23.12.2012 Views

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

Entimidasyon sou Entènèt (Cyber-entimidasyon) - Florida ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Pou ede timoun yo jere strès<br />

WI, MENM TIMOUN KONN GEN STRÈS. Se travay lekòl, chanjman nan fanmi yo tankou divòs, ale nan yon nouvo<br />

lekòl oubyen yon lòt vil, yon evenman ki pote twomatism nan vi yo tankou yon siklòn, obyen lè you wè nan medya<br />

yo yon bagay trajik ki pase, tou sa kapab lakòz timoun gen strès. Strès ki toksik (ki gen efè yon pwazon) kapab genyen<br />

yon efè negatif <strong>sou</strong> devlopman sèvo yon timoun.<br />

Chak moun gen pwòp reyaksyon li devan divès sityasyon e timoun reyaji selon etap devlopman kote yo ye. Yon<br />

bagay pou yon moun ki kapab bal anpil strès, kapab pa yon pwoblèm pou yon lòt moun; e jan yon timoun reyaji lè<br />

li gen strès kapab diferan nèt lè ou gade reyaksyon yon lòt timoun. Li enpòtan pou w ede pitit ou aprann idantifye<br />

kisa ki ba l strès epi jwenn yon fason ki sen pou li jere strès la.<br />

Si timoun twouve mwayen ki sen pou yo jere strès lè yo jèn toujou, sa va ede yo fè fas ak moman difisil ki pral<br />

prezante prezante nan divès etap nan vi yo. Anvan ou kapab ede ede pitit ou, li enpòtan pou ou rekonnèt dabò lè pitit ou ap ap fè fas<br />

ak strès.<br />

SENTÒM KI MONTRE PITIT OU AP FÈ FAS AK STRÈS:<br />

Chanjman nan jan l dòmi<br />

� Li pè dòmi pou kont li<br />

� Li fè move rèv<br />

� Sibitman li kòmanse pipi nan kabann<br />

Chanjman nan imè li<br />

� Li akaryat oubyen li pa mele ak moun<br />

� Li gen yon santiman tristès ki twòp pou li<br />

� Li reyaji twò fò lè gen ti pwoblèm piti<br />

� Li fè gwo kòlè<br />

Li plenyen pou doulè fizik<br />

� Mal tèt<br />

� Mal vant<br />

Anbete / entimide lòt timoun<br />

Kòm paran ou kapab ofri sipò nan fason sa yo:<br />

� Bay timoun yon chans pou yo pale <strong>sou</strong> kisa yo santi epi poukisa<br />

� Pandan wap pale ak pitit ou, di a wot vwa ki emosyon li kapab ap santi (Pa egzanp: Ou te siman santi sa pat jist /<br />

yon desepsyon)<br />

� Mete ansanm avè l pou kreye solisyon pou rezoud pwoblèm yo<br />

� Ba l yon bon egzanp<br />

� Kenbe timoun lan <strong>sou</strong> yon orè ki regilye<br />

� Ankouraje l manje sa ki bon pou yo epi byen repoze l<br />

� Ede timoun lan planifye epi etabli priyorite devwa lekòl li selon enpòtans yo—si l konn byen jere tan l, sa kapab<br />

diminye santiman strès li<br />

� Kreye okazyon pou timoun lan jwe epi fè egzèsis pou l kapab defoule tansyon ki akimile: fè l jwe yon spò, soti al<br />

mache oubyen monte bisiklèt<br />

� Rakonte oubyen li istwa <strong>sou</strong> timoun ki twouve yo nan menm sityasyon strès sa yo<br />

� Anbrase l, bay l masaj nan do—yon atansyon fizik se toujou yon rekonfò<br />

LÈ GEN DIVÒS, separasyon oubyen lòt sityasyon ki chanje fanmi an:<br />

� Fè timoun lan konnen se pa fòt li<br />

� Pa fè timoun patisipe nan konfli ant granmoun e eseye fè diskisyon sa yo lè timoun yo pa la<br />

� Kolabore ak lòt paran an pou kenbe yon woutin ki konstan pou timoun lan<br />

� Kite timoun lan poze kestyon epi sonje fè sa ki nan meyè enterè timoun lan<br />

Zouti avèk konsèy<br />

pou paran ak<br />

responsab timoun<br />

Jiwèt pou prevansyon® Gid Devlopman Familyal 2012 • 45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!