Seconda parte - Istituto Comprensivo di Basiliano e Sedegliano
Seconda parte - Istituto Comprensivo di Basiliano e Sedegliano
Seconda parte - Istituto Comprensivo di Basiliano e Sedegliano
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>di</strong> aguzzare le macine, riparava gli ingranaggi e<br />
il carro con il quale compiva il giro dei clienti.<br />
Era anche un uomo istruito: sapeva leggere e<br />
scrivere, soprattutto fare il conto. Era esperto<br />
in pratiche <strong>di</strong> agraria (conosceva i tipi <strong>di</strong> e le<br />
qualità dei semi e dei cereali) e possedeva<br />
anche buone conoscenze <strong>di</strong> idraulica: infatti,<br />
dalla portata d’acqua controllava la velocità <strong>di</strong><br />
rotazione degli ingranaggi e regolava <strong>di</strong> conseguenza<br />
l’afflusso dei grani nelle macine.<br />
Utensili, contenitori e<br />
mezzi <strong>di</strong> trasporto<br />
impiegati nei mulini.<br />
La dotazione <strong>di</strong> utensili e contenitori, per granaglie<br />
e farine, era particolarmente ricca nel<br />
mulino. Tra questi figuravano:<br />
Il vaglio era formato da una fascia circolare <strong>di</strong><br />
legno leggero, del <strong>di</strong>ametro <strong>di</strong> 50 cm circa con<br />
il fondo <strong>di</strong> rete in ferro a maglie incrociate larghe.<br />
Veniva utilizzato dal mugnaio per mondare<br />
il grano o altre sementi dalla pula e da altre<br />
impurità come frammenti <strong>di</strong> paglia e terra,<br />
prima <strong>di</strong> introdurli nella tramoggia.<br />
La palotta era una pala costruita interamente<br />
in legno e serviva per mescolare i depositi <strong>di</strong><br />
granaglie, per prelevare dai sacchi o insaccare<br />
il macinato.<br />
52<br />
al doprave par fâ il zîr dai clients.<br />
Al jere ancje un om istruît: al saveve lei e<br />
scrivi, soredut fâ i conts. Al jere espert in pratichis<br />
<strong>di</strong> agrarie (al cognosseve ducj i gjenars<br />
e lis cualitâts <strong>di</strong> samencis e <strong>di</strong> cereâi) e al<br />
veve ancje buinis cognossincis <strong>di</strong> idrauliche:<br />
<strong>di</strong> fat secont la puartade de aghe al controlave<br />
la velocitât <strong>di</strong> rotazion dai ingranaçs e al<br />
regolave par conseguence la jentrade dai grignei<br />
intes muelis.<br />
Imprescj, recipients e<br />
mieçs <strong>di</strong> traspuart doprâts<br />
tai mulins.<br />
La dotazion <strong>di</strong> imprescj e recipients, pai<br />
grans e pes farinis, e jere une vore bondante<br />
tal mulin. Tra chescj:<br />
Il draç, al jere fat cuntune fasse circolâr <strong>di</strong><br />
len lizêr, larc 50 cm cirche, cul font <strong>di</strong> rêt in<br />
fier a mais incrosa<strong>di</strong>s largjis. Al vignive<br />
doprât dal mulinâr par netâ il forment e lis<br />
altris semencis da la pule e <strong>di</strong> altris sporchets<br />
come tocuts <strong>di</strong> stranc e tiere, prime <strong>di</strong> metiju<br />
inte tramuele.<br />
La palote, e jere une pale fate dute <strong>di</strong> len e e<br />
coventave par messedâ i deposits <strong>di</strong> grans,<br />
par tirâ fûr dai sacs o meti tai sacs lis farinis.