COVER STORY Η
COVER STORY Η Ελλάδα πρέπει να βασιστεί περισσότερο στην υψηλή τεχνολογία Γράφει o Χρήστος Κοτσακάς Ο Μιχάλης Μπλέτσας, Director of Computing & Research Scientist του MIT Media Lab, μιλάει στο Infocom για τα projects του εργαστηρίου, τις εξελίξεις γύρω από τα ασύρματα δίκτυα, την κυβερνοασφάλεια, την τεχνητή νοημοσύνη, και τον ρόλο της χώρας μας. Ποιο τρέχον project ή τομέας έρευνας στο MIT Media Lab, σας συναρπάζει περισσότερο, και γιατί; Αυτή είναι πιθανότατα η πιο δύσκολη ερώτηση που μπορεί να μου θέσει κάποιος σχετικά με το Media Lab, δεδομένου του εύρους των ερευνητικών δραστηριοτήτων του. Κρίνοντας από το πού πηγαίνω τους επισκέπτες μου στο εργαστήριο, βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα την εργασία της ομάδας Βιομηχανοτρονικής, η οποία προσπαθεί επί του παρόντος να συνδέσει άμεσα προσθετικά άκρα με το νευρικό σύστημα χρησιμοποιώντας τη νευρομηχανική και τη διαδερμική ανίχνευση σημάτων. Πρόκειται για την ανθρώπινη επαύξηση στα καλύτερά της, επειδή έχει σαφή και ευγενή σκοπό. Αυτές τις μέρες περνάω τον περισσότερο χρόνο μου κατασκευάζοντας υπολογιστικά συστήματα για μηχανική μάθηση. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τα πανεπιστήμια (ακόμη και για το ΜΙΤ) να ανταγωνιστούν τις μεγάλες εταιρείες του Διαδικτύου σε αυτό τον τομέα, δεδομένου του τεράστιου πλεονεκτήματος που έχουν με τους υπολογιστικούς πόρους, και μου δίνει μεγάλη χαρά να βοηθάω τους συναδέλφους μου να παράγουν αξιόπιστη έρευνα με περιορισμένο προϋπολογισμό. Ο κόσμος κοιτάζει προς εμάς για να δει πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε παραγωγικά τη Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη και οι φοιτητές του Media Lab πάντα με εκπλήσσουν με αυτά που παρουσιάζουν, όπως η δυνατότητα να συνομιλήσουμε με έναν μελλοντικό εαυτό μας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει η Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη. Προφανώς, ότι έχει να κάνει με την καλλιέργεια της δημιουργικότητας από μικρή ηλικία, είναι εξαιρετικά σημαντικό σήμερα και σε αυτό το βαθμό, το OctoStudio από την ομάδα που έδωσε στον κόσμο τα Lego Mindstorms και Scratch, είναι μια ακόμη συναρπαστική εξέλιξη από το Media Lab. Βάσει της εργασίας σας γύρω από τα ασύρματα δίκτυα, ποιες θεωρείτε τις πιο ελπιδοφόρες εξελίξεις που θα μπορούσαν να φέρουν επανάσταση στην πρόσβαση και χρήση του Διαδικτύου; Ο κόσμος βαδίζει σύμφωνα με τις γραμμές του «Negroponte switch» («ότι είναι ενσύρματο θα γίνει ασύρματο και αντίστροφα») εδώ και αρκετές δεκαετίες. Αυτό καθιστά τεχνολογίες όπως το 5G και το WiFi απολύτως ζωτικής σημασίας για τη σύγχρονη ζωή, με τις εξελίξεις εκεί να συμβαί- 14 infocom•04•16
νουν συνεχώς. Λόγω του cloud, η τρέχουσα τάση της υποδομής διαδικτύου είναι προς την αύξηση της συγκέντρωσης. Έτσι τώρα το όνομα του «παιχνιδιού» είναι εξέλιξη, όχι επανάσταση. Αυτό που θα μπορούσε να αλλάξει ουσιαστικά τα πράγματα, είναι η ικανότητα να έχουμε πιο κατανεμημένες επικοινωνίες. Φανταστείτε να μπορείτε να έχετε απευθείας επικοινωνίες τηλεφώνου προς τηλέφωνο, με τις πολύ ισχυρές κεραίες που όλοι κουβαλάμε στα κινητά μας τηλέφωνα (αναπτύξαμε αυτή τη δυνατότητα στους φορητούς υπολογιστές του OLPC). Ξέρουμε πώς να το πετύχουμε αυτό, και η ανθεκτικότητα παρέχει ένα πολύ καλό επιχείρημα για το γιατί πρέπει να χτιστεί. Μπορεί κάποιος να επεκτείνει μία πιο κατανεμημένη αρχιτεκτονική σε υπηρεσίες στο Διαδίκτυο, καθώς η τρέχουσα κατάσταση των εξαιρετικά μεγάλων κεντρικών πλατφορμών έχει σαφή πλεονεκτήματα αλλά και μεγάλες αδυναμίες, με την ανθεκτικότητα να είναι ένα καλό παράδειγμα. Ποιες θεωρείτε τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ασφάλεια των δικτύων σήμερα, και πώς πρέπει να τις αντιμετωπίσει η παγκόσμια τεχνολογική κοινότητα; Ο πολλαπλασιασμός των εργαλείων «malicious hacking as a service» έχει φέρει μία «έκρηξη» στο κυβερνοέγκλημα. Δεδομένου ότι η απαιτούμενη τεχνολογία είναι ευρέως διαθέσιμη, και στις περισσότερες περιπτώσεις μακριά από νομική δίωξη, λόγω της διασυνοριακής της φύσης, οποιοσδήποτε, με λίγα χρήματα, μπορεί να οργανώσει μία μεγάλη επιχείρηση απάτης ή υποκλοπής τηλεφώνων αυτές τις μέρες, και ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται καθημερινά. Περισσότερη διεθνής συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας. Οι κρατικές υπηρεσίες απασχολούσαν τους πιο εξειδικευμένους επαγγελματίες στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Αυτός δεν είναι πλέον ο κανόνας, και δεδομένης της χαμηλής αμοιβής, πολλοί από αυτούς αναζητούν περισσότερες ευκαιρίες υψηλών αποδοχών. Υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες στον τομέα της κυβερνοασφάλειας που είναι διαθέσιμοι για πρόσληψη από οποιονδήποτε μπορεί να πληρώσει καλά, χωρίς πολύ ηθικό έλεγχο των ζητούμενων υπηρεσιών. Αναλογιζόμενος την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην κοινωνία, ποια πιστεύετε ότι είναι τα βασικά ζητήματα για την ηθική και ωφέλιμη χρήση της; Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος απαιτήσεων: τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να είναι διαφανή, δίκαια, αμερόληπτα, ασφαλή στη χρήση, να διατηρούν το απόρρητο, και να έχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές λογοδοσίας. Ωστόσο, για να τα κάνουμε πραγματικά χρήσιμα και όσο το δυνατόν ευρύτερα ωφέλιμα, πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως επαυξητικά και όχι ως μία αντικατάσταση της ικανότητας του ανθρώπου. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα τρέχοντα οικονομικά ένστικτα, και θα απαιτηθεί σοβαρή προσπάθεια για να ξεπεραστούν οι αρχικές αρνητικές επιπτώσεις. Δεδομένου του συμβουλευτικού σας ρόλου προς τις κυβερνήσεις σχετικά με την τεχνολογική πολιτική, ποια είναι τα πιο πιεστικά ζητήματα στα οποία πρέπει να επικεντρωθούν σήμερα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής; Χωρίς συγκεκριμένη σειρά: να θέσουν οικονομικά κίνητρα για να χρησιμοποιήσουν την τεχνητή νοημοσύνη ως ενισχυτή της ανθρώπινης παραγωγικότητας, να επανεξετάσουν και να προσαρμόσουν γρήγορα τα εκπαιδευτικά τους συστήματα και να επενδύσουν περισσότερο στην Ε&Α, να συνεργαστούν διεθνώς για να αναγκάσουν τις μεγάλες πλατφόρμες να αντιμετωπίσουν τις απειλές για τη δημοκρατία που υπάρχουν επί του παρόντος από τα fake news και την διαφημιστική υπερστόχευση, και να κάνουν το ίδιο για το κλείσιμο των διασυνοριακών φορολογικών κενών και της κυβερνοασφάλειας. Πώς αντιλαμβάνεστε τον αντίκτυπο της ταχείας τεχνολογικής προόδου στο παγκόσμιο εργατικό δυναμικό και την οικονομία, και ποιες στρατηγικές πρέπει να υιοθετήσουμε για να μετριαστούν τα αρνητικά αποτελέσματα; Η τεχνολογία λειτουργεί ως ενισχυτής των επιπτώσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας, και ο ολοένα ταχύτερος ρυθμός των σημερινών εξελίξεων θέτει σοβαρές προκλήσεις. Η τρέχουσα πορεία στη Δύση οδηγεί σε αυξημένη ανισότητα και κοινωνική αναταραχή. Οι άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν το μείζον ζήτημα με την τρέχουσα ανισορροπία στις ανταμοιβές του κεφαλαίου έναντι αυτών της εργασίας, κάτι που η αυξημένη αυτοματοποίηση πρόκειται απλώς να ενισχύσει. Απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση, με επαναπροσανατολισμό των εκπαιδευτικών συστημάτων προς την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης και των «ήπιων» δεξιοτήτων. Τα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας πρέπει να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες υπό τις οποίες πρέπει να λειτουργούν. Το πιο σημαντικό, τα ρυθμιστικά πλαίσια πρέπει να προσαρμόζονται συνεχώς και να γίνονται πιο προορατικά. Τί συμβουλή θα δίνατε στην επόμενη γενιά εκείνων που θα ασχοληθούν με την τεχνολογία και την επιχειρηματικότητα, και που στοχεύουν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον κόσμο; Βρείτε αυτό με το οποίο είστε παθιασμένοι και επιδιώξτε το, θέστε υψηλούς στόχους και χτίστε μακροπρόθεσμα σε αντίθεση ένα γρήγορο exit. Να έχετε παγκόσμια σκέψη και να σκέφτεστε ηθικά. Λύστε πραγματικά προβλήματα και προσπαθήστε να σκεφτείτε τις συνέπειες των λύσεων τους. infocom•04•16 15
Facebook
Twitter