27.10.2014 Views

4 You-th #1 Communication

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

54 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />

4<br />

4 you-<strong>th</strong> magazine | página<br />

Webu, wòrtel<br />

òf kòfi?<br />

> Den nos bida diario nos ta haña nos konfrontá<br />

ku situashonnan ku por kambia nos. Pero ken<br />

abo ta realmente?<br />

"Don't judge a book<br />

by its cover"<br />

Respetá i balorá bo mama!<br />

Un tata den su afan pa siña su yu un lès di bida spiritual, a<br />

drenta su kushina i buta awa herebé. Promé el a pone un wòrtel<br />

den awa, despues un webu y al final el a pone sierto kantidat<br />

di pipita di kòfi. Tur e 3 elementonan aki a pasa den e proseso<br />

di awa kayente. E wòrtel a drenta duru i a sali moli i fásil pa<br />

machiká. E webu a drenta i sali ku e mesun aparensia, pero su<br />

paden a bira duru. E kòfi tabata e úniko ku a logra kambia e awa<br />

i yena e kushina ku un aroma agradabel.<br />

Si nos aplik’é den nos bida personal:<br />

> Awendia hende ta huzgá bo riba loke nan ta mira, por ehèmpel e<br />

manera ku bo ta bisti òf aktua i asta bo "bodylanguage". Mi ta bai<br />

duna bo algun tep di kon bo por presentá bo mes mas mihó.<br />

E wòrtel: ta e persona ku spiritualmente<br />

tabata fuerte para<br />

den Kristu, pero ku pruebanan<br />

di bida (e proseso di awa kayente)<br />

a batié i el a bira desanimá.<br />

E no ta hasi orashon<br />

mas, ni bishitá iglesia mas<br />

tampoko.<br />

E webu: ta e persona ku den<br />

Kristu tabata amabel i di kurason<br />

humilde. Pero, ku prueba i<br />

doló di bida (e proseso di awa<br />

kayente) a transform’é i hasié<br />

un hende di kurason duru i sin<br />

sentimentu, pero di pafó e la<br />

keda meskos.<br />

1. Un hende no ta paga tinu solamente riba palabra pero riba señal<br />

non-verbal tambe por ehèmpel bo manera di sinta, si bo ta wak un<br />

hende den su kara ora e ta papia, volumen i tono di bo stèm èts.<br />

Si bo ke mustra un hende ku bo tin interes den loke e ta papia bo<br />

mester wak e pèrsona den su kara (sin ‘staar’), no sinta ku bo man<br />

krusá, no sinta muchu stret ni muchu drumí. I sòru pa bo no papia<br />

muchu duru ni muchu abou ora ku bo ta kontando e persona algu.<br />

2. Manera ku bo ta bisti tin hopi influensia riba e manera ku un<br />

hende ta trata bo. Por ehèmpel si bo bisti deskuidá un hende lo<br />

no aserká bo fasil, e pèrsona ta haña e impreshon di keda riba un<br />

distansia.<br />

3. Purba di komportá bo na un manera respetuoso i madurá ora ku<br />

bo ta den públiko. Si bo duna respèt bo ta haña respèt bèk.<br />

4. Trata na no hala muchu atenshon, bo no mester "kom over"<br />

manera un hende drùk i ku falta di atenshon.<br />

Tenan aki ta esnan básiko, si bo ke mas tep pa sa kon presentá bo<br />

mes bo por haña riba internèt.<br />

1 di ougùstùs<br />

Carina ta un mucha muhé di 13 aña di edat. Carina ta bai un skol<br />

VSBO i awor e ta bai di dos klas. For di dia Carina a kuminsá<br />

VSBO su komportashon a kambia kompletamente. No na skol so,<br />

pero tambe huntu ku su amiganan i na kas. Carina no ta tende di<br />

su mama, e ta hasi fresku i asta yega e ekstremo di falt’é rèspèt.<br />

Aña pasá ora Carina a kuminsá na su skol nobo, el a konosé un<br />

mucha hòmber ku yama Raylison. For di dia Carina a konosé Raylison<br />

kosnan a kambia. No ta bai bon na skol mas i asta na kas<br />

Carina kier sa ku ta e ta muhé di kas. Asin’aki e kombersashon na<br />

kas ta bai ora ku Carina tin ku laba tayó.<br />

Mama: Carina ba kòrda ku bo mester laba tayó?<br />

Carina: Hachttttt, ta pa e kos aki mama a yama mi?<br />

Mama: Carina bosa bon bon ku ta abo mester laba e tayónan...<br />

Si bo lo a laba nan kaba, lo mi no tabata tin nodi di yama bo<br />

aworakí.<br />

Carina: Warda mi, mi ta laba nan akiratu. Mi ta okupá aworakí.<br />

Ántes, manera ku Carina yega kas e ta saka su kosnan for di<br />

su tas i bai mesora den kushina pa laba e tayónan promé ku e<br />

hasi tur otro kos.<br />

E kòfi: ta e persona ku meskos<br />

ku e webu i wòrtel tambe<br />

a pasa den pruebanan, pero<br />

maske bida a batié, tòg el a<br />

keda konstantemente den<br />

orashon. I apesar ku e no tabata<br />

pipita mas, tòg el a logra<br />

kambia e ambiente den kual e<br />

tabata biba i mustra su alegria.<br />

Abo awó, kua di e elementonan aki bo ta?<br />

E webu? E wòrtel? Òf e kòfi?<br />

Brianna-Gwenn Martis<br />

B Ta KeRE<br />

ns n pr skbi?<br />

Ns hobennn t komunika ku tro dn ns mes lenguahe. Pro ns<br />

abilidlidat di skbi bn Ppmentu, t bai atrs. Kk esaki t nifika? Pa<br />

motibu ku ns ta skibi i lesa den e “WhatsappTaal” un hnd su<br />

mente ta kmns lubida e manera korekto di skbi. WhatsappTaal<br />

ta e manera d skibi ora b t chat online. E meta ta pa hsi<br />

e palabranan mas kortiku posibel. hpi be adultonan no t<br />

kompronde e manera di komunika aki. Paso den nan tempu<br />

no tbt tin e posiblidat p chat ku otro i kada anja di nobo<br />

studiantenan ta kuminsa uza W’app den pruebanan di skl. aBo<br />

ta kere ns pr sigui skbi asina aki?<br />

Mama: Carinaaaa!<br />

Mama: Carinaaaaa!<br />

Carina: Ya mama??<br />

Mama: Carinaaa bin wak no!<br />

Carina: Warda!!!<br />

Mama: Carinaaaaaaa, lanta promé ku ami mester bin eiden,<br />

pasó bo sa bon bon ta kiko lo pasa si ta ami mester lanta!<br />

Mama: Carinaaa, esaki ta último biaha!<br />

Carina ta lanta for di kòmpiuter i a bai tende ta pa kiko<br />

su mama ta yam’é.<br />

3 di ougùstùs<br />

Awe ta dia ku Carina i su mama ta bai Cinemas bai wak pelíkula.<br />

Carina su mama a disidí ku e ta sali ku Carina tòg apesar ku su<br />

komportashon no ta bon e dianan aki, komo ku e no sa ta kiko ta<br />

pasando ku Carina. Na bòrchi bùs sintá Carina su mama ta aserk’é<br />

i ta puntr’é ta kiko ta pasando kuné. Carina ta ignorá su mama i<br />

ta hinka “earpiece” den su orea, dunando e simpel mensahe ku e<br />

no ta interesá den un kombersashon. Ku un kara tristu su mama ta<br />

studi’é...<br />

Lokual ku Carina ta hasiendo ku su mama no ta nèchi. Pa kiko<br />

papia malu ku bo mama despues ku el a hasi i sakrifiká asina<br />

tantu pa bo? Chèns ta grandi ku Raylison sí no ta haña tal trato.<br />

Raylison ta un hende ku meresé mihó trato ku Carina su mama?<br />

Mama ta keda mama! No tin niun hende ku mester haña mas<br />

rèspèt ku bo mama. Ta e ta esun ku a karga bo i ku tabat’ei pa<br />

lanta bo i sostené bo kada bes ku bo a kai. Sin bo mama awe<br />

lo bo no tabata eksistí. Papia nèchi, respetá i mas importante...<br />

siña balorá bo mama, promé ku ta lat!<br />

Shurayne Fenny<br />

Trisha Passial

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!