,<br />
rom qarTveli mwerlebis erTma nawilma amis Sesaxeb postfaqtum Seityo,<br />
meore nawils ki, albaT, dRemde araferi gaugia. aravisTvis, maT Soris, arc<br />
manamde arsebuli pen-klubis wevrebisTvis araferi ukiTxavT da aRmoCnda,<br />
rom Camoyalibda Tvisobrivad axali organizacia Zveli saxelwodebiT. saorganizacio<br />
komitetma (sxvaTa Soris, gasaidumloebulma) airCia sameTvalyureo<br />
sabWos wevrebi _ irakli kakabaZe (mwerali), naira gelaSvili (mwerali,<br />
publicisti, `kavkasiuri saxlis~ direqtori), Sorena SaverdaSvili (Jurnalisti,<br />
gamomcemeli), rati amaRlobeli (poeti), daviT turaSvili (mwerali),<br />
nino Jvania (`literaturuli kafis~ qselis mflobeli), qeTi kiRuraZe (gamomcemeli),<br />
giorgi kekeliZe (poeti, eleqtronuli biblioTekis lib.ge-s mTavari<br />
redaqtori), xolo saqarTvelos pen-klubis prezidentis movaleobis<br />
Sesruleba mweral daviT qarTveliSvils miandes. sul male am organizaciam,<br />
romelic reorganizaciisTanave aRniSnavda, rom sruliad apolitikuri ganzraxvebi<br />
amoZravebda, pirvelive saerTaSoriso gancxadeba swored politikuri<br />
suliskveTebiT gaakeTa. seqtemberis Sua ricxvebSi saqarTvelos penklubis<br />
saxeliT tokios konferencias gaegzavna werili, romelsac qvemoT<br />
gTavazobT (werilis stili da punqtuacia srulad daculia). bunebrivia,<br />
`literaturuli gazeTi~, rogorc literaturuli gazeTi, dainteresda ganaxlebuli<br />
organizaciis pirveli nabijebiT, romelic politikuri xasiaTisa<br />
ufro iyo, vidre _ literaturuli da amitomac gadavwyviteT, am werilisa<br />
da misi Sinaarsis Sesaxeb konkretuli pasuxebi sameTvalyureo sabWos<br />
wevrebisgan gagvego.<br />
radgan irakli kakabaZe bolo periodis umetes nawils amerikis SeerTebul<br />
StatebSi atarebs, `literaturuli gazeTis~ Jurnalisti (Cemi, rogorc<br />
redaqtoris davalebiT) mas eleqtronuli fostis meSveobiT daukavSirda da<br />
SekiTxvebi gaugzavna. iraklim yvela SekiTxvas misTvis Cveuli formiT, politikuri<br />
SemarTebiT upasuxa. amis Semdeg Tavad gadavwyvite, davkavSirebodi<br />
da amexsna, rom `literaturul gazeTSi~ mxolod is ibeWdeba, rac literaturas<br />
exeba da gazeTi Sors dgas politikisgan. SevTavaze, Sememoklebina<br />
interviu da dametovebina mxolod konkretuli pasuxebi da ara _ politikuri<br />
paTosi. mimoweris Sedegad mivediT jentlmenur SeTanxmebamde, rom<br />
misi pasuxebi ar daibeWdeboda (sxvaTa Soris, Tavadac aRniSna, mec ar davbe-<br />
Wdavdi aseT intervius literaturul gazeTSio) mxolod da mxolod imitom,<br />
rom intervius umetesi nawili ara literaturas, aramed politikas exeboda<br />
da Temac daxurulad gamovacxadeT.<br />
erTaderTi is iyo, rom iraklim momwera, mainc davbeWdav am intervius<br />
sxvagano (man, albaT, ar icis Jurnalistikis elementaruli kanoni _ interviu<br />
ekuTvnis Jurnalists, romelmac es interviu aiRo, an im gazeTs, romelmac<br />
am Jurnalists intervius momzadeba SesTavaza). sameTvalyureo sabWos<br />
sxva wevrebsac igive kiTxvebi davusviT da roca gazeTis am nomers vamzadebdiT,<br />
vebgverdze (presa. ge) marTlac daido kakabaZis interviu. `literaturuli<br />
gazeTis~ Jurnalistis kiTxvebi ucvlelad iyo datovebuli da araviTari<br />
pretenzia ar meqneboda, rom ara kakabaZis mier gakeTebuli Sesavali, sadac<br />
acxadebs, rom TiTqos `literaturuli gazeTi~ nawilia kulturis saministros<br />
TaosnobiT dawyebuli piarkampaniisa qarTuli pen-klubis da zogadad<br />
devnil mweralTa winaaRmdeg, TiTqos Jurnalistis kiTxvebi ara Cemi, aramed<br />
kulturis ministris nika ruruasa da mweral mamuka xerxeuliZis iniciativiT<br />
daisva, TiTqos yvelaferi es saqarTvelos pen-klubis diskreditacias<br />
emsaxureba da bolos, piradad CemTvis yvelaze Seuracxmyofeli braldeba<br />
_ TiTqos misi intervius srulad dabeWdva `politikuri cenzuris~ (citata<br />
presa.ge-dan) gamo gadavifiqre.<br />
gTavazobT saqarTvelos pen-klubis sameTvalyureo sabWos sxva wevrTa<br />
mosazrebebs tokios konfereciisadmi gagzavnili werilis Sesaxeb.<br />
bunebrivia, am publikacias gazeTis redaqciis erTiani, sruliad sxva Sinaarsis<br />
Sesavali eqneboda, rom ara irakli kakabaZis aseTi usafuZvlo ciliswameba<br />
gazeTisa da piradad Cemdami.<br />
irakli javaxaZe<br />
daviT qarTveliSvili:<br />
_ ramdenad marTebulad migaCniaT,<br />
rom iseTi apolitikuri organizacia,<br />
rogoric pen-klubia, Tavis saqmianobas<br />
politikuri gancxadebebiT<br />
iwyebs<br />
_ es ar aris politikuri gancxadeba,<br />
samuSao werilia. politikuri<br />
werili gulisxmobs politikuri brZolis<br />
qveteqsts, am organizaciis mizani<br />
ki sabrZolo bataliebSi CarTva ar<br />
aris. pen-klubs literaturulTan er-<br />
Tad socialuri funqciac aqvs. am<br />
SemTxvevaSi, mwerlebis, Jurnalistebis<br />
da a.S. uflebaTa dacva. es gamokve-<br />
Tiladaa asaxuli organizaciis wesdebaSi.<br />
am weriliT Cven swored sazogadoebisTvis<br />
aqtualur sakiTxebs vexmaurebiT.<br />
_ icodiT am werilis arsebobis<br />
Sesaxeb<br />
_ rasakvirvelia, vicodi da redaqtirebac<br />
gavukeTe. davamate erekle<br />
deisaZis faqti, romelic ratom-<br />
Rac gamorCaT.<br />
_ Tqveni azriT, saqarTveloSi mwerlebis<br />
uflebebi irRveva arsebobs<br />
garkveuli cenzura maT winaaRmdeg<br />
_ aq laparakia imaze, rom ilaxeba<br />
mwerlebis adamianuri uflebebi. oficialur<br />
doneze saqarTveloSi cenzura<br />
ar arsebobs, magram erTia kanoni,<br />
meore _ realoba. faqtia, rom adamianuri<br />
uflebebi metnaklebad irRveva.<br />
Tu piradad Cemzea laparaki, me ar var<br />
sazogadoebrivad aqtiuri pirovneba<br />
da didad ar vyofilvar CarTuli am<br />
saqmeebSi. aqve isic unda davazusto,<br />
rom uflebebis Selaxva ar gulisxmobs<br />
maicdamainc sabWoTa standarts, romliTac<br />
uflebaSelaxuli adamiani aucileblad<br />
cixeSi unda ijdes. rasakvirvelia,<br />
esec Zalze mniSvnelovania,<br />
magram CemTvis aranakleb mniSvnelovania<br />
isic, rom adamianebis, am SemTxvevaSi,<br />
mwerlebis gamoxatvis Tavisufleba<br />
ar SeizRudos.<br />
_ konkretulad riT Seilaxa mweralTa<br />
uflebebi<br />
_ amis magaliTia irakli kakabaZis,<br />
aleqs CiRvinaZisa da SoTa gagarinis<br />
bolo aqcia, romelsac sasamarTlos<br />
mxridan aSkarad gadametebuli ganaCeni<br />
mohyva. konkretul qmedebas Sesabamisi<br />
reaqcia unda sdevdes, rasac, am<br />
SemTxvevaSi adgili ar hqonia. vfiqrob,<br />
maTi uflebebi dairRva. dRes saqar-<br />
TveloSi adamianis uflebebi irRveva<br />
ara marto saxelmwifos, aramed sxvadasxva<br />
organizaciis mxridanac, amis<br />
magaliTia erekle deisaZis SemTxveva,<br />
rodesac literaturul produqcias,<br />
Tundac mdare xarisxisas, sazogadoebis<br />
nawili fizikuri ZaliT upirispirdeba.<br />
esec gadaWarbebuli qmedeba<br />
da uflebis Selaxvaa.<br />
_ saqarTveloSi Tu scadeT romelime<br />
uflebadamcveli organizaciisTvis<br />
migemarTaT<br />
_ kidev erTxel ganvmartav, es Cveulebrivi<br />
samuSao werilia. am tipis saangariSo<br />
werilebis gagzavna pen-klubis<br />
yovel konferenciaze Cveni pirdapiri<br />
valdebulebaa, iseve, rogorc organizaciis<br />
102-ve wevris. am etapze aseTi<br />
viTarebaa saqarTveloSi da es mivwereT,<br />
Tu rame kargi moxdeba, amasac davwerT.<br />
saerTod, ar mesmis, ratom mohyva<br />
am werils aseTi aJiotaJi da ratom<br />
gadaitanes es yvelaferi politikur<br />
konteqstSi!<br />
giorgi kekeliZe:<br />
_ ramdenad marTebulad migaCniaT,<br />
rom iseTi apolitikuri organizacia,<br />
rogoric pen-klubia, Tavis saqmianobas<br />
politikuri gancxadebebiT<br />
iwyebs<br />
_ ver dageTanxmebiT imaSi, rom penklubis<br />
saqmianoba am konkretuli weriliT<br />
daiwyo. am ori Tvis ganmavloba-<br />
Si gadaidga garkveuli nabijebi saer-<br />
TaSoriso festivalis mosamzadeblad,<br />
aseve am organizaciaSi mwerlebis gasawevrianeblad.<br />
roca pen-klubSi gawevrianeba da<br />
sameurveo sabWoSi Sesvla SemomTavazes,<br />
vicodi da dRemde ase vici, rom es<br />
aris demokratiuli organizacia, romelSic<br />
gawevrianebuli arian mwerlebi<br />
da Jurnalistebi. igi emsaxureba<br />
rogorc am ori sferos warmomadgenelTa<br />
uflebebis dacvas, aseve maTi<br />
nawarmoebebis gatanas ucxoeTSi. rasakvirvelia,<br />
pen-klubi ar aris politikuri<br />
organizacia da igi gancxadebebs<br />
sazogadoebrivi poziciidan ake-<br />
Tebs.<br />
rac Seexeba am werils, igi sabWos<br />
sxdomaze naira gelaSvilma gamoitana.<br />
mec da sabWos ramdenime wevric mTel<br />
rig niuansebs ar veTanxmebodiT, gansakuTrebiT<br />
es werilis tons Seexeba.<br />
aseve iyo ramdenime damatebis Setanis<br />
survili, romelTaganac mxolod nawili<br />
gaiziares. mimaCnia, rom zedmetad<br />
disidenturi paTosi iyo, magram es yvelaferi,<br />
rogorc sxva demokratiul<br />
sameurveo sabWoebSi xdeba, xmaTa umetesobiT<br />
gavida. anu, werilis SemTxvevaSi<br />
me mqonda garkveuli SeniSvnebi,<br />
magram mTlianadac rom ar davTanxmebodi<br />
arcerT sityvas, bunebrivia, gadawyvetilebas<br />
mainc miiRebdnen. esec<br />
demokratiuli procesis nawili iqneboda.<br />
_ maSin ra azri aqvs Tqvens yofnas<br />
sabWoSi, sadac gadawyvetilebis<br />
miRebaze gavlenas ver axdenT<br />
_ konkretuli SemTxvevebiT Cems<br />
rols ver ganvsazRvravT. Cemi, rogorc<br />
sabWos wevris, funqcia imTaviTve<br />
iyo samwerlobo saqmianobis popularizacia,<br />
pen-klubis veb-sivrcis gamarTva,<br />
blogebis warmoeba da a.S. roca SemoTavazebiT<br />
mommarTes, igi swored<br />
amas gulisxmobda. piradad me SeZlebisdagvarad<br />
apolitikuri adamiani var,<br />
ar maqvs araviTari samTavrobo an<br />
opoziciuri miswrafebebi. magram es ar<br />
niSnavs, rom Cemi kolegis mimarT raime<br />
saxis darRvevaze, iqneba es xelisuflebis<br />
Tu arasaxelisuflebo wreebis<br />
mxridan, Tvals davxuWav da ar gamovexmaurebi.<br />
_ piradad Tqveni uflebebi Tu<br />
darRveula<br />
_ uSualod Cemi ufleba ar dar-<br />
Rveula, magram Sevxvedrivar mwerlebs,<br />
romlebic Civian, rom maT aviwroeben.<br />
visurvebdi, rom pen-klubi<br />
iyos didi da mZlavri organizacia,<br />
sadac qarTuli literaturis TiTqmis<br />
yvela wevri moiyris Tavs, romelic,<br />
bunebrivia, organizaciis saerTa-<br />
Soriso wesdebas gaiziarebs. Sesabamisad,<br />
gansxavavebuli mosazrebebis adamianebis<br />
erT sivrceSi yofna, konkretul<br />
sakiTxebze debatis SesaZlebloba<br />
gamoiwvevs penis demokratizaciis<br />
daCqarebas, rac wesiT da rigiT, am<br />
organizaciis umTavresi mizani unda<br />
iyos.
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
Sorena SaverdaSvili:<br />
_ saqarTvelos pen-klubis mier<br />
2010 wlis 17 seqtembers tokios konferenciisadmi<br />
gagzavnili werilis<br />
Tanaavtori brZandebiT<br />
_ Tanaavtori ar var, erT-erTi xelmomweri<br />
var.<br />
_ CvenTvis cnobilia, rom penklubis<br />
bordis zogierTma wevrma<br />
werilis Sesaxeb araferi icoda.<br />
_ bordis TiToeul wevrs werili<br />
eleqtronuli fostiT daegzavna, yvela<br />
informirebuli iyo.<br />
_ pen-klubi xom apolitikuri organizaciaa,<br />
ratom gadawyviteT (vgulisxmob<br />
reorganizaciis Semdeg),<br />
Tqveni saqmianoba politikuri ganacxadiT<br />
dagewyoT<br />
_ es politikuri ganacxadi ar<br />
aris. rogorc mogexsenebaT, pen-klubi,<br />
garda imisa, rom literatorebis<br />
gaerTianebaa da momarTulia literaturuli<br />
procesebis xelSewyobisken,<br />
amavdroulad icavs sityvisa da gamoxatvis<br />
Tavisuflebas. mwerlebi swored<br />
am miznisTvis arian gaerTianebulni.<br />
festivalsac, romelic pen-klubis<br />
egidiT yovelwliurad tardeba bevr<br />
qveyanaSi, hqvia `gaaTavisufle sityva~...<br />
_ anu mas mainc garkveuli politikuri<br />
datvirTva aqvs.<br />
_ ara, pen-klubi apolitikuri organizaciaa<br />
iqidan gamomdinare, rom ar<br />
miekuTvneba arc erT politikur<br />
jgufs da arc sakuTari politikuri<br />
ideologia gaaCnia. organizacia cdilobs,<br />
daicvas mwerlebis, gamomcemlebis,<br />
aseve Jurnalistebis uflebebi<br />
da zogadad izrunos imaze, rom daculi<br />
iyos sityvisa da gamoxatvis Tavisufleba.<br />
es pen-klubis mTavari mizania.<br />
tokios konferencias rac Seexeba _<br />
masSi monawile yvela qveyanas unda<br />
waredgina rezolucia, sadac saubari<br />
iqneboda problemebze (sityvisa da<br />
gamoxatvis Tavisuflebis sferoSi).<br />
Cven konkretuli magaliTebis nusxa<br />
gavakeTeT da rezoluciis saxe miveciT.<br />
anu, es ar gaxldaT politikuri<br />
gancxadeba, es iyo sityvisa da gamoxatvis<br />
Tavisuflebis sferoSi arsebuli<br />
situaciis kritikuli Sefaseba.<br />
_ Tqven Jurnalisti da gamomcemeli<br />
brZandebiT. piradad Tqven sityvisa<br />
da gamoxatvis Tavisufleba<br />
SezRuduli gaqvT<br />
_ Cemi Tavisufali sityva, ra Tqma<br />
unda, SezRuduli ar aris, radgan<br />
mogexsenebaT var damoukidebeli gamomcemeli,<br />
romelic uSvebs periodul<br />
Jurnalebs. Cven swored imisTvis varT<br />
Seqmnili, rom daculi iyos sityvis<br />
Tavisufleba da damoukidebloba, Cven-<br />
Tan Jurnalistebs msgavsi problemebi<br />
ar eqmnebaT. TumcaRa nebismieri damoukidebeli<br />
gamocemisTvis am garemo-<br />
Si arseboba Zalian rTulia. Jurnal<br />
`liberals~, romelic weliwadnaxevarze<br />
metia rac arsebobs, komerciuli<br />
reklama praqtikulad ar aqvs. ar<br />
vgulisxmob aTeulobiT, oceulobiT<br />
gverd reklamas, saubaria imaze, rom<br />
JurnalSi sareklamo gverdi saerTod<br />
ar aris. vfiqrob, es sworedac imis bralia<br />
_ amaze xSirad misaubria sajarod<br />
da Jurnalis saSualebiTac – rom<br />
ar aris Tavisufali garemo. kompaniebi<br />
damoukideblad ver iReben gadawyvetilebebs,<br />
radgan miiCneven, rom<br />
kritikulad ganwyobil mediasaSualebebSi<br />
reklamis ganTavseba maT<br />
garkveul problemebs Seuqmnis. me<br />
vsaubrob zogadad garemoze, romelic<br />
Seqmnilia qveyanaSi. rom ara saer-<br />
TaSoriso grantebi, `liberali~ ver<br />
iarsebebda. imis Tqma minda, rom am<br />
sivrceSi, am bazarze `liberalis~ arseboba<br />
SeuZlebelia...<br />
_ magram faqtia, rom `liberali~,<br />
iseve rogorc `cxeli Sokoladi~, bazarze<br />
arsebobs da sakmaod maRali<br />
reitingic aqvs.<br />
_ Tqveni kiTxvis paTosi gasagebia<br />
CemTvis. diax, arsebobs `liberalic~,<br />
`cxeli Sokoladic~, magram es am qveynis<br />
damsaxureba ar aris. am Jurnalebs<br />
imitom vakeTebT, vacocxlebT, rom<br />
literaturuli gazeTi<br />
werili tokios konferencias<br />
sityvis Tavisufleba saqarTveloSi<br />
2003 wlis `vardebis revoluciis~ Semdeg saqarTveloSi demokratiisa da<br />
Sesabamisad, sityvis Tavisuflebis saqme mkveTrad gauaresda. axalgazrda<br />
mmarTvelTa gundma imTaviTve gamoavlina kanonisa da adamianis mimarT sruli<br />
upativcemuloba, rac gamoixata antisamarTlebriv qmedebaTa mTel<br />
kaskadSi, rac dRemde grZeldeba. dResdReobiT saqarTvelos hyavs sruliad<br />
avtoritaruli, erTpirovnuli mmarTveloba, romelic gamoirCeva sruli<br />
voluntarizmiT da agresiulobiT gansxvavebuli azris mqoneTa mimarT. parlamenti,<br />
mTavroba da sasamarTlo, iseve rogorc eleqtronuli mediis udidesi<br />
nawili, pirvel rigSi is, romelic faravs mTel qveyanas ukiduresi provinciebis<br />
CaTvliT, emorCileba mmarTveli klasis elitas prezidentis me-<br />
TaurobiT. dRes saqarTveloSi veravin moigebs sasamarTlo process, gansakuTrebiT,<br />
adamianis uflebaTa darRvevis sferoSi, Tu es mmarTveli gundis<br />
interesebs ewinaaRmdegeba. Sinagan saqmeTa saministros kontrolze hyavs<br />
ayvanili opoziciurad ganwyobili moqalaqeebi da organizaciebi.<br />
arasamTavrobo organizaciaTa didi nawilis azriT ismineba telefonebi. sajaro<br />
samsaxurebidan Tavisufldebian opoziciurad ganwyobili da saprotesto<br />
mitingebis monawile moqalaqeebi, maT Soris reJisorebi, diriJorebi,<br />
poetebi. xdeba arakonformist SemoqmedTa, mecnierTa da sxva moqalaqeTa<br />
marginalizacia, maTi Canacvleba mTavrobis mier gadabirebuli pirebiT, aseve<br />
arasamTavrobo organizaciebiT, romelTa popularizaciasac emsaxureba<br />
mTlianad xelisuflebas daqvemdebarebuli media, pirvel rigSi eqvsi telearxi.<br />
ekonomikis eqspertebis azriT, mizandasaxulad mimdinareobs saku-<br />
Tari mosaxleobis gaRatakeba da Semdeg siRatakis instrumentalizacia.:<br />
moqalaqeTa mosyidva winasaarCevno periodSi, inteleqtualebis mosyidva<br />
xelisuflebisaTvis saWiro ideologiis Sesaqmenlad, pirvel rigSi mSvidobiani<br />
saprotesto aqciebis sastiki darbevebis gasamarTleblad, rasac adgili<br />
hqonda 2007 wlis 7 noembers, 2009 wlis maisSi, aseve amave wlis 15 ivniss; rasac<br />
sistematurad aqvs adgili ltolvili mosaxleobis mimarT, romelsac daundoblad<br />
hyrian droebiTi sacxovrebeli adgilebidan. aseT viTarebaSi mwerlebis<br />
mdgomareoba ukiduresad mZimea. erTis mxriv, maT Zalian uWirT materialurad<br />
saqarTveloSi gamefebuli totaluri umuSevrobisa da imis gamo,<br />
rom arakonformisti mwerlebi Tavs arideben xelisuflebis mier SeTavazebul<br />
provilegiebs; meores mxriv, TiTqmis ar gaaCniaT TavianTi moqalaqeobrivi<br />
poziciis gamoxatvisTvis saWiro, efeqturi arena, vgulisxmobT televizias.<br />
agreTve imis gamo, rom xelisuflebis mimarT gamoTqmul protests,<br />
maSinve mosdevs sxvadasxva tipis represiebi: amis magaliTad SeiZleba<br />
davasaxeloT poetebis zurab rTveliaSvilis, irakli kakabaZis, SoTa gagarinis<br />
da ....fizikuri Seuracxyofa da dapatimreba sxvadasxva dros; kinodokumentalist<br />
vaxtang komaxiZis, arasamTavrobo organizacia `kavkasiuri saxlis~<br />
winaaRmdeg ganxorcielebuli represiebi, ris Sedegadac zurab rTveliaSvili<br />
da vaxtang komaxiZe iZulebulni gaxdnen, dasavleTSi eTxovaT<br />
politikuri TavSesafari, xolo kulturul-saganmanaTleblo da samSvidobo<br />
organizacia `kavkasiuri saxli~, sadac mwerlebi, poetebi da mTargmnelebi<br />
muSaoben, dRes ofisis dakargvis safrTxis winaSe dgas.. . kritikulad ganwyobil<br />
xelovanTa devnis faqtebi mxolod amiT ar moiwureba.<br />
aranakleb zRudavs sityvis Tavisuflebas konservatuli masobrivi cnobiereba<br />
Tu religiuri obskurantizmi. magram am magaliTebis moyvaniT Tavs<br />
aRar SegawyenT. jansaRi literaturuli kritikis ararseboba xelsuwyobs<br />
dabali literaturuli Rirebulebebis mqone nawarmoebebis popularizacias,<br />
Tumca xandaxan aseTi komerciuli proeqtebis avtorebi masobriv risxvas<br />
imsaxureben, amis ukansakneli magaliTi 20 wlis debiutanti mweralis<br />
erekle deisaZis, wignis gamoqveynebasTan dakavSirebuli skandali iyo,am skandals<br />
SexlSemoxvlebi moyva. aqciis arcerT monawiles ar miumarTavs sasamarTlosTvis<br />
,amis mizezi isaa, rom sasamarTlo sistema srulad kontroldeba<br />
xelisuflebis mier, sasamarTlos aseTi mdgomareoba adamianebs quCis<br />
aqciebisken da samarTlebrivi sivrcidan gamosvlisken ubiZgebs.. saqarTvelos<br />
arakonformist mwerlebs namdvilad sWirdebaT saerTaSoriso organizaciebis<br />
daxmareba, raTa am qveyanaSi Tavisufali sityva sabolood ar<br />
Cakvdes, riTac misi demokratiuli ganviTarebis SesaZlebloba namdvilad<br />
gaqreba.<br />
saqarTvelos pen-klubi 13.09.2010<br />
SevqmnaT Tavisufali sivrce, sadac<br />
daculi iqneba sityvisa da gamoxatvis<br />
Tavisufleba da sadac adamianebi<br />
azrovnebas SeZleben. Tumca es ar niSnavs,<br />
rom zogadad qveyanaSi Tavisufali<br />
garemoa. aviRoT nebismieri televizia,<br />
regionaluri televiziebi,<br />
iqaur Jurnalistebs uamravi probleba<br />
eqmnebaT, sajaro informaciaze xeli<br />
ver miuwvdebaT... amazea saubari. ase<br />
rom, mdgomareobis Sefasebisas mxolod<br />
sakuTar gamocdilebas ver daveyrdnobi.<br />
Cemi saqmianobiT sworedac<br />
vcdilob, iseTi sivrce Sevqmna, sadac<br />
Tavisufleba iqneba.<br />
rati amaRlobeli:<br />
_ saqarTvelos pen-klubis mier<br />
2010 wlis 17 seqtembers tokios konferenciisTvis<br />
gagzavnili werilis<br />
Tanaavtori brZandebiT<br />
_ werilis avtori ar var, xelmomweri<br />
var. orma adamianma dawera, Cven<br />
ki kenWi vuyareT da miviReT.<br />
_ amas imitom gekiTxebiT, rom<br />
rogorc CvenTvis gaxda cnobili, penklubis<br />
bordis zogierTma wevrma<br />
werilis Sesaxeb araferi icoda.<br />
_ Tqven araswori informacia<br />
gaqvT, werili bordis yvela wevrTan<br />
daigzavna.<br />
_ pen-klubi xom apolitikuri<br />
organizaciaa, ratom gadawyviteT<br />
(vgulisxmob reorganizaciis Semdeg),<br />
Tqveni saqmianoba politikuri<br />
ganacxadiT dagewyoT<br />
_ pen-klubi Tavisufali sityvis<br />
damcveli organizaciaa. is ara marto<br />
mwerlebs, aramed Jurnalistebsac<br />
icavs. es werili arc politikuri ganacxadia<br />
da arc politikur arCevneb-<br />
Si monawile organizaciis gancxadeba.<br />
_ werilSi, romelzec vsaubrobT,<br />
dafiqsirebulia Tqveneuli xedva, Sefaseba<br />
qveyanaSi arsebuli situaciisa.<br />
mainc miiCnevT, rom mas politikuri<br />
datvirTva ar aqvs<br />
_ saintereso iqneboda TqvenTvis<br />
– Jurnalisti xarT – genaxaT, magali-<br />
Tad, TurqeTis an sxva qveynebis penklubebis<br />
gancxadebebi sxvadasxva movlenasTan<br />
dakavSirebiT, an gacnobodiT<br />
pen-klubis specifikas, iq uamravi saintereso<br />
masalaa, maSin mixvdebodiT,<br />
raze vsaubrob.<br />
_ werilSi saubaria imaze, Tu<br />
rogor uWirT saqarTveloSi cxovreba<br />
arakonformist mwerlebs. ratom<br />
yofT mwerlebs `konformistebad~ da<br />
`arakonformistebad~ Tanamedrove<br />
qarTuli mwerlobis warmomadgeneli<br />
brZandebiT, mainteresebs, rodesme<br />
pozicia 13<br />
Tu SegqmniaT probleba gamomcemlobebTan,<br />
uari Tu uTqvamT Tqveni<br />
nawarmoebebis dabeWdvaze<br />
_ SesaZloa, werilis tonze, formaze<br />
vidaoT, raRacebSi ar daveTanxmoT.<br />
SesaZloa, igive werili me rom<br />
damewera, sxvanairi yofiliyo, sxvas<br />
rom daewera – sxvanairi, magram saboloo<br />
jamSi, werilSi miTiTebuli<br />
problemebi sasamarTlosTan dakav-<br />
SirebiT, ramdenime mwerlis qveynidan<br />
iZulebiT wasvlasTan dakavSirebiT,<br />
sxvebis SeviwroebasTan dakavSirebiT,<br />
vfiqrob, absoluturad Seesabameba simarTles<br />
da sworad asaxavs movlenebs,<br />
rac dRes qveyanaSi xdeba.<br />
_ batono rati, gimeorebT: mainteresebs,<br />
piradad Tqveni gamocdileba<br />
_ literaturul saqmianobaSi Tu<br />
SexvedrixarT raime winaaRmdegobas<br />
_ gamomcemlobebis mxridan cxadia<br />
ara, isini kerZo struqturebia. Cven<br />
vsaubrobT saxelmwifos politikaze<br />
literaturasTan, mwerlobasTan mimarTebaSi<br />
da ara mwerlisa da gamomcemlis<br />
urTierTobaze. es piradi, saqmiani<br />
urTierTobebia. am SemTxvevaSi mTavaria<br />
saxelmwifos politika literaturasa<br />
da xelovnebaSi.<br />
_ saxelmwifo politika Tqvens<br />
literaturul saqmianobas ramenairad<br />
damuqrebia<br />
_ pen-klubi sakuTar Tavze ar wers,<br />
is zogad procesebs ganixilavs da<br />
afasebs. aucilebeli ar aris, pen<br />
klubis gancxadeba misi bordis wevrebis<br />
mier sakuTar Tavze daweril gancxadebad<br />
aRviqvaT.<br />
_ organizaciis sxva wevrebic<br />
igives amboben. gvrCeba STabeWdileba,<br />
rom saxelmwifo politikis wnexi,<br />
razec saubaria werilSi, masze xelmomwer<br />
mwerlebsa Tu gamomcemlebs<br />
sinamdvileSi ar SexebiaT.<br />
_ Zalian gulaxdili xarT da es<br />
momwons. aba, scadeT aseTive gulaxdiloba<br />
xelisuflebis romelime wevrTan.<br />
vfiqrob, Jurnalists bevri kiTxva<br />
unda hqondes qveyanaSi arsebul situaciasTan<br />
dakavSirebiT, dausviT maT<br />
kiTxvebi da vnaxoT, es mcdeloba riTi<br />
dasruldeba, rogor gipasuxeben. Tqven<br />
am wnexs Zalian male sakuTar Tavze igrZnobT.<br />
_ Tqven maTi wnexi gigrZvniaT<br />
_ iciT, rogor aris visTanac gasdiT<br />
_ gasdiT.<br />
daTo turaSvili:<br />
_ piradad me am werilis Sesaxeb<br />
araferi vici, ar wamikiTxavs da arc<br />
bordis sxdomas davswrebivar. amitom<br />
komentars ver gavakeTeb.
14 literaturuli gazeTi<br />
Targmani 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
benedeto kroCe<br />
benedito kroCe, Tanamedrove<br />
italiis erT-erTi udidesi mwerali _<br />
meored me miviCnev luiji pirandelos,<br />
_ daibada 1866 wlis 25 Tebervals<br />
akvilas provinciis sofel peskaserolSi.<br />
jer kidev bavSvi iyo, roca misi<br />
mSoblebi neapolSi damkvidrdnen.<br />
izrdeboda religiuri suliskveTebiT,<br />
Tumca maswavlebelTa gulgrilobisa<br />
da misi sakuTari _ lamis urwmunoebis<br />
gamo, _ ukiduresobebis gareSe.<br />
1883 wels samxreT italiaSi moxda<br />
miwisZvra, romelic wuTnaxevars gagr-<br />
Zelda. miwisZvrisas daiRupnen misi<br />
mSoblebi da da, TviTon ki nangrevebqveS<br />
daimarxa. ori Tu sami saaTis Semdeg<br />
is gadaarCines. saSinel sasowarkveTas<br />
rom ar Seepyro, gadawyvita<br />
samyaroze fiqrisTvis mieZRvna<br />
Tavi, rasac arcTu iSviaTad mimarTaven<br />
ubedurebisas, da zogjer ikurnebian<br />
kidec.<br />
is Seudga filosofiis meTodur<br />
labirinTTa kvlevas. 1893 wels gamoaqveyna<br />
ori esse: erTi literaturuli<br />
kritikis, meore ki _ istoriis Sesaxeb.<br />
1899 wels man erTgvar, drodadro<br />
panikur saSinelebaSi, zogjer ki netarebaSi<br />
gardamaval SiSSi SeniSna, rom<br />
metafizikuri problemebi mis goneba-<br />
Si mwyobr wesrigs iZenen, da rom erTgvari,<br />
Tanac gansazRvruli gadawyvetileba<br />
TiTqmis garduvalad<br />
mwifdeba mis sulSi.<br />
man Sewyvita kiTxva. dilisa da saRamos<br />
saaTebs locvaSi atarebda da<br />
qalaqSi daexeteboda, Tumca mdumarebasa<br />
da TviTdakvirvebaSi danTqmuli<br />
verafers amCnevda irgvliv. imxanad<br />
ocdacameti weli Seusrulda _ kabalistebis<br />
mixedviT, pirveli adamianis<br />
asaki, roca is Tixidan iqna gamoZerwili.<br />
1902 wels man safuZveli daudo `sulis<br />
filosofiis~ dasabams `esTetikis~<br />
pirveli tomiT (am mSral, magram brwyinvale<br />
wignSi is uaryofs sxvaobas Sinaarssa<br />
da formas Soris, da yvelaferi<br />
intuiciamde dahyavs). `logika~ 1905<br />
wels gamoqveynda; `praqtika~ _ 1908<br />
wels; `istoriografiis Teoria~ ki _<br />
1916 wels. 1905_1917 wlebSi kroCe<br />
italiis samefos senatori iyo. roca<br />
ifeTqa omma da yvela mwerali mieca<br />
sarfian wvrTnas siZulvilSi, kroCe<br />
ganze idga. 1920 wlis ivnisidan 1921<br />
wlis ivlisamde is asrulebda sazogadoebrivi<br />
ganaTlebis ministris movaleobas.<br />
1923 wels oqsfordis universitetma<br />
mas mianiWa doqtoris xarisxi honoris<br />
causa.<br />
misi Sromebi ukve oc wigns Seadgens.<br />
maT Sorisaa italiis istoria, XIX<br />
saukunis evropuli literaturis istoria<br />
da monografiebi, romlebic<br />
eZRvneba hegels, vikos, dantes, aristoteles,<br />
Seqspirs, goeTes da kornels.<br />
jorj santaiana<br />
poeti da filosofosi<br />
santaiana<br />
(swored am rigiT<br />
viTardeboda<br />
misi Semoqmedeba)<br />
daibada madridSi,<br />
1863 wlis damlevs.<br />
1872 wels mSoblebma<br />
waiyvanes amerikaSi.<br />
isini morwmune<br />
kaTolikeebi<br />
iyvnen: santaiana wuxs Tavis dakargul<br />
rwmenaze, `am didebul cTomilebaze,<br />
ase mSvenivrad rom esadageba sulier<br />
impulss da swrafvas~. erTma Crdiloamerikelma<br />
mweralma Tqva: `santaianas<br />
hgonia, rom RmerTi ar arsebobs,<br />
magram swams, rom wmida qalwuli Rmer-<br />
Tis dedaa~.<br />
1886 wels man harvardSi miiRo doqtoris<br />
xarisxi. rva wlis Semdeg gamoaqveyna<br />
Tavisi pirveli wigni _<br />
`sonetebi da poemebi~. Semdeg, 1906 wels<br />
_ gonebis miseuli SesaniSnavi<br />
xorxe luis borxesi<br />
oldos haqslis<br />
wignSi `mizani da<br />
saSualebebi~ iwyeba<br />
ganaxleba saxelganTqmuli<br />
davisa,<br />
XVIII saukunis<br />
damdegs rom gamoiwvia<br />
herman buzenbaumis<br />
gamoTqmam<br />
Tu rCevam: `mizani amarTlebs saSualebebs~.<br />
(cnobilia, rom am maqsimas iyenebdnen<br />
iezuitebis gasaSaveblad; naklebad<br />
cnobilia, rom saqme exeba<br />
eTikurad ganurCevel, anu arc kargsa<br />
da arc cud qcevas. magaliTad, ase<br />
viqceviT, roca xomaldze avdivarT.<br />
magram Tu Cveni mizani dasaSvebia, vTqvaT,<br />
montevideoSi mivemgzavrebiT, ase-<br />
Ti iqneba saSualebac, amasTan, sulac<br />
ar igulisxmeba, rom ufleba gvaqvs<br />
gzaSi moviparoT bileTi.<br />
am wignSi, iseve, rogorc meore wignis<br />
_ `brma RazaSi~ ukanasknel gverdze<br />
oldos haqsli amtkicebs: mizani<br />
ar amarTlebs saSualebas, im martivi<br />
da gadaulaxavi siZnelis gamo, rom sa-<br />
Sualebebi ganapirobeben mizans. Tu sa-<br />
Sualebebi cudia, maTi es Tviseba mizansac<br />
gadaedeba. haqsli uaryofs Zaladobis<br />
yovelgvar formas: komunistur<br />
revolucias, faSistur revolucias,<br />
umciresobis devnas, imperializms,<br />
terorizms, agresias, klasobriv brZolas,<br />
kanonier dacvas da a.S. praqtikulad<br />
_ ambobs is, _ demokratiis dacva<br />
faSizmisagan niSnavs demokratiuli<br />
saxelmwifos gardaqmnas faSistur saxelmwifod.<br />
saxelmwifo, omisTvis rom<br />
emzadeba, SeiaraRebis zrdis provocirebas<br />
iwvevs da, bolos da bolos,<br />
garduvalad iwvevs im oms, romlisTvisac<br />
emzadeboda~.<br />
oldos haqsli aq Semdeg rCevas<br />
gvTavazobs: `ganiaraReba, Tu viTareba<br />
moiTxovs, Tundac calmxrivi; uaris<br />
Tqma SeuzRudav imperiul Zalauwignidan<br />
`tyve teqstebi~<br />
biografiis xuTi wigni: `goneba saR<br />
azrSi~, `goneba xelovnebaSi~, `goneba<br />
mecnierebaSi~, `goneba sazogadoebaSi~,<br />
`goneba religiaSi~. axla is, cota ar<br />
iyos, nanobs, rom es wignebi dawera, _<br />
ara sakuTriv moZRvrebis, aramed meTodis<br />
gamo.<br />
santaiana, saboloo angariSiT, namdvili<br />
espanelia, TumcaRa inglisuri<br />
enis musikis TanaSemoqmedi gaxda, _<br />
materialisti. `me, Cemi rwmeniT, materialisti<br />
var. SesaZloa, erTaderTi<br />
mTel msoflioSi. me ar vcdilob gavigo,<br />
mainc ra aris materia. amis axsnas<br />
fizikosebs vandob. rac ar unda iyos,<br />
me mas gadaWriT vuwodeb materias,<br />
rogorc Cems nacnobebs _ smitsa Tu<br />
jons, ise rom maTi saidumloebebis ara<br />
vici ra~. da Semdeg: `dualizmi _ esaa<br />
avtomatisa da aCrdilis ugergilo<br />
Serwyma~. rac Seexeba idealizms, _<br />
aris Tu ara masSi WeSmariteba, _ rakiRa,<br />
ager ukve ramdenime aTasi welia,<br />
samyaro ise iqceva, TiTqos Cveni kombinirebuli<br />
aRqmebi zusti iyos, yvelaze<br />
keTilgonivrulia pativi vceT am<br />
pragmatul sanqcias da vendoT momavals.<br />
qristianoba (ambobs is meore adgilas)<br />
_ esaa iudeuri metaforebis<br />
warumatebeli sityvasityviTi ganmarteba.<br />
axla, mas Semdeg, rac mravali wlis<br />
manZilze filosofias kiTxulobda<br />
harvardis universitetSi, is inglisSi<br />
cxovrobs. inglisi _ ambobs is, _ esaa,<br />
upiratesad, TavSesafari znekeTili<br />
sixarulisa da Cumi kmayofilebisa, _<br />
iyo is, rac xar.<br />
santaianas Sromebi Zalze mravalricxovania;<br />
maT Soris: `sami poeti _<br />
filosofosi~ (1910), `swavlis qarebi~<br />
(1913), `monologebi inglisSi~ (1922),<br />
`platonizmi da sulieri cxovreba~<br />
(1927), `arsebobis samefo~ (1926), `materiis<br />
samefo~ (1930).<br />
osvald Spengleri<br />
Tavs nebas mivcem SevniSno (amnairi<br />
SeniSvnebis mTeli TavqarianobiT da<br />
maT msgavsTa simartiviT), rom inglisel<br />
da frang filosofosebs ainteresebT<br />
msoflio uSualod an misi esa<br />
Tu is aspeqti, maSin rodesac germanelebs<br />
sCveviaT ganixilon is,<br />
rogorc martivi sababi, erTgvari pirwmindad<br />
materialuri mizezi maTi<br />
uzarmazari, yovelTvis dausabuTebeli,<br />
magram yovelTvis grandiozuli<br />
dialeqtikuri agebebisTvis. maTi mTavari<br />
sazrunavia sistemis mwyobri simetria<br />
da ara Sesatyvisoba rTuli da<br />
uwesrigo samyaros mimarT. am saxelovan<br />
germanel arqiteqtorTa _ albert<br />
didis, maister ekhartis, laibnicis,<br />
kantis, herderis, novalisisa da hegelis<br />
Rirseuli memkvidre iyo Spengleri.<br />
Spengleri daibada 1880 wlis 29<br />
maiss, braunSvaigis sahercogos qalaq<br />
blanknburg-am-harcSi. swavlobda miunxensa<br />
da berlinSi. saukunis damlevs<br />
miiRo folosofiisa da literaturis<br />
doqtoris xarisxi. misi sadoqtoro<br />
disertacia heraklitesadmi iyo miZRvnili<br />
(hale, 1904) _ erTaderTi Sroma,<br />
win rom uZRoda imas, ramac sensacia<br />
moaxdina da saxeli mouxveWa. eqvsi<br />
weli Sealia Spenglerma `evropis daisis~<br />
Seqmnas. eqvsi wlis Seupovari Sroma<br />
da naxevrad mSieri arseboba miunxenis<br />
erT-erT Semosavlian saxlSi,<br />
pirquS oTaxSi, sakvamur milebsa da<br />
WuWyian kramitebs rom gahyurebda. imxanad<br />
Spenglers wignebi ar hqonia. dilas<br />
sajaro biblioTekaSi atarebda,<br />
sadilobda muSaTa sasadiloSi da avadmyofobisas<br />
uzomod cxel Cais svamda.<br />
1915 wels amTavrebs pirveli wignis<br />
koreqturas. megobrebi ara hyavs. fiqr-<br />
Si Tavis Tavs adarebs germanias,<br />
romelic masaviT eulia.<br />
1918 wlis gazafxulze `evropis<br />
daisi~ venaSi gamoqveynda.<br />
Sopenhaueri werda: `zogadi mecniereba<br />
istoriis Sesaxeb ar arsebobs;<br />
istoria naklebad saintereso Txrobaa<br />
kacobriobis usasrulo, mosawyeni da<br />
uTavbolo sizmris Sesaxeb~. Spenglerma<br />
Tavisi wigniT scada, rom istoria<br />
SeiZleba raRac ufro saintereso iyos,<br />
vidre anekdoturi faqtebis uTavbolo<br />
CamoTvla. man ganizraxa ganesazRvra<br />
misi kanonebi da safuZveli<br />
Caeyara kulturis morfologiis<br />
safuZvlebisTvis. 1912_1917 wlebSi<br />
dawerili gverdebi, misi simwifis Jams,<br />
arsad araa dalaqavebuli imdroindeli<br />
siZulvilis specifikuri atmosferoTi.<br />
1920 weli _ didebis dasawyisi.<br />
Spengleri dasaxlda mdinare izeris<br />
piras. sayvareli sizantiT SeiZina<br />
ramdenime aTasi wigni, Seagrova sparsuli,<br />
Turquli da induri iaraRis<br />
koleqcia. Seudga maRal mTebze asvlas,<br />
raTa Tavi gaeridebina abezari<br />
fotografebisTvis. da, rac mTavaria,<br />
kvlavac ganagrZo wera: am dros daiwera<br />
`pesizmi~ (1921), `germaneli axalgazrdebis<br />
politikuri movaleoba~<br />
(1924), `germanuli saxelmwifos aRdgena~<br />
(1926).<br />
ama wlis SuaSi osvald Spengleri<br />
gardaicvala.* SeiZleba sadavod migaCndes<br />
istoriis misi biologiuri<br />
koncefcia, magram ara didebuli<br />
stili.<br />
Tomas manis wigni Sopenhauerze<br />
didebas uSualod<br />
ukavSirdeba<br />
ciliswameba da,<br />
SesaZloa, aravin<br />
ise ar dazaralebula<br />
ciliswamebisgan,<br />
rogorc<br />
Sopenhaueri. cxovrebis<br />
mier gaquculi<br />
fizionomia<br />
da sentenciebis an-<br />
Tologia buzRunasi<br />
(sentenciebisa,<br />
romlebsac aer-<br />
Tianebs mkveTri saTauri _ `siyvaruli,<br />
qalebi da sikvdili~, _ marjve mikvleva<br />
levantieli gamomcemlisa) _ ai,<br />
rogor warmoCndeba is espaneli da Cveni<br />
amerikis xalxTa winaSe. filosofiis<br />
profesorebi am cTomilebas itanen<br />
da xelsac ki uwyoben. zogierTisTvis<br />
Sopenhaueri mxolod pesimistia. ise-<br />
Tive usamarTlo da sasacilo<br />
SezRuduloba, rogorc arndoma imisa,<br />
rom laibnicSi dainaxon raRac sxva,<br />
garda optimizmisa (mani, piriqiT, irwmuneba,<br />
rom pesimizmi ganuyreli nawilia<br />
misi moZRvrebisa: `yvela saxelmZRvanelo<br />
_ SeniSnavs igi, _ amtkicebs,<br />
rom Sopenhaueri, jer erTi, nebis<br />
* 1936 wlis 8 maiss (mTargmneli).<br />
filosofosi iyo da, meorec, pesimizmis<br />
filosofosi. magram aq ar arsebobs<br />
pirveli da meore. Sopenhaueri, nebis<br />
filosofosi da fsiqologi, SeuZlebelia<br />
pesimisti ar yofiliyo. neba<br />
raRac imTaviTve ganwirulia: esaa mSfoTvareba,<br />
aTasnairi gasaWiri,<br />
gulisTqma, Jini, swrafva, tkivili, ase<br />
rom, nebis samyaro, garduvalad, tanjvis<br />
samyaro unda iyos~...). me ki mgonia,<br />
rom optimizmi da pesimizmi SefardebiT<br />
gansazRvrebebad unda migvaCndes,<br />
romlebic grZnobebze arian<br />
damokidebulni da saerTo araferi<br />
aqvT filosofiasTan, romelic Sopenhaueris<br />
sagani iyo.<br />
rogorc mwerali, is aseve uebroa.<br />
sxva filosofosebi _ berkli, iumi,<br />
anri bergsoni, uiliam jeimsi zustad<br />
imas amboben, ris Tqmasac apireben. magram<br />
maT akliaT Sopenhaueris vneba,<br />
darwmunebis miseuli Zala. yvelasTvis<br />
cnobilia gavlena, rac man moaxdina<br />
vagnersa da nicSeze.<br />
Tomas mani Tavis am bolo wignSi<br />
(`Sopenhaueri~, 1932, stokholmi) aRni-<br />
Snavs, rom Sopenhaueris filosofia<br />
axalgazrda kacis filosofiaa. is imowmebs<br />
nicSes, visac miaCnda, rom yvela<br />
adamianis filosofia mis asakzea<br />
damokidebuli, da rom Sopenhaueris<br />
kosmiuri poema aRbeWdilia siWabukis<br />
niSniT, sadac mbrZanebloben erotika<br />
da sikvdilis gancda.<br />
am momxiblav narkvevSi `jadosnuri<br />
mTis~ avtori ar axsenebs Sopenhaueris<br />
sxva wignebs. misi mTavari Sromaa `samyaro<br />
rogorc neba da warmodgena~. me<br />
mgonia, Tomas mans xelaxla rom gadaekiTxa,<br />
is uTuod moixseniebda amazrzen<br />
fantasmagorias _ `aforizmebi da<br />
maqsimebi~, sadac Sopenhauers samyaros<br />
yvela nakvTi maT gansaxierebebamde<br />
dahyavs da amtkicebs, rom Cveni cxovrebis<br />
yvela peripetia, mTeli maTi<br />
saSinelebis miuxedavad, mxolod Cveni<br />
`me~-s monagonia, ubedurebisa da sizmrebis<br />
msgavsad.<br />
oldos haqsli. `mizani<br />
da saSualeba~
29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
flebaze, iseve, rogorc ama Tu im<br />
ekonomiur nacionalizmze; gadawyvetileba,<br />
nebismier viTarebaSi mimarTon<br />
aramoZaladur meTodebs; am me-<br />
Todebis sistematiuri daufleba~, es<br />
sawyis gverdebzea naTqvami. wignis bolos<br />
ki is gvTavazobs davaarsoT bermonazonTa<br />
ordeni, siRaribisa da ubiwoebis<br />
aRTqmas rom deben da araviTari<br />
Teologiuri doqtrinebiT ar arian<br />
xelfexSekrulni, magram movaleni ki<br />
arian, gulmodgined SeiTvison ori<br />
fundamenturi siqvele _ gageba da<br />
gulmowyaleba, Tu mxedvelobaSi ar<br />
miviRebT ubiwoebas. raRac amdagvars<br />
gvTavazobda uelsi romanSi `Tanamedrove<br />
utopia~ (1905).<br />
leonhard franki<br />
leonhard<br />
franki 1882 wels<br />
daibada viurcburgSi.<br />
xuros Svilma<br />
bavSvobaSive<br />
iwvnia, ra aris siRaribe.<br />
cameti wlisa<br />
ukve fabrikaSi<br />
muSaobiT irCenda<br />
Tavs. Semdeg saavadmyofos<br />
laboratoriaSi<br />
asrulebda sanitris movaleobas.<br />
ufro gvian ki eqimis Soferi<br />
iyo. vidre mwerlobas mihyofda xels,<br />
Tavi uSedegod scada ferweraSi.<br />
misi pirveli romani _ `yaCaRebi~ _<br />
patara biWebis Tavgadasavali, romlebmac<br />
berlinSi ganizraxes miebaZaT<br />
Soreuli aRmosavleTis mkvidrTa zne-<br />
Cveulebisa da piratebisTvis, _ 1914<br />
wels gamoqveynda. 1916 wels mas mohyva<br />
`mizezi~, Tavgadasavali kacisa, mravali<br />
wlis Semdeg rom klavs Tavis maswavlebels.<br />
1918 wels _ `adamiani<br />
keTilia~. es wigni, albaT, yvelaze mSvenieri<br />
mis qmnilebebSi, antisaomari<br />
novelebis ciklia, Tavisi arsiT _ simboluri:<br />
personaJebi imdenad konkretuli<br />
adamianebi ki ara, ramdenadac<br />
gvareobiTi ganzogadoebani arian. revoluciis<br />
zegavleniT daiwera romani<br />
`moqalaqe~ (1924), naklebad RirsSesani-<br />
Snavi Tavisi fabuliT, vidre epizod-<br />
Ta SeerTebisa da monacvleobis kinematografiuli<br />
xerxebiT. es xerxebi<br />
meordeba moTxrobaSi `ukanaskneli<br />
vagoni~ (1926), sadac vecnobiT adamianebs,<br />
erTmaneTs rom uaxlovdebian<br />
garduvali daRupvis winaSe, magram,<br />
gadarCenilni, ucxoni xdebian erTmaneTisTvis.<br />
imave wels man gamoaqveyna<br />
momcro romani `karli da ana~, ekranizirebuli<br />
sayovelTaod cnobil<br />
filmSi `dabruneba kerasTan~. sami wlis<br />
Semdeg gamoica tragikuli romani `Zma<br />
da da~. misi ukanaskneli romani gamoqveynda<br />
1936 wels.<br />
CrdiloeT safrangeTSi, Sveicariasa<br />
da inglisSi xetialis Semdeg, is<br />
axla emigrantia parizSi.<br />
e.s. draueri. `erayisa<br />
da iranis sabiebi~<br />
budizmis garda (romelic imdenad<br />
religia an Teologia rodia, ramdenadac<br />
xsnis saSualeba) yvela religia<br />
amaod cdilobs erTmaneTs dauzavos<br />
samyaros aSkara da zogjer autaneli<br />
arasrulqmnileba da Tezisi Tu<br />
hipoTeza yovlad Zlieri da yovlad<br />
keTili RmerTis Sesaxeb. Tumca yvela<br />
es dazaveba Zalze arasaimedoa, da<br />
keTili kardinali niumeni (`SeTanxmebis<br />
gramatikis cda~, nawili meore, Tavi<br />
meSvide) aRiarebs, rom iseTi kiTxvebi,<br />
rogoricaa: `Tu RmerTi yovlad<br />
Zlieria, rogorRa iTmens imas, rom<br />
dedamiwaze arsebobs tanjva~ _ esaa<br />
Cixi, romelmac ar unda agvacilos mTavar<br />
gzas da SeaCeros religiur kvlevaTa<br />
ganviTareba~.<br />
qristianuli eris damdegs gnostikosebi<br />
Tamamad miadgnen am problemas.<br />
arasrulyofil samyarosa da srulyofil<br />
RmerTs Soris maT ganaTavses hierarqiulad<br />
ganlagebul RvTaebaTa<br />
TiTqmis usasrulo raodenoba. movitan<br />
magaliTs: Tavbrudamxvevi kosmogonia,<br />
romelsac irinevsi basilides miawers.<br />
am kosmogoniis saTaveSi dgas<br />
uZravi RmerTi. misi simSvididan samyaros<br />
evlineba Svidi daqvemdebarebu-<br />
li RvTaeba, romlebic qmnian da saTaveSi<br />
udgebian pirvel cas. am pirveli<br />
demiurgosuli gvirgvinidan dasabams<br />
iRebs meore RmerTi, aseve angelozTa,<br />
ZalTa da saydarTa TanxlebiT, romlebic<br />
qmnian pirvelis simetriul meore<br />
cas. meore wre Tavis mxrivac ordeba,<br />
iseve, rogorc mesamec da meoTxec<br />
(amasTan, RvTaebrioba TandaTanobiT<br />
klebulobs) da ase, 365-e camde. yvelaze<br />
qvemoTa ca Cvenia. is degradirebul<br />
demiurgosTa qmnilebaa, romelTa<br />
bunebaSi RvTaebriobis wili nuls uaxlovdeba...<br />
amnairi religiiT cxovroben<br />
dResac iranisa da erayis sabiebi.<br />
abaTuri, sabiebis uZravi RvTaeba<br />
Slamiani wyliT savse ufskruls Cascqeris.<br />
maradisobis erTgvari odenobis<br />
Semdeg misi uwminduri anarekli cocxldeba<br />
da Svidi planetis angelozTa<br />
SewevniT Cvens cas qmnis. aqedan _ mxolod<br />
RvTis msgavsebis mier Seqmnili<br />
samyaros arasrulqmnileba.<br />
eraySi xuTi aTasi sabia cxovrobs,<br />
iranSi _ ori aTasi. es wigni, albaT,<br />
yvelaze safuZvliania maT Soris, rac<br />
ki maTze dauweriaT. avtori, misis<br />
draueri 1926 wlidan cxovrobda maT<br />
Soris. is eswreboda TiTqmis yvela maT<br />
dResaswauls _ sakmaod didi gmiroba,<br />
Tu gavixsenebT, rom sazeimo ceremoniebi,<br />
Cveulebriv, Tvramet saaTs<br />
grZeldeba. manve erTmaneTs Seujera da<br />
Targmna sabiebis bevri kanonikuri teqstic.<br />
aRmosavluri literaturis<br />
muzeumi<br />
literaturuli gazeTi<br />
novaliss aqvs uaRresad saintereso<br />
dakvirveba: `araferia ufro poeturi,<br />
vidre mravalferovnebis nazavi<br />
da cvalebadoba~.<br />
siWrelis am Taviseburi xibliT gamoirCeva<br />
zogierTi saxelganTqmuli<br />
wigni: pliniusis `bunebrivi istoria~,<br />
robert bertonis `melanqoliis<br />
anatomia~, frezeris `oqros rto~ da,<br />
SesaZloa, floberis `cTunebani~.<br />
am qaotur CamonaTvalTa Soris,<br />
swored es gvizidavs `drakonis wignSi~,<br />
romlis samasma gverdma daitia kacobriobis<br />
yvelaze Zveli mwerlobis uamravi<br />
saintereso pasaJi. me vgulisxmob<br />
uvrceles Cinur mwerlobas, lamis<br />
ocdaaT saaukunes rom iTvlis.<br />
wignis Svidi nawilidan, albaT, yvelaze<br />
sainteresoa is, poezias rom<br />
eZRvneba (Tviseba, niSneuli ara marto<br />
Cinuri mwerlobisaTvis). Semdgenelma<br />
mis edvardsma uelis aw ukve<br />
klasikurad miCneul Targmanebs amjobina<br />
misi sakuTari Targmanebi. Znelia<br />
daeTanxmo am arCevans.<br />
wignSi CarTulia bevri andaza. ai,<br />
zogierTi maTgani:<br />
`upovarisTvis advilia zomierebis<br />
dacva~.<br />
`fuliT _ drakoni; ufulod _<br />
matli~.<br />
`qvis loms wvimis ar eSinia~.<br />
`mona, romelsac Zalze iafad yidian,<br />
uTuod keTrovania~.<br />
`roca guli savsea, Rame moklea~.<br />
`umjobesia kefiT grZnobde zam-<br />
Tris gamyinav susxs, vidre gaveSebuli<br />
spilos mxurvale sunTqvas~.<br />
`yuri ugde, ras ambobs Seni coli,<br />
da nu endobi mis nurcerT sityvas~.<br />
`yvelaze ukeTesi am cxovrebaSi _<br />
rigiani damarxva~.<br />
meore Tavs amkoben cnobebi fantastikuri<br />
zoologiidan, Suasaukuneobriv<br />
bestiariumebs rom gvagoneben. mis<br />
mWidrod dasaxlebul gverdebze Cven<br />
vecnobiT `sin-Cens~ _ uTavo kacs,<br />
romelsac Tvalebi mkerdze aqvs, piri<br />
ki _ Wipze; `ui~-s _ adamianis saxian<br />
ZaRls, visi sicilic taifuns gvauwyebs:<br />
`Ci-ians~ _ fantastiur alisfer<br />
Cits, eqvsfexas da oTxfrTians, magram<br />
saxisa da Tvalebis gareSe. Sav da mdumare<br />
`Crdiloel maimuns~, xelebi erTmaneTze<br />
rom gadauWvdia da moTminebiT<br />
elis, rodis daamTavreben adamianebi<br />
weras, raTa Semdeg melani ylupos. zustad<br />
aseve vgebulobT, rom adamians samas<br />
samocdaxuTi Zvali aqvs, _ swored<br />
imdeni dRis toli, romelTa ganmavlobaSi<br />
ca erT srul bruns asrulebs; da<br />
rom arsebobs agreTve cxovelTa samas<br />
samocdaxuTi saxeoba. aseTia simetriis<br />
Zala.<br />
meoTxe TavSi gadmocemulia Cen-Zis<br />
saxelganTqmuli metafizikuri sizmari.<br />
daaxloebiT oTxasi saukunis<br />
winaT am mwerals daesizmra, rom pepelaa,<br />
da gamoRviZebulma aRar icoda,<br />
adamiania, romelsac esizmra, rom pepelaa,<br />
Tu pepelaa, romelsac esizmreba,<br />
rom adamiania.<br />
j.u. dani da maradisoba<br />
j.u. danma (visi<br />
pirveli nawarmoebi<br />
espanuradaa<br />
Targmnili am sa-<br />
TauriT _ `eqsperimenti<br />
droiT~)<br />
londonSi gamoaqveyna<br />
popularuli<br />
gamocema, Tavisi<br />
moZRvrebis<br />
erTgvari reziume.<br />
misi saTauria `axali<br />
ukvdaveba~, moculoba _ as ormocamde<br />
gverdi. danis sami wignidan es<br />
Sroma yvelaze naTeli da yvelaze nakleb<br />
damajerebeli meCveneba. aqamde<br />
gamocemul wignebSi naxazebis, gantolebebisa<br />
da kursivis siuxve mafiqrebinebda,<br />
rom saqme gvaqvs mkacr<br />
dialeqtikur svlasTan; aq ki danma<br />
mouklo maRalfardovnebas da misi<br />
msjeloba mTeli Tavisi siSiSvliT warmosdgeba<br />
Cvens winaSe. aqa-iq SeiZleba<br />
SevniSnoT araTanmimdevruloba,<br />
safuZvlis anticipacia da mkacri argumentacia.<br />
da mainc, warmodgenili<br />
Tezisi imdenad momxiblavia, rom mtkiceba<br />
zedmeti xdeba. TviT mis alba-<br />
Tobasac SeuZlia monusxos mkiTxveli.<br />
Teologebma gansazRvres maradisoba<br />
rogorc yvela warsuli Tu momavali<br />
wamis erTdrouli da mkafio floba,<br />
da is RmerTis erT-erT atributad<br />
cnes. dani, yvelas gasakvirad, acxadebs,<br />
rom Cven ukve vflobT warsuls, rac<br />
Cveni sizmrebiT dasturdeba. sizmreb-<br />
Si, misi azriT, erTmaneTs erwymian uaxloesi<br />
warsuli da uaxloesi momavali.<br />
sifxizlisas Cven Tanabarzomieri siCqariT<br />
vmoZraobT Tanmimdevrulad medin<br />
droSi, sizmarSi ki gacilebiT<br />
ufro vrcel zonas movicavT. sizmris<br />
naxva niSnavs erTmaneTs ukavSirebde<br />
saxeebs, romlebiTac sizmareuli Wvreta<br />
gvamaragebs, da maTgan vTxzavT erT<br />
Tu ramdenime ambavs. Cven vxedavT afTiaqisa<br />
da sfinqsis gamosaxulebebs, da<br />
warmosaxva gvarwmunebs, rom afTiaqi<br />
sfinqsad iqceva. kacs, romelsac xval<br />
gavicnobT, imis saxes vakuTvnebT, vinc<br />
guSinwin Semogvxeda... (jer kidev Sopenhaueri<br />
werda: cxovreba da sizmari<br />
erTi da imave wignis gverdebia, da maTi<br />
rigrigobiT kiTxva niSnavs cxovrobde,<br />
alalbedze furcvla ki ocnebas niSnavso.).<br />
dani aRgviTqvams, rom sikvdilis<br />
Semdeg SevZlebT marjved viyenebdeT<br />
maradisobas, romelic ukve Cven<br />
gvekuTvnis. xelaxla SevagrovebT Cveni<br />
cxovrebis yvela wams da, rogorc<br />
mogveprianeba, ise SevurwyamT erTmaneTs.<br />
bgerebis martivi Tanmimdevrobidan<br />
akordebze gadavalT, akordebidan<br />
_ instrumentul kompoziciebze.<br />
(am metaforas, fortepianos akompanimentiT<br />
ganmtkicebuls, wignis me-<br />
TerTmete TavSi vxvdebiT).<br />
ser uiliam baretis `pirovneba<br />
sikvdilze Zlieria~<br />
es WeSmaritad<br />
sikvdilSemdgomi<br />
wignia. gansvenebulma<br />
ser uiliam<br />
baretma (fsiqologiur<br />
kvlevaTa<br />
sazogadoebis eqsprezidentma<br />
da<br />
fuZemdebelma) is<br />
Tavis meuRles ukarnaxa<br />
saiqiodan (gadacemas axorcielebda<br />
mediumi osborn leonardi). sicocxleSi<br />
ser uiliami spiritisti ar<br />
yofila. da misTvis udidesi siamovneba<br />
iyo yovelgvar `fsiqikur~ movlena-<br />
Ta moCvenebiToba emxilebina. sikvdilis<br />
Semdeg, aCrdilTa da angelozTa asabiaSic<br />
ver miviCnevT spiritistad. Tumca<br />
saiqio, ra Tqma unda, swams, `radgan<br />
Targmani<br />
15<br />
vici, rom mkvdari var da ar visurvebdi<br />
mefiqra, Wkuidan SeviSale-meTqi~.<br />
miuxedavad amisa, is uaryofs, rom mkvdrebi<br />
SeiZleba daexmaron cocxlebs,<br />
da imeorebs, rom mTavaria gwamdes<br />
ieso. is acxadebs: `me is vixile, kidec<br />
vesaubre da kvlav vixilav momaval<br />
aRdgomas, im dReebSi, roca Sen ifiqreb<br />
masze da Cemze~.<br />
saiqio, rogorc mas aRgviwers ser<br />
uiliam bareti, aranakleb materialuria,<br />
vidre svedenborgisa da ser<br />
oliver lojisa. am or mkvlevarTagan<br />
pirveli (wigni `samoTxesa da jojoxeTze~,<br />
1758) gvauwyebs, rom zeciuri sagnebi<br />
ufro mkafioni, ufro konkretulni<br />
da mravalferovanni arian, vidre<br />
miwierni, da rom caSi aris prospeqtebi<br />
da quCebi. ser uiliam bareti adasturebs<br />
am cnobebs da qvisa da aguris<br />
eqvskuTxa saxlebze laparakobs<br />
(eqvskuTxao, _ ra saerTo aqvT futkrebTan<br />
mkvdrebs).<br />
kidev erTi TavSesaqcevi ambavi: ser<br />
uiliami ambobs, rom ar arsebobs qveyana,<br />
Tavisi oreuli rom ar moeZebnebodes<br />
caSi. iq aris zeciuri inglisi,<br />
zeciuri avRaneTi, zeciuri kongo...<br />
(arabebs swamT, rom Tu zecidan Camovardeba<br />
vardi, uTuod ierusalimis<br />
taZars daecema).<br />
ainStainis Teoriis reziume<br />
mraval gamokvlevas<br />
Soris, romlebic<br />
xels gviwyoben<br />
imaSi, rom<br />
albert ainStainis<br />
or TeoriaSi gaverkveT<br />
(TumcaRa<br />
arasrulad), albaT,<br />
yvelaze rTuli<br />
wignia is, romlis<br />
saTauria "Relativiti<br />
and Robinson" (daaxloebiT,<br />
`rodrigesi da relativoba~).<br />
wigni gamocemulia `teqnikal press~-<br />
Si da krZalviT xelmowerilia: `k. v. v.~,<br />
rac Cveulebrivia amnair publikaciebSi.<br />
CvenTvis zedgamoWrili Cans Tavi,<br />
meoTxe ganzomilebas rom eZRvneba.<br />
meoTxe ganzomileba mogonil iqna<br />
XVII saukunis meore naxevarSi ingliseli<br />
plotinistis henri moris mier<br />
(sayuradRebo faqtia: am aRmoCenisTvis<br />
is waaqeza geometriuli ki ara, filosofiuri<br />
xasiaTis msjelobam). oTxganzomilebiani<br />
geometriis adeptebi ase<br />
msjeloben: Tu moZravi wertili qmnis<br />
xazs, moZravi xazi ki _ zedapirs, xolo<br />
moZravi zedapiri _ moculobas, ratom<br />
ar unda qmnides moZravi moculoba<br />
erTgvar, CvenTvis gonebamiuwvdomel<br />
oTxganzomilebian figuras es<br />
sofizmi ufro Sors midis. Tundac yvelaze<br />
mokle xazi wertilTa usasrulo<br />
raodenobas Seicavs; Tundac yvelaze<br />
patara kvadrati _ xazebis usasrulo<br />
raodenobas; TviT yvelaze patara kubi<br />
_ kvadratTa usasrulo raodenobas;<br />
hiperkubi (oTxganzomilebiani kubikuri<br />
figura) _ kubTa usasrulo<br />
raodenobas. am warmosaxul geometriul<br />
warmonaqmnTa Tvisebebi gamoTvlilia.<br />
CvenTvis ucnobia, arseboben Tu<br />
ara hiperkubebi, magram viciT, rom<br />
TviTeuli am figuraTagani zRvardebulia<br />
rva kubiT, ocdaoTxi kvadratiT,<br />
ocdaTormeti wiboTi da Teqvsmeti<br />
wveroTi. yvela xazi zRvardebulia<br />
wertilebiT; yvela zedapiri _<br />
xazebiT; yvela moculoba _ zedapirebiT;<br />
yvela hiperkubi (anu oTxganzomilebiani<br />
moculoba) _ moculobebiT.<br />
es jer kidev yvelaferi rodia. mesame<br />
ganzomilebis _ simaRlis meSveobiT<br />
wreSi moqceuli wertili SeiZleba<br />
gaiqces ise, rom ar Seexos wrexazs. warmoudgeneli<br />
meoTxe ganzomilebis meSveobiT,<br />
cixis sakanSi gamomwyvdeul<br />
patimars SeeZlo gaqceuliyo ise, rom<br />
arc Weri gaevlo, arc iataki da arc<br />
kedlebi.<br />
(uelsis `platneris SemTxvevaSi~<br />
adamians itaceben koSmarTa samyaro-<br />
Si. roca brundeba, irgvliv Semokrebilni<br />
amCneven, rom is cacia gamxdara<br />
da guli marjvniva aqvs. sxva ganzomilebaTa<br />
samyaroSi mas mTlianad gadaabrunebdnen,<br />
rogorc sarkeSi. xels ki<br />
ise amoubrunebdnen, rogorc Cven amovibrunebT<br />
xolme xelTaTmans...).<br />
Targmna baCana bregvaZem
16 literaturuli gazeTi<br />
nobelianti 29 oqtomberi - 11 noemberi 2010<br />
guSin* gavige, rom mario vargas<br />
liosas nobelis premia mianiWes literaturis<br />
dargSi „Zalauflebis struqturis<br />
detaluri aRwerisTvis da<br />
ajanyebuli, mebrZoli da damarcxebuli<br />
adamianis mkafiod warmosaxvisTvis”.<br />
ar vici da, albaT, verc verasodes<br />
gavigeb, ramdenad moewona mwerals<br />
sakuTari Semoqmedebis amgvari<br />
formulireba. me erTi vici, rom liosasTvis<br />
es premia jer kidev didi xnis<br />
win unda miecaT, Soreul samocian da<br />
samocdaaTian wlebSi, rodesac erTmaneTis<br />
miyolebiT qveyndeboda misi<br />
saukeTeso, kriWaSekruli wignebi („es<br />
axalgazrda perueli sul kbilebis<br />
RrWialiT wers” _ aRmoxda viRacas<br />
misi pirveli romanis „qalaqi da<br />
ZaRlebis” wakiTxvis Semdeg), magram<br />
liosam bolo-bolo mainc miiRo Tavisi<br />
nobeli da mas mere, rac guSin erTi<br />
Wiqa mis sadRegrZeleblad avwie, gadavwyvite,<br />
rom marto dRegrZeloba ar<br />
kmaroda da sayvarel mweralze oriod<br />
sityvis dawera namdvilad Rirda.<br />
me xSirad, Zalian xSirad minatria<br />
liosas niWi da gaqaneba da mxolod sakuTari<br />
TavisTvis ara _ Tundac sxva<br />
vinmesTvis, vinc Cvens qveyanaSi momxdari<br />
an mimdinare srul absurdamde<br />
misuli politikuri Tu yofiTi ambebisgan<br />
erT, did, masStabur mozaikas Seqmnida.<br />
xSirad migvrZvnia da xmamaRlac<br />
miTqvams, rom Cvens Tavs datrialebuli<br />
oromtriali swored mis<br />
kalams, mis niWs da masStabs, mis mwerlur<br />
brazs, daundoblobas da iumors<br />
imsaxurebda, magram ara _ vargas liosa<br />
perus Svilia da, Tumca ukve mravali<br />
welia evropaSi cxovrobs, misi literatura<br />
arasodes gascdenia laTinuri<br />
amerikis farglebs. anda, ratom<br />
unda gascdenoda, roca es kontinenti<br />
aseTi nayofieria ucnauri, absurduli,<br />
tragikuli da komikuri ambebiT.<br />
liosa marTlac bevrs werda politikaze,<br />
Zalauflebaze da kidev imaze,<br />
Tu ras uSvreba adamianTa nawils Zalaufleba<br />
an rad aqcevs sxvebs maTi samsaxuri<br />
da monoba. 2000 wels, rodesac<br />
misi romani „vacis dResaswauli” (La Fiesta<br />
del chivo) gamovida, gabriel markess<br />
TiTqos daaxloebiT aseTi ram aRmoxdenia:<br />
moxuc kacs ase ar unda moeqceo!<br />
_ liosas Seqmnili diqtatoris<br />
saxe (romani realur istoriul movlenebzea<br />
dafuZnebuli da dominikis respublikis<br />
istoriis im periods exeba,<br />
rodesac mas meoce saukunis erT-erTi<br />
yvelaze daundobeli da garyvnili<br />
diqtatori rafael truxilio mar-<br />
Tavda) imdenad srulyofili aRmoCnda,<br />
rom manamde yvelaze warmatebuli<br />
laTinoamerikuli literaturuli<br />
diqtatori _ markesis „patriarqic”<br />
ki daCrdila... iciT, vin momiyva es ambavi<br />
erTma TbilisSi macxovrebelma<br />
peruelma. rodesac am kacs daaxloebiT<br />
eqvsi wlis win Sevxvdi saerTo megobrebis<br />
ojaxSi, ucxo enebis institutSi<br />
espanur enas aswavlida. komunisturi<br />
ideebiT gabruebuli moxvedrila<br />
sabWoTa kavSirSi, mere qarTveli<br />
qali Seyvarebia, daojaxebula da samudamod<br />
darCenila TbilisSi. is iyo<br />
Cemi pirveli da ukanaskneli perueli<br />
nacnobi, Svili CemTvis saocnebo qveynisa,<br />
romlis geografia, istoria da<br />
buneba kargad vici da romlis siyvaruli<br />
mxolod erTi adamianis _ mweral<br />
mario vargas liosas damsaxurebaa. Cven<br />
Zalian magari saRamo gavatareT,<br />
xinkals vWamdiT, arays vayolebdiT da<br />
peruze da liosaze vlaparakobdiT.<br />
axalgazrdobaSi im kacs kargad moevlo<br />
sakuTari gasaocari qveyana da<br />
mraval iseT adgilas iyo namyofi, sadac<br />
mwerals sakuTari personaJebis<br />
erTi SexedviT uTavbolo mimobneva<br />
uyvars xolme. namyofi iyo mcocavi<br />
qviSebiT garSemortymul qalaq piuraSi,<br />
sadac jer kidev sul axalgazrda<br />
liosas „biWuri” moTxrobebis gmirebi<br />
danebs uqnevdnen erTmaneTs, sadac<br />
pirquS da gaucinar Cungas bordeli<br />
hqonda gaxsnili da sadac liosas<br />
mravali romanis gmiri serJanti<br />
(SemdgomSi leitenanti) lituma iyo<br />
dabadebuli, namyofi iyo andebSi da<br />
unayofo punaSi, sadac teroristebi<br />
umowyalod xocavdnen adamianebs da<br />
mwvane saxlis yvelaze<br />
cnobili Svili<br />
arCil qiqoZe<br />
vikuniebs, sadac sasjelis saxiT miavlines<br />
perus jaris meZavebiT mommaragebeli<br />
panteleimon pantoxa da sadac<br />
igive leitenanti lituma jiutad<br />
iZiebda ukvalod gamqral maRaroel-<br />
Ta saqmes, win ki sruliad SemaZrwunebeli<br />
aRmoCena eloda. perueli namyofi<br />
iyo kauCukis maZiebelTa mier Sua<br />
junglebSi aSenebul qalaq ikitosSic,<br />
romelsac liosas Seqmnili kidev erTi<br />
Seuvali da adamianuri sisusteebisgan<br />
daclili mmarTveli, gubernatori<br />
xulio reatagi marTavda, naviT daSvebuli<br />
iyo marinionzec _ uzarmazar<br />
mdinareze, romliTac perueli jariskacebi<br />
junglebidan patara indieli<br />
gogonebis mosataceblad micuravdnen,<br />
raTa Semdeg santa maria del nevis<br />
dedaTa monasterSi moenaTlaT, rom<br />
iqaur monazvnebs namdvil qristianebad<br />
aRezardaT da imave mdinariT moxuci<br />
akilinio Tavis naviT ukanaskneli<br />
TavSesafrisken miacurebda keTriT<br />
dasneulebul bandit da kontrabandist<br />
fusias da msoflio literatura-<br />
Si ar arsebobs meore aseTi sazareli antiodisea,<br />
rogorc fusias mgzavroba<br />
keTrovanTa TavSesafrisken da mTeli misi<br />
monologi, romelic romani „mwvane saxlis”<br />
erT-erTi mTavari xazia _ amaze perueli<br />
da me SevTanxmdiT.<br />
mwvane perus erovnuli droSis feria,<br />
„mwvane saxli” am qveynis moferebiTi<br />
saxelia da aseve hqvia 1966 wels<br />
gamoqveynebul liosas Cemi azriT<br />
saukeTeso romans, romlis erT-erTi<br />
mTavari gmiri, arsaidan mosuli anselmo<br />
miTiur bordels aSenebs da masac<br />
„mwvane saxls” (La casa verde) arqmevs. Seu-<br />
Zlebelia, ilaparako liosaze da<br />
araferi Tqva mis stilze, romlisTvisac<br />
sityva virtuozulic ki<br />
Zalian cotaa. liosa TiTqos maTematikuri<br />
sizustiT, fazeliviT awyobs<br />
Tavis romanebs, ufro sworad, suraTis<br />
fazeliviT awyoba mkiTxvels uxdeba.<br />
erTi personaJis replikas, ocdaaTi<br />
wliT adre meoris mier naTqvami enacvleba<br />
da erTi ambavi yovelgvari<br />
gafrTxilebis gareSe grZeldeba aTi<br />
wlis Semdeg momxdari meore ambiT, imisTvis<br />
rom Semdeg ukan dabrundes, mere<br />
isev sadRac gadaxtes drosa da sivrce-<br />
Si da bolos yvela siuJeturma xazma,<br />
yvela personaJis dasaxiCrebulma bedma<br />
gaugonari da sruliad daundobeli<br />
SeuqcevadobiT erTad moiyaros<br />
Tavi. da rogoria „mwvane saxlis” finali<br />
iseTi, rom wesiT cxovreba aRar<br />
unda mogindes, yvelaferi ingreva, yvela<br />
da yvelaferi ukvalod qreba,<br />
TiTqos arc ucxovriaT am adamianebs<br />
da, mainc, gipyrobs saocari simsubuqe,<br />
Tu aRtaceba, Tu ar vici, ra davarqva...<br />
amas, mgoni, ubralod didi literatura<br />
hqvia...<br />
me wakiTxuli maqvs dialogi markessa<br />
da liosas Soris. mas intervius<br />
forma aqvs, liosa kiTxvebs svams, markesi<br />
pasuxobs. rogoria Zalian magari.<br />
laTinur amerikuli literaturis ori<br />
yvelaze msxvilyalibiani klasikosi<br />
iseT „topkebs” uwevs erTmaneTs, iseT<br />
rameebs ambobs, rom gagiJdebi kaci. sxvaTa<br />
Soris iq mesamesac axseneben _<br />
argentinel borxess da orive aRiarebs,<br />
rom rasac es kaci akeTebda,<br />
rogorc werda, maTTvis miuRebelic<br />
kia, magram mis (borxesis) garda ase sxva<br />
veravin gaakeTebda da borxesi maTTvis<br />
miuRebelic aris da miuRwevelic,<br />
gaugebaric da genialuric. borxesi<br />
arsebobs da amas unda SeveguoT.<br />
imave interviuSi liosa markess<br />
literaturuli gavlenebis Sesaxeb<br />
ekiTxeba. „rogor ara! ramdenic ginda,<br />
_ pasuxobs markesi, _ magaliTad,<br />
„martoobis asi wlis” erT-erTi qali<br />
personaJi Sen dagesesxe, Seni deda anxelika<br />
gadmovitane Cems romanSi. SenTan<br />
dakavSireba da nebarTvis Txovnac mindoda,<br />
magram ver gipove, vargitas, am<br />
dros Sen sadRac evropaSi iyavi.”<br />
magaria, ara!<br />
amboben, rom dRes markesi da liosa<br />
aRar megobroben. zogis azriT ganxeTqileba<br />
komunist markessa da liberalizmiT<br />
gatacebul liosas Soris politikur<br />
niadagze moxda. isic gamigia,<br />
qalis gulisTvis iCxubes da xeliTac<br />
gaiwies erTmaneTzeo. ar vici da arc<br />
aris Cemi gasarCevi, oRond Tu eg ambavi<br />
marTalia, neta ra qali iyo amisTana<br />
kidev oci wlis win, 1990 wels liosa<br />
perus prezidentobaze iyrida kenWs. am<br />
dros ukve karga xnis gamoqveynebuli<br />
hqonda „saubari taZarSi” (Conversacion<br />
en La Catedral), romani, romelic TiTqmis<br />
mTlianad politikis da politikosTa<br />
sibinZureebis aRweriTaa savse, sadac<br />
yvela da yvelaferi iyideba ZalauflebisTvis,<br />
sadac arCevnebis beds sxvadasxva<br />
partiebis mfarvelobis qveS<br />
myofi Zveli biWebis bandebi quCaSi<br />
wyveten, sadac xdeba uamravi Zaladoba<br />
da mkvleloba... liosam TamaSis wesebi<br />
kargad icoda da mainc moindoma<br />
prezidentoba. kenWi iyara da waago<br />
dRes ukve korufciisTvis gasamarTlebul<br />
fuximorTan. 1990 wels me araTu<br />
perus ambebi, liosas saxelic ki ar vicodi<br />
da jer arc misi „mwvane saxli”<br />
mqonda urosaviT moxvedrili. rom<br />
mcodnoda, fuximorisken viqnebodi da<br />
mwerals aucileblad vusurvebdi damarcxebas.<br />
sabolood yvelaferi kargad<br />
damTavrda da rac CemTvis yvelaze<br />
sasixaruloa, magram sruliad auxsneli,<br />
politikaSi garevis (Tanac rogori<br />
garevis) Semdeg mweralma isev gaagrZela<br />
magari romanebis wera. SeiZleba<br />
Tavad am dalocvil laTinur amerikaSia<br />
raRac saidumlo...<br />
mario vargas liosa axla sadRac<br />
samocdaToTxmeti wlisa unda iyos.<br />
simpatiuri da Ronieri kacis STabeWdilebas<br />
tovebs. yvela asakSi simpatiuri<br />
iyo. laTinoamerikelebs sxvanairi garegnoba<br />
aqvT. Cems jeelobaSi wignis moyvarul<br />
ojaxebSi hemingueis wveriani da<br />
rolingiani portreti ekida xolme,<br />
aseT ojaxebSi ubneli Zmakacebi rom<br />
moxvdebodnen, „babuaSeniao” _ ikiTxavdnen.<br />
me iseTi Tavxedi viyavi, rom Cems<br />
patara oTaxSi mTlad folkneri mekida<br />
da imis babuobac ukiTxavT. ai, liosa<br />
aravis egoneba vinme Cvenianis babua.<br />
sxvanairi ieri aqvT magaT, sxvanairi<br />
sisxli uCqefT ZarRvebSi da sxvanair<br />
sisxlsavse wignebs weren _ ucnauri da<br />
giJuri ambebiT savses. magiuri realizmio<br />
da kidev ra ar daarqves da, mgoni,<br />
eg evropisTvisaa magiuri, iq kidev<br />
Cveulebrivi ambebia, iq SeiZleba<br />
moxdes da xdeba kidec egeTi rameebi,<br />
ubralod bevri magari mTxrobeli<br />
gamouCnda. im mTxrobelebSi kidev liosa<br />
yvelaze ufro miyvars, magitomac<br />
gamixarda guSindeli ambavi...<br />
erT raRacasac vityvi. magaria,<br />
rodesac Sen sayvarel mweralTan<br />
drois erT monakveTSi cxovrob, magram<br />
Znelic aris, imitom, rom ici, verasdros<br />
Sexvdebi, Tumca Cven didi xnis<br />
winaT SevxvdiT erTmaneTs, magram<br />
mainc...<br />
*werili dawerilia 8 oqtombers<br />
literaturuli gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvisa saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com