Infocom - ΤΕΥΧΟΣ 294

POINT OF VIEW

POINT OF VIEW Τεχνολογική ανάπτυξη και επανάσταση Γράφει o Χρήστος Κοτσακάς Προσφάτως, έφυγε από τη ζωή ο Gordon Moore. Αν και το όνομα του, ενδέχεται να μην είναι άμεσα και μαζικά αναγνωρίσιμο, ο Moore άφησε μία σημαντική παρακαταθήκη στην τεχνολογική αγορά, ως πρωτοπόρος της βιομηχανίας των μικροεπεξεργαστών και συνιδρυτής της Intel. Όμως, στην ιστορία θα μείνει για κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο. Και αυτό γιατί, ακόμη και αν κάποιος δεν γνωρίζει τον ίδιο, πιθανότατα έχει ακούσει για το «νόμο του Moore». Όλα ξεκίνησαν το 1965, όταν το περιοδικό Electronics, του ζήτησε μία τοποθέτηση για τις τεχνολογικές εξελίξεις της επόμενης δεκαετίας. Ο Moore υποστήριξε, τότε, πως θα υπήρχε ένας διπλασιασμός του αριθμού των τρανζίστορ που εντοπίζονται σε ένα πυκνό ολοκληρωμένο κύκλωμα, κάθε χρόνο, τουλάχιστον για τα επόμενα δέκα χρόνια. Το 1975, αναλύοντας ξανά τα δεδομένα, προχώρησε σε μία αναθεώρηση της πρόβλεψης του, θέτοντας το διάστημα που απαιτείται για τον διπλασιασμό στα δύο έτη. Σήμερα, η αγορά δεν έχει καταλήξει σε σχέση με το πότε θα σταματήσει να ισχύει ο «νόμος». Για παράδειγμα, δύο από τις μεγαλύτερες τεχνολογικές εταιρείες, διαφωνούν επί του θέματος. Πρόσφατα, ο CEO της Intel, Pat Gelsinger, δήλωσε ότι ο νόμος είναι «alive and well». Από την άλλη, ο co-founder και CEO της Nvidia, Jensen Huang, υποστήριξε ότι έχει φτάσει στο τέλος του, σημειώνοντας πως «η πρόοδος του έχει κάνει σε μεγάλο βαθμό τον κύκλο της». Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η πρόοδος των ημιαγωγών έχει επιβραδυνθεί από το 2010, ελαφρώς κάτω από τον προβλεπόμενο ρυθμό. Ο νόμος του Moore έχει ήδη βρεθεί αντιμέτωπος με πολλές προκλήσεις, όπως τα φυσικά όρια της κατασκευής, το αυξανόμενο κόστος ανάπτυξης, και η δυσκολία διαχείρισης της αυξημένης θερμότητας που παράγουν τα υλικά. Από την άλλη, υπάρχουν νέες τεχνολογικές καινοτομίες που θα μπορούσαν να ωθήσουν τα όρια του. Ενώ είναι αλήθεια ότι εντοπίζεται μία επιβράδυνση, αυτή δεν σημαίνει απαραίτητα και το τέλος του. Εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική πρόοδος στην κατασκευή και τον σχεδιασμό των chipsets, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της υπολογιστικής ισχύος, ακόμα και αν αυτό γίνει με διαφορετικό ρυθμό. 6 infocom•05•23

Κάπου εδώ, βάζουμε στη συζήτηση το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης. Η αυξανόμενη υπολογιστική ισχύς, έδωσε τη δυνατότητα στους ερευνητές να εκπαιδεύσουν πιο περίπλοκα και εξελιγμένα μοντέλα, κάτι που με τη σειρά του, οδήγησε σε πολλές νέες ανακαλύψεις. Κάπως έτσι, πολλοί θεωρούν πως η τεχνητή νοημοσύνη παρουσιάζει στις μέρες μας το δικό της «iPhone moment». Και ολοένα και περισσότερο, αυξάνονται οι υποστηρικτές αυτής της άποψης. Ο όρος «iPhone moment» αναφέρεται σε ένα μετασχηματιστικό σημείο της ιστορίας, εκεί όπου ένα τεχνολογικό επίτευγμα υιοθετείται ευρέως και μεταμορφώνει τη ζωή μας. Επινοήθηκε μετά την κυκλοφορία του iPhone το 2007, μίας συσκευής που άλλαξε ριζικά τον τρόπο χρήσης των κινητών, και άνοιξε τον δρόμο για μία νέα εποχή. Ένα «iPhone moment» χαρακτηρίζεται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των εξελίξεων στο υλικό, το λογισμικό, την εμπειρία χρήσης, και τη διαθεσιμότητα δεδομένων. Αποτελεί μία στιγμή που, ασχέτως του τι υπήρχε πριν ή μετά, θεωρείται εξαιρετικά κομβική. Πόσα ακόμα «iPhone moments» έχουν υπάρξει; Αν και σε κάποιες περιπτώσεις είναι θέμα οπτικής, μπορούμε να εντοπίσουμε αρκετά. Για παράδειγμα, πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο, ως τέτοιο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η ανάπτυξη του World Wide Web, που έφερε επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αποκτούν πρόσβαση σε πληροφορίες και τις μοιράζονται. Μέσα στο ίδιο το web, η μηχανή αναζήτησης της Google παρείχε έναν πιο αποτελεσματικό και ακριβή τρόπο αναζήτησης πληροφοριών, αποτελώντας από μόνη της μία τέτοια «στιγμή». Από την άλλη, πέρα από το iPhone, ως «iPhone moment» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η παρουσίαση του iPod αλλά και εκείνη του iPad, ενώ, φτάνοντας μέχρι το σήμερα, είναι σαφές πως το cloud computing έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήσεις και ιδιώτες έχουν πρόσβαση σε δεδομένα και εφαρμογές, αν και μάλλον δύσκολα θα εντοπίσουμε ένα συγκεκριμένο σημείο που πυροδότησε αυτήν την αλλαγή. Ριζικές αλλαγές έφεραν και τα social media, με πλατφόρμες όπως τα Facebook, Twitter και Instagram, να επηρεάζουν με θετικό και αρνητικό τρόπο τις ζωές μας. Αν η τεχνητή νοημοσύνη θα εξελιχθεί σε κάτι τέτοιο, είναι κάτι που μένει να φανεί, παρ’ όλο που τα πρώτα σημάδια δείχνουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Και αυτό γιατί το A.I. αποτελεί μία μετασχηματιστική τεχνολογία που μπορεί να αλλάξει και να επηρεάσει τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε, εκπαιδευόμαστε, και διασκεδάζουμε, να πραγματοποιήσει μία σειρά περίπλοκων εργασιών, και να αυτοματοποιήσει διαδικασίες. Το σημαντικότερο ερώτημα δεν σχετίζεται με το αν θα υπάρξει σημαντικός αντίκτυπος, αλλά με το εάν αυτός, στο τέλος της ημέρας, θα είναι περισσότερο θετικός ή αρνητικός. infocom•05•23 7