25.01.2015 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

12 interviu <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

mwerali<br />

zaal samadaSvili:<br />

`adamianebi, rogorc ambebi,<br />

Zalian hgvanan erTmaneTs~<br />

bolo dros literaturul procesSi ise aRar aris CarTuli, rogorc ramdenime wlis winaT, Tumca miiCnevs, rom<br />

am etapze gacilebiT mniSvnelovan saqmes akeTebs, vidre Jurnal-gazeTebis gamoSveba an moTxrobebis weraa. veWvob,<br />

literaturis bevri moyvarulisTvis mwerlis es gadawyvetileba sasiamovno iyos, magram Tavad daJinebiT imeorebs,<br />

rom iqa dgas, sadac unda idges da sxvagvarad ar ZaluZs.<br />

<strong>literaturuli</strong> pauza Segnebulad aiRo da rodesac am saqmianobas daubrundeba, bavSvebisTvis apirebs weras,<br />

yovel SemTxvevaSi, weriswina ganwyoba aseTi meqnebao. Tu Canafiqri gamouva da misi nawerebi mozardebs daainteresebs,<br />

bednieri iqneba, radgan amqveynad yvelaze did Sefasebad patara adamianebis siyvaruls miiCnevs.<br />

yofili mwerlebi ar arseboben. miuxedavad imisa, rom kalami Segnebulad gadado gverdze, literatura mainc ar<br />

asvenebs. axlac, oriode kviraSi axali krebuli `moTxrobebi biWebisTvis~ gamova, romliTac Seecdeba kacuri ambebiT<br />

Tineijeri biWebi daainteresos da kompiuteris nacvlad xelSi wigni aaRebinos. aisrulebs Tu ara survils,<br />

momavali gviCvenebs, Cven ki, vidre `bavSvTa samyaroSi~ gadaWrila, momentiT visargebleT da `sadido~ literaturaze<br />

vesaubreT.<br />

_ batono zaal, axali saukunis<br />

dasawyisidan 10 weli gavida. ra moxda<br />

am periodSi Tanamedrove qarTul literaturaSi,<br />

ra Seicvala da ra _ ara, ra<br />

ganviTarda an gadmohyva mas Zveli<br />

droidan<br />

_ yvelaze Rirebuli da saintereso,<br />

rac Tanamedrove mwerlobas XX saukunidan<br />

gadmohyva, mravalferovnebaa.<br />

gasuli saukunis 90-ian wlebSi, miuxedavad<br />

sazogadoebriv-politikuri kataklizmebisa,<br />

literatura mravalferovani<br />

iyo da yvela Taoba Zalian kargad<br />

avlenda sakuTar SesaZleblobebs _<br />

cocxali klasikosebic da axalgazrdobac,<br />

romlebic dResac agrZeleben weras.<br />

maT sakuTari Tavic SeinarCunes mwerlobaSi<br />

da mkiTxvelic. is, rac im periodSi<br />

iwereboda, dResac sainteresoa – Tundac<br />

oTar WilaZis romanebi. XXI saukunem Tavisi<br />

avtorebi moitana. ramdenime Tvis win<br />

Tqvens gazeTSi daibeWda lado kilasonias<br />

moTxrobebi, romlebmac momxibla<br />

Txrobis Zveleburi, monatrebuli yaidiT.<br />

es axalgazrda kaci, romelic am<br />

saukunis pirmSoa, Cemi sayvareli avtorebiviT<br />

wers. ki ar baZavs, ubralod, ase ewereba,<br />

Zveleburad unda ambebis moyola.<br />

`Zveleburi~ SemTxveviT ar mixsenebia. es<br />

sityva CemTvis Zalze Rirebulia da<br />

`klasikurs~ uaxlovdeba. Zveleburi<br />

Txroba karg Rvinos hgavs, Tavisi siZveliT<br />

rom fasobs. ar miyvars yalb<br />

efeqtebze dafuZnebuli stili, romelsac<br />

jer kidev XX saukunis 10-20-ian wleb-<br />

Si gauvida yavli.<br />

_ efeqtebSi ras gulisxmobT<br />

_ Tundac sityvaTmTxzvelobas,<br />

roca cdiloben sityvaTa TamaSis axali<br />

versiebi SemogvTavazon. aris meore mxarec,<br />

rodesac mwerali adamianuri<br />

sisusteebis naturalisturi CvenebiT manipulirebs,<br />

TiTqos trabaxobs, ra siRrmeebSi<br />

SeuZlia Casvla, Tumca iqidan mxolod<br />

sibinZure amoaqvs. ZiriTadad pa-<br />

Tologiur gadaxrebzea laparaki, rac<br />

Zalian ar momwons.<br />

_ Tumca bolo wlebSi swored am<br />

tipis mwerlobam imZlavra, sadac aqcenti<br />

paTologiur gadaxrebsa da motivtive<br />

WuWyzea.<br />

_ geTanxmebi da upirvelesad es<br />

frangebisTvisaa damaxasiaTebeli. didi<br />

xania, Tanamedrove rusi avtorebi ar wamikiTxavs,<br />

magram 90-ianebSi maTTanac igrZnoboda<br />

msgavsi gavlenebi. rogorc<br />

yvelafers dedamiwis zurgze, aseT literaturasac<br />

aqvs arsebobis ufleba, magram<br />

CemTvis, rogorc mkiTxvelisa da mwerlisTvis,<br />

es sruliad uintereso da miuRebelic<br />

ki aris.<br />

_ gasuli 5-6 weli Zalze nayofieri<br />

iyo TqvenTvis, zedized ramdenime krebuli<br />

gamoeciT. rogor muSaobda maTze<br />

mwerali<br />

_ krebulze muSaobis Cemeburi `meTodi~<br />

maqvs SemuSavebuli: axlebTan erTad<br />

aucileblad Semaqvs Zveli moTxrobebi,<br />

romlebic xelmeored gadakiTxvas imsaxurebs,<br />

anda erTmaneTs uxdeba da erTian<br />

kompoziciaSi jdeba. aseTi gaxseneba<br />

CemTvisac sainteresoa, radgan periodulad<br />

sakuTari nawerebis mimarT damokidebuleba<br />

mecvleba: xan momwons, xan _<br />

ara. es gasakviri ar aris, msgavsi gaoreba<br />

sakuTari Tavis mimarT kritikulad ganwyobil<br />

yvela mwerals axasiaTebs.<br />

cota sxvagvaria bolo krebuli `dueti,~<br />

romelic 2008 wels gamovida.<br />

moTxrobebis garda masSi Janrobrivad<br />

gansxvavebuli nawerebic Sevitane,<br />

romelTac me novelisa da esses sinTezs<br />

vuwodeb. bolo dros ZiriTadad am tipis<br />

teqstebi gamomdis; arc novelaa, arc<br />

_ esse. Znelia Janris dadgena.<br />

vinc Tavis droze `qomags~ kiTxulobda,<br />

SeiZleba axsovdes Cemi sveti _<br />

`mkiTxveli mkiTxvels gadaeyara,~ sadac<br />

ori mkiTxveli axal gamocemebs ganixilavs<br />

da sayvarel avtorebzec saubrobs.<br />

sabolood yvela sveti hemingueis<br />

xsenebiT mTavrdeba, romelic am saubrebs<br />

siuJeturad kravs. `duetSi~ es Canawerebic<br />

Sevida.<br />

_ vikipediaSi mweral zaal samadaSvilis<br />

Sesaxeb dadebul statiaSi vkiTxulobT,<br />

rom Tqveni Magnum opus krebuli<br />

`sandro kandelakis Ceqmaa.~ eTanxmebiT<br />

am formulirebas<br />

_ ara, ar veTanxmebi. Cems krebuleb-<br />

Si yvelaze meti interesi `plexanovurma<br />

ambebma~ gamoiwvia, Zalian swrafad gaqra<br />

wignis Taroebidan, rasac ver vityvi `sandro<br />

kandelakis Ceqmaze~. am faqtma ise-<br />

Ti sixaruli momaniWa da imdenad mniSvnelovani<br />

iyo CemTvis, rom es krebuli<br />

yvelaze metad meZvirfaseba. SesaZloa,<br />

subieqturi var da xarisxiT `sandro kandelakis<br />

Ceqma~ sjobs, magram `plexanovur<br />

ambebs~ ufro vafaseb. Tan garekanic<br />

miyvars, dangreuli kibeebiT da gorgolaWian<br />

Tokebze Camokonwialebuli<br />

sarecxiT _ rogorc Cems bavSvobaSi iyo<br />

da axlac aris.<br />

_ Tqveni moTxrobebi ZiriTadad<br />

`Zvel~ ambebs exeba. axal droze wera<br />

jer ar mogdomebiaT<br />

_ marTalia, dro miedineba, saukune<br />

saukunes enacvleba, Tumca adamianebi,<br />

iseve, rogorc ambebi, Zalian hgvanan erTmaneTs.<br />

Cemi personaJebi gardatexis asakidan<br />

biWobaSi Semavali axalgazrdebi<br />

arian. maTze TxrobiT istoriis raRac<br />

etapis Cvenebac SeiZleba, imis, Tu ra xdeba<br />

maT qalaqSi, quCaze, sulSi, amitom<br />

CemTvis Zveli ambebi Zalian axali ambebicaa<br />

da erTgvari xerxic maT gasaanalizeblad.<br />

sxvaTa Soris, am xerxis gamoyenebiT<br />

`satyuaras~ vamzadeb axalgazrda<br />

mkiTxvelisTvis. sul male gamova Cemi<br />

axali krebuli _ `moTxrobebi biWebisTvis,~<br />

romelSic am Temaze dawerili<br />

teqstebi Seva. vnaxoT, ramdenad daainteresebs<br />

igi ymawvilebs. vimedovneb,<br />

gogonebsac gauCndebaT survili, gaigon,<br />

ra azrebi utrialebT TavSi maT megobrebs<br />

da am wigns gadaSlian. sxvaTa Soris,<br />

axali krebuli biWebisTvis SemTxveviT ar<br />

mixsenebia. zogadad, Cemi ocnebaa, sabavSvo<br />

mwerlad aRmiqvan. raRac periodis<br />

Semdeg, rodesac isev movicli moTxrobebisTvis,<br />

minda, bavSvebisTvis vwero.<br />

es ar niSnavs, rom romanebi, leqsebi da<br />

moTxrobebi naklebad mniSvnelovania,<br />

ubralod, Cemi cxovrebis am etapze ase-<br />

Ti survili maqvs.<br />

_ amasTan dakavSirebiT, minda gavixseno<br />

epizodi moTxrobidan `gigis<br />

magida~, sadac TqvenTan erTad myofi<br />

literatori robert luis stivensons<br />

sabavSvo mwerlad moixseniebs. `literatori<br />

rom ar yofiliyo, avuxsnidiT,<br />

magram raki literatori iyo, aRar avuxseniT,<br />

rom mwerlebi sabavSvoebad da sadidoebad<br />

ar iyofian...~ _ pasuxobT<br />

Tqven.<br />

_ es me ar aRmomiCenia, didi xnis winaT<br />

iTqva. ase fiqrobs yvela Cemi sayvareli<br />

avtori _ mark tveni, borxesi, jek londoni,<br />

hiugo, lindgreni, JorJ simenoni.<br />

igive SemiZlia mogaxsenoT Janrebze,<br />

konkretulad ki deteqtivze. am SemTxveva-<br />

Si borxess davesesxebi, romelmac Zalze<br />

seriozuli argumentebi moiyvana imis<br />

dasamtkiceblad, rom deteqtivis wera<br />

urTulesi saqmea. am JanrSi muSaoba did<br />

ostatobas, siRrmeebSi wvdomasa da adamianis<br />

fsiqologiis seriozul codnas<br />

moiTxovs, amitom misi agdebiT moxsenieba<br />

araseriozulia. rac Seexeba mwerlebis<br />

dayofas, es sakiTxi kidev ufro mniSvnelovania.<br />

imas, rom avtorebi sadidoebad da<br />

sabavSvoebad ar iyofian, sakuTar magaliTze<br />

giambobT:<br />

`don kixotis~ gacnoba 13 wlisam daviwye.<br />

marTalia, zogierT adgils, romelic<br />

im asakSi nakleb sainteresod meCveneboda,<br />

vtovebdi, magram xom mivedi iqamde gamodis,<br />

rom es didi wigni 13 wlis biWis sakiTxavic<br />

yofila. marTalia, adgil-adgil,<br />

amokenkviT, magram mainc. rasakvirvelia,<br />

meored da mesamed ukve sxvanairad wavikiTxe<br />

da dRes kidev ufro sxva siRrmeebs<br />

vpoulob. didi wignebi imitomacaa didi,<br />

rom yovel jerze aRmoCenebs akeTeb. es maradiuli<br />

wignebia.<br />

igive SemiZlia vTqva Cems usayvarles<br />

romanze, romelze laparakic ar mbezrdeba<br />

_ es aris viqtor hiugos `sabraloni.~<br />

anda, `omi da mSvidoba,~ romelsac daaxloebiT<br />

imave asakSi vkiTxulobdi.<br />

rasakvirvelia, ufro metad duelebisa da<br />

brZolis scenebs veZalebodi da aqac<br />

vtovebdi `uintereso~ adgilebs, magram<br />

xom vkiTxulobdi swored amitom aris<br />

isic didi wigni. `sabralonSi~ ufro meti<br />

saintereso iyo CemTvis, Tundac barikadebis<br />

scenebi, kozetas ambavi, Tumca,<br />

filosofiuri gansjani im asakSi naklebad<br />

mizidavda.<br />

SemiZlia sapirispiro magaliTic mogiyvanoT:<br />

ratom vkiTxulob axla, 50 wels gadacilebuli,<br />

`pepi grZeliwindas~ iseTive<br />

gatacebiT, rogorc wlebis win, rodesac<br />

es wigni pirvelad aviRe xelSi anda, ratom<br />

aris dRemde Cemi usayvarlesi personaJi<br />

komisari megre imitom, rom yovelgvari<br />

dayofa pirobiTia. arsebobs kargi<br />

literatura da arsebobs mdare literatura,<br />

romelic, Tu dagaviwydeba, kargia,<br />

Tumca mainc unda waikiTxo.<br />

_ moTxrobaSi `Tavisuflebis maZiebelni~<br />

werT: `Zmebi gonkurebis azriT,<br />

yvela kargi mwerali Tavis optikur xelsawyos<br />

qmnis, romlis meSveobiTac mkiTxveli<br />

axleburad aRiqvams rogorc gare,<br />

ise Sida, sakuTar samyaros.~ SeZlo Tu<br />

ara mweralma zaal samadaSvilma aseTi xelsawyos<br />

gamogoneba<br />

_ Cems SemTxvevaSi es aris is, razec zemoT<br />

vlaparakobdi, anu Zveli ambebis saSualebiT<br />

axlis Cveneba da gaanalizeba. Cemi<br />

xelsawyo erTgvari kaleidoskopia, drois<br />

manqana, romliTac brundebi warsulSi momavlis<br />

aRmosaCenad. ramdenad zustia igi,<br />

ramdenad kargad axerxebs mkiTxveli mis<br />

gamoyenebas da gamoadgeba Tu ara rameSi,<br />

sxva ambavia. Tu gamoadgeba, Cemi warmatebaa.<br />

_ es mkiTxvelzec aris damokidebuli,<br />

anu, gaaCnia, vin kiTxulobs.<br />

_ rasakvirvelia, Tumca vcdilob, Cems<br />

mkiTxvels gansakuTrebuli momzadeba ar<br />

sWirdebodes. mogexsenebaT, arian avtorebi,<br />

qarTvelebic da ucxoelebic, romelTac<br />

specialurad momzadebuli mkiTxveli<br />

5 -18 marti 2010<br />

sWirdebaT. es cudi ar aris, maTi umetesobac<br />

araCveulebrivi mweralia, Tumca<br />

piradad me amas veridebi.<br />

_ moTxrobaSi `memoTxrobeebsa da<br />

Txrobaze~ vkiTxulobT: `am bolo<br />

dros, Cemi dakvirvebiT, literatorebs<br />

gakeTebuli moTxrobebi ufro<br />

moswonT. SesaZloa, vcdebi, magram rom<br />

ar moswondeT, xom ar Seaqebdnen ras<br />

vgulisxmob keTebaSi, ufro sworad,<br />

romeli teqsti mgonia gakeTebuli<br />

albaT, is, romelsac Sesrulebis TvalsazrisiT<br />

nakls ver upovi, magram gr-<br />

Ceba STabeWdileba, rom avtorma mTeli<br />

energia Canafiqris uSecdomod<br />

ganxorcielebas Sealia, nacvlad imisa,<br />

rom energia misi gacocxlebisTvis<br />

daexarja.~ teqstebi, romlebic gluvia<br />

kargad gaprialebuli xis magidasaviT,<br />

magram grZnobas ver aRgiZravs,<br />

mkvdaria. rogor fiqrobT,<br />

risi bralia es, niWis naklebobis Tu<br />

sxva mizezic aris<br />

_ es is SemTxvevaa, roca marto xeloba<br />

ici. ici, rogor unda daiwyo, daasrulo<br />

nawarmoebi, warmoaCino esa Tu is<br />

personaJi da ufro Sors veRar midixar.<br />

am SemTxvevaSi saqme gvaqvs uni-<br />

WobasTan. amave dros, es aris akviateba,<br />

gerqvas mwerali. aseTi adamianebi umeteswilad<br />

grafomanebi arian da ar ician<br />

mTavari: is, rom naweris mxatvrul teqstad<br />

qcevisTvis weris teqnikis garda,<br />

sxva ramecaa saWiro _ sicocxlis Cuqeba.<br />

es ki yvelas ar SeuZlia. sxvaTa<br />

Soris, Zalian saintereso xerxi maqvs<br />

namdvili da yalbi teqstebis gasarCevad:<br />

mkvradSobili teqsti Zalian<br />

swrafad maviwydeba, namdvil literaturas<br />

ki mexsierebidan ver waSli.<br />

rogorc Cans, Cemi tipis mkiTxvelSi uneburi<br />

gadarCeva xdeba, erTgvari bunebrivi<br />

filtri moqmedebs: cudi teqsti<br />

mexsierebidan iSleba, raTa meti adgili<br />

datovos kargi nawerisTvis. ar vici,<br />

kargia es Tu cudi, radgan vicnob bevr<br />

mkiTxvels, visac yvelaferi amaxsovrdeba,<br />

Rirebulic da uxarisxoc.<br />

_ da bolos, moTxrobaSi `siurealistTa<br />

Zveli TamaSis gaxseneba~ aris<br />

aseTi monakveTi: `mwerali gamudmebiT<br />

swavlobs, swavlobs cxovrebis bolomde,<br />

iqamde, sanam goneba da xeli<br />

gamarTulad emsaxureba...~ piradad me<br />

meCveneba, rom raRac periodis Semdeg<br />

rolebi unda Seicvalos da mwerali<br />

gaxdes ostati, raTa sxvebi iyvnen misi<br />

Segirdebi.<br />

_ erTi meores ar ewinaaRmdegeba,<br />

Tumca aris erTi `magram~: mwerals mudam<br />

unda hqondes Segirdobis gancda; iswavlos,<br />

vidre pirSi suli udgas. rodis<br />

daostatdeba, amas Tavad ver daadgens<br />

da Tu daadgens, misi saqme wasulia. mwerlis<br />

ostatobis gansazRvra mkiTxvelis,<br />

literaturis mkvlevaris an misive<br />

kolegis prerogativaa. aq isev vubrundebiT<br />

kritikul damokidebulebas sakuTari<br />

Tavis mimarT, romelmac arasodes<br />

unda giRalatos. da aqve kidev<br />

erTi sayvareli fraza Cemi ymawvilkacobis<br />

sayvareli mwerlis, guram<br />

rCeuliSvilis `alaverdobidan~: `vnebis<br />

simZafre SenebaSia da ara aSenebuliT<br />

tkbobaSi.~ es zogadad Zalian didi cxovrebiseuli<br />

formulaa, romelic marto<br />

literaturas ar exeba. ganviTareba,<br />

Zieba, kritikuli damokidebuleba sakuTari<br />

Tavisadmi da gancda imisa, rom<br />

xar Segirdi, romlis maswavlebelic<br />

aris yvela da yvelaferi Sens garSemo,<br />

karg mwerals mTeli cxovreba Tan unda<br />

axldes.<br />

esaubra nana kobaiZe

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!