26.01.2015 Views

saqarTveloSi 41 didi zomis bavSvTa saxlidan mxolod ... - Unicef.ge

saqarTveloSi 41 didi zomis bavSvTa saxlidan mxolod ... - Unicef.ge

saqarTveloSi 41 didi zomis bavSvTa saxlidan mxolod ... - Unicef.ge

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ნოემბერი 2012<br />

ბავშვზე ზრუნვის სისტემის რეფორმა საქართველოში<br />

განახლებული მონაცემები ბავშვთა დიდი სამზრუნველო<br />

დაწესებულებების გაუქმებისას მიღწეული პროგრესის შესახებ<br />

ojaxur mzrunvelobas<br />

moklebuli bavSvebi<br />

© iunisefi/saq-2010/piroci<br />

<strong>saqarTveloSi</strong> <strong>41</strong> <strong>didi</strong><br />

<strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong> <strong>saxlidan</strong><br />

<strong>mxolod</strong> xuTi darCa<br />

2005 wlidan saqarTvelos mTavrobam warmoud<strong>ge</strong>nel progress<br />

miaRwia bavSvze zrunvis sistemis reformis TvalsazrisiT.<br />

reforma iTvaliswinebda <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong> samzrunvelo<br />

dawesebulebebis gauqmebas da yvela bavSvisaTvis mzrunvel<br />

ojaxur garemoSi aRzrdis SesaZleblobas.<br />

2008 - 2011 ww. <strong>bavSvTa</strong> erovnuli samoqmedo <strong>ge</strong>gmis Tanaxmad,<br />

saqarTvelos mTavrobam daiwyo qveyanaSi <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong><br />

samzrunvelo dawesebulebebis daxurva. Semdeg SemuSavda da<br />

ganxorcielda konkretuli samoqmedo <strong>ge</strong>gma 2011-2012 wlebisaTvis.<br />

mniSvnelovani cvlilebebi tardeba sistemis yvela doneze da<br />

qveynis masStabiT xorcieldeba <strong>bavSvTa</strong> <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> samzrunvelo<br />

dawesebulebebSi moxvedris prevenciis axali politika.<br />

aRniSnuli politika iTvaliswinebs bavSvis ganTavsebas samzrunvelo<br />

dawesebulebaSi <strong>mxolod</strong> gardauvali mizezebis gamo.<br />

zemoT aRniSnuli procesis xelSewyobisa da monitoringisaTvis<br />

Seiqmna bavSvze zrunvis sistemis sakoordinacio sabWo<br />

Sesabamisi saministroebis, ZiriTadi donorebisa da arasam-<br />

Tavrobo organizaciebis monawileobiT. mTavrobis mtkice<br />

politikuri nebisa da gaeros <strong>bavSvTa</strong> fondis (iunisefis) da<br />

sxva monawile mxareebis finansuri da teqnikuri mxardaWeris<br />

Sedegad Seiqmna myari garantia imisa, rom reforma grZelvadian<br />

Sede<strong>ge</strong>bs uzrunvelyofs.<br />

bavSvis uflebaTa konvencia mkafiod<br />

ganmartavs, rom bavSvis aRsazrdelad<br />

saukeTeso adgilia ojaxi. amasTanave,<br />

yvela bavSvs, romelsac uwevs ojaxTan<br />

ganSoreba, ufleba aqvs miiRos saTanado<br />

zrunva da dacva saxelmwifosagan.<br />

saqarTvelom sabWoTa sistemisagan memkvidreobiT<br />

miiRo <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong><br />

saxlebi. iseve rogorc post-sabWoTa<br />

sivrcis sxva qveynebSi, <strong>saqarTveloSi</strong>c<br />

am dawesebulebebSi moxvedril bavSvebs<br />

akliaT saTanado zrunva da yuradReba.<br />

saerTaSoriso masStabiT aRiarebulia,<br />

rom <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> dawesebulebebi zrunvis<br />

naklebad sasurveli da misaRebi<br />

formaa, radganac:<br />

• maTSi ar aris garantirebuli jandacvisa<br />

da ganaTlebis momsaxureba.<br />

• sam wlamde bavSvebi grZelvadiani<br />

travmis miRebis gansakuTrebuli<br />

riskis winaSe arian.<br />

• saaRmzrdelo dawesebulebebSi<br />

gansakuTrebiT bevria SezRuduli<br />

SesaZleblobebis mqone bavSvi da<br />

zrunvis xarisxi ar Seesabameba am<br />

bavSvebis saWiroebebs.<br />

• saerTaSoriso kvlevebi aCvenebs,<br />

rom saaRmzrdelo dawesebulebebSi<br />

mcxovrebi bavSvebis did umravlesobas<br />

hyavs ojaxi – mwiri<br />

Semosavali da ZiriTadi momsaxurebebis<br />

xelmiuwvdomloba xSirad<br />

aris bavSvebis saaRmzrdelo dawesebulebebSi<br />

moxvedris mizezi.<br />

• did saaRmzrdelo dawesebulebebSi<br />

bavSvebze zrunva ufro Zviri<br />

ujdeba saxelmwifos, vidre am<br />

bavSvebis ojaxebSi cxovreba da<br />

mxar daWera.<br />

bavSvze zrunvis misaRebi alternatiuli<br />

formebia mcire saojaxo tipis<br />

saxlebi, mindobiT aRzrda da ojaxTan<br />

ganSorebis prevencia.<br />

iunisefi exmareba saxelmwifos Seqmnas<br />

mwyobri socialuri samsaxurebi,<br />

romlebic Caanacvlebs saaRmzrdelo<br />

dawesebulebebis sistemas da uzrunvelyofs<br />

alternatiuli zrunvis sa-<br />

Sualebebs bavSvebisTvis, romelnic<br />

arasaTanado mopyrobis, Zaladobis da<br />

mitovebis riskis winaSe arian.


ბავშვზე ზრუნვის სისტემის რეფორმა საქართველოში<br />

bavSvze zrunvis reformis<br />

ZiriTadi miznebi<br />

1. yvela <strong>didi</strong> samzrunvelo dawesebulebis Tanmimdevruli<br />

da saboloo daxurva.<br />

2. daxuruli samzrunvelo dawesebulebebidan<br />

bavSvebis dabruneba sakuTar ojaxebSi, Tuki<br />

es bavSvis saukeTeso interesebSia da ojaxis<br />

daxmareba.<br />

3. bavSvebisaTvis, romlebic ver brundebian sakuTar<br />

ojaxebSi, ojaxis tipis mzrunvelobis<br />

formebis (mindobiT aRzrda da mcire saojaxo<br />

tipis saxli) Seqmna da gaZliereba.<br />

4. qveynis masStabiT socialuri muSakebis kvalifikaciis<br />

amaRleba, raTa maT SeZlon individualuri<br />

SemTxvevebis marTva da socialuri mu-<br />

Sakebis zedamxedvelobis meqanizmis SemuSaveba.<br />

5. bavSvze zrunvis politikis, kanonmdeblobis<br />

da biujetis reforma axladSeqmnili sistemis<br />

mxardasaWerad.<br />

sazogadoebis damokidebulebis Secvla<br />

da informirebulobis gazrda<br />

bavSvze zrunvis sistemis reformis warmatebisaTvis<br />

umniSvnelovanesi iyo advokatirebisa da sazogadoebis<br />

informirebis kampania. mTavrobis xelmZRvanelobiTa<br />

da iunisefisa da sxva partniorebis mxardaWeriT<br />

daiwyo kampania „ojaxi yvela bavSvs,“ romlis<br />

mTavar mizans TiToeuli bavSvis ojaxur garemoSi<br />

aRzrdis mniSvnelobaze sazogadoebis informireba<br />

warmoad<strong>ge</strong>nda.<br />

reformis mTavari moqmedi piris, Sromis, janmrTelobisa<br />

da socialuri dacvis saministros aqtiurma<br />

monawileobam uzrunvelyo informaciis farTod<br />

gavrceleba media saSualebebis mier mTeli qveynis<br />

masStabiT. momzadda ramdenime dokumenturi filmi<br />

da sxvadasxva qalaqis quCebSi ganTavsda sareklamo<br />

banerebi. Catarda trenin<strong>ge</strong>bi da mrgvali magidis<br />

diskusiebi Jurnalistebis da samoqalaqo sazogadoebis<br />

warmomad<strong>ge</strong>nelTa monawileobiT.<br />

miRwevebi momsaxurebis<br />

miwodebis sferoSi<br />

reformis Sedegad mniSvnelovnad gaumjobesda<br />

mTavrobis mier bavSvze zrunvis momsaxurebis<br />

xarisxi.<br />

adre dRis centrebsa da <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong> saxlebs<br />

marTavda da akompleqtebda saxelmwifo.<br />

axali sistemis mixedviT dRis centrebis da Sez-<br />

Ruduli SesaZleblobebis mqone <strong>bavSvTa</strong> ojaxebisaTvis<br />

adreuli Carevis centrebis da mcire saojaxo<br />

tipis saxlebis marTvis funqciebi gadaeca<br />

arasamTavrobo organizaciebs.<br />

mindobiT aRzrda am etapze alternatiuli zrunvis<br />

yvelaze farTod gavrcelebuli formaa qveyanaSi<br />

– mindobiT aRzrdaSi dResdReobiT 960 bavSvi<br />

imyofeba. qveynis masStabiT arsebobs 45 mcire<br />

saojaxo tipis saxli, sadac maqsimum 8-10 bavSvi<br />

cxovrobs. mcire saojaxo tipis saxli gamoiyeneba,<br />

rogorc zrunvis ukiduresi forma im bavSvebisaTvis,<br />

romlebsac verc sakuTar ojaxSi toveben da<br />

verc mindobiT aRzrdaSi aTavseben. <strong>bavSvTa</strong> <strong>didi</strong><br />

<strong>zomis</strong> samzrunvelo dawesebulebebis TanamSromlebs<br />

saSualeba miecaT gaxdnen mimRebi mSoblebi<br />

mindobiT aRzrdaSi an imuSaon aRmzrdelebad axal<br />

mcire saojaxo tipis saxlebSi.<br />

reformis farglebSi iunisefi uzrunvelyofs<br />

mTavrobis CarTulobas yvela etapze da arasam-<br />

Tavrobo organizaciebis konkursis gziT SerCevasa<br />

da maT strategiul monawileobas aRniSnul procesebSi.<br />

SemuSavebulia momsaxurebis miwodebis<br />

minimaluri standartebi da Zlierdeba arasam-<br />

Tavrobo organizaciebis mier ganxorcielebuli<br />

saqmianobis regularuli monitoringi. mTavrobis<br />

mier miwodebuli momsaxurebebi xorcieldeba<br />

arasamTavrobo organizaciebis meSveobiT, xolo<br />

mTavroba faravs mimdinare xarjebs.<br />

jamSi, evrokavSiris, amerikis SeerTebuli Statebis<br />

saerTaSoriso ganviTarebis saa<strong>ge</strong>ntosa da iunisefis<br />

TanamSromlobis Sedegad, 15 milion aSS dolarze<br />

meti gamoiyo teqnikuri daxmarebisa da gardamavali<br />

periodis kritikuli xarjebisTvis.<br />

2


ბავშვზე ზრუნვის სისტემის რეფორმა საქართველოში<br />

bavSvebTan momuSave profesionalebis momzadeba<br />

© iunisefi/saq-2012/blagonravova<br />

© iunisefi/saq-2010/piroci<br />

am etapze reformis farglebSi dasaqmebulia specialurad<br />

momzadebuli 250 socialuri muSaki da<br />

maTi ricxvi kvlav izrdeba. bolo ori wlis ganmavlobaSi<br />

saxelmwifo socialuri muSakebis raodenoba<br />

25%-ze metiT gaizarda.<br />

uri samuSaos axali formebs. socialur muSakebisaTvis<br />

gaimarTa specialuri treningi am formebis gamoyenebis<br />

Sesaxeb. SemuSavda bavSvis ojaxTan ganSorebis<br />

prevenciis politikac, romelic mkafiod ganmartavs,<br />

ra SemTxvevaSi SeiZleba bavSvis mindobiT aRzrdaSi<br />

an mcire saojaxo tipis saxlSi moTavseba da ra Sem-<br />

TxvevaSi ar SeiZleba. organizacia „pirvel nabijTan“<br />

da sxva arasamTavrobo organizaciebTan TanamSromlobiT,<br />

socialur muSakebs, romlebic muSaoben Sez-<br />

Ruduli SesaZleblobebis mqone <strong>bavSvTa</strong> sakiTxebze,<br />

CautardaT specialuri trenin<strong>ge</strong>bi.<br />

bavSvze zrunvis sistemis reformis Sede<strong>ge</strong>bi<br />

gaumjobesda socialuri momsaxurebis xarisxic. 2012<br />

wels Catarebuli trenin<strong>ge</strong>bis mizani iyo socialuri<br />

muSakebis efeqtianobis gazrda. saqarTvelos<br />

socialur muSakTa asociaciasTan TanamSromlobiT<br />

SemuSavda, ganaxlda da testireba Cautarda social<strong>mxolod</strong><br />

xuT weliwadSi reformam mniSvnelovan Sede<strong>ge</strong>bs<br />

miaRwia. dReisaTvis did samzrunvelo dawesebulebebSi<br />

mcxovreb <strong>bavSvTa</strong> raodenoba 4 000-dan 250-<br />

mde Semcirda. 2011-2012 wlebSi darCenili 28 dawesebulebidan<br />

kidev 20 daixura.<br />

<strong>didi</strong> <strong>zomis</strong> <strong>bavSvTa</strong> dawesebulebebis<br />

Canacvleba mzrunvelobis alternatiuli<br />

formebiT bolo xuTi wlis manZilze<br />

bolo 12 Tvis manZilze samzrunvelo dawesebulebebSi<br />

mcxovreb <strong>bavSvTa</strong> 33 procenti dabrunda ojax-<br />

Si, rodesac es maT saukeTeso interesebSi iyo. 2010<br />

wels mTavrobam gaaormaga Zalisxmeva da SemoiRo<br />

ojaxSi reintegraciis xelSewyobis paketi, romelic<br />

moicavs TveSi 50 aSS dolars TiToeul bavSvze im<br />

ojaxebisaTvis, romelTac daibrunes bavSvebi, janmr-<br />

Telobis dazRvevas bavSvisTvis da ufaso dRis centris<br />

momsaxurebas (saWiroebis SemTxvevaSi).<br />

gafarTovda da gaZlierda mindobiT aRzrdis samsaxuric,<br />

xolo bavSvebi, romlebic verc ojaxSi<br />

daabrunes da verc mindobiT aRzrdaSi ganaTavses,<br />

gadaiyvanes 8-10 bavSvisaTvis gankuTvnil mcire saojaxo<br />

tipis saxlSi, romelic anacvlebs <strong>didi</strong> <strong>zomis</strong><br />

<strong>bavSvTa</strong> saxls. bolo ori wlis ganmavlobaSi mcire<br />

saojaxo tipis saxlebis raodenoba 15-dan 45-mde<br />

gaizarda da maTSi ganTavsda daaxloebiT 350 bavSvi.<br />

bavSvebis raodenoba<br />

4500<br />

4000<br />

3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

500<br />

0<br />

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012<br />

marti<br />

მცირე საოჯახო<br />

ტიპის სახლი<br />

რეინტეგრაცია<br />

მინდობით აღზრდა<br />

დიდი ზომის<br />

ბავშვთა სახლი<br />

3


ბავშვზე ზრუნვის სისტემის რეფორმა საქართველოში<br />

inovacia<br />

© iunisefi/saq-2011/cxviraSvili<br />

reformis farglebSi Sromis, janmrTelobisa<br />

da socialuri dacvis ministris moadgilis<br />

iniciativiT Seiqmna inovaciuri programa „Cemi<br />

megobrebi“. programa akavSirebs <strong>saqarTveloSi</strong><br />

moqmed kerZo biznesebsa da korporaciebs axlad<br />

daarsebul mcire saojaxo tipis saxleb-<br />

Tan. damegobrebis Semdeg kerZo kompaniebis<br />

warmomad<strong>ge</strong>nlebi Tavisufal dros atareben<br />

mozardebTan, exmarebian maT da asruleben mentoris<br />

funqcias.<br />

partnioroba<br />

iunisefi TanamSromlobs Sromis, janmrTelobisa<br />

da socialuri dacvis saministrosa da<br />

iseT donor da partnior organizaciebTan,<br />

rogoricaa evrokavSiri, amerikis SeerTebuli<br />

Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saa<strong>ge</strong>nto,<br />

poloneTis mTavroba, niderlandebis ana muncis<br />

fondi, iunisefis luqsemburgis nacionaluri<br />

komiteti. reformis partniorebi arian<br />

saerTaSoriso da adgilobrivi arasamTavrobo<br />

organizaciebi, sazogadoebrivi da religiuri<br />

organizaciebi.<br />

gamowvevebi<br />

© iunisefi/saq-2011/amurvelaSvili<br />

© iunisefi/saq-2011/amurvelaSvili<br />

miuxedavad aSkara warmatebisa, kvlav rCeba<br />

mniSvnelovani gamowvevebi:<br />

• saWiro iqneba meti Zalisxmeva bavSvis ojax-<br />

Tan umizezo ganSorebis Tavidan asacileblad.<br />

• SezRuduli SesaZleblobebis mqone <strong>bavSvTa</strong><br />

ori dawesebuleba da Cvil <strong>bavSvTa</strong> ori saxli<br />

saWiroebs specializebuli momsaxurebis<br />

gafarToebas da ufro mWidro kavSirs<br />

jandacvis sistemasTan.<br />

• unda Seiqmnas mindobiT aRmzrdelebis mxardamWeri<br />

samsaxurebi da mindobiT aRzrdis<br />

qseli.<br />

• quCaSi mcxovreb/momuSave bavSvebs gansakuTrebuli<br />

zrunva da daxmareba sWirdebaT.<br />

• ar arsebobs saxelmwifo mzrunvelobidan<br />

gasul <strong>bavSvTa</strong> daxmarebis meqanizmi. bavSvebi,<br />

romlebic 18 wlis xdebian da rogorc<br />

zrdasrulebi, toveben mindobiT aRzrdas<br />

an mcire saojaxo tipis saxls, kvlav saWiroeben<br />

daxmarebasa da zrunvas.<br />

damatebiTi informaciisaTvis mimarTeT:<br />

aaron grinbergi<br />

iunisefis <strong>bavSvTa</strong> dacvis programis xelmZRvaneli<br />

gaeros <strong>bavSvTa</strong> fondi <strong>saqarTveloSi</strong><br />

el-fosta: agreenberg@unicef.org<br />

www.unicef.<strong>ge</strong><br />

4

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!