SAMAJWEEKLY 29-06-2022
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vol : 1 : # aMk 196 29/06/2022
mfeIinµg df muWdf gU Mijaf ivDfn sBf ‘c, mµqrI bYNs boly
‘kFgrs srkfr smyN 7000 kroV rupey df ipaf Gftf’
cµzIgVH. pµjfb ivDfn sBf
ivc nfjfiejæ mfeIinµg ‘qy
mµglvfr ƒ jµm ky bihs
hoeI» mfeIinµg mµqrI bYNs ny
ikhf ik kFgrs srkfr dy
smyN ipCly 5 sflF ivc
srkfrI Kjæfny ivc 7000
kroV df nuksfn hoieaf»
ies dy ielfvf mfeIinµg Tykf
idµdy smyN vI keI gVbVIaF
kIqIaF geIaF» ies ƒ lY ky
sfbkf mfeIinµg mµqrI suWK
srkfrIaf ny ivroD jqfAuxf
Èur¨ kr idWqf» mfeIinµg
mµqrI bYNs ny ikhf ik 2017
ivc 102 KWzF dI alftmYNt
hoeI» 2018 ivc mfeIinµg
pfilsI ilafey ijs ivc
pµjfb ƒ 7 blfk ivc vµizaf
igaf» Tykydfr 25 PIsdI
pihlF jmHf krfeygf» 25
PIsdI bYNk gfrµtI rWKygf»
agly kuafrtr dy 15 idn
pihlF pymYNt krygf» 3 sfl
ivc 625 dI jgHf 425 kroV
ikAuN afieaf? sfzI srkfr
bxn dy bfad 25 kroV dI
bYNk gfrµtI sIjæ kIqI geI»
202 KWizaF dI nIlfmI hoeI
AunHF ivcoN isrP 43 cWl
rhIaF hn» isrP pYsf Kfx
leI nIlfmI kIqI geI» bYNs
ny ikhf ik 16 dsµbr 2020
dy aYgrImYNt ivc vfr-vfr
amYNzmYNt kIqI geI»
pRqIbµD vflIaF jæmInF ƒ
ies ivc pf idWqf igaf»
jµglfq ivBfg nfl koeI
crcf qWk nhIN hoeI» ies dy
bfad 18 aiDkfrI muaWql
kIqy» ivjIlYNs ƒ tfeIm
bfAUNz jFc leI ikhf» bYNs
ny ikhf ik pµjfb ivc 444
krWÈr afpRyt krdy hn»
ies dI koeI pfilsI nhIN
bxfeI geI» mohflI,
pitaflf qy PiqhgVH sfihb
nUpur Èrmf dy smrQn 'c puWqr vWloN post pfAux 'qy ipE df kql
AudYpur. rfjsQfn dy
AudYpur sæihr dy DnmµzI
Qfxf Kyqr dI mfldfs glI
'c idn-idhfVy do lokF ny
iek nOjvfn df glf vWZ ky
kql kr idWqf» dWisaf jf
irhf hY ik imRqk nOjvfn dy
8 sflf byty ny n¨pur særmf
dy smrQn 'c sosæl mIzIaf
'qy post kIqf sI» ies qoN
guWsy 'c af ky dosæI ny Ausdy
ipqf df byrihmI nfl kql
kr idWqf» ies mfmly ivWc
puils ny donF muljæmF
muhµmd irafjæ aqy gos
muhµmd ƒ rfjsmµd dy BIm
ielfky qoN igRPæqfr kIqf hY»
ies hYrfn krn vflI Gtnf
nfl ielfky 'c snsnI PYl
geI» ieµtrnYWt bµd krn dy
hukm jfrI kIqy gey hn»
agly 24 GµitaF leI
ieµtrnYWt bµd rhygf» s¨cnf
'qy Qfxf GµtfGr aqy
DnmµzI dI puils mOky 'qy
phuµcI aqy Gtnf df jfiejæf
ilaf» puils ny lfsæ ƒ
aYmbI hspqfl dy murdfGr
ivWc rKvfieaf hY» ies
Gtnf dI keI isafsqdfnF
vWloN sKæq inµdf kIqI geI
hY» jfxkfrI muqfbk imRqk
knHeIaflfl dy aWT sflf
byty ny mobfeIl qoN n¨pur
særmf dy smrQn 'c sosæl
mIzIaf 'qy post kIqI sI»
ies qoN bfad kuJ lok guWsy
'c af gey aqy do dosæIaF ny
qyjæDfr hiQafrF nfl
nOjvfn df byrihmI nfl
kql kr idWqf» ies Gtnf
qoN bfad ihµd¨ sµgTn 'c
guWsf hY» nOjvfn df do
musilm dosæIaF ny qlvfr
nfl glf vWZ ky kql kr
idWqf sI» ies mfmly 'c
dosæIaF ny vIzIE jfrI krky
kql dI jiæµmyvfrI vI leI
hY» lokF df kihxf hY ik
kfqlF ƒ PFsI idWqI jfxI
cfhIdI hY, qF jo aijhI
Gtnf dubfrf nf vfpry»
Gtnf qoN bfad sQfnk lokF
ny nOjvfn dI kuWtmfr dy
ivroD 'c mfldfs glI
ielfky 'c dukfnF bµd krvf
idWqIaF hn»
blfk ivc Tykydfr ielIgl
mfeIinµg krdf irhf»
pihlF ikhf igaf ik
Tykydfr Tykf lYx qoN pihlF
dyK lvy» ies dy bfad Tykf
lE» ies dy bfad srkfr
ny ikhf ik Tykydfr dy
nuksfn dI BrpfeI krnI
hY» mfeIinµg ‘qy bihs
dOrfn sfbkf mfeIinµg
mµqrI suWK srkfrIaf ny
ikhf ik pihlF mµqrI
kuldIp DflIvfl vI kihµdy
sn ik ajnflf ivc nfjfiejæ
mfeIinµg ho rhI hY»
DflIvfl AuQy gey vI sn pr
iPr zyZ sfl cuWp ikAuN rhy?
ies ‘qy isWiKaf mµqrI myar
ny suWK srkfrIaf ƒ Gyr
ilaf ik srkfrIaf mµqrI
sn qy nfjfiejæ mfeIinµg ho
rhI sI qF AunHF ny kI kIqf»
ivroDI iDr dy nyqf pRqfp
isµG bfjvf ny ikhf ik
mµqrI ƒ bjt bihs ivc
ihWsf lYx df aiDkfr nhIN
hY» koeI d¨jf mYNbr jær¨r
bol skdf hY»AunHF ny
ivDfiekF ƒ DmkfAux df
vI ivroD kIqf» ies ‘qy
ivWq mµqrI hrpfl cImf ny
ikhf ik ijµny mrjæI Drny
lgf lE ijs ny krWpÈn
kIqI Aus iKlfP aYkÈn
ilaf jfvygf»
bhu-kroVI zrWg mfmlf: ibkrm mjITIaf dI
inaFiek ihrfsq 11 julfeI qWk vDfeI
muhflI . bhu-kroVI nÈf
qskrI mfmly ivWc ÈRomxI
akflI dl dy sInIar afg¨
ibkrm mjITIaf ƒ koeI
rfhq nhIN imlI hY»
aWj hoeI suxvfeI
ivc AunHF dI
inaFiek ihrfsq
ivc muV vfDf kr
idqf igaf hY»
jfxkfrI anusfr
aWj muhflI adflq
ivKy ibkrm
mjITIaf dI pihsI hoeI ijQy
adflq ny AunHF dI inaFiek
ihrfsq 11 julfeI qWk vDf
idqI hY» dWs dyeIey ik
ibkrm mjITIaf dI pyÈI
vIzIE kfnÌrFisµg ËrIey
hoeI hY» iËkrXog hY ik
pµjfb ivDfn sBf
coxF qoN pihlF
muhflI dy PyË-4
siQq pµjfb pulIs
dy styt kRfeIm
ivµg dy Qfxy ivWc
mjITIaf ivruWD
nÈf qskrI mfmly
ivWc aprfiDk kys
drj kIqf sI» Aus idn qoN
mjITIaf pitaflf jylH ivWc
bµd hn»
2 29/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
kFgrs ny pµjfb dy bWjt ƒ ‘nvIN boql ivWc purfxI Èrfb’ afiKaf
cµzIgVH. pµjfb dI afm
afdmI pfrtI dI srkfr dy
pihly bWjt ƒ rfj dI ivroDI
iDr ny ies rfj dy lokF dIaF
afsF dy Ault dWisaf hY»
aWj eyQy pµjfb kFgrs dy
pRDfn amirµdr isµG rfjf
viVµg ny pµjfb dI nvIN
srkfr dy bWjt ƒ smgrI
aqy guxvWqf dovF dI Gft
vflf J¨T nfl Brp¨r bWjt
kih ky isWDf rWd kIqf hY»
AunHF ikhf ik bWjtisrPivWqI
mhfrfsætr srkfr df sµkt: suprIm kort dy PæYsly
ipWCoN Bfjpf qy isæv sYnf bfgIaF dy hOsly bulµd
muµbeI. isæv sYnf dy bfgI ivDfiekF bfry
somvfr ƒ suprIm kort dy PæYsly ny Bfjpf
aqy isæv sYnf bfgIaF dy hOsly vDf idWqy
qygvrnr dI B¨imkf vD geI hY» isæµdy
DVf jldI hI gvrnr Bgq isµG
koisæafrI ƒ pWqr ilK ky ivDfn sBf df
ivsæysæ sYsæn sWdx aqy bhumq sfbq krn
leI inrdysæ dyx dI apIl kr skdf hY»
smiJaf jf irhf hY ik isæv sYnf dy
bfgIaF df pWqr imlx ipWCoNgvrnr
mhrfrsætr dI isæv sYnf srkfr ƒ ivsæysæ
sYsæn sWdxleI kihxgy» jy gvrnr dy
inrdysæF dI pflxf hovygI qF bfgI DVy dy
sfry ivDfiek muµbeI af ky sYsæn
ivWcsæfml ho skdy hn qymuWK mµqrI AUDv
Tfkry ƒ sdn ivWc afpxf bhumq sfbq
krnf aOKf hovygf» jy isæv sYnf dy bfgI
ivDfiek muµbeI nf puWj sky qF AUDv
Tfkry dI srkfr leI sdn ivWc bhu-mWq
sfbq krnf iPr vIsOKf nhIN hoxf, ikAuNik
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
jfxkfrI nhIN huµdf, ies ivWc
BivWK dIaF XojnfvF df
ijækr vI krnf huµdf hY qy
srkfr leI rfjivWc qbdIlI
df afpxf idRsætIkox idKfAux
df ieh sunihrI mOkf sI, ijs
ivWc ieh p¨rI PylH hoeI hY»
AunHF ikhf ik afm afdmI
pfrtI ny bWjt ivWc coxF qoN
pihlF df koeI vfadf nhIN
Coihaf qy 18 sfl qoN vWD
Aumr dIaF sfrIaF aOrqF ƒ
1000 pRqI mhInf dyx df vI
nvIN idWlI.idWlI dI adflq ny
kiQq Dfrimk BfvnfvF BVkfAux dy
kys ivWc aflt inAUjæ dy bfnI
muhµmd jæubYr dI ihrfsq aWj cfr
idn leI vDf idWqI hY» jæubYr ihµd¨
dyviqaF KiælfPæ sfl 2018 ivWc
kIqy ‘ieqrfjæXog tvIt’ nfl
sbµiDq ieWk kys ivWc nfmjæd hY»
cIP mYtropolItn mYijstRyt singDf
srvfrIaf dI adflq ny idWlI
pulIs aqy muljæm dIaF dlIlF
ijækr nhIN, ijnHFleI ies
pfrtI ny coxF qoN pihlF
hjæfrF Pfrm Bry sn» iesy
qrHF 300 X¨int muPæq ibjlI
bfry koeI spWsætIkrn nhIN
idWqf igaf» ies bfrykIqy
aYlfn dy jvfb ivWcivWq
mµqrI ny ieh nhIN dWisaf ik
srkfr ƒ pYsf ikWQoN imlygf,
ikAuNik ies skIm leI bWjt
ivWc koeI Pµz jfrI nhIN kIqf
igaf» AunHF ikhf ik ieh
bWjt nvIN boqlF ivWc purfxI
bfgIaF ibnF hfAUs ivWc isæv sYnf mYNbrF
dI igxqI 145 dI bjfey 125 ho jfvygI
aqy Bfjpf kol ies vyly afjæfd qy CotIaF
pfrtIaF dy 129 ivDfiek hn»ies leI
Bfjpf ƒ ibnF kuJ kIqy srkfr ƒ zygx
df mOkf iml skdf hY»Bfjpf ies Jfk
ivWc hr srgrmI AuWqy njær rWK rhI
hYaqy AuzIko aqy dyKo dI nIqI ivKf rhI
hY aqy ies rfj dI srkfr bxfAux leI
p¨rI qrHF XqnsæIl hY»
muhµmd jæubYr dI ihrfsq cfr idn leI vDfeI
suxn qoN bfad ieh afdyÈ idWqf»
pulIs ny jæubYr df pµj idn df
irmFz mµigaf sI» idWlI pulIs ny
adflq ƒ ikhf ik muhµmd jæubYr ny
pRisWDI pfAux leI Dfrimk BfvnfvF
ƒ BVkfAux vfly kiQq ieqrfjæXog
tvIt kIqy sn» hflFik, jæubYr dy
vkIl ny adflq ƒ dWisaf ik
pulIs vWloN kiQq qOr ’qy aYizt
kIqI geI qsvIr asl ivWc purfxI
ihµdI iPælm dI hY»
særfb vrgf hI hY d¨sry pfsy
sæRomxI akflI dl (sµXukq)
dy sInIar afg¨ aqy sfbkf
ivWq mµqrI primµdr isµG
ZINzsf ny ikhf ik muWK mµqrI
Bgvµq mfn dI srkfr dff
pihlf bWjt lokF dI afs qoN
Ault hY»AunHf ny ies bWjt ƒ
srkfr dI PokI ilPfPybfjæI
dWs ky ikhf ik Bgvµq mfn
srkfr df bWjt ipClIaF
srkfrF dOrfn pysæ kIqy
bWjtF df duhrfAu aqy
Xsævµq isnhf ny rfsætrpqI cox leI nfmjædgI kfgjæ Bry
rfhul gFDI qy særd pvfr smyq keI nyqf iekWTy njær afey
nvIN idWlI. rfsætrpqI
cox dy leI ivroDI iDrF dy
sFJy AumIdvfr Xsævµq
isnhf ny aWj afpxf
nfmjædgI pWqrpysæ kr
idWqf hY» nfmjædgI dfKæl
krn afey Xsævµq isnhf
dy nfl ivroDI iDr dy keI
vWzy afg¨ vI njær afey»
vrnx Xog hY ik aWj
qylµgfnf rfsætrI sµmqI
(tI afr aYWs) ny vI pfrtI
ny rfsætrpqI cox dy leI
cuWp qoV ky Xsævµq isnhf
ƒ smrQn dyx df PYslf
kIqf hY» ies nfl isnhf
ƒ 17 pfrtIaF df smWrQn
iml igaf hY» Xsævµq
isnhf dI nfmjædgI dOrfn
ivroDI iDr aYWnsIpI nyqf
særd pvfr, kFgrs nyqf
rfhul gFDI qy smfjvfdI
pfrtI dy nyqf aiKlysæ
Xfdv vI smrQn dyx leI
mOj¨d sn, pr Xsævµq
isnhf df nF sB dy sfhmxy
rWKx vflI pWCmI bµgfl dI
muWK mµqrI mmqf bYnrjI
afpxy rfj ivWc ruJyivaF
kfrn AuWQy nhIN af
skI»ivroDI iDr ivWcoN
aµkiVaF df Pyrbdl hI hY»
afm afdmI pfrtI dI srkfr
dy pihly bWjtbfry pµjfb pRYWs
kfnPrµs ivWc Bfjpf afg¨
suBfÈ Èrmf ny ikhf ik
srkfr kihµdI hY ik bWjt
‘pyprlYWs’ hY, asl ivWc ieh
bWjt ‘zfierYkÈnlYWs’ hY,
ies bWjt dI koeI idÈf hI
nhIN, isrP aµkiVaF dI
jfd¨grI vflf bWjt hY qy
ijnHF gWlF ƒ suxn leI lok
bykrfr sn, AunHFbfry cuWp
lgBg ivroDI iDr dIaF
sfrIaF jdoN pfrtIaF
Xsævµq isnhf nflKVIaF
hn, EdoN bhujn smfj
pfrtI dI muKI mfieafvqI
qybIj¨ jnqf dl dy muKI
nvIn ptnfiek ny ies ƒ
nhIN mµinaf» JfrKµz dy
muWK mµqrI hymµq soryn aqy
vfeIaYsafr kFgrs dy
muWK mµqrI jgnmohn rYWzI
ny hfly qWk iksy ƒ vI
afpxf smrQn nhIN
idWqf» Xsævµq isnhf vWloN
nfmjædgI Brn smyN
kFgrs afg¨ rfhul gFDI,
rfsætrvfdI kFgrs pfrtI
(aYWnsIpI) dy muKI særd
pvfr, smfjvfdI pfrtI dy
muKI aiKlysæ isµG Xfdv,
jµm¨-ksæmIr nYsænl
kfnPrµs dy muKI Pfr¨k
pWqrkfrF dI loV
hY» AunHF ikhf ik srkfr
bxn qoN pihlF arivµd
kyjrIvfl qy muWK mµqrI
Bgvµq mfn ny pµjfb dIaF
sfrIaF aOrqF ƒ 1000 rupey
mhInf dyx dI gfrµtI idWqI
aqy Aus df jæor-Èor nfl
pRcfr kIqf aqy bfry Pfrm
Bry aqy vWzy-vWzy horizµgjæ
lfey sn, pr ies sB qoN
mhWqvp¨rn gfrµtI bfry
srkfr dybWjt ivWc kuJ vI
nhIN lWBf»
abduWlf, qylµgfnf rfsætr
simqI (tIafraYWs) dy
afg¨ qy mµqrI kytI rfmf
rfE mOj¨d sn» iqRxm¨l
kFgrs dy pfrlImYNt
mYNbraqy mmqf bYnrjI dy
BqIjy aiBsæyk bYnrjI dy
nfl rfjsQfn dy muWK
mµqrI asæok gihloq aqy
kFgrs nyqf mWilkfrjun
KVgy vI AunHF dy nfl njær
afey» ies dOrfn tIaYmsI
pfrlImYNt mYNbr sOgfqf
rfey ny Bfjpfbfry ikhf ik
rfsætrpqI cox leI ieh
lVfeI do ivakqIaF
ivcfly nhIN, iPrkfpRsqI
bnfm Drm inrpWKqf
dIivcfrDfrf dI lVfeI hY
aqy mYƒ lWgdf hY ik
Xsævµq isnhf sB qoN
vDIaf AumIdvfr hn»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
gYNgstr lfrYNs ibsænoeI dyr rfq aµimRqsr
kort ivWc pysæ, adflq ny puls irmFz idWqf
KLbrF
29/06/2022
iksfn morcy nfl juVy keI tivWtr KfiqaF AuWqy vI pfbµdI lf idWqI geI
iksfn jWQybµdIaF vloN ivroD, qurµq Kfqy bhfl krn dI mµg
cµzIgVH. iksfn aµdoln
nfl sbµD rWKdy tivWtr
KfiqaF AuWqy Bfrq srkfr
dIaF hdfieqF AuWqy lWgI
pfbµdI df sµXukq iksfn
morcf ny sKæq ivroD aqy
inµdf kIqI aqyikhf ik
tivWtr ny ibnF iksy
cyqfvnI dy iksfn morcy
nfl juVy tivWtr hYNzl
smyq Bfrq ivWc ieWk
drjn dy krIb tivWtr
akfAUNt bµd kr idWqy
hn»bµd kIqy KfiqaF ivWc
trYktr-t¨-tivWtr vrgy
mhWqvp¨rn akfAUNt vI
Èfml sn, jo iksfnF df pWK
pysæ krdy sn» ies bfry
iksfn afg¨aF ny ikhf ik
mhWqvp¨rn gWl ieh hY ik
kyNdr srkfr ny ieh iksfn
ivroDI kdm cuWkx leI
1975 vflI aYmrjYNsI df
idn cuixaf hY» AunHFikhf
ik 25/26 j¨n 1975 dI
rfq jdoN dysæ ivWc aYmrjYNsI
lWgI sI, Aus ƒ BfrqI
lokqµqr df kflf idn ikhf
jFdf hY» aYmrjYNsI dI
lok-ivroDI ivvsQf nfl
Bfrq srkfr ny qfnfsæfhI
ivhfr kIqf aqy srkfr dI
ivcfrDfrf ivruWD AuWTdIaF
afvfjæF ƒ kucl idWqf sI»
iesy qrHF Bfjpf ny kIqf hY
aqy srkfr AuWqy svfl
AuTfAuNdy hoey ienHF tivWtr
akfAUNts dI afvfjæ bµd
krn leI tivWtr AuWqy
dbfa pfieaf hY, ijs
hyTtivWtrny ienHF KfiqaF
AuWqy pfbµdI lf idWqI
hY»iksfn morcf dy ibafn
muqfbk jdoN iksfn aµdoln
sæur¨ hoieaf qF aµdoln
ivruWD qrHF-qrHF dIaF
glq qy J¨TIaF KbrF
PYlfeIaF jf rhIaF
sn»EdoNiksfn aµdoln
ivcly nOjvfnF ny iksfn
eykqf morcf, trYktr
t¨tivWtr afid KfiqaF
rfhIN iksfnF dI afvfjæ ƒ
dunIaF qWk pucfAux dI
koisæsæ kIqI sI» ienHF
KfiqaF dy lWKF Pfloarjæ
sn qy ieWk sfl qoN vWD
smF cWly iksfn aµdoln dy
dOrfn ienHF lokF ny bVI
bhfdrI aqy qndyhI nfl
lihr dIaF srgrmIaF dI
3
irporitµg kIqI aqy
srkfr
vWloN
aµdolnkfrIaF AuWqy kIqy
jFdy jæulmF df ivroD
kIqf» ienHF cYnlF dy rfhIN
iksfnF dI afvfjæ ipµzF qoN
inkl ky vWzy sæihrF qy
dunIaF ivWc phuµcI qy asl
iksfnI afvfjæ trYktr qoN
tivtr rfhIN phuµcI
sI»sµXukq iksfn morcf
ny mµg kIqIik iksfn
eykqf morcf aqy trYktr
qoN tivWtr smyq sfry
tivWtr akfAuNt,
joqrkhIx bµd kIqy gey
hn, ƒ bhfl kIqf jfvy»
aµimRqsr. pµjfbI gfiek
ÈuBdIp isµG AurÌ isWD¨
m¨syvflf kql kys ivWc
mfnsf puils dI puWCigWC
Éqm hox qoN bfad Éqrnfk
gYNgstr lfrYNs ibÈnoeI ƒ
aµimRqsr puils ny ihrfsq
ivWc lY ilaf aqy somvfr
dyr rfq aµimRqsr dI
adflq ivWc pysæ kIqf hY»
pqf lWgf hY ik aµimRqsr
puils agsq 2021 ivWc
hoey gYNgstr rfxf
kµdovflIaf vfly kql kys
ivWc lfrYNs ibÈnoeI qoN
puWCigWC krn vflI hY» ies
sbµDI Qfxf mjITf roz dI
puils ny gYNgstr jWg¨
BgvfnpurIaf qy Aus dy gYNg
lIzr lfrYNs ibÈnoeI qy iek
drjnÈfrp ȨtrF iÉlfÌ
kys drj kIqf sI» lfrYNs
ibsænoeI ƒ somvfr rfq
aµimRqsr dI adflq pysæ
krn vyly adflq ivWc qy
afly-duafly 150 dy krIb
puils mulfjæm lfey gey»
gYNgstr rxdIp isµG rfxf
AurPæ rfxf kµDovflIaf ƒ
ipCly sfl agsq
ivWcaµimRqsr dy ieWk
hspqfl ivWc kql kr idWqf
igaf sI» pihlF aµimRqsr
pulIs rfxf kµDovflIaf kql
kys ivWc ibsænoeI qoN puWCigWC
leI mfnsf geI sI qy mfnsf
adflq ny ies kys ivWc
lfrYNs ibsænoeI ƒ trFijæt
irmFz AuWqy aµimRqsr puils
ƒ sONpx dy hukm idWqy hn»
vrnx Xog hY ik idWlI dI
pitaflf hfAUs kort qoN
trFijæt irmFz lYx ipWCoN
pµjfb puils 15 j¨n dI rfq
lfrYNs ibsænoeI ƒ iqhfV jylH
qoN mfnsf lY afeI qy BfrI
surWiKaf dOrfn qVky 4[30
vjy adflq pysæ krky sWq
idn df puils irmFz ilaf
sI» irmFz Kæqm hox ipWCoN
Aus ƒ adflq ivWc pysæ kIqf
qF adflq ny Aus df 27
j¨nqWkhor puils irmFz
idWqf sI, jo somvfr Kæqm ho
igaf aqy mfnsf dI adflq
dy hukm nfl Aus ƒ
aµimRqsr puls ƒ sONp idWqf
igaf sI»
4 29/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
aPgfinsqfn ivWc BUcfl mgroN hflfq Krfb
kfbul. aPgfinsqfn ivWc
B¨cfl nfl hoeI qbfhI df
hvflf dy ky qfilbfn ny
amrIkf ƒ PrIË hoeI
afpxy dyÈ dI rkm jfrI
krn qy ivWqI pfbµdI
htfAux ƒ ikhf hY» ies
dysæ dy kfrjkfrI ivdyÈ
mµqrI afmIr Kfn muWqfkI ny
kWlH ikhf ik ies aOK dI
GVI ivWc asIN amrIkf ƒ
aPgfinsqfn df roikaf
hoieaf Pµz jfrI krn aqy
aPgfn bYNkF qoN pfbµdI
htfAux dI bynqI kr rhy hF
qF jo eyjµsIaF lokF qk
mdd pucf skx» X¨ aYWn ny
ikhf ik shfieqf sµgTn
qfilbfnI aiDkfrIaF dI
mdd nfl dWKxI
aPgfinsqfn dy sB qoN vWD
pRBfvq do s¨ibaF pfkitkf
qy Kosq ivWc pirvfrF dI
mdd pucf rhy hn»
amrIkI rfÈtrpqI joa
bfiezyn PrvrI ivWc
aPgfisnqfn dI PRIË kIqI
nON arb zflr qoN vWD dI
jfiedfd ivWcoN sWq arb
zflr mukq krn dy hukm
AuWqydsKq kr cuWky hn»
ieh rkm 9/11 hmly dy
pIVqF qy aPgfinsqfn leI
mnuWKI shfieqf dI mWd
ivWcvrqI jf skygI» ibRtyn
dI ivdyÈ mµqrI ilË tRs ny
POjI shfieqf leI 25 lWK
X¨ro dyx df aYlfn kIqf hY»
ieWk ibafn ivWc ikhf igaf
hY ik AuQy kµm krdI nfrvy
dI ÈrnfrQI kONsl ƒ
5,00,000 X¨ro idWqf
jfvygf»cIn ny kWlH
aPgfinsqfn ƒ vWzI
aYmrjYNsI mdd ByjI hY»
eIrfn, pfiksqfn, dWKxI
korIaf, X¨ ey eI aqy kqr
ny vI mdd kIqI hY» rfietr
eyjµsI muqfbk aPgfn
ishq mµqrfly dy
aiDkfrIaF ny ikhf ik
p¨rbI aPgfinsqfn ivWc
B¨cfl qoN pRBfvq hËfrF
lokF ƒ sfP suQry pfxI aqy
Bojn dI Ër¨rq hY» ienHF
lokF ivckfr ibmfrI PYlx
df KdÈf hY»
amrIkf dI srhWd pfr krn dI
koisæsæ krdy 46 mry, 16 hspqfl
sYn aYNtonIE. amrIkf
dfKl hox dI koisæsæ kr rhy
46 ivakqI ieWk trYktr
trylr dy aµdr qy Aus dy
nyVy imRqk pfey gey jdik
16 hornF ƒ gµBIr hflq
ivWc hspqfl iljfieaf
igaf» sYn aYNtonIE puils
aiDkfrIaF vWloN ies Gtnf
ƒ mfiegRYNt smgilµg df
mfmlf dWisaf jf irhf hY»
ipCly kuWJ dhfikaF ivWc
mYkisko qoN amrIkf dI
srhWd aµdr dfKl hox dI
koisæsæ krn vfilaF ivWcoN
mfry gey lokF sbµDI
GtnfvF ivWc ieh sWB qoN
Kqrnfk hfdsf mµinaf jf
irhf hY» 2017 ivWc sYn
aYNtonIE ivWc hI vflmfrt
dy bfhr pfrk kIqy ieWk
trWk ivWc Psy rihx kfrn
ds mfeIgRYNt mfry gey
sn»2003 ivWc vI sYn
aYNtonIE ivWc grm trWk
ivWc bµd rihx kfrn 19
mfeIgRYNt mfry gey sn»
puils cIP ivlIam
mYkmYns ny dWisaf ik
somvfr sæfmIN 6:00 vjy qoN
pihlF siQqI bfry jfxkfrI
dy ky ieWk istI vrkr koloN
mdd mµgI geI» mOky AuWqy
phuµcy puils aiDkfrIaF ƒ
ieWk lfsæ trYktr trylr
dy bfhr peI imlI qy
trylr dy aWDy KuWlHy gyt qoN
aµdr JfqI mfrn AuWqy keI
lokF dy mrn df pqf
lWigaf» Pfier cIP
cfrls huWz ny dWisaf ik
16 ivakqIaF ƒ grmI
lWgx kfrn hspqfl iljfieaf
igaf ijnHF ivWcoN 12
bflg sn qy cfr bWcy sn»
ienHF lokF dy særIr grm
sn qy ienHF aµdr pfxI muWk
igaf sI»trylr ivWc vI
pfxI nhIN imilaf» huWz ny
dWisaf ik ienHF lokF dI
mOq hIt strok qy grmI
kfrn hoeI»ies mfmly dI
jFc X¨aYs homlYNz
sikAUirtI ienvYstIgysænjæ
vWloN kIqI jf rhI hY» iqµn
ivakqIaF ƒ ihrfsq ivWc
ilaf igaf hY»
iemrfn-buÈrf bIbI dy bYzrUm ivWc gupq kYmrf lfAuNdy rµgy hWQIN jfsUs kfbU
ieslfmfbfd. pfiksqfn dy
sfbkf pRDfn mµqrI iemrfn
Kfn dI hWiqaf dIaF aPvfhF
dOrfn AunHF dI jfs¨sI krn
dI koiÈÈ kIqI geI hY»
bnIgflf df ieWk mulfËm
iemrfn Kfn qy buÈrf bIbI dy
kmry ivWc gupq kYmrf lfAux
dI koiÈÈ kr irhf sI» ieWk
irport muqfbk ies
krmcfrI ƒ sfbkf pRDfn
mµqrI dy bYzr¨m ivWc kYmrf
lgfAux leI pYsy idWqy gey
sn, pr ieWk hor krmcfrI
ny ieh gWl surWiKaf tIm ƒ
dWsI, ijs qoN bfad jfs¨sI dI
koiÈÈ ƒ nfkfm kr idWqf
igaf» ies nfl pfiksqfn
ivWc bvfl mc igaf hY»
pfiksqfn qihrIk-eyiensfÌ
(pI tI afeI) dy
cyarmYn iemrfn Éfn dI
jfs¨sI krn dI koiÈÈ dI
s¨cnf imlx ipWCoN bnIgflf
surWiKaf tIm ny krmcfrI ƒ
ihrfsq ivWc lY ilaf hY»
surWiKaf tIm ny Aus ƒ kyNdrI
puls dy hvfly kr idWqf»
ieh Gtnf pfiksqfn dy
sfbkf pRDfn mµqrI iemrfn
Kfn dI hWiqaf dI sfiËÈ hox
dIaF aPvfhF dOrfn vfprI
hY» ies qoN pihlF Éqry
kfrn Èihr ivWc bfnI gflf
nyVy surWiKaf eyjµsIaF ƒ
hfeI alrt AuWqy rWiKaf
igaf sI»pI tI afeI dy keI
lok dfavf krdy hn ik
iemrfn Kfn dI jfn ƒ Éqrf
hY» pI tI afeI afg¨ ÈfhbfË
igWl ny ikhf ik asIN srkfr
smyq sfrIaF sbµDq
eyjµsIaF ƒ s¨icq kr idWqf
hY» igWl ny dfavf kIqf hY ik
mulfËm sfbkf pRDfn mµqrIdy
kmry dI sÌfeI krdf hY»
Aus ƒ jfs¨sI sfmfn rWKx
leI pYsf idWqf igaf sI»
jI-7 afgUaF ny rUsI gYs AuWqy kuWJ hWd qWk rok lfAux bfry kIqf ivcfr
sælOs aYlmfE. jI-7
isKr vfrqf ivWc somvfr
ƒ r¨s qoN aYksport kIqI
jfx vflI gYs AuWqy kuWJ hWd
qWk rok lfAux bfry ivcfr
vtFdrf kIqf igaf»
aijhf krky ienHF mulkF
vWloN X¨kryn iKlfP r¨s vWloN
jfrI jµg leI Pµizµg
GtfAux df rfh kWiZaf
igaf dWisaf jFdf hY» qyl
dIaF vWD rhIaF kImqF
kfrn r¨s dI afmdn ivWc
vI vfDf ho irhf hY qy Aus
vWloN afpxy guaFZI mulkF
iKlfP DWkysæfhI jfrI rWKI
jf rhI hY qy pWCmI mulkF
vWloN lfeIaF jf rhIaF
pfbµdIaF dI prvfh nhIN
kIqI jf rhI»idn dI
sæur¨afq smyN X¨kryn dy
rfsætrpqI volodImIr
jæYlYNskI ny jI-7 afg¨aF
nfl do Gµty dI mIitµg
kIqI» vrc¨al Zµg nfl
mIitµg ivWc sæfml hoey
jæYlYNskI ny afpxy dysæ dIaF
loVF bfry dWisaf qy ies dy
nfl hI puiqn ƒ jµg qoN
pfsy krn leI hor sKæq
pfbµdIaF lfAux dI mµg
kIqI» jI-7 dy sfry afg¨aF
ny ijµnF icr sµGrsæ cWlygf
EnI dyr X¨kryn dI mdd
krn df qhWeIaf
pRgtfieaf» ies dOrfn
somvfr ƒ pRDfn mµqrI
jsitn tr¨zo ny r¨s qy
bylfr¨s dy 74 hornF
ivakqIaF qy kfrobfrIaF
iKlfP nvIaF pfbµdIaF
lfAux df aYlfn
kIqf»mµglvfr ƒ hor
pfbµdIaF lfey jfx dI vI
sµBfvnf hY» ies dOrfn
jrmnI dy cFslr ElP
sæOlfj vWloN Bfrq dy pRDfn
mµqrI nirµdr modI ƒ vI
mIitµg ivWc ihWsf lYx df
sWdf idWqf igaf sI» jI-7
qy hornF afg¨aF nfl
PotosYsæn ivWc modI ny bVI
grmjosæI nfl tr¨zo df hWQ
GuWitaf pr bfad ivWc jdoN
dovF afg¨aF ny ieWkilaF
mIitµg kIqI qF modI df sur
mukfblqn kfPI iZWlf
irhf» jI-7 dysæF ivWc
amrIkf, X¨nfeIitz
ikµgzm, jrmnI, PrFs,
ietlI qy jfpfn dy afg¨
sæfml hn qy mµglvfr ƒ
isKr vfrqf dy aµq ivWc
ienHF sfry afg¨aF vWloN ies
mIitµg dOrfn bxI afm
sihmqI sbµDI vyrvf jfrI
kIqy jfx dI sµBfvnf hY»
ies qoN bfad ieh sfry
afg¨ nfto mIitµg leI
mYzirz ivWc ieWkTy hornf
afg¨aF nfl mulfkfq
krngy qy r¨s aqy X¨kryn
sµGrsæ dy POjI pRBfvF
sbµDI crcf kIqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KbrF
hYrfnI vflf Kulfsf: ipRµs cfrls ny
kqr dy sæyK qoN notF dy Bry bYg pRvfn kIqy
lµzn. ipRµs afP vyljæ ny
2011-15 dOrfn kqr dy
ivvfdq isafsqdfn qoN
ieWks¨tkys ivWc 1 imlIan
X¨ro (krIb 8 kroV rupey)
pRvfn kIqy sn» sµzy tfeImjæ
dI irport dy anusfr ipRµs
cfrls ny inWjI qOr AuWqy kqr
dy sfbkf pRDfn mµqrI sæyK
hmd ibn jfism ibn jfbyr
al QfnI AurP ‘aYWcbIjy' qoN
inWjI qOr AuWqy 2011 qoN 2015
dOrfn iqµn vfr kuWl imlf ky 3
imlIan X¨ro pRvfn kIqy
sn»ipRµs cfrls ƒ ieWk mOky
ieWks¨tkys nkdIidWqI geI»
id gfrzIan anusfr s¨tkys
AunHF dy do slfhkfrF ƒ idWqf
igaf, ijnHF bfry mµinaf jFdf
hY ik Auh pYsy igx cuWky sn»
pYlys dy shfiekF ny sæfhI
pirvfr leI kµm krdy inWjI
bYNkF ƒ nkdI iekWTI krn
leI ikhf sI» sfl 2015
ivWc lyrYNs hfAUs ivWc do
jixaF ivckfr ieWk inWjI
afhmo-sfhmxI mIitµg ivWc
ies rfÈI ƒ trFsPr kIqf
igaf» klyrYNs hfAUs dy bulfry
ny ikhf ik ieh rfÈI 2015
dI mIitµg dOrfn dfn vjoN adf
kIqI geI sI» ÈfhI pirvfr
dy do slfhkfrF ny nkdI igxI
sI» ikhf jFdf hY ik ieh
rkm bµd hoey 500 X¨ro dy
notF ivWc sI»s¨qrF muqfbk
pRfeIvyt bYNk kfAUts ƒ pYlys
dy sihXogIaF dI bynqI AuWqy
cfrls dy lµzn vfly GroN
s¨tkys ilaf sI» ieh rkm
ipRµs afP vyljæ dy cYrItybl
Pµz ivWc jmHF krfeI geI
sI» ieh ieWk GWt-pRoPfeIl
sµsQf hY, jo skftlYNz ivWc
ipRµs dy pyt pRojYkt aqy dysæ
ivWc AusdI jfiedfd ƒ
kµtrol krdI hY» roiel
igPt pfilsI aDIn ÈfhI
pirvfr dy mYNbr qohPæy vjoN
pYsy nhIN lY skdy» Auh
cYirtI dy ingrfn vjoN jF Aus
dI qrPæoN cYWk pRvfn kr skdy
hn» ipRµs cfrls dI sæyK
nfl bYTk ƒ adflqI
srk¨lr, sæfhI pirvfr dy
aiDkfrq kµmF dI s¨cI ivWc
sæfml nhIN kIqf igaf»
irport dy dfavy nfl ipRµs
cfrls dI inrpWKqf AuWqy
keI svfl KVy ho gey hn»
ipRµs cfrls ny pYsf lYx ipWCoN
keI vfr kqr df dOrf kIqf
sI» sµzy tfeImjæ dI irport
hY ik ies gWl df koeI sb¨q
nhIN ik ipRµs afP vyljæ
cYrItybl Pµz dy bYNk KfiqaF
ivWc jmHf kIqy gey Bugqfn
gYr-kfƒnI sn»
dunIaf dy 10 ibhqrIn sæihrF ivWc sæumfr hoey kYnyzf dy iqµn sæihr
Etvf. iqµn kYnyzIan
sæihr rihx dy ihsfb nfl
dunIaf ivWc 10 sWB qoN Aumdf
sæihrF ivWc sæumfr ho gey
hn» ieknOimst ieµtYlIjYNs
X¨int dy globl ilvyibiltI
ieµzYks 2022 vWloN iqafr
kIqI geI ies sflfnf
drjybµdI ivWc ieWk vfrI
iPr iveynf, afstrIaf ny
sWB qoN isKrlf sQfn hfsl
kIqf hY jdik ipCly sfl
koivz sbµDI pfbµdIaF,
imAUjæIam aqy rYstorYNt bµd
hox kfrn iveynf qoN vI ies
df isKrlf sQfn KuWs igaf
sI» jy qusIN kYlgrI jF
vYnk¨vr ivWc rihµdy hoN qF
qusIN dunIaf dy sWB qoN
ijæafdf ibhqrIn sæihrF
ivWcoN ieWk ivWc rih rhy hoN»
ieh sæihr dunIaF dy sWB qoN
ibhqr sæihrF iveynf,
kopnhYgn, zYWnmfrk qy
ijæAUirKæ, sivtjærlYNz qoN
bfad sWB qoN vDIaf sæihr
dWsy gey hn» torFto cOQy
sQfn qoN aWTvyN pfeydfn AuWqy
iKsk igaf hY» ienHF 10 tOp
klfs sæihrF ivWc QF
bxfAux vfly gYr X¨rpIan
sæihrF ivWc jfpfn df Esfkf
qy afstrylIaf df mYlbrn
sæfml hn» ieh drjybµdI
smuWcI siQrqf, hYlQkyar,
klcr aqy aYnvfiermYNt,
isWiKaf qy ienPrfstRkcr
AuWqy afDfrq hY»
29/06/2022
5
XUkrynIan anfj ƒ brbfd hox qoN bcfAux leI
kYnyzf ny 50 imlIan zflr dyx df kIqf vfadf
sælOs aYlmfE. X¨krynIan
anfj ƒ brbfd hox qoN
bcfAux leI kYnyzf ny 50
imlIan zflr dyx df
vfadf kIqf» ies dy nfl hI
aYqvfr ƒ pRDfn mµqrI
jsitn tr¨zo ny r¨s vWloN
X¨kryn AuWqy kIqy gey hmly
kfrn pYx vfly soky ƒ rokx
leI jI-7 mulkF nfl rl ky
agly kdm cuWkx df
qhWeIaf pRgtfieaf»
dunIaf dy sWB qoN ivksq
arQcfiraF dy afg¨aF vWloN
mulfkfq dy pihly idn hI
r¨s dI DWkysæfhI AuWqy crcf
kIqI geI» jI-7 mulkF dy
ieh afg¨ jrmnI ivWc iqµn
idnF leI ieWkTy hoey
hn»kfmnvYlQ srkfrF dy
afg¨aF vWloN vYsy ieh isKr
vfrqf cfr idnF leI kIqI
jf rhI hY» sæinWcrvfr ƒ
ieh sfry afg¨ ikgflI,
rvFzf ivWc mIitµg krky
afey»ienHF mIitµgF ivWc hfl
dI GVI r¨s vWloN X¨kryn AuWqy
kIqf igaf hmlf hI crcf
df muWK ivsæf bixaf hoieaf
hY»ies qoN ielfvf buWDvfr
qoN mYzirz, spyn ivWc hox
vflI nfto isKr vfrqf dy
eyjµzy ivWc vI ieho ivsæf
hfvI rihx dI sµBfvnf hY»
globl pWDr AuWqy anfj dI
Gft kfrn ies smyN aPrIkf
dy keI ihWsy soky dI kgfr
AuWqy phuµc cuWky hn» tr¨zo dy
jI-7 dy hornF afg¨aF vWloN
X¨kryn dy anfj BµzfrF ƒ
insæfnf bxfAux aqy dysæ
dIaF vWzIaF bµdrgfhF AuWqy
aYksport ƒ rkx leI r¨s
ƒ ijæµmyvfr dWisaf jf irhf
hY» ies vfrqf dy pihly
sYsæn ivWc ivsæv afg¨aF
vWloN globl arQcfry bfry
crcf kIqI geI» afg¨aF ny
afiKaf ik mhFmfrI qoN
bfad r¨s qy X¨kryn drimafn
cWl rhy sµGrsæ kfrn
dunIaf Br ivWc vsqF dIaF
kImqF afsmfn Coh rhIaF
hn qy afm cIjæF qWk hI lokF
dI phuµc musækl ho geI hY»
iesy idn kIqy gey aYlfn
qihq kYnyzf ny vfadf kIqf
ik Auh anfj ƒ shyj ky
rWKx leI ieikAupmYNt
X¨kryn Byjygf qF ik Auh
afpxy ies sfl dy anfj ƒ
shyj skx qy mfrikt qWk
iljf skx» ieWk ieµtrivAU
ivWc kYnyzf qoN KyqIbfVI
mµqrI mYrI klfzy ibibAU ny
afiKaf ik Auh anfj jmHF
krn vfly mobfeIl kµtynr
X¨kryn Byjxgy»
XUkryn Auqy hmly ivruWD jI-7 grup rUs vfly sony dI cmk iPWkI krn lWgf
aYlmfAU. X¨kryn ivWc r¨sI
hmly dy ivroD ivWc amrIkf
aqy Aus dy sihXogI dyÈ aWgy
qoN r¨s qoN sony dI drfmd AuWqy
pfbµdI lfAux jf rhy hn»
jI-7 dyÈF dy isKr sµmyln
ivWc ihWsf lYx leI kWlH
jrmnI puWjy amrIkI
rfÈtrpqI joa bfiezyn ny
ieh jfxkfrI idWqI hY»
vrnx Xog hY ik r¨s dunIaf
ivWc sB qoN vWD sony df
Auqpfdn krn vfly dyÈF ivWcoN
hY» jI-7 dysæF dI hox vflI
bYTk ivWc rfÈtrpqI
bfiezyn jrmnI, jfpfn,
ibRtyn, PrFs, kYnyzf aqy
ietlI dy nyqfvF nfl r¨s dy
gYs splfeI GWt krn nfl
pYdf hoeI siQqI AuWqy crcf
krngy qy r¨s dI splfeI
rokx nfl pYdf hoey KurfkI
sµkt AuWqy crcf hovygI» ies
dy nfl X¨kryn jµg AuWqy crcf
hovygI aqy r¨s AuWqy dbfa
vDfAux dy ZµgF bfry soicaf
jfvygf» ienHF ZµgF ivWcoN muWK
hovygI r¨sI sony AuWqy lWgx
vflI pfbµdI» r¨s dunIaf
ivWc sB qoN vWD sony df
Auqpfdn krn vfly dyÈF
ivWcoN hY»sfl 2021 ivWc
r¨s ny 300 tn sonydf
Auqpfdn kIqf sI» r¨sI sony
dI ieµport AuWqy rok df
PYslf ies leI r¨s AuWqy
BfrI pvygfik AuQoN dy sony dI
nWby PIsdI mfqrf iehI jI-
7 dyÈ KrIddy hn, ijhVy
pfbµdI lf rhy hn» ienHF
ivWcoN iekWlf ibRtyn r¨sI sony
df sB qoN vWzf gRfhk hY»
bIqy sfl krIb 17 arb
zflr df r¨sI sonf ibRtyn
ivWc igaf sI» r¨s kol
afstrylIaf qoN bfad sB
qoN vWzf sony df Bµzfr hY»
dunIaf dy sWq KuÈhfl dyÈF
dy muKI sµmyln dy afKrI
idn mµglvfr r¨s qoN sony dI
ieµport AuWqy pfbµdI df
aYlfn kr skdy hn»
6 29/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
pµjfb 'c ssqI nhI hovygI særfb: hfeIkort ny særfb dy TyikaF dI
alftmYNt 'qy lgfeI rok; 'afp' srkfr qoN mµigaf jvfb
cµzIgVH . hfeIkort dy vloN
pµjfb srkfr ƒ vWzf Jtkf
idWqf igaf hY» pµjfb 'c
Èrfb ssqI hox dIaF AumId
qy vI pfxI iPr igaf hY»
pµjfb aqy hirafxf
hfeIkort ny pµjfb srkfr dI
ssqI særfb afbkfrI nIqI ƒ
Jtkf dyNidaF særfb dy TyikaF
dI alftmYNt 'qy rok lgf
idWqI hY» hfeI kort ny ieh
PYslf nvIN afbkfrI nIqI
ivruWD dfier 4 ptIsænF dI
suxvfeI dOrfn idWqf hY» hfeI
kort ny ikhf ik TyikaF dI
alftmYNt hux ienHF ptIsænF
dI suxvfeI 'qy inrBr
krygI» ies sbµDI hux pµjfb
srkfr qoN jvfb mµigaf igaf
hY» ds deIey ik nvI
afbkfrI nIqI 1 julfeI qoN
lfg¨ hoxI hY» ijs qoN bfad
pµjfb ivWc cµzIgVH qoN ssqI
bIar aqy hirafxf qoN ssqI
særfb imlygI» jykr nIqI
bµd ho geI qF pµjfb dy lokF
dIaF ssqI særfb imlx dIaF
afsF 'qy pfxI iPr jfvygf»
hfeI kort dy anusfr ienHF
ptIÈn 'c afm afdmI pfrtI
(afp) srkfr 'qy særfb dy
kfrobfr 'c eykfiDkfr ƒ
bVHfvf dyx dy dosæ lWgy hn»
ies leI ies nIqI ƒ rWd
kIqf jfxf cfhIdf hY» ptIsæn
dI pYrvI kr rhy aYzvokyt
mohn jYn anusfr nvIN
afbkfrI nIqI ivWc pµjfb
ÈRomxI akflI dl aµimRqsr dy pRDfn ismrnjIq isµG mfn hoey koronf pfjæIitv
cµzIgVH . sµgr¨r qoN lok
sBf dI jiæmnI cox jyq¨
ismrnjIq isµG mfn dI
koronf irport pfjæIitv
pfeI geI hY » ies sµbµDI
jfxkfrI idµidaF isvl
srjn sµgr¨r zf[ primµdr
kOr ny ikhf ik gly dI
KrfbI kfrn zfktrF dI
tIm ny ismrnjIq isµG mfn
df koronf tYst kIqf igaf
sI aqy irport pfjæIitv
afeI hY » iesdy nfl hI
AunHF ikhf ik iPlhfl
ismrnjIq isµG mfn afpxI
bguafxf siQq irhfiesæ
ivKy hn aqy AunHF dI hflq
siQr hY » ismrnjIq isµG
mfn tvIt kridaF ny
iliKaf hY ik “mYƒ ipCly
kuWJ idnF qoN gly ivWc
ieµPYksæn ho rhI sI mYN sµgq
ƒ dWsxf cfhuµdf hF ik myrI
koivz tYst irport pOjæitv
afeI hY» pr mYN TIk
mihs¨s kr irhf hF» zf[
sfihbfnF vWloN 7 idnF leI
iekFqvfs ivWc rihx dI
slfh idqI geI hY, ies qoN
bfad mYN afm idnF vFg
sµgq dy drsæn krFgf,“
mYƒ ipCly kuWJ idnF qoN gly
ivWc ieµPYksæn ho rhI sI mYN
sµgq ƒ dWsxf cfhuµdf hF ik
myrI koivz tYst irport
pOjæitv afeI hY» pr mYN
TIk mihs¨s kr irhf hF»
zf[ sfihbfnF vWloN 7 idnF
leI iekFqvfs ivWc rihx
dI slfh idqI geI hY, ies
qoN bfad mYN afm idnF vFg
sµgq dy drsæn krFgf.
afbkfrI aYkt 1914 aqy
pµjfb ilkr lfiesYNs aYkt
1956 dI AulµGxf kIqI geI
hY» ies dy nfl hI nvIN nIqI
særfb dy kfrobfr ivWc
eykfiDkfr ƒ Auqsæfihq
krygI» ies qoN ielfvf
arfeIv syPæ cµzIgVH nfmk
sµsQf vWloN vI ies sbµDI
ptIsæn dfier kIqI geI hY»
ijs ivWc ikhf igaf sI ik
nYsænl hfeIvya dy nyVy Tyky
dyx 'qy pihlF r¨t dI mnjæ¨rI
leI jfvy» ieh ptIsæn
nYsænl hfeIvy 'qy særfb kfrn
ho rhy hfdisaF dy mWdynjær
dfier kIqI geI hY»
isWDU mUsyvflf dy mYnyjr sægnpRIq ny pµjfb aYNz
hirafxf hfeIkort ‘c dfier kIqI ptIsæn
cµzIgVH . mrh¨m pµjfbI
gfiek isWD¨ m¨syvflf dy
krIbI qy mYnyjr sægnpRIq ny
hux pµjfb aqy hirafxf
hfeIkort df ruK kIqf hY »
iesdy nfl hI sægnpRIq ny
Kud ƒ m¨syvflf df mYnyjr
dWsidaF hfeIkort ‘c do
ptIsænF dfier kridaF
ivWkI imWz¨KyVf dy kql kys
‘c agfAUN jæmfnq dI mµg
kIqI hY» iesdy nfl AunHF ny
gYNgstr lfrYNs ibÈnoeI aqy
golzI brfV qoN jfn ƒ Kæqrf
dWsidaF hfeIkort qoN
surWiKaf dI mµg kIqI hY»
sægnpRIq ny ikhf ik jdoN vI
Auh mohflI afAuNdf hY qF
Ausƒ hvfeI aWzy qoN
inrDfrq QF ’qy jfx leI
surWiKaf idWqI jfvy »
hfeIkort vloN sægnpRIq dI
ienHF ptIsænF ‘qy jld
suxvfeI ho skdI hY dWquhfƒ
dWs deIey ik sægnpRIq isWD¨
m¨syvflf df krIbI sI aqy
isWD¨ dy mYnjr vjoN sfry sæoa
dI zIl krdf sI» X¨Q
akflI afg¨ ivWkI imWz¨KyVf
dy kqlkFz ivWc ÈfgnpRIq
df nfm sfhmxy afieaf sI»
ies dOrfn idWlI puils dI
jFc ivWc ikhf igaf sI ik
Aus df sbµD imWz¨KyVf kFz
leI ijæµmyvfr gYNgstr kOsæl
cODrI dy sæfrp sæ¨trF nfl
sI» ies qoN bfad sægnpRIq
acfnk afstRylIaf clf
igaf sI aqy afstRylIaf hI
rih irhf hY» ijkrXog hY ik
29 meI ƒ hoey isWD¨ m¨syvflf
kqlkFz dI ijµmyvfr golzI
brfV ny leI sI [ pµjfb
puils ny vI ies kqlkFz df
sfijÈ GfVf lfrYNs ibÈnoeI
ƒ mµinaf hY [ iesdy nfl hI
gYNgstrF vWloN vI soÈl
mIzIaf qy postF pf ky ies
kqlkFz ƒ ivWkI imWz¨KyVf dy
kql df bdlf dWisaf hY»
aOrq ny guWzy nfl ivafh krvf ky bWcf hox df dfavf kIqf
bRfsIlIaf. bRfËIl dI ieWk
aOrq crcf df ivÈf bxI hoeI
hY» Aus df dfavf hY ik Aus ny
kWpVy dy bxy ‘guWzy; nfl ivafh
kIqf aqy Aus df ieWk bWcf vI
hY» aOrq df nfm myirvon rokf
morys (37) hY» morys ny afpxI
mF ƒ ikhf sI ik Auh isµgl
hY» zFs pfrtnr nf hox kfrn
vI Auh pRyÈfn sI» ies mgroN
morys dI mF ny AusdI ÉuÈI dI
Kfqr kWpVy dI guWzI bxfeI
aqy Aus df nfm mfrsylo
rWiKaf» morys ny dWisaf ik
jdoN mF ny mfrsylo (guWzI) ƒ
Aus ƒ pihlI vfr idKfieaf qF
Aus ƒ guWzI nfl ipafr ho
igaf»aijhf ies leI sI ik
Aus kol koeI Poro zFsr nhIN
sI» morys ies zFs leI jFdI
sI pr hmyÈf Aus ƒ pfrtnr
nhIN imldf sI» ies mgroN
mfrsylo AusdI i˵dgI ivWc
afieaf» morys ny dWisaf ik
Auh ieho ijhf purÈ hY jo hmyÈf
mYN afpxI i˵dgI ivWc cfhuµdI
sI» irport muqfbk morys aqy
mfrsylo Aus idn qoN hI
rumFitk irlyÈniÈp ivWc hn,
jdoN Auh pihlI vfr imly
sn»irport muqfbk ies joVy
ny keI mhIny iekWTy gujfry»
ies mgroN Ébr afeI ik morys
grBvqI hY» morys ny
ajIbogrIb dfavf kridaF
ikhf ik ieh sWc hY» mfrsylo ny
mYƒ grBvqI kIqf» mYN pRYgnYNsI
tYst kIqf aqy ieh pfËyitv
afieaf» morys ny dWisaf ik
ies mgroN Aus ny ivafh krn
df ÌYslf kIqf» ivafh AunHF
leI Kfs, mhWqvp¨rn aqy
Bfvuk idn sI»
www.samajweekly.com
lµzn (smfj vIklI) bIqy
idnI pµjfb ivWc sµgr¨r
lok sBf sIt qy hoeIaF
ijmnI coxF ivWc
sµgr¨r hlky dy
lokF vWloN mOj¨df
srkfr ƒ isry
qoN nkfrdy hoey
s r d f r
ismrnjIq isµG
mfn jI dy hWk
ivWc Pqvf dyky
AuhnF ƒ pfrlImYNt ivWc
Byijaf hY» aWj s: hirµdr
isµG hYrI sµD¨ ny s:
ismrnjIq isµG mfn jI ƒ
ies ieiqhfisk ijWq qy
bhuq bhuq vDfeI idWqI
geI aqy ÈromxI akflI
aµimRqsr dI sfrI
ilzriÈp qy
sihXogI sWjxF
df Dµnvfd
kIqf igaf»
AuhnF ikhf
ik asIN hlkf
sµgr¨r dy nfl
nfl p¨ry pµjfb
aqy dyÈF ivdyÈF
dIaF sµgqF df bhuq
bhuq Dµnvfd krdy hF,
ijhnF dI imhnq sdkf
s: mfn jI qy isr qy
ies ijWq df qfj sijaf
KbrF
hY» asIN hmyÈF hr vrg
dy nfl zWt ky KVy hF»
bysWk sfƒ smF zyZ sfl
df hhI imilaf hY pr
sfzy pfrtI pRDfn s:
ismrnjIq isµG jI mfn
p¨rI inWzrqf nfl pµjfb
dy sB msly sµsd ivWc
bybfk hoky AuTfAuxgy»
nfl hI AuhnF ikhf ik
mOj¨df pµjfb srkfr ƒ
afpxI ies hfr qoN sbk
lYky pµjfb dI ibhqrI
leI kdm AuTfAuxy
cfhIdy hn» ikAuNik
srkfr dI iehnF sO
idnF dI kfrgujæfrI qoN
29/06/2022
s[ hirµdr isµG hYrI sµDU ny s[ ismrnjIq isµG mfn
ƒ ieiqhfisk ijWq qy bhuq bhuq vDfeI idWqI
inAUjæIlYNz dIaF qIsrIaF aqy
cOQIaF 'isWK KyzF' df hoieaf aYlfn
inAUjæIlYz nkodr mihqpur
(hrijµdr pfl CfbVf) NZ Sikh
GamesdI kmytI vWloN sfl 2022 leI
qIsrIaF aqy cOQIaF isWK KyzF df rsmI
aYlfn br¨s pulmYn pfrk dy sYmInfr
hfl ivWc spOsrF, Kyz klWbF,
sihXogIaF aqy mIzIaf
krmIaF dI BrvIN hfjærI ivWc
kIqf igaf» ipCly sfl
koivz dy sKæq inXmF dy
cWlidaF p¨rIaF iqafrIaF dy
bfvj¨d vI ieh KyzF nhI sI ho
skIaF» iesy leI ies sfl qIsry
aqy cOQy sfl dIaF KyzF iekWTIaF
krvfeIaF jfxgIaF»pRogrfm dI sæur¨afq
s[ nvqyj rµDfvf aqy s[ særndIp isµG
vWlo sFJy qOr 'qy kIqI geI, ijQy AuhnF
afey hoey mihmfnF ƒ jI afieaF ƒ
afiKaf» Auprµq kmytI dy pRDfn s[
dljIq isµG horF ny ijWQy bIqy do vrHy
dIaF KyzF bfry jfxkfrI idWqI aqy AuWQy
eI Brosf idvfieaf ik ies vrHy ieh KyzF
hor vI jfho jlfl nfl hoxgIaF aqy vWD
qo vWD isWK nOjvfnF aqy pirvfrF ƒ
iehnF KyzF nfl joiVaf jfvygf»kmytI dy
cyarmYn s[ qfrf isµG bYNs ny afpxy
sµboDn ‘c ijQy iehnF KyzF aqy Kyz
mnYjmyNt ivWc vWD qo vWD aOrqF dI
sæm¨lIaq 'qy jæor idWqf, AuQy eI dWisaf
ik ies vfr dIaF KyzF ivWc pµjfbI
muµizaF dy rWgbI dy sæoa mYc vI hoxgy qF
jo afAuNdy sflF ‘c inAUjæIlYNz dI ies
nYsænl Kyz ƒ vI iehnF KyzF ivWc
aiDkfirq qOr 'qy sæfml kIqf jf sky»
Kyz kmytI ny sFJy r¨p ‘c btn dbf ky
vWzI skrIn 'qy KyzF df aYlfn kIqf»
pRogrfm ivWc phuµcy hoey vWK- vWK klWbF
aqy kmytIaF dy bulfiraF ny ijWQy isWK
KyzF dI kmytI nfl sµp¨rn qOr 'qy
sihXog krn df XkIn dvfieaf, AuQy hI
sB ny sm¨hk qOr 'qy ipClIaF do vfr
dIaF dIaF KyzF dI qrHF ies vfr vI KyzF
‘c afpxy pirvfrF smyq hfjærI lvfAux
dI hfmI BrI» aµq ivWc s[ gurivµdr
isµG aOlK ny afey hoey sB mihmfnF df
kmytI vWloN Dµnvfd kIqf»
7
nfKuÈ hoky sµgr¨r dy
lokF ny afp pfrtI ƒ
ÈIÈf ivKfieaf hY»
pµjfb ivWc kfƒn
ivvsQf ibWlkul
zFvfzol hY qy kyNdr
srkfr dy pµjfb ivroDI
PYsilaF qy pµjfb
srkfr df cuWp rihxf
icµqf df ivÈf hY» asIN
AumId krdy hF ijvyN
pihlF s: ismrnjIq
isµG mfn s¨bf srkfr ƒ
smyN smyN qy gµBIr
msilaF qy jgfAuNdy afey
hn, BivWK ivWc vI AuhnF
qoN iehI kfmnf krdy hF»
inrmfx aDIn ruWK kWtx qoN pihlF
nvyN ruWK lgfE-gursyvk kfrkOr
mohflI (sµjIv isµG sYxI)
zyrfbWsI hlkf ivDfiek
kuljIq isµG rµDfvf jI ny ipµz
kfrkor ivKy ieWk ruWK sO suWK
muihµm df afgfjæ kIqf» ijs
ivc AuhnF ny vWD qoN vWD lokF
ƒ apIl vI kIqI ik sæuWD hvf
leI ruWK byhWd jær¨rI
hn» ipCly sfl jdoN
kronf mhfmfrI
krky dysæ ivWc
afksIjn dI Gft
pYdf ho geI qF
sfiraF ƒ ruWKF df cyqf
af igaf » keI ruWK aijhy
vI hn jo bhuq afksIjn
CWzdy hn qy vfqfvrx ivWc
gµdgI ƒ soK lYNdy hn»
nOjvfn afg¨ gursyvk isµG
kfrkOr jI ny ies muihµm dI
sæur¨afq hlkf ivDfiek qo
sæur¨ krvfeI» dyKf dyKI ivWc
afs pfs dy nOjvfnF ny
gursyvk isµG kfrkOr dI
muihµm ivWc vWD cVH ky siærkq
krnI sæur¨ kr idWqI» hux qWk
qkrIbn 700 qoN vWD Pældfr
,CFdfr drWKq lgfey jf cuWky
hn» gursyvk isµG
kfrkOr ny s¨bf
srkfr ƒ bynqI
kIqI hY ik ijQy vI
koeI nvIN sVk df
inrmfx hoxf hY , ijµny
vI Aus QF qoN drWKq kWty
jfxy ny, jdoN nvIN sVk df
inrmfx hoeygf, pihlF AuQy
keI guxf drKæq nvIN sVk dy
afspfs lgf dyxy cfhIdy hn»
vfqfvrx vI sæuWD rhygf qy
cfry pfsy hiraflI vI
CfeygI»
8 29/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
pµjfb ivDfn sBf sYÈn ivc agnIpQ skIm df muWdf gUMijaf
cµzIgVH. pµjfb ivDfn
sBf sYÈn dy cOQy idn POj
dI BrqI dI agnIpQ
skIm df muWdf g¨µijaf»
ivroDI iDr dy nyqf pRqfp
bfjvf ny ikhf ik
agnIpQ skIm s¨by dy
nOjvfnF dy ihWqF dy iKlfP
hY» AunHF ikhf ik dyÈ dI
POj ivWc pµjfbI nOjvfnF
df vWzf Xogdfn hY» AunHF
ikhf ik Bfrq ƒ cIn aqy
pfiksqfn dy Kqry df
sfhmxf krnf pY irhf hY»
aijhy ’c Tyky ’qy ieh
BrqI nhIN kIqI jf
idwlI vFg aMimRqsr aMqr-rfÈtrI hvfeI awzy qoN vI vwK vwK ÈihrF nUM bwsF clfAux dI mMg
aMimRqsr . aMimRqsr ivkfs
mMc ny sRI guru rfmdfs jI
aMimRqsr aMqr-rfÈtrI
hvfeI awzy qoN idwlI vFg vwK
vwK ÈihrF nUM bwsF clfAux dI
mMg kIqI hY» muwK mMqrI s[
BgvMq isMG mfn , trFsport
mMqrI s[ lfljIq isMG Buwlr
, aMimRqsr dI ivDfiekf sRI
mqI jIvn ijEq kOr ,ivroDI
iDr dy nyqf s[ pRqfp isMG
bfjvf qy kFgrsI ivDfiek s[
suKpfl isMG Kihrf nUM ByjI eI
skdI» ies ’qy sIaYm
Bgvµq mfn ny ikhf ik
ieh Bfvnfqmk muWdf hY»
sfZy 17 sfl df bWcf 21
sfl ivWc irtfier ho
jfvygf» iPr Auh afpxy
afp ƒ sfbkf POjI vI
nhIN ilK skdf» Aus ƒ
kµtIn df lfB vI nhIN
imlygf» AunHF ikhf ik
pµjfb srkfr ies kfƒn
dy iKlfP hY» mfn ny ikhf
ik do mhIny dI tRyinµg dy
bfad vI nOjvfnF df koeI
Pfiedf nhIN hovygf» ies
’qy XkInI qOr ’qy pRsqfv
gYNgstr imµtU cfr idn dy puils irmFz ’qy, biTµzf jylH qoN bfhr ilafeI puils
aµimRqsr. pµjfb puils ny
isWD¨ m¨syvflf kql kFz dy
ieWk hor mulËm gYNgstr
sfrj imµt¨ ’qy iÈkµjf kWsxf
Èur¨ kr idWqf hY» biTµzf
puls kyNdrI jylH ivWc bµd
gYNgstr sfrj imµt¨ ƒ
irmFz ’qy lY ky afeI hY»
puls ny mulËm df cfr idn
df irmFz hfsl kr ilaf
hY» Aus ’qy jylH ’c rih ky
vI afpxIaF qsvIrF soÈl
mIzIaf ’qy aploz krn df
doÈ hY» aµimRqsr dy rihx
vfly sfrj imµt¨ dy iKlfP
kql, kql dI koiÈÈ,
iPrOqI, nÈf qskrI,
hiQafr rWKx dy zyZ drjn
qoN vWD mfmly drj hn»
iek hPqf pihlF sfrj dy
ieµstfgRfm akfAUNt ’qy kuJ
qsvIrF post kIqIaF
geIaF sn» sfrj dIaF
jWgU BgvfnpurIey dy igroh df hY mYNbr
ieh qsvIrF jylH dy aµdr
leIaF geIaF hn» jylH dI
kµD dy kol KuWlHy ivWc ieWk
qsvIr leI geI sI» kuJ
qsvIrF Aus ny afpxy
sfQIaF nfl bYrk ivWc
leIaF sn aqy ieµstfgRfm
’qy post kIqIaF sn»
puils ƒ ÈWk hY ik sfrj
imµt¨ ny jylH dy bfhr Guµm
rhy sfQIaF ƒ jylH dIaF
myl rfhIM mMc dy srpRsq
zf[ crnjIq isMG gumtflf
ny ikhf hY ik sRI gurU
rfmdfs jI aMqr-rfÈtrI
hvfeI awzy qoN hr sfl lwKF
lok pMjfb, ihmfcl, jMmUkÈmIr
qy rfjsQfn qoN
ivdyÈF qoN afAuNdy hn lwKF
hI lok aqy ivdyÈF nUM jFdy
hn pr aÌsos dI gwl hY
ik ajy qIk iksy vI srkfr
ny idwlI vFg vwK vwK ÈihrF
nUM bwsF clfAux dI Kycl
qsvIrF ByjIaF hn» imµt¨
jylH ’c gupq qOr ’qy
mobfeIl Ìon irhf hY, ijs dy
afDfr ’qy biTµzf puils ny
hux mulËm ƒ ihrfsq ’c lY
ky irmFz ’qy ilaf hY» isWD¨
m¨syvflf kql kys ivWc
kyNdrI jFc eyjµsI
(sIafeIey) ny sfrj imµt¨ ƒ
irmFz ’qy ilaf sI» sfrj
’qy isWD¨ m¨syvflf ƒ mfrn
nhIN kIqI» XfqrUaF nUM
inwjI gwzIaF lY ky afAuxf
vfly kfqlF ƒ gWzIaF
muhWeIaf krvfAux df doÈ
sI» sIafeIey vWloN jFc
p¨rI hox qoN kuJ smyN bfad
hI Aus ƒ muV jylH Byj
idWqf igaf sI pr hux Aus
ƒ muV irmFz ’qy ilaf
igaf hY» Auh aµimRqsr dy
btflf roz ’qy iek ihµd¨
nyqf df kql krky
surKIaF ’c afieaf sI»
sfrj imµt¨ ny akq¨br
2017 ivWc ihµd¨ nyqf ivpn
Èrmf dI golI mfr ky
hWiqaf kr idWqI sI»
gYNgstr imµt¨, gYNgstr
jWg¨ BgvfnpurIaf dy gYNg
df mYNbr hY» ies qoN ielfvf
Aus iÉlfÌ kql, kql dI
koiÈÈ, luWt-Koh, iPrOqI
afid dy krIb 18 kys drj
hn» ijs dI adflq ivWc
suxvfeI cWl rhI hY»
jfxf pYNdf hY» ies leI
pMjfb rozvyË qy pYpsU
trFsport kfrporyÈn
dIaF
lÊËrI bwsF
idwlI vFg
clfAux dI Kycl
kIqI jfvy qF jo
XfqrUaF nUM inwjI
gwzIaF dI Éjl ÉuafrI
qoN injfq iml sky»aijhf
krn nfl AunHF XfqrUaF nUM
vI rfhq imlygI ijhVy
zubweI qy hor arb dyÈF nUM
jFdy qy AunHF pfs afpxIaF
kfrF nhIN qy Auh bwsF
rfhIN afAuNdy jFdy
hn» mMc afgU ny
hvfeI awzy qoN
iGAu mMzI qIk
lokl bwsF clfAux
dI vI mMg kIqI hY qF
jo ijhVy XfqrU sRI
drbfr sfihb dy drÈnF nUM
jfxf cfhuMdy hn Auh afsfnI
nfl jf skx »mMc vwloN 5
hovygf» ies ƒ lY ky
Bfjpf ivDfiek aÈvnI
Èrmf ny hµgfmf kIqf»
Bfjpf ivDfiek aÈvnI
Èrmf ny ikhf ik bfjvf
ivroDI pfrtI hox kfrn
hI ivroD kr rhy hn»
Auh skIm ivWc koeI kmI
nhIN dWs irhf» 10vIN qoN
bfad POj ivWc BrqI hox
vfly nOjvfnF ƒ srkfr
isWiKaf muhWeIaf
krvfeygI» nOjvfnF kol
3 sfl bfad 47 lWK
rupey hoxgy» Auh jo
mrËI kry»
zyrfbWsI golI kFz: mubfrkpur cOkI ieµcfrj
blivµdr isµG iÉlfP aYPafeIafr drj
mohflI. aYseyaYs ngr dy
sInIar suprzµt afÌ
pulIs (aYsaYspI) ivvyk
ÈIl sonI ny aWj zyrfbsI
golI kFz mfmly ivWc
mubfrkpur pulIs cOkI dy
ieµcfrj sb-ieµspYktr
(aYsafeI) blivµdr isµG
iÉlfP pihlI s¨cnf irport
(aYPafeIafr) drj krn
dy hukm idWqy hn»
aYsaYspI ny mOky ‘qy mOj¨d
iqµn hor puils mulfËmF ƒ
sËf dyx leI ivBfgI
kfrvfeI vI Èur¨ kr idWqI
hY» ieh Gtnf 26 j¨n
2022 dI rfq vfprI jdoN
aYsafeI blivµdr isµG
puils tIm nfl rutIn
cYikµg kr rhy sn, AuhnF ny
kuJ ivakqIaF nfl JgVy
Auprµq ihqyÈ kumfr dI lWq
‘qy golI clf idWqI sI» ies
Auprµq kuJ lokF ny puils
vfhn dI BµnqoV vI kIqI»
aYsaYspI ny aYsafeI
blivµdr isµG ƒ somvfr ƒ
muaWql kr idWqf sI aqy
Aus df qbfdlf pulIs
lfeInj kr idWqf sI»
iËkrXog hY ik Gtnf
Auprµq aYsaYspI ny qurµq
Gtnf dI jFc krn aqy
irport sONpx leI aYspI
hYWzkuafrtr dI agvfeI
ivWc ieWk ivÈyÈ jFc tIm
(aYsafeItI) df gTn ikqf
sI» aYsaYspI ivvyk ÈIl
sonI ny dWisaf ik
aYsafeItI vWloN mfmly dI
aglyrI jFc kIqI jf rhI
hY» iËkrXog hY ik Qfxf
zyrfbWsI ivKy BfrqI
dµzfvlI inXm (afeIpIsI)
dIaF DfrfvF 324, 354,
336 aqy 509 qihq
aYPafeIafr drj kIqI
geI hY»
meI 2022 nUM muwK mMqrI qy
trFsport mMqrI nUM ies
sbMDI pwqr Byjy gey sn pr
aPsos dI gwl hY ik bwsF
kI clfAuxIaF sn iksy ny
vI ienHF pwqrF dy Auqr
Byjx dI Kycl nhIN kIqI»
ieh bhuq hI aihm mslf
hY ies leI mOjUdf ajlfs
ivc srkfr pfsoN ies bfry
puwCx dI Kycl kIqI jfvy ik
ajy qIk ieh bws syvf ÈurU
ikAuN nhIN kIqI geI ?
www.samajweekly.com
isWDU mUsyvflf kql mfmly ‘c vWzf Kulfsf, pfiksqfn
dy kvfzkfptr zron nfl suWty sI hiQafr
nvIN idWlI. pµjfbI gfiek
isWD¨ m¨syvflf dy kql ƒ lY ky
lgfqfr nvIaF jfxkfrIaF
sfhmxy af rhIaF hn» ies
kqlyafm dI jFc kr rhIaF
eyjµsIaF ƒ pqf lWgf hY ik
ienHF ƒ mfrn leI vrqy gey
hiQafr pfiksqfn qoN Byjy gey
sn» Kfs gWl ieh hY ik ienHF
ƒ Coty afkfr dy kvfzkfptr
zron qoN Byijaf igaf sI» ies
qrHF df zron 10 iklogRfm qWk
df Bfr cuWk skdf hY» ieh
pihlI vfr hY jdoN pµjfb ivWc
sQfnk gYNgstrF vWloN zronF
rfhIN hiQafrF dI Kyp splfeI
krn dI s¨cnf sfhmxy af
rhI hY» ies qoN pihlF bWbr
Kflsf aqy lsækr vrgy
aWqvfdIaF ƒ hiQafr
splfeI krn leI ieh qrIkf
KLbrF
29/06/2022 9
ngfEN ijælHy ‘c hVH dI siQqI nfjæuk, hVH pRBfivq ielfikaF
ƒ rfhq smWgrI muhWeIaf krvf rhI afsfm srkfr
luiDafxf dy do tYksI zrfeIvr 20[80 iklo afeI[sI[eI[ smyq kfbU iksy vI doÈI ƒ
bKiÈaf nhIN jfvygf, kfƒn anusfr kIqI jfvygI sÉq qoN sÉq kfrvfeI: guirµdr iZWloN
cµzIgVH. muWK mµqrI Bgvµq
mfn dI agvfeI vflI pµjfb
srkfr vWloN zrWg mfPIaf
iKlfP ivWZI geI jµg qihq
pµjfb puils dI ivÈyÈ tfsk
Pors (aYWs[ tI[ aYWP[) ny
luiDafxf qoN 20[80 iklogRfm
aYmPytfmfeIn jF ikRstl
mYWQ, ijsƒ afeI[sI[eI[ dy
nF nfl jfixaf jFdf hY,
brfmd krky do nÈf qskrF
ƒ igRPqfr kIqf hY» ieh
jfxkfrI aWj ieWQy
ieµspYktr jnrl afÌ
puils (afeIjIpI) aYstIaYP
guirµdr isµG iZWloN ny idWqI»
Auprokq kfrvfeI eyafeIjI
snyhdIp Èrmf dI agvfeI
ivWc aYstIaYP luiDafxf
dIaF tImF vWloN kIqI geI»
apxfieaf jFdf sI, ijs dy
splfierF dI mdd
afeIaYsafeI aqy Kfilsqfn
m¨vmYNt nfl juVIaF jQybµdIaF
srhWd pfr bYTy sn» s¨qrF
anusfr pfiksqfn vWloN
Piærojæpur, Pæfjiælkf aqy
vfhgf srhWd nyVy krIb 6
zron sYNtr bxfey gey hn»
ijs rfhIN AunHF ƒ Bfrq dI
srhWd ‘c dfKæl krn dI
kosiæsæ kIqI jFdI hY» isWD¨
m¨syvflf kql kys ivWc zron
qoN 8 gRnyz, 1 aµzr grnyz
bYrl lFcr, ieWk ey[ky[47
bµd¨k aqy 9 ielYkitRk
zYtonytr sæfml sn» PVy gey
muljæmF koloN hux qk jo
hiQafr brfmd hoey hn, AunHF
dI jFc ivWc ieh gWl sfhmxy
afeI hY ik ienHF hiQafrF aqy
PVy gey ivakqIaF dI pCfx
hrpRIq isµG AurP bObI (40)
vfsI ipµz snyq, luiDafxf
aqy arjun (26) vfsI
aµbyzkr ngr luiDafxf vjoN
hoeI hY» dovyN luiDafxf ivWc
tYksI zrfeIvr hn» puils
ny muWK splfier ivÈfl
AurP ivnY vfsI lybr klonI
luiDafxf dy iÉlfP vI mfmlf
drj kIqf hY» ies sbµDI
jfxkfrI idµidaF afeIjIpI
guirµdr isµG iZWloN ny dWisaf
ik hrpRIq aqy arjun vWloN
afpxy motrsfeIkl hONzf
zrIm (pIbI 10 eIX¨ 6811)
‘qy bIafraYs ngr luiDafxf
dy tI-puafieµt ivKy
afeIsIeI dI splfeI dyx
sbµDI imlI BrosyXog
ivsPotkF dI vrqoN POj ivWc
kIqI jFdI hY» ieWk mhInf
pihlF pµjfb dy Piqhfbfd
ivWc hiQafrF dI Kyp phuµcI
sI» insæfnybfjæ ipRavrq,
aµikq aqy dIpk iesy qrHF
mfnsf phuµcy sn» s¨qrF
anusfr do muljæm jgr¨p
AurPæ r¨pf aqy mnpRIq AurPæ
mµnf KrV qoN luiDafxf dy
rsqy mfnsf phuµcy sn, jdik
ipRavrq AurPæ PæOjI, aµikq
aqy ksiæsæ AurPæ kuldIp aqy
dIpk AurPæ muµzI ihsfr dI
Auklfnf mµzI qoN huµdy hoey
Piqhfbfd qoN srd¨lgVH phuµcy
sn» rsqy ivWc mfnsf
phuµc gey» kql qoN bfad
jgr¨p AurPæ r¨pf aqy mnpRIq
luiDafxf dy rsqy Prfr ho
gey sn, jdoN ik ipRavrq
AurPæ PæOjI, aµikq, ksiæsæ
AurPæ kuldIp aqy dIpk
AurPæ muµzI 29 meI dI rfq ƒ
mfnsf qoN bfad Piqhfbfd dy
ieWk hotl ivWc ruky sn»
aglI rfq Auh qosæfm ivKy
ruikaf, ijs qoN bfad Auh
iek trWk ivc gFDI ngr
phuµicaf aqy AuQoN igRPqfr
kr ilaf igaf» jFc
eyjµsIaF hux Aus kyNdr df
pqf lgfAux dI kosiæsæ kr
rhIaF hn ijWQoN zron ƒ
BfrqI srhWd ivWc dfKæl hox
dI kosiæsæ kIqI geI sI»
jfxkfrI dy afDfr ‘qy
aYstIaYP luiDafxf ryNj dy
ieµcfrj ieµspYktr hrbµs
isµG dI agvfeI hyT puils
tIm ny Aukq sQfn ‘qy
CfpymfrI krky dovF qskrF ƒ
kfb¨ kr ilaf aqy AunF dy
ngfEN. afsfm dy ngfEN
jiælHy ivWc hVH dI siQqI nfjæuk
bxI hoeI hY» jiæafdfqr
ndIaF dy pfxI df pWDr Gtdf
jf irhf hY» s¨by ivWc 22 lWK
qoN vWD lok pRBfivq hn»
aiDkfrIaF ny somvfr ƒ ieh
jfxkfrI idWqI» hflFik, kCr
jiælHy dy muWK dPæqr islcr
ivWc siQqI ajy vI gµBIr bxI
hoeI hY ikAuNik bhuq sfry
Kyqr ajy vI pfxI nfl Bry
hoey hn» ngfEN dy izptI
kimsænr insfrgf ihvfry ny
somvfr ƒ dWisaf ik rfj
srkfr pRBfivq KyqrF ƒ
rfhq smWgrI pRdfn kr rhI
hY, ies leI iksy ƒ vI kuJ
nhIN dyxf pvygf» ngfEN dy
izptI kimsænr, insfrgf
ihvfry ny , ‘rfhq smWgrI
muhWeIaf krvfeI jf rhI hY»
sB kuJ srkfr dI kImq ‘qy
kbjy ‘coN kfly rµg dy bYg ‘c
lukf ky rWKI 2 iklo
afeI[sI[eI[ aqy iek qolx
vflI msIn brfmd kIqI»
AunF dWisaf ik puWCigWC dOrfn
muljmF ny mµinaf hY ik Auh
ivÈfl AurP ivnY dy inrdyÈF
hY» iksy ƒ vI kuJ nhIN dyxf
pYNdf» sfƒ ies sbµDI siækfieq
imlI hY aqy asIN
kfrvfeI krFgy» AunHF aWgy
ikhf, ‘asIN lokF ƒ iqµn idnF
leI rfhq smWgrI ByjI hY
aqy hux pµj idnF leI rfhq
smWgrI phuµcfAux dI iqafrI
kr rhy hF» ieh muPq hY,
iksy ƒ vI kuJ adf krn dI
loV nhIN hY afsfm rfj afPæq
pRbµDn
aQfrtI
(eyaYszIaYmey) ny sænIvfr ƒ
ikhf ik afsfm ivWc hVH dI
siQqI ivWc suDfr hoieaf hY,
pr rfj ivWc kudrqI afPæq
kfrn 28 jiæilHaF ivWc 33[03
lWK qoN vWD lok pRBfivq hoey
hn» ies sfl rfj ivWc hVHF
aqy jæmIn iKskx nfl kuWl
117 lokF dI mOq ho geI hY»
ijnHF ivcoN 100 lok iekWly
hVHF ivc mfry gey sn, jdik
‘qy 4 sflF qoN vWD smyN qoN
afeIsIeI zrWgj vyc rhy
sn» ivnY, jo ik ieWk
rIaltr vjoN kµm kr irhf
hY, arjun df mqryaf Brf hY
aqy arjun aqy hrpRIq rfhIN
afeI[eI[sI[ splfeI krdf
sI»afeIjIpI ny dWisaf ik
dovF muljmF dy iekbflIaf
ibafn qoN bfad puils tIm ny
luiDafxf dy jvfhr ngr dI
lybr klonI siQq ivsfl
AurP ivnY dy GroN 18[80
iklogRfm afeIsIeI aqy ieWk
qolx vflI msIn vI brfmd
kIqI hY» AunF dWisaf ik
afeIsIeI zrWg Gr dI d¨jI
mµiËl ‘qy rWKI almfrI ivWc
lukf ky rWKI geI sI» AuhnF
ikhf ik qPqIÈ dOrfn sfry
bfkI 17 jæmIn iKskx kfrn
mfry gey sn» irport ivc
ieh vI ikhf igaf hY ik
iekWly bfrpytf jiælHy ivc
8[76 lWK lok pRBfivq hoey
hn, ies qoN bfad ngfEN ivc
5[08 lWK, kfmr¨p 4[01 lWK,
kCr 2[76 lWK, krImgµj
2[16, D¨brI 1[84 lWK aqy
1[70 lWK hn» afsfm dy
dfrµg jiælHy ivWc pRBfivq hY
aiDkfrIaF ny aYqvfr ƒ
s¨icq kIqf ik BfrqI hvfeI
sYnf ny vWK-vWK hVH pRBfivq
KyqrF ivWc sWq iksm dy
iPksz aqy rotrI-ivµg
eyarkRfPt qfienfq kIqy
hn» ies qoN pihlF idn ivWc
asfm dy muWK mµqrI ihmµq
ibsvf srmf ny hVHF dI siQqI
df jfiejæf lYx aqy hVHF nfl
pRBfivq lokF df jfiejæf lYx
leI islcr df dOrf kIqf»
agly-ipCly sbµDF df pqf
lgfieaf jfvygf» AuhnF aWgy
ikhf ik iksy vI dosI ƒ
bKiÈaf nhIN jfvygf aqy
doÈIaF ivruWD aYnzIpIaYs
aYkt, 1985 dIaF DfrfvF
anusfr sKq kfrvfeI kIqI
jfvygI» eyafeIjI snyhdIp
Èrmf ny dWisaf ik pulIs
tImF Prfr muljm ivÈfl ƒ
igRPqfr krn leI CfpymfrI
kr rhIaF hn» AunF ikhf ik
aglyrI jFc jfrI hY»
iËkrXog hY ik
aYn[zI[pI[aYs aYkt dIaF
DfrfvF 21 aqy 29 aDIn
Qfxf Pyj-4 muhflI,
aYs[ey[aYs[ngr ivKy
aYPafeIafr nµbr 140 imqI
27-6-2022 drj hY»
www.samajweekly.com
sihq
29/06/2022
10
smfj vIklI inAUj
jgq qmfsæf
jylF aµdr mfs¨m jvfnI, DWk rhy sI nyqf
motI afp mlfeI mWKx, Ck rhy sI nyqf
nisæaf nflæ jvfnI rolæI, afpxI kursI Kfiqr
dldl aµdr puWq ibgæfny, DWk rhy sI nyqf
vI afeI pI mujæirm aµdr, Bfl rhy suivDfvF
tYNzr Br Br jµglæ sfry, cWk rhy sI nyqf
msqI ikWQy, hsqI ikWQy, qfVy sIKF ipWCy
rgVI PrsæF Z¨hI "bflI", nWk isxk rhy sI nyqf
bflI ryqgVH
+919465129168
vWsdf rhy pµjfb
pµj dirafvF dI DrqI ƒ ,
niÈaf ivWc vihµdf vyK irhf
srvn vrgy huµdy sI jo puWq ,
mfipaF dy moZy qy jFdf vyK irhf »
krdy sI jo siqkfr vWizaf df
hux ipAu df glf PVdy vyK irhf»
DIaF BYxF dI ieWjq krn vfilaF ƒ
aWj isrF qoN cuµnIaF lfAuNdy vyK irhf»
vfr idWqI ijµdVI XoiDaF dysæ leI,
huWx jvfnI lWcr huµdI vyK irhf»
hiQafr cuWikaf sI ijnHF hWkF leI,
hux hr ieWk hWQ c hiQafr vyK irhf»
gur¨,pIr,pYgµbrF dI DrqI ƒ,
lh¨ nfl lfl s¨hI huµdI vyK irhf
myry sohxy ijhy Kusæhfl pµjfb ƒ ,
iBRsætfcfr qy nsiæaF c ruWVdf vyK irhf»
kdy kihlfAuNdf sI sony dI icWVI ieh
KµBF ƒ jæflmF dy hWQo vWZdy vyK irhf
AuWjV AuWjV ky vWsxf isiKaf pµjfb ny
hux qF ,kdo hovygf KuÈhfl, vyK irhf »
bI[aYWs[gogI
ipµz: cWk gFDf isµG vflf,
ijælHf sRI mukqsr sfihb
jI,pµjfb
zfkKfnf: brIvflf
mobfiel:7814146137
pµjfb 'c cWldY sIËyrIan EpRyÈnF df kflf kfrobfr, trnovr kroVF qoN pfr
(1)
sfzy vqn Bfrq ivc lµGy kuJ
virHaF qoN ielfj df kfrobfr
"rhWs" bxdf jf irhf hY» myry
bhuq sfry sulyK qF ielfj
mfhrF qy pYQ lYbË dI krq¨q
bfry hn» eysy kr ky, keI sucyq
pfTk, dosq qy ÈuWBicµqk hn,
ijhVy jnqf bfry bVI mubfrk
soc rWKdy hn, Auh vI sµprk
krdy rihµdy ny» Auh vI nvF
sulyK ilKx leI ivÈf suJfa
idµdy hn» msln, sucyq pfTk
dIp dyhrfd¨n ny muWdf cuWikafhY
ik Ehdy do vWzy vIrF dIaF
bIvIaF jdoN grBvqI sn qF pRI
pRYgnYNsI dy tYst drusq sn»
Pyr jdoN jxypy dI GVI afeI,
BrjfeIaF ƒ jµmx pIVF lWgIaF
qF sVHkfrI hspqfl lY ky gey»
EQy nf koeI zfktr lWiBaf, nf
koeI nrs idsI, isivl srjn
df pqf kIqf qF ieqlfh imlI
ik Eh qF "ishq syvfvF dy
afDuink ivDI" bfry sYmInfr
ivc ihWsf lYx gey ny» eys
BfjV dOrfn EQy mOj¨d prcIaF
kWtx vflI mulfËm ny iksy
pRfeIvyt hspqfl leI rYPr kr
idWqf» mohrF vI Esy BYx ny lf
idWqIaF sn!!!
(2)
inWjI hspqfl ivc puWjy qF
mflkx ny zrf idWqf» hspqfl
dI mflkx df Ìrmfn sI ik
qusIN "dyr nfl afey E» ieh
Ìfrm cWko qy ibnF pVHy dsqÉq
kr idE"»
aKy, jy jWcf jF bWcf ƒ kuJ ho
igaf qF hspqfl dy mflk
i˵myvfr nhIN hoxgy!! jy bWcf,
suWKI sFdI jµm ipaf qF 40
hËfr vs¨lFgy»
bolo : mn˨r?
grBvqI qVP rhI sI»
hspqfl df kYimst lfgy KVHf
sI qy gfhk dyK ky, lfrF suWtdf
nËrIN pY irhf sI» inWjI
hspqfl sµcflkF dI Èrq sI,
"dvfeI df koeI vI pWqf,
gul¨koË, splImYNts qy hor sOdf
bfhroN nhIN KrIdxf» hspqfl
dy aµdr dvfeIaF dI hWtI mOj¨d
hY, muµzy 24×7/365 arQfq
idn rfq "syvf ivc hfËr" huµdy
ny"»
mrdy kI nf krdy?
so, Esy hspqfl ivc BfbI df
jxypf krvfAuxf» jdoN jWcf ƒ
CuWtI imlxI sI qF ielfjKfny dy
mflkF ny ibWl Byj idWqf» ibWl
AuWqy 47,891 rupey bkfieaf df
Ìrmfn drj sI» ilKfeI ieho
ijhI sI, ijvyN tuWty hWQF nfl
ilKI hovy!!
jdoN puWiCaf ik pYsy dy pIro,
5,000 rupey quhfƒ p¨j cuWky hF,
hux bfkI 35,000 nhIN rih
gey?
aWgoN bihsx dy aµdfË ivc
mflk afKx lWigaf ik "r¨m df
rYNt" qy sfÌ sÌfeI dy Ércy pfey
hn» aKy, bµdf puWCy, vfh Eey
piVHaf iliKaf sÌfeI qF hoeI
sfÌ sÌfeI ikhVI huµdI AU?
lWgdf sI ijvyN bflIvuWz iÌlmF
dI ÈbdfvlI Ehdy acyq mn dy
mnoivigafn ivc vVI hoeI sI»
(3)
bWcf jµmx dI KuÈI vI eys
sOdfbfËI ivc Kuafr ho geI»
nhIN qF tWbr ivc nvF jIa
afAux dI KuÈI Blf ikhƒ nhIN
huµdI?» Krcf suxf ky inWjI
hspqfl df mflk afpxy kYibn
ivc cly igaf»
jdoN gfhkF Bfv ik grBvqI
aOrq dy sµBfl¨aF ny pYisaF df
pRbµD kIqf qF Pyr vI ZfeI hËfr
rupey QuVH gey»
pYsy GtfAux dI grË lY ky
mnfAux leI mflk ƒ imlx
gey qF pIan ny nf aWgy jfx
idWqf» aKy sfb jI suWqf hoAUgf,
puWC ky aµdr jfx idaFgy»
cpVfsI ƒ iJVk ky msF
hspqfl mflk dy kYibn ivc
puWjy qF Eh gWl krn leI BfrF
AuWqy pY igaf» Ehdf nKrf vI
iksy s¨by dy muWK mµqrI qoN GWt
nhIN sI» (ieh vWKrI gWl hY ik
ieho ijihaF ƒ koeI muhWly df
kONslr vI nhIN cux ky rfËI
huµdf!!)
****
kdoN suDrxgy sfzy lIzr ?
asIN aksr ieho ijhy duKFq,
ibrqFq qy luWt cONG bfry suxdy
rihµdy hF» [[[pr ieh kµm
srkfrF df hY, jF, AuhnF
bµdy/ËnfnIaF df hY, ijhVy asIN
cux ky s¨bf asµblI ivc GWly
ny? sµsd ivc mYNbr bxf ky Byjy
hn, Auh vyKx!! Eh cuxy numfieµdy
eys kr ky Gysl mfrI
rWKdy ny ik ishq mfmilaF df
sWkqr dyKy»
pRDfn mµqrI ikEN nhIN noits
lYNdy?
****
kONslr ivcfry socdy ny ik asIN
qF glIaF, nflIaF pWkIaF krn
dI isafsq qk sImq rihxf hY,
afpy, ishq mµqrI sÉqI kry»
hr grBvqI df sIjyrIan
EpRyÈn? luWtqµqr dy zrfvy!
srkfrI hspqflF ivc qF
pRbµDkF ƒ stfP hI nhIN lWBdf!
zfktr vI nhIN lWBdy!!Auh kI
krn» [[[pr pRfeIvyt hspqflF
dy mflk ikWQoN ieh sfrf stfP
lWB ilafAuNdy ny?
Eh pRfeIvyt mflk, ikEN Gfty
ivc nhIN? jdoN iksy inWjI
hspqfl ivc koeI grBvqI
qRImq puWjdI hY qF Es dy
sµBfl¨aF ƒ zrf ky, kfgËfq
ikEN jbrn dsqÉq krvfey
jFdy ny? jdoN sIjyrIan EpRyÈn
hr aOrq leI lfËmI hI nhIN qF
mWkfrI dy dµB rc ky ikEN ieh
hspqflF dy mflk vWzf EpRyÈn
krdy ny?
grBvqI aOrq dI ipWT ivc
lfieaf jFdf tIkf Aus ivcfrI
BYx ƒ sfrI Aumr leI ipWT
drd dI mrIËf bxf idµdf hY,
Pyr ieh kfrf ikEN? isrÌ
pYisaF leI nf[[!
d¨r kI jfxf, asIN jlµDr dy
sb arbn) ivc rihµdy hF»
Èihr df gyVf mfrIey qF 100 jF
200 nhIN 1000 dy kærIb
hspqfl AuWsry idsxgy» Gflf
mflf lWBx quroNgy qF Èrmnfk
nqIjy qy mn KWtf krn vfly
aµkVy sfmHxy afAuxgy»
Ëulm df Durf, ieh vrqfrf hY
ik isafsqdfn lok ihqYÈI nhIN
hn» hux [[asIN[[[ zIlrF qy
dlflF ƒ votF dy ky ngr kONslF,
iËlHf pRIÈdF qy ivDfn sBfvF
ivc Byjdy hF» iek imsfl lYNdy
hF ik ijhVf bµdf, imWtI dy qyl
dI kflfbËfrI kr ky, lWKF rupey
Krc ky itkt KrIdygf, lWKF
rupey pRcfr AuWqy lfeygf, ivkfAU
glICfp pRDfnF ƒ muÌq dI dfr¨
ipafeygf, cox ijWq ky Ehdy
aµdrlf TWg mr nhIN jfeygf
sgoN hor cµt ho jfeygf» so, ieµJ
asIN dyKdy hF ik Bfrq ivc
ielfj dy nF AuWqy vfD¨ qy nfjfieË
vs¨lI df ieh kflf
kfrobfr arbF rupey pRqI mhInf
dy aµkVy ƒ pfr kr cuWikaf hY»
aÉbfrF cuWk ky ÉbrF lWB lE,
KojI ÉbrF vfly cYnl vyK lE,
ielfj adfry Éfskr inWjI
mflkI vfly luWt KsuWt hspqfl,
sB dIaF aWKF ivc rVk rhy
ny» lok, hspqflF ivc kul
i˵dgI dI bWcq dy ky
qbfh/brbfd ho cuWky hn»
jy, srkfr, inWjI hspqflF dy
sµcflkF ƒ zµzf cfVH ky hr
bImfrI dy ielfj dy Bfa qYa
krvf dvy qF ielfj df ikhVf
vpfrI eynI juraq kr skygf
ik vWD ryt vs¨l lvygf?
srkfrF dI qfkæq huµdI hY,
srkfrF dy ÉuÌIafgIr hr QF
mOj¨d huµdy hn, Pyr ielfj dy
vpfrIaF nfl Éfs nrmI ikAuN?
dlfl qy srkfr?
kI srkfr ivc Èfml lok vI
kimÈn dI gµdI Kyz ivc Èfml
ny? jy nhIN qF bxdI sÉqI ikAuN
nhIN kIqI jFdI?
aflmI ishq sµsQf ny pfeIaF
hoeIaF hn lfhxqF
eysy dOrfn sucyq pfTk ny
kuJ sfl purfxI Ébr df
izijtl KrVf sfƒ Byijaf
hY» ieh sµp¨rn aµgryËI
Ëubfn ivc hY» afsfn
aµgryËI hY» hvfly dy qOr
AuWqy tYkst nfl nWQI kr
rhy hF» aflmI ishq adfry
ny ieµzIan ielfj mfPIaf ƒ
iJVkx bhfny sWqf AuWqy
kfbË isafsI bµidaF ƒ
kOmFqrI mµc AuWqy Aujfgr jF
by nkfb kIqf hoieaf kIqf
hY» ieh irport byÈkæ nyVaqIq
mqlb ik 4 qoN 5 sfl
purfxI dI hY pr ielfj dy
vpfrIaF AuWqy aWj vI ZukvIN
bYTdI hY» d ihµd¨ aÉbfr ny
ieh lok ihqYÈI irport
CfpI sI»
Xfdivµdr
11 29/06/2022 sihq
www.samajweekly.com
eyhu hmfrf jIvxf (Bfg-13)
ggn qy ismrn pypr dy ky afpxy afpxy iemiqhfn
vfly kmry ivWcoN bfhr inkldIaF hn qF ieWk d¨jy ƒ
d¨roN hI pypr vDIaf hox df muskrfht nfl sµkyq
idµdIaF hn »afpxf afpxf bYg lY
ky grfAUNz ivWc iekWTIaF ho
jFdIaF hn» hjy BIV jiæafdf hox
krky Auh grfAUNz ivWc ieWk sfeIz
qy drKæq hyTF bxy sImYNt dy bYNc qy
bYT jFdIaF hn»ieWk d¨jy nfl
pRsæn pWqrI ivWcoN puWCy svflF qy
crcf krdIaF hn» nflæ nflæ Pæon
qy pRsænF dy AuWqr lWB lWB ky Kusæ
brijµdr kOr ibsrfE[[[
9988901324
huµdIaF hn» dovF dy lgBg sfry jvfb shI sn» dovyN
bhuq Kusæ sn»asl ivWc dovyN kflj dI pVHfeI p¨rI
krn qoN bfad hux nOkrI pRfpq krn leI
pypr dy rhIaF sn»kflj dI pVHfeI vI
bhuq vDIaf aµkF nfl p¨rI kIqI sI»
aWj Auh bYNk dI nOkrI leI pypr dy ky
afeIaF sn» ggn kihµdI hY," ismrn,
afpF lYkcrfr dI post leI vI sfrf pypr shI krky
afeIaF sI»Aus ivWc vI afpxI islYksæn nhIN hoeI,
afpF tIcr leI aplfeI kIqf sI,Aus ivWc vI afpxI
islYksæn nhIN hoeI,pqf nI ikhVy lok huµdy hn joN
srkfrI nOkrIaF hfsl krn lYNdy hn?"
"hF, mYN vI ieho socdI huµdI hF sfrf kuJ shI shI ilK
ky afAuNdy hF iPr ikAuN nhIN imldI afpF ƒ
nOkrI[[[(inrfsæ ho ky)[[[[ qYƒ Xfd hY[[[[afpxy nfl
nlfiek ijhI mnI huµdI sI?" ismrn ny ggn ƒ Xfd
krfAuNidaF puWiCaf, ggn ny JWt "hF" df iesæfrf
kIqf qF Aus ny dWisaf," mYƒ kichrIaF ivWc imlI
sI,AuWQy srkfrI nOkrI qy lWg geI»" ismrn ieWk
dm cONk ky kihµdI, [[[["hYN[[[[[ sWcIN[[[[Auh ikvyN lWg
geI» afpF qF pyprF dIaF PIsF Br Br ky vI QWkIaF
peIaF» sWc puWCyN qF hux mYƒ GridaF qoN PæIs Brn
leI pYsy mµgdI ƒ vI særm afAuNdI aY»"(ieµny ƒ Ausy
bYNc qy do kuVIaF af ky bYTdIaF hn, sæfied AuhnF ƒ
GroN iksy ny lYx afAuxf sI ies leI ieµqjæfr krdIaF
hn)pihlI kuVI,"mYN qF afpsæn vfly sfry blYNk CWz
idWqy»" "mYN qF sbjYkitv vI nI iliKaf,zYz kihµdy
sI qusIN glq ilKæx nfloN KæflI CWz idE»Auh afpy
Br lYxgy rfeIt aFsr» zYz kih rhy sI ieh jOb qF
pWkf iml hI jfxI aYN,clo quhfzf tfeImpfs aWCf ho
jfieaf krygf , " d¨jI kuVI ny afiKaf» sæfied Auh
dovyN skIaF BYxF sn»aYny ƒ ieWk vWzI sfrI mihµgI
gWzI afeI ijs ƒ zrfeIvr clf irhf sI,Aus ny Auqr
ky ipClIaF iKVkIaF KolH ky kuVIaF ƒ gWzI ivWc
ibTfieaf qy cly gey» ggn qy ismrn ny AuhnF dIaF
gWlF sux leIaF sn»ggn ny ismrn ƒ
ikhf,"ismrn ieWQy tfeImpfs vfilaF ƒ nOkrI
imldI hY, afpF vI nOkrIaF lYx leI tWkrF mfrnIaF
bµd krIey,cWl kWlH qoN hI afeIlts krnf sæur¨
krIey» cWlo bfhr jfx dI iqafrI krIey» hux qF
afpxf imzl klfs lokF df eyhu hmfrf jIvxf hY»"
sWqf iDr dI hfr dy jæmInI qWQ
pµjfb dIaF rvfieqI pfrtIaF dy
rfjnIiqk lok vI pµjfb dI imWtI
dI afvfË suxn dy smrWQ nhIN
rhy» pµjfb dy aihm iKWqy mflvy
dI ivrfsq ƒ afpxy jiæhn qoN
ivsfr cuWky hn» mlveI lok
ijµny Bolæy-Bflæy , isWDy -sfDy ijhy
hn AunF hI axKI qy jfgdIaF
jæmIrF vfly vI hn» pµjfb dI
imWtI nflæ gdfrI krnI qF d¨r dI
gWl , brdfsæq vI nhIN krdy»
iehnF dI eykqf vI slfhuxXog
hY» ienklfb dy KuafbF ƒ
mujæfhriraF dI Drohr bxf ky
sIny 'c jvfn krn vfly lok
vkq dI afvfjæ Kud bxdy hn»
iksfn aµdoln ny pµjfb dI grk
rhI jvfnI ƒ axK df jfgæ lf
idWqf hY»ies ivWc koeI do rfie
nhIN» pµjfb ivWc rvfieqI
pfrtIaF qy lot¨ isafsI rihbrF
ƒ D¨V ctf ky arsæoN-Prsæ qy m¨Dy
m¨µh suWitaf hY, ies sWc qoN
munkr nhIN hoieaf jf skdf»
afm afdmI pfrtI dI QF koeI vI
hor nvIN pfrtI pµjfb dy muWidaF
dI gWl krdI qF sWqf ivWc huµdI»
afp dy KVy kIqy AumIdvfrF ƒ
lokF ny nhIN cuixaf, iek bdlfE
ƒ cuxnf cfihaf hY» pµjfb dy
ihWqF dI pYrvI krn leI bdl dy
r¨p ivWc lokF ny Bgvµq mfn ƒ
cuixaf hY» nvyN anfVIaF dy hWQ
rfj sWqf dI vfgzor sONpI hY»
lok ies srkfr qoN pµjfb dI
qrWkI cfhuµdy sn» sfPæ
suQrf,pfrdrÈI pÙsæfsæn cfhuµdy
hn» pµjfb ƒ luWtx vfilaf dy
ivruWD kfƒnI kfrvfeIaF cfhuµdy
hn» by-adbIaF df iensfÌ
cfhuµdy hn» aYm aYl ey, mµqrIaF
qoN sµjIdgI cfhuµdy hn» d¨r
aµdyÈI cfhuµdy hn» PokI
zrfmybfjæI lokF ƒ hux pRvfn
nhIN» lok votF ivWc nsiæaF dI
vµz dy iKlfP KVy hoey hn »
pµjfb dI isWK afbfdI dy hWkF qy
ihWqF dI afvfË AuTfAux vflI
pfrtI afm afdmI pfrtI vI nhIN
hY» kyjrIvfl df pµjfb dI afp
iekfeI qy hfvI ho ky rihxf ies
ƒ lIhoN lfhygf» pµjfb dI Drfql
isWK gur¨aF dy isDFqF qoN ibnF
aD¨rI hY» bfxI, bfxy df mfxsnmfn
rhygf qF hI koeI pfrtI
afpxy pYr jmf skdI hY» afkfl
qKæq dI mirXfdf ivWc dKl
aµdfËI pµjfb dy lok nhIN sihxgy»
PsfdI lokF dIaF BVkfE
vIzIE sæosl mIzIaf qy PYlx
nfl pµjfb dI jvfnI
bybfk qy bfgæI hovygI»
isWKI qy pµjfbIaq dI
soc ƒ jfgæ lfAux
vfly nOjvfnF dy hoey
kql sWqf qy kfibjæ
pfrtI dy iKlfÌ Bugqy
hn» ieh iek aihm qWQ
hn afp dI hfr aqy isWK
juJfr¨aF dI afvfË bxy
ismrnjIq isµG mfn dI ijWq dy
» kyjrIvfl df dKl sihxXog
nhIN» Auh afp pfrtI dy sµcflk
hn pr ivDfn sBf qy pµjfb
srkfr dy nhIN » srkfr dy kµmF
ivWc dKlaµdfËI pµjfb dy lok
brdfsæq nhIN kr rhy» cuxy hoey
aYm aYl ey d¨siraF nyqfvF vFg
hI hfAUmY df idKfvf krn lWgy
sn»AuhnF aµdr Gumµz Gr krn
lWigaf hY» iksy vI ivroDI pfrtI
jF nyqf pœI nYqikqf nflæ pysæ n
afAuxf, vI ies hfr df aihm
kfrx hY» idWlI dI qrjæ df vfr
vfr guxgfn krnf , kyjrIvfl
dIaF hI isPæqF krnf pµjfb dy
lokF ƒ hfjiæm nhIN » muslmfn
sumdfie pœI idWlI dI afp srkfr
df rvWeIaf asihxXog hY» afp
vI Bfjpf df d¨srf pWqf idKfeI
idµdf irhf hY» ijs krky musilm
vrg GWtigxqI afp qoN bymuWK
hoeI hY qy ismrnjIq isµG mfn
dI ijWq df r¨p bxI hY» rfj sBf
leI nfmjæd kIqy mYNbr pµjfb dy
hWk ivWc Bugqx vfly nhIN hn»
idWlI dI afp vloN cuxy gey
rfGvcWzf ijhy afp dI ivroDqf
df muWK kfrx bxy hn» pµjfb
X¨nIvristI dy mfmly qy m¨µh 'c
GuµGxIaF pf ky afp dI KmosæI
Bfjpf aqy kyµdr pWKI drsf
rhI hY» ividafrQIaF dy qsæWdd
krnf kyNdr pWKI hY» pµjfb dy
aiDkfrF qy særyafm zkYqI hY »
byruËgfrI dI afvfË ƒ axsuixaf
krnf, mjæd¨r vrg dy
DrinaF ƒ vI axdyKf krnf afp
dI DOx df ikWl kWZ igaf hY»
afp dy AumIdvfr gurmyl isµG
loksBf ivWc bol skx dy Xog
nhIN sn» kyNdr ivWc sWqf ivWc
iPrkfpÙsq pfrtI dy
K¨µKfr biGafVF aWgy
bolx dy Xog
ismrnjIq isµG mfn
hI hY» jo pµjfb dI
dmdfr afvfË bx
skdf hY aqy bµdI isµGF
dI afvfË vI dunIaf Br
qWk phuµcf ky mnuWKI aiDkfrF dI
afvfË bulµd kr skdf hY»
gurmyl isµG vI sfzf afpxf Brf
hY , sfzy ipµzF df mfx hY» asIN
Ausdy nflæ KVy hF pr ieh cox
bhuq aihmIaq rWKdI sI pµjfb
dy ihWqf leI » afm afdmI
pfrtI dI pµjfb iekfeI ƒ hr
kdm qy sµBlæ ky qurn dI loV
hY» ismrnjIq isµG mfn ƒ ibnF
iksy pWKpfq dy kyNdr dIaF pµjfb
mfr¨, dmnkfrI nIqIaF df ivroD
zWt ky krn dI soc qy pihrfdyx
dI jær¨rq hY» afp dy kµm dI
slfGf krdy hF pr aglI ijWq
afp ƒ pµjfb ivWc cµgf, sfPæ
suQrf, pfrdrÈI pÙsæfsæn dyx
leI cuixaf hY, ieh Aus df
krqWv hY» afp pfrtI afpxy
vfady jldI p¨ry kry» lokF dy
jfiej siækvy p¨ry kry »afpxf
p¨rf iDafn smfj syvf vWl lfvy
»aglf PYslæf lok iPr
ivcfrngy »
bflI ryqgV´
+917087629168
12 29/06/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
pµjfb XUnIvristI aqy AucyrI isWiKaf dy iÌkr
pµjfb hirafxf dI sFJI
rfjDfnI, kyNdr Èfsq pRdyÈ,
cµzIgVH ’c siQq pµjfb
X¨nIvristI df ivDfnk Kfsf
mulk dIaF bfkI
X¨nIvristIaF qoN vWKrf hY»
ieh kyNdr jF rfj pRbµD hyTF
cldI X¨nIvristI nf ho ky
ieµtr-styt bfzI kfrporyt
hY» kuJ idnF qoN ies dI
ivDfnk siQqI bdl ky ies ƒ
kyNdrI X¨nIvristI bxf dyx
dIaF sµBfvnfvF hvf ’c hn»
akfdimk qy smfijk hlikaF
’c ies AuWqy gµBIr ivcfr
mµQn ho irhf hY» ieWk pfsy
kuJ ivdvfnF ƒ lgBg do
dhfikaF qoN pµjfb vWloN
X¨nIvristI pRqI afpxy ihWsy
dI ivWqI i˵myvfrI inBfAux
bfry apxfeI nIqIgq byruKæI
qklIÌ idµdI hY; AunHF dI rfie
ivc ivWqI qµgIaF dy boJ hyTF
X¨nIvristI dI inGrdI
afriQk qy akfdimk ishq ƒ
ibhqr krn df ieWko rfh ies
ƒ kyNdr dy hvfly kr dyx df
hY» d¨jy pfsy kuJ hor suihrd
iDrF pµjfb X¨nIvristI dI
inrµqr izWgdI sfK aqy
afriQk mµdhflI qoN EnIaF hI
pryÈfn hn» Auh ies hflq
dy suDfr pRqI vcnbWD qF hn
pr mfx-mWqI ivrfsq nfl
juVy ies dy pµjfbI sr¨p nfl
iksy vI qrHF dI CyVCfV hox dy
zroN iPkrmµd hn» ieh dovyN
nËrIey ieiqhfs boD aqy
BivWK ivc asr-aµdfË hox
vflIaF isWiKaf nIqIaF dI
nËr qoN prK dI mµg krdy
hn» brqfnvI hk¨mq vWloN
1882 ivc ihµdosqfn dI cOQI
X¨nIvristI vjoN pµjfb
X¨nIvristI bxfAux dI khfxI
invyklI hY» 1857 ivc
klkWqf, mdrfs aqy bµbeI
ivc X¨nIvristIaF bxfeIaF
jf cuWkIaF sn» hk¨mq hor
X¨nIvristIaF KolHx vWl
ruicq nhIN sI pr pµjfb dy lok
mihs¨s krdy sn ik AuWqr
ivc vI X¨nIvristI hoxI
Ër¨rI sI» AunHF ny ies idÈf
ivc ivc Xqn afrµB idWqy»
pµjfbI icµqkF, afm lokF, kuJ
nvfbF qy rjvfiVaF ny smrWQf
anusfr lgfqfr ies muihµm
ivc ihWsf pfieaf» hk¨mq
aWgy vfr vfr kIqIaF qfkIdF
vWK vWK kfrnF krky Kfirj
huµdIaF geIaF pr lokF df
hOslf Enf hI mjæb¨q huµdf
igaf» jdoN srkfr ny pYisaF
dI Gft df qrk dy ky
X¨nIvristI dI sQfpnf qoN
ienkfrI hoxf cfihaf qF
pµjfbIaF ny Kud pYsy iekWTy kr
ky loVINdI rfÈI nfl ihWsydfrI
pfAux df aihd kIqf aqy
pugfieaf» pµjfbIaF dy ies
isrV df snmfn kridaF
1882 ivc pµjfb X¨nIvristI
lfhOr dI sQfpnf hoeI» mulk
dI brqfnvI sfmrfj qoN
afËfdI pµjfb dI vµz nfl
afeI aqy pµjfb X¨nIvristI
pfiksqfn dy ihWsy af geI»
ihµdosqfn srkfr ny 1947
ivc p¨rbI pµjfb X¨nIvristI
aYkt rfhIN ieDrly pµjfb leI
Ausy qrË vflI pµjfb
X¨nIvristI sQfipq kIqI»
X¨nIvristI ƒ 1956 ivc
cµzIgVH vflf pWkf itkfxf
imilaf» 1966 ivc pµjfb dy
punrgTn dy nqIjy vjoN do hor
rfj, hirafxf qy ihmfcl
pRdyÈ hoNd ivc afey» pµjfb dI
rfjDfnI cµzIgVH ƒ kyNdr
Èfsq pRdyÈ df drjf dy idWqf
igaf» nvyN bxy rfjF dy kflj
pµjfb X¨nIvristI nfl hI
sµbµDq rhy» ies pRbµD ƒ
jfrI rWKx dI md pµjfb rfj
punrgTn aYkt-1966 ivc
Èfml kr leI geI aqy pµjfb
X¨nIvristI dI hYsIaq
ieµtr-styt bfzI kfrporyt
vflI ho geI» qYa hoieaf ik
pµjfb, hirafxf, ihmfcl
pRdyÈ aqy cµzIgVH 20, 20,
20 aqy 40 dy anupfq ivc
X¨nIvristI dy bjt dy Gfty
dI p¨rqI krngy» ieh pRbµD
hirafxf aqy ihmfcl pRdyÈ
ivc afpxIaF X¨nIvristIaF
sQfipq hox qWk cWldf irhf,
iPr ienHF rfjF ny afpxy kflj
pµjfb X¨nIvristI qoN vWK kr
ley» ies dy nfl hI AunHF dI
ivWqI i˵myvfrI vI Kqm ho
geI» hux cµzIgVH 60 aqy
pµjfb 40 dy anupfq ivc ivWqI
shfieqf krn lWgf» vrqmfn
sµkt dI buinafd pµjfb vWloN
hOlI hOlI afpxf bxdf
Xogdfn GtfAuNdy jfx ivc hY»
ieWk sImf qoN vWD pµjfb ivWqI
shfieqf nhIN idµdf»
X¨nIvristI dy bjt Gfty dI
p¨rqI ivc kyNdr srkfr dI
B¨imkf vWzI hY» kyNdr srkfr
ny vI ieWk smyN af ky, pµjfb
vFg, mdd rfÈI dI AuprlI
sImf qYa kr leI hY» ies
ivWqI sµkt kfrn pµjfb
X¨nIvristI ivc ipCly keI
sflF qoN loV anusfr
aiDafpkF dI inXukqI nhIN
hoeI» krIb aWDIaF qoN vWD
asfmIaF KflI hn»
aiDafpk ividafrQI anupfq
zol igaf hY» Koj anudfn
(gRFt) dI BfrI kmI hY»
akfdimk kfrjF leI bjt
sImq ho igaf hY» ienHF kfrnF
krky X¨nIvristI rYNikµg ivc
hyTF iKsk rhI hY»
aiDafpkF ƒ X¨jIsI dy soDy
qnKfh skyl nhIN imly» vWK
vWK korsF leI PIs vDdI
jFdI hY, ieAuN ividafrQIaF
dIaF muÈiklF vI vDdIaF
jFdIaF hn» ies pRsµg ivc
ieh ivcfr Ëor PV jFdf hY ik
X¨nIvristI df ihq kyNdrI
pRbµD hyT cly jfx ivc hI hY»
lyikn kyNdrI X¨nIvristIaF
dI cµgI hflq df iqilsm
qoVn leI pfrlImYNt dI
isWiKaf aqy hor mfmilaF bfry
stYNizµg kmytI dI agsq
2021 dI irport vfcx vflI
hY» ies irport anusfr
kyNdrI X¨nIvristIaF aqy
kyNdr dy PµzF nfl cldIaF hor
AucyrI isWiKaf sµsQfvF ivc
aiDafpkF dI kmI 36 pRqIÈq
dy lgBg hY» kmytI ny nfKuÈI
Ëfihr kridaF ies idÈf vWl
Tos kdm cuWkx dI slfh idWqI
ijs AuWqy ajy qWk koeI aml
zf[ kuldIp purI
hoxf bfkI hY» iesy kmytI dI
dsµbr 2020 dI ieWk hor
irport ’c AucyrI isWiKaf
sµsQfvF ’c aiDafpkF dIaF
aYzhfk inXukqIaF ’qy icµqf
Ëfihr kridaF iliKaf hYies
nfl lokF ’c pRBfv jfvygf
ik asIN sm¨hk qOr ’qy
smfijk inaF pRqI suihrd
nhIN hF» ies pRsµg ivc idWlI
X¨nIvristI dI Audfhrn sfzy
sfhmxy hY ijWQy dhfikaF qoN
hËfrF aiDafpk aYzhfk qOr
’qy kµm krdy krdy BivWK qoN
nfAumId ho cuWky hn»
kyNdr ny 2017 ivc isWiKaf
sµsQfvF ƒ ivWqI shfieqf dyx
dI QF bfËfr dI mdd nfl AunHF
leI ds sfl leI kriËaF df
pRbµD krn leI hfier
aYj¨kyÈn PfienFisµg eyjµsI
KVHI kr leI sI» ies anusfr
isWiKaf sµsQfvF krËy dI
vfpsI ividafrQIaF qoN vs¨lI
PIs aqy Koj kfrjF qoN kIqI
kmfeI qoN krngIaF pr svfl
hY ik jy sµsQfvF krËf vfips
krn qoN asmrWQ ho jFdIaF
hn qF AunHF df kI hÈr
hoeygf? spWÈt hY, Auh ivk
jfxgIaF jF bµd ho jfxgIaF»
nuksfn qF aµq ivc
ividafrQIaF df hI hovygf»
ies qrË df ivWqI pRbµD
isWiKaf sµsQfvF dy suBfa dy
anuk¨l hI nhIN hY» kuJ hI
idn pihlF hirafxf srkfr
ny aYlfn kr idWqf sI ik aWgy
qoN srkfrI X¨nIvristIaF ƒ
sflfnf gRFt dI QF krËf idWqf
jfvygf» ieh gWl alWg hY ik
ividafrQIaF aqy
aiDafpkF dy iqWKy ivroD
krn Auh PYslf iPlhfl
vfips lYxf ipaf hY» spWÈt
hY ik kyNdrI pRbµD kol vI
rfhq vfly bdl nhIN hn»
ies leI pµjfb X¨nIvristI
dI vrqmfn ivDfnk siQqI
ƒ bdlx df ivcfr bymfienf
hY» nvIN isWiKaf nIqI-2020
dIaF isÌfirÈF ny AucyrI
isWiKaf dI siQqI ƒ hor vI
AulJf idWqf hY» ieh nIqI
Coty afkfr dIaF isWiKaf
sµsQfvF ƒ ivhfrk nhIN
mµndI aqy AunHF dI QF ivÈfl
bhu-ivÈfeI X¨nIvristIaF
aqy KudmuKqfr kfljF dI
vkflq krdI hY(10[1)»
nIqI X¨nIvristIaF nfloN
kfljF df sµbµD (affiliation)
Kqm krn dy hWk ivc
hY(10[12)» isWiKaf AuWpr
jIzIpI df 6 pRqIÈq Krc
krn dI rsmI pRqIbWDqf
drj krn dy nfl hI lok
syvf dI Bfvnf nfl Bry hoey
pRfeIvyt adfiraF aqy
ivakqIaF ƒ sµsQfvF KolHx
df sWdf idµdI hY(18[11)»
Ëfihr hY ik vWzy afkfr dIaF
sµsQfvF KolHx leI vWzy
srmfey dy mflk hI ihµmq
kr skxgy aqy vWzf srmfieaf
qF kfrporyt jgq kol
hI huµdf hY» korsF dI PIs
qYa krdy hoey ividafrQIaF
dy ihqF ƒ sfhmxy rWKx df
mÈvrf dyx dy nfl hI
pRbµDkF ƒ afpxI lfgq dI
BrpfeI krn ƒ iDafn ivc
rWKx vWl vI ieÈfrf krdI
hY(18[14)» ies dI afV
ivc isWiKaf sfDfrn vrg dI
phuµc qoN bfhr ho jfvygI»
sfrIaF AucyrI isWiKaf
sµsQfvF dy pRBfvÈflI pRbµDn
leI borz afP gvrnrË dI
sQfpnf qjvIË krdI hY aqy
ies leI pihlF qoN bxy
aiVWky pYdf krdy kfƒn nfmnjæ¨r
krdy hoey nvyN kfƒn
bxfAux dI ivDfnk kfrvfeI
krn leI qqpr hY(19[2)»
rfj srkfrF dI B¨imkf df
koeI ivÈyÈ iËkr nhIN
imldf» hr sµsQf dy borz
afP gvrnrË dy kfrjF ivc
sµsQf dy ivkfs dI Xojnf
bxfAux, aiDafpkF dI
inXukqIaF leI mfpdµz qy
syvf ÈrqF qYa krn, AunHF
dIaF qnKfhF ivc vfDf krn
df PæYslf krn aqy qrWkI dy
imafr qy qrIky suJfAuxf
ieiqafd Èfiml
hoeygf(13[6); Bfv, kOmI
pWDr ’qy qrksµgq aqy
inAUnqm mfndµz qYa hI nhIN
kIqy jfxgy aqy sµsQf dy
pRbµDkF ƒ mnmrËI krn
KuWlH hovygI» smuWcI AucyrI
isWiKaf sµkt ivc hY» do muWK
ruJfn spWÈt hn, ieWk aiq
dy kyNdrIkrn df aqy d¨jf
isWiKaf dy vpfrIkrn df»
lok ihqF ƒ pihl dyx vflI
kmËor ho cuWkI isWiKaf
ivvsQf aqy pRPuWlq kIqI jf
rhI bfËfr dI aDIngI vflI
isWiKaf ivvsQf df tkrfa
qIbr huµdf idKfeI dy irhf
hY» akfdimk imafrF df
AucfeI, lokqµqrI qrIky nfl
ivcfr vtFdrf krn dy
mOikaF, svfl AuTfAux dIaF
sµBfvnfvF aqy ividafrQIaF
ƒ ivvykÈIl bxfAux dy kfrj
ƒ qµg-nËrI ny Zk ilaf hY»
sfzf BivWK ies gWl ’qy
inrBr krygf ik asIN aWj
iks qrHF dy svflF dy r¨br¨
hox ƒ qrjIh dyxf cfhFgy»
*pRoPYsr (irtf[), pµjfb
X¨nIvristI, cµzIgVH»
sµprk: 98729-44552