120 - UK aldizkaria

k u120. zenbakia / 2007 ekainak 4

Non zer«Hamabi lanbide, hamahiru miseria» Euskal esaera zaharra4. GU GEU.5. IRUDIA.7. LEHEN ETA ORAIN. Astrabudua, 1962-2007.8. TALAIA. Beste begirada bat eskualdeari.9. ERRETRATUA. Unai Ardeo. A. M.10. HERRIZ HERRI. Getxo 12. Leioa 16. Erandio 18. Sopelana 20.Berango 22. Gainerako herriak 23.23. AGENDA.11 Unai ArdeoSAKONEAN26. ALBUMA. Maskarada Lamiakon, Asier Mentxaka.28. ARGAZKIA. Hormaza ardaoak, Getxoko Udal Liburutegia.30. BERBETAN. Iñaki Barcena, Unai Brea.34. FOTOGRAFIA. Eskualdeko argazkilarien talde erakusketa.31 Iñaki BarcenaBerbetanErandioztarra, EHUko irakaslea,gazterik hasi zen antimilitarismoan,eta luze gabe igo zenekologismoaren ontzira.KULTURA ETA AISIA42. ZINEMA. Denboraldi amaiera. Oskar Fernandezen zutabea.43. MUSIKA. Getxoko blues jaialdia. Diskoen erreseinak.44. LIBURUAK. Maiatz aldizkariaren 25. urteurrena. Liburuen erreseinak.45. KIROLA. Euskal selekzioen aldeko jaia Erandion.EUSKARAZ34 Fotografia46. ELKARRIZKETA. Asisko Urmeneta, Oiane Moran.47. AKABUKO PUNTE. Gure euskara, Xabi Bilbaoren eskutik.AMAITZEKO48. JAN ETA EDAN. Gaizka Escuderoren errezeta eta Itsaso Aranarenardaoaren gaineko lezioa. Nora joan? Adibidez, Cafe Cream tabernara.50. HOROSKOPOA.51. KOMIKIA. Dogan Gozel.52. DENBORAPASA ETA LEHIAKETA.53. FLASH BACK. Algortako ehiztariak 1967an, Bittor Egurrola.54. AITORMENAK. Arkaitz Gartziandia, Maitane Nerekan.Azaleko argazkia: Portu Zaharra 1935 aldera (Getxoko Udal Liburutegia)46 Asisko Urmeneta14 Laura Lapeyra 54 Arkaitz GartziandiaERA GUZTIETAKOERROTULOAK etaINPRESIO DIGITALAKegiten dituguetorrietaikusi!!e-mail: hirustab@euskalnet.netIparragirre etord. 90 (Avanzada) • LEIOA • Tfno. 94 480 41 15 Fax: 94 480 41 83Alangoeta 8 (Euskal Herria kalearekin bat)Tfn.: 94 491 23 79AlgortaUK 3

UK URIBE KOSTAKO ALDIZKARIAARGITARATZAILEA: Boluntzarreta ElkarteaHELBIBIDEA: Amezti 6, 4. solairua, 5. bulegoa 48991 GETXOe-mail: uk@aldizkaria.biz / Posta Kutxa 171Tel: 94 491 13 37ZUZENDARIA: Jokin AspuruERREDAKZIOA: Irantzu Sagarminaga, Oiane Moran, Maitane NerekanFOTOGRAFIA: Asier MentxakaTESTUEN ORRAZKETA: Jon EtxebarriaKOLABORATZAILEAK: Unai Brea, Bittor Egurrola,Xabier Bilbao, Oskar Fernández, Unai Amezaga, Itsaso Arana,Gaizka Escudero, Xabier Paya, Berbots Erandion Euskaraz eta BizarraLepoan Euskara Elkartea.MARRAZKILARIAK: Dogan Gozel, Gorka VázquezPUBLIZITATEA eta SUSTAPENA: Zuriñe Martinez (94 491 13 37)KANPO HARREMANAK: Gorka OruetaFILMAZIOA: Argia / INPRIMATEGIA: GESTINGRAFLEGE GORDAILUA: BI-1878-00ISSN: 1576-6799© BoluntzarretaAldizkari hau Euskal Herrikoherri aldizkari eta euskara elkarteenTopaguneko partaidea daERAKUNDE LAGUNTZAILEAKgugeuGehiagoHauxe duzue UKren 120. zenbakia. Udal hauteskundeen biharamunean idazten ditugulerro hauek. Eta jakina, danon ahotan dabiltza hauteskunde hauen emaitzak. Zergertatuko da Getxon? Zein alderditakoa izango da hurrengo alkatea? Eta Sopelan? Ezdira gutxi izan hauteskundeen emaitzak ikusi eta gero UKren etorkizunaz euren kezkaluzatu diguten lagunak. Getxon beste kolore bateko alkate batek orain arte bezalalagunduko luke UK? Ez lituzke dirulaguntzak murriztuko? Ez dakigu. Gu bitartean,egiten dakiguna, eta egiten gustatzen zaiguna egiten segituko dugu. Hau da,eskualdeko euskaldunentzako aldizkaria.Eta ez hori bakarrik. Badakizue ipurterreak bagarela eta UK ezezik bestelakogauzak egiten saiatzen garela (posterrak, diskoak...) ahal izaten dugunean. Bada,oraingoan itzelezko mobida berrian sartu gara. Mobida hori GetxoPhoto deituko da.Eta hori zer izango da? GetxoPhoto irailerako antolatu dugun jaialdi fotografikoa da,jarraipena izatea eta aurrerantzean urtero ospatzea nahi dugun argazki-festa. Laburlabur esanda, herria argazkiz bete nahi dugu egun batzuz. Aldi berean hogeibat argazkierakusketa paratu nahi ditugu, gehienak kalean. Prestaketa lanetan buru belarrigabiltza orain.Hurrengora arte.UK-ko lantaldea[irudia]matematika aplikatuaErandioko UdalaGorka Vázquezgogoan >Sorne Unzueta “Utarsus” kalea zabaldu dute Getxon4UKAldizkari honekEusko JaurlaritzarenKultura Sailaren dirulaguntza jaso duGetxoko Benantzio inguruko kale txiki bati SorneUnzueta Utarsus izena ipini berri dio Udalak. Itzalhandiko emakumea izan zen Sorne Unzuetaeuskaltzalea. Bizitza luze (104 urtegaz hil zen) etaoparoa eduki zuen. Euskal Herriko XX. mendearenhasierako mugimendu abertzalearen erakusgarribete-betekoa dugu. Irakaslea, Emakume AbertzaleBatzakoa, idazlea eta politikako hizlaria izan zen.Hori dela eta, bizitza gogorra suertatu zitzaion,baina beti atera izan zen aurrera, berak behin bainogehiagotan zioen bezala: “Una brisa me conmuevey el huracán no me abate”. Esaldi horrek ondoerakusten du Sorneren izaera, indarra etasentiberatasuna bat eginda.Sorne Unzuetari buruz gehiago jakiteko: http://www1.euskadi.net/euskara_sustapena/bidegileak/datos/SORNE%20UNZUETA.pdfGETXO, 2007KO MAIATZAREN19AHerrien Jaialdia / Itxas Argia Dantza Taldeak antolatutako jaialdian hartutako irudia da goikoa. Bertan Getxokoneska-mutilekin batera, Aragoiko eta Danimarkako dantzariak ikusteko aukera egon zen. Argazkikoak, antzinako pelikula batetikateratako pertsonajeak ematen dutenak, Europako iparraldetik etorri ziren gurera dantza egitera. Urteek ez dute barkatzen, baina,goikoak ikusita, dantza arima eta gorputza gazte mantentzeko antidoto ona dela argi dago. / Argazkia: Asier MentxakaUK 5

[publizitatea][lehen]ASIER MENTXAKAERANDIOKO UDALA, TXAKURZULO BIDEA[orain]6UKIraganez doa denbora* beti / ASTRABUDUA 1962-2007* Denbora: gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea.UK 7

[talaia][talaia]uribitakora > botoen ajeabisita > Santurtziko Bihotz Gaztea Ikastola UK-ko erredakzioanJoan den maiatzaren 2an bisitatu zuten gazteek UK-ko lantaldeaJoan den maiatzaren 2an, UK-ko erredakzioabisitatu zuten Santurtziko Bihotz GazteaIkastolako DBH 3. mailako ikasleek. Berton,aldizkaria egiteko beharrezkoak diren pausoguztien lekuko izan ziren. Ikasturtean zehar,elkarrizketak eta artikuluak zelan egiten direnlandu dute irakasleagaz eta gurean kazetari lanabertatik bertara zelan egiten den ikusteko aukeraeduki zuten. Ikasleek adi-adi entzun zituztenUK-ko kazetarion azalpenak. Aldizkariarenhistoria eta bilakaera, maketazioa, argazkigintza,informazio iturriak, publizitatea, inprimatzea,atalak, finantzaketa eta banaketa izan zirenerredakzioan jorratutako gai nagusiak. Alde eginbaino lehen, eta hartzen ditugun bisitakaz ohikoadenez, oroigarri moduan argazki ederra atera ziengazteei gure argazkilariak. Eskerrik asko zuenbisitagatik eta hurrengora arte! Testua: Xa2 Paya / Argazkia: Asier MentxakaIHauteskundeak amaitu dira,itxi dute pasarela,herri gehienek berriro hartudute lehengo top-modela.Botoak gora, botoak behera,portzentaien erregela,Plentzia eta Getxo kendutadena dago lehen bezela:izango al da gauden moduanguztiak pozik gaudela?IIPlentzian PP molda litekeindependenteen neurrira,seguru Getxon ere ez dela“euzkaltzaleez” gupida:popular eta sozialistakbatuko baldin balira...baina hurbilaz hausnartu nahianurrutiari begira,Madrilen etsai direnak Getxonbaketuko ote dira?III“Irabazi dut”, “Garaile gara”,“Gure taldea da giltza”,herria xede baino gehiagoez ote dute baldintza?Beste lau urte kezkarik gabebizi nahian bazabiltza,gogoan izan unerik uneegiten dela bizitza,botoa eman duzula bainazugan dagoela hitza.* Doinua: Sentimendua sartu zitzaidangetxo > txakurren gorotzak batzeko kanpaina abian daAlgortako Gainza lorategiaAsteotan txakurren gorotzak ez batzeak eraginditzakeen arazoez jabetzeko hainbat ekintza antolatu duGetxoko Udal Ingurumen Arloak. Daborduko,txakurrak ibiltzen diren 10 bat lorategitan plastikozkozintak ipini dituzte, Gune Kutsatua. Zure txakurrarengorotzak jaso itzazu. Gaixotasunak eragin ahal dituztelemapean. Aldi berean, Udalak iragarkia ipiniko dutelebistan eta erroldatuta dauden txakurren jabeeieskuorria helaraziko die posta elektroniko bidez.Helburua herriko berdeguneetan txakurrik ez egotea ezdela azpimarratu dute udal ordezkariek, baina gorotzakez batzea zigor daitekeela gogoratu gura dute.Animalien hondakinek gaixotasunak eragin ditzaketeladiote eta umeek kalte handienak jasotzen dituztelanabarmendu. Beraz, ahalik eta pertsona gehienen arretaerakarri gura du Udalak. AIXERROTA BHI24 urte euskaraz irakastenBatxilergoak• Teknologikoa• Natur eta Osasun Zientziak• Giza eta Gizarte ZientziakDERRIGORREZKO BIGARREN HEZKUNTZA (DBH) B ETA D EREDUAKzereginak ikasteko gela (a eta d ereduak)Informazio gehiago: www.aixerrotabhi.net / 94 491 17 86saiazgetariaHOTERoke Deuna25280808...harria ...lehengo garaiak... ...itsasoaGetaria www.saiazgetaria.com / info@saiazgetaria.com / t. (+34) 943 140 1438UKUK 9

[talaia]irakurzaletasuna > liburuak eskainiko dituzte Getxoko tabernetanLaster ez da arraroa izango traguaz gain, jendea tabernetan irakusrtzen ikusteaBerde eta zuria zen Ikastolako skauten pañoletaEhun bat liburu banatu ditu Getxoko Udalakherriko hainbat tabernatan. Auzokideen arteanirakurzaletasuna bultzatzea da ekimenaren helburua.Horrela, lokalean bertan irakurri edota etxera eroanahal izango dituzte bezeroek liburuok. Era berean,udalerriko liburutegien eskaintza ezagutarazi guradute egitasmoaren bultzatzaileek; izan ere, liburutegiakizan dira obrak aukeratu dituztenak. Iaz,kanpainiak 15 egun iraun zituen, baina eduki zuenharrera ona ikusita, tartea luzatzea erabaki du Udalak.Gainera, liburuak ez dira publiko mota bakar batizuzenduta egongo eta umeek zein nagusiek gozatuahal izango dute. Horretarako, adin ezberdinentzakolanak estilo ezberdinetako bezeroak hartzen dituztenlokaletan banatuko dituzte. Era berean, euskaraz zeingaztelaniaz irakurtzeko aukera egongo da. Beraz,udabarri honetan ez da arraroa izango traguaz gain,jendea tabernetan liburuak aukeratzen ikustea. urteurrena > San Nikolas ikastolako skautek 30 urte betetzen dituzte10UKAurten Algortako Ikastolako skaut taldeak 30 urtebeteko lituzkeela ikusita, zorion jaia antolatzea erabakidute San Nikolaseko ikasle ohiek. Hartara, taldekokide izandako guztiei zuzendutako jatekoa antolatudute, beraz, ikasle zein begirale bezala bertanibilitakoa izanez gero, gonbidatuta zaude. Ekainaren23an, San Juan bezperan, izango da hitzordua,9:00etan. Eguna hasteko, txangoa egingo dute UribeKostan zehar eta eguerdian, berriz, bazkaria SanNikolas ikastolan bertan. Parte hartu gura duenakposta elektronikoa zlandaluze@hgc.es helbiderabidaltzea eskatzen dute antolatzaileek; bertan, izenabizenaketa joango den lagunen kopurua argituz (baiibilaldira zein jatekora). Informazio gehiagoeskuratzeko ere helbide elektroniko horretara jo.Animatu zaitez eta parte hartu! [erretratua]Unai Ardeo > Getxoko Herri Kirol Taldearen ordezkariaSasoi onean mantentzen da Unai Ardeo algortarra, izan ere, lanak forma onean egotea eskatzen dio. Heziketa fisikoko eskolak emateari utzieta suak itzaltzeari ekin zion 2000. urtean. Bere lana gustuko du: “Mugitzeko aukera ematen dit, dinamikoa da; gainera denbora libre askodaukat”. Ez du uste arriskutsua denik: “Autoan ibiltzea ere arrisku handia da”. 1996an Getxoko Herri Kirol Taldea sortu zuen lagun batzuekinbatera eta gaur egun taldeko ordezkaria da: “Kooperatiba antzeko bat sortu dugu; paperak banatu ditugu, baina lana denon artean egiten dugu”.Herri kirolak ezagutarazi eta gazteen artean horien praktika bultzatu gura dute: “Erakustaldiak antolatzen ditugu jendeak gure herriko kirolakezagutu ditzan; kutsu ludikoa eman nahi diogu eta lehia alde batera utzi”. Txingak, ingude... bat aukeratzea zaila egiten zaio: “Beharbada sokatiradut gustukoen: talde bat bestearen kontra, lur gainean...”. Txikitatik oso sartuta egon da kirola Unairen bizitzan, beharrezkoa du: “Niretzatdesestresa da eta gainera lagunekin egoteko aukera ematen dit”. Herri kirolak hori baino zerbait gehiago dira: “Kirol asko probatu ostean gehiengustatzen zaidana aukeratu dut: gure betiko kirolak praktikatzea”. Amaitzeko gonbidapen bat luzatu nahi izan digu Unaik: “Nahi duenarentzat,Andra Mariko probalekuan entrenatzen gara astero”. Argazkia: Asier Mentxaka / Testua: Maitane NerekanUK 11

[getxo]Euskara, bestela ez gara!EGIZU Getxo Euskaldun euskara elkarteak bere ibilbidearennondik norakoen eta datozen erronken berri eman du;euskararen erabilera bultzatzeko helburuari indartsu eutsiz!Oro har udalerrian euskararenerabilera bultzatzea helburu duenEGIZU elkartea orain dela 7 urtesortu zen. Apurka handitzen,hedatzen eta sendotzen joan denekimena da, urtero ekimen berriakeskainiz hazi da, egitasmo berriakmartxan jartzen egonkortu da,euskaldun diren eta izan guradutenen arteko zubi-lana egitenheldu da, euskara erabiltzekobilguneak eta bidegurutzeaksortzen jardun du... Euskaraz bizigura dutenen taupadak elkartuz,Getxo ere euskaldun izan dadin.EGIZUtik azaldu dutenez, euren asmoaondorengoa da: “Euskararen erabilera bultzatueta euskal komunitatea indartu nahi dugu,Getxo berreuskalduntzeko”, hau da, Getxokokomunitate euskalduna sendotzea eta hedatzeada euren helburua, “euskararen erabileraareagotzeko denok dugulako zer emaneta zer jaso”. EGIZUn hurrengo eragileekdihardute elkarlanean: Bizarra Lepoan euskaraelkartea, Jose Antonio Agirre euskaltegia,Lauaxeta euskaltegia eta Getxoko Udaleuskaltegia; gainera, Udal laguntza ere jasotzendu elkarteak. Horren albotik, oraintsusinatu du Udalak Egizure-kin lankidetzahitzarmena eta 12.846 euro zuzendukoditu elkarteak euskararen erabilera sustatzekojarduerak antola ditzan.Helburuak lortzeko hainbat programadauzka martxan EGIZUk, esaterako: Berbalagunaeta Kultur Jarduerak. Ostera, besteekimen batzuk ere bultzatzen ditu: IrakurzalearenTxokoa, Gazte Saltsa, kirola12UKeuskaraz egiteko... Berbalaguna eta KulturJarduerak egitasmoak bi noranzko bideadira: euskaraz dakitenek erabil dezaten etaez dakitenak euskararen mundura hurbiltzeko,euskara dakitenek eta euskara ikastendabiltzanek elkarri laguntzeko eta elkar ezagutzeko,euskararen mesedetan. 100 batberbalagunek jardun dute aurten eta 14«1.000 lagunek bainogehiagok parte hartu duteantolatutako jardueretan»talde sortu dira “astean behin, tabernan, kalean,plazan euskaraz berba egiteko”. Horrezgainera, beste ekimen batzuk ere antolatuzituzten iaz, 20tik gora, berbarako: diaporamak,ipuin kontaketak, hitzaldiak, ikastaroak,lantegiak, asteburuko irteerak, lehiaketak...Horietan guztietan mila lagun bai-EGIZUren berbalagun taldea denboraldi hasieranno gehiagok parte hartu dutela jakinarazidute EGIZUkoek. Bestalde, Euskal Herriosoko 50 elkartegaz elkarlanean jardundute. Aurrera begira jarduera gehiago eskaintzeaeta partehartzaileen kopurua handitzeadira erronkak. Kirola, literatura, kultura...azken finean, bizitza bera, euskaraznahi duenarentzat lan egiten jarraitzea.EGIZUk akordura ekarri duen esaeran oinarriturik,“euskaraz, bestela ez garelako”. • 20 jardueratik gora antolatu zituzten iaz• 100 berbalaguneko taldea• 1.000 partaide baino gehiagokgozatu dute ekintzez• Harremanetarako:Karitate kalea 1, 10. bulegoa, Algorta94 491 43 57- 619 935 541egizugetxo@yahoo.comwww.blogari.net/egizuGetxo Antzoki berria 2011rako zabaldueta 22 milioi euro zuzenduko duela dio UdalakErdisotoan erabilera anitzeko aretoak leudeke, eta aretoak bata bestearekin lotu ahalko liratekeGetxo Antzoki berrirako aurreproiektua aukeratueta onartu du Tokiko Gobernu Batzarrak.Gabon aldian edo itxiko ei ditu Antzokiakateak eta udal arduradunen esanetanazpiegitura berria 2011rako edo zabalikegongo da. Eraikin berriak 7.000 metro koadrokoazalera beteko du eta Udalak 22 milioieuroko zenbatekoa zuzenduko du egitekohorretara. Aurreproiektuaren arabera San Nikolasplazak eta Getxo Antzoki aurrekoenparantzatxoak bat egingo lukete.Aurreproiektuaren arkitekto taldeko LuisUriartek jakinarazi duenez, “egurra eta altzairuaproposatu ditugu eraikinerako arrantzontzieta merkatal ontziak egiteko gure tradizioanoinarri hartuta; auditorioaren kanpo aldeaaltzairu ugergaitz beltz mate urdinxka, egureta beirazkoa izango da eta barru aldea zedroegurrezkoa”.Antzokiko auditorioak 892lagunentzako lekua luke eta atariak goranzkojoera, goitik Abra ikusi ahalko da. Atariarenmaila ezberdinetan leudeke besaulki-patiorakoeta goi-anfiteatroko sarrerak, baita bi mailakoerakusketa aretoa eta kafetegia ere.Bestalde, erdisotoko mailan leudeke MusikaEskolako auditorioa (206 lagunentzako), entseguaretoa (238 lagun) eta bestelakoak (zinerakoadb.; 255 lagun). [getxo]OSTALARITZA HEZKUNTZAZENTROA FADURANLehen Fadura edaritegi/jatetxea zegoenlekuan (erretegia ez, hori Fadurako kirolazpiegituretara lotuko dute) OstalaritzaHezkuntza Zentro bat eraikitzeko asmoa duUdalak. Zentroa lan merkatuan sartzekozailtasunak dituztenei prestakuntza emangodion enpresa batek kudeatuko du. Udalakproiektua idazteko 70.000 euro zuzendu du,Aldundiak 700.000 euro ematea hitzartu du.EGOITZA ITXI IZANAUKATU DU ZARRAOAKAndra Mariko Auzotarren elkarteak 1978tikzuen egoitza Udalak itxi izanari zeraerantzun dio Getxoko alkate IñakiZarraoak: “Elkarte horrek ez du lokalaerabiltzeko baimenik, gutxienez 1995etik;eurak dira legez kontra eta indarrez udalleku hori okupatu dutenak”. Zarraoak esanduenez “lokala beste batzuei utzi genieneskatu zutelako; elkarte horretako kidebatzuek beren kabuz lokalaren sarrailaaldatu eta lokala erabiltzeko baimena zutentaldeak egun batzuetan kalean utzizgiltzarik ez zutelako”. Kartela ere elkarteakbere kabuz jarri zuelako kendu zutelaadierazi du. Horrela salatu zuen IñakiZarraoak Andra Mariko auzokideenelkartea udal lokal batzuetan legez kanposartu dela.BIDEZKO MERKATARITZAAZOKA, HILAK 4-9Emaus Gizarte Fundazio GGKEak orain delahilabeta batzuk Erromon antolatutako azokaberriro ere egingo du, baina oraingoanAlgortan. Hilaren 4tik 9ra egingo den azokankakaoa, kafea, juka, kinua... erosteko aukeraegongo da.UK 13

[getxo][getxo]LIBURUAK TABERNETANDAUDE IRAKURRI´07KANPAINAREN EKIMENEZBigarren urtez atxikitu dira GetxokoLiburutegiak Eusko Jaurlaritzak bultzatzenduen Irakurri 2007 egitasmoari. Irakurtzeabultzatzea helburu duen kanpainarenbarruan 100 liburutik gora (euskaraz etagazteleraz; haur, gazte zein helduentzakoliteratura) banatu dituzte liburutegigetxoztarrek herriko lau taberna etamintzategi baten artean. Liburuak lekuanbertan irakur daitezke edota maileguanhartu, azken hori eginez gero, irakurriostean hartutako lekura edota liburutegiraitzultzeko betebeharragaz.HILAREN 10EANOSPATUKO DA GORPUZTIEGUNEKO JAIAOhi legez Portu Zaharreko Etxetxu plazakhartuko ditu Corpus Eguneko ekitaldinagusiak. Eguerdiko mezagaz hasiko diraekitaldiak eta horren ostean Biotz Alaiabesbatzak entzunaldia eskainiko du(13:00). Sardinadagaz gosea ase eta gero,arratsalde partean (19:00) Los CincoBilbainos taldearen kontzertuagazgozamena hartzeko aukera edukiko dutebertaratzen direnek.GETXOARTEN IZENAEMATEKO EPEAZABALIK DAGODagoeneko zabaldu du Kultur Etxeakaurtengo Getxoarte Arte SortuberrienAretoan izena emateko epea (urriaren 11raarte). 54 artistek izango dute Areetakokarpapean egingo den ekimenean partehartzeko aukera. Aurten, gainera, Getxoarteez da ohiko datetan egingo, atzeratu egindute apur bat eta azaroaren 30tikabenduaren 2ra egingo da.Informazioa: www.getxo.net / 94 491 40 80BasurtoAlgorta S.L.altzariakV. Txotxongilo EgunaGetxon egingo da hilaren 15etik 17ra; hamaikaikuskizun, azoka txikia, lantegiak... izango diraInformazio gehiago: www.txotxongilo.comOrain dela sei urte ospatu zen lehenengoz TxotxogiloEguna Abadiñon, bigarren (2003) etahirugarren (2004) ekitaldiak Getxon egin zireneta iazkoa Sondikan. Aurtengo ekimenerakoUNIMA Euskal Herria elkarteak berriro ereGetxoaukeratu du. Txotxongiloak eta antzerkiaoinarri dituen jaiak hiru egun iraungo du, ekainaren15tik 17ra. Txotxongiloen antzerki ikuskizunezgainera, aurten hainbat berrikuntzaizango ditu Txotxongilo Egunak: UNIMAEuskal Herria Gala, Txotxongiloakaz Berbaldiak,artisauen azoka txikia eta Yorick liburudendaberezituaren liburu eta lanen etxola ereipiniko dute. Horrez gainera, Mundu osokotxotxongiloen argazki erakusketa (Nati Cuevas,Erromoko kultur etxea, hilak 11-17), txotxongiloakegiteko lantegiak (Rafa Villa margolarigetxoztarrak eta Maribel Tenak emango dituzte),eta Arte Ederretako Sortzen taldeak aurpegiaveneziar irudiz margoztuko diote hala guraduenari.Euskal Herriko 11 txotxongilo antzerki taldekparte hartuko dute Galan (hilak 16, 21:00)eta Jordi Bertran ezagunaren Ofelia ikuskizunazaparte (Santa Eugenia plaza, hilak 15, 20:00) 14talderen antzerki lanakaz gozatzeko aukeraegongo da goizez zein arratsaldez (AreetakoGeltoki plaza, Andres Isasi Musika Eskola,Santa Eugenia plaza eta San Jose eliza, hilak 16-17). Lantegiak Areetako Geltoki plazan emangodira (hilak 16 eta 17) eta azoka eta gainontzekoakIbaiondo kalean egingo dira. LEHEN, ORAIN ETA BETI• 1970az geroztik altzariak diseinatzen.• 300 m 2 ko erakusketa ZURE ZAIN!• ARMAIRUAK NEURRIRA egiten ditugu (Telletxe 4)Telletxe 4 • T: 460 71 62 / Telletxe 15 • T: 460 42 44 • ALGORTALaura Lapeyra > Zabala ikastetxeko Guraso Elkarteko kidea“Ikasleen artean euskara sortzea eta euskarazbizitzeko aukera eskaintzea dira helburuak”Informazio gehiago: www.ampazabala.netAlgortako Juan Bautista Zabala ikastetxekoGuraso Elkarteak “EuskaraZabaltzen” programa martxan ipini duaurten. Euskararen erabilera eskasazela nabarituta hainbat ekintza antolatudituzte ikasturtean zehar: ipuin-kontaketak,Txiki Txokoa, kantu saioak...—Zergatik erabaki du Guraso Elkarteakprograma hori martxan ipintzea?—Gure eskolan betidanik nabaritu dugueuskararen erabilera eskasa, ikasleen familiagehienak erdaldunak dira, orduan, ez daukateeuskaraz egiteko ez erraztasunik ezta ohiturarikere. Hori izan zen antzeman genuenarazo larriena, eta horretaz aparte, batzuetaneuskararekiko jarrera ez da guk nahi izangogenukeen bezain ona, eta hori gurasoenganere nabarmena izaten da. Horrek guztiakbultzatu gintuen iaz ikasturte amaieranGernikako baserri-eskola batera irteera batantzolatzera. 70 ume eraman genituen etaesperientzia oso polita izan zen, eurentzakoaberasgarria eta joan ginen lauzpabost gurasoentzatere. Horri jarraipena emateko asmoz,aurten proiektu bat landu dugu etaGetxoko Udalak diru-laguntzak ematendituenez egitasmoa aurkeztu genien; laguntzakedukita errazagoa da, bestela jendeak ezdu ordaintzen horrelako gauzak egiteagatik.Gurea ikastetxea publikoa da, ez du eskolazkanpoko jarduerarik eskaintzen, horrelakoakguk antolatzen ditugu. Programa hau eskolazkanpoko ekintzen barruan sartu genuen, etahilero ekintza ezberdin bat prestatzen dugu.—Zeintzuk dira helburu nagusiak?—Ikasleen arteko harremanetan euskarasortu; egunerokoa euskaraz bizitzeko aukeraeskaini; euskararekiko jarrera hobetzea baiikasle eta batez ere gurasoen artean, euskalkultura hurbiltzea... Horiek lortzeko ekintzakantolatu ditugu: baserri-eskolako egonaldiaaurten ere errepikatuko dugu ekaineanGipuzkoa aldean; urtarrilean ipuin-kontalarienemanaldia prestatu genuen eta ipuinlehiaketa bat ere bai, Bizarra Lepoanekoekosatu zuten epaimahaia eta Unai Elorriaga izanzen sari banaketan; martxoan txikienentzakoTxiki Txokoa eduki genuen bazkalosteetan eta2 kantu saio egin ziren “Zabala Kantuan” izenpean,horretan gurasoek partehartzeko aukeragehiago izan zuten; maiatzean Euskal Jolasakegon dira. Pozik gaude parte-hartzearekin bainagehiago lortzea espero dugu.—Eta datorren urterako proposamenik?—Aurtengo bidetik jarraitzea, eta ekintza gehiagoantolatzea da asmoa; ez dago ezerzehaztuta baina ideiak baditugu, adb: ipuinkontalariak,antzerki lanak, zapatu batzuetan«Diru-laguntza beharrezkoada horrelako gauzetarako,bestela zaila da»ekintzak egitea... Ideiak gauzatzeko, baina,laguntza behar dugu.—Diru-laguntzarik jasoko al duzue?—Atez ate ibili gara: Udalak eman digu; Aldundianeskatu eta ez ziguten eman, BIGEra(Guraso Elkarteen Federazioa) jotzeko esanziguten, horiek iaz laguntza ematea onartuzuten, oraindik jaso ez duguna. Diru-laguntzabeharrezkoa da horrelako gauzak egiteko,bestela oso zaila da, laguntza dugun bitarteanjarraituko dugu hau bultzatzen. GizarteZerbitzuen hamarerabiltzailetatik lauetorkinak diraGizarte Zerbitzuek aurkeztu berri dutenurteko oroitza-txostenean oinarrituz IñakiUrkiza zinegotziak azaldu duenez “iaz GizarteZebitzuen erabiltzaileen %39 etorkinakizan dira”. Getxoztarren %6 etorkinak diraeta horregatik da aurreko datua hain adierazgarriaUrkizaren esanetan: “Gizarte mailabaztertuago baten kide izateagatik dituztenzailtasunak handiagoak dira, euren dirusarrerakbatez bestekoaren azpitik daude; gainera,Getxoko betiko biztanleei baino lotsagutxiago ematen die laguntza eskatzeak”.Halere, Urkizak argi zehaztu du batzuen etabesteen laguntza eskatzeko betebeharrak berdinakdirela, eta etorkinek urtebetez Getxonerroldatuta egon direla egiaztatu behar dutela.Oro har, eskatzaileen %56 andrazkoakizan ziren. Bestalde, Etxeko Laguntza Zerbitzuareneskariak behera egin zuen, bainaeskatzaileei denbora gehiago eskaini zitzaien.Emakumeen Jabekuntza Eskolako ekintzakere aipagarriak dira, iaz 203 lagunek partehartu zuten. Amaitzeko, Gizarte Zerbitzuakazlankidetzan diharduten elkarteentzakoudal laguntzak aurten %25 igoko dira eta80.000 euro banatuko dituzte. ALERGIACRISTIAN AMEZAGAMEDIKU ALERGOLOGOAMEDIKOSTAIMQ-SANITAS-MAPFREASMAERRINITISAURTIKARIAKONJUNTIBITISAALGORTAKO ETORBIDEA 9648991 ALGORTA94 460 98 45RPS: 106-0614UKUK 15

[leioa]Anton Erkoreka > Medikuntzaren Museoko zuzendaria“Ondare oso aberatsa daukanmuseo pobrea gara”Badatoz sanjuanak!Ekainaren 9tik 24ra arte jaiaz gozatzekoaukera edukiko dugu Leioan[leioa]KURKUDIHERRIKO TABER-NAJaietan eta larunbaterobokata goxo-goxoaketa beroakLeioako kanpuseko Medikuntzafakultatean dago Euskal Herrikomedikuntzaren historiareninguruko museoa. Bertan, ikasleezbetetako gelen artean ezkutatuta,gure historiaren zati diren milakaaltxor gordetzen ditu AntonErkoreka zuzendariak. 1982an irekizituen bere ateak museoak, JoseLuis Goti doktorearen ekimenez.Aurten, beraz, 25 urte betetzenditu eta UK-ko orriotara ekartzeapentsatu dugu, gertakarigarrantzitsu horren inguruan apurbat gehiago jakiteko.—Zelakoak izan ziren museoaren hastapenak?—70eko hamarkadan hasi ziren medikuntzarenhistoriari buruzko mintegia fakultateanmartxan jartzen. Orduan zegoen irakasle batek,Jose Luis Goti doktoreak, sortu zuen EuskalMedikuntzaren Mintegia. Orduan gela bateanbatzen ziren medikuak, ikasleak, irakasleak,ikerlariak... Handik hiru urtera, 1983an, museoasortu zuten. Hasiera batean liburutegia besterikez zegoen baina urteakaz handituz joan daeta gaur egun 1.500 metro koadro dauzka (24gela eta 6.700 bat tresna).—Zer aurkituko du bisitariak museoan?Argazkian, Anton Erkoreka—XX. medeko tresnak daude gehienbat ikusgai.Europako Sociéte Française D´Histoire dela Médecineko kideak gara, medikuntzariburuzko beste 80 museogaz batera. Bakoitzagarai batean da aditua.—Piezak donazio bidez lortzen dituzue.—Halaxe da. 7.000 bat pieza edukiko ditugueta interesanteak denak. Gaien araberabanatuta daude: x izpiak, ginekologia, kirurgia...Guk ez daukagu dirurik ezer erosteko.Halere, oso ondare aberatsa daukagu,diruz pobreak garen arren.—Zein da arazoa ba?—Erakundeek eta jendeak orokorrean ez duelauste zientzia, industria eta gaur eguneko tresnakgorde beharreko ondarea direnik. Argi daukatekatedral gotiko bat edo erromatarren garaiko«Gaur egun,1.500 metro koadrodauzka museoak»eraikin bat mantendu behar direla, baina ezdute gauza bera pentsatzen XIX. mendeko klinikaedota tresna garaikideei buruz. Halere,gaur egunekoa ere gorde beharko genuke.—Oztopoak oztopo 25 urte bete dituzue.—Museoko fundatzaileen artean Barandiaraneta Julio Caro Baroja egon ziren eta jende piloaetortzen zen eskolak ematen: Satrustegi esaterako.Lan historikoa egiten dugu hemen. Azkenekozortzi urteotan 10 liburu argitaratuditugu, gai oso ezberdinetakoak. Behin-behinekobost erakusketa antolatu ditugu eta hemendikkanpoko makina bat erakusketatan partehartu dugu. Katalogoak ere argitaratu ditugu.Gura duenak ateak zabalik dauzka 12:00etatik14:00etara, astelehenetik barikura. Aurten, lehenbiziko sukalki txapelketa antolatuko dute LeioanEkainaren 9an hasi eta 24ra bitartean, leioaztarreksanjuanak ospatuko dituzte eta, bidebatez, udaldiari ongietorria eman. Egun handienak,baina, asteburuetakoak izango dira,logikoa denez, horietan burutuko dira-etaekintza gehienak.Horrela, lehenbiziko zapatuan, hilak 16,San Juan Jaietako I. Sukalki Txapelketa egingodute Ikea Barri plazan. Gauean, berriz,musikaren txanda izango da. Jarabe de Paloeta Sol Lagarto (azken hori Leioako UdalarenVII. Popo-Rock Lehiaketako irabazlea) taldeekemanaldia eskainiko dute Joxe MiguelBarandiaran Bekoa institutuan. Ekainaren22an, barikua, su artifizialen ikuskizuna egongoda, hala nola, adin eta publiko mota guztientzakomusika emanaldiak: Basaki, GoldenApple Quartet, Trio Kima, Triki Take,Diskofesta eta helduentzako playbacka. Hurrengoegunean, berriz, bestelako kontzertuakegongo dira: Sei Urte, Basajaun, BurrundaFesta, etab. Egia esateko, musikak berebizikogarrantzia edukiko du aurtengo egitarauan etarock kontzertuez gain, hainbat izango diraentzungai egongo diren estiloak: LeioakoGazte Orkestra, Betagarri, Korrontzi,Batukada (La Txatunga)...Bestalde, San Juan gauean txokolatadagazamaituko den ikuskizun berezia egongo daboulevardean eta ohiturari jarraiki sua piztukodute. Antzerkiaz, kirolaz, jatekoaz eta dantzazere gozatuko du Leioara hurbiltzen denak. Errepresaliatuak etxeraSabino Arana, 82 behea LEIOAudondotabernaeguneko menua eta afariakLehendakari Agirre,2T: 94 463 00 45 - LEIOAsan inazioautoeskola1951n sortuaLCC - A1 - A - B - BTPbaimenakTelletxe, 13 / Tel. 94 460 00 45ALGORTAuRondoEstankoajai zoriontsuak leioztar guztioi!Sabino Arana 67T: 94 464 92 33 - LEIOA— 0 eta 16 urte bitartean kalitatezko hezkuntza euskalduna.— Ingelera 4 urtetik aurrera.— Frantsesa DBHn.— Zerbitzu ugari: autobusa, jantokia (sukaldea bertan), merienda.— Eskolaz kanpoko ekintzak: musika, gitarra, adierazpena, saskibaloia,eskupilota, panderoa, bertsolaritza, euskal dantzak...— Frontoia, futbito zelai estaliak, berdeguneak...Artatza Auzoa 84, LEIOA • Tlf: 94.464.23.64 / 94.464.33.07e-mail: leioa@ikastola.net • www.ikastola.net/ikasweb/leioa16UKUK 17

[sopelana][sopelana]SOPELAKO ELIZARENKONPONKETAK EKAINEANAMAITUKO DITUZTESopelako elizaren terraza konpontzeko lanakekainean amaituko dituztela iragarri duUdalak. Antza denez, lanen erritmoa oso onada eta inguru horretan zoladura zein barandajartzea da falta zaien gauza bakarra.Egindako konpoketen asmoa, berriz,garajeetan kalteak eragin zituenhezetasunagaz amaitzea da. Horretarako,gainazalaren azpian material isolatzaileakipini behar izan dituzte. Gainera, arrapalak,eserlekuak eta lore-ontziak ipini dituzte.Behin lanak amaituta, Segurdialde kaleaeraberritzen hasiko da Udala eta uztailarenerdialdera arte luzatzea aurreikusten dute.Ordutik aurrera, noranzko bakarrekoa izangoda Segurdialde.ESTATUKO BEISBOLTXAPELKETAEGINGO DUTE SOPELANInfantilen mailako estatuko beisbol txapelketaSopelan egingo dute aurten. Jaurtitzekomakinagaz, ekainaren 15ean, 16an eta 17anburutuko da Urkoko belar artifizialekozelaietan. Ander Deuna ikastolako taldeakhiru urte daramatza mota horretakotxapelketetan parte hartzen eta 2006anbigarren postua lortu zuen Murtzian, Bseriean. Txapelketako jokalaririk onena,berriz, ikastolako ikaslea den Ander Sarasolaaukeratu zuten. Parte hartzaileei ikastolanbertan eskainiko zaie ostatua, egonaldiaerrazteko asmoagaz.TAITXI MARATOIAEKAINAREN 9ANUdaberriari begira, datorren ekainaren 9rakotaitxi maratoia antolatu dute Sopelan.Hitzordua udaletxe ondoko landan izangoda, 9:00etan. Ahalik eta jende gehiena partehartzea gura dute antolatzaileek.Bentatxu, 248600 SopelaZirko PaperakKaroli Irakasleak zirkoaren unibertsoaekarriko du SopelaraEkainaren 1etik 28ra arte, Zirko Paperakizeneko erakusketa ekarriko du Sopelakoerakusketa aretora Karoli Irakaslea bezalaezagutzen dugun Ramon Muñoz Farrenyantzerkigile eta zirkogileak. Begiaren gozamenerakoekintza bat izateaz gain, zirkoarenunibertsoan murgildu eta horren historiansakontzeko asmoagaz aurkezten digu Karolikbilduma. Horretarako, zirkoagaz zerikusirikdaukan edozer gauza erabiliko duartistak: liburuak, margoak, kromoak, zigiluak,postalak, jostailuak, etab.Horrez gain, Karoli irakasleak saio bieskainiko ditu Udaletxeko enparantzan,Karoli Irakaslea Leioako Umore Azokan egindako agerraldi bateanekainaren 2an eta 27an.Antolatzaileen esanetan, erakusketa ilusiozbetetako bizitza askoren ondarea da,beraien zirkoarekiko irrika, greziar eta erromatargaraietatik hasi eta gaur eguneko zirkoraedo Nouveau Cirquera arte.Karoli Irakaslea gauza asko da aldi berean:malabarista, komikoa eta zirkoagaz zerikusirikdaukan edozer gauzaren bildumazaleporrokatua. Bere garaian, Boni i Caroli bikotearenfundatzailea izan zen eta 18 urtezmunduan barrena ibili zen talde horregazemanaldiak eskaintzen. Gaur egun, berriz,bakarrik eskaintzen ditu emanaldiak. San Pedrozoriontsuak!Eneko Calle > Nuyum elkarteko idazkaria“Begirale ikastaroa antolatuko duguSaharako akanpalekuetan”Eskualdean nahiko ezaguna da dabordukoSopelan dagoen Sahararen aldekoNuyum elkartea. Zeresan handia eman duAnder Deuna ikastolako ikasleek 2005eanbasamortura egindako bidaiaz geroztik;horiek izan ziren-eta elkartearen hastapenak.Hasiera batean, gazteek zeukaten egitasmoaaurrera ateratzeko ardura, baina bestelakoproiektuetan sartutakoan, hainbat izan diraNuyumegaz bat egindako herritarrak. Gauregun, beraz, makina bat ekintza (OporrakBakean programa, aste kulturala Saharan...)antolatzen ditu, Eneko Calle eta bere sendiaren(ama diruzaina eta aita presidenteada) gidaritzapean.Momentu honetan, esaterako, aurtengoOporrak Bakean programa prestatzen dabiltzaNuyumen. “Aurten sei familiak partehartuko dute, iaz baino gehiago”, esan dupozik Enekok. Horrez gain, Ocialdi izenekoproiektua martxan jarri gura dute Sopelakoek.“Joan den hilean bost eguneko begiraleikastaroa egin nuen eta hori Saharako akan-Sopelako sei familiak hartuko dituzte Saharako umeak uda honetan«Akanpalekuetako egoeralatza dela nabarmendu duNuyumeko Enekok»palekuetan egitea bururatu zitzaidan. Bertan,skaut antzeko batzuk antolatzen dituzte umeentzakoekintzakaz. Bertako gazteek horiekantolatzeko aukera izatea gura dugu guk”.Bestalde, Santutxuko institutuagaz erebidaia prestatzen ari dira. “Ez dakit horrelakobidaiakaz erabat ados gauden.Gipuzkoatik 100 bat joan dira orain delagutxi eta horretarako dirua eskatu ziotenEusko Jaurlaritzari. Hori aurpegia! Kontuada bertara proiektu bategaz joatea, baina oporretan...Dirua eskatu bai, baina akanpalekuetanzerbait muntatzeko, ez zure bidaiaordaintzeko. Guk konpromisoa eskatukodiegu Santutxuko ikasleei, Saharakoa ez daetabroma”, azpimarratu du Nuyumekoidazkariak eta basamortuko akanpalekuetakobiztanleen egoera nahiko latza delanabarmendu. Ingelesa, Frantsesaeta Alemana• Taldeak, enpresak eta partikularrak• Eskolaz kanpoko ekintzak• Maila guztiak• Ingelesa 3 urtetik aurrera• Talde txikiak• Ingalaterran eta Estatu BatuetanegonaldiakDr. Landa, 6 / 48600 Sopela.Tel: 94 676 30 12info@didakhamilton.com4 bidepinturakLoroño 2 • Tlf/Fax 94 676 29 92 • SOPELAIturribarria 3 • Tlf: 94 442 01 55 • BILBO• Hezkuntza integralaurte 1etik 18ra artekoa• Irakaskuntza eta hezkuntza• Informazioa eta partaidetza• Eleaniztasuna• Esperientzia eta berrikuntzaGatzarrine z/g. SOPELANATfnoa.: 94 676 02 66Email.: sopela@ikastola.net20UKUK 21

[berango][andraka]EKITALDIZ BETETA DATORERDI AROKO AZOKABerangoko Erdi Aroko Azokaren III. edizioaburutuko dute ekainaren 9 eta 10eanMoreaga parkean. Goizeko 11etan hasita etagaueko 10:30ak arte, ekitaldi ugari izangodira zapatuan. Goizean, pregoiarenirakurketarekin eta kalejirarekin hasiko dira.Horren ostean, malabaristen eta ipuinkontalarien txanda izango da. Arratsaldepartean, juglareak izango dira 18:30etikaurrera. Egunari amaiera emateko LaCelestina kale antzerkia ikusteko aukeraegongo da. Domekan, akrobata etatxerpolariekin hasiko da eguna. El romance depura apariencia magia eta zirkuikuskizunarekin gozatu ahal izango da12:30etik aurrera. Horrez gain, umeentzakoantzerkia eta mozorro erakusketa egongo dira.Berangoko txakolingileak >“Herriko txakolinaren kalitateahobetzea da gure helburua ”Mikel Vega > karreteroa“Albaitariak jokoan sartzea ez da ona,probakaz amaituko dute”TXIBERRIedantokiafrontoi partikularraAita Gotzon 4, URDULIZT: 94 676 07 15DEABRU BELTZAKEKAINAREN 8ANBande Déplacée obrarekin hiriko dantzan,suan eta erritmoan oinarritutako lan berriaaurkeztuko du Deabru Beltzak taldeakekainaren 8an. Ikuspuntu berri batetik ikertunahi dute hiriko espazioa eta, horretarako,erritual garaikideak eta samurai antza dutenpertsonaiak ekarriko dituzte. 1996an sortuzen Deabru Beltzak taldea, hainbat antzerkitaldetako aktoreekin. Ordutik, arrakastahandia izan duten zortzi antzezlan aurkeztudituzte, horiekin 900 ekitaldi eginez.Lekeitioko Nazioarteko Kale AntzerkiJaialdian eta Leioako Umore Azokan izandira, beste leku askoren artean.ELKARTEEN LANA IKUSGAIBerangoko hainbat elkartek urtean zeharegindako lana ikusteko aukera egongo da hilhonetan. Ekainaren 14an, bideo-baletemanaldia egongo da Berangoetako kulturetxean, arratsaldeko 6etan. Horrekin Adagiodantza elkarteko lagunek urtean zeharegindako lana ikusteko aukera eman nahidute. Bestalde, ekainaren 16an, antologiapoetikoa izango da A.C.A.D.A.E elkarteareneskutik. Azken hori ere Berangoetan izangoda, arratsaldeko 7:30ean.«Ekainaren 17anTxakolin Egunaospatuko dute»Orain dela zazpi urte hainbat berangoztarrekherriko txakolina zabaltzea eta hobetzeabilatzen duen elkartea sortu zuen. Gaur egun41 kide dira: “Laguntzaileak 20 gara eta txakolingileak21”, azaldu digu Iñaki Arestik.Txakolinaren kalitateaz eztabaidan zeudelaerabaki zuten elkartea sortzea: “Beti kontubera, zurea nirea baino hobea dela...bainanork esaten du hori?”. Berangoko txakolinarenmaila hobetzea lortu gura dute eta ahalizanez gero, baten batek Jatorrizko Izendapenalortzea gustatuko litzaieke: “BizkaikoForu Aldundiak kudeatzen duen Bialtza erakundearenesku dago hori; haiek kontrolatzendute gure txakolinaren kalitatea”.Udalarekin koordinazioan lan egiten duteeta, Aste Kulturalaren barruan, TxakolinEguna antolatzen dute urtero. Aurten, ekai-Berangoko txakolingileaknaren 17an izango da, frontoiaren parean.670 ardo botila, 54 kilo txitxiburduntzi eta50 kilo lukainka banatuko dituzte, denamusu-truk. Ordaindu beharko den bakarra,egun horretarako propio egin dituzten milaedalontziak izango dira. Euskal Herrikoopila erosteko aukera ere egongo da. Eguerdiko12etan hasita eta bazkalordura arteBBK-k jarritako etxoletan egongo dira txakolinlaguntzaileak.Janaria eta edaria banatzeaz gain, txistulariaketa trikitilariak giroa berotzen saiatukodira. Gainera, Erandioko abesbatzako lagunakhurbilduko dira emanaldi bereziaeskaintzeko. Oraindino zehaztuta ez daukatenarren, urtero bezala, pertsonaia ezagunenbat etorriko da sariak banatzera. Horrekinguztiarekin, giro polita sortzea espero duteelkarteko kideek. Lanaldia bukatutakoan,bazkaria antolatu dute elkarteko lagunentzat,urtean zehar egindako lana jaki eta ardogozoa dastatuz ospatzeko. 20 urteko gaztea da Andrakako Mikel,baina gure inguruan ibiltzen diren gaztegehienei ez bezala, eguna baserri giroanematea gustatzen zaio. Kortan aurkitu dugu,zaldiez, ardiez, ahuntzez, katuez, txakurrezeta idiez inguratuta. Hain zuzenere, azken horiek dira bere pasioa eta herrizherri ibiltzen da probetan karretero.“Egunero etortzen naiz idiei jatekoa emateneta egun batean bai beste batean ez entrenatzenditut. Pista bi dauzkagu, kanpokoaeta negurako estalita dagoena”, azaldu duMikelek. Proba ofizialetan ere ibiltzen daabeltzain gaztea. “Aurten ordea ez dugudenboraldi oso ona egin, klasifikazioan nahikoatzean geratu gara”.Idi probena kirol polemikoa delabadaki Mikelek, baina hain gogorra ezdela uste du. “Ez da akuilua debekatzekobezain gogorra. Ordu erdi besterik ez duteibili behar eta tarte horretan idiak apur batestutu behar dituzu. Kanpotik ezberdinAnimaliaz inguratuta ibiltzen da egunero Mikel (eskuinean)ikusten dela uste dut, ezjakintasun handiadago. Sufritu, sufritu egiten dute, baina gukere egunero jatekoa ematen etorri behar dugunean”.Proben etorkizuna bermatuta ezdagoela uste du gainera. “Albaitariak jokoansartzea ez da ona, probakaz amaitukodute eta gaur egun idiak bakarrik erabiltzendira horretarako, izan ere, ortuan traktoreakdira nagusi”.«Idi probak ez dira akuiluadebekatzeko bezaingogorrak»Aitaren jatetxerako arkumeak eta antxumeakere Mikelek hiltzen ditu eta ohitutadagoela nabarmendu du, txiki-txikitatikikusi du eta. “Jendeak okela erosten duezta? Greenpece asko, baina ziur nago okelaplaterean eduki gura dutela horiek guztiek.Nondik urten behar du? Zer uste dute, guztianegutegietan hazten dela pataten etatomateen antzera?”. AjuriatabernaAndrés Cortina 2ALGORTATaberna BerriSarrikobaso 4 -ALGORTATf.: 944 306 493VIEJO CAFEkopak etagiro jatorraAlangobarri, 4 Tel. 94 460 30 03ALGORTA22UKUK 23

[herriak]UDALEKUETAN IZENAEMATEKO EPEA ZABALIKUribe Kostako Mankomunitateak umeentzakoudalekuak antolatu ditu uda honetarako. Horiek,euskararen erabilera bultzatu, talde dinamikasortu eta elkarbizitza jokabideak garatu nahidituzte, beste gauza askoren artean. Txanda biegongo dira, parte-hartzaileen adinaren arabera.Alde batetik, 3-5 urte bitarteko Lemoiz, Urdulizeta Gorlizko neska-mutilentzat, uztailaren 2tik27ra bitartean burutuko dena. Bestetik, 6-12 urtebitartekoentzat, Plentziako institutuan uztailaren2tik 20ra egingo dena. Azken horretan, Barrika,Berango, Gorliz, Lemoiz, Plentzia, Sopela etaUrdulizen erroldatutako gazteek har dezaketeparte. Izena eman nahi dutenekMankomunitateko bulegoetara (Gatzarriñe 2,Sopela) hurbildu beharko dute ekainaren 8abaino lehen. Plazak esleitzeko, behar izanezgero, zozketa egingo da izena ematen dutenguztien artean. Bestalde, Mankomunitatekoeuskara zerbitzuak antolatuta, Euskeraz Olgetanprogramako jarduerak izango dira ekainekoeguazten guztietan Urdulizko frontoi berrian,astelehen guztietan Lemoizko eskolan,ostegunetan Plentziako Astillero plazan,zapatuetan Sopelako Urgitxieta plaza etadomeketan Iberrebarri plazan.OSASUN-ZENTRO BERRIALarrialdiak, arreta bereziko kontsultak etakirurgia saila bilduko dituen ospitalea eraikikodute Urdulizen, Uribe Kostan osasunzerbitzuetan dagoen gabeziari aurre egitekohelburuarekin. Eusko Jaurlaritzak 45 milioieuro emango ditu zentroa eta beste zerbitzuosagarri batzuk abian jartzeko.T APIZTEGIADEKORAZIOAERAKUSKETAETA TAIERRAKBasagoiti etorbidea 32Tf: 460 90 3148990 ALGORTAGORLIZKosta Trail lasterketa solidarioa ekainaren 10ean1.400 korrikolari espero dituzte antolatzaileekEugenia Epalza esklerosi anizkoitzaren aldekoelkartearentzat dirua biltzeko helburuarekin,lasterketa solidarioa antolatu duteekainaren 10erako. Ekimenaren bultzatzaileek,1.400 lagun batu nahi dituzte KostaTrailaren II. edizio honetan. Euskal Herrian2.000 lagun baino gehiagok sufritzen dituztegaixotasun horren ondorioak eta eurentzatjoango da izen-emateekin lortzen dendiru guztia.Hiru lasterketa ezberdinetan parte hartzekoaukera egongo da. Lehenengoa, Portugaletenhasi eta Gorlizen amaituko denmaila handiko mendi lasterketa (30 kilometro);bigarrena, maila ertainekoa (20kilometro); eta azkenik, etxeko txikiei zuzendutakomartxa neurtua (10 kilometro).Azken biak Sopelako Udaletxe Plazanhasi eta Gorlizko hondartzan amaitukodira.Izena emateko aukera ekainaren 9a arteegongo da, lau euroren truke, Artea merkatalgunekoForum Sport dendan etawww.forumsport.com webgunean. ER-1891/2001CGM-02/006KLIMATIZAZIOINGENIARITZAINSTALAZIOAMANTENIMENDUAOtxandategi tar Simon 11448640 Berango, BizkaiaTel. 94 668 15 51Faxa. 94 66829 92e-mail: vasa@vasa.bizEka. 4-19Zuon ekitaldiak iragartzeko • Posta elektronikoa: uk@aldizkaria.biz • Tel.: 94 491 13 37ERAKUSKETAKGETXOArte aplikatuak.Algortako eta Erromoko kultur etxea.Ekainaren 4tik 8ra arte.10:00-13:00 eta 18:00-21:30.Txontxongilo Eguna.Erromoko erakustaretoa.Ekainaren 11tik 17ra arte.11:00-13:00 eta 18:00-21:00.Ehoziri lanak.Algortako erakustaretoa.Ekainaren 11tik 16ra arte.10:00-13:00 eta 18:00-21:30.Antzezaleak.Algortako erakustaretoa.Ekainaren 18tik 30era arte.10:00-13:00 eta 18:00-21:30.LEIOADeialdi kolektiboa 07.Kultur Leioa. Ekainaren 7tikuztailaren 1era arte. 10:00-14:00eta 17:00-20:00.PLENTZIAAraldi tailerra.Goñi Portal. Ekainaren 15era arte.SOPELAZirko paperak.Kultur Etxea. Ekainaren 28ra arte.URDULIZUmeen lanak.Kultur Etxea. Ekainaren 1etik10era arte.Jaietako kartelak.Kultur Etxea. Ekainaren 13tik29ra arte.MUSIKAGETXOHASH, Sherman Robertsonand Blues Move. Erromoko SantaEugenia plaza. Ekainak 8, barikua.21:30. Sarrera dohainik.Buddy Guy.AlgortaArgentina eta Euskal Herria bertso kantariPayadoreak Argentina eta Uruguai aldean, hemengo bertsolarienmoduan, bapatekotasuna jorratzen duten sortzaileak dira. Payatarrakberriz, gure eskualdeak eman dituen bertsolaririk onenak dira. Beraz,garbi zegoen; payadoreak eta payatarrek elkarrekin aritu behar zirenhalabeharrez. PAYAdoreak, izen hori ipini diote antolatzaileek (GetxokoUdaleko Euskara Zerbitzua eta Algortako Bertsolari Eskola) AlgortakoThe Piper´s Irish Puben egingo den bertsosaio berezi honi. Xabierrek etaFredik eta Argentinatik etorritako Wilson Saliwoncyk eskaini behar dutensaioa doan izango da. Oso itxura ona dauka.• Non: The Piper´s Irish Pub • Noiz: ekainak 7, eguena • Ordua: 20:00Erromoko Santa Eugenia plaza.Ekainak 9, zapatua. 21:30.Sarrera dohainik.Zora Young.Erromoko Santa Eugenia plaza.Ekainak 10, domeka. 21:30.Sarrera dohainik.LEIOASan Joaneko kontzertu zikloa.Auditorium. Ekainaren 13tik 16ra arte.20:00. Sarrera: 3 euro.Betagarri, Falso Dogma.Joxe Miguel Barandiaran Bekoaikastetxea. Ekainak 15, barikua. 22:00.Sarrera dohainik.Jarabe de Palo, Sol Lagarto.Joxe Miguel Barandiaran Bekoaikastetxea. Ekainak 16, zapatua.22:00. Sarrera dohainik.ANTZERKIAGETXOTxontxongilo Eguna.Erromoko Santa Eugenia plaza.Ekainaren 15etik 17ra arte.Sarrera dohainik.ZINEAadituak gara pintxo etab okata beroetan!!!![agenda]PLENTZIALive Acuatic.Gazteentzako zinea. Ekainak 9,zapatua. 17:00.Lilo & Stitch.Umeentzako zinea. Ekainak 16,zapatua. 17:00.BESTEAKGETXOGorpuzti Eguneko jaia.Algortako Etxetxu plaza.Ekainak 10, domeka. 12:00.XIV. Getxotar Dantza Eguna.Getxo Antzokia. Ekainaren 15etik17ra arte.BERANGOErdi Aroko Azoka.Ekainak 9 eta 10. 11:00-14:30eta 17:00-21:00.LEIOATxorierriko jaiak.Ekainaren 8tik 10era arte.Sanjuanetako jaiak.Ekainaren 9tik 23ra arte.Jota txapelketa.Errekalde plaza.Ekainak 10, domeka. 12:30.Sukalki txapelketa.Ikea Berri plaza.Ekainak 16, zapatua. 9:00.Karting lasterketa.Mendibile. Ekainak 16, zapatua.15:00.Txirrindularitza: Euskadikotxapelketa.Boulevard. Ekainak 17, domeka.16:00.GORLIZ02 Forum Sport Kosta Trail.Ekainak 10, domeka. 10:30.Basagoiti etorbidea 51algorta24UKUK 25

[albuma]Maskarada LamiakonBere semea ez zela konturatzean gogor oihukatu zuen Prudentziak eta lamienkantua entzun zen urrunean. Hartatik, Lamiako Hondartza izenarekin ezagutzendira Ondizko ihitzak. Gertaera hori gogora ekartzeko eta herriko ohiturak bizirikmantentzeko helburuagaz, Maskarada antolatzen dute urtero Gaztelubide baserritikhasita, maiatzeko azken barikuan. Aurten ere, bertan egon ziren Mari, Sugaar etagainontzekoak, kantuka eta saltoka suaren inguruan. Orrialdeotan egun magikohorretan hartutako zenbait irudi dauzkazue.Argazkiak: Asier Mentxaka26UK UK27

[argazkia][UKirudiak]Ardaoabarra-barraFede MerinoGaur egun Algortako batzokiadenaren alboan zegoen “VinosHormaza”. Gerra ostean, 40kohamarkadan, zabaldu zuennegozioa Jesus Hormazak.Garai latz eta ilun haietanontziratu gabeko ardaoa saltzenhasi ziren eta horretan segituzuten 80ko hamarkadarenbukaeran ateak itxi zituztenarte. Ardaoa bertan saldu ez ezeetxeetara ere banatzen zuten.“Vinos Hormaza” txikiteroengotorlekua izan da ia mendeerdiz.ALGORTA, 1986.Argazkian azaltzen direnak “Tolete”eta Juan Atxurra txistularia direla jakin ahal izan dugu.28UK UK 29

[berbetan]Erandioztarra, Larrabetzun bizi da gaur gaur egun. Iñaki Barcena, EHUko irakaslea lanbidez (Zientzia Politikoetan, zehaztasunarenmaitaleentzat), gazterik hasi zen antimilitarismoan, eta luze gabe igo zen ekologismoaren ontzira, Eguzki jaiotzeaz batera. Euri azidoasko bota du euskal ekologismoaren egunsenti hartatik, eta mugimenduarentzat garai ilunagoak ditugu gaurko hauek, Barcenakelkarrizketa amaieran aitortu duenez. Beste pasarte batean, hala ere, Euskal Herrian hamaika borroka ekologista dagoela gogorarazidigu, beste horrenbeste azpiegitura proiekturi oldartzeko sortuak. Berak, Ekologistak Martxaneko kide izanik, guztiez daki zerbait,eta horregatik beharbada egoeraren irudi orokorra eskaini ahal izan digu. Honela labur dezakegu: mendebaldar bizimoduakbidegabekeria eta hondamendia dakartza mundu latz honetara, eta hori iraultzea da ekologista baten zeregina.Iñaki BarcenaMundua ez da biribilaTestua: Unai Brea / Argazkia: Asier Mentxaka—Zertan da gaur egun ekologismoa? Kanpotikbegira behintzat, mugimendu ekologistaoso zatikatuta ikusten da. Ez diot aurkakojarrerak dagozenik, baina bai zati asko.Sigla asko, alegia.—Hemen denak gara ekologistak. Siglakegon badaude; gaur egun nazioarteko erakundeakdaude –Greenpeace, WWF…–,badaude estatu mailan dabiltzanak… Guk,Ekologistak Martxan, Euskal Herrian kokatzendugu geure egitasmoa, baina konfederaziobatean gaude Ecologistas en Acciónekoekin.Eta gero, badago mila talde txiki etatokian tokiko mila ekimen, Euskal Herrikobailara bakoitzean. Hori ondo dago, bainatokian tokiko markoetatik gora joatean indarragaltzen da. Ekologistok asmatu genuenesaldi hau: pentsatu globalki eta ekin tokiantokiko errealitatean. Gaur egun, zoritxarrez,pentsatu eta ekin, biak egin behar ditugumaila bietan. Eta hori zaila da.—Edozelan, ematen du badagoela taldeekologista guztiak lotzen dituen hari bat:gaur egungo eredu ekonomiko neoliberalakeragiten dituen kalteei aurre egitea…—Bai, baina badago ekologista liberalik ere,edo nolabait, merkatuaren dinamika ezbaianjartzen ez dutenak. Ekokapitalistak, esangenezake; hor dugu Al Gore, estarako, aldaketaklimatikoaren kontrako diskurtsoan nabarmentzen.Ahots horiek, pertsonaia horiek,existitu egiten dira. Sintomei dagokienez adosgaude eurekin, baina zergatiei dagokienez,inolaz ere ez. Euskal Herrian eta Europanekologismoa ekosozialista da gehienbat, edoekologismo soziopolitikoa. Hirugarren munduanere bai, eta gurea baino are sozialistagoabatzuetan. Baina hori ez da leku guztietangertatzen, badira ere kapitalismoari koloreapur bat, erreforma ekologiko bat, ipininahi diotenak, baina kapitalismoaren funtsaaldatu barik.“Gizartearen eta naturaren artekolotura orekatua gura dugu”—Ekosozialismoa, izenak halan ematen duaditzera behintzat, ez da zuhaitzez, mendiezeta animaliez arduratuko bakarrik…—Ez. Tira, gure artean badira kontserbazionistakere bai, uste dut gutxiengoa direla,baina horiez aparte, eta ekologista mistiko etaerlijiosoez aparte, guk gura duguna natura etagizartearen arteko lotura orekatua da, ez ditugu,kontserbazionistek bezala, natura etagizartea bereizten. Gure ekologisma nahikohirikoa da, gure gizartean sortutako ereduhori, garapenkeria hori, hazkunde ekonomikoarenbila aritze hori da eztabaidan jartzenduguna, pentsatzen dugulako hori konpontzenbada, gaixotasun horiek sendatzen baditugu,naturarekiko harremanak guztiz desberdinakizango direla.—Azken boladako borroka ekologistariknabarmenena, Euskal Herrian, AbiaduraHandiko Trenaren (AHT) aurkakoa da...—Zalantzarik gabe hori mamu nagusietakoada. Azpiegitura hori egiteak edo ez egiteakdefinituko du biharko Euskal Herria nolakoaizango den. Bai energia alorrean, bai lurraldeantolamenduan, bai garraio politikan... gauzakoso desberdinak izango dira, hori egin alaez egin. Borroka handia da eta uste dut ekologismoaondo ari dela, bere indar gehienakhorretan jarriz asmatu egin duela. Oso demahandia da, baina funtsezkoa da proiektu horikolokan ipintzea, Euskal Y hori garapenkeriarenalde txar guztien adierazpidea delako, baigarraio aldetik, bai energia aldetik, bai ingurunaturalak zeharkatuz…—Mugikortasun kontzeptua dago eztabaidarenariman.—Bai. Politikariek esaten dute mugikortasu-30UKUK 31

[berbetan][IñakiBarcena]na eskubidea dela. Noren eskubidea? Erakundepublikoek eskubidea dela esaten dute,baina beste alde batetik ekimen ekonomikoaere badela: elite batzuek negozioa egiten dutemugikortasunari esker. Gure iritziz, mugikortasuna,gaur egun, arriskua da batez ere. Hegaztiekbezala urtean 20.000 edo 30.000 kilometroegin ditzakegula uste dugu, eta hori ezda naturala. Horrek bere mugak ditu, etamugak ez dira bakarrik energia-baliabideakagortu egingo direla martxa honetan segituzgero, baizik eta planetako ekosistemek onartuezin ditzaketen hondakinak sortu ditugula.Klima aldaketa izan daiteke arazo bat, edogaur egun ditugun eurite azidoak, edo Prestigerenhondamendia... Berriro pentsatu behardugu mugikortasuna ea eskubide unibertsaleta sakratua den, edo gutxi batzuentako negozioa.Erakusten badigute autoa dela gure askatasuna,eta sexu-plazera, eta dena pakete bereanbadoa... Hori da, beharbada, hankaz goraipini behar duguna.—Ez da erraza.—Ez, baina asmatu beharko dugu, garraioaketa mugikortasuna zelan erabili. Jakin beharkodugu gauzak beste modu batean egiten, etabeharbada gero eta urrunago lan egin beharreangero eta hurbilago egin beharko dugu, hauda, gure umeak, autoz edo autobusez eskolarajoan beharrean, oinez eraman behar ditugu,beharbada eskolak hurbilago egin behar ditugu...Beste eredu bat sortu, azken batean. Garraioazehar-lerro bat da, eta gure bizimoduarekinlotuta dago, gure antolamendu ekonomikoarekin,gure lan antolamenduarekin,erosketak egiteko moduarekin… Nor joangoda oinez saltoki handi batera? Garraioa garapenkeriarenbizimodu zoro horrekin lotutadago, eta hori da aldatu behar dena.—Ekologistok pentsatzen duzue horretaz.Kaleko jende arruntak ez, esango nuke. Etapolitikariek?—Jende arruntak ere pentsatzen du batzuetan.Kontua da jende arruntak zera esatenduela: aurrean dagoenak alda dezala, egoera.Autoan doazela zazpi kilometroko ilada topatzendutenean, pentsatzen dute: zer demontreegiten dute nire aurrean dauden hauek guztiek?Politikariak ere, horrelako egunetan,horrelako iskanbilak daudenean, biharamuneankomunikabideetan agertzen dira barkamenaeskatzen. Baina esango nuke politikariek,boto-emaileengan baino, autoen mugikortasuneanpentsatzen dutela. Autoak hirira etortzeaarazoa da, baina ez etortzea arazo handiagoada. Garraioa, jendea mugitzea, negozioada eurentzat. Kontua da politikariek arazoakdauzkatela. Azpiegiturak egin behar dituzte,horrek konponbiderik ez dakarrela jakin arren.Baina presioak daude. Eurek badakite azpiegituraberriak egiteko sekulako dirutza erabilikodutela, baina horrek konponbiderik ez duela.Gaur egun zenbakiek agintzen dute: gero etaauto gehiago, gero eta merkantzia gehiago,gero eta auto-ilada gehiago. Batzuetan pentsatzendut gure politikariak yonkiak direla.Esaten dute: azkeneko dosia, azkeneko errepidea,azkeneko azpiegitura… Baina hurrengoegunean beste txute bat behar dute.—Eta zelan aldatu jendearen pentsamoldea?Nik esango nuke jendeak ez dituela autorakoalternatibak gura, errepideak norberarentzathutsik egotea baino…—Jakina, bost milioi pezetako autoa erosi etagero ezin duzu etxean gordeta eduki. Zureestatus sozialaren erakusleiho garrantzitsua da,eta Bilbora bazoaz afaltzera, eraman egin beharduzu, eta edonon utzi, eta lanera berdin. Osojende gutxik pentsatzen du erosoago joatendela autobusez ordu erdi batean autoan hogeiminutuan baino. Oraindik ere, egia esan, ezdago auto-pilaketa arazo handi-handia gurean,baina zelan aldatu jendearen burua? Arazoabere gordinean ikusten dutenean.—Klima aldaketari aurre egitea da oraintxeekologisten erronka nagusia?—Esango nuke hori sintoma bat dela. Nireustez, gaurko arazo ekologiko nagusia damunduaren %20ak baino gutxiagok zelakolapurketak eta triskantzak egiten ditugun, etapopulazioaren beste %80ak zelan jasaten duengure bizitza eredua. Gure egunerokotasuneanbehar ditugun baliabide horiek (petrolioa,gasa, lehengaiak, elikagaiak, jantziak, ordenagailuak...)Hirugarren Mundutik datoz, etaprezio injustuan.—Klima aldaketaren inguruan, zelanguraere, katastrofismo itzela dabil zabaltzen...—Batzuetan bai eta beste batzuetan ez. Orain,zientzialari batzuek alarma piztu dute. Egia daArtikoa eta Antartikoa urtzen badira arazoak“AHT edo Euskal Y garapenkeriarenalde txar guztien adierazpidea da”oso handiak izan daitezkeela. Baina ni ez naizkatastrofismoaren aldekoa. Uste dut hobe delagauzak modu arrazionalean aztertzea, eta ardurazjokatzea. Zoritxarrez, gure elite politiko etaekonomikoak oso zinikoak dira. Azken batean,pentsatzen dute gutako bakoitza planetahonetan beste hogei edo berrogei urte egongodela, eta ehun urte barru zer gertatuko denbost axola; ez dute aitortzen, baina horrelajokatzen dute. Alarmismoari ez deritzot ondo,baina bai arazoak demokratikoki kontrajartzeari.Eta askotan ezin ditugu arazo ekologikoakmahai gainean ipini ere.—Jaurlaritzari hori leporatzen diozue hainzuzen, AHTaren auzian: aurkako ahotsakentzun ere ez dituztela gura…“Behar ditugun baliabideak hirugarrenmundutik prezio injustuan datoz”—Noski. Gu ez gara enpresa, ez dugu etekinpertsonalik bilatzen, eta alde horretatik jendeakkonfiantza handia du gugan, baina ezinditugu agenda politikoetan nahi ditugun gaiakipini; komunikabideek, enpresariek eta politikariekipintzen dituzte. Supersur, edo AHT,edo Pasaiako portua, edo garapenkeriarenbeste proiektu horiek eztabaidatu nahi ditugu,maila guztietan, eta ez dago modurik. Pentsatzendugu erabakiok erakunde politikoekhartu behar dituztela, baina Euskal Herriankokoteraino gaude, beti protesta eta protesta.Eta ez da inongo jaramonik egiten. Oraindemokazia partehartzailearekin betetzen duteahoa, lehen garapen jasangarriarekin betezuten bezala, baina errealitateak erakusten duez dagoela inongo elkarrizketarik.—Demokrazia partehartzaileaz hainbat azterketaegindakoa zara zu gainera, ezta?—Bai, hala da. Euskal Herrian txapeldunakgara horretan, antza. Adibidez, tokikoAgenda 21. 200 baino gehiago daude martxan,eta oso ondo dago, baina gero ikustenduzu txapeldunagoak garela arazo ekologikoetan.Leku guztietan dago proiektu batenaurkako kanpaina bat, plataforma bat…errauskailuak, kirol portuak, zenral termikoak…Politikariek erabili egiten dute demokraziapartehartzailearen lelo hori, baina gero,errealitateak erakusten du ez dagoela inongoharemanik.—Ekologismo berba ez bada, “orlegi” berbamodan dago behintzat. Erakundeetatik etaekologistok hainbestetan salatzen dituzuenenpresetatik sarritan datozkigu “orlegitasun”aldizkaria etxeanjaso nahi baduzumezuak...—Hori itxurakeria da, aspaldiko partez ingelesezgreen wash (garbiketa berdea) esatenzaiona. Eliteek edo agintariek bakarrik ez,jende guztiak ekologistatzat jotzen du bereburua. Denek nahi dute demokrata izan,askatasunaren alde egon… oso jende gutxikesaten du arrazista dela. Eta inork ez dio ekologismoarenaurkakoa denik, denok gara ekologistak.Kontua da ekologismoa gauza batdela eta ekologia beste bat. Guk esaten dugugauza bat dela soziologia eta beste bat sozialismoa.Eta jendeak oso argi ulertzen du zer dengauza bat eta zer bestea. Ekologismoa gizartemugimendu bat da, mundu honetako ekosistemetanegiten ditugun triskantzak konpontzeko,eta horren aurrean batzuek bestelehentasun batzuk ipintzen dituzte, negoziakedo dena delakoa. Lehentasun ekonomikoakbeti. Zoritxarrez, horiek nagusitu diramundu honetan, baina ni baikorra naiz.Gero eta arreta handiagoa eskaintzen zaieHARPIDETZA > bete azpiko fitxa eta guri bidaliIzena.............................Deiturak......................................................Kalea & zenb..............................................Herria............................e-mail.........................................Telefonoa........................................Urtero 20 euro 30 euro 50 euro beste kopuru bat ............... euroKontu zenbakia (20 digito). UK Uribe Kostako Aldizkaria171 posta kutxa / 48991 Getxouk@aldizkaria.biz / tel.: 94 491 13 37gai hauei. Eta mugimendu ekologista ezdago bere momenturik onenean, bainaetorriko dira garai hobeak.—Satanizatuta sentitzen zarete?—Bai, batzuetan. Unibertsitatean, esaterako,zientziaren aurkakotzat gauzkate, baina zientzialariek,gero eta gehiago, arrazoia ematendiete gure tesiei.—Ez denek…—Ez, baina... Beste alde batetik, ikusen dugupolitikariek ez dutela gogoko guk mahaigaineratzenditugun gaiak ikutzea. Baina gero,deitu egiten digute pil-pilean dauden arazoakkonpontzeko, Prestigeren hondamendia adibidez.Eta enpresariek antzera: askotan satanizatzengaituzte, eskatu egiten dituzte guretzakozigorrak, isunak... euren jarduna oztopatzendugulako, lanak geldiarazten dituguneaneta abar, baina gero dirua eskaintzen diguteeurekin bat egin dezagun, lankidetzan ari gaitezen.Nahiago dugu independentzia ekonomikoa,noski. 32UK UK 33

[fotografia][taldeerakusketa]“GAUZAK EZ DIRA EMATEN DUTENA”, GETXO 2002. TXETXU BERRUEZO“TANGA POR LA PATRIA”, GETXO 2006. OSKAR MARTINEZTalde erakusketaEz da talde erakusketa bat egiteko elkartzen diren lehenengo aldia.Guztiak dira argazkilariak, guztiak dira eskualdekoak; horixe baino ez dutekomunean. Orain arte Algortako Satistegi kafean ikusi ahal izan den erakusketakogaia librea zen, argazkilari bakoitzak berak aukeratutako irudi bi aurkeztu beharzituen eta lan horiekin osatu da erakusketa.Orrialdeotan daukazue lan horren emaitza.34UK“BARRASKILOAREN BIHURGUNEAK”, GETXO 2002. TXETXU BERRUEZOUK 35

[fotografia][taldeerakusketa]“FATIMA, B ALDEA”, PORTUGAL 1996. ASIER MENTXAKA“GRAZIAZKO TIROA”, CACERES 2001. JAVI MARTINEZ“LAUKOTEA”, BUTROE 2006. AITOR GALBARRIARTU“SUZKO ZEZENA”, GETXO 2006. MIKL MARTINEZ DE TRESPUENTES36UK UK 37

[fotografia][taldeerakusketa]“TOTEM POLE 2”, TASMANIA. JABI BARAIAZARRA“FUNANBULSTA”, GETXO 1989. JUAN LUIS MARKAIDA38UK UK 39

[fotografia][taldeerakusketa]“ANIELARRA” BELAGUA 2002. JUAN LUIS MARKAIDA“ILBETEA ETA HEGAZKINA”, GETXO 2006. ALFREDO ALDAI“DUNA”, MAROKKO 2005. AITOR GALBARRIARTU“EGUZKI INDUSTRIALA”, ERANDIO 2004. ALFREDO ALDAI40UK UK 41

[zinema][musika]42UKzineeskolaOskar FernandezIdentifikaziozinematografikoa (II)Aurreko zenbakian ikusigenuenez identifikaziozinematografikoa hiru motadesberdinez osaturik dago.Primarioa aurrekoan agertu zen.Beraz ikus ditzagun beste biak:sekundarioa eta kontakizunarekikoidentifikazioa. Sekundarioa: ikusleakontakizunaren pertsonaia batekinidentifikatzen denean gauzatzen da.Identifikazio mota hori pertsonaiekdituzten ezaugarrien erabilerandatza. Pertsonaiek egiten dituztenekintzak, dauzkaten portaerak,pentsaera eta abar gure gustukoakbaldin badira, haiekiko loturapsikologikoa sortaraziko zaigu.Betidanik, zinemarenhastapenetatik, identifikazio horiahalik eta errazen egin ahal izateko,zuzendariek, eta batez ereekoizleek, eredu oso sinple etaazalekoak, baina oso efektiboak,erabili izan dituzte; gaur egunirizpide edo eredu horiek irautendute: istorioaren protagonistekeduki behar dituzten ezaugarrifisikoak oso atseginak eta ederrakizango dira; antagonistek erakustenduten itxura, berriz, ez daestetikaren aldetik batere atseginaizango. Estrategia horren bidezlehenengo momentutik ikusleekpertsonaia batzuk maitatuko dituzteeta beste batzuk gorrotatuko edoarbuiatuko dituzte.Hirugarren identifikazioakontakizunarekiko identifikazioa da.Hori ulertzea aurrekoa bezain errazada. Pantailatik pasatzen denistorioa guri atsegina egiten baldinbazaigu, berehala murgilduko garaeta, konturatu gabe, pelikulakbesaulkitik pantailara eramangogaitu eta zine-aretoaren argiak piztuarte ez gara bueltatuko gurelehenengo posiziora: zinemarenmagia berriro gauzatu egin da.Hirugarren identifikazio horrekzerikusi handia du filmengeneroekin. Hainbat eta hainbatikusle generoaren araberahurbiltzen da zine-aretoetara.Amaiera denboraldiariGetxoko kultur etxeak kudeatzen dituen hiruzine zikloetan 75 filmetik gora pantailaratu dituzteMaiatza amaitzeagaz batera denboraldibukaera adierazten duen oihala jaistendute Getxoko hiru zine zikloek: Haurzinea (domekak, 12:00, 17:00 eta 19:00),Zine-Kluba (eguaztenak, 19:30) etaCinema Paradiso (barikuak, 22:00). Getxokokultur etxeko zine arduradun IñakiElorriagak jakitera eman duenez hiru zikloenartean 75 filmetik gora pantailaratudituzte, “urtero eta apurka-apurka euskarazkofilmek harrera hobea dute”. Ostera,“zinea etxekotzeko jarrera gero etahandiagoa da, gure prezioak merkeak izanarren” nabarmendu du Elorriagak etaikusleen kopuruak beherako joerari eustendiola, “batez ere azpitituludun jatorrizkobertsioko filmei dagokionez, hau da,Cinema Paradisok eskaintzen dituenak”.«Getxo Antzokia itxi artebertan emango dira filmak,gero gerokoak»Cinema Paradiso zikloan 25 bat filmpantailaratu dituzte eta horiek ikustera2.100 bat lagun joan dira. Arlo horretakofilmik ikusiena Quinceañera (RichardGlatzer eta Wash Westmoreland) izan da.Zine-Klubaren barruan 24 bat pelikulaeman dituzte eta horiek ikustera 5.580Ez galdu > El violinPedro Almodovarren Volver izan da filmik ikusienalagun inguru hurbildu ziren. Hala, ikuslegehien batu zuen lana Volver (PedroAlmodovar) izan da. Haur Zine zikloak8.000 zinezale txiki batu ditu eskainidituen 26 pelikulakaz. Horren albotik, txikienenfilmik gogokoena Garfield II izanda. Amaitzeko, zine ziklook Getxo AntzokikoGurea pantailan eskaintzen dira,eta antzokia zaharberritzeko dagoen egitasmoarenondotik hori aldatu egingo da.Elorriagak azaldu duenez, “Antzokia ez daGabonaldira arte edo itxiko, ordura artehantxe emango ditugu filmak, aurrerantzeanez dakigu, badaude beste leku batzukpentsatuta baina ez dago ezer zehaztuta”. Hau da Francisco Vargas Quevedo zuzendari mexikarrak ekoizten duenlehenengoko luzemetraia, arrakastatsua eta sari ugari jaso duen istoriohunkigarria eta erakargarria dena. Pelikula honek nazioarteko zinemaldietan– Canness, Donostia, Miami edo Huelvan –txalo zaparrada handiakjaso ditu. Pelikula gerrillari mexikar baten istorioa da. Gerrillarihorren biolina arma batek duen indarra baino sakonagoa eta indartsuagoada. Filmaren intentzioari eta helburuari buruzko Francisco Vargasenhitzak oso adierazgarriak dira: “Ezkutaturik dagoen Mexikoren aldekoprotesta da, armak hartzen dituzten itotako ahotsen aldekoa.Sinestezina da baieztatzea hilabete baino gutxiago gelditzen delalehendakaritzarako hauteskundeak gauzatzeko… eta gizakiaren oinarrizkoeskubideen gainean ez duela inork ezer ere aipatzen”.Getxo&Blues, ekainak 8-10Gogoaren beheralditik jaiotako doinugorenak Santa Eugenia plazan berriro erediskoakKontraErasoMusika MetakZarauzko taldearen laugarrendiskoa dugu honako hau.Metal iluna rockagaz nahastendute, beraz estilo horietakozaleek intentsitatedun lanbategaz gozatu ahal izangodute. Esperientziadun taldeada Eraso eta orain arte Slayer,Machine Head, Korn,Sepultura, SoziedadAlkoholika, Fomy, Stramping,Ground, Ace eta NapalmDeath-gaz jo izan dute.Blues Jaialdia Santa Eugenia plazara itzuliko da aurtenXIX. edizioa beteko du ekainaren 8tik 10era(21:30) Getxoko Blues jaialdiak; pasa denmendeko musikaren historian eragin handienaizan zuen generoari Getxok egingo dion19. omenaldia izango da. XX. mendean jaioziren musika estilo gehienek edan zuten bluesareniturritik, esaterako jazz, rhythm&blues,rock&roll, hip-hop... Afrika mendebaldetikAEBetako hegoaldera (batez ere Mississippikodeltara) eroandako esklaboen espiritualtasunetik,lanerako abestien sustraietatik, otoitzetatik,tristeziatik, gogoaren beheraldietatik sorturikoestilo disdiratsua da bluesa, eta Getxokojaialdia urtero ahalegintzen da musikagenero horren aberastasunaren estilo ezberdinakgurera hurbiltzen. Blues-rockaren doinuakazemango dio hasiera Getxo&Bluesari Hashek(lehen Hush), Portugaleten errotutako taldeaFito&Fitipaldis edo Flying Rebollos taldeetanibilitako musikariek osatzen dute. Euskaltaldearen ostean Sherman Robertson gitarrajotzaileak hartuko du lekukoa eta zydeco edoswamp bluesaren doinuak aurkeztuko dituoholtza gainean. Jaialdiaren erdian argituko dutaulagaina Buddy Guy Chicago Blues estiloarenaitzindari handiak, bera da aurtengo GetxoBlues jaialdiko izar argitsuena. Jaialdiari datorrenurtera arte esateko ardura Zora Youngabeslariak edukiko du, gospelaren bidetik hasieta rhythm&bluesaz gozaraziko gaituena. The very best of...The DoorsRhimo / ElektraThe Doorsen kanturik onenaksuper jewel formatuan kaleratudute, taldearen 40.urteurrenagaz bat eginez.Bilduma horretan bere klasikoguztiak edukiko dituguentzungai, tartean: Break onthrough, Light my fire, L.A.Woman, Roadhouse blues etaThe End. Bizirik daudentaldeko kideek nahastu dituzteabestiak, horien jatorrizkoespiritua mantenduz.diskoa >SomedaySpecial 20 taldearen Somedaylehenengo lana plazaratu duGaztelupeko Hotsak disketxeak.Ingelesez abestutako doinu beltzezjositako diskoa da: soinuafroamerikarrak, blues, funk, soul,swing, jazz, 30. hamarkadako musikarikeinuak... Juanma Monterok (ahotsa,gitarra eta letren idazlea), Jose CarlosPerezek (gitarra), Mikel Ferrerek(bateria) Rafael Fernandez-Gilek(baxua) eta Fernando Jimenezek (ahosoinua)osatzen dute Madrilekotaldearen boskotea. Beti egin dio lekuberezia bluesari eta “doinu beltzak”deritzanei Hotsak argitaletxeak etaoraingoan ere Special 20 taldearen lanederra argitaratu du.bilduma >Musika eta herriakMusiques et promenades en PaysBasque kanten bilduma kaleratu duElkar disketxeak: “Iparraldeko mendiibilaldirik gozo eta ikusgarrienak musikabilakaturik”. Iparraldeko toponimiezizendatutako abesti bilduma delaadierazi dute Elkarretik eta “izenburuekadierazten duten lekuaren inguruanibilaldi samur bat proposatzen dute”.19 bat euroko prezioa duen lanakbesteak beste hurrengo abeslari edotaldeen kantuak biltzen ditu: Imanol,Benito Lertxundi, Antton Valverde,Etxamendi eta Larralde, Pantxoa etaPeio, Erramun Martikorena, AnjeDuhalde, Pier Paul Berzaitz, Jun MariBeltran, Mixel Ducau&Caroline Phillips,Txomin Artola...BandabandOskorriElkarOskorri taldea Bilboko bandagazdatorkigu oraingo honetan.Proiektu atsegin, berritzaile etaerakargarria aurkeztu zutenmaiatzaren 31n, helduen zeinumeen gozamenerako. 2006koabenduan, Arriaga antzokian,Bilboko musikariak lagundutafolk banda entzutetsuakgrabaturiko kantuak biltzen ditudiskoak. Udal bandaren musikamoldaketak Hilaro Estramianakburutu ditu.UK 43

etorrietaikusi!![liburuak]Iparraldeko literatur udaberriaMaiatzek, iparraldeko literatur aldizkariak,zilarrezko ezteiak bete ditu aurtenLaugarrenez jarraian antolatuko du Axpuruelkarteak jaieguna hilaren 17an[kirola]Euskal Selekzioa bai 07 jaiabisitatu gure denda!MorotxoAlangoeta 8 (Euskal Herria kalearekin bat)Tfn.: 94 491 23 79AlgortaBasolanak• Zuhaitzen landaketa• Podak• Itxierak• Garbiketak• Tratamendu fitosanitarioakLorategien zainketaDEITU!T. 94 467 17 13 / F. 94 467 42 41ERANDIO (Bizkaia)Mobila Asier: 629 411 838e-posta: basolanak@terra.esjatetxeatel./fax: 94 491 34 91Martiturri estarta 1848993 Andra Mari - Getxobasalbobaserria@yahoo.comEzjakintasun ezkorra euskaldunaren (zeresanik ez beste hainbat gaizkileren) ahotikmintzo denean “euskarazko aldizkaririk,kazeta bereziturik ez dago; ez da inoizegon...” bezalakoakaz berotzen dizkigu belarriak(eta barruak). Izan ziren: Gernika(1945-1953), Euzko-Gogoa (1950-1959),Olerti (1959-1995), Pott (1978-1980), Oh!Euzkadi (1979-1983), Susa (1980-1994),Idatz & Mintz (1981-2001), Pamiela(1983-1993), Vladimir (1997-2000), Egan(1948-....), edo Maiatz (1982-...) batzukbakarrik aipatzearren; hor dira: Nabarra,Argia, Entzun!... eta beste hamaika, bakoitzabere jardunean; desagertuak garaiko hizkuntza,eztabaida, kultura, jakinmin... euskalhistoriaren adierazgarri; eta gaurkoakgarenaren ispilu; batzuk aspalditik gurdiaritiraka.«Itxaro Borda eta LuzienEtxezaharreta dira Maiatzenhazia erein zutenetakoliteraturgile nagusiak»Joan berri den hila ei da udaberriarenekarle, eta 1981eko sasoi hartan, maiatzean,erein zuten Baiona aldean Itxaro Bordagazte ezezagun batek eta Luzien Etxezaharretakhurrengo urtean ernetuko zenliburuakBideak, aldapak...Juan Luis ZabalaElkarTxirrindulari profesionala denneba daukan neska gazte batkirol horretan saiatzen da etabere esperientziaren berriegunerokoaren bidez emangodigu. Bere kezka etagorabeheren inguruan jakingodugu, baina bizitza ez daziklismora mugatzen.Argazkian, Itxaro Borda,Maiatz aldizkariko sortzaileetako bataldizkariaren hazia, Iparraldeko literatur landarehostotsua dena, zutik dirauen Maiatz literaturaldizkaria. Iparraldean euskal literatur udaberriaadierazi zuen (eta duen) kazetak aurtenbete ditu 25 urte. “Euskarazko literatura IparEuskal Herrian indartzeko, berritzeko, idazleenartean loturen hobetzeko eta berrien sustatzekosortu zen. Iparraldeko euskalkien sorkuntzak,erranaldiak eta ahozkotasunaren aberastasunakbildu eta sustatu nahi dira. Hegoaldeko sorkuntzarekinbat egiten du eta euskara batuarenbideak beretzen ditu” , helburu horregaz jaioeta dirau Maiatzek. 1984tik argitaletxea erebada, eta aldizkariaren 44 zenbakiez gainera 55bat liburu plazaratu ditu. Sustrai beltzakJon ArretxeEleaBeldurrezko 11 ipuinekosatzen dute Jon Arretxerenliburua. Gizakiaren alderikezkutu sinesgaitzenak etamaltzurrenak agerian utzikoditu idazle basauritarrak.Istorio odoltsuak etaklaustrofobikoak kontatzenditu era nahiko originalean.Euskal Selekzioen aldeko jaieguneko egitarauaia itxita dauka Erandioko Axpuru elkarteak.“Lagunarteko jarduera bat legez antolatugenuen lehenengo aldian, eta dagoeneko prestatzendugun laugarren aldia da! Euskal selekzioenegoeraz arduratuta geunden, ez dutelako lortzenofizial izatea. Adibidez, gurean bada sokatiratalde bat Mundial batean lehiatu zena,kluben mailan Erandioko Goiherri da Mundukotxapelduna! Baina selekzio moduanEspainiaren izenean jokatu behar dute... Horregatik,azken finean, hau aldarrikapen jaiada”, adierazi du Jorge Martin elkartekideak.Axpuru elkarteko 5 lagunek dihardute jaiegunaantolatzen, baina egunean bertan jendegehiago hurreratzen zaizkie eginbeharretan laguntzekoasmoz. “Gero eta jende gehiagokparte hartzen du, pozik gaude; eguneko ekintzaarrakastatsuena herri bazkaria da, gure asmoakolore askotako jendea biltzea da, ekintza irekiaizatea”, dio Martinek. Udalaren diru-laguntzajasotzen dute eta Martinek dioenez “horregazheltzen zaigunez orain ez dugu dendei-eta eskatzenibili behar, halere, beti akordatzen garaAxpuru elkarteko kideakeurekaz, hasieran ez zelako hain erraza izan etahaiek lagundu gintuztelako”. Ekainaren 17rakoprestatu duten egitarauari begira asto lasterketada aurten berrikuntza nagusia, ostera, zehaztekezuten UK-k eurekaz berba egin zuenean.Jaia bai, baina Martinek esan legez aldarrikapeneguna ere bada: “Espero dugu aurrerantzeanofizialtasunaren bidean pausoak emateajai hau antolatzeko ofizialtasuna lortu dugulaospatzeko! Halere, ematen du hori nahiko urrundagoela; Esaitek gauzak egiten ditu, baina ematendiren pausoak oso-oso txikiak dira; eta azkenaldian gertatu diren gauzekin ez dakit esperantzarizirrikitu bat uzteko tarterik dagoen!” . Egitaraua• 11:30 Kalejira• 13:00 Kale animazioa (txaranga, trikitixa...)• Goizean zehar umeentzako lantegi etapuzgarriak (Josu Murueta plaza)• 15:00 Herri bazkaria Lurberri kalean(txartelak: Trabudu, Primera Linea, Herrikoeta Batzoki tabernetan)• 17:30 Asto proba350 m 2kirolerako guztia!!uribe kostakokirol dendaTorrene 4, Algortako azoka48990 ALGORTA / Tf. 94 491 18 82ETXEKO ELEKTROTRESNEN KONPONKETA 94 430 52 00SERVITEC• MARKA GUZTIAK• 24 ORDUTAN ERANTZUNA• 3 HILABETEKO GARANTIA• 25 URTEZ ZURE ZERBITZUAN• IRTEERA DOANKasune, 18 • ALGORTAZure publizitateaZure publizitatea hemenZure publizitateahemenZure publizitateahemenhemen94 491 13 3744UKUK 45

[elkarrizketa]Asisko Urmeneta > irudigilea“Irudia eta hizkuntzaren arteko mugaarras lausotuta dago”Asisko Urmenetak hitzaldia eman zuen joan den hilean Astrabuduko kultur etxeanJatorriz Iruñakoa bada ere, Iparraldeko Hozta herritxoan bizi da AsiskoUrmeneta irudigilea, Behenafarroa eta Zuberoa arteko mugan hainzuzen ere. Azken aldian, komunikazioa eta irudiaren inguruan hitzaldiakematen dabil Euskal Herrian barrena. Joan den hilean Astrabuduanharrapatu eta beragaz berbaldi atsegina eduki genuen, hizkuntza, irudiaeta bizitzako beste hainbat gauzen inguruan.46UK—Zer egiten du hiriko seme batek mendian?Ez al da trankilegia?—Betidanik mendian nahi nuen bizi etaduela urte batzuk aukera izan nuen Hoztanetxea erosteko. Etxea berritzeko brigada batzukantolatu nituen lagunekin, akanpaldi“maoista” batzuen antzekoak. Ez naiz poteatzerairteten, baina egunero dago zerbaitegiteko, dela alboko gaztetxean zein ondokoherrian edo festetan gaudelako. Ez da bateretrankila, sobera estresantea niretzako. AgianIruñara bueltatu beharko naiz...—Hizkuntzalaria ala irudigilea?—Irudigilea gehiago, baina irudia eta hitzarenarteko muga arras lausotuta dago. Batzuetanzaila da mugak markatzea.—Betidanik izan nahi izan duzu irudigilea?—Txikitan albaitaria izan nahi nuen, zoologikobatean. Horrelako gauza hurbila, badakizu:hipopotamoen odontologoa. Gero egiaesan, etxean giro ona izan dut, aitak arrasongi marrazten zuen eta. Nik ez dut mirakulurikezagutu bizitza honetan, ez dut ustedagoenik; beraz, zerbait gustatuz gero, denboragehiago emango duzu horrekin.Mozart oso gaztetan hasi zen bere aita musikariazelako. 16 urterekin edo, nire lehenbizikokomiki serioa egin nuen eta or-duan konturatu nintzen hau nirea zela.—Berba egin dezagun hizkuntzaren inguruan.Hizkuntza formalari garrantzi handiegiaematen diogu?—Herri ttiki, zanpatu, kolonizatu eta zatikatubatean bizi gara eta horren ondorio garagu. Lehenbiziko borroka handia batua egiteaizan zen. Arras ongietorria eta gainera beharzen momentuan egin zen, baina hiperkorrekzioarisoberako garrantzia eman zaio nireustez. Gaztelaniaz ez diogu inori zuzentzeneta euskaraz, ordea, bai. Hizkuntzarekikoharremana aldatu behar dugu, gozatu eta«Argota giro urbanoetansortzen da, baina euskarakhiria galdu du»nahi duguna ikasi. Igual gramatikari ostikoakemango zaizkio, baina zelako ebakera goxoa...Ez da bekaturik horretan.—Ez al da gatxa euskara ez-formala formalizatzea?—Bai. Argota normalean giro urbanoetansortzen da. Espainiako argota nahiko aktiboada, askoz sortzaileagoa da Frantziakoa eta aregehiago ingelesa. Azken hori baldintza politiko,militar eta historiko batzuk alde dituelakoda horrela. Euskarak hiria galdu du.Zein hiri (8.000 biztanletik gora) da gauregun euskalduna? Bizkaian eta Gipuzkoanzortzi bat herri geratzen dira. Gainera, Azpeitianerabiltzen den argota Nafarroan beharbadaez da ulertzen. Orduan, kasu horiekikusita hizkuntzak artifizialki interbenitzearenaldekoa naiz. Gaur egun klasikotzatdauzkagun esamoldeak norbaitek asmatukozituen; “segi antzarrak ferratzera” esaterako.Gaur egun azaldu ezaiozu zer den horiErandioko ikasle bati. Orain, beharbada,beste bat asmatu behar dugu, beraz, guk batzukzerrendatu ditugu. Den-dena ez dugusalbatuko, baina tira. [akabuko punte]Esakere > “Alabesa edan ta bero, biskaittarra yan ta gero”Gureberbakere97Esakera zahar batzukTestuak eta irudia: Xabi BilbaoHizkuntza guztik daukez esakera zaharratan, metaforatan, broma moduko esatetan sarriaitetuten direzen animalik. Bakotxan herrin eta kulturen egunerokok direzen animalikixeten direz, eta holan, esate baterako, guretzako exotiku dan pizti bat normala ixengo daAfrikako esakera baterako: Sokak amarraten dau bufalo, eta berbak gizona, diño Malawi-koesakera batek.Berbakere 67n gure hizkuntzan sarri aitetuten dan animali bet, hegazti bet, ekarri gendunesakera batzun bitartez: kuku. Erraz esan leite hegaztin arten esakeratan gehien aitetutendana dala. Lau hankako animalin arten ostera, estuago deku gauze: asto, txakurre, sagu,azeri,... danak agertuten direz sarri esakeratan. Baia bat aukeratuko dogu, sarriena ezbada hor ingirun ibiliko dalako, beti ibilten da eta, ingirun eta adi: katu.Kualidade baten adibide modun agertuten daku batzuten katu esakeratan, baia ez da betiixeten kualidade bera. Esaterako, hamen deku katu bizitasun handiko animali lez:• Lenengotan iñok alango aurpegi gogorrik, baia zuloa egin-ezkero katu baltzok ikasten dabebidea. Zulorik ez egitea onena! (Mokoroa)• Katuak daroean okelea geiago da berea ze ez eurea. (Garate)• Katuak daruan sardiñari oratu egiok! (Azkue)Baia batzuten geldotasunen adibide egiteko erabilten da:• Su-ondoan banago katu zaharra legez suak amaitu bear nabela dirauste etxetarrak.(Mokoroa).• Beti etorten ziran Urkiolara Dima-ko gazteak, zarraparrea ugari ebela, baña aurten katuepela baño-be motelago igaro dira. (Mokoroa)Siñiskeri modukok agertuten dakuz batzuten katukez lotute:• Katu beltza etxean, zorte ona etxean. (Garate)• Katua muturra garbitzen, uria seguru. (Garate)Euskaldunek ezteku ixakera aldetik berotasunfama handirik. Kanpotar askok esaten daudenlez, hasikeran beti gara isillek eta apur bethotzak. Baia gero, denpora apur baten osten,zabaldu egiten ei gara eta adiskidetasune taberotasune erakusten dogu. Hori bai, gauzabatzuk eta situaziño batzuk lagunduko egitendoskue ingirukok behingon lagun lez hartuten etaeurekaz kantaten bere hasten: nok ez dauz lotsaketa hotzak albo batera itxiten ardautxu on bategazedo janari eder baten osten?Esakeratxu hau I. Gilisastin “Berba lapikokoa” liburuederratik atara dogu.Baia sarrien, geure portakeran eta izakeran ganerako adibidek emoteko erabilten da katu:• (Burrukan): Orreek txakur ta katu dagoz. (Mokoroa)• (Burugogorra): Katua ikusi gure eztauenak, berak atrape dixezela xaguek. (Garate)• (Agoberoa): Katu maukaria ezta eiztaria. (Garate)Eta danok ezetuten dogun esangure berezigaz akabako dogu:• Katu-katu eginda etozan basotik, aurresku-giñan gazte aldrak, illuntzean... (Mokoroa)IIñakiBitxitegiaOMEGA, LONGINES ETA TAGHEUERAGENTZIA OFIZIALAVillamonte plaza 3 T: 430 23 45Telletxe 1 T: 460 27 41• Odontologia orokorra• Ortodontzia• Periodontzia• PADIBidebarri 27, behea eskuinaALGORTA94 430 76 96ErrotaldeileapaindegiaHARTU TXANDA TELEFONOZ!!T: 460 38 90Errotalde 18A / ANDRA MARI, GETXOMaría JesúsILEAPAINDEGIA ETA EDERGINTZAAlangobarri 10T: 4910821ALGORTAAlgortaOSABIDE HORTZ KLINIKAArantza EtxebarriaGIZONENTZAKOMODATelletxe 5ALGORTAT: 4607084HARTU TXANDAUK 47

[jan&edan]TXIKI-AUNDI KAFETEGIAezagutzen al duzu?herriko pintxorikonenak dituguetorri eta probatu!!48UKAmezti, 10 / T: 94 460 57 57 - ALGORTAgaizka escudero / basalbokoaPorru epelakpernilezko binagretanHasteko ur gazitan porruak egosi ondo bigundu arte.Eginda daudenean baztertu. Bestetik, binagretaprestatuko dugu. Zartaginean serrano pernilatiretan zatitua asko frijitu, hau da, pernila urreztatu arte.Pernila baztertu eta erabili dugun olio hau binagretaegiteko gorde. Piper gorria, piper berdea eta tipula(bakoitzeko kopuru bera erabili) laukitxotan zatitu eta olioeta ardao ozpinarekin ondo nahastu. Komenigarria daozpin gutxi erabiltzea porruaren zaporea ez estaltzeko.Azkenik, porru egosiak plantxatik pasatu, gero platereanipini, gainetik binagreta bota eta horren guztiaren gaineanpernil zati urreztatuak gehitu. On egin! osagaiak (lagun birentzat)• hamar bat porru • piper gorri bat • piper berde bat• ardao ozpina • serrano pernilaJOKIN GARATE BAYONeguriko Etorbidea 9T: 491 14 8748990 NEGURIKIMETZ GARATE AZURMENDIAingeruaren etorb. 4B(sarrera, Jata Mendia) T: 460 01 8748990 GETXOitsaso arana / jolastokikoaSemillonmahatsaFrantziako mahats handien artean gurean ezezaguenada Bordeleko semillon. Esan bezala, Bordelen lantzenda gehien eta hobekien. Gehienetan, eta bereemaitzarik onenak lortzekotan, beste mahats batzuekinnahasturik erabiltzen da. Oso azal fin eta delikatua daukaeta horregatik erraz gaizotzen den mahatsa da, hori dukontra. Bere ezaugarriengatik eta zahartzeko daukanahalmen ikaragarriagatik munduko ardao-gozo onenakegiten dira semillonegaz. Frantsesez sauters izenadaukaten ardao hauek egiteko %80 semillon eta %20sauvignon blanc proportzioa erabiltzen da. Batzuetanmuscadelle mahatsa ere baliatzen da. Usategi parkea z/g - Tel. 94 460 64 13Cafe CreamKafe onaren gotorlekua AlgortanURDAITEGIXAAdituak gara, Urdaiazpiko Iberiko,Pate eta Gaztaietan!!Alangobarri, 10 ALGORTAT.: 94 491 02 93[norajoan]Argazkian, Jorge Muñoz AgirreUrte dezente darama Jorge Muñozek Algortaaldean bizitzen eta ostalaritzarekin zerikusiaduten lan ugaritan parte hartu du. Bere anaiekinbatera La Gramola taberna ireki zuen aspaldi.Gero, hau itxi eta bere kabuz Euskal Herriakalean dagoen Cafe Cream txokoa zabaltzeraanimatu zen 2003ko martxoan: “Aire berriaeman nahi nion tabernari, goizez mugitzen denjendea erakartzeko”. Leku zabala da eta jan-edanaukera aberatsa eskaintzen du. Gainera, informazioarengizartearen beharrei erantzuten die:“Goiko solairuan internetera konektatzeko aukeraematen duten hiru ordenagailu daude”.Lokalaren izena ez da hala nola aukeratutakoa,izan ere, jabeak berak asmatutako kafeberezi baten izena da Cafe Cream: “Likorea, esnebitsa eta txokolate txirbilak ditu”. Baina, ez da hauetxeko espezialitate bakarra. Asteko egun guztietan,tabernan bertan egindako ogitartekoak etapintxoak dituzte: “Nire gustukoenak foie-grasaeta azpizuna dira”. Bestalde, eguna ondo hasteko,kalitate handiko gosariak prestatzen dituzte:“Opilak hemen egindakoak dira”. Gauza berriakeskaintzen saiatzen da Jorge eta horretarako haneta hemen kuxkuxeatzen ibiltzen da: “Oso gustukodut nire lana”.Bariku eta zapatuetan ordu biak arte zabaltzendute gauez eta giro polita sortzen da: “Argidago Artea merkatal-guneak eta Algortan aparkalekuarekindagoen arazoak min handia egitendigula, baina hala ere, inguru honetan giro politasortzen da”. Domeketan aldiz: “Jai hartzen dugu,bezeroen onerako”. Euskal Herria 2, ALGORTATel.: 94 460 12 05gOZOLABEAgaldaretxe• Maidagan, 35 GETXO Tel. 94 491 11 25• Mayor, 17 AREETA Tel. 94 464 77 29• Sabino Arana, 67 LEIOA Tel. 94 464 40 58• Telletxe, 11 ALGORTA Tel. 94 460 32 14• Sabino Arana, 9 SOPELA Tel. 94 676 11 01ARTAZA ETXEAjatetxea• gozariak• txuletoia • makailua• arrain freskuakasteburuetan bazkari eta afariak enkarguzErreserbak: 94 463 03 92Artaza Etxea Eraikina. Gobela eraikinaren aurrean • LEIOAJUAN-MARIHarategia eta txarkuteriaLAS MERCEDES 31 • TEL.: 94 464 41 25AREETAAsadorGoiezti• Zabalik egunero• Eguneroko menuak• Enpresa menuak• Menuak nornberaren gustura• Egunero karta berezia• Gauez dastatzeko menuaastelehenetik- ostegunera• Jaun hartze bazkariakzure gustura prestatzen ditugu.Aretxondo 14Algortako Portu Zaharra / GetxoErreserbak: 94 491 25 93UK 49

[horoskopoa][komikia]prentsa • aldizkariakGETXOKO KIROL PORTUAArriluze z/g • Tel.& Fax: 94 491 53 21ALGORTA • GETXOBATIZ KRISTALDEGIAURA(Abenduak 21 urtarrilak 19)Aldizkarietara jo ohi duzu aspaldihonetan. Zeren bila? Hori da zeukasmatu behar duzuna. Baina entzunarretaz: aldizkarietan ez duzu aurkitukozuk nahi duzun hori, kalean baizik,egunerokotasunean.OTSOA(Urtarrilak 20 otsailak 18)Loreak udan ihintza bezela, maite detdama gazte bat…, horrela dio kantaketa horrela dio zeure bihotzak ere, ezta?Dama dagoen lekuan beste edozer jardaiteke: zaldun, emakume… etagazteren ordez ere, zahar...ADARRA(Otsailak 19 martxtxoak 20)Orrazkera berriaz erabat aldatuta zaude.Ikusten da zure itxura zaharrarekinnazkatua zinela eta moldeak apurtzenausartu zarela. Zoritxarrez, ez dirudiligatzeko balioko dizunik.• BIDRIERAK• GRABATUAK AREA TEKNIKAREKIN• IZPILU ERRALDOIAK• INSTALAZIO OROKORRAK•FUSINIlleta z/g (Sarrikobasoerikin bat)T:94 430 69 42 /ALGORTAGOIZEAN“Gozoki eta prentsa, gutxi denik ez pentsa”Prentsa - Fruitu lehorrak - Aldizkariak - LitxarreriakOrduña Mendatea 1T: 430 22 13GETXOTelletxe 13T: 460 02 88ALGORTAaldizkariaetxean jasonahi baduzuAITZURRA(Marartxoak 21 apirilak 19)Siestatxoa egiteak on egiten dizulabadakigu, baina, motel, bizitza oheanegitea ere! Alperrontzi ederra eginazaude, eta oraindik nekatuta zaudelaesateko ausardia daukazu? Ez dut gurapentsatu urte batzuk barru...GARIA(Ekainak 19 uztailak 18)Olioz bustitako gauzak eskuen arteanizatea ez da batere erraza. Zeu erehorrelakoa zara, labankorra, iheskorra,aingirak bezalakoa. Ez duzu inor zureondoan ikusi nahi eta beti ezkutatzensaiatzen zara.META(Irailak 17 urriak 16)Jende multzoek eta zalapartek nekatzenzaituzte eta horregatik lasaitasun bilazabiltza orain, sarritan bakardadea.Indarberritu behar duzu zeure burua, bainakontuz: ez ahaztu zure inguruko lagunak.HOSTOA(Apirilak 20 maiatzak 19)Iraganeko oroitzapen gogorrakbaztertzea lortu duzu eta zureingurukoek ematen dizuten maitasunaeta laguntasuna gozatzen ari zara orain.Zure alderik onena ateratzen ari da etaindarrez gainera.LASTOA(Uztailak 19 abuztuak 17)Lasaitasuna behar duzu. Emozio handihorien atzetik ibiltzeak ez zaitu inoraeramango eta, okerrago dena, ez dizuezer onik ekarriko, akaso disgusturenbat. Hurbil daukazunari arreta gehiago.HAZIA(Urriak 17 azaroak 15)Lanpetuta, baina oso lanpetuta ibilikozara eta horregatik lan mailan aurreraegiteko aukera izango duzu. Hala ere,arrakasta ekonomiko hori inor mindubarik lortzen saiatu beharko zenuke.EGUZKIA(Maiatzak 20 ekainak 18)Zure lagunek zugana jotzen dute eurenarazoak konpontzen lagun ditzazun. Zurepentsaera praktikoak asko egin dezakeeuren alde. Aurrerago garatu ahal izangodituzun ideia bikainak.IRATZEA(Abuztuak 18 irailak 16)Ez zara konturatzen baina bada zureatzetik dabilen pertsona bat. Hortikharreman erromantikoa abia daiteke,baina halaxe gerta dadin zure berarekikojarrera hotza aldatu beharko zenuke.NEGUA(Azarzaroak 16 abenduak 20)Asteburuko bidaia batean petsona ezezagunbatekin egingo duzu topo, bion artekoerakargarritasuna handia izango da etaezkondu egingo zarete. Ez dakit zorionduzaitudan ala doluminak eman...mungiaoKINDegiauk@aldizkaria.biz94 491 13 37Algortan badaukaguartisauen ogiaizen eta jatorrizda “ogi mungia”.Goizero lortzen doguobispoen guleriaprobatu bada edo ezdan benetako egia.KASUNE 28 - T: 94 430 10 76ALGORTA50UKUK 51

denborapasaLUMA aldizkariaren eskutik[flashback]12345678910HITZ GURUTZATUAK1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Ezker eskuin1. Lapurdiko kostakoa. 2. Bizk., hari mota. Ipar Euskal Herrian, lau. 3.Sartu aditzaren oina. Israelgo erregea, Jezabelen senarra. Kontsonantea.4. Kide egin. Ate, hitz elkarteetan. 5. Pirineoetako gailurgorena. Hertsi. 6. Izkiriatzailea. Idi, hitz elkarteetan. 7. Musika nota.Iltzez lotu. 8. Espainiarren EHNA. Lehena eta azkena. Atzizkia. 9. Bizk..,bike. Abisuak. 10. Ahuntzaren ar. Hari, nuke.Goitik behera1. Adinaren poderioz hondatua. 2.Hemendik aurrera. 3. Laborarien tresna.Iodoaren ikurra. Bokala. 4. Euskalfonema. 48 ordu barru. (Zah.) Zakur. 5.Musulman xiiten erlijio-buruzagi nagusia.6. Kontsonantea. (Errep.) Txorimota. Zeharrean jarri. 7. Gabarra txikia.Joan den urtean. Nori atzizkia. 8.Marokoko hiriburua. Ibar. 9. Rutenioarenikurra. Hegazti umeak. 10.Ipar., alaitu. Suari dario.SoluzioakK O S T A T A R R AA R A Z I L A U RS A R A K A B RK I D E T U A T AA N E T O I T X II D A Z L E A I TL A I L T Z A T UD N I A Z R OU I O H A R R A KA K E R N I O K Easmatu eta irabazi > bi lagunentzako bazkari batNor da?• Idazlea eta Hiru argitaletxearen arduraduna• Bizitza osoa giza eskubideen alde borrokan eman du• Hil berri daUsategikafetegia52UKuk> Aurrekoaren erantzuna: Andoni Egaña> Irabazlea: Itxaso Maseda **deitu telefonoz goizez: 94 491 13 37Bidali erantzuna eta zure izen-deiturak, asmatzen duzuenon arteanbi lagunentzako degustazio berezia zozketatuko dugu:UK Uribe Kostako Aldizkaria. 171 posta kutxa 48990 Getxouk@aldizkaria.bizgure posta elektronikoaUsategi parkea z/g, AlgortaTelf. erreserbak: 94 460 64 13uk@aldizkaria.bizUK Uribe Kostako AldizkariaBittor EgurrolaAlgortako ehiztariak Burgosen, 1967anHona hemen Algortako (gehienak dira algortarrak, guzti-guztiak ez ) lagunarte bat Burgos aldean, galeperren sasoian,udaldian. Agesen zeukaten ehiza-esparrua, bertako udalari alokatuta. Alokairua urte osorako izaten zen, etxea (atzealdean ikusdaitekeena) barne. Eta urte askoan joan ziren horrela. Ez zeukan etxeak erosotasun askorik baina bizitzeko modukoa zen;gainera pribilegiatuak ziren, herriko telefono publiko bakarra bertan zegoen eta.Pozik agertzen dira ehiztariak argazkiaren erdi-erdian galeper-sorta ederra erakutsiz.Txakur bat baino ez da ikusten,halere, askoz gehiago ziren, hogei inguru eroaten zituzten. Zutunik: Herriko guardia zibil baten semea, Karmel Ariño (GB), Sabin Intxausti, Roberto Mardaras (GB), Pascual Murueta (GB),Juan Manuel Mardaras (GB), Fede (GB), ?.Makurtuta: Cele Madariaga “Dick” bere txakurrarekin (GB), Pedrito Maguregi, ?, ?, Pablo Mancisidor (GB)Eserita: Sabino Intxausti, Andres Arteta (GB), Andoni Ariño, Sandra Intxausti (umetxoa).JOSE IGNACIO MADARIAGAK UTZITAKO ARGAZKIAUK 53

[aitormenak]ARKAITZ GARTZIANDIA > aktorea“Hegoak edukitzea gustatukolitzaidake, txorien antzera ibiltzea”Testua: Maitane NerekanDefini ezazu zeure burua berba bitan.Idealista eta maitekorra.Historiako zein pertsonaia miresten duzu gehien?Gandhi. Lan polita egin zuen; indarkeria erabili gabe borroka askoirabaztea lortu zuen.Ohitura txarren bat al daukazu?Oso desordenatua naiz.Aitor dezakezun bizio bat.Txokolatea.Orain zarena izango ez bazina zertan gustatuko litzaizuke jardutea?Pilotua. Abiadura eta hegan egitea oso gustuko ditut. Egia esan,hegoak edukitzea gustatuko litzaidake, txorien antzera ibiltzea.Berriz egingo zenukeen bidaiarik ba al dago?Done Jakue bidea. Bizikletaz egin nuen; kirola egiteaz gain abenturatxiki bat bizitzeko aukera eman zidan.Zein da zure ametsetako bat?Aktorea izaten jarraitzea eta horretaz bizi ahal izatea.Goiza ala gaua?Goiza. Egun hasiera dakar eta egun guztia daukat aurretik.Ikusi duzun azken filma?La vida de los otros. Asko gustatu zait; izugarria da pentsatzea zukbizitza normala egiten zaudenean norbait zelatatzen egon daitekeela.Zer gabe ezin zaitezke bizi?Ez dago beharrezkoa den ezer. Uste dut ezer gabe bizitzeko gai garela.Euskal Herriko zure txoko kuttuna?Lakuntza, nire aitaren jaioterria. Toki lasaia, mendi artean... oso berezia. LABURREAN— Oso gazte zela hasi zen Arkaitz Gartziandia oreretarra Zurriolako Antzerki Eskolan. Bere lehenengoesperientzia profesionala ETB1eko Ikusgela saioan izan zen. Hartatik, proiektu askotan parte hartu du telebistan,zinean eta antzerkian. Gaur egun, Goenkale telesailean “Markel” nerabe errebeldearen papera egiten du. Horrezgain, izen handiko aktore eta zuzendariekin bi film prestatzen ari da: batetik, Diego Zandosen Cosmos, bakardadeariburuzko hausnarketa baikorra; bestetik, La casa de mi padre, Emma Suarez eta Juan Jose Ballesta aktore ezagunekin.Antzerkian ere lan garrantzitsuak egin ditu. Aktore lana ikasketekin uztartzeko denbora izan du 23 urtekogazteak. Izan ere, Filosofia ikasi du EHUn eta gaur egun Ikus-entzunezko Komunikazioa ikasten dabil.Deskantsurako astirik ez daukan arren, gustura dago, antzerkiak bizitzeko energia ematen dio-eta.54UK