literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
#82
#82
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
tariel Wanturia
wignidan:
s a i t. u m l o b a r a T i _ 2
`msoflios
aRmosaCeni hyavs~...
daviT kldiaSvilis karmidamo xalxiT
ivseba. adgilobrivi mosaxleoba,
stumrebi, saiubileod dagegmili kulturuli
RonisZiebebis monawileebi, mwerlebi,
msaxiobebi, momRerlebi,
mocekvaveebi aq dilidanve iyrian Tavs.
momsvleli ar ileva, adamianebi aCqarebiT
miuyvebian aRmarTs, romlis boloSic
mwerlis saxl-muzeumi egulebaT.
saocari gzaa iqamde _ yvirilas marjvena
sanapirodan unagiras mTis kalTebze
meCxerad Sefenili, mwvaneSi Cafluli
saxlebis saxuravebi da damrec ferdo-
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT
daviT kldiaSvili
150
bebze damuSavebuli miwis patar-patara feradi
`naWrebi~ qarTveli mxatvris peizaJiviT
mosCans, soflis orRobeebidan ki cnobili
literaturuli personaJebis gamoCenas eli.
WiSkari farTod gauxsniaT. SigniT wablis
xis imeruli odaa didi aivniT. es mwerlis mamiseuli
saxlia. samson kldiaSvils is simoneTSi
uyidia da mamobilis, daTika giorgaZis
mier naCuqar ezoSi Caudgams. qarTuli kulturis
es memorialuri Zegli kargadaa Semonaxuli
da XIX-XX saukuneTa imeruli
yofis erTgvari nimuSia. mas eTnografiuli
mniSvnelobac aqvs. saxl-muzeumi 1947 wels mwerlis
qaliSvilis nino (nuca) kldiaSvilis
xelmZRvanelobiT gaxsnila.
VI-VII
fasi 50 TeTri
paata Samugia
IV-V
VII
2
proza
adrianad iRviZebda.
erTi bewo oTaxi. sibnele da nesti,
Sifanerka.
bneloda. cioda. yvelaze metad am
dros uWirda.
veRarc iZinebda. Tvals gaaxelda
da damTavrda.
Signidan rom kari Cageketeba da gareT
darCebi.
rogorc dedis saSoSi veRar Sebrundebi...
Zalian moxuci iyo da erTaderTi
dasveneba, Sveba da gasarTobic ki Zili
iyo.
Zili da sizmrebi.
gardacvlilebis dasizmrebac ar
aSinebda. piriqiT. monatrebuli elaparakeboda,
ekamaTeboda, xandaxan `durakasac~
eTamaSeboda. erTxel lotoc
iTamaSes.
loto Zalian uyvarda. loto da
Semwvari RviZli.
arc erTi aRar axsovda.
oTaxSi Zalian bneloda. naxevradsardafSi,
sinestis, siZvelis da sicivis
suni idga.
yvelaze metad adgoma uWirda.
adgoma da tualetSi gasvla.
da mere civi wyliT xel-piris dabana.
saxlidan mouwesrigebeli gasvla
ar uyvarda, arc SeeZlo...
Zalian moxuci iyo. grZeli cxviri
hqonda. SavgvremanebisTvis damaxasiaTebeli
sufTa kani, grZeli da am asak-
Siac ki Zalian cocxali, mbzinavi Tvalebi.
adgoma mainc Zalian uWirda. miT
ufro siciveSi. garedan Tu qaris xma
ismoda saerTod... qaris Zalian ar uyvarda.
eSinoda qaris.
cdilobda isev daeZina. wvalobda.
wrialebda, iRleboda. daqanculi
aWrialebda nikelis sawols.
cioda!
ara, Suqi hqonda.
bedze keTili inkasatori Sexvda.
erTxel gadauWra. mere rom naxa bebo,
misi patara oTaxi, patara eleqtroqura,
Sifanerka, wavida da TviTon gadauxada...
amis mere modis, amoiwers danaxarjs
da TviTonve ixdis...
iseTic ra unda daexarja, im eleqtroquras
sami spiralidan ori isedac
gadamwvari hqonda.
mainc Zalian kargi iyo keTili adamianis
gamoCena. miT umetes keTili
inkasatorisa.
Torem bebo uSuqod, Tavisi naxevrad
gadamwvari eleqtroquris gareSe,
ubralod veRar gadaitanda am
zamTars.
ukve Zalian moxucebuli iyo...
inkasatori ki emaleboda. im dRis
mere sul emaleboda. danaxarjsac Cumad
iwerda da erTi suli hqonda,
droze moecocxa, ise, rom moxuci ar
gamofarfatebuliyo saidanme.
bavSvobaSi mamamiss uCxrekda xolme
ase paltos jibes, ro SemTxveviT Car-
Cenili xurda epova da mere skolis
bufetSi, korJikebze da katletebze
daepatiJebina klaselebi, Tan guli
ufancqalebda.
mgoni, es gulis fancqali ufro
moswonda, vidre is gabrtyelebuli,
gaqonili katletebi. erTxel sammane-
Tiani ipova. mTeli kvira `franguli~
funTuSebisa da sosisebis mets
aRarafers kadrulobdnen is da misi
megobrebi.
erTxelac ver gamoiWires. arc xurdebi
moukiTxavT. arc is sammaneTiani.
jerjerobiT aqac kargad midioda
saqme. arc erTxel ar Sexvedrian erTmaneTs
bebo da inkasatori.
bebos erTxelac ar mosvlia TavSi
azrad: `netav, dens ratom ar mi-
Wriano~... egeTi raRacebi aRar axsovda.
sadRa hqonda amdeni fiqris Tavi da
onsila.
Zalian daberebuli iyo da mTavari
sazrunavic sul sxva hqonda.
raki gaiRviZa da meti gza aRar iyo,
rogorme tualetamde unda mieRwia da
ukan mobrunebuliyo.
adgoma sul ufro da ufro uWirda,
erT dResac marTla veRar adgeboda.
icoda da amisac Zalian eSinoda.
marTalia, Zalian moxuci iyo da
fiqris Tavi aRar hqonda, magram fiqri
arc sWirdeboda. grZnobda. grZnobda
da Zalian eSinoda am dRis.
kidev ufro eSinoda am dReze
fiqris.
amitom arc fiqrobda. erCivna qaris
Sineboda da qarze efiqra.
qaric erTgulad daSxuoda naxevrad
Camongreul italiur ezoSi.
araxunebda saxuravis Jestebs, didi
gamxmari msxlis totebs erTmaneTze
axlida, aCxavlebda kud da yur moglejil,
quCaSi gazrdil da daCexil pristupnik
katebs...
erT dros lamaz, patara knutebad
rom gaCeniliyvnen...
bebo yvela maTgans saTiTaod icnob-
kote gabaSvili
da.
ezos giJi baskita yovel dRe 2 larian
da 50 TeTrian, wiTel parkSi gaxveul,
aqoTebul Zexvs yidulobda maT-
Tvis da Sua quCaSi, tarmoryeuli, samarTebeliviT
galesili daniT, Tavisi
xeliT uWrida da aWmevda.
mere im daniT feldfebeliviT
esalmeboda ezoSi Semosul bebos.
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
beqa qurxuli
Tan katebs yaraulobda, rom Wama
ecliaT. amvlel-Camvlel manqanebs
gadaudgeboda gzaze da ar atarebda.
Tan moTminebiT uxsnida: `axla gavla
ar SeiZleba, katebi kalbass Wamen...~
urC manqanebs ki karga did man-
Zilze misdevda imave danis trialiT
da iqidan daRlili, gulamovardnili
brundeboda, stveniT sunTqavda da bebos
uxsnida: `ase cudad imitom iqcevian,
rom Cemi gatyueba undaT, rom Cveni
daglejili, gatanjuli da samfexa
katebi moiparon Tu yvela ara, erTi
mainc~.
bebos katebi ar enaRvleboda. katebi
ki ara, sakuTari sxeuli hqonda
mobezrebuli.
baskitas es Zalian swyinda. ar esmoda,
ratom ar ainteresebda bebos
katebis bedi. giJi iyo da ver xvdeboda.
Zalian daswydeboda guli, rom gaego
_ bebos katebi ki ara TviTon baskitac
ar enaRvleboda. Tumca ori
cali kanfeti yovelTvis mohqonda
daniani baskitasTvis.
xandaxan oTxi kanfetic. erTxel
mTlad Svidi kanfeti moutana. amis
gamo baskitas bebo Zalian uyvarda.
baskitas bebo keTili egona da egona,
rom bebosac Zalian uyvarda.
giJi baskita ubralod cdeboda.
cdeboda ise, rogorc Cven yvelani...
im dilasac bebo ubralod cdilobda,
amdgariyo, tualetamde misuliyo
da mere vagzlis moedanze Tavis adgilamde
mieRwia.
meti araferi. meti ubralod ar
SeeZlo. Zalian moxuci iyo.
bolos mainc dgeboda. Tavis sa-
wolTan erTad Wrialebda.
jer Tvals aridebda, am bolo dros
ki saerTod veRarc xedavda, sakuTar
damdnar xel-fexs da daleul, gasifrifanebul,
kanmimdnar TiTebs.
yovel dilas Tan mosdevda SimSilis
grZnoba...
Rame eRviZeboda, dgeboda da Tu
rames moZebnida, gamalebiT Wamda. Tu
ara da puris qerqebs aficxebda Sav
murian, gamWvartlul tafaze da
gafacicebiT axramunebda.
rac ufro mets SeWamda Rame, miT
ufro mSieri iRviZebda diliT.
dgeboda Tu ara, Tavis gafuWebul
televizors rTavda.
televizori Tu misi antena didi
xnis win gafuWda.
mxolod pirvel arxs aCvenebda,
isic Sxrial-SxrialiT. mainc raRac
SeRavaTi iyo misi cimcimi.
patara Sav-TeTri televizori iyo.
Sxrialebda, magram xmebs mainc gamoscemda.
es mainc hyavda. misi xmis gamcemi
televizori iyo.
bebo
erTi xanoba radioc hqonda. 15 lariani
patara radio. vagzlis moedanze
58-e marSutkis gaCerebasTan, sadac
Cveulebriv ijda, erTxel mTvralma
biWebma amoiares.
bebos mTvralebis eSinoda, miTumetes
_ mTvrali biWebis.
gamowvdili xelic ki ukan mihqonda
da mucelTan malavda.
baskita uyoymanod dasWrida Tavisi
alesili da tarmoryeuli daniT, bebos
nebismier mwyeninebels, ZaRlebi
iqnebodnen, oxunji mZRolebi Tu mTvrali
biWebi, magram baskita iq arasodes
ar iyo, amitom bebos gamudmebiT eSinoda.
mTvrali biWebi radioSi mTels
xmaze amRerebdnen viRac xmaCaxleCil
rusis gogos.
mere iqve mazuTian gubeebSi mohyvnen
cekvas. Zalian seriozulad da mondomebiT
cekvavdnen. aqeT-iqiT ifrqveoda,
talaxiani Savi gubis Sxefebi.
uceb simRera Sewyda. kasetam Caixvia.
iman, visac magnitofoni eWira xel-
Si, mwared Seigina. Caxveuli kaseta
amoglija da pirdapir quCaSi moisrola.
meorem magnitofoni gamoarTva,
Tavis yuTianad Zirs daagdo da zed
cekvas mohyva.
mesamem xeli hkra _ ras Svrebio.
meore aRSfoTda da mesame sayeloTi
daiTria.
bebo SeSinebuli uyurebda teqnikuri
spirtiT gadamTvral gagiJebul
biWebs.
pirvelma, romelmac kaseta amogli-
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
ja da gadaagdo, meoris da mesamis gaSveleba
daiwyo. samive giJiviT Rrialebda,
igineboda da erTmaneTs ekonwialeboda.
meore waiqca da sul gadairia.
mesames deda Seagina. mesamem dana
gaxsna. Tan magnitofons xelidan ar
uSvebda, TiTqos bavSvs klaven mis
Tvalwin da unda gadaarCinoso.
pirveli, danamoRerebul mesames
win gadaudga. meore igineboda da
adgomas cdilobda. pirvelma mesames
ramdenjerme xeli hkra, rom meoresTvis
moeSorebina. mesamem ukan daixia.
pirvels ar urtyamda danas. cali
xeliT magnitofoni da yuTi gulze aexutebina,
meore xelSi gaxsnili dana
eWira da indieli josaviT welSi
moxrili uyurebda meores, romelic
wamodgomas cdilobda da dedas aginebda.
uceb pirvelma xeli staca magnitofons
da Tavis yuTianad, SiSisagan
gaTiSul, TiTqmis gondakargul bebos
Caugdo kalTaSi _ `amisTvis xocavT
erTmaneTs, aha, amis dedaco... ~
am argumentma TiTqos imoqmeda mesameze,
yovel SemTxvevaSi, rodesac
pirvelma Semoabruna da da iqve Senobis
kuTxes miafara, winaaRmdegoba ar
gauwevia, magram arc dana daukecavs.
amasobaSi meoremac moaxerxa wamodgoma
da Tavis xalxs gahyva barbaciT.
traki sveli hqonda.
bebos magnitofoni, ufro sworad,
magnitofonis radio gamoadga. erTiori
Tve imuSava. mere gafuWda. Snuri
gadaewva da bebo isev aSxrialebuli
erT arxiani Sav-TeTri televizoris
anabara darCa.
cioda. Cabnelebuli fanjara nelnela
bacdeboda da rZisfrad naTdeboda.
Tendeboda.
bebom eleqtroquraze msxvilcxviriani
Caidani dadga. Caidans xis saxeluri
erT mxares amotexili hqonda.
bebos xSirad aviwydeboda da xels
iwvavda.
amjerad ar daviwyebia. frTxilad
gadmodga da tualetSi wavida. iqidan
mobrunebuli, didxans iSrobda svel
damZral xelebs. mere Cai daisxa da sufris
didi kovziT Saqari Caiyara. sami
kovzi. im dilas saWmeli araferi hqonda.
samagierod SifanerkaSi mdgari
saSaqre SaqriT iyo savse.
tkbili Zalian uyvarda.
tansacmels icvamda. icvamda didxans,
vaivaglaxiT. icvamda, rac SeiZleba
Tbilad.
Tavze Tavisive xeliT, sxvadasxva
feris bawriT moqsovil quds ixuravda,
romelzec misi WaRara Tmebi rCeboda
da romelsac misi suni asdioda.
qudis zemodan, kidev did, daCrCilul,
magram Tbil, ZvelisZvel qaSmiris
Sals ixvevda. rqis moryeul
saTvales ikeTebda.
gasvlamde kidev karga xans
wrialebda saxlSi. eSinoda, rame ar
darCenoda. erTxel, roca Suqi ar iyo,
sanTeli darCa anTebuli. uceb CaeZina.
quCaSi napovni gadayrili Zveli Jurnalebi
ipova. Zalian gauxarda _ Zilis
win wavikiTxavo. im Jurnalebis
kiTxvaSi CaeZina. tumboCka, erTi parki
makaroni, sarecxis samagrebi da is qu-
CaSi napovni Jurnalebi daewva.
mezoblebma gadaarCines. eCxubnen.
ras Svrebi, qalo, amdeni ojaxi unda
amovbuguliyaviTo?! erTma isic
uTxra: `vina xar, patroni ara gyavs,
Seni sacodaobiT guli damiavadda.~
`mapatieT, Tqveni Wirime, am erTxel
mapatieT~. Tan sawylad uRimoda. im
kvamlSi Semocvenil gaavebul mezoblebs.
saTiTaod uyurebda yvelas
saxeSi, dabneuli da SeSinebuli gasawylebuli
RimiliT. bodiSebs ixdida. es
Rimilic ise hqonda saxeze akruli,
TiTqos scemen da Tavze xelebs ifarebso.
mezoblebi ki ufro da ufro Sediodnen
eSxSi. sul ufro da ufro
mware raRacebs eubnebodnen. TiTqos
mTel Tavis ubedurebas am CxubSi anTxevdnen.
mainc madlobeli iyo. am akivlebulma
da gaavebulma mezoblebma
gadaarCines. droze rom ar Semovardniliyvnen,
vidre cecxlis ali miswvdeboda,
boli gagudavda.
ramdenjerme Seamowma, Tavisi ori
eleqtroCamrTveli naxevraddamwvari
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
eleqtroqura da, rogorc iqna, gamoixura
kari.
bolos xelTaTmanebs icvamda. calcali
xelTaTmani hqonda. isic Tavisi
xeliT moqsovili. erTi uTiTebo TaTmani
(mxolod cera TiTi rom aqvs, ai,
iseTi), mSeneblobebze `prarabebi~ rom
xmaroben. meore ki, Wreli uTiTebo,
ufro sworad gadaWrili TiTebiT.
velomrbolelebs da mariaJ snaiperebs
rom acviaT, iseTi. oRond imaT tyavis
xelTaTmanebi acviaT, bebos ki Cveulebrivi,
naWrisa ecva.
gamovidoda saxlidan. mere ezodan.
gamoscdeboda ZvelisZvel Jangian gadabrecil
WiSkars.
vagzlis moednisken midioda. miibjenda
Tavis xis xeljoxs. xeljoxs rkinis
buniki hqonda _ ufro sworad,
aluminis.
bebos TxovniT giJma baskitam Zveli
gadagdebuli `leJanka~ ipova, `naJovkiT~
fexi moaxerxa da bebos xeljoxs
Camoacva, rom bolo ar gascveToda.
Tevdore mRvdlis quCiT midioda.
frTxilad midioda. miakakunebda xeljoxs.
Tevdore mRvdlis quCa mZimed iRvi-
Zebda zamTrispiris civ, nislian da
janRian dilas.
gamuruli xis Ziras muyaos yuTebi
xrColavdnen. qaris yovel wamobervaze
haerSi iSleboda Wvartli. iqve eyara
carieli aryis boTlebi, biCokebi, konservis
qilebi, Zexvis anafcqveni. alagalag
sisxlis wveTebi da narwyevi.
mZime Rame gaWirvebiT, tanjviT Tendeboda.
ZaliT ifxizlebda Tavs...
pirdaubaneli, Tvalebdasiebuli
mtvirTavebi rkinis urikebs moaxriginebdnen,
romlebzec axlad dabeWdili
muyaos yuTebi elaga da gaavebuli
Caxrinwuli xmiT sawylad yvirodnen:
gzaa! gzaa! mere policielebi gamoCndnen.
mere _ Sulerebi, bozebi, loTebi,
qurdebi, barigebi, gamyidvelebi, gamomyidvelebi,
maTxovrebi, talaxi,
erTmaneTSi CaWedili manqanebi, signali,
yvirili... gineba...
bebo midioda. midioda Tavisi adgilisken.
aravis ar uyurebda. araferze
fiqrobda. araferi undoda...
58-e marSutkis gaCerebasTan, mis
adgilTan axlos, mesamed gawurul
zeTSi Semwvari `peraSkebi,~ hoT-dogebi,
uyvelo fenovani xaWapurebi da gamxmari
lobianebi iyideboda. iqve qalebs
sigareti, britvebi, asanTi, sanTebelebi
da kevebi dahqondaT gasayidad,
kiserze Camokidebuli muyaos yuTiT.
Tu axlomaxlo policielebi ar ireodnen,
sigarets RerebiTac hyiddnen.
iqve iyvnen megreli qalebic, Tavisi
svanur mariliT, sxvadasxva sunelebiT,
vedroSi Cayril sxvadasxva xilbostneuliT
da yveliT.
xSirad Cxubobdnen erTmaneTSi.
qarTul-megrulad TaTxavdnen erTmaneTs.
iSviaTad, xelCarTul brZolamdec
midioda saqme, xelCarTuli Cxubi
saSiSi iyo, vedroebi datrialdeboda
xolme, calke zarali da xarji, Tan
meore dRes isev erTad unda damsxdariyvnen.
mTavari mtrebi da konkurentebi
mainc policielebi iyvnen, romlebic
gansakuTrebuli gulmodginebiT da
TavzexelaRebulobiT arbevdnen,
vedroebSi Camjdar, erTmaneTs miyu-
Jul, damfrTxal, gasacodavebul da
gaavebul qalebs. Tumca qalebi Tu
rameze Zalian gabrazdebodnen da gadaireodnen,
maSin xandaxan magrad
ubrunebdnen kidec...
bebos Zalian eSinoda Cxubis da xmauris.
Tvalebsac ki xuWavda. erTiorjer
misi Carevac gadawyvites Cxubsa da
garCevebSi: `Tqvi, ha, qalo, rogor iyo,
aq ar iyavi Senc?.. Tqvas, ki batono, Tqvas,
xom xedavda sakuTari TvaliT. e,
amoiRo iqneba xma...~ magram bebos mTeli
ZaliT daxuWul Tvalebs, gamtknarebul
saxes da mis mobrecil,
zmeikian fexsacmelebTan dadebul,
xuT da aTTeTrianebiT savse Tunuqis
yuTs rom dainaxavdnen, gons modiodnen:
`gaCerdi, qalo, magan ra unda
giTxras, gamoyruebulia mTlad mag
ubeduri, gaanebe Tavi...~ `uyure am
gaoxrebuls, Sen ar kiTxe pirveli?..~
`vinaa qalo gaoxrebuli...~ `gaCerdi
axla gaiwyvite xma...~ `Sen gaiwyvite Tu
kaia...~
bebo midioda. midioda inerciiT.
instiqturad, gauazreblad. rogorc
momakvdavi spiloebi Tavis sasaflaosken.
verafers grZnobda SimSilis garda.
haerze kidev ufro moSivda. cxvir-
Si scemda aTasnairi Semwvari sawamlavis
suni da nerwyvi axrCobda.
midioda nela, frTxilad, gamozomili
nabijiT, oRroCoRro asfaltamoglejil
trotuarze, fexi ereoda,
barbacebda da umweod cdilobda
wonasworobis SenarCunebas. xels
aravin aSvelebda.
ramdenjerme waiqca. gadarCa,
araferi moutexavs. erTi xerxi icoda,
rogorc ki atyobda rom wonasworobas
kargavda, TviTonve jdeboda. es ile-
Ti jerjerobiT Sveloda.
egre bancal-bancaliT miaRwia
`bavSvTa samyaromde”. gadasasvlelTan
gaCerda, joxs Camoeyrdno da dasasveneblad
gaCerda.
win kidev erTi didi gansacdeli
eloda. did gadasasvlelze gadasvla.
gza gadaxrili iyo. yviTeli bin-
Zuri wyliT savse gubeebi. yvela Tavis
nebaze uxvevda, rom ormoebisTvis
aeridebina manqana da gza gaekvlia.
iWedebodnen, ireodnen erTmaneTSi.
manqanebi _ sabargo, taqsebi, `marSutkebi~,
rkinis dabarguli moxrigine
urikebi, datenili CanTiani moqalaqeebi,
tomara akidebuli muSebi, boSebi,
loTebi, maTxovrebi, ZaRlebi, qurdebi,
kaxpebi, kivili, yiJina, guguni, gineba
da: `iyideT, iyideT, gTxovT, iyideT...~
da: `ei, krasavec, pagadaiu, vsio
verna skaJu, u webia silnaia ruka i dobraia
duSa, no ti pod glazam, oCen
zloi glaz, ni xaroSii.~ da mTvralebis
gamayruebeli yvirili `auu, Tqveni
dedaa yvelasii!!!~
Zalian eSinoda. Zalian eSinoda aq
gadasvlis.
frTxilad, Zalian frTxilad gadadioda.
manamde didxans, didxans isvenebda.
Zalebs ikrebda. Zalas da gambedaobas.
ise gaWyletdnen, verc gaigebda. SeumCnevlad
moklavdnen, CitiviT.
ar undoda sikvdili. didxans eloda
manqanebis Semcirebas. nela, frTxilad,
joxis bjeniT Camodga trotuaridan
fexi.
sacobSi moyolili, nervebdawyvetili
mZRolebi, yovelTvis ginebiT
da signaliT xvdebodnen maT kapotTan
uceb aRmoCenil, Salis naglejebSi
gamoxveul dedabers, romelic dahip-
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
proza
nozebuliviT Tu mTvareuliviT miborialobda
gubeebsa da manqanebs Soris.
jerjerobiT aswrebdnen damuxru-
Webas.
gadaaRwia quCis meore mxares.
rogorc iqna, moaRwia `Tavis adgilamde~
_ rogorc aRTqmul qveynamde, magram
ise iyo araqaT gamoleuli, rom
aRaraferi undoda. rogorc iqna, dajda,
Caimuxla, daido win, Tavisi lurjwiTeli
Tunuqis yuTi da joxze Camodebul
sakuTar xels miayrdno Salis qudiani
Tavi. mTeli sxeuli ukankalebda.
Zalian daiRala. cdilobda Tavi
Seekavebina. mis garSemo ukve isxdnen
qalebi da ar undoda, SeemCniaT. saqme
gamouCndebodaT da daexveodnen: `ra
mogivida, qalo,~ cudad xo ar gaxdi?~
`cudad ari, aba, ra, feri ar adevs~
`vaime, qalia cudad, eqimi, eqimi~ _ da
cnobismoyvareebis: `ra mouvida, ra
mouvida?~
ar hqonda ameebis Tavi. erCivna
TavisTvis yofiliyo. TavisiT gauvlida.
amasobaSi CasTvlima da pirveli
wkarunic gaisma, ocTeTriani iyo.
mrgvali, meloti kaci iyo, WaRara xu-
WuWa Tma kefaze hqonda SerCenili.
ukve gascda, zurgidan Canda. Cvevad
hqonda, vinc gaikiTxavda, aucileblad
Tvals ayolebda. wiTeli kefa da kefaze
SerCenili TeTri Tmebis naglejebi.
isev CasTvlima. SigadaSig wkaruni
ismoda. SimSili daaviwyda. mere gverdiT
mjdomma muxranelma darom Savi
puri, qarxnis yveli da SuaSi gaWrili
gafcqvnili kitri miawoda.
cota Senayrda. SigadaSig fuls uyridnen.
puris sayideli fuli ukve
hqonda.
Tu ase gagrZeldeboda _ makaronis,
Saqris, greCixis da cotaodeni tkbileulis
fulic Seugrovdeboda.
Sokoladis da kanfetebis. ramdenime
kanfets baskitasac argunebda.
bazris mxridan mxarze CanTa gadakidebuli
maRali biWi gamoCnda. es biWi
ramdenime dReSi erTxel Cndeboda,
yovelTvis ese CanTaakidebuli modioda.
xan TavCaRunuli da Cafiqrebuli
modioda, grZeli nabijiT, xan piriqiT,
Tavaweuli da mxrebSi gaSlili. calyba
Rimili dasTamaSebda saxeze da
TvalebSic raRac ucnauri, veluri da
xalisiani cecxli uelavda. bebos ramdenjerme
moxvda TvalSi da daimaxsovra.
cnobda ukve. sxvebisgan arCevda.
gaucnobiereblad, Tavis giJ mezobel
baskitasac amgvanebda. modioda daRlili
saxiT, swrafi, msubuqi gaSlili
3
nabijiT, bebos yovelTvis gascdeboda
xolme. mere Cerdeboda, TiTqos ra-
Raca gaaxsenda da yoymanobso. mere
cali xeliT, meoreze CanTa hqonda mxarze
gadakidebuli, jibeebis Cxrekas
mohyveboda, bebosTan brundeboda, erT
an or larians aZlevda, oRond Tunuqis
yuTSi ki ara, pirdapir xelSi awvdida
da ratomRac iqiT eubneboda madlobas.
yovelTvis ase xdeboda.
axlac igive ganmeorda. eweoda,
idga, erTi xeliT jibes iCxrikavda da
sigaretis bols cal Tvals uxuWavda.
mivida, am jerze ormocdaaTTeTriani
miawoda _ `madlobT~ _ Tqva pir-
Si sigaretgaCrilma da da wavida, gza
gaagrZela.
_ Sen, qalo, rame xo ar geSleba,
CaTlaxi esa...
mopirdapire sacxobTan Cxubi atyda.
didi msuqani kaci, gacecxlebuli
gamovarda rigidan...
_ Tqveni waruka deda... _ gamyidvelebi
pasuxs ar scemdnen _ Tqven Tu
keTilebi...
_ Seni keTilebic, Seni dedac da
Seni mTeli ojaxic didian patarianad
Tu kaia, a!!! _ daxlidan moulodnelad
sifrifana qali gamouxta kacs, – da
Seni su yvelaferi kido, a, kaia?.. mogwons?..
sazizRari kaci es...
didi msuqani kaci gaSra. ar eloda.
magrad Secba, magram amden xalxSi ase
uceb daxevac aRar gamodioda. arada
aSkarad waxda.
_ Sena, qalo, ox, me Tu Sen exla deda
ar... _ Tqva naZaladevad, gasawylebuli
xmiT da viTom gaiwia im gamxdari
qalisken.
_ modi, erTi, modi, Sen Tu ar gamogfaSvo,
Seni dedac da Seni kargebi
marTla... qalma turtliani, zeTSi
Sexrukuli, gaqonili da im sigrZe Samfuri
gadmoiRo, im sacodav kacs ki ara,
zulusebis mefe Caka II-s SeaSinebda.
modi, erTi, pirdapir mag binZur yrontSi
unda gatako me Sen es... _ qalma Samfuri
haerSi SeaTamaSa da damwvari ze-
Tis wveTebi moapkura xalxs, _ nagavi
kaci es... nagavi, nagavo, Sen nagavo...
msuqani kaci ukanmouxedavad da
moulodneli simardiT cdilobda
Tvals mihfareboda.
iqve kuTxeSi policielebi Seyriliyvnen,
seirs uyurebdnen da guSindeli
sufris ambebs ixsenebdnen. Sigada-
Sig ki, ise gasarTobad vedroebTan Camsxdar
gamyidvel qalebs awvalebdnen.
_ a, ha, droze exla adeqiT aqedan,
erT saaTSi ufrosi mova. aRaravin
dasasruli me-9 gverdze
4
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
poezia 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
***
rodis avivli sers
da cad rodis aval,
me rom ar vici jer _
is Jami modis albaT.
guli imnairad Zgers,
SiSi meufleba,
uflis siyvaruli JRers,
_ win, win iareo! _ meubneba...
gaxseneba
gamaxsenda, mSvildosani Semodgomis tyesTan idga,
mindors iqiT xari Zovda, zeca iyo kriala,
_mestumreTo,
_ rogorc ityviT,_
caze scada kibis midgma
da erT wamSi Tavis irgvliv miwa daatriala.
saswaulebs, yoveldRe rom
akeTebdnen torolebi,
SevbedeT da davmorCildiT,
cis bilikebs SevrCiT nislis qulebad,
broweulis koromebi kaSkaSebdnen bolo vnebiT,
siyvarulis xelovnebas gvauflebda buneba.
orlesulobs ena briyvis
da icinis mSvildosani,
micuravs da idumaliT aris Jami moculi...
vsaubrobT da tyes gavcqeriT,
mindors iqiT RvTismosavi
dgas mxevali pelagia
da yvelasTvis loculobs...
wvimiani dRe maRlakSi
xan laRi da xan euli _
nisli Camoitirebs,
mwife aris marcvleuli, zeimi aqvT TriTinebs,
alva caSi gaqceula, vanugeSoT riTime,
saTivesTan cxvari bRavis,
qali ambobs : iTmine!...
varclSi cremliT naRvels comavs,
ismis mwyrebis qviTini,
samtrediis gzaze Cumad
gamosula qvitiri.
aqeT Cveni maRlakia, Zvel wisqvilTan saTevze,
amosula oqrococxa Semodgomis naTesze.
dardimandi Sadimani
duqans stumrobs nadimad.
Rrublidan var gadmosuli
da Rrubelze davdivar.
zogjer ise avcetdebi _ wvimas Cavenacvlebi,
cidan CamoveSvebi da miwas davenarcxebi.
_ ase mReris Sadimani, loTi kacis vnebiTo,
ra aqvs am nisls satirali
CemTan SedarebiTo...
Sexvedra romaul legionTan, iberiaSi
mze eSveba TrialeTze, mwuxris rekavs reqviemi,
vels amSvenebs ucnaurad moxasxase balaxi,
Segvianda, mZimed modis romauli legioni,
ufro marjve lukulusze, _ pompeusis amayis.
dodo WumburiZe
ciklidan:
wvima moTibul mdeloze
maTbobs samyurebis silbo, Wia-maiebis frTebiT
moxazuli zambaxebis silurje da sinaze,
horizontze viRac mirbis,
Canan mSvenieri mTebi,
mixatulni SumerelTa minaze.
mowyindebaT xetiali, brundebian etliani
frigielni, veferebi pelazgebs,
mlocvelebiT savse taZrebs
vumzer, mzis var me trfiali
da daninas ambavs lamazs
vusmen berZnul-arameul enaze.
guls esoba mware Wvali, es tkivilze meti aris,
`iberia gabrwyindeba~,_ vambob sityvebs
saimedos yvelaze.
inayeba sadRac pitna,
inaxeba sadRac miTras
dangreuli salocavi, ca embazad mesmeba,
welze irtyams Zveli cixe
qamars vaxtang gorgaslisas,
modis aqeT mefioni
da bednier mayars fexi eSleba,
Segvianda, aRarsad Cans romaelTa legioni,
kavkasiis kalTebidan Ramis bindi eSveba...
***
male gugulebi Cven tyes moakiTxaven,
kvercxebs Caudeben budeebSi boloqanqarebs,
nakadulidan Tavs amoyofen nafota Tevzebi,
mousmenen gugulebis galobas da
pirSi wyals Caigubeben.
_ vinc udardelia, cxovrebac laRi aqvs,_
deda SaSvi SiSiT aRiarebs
da Seubumblav Svils Sav frTebSi Semalavs...
***
`maRal mwvervalebze, gzasTan aris,
gzaTa Sesayarze dgas igi;
karibWesTan, qalaqis pirTan,
Ria karebSi mReris igi~...
igavni solomonisa, 8, 2-3;
uTxari sibrZnes, Cemi Zma xar-Tqo
da megobari uwode Wkuas,
is yvelgan aris da Tu isurveb,
daxmarebaze ar getyvis uars.
Segxvdeba xidze, Tu mdinarispir,
Tu samyurebis mindorze damjdars,
is yvelganaa, qalaqSi, soflad,
gulebSi, sadac mTrTolvare gaCnda.
TiTqos Zma aris, TiTqos dedaa,
moyvrebs gviCens da eSmaks ar itans,
siyvarulia sibrZne uflisa,
Semosvlas iTxovs Ria karidan...
***
mowmendil caze gadaifrenen ucxo Citebi,
ucxo galobiT,
gamosulebi gzispir ifnebi caSi,
frTosnebTan asvlas lamoben,
beds aavseben sayvedurebiT, rom ver mifrenen
da aq gaqvavdnen...
xmagakmendili nakadulebi daakvdebian
Cqeral nakadebs.
caze dakida TeTri lentebi,
sul sami feri SerCa Tebervals,
vels daesizmra misi wyalobiT:
Trimlis foTolze mTrTolav pepelas
rogor mounda gamoRviZeba da
mziT mofenil velze tirili...
gadmoabruna qarma beltebi
da Sig CaTesa Tesli gvirilis,
erTi foTolic ver gaaCina,
agebs yinulis mwvel piramidas,
anqrevs qarbuqebs, beber alqajs hgavs,
ver gadaiqca keTil amindad,
vin gaacilebs da rac daaklda,
vin agvacilebs im avs Tavidan...
***
nazad mefereba sio, nazad Cadis mze miRmieTs,
marto var da ise mciva, karic veRar gamiRia,
meotiis tbidan gemi TeTri afriT Semocurda,
Saqisa da xois xani mohyvnen trapizonel sulTans.
zRvas gavyureb mowyenili
da Zlivs gasagonad vsunTqav...
***
`lamparia Cemi fexisTvis sityva Seni
da sinaTle Cemi bilikisaTvis~...
fs. 118, 105;
ufalo, Seni sityva macocxlebs,_
lampari Cemi fexisTvis da sinaTle Cemi bilikisTvis,
aq yvela tyuis, vinc am lampriT ar daiareba,
Zilic ki ar aris mSvidi,_
isic mZvinvarebs,
Sen mdinare xar... da mdinare simarTles hyveba,
es tyec ufro gvagebinebs saTqmels,
vidre sityvebi axlobelTa,
talRa miedineba,
nislis fara miedineba,
mwvervalebis usityvo elvac raRacas ambobs,
uflis mTisken midis mlocveli
da momiwodebs,
Jami milionebs iTvlis,
da ra aris milioni!...
Cven ki wuTisofelSi vborialebT,
gulgrilobis seniT avadmyofebs_
erTmaneTis mosmena gvinda,
magram ar gvesmis erTmaneTis,
mdinare ufro ubraloa,
tye ufro gvagebinebs saTqmels,
vidre sityvebi aqaurTa,
marto Seni sityvaa marTali,_
lampari Cemi fexisTvis da
sinaTle Cemi bilikisTvis...
mariobis marxva
fericvalobaa, mariobis marxva,
circelebi hyvavian, Semosilni Talxad,
WriWinebis xmauri baRSi ismis gabmiT,
gundi galobs tkbilad da hangebSi mmarxavs.
didis ambiT dadis naz mindvrebze qari,
zurmuxtis Tvlebs qargavs mariobis Rame,
wminda wylebiT recxavs da arbilebs yofas,
mefineba sulze saxarebis strofad,
cudad mosagonar dReebs yofa marxavs,
ra msubuqad gadis mariobis marxva!...
wifobisTve
damZimda miwa da rom ar dadges,
mec Camomayrdno Tavi daRlilma,
is wuxs Cems gamo, me ki vamSvideb:
_ nu wvalob, dao, dardad ar vRirvar...
miRmieris gzas erTad gavuyveT,
gadaviaroT velic, mwvervalic,
miwierebis yvela wvrilmanis
damwunebeli bedis mweraliT _
davuZvreT Jams da iq mivaSuroT,
sadac gvegulvis saxli laJvardis,
sadac dadian angelozebi, mze ki ar Cadis _
sulze nazad dis.
sadac veravin Segvaviwroebs da vazis rqani,
camde nazardni _
iyvavileben ise saamod,
TiTqosda miwiT casTan davzavdiT...
iq xom siyvaruls ar saklisoben,
krialebs, elavs sivrce nasarki...
es wifobisTvem rom gaigona,
sul daaviwyda Cveni asaki,
xeli Camkida, arc me maxsovda
_ Jami veragi ras sTess, rasa mkis...
elavs laJvardi axalSobili,
sadac uCumrad natvrebs vmarxavdiT,
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
ciur mdinares mivsdev, geZaxi:
_ ar Rirs idardo, dao, naxvamdis...
***
gadna zafxuli,
WriWinebi ar Rlian ezos,
arc ofofebi gvaoceben axal ambebiT,
gavcdebi kvlavac wifobisTvis naRvlian sezons
da Semodgomis Cum SrialSi Cavbinavdebi.
aRar maRelvebs moRalatis Wreli xalaTi,
me martoobis qvabulebSi
veZeb WeSmarits,
maradiulTan SedarebiT raa Ralati,
uflis ZalasTan SedarebiT _
Zala eSmakis...
***
fardagi, romliTac miwa gadafara RmerTma,
moxatulia da livlivebs haerovan eSxiT,
o, kiparisebo, mwvane wveroTi rom feTqavT,
cas ise ebjinebiT, rogorc me, _
cremli mebjineba yelSi.
miyvarxar, dedamiwav,
roca monasaviT wreebs
moavleb mzis irgvliv,
rogorc me _ siyvarulis irgvliv,
apoben mtredebi cad nislTa mSvenier Sreebs
da xatze sxdebin nazi frTiT _
RvTismSoblis mirqmis...
***
`ra dagemarTa, zRvao, rom gaiqeci,
da iordanev, ukan abrundi?..
fs. 113,5
faziso, kalapotganiero,
momdinarev mdumared da nazad,
ratom gaiqeci pontodan da
fasisis mTaze rad dabrundi!..
Cemi arqewinaprebis suli xom ara xar,
aietis, medeas, afsirtes suli,
qalkiopes kivili xom ar ismis Sens talRebSi,
ocnebebis dena xom ara xar taoxTa da lazTa,
ra moxda, Tu xmas amoiReb
da gulis fskerSi Camaxedeb, faziso!..
didi deda-rea sadac tiris,
ponto Savia da moRrubluli,
faziso, damelaparake
warsulze, romelic legendam gaitaca,
viT oqros sawmisi, aresis Walidan...
damfrTxal xoxobiviT bindSi qaris qrolvav,
nazi da ganwiruli qalis xmav talRidan, _
SenivTulo friqses da iazonis survilebs,
romelTa axdena Ralati iyo...
iis surnelebav, kolxuro nanav,
lazuri simReris sitkbov da netarebav,
fazisSi iRvrebi, _
did da lamaz mdinareSi
da ise Caedinebi ara Sav zRvaSi, _
aramed Cems sulSi, faziso!..
***
`Seminaxe TvalisCiniviT,
Seni frTebis CrdilqveS Semifare~...
2Sj.32,10, fs.35,8; zaq.2,8
martosuls marto Sen Tu mipovi,
mipove da damifare,
Seminaxe TvalisCiniviT,
araferia amqveynad iseTi, _
Sen siyvaruls rom Seedrebodes, ufalo,
yvelaferi SenSia da Sengan Cvens sulSi
siyvarulad gadmodindeba,
netav wveTi mainc mergos am bednierebis,
aravin Tqvas, siyvaruli daberdao,
gana berdeba haeri an wyali,
anda miwa, romelzedac cisTvalebi hyvavian,
siyvaruliT savse Cemi sulic ar berdeba,
Senken ivlis da SeniT iqneba...
`Seminaxe TvalisCiniviT,
Seni frTebis CrdilqveS Semifare~...
***
Cumad ambobs mebaRe, rom icvalen droebi!..
yvavilebic SeTanxmdnen, rom dro qarma aria,
Semodgomis foTlebi mihyvebian noembers,
Semodgomis peplebi yvavilebs mihparvian...
curavs nisli cremlian ocnebebis Jamisa,
malav, magram ver malav dardis amofeTqebas,
mwuxri miaCumaTebs yurZnis wurvas, Calis xmas,
gadamalul im dardsac, am leqsiT rom geTqmeba...
mwvanec iyo da lurjic, axla qedi Savia,
martivia es feri, Slis siSavis matebiT,
es saRamoc da leqsic _ Seni kaeSania,
Semodgomis peplebiT, kvamlSi mofarfateniT...
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
poezia
mariamobis Rame
dis mdinare, TiTqos misi
tani sxivis Rvaria,
wevs mdinare da irweva miwis mSvidi akvaniT,
guli dawynarebulia, ise mSvidi Ramea_
Tavs vdeb dedis kalTaSi da maTrobs zecis kamkami...
RvTismSobelo, dedaCemo, kabis suniT mabrueb,
ezo Cveni uflisaa, angelozTa safreni,
am saRamos mwife xilis motkbo sunSi Caflulebs _
mariobis saswauliT agvavseben dafnebi.
horizonti gadmoxrila miwamde da ferebas
cdilobs Cvensas, mlocvelebi wminda Rames ekvrian,
mimzidveli mTebiTa da ulurjesi serebiT
dgas qveyana da imagrebs Tavze gvirgvins eklians.
taZrebs sanTlis suni avsebT,
wylebSi naTlis Cqamia,
da WriWina aisamde mReris gauCereblad...
sxvagvaria yvelaferi, mariobis Ramea,
RvTismSobeli, dedis tkbili
xmiT yvelas gvefereba...
***
`radgan zamTris WirxliviT
dadneba umaduri sasoeba da
usargeblo wyaliviT daiRvreba~.
sibrZne solomonisa, 16-29
zamTari ise Semoipara, rogorc naRveli
asakTan erTad,
ra sevdianad ukravs gitara, naTeli
rogor erTdeba bnelTan...
patara Citi awydeba jebirs, Camovardnili
civ tbaSi xidan,
aRdgomis marxvas xvdebian bzebi,
Tovls ibertyaven daWirxlul mxridan.
vsasoeb CemTvis da vinanieb,
vwer Cems cxovrebas sevdian strofad,
Rvinod qceuli wyali davlie da
madlierma vixile yofa.
Svebis cremlebi Cumad momcviva,
codva-madls locvis sikeTiT vRobav,
bednieri da uflis morCili
ar vepuebi Jinian qofaks...
rac movipove axla am RviniT,
_ uzenaesis keTili neba _
misiT sasoebs sul daRlili
da zamTris civi WirxliviT dneba.
***
`miwaTmoqmedi iyo Tu mwyemsi,
Tu udabnoSi momuSave,
yvelani gardauval xvedrs daemorCilen,
radgan wyvdiadis erTi jaWviT
iyvnen Sekrulni~.
sibrZne solomonisa, 17-16
farfati peplis da WalebSi qarebis stvena,
zRva Tvaluwvdeni, rom acilebs talRebs afrians,
tkbili galoba Citebisa, lodebis cvena
da wylispirebze moxtunave qariylapia.
uecar elvas ayolili gulis xmauri,
quxili mTebSi da mziT damskdar wablebis garda,
mxecTa Rriali da bunebis aurzauri,
Cveulebrivad amqveynad rom aravis ar hgavs,
mSvenierebiT agrerigad Sesxmul-Semkuli _
gaqra yoveli, uCinari siswrafiT gaqra,
radgan wyvdiadis erTi ZafiT iyo Sekruli,
is ki ubralod aravis da arafers ar kravs...
Cemi kabebi
Cumad daberdnen Cemi kabebi,
Camoiwies Cumad koWisken,
TiTqosda miwa izidavdeT da eZaxodeT.
isini iyvnen adre mokleni, mxiarulebi da
mWvirvaleni,
mokiskiseni da Tamamebi _
uRimodnen gulRiad yvelas.
axla ki Cumad CamoimCvarnen,
daeSvnen nela miwisaken,
Camuqdnen, Cakvdnen
da dedabrulad moiwyines Cemma kabebma...
***
bolTas scems TiTqosda
mwvervalTa fuZesTan viRac
da Rame, drodadro, mTebs stacebs
varskvlavTa qoreds,
xmaurobs wisqvili,
mdinare gadadis miRma
da esaubreba suli _ martoxela, SoreTs.
irgvliv uxilavi kvali samyarosi moCans,
vcxovrob ararsebul
da sizmriT moxilul xiblSi,
roca sinamdvile ase ibindeba, _ morCa, _
Rame siyvarulis
mSvenier faifurs mifSvnis...
5
***
iZireba savaneSi varskvlavTcvena agvistosi,
tyeSi qari navardobs da axladgaSlil
nargizs kocnis,
Cven Tu suliT SeverTdebiT,
siyvaruliT SeverTdebiT _
varskvlavebsac ki davCrdilavT savaneSi, agvistoSi.
Sors, gadaRma, cxra mTas iqiT,
cxami daRlil xatebs kocnis,
tye siamiT efereba circelebs da yvavils mocvis,
o, es Rame agvistosi sicxis totiT ikawreba,
gamafrTxilebs avgustusi: Caiares tyis kacebma.
me ki vmReri, mReris Ramec
da miTiur kamarebs Slis,
varskvlavTcvenas Sereuli ufals veZeb savaneSi...
***
eulia es saRamo, es qari da WriWinac ki,
rac ki Tavi maxsovs, ase WriWinebs da imaleba,
TavTan marto darCenilma gavxsen mogonebis naskvi,
_
aswil dafarulis vigrZen miuwvdomi brwyinvaleba...
frTxilad vuyof TiTebs zonars,
Zvel werilebs vacli CrCilebs,
mze RrublebSi imaleba, sulidan ki dardi Jonavs,
idumali natvris qari warsavlisken gamacilebs
da uCumrad kvlav ganaskvavs
Zveli werilebis zonars...
***
SeSinebul xmebs gamoscemen baRis vaSlebi,
Crdilebi ganze ise garbian,
Ramis bindSi rom simSvidisaTvis veTamaSebi _
yviTel fardagze mixatuli baobabia...
CrdilebTan erTad gzebic garbian,
garbian wlebic, _ Cveni damrbevi,
mebaJeebi dganan baRTan, xmebi yalbi aqvT
da SiSiT TrTian baobabebi...
***
yvela, vinc wvalobs,
ubedobiT vinc itanjeba _
erTnairad vsjiT, erTnairad
vgmobT da viyvarebT,
Cveni zedmeti erTi TeTric ar ixarjeba _
cxovrebisagan ise gvriyaven.
zardamcemia, amazrzeni, bevri ambavi,
zneobis anbans ver ixsenebs erTi vandalic...
_ ase rad aris? _ ar vkiTxulob karga xania,
radgan veravin mipasuxebs, ase rad aris...
***
dasanania, gasulia ukve zafxuli,
ezoSi daxtis molaRuri,
keklucobs ofofi,
alvis xe aris oci sarTuli
da kenweroTi cas evleba
Sopenis oforti...
unazes kabas mandilosnisa
isev amSvenebs
Cumi siSore molodinis,
vardis wyliT napkuri,
ager rom daxtis, _ es JivJavi Worebs avrcelebs
am ezoebSi mTeli zafxuli....
aRdgomis Rame
am wminda Rames
mewamuli ferebi floben,
sal kldeebze ki _
kelaptrebis Suqi gadarbis,
_ qriste aRsdgao! _
mwvervalebi varskvlavebs xmoben,
_ WeSmaritado, _
dedamiwis ismis RaRadi...
6
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
TariRi 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
dasawyisi pirvel gverdze
kldiaSvilis mkiTxvels simoneTi
erTxelac rom ar enaxos, mwerlis ezokarSi
SebijebisTanave aucileblad
daeufleba grZnoba, rom am sofels, am
kar-midamosac kargad icnobs, aq
araerTxel yofila. WiSkridanve moismis
imeruli hangebi. ezos siRrmeSi,
saxeldaxelod gamarTul scenaze,
qarTuli folkloruli jgufebi erTmaneTs
enacvlebian, simReras cekva
mosdevs. aivanze yabalaxSemoxveuli
`aznaurebi~ da saguldagulod mokazmuli
`karoJnebi~ sxedan. cxinvalis
ivane maCablis saxelobis saxelmwifo
dramatuli Teatris msaxiobebi male
gaiTamaSeben `darispanis gasaWirs~,
romelic reJisorma zaal Ciqobavam
dadga. saxlis garSemo mwvane moli
xaliCasaviT agia. ezoSi xis mrgvali
magida daudgamT, zed ki CaisTvis samovari
da Tlili Wiqebi daulagebiaT.
klasikosis cxovrebisa da Semoqmedebis
gzisTvis Tvalmidevnebulebs
awmyoSi dagabrunebT cnobili Tanamedrove
avtoris rezo WeiSvilis
danaxva. swored mis kalams ekuTvnis
film `miqelas~ scenari, romelic kldiaSvilis
amave saxelwodebis
moTxrobis mixedviT reJisorma eldar
Sengelaiam gadaiRo. didi mwerlis
moTxrobebze baton rezos araerTi
scenari Seuqmnia. maT Soris _ eldar
Sengelaias filmisTvis `samaniSvilis
dedinacvali~, daviT rondelis namuSevrisTvis
`bakulas Rorebi~. manve
dawera teqsti reJisor biZina raW-
guram doCanaSvili
veliSvilis mier 1976 wels kldiaSviliseul
motivebze gadaRebuli
`dakarguli samoTxes~ ganaxlebuli
versiiTvis. batoni rezo sevdiani Cans:
`kargi dRea, Semodgomis mSvenieri
dRe. SesaniSnavi sofelia. rac mTavaria,
didi mwerlis saxl-kari, oda mSvenivradaa
Senaxuli. rogorc galaktioni
aRniSnavda, rom ara daviT kldiaSvili,
ar Seiqmneboda darispanis
saxe, arc karoJna iqneboda. maT gareSe
ki warmoudgenelia qarTuli dramaturgia.
am personaJebma dros gauZles.
rac Seexeba miqelas, romlis saxelsac
daviTis moTxroba atarebs, jer kidev
cocxali iyo, roca eldar Sengelaia
filmze muSaobas iwyebda. maxsovs,
sadRac qveviT cxovrobda... ~
saqarTvelos kulturis ministri
nikoloz rurua da adgilobrivi xelisuflebis
warmomadgenlebi Ria cis
qveS mowyobili foto-gamofeniT interesdebian.
maT yuradRebas gansakuTrebiT
ipyrobs erT-erTi foto,
romelzec qarTvel mweralTa erTi
jgufia aRbeWdili. maT Soris _ daviT
kldiaSvili, tician tabiZe, irodion
evdoSvili, grigol veSapeli,
varlam ruxaZe, konstantine gamsaxurdia,
galaktioni da akaki. foto XX
saukunis dasawyisSi quTaisis erT-erT
`saojaxo baRSi~ gadasaxlebidan dabrunebuli
irodion evdoSvilis sapativsacemod
gamarTuli literaturuli
saRamos Semdeg aris gadaRebuli.
suraTi niko saRaraZes ekuTvnis.
daviT kldiaSvilisa da vaJa-fSavelas
urTierTobas asaxavs 1913 wels
`msoflios aRmosaCeni
hyavs~...
gazeT `imereTis~ redaqciaSi, egreT
wodebul isidore kvicariZis kantoraSi
gadaRebuli foto. sxva suraTebze
ki daviT kldiaSvili ioseb griSaSvilTan
da vaso abaSiZesTan erTad aris
aRbeWdili. TiTqmis yvela fotoSi mas
samxedro forma acvia.
ezos boloSi qarTvel mweralTa da
dramaturgTa wignebis gamofena-gayidvaa
gamarTuli. wignis gareSe mwerlis
iubile, aba, rogor iqneba? iqvea
warmodgenili qarTuli rewvis nimuSebic.
mSvenivrad Semonaxul naliasTan
simoneTelebi dganan, Semodgomis nobaTiT
iwoneben Tavs, `imerul~ CurCxelebs
avleben.
kaklis, komSis, broweulisa da atmis
xeebis CrdilqveS mowyobili fotogamofena
daviT kldiaSvilis cxovrebasa
da Semoqmedebas asaxavs. fotoebi
imgvaradaa gamofenili, TiTqos maTze
gamosaxuli adamianebi ezoSi
daseirnoben da stumrad misul xalxs
RimiliT xvdebian. bevri mcxunvare
mzes samsaukunovani muxis totebqveS
emaleba. Zalze STambeWdavi sanaxaobaa.
aqaurobis Tvalierebisas Tvalwin
gagicocxldebaT yvelaferi is, rac
odesme daviT kldiaSvilis biografiis
Sesaxeb wagikiTxavT.
mwerali aq daibada 1862 wlis TerTmet
seqtembers. misi mSoblebi ga-
Raribebuli aznaurebi iyvnen. werakiTxva
dedam aswavla da mogvianebiT,
rusuls rom daufleboda, quTaisSi
mcxovrebi rusi erovnebis eqimis ojax-
Si miabares. xolo mas Semdeg, rac kievis
samxedro gimnazia da moskovis sa-
mxedro saswavlebeli warCinebiT
daamTavra, lamis axlidan mouwia mSobliuri
enis Seswavla. baTumSi Tof-iaraRis
SemkeTebeli saxelosnos ufrosad
ganaweses. mere igonebda: `patara
qalaqi, Tuki SeiZleboda misTvis qalaqis
saxelis mikuTvneba, mdebareobda
zRvis pirad. zRvis piradve iyo bazari,
patara, dabali qoxmaxebi _ viTom ma-
Raziebi, ramdenime quCa, viwro da
moukirwlavi. qalaqis garSemo gabneuli
iyo RaribTa facxebi. qalaqis
garSemo adgilebi WaobebiT iyo dafaruli...
sxvadasxva erovnebaTa warmomadgenlebiT
iyo aWrelebuli ba-
Tumi. ZirZvel qarTvelebTan erTad aq
iyvnen: rusebi, somxebi, berZnebi,
TaTrebi, afxazebi, zangebi... qalaqSi
araviTari gasarTobi ar moipoveboda.
iyo mxolod samoqalaqo saswavlebeli
da qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli
sazogadoeba~.
baTumSi ocdaeqvsi weliwadi dahyo
da qalaqmac mis Tvalwin icvala saxe.
aSenda sawarmoebi, sanavTobo qarxnebi,
gaimarTa sakomunikacio sistemebi.
daviT kldiaSvilma swored im droidan
daiwyo aqtiuri sazogadoebriv-kulturuli
saqmianoba da Jurnal `TeatronSi~
Tavisi mxatvruli Targmanebi
gamoaqveyna.
jer kidev didi dro iyo 1893-mde,
sanam qarTveli mkiTxveli misi pirveli
originaluri nawarmoebis mTavar
gmirs, sixarbiT Sepyrobil kacia sagunaSvils
gaicnobda. moTxroba Jurnal
`moambeSi~ daibeWda. glexi kacias Semdeg
umecrebasa da crurwmenebs emsx
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
verplnen marine da fefena. moTxroba
`msxverpli~ avtorma 1894 wels gamoaqveyna.
mas mohyva `miqela~.
1905 wlis revolucia rom moxda,
samxedro ganaTlebis mqone mwerali,
rogorc mefis ruseTisTvis arakeTilsaimedo
podpolkovniki da sakuTari
eris erTguli mamuliSvili samxedro
samsaxuridan iZulebiT gadaayenes.
mTeli sicocxlis manZilze am `mkacr,
TvalWroRa, servantesiviT gamxdarsa
da gamxmar kacs~ Tavisi qveyana Seuracxyofisgan
araerTxel daucavs.
erT-erTi aseTi SemTxveva baTumSi moxda.
es ambavi murman lebaniZem poeturad
aRwera leqsSi, romelic mwerals
miuZvna: `Sefs `Cernomorski vestnikisas~,
redaqtors Savbnels, Cvens qarTvel
xalxze didmpyroblurad augis
mjRabnels, vinme palms gvarad, miafer-
Txa cxvir-pirSi zizRiT xelTaTmani
da gasworeba mosTxova sisxliT~. dueli
ar Sedga, radgan SeSinebuli palmi
(amboben, rom man jer gazeTis saSualebiT
moixada bodiSi) daviT kldiaSvilis
risxvas odesaSi gaeqca.
baTumis datovebis Semdeg, sadac
ocdaeqvsi weliwadi gaatara, mwerlis
cxovreba `uferulad~ gagrZelda
quTaisSi. qalaqis TviTmmarTvelobis
gamgeobis wevris, kote baqraZis mowadinebiT
is amave gamgeobaSi rigiT TanamSromlad
moewyo. mogvianebiT quTaisis
axladgaxsnil universitetSi daiwyo
muSaoba da qalaqis kulturul
cxovrebaSi Caeba. imave periodSi daviTi
akakis moRvaweobis ormocdaaT
wlisTavTan dakavSirebuli saiubileo
komitetis Tavmjdomaris `amxanagad~
airCies. Semdeg `meore didebuli
mgosani~ vaJa-fSavela gaicno. vaJa
quTaisSi miuwveviaT, sadac misTvis
literaturuli saRamo gaumarTavT. am
ambavs kldiaSvili ase igonebda: `suli
amoarTves poets, imdeni leqsi
aTqmevines. mis sapativcemulod gamarTul
banketze imdeni qeba-dideba,
mowoneba esmoda, magram igi isev ubralo,
Tavmdabali vaJa iyo, sayvareli
vaJa, gaWirvebaSi myofi, vaJkacurad
mebrZoli am gaWirvebasTan, romelSiac
kidevac dalia Tavisi kurTxeuli
suli~.
quTaisis Semdeg, sanam osmaleTis
frontze gaiwvevdnen, WiaTuris Savi
qvis mrewvelobis sammarTveloSi
muSaobda. frontze ki TurqeTSi iZulebiT
gadasaxlebuli Wanebis gamosarClebisTvis
Zlivs gadaurCa savele
sasamarTlos. 1917 wels janmrTelo-
baSeryeuli mwerali mSobliur sofels
daubrunda.
`darispanis gasaWiramde~ mweralma
`irines bedniereba~ dawera. imereTis
gaRaribebul, xelmokle aznaurTa „usaSvelo,
gaZaRlebuli cxovrebis~ mxatvruli
mravalsaxovani matiane ki
`soloman morbelaZiT~ daiwyo.
1914 wels daviT kldiaSvilma wera
Sewyvita. mkiTxvelma mxolod TerTmeti
wlis Semdeg ixila misi axali Txzuleba
`Cemi cxovrebis gzaze~, romelic
dRemde qarTuli memuaruli literaturis
mSvenebaa. amave periodSi ibeWdeba
misi moTxrobebi: `Sua cecxlis piras~
da `kimoTe meSveliZe~.
1930-Si samocdaaTs miRweul mwerals
literaturuli moRvaweobis 40
wlis iubile gadauxades. is pirveli
qarTveli Semoqmedia, romelsac respublikis
saxalxo mwerlis sapatio
wodeba mieniWa.
gaRatakebul da gakotrebul, magram
uwindeburad Tavmomwone aznaurTa
cxovrebis literaturuli epopea
1931 wels mwerlis gardacvalebasTan
erTad dasrulda.
`dRes udidesi mwerlis, daviT kldiaSvilis
dabadebidan 150 wlisTavs
aRvniSnavT. igi qarTuli identobis
nawilia da vaJasTan, iliasTan erTad
Cveni vinaobis erT-erTi xerxemalia.
misi siTboTi, iumoriT gaJRenTili
proza iqamde icocxlebs, sanam
saqarTvelo iqneba. Zalian mniSvnelovania,
rom vimyofebiT aq, daviT kldiaSvilis
mSobliur sofelSi _ simoneTSi,
mis karmidamoSi, sadac daibada
da sadac, uamravi msoflio Sedevris
Seqmnis Semdeg, gardaicvala. bunebrivia,
misi saxl-muzeumi ganaxlebas, reabilitacias
saWiroebs, raSic mTlianad
viqnebiT CarTuli. rac Seexeba
mwerlis literaturul memkvidreobas,
amaze SeiZleba saaTobiT vilaparakoT,
amas vercerTi sagazeTo
formati ver daitevs. Cemi azriT,
msoflios daviT kldiaSvili aRmosaCeni
hyavs...
maxarebs is, rom uamravi adamiani
Seikriba am didi TariRis aRsaniSnavad
da iubilem saxalxo dResaswaulis saxe
miiRo. xalxi ase gamoxatavs mwerlisadmi
siyvaruls da mis Semoqmedebas
gansakuTrebul mniSvnelobas aniWebs.
daviT kldiaSvili ubralod kargi mwerali
ki ara, didi Semoqmedia. ufro
metic _ is didi qarTvelia. es xalxmravloba
ki niSnavs, rom mtkicea rwmena
Cvens TavSi da didia siyvaruli Cve-
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
TariRi
ni qveynisa.
rCeuli nawarmoebebis an mravaltomeulis
xelaxla gamocema da mwerlis
Semoqmedebis garSemo literaturuli
diskusiis ganaxleba axla yvelaze
mniSvnelovnad mimaCnia. kldiaSvilis
literaturul memkvidreobas
axali sicocxle unda mivceT, es didi
Semoqmedi axalgazrdobas unda gavacnoT.
uaxloes momavalSi mwerlis
nawarmoebebis inglisur, germanul da
frangul enebze Targmnasa da gamocemaze
daviwyebT muSaobas. enis barierma
da rusulma politikam, romlis msxverplic
namdvilad iyo kldiaSvili,
ucxoenovani mkiTxvelisTvis TiTqmis
ucnobi datova misi Semoqmedeba. kldiaSvilis
Txzulebebi ar uTargmniaT
im raodenobiT, misi prozisa Tu dramaturgiis
masStabebidan gamomdinare
rom imsaxurebda. daviT kldiaSvili
fransua rablesa da migel de servantesis
literaturuli tradiciebis
gamgrZelebelia. is meoce saukunis
erT-erTi didi mweralia, margalitia,
romelic aucileblad gaamdidrebs
msoflio literaturas. vulocav mis
yvela mkiTxvels, mis STamomavlebs da
Tavad mas am TariRs, 150 wlis iubiles,~
_ ase Seafasa daviT kldiaSvilis gansakuTrebuli
Rvawli da mniSvneloba
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa
dacvis ministrma nikoloz ruruam.
saRamosken speqtaklic iwyeba. mayurebeli
darispanisa da misi karoJnas
gasaWirze kidev erTxel sevdianobs da
icinis. kldiaSvilis ganumeoreblobac
xom esaa. `erTi xeliT guls dagikodavs,
meores xeliT malamos wagcxebs...
warmosadenad momzadebul
cremls Tvalis gubeSi SeaCerebs da
bageebzed gamoiwvevs Rimils, romelic
bolos sicilad iqceva. es kia, rom
daviT kldiaSvilis nawerebisgan
gamowveuli sicili yovelTvis cremlnarevia
da cremli sicilis karebTana
dgas~, _ yvela mkiTxvelisa Tu mayureblis
saTqmeli Tqva kita abaSiZem.
albaT, mwerlis ezoSi mosiarule
stumrebs ar tovebs molodini, rom am
kopwia kar-midamos romelime kuTxidan
sacaa gamoCndeba bekina samaniSvili,
sicocxlis mimwuxrzec rom ar
Ralatobs Zvelebur warmodgenebs da
axal droebaze gamwyrala. vin icis,
SesaZloa sadme miwis muSad qceuli,
cxovrebisgan gatanjuli platonic
SeefeTos mosulT, an Zveleburad, mogonebebiT
moculi moxuci ekvirine
dainaxon, misi vaJis, otia qamuSaZis
7
daCivleba gaigonon, mec, platoniviT,
Tavi vera da ver davaRwie siRaribeso;
WiSkars moadgeba Tavis ganuyrel
jorze amxedrebuli solomani, maWanklobiT
rom Soulobs groSebs da
saguldagulod momzadebuli
tyuilebis badeSi gaxvevs qalaqel
stumrebs, romelTa Sorisac, gamoricxuli
ar aris, `axal cxovrebaze
dageSili~, gaqalaqebuli porfire biaSvili
da beglar jinWaraZec iyvnen.
gasakviri ar iqneba, Tu `yvelaze gulgatexili
da yvelaze guldawyvetili~
rostom manveliZe dalanda vinmem. aq
yvelaferi SeiZleba moxdes, es maTi
samflobeloa. bakulas damSeuli
Rorebisgan moTminebadakarguli
col-qmari, galaqtioni da zenaTic
aqve iqnebian, mazris sammarTvelos
Tarjimnis, aleqsandre SariqaZis
winaSe ganwiruli saxeebiT atuzulebi,
mezobeli unda SegviSinoo. serafion
gordelaZis xmac gaismeba haerSi: `mama-
Cemi, aznauri qaixosro gordelaZe
rom wamodges saflavidan da raime awyenios
Cems kusias, imas Cavabruneb
saflavSi, Tvara sxva riTi gadamirCeba,
rom Cems macxovrebels raime
moswios!... ZaRliT vrCebi im zomamde
mivaRwie patiosanma aznaurma!~ droa,
sardion qveliZemac gadawyvitos
ekalasTan dakavSirebuli dava, gana
modave mxareebi, xan erTi, xanac meore,
amdeni weli qaTmebsa da xaWapurebs
tyuilad `uwikaven~?!
didi mwerlis iubile dasasrulisken
midis. am TariRis aRsaniSnavad
Sekrebili stumrebi nel-nela
iSlebian da Tan miaqvT siTbo, romelic
am saxl-karis maspinZelma ase uSurvelad
gaunawila mTel saqarTvelos.
misi vaJi, sergo kldiaSvili werda:
`Cveni aRar iyo im wuTidan, roca soflis
orRobeebiT xalxma waiRo misi
kubo Tbilisisken mimaval matarebel-
Si mosaTavseblad. amieridan misi Wirisufali
saqarTvelo iyo~.
dResac, dabadebidan 150 wlis
Tavze, yvela grZnobs mis siaxloves.
marTalia, ise ar gagvimarTla,
rogorc erTxel grigol robaqiZes,
romelmac quCaSi `ujero nabijiT~ mimavali,
momcro tanis moxuci dainaxa
samxedro paltoSi, Tavze rusuli qudiT,
`mxarbeWze _ moTeTro yabalaxiT,
xelSi _ karga mozrdili joxiT~...
Tumca, masTan Sexvedra xom mis SemoqmedebaSic
SeiZleba?! gadavSliT daviT
kldiaSvilis wignebs da gagvaocebs
`paTosi grZnobis gaziarebis~.
8
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
poezia 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
feri fers...
didxans eZeba! sad ar eZeba!
ipova bolos da mieweba...
* * *
rogorc qvevrebs – zustad ise
sWirdebao s a s u l e l e q s s:
es s a s u l e SeiZleba
zogjer iyos s i s u l e l e c!
validan amosuli leqspromti
movidnen wuxel, sizmarSi, RamiT,
da momiloces: `a Sen nobeli!~
maTi, vinc tkbili maCuqa wami,
ojaxi vnaxe aSenebuli!
poetesas gasagonad
mouaros yvelam mis cols,
mouaros yvelam mis traks!
daanebe, qalo, Tavi
plaTs da gabriela mistrals!
* * *
bozebs dakarguli aqvT
orientaciebi! _
esec, isic _ yvelani
arian taciebi!
* * *
_ xeliT, fexiT – cema ise,
JeJa ise, qoTa ise –
gaaxsena cimbiri da
daaviwya quTaisi...
xmiT motirali
Camxvdaria saidumlos
sikvdilebis misteriis –
sxvebs mistiris viTom, magram
suls sakuTars mistiris...
rCeva tarikos
ar ginda koniaki da
Rvino da Rvinis marani! _
svi da svi sviis ludi da
ayole Tevzi – tarani!
* * *
irweoda, rogorc zRvaSi
TevziT gavsebuli trali! _
yvelaferze etyoboda –
iyo gaxeTqili mTvrali...
veterani komunisti
ver WikWikebs Zveleburad,
ver tiktikebs, ver tikti... –
saukunem komunizmsac
CaukiTxa verdiqti!
* * *
_ ra pretenziebi unda mqondes
sxvebTan –
sakuTarma yelmac yelze damikida!
seqspromti
waiyvana im dRes sveta
da tyupebi CaawveTa!
s a m e b a
am taZarSi locvebis
viReb ise uxv dozas –
uflis arsebobaSi
daarwmunebs
uRvTosac...
TviTmkvleloba
kaci erTxans – miwazea,
mere mudam _ haerSia!
...gadawyvita: orSi erTi
im dRes TviTon aerCia...
* * *
wamoizarda. dakacda. rogorc
ityvian – daRvinda,
da raRai ro daRvinda – adga,
RvinoSi dayvinTa...
Znelad dasajerebeli
leqspromti
_ SobelZaRlma qrTamis saxiT
saqarTvelo SemaZlia!
ver aviRe! verc aviReb!
arafriT ar SemiZlia!
o T x S a b a T i
ise nela, lamazad
da sxvagvarad Tendeba,
ra kargi iqneboda
am dRis d a p a t e n t e b a !
tariel Wanturia
wignidan:
d a w y v e t i l i s e r p a n t i n i
* * *
leqsis codnaSi leqsmcodne
Sens dedas Sevecilebi!
viciT leqsi Tu ar viciT,
dedas vuyvarvarT Svilebi!
* * *
Ramdebi – eSmas wyalobiT!
uflis wyalobiT – Tendebi!
mamaRmerTi da satana –
maradiuli? – tandemi...
* * *
guneba gamomikeTda!
fiqrebi gadamewminda! _
mec gamomiCnda survili –
k a i c x o v r e b a m e c m i n d a !
* * *
savsea cxovreba SepirispirebiT –
rusTvelis gmirebiT!
Seqspiris gmirebiT!
dakavebulia kaci,
daanebe Tavi
_ rac ro wamovizarde da
rac ro kbili movicvale,
imis mere sikvdilisTvis
verafriT ver movicale!
yinva ruseTSi. perspeqtiva
_ vin xar! _ ufali? uflis batoni?
nu imuqrebi! nu iqadnebi! _
mag yinuliviT gulis patroni –
m a g y i n u l i v i T m a l e g a d n e b i !
* * *
_ Wkvianurad grialebda –
sasmels _ ho da kaifs – ara!
guli erTxel, guli uceb,
guli mainc gaibzara...
* * *
Tavs bevrisas aZlevs
e poeti nebas! _
CustebiT jomolungmas
epotineba!
* * *
_ frTxilad iyavi, Zama,
male dakargav tituls!
_ es ra miTxari, kaco,
tituls davkargav? tituuu!
ginekologiuri leqspromti
_ ixmar kontracepts? –
bovSi kotrawes!
Sinabera
erTaderTi, rac iswavla,
iyo kocnis ana-bana!
verc gaTxovda, verc gabozda –
darCa kocnis anabara...
melomani
sul movlili aqvs, rac opera da
im operebSi – rac qandaraa! _
musikis mcodne idioti da
arafris mcodne lazRandaraa!
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
leqspromti afrTxilebs
trefikingis potenciur
msxverpls
sanam aTs erTad m o u k l a v x a r,
Cemo diana,
dabrundi ukan e mag daSlil
Cemodnianad!
imedis naperwkali
dRes is marTavs – naZirala –
soxums, magram su xom is
ver iqneba mbrZanebeli
ZvelqarTuli soxumis!
diqtatori
vinc mokla yvela daitira –
guli aqvs Cvili!
RmerTo, ucocxle mis qveyanas
rCeuli Svili!
* * *
qarTvelebo! Tqvenc miiRebT
Semosavlebs damatebiTs,
Tu gaxdebiT Coxosnebi
an cnobili Tamadebi!
jigars simRera dauwunes
ar uvarga pativcemuls
monacemi vokaluri:
taStis xma aqvs, qe ro CeCens
jer ara aqvs mokaluli!
* * *
uflis kvarTis parodia –
gacrecili Cemi kvarTi –
neta, erTxel gagerecxa...
...fuh, ra bebers Semiyvardi...
* * *
roca saubrobT avangardze,
nu daiviwyebT ava gardners!
* * *
sinanuls ver vmalav – vixseneb
mwerlebis tkbil ojaxs – o t a r i d s:
Wabua, oTari, ana da
Tamazi, givi da oTari...
cxadia, bolomdec CamovTvli,
miT ufro – viyaviT cotani...
isev paskvilantebis Temaze
Camkvdaria kacSi grZnoba –
sawyisebi sensoruli!
cocxlobs mxolod impulsebi –
komunistur-cenzoruli!
sidedris portreti
gaiRviZebs. Caicvams.
Seva, proTezs Caisvams,
mere, TiTqmis mTeli dRe,
kartsa Slis da Cais svams...
* * *
_ adge unda da rusulad
daelaparako!
_ magaliTad?
_ magaliTad: `dai, lapu, rak~ – o!
* * *
_ gaixede! gaixede!
_ moxda rame?
_ gaixade...
m k r e x e l i
am or striqons mag aTeist cvedans,
naRdad vici, Seargeben Sxamad:
`RvTismSobeli – surogati deda!
mamaRmerTi – surogati mama!~
m o x u c i
sxeuli sul gailia –
ra sabralod Canan Zvlebi!
rogorca Cans, mosulia
ukve Jami C a n a c v l e b i s !
m a r a d i u l i W i a
am miwis brunva-triali
ar dasruldeba vidre –
me arsad wasvlas ar vfiqrob _
fexs mec TqvensaviT
viTrev...
* * *
wers, da nawers arc asworebs,
arc Slis, arc wvavs, arc xevs...
amitomac saqarTvelo
mis nawerze arwyevs!
u k a n w a R e b u l i s i t y v a
ise, mec kai vinme var!
ver gavaCereb mec enas? –
yvelaze Zunw kacs veZaxdi
qvelmoqmedsa da mecenats!
pueti
tutuci enatania
titanebs etlikineba!
koCobas toli Zlivsaa,
akakis etli ki nebavs!
anderZebis gamo
qarTveli Ratakebi
daweren anderZebs –
SuriT aRavsebda
mezRapre andersens!
* * *
ra girCio, ra gaswavlo
briyv, uwignur, urC xuligans!
saidanRac moTreuli
yavlgasuli urCxuli xar!
* * *
monaxeT sadme saflavi –
vTqvaT, romeliRac mamfalis –
da mec momspeT da momkaliT
da ConCxis gverdiT damfaliT...
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
proza
beqa qurxuli
bebo
dasasruli
vnaxo, Torem yvelafers gadagiyriT.
_ unda gadauyaro, to, Tore ise
amaT ver gaagebineb!
_ gaigeT? ufrosoba modis da Tqveni
gulisTvis samsaxurs ver davkargav.
gaige, qalo, davai, aqedan! ar SeiZleba...
_ Cven raRa vqnaT, Svilo, sad wavideT?
_ ar SeiZleba. ar SeiZleba da vsio!..
sxvagan wadiT an rac gindaT, is qeniT.
Tu ara da SediT bazarSi. aba, ra gindaT,
samsaxuri unda davkargo Tqveni
vedrebis gulisTvis?..
_ Cven gvixaria aq jdoma?.. xalxi
ara varT?.. davixocoT unda?.. sad wavideT
es gaubedurebuli xalxi?..
_ Sen bevrs nu laparakob, Tore
agagore aqedan. es ltolvilebi xo ver
gaaTries aqedan. amaTi CamoTrevis dRe,
too...
_ vai, Cems dRes da moswrebas, iq
Cavmkvdariyavi, im afxazeTSi, is merCivna,
amden wamebas da damcirebas...
_ Sen saidan CamoeTrie Sen... Sen
TviTon CamoTreulo...
_ Sen, qalo, xo ar ginda, ena
amogaZro! _ policieli vedros eca.
megrelma qalebma erToblivi
kivili atexes...
_ aaaa! xeli ar axlo, Torem
Tvalebs amogiReb, icode, amiTaa obol
SviliSvilebs lukma rom unda mivutano,
ra gindaT, Tqven amowydiT ise,
rogorc Cven amovwydiT da uaresad
kido...
xalxi mogrovda.
_ ra gindaT, biWo, gaanebeT Tavi,
_ Tqva erTma didulvaSa svanurqudianma
kacma. policielebma cudad
Sexedes, magram xalxi sul ufro
mWidrod SemoertyaT, iqiT qalebi
kiodnen...
_ erT saaTSi aRar daginaxoT arc
erTi! ha, daiSaleT, Tqvenc ras dadeqiT
aq, naxes seiri da mogrovdnen, ha,
daiSala xalxi! davai, gaiara droze.
erT saaTSi movalT da ar dagvxvdeT,
Tore mere Tqvens Tavs daabraleT!..
policielebi erTi meoris miyolebiT
gavidnen. gamyidvelma qalebma
daufaravi zizRiT gaayoles Tvali...
_ meu do vadordinedko.
_ Tqveni wasvla vnaxe mousavleT-
Si da ukan aRar mosvla meti.
_ joRorebs tyurad va uZaxuna Te
iSaWyvadalebs marTalo joRoref
rena.
_ joRoreb wkuma mu goko osuri.
joRoriSnair erTgul nam re.
joRoreb var Rejeb rena da xolo varesi.
bebos mTeli am gawamawiis dros
9
Tvalebi daxuWuli hqonda. ase ufro
uadvildeboda.
zamTris moqufruli, civi dRe iyo.
male dabneldeboda. bebos manamde unda
mieRwia Tavis oTaxamde, Torem Rame Tu
mouswrebda, daiRupeboda. Rame ki ara
da dabinddeboda Tu ara, veRarafers
xedavda.
cota xanSi unda amdgariyo da saxlisken
daZruliyo. rac ufro axlovdeboda
es dro, miT ufro udundeboda
muxlebi.
sibnelis dadgomasTan erTad safrTxec
matulobda. sul ufro da
ufro matulobdnen mTvralebi da mglis
lekvebiviT daundobeli, civi, saxifaTod
carielTvalebiani quCis bavSvebi.
cignebi.
policielebis wasvlisTanave amoiares
cignis bavSvebma, yvelaze
ufross, ase TxuTmeti wlis gogos, Wu-
Wyian Wrel SalSi gamoxveuli samiode
Tvis Cvili hyavda zurgze mokidebuli.
PSP afTiaqTan cignis gogoebma, Svidirva
wlis biWi TmiT iTries, gubeSi Cades
da talaxiani rezinis CeqmebiT dauwyes
cema.
cignis biWi tiroda, irtymevineboda,
TavianT enaze raRacas yviroda da
wvetian kbilebs aCenda. rogorc iqna,
xelidan dausxlta, xes amoefara da
asfaltis naglejebi da qvebi dauSina
Tavisianebs.
erTi qva im TxuTmeti wlis gogosac
moxvda zurgSi, romelsac Tveebis bavSvi
ekida. gogo gamoekida biWs ise, rom
SalSi moxtunave bavSvisTvis xelic ar
SeuSvelebia.
xes amofarebuli biWi kiviliT gaiqca
da xalxs Seeria. danarCenebi, gogoebic
yiJiniT gaekidnen.
bebom cignebis danaxvaze saswrafod
amoacariela Tunuqis yuTi da Zveli
bambaziis xalaTis Sida jibeSi gadamala.
mainc daZabuli ijda. cignis bavSvebi
rom Tvals miefarnen, mxolod ma-
Sin amoisunTqa SvebiT...
da CasTvlima...
bebo Tvlemda. ZilburanSive grZnobda,
rom unda amdgariyo, amdgariyo
da saxlisken wasuliyo. male unda gascloda
aqaurobas.
ZilburanSive esizmreboda Tormetcameti
wlis gogo, romelsac TeTr
koplebiani wiTeli kaba ecva, fexSiSvela
moatyapunebda ivlisis Takara
mziT gadaxurebul asfaltze, nayinsa
Wamda, TiTebze eRvenTeboda TeTri,
motraxtraxe motocikletiT Camotarebuli
`stakanCiki maroJni.~ grZeli
lamazi, jiSiani kiseri moeRerebina da
kiskisebda da kiskisebda. aCenda TeTr
kriala kbilebs. motyapunebda fexSiSveli,
gavarvarebul sicxisgan CaSavebul
asfaltze, nayinsa Wamda da Txeli
TeTrkoplebiani wiTeli kaba ecva,
romelic bebom Seukera.
da romelsac veRarasodes naxavda.
veRarc sikvdilis Semdeg...
10
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
mosazreba 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
„literaturuli gazeTis~ me-80
nomerSi metad saintereso nawarmoebi
gamoqveynda: axalgazrda, magram ukve
`sabaTi~ dajildovebuli poetis paata
Samugias „ritas saTamaSo cxeni~
(aqve aRvniSnav, rom `saba~ „uasakoTa~
jildod iqca, ris savaraudo mizezsac
bolos davasaxeleb). es gaxlavT postmodernistuli
yaidis nawarmoebi:
gamoyenebulia Sesabamisi saSualebebis
mTeli arsenali _ dawyebuli toniT
da simulakriT damTavrebuli. me
ar daviwyeb am „iaraRebis Cxrekas~:
ubralod, postmodernistul nawarmoebs
„postmodernistuladve gavakritikeb~.
nawarmoebis saTaurSive tyuilad ar
gvxvdeba „saTamaSo~ _ poeti erTgvar
TamaSSi monawileobas gvTavazobs.
nawarmoebs axlavs winaTqma da „boloTqma~
_ poeturi teqstis bolo
monakveTi. winaTqmiT vgebulobT, rom
es aris deteqtiuri poema, ufro zustad
ki _ esse poemaze, romelic avtorma
verafriT dawera da dauwereli
nawarmoebis mxriv SurisZiebis SiSis
gamo masze dawera es teqsti, romlis
Janris garkveva mkiTxvelisTvis miundvia.
Tavad nawarmoebis ganmartebiT qvesaTaurSi
ki vkiTxulobT: „deteqtiuri
poema sami gvamiT, ori avtoriT da
pirquSi gamomZiebliT (fragmentebi)~.
(pirquSobis ra mogaxsenoT da, gamomZieblis
rols axla me vasruleb).
davukvirdeT, ra gvauwyes: (1) es aris
deteqtiuri poema; (2) es ar aris poema,
aramed essea poemis Sesaxeb; (3) rom es
arc poemaa da arc essea, radgan isini
verafriT daiwera, aramed teqstia,
romlis Janris garkveva mkiTxvelis
saqmea; da bolos, (4) es mainc poemaa, misi
fragmentebia.
erTi SexedviT, „or avtors~ mkiTxvelis
dabneva TavSive ganuzraxavs da,
albaT, esec zemoT naxsenebi „poeturi
amocanis~ gadaWras, mkiTxvelis
TamaSSi CarTvasa Tu CaTrevas emsaxureba;
da mainc ra aris es abdaubda?
gasaRebi boloTqmaSia, sadac vkiTxulobT:
„am poemis avtori (...) idiotia
(vicnob da sityvaze mendeT) (...)~. ki,
batono, vendoT, oRond isev davukvirdeT:
erTi avtori, romelmac poema
dawera (an amis gakeTeba scada), idiotia;
amasTan, SeiZleba, vivaraudoT, rom
is, vinc amas ambobs, meore avtoria da
raxan amas ambobs, idioti ar aris _
esaa is, vinc poema ver dawera, magram
raRac dawera, rac saboolo jamSi
mainc poemaa, Tu poemis fragmentebia;
anu isaa, rac pirvelma _ idiotma _
avtorma dawera, Tu scada, daewera; ase
da amgvarad, gamodis, rom meore avtori
idioti ar aris, magram idioticaa:
amas ki ukve arqetipebis samyaroSi
gadavyavarT _ yvela ori sabolood
gadaiqceva erTad!
mTavari mainc sityva-miniSneba „idiotia~;
da rac yvelaze TvalSisacemia
am nawarmoebSi, es aris swored „idiotobebis~
siuxve. aseTi tropi, Tu
tropis aseTi saxeoba, poeziaSi jerjerobiT
safuZvlianad aRwerili ar
aris, magram am werilSi Cven iZulebuli
varT, visaubroT masze. diax, es
nawarmoebi „idiotobebiT~ (Tqveni
nebarTviT, am sityvasa Tu saxelwodebas
qvemoT ubrWyalebod gamoviyeneb)
pirTamde savsea _ dasawyisSive vkiTxulobT:
„me urwmuno var, / Tumca sxva
dadebiTi Tvisebebic maqvs, / magali-
Tad, vflob sam enas / da muclur cekvas
vasruleb orsuli qalebis pativsacemad,
_ / ambobs rita da pirjvars
iwers.~ aq rTuli konstruqciis
idiotobas gvTavazobs erT-erTi avtori
_ idiotobebiT agebul
zeidiotobas; calkeuli idiotobebia:
„me urwmuno var, magram sxva dadebi-
Ti Tvisebebic maqvs~ (urwmunoba
Tviseba ar aris da gindac _ iyos, is
TavisTavad arc dadebiTia da arc
uaryofiTi); „magaliTad, vflob sam
enas~ (arc enis flobaa Tviseba, Tan
rwmena-urwmunobis „sibrtyesTan~ araviTari
Sexeba ara aqvs); „mucluri
cekvis orsuli qalebis pativsacemad
Sesrulebac~ „calke aRebuli~ idiotobaa
da bolo idiotobaa is, rom
„me urwmuno var (...) _ ambobs rita da
pirjvars iwers~ (aravin iwers pirjvars,
roca ambobs, rom urwmunoa; anda
Tu _ iwers, ese igi, RvTis SiSi awuxebs);
anu calkeuli idiotobebi ritas
rwmena-urwmunobis zeidiotobiTaa
„Sekruli~. mivyveT da kidev amoviweroT
zogierTi idiotoba: „pirvelad
iyo jami, mere Sesakrebi~ (qaTami Tu
kvercxi?), „raxan asea, maSin viRebT
SesakrebTa dawurul mniSvnelobas,
nugzar zazanaSvili
rac obieqturi WeSmaritebaa~ _ arazusti
citata (TavisTavad idiotobaa
„SesakrebTa dawuruli mniSvneloba~,
idiotobaa isic, rom is „obieqturi
WeSmaritebaa~); „ritas moexseneba,
rom vinc eZebs obieqtur WeSmaritebas,
xelSi SerCeba subieqturi
sisulele~ (ara yovelTvis _ zogjer
„siWkvianec~ SeiZleba, SerCes, rasac
„metyvelebs~ filosofiis istoria);
„vinc mwvervalebis moxelTebas cdilobs,
umal ufskruls moinadirebs~
(nuTu yvela alpinistis bolo ufkrulSi
gadaCexvaa? anda ufskruli
rodidan gaxda „sanadiro obieqti~?);
„metaforebi ar yaran, iseve, rogorc
xelnawerebi ar iwvian, xolo wmindanebs
Crdili ara aqvT~ (metaforebis
„sunisa~ da wmindanebis uCrdilobis
dakavSireba mxolod idiotobiTaa
SesaZlebeli; ise ki, zogierTi metafora
yars kidec _ gadavavloT Tvali
socrealizmis periods) da ase Semdeg.
anda, aviRoT „boloTqmis~ wina vrceli
eqskursi tualetebis samyaros
Sesaxeb (es monakveTi, albaT, aluziuricaa
daTo qardavas SesaniSnav „tualetSi
sakiTxavTan~), rac, agreTve,
rTuli konstruqciis, erTian idiotobad
SeiZleba warmovidginoT, da rac,
ai, aseTi calkeuli idiotobebisagan
Sedgeba: „tualeti yvelaze mSobliuri
adgilia~, „tualeti unda iyos
tualeti~, „visac vrceli tualeti
aqvs, mas goneba xSirad efanteba da
zogjer axloblebis saxelebsac ver
ixsenebs~, „viwro tualetis mqone
adamianebi karg leqsebs weren~,
„giorgi kekeliZes tualetSi saku-
Tari warbSekruli foto ukidia (rac
gamoricxavs Semsvlelis onanizmis
mcired survilsac)~ da misTanani.
axla struqturasa da „Sinaarsebs~
gadavxedoT. pirveli, mokle nakveTi
prologiviTaa, erTgvari „me, rusTveli
xelobiTa, viqm saqmesa ama dari~a.
es, egreT wodebuli, maRali poeziis
nimuSia (mas sul bolos davubrundebi),
rac araviTar miniSnebas ar Seicavs
momdevno teqstis Sesaxeb. meore, yvelaze
vrceli nakveTi, rogorc erTerTi
avtori gvixsnis, „(...) es aris leqsi
ritas Sesaxeb, romelic aris Cemi
mezobeli. avtori (...) ritas Seyvarebulia,
Tumca amas arsebiTi mniS-
buli~ gvami, romelic yars tyeSi, sadac
Sedis rita. mexuTe monakveTSi ki
_ qarTuli postmodernizmisTvis
Cveuli, moepataJo „imis dedac movtyan
iqa~-s fonze (obieqturoba moiTxovs,
rom aq riTmis sferoSi aRmoCenazec mivuTiToT:
„botanika-movtyan iqa~; ise,
erTi rame gamaxsenda: deda vnaxe qaliSviliT
/ Jami iyo dilisa _ / Svils
movutyan dedis traki, / dedas _ qaliSvilisao;
Cemi dawerili ar gegonoT
_ miSa qvliviZisaa; cota moxuligno
kaci iyo da magaze wyena ar mosula; meore
mxriv _ SviliSvili papasao...) _
TiTqos, ha da ha, raRac unda gairkves,
raRacas unda „Caavlos~ mkiTxvelma:
„rita amxedrda Tavis saTamaSo cxenze~,
romelic „Semoipara hans magnus encensbergeris~...
da isev molodinis
gacrueba _ „gamouqveynebeli poemidan~:
simulakri...
davwere es da mainc daveWvdi: en-
postmodernistuli kritika
vneloba ar eniWeba, radgan ritac da
Cvenc veZebT (...) SesakrebTa yulfs,
romelic tragediis viwro kiserze
unda daifskvnas.~ aqve getyviT, rom am
teqstSi arc yulfia da arc tragedia,
da, bunebrivia, ararsebuli yulfi
ararsebuli tragediis kiserze ver
daifskvneba. konstruqciulad ki es
monakveTi aris idiotobebis asociaciuri
Zewkvi, ufro sworad _ „ajafsandali~:
saubaria TiTqosda rwmena-urwmunobis
da misi „ganStoebebis~ _
jamisa da Sesakrebebis, obieqturi WeSmaritebis,
zogadad binaruli
opoziciebis, mizez-Sedegobriobis,
drois da sxvaTa Sesaxeb, magram kari
ar arsebobs, amitom gasaRebis Zebnac
uazroa.
mesame monakveTSi „mReris rita sicocxlisa
da siyvarulis simReras~.
aq, ar vici, SemTxveviT, ar vici, Segnebulad
(interteqstualobis „ambavSi~)
„aTasi dadevnebuli Tvalis~ metaforaa
gamoyenebuli. sxvaTa Soris,
gazeTis amave nomerSi, paata Samugias
publikaciis uSualod momdevno gverdze,
emzar kvitaiSvili misi mSvenieri
werilis pirvelsave striqonebidan
zustad am metaforaze (qals dadevnebul
mravalricxovan Tvalze) saubrobs
_ SoTa CantlaZis erT-erTi leqsis
magaliTze; Tumca, arc isaa gamoricxuli,
rom paata Samugiam ar icoda am
leqsis arsebobis Sesaxeb. poeziaSi ganmeorebebi
uCveulo ram ar aris: poeturi
warmosaxva zogjer „stereotipuladac
muSaobs~ (aki, emzar kvitaiSvilis
werilSivea moyvanili erT-erTi
aseTi ganmeoreba). asea Tu ise, es
monakveTi „sasiyvarulo lirikis~ nimuSia.
meoTxe monakveTSi Cndeba „dapire-
censbergeris Semoqmedebas kargad ar
vicnob, germanuls ver vflob saTanadod
(erTi leqsi maxsovs mxolod _
„astronomis sakvirao qadageba~ _
rusulad naTargmni). hoda, „davgugle
encensbergeri~ qarTulad da pirvelive,
rac „gamoviZaxe~ misi werili
„mecnierebis poezia~ aRmoCnda (Targmani
_ Tamar kotrikaZisa; gvian gamaxsenda,
es werili wakiTxuli maqvs JurnalSi
„literatura _ cxeli Sokoladi~,
SesaniSnav gamocemaSi, romelTanac
mec vTanamSromlobdi, da romelic,
samwuxarod, „daixura~); da, ai, am werilis
pirveli fraza, rac imavdroulad
citataa: „Chacun deviant idiot à sa facçon _
yvela Taviseburad warmoaCens Tavs
idiotad~. ai, kidev erTi niSneuli fraza
am werilidan „idiot lettré (idioti literatori)
iseTi kategoriaa, humanitarTa,
xelovanTa da mweralTa wreeb-
Si rom ikidebs fexs da, Tavisi
SezRudulobis xarjze, Tavs sakuTar
oreulze ufro laRadac ki grZnobs.~
vaSa, Cvens gamWriaxobas! „ritas
saTamaSo cxens~ Cven TavSive saTanado
gasaRebi SevurCieT! da... vai! im, meore
avtorma mainc CagviTria am „idiotur
TamaSSi~, anu _ „idiotobebis pirquSi
gamomZiebeli~ _ mec idioti gamovdivar!
dae! _ yvela TamaSi miyvars, idioturic
ki. asec rom ar iyos, mwams _
nebismieri adamianis erT-erTi ego idiotia,
Tu idioturia; yvelas rom gaecnobierebina
da eRiarebina es, Sesa-
Zloa, cxovreba metad saxaliso gamxdariyo;
da isic SesaZlebelia, rom paata
Samugias es nawarmoebi amis Sesaxebacaa.
axla ukve ar aris gasakviri mTeli
Semdegi monakveTi, „moulodnelad~,
dasasruli me-14 gverdze
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
zaza bibilaSvili
ale
Sen Tavs axtebi yovelRamiT, roca iZineb.
Sens Tavs axtebi yoveldiliT/yovelSuadRiT _
roca hadahamiwretili sizmris simwires
verafers mateb sinamdvilis yuis yuaTi.
Sens Tavs axtebi, roca riskav, Seepasuxo _
kakuni Tua an _ fiWuri vibrogangaSi;
roca kerpiviT gatiknil da mSier „feisbuks”
mWle zvaraks teni romelime viwro xaxaSi.
Sens Tavs axtebi, roca striqons miajaxireb _
CiCqni zedapirs gatkecili eleqtrofurclis;
miT ufro _ roca misCanCaleb soflis naxirebs
da moZme pirutyvs ramdenime sityvasac ucvli;
roca gadakveT im cisa da miwis nakveTebs,
sadac Tesaven qars da mere mkian qariSxals;
an roca amcnob mokarTane-minimarketels _
lari da oci zedmeti rom giangariSa;
roca siCumes pultiani xeli afuWebs
da Tvali asdevs-veRarasdevs axsnil aRvirebs;
an roca zemo mezobeli Txilis naWuWebs
Seni fanjris win axvavebs da arc ki agineb;
Tu miacileb, visac weram SemoubalTa
tanze sicocxlis artaxebi anda raxtebi
(ho, Torem gamo qorwilTa da iubileTa,
karga xania, sakuTar Tavs aRar axtebi)...
iqneb xandaxan horoskopis calfer badeSi
arasaxtomi dRec gamoCndes, rogorc ori gza _
gadaabijo sakuTar Tavs zrdili bodiSiT
an cda uiRblo ganicados lajebSorisma.
magram sul male kamarebis nakrebi marjve
TaviqiTeTis gadasavals Tavidan SegrTavs...
bolos gamova _ erTi-orjer an iqneb samjer
mainc yoveldRe, saSualod, axtebi Sens Tavs.
vin icis, vfiqrob: SegCenia ale-mania,
stomaquZiro _ ivseba da veRar ivseba, _
raki mgonia, rom naxtomic ar ginania,
rom ar iRlebi, da saerTod, gexaliseba. _
maSin, rodesac amis meti ar aris Cara _
swored imitom, rom daRlilma ver Seikave
da rom sicocxlis (gza sadRaa, miT ufro _ Sara)
yvela bilikze gaSotilxar Sen _ Seni Tavi;
kidev imitom, rom momdgari mravali wlis win
Tavs anu didi gasayaris bilingva-abras
aqeT-iqidan Cavlebuli xelebiT cimcim
gadmogaxtunes pirvelad da yvelaze magrad;
xolo mas Semdeg aRar dadga Seni xval Tu zeg,
da ise magrad gadaxtoma veRar gariske,
Tundac oTaxSi, romelime maRal sarTulze,
davuSvaT, Ria fanjarasTan, Ria fanjrisken.
jado
im jadom ar migatova _
movixedav da isev _
dRea, Ramea, sxva droa _
zixar da gulze isev
dardebs:
es ase ratoa?
rato ar aris ise?
* * *
dedamiwa, uZRebi,
efareba Ramis karavs, gaSlils.
dafleTili furclebi
sacodavad frialeben qarSi.
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
poezia
dadis galaxuli da
iRimeba mTvare, magram _ civad.
gadaxsnili gulidan
imedebis namsxvrevebi cviva.
interviu
_ jadosnuri wamali rom
iSovoT da waicxoT _
Cvilad iqceT da cxovreba
sul Tavidan daiwyoT,
kvlav SemoxsnaT kari, sofels
saTqvenod rom Seabes,
mipasuxeT: ras SecvlidiT?
_ samwuxarod, verafers.
postsamduravi
xSirad rom geCxubebodi,
miyvardi, gana mZuldi.
kargi megone _ vbrazobdi _
ratom iyavi cudi.
bolomde rom ar gicnobdi,
vicodi. ra vicodi,
rac ufro kargad, miT ufro
cudad Tu gagicnobdi.
mainc ar mZulxar, imaze
metad, adre rom mZuldi.
ubralod, vici: cudi xar
da amitom xar cudi.
ai istoria
axali aq aris araferi _
movkvde, Tu pirveli me vambobde:
mifrinavs frinveli gadamfreni;
Canasaxs amarcxebs meaborte;
sajdomebs izidavs savarZlebi,
dafnebi _ did Tavebs, Tavgasulebs...
magram, modi, aRar gavagrZeleb,
Torem verasodes davasruleb.
miT ufro, amboben _ cis tolia,
feniqsze mravaljer naxanZrali...
da mainc ra aris istoria _
romelic namdvilad raRac aris?
. . . . .
Zvelze uZvelesi kulisebi,
scena, avanscena, mizanscena
yoveldRe iseTi guliscemiT
da ise pirwmindad iZarcveba;
dRes _
viTom axali dRe rom aris _
im kerpebs, im qalebs, im meomrebs
es kerpi, qali Tu meomari
iseTi sizustiT imeorebs;
awmyo namyos ise eriTmeba,
TariRianic da uTariRoc;
rom _ raki orive ver iqneba _
oridan erT-erTi unda iyos:
a) es miraJebic paradisis
da Tavis qalebis biliardic
JamiT _ lamis aris, maradisi,
ricxviT _ uTvalavjer miriadi _
anu gawelili metismetad,
dausruleblobis armomTmenic _
r e p e t i c i a a _
rodisme da
sadme warsadgeni warmodgenis _
im didi seiris fundamenti,
erTxelac taSSi rom dainTqmeba,
jer ki rom dgamen da
sul dgamen da
is kidev ara da ar idgmeba.
b) dRe-yvavilebi neqtars Rvrian,
Tu naRvels samsala Seeria _
he, rodis dadgmuli
s p e q t a k l i a !
Tan gana ubralo _ feeria! _
as... aT-as... uTvalav-as weliwads
yvela saRamodan saRamomdis
scenaze rom aris da scenidan
ara da ara da ar Camodis.
. . . . .
meti gasarTobi moclilebma
ver moigoneso, gegoneba.
saidan _ amxela moTmineba,
ratom arsaidan _ gemovneba?
ra ca daebertyaT _ peSvistola,
ra muzaubadruks msaxureben _
visac a gulisxmobs reJisorad,
visSic b gulisxmobs mayurebels? _
rom erTi diliT an saRamoTi
am daskvnas aravin gamoitans:
an _ a) araferic ar gamodis;
an _ b) araferi gamovida;
maS, droa, yoveli SevajeroT,
logikas verdiqti gamovZaloT:
a) repeticia SevaCeroT!
b) mdare speqtakli gamovcvaloT!
. . . . .
mgoni, aigrixa kuTxec tuCis _
simwriT daigrixa ise ena.
enas dakbenilsac ara uWirs _
gviani ar iyos TiTze kbena:
esTetis kaprizi moqanda ra,
Tav-qarma Seicno atamanad
da aha _ eWreba tot-qandara
im Tavs da danarCen adamaanT!
Tavo, moindome rad, iTavo
sikvdilis davTrebis dalageba? _
isedac Segvirgebs _ saTiTaod,
wyvilebad, razmebad, qalaqebad...
aki haerovnad ikocneba,
vidre inebebdes mobnelebas.
maS, raRa geesTetikoseba,
kerZod, ra geTeatrmcodneeba?!
gaCumdi _ evam ki SegaCvenos! _
Seirge Jangbadi, samowyalo! _
emand, a)
marTla ar SeaCeron.
vaiTu, b)
marTla gamocvalon.
. . . . .
magram _ gonebis Tvals Caerula,
Tu daRlis baRdadiT Semebura? _
raRad aviWeri fraerulad,
anu _ sxvanairad _ Cemeburad?
risi _ Secbunebis reaqcia,
miT ufro _ saSiSi garTuleba.
vin icis, zurgebic Semaqcion
Zveli SesaqceviT garTulebma;
an diad arCeva-garCevaSi
rolebis, grimebis, pasaJebis,
Cemi xma erT yurSic ar SeuSvan,
meore yuridan gasaSvebad...
netai, yinvaSi ar mcxelodes!
an _ xvatSi susxi ar maSeSebdes!
mec axla pirvels ar damcdenodes:
`amaoeba...”~
da
ase Semdeg.
11
12
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
interviu 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
mako WoRoSvili
naTelia, rom araferi moqmedebs sazogadoebis kulturul ganviTarebaze
da amaRlebs qveynis inteleqtualur potencials ise, rogorc wigniereba da,
cxadia, wignis xelmisawvdomoba qveyanaSi. ganaTlebuli sazogadoebis arseboba,
inteleqtualTa, SemoqmedTa axali Taobebi erTgvari dasturia imisa,
rom qveynis kulturuli memkvidreobis dacva mxolod winaprebisgan danatovari
saganZuris mofrTxileba rodia, aramed im mravalmxrivi SemoqmedebiTi
procesisa, aTaswleulebis win rom daiwyo am miwaze da dRemde grZeldeba.
Tavis mxriv, ganaTlebuli sazogadoeba qmnis samoqalaqo sazogadoebis
im safuZvels, romlis gareSec Tanamedrove saxelmwifos aSeneba SeuZlebelia.
aqedan gamomdinare, udavod saxelmwifoebriv mniSvnelobas iZens
`qarTuli wignisa da literaturis xelSewyobis programa~, romelic
saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis ministris, nikoloz ruruas iniciativiT
Seiqmna da romlis ganxorcielebaSic mTeli misi gundia Cabmuli.
kulturis saministroSi Cemi misvla erT-erTi literaturuli proeqtis
ganxilvas daemTxva. proeqtze muSaoba ministris moadgilis, mako WoRoSvilis
kabinetSi mimdinareobda. swored qalbaton makos vTxoveT, esaubra
zemoxsenebul programaze, mis amocanebsa da miznebze.
_ qalbatono mako, miuxedavad imisa,
rom mavani, romelic mudam eZiebs
mizezs augisTvis da zedapirulad
aRiqvams movlenebs, albaT, qarTuli
wignisa da literaturis xelSewyobis
programasac almacerad uyurebs _
ambobs, furcelze dawerili sityvebia
da sxva araferio. me ki minda, realuri
suraTi vuCvenoT mkiTxvels da
vuamboT, ra masStabis samuSaoebs axorcielebs
saministro yoveldRiurad
programis farglebSi, sxvadasxva
mimarTulebiT rogor CaerTo
am saqmeSi gamomcemlobebi, mwerlebi,
mTargmnelebi, da aramxolod literaturis,
aramed kulturis TiTqmis
yvela dargis specialisti, mecnieri.
rodis da ratom gaCnda am programis
idea?
_ `wignisa da literaturis xelSewyobis
programa~ saqarTvelos kulturisa
da ZeglTa dacvis ministris
iniciativiT Seiqmna da 2009 wlidan
xorcieldeba. Cveni amocanaa wignis
seqtoris ganviTareba, qarTveli avtorebisa
da gamomcemlobebis xelSewyoba,
biblioTekebis wignadi fondebis
axali gamocemebiT gamdidreba da
qarTuli literaturis sazRvargareT
popularizacia. vfiqrobT, rom saxelmwifos
mxridan am sferos aucileblad
esaWiroeba daxmareba, radgan
samwuxarod, is ver uwevs konkurencias
sxva, gacilebiT momgebian kulturul
sferoebs, damoukidebladac rom Seu-
ZliaT irCinon Tavi.
_ ra ZiriTad prioritetebs
efuZneba programa?
_ programa marTlac mravalmxrivia,
sxvadasxva mimarTulebas moicavs.
maT Soris _ Tanamedrove mxatvruli
literaturis, Targmanis, reprintis,
ama Tu im mwerlisa Tu gamomcemlis
calkeuli ideebis, maTi ucxoeTSi sxvadasxva
forumSi monawileobis xelSewyobas.
yvelam viciT, ra mZime wlebi gamoiara
saqarTvelom da gasakviri ar aris,
rom Zalian bevr cnobil qarTvel avtors
axali wignis, krebulis gamocemis
saSualeba didxans ar hqonda. mxatvruli
literaturis gamocema programis
erT-erT prioritetad amitomac
ganvsazRvreT. Tanamedrove mwerlebze
radgan vlaparakobT, vfiqrob,
aqve unda iTqvas isic, rom maTi yoveli
axali wignis gamocemas, Tan sdevs
xolme prezentacia, romelic formatiT
mxolod axali wignis wardgena
rodia, aramed mkiTxvelis Sexvedra
gaxlavT mweralTan. avtori Tavad
waradgens Txzulebas, kiTxulobs
amonaridebs, saubrobs SemoqmedebiT
procesze. mkiTxvels araCveulebrivi
saSualeba eZleva mousminos sayvarel
mwerals, dausvas kiTxvebi da gaigos
meti mis Sesaxeb.
_ 2009-2012 wlebSi mxatvrul
literaturaSi Tqveni xelSewyobiT
gamocemuli wignebis avtorTa Soris
_ CamonaTvali vrcelia _ aramxolod
cnobil, yvelasaTvis sayvarel
kalmosnebs vxvdebiT, aramed _ bevr
axalgazrda mweralsac. Tumca, Zalze
mniSvnelovnad mimaCnia isic, rom ar
iviwyebT im avtorebs, dRes rom Cven
Soris aRar arian. magaliTad, Tqven
mier ganxorcielebuli erT-erTi
pirveli proeqti rezo inaniSvilis
moTxrobebis audioCanaweria.
_ diax. sul axlaxan ki baadur balarjiSvilis
poeturi krebuli davbeWdeT.
misi prezentacia jer arc gvqonia.
batoni baaduri am qveynidan ise
wavida, arcerTi Tavisi krebuli maRa-
li poligrafiuli standartiT ar
gamoucia. vfiqrobT, es axali gamocema
mkiTxvels Zalze gaaxarebs. samwuxarod,
nugzar SataiZis araCveulebrivi
wignic avtoris gardacvalebis Semdeg
gamovida.
bevri kargi wigni dagvigrovda
gamocemuli...
_ programis erT-erT mTavar nawils
reprinti warmoadgens. Tqveni
daxmarebiT, dainteresebul mkiTxvelsa
Tu Sesabamis Temebze momuSave
mecnierebs ukve miuwvdebaT xeli im
wignebze, aqamde bibliografiul iSviaTobas
rom warmoadgenda.
_ Znelia moixelTo wignebi, romlebic
mxolod wignsacavebSi an kerZo
koleqciebSia SemorCenili. amitom wamoviwyeT
es saqme da araerTi aseTi wignis
gamocemas SevuwyveT xeli, magali-
Tad _ aforizmebis krebuli `damakvirdi~,
romlis Semdgenelic ilia
WavWavaZea, ioseb griSaSvilis `Zveli
Tbilisis literaturuli bohema~, mixeil
TamaraSvilis `istoria kaTolikobisa
qarTvelTa Soris~, Jurnal
`kavkasionis~ oTxi nomeri, romelic
saqarTvelos mweralTa kavSiris mier
1924 wels TbilisSi gamoicemoda. kidev
bevri mniSvnelovani da kargi wignia,
romelsac TandaTan davubrunebT
mkiTxvels.
_ saministro did yuradRebas
aqcevs mTargmnelobiTi saqmis
aRorZinebasa da ganviTarebas.
vfiqrob, es aucilebeli pirobaa
qarTuli wignis msoflio bazarze
damkvidrebisTvis.
_ qarTuli literaturis Targmna
da gamocema Cveni erT-erTi ucvleli
prioritetia. 2010 wlidan, programis
farglebSi, gamovacxadeT mTargmnelobiTi
konkursi ucxouri gamomcemlobebisTvis,
romelic qarTvel
avtorTa nawarmoebebis TargmniT da
gamocemiT dainteresebis SemTxvevaSi
maT dafinansebas iTvaliswinebs. am mimarTulebiT
araerTi saerTaSoriso
proeqti ganxorcielda. 2011-2012
wlebSi qarTveli mwerlebis Txzule-
bebi germanul, frangul, inglisur,
italiur, Svedur, rusul da polonur
enebze iTargmna.
Zalian mniSvnelovani proeqtia
`Tanamedrove qarTuli literaturis
anTologia~, romelic wels amerikul
gamomcemlobasTan _ `Dalkey Archive
Press~ _ erToblivad ganvaxorcieleT.
Cven mier SerCeuli oci Tanamedrove
qarTveli avtoris nawarmoebebis Targmna
swored maT uzrunvelyves. prezentacia
TbilisSi, londonsa da vaSingtonSi
erTdroulad gaimarTa. dRes es
wigni yvela inglisurenovan qveyanaSi
iyideba da miviCnevT, rom msoflioSi
qarTuli literaturis popularizaciisTvis
es Zalze saWiro nabiji
iyo. ufro adre ki germanulenovan
mkiTxvels mieca saSualeba Cveni mwerlebi
`Tanamedrove qarTuli prozis
anTologiiT~ gaecno.
_ ramdenadac vici, bevri `stumari~
hyavs `wignisa da literaturis
xelSewyobis programis~ vebgverds
www.book.gov.ge, sadac yovelwliuri
mTargmnelobiTi konkursis Sesaxeb
`detaluri informaciaa ganTavsebuli.
vcdilobT,
davexmaroT
wigns
~
_ Cveni mizania, qarTuli literatura
gascdes saqarTvelos farglebs,
radgan gvjera, meti saSualeba
rom iyos, qarTuli wigni msoflio
literaturaSi gamorCeul adgils
daikavebda. mogexsenebaT, ioli ar aris,
Cvenma avtorma Tavisi mxatvruli sityva
ucxoel mkiTxvels miawvdinos,
amas garkveuli finansebi sWirdeba.
konkursis farglebSi ki ukve araerTi
Tanamedrove mwerlis nawarmoebi
iTargmna da gamoica ucxoeTSi.
_ msofliosTvis qarTuli mwerlobis
gacnobis TvalsazrisiT aranakleb
mniSvnelovania yovelwliuri
literaturuli forum-dialogi,
romelsac kulturis saministro
marTavs, aseve _ frankfurtisa da
laifcigis saerTaSoriso wignis festivalebSi
qarTvel avtorTa da gamomcemelTa
monawileoba, romelsac
Tqven uzrunvelyofT.
_ literaturul forum-dialogs
kulturis saministro yovelwliurad
maspinZlobs. is win uswrebs xolme
Tbilisis wignis festivals da xuTi
dRe grZeldeba. forumSi monawile-
oben rogorc qarTveli, ise ucxoeli
gamomcemlebi didi britaneTidan, germaniidan,
SvedeTidan, safrangeTidan,
italiidan da evropis sxva qveynebidan.
ucxoeli stumrebi qarTvel mwerlebsac
xvdebian. imarTeba prezentaciebi,
diskusiebi. sasixaruloa, rom proeqts
konkretuli Sedegebi ukve mohyva, gaiyida
ramdenime saavtoro ufleba, ucxoeli
gamomcemlebi Cveni araerTi avtoriT
dainteresdnen, miiwvies kidec
isini TavianT qveynebSi.
yovelwliurad vmonawileobT
frankfurtisa da laifcigis saerTa-
Soriso wignis bazrobebze, vafinansebT
saqarTvelos erovnul stendebs,
migvyavs Tan gamomcemlebi, mwerlebi,
vmarTavT sxvadasxva saxis prezentaciebs,
RonisZiebebs, rac ucxoel gamomcemels,
eqsperts, mTargmnelsa Tu
literaturul agents qarTuli literaturis
garSemo aerTianebs.
_ saubaria imazec, rom 2015 wels
frankfurtis wignis bazrobaze
maspinZeli qveyana saqarTvelo iqneba.
_ amaze muSaobas vagrZelebT, vTanamSomlobT
frankfurtis wignis festivalis
direqtorTan, baton iurgen
boosTan.
_ viciT, rom saqarTvelos kulturisa
da ZeglTa dacvis saministros
mWidro kavSirebi aqvs iuneskosTan,
Tqven erToblivad muSaobT sxvadasxva
mimarTulebiT. gaerTianebuli
erebis ganaTlebis, mecnierebisa
da kulturis am rangis organizaciis
CarTuloba aq mimdinare literaturul
procesebSi da Cveni mwerlobis
adaptireba saerTaSoriso kulturuli
sivrceSi, vfiqrobT, Zalze
mniSvnelovania qveynisTvis. iqneb
konkretulad gviTxraT, ra literaturul
proeqtebs anxorcielebT
iuneskosTan erTad?
_ vcdilobT, iuneskom CvenTan er-
Tad aRniSnos saiubileo TariRebi im
didi qarTveli mwerlebisa, romelTa
Semoqmedebac gascda erovnul
sazRvrebs da msoflio kulturis Zeglebad
iqca. mogexsenebaT, SarSan vaJa
fSavelas 150 wlis iubile iuneskosTan
erTad aRvniSneT. gamoica vaJas samtomeuli,
romelic Zalze gveamayeba
da romelsac erT-erT warmatebul
proeqtad miviCnevT. mis momzadebaSi
SoTa rusTavelis saxelobis literaturis
institutma miiRo monawileoba.
iuneskos TanadafinansebiT gamoveciT
aseve vaJa fSavelas fotoalbomic.
wels `vefxistyaosnis~ saiubileo
TariRs aRvniSnavT da mas Zalian mniSvnelovani
proeqtiT vexmianebiT.
iuneskosTan TanamSromlobiT poema
frangul da inglisur enebze sergo
qobulaZis ilustraciebiT gamoicema.
_ Tanamedrove qarTveli avtorebis
saibileo TariRebsac iviwyebT da
axali wignebiT exmianebiT. aRniSvnis
Rirsia, rom kulturis saministro
aramxolod mxatvrul literaturas
uwevs mxardaWeras, aramed gamoscems
wignebs kulturis sxvadasxva sferoSi.
dasasruli me-14 gverdze
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
zurab samadaSvili
ukve meeqvse welia, literaturuli konkursi `gala~ Tbilisobis
dResaswaulis ganuyofel da inteleqtualur nawilad iqca. misi daarsebis
idea mweral zaal samadaSvils ekuTvnis, ganxorcieleba ki sakuTar Tavze
Tbilisis sakrebulom aiRo. yoveli wlis oqtomberSi literatorebi, mwerlebi
da wignis moyvarulebi ikribebian, raTa Semodgomidan Semodgomamde
gamosuli wignebi Seafason. am saqmeSi mTavari roli Jiuris ekuTvnis, romlis
Semadgenloba bolo sami welia ucvlelia. swored maT ekisrebaT pasuxismgebloba,
sakonkursod Semosuli teqstebidan saukeTeso SearCion. `gala
2012~ kars mogvadga. imis Sesaxeb, Tu rogoria wels warmodgenili literaturuli
mosavali, rogor muSaobs Jiuri da ra gansazRvravs monawileTa
warmatebas, Jiuris erT-erTi wevri, mwerali zurab samadaSvili gvesaubreba.
_ `aRmoCena, Sefaseba da dafaseba~
_ ase gansazRvra mweralma da am
konkursis damaarsebelma zaal samadaSvilma
`galas~ mTavari principebi.
eTanxmebiT mis mosazrebas?
_ ra Tqma unda, radgan nebismieri
konkursis ZiriTadi amocana es aris.
mxatvruli nawarmoebis ganxilva
swored am kriteriumebiT unda xdebodes.
konkursebs Soris ZiriTadi gansxvaveba
garkveuli SezRudvebiT gamoixateba.
`galas~ SemTxvevaSi, konkurs-
Si monawile wigni unda iyos wina an mimdinare
wels, ganacxadebis miRebamde
gamocemuli da konkursze, mxolod da
mxolod, gamomcemlis mier warmodgenili.
Tavad avtors ara aqvs sakuTari
namuSevris warmodgenis ufleba. rac
Seexeba Semosul wignebs, maTma raodenobam
180-s miaRwia. SarSan 130 iyo.
_ anu `galas~ mimarT interesma
imata?
_ raodenobiT Tu vimsjelebT, asea.
SarSandelTan SedarebiT gaizarda
kargi wignebis ricxvic. saerTod, kiTxvis
dros miukerZoebeli var, zogjer
ydasac ki ar vuyureb, arc avtoris vinaoba
mainteresebs, arc misi sqesi da
biografia. viReb teqsts da mivyvebi. is
sakonkurso nawarmoebebi, rac dRemde
wavikiTxe, saSualebas maZlevs vTqva,
rom wels `galaze~ bevri saintereso
wignia warmodgenili.
_ romelimes xom ar daasaxelebT?
_ laSa buRaZis piesas _ `navigatori,~
romelmac ramdenime teqsti da
filmi gamaxsena, sadac adamianebi avtomobilebs
esaubrebian, magram
mTlianobaSi mainc originaluris STabeWdileba
datova. laSam icis wera,
damaxasiaTebeli iumoric aqvs, ris
gamoc misi nawerebis kiTxva sasiamovnoa.
Zalian momewona guram megreliSvilis
romani `modeli 18/12~,
saocrad visiamovne am teqstiT. minda
aRvniSno irakli lomouris moTxrobebis
krebuli _ `avtonekrologi~. irakli
kargi, seriozuli mweralia da er-
Tad Tavmoyrilma misma moTxrobebma
kidev ufro daamSvenes erTmaneTi. damamaxsovrda
sandro naverianis `argentinuli
pitbuli~. mSvenivrad wers,
Tumca erTi araliteraturuli SeniSvna
maqvs: ZaRlis es jiSi bunebaSi ar
arsebobs, laparakia argentinul dogze,
romelic garegnulad hgavs TeTri
feris amerikul pitbuls. `mZimewoniani~
romanebidan gamovyofdi irakli
samsonaZis `leas saaTs,~ zurab qarumiZis
`melia-tulefias~ (igrZnoba, rom
avtors absoluturi smena aqvs) da aka
morCilaZis `obole~-s, romelic wlevandeli
`sabas~ gamarjvebulia. jentlmenurad
moiqca `galas~ SarSandeli
laureati mixo mosuliSvili, romelmac
gvTxova, gamomcemlobis mier warmodgenili
misi axali, saintereso romani
`helesa~ ar Segvefasebina. gaviTvaliswinebT
Tu ara mwerlis Txovnas,
Jiuris gadasawyvetia, magram avtoris
mxridan es marTlac keTilSobiluri
saqcielia.
rac Seexeba poezias, Zalian momewona
kato javaxiSvilis leqsebi, mariam
xucuraulis, erT gamocemaSi Tavmoyrili,
prozauli da ori poeturi
krebuli, romelTac, CemTvis, sanaTas
sameuli davarqvi _ originaluric
aris da Sinaarsobrivadac saintereso.
calke minda gamovyo baadur balarjiSvilis
`kiparisebi~, romelic, samwuxarod,
misi gardacvalebis Semdeg
gamoica. baaduri araCveulebrivi poetia,
Tumca mis leqsebs mkiTxveli naklebad
icnobs. araerTi WeSmariti talantis
msgavsad, zedmetad Tavmdaba-
li iyo sakuTari Semoqmedebis Sefasebisas.
arc aqtiurobiT gamoirCeoda.
cota rTuli poezia aqvs im TvalsazrisiT,
rom yuradRebiT unda wakiTxva,
mkiTxvelTa umetesobas ki gonebis
daZabva ezareba, martivi, gasarTobi
teqstebi urCevnia. unda miubrunde
da kidev waikiTxo baaduris poezia, rom
aRiqva aseTi didi poeti. erTi sityviT,
poeziis moyvarulni Tavidan aRmoaCenen
baadur balarjiSvils, poets,
romelic ar SeiZleba dakargo an miiviwyo.
`
arasodes
mimiRia
konkursSi
monawileoba
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
interviu
~
_ TargmanebTan dakavSirebiT ra
xdeba? bolo wlebSi maTma ricxvma
sagrZnoblad imata.
_ araCveulebrivi Targmanebia
seriiT `diogenes biblioTeka~ _
vudhausi, pol osteri... rogorc iqna,
gveRirsa joisis `ulise~ erT wignad.
es aris Cemi usayvarlesi romani,
romelsac niko yiasaSvili mTeli cxovreba
Targmnida. Zalian mniSvnelovani
teqstia, urTulesi saTargmni. enis
codnis garda, 40-50 wigni TiTqmis zepirad
unda gqondes naswavli, rom aseTi
rTuli teqstis Targmna SesZlo.
uzarmazari Sromaa Cadebuli. amaT
garda, 10-15 wignis dasaxeleba Tamamad
SeiZleba. saerTod, vlaparakob,
rogorc rigiTi mkiTxveli da ara Jiuris
wevri. minda xazgasmiT aRvniSno,
rom es zemoT CamoTvlil teqstebsac
exeba. jer SorT-listebic ar gamoqveynebula,
wignebi kidev wasakiTxia, amitom
ar minda am saubridan vinmem naCqarevi
daskna gaakeTos.
_ erTi literaturuli sivrce
gvaqvs da 2-3 konkursi. ar giSliT
xels Sefasebisas is faqti, rom erTi
da igive teqsti sxvadasxva
konkurszea wardgenili? anda is, rom
wigni, romelic Tqven mogewonaT, Sei-
Zleba meore an mesame konkursis gamarjvebuli
iyos?
_ zogadad konkursebs mivesalmebi,
literaturis ganviTarebas uwyobs
xels. rac meti iqneba, ukeTesia, magram
teqstis Sefasebisas sxvisi azris
gaTvaliswineba Cemi stili ar aris.
vkiTxulob miukerZoeblad da Tu wigni
momewona, misi Seqeba ar miWirs, ar
mezareba. am SemTxvevaSi arc imas aqvs
mniSvneloba, ramdeni prizis mflobelia
avtori da arc imas, cnobilia Tu
axalbeda.
_ mesame welia `galas~ Jiuris Semadgenloba
ucvlelia. xom ar giqmniT
es faqti diskomforts im TvalsazrisiT,
rom vinmem SeiZleba Tqveni
gadawyvetilebis obieqturobaSi eWvi
Seitanos?
_ am azrs aqvs arsebobis ufleba,
magram maSin yovelwliurad unda icv-
lebodnen gamomcemlobis direqtorebi,
redaqtorebi, menejerebi... CemTvis,
rogorc ukve vTqvi, mTavaria miuker-
Zoebloba. vinc micnobs, icis, rom am
mxriv problema ara maqvs. sakuTar
pozicias yovelTvis Riad gamovxatav.
gaiziareben Tu ara danarCenebi, maTzea
damokidebuli.
bevri mwerali uars ambobs Jiuris
wevrobaze. mizezi martivia: klasikuri
midgomis Tanaxmad, gamarjveba avtoris
damsaxurebaa, damarcxeba _ Jiuris
wevrebis. erTi sityviT, umaduri
saqmea. ise ki, megobruli RimiliT Tu
vityvi, Jiuris Semadgenlobis cvlas
bevrad sjobia konkursSi gamarjvebulTa
gvar-saxelebi icvlebodes
yovelwliurad. iyo erTi kaci, xuTgzis
sabWoTa kavSiris gmiri, gvarad
breJnevi da ukve sakmarisia. karg mwerlebs
nu gavabreJnevebT, nu gavufuWebT
mwerlur biografias.
_ Jiuris muSaobis principi
rogoria, Sida samzareuloze gviambeT.
_ erTi didi CanTa maqvs, gavteni
xolme wignebiT, mimaqvs saxlSi, vkiTxulob
da Canawerebs vakeTeb. kviraSi
erTxel Jiuris wevrebi erTmaneTs vxvdebiT
da mosazrebebs vuziarebT. rac
ufro cota dro darCeba konkursamde,
albaT, ufro xSirad SevikribebiT.
bolo etapze azrebs SevajerebT da saboloo
gadawyvetilebas miviRebT. yvela
Tavis sferos `kurirebs~: wignis
garekanis Sefasebisas mxatvari ufro
kompetenturia, kinoscenaris SemTxvevaSi
kinocentris warmomadgenlis
azri ufro fasobs. danarCenebi prozasa
da poeziaze vkamaTobT, Tumca
maincdamainc didi Sexla-Semoxla ar
gvaqvs. Cveni gemovneba umeteswilad
emTxveva. erTaderTi, rac cota
mirTulebs saqmes, am ori Janris erTad
ganxilvaa. piradad me prozasa da poezias
davacalkevebdi, radgan patara
uxerxuloba iqmneba: 100-gverdian
poeziis krebuls, rogori magaric
unda iyos, SesaZloa 300-gverdianma,
agreTve magarma romanma woniT (pirobiTad
vambob) ajobos. anda, piriqiT:
ficjeraldis `didi getsbi~ 600-gverdianma
leqsebis krebulma daCagros,
rac upatiebeli Secdoma iqneba, radgan
es momcro teqsti, XX saukuneSi inglisur
enaze daweril romanebs Soris,
saukeTesod miiCneva.
_ aq ukve Jiuris kompetencia unda
iyos maRali _ zustad gansazRvros,
ra ufro Rirebulia _ `didi getsbi~
Tu 600-gverdiani leqsebis krebuli.
_ Jiuris kompetencia Zalian mniSvnelovania,
magram konkursi latariasaviT
aris _ bevr ramesTan erTad,
unda gagimarTlos kidec. xSirad pirvel
da meore adgilze gasul wignebs
Soris sxvaoba imdenad umniSvneloa,
Tavisuflad SeiZleba piriqiTac momxdariyo.
_ ra aris gadamwyveti am SemTxvevaSi?
_ albaT bediswera, iRbali, SemTxveviToba,
romelic yovelTvis ar swyalobs
yvelaze Rirseulebs.
_ Janrebs rac Seexeba, sadaa yvelaze
ukeTesi viTareba da sad gviWirs
yvelaze metad?
_ samwuxarod,yvelaze rTuli vi-
Tareba sabavSvo literaturaSia. arc
13
donea maRali da raodenobac mcirea.
Cemi bavSvoba rom maxsendeba, aseTi teqstebi
ar damainteresebda. am JanrSi
ucxouri literatura bevrad
Zlieria. poeziasa da mxatvrul literaturas
rac Seexeba, saqme urigod
namdvilad ar gvaqvs. marTalia, xSirad
erT periodSi dawerili teqstebi
erTmaneTs raRaciT emgvaneba, gramatikuli
SecdomebiTac ki, magram
mTlianobaSi avtorebi eZeben siaxleebs,
weren karg nawarmoebebs, gamoscemen
mSvenier wignebs. qarTuli
mwerloba msoflio literaturuli
samyaros anklavi an measexarisxovani
filiali namdvilad ar aris.
_ gasaqani rom gvqondes, anu, es
literatura inglisur enaze iwerebodes
an iTargmnebodes, ra Sefaseba
eqneboda mas?
_ am SemTxvevaSi bevri ramiT Sei-
Zleba misabaZnic vyofiliyaviT. evropelebisa
da amerikelebis yofa mniSvnelovnad
gansxvavdeba Cveni yoveld-
Riurobisagan – sul sxva raRacebi ainteresebT,
bevr rameSi zedapirulni
arian. ukve ise mobezrdaT aqauri ambebi,
sxva planetebze gadainacvles da
gamonagoni realobiT cxovroben. naxeT
ra xdeba kinematografSi _ fantastika
da fentezi. es Janrebi literaturaSic
Zalian popularulia. sxva-
Ta Soris, nel-nela CvenTanac ikidebs
fexs. Tumca, radgan kinoxelovneba vaxsene,
minda aRvniSno, rom Cemi Soreuli
bavSvobis erT-erTi sayvareli
filmi _ `ciskara~ _ fentezis
klasikuri nimuSia.
_ Tqvens Semoqmedebaze minda
gkiTxoT. ra xdeba, siaxleebi Tu
gaqvT?
_ siaxleebze metad dawerilis
sistemaSi moyvanaze vfiqrob. magali-
Tad, moTxrobebis wigni faqtobrivad
ara maqvs. Tavis droze, 1990 Tu 91 wels
`meranma~ gamosca, magram gaxsovT albaT,
ra periodi iyo _ qveyana iqceoda,
vis ecala wignisTvis?! tiraJic
Zalian mcire hqonda _ 400-500 cali
gamovida da sad gaqra, ar vici. romani
`sveli aguri~ garegnulad aRar momewona
da saerTod ar Sevitane maRazia-
Si, aseTive bedi ewia romans `xmauriani
dReebi~, romelic cota xnis win meored
gamosca kulturis saministrom.
Tumca, rom ambobdnen, meore gamocemaao,
mecineboda _ pirvelad 300 cali
daibeWda da aqedan 200 me wamoviRe. 20kaciani
sia mqonda, visTvisac, rogorc
vfiqrobdi, unda meCuqebina da ver
movaxerxe, davarige qeifebsa da
uazrod xetialSi. faqtobrivad,
aravis waukiTxavs. amitom namdvilad
mainteresebs, amJamindeli tiraJi gaiyideba
Tu ara. es Cemi pirveli mcdelobaa.
_ ramdenadac maxsovs, SarSan
axal romans werdiT. saTauric ki
gqondaT SerCeuli.
_ `roca xifaTi gverdiTaa~ _ ase
hqvia romans, romelic dasrulebulia,
teqnikuri mxarea mosagvarebeli da
mere ukve SeiZleba fiqri mis gamocemaze.
dasabeWdi maqvs leqsebis krebuli.
piesebis gamocemac SeiZleba, erTi
sityviT, am yvelafers mixedva sWirdeba.
_ roca konkursis Jiuris wevrobaze
TanxmdebiT, faqtobrivad
uars ambobT amave konkursSi Tqveni
momavali wignebis monawileobaze. ar
gaRelvebT es sakiTxi?
_ arasodes mimiRia konkursSi
monawileoba. erTaderTxel momeniWa
premia `Tanamedrove Temaze dawerili
wlis saukeTeso piesisaTvis~ 1991 wels
da maSinac Teatralurma sazogadoebam
ise damajildova, Tavad araferi
vicodi. Segnebulad es nabiji arasodes
gadamidgams. vimeoreb, nebismier
konkursSi iRbalsac aqvs mniSvneloba.
ise ar manebivrebs bedi, rom warmatebis
imedi mqondes. simarTle giTxraT,
bunebiT arca var azartuli _ sxvisi
teqstebis kiTxva da Sefaseba mirCevnia,
amis saSualebas ki jerjerobiT `gala~
maZlevs da mec vcdilob, arCevani misi
udidebulesoba literaturis
sasargeblod gavakeTo.
esaubra nana kobaiZe
14
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
interviu 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
mako WoRoSvili:
`vcdilobT, davexmaroT
wigns~
dasasruli
_ am mimarTulebiTac aqtiur sagamomcemlo
saqmianobas veweviT. magaliTad,
wels gamovida `qarTuli kinos
enciklopedia~. esec Zalian mniSvnelovani
proeqtia, radgan msgavsi
enciklopedia xelovnebis am dargSi
CvenTan arasodes gamocemula.
sul axlaxan daibeWda orenovani
(rusul-inglisuri) wigni-albomi re-
Jisor mixeil kalatoziSvilze.
gamovcemT wignebs musikalur xelovnebaSi,
saxviT xelovnebaSi. inten-
dasasruli
tualetebs rom exeba: Tu idiotobaa
idiotoba iyos!
da bolo, yvelaze mokle monakveTi,
„boloTqma~ rom vuwodeT, mTlianad
momyavs: „am poemis avtori, miuxedavad
imisa, rom idiotia / (vicnob da
sityvaze mendeT), / sxvanair leqsebsac
wers _ gariTmulsac, gauriTmavsac
/ da rac unda gasakviri iyos,
Tayvanismcemlebic hyavs, / magram
xalxs uyvars ambavi / da dae, esec iyos
ambavi, / xolo leqsebi moicdian.~ anu,
winanistyvaobaSi rom aris naTqvami,
Janris garkveva TqvenTvis momindviao,
aq imaze pasuxis miniSnebaa: „ambavi~, anu
narativi, anu naratiuli poema, anu
naratiuli esse poemis Sesaxeb, anu
naratiuli „naxevradironiuli teqsti~,
anu naratiuli poemis fragmentebi
(ise, Tu ar vcdebi, es teqsti postmodernisturi
naratiuli poemis Seqmnis
pirveli cda unda iyos CvenSi). Tumca,
aq, klasikuri gagebiT, naratiuli
ram cotaa _ „Txrobis maneras~ Tu ar
CavTvliT.
„deteqtiuri~ ki _ raRac uTuod
aris, Tumca (aqac _ Tumca), aseTi „ganmarteba~
poeturi teqstisTvis zedmetia:
yvela Rirebuli poeturi teqsti
„deteqtiuria~ („polisemantikuri~) da
mkiTxvelis mxriT erTgvar _ levan
bregaZes rom davesesxoT _ literaturul
(gamo)Ziebas saWiroebs; Tumca
(mesamed _ Tumca!), am teqstis erTerTi
avtori nawilobriv marTalicaa
_ yvela poetur teqstSi gvamebi ar
gvxvdeba.
aq me davasruleb „ritas~ teqstis
Sesaxeb saubars: SemeZlo, kidev raRacraRacebi
(gamo)meZia Tu (gamo) meCxrika,
magaliTad, ori „dapirebuli~ gvami
(gamo)meZebna, magram es ukve sxva mkiTxvelisTvis
mimindvia.
sxvas vityvi: miuxedavad amdeni idiotobisa,
ra paradoqsuladac ginda
JRerdes, am poeturi teqstis
sivrceSic (axla ukve maRalfardovnad
vityvi) gabneulia mSvenierebis
msubuqi surneli, ufro akademiurad
ki _ teqsti eleganturia, esTeturia,
metic _ esTetikuri, is esTetikuri
fenomenia; teqsti Seqmnilia im poetis
mier, romelic „prologSi~, ai, amas ambobs
Tavis Tavze: „me Tanaxma var,
balaxebma gamoTqvan Cemi sxeuli qar-
siurad vbeWdavT qarTveli mxatvrebis
namuSevarTa katalogebs. garda
amisa, oTxi wigni mivuZRveniT 2008 wlis
ruseT-saqarTvelos oms.
minda aRvniSno, rom, proeqtis farglebSi,
arc erovnuli umciresobebi
gvaviwydeba. magaliTad, gamocemuli
gvaqvs cnobili somexi lirikosis, nahapet
quCakis krebuli `as erTi haireni~,
romelic givi Sahnazarma Targmna.
xeli SevuwyveT vaJas poemis `gogoTur
da afSinas~ qarTul da azerbaijanul
enebze gamocemas. wigns uZRvis cnobili
nugzar zazanaSvili
Si, / gamoTqvan mwvaned, an yavisfrad,
/ weliwadis droTa Sesabamisad /
amoTqvan leqsiviT, eposiviT, / pepelasaviT
msubuqma aliteraciebma / ifarfaton
Sededebuli sintaqsis
Tavze.”
swored es simsubuqe Tu poeturi
sivrcis haerovneba da „SeniRbuli es-
Tetizmi” gakiTxebs teqsts bolomde,
xolo bolomde roca CaikiTxav, uneblieT
dafiqrdebi _ ris Sesaxebaa es
„fragmentebi”, anda ratom mounda avtors
(am SemTxvevaSi _ ueWvelad paata
Samugias) dausrulebeli, fragmentuli
nawarmoebis gamoqveyneba: ki ambobs
winasityvaobaSi _ imitom, rom
ver davwereo da ase Semdeg, magram yvela
mkiTxveli avtors sityvaze ar endoba!
encesbergeris zemoT citirebuli
werili ase mTavrdeba: „msgavsad
drois sadiagnostikod da gasazomad
gamiznuli izotopisa, poeziac, Seum-
Cneveli da mainc TvalSisacemi, (...)
yovelTvis iq moqmedebs, sadac is yvelaze
naklebad gveguleba.~ es sul sxva
aRmosavleTmcodnis, zezva medulaSvilis
winaTqma da poemis mTargmnelis,
oqtai qazumovis Sesavali werili.
_ vfiqrobT, erT-erTi mniSvnelovani
prioritetia biblioTekebisa da
qarTuli wignis bazris xelSewyoba.
vauCerizaciam, SeiZleba iTqvas, axali
sicocxle SesZina biblioTekebs,
ganaaxla da gaamdidra maTi wignadi
fondebi.
_ Tbilisisa da saqarTvelos regionebis
yvela biblioTekas aTasi
laris Rirebulebis axali wignebiT
vasaCuqrebT. amavdroulad saSualebas
vaZlevT, TviTon aarCion sasurveli
literatura. amisTvis, biblioTekebis
xelmZRvanelebs mTeli saqarTvelodan
Tbilisis wignis festivalze vepatiJebiT,
sadac wignebi gansakuTrebulad
iafia. maT saSualeba aqvT gaecnon iq
warmodgenil yvela literaturul
siaxles da xsenebuli Tanxis fargleb-
Si sasurveli gamocemebi SearCion.
iciT, Tu rogor intensiurad vTanamSromlobT
gamomcemlobebTan. Cveni
xelSewyobiT momzadebuli da dabeWdili
wignebi maRali poligrafiuli
xarisxiT gamoirCeva, rac maT TviTRirebulebas
zrdis. amitom sul axlaxan
kidev erTi iniciativa ganvaxorcieleT:
wignis maRaziebs gamocemebi ufasod
gadaveciT, rac niSnavs, rom momxmarebeli
maT simbolur fasad SeiZens.
_ ramdenime sityva samomavlo
gegmebzec gviTxariT.
_ amJamad vmuSaobT axal
proeqtze. es gaxlavT, savaraudod, aTi
wignisgan Semdgari seria, romelic
eZRvneba 1921 wels ruseTis mier
saqarTvelos okupacias. wignebs sxvadasxva
avtori hyavs. mkiTxvels saSualeba
eqneba `mousminos~ giorgi kvinitaZes,
geronti qiqoZes, konstantine
postmodernistuli kritika
konteqstSia naTqvami, magram mainc:
„ritas saTamaSo cxenSi” poezia naklebad
geguleba, is ki mainc iq aris.
am werilis mkiTxveli ise nu
gamigebs, TiTqos paata Samugias am
nawarmoebis gansakuTrebul Rirebulebaze
vsaubrobde: teqsti, rogorc
aRvniSne, usruloa da ukmarobis
grZnobas aRZravs; me, magaliTad, warmomidgenia,
Tu ra fragmentebiT Sei-
Zleboda, is Sevsebuliyo da Sekruliyo,
an piriqiT _ kidev ufro
metad dafragmentebuliyo da aseT
SemTxvevaSi fragmentireba poeturi
teqstis struqtul-gamaerTianebel
elementad mogvevlineboda. sxvaa mTavari:
tiutCevis gonebamaxvili
gamonaTqvamia _ leqsebi arasodes asabuTeben
raime sxvas, garda maTi avtoris
meti an naklebi niWisao; hoda,
es teqstic misi avtoris „met niWs~ asabuTebs.
saerTodac, visTvis SeumCnevlad
da visTvis „SesamCnevad~, qarTul
poeziaSi Semosulia mZlavri „axali
nakadi~, romlis erT-erTi „umrwemesi~
da gamorCeuli warmomadgenelicaa
paata Samugia da sruliadac ar aris
kandelaksa da sxvebs, gaecnos istoriul
dokumentebs, arqivis masalebs.
wignebs numeracia ar eqneba, maT erTi
Tema pirobiTad gaaerTianebs. ramdenime
wigns seriidan wels gamovuSvebT,
proeqti 2013 wels dasruldeba.
muSaobas araerT sxva axal
proeqtzec vagrZelebT. vimedovnebT,
yovelive es sasurvel Sedegs gamoi-
Rebs, gaizrdeba wignis popularoba
qveyanaSi, meti xelmisawvdomoba iqneba
axali gamocemebisadmi, ufro intensiuri
gaxdeba literaturuli procesi
da mwerlebs maqsimaluri xelSewyoba
eqnebaT SemoqmedebiTi moRvaweobisaTvis,
qarTuli wigniT ki sul ufro
meti ucxoeli mkiTxveli dainteresdeba.
_ programa rom warmatebiT xorcieldeba,
amaze Zalian bevri ram
metyvelebs.
_ diax, literaturisa da xelovnebis
sferoSi gamocemuli wignebisa
da Targmnili wignebis raodenoba
da maTi realizaciis maCveneblebi, biblioTekebSi
axali literaturis brunvis
maCveneblebi, Tbilisis wignis festivalis
masStabis yovelwliuri zrda,
forum-dialogis Sedegebi Tu ucxoe-
Tis wignis bazrobebze qarTuli wignisadmi
mzardi interesi gvarwmunebs da
gvaZlevs stimuls, rom dawyebuli saqme
imave SemarTebiT gavagrZeloT.
da bolos minda vTqva, gvaxarebs
isic, rom `literaturulma gazeTma~,
romelic programis farglebSi 2009
wlidan gamodis da operatiulad asaxavs
Tanamedrove literaturul cxovrebas,
ukve daimkvidra adgili
rogorc profesional, aseve farTo
mkiTxvels Soris.
esaubra Tamar Juruli
gasakviri (sasixarulocaa, rogorc _
kerZod, poeturi warmosaxvis stimulirebis,
aseve _ zogadad, poeziisadmi
interesis gamococxlebis TvalsazrisiT),
rom mas „Tayvanismcemlebic
hyavs~. me aq vgulisxmob Taobas Tu „poetur
nakads~, romelic, pirobiTad, 30-
45 wlis asakiTaa „SemosazRvruli~
(plus-minusi yovelTvis arsebobs);
nuravin miwyens aseT „sistemizirebas~
_ me asakobriv CarCos „personaliebiT~
ase mivaniSnebdi: paata Samugia _
zviad ratiani. es nakadi aerTianebs
sxvadasxva stilis, magram erTiani, axali
Tu axleburi msoflaRqmis mqone,
albaT, ocamde metad niWier poets da
vinc dakvirvebiT adevnebs Tvals Cveni
poeziis „msvlelobas~ („ganviTareba~
poezias ar uxdeba), dameTanxmeba, rom
swored isini gansazRvraven dRes
qarTuli poeziis „generalur mimarTulebas~,
Tanamedroved Tu vityviT
_ „meinstrims~.
hoda, TavSi rom vTqvi, „saba~ uasakoTa
jildod Camoyalibda-meTqi, albaT,
esecaa mizezi. meore mxriT, Tavad
„sabamac~ (lib.ge-sTan, imave literatura-cxel
SokoladTan da sxva novaciebze
orientirebul gamocemebTan er-
Tad) garkveuli, ueWvelad pozitiuri
roli Seasrula am poeturi Taobis
Camoyalibebis saqmeSi! „sabaTi~ dajildoebulebisa
Tu dasajildoeblebis
umravlesobas mkiTxvelTan xSiri, uSualo
kontaqtica aqvs (Tanamedrove
eleqtronuli saSualebebiT da sxva),
rac kidev ufro met pasuxismgeblobas
akisrebs maT da es, upirvelesad, albaT,
maTsave warmoebuli „poeturi
produqciis~ mimarT meti „avtokritikulobiT~
unda gamoixatos.
amasTan, es TvalSisacemi procesi
mimdinareobs Cveni ufrosi Taobis
brwyinvale poetebis gasaocari SemoqmedebiTi
aqtiurobis fonze: me aqve
SemiZlia, davasaxelo (magram, gasageb
mizezTa gamo, amisagan axla Tavs Sevikaveb)
isini, visi naRvawic ar Camouvardeba
nebismieri saerTaSoriso
literaturuli premiis nebismieri
laureatis Semoqmedebas _ arc ni-
WierebiTa da arc masStabiT. erTgan
vwerdi, rom am TvalsazrisiT optimisti
var _ globalizacias, sivrcis SekumSvasa
da drois aCqarebas Tavisi
dadebiTi mxarec aqvs: adre Tu gvian
dafasdeba dasafasebeli.
ase rom, cnobebi qarTuli poeziis
„leTargiuli Zilisa~ Tu gardacvalebis
Sesaxeb, Cemi azriT, cotaTi
gadaWarbebulia.
21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
literaturuli literaturuli gazeTi gazeTi
Targmani
franguli poezia
jarji fxoveli
jarji fxoveli
ioakim diu bele
serJ gensburgi
* * *
netavi mas, vinc movlo msoflio
da, viT iazon da odisevsi,
gamocdilebiT da sibrZniT savse,
kvlav daubrunda mxares mSobliurs!
eh, rodis vnaxav kvamlis dinebas
Cemi patara sakvamuridan,
ezos, ase rom saamuria
da zvrebze metad mewadineba?
romis sasaxles me mirCevnia
qoxi, mSobliT rom SemomrCenia,
marmariloebs _ Txeli fiqali,
me vamjobine luara tibross,
palatins Cemi sofeli mijobs,
zRvis havas _ anJus msubuqi qari.
pol verleni
musie prud'om
darbaiseli _ meria da ojaxis mama,
mimagrebuli sayeluri ufaravs yurebs.
mSvidi TvalebiT uerTdeba ocnebis yures
da qoSebidan gazafxulis eRvreba gama.
mas ar izidavs varskvlavebi, arc zeca arTobs,
arc _ melodia xeivanSi mgalobel dasTa,
arc mobibine mdelosa aqvs saerTo masTan!
musie prud'om erT rameze ocnebobs marto:
surs qaliSvili miaTxovos, eRirsos saSvels,
mdidar, Ripian botanikos musie maSens.
rac Seexeba leqsis mwerlebs, maTTan avia _
am uqnara da mawanwala xepreTa urdos
ufro ver itans, vidre Tavis qronikul surdos,
da mis qoSebze gazafxulis vardni yvavian.
alfred de miuse
ukanaskneli striqonebi
Tvrameti Tvea tanjvis da dardis,
rac saiqios mesmis TareSi,
Tvrameti Tvea, sikvdili dadis
da yovel mxridan mimzers TvalebSi.
rac ufro vebrZvi, miT ufro micavs
sasowarkveTa da naRvels vrCebi
da roca nabijs vagebeb miwas,
vgrZnob, guliscema Cerdeba Cemi.
mecleba Zala da nadgurdeba,
bolo brZolaSi cvdeba sxeuli
da SemarTeba ise dundeba,
viT doRis cxeni qancmileuli.
artur rembo
Cemi bohema
me, gamorRveul jibeebSi xelCawyobili,
mivabijebdi. SesaSuri mecva qurTukic.
uZiro cis qveS Sen gikmie, muzav, gundruki.
o! ra mSvenier trfobiT viyav gulSepyrobili!
gzad, erTaderTi, gaxeuli Sarvlis amara,
me, meocnebe cerodena, viyav garTuli
riTmviT. grand-ursze momeloda bina-farduli
da moSriale varskvlavebis mekra kamara.
saRamoobiT, seqtemberSi, gzis piras mjdari,
me maT vusmendi, roca, mZlavri baxusis dari,
meameboda cvari Sublze SemorCenili,
roca, riTmvisas, mexveoda CrdilTa fantasma
da Cems gacveTil fexsacmelze vWimavdi Tasmas,
viT qnarze simebs, daxril mkerdze muxlmibjenili!
feri yavis
miyvars Seni feri yavis,
Seni Tmebi yavis,
Seni yeli yavis.
miyvars, roca cekvav CemTvis,
gamielvebs roca yurTan
JRera samajurTa,
lamaz samajurTa,
Seni terfis ritms rom erTvis.
feri yavis,
miyvars Seni feri yavis.
ra saocar alSi maxvev
Seni cekvis mnaxvels,
TeZoebs rom arxev,
nazad arwev Tval-wamwamebs...
da Tu magar yavasaviT
JiniT amazvaveb,
vnebiT gamasvaveb,
gavaTenebT Cven am Rames!
feri yavis,
miyvars Seni feri yavis.
siyvaruli TavisTavad,
rogorc Wiqa yava,
SeumCnevlad gava
da ver Sevcvli me am mcnebas.
mogvwyindeba roca yava
da dacxreba lava,
maSin yovelive
miecema daviwyebas.
feri yavis,
miyvars Seni feri yavis.
JorJ brasensi
avdari
avdrisa miTxari da dars nu axseneb.
darian amindSi dardi ar masvenebs,
laJvardi sibraziT mavsebs,
radgan siyvaruli, axla rom mivtiri,
swored rom elWeqis da iupiteris
wyalobiT damatyda Tavze.
noembris erT Rames, rodesac saxuravs
xednida mexi da Weqda arnaxulad
da Slida feierverkebs,
mezobel saxlidan, elWeqiT damfrTxali,
perangis amara momadga kars qali,
Sin SemomiSvao egeb:
`gamiRe, SiSisgan vkankaleb, marto var,
qmari samsaxurSi wavida, damtova,
movaleoba aqvs rTuli,
avdrian Rameebs karavSi aTenebs,
RameSi amowmebs mexamrids aTeuls,
rom puris iSovos fuli.~
franklinis genias madloba Sevwire.
wamic da... lamazi mklavebze mewvina
da vnebis gvalbobda cvari!..
_ Sen, mexamridebs rom sxvebisTvis arigeb,
sakuTar binaSi ratom ar aige?
Secdoma mogsvlia mware...
da roca datova ca iupiterma,
rodesac Rrublebi mziT gadaidevna,
saxlisken gaswia qalma.
momaval paemnad, warRvnaTa sadari,
damiTqva Semdegi wvima da avdari,
Semdegi elvaTa qarva.
mas Semdeg, Tvals ruli ar momkarebia,
cis yovel moqufrvas gavcqerdi nebivrad,
RrubelTa viTvale rigi.
amaod velodi qariSxals imediT,
amaod viTvlidi, amaod viTmendi _
ar dabrunebula igi.
qmrisTvis sarfiani damdgara amindi,
gausaRebia yvela mexamridi
da gamdidrebula Turme
da wauyvania laJvardis mxareSi,
sad Rameebia elWeqis gareSe,
uwvimqariSxlo da Cumi.
de, Cemma wuxilma gza ganvlos aTasi,
mivides masTan da uambos avdarze,
Rame rom vuTieT erTad.
uTxras, rom im mexma sarqveli axada
Cems guls da mis fskerze yvavili daxata,
romelic masa hgavs metad.
15
Targmna baCana CabraZem
16
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT
literaturuli literaturuli gazeTi
gazeTi
Canaxati 21 seqtemberi - 4 oqtomberi 2012
Cemo Zmao, me msmeli kaci var.
magram totaluri gagebiT, mainc ar
vici, ras niSnavs TeTri adamianisaTvis
sasmeli... alkoholi...
ar vici, ras niSnavs aRmosavleTis
xalxisTvis `Savi abebi~. kiplingi ase
uwodebs Tavis erT-erT moTxrobaSi
opiums.
ar vici, ras warmoadgens SavkanianisTvis
magia.
arc is vici, eskimosebisTvis da sxva
yinulis adamianebisTvis Tu arsebobs
raime `gamTiSveli~ _ Cauxedavi var.
mainc mgonia, rom sasmeli ufro unda
awyobdeT, `yinulovan~ magiaze, piradad
me, naRdad araferi msmenia.
es yvelaferi, `abebica~ da `magiac~
da alkoholic Sesavalia, uvertiura,
mzadebaa im saSinelebisken, romelsac
dasasruli hqvia. dasasruli _
sikvdili: _ jojoxeTi! dasasruli _
sikvdili: _ samoTxe! Tumca aravin
uwyis `miRma~ ras niSnavs, ras ewodeba.
vin ityvis, iqidan axlaxans davbrundi,
iqauri haeriT da xemsiT davnayrdi da
sityvaze mendeTo... iqidan araTu zRaprebSi,
sizmrebSiac ar brundebian...
ratom gveSinia, ra dagviSava am
sikvdilma?! is, rom aravis movenatrebiT
da aravin mogvenatreba? aRar SevxvdebiT
nacnob, sayvarel adamianebs,
sagnebs, cas, mzes da miwas, _ yvelafers,
rac da vinc da romelic Zalian xSirad
nervebs gviSlida?! an gvRlida an
gvaRizianebda an erTi suli gvqonda,
ubralod mogvekla?! mTavaria _ Cven
ar ganvicadoT diskomforti. Cveni
diskomforti xom (amas wyali ar gauva!)
sxvis sicocxleze bevrad aRmatebulia...
xom gvifiqria, warbSeuxrelad
rogor movklavdiT adamians, xelis
erTi dakvriT gavaqrobdiT, daviviwyebdiT
da iluziur Svebasac vigrZnobdiT;
sxvisi `dangrevis xarjze~ Tavsac
siamovnebiT moviklavdiT da sulsac
moviTqvamdiT... Cveni namceca tvinebi
`cota xniT~ mainc daisvenebdnen,
gunebaSi ityodnen: `aha, egec Tqven,
rac gindodaT, xom miiReT kidec?!.~
Sveba... daRamebidan _ gaTenebamde...
da vin metyvis, rom xSirad Rame
sikvdilze uaresia?! albaT is metyvis,
visac tvini aqvs da gonebis fuRuroSi
sindisTan erTad nervebsac anavardebs.
isic xom gviTqvams, _ waval, Cem gemoze
gadavikargebi, erTi Tqvenic, yvelaferi
fexebze mkidia! Sveba: _
gaqcevaSi... alkoholSi... abebSi... magia-
Si... siyvaruls _ ara! mitevebas _ ara!..
ara _ TiTqmis yvelafers, rac ar gvsurs
da ar gvinda da raxan ar gvinda,
arc davijerebT, Tundac 10000-jer
Semcdrebi viyoT... Rrmad darwmunebulebic
varT, am oxeri `tkbili~ aras~
nebismieri poziciiTa da mdgomareo-
biT... cota ucnauria, magram am SemTxvevaSi
Cveni `ara!~ da `minda!~ identuria,
yovlad uzneo da jiuti sinonimebia...
ar geCveneba, rom egoizmis
mZafri surneli axlavs Cvens
msjelobebs da qmedebebs da Tundac
sruliad umtkivneulo, `SeumCnevel~ da
katasaviT frTxil moZraobebs?!.
davijero, mec mkvdari goWiviT viqnebi,
~dezertirebis bazris~ daxlze rom
devs riyis qvasaviT? iqneb miwaSi CaWedebuli
adamianebi viRacisTvis mkvdari
goWebia, ra ici?! iqneb Cemi kubo muyaos
yuTia, romelSic xaWapuri devs da isev
me Seveqcevi?! ho, sakuTar Tavs
Seveqcevi, gasakviri araferia, gana
mudam ase ar iyo?!. adamianebi uxsovari
gigi sulakauri
gaugzavneli werili
droidan sakuTari sisxliTa da xorciT
ikvebebian... gavkari filosofias,
arasodes mjeroda arc Cemi da arc sxvisi
`sibrZneebisa~ da arc arasdros
davijereb. adamianebs erTaderTi _
simartovis filosofia aqvT, meti
araferi... megobroba _ simartovea,
siyvaruli _ simartovea, ojaxi _ simartovea
da Tu ar dagezara CamoTvla,
yvelaferic... es `niJaraSi~
gamoketili kacis sibrZnea _ ar Semexo,
sanam nebas ar mogcem, rom Semexo... meti
raRa CamovTvalo, an ra saWiroa _ `ucnobi
miiswrafis usasrulobisaken~. simartovis
usasruloba wrea, romelzec
TviTonve gamudmebiT, SeuCereblad
moZraobs da raxan gulmaviwyobac adamianis
erT-erTi `aucilebeli~ Tvisebaa,
am wres bevrjer gaivlis da bevrjer
nanaxs Tavidan, rogorc uaxless,
ise kiTxulobs... jandabas iqiT, usasruloba!..
SeiZleba sworia es yvelaferi,
SeiZleba _ mcdari, an rTulia, an _
martivi. ise ra, _ ar aris, aq ori ukiduresobaa,
mxolod ori adgilia _
pirveli da meore da Znelia, romelimes
upiratesoba mianiWo (Tu mesame ipove,
ukve `sxva~ xar, yvelaze magari, `damangreveli~
da yvelaze ubeduric).
sikvdili ar aris saSineleba, sikvdili
paralelur samyaroSi dausrulebeli
xetialia...
me axla subieqturi var da bevrs
vlaparakob. arada, SemeZlo mxolod
erTi cnobili winadadeba `mesesxa~
erTi cnobili kacisgan: rom mainc `yvela
qristea, yvelas jvars acvamen...~
erTxel gkiTxe:
`gogia, davijero, rom `mere~
aRaraferi ar aris-meTqi?~
Senc Cveuli pirdapirobiT mipasuxe:
`ara, Sen warmoidgine, aRaraferi
megobars
aRar aris, `mere~ amTavrebs yvelafers...~
eh, Cemo gogia, Sen ar ici, rogor
miyvarxar, Se uRmerTo. magram aris,
ueWvelad aris! imitom, rom axla ase
minda, anu ar minda, mkvdari goWi viyo
`dezertirebis~ daxlze da ramdenadac
vici _ Senc ar ginda, Zmao... cxovreba,
biWo, sxva siRrmeebisTvis
gvamzadebs: SeuZlebelia, gonier kacs
suli ar qondes, SeuZlebelia, man
paraleluri ar moinaxulos, marto
miwis `ganayofierebiT~ araferi gamova,
kargo...
Tanac sasuqis meti ra aris am dalocvil
planetaze?!. raRa maincdamainc
bunebrivi...
Tanac, mgoni, Cvenc jerjerobiT
adamianebi gvqvia, garegnulad mainc...
da aravis araferi SeeSalos da ar
wamocdes _ raRac egoizmSi
moikoWleb am bolo droso...
didi madloba eWvisTvis, Cemo tkbilo
megobaro! Sen erT-erTi gonieri
kaci xar, visac amqveynad Sevxvedrivar
_ miyvarxar da naRd Zmad megulebi.
ar ifiqro _ santimentaluri gavxdi.
am SemTxvevaSi obieqturi var, iseve,
rogorc Sen da es obieqturoba da bevri
kargi da ukeTesi Sengan SeviTvise...
gogia, Zmao, razec axla vlaybob _
ori, Svidi, xuTasi sityva araferic ar
aris _ wyalia da haeria da xelSi gacrili
qviSaa... me ki ar vkvdebi, biWo, magram
mominda, uSenod SenTan erTad vifiqro
da vimogzauro, SenTan erTad
uxmod vijde da ubralod, sityvis
gauReblad vusmende Cvens dumils...
amasac Tavis muRami aqvs, dameTanxme,
Zmao...
roca amqveynad aRar viqnebi, xandaxan
momigone xolme, meti araferi
minda! giTxari, santimentaluri ara
var-meTqi. magram etyoba, sadRac jurRmulis
ganapiras mainc var da... me
mecineba da, albaT, sasaciloc aris,
ara, biWo?!.
SeiZleba sasaciloc iyos, magram
arc sicilis da arc tirilis ar meSinia!
me `cotaTi SevZeli~vyvarebodi megobrebs,
qalebs da, rac mTavaria, bavSvebs.
ar vipranWebi, migrZvnia es me da
amitomac geubnebi... vfiqrob, es ukve
miRwevaa, erTi cxovrebisTvis mainc...
amboben, rom adamianis gageba rTulia.
vyvarebodi-meTqi... siyvaruli
gageba ar aris _ grZnobaa, ici Sen
Cemze ukeT da ukeT da me `sxvagan~ im
gagebiT waval, rom gogias erTxel
mainc gavuge, an TiTqmis gavuge da
raRac kidec davimsaxure. raRac: Seni
yuradReba, Seni `Tvali~ arasdros momklebia,
Zmao...
Zalian bevri rame mindoda meTqva
da momeyola, magram ras izam, gzidan
gadavuxvie da `sibrZnismfrqvevelad~
Camovyalibdi. es ki Cemi `werilis~ gegmebSi
ar Sedioda... isev: ras izam, kacebi
samyarosaviT yoveldRe, yovelwams
vicvlebiT, Tanac, yvela sikeTesTan
erTad, ucnaurebic varT da Tanac Cveni
ucnauroba Cvenze ar yofila damokidebuli...
Cem Zvel striqonebs Segaxseneb,
oRond erTsa gTxov, ar ifiqro,
TiTqos gandidebis maniam Semipyro.
ase:
`...sul damaviwyda, rom samyaro wam-
Si icvleba...~
da kidev:
`...ram dagvaviwyos, rom TvalebSi
Cven uZveles sqess sevda udgas dabadebidan...~
da kidev:
`...es ra kvalia? Cemia, Cemi nafexuria,
am gamomxmar, Sav ZaRls rom misdevs
dabadebidan... dabadebidan...~
xedav, ra SeiZleba mohyves `sibrZnismfrqvevelad~
gardaqmnas, Cemo
gogia?!
imedia, ar miwyen, gogias rom giwodeb,
ase ufro `memarjveba~...
erTxel Cem Zvel sadarbazoSi, Cven
karTan aseTi warwera gaCnda:
_ kargi xar, arCil, ra vqna?!
jvari gweria!
mec getyvi:
_ kargi xar, gogia, ra vqna?!
jvari weria uklebliv yvelas:
_ adamiano, kargi xar, ra vqna?!..
...da, miyvarxar, samyaro!..
redaqtori irakli javaxaZe
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com