me da matematika(mascavleblis cigni).indd - Ganatleba
me da matematika(mascavleblis cigni).indd - Ganatleba
me da matematika(mascavleblis cigni).indd - Ganatleba
- TAGS
- ganatleba
- ganatleba.org
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
,,qarTuli saswavlebeli’’<br />
<strong>me</strong> <strong>da</strong> maTematika<br />
maswavleblis wigni<br />
eTer svaniZe
e<strong>da</strong>qtori: ciala kvaWaZe<br />
mxatvari: elene naveriani<br />
kompiuteruli uzrunvelyofa:<br />
lela kobiaSvili<br />
c qarTuli saswavlebeli 2009<br />
gamomcemloba `qarTuli saswavlebeli~<br />
v. beriZis q. 2,<br />
Tbilisi, 0108<br />
tel: 99 86 33<br />
e-mail: aecgs@mail.ru<br />
Sinaarsi<br />
Sesavali ..................................................................... gv. 3<br />
saxelmZRvanelos Sedgenis zogadi<br />
principebi ................................................................ gv. 4<br />
saxelmZRvanelos miznebi, amocanebi <strong>da</strong> mosalodneli<br />
Sedegebi ......................................................... gv. 5<br />
erovnuli saswavlo gegma .............................. gv. 8<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenili Tematikis<br />
mimarTeba miznebTan <strong>da</strong> SedegebTan ............ gv. 11<br />
saxelmZRvanelos struqtura<br />
<strong>da</strong> Sinaarsi .............................................................. gv. 16<br />
swavlebis modeli <strong>da</strong> <strong>me</strong>Todebi .................. gv. 24<br />
gakveTilebis savaraudo CamonaTvali<br />
I nawili ................................................................... gv. 28<br />
II nawili .................................................................. gv. 36<br />
<strong>da</strong>narTebi ................................................................... gv. 46<br />
2
Sesavali<br />
samyaro harmoniuli mTlianobaa, ro<strong>me</strong>lSic yvela mimdinare procesi erTmaneT-<br />
Tanaa <strong>da</strong>kavSirebuli <strong>da</strong> bunebis kanonzomierebas emorCileba. am mTlianobis sivrceSi<br />
kacobriobac moiazreba. samwuxarod, misi saqmianoba <strong>da</strong> ganviTareba arsebuli mTlianobis<br />
rRveviskenaa mimarTuli. am proble<strong>me</strong>bis ga<strong>da</strong>Wra ki SeuZlia mxolod ganaTlebul<br />
sazogadoebas, ro<strong>me</strong>lsac Seswevs unari sakuTar Tavze aiRos pasuxismgebloba kacobriobis<br />
momavalze. swored amaSi mdgomareobs ganaTlebis procesis umaRlesi mizani<br />
_ aRzardos Rirseuli a<strong>da</strong>miani, ro<strong>me</strong>lic Tavis movaleobad CaTvlis sazogadoebisa <strong>da</strong><br />
garemos harmonizaciis procesSi Tavisi wvlilis Setanas.<br />
34-e sajaro skola (`qarTuli saswavlebeli~) ukve 14 welia am principiT avi-<br />
Tarebs saswavlo process <strong>da</strong> mdgradi ganviTarebis farglebSi moiazrebs ganaTlebis<br />
miznebsa <strong>da</strong> mosalodnel Sedegebs.<br />
`qarTuli saswavleblis~ mTavar mizans warmoadgens maRali zneobisa <strong>da</strong> inteleqtis<br />
mqone pirovnebis aRzr<strong>da</strong>, ro<strong>me</strong>lic `... Tavis ers emsaxureba keTilgonierad <strong>da</strong> cdilobs<br />
Tavis samSoblo aRamaRlos gonebriv, qonebriv <strong>da</strong> zneobriv, amiT is umzadebs mTels<br />
kacobriobas saukeTeso wevrebs, saukeTeso <strong>me</strong>gobars, xels uwyobs mTeli kacobriobis<br />
ganviTarebas, keTildReobas.... yoveli mamuliSvili Tavis samSoblos un<strong>da</strong> emsaxuros<br />
mTeli Tavisi ZalRoniT, TanamoZ<strong>me</strong>Ta sargeblobaze un<strong>da</strong> fiqrobdes <strong>da</strong>, ramdena<strong>da</strong>c<br />
gonivruli iqneba misi Sroma, ramdena<strong>da</strong>c sasargeblo gamodgeba mSobeli qveynisaTvis<br />
misi Rvawli, imdenadve sasargeblo iqneba mTeli kacobriobisaTvis~ (vaJa-fSavela `kos-<br />
mopolitizmi <strong>da</strong> patriotizmi~).<br />
samyaros Sesacnobad <strong>da</strong> masSi sakuTari adgilis gasacnobiereblad aucilebelia <strong>me</strong>cnierebis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>rgis SekavSirebul, erTian sistemaSi moyvanili problemuri <strong>da</strong><br />
logikurad ganviTarebadi swavleba.<br />
swavlebis procesSi mTavari misia akisria or enas _ mSobliur enasa <strong>da</strong> maTematikas.<br />
enas, ro<strong>me</strong>lze<strong>da</strong>c vazrovnebT, (mSobliuri ena) <strong>da</strong> enas, ro<strong>me</strong>lze<strong>da</strong>c azrovnebs mTeli<br />
samyaro (maTematika).<br />
swavlebis procesi yovelTvis un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes im cvlilebebs, romlebsac dro<br />
<strong>da</strong> sivrce karnaxobs sazogadoebas. bunebrivia, es moTxovnebi un<strong>da</strong> aisaxos saskolo<br />
saxelmZRvaneloSic.<br />
Cveni saxelmZRvanelos adresati XXI saukunis bavSvia, romlis Se<strong>me</strong>cnebiTi interesi<br />
mniSvnelovna<strong>da</strong>a gazrdili. amdenad, swavlebis procesi swored aseT bavSvebze un<strong>da</strong><br />
iyos orientirebuli <strong>da</strong> akmayofilebdes maT mzard interess, mudmivad uRviZebdes cnobismoyvareobas.<br />
swavlis procesi mimzidveli <strong>da</strong> xalisiani maSin xdeba, Tu saswavlo<br />
masala, misi miwodebis for<strong>me</strong>bi <strong>da</strong> <strong>me</strong>Todebi Seesaba<strong>me</strong>ba bavSvis inteleqtualur dones.<br />
interesis gaqroba ki swavlisadmi uaryofiTi <strong>da</strong>mokidebulebis safuZvelia. iakob gogebaSvili<br />
momxre iyo imisa, `rom swavlebis Sinaarsi periodulad ivsebodes axali <strong>me</strong>c- <strong>me</strong>c-<br />
nieruli aRmoCenebiT <strong>da</strong> am gziT swavleba <strong>da</strong> ganaTleba fex<strong>da</strong>fex misdevdes cxovrebas<br />
swavlebasa <strong>da</strong> aRzr<strong>da</strong>Si xorcieldebodes realuri ele<strong>me</strong>nti.~<br />
3
Cveni azriT, swored am principiT Seqmnilma saxelmZRvanelom un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ainteresos<br />
bavSvi <strong>da</strong> gazardos swavlebis xarisxi.<br />
mdgradi ganviTarebis ZiriTad Sedegs warmoadgens gaazrebuli, socialurad mniSvnelovani<br />
moRvaweoba, ro<strong>me</strong>lic mimarTulia kacobriobis, garemosTan harmonizaciis<br />
misaRwevad.<br />
saxelmZRvanelos Sedgenis zogadi principi<br />
mocemuli saxelmZRvanelo ganixileba rogorc “qarTuli saswavleblis” <strong>da</strong>wyebiTi<br />
maTe<strong>me</strong>tikuri ganaTlebis organuli nawili.<br />
I safexuris maTematikis kursi spiraliseburad sxva sagnebis analogiura<strong>da</strong>a agebuli.<br />
saswavlo procesisadmi amgvari <strong>da</strong>mokidebuleba bavSvebs saSualebas aZlevs, erTi<br />
<strong>da</strong> igive masala gansxvavebuli moculobiTa <strong>da</strong> siRrmiT aRiqvan swavlebis yvela safexurze.<br />
rogorc samyaros Secnobis enas, maTematikis Seswavlasac samyaros erTianobis<br />
idea udevs safuZvlad (mag. ariT<strong>me</strong>tikuli moq<strong>me</strong>debebis erTdrouli swavleba <strong>da</strong> maT<br />
Soris kavSirebis <strong>da</strong>dgena, samyaros for<strong>me</strong>bsa <strong>da</strong> geo<strong>me</strong>triul figurebs Soris kavSiris<br />
<strong>da</strong>naxva, .......).<br />
es zusti <strong>me</strong>cniereba iswavleba ara rogorc calke aRebuli, ganyenebuli disciplina,<br />
ara<strong>me</strong>d, rogorc sxva disciplinebis sayrdeni <strong>da</strong> safuZveli.<br />
Cveni mizania, <strong>da</strong>vanaxoT bavSvs maTematikis kavSiri gare samyarosTan <strong>da</strong> misi<br />
gamoyenebis aucilebloba yoveldRiur cxovrebaSi.<br />
am saxelmZRvanelos I klasis kursSi mocemul situaciebSi, amocanebsa <strong>da</strong> savarjiSoebSi<br />
gamoyenebulia sxva<strong>da</strong>sxva disciplinis ele<strong>me</strong>ntebi. aseTi midgoma uyalibebs<br />
bavSvs samyaros mTlianobis xedvis unikalur stils, zrdis maTematikis mniSvnelobas<br />
<strong>da</strong> xdis mas universalurs.<br />
maTematika I klasi<br />
garemos<strong>da</strong>cva<br />
musika<br />
astronomia<br />
buneba<br />
4<br />
samyaros<br />
geo<strong>me</strong>tria<br />
informatika<br />
logika<br />
ekonomika<br />
sqema #1
maTematikuri ganaTlebis sawyis safexurze geo<strong>me</strong>triis kursis Setana SesaZleblobas<br />
iZleva gavacnoT bavSvebs samyaros Se<strong>me</strong>cnebis gansaxvavebuli xerxi.<br />
bavSvis azrovneba Tavis sawyisSi aris xatovani, emociuri azrovneba. is am asakSi,<br />
realur samyarosTan erTad agrZelebs cxovrebas fantastikur, zRaprul samyaroSi<br />
amitom <strong>da</strong>wyebiT etapze swavlebis erT-erT ZiriTad mizans warmoadgens umcros klaselebSi<br />
saxeebiTi azrovnebis, grafikuli informaciis aRqmisa <strong>da</strong> gaazrebis unaris gan-<br />
viTareba.<br />
pirveli nabijebi am mimarTulebiT, bunebrivia, un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyon sagnobrivi suraTebis<br />
gaferadebiT, romlis procesSi isini gaiazreben maTTvis ukve cnobil sivrciT <strong>da</strong>mokidebulebebs.<br />
grafikuli <strong>da</strong>valebebis Tan<strong>da</strong>TanobiTi garTuleba ki ayalibebs figuris aRqmisa<br />
<strong>da</strong> agebis unars.<br />
<strong>da</strong>wyebiTi swavlebis procesSi umniSvnelovanes rols asrulebs sivrceSi orientacia.<br />
aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, maTematikis am kursSi geo<strong>me</strong>triis swavlebis mizans warmoadgens:<br />
• masStaburi, warmosaxviTi unaris ganviTareba;<br />
• kavSiri samyaros for<strong>me</strong>bsa <strong>da</strong> geo<strong>me</strong>triul figurebs Soris;<br />
• sivrciTi <strong>da</strong> geo<strong>me</strong>triuli figurebis paraleluri swavleba;<br />
• sivrciT <strong>da</strong> brtyel figurebs Soris gansxvavebisa <strong>da</strong> kavSirebis xedvis unari.<br />
saxelmZRvanelos miznebi, amocanebi <strong>da</strong> mosalodneli Sedegebi<br />
termini saxelmZRvanelo Tavisi mniSvnelobiT gulisxmobs aqtiuri swavlebis,<br />
TviTswavlebis process, wigns ki xelmZRvanelis, warmmarTvelis funqcia ekisreba.<br />
saxelmZRvanelo “ <strong>me</strong> <strong>da</strong> maTematika”<br />
• integrirebulia <strong>da</strong> Seicavs samyarosmcodneobis, musikis, ekonomikis, astronomiis,<br />
informatikis, logikis, ele<strong>me</strong>ntebs.<br />
• mravalferovania.<br />
ariT<strong>me</strong>tikul, algebrul <strong>da</strong> geo<strong>me</strong>triul masalaSi gaerTianebulia<br />
• kombinatorikis;<br />
• logikis;<br />
• algoriTmis;<br />
• simravlis;<br />
• albaTobis;<br />
• geo<strong>me</strong>triul gar<strong>da</strong>qmnaTa Teoriis ele<strong>me</strong>ntebi.<br />
5
• sainteresoa<br />
sainteresoa.<br />
Seesaba<strong>me</strong>ba Tana<strong>me</strong>drove bavSvis interesebs.<br />
• aqtualuria.<br />
• aqtualuria.<br />
Seesaba<strong>me</strong>ba bavSvis moTxovnebs.<br />
saxelmZRvanelos mizania<br />
• bavSvis pirovnebis sulieri potencialis, misi Semoq<strong>me</strong>debiTi Taviseburebisa <strong>da</strong><br />
sagnisadmi interesis ganviTarebisaken orientacia;<br />
• bavSvs Seuqmnas safuZveli maTematikis siRrmiseuli SeswavlisaTvis;<br />
• bavSvs <strong>da</strong>anaxos maTematikis mniSvneloba samyaros SecnobisaTvis;<br />
• bavSvi uzrunvelyos erovnuli saswavlo gegmis Sesabamisi codniT.<br />
saxelmZRvanelos amocanaa:<br />
bavSvs ganuviTaros<br />
• logikuri, algoriTmuli, kritikuli, sistemuri azrovneba;<br />
• masStaburi <strong>da</strong> warmosaxviTi xedvis unari;<br />
• <strong>da</strong>moukideblad orientirebisa <strong>da</strong> Semoq<strong>me</strong>debiTi unari;<br />
• obieqtebis klasifikaciis unari;<br />
• codnis praqtikaSi gamoyenebisa <strong>da</strong> axali codnis <strong>da</strong>moukideblad miRebis unari.<br />
gaafarTovos<br />
bavSvis Tvalsawieri<br />
xeli Seuwyos<br />
• azrovnebis iseTi stilis Camoyalibebas, ro<strong>me</strong>lic aucilebelia eleqtronuli<br />
gamomTvleli manqanis warmatebiT gamoyenebisaTvis;<br />
• TvalsaCino-xatovani azrovnebis <strong>da</strong>kavSirebas sityvier-logikur azrovnebasTan<br />
• arCevanis unaris ganviTarebas.<br />
6
aswavlos<br />
• rogor aRmoaCinos <strong>da</strong> moipovos codna.<br />
<strong>da</strong>exmaros<br />
• sakuTari Tavis realizaciaSi, TviT<strong>da</strong>mkvidrebaSi, pirovnebad CamoyalibebaSi;<br />
• msjelobis, azris Camoyalibebasa <strong>da</strong> argu<strong>me</strong>ntirebis unarebis ganviTarebaSi;<br />
• dialogis, sxvisi mos<strong>me</strong>nis, sxvisi azris <strong>da</strong>fasebisa <strong>da</strong> sakuTari<br />
azris <strong>da</strong>cvis procesSi;<br />
• bavSvis niWis gamovlenasa <strong>da</strong> ganviTarebaSi.<br />
mosalodneli Sedegebi<br />
moswavleebma SeZlon:<br />
• sakuTari saswavlo saqmianobis organizeba;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva wyaro<strong>da</strong>n informaciis Segroveba;<br />
• informaciis logikuri ga<strong>da</strong>muSaveba (analizi, sinTezi, abstragireba, Se<strong>da</strong>reba,<br />
klasificireba, ganzogadeba, analogiis gatareba, <strong>da</strong>skvnebis gakeTeba, sakuTari<br />
msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba);<br />
• sakuTari saswavlo moRvaweobis Sefaseba <strong>da</strong> koreqtireba;<br />
saxelmZRvanelo uzrunvelyofs moswavleebis momzadebis dones, ro<strong>me</strong>lic gaTval<br />
iswinebulia erovnuli saswavlo gegmiT.<br />
7
wlis bolos misaRwevi Sedegebi:<br />
maT. I mimarTuleba:<br />
ricxvebi <strong>da</strong> moq<strong>me</strong>debebi kanonzomierebebi <strong>da</strong> algebra<br />
1. erTmaneTs usaba<strong>me</strong>bs<br />
ricxvebs, ricxviT<br />
saxelebsa <strong>da</strong> Sesabamis.<br />
2. iyenebs rigobriv<br />
ricxviT saxelebs<br />
<strong>da</strong> ricxvebs, rogorc<br />
Wdeebs (“iarliyi”).<br />
3.akavSirebs Tvlas,<br />
ricxvebs Soris<br />
<strong>da</strong>mokidebuleba <strong>da</strong><br />
Sekreba-gamoklebis<br />
erTmaneTTan.<br />
4. afasebs <strong>da</strong> a<strong>da</strong>rebs<br />
raodenobebs.<br />
5. ganavrcobs warmoadgens<br />
<strong>da</strong> a<strong>da</strong>rebs<br />
sagnebis periodul<br />
ganlagebebs<br />
(mimdevrobebs).<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi <strong>da</strong> maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba: ricxvebi <strong>da</strong> moq<strong>me</strong>debebi<br />
8<br />
geo<strong>me</strong>tria <strong>da</strong> sivrcis<br />
aRqma<br />
6. amoicnobs <strong>da</strong> aRwers<br />
brtyel figuras.<br />
7. gamosaxavs brtyel<br />
geo<strong>me</strong>triul figurebs<br />
<strong>da</strong> amoicnobs<br />
obieqtTa urTierTmdebareobas.<br />
maT. I. 1. erTmaneTs usaba<strong>me</strong>bs ricxvebs, ricxviT saxelebs <strong>da</strong> Sesabamis<br />
raodenobebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• irCevs <strong>da</strong> qmnis mocemuli ricxvis Sesabamisi raodenobis grovebs <strong>da</strong>, piriqiT,<br />
ricxvs usaba<strong>me</strong>bs Sesabamisi raodenobis grovebs;<br />
• qmnis toli raodenobis saganTa mowesrigebul erTobliobas maTi <strong>da</strong>wyvilebiT;<br />
• kiTxulobs <strong>da</strong> wers ricxvebs;<br />
• gamosaxavs maT sxva<strong>da</strong>sxva modelis gamoyenebiT;<br />
• gamoyofs miTiTebuli ricxvebis Sesabamisi raodenobis jgufebs grovaSi (mag.<br />
gamoyofs aTeuls grovaSi).<br />
maT. I. 2.<br />
iyenebs rigobriv ricxviT saxelebs <strong>da</strong> ricxvebs, rogorc<br />
Wdeebs (“iarliyi”)<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
erovnuli saswavlo gegma:
mimarTuleba: kanonzomierebebi <strong>da</strong> algebra<br />
maT. aT. I. 5. ganavrcobs, warmoadgens <strong>da</strong> adrebs sagnebis periodul gan-<br />
lagebebs (mivdevrobebs).<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• mimdevrobis mocemuli frag<strong>me</strong>ntis mixedviT avsebs am mimdevrobis ramdeni<strong>me</strong> Tanmimdevrul<br />
Ria pozicias;<br />
• a<strong>da</strong>rebs erTnairi sagnebiT warmodgenil or mocemul mimdevrobas (romlebSic sagan-<br />
Ta raodenoba tolia) <strong>da</strong> Sesabamis SemTxveveaSi miuTiTebs im mimdevrobebs, romlebic<br />
ganlagebis erTsa <strong>da</strong> imave wess emorCileba;<br />
• sityvierad mocemuli wesis mixedviT, mimdevrobiT ganlagebas mxolod erTi atributiT<br />
gansxvavebul sagnebs (mag. erTi zomis burTebis aseT mimdevrobas: wiTeli burTi,<br />
lurji burTi, wiTeli burTi...).<br />
Sinaarsi<br />
1. sagnebis saSualebiT warmodgenili perioduli mimdevrobebi.<br />
mimarTuleba: geo<strong>me</strong>tria <strong>da</strong> sivrcis aRqma<br />
maT. I. 6. amoicnobs <strong>da</strong> aRwers brtyel figuras.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• yofiTi <strong>da</strong>niSnulebis sagnebSi an maT ilustraciebSi uTTiTebs <strong>da</strong>saxelebul<br />
brtyel figurebs;<br />
• SearCevs miTiTebuli figuris models Sereuli grovi<strong>da</strong>n;<br />
• aRwers miTiTebul geo<strong>me</strong>triul figuras (mag. asaxelebs mocemuli mravalkuTxedis<br />
wveroebis raodenobas).<br />
maT. I. 7. gamosaxvas brtyel geo<strong>me</strong>triul figurebs <strong>da</strong> amoicnobs<br />
obieqtTa urTierTmdebareobas.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• miTiTebuli wesiT aerTebs ramdeni<strong>me</strong> wertils sibrtyeze an/<strong>da</strong> moniSnavs gzas mi-<br />
TiTebul obieqtamde martiv sqemaze;<br />
• sworad pasuxobs kiTxvebze obieqtTa urTierTmdebareobis (marjvniv/marcxniv, zemoT/qvemoT,<br />
win/ukan) Sesaxeb;<br />
• uTavsebs sxva<strong>da</strong>sxva brtyeli figurebis modelebs erTmaneTs nimuSze mocemuli gamosaxulebis<br />
(naxatis) misaRebad;<br />
• ro<strong>me</strong>li<strong>me</strong> xerxiT (mag. aplikaciiT an naxatis saSualebiT) qmnis <strong>da</strong>saxelebuli<br />
formis brtyeli figuris models an gamosaxulebas.<br />
Sinaarsi<br />
1. brtyeli figurebi: samkuTxedi, xuTkuTxedi, eqvskuTxedi, wre;<br />
2. martivi sqe<strong>me</strong>bi sibrtyeze (mag. wirebiT SeerTebuli wertilebi).<br />
9
• iTvlis win/ukan nebismieri ricxvi<strong>da</strong>n, ganmartavs 11-<strong>da</strong>n 20-mde ricxvis saxeldebas;<br />
asaxelebs mocemuli ricxvis wina <strong>da</strong> momdevno ricxvebs;<br />
• saganTa mowesrigebul erTobliobaSi asaxelebs miTiTebuli sagnis rigs;<br />
• mocemuli TanmimdevrobiT an/<strong>da</strong> miTiTebul poziciebze ganaTavsebs sagnebs;<br />
• iyenebs nuls <strong>da</strong> mis aRmniSvnel simbolos Sesabamis situaciebSi.<br />
• ganasxvavebs <strong>da</strong> asaxelebs erovnuli fulis niSnebis (monetebs, banknotebs) 20-is<br />
farglebSi.<br />
maT. I. 3. akavSirebs Tvlas, ricxvebs Soris <strong>da</strong>mokidebulebasa <strong>da</strong><br />
Sekreba-gamoklebis moq<strong>me</strong>debebs erTmaneTTan.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• sityvierad aRwers Sekrebis/gamoklebis/tolobis <strong>da</strong> Sedegis cnebebs sxva<strong>da</strong>sxva<br />
konteqstSi (mag. “<strong>da</strong>vumatoT,” “movakloT”, mimateba _ gazr<strong>da</strong>; gamokleba _ Semcireba,<br />
gacalkeveba, gansxvaveba);<br />
• axdens Sekreba-gamoklebis TvalsaCinod demonstrirebas, gansazRvravs gansxvavebas<br />
(mag. “ramdeniT gaizar<strong>da</strong>/Semcir<strong>da</strong>?”) <strong>da</strong> aRwers ricxvebs Soris <strong>da</strong>mokidebulebas.<br />
• zepirad angariSisas iyenebs 1-s toli bijiT Tvlas, an sxva xerxs <strong>da</strong> axdens Sekreba-gamoklebis<br />
moq<strong>me</strong>debaTa urTierSebrunebulobas demonstrirebisas modelis gamoyenebiT;<br />
• mocemuli grovisaTvis asaxelebs am grovis, miTiTebul raodenobamde Sesavsebad<br />
saWiro, <strong>da</strong>matebiT raodenobas; zepirad asrulebs 10-is gavliT Sekreba-gamoklebas <strong>da</strong><br />
axdens gamoyenebuli xerxis TvalsaCinod demonstrirebas.<br />
maT. I. 4. afasebs <strong>da</strong> a<strong>da</strong>rebs raodenobebs.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• <strong>da</strong>uTvlelad asaxlebs zust raodenobas erTgvarovan, mcire zomis saganTa grovaSi<br />
(raodenoba ar aRemateba 5-s) <strong>da</strong> amow<strong>me</strong>bs Tavis pasuxs;<br />
• akavSirebs “-iT” <strong>me</strong>toba/naklebobas Sekreba/gamoklebis moq<strong>me</strong>debebTan <strong>da</strong> axdens amis<br />
modelze demonsrtirebas;<br />
• saganTa <strong>da</strong>wyvilebiT a<strong>da</strong>rebs raodenobebs grovebSi, iyenebs Sesabamis terminebsa <strong>da</strong><br />
aRniSnvnebsa (>,
saxelmZRvaneloSi warmodgenili Tematikis Sesabamisoba<br />
mizanTan <strong>da</strong> SedegTan<br />
Tema Mmizani Sedegi<br />
<strong>me</strong> <strong>da</strong> samyaro bavSvis mier garemomcveli<br />
samyaros maTematikasTan<br />
kavSirSi gaazreba;<br />
samyaros mTlianobis aRqma;<br />
Se<strong>me</strong>cnebiTi azrovnebis<br />
ganviTareba.<br />
dro <strong>da</strong> maTematika maTematikis mniSvnelobis<br />
gaazreba;<br />
Se<strong>me</strong>cnebiTi azrovnebis<br />
ganviTareba.<br />
erTi <strong>da</strong> erTaderTi erTisa <strong>da</strong> erTaderTis<br />
kavSirisa <strong>da</strong> gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva;<br />
analitikuri azrovnebis<br />
ganviTareba.<br />
erTi <strong>da</strong> bevri.<br />
cota <strong>da</strong> bevri.<br />
raodenobrivi<br />
mimarTebani<br />
simravlis cnebis gaazreba;<br />
sistemuri azrovnebis<br />
ganviTareba.<br />
mTeli <strong>da</strong> nawili gaiazros mTelisa <strong>da</strong><br />
nawilis <strong>da</strong>mokidebuleba;<br />
sistemuri, logikuri<br />
analitikuri azrovnebis<br />
ganviTareba.<br />
cifri <strong>da</strong> ricxvi cifrsa <strong>da</strong> ricxvs Soris<br />
saerTosa <strong>da</strong> gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva.<br />
11<br />
moswavle erTmaneTs usaba<strong>me</strong>bs<br />
ricxvebs, raodenobebs, <strong>da</strong> rigs<br />
1.2.<br />
acnobierebs maTematikis,<br />
rogorc universaluri enis<br />
mniSvnelobas.<br />
iazrebs erTisa <strong>da</strong><br />
erTaderTis kavSirsa <strong>da</strong><br />
gansxvavebas;<br />
1.1<br />
sityvierad gadmocems<br />
raodenobas;<br />
iazrebs terminebs cota <strong>da</strong><br />
bevri;<br />
xe<strong>da</strong>vs <strong>da</strong> iazrebs maT Soris<br />
kavSirsa <strong>da</strong> gansxvavebas;<br />
1.1; 1.4<br />
yofs mTels tol nawilebad;<br />
iazrebs maT Soris<br />
<strong>da</strong>mokidebuilebas;<br />
nawilebis <strong>me</strong>t-naklebobas.<br />
asxvavebs <strong>da</strong> akavSirebs<br />
cifrebs <strong>da</strong> ricxvebs.<br />
1.1
naturaluri<br />
ricxvebi;<br />
erTniSna <strong>da</strong> orniSna,<br />
luwi <strong>da</strong> kenti<br />
ricxvebi;<br />
rigobiTi ricxvebi<br />
Tvla 100-is<br />
farglebSi<br />
20-is farglebSi ricxvTa<br />
awyoba <strong>da</strong> <strong>da</strong>Sla;<br />
erTniSna <strong>da</strong> orniSna luw<br />
<strong>da</strong> kent ricxvebs Soris<br />
msgavsebisa <strong>da</strong> gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva;<br />
100-is farglebSi ricxvebis<br />
Secnoba.<br />
100-mde Tvla, ricxvTa<br />
<strong>da</strong>saxelebebi;<br />
ricxvTa Tanamimdevrobis<br />
gaazreba<br />
100-is farglebSi aTobiTi<br />
<strong>da</strong> ocobiTi Tvla;<br />
Tvla bijiT win <strong>da</strong> ukan;<br />
Tvlis principebis aTviseba<br />
0-is Tvisebebi gaacnobieros 0-is Sinaarsi<br />
<strong>da</strong> mniSvneloba.<br />
lari. amocanebi<br />
larebze <strong>da</strong> TeTrebze<br />
laris Semadgenlobisa <strong>da</strong><br />
agebulebis <strong>da</strong>naxva.<br />
sistemuri <strong>da</strong> analizuri<br />
azrovnebis ganviTareba 1,2<br />
12<br />
usaba<strong>me</strong>bs ricxvebs,<br />
ricxviT saxelebs, rigs <strong>da</strong><br />
raodenobebs;<br />
gamosaxavs ricxvebs<br />
sxva<strong>da</strong>sxva modelis<br />
gamoyenebiT;<br />
uTiTebs erTeuls <strong>da</strong> aTeuls<br />
ricxviT CanawerSi;<br />
u<strong>da</strong>rebs erTmaneTs luw <strong>da</strong><br />
kent ricxvebs <strong>da</strong> amoicnobs<br />
maT;<br />
amyarebs rigiT mimarTebas<br />
naturalur ricxvTa mwkrivSi:<br />
1.1<br />
iTvlis kiTxulobs wers<br />
<strong>da</strong> a<strong>da</strong>rebs ricxvebs 100-is<br />
farglebSi. 1.3<br />
1,2,1,3<br />
moswavle iyenebs 0-s<br />
Sesabamis situaciebSi;<br />
1.2<br />
ganasxvavebs, asaxelebs, <strong>da</strong><br />
iyenebs erovnuli fulis<br />
niSnebs;<br />
xsnis martiv amocanebs<br />
larisa <strong>da</strong> TeTris<br />
gamoyenebiT;<br />
1.2
iT - <strong>me</strong>ti/naklebi;<br />
jer - <strong>me</strong>ti/naklebi;<br />
imdenive ramdenic<br />
martivi gantolebebi<br />
<strong>da</strong> utolobebi<br />
raodenobebs Soris<br />
kavSirisa <strong>da</strong> gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva. evristikuli<br />
<strong>me</strong>Todis gamoyenebiT<br />
msjelobis unaris<br />
Camoyalibeba.<br />
tolobebsa <strong>da</strong> utolobebSi<br />
ucxo komponentis povna.<br />
azrovnebisa <strong>da</strong> analitikuri<br />
ganviTareba;<br />
mimdevrobebi warmoidginon, Sea<strong>da</strong>ron<br />
<strong>da</strong> ganavrcon sagnebis an<br />
naxat/figurebis periodul<br />
ganlagebebi.<br />
warmosaxvisa <strong>da</strong> sistemuri<br />
azrovnebis ganviTareba.<br />
1.5<br />
figurebis <strong>da</strong>jgufeba<br />
maTi Tvisebebisa <strong>da</strong><br />
niSnebis mixedviT;<br />
feri, zoma, forma<br />
jgufis mTlianobis<br />
<strong>da</strong>naxva <strong>da</strong> misi aRqma sxva<br />
mTlianobis nawilad;<br />
sagnebsa <strong>da</strong> figurebs<br />
Soris gansxvavebebis <strong>da</strong><br />
msgavsebebis <strong>da</strong>naxva;<br />
martivi kanonzomierebebis<br />
<strong>da</strong>dgena;<br />
obieqtebis klasifikaciis<br />
unaris ganviTareba.<br />
logikuri <strong>da</strong> analitikuri<br />
azrovnebis ganviTareba.<br />
13<br />
moswavle qmnis toli<br />
raodenobis saganTa<br />
mowesrigebul erTobliobas<br />
maTi <strong>da</strong>wyvilebiT <strong>da</strong> adgens<br />
zed<strong>me</strong>t <strong>da</strong> nakleb raodenobas,<br />
iyenebs simboloebs: >,
saazrovno <strong>da</strong><br />
logikuri amocanebi<br />
sivrciTi <strong>da</strong> droiTi<br />
mimarTebani<br />
logikuri terminebis<br />
gaazreba;<br />
azrovnebis iseTi for<strong>me</strong>bis<br />
Camoyalibeba, rogoricaa<br />
analizi, sinTezi, analogia,<br />
ganzogadeba, azrovnebis<br />
moqniloba <strong>da</strong> miRebuli<br />
Sedegebis kritikuli aRqma.<br />
orientireba sivrcesa <strong>da</strong><br />
droSi;<br />
orientireba badiT <strong>da</strong>farul<br />
sibrtyeze;<br />
garemoSi orientirebis<br />
unaris ganviTareba.<br />
sivrce <strong>da</strong> sibrtye brtyeli <strong>da</strong> sivrciTi<br />
geo<strong>me</strong>triuli figurebis<br />
samyaros for<strong>me</strong>bTan<br />
Sesabamisobis aRqma;<br />
sivrciT <strong>da</strong> brtyel<br />
figuraTa Soris gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva;<br />
sivrciTi warmodgenebis<br />
ganviTareba.<br />
wertili <strong>da</strong> are wertilis, rogorc ZiriTadi<br />
geo<strong>me</strong>triuli figuris<br />
mniSvnelobis gacnobiereba.<br />
gansazRvros wertilebis<br />
mdebareoba ares mimarT.<br />
samyaros for<strong>me</strong>bsa <strong>da</strong><br />
geo<strong>me</strong>triul figurebs<br />
Soris kavSirebis <strong>da</strong>naxvis<br />
unari.<br />
wiri, monakveTi gaacnobieros wirTa<br />
mravalferovneba;<br />
14<br />
agebs <strong>da</strong> iazrebs martiv<br />
sqe<strong>me</strong>bs;<br />
xsnis martiv saazrovno <strong>da</strong><br />
logikur amocanebs;<br />
fiqrobs, adgens logikuri<br />
msjelobis jaWvebs.<br />
<strong>me</strong>xsierebas, yuradRebas,<br />
azrovnebas, <strong>me</strong>tyvelebas,<br />
warmosaxvas <strong>da</strong> algoriTmuli<br />
msjelobis unaris<br />
ganviTareba.<br />
aRwers obieqtis mdebareobas<br />
<strong>me</strong>ore obieqtTan mimarTebiT<br />
Sesabamisi terminebis<br />
gamoyenebiT;<br />
moswavle xe<strong>da</strong>vs Crdils<br />
mdebareobas ganaTebis<br />
Sesabamisad.<br />
a<strong>da</strong>rebs <strong>da</strong> ajgufebs sivrciT<br />
<strong>da</strong> brtyel figurebs. xe<strong>da</strong>vs<br />
maT Soris gansxvavebas;<br />
1.6 1.7<br />
xe<strong>da</strong>vs wertilis mdebareobas<br />
sibrtyeze <strong>da</strong> sivrceSi;<br />
ganasxvavebs Siga <strong>da</strong> gare<br />
areebs;<br />
uTiTebs SigniT gareT<br />
<strong>da</strong> sazRvarze mdebare<br />
wertilebs;<br />
1.7<br />
moswavle ganasxvavebs<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis wirebs<br />
1.7
sxivi <strong>da</strong> kuTxe bunebaSi sxivisa <strong>da</strong> kuTxis<br />
amocnoba;<br />
kuTxeebs Soris gansxvavebis<br />
<strong>da</strong>naxva.<br />
mravalkuTxedebi gaarCios <strong>da</strong> aRweros<br />
brtyeli geo<strong>me</strong>triuli<br />
figurebi.<br />
si<strong>me</strong>tria garemomcvel obieqtebs<br />
Soris si<strong>me</strong>triul obieqtTa<br />
amocnoba;<br />
si<strong>me</strong>triuli geo<strong>me</strong>triuli<br />
figurebis gacnoba.<br />
15<br />
asxvavebs sxivsa <strong>da</strong> kuTxes<br />
1.7<br />
xe<strong>da</strong>vs kuTxeebs Soris<br />
msgavsebasa <strong>da</strong> gansxvavebas;<br />
a<strong>da</strong>rebs, ajgufebs <strong>da</strong> aRwers<br />
brtyel geo<strong>me</strong>triul figurebs<br />
1.7<br />
cnobs bunebaSi <strong>da</strong><br />
geo<strong>me</strong>triaSi arsebul<br />
si<strong>me</strong>triul sagnebsa <strong>da</strong><br />
figurebs;<br />
warmoidgens <strong>da</strong> avlebs<br />
si<strong>me</strong>triis RerZs;
saxelmZRvanelos struqtura <strong>da</strong> Sinaarsi<br />
Zal<strong>da</strong>taneba Zal<strong>da</strong>taneba saWiro saWiro ar ar aris, aris, radgan radgan TviTon TviTon wigni wigni<br />
sasiamovnod sasiamovnod hxdis hxdis Tavis Tavis kiTxvas. kiTxvas. (iakob (iakob gogebaSvili)<br />
gogebaSvili)<br />
yoveli saxelmZRvanelo bavSvisaTvis saintereso un<strong>da</strong> iyos. igi saintereso iqneba<br />
im SemTxvevaSi, Tu is<br />
Seesaba<strong>me</strong>ba:<br />
• dros <strong>da</strong> sivrces;<br />
pasuxobs:<br />
• epoqis moTxovnebs;<br />
iTvaliswinebs:<br />
• Tana<strong>me</strong>drove bavSvis inteleqts;<br />
exmareba:<br />
• bavSvs garesamyarosTan urTierTobaSi.<br />
I klasis maTematikis saxelmZRvanelo Sedgeba sami nawilisgan:<br />
moswavlis wigni I <strong>da</strong> II nawili;<br />
samuSao rveuli I <strong>da</strong> II nawili;<br />
maswavleblis wigni.<br />
moswavlis wigni<br />
moswavlis wignis Sedgenisas vxelmZRvanelobdiT Ziri-<br />
Tadi principiT: Cven uars vambobT ,,mza codnis’’ miwodebaze<br />
<strong>da</strong> bavSvisaTvis aucilebeli _ aRmoCenisa <strong>da</strong> Ziebis<br />
gza migvaCnia aucilebel pirobad misi azrovnebis ganvi-<br />
TarebisaTvis.<br />
,,erTferovneba ,,erTferovneba sikvdilia, sikvdilia, mravlaferovneba mravlaferovneba sicocxsicocxleo. leo. es es azri, azri, marTali marTali didebisaTvis, didebisaTvis, orkec orkec <strong>da</strong> <strong>da</strong> samkec samkec<br />
marTalia marTalia patarebisaTvis, patarebisaTvis, ro<strong>me</strong>lTa ro<strong>me</strong>lTa buneba buneba iTxovs iTxovs sxsxva<strong>da</strong>sxvagvarva<strong>da</strong>sxvagvar STabeWdilebas, STabeWdilebas, sxva<strong>da</strong>sxva sxva<strong>da</strong>sxva sazrdos sazrdos gonebigonebisas.’’ sas.’’<br />
(iakob (iakob gogebaSvili)<br />
gogebaSvili)<br />
am saxelmZRvaneloTi muSaobis dros bavSvi Tavs saTamaSo situaciis centrSi aRiqvams.<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saswavlo amocanebis amoxsnisas acnobierebs sakuTari aqtivobis<br />
mniSvnelobas. codna mas Ziebisa <strong>da</strong> aRmoCenis gziT miewodeba. am gziT miRebuli codna<br />
myari <strong>da</strong> safuZvliania.<br />
wignSi mocemuli saswavlo masala mravalferovania, erTmaneTs enacvleba fotoebi,<br />
naxatebi, komiqsuri tipis ambebi, savarjiSoebi.<br />
16
migvaCnia, rom zomierad miwodebuli masalis SemTxvevaSi bavSvis ga<strong>da</strong>tvirTvis<br />
mizezi xdeba ara raodenoba, ara<strong>me</strong>d saswavlo procesis xarisxi.<br />
SemoTavazebuli saswavlo kursis <strong>da</strong>xmarebiT SeTvisebuli masala bavSvs saSualebas<br />
aZlevs gaiazros codnis <strong>da</strong>niSnuleba.<br />
moswavlis wignis sawyisi gakveTilebi<strong>da</strong>n bavSvebs eZlevaT <strong>da</strong>valebebi, romlebic<br />
azrovnebis kreatiulobas uwyobs xels, aviTarebebs ara marto gonebas, ara<strong>me</strong>d qmnis<br />
<strong>da</strong>debiT ganwyobas, ro<strong>me</strong>lic Tavis mxriv, swavlis motivacia xdeba. is saSualebas<br />
aZlevs moswavles Seicnos sakuTari Tavi <strong>da</strong> SeZlos TviTSefaseba, gaarkvios Tavisi<br />
pozicia, Camoayalibos TviTkontrolisa <strong>da</strong> TviT-regulaciis Cvevebi.<br />
<strong>da</strong>valebebi<br />
<strong>da</strong>valebaTa sistema agebulia sirTulis donis zrdis mixedviT ise, rom pirvelklaselma<br />
masze muSaoba SeZlos u<strong>me</strong>tesad <strong>da</strong>moukideblad. maswavleblis roli imaSi<br />
mdgomareobs, rom <strong>da</strong>exmaros moswavles <strong>da</strong>valebis azris gagebaSi: waukiTxos mas <strong>da</strong>valebis<br />
teqsti, ganixilos masTan erTad. gaarkvios rogor gaigo igi <strong>da</strong> saWiroebis<br />
SemTxvevaSi <strong>da</strong>exmaros <strong>da</strong>valebis ganawilebaSi.<br />
saxelmZRvaneloSi Setanili <strong>da</strong>valebebi<br />
• xels uwyobs <strong>me</strong>xsierebis, yuradRebis,<br />
azrovnebis, <strong>me</strong>tyvelebisa <strong>da</strong> warmosaxvis<br />
unaris ganviTarebas;<br />
• ayalibebs swavlis Cvevebs;<br />
• xels uwyobs ganaTlebuli pirovnebis<br />
formirebas;<br />
• maTgan moiTxovs Semoq<strong>me</strong>debiT midgomas<br />
(“moifiqre”, “monaxe”, Seadgine”, “SearCie”,<br />
“<strong>da</strong>xate” <strong>da</strong> a.S.) <strong>da</strong> aviTarebs ara marto gone<br />
bas, ara<strong>me</strong>d nebisyofasac.<br />
17<br />
saSinao <strong>da</strong>valeba<br />
aviTarebs<br />
• pasuxismgeblobas;<br />
• <strong>da</strong>moukideblobas;<br />
• <strong>da</strong> arCevanis unars.<br />
• bavSvisTvis logikuri <strong>da</strong> algoriTmuli azrovnebis ganviTarebis sistemis Camoyalibebis<br />
es etapi mTlianad agebulia iseTi <strong>da</strong>valebebis upiratesad gamoyenebaze,<br />
romlebic sagnobriv masalaze muSaobis saSualebiT, mimarTulia xatovan-TvalsaCino<br />
azrovnebis aqtivizaciisa <strong>da</strong> ganviTarebaze, rac am asakSi bavSvebis azrovnebaSi wamyvan<br />
rols asrulebs.<br />
• wigni isea organizebuli, rom grafTa gacnoba xdeba gansxvavebuli amocanebis<br />
amoxsnisas ise, rom amocanaTa pirobebSi grafi ar aris moxseniebuli.
• garemomcveli samyaros kompiuterizacia mTeli rigi Cvevebisa <strong>da</strong> unarebis ga<strong>da</strong>fasebis<br />
aucileblobas iwvevs. gansakuTrebul mniSvnelobas iZens moq<strong>me</strong>debis gegmis<br />
Sedgenis <strong>da</strong> ganxorcielebis unari, amoxsnis variantebis SerCeva, miRebuli pasuxebis<br />
marTebulobis Sefaseba, mocemuli wesebisadmi <strong>da</strong> algoriT<strong>me</strong>bisadmi mkacri <strong>da</strong>qvemdebarebis,<br />
kvlevis organiz<strong>me</strong>bis unari. SemoTavazebuli kursi am unarebis ganviTarebasa<br />
<strong>da</strong> skolaSi informatikis Semdgom <strong>da</strong>nergvazea orientirebuli.<br />
• <strong>da</strong>wyebiTi klasebis moswavleebisTvis maTematikisadmi interesis gaRviveba, maTi<br />
maTematikuri niWis gamovlena <strong>da</strong> ganviTareba SeuZlebelia saswavlo procesSi arastan<strong>da</strong>rtuli<br />
<strong>da</strong> saxaliso amocanebis gamoyenebis gareSe. maTi amoxsna saSualebas iZleva,<br />
ganvaviTaroT bavSvSi azrovnebis iseTi saxeebi, rogoricaa analizi, sinTezi, analogia,<br />
ganzogadeba, azrovnebis moqniloba <strong>da</strong> aCvevs maT miRebuli Sedegebis kritikul aRqmas.<br />
vinai<strong>da</strong>n arastan<strong>da</strong>rtuli <strong>da</strong> saxaliso amocanebis amoxsna swrafad ar xdeba <strong>da</strong><br />
u<strong>me</strong>tes SemTxvevaSi miiRweva ramdeni<strong>me</strong> mcdelobis Semdeg, es aviTarebs miznis <strong>da</strong>JinebiT<br />
miRwevis unars, anu xels uwyobs pirovnebs mniSvnelovani Tvisebis _ nebisyofis gamomuSavebas.<br />
rac mTavaria, aseTi amocanebis amoxsna bavSvs aZlevs mZlavr emociur muxts,<br />
rasac iwvevs, erTi mxriv, Sedegis miRweva, xolo, <strong>me</strong>ore mxriv, amoxsnis araordinaluri<br />
gzis monaxva.<br />
is, raze<strong>da</strong>c fiqri gviwevs, raze<strong>da</strong>c ga<strong>da</strong>wyvetilebas vRebulobT, raSic bavSvis<br />
inteleqtualuri aqtivobaa Cadebuli, ukeTesad amaxsovrdebaT. izrdeba ra saswavlo<br />
procesSi <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis xvedriTi wili, mcirdeba masalis aTvisebis dro,<br />
paralelurad izrdeba aTvisebis xarisxi.<br />
• swavlebis pirveli wli<strong>da</strong>n mniSvnelovani adgili ukavia Tana<strong>me</strong>drove maTematikis<br />
ZiriTad cnebas _ simravles <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebul zogierT sakiTxs. jer kidev skolamdel<br />
asakSi aqvs bavSvs warmodgena simravleze. saxelmZRvanelom ki un<strong>da</strong> SeZlos misi<br />
ganviTareba <strong>da</strong> gaRrmaveba swavlebis pirveli wli<strong>da</strong>nve.<br />
18
weriTi <strong>me</strong>tyveleba<br />
• aucilebelia fanqriT wera, fanqari iSleba <strong>da</strong> Secdo<strong>me</strong>bi advilad swordeba;<br />
• yvela weris savarjiSo azrovnebasTanaa Serwymuli;<br />
• cifrTa gaazrebis <strong>me</strong>re iwyeba maTi wera;<br />
• jer xdeba cifrTa vizualuri aRqma <strong>da</strong> Semdgom iwyeba maTi weriTi Seswavla;<br />
• moswavles moeTxoveba kargad aiTvisos ujriani bade, sworad eWiros fanqari,<br />
marTebulad werdes cifrebs;<br />
• pirvel xanebSi pataras uWirs koordinacia. amitom mas ar moeTxoveba cifrebis<br />
lamazad wera;<br />
• Tavi<strong>da</strong>n weriTi savarjiSoebi klasSi keTdeba, Semdeg ki saSinao <strong>da</strong>valebad. dro<strong>da</strong>dro<br />
mowmdeba weriTi kultura.<br />
zepir<strong>me</strong>tyveleba<br />
_ msjelobs <strong>da</strong> logikurad gadmoscems azrs;<br />
_ wers maTematikur karnaxebs;<br />
_ igonebs, xatavs <strong>da</strong> logikurad gadmoscems maTematikuri amocanis azrs.<br />
saxviTi <strong>me</strong>tyveleba<br />
,,yvelam ,,yvelam kargad kargad icis, icis, rom rom sagani sagani gasinjviT gasinjviT ise ise arasdros arasdros<br />
Seiswavleba, Seiswavleba, rogorc rogorc <strong>da</strong>xatviT, <strong>da</strong>xatviT, sakuTari sakuTari xeliT xeliT<br />
gamosaxviT.’’<br />
gamosaxviT.’’<br />
(iakob (iakob gogebaSvili)<br />
gogebaSvili)<br />
naxati bavSvisTvis informaciis miRebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>cemis erT-erTi yvelaze nacnobi<br />
wyaroa, amitomac saxelmZRvaneloSi naxatze muSaoba swavlebis erT-erTi aqtiuri<br />
<strong>me</strong>Todia:<br />
• bavSvi qmnis mowodebuli naxatis mixedviT ricxviT gamosaxulebas <strong>da</strong> ricxviTi<br />
gamosaxulebebis mixedviT qmnis naxats.<br />
19
samuSao rveuli<br />
moswavlis rveulis Sinaarsi mTlianad Seesaba<strong>me</strong>ba saxelmZRvanlos Sinaarss.<br />
samuSao rveuli warmoadgens maswavleblis <strong>da</strong>mxmare masalas. is Sedgenilia samuSao<br />
baraTebisa <strong>da</strong> Sefasebis furclebisagan.<br />
• swavlebis pirvel etapze arsebiTia ara is, <strong>da</strong>valeba swora<strong>da</strong>a Sesrulebuli, Tu<br />
ara, ara<strong>me</strong>d is, rom masSi <strong>da</strong>Svebuli yvela Secdoma Sesworebulia bavSvis mier.<br />
moswavleebi <strong>da</strong>moukideblad asruleben <strong>da</strong>valebebs, bavSvebi amow<strong>me</strong>ben mas klasSi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>Svebul Secdo<strong>me</strong>bs asworeben, am dros aucilebelia moswavleebisaTvis fsiqologiuri<br />
garemos Seqmna. (,,<strong>me</strong> SemiZlia’’; ,,<strong>me</strong> gamomdis.’’)<br />
samuSao baraTebi<br />
• amow<strong>me</strong>bs maswavleblis mier codnis ga<strong>da</strong>cemis xarisxs.<br />
• amow<strong>me</strong>bs aTvisebuli codnis xarisxs;<br />
individualuri samuSao baraTi<br />
samuSao baraTebis gaTvaliswinebiT maswavlebeli adgens TiToeuli bavSvis codnis<br />
xarvezs, agrZelebs maTTan individualur muSaobas <strong>da</strong> amow<strong>me</strong>bs maT codnas.<br />
Sefasebis furceli<br />
• afasebs moswavlis mier aTvisebul codnas.<br />
20