17Inisiatif Ekonomi - infra
17Inisiatif Ekonomi - infra
17Inisiatif Ekonomi - infra
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2020<br />
10<br />
10<br />
Teras<br />
Pembangunan<br />
<strong>Ekonomi</strong><br />
Pendekatan Strategik<br />
<strong>17Inisiatif</strong> <strong>Ekonomi</strong><br />
20 -21 Mac 2011 (Isnin)<br />
SEMINAR PEMBANGUNAN DAERAH<br />
Hotel Seri Pacific, Kuala Lumpur<br />
1
Mac 2010<br />
Program Transformasi <strong>Ekonomi</strong> (ETP) yang<br />
diperkenalkan oleh Kerajaan akan mengangkat<br />
Pendapatan Negara Kasar (PNK) kepada<br />
lebih AS$15,000 (kira-kira RM48,000)<br />
pada tahun 2020 untuk berada dalam<br />
senarai status negara berpendapatan tinggi.<br />
25 Oktober 2010
Matlamat Utama Model Baru <strong>Ekonomi</strong><br />
Membolehkan<br />
Semua Komuniti<br />
Menikmati<br />
Kekayaan Negara<br />
Sepenuhnya<br />
BERPENDAPATAN<br />
TINGGI<br />
Sasaran AS$15,000 –<br />
20,000 per kapita pada<br />
2020<br />
KUALITI<br />
HIDUP<br />
RAKYAT<br />
Memenuhi<br />
Keperluan Semasa<br />
Tanpa Menjejaskan<br />
Generasi Akan<br />
Datang<br />
KETERANGKUMAN KEMAMPANAN<br />
Sumber : Model Baru <strong>Ekonomi</strong> Untuk Malaysia, MPEN, 2010<br />
3
12 Bidang <strong>Ekonomi</strong> Utama Negara<br />
Sumber : PEMANDU,JPM,ETP :A Road Map For Malaysia, 2010<br />
4
Pengagihan Pendapatan Malaysia (2010)<br />
Bandar<br />
Luar<br />
Bandar<br />
40%<br />
Terendah<br />
40%<br />
Menengah<br />
1.24 juta 1.83 juta<br />
1.17 juta<br />
(5.265 juta<br />
orang)<br />
< RM2,300<br />
570 ribu<br />
(2.565 juta<br />
orang)<br />
RM2,300 –<br />
RM5,599<br />
20%<br />
Tertinggi<br />
1.06 juta<br />
153 ribu<br />
(0.6885 juta<br />
orang)<br />
> RM5,600<br />
Jumlah populasi Luar Bandar (2010) : 8.5185 juta orang<br />
(80% terendah 7.83 juta orang)<br />
Sumber : Unit Perancang <strong>Ekonomi</strong> , JPM (Data sehingga 6 September 2010)<br />
• Tanggungjawab untuk<br />
mencapai sasaran RMKe-10<br />
meningkatkan pendapatan<br />
1.17 juta isirumah Luar<br />
Bandar kelas pendapatan<br />
40% terendah kepada<br />
RM2,300 sebulan pada tahun<br />
2015.<br />
• Tanggungjawab untuk<br />
mencapai sasaran Model<br />
Baru <strong>Ekonomi</strong> (MBE) untuk<br />
meningkatkan pendapatan<br />
1.74 juta isirumah Luar<br />
Bandar kelas pendapatan<br />
40% terendah dan 40%<br />
menengah kepada RM4,500<br />
sebulan pada tahun 2020.<br />
5
KKLW mencetuskan Model Baru <strong>Ekonomi</strong> Luar Bandar<br />
(MBELB) pada Mei 2010 sebagai langkah responsif<br />
kepada sasaran ETP dan matlamat untuk mencapai<br />
keterangkuman dalam Model Baru <strong>Ekonomi</strong> (MBE)…<br />
Di bawah MBELB, KKLW mengorakkan langkah ke hadapan dengan menggalas<br />
cabaran bagi menyediakan landasan kukuh dalam proses<br />
transformasi Malaysia …
66%<br />
sumbangan<br />
sektor<br />
perkilangan<br />
Cabaran utama MBELB adalah untuk memecahkan perkongsian<br />
66% PNK<br />
di peringkat penghasilan sekunder<br />
agar agihan sebenar hasilan luar bandar dapat dinikmati…<br />
Proses 2 Proses 1 Mentah<br />
57.185B 2.706B<br />
56.23B 46.965B<br />
46.183B 36.793B<br />
Sawit Getah<br />
34%<br />
sumbangan<br />
pekebun kecil
Faktor Kritikal Keberkesanan MBELB<br />
Praktis ekonomi<br />
diseimbangkan<br />
dengan inisiatif yang<br />
tegas dan<br />
berani<br />
2020<br />
Beradaptasi dengan<br />
rantaian nilai yang<br />
komprehensif<br />
Swasta sebagai<br />
pemacu utama<br />
ekonomi
Rantaian Nilai Komprehensi Prasyarat Insiatif MBELB<br />
BENIH/<br />
TEKNOLOGI<br />
MESIN<br />
BAJA<br />
RACUN<br />
PRODUK<br />
MENTAH ASAS<br />
PERTANIAN<br />
PERIKANAN<br />
PENTERNAKAN<br />
PUSAT<br />
PENGUMPULAN<br />
PEMBORONG<br />
PENGANGKUTAN<br />
PERKILANGAN<br />
INDUSTRI<br />
SOKONGAN<br />
FULL VALUE CHAIN :<br />
MODEL SUMBER PENDAPATAN PENDUDUK LUAR BANDAR<br />
EKSPORT<br />
PEMBORONGAN/<br />
PERUNCITAN<br />
DOMESTIK<br />
9
Swasta sebagai Pemacu Utama <strong>Ekonomi</strong> Negara<br />
Kerajaan bertindak sebagai ‘enabler’, sedia pelbagai<br />
insentif<br />
“…Kerajaan hanya akan bertindak sebagai ‘enabler’,<br />
menerusi pelaksanaan pelbagai galakan serta insentif bagi<br />
membolehkan sektor swasta menjadi enjin pertumbuhan<br />
ekonomi negara…”<br />
Y.A.B. Dato’ Sri Mohd Najib bin Tun Haji Abdul<br />
Razak<br />
Perdana Menteri Malaysia<br />
Berita Harian,<br />
3 Mei 2010
Teras Pembangunan <strong>Ekonomi</strong> Luar Bandar<br />
1<br />
Menggalakkan<br />
Pengurusan Dan<br />
Pengendalian<br />
Aktiviti <strong>Ekonomi</strong><br />
Desa Secara<br />
Kreatif Dan<br />
Inovatif<br />
2<br />
Mengukuhkan<br />
Rantaian Antara<br />
Industri Desa Dan<br />
Bandar<br />
7<br />
Menggalakkan<br />
Penggunaan<br />
Pekerja Tempatan<br />
Dan Teknologi<br />
Jimat Buruh<br />
6<br />
Menggalakkan<br />
Aktiviti<br />
Pemprosesan<br />
Dan Nilai Tambah<br />
3<br />
Mempelbagaikan<br />
Aktiviti <strong>Ekonomi</strong><br />
Dan Industri<br />
Berasaskan<br />
Sumber<br />
8<br />
Menggalakkan<br />
Penggunaan<br />
Teknologi Baru<br />
4<br />
Memperluas<br />
Pasaran Dan<br />
Mempelbagaikan<br />
Aktiviti Pemasaran<br />
9<br />
Menambahbaik<br />
Capaian<br />
Kemudahan<br />
Kewangan Dan<br />
Kredit<br />
10<br />
Meningkatkan<br />
Kemahiran<br />
Pengurusan,<br />
Teknikal Dan<br />
Operasi<br />
5<br />
Membangunkan<br />
Tanah Secara<br />
Optimum Dan<br />
Bersepadu
Pendekatan Strategik MBELB<br />
PS1: Penerokaan Aktiviti<br />
<strong>Ekonomi</strong> Bernilai Tinggi<br />
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong><br />
• Tanaman Cassava<br />
• Ternakan Lembu Fidlot<br />
Berintegrasi Baja Bio-<br />
Organik<br />
• Ternakan Burung Walit<br />
• Tanaman Gaharu Secara<br />
Integrasi<br />
• Pengkulturan Rumpai<br />
Laut<br />
PS7:<br />
Pembudayaan Aplikasi<br />
Teknologi Terkini Bagi<br />
Meningkatkan Produktiviti<br />
PS9: Memperkasa <strong>Ekonomi</strong><br />
Melalui Pembentukan Modal<br />
Dan Dana Kewangan Dari<br />
Kerajaan Dan Swasta<br />
PS2:<br />
Pemantapan Sistem Rantaian Nilai<br />
Secara Menyeluruh<br />
PS4: Mewujudkan Aktiviti <strong>Ekonomi</strong> Nilai<br />
Tambah<br />
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong><br />
• Penghasilan Baja Bio-Organik<br />
• Pembuatan Laminated Veneer<br />
Lumber Berasaskan Sawit<br />
• Penghasilan Makanan Ternakan<br />
Berasaskan Sawit<br />
• Industri Herbal<br />
• Eko Pelancongan<br />
• Agro Pelancongan<br />
• Inap Desa<br />
• Pertanian Organik<br />
PS8: Pengukuhan Koordinasi Antara<br />
Agensi<br />
PS10: Pembangunan Modal Insan Luar<br />
Bandar<br />
PS3:<br />
Pengukuhan Kekuatan Sedia Ada &<br />
Peluang Potensi Baru<br />
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong><br />
• Sawit<br />
• Getah<br />
• Industri Desa<br />
• Perkhidmatan<br />
• Buah-buahan<br />
• Tanaman Kontan dan Sayuran<br />
• Akuakultur<br />
• Kenaf<br />
• Kastor<br />
PS5:<br />
Memperluaskan Penglibatan Sektor<br />
Swasta Dalam Aktiviti <strong>Ekonomi</strong> Luar<br />
Bandar<br />
PS6:<br />
Mengoptimumkan Penggunaan<br />
Tanah<br />
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong><br />
• Tanaman Cendawan<br />
• Tanaman Fertigasi<br />
• Ternakan Burung Walit<br />
12
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong> MBELB<br />
Kelapa Sawit<br />
RM170.385bil<br />
1.2 juta pekerjaan<br />
Getah<br />
RM86.46bil<br />
650,000 pekerjaan<br />
Cassava<br />
RM50.5bil<br />
42,560 pekerjaan<br />
Gaharu<br />
RM14.86bil<br />
2,150 pekerjaan<br />
Industri Sokongan<br />
RM6.28bil<br />
6,191 pekerjaan<br />
Industri Desa<br />
RM6.20bil<br />
152,000 pekerjaan<br />
Ternakan<br />
RM4.227bil<br />
10,750 pekerjaan<br />
Industri<br />
Perkhidmatan<br />
RM3.702bil<br />
200,000 pekerjaan<br />
2020<br />
RM353<br />
Bilion<br />
Unjuran Sumbangan<br />
Pendapatan Negara Kasar<br />
Inisiatif <strong>Ekonomi</strong> Luar Bandar<br />
2.3<br />
Juta<br />
Peluang Pekerjaan<br />
Rumpai Laut<br />
RM3.44bil<br />
1,543 pekerjaan<br />
Burung Walit<br />
RM2.34bil<br />
5,000 pekerjaan<br />
Buah-buahan<br />
RM2.022bil<br />
6,000 pekerjaan<br />
Kontan /Sayuran<br />
RM1.241bil<br />
6,000 pekerjaan<br />
Akuakultur<br />
RM0.596bil<br />
4,500 pekerjaan<br />
Herba<br />
RM0.555bil<br />
2,119 pekerjaan<br />
Kenaf<br />
RM0.294bil<br />
4,800 pekerjaan<br />
Kastor<br />
RM0.269bil<br />
2,040 pekerjaan<br />
Cendawan<br />
RM0.162bil<br />
1,000 pekerjaan<br />
13
1. Inisiatif Sawit<br />
Pekebun Kecil<br />
Luar Bandar<br />
Buat Tandan Segar<br />
(FFB) – 26mt/ha/thn<br />
Empty Fruit<br />
Bunch (EFB)<br />
Waste<br />
(PKC/PKE)<br />
Minyak Sawit Mentah<br />
(CPO : 20%) –<br />
5.2mt/ha/thn<br />
Keluasan tanah bertanam sawit tahun 2020 : 3.1 juta ha*<br />
* Termasuk FELDA : 0.17 juta ha<br />
Produk Hiliran Industri Sawit<br />
Minyak Masak<br />
(OER : 1%) –<br />
1.3mt/ha/thn<br />
� Biofuel<br />
� Fertilizer<br />
�Makanan Ternakan
Inisiatif Sawit : Turn Waste Into Wealth<br />
Empty Fruit Bunch (EFB)<br />
16.12 juta tan EFB bagi<br />
menghasilkan produk<br />
tambah nilai (BOF)<br />
BOF – 1.92 juta tan; RM1.920B<br />
Batang Pokok Sawit<br />
Sasaran menjual<br />
2,339,200 pokok<br />
(17,200ha) setahun<br />
dgn anggaran nilai<br />
RM23.39 juta<br />
Laminated Veneer Lumber (LVL)<br />
1,100,800m³; RM1.32B
2. Inisiatif Getah<br />
Pekebun Kecil Luar Bandar<br />
Program Pengekalan<br />
Tanaman<br />
Kayu Getah<br />
Keluasan tanah bertanam Getah<br />
tahun 2020 : 1.3 juta ha<br />
Sasaran produktiviti<br />
getah sekerap<br />
2,500 kg/ha/thn<br />
Sasaran pengeluaran<br />
3,335 juta mt/tahun<br />
� Keperluan mewujudkan rantaian produk industri<br />
meliputi benih pokok, sekerap, SMR20, tayar &<br />
tiub, kayu getah, chipboard dan perabot<br />
� Sasaran jualan pokok getah di bawah Program<br />
Tanam Semula sebanyak RM80 juta/thn<br />
� Sasaran pengeluaran rubber wood sebanyak<br />
270,000 m 3 /thn dan chipboard sebanyak 10,000<br />
m 3 /thn
3. Inisiatif Cassava
1 ha. = 8,650 pokok<br />
1 pokok = 40 kg<br />
POTENSI PENDAPATAN INDUSTRI CASSAVA TAHUN 2020<br />
Keluasan penanaman = 80,000 ha<br />
Bilangan kilang chips = 125 buah<br />
Bilangan kilang etanol = 31 buah<br />
� Paper<br />
Domestic<br />
Driven<br />
� Animal Feed<br />
� Food<br />
� Panel wood<br />
Export<br />
Driven<br />
� Bio Degradable<br />
Product � Alcohol<br />
� Glue<br />
� Textiles<br />
� Medicine<br />
� Sweeteners<br />
Potensi Kawasan Penanaman Cassava:<br />
Tanah Rancangan FELCRA, RISDA, Tanah<br />
Orang Asli, Projek Agropolitan dan tanah<br />
terbiar di luar bandar.<br />
� Etanol<br />
Etanol<br />
RM29.440 bilion<br />
Chip/pallets<br />
RM11.072bilion<br />
Raw cassava<br />
RM9.688 bilion
4. Inisiatif Gaharu<br />
Ladang Gaharu<br />
1600 pokok/ha<br />
Tuaian hasil selepas 7 tahun<br />
Kayu Gaharu<br />
Harga kayu kering RM20/kg dengan berat<br />
sepokok boleh mencapai 40 kg<br />
Hasil jualan kayu untuk satu pokok boleh<br />
mencapai RM800; sehektar RM1.28 juta<br />
Minyak Gaharu<br />
Harga minyak bagi 1 tola (12ml) RM800<br />
Setiap pokok boleh menghasilkan 5 tola<br />
dengan nilai pasaran RM4000
5. Inisiatif Industri Sokongan<br />
BAJA<br />
Cadangan:<br />
• Pengeluaran Makanan Ternakan<br />
- 248,000 tan/tahun<br />
• Pembekalan Baja<br />
- 740,000 tan/tahun<br />
• Usahasama dengan syarikat pengeluar baja<br />
sedia ada dan mewujudkan rangkaian pengedar<br />
baja<br />
MAKANAN TERNAKAN<br />
PENGANGKUTAN<br />
Peluang:<br />
• Menyediakan sebanyak 6,191 peluang<br />
pekerjaan<br />
• Mewujudkan Usahawan Pembekal Peralatan<br />
Pertanian dan Pengangkutan
6. Inisiatif Industri Desa<br />
� Mewujudkan 20,000 usahawan pemprosesan makanan, 8,000<br />
usahawan seni kraf dan 2,000 usahawan jahitan/sulaman/tenunan<br />
� Produk bernaung bawah satu jenama<br />
� Kualiti dan kuantiti produk diseragamkan<br />
� Kerjasama strategik dengan mewujudkan rantaian nilai dari proses<br />
pengeluaran hingga ke pasaran
7. Inisiatif Ternakan<br />
Sasaran ternakan lembu<br />
secara fidlot 500,000 ekor<br />
setahun<br />
Hasil Tinja Lembu<br />
225,000 tan Bio<br />
Organic Fertilizer<br />
dgn anggaran nilai<br />
RM225 juta<br />
Melibatkan 625 fidlot<br />
200 ekor / fidlot<br />
Pengeluaran Daging<br />
Lembu<br />
70 juta kg daging<br />
segar setahun dgn<br />
anggaran nilai<br />
RM1.75 b
8. Inisiatif Industri Perkhidmatan<br />
• Mewujud 2,000 usahawan bengkel<br />
automotif di luar bandar<br />
• Mewujudkan Konsortium Pengusaha<br />
Bengkel - beli alat ganti secara<br />
kolektif /kuantiti besar<br />
• Keutamaan kepada tenaga kerja<br />
tempatan<br />
• Peluang pekerjaan pembantu rumah<br />
(200 ribu) & pekerja ladang (100<br />
ribu)<br />
• Diusahakan oleh syarikat pengendali<br />
profesional<br />
• Latihan secara profesional<br />
• Pekerja tinggal di asrama<br />
• Bekerja 7 pg – 7 ptg<br />
• Gaji >RM700/bln & KWSP.
9. Inisiatif Rumpai Laut<br />
Pembungkusan<br />
Pengkulturan Rumpai Laut<br />
Pasaran<br />
Pemprosesan<br />
• Kawasan berpotensi di Sabah meliputi keluasan 40,000 hektar<br />
• Pengeluaran rumpai laut mentah boleh mencapai 100 mt per hektar<br />
• Potensi produk nilai tambah yang mempunyai harga pasaran tinggi<br />
- rumpai laut kering RM20,000/tan, carrageenan RM45,000/tan<br />
Produk Carrageenan
10. Inisiatif Burung Walit<br />
Rumah Burung<br />
Proses Penghasilan<br />
Sarang Burung<br />
Produk Sarang<br />
Burung Walit<br />
• Terdapat 70,000 bangunan telah dijadikan sarang burung walit pada tahun 2008<br />
(bancian oleh Jabatan Perhilitan Malaysia)<br />
• Sasaran pembinaan 5,000 unit bangunan rumah burung<br />
• Harga pasaran sekilogram sarang burung antara RM4,000 – RM7,000
Prospek<br />
Industri<br />
Ternakan<br />
Ikan<br />
Ternakan<br />
Haiwan<br />
Pertanian<br />
(Tanaman)<br />
Burung<br />
Walit<br />
Perbandingan Industri Walit Dan Sektor<br />
Pertanian/Penternakan<br />
Modal<br />
Tapak/<br />
Bangunan<br />
Kos<br />
Benih<br />
Kos<br />
Makanan<br />
Kos<br />
Perubatan<br />
Tenaga<br />
Buruh<br />
Risiko<br />
Kematian<br />
Hayat
11. Inisiatif Buah-Buahan<br />
Pelabelan<br />
& Penjenamaan<br />
Tanaman Yang Berpotensi :<br />
• Rock Melon<br />
• Pisang Cavendish<br />
• Tembikai<br />
• Pisang Nangka<br />
• Jagung<br />
• Nanas<br />
• Betik<br />
• Nanas<br />
• Jambu Batu<br />
Pemprosesan<br />
Pembungkusan<br />
Penyimpanan<br />
Peluang :<br />
Edaran & Jualan<br />
Penanaman<br />
• Pasaran : China dan Timur Tengah<br />
• Permintaan 3.3 juta tan pada 2020<br />
• Peluang Pekerjaan: 6,000 orang<br />
• Wujud Industri Hiliran: Buahan dalam tin
Inisiatif Rock Melon : Berteknologi Terkini
12. Inisiatif Tanaman Kontan Dan Sayuran<br />
Pengumpulan/<br />
Ladang Pemprosesan Logistik Peruncitan<br />
Pemborongan<br />
Tanaman Yang<br />
Berpotensi :<br />
•Cili Kulai<br />
•Ubi Keledek (Vitato)<br />
•Ubi Kayu (Sri Pontian<br />
atau Sri Medan)<br />
Cadangan:<br />
• Cili Kulai – 60,000 mt/thn<br />
(RM 420 juta/tahun )<br />
• Ubi Keledek – 15,000 mt/thn<br />
(RM 9 juta/thn )<br />
• Ubi Kayu Kerepek – 2,000<br />
mt/thn (RM 1.6 juta/tahun)<br />
Peluang :<br />
• Pasaran - UK,Morroco,<br />
Cambodia, Australia, EU dan<br />
Amerika Latin.<br />
•Peluang Pekerjaan: 6,000<br />
orang
13. Inisiatif Akuakultur<br />
Pasaran yang<br />
menggalakkan<br />
diperingkat<br />
domestik dan<br />
antarabangsa<br />
Mampu mewujudkan<br />
industri hiliran yang boleh<br />
meningkatkan pendapatan
14. Inisiatif Herba– “Back To Nature”<br />
•Memanfaatkan tanah terbiar<br />
•Alternatif kepada ubatan kimia<br />
•Potensi pasaran antarabangsa
15. Inisiatif Kenaf<br />
Bahan Mentah Proses 1<br />
Pokok Kenaf<br />
Harga Pasaran<br />
RM500/tan<br />
Hasil sehektar dalam<br />
tempoh 4 bulan – 10<br />
hingga 12 tan<br />
Fiber Kenaf<br />
Harga Pasaran<br />
RM2,500/tan<br />
Sehektar tanaman<br />
menghasilkan 3.6 tan fiber<br />
kenaf<br />
Proses 2<br />
Kenaf Polimer<br />
Composite (KPC)<br />
Harga Pasaran<br />
RM8,000/tan<br />
Dari 3.6 tan fiber kenaf<br />
menghasilkan<br />
2.5 tan KPC
16. Inisiatif Kastor<br />
• Kepelbagaian kegunaan<br />
(biofuel, pelincir,<br />
kosmetik dan lain-lain)<br />
• Tanaman jangka pendek<br />
yang sesuai<br />
diintegrasikan dengan<br />
getah dan sawit<br />
• Memanfaatkan tanah<br />
terbiar<br />
• Tempoh ekonomik<br />
tanaman mencapai<br />
selama 8 tahun dengan<br />
4 kali tuaian hasil<br />
setahun<br />
• Kapasiti 4,000 pokok<br />
sehektar dengan purata<br />
pendapatan RM1,200<br />
sebulan
17. Inisiatif Cendawan<br />
Beg media cendawan Bangsal Cendawan Proses Pengeraman<br />
Produk Cendawan<br />
Tuaian Hasil Cendawan<br />
Pengeluaran Hasil<br />
� Industri bernilai tinggi<br />
� Mengoptimumkan penggunaan tanah<br />
� Mewujudkan usahawan dalam bidang penyediaan beg media & benih cendawan,<br />
pengusaha cendawan mentah, kilang memproses produk hiliran berasaskan<br />
cendawan dan pengedaran<br />
� Bangsal saiz 80 kaki x30 kaki ( 50,000 beg) bagi satu pusingan 6 bulan boleh<br />
mengeluarkan cendawan mentah bernilai RM94,500
� Keperluan elemen full value chain dan penglibatan<br />
penduduk luar bandar dalam setiap rantaian nilai<br />
� Mewujudkan industri pemprosesan untuk menjana<br />
pendapatan tinggi<br />
� Kolaborasi bersama sektor swasta dalam<br />
pembangunan ekonomi luar bandar<br />
� Tumpuan kepada pendekatan mengoptimumkan hasil<br />
dan bahan buangan ladang
Keberkesanan program transformasi di bawah MBELB bergantung<br />
kepada tindak balas sektor luar bandar terhadap cabaran semasa<br />
dengan pendekatan yang tegas dan berani dilengkapi dengan inisiatif<br />
ekonomi yang mampu membawa pulangan tinggi.<br />
Untuk menjadikan MBELB sebagai perancangan terbaik dalam<br />
memacu ekonomi dan melonjakkan pendapatan penduduk luar<br />
bandar, keberhasilannya perlu dibuktikan.
Change language