Infocom - ΤΕΥΧΟΣ 224

COVER STORY

COVER STORY Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων πληροφορικής Δημοσίου Αλλάζει ριζικά η διαδικασία Σήμερα ένα έργο πληροφορικής μπορεί να χρειασθεί ακόμα και πέντε χρόνια (3 έως 5 ο συνήθης χρόνος) και στο μεταξύ έχει απαξιωθεί αφού η τεχνολογία εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς. Βάσει της νέας διαδικασίας θα προχωρήσουν τα έργα πληροφορικής της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου (2014 – 2020) στα οποία περιλαμβάνονται κονδύλια ύψους 223,1 εκατ. ευρώ για την Ενίσχυση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Επιχειρησιακό Σχέδιο Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα). Γράφει η Τέτη Ηγουμενίδη Όπως εκτιμάται έργα πληροφορικής για το Δημόσιο θα προκύψουν και από άλλα προγράμματα, ενώ η Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική (ΕΨΠ) άμεσα αγγίζει ακόμα ένα Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, το ΕΠΑνΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας) από το οποίο 520 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη Βελτίωση της πρόσβασης σε ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών) της χρήσης και της ποιότητάς τους με δύο βασικούς άξονες παρέμβασης: 1. Επέκταση της ανάπτυξης των ευρυζωνικών υπηρεσιών και των δικτύων υψηλών ταχυτήτων και στήριξη της υιοθέτησης των αναδυόμενων τεχνολογιών και δικτύων στο χώρο της ψηφιακής οικονομίας και 2. Ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ και του ηλεκτρονικού εμπορίου και ενίσχυση της ζήτησης για ΤΠΕ. Σημειώνεται ότι κλάδος των ΤΠΕ, όπως παραδέχεται η κυβέρνηση (σχετική αναφορά στην ΕΨΠ) συνεισφέρει πολύ περιο- 6 infocom

ρισμένα στην οικονομία της χώρας και στην απασχόληση και η εξωστρέφειά του είναι πολύ περιορισμένη. Υπό την πίεση της κρίσης, ο κλάδος έχει συρρικνωθεί στα 5,7 δισ. ευρώ ετησίως, καταγράφοντας, με αφετηρία το 2009, ταχύτερη ύφεση (33%) σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας, όταν την ίδια χρονική περίοδο στις περισσότερες χώρες έχει εμφανίσει ανάπτυξη (στοιχεία από την ΕΨΠ). Σε ότι αφορά τη σύνθεση του κλάδου, οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν το 60% (31% στη Δυτική Ευρώπη), ο εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών το 21% (το ίδιο με τη Δυτική Ευρώπη) και οι υπηρεσίες πληροφορικής και λογισμικού μόνο το 19% (47% στη Δυτική Ευρώπη). Ειδικά το τελευταίο δεδομένο θεωρείται πως δύναται βελτιωθεί σημαντικά μιας και οι ελληνικές εταιρείες πληροφορικής έχουν τις προϋποθέσεις και κυρίως το στελεχιακό δυναμικό να προσφέρουν αποτελεσματικότερα τις υπηρεσίες τους, ώστε να πάψει η πληροφορική να θεωρείται… μηχάνημα. Βασικά χαρακτηριστικά του νέου τρόπου υλοποίησης των έργων πληροφορικής στο δημόσιο είναι ο κεντρικός σχεδιασμός ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις, η περιγραφή από τους ενδιαφερόμενους φορείς των αναγκών και όχι όπως μέχρι τώρα των λύσεων (κάτι που θεωρείται ότι έχει σκοτώσει την καινοτομία και ευνοεί και τις πάρα πολλές ενστάσεις κατά τη διαδικασία των διαγωνισμών) αλλά και η αλλαγή του τρόπου διοίκησης των έργων. Πληθώρα ερευνών σε παγκόσμιο επίπεδο που επικαλείται η ΓΓΨΠ καταδεικνύουν ότι τα έργα πληροφορικής εμφανίζουν γενικά χαμηλά ποσοστά επιτυχίας. Σύμφωνα με τη μελέτη του Standish Group, μόνο 3 στα 10 έργα ολοκληρώνονται με επιτυχία (on time, on project, on scope), με το μέγεθος του προϋπολογισμού να επηρεάζει αντιστρόφως ανάλογα το ποσοστό επιτυχίας (2% στα πολύ μεγάλα, 62% στα μικρά) και τη μεθοδολογία υλοποίησης να επηρεάζει δραματικά το αποτέλεσμα (39% με ευέλικτη υλοποίηση και 11% με συμβατική μεθοδολογία). Όπως τονίζεται στην ΕΨΠ, «στη χώρα μας πολλά έργα πληροφορικής του Δημοσίου ήταν «Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα» και η μεθοδολογία υλοποίησης, η συμβατική γραμμική μεθοδολογία (waterfall), δεν αντιμετωπίζει διαφορετικά τα έργα ΤΠΕ από τα υπόλοιπα έργα του Δημοσίου. Αν στα προηγούμενα προστεθεί και η επίδραση των παθογενειών του ελληνικού δημοσίου, όπως είναι: η έλλειψη σύγχρονου και σταθερού πλαισίου λειτουργίας, η απουσία κεντρικού σχεδιασμού για έργα και δράσεις ΤΠΕ με αποτέλεσμα να υπάρχουν επαναλήψεις, επικαλύψεις αλλά και τεχνικές λύσεις τύπου «σιλό», οι χρονοβόρες διαδικασίες και δύσκαμπτες διαδικασίες του συστήματος παραγωγής έργων και προμηθειών που δεν είναι συμβατές με τις απαιτήσεις του κύκλου ζωής των έργων ΤΠΕ, γίνονται αντιληπτοί οι λόγοι για τους οποίους μεγάλος αριθμός έργων πληροφορικής δεν οδήγησε σε ορατά αποτελέσματα». «Η εικόνα αυτή επιβάλλεται να αλλάξει ριζικά» υπογραμμίζεται στην ΕΨΠ και προστίθεται: «ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία που οι διαθέσιμοι δημόσιοι πόροι είναι περιορισμένοι και υπάρχει ανάγκη παραγωγής όχι απλά έργων αλλά απτών αποτελεσμάτων. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, απαιτείται να αλλάξει συνολικά το πλαίσιο σχεδιασμού και υλοποίησης έργων πληροφορικής του Δημοσίου, με στροφή προς το σχεδιασμό μικρότερων έργων, την υιοθέτηση infocom 7