DOKTER IN THE HOUSE
DOKTER IN THE HOUSE Patiënt L. blijft uitstralende pijn hebben vanuit de rug naar de benen. Medicatie en een operatie hebben amper effect. Gelukkig brengt de implantatie van een neuromodulator beterschap. dokter Barbara Declercq: “Elektrische impulsen verstoren de pijnsignalen tussen het ruggenmerg en de hersenen.” Stroom als medicijn Neuromodulatie of neurostimulatie is één van de behandelmogelijkheden voor mensen met chronische zenuwpijn, meestal na nek- of rugchirurgie, en voor patiënten die aan het complex regionaal pijnsyndroom lijden. “We plaatsen een elektrode in de epidurale ruimte”, legt anesthesist en pijnarts dokter Barbara Declercq uit. “Via geleidingsdraden geeft die elektrische impulsen af die de pijnsignalen tussen het ruggenmerg en de hersenen verstoren.” STRENGE SCREENING Omdat de therapie erg duur is, worden patiënten grondig gescreend. Dokter Declercq: “Van elke patiënt leggen we een dossier aan op het platform Neuro-Pain. Daar houden we zijn medicatie en pijnscores bij. Alle patiënten worden ook psychologisch getest op contra-indicaties zoals drugsgebruik en het posttraumatisch stresssyndroom.” Als tijdens multidisciplinair overleg blijkt dat je in aanmerking komt voor neuromodulatie, krijg je een proefstimulator. “De elektroden worden geplaatst door collega dokter Nick De Naeyer of ikzelf, en we koppelen ze via onderhuidse kabeltjes aan een externe batterij. Dat gebeurt onder lokale anesthesie. De patiënt moet wakker blijven om ons te vertellen waar het pijngebied zich precies bevindt.” De proefperiode duurt drie weken en als patiënt hou je elke dag scores bij over pijn, slaap en activiteit. Je komt geregeld op controle om het programma van je neuro stimulator nauwkeurig af te stellen. Na de proeftijd wordt geoordeeld of de test succesvol was. Dokter Declercq: “Dat doen we op basis van drie parameters. Is de pijn met minstens de helft afgenomen? Slaap je beter? Kun je weer meer activiteiten doen? Meestal is dat zo, omdat de patiënten vooraf al grondig gescreend werden.” Neurochirurg dokter Wim Maenhoudt plaatst vervolgens onder algemene verdoving de definitieve batterij, in de buik of de bil. Daarna blijf je mistens twee keer per jaar op controle komen. Het ultieme doel van neurostimulatie? Je levenskwaliteit verhogen. Dokter Declercq: “Patiënten met chronische zenuwpijn nemen vaak zware medicatie, zoals morfine. Doorgaans kunnen ze daar sterk mee minderen als ze een neuromodulator hebben. Heel wat mensen gaan opnieuw aan het werk. Basisdoelstelling is dat je weer actiever wordt en meer kunt doen. Wat dat precies inhoudt, verschilt van patiënt tot patiënt.” 16
Slimmere stimulatoren Neurostimulatie bestaat al meer dan een halve eeuw en is in die tijd serieus geëvolueerd, zegt anesthesist en pijnarts dokter Nick De Naeyer. “Patiënten die de eerste generaties stimulatoren kregen, voelden tintelingen tijdens de elektrische pulsen. Nieuwere modellen werken met hoogfrequente stroom in golven, die geen tintelingen meer veroorzaakt. Vandaag zijn de elektroden reactief: ze capteren de reactie van omliggende weefsels en passen de pulsen daaraan aan.” De batterij is ook een stuk kleiner geworden. “En je kunt er nu ook mee in de NMR-scanner, dat was vroeger niet aangewezen.” Neuromodulatie is teamwork Secretariaat pijnkliniek 057 35 61 20 pijnkliniek@yperman.net Binnen het multidisciplinair pijncentrum is het pijnverpleegkundige Julie De Pauw die patiënten met een neuromodulator bij elke stap begeleidt. “Ik voer het intakegesprek en plan de afspraken in. Het implanteren van een neuromodulator is teamwork. Onze pijnartsen werken prima samen met de neurochirurgen, en ook de psychologen spelen een belangrijke rol, net als de thuisverpleegkundigen die de wondzorg doen.” Na de definitieve ingreep volg je een revalidatieprogramma onder begeleiding van een kinesitherapeut. Julie: “Je moet goed en veilig leren te bewegen. Zo mag je de eerste drie maanden geen torsie bewegingen doen, omdat de elektroden nog zouden kunnen verschuiven.” Julie De Pauw 17
