Infocom - ΤΕΥΧΟΣ 288

ECOSYSTEM το 2023

ECOSYSTEM το 2023 (τα ιδιωτικά δίκτυα που λειτουργούν από μια αποκλειστική μονάδα εντός ενός MNO υπολογίζονται ως PNO). Η προθυμία των επιχειρήσεων να λειτουργούν τα δικά τους δίκτυα θα μειωθεί - έως το 2027, μόνο το 4% θα αναπτύξει και θα λειτουργήσει τα δικά του δίκτυα μικρών κυψελών, ενώ το 9% θα λειτουργήσει ένα δίκτυο που αναπτύσσεται από τρίτο μέρος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ τα μοντέλα λειτουργίας ιδιωτικών και επιχειρηματικών δικτύων μικρών κυψελών θα μετατοπιστούν σε μεγάλο βαθμό προς τους PNOs και τους NHs, θα υπάρχει ποικιλία παρόχων υπηρεσιών σε αυτά τα μοντέλα. Εξαιρουμένων των δημόσιων δικτύων, η μεγαλύτερη κατηγορία παρόχων σε ιδιωτικά/επιχειρηματικά δίκτυα το 2020 ήταν οι integrators συστημάτων εστιασμένων σε καθετοποιημένες επιχειρήσεις και οι προμηθευτές εξοπλισμού που προσφέρουν πλατφόρμες βασισμένες στο cloud, οι συνολικά κατείχαν το 38% των κυψελών που αναπτύσσονταν. Μέχρι το 2027, η πρώτη θέση θα καταληφθεί από τους καθαρούς PNOs, των οποίων το συνολικό επιχειρηματικό μοντέλο είναι η ανάπτυξη και η λειτουργία ιδιωτικών/επιχειρηματικών δικτύων. Μάλιστα αναμένεται ότι θα αντιπροσωπεύουν το 23% των κυψελών μέχρι εκείνη την ημερομηνία, ακολουθούμενες από τα τμήματα PNOs εντός των τηλεπικοινωνιακών παρόχων και στη συνέχεια τους προμηθευτές εξοπλισμού (vendors) και τους NHs. Παράγοντες που θα επηρεάσουν την υιοθέτηση των ιδιωτικών και επιχειρηματικών δικτύων Με σκοπό να προσδιοριστούν οι παράγοντες που θα επηρεάσουν την υιοθέτηση και την εξέλιξη της αγοράς των ιδιωτικών/επιχειρηματικών δικτύων, η inCITES εκπόνησε μελέτη στα πλαίσια του έργου Affordable5G σε συνεργασία με άλλα μέλη της κοινοπραξίας. Όπως φαίνεται, η μελέτη εξέτασε τους παρακάτω πέντε παράγοντες: Performance, Business, Flexibility, Acceptance και Technology. Για τον πρώτο παράγοντα (Performance), oι ειδικοί φαίνεται να ανησυχούν περισσότερο για τις αξιόπιστες επικοινωνίες ενόψει των πολλών νέων βιομηχανικών εφαρμογών και υπηρεσιών όπου οι απαιτήσεις αξιοπιστίας είναι πολύ αυστηρές και κρίσιμες. Για παράδειγμα, τα εργοστάσια αναμένουν αξιόπιστες επικοινωνίες για να προχωρήσουν σε «αντικατάσταση καλωδίων». Όσον αφορά στον δεύτερο παράγοντα (Business), oι νέες ευκαιρίες αγοράς κατατάσσονται στην πρώτη θέση, υποδεικνύοντας την αυξημένη σημασία τους και αποκαλύπτοντας τις προσδοκίες της αγοράς. Η υιοθέτηση πολλών τεχνολογιών όπως NFV, edge computing, open RAN κ.λπ. θα συμβάλει σημαντικά στην επέκταση των υφιστάμενων, καθώς και στη δημιουργία νέων ευκαιριών αγοράς, οδηγώντας σε αυξημένη κερδοφορία. Οι τεχνολογίες αυτές θα Σχήμα 6: Παράγοντες και υπο-παράγοντες που θα επηρεάσουν την υιοθέτηση των ιδιωτικών και επιχειρηματικών δικτύων (πηγή: inCITES/Affordable5G). διευκολύνουν την ανάπτυξη δικτύων 5G αυξάνοντας την ευελιξία και τη διαλειτουργικότητα μεταξύ του εξοπλισμού των προμηθευτών. Αυτό θα ξεκλειδώσει ένα ευρύ φάσμα ευκαιριών για ιδιωτικά δίκτυα και επιχειρήσεις. Αναλύοντας τα υποκριτήρια του τρίτου παράγοντα (Acceptance), τα θέματα ασφάλειας και απορρήτου είναι τα πιο σημαντικά. Αυτό είναι αναμενόμενο για δύο κυρίως λόγους: Από τη μία πλευρά, η λογισμικοποίηση (softwarization) των δικτύων παράλληλα με τη χρήση τεχνολογιών NFV/SDN καθιστούν την ασφάλεια από άκρο σε άκρο πιο προκλητική. Από την άλλη πλευρά, το περιβάλλον 5G χαρακτηρίζεται από πολλαπλή μίσθωση (multitenancy), ετερογένεια και κοινή χρήση πόρων, γεγονός που οδηγεί επίσης σε ανησυχίες για την ασφάλεια και το απόρρητο. Ειδικά σε βιομηχανικά περιβάλλοντα, η ασφάλεια και το απόρρητο είναι ύψιστης σημασίας προκειμένου να διασφαλίζεται τόσο η ομαλή λειτουργία των μηχανών όσο και η ασφάλεια των εργαζομένων. Σχετικά με τον παράγοντα Ευελιξία (Flexibility), η διαλειτουργικότητα και ο αυτοματισμός λειτουργίας του δικτύου είναι οι σημαντικότεροι υποπαράγοντες. Η διαλειτουργικότητα είναι προφανώς σημαντική καθώς ο κύριος λόγος για την εισαγωγή των ιδιωτικών δικτύων είναι η διευ- 20 infocom•11•22

κόλυνση και η ενίσχυση της διασύνδεσης των εταιρικών συστημάτων εξάγοντας πρόσθετη αξία από αυτά. Η αυτοματοποίηση της λειτουργίας δικτύου είναι ζωτικής σημασίας, καθώς οι επιχειρήσεις δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και πόρους για την καθημερινή λειτουργία των κυψελωτών δικτύων. Τέλος, κοιτάζοντας εις βάθος τον παράγοντα Τεχνολογία (Technology), μπορεί κανείς να δει ότι οι πιο σημαντικοί υποπαράγοντες είναι η υπολογιστική άκρου (Edge computing) κα οι ανοιχτές πλατφόρμες/ανοιχτό RAN (Open platforms/Open RAN). Αποδεικνύεται επίσης ότι έχουν σχεδόν ισοδύναμη σημασία με βάρη 0,33 και 0,32 αντίστοιχα. Αυτή η κατάταξη είναι πλήρως συνεπής με τις τάσεις της αγοράς σύμφωνα με τις οποίες το 5G θα καθοδηγείται από λειτουργίες λογισμικού και δικτύου (software and network functions) που θα εκτελούνται ειδικά στo άκρo του δικτύου για την επίτευξη στόχων απόδοσης, ενώ η ανοιχτή διεπαφή θα αυξήσει την ευελιξία και τη διαλειτουργικότητα των στοιχείων δικτύου. Επιπλέον, θα επιτρέψουν έναν αριθμό εφαρμογών που βασίζονται σε ιδιωτικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων της έξυπνης πόλης, των συνδεδεμένων εργοστασίων κ.λπ. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η σχετική ομοιότητα τόσο των παραγόντων όσο και της σειράς/σημασίας αυτών που εξήχθησαν από την παραπάνω μελέτη σε σύγκριση με αυτούς που εξετάστηκαν στη μελέτη του SCF. Tο κόστος, η διαθεσίμότητα as-a-service, οι ανοιχτές διεπαφές, το άκρο, ο αυτοματισμός είναι ανάμεσα στις σημαντικότερους παράγοντες. Ευκαιρίες και Προκλήσεις για τα Ιδιωτικά/Επιχειρηματικά Δίκτυα 5G Το φάσμα είναι ένας πολύτιμος αλλά περιορισμένος πόρος. Οι εξελίξεις της τεχνολογίας προσφέρουν νέες ευκαιρίες ως προς τη χρήση φάσματος αλλά και νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες του κλάδου που σχετίζονται με τον πειραματισμό και τη χρήση των νέων επιχειρηματικών μοντέλων που προκύπτουν από καινοτόμες υπηρεσίες 5G, οι ρυθμιστικές αρχές σε ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιαπωνία, κατανέμουν φάσμα μεταξύ 3,7/3,8 GHz και 4,2 GHz (ή στη ζώνη των 28 GHz στην Ιαπωνία) για τοπικά δίκτυα 5G, ειδικά για βιομηχανική χρήση (ως «βιομηχανικό φάσμα» ή ελαφρά αδειοδοτημένο ή χωρίς άδεια «ανοιχτό φάσμα» για εταιρική χρήση) σε ζώνη συχνοτήτων που θεωρείται ιδανική για εφαρμογές 5G μικρής κλίμακας), αναθέτοντάς το σε ενδιαφερόμενους κατόπιν αιτήματος. Επίσης, η εγγύτητα της ζώνης 3,8 - 4,0 GHz στη βασική ζώνη για το 5G (3,4- 3,8 GHz) επιτρέπει στους κατασκευαστές να έχουν πρόσβαση σε ένα ώριμο και ποικίλο οικοσύστημα εξοπλισμού και τερματικών, καθώς και σε μεγαλύτερο εύρος ζώνης. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το φάσμα μεσαίας ζώνης Σχήμα 7: Εκχώρηση φάσματος στη βιομηχανία (Πηγή: GSA) infocom•11•22 21