2444_argia

TERMOMETROA -NET HURBILProletarioek ez bainaprekarioek aldatukodute mundua?Guy Standing ekonomialari britainiarrak precariat(prekariotza) klase sozial berezi bezala deskribatzeaz gain,argudiatu du neoliberalismoak sortu duen ordena berrianprekarioek hartu dutela aldaketa aurrerazaleak bultzatzekolantegia, ezkerreko literatura klasikoak proletarioei ematenzien protagonismoa.| PELLO ZUBIRIA KAMINO |Jamie Mackay kazetari britainiarrak OpenDemocracyn plazaratu argazkian, gazte italiarrakErromako kale okupazio batean joanden azaroaren 16an. Soinean daramatzatenafixatan diote: “Prekario ikusezinak”, “Hautsidezagun isiltasuna”, “Hautsi dezagunxantaia”. Aktibista sozialez, etorkinez etalangile prekarioz osatutako mugimenduakItaliako hainbat hiri astindu zituen egunhorretan Matteo Renzik ezarri nahi dituenmurrizketa politika berriak salatzeko. DioGuy Standingek: “2011tik hona gertatutakoprotestak nagusiki izan dira historiagileekmatxinada primitibo deitutakoak, esannahian indarrean datorren klasea (emergingclass) zerbaiten kontra egoteak elkartzenduela, zerbaiten alde egoteak baino. Bainaprotestak laguntzen dio prekariotzari hurbiltzenbere klase izateari buruz. Prest dagomugitu eta borrokan hasteko Ordezkaritzaeta Banaketa lortzeko”.KONTRA-MUGIMENDUA MAMITZENari da. Prekario jendea konprometitzenhasi da politikagintza demokratikoan.Distopia neoliberala etagero, etorkizuna berriro sartu daagendan. Prekarioek izan behardute aro aurrerazale berriarenaitzindariak”. Iragarpen itxaropentsuokinamaitu du Guy Standingek“The Precariat: The New DangerousClass” artikulua Working Class Studiesaldizkari unibertsitarioan.Esperantza handiegiak egunerobizirauteko nahiko lan daukatenjende txirotuengan? Baliteke. Edozeinmodutan, klase arriskutsua(“dangerous class”), Karl Marxek lunpen-proletarioeideitu omen zien,langileak baino azpiagoko bizi baldintzatanbizi ziren baztertuei, arriskutsuaklangileentzako burgesiari lanzikina egin ziezaioketelako. Standingek,aldiz, kapitalarentzako ikustenditu arriskutsu oraingo prekarioak.Guy Standingek (1948) Precariatkontzeptua –Marxez gero hainbesteerabilitako “proletariat” ideari oihartzunegiten diona– zabaldu zuen2011n “The Precariat: The New DangerousClass” liburuarekin. Aurtenargitaratu du “A Precariat Charter”euskaraz “Prekariotzaren eskubideenkarta” emango lukeena (gaztelaniazere atera berria da).Bere teoria Working Class Studiesaldizkari unibertsitarioan laburbildudu Standigek berak joan den urrian.Hasten da: “Munduan gero etajende gehiago ohartzen da prekariotzanerori dela, edo aurki delaeroriko, baina ez dela bakarrik egonen.Nabari da animo aldaketa bat,garaituak eta etsituak sentitzetikaurre egin eta aldarrikatzera. Masaekitaldietatik konpromiso politikorakojauzia dagite. Badakite langileriaez dagoela bat eginda eta ez dutenahi gezurrezko batasunik. Behardugu etorkizun aurrerazale alternatibobat, prekarioek gidatua”.Azken hamarkadotan gainbeheraetorri da XX. mendean herrialdeaberatsetan antolatutako banaketasistema. Enpresen etekinak handitudira eta langileen diru sarrerak izoztu.Lehiakortasuna erdietsi nahian,gobernuek lan baldintzak malgutudituzte, enpleguei segurtasunakendu, milioika jenderi osasuneskubideak, erretiroak eta bestelakolorpenak. “Ongizate estatua ihartuegin da”.Klase egitura berria antolatu da.Piramidearen erpinean dago plutokraziaoso txiki bat, hein batean kriminalitateariere lotua. Izugarrizkoboterea dauka eta inolako estaturikontuak eman beharrik ez.Plutokraziaren azpian dago elitea,ondare handien jabe diren kapitalistak.Beherago soldatapekoak(salariat), enplegu seguruaz gainerretiroa, oporrak eta bestelakoonurak dauzkatenak. Duela 40 urteteoriko askok uste zuten arren klasehau izango zela denborarekinarruntena, urteotan murrizten arida. Hauen pareko daude Standingekproficians deituak, etekinzaleak,enpleguen segurtasuna baino etekinekonomikoa nahi dutenak, abokatu,artista, kirolari, saltzaile. Hauetakoasko lanak lehertzen ditu.Proletarioak versus prekarioakPiramindean hurrengo mailan dagolehengo proletariotza. Ongizateestatuarekin batera ari dira urritzeneta ahultzen. Standing oso gogorrada proletarioekiko eta hauen intereseninguruan antolatu diren sindikatueta alderdiekiko, oso atzerakoijokatu dutelako.Horien azpian dator prekariotza.“Baina ez da azpi-klase bat, lunpenprekarioenaden bezala, kalean galdutadabiltzanena. Prekariotza,aldiz, funtsezko klasea da kapitalismoglobalizatuarentzako, neoliberalismoakgorpuztu du”. Azken ikerketenarabera prekariotzan bizi dajende helduen %40 Japonian,Korean, Grezian, Espainiako estatuan,Italian, Australian, Suedianbertan... Txina da prekario gehiendaukana.Klase honen lehen ezaugarria,produkzio harreman bereziak ditue-48 2015EKO URTARRILAREN 4A