Deutschland – das Land der Freunde Chasalaschwili, Nino
Deutschland – das Land der Freunde Chasalaschwili, Nino
Deutschland – das Land der Freunde Chasalaschwili, Nino
Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
N3(16) maisi-ivnisi 2008<br />
nomerSia:<br />
qarTuli<br />
sapirvelgverdo leqsi 3<br />
saqarTvelos damoukideblobis dRis<br />
zeimi miunxenSi 4-5<br />
dRes maisi ferSi nair-nairia 6-7<br />
mefe bibliaSi da mefe saqarTveloSi 7-12<br />
samSoblos monatreba 13-16<br />
warmatebuli <strong>das</strong>awyisi 17-18<br />
germania - megobrebis qveyana 19-23<br />
detalebi wm. ilia marTlisa da<br />
olRas cxovrebidan 24-25<br />
warTmeuli siymawvile 26-30<br />
iumori 30
qarTuli<br />
s a p i r v e l g v e r d o l e q s i<br />
Sen fiqrob, rom ara hyolia mteri rusTavels?!<br />
ar gaqcevia samSoblodan sulTamxuTavebs?!<br />
da martooden uimedo trfobis bralia<br />
rom am qarTvelma ucxoeTSi suli dalia?!<br />
iqneb trfialma gadaxvewa yvela meleqse?<br />
Teimurazi, arCil mefe, vaxtang meeqvse;<br />
saba sulxani gamoawyo beris samosSi,<br />
Zval-Sesalagi daukarga besik gabaSvils;<br />
ara, qarTvelT bedi rodia ase ioli,<br />
TviTmkvlelobaa Cveni didi saqmis dawyeba,<br />
sarkmels gaaRebs amRvreuli galaktioni<br />
da qvafenilze SurduliviT daenarcxeba...<br />
ar iqneba rom simarTlisTvis dadumdes ena,<br />
ver moeswrebi, ara da vera<br />
erekle mefe xom ar ggonivarT<br />
Tanxmoba mogceT, ara da vera.<br />
iriJraJebs, ca moiwevs kriala,<br />
torola cas Seaskdeba ialad<br />
saqarTvelos gaumarjos<br />
nakuw-nakuw ki ara<br />
saqarTvelos gaumarjos mTlianad!<br />
saqarTvelos - ruseTisas ki ara,<br />
saqarTvelos moTminebis fialas!<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
N3(16) maisi-ivnisi 2008<br />
qarTuli<br />
germaniis qarTuli saTvistomo<br />
saqarTvelos damoukideblobis dRis<br />
zeimi miunxenSi<br />
saqarTvelos damoukideblobis da qarTuli<br />
eklesiis avtokefaliis aRdgenis dRe germaniis<br />
qarTulma saTvistomom miunxenSi amjeradac didi<br />
zarzeimiT aRniSna. mravalJamieriT dawyebul<br />
zeims, qarTuli simRera da cekva moyva.<br />
tradiciuli koncertis aratradiciuli<br />
damateba, wels afxazeTis kuTxe iyo. stendze<br />
gamofenili omis, genocidisa da ltolvilTa<br />
uReltexilis ga<strong>das</strong>vlis fotoebi stumrebs<br />
sinamdvilis aRqmaSi daexmara. koncerts,<br />
paralelurad, scenaze mowyobil ekranze,<br />
fonad gasdevda qarTveli studentebis mier<br />
momzadebuli slaid-Sou, romelic afxazeTis<br />
sulier, kulturul da istoriul memkvidreobas<br />
asaxavda. slaidebis germanuli warwerebi<br />
ki stumrebs swor informacias awvdida<br />
saqarTvelos, kerZod ki afxazeTis Sesaxeb.<br />
tradiciuladve, germaniis qarTuli saTvistomos<br />
Tavmjdomarem batonma leri daTaSvilma fuladi<br />
priziT da wlis saukeTeso studentis tituliT<br />
daajilovda 2008 wlis saukeTeso qarTveli<br />
studenti germaniaSi <strong>–</strong> xaTuna jangulaSviligrundmaieri.<br />
man mayurebels aseve warudgina<br />
germaniis qarTuli saTvistomos mxardaWeriT<br />
samcxe-javaxeTSi mowyobil moswavleTa konkursSi<br />
gamarjvebuli q. axalcixis me-6 skolis moswavle<br />
Sorena gozaliSvili.<br />
saTvistomos Tavmjdomarem dawvrilebiT isaubra<br />
saTvistomos mier bolo erTi wlis ganmavlobaSi<br />
dagegmil Tu ganxorcielebul proeqtebze. aqve<br />
gamocxadda qarTul-germanuli organizaciebis<br />
„sakoordinacio mrgvali magidis“ Camoyalibebis<br />
Sesaxeb.<br />
miunxenis sakvirao skolis bavSvebs, romelTa<br />
naxatebis gamofenac amSvenebda darbazis<br />
kedlebs, arc amjerad daukliaT gulmodgineba
qarTuli<br />
SeZlebisdagvarad gamarTuli<br />
qarTuliT da gulisamaCuyebeli<br />
emociiT eTqvaT leqsebi<br />
saqarTveloze. miunxenis<br />
vaxtang gorgaslis saxelobis<br />
eklesiis mgalobel gogonaTa<br />
gundma SesaniSnavli programa<br />
SesTavaza stumrebs.<br />
koncertis bolos gaTamaSda<br />
latarea. yvelaze iRblians<br />
svanuri qudi da wyvili yanwi<br />
xvda wilad. maTi Sevsebac<br />
gamarjvebulma sul ramdenime<br />
wamSi moaswro, rasac<br />
saqarTvelos sadRegrZelo<br />
da gadamdebi emocia mohyva.<br />
zeimi axalgazrdulma<br />
diskoTekam daasrula, sadac<br />
qarTuli cecxlovani cekvebi<br />
sWarbobda.<br />
stumrebisagan mxolod<br />
dadebiTi Sefaseba da<br />
sixarulis gamomxatveli<br />
Sefasebebi ismoda:<br />
miunxenis vaxtang gorgaslis<br />
saxelobis eklesiis<br />
winamZRvari, mRvdeli mama<br />
Tamazi (lomiZe):<br />
_ wina wlebis RonisZiebebTan<br />
SedarebiT kidev ufro<br />
daxvewili da kargad<br />
momzadebuli zeimi iyo.<br />
gansakuTrebiT avRniSnav<br />
afxazeTis kuTxes. ucxoeTSi<br />
myof qarTvelebs, imis gamo,<br />
rom saqarTvelosTan naklebi<br />
kontaqti aqvT, saqarTveloc<br />
ki aviwydebaT da miTumetes<br />
afxazeTi. amitom aucilebelic<br />
kia aseTi saxis RonisZiebebi.<br />
amas eklesia da samrevloc<br />
gaiTvaliswinebs, rom es<br />
tkivili xSirad gavixsenoT<br />
da vilocoT afxazeTisTvis.<br />
dRes aq bevri ucxoeli<br />
stumari iyo, CvenTvis Zalian<br />
mniSvnelovania, rom maT xeli<br />
SevuwyoT realobis am kuTxiT<br />
danaxvaSi.<br />
saTvistomos sapatio<br />
davmJdomarem batonma vaxtang<br />
CxaiZem sul ramdenime sityvaSi<br />
Catia Tavisi emocia.<br />
_ mSvenieri iyo, mSvenieri!<br />
Zalian kargi!<br />
saqarTvelos da qarTvelebis<br />
megobarma, batonma verner<br />
rudigerma ki simbolurad<br />
mxolod qarTulad gamca<br />
pasuxi:<br />
_ axla me unda gelaparako<br />
kartulad. damoukideblobis<br />
dges gaumarjos. gilocavt es<br />
dges. Zalian moxaruli var es<br />
sagamos. gilocavt yvela kargs,<br />
momavalSi saqartveloSi.<br />
pirvelad mSvidoba, warmatebebs<br />
cxovrebaSi da muSaobaSi. me<br />
bevri sityva ar vici.<br />
irakli kikoniSvili<br />
_ Zalian didi madloba minda<br />
gadavuxado pirvel rigSi<br />
saTvistomos, baton leri<br />
daTaSvils da yvela mis gverdze<br />
mdgom adamians, vinc ase<br />
iRvawa am saRamos mosawyobad.<br />
CemTvis da mgoni yvelasTvis<br />
Zalian mniSvnelovani iyo, rom<br />
dRevandeli damoukideblobis<br />
dRis zeimze afxazeTis Tema<br />
iyo wina planze wamoweuli.<br />
zustad erTobis ai es muxti<br />
gvWirdeba, rom yvelam erTad da<br />
mSvidobianad davibrunoT Cveni<br />
ganuyofeli kuTxe - afxazeTi.<br />
latareaSi gamarjvebuli moSe<br />
biniaSvilis Sefaseba ki aseTi<br />
iyo:<br />
_ didi madloba qarTul<br />
saTvistomos da mis<br />
Tavmjdomares baton leri<br />
daTaSvils. maT kargad ician,<br />
ra dros da ra sWirdebaT<br />
qarTvel emigrantebs ucxoeTSi.<br />
uRrmesi madloba yvelas,<br />
vinc es saRamo moawyo, amden<br />
qarTvels erTad Tavi mouyara,<br />
gaacno da daakavSira. erToba<br />
da Cveni megobroba gadaarCens<br />
saqarTvelos da amas germaniis<br />
qarTuli saTvistomo Tavis<br />
mxriv Zalian uwyobs xels.<br />
moamzada<br />
TinaTin CiTinaSvilma<br />
hhh<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
26 maisis, saqarTvelos Tavisuflebis<br />
dRisadmi miZRvnili sazeimo Sexvedrebi<br />
marTlac, rom ,,nair-nair ferebSi“ Catarda<br />
msoflios TiTqmis yvela kuTxeSi. ucxoeTSi igi<br />
yvelaze metad samSoblos siTbos moklebuli<br />
adamianebis Zvirfasi da sanatreli dRea. dRe,<br />
romelic maT arasodes ar daiviwyes da im<br />
avadmosagonari komunisturi reJimis pirobebSi,<br />
roca saqarTvelos ar SeeZlo 26 maisis xsenebac<br />
ki, msoflioSi mimofantuli qarTvelebisaTvis<br />
igi imedisa da naTeli momavlis naperwklad<br />
rCeboda.<br />
arc wlevandelma maisma daiviwya 90-wliani<br />
iubilari - Tavisufleba<br />
da mis pativsacemlad<br />
grandiozuli sazeimo<br />
koncerti gaimarTa<br />
germaniis dedaqalaqis<br />
prestiJul sakoncerto<br />
saxlis ,,berlinis“ did<br />
darbazSi, sadac warsdga<br />
s a z o ga d o e b i s a T v i s<br />
ukve kargad cnobili,<br />
msoflioSi aRiarebuli<br />
ingolStadtis qarTuli<br />
kameruli orkestri.<br />
aRsaniSnavia, rom<br />
am ideis organizatori<br />
orkestris megobarTa<br />
wre aRmoCnda.<br />
maT es survili,<br />
SarSan, megobarTa<br />
koncertze Camosul<br />
saqarTvelos elCs<br />
germaniis fe<strong>der</strong>aciul<br />
respublikaSi, baton<br />
levan duCiZes gauziares.<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008<br />
qarTuli<br />
dRes maisi ferSi nair-nairSia<br />
saqarTvelos saelCom idea erTbaSad aitaca<br />
da mas Semdeg erToblivi ZalebiT daiwyo<br />
koncertisaTvis mzadeba.<br />
is, Tu ramdeni energia da yuradReba<br />
gamoiCines organizatorebma, naTeli<br />
gaxda mimdinare wlis 26 maiss berlinis<br />
Jandarmenmarktis moedanze mosul xalxTa zRva<br />
nakadSi.<br />
marTalia, iseT dafasebul da aRiarebul<br />
orkestrs, rogoric qarTuli kameruli<br />
orkestria, darbazSi xalxis simravle arasodes<br />
ar aklia, magram amjerad erTiorad gadaWedil<br />
darbazs, mowveul stumrebs, maRal sazogadoebas,<br />
uamrav qarTvels da uamrav ucxoels sul sxva<br />
daxvedra da gaZRola sWirdeboda. magram,<br />
rogorc yovelTvis, es namdvilad ar gaWirvebiaT<br />
Cvens saamayo musikosebs da TavianTi axalgazrda<br />
samxatvro xelmZRvanelis ariel cukermanis<br />
diriJorobiT SesaniSnavi saRamo aCuqes<br />
msmenels.<br />
koncertze v. glukis ,,don Juansa“ da v.<br />
mocartis simfoniebs enacvleboda qarTveli<br />
kompozitoris s.<br />
cincaZis ,,miniaturebi“.<br />
aRsaniSnavia, rom<br />
koncertSi monawileoba<br />
miiRo axalgazrda<br />
qarTvelma pianistma<br />
dudana mazmaniSvilma,<br />
romelmac Seasrula<br />
kompozitor nika<br />
memaniSvilis nawarmoebi<br />
,,fortepianosa da<br />
orkestrisaTvis“<br />
ingolStadtSi Cven<br />
SevxvdiT orkestris erTerT<br />
wevrs, baton vitali<br />
sixaruliZes da vTxoveT<br />
saRamoze gancdili<br />
S T a b e W d i l e b e b i s<br />
gaziareba. man<br />
kmayofilebiT aRniSna,<br />
rom ,,koncertma udidesi<br />
warmatebiT Caiara. darbazi<br />
gadaWedili iyo xalxiT.<br />
am saRamoze <strong>das</strong>aswreblad<br />
specialurad Tbilisidan Camovida delegacia:<br />
saxelmwifo ministri diasporis sakiTxebSi,<br />
batoni iulon gagoSiZe meuRlesTan erTad.<br />
asociaciis ,,kultura saqarTveloSi da mis<br />
sazRvrebs gareT“ prezidenti, qalbatoni giuli<br />
alasania. festival Cveneburebis kordinatori,<br />
qalbatoni darejan kuxianiZe da sxva mravali<br />
cnobili saxe saqarTveloSi.<br />
koncertze gaTvaliswinebuli programis
qarTuli<br />
amowurvis Semdeg xalxis<br />
moTxovniT ramodenimejer<br />
Sesrulda bisi. bolos,<br />
dirijori mibrunda<br />
sazogadoebisaken da<br />
erToblivad maT sulikos<br />
aJRereba aniSna. simReram<br />
mTeli darbazi fexze daayena.<br />
es iyo eniT auwereli gancda.<br />
koncertis Semdeg<br />
saqarTvelos saelCoSi<br />
gaimarTa didi miReba. sazeimo<br />
ganwyobileba kvlav ar<br />
cxreboda. sufras qarTuli<br />
samzareulo da qarTuli Rvino<br />
amSvenebda. sasixaruloa,<br />
rom musikosebTan saubarSi<br />
saxelmwifo ministrma, batonma<br />
giorgi baramiZem daafasa Cveni<br />
da saerTod xelovani xalxis<br />
roli ucxoeTSi qarTuli<br />
kulturis popularizaciis<br />
saqmeSi: vercerTi saxelmwifo<br />
moxele imdens ver gaakeTebs,<br />
ramdensac akeTeben xelovnebis<br />
moRvaweebi. amitom Tqven xarT<br />
saqarTvelos namdvili elCebi<br />
ucxoeTSi <strong>–</strong> <strong>das</strong>Zina man.“<br />
da, bolos maT, vinc<br />
ver daeswro da ver ganicada<br />
saqarTvelos damoukideblobis<br />
dRisadmi miZRvnili am<br />
sazeimo koncertis elvareba,<br />
vfiqrobT gulgatexili mainc<br />
ar darCebiT, radgan Cveni<br />
Jurnalis furclebidan mainc<br />
SeityveT, rom saqarTvelom<br />
didi zar-zeimiT izeima<br />
,,mowyurebuli Tavisufleba“<br />
da sadRac ,,gaTenda. cecxlis<br />
mze aenTo, acurda.“<br />
nino cxomeliZe -<br />
deperSmidti<br />
ef<br />
mefe bibliaSi da mefe<br />
saqarTveloSi<br />
rogor dgas mefis institutis<br />
sakiTxi bibliaSi da zogadad<br />
qristianul sarwmunoebaSi?<br />
es Tema aqtualuri gaxda<br />
gansakuTrebiT, patriarqis<br />
cnobili qadagebis Semdeg,<br />
romelic man oqtomberSi,<br />
samebis sakaTedro taZarSi<br />
warmoTqva. ver vityvi,<br />
rom patriarqis qadageba<br />
maindamainc am Temas eZRvneboda,<br />
magram mniSvnelovani nawili<br />
am sakiTxs daeTmo da es<br />
qadageba faqtiurad mowodebad<br />
iqna aRqmuli. mowodebaT: _<br />
izruneT mefis institutis<br />
aRdgenaze. mogexsenebaT, rom<br />
es mefis insitutitis sakiTxi<br />
saqarTveloSi dgas, mas<br />
Semdeg, rac daiwyo saubari<br />
saqarTvelos damoukideblobis<br />
aRdgenaze. kerZod, 1989<br />
wlis 9 aprilis Semdeg.<br />
mokle xanSi, saqarTveloSi<br />
Camoyalibda, monarqistuli<br />
partia, romelmac <strong>das</strong>va<br />
sakiTxi, mefis institutis<br />
ganaxlebaze, amis Semdeg<br />
moxda ,,putCi“ saqarTveloSi,<br />
ramac ufro aqtualuri<br />
gaxada es Tema. imdenad<br />
aqtualuri, rom erT momentSi<br />
SevardnaZemac ki dauWira<br />
mxari. maSindeli partiis<br />
li<strong>der</strong>ebi (gia Wanturia, jaba<br />
ioseliani) imedovnebdnen, rom<br />
aRadgendnen mefis instituts.<br />
isini fiqrobdnen, rom mefis<br />
avtoriteti, xels Seuwyobda<br />
saqarTvelos gaerTianebas da<br />
ganmtkicebas. kiTxvas me ase<br />
davsvamdi, ranairad SeiZleba<br />
mefis avtoritetma gaaerTianos<br />
saqarTvelo, an saidan Cans, rom<br />
mefes, saqarTveloSi an sadme<br />
sxvagan aqvs avtoriteti?<br />
rodesac TbilisSi Camovedi<br />
saswavleblad, 17-18 wlis<br />
viyavi, sajaro biblioTekaSi,<br />
k a t a l o g S i wavaw y d i<br />
wigns, vinme g. Jordanias<br />
avtorobiT, saTauriT: ,,aqvs<br />
Tu ara saqarTvelos ufleba,<br />
moiTxovos, damoukidebloba”<br />
- mcire istoriul-iuridiuli<br />
mimoxilva. wigni gamocemulia<br />
1917 wels, magram teqsti<br />
TviTon dawerilia 1906 wels<br />
da, Sesabamisad, 1906 wlis<br />
ambebia masSi moTxrobili.<br />
iq amovikiTxe Semdegi fraza:<br />
,,roca Cven moviTxovT<br />
saqarTvelos daTrgunul<br />
uflebaTa aRdgenas, Cven<br />
istoriis Carxis dabruneba<br />
ki ar gvinda, mefobisa da<br />
batonymobis dabruneba ki<br />
ar gvsurs, rogorc amas<br />
xandaxan daufiqreblad<br />
warmoTqvamen xolme, Cvenis<br />
mrwamsis mowinaaRmdegeni”.<br />
ga m o g i t y d e b i T, c o t a<br />
mewyina. saerTod am wigniT<br />
aRfrTovanebuli davrCi, radgan<br />
davrwmundi, rom saqarTvelos<br />
hqonda da aqvs iuridiuli<br />
ufleba hyavdes mefe, magram<br />
is, rom Turme wignis avtori,<br />
romelic ase momewona, mefis<br />
institutis winaaRmdegia,<br />
marTali giTxraT ar momewona.<br />
imitom rom Cems cnobierebaSi<br />
mefe gaigivebulia, saqarTvelos<br />
d a m o u k i d e b l o b a s T a n ,<br />
saqarTvelos karg dReebTan<br />
da ase Semdeg. mokled, rogor<br />
dgas mefis sakiTxi bibliaSi.<br />
mefe bibliasa da mefe<br />
sazogadoebaSi. mefe da misi<br />
sinonimi xelmwife. mefe da<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
xelmwife faqtobrivad erTi da igivea. yvela<br />
mefe aris xelmwife, magram yvela xelmwife ar<br />
aris mefe. SeiZleba iyos xelmwife prezidenti,<br />
premierministri, an romelime parlamentis<br />
wevri, romelic ar aris legitimuri xelmwife,<br />
magram faqtiurad mefea. amiT imis Tqma minda, rom<br />
xelmwifis gareSe mefe ar aris, magram SeiZleba<br />
iyos xelmwife mefis gareSe. mefe niSnavs imas,<br />
rom mefeSi xelmwifeba mocemulia Tavis Tavad<br />
anu imanenturad. mefe aris dajildovebuli da<br />
gamorCeuli RvTisgan da mefobis idea da mefobis<br />
xarisxi warmodgenili aris mis TeslSi, romelic<br />
ganapirobebs misi pirovnebis gansakuTrebulobas<br />
da gamorCeulobas. aleqsandre makedonelis<br />
cxovrebas misi avtori porfiri ase iwyebs:<br />
,,aleqsande makedonels gansakuTrebuli suni<br />
hqonda”. es imas niSnavs, rom mis pirovnebas<br />
hqonda iseTi ram, rac sxvebs ar hqondaT. rac<br />
mTavaria, es Tviseba, gadadis Svilidan Svilze.<br />
amitom mefobis instituti aris STamomavlobiTi<br />
da genetikur safuZvelze aRmocenebuli<br />
dawesebuleba. mefobis madli ar aris qarizma.<br />
qarizma imiT gansxvavdeba mefobisagan, rom<br />
qarizma miecema pirovnebas, romelsac SeiZleba<br />
bolomde gahyves igi da SeiZleba waerTvas.<br />
qarizmis avtori aris RmerTi. mefobis avtoric<br />
RmerTia, magram qarizma aris moaruli da gadadis<br />
pirovnebidan pirovnebaze. Zalian iSviaTad<br />
xdeba, rom qarizmis matarebelma pirovnebam<br />
(berZnuli sityvaa da niSnavs “madls”) es madli<br />
SeinarCunos. magram mefis arseba mTlianad aris<br />
ganmsWvaluli madliT da es madli aris mefis<br />
da mefobis Semadgeneli nawili.<br />
bibliuri religiebi imiT gansxvavdebian<br />
sxva Zveli religiuri sistemebisagan, rom<br />
bibliaSi mefe, rogorc aucilebeli da<br />
Semadgeneli nawili rjulisa da egzistencisa<br />
ar figurirebs. SeiZleba iyos mefe, SeiZleba<br />
ar iyos, Tu ar iqneba mefe, araferi ar akldeba<br />
arc samyaros da arc RvTiur gamocxadebas da<br />
WeSmaritebas. anu, bibliis mixedviT mefe ar aris<br />
gamocxadebuli sibrZnis Semadgeneli nawili.<br />
sxva sarwmunoebebSi, magaliTad Sumeruli,<br />
akaduri miTologia, berZnuli miTologia, kidev<br />
ufro gansakuTrebiT egvipturi miTologia rom<br />
aviRoT, mefe qmnis samyaros da sazogadoebas.<br />
samyaros Seqmnis bibliuri da samyaros Seqmnis<br />
arabibliuri modelic swored imiT gansxvavdeba<br />
erTmaneTisagan, rom warmarTuli gagebiT samyaro<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008<br />
qarTuli<br />
mefe bibliaSi da mefe saqarTveloSi<br />
RvTis nawilia, maSin rodesac, qristianuli<br />
da bibliuri TvalsazrisiT, RmerTma samyaro<br />
arafrisagan Seqmna. mas a<strong>das</strong>turebs platonis<br />
da aristoteles filosofia _ Teogonia,<br />
romlis mixedviTac RmerTi aris ara samyaros<br />
Semqmneli, aramed misi mamoZravebeli. samyaros<br />
qveS am SemTvevaSi materia igulisxmeba.<br />
materia am SemTxvevaSi aris RvTis imemanacia,<br />
anu gamovlena. Zveli miTologiebis mixedviT<br />
adamiani Seqmnilia RmerTis nawilis mier, maT<br />
an RmerTi qmnis an RmerTis Svilebi. magram,<br />
RmerTis Svili Svilia da RmerToba mis TeslSia.<br />
RmerTi an naxevarRmerTi aseve qmnis adamians,<br />
romelsac aZlevs Tavis raRac nawils. amitom<br />
Zveli tradiciebis da religiebis mixedviT mefis<br />
instituti aris ganmsazRvreli samyarosaTvis da<br />
mefe warmoadgens RmerTis nawils. RmerTi Tavis<br />
nawils imetebs adamianisTvisac, magram iseve<br />
rogorc mzis sxivi zogan ufro mcxunvare da<br />
zogan nakldebad mcxunvarea, aseve warmarTuli<br />
warmodgenis mixedviT, yvela adamianSi RvTis<br />
sxivi metnaklebadaa ganawilebuli da yvelaze<br />
metad igi mefeSi aris warmodgenili.<br />
rodis Cndeba bibliur sazogadoebaSi, rCeuli<br />
eris istoriaSi mefis instituti?<br />
rCeuli eri Seiqmna istoriis garkveul<br />
monakveTSi da garkveuli pirovnebebis mier.<br />
ufro zustad, am pirovnebebma rCeuli eri<br />
Seqmnes RvTis meSveobiT da karnaxiT. ara RvTis<br />
emanaciis Sedegad, anu gamosxivebis Sedegad,<br />
aramed gamocxadebis Sedegad. aq gansxvaveba isaa,<br />
rom gamosxivebis dros mzes unda Tu ar unda<br />
asxivebs sxivebs, gamocxadeba ki mxolod maSin<br />
aris, roca es RmerTs unda. RmerTs undoda da<br />
Seqmna samyaro, rom ar sdomeboda ar Seqmnida<br />
mas. amitomac aris RmerTi Semoqmedi da ara<br />
emanatori.<br />
roca rCeul erze anu ebraelebze vsaubrobT,<br />
yvelas warmoudgenia es eri sisxlismier erad.<br />
dRes es asec aris, Tumca, <strong>das</strong>abamSi es ase ar iyo. aq<br />
sisxlismierobaze da genetikurobaze laparaki<br />
zedmetia. ebraeli eri ar Seqmnila sisxlisa da<br />
genis safuZvelze, am eris Seqmnis istoria kargad<br />
aris mocemuli bibliaSi. risi winapirobac iyo<br />
RvTis gamocxadeba, romelic madlis saxiT<br />
moefina abraams, ebraelebis mamaTmTavars da am<br />
gamocxadebis safuZvelze winadaicviTa abraamis<br />
ojaxis yvela wevrma, iqneboda abraamis Svili,
qarTuli<br />
misi sazardulidan gamosuli Tu vercxliT<br />
nayidi nebismier qveyanaSi. ase Siqmna ebraelebis<br />
eri, romelic ar aris dafuZnebuli arc sisxlze,<br />
arc genze, arc kanis ferze, dafuZnebulia<br />
erTa<strong>der</strong>T rameze, erTi RmerTis Tayvaniscemaze.<br />
Seiqmna eri, israelianebi, magram mdgmurad<br />
yofnis dros da ara saxelmwifoSi. Cven<br />
dRevandeli ga<strong>das</strong>axedidan eri gvesmis, rogorc<br />
genismieri, sisxlismieri erTianoba, romelic<br />
raRac teritoriazea dafuZnebuli. maSasadame<br />
rac Seiqmna, Cveni ga<strong>das</strong>axedidan is aris ara<br />
eri, aramed eklesia. rogorc ukve vTqviT, es<br />
eri Seiqmna rogorc eklesia. riT gansxvavdeba<br />
eklesia Cveulebrivi erisagan. eklesia eria<br />
TviTon, magram eklesia ar aris arc sisxlze<br />
dafuZnebuli, arc teritoriaze dafuZnebuli<br />
arc naciaze, eklesia dafuZnebuli aris mxolod<br />
da mxolod rwmenaze. eklesias wuTisofelSi<br />
ara aqvs samSoblo gansxvavebiT Cveulebrivi<br />
erisagan. eklesia wuTisofelSi iseTive mdgmuria,<br />
rogori mdgmuric iyo abraami da misi Svilebi,<br />
rodesac isini qanaanSi cxovrobdnen. maSasadame.<br />
Seiqmna ebraelebis saxelmwifo, magram es ar<br />
aris mefis saxelmwifo. yvela toms, yvela<br />
xalxs, romelic ebraelebis gverdiT cxovrobs,<br />
hyavs mefe, magram ebraelebs ar hyavT mefe da<br />
arc gulisxmobs maTi konstitucia (moses<br />
rjuli) mefes. mefis funqcias asrulebdnen<br />
msajulebi. msajulebi gansxvavebiT mefeebisagan<br />
arian pirovnebebi, romlebzedac aseve gadmodis<br />
RvTis madli. es madli Semdeg cnobili xdeba<br />
sxvebisTvisac maTi winaswarmetyvelebis an kidev<br />
maT mier gakeTebuli swori arCevanis Sedegad.<br />
xalxi xedavs maT da acxadebs maT msajulebad.<br />
msajulebi arian mefeebi, magram ara Cveulebrivi<br />
gagebiT, ra gagebiTac warmarTebs hyavT mefeebi,<br />
sadac mefoba gadadis genertikurad Taobidan<br />
Taobaze.<br />
rodis Cndeba israelianebis SegnebaSi mefis<br />
idea?<br />
rogorc vTqviT, ebraelebs uxdebodaT im<br />
xalxis gverdze cxovreba, romlebsac mefeebi<br />
hyavdaT. iyo aseTi msajuli, gedeoni, romelsac<br />
xalxma uTxra: Cvens mezoblebs hyavT mefe,<br />
ratom Cven ar gvyavs mefe? modi imefe Sen:<br />
,,ibatone Sen Cvenze, Senma Svilmac da Senma<br />
SvilisSvilmac”. aq ukve Cndeba mefis Cveneuli<br />
gagebis idea, rodesac qveynis xelmZRvaneli<br />
irCeva, ara arCevnebis Sedegad, ara pirovnuli<br />
Tvisebebis mixedviT, aramed memkvidreobiT<br />
gadadis tituli. pasuxi aseTi iyo: ,,ara, me ver<br />
10<br />
vimefeb Tqvenze, ufalma unda imefos Tqvenze” es<br />
niSnavs imas rom, ebralebs hyavT mefe da es mefe<br />
aris RmerTi. eklesiasac hyavs Tavisi mefe da es<br />
mefe aris RmerTi. amitom gedeonma es sakiTxi<br />
uaryo. magram, rogorc Cans, es idea TandaTan<br />
mwifdeba ebraelTa modgmaSi da ukve gedeonis<br />
Svilma, abimeleqma Tavi mefed gamoacxada.<br />
abimeleqs hyavda samocdaaTi Zma. msajulis<br />
instituti TavisTavad amas ar gulisxmobda,<br />
magram rogorc Cans warmarTebis gavlenis<br />
Sedegad Semodis saxelmwifos mowyobis iseTi<br />
modeli, romelic gulisxmobs, xelmwifobis<br />
STamomavlobiT gadacemas. abimeleqma Sekriba<br />
xalxi da uTxra, ra girCevniaT samocdaaTma<br />
kacma imefos Tqvenze Tu erTma kacma? modi<br />
amirCieT me mefed. airCeven mas mefed, es ar aris<br />
cxebuli mefe, es aris gamocxadebuli mefe. is<br />
xalxma gamoacxada mefed. magram ra moxda, man<br />
samocdaaTive Zma erT qvaze dakla. amis Semdeg<br />
iwyeba ajanyeba mis winaaRmdeg da es pirveli mefe<br />
sicocxles TviTmkvlelobiT amTavrebs. kerZod,<br />
koSkis garSemo mas jari hyavs dayenebuli.<br />
koSkidan gadmoixedavs qali, gadmoagdebs blagv<br />
sagans, romelic abimeleqs moxvdeba TavSi da<br />
Tavs gautexs. mas cnobiereba SenarCunebuli aqvs<br />
da Tavis msaxurs etyvis: ,,gamiyare dana gulSi,<br />
raTa ar Sevides Cemi saxeli istoriaSi, rogorc<br />
qalis mier moklulis”-o. momdevno mefe iyo ukve<br />
legitimuri mefe. amis mere ebraelebs hyavT isev<br />
msajuli samueli, romelic aramarto msajulia,<br />
aramed mRdelmTavaric. misi es mmarTvelobis<br />
ufleba ukve Taobidan Taobaze unda gadavides.<br />
yuradReba mivaqcioT, rom samuelis pirovnebaSi<br />
gaerTianda msajulis anu administraciuli<br />
xelmZRvanelisa da mRvdelmTavris anu eklesiis<br />
meTauris funqcia. Tumca mefobaze araa laparaki.<br />
rodesac samueli moxucdeba, Tavis uflebamosileba<br />
unda ga<strong>das</strong>ces Svilebs. radgan misi<br />
Svilebi cudi pirovnebebi arian, xalxi eubneba<br />
samuels: ,,dagvidgine axla mefe, rom sxva<br />
xalxebis wesisamebr gangvsjides.” es moTxovna<br />
aris ukve kategoriuli. samueli mimarTavs RmerTs<br />
rCevisaTvis. RmerTi eubneba mas, Seusrule magaT<br />
rasac geubnebian, radgan metis Rirsi ar arian<br />
egeni. RmerTi pirdapir ase ambobs, magaT Sen ki ar<br />
uargyves, aramed me uarmyveso. RmerTis reaqcia<br />
amaze aris sastikad uaryofiTi, magram imis<br />
gamo, rom xalxis survili aris aseTi, RmerTi<br />
eubneba samuels: ,,dauTme xalxs, akurTxe mefe,<br />
magram uTxari, gaafrTxile isini, ra Sedegebi<br />
SeiZleba moyves mefobis institutis SemoRebas.“<br />
samuelic afrTxilebs xalxs: ,,es uflebebi<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
eqneba mefes, romelic imefebs<br />
Tqvenze. waiyvans Tqvens Svilebs<br />
da Tavis etlebTan da cxenebTan<br />
daayenebs. irbenen misi etlebs<br />
win. daayenebs maT aTasisTavebad<br />
da ormocdaaTiaTasisTavebad.<br />
Tavisi mindvrebis mxvnelebad<br />
da Tavisi samklis<br />
mommkelebad. Tavisi sabrZolo<br />
saWurvelisa da etlebis<br />
mkeTeblebad. aiyvans Tqvens<br />
asulebs menelsacxebleebad,<br />
mzareulebad, xabazebad.<br />
waiRebs Tqvens saukeTeso<br />
mindvrebs, venaxebsa da<br />
zeTisxilis baRebs da Tavis<br />
msaxurebs daurigebs. meaTeds<br />
aiRebs Tqveni naTesebidan da<br />
venaxebidan da Tavis saWurisebs<br />
da msaxurebs daurigebs.<br />
wagarTmevT saukeTeso qmrebs,<br />
mxedrebs, msaxur-biWebs,<br />
saxedrebsa da Tavis saqmeze<br />
amsaxurebs. waiRebs meaTeds<br />
Tqveni farebidan da Tqven misi<br />
monebi gaxdebiT da gminvas<br />
daiwyebT Tqven maSin Tqveni<br />
arCeuli mefisagan, magram<br />
pasuxs aRar gagcemT maSin<br />
ufali.“ ar daujera xalxma<br />
samuels. Tqves ara da ara, mefe<br />
unda gvesvas, Cvenc iseTebi unda<br />
viyoT rogorc sxva xalxebi<br />
arian. Cveni mefe gagvsjis<br />
Cven win wagviZRveba da Cveni<br />
gulisaTvis ibrZolebs. ra unda<br />
xalxs? pasuxismgebdlobis<br />
gadabareba erT pirovnebaze.<br />
samuelma gamoarCia sauli<br />
mefed, romelic iyo lamazi<br />
da warmosadegi. gadmocemiT, is<br />
erTi TaviT maRla idga xalxze.<br />
samueli scxebs mas mirons da<br />
igi iwyebs mefobas. sauli aris<br />
ukve legitimuri mefe, magram<br />
mefobis pativi aeyara mas Tavisi<br />
saqcielis gamo, radgan man<br />
religiis da eklesiis sferoSi<br />
SeWra moindoma. kerZod,<br />
ebraelebi emzadebian saomrad.<br />
ebrauli wesis mixedviT unda<br />
daiklas saklavi anu yovlad<br />
aRsavleni msxverpli unda<br />
Seiwiros. Tu mxsverpli ar<br />
Seiwireba xalxi ar iomebs.<br />
mxverpli unda Seswiros<br />
mRvdelmTavarma, anu samuelma.<br />
es sisxliani msxverpli Zveli<br />
aRTqmis aris winamoswaveba anu<br />
winaswar uwyeba. Cven SemTxvevaSi<br />
evqaristiuli puri da Rvino,<br />
romelic aris WeSmariti<br />
qristes sisxli da xorci.<br />
warmoidgineT, rom eklesiaSi<br />
daigvianos mRvdelma da<br />
mrevli Sevides sakurTxevelSi<br />
da Seasrulos wirva-locvis<br />
wesi da msxverpli Seswiron.<br />
swored aseTi saxis danaSauli<br />
Caidina saulma. samzadisis<br />
dros daigviana mRvdelmTavarma<br />
samuelma. xalxi ki ar apirebda<br />
oms. saulma gadawyvita TviTon<br />
Seesrulebina msxveplTSewirva.<br />
msxverlis Sewirvis dros<br />
gamoCndeba mRvdelmTavari da<br />
ityvis rom es msxverpli ar<br />
aris. arc iyo rasakvirvelia,<br />
rjulis kanonis mixedviT es<br />
mxolod xorcis dawva iyo.<br />
samueli anaTemas gamoucxadebs<br />
mefes da kurTxevas ayris.<br />
maSinve mimarTavs RmerTs da<br />
misganac miiRebs Tanxmobas,<br />
rom mas aeyaros mefoba.<br />
aRsaniSnavia erTi faqti,<br />
israelis uzurpirebulma<br />
mefemac da legitimurma mefemac<br />
sicocxle TviTmkvlelobiT<br />
daasrula. ebraelebs 4<br />
saukunis ganmavlobaSi hyavT<br />
mefe da swored mefeebis<br />
epoqiT mTavdreba israelianTa<br />
samoqalaqo istoria. 49 welSi<br />
daarsebuli israelianTa<br />
samefo ukve sul sxva ramaa.<br />
israelianTa samefo da<br />
masSi mefobis instituti<br />
amTavrebs arsebobas Cveni<br />
welTaRwicxvis 70 wels,<br />
rodesac benguris ajanyeba<br />
moxda, Semdeg romaelebma es<br />
ajanyeba sisxlSi CaaxSves,<br />
ierusalimis taZari daangries,<br />
qarTuli<br />
israelTa samefo gaauqmes da<br />
mefobis intituti, romelic<br />
nominalurad mainc arsebobda<br />
mTeli 4 saukunis ganmavlobaSi,<br />
moSales. israelma daamTavra<br />
Tavisi arseboba. es<br />
migvaniSnebs imaze, rom mefobis<br />
instituti ar aris bibliuri<br />
TvalsazrisiT, maradiuli<br />
siZlieris simbolo. es aris<br />
is instituti, romelic RvTis<br />
nebiT Semovida wuTisofelSi.<br />
miTumetes aSkarad vxedavT,<br />
rom es instituti aris wminda<br />
wylis warmarTuli movlena,<br />
romelic Semovida ebraelebis<br />
cnobierebaSi maSin, roca<br />
israelianta Soris religiuri<br />
cnobiereba daeca da Seilaxa.<br />
ra viTarebaa qristianuls<br />
samyaroSi?<br />
qristianoba sxva araferia, Tu<br />
ara Zveli aRTqmis WeSmariti<br />
Sinaarsis gamocxadeba. netari<br />
avgustines cnobili sityvebia,<br />
rom ,,Zvel aRTqmaSi dafarulia<br />
axali da axal aRTqmaSi<br />
gacxadebulia Zveli.” vin aris<br />
ieso qriste? ieso qriste sxva<br />
aravin ar aris (uxerxulia<br />
amis Tqma, rogor sxva aravin,<br />
WeSmariti RmerTia) Zvel<br />
aRTqmasTan mimarTebaSi Tu ara<br />
Zveli aRTqmis mesia. TviTon<br />
Zveli aRTqmis mesia vin aris?<br />
ebrauli cnobierebis mixedviT<br />
mesiam unda aRadginos ebraelTa<br />
samefo. mesia unda iyos, ara<br />
ebraleTa nominaluri mefe,<br />
rogor 4 saukunis ganmavlobaSi<br />
iyo, aramed igi realuri<br />
mefe unda gaxdes da qveyana<br />
ixsnas. ieso qriste modis da<br />
ambobs, aha movida Tqveni mefe.<br />
mociqulebi, romlebic nelnela<br />
xvdebian mis arss, amboben<br />
ai namdvili mefe. ra gamodis?<br />
Zvel aRTqmaSi mefe aris qveynis<br />
mmarTveli, momamzadebeli da<br />
winasaxe im WeSmariti mefisa,<br />
romelic mova wuTisofelSi.<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 11
qarTuli<br />
ai es WeSmariti mefe aris, ieso<br />
qriste. ra funqcia aqvs rCeul<br />
ers? misi WeSmariti azri da<br />
idea is aris, rom rCeuli eri<br />
aris winasaxe namdvili rCeuli<br />
erisa. vin aris es namdvili<br />
rCeuli eri? is aris eklesia,<br />
romelic dafuZnebuli<br />
aris ara sisxlze, ara<br />
genetikaze, ara teritoriaze<br />
(teritoriuli dayofa<br />
eklesiaSi Zalian pirobiTia da<br />
arsebiTi mniSvneloba ara aqvs)<br />
aramed rwmenaze. qristianoba<br />
Camoyalibda mefis gareSe.<br />
axal aRTqmaSi mefes araviTari<br />
religiuri azri ara aqvs,<br />
msgavss verafers naxavT verc<br />
ieso qristes qadagebaSi, verc<br />
mociqulebis epistoleebSi,<br />
verc mociqulebis cxovrebaSi<br />
da verc gamocxadebaSi. mefis<br />
instituts araTu raime<br />
pozitiuri, simpatiuri<br />
daniSnulebac ki ara aqvs.<br />
swored es pretenzia hqondaT<br />
warmarTebs qristianebTan.<br />
romis imperiaSi am dros<br />
arsebobda rjulis da sindisis<br />
Tavisufleba. roca ebraelebma<br />
pavles uCivles, Cveni rjulis<br />
sawinaaRmdego moZRvrebas<br />
qadagebo da sarCeli romis<br />
sasamarTloSi Seitanes,<br />
mosamarTle aseTi pasuxiT<br />
gamoistumra mosarCeleebi:<br />
aq rom yofiliyo raime<br />
danaSauli, an mkvleloba an<br />
qurdoba, an mkvlelobis muqara<br />
ganvixilavdi am saqmes, magram<br />
rjulis sakiTxi saxelmwifos<br />
ar exebao. es niSnavs imas,<br />
rom romSi arsebobda rwmenis<br />
Tavisufleba. maS ra pretenzia<br />
hqondaT qristianebis mimarT?<br />
erTa<strong>der</strong>Ti pretenziac swored<br />
iyo is, rom qristianebi Tayvans<br />
ar scemdnen imperators.<br />
p i r ve l i s a u k u n ee b i s<br />
wmindanebis cxovrebaSi<br />
<strong>das</strong>jis erT-erTi motivi<br />
esaa. mefis Tayvaniscemas aqvs<br />
12<br />
religiuri datvirTva, radgan<br />
mefe gaazrebulia saRmrTo<br />
STamomavlobis pirovnebad.<br />
maSin roca es qristianobaSi<br />
yovlad dauSvebelia, romlis<br />
Tanaxmadac arcerTi adamiani<br />
saRmTo warmomavlobis ar aris.<br />
ramdenadac RmerTs samyaro ar<br />
Seuqmnia raimesagan, RmerTma<br />
samyaro arafrisagan Seqmna,<br />
amitom adamianSi arc suli da<br />
miTumetes xorci ar aris RvTis<br />
nawili. madli sxva ambavia,<br />
magram rogorc aseTi nawili,<br />
romelic iqneba emanacia,<br />
adamianSi ar aris. Tundac is,<br />
rom adamiani aris RvTis xati<br />
da msgavsi ar gulisxmobs<br />
fizikur msgavsebas, aramed<br />
cnobierebas da azrovnebis<br />
unaria msgavsi. azrovnebis<br />
unari ki sxva araferi ar aris,<br />
Tu ara suli. sxva yvelaferi<br />
iseTive aqvs adamians, rogoric<br />
cxovels. siyvaruli, sixaruli<br />
Tu laquci, arafers vambob<br />
instiqtebze. mxolod azrovneba<br />
da sulia, rac adamians<br />
gamoarCevs cxovelebisagan.<br />
miuxedavad yvelafrisa,<br />
mefis instituti Semodis<br />
qristianebis cnobierebaSi da<br />
religiur Tu ara, simpaTiur<br />
adgils mainc ikavebs. Tumca<br />
religiuri Seferilobac<br />
mieca, gansakuTrebiT mas Semdeg,<br />
rac eklesia saxelmwifo<br />
dawesebuleba gaxda. ufro<br />
zustad, saxelmwifo meTaurebi<br />
gaxdnen morwmuneebi. bunebrivia<br />
eklesia ver ilocebda im<br />
imperatorze romelic<br />
morwmune ar iyo.<br />
rogor saqarTveloSi dgas es<br />
sakiTxi?<br />
merve-mecxre saukuneebis<br />
qarTuli eklesiis tradiciaSi<br />
ukve damkvidrebulia rwmena<br />
bagrationebis samefo<br />
STamomavlobis Sesaxeb. anu<br />
imisa, rom bagrationebi<br />
legitimuri, cxebuli mefis<br />
STamomavlebi arian. kerZod<br />
bagrationebi arian iesiandaviTian-solomonianebi.<br />
iese<br />
daviTis mamaa, daviTi ki cxebuli<br />
mefea, romelmac SeinarCuna<br />
cxebuleba. solomoni ki igivea,<br />
rac saqarTvelosTvis daviT<br />
aRmaSenebeli. bagrationebi,<br />
rogorc mecnierebi amboben,<br />
me-6 saukunidan arseboben.<br />
pirveli qarTveli mefe,<br />
rogorc viciT, farnavazia,<br />
romlis xazic ar gagrZleda.<br />
Cvens welT aRricxvamde mesame<br />
saukuneSi sasanianebi movidnen<br />
da imefes daaxloebiT me-6-e<br />
saukunemde, Semdeg umefobis<br />
xanaa da Semdeg modian<br />
bagrationebi. saqarTvelos<br />
eklesiaSi ki arsebobs rwmena,<br />
rom bagrationebi daviTis<br />
STamomavlebi arian, magram<br />
amas ramdenad aqvs religiuri<br />
datvirTva es sxva sakiTxia.<br />
amas ar hqonda saqarTveloSi<br />
religiuri datvirTva da arc<br />
SeiZleboda hqonoda. qristians<br />
ar SeiZleboda hqonoda is<br />
azri, rom romelime mefeSi<br />
imaleboda RmrTis suli. es<br />
aris warmarTuli procesi.<br />
rogor dgas saqarTveloSi<br />
es sakiTxi, mas Semdeg, rac<br />
saqarTveloSi mefoba gauqmda?<br />
1801 wels saqarTveloSi<br />
mefoba gauqmda. gardaicvala<br />
bolo mefe da rusebma<br />
xeli SeuSales axali mefis<br />
arCevas. es procesi Cxubma<br />
da urTierTdapirispirebac<br />
gaaiola, romelic qarTvelebs<br />
Soris mefis arCevas moyva.<br />
gauqmda saqarTveloSi mefoba,<br />
rasac saqarTvelos eklesiis<br />
instituciuri gauqmebac Tan<br />
daerTo. amiT, ra Tqma unda,<br />
saqarTvelos eklesia ar<br />
gauqmebula. uqmdeba mxolod<br />
saqarTvelos eklesiis<br />
TviTmmarTveloba da uerTdeba<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
useTis eklesias. Cveni eklesia gadaiqca ruseTis<br />
eklesiis egzarqatad, rac imas niSnavs rom is<br />
ruseTis eklesias ar Serwymia. am SemTxvevaSi<br />
egzarqati aRar iqneboda. egzarqati niSnavs,<br />
mxolod sazRvrebis gareT arsebul sivrces<br />
an teritorias. mefis intitutis gauqmebas<br />
saqarTveloSi aranairi religiuri gaRizianeba<br />
ar gamouwvevia.<br />
rogor dgas es sakiTxi saqarTvelos eklesiis<br />
damoukideblobis procesSi. monawilebos Tu<br />
ara mefis insitutis aRdgena saqarTvelos<br />
damoukideblobis aRdgenaSi? es procesi<br />
daiwyo 1905 wlidan da gagrZelda 1917 wlamde.<br />
saqarTvelos eklesiam damoukidebloba<br />
aRidgina, magram mefobis institutis aRdgenis<br />
sakiTxi saqarTveloSi seriozul doneze ar<br />
<strong>das</strong>mula. savaraudod, aseTi azri sazogadoebaSi<br />
gaismoda, magram eklesia monawileobda Tu ara<br />
amaSi es namdvilad ucnobia.<br />
amonaridSi epifane CxaiZis statiidan ,,saeklesio<br />
reforma”, romelic daibeWda saxalxo gazeTSi<br />
1920 wels, weria: ,,eklesiis marTva gamgeobis<br />
formis Secvlam demokratiul niadagze, rac<br />
moaxdina saeklesio krebam 1917 wels, veraferi<br />
gavlena ver iqonia, zemodTqmuli movlenis<br />
gamosasworeblad (saubaria eklesiis mimarT<br />
xalxis gulgrilobaze) brals sdeben eklesias<br />
bevr rameSi, maT Soris imaSi, rom is mxars uWers,<br />
monarqiuli wyobilebas. Sevecdebi moviyvano<br />
aq eklesiisagan saxelmwifos gaTiSvis saero<br />
safuZveli. qriste Tavis saqmes acalkevebs<br />
saxelmwifosagan. is Tavis saqmes ar urevs<br />
amqveyniur saqmesTan. amitom eklesiam Tavisi<br />
informacia<br />
qarTuli<br />
Tavi unda gamoyos saxelmwifosagan. is unda<br />
iyos Tavisi Tavis patroni. saxelmwifosTan<br />
kavSiri mas avtoritets utexs, rogori<br />
wyobis saxelmwifoc ar unda iyos, is mainc<br />
daakisrebs movaleobas eklesias, rac ar<br />
Seefereba mas. aseTi Sexeduleba am sakiTxze<br />
gamoTqva, saqarTvelos samRvdeloebis<br />
warmomadgenlobis krebam, romelic Sedga<br />
1905 wlis dekemberSi. aseTi Sexeduleba<br />
nagulismevia saqarTvelos eklesiis 1917<br />
wlis krebis dadgenilebebSic. Tumca<br />
qriste pirdapir ar Sexebia bevr socialur<br />
da politikur sakiTxs da maT Soris sakiTxs<br />
mefis uflebis Sesaxeb, magram misi qadageba,<br />
qveynad RvTis sasufevlis daarsebis Sesaxeb<br />
da sxva adgilebi saxarebisa, gulisxmobs<br />
mefis uflebis uaryofas. aSkarad es<br />
azri gamoTqva samoelma ebraelebis<br />
mimarT, romlebmac mosTxoves mas mefobis<br />
SemoRebis nebarTva.” unda vifiqroT rom<br />
imdroindeli samRvdeloebis im nawilis<br />
damokidebuleba, romelic wamyvani roli<br />
hqonda da romlebmac monawileoba miiRes<br />
1917 wlis cnobil saeklesio kreba, Sors<br />
idga mefis ideisagan. anu Cemi maSindeli<br />
gulistkivili rodesac 17 wlis viyavi da<br />
<strong>das</strong>awyisSi naxsenebi wigni wavikiTxe, ratom<br />
ar unda aRdges saqarTveloSi monarqiuli<br />
wyobileba aRar aris aqtualuri.<br />
moamzada<br />
TinaTin CiTinaSvilma<br />
nugzar papuaSvilis leqciis mixedviT<br />
Au-Pair -is programiT Camosul axalgazrdebs, romlebsac aqvT<br />
SekiTxvebi maTi ufleba-movaleobebis Sesaxeb, SeuZliaT<br />
daukavSirdnen saTvistomosTan arsebul sainiciativo jgufs<br />
Semdeg nomrebze:<br />
0176 23346015 (parmeni),<br />
0176 22640247 (TinaTini),<br />
0179 4998874 (nino)<br />
an eleqtronuli fostiT:<br />
info@satvistomo.de<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 1
qarTuli<br />
samSoblos monatreba<br />
medea kaxiZe<br />
Soridan mekiJinebian samquxarod da meamboxed<br />
dabadebuli CanCqerebi, wverTeTra kavkasionis<br />
wamofafrebuli mTagrexilebi, cvar-mananad<br />
dabadebuli mdeloebi. gazafxulis macne<br />
gugulebi, wyalwminda wyaroebi, Cemad<br />
gulvebuli puris yanis yayaCoebi, ukvdav nagebi<br />
uflis saxl-taZrebi da cxraTvala mzis madli<br />
da Zali.<br />
Soridan vemlocvelebi pirvel yvavilTa mosvlis<br />
sixaruls. xuWuWa matitelebian ezoebs.<br />
SemogarenSi sxivnasxurebi cicinaTelebis<br />
cqrials, TovlqveS aRmoCenil adreul iebs da<br />
mezafxule moagarake mercxlebs.<br />
sul sxva mironi scxiaT, xasxasa balaxebSi<br />
Camoyril tyup-tyupad gamokuJnul Txilebs,<br />
xis totebSi Semalul muStebiviT CakumSul<br />
komSebs, ToneSi gamomcxvar dabrawul nazuqebs<br />
da SoTi purebs, ayalo miwiT waglesil sipis<br />
saxuravmoxdili qvevridan amomCqefare maWris<br />
damaTrobel surnels.<br />
Tavisken meZaxis Cemi umorCilo, dReniadag<br />
xmlisqveSmdgari dovlaT-sikeTe mouSleli,<br />
fesvebukvdavi patara, magram didi saqarTvelo!<br />
diax, didia da didia Cemi saqarTvelo, radgan ar<br />
SeiZleba patara daarqva qveyanas, sadac daibada<br />
SoTa rusTaveli da ukvdavi “vefxistyaosani”<br />
daiwera.<br />
Cems SemecnebaSi dedamiwaze ar moiZebneba didi<br />
da patara saxelmwifo. arsebobs mxolod<br />
teritoriulad mcire da didmiwiani mxare.<br />
ar SeiZleba pawawinad CaTvalo cis qveSeTi, visi<br />
saxelmwifoebrioba samiaTas weliwads iTvlis<br />
da gaqristianebidan aTas Svi<strong>das</strong>i welia gasuli.<br />
sadac qarTulma anbanma 417 wels, TviTmyobadma<br />
da araferTan mimsgavsebulma daiwyo mzis<br />
kalendruli epoqa da frTebi gaSala qarTulma<br />
mwignobrobam.<br />
ioane zosimes qarTuli enis xibli<br />
sisxlxorceulad qonda Secnobili.<br />
misTvis qarTuli ena gaxldaT saRmrTo misiis<br />
ena, romelic gansakuTrebuli gamomxatvelobiTi<br />
siZlieriT da araCveulebrivi esTeTizmiT<br />
gamoirCeoda.<br />
1<br />
flobda momxibvlel saidumloebas, SaTagonebis<br />
gamovlenis unariT iyo dajildovebuli da sadac<br />
grZeli sityva mokled iTqmoda.<br />
ioane zosime Tavis „qebai da didebai qarTuli<br />
enisa“ acxadebs: “yoveli saidumlo amasa enasa<br />
Sina damarxul ars”.<br />
am enis mistikurobis da RvTaebriobis <strong>das</strong>turad,<br />
mis yvelaze did saidumlos xdis far<strong>das</strong> “raiTa<br />
yovelsa enasa RmerTman amxilos amiT eniTa”,<br />
“ese enai Semkuli da kurTxeuli saxeliTa<br />
uflisaiTa”.<br />
yuradsaRebia is faqtic, rom qarTvelobas<br />
saukuneebis miRma udgas fesvebi. sulkurTxeuli<br />
ilia WavWavaZe werda: “Cveni uZvelesi winaprebi<br />
rom xeTebi arian da qarTveloba, rom urartus<br />
memkvidreni varT, vinc kulturiT asureTze da<br />
babilonze maRla idga, amaze sul pirvelad<br />
ucxoelebma amoiRes xma”.<br />
maT daamkvidres CvenSi mosavliaonobis RvTaeba<br />
“arales” kulti, rac “ivri arales” da “Tari<br />
arales” saxiT qarTulma xalxurma mravalxmianma<br />
simRerebma dRemde Semoinaxes. agreTve kolxeTad<br />
wodebul saqarTveloSi, Zveli welTaRricxviT<br />
meore aTaseul wlebSi, aietis mefobis xanaSi<br />
qarTvelebi kidiTi-kide ganTqmulebi gaxldnen<br />
rkinis da brinjaos damuSavebiT.<br />
aiets ekuTvnoda xalibebis rkinis sabadoebi,<br />
sadac xaliburi xmali da far-Cafxuti<br />
iWedeboda. misive xelmwifobis dros yvaoda<br />
medicinac.<br />
germaneli eqimi kurt Spengelis xuTtomeulSi<br />
“medicinis fragmentuli istoriisTvis”<br />
<strong>das</strong>axelebulia hekartesa da medeas baRi.<br />
Spengeli wers, rom medeas es jadosnuri baRi<br />
memkvidreobiT gadaeca dedamisisi hekartesagan<br />
da asaxelebs 56 saxelobis samkurnalo xesa da<br />
mcenares. uTxovaris xe, dafna, suro, lobio,<br />
pitna, Savbalaxa, RiWi, kama, ior da salami,<br />
cocxmagara, lavanti, salvia, asfoTola da<br />
sxva.<br />
saqarTveloSi renesansi XII saukuneSi yvaoda,<br />
maSin roca evropaSi mxolod XIV saukuneSi,<br />
200 wliT gvian ikidebs fexs. XII saukuneSi<br />
Seiqmna SoTa rusTavelis SuqSesxmuli poema<br />
“vefxistyaosani”, romlis badali qmnileba<br />
evropas ar gaaCnda. sagulixmoa is faqtic,<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
om rusTavels am nawarmoebSi<br />
aRwerili aqvs “mzis sistema”,<br />
maSin roca meCvidmete saukuneSi<br />
koconze wvaven jordano brunos<br />
imis TqmisTvis, rom dedamiwa<br />
brunavso.<br />
am dros moRvaweobdnen oqros<br />
mqandakeblebi, beqa da beSqen<br />
opizarebi. mzaddeboda minisa<br />
da brolis WurWeli, Sandlebi,<br />
barZimebi, tabakebi, feSxumebi,<br />
moWiquli Wiqebi da sxva.<br />
aseve taxtze XII saukuneSi<br />
mefeT-mefe Tamari ijda.<br />
misi sikvdilis Semdgom<br />
rusudani moevlina xelmwifed<br />
saqarTvelos, maSin roca<br />
evropaSi qalis gadedofleba<br />
kanoniT ikrZaleboda.<br />
CvenSi saukuneebis gasadevarze<br />
iTargmneboda wminda<br />
mamebis saeklesio wignebi.<br />
gadmoqarTulda grigol<br />
noselis Sromebi da “moses<br />
cxovreba”. ioane damaskelma<br />
da giorgi mTawmindelma mTeli<br />
TavianTi sicocxle am sapatio<br />
saqmes Seswires.<br />
saqarTveloze gadioda savaWrosaqaravno<br />
gza, romelic<br />
mas akavSirebda indoeTTan,<br />
arabeTTan da sxva danarCen<br />
aRmosavleT samyarosTan.<br />
qarTvelebs sxvisi miwa ar<br />
daulaSqriaT da sxvis mamuldedulze<br />
Tvali ar sWeriaT.<br />
piriqiT, aqeT gvesmodenen Tavs<br />
da gadajiSebas upirebdnen ers,<br />
visi meomrebic muxlze modebiT<br />
xmals Suaze amtvrevdnen.<br />
saqarTvelo musulmanuri<br />
garemocvis qveS iyo moqceuli<br />
da mrbevelebi da amkleblebi<br />
ar aklda.<br />
dawyebuli 1.100 kilometrze<br />
gadaWimuli kavkasionis qedze<br />
sxva<strong>das</strong>xva tomiT <strong>das</strong>axlebuli<br />
urjuloebiT, damTavrebuli<br />
iraniT da TurqeTiT, mzirad<br />
iyvnen libo moerRviaT,<br />
waebilwaT da naoxralad<br />
eqciaT Cveni mTa-wylebi.<br />
sad ar dadgmula uwmindurTa<br />
fexi, vin ar moibalaxa vazis,<br />
xorblis da vardebis sauflo,<br />
magram mainc marcxdaukvebebeli<br />
da mironcxebuli darCa<br />
da istoriam Semoinaxa<br />
gaukvdavebuli saxelebi,<br />
rogorebic iyvnen: Zmebi<br />
axalcixelebi, biZina<br />
ColoyaSvili, qsnis erisTavebi,<br />
cotne dadiani, dimitri<br />
Tavdadebuli, Tevdore Rvdeli,<br />
cxra Zma xerxeuliZeni da<br />
didwamebuli qeTevan dedofali,<br />
vinc 1624 wels 13 seqtembers<br />
Sah-abazis brZanebiT SirazSi<br />
awames mahmadis rjulis<br />
miuReblobis gamo. dapyrobis<br />
da awiokebis mourCeneli<br />
WiriT Sepyrobilma Sahma ar<br />
daaklo kaxeTis amay dedofals<br />
gavarvarebuli Sanfurebi,<br />
rkinis marwuxebi, barebi,<br />
lursmebgaCrili Ceqmebi, rkinis<br />
matara, Tu Tavze Camosacmeli<br />
daxurebuli qvabi da sxva.<br />
memetiane gadmogvcems:<br />
“marcxena ZuZu aaglijes,<br />
ZuZuTa Sua naZuZurze Samfurebi<br />
aZgeres, lursmnebis sabanSi<br />
gaaxvies da Subli gauxeTqes”.<br />
dedofali ar gatyda, zviadad<br />
avida wamebis kvarcxlbekze<br />
da niSanmigebuli datova Sahi<br />
da STamomavlobas dautova<br />
ganumeorebeli siqvelis da<br />
gmirobis magaliTi.<br />
imxanad Jamkarareuli da<br />
laSqardaSlili saqarTvelo<br />
misma mowameobrivma sikvdilma<br />
saukeneebis momavlobaSi<br />
Seamtkica da SeaduRaba.<br />
saqarTvelo ar iyo ermravali.<br />
mxedrebis siWarbiT mters ver<br />
gaaocebda, magram iyo dro,<br />
roca daviT aRmaSenebelma<br />
TrialeTTan, asiaTasiani<br />
TurqTa jari aTasxuTasi<br />
meomriT daamarcxa.<br />
damdgara xanic, roca<br />
mamis da Zmiseuli iaraRiT<br />
Sefarxmalebuli qalebi<br />
ebmebodnen brZolebSi.<br />
qarTuli<br />
gavixsenoT cxra Zma<br />
xerxeuliZeTa deda, visac<br />
Svilebis gverdiT argunes<br />
saflavi. maia wyneTeli.<br />
Tamar vaSlovaneli da Tina<br />
wavkiseli.<br />
isini didebiT Semosilebi<br />
daixocnen, saxelumxel<br />
Savfafara, wabla da Tafla<br />
cxenebze amxedrebulebi, raTa<br />
momxdurs ar ekalovna Cvens<br />
ezo-yureSi da ar aRegavnaT<br />
pirisagan miwisa siturfiT<br />
gadametebuli samSoblo Cemi.<br />
RrubliT Tavwaxuruli<br />
satirlad mzadmyofi ca,<br />
sisxlSereuli xevebi,<br />
daxanZrebuli boga-bogirebi,<br />
cecxls micemuli saxlebi,<br />
vazis akafuli lerwebi,<br />
setyvad gadanaqcevi cvar-nami,<br />
mitovebuli, Tavze Camoqceuli<br />
RorRTa da qvaTa nalewi da<br />
uraodeno obol-qvrivebi.<br />
aseTi iyo saqarTvelos warsuli,<br />
magram qarTvelebs guli ar<br />
gaumxdalebiaT, xmali qarqaSSi<br />
ar CauJangebiaT da gundruki ar<br />
ukmeviaT SemoseulebisaTvis.<br />
amis <strong>das</strong>turad sakmarisia,<br />
didgoris, TrialeTis,<br />
Samqoris, xersolis, aspinZis,<br />
nazaleTis, marabdis, martyofis<br />
laSqrobebi gavixsenoT da<br />
romeli erTi CamovTvaloT.<br />
Cveni bunebrivi simdidre<br />
gaxldaT sababi imisi, rom<br />
dapatronebis survili<br />
gaRviZebodaT axlo mezobels,<br />
Tu Sors myof gadamTiels.<br />
saqarTvelo uxvad iyo<br />
momadlebuli nayofieri zvarmindvrebiT.<br />
garda amisa miwis<br />
farTobis ormoci procenti<br />
tyes ekava, sadac oTxasamde<br />
jiSis xe-buCqi xarobda.<br />
uTxovari, bza, Zelava, muxa,<br />
ekalmuxa, cacxvi, wabli,<br />
urTxmeli, rcxila da ase<br />
Semdeg. marto muxis rva<br />
saxeoba arsebobda. agreTve<br />
oriaTasoTxasamde mineraluri<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 1
qarTuli<br />
wyaro, oriaTasi minare da<br />
yvela saxis samkurnalo<br />
“kurorti” ipoveboda, rac ki<br />
dedamiwaze iyo. aseve bevri<br />
gagvaCnda miwisqveSa wylebi,<br />
mdinareebi da tbebi. marganeci,<br />
marmarilos mTebi, urani,<br />
oqros mTa, rkinis sabadoebi<br />
da vin icis ra aRar.<br />
ra xania xmalamowvdilobas<br />
yavli gauvida. cixe-kedelTa<br />
mlewvelebi wlebis morevis<br />
sabrunavSi CainTqnen. gaqra<br />
xevsureTSi naWedi xmlebi,<br />
daviTferulebi, jaWvis<br />
perangebi, farebi, CaCqanebi,<br />
movercxlili siaTebi, magram<br />
saqarTvelo mainc momxdurTa<br />
samizne darCa da cru da mavne<br />
Cvenzea mosisianebuli.<br />
ena da piri ver ityvis<br />
Cvens wilad xvedrebul<br />
ukuRmarTobas, magram bolos<br />
da bolos SevZeliT sulis<br />
moTqma da qristes moZule<br />
moZaladeebisgan erTxel da<br />
samudamod Tavis daxsna.<br />
mefe ereklem didi fiqrisa da<br />
gansjis mere marTlmadidebel<br />
ruseTTan “traqtati” dado,<br />
saqarTvelos ruseTis<br />
mfarvelobis qveS ayvanis<br />
Sesaxeb. mefis gardacvalebis<br />
Semdgom ruseTma piroba<br />
daarRvia, saqarTvelos<br />
saxelmwifoebrioba fexebze<br />
daikida, xelSekruleba gaauqma<br />
da avtokefaliac zed miagola.<br />
aba ras gaxdeboda as milionze<br />
met dampyrebelTan 5 milioniani<br />
saqarTvelo!<br />
magram!<br />
qarTvelebis mojanye guli<br />
ar Camcxrala, isini ruseTis<br />
winaSe locvas ar moyolian da<br />
SeTqmulebebs SeTqmulebebze<br />
awyobdnen, Tavisi Tavi isev<br />
“Tavad yudnebodaT”.<br />
erT-erTi didi amboxebis<br />
samzadisi 1832 wels gamJRavnda,<br />
rasac uamravi qarTveli<br />
zvarakad Seewira. saqarTveloSi<br />
ajanyebebi ar Camqrala da dro<br />
1<br />
da dro iRviZebda.<br />
s a b W o T a k a v S i r i s<br />
damyarebisTanave mis winaaRmdeg<br />
kaxeTSi qaquca ColoyaSvili<br />
aRsdga. marTalia es cda<br />
cud-ubralod <strong>das</strong>rulda da<br />
ruseTis jariskacebma sisxliT<br />
alufxes misi nakvalevi, magram<br />
saqarTvelos Tavisuflebis<br />
wyurvili ar miuZinebia da dro<br />
da dro mowvimda maTi risxva.<br />
amis <strong>das</strong>amtkiceblad gamodgeba<br />
1930 wels sabWoTa kavSirSi<br />
koleqtivizaciis gatarebis<br />
periodi da 1937 wlis<br />
masiuri gamosvlebi, romelic<br />
manamde grZeldeboda, vidre<br />
saqarTveloSi erT milionamde<br />
udanaSaulo moqalaqe<br />
“trockistebad” ar Seracxes<br />
da gausamarTleblad ar<br />
gamoasalmes sicocxles.<br />
umadlo saqmis mqmneli sabWoTa<br />
kavSiri mudam axerxebda<br />
saqarTvelos moTmineba<br />
daekarga da yalyze Semdgariyo.<br />
sxva<strong>das</strong>xva wvrilmani<br />
ukmayofilebebis garda<br />
gansakuTrebiT yuradsaRebia<br />
1978 wlis movlenebi, roca<br />
sakavSiro cemtralurma<br />
komitetma gamosca<br />
brZanebuleba “respublikebSi<br />
mSobliuri enis gauqmebis<br />
Sesaxeb”. rac imas niSnavda,<br />
rom saxelmwifo enad rusuli<br />
cxaddeboda da skolebSi da<br />
dawesebulebebSi qarTulad<br />
aRar imetyvelebdnen.<br />
respublikebi aCoCqoldnen,<br />
magram mdumared Sexvdnen<br />
d e m o k r a t i u l o b i s<br />
sawinaaRmdego gankargulebas.<br />
saqarTveloSi ki guTnis<br />
dedebi da mecnierebi erTad<br />
dadgnen, mxari mxars misces,<br />
protestis niSnad mitingi<br />
gamarTes da politbiuros<br />
usamarTl gadawyvetilebis<br />
gauqmeba moiTxoves.<br />
imjerad saqarTvelom ruseTs<br />
ukan daaxevina, gamarjveba izeima<br />
da “konstituciis proeqti”<br />
wyals gaatana. maSin danarCenma<br />
respublikebad wodebulma<br />
saxelmwifoebma qarTvelebis<br />
wyalobiT SeinarCunes “deda<br />
ena” da ascdnen mosalodnel<br />
saSiSroebas.<br />
maxsovs, TbilisSi moRvawe<br />
cnobilma somexma prozaikosma,<br />
benik seiranianma gviTxra me<br />
da SoTa niSnianiZes, somxeTi<br />
gafacicebiT gadevnebdaT<br />
Tvals, ra Sedegi moyveboda<br />
Tqvens “bunts”, rom TviTonac<br />
gadawyvetileba mieRoTo<br />
da ara marto somxeTi,<br />
mTeli respublikebi Cven<br />
Semogvyurebdneno, Tqva SoTam.<br />
damoukideblobis misaRwevad<br />
qarTvelebis bolo gabrZoleba<br />
istoriaSi 9 apriliT Sevida.<br />
roca sabWoTa kavSiris<br />
maSindelma meTaurma.<br />
egreTwodebulma centraluri<br />
komitetis mdivanma mixeil<br />
g o r b a C ov m a q v ey a n a S i<br />
p o l i t i k u r i v i Ta re b i s<br />
a x l e bu r a d wa r m a r T va<br />
gadawyvita da “glasnosti”<br />
da “perestroikis” ZaxiliT<br />
radio da televizia gaayrua,<br />
Tavisuflebis imediT<br />
gulmocemulma qalaqis<br />
mcxovreblebi mTavrobis<br />
sasaxlisken daiZrnen.<br />
sanapiroze avad dayudebuli,<br />
mzadyofnaSi mdgari rusi<br />
jariskacebic dajogdnen da<br />
sanTleniT mosuli uiaraRo<br />
momitingeebi wuTis erT<br />
gaelvebaSi qsel-xifaTSi<br />
gamoamwyvdies, alesili<br />
barebiT da niCbebiT miesivnen<br />
da moedanze aCexil-akafuli<br />
adamianebis gora daayenes.<br />
ruseTma imZlavra. saqarTvelo<br />
naZlevi aRmoCnda, magram<br />
ufro ganifesva da Semtkicda<br />
da rogorc iqna arsTa<br />
gamrigem Segviwyala, mZime<br />
uRels gamoveRwieT da 1991<br />
wels saqarTvelom pirveli<br />
parlamenti da prezidenti<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
airCia. ruseTi mainc ver Seegua msuqani lukmis<br />
dakargvas da axali TavSi saxleli da sazrunavi<br />
gagviCina. wagvarTva afxazeTi, igive samurzayano<br />
da samaCabloc zed miayola. <strong>das</strong>abamidan<br />
saqarTvelos ZirZveli miwa da zRva.<br />
Sah abass uTqvams, qarTveli qarTveli xeliT<br />
unda daamarcxoo!<br />
aki asec xdeba. Sinauri da gareuli saZirkvilis<br />
gamoclas upirebs axlad fexadgmul<br />
saxelmwifos. fulis moxveWis sixarbiT<br />
gacetebuli TanamoZmeni ras ar kadruloben<br />
dolarebis xelSi mosagdeb-mosaxveWad. yidian<br />
Rirsebas, yidian namuss, yidian saxels da<br />
samSoblos.<br />
warudinebeli sevda <strong>–</strong> naRveli trialebs<br />
saqarTveloSi.<br />
eri gamravlebis nacvlad klebaSia. aravis<br />
icxelebs Tavs Sobadobis asaRorZineblad da<br />
sagangaSo zaris Semosakvrelad.<br />
Cven ki wuTi wuTs vmcirdebiT da vmcirdebiT!<br />
didi ilia gvmoZRvravda: “adamiani da mTeli<br />
eri imisTvis ki ar aris gaCenili, rom puri<br />
sWamos, imitom rom kacur kacurad icxovros<br />
da acxovros Tavisi STamomavloba”. da kidev<br />
“cxovreba erTiani mdinarea, ori didi totisa.<br />
erTs rom xorcisTvis moaqvs sazrdo meores<br />
sulisTvis. Tu erTi daSra, an meore, gvami erisa<br />
mkvdaria. viTarca usulod xorci da uxorcod<br />
suli. amitomac vinc sCivis da hRaRadebs<br />
saxorcielo purisTvis, is amdenive, Tu ara<br />
metad unda iRwvodes sasuliero purisaTvis”.<br />
magram naTqvamia, “karg mTqmels kargi gamgone<br />
undao”.<br />
marTlis mTqmels ki yuris damgdebi ara<br />
yavs. dayruebulan irgvliv, ramdenic ginda<br />
iRaRade, patiosnebas ver gaamarjvebineb da<br />
sulatkivebuls da unugeSos gulze salbunad<br />
liton sityvebs ver daadeb.<br />
miwaze fexmoukidebeli mcenaresaviT davtivtiveb<br />
da guli violinosaviT kvnesis!<br />
nebiT Tu uneblieT Sors wamosuls Cemi mamuldeduli<br />
menatreba.<br />
ras ar gaviRebdi, oRondac Zveli Tbilisis viwro<br />
quCebs Semaxeda. damanaxva funikulioridan cis<br />
Wers avardnili brWyviala varskvlav-xomlebi.<br />
kus tbidan amosarkuli mTvare, binddacemuli<br />
orRobeebi, zvrebSi grZelyunwian vazis<br />
foTlebSi SeyuJuli Tafl-tuCiani mtevnebi,<br />
Seulamazebeli salamaze da cxadad naqcevi<br />
zRapari.<br />
rogorc ki buneba gamoifxizlebs da tye<br />
samzisTvalod iwyebs samzadiss, Cems gulisTqmas<br />
qarTuli<br />
egulispasuxebian sevdagafrTxobili riJraJs<br />
gamomgebare mzewviebi, bazaleTis tbaze<br />
molivlive TeTri da yviTeli dumfarebi,<br />
moRuRune mtkvari.<br />
kldeebs Serwymul-Sezrdili mitovebuli koSksamzerisebi.<br />
Zveli qarTuli xalxuri simReris<br />
feri da madli, mravalJamieri da baRCebSi<br />
gamomzigulebuli mzesaviT gabrdRvialebuli<br />
mzesumzirebi, mzes rom ayvebian da Cayvebian.<br />
samSoblos siyvaruli awyaldidebul zRvas<br />
Camogavs, kalapotSi rom ver Caagdeb da jebirs<br />
ver Semoavleb. xviarasaviT tanze mkvidrad<br />
Semotmasnili misi siyvaruli guls saguleSi<br />
aRar miCerebs. mZinars Tu mRviZars mekiJineba<br />
da Tavisken miyivis. mex-merexiviT borgneuli<br />
da ocneba Tamami, dampurebeli da mwiaRebeli<br />
samkvidrebeli Cemi.<br />
qarTvelebi Tavgzas nu avibnevT!<br />
talaxSi nu amovisorslebiT!<br />
Tvali siavkaceze nu gagveqceva!<br />
wyalSi Cayrili lodebiviT gulebs nu<br />
gaviqvavebT!<br />
sasoebamikveTilebi nu davrCebiT da sulis<br />
simamaces nu davkargavT!<br />
zesTa saufloSi misvlis da gankiTxvis dRe<br />
Tvalwin gveyenos. dametebuli sisworiT viaroT<br />
da vecadoT ufalTan pirnaTlad warvsdgeT rom<br />
saqarTvelos winaSe Tavi ar SevircxvinoT!<br />
gvaxsovde!<br />
ragind Sors iyos savali samSoblomde, masTan<br />
misasvleli gza mainc axloa!<br />
nu daviviwyebT “visi gorisani varT”!<br />
666<br />
braitenSTaini<br />
15.05.2008<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 1
qarTuli<br />
1<br />
warmatebuli<br />
<strong>das</strong>awyisi<br />
mimdinare wlis gazafxulze miunxenis<br />
samxatvro saxlSi gaixsna da erTi Tvis<br />
ganmavlobaSi gagrZelda axalgazrda qarTveli<br />
mxatvris xatia daviTaSvilis pirveli<br />
personaluri gamofena, romelsac safuZvlad<br />
edo samxatvro saxlis mier gamocxadebul<br />
liTografiis konkursSi gamarjveba. sabednierod,<br />
gamofenaze mosul sxva qarTvelebTan erTad mec<br />
momeca SesaZlebloba davswrebodi gamofenis<br />
gaxsnas da araerTi specialistis Sefaseba<br />
momesmina qarTveli mxatvris namuSevrebis<br />
garSemo. maTgan aq mxolod samxatvro saxlis<br />
direqtoris qalbatoni maia grazingeris<br />
sityvebs movitan: ,,am gamofenam daamtkica, rom<br />
samxatvro saxlis mier gamocxadebul konkursSi<br />
gamarjveba marTlac Rirseulma moipova. me<br />
visurvebdi xatia miunxenis akademiaSic mexila<br />
da mas swavla iq gaegrZelebina.“<br />
_ xatia, pirvel rigSi minda mogiloco es<br />
gamarjveba da gakvirvebulma gkiTxo kidec: es<br />
Seni pirveli personaluri gamofenaa?<br />
diax, es Cemi pirveli personaluri gamofenaa.<br />
Zalian mixaria, rom mas warmatebiT gavarTvi<br />
Tavi. TbilisSi vTvlidi, rom ar viyavi mzad<br />
personaluri gamofenisaTvis, ratomRac<br />
TviTdajereblobis grZnoba maklda.<br />
- rogor gaxdi am konkursis monawile?<br />
- mas Semdeg, rac Tbilisis akademiis profesorma,<br />
Cvenma maswavlebelma, batonma klaus hipma Cemi<br />
naxatebi germaniaSi wamoiRo da Tavad mec aq<br />
momiwvia praqtikebze, gaCnda idea Cemi namuSevrebi<br />
Cagvebarebina miunxenis mxatvarTa saxlis mier<br />
gamocxadebul liTografiis konkursze. igi<br />
2001 wlidan imarTeba. gamarjvebuli stipendiiT<br />
jildovdeba. sabednierod, 2007 wlis konkursis<br />
gamarjvebuli me gavxdi. ris Semdgomac, ianvarSi<br />
kvlav vestumre germanias.<br />
2 Tvis ganmavlobaSi Tavdauzogavad vmuSaobdi,<br />
radgan esac konkursis pirobebSi Sedioda.<br />
yoveli gamarjvebuli movalea stipendiiT<br />
sargeblobis periodSi intensiurad muSaobdes<br />
da emzadebodes gamofenisaTvis. ar SemiZlia ar<br />
xatia daviTaSvili<br />
avRniSno is, rom am xnis manZilze yvelanairad<br />
mexmareboda mxatvris saxlTan arsebuli<br />
liTografiis saxelosnos xelmZRvaneli Tom<br />
qristeni. igi maswavlida axali beWdvis teqnikas,<br />
sxva aTas wvrilmans, rac saWiroa Tanamedrove<br />
beWdvis procesSi.<br />
- gamofenaze mosul stumarTa Soris qarTvelebs<br />
gansakuTrebiT gveamayeboda, rom personaluri<br />
gamofenis avtori Cveni Tanamemamulea. vfiqrob<br />
maT Seni piradi gacnobac daainteresebT.<br />
- davibade 1984 wels, TbilisSi. 2002 <strong>–</strong> 2007<br />
wlebSi vswavlobdi Tbilisis samxatvro<br />
akademiaSi grafikis specialobiT. jerjerobiT,<br />
sxva TariRebs ar gamovyofdi. Tumca, 2008 wlis<br />
28 dekemberic, germaniaSi Cemi pirveli gamofenis<br />
gaxsnis dRe, CemTvis mniSvnelovani gaxda.<br />
mxatvari garSemo namdvilad aravin ar myavs.<br />
magram es ,,navsi“ rom gatydeboda Cemi mSoblebi<br />
Tavidanve amCnevdnen. Zalian celqi bavSvi<br />
vyofilvar, araferi ar maCerebda fanqrisa da<br />
furclis garda. xSirad imasac maxseneben, me-2<br />
klasSi rogor davikarge. skola imdenad axlos<br />
iyo Cveni saxlidan, rom 5 wuTic ar mWirdeboda<br />
gzaSi. dedaCemi fanjridan madevnebda xolme<br />
Tvals. erTxelac gavida 10 wuTi, naxevari saaTi,<br />
erTi saaTic, me ki saxlSi ar movedi. atyda<br />
warmoudgeneli aurzauri, Zebna. bolos skolis<br />
gzaze saxelosnoSi, mxatvrebTan mipoves. swored<br />
maSin gadawyda Cemi samxatvro skola-aTwledSi<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
Seyvana. bednieri viyavi, roca yovel dRe skolis<br />
Semdeg iq mivdiodi. bavSvobidanve gamiCnda mizani<br />
<strong>–</strong> Camebarebina samxatvro akademiaSi. sabolood,<br />
akademiaSi swavlisas gadavwyvite specialobad<br />
dazguri (beWdviTi) xelovneba amerCia, raSic<br />
Zalian damexmara Cemi maswavlebeli, batoni gogi<br />
wereTeli.<br />
- xatia, Sen daamTavre Tbilisis samxatvro<br />
akademia, amave dros SesaZlebloba mogeca<br />
gagecno evropuli samxatvro skolac. ras<br />
fiqrob, ramdenad gansxvavebulia erTmaneTisagan<br />
swavla, profesionaluri midgoma da saerTod<br />
pirobebi.<br />
- saqarTveloSi swavla ZiriTadad Teoriul<br />
doneze mimdinareobs. praqtikuli mecadineoba<br />
TiTqmis ar arsebobs. Tanac, iq isev klasikur<br />
swavlebas eqceva mTavari yuradReba. aqeT ki<br />
piriqiT, Tanamedrove xelovnebaa ganviTarebuli.<br />
xalxsac gansxvavebuli damokidebuleba aqvT<br />
xelovnebisadmi. magaliTad, aq Cems gamofenaze<br />
pirvelive dRes 5 suraTi gaiyida. saqarTveloSi<br />
es warmoudgenelia. qarTvels urCevnia<br />
axalgazrda mxatvris namuSevrebis nacvlad<br />
gamoCenil mxatvarTa Sedevrebi SeiZinos.<br />
Tu aq Tavs gavitan Cemi profesiiT, iq es<br />
warmoudgenlad mimaCnia. amis gamo Zalian vSiSob.<br />
amitomac gadavwyvite kerZo biznesisaTvisac<br />
momekida xeli, me da Cemma megobrebma TarjimanTa<br />
biuro gavxseniT.<br />
samwuxarod, Cveni Taoba ZiriTadad sazRvargareT<br />
666<br />
qarTuli<br />
ikidebs fexs. aseTi urTierToba erTi mxriv<br />
kargic aris, aqaurebi ufro kargad ecnobian<br />
saqarTvelos, magram, meore mxriv namdvilad<br />
gul<strong>das</strong>awyvetic. germaniaSi roca Camovedi<br />
Zalian didi gansxvaveba vigrZeni Cvensa da<br />
am xalxs Soris. aq yvela icinis, esalmeba<br />
erTmaneTs, CvenTan TavCaRunuli, moRuSuli<br />
dadian. aq warmoudgeneli wesrigia, sisufTave...<br />
Tumca idealuri is iqneboda, es yvelaferi rom<br />
Serwymuliyo erTmaneTSi. Cven raRac-raRaceebi<br />
amaTi gveswavla, maT Cveni _ urTierTobebi,<br />
siTbo, mSoblebisadmi yuradReba.<br />
- male Sen saqarTveloSi dabrundebi, ra gegmebi<br />
gaqvs momavalSi?<br />
me isev swavlis gagrZelebas vapireb. vocnebob<br />
akademiis leqtori gavxde. am gamofenas<br />
TbilisSic movawyob. sxva, vfiqrob drois am<br />
xatia daviTaSvili da misi stumrebi<br />
mcire monakveTSi dagrovili gamocdilebis<br />
wyalobiT, im adamianebis daxmarebiT, romlebic<br />
Cems mfarvel angelozebad iqcnen, gansakuTrebiT<br />
es klaus hips exeba, me vipovi CemSi im SemarTebas<br />
da suliskveTebas, romelic Cemi miznebis<br />
ganxorcielebaSi damexmareba. es gamofena ki<br />
CemTvis warmatebuli <strong>das</strong>awyisis Tilisma gaxdeba,<br />
romelsac yovelTvis eqneba gagrZeleba.<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 1
qarTuli<br />
20<br />
germania - megobrebis qveyana<br />
17-18 აპრილს ქ. ახალციხეში ჩატარდა<br />
გერმანული ენის კონკურსი თემაზე”გერმანია-<br />
მეგობრების ქვეყანა”. კონკურში მონაწილეობა<br />
მიიღეს ასპინძის, ბორჯომის და ახალციხის<br />
სკოლების მოსწავლეებმა, ვისაც შესრულებული<br />
ჰქონდა 14 წელი. კონკურსი ორგანიზებული<br />
იყო ქართულ-გერმანული საზოგადოება”ედელ<br />
ვაისის”(ქ. ახლაციხე, თავმჯდომარე გ. წიკლაუ-<br />
რი ) და გერმანიის ქართული სათვისტომოს (ქ.<br />
მიუნხენი, თავმჯდომარე ლ. დათაშვილი) მიერ<br />
და საქართველოში გერმანიის საელჩოს მხრიდან<br />
სარგებლობდა აქტიური მხარდაჭერით.<br />
კონკურსი ჩატარდა ახალციხის ინსტიტუტის<br />
ბიბლიოთეკაში, რისთვისაც დიდ მადლობას<br />
ვუხდით ინსტიტუტის დირექციას.<br />
მონაწილეებმა წარმოადგინეს კონკურსში<br />
განაცხადის სახით სახლში მომზადებული<br />
ტაქსტი თემაზე ”გერმანია-მეგობრების ქვეყანა”.<br />
სულ შემოვიდა 14 განაცხადი. კონკურსანტებს<br />
უნდა გამოევლინათ თავიანთი ცოდნა შემდეგი<br />
თანამიმდევრობით: კარნახი (15 წინადადება,<br />
მაქსიმუმ 30 ქულა), ტესტირება(50 შეკითხვა,<br />
მაქსიმუმ 20 ქულა), კითხვის უნარი ( 2 მოკლე<br />
5 წუთიანი ტექსტი არჩევის შესაძლებლობით,<br />
მაქსიმუმ 20 ქულა) და საუბარი თავისუფალ<br />
თემაზე( 5-10 წუთი, მაქსიმუმ 30 ქულა).<br />
ჟიური შედგენილი იყო კონკურსანტების<br />
მშობლების თხოვნის გათვალისწინებით:<br />
ჟიურიში არ ყოფილიყო არცერთი ადგილობრივი<br />
გერმანული ენის სპეციალისტი, ვისი მოსწავლეც<br />
კონკურსში იღებდა მონაწილეობას. კონკურსის<br />
ჟიურის თავმჯდომარე იყო ბატონი დოქტ. ტომას<br />
ჰენცშელი, საქართველოში გერმანიის საელჩოს<br />
მეორე მდივანი და კიდევ სამი გერმანულის<br />
მცოდნე წევრი.<br />
კონკურსი გაგრძელდა დაახლოებით 4 საათი, იგი<br />
ორგანიზებულად და ობიექტურად ჩატარდა.<br />
შედეგების შეჯამების დროს გამოიკვეთა<br />
მაქსიმალური ქულა 81, მას მცირე ჩამორჩენით<br />
მოჰყვებოდა მეორე ადგილის მფლობელი 80,3<br />
ქულით, მესამეზე - 70,5.<br />
ამ სამი მონაწილის შედეგები კიდევ ერთხელ<br />
გადამოწმდა, მაგრამ შედეგი უცვლელი დარჩა.<br />
გაიმარჯვა შორენა გოზალიშვილმა, მეორეზე<br />
გავიდა მარინე კაპანაძე, მესამეზე კი - თამთა<br />
მაისურაძე. ვულოცავთ მათ ამ წარმატებას.<br />
ყველა კონკურსანტმა მიიღო გერმანიის საელჩოს<br />
მიერ დაწესებული სამახსოვრო პრიზი, მეორე<br />
და მესამეზე გასულებმა - ფასიანი პრიზები,<br />
პირველზე გასულმა კი დაიმსახურა გერმანიის<br />
სათვისტომოს თავმჯდომარის ბატონ ლერი<br />
დათაშვილის მიერ დაწესებული მოწვევა<br />
გერმანიაში ქ. მიუნხენში 2 თვით გიმნაზიაში<br />
სწავლის გაგრძელებით.<br />
აქვე კონკურსის დამთავრების შემდეგ<br />
მშობლებმა და ბავშვებმა გამოთქვეს სურვილი<br />
მომავალ წელსაც მიიღონ მონაწილეობა ასეთ<br />
კონკურსში. ჩვენი ინფორმაციით, მონაწილეთა<br />
რაოდენოდა ბევრად გაიზრდება, რადგან<br />
ამ კონკურსმა ბიძგი მისცა ახალგაზრდებს<br />
გერმანული ენის უფრო კარგად დაუფლებაში.<br />
კონკურსის ობიექტურად ჩატარებამ და<br />
შეფასებამ ხალისიანი გახადეს გერმანული ენის<br />
გაკვეთილები.<br />
გია წიკლაური<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
qarTuli<br />
Jurnal „qarTulis“ furclebze<br />
gTavazobT aspinZis, borjomisa da<br />
axalcixis skolebSi Catarebuli<br />
konkursis monawileTa 10 saukeTeso<br />
Temas saTauriT<br />
„germania - megobrebis<br />
qveyana“<br />
(Temebi ibeWdeba ucvlelad)<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 21
qarTuli<br />
Keti Gagadse <strong>–</strong> Oschora<br />
<strong>Deutschland</strong> <strong>–</strong> <strong>das</strong> <strong>Land</strong> <strong>der</strong> Freundschaft<br />
Es reden und träumen die Menschen viel<br />
Von besseren künftigen Tagen.<br />
Nach einem glücklichen, goldenen Ziel,<br />
sieht man sie rennen und jagen.<br />
Die Welt wird alt und wird wie<strong>der</strong> jung.<br />
Doch <strong>der</strong> Mensch hofft immer auf Verbesserung.<br />
Johann Wolfgang von Goethe<br />
Ich heiße Keti Gagadse, bin 14 Jahre alt und wohne in Aspindsa, im Dorf Idumala, besuche<br />
aber die Schule im Dorf Oschora.<br />
In meiner Schule lernen wir Deutsch als Fremdsprache. Deutschlernen macht mir Spaß. Wir lernen<br />
Gedichte, Lie<strong>der</strong> und organisieren Festabende. Das alles hilft uns beim Lernen <strong>der</strong> Sprache, aber<br />
es gibt einen großen Unterschied zwischen dem Lernen im Ausland und <strong>der</strong> Muttersprache. Es<br />
spielt nämlich eine große Rolle, wie nah wir uns <strong>der</strong> Sprache und <strong>der</strong>en <strong>Land</strong> fühlen. Je intensiver<br />
diese Verbindung ist, desto schneller und erfolgreicher wird <strong>das</strong> Lernen. Ich finde, <strong>das</strong>s die Rolle<br />
des Goethe-Instituts hier eine wichtige Rolle spielt.<br />
Unsere Freundschaft hat eine lange Geschichte, z.B. zwischen den Universitäten <strong>der</strong> beiden<br />
Län<strong>der</strong>, Studentenaustauschprogramme usw. Aus unserem Dorf sind junge Mädchen nach<br />
<strong>Deutschland</strong> gereist, um die Sprache von Goethe und Schiller besser zu beherrschen.<br />
Sehr groß ist die Rolle von Schewardnadse in <strong>der</strong> Geschichte von <strong>Deutschland</strong>, die Zerstörung<br />
<strong>der</strong> Berliner Mauer und danach die Vereinigung zweier Deutscher Staaten.<br />
Jedes Kind bei uns in Georgien hat eine „blaue Blume“ ich auch. Wir träumen, wir lernen, wir<br />
arbeiten, wir kämpfen für eine bessere Zukunft in unserem <strong>Land</strong>.<br />
Ein Studium in <strong>Deutschland</strong> und <strong>der</strong> Aufenthalt in einem <strong>Land</strong>, dessen Sprache ich erlerne,<br />
machen einen jungen Menschen reich, nicht an Geld, son<strong>der</strong>n an Geist. Darum finde ich, <strong>das</strong>s diese<br />
Freundschaft erfolgreich wird.<br />
22<br />
Cveni Jurnali agrZelebs JurnalistTa qselis gafarTovebas da elis yvela<br />
dainteresebuli piris gamoxmaurebas sazogadoebriv sawyisebze JurnalTan<br />
TanamSromlobis kuTxiT.<br />
dagvikavSirdiT:<br />
qartuli@satvistomo.de<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
<strong>Deutschland</strong> <strong>–</strong> <strong>das</strong> <strong>Land</strong> <strong>der</strong> <strong>Freunde</strong><br />
<strong>Chasalaschwili</strong>, <strong>Nino</strong><br />
qarTuli<br />
Ja, <strong>Deutschland</strong> ist wirklich <strong>das</strong> <strong>Land</strong> <strong>der</strong> <strong>Freunde</strong>. Nur <strong>das</strong>, was es für Georgien geleistet hat,<br />
ist dafür schon genug.<br />
Län<strong>der</strong> und Menschen haben ihre Schicksale. Siege und Nie<strong>der</strong>lagen, Freude und Not begleiten<br />
ihr Leben. Es ist eine große Bedeutung, wenn man über jemanden schützend seine Hand hält. So<br />
verän<strong>der</strong>n die Jahre Beziehungen zwischen den Län<strong>der</strong>n und den Menschen. Ob die Freundschaft<br />
echt ist, prüft die Zeit.<br />
Freundschaft zwischen Georgien und <strong>Deutschland</strong> hat eine große Tradition. In den letzten<br />
Jahren wurde es klarer und sicherer. Viele Studenten und Schüler sind schon nach <strong>Deutschland</strong><br />
gefahren um dort zu lernen. Das ist für mich ein großer Anreiz und ich versuche mein Wissen<br />
zu erweitern. Am allerwichtigsten ist, <strong>das</strong>s dank <strong>der</strong> Freundschaft zwischen den Län<strong>der</strong>n, wir<br />
die Möglichkeit eines Austausches haben. Viele Georgier arbeiten schon in <strong>Deutschland</strong>. Eine<br />
Verwandte von mir hat mir viel über die Gastfreundschaft <strong>der</strong> Deutschen erzählt. Sie war als<br />
Au-pair Mädchen in <strong>Deutschland</strong>. Sie hat zwei süße Kin<strong>der</strong> betreut. Die Familie hat ihr die<br />
Kosten für einen Deutschkurs bezahlt. Sie hat sich dort wie zu Hause gefühlt. Sopo schickte uns<br />
schöne Bil<strong>der</strong> und Ansichtskarten und ausführliche Briefe. Sie hat viel erlebt und gelernt. Jetzt<br />
ist sie viel arbeitsamer, pünktlicher und ordentlicher.<br />
Sie ist in <strong>Deutschland</strong> verliebt und hat mich auch „vergiftet“. Diese „ansteckende Liebe“ zu<br />
<strong>Deutschland</strong> ist „schuld“ daran, <strong>das</strong>s ich fleissig deutsch lerne. (Ich versuche es, ob es mir gelingt<br />
weiß ich noch nicht) Ich hoffe sehr, <strong>das</strong>s ich eines Tages auch <strong>Deutschland</strong> besuchen kann um dort<br />
zu studieren. Ich habe meiner Schwester versprochen, ihr dort eine Puppe zu kaufen und wenn es<br />
mir gelingt, wird auch sie „vergiftet“…<br />
Ich habe lange darüber nachgedacht, was ich alles schreiben könnte, mehr ist mir lei<strong>der</strong> nicht<br />
eingefallen. Da ich noch keine deutschen <strong>Freunde</strong> habe, kann ich auch noch nicht über sie schreiben. Ich<br />
meine, wenn sich die Län<strong>der</strong> schätzen, dann lieben die Menschen auch einan<strong>der</strong>. O<strong>der</strong> umgekehrt!<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 2
qarTuli<br />
<strong>Deutschland</strong> <strong>–</strong> Das <strong>Land</strong> <strong>der</strong> <strong>Freunde</strong><br />
Beridze, Tamuna<br />
Wenn ich über <strong>Deutschland</strong> etwas höre, so zieht mich irgend<br />
eine Kraft zu diesem <strong>Land</strong>.<br />
In meinen Gedanken sehe ich <strong>das</strong> <strong>Land</strong> mit blauem Himmel, weißen Wolken und von Sonnenstrahlen beleuchtet.<br />
<strong>Deutschland</strong> ist <strong>der</strong> Ort, wo je<strong>der</strong> Mensch sein Ziel erfüllen kann, wo je<strong>der</strong> Mensch geschätzt wird. Vielleicht<br />
hängt <strong>das</strong> alles mit <strong>der</strong> reichen Ökologie des <strong>Land</strong>es zusammen, aber die Hauptsache ist doch <strong>der</strong> Mensch. Deutsche<br />
Höflichkeit, Ordnung und Disziplin sind allen Menschen bekannt.<br />
Vielleicht fragt man sich, wie begründe ich <strong>das</strong> alles. Ich sage Ihnen: Obwohl ich dieses <strong>Land</strong> noch nie gesehen habe,<br />
weiß ich etwas darüber. Mit dem Computer und dem Fernseher sehe ich mir oft <strong>das</strong> Leben <strong>der</strong> Menschen an, <strong>der</strong>en<br />
Sprache ich lerne.<br />
Wahrscheinlich lacht man, ich liebe es mir die Trickfilme anzusehen. Ich sehe mir oft die Fernsehsendungen auf<br />
deutscher Sprache an, die Welle „Super RTL“, hier zeigt man die Shows von Kin<strong>der</strong>n, die genau so alt sind wie ich,<br />
ich erfahre etwas über ihr Streben, ihre Interessen, über ihre freundschaftlichen gegenseitigen Beziehungen.<br />
Ich habe auch viel über <strong>Deutschland</strong> und die Deutschen von den <strong>Freunde</strong>n meiner Mutter gehört. Sie waren in<br />
<strong>Deutschland</strong> und sind begeistert zurückgekehrt.<br />
Die Freundin meiner Mutter, die in <strong>Deutschland</strong> lebte, erinnert sich: Als sie in <strong>Deutschland</strong> ankam, hat die Freundin<br />
<strong>der</strong> Gastgeberin sie in eine kleine Villa wochenlang eingeladen. Sie gingen zum See schwimmen und da die Freundin<br />
meiner Mutter nicht schwimmen konnte, hat die kleine Tochter von Frau Schweiz ihr ihre Hilfe angeboten, ihr<br />
<strong>das</strong> Schwimmen beizubringen. Ein sechs Jahre altes Mädchen lehrte sie Schwimmen, sogar kleine Kin<strong>der</strong> sind<br />
hilfsbereit.<br />
Auch die Erzählung meiner Lehrerin hat auf mich großen Eindruck gemacht. Sie war <strong>das</strong> erste Mal in <strong>Deutschland</strong>.<br />
Sie war in einer Stadt, die ihr unbekannt war. Da sie den Weg zum Zentrum nicht kannte, fragte sie nach dem<br />
Weg. Der Passant erklärte ihr den Weg ganz genau und entschuldigte sich, <strong>das</strong>s er sie nicht begleiten konnte, da er<br />
dringend ins Büro musste. Das erinnert mich daran, wie höflich und pünktlich die Deutschen sein sollen.<br />
<strong>Deutschland</strong> ist <strong>das</strong> <strong>Land</strong> <strong>der</strong> großen Kultur. Die deutschen Dichter und Denker versuchten schon immer, die<br />
Kulturen an<strong>der</strong>er Län<strong>der</strong> kennen zu lernen. Der deutsche Dichter und Übersetzer Friedrich Bodenstedt lebte in<br />
Tibilissi. Er lehrte die Georgier die deutsche Sprache.<br />
Deutsche sind bereit allen Menschen <strong>der</strong> verschiedenen Nationen Hilfe zu leisten, sie an ihr Herz zu drücken und<br />
fröhlich mit ihnen zu sein.<br />
In <strong>Deutschland</strong> lebt und wirkt die größte georgische Geigerin Liana Issakadze, die mit Hilfe <strong>der</strong> deutschen <strong>Freunde</strong><br />
einen großen Erfolg hat. Ich glaube, <strong>das</strong>s es ein großes Glück für beide Län<strong>der</strong> ist, <strong>das</strong>s wir <strong>Freunde</strong> sind.<br />
Ich habe den großen Wunsch viele deutsche <strong>Freunde</strong> zu haben und zusammen mit ihnen zu leben. Ich will <strong>das</strong> <strong>Land</strong><br />
kennen lernen, wo Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Schiller, Heinrich Heine, Bertold Brecht und viele<br />
berühmte deutsche Dichter und Gelehrte lebten und wirkten,.<br />
Deshalb warte ich mit Ungeduld auf die Reise nach <strong>Deutschland</strong> <strong>–</strong> ins <strong>Land</strong> <strong>der</strong> <strong>Freunde</strong>.<br />
2<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
qarTuli<br />
detalebi wm. ilia marTlisa da olRas cxovrebidan<br />
magram am bumberazisTvis gverdiT ver auvliaT.<br />
ar arsebobs met-naklebad wignieri Taoba<br />
qarTvelebisa, visac ilias Semoqmedeba ar<br />
aRelvebs, misi pirovneba ar xiblavs da misi<br />
mokvla ar stkiva.<br />
1907 wlis 2 agvistos gamoasalmes sicocxles<br />
ilia wiwamurTan. am sabediswero SemTxvevis<br />
dros igi meuRlesTan, olRa guramiSvilTan,<br />
erTad imyofeboda. olRa mkerdiT gadahfarebia<br />
iliasaken nasrol tyvias, SeZaxiliT: „am kacs<br />
nu momiklavT, me momkaliT, Tqve urjuloebo! es<br />
qveyanas sWirdeba.“ mkvlelebma arc umweo olRa<br />
daindes, TavSi kondaxi Caartyes da ugono qali<br />
ReleSi gadaagdes.<br />
mZimed daWrili olRa oTxi Tve iwva saavadmyofoSi<br />
da meuRlis daRupva ar icoda. mogvianebiT<br />
mZimed daavadebuli TbilisSi, mTawmindis ubanSi,<br />
naqirqveb binaSi <strong>das</strong>axlebula, raTa mTawmindaze,<br />
meuRlis saflavze yoveldRe evlo. bolo dros<br />
amasac veRar axerxebda da Tavs ilias werilebisa<br />
da wignebis kiTxviT imSvidebda.<br />
wminda ilia marTlis cxovrebisa<br />
da moRvaweobis Sesaxeb bevri ram<br />
dawerila da ufro meti zepiri<br />
gadmocemebiT mosula Cvenamde.<br />
ra ar Tqmula mis sadideblad da<br />
salanZRavad. sxva<strong>das</strong>xva Taobisa<br />
da msoflmxedvelobis qarTvelebs<br />
misTvis „saqarTvelos ugvirgvino<br />
mefec” uwodebiaT da „glexTa<br />
sisxlismsmeli wurbelac“, dafnis<br />
gvirgviniTac SeumkiaT misi<br />
Subli da tyviiTac SeulewavT,<br />
erovnuli literaturis<br />
klasikosadac uRiarebiaT<br />
da mavnebladac mounaTlavT,<br />
misi leqsebi mTeli cxovrebis<br />
manZilze sulier sazrdoTac<br />
gauyolebiaT da „mdare poetur<br />
nacodvilaradac“ gamoucxadebiaT,<br />
am saocar meuRles ilia „cidan movlenil<br />
adamians“ eZaxda, aba sxva ra SeiZleba uwodo<br />
qals, romelsac meuRle moukles, man ki,<br />
Tbilisis general-gubernators, mkvlelebis<br />
Sewynarebis TxovniT, ase mimarTa: „me Rrmad mwams,<br />
dRes rom Cemi qmari cocxali iyos, Seundobda<br />
maT, romelTac sasikvdilod gaimetes igi da<br />
Tavis ubedur, gzaabneul Zmebad miiCnevda... me<br />
TiTqos mxolod imisTvis davrCi am soflad, raTa<br />
davaboloo is Rvawli kacTa mimarT mxurvale<br />
siyvarulisa, romelsac Cemma qmarma mTeli<br />
Tavisi sicocxle Seswira <strong>–</strong> Seundo im ubedur,<br />
gzaabneul moyvasT, romelTac TviT is Seundobda.<br />
Cemi dReebi daTvlilia, amJamad Tqvenganaa<br />
damokidebuli moiqceT ise, rom sicocxlis<br />
aRsasrulis Jams vigrZno umaRlesi netareba,<br />
romelsac adamianis suls ZaluZs miaRwios am<br />
wuTisofelSi <strong>–</strong> SeerTeba RmerTTan, romelic<br />
ganicada qristem, roca jvarze ganrTxmuli,<br />
sikvdilis Jams, RvTiuri siyvarulis SuqiT<br />
ganaTebuli, evedreboda Semoqmeds Sendobas im<br />
mtrebisas, „rameTu ara ician, ras iqman.“<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 2
qarTuli<br />
olRas am werils gamoCenili rusi literatori<br />
gorbunov-posadini gamoexmaura, igi gakvirvebas<br />
ver malavda olRas saqcielis gamo da xmamaRla<br />
ambobda: „rodesac mTels ruseTSi gamefebulia<br />
zneobrivi sibnele da ukuneTi, yovel fexis<br />
nabijze gaismis <strong>–</strong> mohkal, CamoaxrCve, daxvrite!<br />
<strong>–</strong> am dros saqarTvelos saukeTeso Svilis qvrivi,<br />
romelsac usayvarlesi meuRle barbarosulad<br />
moukles da TviTonac mxecurad daWres,<br />
evedreba mTavrobas, sikvdiliT nu <strong>das</strong>jiT<br />
mkvlelebso. aqamde vicodiT, rom fizikuri<br />
mze aRmosavleTidan amodis. axla unda vTqvaT:<br />
zneobrivma mzem aRmosavleTidan aRmoaSuqa.“<br />
saocari siyvaruli akavSirebdaT ilias da<br />
olRas. maT 1863 wels saidumlod daiweres<br />
jvari Tbilisis samebis eklesiaSi. jvriswera<br />
aRasrula mRvdelma nikoloz ardazianma. ilias<br />
mxridan „saqarTvelos moambis“ TanamSromeli,<br />
daviT yifiani da ilias naTesavi nikoloz<br />
WavWavaZe, daeswrnen, olRas mxridan ki <strong>–</strong> fligeladiutanti,<br />
podpolkovniki ilia ColoyaSvili<br />
da sulxan TumaniSvili.<br />
erT-erT werilSi ilia cols ase swers:<br />
„cxovreba da misi azri mas Semdeg gavige, rac<br />
Sen Segiyvare sxvanairad rom vTqva, manamde<br />
damzrali viyavi, Cemo megobaro, Sen gamomecxade<br />
da daviwye suliT aRvsili namdvili cxovreba.“<br />
albaT ilia WavWavaZis Zalian bevri naazrevi<br />
CvenTvis ucnobi darCeboda da Cvenamde ver<br />
moaRwevda, mis gverdiT erTguli da Wkviani<br />
qali rom ar yofiliyo. ilias daRupvis Semdeg<br />
olRam saguramoSi da Tbilisis saxlSi aRar<br />
isurva cxovreba da wera-kiTxvis gamavrcelebel<br />
sazogadoebas mimarTa, rom saguramos<br />
saxlSi wera-kiTxvis gamavrcelebeli skola<br />
gaxsniliyo, TbilisSi ki axlandel CubinaSvilis<br />
quCaze mdebare saxlSi ilias saxl-muzeumi<br />
daearsebinaT.<br />
gabolSevikebul saqarTveloSi, ilias moxuci<br />
qvrivi yuradRebasa da pativs moklebuli iyo.<br />
erT-erT ojaxSi ilias 1914 wlis TxzulebaTa<br />
gamocema inaxeba, romelsac aweria: „viyide<br />
ilias meuRlisagan, romelic bazarSi hyidda<br />
ilias wignebs.“ cnobilia is faqti, rom werahkiTxvis<br />
gamavrcelebelma sazogadoebam ilias<br />
meuRles pensia dauniSna, romelic masTan bankis<br />
erT-erT TanamSromels dahqonda. erT dRes<br />
mas olRa aivnis moajirTan sanTliT xelSi<br />
mdgari daunaxavs, igi mTawmindisken iyureboda<br />
da Tan CurCulebda: „movdivar, ilia, movdivar.“<br />
2<br />
amis Semdeg didxans aRar ucocxlia. olRa<br />
guramiSvili 1927 wlis 30 aprils TbilisSi,<br />
naqiraveb binaSi, sakmaod mZime materialur<br />
mdgomareobaSi gardaicvala. igi dakrZalulia<br />
mTawmindaze ilias gverdiT.<br />
iliam ki sicocxleSive Seundo Tavis mkvlelebs<br />
cnobili leqsiT „locva:“<br />
„mamao Cveno, romeli xar caTa Sina,<br />
muxlmodrekili, lmobieri vdgevar Sen wina:<br />
arca simdidris, arc didebis Txovna ar minda,<br />
ar minda amiT Seuracxvyo me locva wminda<br />
aramed msurs…me, ganminaTldes ciT Cemi suli,<br />
Sengan namcnebis siyvaruliT aRmenTos guli,<br />
rom mterTaTvisac, romelT Tundac guls<br />
laxvari mkran,<br />
gTxovde Seunde ar ician, RmerTo, ras iqman! „<br />
1987 wels saqarTvelos eklesiis wminda<br />
sinodma ganixili ilia WavWavaZis Rvawli erisa<br />
da eklesiis winaSe da ganaCina; “ilia WavWavaZe<br />
Seracxil iqnas wmindanad da ewodos mas ilia<br />
marTali.“<br />
moamzada<br />
ekaterine cirikaSvili<br />
gTavazobT germaniis nebismier saxelmwifo<br />
struqturaSi aRiarebul<br />
damowmebul Targmanebs savaldebulo “ISO-<br />
Norm”-is dacviT xanmokle vadaSi da SeRavaTian<br />
fasebSi.<br />
maka baueri, dipl.-germanisti,<br />
samgzis nafici mTargmnel-Tarjimani germaniaSi<br />
mTavari biuro: Industriestr. 23, 97437 Hassfurt<br />
tel.: 09521/958459; mob.: 0160/92223212;<br />
Fax: 09521/1258<br />
www.dolmetscher-georgisch.de<br />
maka.bauer@gmx.de<br />
biuro miunxenSi: Thierschstr. 28, 80538 München<br />
089/3234202; 0179/2559199<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
warTmeuli siymawvile<br />
Tomas berSaidi<br />
Targmani irma qimeriZisa<br />
I.<br />
hainrix zobekma sanTebelas Tavi axada, cecxli<br />
daakvesa da «goloazs» moukida. sigareti<br />
Rrmad moqaCa, sanTebela jibeSi Caido da<br />
mieyrdno opels, romliTac man moxuci hermani<br />
qirurgTan miiyvana. male orTopedis jeric<br />
dadga. samoqalaqo samsaxuris bolo kvirebi<br />
iyo. mis funqciaSi Sedioda invalidebis<br />
eqimebTan tareba. aTasi ram utrialebda TavSi:<br />
fiqrebi umaRlesSi swavlis dawyebasa da moxuc<br />
kacze, romelic mas eqimTan unda waeyvana,<br />
radgan am saqmis keTeba sxvas aravis surda.<br />
hainrixma sigaretis namwvi fexiT gasrisa. man<br />
eqimis kabinetis zaris Rilaks xeli daaWira<br />
da xis mZime kari gaaRo. hermani invalidis<br />
savarZelSi ijda da misaRebSi elodeboda mas.<br />
hainrixisTvis zedac ar Seuxedavs.<br />
«mzad aris»? hkiTxa man xanSiSesul, ampartavan<br />
med<strong>das</strong>.<br />
«sabuTebi aq aris», upasuxa man hainrixs da<br />
miawoda orTopedTan gadagzavnisTvis saWiro<br />
mimarTva. «SemdegSi rom moxvalT, manqana<br />
unda»...<br />
«Tqven ara gaqvT CemTvis miTiTebebis mocemis<br />
ufleba», ukmexad miugo hainrixma. mas aRar<br />
gaugonia, rogor miaZaxa aRSfoTebulma meddam,<br />
rom aseTi ram mis praqtikaSi ar yofila.<br />
«batono herman, orTopedTan unda wavideT»,<br />
mimarTa invalidis savarZelSi moTavsebul<br />
moxucs.<br />
«samSoblos moRalate», SeuRrina moxucma.<br />
hainrixma mis sityvebs yuradReba ar miaqcia.<br />
«Tqven SegiZliaT miRrinoT, ramdenic gindaT,<br />
me sul fexebze mkidia», upasuxa moxucs da<br />
invalidis savarZels qamari gadauWira.<br />
«SenisTanebs Cven...» hainrixs meti aRar gaugonia.<br />
manqanis kari xmauriT miajaxuna.<br />
II.<br />
hainrixma hermani usityvod Seiyvana stacionarSi.<br />
erT-erTma momvlelma moxuci CamoarTva, romlis<br />
Tavidan moSorebamac hainrixi gaaxara.<br />
kidev ramdeni xani unda aetana misgan aseTi<br />
damcireba? samoqalaqo samsaxuri mainc male<br />
damTavrdeboda da xom ar jobda, moeTmina?<br />
qarTuli<br />
eqimebi epilefsiiT daavadebuli pacientiT<br />
iyvnen dakavebulni. meddebis oTaxSi hainrixi<br />
marto darCa. gasaRebebic iq darCenodaT. man<br />
cxvirsaxociT gamoaRo ujra da avadmyofis<br />
baraTi amoiRo.<br />
«helmut hermani, dabadebuli 1923 wels raidtSi,<br />
muSaobda maswavleblad da 10 wlis win pensiaze<br />
gavida. sami welia moxucebulTa saxlSi da eqvsi<br />
Tvea, rac gerontofsiqologiur ganyofilebaSi<br />
imyofeba. depresiuloba da faruli agresiuloba,<br />
orive fexis dambla. samedicino TvalsazrisiT<br />
organuli daavadeba araa aRmoCenili», ewera<br />
baraTSi.<br />
hainrixma baraTi karadaSi daabruna. oTaxSi<br />
eqTani gerda Semovida. «saqme araferi gaqvs?»<br />
«sawolebia gasasworebeli», upasuxa<br />
hainrixma. «saidan daviwyo? dRes vinme xom ar<br />
gardacvlila?»<br />
«jer hermans mixede, Torem isev daiwyebs<br />
yvirils. axla abazanaSia», miugo meddam.<br />
hainrixi moxucis oTaxSi Sevida. mTels oTaxSi<br />
samxedro disciplina da kontroli sufevda.<br />
skamze ido absoluturi sizustiT gadakecili<br />
Sarvali. tumboze erTmaneTis miyolebiT ewyo<br />
ori wigni, Ramis naTura da wylis Wiqa marjvena<br />
kuTxeSi. sawer magidaze yazarmuli sizustiT<br />
elaga ori fanqari, kalami da saweri qaRaldi.<br />
hainrixma Sarvliani skami karis saxelurs<br />
Seudga.<br />
karada Ria iyo, radgan klinikaSi daSvebuli<br />
ar iyo misi Caketva. hainrixma mzera Seavlo<br />
Taroebs. aqac samxedro wesrigi sufevda.<br />
perangebi, Sarvlebi da puloverebi Tabaxis<br />
furclebis zomaze iyo dakecili da erTmaneTze<br />
koxtad ewyo. man TiTebi Seacura tansacmelSi da<br />
mosinja. Tumca, ra unda epova iq? heroini an sxva<br />
romelime narkotiki? aryis boTli? hermani amis<br />
gamkeTebeli ar unda yofiliyo.<br />
karadaSi Zveli labada ekida, romlis marcxena<br />
mxare sakmaod gacveTili iyo. hainrixma mimoixeda.<br />
kars iqiT CamiCumi ar ismoda. man labada Tavisken<br />
miswia da jibeebi moCxrika. yvela jibe carieli<br />
iyo. axla ubis Sida jibes Seavlo xeli. isic<br />
carieli aRmoCnda. «samwuxaroa. iqneb aq iaraRi<br />
hqondes damaluli», gauelva TavSi.<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 2
qarTuli<br />
axla labadis xaoiani qsovilis sinjva daiwyo,<br />
romelsac albaT bevri wvima da Tovli axsovs.<br />
labadis SigniTa nawilSi raRac magari moxvda<br />
xelSi. man labada amoatriala da xeli dausva<br />
sarCuls. iq saidumlo jibes waawyda. marTlac<br />
didi sizustiT unda eZebo, rom miagno. erTi<br />
Rili gaxsna da xeli frTxilad Seacura<br />
sarCulSi. iqneba xafangi aqvs damaluli, an kidev<br />
Tagvis sawamlavi, gaifiqra Tavisdauneburad.<br />
Tumca es misTvis sul erTi iyo. radac ar unda<br />
<strong>das</strong>jdomoda, unda gaego, ra iyo iq damaluli.<br />
xels amohyva muyaos wignaki.<br />
hainrixs vermaxtis samxedro bileTi eWira<br />
xelSi.<br />
III.<br />
mze kargad aWerda, roca hainrixma invalidis<br />
savarZelSi mjdomi hermani manqanaSi Casva. Tumca<br />
axalgazrda kaci mzis mcxunvarebas ki ara,<br />
mucelSi wvas ufro grZnobda.<br />
guSin kiolnSi iyo, sadac moinaxula muzeumi,<br />
romelSic winaT gestapos mier patimrebi iqnen<br />
nawamebi da mokluli. mas Sexvedra hqonda erTerT<br />
istorikosTan, romelmac naTeli mohfina<br />
omisdroindeli jariskacebis istorias.<br />
hainrixma aq gaigo, sinamdvileSi vin iyo<br />
hermani.<br />
hainrixma kadetis kari gaaRo da usityvod Cajda.<br />
usafrTxoebis qamari gadaiWira, Tumca ar unda<br />
daviwyeboda, rom jinsis qurTukis marcxena<br />
jibeSi plastmasis ga<strong>das</strong>abmeli edo. is qalaqs<br />
gascda, gazs fexi daaWira, siCqares moumata da<br />
soflis gzaze gavida.<br />
«dRes erT lamaz eqskursias gavakeTebT, batono<br />
kupers», Tqva hainrixma.<br />
«me hermani mqvia», isev SeuRrina moxucma.<br />
«Tqvens aqtSi ki sxva gvari weria. rogor gerqvaT<br />
maSin, vermaxtis dros?» hkiTxa hainrixma.<br />
«ra Tqvi?» xma auTrTolda hermans.<br />
moxucis saxis <strong>das</strong>anaxavad hainrixma sarke<br />
miatriala. «Tqvens aqtSi ar weria, rom Tqven<br />
yru xarT», upasuxa man. nebadarTuli 70 km<br />
siCqaris aRmniSvneli abrisTvis yuradReba<br />
arc miuqcevia, gazs fexi daaWira da siCqares<br />
moumata.<br />
marcxena mxares gza iyo, romelic aRmarTiT<br />
tyeSi Sedioda. hainrixs maSuqi ar CaurTavs,<br />
tyeSi ise Seuxvia. magrad daamuxruWa, katedi<br />
marcxniv gadaixara da hermani kars miaxeTqa.<br />
«ras niSnavs yovelive es?», uyviroda hermani.<br />
«Cqara gadadi gzaze!»<br />
hainrixma ukana fanjara daxura. abRuvlebuli<br />
2<br />
motoriT Sevarda manqana tyeSi. Suagul tyeSi<br />
bolomde daamuxruWa, manqana marjvena mxares<br />
miagdo uasfalto gzaze da 50 metris Semdeg<br />
Rartafze SeCerda. manqanidan gadmovida da haeri<br />
Rrmad SeisunTqa. Zalauflebis xelSi Cagdebis<br />
sasiamovno grZnoba daeufla. omSi namyofi<br />
kupersi SeiZleba gamocdili mebrZoli iyo,<br />
hermani ki - 54 wliT ufrosi hainrixze, romelic<br />
karateSi mwvane qamars flobda. man manqanis kari<br />
gaaRo da invalidis savarZels miuaxlovda.<br />
«saswrafod ukan dabrundi», yviroda hermani,<br />
«Torem problemebi geqneba, Se...»<br />
silis gawnam daamTavra yvirili.<br />
«Sen maSin ilaparakeb, roca me getyvi, kupers».<br />
hainrixi ukve Zalas flobda moxucze.<br />
«xelebi ukan waiRe!»<br />
hermani ar daemorCila. hainrixma gaSlili<br />
xelisguli Sublze miartya da Semdeg Tavisi<br />
SubliT mTeli ZaliT miawva misas.<br />
«xelebi ukan waiRe, rom Segikra, Torem<br />
ganaxeb, ras niSnavs tkivili». misi Tvalebis<br />
mzeras, mipyrobils moxucisadmi, nebismieri<br />
gaafTrebuli katis morjuleba SeeZlo.<br />
hermani aRar SeswinaaRmdegebia. hainrixma<br />
jinsis qurTukidan ga<strong>das</strong>abmeli amoiRo da<br />
moxucs xelebi Seukra. Semdeg ki misi manqanidan<br />
gamoyvanis droc dadga.<br />
«sad mivdivarT?» axla ki Serbilebuli toniT<br />
ikiTxa hermanma.<br />
«kiTxvebs aq me vsvam. Cven axla mivxedavT Seni<br />
egzekuciis saqmes».<br />
hainrixma invalidis savarZeli tyis SuagulSi<br />
Cadga da wre daartya mas. hermanma axeda, piri<br />
gaaRo raRacis saTqmelad, magram roca hainrixis<br />
xels Sexeda, isev daxura, Tumca zobeks mxolod<br />
sanTeblis Sarvlis jibidan amoReba surda.<br />
moxucma mimoixeda. irgvliv aravin Canda. manqanis<br />
danaxva aqedan ukve SeuZlebeli iyo. aq isini<br />
sruliad martoni iyvnen. hainrixma kolofidan<br />
sigareti amoiRo da moukida, hermans saxeSi<br />
Seabola da TvalebSi CaaSterda.<br />
«Seni gvari araa hermani», daiwyo man. «Seni saxeli<br />
da gvaria herbert kupersi, daibade 1923 wlis 25<br />
aprils. 1940 wlidan msaxurobdi vermaxtSi. 1942<br />
wels moxvdi aRmosavleT frontze. babi iarSi<br />
masobrivi Jletis Semdeg uamravi samoqalaqo<br />
piri daxoce ukrainaSi. maTi umetesoba qalebi<br />
da bavSvebi iyvnen, yvela ebraeli. ramdenime<br />
dRis win wavikiTxe TviTmxilvelTa Cvenebebi.»<br />
sigaretis ferfli gadaferTxa kupersis<br />
Sarvlidan da ganagrZo: «omis Semdeg gvari<br />
Seicvale da maswavleblad daiwye ucodveli<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
cxovreba. zogierTma pirovnebam izruna imaze,<br />
rom am tvirTis uzidvelad gecxovra».<br />
hermani dumda. hainrixi Tvals ar aSorebda mas.<br />
«Sen rom bolo dReebSi mudmivad ar gelanZRe,<br />
CemTvis es yvelaferi sulerTi iqneboda»,<br />
ganagrZo hainrixma. «magram Senma mudmivma<br />
nacisturma nabodvarma moTminebidan gamomiyvana.<br />
amitomac movqeqe Seni warsuli. hoda, axla amas<br />
erTxel da samudamod moeReba bolo, rom amis<br />
Semdeg aRaravis SeeSindes Seni».<br />
«gindaT...» hermans xma auTrTolda. «Cemi<br />
mokvla gindaT?»<br />
«rom mec SensaviT mkvleli gavxde?» upasuxa<br />
hainrixma. «ara, kupers, ase iolad ver wamixval<br />
xelidan».<br />
hainrixi adga, sigaretis namwvi silaze gasrisa,<br />
daixara da moxucs TvalebSi Caxeda.<br />
«momiyevi omis Sesaxeb», daiwyo hainrixma.<br />
«momiyevi im patara bavSvebis Sesaxeb, romlebic<br />
ukrainaSi daxvrite. minda vicode, ramdenad<br />
magari biWobaa daxvreta im ucodveli xalxisa,<br />
romelsac Tavis dacva ar SeuZlia.»<br />
hermanma Tavi gverdze miabruna. hainrixma<br />
nikapTan miutana xeli da saxe Tavisken<br />
miabrunebina.<br />
«momiyevi amis Sesaxeb», ar eSveboda is moxucs.<br />
«yvirodnen? tirodnen? ra manZilze asxamda<br />
sisxli? ise esrole, rom tkivili ar ganecadaT<br />
da maSinve momkvdariyvnen? minda, detalebi<br />
vicode.»<br />
moxucma hainrixs TvalebSi Sexeda, romelic<br />
kvlav ganagrZobda mis wvalebas. «rogori<br />
SegrZneba iyo?» hkiTxa da Tavi TvalebTan<br />
axlos miutana. «Caxede bavSvebs TvalebSi? ra<br />
SegrZneba iyo, roca Sen...»<br />
hermans misi danarCeni kiTxvebi aRar gaugonia.<br />
man ucbad sxva droSi gadainacvla, romelic<br />
egona, daviwyebuli hqonda. is fiqrebiT axla<br />
sul sxva adamianTan iyo. vilhelmTan.<br />
moxuc kacs Tvalwin daudga ukrainaSi<br />
datrialebuli ubedureba da is patara biWi.<br />
Semdeg ki gasrola. Tvalebi daxuWa. cremli<br />
Camougorda loyaze. Semdeg meore da... ucbad<br />
tirili autyda. is patara bavSviviT da mTeli<br />
Tavisi arsebiT tiroda.<br />
Semcbarma hainrixma ukan daixia. am adgilze<br />
movida im ganzraxviT, rom es adamiani<br />
daemcirebina da Suri eZia masze. aseT rames ki<br />
ar eloda. es Tavgadadebuli nacisti, romelic<br />
mas ramdenime wuTis win albaT didi siamovnebiT<br />
miayenebda kedelTan, ijda axla mis win da<br />
patara bavSviviT tiroda.<br />
hainrixi hermans gaognebuli ucqerda da aRar<br />
qarTuli<br />
icoda, ra eqna.<br />
moxuci kaci jer kidev slukunebda. hainrixma<br />
jinsis qurTukis ubis jibidan cxvirsaxoci<br />
amoiRo da miawoda.<br />
«gmadlob», upasuxa moxucma aTrTolebuli<br />
xmiT da cxviri moixoca. Semdeg ki hainrixis<br />
SeTavazebuli kolofidan sigareti amoiRo.<br />
IV.<br />
erTi kviris Semdeg kvlav orTopedTan unda<br />
wasuliyvnen. isini usityvod midiodnen nacnob<br />
gzaze. hermanma SuSaze daukakuna hainrixs,<br />
romelmac gamyofi fanjara Camoswia.<br />
«tyeSi Sedi, gTxov», Tqva hermanma<br />
moulodnelad.<br />
zobeki gaognebuli uyurebda moxucs sarkeSi.<br />
marcxniv Seuxvia da aRmarTze avida, oRond<br />
amjerad adrindelze SedarebiT nela. isev<br />
Rartafze daayena kadeti da moxuci gadmoiyvana<br />
manqanidan.<br />
«sigaretis moweva gindaT?» hkiTxa man.<br />
«ara marto eg. minda, raRac mogiyve», upasuxa<br />
moxucma.<br />
hainrixma sigareti miawoda.<br />
«Sen xar pirveli adamiani, romelsac 50 wlis<br />
Semdeg vuyvebi Cemi istoriis Sesaxeb», Tqva<br />
hermanma pirveli nafazis Semdeg da Tavi gverdze<br />
miabruna.<br />
patara Sesvenebis Semdeg daiwyo 50 wlis<br />
winandeli istoriis moyola: «ukrainaSi viyaviT.<br />
miviReT brZaneba ebraelebis ganadgurebis Sesaxeb.<br />
mxolod sami dRe iyo, rac aRmosavleT frontze<br />
vimyofebodi. manamde sxva brZanebebs vasrulebdi.<br />
mec iseve unda gavmxdariyavi damnaSave, rogorc<br />
sxvebi. mere veRaravin metyoda, rom am saqmeSi<br />
xelebi ar mqonda gasvrili. jer kacebi moiyvanes.<br />
jariskacebi, romlebmac Cvenebi daxoces.»<br />
hainrixi miwaze dajda da smenad gadaiqca.<br />
«Semdeg bavSvebis jeri dadga», ganagrZo hermanma.<br />
«es saSineleba iyo. Cemma oficerma miTxra, rom<br />
eseni momavali partizanebi arian da SemdgomSi<br />
Cvenze Surs iZiebdnen. me Tvalebi davxuWe. es<br />
Zalze Semzaravi ram iyo.»<br />
hermans Tvalebi auwylianda. hainrixma<br />
cxvirsaxoci miawoda.<br />
«roca Tvalebi gavaxile», is Tavs Zlivs<br />
imorCilebda, «ori maTgani jer kidev fexze<br />
idga. marcxena mxares mdgomi Cems Zmas, vilhelms<br />
hgavda Zalian. asakiTac misi toli iyo, eqvsi<br />
wlis. Tvalebic zustad misnairi hqonda. me...»<br />
hermans xma aukankalda. «me vilhelms vesrole»,<br />
Tqva man da bage auTrTolda.<br />
«Semdeg isev banakSi wavediT. gvamebi sadRac<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 2
qarTuli<br />
dafles. imis Semdeg maT Sesaxeb aRaraferi msmenia.<br />
arc erTs CvenTagans amaze arasodes ulaparakia.<br />
am saqmis Cadena Cven sulac ar gveamayeboda.<br />
vici, rom Cven damnaSaveni viyaviT.»<br />
«winaaRmdegoba ratom ar gauwieT?», hkiTxa<br />
hainrixma.<br />
«hm, winaaRmdegoba?» - aseve kiTxviT upasuxa<br />
moxucma. «sanam sasrolad wagviyvandnen, gzaze<br />
erT xes CavuareT. masze ekidnen Cveni mebrZolebi,<br />
romelTac kiserze raRac abrebi hqondaT<br />
gakeTebuli. maT winaaRmdegobis gaweva scades.»<br />
V.<br />
hainrixis samoqalaqo samsaxuris bolo kvira<br />
daiwyo. invalidis savarZelSi mjdomi moxuci<br />
usityvod Casva manqanaSi orTopedTan wasayvanad.<br />
gamyofi fanjara Camoswia, ukan mitrialda da<br />
hermans hkiTxa:<br />
«eqimi Tu tye?»<br />
«tye», upasuxa hermanma.<br />
«raRac mogitaneT», uTxra hainrixma da<br />
qurTukis jibidan franguli koniakis boTli<br />
amoiRo.<br />
«aq TiTqmis isea, rogorc <strong>das</strong>avleT frontze»,<br />
gaiRima moxucma.<br />
«ara, mainc ratom mlanZRavdiT xolme?» - hkiTxa<br />
hermans.<br />
«Cven arCevani ar gvqonda», daiwyo man.<br />
«hitleris xelisuflebis saTaveSi mosvlis<br />
Semdeg unda Cavweriliyavi «hitler-iugendSi».<br />
roca germania poloneTs daeca, maSinve jarSi<br />
mikres Tavi, Semdeg ki - frontze. waiyvanes Cemi<br />
megobrebi da saerTod, mTeli Cveni klasi.»<br />
hermanma boTli aiRo da koniaki nel-nela<br />
gadauSva yelSi.<br />
«Cven ar gvqonda arCevanis ufleba. an brZola,<br />
an dezertiroba», ganagrZobda moxuci. «rac<br />
dezertirebs damarTes, mogiyevi. stalini xom<br />
kidev uaresi iyo: milionze meti sakuTari<br />
jariskaci daaxvretina».<br />
man kidev mosva erTi ylupi koniaki da moyola<br />
ganagrZo: «nacistebma siymawviles momwyvites.<br />
maT umankoeba wamarTves da mkvlelobis<br />
manqanad gadamaqcies. dRes axalgazrdebs<br />
SegiZliaT airCioT an samxedro, an samoqalaqo<br />
samsaxuri.»<br />
«ras izamdiT axla, axalgazrda rom iyoT?»<br />
hkiTxa hainrixma.<br />
«imas, rasac Sen akeTeb: avirCevdi<br />
samoqalaqo samsaxurs», miugo moxucma.<br />
«mainc ratom gadmodioda Cemze<br />
mTeli brazi?» ar eSveboda hainrixi.<br />
«ici ra, bolo ori kvira Zalian bevri dro mqonda<br />
0<br />
safiqrelad. Cemi axalgazrdoba ganadgurebulia.<br />
Cven iZulebuli viyaviT, omSi wavsuliyaviT<br />
ise, rom ar gvqonda uaris Tqmis Sansi. omis<br />
Semdeg aravis surda amis Sesaxeb saubari. ras<br />
izam, aseTia omi. garda amisa, maSin sxvanairi<br />
dro iyo. Semdeg me maswavlebeli gavxdi. 60-ian<br />
wlebSi erTxelac prokuraturidan momakiTxes.<br />
damkiTxes, rogor iyo Cacxrilvis ambavi. sul<br />
es iyo. aravis ukiTxavs, maSin ra ganvicadeT.<br />
Sen iyavi pirveli adamiani, vinc am istoriiT<br />
dainteresda.»<br />
VI.<br />
hainrixma invalidis savarZelSi myofi hermani<br />
kadetidan gadmoiyvana da klinikaSi Seiyvana.<br />
uceb mxarze viRacis xelis Sexeba igrZno.<br />
«hainrix, gTxovT, saswrafod wamoxvideT»,<br />
uTxra eqimma buskem.<br />
eqimTa kabinetSi arsebuli situacia<br />
saatestacio gamoc<strong>das</strong> agonebda. mis pirdapir<br />
isxdnen eqimi buske, momvleli da klinikis<br />
personalTa ganyofilebis ufrosi, Srio<strong>der</strong>i.<br />
maTi daTrgunuli saxeebis danaxvaze hainrixs<br />
tanSi gaacia.<br />
«doqtor zomerlingis kabinetidan darekes, rom<br />
ori kviraa, rac batoni hermani orTopedTan<br />
samkurnalod ar yofila. bolo xanebSi Tqven<br />
iyaviT morige. sad iyaviT im dros?»<br />
«manqana gagvifuWda», miugo hainrixma.<br />
«sisuleles nu laparakobT», Seutia Srio<strong>der</strong>ma.<br />
Tqvens morigeobis wignakSi araferia Setanili<br />
manqanis gafuWebis Sesaxeb. kidev erTxel<br />
gekiTxebiT: sad iyaviT im dros?»<br />
«tyeSi», upasuxa hainrixma.<br />
«TqvenTvis albaT naTelia, rom Tqven borotad<br />
gamoiyeneT samsaxureobrivi movaleoba» uTxra<br />
Srio<strong>der</strong>ma da Tvalebi moWuta. «es saqme Zvirad<br />
dagijdebaT, batono zobek!»<br />
«Cven SegviZlia Tqvens winaaRmdeg procesi<br />
aRvZraT», ganagrZo buskem.<br />
hainrixs feri ecvala. xom ar ajobebda,<br />
muxldaCoqils bodiSi moexada da eamba «wminda<br />
inkviziciis» Sesaxeb?<br />
ucbad buskem mzera hainrixidan karze gadaitana<br />
da piri daaRo. Srio<strong>der</strong>sac iseTi gamometyveleba<br />
hqonda, TiTqos jalaTi mdgariyos mis winaSe.<br />
hainrixi karisken mitrialda.<br />
karSi hermani idga.<br />
VII.<br />
«dRes Cemi bolo samuSao dRea», Tqva<br />
hainrixma.<br />
hermani adga da yavarjens daeyrdno. «Cemic.<br />
3(16) maisi-ivnisi 2008
damblam gadaiara. iqneb sulac<br />
SurisZieba surda Cems sxeuls<br />
im wyeuli istoriis gamo».<br />
is sawolisken gaemarTa. «50<br />
welia, wesierad ar miZinia. is<br />
biWi, vilhelms rom hgavda...<br />
dRemde mdevnis, TiTqos<br />
miCivis. is Tvalebi... yovelRame<br />
vxedavdi maT. pirveladaa, rom<br />
ÜáÖÁÉÓ ÛÄÌÃÄ ÌßÅÒÈÍÄËÉ<br />
ÄÖÁÍÄÁÀ ÁÏØÓÉÏÒÓ:<br />
<strong>–</strong> ÊÉ ßÀÀÂÄ, ÌÀÒÀ, ÌÀÂÒÀÃ<br />
ÛÄÀÛÉÍÄ ÒÀ...<br />
<strong>–</strong> ÄÂ ÒÏÂÏÒ?<br />
<strong>–</strong> ÄÂÏÍÀ ÌÏÊÅÃÉ...<br />
***<br />
- ÄØÉÌÏ, ÅÄÒ ÂÀÃÀÅÄÜÅÉÄ ÀÌ<br />
ÐÀÐÉÒÏÓÓ - ãÀÅÒÏÁÓ ÌÉáÏ.<br />
- áÏÌ ÂÉÒÜÉÄ ÊÀÌ×ÄÔÉÈ<br />
ÛÄÝÅÀËÄ ÌÄÈØÉ?<br />
- ÛÄÅÝÅÀËÄ ÊÉÃÄÅÀÝ, ÌÀÂÒÀÌ<br />
ÝÄÝáËÉ ÀÒ ÄÊÉÃÄÁÀ, ãÏ!<br />
***<br />
ÏÒÉ ÓÏÌÄáÉ ÄÍÉÞËÀÅÄÁÀ<br />
ÄÒÈÌÀÍÄÈÓ:<br />
- ÌÏÃÉ ÜÀÅÚÅÉÍÈÏÈ ÃÀ ÅÉÍÝ<br />
Ö×ÒÏ ÌÀËÄ ÀÌÏÚÅÉÍÈÀÅÓ ÉÌÀÍ<br />
ÓÀáÉÍÊËÄ ÉÊÉÓÒÏÓÏ!<br />
ÌÄÏÒÄ ÃÙÉÓ ÓÀÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÏ:<br />
ÉÐÏÅÄÓ ÏÒÉ ÃÀÌáÒÜÅÀËÉ<br />
ÓÏÌÄáÉ.<br />
***<br />
- ÒÏÃÄÓÀÝ ×ÒÉØÉÀÔÒÓ<br />
ÅÖÈáÀÒÉ, ÒÏÌ ÜÄÌÉ ØÌÀÒÉ<br />
ÝáÅÉÒÉÃÀÍ ÁÏËÓ ÖÛÅÄÁÓ,<br />
ÌÉÐÀÓÖáÀ ÒÏÌ ÓÀÛÉÛÉ<br />
ÀÒÀ×ÄÒÉÀ.<br />
- ÒÀ ÈØÌÀ ÖÍÃÀ, ÚÅÄËÀ<br />
ÌßÄÅÄËÉ ÖÛÅÄÁÓ ÝáÅÉÒÉÃÀÍ<br />
ÁÏËÓ.<br />
am Temas vixseneb.»<br />
«am gaxsenebaze... ra mouvida<br />
vilhelms?» hkiTxa hainrixma.<br />
«amerikelebma Cveni qalaqi<br />
dabombes 1943 wlis agvistos<br />
bolos», upasuxa moxucma.<br />
«mamaCemi ecada, vilhelmi Cveni<br />
saxlis cecxlmokidebuli<br />
nangrevebidan gamoeyvana. im dRes<br />
orive daiRupa.»<br />
i u m o r i<br />
- ÊÉ ÌÀÂÒÀÌ ÜÄÌÉ ØÌÀÒÉ ÒÏÌ ÀÒ<br />
ÄßÄÅÀ?<br />
***<br />
-ÌÀÌÉÊÏ ÓÀÃ ÀÒÉÓ ÀËÐÄÁÉ?<br />
- ÃÄÃÀÛÄÍÓ äÊÉÈáÄ, ÌÀÓ ÖÚÅÀÒÓ<br />
ÚÅÄËÀ×ÒÉÓ ÂÀÃÀÀÃÂÉËÄÁÀ!<br />
***<br />
<strong>–</strong> ÄØÉÌÏ, ÒÀ ÍÉÛÍÄÁÉÈ ÖÍÃÀ<br />
ÃÀÃÂÉÍÃÄÓ ÓÊËÄÒÏÆÉÓ<br />
ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀ?<br />
<strong>–</strong> ÌÄ ÈØÅÄÍ ÖÊÅÄ ÂÉÈáÀÒÉÈ ÀÌÉÓ<br />
ÛÄÓÀáÄÁ..<br />
***<br />
ÂÖÒÖËÉ ÀÃÉÓ ÌÀÔÀÒÄÁËÉÓ<br />
ÊÖÐÄÛÉ, ÓÀÃÀÝ ÆÀÍÂÄÁÉ ÓáÄÃÀÍ.<br />
ÂÀÊÅÉÒÅÄÁÖËÉ ÂÖÒÖËÉ ÝÏÔÀ<br />
áÍÉÓ ÛÄÌÃÄ ÊÉÈáÖËÏÁÓ: ÒÀÉÀ,<br />
ÃÄÉßÅÀ ÒÀÌÄ?<br />
***<br />
ÍÀÃÉÒÏÁÉÃÀÍ ÃÀÁÒÖÍÄÁÖËÉ<br />
ÌÏÍÀÃÉÒÄ ÓÀáËÛÉ ÌÏÉÚÅÀÍÓ<br />
ÌÂÄËÓ. ÌÄÆÏÁËÄÁÓ<br />
ÂÀÖáÀÒÃÄÁÀÈ, ÞËÉÅÓ ÀÒ<br />
ÌÏÉÚÅÀÍÀ ÍÀÍÀÃÉÒÄÁÉÏ, ÃÀ<br />
ÛÄÄÊÉÈáÄÁÉÀÍ.<br />
- ÒÀÌÃÄÍÉ ÔÚÅÉÀ ÄÓÒÏËÄ?<br />
- 10-ÉÏ<br />
- ÒÀÌÃÄÍÉ ÂÀÀÒÔÚÉ?<br />
- ÀÒÝÄÒÈÉ.<br />
- ÀÁÀ ÒÏÂÏÒ ÌÏÊÅÀÃÀ ÄÂ<br />
qarTuli<br />
hainrixma hermans xeli<br />
CamoarTva, saavadmyofos<br />
TeTri xalaTi gaixada,<br />
zurgCaTa moikida, xalaTi<br />
sawolze dado, velosipedze<br />
dajda da ise Cauqrola<br />
WiSkars, rom meti aRar<br />
gamomSvidobebia moxucs.<br />
hermani ki fanjarasTan idga<br />
da xels uqnevda mas.<br />
ÓÀÝÏÃÀÅÉ.<br />
- ÓÉÝÉËÉÈ ÌÏÊÅÃÀ, ÅÄÒÝ<br />
ÄÒÈÉ ÒÏÌ ÅÄÒ ÂÀÅÀÒÔÚÉ.<br />
***<br />
ÙÄËÅÉÓ ÃÒÏÓ, ÌÂÆÀÅÒÉ ÌÉÅÀ<br />
ÊÀÐÉÔÀÍÈÀÍ ÃÀ ÄÊÉÈáÄÁÀ:<br />
<strong>–</strong> ÒÀ ÌÀÍÞÉËÆÄÀ ÖÀáËÏÄÓÉ<br />
ÌÉßÀ?<br />
ÊÀÐÉÔÀÍÉ ÐÀÓÖáÏÁÓ:<br />
<strong>–</strong> ÏÒ ÌÉËÛÉÏ.<br />
ÌÂÆÀÅÒÓ ÂÀÖáÀÒÃÄÁÀ ÃÀ<br />
ÊÉÃÄÅ ÄÊÉÈáÄÁÀ:<br />
<strong>–</strong> ÌÀÒãÅÍÉÅ ÈÖ ÌÀÒÝáÍÉÅÏ?<br />
<strong>–</strong> ØÅÄÌÏÈÏ, <strong>–</strong> ÌÉÏÖÂÏ<br />
ÊÀÐÉÔÀÍÌÀ.<br />
***<br />
ÓÅÀÍÄÁÉ ÂÀÉÂÄÁÄÍ ÒÏÌ<br />
ÃÄÃÀÌÉßÀ ÁÒÖÍÀÅÓ ÃÀ<br />
ÈÀÅÁÒÖ ÃÀÄáÅÄÅÀÈ.<br />
***<br />
- ÄØÉÌÏ, ÌÀÒÈÀËÉÀ, ÒÏÌ<br />
ÀÌÁÏÁÄÍ, ãÀÍÌÒÈÄËÏÁÀÓ<br />
ÅÄÒÀÍÀÉÒÉ ×ÖËÉÈ ÅÄÒ<br />
ÉÚÉÃÉÏ?<br />
- ÌÏÉÔÀ, ÊÀÝÏ, ÀØ! ÅÉÍ ÈØÅÀ<br />
ÄÂ ÓÉÓÖËÄËÄ?!<br />
***<br />
ÂÖÒÖËÌÀ ÔÚÖÐÄÁÉ ÃÀÉÍÀáÀ<br />
ÃÀ ÌÛÏÁÄËÓ ÂÀÊÅÉÒÅÄÁÖËÉ<br />
ÄÊÉÈáÄÁÀ?<br />
<strong>–</strong> ÀÂÉÀ ÉÂÉ ÈÖ ÉÂÉÀ ÀÂÉ?<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 1
qarTuli<br />
Jurnal qarTulis redaqcia acxadebs foto-konkurss „<br />
Cveni Jurnali acxadebs foto-konkurss saxelwodebiT<br />
„qarTuli“.<br />
gadaiReT mTebi, zRva, ca, quCebi, saxeebi... anu yvelaferi is,<br />
rac TqvenTvis qarTulia da gamogvigzavneT Tqveni fotoebi<br />
30 seqtembramde misamarTze qartuli@satvistomo.de.<br />
saukeTeso suraTebi ganTavsdeba Jurnalis garekanze.<br />
fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff<br />
germaniis qarTuli saTvistomos organo<br />
gamoicema 2005 wlis oqtombridan<br />
Das Organ des Georgischen Vereins in <strong>Deutschland</strong> e.V.<br />
Herausgegeben seit Oktober 2005<br />
damfuZnebel-gamomcemeli:<br />
germaniis qarTuli saTvistomo<br />
saredaqcio kolegia:<br />
nino xabelaSvili (mT. redaqtori)<br />
nino dalaqiSvili<br />
nino cxomeliZe-depperSmidti<br />
TinaTin CiTinaSvili (redaqtori)<br />
kaifvordi<br />
madlobas vuxdiT iakob da nikoloz baliaSvilebs Jurnalis<br />
yvela nomris germaniaSi mowodebaSi udidesi daxmarebisaTvis<br />
redaqciis misamarTi:<br />
Georgischer Verein in<br />
<strong>Deutschland</strong> e.V.<br />
Leri Datashvili<br />
Roemerhofweg 51c<br />
85748 Garching b. MŠnchen<br />
dagvikavSirdiT:<br />
tel.: 0711/12 28 97 26<br />
el. fosta: qartuli@satvistomo.de<br />
Cveni partnioria<br />
amerikaSi gamomavali<br />
qarTuli gazeTi „mamuli“<br />
N3(16) maisi-ivnisi 2008 2