catedral 9 - Fundació Noguera

DIPLOMATARI DE L’ARXIU CAPITULAR 

DE LA CATEDRAL DE BARCELONA 

SEGLE XI

FUNDACIÓ NOGUERA 

Col·lecció Diplomataris 

Director tècnic: Josep Maria SANS I TRAVÉ 

Amb la col·laboració de: Jordi Fernàndez i Cuadrench, Jordi 

Gunzberg i Moll, Francesc Descarrega i Martín, Rosa M. 

Urpí i Casals, Juan Antonio Resina i Navas, i Daniel Rubio i 

Manuel; amb la participació especial d’Eduard Feliu.

FUNDACIÓ NOGUERA 

Diplomataris, 39 

Diplomatari de l’Arxiu 

Capitular de la Catedral 

de Barcelona 

Segle XI 

Volum III 

Edició i estudi a cura de 

JOSEP BAUCELLS I REIG - ÀNGEL FÀBREGA I GRAU 

MANUEL RIU I RIU - JOSEP HERNANDO I DELGADO 

CARME BATLLE I GALLART 

BARCELONA, 2006

© Josep Baucells i Reig, Àngel Fàbrega i Grau, Manuel Riu i Riu, Josep Hernando i 

Delgado, Carme Batlle i Gallart, 2004 

Edita: Pagès Editors, SL 

Edita: Sant Salvador, 8 - 25005 Lleida 

ed.pages.editors@cambrescat.es 

www.pageseditors.com 

Primera edició: juny de 2006 

ISBN obra completa: 84-9779-405-2 

ISBN volum III: 84-9779-408-7 

Dipòsit legal: L-613-2006 

Impressió: Arts Gràfiques Bobalà, S L 

Enquadernació: Fontanet

1044 juliol 23 

DIPLOMATARI DE L’ARXIU CAPITULAR DE LA CATEDRAL... 

673 

1149 

Raquel dóna al seu fill Otger unes cases amb vinyes situades en diversos 

llocs de la ciutat de Barcelona, a tocar de la muralla i 

extramurs, al lloc anomenat Pozols, al coll que anomenen Perela, 

que té per successió dels seus fills Bonfill i Bernat. 

ACB, perg. 1-4-142. Original. Pergamí 126 × 286 mm. Al verso: “Puzols qui est 

(?) in burgo Barchinone” (S. XI-XII); “nil pro cap” (S. XVII); “1044” (Mas). Caplletra 

de 3 línies. Vegeu el doc. núm. 1696 de 2 d’agost de 1044. 

Res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo reperantur 

a donatore. Idcirco, in Dei nomine, ego Richillis femina donatrice 

sum tibi filio meo Audegario. / 2 Manifestum est enim, quia placuit 

animis meis et placet, nullius cogentis imperio nec suadentis ingenio, 

set propria et spontanea helegit mihi cum Deo bona / 3 voluntas, ut 

tibi carta donacionis fecissem aliquid de proprietate mea, sicuti et 

facio. Dono namque tibi domos et curtes cum solis et superpositis, 

terras et vineas, / 4 cultum et heremum, in variis locis positum. Est 

quippe prefata omnia infra muros civitatis Barchinona, et extra in 

burgo, et in locum vocitatum Pozols, et in collum / 5 que dicitur de 

ipsa Perela. Advenit mihi ea omnia prescripta per successionem 

condam filiis meis Bonifilio et Bernardo sive per ullasque voces. 

Affrontat supra / 6 dicta omnia de parte orientis in alueum Bissocii 

Vetuli et in collum de Fenestrellas, de meridie in littore maris, de 

occiduo in inforcatos sive in ecclesiam Sancti Vincen-/ 7 tii de Serriano, 

de circi in montem qui dicitur Aquilarem et in ipso monte de Vallis 

Vitraria. Quantum iste affrontaciones includunt, sic dono tibi: 

predicta omnia ab integrum, / 8 ambo hereditates iam dictis filiis meis 

Bonifilio et Bernardo, et de meo iure in tuum trado dominium et 

potestattem, ad tuum plenissimum proprium, cum exiis vel regressiis 

earum. Quod si ego / 9 donatrice aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donacionem venerit aut venero ad inrumpendum, non 

hoc valeat aut valeam vendicare, set componat aut / 10 componam tibi 

predictas hereditates in dupplum cum omni sua imelioracione. Et 

in antea ista donacio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc X kalendas augustas, / 11 anno XIIII regni Henrici 

regis. 

S+num Richillis femina, qui hanc donacionem feci et firmavi 

et testibus firmare rogavi. / 12 

S+num Seniofredus Çabater. S+num Guifredus Iohannes. 

S+num Darnetus. \*S+ Bernardus presbiter*/. S+num Pigorello. / 13

1150 J. BAUCELLS - À. FÀBREGA - M. RIU - J. HERNANDO - C. BATLLE 

S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 

et sss sub die et anno prefixo. 

674 

1044 novembre 10 

Llop i la seva muller Gerberga venen a Enric i a la seva esposa Ermengarda 

unes terres i uns casals amb arbres i vinya al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, pel preu de 3 sous. 

ACB, perg. 3-27-287. Original. Pergamí, 104 × 401 mm. Al verso: “Martorei” (S. XI); 

“Venda de terres et cases que són el lo terme de Martoreyes” (S. XIV); “Prepositura 

Ganer, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal blau, 95”; “1044” (F-B). Caplletra “I”: 

4 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Loboni et uxori sua Gerbercha femina 

vinditores sumus Aianrici et uxori sua Ermengardis femina, emtores. 

Per anc scriptu-/ 2 ra vindicionis nostre vindimus vobis terras et casalicis, 

cum arboribus et vinea, cum terra ubi est fundata, totum ab integre, 

quantum ibi abemus vel abere debemus / 3 vel per qualicumque voce 

ego Gerbercha femina ereditare debeo. Et est in comita barchinonense, 

in Vallense, in termine de Marturelias superiores. Et afrontad / 4 hec 

omnia de parte horientis in ipsa carraria qui pergit ubique volueris, 

de aquilonis in terra de Sancta Maria, de meridie in terra de Oliba 

Bels vel suos eres, 1 de hocciduo in ipsa / 5 aqua qui discurit per Viver. 

Et ipsa vinea, qui est in loumcum 2 que dicunt Terra Alba, afrontad de 

horientis in vinea de Pasqualis condam, de circi in ipsa carraria, 

de meridie / 6 in arenio qui exiit ad Pisocio, de hocciduo in vinea de 

Vives Gielmus. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsa ec omnia, totum ab integre, in precium / 7 solidos III de 

denarios. Et nichilque de ipso precio aput vos emtores non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos vobis vindimus, 

de nostro iure in vestro / 8 tradimus dominio et potestatem, ad faciendi 

omnia que volueritis. Quod si nos vinditores aut ullusque omo vel 

femina qui contra ista vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc 

/ 9 valeat vindicare, set componat tibi in duplo cum sua inmelioracione. 

Et ista vindicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista carta vindicione IIII idus november, / 10 anno XIIII 

regni Enrici regis. 

S+ Loboni, 3 s+ Gerbercha femina, nos qui ista vindicione fecimus 

et firmare rogavimus. 

*S+ 4 / 11 Arnallo. S+ Seniofred. S+ Alarigo. S+ Guadamir. S+ 

Govane. / 12 Mirone sacer sss*.


1151 

/ 13 S+ Gifredi presbiter, qui hec scripsit die et anno quod s\u/pra. 

1. Segueix er esborrat. 2. Per locum; um esborrat. 3. La L aprofita el traç 

d’una M que ha estat esborrada. 4. Segueix un nom d’unes 5 lletres, esborrat. 

675 

1044 desembre 28 

Guitard, abat del monestir de Sant Cugat, i els seus monjos permuten 

amb Guislabert, bisbe de Barcelona, i els clergues de l’església 

de la Santa Creu de Barcelona, dues peces de terra de més d’una 

mujada situades prop de Santa Maria del Mar, amb la seva dècia, 

a canvi d’una dècima no especificada, segons que consta en una 

altra carta de permuta feta al bisbe esmentat i als clergues. 

ACB, perg. 1-2-1310. Original. Pergamí, 137 × 423 mm. Al verso: “Comutacio 

Guitardi abatis Sancti Cucufatis / quam fecit Guilaberto episcopo de duabus peciis 

terre iusta / Sanctam Mariam de Mare” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala / Armari 3 / 

n. 1310”; “(Num...920, ratllat)” (S. XVIII); “Antiquitatum I 607” (Mas). Caplletra 

“I” ornamentada: 44 mm. 

ACB, LA.I, n. 607, f. 224d-225a. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Domus Sancti Cucuphatis co-/mutavit Canonice modiatam I 

terre cum decima prope mare”. Inter columnas verso: “n. 607” (Caresmar). Inter columnas 

recto: “Anno Domini / 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 8 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 266, n. 572. 

RIUS, Cartulario, d. 574, p. 239, publica l’altra part de la permuta, datada el mateix 

dia i any. 

In nomine Domini. Ego Guttardus, 1-a gratia Dei abba, b cum 

cuncta congregacione c Sancti Cucuphati mihi comisse comutatores 

sumus vobis domno Guisliberto, gratia Dei Sancte Sedis barchinonensis 

episcopo, cho\h/ors d quoque clericorum Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie virginis. Manifestum est enim / 2 quia convenit 

inter nos ut kartam comutacionis e fecissemus de proprietate nostre 

matris ecclesie, sicuti et facimus. Donamus namque in vestra comutacione 

f pecias II de terra modiata I et amplius ad ipsum mare, 

prope Sancta Maria, simul cum ipsa decima, / 3 propter alia decima 

vestra, quod vos nobis dedistis, sicut in nostra resonat scriptura. 

Et affrontat de orientis in terra de proles condam Felix, de meridie 

in ipsa via qui pergit ad Sancta Maria, de occiduo in ipso rio sive 

in ipsa via qui pergit ad Sancta Maria, de circio / 4 in terra de Bonucio 

Vivas vel Bonifilii fratris sui. Et alia pecia de terra affrontat de 

orientis in terra Sancte Crucis, de meridie in terra de Berengario 

Guitardo, de occiduo in ipso rio, de circio in terra de predicta sede


Sancte Crucis. Quantum inter istas afrontaciones g / 5 includunt, sic 

comutamus vobis: predictas terras, 2 \simul cum ipsa pecia de ipso 

heremo qui est ultra ipso rio/, cum exiis et regressiis earum, ad 

vestrum plenissimum proprium, 3 ut faciatis ex eo sicut ex aliis 

munificenciis h sancte vestre matris Ecclesie. Quod si nos comutatores 

aut aliquis ex successoribus nostris qui contra hanc comutacionem i 

/ 6 venerimus aut venerit pro inrumpendum, non hoc valeamus aut 

valeat vindicare, set conponamus j aut conponat k vobis in quadruplum 

cum omnem suam melioracionem. l Et in antea ista karta comutacionis 

m firma et stabilis permaneat / 7 modo vel omnique tempore. 

Actum est hoc V kalendas ianuarii, anno XIIII regni Aenrici n regis. 

*Witardus, o gratia Dei abba, ss*. *Remundus monachus*. *Sendredus 

monachus*. *Guifredus monachus ss*. / 8 *Oto monacus p ss*. 

*Guarinus monachus ss*. *Vivas mnchs*. 4 *Raimundus 

monachus*. *Ricolphus q monachus*. *Miro monachus*. *Ermengaudus, 

gratia Dei monachus*. *Guilelmus monachus sss*. / 9 *Guilelmus 

monachus s*. *Guifredus monachus ss*. 

/ 10 @Wifredus@, monachus vel presbiter, qui ista karta r comutacionis 

s scripsi, cum literas t super positas qui sunt in verso quinto, 

sub sss die et anno quo supra. 

1. Per Guitardus. 2. Senyal de l’escrivent que indica la posició en el text del 

tros interlineat. 3. Sota la m hi ha una s. 4. Aquesta paraula sembla que no porta 

cap senyal d’abreujament. 

LA. a. Guitardus. b. L’escrivent ho situa abans de gratia Dei. c. congregatione. 

d. choors. e. comutationis. f. comutatione. g. affrontationes. 

h. munificentiis. i. comutationem. j. componamus. 

k. componat. l. meliorationem. m. comutationis. n. Enrici. o. Guitardus. 

p. monachus. q. Ricolfus. r. carta. s. comutationis. t. litteras. 

676 


Goltred i la seva muller Singer venen a Ermengol Goltred dues peces 

de terra amb una figuera a dos llocs del comtat de Barcelona, 

a la vila de Reixac, a la parròquia de Sant Pere, pel preu d’1 

sou i mig de diners. 

ACB, LA.II, n. 638, f. 206c-d. Rúbrica: “Goltredus presbiter emit duas pecias alodii 

in Rexag”. Exterior verso: “[C]XXI” (S. XIII-XIV) i “n. 638” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Goltred et uxor mea Singer femina 

vinditores sumus tibi Ermengaudus Goltret, emptore. Per hanc


1153 

scriptura vinditionis nostre vindimus tibi petias II de terra in duos 

locos, nostras proprias. Quod abemus in comitatu Barchinona sive 

in villa Rexac, in parrochia Sancti Petri. Qui nobis advenit per 

comparatione et per decimum 1 sive per ullasque voces. Affrontat 

namque petia I de terra, cum ipsa ficulnea qui ibidem est fundata, 

de orient in terra de me emptore vel eres meos, de meridie similiter, 

de occiduo in terra Sancti Petri de Rexac, de circii in ipso torrent 

sive in terra de Miro Goltred. / d Et alia petia de terra affrontat de 

orient in via et in terra de Sancta Eulalia, de meridie in terra de 

me emptore vel eres meos, de occiduo similiter, de circii similiter. 

Quantum istas octo affrontationes includunt sic vindimus tibi: petias 

II de terra ab ipsa ficulnea ab integre, cum exiis et regressiis earum, 

in propter precium solidum I de diners et medio, quod manibus 

nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

et potestatem, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro 

inrumpendum aut nos venerimus, componat aut componamus tibi 

prefata omnia in duplo cum sua immelioratione. Et in antea ista 

vinditione firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione IIII kalendas ianuarii, anno XIIII regni 

Henrice rege. 

Si+num Goltred, si+num Singer femina, nos qui ista vinditione 

fecimus, firmavimus et rogavimus firmare. 

Si+num Guilelmo. Si+num Ioanne. Si+num Vitalis. S+ Guifred 

presbiter. 

S+ Bonifilii presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 

677 

1045 gener 23 

Guitard, abat del monestir de Sant Cugat del Vallès, i els seus monjos 

permuten amb Ponç i la seva muller Letícia mitja mujada de vinya 

i mitja de terra, situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de 

Sant Vincenç de Sarrià, i 2 mancusos, a canvi d’altres terres i cases. 

ACB, perg. 1-2-1417. Original. Pergamí, 109 × 335 mm. Al verso: “Serriano” (S. XIII- 

XIV); “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1417.”; “(Num..., ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada: 44 mm. 

Ed.: RIUS, Cartulario, d.576, p. 240-241, publica l’altra part de la permuta, datada 

el dia 25.


In nomine Domini. Ego Guitardus, gratia Dei abba, simul cum 

fratres meos monachos cenobio Sancti Cucuphati comutatores 

sumus tibi Poncio et uxori tue Leticia. Manifestum est enim quia 

commutamus / 2 vobis semodiata I de vinea et alia de terra, qui est 

in comitatu barchinonense, in parrochia Sancti Vincencii de 

Serriano. Et affrontat ipsa vinea de oriente in vinea de te predicto 

Poncio, / 3 de meridie in terra de [espai raspat: ±1] proles condam 

Belid et in vinea de Sancti Cucuphati, de occiduo in terra de 

Berengario Guitardo, de circio in vinea de 1 te 2 iam dicto Poncio. 

Et alia pecia de terra / 4 afrontat de oriente in via, de meridie in 

terra Sancte Eulalie, de occiduo in vinea de Donucio Bernardi, de 

circio in via. Quantum inter istas affrontaciones includunt, sic 

commutamus / 5 vobis: predicta terra et vinea pro alias terras et casas 

quod nos in nostra comutacione accepimus. Et insuper addimus 

vobis mancusos II. Et est manifestum. Predicta iam hec omnia de 

nostro iure / 6 in vestra tradimus dominio et potestate, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos comutatores aut aliquis ex successoribus 

nostris qui contra hanc kartam venerit ad inrumpendum, 

non hoc / 7 valeat aut valeamus vendicare, set componat in duplo 

cum omnem suam melioracionem. Et in antea ista karta firma permaneat 

modo vel omni tempore. 

Actum est hoc X kalendas februarii, / 8 anno XIIII regni Aenrici 

regis. 

*Witardus, gratia Dei, abba ss*. *Oto monacus ss*. *Remundus 

monachus ss*. *Guilelmus monachus s*. / 9 *Sendredus monachus*. 

*Ermengaudus monachus*. *Vivas monachus*. *Selva monachus ss*. 

*Miro monachus ss*. *Iohannes monachus 3 ss*. *Gerbertus /monacus\ 

\ss/*. / 10 *Wifredus monachus ss*. *Stephanus monachus sss*. 

/ 11 @Wifredus@, presbiter vel monachus, qui ista karta 

comutacionis rogitus scripsi et sub sss die et anno quo supra. 

1. A sota hi ha lletres de difícil identificació. 2. A sota hi ha lletres de difícil 

identificació. 3. Sota la c hi ha una n. 

678 

1045 febrer 3 

Anna, el seu fill Ferriol, i Domènec amb la seva muller Maria venen 

a Mir Goltred una terra situada al Pla de Reixac, per 1 mancús. 

ACB, LA.II, n. 641, f. 207b-c. Rúbrica: “Anna vendidit Goltredo quicquid habeat 

in Rexag”. Inter columnas recto: “n. 641” (Caresmar). Exterior recto: “CXX[IIII]” 

(S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus H: 10 línies.



1155 

In nomine Domini. Ego Anna femina et filio meo Ferriol et 

Domenicho et uxor mea Maria vinditores sumus tibi Mir Goltred, 

emptore. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus tibi omnes 

nostras voces, quas abemus vel abere debemus in ipsa nostra terra, 

qui est in ipso Pla de Rexag. Advenit mihi ad me Anna per 

comparatione vel per luctuosa seu per decimum vel per qualicumque 

voces, et ad nos Ferriol et Maria per ienitorum nostrorum, et ad me 

Domenicho per vocem uxori mee vel per quacumque voces. Affrontat 

namque hec omnia de orient in / c terra de me emptore, de meridie 

in terra de Estrader, de occiduo in terra de Sancti Cucuphati, de circii 

in terra de me emptore Sancti Petri de Rexac. Quantum istas affrontaciones 

includunt, sic vindimus tibi: supra scripta terra ab integre, 

cum exiis et regressiis earum, in propter precium mancusum unum 

in rem valentem, quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta hec omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure 

in tuo tradimus dominium et potestatem. Quod si nos vinditores aut 

ullusque homo qui contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum 

aut nos venerimus, componant aut componamus tibi prefata 

hec omnia in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea ista vinditione 

firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione III nonas februarii, anno XIIII regnante 

Henrici rege. 

Si+num Anna femina, si+num Ferriol, si+num Donnutio, 

si+num Maria, nos qui ista vinditione fecimus, firmavimus et 

rogavimus firmare. 

Si+num Seniofred monachus. Si+num Sancio. 

S+ Bonifilii presbiteri, qui hec scripsi die et anno quod supra. 

679 

1045 febrer 17 

Blancúcia, el seu fill Guitard i les seves filles Ermengarda i Maiasenda 

venen a Guislabert i al seu germà Guillem cases, terres i vinyes 

situades al territori de Barcelona, al terme d’Agudells, pel preu 

de 4 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 113, f. 41a-b. Rúbrica: “Guilabertus et Guilelmus emerunt honorem 

in termino Acutellis”. Exterior recto: “n. 113” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 10 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 267, n. 575.


In nomine Domini. Ego Blacutia femina et filio meo nomine 

Guitard et filias meas nomine Ermeniardis femina et Maiasendis femina, 

nos simul in unum, vinditores sumus vobis Guilabert et fratri meo 

Guilelm, emptores. Per hac scriptura vinditionis nostre vindimus vobis 

casas et curte, cum solos et superpositos, guttas et stillicinios, terras et 

vineas cum arboribus, nostrum proprium. Quod habemus in territorio 

barchinonense, in terminio de Agudellus. Advenit nobis per ienitorum 

nostrorum sive per decimum vel per ullasque voces. Affrontad prefata 

omnia de parte circi in ipsa strada, de aquilonis in torrent, de meridie 

in ipsos iungentos, de occiduo in torrent. Quantum in istas affrontationes 

includunt, sic vindimus vobis: inibidem loco omnes nostras 1 \ereditates/ 

(affrontationes) 2 vel nostrasque voces, que ibi abemus vel abere debemus, 

totas ab integre, cum exiis et regressiis earum, in aderato et definito 

precio mancusos IIII de auro cogto ex monete Henes legitimo pensatos. 

/ b Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius 

resonat, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, ad 

vestrum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra 

hac ista carta venditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set componat aut componamus vobis iam dicta omnia in 

duplo cum omnem suam immeliorationem. Et in antea ista carta 

venditione firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta venditione III kalendas marcii, anno XIIII regni 

Henrici regis. 

S+num Blacutia femina, s+num Guitard, s+num Ermeniardis 

femina, s+num Maiasendis femina, nos qui ista carta venditione 

fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ 3 Guitardi, eorum ista venditione vendi in tale conventum 

et ab eo ipso medio quarto de ipso aulode. 

S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno quo supra. 

1. Aquesta paraula porta un senyal de l’escrivent que n’indica la posició correcta 

en el text. 2. Expuntuat. 3. Manquen els punts de subscripció. 

680 

1045 març 22 

Jofre Vidal i la seva muller Quíxol empenyoren a Jucifià, jueu, diversos 

béns situats al comtat de Barcelona, a la parròquia de Santa Eulàlia 

de Provençana, al lloc de Quart, per un deute de 3 unces d’or. 

ACB, perg. 1-1-2513. Original. Pergamí, 106 × 460 mm. Al verso: . “Josfret 

Vidal” (S. XI); “Provinciana”; “Scripta” (S. XIII-XIV); “Num... 2513” (S. XVII); “Lib. IV Antiquit. 

N. 83”; “Diversorum A. 2513” (Mas); “1045” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 2 línies.


1157 

L.A.IV, n. 83, f. 27b-c. Rúbrica: “Item de Provinciana”. Inter columnas recto: “n. 

83” (Caresmar). Caplletra “I”: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Iocfret Vidal et uxori sue Kixol pignoratores 

sumus tibi Iucifiani iudei. Manifestum est enim quia 

prestitum nobis fecisti de tuo auro uncias IIIa per / 2 quart. b Propter 

oc sic pignoramus nos tibi casas, cum solos et superpositos, cum 

ciges, cum terra que in circuitu est, cum omnia genera arborum, 

cum ipso puteo, nostrum proprium franco. Que nobis / 3 advenit per 

parentorum et per decimum et per quecumque voce et auctoritate. 

Et est ipsa omnia in comitato Barchinona, in parrociac Sancta Eulalia 

de Provincana, d in locum que dicitur / 4 Quarto. Et afrontae ista 

omnia de circi in ipsa strada, de aquilonis in terra de Ierbertus 

Ugoni, de meridie in terra de Reimon Mir vel eredesf suos, de oc- 

/ 5ciduo in terra de Bernardus Ielmir. Quantum in istas totas afrontacionesg 

includunt, sic pignoramus nos tibi: h ipsa omnia superius 

scripta, de istas kalendas aprilii usque / 6 ad alias kalendas aprilii 

primas adveniendas nos tibi abemusi solutas uncias IIIIj et mancusos 

II et mig de auro novo de Ispania, k et si nos non te abemusl solutas 

/ 7 uncias IIII et mancusos II et mig ad ipso terminum, tunc in antea 

abeasm licencian ipsa omniao supra scripta ad abere, p tenere, alienare, 

in Dei nomine, quicquitq volue-8 /ris facere. Quod si ego nos 

pignoratores aut ullus omor vel femina que ista pignoraciones ad 

inrumpendum venerit, non oct valeat vindicare, set componat / 9 tibi 

in duplo. Et in antea ista pignoracioneu firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista carta pignoracionev XI kalendas aprilii, anno XIIII 

regnante Aianrice / 10 rege. 

S+num Iocfretw Vidal, s+num Kixol, nos qui ista carta 

pignoracionex fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Bernardus Iocfret. y / 11 S+num Iocbertus. S+num Amad 

Poncio. z 

/ 12 Reimundus presbiter, qui ista carta pignoracioneaa scripsit 

et sub sss die et anno quod supra. 

LA. a. tres. b. pro quare. c. parrochia. d. Provinciana. e. affronta. 

f. heredes. g. affrontationes. h. tibi nos. i. habemus. j. IIII or . 

k. Hispania. l. habemus. m. habeas. n. licentia. o. Manca. p. habere. 

q. quicquid. r. homo. s. pignoratione. t. hoc. u. pignoratione. 

v. pignoratione. w. Iocfre. x. pignoratione. y. Iocfres. z. Pontio. 

aa. pignoratione.


681 

1045 abril 23 

Gombau Ermemir i la seva muller Bel·liarda donen a l’església de Sant 

Miquel de Barcelona una terra i tres vinyes en diferents llocs del 

territori de Barcelona, al terme de Magòria i a la parròquia de 

Sant Vicenç, a canvi d’un altre alou, segons consta a la seva 

carta de permuta. 

ACB, LA.II, n. 100, f. 35a-c. Rúbrica: “Gombal Ermemir commutavit sedi terram 

et vineas apud Mogoriam”. Interior recto: “n. 100” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Gondeballo Ermemir et uxor / b mea Belliardis 

femina comutatores sumus ad domum Sancti Michaelis archangeli 

barchonensi. Manifestum est enim quia comutamus ibi 

in comutationem terra et vineas separatim. Quod habemus in territorio 

barchinonense, in terminio de Mogoria et in parrochia Sancti Vincencii. 

Advenit mihi hec omnia ad me Gondeballo per mea comparatione, 

et ad me Belliardis per meum \decimum/ sive per ullasque voces. Et 

affrontat ipsa petia de terra de parte circi in terra de Amatus Iotono 

condam, de aquilonis in torrent, de meridie in strata, de occiduo in 

terra de iam dicto Amatus Iotono. Et affrontat ipsa una pecia de vinea 

de parte circi in vinea de Pontio, de aquilonis in terra de Sancta Eulalia, 

de meridie in vinea Sancti Cucuphati cenobii, de occiduo in terra de 

Donnutio Bernardus. Et affrontat alia vinea de circi in via, de aquilonis 

in vinea de Sendredus, de meridie in vinea de Mir, de occiduo in 

terra qui fuit de Guilelmus Petroni. Et item affrontat alia vinea de circi 

in terra de Goda femina, de aquilonis in via, de meridie in vinea de 

Guitardus Guilara, de occiduo in torrente. Quantum istas totidem affrontationes 

includunt, sic comutamus prefata terra et vineas ad predicta 

domum Sancti Michaelis, simul cum exiis et regressiis earum, 

propter alium alaudem quod in nostra commutatione resonat. Quod 

si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

commutationem venerit pro inrumpendum, non hoc valeat aut valeamus 

vindicare, set componat aut nos componamus prefata terra et 

vineas, que nos in comutatione dedimus ad predictum domum Sancti 

Michaelis, cum omnem illorum inmelioratione. Et insuper hec ista comutatione 

firma permaneat et stabilis modo vel omnique tempore. 

Facta est ista scriptio comutationis VIIII kalendas madii, anno 

XIIII regni Henrici regis. 

S+ Gondeballus, s+ Belliardis, nos qui ista comutatione fecimus 

et firmamus et testes firmare rogavimus.


1159 

S+ Arluvinus presbiter. S+ Guitardus Guitardi. S+ Henardus 

Barono. S+ Guilelmus. S+ / c Mironi Alacio. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum literas super 

positas in linea V et sss die et anno quo supra. 

1045 maig 13 

682 

Sunifred i la seva muller Ermelda venen a Geribert, prevere, una 

mujada de vinya situada al comtat de Barcelona, al terme del 

castell d’Olèrdola, al lloc dit Avinyó (avui Avinyonet, Alt Penedès), 

a l’Avellà, pel preu de 3 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-140. Original. Pergamí, 159 × 196 mm. Restaurat. Al verso: “Aviio” 

(S. XIII-XIV); “Olérdula - saeculo XI” (S. XVIII); “1045” (Mas). Caplletra “I”: 24 mm. 

In nomine Domini. Ego Seniofredus et uxori mea Ermel femina 

vinditores sumus tibi Gerberto presbiteri, / 2 prolis Bunucio, 

emptore. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi 

modiata I de / 3 vinea nostra propria, qui nobis advenit per nostra 

comparacione sive per omnesque voces. Et est ip-/ 4sa vinea 

predicta in comitatum barquinonense, in termine de castrum 

Olerdula, in loco que / 5 dicunt Avino ad ipso Avela. Qui affrontat 

ipsa modiata de vinea de orientis in vinea / 6 de Sancti Petri qui 

est sita baselica in Avinio, de meridie in vinea de Quillelmo Ioto 

qui est / 7 condam, de occiduo in vineas de Remun Arnal vel suos 

eres, de parte vero circi in torrente / 8 qui per tempus pluviarum 

discurrit. Quantum in istas affrontaciones includunt, sic vindimus 

tibi: / 9 ipsa modiata de vinea cum illorum arboribus ab integrum, 

in propter precium mancosos III de au-/ 10ro. Et de ipsa precia 

aput te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predicta hec / 11 omnia, que vindimus tibi, de nostro yure in tuo 

tradimus dominio et potestatem, ab omni integrie-/ 12tatem, ut 

quicquid exinde facere vel iudicare volueris, abeas plenam potestatem, 

cum exios / 13 vel regressios suos, a proprio. Quod si nos 

vinditores aut ullusque homo qui contra ista vin-/ 14dicione venerit 

ad inrumpendum aut nos venerimus, non hoc valeat vindicare, set 

componat / 15 aut componamus tibi ipsa modiata de vinea predicta 

in duplo cum omnem suam inmelioracione. / 16 Et in antea ista carta 

vindicione firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta / 17 vindicione III idus madii, anno XIIII regnante 

Anganrici, rex francorum.


/ 18 S+ Seniofred, s+ Ermel, nos qui ista carta vindicione fecimus 

scribere et / 19 firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Ardeman. / 20 S+ *Ermemir levita*. S+ Giscafred. S+ *Companno 

levita*. 

/ 21 S+ Eldemare presbiter scripsit dii 1 et ss anno quod supra. 

1. Per die. 

1045 maig 28 

683 

El comte de Barcelona Ramon Berenguer I i la seva muller, la comtessa 

Elisabet, fan donació a l’hospital de pobres d’en Guitard, mig 

en ruïnes, de la dècima de tota la mòlta dels seus molins des 

del riu Besòs fins a Barcelona i de tota l’almoina del seu palau, 

i confien que algú s’ocuparà de l’hospital. 

ACB, LA.I, n. 4, f. 3c-4b. Rúbrica: “Privilegium quod Raimundus comes Barchinone 

et marchio et Elisabeth uxor eius dederunt hospitali pauperum Canonice secundam 

decimam suorum omnium molendinorum molentium aqua Bisocii et totam 

elemosinam sui palacii”. Exterior verso: “[I]III” (S. XIII-XIV); “Molins de Besos” (S. XVI- 

XVII); “n. 4” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus C, de color blau i perfilada en vermell: 13 línies. 


Ed.: MARCA, Marca hispanica, d. CCXXVII, c. 1085-1087; PUIG, Episcopologio, ap. 

XLIII, p. 384-385. 

In eterni Regis nomine celsa et una 1 qui continet ultra a principio 

dierum usque ad temporis terminum sua sapiencia disponens 

cuncta. Ego Raimundus, gratia Dei barchinonensis gloriose civitatis 

comes et marchio, una cum coniuge mea Helisabeth, nutu 

Dei clarissima comitissa, ad noticiam usque bonorum scilicet 

hominum, tam presencium quam futurorum, volumus deducere 

qualiter vel quomodo dirutum et exiguum egenorum invenimus 

habitaculum quod pridem Guitardus, vir bone memorie, in vita sua 

propter amorem Dei construxerat. / d Nos autem audivimus Dominum 

clamantem et dicentem: “Misericordiam 2 volo magis quam 

sacrificium”. Et in alio loco audivimus quendam sapientem dixisse: 

“Qui averterit aurem suam a clamore pauperis clamabit et non 

exaudietur”, verbi gratia. Et quoniam Ihesum Salvatorem, magnum 

qui hostiam se obtulit Deo Patri in ara crucis, audivimus quod 

euntibus discipulis ad Emaus in peregrini spetie se manifestare 

dignatus est, ut ipse propriciatio sit apud Patrem Deum pro peccatis 

nostris, et non solum pro nostris set etiam pro universis parentum


1161 

nostrorum delictis et filiorum nostrorum, scilicet Berengarii et 

Arnalli, qui iam ex hac luce migraverunt ad Christum, et ut Deus 

post finem huius vite vitam nobis concedat perpetuam et omnibus 

parentibus nostris, tam vivis quam \et/ defunctis, in illo loco ubi 

sancti Deum vident facie ad faciem, ubi nec ira est nec indignatio, 

ubi sancti canunt canticum novum et secuntur Agnum quocumque 

ierit, idcirco misericorditer respicimus ad opera Dei et nolumus 3 

avertere aurem nostram a clamore pauperis, ut clamantibus vobis 

exaudiamur. Donamus autem Domino Deo et omnibus pauperibus, 

tam indigenis quam et acolis, et huic domicilio omnem decimam 

que de nostris procedit molendinis, que oriuntur a flumine Bisaucio 

usque in urbe barchinonensi vel que in antea, Deo favente, orientur; 4 

non illam quam accipiunt ecclesie, set illam que a nobis iussu nostro 

post illam iuste decimata est. Conservamus igitur hoc quod 

venerabile hospitium habet vel habere debet vel que, Deo donante, 

in antea adquisierit et a bonis hominibus datum fuerit, sive terra 

sive aurum sive argentum aut aliquod omne iure hereditario pau- 

ribus perhenniter possidendum. Insuper etiam concedimus illi 

omnem helemosinam que a nostro procedit palatio, quia scriptum 

est: “Sicut aqua extinguit ignem, ita helemosina extinguit peccatum”. 

Amplificamus autem 5 prelibatam peregrinorum domum et 

eminentiorem facimus pocius quam antea non fuerat. Et damus ei 

affrontationem a parte orientis in Banchis vel in via que ducit euntes 

et redeuntes ad ianuam Castelli Novi. Donamus aliam affrontationem 

a parte australi in Miraculo seu in monte qui ab antiquis nuncupatus 

est Taber. Aliam autem affrontationem designamus a parte 

/ a solis occasu in aula canonicorum vel in ianua que cominus patet 

iuxta arbores qui dicuntur ulmi. Ab aquilone autem notissimam 

demonstramus 6 affrontationem in fori foribus. Quantum autem in 

prelibata domo vel hospitio habemus vel habere debemus, perhenniter 

Domino Deo simul cum predictis decimis de ipsis molendinis egenis 

mancipamus. Est autem prelata domus in civitate Barchinone, infra 

moenia, prope ianuam que respicit septemtrionem. Nos igitur 

rogando iubemus ut, si fuerit aliquis homo timens qui hoc dignum 

oficium super se acceperit et timoratus Domini vocem obedierit, 

nullus homo illi contrarius existat set electus ab omnibus hoc obsequium 

pauperibus, quamdiu vixerit, compleat. Et sic alius post illum 

in loco eius, qui similiter electus ab omnibus in servitio Domini 

constitutus sit, surgat. Et sic de uno in alio usque in perpetuum. Si 

quis autem presumptiose 7 contra hoc elatus in superbiam surrexerit 

diabolico involutus gurgustio, non hoc valeat, si conatus fuerit 

evacuare, vendicare quod petierit, sed legibus subiaceat et omnino ira


Dei viventis super eum veniat, sive sit rex sive dux sive comes seu 

vicecomes seu pontifex sive etiam princeps, vicarius seu qualibet 

persona hominum utriusque sexus, sed sit excomunicatus et cum Iuda 

proditore puniendus in baratro et cum Datan et Abiron, quos vivos 

deglutivit terra, sociatus et cum Herode, cuius vermis in igne vivit et 

carnem et animam depascit, collocatus et sit anathema maranatha, id 

est, in iuditio Domini culpabilis et in eternum crudeliter cruciandus. 

Acta sunt hec in palatio serenissimi comitis domni Ramundi 

marchionis et domne Helisabeth, coniugis eius, sub die V kalendarum 

iunii, anno XIIII Henrici regis franchorum. 

Reimundus comes. + Elisabet comitissa, qui hoc scribere iussimus 

et hanc donationem fecimus et propriis manibus firmavimus 

et roborare rogavimus. 

Adalbertus prepositus ss. Berengarius, proles Guifredi s+. Sig+num 

Bonefi(fi)lii, 8 suboles Guilelmi de opido qui dicitur Vetulus. 

Berengarius scripsit et hoc posuit signum +, / b qui dictus Isarnus. 

1. Sota la u hi ha una i. 2. Sota la primera m hi ha una o. 3. Sota la 

n hi ha una a. 4. Escrit sobre raspat. 5. L’acabament de la paraula anterior i la 

primera lletra d’aquesta, escrites sobre raspat. 6. L’acabament de la paraula anterior i 

tota aquesta, escrites sobre raspat. 7. ose escrit sobre raspat. 8. Síl·laba repetida. 

684 

1045 juny 28 

Blanca ven al seu germà Geribert, sacerdot, un cortell situat al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, a Vilapicina, sota 

Santa Eulàlia, pel preu d’1 mancús. Posteriorment, el 18 de juny 

de 1048, Blanca fa una altra donació al seu germà Geribert, 

prevere, i li besa la mà. 

ACB, perg. 1-1-1936. Original. Pergamí, 113 × 236 mm. Al verso: “audiu, audiut 

dominus, audivit dominus” (S. XI-XII); “CXII”; “Num...1936” (S. XVII); “Diversorum 

A 1936” (Mas); “1046” (AP). Té dues taques de poca intensitat al centre del pergamí 

que en una franja d’un cm tapen les línies 1-4 i 6-8 per bé que no impedeixen 

la lectura del text; li falta un fragment de pergamí de forma irregular, vers el 

centre del marge inferior, d’1,9 × 5,5 mm com a màxim, que fa perdre unes 

paraules de la subscripció notarial; el forat es devia fer, sembla, després d’haverlo 

copiat als LA, on la frase és completa. Conté un segon text (vegeu el doc. núm. 

738), inserit a la zona que havia restat en blanc entre les subscripcions dels 

testimonis i la del notari, i afegit pel mateix notari —tot i que amb una altra 

ploma—, qui amb la subscripció primera avala els dos textos. El text afegit ocupa 

les línies 12-15 de la present transcripció, posades entre . Caplletra “I”: 11 línies. 

ACB, LA.II, n. 300, f. 98b-c. Rúbrica: “Blancha vendidit Girberto presbitero I 

peciola de curticulo in Villapiscina, in termino Palomar”. Els dos documents són


1163 

copiats en un de sol. Inter columnas recto: “n. 300” (Caresmar). Exterior verso: 

“Anno Domini 1045” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Blanca a femina vinditrice sum tibi 

Geribertus sacer, fratri meo, emptore. Per hac scriptura vindicio- 

/ 2 nis b mee vindo tibi peciola I de curticulo. Quod abeo in territorio 

barchinense, c in parrochia Sancti Andree, in Vilapisci-/ 3 na, d subtus 

Sancta Eulalia. Advenit mihi hec omnia per ienitores meos sive per 

omnesque voces. Affrontad e hec omnia de parte circi in / 4 terra de 

te emtore, f de aquilonis similiter, de meridie in exio comune, de 

occiduo in ipsa 1-g casalibus de Blanca h femina. Quantum / 5 in istas 

quatuor afrontaciones i includunt, sic vindo tibi: iam dicta omnia 

in propter precium mancuso I de monete Bar-/ 6 chinone. j Et nichil 

de ipso precio apud te emptore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia que, tibi vindo, / 7 iure tuo trado dominio et 

potestate, ab omni integritate, cum exio et regressio suo, a proprio. 

Quod si ego vinditrice aud k ullusque / 8 homo qui contra ista vindicione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valead l vindicare, set m 

componad n aud o ego componam tibi / 9 iam dicto curticulo cum 

parietes tres in duplo cum suam inmelioracionem. p Et in antea ista 

vindicione firma permanead q / 10 omnique tempore. 

Facta vindicione IIII kalendas iulii, anno XV regni Henrichi r regis. 

S+num Blanca s femina, qui ista vindicione t / 11 feci et firmavi 

et testibus firmare rogavi. 

S+num Argemir. S+num Guitardus. S+num Guilelmus. 

< / 12 Ego Blanca u femina dono a te Geribertus presbiter, frater 

meus, bracada I de ipsa cintana v ubi fuit ipso videger qui cremavit. 2 

Et ego volo ad / 13 manus sua osculare. 

Actum est hoc IIIIX w kalendas iulii, anno VIIX x regni Henrici regis. 

S+num Blanca y femina, qui ista donacione feci et / 14 firmavi 


S+num Mager. S+num Suner episcopo. / 15 S+num Argemir. 

/ 16 S+num Vitalis presbiter, qui hec scripsit cum li[teris rassis 

in linea] IIII et die et anno quo supra. 

1. ipsa ratllat. 2. La v és una esmena de l convertida en u. 

LA. a. Blancha. b. vinditionis. c. barchinonense. d. Vilapicina. 

e. Affrontat. f. emptore. g. ipsa manca a la còpia. h. Blancha. i. affrontationes. 

j. Barchinone. k. aut. l. valeat. m. sed. n. componat. 

o. aut. p. imelioracionem. q. permaneat. r. Henrici. s. Blancha. 

t. vinditione. u. Blancha. v. chintana. w. XIII. x. XVII. 

y. Blancha.



685 

Amat, fill del difunt Iotó, ven a Guadall Quixella una peça de terra situada 

al comtat de Barcelona, prop del cementiri de Sant Just, l’església 

de la qual depèn és a Desvern, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2416. Original. Pergamí, 119 × 296 mm. Al verso: “De Verz” (S. 

XIII-XIV); “1416” (S. XVII?); “Num... 2416” (S. XVIII); “Diversorum A 2416” (Mas). 

Caplletra “I”: 17 mm. 

In nomine Domini. Ego Amadus, prolique condam Iotoni, 

vinditor sum tibi Guadallus Cixella, emptor. Per hanc / 2 scriptura 

vindicionis me vindo tibi pecia I de terra. 1 Que abeo in comitatum 

Barcinona, prope cimiterio / 3 Sancti Iusti qui est ecclesia in Verze. 

Qui mihi advenit per ienitor\i/ vel per ienitrice sive per comparacione 

vel per omnique voces. Et (af) 2 / 4 afrontat de orient in via vel in 

tera de Bovet, de meridie in domum Sancti Iusti vel in ipsa via, 

de occiduo in ipsa estrada, / 5 de circii in ipsa estrada. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vindo tibi: ipsa terra iam dicta ab 

integre, cum exios et re-/ 6gresios suos, in precium manhcusos IIII 

de auro placibile. Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego 

vinditor3 manibus meis recepit. / 7 Est manifestum. Quem vero predicta 

terra, que tibi vindo, de meo iure in tuo trado dominium et 

potestatem, ab omni integrietate, / 8 ut quiquit exinde facere vel 

iudicare volueris, in Dei nomine abeas potestate, ad proprio. Quod 

si ego vinditor aut ullus omo vivens / 9 aut femina qui ad ista vindicione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valead vendicare, sed 

componad aut componam tibi ipsa terra / 10 iam dicta in duplo cum 

omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista vindicione firmam 

perseveret omnique tempore. 

Facta / 11 ista vindicione XIIII kalendas agustas, anno XV 

regnante Enrici rege. 

S+ Amadus, prolique condam Ioton, qui ista vindicione fecit 

et / 12 firmavit et firmare rogavit. 

S+ Remun Seniullo. S+ Onofred Sendred. S+ Uadallus Oliba. 

/ 13 S+ Bonadomna de Cazarens, qui conscia fuit / 14 in ista 

vindicione. 

/ 15 S+ @Rosselus@ presbiter et hec scripsit. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. La f està mig començada, sembla supèrflua. 

3. Abreviatura supèrflua.

1045 agost 1 


686 

1165 

Alamany de Cervelló, fill del difunt Hug, i la seva muller Sicarda, filla 

del difunt vescomte Guerau de (Girona?), venen a Bonpar i a 

la seva muller Raquel una mujada de vinya i mitja quarterada 

de terra erma, situades al comtat de Barcelona, al terme del castell 

de Cervelló, al Mont Pedrós, a condició que en donin la dècima 

a Santa Coloma, pel preu d’una unça d’or. 

ACB, perg. 1-2-1446. Original. Pergamí, 148 × 200 mm. Estava doblegat en molts 

plecs. Al verso: “Cerveion” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1446”; “(Num... 

986, ratllat)” (S. XVIII). Vegeu el document núm. 1697. Caplletra “I”: 13 mm. 

In nomine Domini. Ego domno Alaman, prolique condam 

Ugoni, et coniuxque sua domna Sicardis, filia condam Gerallus / 2 

vicecomes, vinditores sumus vobis Bonumparem et uxori sua Ricellis, 

emptores. Per hanc scriptura vindicionis / 3 nostre vindimus 

vobis modiata I de vinea cum terra ubi est fundata et media 

quarterada de terra erema qui ibi est. Et / 4 que abemus in comitatum 

Barhcinona, in termini castrum Cervelione sive in Monte Petroso. 

Qui nobis advenit per ienitor / 5 vel per ienitrice sive per omnique 

voces, et ad me Sicardis per decimum sive per alaudio et per 

mansiones et per trilas qui sunt / 6 ad ipso torrete et que fuerunt 

de Bonumparem et de Ricelle, uxori sua. Et nos abuimus ista vinea 

predicta per isto alaudio / 7 prefato sive per omimodasque voces. Et 

afrontat de orient in vinea de Miron complantatore, unde ad nobis 

advenit, de meridie / 8 in strada et 1 in vinea de Guadallus Donucio, 

de occiduo in terras de nos vinditores sive de Sancta Columba, de 

circii in / 9 terra erema et in margine Sancta Columba. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vindimus vobis: ea omnia iam dicta 

/ 10 ab integre, cum exios et regresios earum, aput franhcitate qui 

de Barcinona pertinet, et que donetis ipsa decima ad / 11 Sancta Columba, 

et ipso precio est uncia I de auro placibile, et cum ipso 

alaudio de ipso torrente iam dicto in precio similiter. 2 / 12 [Et non] 

sitis licitos advindere ad comite nec ad comitore et ad alios omines 

ad quales volueritis. Et est manifestum. / 13 Que[m] vero predicta 

omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus 

dominium et potestatem, ab omni integrie-/ 14 tate, ut quiquit exinde 

facere vel iudicare volueritis, in Dei nomine abeatis potestatem, ad 

vestrum plenisimum proprium. / 15 Quod si nos vinditores aut ullus 

omo aut femina qui ad ista vindicione venerit aut nos venerimus 

ad inrumpendum, / 16 non oc valeat vendicare, sed componat aut


componamus vobis supra taxata omnia in duplo, ubi similiter valeat, 

/ 17 cum sua inmelioracione. Et in antea ista vindicione firmam et 

stabile perseveret omnique tempore. 

Facta ista vin-/ 18 dicio\ne/ kalendas augustas, anno XV regnante 

Henrici rege. 

S+ *Alamano*, s+ 3 domna / 19 Sicardis, nos qui ista vindicione 

fecimus et firmamus cum manus nostras dexteras et firmare rogavimus. 

/ 20 S+ Guadallo Donucio. S+ Geribert Lupus. S+ Remun Recosin. 

S+ Miron Salamon. 

/ 21 S+ @Rosselus@ presbiter, qui hec scripsit cum duas literas 

supra positas. 

1. Sobre raspat. 2. Sota la l hi ha una t. 3. En el quarter inferior esquerre 

manca el punt de signatura. 

687 

1045 octubre 22 

Testament de Ramon, levita, en el qual reparteix els seus alous, situats 

en diversos indrets del comtat d’Urgell, com la Segarra i Solsona, 

i del de Barcelona, com Teià, Premià, Badalona, Provençana i 

Olèrdola, entre diferents institucions eclesiàstiques com ara les 

canòniques de Santa Maria d’Urgell i la Santa Creu i Santa 

Eulàlia de Barcelona, els monestirs de Santa Cecília de Montserrat, 

Sant Cugat del Vallès, Sant Llorenç del Munt, Sant Pere de les 

Puelles o Sant Pol de Mar, entre altres, i les esglésies, per exemple, 

de Sant Vicenç de Cardona, Santa Maria de Badalona o de Sant 

Miquel del castell d’Olèrdola. 

ACB, perg. 4-17-53. Còpia, 5 de juliol de 1084. Pergamí, 149 × 607 mm. Al document 

li manca la part inferior dreta, que, pel que es dedueix de la còpia dels LA, ja 

havia perdut al S. XIII. Al verso: “Testamentum Raymundi”; “Pinels” (s. XI); “Scripto 

est et probato” (s. XIII), “XVII stancia testamentorum Pie Elemosinae LIII” (s. 

XVI); “Lib. I Antiquit. N. 1022” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 48 mm. 

ACB, LA. I, n. 1022, f. 357a-c. Sense rúbrica. Interior recto: “n. 1022” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1044” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 9 línies. 

ACB, LA. I, n. 1011, f. 353b-c. Rúbrica: “Testamentum Raimundi levita qui dimisit 

Sedi urgellensi alodem in Bitulona aput Vallem auream”. Fragment del testament, 

introduït per “In Christi nomine. Ego Raimundus levita. In primis”, a partir “iubeo 

ad dominam meam” fins a “semper pro anima mea”. Inter columnas recto: “n. 

1011” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada: 19 línies. 

Regest: Mas, Notes, n. 579 (complet) i 580 (fragment). 

In Christi nomine. Ego Remundus a-a’ levita recognosco me nimis 

fragilem et peccatorem et propter nefaria scelera que comisi, timeo


1167 

penas eterni iudicii, b et tamen non difisus de misericordia Christi, 

cupio pervenire ad gaudia Paradisi. Volo namque pergere ad limina 

beati Iacobi apostoli. Et ideo iubeo ut sint elemosinarii c mei de hoc 

que d abeo e in Urgello Aureolus levita et Isarnus f de Alasso/ 2 et Miro g 

Vivenno, et de hoc que h abeo i in comitatu j Barchinonae k fratres meos 

Suniario l atque Guilelmo et Miro m Guilelmo sacricustus et Guilabertus n 

Marcucio. o Rogo autem vos iam dicti elemosinarii p mei per Deum 

patrem omnipotentem ut, si mors mihi advenerit, antequam alium 

testamentum faciam, plenam q potestatem r habeatis donare s omne t 

meum avere pro anima mea vel per u meos v debitos, w sicut x ista 

cartula y videritis / 3 insertum. In primis iubeo ut solvatis omnes meos 

debitos, tam maiores quam minores. Et iubeo ut ad domina b’ mea c’ 

Sancta d’ Maria sedis Orgelli z-e’ ad ipsa f’ Cannonica aa-g’ remaneat ipsum 

meum alodem ab-h’ quod abeo ac-i’ in parrochia Sancte Marie, que cognominatur 

vico Betulona, id est, ipsam turrem cum ipsas domos qui 

in circuitu eius sunt, et cum omnem alium alodem ad-j’ quod abeo ae-k’ 

vel abere af-l’ debeo infra terminos et fines de iam dicta parrochia 

Betolona, m’ / 4 id est, de ripa maris usque ad ag-n’ cacumina montium 

vel in valle Vincana ah-o’ et de ripam p’ alveo Bisaucii. q’ usque in torrente 

de Pomar, id sunt, casas, ai casalibus separatim in diversis locis, ortis, 

ortalibus, terris r’ et vineis, s’ pratis, pascuis, silvis et garricis, fontes 

et puteos, cultum vel eremum, aj-t’ pronum vel ak-u’ planum, cum illorum 

arboribus, totum ab integrum, sicut infra al-v’ istas iam dictas 

quatuos am-w’ afrontaciones an-x’ includitur, cum exiis et regressis ao 

earum; et ipsas duas / 5 tonnas ap maiores et aq ipsos duos cubos maiores 

cum alia vascula, tam maiore quam minore, cum ipsa tabula, cum 

ipsos banchos et cum ipsa letiga, cum uno lecto de drapos, ar-y’ id 

est, feltro I as-z’ et tapitio aa’ I at-ab’ et lenciolo I au-ac’ et guadenga av I aw-ad’ 

et velada ax-ae’ I ay-af’ et plumacios az III, ba-ag’ hoc totum obtimum; et ipsas 

scutulas bb et cannadas bc-ah’ et gradales et candelabros et scifos bd-ai’ et 

mapas be et tovallas bf et cum ipsos ferramentos, hoc totum in iam 

dictam turrem / 6 vel in eius domos est. Hoc totum, sicut supra 

insertum est, remaneat ad Cannonicam bg de iam dicte aj’ Sancte Marie 

Sedis Orgelli, bh-ak’ ut semper habeant ipsi cannonici bi-al’ pisces in 

Quadragesima et oleum admitant bj-am’ in illorum usu, in quo melius 

viderint; et per totam Quadragesimam, exceptis bk dominicis diebus, 

ipse sacerdos qui canendus erit missam pro defunctis super altare 

\Sancte/ bl-an’ Marie, bm dicat alta voce ista 1-bn-ao’ “Deus cui proprium est 

misereri”, orationem istam bo-ap’ pro anima mea. Et ipsum bp alodem bq 

quod abeo in Pro-/ 7 vinciano, br que comparavi bs de Guitard bt de 

Agtes, bu remaneat ad bv Sancte Cruce et ad bw Sancte Eulalie, in ea


ratione: ut teneat ad suum proprium iam dictus Miro Guilelmi ad 

suum proprium, videlicet bx sacrista, ut omni tempore quando 

missam canendus erit, intercedat pro anima mea ad by Dominum; 

et post eius obitum, remaneat ad Canonnicam bz Sancte Crucis vel 

Sancte Eulalie Sedis prescripte. Et ipsum alode ca quod abeo cb in 

Primiliano vel in Tallano, cc totum ab integrum, remaneat ad Cixela, cd 

presbiter de Rivipullo, / 8 ut omni tempore, quando canendus erit 

missam, intercedat ad Dominum pro anima mea; post obitum vero 

eius, remaneat ad domum ce Sancti Pauli cenobii de Maritima cum 

omnia mea vascula qui ibi est. Et ipsum alodem cf quod abeo ad 

locum que dicunt Pinellos, remaneat ad soror mea Ermissindis, cg 

ut omni tempore faciat fieri ch anniversarium ci pro anima mea in vita 

sua; post obitum vero eius remaneat ad domum Sancti Cucufatis cj 

martiris cenobio ck octavianensis in tali ratione: ut ipsi / 9 monachi 

qui canendi erunt missam pro defunctis, dicant orationem cl pro 

anima mea alta voce: “Deus cui proprium est.” Et ipsum alodem 

quod abeo infra terminos de castro Osesdola, remaneat ad domum 

Sancti Mikahelis, infra muros de iam dicto kastro est fundatus, in 

tali ratione: ut ipsi clerici qui ibide sunt aut erunt in servicio Sancti 

Mikahelis iam dicti, dispensent ipsa expleta de iam dicto alode in 

comunia in diebus Quadragesime, ut intercedant pro me ad Deum. 

Et ipsos meos boves / 10 et oves et porcos et pavones et oches et 

alia volatilia et ipso blad et ipso vino que abeo in iam dicta parrochia 

Betulona, remaneat ad iam dicta Kannonica Sancte Marie Sedis 

Urgelli, simul cum ipsas calleras et padellas et arcas et catenatos 

qui ibidem sunt, et ipsum panem et vinum et ipsos cubos et tonnas 

et ipso parilio de bovos cum illorum aper et ipsos porcos et 

ochas et alia volatilia, simul cum ipso sacrario et curte que abeo 

in iam dicta / 11 Provinciana, remaneat ad prefato Miro Guilelmo in 

tali modo: ut teneat ad opus suum ipsas tonnas et cubs et aliud 

totum donet pro anima mea in sacerdotibus propter missas et in 

elemosinis. Et ipsos boves et porcos et ochas et alia volatilia et 

panem et vinum et vascula, maiore vel minore, que abeo in iam 

dicto alodio de Pinells, remaneat ad domum Sancti Petri cenobii 

Puellarum. Et ipsos porcos et volatilia et panem et vinum et vascula, 

/ 12 maiore vel minore, que abeo in Primiliano, remaneat ad iam dicto 

cenobio Sancti Pauli de Maritima. Et ipso pane et vino quod abeo 

in terminio de Mamagastre, in ipsa Spuzella, remaneat ad cenobium 

Sancte Cecilie Elitensis, simul cum ipsos porcos. Et ipsum panem 

et vinum que abeo in Solsona, remaneat ad Sancto Laurentio 

cenobio de Valle Lord. Et ipsum panem et vinum quem abeo in 

Sagarra, in Cunillo, remaneat ad domum / 13 Sancti Vincentii de


1169 

Cardona. Et ipso pane et vino et porcos et tonna que abea in 

Argelosa, remaneat ad Sancto Andrea cenobii inter Pontonos. Et 

ipso auro quod mihi debet Guilelm de Cardid et eius uxor, et sunt 

mancusos XXX et II os , date ad Oliba Sendret de Lobregad XVI, unde 

habet in pignora modiatas IIII or et mediam de vineas in Provinciana. 

Et de isto auro iam dicto remaneant mancosos V ad cenobio / 14 

Sancti Sebastiani in Penitense. Et aliud quod remanet de predicto 

auro, condono ei propter Deum. Et ipsos IIII mancosos quos mihi 

debet Riguall Gelmir et mater sua Quintol, remaneant ad cenobio 

Sancti Laurenti de ipso Monte. Et ipsos mancosos III quos mihi 

debet Godmar de Serra, remaneant ad ipso presbiter de Sancti 

Mikahelis Adamill de Olerdola. Et ipsos III mancosos quos mihi 

debet Remundus Isarni et eius mater de-/ 15 [O]lerdola, remaneat ad 

cenobio Sancte Cecilie de Monte Serrato. Et de ipso pane et vino 

quod abeo in ipsa sede Sancte Marie, remaneat ad Sinfret scriba 

modios II de blad et quintals II de vi. Et alium quod remanet de 

pane et vino et ipsas 2 archas et ipsa tonna cum ipsos draps, 

remaneant ad sacerdotes cannonici Sancte Marie Sedis. Et ipsas 

meas domos, quas ego edificare feci in ipsa sede Sancte Marie, rema- 

/ 16 [neant] ad Isarno Seniofredi, simul cum ipso meo superpellicio. 

Et ipsa vinea quod emi de Ermessen, que est ultra ipso pugol Urgello, 

remaneat ad domum Sancti Sepulcri de ipsa Sede. Et ipsa mea mula 

faciatis vindere et dividite inter vos tres manumissores, qui estis 

de Urgello, equaliter. Et ipsas meas pelles martrinas, qui sunt in 

domo Guilaberto Marcucii, facite eas vindere et de ipso precio 

dividite inter vos III / 17 [manum]issores, Suniario atque Guilelmo 

et Guilaberto Marcutio, equaliter. Et ipsos libros quos abeo in 

Betulona, id est, Antifonario I et Missal I et Proser I et Psalterio I 

et Quatermones de flores psalmorum, cum alio Missale qui est in 

pignora in villa Tizana per sestarios VIII de calcina, facite eum 

redimere, et hos prenominatos libros remaneant ad Sancti Adrianum 

qui est fundatus iuxta alveum Besauci. Et ipsas III telas, una dalifaz 

/ 18 [et duas] de drapo tinctas, remaneant ad iam dicto domo Sancti 

Adriani, qui sunt in iam dicta Betulona. Et uno coto albo et una 

vellada qui sunt in iam dicta Betulona, remaneat ad presbiteros de 

Sancta Maria de Betulona per missas. Et ipsa mea spada et ipso 

scuto qui ibidem est, remaneat ad Tedberto. Et ipsos escachs et 

tabulas de osso qui ibidem sunt, remaneant ad fratrem meum 

Bernardum. Et ipso meo blad et vino que abeo in Archavell / 19 [±9], 

de ipso remaneat ad cenobium Sancti Saturnini modios IIII de blad 

et quinals IIII de vi. Et aliud quod remanet ibi, date pro anima mea 

in missas et elemosinas. Et ipso pane et vino et ipsos porcos quod


abeo in Lordano, in eius terminio, ad ipsa Petra de Vincenti, 

remaneat ad domum Sancti Christofori, qui est situs inter Salinas 

et Mamagastre. Et ipso meo superlecto de palleo vel de pellibus 

martrinis subtus et / 20 [±9]ulo d[e a]uro, remaneat ad episcopum 

Sancte Marie sedis Urgell, ut me absolvat. Et ipso meo pellicio 

cornerino cum ipsas tobias de ciclatono remaneat ad episcopum 

Sancte Crucis de Barchinona, ut me absolvat. Et ipso meo 

superpellicio de Barchinona, qui est in domum Ermemir Ullet, date 

pro anima mea per missas. Et omnem meum avere mobile, quod 

hic non feci scribere, in qualicumque loco invenire / 21 [±10] ut ipsum 

quod hic scriptum videritis vos iam dicti manumissores mei, rogo 

et amoneo per Deum patrem omnipotentem et per Ihesum 

Christum, filium eius, qui est in Trinitate unus et verus Deus, ut, 

si mors mihi advenerit, antequam alium testamentum faciam, sic 

date pro anima mea. Et ita facite, sicut vobis iniungo et hic inserti 

videtis. Et sit Deus inter me et vos. cm Et si quis hunc testamentum 

/ 22 [±7] [dis]rumpere voluerit, non sit ei licitum, sed primitus cn iram 

Dei incurrat et cum Iuda traditore portionem accipiat. Et in antea 

hunc testamentum firmum permaneat et non sit disruptus. 

Facto isto testamento XI kalendas novembris, anno XV regni 

Aenrici co regis. 

Sig+m cp Remundus cq levita. cr qui hunc testamentum iussi 

scribere et testes firmare rogavi. 

/ 23 Sig+m cs Tedbert. Sig+m ct Bernard cu Eiz. cv Sig+m cw Mir. cx 

Poncius sacer. Bernardus sacer. @Seniofredus@. 

/ 22 @Guilibertus, sacer et monachus@, qui hunc testamentum 

transtulit III nonas iulii, anno XXIIII regnante Filipo rege sss. cy 

1. ista ratllat. 2. Sota la i hi ha una a. 

LA.I, n. 1022. a. Remon. b. iuditii. c. helemosinarii. d. quod. 

e. habeo. f. Isarno. g. Mir. h. quod. i. habeo. j. comitato. 

k. Barchinona. l. Sunner. m. Mir. n. Guilaberto. o. Marcutio. p. helemosinarii. 

q. plena. r. potestate. s. a donare. t. omnem. u. pro. 

v. meis. w. debitis. x. Segueix in. y. carta. z. urgellensi. aa. canonica. 

ab. alaudem. ac. habeo. ad. alaudem. ae. habeo. af. habere. 

ag. in. ah. Vicana. ai. Interlineat. aj. heremum. ak. et. 

al. in. am. IIII or . an. affrontationes. ao. regressiis. ap. tona. aq. cum. 

ar. trapos. as. uno. at. et tapitio I manca. au. uno. av. gadenga. 

aw. una. ax. vellada. ay. una. az. plumatios i segueix nros. ba. tres. 

bb. scutellas. bc. canadas. bd. cifos. be. mapes. bf. tovales. bg. canonicam. 

bh. urgellensi. bi. canonici. bj. aut mitant. bk. exceptus. 

bl. Manca. bm. Segueix alme. bn. Segueix ista oratione. bo. orationem 

istam manca. bp. ipso. bq. alaude. br. Provinciana. 

bs. comperavi. bt. Guitardo. bu. Aothes. bv. Segueix canonicam de. 

bw. Manca. bx. ad suum proprium videlicet manca. by. Interlineat. bz. canonicam. 

ca. alaude. cb. habeo. cc. Talano. cd. Cixila. ce. Man-


1171 

ca. cf. alaudem. cg. Ermessendis. ch. Manca. ci. aniversarium. 

cj. Cucuphati. ck. cenobii. cl. oratio. cm. Des de et ipsum alodem quod 

abeo infra terminos de castro Osesdola fins a et hic inserti videtis et sit Deus inter 

me et vos manca. cn. primis. co. Henrici. cp. S+. cq. Reimundus. 

cr. sss. cs. s+gnum. ct. s+gnum. cu. Bernardo. cv. Eico. cw. s+ 

gnum. cx. Miro. cy. Des de Poncius sacer fins a regnante Filipo rege sss manca. 

LA.I, n. 1011. a’. Raimundus. b’. dominam. c’. meam. d’. sanctam. 

e’. urgellensi. f’. ipsam. g’. cannonicam. h’. alaudem. i’. habeo. 

j’. alaudem. k’. habeo. l’. habere. m’. Betulona. n’. in. o’. Vicana. 

p’. ripa. q’. Bisautii. r’. terras. s’. vineas. t’. heremum. u’. et. 

v’. in. w’. quatuor. x’. affrontationes. y’. trapos. z’. uno. aa’. tapetio. 

ab’. uno. ac’. uno. ad’. una. ae’. vellada. af’. una. ag’. tres. ah’. canadas. 

ai’. sciphos. aj’. dicta. ak’. urgellensi. al’. canonici. am’. aut 

mitant. an’. alme. ao’. istam orationem. ap’. semper, en lloc d’orationem istam. 

688 


Bovet Ol·lofred i la seva muller Eg empenyoren a Guerau Atilà una vinya 

situada al territori de Barcelona, al terme de Marunyà, per un deute 

que tenen amb ell de 4 mancusos d’or d’Enees, amb la condició 

que el matrimoni es retindrà la vinya des del mes de novembre vinent 

fins passat un any, data en la qual han de tornar els mancusos 

a l’esmentat Guerau, que els tornarà aquesta escriptura; si no li 

tornen els diners, la vinya passarà a mans de Guerau Atilà. 

ACB, perg. 1-1-2542. Original. Pergamí, 161 × 280 mm. Al verso: “Maruia” (S. XIII- 

XIV); “Num... 2542” (S. XVIII); “Diversorum A 2542” (Mas). Caplletra “I”: 53 mm. 

In nomine Domini. Ego Boveti Hollofredi et uxor mea Eg 

femina inpignoratores sumus tibi Geralli Atilani. Manifestum est 

enim qui debitores sumus / 2 tibi mancusos IIII de bono auro 

monete Heneas legitime pensatos, quod tu nobis prestasti. Est 

manifestum. Propterea inpignoramus tibi / 3 vinea simul cum ipsa 

terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio barchinonense, 

in terminio de Marunnano. Advenit mihi / 4 ipsa vinea ad me Boveti 

per voce uxor mea, et ad me Eg per voce genitores meos sive per 

ullasque voces. Afrontat ipsa vinea de par-/ 5 te circi in vinea de Ansovallo 

sacer, de aquilonis in vinea de Guilabertus Marcucii, de 

meridie in via antiga, de occiduo in vinea / 6 de Guillelmus Longovardi. 

1 Quantum istas afrontaciones includunt, sic inpignoramus 

tibi: iam dicta vinea ab integre, et de nostro iure / 7 in tuo trado 

dominio et potestatem, et inter tantum nos teneamus per tuum 

beneficium. Et in die quod erit mediante mense november de isto 

/ 8 ad alio veniente isto anno revolvente, sic tibi retdere faciamus 

iam dictos 2 mancusos IIII et tu nobis retdas ista scriptura sine / 9 mora. 

Et si hoc non fecerimus et diem placitis nostris non adimpleverimus,


tunc abeas plenam potestatem hec omnia, que tibi inpignoramus, 

/ 10 aprehendere, tenere, vindere et omnia facere quod volueris, cum 

exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. Quod 

si nos inpignora-/ 11 tores aut ullusque omo utriusque sexus qui contra 

hanc inpignoracionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat 

vindicare, sed componat / 12 aut nos componamus tibi iam dicta 

omnia in duplo cum omnem suam immelioracione. Et in antea ista 

inpignoracio firma 3 permaneat 4 / 13 omnique tempore. 

Facta inpignoracione XIIII kalendas december, anno XV regni 


S+ Boveti, s+ Eg femina, nos qui ista / 14 inpignoracione fecimus 

et firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Hisarnus Gaucefredus. / 15 *S+ Guitardus levita*. S+ 

Honofredus Moratono. 

/ 16 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi 5 et sss die et anno 

quod supra. 

1. La d sembla que porti un intent d’abreviatura. 2. Sota la o hi ha una 

a. 3. Sota fir es llegeix ne. 4. La e i la a estan escrites sobre altres lletres que 

no hem pogut esbrinar. 5. Tot seguit hi ha un dibuix que sembla un senyal de signatura. 

Està format per un cercle amb una creu inscrita, de proporcions molt superiors a les normals, 

però mancat dels corresponents punts de subscripció. 

689 


Bernat, la seva muller Gerberga i la seva germana Olovara venen a 

Vives Guillem i al seu germà Miró unes cases, corts, colomar, 

terres, vinyes i arbres, situats al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Martorelles de Dalt, a les Corts, pel preu de 3 mancusos 

en moneda de Barcelona i 6 sous i mig. 

ACB, perg. 3-27-325. Original. Pergamí, 106 × 273 mm. Al verso: “Marto” (S. XI); 

“Prepositura Gener, St. 27, n º ” (1936-1939); “Senyal vert, 54”; “1045” (F-B). 


In Dei nomine. Ego Bernardus et uxori mea Gerberga et 

sorori mea Ollovara, nos simul in unum, vinditores sumus vobis 

/ 2 Vives Guigelmi et fratri tuo Mironi, emptores. Per hanc scriptura 

vindicionis nostre (vindimus) 1 vobis, id est, / 3 casas et curtes cum 

solos et superpositos et ostios et ianuas et macerias et palumbario, 

et terras et / 4 vineas et omnes arbores qui infra sunt, nostrum 

proprium, francum. Quod abemus in comitato barcinonensis, in 

Vallen-/ 5 sis, in terminio de Marturelias superriores vel ad ipsas 

Curtes. Qui nobis advenit per ienitores nostros aut per ullasque vo-


1173 

/ 6 ces. Et adfrontat ipsas casas cum ipsas terras de parte orientis in ipsa 

via, de meridie in terra de Tedvira sive in ipsa via, / 7 de occiduo in 

terra de iam dicta Tedvira vel eres, de circi similiter vel in terra de 

Orucia femina. Et alia pecia de terra cum ipso orto et 2 / 8 arbores de 

orient in terra de Iotfret Espidio, de meridie in ipso torrent, de occiduo 

in terra de Tedvira femina, de circi in terra de iam / 9 dicto Iotfret. Et 

alias terras, quod abemus ad ipsas Curtes, pecia I de terra afrontat 

de orientis in flumine / 10 Besaucio vel in terra de nos comparatores, 

de meridie in terra de Iotfret et de nos comparatores, de occiduo 

in ipsa strada / 11 calzada vel in terra de Kixol vel eres, de circi in terra 

de nos comparatores. Et alia pecia de tera affrontat / 12 de orientis in 

ipso rego vel in terra de nos comparatores, de meridie in terra de nos 

comparatores vel in terra de Kixol, de occiduo / 13 in terra de nos comparatores 

vel de Guanalgaudi Sendret, de circi in terra de Guanalguadi 

Sendret. Quantum / 14 infra istas affrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: prefata omnia, quod nos abemus et abere debeamus, 

totum ab in-/ 15 tegre, cum exiis et regresiis earum, in propter precium 

mancusos III de moneta de Barcinona et solidos VI et medium de diners. 

/ 16 Quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero 

predicta hec omnia de nostro iure in vestro 3 tradimus dominio et potestatem, 

ad / 17 vestrum plenisimum proprium. Quod si nos vinditores 

aut ullusque omo utriusque sexus qui contra hanc ista carta vindicione 

vene-/ 18 rit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componam 

aut componamus vobis in duplo cum omne suam inmelioracione. / 19 

Et in antea firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Actum est hoc XIIII kalendas ianuarii, anno XV regni Henrici regi. 

/ 20 S+m Bernardus, s+m Gerberta, s+m Ollovara, qui nos ista 

vindicione fecimus et firmare rogavimus. 

/ 21 S+m Iotfret Argemir. S+m Ermengaudio. S+m alio Iot/fret\. 

/ 22 *S+ Gifredis presbiter*. 

/ 23 S+ Olibanus sacer, qui ista carta vindicione scripsit et sss 

die et anno prefixo. 

1. Repetit. 2. Escrit sobre de. 3. Sota la o hi ha una lletra il·legible. 

690 

1046 gener 25 

Ervigi ven a Argemir una peça de terra situada al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al terme de Salvà, que té pels 

seus pares, pel preu de 10 sous.


ACB, perg. 1-2-1347. Original. Pergamí, 138 × 270 mm. Al verso: “vendicio Eruig 

ad Argemir”; “LXXXIX” (S. XII); “mitja escala armari 3 n. 1347” (Caresmar); “Num... 

1137” (S. XVII); “Antiquitatum II 581” (M. Mas); “1046” (F-B). Caplletra “I”: 8 línies. 

ACB LA.II, n. 276, f. 91-92d-a. Rúbrica: ”Carta quod Eruigius vendid Argemiro 

I petia terre apud solan, in termino de Selviano, in Palomar”. Inter columnas 

verso: “n. 276”. Inter columnas recto: “anno Domini 1045”. 


In nomine Domini. Ego E[r]vig vinditor sum tibi Argemir, 

emptore. Per hac scriptura vindicionis a nostre vindo / 2 tibi peciola I 

de terra, qui est ad ipsa sala que abeo in territorio barcinonense, in 

parochia b Sancti Andree, in / 3 termine de Silviano. Advenit mihi per 

ienitores c mei sive per omnesque voces. Affrontad d hec 1 omnia de parte 

/ 4 circi in terra de Sancta Eulalia, de aquilonis in vin[e]a de Suner 

Borel e vel in vinea Sancta Eulalia, 2 de meridie in / 5 ereditatede Remon 

Estefanus, f de occiduo in terra de Sancta Eulalia. Quantum in istas 

IIII afrontaciones g / 6 includunt, sic vindo tibi: iam dicta peciola I de 

terra in propter precium denarios X. Et nichil de ipso precio / 7 apud 

me emptore non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta terra, 

que tibi vindo, iure tuo trado dominio / 8 et potestate, ab omni integrita, 

cum exio et regresio h suo, ad tuum proprium. Quod si ego vinditor 

aud i ullus-/ 9 que homo qui contra ista vindicione j venerit pro inrumpendum, 

non hoc valead k vindicare, set compo-/ 10 nad l aut ego conponat 

m tibi supra scripta terra in duplo cum suam inmelioracionem. n 

Et in antea ista vin-/ 11 dicione o firma permanead omnique tempore. 

Facta vindicione VIII kalendas februarias, anno XV regni 

Henrichi p regi. / 12 

S+num Ervig, qui ista vindicione q feci et firmavi et testibus 

firmare rogavi. 

S+num Suner episcopus. / 13 S+num [espais en blanc: ±15]. 

S+num [espais en blanc: ±15] 

/ 14 S+ Geribertus sacer, qui hec scripsi et die et anno quo supra. 

1. Sota la c hi ha una o. 2. Sota la i hi ha una a. 

LA. a. vinditionis. b. parrochia. c. genitores. d. affrontat. e. Borrell. 

f. Estephanus. g. affrontationes. h. regressio. i. aut. j. vinditione. 

k. valeat. l. componat. m. componam. n. inmelioratione. 

o. vinditione. p. Herici. q. vinditione. 

691 


Tedelinda, la seva filla Boneta i el seu gendre Companeci venen a Imol


1175 

una vinya situada al territori de Barcelona, al terme de Monterols, 

pel preu de 14 mancusos d’or d’Enees i de rals. 

ACB, perg. 1-4-143. Original. Pergamí, 125 × 350 mm. Al verso: “Munterols” (S. XIII- 

XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1046” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Tedelindis femina, mulier qui fuit 

Lanfredo, et filia mea Boneta femina et generi meo Companecio, nos 

simul in unum, venditores sumus tibi Imol femina, emptrice. Per hanc 

scripturam vendicionis nostre vendimus tibi / 2 vinea simul cum ipsa 

terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio barchinonensi, 

in termine de Monterols. Advenit ad me hec omnia Tedelendis femina 

per vocem viro meo nomine Lanfred, cui sit requies, et per 

comparatione / 3 et per meum decimum, et ad me Boneta per vocem 

genitorum meorum, et ad me Compan per vocem uxori mee predicte 

sive per omnesque voces. Affrontat hec omnia de parte circi in vinea 

de Stefano Offertre et in terra Sancti Mikaelis Arcangeli, / 4 de aquilonis 

in torrente, de meridie in terra de Guillelmi Marchio et in vinea de 

Guillelmi Rafardi, de occiduo in vinea de Guillelmi Rafardi. Quantum 

istas quattuor affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: predicta 

omnia ab / 5 integre, propter precium mancusos XIIII cim de auro 

monete Eneas et de roais a penso legitime pensatos. Quod tu emptrice 

precium nobis dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus 

integriter. Est manifestum. Quem / 6 vero predicta omnia, que nos tibi 

vindimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem 

ab omni integritate, ad tuum plenissimum proprium, qum exios vel 

regressios earum. Quod si nos venditores aut aliquis / 7 homo utriusque 

sexus qui contra ista vendicione venerit aut venerimus ad inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut nos 

componamus tibi predicta omnia in duplo cum omni sua inmelio- 

/ 8 ratione. Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc VI kalendas marcii, anno XV regni Henrici regis. 

S+num Tedelindis femina, s+num Boneta femina, / 9 s+num Companecio, 

nos qui ista vendicione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+ Arluvinus presbiter. *S+ Renardus levita*. S+num Guimarani. 

/ 10 S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

692 

1046 març 11 

Guadamir i la seva germana Cusca venen a Arnau dues peces de terra


situades al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu 

de Palomar, al terme de Vilapicina, a Montedells, una sota el Pou, 

prop de la Tona, i l’altra al Pont, al costat de la via que va vers 

Sant Andreu, a canvi de sis aimines d’ordi i 4 mancusos i mig. 

ACB, perg. 1-2-78. Original. Pergamí, 242 × 157 mm. El document té foradets. Al 

verso: “Siglo XI” (S. XVIII); “Antiquit. II 230”; “1046” (Mas). Caplletra “I”: 15 mm. 

ACB, LA.II, n. 230, f. 79d-80a. Rúbrica: “Carta de Montedello et de Ponto in 

Villapiscina”. Inter columnas verso: “n. 230” (Caresmar). Inter columnas recto: 



In nomine Domini. Ego Guadamir et sorori mea Cusca femina 

vinditores / 2 summus tibi Arnallo. Per hanc scripturam vindicionis a 

nostre vendimus tibi / 3 alaudem nostrum proprium, id sunt, II 

pecias b terre, separatim in singulis / 4 locis: que abemus in territorio 

Barchinone, 1-c in parrochia Sancti Andree / 5 de Palumbario, in 

termine Villepiscine, in Montedellus, subtus ipsum / 6 Puteum, prope 

ipsam Tonnam; et aliam peciam d terre qui est ad ipsum Pontum, 

iux-/ 7 sta e ipsam viam qui vadit ad Sancto Andree vel ubique. Qui 

affrontat predictam / 8 peciam f terre de Montedellus a parte aquilonis 

in terra de Prim et de / 9 uxori sue, a meridie in terra de Bonucio 

Senuado et de eredibus suis, / 10 ab occiduo in ipsum puteum 

Montedellus vel in ipso margine, a circio / 11 in terra Ermengaudus 

Goltredi et de Bonsinna femina. Et aliam peciam g terre / 12 ad ipsum 

Pontum affrontat de orientis in ipso torrente, a meridie in ipsa / 13 

via, ab occiduo in terra de Adaledis femina, a circio in terra qui 

fuit de Guadallo. / 14 Quantum histe h affrontaciones i includunt, sic 

vendimus \tibi/: iam dicta omnia, / 15 qui nobis advenit per ienitorum 

nostrorum vel per ullasque voces, in propter pre-/ 16 cium eminas VI 

ordei et mancusos IIII et medium, quos tu nobis dedisti. / 17 Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi vendimus, / 18 

de nostro iure in tuum tradimus domini\o/ 2 et potestatem, 3 ad tuum 

plenissi-/ 19 mum proprium, ut facias quod volueris. Quod si nos vinditores 

aut / 20 aliquis omo j utriusque sexus qui contra hista k vindicione 

l venerit ad / 21 inrumpendum, nil valeat, sed componat aut 

componamus tibi predicta / 22 omnia in duplo cum sua melioracione. 

Et in antea hista vindicio m / 23 firma maneat omni tempore. 

Facta hista n carta vindicionis o V idus / 24 marcii, anno XV regni 

Enrici regis. 

S+ Guadamir, / 25 s+ Cusca femina, nos qui hanc vindicionem p 

fecimus et firmavi-/ 26 mus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bernard. / 27 S+ Guisalmar. S+ Cherucio. S+ Martino. / 28 S+ 

Ervigio. *S+ Miro sub-/ 29 diaconi*.


1177 

/ 30 S+ Wilielmus q levite, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. Sota la c hi ha una i. 2. Sota la o hi ha una lletra raspada. 3. A sota 

de test hi ha quelcom raspat. 

a. vinditionis. b. Sota la a hi ha una e. c. barchinonense. d. petiam. 

e. iuxta. f. petiam. g. petiam. h. iste. i. affrontationes. 

j. homo. k. ista. l. vinditione. m. vinditio. n. ista. o. vinditionis. 

p. vinditionem. q. Guilielmus. 

693 

1046 març 14 

Isarn, fill de Jofre, levita, accepta, a canvi d’1 mancús d’or, les escriptures 

de venda que el seu pare va fer en favor de Bovet Renard, 

d’un alou situat a Barcelona i a Provençals. 

ACB, perg. 1-4-144. Original. Pergamí, 143 × 22 mm. Al verso: “Civitatis Barchinona” 

(S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1046” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 4 línies. 

Ed.: FREUDENHAMMER, Griechische, p. 113-114. 

In nomine Domini. Ego Isarnus, prolis condam Gaucefredus, 

levita tibi Bovetus Renardi. Manifestum est enim quia petivi te 

/ 2 ante bonis hominibus ut directum mihi fecisses ex alodio que fuit 

patris mei, scilicet, de casalicios que sunt infra moene / 3 civitatis 

Barchinone, et de casas et turrem et terra que est in Provincials. Et 

tu hostendisti mihi scripturas firmas et stabi-/ 4les, quas exinde tibi 

fecit pater meus Gaucefredus venditionis. Et ego, ut audivi ipsas cartas 

veridicas esse, quod tibi fecit / 5 pater meus ex supra dicto alodio, 

et propter consilium honestorum virorum, accepi de te mancusum 

unum aureum, ut hanc que-/ 6rellam tibi evacuassem et ipsum iam 

dictum alodium, sicuti et facio. Quapropter ego prelibatus Isarnus 

tibi Bovetus / 7 hanc cartulam sequritatis tibi facio, ut ab hodierno 

die et tempore quietus et sequrus permaneas de predicta inquisi-/ 8 

cione, unde tibi requirebam. Quod si ego evacuator aut aliquis homo 

utriusque sexus amplius tibi inquetare pre-/ 9supersero aut presuperserit 

\de hac/, ad nihilum mihi vel illis eveniat et insuper componat 

aut componam tibi in vinculo / 10 uncias quattuor auri purissimi. Et 

in antea hanc pagina sequritatis et evacuacionis firmum permaneat 

/ 11 omni tempore. 

Actum est hoc II idus marcii, anno XV regni Henrici regis. 

S+num Isarnus, prolis condam Gau-/ 12cefredi, qui hanc evacucionem 

feci et firmavi et testibus firmare rogavi. / 13 

S+num Marcucius monetarius. S+num Guislibertus Marcucii. 

S+num Dominicus Vivani. / 14 *Adalbertus iudex sub sss*.


/ 15 S+num Belliho[minu]s, cognomento Geraldus, levita, exarator, 

cum litteras super positas in linea VIIII, et sss / 16 sub die et anno prefixo. 

694 

1046 març 23 

Òria i el seu fill Sunyer venen a Pere, monjo, i a la seva germana 

Ermengarda, devota, una mujada de vinya situada al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sarrià, al terme de Colà, que 

tenen per compra, pel preu de 7 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, perg. 1-4-145. Original. Pergamí, 92 × 380 mm. Al verso: “cartas de Serriano” 

(S. XIII-XIV); “nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1046” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Oria femina et filio meo Suniario vinditores 

sumus vobis Pedro monacho et Ermengarda devota, sorori 

sua, empto-/ 2 res. Per ahnc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis 

modiata I de vinea nostra propria. Et est ipsa vinea in territorio barchinonense, 

sive in pa-/ 3 rochia de Serriano, \sive terminio Colano/. 

Advenit nobis per nostra comparacione vel per quaqumque voces. 

Afrontat de parte circi ipsa vinea in vinea de Sancti Iuliani, de aqui- 

/ 4 lonis in ipsa carrera, 1 de meridie in vineas de Guilelm Marco et iudex, 

de occiduo in vineas de Sancti Celedoni sive in vineas de iam dicti 

Gui-/ 5 lelm. Quantum infra istas quatuor 2 afrontaciones includunt, 

sic vindimus vobis: modiata una de vinea cum ipsa terra ubi est ipsa 

vinea fun-/ 6 data, cum exiis et regresiis earum, in propter precium 

mancusos VII de auro de manu Henee, legitime pensatos, ad tuum 

plenissimum propium. / 7 Et est manifestum. Quem vero predicta 3 

vinea, que nos tibi vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio 

et postetatem ad omnia que volueritis facere. / 8 Quod si nos vinditores 

aut ullusque homo qui contra ista vindicione venerit ad inrumpendum, 

no hoc valead vendicare, set componat 4 aut componamus / 9 nos 

vobis in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista 

carta vindicione firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta vindi-/ 10 cione X kalendas aprelis, anno VX regni Henrici regis. 

S+m Oria femina, s+m Suniario, nos qui ista carta vindicione 

fecimus et tes-/ 11 tes firmare rogavimus. 

S+m Sabad. S+m Mir Suner. S+m Isarno. / 12 

S+ Martinus presbiter, qui scripsit cum litteras supra positas 

in verso III ubi dicit “Colano” et “denarios IIII”, die et anno prefixo 

per pasto (?). 

1. Sota la segona r hi ha una e. 2. Abreviatura supèrflua sobre a. 3. Sota 

la p hi ha una q. 4. Sota la t hi ha una r.


695 

1179 

1046 abril 30 

Testament d’Ervigi, que nomena almoiners Argemir, Sunyer i Bernat, el 

seu germà, i deixa a Geribert, germà seu, dues peces de vinya amb 

la terra on són plantades, situades al Pont, [a Palomar] i diferents 

béns mobles a Argemir, amb qui té contret un deute, i a Arnau. 

ACB, LA.II, n. 246, f. 83d-84a. Rúbrica: “Testamentum Eroigii qui dimisit Geriberto 

fratri suo II pecias vinee ad Ponte, in Palomario”. Inter columnas verso: “n. 246” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1045” (S. XVIII). Caplletra “B” 

ornamentada: 5 línies. 


Breve vel testamentum quod ego Eroigius iussit facere ad meos 

elemosinarios, id est, Argemir et Suniario et Bernardus, frater meus. 

Quod si mors mihi advenerit, antequam alium testamentum faciam, 

plenam potestatem habeatis dare et distribuere omne meum avere, tam 

mobile quam immobile, propter Deum et remedium anime mee. In 

primis concedo ad Geribertus, frater meus, petias II vinee cum ipsa 

terra in qua sunt fundatas, quod habeo ad ipso Ponte. Et de ipsum 

/ a fructum, quod Deus ibi dederit in isto anno, concedo ipsa medietas 

per meum vestimentum. Et alia medietate concedo ad Argemir per 

suum debitum, id est, quarteres III de ordeo et portadora I vindemia 

et precium de quarters VIIII de vino. Et concedo Argemir barrilio I. 

Et concedo ad Geribertus, frater meus, ipsas meas voces que abeo in 

ipso planter de Suniario Borrelli. Et concedo ad Arnal ipsa mea 

ereditate, quod abeo prope alaude Sancti Michelis, ipsa tercia parte. 

Aliud meum avere, ubi invenire potueritis, concedo pro anima mea. 

Facto isto testamento II kalendas mai, anno XV regnante 

Henrico rege. 

S+m Eruigio, qui isto testamento feci et firmavi et testibus 


S+m Bernardus. S+m Bulgara. S+m Suner. S+m Tardus. 

S+ Rechosindus @presbiter@, qui isto testamento scripsi et sss 

die et anno quo supra. 

696 

1046 maig 1 

Teduira, filla del difunt Sendred, ven a Dalmau i a la seva muller 

Guisla un alou situat al comtat de Barcelona, al Vallès, a la vila 

del terme de Santa Agnès, pel preu de 4 sous i mig.


ACB, perg. 1-1-1924. Original. Pergamí, 124 × 433 mm. Restaurat. Al verso: “Num... 

1924” (S. XVIII); “Diversorum A 1924” (Mas). Caplletra “I”: 10 mm. 

In nomine Domini. Ego Teduira femina, filia de condam Sendre, 

vinditrice sum tibi Dalmad et uxori sue Ghilia, 1 emptore. Per 

hanc scripturam vindicionis mee vindo tibi / 2 ipso meo alaude, 

chasas et curtes, sol et 2 suprapositum, ab ipsas fovias et ipsas ianuas, 

cum ipso alaud que ad domum pertinet, in montibus, in planis, in 

/ 3 silvis et in garicis, cultum vel ermum, aput isos arboribus qui 

infra sunt de qualecumque generis. Qui mhi advenit per ienigtori 

nostro vel per omnesque voces. / 4 Qui est ec omnia in comitato barchinonense, 

in Vallense, in terminio de Sancta Agnetis vel in ipsa 

vila. Qui afrontat ec omnia de orient de me comparator, de / 5 (de) 3 

meridie simiter, de circi in aulode de filis condam Ghisballi vel 

de Ermesens, 4 de occiduo in ipsa strada qui perghit a domum Sancte 5 

Agnes. Quantum in-/ 6 fra istas IIII or afrontaciones includunt, sic 

vindo tibi: ista ec omnia superius scripta ab integre, cum exis vel 

earum regresis, a (p) 6 proprio, in precium solidos / 7 IIII et dimidio. 

Et nichil que de ipso precio aput te emtore non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta 7 ec omnia, que ego tibi vindo, de 

meo iure in / 8 tuo trado dominio et potestatem ad omnia que 

volueritis facere. Quod si me vinditore aut ullusque omo qui contra 

anc ista vindicione venerit ad inrumpen-/ 9 dum, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut ponam vobis ec omnia in duplo 

cum omnem suam inmelioracione. Et in antea ista vindicio firma 

permaneat / 10 omnique tempore. 

Facta ista vindicio kalendas madii, anno XV regni Enrici rege. 

S+num Teduira femina, qui ista vindicio fecit et firmare rogavit. 

/ 11 S+num Fromia. S+num Arnarisclo. S+ Isarno Mir. 

Petrono sacer, qui ista vindicio scripsit et subscripsit 8 die 

anno quod supra. 

1. Sota la segona i hi ha una g. 2. Podria ser una u ratllada o bé reaprofitada per 

escriure et. 3. Repetit. 4. Abreviatura supèrflua o abreujament d’Ermesendis. 5. Sota 

la e hi ha una i. 6. Supèrflua. 7. Sota la a hi ha una e. 8. Signe especial. 

697 

1046 maig 28 

Bonfill i la seva muller Bonadona venen a Llobató, fill de la difunta 

Bonadona, la meitat d’un alou amb cases, terres, vinyes, prats, 

pastures, garrigues, aigües, rius i arbres, situats al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a Vilalba, al puig que fou de Giscafred, que


1181 

tenen Bonfill per la seva muller i Bonadona per compra, pel preu 

de 3 unces d’or d’Hispània. 

ACB, perg. 1-4-146. Original. Pergamí, 119 × 272 mm. Restaurat. Al verso: “Vilalba” 

(S. XIII-XIV); “Saeculi XI” (S. XVIII); “1046” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bonifilii et uxori mea Bonadona 

femina vinditores sumus tibi Lobatono, filium condam Bonadomna, 

empto-/ 2 re. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus tibi 

domos et terras et vineas, prata et pascua, silvis et garicis, aquas 

et rivo\s/, / 3 arbores variis generibus, cultum vel eremum, francum 

vel fiscum. Qui nobis advenit ad me Bonifilii per voce uxori mea, 

et ad me Bonadomna / 4 femina per mea comparacione sive per 

quacumque voces. Et est hec omnia in comitatum barchinonense, 

in Vallense, in Villa Alba, ipso / 5 puio qui fuit de Gischafre. Afrontat 

iam dicta omnia supra scripta de parte orientis in flumine Cardetulo, 1 

de meridie in strata / 6 kalciata, de hocciduo in termine de Novaliles, 

de circi 2 in estrata qui vadit ad forum Granularios vel quocumque. 

Quantum istas / 7 afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: in supra 

scripta omnia ipsa medietate ab integre, cum exiis et regressiis earum 

rerum, ad / 8 vestrum plenissimum proprium, propter precium uncias 

III de auro spaniense a nobis receptas. Et nichil de isto precio aput 

te emptor / 9 non remansit. Est manifestum. Quem vero iam dicta omnia, 

que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestate, ab omni in-/ 10 tegritate, ut quicquit exinde facere vel iudicare 

volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, ad tuum 

plenissimum / 11 proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque omo 

utriusque sexus qui contra ista vindicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, / 12 set componat aut componamus tibi supra 

scripta omnia in triplum cum omnem suam immelioracionem. Et in 

antea ista vindicione firma / 13 permaneat omnique tempore. 

Facta ista vindicione V kalendas iunii, anno XV regni Henrici regi. 

S+m Bonifilii, s+m Bonadona femina, nos qui ista vindicione 


/ 14 S+m Iocfre Ermengod. S+m Guitardus Dato. S+m Bernardus Mir. 

/ 15 S+ Guisadus iudex, qui hec scripsi cum litteras rasas in verso 

VI, et emendatas et die ss et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. A sota es llegeix occiduo. 

698 

1046 juny 4 

Guinidilda, filla del difunt Bernat Giscafred i de Bonadona, ven a


Llobató, fill de la difunta Bonadona, una heretat amb cases, 

corrals, terres, vinyes, prats, pastures, garrigues, aigües, rius i 

arbres, situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a Vilalba, al 

puig que fou de Giscafred, que té pel seu pare i per la seva mare, 

pel preu de 5 mancusos d’or d’Hispània. 

ACB, perg. 1-4-147. Original. Pergamí, 129 × 327 mm. Restaurat. Al verso: “Carta 

de Villa Alba” (S. XIII-XIV); “Saeculi XI” (S. XVIII); “1046” (Mas). Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Guidenel femina, filia condam Bernard 

Giscafredi et de Bonadomna femina, vinditrice sum tibi Lobatono, 

filium con-/ 2 dam Bonadomna, emptore. 1 Per hanc scriptura 

vindicionis mee vindo tibi omnia hereditate in domos et curtes, terras 

et vi-/ 3 neas, prata et pascua, in silvis et garicis, aquas et rivos, 

arbores variis generibus, cultum vel eremum, francum vel fiscum. 

Qui mihi / 4 advenit ad me Guidenel femina per vocem de 

patri meo Bernard, qui est supra scripto, et per genitrice mea et 

per omnesque voces. Et est / 5 hec omnia in chomitatum barchinonense, 

in Vallense, in Villa Alba, in ipso puio qui fuit de Giskafredi. 

Et afrontat iam dicta supra omnia / 6 scripta de pa\r/te 2 orientis 

in flumine Cardetulo, de meridie in strata kalciata, de hocciduo in 

termine de Novaliles, de circii / 7 in strata qui vadit ad forum Granularios 

vel quocumque. Quantum istas afrontaciones includunt, 

sic vinditrice sum tibi: ipsa mea hereditate, / 8 qui est supra scripta, 

quod abeo et abere debeo, tota hab integrum, cum exiis et regressiis 

earum, ad tuum plenissimum proprium, in propter / 9 precium 

mancusos V de auro spanense et quarta parte, a mihi receptis. Et nichil 

de ipso precio aput te emptrice non remansit. Et est mani\festum/. 

/ 10 Quem vero predicta hec [omnia], que ego tibi vindo, de meo iure 

in tuo trado dominio et potestatem, ab omni integritate, ut quicquit 

exinde / 11 facere vel iudicare vol[uer]is, libera in Dei nomine abeas 

plenam potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego 

vinditrice aut ullusque homo / 12 utriusque sexus qui contra hanc ista 

carta vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut componam tibi / 13 supra scripta omnia in triplum 

cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista carta vendicione 

firma permaneat modo vel per omnique te. 

/ 14 Facta ista carta vindicione II nonas iunii, anno XV regnante 

Henrici regi. 

S+m Guidenelle femina, qui ista carta vindicione/ 15 feci et firmavi 

et firmare rogavi et testes firmavi. 

S+m Seniofredi. S+m Guadallo. *S Bonefilii levita*./ 16 *S+ Suniarius 

sacer s+*.


1183 

/ 17 S+ Remundus sacer scripsit cum litteras fusas et super 

positas die et hanno prefixo ss. 

1. A sota es llegeix emptrice. 2. L’escrivà posava les erres a sobre, a la interlínia. 

699 

1046 juny 20 

Contenciós entre Arnau i Domnuç Geribert sobre un alou consistent 

en una part d’unes cases, d’unes terres i d’unes vinyes, situat 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu de 

Palomar, al terme d’Horta i de Vilapicina, que havien venut a 

Domnuç Sunyer i la seva muller Raquel. 

ACB, LA.II, n. 209, f. 73b-c. Rúbrica: “Compositio inter Arnallum et Donutium Girberti 

super honorem de Orta et Villapiscina”. Inter columnas recto: “n. 209” (Caresmar). 

Exterior verso: “Anno Domini 1045” (S. XVIII). Caplletra “M” ornamentada: 11 línies. 


Manifestum facimus nos, scilicet iudices subtus iniuxi, causam 

querelancium que coram nos fuit presentata. Unde obiurgabat 

Arnallus petendo et Donnucius Geriberto contempnendo, scilicet alaudium 

illorum, totam partem in casis in terris et in vineis, quod vendidit 

Sunnier et Richel uxori sue ad Donnuncius Geriberto, qui dudum 

convenerunt ad supra scripto Arnallo ipsam venditionem facere. 

Propter hoc et aliis causis venit Arnallus cum supra scripto Donnuncio 

ad locutiones et contempciones. Quod nos iudices invitavimus discretos 

et nobiles viros, qui nobiscum ipsam causam audierunt et per scrutando 

iuxta legum expedierunt et secundum rationes et voces quas ex utraque 

comiserunt, consilium dederunt facere, id sunt, hereditates et voces 1 

quas Arnallus retinebat et abebat infra termino Orta et Villapiscina, 

qui fuerunt de Sinner, et definisset iam dictus Arnallus et solidasset 

in potestate supra scripto Donnucio, quod itaque fecit. Et ego Donnucio, 

evacuo me et definio ipsa vinditione, que mihi fecit Sunniarius 

et Richelle uxori sue, in potestate de te Arnal, que abeo in territorio 

Barchinone, in parrochia Sancti Andree de Palumbario, in Villapiscina, 

toto ab integre, sine ulla diminutione, ut ab hodierno die et tempore 

securus possideas ea omnia, ad tuum proprium, ut facias quod volueris. 

Et qui hoc inquietare aut disrumpere voluerit aut venerit, ad nichil 

eveniat, sed compono aut componat tibi libram auri in vinculum. Et 

in antea ista evacuatio firma maneat imperpetuum. 

Hactum est hoc XII kalendas iulii, anno XV regni Henrici regis. 

S+ Donnucius Geriberti, ego qui ista diffinitione et evacuatione 

feci et firmavi et testes firmare rogavi.


S+num Ricardus. S+ Ermemir, levita et sacriscrini. S+ Primus. 

S+ Bernardus Guilem. S+ Hisarnus Tetberti. S+ Mirone iudice sss. 

S+ Reimundus monachus, qui hoc scripsit cum litteras supra 

positas in verso primo et III et VIII die et anno quo supra. 

1. quas ex utraque parte ... hereditates et voces al marge exterior verso. 

1046 agost 5 

700 

Ermengol, la seva muller Quintol, els seus fills Dalmau, Guillem, 

Bernat, Guisla i altres germans, venen a Ponç Honofred dues 

peces de terra i un mallol situats al territori de Barcelona, al terme 

de Sarrià, a la parròquia de Sant Vicenç, pel preu de 4 

mancusos i mig d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 52, f. 18d-19a. Rúbrica: “Carta quod Ermengaudus vendidit Poncio 

Onofred II petias terre et maiol in Serriano ad Sanctam Ceciliam”. Inter columnas 

verso: “n. 52” (Caresmar). Interior verso: “LIII” (S. XIII-XIV). Inter columnas recto: 


Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 271-272, n. 585. 

In nomine Domini. Ego Ermengaudus et uxor mea Chintol 

femina cum filios vel filia nostra, id est, Dalmatio et Guilelmus et 

Bernardus et Guisla, utraque fratres, nos simul in unum, venditores 

sumus tibi Poncio Honofredus, emptori. Per hanc scripturam 

venditionis nostre vendimus tibi pecias II \de/ terra, 1 una cum maliolo 

noviter plantato, separatim positas. Et est hec omnia in territorio 

barchinonense, in terminio de Serriano, in parrochia Sancti 

Vincentii. Advenit mihi ad me Ermengaudus per voce uxor mea 

predicta. Et ad me Chintol advenit ipsa terra cum ipso maliolo et 

ad viro meo condam Reimundus per cartam pignoris, quod fecerunt 

nobis Sanlane et Avonna femina per kaficio de hordeo, et re\n/ 

(d)diderunt 2 nobis sextarios VI, et remanserunt alios sextarios VI, 

et expectavimus eos ultra terminum minando et comonendo ut 

predictum debitum nobis reddidissent, et minime fecerunt. Unde 

in presencia bonorum hominum, id est, Mir Guifredus et Leopardus 

et Guilara sacer et Guitardus Vitalis et Vives Salamone 3 predicta 

terra tibi vendimus. Et adpreciata fuit hanc terra ab eis valere 

mancusos II de auro et medio. Et ipsos sestarios VI hodie valebant 

plus de mancusos III. Et advenit mihi ad me Chintol alia pecia de 

terra per voce viro meo Reimundus condam et per comparatione 

et per decimum, et ad nos fratres supra nominatos per voce genitores 

nostros sive per omnesque voces. Afrontat ipsa una pecia de terra


1185 

cum ipso malolo de parte circi et de aquilonis et de meridie in terras 

et vinea de te emptore, per occiduo in torrent et in terra de 

tuos heres. Et affrontat alia pecia de terra de circi in terra de Mir 

Galindus, de aquilonis in via, / a de meridie in terra de Avonna, de 

occiduo in torrent. Quantum istas totidem afrontationes includunt, 

sic vendimus tibi: iam dicta omnia supra scripta ab integre, 

propter precium mancusos IIII de auro et medio monete Heneas 

legitime pensatos. Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos 

venditores manibus nostris recepimus integriter. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, de nostro iure 

in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, ut 

quiquid exinde facere vel iudicare volueri\tis/, (nt) 4 liberam in Dei 

nomine abeatis plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, 

a tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut nos componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam immelioratione. Et 

in antea ista venditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione nonas augusti, anno XVI regni Henrici regis. 

S+ Ermengaudus, s+ Chintol femina, s+ Dalmatio, s+ Guilelmus, 

s+ Bernardus, s+ Guisla, nos qui ista venditione fecimus et firmamus 

et testes firmare rogavimus. 

S+ Ervigio Fredallo. S+ Bonefilii Gratallo. S+ Guadallo Aurucii. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras super 

positas in verso V et in linea XIII, et sss die et anno quod supra. 

1. Sota la a hi ha una e. 2. Expuntuada. 3. Sota la segona a hi ha 

una o. 4. Subratllat. 

701 

1046 agost 12 

El comte de Barcelona Ramon Berenguer I i la seva muller, la comtessa 

Elisabet, fan donació a la Seu de Barcelona de les parròquies 

de Sant Miquel de Barcelona i de Sant Vicenç de Sarrià, amb 

totes les possessions que aquestes tinguin o puguin tenir, per la 

salvació de les seves ànimes i les dels seus parents, tant els precedents 

com els venidors. 

ACB, perg. 3-3-3. Original. Pergamí, 490 × 670 mm. Al verso: “Adalmus comitissa” 

(s. XI); “Carta de Serriano super Sancti Mikahelis Raimundi comitis et Elisabeth” 

(S. XIII); “Regum privillegiis 1046” (S. XV); “Regum privilegia. Satancia III. III” (S. 

XVI), In stantia III nº III”; “Donatió de Ramon príncep y compte de Barcelona,


y de Elisabet, consort sua, a la Canonge de Santa Creu y Santa Eulàlia de Barcelona 

de las iglésias de Sant Miquel de Barcelona y de Sant Vicens de Sarrià ab delmes, 

primícies y altres prerrogativas y gràcias” (S. XVII); “3-3-3” (JB). Doblegat sis cops 

en la direcció de llargada i cinc en la d’amplada, la intensitat fèrrica de la tinta 

ha corroït algunes lletres o una part. Crismó a l’inici del text. 

ACB, LA.I, n. 5, f. 4b-5a. Rúbrica: “Privilegium quod Raimundus comes Barchinone 

et marchio et uxor eius Elisabeth dederunt sedi Barchinone parrochiam Sancti Michaelis 

cum decimis, primiciis, alodiis, vineis, domibus, molinis, ortis et parrochiam Serriani”. 

Exterior recto: “V” (S. XIII-XIV); “Sant Miquell de Barcelona Sarria”; “Canonica”; “Canonica 

ordo ecclesie Barchinone” (S. XVI-XVII); “n. 5” (Caresmar). Exterior verso: “Sarria”; “Torra 

a Sarria” (S. XVI-XVII). Inter columnas verso: “Anno Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “L” 

ornamentada, tipus zoomorfa, en forma de gos, acolorida amb vermell: 10 línies. 


Ms. Privilegiorum regum, n. 3, f. 7b-9d. 

+ a Largitatis premium divina auctoritate cernimus per universas 

mundi crevisse ecclesias, quas in honore Christi fundatas videntur 

fore in orbe et a fidelibus culturam christianae b religionis sublimari, 

non ambigimus talia immutare, sed modis omnibus matrem 

/ 2 Ecclesiam adhornare et congregationem sanctam celeberrime ad 

dignitatem et honorem loci fulciri atque ad gloriam sublimitatis, 

Deo favente, provehere sancimus. Cum beata et gloriosa sedes barchinonensis 

diversis afflictionibus diutissime crassaretur et omne 

clerum a cano-/ 3 nicali auctoritate privaretur, interveniente Domini 

clementia, qui servos suos consolare dignatur, tunc piissimus et 

serenissimus augustus noster domnus Reimundus, gracia Dei comes 

et marchio, necnon et clarissima coniunx eius, Dei protegente gracia, 

/ 4 domna Elisabeth c comitissa, inito consilio, ob amorem Dei et 

animarum suarum remedium et consanguinitatis prosapiam, et ut 

memoriale nomen illorum ad hedificationem huius venerande sedis 

sit in secula seculorum, decreverunt de rebus suis et de munificenciis 

publice / 5 rei, quibus olim nostrae ditioni subiecti erant, redditis 

nostram ditari et sublimari canonicam, sicuti et fecerunt. 

Igitur, sub Trinitatis sancte nomine divo, ego Reimundus gracia 

Dei princeps, comes pariter et marchio, et Elisabeth, coniunx mea, 

Deo / 6 propiciante comitissa, concedimus omnibus modis pariter et 

donamus domino Deo et congregationi clericali ordinis Sanctae d 

Crucis Sanctaeque Eulaliae barchinonensis inclitae e Sedis omnem 

parrochiam Sancti Micahelis predictae f civitatis de-/ 7 gentem cum 

omnibus decimis et frugibus primiciarum, cum omnibus affinitatibus 

et terminis eius, quantum videri et audiri potest, cum alodiis 

et munificentiis, vineis, domibus, pratis, silvis, aquis, garricis, 

molendinis, ortis sive / 8 arboribus diversi generis, omnem cultum 

sive heremum, quicquid in presenti cernitur habere vel possidere,


1187 

vel que in futuro, Deo donante, adquisierit, in omnibus locis. Adhuc 

etiam simili modo, ob hedificationem fidelium et stabili-/ 9 mentum 

sanctae g congregationis, tradimus pariter et donamus domino Deo 

et Canonice prelibatae h Sedis, Sanctae scilicet Crucis Sanctaeque 

Eulaliae, aeternaliter iure fruendo comune, pro remedio animarum 

nostrarum et consan-/ 10 guinitatis prosapie nostrae, aecclesiam 

Sancti Vincentii i de Serriano, quae non longe cernitur fore ab urbe, 

cum omnibus decimis et primiciis sive oblationibus fidelium, cum 

domibus et curtibus, alodiis et vineis, cultum vel heremum, / 11 quicquid 

videri et audiri potest habere vel possidere in omnibus locis, 

cum affinitatibus et terminis suis, quantum hodie habet vel que in 

antea, Deo largiente, adquisierit. Concedimus autem huic prelibate j 

canonice ipsam / 12 turrem que ibi est, cum terris et vineis et domibus, 

cum ortis et aquis ductibus et reductibus, cum aquarum iniciis, k cum 

triliis et arboribus diversi generis, totum ab integro iure possidendo. 

Tradimus autem pariter et donamus hoc nostrae l / 13 largitionis 

pactum ego, prelibatus comes, simul cum coniuge mea, domino 

Deo et predictae m canonicae ad exaltacionem et gloriam huius supra 

meminite n Sedis usui canonichorum o perhenniter possidendum 

robore perpetuitatis, / 14 tali videlicet auctoritate: ut memoriam nostri 

in missarum solempniis, p vigiliis et orationibus ceterarumque bonorum 

operum exhibitionibus exequentes pro nobis Domino semper 

vota persolvant. Statuimus autem in hoc nostre q largitionis / 15 titulo 

et iubemus ut nullus exinde prelatum aliquem constitu[atur r ], 2 quia 

solet plerique altercatio oriri in aliquibus locis. Hoc autem aedictum s 

et primatum canonicis omnibus ad voluntatem illorum sponte 

relinquimus, / 16 ut quem ipsi elegerint modis omnibus licenciam 

adipiscant. Si quis autem contra hoc pactum nostre largitionis aliqua 

occasione diabolico irretitus laqueo surrexerit et presumptive 

conatus fuerit violare, non sit illi data / 17 potestas in aliquo, sed triplici 

sentencia ultione divina punitus cum Anania et Saphira, qui 

mortui ad pedes apostolorum ceciderunt, qui res ecclesie t defraudati 

sunt, ilico sortiatur et in die ire Domini anathema / 18 cum Iuda 

proditore vivus in baratrum descendat et reveletur iniquitas eius in 

caelo u sursum et terra adversus eum consurgat deorsum. Et si 

alienatus et disperatus et derelictus a Deo infremuerit cum cor-/ 19 

dis vesania contra preceptum Domini et exempla sanctarum scripturarum, 

hec omnia superius adnotata tunc omnino transeat in 

ius et potestate ipsius comitis, qui Barchinonam regere aggressus 

fuerit. Nota quod / 20 aliquid de ecclesia tolere v furtum esse, beatus 

Augustinus asseveret, et patratorem tanti furti furem sacrilegum 

appellet, necnon et Iudae w perdito equiperet. Et post pauca: Quare,


inquid, loculos habuit cui angeli ministraverunt, / 21 nisi quia ecclesia 

ipsius loculos suos habitura erat? Ecce quibus tanti doctoris 

documentis instruimur: quia quod in capite precessit, in corpore 

eius, quod est Ecclesia, videtur impletum. Porro Christum et Ecclesiam 

unam personam esse / 22 non nescimus. Et ideo, quaex Ecclesie 

est, Christi sunt, et que y Ecclesie offeruntur, Christo offeruntur, et 

quae ab Ecclesia eius tolluntur, procul dubio Christo tolluntur. Ergo 

futurum erat ut Ecclesia Christi nummos haberet. Si nummos, utique 

/ 23 et predia et mancipia et diversarum specierumz in numerum 

ornamenta. Et quia inlicitum sit ea que aa conferuntur Ecclesie ab 

auferri, beati Iheronimi scribentis in expositione Mathei evengeliste ac 

verba testantur: Onus, / 24 inquid, qui stipe templi et ea que conferuntur 

in usus Ecclesie, ad abutuntur in aliis rebus quibus suam 

expleant voluntatem, similes sunt scribarum et sacerdotum redimentium 

mendatium et sanguinem Salvatoris. 

Acta / 25 sunt haecae sub II idus augusti et in anno XoVIo ex quo 

Henricus, rex franchorum, af regnare cepit, anni autem ab Incarnatione 

Christi fideliter subputantur in presenti linea mille XLVI. ag 

/ 26 *Reimundus comes*, *+ Elisebet comitisse*, / 27 qui hoc largitionis 

pactum voluntarie Deo ob venerationem et reverentiam 

canonice ah institucionis scribere iussimus, et manibus nostris nomina 

nostra hic prenotavimus, et omnino sponte propria sancteai congregationi / 28 hoc sine aliqua differentia tradidimus, et nomina 

virorum illustrium subsequentiumaj in hoc largitionis titulo ad roborationem 

subscribere rogavimus. 

Sig+num Olibae Mironis. Sig+num Bernardi Guifredi. / 29 *+ 

Bernard*. Sig+num Bernardi, proles Amati de Claro Monte. 

Sig+num Reimundus, proles Guilelmi de Montecatani. *+ Gerbertus, 

prolis Mironis*. / 30 Sig+num Fulchonis, Ermengaudi proles. Sig+num 

Reimundi Olibae. ak 

/ 31 Scripsit et hoc posuit signum sss qui dictus Ysarnus. 

1. La r té una cua llarga. 2. Text perdut a causa d’un foradet. 

LA. a. Manca. b. christiane. c. Helisabeth. d. Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie. e. inclite. f. predicte. g. sancte. h. prelibate sedis Sancte 

scilicet Crucis Sancteque Eulalie eternaliter. i. prosapie nostre ecclesiam Sancti 

Vincencii. j. prelibate canonice. k. initiis. l. nostre. m. predicte canonice 

ad exaltationem. n. suprameminite. o. canonicorum. p. sollempniis. 

q. nostre. r. constitutum. s. edictum. t. ecclesie. u. celo. 

v. tollere. w. Iude. x. que Ecclesie. y. que Ecclesie. z. spetierum. 

aa. que. ab. Ecclesie. ac. evangeliste. ad. Ecclesie. ae. hec. 

af. francorum. ag. XL a VI. ah. canonice institutionis. ai. sancte. 

aj. subsequencium. ak. Olibe.


702 

1189 

1046 setembre 23 

Ozi i la seva muller Gerberga venen a Mir Goltred cases, corts, terra, 

figueres, vinyes i trull, tot situat al comtat de Barcelona, al Vallès, 

a la parròquia de Sant Pere, dins la vila de Reixac, pel preu de 

dos cafissos d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 640, f. 207a-b. Rúbrica: “Goltred emit casas, curtes, in villa de Rexag”. 

Interior recto: “[C]XXIII” (S. XIII-XIV); “n. 640” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Ozino et uxori mea Geriberga femina 

vinditores sumus tibi Mir Goltret, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi casas, cum solos et superpositos, 

cum curtes et porticos et ostios et ianuas et foveas et macerios 

qui infra sunt, et terra cum arboribus et ficulneis et vitis et torculario, 

hec omnia, nostrum proprium. Qui nobis advenit ad \me/ 

Hozi per mea comparatione, et ad me uxor iam dicta per decimum 

aut per ullasque voces. Et est hec omnia iam dicta in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in parrochia Sancti Petri intus in villa 

Rexag. Qui affrontat iam dicta omnia de orient in alaude de te 

emptore simul cum tuos heredes vel in terra de Sancti Petri, de meridie 

in ipsa strada publica, de occiduo in flumine Besocii, de circi 

in ipso alaudio de filias qui / b fuerunt de Trasuer condam vel in 

terra de Sancti Michaelis sive in ipso torrent. Quantum infra istas 

quatuor affrontationes includunt, sic vindimus tibi: ista supra 

scripta omnia, totum ab integre, simul cum exiis et regressiis 

earum, per precium kaficios II de ordeo. Quod tu emptor precium 

nobis donasti et nos vinditores ad presens manibus nostris recepimus. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos 

tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, 

ab omni integritate, ad tuum proprium, sine blandimentum 

de ullumque hominem. Quod si nos vinditores aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra hanc ista carta vinditione disrumpere 

voluerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

tibi ista supra scripta omnia in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista carta vinditione firma permaneat 

modo vel omnique tempore. 

Actum est hoc VIIII kalendas octobris, anno XVI regni Enrici 

rege.


S+num Ozi, s+num Geriberga femina, nos qui ista carta vinditione 

fecimus et manus nostras firmavimus et testes firmare 1 rogavimus. 

S+num Guilielm. S+num Rigual. 2 S+num Seniofret monacho. 

S+ Guifre sacer. 

Auriolus sacer, qui scripsit cum litteras super positas in verse 

VII, die et anno sss quod supra. 

1. Sota la e hi ha una i. 2. Signatura escrita al marge exterior recto, fora de caixa. 


703 

Argemir ven al prevere Geribert una peça de terra que hi ha a la 

Sala, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al terme de Silvià, que té pels seus pares, pel preu de 

10 diners. 

ACB, perg. 1-1-2335. Original. Pergamí, 113 × 303 mm. Al verso: “LXXXII” 

(S. XIII-XIV); “Num... 2335” (S. XVII); “Lib. II Antiquit. N.269”; “Diversorum A. 2335” 

(Mas); “1046” (F-B). Caplletra “I”: 7 línies. 

ACB, L.A, II, n. 269, f. 90a-b. Rúbrica: “Argemir vendidit Girberto presbitero 

petiam terre”. Interior recto: “n. 269” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno 

Domini 1046” (S. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Argemir venditor sum tibi Geribert 

presbiter, emptore. Per hac scriptura vindicionis nostre vindo tibi 

pecia a I de ter-/ 2 ra, qui est ad ipsa Salla, que abeo in territorio 

barchinonense, in parochia b Sancti Andree, in termine de Silviano. 

Advenit mihi per / 3 ienitores mei sive per omnesque voces. Afrontat 

hec omnia de parte circii in terra de Sancta Eulalia, de aquilonis 

in vinea de Sunner Bor-/ 4 rel, de meridie in ereditate de Raimon 

Stefano, c de occiduo in terra de Sancta Eulalia. Quantum in istas 

quatuor afrontaciones d includunt, / 5 sic vindo tibi: iam dicta peciola 

I de terra in propter precium denarios X. Et nichil de ipso precio 

aput e me emptore non remansit. f Est / 6 manifestum. Quem vero 

predicta terra, que tibi vindo, iure in tuo trado dominio et potestate, 

ab omni integritate, cum exio vel regresio, g ad tuum / 7 proprium. 

Quod si ego venditor aut ullusque homo qui contra ista vendicione h 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendichare, i set com-/ 8 

ponat aut ego componam tibi supra scripta omnia in duplo cum 

suam imelioracionem. j Et in antea ista vendicione firma permaneat 

/ 9 omnique tempore.


1191 

Facta vendicione k V idus octuber, anno XVI regni Henrichi l 

regis. 

S+m Argemir, qui ista vendi-/ 10 cione m feci et firmavi et testibus 

firmare rogavi. / 11 

S+m Guillabert. n S+m Guillemus Arioal. S+m Salla Faber. / 12 

S+ Ermengod sacer, qui hec scripsi et die et anno qo o supra. 

LA. a. petia. b. parrochia. c. Stephano. d. affrontationes. 

e. apud. f. remansi et. g. regressio. h. venditione. i. vendicare. 

j. imeliorationem. k. venditione. l. Henrici. m. venditione. n. Guilabert. 

o. quo. 

704 


Ferruç i la seva muller Agio venen a Vives Guillem i al seu germà 

Miró un alou amb cases, corts i terres amb aigua per a regar, 

arbres de diverses classes i vinyes, situat al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, pel preu de 6 mancusos 

d’or d’Hispània. 

ACB, perg. 3-27-294. Original. Pergamí, 89 × 378 mm. El document presenta una 

zona bastant deteriorada en la part inferior esquerra, on hi ha alguns forats. Al 

verso: “Marto” (S. XI); “Venda de cases e terres que son en Vallès, en lo terme 

de Martorelles” (S. XIV); “Prepositura Gener, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal blau, 

102”; “1046” (F-B). Caplletra “I”: 3 ratlles. 

In Dei nomine. Ego Ferrucio et uxori mea Agio femina vinditores 

sumus vobis Vives Guigelmi et fratri tuo Mironi, emptores. 

Per hac scriptura vindicionis nostre vindimus vobis / 2 alaudem nostrum, 

id est, casas et curtes cum solos et superpositos et ostios et 

ianuas, et macerias et terras, subtus rego et super rego, et ad aqua 

ad inrigandum, et omnis diversis gene-/ 3 ris arboribus seu et vitis, 

tam mittendas quam vacuas, nostrum proprium. Quod abemus in 

comitato barchinonensis, in Vallensis, in terminio de Marturelias 

superriores. Qui mihi / 4 advenit ad me Ferrucio per ienitore et per 

comparacione, et ad uxori mea per suum decimum aut per ullasque 

voces. Et adfrontat hec omnia de parte orientis ipsa casa\s/ cum ipsa 

/ 5 terra simul cum ipsos arbores in terra de nos comparatores, de 

meridie in terra de nos comparatores, de occiduo similiter, de circi 

in terra de Guanalgot vel de filiis Ermir / 6 qui est condam. Et alia\s/ 

pecia\s/ de terras simul ab ipsos arbores vel cum ipso bosco adfrontat 

de orientis in terra de Guanalgodis Sendret vel de nos comparatores, 

de me-/ 7 ridie in ipso monte, de occiduo in terra de nos compa-


ratores, de circi in terra de Sancta Maria. Quantum infra istas 

affrontaciones includunt, sic vindimus vobis: / 8 prefata hec omnia, 

quod supra dicit, totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum, 

in propter precium mancusos VI de auro de Spania, quod manibus 

nostris recepimus. Et est / 9 manifestum. Quem vero predicta hec 

omnia de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, ad 

vestrum plenisimum proprium. Quod si nos vinditores aut / 10 ullusque 

omo utriusque sexus qui contra hanc ista carta vendicione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componam aut componamus 

/ 11 vobis ista hec omnia in duplo cum omne suam inmelioracione. 

Et in antea firma permanead modo vel omnique tempore. 

Actum est hoc XII kalendas novembris, / 12 anno XVI regni 


S+m Ferrucio, s+m Agio femina, qui nos ista carta vindicione 

fecimus et testes firmare rogavimus. 

/ 13 S+m Iotfret Marcucio. *S+ Gifredis presbiter*. S+m Ermengo[t] 

Amalricus. S+m Guigelmo Martin. 

/ 14 S+ Olibanus sacer, qui ista carta scripsit et sss d[ie] et anno 

quod supra. 

705 


Guinidilda ven a Geribert una vinya situada al comtat de Barcelona, al 

terme d’Olèrdola, al lloc dit Avellà, pel preu de 2 sous i mig de diners. 

ACB, perg. 1-1-1200. Original. Pergamí, 106 × 318 mm. Al verso: “Scripta XIX”; “Olerdola”; 

“Avella” (S. XIII-XIV); “1046”; “Antiquitatum IV, 295” (Mas). Caplletra “I”: 17 mm. 

ACB, LA.IV, n. 295, f. 115b-c. Rúbrica: “Item emptio vinee apud Avela”. Inter 

columnas recto: “n. 295” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Guinedell a femina vinditore sum tibi 

Ierbert, emtore. b Per hanc scriptura vindiccionis c me d vindo vobis 

vinea mea / 2 propria. Qui mihi advenit per ienitores meos vel per 

complantacione e sive per omnesque voces. Et est ipsa vinea in 

comitatum barchinonense, / 3 in terminio de Olerdola, in locum que 

vocant ad ipso Avellano. Et afrontat f ipsa vinea semodiata I et media 

quartera\da/ 1 de parte aquilonis in ipsa / 4 strada, de meridie in ipsa 

strada publicha, g de occiduo in vinea de Maria mater mea, de circii 

in vineas h de ipsa Channonica. i Quantum / 5 infra istas afrontaciones j 

includunt, sic vindo tibi: 2 semodiata I de vinea et media quarterada


1193 

ab integrum, cum exios vel regre-/ 6siosk earum, in propter precium 

solidos II de diners et medio. Et nichil de ipso precio aputl te emterem non remansit. Est mani-/ 7festum. Quem vero predicta hec omnia, 

quod superius resonat, de meo iure in tuo trado dominio et potestate, 

ad facere / 8 omnia que volueris. Quod si ego vinditrice aut ullusque 

omon qui contra hanc ista carta vindiccioneo vene-/ 9rit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindica, set componat aut componamus 

tibi in duplo cum omne suam inmelio-/ 10racione. p Et in antea ista 

carta vindiccioneq firma et stabile permaneadr omnique tempore. 

Facta / 11 ista carta vindicciones IIII kalendas novembris, anno 

XVI regnante (VI) 3 Ennericit regi. u 

S+num / 12 Guinedell, v qui ista carta vindiccionew fecit scribere 

et firmavit et firmare rogavit. 

/ 13 S+num Giscafred. Si+numx Mir Cannonico. S+num Oliba. 

/ 14 S+ Mironi presbiter, qui hec scripsit cum literasy super 

positas in verso III, diiz et anno quod supra. 

1. El text interlineat porta un punt fet per l’escrivent per indicar on cal inserirlo 

al cos del document. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Raspat. 

LA. a. Guinedel. b. emptore. c. vinditionis. d. mee. e. complantatione. 

f. affrontat. g. publica. h. vinea. i. Canonica. j. affrontationes. 

k. regressios. l. apud. m. emptore. n. homo. o. vinditione. 

p. inmelioratione. q. vinditione. r. permaneat. s. vinditione. t. Enrici. 

u. rege amb una o sota la segona e. v. Guinedel. w. vinditione. x. s+num. 

y. litteras. z. die. 

706 


Guislabert, bisbe de Barcelona, i els seus canonges empenyoren a Ramon, 

prevere, unes terres i feu, i el bisbe rep a canvi unes vinyes situades 

a Montjuïc, prop del lloc anomenat Enforcats, que havien estat 

empenyorades per 10 mancusos bons, dos de vells i vuit d’argent. 

ACB, LA.I, n. 373, f. 143d-144a. Exterior verso: “aloni ... inforcat”. Inter columnas 

verso: “n. 373” (Caresmar). Interior recto: “Anno Domini 1046”. Caplletra “U” 

ornamentada: 2 línies. 


Universis hominibus patefacere volumus ego Guislibertus, 

gratia Dei, hac si indignus, ecclesie barchinonensis presul, cum 

omnibus canonicis mihi subiectis, qualiter Guadallus, meminite sedi 

pontifex, una cum consensu clericorum suorum, sub caucionem 

pigneris deposuit vineas nostre prelibate ecclesie, qui sunt ad ra-


dicem Montis Iudaici, prope locum vocitatum Inforcads, et affrontant 

ex aquilonari parte in terra Raimundo Guilelmi, de meridie in via, 

de circio in vineas qui fuerunt Domnucio, ad termini diem deffinitum 

1 in potestatem Raimundo, presbitero nostre sedis, scolam 

regens, scilicet per mancusos X cem obtimos de manu Enee aurifice 

et duos vetulos ceptis et solidos VIIII de argento mero a penso 

legitimo eque trucinatos, in eo modo et ordine: ut si ipse pontifex 

aut aliquis per eum supra fatum debitum non reddidisset prefato 

creditori ad termini diem constitutum, hec pignoratio vendicio fuisset 

et supra fatum aurum et argentum esset precium ex ipsis vineis. 

Qui et predictus pontifex post termini diem transactum defunctus 

est, et supra fatum debitum creditori non est persolutum, et has 

vineas in potestate Raimundi invenimus tenentem eas per sui proprii 

iuris et sui propri alodii. / a Et ut ne hec vinee a iure et alodii nostre 

meminite ecclesie alienentur, facimus ei cartam et filiis suis ex omni 

ipso avere quod per nostram largicionem tenet ex nostra prelibata 

sede, dicens ita: 

In Dei nomine. Ego Gislidertus, gratia Dei episcopus, una cum 

consensu clericorum nostrorum tibi Raimundo presbitero hanc 

donationis cartam facimus. Per hanc scripturam donationis nostre 

donamus tibi omnem terram et fevum, quod per meam largicionem 

tenes ex nostra sede in eo modo et ordine: ut tu ea omnia habeas 

quiete et secure quamdiu vixeris in servitio nostre matris ecclesie. 

Et post obitum tuum, filiis tuis, si clerici sunt, ea omnia habeant 

in servitio nostre sedi et nostro successorumque nostrorum, sicut 

tu ipse ordinaveris eis. Accepimus namque a te precium vineas que 

\fratres/ sunt scripte, quod Guadallus episcopus deposuit in tua 

potestate, sicut supra insertum est. Post obitum vero tuum et filiorum 

tuorum, ea omnia libere et sine alicuius impedimento revertantur 

in ius et dominium nostre matris ecclesie. Quod si ego donator aut 

aliquis successor nostro hoc disrumpere temptaverit, ad nichilum 

mihi vel illis eveniat et insuper componam vel componat tibi vel 

filiis tuis libram auri purissimi. Et insuper hoc donatio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc V idus novembris, anno XVI regni Henrici regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +. + Petrus levita. S+ 

Remundi, levite et iudicis, huius rei testis sss. S+ Bomparus presbiter. 

S+ Bonifilius levite. S+ Miro presbitero. S+ Guitardus levita. S+ Miro, 

presbiter. S+ Stephanus levita. S+ Ermemirus presbiter. S+ Compan 

levita. +m Petrus clericus. Donucio levita. S+ Guilielmus presbiter. 

@+ Berengarius archidiaconus@. S+ Dalmatius sacer.


1195 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit cum litteras condempnatas 

in linea V ubi dicitur “creditori”, die et anno quod supra. 

1. Sota la e hi ha una i. 


707 

Bernat, fill de Gelmir, ven al seu germà Rigual dues peces de terra 

situades al comtat de Barcelona, al Vallès, prop de Santa Perpètua, 

que té pel seu pare, pel preu de 3 mancusos i mig de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-148. Original. Pergamí, 91 × 244 mm. Restaurat. Al verso: “1046” 

(Mas). Caplletra “I” ornamentada: 39 mm. 

In nomine Domini. Ego Benardi, proli Ielmir, venditor sum 

vobis fratri meo Rigualli [±21], 1 emptore. Per hanc / 2 scriptura 

vendicionis mee vendo vobis pecias II de terra, hec omnia meum 

proprium. Qui [mihi] advenit per ienitore meo sive per / 3 ullaque 

voces. Et sunt ipsas pecias II de terras in chomitato barchinonese, 

[i]n Vallense, prope Sancta Perpetua. Et / 4 afrontat predicta pecia 

I de terra qui est subtus Sancta Perpetua, de parte cir[ci]i in terra 

de Sancta Perpetua, et de par-/ 5te orienti in strada publica qui pergit 

ad Barchinona, et de meridie in terra de Anal Seniofret, et de 

occidu in / 6 terra de Sancta Perpetua. Et alia pecia de terra afrontat 

de parte vero circii in istrada publica qui pergit ad Mo-/ 7ledo, et de parte orienti in terra de me emptore, et de meridie in margine 

grosso, et de occiduo in terra de Arnal Senio-/ 8fret. Quantum istas 

afrontaciones includunt, sic vendo vobis: iam dictas pecias II de 

terra, totas ab integre, cum exios et / 9 regresios suos, in propter 

precium mancusos III et medio de Barchinona recipientis. Quod vos 

emptores ipsum precium dedistis2 et ego / 10 venditore manibus meis 

recepi. Et est manifestum. Quem vero predicta terra, que ego vobis 

vendo, de meo iure in vestra po-/ 11testate trado dominio et potestatem, 

ad vestrum proprium. Quod si ego venditore aut ullusque 

omo vel femina qui contra hanc ista / 12 carta vendicione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut componam 

vobis iam dicta terra in / 13 duplo cum omnem suam imelioracionem. 

Et in antea ista carta vendicione firma permaneat 

omnique tempore. 

Facta/ 14ista carta vendicione XV kalendas december, anno XVI 

regni Henrici regi.


S+num Bernardi, proli Ielmir, ego qui ista car-/ 15 ta vendicione 

fieri feci, firmavi et firmare rogavi. 

S+num Mir Trasuer. S+num Fruia. S+num Dalmadii. / 16 S+num 

Guilel. 

Sss Guadamiri presbiter scripsit cum litteras as in linea 

prima et die et anno quod supra. 

1. Raspat. 2. deetistis. 


708 

Quintol i el seu fill Bernat venen a Guadall i la seva muller Emma 

unes cases, corts, farraginals, horts i terres amb arbres, situats 

al comtat de Barcelona, al Vallès, dins la vila de Mogoda, pel 

preu de 21 mancusos d’or d’Hispània. 



In nomine Domini. Ego Cintol femina et fili meo Bernardi 

venditores sumus vobis / 2 domno Guadalli et uxori mee Ema femina, 

emptores. Per hanc scriptura / 3 vendicionis nostre vendimus vobis 

casdas 1 et curtes, cum solos et superposi-/ 4 tos, cum ianuas et macerias 

et foveas cum guttas, estillicineos et ter-/ 5 ras, fereigenallos 2 et ortos 

et trilea et terras, cultum vel ermum, cum omnis / 6 diversis ienere 

arborum qui infra sunt, similis et disimilis. Hec omnia / 7 nostrum 3 

proprium. Qui nobis advenit per ienitores et per comparacione sive 

/ 8 per ullasque voces. Et est homnia in chomitato barchinonense, in 

Vallen-/ 9 se, intus in villa Mogoda. Et afrontat iam dicta omnia de parte 

vero / 10 circio in terra de Elies, et de 4 parte orientis in terra de nos 

comparato-/ 11 res sive in domos de Oliba Mir, et de meridie in ipso 

callo qui exit de ip-/ 12 sos domos, et de occiduo in medio rio de Calles. 

Quantum infra istas / 13 IIII or 5 afrontaciones includunt, sic vendimus 

vobis: predicta omnia, to-/ 14 tum ab integrum, cum exios et regresios 

suos, in propter precium mancus-/ 15 sos viginti et I de auri de Espania. 

Quod vos emptores ipsum precium dedistis 6 / 16 et nos venditores 

manibus nostris recepimus. Et est manifestum. / 17 Quem vero predicta 

omnia, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestra / 18 tradimus 

dominio et potestatem ad vestrum proprium. Quod si nos ven-/ 19 

ditores aut ullusque omo vel femina qui contra hanc ista carta / 20 

vendicione venerit pro inrumpendum, 7 non hoc valeat vendicare, 

/ 21 set componat aut componamus 8 vobis supra scripta omnia in du-


1197 

/ 22 plo cum omnem suam imelioracionem. Et in antea ista carta ven- 

/ 23 dicione firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta / 24 ista carta vendicione XIIII kalendas decembris, anno 

XVI regni / 25 Henrici regi. 

S+num Cintol femina, s+num Bernardi, proli Iel-/ 26 miri, nos 

qui ista carta vendicione fieri fecimus firma / 27 et firmare rogamus. 

S+num Rigualli proli Ielmir. / 28 S+num Guilelmi Arnal. S+num 

Elies. 

/ 29 Ss Guadamiri presbiter scripsit s et die et anno quod supra. 

1. Per casas. 2. Davant de la g hi ha quelcom que sembla una i, també pot ser 

superflu. 3. Sota meum. 4. A sota hi ha una ratlla com d’una p. 5. Sota l’últim 

palot hi ha una o. 6. Després de la d hi ha una abreviatura et, la transcripció seria detistis. 

7. Després de l’última u hi ha una c supèrflua. 8. Abreviatura supèrflua. 


709 

Raquel ven al sacerdot Geribert una peça petita de vinya amb la terra 

on és plantada, situada al territori de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Andreu, al lloc que anomenen el Pontonal, pel preu de 

6 diners en moneda grossa de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 177, f. 63c-d. Rúbrica: “Carta quod Richellis vendidit Giriberto 

presbitero I petiam vinee apud Pontonal, in Palomar”. Exterior verso: “n. 177” 

(Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus F: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Richillis femina vinditrice sum tibi 

Geribertus sacer, emptore. Per hanc scripturam vinditionis mee vindo 

tibi peciola I de vinea simul cum ipsa terra ubi est fundata. Quod 

habeo in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Andree, in 

loco que dicunt ad ipso Pontonal. Advenit mihi hec omnia per 

genitorum meorum vel per mea ereditate sive per omnesque voces. 

Affrontat hec omnia de parte circi in vinea de Guadal, de aquilonis 

similiter, de meridie in terra de Bonefilio Guisandus, de occiduo 

in vinea et in terra erma de Guadallus. Quantum in istas IIII 

affrontaciones includunt, sic vindo tibi: supra scripta omnia, in 

propter precium dinarios VI in rem valentem de monete grosse de 

Barchinone. Et nichil de ipso precio apud te emptore non remansit. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vindo, iure tuo 

trado dominio et potestate, ab omni integritate, cum exio et regressio 

suo, ad tuum proprium. Quod si / d ego vinditrice aut ullusque homo


qui contra ista vinditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, sed componat aut ego componam tibi supra scripta omnia 

in duplo cum suam immeliorationem. Et in antea ista vinditione 

firma permaneat omnique tempore. 

Facta vinditione kalendas decembris, anno XVI regni Henrici regis. 

S+m Richillis femina, qui ista vindicione feci et firmavi et 

testibus firmare rogavi. 

S+m Guitardus. S+m Suner episcopus. S+m Petrus. 

S+ Guitardus levita, qui hoc scripsi et die et anno quo supra. 

710 

1047 gener 23 

Pere, levita, fill del difunt Guillem de Castellvell, ven a Sança un alou 

amb terres, vinyes, cases, corts, prats, pastures, horts, recs i aigua 

per a regar, així com l’església de Sant Andreu i la seva sagrera, 

situat al comtat de Barcelona, al Vallès, dins el terme de la 

parròquia de Sant Esteve de Granollers, al lloc anomenat Valle 

Ariolfi, pel preu de 10 unces d’or d’Hispània. 

ACB, perg. 4-112-26. Original. Pergamí, 220 × 304 mm. Al verso: “16” (S. XVII); 

“Granollers. Almoina Granollers, St. 112, n.” (1936-1939); “Senyal vert, 4”; “1047” 

(F-B). Caplletra “I”: 31 mm. 

In nomine Domini. Ego Petrus levita, filium condam Guilielmi 

de Cha\s/trum Vetulo, venditore sum tibi Sancia femina, em-/ 2 trice. 

Per hanc scripturam vendicionis mee vindo tibi alodem meum 

proprium, id sunt, terras et vineas / 3 et omnes arbores qui infra sunt, 

simul chum ipsa ecclesia Sancti Andree et omnia sacraria qui ibidem 

est, et chasas / 4 et churtes, solos et superpositos et foveas et pratis 

et paschuis et ortis, ortalibus et regos et subtus regos et super regos 

/ 5 et aqua ad rigandum ubi necesse fuerit, hec omnia franchum meum 

proprium. Qui mihi advenit hec omnia supra scripta per ie-/ 6 nitores 

meos vel per qualichumque voces. Que est hec omnia in chomitatu 

ba\r/chinonense, in Vallense, infra te\r/-/ 7 mine de pa\r/rochia Sancti 

Stefani de Granolarios, in locho vocitato Valle Ariolfi. Que affrontat 

hec omnia supra / 8 scripta de pa\r/te orientis in alveo que dichunt 

Muientis, de meridie in strada publicha qui pergit per ipso ponte petrice, 

/ 9 de occiduo in strada publicha qui pergit per Granolarios et 

descendit per Palaciolo et vadit usque ad Barchinona, de circii / 10 in 

alode Sancti Chuchufati et in locho que dichunt Podanchara. Quantum 

(in) 1 istas affrontaciones includunt, sic vin-/ 11 do tibi: omnes meos


1199 

alodes, simul chum ipsa ga\r/riga et omnia supra scripta que ego ibi 

abeo vel abere debeo per qualiqumque voces, / 12 ab integre, chum exiis 

et regressiis earum, in precium uncias Xm de auro obtimo de Spania. 

Et est manifestum. / 13 Quem vero predicta omnia, que ego tibi vindo, 

de meo iure in tuo trado dominio et potestate, ad omnia que vo-/ 14lueris facere. Quod si ego venditore aut ullusque omo viventis utriusque sexus 

qui contra ista vendicione venerit / 15 aut ego venero ad inrumpendum, 

non hoc valeat vendichare, set chomponat aut chomponam tibi hec 

omnia supra / 16 scripta in duplo chum omnem suam inmelioracionem. 

Et in antea ista vendicione firma permaneat omnique tempore. 

/ 17 Facta ista vendicione Xm kalendas februarii, anno XVI regni 

Enrici regis. 

/ 18 *+ Petrus levita*, qui ista vendicione feci, firmavi et testes 


/ 19 S+m Iocbertus, que vochant Odge\r/. S+m Undisclo. S+m 

Mirone. S+m Seniullo. / 20 S+m Reimundus. S+m Bernardus, chognomento 

Ioannes / 21 Folcho. S+m Eriballo. / 22 S+ Mirone iudice sss. S+m Bonefilii. 

/ 23 S+ Olibane presbiter, qui hec scripsit sss die et anno quod supra. 

/ 24 Et liberavit Sancia ad Petrus levite ipso chavallo baio per 

ipsum precium qui in ista cha\r/ta resonat per supra scriptum / 25 

alodium, in presencia Oliba presbiter et Bonefilii Odsen et Gerova\r/ 

da Iela et Iocbe\r/t Odge\r/ et Isovard Senfred et Gilielm Unufred 

et Unnis-/ 26clo et Stevano et Remon et Mi\r/ de Choma et Iouan 

Oliba et Iocfred et Gilielm Danla et Eribal Bonefili. 

1. Ratllat. 

711 


Bonuç i la seva muller Quília donen a Mir Goltred la seva heretat 

de cases, terres, arbres, vinyes i aigua per regar, situat tot al 

comtat de Barcelona, dins la vila de Reixac. 

ACB, LA.II, n. 655, f. 210d. Rúbrica: No n’hi ha. Inter columnas verso: “n. 655” 

(Caresmar) i “Anno Domini 1046” (S. XVIII). Interior verso: “CXXXVIII” (S. XIII- 

XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus H: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonucius et uxor mea Chillia donatores 

sumus tibi Miro Goltret. Manifestum est enim quia bono animo 

promptaque voluntate donamus tibi ipsa nostra ereditate, id sunt,


casas et terras et arboribus diversis generis et vites et aqua ad 

rigandum, nostrum proprium. Quod abemus in comitatu Barchinona 

intus in villa Rexac. Advenit nobis ad me Bonutio per vocem uxori 

mee, et ad me Chillia per genitorum meorum vel per quacumque 

voces. Affrontat namque hec omnia a parte orientis in via qui pergit 

per ipsa font Sancti Petri, de meridie in torrent de Orsulio, de occiduo 

in terra de Sendredis Venanca et de Ioanne, de circii in vinea de Mir 

Goltred et de Ioanne. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

donamus tibi: supra scripta omnia ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos donatores aut 

ullusque homo qui contra hanc ista donatione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, set componat aut componamus 

tibi supra scripta omnia in duplo cum sua inmelioratione. Et in antea 

ista donacione firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta donatione XIII kalendas marcii, anno XVI regni Henrico rege. 

Si+ Bonucio, s+num Cillia, nos qui ista donacione fecimus, 

firmamus et rogamus firmare. 

Si+num Adalberti Sendredi. Si+num Ioan. Si+num Seniofret 

monachus. 


712 


Galind i la seva muller Blancúcia venen a Or [Mir] Goltred unes vinyes 

situades al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant 

Pere de Reixac, al lloc anomenat Albinyana, a canvi de 8 mancusos 

i un sester d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 635, f. 205d-206a. Rúbrica: “Goltredus presbiter emit vineas in 

A\l/-binana”. Inter columnas verso: “n. 635” (Caresmar). Interior verso: “CXVIII” (S. 

XIII-XIV). Inter columnas recto: “Anno Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus zoomòrfic en forma d’ocell: 26 línies. 


In nomine Domini. Ego Galind et uxor mea Blanchucia 

vinditores sumus tibi Auro 1 Goltred, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi vineas nostras proprias. Quod 

abemus in comitatu Barchinona, in Vallense, in parrochia Sancti 

Petri Rexag, in loco vocitato Albiiana. Advenerunt nobis supra dictas 

vineas ad me Galin per vocem uxoris mee, et ad me Blanchucia 

per ienitorum meorum aut per quacumque voces. Affrontant


1201 

namque ipsas vineas a parte orientis in strada et in vineas de Ioarine 2 

Belid et de Bonifilii sacer, de meridie in strada et in vineas de te 

susceptore, de occiduo in vineas de Sancta Eulalia et de Berenger, 

de circii in terras de Sancta Eulalia sive in vinea de Oliba. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic vendimus tibi: supra dictas vineas 

separatim positas in tribus locis ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium mancusos octo et sestarius I de ordio, 

quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero 

predictas vineas, que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestate, ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo qui contra / a hanc ista 

vinditione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set 

componant aut componamus tibi supra dictas vineas in duplo cum 

omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista vinditione firma 

permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta carta vinditione XI kalendas marcii, anno XVI regnante 

Henrici rege. 

Si+num Galin, si+num Blanchucia, nos qui ista vinditione 

fecimus, firmamus et rogamus firmare. 

Si+num Estrader. Si+num Guilelmus Bellader. Si+num Seniofret 

monachus. 


1. Molt probablement ens trobem davant d’una mala lectura del copista atesa la resta 

de la documentació d’aquest indret; el nom del comprador devia ser Miro, vegeu per exemple 

LA.II, n. 636, doc. 865, 1054 abr. 23. 2. Vegeu nota anterior. Creiem que el nom correcte 

és Iohanne. El personatge anomenat Iohannes Belliti està profusament documentat a la zona. 

713 


Bela i el seu fill Ramon donen en permuta a Ponç Unifred tres peces 

de vinya i sis de terra separades, situades al territori de Barcelona, 

prop de l’església de Sant Vicenç màrtir de Sarrià, a canvi d’una 

altra peça de terra. 

ACB, perg. 1-1-2494. Original. Pergamí, 107 × 268 mm. Al verso: “Serria” (S. XIII-XIV); 

“Num... 2494”; “2494” (S. XVIII); “Diversorum A 2494” (Mas). Caplletra “I”: 26 mm. 

In nomine Domini. Ego Bela femina et filio meo Remundo 

comutatores sumus tibi Poncius Hunifredi. Manifestum est enim 

quia comutamus t[ibi] peciolas / 2 tres de vinea et sex peciolas terre 

separatim positas. Quod habemus in territorio Barchinone, prope 

ecclesiam Sancti Vincentii martiris de Serriano. Adve[n]it nobis / 3


per vocem genitorum nostrorum vel per ullasque voces. Affrontat 

predicta omnia de parte circi in terra Sancti Vincentii martiris et 

Sancte Eulalie Sedis Barchinone, / 4 de orientis in ipso torrente, de 

meridie in vinea Bonifilio Gratal et in alodio de te predicto Pontio, 

de occiduo in alio torrent. 1 Quantum iste / 5 affrontaciones includunt, 

sic comutamus tibi: predictas peciolas VIIII infra vineas et terras 

ab integre, cum exiis et regressiis earum, propter aliam / 6 tuam 

terram quod nobis dedisti, sicut resonat in ipsa scriptura comutacionis, 

quod exinde nobis fecisti. Predicta omnia, quod tibi comutamus, 

de nostrum iure in / 7 tuum tradimus dominium et potestatem ad 

tuum plenissimum proprium, ut facias exinde quodcunque volueris. 

Quod si nos comutatores aut aliquis homo / 8 utriusque sexus contra 

hanc comutacionem venerit ad inrumpendum, nil valeat, set componat 

aut componamus tibi predicta omnia in dupplum / 9 cum omni 

sua imelioratione. Et in antea ista comutacio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc XI kalendas marcii, anno XVI regni / 10 Henrici regis. 

S+num Bela femina, s+num Remundo, nos qui hanc 

comutacionem fecimus et firmavimus et testibus firmare rogavimus. 

/ 11 S+num Isarnus Vanarii. S+num Bellushomo Parador. / 12 

S+num Guilelmus Ollesindi. 

/ 13 S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, 


1. La o sembla una e i sota l’altra e hi ha una r. 

714 


Les germanes Ermetruda i Guisla venen a Ramon Trasoer un alou 

a Vilamajor, al lloc de Pradel, al torrent d’Ermenill i a les Valls, 

a canvi de tres quarteres de blat i mitja aimina de vi. 

ABC, perg. 1-4-150. Original. Pergamí, 108 × 372 mm. Restaurat. Al verso: “Villa M[ai]ore” 

(S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1047” (Mas). Caplletra “I”: 26 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermetruite 1 femina et sorore mea 

Guisla femina vinditrice sumus vobis Raimundo Trasuer et uxori 

mea Ricelle femina, emptore. Per hanc scriptura vindicionis / 2 

nostre vindimus vobis ipsum nostrum alodium, quod abemus in 

ipso Pradel et a toren de Ermenillo et ad ipsas Valles, nostrum 

proprium, franchum. Qui nobis advenit per patrem nostrum et


1203 

mater nostra et per a[l]ias-/ 3 que voces. Et es[t] dictum alodium 

(alodium) 2 in comitatum Barchinona, in terminio de Villa Maiore. 

Et afronta ipsum alodium, qui est ad ipso Pradel, de aurientis in 

terra de (m) 3 comite, de / 4 meridie in terra de Arnallus Bernardi, 

de hocciduo de filiis qui fuerunt de Salamon, et de circii in terra de 

Seniofret Sonegellus. Et alia terra, qui est a torente de Ermenillo, 

de aurientis in alode de comite, / 5 de meridie de Oliba Egualdo, de 

hocciduo in terra de Seniofret, de circii in terra de Geriberto. Et 

alia qui est ad ipsas Vales, de aurientis in ipso Prado et in alode 

comite, de meridie in terra / 6 de Oliba Equalto, de hocciduo 

in terra de Mir Seniofret et in \i/pso torete, de circii similiter in 

terra de Geriber. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsum alodium quan-/ 7 tum abemus et abere debemus, 

totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum, quarteras III de 

blad et media emina de vino. Et est manifestum. Quod si nos vinditrice 

aut aliquis omo aut 4 sexus / 8 femineo qui contra ista carta venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut 

componamus vobis in duplo 5 cum omnem suam imelioracionem. Et 

in antea / 9 ista carta vindicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta carta vindicione III kalendas marcii, anno XVI regni 

Henrici rex. 

S+ Ermetruite femina, / 10 s+ Guisla, nos qui ista carta 


S+ Geriberto. S+ Bernardi Geri. S+ Arnesto. 

/ 11 S+ Guirallus levita, qui hoc scripsit die et anno prefixo ss. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Repetit. 3. m supèrflua. 4. Hi ha un 

gargot sobre la u. 5. Abreviatura supèrflua. 

715 

1047 març 17 

Guillem i la seva muller Bella venen a Galind, fill del difunt Duravuli, 

unes cases, corts i terra, tot al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Sant Pere de Reixac, a la Calçada, pel preu de 5 sous 

i 5 diners de bona moneda grossa. 

ACB, LA.II, n. 629, f. 204b-c. Rúbrica: “Guilelmus et Bella vendiderunt Galindo 

casas, curtes, terram apud Calciatam, in Rexag”. Inter columnas recto: “n. 629” 

(Caresmar). Exterior recto: “CX[II]” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini / 1046” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 8 línies. 



In nomine Domini. Ego Guilielmus et uxori mee Bella venditores 

sumus tibi Galindus, filium condam Duravuli, emptore. Per 

hanc scriptura venditioni nostre vendimus tibi casas cum curtes, 

cum solos et superpositos, cum ianuas et macerias, cum guttas et 

stillicidiis, simul cum terra. Qui nobis advenit per genitores et per 

nostra comparatione sive per ullasque voces. Et est iam dicta omnia 

in comitato barchinonense, in Vallense, in termine de Sancti Petri 

de Rexago, ad ipsa Calciada. Et affrontat supra dicta omnia de parte 

circi in ipsa strada calciada, et de orientis in terra de Adalberto 

Sendredi et de eredes suos, et de meridie / c in terra de Sancti Petri 

de Rexago et de Bernardus Guifret, et de occiduo in terra de Sancti 

Petri et in ipsa calciada. Quantum in istas quatuor affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: in supra dicta omnia ipsa quarta parte, 

cum exiis vel regressios earum, in propter precium solidos V et 

dinarios V de bona moneta grossa placibiles et recipientes. Quod 

tu emptore ipsum precium nobis dedisti et nos venditores manibus 


que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestatem, ad tuum proprium, ad omnia ad facere quod volueris. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo qui contra ista carta 

venditione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut componamus tibi supra dicta venditione in duplo cum 

omne suam inmelioratione. Et in antea ista carta venditione abeat 

firmitatem omnique tempore. 

Facta carta venditione die XVI kalendas aprilii, anno XVI 

regnante Henrici regi. 

S+n Guilielmus, s+n Bella, nos qui ista carta venditione 

fecimus, firma(vi)mus1 et firmare rogavimus. 

S+ Hocefret de Karerago. S+ Audegario Dogmari. S+i Mironis 

Escluva. S+i Petrus Borrello. 

Sss Bonusfilius presbiter scripsit sss, die et anno quod supra. 

1. vi expuntuat. 

716 

1047 abril 3 

Rossell fa escriptura de pacificació a Sunifred, anomenat Bonfill, 

sacerdot, d’una peça de terra que fou del pare de l’esmentat 

Rossell, després d’un gran conflicte i moltes disputes entre ells, 

gràcies a la intervenció de bons homes, un cop Sunifred lliura


1205 

a Rossell mig mancús d’or. La sanció per qui contravingui 

aquesta concòrdia i aquesta escriptura és de 5 unces d’or òptim. 

ACB, perg. 1-1-875. Original. Pergamí, 125 × 333 mm. Al verso: “Definicio Rosel 

et Seni\o/fredus pres-/biter”; “[XIIII ?]” (S. XIII-XIV); “Ne IIII” (S. XVIII); “369 (g) 

Diversorum A / Liber II Antiquitatum n. 14” (Mas). Caplletra “I”: 12 mm. 

ACB, LA.II, n. 14, f. 5b-c. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament del foli: “Serriani”. 

Rúbrica: “Compositionis / inter Rocellum et Seniofredum super quandam / petiam 

terre”. Inter columnas recto: “n. 14” (Caresmar). Exterior recto: “XIIII” (S. XIII-XIV); 

“Anno Domini / 1046” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Rocello hanc pacificationem fatio a tibi 

Seniofredo, que vocitant Bonifilio, sacer. Manifestum est enim quia 

fuit inter me et te magna contencio b et abui c ex te multas querellas d 

de pecia I de terra, / 2 qui fuit de genitori meo. Sed intervenerunt 

inter nos bonis hominibus et fecerunt nobis venire in pacificatione. 

Et tu dedisti mihi pro ipsa pacificatione medio mancuso de auro 

bono recipiente. / 3 Idcirco facio tibi hanc securitatem et exvacuacionem: 

e ut ab odierno f die et tempore nec ego nec ullus vivens 

homo nec ulla subrogata mea persona tibi de hac causa inquietare 

presummat. g / 4 Quod si ego aut aliquis homo utriusque sexus contra 

hanc pacificationem vel exvacuationem venero aut venerit, ad 

nihilum veniat et insuper componam aut componat tibi V e h uncias 

auri / 5 obtimi. Et in antea ista securitate et exvacuatione sive 

definitione firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc III nonas aprelis, anno XVI regni Henrici regis. 

/ 6 S+num Roscello Sedol, qui ista pacificatione et exvacuatione 

sive definitione feci et firmavi et testes firmare rogavi. 

S+num Eicioni. S+num Estefanus. i S+num Alamannus. / 7 S+num 

Guillelmus Langovardi. S+num Adroarius. S+num Suniefredus. 

/ 8 S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 1 

1. Hi ha una ratlla que creua completament el text fins a l’extrem esquerre del pergamí. 

LA. a. facio. b. contentio. c. habui. d. querelas. e. exvacuationem. 

f. hodierno. g. presumat. h. V. i. Estephanus. 

717 

1047 abril 6 

Bernat Guifred i la seva muller Guisla donen a Mir Goltred una peça 

petita de terra situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a la 

parròquia de Sant Pere de Reixac, a tocar del riu Besòs, a canvi 

de dues peces de terra, segons consta a l’escriptura.


ACB, LA.II, n. 649, f. 209b-c. Rúbrica: No n’hi ha. Inter columnas recto: “n. 649” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Guifret et uxori mea Guilia 

femina comutatores sumus tibi Miro Goltret. Manifestum est enim 

quia comutamus tibi petiola I de terra propter alia tua terra, que 

tu nobis dedisti, sicut resonat in ipsa scriptura que tu nobis fecisti. 

Est namque supra dicta terra, que nos tibi comutamus, in comitatu 

Barchinona, in Vallense, in parrochia Sancti Petri de Rexag, iuxta 

ipso rio de Bissocio. Advenit nobis ad me Bernardus per vocem uxori 

mee, et ad me Guilia per genitorum meorum seu per quacumque 

voces. Affrontat de circio in terra de Enguncia soror supra dictis 

Mironis, de orientis in flumine Bissocii, de meridie in Arenno de 

supra dicto Bissocio, de occiduo in torrente que vocitant Chanalilles. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic donamus tibi: supra 

nominata peciola de terra pro alias II pecias de terra, que tu nobis 

dedisti. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi 

comutamus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, 

totum ab integre, ut facias exinde vel quicquid facere vel iudicare 

volueris. Quod si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus 

qui contra ista comutacione venerit aut venerimus ad inrumpen- 

/ c dum, non hoc valeat aut valeamus vendicare, set componat aut 

componamus tibi supra dicta in triplum. Et in antea maneat firmum 

omne per evum. 

Actum est VIII idus aprilis, anno XVI regni Henrici regis. 

S+num Bernardus Guifret, s+num Guilia femina, nos qui ista 

comutatione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+num Guilelmus Bellader. S+num Miro Suniario. S+num 

Guitardus Iusto. 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

718 

1047 abril 27 

Testament de Sunifred, jurat sobre l’altar de Sant Tomàs, a Sant Jaume 

de Barcelona, en què fa deixes dels seus béns a la seva muller, fills 

i parents i a altres persones laiques i eclesiàstiques, a la Seu, etc. 

ACB, perg. 1-2-1252. Original. Pergamí, 282 × 244 mm. Estava doblegat en molts 

plecs i a la part superior central presenta un esvaniment de tinta, que afecta


1207 

lleugerament la lectura. Al verso: “Mitja Escala, Armari 3, n. 1252”; “(Num... 902, 

ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada: 22 mm. 

Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinacionem residebant 

sacerdotes Bernardus et 1 Gaucefredus et iudex Raimundus 

/ 2 Seniofredus levita. In presencia Bellonis et Isarni et Trasuarii 

presbiterum [espai en blanc: ±5] et Guitardi Durandi levite et Guillelmus 

Ransmiro / 3 aliorumque multorum, testificant testes prolati, 

quos attulerunt iudici supra dicto Ugo et Olibanus, ad comprobandam 

/ 4 ultimam voluntatem Seniofredi quondam per testamentum editam. 

Et hec sunt nomina testium qui hoc testificant sicuti / 5 et iurant: Recosindus 

et Bernardus presbiter et Olibanus [espai en blanc: ±22]. 

Iuramus autem nos testes predicti primo per Deum / 6 trinum 

in personis et in deitate unum et per altare consecratum Sancte 

Tome apostoli, quod situm est in ecclesia Sancti Iacobi apostoli, infra 

/ 7 menie Barchinone urbis, quod nos vidimus et sub nostra presencia 

Seniofredus quondam, iacens in egritudine, unde obiit, / 8 iussit fieri 

suum testamentum, per quod constituit distributores suorum rerum 

esse Ugonem et Olibanum, [espai en blanc: ±9] iniungens / 9 illis ut, 

si de ipsa egritudine, qua detinebatur, 2 mortuus fuisset, sicuti et fuit, 

antequam alium testamentum fecisset, / 10 licitum fuisset illis omnem 

suam substanciam aprehendere et distribuere, quemadmodum in 

suo testamento invenissent ordi-/ 11 natum. In primis concessit ad III 

filios [Reimundi?], nepotes suos, mancusos III, quos illi debebant 

Bonifilius Molarius et Boni-/ 12 filius Eralli et Recosindus. Et concessit 

ad opere Sancte Crucis Sancteque Eulalie mancuso I. Et 

concessit ad ipsa Kanonica alio mancuso. / 13 Et ad episcopum, pro 

sua absolucione, alio mancuso. Et concessit ad Guitardum et ad 

germanam suam Adalazam singulos mancusos. Et ad / 14 ipsa Kanonica, 

per suam sepulturam, mancuso I. Et concessit ad XIII um 

presbiteros Sancte Crucis Sancteque Eulalie kaficios II vini obtimi. 

Et con-/ 15 cessit ad Olibanus Bricho sestarios II vini obtimi. Et 

concessit ad Recosindum cum filio suo quarta I de vino. Et concessit 

ad filia sua Elliar-/ 16 dis ipsam suam domum, et post obitum 

Elliardis filie sue iussit eam vindere, et ipsum precium dare pro 

anima sua. Et concessit ad Erme-/ 17 truit femina, uxori sua, cum 

filia sua kaficios III vini. Et concessit ad Bernardus presbiter 

sestarios II vini. Et concessit ad Petrus monac[us] / 18 sestarios II 

de vini. Et concessit ipsos IIII barrilios ad uxori sua cum filia sua. 

Et mandavit vindere ipso cubo cum ipsa tonna / 19 et ipsum precium 

dare pro anima sua. Et concessit ad opera Sancte Marie mancuso 

I. Et concessit ad Ermetruit cum sua filia / 20 mancuso I. Alium 

autem quod remansisset, ubi inveniri 3 potuisset, concessit pro


anima sua. Postquam autem hec omnia ordinavit, / 21 VIII kalendas 

mai, anno XVI regni Henrici regis, adhuc loquelam plenam et 

memoriam integram abens, post vixit modico tempore / 22 et sic 

in tercium diem mortuus est. 

Late condiciones in Domino V kalendas mai, anno XVI regni 


/ 23 *S+ Bernardus presbiter*, s+num Olibani, s+num Recosindi, 

nos testes predicti hoc testimonium dedimus / 24 et iureiurando 

confirmavimus. 

/ 25 S+n Ugoni, s+num Olibani, nos tutores et elemosinarii fuimus. 

/ 26 S+num Bellus. S+num Isarnus. *S+ Guitardus levite*. *S+ 

Gaucefredus sacer*. / 27 *S+ Compan levita*. *S+ Guilielmus presbiter*. 

*S+ Guifredus presbiter*. / 28 *S+m Petrus clericus*. / 29 *S+ Remundi 

levite et iudicis ss*. / 30 *S+ Guitardi Speraindeo*. 

/ 31 S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. A sota hi ha se. 2. Sota la d hi ha una e. 3. Sota l’última i hi ha una e. 

719 

1047 maig 13 

Guisard Enric, el seu fill Bernat i la seva dona Desposia venen a Oliba 

Miró diverses peces de terra situades al terme de Provençana, 

territori de Barcelona, pel preu de 20 unces d’or vell d’Hispània. 

ACB, perg. 1-1-2515. Original. Pergamí, 153 × 346 mm. Al verso: “Guisardi Aianrici 

in Provinciana”; “Scripta” (S. XIII-XIV); “Num... 2515” (S. XVIII); “Diversorum A. 

2515”. Caplletra “I” que ocupa 8 línies. 

ACB, LA.IV, n. 76, f. 25c-d. Rúbrica: “Alodiorum in Promtiana”. Exterior verso: 

“n. 70” (Caresmar). 


In Christi nomine. Ego Gisardus Aienrici et filio meo Bernardi 

et uxor mea Desposia vinditores a sumus tibi Olibane Mironi, 

emptore. Per hanc scripturam vendicio-/ 2 nis b nostre vendimus tibi 

terras nostras separatim positas, cultum et heremum, in teritorio 

barchinonensi, in terminio de Promptiana. Advenit nobis per comparatione 

/ 3 et per genitorum et per decimum vel per ullasque 

voces. Affrontant predictas terras de parte orientis in alodium de te 

emptori, de meridie in undas / 4 maris, de occiduo in alodium de 

Mirone Sendredi, de circi in strata publica. Quantum iste affrontaciones 

c includunt, sic vendimus tibi: predictas terras / 5 cum kannetos


1209 

ab integre, et pratis cum exiis et regresiis earum, propter precium 

uncias XX de auro vetulo spaniensi legitime pensatas a penso 

hispaniensi, ex-/ 6 ceptus aurum ceptinum, iafarinum, amurinum, 

et ipsum sit sine engan. Quod tu emptor nobis dedisti integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, / 7 que tibi vendimus, 

de nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum 

plenissimum proprium, ut facias exinde quodcunque volueris. Quod 

si nos / 8 venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit aut venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat 

aut valeamus vendicare, / 9 set componat aut componamus tibi 

predicta omnia in dupplum cum omni sua imelioratione. Et in antea 

ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc / 10 III idus madii, anno XVI regni Henrici regis. 

S+num Gisardus Aienrici, s+num Bernardus, s+num Desposia 

femina, nos qui hanc venditionem / 11 fecimus et firmavimus et 

testibus firmare rogavimus. 

S+num Bernardus Petri. S+num Sendredus Mirone. *S+ 

Reimundus presbiter*. 

/ 12 S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator 

et sss et sub die et anno prefi. 

LA. a. venditores. b. venditionis. c. affrontationes. 

720 

1047 maig 14 

Pacte entre Vivà, sacerdot i jutge, i el seu gendre Ramon sobre diversos 

béns situats en diferents llocs. 

ACB, LA.II, n. 23, f. 7c-8a. Rúbrica: No n’hi ha. Exterior verso: “Nichil”, escrit 

en vermell; “XXIII” (S. XIII-XIV); “n. 23” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno 

Domini 1046” (S. XVIII). Caplletra “N”, ornamentada, tipus B: 3 línies. 


Notum sit tam presentibus quam et futuris qualiter fuit conveniencia 

facta vel pactum sive placitum fuit confirmatum inter 

duobus viros, Vivanum, sacerdotem et iudicem, et generum suum 

Raimundum, ut predictum Vivanum tradidisset omnes suas decimas, 

quod tenebat de sede Sancte Crucis Sancteque Eulalie et per 

beneficium nepotum suum Guislibertum, et ipsas decimas de / d 

Sancti Iacobi cum ipsos alodibus qui sunt de alveum Lubricatum 

usque in ipsum collum de Sabatellum, ipsa mea tercia parte qui mihi 

contigit vel contingere debet per unumquemque annum, et ipsos


alodibus quod teneo per fevum de Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

vel per beneficium de nepotum meum Guislibertum. Hec omnia tibi 

trado atque confirmo simul cum ipsis vineis quod teneo in cunctisque 

locis, ipsas fruges quod exierint de ipsos alodibus vel vineis, 

qui mihi contingere debent, sicut superius resonat, per unumquemque 

annum, ut tu asportare facias ea omnia ad domum nostrum fideliter 

sine iurgia et nulla nausia vel molestia, in eius tenore et vigore non 

deficiat mihi nec uxori mea panem nec vinum nec alium corredum, 

quod habere poteris. Et per unumquemque annum dabis mihi capam 

I et gonnam I et calcas I et viternals I obtimos, et fiat iam 

dicta capa vel gonna sive calcas de drapo Sancti Dionisii obtimo 

ad festivitatem Natalis Domini, et kaficios III vini per vindemias. 

Hec omnia tibi dono atque contrado, sicut superius resonat. Et si 

ego Raimundus de hoc quod superius reson\a/t, minime fecero et 

tibi et uxori tua non adimplevero, kaream ipsas II uncias auri, quod 

dedit redempcionem in ipsum domum, et in antea adimpleam 

quod spopondi. Et ego iam dictum Vivanum, si per fraus et malo 

inienio aut ulla calumpnia tibi perpetravero ad te iam dictum 

Raimundum, reddam tibi ipsas II uncias auri, quod dedistis redempcionem 

in ipsum domum; et alias II adimpleam, si infra XXX 

dies tibi emendatum non abuero; et tu simili modo nobis talem 

aurum qualem resonat in ipsas impignorationes quas tu persolsisti. 

Et addo filia mea Dennosa, que vocant Ermeniardis, una cum viro 

tuo Raimundo ipsum meum directum, quod abeo in ipsos meos domos, 

post obitum meum. Et addo tibi ipsam medietatem de ipso orto et 

tu dare facias uncia I auri, quinque numos aureos ad ipsa Canonica 

et II / a per mea absolutione ad episcopo de ista uncia supra scripta. 

Et si mors venerit ad Ermeniardis filia mea, que vocant Dennosa, et 

aliam u\x/orem duxeriis, filii qui procreati fuerint de te et illa extranei 

exinde fiant de ipsas domos et neptis meis hereses exinde fiant suos 

filios de Ermeniardis, que vocant Dennosa. Et ego iam dictum Vivanum 

sic trado atque confirmo, sicut superius scriptum est. 

Actum est hoc II idus madii, anno XVI regni Henrici regis. 

S+ Vivas sacer et iudex, qui istum pactum feci, firmavi et testes 


S+num Raimundum Seniofredum, qui istum pactum firmavi 

et testes firmare rogavi. 

S+ Martinus presbiter. S+ Trasuer presbiter. S+num Olibanus 

Mironis. S+num Bernardus Guifredus. S +num Suniario. S+num 

Guislibertus Marcutio. S+num Guascheto. 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod supra.


721 

1211 

1047 maig 28 

Mir i la seva muller Estefania, amb Galind, Joan, Elvira, Anna, 

Bonadona i Anna, filla de Joan, venen a Ponç, anomenat Onofred, 

una peça de terra situada al territori de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Vicenç de Sarrià, que tenen per compra, pel delme conjugal 

i pels seus pares, pel preu d’11 mancusos d’or d’Hispània. 

ACB, perg. 1-2-1663. Original. Pergamí, 146 × 183 mm. Al verso: “Serria” (S. XII), 

“mitja escala armari 3 n. 1663” (Caresmar); “Num... 1386” (S. XVII); “1047” (F- 

B). Caplletra “I”: 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Mir et uxori mea Stefania femina 

et Galindo et Ioannes et Adalvira femina et [Anna] / 2 femina et 

Bonadona femina et Anna, filia Ioannis, nos pariter in unum, 

venditores sumus tibi Poncius, que [vocant] / 3 Onofredi, emptore. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi pecia I de 

terra quod abemus in terri-/ 4 [t]orio barchinonensi, in parrochia 

Sancti Vincencii de Serriano vel in eius termine. Advenit ad me Miro 

per mea compa-/ 5 racione, et ad me Stefania femina per meum 

decimum vel per ullasque voces, et ad nos supra scripto\s/ venditores 

per genitorum nostrum / 6 vel per ulla\s/que voce\s/. Affrontat predicta 

terra de parte circi in terra Sancte Crucis Sancteque Eulalie, de 

aquilonis in strata, / 7 de meridie in terra de me emptore, de occiduo 

in torrente. Quantum iste affrontacione\s/ includunt, sic vendimus 

/ 8 tibi: predicta terra totum ab integre, simul cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium mancuso\s/ XI cim de auro de roais / 9 de 

Ispania bono\s/ a penso legitime pensato\s/. Quod tu emptor precium 

nobis dedisti et nos venditore\s/ manibus nostris recepimus. / 10 Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia que no\s/ tibi vendimus, 

de nostrum iure in tuum tradimu\s/ dominium et potesta-/ 11 tem, ab 

omni integritatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si no\s/ 

venditores aut aliquis homo utrius-/ 12 que sexus qui contra ista 

vendicione venerit aut venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat 

aut valeamus / 13 vendicare, set componat aut componamus tibi 

predicta omnia in duplo cum omni sua inmelioracione. Et / 14 in antea 

ista vendicio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc V kalendas iunii, anno XVI regni Henrici / 15 regis. 

S+num Miro, s+num Stefania femina, s+num Galindo, s+num 

Ioanne\s/, / 16 s+num Adalvira femina, s+num Anna femina, s+num 

Bonadona femina, s+num Anna filia / 17 Ioannis, nos qui ista vendicione 


/ 18 S+num Mirone presbiter, qui opresit isto nomine de ista fama.


722 

1047 juliol 8 

Bels, la seva muller Blancúcia, Pere i la seva muller Frug donen unes 

terres a Guifré i Ermessenda, situades al comtat de Barcelona, al 

Maresme, terme d’Alella, a la vall Dela, que tenen per compra, per 

tal que hi plantin arbres i ceps i les treballin durant sis anys, passats 

els quals se les repartiran meitat per meitat entre ambdues parts. 

ACB, perg. 1-1-2527. Original. Pergamí, 88 × 268 mm. Al verso: “Cartas de Cabeduz 

(?) et de Alela” (S. XIII-XIV); “Num... 2527” (S. XVII); “Diversorum A. 2527” (Mas); 

“1048” (F-B). Caplletra “I”: 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Bels et uxor mea Blancucia et Petro 

et uxor mea Frug, nos in unum donatores sumus tibi Gifred / 2 \et 

Ermensendis (?)/. Donamus namque tibi teras nostras prorias at 

complantandum arbores et vids. Qui est in comitato Barhinona, 

in Ma-/ 3 retima, in termine de Allela, at ipsa vale Dela. Advenid (nid) 1 

nobis per conparacione sive per omnesque voces. Et / 4 |affrontat| ipsa 

terra de orien in tera de nos donatores, de meridie in tera de te 

susceptore, de occiduo in tera de Bels do-/ 5 (do)nator, 2 \de circi in tera 

de Petro/. Quantum in ista\s/ afrontaciones includunt, sic donamus 

tibi: ipsa tera at complantandum et be-/ 6 (be)ne 3 edificandum per ex 

medietate, ud tu ad sex anos abeas (bene) 4 ipsa tera bene edificata 

et com-/ 7 planta per ex medietate. Qod si nos donatores ad nullus 

omo qui contra ista donacione vel complan-/ 8 tacione faciat nulla 

malignitate, componamus tibi solidos X. Quod si ego complantator 

extraere vo-/ 9 luero de ipsa convenia et ad sex anos \non/ abeo edificata, 

componam vobis solido X et in ante adinple-/ 10 am cod expondi. 

Facta ista precaria octavo idus iulii, anno XVII regni Engrici 

regs. / 11 

S+m Bels, s+m Blacucia, s+m Petro, s+m Frug, no\s/ 5 qui ista 

preca-/ 12 ria fecimus et firmare rogavimus. 

S+m Galin. S+m Rosel. / 13 

S+ Od sacer, qui scripsit cum lidteras super positas die et anno 

quod supra. 

1. nid repetit. 2. Repeteix la síl·laba do. 3. Repeteix be. 4. bene 

ratllat. 5. Sota la s, abreviatura de n. 

723 


Blanca empenyora al seu germà Geribert, sacerdot, uns casals, corts,


1213 

horts, arbres, pou, farraginal, colomars, terres i vinyes, situats 

en el territori de Barcelona, al terme d’Horta i de Vilapicina, a 

la parròquia de Sant Andreu, per un deute de 5 mancusos d’or 

d’Enees que ha de retornar al cap d’un any de la festivitat de 

Sant Miquel arcàngel vinent. 

ACB, perg. 1-2-80. Original. Pergamí, 148 × 206 mm. Al verso: “Guadio” (s. XI); 

“CVI” (s. XVI); “Nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); “Antiquit. II 294”; “1047” (Mas). 


ACB, LA.II, n. 294, f. 96b-c. Rúbrica: “Blancha inpignoravit Girberto presbitero 

casas et curtes, ortum, puteum, terras, vineas et ferragenal”. Inter columnas recto: 

“n. 294” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra “I” 

orna-mentada, tipus F: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Blancha femina inpignoratrice a sum 

tibi Geribertus sacer, frater meus. Manifestum est enim quia debitrice 

/ 2 sum tibi mancusos V de auro chocto b monete Heneas 

legitime pensatos, quod tu mihi prestasti. Est manifestum. / 3 Propterea 

inpignoro c tibi casales et curtes et horto cum arboribus et 

puteo et ferragenal et palumbarios et terras / 4 et vineas et cultas 

et eremas. Et est hec omnia in territorio barchinonense, in terminio 

de Horta d vel in Vilape-/ 5 cina, in parrochia Sancti Andree. Advenit 

mihi hec omnia per voce genitorum meorum sive per ullasque 

voces. Affron-/ 6 tat hec omnia de parte circi in ipso Holmatello, de 

aquilonis in littore Bisaucii, de meridie in ipso / 7 Pontonal, de occiduo 

in monte \A/guilar. e Quantum infra istas afrontaciones f includunt, 

sic inpig-/ 8 noro g tibi: in iam dictas affrontaciones h ipsas \meas/ 

ereditates i et omnes meas voces supra scriptas ab integre, et de / 9 

meo iure in tuo trado dominio et potestatem, ab omni integritatem. 

Et inter tantum ego teneam per tuum beneficium et in / 10 die quod 

erit festa Sancti Michaelis archangeli de hista j ad alia k veniente, isto 

anno revolvente, sic tibi reddere / 11 faciam iam dictos mancusos 

V de auro chocto l et tu mihi reddere facias ista scriptura sine mora. 

Et si hec / 12 non fecero et diem placitis meis non adimplevero, 

tunc abeas plenam potestatem hec omnia, que tibi inpignoro, m 

apre-/ 13 hendere, tenere, vindere et omnia facere quod volueris, 

cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. 

/ 14 Quod si ego inpignoratrice n aut ullusque omo o utriusque sexus 

qui contra ista inpignoracionem p ad inrum-/ 15 pendum venerit, non 

hoc valeat vindicare, sed componat aut ego componam tibi iam 

dicta omnia supra / 16 scripta in duplo cum omnem suam immelioracione. 

q Et in antea ista inpignoracio r firma perma-/ 17 neat omnique 

tempore.


Facta inpignoracione s XII kalendas octobris, anno XVII regni 


S+ / 18 Blancha femina, qui ista inpignoracione t feci et firmavi 


S+ Gonbertus. *S+ / 19 Mironi*. S+ Bompar Bonefilii. 

/ 20 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras super 

positas in linea VIII et sss die et anno quod supra. 

LA. a. impignoratrice. b. cocto. c. impignoro. d. Orta. e. Aquilar 

f. affrontationes. g. impignoro. h. affrontationes. i. hereditates. j. ista. 

k. altera. l. cocto. m. impignoro. n. impignoratrice. o. homo. 

p. impignorationem. q. imelioratione. r. impignoracio. s. impignoratione. 

t. impignoratione. 

724 


Quintol i els seus fills i filles, Dalmau, Guisla, Guillem i Bernat venen 

a Ponç Onofred una mujada de vinya situada al territori de 

Barcelona, al terme de Sarrià, a la parròquia de Sant Vicenç, 

pel preu de 6 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 74, f. 26b-c. Rúbrica: “Carta de I a modiata vinee in Serriano, quam 

Chintol vendidit Poncio Onofred”. Inter columnas recto: “n. 74” (Caresmar). Exterior 

recto: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Chintol femina cum filios vel filiabus 

meis, id est, Dalmatio et Guisla et Guilelmus et Bernardi, nos simul 

in unum, venditores sumus tibi Poncii Onofredi, emptori. Per hanc 

scripturam venditionis nostre vendimus tibi modiata una de vinea 

simul cum ipsa terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio 

barchinonense, in terminio de Serriano, in parrochia Sancti Vincencii. 

Advenit mihi ipsa vinea ad me Chintol per mea comparatione et 

per decimum sive per ullasque voces, et ad nos fratres supra nominatos 

per voce genitores nostros sive per omnesque voces. Affrontat 

ipsa vinea de parte circi et de occiduo in vineas de te emptore, de 

aquilonis in torrent, de meridie in vineas de Bonefilii Gratallo. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: iam 

dicta modiata de vinea ab integre, propter precium mancusos VI 

de auro chocto monete Heneas legitime pensatos. Et fecimus hoc 

pro necessitate famis. Quod vos emptores precium nobis dedistis 

et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. Est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, de nostro


1215 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam in Dei 

nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, 


homo utriusque sexus qui contra hanc venditionem ad inrumpendum 


tibi iam dicta vinea in duplo cum omnem suam immeliorationem. 

Et in antea ista venditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione XVI kalendas novembris, anno XVII regni 


S+ Chintol femina, s+ Dalmatio, / c s+ Guisla femina, s+ Guilelmus, 

s+ Bernardi, nos qui ista venditione fecimus et firmare rogavimus. 

S+ Maier 1 Monetarii. S+ Mir Ad\a/ulfo. S+ Guitardi Iusti. S+ 

Iohannes Adrouer. 


positas in linea VI et sss die et anno quod supra. 

1. Sota la M hi ha una A. 

725 


Amalric Llobató, Ramon Ermemir, Miró Sunifred i Arnau Sunifred 

fan donació a Ermetruit dels masos on habita Ramon Trasoer, 

amb l’alou que hi ha al seu voltant i amb les vinyes de la Crosa 

i del Pla, amb la Rovira. 

ACB, perg. 1-4-151. Original. Pergamí, 130 × 291 mm. Al verso: “In Villa Maiore” 

(S. XIII-XIV); “1047” (Mas). Caplletra “I”: 36 mm. 

In nomine Domini. Ego Amalricus Lobatoni et Raimundi 

Ermemirus et Mironi Seniofredi et Arnallus Seniofredi, nos simul 

in unum, / 2 donatores sumus (sumus) 1 tibi Ermetruite femina. Per 

hanc scriptura donacionis donamus tibi ipsos masos ubi abitat 2 Raimundo 

Trasuer, / 3 cum ipso alode qui est in circuitu, et cum ipsas 

vinea\s/ qui sunt ad ipsa Crosa, et ipsas vineas qui sunt ad ipso Plano, 

cum ipsa rovira, cum ipsas affronta-/ 4 ciones de omnesque partes, 

totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum. Sicut asserie\s/ 

condiciosnes 3 pariter iuratum vel 4 probatum abemus, / 5 sic donamus 

tibi, totum ab integrum. Et est manifestum. Quem vero prescriptam 

(alodium) 5 (o) 6 homia de nostro iure in tuo tradimus / 6 dominio 

et potestate, ad homnia quecumque volueris facere, in Dei nomine 

abeas potestatem. Quod si nos donatores aut ullus homo / 7 aut femina


qui contra ista donacione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare quod requirit, set in duplo com-/ 8ponat supra scriptum 

alodem. Et in antea ista scriptura donacione firma stabilis permaneat 

omique tempore. 

Fac-/ 9ta ista scriptura donacione nonas december, anni XVII 

regni Henrici regi. 

S+n Amalricus Lobatoni, / 10 s+ Raimundo Ermemirus, s+n 

Mironi Seniofredi, s+ Arnallus Seniofret, nos simul / 11 in unum, qui 

ista donacione fecimus et firmare rogavimus. 

*S+ Suniarius sacer*. S+ Onefredi. / 12 S+n Mironi Guilielmi. 

S+ Guilielmi Arucio. 

S+ Guirallus levita, qui ista carta donacione scripsit die et anno 

prefixo ss. 

1. Repetit. 2. Sobre la primera a hi ha una ratlla vertical que fa que sembli 

una h. 3. Per condiciones. 4. Sobre raspat. 5. Mig raspat. 6. Supèrflua. 

726 


Igol ven a Gombau Ermemir una mujada de vinya amb terra situada 

al territori de Barcelona, al terme de Sarrià, que té pel delme 

conjugal i per compra, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-152. Original. Pergamí 135 × 260 mm. Al verso: “Serria” (S. XI- 

XII)”; “In nomine Igol femina affrontat per dicta modiata I cum arboribus de 

diversus generos, de parte circi in vinea de Bertran et de Bunifilius Gratallo, de 

aquilonis in strata publica, de meridie in vinea de Stefano filio meo, de occiduo 

in medio arenno qui discurrit” (S. XI-XII); “nil pro cap” (S. XVII); “1047” (Mas). 

Caplletra de 2 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Igol femina venditrice sum tibi Gundeballus 

Ermemir, emptore. Per hanc scripturam vendicionis 

mee vendo tibi modiata I vinee simul / 2 cum ipsa terra ubi est 

fundata, cum arboribus de diversis generi\s/, qui ibidem sunt 

fundato\s/ intus in ipsa vinea. Quod abeo in territorio barchinonensi, 

in terminio de Serriano. / 3 Advenit mihi per viro meo et 

per comparatione et per meum decimum vel per omnesque voce\s/. 

Affrontat predicta omnia supra scripta de parte circi in vinea de 

Bertrandi et de Bo-/ 4 nifilius que vocitant Gratallo, de aquilonis 

in strata publica, de meridie in vinea de Stephano filio meo, de 

occiduo in medio arenno qui discurrit. Quantum infra \i/stas / 5


1217 

IIIIor affrontaciones includunt, sic vendo tibi: predicta omnia totum 

ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

mancusos IIIIor de auro ispaninesi / 6 almanzorris legitime pensato\s/. 

Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego venditrice manibus 

mei\s/ recepi. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que / 7 tibi vindo, de meum iure in tuum trado dominium et 

potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditrice 

aut aliquis homo utriusque sexus qui contra / 8 ista vendicione 

venero aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeat aut valeam 

vendicare, set componat aut componam tibi predicta omnia in 

duplo cum omni / 9 sua inmelioratione. Et in antea ista vendicio 

firma permaneat omni tempore. 

Actum hoc VIII idus decembris, anno XVII regni Henrici 

regi\s/./ 10 

S+num Igol femina, qui ista vendicione feci et firmavi et testes 


S+num Lupardo. S+num Poncii Onofret. / 11 *S+ Guillara presbiter*. 

S+num Bonifilio, que vocitant Fretal. S+num Geribertus. 

/ 12 S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod 

supra. 

727 


Enyec, la seva muller Gerberga i els seus fills venen a Ardman i a 

la seva muller Guisla unes heretats situades al comtat de 

Barcelona, al terme d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu 

de 4 sous i 8 diners. 

ACB, LA.IV, n. 248, f. 100a-b. Rúbrica: “Carta Avinionis, in Penitense. Primo 

compre de Ardinam qui multa bona dedit sedi Barchinona”. Interior recto: 

“Avinone”; “I” (S. XIII-XIV); “n. 248” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada i amb 

un gos ajagut a la seva part superior, tipus H: 17 línies. 


In nomine Domini. Ego Enneg et uxori mea Gerberga et filii 

nostri Reimundi et Sunneri et uxori mea Livol et Richel, nos simul 

in unum, vinditores sumus vobis Ardmamc et uxori mea Gilla, 

emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus nos vobis 

ipsas nostras ereditates in terras et vineas, franchum, apud ipsa 

casa cum casalibus et orto cum illorum arboribus et puteum qui


infra sunt, nostrum proprium. Qui mihi advenit ad me Enneg et 

ad me Sunner per vocem uxores nostras, et ad me Gerberga et Livol 

et Richel per genitores nostros vel per quacumque voces. Et est 

ipsa terra et vinea et ipsa hec omnia in comitatum barchinonense, 

in termine de Olerdola, in locum que vocant Avinone. 

Et affrontat ipsa hec omnia de orientis in terra de Bonefilio Bunuz, 

de meridie in ipso Prad, de occiduo in terra de nostros eres, de 

circii in vinea de Mir Lupsancio vel in via vel in terra de Amadus 

Uldrig. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindimus 

nos vobis: ipsa hec omnia francha iam dicta cum exios vel 

regressios earum, in propter precium IIII solidos et octo diners. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que superius 

resonat, quod vos vindimus, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestate, ad facere vel iudicare quod volueris, ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo 

qui contra hanc ista carta francha vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

vobis in duplo cum omnem suam immeliorationem. Et in antea 

ista carta vinditione firma et stabilis permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta vinditione XIII kalendas marcii, anno XVII 

regni Enrici \re/gi. 

S+num Enneg, +num Ierberga, s+num Sunner, s+ Reimundi, 

s+num Richel, nos qui ista carta vinditione fecimus scribere et firma- 

/ b mus et firmare rogavimus. 

S+num Guilielm clericus. S+num Bonefilio. S+num Guilielm 

Carlo. S+num Ermumir levita. 

Mironi presbiter, qui hec scripsit cum litteras fusas, die et anno 

prefixo. 

S+num Livol. 1 

1. Signatura situada en un lloc que no li correspon. 

728 


Ermemir i la seva muller Sessenanda venen a Gombau Ermemir un 

mallol situat al territori de Barcelona, al terme de Pedralbes i 

de Santa Cecília, pel preu de 12 diners de moneda grossa de 

plata.


1219 

ACB, perg. 1-4-153. Original. Pergamí, 148 × 200 mm. Al verso: “De Petris Albis” 

(S. XIII-XIV); “Venda de una viña a Pedralbes”; “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1048” 

(Mas). Caplletra “I”: 52 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermemir et uxor mea Sesnanda femina 

venditores sumus tibi Gondeballo Erme-/ 2 mir, emptori. Per hanc 

scriptura vendicionis nostre vendimus tibi pecia una de maliolo 

simul / 3 cum ipsa terra ubi fundata est. Est hec om[ni]a in territorio 

barchinense, in terminio de Petras Albas et de Sancta / 4 Cecilia. 

Advenit mihi hec omnia ad me Ermemir per voce uxor mea predicta 

et ad me Sesnan-/ 5 da per voce genitorum meorum sive per ullasque 

voces. Affrontat hec omnia de parte circi in vinea de / 6 Bonusfilius 

Gratallo, de aquilonis in vinea de Guilelmus, de meridie in strata 

publica, de / 7 occiduo in maliolo de te emptore. Quantum istas 

affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: / 8 iam dicto malolo ab 

integre, propter precium solidos XII de denariis de monete grosse 

de plata. Quod tu emp-/ 9 tor precium nobis dedisti et nos venditores 

manibus nostris recepimus integriter. Est manifestum. Quem / 10 vero 

predicta omnia, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestatem, ab omni integritatem, / 11 ut quiquid exinde 

facere vel iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam 

potestatem, cum exios / 12 vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut ullusque omo utriusque sexus 

/ 13 qui contra ista vendicionem ad inrumpendum venerit, non hoc 

valeat vindicare, sed componat / 14 aut nos componamus tibi iam dicta 

omnia in duplo cum omnem suam imelioracionem. Et in antea ista 

/ 15 vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vendicione XII kalendas marcii, anno XVII / 16 regni 


S+ Ermemir, s+ Sesnanda, nos qui ista vindicione / 17 fecimus 

et firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Pi [I]orello. S+ Ansulfi. / 18 S+ Bonefilius Eralli. / 19 *S+ 

Guilelmus*. 

/ 20 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

729 

1048 març 13 

Ramon Esteve i la seva mare Guisla, i Oriol venen a Geribert, sacerdot, 

unes cases situades al territori de Barcelona, a la parròquia de


Sant Andreu de Palomar, sota Santa Eulàlia, pel preu de 6 mancusos 

d’or. 

ACB, LA.II, n. 129, f. 48-49d-b. Rúbrica: “Carta quod Reimundus Stephani et mater 

sua vendiderunt Girberto presbitero omnia que habebant in Palomar”. Inter 

columnas recto: “n. 129” (Caresmar). Exterior recto: “anno Domini 1047” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 6 línies. 


In goticis legibus repperitur scriptum ut venditio per scripturam 

factam plenam obtineat firmitatem. Propterea ego Reimundus 

Stephani et Guisla, mater mea, et Oriolus venditores / a sumus tibi 

Geribertus sacer, emptori. Per hanc quoque scripturam istius nostre 

venditionis vendimus tibi casas et curtes cum solis et suprapositis, 

parietes, guttis et stillicidiis, hostiis et ianuis, foveis et cloacis, orto 

et puteo et torcularis et ferragenales et columbarios, terris et vineis, 

cultis vel incultis, ipsa mea hereditate vel nostras voces. Quod 

habemus in territorio barchinonensi, in parrochia Sancti Andre 

apostoli de Palumbare, subtus Sancta Eulalia. Advenit autem mihi 

ad me Reimundus prescriptus predicta omnia per genitorum 

meorum, et ad me prephata Guilia per meum decimum sive per 

quaslibet alias voces. Affrontat hec omnia ab oriente in littore 

maris, a meridie in ipso Pontonal, ab occiduo in Monte Aquilariis, 

a circio in Puio Alto de Cannellas. Quanta infra predictos quatuor 

terminos tenemus et habemus vel qualicumque modo habere 

debemus, tibi ad integrum vendimus propter precium mancusos 

VI auri monete Barchinona puri. Quos tu emptor precium nobis 

dedistis et nos venditores sponte accepimus. Nichilque ex predicto 

precio apud te emptore remansit. Quod coram his testibus inferius 

scriptis verum esse recognoscimus. Prefata quoque omnia tibi ad 

integrum vendimus atque de nostrum iure in tuum dominium tradimus 

et potestatem, cum ingressibus pariter et egressibus eorum, 

et cum universis que dici vel nominari quocumque modo possunt, 

ad prenominata omnia utcumque pertinentibus, ut facias exinde 

quodcumque tibi placuerit, ad tuum plenissimum proprium. Si 

vero nos venditores aut utriusque sexus homo vendicionem hanc 

disrumpere aut infringere temptaverimus aut temptaverit, nil 

prosit, sed componamus vel componat tibi in vinculum aliud 

tantum de suo eiusdem precii similisque valoris, vel posteris tuis 

sive propinquis qui per te et post te supra scripta omnia adierint, 

facta hac compositione cum universa supra dictorum omnium 

melioratione. Et postmodum hoc venditio valo-/ b rem obtineat in 

perpetuum.


1221 

Que est facta III idus marcii, anno XVII regni Henrici regis. 

S+num Reimundus Stephani, s+ Guisla, mater mea, s+m 

Oriolus, que hanc venditionem fecimus et manus proprias solitisque 

punctis firmavimus atque testibus subscriptis eam firmari 

rogavimus. 

S+num Vives faber, s+num Ermengaudus, s+num Petrone, isti 

sunt huius rei testes. 

Guitardus levita, qui hec scripsit et die et anno quod supra. 

730 

1048 març 21 

Sunifred, sacerdot, i els seus fills Miró, Deodat i Ramon donen i venen 

a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia de Barcelona 

un molí amb les cases i terres que l’envolten, situat al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Esteve de Vilanova, 

al lloc anomenat Merdàs, pel preu de 20 sous en moneda grossa 

d’argent, que equivalen a 10 mancusos d’or cuit. 

ACB, LA.III, n. 80, f. 28a-b. Rúbrica: “Predictus Sinfre presbiter et sui dederunt 

Sedi iam dictum molinum de Merdaz et terram et trilias et domos”. Interior recto: 

“n. 80” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus B: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Suniefredus sacer cum filiis meis Miro 

et Deodatus et Raimundo, nos simul in unum, donatores atque 

vinditores sumus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie. Per hanc scripturam donationis (nostre) 1 seu vinditionis 

donamus vel vindimus supra dicte Canonice molinum unum 

nostrum proprium cum ipso rego et caput rego, aquaductibus et 

reductibus, simul cum ipsas casas et cum ipsas terras qui in circuitu 

sunt, simul cum ipsas trilias et arboribus diversis generis, omnia 

quicquid dici vel nominari potest, omnia que ibidem habemus. Est 

namque predicta omnia in comitatu barchinonense, in Vallense, in 

parrochia Sancti Stephani de Villanova, in loco vocitato Merdac. 

Advenit nobis ad me Suniefredus per comparatione et \per/ comutatione 

et filiis meis per genitorum ipsorum seu per qualicumque 

voces. Et affrontant predicta omnia de circio in alodio predicte 

Canonice, de oriente in alveo Mugent, de meridie in terras de Morato 

sacer, de occiduo in ipsa strata publica. Quantum iste affrontationes


includunt, / b sic donamus vel vindimus Domino Deo et predicte 

Canonice ibique servientibus canonicis: predicta omnia cum exitibus 

et regressibus earum, propter precium XX solidos denariorum 

monete grosse argenti valentium X mancusos auri purissimi et cocti. 

Que omnia precium vos canonici predicti nobis dedistis. Et nichil 

de ipso precio apud vos emptores remansit. Est manifestum. Predicta 

quoque \omnia/, que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestrum 

tradimus dominium et potestatem, ad vestrum plenissimum proprium. 

Quod si nos donatores vel vinditores contra hanc donationem vel 

venditionem venerimus aut venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeamus aut valeat vendicare, sed componamus aut componat vobis 

supra dicta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et in 

antea ista donatio vel venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XII kalendas aprilis, anno \X/VII regni Henrici 

regis. 

S+ Suniefredus sacer, s+ Miro, s+m Raimundo, s+ Deudato, 

nos simul qui ista donatione vel venditione fecimus et firmavimus 


S+m Ermengaudus Ollomar. S+ Ugo. S+ Miro Gisliberto 

clerico. S+ Petrus monachus. 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

1. Anul·lat mitjançant expuntuació. 

731 

1048 març 22 

Provídia i el seu fill Ramon fan donació a Maria d’una mujada de 

vinya situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu. 

ACB, LA, II, n. 275, f. 91c-d. Rúbrica: “Providia dedit Marie modiatam I vinee 

in Palomar”. Exterior verso: “[L]XXXVIII” (S. XIII-XIV); “n. 275” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra “R” ornamentada, tipus 

B: 4 línies. 


“Res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo repetantur 

a donatore.” In nomine Domini. Ego Pruvidia femina una cum filio 

meo Reimundo donatores sumus tibi Maria femina. Manifestum est 

enim quia placuit animis nostris et placet, nullus cogentis imperio


1223 

nec suadentis ingenio, set propria et spontanea cum Deo bona 

voluntas vobis elegit, ut carta donatione fecissemus tibi aliquid de1 proprietate nostra, sicuti et facimus. Donamus namque tibi modiata 

I de vinea et amplius. Quod abemus in territorio barchinonensi, in 

parrochia / d Sancti Andree. Advenit nobis iam dicta vinea per nostra 

comparatione vel per ullasque voces. Affrontat iam dicta omnia de 

parte circi in vinea de Dominicus vel uxori sua, de aquilonis in vinea 

de Salani presbiteri vel eresque suos, de meridie in strata publica, 

de occiduo in terra Sancti Andree et in via que pergit a Canneles. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic donamus tibi: predicta 

vinea simul cum ipsa terra ubi sunt fundatas ipsas vites ab integre, 

simul cum exiis vel regressiis earum. Et de nostro iure in tuo 

tradimus2 dominium et potestatem, ab omni integritatem, ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra hanc donationem venerimus aut venerit 

ad inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus tibi 

predicta omnia in dupl\u/m. 3 Et insuper hoc maneat firmum omne 

per evum. 

Actum est hoc XI kalendas aprilis, anno XVII regni Henrici 

regis. 

S+ Pruvidia femina, s+ Reimundo, nos qui hanc donationem 


S+ Tedberto. S+ Vivani Guilielmo. S+ Bernardus Guilielmo. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris super positis 

in X linea die et anno quo supra. 

1. Abreviatura supèrflua raspada. 2. Sota la i hi ha una o. 3. Sota la m 

hi ha una o. 

732 

1048 abril 13 

El bisbe Guislabert de Barcelona i els seus canonges donen al sacerdot 

Sunifred un molí amb cases, terres, trilles i arbres de diverses 

classes, situat al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia 

de Sant Esteve de Vilanova, al lloc anomenat Merdàs, per tal que 

el posseeixi mentre visqui. Quan ell mori, el molí tornarà a ser 

propietat de la Canònica. 

ACB, LA.I, n. 532, f. 197d-198a. Rúbrica: “Carta molendini de Merdatio et 

domorum et terrarum in parrochia Sancti Stephani de Villanova, in Vallensi”.


Inter columnas verso: “n. 532” (Caresmar); “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei barchinonensis 

episcopus, una cum omnibus canonicis meis donatores sumus tibi 

Seniofredo sacerdote. Per hanc scripturam donationis nostre donamus 

tibi molinum unum nostrum proprium cum ipso rego et capudrego, 

aquaductibus et reductibus, simul cum ipsas casas et cum ipsas 

terras qui in circuitu sunt et trilias et arbores variis generis, et cum 

omni quod pertinet ad predictum molinum. Sunt namque hec omnia 

in comitatu barchinonense, in Vallense, in parrochia Sancti 

Stephani de Villanova, in loco vocitato Merdatio. Et advenerunt 

nobis per comparationem sive donationem de te predicto Seniofredo 

et filiis tuis. Et affrontant predicta omnia de circio in alodio nostre 

canonice predicte, de oriente in alveo Mugente, de meridie in alodio 

de Moratono presbitero, de occiduo in strata publica. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic donamus tibi: predicta omnia per 

fevum, ut ea omnia meliores et habeas et possideas et exfructes, 

quamdiu vivas, in servitio Dei et nostro, et post obitum tuum revertantur 

predicta omnia in ius et dominationem nostre Canonice 

predicte absque ullo vinculo et obiectu. 

Actum est hoc idus aprilis, anno XVII regni Henrici regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +. 

S+ Miro presbiter. S+ Ponci levite. S+ Remund(e)i1 levite et 

iudicis sss. @+ Berengarius archi/ adiachonus@. S+ Reimundus 

presbiter. S+ Miro levita. S+ Dalmacius sacer. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit cum litter(i)\a/s2 super posit(i)\a/s3 

in linea IIII et rasas in linea VII, die et anno quod supra. 

1. La segona e expuntuada. 2. La segona i anul·lada per superposició de 

a. 3. La segona i expuntuada. 

733 

1048 abril 16 

Igol, el seu fill Ponç i la seva muller Gerberga venen a Adelaida un 

alou situat al comtat de Barcelona, prop de la casa de Sant 

Andreu, per 3 unces d’or de moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-79. Original. Pergamí, 115 × 291 mm. Al verso: “Antiquitatum II. 

135”; “1048” (Mas); “nil pro capº” (S. XVIII); “XIII” (S. XIV).


1225 

ACB, LA.II, n. 135, f. 50a-b. Rúbrica: “Emptio Adalades de alodio prope domum 

Sancti Andree de Palomar”. Inter columnas recto: “n. 135” (Caresmar). Exterior 

recto: “anno Domini 1047”. Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 18 línies. 


In nomine Domini. Ego Ichol femina et filio meo Poncio et 

uxor mea Gerberga venditores sumus tibi domna Azalezis, emtrice. 

Per haca scrip-/ 2tura vendicionisb nostre vendimus tibi alodium 

nostrum, id est, terra culta cum ipsa cassa et curte, solos et 

superpositos et foveas, nostrum proprium. Et abemus in / 3 comitatu 

barchinonense, prope domum Sancti Andree, iusta ipso suo alaude. 

Et advenit ad me Poncio per voce paterna, et ad nos supra dictas 

feminas per decimum vel / 4 et per qualicumque voces. Afrontatc ea omnia prescriptaa parte circii in rio qui excurrit in tempus 

pluvie, de aquilonis in ipso semetario qui pergit ad do-/ 5mum Sancti 

Andree, et in terra de Providia, de meridie in margine Sancti 

Andree, de occiduo in terra de me emtrice. Quantum iste omnes 

afrontacionesd inclu-/ 6dunt, sic vendimus nos tibi: predicta terra 

et chasae cum curte, tota ab integre, simul cum exiis et regressiis 

earum, in aderato et definito precio uncias / 7 III de auro bono et 

obtimo ex moneta de Barchinona. Quod tu emtrice precium nobis 

dedisti et nos venditores ad presens manibus nostris integriter / 8 

recepimus. Est manifestum. Quem vero prenotata omnia que nos 

tibi vendimus, de nostro iure in tuo eam tradimus dominio et 

potestate, a proprio. Quod si nos / 9 venditores aut aliicuius viventis 

homo utriusque sexus qui contra hac ista vendicionef venerit 

ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, / 10 set componat aut 

componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam immelioracionem. 

Et in antea ista vendicio suam in omnibus obtineat 

/ 11 firmitatem. 

Facta ista cartula vendicio XVI kalendas madii, anno XVII 

regni Enrici reie. g 

S+num Ichol, s+num Poncio, s+num / 12 Gerberga, nos ista 

vendicione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Galindo de Fonte. S+num Arnallo de Villatimim, / 13 

s+num Amalrice Eicio. h S+num Bernardi Bonifilii. S+m Oliba de 

Grameneto. 

/ 14 @s+Vitalis@, presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra ssss. 

LA. a. hanc. b. venditionis. c. affrontat. d. affrontationes. e. casa. 

f. venditione. g. rege. h. Eitio.


734 

1048 abril 30 

Adalbert i la seva muller Orfulla venen a Ardman i a la seva muller 

Guisla una terra i vinya situades al comtat de Barcelona, al terme 

d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu d’1 sou i mig de 

diners. 

ACB, LA.IV, n. 249, f. 100b-c. Rúbrica: “Ardman emit multa bona in Avinione”. 

Inter columnas recto: “n. 249” (Caresmar). Exterior recto: “+” (S. XIII-XIV). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus A: 16 línies. 


In nomine Domini. Ego Adalbert et uxori mea Orsulla femina 

vinditores sumus vobis Ardman (nam) 1 et uxori mea Gilla, emptores. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre sic vindimus nos vobis ipsas 

nostras hereditates de terra et vinea, franchum, nostrum proprium. 

Qui mihi advenit ad me Adalbert per vocem uxori me et ad me Orfulla 

per ienitores meos vel per omnesque voces. Et est ipsa hec omnia 

in comitatum barchinonense, in terminio de Olerdola, in locum que 

dicunt Avinione. Et affrontat ipsa terra et vinea de parte orientis 

in terra de nos comparatores, de meridie in ipso Prad, de occiduo in 

terra de nostros eres, de circi in ipsa via vel in vinea de Mir Lupsancio. 

Quantum infra istas IIII or affrontationes includunt, sic 

vindimus nos vobis: ipsa terra et vinea cum exios vel regressios 

earum, in propter precium solidum I et medio de diners in rem 

valentem. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod 

superius resonat, quod nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro 

tradimus dominio et potestate, ad facere vel iudicare que volueris, 

ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui 

contra hanc ista carta francha vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus vobis in 

duplo cum omne sua immelioratione. Et in antea ista carta vinditione 

firma et stabile permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione pridie kalendas madii, anno XVII 

regni Enrici regi. 

S+num Adalbert, s+num Orfulla, qui ista carta vinditione 

fecimus et firmare ro-/ c gavimus. 

S+num Guilielm Carlo. S+num Guilelmus 2 clericus. S+num 

Sennal. S+m Poncii. 

+ Mironi presbiteri, qui hec scripsit dii et anno prefixo. 

1. Subratllat. 2. Escrit fora de caixa.

1048 maig 2 


735 

1227 

Guillem Morató ven a Dalmau, fill de Geribert, la seva herència, 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Palou, pel 

preu de 12 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, per. 1-1-2293. Original. Pergamí, 120 × 338 mm. Al verso: “Num... 2293” 

(S. XVII); “Diversorum A 2293” (Mas); “1048” (F-B). La caplletra ocupa 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Guilielm Morato venditor sum tibi 

Dalmatii, prolis Geriberti, emptore. Per hanc scripturam venditioni 

mee vindo tibi ipsa mea ereditate, quod abeo in Pala-/ 2ciol vel in terminis eius, id sunt, kasas cum curtes, cum solos et superpositos, 

cum ostiis et ianuis, terras et vineas, cultum vel eremum, 

cum omnibus generis arborum qui infra / 3 sunt, et regum et caput 

regum, omnia et in omnibus, meum proprium francum. Qui mihi 

advenit per genitori meo et genitrice mea et per omnesque voces. 

Et est yam dicta omnia / 4 in comitatu barchinonense, in Vallense, 

infra terminum Palaciol. Et afrontat iam dicta omnia de oriente in 

alueo Mugente, de meridie in Monte Molono, de occiduo / 5 in alueo 

Vallense, de parte vero circi infra terminis Granollariis. Quantum 

istas afrontationes includunt, sic vindo tibi: predicta omnia, 

totum ab integre, cum / 6 exiis et regressiis earum, propter precium 

mancusos XII de auro cocto manu Enee legitime pensatos. Quod 

ego venditor manibus meis recepi. Et nihil exinde aput te / 7 emptore 

de hoc pretio non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que ego tibi vindo, de meo iure in tuo tradodominium et 

potestatem, ad tuum plenissimum pro-/ 8prium, ut fatias quodcumque 

volueris. Quod si ego venditor aut aliquishomo utriusque sexus qui 

contra ista karta venditione venero aut venerit ad inrumpendum, 

/ 9 non hoc valeat vendicare, set componat aut componam tibi omnia 

in triplum cum omni sua inmelioratione. Et insuper ista venditione 

firma permaneat omne per evuum. / 10 

Actum est hoc VI nonas madii, anno XVII regni Henrici 

regis. 

S+ Guilielm Morato, qui ista venditione feci et firmavi et testes 

firmarique rogavi./ 11 

*S+ Arlovinus sacer*. *S+ Ellemar sacer*. *S+ Reimundi 

levita*. / 12 *S+ Miro levita*. *S+ Riculfus levita*. 

/ 13 S+ Miro presbitero, qui haec scripsit die et anno quod 

supra.


1048 maig 5 

736 

Ermessenda ven a Mir la seva part, que té al camp del Pla de Reixac 

que anomenen Matabous, pel preu de 6 diners de moneda grossa 

de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 682, f. 217c-d. Rúbrica: No n’hi ha. Exterior verso: “[C]LXV” (S. XIII- 

XIV); “n. 682” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 16 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermessena1 femina venditrix sum 

tibi Miro, emptori. Per hanc scripturam vendicionis mee vendo 

tibi ipsam meam porcionem, que abeo in ipso campo, qui est in 

ipso plano de Rexag, ubi dicunt Mata Bubus. Advenit mihi per 

genitrice mea vel per ullasque voces. Affrontat de parte circi in 

terra de te emptore, de oriente similiter, de meridie in terra de 

Stratario, de occiduo in terra Sancti Cucuphati cenobio. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic vendo tibi: supra dictam 

meam portionem, que abeo in ipso campo, totum ab integre, 

simul cum exiis et regressiis earum, in propter precium dinarios 

VI monete grosse Barchinone. Quod tu emptor precium mihi 

dedisti. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi 

vindo, de meo iure in tuo trado dominio et potestate, ut facias 

exinde quodcumque volueris. Quod si ego venditrix aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra ista venditione venero aut 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat aut valeam vendicare, 

set componat aut com-/ dponam tibi predicta omnia in duplo cum 

omni sua inmelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc III nonas mai, anno XVII regni Henrici 

regis. 

S+num Ermesena femina, qui ista venditione feci et firmavi 

et testes firmare2 rogavi. 

S+num Stratario. S+num Guillelmus. S+num Suniefredus 

monachus. 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Sota l’última e hi ha una o. 2. La e porta un pal que sobresurt per 

sota.

1048 maig 6 


737 

1229 

Ermemir i la seva filla Blancúcia venen a Mir Goltred dues peces petites 

de vinya al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia 

de Sant Pere de Reixac, a canvi de dos sesters d’ordi i mitja 

aimina. 

ACB, LA.II, n. 657, f. 211a-b. Rúbrica: No n’hi ha. Interior recto: “CXL” (S. XIII- 

XIV); “n. 657” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1047” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus G: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermemir et filia mea Blanchucia 

femina, nos simul, venditores sumus tibi Miro Goltret, emptore. Per 

hanc / b scripturam venditionis nostre vendimus tibi petiolas II de 

vinea nostras. Quod abemus in comitatu Barchinona, in Vallense, 

in parrochia Sancti Petri de Rexac. Advenit mihi ad me Ermemir 

per vocem uxoris mee et ad me Blacutia per genitrice mea. Affrontat 

de circio in vineas de te emptore, de oriente similiter, de meridie 

in ipsa strata, de occiduo in vineas Berengario et de Mindonia uxor 

sua. (Quantum iste). 1 Et alia petiola de omnibus IIII or suis partibus 

affrontat in vineas de supra dicta Mindonia. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: supra dictas vineas totas ab 

integre, cum exiis et regressiis earum, in propter precium sestarios 

II de ordeo et media emina. Quod tu emptor precium nobis dedisti 

et nos venditores manibus nostris recepimus. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que nos tibi vendimus, de nostrum iure in tuum 

tradimus dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque 

volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus 

qui contra ista venditione venero aut venerimus ad inrumpendum, 

non hoc valeat aut valeamus vendicare, set componat aut componamus 

tibi predicta omnia in duplo cum omni sua immelioratione. Et in 

antea ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc II nonas maii, anno XVII regni Henrici regis. 

S+num Ermemir, s+num Blachutia femina, nos qui ista 

venditione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+num Guilelmus Bellazer. S+num Ioannes Belliti. S+num 

Suniefredus monacho. 


supra. 

1. Anul·lat mitjançant expuntuació.


1048 juny 18 

738 

Blanca fa una altra donació al seu germà Geribert, prevere, i li besa 

la mà. 

ACB, perg. 1-1-1936. 

ACB, LA.II, n. 300, f. 98c. Sobre aquest document, que complementa una donació 

anterior per part dels mateixos actors, i sobre les dades tècniques de les fonts 

documentals, vegeu doc. núm. 684, de 28 de juny de 1045. 

/ 12 Ego Blancaa femina dono a te Geribertus presbiter, frater 

meus, bracada I de ipsa cintana, b ubi fuit ipso videger qui cremavit. 1 

Et ego volo ad / 13 manus sua osculare. 

Actum est hoc IIIIXc kalendas iulii, anno VIIXd regni Henrici 

regis. 

S+num Blancae femina, qui ista donacionef feci et / 14 firmavi 


S+num Mager. S+num Suner episcopo. / 15 S+num Argemir. 

tari. 

1. La v, esmena una l convertida en u després d’afegir-hi el signe complemen- 

LA. a. Blancha. b. chintana. c. XIIII. d. XVII. e. Blancha. 

f. donatione. 

739 

1048 juliol 3 

Bels i la seva muller El venen a Mir Goltred la quarta part d’una 

casa i de la terra que l’envolta, situades al comtat de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Pere de Reixac, sota la Calçada, al Pla 

de Reixac, a canvi de sis sesters d’ordi i 3 sous i mig. 

ACB, LA.II, n. 702, f. 223a-c. Rúbrica: “De ipso plano de Rexag”. Inter columnas 

recto: “n. 702” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1048” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Bels et uxor mea El femina vinditores 

sumus tibi Mir Goltret, emptore. Per hanc scriptura venditionis 

nostre vendimus tibi in ipsa casa et in ipsa terra qui in circuitu eius 

est, quod abemus in ipso Plano de Rexag, ipsa quarta part et ipsas 

casas cum solos et superpositos, guttas et cilicinios et cloachas, 

et in ipsa terra similiter ipsa quarta part. Est namque predicta omnia


1231 

in comitatu Barchinona, in Vallense, in parrochia de Sancti Petri 

de Rexag, subtus ipsa Calciata. Advenit nobis per genitrice mea ad 

me Bels, et ad uor mea per suum decimum sive per ullasque 

voces. Affrontat namque ipsa hec omnia de parte orientis in terra 

de Bernard Guifred et de uxor sua Guisla sive in terra de Adalbert 

Sendret, de meridie in terra Sancti Petri, de occiduo in ipsa Calciata, 

de circio in terra de supra dicto Azalbert. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: in ipsas casas et in ipsa terra, sicut 

supra scriptum est, ipsa quarta part tota ab integre, simul cum exiis 

et regressiis earum, ad tuum plenissimum proprium, in propter 

precium sestarios VI de ordio et solidos III et medio de diners. Quod 

tu emptor precium nobis dedisti et nos recepimus. Est manifestum. 

Supra dicta namque omnia, que nos tibi vendimus, de nostro 

iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias exinde 

quodcumque volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

utriusque sexus contra hanc venditione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeat vendicare, sed componat aut componamus tibi in 

triplum. Et in antea ista venditio firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Actum est hoc V nonas iulii, anno XVIII regni Henrici rege. 

S+m Bels, s+m El femina, nos qui ista venditione fecimus, 

firmavimus et rogavimus firmare. 1 

S+m Raimundus Venrel. S+m Guilielm Mustura. S+ Guifre 

sacer. 

S+m Ermengarda, s+m Unafilia femina, / c nos manibus nostris 

firmamus et precium recepimus manibus nostris. 

S+ Guilielmus subdiachonus scripsit cum litteras fusas vel 

emendatas die et anno quod supra. 

1. Sota la e hi ha una o. 

740 


El bisbe Guislabert de Barcelona fa donació a favor de la Canònica 

de la seva Seu d’una tercera part d’un alou consistent en terres, 

vinyes, fonts, cases i arbres de diverses classes, situat al territori 

de Barcelona, sota Montjuïc, al costat de l’església de Sant Pau, 

i d’una peça de terra situada al territori de Barcelona, al lloc 

anomenat Enforcats.


ACB, LA.I, n. 649, f. 241a-b. Rúbrica: “Guilabertus episcopus dedit Sedi alodium 

in Monteiudaic”. Super columna a: “n. 649” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

Domini 1048” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 15 línies. Vegeu doc. 

núm. 1698, de 9 d’agost de 1048. 


In nomine Domini. Ego Guislibertus, nutu Dei sancte Sedis 

barchinonensis Ecclesie presul, donator sum Domino Deo et Canonice 

predicte sedis. Per hanc denique scripturam donationis 

mee promte dono Domino Deo et prefate Canonice terciam parte 

de omni ipso alodio, terris, scilicet, et vineis, cultis et heremis, et 

fontibus et mansionibus et arboribus varii generis, que omnia fuerunt 

Gisliberti quondam nuper baptizati. Sunt namque predicta 

omnia in territorio Barchinone, ad radicem Montis Iudaici et iuxta 

ecclesia Sancti Pauli. Et iterum dono Domino Deo et predicte 

Canonice aliam petiam terre, que est in territorio Barchinone, in 

loco vocitato Inforcads. Advenerunt predicte nostre matri Ecclesie 

ob collationem genitorum meorum, Udalardi, scilicet, vicecomitis 

et Richellis vicecomitisse quondam, quorum animabus sit requies 

perpetua et hic indeficiens. Et affrontant predictum alodium, quod 

est ad radicem Montis Iudaici, de parte orientis in ipso regario 

ecclesie Sancti Pauli, de meridie in alodio Guilelmi Guilelmi et 

Guadalli Cixelani, de occiduo in Monte Iudaico, de circio similiter 

in Monte Iudaico et in torrente qui tempore pluviarum discurrit a 

predicto monte. Et alia petia terre, que est in Inforcads, affrontat 

de orientis in alodio Sancti Petri Puellarum, de meridie in alodio 

qui fuit de Orseta femina condam, de occiduo in vineas Mironis 

Seniofredi, de circi in strata. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic dono Domino Deo et prefate Canonice, sicut superius resonat: 

iam dicta omnia integriter, cum exitibus et regressibus earum, ut 

canonici prefate sedi habeant et possideant et utantur predicta omnia 

quemadmodum utuntur munificentia predicte Canonice collata in 

servitio Dei et sedis predicte. Quod si ego donator aut aliquis sucessor 

meus episcopus aut alius homo sexus utriusque hoc rumpere 

voluero aut voluerit, ad nichilum mihi aut illi proficiat, sed 

componam aut componat Domino Deo et prefate Canonice predicta 

omnia in triplum cum sua inmelioratione. Et insuper sit excomunicatus 

a Patre et Filio et Spiritu Sancto et, ab omni consortio christianorum 

eiectus, in retractabili tabescat pena confusus. Et hoc 

mane-/ b at firmum omnem per evum. 

Actum est hoc VIII kalendas augusti, anno XVIII regni Henrici 

regis.


1233 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +, qui hanc donationem 

feci et firmavi et testes firmare rogavi. 

Udalardus vicescomes. S+ Raimundus. + Bernardus. S+m 

Amatus Ratfre. S+m Geribertus Quirici. 


supra. 

1048 agost 28 

741 

Bonfill Miró i la seva muller Quíxol, amb l’assentiment del bisbe 

Guislabert, venen al prevere Bonpar una peça de vinya situada 

al territori de Barcelona, al terme de Montjuïc, a prop dels 

Enforcats, al lloc anomenat Vinyes Episcopals, pel preu de 7 

mancusos d’or d’Enees. 

ACB, perg., 1-2-1213. Original. Pergamí, 138 × 356 mm. Petit forat a tocar de 

l’extrem esquerre de la línia 5, que afecta una sola paraula. Al verso: “Karta Bonipari 

presbiteri in Monte Iudaico”; “CCCLXIIII” (S. XIII-XIV); “Num... 1171” (S. XVII); “Mitja 

escala, armari 3, n. 1213” (Caresmar); “1048” (F-B). Caplletra “I”: 9 línies. 

ACB, LA.I, n. 403, f. 154c-d. Rúbrica: “Carta que Bonuspar presbiter emit vineam 

apud Montem Iudaicum, prope Inforcatis, ubi dicunt Vineas Episcopales”. Exterior 

verso: “n. 403” (Caresmar); “Anno Domini 1048” (S. XVIII). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus G: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonifilio Mirone et uxori mee a Chixol 

femina, una cum assensu et consilio domno Gisliberto episcopo, 

venditores sumus tibi Bonipari presbiteri, emp-/ 2 tori. Per hanc scripturam 

venditionis nostre b vendimus vobis pecia c una vinee simul 

cum ipsa d terra ubi est fundata. Quod habemus in territorio Barchinone, 

in terminio de / 3 Monte Iudaico, prope Inforcatos, ubi dicunt 

Vineas Episcopales. Advenit nobis per genitori et per decimum 

et per complantationem e Sedis Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie f vel per ullasque voces. Et / 4 affrontat prefata vinea de circi 

in vinea Guitardi et habet dextros XXII et medium [espai en blanc: 

±15], g de aquilonis in vinea Sancte Crucis Sedis, et habet dextros 

XXVI, / 5 de meridie similiter in vineas predicte h Sedis, et habet 

dextros XVIII [espai en blanc: ±10], i de occiduo in vineas de 

Ermengaudus Petri, et habet dextros XXIII. [espai en blanc: ±10] j 

Qu[antu]m / 6 iste k affrontationes includunt, sic vendimus vobis: 

predicta vinea ab integre, cum exiis et regressiis eius, propter


pretium l mancusos VII de auro cocto de manu Heneas. Quod m tu 

emptori / 7 nobis dedisti integriter. Est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus 

dominium et potestatem, ad tuum plenissimum proprium, ut facias 

exinde / 8 quodcumque volueris. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo utriusque sexus contra hanc venditionem venerit aut venerimus 

ad inrumpendum, non hoc valeat aut valeamus vendicare, / 9 set 

componat aut componamus tibi predicta n vinee in dupplum o cum 

omni sua imelioratione. Et in antea ista venditione firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc V kalendas / 10 setembris, anno XVIII regni Henrici 

regis. 

S+num Bonifilio Mirone, s+num Chixol femina, nos qui hanc 

venditionem fecimus et firmavimus et testibus firmare / 11 rogavimus. 

*+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +*. / 12 *S+ Poncii levite*. 

*S+ Dalmacius p sacer*. *S+ Remundi, levite q et iudicis. Sss*. / 13 *S+ 

Gaucefredus presbiter*. *S+ Bonefilius presbiter*. *S+ Bonutius r 

presbiter*. / 14 *S+num Bonifilio s Fredall*. 



LA. a. mee. b. nostre. c. peciam unam terre vinee. d. ipsam 

terram. e. complantacionem. f. Eulalie. g. Manca. h. predicte 

sedis. i. Manca. j. Manca. k. iste affrontaciones. l. precium. 

m. quos. n. predicta vinea. o. duplum. p. Dalmatius. q. levite. 

r. Bonucius. s. Bonifilius Fredal. 

742 


Esteve, sacerdot, i la seva sòcia Bonafilla fan donació a Guitard i a 

la seva muller Ermetruda de dues peces de terra, una que fou 

d’Adaülf i una altra prop de la feixa que fou de Sendleva on hi 

havia un casal, situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme 

de Sant Esteve de Vilanova, al lloc anomenat vila Merdàs, que 

tenen per compra. 

ACB, perg. 1-4-156. Original. Pergamí, 151 × 193 mm. Restaurat. Al verso: 

“Luparias” (S. XIII-XIV); “1048”; “1049” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 19 mm. 

In nomine Domini. Ego Stefanus sacer et socia tua Bonafilia 

donatores / 2 sumus vobis Guitardus et uxor sua Ermetruite. Manife-/ 

3 stum est enim quia plachuit animis nostris et placet ac nos elegit


1235 

cum Deo nostra / 4 bona volumtas, ut tibi chartam donacionis fecissemus, 

sichuti / 5 et facimus. Per hanc scriptura donacionis donamus 

vobis pecia I / 6 de terra qui fuit de Adaulfhus, et ali prope fexa 

I de terra qui fuit de Sendleva / 7 ubi 1 sedebat ipso chassal, et ipsa 

triia qui ibi est radichata et fundata, / 8 nostrum proprium franchum. 

Quod abemus in chomitatum barchinonense, in / 9 Vallense, 

in terminio de (s) 2 Sti Stefani de Villano, in lochum quem 

dichunt / 10 Villa Meritaze. Advenit ad nos donatores per nostra 

comparacione si-/ 11 ve per omnesque voces. Afrontat ipsa terra, qui 

fuit de Adaulfhus, de parte / 12 orientis in ipsa via anticha, de meridie 

in terra de Sancte Crucis sedis / 13 Barchinona, de occiduo similiter, 

de circi in ipsa terra de filis Ra-/ 14 mio. Et alia terra cum ipsa triia 

afrontat de parte orientis in flu-/ 15 mine Mugent, de meridie in terra 

de Sancte Crucis, de occident similiter, / 16 de circi in terra de nos 

donatores. Quantum infra istas (III) 3 VIII afron-/ 17 taciones includunt, 

sic donamus vobis: ipsas terras et ipsa triia cum omnes ar-/ 18 bores 

de unusquisque genere et ipsas arundines, totum ab integrum, aut 

/ 19 per abend, vindendi, donandi, chomutandi vel faciendi exinde 

omnia quodcumque / 20 volueritis facere, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si nos donatores / 21 aut ullusque omo qui contra 

hanc ista donacione venerit pro inrumpen-/ 22 dum, non oc valeat 

vindichare, set componat aut componamus vobis ipsas terra\s// 23 et 

arbores et triias in duplo cum omnem suam inmelioracionem, cum 

/ 24 exis vel regressis earum. Et in antea ista donacione firma 

permaneat / 25 omnique tempore. 

Facta ista donacione III nonas sebtember, 4 anno XVIII / 26 regni 

Enrici regis. 

*S+ Stefanus \sacer/*, s+num Bonafia, nos qui ista donacio- 

/ 27 ne fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Petrus. S+num / 28 Richer. S+num Adalbertus. 

/ 29 S+ Moratone sacer, qui hoc scripsit / 30 die et anno quod 

supra. 

1. Sota la i hi ha una s. 2. Supèrflua. 3. Sembla superflu. 4. A 

l’original sbtr. 

743 


Mir Seniol i la seva muller Druda permuten amb l’església de la Santa 

Creu dues mujades i mitja de vinya i mitja quarterada situades


al territori de Barcelona, sobre el Cogoll Antic, prop del lloc 

anomenat Marunià, a canvi d’una mujada de terra i la tercera 

part d’una altra. 

ACB, L.A. I, n. 346, f. 135a-b. Rubrica: “Carta de duabus modiatis vinee aput 

Cucullum Anticum”. Interior recto: “n. 346” (Caresmar); “CCCVII”. Exterior 

recto: “Anno Domini 1048” (sigle XVII). Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 21 

línies. 


In nomine Domini. Ego Miro Senuilli una cum uxore mea 

Druda femina comutatores sumus Domino Deo et ecclesie Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. Per hanc scripturam 

comutationis nostre comutamus Domino Deo et predicte Sedi ecclesie 

modiatas II de vineas et mediam quarteratam. Et ultra ipsam 

stratam iuxta predictas vineas alias II partes modiate 1 vinearum 

et mediam quarteratam cum ipsa terra ubi sunt fundate. Que sunt 

in territorio Barchinone, supra ipsum Cucullum Antiqum, prope 

locum vocitatum Marunniano. Advenerunt nobis per nostram 

comperationem et per decimum sive per quascumque voces. Et affrontant 

predicte due modiate et media quarterata vinearum de 

oriente in vineas iudeorum et habet dextros XXXI, de meridie in 

vineas Remundi Seniofredi rivi Rubensis et habet dextros XL IIII or , 

de occiduo in vineas Berengerii Orucii et habet dextros XX VII et 

medium, de circio in strata publica et habet dextros XL VII. Et alias 

duas partes modiate vinearum et media quarterara affrontat de 

oriente in vineas Isarni Olibani et Berengeri fratrum et habet dextros 

XVI et quatuor palmos, de meridie in strata publica et habet 

dextros XXX, de occiduo similiter in strata publica et habet dextros 

XXIIII or et quatuor palmos, / b de circio in vineas de nobis comutatoribus 

et habet dextros X et IX et medium. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic comutamus Domino Deo et predicte 

Sedi can 2 ecclesie: predictas vin\e/as propter modiatam unam terre 

et terciam partem de alia quam accepimus in nostra comutacione 

pro duplatione predictarum vinearum. Predictas quoque vineas, 

quas comutamus Domino Deo et predicte Sedi ecclesie, de nostro 

iure in ius et dominationem predicte Sedis ecclesie Sancte Crucis 

Sanc-teque Eulalie barchinonensis tradimus et confirmamus, cum 

exitibus et regressibus earum, ut servientes Domino Deo et predicte 

Sedi faciant exinde quemadmodum de aliis munificenciis ecclesiarum. 

Quod si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus hanc 

comutacionem rumpendum voluerimus aut voluerit, nil valeat, sed 

componamus aut componat Domino Deo et predicte Sedi ecclesie


1237 

in vinculum predicta omnia in duplum cum sua inmelioratione. Et 

insuper hoc maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc XII kalendas octobris, anno XVIII regni Henrici 

regis. 

S+Mironis, s+ Druda femina, nos hanc comutationem fieri 

iussimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+ Alonucio levita. S+ Tudiscli Desiderii. S+ Amalrici Chama. 

S+ Guitardi Ollomari. S+ Bomparus presbiter. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

1. medietat, e i a substituïdes per a i e interlineades i t expuntuada. 2. Expuntuat. 

744 


Geribert, sacerdot, permuta amb Bernat Bernat una terra, situada al 

territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, sobre Santa 

Eulàlia, sota la Tona Antiga, a canvi d’una altra terra. 

ACB, perg. 1-2-42. Original. Pergamí, 111 × 216 mm. Al verso: “Comutacio 

Geriberti ad Bernardus Bernar” (s. XI); “LXXIII” (s. XIII); “n e V” (s. XVI-XVII); “Saeculi 

XI” (S. XVIII); “Antiquit. II 260”; “1048” (Mas). Caplletra “I”: 36 mm. 

ACB, LA.II, n. 260, f. 87c-d. Rúbrica: “Girbertus presbiter commutavit Bernardus 

Bernar terram propriam apud Tonnam Antiquam”. Exterior verso: “n. 260” 




In nomine Domini. Ego Geribertus sacer comutator a sum tibi 

Bernardus Bernardi. Manifestum est enim quia placuit animis 

meis et placet / 2 ut inter nos comutacionem b fecissemus de aliquid 

de proprietate nostra, sicuti et facimus. Dono namque tibi in tua 

comutacione c / 3 terra mea d propria. Quod abeo in territorio barchinonense, 

in parrochia Sancti Andree, super Sancta Eulalia, 

subtus ipsa Tonna Antiga. Ad-/ 4 venit mihi per voce genitorum 

meorum et per comparacione e sive per omnesque voces. Affrontat 

de parte circi in tera 1-f de Arnallo et abet dex-/ 5 tros XVIII, de aquilonis 

in terra de predicto Arnallo et abet dextros XXIIII, de meridie in terra 

de iam dicto Arnallo et abet dex-/ 6 tros XVII, de occiduo in terra de 

prefato Arnallo et abet dextros XXI. Quantum istas afrontaciones g 

includunt et isti dextri / 7 continent, sic comuto tibi: predicta terra 

ab integre, propter alia tua terra, quod tu mihi dedisti, sicut resonat


in ipsa carta comuta-/ 8 cionis, h quod tu mihi fecisti, perenniter 

abendi, do-nandi, vindendi, comutandi et omnia faciendi quodcumque 

volueris, / 9 a tuum plenissimum proprium, libera 2 in Dei nomine 

abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios earum. Quod si 

ego comuta-/ 10 tor aut ullusque omo i utriusque sexus qui contra ista 

comutacionem j ad inrumpendum venerit, non hoc valeat / 11 vindicare, 

sed componat aut ego componam tibi iam dicta terra in duplo cum 

omnem suam immelioracione. Et in an-/ 12 tea ista comutacio k firma 

permaneat om-nique tempore. 

Facta comutacione l XIIII kalendas november, anno XVIII reg- 

/ 13 ni Henci m regis. 

S+ Geribertus sacer, filium condam Suniarii, qui ista 

comutacione n fieri iussi. 

S+ Arge-/ 14 mir. S+ Guilelmus. S+ Poncius presbiter. 


quod supra. 

1. Sota in t hi ha quelcom il·legible. 2. Sota la l hi ha una Q. 

LA. a. commutator. b. comutationem. c. comutatione. d. nostra. 

e. comparatione. f. terra. g. affrontationes. h. comutationis. i. homo. 

j. comutationem. k. comutatio. l. comutatione. m. Henrici. 

n. comutatione. 

745 


Bernat Bernat permuta amb el seu oncle Geribert, sacerdot, dues 

peces de terra situades al territori de Barcelona, al terme de 

Vilapicina, a la parròquia de Sant Andreu, a la Ventosa, per 

una altra terra. 

LA.II, n. 163, f. 59d-60a. Rúbrica:”Carta de Villa Piscina et de Ventosa in parrochia 

Sancti Andree”. Inter columnas verso: “n. 163” (Caresmar). Inter columnas recto: 

”anno Domini 1049” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Bernardi comutator sum 

tibi Geribertus sacer, avunculo meo. Manifestum est enim quia 

placuit animis meis et placet ut inter nos comutationem fecissemus 

de aliquid de propietate nostra, sicuti et facimus. Dono 

namque tibi in tua comutatione petras II de terra separatim 

positas. Et sunt in territorio Barchinone, in terminio de Vila Piscina, 

in parrochia Sancti Andree. Et ipsa una petia est ad ipsa


1239 

Ventosa et alia subtus vinea de Remundus Lobetus. Advenerunt 

mihi per voce genitorum meorum sive per omnesque voces. Affrontat 

ipsa una pecia de parte circi in ipsa strata, de aquilonis 

in terra de te Geribertus, de meridie in terra de Sancti Michaelis, 

de occiduo in terra de Bonadomna. Et affrontat alia petia de parte 

circi in terra de me comutator, de aquilonis in terra de Reimundus 

Lobetus, de meridie in terra de Donucio Bernardi, de occiduo 

in terra de te Geribertus, et habet dextros in ipsas affrontationes 

octuaginta. Quantum istas affrontationes includunt, sic comuto 

tibi: iam dictas pecias II de terra, culta et erema, ab integre propter 

alia tua terra, quod tu mihi dedisti, sicut resonat in ipsa carta 

comutationis, / a quod tu mihi fecisti, perhenniter abendi, donandi, 

vindendi, comutandi et omnia faciendi quodcumque volueris, 

liberam in Dei nomine abeas plenam postestatem, cum exios vel 

regressios earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si ego comutator 

aut ullusque omo utriusque1 sexus qui contra ista comutationem 

ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed 

componat aut ego componam tibi iam dicta omnia in duplo cum 

omnem suam imelioratione. Et in antea ista comutatio firma permaneat 


Facta comutatione XIIII kalendas novembris, anno XVIII regni 


S+ Bernardus, qui ista comutatione feci et firmavi et testes 


S+ Argemir. S+ Guilelmus. S+ Poncius presbiter. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. L’ordre correcte del mot és assenyalat per l’escrivà. 

746 


Sinfred, fill de Rami, i la seva muller Bonadona venen a Esteve, 

sacerdot, i a la seva sòcia Bonafilla unes cases amb terres, vinyes, 

arbres i la seva garriga, situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de vila Merdàs, pel preu de 5 mancusos d’or 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-155 (a). Original. Pergamí, 123 × 276 mm. Al verso: “Luparias” 

(S. XIII-XIV); “1048” (Mas). Caplletra “I”: 15 mm.


In nomine Domini. Ego Senfret, filium Ramio, et uxor sua Bonadomna 

femina vinditores sumus ti-/ 2bi Stefanus sacer et socia tua 

Bonafilia, emtpores. 1 Per hanc scriptura vindicionis nostre / 3 vindimus 

vobis chassas cum solos et superpossitos, ostios et ianuas 

et foveas et ipsas / 4 macherias, et terras et vineas, ermum et chultum, 

et ipsos arboribus qui ibi sunt radi-/ 5chati et fundati de unusquisque 

genere et ipsa garriga, nostrum proprium franchum. Quod abe- 

/ 6 (e)mus2 in chomitatum barchinonense, in Vallense, in termine 

vocitatur Villa / 7 Meritaze. Advenit ad me Senfret per genitorum 

meorum sive per genitrice mea si-/ 8ve per omnesque voces, et ad 

me Bonadomna per meum decimum sive per quacumque voces. 

Afron-/ 9tant ipsas kassas et terras et vineas de parte orientis in 

alveo Mugent, de meri-/ 10die in terra de Guitardus, de occiduo in 

terra de me comparatore sive in terra de Sancte Cru-/ 11cis sedis 

Barchinona, de circi in terra de Sancte Crucis sedis Barchinona. 

Quantu in-/ 12fra istas IIIIor afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsas chassas, / 13 terras et vineas et arbores de unusquisque 

et garricis, (to) 3 ipsum meum directum, to-/ 14tum ab integrum, in 

propter precium manchussos V de auro de moneta de Barchino-/ 15 

na. Quod vos emtpores4 precium nobis dedistis et nos vinditores 

manibus nostris / 16 accepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

ec omnia, que nos vobis vindimus, / 17 de nostro iure in vestro 

traddo dominio et potestatem, ab omnem integritatem, ut qui-/ 18 

quid exinde fachere vel iudichare volueris, cum exis vel regressis 

earum, a prop-/ 19rio. Quod si nos vinditores aut ullusque omo qui 

contra hanc ista vindicione venerit / 20 pro inrumpendum, non oc 

valeat vindichare, set componat aut componamus vobis istas / 21 

terras et vineas et arbores in duplo cum omni illorum inmelioracione. 

Et in antea / 22 ista vindicione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta ista vindicione V idus november, / 23anno XVIII regni 

Enrici regis. 

S+num Senfret filium Ramio, s+n Bonna-/ 24domna femina, qui 

ista vindicione fecit et firmare rogavimus. 

S+num Mir. / 25S+num Adalbertus. S+num Richer. S+n 

Guilabertus. 

/ 26 S+ Moratone sacer, qui hoc scripsit. 

1. Sic, per emptores. 2. e repetida. 3. Mig esborrat. 4. Sic, per 

emptores.



747 

1241 

Arnau i la seva muller Garsenda permuten amb Bernat una peça de 

vinya i una altra de terra situades al territori de Barcelona, a 

la parròquia de Sant Andreu apòstol, prop de l’església de Santa 

Eulàlia, a canvi d’un alou. 

ACB, perg. 1-2-100. Original. Pergamí, 93 × 282 mm. Al verso: “Comutacio Arnal 

ad Bernard” (s. XI); “CV” (s. XVII); “Antiquit. II 293”; “1048” (Mas). Caplletra “I”: 

17 mm. 

ACB, LA.II, n. 293, f. 96a-b. Rúbrica: “Arnallus et Garssendis comutaverunt 

Bernardus I petiam terre in Va\i/llapiscina (la primera a expuntuada i la segona 

esmena una e)”. Interior recto: “n. 293” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 

1048” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 19 línies. 


In nomine Domini. Ego Arnal et uxori mea Garsindis femina 

chomutatores 1-a sumus tibi Bernard. Manifestum est enim quia 

chomutamus b tibi pecia I de /2. vinea cum ipsa terra ubi est fundata 

et in alio locho c pecia d I de terra chulta. e Quod abemus in teritorio f 

barchinonense, in parochia g Sancti Andree apostoli, in locum que 

/ 3 dicunt prope domum Sancta Eulalia sive inter. Advenit nobis per 

nostra h chomparacione i et per decimum et per ullasque voces. 

Afrontat j pecia k I de vinea de parte circi in / 4 terra de Ermengod 

Ebrino, de aquilonis in strada curibile, l de meridie in vinea de 

Geribert presbiter, de occiduo similiter. Afrontat m pecia n I de terra 

/ 5 in alio loco de parte circi in ipso arenno, de aquilonis in terra de 

Geribert, filium condam Suniario n, o de meridie in strada qui pergit 

ubique, de occi-/ 6 duo in terra de te Bernard chomutatore. p Quantum 

in istas octo afrontaciones q includunt, sic donamus tibi: predicta 

pecia r I de vinea et alia pecia s de tera, t / 7 totum ab integre, cum 

exiis et regresiis earum, propter tuum alium auladem, quod tu nobis 

dedisti in nostra chomutacione, u sicut resonat in ipsa scriptura 

chomu-/ 8 tacione v quod exinde nobis fecisti. Quem vero predicta omnia, 

que nos tibi chomutamus, w de nostrum iure in tuum tradimus 

dominium et potestate, ab omni integri-/ 9 tate, ad tuum plenisimum 

proprium. Quod si nos chomutatores x aut aliquis homo utriusque 

sexus qui contra ista comutacione y venero aut venerint ad inrum- 

/ 10 pendum, non hoc valeat vendichare, z sed chomponat aa aut nos 

chopomnamus ab tibi predicta omnia in duplo cum omni sua imelioracione. 

Et in antea ista / 11 chomutacione ac firma permaneat 

omnique tempore.


Actum est hoc XVIII kalendas december, ad anno XVIII regni 

Henrichi regis. 

S+m / 12 Arnal, s+m Garsindis femina, nos qui ista chomutacione ae 


/ 13 S+m Ariemir. S+m Guillemus. S+m Suniario. 

/ 14 S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno qo af 

supra. 

1. Sota la h hi ha una o. 

LA. a. comutatores. b. comutamus. c. loco. d. petia. e. culta. 

f. territorio. g. parrochia. h. Segueix comutatione expuntuat. 

i. comparatione. j. affrontat. k. petia. l. curribile. m. affrontat. 

n. petia. o. Manca. p. comutatore. q. affrontationes. r. petia. 

s. petia. t. terra. u. comutatione. v. comutatione. w. comutamus. 

x. comutatores. y. comutatione. z. vendicare. aa. componat. 

ab. componamus. ac. comutatione. ad. decembris. ae. comutatione. 

af. quo. 

748 


Bernat ven a Arnau, fill de Vidal, una peça petita de terra cultivada, 

situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu 

apòstol, al lloc que anomenen el Pla, prop de Cortezeles, pel 

preu de mig mancús d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 178, f. 63d-64a. Rúbrica: “Carta quod Bernardus vendidit Vitali 

I petiam terre apud Planum, prope Cortezeles, in Palomar”. Inter columnas verso: 

“n. 178” (Caresmar); “Anno Domini 1048” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Bernard venditor sum tibi Arnal, 

proleque Vidal, emptore. Per hac scriptura venditionis mee vendo 

tibi petiola I de terra culta. Que habeo in territorio barchinonense, 

in parrochia Sancti Andree apostoli, in locum que dicunt ad ipso 

Plano, prope de Cortezeles. Advenit mihi per ienitorum meorum 

et per qualicumque voces. Affrontat de parte circi in terra de 

Alaman, de aquilonis in terra de te emptore, de meridie in terra 

de Sancti Petri cenobii et de Sancta Eulalia, de occiduo in terra 

de Guisalmar. Quantum istas IIII or affrontationes includunt, sic 

vendo tibi: predicta terra, in propter precium medio mancuso de 

manu Enes. Et nichil de ipso precio apud te emptore non remansit. 

Est manifestum. Quod vero predita omnia, que tibi vendo,


1243 

iure in tuo trado dominio et potestate, ab omni integritate, cum 

exios et regressios earum, ad tuum proprium. Quod si ego venditor 

aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista venditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut ego componam tibi hec omnia in duplo cum omni sua imelioratione. 

Et in antea ista venditione firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta (ve-) 1 karta venditione VI kalendas decembris, anno XVIII 

regni Henrici regis. 

S+m Bernard, qui ista venditione feci / a et firmavi et teste 

firmare rogavit. 

S+m Amado. S+m Bonefilio. S+m Ariemir. 

S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno quo 

supra. 

1. Escrit per equivocació. 

749 


Gerberga ven a Egogorovard i a la seva muller Raquel unes terres 

situades al comtat de Barcelona, al terme de Lavit (Alt Penedès), 

pel preu de 2 mancusos. 

ACB, perg. 4-140-1 (e). Original. Pergamí, 135 × 280 mm. Aquest pergamí estava 

doblegat en plecs i, originàriament, estava compost per dues escriptures que amb 

posterioritat van retallar, per això en aquest es conserven restes de lletres en 

la seva part superior. Al verso: Un dibuix com un triangle del qual no hem sabut 

esbrinar el significat; “Aquesta carta és de La[loe, espai en blanc: ±18, raspat]” 

(S. XIII-XIV); “19 Anrich” (S. XVI-XVII); “Lavit, Stança 140, Piae Elemosinae, n o 1 

(e)” (1936-1939). Caplletra “I” ornamentada: 25 mm. 

I none Domini. Ego Geriberga vinditor sum vobis 

Egogorovardus et uxor sua nomine Ricele, 1 emtores. Per hacn 

criptura 2 vindicionis me / 2 vindo vobis, id est, teras et vineas, cultas 

et ermas, simul cum ipsos arbores qui infra sunt et cum ipsos 

arundines et ipsas chasas et solos et superposios / 3 et cum 

ipsos ostios et ipsa curte et ipsos ortos. Et advenit 3 ad me 

Grbrga de viro meo nomine Amarig. Et ehc st 4 omnia 

in commitatum Barchinona, / 4 infra terminum 5 de ipsa Vide. Et 

afrontad ipsas teras et vineas de parte orintis in tera de 

Gischafret et de meridie in tera de Odgero Do-/ 5 (do)marigo 6 (de) 7 

et de \o/hciduo in tera de nos comparatores et de parte vero circi


in tera de Gocefret Brocha. Quantum infra istas IIII afron-/ 6 taciones 

includut, sic vindo vobis: ipsum (eu) 8 meum alodem 9 propium, 

cum exis vel rgesis earum, in proper precium manchoss 

II in / 7 rem valente. Et mihi de ipso precio non remansit. Et est 

manifestum. Quem vestro predita hec omnia de nostro iuro in 

vestro / 8 tradimus dominio postestate, a facere omnia que volueris. 

Et qui contra hnc ista carta vindicione venerit ad inrumpendum, 

/ 9 non hoc valeat vindichare, set componat (aut compono) 10 

ad componamus tibi ipsum alodem 11 in duplo 12 cum omnem suam 

inmelio-/ 10 racionem. Et in antea ista carta firma permaneat modo 

vel omnique 13 tempore. 

Facta ista carta vindicione / 11 pridie chalendas deenber, 

XIIIIIIII regnati Enrici rege. 

S+nm Geriberga, qui ista charta vindicione fe-/ 12 cimus et 

firmare rogavimus. 

S+n Remondus Fruga. S+ Bernardus Gischafret. S+um / 13 

Gischafereet Lardarn. 

/ 14 S+ Guilabertus presbiter +, qui sta carta cr[i]psit cum 

literas fusas in ver-/ 15 siculo 14 X, die et ano qd supra. 15 

1. Sota la l hi ha rc. 2. Sota la p hi ha una r. 3. Sota it hi ha una 

e. 4. Aquesta paraula i l’anterior estan sobreposades. 5. Sota la segona m hi 

ha una e. 6. Raspat i repetit do. 7. Raspat. 8. Raspat. 9. Sota la l 

hi ha una u. 10. Ratllat. 11. Abreviatura supèrflua. 12. Sota la u hi ha una 

o. 13. Sota la u hi ha un traç. 14. Sota la r hi ha una l. 15. Entre la s i 

la u hi ha una altra u raspada. 

750 


Oliba Guifré i la seva muller Bonafilla venen a Vives Guillem i al 

seu germà Miró una peça de terra situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, pel preu de 2 sous i 

mig. 


“Venda de una peça de terra que al terme de Martoreyes” (S. XIV); “Enricus, 8, 

janer” (S. XVI); “Prep. Janer, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal verd”; “1049” (F-B). 


In nomine Domini. Ego Oliba Guifredi et uxori mea Bonafilia, 

nos ambo pariter, vinditores sumus tibi Vives Guigelmi / 2 et fratri 

tuo Mironi, emptores. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus 

vobis pecia I de terra franca. Quod abemus in co-/ 3 mitato


1245 

barci\no/nensis, in Vallensis, in terminio de Marturelias superriores 

vel in ipso plano, iusta ipsa calzada. / 4 Qui mihi advenit ad 

me Oliba per ienitores meos et ad uxori mea per suum decimum 

aut per ullasque voces. Et adffrontat / 5 ipsa terra de parte orientis 

in ipsa strada, de meridie in terra de filiis Ermemir condam, de 

occiduo in rio Te-/ 6nensis, de parte vero circi in terra de Kixul 

femina. Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: / 7 prefata terra, totum ab integrum, cum exio et regresio 

suo, in propter precium solidos II et medium de diners, 

quod manibus / 8 nostris recepimus. Et nichil exinde de ipso precio 

aput vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

pridic-/ 9ta terra de nostro iuramus in vestro tradimus dominio et 

potestatem, ad vestrum plenisimum proprium. Quod si nos vinditores 

aut / 10 ullusque omo qui contra hanc ista carta vindicione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set com-/ 11 

ponam aut componamus vobis ipsa terra in duplo cum omne suam 

inmelioracione. Et in antea firma permaneat mo-/ 12do vel omnique 

tempore. 

Actum est hoc XV kalendas marcii, anno XVIII regis Henrici 

regi. 

S+m Oliba Guifret, / 13 s+m Bonafilia, nos qui ista vindicione 


/ 14 S+m Aganricus Arnallus. S+m Ioanne. S+m Bonusomo. 

/ 15 S+ Olibanus sacer, qui ista carta vindicione scripsit et die 

sss et anno quod supra. 

751 


Pere i la seva mare Ermegúncia venen a Ermengol Oruç i a la seva 

muller Bonadona un alou que ell tenia per herència i ella pel 

seu marit difunt Joan, situat al comtat de Barcelona, al Maresme, 

a la parròquia de Santa Maria de Civitas Fracta (Mataró), al 

lloc de Mata, pel preu de 2 mancusos d’or i 8 diners. 

ACB, perg. 1-2-1435. Original. Pergamí, 145 × 282 mm. Al verso: “Num... 958” 

(S. XVII); “Mitja escala, armari 3, n. 1435” (Caresmar); “1049” (F/B). 

In nomine Domini. Ego Petro, filium condam Ioanne, presbiter, 

que nominabad Estrader, una cum matre mea Ermeguncia femina,


/ 2 nos simul in unum, vinditores sumus vobis Ermengodi Orus 

et uxori sua Bonadonna femina, emptores. Per anc scripturas / 3 

vindicione nostre vindimus vobis aulodem, id sunt, casas et curtes 

cum solos et superpositos, terras cultas vel ermas, et closos cum 

vitis, / 4 cum omnia genera arborum, glaniferis et inglandiferis, 

pomiferis et infructuosos, bosco cum omnia gariga. Est prefata 

omnia / 5 in comitatu barhinonense, in Maritima, in parrochia 

de Sancta Maria Civitas Fracta, intus in vila de Mata. Advenit / 

6 a me Petro per genitores meos et per mea ereditate vel omnesque 

voces, et ad me Ermenguncia per voce iam dictis Ioannes sive per 

/ 7 luctose vel per omnesque voces. Adfronta predicta omnia de parte 

circii in alodem de Guilelmi Elias et de Bonefilio Wlelmi, / 8 et 

de aquilonis in terra de Sancti Pauli sive de Umbert vel de gam 

dicto Bonefilii, et demeridie in terra de vos emptores sive de Ermenis-/ 

9clo, de occiduo in terra de Sancti Felici Ierunda sive de 

gam dicto Guilelmi. Quantum infra istas quatuor afrontaciones 

/ 10 includunt, sic vindimus vobis: predicta omnia, omnes inn eis 

voces et nostrum directum, quantum ibidem abemus vel abere 

/ 11 debemus, totum ab integrum, cum medietatem de uno ulastro 

sive de una alzina maiur, cum exis et regresis earum, / 12 ad vestrum 

plenissimum proprium, in propter precium mancosos II ex auro 

purisimo de muneta Barchinona et dinesis VIII / 13 et munete curribili. 

Quod vos nobis precium integriter dedistis et nos manibus 

nostris recepimus. Et est manifestum. Que vero / 14 predicta, omnia 

que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio 

et potestate, ad vestrum plenisimum proprium. / 15Quod si nos 

vinditores ad ullusque omo qui contra anc vindicione venerit ad 

inrumpendum, non oc valead vindicare, set compo-/ 16nad adu componamus 

vobis predicta omnia in duplo cum omnem suam inmelioracionem. 

Et in antea ista vindicio firma permaneat / 17 modo 

vel omnique tempore. 

Facta ista vindicione nono kalendas marcii, anno XVIII regnante 

rege Hegenrici. / 18 Sig+num Petro, sig+num Ermenguncia femina, 

qui nos ista vindicione fecimus et firmamus et testes firmare 

ro-/ 19gavimus. Sig+num Issarno Uluma. Sig+num Guilelmi Osel. Sig+num 

Salla Orucio. / 20 

Sss Petrus presbiter, qui ista car subscripsit sss die et anno 

quod supra.

1049 març 11 


752 

1247 

Ermetruit i la seva filla Bonadona, per tal de satisfer un deute, 

empenyoren a Geribert una casa amb hort i dues peces de terra 

situades al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, 

al lloc anomenat Vilapicina, sota l’església de Santa Eulàlia, que 

tenen pel seu senyor Bonuç i pels seus pares. 

ACB, perg. 1-4-154. Original. Pergamí 95 × 294 mm. Al verso: “pignora quam fecit 

Ermetruit ad Geriber” (S. XII-XIII); “siglo XI” (S. XIX). 

In nomine Domini. E[go] Ermetruit [fe]mina una cum filia mea 

nomine Bonadona femina, nos simul in unum, inpignoratrices 

sumus tibi Gerribert[us]. Manifestum est enim quia debitrices / 2 

sumus tibi [m]ancusos VIIII [et] tercia par[te a]lio mancuso de bono 

auro cogto de manubenes legitimos pensatos, eminas VII et me[d]ia 

de [o]rdeo nitido purgato ad mensura unde / 3 tu nobis prestasti, et 

migeres III de forment et escu[±1]la I quartana. Est manifestum. 

Proprea inpignoramus tibi chasa cum curte, solos et superpositos, 

parietes, guttas, stillicinios, oste[os] et / 4 ianuas fontteas, et ipso orto 

cum ipsas chintanas, et pecias I de terra separatas in singulos lochos. 

Quod abemus in teritorio barchinonense, in pa[rr]ochia Sancti 

Andree apostoli, in locum / 5 que dicunt Villa Piscina, subtus ecclesia 

Sancta Eulalia. Adveni[t] a me Ermetruit per vocem seniori meo, 

nomine Boniicii, et a me Bonadona per ienitorum meorum et per 

qualicumque voces. Afron-/ 6 tat ipsa chasa pa[riet]rice circii et de 

meridie et de occiduo in terra et in chasa de te sub pignoratore, 

et aquilonis in ipsas chintanas. Afrontat ipsa pecia I de terra pro 

parte circii / 7 in terra de [±10], pro aquilo[ni]s in terra de Bernard 

Bernard, pro me[ri]die in ipso torrent, pro occiduo in terra de 

Blanch[a, femin]a. Alia pecia de terra afrontat de parte circi in terra 

de / 8 te sub pignoratore [±2]mes aquilo[ni]s similiter, pro meridie 

in ipso torr[ente] qui discurrit per orta, pro occiduo in terra de supra 

dicto Bernard. Quantum in istas XII afrontaciones inclu-/ 9 dunt, sic 

inpignoramus [tibi]: predicta hec omnia, totum ab integre, simul 

cum exios et regresios earum. Et inter tantum nos teneamus per 

tuum benificium. Et in die quod erit kalendas marcii, de ista\s// 10 

primas ad alias venientes, sic rendere faciamus tibi predictos 

mancusos. Et in die quod erit festa Sancti Felicis Ierunda, ista prima 

veniente, sic rendere faciamus tibi predicto ordeo et predicto for- 

/ 11 ment supra scrip\to/turae tu rende facias ista scriptura sine mora. 

Quod si minime fecerimus et diem placitis tuis non adimpleverimus,


tunc abeas licenciam predicta hec omnia, que nos tibi / 12 

inpignoramus, apreendere, tenere, vendere et omnia facere quod tu 

volueris, ad tuum plenisimum proprium. Quod si nos inpignoratores 

aut ullus-que homo utriusque sexus qui contra ista inpig-/ 13 noracione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendichare, set componat 

aut nos chomponamus tibi hec omnia in duplo cum omni sua 

imeliora-cione. Et in antea ista in-/ 14 pignoratione firma permaneat 


Facta inpignoracio V idus marcii, anno XVIII regni Henrichi 

regis. 

S+num Ermetruit femina, / 15 s+num Bonadonna femina, nos 

qui ista inpignoracione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+num Sanlane Fabruarii. S+num Vives Guillem. S+num 

Raimon Sennrol. *S+m Anla*. S+Petris levite* 

/ 16 *S+Ermengod presbiter, qui hec scripsi[t] et die et anno quo 

supra. 

753 

1049 març 31 

Ermetruda i la seva filla Bonadona venen a Geribert, prevere, una peça 

de terra situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al terme d’Horta, que tenen pel seu senyor Bonuç i pels 

seus pares, pel preu de 15 diners. 

ACB, perg. 1-4-157. Original. Pergamí 98 × 306 mm. Al verso: “venditio Ermetruite” 

(S. XI); “siglo XI” (S. XVII); “nil pro capº” (S. XVII); “1049” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Ermetruti femina una cum filia mea 

nomine Bonadona femina, nos simul in unum, venditrices sumus 

tibi Geribert presbiter, proleque Sunia-/ 2 rio, emptore. Per hac 

scriptura vendicionis nostre vendimus tibi peciola I de terra erma. 

Quod abemus in territorio barchinonense, in parochia / 3 Sancti 

Andree apostoli, in terminio de Orta. Advenit a me Ermetruti per 

vocem seniorio meo, nomine Bonucio, et a me Bonadonna femina 

per ienitorum meorum / 4 et per qualicumque voces. Afrontat hec 

omnia supra scripta pro parte circi in strada curribile qui pergit 

de Orta a Barchinona, pro aquilonis in alia / 5 strada qui pergit a 

Barchinona, pro meridie in vinea de Rodelenis femina, pro occiduo 

in ipso aragalo qui discurrit de ipso monte. Quantum in istas qua-


1249 

/ 6 tuor afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: predicta omnia, 

totum ab integre, in propter precium dineres XV de moneta grossa. 

Et nichil de ipso pre-/ 7 cio aput te emptore non remansit. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi vendimus, iure 

in tuum tradimus dominium et potestate, ab omne / 8 integritate, 

simul cum exiis et regresiis earum, ad tuum plenisimum propium. 

Quod si nos venditrices aut ullusque omo utriusque sexus qui contra 

ista / 9 vendicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendichare, 

set componat aut nos componamus tibi hec omnia in duplo cum 

omni sua imelio-/ 10 racione. Et in antea ista charta vendicione firma 

permaneat omnique tempore. 

Facta charta vendicione II kalendas aprelii, anno XVIII/ 11 regni 

Henrichi regis. 

S+num Ermetruti, s+num Bonadonna femina, nos qui ista 

charta vendicione fecimus et firmavimus et / 12 testes firmare 

rogavimus. 

/ 13 *S+num Vives Guillem*. S+num Sanllane faber. S+num 

Bonefilio. *S+mum Mirone clericus*./ 14 *S+ Bernard*. *S+num 

Amalrigus*. 

/ 14 S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno qo 

supra. 

754 

1049 març 31 

Guislabert Marcús defineix a favor de l’església de Sant Cugat [del 

Rec] els delmes del seu alou i els que pugui tenir. 

ACB, LA.I, n. 47, f. 26a. Aquest text és un complement d’un altre anterior actuat 

pel bisbe Deodat, del 8 d’abril de l’any 1023, on es donen totes les dades 

tècniques i es publica tot el document, del qual aquest, en la còpia dels LA, 

forma part. Vegeu el doc. núm. 364. 

S+ Guilaberti Marcutii, qui definivit et confirmavit omnes 

decimas tocius sui alodii, quod habet aut in antea adquisiturus erit, 

in potestate Dei et predicte ecclesie Sancti Cucuphatis et in manu 

domni Guilaberti episcopi ad suum proprium. Et hoc manu propria 

corroboravit et corroborari iussit. 

Et fuit facta hec definitio et confirmatio II kalendas aprilis, 

anno XVIIII regni Henrici regis, in palatio episcopali, coram viris 

subterius annotatis.


S+ Bomparus presbiter. S+ Guitardus levita. S+ Bonutius 

presbiter. S+ Poncii levita. 

S+ Remundi, levite et iudicis, qui hanc diffinitionem et 

confirmationem scripsit et die et anno quo supra sss. 


755 

Testament de Guillem en el qual nomena marmessors el seu germà 

Bremon i el seu oncle Adalbert; fa deixes a esglésies, especialment 

a la Seu de Barcelona, a la seva família i a altres particulars laics 

i eclesiàstics; mana el pagament dels seus deutes i fa donacions 

per misses. 


(Mas). Caplletra “I”: ±20 mm. 

[In nomine Domini. Ego Guilielmus, qui?] iaceo in lectulo et 

in egritudine, spero in misericordia Dei / 2 et timeo ne su[bito v]eniat 

repentina kassu mortis mee. Propterea iubeo atque / 3 discerno ut 

fiant elemosinarii mei, id est, fratri meo Bermundo et avnculo 

meo / 4 Adalbertus. Precipio namque vobis, iam dicti elemosinari mei, 

ut, si mors mihi adve-/ 5 nerit, antequam alium testamentum vel 

memoralem faciam, plenam potestatem / 6 habeatis omnem meam 

facultatem apreendere et distribuere et dare pro anima / 7 mea, sicut 

hic inveneritis exaratum. 

In primis vindere fatiatis ipso meo chavallo / 8 et de ipso pretio 

dare fatiatis ad opera Sancta Eulalia Sedis Barchinona untia I, et 

ad / 9 ipsa Chanonicha untia I. Alium precium qui remanet de ipso 

chavallo, [de fetis?] percipiat / 10 [iussi?]. Et concedo ad opera Sancti 

Iohannis, qui est in Mitiano kas[tro?] [±14]-/ 11 sum meum vinum, que 

Deus mihi dederit ad istas primas vindemias, que habeo in isto ter- 

/ 12 mine de Planitia de Lubergato. Et concedo ut vindere fatiatis ipsa 

mea mula et ipso / 13 pretio dare fatiatis pro anima mea in sacrificiis. 

Et concedo ad fratri me Bermundus ipso / 14 meo alsebergo. Et 

concedo ad Bonefilius sacer sestarios VI de ordeo. Ad Odgeri sacer, 

sestarios VI de ordeo. / 15 Et ad Ermemirus sacer, sestarios III de 

ordeo per misas. Et ad Sancta Maria de C[...uatio?], sestarios VI 

de or-/ 16 deo in suo adificio. Et concedo ad Sancti Felicis sestarios 

VI de ordeo in luminaria. Et ad Bone-/ 17 filio, meo serviente, sestarios 

VI de ordeo. Et concedo ad Venrello de Olorda [de que?] [illo?]


1251 

[mihi?] de-/ 18bet. Et solvere fatiatis ad Adalbert, avnculo meo, 

sestarios II de ordeo. Et concedo ad Mir [Ber?]nar-/ 19dus sestarios 

II de ordeo. Et concedo a Sancti Petri de Roma et ad Sancta Maria 

de ipso Pugo chaficium unum / 20 de ordeo, de ipso que abeo in 

Valense. Ad Sancti Iachobi de Gallitia, sestarios VI de ordeo. Ad 

Sancti Cucuphati / 21 cenobi, ipso vino que Deus mihi dederit in 

Valense. Alium ordeum, que abeo in planitia de / 22 Lubergato et in 

Valense, fatiatis mihi, concedo1 ad mea sepultura. Et concedo ad 

fratri / 23 meo Bermundus [±5] meliore. Et ad Erimbal Rechosindo 

tonna I et cubo I et / 24 espada I et lancea [I]. Et concedo ad fratri 

meo Bermundus ipsum meum alodium quem [abeo] / 25 in Planitia 

[de Lubergato?] [et] in termine de Vertio et in Olorda, totum ab 

integre. / 26 Et concedo ad [±7] [Va]lense ipsa medietate de ipsa chasa, 

qui se tenet aput ip-/ 27sa sua chasa, aput ipsa fexa de terra et vinea 

ubi est ipsa chasa, in tale captione: / 28 ut illo non habeant ibi licencia 

a nullum senioraticum ad facere nisi fratri meo Bermun-/ 29dus. Et 

item concedo ad fratri meo Bermundo in Valense modiata I de vinea 

qui est super / 30 casa de Belisomo, et alia modiata de vinea qui est 

ante mansione de Guadallus, et ip-/ 31sum alodium qui est subtus ipsa 

chasa de Dacho, et ipsum alodium qui est ultra / 32 ipsa Serra, totum 

ab integre. Et alium alodium que abeo in Valense aput ipsa ca\s// 33sa, aput ipsa ereditate de ipso orto et ipsa mea ereditate, que abeo ad 

ipsa / 34 Garriga, concedo ad Guilielmus Mironi ab integre, in tale captione: 

ut / 35 illo rendeat ad Adalbert mancusos IIII, ad Mir Senfret mancusos 

II, et ipso / 36 debito que debeo ad Guadallo et ad uxori sue Em. 

/ 37 Actum est oc VII kalendas agustas, anno XVIIII regni Enrici 

regis. 

S+ Gui-/ 38lielmus, qui unc testamentum fieri iussi et firmavi 

et firmare rogavi. 

/ 39 S+ Adalbertus. S+ Bermundus. S+ Guilielm Galindo. / 40 

S+num Odone sacer. S+ Ermemir sacer. 

/ 41 S+ Bonefilius presbiter, qui scripsit et die et anno prefixo. 

1. La segona c és una s. 

756 

1049 agost 4 

Sunyer Borrell, Guillem Borrell i Guislabert Marcús, en compliment 

del testament del levita Ramon Borrell, donen a Déu i a la


Canònica unes cases i terres situades al comtat de Barcelona, 

al terme de Provençana, a Banyols. 

ACB, perg. 1-2-102. Original. Pergamí, 137 × 270 mm. Al verso: “in Bagneolis”; 

“XV”; “nº XIII”; “scriptura” (S. XIII); “Antiquitatum IV, 27”; “1049”; “saeculi XI” (Mas). 

Vegeu el doc. núm. 1699, de 12 de desembre de 1049. 

ACB, LA.IV, n. 27, f. 9b-d. Rúbrica: “Raimundus Borrelli dimisit Canonice 

domos, terras, vineas in Banols”. Inter columnas recto: “n. 27” (Caresmar), Exterior 

verso: “Anno Domini 1049" (S. XVII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 

7 línies. 


In nomine Domini. Nos simul in unum, Suniarius Borrelli et 

Guilielmus Borrelli et Guislibertus Marchutii, donatores sumus 

Domino Deo et Kannonice a Sancte / 2 Crucis Sancteque Eulalie. 

Manifestum est enim quia precepit nobis condam b Remundi Borrelli 

levite in suum testamentum, unde nos iuditium c obligatum tene-/ 

3 mus infra metus temporum asserie conditionis aeditus, d sic nobis 

mandavit et ordinavit ut de suam proprietatem chartam e donationem 

fecissemus ad predicta / 4 Kannonica, f sicuti et facimus. Ideo namque 

donamus ei kasas cum curte, cum solos et superpositos, guttas et 

stillicinios g et puteo et foveas et cloacas, ostios / 4 atque ianuas, et 

terram qui in circuitu de ipsos domos est, et in alios plures locos 

vineas, et in locum quem dicunt Bannolls terras cum diversis generis 

arborum / 6 et kasalicio h I (vin). 1 Que est haec i omnia in comitatu 

barchinonense, in terminio de Provinciana sive de Bannols. Affrontant 

quippe ea omnia de parte circi j / 7 in monte que vocant Orsera, 

sive in ipsos montes de Olorda vel de Vercio et de Serriano, de aquilonis 

in alueo Bisocii vel in civitate Barchinona, de meridie / 8 in 

litore k maris, de occiduo in alveo Lubrichato. Quantum isti termini 

continent et istas afrontationes l includunt, sic donamus et 

contradimus ad yam m / 9 dicta Kannonica. n Haec o omnia prescripta, 

totum ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, et de nostro 

iure in predicta Kannonica p transfundimus, ut faciant / 10 exinde 

ipsi kannonici, q qui presentes r sunt vel adfuturi erunt, sicut et de 

aliis munificentiis domus illorum pertinentibus, ad proprium, in ea 

videlicet ratione: ut teneat Miro / 11 Guilelmus ea omnia prescripta 

ad suum proprium sine blandimento 2 de ullumque omine s in diebus 

vite sue, post obitum vero suum remaneat integriter et delibere / 12 

ad predicta Kannonica. t Quod si nos donatores aut aliquis omo u 

utriusque sexus qui contra hanc donationem venerit pro inrupendum, 

non hoc valeat vendicare, / 13 set componamus aut componant 

haec v omnia ad predicta Kannonica w in duplo cum omni sua in-


1253 

melioratine. Et in antea ista donatione firma permaneat omnique 

/ 14 tempore. 

Facta donatione II nonas augusti, anno XVIIII regni Henrici regis. 

*Suniario*, s+ Guilielmus Borrelli, / 15 s+ Guislibertus Marchucii, 

nos qui ista donatione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 16 S+ Miro, presbiter, qui haec x scripsit die et anno quo supra. 

1. Ratllat. 2. Sota la l hi ha una d. 

LA. a. Kanonice. b. quandam. c. iudicium. d. editus. e. cartam. 

f. Canonica. g. stilicinios. h. kasilitio. i. hec. j. circii. 

k. litore. l. affrontationes. m. iam dicta. n. Canonica. o. hec. 

p. Canonica. q. Canonici. r. presenti. s. homine. t. Canonica. 

u. homo. v. hec. w. Canonica. x. hec. 

757 

[1048-1049] 

Capbreu del gra d’Esteve, sacerdot. 

ACB, perg. 1-4-155 (b). Original. Pergamí, document escrit al marge esquerre del 

pergamí 1-4-155 (a), en un espai deixat a propòsit, amb les línies perpendiculars 

a les de l’esmentat document. 

Datació: document sense dia ni mes. Vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Anno XVIII regnante Enrici re-/ 2 gis. Breve de ipso frumentum 

quod tenet / 3 Stefanus sacer in sua potestate de ip-/ 4 sa kanonicha 

et de ipso frumentum su-/ 5 pra scriptum. In primis liberavit Bo-/ 6 

nafilia a Guifadus traginer eminas III / 7 de frumentum et punneres 

II in civada de ordeo. 

758 

1050 febrer 3 

Blanca ven al prevere Gerbert, germà seu, dues feixes de terra situades 

al territori de Barcelona, al terme d’Horta, sota de Santa Eulàlia, 

a la parròquia de Sant Andreu, pel preu de 3 mancusos d’or 

d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 184, f. 65b-c. Rúbrica: “Carta quod Blancha vendidit Geriberto 

presbitero II fexas terre in termino de Orta, subtus Sancta Eulalia”. Inter columnas 

recto: “n. 184” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1049” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus D: 6 línies. 



In nomine Domini. Ego Blancha femina venditrice sum tibi 

Geribertus presbiter, frater meus, emptori. Per hanc scripturam venditionis 

mee vendo tibi fexas duas de terra separatim positas. Et 

sunt ipsas fexas duas de terra in territorio barchinonense, in terminio 

de Orta, subtus Sancta Eulalia, in parrochia Sancti Andree. 

Advenerunt mihi per mea comparatione et per genitorum sive per 

omnesque voces. Affrontat ipsa fexa maior de terra, ubi dicunt ad 

ipsos Holmos, de parte circi in terra de te emptore vel in terra de 

me vinditrice, de aquilonis in terra de Bonadompna, nepota nostra, 

de meridie in ipsa era ubi sedit ipso torculario et ipsa libra, de 

occiduo in terra de te emptore. Et affrontat ipsa alia fexola de terra, 

qui est ferragenale cum duas ficulneas et ipsa holivera, de parte 

circi in terra de predicta Bonadomna ad ipsa era, de aquilonis in 

terra de te emptore, de meridie in ipso torrent qui discurrit per Orta, 

de occiduo in ferragenale de Bernardus. Quantum istas omnes 

affrontationes includunt, sic vendo tibi: iam dictas duas fexas de 

terra cum ipsos arboribus, ab integre, propter precium mancusos 

III de auro chocto monete Heneas legitime pensatos. Quod tu emptor 

precium mihi dedisti et ego venditrice manibus meis recepi integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vendo, 

de meo iure in / c tuo trado dominio et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam in Dei 


a tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditrice aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista venditionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut ego componam 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam immelioratione. 


Facta vinditione III nonas februarii, anno IXX regni Henrici regis. 

S+ Blancha femina, qui ista venditione feci et firmavi et testes 


S+ Reimundus presbiter. S+ Mir Adaulfo. S+ Vives Fredallo. 


supra. 

759 

1050 abril 23 

Guisla i el seu marit Elies venen a Miró Queruç, levita, dues mujades 

de vinya i el delme de dues mujades més, situades al territori


1255 

de Barcelona, al lloc anomenat els Arenys, pel preu de 16 mancusos 

d’or d’Enees. 

ACB, perg. 1-4-158. Original. Pergamí, 125 × 270 mm. Al verso: “Ad ipsos Arens” 

(S. XIII-XIV); “1050” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Guilia femina una cum viro meo 1 Elias 

venditores sumus tibi Mironi Cherucii levite, emptori. Per hanc 

scripturam / 2 venditionis nostre vendimus tibi duas modiatas vinearum 

ab ipsa terra ubi sunt fundate, \et ipsum decimum de alias 

duas modiatas que sunt iuxta predictas vineas/. Sunt namque in 

territorio barchinonense, / 3 in loco vocitato ad ipsos Arens. Advenerunt 

mihi predite Guilie per vocem scripture donationis senioris mei 

Mironis condam presbiteri, et michi / 4 Elie per vocem predicte uxoris 

mee sive per alias quascunque voces. Et affrontant de parte orientis 

in vineas de Guisliberti Marcucii et Gon-/ 5 tarii, de meridie in alodio 

Sancte Crucis Sedis Sancteque Eulalie sive in vineas Bernardi 

Gelmiri, de occiduo in ipso arenio sive in strata, / 6 de circi in vineas 

et alodio predicte Sedis. Quantum iste affrontationes includunt, sic 

vendimus tibi: predicta omnia cum exiis et / 7 regressiis earum, propter 

precium (mancus) 2 XVI \mancusos/ auri puri Henee legitime 

pensatas, quas tu emptor nobis dedisti integriter. Est / 8 manifestum. 

Predicta quoque omnia, que tibi vendimus, de nostro iure in tuum 

tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum proprium, 

/ 9 ut facias exinde quodcunque volueris. Quod si nos venditores aut 

aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem / 10 venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat vendicare, 

set componamus tibi predicta omnia / 11 aut componat in tripplum 

cum omni sua imelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne 

per evum. 

Actum est hoc X kalendas aprilis, / 12 anno XVIIII regni Henrici 

regis. 

S+num Guilie femine, s+num Elias, nos qui hanc vendicionem 

firei iussimus et / 13 firmavimus et his testibus firmare rogavimus. 

*+ Guislibertus, episcopus gratia Dei +*. *S+ Reimundus presbiter*. 

*+ Dalmacii*. / 14 *S+ Remundi, levite et iudicis, sss*. S+num 

Vivas Guilmundi. S+ Gaucefredus sacer. 

/ 15 S+num Bellihominis, cognomenteo Gerallus, levita, exarator, 

cum litteras super positas in linea II et fusas et super positas in 

linea VII, et sss sub / 16 die et anno prefixo. 

1. Sota la o hi ha una a. 2. Ratllat.


1050 maig 5 

760 

Amaltruda ven a Guillem Sendred una casa i un casal amb terra 

plantada d’arbres de diverses classes i trilla, llevat de la petita 

peça de terra que fou de Sunyer Porc, situats al territori de Barcelona, 

al terme d’Esplugues, pel preu de 2 unces d’or d’Enees. 

ACB, perg. 3-27-433. Original. Pergamí, 137 × 291 mm. El document presenta 

un forat vertical a la part esquerra. Al verso: “Pabordia de Gener, St. 27” (1936- 

1939); “Senyal verd, 162”; “1050” (F-B). Caplletra “I”: 53 mm. 

In nomine Domini. Ego Amaltrud femina venditrice sum tibi 

Guilelmus Senderedus, emptori. Per hanc scripturam vendicionis 

mee vendo tibi casa / 2 et casalicio, solos et superpositos, parietes 

et hostios et ianuas, cum lites et foveas, et terra cum arboribus 

diversis generis et trilia. Et est hec omnia in territorio / 3 barchinonense, 

in terminio de Espluges. Advenit mihi hec omnia per voce genitorum 

meorum et per comparacione sive per omnesque voces. Affrontat 

de parte circi in ca-/ 4 sas et terras de filiis condam Ermemir de 

Rosdors, de aquilonis in torrent, de meridie in trilia de te emptore, 

de occiduo in terras et vineas de Sancti Petri cenobii. / 5 Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vendo tibi: iam dicta omnia ab 

integre, exceptus ipsa peciola de terra qui ibi est et fuit de Sunner 

Porcho, propter pre-/ 6 cium uncias II auri chocto monete E[n]eas, 

legitime pensatas. Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego 

venditrice manibus meis recepi / 7 integriter. Est manifestum. Quem 

v[er]o predicta omnia, que tibi vendo, de meo iure in tuo trado 

dominio et potestatem, ab omni integritatem, ut / 8 quiquid exinde 

facere vel iudicare vo[lu]eris, liberam in Dei nomine abeas plenam 

potestatem, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. / 9 Quod si ego venditrice aut ullusque omo utriusque sexus 

qui contra hanc vendicionem ad inrumpendum venerit, non hoc 

valeat vindicare, / 10 sed componat aut ego componam tibi iam dicta 

omnia in duplo cum omnem suam imelioracionem. Et in antea ista 

vendicio firma permaneat omnique / 11 tempore. 

Facta vendicione III nonas madii, anno XVIIII regni Henrici regis. 

S+ Amaltrude femina, qui ista vendicione feci et firma-/ 12 vi et 

testes firmare rogavi. 

S+ Oliba Atoni. S+ Durabile Estefanus. S+ Reimundus 

Esperaindeo. S+ Ermemir Bonus-/ 13 filius. S+ Guilelmo subdiaconus. 

S+ Laurencius Vencemal.


1257 


quod supra. 

1050 maig 7 

761 

Sunifred Ugó i Guillem Bernat, marmessors de Sanla Desvern, donen 

a la Canònica de Barcelona un alou situat al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Just, al lloc anomenat Desvern, 

sota del Castell, a la Sala. 

ACB, perg. 3-33-144. Original. Pergamí, 162 × 265 mm. Al verso: “Cubiculum III, 

Scrinium 33, Titulum Prepositura iunii n. 144” (Caresmar); “scrip. XI” (S. XI); “De 

Verz” (S. XI). Caplletra “I”: 29 mm. 

ACB, LA.IV. n. 141, f. 48c-d. Rúbrica: “Seniofredus Ug saula (?) dimisit sedi alode 

suum apud Verz”. Interior verso: “n. 141” (Caresmar). 


In nomine Domini. Ego Seniofredus Ugoni et Guilelmus 

Bernardi, nos simul in unum hanc cartulam donationis facimus 

Domino Deo et Kannonice a Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum 

est enim quia damus ibi medie-/ 2 tatem de ipso alodio, qui 

est in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Iusti vocitato 

Verc, b subtus ipso kastro, c ad ipsa Sala. Fuit autem hoc alodium 

de quondam omine d nomine Sanlani de Vercio, unde nos manu-/ 3 

missores fuimus et iuditium obligatum est infra metam e temporum 

ad seriem conditionis aeditum. f Et sicut ipse prefatus auctor Sanlani 

cum prefate Kannonice g dimisit in suo testamento, h ita et nos 

predicti manu-/ 4 missores donamus ibi medietatem ipius alodii subterius 

scripti. Sunt autem haec omnia: domos et curtes, terras et 

vineas et arbores varii generis, et fontes cum earum decursibus, 

et trileas et ortos. Predicta / 5 quoque omnia donamus domino Deo et 

prefate Kannonice i cum exiis et regressiis earum et cum omnibus 

earum afrontationibus, j ut faciant ex inde servientes Deo et prefate 

Kannonice k quemadmodum / 6 de aliis munificentiis Kannonice. l Et 

de nostro iure in ius et dominationem predicte Kannonice m tradimus 

et confirmamus. Quos si nos donatores aut aliquis omo n sexus 

utriusque hanc donationem / 7 rumpere voluerimus aut voluerit, o nil 

valeat, set componamus aut componat Deo et prefate Kannonice p 

predicta omnia in duplum cum omni sua inmelioratione. Et insuper 

haec q donatio omni tempore / 8 maneat firmum. 

Actum est hoc nonas madii, anno XVIIII regni Henrici regis.


/ 9 S+ Seniofredus Ugoni, s+ Guilelmi Bernardi, nos hanc 

donationem fieri iussimus et firmavimus et firmari rogavimus. 

/ 10 *S+ Reimundi levite*. / 11 *S+ Geralli levite*. S+ Bernardi 

Ioannes. r S+ Bernardus Guifredi. / 12 *S+ Remundi, levite et iudicis, 

ssss*. / 13 *S+ Compan levita*. / 14 *S+ Bonifilius levite*. *S+ 

Dalmacius 1 sacer*. *S+Gaucefredus sacer*. / 15 *Adalbertus sacer 

ssss*. 

/ 16 S+ Miro presbitero, qui haec scripsit die et anno quod supra. 

1. Sota la c hi ha una s. 

LA. a. Canonice. b. Verz. c. castro. d. homine. e. inframentum. 

f. editum. g. Canonice. h. Manca dimisit. i. Canonice. j. affrontacionibus. 

k. Canonice. l. Canonice. m. Canonice. n. homo. o. noluerit. 

p. Canonice. q. hec. r. Iohannes. 

762 

1050 maig 26 

Ermetruit fa donació als seus parents d’un alou situat al comtat 

de Barcelona, dins del castell d’Olèrdola, a Vallmoll, als 

Horts, de la següent manera: ella el tindrà de per vida, després 

el cedirà als seus parents Miró David i Esteve, mentre visquin, 

sempre que donin anualment dues lliures de cera a la Canònica 

de Barcelona; finalment, quan aquests morin la meitat 

de l’alou que fou del seu marit i l’altra meitat de l’alou, per 

la salvació de l’ànima d’Ermetruit, seran de la Canònica de 

Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-1398. Original. Pergamí, 163 × 227 mm. Al verso: “Carta de Valle 

Molle”; escrit sobre “Carta de Valle Molle”; “In Penitensi” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala 

/ Armari 3 / n. 1398.”; “(Num... 893, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada: 

26 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermetruite femine. Manifestum est 

enim quia sic placuit animis m[e]is et placet hoc: elegi cum Deo 

bona volumptas ut / 2 cartam donationem fecissem ad parentibus 

meis de terris vel vineis, de kasas cum solos et superpositos, et foveas 

et curte et petris et arbo-/ 3 ribus. Mihi advenit de comparacione vel 

per quaqumque voce. Est terris et vineas et kasas cum curte et 

arbores in comitatu Barquinona, infra termi-/ 4 num de Olerdule, in 

Valle Mollis, ad ipsos Ortis. Et est ipsa terra cum ipsas vineas de 

ipsa Serra, quod emit de Tresuer et de Guilielmus Adalbertus / 5 cum 

illorum affrontaciones. Et alia pecia de terra cum arboribus, ubi est 

ipsas kasas cum curte, qui est ad ipsos Ortos, quod emit de


1259 

Malegnego condam. Et alia pecia de terra, / 6 qui dicunt [a] Lingua 

Bovina, emit de Guitardi. Et alia pecia de terra, qui fuit de Flamidia, 

qui est prope alodio de Richelle de Mora cum illorum afronta-/ 7 

ciones, sic dono vobis parentibus meis Mironus Davit1 et Estep\h/anus: 

ut in vitam teneam et possideam ego iam dicta Ermetruite 

femine; et post / 8 obitum meum concedo ad vobis iam dictus Mironis 

Davit et Stephanus, ut teneatis et possideatis, simul in unum, 

omnibus vite vestre diebus / 9 usque ad obitum vestrum; qualis primus 

fuerit mortuus, remaneat ad alium qui vivit usque ad obitum suum. 

Et faciatis servicium in vita vestra / 10 ad Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie per unumqueque annum libras II de cera. Et post obitum 

vestrum de iam dicto Mironus David et Stephanus remaneat / 11 iam 

dictis terris supra scriptis et vineis cum casas et solos et superpositos 

et arbores, ipsa medietate, ad ipsa Kannonika de Sancte Crucis 

Sancte-/ 12que Eulalie de Barquinona pro animae Ermetruite femine, 

ad suum alodium proprium de ipsa Kanonica, cum alia medietate 

qui fui de viro meo / 13 Amelius, qui est condam, totum ab integrum, 

cum exitibus vel regresibus suis. Quod si ego donatrice aut ullusque 

homo vel femine qui contra hanc ista car-/ 14ta donacione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set in primis ira Dei 

incurrat et cum Iuda Schariothis participacionem / 15 accipiat et ad 

liminibus Sancta Dei Ecclesie extraneus factus sit. Et insuper hoc 

firmum permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc VII kalendas / 16 iunii, anno XVIIII regnante 

Enrici regis. 

S+num Ermetruite femine, qui ista carta donacione fecit cum 

bona vo-/ 17luntate et firmavi et testes firmare rogavi. 

S+num Bonefilius. S+num Guilielmus. / 18 S+num Guifredus. 

/ 19 S+ @Iaucefredus@ levita, qui ista carta donacio scripsit et 

sub ss die et anno2 quod supra. 

1. Sota la D hi ha una o. 2. Sota la a hi ha una d. 

763 

1050 juliol 2 

Tudiscle, la seva muller Quíxol i el seu fill Company, levita, fan donació 

i venen a Baró, també fill seu, un casal amb porxo i corral, situat 

al burg de la ciutat de Barcelona, prop del monestir de Sant Pere 

de les Puelles, pel preu d’1 mancús d’or d’Enees.


ACB, perg. 1-1-2317. Original. Pergamí, 85 × 329 mm. Al verso: “Carta Tudiscli 

/ apud Barchinonam” (S. XIII-XIV); “Num... 2317.” (S. XVIII); “Diversorum A 2317” 


In nomine Domini. Ego Tudisclus et uxor mea Chixol et filio 

nostro Compannus levita donatores sumus tibi et venditores filio 

nostro Baroni, de me Tu[dis]clo, emptori. / 2 Per hanc scripturam 

donationis et venditionis nostre vendimus ac donamus tibi casalem 

cum portico et curte et ficulnea, solis et superpositis, parietes. Quod 

abemus in burgo / 3 civitatis Barchinone, prope cenobium Sancti 

Petri. Advenit nobis per comparationem et per donationem vel per 

ullasque voces. Et affrontat predicta omnia de circi in ortum de 

Guislibertus / 4 Marcucii, de orient in terra de Beliards vel in casa 

et de viro suo, de meridie in pariete de nos donatores et venditores 

et heredes nostros, de occiduo in ortum Sancti Petri cenobii. 

Quantum / 5 iste affrontationes includunt, sic donamus hac vendimus 

tibi: predicta omnia ab integre, cum exiis et regressiis eius, propter 

precium mancuso I auri cocti de manu Henee. Quod ego Compannus 

/ 6 accepi a manu tua de te prescripto fratri meo Baroni. Est 

manifestum. Prescripta vero omnia, que tibi vendimus hac donamus, 

de nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ad 

tuum ple-/ 7 nissimum proprium, ut facias exinde quodcunque volueris. 

Quod si nos donatores \aut aliquis homo utriusque sexus/ ac venditores 

contra hanc donationem vel venditionem venerimus aut 

venerit ad inrumpendum, nil valeat, / 8 set componat aut componamus 

tibi predicta omnia in dupplum cum omni sua imelioratione. Et in 

antea hoc firmum maneat omne per aevum. 

Actum est hoc VI nonas iulii, anno XX / 9 regni Henrici regis. 

S+num Tudisclus, s+num Chixol femina, *s+num Compannus 

levita*, nos qui hanc donationem et venditionem fecimus et firmavimus 

et his testibus fir-/ 10 mare rogavimus. 

*S+ Guilelmus subdiaconus*. *S+ Petrus levita*. *S+ Poncio 

levita*. 

/ 11 S+num Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator, 

cum litteras super positas in linea VII, et sss sub die et anno prefixo. 

764 


Testament de Mir Seniol en el qual fa donació dels seus béns als 

seus germans Oliba i Ramon perquè facin dir misses i per a


1261 

les obres de les esglésies que determinin els seus marmessors; 

ordena que es faci una deixa de dos mancusos a la Santa Creu 

i Santa Eulàlia i que cremi una llàntia durant un any a Sant 

Fost. 

ACB, perg. 1-4-162. Original. Pergamí, 166 × 312 mm. Restaurat. Al verso: “S. XI” 

(S. XVIII); “1051 (?)” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 26 mm. 

In n1 nomine Domini. Ego Mir Senol spero in misericordia 

D\e/i, timeo ne subito repentina chasum mortis mee et precor vos 

/ 2 elemosinarii mei, id est, Oliba Senol et Remon Senol et Mir 

Guadamir, ut si mortuum fuisem, antequam alium testamentum 

faciam, plenam / 3 potestatem abuisetis ipsum meum avere, 

aprendere et distribuere et dare pro anima mea, sicut ego vobis 

iniuncgo per istum meum testamen-/ 4tuum. In primis ipsum 

meum abere, tam de vetere quam de novo, dare faciatis pro anima 

mea in misis, in edeficis de ecclesis2 in quem vos / 5 quosisetis 

melior. Et ipsum meum alodem, quantum abeo vel abere debeo 

in totisque lociis, in teris, in vineis, in boscis, in garicis, in 

arboribus, / 6 quantum invenire potueritis, fiat totum de ipsos 

meos iermanos de Oliba et de Remon Senol. 3 /Et precor vos meos 

iermanos, qui istum meum alodem tenetis, dare faciatis ad 

Sancte Crucis Sancteque4 / 10 Eulalie manchusos II, et ad Sancti 

Fausti sic faciatis cremare lampada I per unumquemquem 

annum\. 

Facto isto testamento XI kalen-/ 7das agustas, anno \XX regni 

Enricii rex/. 

Si+num Mironi Senol, qui istum testamentum fieri feci et testes 


Si+num Olib[a Se]-/ 8nol. Si+num Reimon Senol. Si+num 

Mironi Guadamiri. Si+num Gondebal Guifre. Si+num Borel. / 9 

Si+num Geral. 5 / 11 Si+num Bernard Guadamir. 

Reimundo presbiter sss, qui istum testamentum scripsit cum6 literas super positas in verso VII et alias inmendatas, die et anno 

quod supra. 7 

1. Supèrflua. 2. Per ecclesiis. 3. Hi ha un senyal que remet al text interlineat 

entre les línies 9 i 10. Nosaltres hem transcrit i numerat el text tal com està situat al 

pergamí. 4. A l’original sec amb senyal d’abreviatura. 5. A continuació hi ha l’afegitó 

de l’escrivent. 6. A sota die et raspat. 7. A continuació hi ha una ratlla que creua 

tot el pergamí.


1050 agost 21 

765 

Bonfill Bonuç i la seva muller Guisla venen a Ardman i a la seva muller 

Guisla una terra i una casa, situades al comtat de Barcelona, 

al terme d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu de 4 sous. 

ACB, LA.IV, n. 260, f. 103b. Rúbrica: “Emptio Arman in Avinone”. Interior recto: 

“n. 260” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonefilius, prolis Bunucius, et uxori 

sua Gilla femina vinditores sumus tibi Arman et uxori tua Gilla, 

emptores. Per hanc scriptura vinditionis mee sic vindimus nos vobis 

terra nostra francha apud ipso casal. Qui mihi advenit ad me 

Bonefilio per genitores meos, et ad Gilla per meum decimum. Et 

est supra dicta terra cum ipso casal in comitatum Barchinone, in 

termine de Olerdola, in loco que dicunt Avinione. Et affrontat ipsa 

terra de parte orientis in terra de nostro ere, de meridie in ipso Prado 

vel domus Remundi comite, de occiduo in terra de nos comparatores, 

de circii in via vel in terra de dompno Amadus. Quantum infra istas 

affrontationes includunt, sic vindimus nos vobis: ipsa terra apud ipso 

casal, totum ab integ\rum/, cum exios vel regressios earum, in 

propter precium solidos IIII. Et de ipso precio apud vos emptores 

non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, 

quod superius resonat, de nostro iuro in vestro tradimus dominio 

et potestate, ad vestrum plenissimum proprium facere que volueritis. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo vel femina qui contra hanc 

ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set componat aut componamus in duplo cum omni sua 

immelioratione. Et in antea ista carta vinditione firma et stabile 


Facta ista carta vinditione XII kalendas sebtembris, anno XX o 

regni Enrigi regi. 

S+num Bonefilius, s+num Gilla, qui ista carta vinditione fecit 

et firmavit et firmare rogavit. 

S+num Gitard Sendret. S+num Ermumir levita. S+num 

Bonefilius Sanla. 

S+ Mironi presbiter, qui hec scripsit dii et anno quod supra sss. 

Sig+num Mir Adalbert. 1 

1. La signatura no és al lloc que li correspon.



766 

1263 

Adelaida i el seu fill Iozbert venen a Ardman i a la seva muller Guisla 

una terra situada al comtat de Barcelona, al terme d’Olèrdola, 

al lloc anomenat Avinyó, pel preu d’1 mancús d’or i 1 sou de 

diners. 

ACB, LA.IV, n. 261, f. 103b-c. Rúbrica: “Item emptio Arman in Avinone”. Inter 

columnas recto: “n. 261” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 6 

línies. 


In nomine Domini. Ego Adalet et filio meo Iozbert vinditores 

sumus tibi Ardman et / c uxori mea Gilla, emptores. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre sic vindimus nos vobis terra nostra francha. 

Qui mihi advenit ad me Adalet per decimum et ad me Iozbert per 

genitores meos vel per quacumque voces. Et est ipsa terra in 

comitatum barchinonense, in terminio de Olerdola, in locum que 

dicunt Avinione. Et affrontat ipsa terra de orientis in via vel in 

terra de Guiliem qui es condam, de meridie in terra de Chixol qui 

es condam vel in ipso Prado de dompnus Reimundi comite, de 

occiduo in terra de nos comparatores, de circii in terra de dompno 

Amadus vel in ipsa via. Quantum infra istas affrontationes 

includunt, sic vindimus nos vobis: ipsa terra ab integrum, cum 

exios vel regressios earum, in propter precium mancoso I de auro 

et solidum de diners. Et de ipso precio apud vos emptores non 

remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod 

superius resonat, de nostro iuro in vestro tradimus dominio et 

potestate, facereque volueritis. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo vel femina qui contra hanc ista carta vinditione venerit pro 

inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus 

vobis in duplo cum omnem suam immelioratione. Et in 

antea ista carta vinditione firma et stabile permaneat modo vel 


Facta ista carta vinditione XV kalendas octobris, anno XXo regni Enrici regi. 

S+num Adalet, s+num Iozbert, qui ista carta vinditione fecimus 

et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Giscafret. S+num Bonefilio. S+num Gondebal. 

S+ Mironi presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra.



767 

Gerberga i el seus fills i filles, Rigual, Igega, Guisla, Adelaida i Raquel, 

venen a Mir Goltred una feixa de terra situada al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, a 

tocar de Canalies i del riu Besòs, pel preu de 4 mancusos d’or 

de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 665, f. 213a-b. Rúbrica: “Carta de I fexa de terra in iungento de 

Canalilias et de Besocio”. Interior recto: “[C]XLVIII” (S. XIII-XIV); “n. 665” (Caresmar). 

Exterior recto: “Anno Domini 1051” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 

5 línies. 


In nomine Domini. Ego Geriberga femina et filiis meis et filias, 

id sunt, Rigual et Igega et Guisla femina et Azalet et Richel, nos 

simul / b in unum, vinditores sumus tibi Mir Goltret, emptore. Per 

hanc scriptura venditionis nostre vindimus tibi fexa I de terra, nostra 

propria. Quod abemus in comitatu barchinonense, in Vallense, in 

parrochia Sancti Petri Rexag, in iungent de Chanalilias et de Besocio. 

Qui nobis advenit ad me Geriberga per comparationem et ad nos 

iam dictos infantes per genitores nostros aut per ullasque voces. Et 

affrontat ipsa fexa de terra de orient in rio Chanalilias et in flumine 

Besocio, de meridie in terra de Rodlens, de occiduo in ipsa strada, 

de circi in terra de filias de Trasuer. Quantum prescripte affrontationes 

includunt et termini ambiunt, sic vindimus tibi: prescripta 

fexa de terra tota ab integre, simul cum exios et regressios suos, 

in propter precium manchosos IIII or auri barchinonensis. Et nichil 

de ipso precio apud te emptore non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta terra, que nos tibi vindimus, de nostro iure in 

tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritate, ad tuo 

proprio. Quod si nos venditores aut ullusque homo utriusque sexus 

qui contra hanc ista carta venditione disrumpere voluerit aut nos 

voluerimus, non hoc valeat vindicare, set componat aut nos componamus 

tibi ipsa terra in duplo cum omnem suam immeliorationem. 

Et in antea ista carta vinditione firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Actum est hoc V idus octubris, anno XX regni Henrici rege. 

S+num Geriberga, s+num Rigual, s+num Igega, s+num Guisla, 

s+num Azalet, s+num Richel, nos qui ista vinditione fecimus et 

firmamus et firmare rogavimus.


1265 

S+num Bunucio Cixela. S+num Petroni Cixela. S+num Vitalis. 

Aureolus sacer, qui scripsit die et anno sss quod supra. 

768 


Company Ermemir evacua una terra anomenada Cap de Moro, que 

posseïa injustament, perquè sigui ocupada per Bonfill, prevere. 

ACB, perg. 1-4-160. Original. Pergamí 102 × 172 mm. Al verso: “1050” (Mas). 

Ante limina Sancti Felicis, qui est in Tiano, et in presencia 

nobilium virorum, idem sunt, / 2 Bremundo Mironi et Fulconi Radulfo 

et Erimbal Recosindo et Odoni sacer / 3 et Bernardus Ioanni et alii 

plurimi viri, recognosco me ego Conpamgnus / 4 Ermemir simulque 

exvacuo in vestrorum presencia de ipsa terra que dicunt Capo de 

Mo-/ 5 ro, unde te Bonifilius presbiter repebam iniuste et absque lege 

et videncius manifesto, / 6 quod probare non possum, neque per ullam 

vocem ibidem me retinere possum. Et ex omni-/ 7 bus me exvacuo, 

ut ab hodierno die et tempore nec ego nec ullus vivens homo nec 

/ 8 ulla subrogata persona tibi appetere vel inquietare presumat. Quod 

si facere presum-/ 9 serit, non hoc valeat quod requisierit, set componad 

aut componam tibi auri cogti / 10 libram I. Et in antea hanc 

exvacuacionem firma estabilis permaneat modo vel / 11 omnique 

tempore. 

Facta ista exvacuacione IIII idus octuber, anno XX regni / 12 


S+num Conpagnus Ermemir, qui ista exvacuacione fieri / 13 iussi 

et firmavit et firmari rogavit. 

S+num Bremundo Mir./ 14 S+num Fulconi Radulfo. S+num 

Erimbal Recosindo. S+num Bernardus / 15 Ioanni. 

769 


Amat Guillem bescanvia amb Bernat Guillem i la seva dona Adelaida 

una peça de vinya situada al terme de Quinçà, al territori de 

Barcelona, a canvi de dues peces de vinya. 


(S. XVIII); “Diversorum A. 2373” (Mas); “1050” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 8 línies.


In nomine Domini. Ego Amadus, proli Guilielmi, comutator 

sum / 2 vobis Bernardus, proli Guilielmi, et uxori mea Azaledis 

femina. / 3 Manifestum est enim quia placuit animis meis et placet 

ut, nullus quoque / 4 ingentis imperio nec suadentis ingenio, set ex 

propria exponta / 5 hoc elegit bona volumtas, in cartam comutacionis 

fecissem de pe-/ 6 cia I de vinea, sicuti et fecit. Dono namque vobis 

pecia I de bona vi-/ 7 nea, cum ipsa terra ubi sunt vitis fundatas, pro 

alias II pecias de vineas. / 8 Quod abeo in teritorio Barcinona, in 

termine de Quinciano. Qui mihi / 9 advenit ad me Amadus per genitorum 

meorum aut per qualicumque / 10 voces. Qui afrontat ipsa vinea 

de circii in vinea de Elliardis femina, de / 11 aquilonis in torrentem 

vacuit, de meridie in vinea de Bernardus comu-/ 12 tator, de occiduo 

in vinea de Ugoni et de Bernardus comutator. / 13 Quantum istas 

afrontaciones includunt, sic comutator vobis: ipsa pe-/ 14 cia I de vinea 

pro alias II pecias que vobis comus, cum illorum afrontacio- 

/ 15 nes, cum exiis et regresiis earum, ad vestrum plenissimum proprium. 

Quod / 16 si ego comutator aut aliquis omo qui contra ista 

carta comutacione / 17 venerit pro inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set compono aut com-/ 18 ponant vobis ipsa pecia I de vinea 

in duplo cum suam inmelioracione. / 19 Et in antea ista carta 

comutacione firma permanet omnique tempore. 

Fac-/ 20 ta carta comutacione II kalendas november, anno XX mo 

regnante Engel-/ 21 rici regi. 

S+ Amadus, proli Guilielmi, ego qui ista carta comuta-/ 22 cione 

fecit et firmavit et firmare rogavit. 

S+ Geribertus. / 23 S+ Belucio. S+ Guisadus. 

/ 24 S+ Ansulfus presbiter, qui ista carta comutacione scripsit 

/ 25 sss die et anno quod supra. 

770 


Galind i la seva muller Blancúcia venen a Miró Goltred una peça de 

terra situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia 

de Sant Pere de Reixac, pel preu de 10 sous de moneda de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 704, f. 224a. Rúbrica: “De Rexag”. Interior recto: “n. 704” (Caresmar). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 4 línies. 



1267 

In nomine Domini. Ego Galindus et uxor mea Blangutia femina 

venditores sumus tibi Mironi Goltredi, emptore. Per hanc 

scripturam vendicionis nostre vendimus tibi petia una de terra 

nostra propria. Quod abemus in comitatu barchinonensi, in Vallense, 

in parrochia Sancti Petri de Rexag. Qui nobis advenit ad 

\me/ Galindus per genitorum meorum, et ad me Blangutia per 

comparatione seu per decimum sive per ullasque voces. Qui affrontat 

ipsa terra a parte orientis in terra de Adalbertus, de circio 

similiter, de occiduo in ipsa Calciata sive in terra de te emptore, 

de meridie in terra de te supra dicto emptore sive de me venditore. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic vendimus tibi: supra 

dicta terra tota ab integre, simul cum exios et regressios suos, in 

propter precium solidos X monete Barchinone. Et nichil de ipso 

precio apud te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem 

vero predicta terra, que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestate, ut facias exinde quecumque volueris. 

Quod si nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus 

qui contra ista venditione venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeamus aut valeat vendicare, sed componamus aut componat tibi 

in triplum cum omni suo imelioratione. Et in antea permaneat 

firma ista venditio. 

Actum est hoc idus decembris, anno vigesimo regni Henrici 

regis. 

S+ Galindus, s+ Blangutia, nos qui ista venditione fecimus et 

firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bonusomo. S+ Mir Onofret. S+ Guilelm Ranstura 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit sss die et anno quo supra, 

cum litteras supra positas in linea quarta et quinta et sexta et fusas 

et rasas et emendatas. 

771 


Esteve, sacerdot, i Bonafilla fan donació a favor de la Canònica de 

la Santa Creu de la Seu de Barcelona d’un alou, consistent en 

terres, vinyes, arbres de diverses classes, prats, pastures, recs, 

horts, cases i corts, situat al comtat de Barcelona, al Vallès, al 

terme de la parròquia de Sant Esteve de Vilanova, al lloc 

anomenat Meritable o Meritude.


ACB, LA.III, n. 54, f. 22b. Rúbrica: Iste Stephanus presbiter fecit multas compras 

unde habemus cartas, quas omnes dedit Canonice”. Inter columnas recto: “n. 54” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1050” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus D: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Stephanus sacer una cum fideli mea 

Bonafilia femina donatores sumus Domino Deo et Canonice Sancte 

Crucis Sedis Barchinone. Per hanc scripturam donationis nostre, 

prompto animo et bona voluntate, non ullius cogentis imperio nec 

alicuius suasione, donamus Domino Deo et prephate Canonice omne 

nostrum alodium, id sunt, terras et vineas, cultas et heremas, cum 

arboribus varii generis, et prata et pascua et regos et subtus regos 

et ortos et mansiones et curtibus et solis et superpositis et gutis et 

stillicidiis, et omne quod dici vel nominari potest, quod pertineat 

ad predictum alodium. Sunt namque hec omnia in comitatu Barchinone, 

in Vallense, infra terminum parrochie Sancti Stephani 

de Villanova, in loco vocitato Meritabile vel Meritude. Et advenerunt 

nobis per nostram comparationem vel per quascumque voces. 

Affrontant predicta omnia de parte orientis in castro Palaciolo, de 

meridie in rivo qui discurrit per vallem Lupariam, de occiduo in 

ipsa calciata, de circio in Mata Rotunda. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic donamus Domino Deo et predicte Canonice: 

predictum omne nostrum alodium ob remedium animarum nostrarum, 

et de nostro iure in ius et donationem predicte Canonice 

tradimus et confirmamus, cum exitibus et regressibus earum, ut 

faciant exinde canonici quemadmodum de aliis munificentiis prephate 

Canonice. Quod si nos donatores aut aliquis homo sexus 

utriusque hanc donationem rumpere voluerimus aut voluerit, nil 

valeat, sed componamus aut componat Domino Deo et predicte 

Canonice predicta omnia in triplum cum sua inmelioratione. Et 

insuper hec donatio omni robore valituro permaneat omne per 

evum. 

Actum est hoc V kalendas ianuarii, anno XX regni Henrici 

regis. 

S+ Stephanus sacer, s+ Bonafilia femina, qui hanc donationem 

fieri iussimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+ Miro Seniofre. S+ Eroigio, frater Stephane. S+ Richario. S+ 

Moratone sacer. S+ Seniofredi. S+ Raimundo. S+ Mirone. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quo supra.

1051 febrer 8 


772 

1269 

Bernat, fill de Bernat, ven al prevere Geribert una peça petita de terra 

situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, 

al lloc que anomenen la Ventosa, pel preu de 12 diners en moneda 

d’argent grossa de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 171, f. 62a-b. Rúbrica: “Carta quod Bernardus, filius Bernardi, 

vendidit Geriberto presbitero I petiam terre in Palomar, apud Ventosam”. Interior 

recto: “n. 171” (Caresmar) i exterior recto: “Anno Domini 1050” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus B: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardo, filium qui fui de alio Bernardo, 

venditor sum tibi Geriberto presbitero, emptore. Per hanc 

denique scripturam vendicioni mee peciolam I de terra. Quod habeo 

in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree, in loco que 

dicunt ad ipsa Ventosa. Advenit mihi per genitori meo vel per 

ullasque voces. Affrontat predicta petiola de terra de parti vero circio 

in via qui pergit ad ipso Pontonal, de aquilonis et de meridie in terra 

de Remundo Lobeto et de sua uxore nomine Rodlendis, de occiduo 

in alaude de te emptore. Quantum istas afrontationes includunt, sic 

vendo tibi: predicta omnia, totum ab integre, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium dinarios XII monete argentee grosse 

Barchinone qui hodie currit, quod tu mihi dedisti et ego manibus 

meis recepi. Et nichil de ipso precio apud te emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que ego tibi vindo, 

de meum iure in tuum trado dominium et potestatem ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si ego venditor aut aliquis homo 

sexus utriusque qui contra ista carta venditione venero / b aut venerit 

pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componam 

aut componam tibi predicta omnia in triplum cum omni sua 

immelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat modo vel 

ultra. 

Actum est hoc VI idus februarii, anno XX regni Henrici 

regis. 

S+ Bernardo, filium qui fui de alio Bernardo, qui ista venditione 

fieri iussi, firmavi et testes firmare rogavi. 

S+ Mironi clerici. S+ Ermemiro, que vocant Quira. S+ 

Raimundus presbiter. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod supra.



773 

Ansemon i la seva muller Cusca venen a Seniol i a la seva muller 

Agio mitja mujada de vinya amb la terra on és plantada, situada 

al territori de Barcelona, al terme d’Agudells, a Valdeleds, pel preu 

d’1 sou de diners de moneda grossa de plata. 

ACB, LA.II, n. 107, f. 39c-d. Rúbrica: “Carta de Valdelets, in Acutellis”. Exterior 

verso: “n. 107” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1050” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Ansemundo et uxori mea Cuscha 

venditores sumus vobis Senuillo et uxori tue Agio, emptores. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus vobis media modiata 

de vinea cum ipsa terra ubi est fundata. Et est hec omnia in territorio 

barchinonense, in terminio de Agudellos, ubi dicunt Val de 

Leds. Advenit ad me Ansemundo per voce genitorum meorum et 

ad me Cuscha per meum decimum sive per omnesque voces. 

Affrontat iam dicta omnia de parte circi in vinea de Guidenelle, de 

aquilonis in alaude de vos emptores, de meridie in terra de filiis 

de Leds et de nos venditores, de occiduo in terra de vos emptores. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus vobis: iam 

dicta media modiata de vinea ab integre, propter precium solidum 

I de diners de monete grosse de plata. Quod vos emptores 

precium nobis dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus 

integriter. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que vobis 

vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, 

ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, 

liberam in Dei abeatis plenam potestatem, cum exios vel regressios 

earum, a vestrum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut 

nos componamus vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem suam 

/ d imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta vendicione III kalendas marcii, anno XX regni Henrici 

regis. 

S+ Ansemundo, s+ Cuscha femina, nos qui ista venditione 

fecimus et firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Guilelmus Marcutio. S+ Abelunio.


1271 


supra. 

1051 març 9 

774 

Ermetruda i la seva filla Bonadona venen a Geribert, prevere, una peça 

de terra situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, al lloc anomenat Vilapicina, que tenen pel seu senyor 

Bonuç i pels seus pares, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-163. Original. Pergamí 117 × 238 mm. Al verso: “vendice Ermetruit 

ad Geribert”; “1052” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Ermetruit femina et filia mea nomine 

Bonadonna femina venditrices su-/ 2mus tibi Geribert presbiter, 

emptore. Per hac scriptura vendicionis nostre vendimus tibi pecia 

/ 3 I de terra culta, nostra propria. Quod habemus in teritorio barchinonense, 

in parochia Sancti An-/ 4dree apostoli in locum que dicunt 

Villa Piscina, subtus Sancta Eulalia. Advenit ad me Ermetruit 

per voce / 5 seniori meo, nomine Bonucio, et a me Bonadonna per 

ienitorum meorum et per ullasque voces. Afrontat / 6 predicta terra 

pro parte circii et pro aquilonis in terra de te emptore, pro meridie 

in ip-/ 7so torent, pro occiduo in terra de Bernard. Quantum in istas 

quatuor afrontaciones includunt, / 8 sic vendimus tibi: predicta terra 

in propter precium mancusos IIII de bono auro cogto de ma-/ 9 

nubenes legitimas pensatos. Et nichil de ipso precio aput te emptore 

non remansit. Est mani-/ 9festum. Quem vero predicta omnia, que 

nos tibi vendimus, iure in tuum tradimus dominium et potestate, 

/ 10 ab omni integritate, cum exiis et regresiis (e)earum, 1 ad tuum 

proprium. Quod si nos venditrices aut ul-/ 11lusque homo utriusque 

sexus qui contra ista vendicione venerit ad inrumpendum, non 

hoc va-/ 12leat vendicare, set componat aut nos componamus tibi hec 

omnia in triplum cum omni sua ime-/ 13lioracione. Et in antea ista 

carta vendicione firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc / 14 VII idus marcii, anno XXmo regni Henrichi 

regis. 

S+num Ermetruit femina, s+num / 14 Bonadonna femina, nos 

qui ista venditione fecimus et fermavimus et testes firmare / 15 

rogavimus. 

*S+num Gaucefred. S+num Guitard. S+num Guilabert*.


*S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno qo 

supra*. 

1. e repetida. 

1051 abril 14 

775 

Maria, vídua d’Oliba Miró, ven a Geribert, sacerdot, una mitgera de 

vinya amb la seva terra, situada al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Andreu de Palomar, al lloc anomenat Fornells, 

prop de la via que va a Barcelona, a Canyelles, pel preu de 8 

mancusos d’or d’Enees. 

ACB. perg. 1-2-132. Original. Pergamí, 210 × 240 mm. Al verso: “Comparatio 

Geriberto quam fecit de Maria uxor Olibani Mironi”; “XXVIII” (S. XIV); “Nil pro 

Capº” (S. XVII); “Antiquitatum II. 150”; “1050” (Mas). Caplletra: 40 mm. 

ACB, LA.II, n. 150, f. 55b-c. Rúbrica: “Carta emptionis Geriberti presbiteri de 

duabus modiatis vinee in Palomar ad Fornellos et ad Canellas”. Inter columnas 

recto: “n. 150” (Caresmar). Exterior verso: “anno Domini 1050” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus I: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Maria femina, uxor qui fui Olibanus 

Mironi, qui est condam, venditrice sum tibi Geriberto sacer, / 2 emptori. 

Per hanc denique scripturam vendicioni a mee sic vendo tibi 

modiata I vinee pariter cum ipsa terra ubi est ipsa / 3 vinea fundata. 

Et est ipsa vinea in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree 

de Palomaro, vel in loco que vocitant / 4 Fornellos, prope ipsa 

via qui pergit ad Barchinona sive ad Kannellas. b Advenit ad me Maria 

femina supra nominata / 5 per donationem quod fecerunt mihi 

Providia femina et Remundo, filio suo. Afrontat namque predicta 

omnia de parte vero circio / 6 in vinea de Dominico et de uxori sua, 

de aquilonis in vinea Sanlani faber vel suos heres, c de meridie in 

strata / 7 publica, de occiduo in terra Sancti Andree et in via qui 

pergit ad Kannellas. d Quantum infra istas afrontationes e includunt, 

/ 8 sic vendo tibi: predicta omnia totum ab integre, cum exitibus et 

regressibus earum, in proper precium mancusos VIII mo-/ 9 nete Enee 

de auro cocto, unum ad unum legitime pensatos. Quod tu emptor 

ad me venditrice dedisti et ego ma-/ 10 nibus meis recepi. Et nihil de 

ipso precio aput te emptore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, / 11 que ego tibi vendo, de meum iure in tuum 

trado dominium et potestatem, ad tuum plenissinum proprium.


1273 

Quod / 12 si ego venditrice aut aliquis omo f sexus utriusque qui contra 

ista karta g venditione venero aut venerit / 13 pro inrumpendum, ad 

nihilum ei eveniat, set componam aut componam tibi predicta omnia 

in tripplum h cum omni / 14 sua inmelioratione. i Et in antea ista venditio 


Actum est hoc XVIII / 15 kalendas madii, anno XX regni Henrici 

regis. 

S+ Maria femina, qui ista venditione fieri iussi, firma-/ 16 vi et 

his testibus firmare rogavi. 

S+Vivanis Bochaievina. S+ Guilelmus Seniofret / 17 S+Remundo 

Sanlani. / 18 S+Renardus presbiter. 

/ 19 S+Miro, presbitero, qui haec scripsit et die et anno quod supra. 

LA. a. venditioni. b. Cannellas. c. eres. d. Cannellas. e. affrontationes. 

f. homo. g. carta. h. triplum. i. inmelioracione. 

776 

1051 maig 26 

Ponç, fill de Guitard, i els seus germans Ramon i Pere empenyoren 

a Mir Queruç una casa amb hort, pou, arbres de diferents classes 

i cort, situada al burg de la ciutat de Barcelona, sota les torres 

de Bernat Gelmir, que tenen pels seus pares a causa d’un deute 

de 4 mancusos d’or d’Enees, que tornaran al cap d’un any de 

la primeria de juny vinent. 

ACB, perg. 1-1-1836. Original. Pergamí, 126 × 301 mm. Al verso: “In burgo civitatis” 

(S. XIII-XIV); “Num... 1836” (S. XVII); “Diversorum A. 1836” (Mas); “1051” (F-B). 

Caplletra “I”: 9 línies. 

In nomine Domini. Ego Poncio, prolis Guitardo, una cum fratres 

meos, id sunt, Remundo et Petro, utrique fratribus, nos pariter 

in unum impignoratores, sumus tibi Mironi Cherucio. Manifestum 

est enim quia debitores sumus tibi man-/ 2 cusos IIII or de auro cocto 

monete Enee bonos recipientes a penso legitime pensatos, sine ullo 

enganno. Et est manifestum. Propterea impignoramus tibi kasa 

nostra propria simul cum ipso orto qui ibi est, et puteo et arboribus 

diversi generis, et / 3 curte, solis et superpositis, guttibus et stillicinios, 

et ianuas et hosteos, cum limites et foveas et petras, et omnia 

instrumenta que ad ipsa kasa et ad ipso orto pertinent. Et est haec 

omnia in burgo civitatis Barchinona, subtus ipsas turres de Bernardo 

/ 4 Gelmiro. Qui nobis advenit prefata omnia per genitorum nostrorum 

sive per omnis modis voces. Afrontat predicta kasa cum ipso orto


et cum eorum pertinentia de parte vero circio in orto de Guilem 

Languardo, de aquilonis similiter in ferragenale de Guilem Langobard, 

/ 5 de meridie et de occiduo in calle publico et in orto de Miro 

Cherucio. Quantum iste afrontationes includunt, sic impignoramus 

tibi: predicta omnia, totum ab integre, cum exitibus et regressibus 

earum, et inter tantum nos teneamus per tuum bene-/ 6ficium. Et 

in die quod erit kalendas iunii, de istas ad alias primas venientes, 

isto anno revolvente, sic fatiamus tibi reddere predictum debitum 

et tu reddas nobis ista scriptura sine mora. Quod si minime 

fecerimus et diem placiti tui / 7 non adimpleverimus, tunc abeas 

licentiam predicta omnia aprendere, tenere, vindere, facere 

quodcumque velis ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

impignoratores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista 

impignoratione / 8 venero aut venerit pro inrumpendum, ad nihilum 

ei eveniat, set componam aut componamus tibi predicta omnia in 

tripplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista impignoratio 

firma permaneat modo vel ultra. 

Actum est hoc / 9 VII kalendas iunii, anno XX regni Henrici regis. 

*+ Poncio*, s+ Remundo, s+ Petroni, nos qui ista impignoratione 

fieri iussimus manibus nostris, firmavimus et his testes firmare / 10 

rogavimus. / 11 

*S+ Dalmacius sacer*. *S+ Bonefilius sacer*. S+ Dalmatio 

Bonifilio. / 12 

S+ Miro presbitero, qui haec scripsit die et anno quod supra. 

777 


Testament sacramental d’Arbert, que va morir pel març de 1051, jurat 

sobre l’altar de Sant Climent màrtir i confessor, situat a l’església 

de Sant Llorenç de Llaceres, al comtat de Barcelona, en el qual nomena 

marmessors Odalguer, Berenguer i Ramon, i fa donacions a 

moltes esglésies per la salvació de la seva ànima i per fer dir misses; 

deixa diners a la seva família i a altres persones laiques i religioses. 

ACB, perg. 1-4-169. Original. Pergamí, 134 × 520 mm. Restaurat. Al verso: “[Visum 

vero videtur quod valeat?]”; “Testament”; “[....?]licio de” (S. XIII-XIV); “Nil pro 

Capitulo” (S. XVI-XVII); “Enrici, 20” (S. XVIII); “1052” (Mas); “Siglo XI” (S. XX). Caplletra 

“C” ornamentada: 11 mm. 

Condiciones sacramentorum ad quarum ordinacione residebat 

sacerdos Sperande et iudex Mirone et in presencia Marcucio et


1275 

Ihoanno et Guilielmo Querucio et Petrone et Companno et Guilielmo 

Miro et Salamone et aliorum mul-/ 2 torum adsistencium. Testificati 

sunt testes quas ad testimonium obtulerunt iudici prefato Udalgario 

et Berengario et Remundo ultimam volunptatem quidam ita 

dicentes: 

Nos testes Sperando sacer et Bonefilio testificamus, iurantes 

per Deum vivum et verum / 3 super altare Sancti Clementi, martir 

et confessor, qui est situs in ecclesia Sancti Laurentii, in comitato 

Barchinona, in Lazaria, quia in nostra presencia ordinavit iam 

dictus Arbertus suam ultimam volunptatem per testamentum editam. 

In eo constituit distributores rerum suarum esse / 4 predictus 

Udalgario et Berengario et Remundo, quibus iussit per iam dictum 

testamentum distribuere facultatem suam ita: In primis concessit 

a Sancti Laurentii cenobii de ipso Monte kaficio I de ordeo. Et a 

Sancta Eulalia et Sancta Cruce de Barchinona in ipsa opera, sesteros 

VI de or-/ 5 deo. Et ad ipsa Cannonica, sesteros II de ordeo. A Sancti 1 

Laurencii 2 de ipsa Valle concessit kaficio I de ordeo in ipsa opera. 

Et concessit a Sancti Sebastiani in ipsa opera semodio I de ordeo. 

A Sancti Michaelis de ipso Fallo, quarta I de ordeo pro anima sua. 

A Sancti Petri monasterii de Barcelo-/ 6 na, quarta I. Et concessit a 

Sancti Cucufati cenobii semodio I de ordeo pro anima sua. A Sancta 

Maria de Monte Serrado quarta I de ordeo pro anima sua. A Sancti 

Benedicti cenobii de Bages quarta I de ordeo. Et concessit infra 

Sperando sacer et Bonefilio sacer kaficio I de or-/ 7 deo. Et concessit 

a Dalmazio sacer kaficio I de ordeo. A Sancti Saturnini iusta Gallifa, 

quarta I de ordeo. A Sancti Iuliani de Palaciolo in ipsa opera, quarta 

I. Et concessit a Remundo Calafello semodio I de ordeo. Ad Arnallo 

Floridio quartan I de ordeo. A Morelio, similiter quarta I de ordeo. 

A Sancti / 8 Pauli de Narbona, quarta I de ordeo. Et concessit a fratri 

suo Remundo ipsum suum alaudem in terras et vineas, cultas et 

ermas, cum omnia genera arboribus qui infra sunt, et chasis et 

curtibus in boschos et ruviras, quod abebat infra terminos de Lazaria. 

Et fecisset ad ille cantare per unumquemquem annum / 9 

XXX ta misses pro anima sua in diebus vite sue, et progenia sua in 

diebus vite illorum. Et si hoc non faciebant et ipsas missas non 

faciebant cantare, remansisset a Sancti Laurencii de ipso Monte. 

Et concessit a fratri suo Mirone ipsum suum alaudem, quod abebat 

in Palaciolo, ipsas suas eredi-/ 10 tates, quantum ibidem abebat, in tale 

conventum: ut fecisset ille cantare, et ille et progenia, sua XXX ta 

misses per unumquemquem annuum pro anima sua. Et si ipsas 

missas illi non faciebat cantare, remansisset a Sancta Cruce e a


Sancta Eulalia de Barchinona. Et concessit a fratres suos Guilielmo 

et / 11 Berengero ipsos suos alaudes que illi contingebat in Arbucies 

et in Martorelies et in Primiliano in tale conventum: ut in 

diebus vite illorum et progenia eorum fecissent illi cantare per unumquemquem 

annum XXXta misses pro anima sua. Et si ipsas misses 

non faciebant illi cantare, reman-/ 12siset a Sancti Michaelis de ipso 

Fallo. Et concessit a fratres suos Remundo et Mirone ipsa sua porcione, 

que abebat in Penitense, in ipsa Torre de Dela et in ipsos 

alaudes quod abebat in eius termines, in tale capcione: ut illis et 

progenia eorum fecissent illi cantare XXXta misses per unumquemquem 

annuum. / 13 Et si ipsas non faciebant illi cantare, remansisset 

a Sancti Cucufati cenobii. Et concessit a Berengario, avunculo suo, 

eguas II. Et aliut quod remanebat, omnem suum abere mobile, ubi 

invenire potuissent, totum dare fecissent pro anima sua et de patri 

suo, totum per misses. Hec omnia nobis / 14 ordinavit presentibus 

iam dictus auctor per testamentum que, nobis presentibus, roboravit. 

Et postea, nobis scientibus, non mutata hac volumptate, obiit 

de hoc seculo in mense marcii, qui iam preteritus est, anno XXo regni Henrici regi, de quo eciam iste condiciones edite sunt. L[±4 

icite?] et perfecte, / 15 iam dicto iudice ordinante, per super adnixum 

iuramentum in Domino. 

Late condiciones IIII idus iulii, anno XXoI regni Enrici regi. 

S+n Udalgario, s+n Berengario, *s Remundo*, nos qui sumus 

elemosinarios. 

*Ss Sperando sacer*, *ss Bonefil[ius] [sa]cer*, nos / 16 testes sumus 

et has condiciones iureiurando confirmavimus. 

S+n Marcucio. S+n Ihoanno. S+n Guilielmo Querucio. S+m 

Petrone. S+n Companno. S+n Guilielmo Miro. S+n Salamone. / 17 *S+ 

Mirone iudice sss*. 

/ 18 Ss Sperando sacer, qui istum iudicium scripsit sss die et 

anno quo supra. 

1. Sota la i hi ha una a. 2. Sota la c hi ha una t. 

778 


Rigovall, Jofre, prevere, Ermetruit i Ramon Sunifred fan donació a 

la Canònica de Barcelona de la meitat de l’alou que fou del difunt 

Amil, marit d’Ermetruit, situat al comtat de Barcelona, al


1277 

Penedès, al terme d’Olèrdola. Mentre Ermetruit visqui, tindrà la 

meitat de l’alou i després de la seva mort passarà a la Canònica 

per la salvació de la seva ànima. 

ACB, perg. 1-2-1189. Original. Pergamí, 157 × 355 mm. Aquest pergamí estava 

doblegat en plecs. Al verso: “Olerdola”; “ V Scrip” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala / Armari 

2 / n. 1189”; “(Num... 832, ratllat)” (S. XVIII); “B” (s. XX). Caplletra “I” ornamentada: 

38 mm. 

ACB, LA.IV, n. 282, f. 112a-b. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Olerdula”. Rúbrica: “De Olerdula”. Interior recto: “VI” (S. XIII-XIV); “n. 282” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 16 línies. 


In nomine Domini nostri Ihesu Christi, qui venturus est iudicare 

vivos et mortuos et redditurus erit in diem iudicii unicuique 

secundum opera sua. Rigovallo et Gau-/ 2 cefredus a presbiter et Ermetruit 

femina et Reimundi Seniofredi donatores sumus ad Chanonica 

b Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis barqui-/ 3 nonensis. c 

Manifestum est enim quia donamus ad predicta Chanonicha d terras 

et vineas qui fuerunt de Amil e condam. Et est iam dicto alodio in 

comi-/ 4 tatum barquinonense, f in termine de Ulerdule, g in Penitense. 1 

\Et advenit nobis predicti elemosinarii vel donatores per testamentum h 

vel iudicium, i quod obligatum j tenemus./ 2 Et emit ipso alodio, qui 

est prope Valle Mollis ad ipsa Serra, de condam Trasuario / 5 et de 

Guilielmo Adalberto. Et alio alodio, qui est ad ipsos Orts, emit de 

condam Malangnaico. Et alio alodio, qui est a Lingua Bovina, 

emimus de Guitar-/ 6 do. Et alia fexa, quod emimus de Flamidia, simul 

cum ipsa terra qui est prope alodio de Ricelle k de ipsa Mora cum 

illorum affrontacionis l includun-/ 7 t e ipsi termini ambiunt de 

supra 3 dictum alodium, qui fuit de chondam m Amelius et de coniux 

sua Ermetruit. Supra scripta sic donamus et auc-/ 8 toridamus: n ipsa 

medietate qui ad iam dicto Amelio contigit de terras et de vineas 

in omnibus locis, simul cum exiis et regresiis o earum, ad supra scri- 

/ 9 pta Chanonicha, p et predicta Ermetruit tenead q in diebus vite sue. 

Et post obiti sui remanead r ad iam dicta Canonica suam parciunculam 4 

/ 10 \de iam dicto Amelio/ propter Deum et remedium anime sue. Et 

de nostre iure in suo tradimus 5 \dominio et potestate, / et abeant 

suis canonicis aprehendere a tenere et ad abere / 11 ad suum proprium 

alodium de iam dicta Canonica post hobitum s Ermetruit. Quod si 

nos donatores aud t ullus omo u viventis 6 vel femina utriusque / 12 sexus 

qui contra ista carta donacione 7-v venerit ad inrumpendum, non hoc 

valead w vindicare, set componad x aud y componamus / 13 in duplo 8 \iam 

dicto alodio/ cum omnem suam inmelioracionem z et ira Dei


incurrad aa [espai en blanc: ±15]. Et in antea ista carta donacione ab 

firma / 14 permanead ac omne per evum. 

Actum est hoc X kalendas augusti, anno XXI regni Henrici regis. 

S+num Riguallo, *Gaucefredus presbiter*, / 15 s+num Ermetruit, 

nos qui ista carta donacione ad rogavimus scribere firmare rogamus. 

*S+ Reimundus presbiter*. / 16 *S+ Gerrallus sacer*. *Mironis 

sacer sub ss*. 

/ 17 Gaucefredus presbiter, q 9 qui hec scripsit die e anno cum 

literas ae super positas in linea IIII vel VIIII, die et anno quod supra 

ccc. 10 

1. Senyal de l’escrivent que indica on s’ha d’inserir el text interlineat. 2. Les 

dues últimes paraules del text interlineat són a la ratlla de sota. 3. Abreviatura 

supèrflua. 4. Sota la primera u hi ha una c. A continuació hi ha un senyal de l’escrivent 

que indica on s’ha d’inserir el text interlineat. 5. A continuació hi ha un senyal de 

l’escrivà que indica on s’ha d’inserir el text interlineat. 6. Sota la t hi ha una 

e. 7. Sota do hi ha una t. 8. A continuació hi ha un senyal de l’escrivent que 

indica on s’ha d’inserir el text interlineat. 9. Supèrflua. 10. Senyal de l’escrivent. 

LA. a. Guicefredus. b. Canonica. c. barchinonensis. d. Chanonica. 

e. Emil. f. barchinonense. g. Olerdule. h. testamento. i. iuditio. j. nos. 

k. Ricelde. l. affrontationis. m. condam. n. auctorizamus. o. regressiis. 

p. Canonica. q. teneat. r. remaneat. s. obitum. t. aut. 

u. homo. v. donatione. w. valeat. x. componat. y. aut. z. inmeliorationem. 

aa. incurrat. ab. donatione. ac. permaneat. ad. donatione. 

ae. litteras. 

779 

1051 agost 9 

Bernat fa donació a favor d’Ermengarda, filla d’Ego, d’una peça de terra 

amb la vinya que hi ha plantada, situada al territori de Barcelona, 

dins la parròquia de Sant Andreu, al lloc anomenat Azalardi. 

ACB, perg. 1-2-145. Original. Pergamí, 96 × 290 mm. Al verso: “Antiquit. II 301”; 

“1051” (Mas). Caplletra “I”: 14 mm. 

ACB, LA.II, n. 301, f. 98c-d. Rúbrica: “Bernardus dederit Ermengardi petiam I 

vinee apud Azalard, in Villapiscina, in termini de Palomar”. Inter columnas verso: 

“n. 301” (Caresmar); “Anno Domini 1051” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Bernardi donator sum tibi Ermengardis 

femina, filia qui fuit de Egho. a Manifestum est enim quia de 

bono animo prom-/ 2 taque b voluntate sic dono tibi pecia c I de terra, 

qui complatada \est/ a vinea mea propria. Qui mihi advenid d per


1279 

ienitorume meorum et per quali-/ 3qumquasf voces. Et est ipsa terra 

complantada in territorio Barquinona, g infra parochiah Sancti Andree, 

in lochoi vocitato Azalardi. / 4 Et afront\ad/ j ec omnia de parte 

orientis in terra de Gheribertik sacer et de Bonucii, de meridie in 

ipso ermo de eredibus meis, / 5 de occiduo in terra de Reimundi Lobeto, 

de circii in ipso torrenti. Quantum infra istas IIIIor l afrontacionesm includunt, sic do-/ 6no tibi: ipsa pecian de terra cum ipsa vinea qui 

ibi est fundata, totum ab integre, qumo exiis et regresiis earum, a 

tuum proprium. Quod si ego / 7 donator aut ullusque omop qui ista 

donacioneq veneridr pro inrumpendum, non oc valeads vendichare, t 

setu componadv aut componam tibi / 8 ipsa teraw et vinea, que ibi 

est fundata, in duplo cum sua imelioracione. x Et in antea ista 

donacioney firma et stabilis permaneadz / 9 omnique tempore. 

Actum est ocaa V idus augusti, anoab XXI regni Enriciac regi. ad 

S+num Bernardi, qui ista carta donacio-/ 10neae fieri feci et 

firmavi et testes firmare roghavi. 

/ 11 S+num Seniofret. af S+num Poncii. S+num Mironi Arnallo. 

S+num Arnallo Vidal. S+num Ghonmar. ag 

/ 12 S+ Gheribertiah sacer, qui ocai scripsit qumaj literasak super 

positas in verso II et IIII, die et anoal prefixo. 

LA. a. Ego. b. promptaque. c. petia. d. advenit. e. genitorum. 

f. qualicumquas. g. Barchinona. h. parrochia. i. loco. j. affrontat. 

k. Geriberti. l. or manca. m. affrontaciones. n. petia. o. cum. 

p. homo. q. donatione. r. venerit. s. valeat. t. vendicare. u. sed. 

v. componat. w. terra. x. imelioratione. y. donatione. z. permaneat. 

aa. hoc. ab. anno. ac. Henrici. ad. Manca. ae. donatione. 

af. Seniofred. ag. Gonmar. ah. Geriberti. ai. hoc. aj. cum. 

ak. litteras. al. anno. 

780 

1051 agost 27 

Jucef, hebreu, permuta amb la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

de Barcelona mitja mujada de vinya situada al territori de 

Barcelona, al terme de Magòria, a canvi de mitja mujada de 

terra. 

ACB, LA.I, n. 439, f. 166c. Rúbrica: “Carta quod Iucifia ebret comutavit Canonice 

mediam modiatam vinee apud Mogoriam”. Exterior verso: “n. 439” (Caresmar); 

“Anno Domini 1051” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 11 línies. 


Ed.: MIRET-SCHWAB, Documents, p. 13.


In nomine Domini. Ego Iucifia hebreo comutator sum Domino 

Deo et ecclesie Sancte Crucis Sedis Sancteque Eulalie Barchinone. 

Per hanc scripturam comutacionis mee comuto Domino Deo et 

predicte sedi mediatam modiatam vinee et amplius cum ipsa terra 

ubi est fundata. Que est in territorio Barchinone, in terminio de 

Mogoria. Advenit mihi per comparationem sive per quascumque 

voces. Et affrontat de oriente in vinea que fuit condam Bonucii 

presbiteri ecclesie Sancti Iuliani, de meridie similiter, de occiduo 

in alodium de Beliardis femina filiorumque suorum, de circio in 

ipsa carrera. Quantum iste affrontationes includunt, sic dono in comutatione 

predicte Sedi: predictam vineam et unam capam purpuream 

albi coloris optimam, propter mediam modiatam terre 

quam accipio in comutatione de iure predicte ecclesie, sicut resonat 

in ipsa scriptura comutationis quam exinde habeo. Predicta quoque 

vinea et predicta capa optima purpurea albi coloris, quam dono in 

comutacione predicte Sedi, de meo iure in ius et dominationem predicte 

ecclesie trado, ad suum plenissimum proprium. Quod si ego 

comutator aut aliquis homo sexus utriusque contra hanc comutationem 

venero aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componat 

aut componam predicte sedi predicta omnia in duplum cum 

omni sua imelioratione. Et insuper hec comutacio firma permaneat 


Actum est hoc VI kalendas setpembris, anno XXI regni Henrici 

regis. 

Bernardus. S+m Bonutius Vivani. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, cum 

litteras super positas in linea V, et sss sub die et anno prefixo. 

781 

1051 agost 29 

Guislabert, bisbe, amb el consentiment i consell dels canonges de la 

Seu, ven a Anna i als seus fills Company, Bonpar, Geral, Guillem 

i Bernat una terra situada al territori de Barcelona, al terme de 

Pedralbes i Santa Cecília, que té per l’església i per oblació d’un 

fidel, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-651. Original. Pergamí, 192 × 302 mm. Al verso: “Petras Albas” 

(S. XII); “Mitja escala armari 2 n. 651” (Caresmar); “Num... 224”; “224”; “Venda 

de terra a Pedralbes feta per lo bisbe y canonges de la Seu de Barcelona a Anna 

y sos fills” (S. XVII); “1051”; “1-2-651” (AP). Caplletra “I”: 9 línies.


1281 

In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus, 

una cum assensu et consilio kannonicorum meorum venditores 

su-mus vobis Anna femina cum filiis tuis Compan / 2 et Bonumparem 

et Guilelmus et Gerallus et Bernardus, emptores. Per hanc 

scripturam vendicio nostre vendimus vobis terra. Et est ipsa / 3 

terra in territorio barchinonensis, in terminio de Petras Albas et 

de Sancta Cecilia. Advenit nobis per ius nostre matris Ecclesie 

Sedis predicte et ad nostre / 4 matris Ecclesie ob collacione fidelium. 

Afrontat predicta terra de parte circi in alaude de Gerovardi 

et de Sancti Michaelis, de aquilonis in terra de Sancti / 5 

Michaelis, de meridie in alaude de Senfredus sacer, de occiduo 

in alaude de vos emptores et in alaude de predicto Senfredus. 

Quantum / 6 istas affrontaciones includunt, sic vendimus vobis: 

predicta terra ab integre, simul cum exiis et regressiis earum, 

propter precium mancusos IIII de auro / 7 chocto monete Heneas 

legitime pensatos. Quod vos emptores precium nobis dedistis et 

nos venditores manibus nostris recepimus et fideliter / 8 dispensavimus 

in ipsis parietes nostre matris Ecclesie Sedis predicte. 

Quem vero predicta omnia, que nos vobis vendimus, de nostrum 

iure / 9 in vestrum tradimus dominium et potestatem, ab 

omni integritatem, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si 

nos venditores aut aliquis / 10 omo utriusque sexus qui contra 

ista vendicione venerit aut venerimus ad inrumpendum, non 

hoc valeat aut valeamus / 11 vendicare, sed componat aut componamus 

vobis predicta terra in duplo cum omnem suam imelioracione. 

Et in antea ista vendicio firma perma-/ 12 neat omnique 

tempore. 

Facta vendicione IIII kalendas setembris, anno XXI regni 


/ 13 *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus, +*, / 14 nos qui ista 

vendicione fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

/ 15 *S+ Ermemirus levitae sacriste*. *S+ Dalmacius sacer*. 

/*S+ Reimundus presbiter*\. *S+ Miro presbiter*. / 16 *S+ Bernardus 

levita*. *S+ Arluvinus sacer*. *S+ Remundi levite et iudicis 

ssss*. *S+ Guislibertus levi/ta\*. / 17 *S+ Miro presbitero*. *S+ 

Bonefilius presbiter*. *S+ Guilem levita*. / 18 *S+ Mirone levita*. 

*S+ Guilelmus subdiaconus*. *S+ Martinus*. *S+ Bomparus 

presbiter*. 


quod supra.



782 

Bonfill i la seva muller Raquel venen a Tudiscle una casa amb terres, 

vinyes, horts i pou, situada al burg de la ciutat de Barcelona, 

al suburbi, al Cirsano, que tenen pels seus pares, pel preu de 

4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2053. Original. Pergamí, 115 × 251 mm. Al verso: “cartam Tudisdi 

apud Barchinonam”; “veniat qui [±3] Miros solidos” (S. XI-XII); “Diversorum A 2053” 

(Mas); “1051”(F-B). La caplletra té 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Bonifilii et uxor mea Rikillis venditores 

sumus tibi Tudisclo, emptori. Per hanc scripturam vendi- 

/ 2tionis nostre vendimus tibi domos cum curte, solis et supra 

positis, terris et vineis, ortum et puteo. Hec omnia separatim / 3 

positum in burgo civitatis Barchinone et in suburbio eiusdem, 

in Cirsano. Advenit nobis per genitorum vel per ullasque / 4 voces. 

Et affrontat prescripta omnia de circi in montem de Aqutels, 

de orientis in flumine Bissocii, de meridie / 5 in undas maris, de 

occiduo in Inforkatos. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic vendimus tibi: predicta / 6 omnia ipso nostro directo et nostra 

hereditate ab integre, cum exiis et regressiis earum, propter 

precium mancusos IIII auri / 7 cocti Barchinone legitime pensatos. 

Quod tu emptore nobis dedisti integriter. Est manifestum. 

Predicta vero omnia, / 8 que tibi vendimus, de nostrum iure in 

tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium, ut facias exinde / 9 quodcunque volueris. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem 

venerit aut / 10 venerimus ab inrumpendum, nil valeat, 

set componat aut componamus tibi predicta omnia in dupplum 

cum omni sua / 11 imelioratione. Et in antea ista venditio firma 

permaneat omni tempore. 

Actum est hoc V kalendas november / 12 anno XXI regni Henrici 

regis. 

S+num Bonifilii, s+num Rikillis, nos qui hanc venditionem 

fecimus et / 13 firmavimus et his testibus firmare rogavimus. 

S+num Guilelmus Ellesindus. *S+ Ellemar sacer*. / 14 S+num 

Mir Quc. 


et sss sub die et anno prefixo.



783 

1283 

Bonadona atorga al seu marit Adaülf la meitat de les seves possessions, 

cases, corrals, horts, terres, vinyes, arbres i figueres, situades al 

comtat de Barcelona, a la vila Vitemenia, al lloc de Palau, que 

té pels seus pares. 

ACB, perg. 1-4-249. Original. Pergamí, 96 × 377 mm. Restaurat. Al verso: “Au aud” 

(S. XIII-XIV); “1069” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 35 mm. 

In nomine Domini. Ego Bonadonna femina. Manifestum est 

enim qui[a] placuit animis meis et placeat, nullus quoque agentis 

imperio nec suadegentis inienio, set propria / 2 expontanea mea oc 

ellegit cum Deo bona voluntas ut ego Bonadonna cartam fecisem 

ad viro meo, nomine Adaulfo. Donoque tibi ipsa medietate quod ego 

abeo in casis, in / 3 curtis, in solos et superpositos, in ortis, in terris 

et vineis, in trigas, in arboribus, in ficulneis, in vascula, in omnia, 

in [o]mnibus ubique invenire potueritis. Et advenit mihi per ie-/ 4 

nitores meos sive per ullasque voces. Et est ec omnia in comitatum 

Barcinona, in termine de Villa Vitemenia, in locumque Palacio. Et 

adfrontad de parte orientis in domum Sancta Maria, de / 5 meridie 

in Igacol, de occiduo ad ipso Portel, de circii in ipso aulodem de 

Arbertus \vel in ipsa Tordera/. Quantum in istas IIIIor afrontaciones 

includunt, sic dono tibi: ipsa medietate, totum ab integrum, cum 

exios / 6 et regresios earum. Et est manifestum. Quod si ego donatrice 

aut ullu[sque] omo vel femina qui contra anc ista carta donacionem 

venerit pro inrumpendum, non oc valeat vindicare, set componat 

/ 7 aut componam tibi in vinculo in duplo cum omnia sua inmelioracione. 

Et in antea ista carta donacione firmam, stabilis permanea 

modo vl omnique tempore. 

Facta ista carta dona-/ 8cione V kalendas ianuarii, anno XXmo I regnante Engelricii reie. 

S+n Bonadonna, qui ista carta donacione fecit et firmavit et 


S+n Poncius. / 9 S+m Seduado. S+n Iocbertus. 

/ 10 Ss Ermumirus presbiter, qui scripsit et cum litteras super 

positas in1 verso V ubi dicit “de circii in ipso aulod de Arbertus / 11 

vel in Tordera”, die et anno quod supra. 

1. A l’original uni.


1052 gener 1 

784 

Company empenyora a Moçó un tros de terra situada al territori de 

Barcelona, al terme de Santa Cecília, que té pels seus pares, per 

pagar un deute de 2 mancusos i 2 sous. 

ACB, perg. 1-4-164. Original. Pergamí 100 × 344 mm. Al verso: “Sancta Cecilia” 

(S. XI); “1052” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Conpan inpignorator sum tibi Mocione. 

Manifestum est enim quia debitor sum tibi mancusos II de 

auro chocto monete heneas legitime pensatos cum illorum lucro solidos 

II de / 2 diners de monete grosse de plata. Et est manifestum. 

Propterea inpignoro tibi terra. Et est ipsa terra in territorio barchinonense, 

in terminio de Sancta Cecilia. Advenit mihi per voce genitorum 

meorum / 3 sive per omnesque voces. Afrontat de parte circi in vinea 

de Biliardis, pro aquilonis similiter, pro meridie in via, pro occiduo 

in vineas de Guannal gaude. Quantum istas afrontaciones inclu-/ 4 

dunt, sic inpignoramus tibi: iam dicta terra ab integre, et de meo 

iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem. Et 

in tantum1 ego teneam per tuum beneficium. Et in die quod erit/ 5 

kalendas ianuarii, de istas ad alias venientes, isto anno revoluente, 

sic tibi retdere faciamus iam dictos mancusos II et solidos II de dineros 

et tu nobis retdere facias ista scriptura sine/ 6 [±3] Et si hoc non fecerimus 

et diem placitis nostris non adimpleverimus, tunc abeas 

plenam potestatem hec omnia, que tibi inpignoro, aprehendere, tenere, 

et omnia facere quod volueris, cum exio\s// 7 vel regressios earum, 

a tuum plenissimum proprium. Quod si ego inpignorator aut ullusque 

omo utriusque sexus qui contra ista inpignoracionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat / 8 vindicare, sed componat aut ego 

componam tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam imelioracione. 

Et in antea ista inpignoracio firma permaneat omnique tempore. 

Facta inpig-/ 9noracione kalendas ianuarii, anno XXI regni 


S+ Compan, qui ista inpignoracione feci et firmavi et firmare 

rogavi. 

S+Geribertus Senderedus. / 10 S+Bon\us/filius Erallo. S+Stefanus. 

/ 11 S+Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1. Una doble t a l’inici del mot.

1052 gener 1 


785 

1285 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda empenyoren a Geribert, 

fill del difunt Sunyer, prevere de Sant Andreu, dues peces de terra 

i una vinya amb la terra on és plantada, situades al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al lloc anomenat 

Vilapicina, al capdavall de l’església de Santa Eulàlia, per un deute 

de 2 mancusos d’or de Barcelona i vuit sesters i una aimina i 

mitja d’ordi; els diners s’hauran de retornar de mitjan mes de 

gener en un any i l’ordi per Sant Feliu de Girona. 

ACB, perg. 1-2-178. Original. Pergamí, 124 × 334 mm. El document presenta dos 

grans forats a la part inferior. El text perdut s’ha restituït amb la còpia. Al verso: 

“Guadio” (S. XI); “au, au, au, au” (proves cal·ligràfiques en columna del S. XIII); 

“CLX” (s. XVI); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Antiquit. II 297”; “1052” (Mas). 


ACB, LA.II, n. 297, f. 97c-d. Rúbrica: “Bernardus Bernardi impignoravit Girberto 

presbitero II petias terre et I vineam”. Exterior verso: “n. 297” (Caresmar). Inter columnas 



In nomine Domini. Ego Bernardus Bernardi et uxori mea Ermengardis 

femina impignoratores sumus tibi Geribertus, presbiter 

de Sancti Andree, prolis condam Sunner. / 2 Manifestum est enim 

quia debitores sumus tibi mancusos II auri cocti Barchinone legitime 

pensatos, de sestarios VIII et emina et media ordei nitido purgato 

/ 3 a mensura, quod tu nobis prestasti. Est manifestum. Propterea 

impignoramus tibi petias II terre separatim posite, et vinea ab ipsa 

terra ubi est fundata. Et est hec / 4 omnia in territorio Barchinone, 

in parrochia Sancti Andree, in locum vocitatum Villapiscinna, a 

subtus ecclesiam Sancte Eulalie. Advenit nobis prescripta omnia / 5 

per genitorum et per comutatione et per decimum vel per ullasque 

voces. Et affrontat petia una de terra et ipsa vinea de circi in terra 

de te prescripto Geriberti et in vinea / 6 de Raimundus Lobeti, de 

aquilonis in terra de te Geribertus, de meridie in medium torrentem 

qui discurrit per Orta, de occiduo in vineas de te Geribertus et de 

Arnall. b / 7 Alia petia terre affrontat de circi in medium torrentem, 

de aquilonis in strata qui pergit ad Barchinona, de meridie in alia 

strada, de occiduo in aragalo / 8 qui discurrit de c montem. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic impignoramus tibi: prescripta omnia 

ab integre, cum exitibus et regressiis earum, et de nostro iure 

/ 9 in tuum tradimus dominium et potestatem. Et inter tantum teneamus 

ea omnia per tuum benefitium. d Et in die quod erit mediante


mense ianuarii de isto presenti ad alio primo / 10 veniente sic faciamus 

tibi reddere predictum debitum, et ipsum ordeum ad ista Sancti 

Felicis Gerunda festa. Quod si minime e fecerimus et diem placiti 

tui non adimpleverimus, / 11 tunc habeas f licentiam g predicta omnia 

adprehendere, tenere, vindere aut facere quodcunque h volueris, ad 

tuum proprium. Quod si nos impignoratores aut aliquis homo 

utriusque / 12 sexus contra hanc impignorationem venerit ad inrumpendum, 

nil valeat, sed componat aut componamus tibi predicta 

omnia in dupplum cum omni sua imelio-/ 13 ratione. E[t in ante]a 1 

ista impignoratio i firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc [kalendas ianuarii], 2 an[no XXI regni] 3 Henrici 

regis. 

S+m Bernardus / 14 Bernard[i, s+m Ermeniardis femi] 4 ne, nos 

qui hanc impignorationem fecim[us et firmavimus et his testibus 

firma] 5 re rogavimus. 

/ 15 [S+m Sanla f] 6 errer. S+m Rikulfus j Miro. [S+ Ermengaudus 

presbiter. S] 7 +m Guitardus k Belaro. 

/ 16 S+ [Bellihominis, cognomento] 8 Geraldus, levita, exarator, 

et sss [sub die et anno prefixo]. 9 

1. De la còpia. 2. De la còpia. 3. De la còpia. 4. De la còpia. 5. De 

la còpia. 6. De la còpia. 7. De la còpia. 8. De la còpia. 9. De la còpia. 

LA. a. Villapiscina. b. Arnalus. c. Escrit sobre qui. d. beneficium. 

e. Manca. f. abeas. g. licenciam. h. quodcumque. i. impignoracio. 

j. Richulfus. k. Guitardis. 

786 

1052 gener 15 

Jofre, la seva muller Maria i els seus fills Ermengol i Galceran venen 

al prevere Geribert, fill de Sunyer, dues peces petites de vinya 

amb la terra on són plantades, separades, situades al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, prop de Santa 

Eulàlia de Mèrida, pel preu de 2 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, LA.II, n. 248, f. 84b-c. Rúbrica: “Gaucefre et uxor sua Maria vendiderunt 

Gerberto presbitero II pecias vinee in Villapiscina, prope Sanctam Eulaliam”. Inter 

columnas recto: “n. 248” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1051” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Gaucefre et uxori mea Maria femina 

et filios nostros Ermengod et Gauceran, nos simul in unum,


1287 

venditores sumus tibi Geribert presbiter, proleque Suner, emptore. 

Per hac scriptura venditionis nostre vendimus tibi peciolas II de 

vineas, separatim posite, ab ipsa terra ubi sunt fundatas. Que abemus 

in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Andree, prope 

Sancta Eulalia Merita. Advenit nobis per genitorum meorum et per 

qualicumque voces. Affrontat pecia I de parte circi in margene de 

Raimon Lobeti, de aquilonis in vinea de Ansoat presbiter, de meridie 

in terra de Raimon Lobeti, de occiduo in rasa et in vinea de Arnal. 

Alia petia affrontat de parte circi in margene de Guilem Donucio, 

de aquilonis in vinea de Ansoad presbiter, de meridie in vinea de 

Raimon Lobeti, de occiduo in vinea de Sunier. Quantum in istas 

octo affrontationes includunt, sic vendimus tibi: predicta omnia, 

totum ab integre, in propter precium mancusos II o de auro cocto 

mo-/ c nete Henes. Et nichil de ipso precio apud te emptore non remansit. 

Est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que nos 

tibi vendimus, iure in tuum tradimus dominio et potestate, ab omni 

integritate, cum exios et regressios earum, ad tuum proprium. Quod 

si nos venditores aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista 

venditione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed 

componat aut nos componamus tibi hec omnia in duplo cum omni 

sua inmelioratione. Et in antea ista carta venditione firma permaneat 


Facta vendicione XVIII kalendas februarias, anno XXI regni 


S+m Gaucefret, s+m Maria femina, s+m Ermengod, s+m 

Ganceran, nos qui ista venditione fecimus et firmavimus et testes 


S+m Guitard. S+m Sanlane faber. S+m Poncio. 

S+ Ermengod presbiter, qui hec scripsi et die et anno quo 

supra. 

787 

1052 gener 24 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda venen a Geribert, prevere, 

unes peces de terra i altres terres situades al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, al lloc anomenat 

Campamar, pel preu de 4 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-311. Original. Pergamí, 192 × 273 mm. Al verso: “de Palomar in 

Orta”; “de Vilapiscina”; “Antiquitatum”; “LXI”; “scriptu” (S. XI-XII); ”Bernardus


Bernardi ad Gerilam (?) Campo Malo vendito quovidsec” (S. XII); “N... 311”; “Hj” 

(S. XVII); “Liber II Antiquitatum N.321”; “Diversorum A. 311” (Mas); “1052” (F- 

B). Vegeu el doc. núm. 1700 de [24 de gener de 1052]. 

ACB, LA.II, n. 321, f. 105b-c. Rúbrica: “Geribertus presbiter emit alode multum 

apud campum Ademarum in Villapiscina”. Inter columnas recto: “nº 321”. Exterior 

verso: “anno Domini 1051”. Exterior recto: “CV”. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Bernardi et uxor mea 

Ermengardsa femina venditores sumus tibi Geribertus presbiter, 

emp[tori. Per] hanc / 2 scripturam venditionis nostre vendimus tibi 

fexas II de terra longas et aliam brevem, et ipsam septenam partem 

[de ipsas IIIb ] / 3 perarias ordialencas, etc unam perariam asperela 

superiores, et in alio loco septenam partem de un[um nucharium] 

/ 4 et de unam perariam verde bona et de unam ficulneam ivernale. d 

Est haece omnia in territorio barchinone[nse, in parro-]/ 5chia Sancti 

Andreae apostoli, in terminio de Orta, in locum vocitatum Campo 

Amaro. Advenit nobis aecf omnia per geni-/ 6torum et per decimum 

sive per qualicumque voces. Affrontantg namque petias IIIh terre, 

separatim positas in singulos locos, / 7 de parte circi affrontant in 

torrente qui excurrit per orta, de aquilonis in strata publica et 

in aragalio, de [meridie] / 8 in torrente de ipso furno tegulario, de 

occiduo in cacumine montis. Quantum infra istas quatuori affrontationes 

/ 9 includunt, sic vendimus tibi: supra scriptas fexas II de 

terra longas et aliam brevem, et ipsam septenam partem de ipsas 

/ 10 IIIj perarias ordialencas, k et unam perariam asprela superiores, 

et in alio loco septenam partem de unum nucharium, / 11 et de 

unam perariam verde de bona et de unam ficulneam ivernale, et 

septenam partem de ipso monte, separatim positus / 12 in singulos 

locos, ab integre, cum exitibus et regressibus earum, propter precium 

mancusos IIIIor auri cocti Barchinon[e] / 13 legitime pensatos. 

Quod tu emptore preciuml nobis dedisti integriter. Est manifestum. 

Predicta vero omnia, que / 14 nos tibim vendimus, de nostrum 

iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium, quod facias ex-/ 15inde quodcumque velis. Quod si 

nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit ad in-/ 16rumpendum, nil valeat, set componat 

audn componamus tibi supra scripta omnia in duplum cum suam 

inmelioracionem. o / 17 Et in antea ista vendiciop firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc VIIII kalendas febroarii, anno XXI regni / 18 

Henriciq regis.


1289 

S+num Bernardus Bernardi, s+num Ermengardis femine, nos 

qui hanc venditionem fe-/ 19 cimus et firmavimus et his testibus 


S+num Gauzbertus Aventinus. / 20 S+num Bonifilius Felix. 

S+num Dalmatius Remundi. 


sss et sub die et anno prefixo. 

LA. a. Ermengardis. b. tres. c. Des de et una fins a et unum nucharium 

escrit a l’exterior recto. d. yvernale. e. hec. f. hec. g. affrontat. 

h. tres. i. IIII or . j. tres. k. ordialencas. l. pretium. m. vobis. 

n. aut. o. inmelioratione. p. venditio. q. Enrici. 

1052 febrer 4 

788 

Arnau Florit fa donació a favor de la Canònica de Santa Maria de 

la Seu d’Urgell d’unes cases, corts, terres i vinyes, situades al 

comtat de Barcelona, al terme de Badalona, al lloc anomenat Vilar 

de Morgad i a Valldaura, a condició que les retindrà mentre 

visqui, a canvi d’un cens anual d’una lliura de cera, però quan 

mori revertiran a la Canònica. 

ACB, LA.I, n. 1010, f. 353a-b. Rúbrica: “Arnallus Floridio dedit sedi urgellense 

alodia et domos et cetera in Valle Oria et in Vilar de Morgad, in Bitulona”. Interior 



Regest: MAS, Notes, vol. XII, p. 281, n. 2666. 

In Christi nommine. Ego Arnallus Floridii donator sum Domino 

Deo et Canonice Sancte Marie virginis Sedis urgellense. Per hanc 

scripturam donationis mee dono predicte Canonice domos et curtes, 

solis et suprapositis, terras et vineas separatim. Que est hec omnia 

in comitatu barchinonensi, in / b terminio de Bitulona, in locum vocitatum 

Vilar de Morgad et in Valle Oria. Advenit michi per vocem 

parentorum meorum et per comparationem vel per ullasque voces. 

Et affrontat prescripta omnia de circi in Monte Aquilarem, de orientis 

in torrentem de Canneto, de meridie in undas maris, de occiduo 

in torrentem qui discurrit de Pollano. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic dono: predicta omnia ab integre, cum exitibus et regressibus 

suis, Domino Deo et predicte Canonice, et de nostro iure 

in eius transfundo dominium et potestatem in eo modo et ordine: 

ut quamdiu ego vixero, teneam predicta omnia et possideam et dari


faciam censum predicte Canonice per unumquemque annum libram 

unam ceram pro ipso prescripto alodio, post obitum vero meum sit 

liberum iuris et dominationis prescriptum alodium prescripte Canonice. 

Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque sexus contra 

hanc donationem venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componat 

ad componam predicte Canonice predicta omnia in duplum cum 

omni sua inmelioratione. Et in antea ista donatio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc II nonas februarii, anno XXI regni Henrrici regis. 

S+m Arnallus Floridii, qui hanc donationem feci et firmavi et 

his testibus firmare rogavi. 

S+ Raimundi levita. S+ Geribertus presbiter. S+ Guilelmus 

subdiachonus. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, cum 

literas fusas et super positas in linea prima et IIa , et sss sub die 

et anno prefixo. 

789 


Mir, Ermengarda i Gisclavara venen a Miró unes cases situades al 

comtat de Barcelona, al territori d’aquesta ciutat, al lloc anomenat 

Romanet, a la parròquia de Sant Andreu, que tenen per 

compra, per donació i pel seu pare, pel preu de 12 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-165. Original. Pergamí 108 × 207 mm. Al verso: “romaned” (S. XI); 

“nil pro capº” (S. XVII); “1052” (Mas). Caplletra de 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Mir et Ermengards, socrui sua, et uxor 

mea Gisclavara vinditores sumus tibi Mironi, prolis Goltredi, / 2 emptori. 

Per anc scriptura vindicionis nostre vendimus tibi cassas cum 

curtibus, solos et superpositos, guttos et stillicini-/ 3 os, et puteum et 

ortum et triliam et arboris diversiis generis et terras. Hec octtava 

in comitato sunt Barchinone, / 4 i territorio eiusdem civitatis, loco 

vocitato Romaned, in parrochia Sancti Andree. Advenit nobis ad me 

Ermengards / 5 per comparationem, et de me Mironem per donationem 

quam mihi fecit socrui mea, et ad me Gisclavara per vocem patris 

mei. / 6 Affrontat namque predicta omnia a parte orientis in torrente 

sive in vinea de me venditore, a parte vero circi / 7 in supra dicto 

torrente, de occiduo in terra de te emptore vel tuis eredibus, de parte 

meridie in via que pergit ubique. / 8 Quantum istas affrontationes


1291 

includunt et isti termini ambiunt, sic vendimus tibi: supra dicta 

omnia ab integre, / 9 cum ingressibus et exitibus earum, at tuum plenissimu 

proprium, propter mancusos XIIcim precio quod de te accepimus 

manibus / 10 nostris. Est manifestum. Supra dicta autem 

omnia, que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuum tradimus 

dominium et potest-/ 11atem, ut facias exinde quodcumque volueris. 

Quod si nos venditores aut aliquis omo utriusque sexus contra / 12 

anc venditionem venerimus aut venerit ad inrumpendum, non oc 

valeamus aud valeat vendicare, / 13 set componamus aut componat 

tibi in triplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista 

vendicio firma/ 14 permaneat omni tempore. 

Actum est hoc II idus februarii, anno vigesimo primo regni 

Enrici regis. / 15 

S+ Mironis, s+ Ermengardis, s+ Gisclauare femine, nos istam 

venditionem / 16 fecimus et firmavimus ac testes firmari rogavimus. 

S+ Ioannis. S+ Bernardi. / 17 S+ Bonuci. 

S+ Poncio levita, qui ec scripsit sss sub die et anno prefixo. 

790 


Guitard i la seva muller Susanna, Bonfill i Garsenda venen a Guillem 

i la seva muller Ermessenda un alou, amb terres i casal, situat 

al comtat de Manresa, al terme d’Òdena, al Rigat, que tenen pels 

seus pares, pel preu de 3 sous. 



In nomine Domini. Ego Guitardi et uxo sue Susanna et 

Bonifilio et Gersinde, nos vinditores sumus vobis Guilielmi et uxori 

sue Ermesinde, emtores. Per anc scriptu-/ 2 ra vindicionis nostre 

vindimus vobis alodem nostrum, terras cultas vel ermas et ipso 

kasalo. Qui nos advenit ad nos vinditores de ienitorum sive per 

qualique voce. / 3 Et est ipso alode et ipso hasalo in homitatum 

Minorissa, in termine de Odena vel ad ipso Rigato. Et adfrontat ipsas 

terras et ermas et ipso hasalo, cultum vel ermum, / 4 de orientis in 

ipso rivo vel in prado de Morella, et de meridie in terra de Oliba 

Galin, et de occiduo in strata pluplica, et de circii in terra de Onofret 

Tetui. / 5 Quantum inter istas IIII or afrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: ipso alodem nostrum, quantum ibi abemus vel abere


de[be]mus, totum ab integrum, cum exiis vel re-/ 6 gresii earum, in 

propter precium solidos III in rem 1 valentem. Et manistum. 

Quem vero iam dicta ipso alode, id 2 sunt, terras cultas v[el] ermas 

de nostro iure in vestro tradi-/ 7 mus dominio ad potestatem, ad omnia 

facere quod volueris, ad vestrum proprium. Quod si nos vinditores 

ad ullusque homo qui contra ac ista karta vindicionis venerit / 8 pro 

inrumpendum, non oc valeat vindicare, set componamus vobis ipso 3 

alode in dupplo cum homne sua inmelioracione. Et in atea ista 

karta vindicione firma per-/ 9 maneat homnique 4 tempore. 

Facta ista karta vindicione octavo kalendas marcii, anno 5 XXI o 

regnante He[n]rici regi. 

S+ Guitardi, s+ Susanna, s+n / 10 Gersinde, /s+ Bonifilio\, 6 [nos] 

qui ista karta vindicione fecimus scribere et firmavimus et testes 


/ 11 S+ Mironi Venreli, s+ Guif[r]et Sendredi, s+ Mironi Guadalli, 

nos sumus testes. 

/ 12 S+ Guadallus presbiter, qui ista karta vindicione scripsit die 

et anno 7 [quo]d supra ss. 

1. S supèrflua. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Sota hi ha ipse. 4. A l’original 

hi ha abreviatura de qui. 5. Abreviatura supèrflua. 6. Aquesta signatura 

apareix interlineada al final de la ratlla anterior, fora del seu context i sense cap senyal, 

però per coherència amb la intitulació del document l’hem situada ací. 7. Abreviatura 

supèrflua. 

791 

1052 març 8 

Convinença firmada entre Guislabert, pontífex, i els canonges de la 

Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia, d’una banda, i Pere, Bonuç 

i Bonfill, fills del difunt Vivà, de l’altra, sobre diversos oficis 

litúrgics que s’han de celebrar a les esglésies de Santa Maria del 

Mar i de Sant Martí de Provençals. 

ACB, perg. 3-4-1. Còpia. 1 gener 1079. Pergamí, 176 × 363 mm. La còpia ha 

estat feta per: Bellhome escrivent. Al verso: “... (?) anno XXI Hanrio”; “conveniencia 

infra eclesiam Sancte Marie Maris et eclesiam Sancte Martini de Provincialibus” 

(S. XIII); “stancia IIII, constitucions n 5”; “stancia IIII”; “.i.”; “concordia entre 

lo bisbe...[segueixen 3 ratlles ±22 espais il·legibles]”; “VII”; “III” (S. XIII). Caplletra: 

10 mm. 

ACB, LA. II, n. 332, fol. 111. Exterior verso: “n. 332”. Inter columnas recto: “Anno 

Domini 1079”. Caplletra: 20 mm. 

Regest: MAS, Notes, vol. IX, p. 293-294, n. 638.


1293 

Exemplar fideliter translatum de scriptura comveniencia, a que 

est facta inter Guislibertum pontificem et canonicos Sedis Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie et Petrum et Bonucium b et Bonifilium filii 

Vvani, c qui est condam, que sic incipit. Quia legali autoritate d 

/ 2 decretum est ut scriptura in omnibus intercurrant, ideo, in Dei 

omnipotentis nomine, ego Guislibertum pontificem et canonicos 

Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie et Petrum et Bonucium et 

Bonifilium, filii Vivani, condam, e de eclesie f Sancte Marie, que est 

in littore maris / 3 sita, g et de eclesiolam h Sancti Martini, que est sita i 

in villa vocitata Provincialis, que est in apendicione j prescripte 

Sancte Marie, conveniunt namque supra fati utrique fratres aput 

meminitum pontificem et ad predictos canonicos ut omni tempore 

presbiter Sancte Marie cantet k / 4 eclesiolam Sancti Martini 1 et ipse 

presbiter, qui hanc eclesiolam Sancti Martini cantaverit, sit homo 

Petri et Bonucii et Bonefilii et hanc eclesiam cantet cum eorum 

beneficia. Si autem ipse presbiter Sancte Marie per se ipsum hanc 

eclesiam cantare noluerit et alium / 5 in loco suo ibi mittere voluerit 

qui eam cantet, hoc faciat cum consilio et assensu et volumptate l 

supra dictorum fratrum. Post obitum vero eorum, similiter ipse presbiter 

Sancte Marie set homo successoribus eorum cui supra dicti 

fratres ecclesiam m testaverint. Et si ipse / 6 clericus Sancte Marie hanc 

eclesiolam n cantare noluerit aut in loco suo alium eligere noluerit 

cum volumptate o et assensu atque consilio eorum cui anc p eclesiolam 

q supra scripti fratres testaverint, aut in vita eorum supra dictorum 

fratrum ipse presbiter / 7 Sancte Marie noluerit cantare hanc 

eclesiam r aut in loco suo alium eligere, sicut supra scriptum est, 

cum consilio eorum ipsi supra dicti fratres aut successores eorum, 

cui hanc eclesiam s testaverint, veniant ante pontificem aut ante 

canonicos / 8 prefate Sedis et recitent hanc convenienciam. t Et si ipse 

pontifex aut canonici 2 noluerint aut non potuerint impetrare aut 

ipse clericus Sancte Marie supra scriptam eclesiolam u Sancti Martini 

cantet aut cantare faciat, sicut supra scriptum / 9 est, cum tali 

boneficio quale Gaucefredum presbiterum habuit, exinde licitum sit 

eis aut successores eorum alium eligere sacerdotem qui hanc eclesiam 

v cantet. Et si ipsi supra scripti fratres aut successores eorum 

aut homines qui in eorum alodium / 10 stant aut steterint, aliquit 

diminuerint ex directo supra fate eclesie w Sancte Marie, scilicet ex 

decimis eorum et visitacionibus infirmorum et salisparsione per 

eclesiam x Sancti Martini, infra primos XL dies quod eis querella- 

/ 11 tum y fuit, si ipse pontifex aut canonice recipere voluerit, sit eis 

emendatum cabal; et si ipsi aut successores eorum infra primos XL


dies supra fatam querellamz emendare noluerint aut emendare noluerit 

cabal, / 12 dent ad supra dictum pontificem aut cononicis prefate 

sedis unciam unam auri purisimi. aa Et in antea sic faciant ipsum 

directum. 

Actum est hoc VIII idus marcii, 3 anno XXI4 regni regis5 Enrici. 

ab / 13 

Guislibertus episcopus, Raimundi presbiter, Berengarii 

archidiaconus, Guifredus levita, Compagni levita, Mir levita, Guitardi 

levita, Riculfi levita, Compagni levita, / 14 Bonefilii levita, Bonucio 

presbiter, Miro presbiter, Remon levita, Mir subdiaconus, Bernardi 

Ponc levita, Guilelmus levita, Dalmacius sacer, Remon levita et 

iudicis, / 15 Mir presbiter, Bonipar presbiter, Donucio levita, Guilelmus 

presbiter, Ermemirusac levita et sacriste, testes et subscriptores 

predicta comveniencia. 

Bellihominis scriptor ipsa / 16 scriptura comveniencia et subscriptor. 

Actum est hoc kalendas ianuarii, anno XVIIII regni regis 

Philipi. ad 

Et litteras rasas et emendatas in linea XII. 

1. Sota la i hi ha una o. 2. Sota la i hi ha una o. 3. La xifra i les dues 

paraules escrites sobre raspat. 4. Espai raspat i ratllat. 5. Espai raspat i ratllat. 

LA. a. conveniencia. b. Bonutium. c. Vivani. d. auctoritate. 

e. quondam. f. ecclesie. g. sita. h. ecclesiolam. i. sita. j. Apendicione. 

k. Manca des d’eclesiolam fins a alium. l. voluptate. m. ecclesiam. 

n. ecclesiolam. o. voluptate. p. hanc. q. eclesiolam. 

r. ecclesiam. s. ecclesiam. t. comvenienciam. u. ecclesiolam. v. ecclesiam. 

w. ecclesiam. x. ecclesiam. y. querelatum. z. querelam. 

aa. purissimi. ab. Henrici. ac. Ermeninus. ad. Philipi. 

792 

1052 març 14 

Amat Guillem empenyora una mujada de vinya a Bernat, levita, i a 

Guillem, germà seu, per raó de 3 mancusos d’or que aquests li 

han prestat, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de 

Santa Eulàlia de Provençana, al lloc de Quinçà. 


(S. XVII); “Mitja escala, armari 3, nº 1236” (Caresmar); “1052” (F-B). Caplletra “I” 

que ocupa 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Amadus, prolis Guilelmi, inpignorator 

sum vobis Bernardus levite et Guilelmi, fratri tui. Manifestum / 2 est


1295 

enim quia debitor sum vobis mancusos III de auro cocto cum illorum 

lucro per quarto. Propter ea sic impignoro vobis modia-/ 3ta I de vinea, 

que abeo in territorio Barchinone1 civitatis, in parrochia Sancta 

Eulalia Provinciana, in locum que dicunt Chinsano. / 4 Advenit mihi 

per meam comparacionem et per parentorum meorum vel et per 

quequmque voces. Afrontad de parte / 5 circi in vinea de Bernardus 

Tedgher et suos eredes, de aquilonis in terra de me impignorator, 

de meridie similiter, / 6 de occiduo similiter. Quantum infra istas 

quatuor afrontaciones includunt, sic impignoro tibi: iam dicta 

modiata / 7 de vinea, et inter tantum teneam ego per tuum beneficium, 

ut in die quod erit mense mediate marcii de isto ad alio / 8 primo 

veniente, sic tibi rendere faciam iam dictos mancusos IIII de auro 

cocto monete Barchinone legitime pensatos, et tu / 9 facias rendere 

ista scriptura sine mora. Quod si minime fecero et diem placitis meis 

non adim-/ 10plevero, tunc licenciam abeas aprendere, vindere, tenere 

et facere quodcumque volueris. Quod si ego impig-/ 11norator aut 

ullusque omo qui contra ista impignoracione venerit ad inrumpendum, 

non oc valead vindica-/ 12re, set componat aut ego componam tibi 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista 

impignora-/ 13cione firma permaneat omnique tempore. 

Facta impignoracione II idus marcii, anno XXI / 14 regni Henrici 

regis. 

S+num Amatus, prolis Guilelmi, qui ista impignoracione fecit 

et firmare roga-/ 15vi. S+ Bernardus Ermemir. S+num Ermengod Alte\mir/. S+num 

Sabato. *s+ Mirone presbiter sss*. 

/ 16 S+ Martinus presbiter, qui scripsit cum litteras rasas et 

emendatas in verso VIIII, die et anno prefixo. 

1. Segueix s. 

793 

1052 març 15 

Ramon Sunifred defineix a la seva germana Nèvia i al seu marit 

Sunifred tota l’heretat paterna i materna, excepte l’alou de 

Granollers, que els cedeix de manera vitalícia. 

ACB, perg. 1-4-161. Original. Pergamí, 130 × 180 mm. El document presenta una 

llarga taca vertical a la part esquerra. Al verso: “Nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); “1051- 

52” (Mas). Caplletra “I” que ocupa 6 línies.


In nomine Domini. Ego Reimundus Seniofredi tibi sorori mea 

Nevia femina. Manifestum / 2 est enim quia de bono animo promtaque 

volumtate hanc securitatem facio tibi de omnes ere-/ 3ditates paternas 

vel maternas quod hodie teneas, abeas vel possideas aut 

abuistis, quod / 4 pater meus vel mater mea tibi relinquit sive donavit 

aut concessit, mobilium, scilicet, et inmo-/ 5bilium, exceptus 

ipsum alodium qui est in \lo/co vocitatum Granalarias. Et ipsum 

alaudium supra / 6 scriptum de Granularios, id sunt, casas et curtis, 

solos, superpositos, terras et vineas, cultas et / 7 ermas, et omnes 

arbores que infra sunt et molinario si\c/ me exvacuo in tua potestate, 

ut tu supra / 8 scripta Nevia et viro tuo, Seniofredi nomine, teneatis 

eum et possideatis sine ullius blandi-/ 9mentum de ullumque hominem 

vel feminam. Post hobitum vero vestrum remaneat in mea potestate, 

/ 10 si vivus fuero. Et si ego mortuus fuero, remaneat in potestate 

qui ego dubitavero / 11 aut de filiis meis. Ac ista omnia supra scripta 

sic me exvacuo de omnes meas voces, quod / 12 ego ibi abeo vel abere 

debeo per qualicumque voces, sicut superius resonat, in eo modo 

/ 13 et hordine [±5]. Omnia supra scripta de Granularios, omnes vestros 

directos quos hodie ibi / 14 abeas vel ego ibi abeo, post hobitum 

vero vestrum remaneat in mea potestate aut qui / 15 ego dubitaverit 

aud de filiis meis, sicut superius resonat. Et qui contra ista pacifica-/ 

16cione vel exvacuacione venerit ad inrumpendum aut ego venero 

ad inrumpendum, non / 17 [hoc valeat] vendicare, set componat 

aut componam vobis solidos trecentos ex moneta / 18 barchinonense. 

Et in antea ista securitate firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

/ 19 Actum est hoc idus marcius, anno XXI regni Engilrici rege. 

/ 20 Si sss num Remundus Seniofredus, qui ista securitate vel 

pacificacione fecit fieri et fir-/ 21mavi et firmare rogavi. 

S+num Arnal Seniofret. S+num Iocefret Mir. / 22 S+num Remun 

At. S+num Arnal. S+num Recosindo. 

/ 23 S+ Ihoanes sacer, qui scripsit die et anno quod supra. 

794 

1052 març 16 

Pere Vivà i la seva muller Guisla donen als seus germans Bonuç 

i Bonfill, levita, la meitat de l’església de Sant Martí, la terra 

on és i una peça que hi ha al seu voltant; està tot situat


1297 

al suburbi de la ciutat de Barcelona, a la vila anomenada 

Provençals. 

ACB, LA.II, n. 345, f. 116c-d. Rúbrica: “Carta de ecclesia de Provencialibus 

et de terra in qua est edificata”. Exterior verso: “n. 345” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Anno Domini 1081” (S. XVIII). Caplletra “L” ornamentada, tipus 

B: 7 línies. 


Lex iubet ut “res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo 

repetantur a donatore”. Quapropter ego, in Dei nomine, Petrus Vivani 

et uxor mea Guisla donatores sumus vobis fratribus meis Bonucius 

et Bonifilio levita. Per hanc scripturam donationis nostre donamus 

vobis medietatem ecclesie Sancti Martini cum ipsa terra ubi 

/ d est hedificata, et petia terre qui in circuitu eius est. Et est hec omnia 

in suburbio Barchinone civitatis, in villa vocitata Provincials. Advenit 

nobis per parentorum et per decimum vel per ullasque voces. 

Et affrontat predicta terra de parte orientis in terra de vos prescripti 

Bonucius et Bonusfilius et habet dextros VII, de meridie in terra 

de nos donatores et habet dextros VIII et palmos II, de circi in strata 

publica et habet dextros III minus palmos II. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic donamus vobis: prescriptam terram ad integrum, 

sicut prescripti dextri continent et cum prescripta ecclesia, 

sicut superius resonat, cum exitibus et regressibus suis. Et de nostro 

iure in (unum) 1 \vestrum/ tradimus dominium et potestatem, 

ad vestrum plenissimum proprium, ut faciatis exinde quodcumque 

volueritis. Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque sexus 

contra hanc donationem venerit ad inrumpendum, nil valeat, set 

componat aut componamus vobis predicta omnia in duplum cum 

omni sua imelioratione. Et in antea ista donatio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas aprilis, anno XXI regni Henrici 

regis. 

S+ Petrus, s+num Guisla femina, nos qui hanc donationem 

fecimus et firmavimus et his testibus firmare rogavimus. 

S+ Bomparus presbiter. S+ Vitalis, cognomento Gaucefredus, 

presbiter. S+ Renardus presbiter. Adalbertus iudex sub sss. S+ 

Bonefilius sacer. 

S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, et 

sss sub die et anno prefixo. 

1. Sembla expuntuat.


1052 març 22 

795 

Amat Miró i la seva muller Raquel venen a Arnau Bonhom llur herència 

en cases, corts, terres, vinyes, arbres fruiters i alzines, boscos i 

aigües, situats al comtat de Barcelona, al terme de Vilamajor, 

al mont de Cavallar, a les Buines, que Raquel té pel seu pare, 

pel preu de 4 mancusos d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-1912. Original. Pergamí, 105 × 461 mm. Al verso: “Villa maiore” 



In nomine Domini. Ego Amatus Mironi et uxori mea Ricelle 

femina vinditores sumus vobis Arnallus Bonushomo, empto\r/. Per 

hanc scriptura vindicionis mee vindimus tibi homnia nostra ere-/ 2 ditate 

in kasis et cu\r/tis cum solos et superpositos, cum otios et ganuas 

et limites et parietes et foveas, terras et vineas, arboribus pomiferis 

et glandiferis, cum boscho, cum aquis aquarum in mon-/ 3te et plano, 

in homnia et in omibus, et eremum et cultum, quales voces ibi abemus 

aut in antea abere debemus, totum ab integrum franchum, qui fuit 

de franchitate de Petrasius. Que abemus in / 4 comitatum Barchinona, 

in terminio de Villa Magore, in monte de Kavarallo, ad ipsas Buinas. 

Qui mici advenit ad me Ricelle per ieni\to/re meo vel per alliasque 

voces. Et affron-/ 5tad predicta homnia, qui est supra scripta, de parte 

aurientis in torente de Vallemanna qui discurit, de meridie in ipsa 

via qui venit de Tordaria ad Transalbes, de / 6 hocciduo in serra de 

Valleauriolla et vadit ad ipso pugo de ipso Kavallo, de circii in pugo 

de ipso Kavallo et in aqua de Vallemana. Qantum infra istas quatuo\r/ 

afrontaciones inclu-/ 7dunt, sic vindimus tibi: predictum alodium cum 

ipso elzedo, totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum, in precium 

mancosos IIII de auro de Barchinona. Et est manifestum. Quem 

vero predicta / 8 ta1 homnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure in 

tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos vinditores aut aliquis omo aut femina qui contra ista 

carta venerit / 9 ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat 

aut componamus vobis predicta homnia in duplo cum omnem 

suam imelioracionem. Et in antea firma permaneat omnique tempore. 

Facta carta / 10 XI kalendas aprilis, anno XXI regnante Henrici 

regi. 

S+m Amatus, s+m Ricelle femina, nos qui ista carta (carta) 2 

fecimus et firmare rogavimus.


1299 

S+m Guilaberto Dela. / 11 S+m Arnosto. S+m Bernardo Geribrto. 

/ 12 

S+ Guirallus levita, qui ista ca\r/ta scripsit die et anno sss quod 

supra. 

1. Repetit. 2. Repetit. 

1052 abril 9 

796 

Balluví i la seva muller Trudgarda donen a Miró, fill de Goltred, dues 

peces de terra en dos llocs diferents, situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, a 

canvi d’una altra terra que Miró els va donar, segons consta 

a la carta de permuta que li van fer. 

ACB, LA.II, n. 654, f. 210c-d. Rúbrica: No n’hi ha. Exterior verso: “[CXXX]VIII” 

(S. XIII-XIV); “n. 654” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1031” (S. 

XVIII). Caplletra “I” ornamentada i amb el cap d’un ocell a la part superior, tipus 

F: 6 línies. 


In Christi nomine. Ego Balluvinus et uxor mea Tuggards 

comutatores sumus tibi Mironis, prolis Goltredi. Manifestum est 

enim quia comutamus tibi terram nostram propriam, quod abemus 

in comitatu Barchinone, in Vallensi, in parrochia Sancti Petri 

Rexag. Advenit mihi ad me Balluvinus per vocem uxoris mee, et 

ad me Tuggards per genitorum meorum sive per qualicumque voces. 

Affrontant namque supra dicta terra in duobus locis posita a parte 

orientis in torrente qui vocitatur Canolillas, de circio abet terminum 

in terra de Fulco unam petiam et aliam peciolam in terra Sancti 

Petri Rexag que modo tenet Vidal, a parte occidua abet terminum 

supra dictas pecias duas de terra in ipsa calciata, a parte vero 

meridiana abent terminum supra dictas petias II de terra in terra 

de te susceptore. Quantum iste affrontaciones includunt, sic comutamus 

tibi: supra dictas pecias II as de terra 1 pro alia tua terra, que 

tu nobis dedisti, sicuti resonat in ipsa scriptura comutatione, que tu 

nobis fecisti. Est manifestum. Quem vero predicta terra, que nos 

tibi comutamus, in duobus locis posita, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestate, ut facias exinde quecumque volueris, 

simul cum exiis et regressiis earum. Quod si nos comutatores supra 

nominati aut aliquis homo utriusque sexus contra hac comutatione 

venerit ad inrumpendum aut nos venerimus, non hoc valeamus aut


valeat vendicare, set componamus aut componat tibi in triplum. Et 

insuper ista comutatio permaneat / d firma omni tempore. 

Actum est hoc V idus aprilis, anno vigesimo primo regni 


S+ Balluvinus, s+ Tuggards, nos qui ac comutacionem fecimus 

et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Mir Ermemir. S+ Borrelli. S+ Bonusomo Malannec. S+ 

Seniofredus monachus. 

S+ Poncii levita, qui scripsit ec die et anno sss quo supra cum 

litteras supra positas in linea III. 

1. in ipsa calciata ... pecias II as de terra al marge exterior verso, amb un senyal 

de l’escrivent que indica on s’ha d’inserir. 

797 

1052 abril 10 

Mir, levita, permuta amb Balluví i la seva muller Trudgarda una terra 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant 

Pere de Reixac, per una altra terra. 

ACB, LA.II, n. 563, f. 189b-c. Rúbrica: “Carta que Mir et uxor sua comuntaverunt 

Balluino terram in Rexag”. Exterior recto: “n. 563” (Caresmar); “Anno Domini 1031” 

(S. XVIII). Sense caplletra. 


n Christi nomine. Ego Mir comutator sum vobis Balluinus 

et uxor tua Turgar\d/s. Manifestum est enim quia comuto vobis 

terram meam propriam. Quod abeo in comitatu Barchinone, in 

Vallense, in parrochiam Sancti Petri Rexag. Advenit mihi per genitorum 

meorum sive per qualicumque voces. Affrontat namque 

supra dicta terra a parte orientis in terra de me comutatore sive 

eredibus meis, de circio abet terminum in terra de Fulco sive de 

te susceptore et in terra de Ermengaudi, de occiduo affrontat in ipso 

semitario qui pergit ubique, a parte vero meridiana 1 abet terminum 

in vinea de me comutatore. Quantum iste affrontaciones includunt, 

sic comuto vobis: supra nominata terra pro altera vestra terra, que 

vos mihi dedistis, in duobis locis posita, sicuti resonat in ipsa 

scriptura comutatione, que vos mihi fecistis. Est manifestum. Quem 

vero predicta terra, que ego vobis comuto, de meo iure in vestro 

trado dominio et potestate, ut faciatis exinde quecumque volueritis, 

simul cum exiis et regressiis eius. Quod si ego comutator aut aliquis


1301 

homo utriusque sexus contra hac comutatione venerit ad inrumpendum, 

non hoc valeam aut valeat vendicare, sed componam aut 

componat vobis in triplum. Et in antea ista comutatio firma permaneat 


Actum est hoc IIII idus aprilis, anno vigesimo primo regni 

Enrici regis. 

S+ Miro levita, qui hac comutatione feci et manu mea firmavi 


S+ Bonushomo. S+ Bernard Prim. S+ Mir Onofret. 

S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno sss quo supra, 

cum litteras supra positas in linea quinta ubi dicit “in duabus locis”. 

1. Sota la a hi ha una o. 

798 

1052 abril 10 

Bel·liarda ven a Guanalgod Mir una mujada de terra plantada de vinya 

situada al territori de Barcelona, prop de l’església de Santa Cecília 

de Pedralbes, a la parròquia de Sant Vicenç de Sarrià (Barcelonès), 

pel preu d’1 unça d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-167. Original. Pergamí, 79 × 340 mm. Restaurat. Al verso: “Petras 

Albas” (S. XIII-XIV”); “1052” (Mas). Caplletra “I”: 9 mm. 

In nomine Domini. Ego Beliardis femina vinditrix sum tibi 

Guanalgaudo Mironis, emtori. Per hanc scripturam vendicionis mee 

vendo tibi modiata una de vinea cum ipsa terra ubi est fundata. 

Et est ipsa vinea / 2 in territorio Barchinone, prope ecclesia Sancte 

Cecilie de Petras Albas, in parrochia Sancti Vincencii. Advenit michi 

per comparacionem sive per quascumque voces. Et afrontat de parte 

circi et de occiduo in vineas Companni / 3 et Bompar et Guilem et 

Geraldi et Bernardi et Lobeta 1 et Osanna femina, de aquilone in 

vineas de me venditrice, de meridie in vineas Guanalgaudi Sendredi. 

Quantum iste afrontaciones includunt, sic vendo tibi: predicta / 4 

omnia, cum exitibus et regressibus suis, (propter) 2 propter precium 

unciam unam auri puri Barchinone, quam tu emtor michi dedisti. 

Est manifestum. Predicta omnia, que tibi vendimus, de meo iure 

in tuum trado dominium / 5 et potestatem, ut facias exinde quodcumque 

velis, ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditrix 

aut aliquis homo sexus utriusque hoc rumpere voluere aut 

voluerit, nil valeat, set componam au componat ubi / 6 in vinculum


predicta omnia in duplum cum sua inmelioracione. Et insuper hoc 

maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc IIII idus aprilis, anno vigesimo I regis Enrici. 

S+ Belliardis femine, que han vendicionem / 7 fieri iussit et 

firmavit et testibus firmari rogavit. 

/ 8 S+ Maruni Onorati. S+ Ermemiro. 

/ 9 S+ Guilaberti clerici, qui hoc scripsit cum literis rasis in 

quarta linea et die et anno quo supra. 

1. La e sembla una o. 2. Esborrat. 

799 

1052 abril 11 

Bonpar, la seva muller Igol, i les seves filles Ermessenda, Raquel, 

Bonadona, Adelaida i Blancúcia, venen a Miró una peça de vinya 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant 

Pere de Reixac, al lloc anomenat Batpits, pel preu de 3 mancusos 

de moneda de Barcelona i tres quarteres d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 676, f. 216a-b. Rúbrica: “De vinea de Batpits”. Interior recto: “CLVIIII” 

(S. XIII-XIV); “n. 676” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1051” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus E: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bonuspar et uxor mea Igol et filias 

meas de me Igol, id sunt, Ermesendis, Richel, Bonadona, Adalet, 

Blancutia, nos simul in unum, venditores sumus tibi Mironi, emptori. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi petiam unam 

de vinea, nostra propria. Quod abemus in comitatu Barchinone, in 

Vallense, in parrochia Sancti Petri de Rexag, in loco vocitato Bato 

Pectus. Advenit namque supra dicta vinea ad me Bobpar per vocem 

uxoris mee, et ad me Igol per comparacione, et ad nos filias per 

vocem patris nostri vel matris sive per qualicumque voces. Abet 

namque terminum supra fata vinea a parte orientis in vineas de 

Bernardi Guifredi sive uxoris sue, a parte vero circii in vinea de 

te emptore, de occiduo in ipsa calciata abet terminum, de meridie 

abet terminum in vineas de te emptore. Quantum iste affrontaciones 

includunt, sic vendimus tibi: supra nominata vinea ab integre, cum 

exitibus et regressibus eius, ad tuum plenissimum proprium, in 

propter precium mancusos III monete Barchinone et quarteres III 

ordei. Quod tu emptori precium nobis dedisti et ego Igol pro me


1303 

et filiabus meis manibus meis recepi. Et est manifestum. Supra 

nominata namque vinea, que nos tibi vendimus et ego Blancutia, 

de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem. Quod si 

/ b ego Bobpar aut nos venditrices aut aliquis homo vel femina 

utriusque sexus contra hanc venditionem venerimus aut venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat vendicare, set componamus 

aut componat tibi in triplum cum omni sua immelioratione. 

Et insuper ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc III idus aprilis, anno vigesimo primo regni 


S+ Bobpar, s+ Igol, s+ Ermesendis, s+ Richel, s+ Bonadona, 

s+ Adalet, s+ Bancutia. 

S+ Petrus Cixolani. S+ Bernard Prim. S+ Mir Onofret. 

S+ Poncio levita, qui hec scripsit die et anno sss quo supra. 

800 

1052 abril 20 

Folc i la seva muller Adelaida donen a Miró una terra situada al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, 

a canvi d’una altra terra i cases, segons consta en l’escriptura 

que li van fer. 

ACB, LA.II, n. 630, f. 204c-d. Rúbrica: “Fulc commutavit Mironi alodium in / 

Rexag\”. Exterior verso: “[C]XIII” (S. XIII-XIV); “n. 630” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini / 1031” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 10 línies. 


In Christi nomine. Ego Fulco et uxor mea Adalaidis comutatores 

sumus tibi Mironis. Manifestum est enim quia comutamus tibi 

terram nostram propriam. Quod abemus in comitatu Barchinone, 

in Vallense, in parrochia Sancti Petri Rexac. Advenit nobis ad me 

Fulco per vocem uxoris mee, et ad me Adalaidis per ienitorum 

meorum sive per qualicumque voces. Abet namque terminum a parte 

orientis unam petiam terre in ipso torrente de Canaliles et aliam 

petiam in ipsa calciata, a parte vero circii abet terminum unam 

petiam in terra de te susceptore et aliam petiam in terra de Reimundo 

comite, a parte vero occidua abet terminum / d unam petiam terre 

in ipsa calciata et aliam petiam in terra de Sancta Maria de Palat, 

a parte vero meridiana abet terminum in terra de te susceptore. Et 

aliam petiam terre affrontat a parte orientis in strata publica, a parte


vero circii abet terminum in terra Sancti Michaelis, a parte vero 

occidua in ipso torrente de Chanaliles, a parte vero meridiana in 

terra de Bernardi Guifredi vel suos eres. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic comutamus tibi: iam dicta terra in tribus locis posita, 

ab integre, pro alia tua terra et casas que tu nobis dedisti, sicuti 

resonat in ipsa scriptura comutatione que tu nobis fecisti. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi comutamus, 

de nostro iure in tuo tradimus 1 dominio et potestate, ut facias exinde 

quecumque volueris, simul cum exiis et regressiis earum. Quod si 

nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hac comutatione 

venerit ad inrumpendum aut nos venerimus, non hoc 

valeamus aut valeat vendicare, set componamus aut componat tibi 

in duplo. Et insuper hoc maneat firma omni tempore. 

Actum est hoc XII kalendas mai, anno vigesimo primo regni 

Enrici regis. 

S+ Fulco, s+ Adalaidis femina, nos qui ista comutatione fecimus 

et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bernardus Ollofredi. S+ Boreli Unisclo. 

S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno sss quo supra. 

1. Sota la m hi ha ra. 

801 

1052 maig 12 

Adaülf i la seva neboda Bonadomna, filla del difunt Estrader i de 

Coloma, venen a Miró, fill de Goltred, terres i vinyes situades 

dins del feu del monestir de Sant Cugat, al lloc anomenat 

Vallcàrquera, situat al comtat de Barcelona, al Vallès, a la 

parròquia de Sant Pere de Reixac, pel preu de 9 mancusos i mig. 

ACB, LA.II, n. 659, f. 211c-d. Rúbrica: “De Valle Carchara”. Exterior verso: “CXLII” 

(S. XIII-XIV); “n. 659” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1051” (S. XVIII). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Adaulf et Bonadomna, nepota mea, filia 

condam Estrader et Cholumba, venditores sumus tibi Mironi, prolis 

Goltret, emptore. Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus 

tibi terram nostra propriam et vinea qui in ipsa terra est fundata, 

hoc est, ipsam me-/ d dietatem terre et vinee. Quod abemus infra 

fevum Sancti Cucuphati cenobii, loco vocitato Valle Charchara. Et


1305 

est ipsa terra et vinea francha. Est namque predicta terra et vinea 

in comitatu Barchinone, in Vallensi, in parrochia Sancti Petri Rexac. 

Advenit nobis prefata omnia ad me Adaulf per donatione qui mihi 

fecit fratri meo Adrouer, sicut continet in suo testamento vel in 

suo iudicio, et ad me Bonadomna per genitorum meorum sive 

per qualicumque voces. Abet namque terminum supra dicta terra 

et vinea a parte orientis et de meridie in terram Sancti Cucuphati 

predicti, de occiduo namque abet terminum in vinea Sancti Petri predicti, 

de circio vero habet terminum in terra Sancti Cucuphati 

predicti sive in ipsa strata. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic vendimus tibi supra dicta terra et vinea, sicut supra scriptum 

est, totum ab integre, simul cum exiis et regressiis eius, in propter 

precium mancusus VIIII et medio. Quod tu emptori precium nobis 

dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus. Est manifestum. 

Supra dicta namque terra et vinea, que nos tibi vendimus, de 

nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias 

exinde quodcumque volueris. Quod si nos venditores ad aliquis 

homo utriusque sexus qui contra hac ista venditione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut componamus 

tibi supra dicta omnia in triplum cum omne suam inmeliorationem. 

Et in antea ista venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc IIII idus maii, anno XXI regni Henrici regis. 

S+num Adaulf, s+num Bonadomna, nos qui ista venditione 


S+num Bonifilii Unisclo. S+num Ermengod. S+num Bernard 

Prim. 

S+ Guilielmus subdiachonus scripsit cum litteras super positas 

octava linea VIII a , die et anno quod supra. 

802 

1052 maig 14 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda venen a Geribert, prevere, 

una feixa de terra situada al territori de Barcelona, al terme 

d’Horta, pel preu d’1 sou de moneda grossa d’argent. 

ACB, LA.II, n. 161, f. 59a-b. Rúbrica: “Emptio Girberti quam fecit de Bernardo 

Bernardi in Orta”. Interior recto: “n. 161” (Caresmar). Inter columnas recto: “anno 

Domini 1051”. Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 16 línies. 



In nomine Domini. Ego Bernardus \Bernard/ et uxor mea Ermeniardis 

venditores sumus tibi Geribertus presbiter, emptori. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi fexa una de 

terra. Et est ipsa terra in territorio barchinonense, in terminio de Orta. 

Advenit mihi hec omnia ad me Bernardus per voce genitorum 

meorum et ad me Ermeniardis per meum decimum sive per omnesque 

voces. Affrontat ipsa tra de parte circi in terra de Arnallus, 

de aquilonis in terra de predicto Arnallo et de suos eres, de meridie 

in terra erema, de occiduo in terra de te emptore. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vendimus tibi: iam dicta terra ab integre, 

propter precium solido I de diners monete grosse de plata. 

Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos venditores manibus 

nostris recepimus integriter. Est manifestum. Quem vero predicta 

terra, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio 

et potestatem, ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel 

iudicare volueris liberam, in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque omo sexus utriusque qui contra 

ista venditionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, 

sed componat aut nos componamus tibi iam dicta terra in duplo 

cum omne suam imelioratione. Et in antea ista vendicio firma 


Facta vendicione II idus madii, anno XXI regni Hen-/ b ricis regis. 

S+Bernardus, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista venditione 

fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+Iohannes Guilelmus. S+Bertrandus Chilio. S+Ennego Tintorer. 

S+ Geribertus presbiter, qui hoc scripsi cum litteras fusas et 

superpositas in linea V, et sss die et anno quod supra. 

803 

1052 maig 28 

Gombau Joan i el seu germà Berenguer venen a Seguí Bel·lit i a la 

seva muller Bonadona una casa amb pou, a tocar dels murs de 

la ciutat de Barcelona, al castell de Regomir, que tenen pels seus 

pares, pel preu de 3 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-168. Original. Pergamí 94 × 308 mm. Al verso: “Regumir” (S. XI); 

“Nil pro capitulo” (S. XVII). 

In nomine Domini. Ego Gondeballo Iohannes et fratri meo 

Beronger venditores sumus tibi Seguino Bellito et uxori tue


1307 

Bonadonna, emptores. Per hanc scripturam ven-/ 2dicionis nostre 

vendimus vobis casa cum curte et puteo, solos et superpositos, 

parietes, guttas et stillicinios et hostios et ianuas cum limites et 

foveas et cloacas. Et / 3 est hec omnia infra muros civitatis Barchinona, 

prope castrum Regumir. Advenit nobis per voce genitorum 

nostrorum sive per omnesque voces. Afrontat hec omnia de parte 

/ 4 circi in casa et curte de Gondeballo et de Guadallo Aurucii, de 

aquilonis et de meridie in via et in exio comune, de occiduo in ortale 

de Ermengaudus Auru-/ 5cii. Quantum istas afrontaciones includunt, 

sic vendimus vobis: iam dicta \casa cum eius omnia apertinencia, 

/ ab integre, propter precium uncias III de auro chocto monete 

heneas legitime/ 6 pensatas. Quod vos emptores precium nobis dedistis 

et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. Est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que vobis vendimus, / 7 de 

nostro iure in vestro tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam potestatem, / 8 cum exios vel regressios 


aut ullusque omo utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad 

inrumpendum vene-/ 9rit, non hoc valeat vindicare, sed componat aut 


imelioracione. Et in antea ista vendicio firma/ 10 permaneat omnique 

tempore. 

Facta vendicione V kalendas iunii, anno XXI regni Henrici 

regis. 

S+Gondeballo, s+Berenger, nos qui ista vendicio-/ 11ne fecimus 


S+Guilelmus Gondeballus. / 12 S+Sisuallus Aurucii. *S+Bernardus*. 

/ 13 

S+Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras superpositas 

in linea V, et sss die et anno quod supra. 

804 

1052 maig 30 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda empenyoren a Geribert, 

prevere, una terra situada al territori de la ciutat de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu apòstol, a Vilapicina, per un deute 

contret amb ell d’1 mancús d’or que li hauran de satisfer el dia


1 de juny vinent, juntament amb el seu lucre (cinc quarteres 

d’ordi); si no l’hi donen passarà a poder de Gerbert; ell, a canvi, 

els tornarà aquesta escriptura. 

ACB, perg. 1-1-783. Original. Pergamí, 125 × 254 mm. Un defecte del pergamí 

que va separar, cosa d’un centímetre, el cognom del testimoni Vendrell en dues 

síl·labes. Al verso: “Pignora”; “LXXXIII” (S. XIII-XIV); “Num... 783” (S. XVIII); “Liber 

II Antiquitatum 270 / Diversorum A 783” (Mas). Caplletra “I”: 27 mm. 

ACB, LA.II, n. 270, f. 90b-c. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Villapiscina”. Rúbrica: (Ber, expuntuat) Bernardus Bernardi impignoravit Girberto 

presbitero / terram in Villapiscina”. Inter columnas recto: “n. 270” (Caresmar). 

Exterior recto: “LXXX[III]” (S. XIII-XIV); “Anno Domini / 1051” (S. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus C: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Bernardi et uxor mea 

Ermengardsa femina impignoratores sumus tibi Ger[ibertu]s presbiter. 

Mani-/ 2festum est enim quia debitores sumus tibi mancuso I auri 

cocti Barchinone legitime pensatum. Propterea impignoramus tibi 

terra / 3 qui est in territorio Barchinone civitatis, in parrochia Sancti 

Andree apostoli, in Villapiscinna. b Advenit nobis per genitorumc et 

per decimum / 4 vel per ullasque voces. Et affrontat prescripta omnia 

de circio in semitario qui vadit ad Villapiscinna, d de orientis in terra 

qui fuit / 5 condam Bonucius presbiter, de meridie in torrentem, de 

occiduo in terra de te Geribertus presbiter. Quantum iste affrontationes 

includunt, / 6 sic impignoramus tibi: predicta terra ad integrum, cum 

exitibus et regressibus suis. Et de nostro iure in tuum tradimus 

dominium et potestatem. / 7 Et inter tantum teneamus ea terra per 

tuum beneficium. Et in die quod erit kalendas iunii, de istase proximas 

ad alias primas venientes, sic faciamus / 8 tibi reddere prescriptum 

mancusum cum suo lucro quarteras V ordei nitido et tu 

nobis ista scriptura. Quod si minime fecerimus et / 9 diem placiti 

tui non adimpleverimus, tunc habeasf licentiamg predicta terra aprehendere, 

tenere, vindere aut facere quodcunqueh / 10 volueris, ad tuum 

proprium. Quod si nos impignoratores aut aliquis homo utriusque 

sexus contra hanc impignorationem / 11 venerit aut venerimus ad 

inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus tibi prescripta 

terra in dupplumi cum omni sua / 12 imelioracione. j Et in antea 

ista impignoratio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc III kalendas iunii, anno XXI regni Henrici regis. 

/ 13 S+num Bernardus Bernardi, s+num1 Ermengardsk femina, 

nos qui hanc impignorationem fecimus et firmavimus et his testibus 

firmare / 14 rogavimus.


1309 

S+num Rodballus Venrell. l S+num Guitardus Icholl. m / 15 S+num 

Petri Vivani. 



1. Al quarter inferior esquerre de la signatura hi manca el punt. 

LA. a. Ermeniardis. b. Villapiscina. c. ienitorum. d. Villapiscina. 

e. ista. f. abeas. g. licenciam. h. quodcumque. i. duplum. j. imelioratione. 

k. Ermeniardis. l. Venrel. m. Achol. 

1052 maig 31 

805 

Guillem, prevere, ven a Geribert, fill de Bonuç, una peça de vinya 

situada al comtat de Barcelona, al terme del castell d’Olèrdola, 

al terme d’Avinyó (Alt Penedès), pel preu de 2 mancusos d’or 

d’Enees. 

ACB, perg. 1-1-2301. Original. Pergamí, 124 × 210 mm. Al verso: “Aviio” (S. XIII- 

XIV), “Num... 2301” (S. XVIII); “Diversorum A [2031 ?]” (Mas). Caplletra “I”: 10 mm. 

In nomine Domini. Ego Guillielm presbiter vinditor 1 sum tibi 

Gerbert, prolis Bonucii, emptore. Per anc scriptura / 2 vindicionis 

mee vindo tibi pecia una de vinea, cum ipsa terra ubi est fundata. 

Qui mihi advenit per mea com-/ 3 paratione que comparavi de Guitard, 

prolis Sendredi, et uxor sua Sancia et Gerbert presbiter, prolis 

Viviano. Et est ipsa / 4 vinea in comitatu Barchinone, in terminio 

de castrum Olerdola, in termine de Avinnone. Et afrontad ipsa vinea 

/ 5 de parte orientis in vinea de te emptore Gerbert Bonucii, de meridie 

in vineas de ipsa Kanonica de Sancte Crucis / 6 Sancteque Eulalie, 

de occiduo in ipsa strada publica, de parte vero circi in vineas de 

ipsa Kanonica. Quantum / 7 istas afrontaciones includunt, sic vindo 

tibi: ipsa vinea predicta in propter precium mancusos II de auro 2 

cocto / 8 monete Enee legitime pensatos. Et nichil de ipso precio aput 

te emptore non remansit. Et est manifestum. / 9 Quem vero predicta 

hec omnia, que vindo tibi, de meo iuro in tuo trado dominio et 

potestate, ab omni integritate, / 10 ut quicquit exinde facere vel 

iudicare volueris, abeas plenam potestatem, cum exiis vel resiis 

earum. Quod si ego / 11 vinditor 3 aud ullusque omo qui contra ista 

vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeas vindi-/ 12 care, 

set componat aut componam 4 tibi in duplo cum omni sua inmelioratione. 

Et in antea ista / 13 vindicione firma permaneat omnique 

tempore.


Facta ista vindicione II kalendas iunii, 5 anno XX o I / 14 regni Enrici 

regis. 

*S+ Guilelmus presbiter*, qui ista vinditione fecit et firmare 

rogavit. 

/ 15 *S+ Bonefilius presbiter*. *+ Guillmus*. *S+ Riculphi 

levite*. 

/ 16 S+ Poncio levita, qui oc scripisit 6 die et anno sss quo supra. 

1. Sota la primera i hi ha una e. 2. Sota la a hi ha una u. 3. Sota la 

primera i hi ha una e. 4. Sota l’última m es llegeix ti. 5. L’última i porta un 

punt davant i un darrere. 6. Per scripsit; sota la segona s hi ha una r. 


806 

Rigovall, Jofre, prevere, Ermetruit i Ramon Sunifred fan donació a 

la Canònica de Barcelona de la meitat de l’alou que fou del difunt 

Ameli, marit d’Ermetruit, situat al comtat de Barcelona, al 

Penedès, al terme d’Olèrdola. Mentre Ermetruit visqui tindrà la 

meitat de l’alou i després de la seva mort passarà a la Canònica 

per la salvació de la seva ànima. 

ACB, perg. 1-2-1135. Original. Pergamí, 107 × 310 mm. Encara que no s’expressi 

directament, aquest document sembla un trasllat del pergamí 1-2-1189, les diferències 

entre tots dos són mínimes, la datació i un parell de testimonis. Aquest 

pergamí presenta una petita mutilació a la seva part superior esquerra que afecta 

la lectura de la primera ratlla. Al verso: “Cartas de Valle Mol/lis\”; “IIII” (S. XIII- 

XIV); “Mitja / Escala / Armari 2 / n. 1135”; “(Num... 950., ratllat)” (S. XVIII). Caplletra 

“I”: 20 mm. 

In nomine Domini nostri Ihesu Christi, qui venturus est iudicare 

vivos et mortuos et redditurus erit i[n] diem iudicii unicuicuique 

1 secundum / 2 opera sua. Rigualle et Gaucefredus presbiter 

et Ermetruit femina et Raimundi Seniofredi donatores sumus ad 

Chan-/ 3 nonica Sancte Crucis Sancteque Eulalie sedis Barchinone. 

Manifestum est enim quia donamus ad predicta Cannonica terras 

et vineas qui fuerunt de / 4 condam Amelius. Et est iam dicto alodio 

in comitatum barchinonense, in termine de Ulerdule, in Penitense. 

Et advenit nobis predicti / 5 elemosinarii vel donatores per testamentum 

vel iudicium, quod obligatum tenemus. Et emit ipso alodio, qui 

est prope Valle Mollis, ad ipsa Serra, / 6 de condam Trasuario et de 

Guilelmo Adalberto. Et alio alodio, qui est ad ipsos Ortos, emit de condam 

Malagnneg. Et alio alaudio, qui est a Lingua / 7 Bovina, emimus 

de Guitardo. Et alia fexa, quod emimus de Flamidia, simul cum


1311 

ipsa terra qui est prope alodio de Richell de ipsa Mora, cum illorum 

affrontacio-/ 8 nes includunt et ipsi termini ambiunt de supra dictum 

alaudium, qui fuit de condam Amelius et de coniux sua Ermetruit. 

Supra scripta sic donamus / 9 et auctoridamus: ipsa medietate qui 

ad iam dicto Amelio, contigit de terras et vineas in omnibus locis 

simul, cum exiis et regressiis earum, ad supra scripta / 10 Channonica 

et predicta Ermetruit teneat in diebus vite sue. Et post obitum suum 

remanead ad iam dicta Cannonica suam parcium cum / 11 de iam 

dicto Amelio propter Deum et remedium anime sue. De nostro iure 2 

in suo tradimus dominio et potestate, 3 a proprio, et abeant suis 

cannoni-/ 12 cis licencia aprehendere, tenere et ad abere, ad suum 

proprium, alaudem de iam dicta Cannonica post obitum Ermetruit. 

Quod si nos donato-/ 13 res aut ullusque omo viventis utriusque sexus 

qui ista carta donacione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, set / 14 conponat aut conponamus in triplo cum omnem 

suam inmelioracione et ira Dei incurrat super eum 4 qui hoc disrumpere 

voluerit. Et in / 15 antea ista karta firma permaneat omne 

per evum. 

Actum est hoc V kalendas augusti, anno XX mo II regni Henrici 

regis. 

S+num Riguall, s+num Ermetruit, Gaucefredus presbiter, nos 

qui ista donacione fecimus scribere, firmamus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 16 Remon Seniofre. S+num Stefanus Mironis, presbiter, qui et 

sub. S+num Iocfre. 

/ 17 Gaucefredus presbiter, qui hec scripsit die et anno qd 

supra ccc. 5 

1. Per unicuique. 2. Sota iu hi ha una n. 3. Sota la primera t hi ha una 

s. 4. Sota la e hi ha una t. 5. Senyal d’acabament de l’escrivent. 

807 

1052 agost 13 

Sendred i la seva muller Rolanda venen a Miró una terra situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant 

Pere, al lloc anomenat Reixac, pel preu de 5 mancusos de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 674, f. 215b-c. Rúbrica: No n’hi ha. Inter columnas recto: “n. 674” 

(Caresmar). Exterior recto: “C[LVII]” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1052” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 8 línies.



In nomine Domini. Ego Sendredus una cum uxore mea Rodlends 

venditores sumus tibi Mironi, emptori. Per hanc scripturam 

nostre vinditionis vendimus tibi terram nostram propriam, quam 

abemus in comitatu Barchinone, in Vallense, in parrochia Sancti 

Petri, in loco vocitato qui dicitur Rexag. Advenit nobis ad me 

Sendredum per vocem uxoris mee predicte Rodlen et ad me Rodlen 

per genitorum meorum sive per qualescumque voces. / c Affrontat 

namque predicta terra de parte orientis in flumine Bisocii, de meridie 

in terra de te emptore, de occiduo in strata publica, de circio 

in 1 terra de Primo sive de uxore sua. Quantum iste affrontaciones 

includunt, sic vendimus tibi: in predictam terram ipsum nostrum 

directum, totum integriter, cum exiis et regressiis eius, propter 

precium mancusos V monete Barchinone, quos tu emptor nobis 

dedisti et nos venditores de tu manibus recepimus. Et est manifestum. 

Hanc supra dictam terram, quam tibi vendimus, de nostro iure in 

tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque 

volueris, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc scripturam nostre 

venditionis venerimus advenerit ad inrumpendum, non hoc valeamus 

aut valeat vendicare, set componamus aut componat tibi predictam 

terram in duplo cum omni sua immelioratione. Et in antea hec 

venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc idus augusti, anno XXII regni Henrici regis. 

S+ Sendredi, s+ Rodlens, nos hanc venditionem fecimus et 


S+ Guilielmus subdiachonus. 

S+ Vivani levite, qui hoc scripsi et die et anno quo supra. 

1. Sota la n hi ha una a. 

808 

1052 agost 24 

Ramon ven a Guitard Bonell una peça de terra situada al comtat de 

Barcelona, al terme de Desvern. 

ACB, LA.IV, n. 131, f. 46a-b. Rúbrica: “Reimundo vendidit Guitardo Bonel precie 

terre apud Verz”. Interior recto: “n. 131” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, 




1313 

In nomine Domini. Ego Reimundo vinditor sum tibi Guitardus 

Bonel, emptores. Per hanc scipturam vinditionis mee vindo tibi 

pecia I a de terra cum ipsa vinea ubi est fundata, mea propria. Quod 

habeo in comitatu Barchinona, in terminio de Vercio. Advenit mihi 

per mea comparacionem sive per ullasque voces. Et affrontat de 

parte circii in vinea de Guitardus, de aquilonis in ipso exio et in 

terra de Guifred, de meridie in terra de mi comparatore, de occiduo 

in ipso torrentem. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

vindo tibi: ipsa coma, totum ab integre, cum exios vel regressios 

suos, in propter precium ipsu Sagrer, que est in cemiterio de Sancte 

Iuste, quod manibus meis (recepit). 1 Et est manifestum. Que vero 

predicta ei omnia de meo iure in tua trado Domino et potestatem, 

ad tuum plenissimum proprium, ad omnia facere quod volueris. 

Quod si ego vinditor ad ullusque homo qui contra hac ista carta 

vinditionem venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vidicare, set 

componat aut compono tibi ipsa ec omnia in duplo cum omnem 

suam inmeliorationem. Et in antea ista carta firma permanea a 

modo vel omnique et tempore. 

Facta ista carta vinditio VIIII kalendas setember, anno XXII 

regni Enrici regi. 

S+m Reimundo, qui ista carta fecit et firmavi et ea firmare rogavi. 

S+ m Bovet. S+m Bonefilius. S+m Oliba Gilielmus. 

S+num Reimun levita, quod scripsit die et anno prefixo. 

1. Repetit. 

809 


Teodor, abat de Sant Martí d’Insula Gallinaria, i els seus monjos 

permuten amb la Canònica de la Seu de Barcelona una terra, 

situada a tocar i davant de la porta de la Catedral, a canvi d’una 

casa amb hort i mig pou, situat tot al burg de la ciutat de 

Barcelona, al lloc anomenat els Arcs. 

ACB, perg. 1-2-1278. Original. Pergamí, 276 × 257 mm. Aquest pergamí presenta 

una petita mutilació al seu angle superior dret que afecta la lectura del començament 

de les dues primeres ratlles. Al verso: “Carta comutacionis”; “CCLXXX” 

(S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1278.”; “(Num... 861, ratllat)” (S. XVIII); 

“Antiquitatum I 319” (Mas). Caplletra “I” mutilada: ±28 mm. 

ACB, LA, I, n. 319, f. 127b-c. Rúbrica: “Carta quod abbas Sancti Martini de Albegena 

comutavit Canonice terram ante hostium sedis”. Inter columnas recto: “n. 319” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies.



[In nomine Domi]ni. Ego Theodorus, gratia Dei abbas cenobium 

Sancti Martini de Insula Gallinaria, una cum assensu et consilio 

fratrum meorum monachorum, / 2 [Gua]dallus prepositus et alioruma subterius roborati, comutatores sumus Domino Deo et Cannonice 

Sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie Barchi-/ 3none. Per hanc 

scripturam comutationis nostre comutamus predicte Cannoniceb terra ex nostro prelibato cenobio, qui est iusta et1 ante / 4 hostium 

predicte sedis. Advenit nostre matris Ecclesie \ob/ collatione Guifredus 

condam midionensis, cui sit requies, et ad nos per vocem 

/ 5 predicto nostro cenobio vel per ullasque voces. Et affrontat predicta 

terra de circi in exios comunes Fulchonusc Guisadi et / 6 Bernardu\s/ 

2 Amati, de aquilonis et meridie in terra et domum predicte 

sedis, de occiduo in via publica. Quantum / 7 iste affrontaciones 

includunt, sic comutamus Domino Deo et predicte Cannonice: d 

prescripta terra ad integrum, cum / 8 exitibus et regressibus suis, ad 

suum proprium. Accepimus nos in nostra comutacionee domus et 

ortum et arbo-/ 9res et medium puteum. Que est hec omnia in burgo 

civitatis Barchinone, in locum vocitatum ad ipsos Archos, sicut / 10 

resonat in nostra comutacione per scripturam factam. Quod si nos 

comutatores aut aliquis homo utriusque sexus / 11 contra hanc comutacionemf 

venerimus aut venerit ad inrumpendum, nil valeat vendiccare, 

g set componat / 12 aut componamus predictaeh Cannonice 

prescripta terra in duplum cum omni sua imelioracione. i Et in antea 

/ 13 hoc firmum per3 maneat omne per evum. 

Actum est hoc XVIII kalendas octobris, anno XXII regni Henricij 

/ 14 regis. 

*+ Teodorus, gratia Dei abas, k ss*, *+ Adam monacus,* l *+ 

Lanfredus monacus*, / 15 *Guadaldus, prepositus cenobium 

Sancti Martini prescripti*, *+ Iohannes monachus,* m *Iohannes, 

musico atque mo\naco/, / 16 Giraldus monacus, *+ Andreas 

monacus*. 

/ 17 S+ Petrus presbiter, qui hec scripsit et sss cum litteras supra 

positas in linea IIII ubi dicit: “ob” et in linea XIII rasa[s, die et] 

anno / 18 quo supra. 

1. La e majúscula. 2. Sota la u hi ha una i. 3. Raspat. 

LA. a. Sota li hi ha una a. b. Canonice. c. Fulconus. d. Canonice. 

e. comutatione. f. comutationem. g. vendicare. h. predicte. 

i. imelioratione. j. Hennrici. k. abbas. l. monachus. m. monacus.



810 

1315 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda venen al sacerdot Geribert, 

fill del difunt Sunyer, quatre peces de terra i part d’un hort, un 

pou i un farraginal, situats al territori de Barcelona, al terme 

d’Horta, a Vilapicina, pel preu de 22 mancusos d’or d’Enees. 

ACB, perg. 1-2-215. Original. Pergamí, 150 × 265 mm. Al verso: “Venditio quam 

fecit Bernardus Bernardi Geriberto” (S. XI); “[Paraula de tres lletres il·legible] VII 

et medio” (S. XIII); “CI” (S. XVII); “Antiquit. II 289”; “1052” (Mas). Caplletra “I”: 

50 mm. 

ACB, LA.II, n. 289, f. 95a-b. Rúbrica: “Bernardus Bernardi vendidit Geriberto IIII 

petias terre et ortum et puteum et cetera”. Interior recto: “n. 289” (Caresmar); 

exterior recto: “Anno Domini 1052” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 

19 línies. 


In nomine Domini. Bernardus Bernardi et uxor mea Ermeniardis 

venditores sumus tibi Geribertus sacer, filium condam / 2 Suniarii, 

emptori. Per hanc scripturam vendicionis a nostre vendimus tibi 

pecias IIII de terra cum setena parte de hor-/ 3 to b et puteo et de 

ferragenal separatim positis. Et est hec omnia in territorio barchinonense, 

in terminio de Horta, c in / 4 Villapecina. Advenit mihi hec 

omnia ad me Bernardus per voce genitorum meorum sive per ullasque 

voces et ad me Ermen-/ 5 iardis per meum decimum sive per 

omnesque voces. Afrontat d hec omnia de parte circi in via de Horta e 

qui pergit ad Sancti Andree, / 6 de aquilonis in terras de Remundi 

Lobeti et de uxor sua, de meridie in via qui pergit ad Barchinona, 

de occiduo similiter. / 7 Quantum istas afrontaciones f includunt, sic 

vendimus tibi: iam omnia ab integre, propter precium XXII mancusos 

de auro chocto g / 8 monete Heneas legitime pensatos. Quod 

tu emptor precium nobis dedisti et nos venditores manibus nostris 

recepimus integriter. / 9 Est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestatem, ab omni integrita-/ 10 tem, ut quiquid exinde facere vel 

iudicare volueritis, liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exios vel regressios earum, / 11 a tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque omo h utriusque sexus qui contra 

ista vendicionem i ad in-/ 12 rumpendum venerit, non hoc valeat 

vindicare, sed componat aut nos componamus tibi iam dicta omnia 

in duplo cum omnem / 13 suam imelioracionem. j Et in antea ista 

vendicio k firma permaneat omnique tempore.


Facta vindicione VI kalendas octobris, anno XXII / 14 regni 


S+ Bernardus, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista vendicione l 

fecimus et firmamus / 15 et firmare rogavimus. 

S+ Gaucefredus Argofredus. S+ Gotmar Gelrig. m S+ Gocelmus 

Gotmar. / 16 S+ Guilelmus subdiaconus. 


quod supra. 

a. venditionis. b. orto. c. Orta. d. affrontat. e. Orta. f. affrontationes. 

g. cocto. h. homo. i. venditionem. j. imeliorationem. 

k. venditio. l. venditione. m. Gelrig. 

811 


Amat Elderic empenyora dues feixes de terra separades que van 

pertànyer a Palau Antic, situades al territori de Barcelona, al terme 

de Micià, a la parròquia de Sant Joan. Amat les va comprar a 

Oliba Sendred pel deute que té amb ell de 16 unces d’or d’Enees 

que haurà de pagar la festa de Tots Sants vinent. 

ACB, perg. 1-4-170. Original. Pergamí, 106 × 288 mm. Al verso: “1052” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Amatus Heldericus inpignorator sum 

tibi Holiba Sinderedus. Manifestum est enim quia debitore sum tibi 

uncias XVI de auro chocto menete 1 / 2 Heneas sine [e]ngan, legitime 

pensatas, unum ad unum mancuso. Et est manifestum. Propterea 

inpignoro tibi fexas duas de terra separatim positas simul / 3 cum 

ipsas parietes qui fuerunt de Palacio Antico. Advenit mihi hec omnia 

per mea comparacione sive per omnesque voces. Et sunt ipsas terras 

in territorio barchi-/ 4 nense, in terminio de Micano, in parrochia 

Sancti Iohannis. Afrontat ipsa una fexa, ubi sunt ipsas Parietes 

Antigas, de parte circi in terras de Sancti Poncii, / 5 de aquilonis 

similiter, de meridie in terra de Sancti Poncii et in terra de Guadallus 

Adalbertus, de occiduo in terra de Gaucebertus vel de suos eres. Et 

afrontat / 6 alia fexa de terra de parte circi et de aquilonis in terra 

de predicto Gaucebertus, de meridie in terra de Bonefilii Guilelmi, 

de occiduo ultra alveo / 7 Lubricato. Quantum istas omnes afrontaciones 

includunt, sic inpignoro tibi: iam dictas fexas II de terra cum ipsas 

parietes, ab integre, et de meo iure / 8 in tuo trado dominio et 

potestatem, ab omni integritatem. Et inter tantum ego teneam per


1317 

tuum beneficium. Et in die quod erit festa Omnium Sanctorum, 

de ista ad alia venien/te\, / 9 isto anno revolvente, sic tibi retdere 

faciam iam dictas uncias XVI de prefato auro et tu mihi retdere 

ista scriptura sine mora. Et si hoc / 10 non fecero et diem placitis 

meis non adimplevero, tunc abeas plenam potestatem hec omnia, 

que tibi inpignoro, aprehendere, tenere, vindere et omnia facere 

/ 11 quod volueris, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego inpignorator aut ullusque omo 

utriusque sexus qui contra ista inpigno-/ 12racionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicaret, sed componat aut ego 

componam tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam / 13 

melioracionem. Et in antea ista inpignoracio firma permaneat 


Facta inpignoracionem II idus october, anno XXII regni Henrici 

/ 14 regis. 

S+ [A]matus, qui ista inpignoracione feci et firmavi et firmare 

rogavi. 

S+ Mir Seniullo. S+ Reimun. / 15 *S+ Guilelmus subdiaconus*. 

*S+ Donucio levita*. 

/ 16 S+ Ger[bert?]us presbiter, qui hec scripsi cum litteras mulatas 

et emendatas, et sss die et anno quod supra. 

1. Per monete. 

812 


Guislabert, bisbe de Barcelona, amb l’assentiment dels seus canonges, 

dóna a Guifré Joan una terra situada al territori de Barcelona, 

al lloc anomenat Torturola perquè hi planti vinya en el termini 

de set anys, durant els quals les dues parts es repartiran els seus 

fruits meitat per meitat, llevat d’un en què Guifré Joan se’ls podrà 

quedar tots. Passats els set anys, la vinya serà repartida entre 

ambdues parts a mitges; la Canònica tindrà, però, el dret de 

primera opció de compra sobre l’altra meitat. 

ACB, LA.I, n. 378, f. 146a-b. Rúbrica: “Carta quod canonica dedit Guifredo Iohanni 

terram ad plantandum apud Turturolam”. Interior recto: “CCCXXXVIIII” (s. XIII). 

Inter columnas recto: “n. 378” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1052” 

(S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 17 línies. 



In Christi nomine. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus sancte 

sedis Barchinone, una cum assensu et consilio cannonicorum 

meorum donatores sumus tibi Guifredus Iohannes. Manifestum est 

enim quia donamus tibi terra ad complantandum vinea per precaria 

ex nostre canonice. Et est ipsa terra in territorio Barchinone, in 

locum vocitatum ad ipsa Torturola. Advenit nostre Canonice ob 

callatione fidelium vel per ullasque voces. Et affrontat prescripta 

terra de circio in terra de Ysaac hebreo suosque heres, de aquilonis 

in strata, de meridie in vinea de Salomoni hebreo, de occiduo in 

maliolo Sancti Petri cenobii. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic donamus tibi: prescripta terra ad plantare ad hos annos VII, ut 

eam bene facias plantare et advineare de bonas vitis, ut dicant veri 

homines quod optime est complantata et hedificata, sicut decet bona 

vinea. Fructus tamen, quod Deus ibidem dederit per hos annos VII, 

dividere faciamus per medium, exceptus anno uno quod ad opus 

tui reservamus per tua vinad. Et quando fuerint isti septem anni 

completi et ista terra advineata et hedificata, sicut decet bon\a/ vinea, 

et circumvallata, sic dividamus eam per medium, ut una medietas 

sit nostra, alia medietas sit tua et tue proienies, in eo modo et / b 

ordine: ut, si vestra porcione eam venumdare volueritis, non sit vobis 

licitum nisi ad canonicos aut ad prepositum prescripte Canonice; 

et si noluerint eam emere per directum, licitum sit vobis vindere 

et omnia facere quod volueritis, cum exitibus et \r/egressibus suis, 

ad vestrum plenissimum proprium. Quod si nos donatores minime 

fecerimus et nos abstrahere voluerimus de hoc conventu, ad nichilum 

nobis eveniat, et insuper componamus vobis uncias III auri 

cocti. Et in antea hoc firmum maneat. Et si nos laboratores minime 

fecerimus aut si nos extraxerimus de hoc conventu supra scripto, 

componamus vobis donatores uncias III auri cocti, et insuper 

adimpleamus prescripto conventu. 

Facta precaria XVIII kalendas decembris, anno XXII regni 


+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +, s+ Compannus levita, 

s+ Bernardi levita, @+ Berengarius archidiachonus@. S+ Dalmatius 

sacer. S+ Geralli levite. S+ Bonucius presbiter. S+ Compannus 

levita. S+ Miro levita. S+ Bernardus levita. + Guilelmus levita. 

S+ Remundi, levite et censoris, sss. S+ Miro presbiter. S+ Miro 

presbitero. 

S+m Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, et sss 

sub die et anno prefixo.



813 

1319 

Pere i la seva muller Beliarda venen unes cases amb cort i hort, terra 

i vinyes, situades al territori de Barcelona, al terme de Cirsà, prop 

del cenobi de Sant Pere de les Puelles, per una quantitat de 

moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-171. Original. Pergamí, 173 × 272 mm. Restaurat. Aquest pergamí 

presenta grans mutilacions a la part central i als seus extrems superiors, que 

impedeixen part de la seva lectura. Al verso: “In territorio Barchinone / in burgo” 

(S. XIII-XIV); “1052” (Mas). 

[In nomi]ne Domini. Ego Petri et uxori mea Belliardis vindito[res 

sumus tibi] [±18], emtore. Per ahnc scriptura vindi-/ 2 [cione 

nos]tre vindimus tibi domos et curte, orto [±25]itis, parietes, foveas, 

terram et vinea\s/, / 3 [cum te]rras ubi sunt fundate, hec omnia 

separatim p[±15] [in territorio Bar]chinone, in termine de Cirsano 

et in / 4 [±6] prope cenobium Sancti Petri. Advenit n[obis] [±25] 

[sive pe]r ullasque voces. Et afrontat per / 5 [±5] de circio in1 cacumine 

montis qui dicitur [±25] [, de] meridie in undas maris, de 

occidu[o] / 6 [in Info?]rcatos et in Serriano. Quantum ist[as afrontaciones 

includunt, sic vindimus] tibi: 2 predita homnia ab integre, 

/ 7 [totum q]uantum ibi habemus vel abere deb[emus], [±25] [de 

nost]ro iure in tuum tradimus domi[nio] / 8 [et potestate, a]d vestrum 

plenisimum proprium, i[n propter precium] [±25]ti Barkinone 

legtime. Quod tu / 9 [emptore nobis] dedisti et nos vinditores 

manibus [nostris recepimus][±25] [. Quem v]ero predicta homnia 

predicta / 10 [±5] [om]nia, que nos tibi3 vindimus, in omnia et [in] 

[±25] ab integre vel abere debemus ad tuum / 11 [±6]. Quod si nos 

vinditore aut aliquis homo u[triusque sexus?] [q]ui [contra] ahnc4 ista carta vindicione venerit / 12 [ad inrum]pendum aut nos venerimus, 

non hoc valeac vind[icare, sed] componat aut nos componamus 

tibi iam dicta ipsa hec / 13 omnia in duplo5 cum omnem suam 

inmelioracione. Et in ant[ea ista ca]rta vendicione firma permaneat 

modo vel homni / 14 tempore. 

Facta ista carta vindicione II kalendas decembris, [ann]o 

XXmoIIo (ano) 6 regnante Henricii regi. 7 

S+num Petri, / 15 s+num Beliards, nos qui ista carta vindicione 

fecimus scribere et firmamus et firmare rogamus. 

S+num Utdalar-/ 16dus. S+num Leduvicus. S+num Petro prolis 

Tudisclo. S+num Ervigio.


/ 17 +++ Petrus presbiter, qui ista carta vindicione scripsit sss 

die et anno prefixo. 

1. Sota la i hi ha una o. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Abreviatura 

supèrflua. 4. Abreviatura supèrflua. 5. Abreviatura supèrflua. 6. Raspat. 



814 

Galind Odesind ven a Guillem i a la seva muller Bonadona unes cases 

amb vinyes situades al territori de Barcelona, al terme de Sarrià, 

que té per compra i pel seu fill Joan, pel preu de 12 diners d’argent. 

ACB. perg. 1-1-2255. Original. Pergamí, 175 × 270 mm. Al verso: “Num... 2255” 

(S. XVII); “Diversorum A 2265” (Mas); “1052” (F-B). Caplletra “I”: sis línies. 

In nomine Domini. Ego Galindo Audesindo venditor sum vobis 

Guilelmo et uxori tua Bonadomna femina, emptoribus. Per hanc 

denique scripturam ve[nditioni] / 2 mei sic vendo vobis kasas et 

curtibus, solis et superpositis, guttibus et stillicinios, et foveas 

et cloacas, hosteos et ianuas, et terras et vineas, cultas et eremas, 

/ 3 simul cum ipsas terras ubi sunt ipsas vineas fundatas, pronum 

et planum. Et est haec omnia in territorio Barchinona, in terminio 

de Serriano. Qui mihi advenit / 4 per mea comparacione et per vocem 

condam Iohannes, filium meum, per causam luctuosam sive per omnesque 

voces. Et afrontat predicta omnia de parte vero circio in terra 

/ 5 de Gelmiro presbitero sive de suos heredes, de aquilonis in alaude 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie et in torrente, de meridie in 

alaude de Avunna sive de suos eredes et in Puic / 6 de Culvera, de 

occiduo in torrente de Petrulers. Quantum iste afrontaciones includunt, 

sic vendo (tibi): 1 vobis predicta omnia, totum ab integre, cum 

exitibus et regres-/ 7 sibus suis, in propter precium dinarios duodecim 

monete argentee grosse Barchinone qui hodie currit. Quod vos 

emptores mihi dedistis et ego manibus meis / 8 recepi. Et nihil de 

ipso precio aput vos emptoribus non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que ego vobis vendo, de meum iure in 

vestrum trado dominium / 9 et potestatem, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si ego venditor aut aliquis homo sexus utriusque 

qui contra ista karta venditione venero aut venerit pro in-/ 10 rrumpendum, 

ad nihilum ei eveniat, set compona aut componam vobis 

prescripta omnia in duplo cum omni sua inmelioracione. Et in antea 

ista karta venditio firma per-/ 11 maneat omnique tempore.


1321 

Actum est hoc VIII idus decembris, anno XXII regni Henrici 

regis. 

S+Galindo Audesindo, qui ista karta venditione / 12 fieri iussi 

firmavi et testes firmare rogavi. 

S+ Suniofredo Daniel. S+ Iscardo Magister. S+ Durando Gonter. 


1. Ratllat. 

815 


Bernat, fill de Bernat, i la seva muller Ermengarda venen a Vidal Mestre 

el seu dret sobre dos colomars situats al territori de Barcelona, 

al terme de Santa Eulàlia de Vilapicina, que té Bernat pel seu 

pare i Ermengarda per delme conjugal, pel preu de mig mancús 

d’or d’Enees. 

ACB, perg. 1-2-935. Original. Pergamí, 117 × 234 mm. Al verso: “Villapiscina” (S. XII); 

“mitja escala armari 2 n. 935” (Caresmar); “Num... 1084” (S. XVII); “1052” (F-B). 

ACB, LA. II, n. 249. fol. 84c-d. Rúbrica: “Bernat Bernat vendidere Vitali Magistro 

ipsum directum de II colum”. Exterior verso (Caresmar). Inter columnas verso: 

“anno 1052”. Caplletra “I”: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardo, prolis Bernardo, et uxori 

mea Ermeniardis femina venditores sumus tibi Vitalis / 2 Magister, 

emptori. Per hanc denique scripturam vendicionis a nostre sic vendimus 

tibi ipsas nostras voces et ipsum nostrum / 3 directum, quod 

abemus in duos columbarios. Est haec omnia in territorio Barchinona, 

in terminio de Sancta Eulalia / 4 de Villa Pecinna. b Qui mihi advenit 

ad me Bernardo prescripto per genitori meo, et ad me Ermeniardis 

femina per meum / 5 decimum et per quascumque voces. Et afrontant c 

predictos columbarios, de parte circio et de aquilonis in chasa\s/ d 

et in era / 6 antiqua et in alaude de Geriberto presbitero, de meridie 

in riera qui vadit ad Bisocio, de occiduo in strata publica. Quan- 

/ 7 tum iste afrontaciones e includunt, sic vendimus tibi: prescripta 

omnia, totum ab integre, cum exitibus et regressibus / 8 suis, in 

propter precium medio mancuso de auro cocto monete Enee sine 

ullo enganno. Quod tu nobis dedisti et nos / 9 manibus nostris 

recepimus et nihil f de ipso precio aput g te emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta / 10 omnia, que nos tibi


vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium et 

potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos / 11 

venditores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra (ista) 1 karta h 

vendicione i venero aut venerit pro inrum-/ 12 pendum, ad nihilum ei 

eveniat, set componam aut componamus tibi prescripta omnia in 

duplo cum omni sua inmelioracione. j / 13 Et in antea ista vendicio k 


Actum est hoc XII kalendas ianuarii, anno XXII regni Hen-/ 

14 rici regis. 

S+ Bernardo, prolis Bernardo, s+ Ermeniardis femina, nos qui 

ista impignoracione l fieri iussimus / 15 et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 16 S+ Suniofredo m Guadamiro. S+ Vivani levite. S+ Reimundus 

levita. 


1. Repetit. 

LA. a. venditionis. b. Villa Piscina. c. affrontant. d. casas. e. affrontationes. 

f. nichil. g. apud. h. carta. i. venditione. j. inmelioratione. 

k. venditio. l. impignoratione. m. Suniefredo. 

816 


Bonuç Ferrer i la seva muller Quíxol venen a Bonfill i a la seva muller 

Em una terra situada al territori de Barcelona, al terme d’Horta 

o Montaguilar, pel preu d’1 mancús d’or d’Enees. 


Scrinium 23, Palomar, n. 35” (Caresmar). Cf. doc. núm. 1701, del 4 de gener de 

1053. Caplletra “I”: 8 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Bonucius Faber et uxor mea Chixol 

venditores sumus tibi Bonefilii et uxori tue Em femina, emptores. 

Per hanc / 2 scripturam vendicionis nostre vendimus vobis terra. Et 

est ipsa terra in territorio barchinonense, in terminio de Horta sive 

/ 3 de Monte Agilar. Advenit nobis per donacione quod fecit nobis 

Ervigio Sunner sive per omnesque voces. Afrontat hec / 4 omnia de 

parte circi in terra de Geribertus presbiter, de aquilonis similiter, 

de meridie in terra de Alaman, de occiduo in vinea de Ber-/ 5 nardus. 

Quantum istas afrontaciones includunt, sic vendimus vobis: iam 

dicta terra ab integre, propter precium mancuso I / 6 de auro chocto 

monete Heneas legitime pensato. Quod vos emptores precium nobis


1323 

dedistis et nos venditores manibus nostris / 7 recepimus integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta terra, que vobis vendimus, de 

nostro iure in vestro tradimus dominio / 8 et potestatem, ab omni 

integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam / 9 potestatem, cum exios vel regressios 


aut ullusque omo utrius-/ 10 que sexus qui contra ista vendicionem ad 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, sed componat / 11 

aut nos componamus vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem 

suam melioracionem. Et in antea ista v[en]-/ 12 dicio firma permaneat 

omni tempore. 

Facta vendicione V kalendas ianuarii, anno XXII regni Henrici 

/ 13 regis. 

S+ Bonucius, s+ Chixol femina, nos qui ista vendicione fecimus 


/ 14 *S+ Renardus presbiter*. S+ Hollomar Faber. S Stefanus. 


quod supra. 

817 

1053 gener 16 

Sabat i la seva muller Neulenna venen a Mir Goltred una terra amb 

horts, figueres, vinyes i arbres de diverses classes, situada al 

comtat de Barcelona, al Vallès, dins la vila de Reixac i a la vall 

anomenada Ventenac, pel preu de 2 sous en moneda de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 525, f. 180b-c. Rúbrica: “Carta de Ventenag quod Sabat vendidit 

Goltredo terram in Rexag”. Inter columnas recto: “n. 525” (Caresmar). Exterior 



In nomine Domini. Ego Sabad et uxor mea nomine Neulenna 

femina venditores sumus tibi Mir Goltret. Manifestum est enim quia 

vendimus tibi terram nostram propriam, quod abemus in comitatu 

barchinonense, in Vallense, intus in villa Rexag, id sunt, ortis, 

ortalibus cum ficulneis et vitibus et alia genera arborum, et ipsa 

ruvira, nostra ereditatem tibi vendimus integriter, et in ipsa valle 

vocitata Ventenag nostram portionem vendimus tibi. Hec omnia 

supra nominata advenit mihi ad me Sabad per vocem uxoris mee, 

et ad me Neulenna femina per genitorum meorum sive per qualicumque 

voces. Abent namque terminum predicta omnia a parte


orientis in pug de Malanec sive in terra de Sancti Michelis vel Sancti 

Petri, a parte meridiana in pug de Scida sive in fonte Tabulata, 

de occiduo vero in terra de te emptore vel eres tuos sive in vinea de 

Vidal, a parte vero circii abent terminum in terra de te emptore vel 

tuos eres sive in ipso(s) 1 qual de Columba. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: / c in ipsa villa de Rexac sive de 

Ventennac omnem nostram ereditatem simul cum exiis et regressiis 

earum, ut facias exinde quodcumque volueris, in propter precium 

solidos II de diners monete Barchinone. Quod tu emptori precium 

nobis dedisti et nos manibus nostris recepimus. Est manifestum. 

Supra dicta namque omnia, que nos tibi vendimus, de nostro 

iure in tuo tradimus dominio et potestate. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hac venditione venerit ad 

inrumpendum, non hoc valeamus aut valeat vendicare, sed componamus 

aut componat tibi in duplo cum omni sua inmelioratione. 

Et in antea hec vendicio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas februari, anno XXII regni Henrici 

regis. 

S+ Sabad, s+ Neulenna femina, nos qui ista venditione fecimus 

et punctim firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bonsom Malannec. S+ Bernard Prim. 

S+ Poncio levita, qui hec scripsit die et anno sss quo supra. 

1. s expuntuada. 

818 

1053 gener 29 

La comtessa Ermessenda, amb el consentiment del comte Ramon 

Berenguer I, el bisbe Berenguer de Girona i tots els monjos del 

monestir de Sant Pol de Mar, ven a Bernat Ramon un hort petit 

situat a la ciutat de Barcelona, pel preu de 25 mancusos d’or 

de Barcelona. La comtessa destina el producte de la venda per 

apaivagar la fam i la penúria dels monjos del monestir. 

ACB, perg. 1-1-876. Original. Pergamí, 172 × 330 mm. Al verso: “N e V” (S. XVIII); 

“368 (f) Diversorum A” (Mas). Al recto: a sota mateix de l’any del regnat, escrit 

amb xifres aràbigues del S. XVII, es troba una operació matemàtica de suma per 

calcular la reducció de l’any del rei Enric: 1032 + 22 = 1054, un sistema que 

pot donar un resultat erroni, com és el cas. Caplletra “I”: 49 mm. 

In nomine Domini. Ego Ermesindis, divino permissu comitissa, 

una cum assensu et consilio domni Remundi Berengeri chomitis et


1325 

Berengeri, gerundensis episcopi, et omnium monachorum Sancti 

Pauli Maritime / 2 cenobii, venditrix sum tibi Bernardo Remundi. 1 

In presenti namque pateat et futuro quia pro \ma/xima famis 

oppressione [qui] prefati cenobii opprimuntur monachi et ab illius 

parietum instau-/ 3 racionem dirutorum, sicut multis patulum instat, 

vendo tibi quendam ortulum in Barchinona urbe situm, iuxta 

alterum tuum ortulum. Qui iuris est cenobii predicti Sancti / 4 Pauli 

Maritime et illi advenit ab collacionem fidelium. Habet quoque 

terminum de orientali et meridiana parte in tuo ortulo et in mansione 

filiorum Olibani Mironis, qui fuit / 5 condam, sive in calle publico, 

et de occidua similiter in mansionibus et ortulo filiorum predicti 

Olibani, de circio in ortulo cenobii Sancte Marie Rivipollentis sive 

in mansionibus tui emp\to/ris. 2 / 6 Sicut vero his terminis ambitur, 

vendo tibi predictum ortulum propter precium XXV mancusorum 

aeque pensatorum auri puri Barchinone. Quos mihi dedisti et 

expendi in necessariis victibus / 7 monachorum predicti cenobii et 

in restauracione illius domorum. Predictum vero ortulum, quem tibi 

vendo, de iure predicti cenobii in tuum ius et dominium trado cum 

subterius robo-/ 8 ratorum (set) 3 potestatum consilio, ut facias exinde 

quodcumque velis, ad tuum 4 proprium. 5 Quod si ego venditrix aut 

aliquis homo sexus utriusque hoc rumpere voluero aut voluerit, / 9 

nil valeat, set componam aut componat tibi in vinculum predicta 

omnia in tripplum cum sua inmelioracione. Et insuper hoc maneat 

firmum omne per evum. 

Actum est hoc IIII o kalendas / 10 febroarii, anno XX o II o regis 

Henrici. 

*+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +*. 

/ 11 *+ Ermesindis, gratia Dei comitissa +*, que hanc vendicionem 

fieri iussit et firmavit et teste\s/ 6 firmari rogavit. 

/ 12 *Reimundus comes, qui ut hec vendicio fieret assentivi et 

volui et iussi*. 

/ 13 *Guifredus, prime Sedis narbonensis episcopus ss +*. / 14 *+ 

Berengarius episcopus*. *Ermengaudus monachus*. *Raimundus 

monachus*. / 15 S+ Umberto Odo. S+ Udalardo Gaucefredo. *Primus 

presbiter \ss/*. *Guilelmus Sendredus*. / 16 *+ Ioannes, Sancte Marie 

clericus*. *Vivas monachus*. *Arnallus 7 monachus*. 

/ 17 S+ Miro presbitero, qui haec scripsit cum litteras super 

p[osi]tas in linea II ubi dicit “pro maxima” et in linea V ubi dicit 

“tui emptoris”, die et anno quod supra.


1. Sota la i hi ha una o. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Raspat. 4. Sota 

la segona u hi ha una a. 5. Sota la u hi ha una a. 6. Sota es hi ha ibus, 

ratllat. 7. Sota les ll hi ha una r i el començament d’una n. 

1053 gener 30 

819 

Gal·lí i la seva muller Blancúcia venen a Miró Goltred la tercera part 

d’una casa i una cort amb una peça de terra, situat tot al comtat 

de Barcelona, al Vallès, a Reixac, pel preu de 4 mancusos d’or de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 631, f. 204d-205a. Rúbrica: “Goltredus emit terciam partem unius 

domus et I peciam terre in Rexag”. Inter columnas verso: “n. 631” (Caresmar). 

Interior verso: “CX[IIII]” (S. XIII-XIV). Interior recto: “Anno Domini / 1052” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Galinnus et uxori mea Blancuca 

vinditores sumus tibi Mironi Goltredi, emptore. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi tercia parte de una domo et I a curte 

cum petia una de terra. Quod abemus in comitatum Barchinone, 

in Vallense, id est, in Rexag. Advenit namque iam dicta omnia 

ad me Galinno per genitorum meorum vel per comparacione, set ad 

me Blancuca per meum decimum vel per ullasque voces. Et affrontant 

hec omnia de / a parte orientis in via et in terra de Bernardi 

Guifredi vel in ipsas casas de te emptore, de meridie similiter in 

terra de te predicto emptore, de occiduo in ipsa calcata, de septemtrionis 

quoque parte qui circius dicitur in terra de te iam dicto 

emptore. Quantum iste affrontationes includunt, sic vindimus tibi: 

predicta omnia, totum ab integre, ut prescriptum est, cum exiis et 

regressiis earum, in propter precium mancusos IIII de auro Barchinone. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro iure 

in tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum proprium alaudium. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo vel femina utriusque sexus 

qui contra ista carta vinditionis venerit pro inrumpendum, nullam 

abeat licenciam faciendi, set componat aut componamus tibi prescripta 

omnia in duplum cum omni earum immelioratione. Et insuper 

ista carta vinditionis firma consistat omne per evum. 

Actum est hoc III kalendas februarii, anno II o post XX regni 


Sig+num Galinni, sig+num Blancuce, nos qui ista carta 

vinditionis fecimus, firmavimus et testes firmare rogavimus.


1327 

Sig+num Bonohomini. Sig+num Bernardi Primi. Sig+num 

Ballovini. Sig+num Mironi Honofredi. 

S+ Arnalli sacer et scriba, qui hec scripsit et ssss sub die et 



820 

Joan i la seva muller Guinidilda empenyoren a Bernat Guillem una 

peça de vinya, excepte el cens de Santa Eulàlia d’1 diner, situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere 

de Reixac, a Albinyana, per un deute que tenen amb ell de 2 

mancusos i mig de Barcelona a pes legítim, pagador ans del dia 

u de març; si l’eixuguen, els retornarà l’escriptura, en cas contrari, 

la peça de terra passarà a mans de Bernat Guillem. 

ACB, LA.II, n. 677, f. 216b-c. Rúbrica: “De Albinana”. Inter columnas recto: “n. 

677” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1052” (S. XVIII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Ioan et uxor mea Guizenel femina 

impignoratores sumus tibi Bernard Guilem. 1 Manifestum est enim 

quia debitores sumus tibi mancusus II et medio de Barchinona a 

pes legitimo, quod tu nobis prestasti. Et est manifestum. Propterea 

impignoramus tibi petia I de vinea nostra propria, exceptus 

ipso censo de Sancta Eulalia diner I. Quod abemus in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in parrochia de Sancti Petri de Rexag 

vel in Albinana. Advenit ad me Ioan per vocem uxor mea nomine 

Bonadonna femina et ad me Guizenel per decimum vel per ullasque 

voces. Affrontat namque ipsa vinea de parte orientis in ipsa strada, 

de meridie in vinea de Bonefilii sacer, de occiduo in vinea de Mir 

Goltret, de circii similiter. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic impignoramus tibi: ipsa vinea iam dicta tota ab integre, cum 

exiis et regressiis suis, in ea ratione: ut in die quod erit kalendas 

marcii, si nos tibi persolserimus mancusus II et medio de Barchinona, 

et tu rendere ad nos ista scriptura sine mora; et si minime fecerimus 

et tibi non persolserimus ad tuum placitum, tu abeas plenam 

potestatem ipsa vinea / c aprehendere, vindere, tenere, donare, omnia 

quod volueris facere, libera in Dei nomine abea plenam potestatem. 

Quod si nos impignoratores aut ullusque homo utriusque sexus qui 

contra hanc ista impignoratione venerit pro inrumpendum aut nos


venerimus, componant aut componamus tibi ipsa vinea in triplum 

cum omne suam inmeliorationem. Et in antea ista impignoratione 


Actum est hoc V kalendas marcii, anno XXII regni Henrici rege. 

S+num Ioan, s+num Guizenel femina, nos qui ista impignoratione 


S+num Ermengod Prim. S+num Guifret sacer. S+num Remon 

Marchuc. S+num Ermenard. 

S+ Guilielmus subdiachonus scripsit cum litteras fusas vel 

emendatas, die et anno quod supra. 

1. Sota la m hi ha un pal. 

821 

1053 març 5 

Ramon Ponç, la seva muller Guisla i Ermetruit venen a Geribert, 

prevere de Sant Andreu apòstol, unes cases, corts, terres, vinyes, 

horts, hortals, farraginals i pous, situats al territori de Barcelona, 

al terme d’Horta, al lloc anomenat Vilapicina, sota l’església de 

Santa Eulàlia, a la parròquia de Sant Andreu apòstol, que tenien 

pels difunts Bonuç, prevere, i la seva filla Bonadona, pel preu 

de 6 mancusos, endemés dels 3 mancusos i un quartà menys 

mitja quartera d’ordi amb què el comprador redimí d’Arnau 

d’Horta el que havia comprat. 

ACB, perg. 1-4-172. Original. Pergamí, 149 × 360 mm. Al verso: “Comparatio 

Geriberti de Remundus Poncii” (S. XIII-XIV); “1053” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Remundus Poncii et uxor mea Gila 

et Ermetruitis femine venditores sumus tibi Geribertus, presbiter 

Sancti Andree apostoli, emptori. Per hanc scripturam vendi-/ 2 tionis 

nostre vendimus tibi casis et curtis cum solis et suprapositis, terris 

et vineis, cultum et heremum, ortos, ortalibus et ferragenals et 

puteos. Et est hec omnia in / 3 territorio Barchinone, in terminio de 

Orta, in locum vocitatum Villa Piscinna, subtus ecclesiam Sancte 

Eulalie, in parrochia Sancti Andree apostoli. Advenit nobis per 

vocem / 4 condam Bonucius presbiter et filie sue condam Bonedomne 

femine, unde iudicium obligatum tenemus, vel per ullasque voces. 

Et affrontat 1 prescripta omnia 2 de parte orientis / 5 in ipsum collum 

de Fenestrellas, de meridie in undas maris, de occiduo in pugio de 

Mager et in Villatrad, de 3 circi in ipsa strata qui pergit per Olmatell.


1329 

/ 6 Quantum iste affrontationes includunt, sic vendimus tibi: prescripta 

omnia ad integrum, cum exitibus et regressibus suis, propter 

precium mancusos VI. Quod tu emptor / 7 nobis dedisti integriter. 

Est manifestum. Et insuper redemisti prescripta omnia de Arnallus 

de Orta mancusos III et quartam ordei minus media quartera. Est 

manifestum. / 8 Prescripta omnia, que tibi vendimus, de nostrum iure 

in tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum plenissimum 

proprium, ut facias exinde quodcumque volueris. Quod si nos / 9 

venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc venditionem 

venerit aut venerimus ad inrumpendum, nil valeat, set 

componamus aut componat tibi / 10 prescripta omnia in dupplum 

cum omni sua imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc III nonas marcii, anno XXII regni Henrici / 11 

regis. 

S+m Remundus Poncii, s+m Gila femina, s+m Ermetruitis 

femine, nos qui hanc venditionem fecimus et firmavimus et his 

testibus firmare rogavimus. / 12 

S+ Compan levita. S+ Guilelmus levita. S+ Vivani levite. / 13 

S+m Bellihominis, cognomento Gerallus levita, exarator, et sss 

sub die et anno prefixo. 

1. Sota la n hi ha una lletra indesxifrable. 2. Sota la o hi ha una lletra 

indesxifrable. 3. Segueixen dues lletres titllades il·legibles. 

822 

1053 març 10 

Guitard Plad ven a Guitard Bonell una peça de terra amb ceps que 

tenia per compra i per altres raons, situada al comtat de Barcelona, 

al terme de Sant Just Desvern, pel preu de 21 diners. 

ACB, perg. 1-4-173. Original. Pergamí, 155 × 270 mm. Al verso: “Verz” (S. XIII- 

XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1053” (Mas). Caplletra “I”: 8 línies. 

In nomine Domini. Ego Guitardo Plado vinditor sum tibi 

Aguitardus Bonel, emtorre. Per anc crip-/ 2 tura vindiccionis me 

vindo tibi pecia I de tera cum ipsas vitis qui ibidem sunt, que abeo 

in comitato / 3 Barquilona, in terminio de Vercio. Advenit mihi per 

meam comparacionem sive per ullasque voces. Et afrontat / 4 ipsa 

tera de parte circi in tera de me comparatore et abet dextrus X et 

medio, de aquilonis in ter-/ 5 ra de me vinditor et abet dextrus XXXXX 

et IIII, de meridie in ipso aren de Vercio et abet dextr-/ 6 s II,


de ociduo in ipso torrent et abet dextrus XXXX e octo. Quantum 

istas quatuor afrontaciones in-/ 7 cludunt, sic vindo tibi: ipsa ec omnia 

gamdicta, totum ab integre, cum exios vel regresios earum, / 8 in 

propter precium dinarios XX et I, que de manibus meis recepit. Et 

est manifestum. Quem vero predicta ec omnia / 9 de nostro vero in 

tua trado dominio et potestatem, ad tum plenissimum proprium, 

ad omnia facere quod voluer-/ 10 ris. Quod si ego vindictor ad ulluque 

omo qui contra anc ista carta vindiccione venerrit pro inrum-/ 11 

pendum, non oc valleat vindicarre, set componat aut compono tibi 

ipsa ec omnia in duplo cum omnem / 12 suam inmellioracionem. Et 

in antea is carta firma permaeat modo vel omnique tempore. 

Facta ista / 13 carta vindicionem sesto idus marcias, ano XXII 

reni Enrici regi. 

S+m Guitardus, qui / 14 ista carta fecit et firmavi et affirmare 

rogavi. 

S+m Reimun Plado. S+m Bo-/ 15 fil. S+m Bonisi Mo. 

/ 16 S+m Reimundo levita, quod scripsit die ano prefixo sss. 

823 

1053 març 16 

Bonadona dóna a Déu i a la Canònica de la Santa Creu i de Santa 

Eulàlia de la seu de Barcelona dues peces de vinya, situades al 

territori de Barcelona, al lloc anomenat Monterols, i una peça 

de terra situada al territori de Barcelona, al lloc anomenat 

Banyols, a canvi de rebre cada any durant la festivitat de la Passió 

de Sant Joan (1 de setembre) un porc, una vaca, mig de farina 

i un quartà de vi; també demana que una vegada morta, si es 

troba a Barcelona, el seu cos sigui enterrat al claustre de la 

Canònica. 

ACB, perg. 1-1-1834. Original. Pergamí, 157 × 325 mm. Carta partida: A, B, C... 

Z. Al verso: “Carta donacione terre in Monterols” (S. XI-XII); “Num... 1834” (S. XVII); 

“Liber II. Antiquitatum Nº. 71”; “Diversorum A 1834” (Mas); “1053” (F-B). 

ACB. LA.II, n. 71, f. 25a-c. Rúbrica: “Carta que Bonadonna dedit Sedi II petias 

vinee aput Monterols et I petiam terre in Bagneole”. Interior recto: “nº 71”. Exterior 

recto: “XXV”. Exterior verso: “anno 1052”. 


In nomine Domini. Ego Bonadonna femina prompto a animo 

et bona voluntate donatrix sum Domino Deo et Chanonice Sancte 

Crucis vel b Sancteque Eulalie Sedis Barquinone. c Per hanc scripturam


1331 

donacionis mee dono predicte Kannoniced / 2 duas peciolas vinee mee 

bone, partim culte partim ereme, quas mihi concessit vir meus 

Bonefilius Iohannis levita sub tali racione: e ut per unumquemque 

annum per festivitatem passionis Sancti Iohannis, que celebratur / 3 

in kalendas setembris, dedissem receptum prefatef Kannonice, g 

unum scilicet porcum et quartarium unum de vacha et mig I 

frumenti farine et quartam I vini optimi. Et ego causa amoris Dei 

et pro ablucioneh pecattorum / 4 predicti viri mei et [meorum] dono 

delibere et proprialiter predictas II pecias vinee, cum ipsa terra ubi 

sunt fundate, Domino Deo et predicte Kannonicei perpetim abituras, 

et nullam vocem ibi ad meum opus retineo, set volo ut abincebs 

kknnonicij / 5 Kannonice prefate eas abeant et exfructent proprialiter. 

Sunt autem predicte IIk pecie vinee in territorio Barquinone, l in loco 

vocitato Munterols. Iterum dono Domino Deo et prefatem Kannonicen peciam I terre optime, que est in terri-/ 6torio Barquinone, o in loco 

vocitato Bagneolis, et tenet in longitudine de I via usque ad alia, 

et est iuxta alodium Bernardi Egibus, cui sit requies, et iuxta alodium 

Guilelmi Remondi de Matrona et Gischafredi, / 7 cognati eius et 

nepotum eius, et iuxta alodium Guitardi de Mata. Hoc modo et 

ordine dono prefatep Kannoniceq predictam peciam terre: ut omnibus 

diebus vite mee eam teneam et possideam et exfructem per 

beneficium / 8 predicte Kannonice, r et post meum obitum delibere 

et proprialiter remaneat ad predictam Kanno\ne/cam, s et sepeliant 

corpus meum infra claustra Kannonice, t \si Barchinone mortua 

fuero/. Predicta quoque omnia pariter cum omnibus suis affrontationibus, 

secundum / 9 predictum modum, dono Domino Deo et 

prefateu Kannonicev delibere et proprialiter. Et de meo iure in ius 

et donacionemw predicte Kannonicex trado atque confirmo. Quod 

si ego donatrix aut aliquis homo sexus utriusque hoc / 10 rumpere 

voluero aut voluerit, nil valeat, sed componam aut componat predicte 

Kannonicey iam dicta omnia in duplo cum sua inmelioracione. Et 

insuper hoc maneat firmum omne per evuum. 

/ 11 Quod est hactumz VIIXaa kalendas aprilii, anno XXII regis 

Enrici. ab 

/ 12 S+ m Bonedonne1 femine, que ancac donacionemad fieri iussit 

et firmavit firmarique rogavit. 

/ 13 *S+ Miro presbiter*. *S+ Ermemirus presbiter*. / 14 *S+ Miro 

levita*. *+ Vilielmusae levita*. *S+ Mirone levita*. *S+ Riculphi levite*. 

/ 15 S+ Remundi, levite et iudicis, cuius instantiaaf actum est hoc 

et cuius instantiaag et predictorum hic roboratorum Bonadomna


predicta, postquam hanc donationis scripturam tradidit canonicis 

predicte Canonice Mironi, / 16 scilicet ah Guilelmi ai et Ermemiro 

bovis. Postea accepit predictam petiam terre que est in Bagneolis 

premanum et beneficium predicte Canonice et predictorum 

canonicorum. 

/ 17 Bonefiliu levita scripsit cum litteras super positas in linea 

VIII, sub die sss et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua sobre la o. 

LA. a. propmto. b. Manca. c. Barchinone. d. Canonice. e. ratione. 

f. prephate. g. Canonice. h. ablutione. i. Canonice. j. Kanonica. 

k. Manca. l. Barchinone. m. prephate. n. Canonice. 

o. Barchinone. p. prephate. q. Kanonice. r. Kanonice. s. Kanonicam. 

t. Canonice. u. prephate. v. Canonice. w. dominium. 

x. Canonice. y. Canonice. z. actum. aa. XVII. ab. Henrice. 

ac. hanc. ad. donationem. ae. Guilielmus. af. instancia. ag. instancia. 

ah. scilica. ai. Guilielmi. 

824 

1053 març 19 

Testament de Gonberg en el qual fa deixes a institucions religioses, 

parents i altres persones, tant laiques com eclesiàstiques. 

ACB, perg. 1-4-174. Original. Pergamí, 273 × 120 mm. Restaurat. Aquest document 

és de lectura molt difícil, gairebé impossible. Es troba molt mutilat i deteriorat. 

Són pràcticament il·legibles les ratlles 1, 2, 3, 17, 18, 19, 30 i 31. El document 

està partit en tres trossos; restaurat degudament, el primer tall és a l’alçada de 

la línia 17 i el segon, a la de la línia 30. Al verso: “1053” (Mas). 

/ 1 [±10] e [±20] / 2 [±10] e e [±18] / 3 [±10] mo [±20] / 4 -mentum 

sive planam potest [±10] ore [±2] / 5 [±6]cione a procederet e [±2] 

e pro [±1] te [±5] / 6 [-ti I] [±4]s concedo predicta Canonica uncia 

I [±2] / 7 de auro kabra I et emina I de blad ad [±4] / 8 [±3] 

[tenio?] similiter et ad Sancti Cucufati bo-/ 9 [vo?] [±3] dedit Dalmaz 

a [suum] [±3] [ago] / 10 [±9] [infra?] fa [±2] kabra I [±7] / 11 [±6] istis, 

alia ad Ermemir sacer, ka-/ 12 [ficio?] I a Ponci, alia ad Arbert, alia 

ad / 13 Adalbert, alia infra Ermemir [±5] et ad Al-/ 14 bert sestari I de 

blad a [±10] filio [±4] / 15 [± 8] blad, a Rodlen bovo I [± 4] / 16 [± 

8] [sa?]crario [±16] / 17 [±30] / 18 [±30] / 19 [±30] / 20 ni [±4] Adalbert 

tripli a Kanonika / 21 [±10] flads II de li de ipsas kana-/ 22 [±4] et [de 

ouveles] ipsa medietate [per iuro?] meo / 23 ipsas alias similiter, alia 

medietate [per?] / 24 Raimundum [Wilelmo?] quarterada I de / 25 [terr]a 

ad Illiards filiola maionella I / 26 optima alifafa I maroza d’ordii eis 

[±2] / 27 ipsa laboracione qui mihi advenit ip-/ 28 sos debitos solvant


1333 

alium quod r[±6] / 29 eredietate pro anima mea [±10] / 30 [±14] et michi 

[±12] / 31 [±4]ta I de [±18]. 

/ 32 Actum est XIIII kalendas aprilii, / 33 anno XXII regnavit Henrii 

/ 34 regis. 

S+ Gonbe[±4]r 1 ego / 35 [qui?] hunc testamentum feci et fir-/ 

36 mari et firmare rogavi. 

/ 37 S+ Gifred Guilelm. S+ / 38 Gilara. S+ [±7] / 39 Adalbert [±4]. 

/ 40 Adalbert presbiter, qui hunc / 41 testamentum ss scripsi-/ 42 t. 

1. El nom del testador no és gens clar, potser també podria ser Geribert, però amb 

el llum de Wood sembla que es vegin les lletres que hem transcrit. 

1053 abril 18 

825 

Bernat Bonfill i la seva muller Adalgarda venen a Udalard, vescomte 

de Barcelona, i la seva muller la vescomtessa Guisla cinc mujades 

de vinya, amb la terra on és plantada, al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Genís d’Agudells, pel preu de 

42 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 119, f. 42c-d. Rúbrica: “Bernardus Bofil vendidit Walardo vicecomiti 

V modiatas vinee, in Acutellis”. Exterior verso: “n. 119” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini 1052” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus E: 8 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Bonifilii 1 et uxor mea 

Adalgardis femine venditores sumus tibi Odolardo vicecomite et 

uxori tue Gila vicecomitissa, emptoribus. Per hanc scripturam 

venditionis nostre vendimus vobis modiatas V vinee, ab ipsa terra 

ubi sunt fundate, cum arbores varii generis. Sunt namque hee vinee 

in territorio Barchinone, in parrochia Sancti Genesii de Agudels. 

Advenit nobis per ienitorum et per comparatione vel per ullasque 

voces. Et affrontant prescripte V modiatas vinee separatim positum 

in quatuor locis de parte circi in ipsa terra et vinea de Lanies et 

de Sanla, de orient in torrent in ipsa via, de meridie in vinea de 

Garsies et in torrente, de occiduo in vinea de Garsies. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic vendimus vobis: prefate vinee ad 

integrum, id sunt, modiatas V cum ipsum decimum, cum exitibus 

et regressibus earum, propter precium mancusos XLII auri cocti 

legitime pensatos, quod vos emptores nobis dedistis integriter. Est 

manifestum. / d Prescripta omnia, que vobis vendimus, de nostrum


iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ad vestrum plenissimum 

proprium, ut facias exinde quodcumque volueritis. Quod 

si nos venditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

venditionem venerit aut venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat 

vendicare, set componat aut componamus vobis prescripta omnia 

in duplum cum omni sua immelioratione. Et in antea ista vendicione 


Actum est hoc XIIII kalendas madii, anno XXII regni Henrici 

regis. 

S+num Bernardus Bonifilii, s+num Adalgardis femine, nos qui 

hanc venditionem fieri iussimus et firmavimus et his testibus firmare 

rogavimus. 

S+ Olonucio levita. S+ Reimundo levita. S+ Guilielmi presbiteri. 

S+num Bellihominis, cognomento Geraldus, levita, exarator, et 


1. Sota la primera i hi ha una e. 

826 

1053 abril 27 

Arnau ven a Adelaida Ermemir una feixa de terra que tenia per carta 

de penyora, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de 

Sant Andreu, a Vilapicina, pel preu de 5 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1571. Original. Pergamí, 100 × 393 mm. Al verso: “In Villapicina” 

(S. XIII-XIV); “Num... 1399” (S. XVII); “Mitja escala, armari 3, n. 1571” (Caresmar); 

“1053” (F/B). Caplletra “I” que ocupa 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Arnallus vinditor sum tibi Azalet Ermemir, 

emtrice. Per hanc scriptura vindicionis mee vendo tibi fexa 

I de terra. Que est ec omnia in territorio barquinonen-/ 2 se, in 

parochia Sancti Andree, in Vilapiscina. Et afrontad de parte orientis 

in terra de Bonadona, de meridie in ipsa via et in terra de Gheriberti, 

de occiduo in terra de / 3 Bonadona, de circii in terra de Blancha. 

Et advenit mihi ista omnia per chartam impinnoracionis quod mihi 

fecit Bernardi per manqusos II de moneda Eneas et sestarios II de 

or-/ 4 dio et quartera I, quod ego ei prestavi. Et ille mihi debuerat 

reddi a placitum constitum et minime fecit. Et \ad/monivi eum 

propter \ea/ plures vices et nichil mihi profuit. / 5 Idcircho, insistente 

Guisadus iudice et onestis viris, id est, Ermengaad Folchardi et 

Mironi Senolli et Orucii et Quitardi Quscha et Vives Mir et Richolfi


1335 

/ 6 Mir, vindo tibi predicta fexa de terra, simul qum exiis et regresiis 

earum, in aderato et difinito precio manqusos V de auro legitimos 

pensatos. Quod tu emtrice precium mihi / 7 dedisti et ego integriter 

manibus meis recepi. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que ego tibi vindo, de meo iuro in tuo trado ad tuum proprio. Quod 

si ego vinditor aut ullus-/ 8 que omo utriusque sexus qui contra ista 

vindicione venerid ad inrumpendum, non oc valead vindichare, set 

componad aut componam tibi iam dicta omnia in duplo qum omne 

suam imelio-/ 9 racione. Et in antea ista vindicione firma permanet 


Actum est oc V kalendas madii, ano XXII regni Enrici regi. 

S+num Arnallus, qui ista vindicione / 10 feci et firmavi et testes 


S+num Ermengod. S+num Mironi. S+num Orucii. S+num 

Quitardi. S+num Vives. S+num Richolfi. / 11 s+ Vidal. S+ Guisadus 

iudex sss. *s+ Petro clericii, que vocant Arnallus*. 

/ 12 S+ Gheriberti sacer, qui oc scripsid die et an prefixo. 

827 

1053 abril 30 

Isarn, la seva muller Raquel, Bernat i la seva muller Bel·lúcia venen 

a Sendred i a la seva muller Guisla deu peces petites de terra 

amb les vinyes que hi són plantades i arbres de tota mena, 

situades al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Sant 

Sadurní de la Roca, al lloc anomenat Mata-rodona, pel preu de 

3 mancusos d’or i 2 sous i mig de diners. 

ACB, perg. 1-1-237 (b). Còpia en pergamí de 4 juliol de 1195. Aquest document 

es troba compartint pergamí amb el document 1-1-237 (a), però ocupant-ne la 

part inferior. Caplletra “H”: 9 mm. 

Hoc est translatum fideliter 1 transcriptum cuius series sic se 

habet. 

In nomine Domini. Ego Issarnus et uxor sua Richel et Bernardus 

et uxor sua Bellucia femina vinditores su-/ 2 mus vobis Sendret 

et uxor sua Ghisla femina, emtorres. Per hac scriptura vinditionis 

nostre vindimus vobis peciolas X de terras cum ipsas vineas qui ibi 

sunt fundatas, cum / 3 omnes arbores de unusquisque genere, nostrum 

proprium francum. Quod habemus in comitatu barchinonense, in 

Vallensem, in termine Sancti Saturnini de Rocha, ad ipsum locum


qui voci-/ 4tatur Mata Rotunda. Advenit ad nos vinditores per genitorum 

nostrorum sive per genitrice nostras sive per complantatione 

sive per omnesque voces, et ad nos feminas / 5 per nostros 

decimos sive per omnesque voces. Afrontat ipsas terras et vineas 

\de parte orientis in terras et vineas de/ de2 Gheribertus et de Mager 

sive in terra de Sendret Mir, de meridie in terra de nos com-/ 6 

paratores vel eres sive in terra de Remundus Lobeto vel eres, de 

occiduo in terra de Sancte Crucis sedis Barchinona, de circii in 

terra de Sancta Maria sedis Ger[unda]. / 7 Quantum infra istas IIII 

afrontationes includunt, sic vindimus vobis: ipsas terras et vineas 

et arbores, totum ab integrum, in propter precium manchussos III 

de a[uro] / 8 et solidos II de dinarios et medio. Quod vos emtrrs 

precium nobis dedistis et nos vinditores manibus nostris 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predi[cta] / 9 ec omnia, 

que nos vobis vindimus, de nostro iure in vestro traddo dominio 

et potestatem, ab omnem integritatem, cum exis vel regressis 

earum, a proprio. Quod si nos vinditores aut [ullus]/ 10que omo qui 

contra hanc ista vinditione venerit pro inrumpendum, non oc valeamus 

vindichare, set componat aut componamus vobis ipsas 

terras et vineas et arbores in d[uplo] / 11 cum omni illorum inmelioratione. 

Et in antea ista vinditione firma permaneat omnique 

tempore. 

(Facta ista venditione firma permaneat omnique tempore.) 3 

Facta / 12 ista vinditione II kalendas madii, anno XXII regni 

Enrici regis. 

S+num Issarnus, s+num Bernardus, s+num Richel femina, 

s+num Bel-/ 13lucia, nos firmiter qui ista vinditione fecimus et testes 

firmavimus et firmare rogavimus. 

S+num Oliba. S+num Argela. S+num Argela. / 14 S+num 

Domenicho. S+num Gelmir. 

/ 15 Moratone sacer, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

*Sig+ Raimundi presbiteri*, / 16 *s+ Raimundi presbiteri*, *s+ 

Raimundi presbiteri*, s+ Guilelmi de Subarbaro, s+ Petri de Provinciana, 

/ 17 s+ Petri de Mirambello, nos qui huic translationi presentes 

adfuimus. 

/ 18 S+ Petri de Corron, qui hoc scripsit translatum cum litteris 

in linea Va super positis et dampnatis in XIa , IIII nonas iulii, anno 

Domini MoCoXCVo . 

1. Sota la d hi ha una e. 2. Repetit. 3. Ratllat.

1053 maig 4 


828 

1337 

Adelaida ven a Arnau Vidal i a la seva muller Garsenda un alou situat 

al territori de Barcelona, al terme de Vilapicina, prop de l’església 

de Santa Eulàlia, pel preu de 20 mancusos d’or d’Enees i una 

peça de vinya amb la terra on és plantada, que anomenen “vinya 

de Quitida”, situada al costat de les vinyes que foren del difunt 

Adroer. 

ACB, perg. 1-2-217. Original. Pergamí, 147 × 249 mm. Al verso: “Villapiscina” (S. XI); 

“Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Antiquit. II 207”; “1053” (Mas). Caplletra “I”: 20 mm. 

ACB, LA.II, n. 207, f. 72d-73a-b. Rúbrica: “De Villapiscina”. Inter columnas verso: 

“n. 207” (Caresmar). Inter columunas recto: “Anno Domini 1052” (S. XVIII). Caplletra 

“V” ornamentada: 4 línies. 


Vendicio, a qui per vim et metuum non fuerit extorta, in omnibus 

obtineat firmitatem. 

/ 2 In nomine Domini. Ego Azalaidis femina vinditrice sum tibi 

Arnallis Vitalis et uxor tua Gersindisb femina, hemptores. c Per hanc 

/ 3 scripturam vindicionisd mee vindo vobis alaudem meum proprium. 

Advenit mihi per vocem vir meus Tedberti condam, quia exinde / 4 

carta mihi fecit propter alaudium meum quod ille vendidit, que pater 

meus mihi donavit. Est supra nominato aludio in terri-/ 5torio barquinonense, e in terminio vocitatu Vilapecina, prope domum 

Sanctef Eulalia. Affrontat supra nominato / 6 alaudio de parte orientis 

in torrent, de meridie in via sive in terra de vos hemptores, g de 

hocciduo in via sive / 7 in terra de vos comparatores, de parte circii 

in via sive in vineas et terras de vos hemptores. h Quantum istas 

affron-/ 8tacionesi includunt, sic vindo vobis: supra scripto alaudio 

cum exiis et regressiis earum, ab integre, propter precium / 9 

mancussosj XX de bono auro de manu Heneas legitime pensatos 

et amplius peciak I de vinea aputl ipsa terra, / 10 ubi est fundata, que 

cognominant vin\e/a de Quitida, qui est iustam vineas qui fuerunt 

de Adroarii condam. Quod vos / 11 hemptoresn supra scripto precio 

mihi dedistis et ego vinditrice integriter recepi. Quem vero prefato 

alaudio, / 12 que ego vobis vindo, de meo iure in vestro trado dominio 

et potestate, ut faciatis exinde quodcumque volueritis. / 13 Quod si 

ego vinditrice aut aliquis homo utriusque sexus qui contra ista 

vindicioneo venerit pro inrumpendum, / 14 non hoc valeat vindicare, 

sed componat aut ego componam vobis prescripto aladio in duplo


cum suam inmelio-/ 15 racioone. p Et in antea ista vindicione q firma 


Actum est hoc IIII nonas / 16 madi, anno XXII regni Henricis 

regi. 

S+m Azalaidis, qui ista vindicione r fecit et firmavit / 17 et firmare 

rogavit. 

S+m Isarni Tedberti, qui conscius fui in hanc vindicione s et 

/ 18 vinditore. 

S+m Reamballi Ermemiri. / 19 S+m Vivas Mironi. S+ Sancii 

subdiaconus t sss. S+m Seguini. u 

/ 20 S+ Adroario sacer exaravi et sub die et anno prefixo sss. 

LA. a. venditio. b. Garsindis. c. emptores. d. vinditionis. e. barchinonense. 

f. Sanctae. g. emptores. h. emptores. i. affrontationes. 

j. mancusos. k. petia. l. apud. m. iuxta. n. emptores. o. vinditione. 

p. inmelioratione. q. vinditione. r. vinditione. s. vinditione. 

t. subdiachonus. u. Sequini. 

829 

1053 juny 8 

Baró Batlle ven a Pere Joan un alou situat al comtat de Barcelona, 

al terme del castell de Benviure que anomenen Bisbal, pel preu 

de 10 unces d’or de Barcelona. 


plegat en plecs. També presenta dues mutilacions, una a l’angle superior dret i 

l’altre a la part superior central, que afecten la lectura de les dues primeres ratlles. 

Al verso: “De Benviure, in Sancto Baudilio”; “Guilelmi Bremundi”; “Scrip X” (S. XIII- 

XIV); “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1486”; “(Num... 842, ratllat)” (S. XVIII). 

ACB, LA.IV, n. 157, f. 54d-55a. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Sancti Baudili”. Rúbrica: “Baro vendidit Petro Iohanni mansum apud Beviure 

qui dicitur / Episcopale”. Inter columnas verso: “n. 157” (Caresmar). Caplletra “I” 

ornamentada, tipus I: 12 línies. 


[In nomin]e Domini. Ego Baro a Baiulus vinditores 1-b sum vobis 

Petro Ioanni c emtorem. d P[er hanc scrip]turam vendicionis e mee 

vindo vobis mansum / 2 [u]num, meum propium f alodium francum, 

cum casas, cum solos et suprapositos, cum terris et vi[neis] et 

arboribus diversis generibus, cum fontibus 2 / 3 et aquis et pascuis, 

cum vieductibus et reductibus, cum garicis g et pascuis, cum petris 

et petrinis, omnia et in omnibus, qui ad ipsum / 4 mansum pertinent 

vel pertinere debent. Qui mihi advenit per compra vel per omnesque


1339 

voces. Et est hec omnia in comitatu bar-/ 5chinonense, in terminio 

de castro Benevivere quem vocant Episcopale. Et afrontadh eci omnia 

a parte orientis in via plubicaj in ter-/ 6erminio3 castri Rivi Rubii, k a 

meridie in alodio episcopale, de hocciduo4-l in terra de Petro Ollegis 

sive de Castisimam et de / 7 suos eredes, n de circi in alodio de Adalo 

Cavaler qui iam dudum ob\i/it et de suos heredes. 5 Quantum predicte 

afrontacioneso / 8 includunt prefati mansi Canatelli, sic vindo vobis: 

in propter precium decemp hunciasq auri de auro coctor de 

Barchininonas / 9 a pense legitimet pensatas. 6-u Quo mihi dedistis et 

ego venditor de manibus mei recepi. Est manifestum. Quem vero 

predic-/ 10ta omnia, que vobis vindo, de meo iure in vestrum trado 

ad vestrum plenisimumv propiumw alodium francum, x ab omni 

integri-/ 11tate, 7 in vestra potestate, simul cum exisy vel regressiis 

aearum, z sine ulla fraude. Quod si ego venditor auaa aliquis omoab qui con-/ 12tra ista vindicioneac venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeat vindicare, set componat aut ego componam vobis predictum 

/ 13 alodead in duplo cum omnem suam melioracionem. ae Et in antea 

ista vindicioaf firma permaneadag omnique tempore. 

Facta / 14 ista vindicioneah VI idus iunii, anno XXII regni Henrici 

regis. 

S+ Baro Baiulus, qui ista vindicioneai / 15 fecit et firmavit et testes 


S+ Rosi. S+ domni Raimundi Guielmi. aj S+ domna Guilia. / 16 

S+ Raimundus Lozoicus. / 17 *+ Guislibertus, gratia Dei, episcopus 

+*. *S+ Bomparus presbiter*. *S+ Geralli levite*. / 18 *S+ Bonifilius 

levita. ak * *S+ Bernard levita. al * *S+ Donucioam levita. an * *S+ Guitardus 

sacer*. / 19 *S+ Remundi levite et iudicis*. 

/ 20 S+ Petri Arnalli, qui hoc scripsit cum literisao fusis et 

emandatis, ap die et anno quo supra. 

1. La s sembla ratllada. 2. Sota ib es llegeix es. 3. Per terminio. 4. Sota 

l’última o hi ha una e. 5. Sembla ratllat. 6. Entre la t i la a hi ha os ratllat. 

7. Hi ha una abreviatura de er supèrflua i expuntuada. 

LA. a. Abreviatura supèrflua. b. vinditor i a continuació es raspat. c. Iohanni. 

d. emptorem. e. venditionis. f. proprium. g. garricis. h. affrontat. 

i. hec. j. publica. k. Abreviatura supèrflua. l. occiduo. 

m. Castissima. n. heredes. o. affrontationes. p. X. q. uncias. 

r. cogto. s. Barchinona. t. legitimo. u. Sota l’última a hi ha una o. 

v. plenissimum. w. proprium. x. franchum. y. exiis. z. earum. 

aa. aut. ab. homo. ac. vinditione. ad. alodem. ae. meliorationem. 

af. vinditio. ag. permaneat. ah. vinditione. ai. viditione. 

aj. Guilelmi. ak. levita. al. levite. am. Donutio. an. levite. ao. litteris. 

ap. emendatis.


1053 juny 27 

830 

Bernat Bonhom empenyora a David, jueu, una terra situada al territori 

de Barcelona, al terme de Montjuïc, prop de les Fontanelles, a 

causa d’un deute de 4 unces d’or de moneda d’Enees que ha de 

tornar al cap d’un any, a primers de juliol. 

ACB, perg. 1-1-2325. Original. Pergamí, 128 × 319 mm. Al verso: . És 

a dir: “El camp de...” (S. XI); “In Monte iudaico” (S. XIII-XIV); “2325”; “Num... 2325” 

(S. XVII); “Diversorum A. 2325” (Mas); “1053” (F-B). Caplletra “I”: mm. 

In nomine Domini. Ego Bernardus Bonus[homo] impignorator 

sum tibi David ebreo. Manifestum est enim quia debitor sum tibi 

uncias IIIIor de auro co[cto et] puro monete Heneas legitime / 2 pensatas 

sine ullo enganno. Et est manifestum. Propterea impignoro 

tibi terra. Et est ipsa terra in territorio Barchinone, in terminio de 

Monte iudaico, prope ipsas Fontelas. Advenit mihi haec omnia / 3 per 

vocem genitorum meorum sive per omnesque voces. Affrontat haec 

omnia de parte circio in terra de filiis de Olibano Miro, de aquilonis 

in ipsas Fontanellas, de meridie in terra de Miro Guadallo, de occiduo 

/ 4 in terra de predicto Miro. Quantum iste afrontaciones includunt, 

sic impignoro tibi: iam dicta terra tota ab integre, cum exitibus et 

regressibus suis. Inter tantum ego teneam per tuum beneficium. / 5 

Et in die quod erit kalendas iulias, de istas ad alias primas venientes, 

isto anno revolvente, sic fatiam tibi rendere predictum debitum et 

tu rendas mihi ista scriptura sine mora. Quod si minime / 6 fecerimus 

et diem placitu tui non adimpleverimus, tunc habeas licentiam predicta 

omnia aphendere, tenere, vindere, facere quodcumque 

volueris, ad tua propria. Quod si ego impignorator / 7 aut aliquis homo 

sexus utriusque qui contra ista karta impignoratione venero aut venerit 

pro inrumpendum, ad nihilum ei eveniat, set componat aut 

componam tibi predicta omnia in duplo / 8 cum omne sua inmelioratione. 

Et in antea ista impignoratio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc V kalendas iulii, anno XXIIIo regni Henrici 

regis. / 9 

S+ Bernardus homo, qui ista impignoratione fieri 

iussi, firmavi et testibus firmare rogavi. / 10 

S+ Eriballo Echfret. S+ Amalrico Sunnello. S+ Bonard Bonifilio. 

/ 11 

Et istas uncias IIIIor , quod superius sunt scriptas, sic stent sine 

ullo lucro usque in unum mensem quod veniat ipsa hoste. Et si isto


1341 

mense, postquam veniat ipsa oste, transhactam fuisset, scriptum (?) 

/ 12 istas uncias quatuor iam dictas cum illorum lucro per quarto 

usque ad annum. / 13 

S+ Miro presbitero, qui haec scripsit die et anno quod supra. 

831 

1053 juliol 4 

Bernat Bernat i la seva muller Ermengarda venen al sacerdot Geribert 

una petita peça de vinya amb la terra on és plantada, situada 

al territori de Barcelona, al terme d’Horta, a la parròquia de Sant 

Andreu, al lloc anomenat Vilapicina, pel preu de 8 mancusos 

i mig d’or en moneda d’Enees. 


diverses taques en la part central. Al verso: “Vendicio Bernardus Bernardi ad 

Geriberto”; “Peciola Bernardus Bernardi per comutacio et in Vilapicina, de circi 

in vinea et terra de Remun Lubet, [de aquilonis] in strata, de meridie et de occiduo 

in vinea de te emptore” (S. XI); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Antiquit. II 172”; 

“1054” (Mas). Caplletra “I”: 31 mm. 

ACB, LA.II, n. 172, f. 62b-c. Rúbrica: “Carta quod Bernardus Bernardi vendidit 

Girberto presbitero I petiam vinee in Palomar, in termini de Orta, apud 

Villampiscinam”. Inter columnas recto: “n. 172” (Caresmar). Exterior verso: “Anno 

Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada amb sanefes geomètriques, tipus 

H: 11 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Bernardi una cum uxori mea 

Ermengardis a femina venditores sumus tibi Geribertus sacer, emptore. 

Per hanc scripturam vendicionis b nostre / 2 vendimus tibi peciolam 

unam vinee simul cum ipsa terra ubi est fundata. Quod habemus 

in territorio barchinonensi, in terminio de Orta, vel in parrochia 

Sancti Andree, in locum vocitatum / 3 Vilapiscina. Advenit nobis per 

commutationem 1-c et per decimum vel per ullasque voces. Affrontad d 

hec omnia de parte circi in vinea et in terra de Remun Lubet, de 

aquilonis in strata qui pergit / 4 de Barchinona ad Sancti Cucufati, e 

de meridie et de occiduo in vinea\s/ de te emptore. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic vendimus tibi: iam dicta omnia ab 

integre, simul cum / 5 exiis vel regresiis f earum, in propter precium 

mancusos VIII et medium de auro puro manu Enee legitime 

pensatos. Quas tu emptor precium nobis dedisti et nos ad presens 

manibus nostris / 6 recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus


dominium et potestatem, ab omni integritatem, ad tuum plenis-/ 

7 simum proprium. Quod si nos venditores aut aliquid homo sexus 

utriusque qui contra hanc vendicionem g (vendicionem) 2-h venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, nil / 8 valead, i sed componat aut componamus 

vobis 3 predicta omnia in duplum cum omni sua inmelioracione. 

j Et insuper hoc manead k firmum omne per evum. 

Actum est hoc IIII nonas / 9 iulii, anno XXIII regni regis Henrici. 

S+ Bernardus Bernardi, s+ Ermengardis l femina, nos qui ista 

vendicione m fecimus et firmavimus et testes / 10 firmare rogavimus. 

S+ Dalmatio Bernardi. S+ Bofil Sinfre. S+ Bernardus presbiter. 

/ 11 *S+ Renardus presbiter*. 

/ 12 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. A sota de mu, hi ha una p. 2. Repetit. 3. A sota de vo es llegeix ti. 

L.A. a. Ermeniardis. b. venditionis. c. compar\mut/tationem amb par 

expuntuat. d. Affrontat. e. Cucuphati. f. regressiis. g. venditionem. 

h. comparacione també repetit. i. valeat. j. inmelioratione. k. maneat. 

l. Ermeniardis. m. venditione. 

1053 [febrer-juliol] 

832 

Jofre i Vives Rossell juren sobre l’altar de Santa Maria de l’església 

de Sant Joan, al territori de Barcelona, prop del riu Llobregat, 

el testament sacramental de Bonadona, en el qual la testadora 

deixa la meitat dels seus béns al seu germà Duran i a la seva 

dona Àguila; l’altra meitat, la deixa a Ermetruit. 

ACB, perg. 1-2-686. Original. Pergamí. Partit en dos trossos a un terç del marge 

esquerre a causa de la humitat, amb pèrdues que afecten totes les ratlles del text 

en una amplada desigual, que és possible avaluar sols aproximadament (25 a 90 

mm), l’espai perdut és bastant més ample que no pas el que ofereix després de 

la restauració (15-50 mm). 131 × 254 mm. Al verso: “Restauració nº 213 - 3 / 

5 / 82”; “1053”; “1-2-686” (JB). Caplletra “C”: 13 mm. 

Datació: vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinationem residebat 

sac[...] terius roboratorum / 2 aliorumque multorum. Testificant 

testes prolati quas attulerunt iudi[ces ...]ne et Durandus ad / 3 

conprobandam ultimam voluntatem Bonedomne femine condam per 

testament[um ...]nt Gaucefredus et / 4 Vives Rossell. 

Iuramus nos testes predicti primo per Deum trinum in per[sonis 

... vir]ginis, quod situm est in ecclesia / 5 Sancti Iohannis in territorio


1343 

Barchinone, prope alveum Lubricati, quod n[...] lectulo in egretudine, 

/ 6 unde 1 obiit, iussit fieri suum testamentum constituens per eum 

distrib[uere ... B]onadona Ermetruitis / 7 et frater suus Durandus, 

mandansque illis ut si mortis eventus illi adven[erit, ...]tum fuisset 

illis omnem suam / 8 hereditatem apprehendere et distribuere et 

ordinare, quemadmod[um ... Rai] mundus Poncii et / 9 Aguila, uxor 

sua, de ipsa sua hereditate que ei remansit de patri suo, [...]agenals 

et in casas et curtibus / 10 et in ipsos colomers et in ortos. Et alia 

medietate ad Ermetruitis [... ann]o XXII regni Henrici regis, / 11 sic 

fuit mortua in eodem mense febroarii. 

Late condiciones in Domino [...]. 

[S+num Gauce]fredus, s+num Vives Rossello, / 12 nos testes 

sumus et hunc sacramentum iureiurando iuramus in Domino. 

/ 13 *S+ Ioanes presbiter*, *s+ Bertran Poncii*, / 14 nos tutores 

qui et helemosinarii sumus. 

S+num Iocbert, s+num Durandus. / 15 S+num [...], nos qui sumus 

auditores. 

/ 16 S+num Bellihominis, cognominato Geraldus, levita, exarator, 

cum litteras [... die et anno pre]fixo. 

1. La u és una esmena de t. 

833 

1053 agost 11 

Testament de Guillem abans de partir a fer la guerra contra els sarraïns, 

en el qual fa deixes als seus parents i a altres persones laiques 

i eclesiàstiques dels seus béns, i donacions pietoses a diferents 

entitats religioses, sobretot a Sant Julià de Torre. 

ACB, perg. 1-1-2171. Original. Pergamí, 116 × 600 mm. Restaurat. A la part inferior 

del pergamí hi ha dues petites mutilacions que dificulten lleugerament la lectura 

de les últimes ratlles. Al verso: “De cappellis”; “(Sancto Iuliano, lletra d’altra mà) 

de Turre. Et sunt / IIII or instrumenta”; “Testamentum” (S. XIII-XIV); “Num... 2171” 

(S. XVIII); “Diversorum A 2171” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 40 mm. 

In nomine Domini. Ego G[ui]lelmus volo pergere in partibus 

Spania contra gentem sarracenorum, spero in misericordia Dei, 

timeo ne subito ut non veniat mihi repentina chasu morti mee. Et 

ideo iubeo atque discerno ut sint elemosinarii mei, id sunt, Vivas, 

frater mei, et Dalmacio Gontardi et uxori mee Maria. / 2 Precipio 

vobis predicti mei elemosinarii ut, si in isto iterato aut in alio locho 

mors mihi advenerit (o) 1 aut antequam alium testamentum faciam,


firmis et stabilis permaneat istum usque dum alium faciam, et 

licenciam habeatis omnem meum abere ad distribuere, sicut ego 

precipio vobis per istum meum testamentum. 

In primis concedo / 3 ad Sancti Iuliani de ipsa Turre ipsum 

meum alodium, quod ego abeo ad ipso termine, cum ipsos arboribus 

qui infra sunt, simul cum ipsa vinea que ego comparavi de Borrel 

Falchosindo, que laborat Tedmundi, in tali capcione ut abeant ipsa 

espleta ipsos clericis qui decantaverunt Sancti Iuliani predicti; et 

si nullus homo vel clericis non facit decantari Sancti Iu-/ 4 liani, fiat 

de propinqui mei in tali capcioni vel abeant in ipso sui servicio et 

faciunt decantari, sicut supra dictum est. Et vindere faciatis ipso 

meo mulo et ipso somero ferrando cum ipsa somera qui fuit de Ugo, 

et de ipso precio solvere faciatis ipsos meos debitos. Et ipsas uncias 

VI de auro quod mihi debet Remundi Mironi, requirere faciatis et 

\de/ ipsas quat-/ 5 tuor uncias de auro faciatis sicut Senegundis, uxori 

mee, qui fuit condam, dubitavit 2 per suo verbo, unde iudicium est 

obligatum; et de alias duas uncias, quod remanent, dare faciatis ad 

ipsa Kannonica Sancte Crucis mancusos IIII, ad ipsa Kannonica 

Sancta Maria Kalidis mancusos III, ad ipsa opera Sancta Maria 

predicta mancusos II, ad Sancti Michaelis de / 6 ipso Faio mancuso 

I, ad Sancti Iuliani de ipsa Turre mancusos II in suo edificio, ad 

Sancti Martini de Martoreias mancusos II. Et concedo ad uxori mee 

Maria ipsa mea mula cum ipsa pullina asinina. Et ad filia mea 

Belliards ipsum meum directum de ipsa somera que tenet Amalrichus 

Faber. Et ad Senegondis, filia mea, ipsa somera que tenet Gerallo 

Corbacio. / 7 Alium meum mobile quod remanet, ipsa tercia parte 

pro anima mea; et de ipsa tercia parte dare faciatis ad Sancti Petri 

Rome mancuso I, ad Sancta Maria de ipso Puio mancuso I, ad Sancti 

Chucufati cenobio mancuso I. Et de ipso pane et vino, quod Deus 

dederit, et de bestias maiores vel minores, exceptus supra scriptas 

bestias, et de ipsos chubos et tonnas ipsa tercia par-/ 8 te pro anima 

mea. Et de supra \dicta/ tercia parte dare faciatis ad Ierbertus 

subdiaconus mancusada I, ad Bonusfilius sacer mancusada I, ad 

Bonusomo sacer mancusada I, infra Guinardus et Poncio levitas 

mancusada I, ad ipso presbiter qui decantat Sancti Martini de 

Martoreias mancusada I, ad ipso presbiter qui decantat Sancti Iuliani 

de ipsa Turre mancusada I, / 9 ad Sendredus levite mancusada I, ad 

Godmar Sanla mancusada I, ad Chorrono mancusada I, ad Bompar 

mancusada I, ad Bonusfilius Iover mancusada I, infra Bonifilii Sanla 

et suo frater Remundi mancusada I, ad Amallaeto mancusada I, ad 

Godaio mancusada I, ad Guinardeto mancusada I, ad Remundi 

Ierberti man-/ 10 cusada I, infra Adalaidis Arnallo et Adalaidis Trasuer


1345 

mancusada I, infra Rodlendis et sui frater Poncio Guitar[d]i mancusadas 

II. Alium quod remanet pro anima mea per missas. Et 

concedo ad Dalmacio Gontardi ipso meo alsbergo que ille tenet in 

chomanda, et ad Guilabertus Guilelmi ipso alsbergo quod ille tenet 

per mea chomanda. Et si remansis-/ 11 sent de ipsos debitos quod non 

fuissent persoltos, faciatis v[inde]re ipso meo alsbergo per ipsos 

debitos. Et si fuissent persoltos ipsos debitos de ipso mulo et somero 

cum ipsa somera, dare faciatis ipso alsbergo ad seniori meo domno 

Mironi Geriberti. Et vindere faciatis ipsa mea mula quod abet 

Remundi Amalrici, et de ipso precio dare faciatis ad Ermengaudi 

Oli-/ 12 ba mancusos II, alium precium quod remanet fiat de predicti 

Remundi. Et ipsas meas filias cum uxori mee predicta remaneant 

in potestate Dei misericordie et in guarda de Vivani, frater mei, et 

in suo addergimento et in guarda domno Mironi seniori meo et in 

guarda de domno Udalgarii et de filiis Guitardus Arnalli. / 13 [±40: 

una ratlla sencera, en blanc]. Cetera vero que remanet, kasis et curtis, 

solis et superpositis, molinis cum omnia illorum usebilia, terris et 

vineis et trileis, arboribus, boschos et garriciis, mobile aut immobile, 

omnia et in omnibus, quantum invenire pot[u]eritis, remaneat ad 

predicta uxori mee Maria et ad filias mea Belliardis et Senegondis 

in tali capcione: ut predicta / 14 (dicta) 3 uxori mee in diebus vite sue 

teneat et possideat cum filias meas, si bene tenuit suam dignam 

viduitatem; et si non tenuit suam dignam viduitatem, extranea fiat 

de supra dicta omnia, exceptus \de/ ipsas meas chasas cum terras 

et vineas et trileas, cultas et ermas, cum ipsos molinis quod ego 

abeo in Martoreias. Hec omnia in tali capcione: ut in diebus vite 

sue te-/ 15 neat et possideat sine blandimentum de ullumque ominem 

vel femina. Et post hobitum suum remaneat \totum/ ad predictas 

filias meas in tali capcione: ut si mortem advenerit ad 4 (te) 5 unam 6 

ante etatem perfectam, remaneat ad alteram; et si ad ipsas mortem 

advenisset ante etatem perfectam, cremaneat ad Vivas, frater mei, 

et ad uxori mee Maria in tali capcio-/ 16 ne: ut in diebus vite illorum 

teneant et possideant. Et post obitum illorum remaneat ipsa supra 

dicta omnia de Martoreias ad Sancti Martini in tali capcione: ut 

ipsis clericis qui decantaverunt Sancti Martini predicti ab[e]ant ipsa 

espleta. Alium meum alodium de Ruvinione remaneat ad Sancti 

Iuliani de ipsa Turre pro anima mea et pro animas Vivas, frater 

mei, et uxori mee Ma-/ 17 ria et de Senegondis condam. Alium totum 

meum alodium remaneat infra ipsa Kannonicha Sancte Crucis et 

ipsa Kannonica Sancte Mar[i]e Chalidis et Sancti Laurencii cenobii 

pro animas illorum et pro anima mea.


Facto testamen[t]o III [i]dus agustas, anno XXIII regnante 

Henricho regi. 

S+n Guilelmus, qui isto testamento fieri feci firmavi et / 18 testes 


S+n Bonifilii Sanla. S+n Chorr[o]no, que vocant Belsomo. S+n 

Godmar Sanla. S+n Remundi Ermenardi. 

/ 19 Sss Sendredus levite scripsit ss et die et anno quo supra. 

1. Al damunt hi ha una mena de senyal d’abreviació o potser d’anul·lació. 

2. Abreviatura supèrflua. 3. Repetit. 4. A sota es llegeix an. 5. Superflu i 

expuntuat. 6. Sota la u hi ha una a. 


834 

Bernat i la seva muller Ermengarda empenyoren a Arnau una peça 

de vinya amb la terra on és plantada, situada al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, prop 

de Santa Eulàlia de Mèrida, per un deute de 3 mancusos d’or 

d’Enees i nou mitgeres d’ordi de lucre, que retornaran al cap d’un 

any, a mitjan setembre. 

ACB, LA.II, n. 261, f. 87d-88a. Rúbrica: “Bernardus impigneravit petiam vinee prope 

Sanctam Eulaliam, in termino Palomar”. Inter columnas verso: “n. 261” (Caresmar) 

i inter columnas recto: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Bernardi et coniux mea Ermeniardis 

impinnoratores sumus tibi Arnallus. Manifestum est enim quia 

debitores sumus tibi mancusos III de auro de moneda Enes, pensatos 

senes engan, et per illorum lucro migeras VIIII de ordio. Propterea 

impignoramus tibi petia I de vinea cum terra ubi est fundata, nostra 

propria. Qui nobis advenit a me Bernardi per ienitorum meorum, 

et a me Ermeniardis per carta donationis qui mihi fecit Bernardi 

prescripti vel per omnesque voces. Et est hec omnia in territorio 

Barchinona, in parrochia Sancti Andree, in termineo de Orta, prope 

Sancta Eulalia Merita. Et affrontat de parte orientis in terra de 

Geriberti sacer, de meridie in terra de Alaman, de occiduo in vineas 

de Adalbertus Ollomar, de circii in terra erma. Quantum istas affrontationes 

includunt, sic / a impignoramus tibi: iam dicta omnia 

ab integre, et de nostro iuro in tuum tradimus dominio et potestatem, 

ab omni integritatem, et inter tantum nos teneamus per tuum


1347 

beneficium. Et a die quod erit mediante septembris, isto anno 

revolvente, nos tibi solvamus iam dictos mancusos et ipso ordio 

prescripto et tu nobis reddere facias ista scriptura sine mora. Et 

si hoc non fecerimus et die placitis nostris non adimpleverimus, tunc 

abeas plenam potestatem ec omnia, quod impignoramus, aprehendere, 

tenere, vindere et omnia facere quod volueris, cum exios et regressios 

earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos impignoratores 

aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista impignoratione 

ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut nos componamus tibi iam dicta vinea in duplo cum sua inmelioratione. 

Et in antea ista impignoratione firma permaneat 


Actum est hoc II idus septembris, anno XXIII regni Enrici regi. 

S+m Bernardi, s+m Ermeniardis, nos qui ista impignoratione 

facimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Argemir. S+num Dalmad Geribert. S+num Martino 

Goltred. 

S+ Geriberti sacer, qui hoc scripsit die et anno prefixo. 

835 


Pere i la seva muller Bonadona venen a Esteve, sacerdot, i la seva 

sòcia Adelaida unes cases, corts, terres, vinyes i arbres situats 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Sant Esteve de 

Vilanova, a la Vila Merdàs, pel preu d’1 unça d’or de moneda 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-175. Original. Pergamí, 135 × 342 mm. Al verso: “Luparias” (S. XIII- 

XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1053” (Mas). Caplletra “I”: 21 mm. 

In nomine Domini. Ego Petro 1 et uxori mea Bonadona femina 

vinditores sumus vobis Stefanus sacer / 2 et socia sua Adaledis femina, 

emtores. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus vobis cha- 

/ 3 sas cum curtes, solos et superpositos, ostios et ianuas et macerias, 

et terras et vineas, qui est in cir-/ 4 cuitu ab ipsos arbores 2 qui ibidem 

sunt, nostrum proprium francum. Quod abemus in chomitato 

Barchino-/ 5 na, in Vallense, in terminio de Sancti Stefani de Vilanova 

sive in villa Meritade. Advenit ad me Petro / 6 per ienitori meo et 

ad me Bonadona per decimo vel per ullasque voces. Et afrontad ec 

omnia de parte / 7 orientis in terra Sancta Eulalia sedis Barchinona,


de meridie similiter, et de circi similiter, et de occiduo / 8 similiter. 

Quantum infra istas IIII (fro) 3 afrontaciones includunt, sic vindimus 

vobis: ipsa ec omnia, quod / 9 superius resonat, totum ab integrum, 

in propter precium uncia I de auro de moneda de Barchinona. 

/ 10 Quod vos emtores a nobis precium dedistis et nos vinditores 

manibus nostris recepimus. Et est manife-/ 11 stum. Quem vero 

predicta omnia, quem nos a vobis vindimus, de nostro iuramus in 

vestro tradimus dominio et pote-/ 12 statem, ab omnem integritatem, 

cum exis vel regresis earum, ad vestrum plenissimum proprium. 

Quod si nos / 13 vinditores aut ullus omo fuerit qui contra hanc ista 

charta vindicione venerit pro inrumpen-/ 14 dum, non oc valeat 

vindichare, set componat aut componamus vobis in duplo cum 

omnem suam inmeliora-/ 15 cione. Et in antea ista charta vindicio 

firma permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista / 16 charta vindicione VIIII kalendas octobrii, anno 

XXIII regni Enenrici regi. 

S+num Petro, / 17 s+num Bonadona femina, nos qui ista charta 


/ 18 S+num Richario. S+num Adalbertus. S+num Reimun. 

S+num Mironi. 

/ 19 S+ Guilielmus sacer, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. La o sembla una u. 2. Sota la o hi ha una e. 3. Raspat. 

836 


Testament de Bernat Gelmir, jurat sobre l’altar de Sant Pastor de 

l’església de Sant Just de Barcelona, en el qual reparteix els seus 

béns immobles, situats a Barcelona i al seu territori, i al Vallès, 

entre la seva muller Aigana i els seus fills Gerard, Arbert, Nèvia 

i Ermengarda. 

ACB, perg. 1-4-185. Original. Pergamí, 495 × 476 mm. Al verso: “Iudicium Bernardi 

Gelmiri qui nil valet” (S. XI); “D.C.(b) 185. Car. 1”; “1054” (Mas). Caplletra “C”: 

12 mm. 

Condi\ci/ones sacramentorum ultime voluntatis cuiusdam 

hominis, nomine Bernadus Gelmiri, verbis tantumodo ordinatam, 

quod intercidente casu in curie scribere non licuit nec voluit 

testamentum, set in tabula lignea verbis quod ordinavit scr\i/bere 

iussit / 2 et manu propria solito signo litteris firmavit. Ibi precipiens


1349 

mandavit ut, quandocumque illi mors advenisset, antequam testamentum 

fecisset, potestatem habuisent sui helemosinari distribuendi 

omnibus rebus suis, sicut precepit eis coram testibus subterius 

/ 3 anotati. Et precipiens ut sui fuissent tutores et helemosinarii, id 

est, Gislibertum pontificem, qui et vicecomes, et Guielmus Guifredi, 

episcopus ausonensis, qui tunc erat archilevita, Gondeballum 

bissorensi et Remundum Borelli et Ermengaudus Orucii et Guilabertum 

/ 4 Marcucii et Companus Marcucii et Aiganem, uxorem suam, 

et Gerallum levitam, filium suum, et Guitardus Orpini. Et nomina 

vero testium, qui hoc testificant sicuti et iurant, id est, Petrus clericus 

et Ellemarus sacer et Gerallus Compannus et Bonucius pres\bi/ter et 

Ihoannes / 5 nutritus. 

Nos vero prescripti testes, id est, Ellemarus sacer et Gerallus 

Compa\n/nus, unum damus testimonium. Iurandi autem dicimus 

primo per Deum patrem omnipotentem et per Ihesum Christum, 

filium eius, Sanctumque Spiritum, confitentes hanc Trinitatem unum 

et verum esse Deum, sive / 6 super altare consecratum in honore 

Domini et Sancti Pastoris, qui est situs in ecclesia Sancti Iusti, infra 

moenia urbis Barchinona, supra cuius sancto altario has condiciones 

manus nostras continemus et iurando contangimus, quia nos prescripti 

testes bene scimus videndo et / 7 audiendo quando prescriptus 

Bernadus, qui fuit condam, ordinavit suam ultimam voluntatem 

et precipiens predicte uxori sue Aigane et Gerallo, filio suo, et Gislibertus 

Marcucii et Ermengaudus Orucii ut distributores fuisent 

suarum rerum, sicut in hac condicione / 8 de ipsa tabula lignea 

prescripta est translatum fideliter et absque ulla deminutione. In 

primis concessit 1 ad Gerallum et Arbertum, filios suos, ipsas suas 

domos ubi habitabat, id sunt, duas tures et duos muros et ipso solario 

noviter hedificato, qui est / 9 ad ipsa porta, et ipsas curtes cum ipsos 

domos qui in medio earum sunt, et afrontant de meridianis partibus 

in domos qui fuerunt de Guitardi Greci, de circio in ortum suum 

et murum qui est iusta predictam turem, simul cum ipso suo ortulo 

qui est subtus ipso suo muro, / 10 ubi est ipsa sua palma et ipso suo 

feragenal, quod fuit plantatum trila, simul cum ipsas casas et omnia 

genera arborum qui ibidem sunt, simul cum alio feragenal qui est 

iusta litore maris. Et item concesit eis ipso feragenal cum ipso orto 

et ipsa cenania cum casa et cum / 11 omnia que ibidem abebat. Et 

item concessit eis ipsum suum alodium quod abebat ad ipsa Celata, 

que illi advenit per vocem genitorum eius. Et afrontat de parte 

orientis in terra qui fuit de Deoti et in ipsa carera, de meridie in 

terras et vineas comitales, de occiduo in ipso torente, / 12 de circii


in ipsa strata de ipsa aquaria. Hec omnia eis concesit simul cum 

ipsos domos et ipsa ture qui in ipso alodio est heficata, et ipsas vineas 

qui sunt subtus ipso rego qui se iungunt cum prefato alodio, 

et ipsam peciam vinee quam Stefanus Curt plantavit, et alia / 13 pecia 

de vinea qui est iusta vineam Sancti Petri cenobii. Et item concessit 

eis peciam I de vinea, quod emit de Sunearius Monec, simul cum 

ipsa terra quod de illo comparavit. Et item concessit eis pariliata 

I de terra, quod abebat ad ipso Pino, simul cum ipsa casa et ipso 

orto / 14 et 2 ipsos arbores et ipsas vineas, quod abebat ad ipsos Arenns, 

qui sunt fundatas in terra qui fuit de Guifredus negociator. Et 

afrontant de parte circi in margine de alias suas vineas. Hec omnia 

supra scripta concessit prescriptis filiis suis causa melioracionis, / 15 

in eo modo et ordine: ut licitum non fuisset eis, nec uni nec alteri, 

vendere neque donare neque comutare neque per emendacionem 

componere aliquit ex ea omnia supra scripta et semper, quando 

vixerunt, sequere posidere. Et post obitum vero Geralli pre-/ 16 scripta, 

remansisent prescripta omnia ad Arbertum, filium suum, aut ad 

filios Arberti, qui ex legitimo coniugio fuisent procreati et ad ipsius 

neptis. Et si, vivente Gerallo, Arbertus obierit et reliquerit filios in 

minori etate sive neptis, remansiset, cum prescripta / 17 omnia que 

pars Arberti debetur, in tuicione et baiolia supra scripti Geralli. Et 

si Arbertus obierit sine liberis de \le/gitim\o/ 3 coniugio vel filiis 

filiorum, revertatur prescripta omnia in potestate Aiganem, uxorem 

suam, si viva fuiset, et de Ermengaudus, filio suo. Et post / 18 obitum 

vero illorum, remansiset prefixa omnia ad filium vel filios de 

Ermengardis, filie sue. Si autem Ermengardis prescripta filium 

ad filios masculos non relinquiset, remansiset prescripta omnia ad 

filium vel filios filie sue Nevie masculos. Si 4 autem filii mascule 

defuisent, / 19 remansiset prefata omnia omni sue posteritati, qui 

gradu proximiores eis fuisent. Et concessit ad Aiganem, uxorem 

suam, ipsam suam turem et ipsa talada cum ipsos domos quod 

abebat in Licano, simul cum omnes alodios, terras scilicet et vineas, 

boscos et ruiras, / 20 trileas, aquis et pratis, qui fuerunt de Tedbertus, 

quod ille comparavit de filios et filias suas, simul cum alias suas 

comparaciones quod in eius termine fecit, et alio suo alodio quod 

abebat in vallis Ariolfi et ipso mulino qui fuit de Sisval, et modiatas 

III de vineas / 21 in suburbio Barchinone, ad ipsos Arenns, in tali 

conventu: ut ea omnia quiete et sequre posideat, quando vixerit, si 

digne in viduitate permansiset. Post obitum vero suum, supra scripta 

omnia, quod ei consesit, dimisit ad supra scriptos filios suos / 22 

Gerallum et Arbertum, sicut et prescriptam melioracionem. Et item


1351 

concesit prescriptis filiis suis Gerallum et Arbertum ipsum suum 

alodem quod abebat in Licano subteriore, que illi advenit per vocem 

matris sue et parentum suorum, simul cum duos molinos superiores. 

Et / 23 item concessit ad Gerallum et ad Arbertum et Ermengaudum, 

filios suos, ipsas suas vineas de ipsos Arenns, exceptus ipsas 

quod iam testatus erat et dedit ad prescriptam uxorem suam et 

filiam suam Neviam et in prescriptam melioracione Gerallum et Arbertus. 

Hec omnia / 24 dimisit ad Gerallum et Arbertum, filios suos, 

per eorum ereditatem. Et dimisit prescriptis filiis suis Gerallum et 

Arbertum et ad presciptam uxorem suam Aiganem ipsam ecclesia 

Sancti Christofori de Licano, cum omnibus rebus sibi pertinentibus, 

eo tenere: ut uxor sua, dum / 25 vixiset, habuiset in prescriptam 

ecclesia ipsam medietatem et in suis rebus pertinentibus. Aliam vero 

medietatem habuissent eam Gerallus et Arbertus prescriptis. Post 

obitum vero matris eorum, prescriptam ecclesia prescriptis filiis suis 

Gerallum et Arbertum posedisent / 26 et filiis Arberti. Et si Arbertus 

filios non relinquiset, remansiset ad Ermengaudum, filium suum. 

Et si ipse mortuus fui\s/set, ad filios Ermengardem, filiam suam, remansiset, 

qui fuisent masculos. Et concessit ad filia sua Ermengardis 

ipso suo alodio de Mogoria, / 27 terra et vinea et casa et curte cum 

sex modiate vinee, quod dedit ei pro sua hereditate. Et concessit 

ad Nevie, filie sue, et ad Ermengaudum, filium suum, trans scilicet 

atque vinee, domibus et curtis, quod \h/abebat de alveo Lubricati 

usque ad ipso torent de ex / 28 Podola et de ripam maris usque in 

montem Urse, exceptus ipsum alodium et ipsa casa quod emit de 

filiam Deoati de ipsa Gavara, que concessit separatim a filio suo 

Ermengaudus, simul cum ipso campo de villam Sanctis. Et concessit 

aput scripto filio suo / 29 Ermengaudo ipso suo orto et muro et ture 

qui est prope domos qui fuerunt de Guilmundo Baiarici, cum suo 

exio in strada et medietatem de ipso feragenall quod emit de 

Guadallus de Sancti Vincentii, et ipsa tera quod abebat ad ipso 

Cucullo, / 30 qui afrontat de omnesque partes in vias, et peciam I tere 

qui fuit de Gitca piscator. Et si Ermengaudus obierit sine filiis de 

legitimo coniugio, remansiset prescriptam suam hereditatem ad 

matrem suam Aiganem et ad filios suos Gerallum / 31 et Arbertum, 

si vivi fuerint. Et si mortui fuerunt sine legitimis filiis, remaneat 5 

prescriptam hereditatem Ermengaudi ad prescriptas sorores illorum 

sive ad filios eorum. Et ipsum suum alodium de Sabadel iussit 

vindere, ut fuisent / 32 soluti inde suos debitos. Et si filii sui emere 

eum voluisent, habuisent licenciam, sicut iuste adpreciatum fuisset. 

Et de hoc quod remansiset de ipso debito, dare fecissent pro anima


sua in quo melius vidisent. Et concessit ad Ihoannem, nutritum 

suum, / 33 ipso orto qui fuit de Guilmundus Baiarici, et ipsa vinea 

quod plantavit de Guitca et filio suo. Et concessit ad uxorem suam 

Aiganem ipso orto qui fuit de Scubiliarius sacer. Ea omnia supra 

scripta, quod dimissit ad prescriptam uxorem suam Aiganem, in / 34 

tali conventu et racione: si digne in sua viduitate 6 steterit, teneat 

et possideat, quando vixerit, sine cuius inpedimento; et si virum 

apprehendi\s/set aut aulterium fecisset, ea omnia prescripta, quod 

ei dimisit, revertisset in iure et dominacione pre-/ 35 scriptis filiis suis 

Gerallum et Arbertum, sicut supra testatum est. Et concessit ad 

filiam suam Ermengardem ipso medio feragenal quod emit de 

Guadallus de Sancti Vincentii. Et concessit a filia sua Nevia de ipsam 

suam medietatem de ipso castro de / 36 ipso Caldario cum terminis 

et omnibus pertinenciis suis ipsam medietatem, tam de feuum quam 

de alodium, eo tenore et ordine sicut ille adquesivit eum de Guitardi 

abbati. Aliam suam medietatem, quod sequestravit, concessit ad 

Gerallum et / 37 Arbertum et Ermengaudum, filiis suis, eo modo et 

ordine quod ille eam adquisivit ex supra scripti donatores. Et si 

prescriptis filiis suis et filie sue Nevie mortui fuerint sine filiis de 

legitimo \con/giugio aut sine nepos ad neptis, revertisset / 38 prescriptum 

castrum cum prescriptis suis pertinenciis in potestate Ermengardis, 

filie sue, sive de filiis suis vel de filios illorum. Et ipso suo alodio 

de Saltels concessit ad domum Sancti Chucufati cenobii. Alium suum 

alodium, quod hic testatus non est et / 39 invenire potuissent, 

remansisset equaliter inter filios suos masculos. Et ipso suo alodio 

quod emit de Sunearius presbiter, id est, casa, terris et vineis et ruiras 

et arbores, que est hec omnia in Licano prescripto, post mortem 

predicti Sunearii / 40 dimisit eum ab integre ad predictam Aiganem, 

uxorem suam, in eo modo et eo tenore: ut in diebus suis tenuisset 

et possedisset sine ullius blandimento; et de ipsa expleta quod inde 

exisset, fescisset elemosinas aut aliut quod inde voluiset / 41 facere 

fecisset. Et post obitum vero suum, remansisset ipsa expleta ad 

domum Sancte Marie de ipsa Capela, si facta ibi fuisset, ad ipsos 

clericos aut clericum qui decantasent ipsam I capelam pro animabus 7 

nostris. Et si ipsa capella non era facta, / 42 ad ipsam suam turem 

de Licano, post mortem iam dicte Aigane 8 uxori sue, remansisset 

prescripta omnia ex 9 prescripto alodio prescripti Sunearii ad prescriptum 

Arbertum, filium suum. Et voluit atque iussit ut omnes filios 

suos masculos / 43 fuissent in potestate et tuicione supra fate uxori 

sue Aigane, si digne in viduitate stetisset aut si virum apprehendisset, 

omnibus diebus vite sue cum omni suo alodio quod supra testavit


1353 

filiis suis vel filias suas. Et si evenerit 10 / 44 ut, viventem uxorem suam 11 

Aiganem, Arbertus filiis suis uxorem apprehendisset et concordare 

non potuisset cum supra scripte matris sue, dedisset ei mater ipsius 

iam dictam omne suam hereditatem quod ei sequestravit, tam de 

melioracionem / 45 quam de hereditate, exceptus ipsum alodium 

quod ad eam testavit in vita sua, id est, ipsum alodium de Licano. 

Omnia 12 sua vascula, maiora vel minora, dimisit ad supra fatem 

uxorem suam Aiganem et ad filios suos masculos. Et / 46 postquam 

hec omnia ordinavit, predictus Bernadus Gelmiri, loquela plena et 

memoria integra habens, sic levavit voluntatem suam per suis 

solummodo verbis et precepit et dixit ad Aiganem uxorem suam et 

ad Guislabertum Marcucium / 47 et ad Geradlum, filium 13 predicti 

Bernadi, ut potestatem habuissent testificandi et coroborandi et 

legaliter ordinandi ipsis verbis quod illis comendavit, sicut hic scriptum 

fuerit. In primis iussit quod ipsum suum chastrum de Licano 

et / 48 omnem suum alodium quod predictus conditor habebat infra 

terminos de prescripto Liciano subteriore, ad integrum remansisset 

ad Arbertum, filium suum, exceptus ipsum alodium qui fuit 

Aiganem, matrem predicti Bernadi, et ipsum fuisset / 49 Gerallus, filio 

suo. Et iterum iniuncxit 14 per suis verbis quod, si Arbertus prescriptus 

obierit sine filiis de legitimo coniugio, revertatur prescripto 

castro cum predicto alodio et omne hoc quod testavit ad Arbertum, 

filium suum, integrit\er/ / 50 a Gerallum, filium suum. Et iterum 

precepit eis in suis verbis quod ipsum alodium quod testavit filie 

sue Ermengardis, quod illa non tenuit, iussit remanere ad Ermengaudum, 

filium Bernadi predicti. Et iterum addidit per suis verbis 

ut ipsam / 51 terciam partem de omnem suum 15 mobile, exceptus duos 

cubos meliores, quod precepit I remanere ad Gerallum et alterum 

ad Arberti, dedisent suis tutoribus pro anima sua. Et prescriptum 

alodium et castrum dimisit prescriptam uxorem / 52 suam 

Aiganem in vita sua. 

Factum fuit ipsum testamentum, quod scriptum fuit in ipsa 

tabula lignea, quod supra translatum est, XII kalendas februarii, 

anno XVII regni Henrici regis. Et a prescripto die et anno vixit pre- 

/ 53 dictus conditor, usque dum ordinavit prescriptis verbis, quinque 

annis et menses III et quindecim die. Et ordinavit prescriptis verbis 

ad Aiganem prescriptam et ad Guilabertum Marcucii et Gerallum, 

filium suum. Et postea supervixit / 54 XI diebus. Et sic fuit mortuus 

idus maii, anno XXIII regni prescripti regis. 

Late condiciones in Domino V idus octobris, anno XXIII regni 

Henrici regis.


S+num Aiganem feminam, s+m Guilabertum Marchucii, / 55 s+m 

Geralli, levita et sacrista, hec sunt tutores et helemosinarii, quibus 

prescriptis verbis iniucti fuerunt et omnia coroborabi atque firmari 

per Deum verum et istarum sanctarum reliquiarum. 16 

S+m Gerallus Compann, / 56 s+m Ermengaudus Aiulfi, nos testes 

sumus et hos verbis comendari vidimus Bernadi prescripti, conditori, 

in potestate Aiganem et Gilaberti et Geralli, in suo sensu et memoria 

integra et loquela, 17 per Deum patrem om-/ 57nipotentem et istarum 

sanctarum reliquiarum. 18 

S+m Gerallus Compann, s+m Mellemar sacer, hec sunt testes 

Gerallus et Ellemarus sacer, quibus presentibus, Bernadus prescriptis, 

conditor, instituit et scribere iussit in tabula / 58 lignea prescriptam 

voluntatem et manu prop\r/ia firmavit cum literis suis et postea 

mutavit hec quod supra scriptum est in suis verbis. 

S+m Ermengaudus. S+m Companus levita. S+m Reimundi 

levita. S+m Bernadi. / 59 S+m Guielmi presbiter. S+m Guielmi iudex. 

S+m Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, cum literis fusas 

in variis locis in sex locis et super positis in tribus locis, et sss 

sub die et anno prefixa. 

1. Lletra titllada, indesxifrable, entre con i cessit. 2. Precedeix et ip, esborrat. 

3. Sota la primera i hi ha una e. 4. Sota la S hi ha una E. 5. mansiset 

ratllat entre re i maneat. 6. e titllada entre u i i. 7. Segueix vero, titllat. 

8. Abreviatura supèrflua de n sobre ne. 9. Segueix ceptus, titllat. 10. Segueix 

ut, titllat. 11. a titllada entre s i u. 12. Segueix autem, titllat. 13. Segueix 

suum, titllat. 14. Paraula titllada, indesxifrable, entre in i iuncxit. 15. Segueix in 

titllat. 16. g titllada, entre reli i quiarum. 17. g titllada entre lo i quela. 18. g 

titllada entre reli i quiarum. 

837 


Llobet, Gelabert, Guitard i Guillem juren sobre l’altar de Sant Llorenç, 

situat al territori de Barcelona, al terme de Palomar, a l’església 

de Sant Andreu apòstol, que foren testimonis del testament del 

difunt Geribert, en què foren nomenats marmessors Tedlenda, 

Sanla, Domènec i el sacerdot Geribert, i es repartiren els béns, 

mobles i immobles, del difunt entre els seus familiars i diverses 

esglésies, tant de la ciutat com del territori barceloní. 

ACB, LA.II, n. 295, f. 96c-d-97a-b. Rúbrica: “Iuditium Giriberti de Fenestrellis qui 

dimisit filiis suis terras, vineas, casas et cetera”. Exterior verso: “n. 295” (Caresmar). 

Inter columnas recto: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada, 

tipus G: 3 línies.



1355 

Condiciones sacramentorum at quarum ex ordinacione residebant 

sacerdotes Mironi et Renardus et iudice Reimundo et in presencia 

de Guitardus faber et de Odoni et de Radolfo et de Bonifilio 

et aliorum bonorum hominum qui ibidem aderant. Testificant testes 

prolati, quas proferunt Geribertus presbiter et uxor defunti Geribertus 

condam et Sanlani faber et Dominico in faciem de supra dictos sacer- 

/ d dotes vel iudice, ad comprobandam causam elemosinaria de condam 

Geriberto. Et hec 1 sunt nomina testium qui hec testificant, sicuti 

et iurant, sed Lobeto et Guisliberto et Guitardo et Guilelmi. 

Iurati autem dicimus per Deum Patrem Omnipotentem et per 

Ihesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, qui est in 

Trinitate unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis Sancti 

Laurencii, martir Domini, cuius baselica sita est in territorio barchinonense, 

in terminio de Palomar, in domum Sancti Andree apostoli, 

supra cuius sacrosancto altario has conditiones manibus nostris 

continemus vel iurando contangimus, quia nos supra scripti testes 

scimus et in veritate sapemus et de presente eramus et oculis nostris 

vidimus et auribus nostris audivimus ad ea hora quando iacebat 

Geribertus in sua egritudine, unde obiit, adhuc loquela plena et 

memoriam bonam abens, et tunc nos videntes vel audientes sic 

comendavit vel iniuncxit omnem suam elemosinam ad istos predictos 

suos elemosinarios, ut, si de predicta egritudine mortui fuisset, sicut 

et fuit, plenam potestatem abuissent predicti sui elemosinarii suam 

elemosinam distribuere, sicut illis precipiebat per suum testamentum. 

In primis concessit ad opera Sancti Andree mancusos II. Concessit 

ad opera Sancta Eulalia mancuso I. Et ipsos mancusos supra scriptos 

debebat eos Sanlani faber. Concessit per suum cimiterium eminas 

III de ordeo. Concessit ad Ansovallo et Geriberto presbiter et a Miro 

presbiter mancusos II. Concessit ad muliere sua ipsum suum 

alodium quod abebat, id sunt, terras et vineas et casas et curtes, 

cultas et eremas, cubos et tonnas, vascula maiore vel minore, in 

diebus vite sue teneat et possideat sine blandimentum de ullum 

filium vel filiam, post obitum suum remaneat ad filios suos vel filias 

qui sunt creati de illo et illa. Et con-/ a cessit ad opera Sancta Maria 

de Mar mancuso I. Et concessit ad ipsa Canonica mancuso I. Et 

concessit ad ipsos mancusos II supra scripto/s\ 2 (s) 3 vaca 4 I. 5 Alium 

quod remanet de ista vaca, concessit pro anima sua per missas. 

Concessit ad filiolo suo Petro Geribertus sestario I de ordeo. Et 

concessit ad Sancti Laurencii, qui est ad Sancti Andree, mancusos 

II ad ipsa opera. Et concessit ad filio de Lobeto emina I de ordeo,


quod ille ad eum debebat. Et concessit ad fratri suo Lobatono 

migeras III de ordeo, quod ille ad eum debebat, et capa I. Et concessit 

a Bonadomna, germana sua, migera I de ordeo. Et concessit ad filias 

de Dominico Venduto sestarios VI de vino. Et si mors ad eum venerit, 

concessit per suum vestimentum mancuso I. Et concessit pro anima 

sua porco I et porcellos II. Et cum hec omnia ordinavit, sic migravit 

de hoc seculo in mense iulii, qui iam preteritus est. Et nos 

elemosinarii sic iuramus in omnia et in omnibus, quia quantum isti 

testes testificaverunt in isto iudicio, verum est et nulla fraus nec 

malum ingenium hic impressum non est, sed secundun voluntatem 

istius conditoris est factus vel editus. Et ea que scimus, recte et 

veraciter testificamus atque iuramus per super adnecxum iuramentum 

in Domino. 

Late conditiones XV kalendas novembris, anno XXIII regni 


S+m Tedelendis femina, s+m Sanlane faber, s+m Dominicus, 

s+ Geribertus sacer, nos elemosinarii sumus et h(a)\u/nc 6 sacramentum 

fideliter iuravimus. 

S+m Renardus presbiter, s+m Lobeto, s+m Guislibertus, s+m 

Guitardus, s+m Guilelmi, nos testes sumus et hec sacramentum 

fideliter in Domino iuravimus. 

S+m Mironi presbiter, s+m Guitardus faber, s+m Odoni, s+m 

Radolfo, s+m Bonifilio, nos ad presens sumus. 

S+m / b Remundi levite et iudicis, quod iustum est hic corroborantis 

sss. 

S+m Guilelmus levita, qui hec scripsi cum litteras super positas 

in duobus locis, et sss die et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua sobre h. 2. Sota la o hi ha una a. 3. s 

expuntuada. 4. va i ca separats per un punt. 5. Sota la I una lletra 

indesxifrable. 6. a expuntuada. 

838 


Adelaida ven a Miró, sacerdot, una peça de vinya situada al territori 

de Barcelona, al lloc anomenat Sarrià, al Coll, que té pel seu difunt 

marit, pel preu de 2 mancusos d’or i un sester d’ordi. 

ACB, perg. 1-2-1352. Original. Pergamí, 85 × 252 mm. Al verso: “Serria” (S. XII); 

“mitja escala, armari 3, n. 1352” (Caresmar); “Num... 1132” (S. XVII); “1053” (F- 

B). La caplletra ocupa set línies.


1357 

In nomine Domini. Ego Adaleiz vinditor sum tibi Mironi sacer, 

emtprie. Per hanc scriptura vindictionis mee vindo tibi / 2 pecia I 

de vinea cum ipso solo de ipsa vinea. Qui mihi advenit de viro meo 

qui est condam, vel pro qualicumque voce. Et est ipsa vinea iam 

/ 3 dicta in territorio Barchinone, in locum que vocant Seriano, ad 

ipso Collano. Et affronta ipsa vinea de aquilonis in vinea / 4 de filiis 

de condam Seniofredi Riu Rubensis, de meridie in vinea Sancti Petri 

et in vinea de filiis iam dicta Seniofredi, de occiduo / 5 in ipsa carrera, 

de circi in vinea Sancti Michaelis. Quantum iste afrontationes 

includunt et isti termini ambiunt, sic vindo tibi: / 6 ipsa vinea cum 

ipsa terra ubi est fundata, ab integrum, cum exeiis et regresiis earum, 

in propter precio moncosos II de auro et / 7 sestareum I de 

ordeo. Quod manus mea recepi et receptum abeo. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia de meo iuro in tuo trado do-/ 8 minio et 

potestatem, ab omni intigritatem, ad agendum aut faciendu quodcumque 

volueris, ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego vin- 

/ 9 ditor aut ullusque omo utriusque sexus qui contra hac ista carta 

vindictionis venerit ad rupendum, non hoc valeat vindicare, set com- 

/ 10 ponat aut ego componant tibi prefata omnia in duplo cum omne 

suam inmeliorationem. Et in antea ista vindictio firma perma-/ 11 nea 


Facta vinditione IIII nonis novembris, anno XXIII Eienricis 

regis. 

S+num Adaleiz, / 12 qui ista carta fecit et firmavit et firmare 

rogavit. 

S+num Bonuspars. S+num Mir Guifred. / 13 S+num Lopard. 

Willelmus sacer, qui ista carta scripsit et sub sss die et anno 

quod supra. 

839 

1053 [novembre] 6 

Guanalgod i Guillem, germans, venen a Balluví Miró i a la seva muller 

Trudgarda un alou situat al comtat de Barcelona, al Maresme, 

al terme d’Argentona, prop de Sant Martí, pel preu de 5 mancusos 

d’or. 

ACB, LA.II, n. 509, f. 173b-c. Rúbrica: “Guanalgol et Guillem fratres vendiderunt 

sedi alodium in Argentonam”. Inter columnas verso: “n. 509” (Caresmar). Exterior 

verso: “anno Domini 1053” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 30 línies. 

Datació: pel que fa al mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció.


In nomine Domini. Ego Guanalgol et Guilelmus, nos utrique 

fratres, simul in unum, venditores sumus tibi Balluvino Mirone et 

uxor tua, nomine Trugardis, emptores. Per hanc scripturam venditionis 

nostre vendimus vobis alodium nostrum, id sunt, terras et casaliciis 

et arbores diversis generis, cultum et ermum, silvis, garricis, pascuis, 

aquis aquarum, vieductibus1 et reductibus, prono et plano, petris 

et petrinis, hec omnia nostrum proprium. Qui nobis advenit per 

genitorum nostrorum vel per quacumque voce. Et est hec omnia 

in comitatu Barchinona, in Maritima, in terminio de Argentona, 

prope Sancti Martini. Et affrontat predicto alodio de parte orientis 

in ipso puio de Ciresa, de meridie in terra de Racolfo, sacer, in ipsa 

serra, de occiduo in ipso rio de Argentona in aqua de Cornudel sive 

Maians, de circi in ipso puio de Gamiza. Quantum infra istas IIIIor affrontaciones includunt, sic vendimus vobis: predicto alodio totum 

ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in propter precium mancusos 

V de auro monete Barchinone. Quod vos emptores precium 

nobis dedistis et nos venditores de manibus nostris recepimus. Et 

est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, que vobis vendimus, 

de nostro iure in vestra tradimus dominio et potestate, ad omnia 

que volueritis facere, cum sua franccitate. Quod si nos venditores 

aut ullus homo vel femina utriusque sexus qui contra ista venditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut componamus vobis hec omnia / c in duplo cum omnem suam 

inmeliorationem. Et in antea ista vendicio firma et stabilis permaneat 


Facta ista venditione VIII idus decembris novembris, anno 

XXIII regnante Henrici regis. 

S+ Guanalgol, s+ Guilelmus, nos qui ista venditione fecimus 

et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+ Sisual, S+ Guitardus, nos qui cocius fuimus in ista scriptura. 

S+ Seniofredus Bonushomo. S+ Gelmir Mirone. S+ Ermengod. 

PS+ Vivas presbiter, qui hoc scripsit et sss die et anno quo 

supra et cum litteras superpositas in verso VII, que in exemplari 

posite sunt. 

S+ Berengarius Guilelmi, qui hoc scripsit cum litteris supra 

positis in linea VIIII, que in exemplari posite sunt in linea VII, et 

cum rasis et emendatis et suprapositis in scripturis superius positis 

in diversis locis. 

1. c supèrflua, interlineada sobre ti.



840 

1359 

Guanalgod i Guillem, germans, venen a Balluví Miró i a la seva muller 

Trudgarda un alou situat al comtat de Barcelona, al Maresme, 

al terme d’Argentona, prop de Sant Martí, pel preu de 5 mancusos 

d’or. 

ACB, LA.II, n. 510, f. 173c-d. Rúbrica: “Item de supradicto honore de Argentona”. 

Exterior verso: “n. 510” (Caresmar). Inter columnas verso: “anno Domini 1053” 

(S. XVII). Es tracta bàsicament del mateix document que l’anterior (ACB, LA. II, 

n. 509, f. 173b-c), si bé conté dues addicions noves. Caplletra “I” ornamentada 

en forma d’ocell: 23 línies. 


In nomine Domini. Ego Guanalgod et Guilelmus, nos utrique 

fratres, simul in unum, venditores sumus tibi Balluvino Mirone et 

uxor tua, nomine Tru\d/gardis, emptores. Per hanc scripturam venditionis 

nostre vendimus vobis alodium vestrum, id sunt, terras et 

casaliciis et arbores diversis generis, cultum et ermum, silvis, garricis, 

pascuis, aquis aquarum, vieductibus et reductibus, prono et plano, 

petris, petrinis, hoc omnia nostrum proprium. Qui nobis advenit per 

genitorum nostrorum vel per quacumque voce. Et est hec omnia in 

comitatu Barchinona, in Maritima, in terminio de Argentona, prope 

Sancti Martini. Et affrontat predicto alodio de parte orientis in 

ipso puio de Ciresa, de meridie in terra de Ricolfo sacer in ipsa serra, 

de occiduo in ipso rio de Argentona, de circi in ipso puio Gamiza. 

Quantum infra istas IIII or affrontaciones includunt, sicut vendimus 

vobis: predicto alodio totum ab integrum, cum exiis et regressiis 

earum, in propter precium mancosos V de auro monete Barchinone. 

Quod vos emptores precium nobis dedistis et nos venditores \de/ 

manibus nostris / d recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, que vobis vendimus, de nostro iure in vestra tradimus 

dominio et potestate, ad omnia que volueritis facere, cum sua franccitate. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo vel femina utriusque 

sexus qui contra ista venditione venerit pro inrumpendum, non hoc 

valeat vendicare, sed componat aut componamus vobis hec omnia 

in duplo cum omnem suam inmeliorationem. Et in antea ista venditio 


Facta ista venditione VIII idus novembris, anno XXIII regnante 


S+ Guanalgod, s+ Guilelmus, nos qui ista venditione fecimus 

et firmavimus et firmare rogavimus.


S+ Sisual, s+ Guitard, nos qui conscius sumus in ista 

scriptura. 

S+ Riculfus, presbiter. S+ Seniofred Bonushomo. S+ Gelmir 

Mirone. S+ Ermengod. 

S+ Vivas presbiter, qui hoc scripsit et sss die et anno quod 

supra, et cum litteras super positas in verso VII. 


841 

Una dona (el nom de la qual no ens consta), Domnuç, Trasoer i 

Sunifred, venen unes peces de terra amb arbres, situades al 

territori de Barcelona, al Vallès, sota Vilalba, a la Ribalta, que 

tenen pels seus pares. 

ACB, perg. 1-4-176. Original. Pergamí, 131 × 180 mm. Restaurat. Al verso: “saeculi 

XI” (S. XIX); “Vilalba” (S. XVIII). Les quatre primeres línies estan mutilades, a 

més de tota la banda esquerra. 

[In nomine Domini. ±9]nere uxori tue femina [±26] / 2 [±11] 

Barcino [±29] / 3 [±13]ubi pecias totas de terras cultas et [±25] / 4 

[±13]ciarum viaductis vel reductis arborib[±9]unera arbo[ri-] / 5 

[±15]bis advenit per ienitorum m[e]orum sive per ullasqu[e] voces. 

Que est ipsa [me-] / 6 [±9 in territorio barch]ionense, in Valense, 

subtus Villa Alba, ad ipsa Riba Alta vel in eius termino / 7 [±19]am 

de orientis in ipsa sera, de meridie in ipso rosedore sive in ipso 

prad[o] / 8 [±21]do vel suos eres, de occiduo in flumine de Cardetulo, 

de circi in ipso / 9 [±23] Quantum infra istas IIIIor afrontaciones 

includunt, sic vindimus / 10 [±25]scripta de ipso allaude ipsas nostras 

ered\i/tates qualescumque ibidem / 11 [±27] ab integrum, cu[m 

e]xiis et regresiis earum, in propter precium mancosos / 12 [±27]. [Et 

est man]ifestum. De meo iuramus in tuo tradimus dominio et potestatem, 

ad tuum / 13 [plenissimum proprium. Quod si vobis emp]tores1 

aut ullusque homo inquietare voluerit, componat in duplo / 14 

[cum omnem suam inmelioratio]nem. Et in antea ista carta vindiccione 

suam in omnibus obtineat fir-/ 15 [mitatem et permaneat 

omnique tempore]. 

[Facio vendi]cio VII kalendas decembris, anno XXIII regni 

Enrici regis. 

S+m / 16 [±27] femina, s+m Donucio, s+m Trasvero, s+m Seniofre 

/ 17 [±15, qui ista vendi]ccione fecimus et firmare rogavimus.


1361 

S+m Bonifilio Loba-/ 18 [±27] Lobatoni. S+m Iaucefredo Ariovado 

(?). 

S+m Enrig-/ 19 [±27] et sub sss cum literas superpositas in tercia 

(?) rasas linea et fusas in linea III. 

1. Entre p i tores, na, ratllat. 


842 

Guillem Sendred permuta amb Balluví i la seva muller Trudgarda un 

alou situat al comtat de Barcelona, al terme d’Argentona, al 

Maresme, al lloc anomenat Sant Martí, a canvi d’un alou que 

tenen a Combarros. 

ACB. LA.II, n. 507. f. 173-174d-a. Rúbrica: “Iste Ballovinus, pater fuit Mironis 

Ballovi, clerici, et dedit ei predictum honorem de Argentona”. Inter columnas verso: 

“n. 507” (Caresmar). Inter columnas recto. “anno Domini 1033” (S. XVII). Caplletra 

“H” ornamentada, tipus A: 15 línies. 


Hoc est exemplar fideliter translatum ex cartis quas Miro Balluvini 

habet in Barchinona, qui ita incoatur. 

In nomine Domini. Ego Guilelmus Sendred comutator sum tibi 

Balluvino et uxor tua nomine Trugardis femina. Per hanc scripturam 

comutationis mee sic comuto vobis ipsum meum alodem, id sunt, 

terras et vineas, cultum et heremum, et arbores diversis generis et 

garricis et fontes, aquis aquarum, vieductibus et reductibus, rego 

et subtusrego, ipsa mea hereditate vel voces. Qui mihi advenit per 

genitores meos sive per omnesque voces. Et est hec omnia in 

comitatu Barchinona, in terminio de Argentona, in Maritima, in loco 

vocitato prope Sancti Martini. Et affrontat predicto alodio de parte 

orientis in ipso torrent que vocant Cornudels, de meridie in ipso 

riunculo de Rumpi Bragas qui discurrit tempus pluviarum, de 

occiduo in rio de Argentona, de circi in ipso torrent de Malanis. 

Quantum infra istas IIII or affrontationes includunt, sic comuto vobis: 

ipsum meum alodem totum ab integrum, cum exiis et regressiis 

earum, pro ipso tuo alode quod tu habes in Combarros, quod mihi 

comutationem facis et in ipso plano. Et de meo iure in vestra trado 

dominio et potestate, ad omnia que volueritis facere, ad vestrum 

proprium, sine ullius inquietudine, cum sua francitate. Quod si ego 

comutator aut ullusque homo vel femina qui contra ista car-/ a ta 

comutatione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare,


set componat aut componam vobis hec omnia in duplo cum omni 

sua inmelioratione. Et in antea ista comutatio firma et stabilis 


Facta ista comutatione II kalendas decembris, anno XXIII 

regnante Henrici regis. 

S+ Guilelmus Sendredus, qui ista comutacione fecit et firmabo 

et firmare rogavit et de ipso alio alode de fratres meos per fide 

tenmenare sive engan. 

S+ Seniofret Bonushomo. S+ Ugo. S+ Berenger. 

S+ Vivas presbiter, qui hec scripsit et sss die et anno quod supra. 

843 


Oruç i la seva muller Raquel donen a Déu i a la Canònica de la Santa 

Creu i Santa Eulàlia el seu alou situat al comtat de Barcelona, 

al Maresme, sota la parròquia de Sant Pere de Premià. 

ACB, LA.II, n. 471, f. 163a-b. Rúbrica: “Orutius et Richelle dederunt Sedi alodia, 

terras, domos, vineas et cetera in Primiliano”. Interior recto: “n. 471” (Caresmar). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus H: 25 línies. 


In nomine Domini. Ego Orucius una cum coniuge mea Richelle 

femina donatores sumus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. Per hanc scripturam donationis 

nostre promto animo et bona voluntate, non nullius cogentis imperio 

nec alicuius suasione, donamus Domino Deo et predicte Canonice 

omne nostrum alodium, id sunt, terras et vineas, cultas et eremas, 

cum arboribus varii generis, et prata et pascua, et regos et subtus 

regos, et ortos et mansiones et curtibus et solidos et superpositis 

et guttis et stillicidiis, et omne quod dici vel nominari potest, quod 

pertineat ad predictum alodium. Sunt namque hec omnia in comitatum 

Barchinona, in Maritima, infra parrochiam Sancti Petri 

primiliansensis. Et advenerunt nobis per nostram comparacionem 

vel per quascumque voces. Affrontat namque predicta omnia de parte 

orientis in Vilacar, de meridie in littore maris, de occiduo intus in 

ipsa riera de Teliano, de septemtrionis quoque parte qua circi dicitur 

sursum in ipsa serra Sancti Mathei. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic donamus Domino Deo et predicte Canonice: predictum 

omnem nostrum alodium, quales voces ibi habemus vel habere


1363 

debemus, ob remedium animarum nostrarum, de nostro iure in ius 

et donationem predicte Canonice tradimus et confirmamus, integriter, 

cum exitibus et regressibus earum, ut faciant exinde Canonici 

quemadmodum de aliis munificentiis prephate Canonice. Quod si 

nos donatores aut aliquis homo sexus utriusque hanc donationem 

rumpere voluerimus aut voluerit, nil valeamus aut valeat, sed componamus 

aut componat Domino Deo et predicte Canonice predicta 

omnia in triplum cum sua inmelioratione. Et insuper hec donatio 

omni robore valitura permaneat omne per evum. 

Actum est hoc II idus decembris, anno III post XXo , regis 

Henrici. 

Sig+num Orucii, sig+num Richille, qui istam donationem 

fecimus, firmavimus / b et firmare rogavimus. 

Sig+num Mironis Altemiri. Sig+num Adalberti Belucii. Sig+ 

Mironis Bernardi. S+ Bernardi levite. S+ Geralli levite et sacriste. 

S+ Guifredi levite. 

S+ Arnalli, sacer et scriba, qui hec carta iubente donatore 

scripsit et sss sub die et anno quod supra. 

844 


Bernat, fill de Bernat, i la seva muller Ermessenda venen a Geribert 

Sunyer un mallol amb terra situat al territori de Barcelona, al 

terme d’Horta, al lloc anomenat Vall, pel preu de 6 mancusos 

d’or. 

ACB, LA.II, n. 156, f. 56c-57a. Rúbrica: “Comparatio Geriberti que fecit de Bernardo 

Bernardi de mallelolo de ipsa Valle”. Inter columnas verso: “n. 156” (Caresmar); 

“anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus, filium condam Bernardus, 

et uxori mea Ermeniardis venditores sumus tibi Geribertus Sunner, 

emptori. Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi 

maliolo simul cum ipsa terra ubi est fundato. Et est hec omnia in 

territorio barchinonense, in terminio de Orta, in locum vocitatum 

ad ipsa Valle. Advenit hec omnia ad me Bernardus per voce genitorum 

meorum, et ad me Ermeniardis per meum decimum sive per 

omnisque voces. Affrontat hec omnia de parte circi in torrente, de 

aquilonis in maliolo de Bonefilius Senfredus, de meridie in terra


erema de Alaman Ugoni, de occiduo in camumine montis. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: iam dicta omnia 

ab integre, propter precium mancusos VI de auro chocto monete 

Barchinona, a penso legitime pensatos. Quod tu emptor precium 

nobis dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, de 

nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam in Dei 



homo utriusque sexus qui contra ista venditionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, sed componam aut nos componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omne suam meliorationem. 


Facta venditione XVIIII kalendas ianuariii, anno XXIII regni 


S+Bernardus, s+Ermeniardis femina, nos qui ista venditione 


S+num Remon presbiter. S+Reimundus presbiter, prolis Vitalis. 

S+ Ervigio Ermemir. S+ Bernardus / a levita, qui istum signum 

impressit. 


supra. 

845 


Domnuç, la seva muller Ermengarda i el seu fill Isovard venen a 

Nevolend i a la seva muller Sessenanda un alou franc treballat 

i erm que tenien per compra, pel delme conjugal, pels seus pares 

i per altres raons, situat al comtat de Manresa, al terme de 

Rosdors, al lloc que anomenen Comes, pel preu de 6 sous de diners 

en espècie. 

ACB, perg. 1-4-338 (a). Còpia. Pergamí, 171 × 232. Al verso: “Loquitur de ayanse 

de cumbis per raó de fondas e de ffarrerons” (S. XIII-XIV); “Farrarons”; “Farrarons” 

(s. ?); nº 335 (S. XVI-XVII); 1059 (Mas). Cf. perg. 1-4-338 (b), de 22.3.1094 (núm. 

1604), on es recull el nom del notari que efectuà la còpia. 

In Dei nomine. Ego Domnutio et uxori me Ermengars et filio 

nostro Isovardo vinditores sumus vobis Nevolendi et eius con-/ 2 iux 

Sesnana, emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus


1365 

vobis alodium francum, cultum vel ermum, cum ruvira / 3 et limites, 

nostrum propium. Qui nobis advenit per comparatione et per decimum 

vel per genitores vel per ullasque voces. Et est hec omnia / 4 

in comitatu Minorisa, in termine de Rosdors, in locum que dicunt 

Combas. Et affrontat hec omnia de orientis / 5 et de meridie in 

torrento que dicunt Malo, de occiduo et de circi in feo de Rosdors. 

Quantum in istas / 6 affrontationes includunt, sic vindimus vobis: ipsa 

hec omnia, quod superius resonat, ab integrum, cum exis et regres- 

/ 7sis earum, in precium solidos VI denariorum in rem valentem. Et 

est manifestum. Que vero predicta hec omnia, quod vobis / 8 vindimus, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio potestate, ad facere 

quod volueritis. Quod si nos vinditores aut / 9 ullusque homo qui 

contra hanc ista carta vinditione veneret ad inrumpendum, non 

hoc valeat vindicare, set compo-/ 10namus vobis in duplo cum omnem 

suam inmeliorationem. Et in antea ista scriptura firma sit in 

eternum. 

Facta ista / 11 scriptura vinditione X kalendas ianuari, XXIII 

anno regnante Enrici regi. 

S+num Donutio, s+num Ermen-/ 12gars, s+num Isovardi, qui ista 

scritura vinditione scribere fecimus et firmavimus. 

S+num Miro. S +num Bernardi. / 13 S+num Ierberti. 

Deodatus sacerdi scripsit et sub die et anno quod supra. 

846 


Bernat Ansulf ven a Udalard, vescomte de Barcelona, i la seva muller, 

la vescomtessa Guisla, una peça de terra, la meitat d’un colomar 

i la meitat d’un sagrer, situat tot al territori de Barcelona, al lloc 

que anomenen Agudells, pel preu de 5 mancusos d’or pur de 


ACB, LA.II, n. 118, f. 42b-c. Rúbrica: “Bernardus Ansulfi vendidit Walardo 

vicecomiti omnia alodia supra dicta”. Inter columnas recto: “n. 118” (Caresmar). 

Exterior recto: “XIIII” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1050” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Bernardus Ansulphi venditor sum tibi 

Udalardo vicecomitis et uxori tue Guilia, emptores. Per hanc 

scripturam vinditionis mee vindo vobis petia I de terra culta, et


medietatem de uno palombario, et medietatem de uno sacrario. Et 

est hec omnia in territorio Barchinone, ubi dicunt Agudels. Advenerunt 

mihi iam dicta omnia per comparatione et per testationem 

socre mee, que mihi concessit in suo testamento. Affrontat namque 

iam dicta petia de terra de oriente in solario vel in domos de me 

venditore, de meridie in strada publica, de occiduo in terra Bernardi 

Bonifilii et sue matri, de parte vero circi in vineam Poncii Ermemiri 

que fuit Mironi Olibani. Quantum iste affrontaciones includunt et 

isti termini ambiunt, sic vindo vobis: predicta pecia de terra cum 

iam dictas medietates de ipso sacrario atque columbario integriter, 

cum ingressibus et exitibus eorum, propter precium mancusos V auri 

puri et cocti ex Barchinonis monete. Quos vos precium mihi donastis. 

Est manifestum. Predicta autem pecia de terra, ut / c supra 

scriptum est, de meo iure in vestrum trado dominium et potestatem, 

ad vestrum proprium, ut faciatis exinde quodcumque volueritis. 

Quod si ego venditor aut ullus homo sexus utriusque hanc cartam 

vinditionis rumpere voluero aut voluerit, nil valeam aut valeat, set 

componam aut componat vobis iam dicta omnia in triplum cum 

sua inmelioratione. Et insuper hanc cartam maneat firmam omne 

per evum. 

Actum est hoc V kalendas ianuarii, anno III post XX regis 

Henrici. 

Sig+num Bernardi, qui istam vinditionem feci et istam cartam 

firmavi et firmare rogavi. 

Sig+num Seguini Belidi. Sig+num Arnalli Ogeri. Sig+num 

Guilaberti Marcucii. Sig+num Guilelmi Thinelli. 

S+ Arnalli, sacer et scriba, qui hec scripsit et ssss sub die et 


847 


Gerberga i els seus fills Geribert i Ermengarda venen a Enric, que 

anomenen Joan, mitja mujada de vinya, situada al comtat de 

Barcelona, al terme d’Olèrdola, al lloc anomenat Sant Pere 

d’Avinyó, pel preu d’1 mancús d’or. 

ACB, LA.IV, n. 256, f. 102a-b. Rúbrica: “Item emit Enricus alodium in Avino”. 

Interior recto: “IX” (S. XIII-XIV); “n. 256” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus D: 18 línies. 



1367 

In nomine Domini. Ego Gueriberga femina et filiis meis, id est, 

Gueribret et Ermengardis vinditor sum tibi Engerico, que vocant 

Ioan, emptores. Per hanc scriptura vinditionis nostre vindimus vobis 

semodiata I de vinea. Qui nobis advenit ad me Cheriberga per 

genitores meos, et ad me Cheribret et Ermengardis per genitore meo 

sive per quacumque voces. Et est ipsa vinea in comitatum Barchinona, 

in terminio de Olerdula, in locum que dicunt ad Sancti 

Petri de Avingono. Et affrontat ipsa semodiata de vinea de orientis 

de Amado Olirgo, de meridie in vinea Mir Lupsancio, de occiduo 

similiter, de circii in vinea de Sancti Sebastiani. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vindimus vobis: iam ipsa semodiata de 

vinea tota ab integrum, cum exio vel regressio suo, in propter / b 

mancoso I de auro. Et est manifestum. Quem vero predicta ipsa 

vinea. 1 Quod si nos vinditores aut ullusque homo qui contra hanc 

ista carta venerit pro inrumpere, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut componamus tibi in duplo cum omnem suam immeliorationem. 

Et in antea ista carta vinditione firma, stabilis 


Facta vinditione II e kalendas ienuarii, anno XXIII regnante 

Enricii rege. 

S+num Gueriberga, s+num Gueribret, s+num Ermegardis, qui 

nos ista carta vinditione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Ermumir. S+num Guilmundo. S+num Reimun. 

S+ Guitard sacer, qui ista carta scripsit die et anno quod supra. 

1. El text d’aquesta frase del formulari s’estronca així. 

848 

1054 gener 12 

Ermessenda i el seu fill Guillem venen a Bernat Guillem una peça 

de terra situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, vora la via pública, pel preu de 4 mancusos d’or de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 152, f. 56a-b. Rúbrica: “Item de Palomar”. Interior recto: “n. 152” 

(Caresmar). Exterior recto: “anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus G:18 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermesinda femina et filius meus 

Guilelmus vinditores sumus tibi Bernardo Guilelmi, emptori. Per


hanc scripturam vinditionis nostre vendimus tibi petia I de terra, 

que advenit ad me Ermesenna per vocem viro meo Gelmir et ad 

me Guilelmo per vocem patris mei supra nominati Gelmir. Et est 

supra dicta terra in comitatu Barchinona, in parrochia Sancte Andree, 

iuxta ipsa estrada publica. Et affrontat ista nostra terra propia 

a parte orientis in ipsa estrada publica supra dicta, de meridie in 

ipso alodio de Azaledis femina, de occiduo et de circii in terra de 

Primi. Quantum iste affrontationes circumveunt vel ambiunt, sic 

vendimus tibi: ista terra supra scripta, totum ab integrum, cum exiis 

et regressiis earum, in propter precium mancusos IIIIor de auro de 

Barchinone, quem tu emptor manibus tuis donasti et nos venditores 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de 

nostro iuro in tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo vel femina qui contra 

hanc istam cartam venditionis ad inrumpendum invenerit, non hoc 

valeat vindicare, sed componat ei in duplo cum omnia / b sua 

melioratione. Et hec carta venditionis firma permaneat modo vel 


Factum est hoc II idus ianuarii, anno XXIII regni Henrici regi. 

Sig+m Ermesenna, sig+m Guilelmo, nos qui istam cartam 

venditionis fecimus, firmamus et firmare rogavimus. 

Sig+m Ricolph. Sig+m Cheruce. Sig+m Bernardi Seniofredi. 

Bonefilii levita, qui hec scripsit sub die ssss et anno quod 

supra. 

849 

1054 gener 16 

Dominica, filla de Llopard, ven a Vives i a la seva muller Bonadona 

la quarta part de mitja mujada de vinya amb la terra on és 

plantada, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu, pel preu de 12 diners en moneda d’argent grossa de 

Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-218. Original. Pergamí, 99 × 188 mm. Al verso: “Nil pro Capitulo” 

(S. XVI-XVII); “CXXII” (S. XVII); “Antiquit. II 310”; “1054” (Mas). Caplletra “I”: 

36 mm. 

ACB, LA.II, n. 310, f. 102b-c. Rúbrica: “Domenga vendidit Vivani quartam partem 

in I modiata vinee in termino de Palumbare”. Inter columnas recto: “n. 310” 

(Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus F: 8 línies.



1369 

In nomine Domini. Ego Dominica femina, filia qui fui Lopardo, 

venditrice sum vobis Vivani et uxori tua Bonafemina, emptoribus. 

/ 2 Per hanc denique scripturam venditioni mee sic vendo vobis ipsam 

quartam partem quod abeo in unam semodiatam vinee, / 3 simul cum 

ipsa terra ubi est ipsa vinea fundata. Est namque predicta vinea in 

territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree. / 4 Qui mihi advenit 

ad me Dominica femina haec a omnia supra scripta per genitorum 

meorum sive per omnesque voces. Et afrontat b predictam / 5 quartam 

partem de iam dicta semodiatam vinea de parte circio in vineas de 

Geriberto sacer Sancti Andree, de aquilonis in vineas / 6 qui fuerunt 

Sanlani faber, qui est condam, et modo sunt de suo genere, de 

meridie in strata publica, de occiduo in vineas de Geriberto sacer 

Sancti An-/ 7 dree. Quantum ista afrontationes c includunt, sic vendo 

vobis: perdictam quartam partem de unam semodiatam vinea, 

quantum ibi abeo / 8 vel habere d debeo per omnesque voces, cum 

exitibus et regressibus suis, in propter pretium e dinarios XII monete 

argentee grosse / 9 Barchinone quod hodie f currit. Quod vos 

emptores michi dedistis et ego manibus meis recepi. Et nihil de 

ipso precio aput vos emp-/ 10 tores non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que ego vobis vendo, de meum iure 

in vestrum trado dominium / 11 et potestatem, ad (t)vestrum 1 plenissimum 

proprium. Quod si ego venditrice aut aliquis homo sexus 

utriusque qui contra / 12 ista charta g venditione venero aut venerit 

pro inrumpendum, ad nihilum eis aut illis eveniat, set insuper componam 

/ 13 vobis prescripta omnia in duplo cum omni sua inmelioratione. 

h Et in antea ista karta i venditio firma permaneat omnique / 14 

tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas februarii, j anno XXIII regni 


S+ Dominica femina, qui ista / 15 charta k venditione fieri iussi, 

firmavi et testes firmare rogavi. 

/ 16 S+ Felix, prolis Oliba. S+ Bonic Reemballo. l s+ Bernardo 

Guilem. 

/ 17 S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Sota la v hi ha una u expuntuada. 

LA. a. hec. b. affrontat. c. affrontationes. d. abere. e. precium. 

f. odie. g. carta. h. immelioratione. i. carta. j. febriis, s 

expuntuada. k. carta. l. Reamballo.


1054 gener 16 

850 

Testament sacramental de Mir Llopsanç, jurat a la basílica de Santa 

Eulàlia de Banyeres, sobre l’altar del mateix mon, en el qual deixa 

el castell de Banyeres i altres possessions a la seva muller Quíxol, 

al seu germà Ponç i a Miró Sunifred; també fa donacions a moltes 

persones, tant laiques com eclesiàstiques, i a institucions religioses, 

sobretot a l’església de Santa Eulàlia de Banyeres. 

ACB, LA.IV, n. 328, f. 130a-d. Rúbrica: “Testamentum Mironis Lupisancii qui 

redidit sedi castrum de Banneriis, quod iniuste abstulerat”. Interior recto: “De 

Bagnariis” (S. XIII-XIV); “n. 328” (Caresmar). Exterior recto: “Nostro” (S. XIII-XIV); 

“Banyeres” (S. XVI-XVII). Caplletra “C” ornamentada, tipus B: 6 línies. 


Ed.: URPÍ-RESINA, El castell, d. VIII, p. 430-433. 

Conditione sacramentorum ultime voluntatis cuiusdam hominis 

nominis Mironis Lubsancii condam, quod in presencia Guilelmi 

Marchi iudicis et ceterorum virorum subterius adnotati super altare 

consecratum in honore Sancte Eulalie iurisiurando testificaverunt 

hos testes, quos ad testimonium1 attulerunt tutoris et helemosinarii 

predicti Mironis. Nomina vero testium qui hoc testificant, sicuti 

et iurant, hec sunt: Petrus Hiedall et Gaucefredus, prolis Isarn, et 

Ollemar Lobet et Gaucefret Salamon. 

Nos vero predicti testes, unum dantes testimonium, iurando 

primo per Deum Patrem omnipotentem, et in personis trinus et in 

deitate unus, et super altare consecratum in honore Sancte Eulalie, 

cuius basilica sita est in comitatum Barchinona, prope castrum 

Bagnarias, quia nos prescripti testes vidimus et audivimus, et coram 

omnibus nobis presentibus ordinavit prescriptus conditor Mironi 

ordinavit suam ultimam voluntatem roborata per suum testamentum, 

quod illi digito suo puntatim firmavit, ubi constituit distributores 

suarum rerum2 esse idem Mironi3 Seniofredi et Bernardus Mironi 

et uxor sua Cuixulo et Guilelmus Ermenard et Guitard Guilelmi. 

Et precepit eis et dixit ubi, si mors illi adveniebat in ipso anno aut 

antequam aliud testamentum fecisset, plenam potestatem habuissent 

sui prescripti tutores et helemosinarii omnibus rebus suis 

ita distribuere, sicut in ipso testamento resonat, ubi prescripti helemosinarii 

et testes resonant. In primis concessit ad Sancta Eulalia 

Bagnarias ipsa pareliata Redonna apud suo directo de vinea qui ibi 

est, et alias vineas vel ipso alodio quem de Sancta Eulalia, que hodie


1371 

tenet, totum remaneat ad illa, simul cum decimis et primiciis de 

ipsas suas dominicaturas, et ipsos ortos que iam tenebat Sancta 

Eulalia, et / b ipsas decimas de ipso Albornar similiter cum primiciis, 4 

ut ecclesia Sancte Eulalie bene fiat cantada vel illuminata apud 

adiutorium de ipsos vicinos et cantada de duos presbiteros. Et ipsa 

supra scripta omnia sic dimisit ad predicta Sancta Eulalia: propter 

Deum et remedium anime sue et patri suo et matri sua et fratri 

suo et omnibus parentibus suis, tam vivis quam defunctis. Concessit 

ad Sancta Maria de Serratex modiatas duas de vineas qui sunt in 

n’Avinon, ad ipsa Aladernossa. Et concessit ad Sancta Maria Montis 

Serrati ipsum alodium de Torre Dela, exceptus ipsa pareliata qui 

est super via, et ipsos ortis, ortalibus, apud aqua et regos et capud 

regos et ipsum suum directum que illi ibi habebat et habere debebat. 

Et concessit ipsum suum castrum de Bagnarias, que habebat per 

mercedem Deo et Sancta Eulalia, remaneat ad uxori sua Cuixol et 

Mironi Seniofredi et fratri suo Poncio in tale conventu: ut teneat 

uxor sua in vita sua apud Mironi et Poncii, et dare faciant per 

unumquemque annum eminas III de frumenti et sextarios VI de 

vino sano et migera una de oleo aut XV libres de cera ad Sancta 

Eulalia de Barchinona, ad ipsa Canonica. Et ipsum districtum vel 

mandamentum de ipsum castrum iam dictum et de ipsos homines 

et feminas totum remaneat ad uxor sua et Mironi Seniofret. Et 

concessit de ipsas suas dominicaturas ipsa medietate apud modiatas 

VI de vineas et ipsa Coma, qui est ad ipso Poz, ad uxori sua, et 

alia medietate, quod remanet, concessit ad Mironi Seniofredi. Et 

concessit ipsum alodium de Aspromont et de Magrinna ad uxor sua 

et Mironi Seniofredi in tale convenio: ut per unumquemque annum 

faciant anniversarium pro anima sua et pater suus et mater 

sua et parentibus suis, qui sunt condam, et dare faciant ad Sanctum 

Michaelis Olerdula mancoso uno aut modiata una de vinea per 

alodio. Et concessit ad Eg, sorore sua, modiatas IIII or de vinea, qui 

sunt en Avinon, et en Avela et en Aladernosa in tale conventum: ut 

in vita sua teneat et possideat et post obitum suum / c remaneat a 

Rodger. Et alium alodium, que remanet in Avelan et in Avinon et 

en Aladernosa, apud ipsas manssiones, concessit a Rodger in tale 

captione: ut ille iam dicto Rodger donet ad uxori sua et ad Mironi 

Seniofredi uncias V de auro de Barchinona. Et de ipso auro iam 

dicto dare faciant a Raimun Mir uncia una, ad Guilelmus Mironi 

alia, et ad Sancti Petri de Avino ad eius edifitio alia, et alias duas 

uncias, qui remanent, dare faciant ad Isarn Ato per cavallo suo pel 

de gat. Et concessit ad Ermessendis ipsum cavallum pel de gat. Et


concessit a Bernard Ermenardus, que vocant Bernard Mir, ipsum 

castrum de Font Talaida apud ipsos terminos, quod emit de Bernardo 

Raimun, ipsum suum directum, que illi ibi habebat et habere debebat 

per ullasque voces remaneat a Bernard Ermenard, que vocant 

Mir, apud uxor sua, in tale convenio: ut illos dare faciant ad suos 

helemosinarios uncias V de auro de Barchinona. Et concessit ipso 

castro de Tomabui apud suos terminos ad uxori sua et Mironi 

Seniofredi, et illos dare faciant ad successores Sancti Cucuphati 

ipsum censum, 5 sicut resonat in sua carta, et ipsum castrum de 

Tomabui teneat Enard in illorum servitio. Et de ipsas quinque uncias, 

quod superius resonat, de Bernard Mir, concessit a Petro Hedall 

uncias II, et ad Amelio de Olerdola uncia una, et alia a Guciphian 

per debito, et a Baron mancusos IIIIor , et alium que remanet pro 

anima sua. Et concessit ad Ermetruit ipsas vineas, que emi de 

Guisfret vel heres, apud egua una et filios suos cavallos obtimos et 

in baiulia domna sua Cuixol. Et concessit a Reimon Mir pareliata 

una, qui est super ipsas vineas de Guadamir6 Moraton, pro anima 

sua. Et concessit ad Ermessens egua una et ad Sicards alia. Et ipsa 

medietate de suo mobile remaneat pro anima sua, alia medietate 

ad uxori sue. Et ipsum alodium, qui fuit de Audegario Flavio, rendere 

faciatis ad filiis suis vel filie. Et iussit suis helemosinariis supra 

scriptos ipsos suos debitos7 reddere fecissent, quod in veritate / d scire 

potuissent, et comendavit illis et dixit ut Deus fuisset inter illum 

et illos. Et postquam hec omnia ordinavit prescripta, suo sensu et 

memoriam retinens, vicxit XIIIIcim dies et mense uno. Et sic obiit 

in mense octobris, iste primus et tranhactus. Et nos prescripti testes 

et que scimus et iuramus et testificando vera esse profitemur per 

super adnexum iuramentum in Domino. Et nos prescripti helemosinarii 

sic iuramus in Dominum quia, in quantum recurrit conscientia, 

quod isti testes testificaverunt, nulla fraus aut nullum ingenium ibi 

impressa non est, set voluntatem prescripti conditoris hic fideliter 

transacta. 

Late conditiones XVII kalendas februarii, anno XXIII regni 

Henrici reis. 

S+num Petrus Hetdall, s+num Gaucefret prolis Isarn, s+num 

Ollomar Lobet, s+num Guilelmi Mir, hec sunt testes qui supra 

scriptum sacramentum fideliter iuraverunt. 

S+num Mir Seniofret, s+num Bernard Mir, s+num Chuixol, uxor 

sua, s+num Guiliel Ermenard, s+num Guitard Guilelmus, hec sunt 

helemosinarii qui supra scriptum testimonium auctorizaverunt.


1373 

S+num Raimun Oliba, s+num Enard, s+num Adalbert, s+num 

Arnal Oliba, s+num Saburid, s+num Gerovard, s+num Ardencho, 

s+num Caucelmus Guilelm, s+num Berenger Guilelm, s+num 

Berenger Suner, s+num Guilelm Guifret, s+num Raimun Ermenard, 

s+num Geral Onofret, hec sunt auditores. 

S+ Guilelmus iudex. 

Bernardus sacer, qui has conditione scripsit ssss die et anno 

quod supra. 

1. Sota la primera m hi ha una o. 2. A continuació dos espais 

raspats. 3. Sota la o hi ha una i. 4. Sota l’última i hi ha una a. 5. Escrit 

sobre raspat. 6. Sota la m hi ha una a. 7. La d i la b estan amuntegades. 

851 

1054 gener 24 

Bernat i la seva muller Cusca venen a Bremon Miró i la seva muller 

Atireda una mujada de terra amb vinya i mallol, i dues sorts 

de terra amb vinya situades al comtat de Barcelona, al terme de 

Sant Just Desvern, pel preu de 6 mancusos i 6 diners. 

ACB, perg. 1-4-181. Original. Pergamí, 112 × 275 mm. Al verso: “Saeculi XI” (S. XVI- 

XVII); “1054” (Mas). Caplletra “I”: 10 línies. 

In nomine Domini. Ego Bernardus et uxorri sue Cusca femina 

vinditores sumus tibi Bermundo fillium Mirone / 2 et uxori sue Atiret 

femina, emtorre. Per anc cripturra vindiccionis me vindimus tibi 

modiata I de ter-/ 3 ra cum ipsa vinea et malliolo, cosortes II de terra 

cum ipsa vinea ubi est fundata, nostrum proprium. Quod abemus 

in co-/ 4 mitato Barquilona, in terminio de Vercio. Advenit mihi per 

mea comparacionem et ad uxor mea per decimum / 5 sive per ullasque 

voces. Et afrontat ipsa ec omnia gam dicta afrontat de parte circi 

in vineas de Govan, / 6 de aquilonis in vineas de Adalbert, de merridie 

in ipsa istrada, de occiduo in vinea de Adalbert et in ipsa / 7 terra 

gan dicto Adalbert. Quantum istas afrontaciones includunt, sic 

vindimus vobis: ipsa ec omnia / 8 gam dicta, totum ab integre, cum 

exios vel regresios earum, in propter precium mancus VI et dinarios 

/ 9 VI, que de manibus vestris recepimus. Et de ipso precium nihil 

non remansit. Et est manifestum. Quem vero / 10 predicta ec omnia 

de nostro iuro in vestra tradimus dominio et potestatem, ad vestrum 

plenisimum propium, / 11 ad omnia facerre quod vollueris. Quod si 

nos vinditores ad ullusque omo qui contra anc ista carta / 12 vindicionem 

venerit pro inrumpendum, non oc valleam vindicarre,


set componat aut componamus vo-/ 13bis ipsa ec omnia in duplo cum 

omnem suam inmelioracinem. Et in antea ista carta firma perma- 

/ 14neat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vindicionem nono kalendas februarrias, / 15 ano 

XXIII regni Enrici regi. 

S+m Bernard, s+m Cusca, nos qui ista car-/ 16ta fecimus et 


S+m Bovet Lopard. / 17 S+m Adalbert. S+m Bofil Oliba. S+m 

Guilielmus Guilmundo. / 18 

S+m Reimun levita, quod scripsit die et ano prefixo. 

852 

1054 febrer 6 

Ramon i la seva germana Bonadona venen a Vivà i a la seva muller 

Bonadona mitja mujada de vinya situada al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu de Palomar, que tenen pels 

seus pares, pel preu de 2 diners. 

ACB, perg. 1-4-182. Original. Pergamí 81 × 288 mm. Al verso: “siglo XI” (s. XVIII); 

“1054” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Remundus, prolis Labardo, et sorori 

mea Bonadomna [femina] venditores sumus vobis Vivani et uxori 

tue Bonafemina, emptoribus. Per hanc do[±6] / 2 scripturam venditionis 

nostre sic vendimus vobis ipsum nostrum dotum 1 et ipsa hereditate, 

quod habemos in una semodiata vinee simul cum ipsa terra ubi est 

fundata. Est / 3 namque predicta vinea in territorio Barchinona, in 

parrochia Sancti Andree de Palomaro. Qui nobis advenit haec omnia 

supra scripta per parentorum nostrorum sive per omnesque 

voces. / 4 Et afrontat predicta omnia de parte circio in vinea de 

Geriberto presbiter Sancti Andree, de aquilonis in vinea de Miro 

Sanlani et de suo cognato Guitardo faber, de meridie in strata 

pub-/ 5 lica, de occiduo in vinea de Geriberto sacer iam dicto. Quantum 

iste afrontationes includunt, sic vendimus vobis: predicta omnia, 

totum ab integre, cum exitibus et regressibus suis, in / 6 propter 

pretium solidos II de dinarios monete argentee Barchinone, qui 

hodie currit. Quod vos emptoribus nobis dedistis et nos manibus 

nostris recepimus. Et nihil de ipso pretio / 7 apte vos emptoribus non 

remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos 

vobis vendimus, de nostrum iure in vestrum tradimus dominium


1375 

et potestatem, ad vestrum plenissimum/ 8 proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista venditione 

venerit pro inrumpendum nil valeat, set insuper componamus vobis 

prescripta omnia / 9 in duplo cum omni sua inmelioratione. Et in 

antea ista venditio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc VIII idus februarii, anno XXIII regni Henrici 

regis. 

/ 10 S+Remundus prolis Lopardo, s+Bonadomna femina, nos qui 

ista venditione fieri iussimus et firmaviums et testes firmare 

rogavimus. 

/ 11 S+Sandani prolis Ermemiro. S+Petro Leo. S+Gontard prolis 

Oliba. 


1. Entre la d i la o hi ha tres lletres esborrades. 

853 

1054 febrer 7 

Guitard, prevere, Domènec i Bonadona, filla de Trasoer, venen a 

Bremon i a la seva muller Atireda una vinya, sense especificar 

la situació, que ho tenen Guitard i Domènec per veu de Guitard 

Esteve mitjançant judici i Bonadona pels seus pares, pel preu 

de 5 mancusos i mig. 


importants mutilacions i taques d’humitat a tota la part inferior, també hi ha 

diverses zones amb tinta despresa, sobretot a les primeres ratlles, que en dificulten 

la lectura. Restaurat. Al verso: “1054” (Mas). Caplletra “I”: 57 mm. 

In nomine Domini. Ego Guitardus [p]resbite[r] e[t] [D]ominicus 

et Bonadona, filia de Trasuer, n[os] [simu]l in unum, vindi-/ 2 torres 

sumus tibi Bermundo e[t] ux[o]r[i] sue Teret femina, emtorre. 

Per an criptur[a] [vi]ndiccionis me vin-/ 3 dimus tibi ipsa 

vinea et ipsa terra ubi est fundata. Advenit ad me Guitardu[s] et 

a [D]ominicus per verbum / 4 de Guitardus Estevanus, unde iudicium 

obligatum tenemus, et a Bonadona p[er] genitorres meos sive per 

ul-/ 5 lasque voces. Et afrontan ipsa terra et vinea, afrontat de parte 

circi in vineas de me [c]omparatorre et / 6 de Adalbertus, de aquilonis 

in tera de Adalbertus, de merridie in ipso torret in ip[sa] estrada, 

de occi-/ 7 duo in ipso torrent. Quantum istas quatur afrontaciones 

includunt, sic vindimus vobis: ipsa ec om-/ 8 nia, totum ab integre,


cum exios vel regresios earum, in proter precium mancussus 

V et mig, quod manibus / 9 nostris recepimus. 1 Et de ipso precium 

nihi non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta ec 

omnia de nostro / 10 iurro in vestra tradimus dominio et potestatem, 

ad vestrum plenisum proprum, ad omnia facere quod 

vollu-/ 11erris. Quod si nos vinditorres ad ullusque omo qui contra 

anc ista vindiccionem venerrit pro inrumpendum, non / 12 oc valleam 

vindicarre, set componam aut componamus tibi ipsa ec omnia in 

duplo cum omnem suam inmelliora-/ 13cionem. Et in antea ista carta 

firma permaneam modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vindiccionem sep-/ 14timo idus februarri, ano 

XXIII reni Enrici regi. 

S+m Guitardus presbiter, s+m Dominicus, s+/ 15m Bonadona, 

nos qui ista carta vindiccionem fecimus et firmavimus et testes 


S+/ 16 Mir. S+m Rihel. S+m Reimundo. S+m Arnal. S+m Arnal 

Gulielmus. S+m / 17 Hixol. *Wilielm[us] sacer*. 

/ 18 S+m Reimundus [le]vita, quod scripsit die et anno [prefixo]. 

1. Sota la c hi ha una e. 

854 


Testament sacramental de Pere Vivà jurat sobre l’altar de Sant Cugat 

del Camí en el qual fa deixes a la seva muller, als seus fills i 

a altres persones, a Sant Martí de Provençals, Santa Maria del 

Mar, a la Seu, etc., de béns mobles diversos i immobles, situats 

aquests a Torre Blanca, Sant Martí de Provençals i la Celada. 

ACB, perg. 1-2-406. Original. Pergamí, 584 × 210 mm. Al verso: “Iudicium Petri 

Vivani”; “XV” (S. XIII-XIV); “Testament sacramental”; “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); 

“Mitja Escala, Armari 2, n. 406” (S. XVIII); “Diversorum B 406”; “II Antiquitatum 

344” (Mas). Caplletra “C” ornamentada: 16 mm. 

ACB, LA, II, n. 344, f. 115c-116c. Rúbrica: “Sacramentalis Petri Vicini qui dimisit 

Canonice”. Exterior verso f. 115: “XV” (S. XIII-XIV); “n. 344” (Caresmar). Exterior 

verso f. 116: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Vegeu doc. núm. 1702, de 19 de febrer 

de 1054. Caplletra “C” ornamentada, tipus B: 4 línies. 


Conditiones a sacramentorum ad quarum ex ordinationem 

residebat sacerdos Miro et iudex Re-/ 2 mundus Seniofredi levita. In


1377 

presentia b virorum subterius roboratorum testificantur / 3 testes prolati, 

quos attulerunt iudici supra dicto Bonutius Vivani et Bonifilius 

clericus, / 4 frater eius, et Guisla femina et Bonifilius, suus filius, ad 

comprobandam ultimmam volun-/ 5 tatem c Petri Vivani d condam e 

per testamentum editam. Et haec f sunt nomina testium / 6 qui hoc 

iureiurando testificantur: Berengerus levita et Gocfredus Aet. 

Iuramus nos / 7 testes predicti primo per Deum et per altare 

consecratum Sancti Cucufatis, g Christi martiris, cuius ecclesia sita 

est / 8 in suburbio Barchinone, in loco vocitato Chaminus, quia nos 

vidimus h et sub nostri presentia i / 9 Petrus Vivani condam, iacens in 

egritudine, qua et obiit, iussit fieri suum testamentum, / 10 per quod 

constituit distributores suarum rerum esse Bonutium Vivani et 

Bonifilium, fratrem / 11 suum, et Guislam feminam, uxorem suam, 

et Bonifilium, suum filium, iniungens illis ut, si mortis j even-/ 12 tus 

illi advenisset pro ipsa egritudine qua detinebatur, sicuti et fecit, 

licitum fuisset illis / 13 suam substantiam k aprehendere et ordinando 

distribuere quemadmodum in suo testamento invenis-/ 14 sent 

ordinatum. In primis concessit ad domum Sancti Martini de Provincials 

ipsam vineam quam / 15 plantavit Bonutius et frater suus 

Durandus, et ipsum maliolum quem plantavit Bonifilius, et ipsam 

/ 16 terram et vineam quam comparavit de Guitardo Orucii iudicis, 

et quarterada una de terra / 17 in sepultura mortuorum propter 

Deum et remedium anime sue, et ipsa chasa et curte quam / 18 

comparavit de Guimara et Gislamar, ubi abitet ipse presbiter qui 

cantaverit Sanctum Martinum. / 19 Haec l omnia, que supra scripta 

sunt, concessit ad domum Sancti Martini integriter, simul cum ipsis 

vocibus / 20 de ipsis precarariis, m ita ut nullus potuisset eas voces 

emere nisi filius suus Bonifilius / 21 sacer. Et ad ipsa opera Sancti 

Martini medietatem ipsius precii de ipso suo mulo. Aliam vero 

medie-/ 22 tatem iussit dare in sacerdotibus et in pauperibus, aut in 

quo melius vidissent. Predicta omnia / 23 quod concessit ad domum 

Sancti Martini, simul cum ipsa ecclesia, dimisit in potestate Dei et 

supra dicti fratris sui / 24 et uxoris sue 1 Guisle et filii sui Bonifilii 

et Bernardi, filii sui, si reversus fuerit. Et iussit vindere / 25 ipsum 

suum saumarium et de ipso pretio n dare pro sua sepultura mancusos 

II ad domum Sancte Marie / 26 de littore Maris, ubi se iussit sepelire. 

Et alios o duos ad ipsa opera Sancte Marie. Et aliut precii, / 27 quod 

remansisset de ipso saumario, concessit ad ipsa Kannonica p Sancte 

Eulalie. Et iussit vindere ipsum / 28 ferragenal, quod comparavit 

de Geriberto, et de ipso pretio q dare singulos mancusos ad ipsos 

ebdomo-/ 29 darios. r Et iussit vindere ipsam suam spatam et ipsum


pretium s dare per missas pro anima sua. Et concessit ipsum / 30 suum 

alsberg ad filium suum Bernardum, si venerit. Et si non venisset 

usque ad quindecim annos, iussit eum / 31 vindere et ipsum pretium t 

dare pro anima sua et suiss 2 et in memoria filie sue Ermengardi, u 

quod tempore / 32 nuptiarum v dedit ei terram que fuit Aventini presbiteri 

et modiatas III vinearum que sibi advenerunt / 33 per vocem 

genitorum suorum, et domos et curte que fuerunt condam w Andaleci, 

et de suo mobile dedit ei in / 34 rebus velentibus untiatas x 

XXV e auri cocti. Haec y omnia dedit ei pro omni sua ereditati. z Et 

fuisset in / 35 memoria filie sue Eculine quod iam dederat ei tempore 

nuptiarum: aa domum et curtem que fuit Geriberti / 36 condam, et 

inter vestimentum et alium avere valentem untias ab duas auri. Et 

postmodum, quando reversus / 37 fuit de Sancto Sepulcro, dedit ei 

untias ac V e ad auri, quas recepit vir suus per suum mandamentum. 

Et modo concessit / 38 ei ipsam terram, quam comparavit de Ermengaudo 

Orucii in termino de Turre Blancha. Et item concessit ei / 39 

peciam unam ae de terram, que fuit de Olibano Isarni, iuxta ipsam 

stratam superiorem quam dicunt ipsam Bar-/ 40 cheram Guifredi 

Iovarii, et modiatam unam vinee ad ipsa Mata aut minus de modiata 

que / 41 fuit de af genitori suo. Haec ag omnia dimisit ei pro omni sua 

ereditate. Et concessit ad filiam suam Ger-/ 42 bergam ipsam terram 

que fuit Olibani Isarni et uxori sue Orfete, simul cum ipsa curte 

et chasa / 43 et orto et puteo et omnem eis pertinentiam. ah Est haec ai 

omnia in termine de Turre Blancha. In eo modo / 44 et ordine: ut 

si ipsa reversa aj fuisset in hac terra, aut filius vel filii sui abuissent 

supra scriptum / 45 alodium pro omni sua hereditate; et interhim ak 

usquequo venisset aut venissent, prefata omnia tenuisset / 46 prescripta 

uxor sua Guilia cum filiis suis Bernardo et Bonifilio. Et concessit 

ad filios suos Bernardum / 47 et Bonifilium pro illorum inmelioratione 

ipsas suas domos de Provincials simul cum quatuor modia-/ 48 tas 

terre, que in circuitu sunt, cum arboribus et puteo et solis et 

suprapositis, et ortos duos et modiatas / 49 tres infra vineas et maliolo 

simul cum ipsas voces de ipsis precarariis, al et ipsam domunculam 

et orto / 50 et puteo et arbores varii generis, et ipsos domos que 3 sunt 

iuxta Sanctum Martinum, et medie-/ 51 tatem ecclesie Sancti Martini. 

Et item concessit eis terram que 4 fuit de ebreis ad ipsa Celada et 

ipso / 52 exio commune am de Provincials, et duas peciolas terre ad 

ipsa Marina, et una peciola vinee / 53 subtus ipsam stratam. Haec an 

omnia dimisit eis pro illorum hereditate. Et ipsam suam partem de 

ipsa / 54 cenia simul cum ipso orto et ipsum suum directum de ipsis 

domibus, ubi abitabat, et de ipsis vineis / 55 in omnibus locis. Et


1379 

concessit predicte uxori sue et filiis suis Bernardo et Bonifilio, 

quamdiu / 56 vixissent, ipsam terram que fuit de Els Piscatore. Post 

obitum vero suum concessit ad domumao Sancti Petri / 57 Puellarum 

cenobii. Et concessit prefate uxori sue et filiis suis Bernardo et 

Bonifilio ipsos / 58 suos cubos et tonnas et omnia sua vascula, maiora 

vel minora, et sua ferramenta et chal-/ 59darias et padela. Si autem 

reversus non fuisset filius suus Bernardus, omni\s/ sua melioratio 

/ 60 et omnis sua hereditas remansisset ad filium suum Bonifilium 

integriter. Et concessit ad fratres / 61 suos Bonutiumap et Bonifilium 

ipsum suum alodium de Palazol, cum ipso molino, cum 

omnes suas compa-/ 62rationes quas ibi fecit, et modiatam unam 

terre in Provincials prope illorum curte, et ipsam terram / 63 que fuit 

de Amalrig et de Madrona et de Borrello, et ipsam partem de ipsa 

Turre Blancha. Et (con) 5 / 64 concessit pro anima sua ipsum vinum 

de ipsa tonna de Provencals et ipsum fust ad opperaaq Sancti Mar- 

/ 65tini melioris. Supra dicta omnia, que dimisit filiis filiabusque suis, 

concessit predicte uxori / 66 sue, quamdiu vixisset simul cum filiis 

suis Bernardo et Bonifilio, si in viduitate permansisset. / 67 Post obitum 

vero suum fuissent predicta omnia de filiis filiabusque suis, 

sicut supra dictum est. / 68 Aliut autem quod remansisset, mobilear sive immobile, as concessit predicte uxori sue et filiis suis / 69 Bernardo 

et Bonifilio et fuisset Deus inter se et illos. Postquam autem hec 

omnia ordinavit, pridie / 70 kalendas ianuarii, anno XXIII regisat Henrici, au adhuc loquelam plenam et memoriam / 71 integram habens, 

post vixit modico tempore et sic eodem ipso mense predicto ianuario 

/ 72 mortuus est. 

Late conditionisav in Domino XIII kalendas marcii, anno XXIII 

regisaw Henrici. 

/ 73 S+ Gocfredi Aet, *s+ Berengarii levite*, / 74 qui testes fuerunt 

et hoc testimonium iureiurando confirmaverunt. 

/ 75 *S+ Bonefilius levita*. *S+ Renardus presbiter*. / 76 S+ Bonutiusax 

Vivas. *S+ Reimundus presbiter*. *S+ Reimundus sacer*. 

/ 77 *S+ Vitalis, cognomento Gaucefredus, presbiter*. S+ Geriberto. 6-ay 

/ 78 *S+ Bonutiusaz presbiter*. *S+ Bonefilius sacer*. / 79 S+ Guisle 

femine. S+ Remundi. 

/ 80 *S+ Remundi, ba levite et iudicis, qui his conditionibus instans 

subscripsit ss*. 

/ 81 S+ Miro presbitero, bb qui hec scripsit die et anno quod 

supra.


1. Una i convertida en e. 2. Una s sobre una i. 3. Una i convertida 

en e. 4. Una i convertida en e. 5. Repetit. 6. La primera e sembla una o. 

LA. a. condiciones. b. presencia. c. A continuació vo superflu. 

d. Vicini. A sobre, amb letra cursiva que pot ser posterior, hi diu Vivani, amb un senyal 

indicatiu. e. quondam. f. hec. g. Cucuphatis. h. A continuació et 

audivimus. i. presencia. j. Sota mortus, que l’escrivent esmena puntejant el 

primer palot de la u i allargant el segon fins que sembli una i. k. substanciam. l. hec. 

m. precariis. n. precio o. alias. p. Channonica. q. precio. r. ebdomedarios. 

s. precium. t. precium. u. Ermeniardi. v. nupciarum. 

w. quondam. x. unciatas. y. hec. z. hereditati. aa. nupciarum. 

ab. uncias. ac. uncias. ad. V. ae. I. af. \de/. ag. Hec. 

ah. pertinenciam. ai. hec. aj. reversus. ak. interim. al. precariis. 

am. comune. an. Hec. ao. A continuació suum expuntuat. ap. Bonucium. 

aq. opera. ar. mobilis. as. imobile. at. regni. au. A continuació 

regis. av. condicionis. aw. regni. ax. Bonucius. ay. Giriberto. 

az. Bonucius. ba. Remudi. bb. presbiter. 


855 

Pere i la seva muller Raquel venen a Ramon i a Guillem, fills d’Arnau, 

una peça de vinya situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Lloberes, al lloc de Loberca, prop del camp de 

Maluara, que tenen per compra, pel preu de 6 mancusos i 1 

sou. 



In nomine Domini. Ego Pedro et uxor mea Richelle [vi]nditores 

sumus tibi Reimundo et Guilielmus, / 2 proles Arnallo, emptores. 

Per ac scrip[t]ura vindic[cio]nis nostre vindimus vobis pecia I de 

vinea / 3 francha, qui nobis advenit per nostra comparacio[n]e et 

per ulla\s/que voces. Et est ipsa vinea in / 4 chomitato barchinonense, 

in Vallense, in terminio de Luparies, in locum Loberca-/ 5 no, iusta 

ipso kampo de Maluara. Et afrontad de parte orientis in ipsa gariga 

/ 6 de Pedro Pedres vel eredes, de meridie similiter sive in ipso 

boscho, de occiduo in ipsas vineas / 7 de Bernardo vel eredes, de 

circi similiter. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vin- 

/ 8 dimus vobis: ipsa terra cum ipsa vinea, qui ibi est fundata, ab 

integrum, cum exio et regressio / 9 suo, in precium manchosos VI 

et solido I. Quod vos emptores manibus vestris 1 dedistis et mani- 

/ 10 bus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta 

ec omnia, que vobis vindimus, de / 11 nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem, ad vestrum proprium. Quod si no\s/ / 12 

vinditores aut ullusque omo qui contra ac vindiccione venerit 2 pro


1381 

inrumpendum, / 13 non oc valead vindicare, set componad aud 

componamus vobis ipsa vinea in duplo cum omnem / 14 suam 

inmelioracionem. Et in antea ista vindiccione firma permanead 

modo et omnique tempore. 

/ 15 Facta ista vindiccione VIII kalendas marcii, anno XXIII 

regnante Enricii rex. 

S+ Pedro, / 16 s+ Richelle, qui ista vindiccione fecimus et firmare 

rogavimus. 

/ 17 S+ Gisado. 3 S+ Geriberto. S+ Mocone. 

/ 18 Ss Ioannes presbiter, qui scripsit ss die anno quod 

supr\a/. 4 

1. Sota la v hi ha una n. 2. Sota la i hi ha una e. 3. Sota la o hi ha 

l’abreviatura de us. 4. Al marge inferior esquerre del pergamí, sota el signe s, hi ha 

unes cinc lletres que no hem identificat. 

856 

1054 març 7 

Bonadona dóna al seu fill Gerard Atilà, levita, una terra amb cort, 

situada al terme de Banyols, al territori de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-2368. Original. Pergamí, 120 × 245 mm. Hi ha un important forat 

al centre del document. Al verso: “Gerall Atile in Bagneolis” (S. XIII-XIV); “Num... 

2368” (S. XVIII); “Diversorum A. 2368” (Mas); “1048” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 

10 línies. 

In nomine Domini. Ego Bonadomna femina donatrice sum 

tibi Gerallo Atalani, filio meo. Pateat omnibus quia libenti animo 

et sponte, nullius quoque / 2 cogentis imperio nec suadentis ingenio, 

volo tibi aliquid dare [±4] alodio, 1 sicuti et do. Per hanc scripturam 

donationis mee dono tibi terra / 3 aut curte, que habeo in territorium 

barchinonense, in term[inio de Ba]gneolis. Et advenerunt michi per 

comparatione vel per meum decimum sive per / 4 ullascumque voces. 

Affrontant namque predicta terra cum cur[te ±6 de aqui]lonis in terra 

condam Guitardi Greci et Bernardi Agib, de meridie / 5 et de occiduo 

in medio regario, de septemtrionis quoque part[±20] que fuit condam 

Guitardi Greci et condam Bonifilii sive de Bernardi / 6 Agib. Quantum 

iste affrontationes includunt, et isti ter[mini sic ambiunt sic dono] 

tibi: predicta terra cum curte, totum ab integre, totum meum di- 

/ 7 rectum, quod ibi habeo seu habere debeo, simul cum exiis et 

[regressiis. Et de] meo iure in tuum trado dominium et potestatem, 

ut facias exinde / 8 quodcunque volueris. Quod si ego donatrix pres-


cripta aut aliquis homo [sexus utri]usque hanc carta donationis 

rumpere voluero aut voluerit, nil va-/ 9 leam aut valeat, sed componam 

aut componat tibi aut tue [posterita]ti predicta omni tripliciter. Et 


/ 10 Actum est hoc nonas marci, anno III post XX um regis 

Henricis. 

Sig+num Bonedomne femine, que hanc cartam donationis 

scribere iussi, manu / 11 propria firmavi et firmare rogavi. 

*S+ Ermengaudus+*. *S+ Bernardus levita*. *S+ Martinus 

levita*, / 12 *s+ Guilelmus levita*. *S+ Sindredus levita*. *S+ Bernardus 

presbiter*. *S+ Mironus presbiter*. / 13 *S+ Compan levita*. 

/ 14 S+ Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit et sss sub 

die et anno quod supra. 

1. Sota la o hi ha una i. 

857 

1054 març 14 

Guillem Gombert, Aeci Morgat i Iolanda, com a marmessors del difunt 

Joan Oruç, fan donació a favor de la Seu de la Santa Creu i 

Santa Eulàlia de Barcelona i de Gerard, el seu archiscrinius, 

d’una peça de terra i d’una altra de vinya amb la terra on és 

plantada, situades al comtat de Barcelona, a la ciutat de Mataró, 

al costat de l’església de Santa Maria. 

ACB, LA.II, n. 431, f. 148a-b. Rúbrica: “Guilelmus Gomberti et Eicius Morgat 

dederunt sedi peciam terre et aliam vinee prope ecclesia Sancte Marie civitatis 

Fracte”. Interior recto: “n. 431” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 

1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Guilelmus Gonberti et Eicius Morgati 

et Ioclendis femina, nos pariter, donatores sumus Domino Deo et 

ecclesiam Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Per hanc scripturam 

donationis \nostre/ donamus predicte ecclesie et domno Giraldo 

archiscrinio petiam unam terre et petiam unam vinee cum eadem 

terra in qua est fundata. Et est hec omnia in comitatum Barchinonam, 

in civitate Fracta, iuxta ecclesiam Sancte Marie. Et advenerunt nobis 

per vocem manumissurie condam Iohanni Orutii, qui precepit 

nobis in suum testamentum omnia sua distribuere et iam dictam 

petiam de terra et vineam predictam dare pro animam suam et \ut/


1383 

obsequium fuisset factum per unumquemque annum pro animam 

suam. Affrontat namque predicta petia de terra de parte orientis et 

de circi in terram Sicardis femina, de meridie in terram Sancte 

Marie, et de occiduo similiter. Quantum iste affrontationes includunt 

et isti termini ambiunt, sic donamus Domino Deo et iam dicte 

ecclesie et iam dicto archiscrinio: predicta terra integriter et predicta 

vinea cum eadem terra in qua est fundata. Que habet terminos de 

parte aquilonis in torrente Castellario, et de meridie in vinea vel 

terra de netos iam dicti Iohannis condam, et de occiduo in torrente 

de Puteo, de septentrionis quique parte qua circius dicitur in terram 

Sancte Marie. Et de nostro iure in dominium tradimus predicte 

ecclesie vel predicti archiscrinii, ea scilicet ratione: ut per unumquemque 

annum canonici prefate Sedis faciant obsequium pro 

anima iam dicti Iohannis. Et de ista hora in antea predicta terra 

et vinea in ius et donationem consistat predicte ecclesie ad suum 

proprium alodium, simul cum exiis et regressiis earum. Quod si nos 

donatores aut aliquis homo vel femina sexus utriusque hanc cartam 

donationis ausu temerario rumpere voluerit aut voluerimus, 

adnichiletur, sed componat aut componamus predicte ecclesie iam 

dicta terra et vinea in triplum. Et insuper hoc maneat firmum omne 

per evum. 

Actum est hoc II idus marcii, anno III post XX um regis Enrici. 

Sig+num Guilelmi, s+ Eicii, s+ Ioclendis, / b nos simul in unum, 

qui hanc cartam donationis scribere iussimus, firmavimus et firmare 

rogavimus. 

Sig+num Honofredi Adroarii. Sig+num Guilelmi Brianti. 

Sig+num Mironis Primi. 

S+ Arnalli, sacerdotis et scribe, qui hec scripsit cum rasas 

et emendatas literas in omnibus locis, et sss sub die et anno quo 

supra. 

858 

1054 març 14 

Gerard, archiscrinius de la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia de 

Barcelona, dóna a Guillem Gombert i a Aeci una peça de terra 

i una altra de vinya, situades al comtat de Barcelona, a la ciutat 

de Mataró, per tal que la treballin i en donin anualment a la 

Seu la quarta part dels fruits.


ACB, LA.II, n. 432, f. 148b-c. Rúbrica: “Stabilimentum de supra dicto honore 

et vinea per censum quartum”. Inter columnas recto: “n. 432” (Caresmar); “Anno 



In Christi nomine. Ego Geraldus, archiscrinius ecclesie Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie barchinonensis, donatores sumus vobis 

Guilelmo Gonberto et Eicio. Per hanc scriptura donationis mee 

dono vobis petia una de terra et alia petia de vinea. Que habeo in 

comitatum Barchinone, in civitate Fracta. Et advenerunt mihi 

per cartam donationis que mihi fecistis pro anima Iohanni Orutii 

condam. Affrontant namque iam dicta terra et vinea de parte 

aquilonis in torrente de Puteo, et de meridie in litore maris, et de 

occiduo in domum Sancte Marie, de septentrionis, quique parte qua 

circius dicitur, in terram Sicardis femine et Sancte Marie. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic dono vobis et vestre posteritati: 

predicta petia de terra et iam dicta petia de vinea cum eadem terra 

in qua est fundata, ea scilicet ratione: ut vos et vestra posteritas post 

vos hoc laboretis in Dei servitio et iam dicte ecclesie et donetis mihi 

et iam dicte ecclesie per unumquemque annum quartam partem 

eiusdem terre et vinee frugibus. Quod si ego donator aut aliquis 

homo vel femina sexus utriusque hanc cartam donationis rumpere 

voluero aut voluerit, adnichiletur, sed componat aut componam 

vobis in vinculo quinque uncias auri puri. Et insuper hoc maneat 


Actum est hoc II idus marci, anno III post XX um regis 

Enrici. 

S+ Geralli levite, archiscrinii, qui hanc cartam donationis feci, 

firmavi et firmare rogavi. 

Sig+num Bernardi Beleti. Sig+num Honofredi Adroarii. S+ 

Raimundi levite. 

S+ Arnalli, sacerdotis et / c scribe, qui hoc scripsit cum literas 

rasas et emendatas in omnibus locis, et sss sub die et anno quo 

supra. 

859 

1054 març 22 

Odesind i la seva muller Ermessenda venen a la seva mare Cusca una 

cort amb parets i pedres situada al territori de Barcelona, a


1385 

Montjuïc, que tenen per compra i pel delme conjugal, pel preu 

de 8 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1425. Original. Pergamí, 187 × 221 mm. Al verso: “in Monte Iudayco” 

(S. XII); “mitja escala armari 3 n. 1425” (Caresmar); “Num...1090” (s. XVII); “1054” 

(F-B). Caplletra “I”: 7 línies. 

In nomine Domini. Ego Odsen et uxor mea Ermessindis venditores 

sumus tibi Chusca, genitrix mea, emptrice. Per hanc / 2 

scripturam venditionis nostre vendimus tibi chasa\s/ cum curte, cum 

solo et superposito, hosti\o/s et ianuis, petris et parietibus, / 3 guttis 

et stillicidiis, foveis et cloachis, hec omnia nostrum proprium, 

quod habemus in territorio Barchinone, in Mon-/ 4te Iudaico. Et 

advenerunt iam dicta omnia michi Odsen per mea comparatione, 

et michi Ermessindis per / 5 meum decimum vel per quascunque 

voces. Affrontant namque iam dicta omnia de parte orientis in nostras 

cur-/ 6tes, et de meridie in via que pergit ad Sancto Iuliano, de 

occiduo in terra vel curtes Ermengaudi Petroni, / 7 de septemtrionis, 

quoque parte qua circius dicitur, in ferragenalos iam dicti 

Ermengaudi. Quantum / 8 iste affrontationes includunt et isti termini 

ambiunt, sic vendimus tibi: predicta omnia in-/ 9tegriter, et 

de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum 

plenissimum proprium, / 10 simul cum ingressibus et exitibus earum, 

propter precium manchusos VIII auri Barchinone puri, quod / 11 

a te manibus nostris accepimus. Est manifestum. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo vel / 12 femina sexus utriusque hanc 

cartam venditionis rumpere voluerimus aut voluerit, nil va-/ 13 

leamus aut valeat, sed componamus aut componat tibi iam dicta 

omnia in triplum. Et in-/ 14super hoc maneat firmum omne per 

evum. \Sed/ in eo modo hanc tibi facimus vinditionem, ut post / 15 

obitum tuum in iamdicta omnia similiter hereditem, sicut unus 

ex fratribus meis. 

Actum est hoc XI kalendas / 16 aprilis, anno III post XXum regis 

Henrici. 

Sig+num Odsendi, sig+num Ermessindis, nos qui / 17 ista carta 

vinditionis scribere iussimus et firmare roga[vi]mus. 

Sig+num Guiliel-/ 18mi Godmari. Sig+num Poncii Seniofredi. 

Sig+num Poncii Duranni. 

/ 19 S+Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit et superposuit 

literas in linea XIIII / 20 ubi dicitur “sed”, et ssss sub die et anno 

quod /supra\.


1054 març 24 

860 

Guillem, fill de Bernat, i la seva muller Ermengarda permuten amb 

Domnuç, fill de Bernat, i la seva muller Adelaida la meitat de 

diversos alous, situats en diferents indrets dels comtats de Barcelona 

i Manresa, a canvi de la meitat del castell anomenat 

Callús. 

ACB, perg. 1-2-220. Original. Pergamí, 112 × 337 mm. El document és esquinçat 

per la seva part esquerra. Al verso: “Carta comutacione sive donacione” (S. XI), 

“Scripta” (S. XIII), “Agermament y comunicacio o societat de bens entre Guillem 

Bernat y Donucio Bernat” i “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII) i “Antiquit. III 295” 


ACB, LA.III, n. 295, f. 112b-d. Sense rúbrica. Inter columnas recto: “n. 295” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 7 línies. 


In nomine Christi. Ego Guilielmo, a proli Bernardi, et uxori mea 

Ermengardis comutatores b sumus vobis 1-c Donucio, d proli Bernardi, 

et uxori sua Adalendis. Manifestum est enim quia placuit / 2 animis 

nostris et placet, nullius quogentis e imperio nec suadentis inienio, 

set f propria et spontanea hoc elegit nobis cum Deo bona voluntas, 

ut tibi Donucio g predicto et uxori tua predicta scrip-/ 3 turam comutacionis 

h fecissemus, sicuti et facimus. Donamus namque vobis in 

nostra comutacione i ipsam nostram medietatem de ipsos alidios. j 

Quod abemus k in comitatu barchinonense et in comitatu / 4 minorense. 

Quod mihi l Guilielmus m dimisit ienitor n meus Bernardo et mater mea 

Guilia. Sunt namque predictos alodios in locum que dicitur Val de 

Fremosa; o et alio alode in loco que dicitur Sancti Aciscli de Boies; 

/ 5 et in alio loco ipsum alodium qui est ad Sancti Ienesii p de Baies, q 

ad ipso Podol; et in alio loco in comitatu barchinonense, in Vallense, 

ipso alode (Sancti Iohannis) 2 qui est in parrochia Sancti Iohannis 

Orencana; / 6 et in alio loco ipso alode qui est in parrocia r Sancti 

Petri de Biges, et ipso alode qui est ad ipsos Fornos; et in alio loco 

ipso alode qui est Avia Alba, et ipso alode qui est in Palares, ad ipsa 

/ 7 Nogera; et in alio loco ipso alode qui est ad ipsa Spina; et in alio 

loco ipso alode qui est in Palacio s Dalmanla, in parochia t Sancti 

Saturnini; et in alio loco ipso alode qui est in Cabrilos; et in alio 

/ 8 loco ipso alode qui est in Orta; et ipsum alodem qui est a Provincialos; 

et in alio loco ipso alode qui est ad ipsa Perela; et ipsos 

alodios qui sunt de Besocio usque in Lubricato; et ipsos alodes qui 

sunt in par-/ 9 rocia u Sancti Baudilii; et ipsos domos qui sunt infra


1387 

muros civitate Barchinona. Supra scriptis namque alodibus cum 

eorum pertinenciis et affrontacionibusv et aiacenciis sic donamus 

vobis3 et comutamus: / 10 ipsam nostram medietatem, et quantum 

ibi abemusw et aberex debemus, per ipsam vestram medietatem de 

ipsum castrum que dicitur Castluc cum terminis et pertinenciis 

suis, sicut resonat in ipsa scriptura comu-/ 11tacionisy et donacionis, z 

quod vos Donuciusaa et uxori tua mihiab Guilielmusac fecistis supra 

nominatis autem alodibus. Que ego Guilielmus et uxori mea Ermengardis 

de nostro iure in vestrum tradimus / 12 dominium et potestatem, 

\ad vestrum propium/, ad faciendum quodcumque volueritis. 

Quod si nos comutatores et donatores ad ullusque vivens omoad utriusque sexus contra hac scripturam comutacionisae / 13 et4 donacionisaf 

venerimus aut venerint ad inrumpendum, non hoc valeant 

aut valeamus vindicare, sed componant aut componamus [espai 

raspat: ±15] supra scriptos alodios / 14 in duplum cum illorum inmelioracione. 

ag Et in antea hec nostra comutacioah et donacioai firma 

persistad5-aj omnique tempore. 

Facta comutacioneak et donacioneal VIIII kalendas aprilis, anno 

XXIII / 15 regnante Enriciam rege. 

S+ an Guilielmus, ao proli Bernardi, s+ Ermengardis, qui ista (do) 6 

comutacioneap et donacioneaq fieri iussimus. 

S+ Bernard Borel. ar S+ Berenger, / 16 s+ Bertran Arluvino. S+ 

Poncio Arnal. S+ Mir Sinfret. S+ Mir Bernard. S+ Petrus Bernard. 

S+ Geral Poncio. S+ Isovard Guadal./ 17 S+ Guilelmas Ermumir. 

*+Ermengaudus iudex sss*. *S+ Guilielmusat iudex*. 

/ 18 S+ @Maiolus sacer@, qui ista comutacioneau et donacioneav scripsit cum lidterasaw fusas et rasax ubi vides sssay die et anno quodaz supra. 

1. Sota la v es llegeix ti. 2. Raspat. 3. Sota la v es llegeix ti. 4. Restituït 

gràcies a la còpia. 5. Sota la segona s hi ha una t. 6. Ratllat. 

LA. a. Guilelmo. b. commutatores. c. tibi. d. Donutio. e. cogentis. 

f. sed. g. Donutio. h. comutationis. i. comutatione. j. alodios. 

k. abemus. l. michi. m. Guilelmus. n. genitor. o. Fermosa. 

p. Genesii. q. Bages. r. parrochia. s. Palatio. t. parrochia. 

u. parrochia. v. affrontationibus. w. habemus. x. habere. y. comutationis. 

z. donationis. aa. Donutius. ab. michi. ac. Guilelmus. 

ad. homo. ae. comutationis. af. donationis. ag. inmelioratione. 

ah. commutacio. ai. donatio. aj. persistat. ak. comutatione. 

al. donatione. am. Henrici. an. S+num. ao. Guilelmus. ap. comutatione. 

aq. donatione. ar. Borrel. as. Guielm. at. Guilelmus. 

au. comutatione. av. donatione. aw. literas. ax. rasas. ay. Manca. 

az. quo.


1054 març 30 

861 

Arnau i la seva muller Gersenda permuten amb Guillem Domnuç una 

peça petita de terra, situada al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Andreu de Palomar, prop de Santa Eulàlia 

de Vilapicina, a canvi d’una altra peça petita, situada a prop de 

l’anterior. 


doblegat en plecs i presenta importans taques que en dificulten la lectura. Al 

verso: “Mitja / Escala / Armari 3 / (21, ratllat) / n. 1672”; “(Num... 1381, ratllat)” 

(S. XVIII)”. Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Arnallus et uxor mea Gersindis comutatores 

sumus tibi Guilielmo Donnucio. Per hanc scripturam 

commutatio-/ 2 nis nostre comutamus tibi peciolam unam terre, nostra 

propria, que habemus in territorium Barchinone, in parrochiam 1 

Sancti Andrea de Pa-/ 3 lomar, prope Sancta Eulalia de Villapicinna. 

Et advenit nobis per comparatione vel per quascunque voces. Affrontat 

namque iam dicta / 4 peciola terre de parte orientis et de meridie 

in terra de te Guilielmo comutatore, et de occiduo in terram Argemiri, 

de / 5 septemtrionis quoque parte qua circii dicitur in terram 

Reimundi Lobeti et Guilielmi Borrelli. Quantum iste affrontationes 

inclu-/ 6 dunt et isti termini ambiunt, sic commutamus 2 tibi: iam dicta 

peciola de terra propter alia tua peciola de terra / 7 que est prope ista. 

Et de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, a integriter, 

simul cum ingressibus et exitibus / 8 suis. Est manifestum. 

Quod si nos comutatores aut aliquis homo vel femina sexus utriusque 

hanc comutationis kartam rumpere / 9 voluerimus aut voluerint, adnichiletur, 

sed componat aut componamus tibi iam dictam peciolam 

terre in triplum. Et insuper / 10 hoc maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc III kalendas aprilis, anno III post XX um regis Henrici. 

Sig+num Arnalli, / 11 sig+num Gersindis, qui hanc comutationis 

kartam scribere iussimus, firmavimus et firmare rogavimus. 

/ 12 Sig+num Petri Arnalli levita. Sig+num Durandi Blandrig. 

Sig+num Guitardi Amalrig. / 13 Sig+num Oddo Reimundi. *S+ 

Gaucefredus sacer*. *S+ Mire clericus*. 

/ 14 S+ Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit cum rasura 

literarum in linea VI ubi dicit “comutamus”, et sss sub / 15 die et 


1. Sota ia hi ha un gargot. 2. commuta escrit sobre raspat.

1054 abril 6 


862 

1389 

Cusca empenyora al seu fill Bernat la meitat de les cases i cort que 

foren del seu fill Odesind, situades al territori de Barcelona, al 

terme de Montjuïc, que té per compra, a causa d’un préstec de 

2 mancusos d’or d’Enees i tres aimines d’ordi, que ha de tornar 

l’any que ve, el dia 8 d’abril. 

ACB, perg. 1-1-2332. Original. Pergamí, 125 × 328 mm. Al verso: “In Monte Iudaico” 



In nomine Domini. Ego Cuscha impignoratrice sum tibi Bernardus 

filio meo. Manifestum est enim quia debitrice sum ti 

mancussos II de auro cogto de monete Eneas, a penso legi-/ 2 timo 

pensatos, cum suo 1 lucro eminas III de ordio, quod tu mihi prestasti. 

Est manifestum. Propterea impignoro tibi ipsa medietate de casas 

et curte que fuit de Ausindi, filio meo, que abeo / 3 in territorio barchinonense, 

in terminio de Monte Iudaicho. Advenit mihi per mea 

comparacione sive per omnesque voces. Afrontad hec omnia de parte 

circi in terra de Er-/ 4 mengaudus Petroni, de aquilonis in chasa et 

in curte de me inpignoratrice vel filiis meis, de meridie in exio 2 

chomune, de occiduo in chasas 3 et curte de Ermengaudus. / 5 Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic impignoro tibi: iam dicta 

omnia ab integre, simul cum exiis et regresiis earum, et de meo 

iure in tuo trado dominio et potestatem. / 6 Et inter tantum ego teneo 

per tuum beneficium. Et in die quod erit octavo dies intrante aprilii, 

de isto ad alio veniente, anno isto revolvente, sic facio tibi rendere 

iam dicta / 7 mancusos II de auro cogto et eminas III de ordio. Quod 

si hoc non fecero et tibi non persolvero, tunc abeas predicta omnia 

apreheendere per ipsum precium quod superius est scriptum, tenere, 

/ 8 vindere, comutare et omnia que volueris facere, ad tuum plenisi(si)mum 

4 proprium. Quod si ego impignoratri\ce/ aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra hac ista im-/ 9 pigneracione venerit 

pro inrumpendum, non hoc valeat vendichare, set componat aut 

compono tibi prefata omnia in duplo cum omne suam inmelioracionem. 

Et in antea ista / 10 impignoracio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta impignoracione VIII idus aprilii, anno XXIII regni 


S+m Cuscha femina, / 11 ego qui ista impignoracione feci et 

firmavi et firmare rogavi.


S+m Suniarius, filiu Oria. S+m Odoni. *S+m Ioanes sub- 

/ 12 dihconus*. / 13 

sss. 

S+ Mirone presbiter, qui hec scripsit et dies et annos quo supra 

1. Sota la u hi ha una o. 2. Sota la e hi ha una u. 3. Segueix una a 

raspada. 4. Repetit. 

1054 abril 9 

863 

Galind Durable i la seva muller Blancúcia venen a Miró Goltred, 

prevere, una peça petita de terra situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, prop de la 

Calçada, a canvi de 2 mancusos d’or pur de Barcelona i tres 

mitgeres d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 651, f. 209d-210a. Rúbrica: “De Calcada”. Inter columnas verso: 

“n. 651” (Caresmar); “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Interior verso: “CXXXIIII” 

(S. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 11 línies. 


In nomine . Ego Galindus Durabil et uxor mea Blanchucia 

femina venditores sumus tibi Mirono Goltredi presbitero. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi peciolam unam 

terre, nostra propria. Que abemus in comitatum Barchinone, in 

Vallense, in parrochiam Sancti Petri Rexag prope ipsa calcada. 

Advenit hec terra ad me Galindo per genitorum meorum et per 

comparatione, et ad me Blanchucia per meum decimum vel per 

quascumque voces. Affrontat namque iam dicta terra de parte 

aquilonis in ipsa calcada, de meridie in terram Sancti Cucuphati, 

de occiduo in terram Sancti Petri, de parte vero circi in terram Sancti 

Cucuphati. Quantum iste affrontationes includunt et isti termini 

ambiunt, sic vendimus tibi: iam dictam peciolam terre, et de nostro 

iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ad tuum proprium, 

integriter, simul cum exitibus et ingressibus suis, propter precium, 

quod a te accepimus, mancusos II auri Barchinone puri et migeres 

III de ordio. Estque manifestum. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo vel femina sexus utriusque hanc cartam venditionis rumpere 

voluerimus aut voluerit, \nil/ adnichiletur, set componat aut componamus 

tibi iam dicta terra in triplum. Et insuper hoc maneat 


Actum est hoc V idus aprilis, anno III post XX um regis Henrici.


1391 

Sig+num Galindi, sig+num Blanchutie, qui ista carta venditionis 

scribere iussimus, firmavimus et firmare rogavimus. 

Sig+num Bonihominis Malanec. Sig+num Lobeti Malannicg. 

Sig+num. 1 

S+ Arnalli / a sacerdotis et scribe, qui hec scripsit et ssss sub 


1. Sembla superflu. 

1054 abril 18 

864 

Judici en el qual Guislabert, bisbe de Barcelona, reclama a Guillem 

Oliva, de Salsà, unes cases i una sagrera construïda al cementiri 

de Sant Boi, al comtat de Barcelona, vora el riu Llobregat, al 

lloc anomenat Castelló. La sentència del plet és favorable a 

Guillem. 

ACB, LA.IV, n. 154, f. 53-54d-b. Rúbrica: “Per istam cartam perdidit sedis 

Barchinona cimiterium ecclesie Sancti Baudilii”. Inter columnas verso. “n. 154”. 

Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 24 línies. 


In presentia plurimorum hominum, videlicet Berengarii 

archidiacono et Geralli sacriste et Ermengaudi Orutii et aliorum 

hominum qui ibi aderant, et in iudicio Adalberti Eldemari iudicis, 

notum fuit placitum inter domnum Guislibertum, barchinonensem 

episcopum, et Guilelm Olive, de Salsanis, eo quod querebat illi 

prenominatus episcopus domos et sacraria constructa in ciminterio 

Sancti Baudilii, cuius ecclesia fundata est in comitatu barchinonense, 

iuxta flumen quod dicitur Lupricatum, in locum qui vocatus 

Castilione. Et dicebat ideo prefatus episcopus quia iam dicta ecclesia 

Sancti Baudilii simul cum suo ciminterio iuris erat sancte ecclesie 

barchinonense sedis. Et monstravit iam dictus episcopus 

scripturam donationis, in quam descriptum erat qualiter Guilelmus 

condam, filius condam Galindo, dederant iam nominatam ecclesiam 

Sancti Baudilii cum suis pertinentiis et possesionibus Sancte ecclesie 

sedis Barchinona, sicut in scriptura venditionis descriptum erat, 

quam fecerat Miro comes Galindo cuidam. Et iudicatum fuit ut supra 

nominatus Guilelmus, si potuisset, monstraret scripturam venditionis, 

per quam ad quam adquisierat Galindus ecclesiam Sancti 

Baudilii a potestate Mironis comitis. Quod et ita fecit. Et perlecta


fuit ipsa scriptura in ipso placito et per ipsam scripturam non vendidit 

ecclesiam Sancti Baudilii Miro comes Galindo cum aliis alodiis 

neque cum ciminterio, set tantum cum decimis et primiciis ad 

ipsam ecclesiam pertinentibus. Adhuc autem supra factus episcopus, 

diligentissime veritatem rei inquirere \cupiens/, die dominica, 

congregatis parrochianis, misit domnum Berengarium archidiaconum 

et domnum Vivanum, canonice prepositum barchinonensis, et 

per eos et per suas litteras monuit et excomunicavit / a supra dictos 

parrochianos, ut nec veritatem ipsius rei celarent, nec mendatium 

aliquod dicerent, set dicent si ipsum ciminterium esset iuris ipsius 

ecclesie Sancti Baudilii, aut si essent iuris Gilelmi Olibe vel uxoris 

eius Ermengardis. Et testati sunt et dixerunt que Guilelmus vel 

coniux eius iam dicta et antecessores eius semper tenuissent ipsum 

ciminterium per suum alaudem, et que ipsi viderunt vineas circa 

parietes ecclesie Sancti Baudilii sepius nominati terminantes in parietes 

Sancti Baudilii et ipsas vineas et omne ciminterium usque 

in parietes ipsius ecclesie semper tenuerunt iam dicte Ermgardis 

et pater eius Guilelmus per proprium alaudem. Compertur vero alliqui 

dum a prefato episcopo veritatem rei et, ut dictum est, diligentissime 

inquisita, iudicavit Adalbertus Ellemari iudex, eo quod non 

posset episcopus neque per testimonia neque per ulla iudicia scripturarum 

monstrare, quod cimiterium iam dictum iuris fuisset sue 

ecclesie set semper ab Ermengade iam dicta et patre eius Guilielmo 

per proprium alode possessum, ut ipsum cimiterium iam dictum 

irrevocabiliter in potestate vel dominio permaneat iam dicti Guilelmi 

Olive de Salsanis et uxoris eius Ermengardis iam dicte per proprium 

alaudem, manente tantummodo antequam consuetudine ut 

mortui in prefato ciminterio absque ulla contrarietate et redemptione 

sepeliantur non infra ianuas aut hostia domorum set congruis tantum 

in locis. 

Idcirco, in nomine Domini, Ego Guislibertus sacer, Ecclesie 

barchinonensium episcopus, cum congregatione clericorum \sub/ 

religionis milicia nostra sede degentium, tibi Guilelmo Olibe et uxori 

tue Ermengardi iam dicte facio hanc scripturam cessionis seu 

evacuationis, ut nec ego nec ullus utriusque sexus homo predictum 

cimiterium aut aliquid de predicto cimiterio vobis vel vestri successoribus 

querelare, tollere aut inquietare presumam aut presumat. 

Quod si presumpsero aut presumpserit, predictum alodem in duplo 

componam aut componat vobis aut vestre parti. Et insuper 

prescriptum iudicium et evacuatione vel / b cessio atque placitum 

firmitatem obtineat, manente perpetualiter in predicto cimiterio


1393 

antiquo consuetudine sepeliendi mortuos, ut superius scriptum est, 

congrius in locis absque aliqua redemptione vel contrarietate. Neque 

enim sit licitum tantas ibidem construere domos aut sacraria, ut 

penitus ipsa aboleantur cimiteria. 

Facta scriptura iuditii et cessionis vel evacutionis XIIII kalendas 

maiarum, anno XXIII regni Henrici regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus+, s+ Guilielmus Olibani 

de Salsas. 

S+ Ermengardis femina. S+ Reimundus Sendredi. S+ Berengarius 

Em. S+ Isarnus Arnalli. S+ Ademar Olleuig. Adalbertus iudex 

sub(scripsit) 1 sss scripsit. S+gnum Guilelmi clerici +. S+ Petri, clerici 

vel iudicis, sss. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris super positis 

in VII linea et cum litteris fusis ut XIIII et XXIII, die et anno quo 

supra. 

1. scripsit ratllat. 

865 

1054 abril 23 

Galind i la seva muller Blancúcia venen a Miró Goltred, sacerdot, el 

dret que tenen sobre unes cases amb pou situades al comtat de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Pere de Reixac, pel 

preu d’11 mancusos. 

ACB, LA.II, n. 636, f. 206a-b. Rúbrica: “Item Goltred presbiter emit terram, domos 

et cetera in Rexag”. Interior recto: “CXVIIII” (S. XIII-XIV); “n. 636” (Caresmar). 

Exterior recto: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 

8 línies. 


In nomine Domini. Ego Galind 1 et uxori mea Blanchutia 

femina, nos simul, vinditores sumus tibi Mironi sacer, prolis 

Goltredi. Manifestum est enim quia vendimus tibi terram nostram 

propriam simul cum ipsum nostrum directum, que abemus in ipsos 

domos cum ipso puteo. Hec omnia est in comitatu Barchinone, in 

Vallense, in parrochia Sancti Petri de Rexac. Advenit nobis ad me 

Galind per ienitorum meorum vel per comparatione seu per qualicumque 

voces, et ad me Blancutia per decimum sive per qualicumque 

voces. Affrontat namque supra dicta terra et casas a parte 

orientis in terra de Bernard Guifret vel uxori sue, de meridie in terra


Sancti Petri supra dicti, de occiduo in ipsa kalciata, a parte vero 

circii in terra de te emptore. Quantum iste affrontaciones includunt, 

sic vendimus tibi: supra dictum alodium simul cum ipsas casas, cum 

solos et suprapositos et cum ipsos fustos que ibidem sunt, omnia 

integriter, simul cum exiis et regressiis earum, ad tuum plenissimum 

proprium, in propter precium mancusos XI. Quod tu emptor precium 

nobis dedisti et nos manibus nostris recepimus. Est manifestum. 

Supra nominata vero omnia, que nos tibi vendimus, de 

nostro / b iure in tuo tradimus dominio et potestate. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo utriusque sexus qui contra ac venditione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat 

aut componamus tibi in triplum cum omni sua immelioratione. Et 

in antea hec venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc nono kalendas madii, anno XXIII regni Enrici 

regis. 

S+ Galind, s+ Blancutia, nos qui ista venditione fecimus et 


S+ Bernard Prim. S+ Guilelmus presbiter. S+ Guitardus levita. 

S+ Guilaberti clerici. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno sss quo supra. 

1. Sota la d hi ha una e raspada. 

866 

1054 abril 30 

Guillem Jofre i la seva muller Fruio venen a Seniol i a la seva muller 

Agio una peça de terra erma, situada al territori de Barcelona, 

al terme d’Agudells, a la parròquia de Sant Genís, pel preu 

d’1 mancús d’or de moneda de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 116, f. 41d-42a. Rúbrica: “Item Senuillus emit pecia terre, in 

Acutellis”. Inter columnas verso: “n. 116” (Caresmar). Interior verso: “XII” (S. XIII- 

XIV). Inter columnas recto: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Guilelmus Gaucefredus et uxori mea 

Fruio venditores sumus tibi Senuillo et uxori tue Agio, emptore. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus vobis pecia I de terra 

erema. Et est ipsa terra in territorio barchinonense, in terminio de 

Agudellos, in parrochia Sancti Genesii. Advenit ad me Guilelmus per


1395 

voce genitorum meorum, et ad me Fruio per meum decimum sive 

per omnesque voces. Affrontat ipsa terra de parte circi et de aquilonis 

et de meridie in terra de vos emptores, de occiduo in alaude de 

Truidle et de suos eres. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

vendimus vobis: iam dicta terra ab integre, propter precium mancuso 

uno de auro cocto monete Barchinone. Quod vos emptores precium 

nobis dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que vobis vendimus, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, ab omni 

integritate, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam potestatem, cum exios vel regressi- 

/ a os eius, a vestrum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista venditionem ad 

inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut 

nos componamus vobis iam dicta omnia ab integre et in duplo cum 

omnem suam meliorationem. Et in antea ista venditio firma permaneat 


Facta vinditione II kalendas madias, anno XXIII regni Henrici 

regis. 

S+ Guilelmus, s+ Fruio femina, nos qui ista venditione fecimus 


S+ Vitalis Durandi. S+ Compannus levita. S+ Reambaldus levite. 

S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras fusas in 

linea prima, et sss die et anno 1 quod supra. 

1. Sota la a hi ha una o. 

867 

1054 juny 17 

Testament de Sendred Livol, en el qual fa deixes a la seva esposa, als 

seus fills, parents i a la Canònica de Barcelona, de béns mobles 

i immobles, situats aquests a Canalies, Pinells, Estalella, Lliçà 

d’Amunt, Osona, Provençana, etc. 

ACB, perg. 1-2-1540. Original. Pergamí, 206 × 535 mm. Estava plegat en molts 

plecs. Al verso: “Scripta”; “Canalies scripte”; “Testamentum Sendredi Livol qui 

dimisit alodium suum de Canalies ad Canonice” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 

3, n. 1540”; “(Num...1191.)” (S. XVIII). Cf. el doc. núm. 1703, de 20 de juliol de 

1054. Caplletra “I” ornamentada: 68 mm. 

ACB, LA.III, n. 183, f. 66c-67a. Rúbrica: “Testamentum Sendredi Livoli qui dimisit 

\Sedi/ alodium in Canalies”. Exterior verso: “n. 183” (Caresmar). Inter co-


lumnas recto: “Anno Domini 1053” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 

7 línies. 


In Dei aeterni a nomine. Ego Sendredus Livoli iaceo egrotus b 

et metuo ne michi aeveniat repentino mortis casu. Tamen spero in 

Dei misericordia. Et memoria integer dum me sencio, c qualiter 

omnia mea distribuantur scribere volo. Iubeo enim atque discerno 

ut fiant helemosinarii mei / 2 omnes filios meos et uxor mea Iema. 

Precipio vobis iam dicti elemosinarii mei ut si de ista aegritudine d 

mortuus fuero aut priusquam alium testamentum fatiam, e ut omnia 

mea aprehendatis et ita distribuatis, sicut in hunc testamentum 

inveneritis exaratum, et sicut ego hic vobis iniungo, / 3 ita in omnia 

et in omnibus semper obtineat firmitatem. 

In primis concedo ipsum meum alodium de Kanalilies f ad 

filium meum Guilielmum g et post obitum eius remaneat ad Sancta 

Cruce Sedis Barchinone et ad Sancta Eulalia. Et concedo tertiam h 

partem de omne meum mobile pro anima / 4 mea, et alias duas quas 

remanent ad iam dicta uxor mea et ad filios vel filias meas. Et 

concedo ad filio meo Bernardo ipsum alodium, quem comparavi de 

Guitardo Lobatonis in Pinels, totum ab integre, cum suas voces et 

dominationes, aput ipso Pugio ipsa medietate. / 5 Et alia medietate 

de iam dicto alodio de Pinels que remanet, concedo ad filios meos, 

id sunt, Peregrinum et Berengarium et Raimundum, in ea videlicet 

ratione: ut eis non liceat predicta medietate de ipso alodio vindere 

vel alienare nisi ad Bernardum filium meum vel ad / 6 posterita sua. 

Et concedo ad filium meum Peregrinum ipsum alodium de ipsa 

Macana et ipsa medietate de Estelela cum medietate eiusdem alodii 

propter ipsum suum kavallum, i qui fuit datum in Cervilione. Et 

concedo ad filio meo Berengario ipsum meum alodium de / 7 Licano 

Supirano, j totum ab integre, et ipsum alodium de Ausona, totum 

similiter ab integre, pro sua ereditate. k Et concedo ad filio meo 

Guilielmo clerico ipsum meum alodium de Mogoria, terras scilicet 

et vineas et curte, totum ab integre, per suam ereditatem. l / 8 Et 

concedo ad filio meo Raimundo ipsum meum alodium de Prompciana, 

m totum ab integre, pro sua ereditate. n Et mando vindere ipso 

meo kavallo o curto et de ipso precio solvere ipsos meos debitos, et 

donetis de ipso precio de iam dicto cavallo uncia una / 9 pro mea 

sepultura, et ad ipsa Kannonica p uncia I q et pro absolutione de mea 

sepultura uncia I r pro anima mea. Et concedo ipsas meas domos 

de Barchinona, qui sunt prope Sancti Iusti et Pastoris, ad filio meo


1397 

Guilielmo clerico, totas ab integre. Et concedo ad filio / 10 meo Berengario 

ipsa mea domo de ipsos Archos. Et concedo ad neto meo 

Poncio ipsum meum alodium de Campo Senteges, s et ipsa fexa de 

terra que habeo ad Sancta Eulalia de ipso Campo, et ipso meo maso 

que habeo in Tyzana. t Iterum concedo ad filio meo Gui-/ 11 lielmo 

ipsum meum alodium de Orta. Et concedo ad filia mea Sancia ipsum 

meum alodium quem emi de Iema vel suos eredes. u Et alium meum 

alodium, que remanet in cunctisque locis, remaneat ad mulier mea, 

totum ab integre. Et hec omnia supra scripta rema-/ 12 neat ad mulier 

mea ut teneat et possideat omnibus diebus vite sue sine nulli homini 

vel femina blandimento. Supra scripto autem alodio, quod concedo 

ad neto meo Poncio, non sit licitus iam dictus Poncius predictum 

alodium advindere nec inali\a/e-/ 13 nare nisi ad predictum Guilelmum, 

filium meum; et si ipse Guilelmus mortuus fuerit, iterum 1 non vendat 

iam dictus Poncius ipsum alodium quod illi concedo, nec inalienet 

nisi ad filios meos. Similiter ipsum supra scriptum alodium de 

Baniols, v quod concedo ad filia mea Sancia, / 14 si illa Sancia mortua 

fuerit absque liberos, remaneat ad filios meos supra scriptos. 

/ 15 Actum est hoc XV kalendas iu\l/ii, 3 anno XXIII regis Enrici. 

Sig+num Sendredi Livoli, qui hunc testamentum feci, firmavi 


Sig+num Ugberti Ardmanni. Sig+num Gerberti Mironis. / 16 

Sig+num Sendredi Raimundi. 

/ 17 S+ Arnallus sacer et scriba, qui hunc testamentum scripsit 

et ssss sub die et anno quod supra. 

1. Sota la i hi ha una c. 2. Sota la l hi ha una n i un primer intent fallit 

de l més prima per esmenar-la. 

LA. a. eterni. b. egrotus. c. sentio. d. egritudine. e. faciam. 

f. Canaliles. g. Guielmum. h. terciam. i. cavallum. j. Supirane. 

k. hereditate. l. hereditatem. m. Provinciana. n. hereditate. 

o. cavallo. p. Canonica. q. una. r. una. s. Senteies. t. Tizana. 

u. heredes. v. Iuniols. 

868 

1054 agost 13 

Guislabert, bisbe, i els seus canonges donen de per vida a Geribert 

i a la seva muller Estregod unes cases, situades al comtat de 

Barcelona, al Maresme, al terme de Premià, a tocar de la casa 

de Sant Pere i Sant Tomàs, apòstols, però després de la mort 

dels seus fills les cases tornaran a la Canònica.


ACB, LA.II, n. 482, f. 164d-165a. Rúbrica: “Stabilimentum de honoribus 

Primiliani”. Inter columnas verso: “n. 482” (Caresmar). Inter columnas recto: “anno 

Domini 1084”. Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 13 línies. 


In nomine eterni Dei et Salvatoris atque pii. Ego Guislabertus, 

nutu Dei episcopus, una cum omni caterva chanonicorum donatores 

sumus tibi Geriberto et uxori tua Stregod, susceptores. Manifestum 

est enim quia venisti ad nos et exquisisti nos\tris/ chasalibus 

de nostre Chanonice Sancte Crucis et Sancteque Eulalie ad domos 

rehedificandum et erigendum atque construendum per precaria. 

Propterea donamus vobis ipsius chasalibus qui sunt in comitato 

barchinonense, in Maretima, intus in villa Primiliano, iusta domum 

Sancti Petri et Sancti Thome apostolis. Qui / b nobis adveniunt per 

iam dicte nostre Chanonice. Et affrontant ipsius casalibus, que vobis 

donamus ad rehedificandum, de oriente in cimiterio Sancti Petri 

et Sancti Thome prelibatos, de meridie similiter in ipso cimiterio 

passos III longe de predictum domum, de occiduo in via qui pergit 

per ipsa villa, de circi affrontant in terra de filiis qui fuerunt de 

Domnucii Geriberti. Quantum infra istas IIII affrontationes includunt, 

sic donamus vobis: ipsis chasalibus ad domos rehedifacandum et 

erigendum et ad construendum, in ea videlicet ratione: ut vos teneatis 

et possideatis omnibus diebus vite vestre et ad obitum vestrum 

concedatis ad unum de filiis vestris, quale vos eligere volueritis; et 

ipse similiter teneat et possideat omnibus diebus vite sue et ad obitum 

suum restituat ad prelibate Chanonice; et non abeatis licencia 

nec vindere nec inalienare nec alium senioraticum facere, set in 

nostra sugeccione teneatis et abeatis. Et si nos donatores de ista 

ora in antea extrahere nos voluerimus de ista convenientia et vobis 

abstulere voluerimus, non hoc valeamus vindicare, sed componamus 

vobis uncias II de auri et in antea adimpleamus quod convenimus. 

Et si nos edificatores de ista ora in antea extrahere voluerimus et 

non rehedificamus ipsos domos, similiter componamus vobis uncias 

II de auri purissimi et in antea adimpleamus hoc quod expondimus. 

Et ista precharia firma permaneat omnique tempore. 

Facta precharia idus augusti, anno XXIIII regni Henrici 

regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +. S+ Dalmatius sacer. 

S+ Mirone levita. S+ Reimundus presbiteri. S+ Geralli levite. S+ 

Reimundi levite. S+ Vivas levita. S+ Poncio levita. S+ Gaucefredus 

sacer.


1399 

S+ Guifredus sacer, qui ista precharia scripsit cum litteras 

super positas in verso II et III ubi dicti “vobis et de meridie, die 

et anno quod supra. 

869 


Auxili i la seva muller Ermegod venen a Joan una casa situada a la 

ciutat de Barcelona, als Arcs Antics, pel preu de 12 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-2333. Original. Pergamí, 176 × 208 mm. Al verso: “in burgo apud 

Arenas”; “CVI” (S. XI-XII); “Num... 2333” (S. XVII); “Diversorum A 2333”; “Liber I 

Antiquitatum N. 104” (Mas); “1054” (F-B). 

ACB, LA.I, n. 104, f. 49b-c. Rúbrica: “Carta de domibus ad ipsos Archos Anticos 

in burgo Barchinone”. Exterior verso: “Anno Domini 1054”. La caplletra ocupa 

quatre línies. 


In nomine Domini. Ego Ausilio et uxor mea Ermegotis nomine, 

venditores sumus tibi Iohannes, emptori. / 2 Per hanc scripturam 

venditionis nostre vendimus tibi casals \et curte/ cum solis et 

suprapositis, parietes, guttis / 3 ianuas, foveas. Est namque prescripta 

omnia in burgo civitatis Barchinone, ad ipsos Archos Anti-/ 4 quos. 

Advenit nobis per (genitorum) 1 \comparatione/ et per decimum a vel 

per ullasque voces. Et affrontat prescripta omnia de parte / 5 aquilonis 

in casa et curte Sancte Marie de littore maris, de meridie in exio 

comune, de occiduo et circio b / 6 in ferragenale de Christianus Scluvani. 

Quantum iste affrontaciones c includunt, sic vendimus tibi: / 7 

predicta omnia ad integrum, cum ingressibus et regressibus earum, 

propter precium mancusos XII auri cocti / 8 Barchinone legitime 

pensatos. Quod tu emptor nobis dedisti integriter. Est manifestum. 

Prescripta omnia, que / 9 tibi vendimus, de nostro iure in tuo d tradimus 

dominium et potestatem, a tuum proprium, ut facias exinde 

quodcunque / 10 volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque contra hanc venditionem venerit aut / 11 venerimus 

ad inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus tibi 

predicta omnia in dupplum e / 12 cum omni sua immelioratione. Et 

in antea ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc / 13 VII idus septembris, anno XXIIII regni Henrici 

regis. 

S+num Ausilio, s+num Ermegotis femine, nos / 14 qui hanc 

venditionem fecimus et firmavimus et firmare rogavimus.


/ 15 S+num Reimundus Seniulli. S+num Gondballus Vivani. 

S+num Galindonis Vitalis. / 16 S+num Iohannes Atoni. 


cum litteras fusas et super positas in linea IIII / 18 et in secunda linea, 


1. genitorum esborrat. 

LA. a. Manca decimum. b. circio et occiduo. c. affrontationes. 

d. tuum. e. dupplum. 


870 

Amalric Aeci, Maressenda, Guillem Amat i Ramon Amat, marmessors 

de la difunta Raquel, donen a Déu i a la Canònica de la Seu 

una mitgera de terra i mitja mitgera de vinya situades a la 

carretera de Barcelona, davant de la porta del sagrer d’Ansulf, 

prevere, a Provençana. 

ACB, LA.IV, n. 68, f. 22b-d. Rúbrica: “Richelle dimisit Sedi modiatam terre et 

semodiatam vinee prope ecclesiam Provintiane”. Inter columnas recto: “n. 68” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 10 línies. 


In nomine Domini. Nos tutores qui et elemosinarii sumus 

Richillis femina condam, Amalricus Aicii et Matrisinda femina et 

Guilelmus Amati et Reimundus, frater eius, donatores sumus Domino 

Deo et Canonice / b Sancte Crucis sedis Barchinona. Manifestum 

est enim quia precepit nobis Richillis femina condam per suum 

testamentum unde iuditium obligatum tenemus infra me(n)tam 1 

temporum ad seriem conditionis editum, ordinante iudice Reimundo 

Seniofredi \levita/, ut cartam donationis fecissemus Domino Deo et 

predicte Canonice de modiata I terre elaborate et semodiata una 

vinee bone, que est iuxta stratam de Barchinona, antem portam 

sacrarii Ansulfi presbiteri, sicuti et facimus. Ideoque per hanc 

scripturam donationis nostre donamus Domino Deo et predicte Canonice 

modiatam I de terra laborata et semodiata I vinee bone 

iusta stratam de Barchinone, sicut supra dictum est. Sunt predicta 

omnia in territorio Barchinona prope ecclesiam Sancte Eulalie de 

Promtiana. Et advenerunt nobis per predictam vocem tuicionis 

sive manumissorie predicte Richillis femine condam. Et affrontat 

predicta terra et vineam de parte orientis in sacrariis Ansulfi presbiteri 

et Geriberti Gischafredi, de meridie in alodio que fuit predicte


1401 

Richillis, de occiduo similiter, de circio in strata publica qua iter ad 

Barchinonam. Quantum is terminibus concluditur, sic donamus 

Domino Deo et predicte Canonice predictam terram et vineam, et 

de nostro iure in ius et dominatione predicte Canonice tradimus, 

ad faciendum exinde quodcumque velint servientes Domino Deo, 

quemadmodum de aliis munificentiis sibi comissum est. Quod si 

nos donatores aut aliquis homo sexus utriusque hoc disrumpere 

voluerimus aut voluerit, nil valeamus aut valeat, sed componamus 

aut componat Domino Deo et predicte Canonice predicta omnia in 

duplo cum omni sua inmelioratione. Et insuper hec donatio firma 


Actum est hoc XIIII kalendas octobris, anno XXIIII regni regis 

Henrici. 

S+Amalricus Aicii, s+ Matrisinda femina, s+ Guilelmus Amati, 

s+ Reimundus, qui hanc donationem fieri iusserunt et firmaverunt 

et firmari rogaverunt. 

S+ Ansulfus presbiter. S+Josbertus presbiter. S+ Mironi 

Candidi. S+ Ermemirus Audegari. S+ Reimundi, levite et iu-/ d dicis, 

sss. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris fusis in linea 

XI et cum litteris rasis in linea XIIII, die et anno quo supra. 

1. Expuntuat. 

871 


Ramon, comte i marquès, dóna a Guisad Sunifred de Lluçà una terra 

amb cases i arbres situada al comtat d’Osona, al terme del castell 

de Lluçà. 

ACB, perg. 3-21-79. Original. Pergamí, 430 × 165 mm. Caplletra: 30 mm. “1053”, 

“13. reg Hen”; “quomodo... més una serie de paraules il·legibles” (S. XI); “donacio 

de las cases de Serarols per en Ramon fil den Berenguer caxer fa per limit”; “Sant 

Marti del Bas” (S. XVIII); “Cubiculum III, Llusa scrinium 21, n. 79”; “Nº II”; “2” 

(Caresmar). Les esmenes escrites a l’interlineat són obra contemporània. 

Datació: pel que fa al dia, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In Dei nomine. Lex precepit in conlaciones regie (et) 1 potestatis, 

\que/ in quibuscumque personis conferuntur, in eorum iure persistant, 

in quorum \posse eas/ potestas contulerit regia, ea condicione 

ut huius conlacio adtributa in nomine / 2 eius qui hoc promeruit, 

transfusa permaneat, ut quiquid facere \ex hoc/ voluerit, liberam


abeat facultatem, quia non oportet principium statuta convelli. 

Igitur, in Dei omnipotentis nomine, ego Reimundus, / 3 filius Berengarius, 

commes hac marchio, divina gratia largiente, donator sum 

tibi Guisado Seniofredo de Luciano. Per hunc firmamentum scripture 

dono tibi aliquid de terra mea, / 4 sunt ipsas casas de Soler\i/ 

olis, 2 atque terras et vineas, eremas atque cultas, cum omni genera 

arborum, fructifera vel infructifera, atque \cum/ pratis vel aquis 

eorum pertinenciis atque necessariis, atque omne / 5 fe\vum/ 3 vel 

censum citra villa de Soler\i/olis 4 atque \ex/ ceteris causis (sic) 5 hic 

conclusum erit. Qui mihi advenit per prosapiam generis mei sive 

per culmem regni atque per quacumque vocem vel modo. 6 Et est 

hec omnia / 6 in comitatum Ausona, in terminio de Kastro Luciano, 

per diversa loca. Et abent affrontaciones de parte aurientis in rio 

Gavarese iusta ecclesiam Sancti Martini, a latere vero meridiane 

/ 7 ad ipso olmatel, a parte vero occiduo in Campo Magro, de parte 

vero circi ad ipsam ecclesiam de Sancta Eulalia. Quantum os terminos 

ambiunt et concludunt, sic dono vobis vel confirmo: / 8 a\d/ 

vestrum proprium 7 franchitatis, ut ab odierno die in antea in vestro 

dominio abeatis et possideatis proprialiter, cum omne censu atque 

redibicionis 8 vel functionis atque possessionis, que in-/ 9 fra iam dictas 

affrontaciones ad me vel cuiuslibet potestati per quacumque modo 

pertinet, et sic de meo iure in vestro trado potestatem ad faciendum 

quodcumque volueritis, simul cum / 10 exiis et regresiis earum, sine 

ullo cogentis imperio et suadentis ingenio. Per fidem rectam meam 

hoc ad te confirmo. Et ideo, si ego a\u/d ullus omo cuiuslibet personae 

vel sexus hoc / 11 disrumpere vel in alicho ledere voluerit, predictam 

omnia in duplo vobis componat. Et hec firmitatis scriptura 9 

omnibus modis stabilis permaneat. 

Facta pacta scriptura, sicut predictum est, VI nonas novembris, 

anno XXIIII regni Henrici regis. 

*Reimundis comes*. 

/ 12 Adalbertus arkidiac\onus/ qui et /prepositus\. 

Sss Guilielmus levita, Reimundus Guifredi sss. Sig+num 

Oliba Reimundi. Sig+num Seniofredi Guitard. / 13 Sig+num Mironi 

Folcheti. 

Sss Guilelmus, sacerdos et iudex, qui hoc confirmavit et emendando 

in primo et in secundo et in quarto versu / 14 literas supra 

posuit et in aliis in aliquibus locis rasit et emendavit ssss. 

/ 15 S+ @Guifredus presbiter@, qui ista carta donacionis vel 

franchitatis scripsit et sub ssss die et anno quo supra.


1403 

1. Raspat. 2. Sota la i hi ha una o. 3. Sota la i hi ha una o. 4. Esmenat 

feo. 5. Raspat. 6. La segona o ha estat esmenada per convertir-la en una 

d. 7. A sota d’um hi ha una o. 8. Sota la i hi ha una e. 9. Sota la a hi 

ha una e. 


872 

Bernat Tedegard i la seva muller Emma empenyoren a Bernat 

Ermengol una feixa de terra amb una vinya, que tenien pels 

seus pares i per delme conjugal, situada al territori de Barcelona, 

al terme de Quinçà, per 2 mancusos d’or de Barcelona que 

hauran de tornar, amb mig mancús més, la festa de Sant Martí 

confessor vinent. 



In nomine Domini. Ego Bernardus Tedegario et uxori mea Ema 

femina impignoratores / 2 sumus vobis Bernardus Ermengaudi. 

Manifestum est enim que adebitores sumus tibi mancusos II / 3 de 

aurio de Barcinona cocto et mundo et rodio, quod tu nobis prestasti 

et nobis manibus tuas / 4 recepimus. Et est manifestum. Propterea 

inpignoramus tibi fexia I de terra cum vinea ubi / 5 sunt vitis fundatas. 

Quod abemus in territorio Barcinona, in terminio de Quinciano. Qui 

nobis / 6 advenit per genitores meorum et per decimum aut per 

qualicumque vocis. Qui afrontat prefata terra / 7 cum vinea de circii 

in vinea de filiis de Bernardi Vilielmi, que est condam, de aquilonis 

in ipso torren-/ 8 tem vacuum, de meridie in vinea de filiis de Bernardi 

Vilmiri, de occiduo in vinea de Erme-/ 9 sindis femina. Quantum istas 

afrontaciones includunt, sic inpignoramus tibi: pre-/ 10 dicta omnia 

iam scripta tota ab integre, simul cum exiis et regresiis earum, in 

ea / 11 vidilice racione: ut quando venerit ad festa sancti Martini 

confessoris Domini, de isto ad alia / 12 proxima ventura veniente, sic 

tibi rendere facias mancusos II et medio de auro, et tu nobis / 13 

rendere facias ista scriptura sinem moram; et si minime hoc 

fecerimus et a predic-/ 14 to placito sic tibi non persolverimus isto 

debito iam dicto, tunc abeas plenam potesta-/ 15 tem ipsa terra cum 

vinea aprehendere, tenere, vindere, comutare aut facere quod vo- 

/ 16 lueris. Et qui ista impignoracione venerit pro inrumpendum, non 

hoc valeat / 17 vindicare, set compono aut componamus vobis predicta 

omnia in duplo cum suam inme-/ 18 lioracione. Et in antea ista 

impignoracione firma permanet omnique tempore.


Facta im-/ 19 pignoracione VIII idus november, anno XXIIII 

regnante Engelrico rege. 

S+ / 20 Bernardus Tedegarii, s+ Emma femina, nos qui ista 

impignoracione / 21 fecimus et firmare rogavimus. / 22 

S+ Fulconi Petroni. *SVives*. / 23 Geribertus Bonusomo. 

/ 24 S+ Angulfus presbiter scripsit die et anno / 25 quot supra. 


873 

Ramon [Berenguer I] i la seva muller Almodis, comtes de Barcelona, 

decreten la inviolabilitat de tots els drets, béns i possessions dels 

canonges de la Seu de la Santa Creu i Santa Eulàlia de Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 7, f. 5c-d. Rúbrica: “Decretum Raimundi comitis et Almodis 

comitissae quod bailus, vicharius vel saio domini regis vel curie nullo modo audeat 

aliquid forciare vel extrahere sive emparare in domibus clericorum sedis 

Barchinone”. Exterior verso: “VI”; “Nota XL canonici” (S. XIII-XIV); “n. 7” (Caresmar). 

Interior verso: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra “A” ornamentada, tipus A, 

de color vermell i perfilada amb blau: 6 línies. 


ACB, LA.I, n. 197, f. 84c-d. Rúbrica: “Carta Raimundus comes quod nullus baiulus 

vel vicarius vel saio audeat emparare vel extrahere aliquid de domibus clericorum”. 

Exterior verso: “n. 197” (Caresmar); “V. n. 7”; “Nota de XL canonicis” (S. XVIII). 

Inter columnas verso: “1054” (S. XVIII). Caplletra “A”: 9 línies. 


Ed.: Ms. Privilegiorum regum, n. 5, f. 11c-12d; MARCA, Marca hispanica, d. CCXLI, 

c. 1103. 

Apud sanctam barchinonensis ecclesie 1 Sedem execrabilis penitus 

et radicitus abolindus inoleverat usus, quem sacri omnimodo 

cannones detestantur, scilicet ut vinum viris a cannonicorum Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie seu aliud quodlibet possidendum potestati 

illorum subiectum a dominio b sui separaretur, adeo ut invasores 

domos illorum ingrederentur et quicquid delectabile esset vis[i]u 2 

seu vinum seu alia quelibet possessio secum diripiendo auferrent. 

Unde placuit gloriosissimis barchinonensium principibus, Remundo c 

videlicet, inclito comiti, coniugique sue nobilissime Adalmodis, ut 

hoc vicium funditus extirparetur et a possessionibus chanonicorum 

d procul segregaretur. Atque insimul hoc decretum statuerunt 

pro amore summi regis et pro redempcione suarum animarum, quod 

ita se habet:


1405 

In nomine divino summo et trino. Nos, divina providente clemencia 

barchinonensium principes, Remunduse comes et Adalmodis 

comitissa, hoc decretum pariter sanccimus, ut nemo hominum, quod 

iuris esse cernitur channonicorumf Sedis Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie, violare amplius audeat, qui sunt numero XL, neque aliene 

peccunieg invasor domos eorum ab hodierno die et deincebs amplius 

audeat ingredi et aliquid illorum subditum potestati seu vi seu clam 

secum auferre hoc videlicet modo: ut nemo eorum adquirendarum 

peccuniarum gratia alterius vinum vel possessionem aliquam suam 

dicat esse; quod si fecerit et comprobatum fuerit, ab hoc edic-/ dto vel donatione procul pellatur; et ipse qui in hoc convitio inventus 

fuerit, in hoc decreto non habeatur. Quod si nos aut aliquis 

succedenciumh in principatu nobis nisi fuerimus hoc decretum vel 

pactum adnullare, anathematis vinculo constringamusi ac Sancti 

Spiritus gladio feriamus. j 

Actum est hoc XII kalendas decembris, anno Incarnationis 

Domini nostri Ihesu Christi LIIIIo post millesimum, regni vero regis 

Henrici XXo \IIII/. k 

+ l Reimundus comes. + Guislibertus, gratia Dei episcopus. 

Wilelmus, m gratia Dei episcopus Ausonensis ecclesien +. S+ Almodis, 

Dei gratia comitissa. + Berengarius, Dei gratia Gerundensis episcopus 

+. S+ Remundi Guilelmi. S+ Raimundi comes. o Guifredus, sancte 

prime ecclesie3 sedis Narbonensisp episcopus /ss +\. q + Raimbaldusr archiepiscopus ss. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod supra. s 

1. Aquesta paraula porta un senyal per situar-la correctament al text. 2. Un 

punt d’expuntuació afegit sota la u. 3. Aquesta paraula porta uns senyals que 

n’indiquen la posició correcta al text, la qual cosa la fa coincidir amb la signatura autògrafa 

d’aquest bisbe, per exemple, dels pergamins ACB, 3-3-4 i 3-3-8, doc. núm. 886 i 977. 

LA. a. juris. b. domino. c. Reimundo. d. canonicorum. e. Reimundus. 

f. canonicorum. g. pecunie. h. succedentium. i. constringamur. 

j. feriamur. k. XX IIII. l. Manca +. m. Guilelmus. n. ausonensi 

sede. o. Manca S+ Raimundi comes. p. sancte prime sedis narbonensis 

ecclesie. q. Manca ss +. r. Reamballus. s. Manca S+ Miro... quod supra. 

874 


Pere, abat de Santa Maria de Ripoll, amb l’assentiment dels monjos 

del monestir i a causa de la manca de blat i vi en els predis del 

monestir, ven a Bernat Ramon i a la seva muller Ermengarda


una petita part de la cort que el monestir té al costat de les 

cases dels compradors, dins la ciutat de Barcelona, al costat 

de l’església de Sant Miquel, pel preu de 28 mancusos d’or de 

Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-187. Original. Pergamí, 254 × 422 mm. Al verso: “De domibus 

Sancti Michaelis” (S. XIII-XIV); “De domibus prope ecclesiam Sancti Michaelis” (S. 

XVI-XVII); “1054” (Mas). 

In Christi nomine. Ego Petrus, abbas cenobii1 Sancte Marie 

rivipollensis, cum omnibus monachis in eodem cenobio consistentibus 

venditores sumus / 2 tibi Bernardo Remundi et uxori tue Ermengardi. 

Quia instituta canonum docent ut res Aecclesie minus utiles propter 

utilitatem / 3 et necessitatem Ecclesie cuius fuerint abbas cum assensu 

Pontificis habeat distraendi licentiam, idcirco, cogente necessitate 

propter / 4 inopiam frumenti et vini, quod defecit hoc anno in prediis 

supra dicti cenobii, vendimus \v/obis2 intus in civitate Barchinone, 

iuxta / 5 aecclesiam Sancti Mikahelis, parvam particulam nostre curtis 

que est coniuncta domibus vestris. Et habet in longitudine dextros 

V et palmos V; / 6 et in latitudine in capite, quod est prope supra 

dictam ecclesiam Sancti Mikahelis, habet dextrum I; et in alio capite, 

quod heret domui vestre, habet unum / 7 dextrum et semis. Habet 

eciam affrontaciones a parte oriente in domo vestra, [de meridie] 

in orto et in curte Sancte Marie predicte, de occiduo in domo et in 

curte ipsius Sancte Marie3 et in dom\o/ vestra, 4 / 8 de circi5 in domibus 

vestris. 6 Quantum iste affrontaciones includunt et isti predicti dextri 

continent, vendimus vobis ad vestrum proprium, ad quod volueritis 

faciendum, / 9 propter precium, quod a vobis accipimus, videlicet, 

XXVIII mancusos barchinonenses optimi auri. Et sic de iure nostre 

Eclessie tradimus vobis in vestro dominio et po-/ 10testate, ad faciendum 

exinde quodcunque volueritis. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo sexus utriusque contra hanc venditionem venerit aut / 11 

venerimus ad inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus 

vobis predictam particulam curtis in tripplum cum omni 

sua immelioratione. / 12 Et in antea ista venditio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc nonas december, anno XXIIII regni Henrici 

regis. / 13 

Salomon +. 7 Petrus monachus sss. 8 *Isarnus monachus*. / 14 *+ 

Petrus abba*. *Guilabertus monachus +*. *Eurardus monachus ss*. 

*+ Wadallus monachus*. *Guilabertus \monachus/ +*. / 15 *Remundus 

monachus sss*. *Guilelmus monachus +*. *Matfredus monachus +*. 

/ 16 *Gerallus monachus +*. / 17


1407 

Guilelmus, sacerdos et iudex, qui hoc et dictavit et firmavit 

et in VIImo et VIIIvo versu afrontaciones meliorando radere et 

emendare / 18 fecit sss. / 19 

Guilelmus monachus +. Oliba monachus ssss. *Tassius 

monachus +*. Miro monachus +. Guitardus monachus +. / 20 

S+m Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator cum 

litteris rasis et emendatis in linea VII et VIII, et sss sub die et anno 

prefixo. 

1. Sota la i hi ha una u i abreviatura de m supèrflua. 2. Sota la o es llegeix 

ti. 3. oriente in domo ... ipsius Sancte Marie escrit sobre quelcom de raspat. 4. et 

in domo vestra depassa el marge esquerre de la caixa. 5. de circi depassa el marge 

dret de la caixa. 6. in domibus vestris escrit sobre quelcom de raspat. 7. Salomon 

+ escrit cap per avall. 8. Petrus monachus sss escrit cap per avall. 

875 


Guislabert, bisbe de Barcelona, amb l’assentiment dels seus canonges, 

ven al sacerdot Sunifred Bonfill una mujada de terra erma situada 

al territori de Barcelona, al terme de Pedralbes, prop de l’esglesiola 

de Santa Cecília, pel preu de 9 sous de Barcelona en moneda grossa. 

ACB, perg. 1-2-948. Original. Pergamí, 246 × 306 mm. Al verso: “Petras Albas” 

(S. XI); “Num... 1108” (S. XVII); “Mitja Escala, Armari 2, n. 948” (Caresmar); “L. 

Ant. II n º 60”; “1054” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 7 ratlles. 

ACB, LA.II, n. 60, f. 21b-c. Rúbrica: “Carta que Canonica vendidit Seniofredi 

presbitero I modiatam terra aput Petras Albas, prope Sanctam Ceciliam”. Inter 

columnas recto: “n. 60” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). 

Caplletra “I” que ocupa unes vint-i-quatre ratlles. 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XLV, p. 387. 

In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus sancte 

Sedis Barchinone, una cum assensu et consilio cannonicorum a meorum 

venditores sumus tibi / 2 Seniofredus Bonifilii sacer, emptori. 

Per hanc scripturam venditionis b nostre vendimus tibi modiatam 

unam de terra herema ex nostra sede / 3 Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie. Qui est in territorio Barchinone, in terminio de Petras Albas, 

prope ecclesiolam Sancte Cecilie. Advenit predicte / 4 nostre Sedis ob 

collatione fidelium vel per ullasque voces. Et affrontat predicta terra 

de parte orientis in terra de te emptori et in vinea / 5 de Beliards c 

femina et de filiis suis et in via, de meridie 1 in vinea de te emptori 

et in via et in vinea de Anna femina et de filiis suis, de occiduo


/ 6 in via et in terra de te emptori et in terra Sancti Petri cenobii, 

de circii in terra de te emptori et in via. Quantum iste affrontaciones d 

in-/ 7 cludunt, sic vendimus tibi: predicta terra ad integrum, cum 

ingressibus et exitibus, propter precium novem solidos de dinarios 

mo-/ 8 nete grosse Barchinone. Quod nos accepimus et (nos) 2 expendimus 

in opus predicte Sedis, scilicet, in ipsis parietibus. Et hoc nobis 

/ 9 et aliis hominibus notum est. Quapropter prefata e terra, que tibi 

vendimus, de ius nostre matris Aecclesie f in tuum transfundimus 

/ 10 dominium et potestatem, a tuum proprium, ut facias exinde quodcumque 

volueris. Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus 

utriusque / 11 contra hanc venditionem venerimus aut venerit ad 

inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus tibi predicta 

terra in / 12 tripplum g cum omni sua immelioratione. Et in antea 

ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XVI kalendas ianuarii, anno XXIIII / 13 regni 


/ 14 *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus, +*. / 15 *+ Berengarius 

archidiaconus*. / 16 *S Vivas, levit atque prepositus, sss*. *S+ Miro 

presbiter*. *S+ Reimundi levite*. / 17 *S+ Bonucius h presbiter*. S+ 

Mironi levite. / 18 *S+ Guitardus, cognomento Bonefilius, sacer*. *S+ 

Reimundi levita*. *S+ Stephanus presbiteri*. / 19 S+ Riculphi levite. 

S+ Gulaberti levite. *S+ Ellemar sacer*. *Guarinus Francigena*. / 20 

S+ Bonuspar Oliba. S+ Miro presbitero. S+ Bernardus presbiter. *+ 

Mironus*. S+ Vivani levite. S+ Geribertus presbiter. / 21 S+ Poncii 

levita. i / 22 S+ Gaucefredus sacer. S+ Remundi, levite et iudicis, sss. 

S+ Guifredi levite. *S+ Reimundus presbiter*. *S+ Miro sacer*. / 23 

*S+ Poncii levita*, S+ Petrus levita. S+ Compan levita. / 24 *S+ Geralli, 

levite et sacriste*. *S+ Gerbert\u/s presbiter*. *+ Vilielmus j levita*. 

/ 25 S+m Bellihominis, cognomento Gerallus levita, exarator cum 

litteras emendatas in linea V et dampnatas in linea VIII, et sss sub 

die et anno / 26 prefixo. 

1. Escrit sobre raspat. 2. Ratllat i expuntuat. 

LA. a. canonicorum. b. vendicionis. c. Belliards. d. affrontationes. 

e. prephata. f. Ecclesie. g. triplum. h. Bonutius. i. s+ Poncii levite 

manca. j. Guilielmus. 

876 


Ervigi, la seva muller Ermilda i el seu fill Mir fan donació a favor 

de la Canònica de la Santa Creu de la Seu de Barcelona d’un


1409 

alou, consistent en cases, terres, horts i arbres de diverses classes, 

situat al comtat de Barcelona, al Vallès, dins el terme de la 

parròquia de Sant Esteve de Vilanova. 

ACB, LA.III, n. 50, f. 21c. Rúbrica: “Eroigius dedit multa bona sedi Barchinone 

in Villanova”. Exterior verso: “n. 50” (Caresmar); “Anno Domini 1054” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Eroigii una cum uxore mea Ermellis 

femina et filio meo Mironi donatores sumus Domino Deo et canonice 

Sancte Crucis sedis Barchinone. Per hanc scripturam donationis 

nostre, prompto animo et bona voluntate, non ullius cogentis imperio 

nec alicus suasione, donamus Domino Deo et prefate Canonice omne 

nostrum alodium, id sunt, casas cum curtes, cum solos et superpositos, 

hostios et ianuas, terras, cultas vel heremas, cum arboribus varii 

generis et ortos cum fonte, et omne quod dici vel nominari potest, 

quod pertinet ad predictum alodium. Sunt namque hec omnia in 

comitatu barchinonense, in Vallense, infra terminum parrochie Sancti 

Stephani de Vilanova. Et advenerunt nobis hec omnia per comparatione 

et per decimum vel per ullasque voces. Affrontat predicta omnia de 

parte orientis et de meridie et de occiduo sive de circio in alaudio predicte 

Canonice. Quantum iste affrontationes includunt, sic donamus 

Domino Deo et predicte Canonice: predictum omne nostrum alodium 

ob remedium animarum nostrarum, et de nostro iure in ius et dominio 

predicte Canonice tradimus et confirmamus, cum exitibus et regressibus 

earum, ut faciant exinde canonici quemadmodum de aliis munificentiis 

prefate Canonice. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

sexus utriusque hanc donationem rumpere voluerimus aut voluerit, 

nil valeat, sed componamus aut componat Domino Deo et predicte 

Canonice iam dicta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. 

Et insuper hoc maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc XV kalendas ianuarii, anno XXIIII regni regis 

Henrici. 

S+ Eroigii, s+ Ermellis femina, s+ Mironi Eroigii, nos qui hanc 

donationem fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Mir Bernardus. S+ Guitardus. S+ Gundeballus. S+ 

Belliohominis Paradur. S+ Guilelmus Arrufa. S+ Renardus presbiter. 

S+ Mir Gazu. S+ Stephanus presbiter. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum literis super positis 

in linea V et cum literis rasis et emendatis in linea XII, die et anno 

quo supra.



877 

Odeguer, descendent d’Ató, i la seva muller Raquel, venen a Miró 

Queruç la tercera part d’una vinya situada al territori de Barcelona, 

al lloc anomenat Arens, pel preu de 20 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-1410. Original. Pergamí, 114 × 315 mm. Al verso: “ad ipso Arens” 

(S. XI-XII); “carta Audegarii filii Atoni, an 24 Henrici”; “Num.. 

1410” (S. XVII); “Diversorum A 1410” (Mas); “1054” (F-B). La caplletra ocupa 

quatre línies. 

In nomine Domini. Ego Audegarii, prolis Atoni, una cum uxori 

mea Richillis femina, venditores sumus tibi Mironi Cherucii, emptore. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi ipsam 

terciam / 2 partem de peciam unam vinee, quod habemus inter fratres 

in territorio barchinonensi, in loco vocitato ad ipsos Arens, exceptus 

ipsum decimum. Advenit mihi ad me Audegarii per vocem uxori mee 

iam dic-/ 3 te, et ad me Richellis per vocem genitorum meorum vel 

per ullasque voces. Affrontad iam dicta omnia de circi in vineas de 

Amatus Oldrici, de aquilonis in vineas de Reimundus caputscole, 

de me-/ 4 ridie in vineas de Seniofredus Gaudetmir et in terras et 

vineas de Sancte Crucis, de occiduo in ipso Aren vel in via. Quantum 

iste affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: iam dictam terciam 

/ 5 partem de supra scriptam peciam vinee, simul cum ipsa terra ubi 

est fundata, ab integre, in propter precium mancusos XX de auro 

puro Barchinone legitime pensatos. Quod tu emptor precium nobis 

/ 6 dedisti et nos ad presens manibus nostris recipimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos tibi vendimus, de 

nostro iure in tuo tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritatem, ad tuum / 7 plenissimum proprium, simul cum exiis vel 

regresiis earum. Quod si nos venditores aut aliquid homo sexus 

utriusque qui contra hanc vendicione venerimus aut venerit ad 

inrumpendum, nil valead, / 8 sed componad aut componamus tibi 

iam dicta omnia in duplum cum omni sua inmelioratione. Et insuper 

hoc manead firmum omne per evum. 

Actum est hoc II kalendas ianuarii, anno XXIIII regni regis / 9 

Henrici. 

S+ Audegarii, prolis Atoni, s+ Richellis femine, nos qui hanc 

vendicionem fieri iussimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 10 S+ Guilielmus Ostal de Asino. S+ (num Petrus Adallari). 1 

S+ Ermemir Ellemar.


1411 

/ 11 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris rasis et 

emendatis in linea V, die et anno quo supra. 

1. Ratllat. 

1055 gener 4 

878 

Giscafred i la seva muller Adelaida donen a Déu i a la Canònica de 

la Santa Creu i de Santa Eulàlia uns alous situats al territori 

de Barcelona, al lloc anomenat Esplugues. 

ACB, LA.IV, n. 126, f. 44a-b. Rúbrica: “Gischafre dedit Sedi terras, vineas apud 

Speluncas”; “n. 126” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 22 línies. 


In nomine Domini. Ego Guischafredi et uxor mea Adailidis donatores 

sumus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie obemedium animarum nostrarum. Donamus Domino Deo 

alodium nostrum, id sunt, terris et vineis et chasalicis et arboribus 

qui infra sunt, quod habemus in territorio Barchinone, loco vocitato 

Espluges. Advenerunt nobis iam dicta omnia per comperatione sive 

per decimum vel per qualicumque voces. Habent namque terminum 

supra scripta omnia a parte orienti in alodio de Umberto Odoni sive 

Sancte Crucis, de circio in torrent de Gotremon, de meridie in vineas 

et terras de Ugberti archilevite, de occiduo in vineas de Leugodo 

et de suos heredes. Et alia vinea affrontat de orient in alodio Sancti 

Michaelis, de meridie in vinea de Pascual et de suos heredes, de 

occiduo in vinea de Suniario Ferrario, de circii in vineas de Leugodo 

et de Transgutia. Quantum istas affrontaciones includunt, 

sic donamus Domino Deo et predicte Canonice: supra dictas terras 

et vineis simul cum exiis et regressiis earum, ut faciant exinde 

servientes Domino Deo et predicte Canonice sicuti de aliis munificentiis 

faciunt predicte Canonice. Supra dicta (namque) 1 omnia, 

que nos damus Domino Deo et predicte Canonice, de nostro iure 

in illorum tradimus dominium et postestatem. Quod si nos donatores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc donatione venerit ad 

inrum-/ b pendum, non hoc valeat vendicare, set componat aut nos 

componamus Domino Deo et iam dicte Canonice supra dicta omnia 

in triplum cum omni sua inmelioracione. Et in antea ista donatio 

firma permaneat omne per evum. 

Actum est hoc II nonas ianuari, anno XXIIII regni regis Henrici.


S+ Gischafredi, s+ Adalaidis, nos qui ista donatione fecimus 


S+ Guilelmus Guischefret. S+ Gondeballus, presbiter. Guifredus 

levita. S+ Bomparus presbiter. S+ Mironis sacer. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno prefixo. 

1. Anul·lat. 

1055 gener 16 

879 

Assemon i la seva muller Cusca venen a Seniol i a la seva muller 

Agio una mujada de vinya i terra erma, situada al territori de 

Barcelona, al terme d’Agudells, al lloc anomenat Valdeleds, pel 

preu de 2 mancusos d’or bo. 

ACB, LA.II, n. 115, f. 41c-d. Rúbrica: “Senuillus emit modiatam vinee et terre apud 

Valdelets, in Acutellis”. Exterior verso: “De Leds” (S. XIII-XIV); “n. 115” (Caresmar). 

Inter columnas verso: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Ansemon et uxori mea Cuscha 

vinditores sumus vobis Senuillo et uxori tue Agio, emtores. Per hanc 

scripturam vinditionis nostre vendimus vobis modiata I infra vinea 

et terra erma. Et est hec omnia in territorio barchinonense, in 

terminio de Agudellis, ubi dicunt Val de Leds. Advenit ad me 

Ansemundo per genitore meo, et ad me Cuscha per meum decimum 

sive per omnesque voces. Affrontat iam dicta omnia de parte circii 

in vinea de Guinedelle, de aquilonis in alaude de vos emptores, de 

meridie in terra de filiis de Leds et de nos venditores, de occiduo 

in terra de vos emptores. Quantum in istas affrontationes includunt, 

sic vendimus vobis: iam dicta modiata I infra vinea et terra ab 

integrum, propter precium mancusos II de bono auro placibulo a 

pense legitimo. Quod vos emtores precium nobis dedistis et nos 

venditores manibus nostris recepimus integriter. Est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que vobis vendimus, de nostro iure in 

vestro tradimus dominio et potestatem ab omni integritatem, ut 

quiquid ex-/ d inde facere vel iudicare volueris, liberam in Dei abeatis 

plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, a vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra ista venditionem ad inrumpendum


1413 


vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem suam immelioratione. 

Et in antea ista vinditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione VIIX kalendas februarii, anno XXIIII regni 


S+ Ansemundo, s+ Cuscha femina, nos qui ista venditionem 

fecimus et firmamus et testes firmare rogamus. 

S+ Bernard Bonefilio. S+ Ioan Gimara. S+ Sunnario Savarigo. 

S+ Bonefilio levita, qui hec scripsit. 

880 

1055 gener 20 

Vidal i la seva muller Guisla venen a Geribert, sacerdot, la setena part 

de dos colomars amb les aus que hi ha, situats al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, sota 

de Santa Eulàlia, pel preu de 2 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-139. Original. Pergamí 80 × 346 mm. Al verso: “CXXVIII” (S. XII); 

“nil pro cap” (S. XVII). Caplletra que ocupa tota la llargària del document. 

ACB, LA.II, n. 316, f. 103d-104a. Rúbrica: “Vitalis vendidit Suniario presbitero 

VII a partem de duabus columbariis in termino de Orta”. Inter columnas verso: 

“n. 316” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra 

“I” onamentada tipus B: 10 línies. 


In nomine Domini. Ego Vidal et uxori mee a Gilia femina 

venditores sumus tibi Geriberti sacer, proleque Suniario, emtori. Per 

hanc denique scripturam vendicionis b nostre/ 2 vendimus tibi in ipsas 

parietes et superpositis de duos columbarios cum guttis et stilliciniis, 

cum ipsas aves, septimam partem. Et est hec omnia in teritorio 

barchi-/ 3 nonense, in parrochia Sancti Andree, c in termine Horta, d 

subtus Sancta Eulalia. Advenit nobis per nostra comparacione e et f 

per decimum et per qualicumque voces. Et affrontant/ 4 predictas 

parietes et super\p/ositis cum guttis et stilliciniis sive cum ipsas aves 

de predictos columbarios de parte circi et de aquilonis in chasa et 

in era antiga/ 5 et in alaude de te emptore, de meridie in riera qui 

exchurit g a Bisaucii, de occiduo in estrada publicha. h Quantum infra 

iste affrontaciones/ 6 includunt, sic vendimus tibi: prescrita homnia i 

tota ab integrum, simul cum exiis et j regressibus hearum, in propte\r/ 

precium manchusos k II de auro cocto legitime pensa-/ 7 tos senes


enganno, quod tu nobis dedisti et nos manibus nostris recepimus. 

Et nichil de ipso precio aput te emptore non remansit. Est manifestum. 

Quem vero predicta/ 8 omnia, que nos l tibi vendimus, de 

nostro iure in tuum tradimus dominio et postestate, ab omni integritate, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut 

ali-/ 9 quis homo sexus utriusque, qui contra hanc ista vendicione m 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendichare, n sed coponat 

aut nos componamus tibi hec omni\a// 10 in duplo cum omni sua 

immelioracione. o Et in antea ista carta vendicione p firma permaneat 

omique tempore. 

Facta carta vendicione XIII kalendas/ 11 februarii, anno XXIIII 


S+num Vidal, s+num Gilia femina, nos qui ista vendicione 

fecimus et firmavimus et testes firmare/ 12 rogavimus. 

S+num [espai en blanc: ±26]. S+num [espai en blanc: ±26]. 

S+num [espai en blanc: ±21]. 

S+ Miro sacer, qui hec scripsit die et anno quo supra. 

LA. a. mee. b. venditionis. c. Andree. d. Orta. e. comparatione. 

f. vel. g. et currit. h. publica. i. omnia. j. vel regressiis earum. 

k. mancusos. l. Manca. m. venditione. n. vendicare. o. immelioratione. 

p. venditione. 

881 


Mir Folc, sacerdot, dóna a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

de la Seu de Barcelona diverses cases amb terres i vinyes, 

situades a Reixac, i unes cases, a Barcelona, a més de terres i 

vinyes, al territori d’aquesta ciutat. 

ACB, LA.II, n. 729, f. 229a-d. Rúbrica: “Testamentum [ratllat] Mir \donator/ qui 

dimisit Sedi domos multas terras, vineas, molina et multa alia in Rexag”. Interior 

recto: “n. 729” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). 

Caplletra “N” ornamentada, tipus A: 3 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 317-318, n. 693. 

Novimus Christi non ignorare sequaces quod actenus comunis 

vite bonos viguit christianos vita et adhuc gratia Dei viget, et maxime 

in his qui in sorte Domini sunt helecti, id est, clericis. Sicut in Actibus 

Apostolorum multitudini credencium erat cor unum et anima una 

in Domino et nec quisquam eorum que possidebat aliquid suum esse 

dicebat, sed erant illis omnia comunia. Et virtute magna reddebant


1415 

apostoli testimonium resurrectionis Ihesu Christi, Domini nostri, 

gratiaque magna erat in omnibus illis. Neque enim quisquam egens 

fuit inter illos. Quotquot enim possessores erant prediorum vel 

domorum vendentes afferebant precia eorum que vendebant et 

ponebant ante pedes apostolorum. Dividebantur autem singulis, 

prout cuique opus erat. Memoratis (autem) 1 ergo augmentationibus 

ac cultibus in tantum ecclesie, quibus episcopis president, Domino 

adminiculante, prevaluerunt et tantum maxima pars earum habundat 

rebus ut nullus in eis sit indigens comunem vitam degens, sed omnes 

omnia necessa-/ b ria ab ecclesia ministris percipiant. Talium igitur 

saluberrimis ego Miro Fulcus exemplis elegi de propriis facultatibus 

Christi ecclesiam locupletari et de transeuntibus emere manencia, 

ut in celestis patrie mansionibus merear, Christo opitulante, reperire 

receptacula. Ob facinorum igitur meorum ablutionem et celestis 

patrie desidevit dono Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie domos tres, quas habeo in Rexag, cum solis et superpositis 

et cum omnibus earum pertinentiis, cum terris que sunt in 

circuitu, cum vitis et arboribus diversi generis et cum ipsis ruviris 

quas ibidem habeo, simul cum ipsis garricis, necnon cum fontibus, 

cum ingressibus et egressibus eorum. Item dono Deo et predicte 

Cannonice domos duas, quas habeo in Ventenag, cum solis et super 

positis et cum omnibus earum pertinentiis vel adiacentiis, cum trileis 

et oliveto, silvis et garricis, cum arboribus varii generis, cum fontibus, 

cum ortis, regos et caput regos, cum introitibus et exitibus 

illorum. Et in loco qui dicitur Baldret dono Domino Deo et prefate 

Canonice domiculam cum solo et superposito, cum trilea, cum terris 

cultis et incultis, que in circuitu sunt, cum arboribus varii generis, 

cum fonte et aquis et cum omnibus ad eandem domiculam pertinentibus, 

cum introitibus et exitibus. Item dono Domino Deo et 

iam dicte Canonice domos quas habeo secus Sancti Petri ecclesiam, 

cum solis et superpositis, guttis et stillicidiis, cum ingressibus et egressibus 

earum. Necnon dono eidem Canonice cupas duas et tonnas 

II as et cetera vascula que in predictis habeo domibus iusta prefatam 

ecclesiam. Item dono predicte Canonice duas domos quas emi de 

quodam homine, nomine Hodinus, et de uxore sua, quas habeo in 

loco prenominato Rexag, cum trileis et arboribus varii generis et 

cum terris que in circuitu earum domorum sunt, simul cum ingressibus 

et egressibus earum. Et / c item dono Domino Deo et prelibate 

Canonice duo molina que sunt in ipsa planitie Rexag, et regos et 

capud regos, cum omnibus ad iam dicta molina pertinentibus, tali 

videlicet modo: ut quamdiu vixerint Primus, cognatus meus, et


soror mea Enguncia, teneant unum de predictis molinis et possideant; 

mox vero ut obierint, uterque revertatur ad ius prefate canonice. 

Item dono ipsas domos quas habeo in planitie de Rexag, in quibus 

habitat Bonushomo, Domino Deo et iam dicte Canonice cum terris 

que in circuitu illarum sunt, cum solis et superpositis et guttis et 

stillicidiis et cum omnibus illarum pertinentiis domorum, cum ingressibus 

simul et egressibus. Et item dono eidem Canonice modiatas 

tres vinee et paulo plus quas habeo in planitie de Rexag, in loco 

qui dicitur Albiniana. Et in alio loco, in prenominata planitie de 

Rexag, dono Domino Deo et predicte Canonice ipsa terra quam emi 

de Odino et de sua uxore, de Lobeto et de sua coniuge, de Anna 

et de suis filiis. Item dono prefate Canonice peciam unam terre que 

est in Matabous, quam emi de Adalaize de Montescatano. Et in alio 

loco, que vocatur Batpits, dono predicte Canonice modiatas duas 

vinee. Similiter etiam dono iam dicte Canonice modiatam unam vinee 

quam habeo in loco qui dicitur Valliscarcara. Item dono Domino 

Deo et Canonice supra nominate domos quas habeo in loco 

qui dicitur Rufia, cum terris que in circuitu domorum sunt, cum 

puteo et cum quinque modiatis vinee, sive cum terris que in circuitu 

domorum, cum cupa una et tonna una. Item dono prefate Canonice 

domos quas habeo in Romaned, quas emi de Mirone et de uxore 

suam et de socru sua, simul cum trilea et arboribus et malleolo et 

vineas et orto et puteo et terra que est circa domos. Item etiam dono 

Domino Deo et Canonice predicte domos quas habeo infra menia 

Barchinone urbis, secus Sedem Sancte Cru-/ d cis Sancteque Eulalie, 

cum solis et suprapositis, guttis et stillicidiis, foveis et cloacis, et 

cum omni genere vasorum ad serviendum domui huic deditorum, 

et cum omnibus illarum pertinentiis, cum ingressibus simul et 

egressibus earum. Et item dono predicte Canonice modiatas quatuor 

terre et media et modiatas quatuor vinee cum eadem terra in qua 

sunt fundate, quas habeo in territorio Barchinone, non longe ab urbe. 

Item dono eidem Canonice peciam unam vinee quam habeo secus 

urbem prefatam ad ipsos Archos. Hec igitur omnia hic exarata sive 

superius annotata dono Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie iure perpetuo, cum omnibus illorum adiacentiis 

sive pertinentiis, cum ingressibus et egressibus. Quod si aliquis, quod 

absit, ausu temerario nisus fuerit hec violare vel a iure Canonice 

predicte alienare vel in suos quibus suam expleat voluntatem usus 

transferre, nullo modo valeat et talis temptatio ad nichilum 

redigatur. Et insuper qui hec disrumpere conatus fuerit, Sancti 

Spiritus gladio feriatur et a societate fidelium pellatur atque quia


1417 

non unius sed multorum conatur evertere profectum, multorum 

comunione careat et ab Ecclesie, cuius causam impedire satagit, 

arceatur liminibus. 

Actum est hoc VII kalendas marcii, anno IIII post XX um regis 

Henrici. 

S+ Mironi sacerdotis, qui hanc donationem Domino Deo et 

predicte canonice feci et testes firmare rogavi. 

+ Guilielmus levita. 

S+ Arnalli, sacerdotis et scribe, qui hoc scripsit et sss sub die 


1. Expuntuat. 

882 

1055 març 4 

Guislabert, bisbe de Barcelona, amb l’assentiment dels seus canonges 

dóna a Ervigi i al seu fill Miró una peça de terra amb la casa 

i els arbres que hi ha, situada al comtat de Barcelona, al terme 

de Lloberes, al lloc de Rovira, mentre visquin, a canvi d’una lliura 

de cera anual. 

ACB, LA.III, n. 61, f. 23c-d. Rúbrica: “Stabilimentum unius peciam alodii in manso 

de Rovira per censum I libram cere”. Exterior verso: “n. 61” (Caresmar). Interior 

verso: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 11 línies. 


In nomine Dei eterni. Ego Gislebertus, gratia Dei episcopus, 

una cum assensu chanonicorum meorum donatores sumus vobis 

Ervigio et filio tuo Mironi. Per hanc scripturam donationis nostre 

donamus vobis petiam unam terre cum casa et arboribus que infra 

sunt. Quam habemus in comitatu barchinonensi, in terminio de 

Loberes, in loco vocitato qui dicitur Ruvira. Advenit nobis seu nostre 

Canonice ob collationem fidelium. Habet terminum predicta petia 

terre de circio in pratello, de aquilonis parte in ipso nostro alodio, 

de meridie in torrente qui discurrit, de occiduo in alodio nostre Canonice. 

Quantum isti termini ambiunt, damus vobis totum integriter, 

cum ingressibus et egressibus, propter donum quod vos nobis 

/ d facitis de vestro alodio, quod secus ipsum nostrum alodium est, 

tali videlicet modo ut teneatis et possideatis hec omnia quamdiu 

vixeritis, et detis iam dicte Canonice omni anno libram unam de 

cera. Post mortem vero vestram, revertantur supra dicta omnia


delibere ad nos et ad nostram Canonicam. Quod si nos donatores 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc donacionem venerimus 

aut 1 venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componat aut componamus 

vobis predicta omnia in duplum. Et in antea ista donatio 

firma permaneat modo vel ultra. 

Actum est hoc IIII o nonas marcii, anno XXIIII regni Henrici 

regis. 

+ Gislabertus, gratia Dei episcopus +. + Beregarius archidiachonus. 

S+ Poncii levite. S+ Vivas, levita et prepositus, sss. S+ 

Geralli, levite et sacriste. S+ Mirone levita. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum literis fusis in linea 

III a , die et anno quo supra. 

1. hanc donacionem venerimus aut escrit sobre raspat. 

883 

1055 març 12 

Convinença feta entre Vives Guillem i el sacerdot Guifré sobre un alou, 

consistent en cinc peces de terra, una casa amb cort i la tercera 

part d’un molí, situat al comtat de Barcelona, al Vallès, al lloc 

anomenat Martorelles, a les Corts, que el primer havia venut al 

segon. 

ACB, perg. 3-27-306. Original. Pergamí, 239 × 230 mm. Al verso: “Carta 

conveniencie” (S. XI); “Carta de un alou qui es a Martoreyes” (s. XIV); “Prepositura 

Janer, St. 27, n º ” (1936-1939); “Senyal vert, 35”; “1055” (F-B). Caplletra “I”: 

34 mm. 

In nomine Domini. Haec est convenientia quem facit Guifredus 

sacer Vivano Guilelmi de ipso suo alodio, quod habet / 2 in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in loco vocitato Marturelias, ad ipsas 

scilicet Curtes, de ipso / 3 per nomen quod Vivano Guilelmi vendidit 

ad Guifredum predictum. Sunt namque haec omnia in iam dicto 

/ 4 loco quinque pecias terre separatim positas et chasam unam cum 

curte et solos et superpositos, et terciam partem / 5 unius molini minus 

quarta parte cum regos et caputregos et cum suis instrumentis 

quibus molinum / 6 molere debet. Advenerunt mihi haec omnia per 

comparatione sive per quascumque voces. Et affrontat pecia / 7 una 

de terra de parte orientis in flumine Bisocii sive in alodio de me 

vinditore, de meridie in alodio / 8 de te emptore, de occiduo in ipsa 

strata calciata, de circio in alodio de Gocfredo Espidii vel de suis 

ere-/ 9 dibus. Et alia pecia de terra afrontat de parte orientis in flumine


1419 

Bisocii sive in alodio de me vinditore, / 10 de meridie in alodio Gocfredo 

Espidii vel suos eres, de occiduo in terra de Chixol femina 

vel suos eres, de circio / 11 in terra de te emptore. Et alia pecia de 

terra, qui est ad ipsos Pradells, afrontat de parte orientis in ipso 

rego / 12 molinario, de meridie in terra de Chixol femina, de occiduo 

in strata calciata, de circio in terra de Richellis femina / 13 sive de 

Chixol femina. Et alia pecia de terra afrontat de parte orientis in 

alodio Sancti Michaelis de ipso Fallo, / 14 de meridie in terra filiorum 

Ermemiri condam, de occiduo in alodio Sancti Michaelis de ipso 

Fallo, de circio in terra / 15 filiorum Ermemiri condam. Et alia pecia 

de terra, qui est trans ipsa calciata, afrontat de parte orientis in 

margine / 16 grosso, de meridie in terra Iocfredo Espidii, de occiduo 

in flumine Tenes, de circio in alodio Sancti Michaelis sive Sancti 

/ 17 Vincencii. De predicto omni 1 alodio, quod concluditur his afrontacionibus, 

facit predictus Guifredus sacer hanc talem convenientiam 

/ 18 predicto Vivano: quod non sit illi licitum predictum alodium vindere 

nec impignorare nec in extraneam personam trans-/ 19 ferre nisi 

ad Vivanum predictum, si tamen predictus Vivanus iuxte voluerit 

eum comparare aut peccuniam ei prestare, / 20 si illi necesse fuerit, 

infra L dies quibus Guifredus predictus eum requisierit de hoc. Et 

si Guifredus predictus aliut facere / 21 voluerit de predicto alodio, aut 

eum in extraneam personam aliter transferre voluerit, statim fuisset 

predictum alodium / 22 integriter iuris et proprietatis 2 predicti Vivani 

ad suum proprium. Verumptamen si in predicto remanebat quod 

noluis-/ 23 set predictum alodium comparare iuxte ad\te/ accipere in 

pignus, si Guifredo opus esset infra predictum terminum quod 

Guifre-/ 24 dus eum de hoc requisisset, statim fuisset licitum predicto 

Guifredo de predicto alodio facere quodcumque voluisset. Etenim 

preter hoc / 25 convenit Guifredus predictus ad Vivanum predictum 

ut, si Vivas eum super (eum) 3 vixerit, teneat ipse Vivas in vita sua 

predictum / 26 alodium et possideat, et post obitum suum remaneat 

ad ipsum cui Guifredus predictum eum alodium testatus fuerit. 

/ 27 Actum est hoc IIII idus marcii, anno XXIIII regni Henrici 

regis. 

/ 28 *S+ (q) 4 Gifredis presbiter, qui ista conveniencia fecit 

scribere, firmavi et testes firmare / 29 rogavi*. 

/ 30 S+ Bernard. *S+ Mironi levite*. S+ Odegario, prolis Ato. 


1. A sota d’om es llegeix al. 2. Sota la segona r hi ha una lletra indesxifrable. 

3. Ratllat. 4. Escrit per equivocació.


1055 març 17 

884 

Bonadona i el seu marit Joan donen a la Canònica de la Santa Creu 

i de Santa Eulàlia de Barcelona diversos béns que tenia per la 

concessió que el primer marit de Bonadona li havia fet en el seu 

testament, situats al territori de Barcelona, a Montjuïc i a 

Monterols. 

ACB, perg. 1-2-1436. Original. Pergamí, 78 × 361 mm. Al verso: Tres alfabets 

comparats, un llatí i dos variants del grec. “Alpha, betha, gama, delta, hei, 

zeta, yta, cita, yota, kapa, landa, mi, ni, ci, o, pi, ro, sigma, tau, ui, si, xi, 

pxi, otamiga”. Paraules tallades (s. XI); “Bagneolis”; “Scripta” (S. XIII-XIV); “Num. 

951” (s. XVII); “Mitja escala, armari 3, num. 1436” (Caresmar); “1055” (F-B). 


ACB, LA.IV, n. 64, f. 20b-d. Rúbrica: “Bonadomna et Iohanes dederunt Sedi 

alodium in Bagnols”. Inter columnas recto: “N. 64” (Caresmar). 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 19, n. 726. 

In Dei nomine. Ego Bonadomna femina una cum viro meo 

Iohanne 1 donatores sumus domino Deo et Canonicam a Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie Sedis Barchinone. Certum quidem vel manifestum 

est qualiter ego Bonadomna predicta feci predicte / 2 Cannonice 

cartam donationis ex unam peciam terre, que est in territorium 

Barchinone, in Bagneolis, sicut terminatur de una via usque alia. 

Sed hoc totum est quod non sponte sed ad invitis feci. Nunc autem 

quod cannonici b predicte sedis una cum / 3 assensu domni Guislaberti 

episcopi reddunt nobis ipsam cartam donationis, quam feci iam 

dicte Cannonice c ex predictam peciam terrem. Libenter donamus 

Domino Deo et prefate Cannonice d domum unam cum curte, cum 

solis et superpositis, guttis e et stillicidiis, / 4 foveis et ianvis, et terra 

culta vel erema que in ciurcuitu eius est, et mediam modiatam vinee 

ma-liole cum eadem terram in qua est fundata, et orto et varii f 

generis arborum intra sistentium. g Est enim hoc omnia in territorium 

Barchinone, in / 5 Monte Iudaico. Et advenerunt mihi per condam 

virum meum Bonumfilium, qui mihi hoc consessit in suum testamentum. 

Affrontant namque predicta omnia de parte aquilonis in 

terram condam h Seniofredi, de meridie in via, de occiduo in terra 

et in / 6 orto condam Rechosindi, i de septemtrionis quoque parte 

qua circius dicitur in terram predicti Seniofredi condam. Quantum 

iste affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic donamus 

domino Deo et predicte Cannonice: j predicta / 7 omnia cum universa 

eorum pertinentia vel adiacentia integriter, pariter cum copia


1421 

petrarum infra sistentium unde iam hedificastis et adhuc hedificetis 

parietivus predicte Cannonice, simul cum ingressibus et egressibus 

earum. Et de nostro / 8 iure in ius et dominationem tradimus prefate 

Cannonice et servientibus ei, ut faciant exinde quodcunque k 

voluerint. Quod si nos donatores aut aliquis homo vel femina sexus 

utriusque hanc donationis cartam rumpere voluerimus aut / 9 

voluerint, ad-nulletur, sed componant aut componamus predite 

Cannonice l et Deo in ea famulantibus supra scripta, que ei donamus, 

omnia tripliciter cum omni earum imelioracione. m Et insuper hec 

donationis carta valitura perma-/ 10 neat omne per evum. 

Actum est hoc XVI kalendas aprilis, anno IIII post XX um n regis 

Henrici. 

Sig+num Iohanni, sig+num Bonedomne, nos pariter qui hanc 

donationis cartam scribere iussimus, firmavimus et his testibus / 

11 firmare rogavimus. 

Et insuper addimus iuris predicte Cannonice o peciolas duas 

bone vinee et hereme in Monterolos, quemadmodum p mihi, predicte 

Bonedomne, concessit vir meus condam q Bonusfilius in suum tes- 

/ 12 tamentum. Et, ut predictum est, firmamus et firmare rogamus. 

1. Sota la o hi ha una h. 

LA. a. Canonice. b. canonici. c. Canonice. d. Canonice. e. gutis. 

f. variis. g. sistencium. h. quondam. i. Recosindi. j. Canonice. 

k. quodcumque. l. Canonice. m. melioracione. n. XXII. o. Canonice. 

p. quemamodum. q. quondam. 

885 

1055 abril 14 

Bell i la seva muller Blancúcia fan donació a favor de la Canònica 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona d’un 

alou consistent en casals, terres, vinyes i arbres de diverses 

classes, situat al comtat de Barcelona, al terme d’Alella i Cabuç, 

al lloc que anomenen Vall Lledó. 

ACB, LA.II, n. 425, f. 146a-b. Rúbrica: “Bellus et Blacucia dederunt Sedi alodium in 

Alela, in Cabucio et in Valle Ledonis”. Interior recto: “n. 425” (Caresmar) i inter columnas 

recto: “Anno Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 4 línies. 


In nomine Domini. Ego Bellus et uxor mea Blancutia femina 

donatores sumus Domino Deo et Canonicam Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie Sedis Barchinone. Scimus namque et didicimus a Sanctis


Scripturis qualiter ab inicio catholice fidei ob amorem Regis eterni 

et sancte religionis stabilitate beatissimi patres sanctas hereditare 

ecclesias. Idcirco nos predicti donatores, horum exempla secuti horumque 

vestigia immitati, libenter donamus Domino Deo et predicte 

canonice alodium nostrum proprium, videlicet, casalibus, terris et 

vineis, cultis vel heremis, montibus, planitiis et torrentes et trilas 

et arborum varii generis, fructuosum vel infructuosum, aquis aquarum, 

vieductibus vel reductibus. Sunt namque hec omnia in comitatu 

Barchinone, in terminium de Alela et Cabutii, et ubi dicunt Valle 

Lodonis. Advenerunt nobis predicta omnia per comparatione et per 

genitorum nostrorum vel per quacumque voces. Affrontant namque 

predicta omnia de parte orientis in torrentem Vallis Lodonis, qui 

ascendit sursum in monte Mada vel in ipsa serra de Telia, de meridie 

in litore maris, de occiduo in ipsa aquaria sive in terminium Tizane, 

de parte vero circi in torrentem Guitardi et in Mata Rotunda. Quantum 

iste affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic donamus 

Domino Deo et predicte canonice: supra scripta omnia, que ibi 

habemus, integriter, cum universa eorum pertinencia vel adiacentia, 

pariter cum ingressibus et egressibus earum. Et de nostro iure in ius 

et donationem tradimus predicte canonice, propter Deum et remedium 

animarum nostrarum nostrorumque parentum. Quod si nos donatores 

predicti aut aliquis homo vel femina sexus utriusque hanc donationis 

cartam rumpere voluerit ad voluerimus, adnichiletur, sed componamus 

aut componant predicte canonice et servientibus ei predicta omnia 

tripliciter. Et insuper hec donationis carta inconcussa atque impavida 

consistat omne per evum. 

Actum est hoc XVIII kalendas mai, anno IIII post XX um regis 

Enrici. 

/ b Sig+num Bellus, sig+num Blancutie, nos pariter qui hanc 

donationis cartam scribere iussimus, manibus propriis sponte 

firmavimus et his testibus firmare rogavimus. 

Sig+num Lobeti Abelunii. Sig+num Suniarii Vennud. S+ Ot 

sacer. Sig+num Olibani Richarii. Sig+num Seniofredi Chintilani. 

Sig+num Rosselli monachi. 

886 

1055 abril 17 

El comte de Barcelona Ramon Berenguer I, la seva muller, la comtessa 

Almodis, i el bisbe Guislabert de Barcelona fan donació a la


1423 

Seu de les parròquies de Sant Miquel de Barcelona i de Sant 

Vicenç de Sarrià, amb totes les possessions que aquestes tinguin 

o puguin tenir, per la salvació de les seves ànimes i les dels seus 

parents, tant els antecessors com els successors. 

ACB, perg. 3-3-4. Original. Pergamí, 430 × 335 mm. Aquest pergamí estava doblegat 

amb plecs i presenta mutilacions a la part superior i al mig que afecten la lectura 

de les ratlles 1, 2, 3, 9 i 10. Al verso: “Privileg[ium] IIII”; “De quibusdam ecclesiis 

datis a comitibus ecclesie Barchinone” (S. XIII-XIV); “Stancia III”; “In stancia III, 

n. 4”; “Regnum anno XXIIII Henrici”; “Donacio de Ramon princep de Barcelona 

y Almodis consort sua y Guilabert bisbe a la Canonge de Santa Creu de las Iglesias 

de Sant Miquel de dita ciutat y de Sant Vicens de Sarria et cetera” (S. XVII-XVIII). 

Cf. doc. núm. 1704, de 17 d’abril de 1055. Caplletra “I”: 53 mm. 

ACB, perg. 1-1-1809. Còpia, 19 gener 1244. Pergamí, 183 × 328 mm. El document 

presenta diverses taques d’humitat. Al verso: “Hic comes dat ecclesiam Sancti 

Michaelis”; “Translat de carta de donació feta per lo comta en Ramon per la 

comtessa Almodi muller sua de las sgleyas de Sant Michael de Barchinona e de 

Sant Vicens de Sarria” (S. XIII-XIV); “Est in processu” (s. XVI); “Num... 1809” (s. XVII); 

“Diversorum A. 1809” (Mas); “1055” (F-B). Caplletra “H”, 8 mm. 

ACB, LA.I, n. 6, f. 5a-c. Rúbrica: “Privilegium quod Raimundus comes et Almodis 

comitissa et Guislabertus episcopus dederunt Canonice ecclesiam Sancti Michaelis 

cum omnibus suis pertinentibus et turrem de Serriano cum omnibus”. Interior 




Ms. Privilegiorum regum, n. 4, f. 10a-11c; Ed.: MAS, Notes, vol. XIII, ap. XX, 

p. 251-253. 

In Dei omnicreatoris ac omnitenentis nomine divo. Nos [celesti 

prerogativa barchinonensium principes Reimun]dus, comes [et marchio, 

et] Almodis / 2 [comitissa] necnon et Guislibertus, [divinali] 

numine eius[dem sancte sedis barchinonensis antistes, concedimus] 

omnibus [modis pariter et] donamus / 3 Domino Deo et congregationi 

clericalis [ordinis Sancte Crucis Sancteque Eulalie omnem] 

parrochiam Sancti Michaelis, [que est sita] infra moe-/ 4 nia a’ predicte 

urbis, cum omnibus decimis et frugibus primiciarum, cum omnibus 

affinitatibus et terminis eius, quantum videri et audiri potest, / 5 cum 

alodiis et munificenciis, vineis, domibus, pratis, silvis, aquis, garricis, 

molinis, ortis sive arboribus diversi generis, cum omni / 6 alodio culto 

sive heremo, quod in presenti cernitur habere vel possidere vel quod 

in futuro, Deo donante, a adquisierit in omnibus / 7 locis. Adhuc etiam 

simili modo, ob amorem Dei et animarum 1 nostrarum remedium 

et consanguinitatis prosapiam, / 8 tradimus pariter et donamus 

Domino Deo et Channonicae b’ prelibate Sedis Sancte Crucis, scilicet c’ 

Sancteque Eulalie ecclesiam Sancti / 9 Vincencii d’ de Serriano, que


non longe cernitur fore ab urbe, [cum omnibus] decimis et primiciis 

sive oblacionibus e’ fidelium, cum / 10 domibus et curtibus, vineis et 

alodiis, cultis vel incultis [et cum omni] quod videtur habere vel 

possidere in omnibus locis, cum / 11 affinitatibus et terminis suis, et 

cum omnibus que hodie habet vel que in antea, Deo largiente, 

adquisierit. Concedimus / 12 etiam huic prelibate Channonicae f’ ipsam 

t\u/rrim 2 que ibidem est cum terris et vineis et domibus, cum ortis 

et aqueductibus, / 13 cum aquarum iniciis, g’ cum triliis et arboribus 

diversi generis, integre et delibere possidendo iure. Largimur etenim 

in-/ 14 simul atque atribuimus h’ hoc nostre largitionis munus ego 

prenominatus comes una cum coniuge mihi commissa i’ Adalmodi, 

/ 15 cum Guilaberto pariter, huius Sancte sedis pontifice, Domino Deo 

et predictae j’ Channonicae, k’ ad exaltationem et gloriam huius / 16 

prefate sedis perhenniter possidendum robore perpetuitatis, tali 

videlicet modo: ut memoriam nostri in missarum psollemniis, l’ / 17 

vigiliis et orationibus, ceterorumque bonorum operum exibitionibus 

illic Deo fammulantes m’ indesinenter faciant. Si quis / 18 autem contra 

hoc nostrae n’ largitionis pactum, aliqua occasione diabolicis irretitus 

laqueis, b assurgere nisus fuerit et au-/ 19 dacter adnullare temptaverit, 

nullo modo valeat, set tripplicem sentenciam o’ cum Anania et Saffira 

sortitus ac / 20 ultione divina punitus anathematis iaculo feriatur et 

in die furoris Domini cum Iuda proditore vivus descendat in / 21 

inferni voraginem. 

/ 22 *Guifredus, sancte prime sedis Narbonensis ecclesie episcopus, 

ss +*. 

/ 23 Actum est hoc XV kalendas madii, anno XXIIII regis Henrici. 

*Reimundus comes*. / 24 *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus 

+*. *Almodis comitisa*. / 25 *Udalardus vicehomes*. Sig+num 

Berengarii Remundi. / 26 *+ Mirone*. Sig+num Bonifilii Guilelmi. 

Sig+num Guilelmi Bernardi. / 27 Sig+num Arnalli Guitardi. Sig+num 

Guisadi Senfredi. Sig+num Bernardi Amati. 

/ 28 S+ Miro presbitero, qui haec p’ scripsit die et anno quod supra. c 

1. Sota la primera a hi ha una c. 2. Sota la u hi ha una r damunt d’una 

altra u, sobreres. 

Perg. 1-1-1809 a. dante. b. laqueus. c. Segueixen les signatures de la 

còpia: Sig+num Petri Marchesii, notarii. Sig+num Romei de Sancto Cucuphate, notarii. 

Sig+num Berengarii de Sancto Christoforo, barchinonensis canonici et ebdomadarii. 

Sig+num Iacobi de Podiolo, notarii. Ego Bernardus de Colle, presbiter altaris Sancti 

Iacobi, subscribo. Sig+num *Raimundi presbiteri*. Sig+num + Bernardi de Turre 

presbiteri*. Sig+num *Arberti presbiteri*, nos qui huius tranlavi testes sumus. 

Sig+num Petri de Bages, notarii publici Barchinone. Sig+num Petri Vives, qui hoc 

translatum fideliter ab originali scripsit precepto Petri de Bagiis, notarii publici


1425 

Barchinone, quartodecimo kalendas februarii, anno Domini M o CC o quadragesimo 

tercio. 

LA. a’. menia. b’. Canonice. c’. s. d’. Vincentii. e’. oblationibus. 

f’. Canonice. g’. initiis. h’. attribuimus. i’. comissa. j’. predicte. 

k’. Chanonice. l’. psollempniis. m’. famulantes. n’. nostre. o’. sententiam. 

p’. hec. 

887 

1055 abril 24 

Vidal, fill de Duran, i la seva muller Guisla venen al sacerdot Geribert 

la setena part de dos colomars i de les aus que hi ha, situats 

al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu de 

Palomar, al lloc anomenat Vilapicina, pel preu de 2 mancusos 

d’or cuit de moneda d’Enees de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 255, f. 85a-b. Rúbrica: “Vitalis Durando vendidit Girberto presbitero 

VII am partem duorum columbariorum in Villapiscina”. Interior recto: “n. 255” 




In nomine Domini. Ego Vitalis, prolis Durando, et uxori mea 

Guilia femina venditores sumus tibi Geribertus sacer, emptori. Per 

hanc denique scripturam venditionis nostre sic vendimus tibi 

septenam partem de superposito et de parietes de duos columbarios, 

et septenam partem de ipsas aves que ibi erant nutritas et que 

Deus ibidem dederit per qualicumque voces. Est quippe hec omnia 

in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree apostoli de 

Palomar, et in loco vocitato Villapicina. Qui nobis advenit per comparatione 

et per decimum et per omnesque voces. Et affrontat 

predicta omnia de parte vero circio in era, de aquilonis in alaudem 

de te emptore, de meridie in torrente, de occiduo in strata publica. 

Quantum iste affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: predicta 

omnia, totum ab integre, cum exitibus et ingressibus suis, in propter 

precium mancusos duos monete Enee auri cocti Barchinone, 

pensatos legitime a penso, quod tu emptor nobis dedisti et nos manibus 

nostris recepimus. Et nichil de ipso precio apud te emptore 

non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos 

tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium et 

potestatem, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista carta venditione 

venerimus aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, sed insuper 

componamus tibi prescripta omnia in duplo cum omni sua in-


melioratione. Et in antea ista carta venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc VIII kalendas madii, anno XXIIII regni Henrici 

regis. 

S+ Vitalis, prolis Durando, s+ Guilia femina, nos qui ista carta 

venditione fieri iussimus, firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Ricolfo Mironi. S+ Remundus levite. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quo supra. 

888 

1055 juny 25 

Adelaida dóna a la Canònica de la Santa Creu i de Santa Eulàlia de 

Barcelona diversos béns procedents del comte Ramon de Barcelona, 

situats a la parròquia de Sant Andreu i al terme de 

Fornells, i un llibre Charoli, és a dir, la vida de Carlemany. 

ACB, perg. 1-1-287. Original. Pergamí, 382 × 377 mm. Al verso: “Carta Adaladis 

Montis Catani” (S. XIII-XIV); “n e III” (S. XVI-XVII); “Num... 287” (S. XVIII); “Lib II Antiq. 

141”; “Diversorum A. 287” (Mas); 1056 (F-B). 

ACB, LA.II, n. 141, f. 52d-53c. Rúbrica: “Carta que Adaledis dedit Canonice multa 

et magna beneficia in Fornels, in parrochia Sanci Andree de Palomar, et duos 

libros caroli”. Intercolumnas verso: “n. 141” (Caresmar). Exterior recto: “Anno 

domini 1050” (S. XVIII). 


Pro superni Regis amore et celestis patrie desiderio atque 

adeptione fideles, sicut in voluminum paginis sacrorum a patribus 

sanctissimis dudum editorum plenius ac uberius / 2 reperitur insertum, 

sanctam sancto tacti flamine voluerunt Ecclesiam propriis 

facultatibus locupletem reddere, opinantes felicia admodum esse 

talia commercia cum pro tran-/ 3 sitoriis manencia a et pro terrenis 

adquiruntur celestia, illud quam maxime recto oculo cordeque 

devoto considerantes quod in magna egestate sunt divites, iustitie b 

opes / 4 et sapientie tesauros non habentes. Qui autem Domino militant, 

ea bona adquiruntur que perire non possunt. Tantorum itaque 

ego Adalaidis femina divini amoris igne suc-/ 5 censa, non immemor 

patrum exemplorum diligentius ac curiosius exequendorum, preoptans 

esse magnopere imitratrix eorum et vestigia sectari illorum, 

concupiscens / 6 toto iusu connumerari in gloriosissima sorte ipsorum, 

facio Domino Deo et Canonice Sante Crucis Sancteque Eulalie, 

ex his que superant et que meis non indiget usus, donum. / 7


1427 

Dono igitur atque atribuo Domino Deo et prelibate Canonice 

aliqua mea predia, videlicet domos cum omnibus ad illas pertinentibus, 

et terras et vineas et viridiarium nuper-/ 8 rime plantatum. Advenerunt 

namque mihi hec omnia per comparacionem c quam feci de dono 

et largicione d quam mihi domnus e Reimundus, barchinonensium 

princeps, imperatitus est. / 9 Sunt autem hec cuncta in territorio 

barchinonensi, in parrochia Sancti Andree apostoli, que sita est a 

sinistro latere predicte urbis secus ipsam ecclesiam, et in loco cui 

nomen Fornels. / 10 Habent quoque terminum prefata omnia de parte 

circii in cacumine moncium, ab aquilonari f vero parte habent terminum 

in flumine Bisocii, de meridie in via que est sub ipsa / 11 

ecclesia vel qua itur ad urbem, de occidentali autem parte in ipsis 

arenis que tendunt a villula Orta usque ad ipsum mare que discurrunt 

tempore pluviarum. Quantum isti termini / 12 amplectuntur 

atque includunt, dono Domino Deo et Kanonice prefate: cuncta que 

superius sunt scripta sive que inferius sunt addita, videlicet domos 

que site sunt secus ipsam / 13 ecclesiam, cum terris et vineis et 

viridario nuper edificato, cum garricis et pascuis, et cum omnibus 

terris, cultis vel incultis, cum ingressibus et egressibus eorum. Et 

de meo iure trado in ius / 14 et dominium plelibate Canonice ad 

plenissimum proprium eiusdem Kanonice, g ut faciant exinde canonici 

quod faciunt de aliis possessionibus vel munificenciis h prefate Chanonice. 

i / 15 Hec vero que superius inserta sunt, largior atque impercio 

Domino Deo et Canonice prelibate, tali videlicet modo et ordine: 

ut quandiu in presenti saeculo vixero, teneam hec et abeam j / 16 sine 

blandimento ullius hominis; postquam enim ex hoc saeculo contigerit 

me obire, similiter filius meis Bernardus teneat hec et habeat atque 

possideat sine ullius hominis blan-/ 17 dimento. Hoc videlicet ordine: 

ut demus ipsi Kanonice k per unumquemque annum sex l libras cere 

pro censu atque recognicione; m cum vero filius meus Bernardus ab 

hoc migraverit / 18 saeculo, universa hec veniant in ius et dominium 

prescipte Canonice et obtineat scriptura hec vigorem valiturum 

atque robur incorruptum et possideant cuncta hec, que superius 

/ 19 sunt scripta, canonici prescipte Canonice solide atque delibere cum 

domibus, terris, vineis, garricis et cum vasis diversis et cum omni 

inmelioracione n vel adquisicione, o quam in omnibus his supe-/ 20 rius 

scriptis Bernardus prescriptus adquisierit vel abuerit. / 21 Insuper 

etiam ob facinorum meorum virique mei domni Guilielmi ablucionem, 

p dono Domino Deo et Ecclesie Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie Librum Charoli, Sancte Ecclesie utillimum, in tribus corporibus 

divisum, / 22 quatenus presentes vel futuros non pigeat pro nostris


abluendis facinoribus exorare Altissimum, ut hoc donum sit nobis 

remedium et deprecacio q aput r omnipotentem Dominum. / 23 Si enim 

interim s mihi libuerit tenere uat habere hunc librum aut alios qui 

viris cernuntur esse predicte Sedis, nullus temptet me proibere ab 

his, sed pocius t tenendi et habendi mea voluntas u impleatur \in eis/. 

/ 24 Si vero, quod absit, aliquis vivencium v corde tumido menteque 

impavida conatus fuerit hoc adnullare vel in aliquo dimovere, aut 

si ego qualibet ocasione nefanda temptavero / 25 hoc disrumpere, 

nullo modo valead w aut valeam, sed componat aut componam Deo 

et iam dicte Canonice universa hec in duplum pro temporali pena. 

Et insuper quia Christo oblata / 26 nisus fuerit in suos ussus transferre, 

anatematis x iaculo feriatur ignibus mancipandus perpetuis. Et postmodum 

hoc donationis scriptum robur optineat perpetuum cuncta 

/ 27 per tempora valiturm. 

Facta scriptura donationis VII kalendas iulii, anno V post XX m 

regni regis Henrici. 

S+ Adalidis femina, qui hanc donationem prompto animo / 28 

bonaque voluntate feci et firmavi et testibus firmare rogavi. 

*+ Bernardus subdiaconus*. S+ Adalbertus Sendredi. / 29 S+ 

Bernardus Adalberti. / 30 *+ Bereengarius y archidiachonus*. *S+ 

Mironis sacer*. *S+ Ermemirus presbiter*. *S+ Miro presbiter.* 


emendatis in linea XVII, die et anno quo supra. 

LA. a. manencia. b. iusticie. c. comparationem. d. largitione. 

e. dompnus. f. aquilonarii. g. Canonice. h. munificentiis. i. Canonice. 

j. habeam. k. Canonice. l. VI. m. recognitione. n. inmelioratione. 

o. adquisitione. p. ablutionem. q. deprecatio. r. apud. s. intim. 

t. potius. u. volutas. v. viventium. w. valeat. x. anathematis. y. Berengarius. 

889 

1055 juliol 3 

Llobet i els seus fills, Igiga i Bonfill, venen a Guifré, levita, fill de 

Sunifred, més de mitja mujada de vinya amb la terra on és 

plantada a Provençana, a la parròquia de Santa Eulàlia, al 

territori de Barcelona, pel preu d’1 mancús i mig d’or en moneda 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-2529. Original. Pergamí, 92 × 370 mm. Al verso: [sis línies il·legibles 

que marquen afrontacions] (S. XI); “Scripta de Provinciana” (S. XIII-XIV); “Num... 2529” 

(S. XVIII); “Diversorum A. 2524” (Mas); “1051” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 11 línies.


1429 

ACB, LA.IV, n. 78, f. 26a-b. Rúbrica: “Guifredus clericus emit semodiatam vinee 

in Provenciana”. Interior recto: “n. 78” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

C: 23 línies. 


In nomine Domini. Ego Lobetus et filiis meis, id est, Igiga et 

Bonefilii, nos simul in unum, venditores sumus tibi Guifredus levite, 

prole Seniofredi, emptori. Per hanc scriptura vindicionisa nostre 

vendimus tibi semodia- / 2 ta I de vinea et amplius, simul cum ipsa 

terra ubi est fundata. Quod abemus in territorio Barchinone, in 

Promciana, b in parrochia Sancte Eulalie virginis. Advenit ad me 

Lobet per complantacionec quod ego feci in terra / 3 domno Seniofredi 

Riorubensi, et ad nos iam dicti fratres per ienitorum nostrorum sive 

per decimum vel per ullasque voces. Adfrontatd iam dicta vinee de 

parte circii in terra sive vinea de \te/ emptore vel tuos eres, e de 

aquilonis in terra / 4 et casas Gerbertof Ugoni, de meridie in terra 

et vinea Geribertus Gischafretg vel eresh suos, de occiduo in terra 

et vinea Gerberto iam dicto. Quantum iste affrontacionesi includunt, 

sic vendimus tibi: iam dicta / 5 vinea ab integre, simul cum exiis vel 

regressiis earum, propter preciumj mancuso I et medio de auro 

monete Barchinone. Quod tu emptori preciumk nobis dedisti et 

nos venditores manibus nostris accepimus. / 6 Et est manifestum. 

Quem vero prefata omnia, que nos tibi vendimus, de nostro iure 

in tuum tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quicquid exinde facere vel iudicare volueris, liberam / 7 in Dei 

nomine abeasl plenam potestatem, ad omnia facere quod volueris, 

ab tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo vel femina utriusque sexus qui contra hanc vendicionem venerit pro in-/ 8rumpendum, non hoc valeat vendicare, sed componat 

aut nos componamus tibi ea omnia in triplum cum omnem 

suam immelioracione. n Et in antea ista carta firma permaneat 


/ 9 Facta ista vendicioneo V nonas iulii, anno XXV regni Henrici 

regis. 

S+num Lobetus, s+num Igiga, s+num Bonefilii, nos pariter 

simul in unum, qui ista vendicionep fecimus et firma-/ 10mus et testes 


S+num Guilelmus Amalrig. S+num Mironi Bonefilii. S+num 

Bernardus Bernardi. S+ Guilaberti levite. q 

/ 11 S+ Poncius, presbiter, qui hec scripsit cum litterasr superpositas 

in linea III SSS die et anno quod supra.


LA. a. scripturam venditionis. b. Promtiana. c. complantatione. d. Affrontat. 

e. heres. f. Arberto. g. Gischafre. h. heres. i. affrontationes. 

j. pretium. k. pretium. l. habeas. m. venditionem. n. meliorationem. 

o. venditione. p. venditione. q. levite. r. Manca. 

890 


Guillem Arnau i la seva muller Bonadona venen a Bernat Ansulf llur 

heretat i llur dret en unes cases situades fora de les muralles de 

la ciutat de Barcelona, prop de les d’Ervigi Fredall, pel preu de 

4 mancusos d’or de Barcelona. 


Scrinium 29, Titulum Prepositura Martii, n. 34” (Caresmar). Caplletra “I”: 6 ratlles. 

In nomine Domini. Guilielmus Arnalli una cum uxori mea 

Bonadona femina venditores sumus tibi Bernardus Ansulfi, emptore. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi ipsa nostra 

ere-/ 2 ditate et ipsum nostrum directum quod habemus in ipsas 

mansiones. Quod habemus foris muro civitatis Barchinone, prope 

mansiones de Eroigio Fredalli. Advenit nobis hec omnia per vocem 

genitorum / 3 nostrorum vel per ullasque voces. Affrontad hec omnia 

de parte circi 1 in Merdanciano, de aquilonis in orto de nos venditores 

et de nostros eres, de meridie in carrera vel in / 4 exio comune, de 

occiduo in mansiones de Eroigio Fredallo et de Frug femina. 

Quantum iste affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: iam dicta 

omnia simul cum ipsum / 5 nostrum directum de ipsa vascula, maiora 

vel minora, qui est in ipsa mansione supra scripta, integriter, simul 

cum exiis vel regresiis earum, in propter precium mancusos IIII / 6 

de auro puro Barchinone. Quod tu emptor precium nobis dedisti 

et nos ad presens manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que nos tibi vendimus, de nostro iure 

/ 7 in tuo tradimus dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo sexus utriusque qui contra hanc vendicione vene-/ 8 rimus aut 

venerit ad inrumpendum, nil valead, sed componad aut componamus 

tibi iam dicta omnia in duplum cum omni sua inmelioracione. Et 

insuper hoc manead firmum omne / 9 per evum. 

Actum est hoc VIII idus septembris, anno XXV regni regis 

Henrici. 

S+ Guilielmus Arnalli, s+ Bonadona femina, nos qui hanc 

vendicione fecimus et firmavimus / 10 et testes firmare rogavimus.


1431 

S+ Andreu Bernard. S+ Donucius Honorati. S+ Bernard 

Gischafre. 

/ 11 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris fusis in III 

linea die et anno quo supra. 

1. Segueix in mansione ratllat. 

891 


Publicació sacramental feta per Ramon Gelabert, Dalmau, Isarn Florit 

i el prevere Ramon del testament de la difunta Adelaida, davant 

els sacerdots Seniol, Ermengol, Gerard, escrivent, i Guillem Marc, 

jutge, els quals juren sobre l’altar de l’església de Sant Vicenç, 

situada a Vilalba, haver estat testimonis del dit testament, en el 

qual la testadora nomenà almoiners seus Llobató, el seu marit, 

Jofre Ermengol i Guitard Llobató, i repartí els seus alous, situats 

a Vilalba, i els seus béns mobles entre els seus parents més 

propers, com el seu marit i els seus fills i néts, fent deixes a la 

Canònica de Barcelona, a les esglésies de Santa Maria de 

Cardedeu i de Sant Marçal i al monestir de Sant Cugat. 

ACB, LA.III, n. 171, f. 60d-61b. Rúbrica: “Sacramentale Adaleidis”. Inter columnas 

verso: “n. 171” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1055” (S. XVIII). Caplletra 

“C” ornamentada: 3 línies. 


Conditione sacramentorum ad quarum ordinatione residebant 

sacerdotes, id est, Seniollo et Ermengaudo et Gerallo scriptori et 

Guilelmo Marcho iudice, in presentia ceterorum virorum subterius 

annotati ex parte. Testificant testes quas atulerunt iudici prefato 

tutores et helemosinarii condam Adaledis femina, ad comprobandam 

ultimam suam voluntatem per testamento editam, quod illa digito 

suo puncto firmavit. Unde constituit distributores suarum rerum 

esse Lub\a/(u)tono, 1 viro suo, et Iaucefredo Ermengaudo et Guitardo 

Lubatuno, precipiens eis atque iniungens ut, si de ipsa egritudine, 

qua detinebatur, mortua fuisset, sicut et fuit, potestatem habuissent 

omnibus rebus suis ita distribuere sicut in suo supra scripto 

testamento resonat. Nam vero testium, qui hec testificant et iurant, 

hec sunt: Raimon Guilabert et Dalmat et Isarno Floridio et Raimundo 

presbitero. 

Nos vero testes iurando unum dantes testimonium per Deum 

vivum 2 et verum, in personis trinum et in deitate unum, quia nos


vidimus et audivimus quando Adaleidis femina, uxor qui fuit predicti 

Lubatoni, iacens in suo lecto in egritudine detenta, unde obiit. Sic 

nos viden-/ a tes et audientes, iniunxit et ordinavit suam ultimam 

voluntatem, sicut in suo prememorato testamento resonat. Nos vero 

prescripti testes, manus nostras has conditiones continentes, iurando 

super altare consecratum in honore Sancti Vincenti, cuius basilica 

sita est intus in Villa Alba, quia ita verum est, sicut in prescripto 

testamento resonat, ubi dicit: in primis concessit ad ipsa Canonica 

de Barchinona bovem unum. Et ad Sancta Maria de Cardetulo, ad 

edifitio de ecclesia, mancusos duos. Et ad Sancti Vincentii mancusos 

III ad ipsa dedicatione. Et ad Senioli presbiter bove I, et alios clericos 

de Sancta Maria intra oves et capras VI et porcos duos. Et ad 

Bonefilio capellan, mancusos II per missas. Et ad Sancti Cucuphati 

cenobii, mencusadas II inter pane et vino. Et ad Bernard, filio suo, 

equa I. Et ad Iaufre Ermengaudo egua cuca remansisset. Et ad 

Guitard Lobaton, bove unum. Et ad Sancti Marcialis, mencusada 

I. Et ad Ermengaud, filio suo, pulina cavalina. Et ad Raimon 

Lobaton, vacca una. Et ad Raimon Guilabert, mancusadas III. Tercia 

parte de pulin cavallino remansisset a Lobaton, viro suo. Bernard 

Raimon remaneat mancusadas IIII or . Et ad Bonefilio Lobaton, 

mancusada I de blad. Et ipsa sua tertia parte de cavallus et de mulus 

et de asinos remansisset a Lobaton, viro suo. Et ipso suo alaude 

de Merdatio remansisset a Bernard, filio suo, et filia sua Stephania 

et ad Ermengaudo Lobaton. Et ad Bernard Remun et ad Estephania 

et ad Bernard Bernard remansisset ipsum suum alaudem, qui 

est in terminio de Villa Alba. Et de ipsas suas voces de alaude qui 

fuit de Bardina, remaneat a Lobaton viro suo, in totos locos. Et ad 

Raimon presbiter, oves tres. Et ad Ermengaudo presbiter, mancuso 

uno per misses. Et Adaleiz, neta sua, pe-/ b licia una. Et a Gerierga, 

filia sua, alia pelica. Et ad Ermengards, gonela una. Et a te Iengua, 

rembal I et pelicia una et emines III de blad. Et a Bonadona, pelicun 

unum nou. Et ipsa vascula maiora vel minora remansisset a Lobaton, 

viro suo, et ipsa sua tertia parte. Et de ipso suo avere qui remansisset, 

fiant per solutos ipsos suos debitos. Et alium qui remaneat, vadat 

pro anima sua in missas et in totis officiis qui perteneat pro anima 

sua. Et postquam hec omnia ordinavit supra scripta Adalezis, sicut 

in prememorato testamento resonat, sic obiit de hoc seculo in 

mense madio, IIII or dies ante kalendas iunii, iste primus qui iam 

preteritus est. Et nos vero supra scripti testes ea que testificamus 

et iuramus in has conditiones, vera esse profitemur per super annexum 

iuramentum in Domino. Et nos helmosinarii sic iuramus per


1433 

Deum quia quantum isti testes testificant in has conditiones, 

scienti nostro, nulla fraus est inpressa ibi in eas, sed fideliter sunt 

translate. 

Late conditiones XII kalendas octobris, anno XXV regni Henrici 

regis. 

Sig+m Raimon Guilabert. Sig+m Dalmad. Sig+m Isarn Floridio. 

Raimundo presbiter sss. Sig+m Lobaton. Sig+m Iaucefre Ermengaud. 

Sig+m Guitard Lobaton. Sig+m Mir Sinfre. Sig+m Ermengaud 

Samarel. Sig+m Guilelm Bernard. Sig+m Giscafre. Sig+m Bonefilio 

Lobaton. Sig+m Onofre. Sig+ Isarn Floridio. Sig+m Bascon. S+m 

Senuillo sacer sss. S+ Guilelmus iudex. 

Gerallus sacer, qui scripsit has conditiones cum literas super 

positas VI o versu et in XX o IX o et cum literas emendatas in plures 

locos, sss et die et anno quo supra. 

1. u expuntuada. 2. Sota ivu es llegeix uru. 

892 


El bisbe Guislabert de Barcelona i els canonges de la seva Seu fan 

establiment a Mir Sunifred i a Quíxol i als seus descendents del 

castell de Banyeres (Baix Penedès), a cens, confirmant l’escriptura 

que va fer el bisbe de Barcelona Guadall a Mir Llopsanç i a 

l’esmentada Quíxol. 

ACB, perg. 3-3-6. Original. Pergamí, 323 × 138 mm. Al verso: “Regum Privilegia 

VI”; “de castro de Begnariis” (S. XIII-XIV); “X”; “anno XXV Henrici regis” (S. XIV- 

XV); “In Stancia III”; “Stantia III, n o VI”; “Establiment fet per Gilbert bisbe de 

Barcelona y per lo Capitol a Miro Sinofredo del castell y terme de Banyeres sots 

senoria y alou de la Canonge y Mensa Capitular ab prestació de cert /cens\” (S. XVI- 

XVII). El document fa referència al doc. núm. 480. Caplletra “I”: 60 mm. 

Ms. Privilegiorum regum, n. 6, f. 13a-14a. 

In Christi nomine. Ego Guislibertus, gratia Dei pontifex, una 

cum assensu / 2 channonicorum Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

volumus ut notum fiat cuntis, / 3 presentibus atque futuris, et nobis 

succedentibus, ut tibi Mironi / 4 Seniofredi et Chixol firmitatem vobis 

obtineat ipsam scripturam, / 5 quod Guadallus pontifex fecit 

Mironi Lupisancii et predicta / 6 Chixol, uxor sua, de ipsum chastrum 

de Bagnariis cum omnibus pertinentiis / 7 suis, ut ita habeat vobis 

et posteris vestris firmitatis vigorem, sicut / 8 resonat in ipsa scriptura 

predicta. Et neque ego Guislibertus prescrip-/ 9 tus pontifex neque


ullus meorum succedentium pontificorum ad futurum / 10 per ipsam 

potestatem, quod vos mihi dedistis de predicto chastro, amplius 

vobis / 11 requirat potestatem de predicto chastro, set ita teneatis et 

possidea-/ 12tis, sicut in predicta scriptura resonat. Et vos et posteri 

vestri et per-/ 13solvatis ipsum censum que ibi resonat nostre matris 

ecclesie predicte. / 14 Et si, quod absit, si ullus succedentium meorum 

pontificum requirere / 15 vobis aut posteris vestris, qui resonant in 

prelibata scriptura, potes-/ 16tatem de predicto chastro, adnichiletur 

voluerit. 

Actum est hoc / 17 VIII kalendas novembris, anno XXoVo regni 

Henrici rege. 

/ 18 *+ Guilibertus, gratia Dei / 19 episcopus +*. / 20 *+ Berngarius 

archilevita*. / 21 *S+ Geralli, levite et sacriste*. *+ Mironi subdiaco- 

/ 22ni*. *S+ Mironi levite*. / 23 *+ Guilemmus levita*. *S+ Gaucefredus 

sacer*. / 24 *S+ Riculphi levite*. / 25 *S+ Bernardi diaconus*. *S+ 

Reimundi levite*. / 26 *S+ Erme\mi/rus presbiter*. *S+ Poncii levita*. 

/ 27 *S+ Guilelmus Reimundus*. *S+ Poncius /caputscole\*. / 28 *S+ 

Stephanus presbiteri*. / 29 *S+ Guilielmus presbiter*. / 30 *S+ Dalmacius 

sacer*. / 31 *S+ Guifredi levite*. *S+ Bomparus presbiter*. / 32 *Bernade 

levite1 *. / 33 *Ermegadus X*. / 34 *Sig+num Guiilielmus iudex*. 



893 


Lantfred i la seva difunta muller Adelaida havien empenyorat al germà 

d’aquesta, Mir Bernat, un alou situat al comtat de Barcelona, 

al Penedès, al terme de Pacs, pel deute d’un modi d’ordi, abans 

que anessin a Borriana, quan els homes del lloc marxaven cap 

a Lleida. Es renova l’escriptura d’empenyorament perquè Mir 

Bernat l’havia perduda. Si Lantfred retorna el modi d’ordi abans 

del mes d’octubre l’esmentat Mir restituirà l’alou i l’escriptura. 

ACB, LA.IV, n. 323, f. 126a-b. Rúbrica: “Lantfredus impignoravit Miro Bernardi 

suum mansum de Pax qui Mir postea dedit ipsum alodium Canonice”. Interior 

recto: “n. 323” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus H: 17 línies. 


In Dei nomine. Ego Lantfredus 1 impignorator sum tibi Miro 

Bernardi. Pateat quidem cunctis qualiter debitor sum tibi modium


1435 

unum ordei, quod tu mihi prestasti per quintum et ad uxorem 

meam Adalaudem, sororem tuam, cui sit requies. Et agnosco quia 

debeo tibi illum de diebus illis quando pergebant homines nostre 

patrie ad Leritam per annonam usque nunc. Ego autem predictus 

Lantfredus cum predicta uxore mea fecimus tibi inpignerationis 

cartam ex universum nostrum alodium, quod habebamus in comitatu 

barchinonense, in Penitense, in terminium de Pax. Et hoc 

fecimus priusquam ad Burriana fuissent. Idcirco quia dicis te perditam 

habere ipsam impignorationis cartam, quam tibi eo tempore 

fecimus, adhuc libenti animo fatio atque impignoro tibi iam dicto 

Miro propter predictum debitum omne meum alodium, quod 

habui et habeo per quocumque modo in comitatum barchinonensi, 

in terminio de Pax, in terram Penitense, exceptus ipsum quod 

foras subscriptas affrontationes habeo. Impignoravimus enim tibi, 

adhuc impignoro tibi manso I cum curte atque curtilio, cum solis 

et superpositis, hostiis et ianuis, et aream cum pariliatam unam 

terre, et modiatas II vinee cum omnia eorum pertinentia vel 

adiacentia, eo modo et ordine: ut si adhuc potuero tibi predictum 

ordeum reddere cum suo lucro per quintum usque ad kalendas 

octobris primas que veniunt post istas, hunc revolventem annum, 

tu mihi reddas hanc impignorationis cartam absque ulla mora, et 

iures mihi quod aliam impignorationem, quam tibi feci illo tempore, 

nec habeas eam neque scias eam neque habere eam potes per ullum 

modum. Ego autem, si minime fecero et si predictum debitum usque 

ad supra scriptum terminum persolutus non fuero, tunc habeas 

plenam licentiam et potestatem hunc omne alodium adprehendere 

et tenere et facere quodcumque volueris. Sicuti terminatur ab oriente 

in ipso rivo de Pax, et de meridie in vineas de Bag, et de occiduo in 

vinea Bonifilii, de parte vero circi in vineam Ledgardis. Quantum 

iste affrontationes includunt et / b isti termini ambiunt, sic impignoro 

tibi, ut supra dictum est: predictum alodium cum universis eius 

pertinentiis et adiacentiis. Advenit enim mihi per genitorum meorum 

vel per quascumque voces. Si enim ego impignorator aut quolibet 

homo vel femina sexus utriusque hanc impignorationis cartam 

rumpere voluerit aut voluero, adnulletus, set componat aut componam 

tibi predicta omnia tripliciter. Et insuper hanc impignorationis carta 

firma et inconcusa permaneat omne per evum. 

Actum est hoc VIII kalendas novembris, anno V post XX m regis 

Henrici. 

Sig+num Lantfredi, qui hanc impignorationis cartam scribere 

iussi, manu propria libenter firmavi et his testibus firmare rogavi.


Sig+num Guilelmi Molarii. Sig+num Bonifilii Ermemiri. Sig+ 

Christovali negotiator. 

S+ Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit cum litteris 

supra 2 positis in linea VIIII et ssss sub die et anno quod supra. 

1. Sota la e hi ha una a. 2. També podria ser super, perquè té totes dues 

abreviatures. 


894 

Ramon Seniol i la seva muller Fruilo venen a Geribert, fill de Sunyer, 

tres feixes de terra i 2 de vinya i altres béns, situat tot al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu apòstol, al terme 

d’Horta, al lloc dit Campamar, pel preu de 6 mancusos d’or de 


ACB, perg. 1-1-2369. Original. Pergamí, 122 × 187 mm. La tinta d’aquest pergamí 

està força malmesa. Al verso: “Comparatio Geriberti quam fecit de Remundo Seniol 

/ in Campomalo”; “tate”; [lletres indesxifrables: ±6] (S. XIII-XIV); “Num... 2369.” (S. XVIII); 

“Diversorum A 2369” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 47 mm. 

In nomine Domini. Ego Raimon Seniol et uxori mea Fruilo 

femina vinditores sumus tibi / 2 Geribert proleque Suniarii, 1 emptori. 

Per hanc scripturam vend[i]tionis nostre vendimus tibi / 3 fexas III 

de terra et alias II de vineas, simul cum ipsa terra ubi [e]st ipsas 

vineas fundatas, / 4 de ipsam septenam partem de ipsas perarias, et 

de unum nucharium et septenam partem de ip-/ 5 so monte. Est hec 

omnia in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Andree 

apostoli, in / 6 terminio de Orta, in locum vocitatum Campo Amaro. 

Advenit nobis hec omnia per nostra comparacione / 7 et per decimum 

et per qualicumque voces. Afrontant namque ista hec omnia de parte 

vero circi in toren-/ 8 tem qui exchurrit subtus vineas de Ansoallo 

presbitero, de aquilonis in alio toren\te/ qui exchurrit per Or-/ 9 ta (de) 2 

sive in ipsa strata qui pergit a Barchinona, de merididie in alio 

torente ubi est ipso / 10 furno tegulario, de aquilonis in chachumine 

montis. Quantum infra istas IIII or affronta-/ 11 ciones includunt, sic 

vendimus tibi: predictas fexas III \de terra/ et alias II de vineas 

separatim / 12 positas in singulos locos, quod superius resonat, in 

propter precium manchusos VI auri coc-/ 13 ti monete Barchinone. 

Quod tu emtor precium nobis dedisti et nos venditores manibus / 14 


hec omnia, que nos tibi vendi-/ 15 mus, de nostro iure in tuum tradimus


1437 

dominio et potestatem ab omni integritate, cum exios / 16 vel regressios 

hearum, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo / 17 utriusque sexus qui contra ista vendicionem 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendichare, sed com-/ 18 

ponat aut componamus tibi ista hec omnia in duplo cum omni sua 

immelioracione. Et in antea / 19 ista vendicione firma permaneat 


Facta vendicione VIIII kalendas decembris, / 20 anno XXV regni 


S+num Raimon, s+num Fruilo femina, nos qui ista ven-/ 

21dicione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

/ 22 S+num Tedbal Rigual. S+num Sanla Gilmon. S+num Arluino 

Gauce/fredi\. 3 

/ 23 S+ Miro presbiter, qui hoc scripsit cum litteras super positas 

in linea XI die et anno quo supra. 

1. Sota la i hi ha una o. 2. Per ratllat. 3. L’escrivent marca amb un senyal 

la unitat d’aquesta paraula. 

895 


Ponç i la seva muller Letícia empenyoren a Bernat Guifré i a la seva 

muller Guisla nou mujades de terra i dues mujades i una quarterada 

de vinya situades al territori de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Vicenç de Sarrià, que tenen Ponç per compra i Letícia 

per delme conjugal, a causa d’un deute de cinc cafissos d’ordi, 

que han de tornar per Sant Feliu de Girona, és a dir, a primers 

d’agost de l’any vinent. 

ACB, perg. 1-2-1313. Original. Pergamí, 121 × 346 mm. Al verso: “Serria” (S. XI); 

“Num... 917” (S. XVII); “Mitja Escala, Arm. 3, n. 1313” (Caresmar); “1055” (F-B). 


In nomine Domini. Ego Poncius et uxor mea Leticia femina 

impigneratores sumus tibi Bernardo Guifredi et uxori tue Guilia. 

Pateat quidem quia debitores sumus vobis quinque / 2 kafficios ordei 

puri et nitidi et recipiente ad mensuram de vestra domo. Idcirco 

impignoramus vobis modiatas VIIII de terra et modiatas II de 

vinea et quarterada I, nostrum proprium, quod / 3 habemus in 

territorium Barchinone, in parrochiam Sancti Vincencii serrianensis. 

Et advenerunt nobis mihi Poncio per mea comparacione vel 

per quascunque voces et mihi Leticia per / 4 meum decimum vel per


ullasque voces. Affrontant namque predicta oma de parte aquilonis 

in istrata publica, de meridie in terram Sancte Eulalie et in 

vineam Donnucii Bernardi et in terra / 5 et vinea Sancti Cucuphati, 

de occiduo in torrente, de parte vero circi in terram Sancti Vincentii. 

Quantum iste affrontaciones includunt et isti termini ambiunt, sic 

impinora-/ 6 mus vobis: predictas modiatas VIIII de terra et duas et 

quarterada I de vinea cum eadem terra in qua sunt fundate, eo, 

videlicet, modo: ut usque ad festam Sancti Felicis Gerunde primam, 

/ 7 que est die kalendarum augustarum, hunc revolutum annum, nos 1 

vobis persolvamus predictum ordeum, quod sunt quinque kafficios 

inter simplo et lucrum et ad iam dictam tuam mensuram, / 8 et 2 vos 

nobis reddatis hanc impignoracionis kartam absque ulla diminutione. 

Verumtamen si hoc non fecerimus et si usque ad iam dictum 

terminum predictum debitum vobis persoluti non fuerimus, / 9 tunc 

habeatis plenam licentiam predicta omnia, que vobis inpignoramus, 

ad aprehendere, tenere, venundare et facere quodcunque volueritis. 

Quod si nos impignoratores aut aliquis / 10 homo vel femina sexus 

utriusque hanc impignorationis kartam rumpere voluerimus aut 

voluerint, adnulletur, sed componat aut componamus vobis predicta 

omnia, que vobis / 11 impingnoramus, tripliciter. Et insuper hec carta 

impignerationis inconcussa permaneat omne per evum. 

Actum est hoc VII kalendas ianuarii, anno V post XX um regi\s/ 

Henrici. 

/ 12 Sig+num Poncii, sig+num Leticia, nos pariter qui hanc impignoracionis 

kartam scribere iussimus et firmavimus et his testibus 

firmare ro-/ 13 gavimus. 

Sig+num Mironis Suniarii. Sig+num Iohanni Ermemiri. Sig+num 

Bernardi Poncii. Sig+num Arberti Belliti. / 14 *S+ Compan levita*. 

/ 15 S+ Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit cum litteras 3 

fusas in linea VII a et VIII, et sss sub die et anno quod supra. 

1. Segueix tibi ratllat. 2. Segueix tu ratllat. 3. Segueix super positas 

raspat. 

896 

1056 gener 4 

Màger, la seva muller Raquel, Sunifred Daniel i Estefania, la seva 

muller, venen a Isarn Llobetó i a Eiçulina, esposos, una peça 

de terra cultivada i erma situada al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Vicenç de Sarrià, al puig Aguilar, que Màger


1439 

té per la seva muller, Raquel, Sunifred Daniel pels seus pares, 

i Estefania per delme conjugal, pel preu de 4 mancusos d’or de 

Barcelona. 


(S. XVI-XVII); “1056” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Ma[ie]r et uxor mea Rechildis et [eg]o 

Seniofredus Daniheli et uxor mea Stephania venditores sumus tibi 

Ysarno Lobatoni et uxori (mea) 1 \tue/ Eiçulina femina, emptoribus. 

Per hanc scripturam venditionis nostre / 2 vendimus vobis peciam 

unam terre, culta et herema, que habemus in territorium Barchinone, 

in parrochiam Sancti Vincentii serrianensis, in pui\o/ 2 quod 

dicunt Agilar. Advenit mihi Mager per predictam uxorem meam, et 

mihi Rechildis / 3 per genitorum meorum, et mihi Seniofredo per 

genitorum meorum, et mihi Stephania per meum decimum vel 

per quascunque voces. Affrontat namque predicta pecia terre de 

parte aquilonis in ipsa via vel in alodium filiorum Gui-/ 4 liarani 

condam, de meridie similiter, de occiduo in alodium Petri Plaziani 

heredumque suorum, de parte vero circi in ipsa via et in terram 

Neulenne femine. Quantum iste affrontationes includunt et isti 

termini / 5 ambiunt, sic vendimus vobis: predicta pecia de terra, culta 

vel herema, et de nostro iure in vestrum eam tradimus dominium 

et potestatem, ut faciatis exinde quodcunque volueritis, sicut de 

vestrum proprium alodium, una cum / 6 ingressibus et egressibus 

eius, propter precium quod a vobis accipimus quatuor manchusos 

auri Barchinone cocti. Estque manifestum. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo vel femina sexus utriusque hanc venditionis kar- 

/ 7 tam rumpere voluerimus aut voluerit, adnulletur, sed componant 

aut componamus vobis predictam peciam terre tripliciter cum omni 

eius imelioratione. Et insuper hec carta venditionis inconcussa / 8 

permaneat omne per evum. 

Actum est hoc II nonas ianuarii, anno V o post XX um regis 

Henrici. 

Sig+num Maier, sig+num Rechildis, sig+num Seniofredi, 

sig+num Stepha-/ 9 nie, nos pariter, qui hanc venditionis kartam 

scribere iussimus, firmavimus et his testibus eam firmare rogavimus. 

Sig+num Reimundi Maier, sig+num Eroi-/ 10 gii Seniofredi, 

sig+num Guilielmi Seniofredi, sig+num Companii, nos conscii 

sumus in hac venditione. 

Sig+num Bernardi Sendredi. *S+ Mirone sacer sss*. / 11


S+ Arnalli sacerdotis et scribe, qui hec scripsit et sss sub die 


1. Ratllat al doc. 2. Sota la o, interlineada, hi ha una a titllada. 

1056 gener 21 

897 

Udalard, vescomte de Barcelona, i la seva muller, la vescomtessa 

Guisla, venen a Bremon cinc mujades de vinya, amb la terra on 

és plantada, al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant Genís 

d’Agudells, pel preu de 42 mancusos d’or. 

ACB, LA.II, n. 120, f. 42d-43a. Rúbrica: “Et Walardus vicecomes vendidit predictas 

V modiatas vinee, Bremundo canonico”. Inter columnas verso: “n. 120” (Caresmar). 

Interior verso: “N. 203” (Mas). Inter columnas recto: “Anno Domini 1055” (S. XVIII). 



ACB, LA.II, s. n., f. 72a. És un fragment. Manca la rúbrica i la caplletra ja que 

es tracta només de la repetició de la meitat final (tota la columna a) del doc. 

LA.II, n. 120, a partir de “cocti”. Amb la diferència que aquest fragment data el 

document un any més tard respecte al document sencer. Interior recto: “n. 120” 

(Mas). Inter columnas recto: “Anno Domini 1058” (S. XVIII). 

In nomine Domini. Ego Udalardo 1 vicecomes et uxor mea Gilla 

vicecomitissa vinditores sumus tibi Bremon. Per hanc scriptura 

vinditio nostre vindimus nos tibi modiatas V vinee, ab ipsa terra 

ubi sunt fundate, cum arbores varii generis. Sunt namque hee vinee 

in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Genesii de Agudels. Et 

advenit nobis de comparatione vel per ullasque voces. Et affrontant 

prescripte V modiatas vinee, separatim positum in quatuor locis, 

de parte circi in ipsa terra et vinea de Lanies et de Sanla, de oriente 

in torrente, in ipsa via, de meridie in vinea de Garsies et in torrente, 

de occiduo in vinea de Garsies. Quantum iste affrontaciones 

includunt, sic vindimus tibi: prefate vinee ab integrum, cum ipsum 

decimum, cum affrontationes atque pertinencias earum et cum exiis 

et regressiis, propter precium XLII auri / a cocti legitime pensatos, 

quod tu emptore nobis dedisti integrum. Et est manifestum. Quod 

si nos vinditores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc 

vinditionem a venerit aut venerimus, non hoc valeat vindicare, set 

componat tibi in duplo cum omni sua inmelioratione. b Et in antea 

ista vinditione firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XII kalendas februarii, anno XXV c regni Enrrici d 

regis.


1441 

Udalardus vicecomes, sig+num Gilla vicecomitissa, qui hanc 

carta rogavimus scribere et testes firmare et manus nostras 

firmavimus. 

Sig+num Berengarius Bonifilii. Sig+num Raimon Guilabert. e 

Sig+num Gilelm Arnal. 

Arnallus presbiter, qui hanc carta rogatus scripsit sss die et 


1. Sota la o es llegeix us. 

LA. a. vinditione. b. immelioratione. c. XXVI. d. Henrici. e. Gilabert. 

898 

1056 gener 31 

Vivà, sacerdot, i la seva esposa Ermengoda venen a Berenguer Arnau 

un alou propi i franc situat al comtat de Barcelona, al Maresme, 

al terme de Vilassar i de Premià, al lloc que anomenen Cisa, pel 

preu de 2 unces d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-188. Original. Pergamí, 160 × 274 mm. Al verso: “Cartes antigues 

de la compra de la val de la caza”; “Item actum est hoc. Item confitetu aytambere 

que ab illa die”; “In Domino confido” (S. XIII-XIV); “Saeculi XI” (S. XVI-XVII); “1055” 

(Mas). Caplletra “I”: 16 línies. 

In nomine Domini. E[go Vi]vanus sacer et sponsa et consolare 

mea Ermengode femina venditores sumus tibi Berengario Arnal, 

emtore. / 2 Per ahnc scrip[tur]a vendicionis nostre vindimus tibi 

au[l]odium nostrum proprium francum, id sunt, terris [et v]ineis et 

trilias, chultum vel / 3 eremum, et [garri]cis et stipari[s] et arbores 

que infra aulodium sunt radichati et fundati diversis [g]eneris, tam 

fructuosis quam in-/ 4 fructuosis, aquis aquarum et fontes, regos et 

chaput regos et subtus et super regos, vieductibus et reductibus, 

montes et valles tam in / 5 prono quam in plano. Quod nobis advenit 

ad me Vivanus sacer per vocem uxori mea vel per comparacione 

et ad me Ermegode per ienitores / 6 meos vel per comparacione vel 

per ullasque voces. Et est ehc omnia in chomitato Barchino[ne, in] 

Maretima, in terminio / 7 de Villacazr sive de Primiliano, in locho 

vocitato ipsa Cia sive in eius terminos. Et afrontad predicta ipsa 

ehc omnia de au-/ 8 rient in ipsa arena que exiit de Chabrils que 

dischurit a mar, de meridie in undas maris, de occiduo in ipsi arena 

que / 9 exiit de Taliano et dischurit a mar, de circi in ipsa serra de 

Sancti Matei apostoli et pervadit a Sancti Salvatoris. Quantum / 10


infra istas afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: predicta hec 

omnia, totum ab integrum, eexceptum ipsum nostrum mobile / 11 

quod ibi abemus, id sunt, cubs et tonnas et ipsas bicas quod infra 

alodium sunt de ipsa Cia, cum exiis vel regresiis earum, in propter 

pre-/ 12 cium uncias II de auro de Barchino monete obtime sine engan. 

Quod tu empore precium nobis dedisti et nos venditores mani-/ 13 bus 

nostris recepimus. Et aput te emtore de ipso precio nichil remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta ipsa ehc omnia, / 14 que nos 

tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, 

ab omni integritate, ab tuum aulodem proprium, / 15 exceptus ipso 

nostre mobile supra scripto. Quod si nos venditores aut ullusque 

invens omo utriusque sexus vene(ne)rid 1 pro / 16 inrumpendum aut 

nos venerimus, non oc valead vendichare, sed componad aut nos 

componamus tibi in duplo cum omne / 17 illorum inmelioracionem. 

Et in antea ista vendicione firma permanead omnique tempore. 

Facta ista charta / 18 vendicione II kalendas frebuarii, anno XXV 

regni [Enri]ci reie. 

(S+ Vivas) 2 / 19 S+ Vivas presbiter, s+num Ermegode femina, 

nos qui ista vendicionne fecimus et firmavimu firmarique / 20 

rogavimus. 

S+num Grifii. S+num Oliba Estevano. S+num Vives /Ansalom\. 

/ 21 S+num Guilielmo Oliba. S+num Guiliem Alier. 

/ 22 S+ Oliba sacer, qui ehc scripsit sub die et anno quod supra. 

1. ne repetit. 2. Raspat. 

899 

1056 març 4 

Arsenda i els seus fills Miró Bonhom i Bernat venen a Rubèn Bellit, 

jueu, una terra situada al territori de Barcelona, al terme de 

Montjuïc i de les Fontanelles, que Arsenda té per compra i pel 

seu difunt marit i els seus fills per llurs pares i per compra, 

pel preu de 26 unces d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-258. Original. Pergamí, 108 × 348 mm. El document presenta un 

forat en la seva part inferior dreta. Al verso: . És a dir: “Bernard 

Bonsom” (S. XI), “In Monte Iudaico, ad Fontanelas” (S. XIII-XIV), “Venditio facta 

per Arsendis [-simam, segueix ratllat] et filios suos Rubenni Bellico ebreo de 

tota illa petia terra sita in territorio barchinonense, in termino de Monte Iudaico, 

de qua constat instrumento recepto 4 nonas mar-cii anno 25 regni Enrici regis”; 

“n o 258” (S. XVII); “Diversorum A. 258” (Mas); “1056” (F-B). Caplletra “I”: 

9 línies.


1443 

In nomine Domini. Ego Arsindis femina cum filiis meis Mironi 

Bonushomo et Bernardus venditores sumus tibi Ruben Bellito ebreo, 

emptori. Per hanc scripturam vendici[o]n[is] nostre / 2 vendimus 

tibi terra. Et est ipsa terra in territorio barchinonense, in terminio 

de Monte Iudaico et de ipsas Fontanelas. Advenit ad me Arsindis 

ipsa terra per mea comparacione et per / 3 voce viro meo condam 

sive per omnesque voces, et ad nos fratres Miro et Bernardus per 

voce genitorum nostrorum et per comparacione sive per omnesque 

voces. Affrontat de parte circi in terra de Pon-/ 4cio Oliba et de 

suos eres, de aquilonis in terra et in prato de Arnallo Guitardo et 

de suos eres, de meridie et de occiduo in terra de Mir Guadallo. 

Quantum istas afrontaciones in-/ 5cludunt, sic vendimus tibi: iam 

dicta terra ab integre, propter precium uncias XXVI de auro chocto 

monete Barchinone, legitime pensatas de mancusos decem in uncia. 

Quod / 6 tu emptor precium nobis dedisti et nos venditores manibus 


terra, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo / 7 tradimus dominio 

et potestatem, ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

cum exios vel regressios / 8 earum, a tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut ullusque omo utriusque sexus qui contra 

ista vendicionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vin-/ 9 

dicare, set componat aut nos componamus tibi iam dicta terra in 

duplo cum omnem suam melioracionem. Et in antea ista vendicio 


Fac-/ 10ta vendicione IIII nonas marcii, anno XXV regni Henrici 

regis. 

S+ Arsindis, s+ Mironi, s+ Bernardi, nos qui ista vendicione 

fecimus / 11 et firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Stefania, uxor Reimundi Isimbertus, s+ Ermetruite, uxor 

Guadallo Guadallo, nos conscias1 sumus / 12 in ista vendicione et hec 

confirmamus omnes nostras voces. / 13 

S+ Bonusfilius Senfret, vicario de ipsa Granada. / 14 *S+ Guilelmus 

sacer*. *+ Witardus presbiter*. *S+ Seniofredus presbiter*. 

/ 15 S+ Reimundi Isimberti. S+ Nevia femina, uxor \Reimundi/ 

Isimberti. / 16 

S+ [±3]ertus presbiter, qui hoc scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. Sota la c hi ha una s.


1056 març 4 

900 

Arsenda i el seu fill Miró Bonhom venen a Rubèn Bellit, jueu, un tros 

de terra situada al territori de Barcelona, al terme de Montjuïc 

i de les Fontanelles, pel preu de 26 unces d’or de moneda de 

Barcelona. 


diferents taques i despreniments de tinta que dificulten la lectura de diverses ratlles. 

Aquest document i l’anterior són substancialment el mateix, però amb elements 

propis de cada un que els fan diversos. Al verso: “In Monte Iudaico”; “[Aeci cano 

?]”; [lletres indesxifrables: ±10] (S. XIII-XIV); “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1701.”; 

“Num... 1243.” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada: d’uns 30 mm. 

In nomine Domini. Ego Arsindis femina cum filio meo Mironi 

Bonushomo venditores sumus tibi Ruben Bellito / 2 [hebreo?], emtori. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus t[ib]i terra nostra. 

Et est ipsa terra in territorio / 3 ba[r]chinonense, in terminio de Monte 

Iudaico et de ipsas Fontanelas. Advenit ad me A\r/sindis ipsa terra 

per / 4 me[a] comparacione et per vocem viro meo qui est condam 

sive per omnesque voces, et ad me Mironi per vocem geni-/ 5torum meorum et per comparacione sive per omnesque voces. Affrontat de 

parte circi in terra de Poncio Oliba et de / 6 suos eredes, de aquilonis 

in terra et in prato de Arnal Guitard et de suos eredes, a meridie 

et de hociduo / 7 in terra de Mir Guadal. Quantum istas affrontaciones 

includunt, sic vendimus tibi iam dicta terra / 8 ab integre, propter 

precium uncias XXVI de auro cocto monete Barchinone legitime 

pensatas de / 9 mancusos decem in uncia. Quod tu emtor precium nobis 

dedisti et nos venditores manibus nostris recepi[mu]s / 10 integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta terra, que tibi vendimus, de 

nostro iure in tuo tradimus / 11 doninio1 et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, / 12 liberam in 

Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios2 earum, 

ad tuum plenissimum / 13 proprium. Quod si nos venditores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad in-/ 14rumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut nos componamus 

tibi iam dicta terra in du-/ 15plo cum omnem suam melioracionem. 

Et in antea ista vendicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ven-/ 16dicione IIII nonas marcii, anno XXV regni Henrici 

regis. 

S+ Arsindis, s+ Mironi, / 17 nos qui hista vendicione fecimus et 

firmavimus et firmare rogavimus.


1445 

S+ Estefania uxor 3 / 18 or 4 Remundi Isimbertus, s+ Ermetruite 

uxor Guadallo Guadallo, nos conscias sumus. 

/ 19 S+ Bonefilius Senfret vicario. S+ Reimundi Isimberti. S+ 

Nevia femina uxo\r/ /Isimbert\. / 20 S+ Bernardus Bonusomo. 

/ 21 S+ Blandrig sacer, [qui?] hec scripsit die et ano qo 

supra. 

1. Per dominio. 2. Sota la segona r hi ha una e. 3. or molt amuntegat, 

per això ho trobem repetit a continuació. 4. Repetit. 

1056 maig 11 

901 

Company Malanyec i la seva muller Engilberga venen a Sendred 

Ballomar una vinya situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Perafita, a la parròquia de Sant Julià (Vallès Oriental), 

a canvi de cinc sesters d’ordi de mesura legítima de Granollers 

i d’1 mancús d’or d’Enees. 


(S. XVI-XVII); “1056” (Mas). Caplletra “I”: 50 mm. 

In nomine Domini. Ego Compan Malangecus et uxori mea 

Enguilberga venditores sumus tibi Senderedus Ballomar, emptori. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre ven-/ 2 dimus tibi pecia una 

de vinea simul cum ipsa terra ubi est fundata. Et est hec omnia 

in territorio barchinonense et in comitatum, in Vallense, in terminio 

de Petra Fita, / 3 in parrochia Sancti Iuliani. Advenit hec omnia ad 

me Compan per voce uxori mea et ad me Enguilberga per voce 

genitorum meorum sive per omnesque voces. Affrontat hec / 4 omnia 

de parte circi in ipso Pugio, de aquilonis in alaude de Sancti 

Michaelis, de meridie in vinea de Reimundi Seniulli et in vinea et 

terra de Sancti Michaelis, de occiduo in ipso / 5 semitario qui pergit 

ad ipsa Serra, ad ipsos Clapers, in terra Sancti Michaelis. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: iam dicta pecia de 

vinea ab integre, / 6 propter precium sestarios V de bono hordeo 

placibile ad mensura legitima de Granoliarios et mancuso I de auro 

chocto monete Heneas legitime pensato. Quod / 7 tu emptor precium 

nobis dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. 

Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi vendimus, de 

/ 8 nostro iure in tuo tradimus dominio et potestatem, ab omni 


in Dei nomine abeas plenam potesta-/ 9 tem, cum exios vel regressios


earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut 

ullusque \o/mo1 utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad in- 

/ 10rumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, set componat aut 

nos componamus tibi iam dicta vinea in duplo cum omnem suam 

melioracionem. Et in an-/ 11tea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Facta2 vendicione V idus mai, anno XXV regni Henrici regis. 

S+ Compan, s+ Enguilber-/ 12ga femina, nos qui ista vendicione 


S+ Teduira femina, qui conscia sum in ista vendicione et hic 

confirmo / 13 omnes meas voces et omnem meum directum que ibi 

abeo vel abere debeo. 

S+ Gerbertus Mironi. *S+ Bernardus presbiter*. S+ Borrellus 

Pa/rader\. / 14 *Stefanus fecit firmare ad Tetuira ista carta*. 


quod supra. 

1. Abans de la m hi ha una o plena de tinta. 2. La t sembla una c. 

902 

1056 maig 16 

El bisbe Guislabert fa donació a favor de la Canònica de la Santa 

Creu de la Seu de Barcelona de l’església de Sant Salvador, situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al lloc que anomenen Polinyà, 

amb els seus alous, terres, vinyes, delmes i primícies, i d’un camp, 

situat al burg de la ciutat de Barcelona, al costat de l’església 

de Santa Maria, vora mar. 

ACB, LA.III, n. 272, f. 105a-b. Rúbrica: “Guilabertus episcopus dedit panistro 

canonice ecclesiam Puliniani cum alodiis, decimis et primicis et I campum in 

Barchinona”. Interior recto: “n. 272” (Caresmar). Caplletra “S” onamentada: 

6 línies. 


Sub Trinitatis nomine sacro. Ego Guislibertus, nutu divino 

sancte Sedis barchinonensis ecclesie presul, afflatus sancti flaminis 

rore, ob remedium anime mee ac parentum meorum, presertim quia 

non diffiteor me fore inscium sanctorum regule cannonum, quibus 

iubetur de rebus ecclesiasticis ditari cannonicam ac remunerari, 

hortatusque iugi prece humilique rogatu ab omni cetu canonicorum 

mihi subiecto, donator sum Domino Deo toto cordis affectu et


1447 

Canonice Sancte Crucis Sedis Barchinone ecclesiam in honore Sancti 

Salvatoris dicatam, que est sita in comitatu Barchinone, in Vallense, 

in loco vocitato Polinano, cum suis alodiis, terris scilicet et vineis, 

et cultis et heremis, et sacrariis et mansionibus, et decimis et primiciis 

et oblationibus, et cum omnibus suis proprietatibus et rebus 

que dici ac nominari possunt, quas hodie habet aut ab hac die et 

deincebs, largiente divina misericordia, quibuscumque modis adquisitura 

est. Item dono Domino Deo et predicte Canonice Sancte Crucis 

sedis ipsum campum terre obtime, qui est in burgo Barchinone 

civitatis, situs iuxta ecclesiam Sancte Marie, que est in litore maris, 

et que est iuris predicte Canonice, sicut est circumseptus, et cum 

ipsis casulis et ortis, que infra predictum campum sunt, et cum ipsis 

olivetis et arboribus varii generis. Habet namque predictus terminum 

campus a parte orientis in calle publico et in parietibus ecclesie 

Sancte Marie predicte, a meridiei quoque parte in parietibus predicte 

ecclesie et in calle publico quo itur ad ecclesiam Sancte Marie 

predicte et reditur ad civitatem Barchinone predictam, ab occidui 

vero parte in predicto calle et in ortulis et mansum clericis Gerberti 

Bonutii et Durandi Blandtici, a circio denique in alio calle publico 

quo itur ubique. Quantum his / b namque concluditur finibus, et sicut 

supra dictum est, dono Domino Deo et predicte Canonice iam dicta 

omnia, et de iure nostre matris Ecclesie sedis Barchinone in ius 

et dominationem trado predicte canonice atque confirmo proprialiter, 

ut faciant exinde servientes Domino Deo et predicte Sedi canonici 

quemadmodum de aliis munificentiis predicte canonice a Christi 

fidelibus collatis agere satagunt. Quod si ego aut aliquis successor 

meus episcopus aut alius aliquis homo sexus utriusque hanc nostram 

largitionem infringere temptaverit aut nisus aliquo modo evertere, 

nil valeat, sed componam aut componat Domino Deo et predicte 

canonice iam dicta omnia in triplum. En insuper ab omni christiane 

religionis separatus cetu, in baratri voragine mersus ac cum Iuda 

Scharioth suisque sequacibus associatus perpetuo tabescat pena 

confusus. Et omni robore firmum hoc nostre largitionis omne per 

evum maneat munus. 

Quod est actum XVII kalendas iunii, anno regis Enrici XXV. 

+ Guilibertus, gratia Dei episcopus, qui hanc cartam largitionis 

firmo + sub anathemate vinculo, ut nullus sit ausus que supra dicta 

sunt disrumpere. 

+ Bernardus, barchinonensis episcopus, qui hanc largitionem 

confirmo et in vinculo anathematis stabilio.


+ Guilelmus levita. Matfredus ss archidiachonus. Udalardus 

vicecomes. + Berengarii archilevita. Ss Guarnerii. S+ Dabnatius 

sacer. S+ Guifredi levite. Reimundus. S+ Miro presbiter. S+ Poncii 

levita. S+ Poncii capitiscole. S+ Gaucefredus sacer. S+ Guitardi levite. 

Umbertus. S+ Raimundus levita. 

903 

1056 maig 18 

El bisbe Guislabert i els seus canonges donen per precària a Jofre i 

a la seva muller Adelaida una peça de terra situada al comtat 

de Barcelona, al Vallès, prop de Santa Leda, a canvi de la tasca 

anual dels seus fruits. 

ACB, LA.III, n. 248, f. 96b-c. Rúbrica: “Stabilimentum de predicto honore in 

Molleto”. Inter columnas recto: “n. 248” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 



In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus, una 

cum caterva canonicorum michi subdita donatores sumus vobis 

Gaucefredus et uxori tue Adalaidis. Manifestum est enim quia 

donamus vobis petiam unam terre per precaria. Advenit nobis per 

vocem nostre matris Ecclesie sive ob collatione fidelium. Et est ipsa 

terra in comitatu barchinonense, in Vallense, prope Sancta Leda. 

Et affrontat iam dicta terra de parte orientis et de meridie et de 

occiduo vel de circi in terra Sancti Cucuphati cenobii. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic donamus vobis: predicta terra simul 

cum exiis vel regressiis suis, ea videlicet ratione et ordine, modo: 

ut teneatis vos et posteritas vestra, et non liceat vobis nec posteri 

vestri vindere nec donare nec alienare nec alium senioraticum facere 

nisi nos presentes vel successores nostros, et de ipsum fructum, quod 

Deus ibidem dederit, ipsam tascham fideliter nobis donetis tam vos 

quam posteritas vestra. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra hanc donatione venerimus aut venerit 

ad inrumpendum, nil valeat, sed componamus aut componat / c vobis 

iam dicta omnia in dupplum. Et in super hoc maneat firmum omne 

per evum. Et si vos susceptores minime feceritis et sicut supra 

scriptum est non adimpleveritis, similiter componatis nobis predicta 

omnia in duplum. Et insuper sic adimpleatis hoc quod spopondistis. 

Actum est hoc XV kalendas iunii, anno V post XX regni regis 

Henrici.


1449 

+ Gislibertus, gratia Dei episcopus, +. S+m Vivas, levita at prepositus. 

S+ Ermenirus presbiter. S+m Dalmacius sacer. S+m Poncii 

levite. S+num Guilaberti levite. S+m Poncii levite. S+m Mironis 

sacer. S+m Bonefilius sacer. 

S+m Arluvini sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

904 

1056 maig 22 

Testament sacramental de Miró Queruç en el qual nomena marmessors 

Otger, abat, Miró, prevere, i Miró, sacerdot. Les deixes principals 

són: un alou situat a Pollà, a la parròquia de Santa Maria de 

Badalona i cinc mujades de vinya a Monterols, al territori de 

Barcelona, per a la Canònica de la Santa Creu; la casa on habitava 

i sis mujades de vinya per a Joan, el seu fill petit, que queda 

sota la tutel·la de Miró Guillem i Nunyo Goltred fins que arribi 

a l’edat de quinze anys; l’església de Santa Eugènia de Terrassa, 

en usdefruit, per al seu germà Ramon, després de la mort del 

qual passarà al monestir de Sant Llorenç, i l’alou situat als llocs 

de Subarbar, al riu Molnell i a Castellar, per a les filles de 

Blidgarda, anomenades Maria, Lluciana i Blidgarda. 

ACB, LA.II, n. 413, f. 140c-d-142a. Rúbrica: “Sacramentale Mironis Cherucii qui 

dimisit Sedi alodium apud Pulam, in Bitulona et V modiatas vinee apud Monterols 

et cetera”. Inter columnas verso: “n. 413” (Caresmar). Vegeu doc. núm. 905, de 

[22 de maig de 1056], que conté un breu extracte amb paraules literals del testament 

i on s’esmenta la font originària. Caplletra “C”: 3 línies. 


Conditiones sacramentorum ad quarum ex ordinationem 

residebat sacerdos Bernardus Bonusfilius, in presentia Guisadi 

iudicis et Poncii et Berengarii et Reimundi Cherucii et Mironis 

Bernardi et Gundeballi et aliorum hominum qui ibidem aderant. 

Testificati sunt testes prolati, quos ad testimonium protulerunt, 

Audegarius abba et Mironis Guilelmi et Mironis Gultredi ad comprobandam 

ultimam voluntatem Mironis Cheruci. Et hec sunt 

nomina testium qui hoc testificant, sicuti et iurant: Remundi Cherucii 

et Poncius levita et Seniofredus et Guifredus. 

Iurando autem dicimus nos supra dicti testes primo per Deum 

pariter omnipotentem et Ihesum Christum, filium eius, atque per 

Sanctum Spiritum, confitentes hanc Trinitatem unum Deum et 

verum esse, super altare consecratum Sancte Marie, quod sita est


infra muros urbis Barchinone, quia nos vidimus quando supra 

dictus Miro quiescebat in lecto suo inegritudine, unde obiit, adhuc 

loquela plena et memoria integra habebat, et tunc fieri iussit 

suum testamentum atque per eum decrevit ut, si de ipsa egritudine 

mortuus fuisset, sicuti et fuit, licentiam habeant supra dicti sui 

helemosinarii omnem suam facultatem distribuere, queadmodum 

exaratum vel ordinatum invenissent in suo prefato testamento, 

propter Deum et remedium anime sue. In primis concessit Domino 

Deo et Sancte Marie et Sancti Michaelis et Sancti Laurentii cenobii, 

cuius altare sita sunt in cacumina montium, iusta Terracia, ipsas 

vineas quas emit de Seniofredo Petri, exceptus unam modiatam 

quam concessit Domino Deo et Sancti Cucuphati cenobii. Et iterum 

concessit Domino Deo et supra dicto cenobii Sancti Laurentii ipsam 

terram quam emit de Bonutio Vivas et Bonefilio, utrique fratris, et 

tonnam unam continentem caficios VIII et cupam I continentem 

XIIII sumadas. Et concessit Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

ipsum suum alodium quod habebat ultra alveum Bisocii, in loco 

vocitato Pula, id sunt, terris et vineis, casis, casalibus, ortis, ortalibus, 

fontes et omnia genera arborum, cum trileis, silvis et guarricis, que 

dici vel nominari potest, hec omnia in / a parrochia Sancte Marie 

que vocant Bitulona, simul cum ipsam cupam et ipsam tunnam qui 

ibidem sunt. Et item concessit Domino Deo et \supra/ dicta Canonice 

modiatas V de vineas quas habebat in territorio Barchinone, in loco 

vocitato Munterols, simul cum ipsa terra qui est iuxta ipsas vineas. 

Et iterum concessit predicte Canonice tonnam suam maiorem et 

cupam maiorem et cubello uno et barrilio uno. Et iterum dedit 

Domino Deo et supra dicte Canonice fructum de ipsa laboratione 

quam habebat facta in ipsa sua terra, et parilio uno de bubos simul 

cum suo aperi. Et iterum concessit Domino Deo et predicte Canonice 

numos XXXIIII, quas illi debebat Raimundus comes et Almodi 

comitisse, quas illi dispensavit in supra dicte Canonice per illorum 

iussione. Et iterum dedit Domino Deo et predicte Canonice mancusos 

XIX, quas illi debebat Blancutia Monedera, et recepit de illi 

propter precium horum numerum CC libras cere. Et iterum dedit 

Domino Deo et predicte Canonice mancusos VII, quas illi debebat 

Gerallus sacriste, quas illi prestitit, et hoc vidit Compagnus Elies. 

Et concessit ad Iohannem, filiolum suum, ipsos suos domos ubi 

habitabat, cum solos et suprapositos et ortulum unum, quas emit 

de Poncii Guitardi, et est iuxta casulam predicte Canonice, et vineas 

modiatas IIII or qui fuerunt de Mironis Manuferrea, et alias duas 

modiatas vinee quas emit de Blancha et de filiis filiabusque suis.


1451 

Hoc ordine concessit ei hec supra dicta omnia: ut Mironis Guilelmi 

et Mironis Gultredi teneant et faciant eum erudire literis et tribuant 

ei omnia que illi necesse fuerit usque quo perveniat ad XV annos; 

postquam vero transierint XV annos, si supra dictus Iohannes vivus 

fuerit, teneat et possideat in diebus suis. Et tonnas II et cupum I 

quas emit de Seniofredo Petri, et cavags II et podadores II et parilios 

II de portadores et cubello uno, folador et torcular cum omni sua 

utensilia. Hec omnia supra scripta teneat Iohannes predictus 

omnibus diebus vite sue, solide ac delibere, exceptus supra dictus 

/ b XV annos, post obitum vero suum remaneat ad iam dicta canonica. 

Et rogavit domini sui episcopi et omnes canonici ego Miro, servulus 

vester, ut predicto Iohanni imperciatis ei omnia que illi necesse fuerit 

et in vestro consortio retineatis, quia vos scitis quomodo ego eum 

adquisivi. Et concessit ad fatrem suum Remundum ecclesiam Sancte 

Eugenie, qui est in Terracia, cum casas et vineas et terras ubi sunt 

fundatas, et alias terras omnem suum directum, et in ipso mulino 

de ipsa Insula V dies et noctes, quas illi habebat ibi simul cum ipso 

alodio quod ad iam dictos dies pertinet. Supra dicta omnia teneat 

Raimundus omnibus diebus vite sue et post obitum suum remaneat 

ad Sancti Laurentii cenobii. Et iterum concessit ad Reimundum, 

fratrem suum, IIII or uncias auri, quas illi debebat Gerbertus Bonucii, 

de octo mancusos in uncia. Et concessit ad fratrem suum Guifredi 

ipsum directum quas habebat in Mulino Vetulo, et mancusos V et 

iovin quas ipse illi debebat, et duos quas illi debebat Gilmun. Et 

concessit ad Guiliam, sororem suam, ipsam suam portionem quas 

habebat in ipsas vineas cum illa, ad ipsa Cudina. Et ad filios suos 

vel filias, cafitio uno ordei et mancusos XIIII. Et concessit ad 

Ermisindem, nepotem suam, quarteram I ordei et mancusos IIII or . 

Et concessit ad Guilelmum, fratrem suum, similiter. Et concessit 

ad Pere, fratrem suum, sestarios II ordei et mancusos II. Et concessit 

ad Sicardis, uxor Renardi, ipsum alodium quas emit de Blancutia, 

et cafitio uno ordei et mancusos VII. Et ad Guinedillis, Deo devota, 

cafitio I ordei et mancusos XII. Et iterum concessit ad Sicards ipsum 

suum directum quas habebat in ipso muli que vocant Puculul. Et 

concessit ad Maria et a Luciana et a Blidgards, filias qui fuerunt 

de Blidgards, omnem alium suum alodium quas habebat in Subarbar 

et in rivo Mulnel et in Castelar, id sunt, terris et vineis, ruviris, 

olmeta, molinis cum illorum pertinenciis, casis, casalibus, ortis, 

ortalibus et omnia genera arborum qui infra sunt, regos et capud 

regos, omnia que dici vel nominari potest, vascula minor vel maior 

cum cafitios VIII ordei, et vaccas tres et / c omnes suas oves vel capras


quas habebat in diversis locis, et porcos vel trugas quas habebat 

in Subarbar et in Castelar, et drapos VI de lecto. Et concessit ad 

Guilabertus mancusos V. Et concessit ad Pere Argemir sestarios VI 

ordei et mancusos IIII or . Et concessit ad Bonusparus sestarios III ordei. 

Et concessit ad Guinedellis sestarios II ordei et IIII or vini. Et 

concessit ad Elliardis, nepotam suam, cafitio uno ordei et mancusos 

II, quam ipsa illi debebat. Et iterum concessit ei sestarios III ordei. 

Et concessit ad Poncius Fructuosi ipsam suam casam, quas emit 

de Leticia, simul cum ipsa medietate de ipsa curte, ut exoret Deum 

pro facinoribus suis et, in quantum potest, erudiatur Iohannes literis. 

Et hoc teneat in diebus suis securi et quiete, post obitum vero suum 

remaneat ad supra dictum cenobii Sancti Laurencii. Et concessit 

aliam casam ad Guifredi, fratrem suum. Et ad Guislam, sororem 

suam, cum alia medietatem de ipsam curtem, ut simul teneat in 

diebus suis, post obitum vero illorum remaneat ad supra dicto 

cenobio. Et concessit ad filiolem suum, filium Gaucberti, mancuso 

I. Et concessit ad Sicards de Castelar et ad Raimundum, virum eius, 

mancusos VIIII, quas illis ei debebant. Et concessit ad Sancti Petri 

de Roma mancusos IIII or . Et ad Sancti Petri cenobii Barchinone 

mancusos III. Et ad Sancte Marie de Litore Maris, ad ipsa opera, 

mancusos VII. Et concessit ad Sancti Michaelis, cuius ecclesie sita 

est infra menia urbis Barchinone, mancusos VII ad tegumentum 

eius. Et ad Sancte Marie de ipso Puio mancusos VII. Et Sancti Iacobi 

mancusos II. Et ad domnum Gislibertum pontificem mancusos VII, 

ut exoret Deum pro facinoribus suis. Et concessit ad domno 

Audegario abba mancusos VII. Et ad Mironi Guilelmi similiter. Et 

ad monacos Sancti Laurencii cenobii unum superlectum de palleo 

et mancusos III, ut exorent Deum pro facinoribus suis. Et ad ipsos 

monachos Sancti Cucuphati cenobii mancusos IIII, ut exorent Deum 

pro illo et pro caritate. Et ad ipsos monachos Sancti Michaelis 

cenobii de ipso Falo similiter. Et concessit ad ipsos presbiteros de 

Sancta Cruce binos mancusos. Et ad alios de ipsa civitate, singulos 

mancusos. Et concessit ad \supra/ predicta Canonica ipsam suam 

mulam nigram et aliam mu-/ d lam ad Mironi Gultredi. Et supra 

dictum alodium quod concessit ad Maria et a Luciana et a Blidgards, 

si obierint ex hoc seculo qualicumque sine infantes de legitimo 

coniugio, remaneat ad alias sive ad alia qui superstes fuerint aut 

fuerit. Et si omnes obierint sine proles de legitimo coniugio, 

remaneat ad Guifredus et ad Raimundus et ad Guilia in diebus vite 

illorum. Post obitum vero illorum remaneat ad cenobii Sancti 

Laurencii. Et iterum concessit ad fratrem suum Reimundum, de


1453 

ipsas vineas de Monterols, modiatas II, simul cum alias II modiatas 

terre qui sunt iuxta eas, eo ordine: ut in diebus teneat et possideat 

et donet ipsam tascham ad iam dictam Canonicam, post obitum vero 

suum remaneat ad ipsam Canonicam. Et iterum concessit ei ipsam 

suam terram, quas habebat ad ipso Genestar, eo ordine: ut similiter 

teneat in diebus suis et donet ipsam tascham ad Sancti Laurencii, 

post obitum vero suum remaneat ad predicto cenobio. Et concessit 

ad Sancti Vincentii de Iuncheres et ad Sancti Iuliani et ad Sancti 

Stephani mancusos VI, quos illi debebat Gislibertus Oliba, ad 

predicti presbiteros de supra dictas ecclesias per misses. Et rogavit 

amicis suis Audegarius abba et Mironi Guilelmi et Mironi Gultredi 

ut omne quodcumque invenire potuerint, donent pro anima sua. 

Postquam autem ita ordinavit suum predictum testamentum VIII 

kalendas mai anno XXV regni Henrici regis, adhuc loquela plena 

et memoria integra habens, postea vixit dies IX et sic migravit de 

hoc seculo in mense mai in quo hodie sumus. Et nos testes ea que 

dicimus, recta et vera esse profitemur, et ulla fraus aut ullum malum 

ingenium hic inpressum non est, sed secundum voluntatem predicti 

conditoris per supdictum testamentum editum est factum et 

ordinatum. Et nos tutores qui et helemosinarii in Deum et per Deum 

iuramus quia quantum isti testes in isto iuditio testificaverunt, verum 

est et ulla fraus aut ullum malum ingenium non est impressum in 

isto iuditio, nobis scientibus aut consentientibus, sed secundum 

voluntatem prefati conditoris est hoc factum vel editum. 

Late conditiones XI kalendas iunii, anno XXV regni regis Enrici 

supra scripti. 

S+ Reimundi levite, s+ Poncii levita, + Seniofredus +, nos tes- 

/ ates qui hoc testimonium dedimus et iure iurando confirmamus. 

Odgarius, gratia Dei abba, s+ Miro presbiter, s+ Mironis 

sacer, nos tutores qui et helemosinarii, qui hos testes ad testimonium 

protulimus et iure iurando eorum testimonium 

confirmavimus. 

+ Guilelmus levita, sss Erovigius sacerdos, s+ Bernardus 

presbiter, s+num Mironi Bernardi, s+ Gundeballus Sanla, s+ 

Gislibertus Guielmi, nos ad presens sumus. 

S+ Berengarii levite, S+ Guisadus iudex, sub cuius presentia 

hoc actum est et publicatum est. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum literis fusis in linea 

I et cum litteris rasis in linea XVIIII, die et anno quo supra.


[1056 maig 22] 

905 

Disposicions testamentàries de Miró Queruç amb les quals deixa a 

la Canònica de la Santa Creu un alou que té al lloc de Pollà, 

a la parròquia de Santa Maria de Badalona, així com unes vinyes 

al lloc de Monterols, dins el territori de Barcelona. D’altra banda 

deixa al seu fillol Joan les cases on habitava, amb el seu hortet. 

ACB, LA.II. n. 379, f. 128c. Sense rúbrica. Exterior verso: “n. 379” (Caresmar). 

És un extracte del testament publicat al número anterior, a base de transcriure 

frases exactes —amb variacions només de lletres— de llocs diversos i dóna la 

procedència de l’original, el monestir de Sant Llorenç de Munt. Per això el posem 

en número a part. Caplletra “M” ornamentada: 3 línies. 

Miro Cheruci concessit Domino Deo et Chanonice Sancte Crucis 

ipsum suum alodium, quod habebat ultra alveum Bisocii, loco 

vocitato Polla, id sunt, terris et vineis, kasis, kasalibus, ortis, 

ortalibus, fontes et omnia genera arborum, cum trileis, silvis et 

garricis, que dici vel nominari potest. Hec omnia in parrochia Sancte 

Marie que vocatur Bitulona. Et iterum concessit Domino Deo et 

supra dicte Kanonice modiatas V de vineas, quas habebat in 

territorio barchinonense, in loco vocitato Munterols, simul cum ipsa 

terra qui est iuxta ipsas vineas. Et concessit ad Iohannem, filiolum 

suum, ipsas suas domos ubi habitabat, cum solos et suprapositos, 

et ortulum unum quem emit de Poncii Guitard et est iusta kasulam 

predicte chanonice, et vineas modiatas IIIIor qui fuerunt de Mironis 

Manuferrea, et alias II modiatas vinee quas ille emit de Blanca et 

de filiis filiabusque suis, hoc ordine: ut post obitum suum remaneat 

ad iam dictam Kanonicam. 

Testamentum istius Mironis est apud Sanctum Laurentium de 

Monte. 

906 

1056 maig 30 

Adroer, amb el consentiment de la seva esposa Bonadona, fa donació 

a la Canònica de Barcelona de tres mujades i mitja de vinya, 

situades al territori de Barcelona, al lloc anomenat les Arenes. 

ACB, perg. 1-2-1526. Original. Pergamí, 281 × 248 mm. Al verso: “Karta de Adouer, 

[lletra d’una altra mà] / qui dimisit suum alodium / Canonice”; “Aput Arenas”; 

“CCLVII” (S. XIII-XIV); “10” (S. XVI-XVII); “Mitja Escala / Armari 3 / n. 1526”; “(Num... 

1025, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I”: 49 mm.


1455 

ACB, LA.I, n. 287, f. 115b-d. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Carta Adroarii qui dedit Canonice III / modiatas et media 

vinee ad ipsas Arenas”. Inter columnas recto: “n. 287” (Caresmar). Exterior recto: 

“CCLVII” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini / 1035” (S. XVIII). Caplletra “I” 



In Dei omnipotentis nomine. Ego Atroarius, amoris a igne 

succensus divini et saluberrimis sanctorum precedentium b patrum 

fultus / 2 monitis, illorum diligentius c obtans herere vestigiis, una cum 

coniuge mihi phoedere nubtiali d commissa, e elegi de propriis faculta- 

/ 3 tibus meis, mihi Deo largiente concessis, Ecclesiam Dei locupletare 

et de pereuntibus manentia f emere felicia, existimans admodum / 4 

commercia pro terrenis celestia et pro perituris commutare g eterna, 1 

mallens Christo famulari a mundanis rebus exutus quam his iniare h 

/ 5 laqueis multi (s) 2 modis implicitus. Dono atque atribuo, cum assensu 

coniugis mee, nominae i Bonadomna, Domino Deo et Channo-/ 6 nicae j 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis barchinonensis modiatas III 

et mediam vinee, cum ipsa terra in qua sunt fundate, simul cum 

/ 7 una cupa et cum una tonna. Advenerunt mihi per comparationem 

sive per alias voces. Sunt autem in territorio barchinonensi, / 8 in 

loco qui vocatur ad ipsas Arenas. Et habent terminum due modiate 

istarum vinearum a parte circii in vineis Boniparis Ste-/ 9 phani, 

de aquilonari vero parte habent terminum in vineis k Guitardi 

Sperantisindeo vel l filiorum suorum, a meridiana vero parte / 10 habent 

terminum in vineis Boniparis Stephani, de occidua igitur parte 

in ipsis Arenis vel in via que ducit ad ecclesiam Sancti / 11 Vincentii m 

martiris. Modiata itaque tercia vinee et mediaetas alterius habent 

terminum de circio in vineis Sancte Eulalie Sedis pre-/ 12 fate, n de 

aquilone in Arenis vel in via qua itur ad ecclesiam Sancti o Vincentii, p 

de meridie in terra Sancti Petri vel in terra filiorum Sen-/ 13 dredi 

Livuli, de occiduo in vinea Belliardis coniugis dudum Gondeballi 

Ermemiri. Quantum isti termini amplectuntur atque / 14 includunt, 

dono Domino Deo et Channonicae q prenominate intengerrime r atque 

fideliter, simul cum ingressibus et egressibus, ad plenis-/ 15 simum 

proprium eiusdem Channonicae, s ad faciendum exinde quicquid 

placuerit channonicis t predicte Channonicae. Si vero ego do-/ 16 nator 

aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc donationis chartam 

venero aut venerit ad inrumpendum, nullo modo valeam / 17 aut 

valeat, set componam aut componat Deo et iam dicte Channonicae u 

haec v omnia in duplum cum omni sua immelioratione. / 18 Et postmodum 

in futuris generationibus hoc donationis scriptum robur 

obtineat perpetuum omne per evum.


Actum est hoc / 19 III kalendas iunii, anno V post vigesimum 

regis Henrici. w 

S+ Atroarii, ego huius donationis auctor sum / 20 atque assertor. 

S+ 3 Bonaedomnae, x cuius assensu atque permissu haecy donatio facta 

est et Domino Deo / 21 atque Channonice predicte contradita. 

/ 22 *S+ Bonefilius sacer*. *S+ Reimundi levite*. *S+ Bernardus 

levita*. *S+ Reimundi levite*. / 23 *S+ Ermengaudi Reimundi clerici*. 

S+ Guitardi prolis Gondemari. S+ Guislibertus Pistor. / 24 *S+ 

Guilaberti levite*. z *S+ Reimundi clerici*. 

1. Sota lletres de difícil interpretació. 2. s raspada. 3. Manquen els punts 

de la signatura. 

LA. a. A continuació amoris ratllat. b. precedencium. c. diligencius. 

d. nubciali. e. comissa. f. manencia. g. comutare. h. inaere. i. nomine. 

j. Cannonice. k. Escrit al marge amb un senyal de l’escrivà que indica on 

cal inserir-ho, filiorum suorum, a meridiana vero parte habent terminum in vineis 

Boniparis Stephani. l. Guitardi Sperantisindeo vel escrit sobre raspat. m. Vincencii. 

n. prephate. o. Sota la S hi ha una a. p. Vincencii. q. Chanonice. 

r. intergerrime. s. Chanonice. t. chanonicis. u. Chanonice. 

v. hec. w. Hennrici. x. Bonedomne. y. hec. z. Aquesta signatura està 

situada en darrer lloc. 

1056 juny 23 

907 

Blanca, amb els seus fills Ramon, Guisla, El·liarda i Raquel, ven a 

Miró Guillem, sacerdot, una vinya amb terra situada al territori 

de Barcelona, al terme d’Arenys, que tenen Blanca pel seu difunt 

marit Bonfill i per delme conjugal, i els seus fills pels seus pares, 

pel preu de 25 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-1360. Original. Pergamí, 171 × 274 mm. Al verso: “carta de Blanca” 

(S. XIII); “mitja escala armari 3, n. 1360” (Caresmar); “Num... 1135” (S. XVII); “1056” 

(F-B). Caplletra “I”: 7 línies. 

In nomine Domini. Ego Blancha femina cum filio vel filias 

meas, id sunt, Reimundi et Guila et Elliardis \et Richelle/, nos simul 

in unum venditores sumus tibi Mironi Guilelmus sacer / 2 , emptori. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi vineam simul 

cum ipsa terra ubi est fundata. Et est hec omnia in territorio 

barchinonense, in termi-/ 3 nio de ipsos Arens. Advenit hec omnia ad 

me Blancha per vocem viri mei Bonefilii, conda, et per decimum, 

sive per omnesque voces, et ad nos fratres supra / 4 nominatos per 

voce genitorum nostrorum, sive per ullasque voces. Afrontat ipsa 

vinea de parte circi in vinea de Bomparen et de Reimundi sacer,


1457 

de aquilonis in vineas de Rei-/ 5mundi presbiter, de meridie in vineas 

qui fuerunt de Guilaberti Marcucii, de occiduo in via. Quantum istas 

affrontaciones inclu-/ 6dunt, sic vendimus tibi: in iam dicta omnia 

ipsam terciam partem et ipsum decimum ab integre, propter precium 

mancusos XXV de auro chocto monete / 7 Barchinone legitime 

pensatos. Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos venditores 

manibus nostris recepimus integriter. Est manifestum. Quem vero 

predic-/ 8ta omne, que tibi vendimus, de iure in tuo tradimus dominium 

et potestatem, ab omni integritatem, ut quiquid exinde 

facere vel iudicare volueris, liberam / 9 in Dei nomine abeas plenam 

potestatem, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut ullusque omo utriusque sexus 

qui contra / 10 ista vendicionem ad inrumpendum venerit, non hoc 

valeat vindicare, set componat aut nos componamus tibi iam dicta 

omnia in duplo cum omnem / 11 suam melioracionem. Et in antea 

ista vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vendicione VIIII kalendas iulii, anno XXV regni Henrici 

regis. / 12 

S+ Blanca femina, *s+ Reimundus Bonefilii*, s+ Guila, s+ 

Richelle, s+ Elliardis, nos qui ista / 13 vendicione fecimus et firmamus 


/ 14 *S+ Poncii levita*. *S+ Reimundi levite*. *S+ Berengarii 

levite*. *+ Viliemus levita*. 

/ 15 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras super 

positas in linea prima, et sss die et anno quod supra. 

908 


Bremon, fill del difunt Ullesend, ven a Miró, a Berenguer i als seus 

germans, fills del difunt Guadall, un alou situat al comtat de 

Barcelona, al Penedès, a la parròquia de Sant Miquel, del castell 

d’Olèrdola, al lloc anomenat Vallmoll, pel preu de 112 mancusos 

d’or pur de moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-1499. Original. Pergamí, 217 × 361 mm. Estava doblegat en 

molts plecs. Al verso: “Vallemol” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1499”; 

“(Num... 899, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada: 44 mm. 

In nomine Domini. Ego Bremundi, filium condam Ullesendi, 

vinditor sum vobis Mironi et Berengario, uterque fratres filius 

condam Guadalli, emtores. Per / 2 hanc scripturam vindicionis me


vendo vobis alaudem, idem sunt, chasas, cum curtes, solos et 

superpositos et chasalicis, terris et vineis, cultes vel ermas, / 3 cum 

aquis aquarum, pratis et pascuis, aquaductibus et reductibus. Est 

prefata omnia in chomitatum Barchinona, in Penitense, in parochia 

Sancti Michaelis / 4 de chastrum Olerdula, in loco quem dicunt 

Vallemolle. Advenit mihi1 per ienitores meos vel per comparacione 

vel per omnesque voces. Afrontat prescripta omia / 5 de parte circii 

in strada qui vadit per ipsa Granada qui est calcada, de aguilonis 

in alodem de Bernardus Ermenardus sive de Umbertus archilevita 

sive / 6 de Sendredus Mironi et de uxori sue Stefania, de meridie in 

alodem qui fuit de Adalbertus2 Guaser et de vos emtores, de hocciduo 

in alodem / 7 de vos emtores. Quantum infra istas quatuor afrontaciones 

includunt, sic vindo vobis: prescripta omnia, totum ab integre, cum 

ingresibus et exiti-/ 8bus earum, ad vestrum plenisimum proprium, 

cum ipsas voces meas de ipsos plantarios cum omnes meas voces 

et meos directos, quod abeo aut abere debeo in iam / 9 dicto termino, 

ubi invenire potueritis, in tale videlice racione: ut non abeatis licencia 

ad aliam posteritas vindere nec donare nec alienare / 10 nisi ad nos 

aut posteritas nostra, in propter precium centum duodecim manchosos 

auri purisimi legitime pensatos moneta Barchinona a penso / 11 de 

ipsa moneta. Quod vos emtores precium mihi3 dedistis et ego vinditor 

a presens manibus meis recepit et nichil de ipso precio aput vos 

emtores / 12 non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que ego vobis vendo, de meo iure in vestro trado dominium 

et potestatem, ut fa-/ 13ciatis exinde quod volueritis, ad vestrum 

plenisimum proprium, quomodo supra scriptum est. Quod si ego 

vinditor aut aliquis omo utriusque se-/ 14xus qui contra hanc 

vendicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut ego componam vobis iam dicta omnia in / 15 duplo 

cum omni sua inmelioracione. Et in atea ista vindicione firma 


Facta vendicione V idus septembris, / 16 anno XXVI regni Enrici 

regis. 

S+num Bremundi, qui ista vendicione fecit et firmavit et 


/ 17 S+num Mir Guitardus. *S+ Ermengaudius +*. *S+num 

Bernardus presbiter*. *S+m Gerala*. 

/ 18 S+ Guilelmus sacer, qui hec scripsit et ss anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. Sota la b hi ha una t. 3. Abreviatura supèrflua.



909 

1459 

Bernat Bernat i Estefania, també anomenada Teudeta, fills d’Adelaida, 

defineixen a Llop de Vilalba tots els alous que han estat de la 

seva mare, de Bernat, el seu pare, de Guillem Adalbert i Bardí, 

marits d’Adelaida, a excepció de diverses possessions que es 

reserven i de l’alou de Merdàs que Llop els dóna per aquesta 

definició, consistents en cases, corts, horts, terres, vinyes, arbres, 

boscos, prats i fonts, situats al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al lloc que anomenen de Vilalba, dins els termes de les parròquies 

de Santa Maria de Cardedeu, de Santa Agnès, Santa Perpètua, 

Sant Fost i Sant Pere de Reixac. 

ACB, LA.III, n. 166, f. 58b-d. Rúbrica: “Bernardus Bernardi et Stephania difinierunt 

Lobatono alodia \et/ alias res multas”. Inter columnas recto: “n. 166” (Caresmar). 


tipus C: 12 línies. 


In Christi nomine. Ego Bernardus Bernardi, filius qui fui 

Adaledis femine, et ego Stephania, germana huius Bernardi, filia que 

fui eiusdem femine, que altero nomine dicor Teudeta, nos predicti 

ambo fratres, grato animo et propria atque spontanea nostra voluntate, 

per rectam fidem et sinceram pariter definimus tibi Lobatoni 

de Villa Alba omnes alodes qui fuerunt predicte matris nostre 

Adaledis et esse debuerunt. Et definimus tibi predicto Lobatono 

omnes illos alodes qui fuerunt Bernardi, patris nostri, quos tu predictus 

Lobatono hodie tenes et habes, exceptis his alodiis Bernardi 

predicti, quos hodie nos Bernardus et Stephania predicti 

tenemus et habemus; hos nobis servamus et retinemus. Et definimus 

tibi predicto Lobatono omnes illos alodes qui fuerunt Guilelmi 

Adalberti, mariti predicte Adaledis, excepta illa terra que eiusdem 

Guilelmi fuit, que est in predicta Villa Alba, super viam qua itur 

ad torrentem. Et nos predicti Bernardus et Stephania, fratres, 

simul definimus tibi predicto Lobatono omnes illos alodes qui fuerunt 

Bardine, mariti predicte Adaledis, matris nostre, excepto 

alode de Merdac, quem tu Lobatono nobis donas pro definitione horum 

omnium alodiorum predictorum. Et nos predicti Bernardus 

et Stephania pariter definimus tibi Lobatono omnes res mobiles, 

maiores et minores atque mediocres, que fuerunt Bernardi, patris 

nostri predicti, et que fuerunt predicte matris nostre Adaledis et que 

fuerunt Guilelmi Adalberti predicti et que fuerunt Bardine prescripti;


he res fuerunt et sunt: eque, caballi et muli, boves et vacce et asini 

et asine et vascula maiora et minima, oves et porci et capre et volatilia 

et drapi et aurum et argentum et omnia domus utensilia que 

/ c ad possessionem hominis pertinent. Sunt igitur isti alodes predicti, 

quos tibi Lobatono predicto definimus, in comitatu barchinonensi, 

in Vallensi, in predicto loco qui dicitur Villa Alba, intra terminos 

par-rochie Sancte Marie Cardedul, et intra terminos parrochie 

Sancte Agnes, et intra terminos parrochie Sancte Perpetue, et intra 

ter-minos parrochie Sancti Fausti, et intra terminos parrochie Sancti 

Petri de Rexac. Sunt igitur predicta alodia: cases, casales, curtis, 

curtalis, orti, ortales clausi, linares, cannebares, terre et vinee, arbores, 

cultum et heremum, silve, garrice, prata, pascua, aque, fontes, 

petre molendine, uriguum, superius et inferius. Sicut concludunt 

et continentur predicta alodia intra predictos locos et terminios et 

intra proprias quatuor affrontationes, orientalem et meridianam 

et occidentalem et septentrionalem, sic nos predicti Bernardus et 

Stephania tibi predicto Lobatono pariter definimus ea omnia predicta 

alodia, cum eorum omnibus pertinenciis, terminis et limitibus 

et introitibus et exitibus, exceptis his que superius eiecta sunt ab 

hac definitione, ut ab hodierne die et tempore tu predictus Lobatono 

securus et quietus teneas in pace omnia predicta alodia, que tibi 

nunc definimus. Similiter et posteritas tua teneat et possideat predicta 

omnia. Et omnes res mobiles supra scriptas tu prescriptus 

Lobatono et tua posteritas similiter teneatis et possideatis. Et in 

istis supra scriptis omnibus rebus, quas tibi definimus, nos prescripti 

Bernardus et Stephania omnes nostras voces extinguimus, 

ut umquam amplius probis non loquamur. Quod si nos prescripti 

Bernardus et Stephania venerimus contra hanc definitionem, in 

triplo componamus supra dicta omnia tibi Lobatono aut posteritati 

tue, que tibi nunc definimus. Et postea sit firma hec definitio omni 

tempore. Preterea nos predicti Bernardus et Stephania definimus 

tibi Lobatono predicto ipsas rancuras, quas habemus de ipso alodio 

de Fontaned et Cornelano, et venditiones et precium tibi definimus. 

Scripta / d est hec definitionis scriptura III kalendas octobris, 

anno XXVI regni Henrici regis. 

Sig+m Bernardi, sig+m Stephanie, qui hanc definitionem 

pariter fecimus et presentem scripturam signis puncti firmavimus 


Sig+m Geribert Guitard. Sig+m Adalbert Bonushomo. Sig+m 

Mirone Sonifredus. Sig+m Ermengod Samarel. Sig+m Guitardus


1461 

Lobatono. Signum Bonifilio. Sig+m Bascol. Sig+m Dalmatio. Sig+m 

Bernardus Bonifili. S+m Richer. 

Sss Guitardus levita et iudex hanc definitionem firmavi. 

Sss Sonifredus sacerdos, qui hanc definitionis scripturam 

scripsi subscripsi cum literis super positis in tercio versu et VIIIo , 


910 


Gerbert, Guillem i Emma, germans, pacifiquen, evacuen i defineixen 

a Blancúcia, muller de Sanla, llur difunt pare, la meitat d’un alou 

situat al territori de Barcelona, al terme dels Vinyals, prop dels 

molins comtals, que tenen per llur pare. Blancúcia posseirà aquesta 

meitat, que el seu marit li deixà de paraula, mentre visqui 

i passarà quan ella mori als seus fillastres. 

ACB, perg. 1-4-191. Original. Pergamí, 149 × 204 mm. Restaurat. Al verso. “Ad 

Vineals” (S. XIII-XIV); “1056” (Mas). 

In Dei omnipotentis nomine. Ego Gerbertus et Guilelmus et 

Emma femina, nos simul in unum, fratres, pacificatores et exvacua- 

/ 2 tores et deffinitores sumus tibi Blancucia femina, mulier qui fuisti 

patris nostri Sanlani, qui est condam. Per hanc scriptura pacifica- 

/ 3 tionis et deffinitionis et exvacuationis pacificamus et deffinimus 

tibi medietatem de ipso alodio qui fuit patris nostri, vir tuus, / 4 

nomine Sanlani, ipsa medietate quod patris nostri iam dicti dimisit 

vobis per suis verbis, unde iudicium abligatum habemus. Est / 5 autem 

prescriptum alodium in territorio barchinonensis, in terminio de 

ipsos Vinales, prope ipsos molinos comitales. Advenit nobis / 6 haec 

omnia prescripta per vocem patris nostri iam dicti vel per ullasque 

voces. Haec autem prescripta omnia, que tibi pacificamus et / 7 

deffinimus, sic pacificamus tibi et exvacuamus, in tali videlicet modo 

et hordine: ut tu teneas et possideas per nos vel / 8 per nostrum 

benefitium supra scriptum alodium omnibus diebus vite tue sine 

nostro blandimento vel ullius hominis viventis, et / 9 post hobitum 

vero tuum revertatur in ius et dominium nostrum, cum omni 

integritate, ad nostrum plenissimum proprium. Quod si nos / 10 

pacificatores et exvacuatores et deffinitores aut aliquis homo utriusque 

sexus qui contra hanc pacificationis et exva-/ 11 cuationis et 

definitionis venerit ad inrumpendum, nil valeamus aut valeat, set


componat aut componamus tibi / 12 tres libras auri puri in vinculum. 

Et insuper hoc maneat firmum omnem per evum. 

Actum est hoc III nonas octobris, / 13 anno XXVI regni Henrici 

regis. 

S+ Gerbertus, s+ Guilelmus, s+ Emma femina, / 14 nos simul 

in unum, qui ista charta pacificatione sive exvacuatione vel 

deffinitione fieri iussimus et his / 15 testes firmare rogavimus. 

/ 16 S+ Petrus Iohannes. S+ Guisadus Elias. / 17 *S+ Compannus 

levita*. *S+ Mironi Ermecondus 1 (?)*. S+ Umbertus Ecuarii (?). 


1. Abreviatura supèrflua de m sobre us. 

911 


Bernat Ramon i la seva muller Ermengarda venen al jutge Guisad unes 

vinyes amb les terres on són plantades, situades sota la Pedra 

Blanca, al territori de Barcelona, al terme de Magòria, que tenen 

per compra i per delme conjugal, pel preu de 61 mancusos d’or 

en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-192. Original. Pergamí, 180 × 285 mm. Al verso: “Cartas de Mogoria 

de qui fuit de Bernardus Remundo” (S. XIII-XIV); “Nil pro capitulo” (S. XVI-XVII); 

“1056” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bernardus Reimundi et uxori mea 

Ermeniardis femina venditores sumus tibi Guisadus iudex, emptori. 

/ 2 Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi vineas simul 

cum ipsas terras ubi sunt fundatas, qui sunt subtus via, subtus ipsa 

Pe-/ 3 tra Blanca, qui fuerunt de Atanolfo et uxori sua Maria et 

de Filmera et de filio suo Mir et de te emptore Guisado iudice et de 

Bonefilio Petroni / 4 et de uxori sua, ipsas qui fuerunt de Sancio 

Canudo, et sunt in territorio barchinonense, in terminio de Mogoria. 

Advenerunt nobis per nostra compa-/ 5 racione et per decimum sive 

per omnesque voces. Affrontant ipsas vineas de parte circi in via 

qui pergit per ipso Pontonar subtus vineas de me / 6 Bernardus 

venditor et in terra qui fuit de Barucio et in peciola de vinea qui 

fuit de Iouan Petro, de aquilonis in vineas 1 de / 7 Reimundi Bonefilii 

et de filiis Emma et in terra de Sancio, de meridie in terra qui fuit 

de Sunner et de Goda, de occiduo in via qui pergit ad Sanctos et 

/ 8 ubique et in peciola de vinea qui fuit de Iouan Petro. Quantum


1463 

istas omnes afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: iam dictas 

vineas ab / 9 integre, propter precium mancusos sexsaginta et unum 

de auro chocto monete Barchinone, legitime pensatos. Quod tu 

emptor precium / 10 nobis dedisti et nos venditores manibus nostris 

recipimus integriter. Est manifestum. Quem vero predictas vineas, 

que tibi vendimus, / 11 de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestatem, ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas / 12 plenam potestatem, 

cum exios vel regressios earum, atque plenissimum proprium. Quod 

si nos venditores aut ullusque omo utriusque sexus / 13 qui contra 

ista vendicionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, 

set componat aut nos componamus tibi iam dictas / 14 vineas in duplo 

cum omnem suam melioracionem. Et in antea ista vendicio firma 


Facta vendicione / 15 IIII kalendas november, anno XXVI regni 


S+ Bernardus, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista vendicione 

/ 16 fecimus et firmamus et firmare rogavimus. / 17 

S+ Bonusfilius Guilelmi. *S+ Guitardus levita*. *S+ Bonifilius 

presbiter* *+ Mironi*. / 18 S+ Bernardus presbiter. 

/ 19 S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi cum litteras rasas 

in linea VI, et sss die et anno quod supra. 

1. Segueix una paraula indesxifrable raspada pel mateix escrivent. 

912 


Testament sacramental d’Ebrí Riquer, jurat davant l’altar de Santa 

Maria de l’església de Sant Jaume de Barcelona, en el qual nomena 

marmessors Oliba Riquer, Isovard Delà, Albert Bonhom 

i Iolanda, dona de l’esmentat Ebrí. Entre altres deixes, concedeix 

el seu alou al seu fill Vivó, infant, si arriba a l’edat de 15 anys; 

mentrestant, en tindrà la custòdia la seva mare, la tasca del qual 

es repartiran la Canònica de la Seu i Sant Cugat. 

ACB, LA.II, n. 396, f. 134d-135b. Rúbrica: “Sacramentale Ebrini Richarii qui dimisit 

Sedi et Sancto Cucuphati tascham per medium”. Inter columnas verso: “n. 396” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada: 

4 línies: 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 13-14, n. 713.


Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinatione residebant 

sacerdotes Arluvinus, usus scriptori, et Bernardus sacer et 

Guilielmus Marchi iudicis ceterorumque virorum, ex parte subterius 

annotati et per eorum litteras firmati, et aliorum hominum qui 

ibidem aderant. Testificant testes prolati, quos ad testimonium protulerunt 

Oliba Richario et Isovardus Dela et Adalbertus Bonushomo 

et Iozlendis femina, ad comprobandam ultimam voluntatem Ebrinus 

Richario. Et hec sunt nomina testium qui hoc testificant, sicuti et 

iurant: Reimundus Guitardi et Bonefilius Guifredi et Bellitus Tapier. 

Iurando autem dicimus supra dicti testes primo per Deum 

patrem omnipotentem et Ihesum Christum, filium eius, atque per 

Sanctum Spiritum, confitentes hanc Trinitatem unum Deum et 

verum esse, super altare consecratum Sancte Marie, quod fundatum 

est in ecclesia Beati Yacobi apostoli, que sita est infra muros urbis 

Barchinone, quia nos vidimus quando Ebrinus Richario ordinavit 

per suum testamentum, quod ille digito suo puncto firmavit, unde 

constituit distributores suarum rerum esse prescriptam elemosinarii 

et vestivit eos et dedit eis potestatem ita distribuere rerum suarum, 

mobilium et immobilium, sicut in prescripto testamento resonat, 

quod ille scribere iussit ad ultimam suam voluntatem. In primis 

concessit Domino Deo et canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

Sedis per sua sepultura uncias II auri Barchinone. Et mandavit 

vindere ipso suo serraceno. Et de ipso precio dare fecissent ad Sancta 

Maria de ipso Puio mancuso I, et ad Sancte Michaelis de ipso Fallo 

alio, et ad Sancto Matheo alio, et ad Sancta Maria Bitulona alio, 

et ad Sancti Martini de Villa Rudal / a mancuso I, et ad Guidemarus 

presbiter alio, et ad Sancti Petri Roma mancuso I. Et concessit 

prefatis suis elemosinariis sumaria I et vachas II. Et prefatas duas 

uncias auri, quod concessit per sua sepultura, fiant de ipso chavallo 

quod ille prestavit seniori suo, dompno Reimundo Lobet. Et concessit 

pro anima sua, tam de vetere quam de novo veniente de panem 

et vinum, ipsam terciam partem. Et tercia parte de ipsis porcis et 

oves et kapris pro anima sua. Omnia sua vascula, magna et minutta, 

concessit prefata uxori sua Iozlen et filio suo Vivano. Et concessit 

prefata uxori sua modiatas II vinee ab ipsa terra ubi sunt fundate, 

que fuit hec de Durandus Adalena. Post obitum vero suum remansisset 

ad filio suo Vivano, si vivus fuerit. Alium vero suum 

alaudem, quod habebat in cunctisque locis, domibus et curtis et 

ortis et ortalibus et aquis et terris et vineis, cultum vel eremum, 

pronum et planum, silvis et garricis, pratis, concessit prescripto filio 

suo Vivano in tali conventu: ut teneat prefatum alaudium matri sua


1465 

Iozlen usque ad etatem veniat XV annorum ipse illorum filius, si 

vivus fuerit, sine cuiusque impedimento ipsum alaudem; si autem 

vivus non fuisset prescriptus filius suus, teneat prescriptum alaudem 

prefata uxori sue in diebus suis integriter; post obitum suum 

remansisset hec prefata omnia ad fratres suos Olibani Richario et 

Adalmatius in tali conventu: ut per unumquemque tempus donent 

fratres suos prefatis et proienies eorum ipsam tascham fideliter ipsi 

et proienes eorum Domino Deo et Sedis Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie et cenobii Sancti Cucuphati, ut equaliter dividant, pro anima 

sua. Et concessit ad prefata uxori sua bovo falvo. Et concessit 

prescripta uxori sua et ad filium eius duas partes de ipsis porcis 

et de ovibus et capris, et ipsas duas partes de panem et vinum, et 

alios suos boves / b et vaccas pro anima sua. Et concessit ad Bonefilio 

mancuso I. Alium quod remansisset de sex mancusos, per suum 

corpus conredare 1 iussit de vestitum, et hec quod ibi opus fuerit. 

Et donavit ad nepotem suum Rudlando suo elmo. Et aliud quod 

remansisset et invenire potuissent pro anima sua sive de prefato 

chavallo, quod prestavit seniori suo Reimundus Lubeti et Adalbertus 

sacer, mancuso I. Et dimisit uxori sua et filio suo in baiulia Dei 

et dompno Umberto Odo et dompnus Reimundi Lubeti. Et sit Deus 

inter me et vos. 

Actum est hoc testamentum V idus november, anno XXVI regni 

regis Henrici. 

Postquam hec omnia ordinavit, adhuc loquela plena et memoria 

integra, vixit modicum et defunctus est tercia die. Nos predicti testes 

ea que supra testificamus, vera esse profitemur per super adnexum 

iumentum in Domino. Et nos elemosinarii iuramus in Dominum et 

per Deum quia quantum isti testes testificant in hac condicione, 

scienti nostro, in quantum nostra recolit conscienciam, fraus 

imppressa non est. 

Late condiciones XVII kalendas decembris, anno VI post XX 

regni regis Henrici et anno supra scripto. 

S+ Bonefilio Guifredi, s+ Belliti Tapier, s+ Reimundus Guitardi, 

hec sunt testes qui testificant prescripta omnia. 

S+ Oliba Richario, s+ Isuvardus Dela, s+ Adalbertus Bonushomo, 

s+ Iozlendis femina, hec sunt elemosinarii, qui prescripta conditione 

fideliter auctorizantes. 

S+ Guitardus Sendredi. S+ Bernardus presbiter. S+ Bonifilius 

presbiter. S+ Bonefilius Languardi. S+ Guadallus Richer. S+ Guilielmus 

iudex.


S+ Arluvinus sacer, qui hec scripsit cum litteris rasis et 

emendatis in VI linea et cum litteris rasis in VIII linea, die et anno 

quo supra. 

1. Sota la d hi ha una i. 

913 


Ramon Seniol i la seva muller Fruilo venen a Geribert, fill de Sunyer, 

tres feixes de terra, dues de vinya, la quarta i la cinquena part 

de les pereres, d’un noguer, d’una figuera d’hivern i la quarta 

i la cinquena part del mont, tot situat al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, al lloc anomenat 

Campamar, pel preu de 9 mancusos d’or pur de moneda de 

Barcelona legítimament pesats. 

ACB, perg. 1-4-193. Original. Pergamí, 72 × 341 mm. Restaurat. Al verso: “CXXX”; 

“Vendicione Remundi Seniolli / quam fecit ad Geribert” (S. XIII-XIV); “Nil pro 

Capitulo” (S. XVI-XVII); “1056”; “Diversorum C (b) 193 / Capsa 2” (Mas); “Siglo XI” 

(S. XX). Caplletra “I”: 21 mm. 

ACB, LA, II, n. 318, f. 104b-c. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Villa Piscina”. Rúbrica: “Raimundus Seniol vendidit Gireberto III fexas terre et 

II de vineis”. Inter columnas recto: “n. 318” (Caresmar). Exterior verso: “Anno 

Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus G: 9 línies. 


In nomine Domini. Ego Reimundus a Senioldi et uxori mea, 

nomine Fruilo, 1 venditores sumus \tibi/ Geribert, proleque Suniarii, 

emptori. Per hanc scripturam vendicio-/ 2 nis b nostre vendimus tibi 

fexas III de terra et alias II de vineas simul cum ipsa terra in qua 

sunt fundatas, et quartam atque quintam partem de / 3 ipsas perarias, 

c et de unum nucharium, et de una ficulnea ivernale, et quintam 

atque quartam partem de ipso monte. Quod habemus in territorio 

barchinonensi, in / 4 parrochia Sancti Andree, in terminio de Orta, 

in locum vocitatum Campo Amaro. Advenit nobis hec omnia per 

nostra comparacione, quam fecimus de fratribus tuis Bernardum 

/ 5 atque Ervigium, et per quacumque voces. Affrontant namque 

predicta omnia d ab aquilone in riera et in strata qui pergit a 

Barchinona, de meridie in ipsa serra, / 6 ab occiduo in garriga de 

Ervig Esteges et de Guadamir Mor, a circio similiter in ipso aragal 

sive in ipsa riera. Quantum intra istas / 7 quatuor affrontaciones e 

includunt, sic vendimus tibi: predictas fexas III de terra et alias II


1467 

de vineas, et quartam atque quintam partem in ipsas pera-/ 8rias, f 

et in unum nucharium et in una ficulnea ivernale, et quintam atque 

quartam partem de ipso monte, in propter precium mancusos VIIII 

auri cocti / 9 monete Barchinone legitime pensatos. Quod tu emptor 

precium nobis dedisti et nos venditores manibus nostris accepimus 

integriter. Sicut est manifestum. Et de / 10 nostrum iure in tuum 

tradimus dominium et potestatem, ab omni integritate, cum exios 

vel regressios earum, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

venditores aut aliquis / 11 homo sexus utriusque qui contra ista vendicioneg 

venerimus aut venerit ad irrumpendum, h nil valeat, set 

componamus aut componat tibi predicta omnia in duplum cum 

omni / 12 sua illius melioracione. i Et postmodum hoc maneat 

perhenniter firmum. 

Facta vendicionej V kalendas decembris, anno XXVI regni 


S+num Re-/ 13mundus Senioldi, s+num Fruilo femina, qui hanc 

vendicionem fecimus et firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Tedbal Rigual. S+num Sanla Gilmon. / 14 S+num Arluvino 

Gaucefre. 

S+ Wadallusk presbiter, qui hoc rogatus scripsit et die et anno 

quo supra cum literisl supra positis. 

1. Sota la l hi ha una c. 

LA. a. Remundus. b. venditionis. c. pereras. d. Escrit sobre vinea, 

ex-puntuat. e. affrontationes. f. pereras. g. venditione. h. inrumpendum. 

i. melioratione. j. venditione. k. Guadallus. l. litteris. 

914 


El comte de Barcelona Ramon Berenguer I, la seva muller, la comtessa 

Almodis, i el bisbe Guislabert de Barcelona fan donació a la seu 

de Barcelona de les parròquies de Santa Maria de Badalona i de 

Santa Coloma de Gramenet, amb totes les possessions que 

aquestes tinguin o puguin tenir. 

ACB, perg. 3-3-7. Original. Pergamí, 210 × 518 mm. Al verso: “Cartas Raimundi 

Berengarii comitis et Adalmodis comitisse de eclesiis Bitulone et sancte Columbe, 

quas dederit Sancte + [...]”; “De ecclesia de Leda[...]” (s. XIV); “[Privile]gium anno 

XXVI Henrici” (s. XV); “XXI [...]” (S. XVI?); “VII Regii Privilegia. Stancia III.” (S. 

XVII); “In stantia III nº VII. Donació de Ramon compte y de Almodis consort 

sua a Gilabert, Bisbe de Barcelona, de las Iglesias de Santa Maria de Badalona


y Santa Coloma de Gramanet a la canonge de la Seu de Barcelona ab delmes 

y primícies” (S. XVIII). El pergamí té un defecte natural a la darrera línia de manera 

que la signatura del notari presenta la paraula “levite” separada en dues 

parts després de la primera síl·laba en una amplada de 32 mm. Caplletra “I”: 

121 mm. 

ACB, LA.I, n. 20, f. 10b-c. Rúbrica: “Privilegium quod Raimundus comes et 

Almodis comitissa et Guilabertus episcopus dederunt Canonice ecclesiam 

Bitulone et ecclesiam Sancte Columbe”. Inter columnas recto: “n. 20” (Caresmar). 

Exterior verso: “Badalona” i “Gramanet” (S. XVI-XVII) i “Anno Domini 1054” (S. 

XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F, de color blau i perfilada amb vermell: 

4 línies. 


Ms. Privilegiorum regum, n. 7, f. 14bd-15b. 

In Dei omnicreatoris ac omnitenentis nomine divo. Nos, celesti 

prerogativa a barchinonensium principes, Reimundus, b comes et 

marchio, et Almodis comitissa, / 2 necnon Guislibertus, divali numine 

eiusdem sancte c Sedis barchinonensis antistes, concedimus omnibus 

modis pariter et donamus Domino Deo et congregacioni d clericalis 

ordinis \Canonice/ 1-e Sancte Cru-/ 3 cis Sancteque Eulalie omnem 

parrochiam Sancte f Marie de Bitulona cum omnibus decimis et 

frugibus primiciarum, cum omnibus affinitatibus et terminis eius, 

et cum ipsa ecclesia Sancte g Columbe / 4 simul cum suis decimis et 

primiciis et alodiis, cultis vel incultis, quod in presenti cernitur 

habere vel possidere vel quod in futuro, Deo donante, adquisierit 

in omnibus / 5 locis. Si quis autem contra hoc nostre largicionis h 

pactum aliqua occasione diabolicis irretitus laqueis assurgere nisus 

fuerit et audacter adnullare temptave-/ 6 rit, nullo modo valeat, sed 

componat aut componant auri purissimi libras C. Et insuper hoc 

donum firmissimum permaneat omne per evum, et triplicem sen- 

/ 7 tentiam i cum Anania et Saffira sortitus ac ultione j divina punitus, 

anathematis iaculo feriatur et in die furoris Domini cum Iuda 

proditore vivus descendat / 8 in inferni voraginem. 

/ 9 Actum est hoc IIII nonas decembris, anno XXVI regis 

Henrici. 

@Reimundus comes@, @Almodis comitissa@. 

/ 10 S+ Pontio k Geraldi. S+ Reimundi Fulconi. + @Berengarius 

aba@. @Bernard@. *S+ Bernardi levite*. / 11 *+ Guislibertus, gratia 

Dei episcopus, qui hec voluntarius firmo +*. @+ Guerallus@. S+ 

Guilielmus levita. @Umbert +@. / 12 *Wilielmus, gratia Dei episcopus 

ausonensis ecclesie +*. *+ Berengarius, Dei gratia gerundensis 

episcopus +*.


1469 

/ 13 S+ Vivani levite, l qui hec scripsit die et anno quo supra cum 

litteris supra positis in linea secunda ubi dicit “Canonie”. 

1. Canonice, interlineat. 

LA. a. prerogativa. b. Raimundus. c. sancte. d. congregationi. 

e. Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie. f. Sancte Marie de Bitulona. 

g. Sancte Columbe. h. largitionis. i. sentenciam. j. ulcione. k. Poncio. 

l. levite. 

915 


Testament sacramental de Sunifred, prevere, jurat sobre l’altar de Sant 

Tomàs apòstol de l’església de Sant Jaume de Barcelona, en el 

qual fa deixes a la Canònica de Barcelona de cinc peces de terra 

situades al territori de Barcelona, a Cubelles i al Trull comtal. 

ACB, LA.II, n. 27, f. 8d-9c. Rúbrica: “Sacramentalis Sinfredi presbiteri qui dimisit 

Canonice V petias terre ad Cubeles et ad Trul Com/tal\”. Inter columnas verso: 

“n. 27” (Caresmar). Interior verso: “XXVII” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 

1056” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada, tipus A: 4 línies. 


Conditiones sacramentorum ad quarum ex ordinationem residebat 

sacerdos Bernardus Bonifilio et iudex Guilelmo Marcho / a et 

in presencia ceterorum virorum clericorum et laicorum subterius 

roboratorum. Testificant testes prolati quas attulerant iudici supra 

dicto Petrus presbiter, ad comprobandam ultimam voluntatem 

Seniofredus sacer condam per testamentum aeditam. Et hec sunt 

nomina testium qui hoc testificant, sicuti et iurant, id est, Guilelmus 

presbiter et Sendredus levita. 

Iuramus nos testes predicti primo per Deum vivum et verum 

et per altare consecratum Sancti Thome apostoli, quod situm est 

in ecclesia Sancti Iacobi apostoli, quod nos vidimus et sub nostra 

presencia Seniofredus presbiter, abens egritudinem, iussit fieri suum 

testamentum, constituens per eum distributores suorum rerum esse, 

id est, Remundus capudscole et Durandus Blandrici et Petrus, filius 

eius, mandansque illis ut, si mortis illi eventus advenisset in ipsa 

egritudine aut de alia, anteaquam alium testamentum fecisset, 

licitum fuisset illis omnem substanciam suam apprehendere et distribuere 

et ordinare, quemadmodum in suo testamento invenissent 

ordinatum. In primis concessit a Domino Deo et ad ipsa Canonica 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie pecias quinque de terra separatim


positas. Et sunt in territorio barchinonense, in locum que dicunt 

Cubelas vel ad ipso Torculario Comitale. Affrontat ipsa una pecia 

de terra de parte circii in terra de condam Barucio vel suos heres 

sive in margine et habet dextros XIII, de aquilonis similiter et habet 

dextros XLVI et medium, de meridie in exio comune et habet dextros 

XIII, de occiduo in via et habet dextros L et medium. Affrontat alia 

pecia de terra de parte circii in terra de Sancta Maria et habet dextros 

VI et quarta parte de dextro, de orientis in torrente et habet dextros 

XV, de meridie in predicto torrente et habet dextros III, de occiduo 

in terra qui fuit de predicto Barutio et uxor eius sive heredibus 

illorum et habet dextros XVIII. Affrontat alia pecia de terra de parte 

circii in terra qui fuit / b de iam dicto Barucii vel suis heredibus et 

habet dextros XIII et tercia parte, de orient in torrente et habet 

dextros XVIIII et medium, de meridie in via et habet dextros VII 

et medium, de occiduo in terra de Miro et de fratres eius et habet 

dextros XXVI minus tercia parte de uno dextro. Et affrontat alia 

pecia de terra de parte circii in terra de predicto Barucio et de heres 

suos et habet dextros XI, de orient in terra de prefato Miro suisque 

heredibus et habet dextros XXXIIII et medium, de meridie in ipso 

semitario et habet dextros X minus quarta pars, de occiduo in terra 

de predicto Miro vel suos heres et habet dextros XXXI et tercia parte. 

Et affrontat alia pecia de terra cum ipso puteo et duas olivarias, de 

parte circii in exio comune et habet dextros IIII et tercia pars, 

de aquilonis in terra de Miro suisque heredibus et habet dextros 

VII, de meridie in terra de iam dicto Miro et habet dextros II et 

medium, de occiduo in strata et habet dextros X. In tale conventum 

dimisit supra scriptas pecias V de terra a supra scripta Canonica: 

ut in diebus vite sue tenuisset et possedisset eas sine blandimentum 

de ullumque hominem, et post obitum suum remansissent supra 

scriptas pecias de terra ad Petrus, filio suo, et ad mater sua, ut in 

diebus illorum tenuissent eas et possedissent sine blandimentum de 

ullumque hominem, et in diebus vite illorum, ad ipsos annos que 

de eas exierit espleta, dedissent ad ipsa Canonica ipsam tascam; post 

obitum illorum, remansissent supra scriptas terras ad ipsa Canonica 

a proprio. Et item concessit a supra scripta Canonica unciam 

unam auri de precio de uno mulo que vendidit ad Speraindeo, et 

debebat illi ipsa uncia, qui est scripta ad ipsa Canonica. Et per sua 

absolutione a dompno episcopo, solidos VIIII et dinarios IIII, que 

ei debebat Stephanus Erallo, et istos solidos fuerunt de precio / c de 

kaficios V de vino suo. Et concessit ad predicto Petro et ad mater 

sua ipsos suos alaudes, id sunt, terras et vineas, cultas et heeremas,


1471 

cum arboribus diversi generis et boscos, garricis, casis, curtis et 

ecclesie Sancte Cecilie, qui est in parrochia Sancti Vicencii, et omnia 

et in omnibus que habebat in cunctisque locis que invenissent, hoc 

totum, a proprio, exceptus hoc quod dimisit ad ipsa Canonica. Et 

iussit ut redemissent supra scriptos alaudes de potestate sorori sua. 

Et si mortuus esset Petrus predictus antequam mater sua, remansissent 

ea omnia ad mater sua. Et si mortua fuisset Ermeniard(i)s, 1 mater 

sua, antequam Petrus filio suo, remansissent prefata omnia ad iam 

dictus Petrus. Et iussit dare medietatem de ipso suo vino, quod Deus 

ei dedisset, in Midiona et in Barchinona et in alios suos locos, pro 

anima sua in missas, et alia medietate a Petrus et ad mater sua et 

fuisset Deus inter se et illos. Postquam autem hec omnia ordinavit 

die VI kalendas iulii, anno XXVI regni Henrici regis, sic supervixit 

in ipsa egritudine a predicto die et anno et sic fuit mortuus III idus 

augusti, anno supra scripto. 

Late conditionis in Domino XIIII kalendas ianuarii, anno 

prescripto regis Henrici. 

S+ Guilelmus sacer, s+ Sinderedus levita, nos testes sumus et 

hunc testamentum fideliter iuramus. 

S+ Petrus presbiter, tutor qui et elemosinarius. S+ Guilielmi 

presbiteri. S+num Raimundi presbiter. S+ Bernardus presbiter. + 

Guigeimus. S+ Ademarus levita. S+num Remundus Gaucefredi. 

Sig+num Guilielmus iudex. 

S+num Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator, 

cum litteras fusas in linea II et sss sub die et anno prefixo. 

1. La segona i, expuntuada. 

916 


Guillem Bernat de Queralt i la seva muller Ermessenda, per la remissió 

dels seus pecats i els dels seus parents, donen a Bernat Bonfill, 

sacerdot, la meitat d’una terra situada dins de la ciutat de 

Barcelona, prop de l’església de Sant Just i Sant Jaume apòstol, 

davant de la casa dels donadors, que tenen per compra i per delme 

conjugal; l’altra meitat, situada a la part meridional, la venen 

pel preu de 6 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-881. Original. Pergamí, 135 × 365 mm. Al verso: “cartas de domibus 

Petri Arnalli ante ecclesiam Sancti Iusti” (S. XI-XII); “n e XI” (S. XVII); “1056” (F- 

B); “368 (c) Diversorum A” (Mas).


Res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo repetantur 

a donatore. Igitur, in Dei nomine, ego Guilelmus Bernardi de Cheralt 

/ 2 simul cum coniuge mea Ermessindis donatores sumus tibi 

Bernardus Bonofilio, sacerdoti. Per hanc denique scripturam donationis 

nostre / 3 damus tibi terra cum aliquid parietibus qui in 

circuitu sunt infra urbis Barchinone, prope ecclesias Sancti Iusti 

et Sancti Iacobi apostoli, et ante domos / 4 de nos donatores. Et 

advenit nobis prefata omnia per nostra comparatione et per decimum 

vel per ullasque voces. Et affrontat prescripta omnia de parte 

aqui-/ 5lonis in gu[ttas do]morum de Udalgarii et in terra de 

Arnallus Guitardi et in calle, de meridie in calle publico iuxta domos 

filiorum condam Alamagni, de / 6 occiduo in via qui transiit ante 

domos de nos donatores, de circii in guttas domorum prefato Udalgarii. 

Quantum iste affrontaciones includunt, / 7 sic damus tibi: ex 

predicta terra et parietibus ipsam medietatem integriter, ad tuum 

propium alodem, in ipsa parte qui se iungit cum domibus Udalgarii, 

/ 8 ut facias exinde quodcunque volueris, proper Deum et suis 

sanctis et remissionem omnium peccatorum nostrorum et animas 

parentum nostrorum; aliam vero medie-/ 9tatem, que est ad 

partem meridiei, vendimus tibi proper precium mancusos VI auri 

puri Barchinone pensatos legitime, quos tu nobis dedisti. Est manifestum. 

/ 10 Predicta quoque omnia, que tibi vendimus et damus, 

de nostro iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias 

exinde quodcunque volueris, ad tuum plenis-/ 11simum proprium. 

Quod si nos venditores et donatores hanc donationem et venditionem 

rumpere voluerimus aut voluerit, nil valeat, set componamus 

aut / 12 componat tibi predicta omnia in dupplum cum sua i\n/melioratione. 

Et insuper hec donatio et venditio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc XIIII kalendas iannuarii, / 13 anno XXVI regis 

Henrici. 

/*Guilelm :: *\, s+num Ermessindis femina, nos qui hanc donationem 

et venditionem fieri iussimus et fir-/ 14mavimus et firmare 

rogavimus. 

*S+ Adalbertus Sendredi*, *s+ Bernardus Petri*, *s+ Guitardus 

Igelani*, nos ad / 15 presens fuimus et istam cartam firmare vidimus 

prefato Guilelmo et uxori sua et tradere ad prefato Bernardo 

sacerdoti. 

/ 16 S+num Bellihominis, cognominato Gerallus, levita, exarator, 


1057 gener 4 


917 

1473 

Testament d’Ermengarda en el qual deixa béns situats al Pontonar, 

Torre Blanca, Banyols i Gallecs, i diners a la Canònica de 

Barcelona, al bisbe Guislabert i altres persones. 

ACB, LA.IV, n. 66, f. 22d-23b. Rúbrica: “Et habet testamentum huius iudicii 

Bernardus Guilelmi de Claro Monte de vinea de Pontonar et ad Turrem Blancam 

et in Galecus alodes multa”. Inter columnas verso: “n. 66” (Caresmar). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus A: 32 línies. 


In nomine Domini. Ego Ermengardis femina, meo impediente 

peccato, egritudine detenta, set nutu divino mente integra, sperans 

in misericordia Dei pavensque metum mortis humane, quem scio 

aliquando non evadere, iubeo fieri hoc (unc) 1 testamentum, per quod 

constituo distributores mearum rerum esse Mironem Goltredi et 

Vivanum Guilelmi et Bernardi Guifret et Reimundum Seniofredi 

iudicem et Lobetam, eius coniugem, iniungens illis ut si mortis 

eventus mihi advenerit hac egritudine quam detineor, prius quam 

aliud testamentum faciam, licitum sit illis meam facultatem distribuere 

quemadmodum in hoc testamento invenirent ordinatum. 

In primis concedo Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie pro mea sepultura modiatam unam de vinea cum ipsa terra 

ubi est fundata, que est ad ipsum Pontonar prope ipsa turrem et 

que affrontat de parte circii in strata publica, in loco vocitato 

Promtiana. Et concedo predicte Canonice peciam unam de terra 

prope predictam vineam cum ficulnea una que ibi est. Et item 

concedo predicte Canonice ipsam mea hereditatem qui habeo in ipsa 

pariliata alodii, que est ante curtem iudicis Reimundi. Et item 

concedo predicte Canonice ipsam hereditatem quam habeo ad ipsam 

Turrem Blancam. Et item concedo predicte canonice pro ablutione 

peccatorum meorum totum ipsum alodium quod habeo vel habere 

debeo in Vallense, loco vocitato Galex, terras scilicet et vineas, cultas 

et eremas, et trilias et prata et pascua et desviationes aquarum 

earumque decursus et arbores diversi generis et mansiones. Et 

concedo domno Guisberto episcopo in loco vocitato Promtiana ipsam 

hereditatem, quam habeo aut habere de-/ a beo in ipsam turrem 

et in ipsis mansionibus et in omni ipso alodio, quod est in circuitu 

predicte turris, que fuerunt genitorum meorum, pro remedio anime 

mee et pro mea absolutione. Et concedo Domino (Domino) 2 Deo et 

ecclesia Sancti Vincentii ipsum alodium meum de ipso monte. Et


concedo ab Bernardi Bonefilii presbiter tres peciolas terre que sunt 

ad ipsos Areniis, hoc modo et ordine: ut eos habeat omnibus diebus 

vite sue et exoret Deum pro facinoribus meis et offerat sacrifitium 

Deo pro anima mea in servitio Dei et Sancti Iacobi sine blandimento 

ullius vicarii aut capellani, et post obitum suum habeat predictum 

alodium supra dicto ordine alius presbiter, cui Bernardus predictus 

presbiter hoc testatus fuerit, et sic vadat de uno in alterum per omne 

seculum. Et item concedo predicto Bernardo presbitero, solide et 

delibere, unam modiatam de vinea cum ipsa terra ubi est fundata, 

que est ad ipsos Arens prope predictas pecias terre, hoc modo et 

ordine ut quamdiu vivat, offerat sacrificium Deo pro anima mea et 

per unumquemque annum decantet XXX missas pro anima mea. 

Et concedo ad Bernardum Guifredum ipsam meam hereditatem, qui 

habeo aut habere debeo in ipsas tracturas de ipso prato et in ipso 

prato eremo, ut ita habeat partem in ipsas tracturas sicut et in ipso 

prato eremo, quod est in Bagneolis. Et concedo ad Reimundum 

Seniofredi iudicem et ad Lobetam, eius coniugem, solide et delibere, 

ipsam fexam de terram que est in Bagneolis cum ipsis arboribus 

que ibi sunt, et que est iuxta alodium filiorum Amati et filiorum 

Bonifilii condam. Et concedo duos cafitios vini, quos habeo in Galex, 

et IIos mancusos, quos debet mihi Blancutia, et sex oves quas habet 

Durandus de ipsa Turre, pro pantus ad meam sepulturam. Et 

concedo de predictis VI ovibus, III ad Guilelm presbiterum Sancti 

Iusti. Et redimat Lobera femina ipsum clausarium auri et ipsa 

sabanam sirici. Et aliud quod remanet, quod invenire potuerint mei 

manumissores, donent pro anima mea. 

Actum est hoc II nonas ianuarii, anno XXVI regni regis Henrici. 

S+ Ermegardis femine, que hec testamentum fieri iussit et 

firmavit et fir-/ bmari rogavit. 

S+ Lupi Sancii textoris. S+ Guilielmi sive Guitardi sacer. S+ 

Bardina. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno prefixo. 

1. Subratllat. 2. Repetit. 

918 

1057 gener 21 

Udalard, vescomte, i la seva muller Guisla, vescomtessa, venen a Bernat 

Ramon, fill d’El·liard, dos masos, situats al comtat de Barcelona,


1475 

dins els termes de Sant Genís, que anomenen Agudells, pel preu 

de 100 auris. 

ACB, LA.II, n. 205, f. 72b-c. Rúbrica: “Udalardus vicecomes vendidit Bernardo 

Raimundo, clerico, II mansos in Acutellis et alia alodia”. Exterior verso: “n. 205” 

(Caresmar); “Anno Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 

23 línies. 


In nomine Domini. Ego Udalardus vicecomes et Gilla vicecomitissa, 

coniux mea, vinditores sumus tibi Bernardo Raimon, 

filio Elliardi, qui iam fuit. Per hanc scriptura vinditionis nostre 

vindimus nos tibi mansos II, nostros proprios, cum ipso alodio quod 

abemus vel abere debemus, id sunt, terris et vineis, cultis et eremis, 

pratis, pascuis, vieductibus vel reductibus, garricis, petris petrarum, 

fontis fontanulis, aquis aquarum, vineis, cum onni ienera arborum, 

pomiferis vel impomiferis. Et advenit nobis de comparatione sive 

per ullasque voces. Et est ipsa hec omnia iam dicta in comitatu 

Barchinona, infra fines Sancti Genesii, que dicunt Agudels. Et affrontat 

hec omnia iam dicta de I parte in torrente discurrens, et 

de IIa in terra de Seniol vel de nos vinditores, de IIIa in via publica 

qui pergit ubique, de IIIIa in petra Aquilarum. Quantum hos terminos 

ambigunt et retinunt et infra includunt, sic vindimus nos tibi: in 

propter precium placibile aureos C in rem valentem, et cum terminis 

et affrontationes atque pertinencias earum, et cum exiis et regressiis. 

Et est manifestum. Quod si nos vinditores aut posteritas nostra vel 

cuiuslibet omo qui hanc carta inquietare voluerit, in duplo tibi 

componat. Et in antea hanc cartam suam abeat firmitatem omni 

per evo. 

Facta hanc carta vinditio XII kalendas februarii, anno XXVI 

Enricus rex. 

Sig+m Udalardus, sig+m Gilla, qui hanc carta rogavimus 

scribere et testes firmare et manus nostras firmavimus. Udalardus 

vicecomes. 

Sig+m Raimon Gilabert, sig+m Berengarius Bonifilii, sig+m 

Raimon Isarn, nos testes sumus. 

Raimon Ollomar et Ermengaud Ollomar et Raimon Mir, nos 

auditores sumus. 

Arnallus presbiter, qui hanc carta rogatus scripsit sss die et 

anno quod supra.


1057 gener 22 

919 

Udalard, vescomte de Barcelona, i la seva muller la vescomtessa 

Guisla, venen a Bremon una peça de terra, la meitat d’un colomar 

i la meitat d’un sagrer, situat tot al territori de Barcelona, 

al lloc que anomenen Agudells, pel preu de 5 auris d’or 

pur. 

ACB, LA.II, n. 117, f. 42a-b. Rúbrica: “Walardus vicecomes vendidit Bremundo 

peciam terre et columbarium et sacrarium, in Acutellis”. Interior recto: “XIII” 




In nomine Domini. Ego Udalardo vicecomitis et uxori mee 

Gilla vicecomitissa vinditores sumus tibi Bermon. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus nos tibi pecia I de terra culta, et 

medietatem de I o palumbario, 1 et medietatem de I sacrario. Et est 

hec omnia in territorio Barchinone, ubi dicunt Agudels. Advenerunt 

mihi 2 \nobis/ iam dicta omnia per comparacione vel per ullasque 

voces. Affrontat namque iam dicta pecia de terra de oriente in solario 

vel in domos de Bernardi Ansulfi, de meridie in strada publica, de 

occiduo in terra Bernardi Bonifilii et sue matri, de parte vero circi 

in vineam Poncii Ermemiri que fuit Olibani. 3 Quantum iste affrontationes 

includunt et isti termini ambiunt, sic vindo vobis: 

predicta petia de terra cum iam dictas medietates de ipso sacrario 

atque columbario integriter, cum exiis et regressiis, propter precium 

aureos V auri puri. Et est manifestum. Predicta autem pecia de terra, 

ut supra scriptum est, de nostro iuro in tuo tradimus dominio et 

potestatem ad vestrum, ut facia-/ b tis exinde quodcumque volueris. 

Quod si nos vinditores aut ullus homo sexus utriusque hanc cartam 

vinditionis rumpere voluero aut voluerit, nil valeat, set componat 

in duplo cum sua immelioratione. Et insuper hanc cartam maneat 

firmam omne per evum. 

Actum est hoc XI kalendas februarii, anno XXVI regni Enrici. 

Udalardus vicecomes, sig+num Gilla, qui hanc carta rogavimus 

scribere et firmare et manus nostras firmavimus. 

Sig+num Raimon Ollemar. Sig+num Ermengaudi Ollomar. 

Sig+num Raimun Ysarn. 

Arnallus presbiter, qui hanc cartam rogatus scripsit 4 sss die et 

anno quod supra.


1477 

1. Sota la p hi ha una b. 2. Subratllada. 3. Sota la segona i hi ha una a. 

4. Sota la p hi ha una b. 

1057 gener 29 

920 

Andreu, abat de Sant Cugat màrtir, i la seva congregació fan donació 

a favor de la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

màrtir d’unes cases amb cort, situades dins els murs de Barcelona, 

al costat de l’esmentada Canònica, a canvi de 57 mancusos 

en moneda de Barcelona, destinats a recuperar unes 

altres cases del monestir, ubicades també dins els murs de la 

ciutat. 

ACB, perg. 1-1-2330. Original. Pergamí, 194 × 297 mm. “karta de donacio\ne/ vel 

vendicio\ne/ de domibus Sancti Cucufati quas Andreas abas fecit ab kanonicos 

Sancte Crucis” (S. XII-XIII); “Num... 2330” (S. XVII); “Diversorum A 2330” (Mas); 

“1057” (F-B). Caplletra “I”: 5 línies. 

ACB, LA.I, n. 627, f. 232a-b. Rúbrica: “Carta que monachi Sancti (Michelis) 

\Cucuphatis/ [esmenat pel Caresmar] dederunt canonice domos prope canonicam”. 

Interior recto: “n. 627” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1056” 



In nomine Domini. Ego Andreas, nutu Dei abbas, una cum 

cuncta congregatione almi martiris Cucuphatis donatores sumus 

domino Deo et Sancte Crucis Sancteque / 2 Eulalie martiris servientesque 

ipsius predicte Kannonice a kasas cum solos et superpositos 

et curte. Quod habemus infra muros civitatis Barchinone, 

iusta predic-/ 3 ta Kannonica. b Habent namque affrontaciones c kasas 

predictas cum curte et cum solos et superpositos de parte orientis 

et de meridie in domos almi martiris Cucuphatis / 4 cenobii predicti, 

de occiduo in kasas de Raimundo Guifredi et in kasas de Raimundo 

iudice, de circio namque in kasas de Raimundo predicto iudice vel 

in predic-/ 5 ta Kannonica. d Quantum iste affrontaciones e includunt, 

sic donamus nos vobis predictis, hec omnia predicta per hanc kartam 

donationis et de nostro iure in vestro / 6 tradimus dominio et potestate 

a proprio. Et accepimus nos a parte vestra mancusos L et 

VII monete Barchinone per hanc largitionem, 1 quod dispensavimus 

/ 7 in recuperatione domos ex nostro cenobio, que sunt infra muros 

Barchinone et in hedificio vel in necessitate nostri cenobii. Quod 

si nos donatores aut / 8 aliquis homo, qui contra hanc kartam 

largitionis venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed


componat aut componamus vobis predicta omnia in du-/ 9plo cum 

omni sua melioratione. Et in antea ista karta largitionis suam in 

omnibus obtineat firmitatem. 

Facta ista kartaf donationis IIII kalendas / 10 februarii, anno 

XXVI regni Henrici regis. 

/ 11 *+ Guilibertus, gratia Dei episcopus+*. *Andreas abba*. + 

*Iohannes monachus sss*. *Remundus monachus sss*. / 12 *Renardus 

monachus+ *. *Warinus monachus sss*. *Arnallus monachus*. 

*Oliva monachus*. *Ermelgaudusg monachus*. / 13 *Guifredus monachus 

sss*. *Gerbertus monachus*. *Tedbalus monachus sss*. 

*Ennego monachus*. *Miro monachus*. *Remundus monachus*. 

/ 14 *Remundus monachus*. *Guilelmus monachus*. *Bernardush monachus*. *Petrus monachus*. *s+ Guilelmus monachus*. *Amatus 

monachus*. 

/ 15 *Senderedus* monachus, qui ista karta donationis scripsit 


1. Sota la m hi ha una s. 

LA. a. Kanonice. b. Kanonica. c. affrontationes. d. Kanonica. 

e. affrontationes. f. carta. g. Ermengaudus. h. Manca. 

921 

1057 gener 31 

Martí i la seva dona Gerberga empenyoren a Bonfill Sunifred unes 

cases amb hort situades al comtat de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Pere de Vilamajor, al lloc anomenat Binas, que tenen 

per compra i per herència. 

ACB, perg. 1-4-194. Original. Pergamí 114 × 260 mm. Al verso: “in Villa Maiore” 

(S. XIII-XIV); “nil pro capº” (S. XVIII); “1056” (Mas). Caplletra de 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Martinus et uxori mea Gerberga femina 

inpig[no]ra[to]res sumus tibi / 2 Bonefilii Sonifredi. Manifestum est 

enim quia prestasti nobis migeres V [de] bla[do]. Et est manifestum. 

/ 3 Propter hoc inpignoramus tibi kasas, curtes cum solos et 

superpositos, hostios et ganuas, foveas, terras / 4 et vineas, cultum 

adque eremus, arboribus, boscis, aquis, quantum abemus per mea 

comparacione / 5 et per nostra ereditate, totum ab integrum, franchum. 

Et est iam dicta homnia in comitatum Bar-/ 6 chinone, intra 

parochie ecclesie Sancti Petri Villa Magoris, in loco que dicunt ad 

ipsas Binas. / 7 Qui nobis advenit ad me Martino et ad me Gerberga


1479 

per nostra comparacione et ad me Gerberga / 8 per mea ereditate 

vel per alliasque voces. Et afronta iam dicta homnia de parte horientis 

/ 9 in ipso torrente qui discurit, de meridie in ipsa strada qui 

vadit Valoriola, de hocciduo / 10 in ipsa Arananeda, de circii in ipsa 

serra de Kaval et de Albiol. Sicut isti termini am-/ 11 biunt et iste 

iam dicte quatuor afrontaciones includunt, sic impignoramus tibi: 

ip-/ 12 sas kasas et aliter et ipsas terras et vineas et ol[zedos], quantum 

ibi abemus, ab [in]tegrum, franchum, / 13 qui fuit de franchitate 

de Petrasii, cum exiis et regresiis earum, videlicet, racione ut in die 

/ 14 quod erit festa Sancta Maria, mediante augusto, ista prima 

veniente, sic nos rendamus tibi ip-/ 15 so blad qui est supra scripto. 

Quod si minime hec fecerimus et a diem placitum tibi non persolverimus, 

/ 16 licencia abeas ista alode aprendere et tenere et vindere. 

Et nos facimus cum vos tale con-/ 17 ventum: ut nos, si vindere 

voluerimus istum alodem, tibi vendamus; et si ad alio / 18 homine 

aut femina lexabimus isto alode, similiter non habeat licitum vindere 

nisi ad te; / 19 et si vos emere nolueritis isto alode infra triginta 

dies, nobis rendatis ista / 20 scriptura; et si num (?) emetis, non tantum 

sicut alios homines. Et de nostro iure / 21 in vestrum tradimus 

et teneamus per vestrum beneficium. Quod si nos impignoratores 

aut / 22 aliquis homo aut femina qui hec disrumpere voluerit, 

nicil valeat, set componat in / 23 duplo cum omnem suam imelioracionem. 

Et in antea ista scriptura firma permaneat / 24 homni per 

hevum. 

Facta inpignoracione II kalendas februarii, anno XXVI regni 

Enrici / 25 regi. 

Sig+num Martino, sig+num Gerberga, nos qui ista inpignoracio- 

/ 26 ne fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

Sig+num Mironi / 27 Sonifret. Sig+num Remungimara. Sig+num 

Alte/miro\. 

/ 28 S+ Geraldus presbiter, qui hec scripsit die et hanno sss quod 

supra. 

922 

1057 febrer 5 

Isarn i la seva muller Cecília venen a Salamó una peça de vinya situada 

al comtat de Barcelona, al terme del castell de Cervelló, al 

Montpedrós, prop de Santa Coloma, que tenen per aprisió i 

plantació, pel preu d’1 mancús d’or.


ACB, perg. 1-4-195. Original. Pergamí, 88 × 274 mm. Al verso: “In termino castri 

de Cervilione”; “Cerveio” (S. XIII-XIV); “1057” (Mas). Caplletra “I”: 6 mm. 

In nomine Domini. Ego Isarnus et uxori sua Cecilia vinditores 

sumus tibi Salamon, emptore. Per hac scriptura vindicionis nostre 

vindimus tibi pecia I de / 2 vinea, que abemus in comitatum 

Barhcinona, infra termine castrum Cervelione, ad Monte Petroso, 

prope Sancta Columba. Qui nobis advenit per prisionem sive per 

/ 3 planter vel per quecumque voces. Et afrontat de oriente in ipsa 

terra erema, de medie in torrent, de occiduo in terra erema de 

Sancta Columba, de circii / 4 in via qui vadit et regredit de Sancta 

Columba. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vindimus tibi: 

ipsas nostras voces, quantum ibi abemus, ab inegre, cum exiis 

et / 5 (et) 1 regresiis earum, in precium mancuso I de auro placibile. 

Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos vinditores de presente 

manibus nostris accepimus. 2 Et nihil de ipso / 6 precio aput 

me emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

et / 7 potestatem, ab omni integrietate, ut quiquit exinde facere 

vel iudicare volueris, in Dei abeas potestatem, ad tuum proprium, 

exceptus ipsa tahca. Quod si / 8 nos vinditores aut ullus omo aut 

femina qui ad ista vindicione venerit ad inrumpendum, non oc valeat 

vindicare, set componat aut componamus tibi ip-/ 9 sas predictas voces 

in duplo 3 cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea istas voces 

vindicionis firmas et stabilis perseveret omnique tempore. 

/ 10 Facta ista vindicione voce nonas februarii, anno XXVI 

regnante Enrici regis. 

S+ Isarni, s+ Cecilia uxori sua, nos qui istas voces vindicione 

/ 11 fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Em, qui eo firmat. / 12 S+ Quiricus Miro. S+ *Geribertus 

Balloma/r\*. S+ *Sanla 4 Esteva.* 5 S+ *Amadus*. / 13 S+ Gerbert Tassio. 

S+ Gerbert Senfredus. S+ Guadallus Remun. 

/ 14 S+ @Rosselus@ presbiter, qui hec scripsit. 

1. Repetit. 2. Sota la m hi ha una s. 3. Sota la o hi ha una e. 4. Abreviatura 

supèrflua. 5. Abreviatura supèrflua. 

923 

1057 febrer 7 

Sengoll i la seva muller Aggio venen al vescomte Udalard i a la seva 

muller Guisla, vescomtessa, un alou consistent en un mas amb


1481 

cases, casals, horts, terres, vinyes, arbres, prats, pastures i aigües, 

situat al comtat de Barcelona, dins els termes de Sant Genís, 

al lloc que anomenen Agudells, pel preu de 100 mancusos d’or 

de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 204, f. 72a-b. Rúbrica: “Sengoldus vendidit Udalardo vicecomite 

mansum I et terras, vineas et multa alia in Acutellis”. Interior recto: “n. 204” 

(Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1056” (s. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus A: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Sengollo et uxori mea Aggio femina, 

nos simul in unum, vinditores sumus vobis Udalardo, vicecomite, 

et coniux eius Gilla, femina, vicecomitissa, emptores. Per hanc 

scriptura vinditionis nostre vindimus vobis alaudem nostrum proprium, 

id est, maso I de terra cum casas et casalibus, cum solos 

et superpositos et cortilios et parietes et petras, macximas vel minimas, 

et foveas et hostios et ianuas, et ortis, ortalibus et terras et 

vineas, cultas vel ermas, cum arboribus et pomiferis diversis generibus, 

glandiferis vel inglandiferis, garricis, pratis, pascuis, vieductibus 

et reductibus, aquis aquarum. Qui nobis advenit per comparatione 

sive per qualicumque voces. Et est ipsa hec omnia supra scripta 

in comitatu Barchinona, infra fines Sancti Genesii, in locum que 

dicunt Agudels. Et affrontatt ipso alaude supra scripta de parte vero 

orientis in ipso torrent qui discurrit per totum tempus, et de meridie 

in alaude de nos vinditores, et de occiduo in via publica qui / b pergit 

in omnesque partes, et de circi in alaude de Ledo condam et de 

eredibus suis. Quantum infra istas quatuor affrontationes includunt, 

sic vindimus vobis: ipso maso I de terra cum casas et casalibus, 

cum solos et superpositos et cortilios et parietes et petias, macximas 

vel minimas, et foveas et ostios et ianuas, ortis, ortalibus et terras 

et vineas, cultas vel ermas, cum arboribus et pomiferis cum diversis 

generibus, et ficulneas, glandiferis vel inglandiferis, garricis, 

pratis, pascuis, vieductibus et reductibus, aquis aquarum, quomodo 

terminavimus et piduavimus, nostrum proprium, ipsas nostras 

voces, totum ab integrum, cum exiis vel regressiis earum, in propter 

precium mancusos C de auro de Barchinona, cocto a peso legitimo. 

Et nichil exinde apud vos emptores non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predicta ipsa hec omnia de nostro iuramus in vestro 

tradimus dominio et potestate a facere ad omnia quod volueris, ad 

vestrum plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo qui contra anc ista carta vinditione inquietare voluerit, non 

hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus vobis in triplo


cum omne suam inmelioratione. Et in antea ista carta vinditione 


Facta ista carta vinditione VII idus februarii, anno XXVI 

regnante regni Henrici regi. 

Sig+num Sengollo, sig+m Aggio femina, qui ista carta vinditione 


Sig+num Gerallo. Sig+num Seniofredus Bonsomo. Sig+num 

Guilielmo Borello. 

@Guilelmus@ sacerdote, qui ista carta vinditione scripsit die 

sss et anno quod supra. 

924 


Gerberga, la seva filla Maria i el marit d’aquesta, Ramon Sendred, 

defineixen a Pere Senfred i a la seva mare Ermengarda un deute 

que havia contret el difunt Senfred, pare de Pere; després d’un 

empenyorament no plenament satisfet, vençut el termini, els 

definidors es reserven, de la peça empenyorada, una mujada de 

vinya que havien comprat als definits. 

ACB, LA.II, n. 15, f. 5c-d. Rúbrica: “Carta un\a/ modiata vinee apud Viam 

Antiquam”. Exterior verso: “n. 15” (Caresmar). Interior verso: “Anno Domini 1056” 



In nomine Domini. Ego Gerberga femina, una cum filia mea 

nomine Maria et viro suo nomine Remundus Sendredi, pacificatores 

et definitores et evacuatores sumus tibi Petrus Seniofredi et matri 

tue nomine Ermeniardis. Per hanc denique scripturam definitionis 

nostre definimus et evacuamus vobis omne debitum quod nobis 

debebat pater tuus de te prefatus Petrus. Et misit mihi Gerberga 

prefatu suum pignus per scripturam pro ipso debito prescriptus 

Seniofredus propter quinque kaficios ordei et sestarios VI et media 

emina 1 et uncias IIII aur(e)i 2 puri Barchinona. Et de istum debitum, 

quando fuit mortuus prefatus Seniofredus, fratri meo de me 

Gerberga femina, non debebat mihi nisi kaficios III ordei et uncias 

II auri. Vos autem pro prescripto debito dedistis nobis modiatam 

unam vinee ab ipsa terra ubi est fundata optima ad ipsa Via Antiqua, 

pro hoc: ut omne prefatum debitum vobis diffinissemus et 

evacuassemus, sicut scriptum est in ipsa carta pignoris, sicuti et fa-


1483 

cimus, ut ab hodierno die et tempore quieti et securi inde permaneatis 

tam nos quam omnes homines qui possessuri erunt utriusque 

sexus prescriptum alodium, quod resonat in ipsam cartam 

pignoris, exceptus prescriptam modiatam vinee, quod exinde nobis 

dedistis et vendidistis. Si quis contra hoc pactum sequritatis venerit 

aut venerimus pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut 

componamus vobis in vinculo libram I auri puri Barchinona. Et 

insuper ista definitio et evacuatio firma permaneat omne per evum. 

Prescripta carta pignoris retinuimus nos definitores prescripti, ob 

metu prescripto, modiata vinee quod nobis dedistis propter omne 

debitum, quod omne tempus inde simus securi et sine pavore, quod 

vos neque vestre posteritati audeat nos interpellare de prefata 

modiata vinee neque aliquis homo utriusque / d sexus. Quod si fecerit 

aliquis, reddidissemus ad vestrum pignus et adprehendissemus eum. 

Actum est hoc idus februarii, anno XXVI regis Henrici. 

S+num Gerberga femina, s+num Maria femina, s+num Remundus 

Sendredi, nos qui hoc pactum securitatis fieri iussimus et 


S+ Bertrando presbitero. S+ Seniofredus presbiter. S+ Remon presbiter. 

S+ Bernardus levita. S+ Remundus levite. Willelmus sacer sss. 

S+num Bellihominis, cognomento Gerallus, levita exarator et 


1. Sota la e hi ha una o. 2. e expuntuada. 

925 


Vives Guadall, levita, fa donació a favor de Déu i la Canònica de la 

Santa Creu i Santa Eulàlia d’un alou consistent en una casa 

amb cort, trilla, arbres i la terra que hi ha al seu voltant i dues 

mujades de vinya amb la terra on són plantades, situat al comtat 

de Barcelona, al Vallès, al lloc que anomenen Canalies. 

ACB, LA.III, n. 175, f. 65a-b. Rúbrica: “Vivanus Guadalli, clericus, dedit Sedi 

alodium, domos, terras, vineas II modiatas in Canalies et cetera”. Interior recto: 

“n. 175” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1056” (s. XVIII). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus I: 12 línies. 


In nomine Domini. Ego Vivanus Gadalli levita donator sum 

Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie alaudem


meum proprium, id sunt, casa cum curte et trilia, cum arbores 

diversi generis et terra qui est in circuitu de ipsa mansione, cum 

modiatas duas vinearum, simul cum ipsa terra ubi sunt fundatas. 

Est hec omnia in comitatu barchinonensi, in Vallense, in locum que 

dicunt Canalies. Advenit mihi hec omnia per causam meliorationis, 

quas mihi dimisit pater meus, qui est condam. Affrontant namque 

pres-cripta omnia de circi in terra et vinea de Ermengardis vel de 

suos heres, de aquilonis in strata publica, de meridie in terras et 

vineas de me donatore vel de meos heres, de occiduo in rivo que 

vocant Canalies. Quantum isti termini amplectuntur atque includunt, 

sic dono Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sanctque Eulalie: 

supra scripta omnia integriter, simul cum exiis vel regressiis earum, 

ad proprium iam dicte Canonice. Quem vero prescripta omnia, que 

dono Domino Deo et Canonice iam dicte, de meo iure in ipsius trado 

dominium et potestatem, ab omni integritatem, ad suum plenissimum 

proprium. Quod si ego donatore aut aliquis homo sexus utriusque 

qui contra hanc donationem venero aut venerit ad inrumpendum, 

nil valeat, sed componat aut componam iam dicte Canonice prescripta 

omnia in duplum cum omni sua inmelioratione. Et insuper 

hoc maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc XII kalendas marcii, anno VI post XX regni regis 

Enrici. 

+ Vivas levita, qui hanc donationem feci et firmavi et testes 


S+ Mironi Riculfi. 

S+ Emma femina, qui hoc consentio et firmo. 

Sss Guadamiri presbiter. Sss Arnallus / b presbiter. Sss Reimundus 

presbiter. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

926 


Guinidilda ven a Ramon Bremon una vinya amb la terra on és 

plantada, situada al territori de Barcelona, al terme d’Agudells, 

a Valdeleds, pel preu de 2 mancusos i mig d’or de moneda de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 105, f. 39a. Rúbrica: “Guinedelle vendidit sedi apud Vallem Letos 

alodia multa, in parrochia Acutellis”. Interior recto: “n. 105” (Caresmar). Inter


1485 

columnas recto: “Anno Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 



In nomine Domini. Ego Guidenelle femina venditrice sum tibi 

Remundi Bremundi, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee 

vendo tibi vinea, simul cum ipsa terra ubi est fundata, et garricis 

et arboribus diversis generis. Et est hec omnia in territorio barchinonense, 

in terminio de Acutellos, in Valle Letos. Advenit mihi 

hec omnia per voce genitorum meorum sive per omnesque voces. 

Affrontat hec omnia de parte circi in vinea de te emptore, de 

aquilonis in via, de meridie in vinea de te emptore, de occiduo in 

garriga et in alaude de filiis de Leds. Quantum istas affrontationes 

includunt, sic vendimus tibi: iam dicta omnia ab integre, propter 

precium mancusos II et medio de auro chocto monete Barchinona 

legitime pensatos. Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego 

venditrice manibus meis recepi integriter. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo 

tradimus dominio et potestatem, ab omni integritatem, ut quiquid 

exinde facere vel iudicare volueris, liberam in Dei nomine habeas 

plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego venditrice aut ullusque homo utriusque 

sexus qui contra ista venditionem ad inrumpendum venerit, non 

hoc valeat vindicare, set componat aut ego componat tibi iam dicta 

omnia in duplo cum omnem suam meliorationem. Et in antea ista 

venditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione XII kalendas marcii, anno XXVI regni Henrici 

regis. 

S+ Guidenelle, qui ista venditione feci et firmavi et firmare rogavi. 

S+ Bonusfilius Geralli. S+ Bernardus Bonusfilius. S+ Bonusfilius 

Sunner. S+ Ermemir Bonefilii. 


supra. 

927 

1057 març 13 

Amat Guillem empenyora a Borrell Gimarà una peça de vinya i una 

de terra, situades als termes de Carrera i Quinçà, al territori de 

Barcelona, per un deute de 2 mancusos d’or de Barcelona, de 10


en unça, que han de ser retornats el primer d’abril vinent; 

mentrestant, Amat té les terres per benefici del prestador. 

ACB, perg. 1-1-2374. Original. Pergamí, 127 × 210 mm. Al verso: “Et ego Borrellus 

manleve ad Amatus Guilielmus somas duas de vindemia et media portadora” 

(S. XI); “Num... 2374” (S. XVIII); “Diversorum A. 2374” (Mas); “1057” (F-B). Caplletra 

“I” que ocupa 5 línies. 

In nomine Domini. Ego Amatus Guilelmi inpignorator sum tibi 

Borrellus Gimara. Manifestum est enim quia / 2 debitor sum tibi mancusos 

II de auro chocto monete Barchinone de decem in uncia. 

Propterea inpignoro tibi / 3 pecia una de vinea, simul cum ipsa terra 

ubi est fundata, et pecia una terre que est iusta iam dicta vinea. Et 

est hec omnia / 4 in territorio barchinonense, in terminio de ipsa 

Karrera vel de Quincano. Advenit mihi hec omnia per mea conparacio- 

/ 5 ne sive per omnesque voces. Afrontat ipsa terra et vinea de parte 

circi in terra et vinea de te Borrello, de aquilonis in torrent, / 6 de 

meridie in terra de me inpignorator et in vinea de \filiis/ Bernardi 

Guilelmi et de Ermengaudus Aurucii, (de occi) 1 / 7 de occiduo in vinea 

de Bernardi Guilelmi et de uxor sua Arsindis. Quantum istas afrontacines 

includunt, sic in-/ 8 pignoro tibi: iam dicta pecia de vinea et 

de terra ab integre. Et de meo iure in tuo trado dominium et potestatem 

ab omni / 9 integritatem. Et inter tantum ego teneam per tuum 

beneficium. Et in die quod erunt kalendas aprilis, ista proxima 

ventura, sic tibi raedere fa-/ 10 ciam iam dictos mancusos II de prefato 

auro et tu mihi raedere facias ista scriptura sine mora. Et si hoc non 

fecero et diem pla-/ 11 citis meis non adimplevero, tunc abeas plenam 

potestatem hec omnia, que tibi inpignoro, aprehendere, tenere, vindere 

et omnia facere quod / 12 volueris, cum exios vel regressios earum, 

a tuum plenissimum proprium. Quod si ego inpignorator aut ullusque 

omo utriusque sexus qui con-/ 13 tra ista inpignoracionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vindicare, set conponat aut ego conponam 

tibi iam dicta / 14 vinea et terra in duplo cum omnem suam melioracionem. 

Et in antea ista inpignoracio firma permaneat omnique tempore. 

Facta inpig-/ 15 noracione III idus marcii, anno XXVI regni 


S+ Amatus, qui ista inpignoracione feci et / 16 firmavi et firmare 

rogavi. 

S+ Geralli Galindi. / 17 S+ Guilelmus sacer. S+ Arnallo Sunner. 

/ 18 S+ Geribertus presbiter, qui hoc scripsi cum litteras super 

positas in linea VI, et sss die et anno quod supra. 

1. de occi expuntuat.

1057 març 17 


928 

1487 

Mir Geribert, la seva muller Guisla i el seu fill Bernat, clergue, amb 

Sunyol Guillem cedeixen a la Canònica de la Seu un alou repartit 

entre diversos llocs del suburbi i el territori de Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 345, f. 134c-135a. Rubrica: “Carta quod Mir Geribert dedit 

Canonice I pareliatam terre et IIII or modiatas vinearum apud Durrios et I peciam 

terre et vineas apud Lacunam”. Exterior verso: “n. 345” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Anno Domini 1056” (S. XVII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 



In Dei omnipotentis nomine. Ego Miro Geriberti et meaque 

coniux nomine Guisla necnon et filio nostro Bernardo clerico 

simulque Signuldus Guilelmi concedimus omnibus modis pariter et 

donamus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

omnibusque servientibus ibi, sub clericali ordine constituti, alodium 

quod est in suburbium vel in territorio Barchinona, variis in locis 

situm, id sunt, terris scilicet et vineis quod fuit Ermeniardis, condam, 

matris mee, vel Fulconis, fratris mei. Illa autem dimisit supra 

dictum alodium pro remedium anime sue. Nos autem predicti, ego 

Miro cum coniuge mea Guisla et filiis noster Bernardus clericus 

et supra nominatus Signuldus, qui fuit elemosinarius iam dicta Ermeniardis, 

videmus bonum et rectum esse dare Domino Deo et 

predicte Canoni-/ d ce et eius servientibus supra dictum alodium. Est 

autem una pariliata de supra dictum alodium non longe positum 

a civitate. Habet namque terminum a parte orientis in ipso arenario, 

de circio in strata publica, de occio in alodium de iam dicta Cannonica, 

de meridie in littore maris. Et IIII or modiatas vinearum, que 

sunt in loco vocitato Durrios, cum illorum affrontationes, et alias 

vineas nuper hedificatas que sunt subtus ipsa strata vocitata 

Francisca cum illorum affrontationibus, et alias vineas que sunt ad 

ipsam Lacunam necnon et ipsam terram ubi fundate sunt supra dicte 

vinee cum illorum affrontationibus, et unam aliam peciam terre que 

est ad iam dictam Lacunam cum suis affrontacionibus. Supra scripta 

namque omnia donamus Domino Deo et supra meminite Cannonice 

promto animo et bona voluntate, ob amorem Dei et remedium 

anime patris mei et matris mee et fratribus meis et pro remedium 

nostrorum peccatorum, ut Deus omnipotentis dimittat illis et 

nobis omnia delicta nostra. Eo videlicet modo et ordine donamus 

supra notata omnia cum exitibus et regressibus earum: ut nullus


episcopus vel princeps aut aliquis homo utriusque sexus vel ordines 

sit ausus huius scripture donationis disrumpere idem donare, comutare 

vel subpignorare, neque per fevum donare, neque in aliquo 

quocumquemodo transferre. Et si et si, quod absit, aliquis, suadente 

diabolo, ausus fuerit insurgere contra nostre largitionis donum, 

primum iram Dei omnipotentis incurrat et anathematis iaculo 

feriatur et in die furoris Dominum cum Iuda proditore vivus descendat 

in inferni voragine. Et insuper supra dicta omnia revertatur 

ad nos sive ad posteritatis nostre. Quod si nos donatores aut aliquis 

homo utriusque sexus hoc disrumpere voluerimus aut voluerint, nil 

valeat nobis vel illis, sed componamus aut componant hoc totum, 

quod supra insertum, est in triplum cum sua inmelioratione. Et 

insuper hoc maneat firmum omne per evuum. 

Actum est hoc anno incarnationis dominice MLVII, XVI kalendas 

aprilis, regnante Henrico rege anno VI post XXo . 

+ Mirone, / a s+num Guisla, s+num Signuldus, s+ Bernardi levite, 

nos qui hanc donatione fecimus et firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

S+num Arnaldus Arluinus. S+num Mironi Guitardi. S+num 

Geriberti Ademar. S+num Gonbaldi Mironis. S+ Guilabertus levite. 

S+ Remundi Seniofredi levite. 

Signum Iohaens, indignus monachus, qui hoc scripsit cum 

litteras fusas et supra scriptas in diversis locis et die et anno quod 

supra. 

929 

1057 març 18 

Ramon i la seva muller Ermessenda venen a Guillem Sendred i a la 

seva muller Trudlenda cinc quarterades de terra, amb la vinya 

que hi ha plantada, situades al territori de Barcelona, al terme 

de les Esplugues, pel preu de 9 mancusos de Barcelona. 

ACB, perg. 3-27-436. Original. Pergamí, 97 × 277 mm. Al verso: “Pabordia de 

Gener, St.27” (36-39); “Senyal verd, 165”; “1057” (F-B). Caplletra “I” ornamentada: 

38 mm. 

In nomine Domini. Ego Raimundus et uxori mea Ermesindis 

femina venditores sumus vobis Guilielmus Sendredi et uxori tue / 2 

Trudlen, emtores. Per hanc scriptura vendicionis nostre vendimus 

vobis quarteradas V de terra, cum ipsa vnea qui ibi est fun-/ 3


1489 

data. Quod abemus in territorio barchinonense, in termine de ipsas 

Espellunchas. Advenit ad me iam dictus Raimundus / 4 per vocem 

uxori mee supra nominata et ad me predicta Ermesindis per viro 

meo condam nomine Dalmaz vel per mea comparacione sive / 5 per 

qualicumque voces. Quia afrontad ipsa terra cum ipsa vinea de parte 

circii in vineas de Arsindis femina, uxore Bernardus / 6 Guilielmi, 

et de Sancti Petri cenobi Puellarum, de aquilonis et de meridie et 

de occiduo in vineas de vos emtores. Quantum / 7 infra istas afrontaciones 

includunt vel suis terminis ambiunt, sic vendimus vobis: 

iam dicta terra cum ipsa vinea fundata, totum / 8 ab integrum, cum 

exiis et regressiis earum, in propter precium manchos VIIII de Barchinona. 

Quod vos emtores precium nobis dedistis / 9 et a presens 

de manibus nostris accepimus. Et nichil de ipso precio apud vos 

emtores non remansit. Et est manifestum. Quem vero pre-/ 10dicta terra cum vinea, sicut superius resonet, de nostro iure in vestro 

tradimus dominio et potestate, ad vestrum alaudem proprium, / 11 

ad omnia facere quod volueritis. Quod si nos venditores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra hanc ista carta ven-/ 12dicione venerid ad inrumpendum, non hoc valead vindicare, set componat 

aut componamus vobis ipsa terra et vinea in duplo / 13 cum omnem 

suam inmelioracione. Et in antea ista carta vindicione firma permanead 

mo vel omnique tempore. 

Facta ista / 14 carta vendicione XV kalendas aprilii, anno XXVI 

regis Henricii. 

Sig+num Raimundus, sig+num Ermesindis, / 15 qui ista carta 

vendicione fecimus scibere, firmavimus et firmare rogavimus. 

Sig+num Reimundus Miro-/ 16ni. Sig+num Lobeto. Sig+num 

Ioann Ennegoni. 

/ 17 Gerallus sacer, qui ista carta vendicione scripsit et sub sss 


930 

1057 març 26 

Ermengarda i el seu marit Bonfill empenyoren a Gerard Atila, levita, 

diversos béns per un deute de 5 mancusos d’or pur de Barcelona, 

legítimament pesats, de 10 en unça, situats als llocs de Quart 

i Banyols, al terme de Santa Eulàlia de Provençana, al territori 

de Barcelona. El deute, amb el seu lucre, s’ha de tornar en el


termini d’un any; mentrestant els deutors gaudeixen dels béns 

empenyorats per benefici del prestador. 

ACB, perg. 1-1-1835. Original. Pergamí, 130 × 260 mm. Al verso: “In Bagnolis” 

(S. XIII-XIV); “Num... 1835” (S. XVIII); “Diversorum A. 1835” (Mas); “1057” (F-B). 

Caplletra “I” que ocupa 6 línies. 

In nomine Domini. Ego Ermengards femina una cum viri meo 

Bonifilio inpignoratores sumus tibi Gerallus Atila levita. Manifestum 

est enim / 2 quia debitores sumus tibi mancusos V auri puri 

Barchinone legitime pensatos de decem in uncia. Propterea impignoramus 

tibi domibus et curtibus, / 3 solis et supra positis, ortus, 

artalibus, arbores, terris et vineis, cultum et heremum. Que est hec 

omnia in territorio Barchinone, in terminio de Sancta Eulalia de 

Prom-/ 4 ciana, in locis vocitatis Quart et Bagneolis. Advenit mihi 

prescripta Ermengardis femina per genitori mei vel per ullasque 

voces. Et affrontat prefata omnia de / 5 parte circi in montibus de 

Ursa, de aquilonis in ipsiis qudinas, de meridie in undas maris, de occiduo 

in collum de ipsa Gavarra et in Lubricato. Quantum / 6 iste 

affrontaciones includunt, sic pignoramus tibi: predicta omnia, ipsam 

nostram hereditatem, integriter, cum ingressibus et exitibus. Et de 

nostro iure in tuo tradimus / 7 dominium et potestatem. Et inter tantum 

teneamus ea omnia per tuum beneficium. Et in die quo erit 

VIII kalendas aprilis, de isto presenti ad alio primo veniente, sic 

faciamus / 8 tibi reddere predictum debitum. Et si ad isto termino 

non tibi persolverimus istum debitum, stet cum suo lucro per quartum, 

quantum tibi placuerit. Quod si minime fecerimus / 9 et diem 

placiti tui non adimpleverimus, tunc habeas licentiam predicta 

omnia apprehendere, tenere, vindere aut facere quodcumque volueris, 

ad tuum proprium. / 10 Quod si nos inpignoratores aut aliquis homo 

sexus utriusque hac rumpere voluerimus aut voluerit, nil valeat, set 

componat aut componamus tibi predicta / 11 omnia in dupplum cum 

omni sua inmelioratione. Et in antea ista impignoratio firma 


Actum est hoc VII kalendas aprilis, anno XXVI regis / 12 Henrici. 

S+num Ermengardis femina, s+ Bonifilio, nos qui hanc impignorationem 

fieri iussimus et firmavimus et testes firmare roga-/ 13 

vimus. 

/ 14 *S+ Sindredus presbiter*. *S+ Reimundus subdiaconus*. 

S+num Trasver Felix. 



1057 març 27 


931 

1491 

Moçó, fill de Baldric, i la seva muller Ermengarda venen a Guillem 

un alou situat al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Boi, al terme de Lorel, a Tapioles, pel preu de 2 sous de moneda 

d’argent grossa de Barcelona i per 3 diners d’aquesta moneda. 

ACB, perg. 1-2-219. Original. Pergamí, 79 × 302 mm. Al verso: “ in loco Sancti 

Bausalii” (S. XIII); “scriptura VI” (s. XV); “nil pro capº” (S. XVIII). “Antiquitatum IV, 

153”; “1057” (Mas). 

ACB, LA.IV, n. 153, f. 53c-d. Rúbrica: “Venditio alodii apud Lorel”. Exterior verso: 

“153” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus H: 17 línies. 


In nomine Domini. Ego Mucioni, a prolis Baldrigo, et uxori mea 

Ermegod femina venditores sumus tibi Guilelmus sacer, emptori. 

Per hanc denique scripturam venditionis nostre sic vendimus / 2 tibi 

alodium nostrum proprium, id est, peciam unam vinee simul cum 

ipsa terra ubi est ipsa vinea fundata. Est quippe predictam peciam 

vinee in comitatu Barchinona, in parrochia Sancti / 3 Baudelii, in 

terminio de ipso Lore sive de Tapiolas. Qui mihi advenit haec b vinea 

supra scripta ad me Mucioni c per vocem uxori mea Ermegod femina 

et ad me Ermegod, femina per genitorum d / 4 meorum sive per 

omnesque voces. Et affrontat namque prescriptam peciam e vinee, 

simul cum ipsa terra ubi est fundata, de parte vero circio in vinea 

de te emptore, de aquilonis in margine qui descendit / 5 in ipsa terra 

de Miro Guadal et de suo fratre Berengario, de meridie in terra de 

Sancti Cucufati cenobii, de occiduo in strata publica. Quamtum istae f 

afrontationes g includunt, sic vendimus tibi: supra / 6 scripta vinea ab 

integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, in propter pretium h 

solidos II monete argentee i grosse barchinonae, qui hodie currit de 

dinarios, et pro ipso pastu dinarios III / 7 de iam dicta moneta. Quod 

tu emptore pretium j nobis dedistis et nos venditores manibus nostris 

recepimus. Et nichil de ipso pretio k aput l te emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta / 8 vinea, que tibi vendimus, 

de nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias 

exinde quodcumque velis facere ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut aliquis homo se-/ 9 xus utriusque qui contra 

ista charta m venditione venerimus aut venerit pro inrumpendum, nil 

valeat, set componam aut componamus tibi prescripta omnia in 

tripplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea / 10 ista charta n 

venditio o firma permaneat omnique tempore.


Actum est \hoc/ VI kalendas aprilii, anno XXVI regni Henrici 

regis. 

S+ Muncionis, p prolis Baldrigo, s+ Ermegod femina, nos qui 

/ 11 ista charta q venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 12 S+ Guitard Guilara. S+ Ermemiro Ennego. *S+ Petro levite*. 


LA. a. Mutioni. b. hec. c. Mutioni. d. ienitorum. e. petiam. 

f. iste. g. affrontationes. h. precium. i. argente. j. precium. k. Manca. 

l. apud. m. carta. n. carta. o. venditione. p. Mutionis. 

q. carta. 

1057 abril 6 

932 

Guislabert, bisbe, i els seus canonges donen a Bernat Bonuç, a la seva 

muller Ermessenda i als seus fills dues mitgeres i mitja de terra, 

situada al territori de Barcelona, al lloc anomenat Cirsa, a canvi 

del pagament d’1 unça d’or i d’un cens d’un quart dels fruits 

per a la Seu. 

ACB, LA.I, n. 343, f. 134a-b. Rúbrica: “Carta quod Canonica dedit Bernardo Bonucii 

et suis alodium aput Cirsa”. Interior recto: “CCCIIII”; “n. 343” (Caresmar). Exterior 

recto: “Anno Domini 1056” (segle XVII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 20 línies. 


In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus, una 

cum collegio canonicorum meorum mihi subdita donatores sumus 

vobis Bernardus Bonucii et uxori tue Ermesindis femina et filiorum 

vestrorum, qui sunt aut fuerint procreati de vos ambobus. Manifestum 

est enim quia donamus vobis modiatas II et mediam terra erema 

ad complantandum vinea per precaria. Quod habemus in territorio 

barchinonensi, in locum que vocant Cirsa. Advenit nobis predictam 

terre per ius nostre matris Ecclesie Sancte Crucis Sancte Eulalie et 

ad prefate Ecclesie ob collacione fidelium vel per ullasque voces. Et 

affrontant iam dictas modiatas II et mediam terre, de circi in margine 

de Vives Lev, de oriente in alaude de Bonefilius Bernardi, de meridie 

in vineas Sancti Petri cenobii et de supra scripte Sedis, de occiduo 

in via publica. Quantum iste affrontaciones includunt, sic donamus 

vobis: prefata terra, ut eam bene plantare faciatis et advineare 

et circumvallare, ut dicant veri homines quod bene est fundata, et 

advineata et hedificata, in tale conventum: ut de ipsum fructum,


1493 

quod Deus ibidem dederit omnibus diebus vite vestre et filiorum 

vestrorum, qui sunt aut erunt de vos ambobus, donare faciatis ad 

nostram prelibatam sedem ipsam quartam partem et ipsam de 

cimam sine fraude; et vos habeatis et filiorum vestrorum, qui sunt 

aut erunt de vos ambobus, reliquas tres partes ab integre omnibus 

diebus vite vestre sine aliquo impedimento; et post obitum vestrum 

remaneat predicta terra et vinea ab integre ad supra scriptam Sedem, 

ad proprium, sine ulla querela. Quod si nos donatores minime 

fecerimus et diem placitis nostris non adimpleverimus aut si nos 

abstraxerimus de isto conventu et vobis abstulerimus aut filiorum 

vestrorum predicta terra et vinea, componamus vobis unciam unam 

auri cocti. Et in antea non sit nobis / b licitum ut eam vobis tollamus. 

Et si nos predictus Bernardus et Ermesindis aut filiorum nostrorum 

minime fecerimus et ad VI annis primos venientes prephatam terram 

eam obtime non edificaverimus, componamus vobis unciam 

unam auri cocti. Et in antea hoc adimpleamus quod expondimus. 

Actum est hoc VIII idus aprilis, anno VI post XX regni regis 

Henrici. 

+ Guilibertus, gratia Dei episcopus +. S+Dalmacius sacer. S+ 

Bernardus levite. S+ Compan levita. S+ Guifredi levite. + Guilelmus 

levita. + Guilelmus subdiaconus. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris superpositis 

in linea VII et VIII et cum litteris fusis in linea XII, die et anno 

quo supra. 

933 

1057 abril 22 

Guislabert, bisbe de Barcelona, els canonges de la Seu, i Mir Geribert, 

la seva muller Guisla i el seu fill Bernard Mir donen a Arnau 

Arluví la torre que anomenen Miralpeix, que està inhabitable, una 

meitat com a alou propi i l’altra meitat com a feu, situada al 

comtat de Barcelona, dins del terme del castell de Ribes, a la vora 

de la mar. 

ACB, LA.IV, n. 378, f. 160d-161b. Trasllat sense datació. Rúbrica: “Episcopus dedit 

turrem de Miralpex populatoribus medietatem per alodium et medietatem per 

fevum”. Inter columnas verso: “n. 378” (Caresmar). Interior verso: “Miralpex” (S. 

XIII-XIV). Caplletra “H” ornamentada, tipus B: 8 línies. 


Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XXIV, p. 416-417; FONT, Cartas, dipl. 27, 

p. 50-51.


Hoc est exemplar cuiusdam scripture donationis fideliter translatum 

in presentia clericorum inferius anotata, que nec minus nec 

amplius in se continet quam in prefata donationis scriptura, que 

ita incipit: 

In nomine Domini. Ego Guislibertus, gratia Dei episcopus, una 

cum cuncta congregatione canonicorum meorum Sedis Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie et Mironis Geriberti et coniux mea Guilia 

et Bernardus Mironi, filio nostro, nos simul in / a unum, donatores 

sumus tibi Arnallo Arluvini. Certum quidem et manifestum est enim 

quia donamus tibi ipsam nostram turrem que vocant Miralpex, que 

est inhabitabile, simulque cum domibus et casalibus et curtis et ortis 

cum ortalibus, pratis et pascuis, silvis et garricis, terris et vineis, 

eremum et cultum, pronum et planum, cum petriciis, aquis aquarum, 

vieductibus et reductibus, simul cum arboribus variis generis, que 

infra predicto alaudio sunt, et omnia quicquid dici vel nominari 

potest, que infra termino est de predicto turre. Advenit ad me 

Guislibertus episcopus simulque cum meis canonicis predicta omnia 

per vocem nostre matris Ecclesie predicte, et ad Mironus Geriberti 

et Guilia, uxori mea, et Bernardo, filio meo, advenit nobis predicta 

omnia per predictam ecclesiam seu per genitorum nostrorum sive 

per donationem de ipso episcopo predicto. Est namque predicta 

omnia in comitatu barchinonensi, infra termine de castro Ribes, 

prope ipsa mare. Habet namque terminum predicta turre cum suis 

pertinenciis de parte orientis in ipsa mare vel in quardia de ipsos 

Becons et pergit per ipsa limite qui vadit ad ipso pugio de Cagalela 

et vadit per ipso torrent usque ad sumitatem de ipso Pedrosel, de 

meridie in medium maris, de occiduo in ipso Fitore Rubeo et vadit 

ad ipsa quardia de Lacilobs, 1 de parte vera circii affrontat in ipsa 

Erola et vadit per ipsa serra ad ipsum Pedrosel. Quantum infra iste 

affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic donamus tibi: 

predicta omnia cum exitibus et regressibus earum, sive cum suis 

omnibus supra nominatis, medietatem ad tuum proprium alaudem 

et alia medietate per fevum. Ipsis namque decimis et primiciis qui 

de eodem termino, Deo adiuvante, exierint, donamus tibi medietatem 

ad tuum proprium et alia medietate per fevum. Hec omnia supra 

nominata sic donamus tibi in / b tale conventu: ut mitas ibi homines 

qui ibi habitent et ibi laborent; et bene facias predicta omnia 

hedificare et meliorare et ad culturam perducere; et non liceat tibi 

de predicta omnia alium seniorem eligere nisi Mironus Geriberti 

aut posteritati sue nec proclamare neque tu neque ipsum vel ipsos 

cui tu dubitaveris predicta omnia; et non fiat tibi licitum vindere nec


1495 

donare ad nostros similes neque meliores vobis, neque tu neque 

posteritas tua. Quod si nos donatores aut aliquis homo utriusque 

sexus hoc disrumpere voluerimus aut voluerint, ad nichilum illis 

proficiat, set componamus aut componant tibi predicta omnia in 

duplo cum omni sua melioratione. Et insuper hoc maneat firmum 


Actum est hoc X kalendas madii, anno XXVI regni Henrici 

regis. 

Guislibertus episcopus, Mironi Geriberti, Bernardi levite, Guilia 

femina, qui hanc largitionem fecerunt et firmaverunt et testes firmari 

rogaverunt. 

Miro subdiachoni, Gomballi Mironi. Andreas abba, Mironus 

sacer, Guielmus levita, Mironis iudicis, Geriberti Quirici. Berengarii 

Onofredi. Guitardi Guilelmi. Oliver Mir. Bernardi Durandi. Amati 

Guitardi. Guilelmi Raimundi. Otoni Guifredi. Mironi Bonushomo. 

Odgarii Arluvini. Gomballi Mironi. Arnalli Olibani. Raimundi Seniofredi, 

levite et scriptoris. 

Sig+num Poncii presbiteri, qui hanc exemplar scripture scripsit 


1. La i sembla raspada. 

934 

1057 abril 24 

Moçó i la seva muller Ermengarda venen a Guillem, prevere, una peça 

de vinya situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Boi (avui del Llobregat, Baix Llobregat), a Tapioles, que tenen 

pels seus pares, per permuta que feren amb els seus germans, 

per carta precària i per delme conjugal, pel preu de 15 diners 

de moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-196. Original. Pergamí, 129 × 240 mm. Al verso: “Sancti Baudilii” 

(S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1057” (Mas). Caplletra “I”: 14 mm. 

In nomine Domini. Ego Mozonne et 1 uxori sua Ermegodo 

femina vinditores sumus tibi Guilielmus presbiter, emptore. Per hac 

scrip-/ 2 tura vindicionis nostre vindimus tibi peciola I de vinea, cum 

terra ubi est fundata. Que abemus in comitatum Barhcinona, in 

/ 3 parrochia Sancti Baudilii, in Tapiolas. Qui nobis advenit per 

ienitorum nostrorum et per 2 comutacione que fecit aput fratres 

meos, sive / 4 complantacione vel per decimum sive per omnesque


voces. Et afrontat de parte orient ipsa terra et vinea in strada publica, 

de meridie / 5 in vineas de Sancta Crucis sive de ipso Lauro, de 

occiduo in vineas Sancta Crucis et de ipso Lauro, de circii in terra 

et vinea de Arnallus / 6 Ermegod. Quantum istas afrontaciones includunt 

vel ambiunt, sic vindimus vobis: vinea iam dicta et terra 

ab integre, cum exiis et regre-/ 7 siis earum, in propter precium diners 

quindecim de moneda de Barhcinona et in avere placibile. Quod 

tu emptore precium nobis dedisti et / 8 nos vinditores ad presens 

manibus nostris accepimus. Et nihil de ipso precio aput me emptore 

non remansit. Est manifestum. Quem / 9 vero predi terra et 

vinea, que nos tibi vindimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

et potestatem, ab omni integrietate, / 10 ut quiquit exinde facere 

vel iudicare volueris, in Dei nomine abeas potestatem, ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos vinditores / 11 aut ullus omo aut 

femina aut utriusque sexus qui ad ista carta vindicione venerit aut 

nos venerimus ad inrumpen-/ 12 dum, non oc valeat vindicare, sed 

componat aut componamus tibi ipsa supra taxata omnia in duplo 

cum omnem suam / 13 inmelioracionem. Et in antea ista vindicione 

firmam et stabilem permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista / 14 carta vindicione VIII kalendas madii, anno XXVI 

regnante Enrici regi. 

S+ Mozoni, s+ Ermegod uxo-/ 15 ri sua, nos qui ista carta 

vindicione fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

/ 16 S+ Ermomir Baldrigo, \qui oc inpresit et firmavit/. S+ 

Hcixulo, qui oc firmamus et inpresimus. / 17 S+ Remon 3 Sanla. S+ 

Estevallus Vivani. S+ Senfredus Ennego. S+ Oliba Ennego. 

/ 18 S+ @Rosselus@ presbiter, qui hec scripsit. 

1. Des del començament fins aquí les paraules han estat resseguides amb tinta 

d’intensitat més forta. 2. per interlineat sobre et. 3. Sota la m hi ha una i. 

935 

1057 abril 29 

Amat i la seva muller Guisla, Ansolf i la seva muller Ermetruit, Bonhom 

i la seva muller Ermengarda juntament amb Bonadona i 

Miró venen a Miró Bernard una peça de terra situada al comtat 

de Barcelona, al territori de Desvern, pel preu de 3 mancusos 

d’or de Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 137, f. 47b-c. No té rúbrica. Inter columnas recto: “n. 137” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 26 línies.



1497 

In nomine Domini. Ego Amad et uxor mea Guisla femina 

et Ansolfus et uxori mea Ermetruit femina et Bonushomo cum 

uxori mea Ermengarda femina et Bonadonna et Mironi, nos simul 

in unum, vinditores sumus tibi Mironi Bernardi, emptore. Per 

hanc scripturam vinditionis nostre vindimus tibi pecia una de 

terra apud ipsa vinea qui ibi est fundata, nostri proprii. Quod 

habemus in comitatu Barchinona, in termine de Vercio. Advenit 

mihi Amad per vocem uxori mea, et ad me Guisla per genitorum 

meorum, et ad me Ansolfus per genitorum meorum, et ad me 

Ermetruit per vocem viro meo, et ad me Bonushomo per vocem 

uxori mea, et ad me Ermengarda per genitorum meorum, et ad 

me Bonadomna per genitorum meorum sive per ullasque voces. 

Affrontat prefixa hec omnia supra scripta de parte circii in vineas 

de Bremunt Mir, de aquilonis in terra de Boecii Leopardi, de 

meridie in ipsa via vel in terra de Boecii, de occiduo similiter. 

Quantum infra istas affrontaciones inclundunt, sic vindimus tibi: 

predicta terra apud ipsa vinea supra scripta, totum ab integrum, 

simul cum exios vel regressiis earum, impropter precium mancusos 

III de auro cocto de Barchinona. Quod tu emptore precium 

nobis dedisti et nos vinditores de manibus nostris recepimus. Et 

est manifestum. Quem vero prenotata hec omnia supra scripta, 

quod nos tibi vindimus, de nostro iuro in tuo tradimus dominio 

et potestate ab omni integritate, / c ad tuum proprium, ad omnia 

facere quod volueris. Quod si nos vinditores1 aut ulliusque homo 

vel femina disrumpere voluero ad voluerit, nil valeat vindicare, 

set componat aut componamus tibi in duplo cum omne suam inmeliorationem. 

Et in antea ista carta vindicione firma consistat 

omne per evuum. 

Actum est hoc III kalendas madii, anno XXVI regni Enrici 

regi. 

S+m Amad, s+ Guisla, s+num Ansolfus, s+m Ermetruit, 

s+m Bonushomo, s+m Ermengarda, s+m Bonadonna, femina, 

nos qui ista carta vinditione fecimus et firmavimus et firmare 

rogavimus. 

S+m Mir. S+m Iocebertus Guadal. S+m Bernardus Lanfret. S+ 

Guilielm Olibani. 

S+ Olibani presbiter, qui scripsit die et anno prefixo. 

1. Sota la i hi ha una o.


1057 abril 30 

936 

El·liarda i la seva germana Morena venen a Ramon terres, situades 

al comtat de Barcelona, al terme de Kalizas (Caldes de Montbui?), 

sobre de Montmajor, al Pinell, pel preu de 4 sous de diners. 

ACB, perg. 1-2-1409. Original. Pergamí, 133 × 280 mm. Al verso: “Mitja Escala, 

Armari 3, n. 1409”; “(Num... 1115, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I”: 23 mm. 

In nomine Domini. Ego Elliardis et sorori mea Morena vinditores 

sumus tibi Remundo emptore. Per hac scriptura vindicione 

/ 2 nostre vindimus tibi terras, cultas et ermas, et ruviras et cum 

omnia genera arboribus qui infra, sunt et petras, hec omnia fran- 

/ 3cum. Qui nobis advenit per geni\to/res nostros sive per ullasque 

voces. Et est hec omnia supra scripta in comitato Barchinona, 

infra ter-/ 4mines de Kalizas, supra Monte Magore, ad ipso Pinello. 

Et affrontat hec omnia supra scripta de parte orientis in ipso riun- 

/ 5culo qui escurrit de Fonte de Chilio, de meridie in ipso torrente 

de Channelles, de occiduo in terra de Salamone, de circii in ipso 

/ 6 fischo de Remundo Donnucio. Quantum istas affrontaciones 

includunt, sic vindimus tibi: hec omnia supra scripta, totum ab 

inte-/ 7grum, cum exios et regressios earum, in propter precium 

solidos IIIIor de denarios, quod nos recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero predicta / 8 hec omnia, que nos vindimus tibi, de nostro 

iuro in tuo tradimus dominio et potestatem, ad omnia que volueris 

facere, ad / 9 tuum proprium. Quod si nos vinditores aut 

ullusque omo qui contra ista carta vindicione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat / 10 vindichare, set componat aut componamus 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnia sua inmelioracione. 

Et in antea ista carta / 11 vindicione firma permaneat 


Facta ista carta vindicione II kalendas madii, anno XXVI regni 

Henricii re-/ 12gii. 1 

S+n Elliardis, s+n Morena, nos qui ista carta vindicione fecimus 


/ 13 S+n Arnnallo Floridio. S+n Ermengaudus Bernnardo. S+n 

Arnnallo Remundo. 

/ 14 Ss Bonefilio sacer, qui ista carta vindicione scripsit ss die 


1. L’última i també podria ser una s a mig fer.


937 

1499 

1057 maig 1 

Ermengol i la seva muller Adelaida venen a Guillem diferents béns 

situats al comtat d’Osona, a la parròquia de Sant Martí 

d’Aiguafreda, a Valldossera, prop de Sant Mamet, a canvi d’una 

quantitat de moneda d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-1162. Original. Pergamí, 89 × 330 mm. Aquest document està 

bastant mutilat. Presenta forats a la meitat superior i li manca tot un tros de 

la banda esquerra del pergamí que afecta l’acabament de totes les línies. A més 

a més, hi ha taques d’humitat que han esvanit la tinta i l’han feta desprendre. 

Al verso: “Parrochie de Aquafrigida [in terra?] en Soler e en / Seboric” (S. XIII- 

XIV); “Diversorum A 1728 1161” (Mas). Caplletra “I”: uns 12 mm. 

In nomine Domini. Ego Er[men]gaudus et uxor mea Adaleizo 

[femina] vindi[t]ores su[m]us tibi Guilelmus prole [±6], emptore. Per 

hanc scriptura vindicionis nostre v[indimus] [tibi pecia I de terra 

?] / 2 cum curtes, solos et superpositos, ostios et ianuas, et tor[cu]lario 

et o[r]tis, or[tali]bus et arboribus qui in[fra sunt], simul cum ipso 

alaude qui in circuitu est [±14]. / 3 Qui mihi advenit ad me Ermengaudus 

per vocem uxori me[e] et ad me prefat[a] Adaleizo per 

viro meo, qui fuit condam, nomine Vidal, aut per ullasque voces. 

Et es[t hec omnia in comitatu] / 4 Auso[na i]n parrochia Sancti 

Martini de Aquafrigida, in Valle Orsera prop[e] Sancti Mametis. Et 

afrontat iam [dic]t[a terra] francha de oriente in terra vicecomitale 

[±18] / 5 in ip[±6] de Falchone Remon, de meridie in vinea de 

Guilaberto et de Enneg [v]el suis eredis, de occiduo in ipso feo de 

Guadal que dicunt Gueta, de circii in ipso alaud[e] [±?]. / 6 Qua[ntum 

i]nter istas quatuor afrontationes includunt, sic vindimus tibi: supra 

dicta omnia, francha, nostra propria, tota ab integre, cum exiis vel 

regresiis suis, a proprio, in propt[er] [precium mancusos, ±6] / 7 de 

auro chocto de Barchinona. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, quod superius resonat, de nostro iuro in tuo tradimus 

dominio et potestatem, ad tuum proprium franchum. [Quod si nos 

vendito-]/ 8 res aut ullusque omo qui contra ista carta vinditione 

venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componam 

tibi supra dicta omnia in duplo cum omnem suam [immelioratione]. 

/ 9 Et in antea ista ca[r]ta vinditione stabilis et firma permaneat 


Factas ista carta vindicione die kalendas madii, anno XXVI 

regni Henrici r[egis]. 

[S+num Ermen-]/ 10 gaudus, s+num Adaleizo femina, nos qui ista 

carta vinditione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus.


S+num Lobatone Adal[a] [S+num ±6]-/ 11 fredus Adala. S+num 

Arnal Gerallo. S+num Mir Cixela. S+num Senfred Fogoth. 

/ 12 S+ Guilielmus subdiaconus, qui hoc scripsit die et anno quod 

supra. 

1057 maig 3 

938 

Ervigi fa donació a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia d’una 

terra amb vinya al Maresme, al lloc de Teià, que en part és del 

seu germà captiu. 

ACB, LA.II, n. 423, f. 144c-d. Rúbrica: “Eroigius dedit Sedi alodium in Taiano 

pro animabus patris et fratris sui”. Exterior verso: “n. 423” (Caresmar). Inter 

columnas verso: “Anno Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

D: 9 línies. 


In nomine Domine. Ego Erovigio donator sum Domino Deo 

et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est enim 

quia dono a Domino Deo et predicte Canonice terras scilicet et vineas 

qui fuerunt iure fratris mei Mironis, qui fuit ductus in captivitate. 

Et iterum dono Domino Deo et iam dicte Canonice terram quam 

pater meus dimisit pro anima sua, quando obiit ex hoc seculo, sicuti 

resonat in suo testamento et in suo iudicio, eo videlicet modo et 

ordine: dimisit pater meus supra dicta terra et vinea ut sui manumissores 

omni tempore fecissent aniversarium pro anima sua, et ipsi 

nichil horum fecerunt supra dicta namque terram, quam pater meus 

dimisit pro anima sua, sicuti iam dictum est, in pignore erat. Et 

ego iam dictus Erovigio redemi eam ex meo proprio avere et iuri, 

quia satis est servire Deo bonum. Ideo dono et concedo et trado 

iam dicta terram et vineam, quam pater meus dimisit pro anima 

sua, sicuti iam supra insertum est, et portionem fratris mei Mironis, 

qui in captivitate ductus est, (i)ad 1 iam dictam canonicam, pro amore 

Dei et pro redemptione animarum eorum et mee. Est namque supra 

dictum alodium in comitatu Barchinone, in Maritima, in loco 

vocitato Taiano. Habent namque terminum iam dictas terras et 

vineas a parte orientis in termine de Primiano, de meridie in litore 

maris, de occiduo in termine de Alela, de circio in ipsa serra qui 

pergit a Sancti Mathei. Quantum iste affrontationes includunt et isti 

/ d termini amplectivitur, dono Domino Deo et predicte Canonice et 

eius servientes iam dicta omnia, ut faciant exinde quod faciunt de


1501 

illis eorum munificentiis, cum exitibus et regressibus earum, ad illorum 

proprio. Quod si ego donator aut aliquis homo sexus utriusque 

qui contra ista donatione venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed 

componat aut ego componam supra inserta omnia in triplum. Et 

insuper hoc maneat firmum omnem per evum. 

Actum est hoc V nonas madii, anno VI post XX m regni Henrici 

regis. 

Sig+num Ervigio, qui ista donacione feci et firmavi et testes 


S+ Od sacer. S+ Ramundi levite. S+ Poncii levita. S+ Martinus 

presbiter. 

Bonefilius sacerdos scripsit cum literas supra positas in linea 

VII, ubi iam dicit “iam dicta omnia”, die et anno sss quo supra. 

1. i expuntuada. 

939 

1057 maig 8 

Gotmar i la seva muller Otula venen a Borrell Guimerà i a la seva 

muller Orúcia el mas de Malvitge amb totes les seves pertinences, 

consistents en prats, pastures, cases, arbres de diverses classes 

i una església, situat al comtat de Barcelona, a la parròquia de 

Santa Eulàlia de Provençana, al lloc que anomenen Mas de 

Malvitge, pel preu de 30 unces d’or. 

ACB, LA.IV, n. 88, f. 29a-b. Sense rúbrica. Interior recto: “n. 88” (Caresmar). Exterior 

recto: “+ Quod in antea” (S. XIII). Caplletra “H” ornamentada, tipus A: 4 línies. 


Hoc est translatum fideliter translatatum. In nomine Domini. 

Quod ego Gomar et uxor mea Otula femina vindimus vobis Borrello 

Gimerani et uxor tua Orutia ipsum mansum de Malvige, cum totis 

ipsis pertinentiis et tenedonibus et ipsis terminis, cum pratis et 

pascuis, et domos cum solos et suprapositos, et cum arboribus de 

diversis generibus et ecclesia. Et est ipsum mansum in comitatu 

Barchinone, in parrochia Sancte Eulalie Provinciane, in loco que 

vocant mansum de Malvige. Tali pacto vindimus vobis predictum 

mansum cum omnibus suis pertinentiis qui ad ipsum mansum 

(mansum) 1 pertinere debent: salvos franchedam de comite. Terminatur 

autem predictum mansum ab oriente in alodio Gombal Guiscafredi 

et in alodio de Berenger Bernad de Columbario et in alodio Sancti


Petri rodensis et in alodio de Ermengaudi Guiriberti de Arigine et 

in ipso rigano, de meridie in ipso rigano de Bertulera et in alaudio 

de Bernardi Raimundi clives, de occiduo in alaudo de Bonifilii 

Oriz et in alaudio de Pirofredi de Roda Milani et in alaudio Sancti 

Cucuphati, de parte circii in via Polvega qui venit de Lanera et vadit 

ad ipsas Cutinas. Quantum istas affrontationes includunt et terminatur, 

sic vindimus vobis: supra scriptum mansum, ut bene habeatis 

et teneatis per vestram comparationem per totum tempus, 

propter precium, quod accepimus nos venditores, XXX uncias de 

auro cocto. Et habeat ipsa decima de predicto manso Sancte Crucis 

et ipsa primitia Sancte Eulalie Provinciane, ut canent missas. 

Et domino comite accipio unum mulum fulvum propter ipsa comparatione. 

Et tradimus de nostro iure in vestro tradimus dominium 

et potestatem, ad facere eam quem volueritis. Si quis hoc fregerit, in 

duplo componat. Et in antea firmum permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc VIII idus madii, / b anno XXVI Henricis regis. 

S+num Gomadar, s+m Otula, nos qui carta vinditionis fecimus 

scribere et firmare et testes firmare rogamus. 

S+ Seniofredus. S+m Gilla femina. S+m Mironi Comitale. S+m 

Marcutio. S+m Sabato. 

S+ Arsulfus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

S+m Guilelmi Rivirubii, s+m Arnalli presbiteri, s+m Arnalli 

presbiteri, s+m Guilelmi Pictoris, s+ Berengarii Pictoris, nos qui huic 

translationi presentes adfuimus. 

S+m Guilelmi de Corron, qui hoc translatum fideliter scripsit 

cum literis emendatis in linea XVI, XIII kalendas octobris, anno 

Domini Mo Co LXXX IIIIo . 

1. Repetit. 

940 

1057 maig 17 

Guillem, la seva filla Ponça i Domnuça venen a Vives, prepòsit de 

la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona, 

i a la resta de canonges un alou, consistent en cases, 

corts, terres i arbres de diverses classes, situat al territori de 

Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Esteve de Vilanova, 

al terme anomenat Meritable, pel preu de 12 mancusos d’or en 

moneda de Barcelona.


1503 

ACB, LA.III, n. 48, f. 20d-21b. Rúbrica: “Canonica emit alodium multum in termino 

Villenove, apud Meritabile”. Interior recto: “n. 48” (Caresmar); “Villanova” (S. XVIII). 

Inter columnas recto: “Anno Domini 1056” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Guilelm, simul cum filia mea nomine 

Poncia, et Domnutia femina venditores sumus tibi Vivas, prepositus 

Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis barchinonensis, 

simul et omnibus ceteris canonicis prelibate sedis, alaudem qui est 

in territorio barchinonense, in Vallense, scilicet in parrochia Sancti 

Stephani de Villanova, in loco et termine vocitato Meritabile. Est 

quippe hoc alodium: domos et curtes et terras, super rego et subtus 

rego, simul cum arboribus diversi generis et cum aquarum decursibus. 

Advenit nobis hec alodio prescripto per vocem parentorum nostrorum 

sive per quascumque voces. Affrontant quippe meminita omnia de 

parte vero orientis in ipso rego qui pergit a Congostel, de meridie 

in terra de Martino, de parte vero circio in terra de Guisliberto et 

in terra Sancte Crucis Sedis, de occiduo in strata publica qui pergit 

ubique. Quantum iste affrontationes includunt et superius nominatum 

est, sic vendimus vobis: in prephata omnia duas partes, totum ab 

integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, in propter precium 

mancusos XII auri cocti et puri monete Barchinone, quod nos 

venditores manibus nostris recepimus sine aliqua diminutione. Et 

est manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos vobis vendimus, 

de nostrum iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ut 

faciatis exinde quodcumque velitis facere, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus utriusque 

qui contra ista carta venditione venerit aut venerimus pro 

inrumpendum, ad nichilum nobis illis proficiat, et insuper componamus 

vel componat vobis prescripta omnia in triplum cum omni 

sua inmelioratione. Et in antea hec venditio firma permaneat modo 


Facta ista venditio XVI kalendas iunii, anno XXVI regni Henrici 

regis. 

S+ Guilelm, s+ Poncia femina, filia de prescripto Guilelm, S+ 

Domnutia femina, nos qui hanc ven-/ bditionem fecimus, firmavimus 

et firmare rogamus. 

S+ Richario Vitale. S+ Gondeballo Vitale. S+ Stephanus sacer. 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit cum literas supra positas 

in linea VIIIIa et in Xa ubi dicit “kalendas iunii”, die et anno quo supra.


1057 maig 20 

941 

Bremon Miró i la seva muller Terès donen en feu a Mir Bernat un alou 

amb vinyes situat al comtat de Barcelona, al terme de Desvern, a 

canvi que Mir Bernat les treballi i els en doni la meitat dels fruits. 

ACB, LA.IV, n. 138, f. 47c-d. No té rúbrica. Exterior verso: “n. 138” (Caresmar). 



In nomine Domini. Ego Bermundi Mironi et uxori mea Teres 

femina donatores sumus tibi Mir Bernardus. Manifestum est enim 

quia placuit animis nostris et utique placet ut dedissemus tibi 

ipsum nostrum alaudium, qui est in Vercio, que fuit de Vives 

Madeler, id sunt, terris et vineis, cultum vel eremum, cum illorum 

arboribus qui infra sunt. Quod habemus in comitatu Barchinona, 

in termine de Vercio. Qui nobis advenit per comparatione sive per 

ullasque voces. Affrontat prefixa omnia supra scripta omnia parte 

circii, in arenio de Vercio, de aquilonis in vinea de Sancti Petri cenobii 

Puellarum, de meridie in vineas de domno Bonefilii\s/ Guilelmus 

et de Guifret Camel, de occiduo in vinea de Reimun Mir et 

de Guadal Pulunia. Quantum infra istas affrontationes inclundut, 

sic donamus tibi: ipsa omnia supra scripta, ut benefacias ipsas vineas 

laborare omnes suas laboratione, id est, exabrire, podare, fodere, 

morgonare; et fructus quod Deus ibi dederit, abeas tu ipsa medietate 

et nobis alia medietate absque fraude; et nobis donamus tibi a diebus 

nostris et de filiis nostris, a quale nobis laxaverimus, a diebus vite 

tue et ad illi homine que tibi voluisti laxare, ut similiter faciant 

laborare, ego Bermundi cum uxori mea / d donamus tibi semodiata 

I de vinea a fevum. Quod si nos donatores aut filiis vel filias nostras 

autque hominem vel femina de ipsa conveniencia abstraxero, voluero 

ad voluerit, nil valeat vind\ic/are, set componat aut componamus 

tibi in vinculo untia una de auri; et tibi Mironi, si abstraxeris de 

istas laborationes supra scriptas, similiter componas uncias I de auri. 

Et in antea hoc adimpleas quod spopondi. 

Facta ista carta donacione XIII kalendas gunii, anno XXVI regni 

Enrinci regi. 

S+ Bermundi, s+m Teres, nos qui ista carta donatione fecimus 


S+m Gaucebertus. S+m Arnal Guilielmus. S+m Gaucebertus 

Guadal. S+m Guadal Pulunia.


S+ Olibani presbiter, qui scripsit die et anno prefixo. 

1057 juny 15 

942 

1505 

Blanca, amb els seus fills Ramon, El·liarda, Guisla i Raquel, venen 

a Geribert, sacerdot, una peça de terra situada al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, al 

lloc anomenat Vilapicina, que tenen pels seus pares, pel preu de 

8 mancusos d’or pur. 

ACB, perg. 1-4-197. Original. Pergamí 114 × 260 mm. Al verso: “venditio Blanca”, 

“scripta” (s. XII). També “nil pro cap” (S. XVIII). 

ACB, LA.II, n. 320, f. 105a-b. Rúbrica: No n’hi ha. Interior recto: “De Villa Piscina” 

(S. XIII-XIV); “n. 320” (P. Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1056” (S. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Blancha femina una cum filio meo 

Raimundo filiabusque meas, id est, Elliardis femina et Guislia femina 

et Richellis femina, nos pariter in unum, venditores / 2 sumus 

tibi Geribertus sacer, emptori. Per hanc deniquae a scripturam 

venditionis nostrae b sic vendimus tibi alodium nostrum proprium, 

id est, peciam c unam terre culta. Est quippe / 3 predictam peciam 

terrae d in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree, in 

terminio de Orta, in locum quem dicunt Villa Pecinna. e Qui mihi 

advenit ad me Blancha / 4 femina haec f peciam g terrae h superius 

scripta per vocem genitorum meorum et per omnesque voces, et ad 

nos infantes supra scriptos similiter per genitorum nostrorum sive 

per quales-/ 5 cunque i voces. Et affrontat prescriptam peciam terrae j 

culta de parte vero circio in terra de Arnallo et in terra de Remundo 

Lobeto, de aquilonis similiter in terra / 6 de Remundo Lobeto et in 

terra de te emptore, de meridie et de occiduo in terra de te emptore. 

Quantum istae k affrontationes includunt, sic vendimus tibi: 

prescriptam / 7 peciam l terrae m culta tota ab integrae, n simul cum 

ingressibus et exitibus suis, in propter pretium o mancusos VIII auri 

cocti et puri monete Barchinonae. p Quod / 8 [tu] q emptor precium r 

nobis dedistis. Et nos venditores ad presens manibus nostris 

recepimus et nichil de ipso pretio aput te emptore non remansit. 

Et est manifestum. / 9 [Et] s fiant supra scriptos octo mancusos 

pensatos unum ad unum a penso de decem in uncia. Quem vero 

predictam peciam t terrae, u que nos tibi vendimus, de nostrum 

iure/ 10 [in tuum] v tradimus dominium et potestatem, ut facias exinde


quodcumque velis facere, ad tuum plenissimum proprium. Quod si 

nos venditores aut aliquis / 11 homo sexus utriusque qui contra ista 

charthaw venditione venerimus aut venerit pro inrumpendum, nil 

valeat, set componat aut nos componamus / 12 [tibi pre]scriptax omnia 

in duplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista charta 


Actum est hoc XVII / 13 kalendas iulii, anno XXVI regni Henrici 

regis. 

S+ Blancha femina, *s+Reimundusy Bonefilii*, s+Elliardis femina/ 

14 s+ Guislia femina, s+ Richellis femina, nos qui ista chartaz venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare rogavimus./ 15 

S+ Bonifilio Felix. S+ Vitalis, prolis Durando, qui in ista chartaaa venditione conscius sum. *S+ Guilelmus presbiter*. 

/ 16 S+ Miro presbiter, ab qui haecac scripsit die et anno quod 

supra. 

LA. a. denique. b. nostre. c. patiam. d. terre. e. Picinna. 

f. hec. g. petiam. h. terre. i. qualescumque. j. terre. k. iste. l. petiam. 

m. terre. n. integre. o. precium. p. Barchinone. q. tu. r. pretium. 

s. Et. t. petiam. u. terre. v. in tuum. w. carta. x. tibi 

prescripta. y. Remundus. z. carta. aa. carta. ab. presbitero. ac. hec. 

943 

1057 juny 15 

Publicació sacramental del testament d’Ermengarda, filla del difunt 

Aeci, feta a l’altar de Sant Tomàs apòstol, a Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-1244. Original. Pergamí, 404 × 362 mm. Al verso: “Iudicium 

Ermengardis que dimisit omnia que habebat alodia canonice tam in Galecs quam 

in aliis locis.”; “Hec carta scribatur in titulo ? Barchinone et Vallense”; 

“CCCLXXXXVII” (S. XIII-XIV); “Num... 821” (S. XVII); “Mitja escala, armari 3, n. 1244” 

(Caresmar); “1058” (F-B). Caplletra “C” que ocupa dues ratlles. 

Conditiones sacramentorum ultime volumptatis cuiusdam Ermengardis 

femine, filiam condam Aeicioni, quam illa scribere iussit 

et manu sua propria / 2 punctim firmavit. Unde constant distributores 

rerum suarum esse Mironi Goltredi et Vivanum Guilielmum 

et Bernardi Guifredi et Reimundum Seniofredi / 3 iudicem et Lobetam, 

eius coniugem, ut ipsi abuissent potestatem rerum suarum 

ita distribuere et dare pro animam suam, sicut illa eis precepit per 

supra memi-/ 4 nitum testamentum. Nomina vero testium qui hoc 

testificant et iurant hec sunt: Guitardus sacer et Bernardus sacer 

et Lupi Santii textoris et Bardina / 5 et Poncii Fructuosi. Nos, pres-


1507 

cripti testes, unum damus testimonium, iurando primum per Deum 

Patrem omnipotentem, qui in Trinitate unus est Deus, et super altare 

con-/ 6 secratum in honore Sancti Tome apostoli, qui est situs infra 

menia urbis Barchinone, supra cuius altare has condiciones manus 

nostras continemus et iurando contangimus. / 7 Quia nos prescripti 

testes vidimus et audivimus quando perscripta Ermengardis, iacens 

in egritudine, ordinavit suam volumptatem per suum testamentum, 

/ 8 quod illa firmavit et nobis firmare iussit. Precipiens suis iam 

dictis elemosinariis ut omnium rerum suarum, mobilium et immoblilium, 

ita habuissent potesta-/ 9 tem distribuendi, sicut supra retulimus 

in pre nominato testamento. In primis concessit domino Deo 

et Chanonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie pro sua sepultura 

/ 10 modiatam I de vinea, cum ipsa terra ubi est fundata, que est ad 

ipsum Pontonar, prope ipsam turrem, et que affrontat de parte circii 

in strata publica, in loco vocitato / 11 Promciana. Et concessit predicte 

Chanonice peciam I de terra prope predictam vineam, cum ficulnea 

I que ibi est. Et item concessit predicte Chanonice ipsam suam eredi- 

/ 12 tatem, quam abebat in ipsa pariliatam alodii, que est ante curtem 

iudicis Reimundi. Et item concessit predicte Chanonice ipsam 

ereditatem, quam abebat ad ipsam tur-/ 13 rem Blancam. Et item 

concessit predicte Chanonice pro ablutione peccatorum suorum 

totum ipsum alodium, quod abebat aut aberi debebat in Vallense, 

in loco vo-/ 14 citato Gallex, terra scilicet et vineas cultas et eremas, 

et trileas et prata et pascua, et derivationes aquarum earumque de 

cursus, et arbores varii gene-/ 15 ris et mansiones. Et concessit domno 

Guisliberto episcopo, in loco vocitato Promciana, ipsam ereditatem, 

quam abebat aud abere debebat in ipsam turrem et in ip-/ 16 sis 

mansionibus et in omni ipso alodio, quod est in circuitu predicti 

turris, que fuerunt genitorum suorum, pro remedio anime sue et 

pro sa absolutione. Et concessit / 17 domino Deo et ecclesiam 

Sancti Vincencii ipsum alodium suum de ipso Mont. Et concessit 

ad Bernadi Bonofilii presbitero tres 1 peciolas terre, qui sunt ad ipsos 

Arens, / 18 hoc modo et ordine: ut eas abeat omnibus diebus vite sue 

et exoret Deum pro facinoribus suis et offerat sacrificium Deo in 

servitio Deo et Sancti Yacobi, sine blandimento / 19 ullius vicarii et 

chapellani; et post obitum suum abeat predictum alodium supra 

dicto ordine alius presbiter, qui Bernardus presbiter hoc testatus 

fuerit. Et si\c/ fiad de uno in alterum / 20 per omne saeculum. Et item 

concessit a predicto Bernard presbitero, solide et delibere, unam 

modiatam de vinea, cum ipsa terra ubi est fundata, que est ad ipsos 

Arens, / 21 prope predictas pecias terre, hoc modo et ordine: ut,


quamdiu vivat, offerat sacrificium Deo pro anima sua et per unumquemque(m) 

2 annum decantet XXX missas pro ani-/ 22 ma sua. Et 

concessit a Bernardum Guifredum ipsam suam ereditatem, quam 

abebat au abere debebat in ipsas tracturas de ipso prato et in ipso 

prato eremo, ut ita abeat / 23 partem in ipsas tracturas, sicut et in 

ipso prato eremo, quod est in Bagniolis. Et concessit ad Reimundi 

iudicem et ad Lobetam, eius coniugem, solide et delibere, ipsam 

fexam / 24 de terra que est in Bagniolis, cum ipsis arboribus que ibi 

sunt, et que est iuxta alodium filiorum Amadi et filiorum Bonefilii 

condam. Et concessit duos kaficios vini, qua abebat in / 25 Galex, et 

duos mancusos, quas debebat illi Blancutia, et sex oves, quas abet 

Durandus de ipsa Turre, pro pannis ad ipsa sepultura. Et concessit 

de predictis sex ovi-/ 26 bus III ad Guilielmum, presbiterum de Sancti 

Iusti. Et iussit redimere ad Lobeta femina ipsum suum clausarium 

auri et ipsam sabanam sirici. Et aliut quod remanet, quod inve-/ 27 

nire potuerint, sui manumissores donent pro anima sua. 

Et nos prescripti testes ea que iuramus vera esse profitemur 

per super anexum iuramentum in Domino / 28 late condiciones XVII 

kalendas iulii, anno XXVII regni regis Henrici. 

/ 29 S+ Lupi Sancii textoris, s+ Bardina, *s+ Bernardus presbiter*, 

*+ Gitardi presbiter*, / 30 nos testes sumus et hoc sacramentum 

fideliter iuravimus. 

*S+ Mironis sacer*, s+ Bernardi Guifredi, / 31 et nos tutores et 

helemosinarii sumus et hoc sacramentum fideliter iuravimus. 

/ 32 *S+ Gaucefredus sacer*, s+ Bernardi 3 Bellidi, s+ Bonushomo 

Franchi, / 33 nos aut presens sumus. 

/ 34 S+ Guisadus iudex sss. 

/ 35 S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. teres. 2. m expuntuada. 3. Bernarddi. 

944 


Miró Sunyell i la seva muller Druda venen a Baró Tudiscle un pou 

amb l’aigua que hi ha, situat al burg de la ciutat de Barcelona, 

prop de l’església del monestir de Sant Pere de les Puelles, que 

el venedor té per compra i per la seva muller, i la venedora per 

compra i pels seus pares, pel preu de 2 mancusos d’or en moneda 

de Barcelona.


1509 

ACB, perg. 1-4-198. Original. Pergamí, 186 × 289 mm. Al verso: “In burgo 

Barchinone” (S. XIII-XIV); “1057” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Miro Suniello et uxori mea Druda femina 

venditores sumus tibi Barone Tudisclo, emptore. Per hanc deniquae 

scripturam venditionis nostrae / 2 sic vendimus tibi puteo uno 

cum ipsa aqua qui ibi est. Est quippe predicto puteo in burgo civitatis 

Barchinona, prope domum Sancti Petri cenobii puell\arum/. Qui mihi 

advenit / 3 haec puteo prescripto ad me Miro Suniello per mea 

comparatione et per vocem uxori mea Druda, et ad me Druda femina 

per mea comparatione et per genitorum meorum / 4 et per omnesque 

voces. Et afrontat prescripto puteo simul cum suo edifitio de parte 

circio et aquilone in exio commune, de meridie et de occiduo in orto 

/ 5 et in parietes de te emptore. Quantum istae afrontationes includunt, 

sic vendimus tibi: in predicto puteo et in ipsa aqua et in ipso exio 

ipsum nostrum / 6 directum, quantum ibi abemus vel habere debemus 

per aliquem modum, simul cum exiis et regressiis suis, in propter 

precium mancusos II auri cocti / 7 et puri monete Barchinonae. Quod 

tu emptor pretium nobis dedistis et nos venditores manibus nostris 

pensatos legitime prescriptos mancusos recepi-/ 8 mus. Et nichil de ipso 

precio aput te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predicto puteo simul cum sua aqua et suis edificiis et ipso exio, / 9 

que nos tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium 

et potestatem, ut fatias exinde quodcumque velis facere, ad tuum 

plenissimum proprium. / 10 Quod si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque qui contra ista charta venditione venerimus aut venerit 

pro inrumpendum, nil valeat, set com-/ 11 ponat aut nos componamus 

tibi prescripta omnia in tripplum cum omni sua inmelioratione. Et 

in antea ista charta venditio firma permaneat omnique / 12 tempore. 

Actum est hoc X kalendas augusti, anno XXVII regni Henrici 

regis. 

S+ Miro Suniello, s+ Druda femina, nos qui ista charta / 13 

venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare rogavimus. 

/ 14 S+ Suniello. *S+m Remon presbiter*. S+ Guilielmus faber. 


945 


Jofre, fill de Guitard, el seu germà Esperandeu i els altres germans 

donen a Baró Tudiscle un pou amb la seva aigua situat al burg


de la ciutat de Barcelona, prop de l’església del monestir de Sant 

Pere de les Puelles. 

ACB, perg. 1-2-1464. Original. Pergamí, 104 × 289 mm. Al verso: “Carta Baronis 

Tudiscle apud Barchinonam” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1464.”; 

“(Num... 972, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “R”: 9 mm. 

Res donate et in presenti tradite sunt nullo modo repetantur 

a donatore. Igitur, in Dei nomine, ego Iocfredus, prolis Guitardo, 

et fratri meo Sperandeo, utrique fratribus, nos pariter in unum, / 2 

donatores sumus tibi Barone Tudisclo. Manifestum est enim quia 

placuit animis nostris et placet nullus, quogentis imperio nec 

suadentis ingenio, set propria expontanea hoc elegit nobis cum Deo 

/ 3 bona voluntas, ut chartam donationem tibi fecissemus de aliquit 

de proprietate nostra, sicuti et facimus. Donamus namque tibi puteo 

uno in nostra donatione, simul cum ipsa aqua qui ibi est, / 4 et cum 

ipso 1 edifitio unde est ipso puteo constructo. Est quippae predicto 

puteo in burgo civitatis Barchinona, prope domum Sancti Petri 

coenobii Puellarum. Qui nobis advenit haec puteo prescripto per 

geni-/ 5 torum nostrorum sive per quascunque voces. Et affrontat 

prescripto puteo, simul cum suo edifitio, de parte circio et de aquilone 

in exio commune, de meridie et de occiduo in orto et in parietes 

/ 6 de te Barone. Quantum istae affrontationes includunt, sic donamus 

tibi: in predicto puteo et in ipsa aqua et in ipso exio ipsum nostrum 

directum, quantum ibi habemus vel habere debemus / 7 per aliquem 

modum, simul cum ingressibus et exitibus suis, ut facias exinde 

quodcumquae velis facere, ad tuum plenissimum proprium. Quod 

si nos donatores aut aliquis homo sexus utriusque / 8 qui contra ista 

charta donatione venerimus aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, 

set componat aut nos componamus tibi prescripta omnia in tripplum 

cum omni sua inmelioratione. / 9 Et in antea ista charta donatio firma 

permaneat omnique temporae. 

Actum est hoc VIII kalendas augusti, anno XXVII regni Henrici 

regis. 

S+ Iocfredus, prolis Guitardo, / 10 s+ Speraindeo, nos qui ista 

charta donatione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 11 S+ Vivas Fredalle. S+ Bonifilio Fredalle. S+ Dominico 

Stephano. 

/ 12 S+ Miro presbitero, qui haec scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Sota la i hi ha una e a mig fer.



946 

1511 

Joan i la seva muller Bella venen als canonges de la Santa Creu i 

Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona unes terres, garrigues, horts 

amb trilles i arbres de diverses classes, pel preu d’1 unça d’or. 

ACB, LA.II, n. 732, f. 230b-c. Rúbrica: “Mir Goltred presbiter emit alodium in 

Rexag”. Inter columnas recto: “n. 732” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 



In Christi nomine. Ego Iohannes et uxor mea Bella venditores 

sumus Domino Deo et canonicos Sancte Crucis Sancteque Eulalia. 

Manifestum est enim quia vendimus vobis terras, cultas vel heremas, 

et garricis et ortos subreganeos, cum trileis et arboribus varii generis, 

hereditatem nostram. Quantum michi contigit ad me supra dicta 

Bella per vocem patris mei vel matris mee, id est, quintam partem 

de illorum alodio, sicuti iam supra scriptum est. Et advenit ad me 

Iohannes per vocem uxori mee predicte sive per quascumque voces. 

Habent namque terminum supra dicta omnia de parte circii in torrente 

de Valleiuncona sive in pugio de Bellid, de aquilonis in alaudem 

de supra dicta canonica, de meridie / c in terra de Ricolfo Guielm, 

de occiduo in via qui pergit ad ipso mont que vocant Castelar. Quantum 

iste affrontationes includunt, sic vendimus vobis: supra dicta 

omnia in alodium, qui fuit parentorum meorum, ipsam quintam 

partem, et de nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, 

ad faciendum exinde sicuti facitis de aliis munificentiis vestre 

canonice, simul cum exiis vel regressiis earum, et recepimus a vobis 

in propter precium unciam unam auri satis nobis plac\i/(a)bile 1 et 

dedit eam nobis Miro Goltredi, minister vester. Est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que nos vobis vendimus, de nostro iure in vestro 

dominio et potestate. Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus 

utriusque contra hanc venditione venerit ad inrumpendum, nil valeat, 

sed componat aut nos componamus vobis supra meminita omnia 

in triplum. Et insuper hoc maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc VIII kalendas augusti, anno XXVII regni regis 

Henrici. 

S+ Iohannes, s+m Bella, nos qui ista venditione fecimus et 

firmavimus et firmare rogavimus. 

S+m Rodball. S+ Reimundi. S+m Mir Bernard. S+ Seniofredi. 

S+m Bonushomo Malaneg. S+m Petro Argemir.


S+m Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. a expuntuada. 


947 

Marcús Guifré i la seva muller Maria venen a Déu i a l’església de 

la Santa Creu una mitgera i mitja de vinya situada al territori 

de Barcelona, al lloc anomenat d’Espudula pel preu de 10 mancusos 

d’or pur de Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 51, f. 16d-c. Rúbrica: “Marcutio Gocfred vendidit Canonice 

modiatam et mediam vinee ad Espodoie”. Exterior verso: “n. 51” (Caresmar). 



In nomine Domini. Ego Marcucio Guntefredo una cum uxori 

mea Maria femina venditores sumus Domino Deo et Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie et kanonici eiusdem Sedis, emptores. Per hanc 

scripturam venditionis nostre vendimus vobis modiatam I ª et mediam 

vinee, simul cum ipsa terra ubi est fundata, quod habemus 

in territorio barchinonensi, in locum que vocant Espudula. Advenit 

mihi hec omnia ad me Marcutio per mea comparatione, et ad me 

Maria per vocem viri mei Ginulf, qui est condam, et per mea comparatione 

vel per ullasque voces. Affrontat hec modiatam et mediam 

vinee de circi in via publica, de aquilonis in vineas prescripte sedis, 

de meridie in via qui pergit ad Lanera, de occiduo in vineas iadicte 

Sedis. Quantum isti termini amplectuntur atque includunt, sic vendimus 

vobis: iam dicta omnia integriter, simul cum exiis vel regressiis 

earum, in propter precium mancusos X de auro puro monete 

Barchinona. Quod vos emptores precium nobis dedistis per manus 

Mironis Gotredi et nos ad presens manibus nostris recepimus. Et 


de nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritate, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo sexus utriusque qui contra hanc venditione venerimus 

aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componat aut 

componamus vobis iam dicta omnia in duplum cum omni sua inmelioratione. 


Actum est hoc V kalendas novembris, anno VII \post XX/ regni 


S+m Marchucio Guntefredo, s+ Maria femina, nos qui hanc 

venditionem fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus.


1513 

S+ Sisuallus. S+ Stefanus. S+ Ugone presbiter. 

S+ Arluvi-/ d nus sacer, qui hoc scripsit cum litteris super positis 

in VI linea sive in III, die et anno quo supra. 

948 


Els germans Ponç Guitard, Pere Guitard i Ramon Guitard venen als 

canonges de la Santa Creu i Santa Eulàlia dues peces de vinya 

separades, situades al territori de Barcelona, al lloc anomenat 

els Vinyals, que tenen per llur pare, el qual les tenia per llur avi, 

i per precària atorgada per les esglésies de Santa Maria i Sant 

Just, pel preu de 2 unces d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-952. Original. Pergamí, 132 × 329 mm. Al verso: “Als Vinals” 

(S. XI); “De Vinials”; “C LX IIII” (S. XIII-XIV); “Num... 1101” (S. XVII); “Mitja Escala, 

Armari 2, n. 952” (Caresmar); “Antiquit. II. 69” (Mas); “1057” (F-B). Caplletra “I”: 

7 línies. 

ACB, LA.II, n. 69, f. 24c-d. Rúbrica: “Carta quod Poncius et Petrus et R. Guitardi 

fratres vendiderunt Sedi II petias vinee apud Vineals”. Exterior verso: “n. 69” 

(Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1057” (S. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Poncii Guitardi et Petrus Guitardi et 

Reimundi Guitardi, nos uterque fratres, venditores sumus Domino 

Deo et canonici Sancte Crucis Sancteque Eulaliae. Mani-/ 2 festum est 

enim quia vendimus vobis pecias duas de vinea, separatim positas. 

Quod habemus in territorio Barchinonae, a loco vocitato ad ipsos 

Vinnals. Habet namque terminum / 3 a parte orientis ipsa maior pecia 

ubi habet quincque b quarterades in ipsa strata c publica, de d parte 

vero meridiana habet terminum in vineas qui fuerunt de Guitard 

Ananias / 4 et modo sunt de Guidenel, de circio habet terminum in 

vineas de Bonefilii e Vivani, de occiduo in vinea de Sancti Iusti; aliam 

peciolam vinee habet terminum in vinea de iam dicto / 5 Bonefilii, 

de meridie habet terminum in vineas de iam dicta Canonica, de circio 

habet terminum in ipso margine, de occiduo habet terminum in 

vineas de Guifredi Iohannis. / 6 Quantum istae f afrontationes g includunt, 

sic vendimus vobis: prenominatas vineas in propter precium 

uncias II auri monete Barchinone, quod vos nobis donastis per 

manus Mironi / 7 Goltredi et nos manibus nostris recepimus. Est manifestum. 

Advenerunt nobis iam dictas vineas per vocem patri nostri, 

et illi advenerunt per vocem patri sui, avii nostri, et per vocem


precariam, h / 8 quam acceperunt a vestris ecclesiis Sancte Marie et 

Sancti Iusti. Quem vero predicta omnia, que nos vobis vendimus, 

de nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, simul 

cum exitibus et regressibus / 9 earum, ad vestrum proprium, ut 

faciatis exinde quod de aliis munificenciis i vestre canonice facitis. 

Quod si nos venditores aud j aliquis homo utriusque sexus qui contra 

ista vendicione k / 10 venerit ad inrumpendum, nil valeat, set componat 

aud l nos componamus vobis supra dicta omnia in duplum cum 

omni sua immelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne 

/ 11 per evum. 

/ 12 Actum est hoc IIII kalendas novembris, anno VII post XX m 


*+ Poncii*, s+m Petrus Guitardi, s+ Reimundus Guitardi, / 13 

nos qui ista vendicione m fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+m Bonadona, que vocant Ermengot, 1 qui omnes meas voces 

ibi confirmunt atque exvacuo. 

/ 14 S+ Guitard Godmar. S+m Guilabert. S+m Mir Bernard. *+ 

Berengarius archilevita*. 

/ 15 S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. Abreviatura de n raspada sobre ot. 

LA. a. Barchinone. b. quinque. c. stra\d/a, d amb la t expuntuada. 

d. a. e. Bonifilii. f. iste. g. affrontaciones. h. prechariam. i. munificentiis. 

j. aut. k. venditione. l. aut. m. venditione. 

949 


Mir Geribert, la seva muller Guisla i el seu fill Bernat, clergue de la 

Canònica de Barcelona, fan donació d’una peça de terra petita, 

situada al suburbi o al territori de la ciutat de Barcelona, més 

enllà de l’església de Sant Cugat màrtir, per la salvació de les 

seves ànimes. 

ACB, LA.I, n. 320, f. 127c-d. Rúbrica: “Carta de alodio et terra quam Miro Giriberti 

dedit Canonice super ecclesiam Sancti Cucuphatis”. Exterior verso: “CCLXXXI” 

(S. XIII-XIV); “n. 320” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini 1057” 

(S. XVIII). Caplletra “Q” ornamentada, tipus A, de color vermell i perfilada amb 

blau: 4 línies. 


Quoniam deternorum premia gaudiorum et ineffabilium 

atque inscrutabilium reconpensationem munerum nullatenus a


1515 

remuneratore ac retributore fidelium Ihesu Christo Domino recipere 

hesitamus, si sue Sancte Ecclesie et eis qui ibidem devocius eidem 

famulantur Domino adminicula suffragando tribuimus et illis in 

quibuscumque valemus miserando atque opitulando subvenimus, 

ideo ego Miro Geriberti et coniux mea Guilia et filius noster Bernardus 

clericus Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

quoddam nostrum prediolum, ob animarum nostrarum adipiscendum 

remedium damus. Largimur quoque prelibate Canonice quandam 

peciolam terre, quam habemus in suburbio sive territorio Barchinone 

civitatis, supra ecclesiam Sancti Cucuphati martiris. Advenit 

autem nobis ob largitionem pontificis barchinonensis, quam consequti 

sumus in adquisitione ecclesie Sancti Yacobi apostoli, que 

sita est intra menia Barchinone urbis. Fecimus autem hoc ideo, quia 

insertum atque traditum sacris paginis reperitur ut ex ecclesiis 

subditis census atque profectus sedi proprie augeatur et universe 

ecclesie eidem sedi subiecte sibi parendo famulentur. Habet autem 

terminum a parte orientali in terra cenobii Sancti Petri, ab occidua 

quoque in terra Geraldi Atile, a septemtrionali quidem in strata 

publica qua itur sive reditur ad urbem, a meridiana vero 1 in prefati 

cenobii terra. Quantum predictorum ambitibus terminorum cingitur 

atque concluditur, Deo et prelocute Canonice damus et de nostro 

iure in eius dominium et potestatem canonicorum, que inibi Deo 

obsequencium plenissime contradimus, ut faciant exinde canonici 

iam dicte Canonice quod / d faciunt de ceteris munificenciis prefate 

Canonice, ad illorum plenissimum proprium. Si vero nos donatores 

aut cuiuslibet sexus homo hanc donacionem disrumpere aut dimovere 

in aliquo temptaverimus vel temptaverit, minime valeamus seu 

valeat vendicare, set componamus (aut) 2 \vel/ componat in vinculum 

hanc possessiunculam prelibate Canonice suisque canonicis in 

duplum cum omni sua immelioratione. Et postmodum, presentibus 

sive futuris temporibus, hoc largitionis nostre scriptum robur obtineat 

valiturum in perpetuum. 

Actum est hoc nonas novembris, anno VII post XX m regni 

Henrici francorum regis. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus +, + Mirone, s+ Bernardi 

levite, s+m Guilie femine, nos pariter hanc donationem fecimus et 

firmavimus et testes ad hanc firmandum accedere rogavimus. 

S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. Terminum a parte orientali ... meridiana vero està escrit al marge exterior 

verso i al text hi ha un parell de senyals que indiquen on s’ha d’inserir. 2. Expuntuat.



950 

Vives Bonhom i la seva muller Bonadona venen al sacerdot Geribert 

Sunyer una vinya amb la terra on és plantada, situada al territori 

de Barcelona, al terme de Fornells, a la parròquia de Sant Andreu, 

pel preu de 5 sous en moneda grossa. 

ACB, LA.II, n. 179, f. 64a-b. Rúbrica. “Carta vinee de Fornels quam Vives 

Bonushomo vendidit Suner presbitero in Palomar”. Interior recto: “n. 179” 

(Caresmar); “Anno Domini 1057” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 6 

línies. 


In nomine Domini. Ego Vives Bonushomo et uxori mea Bonafemina 

venditores sumus tibi Geribertus Sunner sacer, emptori. Per 

hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi vinea, simul cum 

ipsa terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio barchinonense, 

in terminio de Fornelos, in parrochia Sancti Andree. Advenit 

ad me Vives per voce uxori mea et per comparatione, et ad me 

Bonafemina per voce genitorum meorum et per decimum suum per 

ullasque voces. Affrontat hec omnia de parte circi in vinea de 

Guitardus Crispio, de aquilonis in strata publica, de meridie in vinea 

de te emptore, de occiduo similiter. Quantum istas affrontaciones 

includunt, sic vendimus tibi: iam dicta omnia ab integre, propter 

precium solidos V de diners curribiles monete grosse. Quod tu 

emptor precium nobis dedisti et nos venditores manibus nostris 

recepimus integriter. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, 

que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium et 

potestatem, ab omni integritatem, ut quicquid exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, 

ab omni integritatem, cum exios vel regressios earum, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut ullusque homo 

utriusque sexus qui contra ista venditione ad inrumpendum venerit, 

non hoc valeat vindicare, sed componat aut nos componamus tibi 

iam dicta omnia in duplo cum omnem suam meliorationem. Et in 

antea ista venditio firma permaneat omnique tempore. 

Facta venditione VI kalendas decembris, anno XXVII regni 


S+ Vives, s+ Bonafemina, nos qui ista vendicione fecimus et 

firmamus et firmare rogavimus. 

S+ Bomparem Bonutii. S+ Geribertus Felix. S+ Pascuale Bomperar.


1517 

/ b S+ Geribertus presbiter, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1058 gener 25 

951 

Convinença feta entre Folc Ermengol i Berenguer Llobet pel castell 

d’Oló. 

ACB, perg. 1-4-332. Còpia. Pergamí, 151 × 252 mm. Al verso: “De castro de Olo” 

(S. XIII-XIV); “Nº 109” (S. XVI-XVII); “1058, carpeta 12178” (Mas?). Caplletra “H”: 

2 línies. 

Hoc est translatum cuiusdam instrumenti quod sub istis continetur 

verbis. 

Hec est conveniencia inter Fulconi, prolis Ermengaudi, et Berengarii 

Lobet. Talis est: / 2 Comando tibi ipsum castrum de Olo, et 

dono tibi ipsa cavaleria de Feverio, et ipsa cavaleria de Sancta Maria, 

et ipsum mansum de Amenola, et ipsum \mansum/ de Borreles, et 

ipsum ortum que solo tenere / 3 castellanum, et terciam partem de 

ipsis placitis, exceptus de meas dominicaturas et de meos clericos 

et de meos baiulos, et dono tibi erba sive tala et fexo I de paia in 

totos mansos / 4 de mea onorem. Et propter hoc dono convenio tibi 

Berengarii Lobet ad seniori meo Fulconi Ermengaudi, que fiat omo 

tuo et faciat fidelitatem, sicut omo debet facere / 5 ad suo melior 

seniori, et donet michi potestatem de castrum Olo, quantasque vices 

ego requisiero per me ut per meos nuncios. Et ego Fulconis Ermengaudi 

facio staticam / 6 in ipsum castrum, quantum ego voluero. 

Et quando ego Fulconis Ermengaudi non facio staticam, recuperaverit 

ipsum castrum Berengario Lobet, et guardo bene sine / 7 engan. Et 

ego Berengario Lobet convenio tibi Fulconi Ermengaudi que siat 

tuum solium contra cuntos omines vel feminas, et faciat vobis ostes 

de meum corpus et cavalcadis / 8 et curtes et placitos et seguimentos 

et presteds de cavallos et de mulos. Et de ista convenientia rem 

frangerit et non atenderit, ut aliam mala facta fecerit in ipsa ono- 

/ 9rem, restituam per directum aut per laudamentum bonorum 

ominum infra XXX diebus que seniori meo michi demandaverit. 

Facta ista conveniencia VIII kalendas februarii, / 10 anno XXVII 

regni Aianrici regi. 

S+num Berengarii Lobet, qui ista conveniencia fecit et firmavi 

et testes firmarique rogavi.


S+num Fulconis Ermengaudi. / 11 S+num Guilielmo Bernardo. 

S+num Raimundi Isarni. S+num Arbertus Franconi. 

Arnaldus sacer, qui hec scripsit die et anno quo supra sss. 

/ 12 Ego Iohanes de Torrentibus, canonicus vicensi et officiale 

et iudex ordinarius domini episcopi vicensi, qui huic translato 

fideliter de suo originali sumpto auctoritate prescripta confirmo +. 

/ 13 Sig sss num Petrus de Ayreis, vicensii canonici et publici 

ville Vici notarii. 

/ 14 S+num Berengarii de Stagno, scriptoris iurati, qui hec 

translatum fecit fideliter translatari ac scribi et clausit mandato Petri 

de Ayreis, publici vicensi notario, cum / 15 dictione supras posita in 

II linea ubi dicitur “mansum”, VII o idus septembris, anno Domini 

M o CC o LXX o octavo. 

952 

1058 febrer 1 

Enric i la seva muller Guisla venen a Bernat Guillem un alou consistent 

en cases, corts, vinyes i arbres fruiters, situat al comtat 

de Barcelona, al lloc anomenat Gramenet o Zuitazano, que tenen 

Enric pels seus pares, per compra i per donació testamentària 

del seu germà Gotmar i Guisla per delme conjugal, pel preu de 

28 unces d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-199. Original. Pergamí, 139 × 352 mm. Al verso: “nil pro Capitulo” 

(S. XVI-XVII); “1057” (Mas). 

ACB, LA.II, n. 133, f. 50b-c. Rúbrica: “Carta emptionis Bernardi Guilelmi de alodiis 

de Gramened et de Zuitazono”. Inter columnas recto: “n. 133” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1057” (S. XVIII). 


In nomine Domini. Ego Enricus et uxori mea Guisla venditores 

sumus tibi Bernardo Guilelmi, emptor. Per anc a scripturam vendicionis 

nostre vendimus tibi alodium nostrum proprium francum, b cultum 

vel ermum, c cum casas et curtes, solos et superpositos, foveas, / 2 

hostiis et ianuis et trilias et vineas et arbores de multis generibus 

qui sunt radicati et fundati, cum boscos et garicis, d montes et valles, 

cum torrentes, cum petris petrinis magnis et minimis. Qui 

nobis advenit ad me Enricus per vo-/ 3 ces genitorum meorum vel 

per comparaciones e seu per dimissionem quod mihi fecit frater 

meus Gonmar per suum testamentum, et ad me mulier per meum


1519 

decimum sive per ullasque voces. Est hec omnia in comitatu Barchinona, 

in loco vocitato Gra-/ 4mened seu Zuitazano. Et affrontat 

hec omnia supra scripta de parte orientis in torrente de Geriberto 

seu de Valle Carcerenna qui discurrit per tempus pluviarum, de 

meridie in terra de Iuliana et de Tedbalf Seniofret sive de Rai-/ 5mun Lobeti vel de eres eius, de occiduo in ipsa via qui pergit a Sancta 

Columba vel ad ipsos molinos de Raimun Lobeti seu in aulodeg de 

Berengario Iodfreth vel de Raimun Lobeti supra scripti, de parte 

vero circii in pug d’Agiles sive ad / 6 ipsas cannamarsi sive \in terra/ 

de Adalberti Bonefili seu in ipsa garriga propria de Mir Guilelm. 

Quantum iste affrontacionesj circumeunt vel ambiunt, sic vendimus 

tibi: ista omnia supra nominata, quam ibi abemus vel abere 

debemus, ipsum / 7 nostrum directum, totum ab integrum, 1 cum exios 

vel regressios earum, in propter precium uncias XXti octok de auro 

de Barchinona in rem valentem. Quod tu emptor manibus tuis 

nobis dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus. / 8 Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro iure et dominio 

et potestate in tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum proprium, 

ad omnia quodcumque exinde facere volueris. Quod si nos venditores 

aut ullusque homo aut utrius-/ 9que sexus venerit ad inrumpendum, 

nil valeat, sedl componat aut componamus tibi in duplo cum omne 

sua melioracione. m Et in antea ista carta vendicionisn firma permaneat 


Facta carta / 10 vendicioniso kalendas februarii, anno XXVII 


Sig+m Enricus, sig+m Guiia, nos qui ista carta vendicionisp fecimus, firmamusq et testes firmare rogamus. 

Sig+m / 11 *Guilielmus presbiter*. Sig+m Iohannes Olibane. 

Sig+m Bernardi Adalberti. Sig+m Gaudamir Viader. *Gaudallus 

sacer sss*. / 12 Sss Petro Guifredi. Sig+m Raimun Guilelm. 

Sig+m Mir Guilelm. Sig+m Balluvino. Sig+num Adalberti Bonefilii. 

/ 13 

Bonefilius sacerdos scripsit cum litteras super positas in 

lintea VIr ubi dicit “in terra de Adalberti”, sub die sss et anno 

quod supra. 

1. Sota la u hi ha una e. 

LA. a. hanc. b. franchum. c. eremum. d. garricis. e. comparationes. 

f. Tedbad. g. alode. h. Iodfred. i. channamars. j. affrontationes. 

k. VIII to . l. set. m. melioratione. n. venditionis. 

o. venditionis. p. venditionis. q. firmavimus. r. VI a .


1058 febrer 1 

953 

Pere Aventí i la seva muller Ledgarda venen a Bernat Guillem una 

peça de terra situada al comtat de Barcelona, a la parròquia de 

Santa Coloma, al terme de Gramenet, que tenen pels seus pares 

i per delme conjugal, pel preu de 8 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-2-976. Original. Pergamí, 100 × 210 mm. Al verso: “mitja escala armari 

2 n. 976” (Caresmar); “Num... 807” (S. XVII); “1058” (F-B). Caplletra “I”: 4 línies. 

In nomine Domini. Ego Petrus Aventino et uxori mea Ledgardis, 

nos vero pariter venditores sumus tibi Bernard Guillem, emptor. Per 

anc scrip-/ 2 turam vendicionis nostre vendimus tibi pecia I de terra, 

nostra propria, franca, culta. Qui nobis advenit ad me Petrus per 

ienitorum et ad me / 3 mulier per decimum sive per ullasque voces. 

Est hec omnia in comitatu Barchinona, in parrochia Sancta 

Columba, in termine de Gra-/ 4 mened. Et affrontat ipsa terra de parte 

orientis in ipso torrent qui discurrit per tempus pluviarum, de 

me[ridie in v]ia qui pergit ad Sancta Columba / 5 vel ubique sive in 

terra de Berengario Iodfret vel de heres suos sive in ipsa via qui 

pergit ad ipsos molinos de Raimundi Lobeti, de occiduo / 6 in ipsa 

via suprascripta qui pergit ad ipsos molinos, a parte vero circii in 

terra de Ermengardis, soror mea. Quantum iste affrontaciones / 7 

circummeunt vel ambiunt, sic vendimus tibi: ipsam nostram ereditatem 

vel directum, totum ab integrem, cum exis vel regressis 

earum, quantum / 8 ibi abemus vel abere debemus, in propter precium 

mancusos octo de Barchinona. Quem tu emptor manibus tuis nobis 

dedistis et nos venditores / 9 manibus nostris recepimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro iure et dominio 

in tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum ple-/ 10 nissimum 

proprium, exinde facere quodcumque volueris. Quod si nos venditores 

aut ullusque homo aut utriusque sexus qui contra anc ista / 11 carta 

vendicionis (firma) 2 venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componat 

aut componamus tibi in duplo cum omne sua melio-/ 12 racione. 

Et in antea ista carta vendicionis firma permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta vendicionis kalendas februarii, / 13 anno XXVII 


Sig+num Petrus, sig+m Ledgardis, nos qui ista carta vendicionis 

fecimus firmamus / 14 et testes firmare rogamus. 

Sig+m Petri Guifredi. Sig+m Adalberti. Sig+m Geralli. Sig+m.


1521 

/ 15 Raimunat Bonefilius, sacerdos, scripsit sub die sss et anno 

quod supra. 

1. Ratllat. 

1058 febrer 8 

954 

Guisad, jutge, i la seva muller Eiçulina venen a Adalbert i la seva 

muller Quíxol una peça de terra situada al territori de Barcelona, 

al terme de Cubelles i Bederrida, que tenen Guisad per la seva 

muller i Eiçulina pels seus pares, pel preu de 6 mancusos d’or 

i el past. 

ACB, perg. 1-4-200. Original. Pergamí, 192 × 234 mm. Al verso: “Bederrida” 

(S. XIII-XIV”); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1058” (Mas). Caplletra “I”: 30 mm. 

In nomine Domini. Ego Guisadus iudex una cum uxori mea 

Eculina femina venditores sumus vobis Adalbertus et uxori tue / 2 

Chixul femina, emptores. Per hanc scripturam vendicionis nostre 

vendimus vobis terra nostra propria. Quod habemus in territorio 

/ 3 barchinonensi, in terminio de Cubeles et de Bederrida. Advenit 

mihi ad me Guisadus prenominatus per vocem uxori mee iam / 4 dicte, 

et ad me Eculina per vocem genitorum meorum vel per ullasque 

voces. Affrontat prefata terra iam dicta de circi in / 5 terra de Mir 

et in malol de filiis Audegarii, de aquilonis similiter, de meridie in 

maleolo Sancti Petri cenobii et in / 6 vinea qui fuit Honofredi, de 

occiduo in 1 vinea Sancti Mac\a/helis et de P\e/trus Gundemari et de 

filiorum condam Honofredi. / 7 Quantum isti termini amplectuntur 

atque includunt, sic vendimus vobis: 2 iam dicta terra integriter, simul 

cum exiis / 8 vel regresiis earum, in propter precium mancusos VI 

(et medium), 3 simul cum ipso past. Quod vos emptores precium 

nobis dedistis / 9 et nos ad presens manibus nostris recepimus. Et 


de nostro iure / 10 in vestrum tradimus dominium et potestatem, ab 

omni integritatem, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si nos 

ven-/ 11 ditores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra hanc 

vendicione venerimus aud venerit ad inrumpendum, / 12 nil valead, 

sed componat aut componamus vobis 4 iam dicta omnia in duplum 

cum omni sua inmelioracione. Et in-/ 13 super hoc manead firmum 


Actum est hoc VI idus februarii, anno VII post XX regni regis 

Henrici.


/ 14 *S+ Guisadus iudex*, s+ Eculina femina, nos qui hanc 

vendicionem fecimus et firmavimus et testes / 15 firmare rogavimus. 

S+ Reimundus Seniofredi. S+ Mironi Guifredi. / 16 S+ Oliba 

Sartur. *S+ Guilelmus presbiter*. *S+ Bonefilius presbiter*. 

/ 17 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteras rasis in linea 

VIII, die et anno quo supra. 

1. La n és un signe especial. 2. Sota vobis hi ha tibi. 3. Raspat. 4. Sota 

vobis hi ha tibi. 

1058 febrer 9 

955 

Bernat, prevere, ven a Ermemir, prevere, una terra tancada i un pou, 

situada dins de la ciutat de Barcelona, prop de l’església de Sant 

Just i de Sant Jaume apòstol, al davant de les cases de Bernat 

Guifré, que té per donació que li feren Guillem Bernat de Queralt 

i la seva muller Ermessenda i per compra, pel preu de 18 

mancusos d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-201. Original. Pergamí, 172 × 385 mm. Al verso: “Kartes de Petro 

Arnalli” (S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Siglo XI” (S. XIX); “1058” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bernardus presbiter venditor sum tibi 

Ermemirus presbiter, emptori. Per hanc deniquae scripturam venditionis 

maee vendo tibi terra cum parietibus qui in circuitu sunt et 

puteo, infra urbis / 2 Barchinonae, prope ecclesiam Sancti Iusti 

et Sancti Iacobi apostoli, ante domos Bernardi Guifredi. Et advenit 

mihi prefata omnia ad me Bernardus presbiter per chartam 

donationem, quod mihi fecit Guilelmus / 3 Bernardi de Cheralto et 

eius coniux nomine Ermesindem feminam, et per comparationem 

et per omnesque voces. Et affrontat prescripta omnia de parte 

aquilonis in guttas domorum de Udalgarii / 4 et in terra de Arnallus 

Guitardi et in calle, de meridie in calle publico, iuxta domos filiorum 

condam Alamagni, de occiduo in via qui transit ante domos Bernardi 

Guifredi, de / 5 circi in guttas domorum prefato Udalgarii. Quantum 

istae affrontationes includunt, sic vendo tibi: predicta omnia 

integriter totum, simul cum ingressibus et exitibus suis, / 6 in propter 

praetium mancusos XVIII auri cocti et puri monete Barchinonae, 

pensatos decem in untia a penso. Quod tu emptor precium mihi 

dedistis et ego venditore manibus / 7 meis recepi. Et nichil de ipso 

precio aput te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que ego tibi vendo, de meum iure in tuum trado


1523 

dominium et potesta-/ 8tem, ut fatias exinde quodcumque velis facere, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditore aut aliquis 

homo sexus utriusque qui contra ista charta venditione ve-/ 9nero aut 

venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut componam 

tibi praescripta omnia in tripplum cum omni sua inmelioratione. 

Et in antea ista charta venditione / 10 firma permaneat omnique 

temporae. 

Actum est hoc V idus febroarii, anno XXVII regni Henrici regis. 

*S+ Bernardus presbiter*, qui ista charta venditione fieri iussi, 

manibus / 11 meis nomen meum scripsi et testes firmare rogavi. 

/ 12 *S+ Petroni levita*. *S+ Bernardi subdiachoni*. *S+ Geralli 

levite et sacriste*. *S+ Poncii levita*. / 13 *S+ Reimundi levite*. *S+ 

Compan levita*. 


956 

1058 abril 3 

Blanca ven al sacerdot Geribert, germà seu, dos casals amb quintana, 

colomar, hort, pou, farraginal i peces de terra, situats al territori 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu de Palomar, al terme 

d’Horta, al lloc que anomenen Vilapicina, pel preu de 18 mancusos 

d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 189, f. 67a-b. Rúbrica: “Blancha vendidit Girberto presbitero 

alodium, domos, terras, vineas apud Villampiscinam, in termino Palomar”. Interior 




In nomine Domini. Ego Blancha femina vinditrix sum tibi 

Geribertus, fratri meo, sacer, emptori. Per hanc denique scripturam 

venditioni mee vendo tibi casales II cum ipsa chintana et columbario 

et orto et puteo et ferragenale, et alias petias de terras, separatim 

positas in variis locis, et vias et torrentes. Est namque iam dicta 

omnia in territorio Barchinona, in parrochia Sancti Andree de 

Palomaro, in terminio de Orta, in locum vocitatum Villapicina. Qui 

mihi advenit ad me Blancha femina hec alodio superius scripto per 

genitorum meorum et per mea comparatione et per omnesque voces. 

Et affrontant supra scripta omnia de parte vero circio in duas stratas 

forchatas: unam qui vadit ad Sancti Cucuphati cenobii Vallense et


alteram qui vadit ad Ortam, de aquilonis in alodio de Remundum 

Lobeti et in alodium de Guilelmus Borrelli, de meridie in ipsa strata 

quem appellant Ventosa, de occiduo in ipsa valle que vocitant 

Donnidio. Quantum istas affrontationes includunt, sic vendo tibi: 

supra scripto alodio totum ab integre, simul cum ingressibus et 

exitibus suis, quantum ibi habeo vel abere debeo in supra scripto 

alodio, cultum vel eremum, exceptus vineas, in propter precium 

mancusos XVIII auri cocti et puri monete Barchinone, pensatos bene 

decem in uncia. Quod tu emptor precium mihi dedistis et ego 

venditrice manibus meis recepi. Et nichil de ipso precio apud te 

emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

omnia, que ego venditrix tibi vindo, de meo 1 iure in tuum trado 

dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque velis facere, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditrice aut aliquis 

homo sexus utriusque qui contra ista car-/ b ta venditione venero aut 

venerit pro inrumpendum, nil valeat, sed componam aut componam 

tibi prescripti omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et 

in antea ista carta venditio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc III nonas aprilii, anno XXVII regni Henrici regis. 

S+ Blancha femina, qui ista carta venditione fieri iussi, firmavi 


S+ Elliardis femina, s+ Richillis femina, s+ Guislia femina, nos 

sumus conscias et auctorizamus istam cartam venditione. 

S+ Bernardus Ansulfo. S+ Odgerato. S+ Bernardus Ermemiri. 

S+ Reimundus Bonefilii. 

S+ Miro presbitero, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. Sota la o hi ha una m. 

957 

1058 maig 1 

Bernat Guifard ven a Miró Guadall un alou situat al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Just Desvern, pel preu de 20 


ACB, perg. 1-4-202. Original. Pergamí, 170 × 283 mm. Al verso: “Verz” (S. XIII- 


In nomine Domini. Ego Bernardum, prolis Guifardo, venditor 

sum tibi Mironem Guadaldi, emptore. Per hanc denique scripturam 

/ 2 vinditionis mee vendo tibi alodium meum proprium, id est, sala


1525 

cum chasaliciis et trilia, cum omni genere arborum qui infra / 3 sunt, 

et terra culta et herema qui in circuitu est, et fontes cum dirivationes 

aquarum. Est quippae iam dicta omnia in territorio / 4 barchinonense, 

in parrochia Sancti Iusti, intus in ipsa valle de Verzio. Qui mihi 

advenit haec omnia supra scripta ad me iam dicto Ber-/ 5 nardo 

Guifardo per vocem genitorum meorum et per omnesque voces. Et 

affrontant namque iam dicto alodio de parte vero circii in / 6 rocha 

que vocitant Pinnola vel in alodio de me vinditore, 1 de aquilonis in 

vineas de me venditore qui fuerunt de Guitardus Bonello, / 7 de 

meridie in arenno de Vercio, de occiudo in torrente vel in terra 

de te emptore sive in terra de me venditore. Quantum infra / 8 istas 

affrontaciones includunt, sic vendo tibi: supra scripto alodio totum 

ab integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, in / 9 propter 

precium mancusos XX auri cocti et puri monete Barchinonoe, 

pensatos unum ad unum a penso decem in untia. Quod tu emptor 

/ 10 precium mihi dedistis et ego venditore manibus meis recepi. Et 

nichil de ipso precio aput te emptore non remansit. Et est manifestum. 

/ 11 Quem vero predicta omnia, que ego tibi vindo, de meum 

iure in tuum trado dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque 

/ 12 velis facere, ad tuum plenissimum proprium. Quod si 

ego venditore aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista charta 

ven-/ 13 ditione venero aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set 

componat aut componam tibi prescripta omnia in tripplum cum 

omni / 14 sua inmelioratione. Et in antea ista charta venditio firma 


Actum est hoc kalendas madii, anno / 15 XXVII regni Henrici regis. 

S+ Bernardum Guifardum, qui ista charta venditione fieri iussi 

et firmavi et ipsas / 16 decimas et primicias de supra scripto alodio 

integriter vendidi, firmavi et testes firmare rogavi. / 17 

*S+ Ermengaudus +*. *S+ Petrus levita*. S+ Bernardi subdiachoni. 

S+ Poncio clerici. 


1. Sota la segona i hi ha una o. 

958 

1058 maig 16 

Berenguer Miró dóna a Déu i a la Canònica de la Santa Creu el castell 

de Port amb totes les pertinences. Imposa la condició que no 

l’han de vendre ni alienar.


ACB, LA.IV, n. 55, f. 17a-b. Rúbrica: “Bernardus Mir dedit mense sedis Castrum 

de Port cum omnibus pertinentiis, suis taliter non alicui possint dare, etc”. Interior 

recto: “n. 55” (Caresmar). Dibuix d’un castell. Interior recto: dibuix d’un castell. 

Caplletra “I” ornamentada, tipus I:7 línies. 


Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XXIII, p. 415-416. 

In nomine sumi et imcomparabilis regis Dei excelsi. Ego 

Bernardus Mironi donator sum Domino Deo et comunitatis Canonice 

sedis Sancte Crucis Sancteque Eulalie virginis barchinonensis. Per 

hunc pactum stabilitatis vel donationis scripture dono / b Domino 

Deo et predictos canonicos sede Sancte Crucis et Sancte Eulalie 

barchinonensis ipsum castrum que vocant Porto, cum omnibus 

affinitatibus et termini eius, et cum omnibus alodiis et munificentiis, 

vineis, domibus, trileis, pratis, silvis, aquis, garri(g)tiis, 1 ortis sive 

arboribus diversis generis, omne cultum sive heremum, quicquid in 

presenti cernitur habere et possidere, exceptus ipsum fevum quod 

ego Bernardus predictus teneo per predictam sedem. Affrontat 

predictum castrum cum suis pertinentiis de orientali parte in flumine 

Bisocii, de australi parte in monte que vocant Orsa, de meridiale 

parte in ipsa mare, de occiduale vero parte in flumine Lupricati. 

Advenit mihi Bernardo hec omnia supra scripta per testationem et 

lacxacionem avuncculi mei Fulchoni et per comparationem et per 

omnes voces. Quantum istas quatuor affrontationes includunt et isti 

termini ambiunt, sic dono: \ea/ omnia supra scripta Domino Deo 

et ad ipsam Canonicam Sancte Crucis sicut superius insertum est, 

cum ingressibus et exitibus suis, eo modo et ordine: ut non sit vobis 

nec aliis qui post vos ibi servientes fuerint, licitum aliquid de supra 

dicta omnia vendere vel alienare vel in alienum ius transducere nisi 

ad me largitor aut propinquis meis. Quod si hoc, sicut supra dictum 

est, ipsi canonici non obedierint et ad illorum expensis non retinuerint, 

revertatur in dominium parentibus vel propinquis meis. 

Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque sexus fuerit qui 

hoc disrumpere voluerit, nil valeat, sed in ira Dei incurrat et anatema 

fiat et insuper componat in vinculo C libras auri puri. Et insuper 

hoc maneat firmum modo vel omni tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas iunii, anno XXVII regni Henrici 

regis. 

S+ Bernardi levite, qui hanc donationem fieri iussi et manu 

propria firmavi et testibus firmare rogavi. 

S+ Guitardi levite. S+ Reimundi levite.


1527 

S+ Guilelmus presbiter, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. g ratllada. 

1058 juny 8 

959 

Orúcia empenyora a Ramon Domnuç unes terres, vinyes i cases, 

situades al comtat de Barcelona, dins els termes de Llacera, a 

la Terva, a causa d’un deute d’onze sesters i una mitgera d’ordi 

i 1 mancús d’or de moneda de Barcelona. 

ACB, LA.III, n. 40, f. 18b-c. Rúbrica: “Item impignoratio de ipso Terve in Lacera”. 

Inter columnas recto: “n. 40” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1057” (S. 

XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Orutia femina impignoratrice sum tibi 

Raimundo Donnutio. Manifestum est enim quia debitrice sum 

tibi sestarios XI et migera una de ordeo et mancoso uno de auro 

ex monete Barchinona. Propterea impignoro tibi terras et vineas, 

cultas et ermas, et ruviras et olsedos, et omnia genera arboribus 

qui infra sunt, et casas cum curtibus, cum solos et superpositos et 

torcular. Qui michi advenit per mea comparatione et plectuose et 

per meum decimum sive per ullasque voces. Et est hec omnia supra 

scripta in comitato Barchinona, infra termines Lazaria, ad ipsa 

Terve. Et affrontat hec omnia supra scripta de parte orientis in terra 

de Isarno Sunnier, de meridie in terra de Guitardo Andalego, de 

occiduo in terras et vineas de Ermengaudo Ebrino, de circii in terras 

et vineas de Lengaido. Quantum istas affrontationes includunt, sic 

impignoro tibi: hec omnia supra scripta, totum ab integrum, cum 

exios et regressios earum, in ea videlicet ratione: ut inter tantum 

ego teneam per tuum benefitium; et in die quod erit festa Sancti 

Laurentii martir, de ista prima que venit usque ad aliam, isto anno 

revolvente, sic rendere faciam tibi sestarios XI et migeriam unam 

de ordeo et mancoso uno de auro ex monete Barchinona cum suo 

lucre, et (quia) 1 tu rendere facias michi ista scriptura sine mora. 

Quod si ego non persolvero tibi ipso debito usque ad placito constituto, 

tunc habeas potestatem de ista hec omnia supra scripta apprehendere, 

vindere, donare, commutare sive omnia ad facere quod 

volueris, libera in Dei nomine abeas potestatem. Quod si ego impignoratrice 

/ c aut ullusque homo qui contra ista impignoratione venerit 

pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat aut


compono tibi iam dicta omnia in duplo cum sua inmelioratione. 

Et in antea ista impignoratione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista impignoratione VI idus iunii, anno XXVII regni Henrici 

regis. 

S+ Orutia femina, qui ista impignoratione feci et firmavi et 


Ermengaudus Bernardo. S+ Raimundo Ennego. S+ Guifre 

Madero. 

Sss Bonefilio sacer, qui ista impignoratione scripsit die et anno 

quo supra. 

1. Expuntuat. 

960 

1058 juny 15 

Testament sacramental d’Ermengarda, jurat pels testimonis Guitard, 

sacerdot, Bernat, sacerdot, Llopsanç, teixidor, Bardina i Ponç 

Fructuós, sota l’altar de Sant Tomàs apòstol, en el qual deixa 

a la Canònica per la seva sepultura, entre altres coses, una 

mujada de vinya que té al Pontonar i un alou situat al Vallès, 

i al bisbe Guillem la seva heretat de Provençana. 

ACB, LA.I, n. 437, f. 165b-d. Rúbrica: “Sacramentatum Ermeniardis que dimisit 

Canonice I modiatam vinee aput turrem de Pontonare et I petiam terre et que 

habebat aput turrem blan et cetera”. Inter columnas recto: “n. 437” (Caresmar). 

Inter columnas verso: “anno Domini 1057” (S. XVII). Caplletra “C” ornamentada: 

5 línies. 


Condiciones sacramentorum ultime voluntatis cuiusdam Ermeniardis 

femine, filiam condam Aeicioni, quam illa scribere iussit 

et manu sua propria punctim firmavit. Unde constituit distributores 

rerum suarum esse Mironi Goltredi et Vivanum Guilelmum et Bernardi 

Guifredi et Reimundum Seniofredi iudicem et Lobetam eius 

coniugem, ut ipsi habuissent potestatem rerum suarum ita distribuere 

et dare pro animam suam, sicut illa eis precepit per supra 

meminitum testamentum. Nomina vero testium qui hoc testificant 

et iurant hec sunt: Guitardus sacer et Bernardus sacer et Lupi Sanctii 

textoris et Bardina et Poncii Fructuosi. 

Nos prescripti testes unum damus testimonium, iurando primum 

per Deum Patrem omnipotentem, qui in Trinitate unus est


1529 

Deus, et super altare consecratum in honore Sancti Thome apostoli, 

qui est situs infra menia urbis Barchinona, supra cuius altare has 

conditiones manus nostras continemus et iurando contangimus, 

quia nos prescripti testes vidimus et audivimus, quando prescripta 

Ermeniardis, iacens in egritudine, ordinavit suam voluntatem per 

suum testamentum, quod illa firmavit et nobis firmare iussit, precipiens 

suis iam dictis elemosinariis ut omnium rerum suarum, mobilium 

et immobilium, ita habuissent potestatem distribuendi, sicut 

supra retulimus in prenominato testamento. In primis concessit 

Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie pro sua 

sepultura modiatans Iª de vinea, cum ipsa terra ubi est fundata, que 

est ad ipsum Pontonar prope ipsam turrem, et que affrontat de parte 

circi in strata publica, in loco vocitato Provinciana. Et concessit 

predicte Ca-/ c nonice peciam unam de terra prope predictam vineam, 

cum ficulnea I que ibi est. Partitem concessit predicte Canonice 

ipsam suam hereditatem, quam habebat in ipsam pariliatam alodii, 

que est ante curtem iudicis Reimundi. Et item concessit predicte 

Canonice ipsam hereditatem, quam habebat ad ipsam Turrem Blancham. 

Et item concessit predicte Canonice pro ablucione peccatorum 

suorum totum ipsum alodium, quod habebat aut habere debebat 

in Vallense, in loco vocitato Gallex, terras scilicet et vineas, cultas 

et heremas, et trileas et prata et pascua et derivationes aquarum 

earumque decursus et arbores varii generis et mansiones. Et 

concessit domno Guisliberto episcopo in loco vocitato Provinciana 

ipsam hereditatem, quam habebat aut habere debebat in ipsam 

turrem et in ipsis mansionibus et in ipso omni alodio quod est in 

circuitu predicti turris, que fuerunt genitorum suorum, pro remedium 

anime sue et pro sa absolutione. Et concessit Domino Deo et 

ecclesiam Sancti Vincentii ipsum alodium suum de ipso Mont. Et 

concessit ab Bernardi Bonefilii presbitero tres peciolas terre, qui sunt 

ad ipsos Arens, hoc modo et ordine: ut eas abeat omnibus diebus 

vite sue et exoret Deum pro facinoribus suis et offerat sacrificium 

Deo in servitio Deo et Sancti Yacobi, sine blandimento ullius 

vicarii et capellani, et post obitum suum abeat predictum alodium 

supra dicto ordine alius presbiter qui Bernardus presbiter hoc testatus 

fuerit, et sic fiat de uno in alterum per omne seculum. Et item 

concessit a predicto Bernard presbitero, solide et delibere, unam 

modiatam de vinea, cum ipsa terra ubi est fundata, que est ad 

ipsos Arens, prope predictas pecias terre, hoc modo et ordine: ut 

quamdiu vivat, offerat sacrificium Deo pro anima sua et per unumquemque 

annum decantet XXX missas pro anima sua. Et concessit


ad Bernardum Guifredum ipsam suam hereditatem, quam / d habebat 

aut abere debebat in ipsas tracturas de ipso prato et in ipso prato 

eremo, ut ita abeat partem in ipsas tracturas, sicut et ipso prato 

eremo, quod est in Bagniolis. Et concessit ad Reimundi iudicem et 

ad Lobetam, eius coniugem, solide et delibere, ipsam fexam de terra, 

que est in Bagniolis, cum ipsis arboribus que ibi sunt, et que est 

iuxta alodium filiorum Amadi et filiorum Bonefilii condam. Et concessit 

duos kaficios vini quas abebat in Galex, et duos mancusos 

quos debebat illi Blancucia, et VI oves quas habet Durandus de ipsa 

turre pro pannis ad ipsa sepultura. Et concessit de predictis sex ovibus, 

III ad Guilelmum presbiterum de Sancti Iusti. Et iussit redimere 

ad Lobeta femina ipsum suum clausarium auri et ipsam sabanam 

sirici. Et aliud quod remanet, quod invenire potuerint sui manumissores, 

donent pro anima sua. Et nos prescripti testes eaque iuramus, 

vera esse profitemur per super anexum iuramentum in Domino. 

Late conditiones XVII kalendas iulii, anno XXVII regni regis 

Henrici. 

S+ Lupi Sancii textoris, S+ Bardina, s+ Bernardus presbiter, 

+ Guitardi presbiter, nos testes sumus et hoc testamentum fideliter 

iuravimus. 

S+ Mironis sacer, s+ Bernardi Guifredi et nos tutores et 

helemosinarii sumus et hoc testamentum fideliter iuravimus. 

S+ Gaucefredus sacer, s+ Bernardi Bellidi, s+ Bonushomo 

franchi, nos aut presens sumus. 

S+ Guisadus iudex ssss. 

S+ S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

961 

1058 juny 17 

Udalter, fill de Bonuç, per amor de Déu i per la salvació de la seva 

ànima fa donació a la Canònica de Barcelona de la terra que 

va comprar a Guilmó Baiaric, situada al suburbi de Barcelona, 

sota l’església del monestir de Sant Pere de les Puelles, a tocar 

de l’església de Sant Cugat. 

ACB, LA.I, n. 316, f. 126c-d. Rúbrica: “Carta quod Gualter dedit Canonice terram 

suam subtus cenobium Sancti Petri prope Sanctum Cucuphatem de Rego”. Exterior 

verso: “CCLXXVII” (S. XIII-XIV); “n. 316” (Caresmar). Inter columnas verso “Anno 

Domini 1057” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C, de color vermell i 

perfilada amb verd i blau: 10 línies.



1531 

In Christi nomine. Ego Udalter, prolis Bonucii, donator sum 

Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie pro amore 

Dei et ablucione facinorum meorum. Dono namque iam dicte 

Canonice ipsam meam terram quam emi de Guilmon Baiarich. Est 

namque predicta terra in suburbio Barchinone, subtus ecclesiam 

Sancti Petri cenobii Puellarum et iuxta ecclesiam Sancti Cucuphatis. 

Affrontat namque predicta terra a parte orientis in orto Bernardi 

Reimundi, de meridie in orto sive in terram Sancti Petri cenobii 

iam dicti, de occiduo affrontat in domos sive in triliam Sancti 

Benedicti cenobii quam modo tenet Bernardi Gisliberti, de circio 

affrontat in terram Sancti Petri iam dicti cenobii sive in terram Bernardi 

Reimundi iam dicti. Quantum istas affrontaciones includunt 

/ d dono ego iam dictus Udalger 1 Domino Deo et predicte Canonice 

supra dictam terram. Et de meo iure in suo trado dominio et 

potestate, ut faciant exinde cannonici Sancte Crucis quod de aliis 

munificenciis illorum Canonice faciunt, simul cum exiis et regressiis 

earum. Quod si ego donator aut aliquis homo utriusque sexus contra 

hanc donationem venerit ad inrumpendum aut ego venero, nil 

valeam aut valeant, set componam aut componant Domino Deo et 

iam dicte Canonice in duplum. Et insuper hec donatio firma \perma/neat 

2 omni tempore. 

Actum est hoc XV kalendas iulii, anno XXVII regni Enrrici rege. 

S+ Udalier, qui hec donatio feci et firmavi et testes firmare 

rogavi. 

S+ Ermengaudus +. S+ Dalmatius sacer. S+ Bernardus levita. 

S+m Compagnus levita, qui manu propria hoc non valui firmare, 

set punctim firmavi et omnes meas voces Domino Deo dedi et 

Canonice Sancte Crucis. S+num 3 Gerallus, prolis Compagnus. S+ 

Orucia femina. 

S+ Vivani levite, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. Sota la a hi ha il. 2. Aquesta paraula porta un senyal que indica la posició 

del text interlineat i que a la vegada fa de separació amb la paraula anterior. 3. Manquen 

els punts de subscripció. 

962 

1058 juny 26 

Bernat Ramon dóna en permuta al bisbe Guislabert de Barcelona 

i als seus canonges una peça de terra situada al suburbi de


la ciutat de Barcelona, no gaire lluny de l’església de Sant 

Cugat, al lloc anomenat Vilanova, però no s’especifica a canvi 

de què. 

ACB, LA.I, n. 318, f. 127a-b. Rúbrica: “Carta quod Bernardus Raimundi comutavit 

Canonice petiam terre in Villa Nova, prope Sanctum Cucuphatem de Rego”. Interior 

recto: “CCLXXIX” (S. XIII-XIV); “n. 318” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 

1058” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus G, de color vermell i perfilada 

amb verd: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Reimundi et uxor mea 

Ermeniardis femina vobis domno Gisliberto, gratia Dei barchinonensi 

episcopo, et omni Sancte Crucis Sancteque Eulalie canonicorum 

collegio comutatores sumus. Manifestum est enim quia comutamus 

vobis quandam peciam terre, quam habemus in suburbanio civitatis 

Barchinone, non longe ab ecclesia Sancti Cucuphatis, in loco qui 

vocatur Villa Nova. Advenit autem mihi Bernardo per comparationem 

et mihi Ermeniardi femine per meum decimum. Habet autem 

terminum predicta petia terre a parte circii in terra Sancti Petri et 

habet dextros VI, ab aquilonis vero parte in terra nostra et habet 

dextros X, a midie quoque in terra quam a vobis in comutatione 

accipimus et habet dextros VIII et dimidium, ab occiduo in terra 

Sancti Petri sive vestre Canonice et habet dextros IX. Quantum 

isti termini concludunt, vobis et vestre Canonice comutamus et de 

nostro iure in vestre Canonice dominium et potestatem tradimus, 

ad vestrum plenissimum proprium, cum ingressibus simul et egressibus 

eius, ut faciatis exinde quod ex ceteris ecclesie munificenciis 

atque Canonice facitis. Quod si nos comutatores aut utriusque 

sexus homo hoc disrumpere voluerimus aut voluerit, nil valeat, set 

componamus aut componat vobis hoc omne in duplum cum omni 

illius immelioratione. Et postmodum hoc maneat firmum omne per 

evum. 

Fac-/ bta carta comutationis VI kalendas iulii, anno XXVIII regni 


S+ Bernardi Reimundi, s+ Ermeniardis femine, nos hanc 

comutacionem facimus et firmamus et testes hanc firmare 

rogamus. 

S+ Guilelmus presbiter. S+ Amalricus presbiter. S+ Oliba 

Onofredi. 

S+ Vivani levite, qui hec scripsit die et anno quo supra.

1058 juny 29 


963 

1533 

Giscafred de Castellví i la seva muller Adelaida, després de l’expulsió 

del seu fill Guillem, clergue, de la Canònica de Barcelona, demanen 

que sigui readmès i, posat cas que fos expulsat per segona 

vegada pels seus demèrits, renuncien a la part dels seus alous 

que li donaren com a dot, quan el bisbe Guislabert de Barcelona 

el va rebre per formar part de la Canònica. 

ACB, perg. 1-2-874. Original. Pergamí, 115 × 138 mm. Al verso: “Carta de Guilelmi 

Giscafredi” (S. XIII-XIV); “Donació feta per Giscafredo a la Canonge de un fill i part 

de sos bens” (S. XVI-XVII); “N o 252”; “Mitja Escala, Armari 2, n. 874” (S. XVIII). Caplletra 

“O”: 7 mm. 

Omnibus notum sit hominibus quomodo Giscafredus Castrivetuli 

et coniunx eius, Adaledis nomine, miserunt, / 2 favente domno 

Gisliberto pontifice et universo sibi subdito canonicorum conventu, 

filium suum / 3 Guilielmum clericum in Canonicam Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie et dederunt quandam partem sui alodii / 4 ipsi 

Canonice pro\pter/ immissionem filii sui in eamdem Canonicam, 

sicut continetur in scriptura dona-/ 5cionis, quam ab eis prefatus 

presul et canonici prescripte Canonice acceperunt. Accidit autem / 6 

postmodum, exigentibus culpabilibus predicti Guilielmi meritis, ut 

a collegio et a com-/ 7muni societate fratrum exorssieret, quem quidem 

erat eius pravitas cunctis honerosa, quam / 8 nemo cetororum 

tolerare valebat. Interea predicto Guilielmo penitudinem pro culpis 

/ 9 quas commisit gerente et genitore eius atque genitrice precibus 

prefatum presulem et cunctum / 10 canonicorum cetum exorantibus, 

receperunt eundem Guilielmum secundo in societate communi / 11 

fratrum sicut prius, asserentibus patre eius et matre atque poscentibus 

cum eodem pariter Guilielmo / 12 ut, si prelocutus filius illorum talem 

culpam vel facinus ibidem commiserit, unde iudicetur recte / 13 foras 

eici debere, ipse Guilielmus extraneus a collegio canonicorum fiat 

et in / 14 gradum pristinum numquam redeat, et ereditatem paternam, 

quam predicta Canonica / 15 consecuta est illius causa, nullatenus 

postmodum recipiat. Pater vero eius et mater [espai en blanc: ±4, 

raspat] / 16 [espai en blanc: ±7, raspat] si ita contigerit, sicut dictum 

est, hanc hereditatem evacuant1 in iure prefate / 17 Canonice atque 

consignant2 sive definant, ita ut frato tempore nullo modo eam 

requirant / 18 nec ipsi nec homo nec femina vel homines vel feminae 

propter eos. 

Actum III iulii kalendas, anno / 19 XXVIII regni Henrrici.


S+ Giscafredi, s+ Adaledis feminae, nos hanc securitatem /et 

evacuacionem atque consignacionem facimus\ /et firmamus et testes 

hanc firmare rogamus\. 

/ 20 *S+ Guilelmus clericus*. / 21 S+ Giriberto Quiricus. S+ Reimundus 

Geriberto. S+ Bernart Giscafret. 

1. Sota la segona a hi ha una e. 2. Sota la a hi ha una e. 

964 

1058 juny 29 

Adelaida, abadessa del monestir de Sant Pere de les Puelles, i la seva 

comunitat de monges donen en permuta a Guislabert, bisbe de 

Barcelona, i als seus canonges una peça de terra situada al 

suburbi de la ciutat de Barcelona, no gaire lluny de l’església de 

Sant Cugat, al lloc anomenat Vilanova, però no s’esmenta què 

reben a canvi. 

ACB, LA.I, n. 312, f. 125c-d. Rúbrica: “Carta quod abbatissa Sancti Petri et 

conventus comutaverunt Canonice petiam alodii in Villa Nova, prope Sanctum 

Cucuphatem de Rego”. Exterior verso: “CCLXXIII” (S. XIII-XIV); “n. 312” (Caresmar). 

Caplletra “I” ornamentada, tipus F, de color morat i perfilada amb vermell: 6 línies. 


In nomine Domini. Ego Adaledis, cenobii Sancti Petri abatissa, 

una cum collegio puellarum mihi subditarum vobis Gisliberto, gratia 

Dei episcopo barchinonensi, et cuncte congregationi canonicorum 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie comutatrices pariter sumus. 

Manifestum est enim quia comutamus vobis quandam peciam terre 

nostri cenobii, quam habemus in suburbanio civitatis Barchinone, 

non longe ab ecclesia Sancti Cucuphatis martiris, in loco qui vocatur 

Villa Nova. Que etiam peciam terre accidit nostro cenobio vel nobis 

ob largitionem fidelium. Habet autem terminum prefata pecia terre 

a parte orientis in alodio Bernardi Remundi sive Sancti Petri vel 

Amalrici Etii seu Guifredi Seniofredi et habet dextros XXVI, de 

circio in terra vestre Canonice que fuit Udalgarii et habet dextros 

XXII, de occiduo in terra Sancti Benedicti sive in terra Sancti 

Cucuphatis et habet dextros XXVIIII, de meridie in exitu Bernar- 

/ d di Remundi et in domibus Sancti Cucuphatis et habet dextros VI. 

Quantum isti termini concludunt, vobis comutamus et de nostro 

iure in vestrum dominium et potestatem tradimus, cum ingressibus 

pariter et egressibus, ut faciatis exinde quod ex ceteris vestre 

Canonice munificenciis vobis facere competit, ad vestrum ple-


1535 

nissimum proprium. Quod si nos comutatrices aut utriusque sexus 

homo disrumpere vel dimovere in aliquo voluerimus hanc comutationem 

aut voluerit, nil prosit, set componamus aut componat vobis 

et vestre Canonice hoc omne in duplum cum omni sua immelioratione. 

Et postmodum hoc maneat firmum omne per evum. 

Facta carta comutationis III kalendas iulii, anno XXVIII regni 

regis Hennrici. 

Adaleza, gratia Dei abbatissa, Elliardis deodicata, Malbergina 

deodicata, Adalaisda deodicata, Ermesindis deodicata. 

S+ Vivani levite, qui hec scripsit cum litter\a/(i)s 1 super posit\a/(i)s 

2 in loco ubi dicitur “de meridie” et “in domibus Sancti 

Cucuphatis”, die et anno quo supra. 

1. i expuntuada. 2. i expuntuada. 

965 


Bernat Guifard ven a Déu i a la Santa Creu quatre mujades de vinya 

situades al territori de Barcelona, al terme de Desvern, per 35 

mancusos. 

ACB, LA.IV, n. 135, f. 46d-a. No té rúbrica. Inter columnas verso: “n. 135” 

(Caresmar). Caplletra “I” ornamenda, tipus H: 20 línies. 


In Christi nomine. Ego Bernardus Guifardi venditor sum Domino 

Deo et canonico\s/ Sancte Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum 

est enim quia vendo vobis modiatas quatuor de vineas, quod 

complevit Guitardus Bonel vel suos eres, simul cum ipsa terra ubi 

ipsas vineas sunt fundatas. Est hec omnia in territorio Barchinone, 

in terminio de Verzii. Advenit mihi per genitorum meorum vel per 

quascumque voces. Affrontat prefata omnia de parte circii in roca\s/ 

Pinnola, de aquilonis in ipso torrent vel in ipsas terras et vineas de 

iam dicto Guitardi vel heres suos, de meridie in ipso arenio de Vercii, 

de occiduo in terra de me venditore vel ad ipsa riba de Lantil. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vindo vobis: supra 

nominatas IIII or modiatas vinearum et amplius, totum ab integre, 

simul cum exiis et regressibus earum, in propter precium mancusos 

/ a XXXV a penso de decem in untia. Quod vos emptores mihi precium 

dedistis et ego manibus meis recepi. Et est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que ego vobis vindo, de meo iure in vestro trado


dominio et potestate, ut faciatis exinde quodcumque volueritis, ad 

vestrum plenissimum proprium. Quod si ego venditor aut aliquis 

homo utriusque sexus qui contra hanc venditione venerit ad irrumpendum 

aut ego venero, nil valeat mihi vel illis, set componam 

aut componant vobis iam dictas vineas in duplo cum illorum 

inmelioratione. Et postmodum maneat hoc firmum omne per 

evuum. 

Actum est hoc IIII idus iulii, anno XXVIII regni Henrici regis. 

S+ Bernardus Gifardi, qui ista vinditione feci et firmavi et testes 


S+ Guadaldus Adalberti. S+ Pasqual Sancii. S+ Guitardus 

Vivani. S+ Bonifilius Mironii. 


966 


Ramon Domnuç ven a Bertran Sendret i a la seva muller Ermengarda 

un alou situat al comtat de Barcelona, a les parròquies de Santa 

Maria de Martorelles i de Sant Martí, pel preu de 8 mancusos 


ACB, perg. 3-27-292. Original. Pergamí, 125 × 465 mm. Al verso: “Martoreies” 

(S. XI); “Prep. Janer, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal blau, 100”; “1059” (F-B). 

Caplletra “I”: 4 ratlles. 

In nomine Domini. Ego Reimundo, proli condam Domnucio, 

venditore sum vobis Bertran Sendred et uxori sue Ermeniardis 

femina, emtore. Per hanc scripturam / 2 vindicionis mee vindoque 

vobis ipsum meum alaudium, 1 cassas cum solos et superpositos et 

ostios et ianuas, et curtes et foveas et terras et vineas et trilas cum 

/ 3 illorum arboribus qui infra sunt, pomiferis vel inpomiferis, et silvis 

et garicis, petris, 2 petricis et prono et plano, et ortos et fontes et 

ipso mulino cum ipso / 4 suo caput rego et subtus rego, cum suis 

apertinenciis, aquis et pratis, meum proprium, quantum ibi abeo 

vel abere debeo, quantum omo nominare posunt. 3 Et est in co-/ 5 

mitatum Barquinona, in parrochia de Sancta Maria de Martoreles 

vel de Sancti Martini. Et advenit mihi per ienitores 4 meos vel per 

omnimodasque voces. Et afrontad hec omnia / 6 de orient in Vila 

Ricard usque directa linea Castrum Radulfo, \de meridie/ usque 

cacuminam seram direc linea usque ad Montem Irato, de circii in


1537 

ipsa estratra calciata qui pergit ubique, de occit-/ 7duo in ipsa eclesia 

de Sancti Fausti de Camposenteges usque in Cabanas. Quantum istas 

afrontaciones includunt et isti termini ambiunt, sic vindo vobis: 

ipsa hec omnia supra / 8 scripta cum exiis et regresiis earum, propter 

precium mancos VIII de auro de Barquino. Et nichil de ipso precio 

aput vos emtores non remansit. Et ego manibus meis recepit. Et 

est mani-/ 9festum. 5 Quem vero predicta hec omnia de meo iure in 

vestro trado dominio et potestate, ut quiquit exinde facere vel 

iudicare volueris, liberam in Dei nomine abeas potes-/ 10tatem. Quod 

si me vinditore aut ullusque6 omo utriusque sexus qui ista carta 

vindicione venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut componam vobis ipsa hec / 11 omnia in duplo cum 

omnem suam inmelioracionem. Et in antea ista carta vindicione 


Facta ista carta vindicione II idus iulii, anno XXVIII regni 

Enrici regis. 7 

/ 12 Sss Remundo Domnucio, qui ista carta vindicione fecit et 

firmavit et testes firmare rogavi. 

S+m Reimundo Guilelmus. S+m Gerbertus clericus. 

S+m Gerallus / 13 Bertran. S+m Gerallus Gerbertus. S+m 

Guilelmus Mironi. 

/ 14 S+ Ioanes sss presbiter, qui hec scripsit cum litteras supra 

positas in verso VI, die et anno quod supra. 

1. Sota la d hi ha una o. 2. Sota la s hi ha una lletra il·legible. 3. Abreviatura 

supèrflua sobre o. 4. Sota la r hi ha una s. 5. Sota la m hi ha una e. 6. ul 

té l’abreviatura de vel per equivocació. 7. XXVIII regni Enrici regis, al marge inferior 

dret, en tres columnes. 

967 


Bernat i Bonuç, germans, venen als canonges de la Santa Creu i Santa 

Eulàlia mitja mujada de vinya situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, a la parròquia de Sant Julià de Palou, al lloc anomenat 

Olzinelles o Espidells, pel preu de 3 mancusos. 

ACB, LA.III, n. 28, f. 12d-13a. Rúbrica: “Emptio de modiata vinee apud Olzinelles, 

in Palaciolo”. Inter columnas verso: “n. 28” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno 

Domini 1054” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 5 línies. 

In Christi nomine. Nos uterque fratres Bernardus et Bonutius 

venditores sumus Domino Deo et canonicos Sancte Crucis Sancteque


Eulalie. Manifestum est enim quia vendimus vobis semodiata una 

de vinea et amplius, nostra propria. Quod habemus in comitatu 

Barchinone, in Vallense, in parrochia Sancti Iuliani / a de Palaciol, 

loco vocitato Olzenelles vel Espidels. Advenit nobis iam dicta vinea 

per comparatione sive per quascumque voces. Affrontant namque 

iam dicta vinea de oriente in vineas de vos emptores quas dimisit 

vobis Berengarius Geriberti, de meridie similiter, de occiduo in terra 

Sancti Saturnini, de circio similiter in terra de vos emptores sive Sancti 

Saturnini. Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus 

vobis: iam dicta vinea ab integre. Et de nostro iure in vestrum 

tradimus dominium et potestatem, ut faciatis exinde que de aliis 

munificentiis vestre Canonice facitis. Et accepimus a vobis precium 

mancusos tres, quod vos nobis dedistis et nos manibus nostris recepimus. 

Et est manifestum. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque venerit ad inrumpendum aut nos venerimus, nil 

nobis prosit vel illis, sed componant aut nos componamus vobis in 

triplum. Et insuper hoc firma permaneat omne per evum. 

Actum est hoc idus iulii, anno VIII post XX regni regis Enrici. 

S+m Bernardus, s+m Bonutius, nos qui hanc venditione 

fecimus et firmavimus et firmare rogavimus. 

S+m Gelmir. S+m Ballofred. S+m Geriberti. S+m Mir Bernard. 

Sss Guitard presbiter. 

S+ Poncii levita, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

968 


Bernat Guifard Enric ven als germans Mir Guadall i Berenguer terres 

i vinyes, cultivades i ermes, amb torres, prats, pastures, cases, 

trilles, casals, horts, fonts, recs i cap-recs, arbres fruiters, roques 

i garrigues, situats en diversos llocs, al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Just Desvern, que té pels seus pares, a 

canvi d’un bon cavall, que val 30 unces d’or de Barcelona, i de 

5 unces d’or. 

ACB, perg. 1-4-207. Original. Pergamí, 147 × 426 mm. Al verso: “De Verc”; “Verci” 

(S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1059” (Mas). 

In Christi nomine. Ego Bernardus Gifardi Aienrici venditor sum 

vobis Miro Guadalli et fratri tuo Berengario, emptoribus. Per hanc 

scripturam venditionis mee vendo / 2 vobis terris et vineis, cultum


1539 

et heremum, pronum et planum, puio cum aliquid turris, pratis et 

pascuis, casis, triliis, casals, ortos, ortalibus, fontibus, regos et caputregos, 

arboribus / 3 de diversi generibus, rocas, cultum et heremum, 

garricis. Et est hec omnia separatim positum in variis locis, in 

territorio barchinonensi, in parrochia Sancti Iusti de Vercii. Et 

advenit / 4 mihi prescripta omnia per vocem parentum meorum vel 

per ullasque voces. Et affrontat prenotata omnia de parte aquilonis 

in ipsa serra de Vallis Vitraria et in Monte de Orsa, de meridie / 5 in 

torrentem de Gotremon vel in Sancta Maria de Speluncas, de occiduo 

in flumine Lubricati, de circii in ecclesia Sancte Crucis de 

Olorda et in ipsa serra. Quantum iste affrontaciones inclu-/ 6dunt et 

isti termini ambiunt, sic vendo1 vobis: prescripta omnia cum ipsis 

decimis, cum ingressibus et regressibus earum, integriter, propter 

precium kavallum unum optimum, valente vigin-/ 7ti quinque uncias 

auri puri barchinonensi, et insuper quinque uncias de prefato auro. 

Quod vos emptoribus mihi dedistis prenotato precio integriter. Est 

manifestum. Prescripta quoque / 8 omnia, que vobis vendo, de meo 

iure in vestro trado dominium et potestatem, ad vestrum plenissimum 

proprium, ut faciatis exinde quodcunque volueritis. Quod si ego venditor 

aut aliquis homo / 9 sexus utriusque contra hanc venditionem 

venero aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, set componam aut 

componat vobis prescripta omnia in dupplum cum omni sua immelioratione. 

/ 10 Et in antea ista venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hec venditio XIIII kalendas augusti, anno XXVIII 


S+m Bernardus Gifardi Aienrici, / 11 qui hanc venditionem feci 

et firmavi et his testibus firmare rogavi. 

S+m Miro Guitardi. / 12 S+m Bertrandus Sendredi. S+m Sendredus 

Miro. *S+ Reimundi levite*. S+ Poncii levita. / 13 *S+ Geralli, 

levite et sacriste*. *+ Oliba*. / 14 

S+m Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, exarator, cum 

litteras fusas in linea VI et sss sub die et anno prefixo. 

1. Sota la o hi ha una i, seguida de mus, ratllat. 

969 

1058 agost 6 

Geribert i Ermessenda venen a Arbert, fill de Bovet, unes cases, amb 

corral, pou, terra, vinya i arbres, situades al comtat de Barcelona


dins dels termes del castell d’Olèrdola (Alt Penedès), prop la 

Rovira Episcopal, pel preu de 6 unces d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-203. Original. Pergamí, 109 × 438 mm. Restaurat. Al verso: “Cartas 

.B.”; “De Penitense”; “Arbert” (S. XIII-XIV); “saeculi XI” (S. XVIII); “1058” (Mas). 

Caplletra “I” ornamentada: 51 mm. 

In nomine Domini. Ego Geribert et uxori sue Ermesens vinditores 

sumus tibi Arbert, proli Bovet[o], emptore. Per hanc scriptura 

vindiccionis nostre vindimus nos tibi casas cum curtes, solos et / 2 

superpositos, ostios et ianuas et foveas et puteum, terra et vinea 

aput ipsa terra hubi est [f]undata, et arbores qui infra sunt, pomiferis 

vel inpomiferis, nostrum proprium. Qui nobis advenit / 3 ad me 

Geribert per comparacione mea et ad me Ermessens per decimum 

vel per ullasque voces. Et est hec omnia supra nominata in comitat\u/ 

1 Barchinona, infra termineos de castro Ollerdule, prope ipsa 

/ 4 Ru\v/ira Episcopale. Et afrontant hec omnia supra scripta de parte 

(a) 2 orientis 3 in terra de Sancti Cucufati 4 cenebii, 5 de meridie in 

strada publica vel in terra de Sunier condam, de occiduo in terra 

de Sancti / 5 Cucuphati, de parte vero circii in terras vel in vineas de 

Oliba vel de h[er]edes suos. Qantum infra istas supra dictas 

afrontaciones includunt, sic vindimus nos tibi: ipsas terras et vineas 

/ 6 cum supra iam dicta omnia, totum francum, cum exitibus vel regressiis 

eorum, a propter precium uncias VI de auro de Barchinona. 

Quod tu emptore nobis dedisti et nos vinditores manibus nostris 

rece-/ 7 pimus. Et nichil de ipso precium aput me emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius 

ressonat, de nostros iure in tuo tradimus dominio et potestate, ad 

/ 8 omnia facere quo volueris, ad tuum proprium alodem 6 francum. 

Quod si nos vinditores ad ullusque omo vel femina qui contra hac 

ista carta vindicione venerit ad disrumpendum, non hoc valeat / 9 

facere, set componat aut componamus tibi ipsa supra dicta omnia 

in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in antea firma ista 

carta vindicione firma et stabilis perseveret modo / 10 vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta vindicione VIII idus a\u/gusti, anno XXVIII 

regnante Henrico rege. 

Sig+num Geribert, sig+num Ermessens, nos qui ista / 11 carta 

vindicione fecimus scribere et firmamus et testes firmare rogamus. 

/ 12 *S+ Bertrando presbitero*. Sig+num Geribert. Sig+num Mir 

Gonmar. Sig+num Bertrando. Sig+num Gombal, sub dicens, qui 

nescit scribere.


1541 

/ 13 Seniofredus levita, qui ista carta vindicione scripsit et subscripsit 

7 sub die et anno quod supra s. 

1. Després de l’última t hi ha una o. 2. Expuntuada. 3. Sota la o hi ha 

una u. 4. Sota la f hi ha una p. 5. Per cenobii. 6. Sota la l hi ha una b 

i sobre la d una abreviatura supèrflua. 7. Hi ha una i, potser un senyal d’abreviatura 

supèrflua. 

1058 agost 24 

970 

Domènec fa donació a la Canònica de la Santa Creu i de Santa Eulàlia 

d’un alou situat al Maresme, al terme de Pomar, a la parròquia 

de Santa Maria de Badalona. 

ACB, LA.II, n. 395, f. 134b-d. Rúbrica: “Carta quod Dominicus dedit canonice 

alodium in Bitulona, apud Pomar”. Exterior verso: “n. 395” (Caresmar). Exterior 

verso: “Anno Domini 1058” (S. XVIII). Caplletra “N” ornamentada, tipus A: 2 línies. 


Notum sit tam presentibus quam (futuris) 1 posteris quia ego 

Dominicus, ut abluar a peccatis et fruar celestis donis, propterea 

dono Domino Deo et canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

ipsum meum alodium, quod habeo in comitatu Barchinone, in 

Maritima, in vico Bitulone, in parroechie Sancte Marie, in termine 

Pomar. Advenit ad me per mea comparatione sive per genitorum 

meorum aut per ullasque voces. Id sunt domos, terris et vineis, cum 

arboribus de diversis generis, cum illorum pertinenciis atque 

agacentiis. Affrontat namque ipsos domos de oriente in via, de 

meridie in terra de Gelmir, de occidente in torrent de Pomar qui 

discurrit usque ad mare, de circii vero in carraria antiqua. Aliis terris 

et vineis affrontant de oriente in ipso torrent de ipsa Oliva, de meridie 

in aulodium Tedbal, de occidente in torrent de Pomarii, de circii 

vero in terra de Gelmir vel de suos eres. Et in alio loco modiata 

una vinee et media que affrontat de oriente in serra de Petro, de 

meridie in vinea de Ricolphi Ramio, de occidente similiter, de circii 

vero in vinea de Bertran. Quantum istas affrontationes includunt 

et isti termini ambiunt, sic dono atque trado: ad vestrum proprium 

alodium et ipsis canonicis et intra tantum accipiatis recognitionem 

ipsam tascham. Quod si ego donator aut ullus homo aut femina qui 

hec disrumpere voluerit, nil valeat, sed componat aut componant 

omnia in triplum cum omne sua melioratione. Et in antea ista carta 

donationis firma permaneat modo vel omnique tempore.


Facta ista carta donationis VIIII kalendas september, anno 

XXVIII octavo regni Henrici regis. 

Sig+m Dominicus, qui ista carta donationis feci et firmavi et 

testes firmare rogavi. 

Sig+num Geribert Ledor. Sig+m Guifret Liula. Sig+m Guillelmi 

Tolsa. Sig+m Lobatoni Bonushomo. S+ Guicefredus sacer. S+ Compan 

levite. 

Bonefilius sacerdos scripsit sub die sss et anno quod supra. 

1. Expuntuat. 

971 


Isarn, fill de Sanla, i la seva mare Beliarda fan donació a favor de 

la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona 

d’un alou consistent en terres i vinyes, situat al comtat 

de Barcelona, al Vallès, al lloc anomenat Figueroles, a la 

parròquia de Sant Salvador de Polinyà. 

ACB, LA.III, n. 280, f. 107a-b. Rúbrica: “Isarnus Sanla dedit Sedi alodium apud 

Figeroles, in Polinano”. Interior recto: “n. 280” (Caresmar). Caplletra “R” que ocupa: 

3 línies. 


Res data et in presenti tradita nullo modo repetatur a donatore. 

Igitur, in Dei nomine, ego Isarnus, prolis Sanlani, una cum matre 

Bellardis femina donatores sumus Domino Deo et Canonice Sancte 

Crucis Sanctque Eulalie. Manifestum est enim quia donamus 

Domino Deo et predicte canonice alodium nostrum proprium, id 

sunt, terras scilicet et vineas, cultum et ermum. Est quippe hec omnia 

in comitatu Barchinone, in Vallense, in loco vocitato Figeroles, in 

parrochia Sancti Salvatore de Polinna. Advenit mihi, ad me Belliardis 

femina, hec omnia prescripta per mea comptaratione, et ad me 

Isarnus per genitoris mei sive per quascumque voces. Affrontat 

prescripto alodio de parte orientis in ipso torrente, in alodium de 

Ermengaudi filium condam Olibani, de circio in alodio Sancti 

Michaelis vel in ipsa rasa, de meridie in torrente qui discurrit, de 

occiduo in alaude de me Belliardis femina predicta et de filia mea 

nomine Adalaizis sive in ipso aragallo. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic donamus Domino Deo et predicte Canonice: prescriptum 

alodium sive cum ingressibus et exitibus suis, ad faciendum exinde


1543 

quodcumque voluerint, sicuti et aliis munificentiis predicte canonice 

faciunt. Quod si nos donatores aut aliquis homo sexus utriusque qui 

contra ista carta donatione venerit pro inrumpendum, nil valeat, sed 

insuper componamus aut componat Domino Deo et predicte Canonice 

predicta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et 

in antea ista carta donatio firma permaneat modo et omni tempore. 

Actum est hoc XI kalendas octobris, anno / b XXVIII regni Enrici 

regis. 

Sig+m Belliardis femina, nos qui ista carta donatione fieri 

iussimus, firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Isarnus levite. Sig+m Bonefilio Dacho. Sig+m Miro Malanego. 

Sig+m Seniofredi Malanego. Sig+m Mir Gondemar. Sig+m Bonushomo 

Malaneg. S+ Bonushomo Mir. Sig+m Durandi, filium condam 

Guadamir. 

Raimundus sacerdos, qui hoc scripsit et sss die et anno quod 

supra. 

972 


Pere i la seva muller El·liarda venen a Guifré i a la seva muller 

Bonadona una peça de vinya d’una mujada, situada al comtat 

de Barcelona, al terme de Sant Esteve de Palau, que tenen Pere 

per la seva muller i per compra i El·liarda pel seus parents, pel 

preu de 12 mancusos òptims de Barcelona. 



In nomin[e] Domini. Ego Petrus et uxori mee (u) 1 ([S]esna[n]da) 2 

\Ulliards/ venditores sumus vobis Guifredus et uxo[ri tua] B[on]adona, 

emtores. Per hanc scri-/ 2 ptura venditionis nostre vendimus 

vobis pecia I de vinea nostra propria [espai en blanc: ±13]. [Et] est 

ipsa vinea in comitatu barhci-/ 3 nonensse, in terminio de Sancti 

Stefani de Palacio. Et advenit ad me Petre per vocem uxori mea 

vel per comparatione vel per qualescumque / 4 voces, et ad uxori mea 

per parentorum suorum. Et [dictus] Guifredus, qui est supra 

scriptus, sic collego uxori mea, nomine Bonadona, in tale videlicet 

/ 5 ratione: ut non ereditent alios infantes nisi quod de mei uxore 

sunt procreati. Et afrontat ipsa vinea de orientis in ipsa 3 strata 

misadera, de / 6 (de) 4 meridie afrontat in vinea de Alaman vel de suos


eredes, de hocci[d]uo afrontat in ipso torrent qui discurrit per ipsa 

Sureda, de parte vero / 7 circi afrontat in vinea de Guilemus Sendredus. 

Quantum infra [is]tas IIIIor afrontationes includunt, sic vendimus 

vobis: ipsa vinea totam / 8 ab integram, cum exiis vel regressiis 

earum. Et est ipsa vinea una modiata. Et est ipso precio XII mancusos 

optimos de Barhinona. / 9 Et est manifestum. Quem vero 

hec omnia superius scripta de nostro iuro in vestro tradimus dominia, 

potestate, ad faciendi omnia quodcumque / 10 volueris. Quod si 

nos venditores aud ullus [homo] vel femina qui contra hanc ista 

scriptura venditione venerint ad inrum-/ 11pendum, non hoc valead 

vendikare quod requirit, set componant aud componamus ipso 

alodio in duplo cum suas melioratio-/ 12nes. Et in antea ista karta 

venditione firma permanead modo et omnique tempore. 

Facta ista karta venditione XII kalendas / 13 november, 5 anno 

XXVIII regni Enrrici rege. 

Sig+num Petre, sig+num Ulliards, qui ista venditione fecit, 

firma-/ 14vit et firmare rogavimus. 

Sig+num Guilelmus. Sig+num Vives. Sig+num Gaucebertus. 

Sig+num Galindus. / 15 *Sig+num Geruc*. 

/ 16 Ss Goltredus6 levita, qui ista venditione scripsit cum literas 

super positas in r[e]gulo primo, die et anno quod supra. 

1. Ratllada. 2. Ratllada. 3. Sota la i hi ha una s. 4. Repetit. 5. A 

l’original novimber. 6. Abreviatura supèrflua. 

973 


Dotalia de l’Església de Barcelona. Relata que la ciutat de Barcelona 

fou recuperada de mans sarraïnes per Lluís el Pietós i que més 

tard es tornà a perdre, i com foren destruïdes moltes esglésies 

i llocs sagrats, dels quals es reparaven les destrosses. Després de 

la restauració de la seu per obra del bisbe Guislabert i el comte 

Ramon Berenguer I i la seva muller, la comtessa Almodis, 

decidiren realitzar l’acte de consagració en aquesta data. Amb 

l’anuència de l’arquebisbe de Narbona i la presència de molts 

més bisbes i primats, es confirmen les possessions i límits del 

bisbat de Barcelona, incloent-hi els bisbats de les illes Balears, 

de Dénia i d’Oriola, segons constava en un privilegi donat per 

Alí, i el seu difunt pare Muheid, reis sarraïns de Dénia.


1545 

ACB, perg. 3-4-2. Trasllat en pergamí de 7 de juliol de 1230. 396 × 395 mm. Aquest 

pergamí havia estat doblegat en plecs. Al verso: “Dodalia ecclesie Barchinone” (S. 

XIII-XIV); “Consegracio de la seu de Bar[celona] y designacio dels límits del bisbat” 

(S. XVI-XVII); “Constitucions”; “Stancia quarta”; “IIII, num. II” (S. XVII-XVIII). Caplletra 

“H” ornamentada: 42 mm. La caplletra del segon paràgraf és una “P” majúscula 

ornamentada: 14 mm. 

ACB, LA.I, n. 29, f. 14d-16b. Rúbrica: “Hec est dodalia sedis Barchinone quam 

fecerunt Raimundus Berengarii comes et Almodis comitissa et Guislabertus 

episcopus in anno M o LVIII quando fuit dedicata”. Foli 14, inter columnas verso: 

mà dibuixada (S. XIII-XIV); “n. 29” (Caresmar). Interior verso: mà dibuixada i “XXX” 

(S. XIII-XIV). Foli 15, interior recto: mà dibuixada (S. XIII-XIV). Exterior recto: “+ 18 

novembris”; “Dedicata sedis Barchinone fuit [unes vuit lletres de difícil lectura] 

1058”; “Dubitatur sed rotensis” (S. XVI-XVII). Exterior verso: “Canoci”; “Canonica” 

(S. XVI-XVII). Caplletra “P” ornamentada, tipus B, de color verd i perfilada amb 

vermell: 10 línies. 


ACB, LA.I, n. 29 bis, f. 16b-17c. Rúbrica: No n’hi ha. Foli 16, inter columnas recto: 

“29 (2)” (Mas). Exterior recto: “Repetitur duplicata est” (S. XVI-XVII); “V. n. 29” (Mas). 

Caplletra “P” ornamentada, tipus B, de color blau i perfilada amb vermell: 9 línies. 


Ed.: SÁENZ DE AGUIRRE, Collectio, vol. IV, p. 416-417; MARCA, Marca hispanica, d. 

CCXLVIII, c. 1113-1116; BOFARULL, Los condes, tom II, p. 82-87; VILLANUÑO, Summa 

conciliorum, p. 423-525 (ed. parcial); TEJADA, Colección, vol. III, p. 110-112; MAS, 

Notes, vol. I, ap. 5, p. 99-103; vol. XIII, ap. III, p. 192-198; PUIG, Episcopologio, 

ap. XLVII, p. 388-391; Catalunya romànica, vol. XX, p. 158. 

Hoc est translatum sumptum fideliter a quadam dodalia1 ecclesie barchinonensis, tenor cuius talis est: 

Postquam imperator caelia-a’ ac terre, devicto mortis principe, 

ut aperiretb mortalibus ianuam vite, glorificata per resurrectionem 

sui corporis carne, quam ex / 2 nobis pro nobis assumpsit de matre 

semper virgine, ascendit ad palacium2 caelestec-b’ cum Patre et Spiritu 

Sancto victurus et regnaturus sine fine, adimpleta Sancti Spiritus 

promissione, sonus apostolorum exivit in universum orbem terre 

et christiani nominis vocabulum primum apud anthiochenamc’ / 3 

ecclesiam coepitd-d’ esse, et sic deinde per omnem mundum in diversis 

locis facte sunt ecclesie, ut a solis ortu usque ad occasum nomen 

Domini esset laudabile. Hoc videns invidus humani generis inimicus 

suasit suis ministris paganis ac gentilibus3 ut persequerentur 

/ 4 et occiderent fideles Christi gladiis et multis cruciatibus et 

destruerent ecclesias tam in urbibus quam in aliis mundi partibus, 

quod et factum est in barchinonense civitate antiquis temporibus 

a barbaris Hispaniam intrantibus, peccatis christianorum exigentibus. 

Sete-e’ Christus, quamvis peccatricem / 5 miseratus christianam


plebem, excitavit Ludovicum Pium regem, qui expulit hismaeliticam 

gentem et liberavit barchinonensem urbem, et christianis f-f’ populus 

sic reparavit destructam barchinonensis ecclesie Sedem. Cumque 

idem rex mortis persolvisset debita et volvente mundi / 6 rota veternosa 

temporum pertransissent secula, iterum propter hominum 

peccata gens invaluit pagana et capta est Barchinona, et interfecti 

sunt habitatores eius, et destructa sumaria, g’ et cum sacri ordinis 

ministris eversa sunt altaria. h’ Set i’ etiam j’ Christus, misereri para- 

/ 7 tus, predictam urbem postea recuperavit fidelibus, expulsis pestiferis 

gentilibus, et per successionem hereditatis tradidit christianis 

comitibus. De quorum linea vel genealogia naturali venit gloriosus 

comes ac marchio Reimundus g-k’ Berengarii, factus est propug-/ 8 nator 

et murus christiani populi et per eius victoriam cum auiutorio h-l’ 

Christi facti sunt ei tributarii pagani christianorum adversarii, quos, 

plusquam omnes antecessores sui comprimens et faciens profugios, 

i-m’ multos victorie fecit trihumphos j-n’ et christianorum amplificavit 

ter-/ 9 minos. Iam vero divina gracia cum ipse comes ac marchio 

ampli honoris principatum optinuisset in terra, o’ largitoris 

omnium bonorum recognovit benefitia k-p’ et pro tanto honore, rependens 

ei multa servicia, q’ iuste et pie consideravit de Ecclesia, que 

Christi / 10 est sponsa et mater est nostra. Unde in principali trono 

sui honoris intra moenia l-r’ barchinonensis civitatis, cum vidisset 

aulam episcopali Sedis iam deficere vetustate operis et ex parte 

destructam a barbaris, indoluit causa divini amoris et eam renovari 

et res-/ 11 taurari fecit et annuit a fundamentis ad honorem Christi 

et nomen Sancte Crucis Sancteque Eulalie, indigene martyris et 

virginis, et in renovatione et restauratione predicte Sedis habuit 

consortem cooperatorem et factorem pium atque benignum Guilabertum, 

prefate s’ presulem / 12 urbis. Postquam autem magnificus t’ 

comes ac marchio Raimundus m-u’ atque nobilis eius uxor dompna n-v’ 

Almodis et idem pontifex barchinonensis, intergecta o-w’ evolutione 4 

annosi tempus, p-x’ vidissent desideratam perfectionem 5 coepti q-y’ 

operis pro premiis eterne retributionis, coeperunt r-z’ cogitare / 13 de 

die consecrationis, ut perfectius potuissent Deo placere de perfectione 

laboris et de comuni voto dedicationis. 

Igitur tantus princeps et tam nobilis comitissa tamque pius 

et benignus episcopus constituerunt consecrationis insigne opus, et 

quartus decimus dies kalendarum / 14 decembrium est constitutus, 

et facta est ipso die dedicatio aa’ ad millesimi quinquagesimi octavi 

ab Incarnatione Domini tempus, secundum eram nonagesimam 

sextam, inditionem s vero undecimam, propriis notam temporibus.


1547 

Et in ope et in opere dedicationis huius t invitatus est ab eis reverentissimus 

/ 15 narbonencium u-ab’ archiepiscopus urbis meropolitane 

Guifredus et religiosissimus primas arelatensis ecclesie Rayenbaldus 

v-ac’ archiepiscopus aliique episcopi, quorum numerus subscriptis 

declarabitur nominibus. Et congregatus est infinitus diverse etatis 

ac sexus populus, ad’ permixtis ae’ clericorum et lai-/ 16 corum ordinibus, 

ut magni gaudii et festivitatis esset celebris conventus et anniversaria 

memoria diei huius in futuris non cessaret temporibus, publicata 

etiam per seriem dotis huius factam et confirmatam ab ipsis archiepiscopis 

atque pontificibus / 17 et ab ipso comite et comitissa aliisque 

principibus, clericis videlicet ac w laicis, videntibus, que modo verbis 

sic incipit talibus: 

In nomine sancte et individue Trinitatis. Ego Guifredus, archiepiscopus 

narbonensis, et ego Rayemballus, x-af’ archi-/ 18 episcopus 

arelatensis, et ego Guilelmus, episcopus urgellensis, et ego alius 

Guilelmus, episcopus ausonensis, et ego Berengarius, episcopus gerundensis, 

et ego Arnaldus, y-ag’ episcopus elnensis, et ego Paternus, 

episcopus civitatis tortosen-/ 19 sis, et ego Guilabertus, episcopus barchinonensis, 

una cum consensu ac iussu dompni z-ah’ Raimundi, aa-ai’ 

principis barchinonensis et comitis gerundensis et marchionis ausonensis, 

et cum assensu sue coniugis, nomine Almodis, comitisse 

nobilis, subarrantes / 20 anulo divine legis celesti regi sponsam 

ecclesiam barchinonensis Sedis, donamus et confirmamus predicte 

sedi omnes ecclesias et universa sua predia, et omne deditum 6 sibi 

iuste debitum, et omnem censum et redditum, quantumcumque et 

quan-/ 21 documque et ubicumque iuste adquisitum et adquirendum, 

ut secure et libere habeat et possideat in perpetuum, ab-aj’ et nulla 

potestas hoc ak’ habeat vel aliquis homo per virtutem vel per ingenium 

preter episcopi ipsius sedis vel cleri-/ 22 corum assensu. ac-al’ Preterea 

nos supra dicti omnes, excomunicando sub anathematis interdictione, 

confirmamus Mayorcas ad-am’ et Minorcas ae-an’ insulas Baleares 

et episcopatum civitatis Denie et episcopatum civitatis Oriole af et 

earum / 23 ecclesias omnes et quantum pertinet ad clericatus ordines, ag 

ut omnes episcopi, prebiteri et diachoni aliique clerici, in prelibatis 

insulis et in prefatis locis commorantes, ao’ a minimo usque 

ad maximum et a puero usque ad senem, ab hodierno / 24 die et 

deinceps minime conentur deposcere ab alio aliquo pontificum 7 

ullius ordinationem clericatus neque crismatis sacre ah-ap’ confessionem 

ai-aq’ neque aliquem cultum ullius clericatus nisi ab episcopo 

barchinonensi, aut ab illo aj-ar’ cui ipse preceperit sive permiserit, sicut 

illa scriptura / 25 testatur quam inde Muiehid et filius eius Aly, ak-as’


hismaelite al quondam, at’ fecerunt et Guilaberto episcopo barchinonensi 

dederunt et tradiderunt. Insuper etiam admonemus atque mandamus 

ut barchinonensis Sedis ecclesia omnino sit libera et semper gaudeat 

franchi-/ 26 tate seccura, am-au’ et chanonici an-av’ simul cum ipsa Canonica 

cum rebus ad eandem Canonicam ao-aw’ pertinentibus. Terminos 

quoque episcopatus ax’ sancte sedis barchinonensis ita volumus esse 

distinctos et ab ausonensi et gerundensi ap episcopatu esse discretos, 

sicut per an-/ 27 ticos aq-ay’ novimus populos et sicut debite constituti 

sunt contra orientalem et septemtrionalem plagam, sive per plana 

seu per colles devexos atque montes excelsos, et contra meridiem 

longe per gurgites maritimos, et contra occidentem / 28 versus 

Dertosam annotatos Balagarii locos, ut quicquid intra et extra 

predicta sedes adquisivit vel adquisierit, per iuste largitionis modos 

habeat confirmatum per nos predictos episcopos et manu nostra 

roboratum 8 sive per alios, atque per / 29 me Remundum comitem et 

per me comitissam Almodem et successores nostros, filios et nepotes 

et pronepotes az’ et deinceps alios. Nam et providencia nostra illud 

solerter ar-ba’ providere curavit ut, si Terrago, que diu elanguit, adhuc bb’ 

/ 30 per nos principes aut per successores nostros, largiente Deo, 

vires bc’ convalescendi habuerit et \in/ pristini honoris statum bd’ Deus 

reduxerit, per nos et successores nostros non perdat quod iuste 

habuit et habere debebit et debite recuperare / 31 poterit. Set as et 

propter honorem Christi 9 et sancte Crucis gloriam, ut sicut regi 

Costantino at-be’ sic nobis de barbaris per crucis triumphum det 

victoriam, constituimus huius diei aniversariam au-bf’ de securitate et 

tranchillitate av-bg’ gaudere memoriam, in / 32 qua nemo per VIII aw-bh’ 

dies aniversarie 10-bi’ memorie huius consecracionis, ax-bj’ quatuor quidem 

qui precedent et quatuor qui subsequentur, interpositum nonum bk’ 

diem festive rememorationis 11 istius sancte dedicationis, audeat 

tollere vel faciat tolli rem / 33 alicuius advenientis vel redeuntis, vel 

assalliat vel assalliri faciat vel noceat quocumque modo malignitatis, 

vel toloneum accipiat vel accipi faciat cuiuscumque hominis per hos 

dies convenientis sive revertentis bl’ neque in ipso eodem die future 

/ 34 rememoracionis ay-bm’ istius consacracionis. az-bn’ De ipsa quoque terra 

vel universis ecclesiis aut parrocheis ba-bo’ vel qualibuscumque 12-bp’ 

prediis, que ad Canonicam Sancte Crucis Sancteque Eulalie pertinent, 

videlicet que hodie iuste possidet vel ab hinc bq’ per universa 

tempora / 35 iuste possederit vel adquisierit, per auctoritatem beati 

Petri, apostolorum principis, et per ordinem nostrum excomunicamus 

et interdicimus ut nullus homo cuiuslibet potestatis aut sexus aut 

ordinis aliquid inde audeat tollere aut alienare vel ad / 36 dampnum


1549 

predicte Canonice13 quolibet modo transferre vel commutare, br’ nemo 

predia ipsius ecclesie ubicumque debita illi noverit celare audeat, 

setbb-bs’ mox ubi cognoverit, ad profectum illius confestim manifestare 

non pigeat. Interdicimus quoque iuxtabt’ statu-/ 37ta sanctorum cannonumbu’ 

et auctoritatembv’ sanctorum antiquorum patrum ut nullus 

quorumlibet pontificum infra fines ipsius episcopatus ecclesiam 

consecrare vel penitentes14-bc eiusdem episcopibd-bw’ i15 suscipere nec 

eius clericos ordinare presumat, nisi forte presul prenominate / 38 

sedis assensum spontanee prebeat. 

/ 39 Igitur hanc universam nostrebe constitutionis dotem superius 

promulgatam perhenni lege valituram censemus; omnemque 

hominem, illam observantem et ut stabilis permaneat adiuvantembx’ proposse, benedicimus; et utbf diuturnitatem viceby’ / 40 presentis et 

perpetuitatem semper manentis obtineat, preoptamus. Statuimus 

autem sub divini iudiciibg ob(s)testatione16 et anatematisbh-bz’ interdictione 

ut, si quislibet homo cuiuscumque potestatis aut ordinis 

hanc disrumpere vel violare nisus fuerit aut / 41 disrumperitbi aut 

violaverit, hic de parte Dei omnipotentis et beati Petri apostoli 

omniumque sanctorum et nostra excommunicatusbj-ca’ permaneat, 

et a conventu sancte ecclesie et omnium christianorum alienus 

existat, tartareisquebk vinculis innodatus inferorum poenasbl-cb’ / 42 

aternaliter17-bm-cc’ senciat. Quod si ab incepto desistat et digna penitudine 

simul et emendatione satisfaciat, ab haccd’ excomunicatione 

solvatur. Et haec18-bn-ce’ nostra constitutio inrefragabilis et inconvulsa 

perpetualiter habeatur. cf’ 

/ 43 Raimbaldus archiepiscopus ss. + Guislibertus, gratia Dei 

episcopus +. + Berengarius, Dei gratia gerundensis episcopus +. 

Patronus, bo gratia Deibp tostuensis19-bq episcopus ss. 

/ 44 S+ Miro presbitero, qui haecbr scripsit cum litteras rasas et 

emendatas et supra positas in linea XXI et in XXVIIa et in XXXII 

et in XLI, die et anno quo supra. 

/ 45 *Signum Raimundi de Ortis presbiteri +*. *S+ignum Bernardi 

presbiteri*. *Sig+num Guilelmi presbiteri*. *+ Guilelmi presbiteri*. 

*Sig+num Arnaldi quod et presbiteri*. *Sig+num Raimundi 

de Sancto Iacobo presbiteri*. / 46 *Sig+num Petri de Palomera 

presbiteri*. 

/ 47 Sig+num Petri de Bages, notarii publici Barchinone, qui hoc 

translatum sumptum ab originali scribi fecit et clausit, cum litteris 

emendatis in linea prima, 20 nonas iulii, anno Domini millesimo CC 

tricesimo.


1. Sota la segona d hi ha una t. 2. Sobre la u hi ha una ratlla. 3. Sota 

li hi ha una b. 4. Sota ev es llegeix ol, raspat. 5. Sota la segona e hi ha una i. 

6. Sota la segona d hi ha una b. 7. Sota la segona i hi ha una u. 8. La primera 

r està escrita aprofitant una l anterior. 9. Sota la X hi ha una e. 10. Sota l’última 

e hi ha una altra e. 11. Sota la segona m es llegeix or. 12. A sota d’us hi ha una e. 

13. Sota la o hi ha una i. 14. Abreviatura supèrflua. 15. Raspada. 16. La 

primera s ratllada i sota la segona hi ha una n. 17. Sota la primera a hi ha una 

d. 18. Sota la h hi ha una a. 19. La primera s por correspondre a una r però 

no està prou ben diferenciada. 20. Fora de l’errada indicada a la nota 1, no hem trobat 

cap altra correcció que justifiqui l’explicació del notari Pere de Bages. 

LA.I, n. 29, f. 14d-16b. a. celi. b. aperisset. c. celeste. d. cepit. 

e. sed. f. christianus. g. Remundus. h. adiutorio. i. profugos. j. triumphos. 

k. beneficia. l. menia. m. Remundus. n. domna. o. interiecta. 

p. temporis. q. ceptis. r. ceperunt. s. inditione. t. eius. u. narbonensium. 

v. Raienballus. w. atque. x. Raiemballus. y. Arnallus. z. domni. 

aa. Remundi. ab. imperpetuum. ac. assensum. ad. Maiorgas. 

ae. Minorgas. af. Escrit sobre raspat. ag. Escrit sobre raspat. ah. sacri. 

ai. confectionem. aj. Escrit sobre raspat i a continuació o expuntuada. ak. Hali. 

al. hysmaelite. am. secura. an. canonici. ao. Chanonicam. ap. ierundensi. 

aq. antiquos. ar. sollerter. as. sed. at. Constantino. 

au. anniversariam. av. tranquillitate. bw. octo. ax. consecrationis. ay. rememorationis. 

az. consecrationis. ba. parrochiis. bb. sed. bc. penitentem. 

bd. episcopii. be. nostram. bf. Manca. bg. iuditii. bh. anathematis. 

bi. disruperit. bj. excomunicatus. bk. tartareusque. bl. penas. 

bm. eternaliter. bn. hec. bo. Paternus. bp. Dei gratia. bq. to\r/ 

(s)tuensis amb la s expuntuada. br. hec. 

LA.I, n. 29bis, f. 16b-17c. a’. celi. b’. celeste. c’. Antiocenam. d’. cepit. 

e’. sed. f’. christianus. g’. scumaria. h’. adtaria. i’. sed. j’. iam. 

k’. Remundus. l’. adiutorio. m’. profugos. n’. triumphos. o’. terram. 

p’. beneficia. q’. servitia. r’. menia. s’. A continuació sedis expuntuat. t’. A 

continuació is expuntuat. u’. Remundus. v’. domna. w’. interiecta. x’. temporis. 

y’. cepti. z’. ceperunt. aa’. dedicacio. ab’. narbonensium. ac’. Raieballus. 

ad’. populis. ae’. per mixtiis amb la primera i ratllada. af’. Raiemballus. 

ag’. Arnallus. ah’. domni. ai’. Remundi. aj’. imperpetuum. ak’. Manca. 

al’. assensum. am’. Maiorgas. an’. Minorgas. ao’. comorantes. ap’. sacri. 

aq’. confectionem. ar’. Sota la i hi ha una a. as’. Hali. at’. condam. au’. secura. 

av’. canonici. aw’. Chanonicam. ax’. A continuació sui, expuntuat. 

ay’. antiquos. az’. Manca et pronepotes. ba’. solleter. bb’. aduc. bc’. iures. 

bd’. Sota la u hi ha int raspat. be’. Constantino. bf’. anniversariam. bg’. tranquillitate. 

bh’. octo. bi’. anniversarie. bj’. consecrationis. bk’. novit. 

bl’. vel assalliat vel assalliri faciat vel noceat quocumque modo malignitatis vel toloneum 

accipiat vel accipi faciat cuiuscumque hominis per hos dies convenientis sive revertentis, 

manca. bm’. rememorationis. bn’. consecrationis. bo’. parrochiis. bp’. qualibus 

quinque. bq’. icit. br’. comutare. bs’. sed. bt’. iusta. bu’. canonum. 

bv’. auctoritate. bw’. episcopii. bx’. adiuvante. by’. vite. 

bz’. anathematis. ca’. excomunicatus. cb’. penas. cc’. eternaliter. cd’. ac. 

ce’. hec. cf’. Aquí fineix el text. 

974 


Guillem Bernard ven a Llobet de Vilalba unes cases amb corrals, terres, 

vinyes, aigües, fonts, prats i arbres, excepte el vuitè de la seva


1551 

germana Guasca, situades al comtat de Barcelona, al Vallès, a 

la parròquia de Santa Maria de Cardedeu, al lloc que anomenen 

Vilalba, al puig de Figa Amar que fou de Bernard Juscafred i 

de la seva muller Bonadona, que té pels seus pares, a canvi d’un 

cavall al preu de 5 unces d’or pur de Barcelona, d’un escut, una 

llança, una espasa, una sella i un fre. 

ACB, perg. 1-4-205. Original. Pergamí, 184 × 260 mm. Restaurat. Al verso: “Carta 

Lobaton in Villa Alba” (S. XIII-XIV); “Venda del mas Vilalba feta per Guillem Bernat 

a Lobato de Vilalba” (S. XVI-XVII); “Saeculi XI”; “1058” (S. XVIII); “1058” (Mas). 

Caplletra “I” ornamentada: 55 mm. 

In nomine Domini. Ego Guilelmus Bernard venditor sum tibi 

Lobato de Villa Alba, emptore. Per hanc scripturam vendicionis mee 

vendo / 2 tibi casas cum curtes, terras et vineas et trilia, cultum vel 

eremum, aquis aquarum, vieductibus et reductibus, fontis aquarum 

et pratis, pronum et pla-/ 3 num, arboribus diversis ieneris, et foveas 

et cloacas, ostios et ianuas atque limites, cum omnia que ad ipsum 

domum pertinet. Est hec omnia in comi-/ 4 tatu Barchinona, in 

Vallense, in parrochia de Sancta Maria de Cardedol, in locum que 

dicunt Villa Alba et puio de Figa Amar, ipso puio qui fuit de Bernar- 

/ 5 dus Iuscafre et de uxor sua Bonadomna. Advenit mihi supra dicta 

omnia per genitorum meorum sive per ullasque voces. Afrontad iam 

dicta omnia de parte / 6 circi in ipsa strata qui pergit de Barchinona 

et de Granolarios ad Sancta Maria de Cardetulo, de parte aquilonis 

in rivi vel in riera de Cardetulo / 7 et in terra de te emptori Lobato, 

de meridie in strada publica qui vadit de Barchinonam a Gerunda 

et vadit per Septem Serres, de occiduo in ipsa serra / 8 de Navalilas 

vel in alaude de Geribertus Guitardus et de Riguallo Navio. Quantum 

istas afrontaciones includunt, sic vendo tibi: 1 supra dicta omnia, 

quantum / 9 fuit de pater meo Bernardus Iuscafredus et de mater 

mea Bonadomna, exceptus ipsa octava parte qui est de sorori mea 

Gua\s/ca, propter precium ecum unum / 10 qui valebad uncias V auri 

puri Barchinona monete, \et scutum unum et lancea et espada et 

sela et freno./ Quod tu emptor precium mihi dedisti et 2 ego venditor 

manibus meis recepi cum magna vo-/ 11 lumptate. Est manifestum. 

Quem vero predicta omnia, que ego tibi vendo, de meo iure in tuo 

trado dominium et potestatem, ab omni integritatem, ut / 12 quiquid 

exinde facere vel iudicare volueris, liberam 3 in Dei nomine abeas 

plenam potestatem, cum ingresibus exitibus, a tuum plenissimum 

proprium. Quod si ego / 13 venditor aut aliquis homo sexus utriusque 

contra ista vendicione pro inrumpendum venerit, nil valead, set 

componad aut ego componam / 14 tibi iam dicta omnia in duplo cum


omni suam melioracione. Et in antea ista vendicio firma permanead 


Actum est hoc XIII kalendas / 15 december, anno XXVIII regni 


S+num Guilielmus, qui ista \vendi/cio[ne] 4 feci et firmavi et 

testes firmare rogavi. 5 

/ 16 S+num Iuscafredus Ysarno. S+num Guta\r/dus Lobatono. 

*S+num Seniullo sacer s*. S+num Gerallus Guisadus. / 17 *Ssnum 

Guilielmi sac [et Atoni?]. 6 * S+num Remon Oliba. S+num 

Gonball[us] [±3]bertus. S+num Umbertus Ardmaro. / 18 S+num 

Arnallo Adrouer. / 19 *S+ Guisadus iudex ss*. 

/ 20 S+ Guilelmus sacer, qui hec scripsi cum litteras super positas 

in linea X et fusas in linea XV, et ss die et anno quod supra. 

1. Sobre vobis. 2. Una e seguida de x partida amb una ratlleta. 3. Davant 

de la l hi ha una e plena de tinta. 4. A sota de vendi hi ha dona ratllat. 5. Aquesta 

paraula va ajuntada a l’anterior amb un palot al mig que considerem sobrer. 6. També 

podria ser Matoni. 

975 


Guitard Bernat fa donació d’un alou al seu fill Ramon, i els germans 

d’aquest, Miró i Pere, l’hi defineixen. Es tracta de diversos béns 

situats a la parròquia de Santa Eulàlia de Provençana, a Espudula, 

i a la parròquia de Llavaneres. 

ACB, perg. 1-2-1484. Original. Pergamí, 212 × 367 mm. Al verso: “Scripta XLIII” 

(S. XIII-XIV); “Num... 843” (S. XVII); “Mitja escala, armari 3, n. 1484” (Caresmar); 

“Lib. Ant. IV, 54”; “1058” (F-B). Caplletra “I”: 27 mm. Caplletra “I”: 5 línies. 

ACB, LA.IV, n. 54, f. 17a-b. Rúbrica: “Guitardus Bernardi et filiis suis dedit filio 

suo Raimundo clerico alodio ad Espodola”. Inter columnas recto: “N. 54” 

(Caresmar). Exterior verso: dibuix d’un castell. Caplletra “I”: 102 mm. 


In nomine Domini. Ego Guitardus Bernardi, una cum assensu 

filiorum meorum, Mironis et Petrus, donator sum tibi, filio meo, 

Remundo a levite. Et nos, prenominati fratres, Miro / 2 atque Petrus, 

pacificatores et definitores simul et evacuatores sumus tibi, fratri 

nostro Remundo prenominato. Manifestum est enim et cognitum 

pluribus quod ego Guitardus dono / 3 et nos Miro atque Petrus 

pacificamus et definimus ac evacuamus tibi Remundo omne ipsum 

alodium quod ego Guitard habeo et uxor mea Sancia habuit in


1553 

territorio barchinon-/ 4 nensi, in parrochia de Provinciana, in loco 

vocitato Espodola, totum integriter, illud quod est subtus ipsa 

esstrata qua itur per Cutinas ad Sanctam Eulaliam. Simili etiam 

modo dono / 5 ego Guitardus et nos predicti fratres tui evacuamus 

tibi Remundo ipsam terciam partem illius b alodii quod est supra c 

ipsam stratam supra scriptam, in predicta parrochia Sancte Eulalie 

de / 6 Provinciana, d in loco vocitato Espodola, videlicet in terris et 

vineis atque domibus et curtibus, ortis, cultum vel eremum. Advenit 

autem mihi e Guitardo per comparationem, / 7 et nobis fratribus tuis 

per vocem genitorum nostrorum sive aliis quibuscumque modis. 

Secundum quod superius scriptum est, donamus et evacuamus 

pariter ac definimus tibi Remundo omne illud / 8 alodium supra 

scriptum, quod est sub ipsa strata, et terciam partem omnis illius 

alodii quod est supra ipsam stratam in predicto territorio sive 

parrochia, ut ab hodierno die et tempore securus / 9 exinde maneas. 

In predicto igitur comitatu barchinonense, in parrochia de Lavanarias, 

pacificamus pariter et definimus atque evacuamus tibi Remundo 

terras et vineas, / 10 cultas vel eremas, cum medietate de ipso boscho 

Arnallo et ipsum mansum qui est in ipsa valle, cum omnibus suis 

pertinenciis, f quod venit Sancie, matris nostre, per vocem de Igiga, 

viro suo, et per / 11 successionem filiorum suorum, ut ab hodierno 

die et tempore securus ex his omnibus supra scriptis permaneas 

atque cuietus. Si vero nos aut utriusque sexus homo disrumpere aud 

inquietare seu in a-/ 12 liquo dimovere scripturam hanc voluerimus 

aut voluerit, nil prosit, set componamus aut componat tibi in 

vinculum XL uncias g auri puri. Et insuper hoc maneat firmum omne 

per evum. 

/ 13 Actum est hoc III kalendas decembris, anno XXVIII regni 

rege Henrici. 

S+ Guitardi Bernardi, s+m Mironis Guitardi, s+m Petri Guitardi, 

/ 14 nos pariter in unum hanc donationem atque pacificationem 

et definicionem h sive evacuationem facimus et firmamus et testes 

firmare rogamus. 

S+m Amatus [Gaucefre]di. / 15 *S+ Bernardus levite*. *S+ Gisadus 

iudex sss*. *S+ Bonefilius levita*. *S+ Bonefilius sacer*. / 16 

*S+ Geralli levite et sacriste*. *S+ Compan levita*. *S+ Guitardi 

levite*. *S+ Reimundus Dalmacii*. *S+ Riculphi levite*. / 17 S+m 

Onofredi. S+m Sanlani. S+m Agal/bert\. *S+ Ermengaudus +*. S+m 

Guilielm Giscafredi. 

/ 18 S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno quod supra.


LA. a. Raimundo. b. ipsius. c. super. d. Provintiana. e. michi. 

f. pertinentiis. g. untias. h. definitionem. 


976 

Ramon, levita, defineix a favor de Miró i Pere, germans seus, dues 

parts de l’alou situat al territori de Barcelona, a Provençana, al 

lloc d’Espudula. També els defineix les dues terceres parts de les 

cases situades a Barcelona sota el castell de Regomir. 

ACB, perg. 1-2-1500. Original. Pergamí, 183 × 367 mm. Al verso: “Num... 885” (S. XVIII); 

“Mitja escala, armari 3, n. 1500” (Caresmar); “1058” (F-B). Caplletra “I”: 24 mm. 

In nomine Domini. Ego Remundus levita evacuator et definitor 

sum vobis Mironi atque Petro, fratribus meis. Manifestum est enim 

quod evacuo atque defino vobis / 2 ipsas duas partes illius alodii quod 

est in territorio barchinonensis, in Provinciana, in locho qui vocatur 

Espodola, quod est supra ipsam stratam qua pergitur per Cutinas 

/ 3 ad Sanctam Eulaliam de Provinciana. Insuper etiam evacuo atque 

definio vobis ipsas domos nostras que sunt in Barchinona, subtus 

chastro de Regumir, excepta / 4 ipsa tercia parte quam retineo ad 

meum opus de predictis domibus. Sicut superius scriptum est, vobis 

hoc evacuo atque definio, ut abincebs securi exinde nullam / 5 ex hoc 

pertimescatis calumniam. Si vero ego evacuator aut utriusque sexus 

homo disrrumpere hoc voluero aut voluerit, nil valeat, set compo- 

/ 6nam aut componat vobis XX uncias auri in vinculum. Et postmodum 

hoc maneat firmum perhenniter. 

Actum est hoc II kalendas decembris, anno / 7 XXVIII regni 


*S+ Reimundi levite*, qui hanc evacuationem et definicionem 

fieri iussi et testes firmare rogavi. / 8 

*S+num Amalricus presbiter*. *S+ Reimundus subdiaconus*. 

*S+ Ermegaudus. 

/ 9 S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

977 


Alí, rei de Dénia, fill de Mugehid, confirma a Guislabert, bisbe de 

Barcelona, el privilegi que li havia atorgat el seu pare, en el sentit


1555 

que els bisbats de Dénia, Mallorca i Menorca, amb les seves possessions 

i el seu clergat, s’han de sotmetre al bisbe esmentat i 

s’inclouen dins el bisbat de Barcelona. 

ACB, perg. 3-3-8. Trasllat en pergamí de 7 de juliol de 1230. 326 × 416 mm. Aquest 

pergamí estava doblegat en plecs. Al verso: “Regum privilegia”; “VIII”; “Stancia 

III”; “Quomodo ecclesia mayoricensis subdita est ecclesie bachinonensis”; “III” 

(S. XIII-XIV); “Regum”; “1058”; “In stantia III, n o VIII”; “Donacio feta per Ali duch 

de Denia y de Mallorca y Menorca a Guilabert bisbe de Barcelona y successors 

que los christians de Denia y ditas isles fossen subjecte al bisbe de /Barcelona\.” 

(S. XVI-XVII); “1230” (Mas). Caplletra “H” ornamentada: 18 mm. 

ACB, LA.I, n. 8, f. 5d-6a. Rúbrica: “Privilegium Denie et Maiorcharum quod Ali 

dux Denie filius Mugeyd dedit et subdidit insulas Baleares et totum episcopatum 

Denie sedi Barchinone et omnes ecclesias et clericos ipsius episcopatus”. Inter 

columnas verso: “n. 8” (Caresmar); “Anno Domini 1058” (S. XVIII). Interior verso: 

“Mallorques” (S. XVI-XVII). Caplletra “N” ornamentada, tipus A, de color blau i 

perfilada amb vermell: 5 línies. Sembla una còpia sobre l’original i no conté els 

textos d’introducció i subscripció corresponents a aquesta categoria documental. 

No conté el text en àrab. 


ACB, LA.I, n. 8bis, f. 6b-c. Exterior recto: “Repetitur praefixa Mallorques duplicata 

nam idem est cum precedenti” (S. XVI-XVII); “V. n. 8 (Mas). Caplletra “N” 

ornamentada, tipus B, de color vermell i perfilada amb blau: 5 línies. Vegeu 

l’advertiment sobre la tipologia a la còpia anterior. No conté el text en àrab. 

Regest: MAS, NOTES, vol. XII, p. 282, n. 2670. 

Ms. Privilegiorum regum, n. 8, f. 15c-17a. Sense el text en àrab. 

Ed.: MARCA, Marca Hispanica, d. CCXLIX, col. 1116-1117. Sense el text en àrab: 

BOFARULL, Los condes, tom II, p. 81-82; VILLANUÑO, Summa conciliorum, p. 425 (ed. 

parcial); FLÓREZ, España Sagrada, vol. VII, doc. 3; CHABÁS, Mochéhid, p. 428-430. 

Text en llatí i àrab, i reproducció del text en àrab i la seva transcripció amb tipus 

d’impremta; CHABÁS, Episcopologio; CHABÁS, Historia, p. 195-197. Text en llatí i 

traducció castellana. Sense el text en àrab: FUENTE, Historia, ap. 6, p. 557-558; 

PUIG, Episcopologio, ap. XLVI, p. 387-388; MAS, Notes, vol. XIII, ap. X, p. 222- 

225; DIAGO, Historia, f. 108v-109r, només el text d’Alí. 

Hoc est translatum sumptum fideliter a quodam instrumento 

cuius series talis est: 

Noticie plurimorum, tam instantium a-a’ quam posterorum, tradere 

satagimus qualiter, superno opitulante numine, Sedes Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie barchinonensis anno Dominice Incarnationis 

LVIII o b-b’ post mille-/ 2 simum, in\si/stentibus gloriosissimi presulis 

eiusdem sedis Gislaberti intercessibus, insularum Balearum clericatus 

atque ordinum necnon urbis Denie adepta est donum. Dux quoque 

predicte urbis Denie, dum viveret, nomine Mugehid, interventu iam 

dicti pontificis revocavit atque c’ subdidit insulas / 3 prelibatas Baleares, 

quas nunc vulgo Mayoretas c-d’ et Minoretas vocant, sub iure


et diocesi sancte prefate Sedis barchinonensis, statuens ac iubens 

ut omnis clericorum gradus, in predictis degens insulis, a nullo 

pontificum auderet expetere ordinem alicuius clericatus, neque sacri 

/ 4 crismatis unctionem vel electionem, 1-d-e’ neque ecclesie dedicationem, 

neque ullius clericatus cultum aliquem, excepto antistite barchinonensi. 

Huius itaque largitionis filius predicti 2 ducis Mugehid, 

astructor atque imitator, nomine Ali, e-f’ dedit ac subdidit \omnes/ 

ecclesias \et/ episcopatum prefatarum / 5 insularum et predicte urbis 

Denie iuri 3-f et diocesi sancte sedis barchinonensis, eodem videlicet 

modo 4 quo genitor suus Mugehid precatu prenominati pontificis 

impertivit universa hec sedi prelocute. Inpertitionis g autem predictarum 

ecclesiarum et episcopatus earumdem istoria h-g’ digna 

cognitu / 6 ita se habet: 

In Dei omnipotentis nomine. Ego Ali, i dux urbis Denie et 

insularum Balearum, Mugehid iam dicte h’ urbis olim ducis proles, 

assensu 5 filiorum meorum et ceterorum ismaelitarum in meo palatio j 

maiorum, contrado atque largior Sedi Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie barchinonensi / 7 et predicto presuli omnes ecclesias et 

episcopatum regni mei, que sunt in insulis Balearibus et in urbe 

Denia, in perpetim k-i’ abinceps l-j’ maneant sub diocesi predicte urbis 

barchinonensis et ut omnes clerici, presbiteri et diachoni, in locis 

prefatis comorantes, m-k’ a minimo usque ad maximum, a / 8 puero 

usque ad senem, ab odierno n-l’ die et tempore minime conentur 

deposcere ab aliquo pontificum ullius ordinationem clericatus, 

neque crismatis sacri confectionem, neque cultum aliquem ullius 

clericatus m’ nisi ab episcopo barchinonensi aut ab ipso cui ille 

preceperit. Si aliquis, quod / 9 absit, hoc largitionis n’ donum improbo 

nisu anullare o vel disrumpere conatus fuerit, celestis 6 regis iram 

incurrat et ab omni lege penitus exors fiat. Et postmodum hoc 

maneat indiscussum atque firmum omne per evum. 

Facta carta donationis VII o p-o’ kalendas / 10 ianuarii, anno 

prescripto apud urbem Deniam, iussu Ali et assensu filiorum suorum 

maiorumque suorum q inferius corroboratorum. r-p’


1557 

/ 14 Raimbaldus, archiepiscopus Sedis aralatensis s +. t Arnaldus, 

episcopus u magdalonensis. v Guifredus, sancte prime Sedis narbonensis 

ecclesie archiepiscopus w-q’ ss +. Froterius episcopus x +. / 15 Guilelmus, 

gratia Dei Urgellensis episcopus +. 

/ 16 S+ Arlovinus y sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

/ 17 *Signum Raimundi de Ortis, presbiteri +*. *S+ignum Bernardi 

presbiteri*. *Sig+num Guilelmi presbiteri*. *+ Guilelmi presbiteri*. 

*Sig+num Arnaldi quod et presbiteri*. *Sig+num Raimundi de Sancto 

Iacobo, presbiteri*. / 18 *Sig+num Petri de Palomera, presbiteri*. 

/ 19 Sig+num Petri de Bages, notarii publici Barchinone, qui hoc 

translatum sumptum ab originali scribi fecit et clausit nonas iulii, 

anno Domini millesimo CC tricesimo. 

1. Sota la l hi ha una t. 2. Sota la primera i hi ha una u. 3. Sota la 

segona i hi ha una e. 4. Sota la m hi ha una a. 5. A sota les ss hi ha una t. 

6. A sota de ti hi ha una a. 

Traducció del text en àrab: Ho ratifica i obrarà en conseqüència, si Déu vol, 

Mohamed ben Alí, i Mochehid ben Alí, i Abdelaziz ben Abdala, i Hixem ben Mohamed 

ben Zeyan. Ho fa testificar Ichalo Daula (Déu l’ajudi) sobre el qual Guislabert, bisbe 

de Barcelona, accepta que sigui memorat en les oracions públiques que els cristians de 

totes les seves províncies facin a les seves esglésies, i això és el que es conté en el text 

de sobre. Això fou en Xawal de l’any 49. Abdala ben Ahmed, Abdelaziz ben Mohamed 

ben Mocabel, Alam client d’Almoáfec, Ahemed ben Mohamed ben Jálaf a Almaferi, Abdala 

ben Abi Aljacen, Selma, client d’Almoàfec. (Segons la traducció enviada per Roc Chabàs 

i publicada per MAS, Notes 13, p. 224, un xic modernitzada. Hem de dir que tant la 

transcripció com la traducció primera al castellà va ser obra de Julián Ribera, segons 

indica el mateix Chabàs a Mochéhid, p. 429 n. 1. N’hi ha una còpia a l’Arxiu Secret 

Vaticà, considerada “ruin copia” pel mateix autor, i a la p. 427 en dóna la cita arxivística 

“Act. Arm. IX Cax. XI, núm. I”). 

LA.I, n.8, f. 5d-6a. a. instancium. b. LVIII. c. Maioretas. d. confectionem. 

e. Hali. f. iurei. g. impertitionis. h. historia. i. Hali 

j. palatio. k. ut perpetim. l. abincebs. m. commorantes. n. hodierno. 

o. adnullare. p. VII. q. Escrit al marge amb un senyal indicant la seva 

posició correcta al text maiorumque suorum. r. Les línies amb caràcters aràbics 

manquen a la còpia. s. arelatensis. t. frater. u. Escrit sobre raspat Arnaldus 

episcopus. v. magalonensis. w. episcopus. x. Manca. y. Arluvinus. 

LA.I, n. 8bis, f. 6b-e. a’. instancium. b’. LVIII. c’. A continuació ordinum 

expuntuat. d’. Marioretas. e’. confectionem. f’. Hali. g’. hystoria. h’. diete. 

i’. ut perpetim. j’. abincebs. k’. commorantes. l’. hodierno.


m’. Sota la u hi ha una a. n’. largicionis. o’. VII. p’. Les línies amb 

caràcters aràbics manquen a la còpia. q’. episcopus. 

1059 gener 10 

978 

Guislabert, bisbe, dóna a la Canònica de la Santa Creu una terra 

situada al comtat de Barcelona, a Montcada, en un lloc anomenat 

Pedrabruna. 

ACB, LA.III, n. 225, f. 85a. Rúbrica: “Guislabertus episcopus dedit Canonice alodem 

apud Petram Brunam in Monte Catano”. Interior recto: “n. 225” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1050” (S. XVII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 



Ed. PUIG, Episcopologio, ap. XLVIII, p. 391. 

In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus, donator 

sum Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie. 

Manifestum est enim quia dono predicte Canonice terram meam, 

quam habeo in comitatu barchinonensi, in termino Montis Scatani, 

in loco vocitato Petra Bruna. Advenit autem mihi per vocem nostre 

matris ecclesie sive ob collationem fidelium. Habet autem terminum 

predicta terra de circio in strada publica, de parte orientis in 

molino Adaledis femine sive in via, de meridie in flumine Bosocii, 

de occiduo in monte de Iorba. Quantum isti termini concludunt, 

dono Domino Deo et prefate Canonice et canonicis eiusdem Canonice. 

Et de meo iure in illorum trado dominium et potestatem, 

ut faciant ex ea quod ex ceteris ecclesie munificentiis faciunt, ad 

utilitatem prescripte Canonice. Accepi autem ex rebus predicte Canonice 

pro hac terra caficios sex ordei, quod expendi in dedicatione 

nostre matris Eclesie in expensis necessariis. Si vero ego donator 

aut aliquis homo utriusque sexus hanc donationem disrumpere voluero 

aut volueris, nil valeat, set huius donationis violator, in baratri 

voragine collocandus sempiternisque cruciatibus mancipandus, 

perpetuo confusos pena tabescat. Atque hec donatio eternaliter 

valitura consistat. 

Actum est hoc IIII idus ianuarii, anno VIII post XX regni regis 

Henrici. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus + 

S+ Arluvivus, sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra.

1059 gener 29 


979 

1559 

Geribert Adalbert i la seva dona Ermengarda venen a Bernat Ramon 

i la seva muller Ermengarda dues peces de vinya que tenien per 

compra, per delme conjugal i per altres motius, situades al 

territori de Barcelona, al terme de Montjuïc, pel preu de 29 mancusos 

d’or pur. 

ACB, perg. 1-1-2051. Original. Pergamí, 125 × 242 mm. Al verso: “De Monte 

Iudaico”; “De vineas de Monte Iudaico” (S. XIII-XIV); “Num... 2051” (S. XVIII); 

“Diversorum A. 2051” (Mas). Caplletra “I”: mm. 

In nomine Domini. Ego Geribertus Adalbert et uxori mea 

Ermeniardis femina venditores sumus vobis Bernardus Reimundi 

et uxori tue Ermeniar-/ 2dis femine, emptoribus. Per hanc scripturam 

vendicionis nostre vendimus vobis pecias II de vineas, simul cum 

ipsa terra ubi sunt fundatas, / 3 separatim positas in duobus locis. 

Et sunt ipsas vineas in territorio barchinonense, in terminio de 

Monde Iudayco. Advenit nobis per nostra / 4 comparacione et per 

decimum sive per ullasque voces. Afrontat iam dicta pecia I de vinea 

de parte circi in vinea de Cusca et de filiis / 5 suis, de aquilonis 

similiter, de meridie in ipso monte, de occiduo in vinea de Sancta 

Eulalia sive in ipso monte. Et afrontat alia pe-/ 6cia de vinea de circi 

in vinea de Audesindo, de aquilonis in terra de Sancta Eulalia, de 

meridie in vinea de Ermemir et de filiis suis, de occiduo in / 7 vinea 

de Cusca. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vendimus 

vobis: iam dicta omnia ad integrum, in propter precium mancusos 

/ 8 XXVIIII auri puri. Quod vos emptores precium nobis dedistis et 

nos venditores manibus nostris recepimus integriter. Est manifestum. 

/ 9 Quem vero predicta omnia, que nos vobis vendimus, de nostro 

iure in vestro tradimus dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quicquid exinde / 10 facere vel iudicare lueris, cum 

exios et regressios earum, ad vestrum plenissimum proprium. Quot 

si nos venditores aut ullusque / 11 homo sexus utriusque contra ista 

vendicione pro inrumpendum venerit, nil valeat, set componat aut 

nos componamus / 12 vobis iam dicta omnia in duplo cum omni sua 

melioracione. Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore. / 13 

Actum est hoc IIII kalendas februarii, anno XXVIII regis 

Henrici. 

S+num Geribertus, s+num Ermeniardis femina, / 14 nos qui ista 

vendicione fecimus et firmamus et testes firmare rrogavimus. / 15


S+num Dacho. S+num Amatus. S+num Bonefilio. / 16 

S+ Guilelmus sacer, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1059 gener 30 

980 

Sicarda i la seva germana Ermessenda fan donació a favor del monestir 

de Sant Pere de les Puelles d’uns predis situats al comtat de 

Barcelona, al lloc que anomenen Pinells, per la remissió dels seus 

pecats. 

ACB, perg. 4-102-1. Original. Pergamí, 216 × 275 mm. Al verso: “Karta de Pinels”; 

“Sicardis” (S. XI); “In stantia CCII Pie Elemosine” (S. XIV); “Palau Tordera”; “I” 

(S. XVI); “Palau, Stancia CII, n º 1” (S. XVII); “Senyal vert, 1” (F-B). Caplletra “Q”: 

11 mm. 

Quoniam aeternalium premia gaudiorum a domino nostro 

Ihesu Christo minime recipere ambigimus, si sue Sanctae Ecclesie 

viritim opem ferimus, / 2 ideo ego Sichardis femina et soror mea 

Ermesindis donum facimus Domino Deo et cenobio sanctimonialium 

puellarum Sancti Petri, apostolorum prin-/ 3 cipis, cuius ecclesia sita 

est secus urbem Barchinonam, ad septentrionalem plagam prefate 

urbis. Donamus namque pariter prefato / 4 cenobio quedam nostram 

predia, que habemus in comitatu barchinonensi, in loco qui voccatur 

Pinells. Advenerunt autem nobis / 5 per vocem parentum sive aliis 

quibuscumque modis. Habent autem terminum a parte orientali in 

torrente de Pinells qui discurrit, / 6 de meridie in strata de Triginta 

Passibus, de occiduo in torrente de Senata, de circio in Villa Maiore 

et in alodio cenobii Sancti / 7 Cucufatis. Quantum istis terminis 

concluditur \et in prefato loco habemus vel habere debemur,/ 

Domino Deo et prefato coenobio, pro nostrorum ablucione delictorum 

nostrorumque propinquorum, / 8 ad integrum damus, cum omnibus 

que intrinsecus sunt ad predictum alodium pertinentibus, et de 

nostro iure in dominium et potestatem / 9 prescripti cenobii tradimus, 

cum ingressibus simul et egressibus suis, ut faciant exinde prenominati 

cenobii puelle quod ex ce-/ 10 teris ecclesie munificenciis faciunt, ad 

plenissimum proprium preloquuti cenobii, hoc videlicet hordine 

reservato: ut / 11 omnibus diebus omnibusque temporibus, quibus 

prefatum monasterium persteterit, habeamus in nostra vice et loco 

unam sanctimonialem feminam / 12 Deo votam aput predictum 

cenobium, quam incessanter non pigeat exorare Omnipotentem 

Dominum cum ceteris omnibus pro nostris abluendis / 13 facinoribus.


1561 

Si vero nos donatrices et huius donationis assertrices aut utriusque 

sexus homo contra hanc donationem / 14 venerimus aut venerit ad 

disrumpendum sive dimovendum eam in aliquo, nullatenus fieri 

posset, set componamus aut / 15 componat predicta omnia prefato 

monasterio in duplo cum omni sua inmelioratione. Et postmodum 

hoc donum robur / 16 obtineat valiturum omne per evum. 

Facta charta donationis istius III kalendas februarii, anno VIII 

post vigesimum / 17 regni regis Henrici. 

S+ Sichardis femine, s+ Ermesindis femine, nos hanc donationem 

fecimus et fir-/ 18 mavimus et testes hanc firmare rogavimus. 

/ 19 S+ Guilielmi Ysarni. S+ Guanalgodi Guitardi. 

*S+ Riculphi levite*. *S+ Petro levita*. 

/ 20 S+ Miro presbitero, qui haec scripsit cum litteris supra 

positis ubi dicitur “et in prefato loco” die et anno quod supra. 

981 

1059 [febrer 8] 

Giscafré i la seva muller Adelaida venen a Bernat, sacerdot, i a 

Egritudo, dona, una quartera de vinya situada al comtat de 

Manresa, al terme d’Artés, pel preu de 2 sous. 

ACB, perg. 1-4-334. Original. Pergamí, 95 × 305 mm. Al verso: “Compra Bernard 

Guifre lo ...? de ca rieria ?” (S. XIII-XIV); “1059” (Mas). Caplletra “I”: 6 línies. 

Datació: pel que fa al dia i al mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Guischafre et uxori sue Adaleto vinditores 

sumus vobis Bernardo sacer et Egritudo femina, / 2 emtores. Per hanc 

scripturam nostre vindicionis vindimus vobis quartera I de vinea 

ab ipsa terra ubi est edifica-/ 3 ta, que nobis advenit de ienitores 

nostros vel comparacione vel per qualicumque voces. Et est ipsa 

quartera I de vinea / 4 ab ipsa terra in comitatum Minorissa, in 

terminio de Arteso. Affrontat ipsa vinea de orient in vinea de / 5 nos 

comparatores, de meridie in vinea de nos vinditores, de occiduo in 

terra de Riculfo vel in rio Lato, de circi in / 6 vinea de nos comparatores. 

Quantum in istas afrontaciones inclunt sic vindimus 

vobis: ipsa quartera I de vinea, / 7 ab ipsa terra ubi est edificata, ab 

integrum, cum exiis et regresiis earum, in proter precium solidos 

II de dinarios in res / 8 valentem. Et est manifestum. Quem vero 

predicta hec omnia de nostro iuro in vobis tradimus dominio potestate 

a facere / 9 quod volueritis. Quod si nos vinditores aut ullusque


omo inquietare voluerit, non hoc valeat vindicare, set componat [±5 

in du-]/ 10 plo cum sua inmelioracione. Et in antea ista carta vindicione 

firma, estabilis modo omnique tempore. 

Facta / 11 ista carta vindicione VI idus kalendas februarii, anno 

vigesimo VIII regnante Ennerricho rege. 

S+num / 12 Guischafre, s+num Adaleto, qui ista carta vindicione 

fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Petro. S+num / 13 Reimundo. S+num Ioiefre. 

Riculfus sacer scripsit sss die super et anno. 


982 

Joan Adroer i la seva muller Adelaida venen a Guillem Guifré i a la 

seva muller El·liarda unes cases amb cort situades al burg de 

la ciutat de Barcelona, als Arcs Antics, que tenen per compra 

i per delme conjugal, pel preu de 28 mancusos d’or en moneda 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-2362. Original. Pergamí, 84 × 396 mm. Al verso: “In burgo” (S. XIII- 

XIV); “Num... 2362” (S. XVII); “Diversorum A. 2362” (Mas); “1059” (F-B). Caplletra 

“I”: 55 mm. 

In nomine Domini. Ego Iouan Adrover et uxori mea Adalaidis 

venditores sumus tibi Guilelmus Guifredi et uxori tue Elliardis, 

emptores. Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus vobis 

casas cum curte, / 2 solos et superpositos, parietes, guttas et stillicinios, 

et hostios et ianuas, cum limites et foveas et cloacas. Et est 

hec omnia in burgo civitatis Barchinona, ad ipsos Archos Anticos. 

Advenit \nobis/ per nostra comparacione / 3 et per decimum sive per 

omnesque voces. Afrontat hec omnia de parte circi et de occiduo 

in ferragenale de Christiano et de suos eres, de aquilonis in casa 

et curte de Sancta Maria de littore maris, de meridie in exio comune. 

Quan-/ 4 tum istas afrontaciones includunt, sic vendimus vobis: iam 

dicta omnia ab integre, propter precium mancusos XXVIII de auro 

chocto monete Barchinone, legitime pensatos de decem in uncia. 

Quod vos empto-/ 5 res precium nobis dedistis et nos venditores 

manibus nostris recepimus integreter. Est manifestum. Quem vero 

predicta omnia, que vobis vendimus, de nostro iure in vestro tradimus 

dominium et potestatem, ab omni in-/ 6 tegritatem, ut quiquid 

exinde facere vel iudicare volueritis, liberam in Dei nomine abeatis


1563 

plenam potestatem, cum exios vel regressios earum, a vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ullusque / 7 omo 

utriusque sexus qui contra ista vendicionem ad inrumpendum 


vobis iam dicta omnia in duplo cum omnem suam melioracionem. 

/ 8 Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Facta vendicione XIIII kalendas marcii, anno XXVIII regni 


S+ Iouan, s+ Adalaidis femina, nos qui ista vendicione / 9 fecimus 


S+ Senderedus Ferreolus. *+ Eroigio*. *S+ Reimundi levite*. 

S+ Ausilii. / 10 


positas in linea secunda et sss die et anno quod supra. 

983 


Joan, fill de Guitard, amb la seva germana Maria i la seva mare 

Ermessenda venen a Miró Bernat un alou situat al territori de 

Barcelona, al terme de Desvern, a la parròquia de Sant Just, pel 

preu de 7 mancusos d’or pur d’Enees. 

ACB, LA.IV, n. 143, f. 48d-49a. Rúbrica: “Iohannes Guitard vendidit Mir presbiter 

clerico alode apud Verz”. Inter columnas verso: “n. 143” (Caresmar). Interior verso 

“XIII”. Caplletra “I” ornamentada, tipus I: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Iohannes, prolis Guitardi, una cum 

sorori Maria femina et mater nostra Ermesenna femina, nos simul 

in unum, venditores sumus tibi Mironi Bernardi, emptore. Per hanc 

scripturam venditionis nostre vendimus tibi ipsum nostrum alodium, 

id sunt, terris et vineis, et arboribus variis generis qui ideo sunt, 

simul cum casaliciis qui / a (qui) 1 intus sunt in ipso alodio. Est hec 

omnia in territorio barchinonensi, in terminio de Verz et in parrochia 

de Sancti Iusti. Advenit nobis hec omnia per vocem paternam et 

per comparatione seu per decimum vel per ullasque voces. Affrontat 

hec omnia de circi in riera qui dicurrit per tempis pluviarum, de 

aquilonis in vineis de Bremundus, de meridie similiter in vineis de 

Bremundus, de occiduo in terra de Guadalliis Ugoni. Quantum isti 

termini amplecfuntur atque includunt, sic vendimus tibi iam dicta


omnia simul integriter, cum exiis vel regressiis earum, in propter 

precium mancusos VII de auro puro manu Enee legitime pensatos. 

Quod tu emptor precium nobis dedisti et nos ad presens manibus 


que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

et potestatem, ab omni integritatem, ad tuum plenissimum propium. 

Quod si nos venditores aut aliqui homo sexus utriusque qui contra 

hanc venditione venerimus aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, 

set componat aut componamus tibi iam dicta omnia in duplum cum 

omni sua inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne per 

evum. 

Actum est hoc XII kalendas marcii, anno XXVIII regis Henrici. 

S+ Iohannis, proli\s/ Guitardi, s+ Maria femina, s+ Ermesena 

femina, nos qui hanc venditionem fecimus et firmavimus et testes 


S+ Gisbertus Çabatarii. S+ Mager moneder. S+ Mir Romeriner 

auditus. S+ Renium Gafalasu. S+ Martinus presbiter, 


1. Repetit. 

984 


Ramon Jofre i la seva muller Ermessenda, i els germans d’aquest, 

Bernat i Ermengarda, venen a Sunyell i a la seva muller Agio 

una peça de terra erma situada al territori de Barcelona, al terme 

d’Agudells, pel preu de mig mancús d’or pur de moneda de 

Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 108, f. 39d-40a. Rúbrica: “Item carta de Acutellis”. Inter columnas 

verso: “n. 108” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1058” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Remundum Gocfredi et uxori mea 

Ermesindis femina et Bernardum Gocfredi et Ermenardis femina, 

fratribus et de me iam dictum Remundum Gocfredi, nos pariter in 

unum, venditores sumus tibi Sunielli et uxori tue Agio femina, 

emptoribus. Per hanc denique scripturam venditionis nostre vendimus 

vobis alodium nostrum proprium, id est, petiam unam terre erema. 

Est quippe predictam petiam terre erema in territorio Barchinona,


1565 

in terminio de Acutellos. Qui mihi advenit hec petiam terre ad me 

Remundum Gocfredi per genitorum meorum, et ad me Ermesindis 

femina per meum decimum, et ad nos fratribus Bernardum Gocfredi 

et Ermeniardis femina per genitorum nostrorum sive per omnesque 

voces. Et affrontat prescriptam petiam terre de parte vero aquilonis 

in terra de Bremundo et de Truitillis femina, qui est condam, de 

circio similiter in terra de Bremundo, de meridie in terra qui fuit 

de Truitillis femina condam, de occiduo in terra de Bofil Bernard. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus vobis: prescriptam 

petiam terre erema totam ab integre, simul cum ingressibus 

et exitibus suis, in propter precium medio mancuso auri cocti et 

puri monete Barchinone. Quod vos emptores precium nobis dedistis 

et nos venditores manibus nostris recepimus. Et nichil de ipso precio 

apud vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero 

predictam peciam terre, que nos vobis vendimus, de nostrum iure 

in vestrum tradimus dominium et potes-/ a tatem, ut faciatis exinde 

quodcumque velitis facere, ad vestrum plenissimum proprium. Quod 

si nos venditores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista 

carta venditione venero aut venerimus pro inrumpendum, nil val\e/ 

at, set componat aut nos componamus vobis prescripta omnia in 

triplum cum omni sua immelioratione. Et in antea ista carta venditio 


Actum est hoc X kalendas marcii, anno XXVIII regni Henrici 

regis. 

S+ Remundum Gocfredi, s+ Ermesindis femina, s+ 1 Bernardum 

Gocfredi, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista carta venditione fieri 

iussimus, firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bernardum Bonifilio. S+ Iovan Gimara. S+ Amato Lopardo. 


1. Manquen els punts de subscripció. 

985 

1059 març 8 

Maressenda, el seus fills Gotmar i Miró i les seves filles Vigília, Emma 

i Raquel venen a Bernat Guifré i la seva muller Guisla cases, 

corrals, vinyes, terres i arbres situats al territori de Barcelona, 

al terme i a la parròquia de Sant Vicenç de Sarrià, pel preu de 

29 mancusos d’or de moneda de Barcelona pesats un per un al 

pes legítim d’aquesta moneda.



presenta un forat a la seva part central, que dificulta la lectura de les ratlles 15 

i 16. Al verso: “Serria” (S. XIII-XIV); “Venda de una casa y terras a Sarria”; “Nil 

facit pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1059” (Mas). Caplletra “I”: 36 mm. 

In nomine Domini. Ego Matersinda femina unam cum filiis 

filiabusque meis, is nominibus, Gondemaro et Mironem et Vigilia 

/ 2 femina et Ema femina et Richillis femina, nos pariter in unum, 

venditores sumus tibi Bernardum Guifredi et Guisliae, uxori tuae, 

/ 3 emptoribus. Per hanc denique scripturam venditionis nostrae sic 

vendimus vobis chasas et curtibus, solis et supraposi-/ 4 tis, guttibus 

et stillicinios, et terris et vineis, cultis et heremis, cum omni genere 

arborum qui ibidem sunt. Est quip/ 5 pae iam dicta omnia in territorio 

Barchinona, in termine et in parrochia Sancti Vincentii de Serriano. 

Qui mihi / 6 advenit haec alodio supra scripto ad me Matersinda 

femina per mea comparatione et per omnesque voces, et ad / 7 nos 

infantes supra scriptos per genitorum nostrorum sive per omnis 

modis voces. Et affrontat prescripto alodio / 8 de parte vero orientis 

in torrente, de meridie in alodio Sancte Crucis sedis, et in alodio 

Sancti Vincentii, de occiduo / 9 in alodio de Guadallo Guilelmi et 

in alodio qui fuit de Galindo, de circio similiter in alodio Sancte 

Crucis sedis / 10 sive in alodio qui fuit de Galindo. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vendimus vobis: prescriptum alodium 

/ 11 totum ab integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, ad 

vestrum plenissimum proprium, in propter pretium mancusos / 12 

XXVIIII auri cocti et puri monete Barchinonae, pensatos unum ad 

unum a penso legitime de ipsa moneta. / 13 Quod vos emptores pretium 

nobis dedistis integriter et nos manibus nostris recepimus et 

nichil de ipso pretio aput vos / 14 emptores non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, que nos 1 vobis vendimus, 

de nostrum iure in vestrum / 15 tradimus dominium et potestatem, 

ut faciatis [exinde?] [quo]dcumque velitis facere, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod / 16 si nos venditores aut aliquis homo 

[sexus utriusque qui con]tra ista charta venditione venerimus aut 

venerit / 17 pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut nos 

componamus vobis 2 prescripta omnia in tripplum cum omni / 18 sua 

inmelioratione. Et in antea ista charta venditio firma permaneat 


Actum est hoc / 19 VIII idus marcii, anno XXVIII regni Henrici 

regis. 

S+ 3 Matersinda femina, s+ / 20 Gondemaro, s+ Miro, s+ Vigilia 

femina, s+ Emma femina, s+ Ri-/ 21 chillis femina, nos qui ista


1567 

charta venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare 

rogavimus. 

/ 22 S+ Ema femina, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista 

venditione conscia /sumus et de ipsum pretium nostrum directum 

recepimus.\ 

/ 23 *S Oliba Remundus clericus*. *S+ Ermengaudus +*. *S+ 

Mirroni Ermecaudi*. 4 / 24 S+ Bernardus Guifredi. S+ Renardum 

Boveti. S+ Guilelmi Sendredi. / 25 *S+ Guilelmi presbiter*. *S+ 

Sendredus*. *S+ Richell*. *S+ Bernardus presbiter*. / 26 S+ Anna 

femina. 


1. Sota la n hi ha una v. 2. Sota la v es llegeix ti. 3. El puntejat d’algunes 

de les signatures d’aquest document són obra d’una mà molt tremolosa. 4. Sota 

d’aquesta signatura hi ha restes de tinta enganxades, corresponents a les paraules nos qui 

ista vend, de la línia 22, conseqüència del plegament del pergamí. 

986 

1059 abril 4 

Ramon, sacerdot, fa donació a favor de la Canònica de la Santa Creu 

i Santa Eulàlia d’unes cases amb corts, terres, vinyes, rovires, 

arbres fruiters i la trilla que les envolta, situades al comtat de 

Barcelona, al terme de Terrassa, a la parròquia de Sant Quirze, 

al lloc anomenat Pelagus Limpidum, que té per compra, per la 

remissió dels seus pecats. 

ACB, perg. 1-2-1354. Original. Pergamí, 159 × 326 mm. Al verso: “Raimundus 

presbiter dedit suum alodium Canonice in Sancto Quirici”; “Car[ta] de Ramo[n 

Su]nier de Terracia” (S. XI); “Scripta” (S. XIII-XIV); “Num... 1131” (S. XVII); “Mitja 

Escala, Armari 3, n. 1354” (Caresmar); “Antiquit. III. 366” (Mas); “1059” (F-B). 


ACB, LA.III, n. 366, f. 40d-41a. Rúbrica: “De honore Pelagi in termino Sancti Quirici 

in Terracia”. Inter columnas verso: “n. 366” (Caresmar). 


In Dei Omnipotentis nomine. Ego Reimundus a sacerdos donator 

sum Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie. 

Volo equidem notum esse omnibus qualiter dono Domino Deo et 

predicte / 2 Canonice casas cum curtibus et solario, cum trilia que 

in circuitu est, cum terris et vineis et ruviris et diversi generis 

arboribus. Que habeo in comitatu barchino-/ 3 nensi, in termino Terracie, 

in parrochia Sancti Quirici, in loco vocitato Pelagus Limpidum.


Advenerunt autem mihi hec omnia per meam comparacionem. b 

Habent quoque terminum / 4 a parte orientis in alodio Amati Ratfredi, 

a parte meridiana in torrente atque trilia Sancti Cucufatisc cenobii 

quam tenet Mager, a parte circii in terra Salomonis, / 5 a parte occidua 

in terra cuiusdam viri nomine Reimundi. Quantum isti termini 

concludunt, dono Domino Deo et prefate Canonice propter canonichiam 

et locum quem in predicta / 6 Canonica cum ceteris fratribus 

meis habeam, et propter abolicionemd meorum facinorum abluendorum, 

et de meo iure in dominium et potestatem trado predicte 

canonice, cum / 7 ingressibus pariter et egessibuse suis, ad integrum, 

ut faciant exinde canonici quod ex ceteris Canonice munificenciisf faciunt ad utilitatem eiusdem Canonice. / 8 Quod si ego donator aut 

aliquis homo sexus utriusque qui contra hanc donationem disrumpere 

voluero aut voluerit, nil prossit, g sed, anatematish / 9 iaculo 

perculsus, i perpetuo tabescat pena confusus, omne quod supra 

scriptum est in duplum redditurus. Et insuper hoc maneadj firmum 


/ 10 Actum est hoc II nonas aprilis, anno VIII post XX regni 

regis Henrici. k 

*S+ Bernardi levite*. 

/ 11 *Signum Remundus presbiter, qui ancl donacionemm feci 

et firmavi et testes firmare rogavi +*. 

/ 12 *S+ Miro presbiter. S+ Vivas levita adquen prepositus sss*. 

*S+ Mironi sacerdotis*. / 13 *Adalbertus sacer sss*. 

/ 14 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

LA. a. Raimundus. b. comparationem. c. Cucuphis. d. abolitionem. 

e. egressibus. f. munificentiis. g. prosit. h. anathematis. i. perculso. 

j. maneat. k. Enrici. l. hanc. m. donationem. n. atque. 

987 

1059 abril 4 

Guislabert, bisbe de Barcelona, fa donació a Déu i a la Canònica de 

la Santa Creu i Santa Eulàlia de Barcelona d’una peça de terra 

situada al suburbi de la ciutat de Barcelona, vora mar, a la banda 

de llevant, a tocar de l’església de Santa Maria del Mar. 

ACB, LA.IV, n. 370, f. 158a-b. Rúbrica: “Guilabertus episcopus dedit Canonice 

I pareliatam prope Sanctam Maria Maris et IIII or pareliatas et V modiatas vinee


1569 

in termino Ripis”. Interior recto: “Nostro” (S. XIII-XIV); “n. 370” (Caresmar). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Gislibertus, gratia Dei barchinonensis 

episcopus, donator sum Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie. Manifestum est itaque quia dono Domino Deo et 

prelibate Canonice petiam unam terre, quam habeo in suburbanio 

civitatis Barchinone, in marino litore, ad plagam orientalem secus 

ecclesiam Sancte Marie. Notificatum est autem canonicis prelocute 

Canonice et aliis viris quampluribus qualiter idem canonici venerunt 

coram me, residente in choro sedis predicte, et eflagitantes pariter 

summa cum devotione ut darem filio Reimundi Seniofredi, Ermengaudo 

nomine, ipsum fevum quem pater ipsius per me tenebat, quorum 

annuens precibus dedi ipsum fevum ipsi Ermengaudo Reimundi 

filio, excepta prescripta petiam terre quam exinde retinui ipsamque 

prefate Canonice dedi. Advenit autem mihi hec terra per predictam 

retentionem supra comemoratam ex prescripto fevvo. Habet quoque 

terminum ab oriente in ipso Arenario rivi sive torrentis qui discurrit 

tempore pluviarum, ab occidente in via sive in terra iam dicte 

Canonice, a meridie in litore maris, a septemtrione in ipso rivo 

Merdanciano. Item dono predicte Canonice IIII or pariliatas terre et 

modiatas VI vinearum, quas habeo in castro de Ripis, quas mihi retinui 

ad meum opus cum adquisivi ipsum castrum. Quantum predicti 

termini concludunt atque circumeunt, dono Domino Deo et prelocute 

Canonice, simul cum ipsa terra et ipsis vineis de Ripis, cum earum 

omnibus undique affrontationibus, et de meo iure in dominium et 

potestatem trado supra memorate Canonice / b cum omnibus ingressibus 

et egressibus eorum, ut faciant exinde canonici quod ex ceteris 

Canonice munificentiis faciunt, ad utilitatem eiusdem Canonice. Si 

vero ego donator aut aliquis successorum meorum pontificum vel 

utriusque sexus homo donationem hanc disrumpere voluero aut 

voluerit, nil prosit, set anathematis iaculo perculsus perpetuo tabescat 

pena confusus, omne quod supra scriptum est in duplum redditurus. 


Actum est hoc II nonas aprilis, anno VIII post XX regni regis 

Henrici. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus. + Berengarius archidiachonus. 

S+ Dalmacius sacer. S+ Vivas, levita atque prepositus, 

ssss. S+ Miro presbiter. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra.


1059 abril 18 

988 

Compromís de restitució fet entre Guifré i Ramon Guifré, germans, 

d’una casa i altres béns situats a Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-346. Original. Pergamí, 279 × 355 mm. Restaurat. Document 

mutilat en la banda dreta. Al verso: “1058” (Mas) i unes paraules il·legibles 

(S. XI). 

Anno XXVIII regni Henrici regis, per eum diem dominicum 

quando ca[ntatur] / 2 evangelium “Ego sum pastor bonus”, 

in presencia Guilelmi Marchi[±5] / 3 et Reimundi Bonifilii similiter 

iudicis et domini Dalmaci Ger[±4] / 4 et Adalberti presbiteri, 

et Reimundi Guitardi et Guilielmi Doniu[±2] [Er-]/ 5mengaudi Bernardi et Gaucefredi Vitalis atque Companni tuo[±4] / 6 et Bonefilii 

Seniofredi et unius militis predicti Reimundi iudicis [atque 

Ber-]/ 7nardi Amati et Eriballi ac Neviae, sororis Guifredi 

clerici, [±4]/ 8li atque aliorum multorum utriusque sexus hominum, 

fuerunt Reimun[di Gui-]/ 9fredi et Guifredus, uterque fratres, 

in ospicium prefati Guifredi, quod [est in ter-]/ 10meni de1 civitatis Barchinone, intus in solario iam dicti A[±4]. / 11 Et ibi 

ante supra scriptos homines (sed) 2 prelocutus Reimund[i Guifre-]/ 

12di reddidit et dimisit iam dicto fratri suo Guifredo \ea/ 

ama[±6] / 13 Guifredus olim definierat aut aliquando dederat predic[to 

Rai-]/ 14mundo, tam ex suo \fevo quam/ ex alodiis atque 

mobilibus rebus, iam fato Gui[fredo] / 15 debitis voce suorum parentum, 

et ex fructibus qui exierunt ex i[llis] / 16 alodiis a tempore 

obitus illorum parentum, rupto illo scrip[±4] / 17cuacionis, quod 

prefatus Guifredus fecerat pretaxato fratri [±4] / 18 iniuste definicionis. 

Et hoc sit factum eo tenore et modo / 19 ut, placitando et 

videndo iudicia et scripturas eorum / 20 patris et matris, tantum 

unusquisque habeat quantum suc-/ 21cessione illorum parentum 

iuste sibi poterit vendicare. 

/ 22 *S+ Dalmacius sacer*. / 23 *Adalbertus sacer et clericus*. *S+ 

Reimundus*. / 24 *S+ Ermegardus*. / 25 S+ Compan levite. S+ [±5]. / 26 

S+ Nevie femine. S+ Eriballus. 

/ 27 S+ Arlovinus sacer, qui hoc scripsit cum litte[ris] / 28 super 

positis die et anno quo supra. 

1. Sota la d hi ha una e. 2. Ratllat.

1059 abril 22 


989 

1571 

Guifré, anomenat Narbonell, ven als canonges i a la Canònica de la 

Seu de Barcelona un violari que va crear el seu oncle Aventí, 

clergue, a favor seu sobre un alou situat al territori de Barcelona, 

al costat esquerre de Montjuïc, pel preu de 42 numos. 

ACB, perg. 1-1-1886. Original. Pergamí, 149 × 254 mm. Al verso: “In Monte 

Iudaico”; “CCCLXXV” (S. XIII-XIV); “Num... 1886.” (S. XVIII); “Liber I Antiquitatum 

n. 414 / Diversorum A 1886” (Mas). Caplletra “P”: 11 mm. 

ACB, LA.I, n. 414, f. 158a-b. Còpia de la meitat del S. XIII. Encapçalament del 

foli: “Barchinona”. Rúbrica: “Carta quod Gacefredus vendidit Canonice / violarium 

quod abebat in alode Canonice apud / Montem Iudaicum”. Interior recto: 

“CCCLXXV” (S. XIII-XIV); “n. 414” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 

/ 1058” (S. XVIII). Caplletra “P” ornamentada: 7 línies. 


Presentibus namque cunctis atque omnibus etiam posteris 

patescat modum v\i/ndicionis a quam ego Guifredus, Narbonellus 

vocatus, facio Canonice Sedis / 2 Sancte Crucis et ipsius loci canonicis. 

Dum tempus resolucionis b avunculi mei Aventini clerici imminuit, 

unde et obire contigit, ob remedium suorum / 3 peccatorum, alodium 

quod habebat in territorio Barchinone, in sinistro latere Iudaici 

Montis, Deo et predicte Chanonice dimisit tali videlicet racione: c / 

4 ut ego causa violarii in diebus vite mee haberem, post obitum vero 

meum in ius 1 et dominio prelocute Chanonice absque diminucione d 

dimitterem. Ideo igitur, / 5 in Christi nomine, ego iam dictus Guifredus 

in presenciarum vindo iam dictum e ipsius alodii violarium prelocute 

Chanonice et vobis prefatis chanonicis et accipio ex / 6 propriis f 

vestre Chanonice g sumptibus XLII numos. Quare de meo iure, cum 

exiis et regresiis h suis et utrarum parcium affrontacionibus, i in 

vestrum ius et do-/ 7 minium perpetualiter trado habiturum, ut faciatis 

inde ut ex aliis vestris munificenciis secundum vestrum libitum. Quod 

si ego aut 2 aliquis homo sexus utriusque / 8 disrumpere hoc voluero 

aut voluerit, nil valead, j sed k hanc vendicionem l ipsius alodii in duplo 

restituam aut restituat. Et insuper hoc firmum / 9 perpetue persistat. 

Actum est hoc X kalendas mai, anno VIII post XX m regni regis 

Henrici. 

*S+ Guifredus levite*, qui hanc vendicio-/ 10 nem m feci et firmavi 


/ 11 *S+ Guifredi levite*. *S+ Ermengaudus +*. *S+ Berengarii 

levite s. n * / 12 S+ Guilielmus Salomoni. *S+ Bernardus levite. o *



emendatis in linea VI et VII, die et anno quo supra. 

1. La i sembla una c. 2. Sota de la a hi ha una d. 

LA. a. vinditionis. b. resolutionis. c. ratione. d. diminutione. 

e. dict\u/m i sota la m hi ha una o. f. propriiis. g. Canonice. h. regressiis. 

i. affrontationibus. j. valeat. k. set. l. venditionem. m. venditionem. 

n. Manca. o. levita. 

1059 juny 26 

990 

Geribert, la seva muller Estregoda i llurs fills Guillem i Domènec venen 

a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia una peça de terra 

amb un casal enrunat i els arbres que hi ha, situada al comtat 

de Barcelona, al Maresme, a la vila de Premià, pel preu de 4 mancusos 


ACB, LA.II, n. 443, f. 154a-b. Rúbrica: “Girbertus vendidit Sedi I a peciam terra 

apud Primianum”. Interior recto: “n. 443” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno 



In Dei nomine. Ego Geribert et uxori mea Estregode femina 

et filios nostros Guilielm et Domenico vinditores sumus vobis Deo 

et Sancte Crucis et Sancteque Eulalie et vobis canonicis, emptore. 

Per hanc scriptura venditionis nostre vindimus vobis sort I de terra 

cum ipso casal destructo et ipsos arboribus qui infra sunt, nostrum 

proprium francum. Quod nobis abemus in comitato Barchinona, in 

Maretima, in villa Primilia. Advenit nobis per comparatione vel per 

quacumque voces. Et affrontat supra scripta omnia de aurient in 

terra de nos vinditores vel de Berenger Arnal, de meridie in terra 

de predicto Berenger, de circi in vestro aulodio de vos emptores, 

de occiduo in ipso torrent qui discurrit per tempus pluviarum a mar. 

Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindimus vobis: 

supra scripta omnia, totum ab integrum, cum exiis vel regressiis 

earum, in propter precium mancusos IIII de auro de Barchinona. 

Et nichilque de ipso precio apud vos emptores non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta ipsa hec omnia, que nos vobis 

vindimus, de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, 

ab omni integritate, ad vestrum aulodem proprium. Quod si nos 

vinditores aut ullusque vivens homo vel sexus femineo venerit pro 

inrumpendum aut nos venerimus, non hoc valeat vendicare, sed 

componat aut nos componamus vobis vel ad ipsa chanonica vel


1573 

successoribus nostris in duplo cum omne suam inmeliorationem. 

Et in antea ista carta vinditione firma et stabilis permaneat modo 


Facta ista carta vinditione VI kalendas iulii, anno XXIX regni 

Enrici reie. 

S+m Geribert, s+m Estregode femina, s+m Guilielm, s+m 

Domeneg, nos qui ista vinditione fecimus et firmavimus firmarique 

rogavimus. 

S+m Berenger Baro. S+m Guilielm / b Suniarii. S+m Sinfre 

Suniarii. 

S+ Olibanus sacer, qui hec scripsit sub die et anno quod supra. 

991 

1059 juny 26 

Gaucebert Vidal i la seva muller Canuda, que anomenen Trasegòncia, 

venen a Guislabert i a la seva muller Adelaida la meitat d’una 

feixa, que tenen amb Guislabert, mestre de Barcelona, situada 

a Banyols, pel preu de 8 mancusos d’or de Barcelona i un pessic 

per mancús. 



In nomine Domini. Ego Gaucbertus Vidal et uxor sua Canuda, 

que vocant Tresgoncia, vinditores sumus tibi Guilabert et uxor tua 

Azalaid, emtores. Per hanc scriptura / 2 vindicionis nostre vendimus 

vobis medietatem de ipsa fexa que ego abeo cum Gilabert, magister 

de Barchinona, in Baniols. Et est ec omnia in comitatu Barchinona, 

in ter-/ 3 minio de Baniols. Et advenit ad me Gaucebertus per mea 

comparacione, et ad me Canuda, que vocant Tresgoncia, per meum 

decimum sive per omnesque voces. Afrontad ipsa terra / 4 de circii 

in strada puplica, de orientis in terra de Gitard Sancius et de eredes 

suos, et de meridie in terra de Ermengaudus Orucii, de occiduo in 

terra de filiis / 5 Gisardi Aenrici et de eredes suos. Quantum infra 

istas totas afrontaciones includunt, sic vendimus vobis: in iam dicta 

omnia supra scripta ipsa medietate, / 6 que nobis abemus et abere 

debemus, ab integre, propter precium mancusos VIII et pilliciu I 

per mancuso I de auro cocto puro barchinonensi de decem unciam 

auri a pen-/ 7 so legitime pensatos. Quod vos emtores precium nobis 

dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus integriter. Et



/ 8 de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, ab omni 

integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueritis, liberam 

in Dei nomine abeatis plenam / 9 potestatem, cum exios vel regressios 

earum, a vestrum plenisimum proprium. Quod si nos venditores aud 

ullusque homo utriusque sexus qui contra hanc vendicione venerit 

ad in-/ 10rumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat aud 


inmelioracionem. Et in antea ista vendi-/ 11cio firma permaneat 


Facta vendicione VI kalendas iuli, anno XXVIIII regni Aenrico 

rege. 

S+num Gaucebert Vidal, s+num Canuda, que vo-/ 12cant Tresgoncia, nos qui ista carta vendicione fecimus et firmamus et 

testes firmare rogavimus. 

S+num Poncius Ustales. S+num Poncius Duran. S+num Petrus 

Pella. 

/ 13 Dogbertus levita, qui hec scripsit die quod supra. 

992 


Ramon Guifré i la seva muller Adelaida venen a Gas Guillem i a la 

seva muller Aissulina llur heretat en unes cases i corts, uns casals 

i una torre amb terres, cultivades i ermes, i arbres de diverses 

classes, que hi ha al Puig i els seus termes, i una peça de terra 

cultivada que hi ha sota el camí que porta de la torre de Ramon 

Llobet fins a la torre dels venedors, situats al comtat de Barcelona, 

al Maresme, al poble de Badalona, a la parròquia de Santa Maria, 

al Puig i al terme de Llefià, pel preu de 8 mancusos d’or de 

Barcelona. 


Scrinium 23, Titulum s. Andreu de Palomar, n. 18” (Caresmar). Caplletra “I”: 

8 línies. 

In nomine Domini. Ego Raimundus Guifredi et uxori mea 

Auzaledis femine, nos uterque, venditores sumus vobis Was Guilelmi 

et uxori sua Aizsulina femine, emptores. Per hanc scripturam 

vendicionis / 2 nostre vendimus vobis ipsa nostra hereditate quod 

habemus in casas et curtes, in casalicis et in ipsa turre, cum solos


1575 

et superpositos, et foveas et clausuras, cum terras, cultas et ermas, 

cum / 3 arbores de diversis generis, qui sunt ad ipso Pug et eius 

termines; et in alio loco, subtus estrada qui pergit de turre Raimundi 

Lobeti usque ad turre de nos venditores, pecia I de terra culta, / 4 

nostrum proprium francum. Advenit nobis per genitorum vel per 

comparacione vel per decimum eius mulieri seu per qualicumque 

voces. Est hec omnia, separatim posita in duos locos, in comitatu 

Barchinona, in Mari-/ 5 tima, in vico Bitilune, in parrochie Sancte 

Marie, ad iam dicto Pugo vel in termine Nifiano. Affrontat prephata 

hereditate de ipso Pug cum petras magnas et minimas de parte 

oriente in terra de nos vendi-/ 6 tores vel in ipso margine seu \in terra/ 

de nostros heres, de meridie in ipsas vineas, de occiduo in terra 

qui fuit [de A]nna femina et modo est de Goldregodis vel de filiis 

suis, de circii in terra de Duran. Et alia pecia subtus / 7 estrada affrontat 

de oriente in terra de Bozlendis femine, de meridie in undas 

maris, de occiduo in terra de Duran, a parte vero circii similiter 

in terra de Duran seu in via. Quantum iste affrontaciones includunt 

/ 8 et isti termini ambiunt, sic vendimus vobis: predicta omnia, 

exceptus ipsa hereditate qui fuit de Guizenellis, totum ab integre, 

quantum ibi abemus vel abere debemus nos aut ullusque homo vel 

/ 9 femina per nostras voces, cum exiis vel regressiis earum, in propter 

precium mancosos octo de auro curribile de Barchinona, quod vos 

emptores nobis dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus. 

/ 10 Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro iuro in 

vestro tradimus dominio et potestate, ad vestrum plenissimum 

proprium aulodium. Quod si nos venditores aut ullusque homo 

utriusque sexus / 11 qui hoc inrumpere temptaverit, nil valet, sed 

componant aut componamus vobis omnia in triplo cum omne sua 

melioracione. Et in antea ista carta vendicionis firma permaneat 

modo vel / 12 omnique tempore. 

Facta ista carta vendicionis idus iulii, anno XXVIIII regni Enrici 

regis. 

Sig+m Raimundi Guifredi, sig+m Auzaledis, nos qui ista karta 

vendicionis / 13 fecimus, firmamus et testes firmare rogamus. 

Sig+m Mir Adavulpho. Sig+m Gaudamir Baroni. Sig+m Duran 

Baroni. Sig+m Gerbert Du-/ 14 ran. *Ermengaudus subdiaconus 

sss*. 

/ 15 Bonefilius sacer scripsit cum litteras super positas in linea 

sexta ubi dicit “seu in terra de nostros heres”, sub die sss et anno 

quod supra.


1059 agost 7 

993 

Testament de Bovet, fill de Renard, en el qual fa deixes a la seva muller, 

als seus fills i parents, a Sant Miquel i a la Canònica de Barcelona, 

de béns mobles i immobles, situats a Provençals, Llanes, Banyols, 

etc. 

ACB, perg. 1-2-1424. Original. Pergamí, 216 × 289 mm. Estava doblegat en diferents 

plecs. Al verso: “Testamentum Boecii” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1424.”; 

“(Num... 1095, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I”: 29 mm. 


In Dei omnipotentis nomine. Ego Boveti, prolis Rinardi, spero 

in misericordia Dei, timeo ne subito mihi veniat mors. Et ideo iubeo 

ut sint elemosinarii mei, id sunt, Ermengaudus Orucii et Vivanus 

Andries / 2 et Eg, uxori mea, et filio meo Guitardo. Precipio vobis 

prefatis elemosinariis meis ut, si mors mihi advenerit, antequam 

alium testamentum faciam, plenam potestatem habeatis / 3 ad 

distribuere omnem meam facultatem, sicut ego iniungo in hunc 

testamentum vel per verbis meis. 

In primis concedo ad domum Sancte Marie, qui est in littore 

Maris, peciam unam vinee / 4 quod habeo ad ipsa Laguna. Et ad ipsa 

Canonicha pro mea sepultura, mancusos IIII. Et pro sacrificiis, 

mancusos II. Et ad ipsa cubertura de (ips) 1 ipsa ecclesia Sancti 

Mac\h/aelis, / 5 mancusos II. Et concedo ad filio meo Guitardo ipsa 

mansione cum casalicio2 et curte et orto cum ferragenal, quod habeo 

in Provincialis, que tenet de ipso Val et vadit pro ipso / 6 semder, 

qui est ad occidentalem partem usque ad ipsa via, propter suam 

melioracionem. Et iubeo ut sit vendita ipsam fexam terre, qui est 

separata in tribus locis, quod habeo in Provincialis, / 7 in locum que 

dicunt Clera, et donent de ipso precio ad [conredum?] meum corpus 

et mee sepulture, et aliud quod remanet pro anima mea. Alium autem 

alodium, quod remanet in Provincialis, / 8 concedo ad filiis meis, id 

sunt, Guitardus clericus et Renardus et Odoni, exceptus hoc quod 

filia mea tenet. Et ad Guilia, filia mea, concedo ipsas vineas que 

hodie tenet, / 9 quas ei consensi propter suam ereditatem. Et iterum 

concedo ei modiatam unam terre quas ei consensi, qui est in 

Provincialis, eo modo: ut si requisierit ipsam fexam terre quam habeo 

/ 10 (in Bagneolis) 3 in locum que vocant ipsas Lannes, revertatur ipsam 

modiatam terre supra scripta illis cui ego concedo ipsam fexam terre 

de ipsas Lannes, et habet affron-/ 11tacionem de circi usque ad ipso


1577 

Valle 4 Antico. Et concedo ad filiis meis, id est, Guitardus et Renardi 

et Odoni hec omnia quod habeo in Provinciana, id sunt, casa / 12 cum 

curte et ortos et fexam unam terre, qui ibidem est, quod habeo in 

Quart, et fexam unam terre de ipso prato de ipso Valle Antico in hac 

qui 5 est ad ipsas Lannes. Et simili / 13 modo concedo filiis meis, id 

sunt, Guitardus et Renardus et Odoni, ipsam fexam terre de ipsas 

Lannes de ipso 6 Valle Antico et pervadit a parte meridiei usque ad 

ipsa via qui / 14 vadit ad regario de Amalviga. Et concedo ad Renardus 

ipsa mansione, quod habeo infra muros civitatis Barchinone, ubi 

est ipsa palea, simul cum ipsa buada / 15 et cum medietate de ipso 7 

curtel cum caput de ipsos casales, ambos integriter. \Et iterum 

concedo ad Odone ipso cellario cum medietate de ipsa curte et cum 

ipso exio/. Et concedo ipsa tonna meliore propt ipsos mancusos 

de mea sepultura, et ipso cubo / 16 meliore, propter ipsos duos 

mancusos Sancti Michaelis. Et ipso meo torculario cum sua pertinencia 

ad filio meo Guitardo, ut donet ipsos duos mancusos per 

mis-/ 17 sas. Et iterum concedo ei tonnam meliore cum barrilios 

maiore et minore. Et concedo ad Odone alia tunna. Et ad Renardus, 

cubo I. Et concedo de me\um/ 8 / 18 pane et vino ad novo veniente 

ipsam terciam partem pro anima mea, simul cum ipsas oves. Hec 

omnia supra scripta, que concedo filiis meis, dimitto / 19 ad uxori 

mea supra scripta, ut teneat et possideat omnibus diebus vite sue 

sine blandimento ullius hominis viventis. Post obitum vero eius 

revertatur / 20 ad filiis meis vel suis, sicut supra testatum habeo. Et 

si unus ex filiis meis vel suis tollere voluerint aut tulerint ad uxori 

mea de hec quod illa dimitto, / 21 non habeat licenciam, sed inde 

extraneus 9 fiat et ad potestatem componat uncias II auri. Et insuper 

hoc maneat firmum omne per evum. 

/ 22 Actum est hoc VII idus augusti, anno VIIII post XX regni 


S+ Boveti prolis Renardi, qui hunc testamentum feci et firmavi 

/ 23 et testes firmare rogavi. 

S+ Unufred Muratoni. *S+ Guilielmi presbiteri*. *S+ Bernardus 

presbiter*. *S+ Miro clericus*. /S+ Bonefilius Bernardi.\ / 24 S+ 

Reimundus Cabater. *S+num Amalricus presbiter*. *S+num Iovan 

Senfre*. *Ego Amalricus, qui istos nominis scripsit*. 

/ 25 Supra notata fexa de Clera in tribus locis separata, ego 

Bovetus muto meam voluntatem de illa: iubeo ut non sit vendita, 

sed habeant tres filii / 26 mei Guitardus et Renardus et Odo et donent 

supra insertos VIII mancusos propter mea sepultura et pro sacrificio


et ad ipsa cubertura de iam dicta / 27 ecclesia Sancti Micaelis. Iterum 

autem concedo eis ipsam vineam, quod habeo ad ipso Cucullo. 

/ 28 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris fusis in linea 

X et cum litteris super positis in linea XV, die et anno quo supra. 

1. Segueix ips ratllat. 2. Sota la primera c hi ha una s. 3. Ratllat. 4. Hi 

ha un traç vertical sobre la a. 5. Sota la q hi ha una d. 6. Sota de la o hi ha 

una a. 7. Sota la o hi ha una a. 8. A sota hi ha una o ratllada. 9. Sota la 

segona e i la u, lletres no identificades. 


994 

Ermetruit evacua i pacifica a favor d’Ermengol Oruç un alou que fou 

d’Ermemir Drudà i Mir Pere, situat al territori de Barcelona, al 

Perelló, prop del Clot que anomenen Cemel. 

ACB, LA.II, n. 193, f. 68a-b. Rúbrica: “De Perilione que dicunt Celmel in Palomar”. 

Interior recto: “n. 193” (Caresmar); inter columnas recto: “Anno Domini 1059” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Ermentruit femina evacuatrix et 

pacificatrix sum tibi Ermengaudus Orucii. Propter hanc scripturam 

pacificationis pacifico et evacuo tibi omnem alaudem, qui fuit 

Ermemirus Drudani et Mironi Petri. Est in territorio Barchinona, 

ad ipso Perilione, prope ipso croso que dicunt Cemel. Cum illorum 

affrontationes, sicut supra insertum est, sic evacuo et pacifico tibi: 

supra dictum alaudem, ut ab hodierno die et tempore nullus eum 

inquietare presumat, sed securs et quietus inde permaneas. Si quis 

autem hoc pactum securitatis disrumpere voluerit, adnichiletur, sed 

componat aut componam tibi libram I auri puri. Et insuper hoc 

pactum maneat firmum omne per evum. 

Actum est hoc V idus octobris, in XXVIIII anno regni Henrici 

regis. 

S+m Ermentruit femina, qui hanc pactum securitatis et 

evacuationis facio et firmo et testes firmare rogo. 

S+m Mironi Bernad, s+m Andreas Bernad, nos sumus auctores 

unc pactum evacuationis, que facit mater nostra supra scripta. 

S+ Compan levita. S+ Guilelmus levita. S+ Bonefilius sacer. S+ 

Mironi Ermengaudi. 

S+ Poncio subdiachoni, qui hec / b scripsit die et anno quo supra.


[1032-1060] febrer 28 

995 

1579 

Bremon Mir ven a Guitard unes cases amb vinyes situades al comtat 

de Barcelona, al terme de Desvern, pel preu de 3 mancusos d’or 

i mig veiculo de Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 132, f. 46a-b. Rúbrica: “Bremundus Mir vendidit Guitardo Bonel 

domos, terras, vineas apud Verz”. Interior recto: “n. 132” (Caresmar). Caplletra 

“I” ornamentada, tipus H: 11 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 41-42, n.773. 

Datació: és incompleta, no hi consta l’any. Vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Bremundo Mir vinditor sum tibi 

Guitardo, emptore. Per an criptura vinditionis mee vindo tibi casas 

cum curtes, sollos et suprapositos, foveas et ostiarios, terras et 

vineas, cultum vel ermum, cum arboribus vel pomifariis fruituossiis 

vel infructuosis, totum ab integre. Quod habeo in comitato Barchinona, 

in terminio de Vercio. / b Advenit nobis per meam comparationem 

vel per omnesque voces. Et affrontat in ipsa hec omnia supra scripta 

de parte circii in ipso eremo, de aquilonis in torrent in terra de 

Bremun, de meridie in terra de Sancte Petre, de occiduo in terra 

de Vives vel in terra que fuerunt de filiis Ugone. Quantum istas IIIIor affrontationes includunt, sic vindo tibi: ipsa hec omnia, totum ab 

integre, cum exios vel regressios suos, in propter precium manc(u)sosiis1 

III de auro I et medio veiculo et allio emedio de Barchinona, 

quod manibus nostris recepimus. Et est manifestum. Quem vero 

predicta ea omnia de meo iure in vestra tradimus2 dominio et 

potestate, ad vestrum plenissimum proprium, ad omnia facere quod 

volueris. Quod si nos vinditorem ad ullusque homo qui contra hac 

carta vinditionem venerit pro inrumpendum, non oc valeat vindicare, 

set componant aut componamus tibi ipsa hec omnia in duplo cum 

omnem suam inmeliorationen. Et in antea ista firma permaneam 


Facta ista carta vinditionem II kalendas marcias, anno regnante 

Enrici rege. 3 

S+m Bremun, qui ista carta fecit et firmavi et firmare rogavi. 

S+ m Godemar. S+ Govan. S+ Dominico. S+ Reimundo 

Adalbert. 

S+ Reimundo levita, quod scripsit die et anno prefixo. 

1. u expuntuada. 2. Sota la i hi ha una o. 3. Sota la e hi ha una i; sense 

el numeral de l’any.


1060 març 4 

996 

Graciosa, Gerberga i Bonadona venen a Ardman i a la seva muller 

Guisla una terra i vinya situada al comtat de Barcelona, al 

terme d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu d’1 mancús 

d’or. 

ACB, LA.IV, n. 262, f. 103c-d. Rúbrica: “Item emit Arman terram et vineam in 

Avino”. Exterior verso: “n. 262” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 

8 línies. 


In nomine Domini. Ego Gratiosa femina et Ierberga et Bonadona 

vinditrices sumus tibi Ardman et uxori tua Gilla, emptores. 

Per hanc scriptura vinditionis nostre sic vindimus vobis ipsa nostra 

hereditate de terra et de vinea. Qui nobis advenit per genitores 

nostros vel per quacumque voces. Et est / d ipsa terra et vinea in 

comitatum Barchinona, in termine de Olerdula, in locum que dicunt 

Avinione. Et affrontat ipsa terra et vinea de oriente in terra 

vel in vinea de nos comparatores, de meridie in ipso Prado, de 

occiduo in terra de dompno Raimundi comite, de circii in ipsa 

via. Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindimus 

nos vobis: ipsa hec omnia ab integrum, cum exios vel regressios 

earum, in propter precium mancoso I de auro, quod vos nobis 

donastis et nos de presente manibus nostris recepimus. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius resonat, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, ad 

vestrum plenissimum proprium. Quod si nos vinditrices aut ullusque 

homo qui contra hanc ista carta vinditione venerit pro inrumpendum, 

non hoc valeat vindicare, sed componat aut componamus 

vobis in duplo cum omne sua immelioratione. Et in antea ista 

carta vinditione firma et stabile permaneat modo vel omnique 

tempore. 

Facta ista carta vinditione IIII nonas marci, anno XXIX regni 

Enrici regi. 

S+num Graciosa, s+num Gerberga, s+num Bonadona, qui ista 

carta vinditione fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Iouan. S+num Bonefilio. S+ Girbertus presbiter. 

S+ Mironi presbiter, qui hec scripsit die et anno quod 

supra.

1060 abril 15 


997 

1581 

Amat Guillem empenyora a Ermengol Oruç una terra amb casa i amb 

tota mena d’arbres, situada al territori de Barcelona, al lloc 

anomenat Quinçà, que té pels seus pares i per compra, com a 

pagament d’un deute de 6 mancusos d’or i cinc mitgeres d’ordi, 

fins el primer d’abril, en què Amat Guillem tornarà el deute, i 

Ermengol Oruç la casa i la terra. 

ACB, perg. 1-1-882. Original. Pergamí, 128 × 272 mm. Al verso: “nº XI” (S. XVII); 

“376 (m) Diversorum A” (Mas); “1060” (F-B). Caplletra “I”: 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Amatus Guilelmi impignorator sum tibi 

Ermengaudus Orucii. Manifestum est enim quia debitor sum tibi 

mancusos VI / 2 de auro chocto monete Barchinone legitime pensatos 

et migeres V de ordeo a mensura de tuo domo, quod tu mihi prestati. 

Et est manifestum. / 3 Propterea impignoro tibi terra, culta et herma, 

cum casaliciis et cum omni genere arborum qui ibidem sunt. Et 

est prefata omnia in territorio / 4 barchinonensi, in loco que dicunt 

Quiciano. Advenit mihi hec omnia per genitorum meorum et per 

comparatione vel per ullasque voces. Et affrontat / 5 hec omnia de 

parte circi in terra de Borellus, de aquilonis in torrent, de meridie 

in iam dicto torrent et in vinea de Bernard, de occiduo in vinea[s] 

/ 6 de iam dicto Bernard et de te prestator sive de Marcoval et de 

me impignorator. Quantum infra istas IIIIor affrontaciones in-/ 7 

cludunt, sic impignoro tibi: supra scripta omnia, totum ab integre, 

cum ingressibus et exitibus earum, et inter tantum perteneo per 

tuum benefi-/ 8cium, et in die qo erit kalendas aprelis, istas primas 

venientes, sic reddo tibi supra scriptum debitum, et tu mihi reddas 

ista scriptura sine / 9 mora. Et si minime fecero et die placiti tui 

non addimplevero et supra scriptum debitum tibi non persolvero, 

licenciam abeas iam dictum pig-/ 10nus apreendere, tenere, vindere 

aut facere quodcumque volueris. Quod si ego impignorator aut 

aliquis homo sexus utriusque / 11 hoc rumpere voluero aut voluerit, 

nil valeat, sed componam tibi ista omnia in tripplo cum omni sua 

immelioracione. Et in antea ista im-/ 12pignoracio firma permaneat 

omni tempore. 

Actum est hoc XVII kalendas, madii anno XXVIIII regis 

Henrici. 

S+num Amatus / 13 Guilelmi, qui ista impignoracio feci et 

firmavi et his testes firmare rogavi.


S+num Iohannis Parasolf. S+num Bonucius Tinell. 

/ 14 S+ Bernardus levita, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

998 

1060 abril 24 

Mir i la seva muller Ermegoda venen a Emma una peça de vinya 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Santa 

Perpètua, a l’Olmed, que tenen per carta precària i pel delme 

conjugal, pel preu de 5 mancusos. 



In nomine Domini. Ego Mir et uxori mee Ermegodo venditor- 

/ 2 res summus tibi Ema, emtrice. Per hanc scriptura ven-/ 3 dicionis 

nostre vendimus tibi pecia I de vinea, cum ipsa / 4 terra ubi est 

fundata. Qui nobis advenit per complata-/ 5 cione et per decimum sive 

per ullasque voces. Et est hec omnia in / 6 chomitato barchinonense, 

in Vallense, in termine de Sancta / 7 Perpetua, in Olmedo. Et afrontat 

predicta vinea, cum ip-/ 8 sa terra ubi est fundata, de parte orientis 

in vineas de / 9 Sendret Lopardi, et de meridie in vineas de nos 

venditores Mir / 10 et uxor sua, et de ochciduo et de circii in terras 

de filii Ema / 11 predicta. Quantum iste IIII or afrontaciones includunt, 

sic 1 / 12 vendimus nos tibi: iam dicta vinea, cum ipsa terra 2 ubi est 

/ 13 fundata, ab integrum, cum exios et regresios suos, in propter 

/ 14 precium mancusos V. Et nihil de ipso precio 3 non remansit. Et 

est / 15 manifestum. Quem vero predicta homnia, que nos tibi vendimus, 

/ 16 de nostro iure tua t(ra)radimus 4 dominio et potestatem, 

ad tu[um] / 17 proprium. Quod si nos venditores aut ullusque homo 

utriusque / 18 sexus qui contra hanc ista carta vendicione venerit pro 

inrum-/ 19 pendum, no hoc valeat vendicare, sed componat aut componam-/ 

20 mus tibi supra dicta omnia in duplo cum omne suam 

inmelioracio-/ 21 ne. Et in antea ista carta vendicione firma permaneat 

mo-/ 22 do vel omnique 5 tempore. 

Facta ista carta vendicione VIII / 23 kalendas madii, anno 

XXVIIII regni Henrici regi. 

S+num Mir, / 24 s+num Ermegodo, nos qui ista carta vendicione 

fieri fe-/ 25 cimus, firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Dome/neg\. / 26 S+num Ebrino Bonefilio. / 27 S+num Guilelmi 

Vivas. / 28 S+num Oliba Ramio.


1583 

/ 29 Ss Guadamiri presbiter scripsit / 30 et die et anno quod 

supra. 

1. Sota la i hi ha una c. 2. Abreviatura supèrflua. 3. La o sembla una c. 

4. Lletres repetides i mig esborrades. 5. Abreviatura supèrflua. 

1060 maig 5 

999 

Guitard i la seva muller Ermessenda donen a la Canònica de la Santa 

Creu un alou situat al comtat de Barcelona, a la parròquia de 

Sant Just Desvern. 

ACB, perg. 1-1-800. Original. Pergamí, 117 × 267 mm. Al verso: “IIII scrip”; “Verz” 

(S. XI-XII); “Num...800” (S. XVII); “Liber IV Antiquitorum 134”; “Diversorum A 800” 

(Mas); “1060” (F-B). La caplletra ocupa 6 línies. 

ACB, LA.IV, n. 134, f. 46c-d. Exterior verso: “IIII”; “n. 134”. 


In nomine Domini. Ego Guitard et uxor mea Ermesen donatores 

sumus Domino Deo et Cannonice a Sancte Crucis. Manifestum 

est enim quia bono animo / 2 proptaque b voluntate, nullus quogentis c 

imperio nec suadentis ingenio, sed propria et spontanea voluntate 

hoc elegimus ut cartam do-/ 3 nacionis 1 fecissemus Domino Deo et 

iam dicte Cannonice d de omne nostrum alodium, quod habemus in 

commitatu e Barchinone, in parrochia Sancti Iusti / 4 Deverz, id sunt, 

domos, terras et vineas, cultas vel eremas, trileas cum arboribus 

diversis generis, et omnia que ad ipsos domos per-/ 5 tinent. Advenit 

nobis aliquid per parentorum nostrorum et alium per comparacione f 

vel per qualicumque voces. Affrontant namque supra dicta omnia 

/ 6 a parte orientis in terra de Guifret et de Bellucii, de meridie in 

vineas de Berenger Guadal, de occiduo in terra de Remon, de circi 

/ 7 in vinea et in terra g de Guitard. Quantum istas affrontaciones h 

includunt, sic donamus supra dicta omnia Domino Deo et supra 

meminite Canno-/ 8 nice, 2-i et de nostro iure in suo transfundimus 

dominio et potestate, ut faciant exinde quodcunque j voluerint 

cannonici, 3-k simul cum exiis et / 9 regressiis earum. Quod si nos 

donatores aut aliquis homo utriusque sexus contra hanc donacione 

venerit l ad inrumpendum, aut nos / 10 venerimus, componat aut nos 

componamus supra notata omnia in triplum. Et insuper maneat hoc 

firmum omne per evuum. 

Actum est hoc / 11 III nonas mai, anno XXVIIII regnante regis 

Henrici.


S+ Guitard, s+ Ermesen, nos qui ista carta / 12 donacione m 

fecimus et firmamus et testes firmare rogamus. 

S+ Mironi Bernardi. / 13 S+ Bernardus Pistor. S+ Bonifilii. 

/ 14 S+ Vivani levite, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

1. Sota la segona i hi ha una e. 2. Sota la segona i hi ha una e ratllada. 3. 

Sota la segona i hi ha una e. 

LA. a. Canonice. b. promtaque. c. cogentis. d. Canonice. e. comitatu. 

f. comparatione. g. in terra et in vinea. h. affrontationes. i. Canonice. 

j. quodcumque. k. Canonici. l. venerint. m. donatione. 

1000 

1060 maig 6 

Miró Bernat dóna a Déu i a la Canònica de la Santa Creu i de Santa 

Eulàlia un alou situat al comtat de Barcelona, al Vallès, a la 

parròquia de Sant Just Desvern. 

ACB, LA.IV, n. 139, f. 46d-47a. No té rúbrica. Inter columnas verso: “n. 139”. 

Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 18 línies. 


In Christi nomine. Ego Mironis Bernardi donator sum Domino 

Deo et Canonice Sante Crucis Sancteque Eulalie. Manifestum est 

enim quia bono animo promtaque voluntate, nullus cogentis imperio 

nec suadentis ingenio, sed propria et spontanea voluntante, hoc elegi 

cum Deo in carta donationis fecissem Domino Deo et iam dicte 

Canonice de omnem meum alodium, quod habeo in comitatu 

Barchinone, in variis locis positum, id est, in Vallense et in alio loco, 

in parrochia Sancti Iusti de Verz, id sunt, domos, terras et vineas, 

cultas et eremas, trileas cum arboribus diversi generis, et omnia que 

ad ipsos domos pertinent, cum aquis, fontibus, puteis, omnia que 

ibi hodie habeo vel in antea, auxiliante Deo, ibi adquisiero. Et item 

dono Domino Deo et supra meminite Canonice terras et vineas, 

quas habeo in iam dicto Valense, in Canaliles, vel quod in antea 

ibi adquisiero, et terras et vineas et arboribus diversi generis, aquis 

et casalibus, que habeo in villa que vocitatur Martorelas. Et item 

dono Domino Deo et supra nominate Canonice kaficios III ordei, 

et pariolo I de bous, et oves XV, et capras V, et cupas II, et tonnas 

II. Hoc totum / a dono Domino Deo et iam dicte Canonice. Advenerunt 

mihi iam dictas terras et vineas, que iam supra scripte sunt, per 

comparacione vel per vocem parentum meorum vel per quascumque 

voces. Habent namque terminum supra notatas domos et terras et


1585 

vineas, qui iam supra scripte sunt, quos habeo in Verz, a parte orientis 

in monte Orsa, a meridiana vero parte in ecclesia Sancte Marie de 

Cornela, de occiduo namque in alveo Lupricati, de circio vero in Olorda. 

Et alias terras et vineas, que iam supra reculimus, quas habeo 

in diversis locis in Vallense, habent terminum a parte orienti in Castro 

vocitato Rad\o/lph et pergit per cacumina moncium usque in rivi 

Bissocii, a meridiana vero parte in Castro vocitato Montis Catani, de 

occiduo vero in alveo Rivipolentis, a septemtrionali vero parte habent 

terminum in alveo vocitato Tenes. Quantum iste affrontationes includunt, 

sic dono Domino Deo et Cannonice Sancte Crucis: omnia quam 

ibi hodie habeo vel in antea, Deo annuente, adquisiero, et de meo 

iure in dominium et potestatem supra dicte Canonice trado, ut faciant 

ex inde Canonice quod de aliis munificentiis Canonice faciunt, simul 

cum ingressibus et exitibus earum. Quod si ego donator vel aliquis 

homo sexus utriusque, instigante diablo, hoc disrumpere temptavero 

aut alius disrumpere voluerit, nil mihi vel illis prosit, set cum Iuda 

proditore partem accipiat, et postmodum in triplum componat. Et 

insuper omne per evum hoc donatio inconvulsa permaneat. 

Actum est hoc II nonas may, anno VIIII post XX regni Henrici 

regis. 

S+ Mironis, prolis Bernardi, qui hanc donationem bono animo 

bonaque voluntate ob remedium anime mee feci et puncti firmavi 


Sisssnum Reimundus Seniofredi. s+ Adalbertus Oldemarii. S+ 

Remundi Guilielmi. S+ Gondeballus. S+ Bonushomo. S+ Guitardi 

Argemir, presbiter. 


1001 

1060 maig 9 

Arnau Florit i la seva muller Bonadona venen a Ramon Sunyer i a 

la seva muller Guinidilda dues mujades i mitja de vinya situades 

al comtat de Barcelona, al Maresme, a Badalona, a la parròquia 

de Santa Maria, al terme de Sistrelles, pel preu de 16 mancusos 

d’or corrent de Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 1009, f. 352d-353a. Rúbrica: “De duabus modiatis vinee aput Sistrellis, 

in Bitulona”. Inter columnas verso: “n. 1009” (Caresmar). Inter columnas recto: 

“Anno Domini 1059” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 15 línies. 



In nomine Domini. Ego Arnallus Floridio et uxori mea Bonadonna 

femine, nos pariter venditores sumus vobis Raimun Sunner 

et uxori sua Guizenellis femine, emptores. Per hanc scripturam 

venditionis nostre vendimus vobis modiatas duas et media de vineas 

fundatas, cum terra ubi edeunt, nempe vineas nostras proprias 

franchas. Advenit nobis, ad me Arnal per genitorum, et ad me mulier 

per comparatione vel per decimum seu per qualisque voces nobis 

advenerit. Sunt autem predictas vineas in comitato Barchinona, in 

Maritima, in vico / a Bitulona, in parrochia Sancte Marie, in termine 

Sistrels. Affrontant namque modiatas duas et media de vineas de 

oriente in vinea de Arnal Onisclo, de meridie similiter in vineas 

de Arnal vel in via, de occiduo in vineas de Mir Gaudamir vel in 

eius via, a parte vero circii in vinea de Sancta Maria urgellensis. 

Quantum iste affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic 

vendimus tibi: totum ab integre, cum exios vel regressios earum, 

in propter precium XVI mancusos de auro curribile de Barchinona. 

Quod vos emptores nobis dedistis et nos venditores manibus nostris 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro 

iuro tradimus in dominio et potestate ad vestrum plenissimum 

proprium alodium, ad omnia quicquid facere volueritis. Quod si nos 

venditores aut ullusque homo utriusque sexus qui hoc inrumpere 

temptaverit, nil valeat, sed componat aut componamus vobis in 

triplo cum omne sua melioratione. Et in antea ista carta vinditionis 


Facta ista carta venditionis VII o idus madii, anno XXVIIII regni 

Enrici regis. 

Sig+ Arnal Floridio, sig+num Bonnadonna femine, nos qui ista 

carta venditionis fecimus, firmamus et testes firmare rogavimus. 

Sig+num Maganifret Gisdal. Sig+num Amad Bonefilii. Sig+ 

num Guadallus Guilelmus. Sig+num Raimon Guadamir. Guifre 

subdiachonus. 

Sss Bonefilius sacer scripsit cum literas fusas in linea IIII ubi 

dicit “de oriente”, sub die sss et anno quo supra. 

1002 

1060 maig 12 

Guislabert, bisbe de Barcelona, i els seus canonges fan donació a Miró 

Bernat d’un alou situat al comtat de Barcelona, en diferents llocs 

del Vallès.


1587 

ACB, perg. 1-2-741. Original. Pergamí, 266 × 360 mm. Al verso: “Scrip. X”; “In 

Verz, in Vales, / in Canalies, in Martoriles. / Hec carta est Val de Bona” (S. XIII- 

XIV); “Donacio feta per lo bisbe y Capitol de la Seu de Barcelona a Miro Bernardi 

/ de terras en lo Valles y de casas y terras en Sant Just Desvern ab / pacte que 

des-pres de sa mort tornassen a la Canonge” (S. XVI-XVII); “(N o . 217, ratllat)” (S. XVII); 

“Mitja Escala / Armari 2 / n. 741” (S. XVIII); “Antiquitatum IV 140” (Mas). Caplletra 

“I” ornamentada: 77 mm; “Christi”, caplletra amb un crismó inserit. “Nomine” 

i “Ego” també amb caplletra. 

ACB, LA.IV, n. 140, f. 48b-c. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de 

foli: “Vercium”. Rúbrica: Hi manca però s’observen dues ratlles en blanc al 

final de la columna a. Inter columnas recto: “n. 140” (Caresmar). Exterior recto: 

“X” (S. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 21 línies. 


In Christi nomine. Ego Gislibertus, gratia Dei episcopus, una 

cum caetu a cannonicorum b meorum mihi subditorum donatores 

sumus tibi c Mironi Bernardi. Manifestum / 2 est enim quia donamus 

tibi alodium nostrum proprium. Quod habemus in commitatu d barchinonense, 

e in variis positum locis, id sunt, in Vallense et in alio 

loco in parrochia Sancti Iusti de Verz. f / 3 Id sunt, domus, terre et 

vinee, culte scilicet vel ereme, trilie g quoque cum diversorum generum 

arboribus, et ea omnia que pertinent ad ipsas domus, cum aquis 

fontibusque ac puteis. Et iterum dona-/ 4 mus tibi terras vineasque 

quas habemus in iam dicto Vallense, in loco qui vocatur Canaliles, 

et terras et vineas quas habemus 1 in vocitato loco Martoreles cum 

diversis generis arboribus, aquis si-/ 5 ve casalibus. Advenerunt nobis 

hec omnia, que supra scripta nominatim discernuntur, per donacionem 

h quam tu i voluntarie Miro Bernardi Domino Deo et Cannonice j 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie do-/ 6 nasti. Terminantur ea omnia 

que habemus in territorio de Verz, id sunt, domus terreque k hac vinee 

a orientis parte in Monte Orsa, a meridiana vero terminantur l parte 

in ecclesiam Sancte / 7 Marie de Cornela, ab occiduana namque parte 

in Lubricati m finitur alveo, de circio autem concluditur in Olorda. 

Iterum autem terre sive vinee quas iam supra retulimus in loco Val- 

/ 8 lense, in diversis locis posite, n quas nobis a te sunt donate, terminantur 

ab orientis parte in Castro Radolph vocitato et usque in 

Bisocii rivo per moncium discurrit cacumine, a meri-/ 9 dianis namque 

partibus in castro Montis Catani vocitato, in occiduis vero partibus 

in Rivipollentis alveo, a septemtrionali namque parte in alveo Tenes 

vocitato. Quantum vero / 10 iste affrontaciones o includunt et quod nos 

a te recepimus, totum tibi donamus integriter, excepta ipsa tascha 

quam nobis retinemus, ut teneas per nostrum p beneficium in vita 

tua; et non sit tibi licitum ibi / 11 alium facere baiulum aut alium


senioraticum nisi nos donatores aut nostrosque successores; post 

obitum vero tuum revertatur nobis aut successoribus nostris in ius 

nostre Cannonicae. q / 12 Quod si nos donatores vel aliquis sexus 

utriusque homo hoc disrumpere voluerimus 2 aut voluerit, nec nobis 

nec illi prosit. Insuper autem r hec donacio s firma permaneat. 

Actum est hoc / 13 IIII idus madii, anno XXVIIII regnante rege 

Henrico. 

/ 14 *S+ Dalmacius sacer*. *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus 

+*. *Berengar\i/us archidiaconus*. t / 15 *S+ Guifredi levite*. *S+ Miro 

presbiter*. *S+ Poncii sacriscustus*. *S+ Guitardi levite*. / 16 *S+ 

Guilelmus levita*. *S+ Mironis sacerdotis*. *S+ Stehpanus u levite*. 

/ 17 *S+ Reimundi levite*. / 18 *s+ Vivas, levita adque prepositus, ssss*. 


1. Sota la m hi ha una t. 2. Sota la m hi ha una t. 

LA. a. cetu. b. canonicorum. c. A continuació Ber ratllat. d. comitatu. 

e. Sota l’última n hi ha una a. f. Vz. g. Sota la segona i hi 

ha una e. h. donationem. i. quantum. j. Canonice. k. Entre la e i 

la q hi ha una s expuntuada. l. terminatur. m. Lupricato. n. positae. 

o. affrontationes. p. Sembla vestrum. q. Canonice. r. A continuació autem 

repetit. s. donatio. t. A continuació hi ha la signatura de Dalmacius sacer. 

u. Stefanus. 

1003 

1060 maig 17 

Bell i la seva muller Blancúcia fan donació a favor de la Canònica 

de la Santa Creu i Santa Eulàlia de Barcelona d’un alou, 

consistent en terres, vinyes, cases, corts, horts, aigües i arbres 

de diverses classes, situat al comtat de Barcelona, al Maresme, 

a la parròquia de Sant Feliu d’Alella, al lloc anomenat Cabeuz. 

ACB, LA.II, n. 442, f. 153c-154a. Rúbrica: “Bellus et Blancutia dederunt Sedi 

alodium apud Cabeduz, in Alela”. Exterior verso: “n. 442” (Caresmar). Interior verso: 

“Anno Domini 1059” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 15 línies. 


In Christi nomine. Ego Bellus et uxor mea Blancutia femina, 

nos pariter, donatores sumus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie. Per hanc scripturam donationis nostre donamus 

namque Deo et predicte canonice Barchinone alodium nostrum, id 

est, terre culte vel hereme, sive vineis cum terris ubi sunt fundatis, 

nempe vineis in pluribus locis, domus, curtes, cum solis et superpositis, 

cum ortis ac ortalibus, cum aquarum / c cursibus ac diversa-


1589 

rum arborum generibus, montes ac garrice, prona ac planitia, 

pascua, nostrum proprium franchum. Quod abemus in comitatu 

Barchinone, in Maretima, in parrochia Sancti Felicis de Alela, in 

vocitato loco Cabeuz. Terminantur hec supra dicta alodia ad orientis 

parte in carraria de Pebrel, a meriziana vero parte in torrente unde 

discurrit aqua sive in terra Guitardi Reimundi, in occiduo quoque 

in torrente de Val Bar unde concurrit aqua, ex circio vero in via 

que pergit ad ecclesiam Sancti Mathei vel in serra de Avelano. 

Quantum in istis terminis concluditur, quod est nostrum proprium, 

sic Deo donamus et predicte canonice, quod in presenti abemus vel 

in futuro, Deo iuvante, adquisierimus, cum earum exiis ac regressibus. 

Insuper autem Deo et predicte canonice tribuimus vascula vestra, 

tam maiora quam minora, excepto uno cupo maiori et una tonna 

minori que Trudegardi donamus. Omnia autem hec supra scripta 

ex nostrorum quoque iure in potestate tradimus Deo et predicte 

Canonice ac clericali ordini servienti ecclesie Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie, ut exinde faciant suum velle quod et de comuni proprietate. 

Quod si nos donatores vel utriusque sexus homines hoc disrumpere 

voluerimus temptantes aut voluerint subripientes, nil valeamus nec 

valeant, sed in triplo componamus aut componant et in baratri voragine 

descendant aut cum Iuda traditore localiter porcionem accipiant. 

Iterum autem hec firma permaneant et omni tempore proficiant. 

Hec namque donationis omnia sunt peracta XVI kalendas iunii, 

anno quoque videlicet nono post XXo rege regnante Henrico. 

Sig+m Belli, sig+m Blancutie femine, nos qui istam donationem 

facimus, firmamus et testes firmare rogamus. 

Sig+m Lobeti. Sig+m Belli Rosseli. Ermengaudus subdiaconus 

sss. S+ Guilaberti levite. 1 

Bonefilius sacer scripsit hec, que supra / a scribuntur, cum 

litteris que supersunt emendatis, sub die sss et anno quod supra. 

1. s+ Guilaberti levite escrit al marge interior del verso. 

1004 


Raquel, filla de Raquel, ven cinc peces de terra i vinyes, situades al 

territori de Barcelona, al terme de Pedralbes i de Bederrida, que 

té pels seus pares, pel preu d’11 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-1-785. Original. Pergamí, 150 × 250 mm. Al verso: “Bederruida” (S. XI-XII); 

“Num...785” (S. XVII); “Diversorum A 789” (Mas); “1061” (F-B). Caplletra “I”: 7 línies.


In nomine Domini. Ego Richelle femina, filia qui fuit Richelle, 

qui est condam, venditrix sum tibi (tibi) 1 Maria, / 2 sorori mea, emptrice. 

Per hanc scripturam vendicionis mee vendo tibi pecias V infra 

terras et vineas. Et sunt / 3 in territorio barchinonense, in terminio 

de Petras Albas et de Bederrida. Qui mihi advenit predicta omnia per 

genitorum / 4 sive per ullasque voces. Afrontat predicta omnia de parte 

circi in ipsos montes, de aquilonis in ipso torrente / 5 [de M]onterolos, 

de meridie in via antiqua, de occiduo in ipso torrente de Bederrida. 

Quantum istas afrontacio-/ 6 [nes inc]ludunt, sic vendo tibi: in iam 

dicta omnia, ipsum meum directum, et omnes meas voces, ab integrum, 

in propter precium / 7 mancusos XI auri puri monete Barchinona 

legitime pensatos. Quos tu emptrice precium mihi de[disti ±4] 

/ 8 et ego venditrice manibus meis recepi integriter. Est manifestum. 

Que vero predicta omnia, que tibi vendo, de meum iu-/ 9 re in tuum 

trado dominium et potestatem, ut quiquit exinde facere vel iudicare 

volueris, cum ingressibus et exi-/ 10 tibus, a tuum plenissimum proprium, 

liberum abeas velle. Quod si ego venditrice aut aliquis homo 

sexus utriusque / 11 contra ista vendicione pro inrumpendum venerit, 

nil valeat, set componat aut ego componam tibi iam dicta omnia 

/ 12 in duplo cum omni sua immelioracione. Et in antea ista vendicio 


Actum / 13 est hoc III idus iulii, anno XXX regni Henrici regis. 

S+num Richelle femine, qui hanc vendicio-/ 14 ne fiere scripsi 

et firmavi et constestibus firmare rrogavi. 

/ 15 S+ Guilelmus presbiter. *S+num Amalricus presbiter*. 

S+num Iohannes Ricario. / 16 S+num Mir Tozaleg. S+num Gontardus. 

/ 17 S+num Guilelmus sacer, qui hec scripsi et sss die et anno 

quod supra. 

1. Repetit. 

1005 


Ermengol Oruç, Conam i Ebrí, marmessors de la difunta Aiga, fan 

efectiva la donació ordenada per Aiga a la Canònica de Barcelona 

d’una mujada de vinya situada al comtat de Barcelona, al seu 

territori, al Cogoll. 

ACB, perg. 1-2-909. Original. Pergamí, 242 × 260 mm. Al verso: “Ad Cucullum”; 

“CCCXXV”; “De orient in terra de Garal et de suo frater, de meridie in vineas 

[espai en blanc: ±14], de occiduo in vineas [espai en blanc: ±8] et istrata public,


1591 

de cirtio in strata publica et in vineas de Berenger Oruc” (S. XIII-XIV); “Mitja Escala, 

Armari 2, n. 909”; “(Num... 877, ratllat)” (S. XVIII); “Antiquitatum I, 364” (Mas). 


ACB, LA.I, n. 364, f. 141a-b. Rúbrica: “Carta quod Aige femina dimisit Canonice 

in suo testamento modiatam vinee apud Cucullum”. Interior recto: “CCCXXV” (S. 

XIII-XIV) i “n. 364” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1060” (S. XVIII). Caplletra 



In nomine Domini. Ego Ermengaudus Orucii et Conam et frater 

meus 1 Ebrinus, nos elemosinarii cuiusdam femine nomine Aige, 

donatores sumus Domino / 2 Deo et Cannonice Sedis Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie et cannonicis a ipsius sedis illic servientibus. 

Manifestum est enim quia indixit nobis quedam femina tempore / 3 

obitus, nomine Ega, ut ex suis possesiunculis, quibus illo tempore 

quo obiit utebatur, predicte Cannonice b et famulantibus ibi aliquid 

dedisemus, 2-c / 4 si mori illi contigisset, sicuti et contigit. Nos vero 

illius iussionibus benigne hoc temperantes ac obligatum iuditium d 

aput e nos ex ipsius / 5 ultima voluntate habentes, donamus iam dicte 

Cannonice f et prelocutis cannonicis modiatam I vinee, a proprium 

predicte Cannonice, g / 6 ex iure ipsius femine olim defuncte. Est hec 

modiata vinee in commitatu h barchinonensi et in territorio Barchinone, 

ad ipsum Cucullum. / 7 Habet vero terminum de orientali 

parte in terra Geralli et fratris sui Arberti, de meridiano vero climate 

habet terminum in vineas i [espai en blanc: ±10], / 8 de occidentali 

igitur parte desinit in vineas [espai en blanc: ±33], de circio terminat 

in stratam publicam et in vineas Beren-/ 9 garii Orucii. Quantum isti 

termini amplectuntur, predicte Cannonice j et prefatis cannonicis 

damus, eiusdem iussionibus femine fulti, hac potes-/ 10 tative per 

omnia tradimus, ut faciatis exinde sicut de ceteris possessionibus 

predicte Cannonice k quod vobis libuerit, ad vestrum plenissimum 

/ 11 proprium, cum ingressibus et exitibus eius. Quod si nos donatores 

aut aliquid homo utriusque sexus hanc scripturam adnullare 3 

voluerimus / 12 aut voluerit, ad nichilum redigatur nostra vel illius 

presumptio l atque questio. Et postmodum hoc datum maneat 

firmum omne per evum, com-/ 13 ponentibus predicte Cannonice m et 

iam dictis cannonicis n hoc omne in triplum cum omni sua 

immelioratione volentibus irrumpere hoc datum. 

/ 14 Actum est hoc idus iulii, anno XXX regni \H/enrici regis. 

*S+ Ermengaudus +*, / 15 s+ Conam, nos qui hanc donacionem 

fecimus et firma-/ 16 vimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Reimundi Sendredi. S+ Dalmat Mir.



1. Sota la m hi ha una i. 2. Sota la primera s hi ha una c. 3. Sota la 

d hi ha una n. 

LA. a. canonicis. b. Canonice. c. dedissemus. d. iudicium. e. apud. 

f. Canonice. g. Canonice. h. Comitatu. i. A continuació, escrit al marge, 

de occidentali igitur parte desinit in vineas, de circii terminat in stratam publicam et 

in vineas Beren. j. Canonice. k. Canonice. l. presumpcio. m. Canonice. 

n. canonicis. 

1006 


Convinença feta entre Miró Geribert i la seva muller Guisla amb 

Geribert Ademar, pel castell de Montbui. 

ACB, perçg. 1-4-211. Original. Pergamí, 96 × 160 mm. Al verso: “1060” (Mas). 

Caplletra “A”: 2 línies. 

Anno XXX regni Henrici regis, VIII kalendas augustii, sic 

fecerunt domnus Mironi Geriberti et domne Guilie, eius / 2 coniugs, 

conveniencia cum Geriberto Ademari de ipso chastro de Muntbui. 

Convenit Geriberto Ade-/ 3mari supra dictis senioribus ut bene guardet 

ipsum chastrum de Muntbui contra cuntos homines / 4 vel feminas, 

et bene aspiciat ad illorum fidelitatem de supra dictis senoribus VI 

menses in anno, id est, maio et iunio / 5 et iulio et augusto et sebtember 

et october. Et propter hoc domnus Mirone Geriberti et domne 

Guilie, eius coniugs, / 6 deder[unt] predicto Geriberto per ipsam 

guardam de predicto chastro ipsam dominicaturam quod abent 

infra parrochia / 7 Sancti Felicis de Cudines, totam ab integre, et 

per unumquemque annum kaficio I de ordeo et alio de espelta, 

et ka-/ 8ficios V de vino obtimo, et sestarios III de froment, et porcs 

VI. Et ut abeat Geribertus predicti ipsos accaptes, / 9 quod mea 

mesnada solet abere in ipsis franchedis. Et hoc fuit factum in 

presencia Geribert / 10 Arnal et Ugo Guilielmi et Adalbert Duran 

et Arbert Berenger et Bernard Guilielmi Fedac aliorumque / 11 

multorum. / 12 

S+ Guilie, nos qui / 13 ista conveniencia fecimus et firmamus. 

S+ Ugoni Guilielmi. / 14 S+ Gonballi Ademari. S+ Bernardi 

Fedachi. S+ Gerbert Arnalli. 

/ 15 S+ Remundi Seniofredi et levite, qui hoc scripsit cum die 

et anno quo supra.

1060 agost 9 


1007 

1593 

Berenguer, fill de Bernat, i la seva muller Ponça venen a Guisla Gombau 

un alou amb terres, vinyes, aigua, cases i corrals, situat al 

comtat de Barcelona, al Penedès, al lloc anomenat la Pera, pel 

preu de 7 unces d’or i 1 mancús. 

ACB, perg. 1-4-212. Còpia en pergamí de 27 de març de 1218. 156 × 312 mm. 

Al verso: “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1060 circa” (Mas). Caplletra “I”: 10 mm. 

Datació: pel que fa a l’any, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Hoc est translatum fideliter translatatum. 

In1 nomine Domini. Ego Berrengarii, prolii Bernardi, una cum 

uxori mea nomine Poncia, nos in unum, venditores sumus tibi 

domna Guilia Gonballi, emptrice. Per hanc scripturam vindicionis 

nostre / 2 vindimus tibi alodem nostrum proprium, id sunt, terris cum 

vineis, cultum vel heremum, pronum et planum, aquis aquarum, 

vieductibus et reductibus, casas et curtes, solos et suprapositos, 

foveas sive quantum dici vel nominari potest, qui infra / 3 predicto 

alodio est. Advenit nobis ad me predicto Berrengario per vocem 

genitorum meorum et per ullasque voces, et ad me meminita Poncia 

per mea empcione et per meum decimum sive per ullasque voces. 

Est hec omnia in comitatu / 4 barchinonense, in Penitense, in vocitatum 

locum ad ipsa Pera. Abet affrontaciones a parte orientis in 

termine de ipsa Granada, de meridie in termine de Castro Moz, de 

occiduo in termine de castro Pax, de circii in / 5 termine de castrum 

Sancti Martini. Quantum infra istas totidem affrontaciones includunt 

et isti terminis ambiunt, sic vindimus tibi: predicta omnia integriter 

aput ipsum directum vel voces quam habemus in ipsa / 6 ecclesia 

Sancti Valentini, simul cum decimis et primiciis et oblacionibus et 

omnibus pertinenciis qui ad predictam2 ecclesiam pertinent, simul 

cum exitibus et regressiis earum, in propter precium huncias VII 

auri cocti et mancuso / 7 I. Quod tu nobis dedistis integriter. Et est 

manifestum. Quem vero predicta omnia, qui tibi vindimus, franchum 

de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ab omni 

integritate, quantum ibi habemus vel in antea habere / 8 debemus per 

aliquem modum, ut faciatis exinde quodcumque volueretis, a vestrum 

plenissimum proprium, simul cum exitibus et regressiis earum. 

Quod si nos vinditores aut ullusque homo vel femina utriusque 

persone qui contra hanc ista / 9 carta vindicione venerimus ad irrumpendum, 

nil valeamus vindicare, set conponamus aut conponant


aut conponat vobis predicta omnia in duplo cum omnem suam 

inmelioracionem. Et in antea ista carta vin-/ 10dicione firma et stabilis 


Facta ista carta vindicione V idus augusti, anno XXXo regni 

Henrici regis. 3 

S+num Berrengarii proli Bernardi, s+num Pon-/ 11cia femina, 

nos in unum, qui ista carta vindicione fieri iussimus et firmamus 

et testibus firmare rogavimus. 

S+num Arnall Arlovi. S+num Raimundi Aianric. S+num Amati 

/ 12 Guitardi. S+num Mironi Guadalli. S+num Bernardi Aalberti. 

S+num Arnalli Richolfi. S+num Bernardi Bonefilii. 

/ 13 S+ Guislibertus levite, qui hoc scripsit. 

/ 14 S+ Bernardus, clerici de Granata, qui hoc confirmo. 

*Sig sss num Iacobi, clerici Sancti Cucuphatis de Garricis*. 

S+num Petri presbiteri. 

/ 15 Sig+num Petri de Palomera presbiteri, qui hoc scripsit in 

VI kalendas aprilis, anno Domini MCCXVIII, precepto Bernardus, 

clerici de Granata, die et anno quo supra. 

1. Situació de la caplletra. 2. Sota am sembla que hi havia una m. 3. El 

rei Enric va morir el 4 d’agost de l’any 1060. Aquest document fou redactat cinc dies després 

de la seva mort. 

1008 

1060 agost 21 

Folc, fill de Bernat, ven a Guisla quatre mujades de terra situades al 

comtat de Barcelona, al Penedès, a la Pera (avui les Cabanyes, 

Alt Penedès), que té pels seus pares, pel preu de 16 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-213. Trasllat en pergamí de 27 de març de 1218. 140 × 210 mm. 

Restaurat. Al verso: “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1060 circa” (Mas). Caplletra 

“H”: 10 mm. 

Datació: vegeu el perquè de l’any a l’estudi cronològic de la introducció. 

Hoc est translatum fideliter translatatum cuius series sic ordinatur. 

In nomine Domini. Ego Fulconi, proli Bernardi, vinditor sum 

tibi domna Guilia, emptrice. Per hanc scrip-/ 2 turam vindicionis mee 

vindo tibi modiatas IIII a de terra, cultum vel heremum, franchum 

meum proprium, qui michi advenit per genitorum meorum sive 

per ullasque / 3 voces. Est hec omnia in comitatu barchinonense, 

in Penitense, ad ipsa Pera. Affrontat a parte orrientis in terra de


1595 

Gaucelmi Guilelmi, de meridie in via / 4 publica, de occiduo in terra 

de Gombaldi et fratri suo Guilelmi, de circii in terra de te emptrice. 

Quantum infra istas IIIIor affrontaciones includunt et isti / 5 terminis 

ambiunt, sic vindo tibi: predicto alodio simul cum exitibus et regressiis 

earum et ecclesia Sancti Valentini, cum omnes meas voces 

et directos quos ibi habeo et abere / 6 debeo in omnibus suis pertinenciis 

et adiacenciis, in propter precium mancusos XVI auri cocti, 

quod tu mihi dedisti integrum. Et est manifestum. Quem vero 

predicta omnia / 7 de meo iure in tuo trado dominio et potestate, 

cum decimis et primiciis et adiacenciis et omnes pertinenciis, ab 

omni integritate, ut facias exinde quodcumque / 8 volueris, a tuum 

plenissimum proprium. Quod si ego vind[it]o[r] aut aliquis homo 

vel femina utriusque persone qui contra hanc ista carta vindicione 

venerit ad irrum-/ 9pendum, nil valeat aud valeam1 vindicare, set 

conponam vel conponat tibi predicta omnia in duplo cum omnem 

suam inmelioracionem. Et in antea ista car-/ 10ta vindicionis firma 

et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista [car]ta vindicione XII kalendas septembris, anno 

XXX regnante Enrici regis. 2 

/ 11 Ss+num Fulconi, prolii Bernardi, qui ista carta vindicione 

fieri [iu]ssi et firmavi et testibus firmare rogavi. 

S+num Arnalli Arlovini. / 12 S+num Guilelmi Raimundi. S+num 

Raimun Aianrici. S+num Arnalli Ricolfi. S+num Bernardi Guilelmi. 

S+num Mi-/ 13roni Fedach. 

/ 14 S+ Guilabertus levite, qui ista carta vindicione scripsit die 

et anno quod supr ss a. 

/ 15 S+num Bernardi, clerici de Granata, qui hoc confirmo. 

*Signum Bernardi sacerdotis sss*. *S+ Petri presbiteri*. 

/ 16 Sig+num Petri de Palomera, presbiteri, qui hoc translatum 

fideliter scripsit in VI kalendas aprilis, anno Domini MCCXVIII, 

precept[o Ber]nardi, clerici de Granata, / 17 di[e et] anno quo supra. 

1. Una t transformada en una m. 2. El rei Enric va morir el 4 d’agost de l’any 

1060. Aquest document està redactat disset dies després de la seva mort. 

1009 

1060 agost 29 

Bernat Raimon i la seva muller Ermengarda permuten amb el bisbe 

Guislabert de Barcelona i els canonges de la seva Seu una peça


de vinya situada al territori de Barcelona, al terme de Monterols, 

i 10 mancusos de moneda de Barcelona, a canvi d’una peça de 

terra la situació de la qual no s’especifica. 

ACB, perg. 1-2-811. Original. Pergamí, 157 × 330 mm. Al verso: “Carta de Sa[lletres 

il·legibles: +-6]”; “Munterols” (S. XIII-XIV); “Permuta ab la qual Bernat Ramon dona 

als canonges una vinya en lo terme de Munterols, territori de Barcelona” (S. XVI-XVII); 

“Mitja Escala, Armari 2, n. 811”; “(N o 92, ratllat)” (S. XVIII). Caplletra “I”: 47 mm. 

ACB, LA.II, n. 83, f. 28c-d. Rúbrica: “Carta de una vinea in Monterols quam Bernardus 

Raimundi comutavit sedi”. Exterior verso: “n. 83” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini 1060” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B-E: 8 línies. 



In nomine Domini. Ego Bernardus Reimundo et coniux mea 

nomine Ermeniardis comutatores sumus vobis domno Guilaberto 

vestrisque cannonicis. a Manifestum est enim quia comutamus vobis 

/ 2 petiam b unam vinee in territorio Barchinone, in terminio de 

Munterols. Advenit nobis per nostra comparatione vel per ullasque 

voces. Et affrontat ipsa vinea de orientis in vi-/ 3 neas Bonucius 

Guilerani, de meridie in vineas Cannonice c Sancte Crucis, de occiduo 

et de circi in vineas Mair hebreo. Quantum iste affrontaciones d 

includunt, sic co-/ 4 mutamus vobis: prescriptam petiam e vinee, cum 

ipsa terra ubi est fundata, cum ingressibus et exitibus, propter 

vestram petiam f terre quam nobis dedistis in nostra comutacione, g 

sicut resonat in co-/ 5 mutacione quam exinde nobis fecistis, et propter 

mancusos decem monete Barchinone. Prefata h quoque vinea, ab ipsa 

terra ubi est fundata, que vobis comutamus, de nostro iure in vestrum 

/ 6 tradimus vestreque Cannonice i dominium et potestatem, ad 

agendum quiquid volueritis inde faciatis. Quod si nos 1 comutatores 

aut aliquis homo sexus utriusque hoc rumpere voluerint / 7 aut 

voluerimus, nil valeat, j sed componant aut componamus vobis prescripta 

omnia in duplum cum omni sua imelioratione. Et in antea 

ista comutacione k maneat firma omni tempore. 

/ 8 Actum est hoc IIII kalendas septembris, anno XXX regni regis 

Henrici. 

S+ Bernardus Reimundi, s+ Ermeniardis, nos qui ista comutacione 

fecimus et / 9 firmamus et testes firmare rogamus. 

S+ Reimundus Capannada. S+ Ecio Guilielm. S+ Bernardus 

Guifredi. / 10 S+ Reimundi Guitardi. S+ Ermumir Eldemar. S+ Arnal 

Oliba. S+ Guitard Vidal. 

/ 11 S+ Vivani levite, qui hoc scripsit die et anno quo supra.


1. Sobre raspat. 

1597 

LA. a. canonicis. b. peciam. c. Canonice. d. affrontationes. e. peciam. 

f. peciam. g. commutatione. h. Prefata. i. Canonice. j. valeant. 

k. comutatione. 

1060 [juny-agost] 

1010 

Berenguer i la seva dona Ponça venen a Duran un alou situat al lloc 

de la Roca, al Penedès, a prop del terme del desaparegut Castellmós 

i de l’actual de la Granada, pel preu de 7 unces d’or i 1 mancús. 

ACB, perg. 1-2-775. Còpia del S. XIII. Fragment. Pergamí, 235 × 165 mm. Al verso: 

“1060”; “1-2-775” (JB). Molt perjudicat per la humitat, que ha provocat la pèrdua 

de gran part del marge esquerre en una amplada molt variable, de 15 a 83 mm, 

des de l’extrem superior fins a 190 mm. Restaurat. 

Datació: manquen el dia i el mes; vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

Hoc est translatum fideliter translatatum cuius series sic [±33 

Berengarius et uxor] / 2 mea nomine Poncia, nos in unum venditores 

sumus tibi Do-[±40 vinditio-] / 3 nis nostre vindimus tibi alodem 

nostrum proprium, id sunt, terris [±45] / 4 aquarum vieductibus et 

reductibus, cassas et curtes, solos et suprapositos [±35 in-] / 5 fra 

predicto alodio est. Advenit nobis ad me, predicto Berengario, per 

[±30 et ad] / 6 me, meminita Poncia, per meam epcionem et per meum 

decimum sive per ullasque voces [±30] / 7 se in Penitense, in 

vocitatum locum ad ipsa Petra. Abet affrontaciones [±30], / 8 de 

meridie in termine de Castro Moz, de occiduo in termine de Castrum 

[±40] / 9 ni. Quantum infra istas totidem affrontaciones includunt 

et isti termini [±30] / 10 integriter aput ipsum directum vel voces quam 

habemus in ipsa ecclesia Sancti Valentini [±20] / 11 et oblacionibus 

et omnibus pertinenciis qui ad predictam ecclesiam pertinent, simul 

cum exitibus et [±20] / 12 huncias VII auri cocti cum mancuso I, quod 

tu nobis dedisti integriter. Et est manifestum. [±13] / 13 que tibi 

vindimus francum, de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestate, ab omni integritate [±10] / 14 vel in antea habere debemus 

per aliquem modum, ut faciatis exinde quodcumque volueritis [±20] 

/ 15 simul cum exitibus et regressiis earum. Quod si nos vinditores, 

aut ullusque homo vel femina [±14] / 16 qui contra hanc ista carta 

vindicione venerimus ad irrumpendum, nil valeamus vindicare, [set 

componam aut com-]/ 17 ponamus vobis predicta omnia in duplo cum 

omnem suam inmelioracionem. Et in antea [ista vinditione fir-]/ 18 ma 

et stabilis permaneat modo vel omnique tempore.


Facta ista carta vendicionis [±17 anno] / 19 XXXº regni Henrici 

regis. 

S+num Berengarii, proli Bernardi, [s+num Poncie], / 20 nos in 

unum, qu ista carta vindicione fieri iussimus et firmamus et testes 

[firmare rogavimus]. 

/ 21 S+num Arnall Arlovi. S+num Raimundi Aienric. S+num [±13] 

/ 22 S+num Mironi Guadalli. S+num Bernardi Adalberti. S+num [±8. 

S+num] / 23 Bernardi Bonefilio. 

/ 24 S+ Guislabertus levite, qui hoc scripsit [±15]. 

/ 25 Sig+num Bernardi, sacerdotis sss. 

/ 26 S+num Bernardi, clerici de Granata, qui scripsit hoc 

translatum [±15] / 27 XIII, die et anno quo supra. 

1011-1012 


Guislabert, bisbe de Barcelona, i els canonges de la Seu fan donació 

a Ramon, levita, d’una terra situada al suburbi de la ciutat de 

Barcelona, al carrer que va a Santa Maria, a l’arc que hi ha 

construït en aquest carrer, perquè hi faci cases. 

ACB, perg. 1-2-714. Original. Pergamí, 186 × 290 mm. Un forat rodó de 15 mm. 

d’origen entre les línies 5 i 8 a tocar del marge esquerre. Al verso: “In calle Sancte 

Marie / Maris”; “CCXCII”; “CCXCII” (S. XIII-XIV); “Donació feta per lo bisbe y 

canonges al canonge / levita de un tros de terra al call ahont edificas casa / y 

despres de sa mort tornas als canonges” (S. XVI-XVII); “(N o 106, ratllat)” (S. XVII); 

“Mitja / Escala / Armari / 2 / n. 714” (S. XVIII); “Antiquitatum I 331” (Mas). Caplletra 

“I”: 48 mm. 

ACB, LA.I, n. 331, f. 130c-d. Còpia de mitjan segle XIII. Encapçalament de foli: 

“Barchinona”. Rúbrica: “Carta quod Canonica dedit Raimundus levite terram / iuxta 

Archum”. Superior verso: “F.III.s” (S. XIII-XIV). Exterior verso: “CCXCII” (S. XIII-XIV); 

“n. 331” (Caresmar). Inter columnas verso: “Anno Domini / 1060” (S. XVIII). Pel 

que fa a l’any, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. Caplletra “I” ornamentada, 

tipus G: 5 línies. 


In Dei omnipotentis nomine. Ego Gislibertus, gratia Dei barchinonensis 

episcopus, simulque cum cuncta nostrorum cannonicorum 

congregacione donatores / 2 summus a tibi, b fratri nostro Remundo, 

levita. Manifestum est enim quia, non suadentis ingenio nec cogentis 

imperio, set sponte et libentissi-/ 3 me, donamus tibi aliquid terre iuris 

nostre Cannonice. Est hec terra in suburbio civitatis Barchinone, 

in calle unde gra-/ 4 diuntur et regrediuntur ad Sanctam Mariam, iuxta


1599 

Archum qui in hoc calle est constructus (iuxta Archum). 1 Tali videlicet 

/ 5 tenore et ordine: ut habeas et possideas iam dictam terram 

omnibus vite tue diebus, et facias ibi domos, et secure et quiete / 6 

abites eas et, dum vi\c/xeris, c possideas; post obitum vero tuum, 

libere absque ullo impedimento, cum omnibus instrumentis / 7 et 

edificiis ad ius et dominium nostre Cannonice revertatur et nostrum 

et successorum nostrorum. Affrontad d namque / 8 iam dicta terra a 

parte orientis in terra de nobis donatoribus, a meridiana vero parte 

in orto et in domibus de Gerbertus / 9 Bonucii, a parte vero occidui 

in calle qui ubique discurrit, a septemtrione in domibus et in orto 

Seniofredi Guadamiri. / 10 Predicta namque omnia, eo videlicet ordine 

et tenore ut scripsimus, de nostro iure in tuo tradimus dominio et 

potestate, cum ingres-/ 11 sibus et exitibus suis et omnibus ad ipsam 

terram et domos, quas ibi construxeris, pertinentibus, \ita ut non 

sit tibi licitum ibi alium senioraticum facere nec e ad(a)clamare 2 /. 3 

Quod si nos donatores aud f aliquis / 12 utriusque sexus homo 

venerimus aud g venerit hanc donacionem h ad inrumpendum aud i 

anichilandum, nil proficiat nobis aud j illi, / 13 set componamus aud k 

componat tibi in duplo. Et insuper hec donacio l immobilis et firma 

permaneat modo et imperpetuum m /quamdiu vicxeris\. 

/ 14 Actum est hoc XI o kalendas octobris, anno XXX o n regni 


/ 15 *+ Guislibertus, gratia Dei episcopus + o *. / 16 *+ Guilelmus 

/levita\*. p *S+ Poncius caputscole*. *S+ Reimundi levite*. / 17 *S+ 

Guitardi laevite*. q / 18 *S+ Oliba clericus*. *S+ Guifredi levite*. *S+ 

Guilelmus levite*. *S+ Mironis sacerdotis*. / 19 *S+ Reimundi levite*. 

*S+ Vivas levita*. *S+ Berengarii levite*. 

/ 20 S+ Poncio subdiachoni, qui hec scripsit cum 4 litteras supra 

positas et fusas in linea IIII et in XI, die et / 21 anno quod supra. 

1. Ratllat. 2. La segona a raspada. 3. El text interlineat continua pel 

marge esquerre del pergamí fins per sota de la línia 13, amb unes ratlles de separació i 

un senyal de l’escrivà que indica on s’ha d’inserir. 4. Sota la m hi ha una s. 

LA. a. sumus. b. vobis. c. vixeris. d. affrontat. e. ne. f. aut. 

g. aut. h. donationem. i. aut. j. aut. k. aut. l. donatio. m. in 

perpetuum i nota quamdiu vixeris. n. XXX. o. Manca. p. \levita/. q. levite. 

1013 


Causa moguda davant el jutge Guillem Marc, en presència del sacerdot 

Ponç, escrivent, i molts bons homes i dones, per Bonfill Odesind


i la seva muller Sança contra Guislabert, pontífex, el prepòsit 

Vivà i els altres homes que tenen cases al voltant de l’església 

de Sant Salvador [de Polinyà], terrenys que el matrimoni reclama 

com a alou seu, en contra de l’opinió de l’altra part, que creu 

que formen part de la sagrera de l’església i dels testimonis cridats 

a declarar. 

ACB, perg. 1-1-2358. Original. Pergamí, 239 × 537 mm. Al verso: “Kartas Sancti 

Salvatoris de Poliniano” (S. XI); “Ave Clindila” (?) (S. XIII-XIV); “Num... 2358” (S. 

XVII); “Diversorum A. 2358” (Mas); “1060” (F-B). 


Condicciones1 sacramentorum ad quarum hordinacione residebat 

Guillaberto pontifice / 2 et Poncio sacerdote, scriptore, et Guilelmo 

Marcho, iudice, in presencia multorum bonorum / 3 virorum, 

nobilium et mediocrum, id sunt, Adalberto Guitardo et Berengario 

Remundi, de castrum / 4 Barberano, et Remundi Seniofret riorubensi 

et Maier Odesindi et Mironi Amalrici / 5 et Guilelmus, fratri suo, et 

Guilelmus Arnalli, de ipsa Ruvira, et Remundi Richulfo / 6 et Gaucbert 

Odger et Gaucbert Remundi et Remundi Mironi, de Sancta Maria, 

et Mironi / 7 Godmar et Isarn Sanla et aliorum multorum hominum 

ex parte subterius adnotati. / 8 

In supra dictorum namque presencia et aliorum multorum 

virorum hac mulierum, corum nomina / 9 scribere longum est, mota 

fuit causacio inter Bonifilio Odesindo, agens vicem / 10 uxori sue 

Sancia, et Guilaberto pontifice et Vivano preposito ceterisque hominibus 

/ 11 qui habentes in circuitu ecclesie Sancti Salvatoris 

domos sive aliquid edificia. Dicebat namque / 12 prescriptus Bonifilius 

et querellabat et requirebat quod ipsos domos et ipso alodio, qui 

est in circui-/ 13tu predicte ecclesie Sancti Salvatoris, suum proprium 

alodium deberet esse per vocem uxori sue prescripte per scrip-/ 14 

tura, 1 quia alodium proprium fuit matri sue et parentum suorum. 

Ad hanc querellam respondens Vivanus, / 15 prepositus Cannonice 

Sancte Crucis, et aliis hominibus qui abent domos in circuitu 

ecclesie, quia in / 16 hoc quod requirebat predictus Bonifilius per 

vocem uxori sue predicte, non erat ita suum, sicut ille dicebat, / 17 

sed usque ad ipso vallo antico, qui fuit in circuitu ipsa ecclesia, et 

quantum ipso vallo in circuitu ipsa / 18 ecclesia continebat, omnia 

ab integrum deberet esse ab integrum, sacrariam Sancti Salvatoris 

absque / 19 ulla diminucione. Predictus autem iudex requisivit a 

predictus prepositus Vivanum et ad ipsos homi-/ 20nes qui possessores 

sunt aut aliquid tenent in circuitu predicta ecclesia, si possent


1601 

comprobare quia ita / 21 fuisset verum, sicut ipsi dicebant sive per 

scripturas ostendere. Ipsis autem in suis responsis dixerunt: / 22 “Nos 

autem non abemus scripturas de hoc quod nobis requiritis, sed parati 

sumus per viridicos testes / 23 comprobare, quia amplius quam 

triginta annos vidimus et audivimus quia quantum infra ipsos / 24 

vallos anticos in circuitu ipsa ecclesia continet, omnia ab integrum 

debere esse sacrariam Sancti Salva-/ 25 toris, et tenuerunt ipsos 

homines qui ibi aliquid tenuerunt per directum et sacrariam predicti 

altaris.” Predictus / 26 autem iudex, audiens hec que preponebant 

predictos homines et prepositus, dixit eis et iudicavit, quia \si/ ita 

/ 27 testificabant, sicuti dicebant, bene et recte debere esse sacrariam 

et directum predicti altaris, et Bo-/ 28 nifilius et uxori sue debebant 

se exvacuare in potestate Dei et Sancti Salvatoris de quantum infra 

ipsos / 29 vallos anticos in circuitu ipsa ecclesia requirebant. Hoc 

iudicio audito, electi sunt omnes dicentes / 30 et insinuantes quantum 

tenuit et unde fuit ipsum vallum in circuitu predicta ecclesia. Ipsi 

qui hoc insinua-/ 31 verunt, sunt illorum nomina Gulmir Faber et 

Bonifilius Dacho et Lopard Maria et Durandi Guadamir et Belliardis 

/ 32 femina. Isti omnes insinuaverunt ipsum vallum supra dictum, de 

isti quatuor electi sunt duo Gulmir Faber et Lopard / 33 Maria, qui 

iurisiurando testificati sunt ita dicentes: “Iuramus nos testes, Gulmir 

et Lopard, primo / 34 per Deum trinum et unum et per altare 

consecratum in onore Sancti Salvatoris, supra cuius altare has 

condi\c/ciones / 35 manus nostras contangimus iurando, quia nos, 

prescripti testes Gulmir et Lopard, vidimus et audivimus / 36 per hos 

triginta annis presentes et amplius tenere et possidere per suum 

directum ad Sancti Salvatoris et ad ipsos / 37 homines qui aliquid 

tenuerunt in circuitu prescripta ecclesia, infra ipsos vallos prescriptos, 

qui designati et in-/ 38 sinuati sunt a nobis prescripti et ad aliis per 

directum et sacrariam Sancti Salvatoris et suum proprium, et 

sacrariam debere esse / 39 Sancti Salvatoris. Habet affrontaciones hoc 

quod nos testificamus, a parte orientis in alodio Mironi Gonmari 

/ 40 et abet palmos legitimos triginta, a parte meridiana 2 in alode 

predicti Bonefilii et uxori sue Sancie et de 3 parie-/ 41 te 4 ecclesie 

predicte usque in alodium prescripti Bonifilii et uxori sue, abet 

palmos legitimos septuaginta, a parte / 42 occiduo in alode Nepcios 

Ecioni et in alode Sanla Petro et suos eres et abet palmos a pariete 

ipsa ecclesie usque a predictum / 43 alodium XL a palmos legitimos, 

a parte circii in alode Nepcios Ecioni et abet palmos usque ad 

parietem ecclesie sex-/ 44 saginta legitimos. Nos vero, prescripti testes 

Gulmir et Lopard, ea que iuramus et testificamus vera esse 

profitemur / 45 per super hadnexum 5 iuramentum in Domino.”


Late condicciones VI nonas octobris, anno XXX regni Henrici 

regis. 

/ 46 S+m Gulmir Faber, s+m Lopard Maria, nos qui hunc 

sacramentum iure iurando confirmamus. 

/ 47 S+m Adalbertus Guitardo, s+m Berenger Remundi, s+m 

Remundi Seniofret, s+m Maier Odesindi, / 48 Mironi Amalrici, s+m 

Guilelmus Amalrici, 6 s+m Guilelmus Arnal, s+m Remundi Richulfo, 

/ 49 s+m Gaucbert Odger, s+m Gaucbert Remundi, s+m Remundi 

Mironi, s+m Mironi Godmar, / 50 *si- sss num Remundus Seniofredi*, 

*s+m Isarnus levite*, s+m Bonifilio Dacho, / 51 s+m Mironi 

Malanneg, s+m Durandi Guadamir, s+m Belliards femina, s+m 

Seniofret Malanneg, / 52 *s+ Bremundus subdiaconus*, / 53 s+m 

Bonifilio Odesindi, s+m Sancie femina, nos qui hoc testimonium 

haccepimus et de supra scripta sacraria / 54 Sancti Salvatoris nos 

exvacuamus. 

/ 55 *S+ Guilielmus iudex*. 

/ 56 S+ Poncius presbiter, qui hec scripsit cum litteras rasas in 

linea XIII sss die et anno quod supra. 

1. tura surt de caixa. 2. Sota la a hi ha una e. 4. Sota la d hi ha una 

a. 5. Sota la p hi ha una b. 6. Sota la d hi ha escrit nc. 7. Escrit sobre 

quelcom indesxifrable. 

1014 


Testament sacramental de Miró Geribert, jurat sobre l’altar de Sant 

Martí, de l’església del monestir de Sant Sebastià dels Gorgs, en 

el qual fa deixes dels castells de Subirats, Lavit, Sant Martí i 

Olèrdola i altres béns, principalment a la seva esposa i als seus 

fills, i afavoreix altres persones i institucions, com el monestir 

de Sant Sebastià dels Gorgs, completant el seu testament ordenat 

vuit anys abans. 

ACB, LA.IV, n. 379, f. 161b-162c. Rúbrica: “Testamentum Mir Girberti qui 

dimisit filiis suis castrum de Ripis”. Inter columnas recto: “n. 379” (Caresmar). 

Foli 162, interior recto: “Nostro” (S. XIII-XIV). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

C: 12 línies. 



Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XXVIII, p. 422-425; PLADEVALL i altres, El 

monestir, doc. 3, p. 93-95; Catalunya romànica, vol. XIX, p. 80.


1603 

In Christi nomine. Hec sunt conditiones sacramentorum ultime 

voluntatis cuiusdam hominis Mironis Geriberti dive memorie, quod 

ille scribere iussit Reimundo levite et cum literis suis manu propria 

firmavit. Unde constituit distributores suarum rerum esse Guilia, 

uxori suae, et Reimundo Lobeti et Arnallo Arluvini et Guanalgaudi 

Sendredi et condam Mironi Bonihominis. / c Precipiens illis atque 

iniungens ut, si mortis eventu illi evenisset in ipso itinere quo pergere 

volebat ad visitandam limina Beati Iacobi apostoli Gallicie aut in 

alio loco, antequam aliud testamentum fecisset, plenam potestatem 

habuissent sui prescripti tutores et helemosinarii ita omnium rerum 

suarum, mobilium atque immobilium, ita donare et distribuere, sicut 

eis precepit et iniuncxit per supra scriptum testamentum. Unde 

atulerunt prescripti tutores testes coram Guilelmo Marcho iudice 

et aliis viris idoneis subterius anotati, ex parte quorum nomina 

sunt: Reimundo levite et Ricardi Ellemari et Amato Guitardi, qui 

iurisiurando testificati sunt ita dicentes: 

Nos vero prenominati testes, unum dantes testimonium, primo 

per Deum trinum et unum et super altare consecratum in honore 

Sancti Martini, qui est situm intus in ecclesiam Sancti Sebastiani 

cenobii, supra cuius sacrosancto altare has conditiones manus 

nostras continemus iurando, quia nos prescripti testes vidimus et 

audivimus, quando Mironi Geriberti prescripti, qui est condam, 

fecit scribere suum testamentum, sicut supra retulimus, et precepit 

per suum testamentum prescriptum ad suos prescriptos tutores 

et helemosinarios ita distribuere omnium rerum suarum, sicut in 

prescripto testamento resonat. In primis precepit suis tutoribus ut 

dedissent Sancto Sebastiano ipsa casa de Bag cum suis terris et vineis, 

et ipsa mansione de Agela cum suis terris et vineis, et de ipsa 

strada de ipso Gorg Negre sicut vadit a Sancto Paulo usque ad ipso 

torrente qui est subtus mansione de condam Guilelmo Levegelli et 

vadit ad ipsum pratum, terris et vineis, casis et casalibus, quod ad 

illum pertinebant, exceptus ipsum solarium. Et dedit ad Sanctum 

Petrum de castro Subiradz pariliata una de terra qui est ad ipsum 

collum, cum ipsa mansione qui est infra ipsa pariliata, et modiatas 

III de vineis que sunt subtus mansione de Guimara Magistro. Et 

ipsa ostoldad 1 qua tenebat Guimara Magistro ipsum servitium, que 

inde / d debet exire, remansisset ad Sanctum Petrum prescriptum ea 

ratione: ut unus presbiter fuisset electus qui stetisset in servitium 

Sancti Petri prescripti, et per unumquemque diem fecisset ministerium 

pro anime sue et patris sui et matri et parentibus suis; et ipsa 

electione fuisset de uxori sue, dum viva fuisset, post obitum suum


fuisset de eos qui tenuissent castro Subiradz. Donavit ad Sanctam 

Mariam de castro Sancti Martini pariliata una de terra que est ad 

ipso cursus, et modiatas duas de vineis que sunt ad ipsum puteum, 

et ipsa petia de terra que tenebat Guilabertus levita que est ad ipsum 

puteum cum ipso orto qui ibi est. Donavit ad Sanctum Petrum et 

ad Sanctum Martinum pariliata una de terra que tenebat Bernardus 

Guadalli, que est ad ipso Puiol, et modiatas quatuor de vineis que 

tenebat Adalbertus de Lubricato. Donavit ad Sanctum Michaelem 

de Olerdula modiatas duas de vineis que fuerunt de Bernardo 

Botlarii. Donavit uxori sue Guilie ipsum suum castrum de Subiradz, 

et medietatem de ipso castro que vocatur Vitis cum medietate de 

ipso termino, et ipsa medietate de decimis et primiciis et aiacenciis 

et pertinenciis que pertinebant ad predictum castrum Vitis, et medietatem 

de omnibus causis, quicquid dicere vel nominari potuisset 

homo, que infra termino est de predicto castrum Vitis. Et ipsum 

castrum Vitis (et ipsum castrum s Vitis) 2 et ipsum castrum Sancti 

Martini et ipsum castrum de Cezma et ipsum castrum Olerdula et 

ipsum castrum Erapruna et ipsum castrum Ribes et ipsum castrum 

Port cum illorum pertinentiis de predictis tenuisset et possedisset 

predicte Guilie uxori sue, si in viduitate digna permansisset, sine 

blandimento de filiis aut filiabus de predicto Miro et Guilie; si autem 

in viduitate non permanserit, revertisset predictam suam hono-/ a rem 

ad filios suos masculos, sicut ille Miro predicto disposuit eius in 

suum testamentum prescriptum. In primis concessit ad Bernardum, 

filium suum, et ad Arnallum, filium suum, ipsum castrum de 

Subiradz cum terminis et adiacentiis earum et omnia quantum 

pertinet ad predictum castrum, et medietatem de ipso castro de ipsa 

Vid cum medietate de ipso termino et de suis adiacentiis et de suis 

pertinenciis, que superius est scriptum. Similiter concessit ad predictos 

filios suos Bernard et Arnal ipsum castrum de Eraprunna in 

servitio Dei et de ipso comiti. Et similiter concessit ipsum castrum 

de Ribes ad predictos filios Bernardo et Arnallo, ut habuissent eum 

in servitio Dei et de ipso episcopo. Et predictos castros Subirads 

et medietatem de ipsa Vid et Eraprunna et Ribes teneat Bernardus 

predictus, filius suus, omnibus diebus vite sue in tale conventu: ut 

non fuisset illi licitum vendere nec donare nec inalienare neque pro 

episcopatu neque per aliquem modum aliquid de predicto honore, 

et post obitum suum remansisset predictam honorem ad Arnallum, 

filium suum; et si Arnallus predicti mortuus fuisset, antequam proles 

habuisset de legitimo coniungio, remansisset predictam honorem 

Reimundo, fratri suo; et si Reimundus mortuus fuisset, remansisset


1605 

ad Gondeballum, filium suum; et si voluisset habere Bernardus, 

filius suus, predictam honorem, quomodo superius esset insertam, 

fecisset cartam legitimam Reimundo, fratri suo, de ipso castro de 

Port, ut habuisset eum Reimundo, fratri suo, post mortem Bernardi. 

Et Reimundus, filius suus, habuisset ipso fevo episcopale quod ille 

habebat et tenebat (et tenebat) 3 de alveo Bisaucii 4 usque ad castrum 

Cubeles, et Reimundus predictus filius suus remansisset in baglia Dei 

omnipotentis et de Bernardo fratri suo. Et mandavit ad suos castellanos, 

qui tenebant predictam suam honorem, ut non dedissent 

potestatem predicto filio suo Bernardo usque quo Bernardus filius 

suus habuisset sacramentum factum Arnallo, fratri suo, ut habuisset 

predictos castros Arnallus predicti / b post mortem Bernardi, fratri 

sui; 5 et si Bernardus, filius suus, se abstraxisset et noluisset facere 

predictum sacramentum Arnallo, fratri suo, et predictam cartam 

(cartam) 6 de Port Reimundo, fratri suo, remansisset predictam honorem 

Arnallo, fratri suo, sine ulla dubitatione. Et hoc habeat factum 

infra XXX dies. Et concessit ipsum castrum Sancti Martini cum suis 

terminis et suis pertinenciis, et ipsum castrum de Cedma cum 

suis terminis et suis pertinenciis Gondeballo, filio suo. Et similiter 

concessit Gondeballo, filio suo, ipsum castrum de Olerdula cum suis 

aiacenciis et suis terminis et suis pertinenciis, ut habuisset in servitio 

Dei et de ipso comiti. Et dedit prescriptus Miro Adalaidis, filie sue, 

ipsum suum alaudem cum ipsa turre de Ventaiols in tale conventu: 

ut deffinisset omnes voces, quos requirere potuisset, in honore 

predicti Mironis; quod si facere noluisset, revertisset predicta turre 

et predicto alaudio de Ventaiols ad ipsum suum filium qui tenuisset 

castrum Sancti Martini. Et concessit ipsas suas eguas ad predictam 

Guiliam, uxorem suam. Et concessit Sancto Sebastiano ipsas decimas 

de ipsos pulinos et pulinas quod Deus dedisset omni tempore 

de predictas eguas. Et de alio suo mobile, quod remansisset, solvere 

fecissent ipsos suos debitos; et alium, quod remansisset, ipsas duas 

partes concessit pro anima sua et terciam partem concessit uxori 

sue prescripte. Et concessit ipso fevo de Quartel et ipso alaudio de 

Mata Gondeballo, filio suo. Et iussit ut remansisset omnem suam 

honorem et uxori sua et filiis in badlia Dei omnipotentis et de ipso 

comiti et comitisse et de Guisliberto, episcopo, et de Guilelmo, 

episcopo ausonensi. Et postquam ordinavit suam voluntatem, ut 

supra retulimus, mutavit voluntatem suam de ipso castro Sancti 

Martini, quod dedit uxori sue prescripte, sicut resonat in sua 

scriptura quod ille ei fecit et firmavit. Postquam autem hec omnia 

ordinavit, predictus Miro vixit postea annis sex minus VIIII menses


et medium, et fuit interfectus a sarracenis in civitate Tortuosa cum 

filio suo et / c hominibus suis. Publicata fuit hoc voluntas secundum 

legis gotice ubi dicit: “Morientium extrema voluntas, sive sit auctoris 

et testium manu subscripta sive utrarumque partium signis extiterint 

roborate, infra sex menses coram quolibet sacerdote pateant publicande”, 

sicut et iste fuerunt coram Guilelmo, pontifice ausonensi, et 

Guiliberto, episcopo barchinonensi, et Guilelmo Remundi, iudex 

et sacerdos ausonensi, et coram multis aliis idoneis viris. 

Late conditiones IIII kalendas novembris, anno XXX regni 


S+ Remundi levite, s+num Richardi Ellemari, s+num Amati 

Guitardi, nos qui hunc sacramentum fideliter iuramus. 

S+ Guilie femine, s+ Raimundi Lobeti, s+ Arnalli Arluvini, hec 

sunt helemosinarii et tutores. 

Remundi Guadamiri, Geralli Bertrandi, Rodballi, Ricolfi Odgarii, 

Remundi Mironi, Arnalli Oliba, Ollirig Bonefilii, Guinabal, Bernardi 

Guilelmi, Bernard Guielm Fedach, Bertran Girbert, nos qui vidimus 

predicta omnia corroborrari. 

Guilelmus iudex resonabat in predicto testamento Mironis VI 

idus decembris, anno XXIIII regni Henrici rege. 

Remundi Seniofredi et levite, qui hoc scripsit cum die et anno 

quo supra. 

1. Sota la segona o hi ha una d. 2. et ipsum castrum s Vitis repetit i 

ratllat. 3. et tenebat repetit. 4. Sota la u hi ha una a raspada. 5. Sota la i 

hi ha una o. 6. Repetit i ratllat. 

1015 


Guislabert, bisbe de Barcelona, dóna a Guisla i als seus fills Gombau, 

Arnau i Ramon el feu episcopal que tenien els difunts Gombau 

de Besora i Mir Geribert, pare i marit respectivament de Guisla, 

això és, el castell de Ribes, i les parròquies de Sant Boi, Madrona, 

Sant Jaume de Barcelona, Sant Joan Despí i Sant Boi, Santa 

Perpètua de Mogoda, Sant Sadurní de Palau Dalmanla (Montornès), 

Sant Genís de l’Ametlla, Sant Andreu de Samalús, Vilanova 

(de la Roca) i Sant Feliu de Codines, axí com un feu que 

té Orúcia al comtat d’Osona, i la parròquia de (Santa Eulàlia de) 

Ronçana, amb la condició que ells i els seus descendents facin


1607 

homenatge, host i cavalcada al bisbe i als seus successors, i que 

estableixin un clergue a l’església de la Santa Creu i Santa Eulàlia. 

ACB, LA.IV, n. 369, f. 157c-158a. Rúbrica: “Guilabertus episcopus dedit ad mensam 

sedis IIIIor pareliatas terre et V modiatas vinee in termino Ripis”. Exterior verso: 

“n. 369” (Caresmar). Interior verso: “Nostro” (S. XIII-XIV). Caplletra “S” ornamentada, 

tipus B: 4 línies. 


Ed.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. doc. XXIX, p. 425-426. 


Sub tali convenientia donat Guislibertus episcopus ipso fevo 

episcopali, quos tenebat Gondeballus Bisaurenci a die obitus sui et 

Mironi Geriberti a die obitus sui, ad domnam Guiliam et filiis / d suis 

Gondeballo et Arnallo et Raimundo, id est, ipsum castrum de Ribes 

cum suis terminis et suis pertinenciis, exceptis hoc quod dedit Guislibertus 

episcopus ad ipsam Canonicam, pariliatas IIII or de terra et 

modiatas V que de vineas, que est infra terminos de predicto castri, 

et ipsa parrochia Sancti Baudilii cum duabus partibus decimarum 

que pertinent ad predictam parrochiam, et ipsa parrochia de Madrona 

cum duabus partibus decimarum, et ipsa parrochia Sancti Iacobi de 

Barchinona cum duabus partibus decimarum quas habet in parrochia 

Sancti Iohannis de Pino et in parrochia Sancti Baudilii, et ipsa ecclesia 

de Mogoda, que vocatur Sancta Perpetua, et cum duabus partibus decimarum, 

et ipsa ecclesia Sancti Saturnini de Palacio Dalmanla cum 

duabus partibus decimarum, et ipsa parrochia Sancti Genesii de l’Amenla 

cum duabus partibus decimarum, et Sancti Andree de Samaluz 

cum duabus partibus decimarum, et ipsa parrochia de Villa Nova cum 

duabus partibus decimarum, et ipsa parrochia Sancti Felicis de Cudines 

cum duabus partibus decimarum, et ipso fevo quod tenet Orutia 

femina in comitatu ausonensi quod est de Sancta Cruce et de Sancta 

Eulalia, et ipsa parrochia de Oronciana cum duabus partibus decimarum. 

Ista omnia supra scripta, quos tenebat Gondeballus et Mironus 

predictis a die obitus illorum in omnibus locis, sic donat predictus 

episcopus Guilie predicte et filiis suis predictis per fevo sub tali conventu: 

ut stent in hominiatico de supra dicto episcopo et albergen 

cum predicto episcopo in hostes et in cavalcatas, dum vivus fuerit, 

post obitum quoque eius similiter faciant (cum) 1 successoribus suis, 

et stabiliant unum clericum in servitium Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie. Et hoc fuit factum in presentia Geriberti Gitardi et Arnallus 

Arluvini et Gerberto Quirici et Richardo Ollomari et Guilaberto Adroarii, 

Adalberto presbitero, Bernardo Seniofredi, Berengario Udalardi 

et Guilaberto Geriberti et Ricolfi Odgarii.


Actum est hoc II kalendas novembris, anno XXX regni Hen- 

/ a rici regis. 

S+num Geriberti Guitardi. + Guislibertus, gratia Dei episcopus 

+. S+ Guilaberti levite. S+num Arnalli Arluvini. S+num Geriberto 

Quirici. S+num Ricolfi Odgarii. 

S+ Reimundi Seniofredi et levite, qui hec scripsit die et anno 

quo supra. 

1. Expuntuat. 

1016 

1060 [novembre 13] 

Annarig i la seva muller Adelaida venen a Ardman i a la seva muller 

Guisla una vinya situada al comtat de Barcelona, al terme 

d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu de 4 sous. 

ACB, LA.IV, n. 250, f. 100c. Rúbrica: “Emptio Ardinam in Avinone”. Exterior verso: 

“n. 250” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 11 línies. 


Datació: sobre el dia i el mes, vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Annarig et uxori sua Adaled vinditores 

sumus tibi Ardman et uxori tua Gilla, emptores. Per hanc scriptura 

vinditionis nostre vindimus nos vobis petia I de vinea, apud ipsa 

terra ubi es fundata, nostra propria. Qui nobis advenit per nostra 

comparatione vel per quacumque voces. Et est ipsa vinea in comitatum 

Barchinona, in terminio de Olerdula, in locum que vocant 

Avinione. Et affrontat ipsa vinea de orientis in vinea de Amadus qui 

es 1 condam, de meridie in vinea de Rodger, de occiduo in vinea de 

Sancti Sebastiani, de circii in terra de Amadus qui es condam. 

Quantum infra istas affrontationes includunt, sic vindimus nos vobis: 

ipsa vinea ab integrum, cum exios vel regressios earum, in propter 

precium solidos IIII. Et nichil de ipso precio non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta hec omnia, quod superius resonat, 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestate, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque homo 

qui contra hanc ista carta vinditione venerit pro inrumpendum, non 

hoc valeat vindicare, set componat aut componamus vobis in duplo 

cum omne sua immelioratione. Et in antea ista carta vinditione firma 

et stabile permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta vinditione idus kalendas novembris, anno I 

regni Felici regi.


1609 

S+m Annarig, s+m Adalet, qui ista vindicione fecimus et 


S+num Iouan. S+num Guilielm diaconus. 

S+ Mironi presbiter, qui hec scripsit dii et anno quod supra. 

1. Abreviatura supèrflua ratllada. 

1017 


Pere Ermemir i la seva muller Olovara venen a Bonfill Pedró una peça 

de terra culta, situada al territori de Barcelona, prop de la vila de 

Provençals, que tenien el venedor pels seus pares i la venedora per 

delme conjugal i per donació del seu marit, pel preu de dos cafissos 

i un sester d’ordi i 45 mancusos d’or en moneda de Barcelona. 


petit forat en la part inferior dreta, restaurat. Al verso: “Provincials” (S. XIII-XIV); 

“Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Siglo XI” (S. XIX); “1060” (Mas). 


In nomine Domini. Ego Petrus Ermemiri et uxori mea Ollovara 

femina venditores sumus tibi Bonifilii Petroni, emptori. Per hanc 

denique scripturam venditionis nostrae sic vendimus / 2 tibi peciam 

unam terre culta. Est quippae iam dictam peciam terre in territorio 

barchinonensi, prope villam Provincialis. Qui mihi advenit haec 

peciam terre iam dicta / 3 ad me Petrus Ermemiri per genitorum 

meorum sive per omnesque voces, et ad me Ollovara femina per 

meum decimum et per largitionem quod mihi inde fecit viro meo 

Petro et per / 4 omnesque voces. Et affrontat prescriptam peciam terre 

de parte orientis in terra Geribertus Guimarani, de meridie in ipsa 

strata publica et habet dextros XXXVI \minus III/ / 5 \palmos II/, de 

circi in alodio Bonucius Vivani et de Bonifilio, fratre suo, de occiduo 

in terra de nos venditores. Quantum istas affrontationes includunt, 

sic vendimus tibi: / 6 prescriptam peciam terre totam ab integre, simul 

cum ingressibus et exitibus suis, in propter pretium kaficios II de 

ordeo et sestario I ad mensura magna legi-/ 7 tima et mancusos XLV 

de auro cocto monete Barchinone, pensatos unum ad unum a penso 

de ipsa moneta. Quod tu emptor pretium nobis dedistis et nos 

venditores / 8 manibus nostris recepimus. Et nichil de ipso pretio aput 

te emptore non remansit. Et est manifestum. Quem vero predictam 

peciam terre, que nos tibi vendimus, de nostrum / 9 iure in tuum


tradimus dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque 

velis facere, ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo sexus / 10 utriusque qui contra ista charta venditione 

venerimus aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat 

aut nos componamus tibi prescripta omnia / 11 in duplum, in talem 

locum ubi similem tibi possit obtinere valorem, cum sua inmelioratione. 

Et [in] antea ista charta venditio firma permaneat omnique 

/ 12 tempore. 

Actum est hoc kalendas december, anno XXX regni Henrici 

regis. 

*S+m Petrus*, s+ Ollovara femina, nos qui ista charta 

venditione / 13 fieri iussimus, firmavimus et testes firmare rogavimus. 

*S+ Compan levite*. *S+ Vivas levite*. *S+ Reimundi levite*. 

S+ Gaucefredus sacer. / 14 *S+ Stephanus levite*. S+ Bernardus levite. 

S+ Bonucius Ferriol. S+ Compagni Arnallo. / 15 

S+ Miro presbitero, qui haec scripsit cum litteras supra possitas 

in linea IIII et Va die et anno quod supra. 

1018 


Ermengarda empenyora al bisbe Vives una mujada de vinya situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, 

al lloc de Terra Alba, i es compromet a pagar-li tres sesters i una 

quartera d’ordi la festa de Sant Feliu vinent per tal de no perdre 

la penyora. 


“Empenyorament de una peça de terra que es al terme de Martorelles” (S. XIV); 

“Enricus, 30, janer” (S. XVI); “Prepositura Gener, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal 

blau, 98” (B); “1060?” (A). S’esmenta un bisbe de nom Vives que no figura en 

els episcopologis catalans en aquesta data; sobre l’any, vegeu l’estudi cronològic 

de la introducció. Caplletra “I”: 60 mm. 

In nomine Domini. Ego E\r/mengardis femina inpignorator 

sum domno Vivane episcopo. Per ahc scriptura inpignoracioni me 

inpignoro tibi semodiata I de vinea. Qui mihi 1 advenid per parentorum. 

Et est / 2 ipsa vinea in comitatum Barcinona, in Valense, in 

terminio de Marturelias subterioras, in locum que vocant Terra Alba. 

Et afrontad de parte orientis in vinea de Iovanis, et de meridie in 

/ 3 vinea de me receptore, et de occiduo similiter, et de circi similiter. 

Quantum in istas afrontaciones includunt, sic 2 inpignoro tibi: ipsa


1611 

vinea iam supra dicta, in tale videliced racione: quod ad festa / 4 

Sancti Felicis prima veniente abeo persolutum sestarios III et I \de 

ordeo/ quartera; et si non abeo persolutum, licenciam abeatis 

apreendere et facere que volueris. Quod si me inpignorator aut 

utriusque / 5 sexus qui contra ahc ista inpignoracione venerit pro 

inrumpendum, non ohc valead vindicare, set componad in duplo 

cum omne suam inmelioracione. Et in antea ista firma per-/ 6 manead 


Facta ista inpignoracione X kalendas ianuarii, anno XXX 

regnante Enricii regi. 

Sign+um Ermengardis 3 femina, qui ista inpignoracione fecid 

/ 7 et testes firmare rogavid. 

Sign+um Franconi Mironi. Sign+um Ceruz. Sign+um Guilelmi 

Gissad. 

/ 8 *Ierbertus* levita rogitus cripsit in die et sss anno quod supra. 

1. La h esmena una b. 2. Sota la i hi ha una o. 4. El primer pal de la 

m sembla una e. 

1019 

1061 febrer 1 

Adelaida, abadessa de Sant Pere de les Puelles de Barcelona, i les seves 

monges, aconsellades pel comte Ramon, evacuen, pacifiquen i 

defineixen a Bonfill Pedró i a la seva mare Guillema l’alou que 

fou del difunt Pedró Vivà, situat al territori de Barcelona, a tocar 

de Torreblanca, a canvi que els tornin una escriptura que els 

havien fet d’unes vinyes i terra que són vora la llacuna Lantània. 

Tot això fou fet al palau del comte Ramon. 

ACB, LA.II, n. 355, f. 119c-d. Rúbrica: “Diffinit abbatissa Sancti Petri Bonefilio 

Petroni alodium de Turre Alba”. Exterior verso: “n. 355” (Caresmar). Inter columnas 

verso: “Anno Domini 1061” (S. XVIII). Caplletra “F” ornamentada, tipus A: 7 línies. 


Factum definitionis que facio ego Adalaidis abbatissa cum 

assensu et iussioni dompno Remundo comiti de quadam alodii, qui 

fuit quondam Petroni, olim defuncti. In Dei cunctipotentis nomine. 

Ego Adalaidis, gratia Dei abbatissa, una cum assensu puellarum mihi 

providente Domino comissarum in cenobio Sancti Petri, evacuatrix 

et pacificatrix necnon et definitrix sum vobis Bo-/ d nifilio Petroni et 

matri tue Guilelme femine. Propter hanc scriptum pacifico et evacuo


atque extingo voces et directum quas habebamus in alodio qui fuit 

Petroni Vivani. Est quippe prenominato alodio in pago barchinonensi, 

iuxta Turris Alba. Advenit nobis prescripto alodio per cartam 

largitionis quam exinde fecistis Domino Deo et nostro cenobio. Et 

nos reddidimus eam vobis. Vos autem reddidistis nobis scriptum 

que habebamus vobis factum de quasdam vineas et terra que est 

iuxta Laguna Lantanna. Et hoc fuit factum in palatio Barchinone 

coram dompno Reimundo comite et ceteris ydoneis viris. Propter 

hoc autem evacuamus et pacificamus et definimus omnes voces et 

directum, quas ibi habebamus per predicta scriptura que nobis 

fecistis, ut ab hodierno die et tempore nullus ausu temerario 

inquietare presumat. Quod qui fecerit, componat vobis predicta terra 

in duplo cum sua immelioratione. Et insuper hoc pactum maneat 


Actum est hoc kalendas februarii, in I o anno regni regis Philippi. 

Adaleza, gratia Dei abbatissa, Malbergina deodicata, 1 Elliardis 

deodicata, Reimundus comes, Udalardus vicecomes, Adalaidis deodicata, 

s+ Adalbertus Guitardi, Guilelmus sacer sss, + Guilelmus 

levita, nos qui hanc pactum definitionis facimus et firmamus et testes 


+ Ermegordus. S+ Arluvinus sacer. S+ Guitardus levita. 


1. Aquesta paraula apareix escrita dicata deo, no sabem si és errada de l’escrivent 

o del copista dels LA. 

1020 


Seniol ven a Sexet unes cases amb cort i dues peces de terra amb arbres 

fruiters i pou, situades al territori de Barcelona, al terme de 

Romanet, a la parròquia de Sant Andreu [de Palomar], que té per 

compra, pel preu de 22 mancusos d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-215. Original. Pergamí, 90 × 317 mm. Al verso: “Carta de Romaneto” 

(S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Siglo XI” (S. XIX); “1061” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Seniullo venditor sum tibi Sexeto 

emptore. Per hanc scripturam vendicionis mee vendo tibi casas cum 

curte et quoquinea, solos et superpositos, parie-/ 2 tes, guttas et stillicinios, 

et hostios et ianuas cum limites, et foveas et cloacas, et 

pecias duas de terra separatim positas, qui ibi sunt, cum arboribus 

diversis generis et puteo. / 3 Et est hec omnia in territorio barchinonen-


1613 

se, in terminio de Romaned, in parrochia Sancti Andree. Advenit mihi 

hec omnia per mea comparacione sive per omnesque voces. / 4 Afrontat 

hec omnia de parte circi cum una pecia terre in via, de aqui-lonis 

similiter et in terra de Reiamballi, de meridie in torrent, de occiduo 

in torrent. Et afrontat / 5 alia pecia terre de parte circi in via, de 

aquilonis in terra de Vitalis, de meridi\e/ in terra de predicto Reiamballo, 

de occiduo in terra de te emptore et in terra de Bonifilii Che- 

/ 6rucii. Quantum istas omnes afrontaciones includunt, sic vendo tibi: 

iam dicta omnia ab integre, propter precium mancusos XXII de auro 

chocto monete Barchinone, / 7 legitime pensatos de decem in uncia. 

Quod tu emptor precium mihi dedisti et ego venditor manibus meis 

recepi integriter. Est manifestum. Quem vero pre-/ 8dicta omnia, que 

tibi vendo, de meo iure in tuo trado dominium et potestatem, ab omni 


in / 9 Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel regressios 

earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si ego venditor aut ullusque 

omo utrius sexus qui contra ista / 10 vendicionem ad inrumpendum 

venerit, non hoc valeat vendicare, set componat aut componam 

tibi iam dicta omnia in duplo cum omnem suam melioracionem. / 11 

Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc VIII kalendas marcii, anno primo regnante Filipo 

rege. 

S+ Seniullo, qui ista vendicio-/ 12ne feci et firmavi et firmare rogavi. 

S+ Iouan Seniullo. S+ Adalbertus Senfret. / 13 *S+ Geribertus 

sacer*. *S+ Bernardus levita*. *S+ Guilelmus sacer*. *S+ Reimundus 

presbiter*. / 14 


supra. 

1021 

1061 març 9 

Guislabert, bisbe de Barcelona, i Berenguer, ardiaca, donen a Llobet 

Ermemir, mitjançant un establiment a precari de set anys, una 

peça de terra erma situada al territori de Barcelona, al terme de 

Monterols, perquè hi planti vinyes. 

ACB, LA.II, n. 78, f. 27b-c. Rúbrica: “Carta quod Canonica stabilivit I petiam terre 

apud Monterols”. Inter columnas recto: “n. 78” (Caresmar). Exterior verso: “Anno 




In Christi nomine. Ego Guislibertus, gratia Dei episcopus, et Berengarius 

archidiachonus donatores sumus tibi Lobatone Ermemiro 

tueque proienies. Per hanc scripturam donationis nostre damus tibi 

peciam unam 1 terre herema causa precaria plantandi. Et est quippe 

predictam peciam terre in territorio Barchinone, in termine de 

Monterols. Et advenit nobis prefata terra ex nostre ecclesie Sancti 

Iusti vel per ullasque voces. Et affrontat prefata terra de parte circi 

in vinea de Ruben Bellito ebreo, de aquilonis in via, et de meridie in 

vinea de Bernardus Faber, de occiduo in vineas de Remundo Cherucii 

et in vinea de Miro Tianario. Quantum iste affrontaciones includunt, 

sic damus tibi: prefata terra sub tali conveniencia: ut eam optime 

plantes et advinees de bonas vites ad hos annos primos VII venientes, 

et labores bene et circumvalles, et infra isto termino prescripto ex 

his fructibus, quoddam ibi dederit, habeas tu inde medietatem, aliam 

medietatem sit nostra et successores nostros, exceptus unam vinadem 

quod tibi damus uno anno integriter; et quando fuerit expletum tempus 

VII annorum, si optime fuerit advineata, dividere faciamus tibi 

prefata terra per medium, ita ut una medietas sit tua, alia medietas 

sit nostra, ita tamen ut pars tua non sit tibi licitum vindere nec inalienare 

nisi nobis et successores nostros, si emere eam voluerimus 

per directum; et si noluerimus aut noluerint facere infra primos XL 

dies postquam commoniti fuerimus, sit tibi licitum ex tua portione quicquid 

volueritis facere facias. Quod si nos donatores aut aliquis homo 

sexus utriusque hoc rumpere 2 voluerimus aut voluerit, nil valeat, set 

componat aut componamus tibi prescripta omnia in duplum cum omni 

sua inmelioratione. Et insuper hoc firmum maneat omne per evum. 

/ c Actum est hoc VII idus marci, anno I regnante Philippo rege. 

+ Guislibertus, gratia Dei episcopus. +S Berengarius archidiachonus. 

S+m Petrus. S+ Poncii sacriscustos. S+ Guitardi levite. 

S+ Reimundi levite. Ch Gerbertus presbiter. S+ Poncii levite. S+ 

Vivas levita. S+ Guilaberti levite. S+ Guilelmi levite. S+ Bomparus 

presbiter. S+ Compan levite. + Guilelmus subdiaconus. 


1. Sota la u hi ha una n. 2. Abreviatura supèrflua. 

1022 

1061 març 9 

Ermengol Ebrí i la seva muller Beliarda venen a Dalmau Geribert un 

alou consistent en terres, vinyes, trilles, arbres de diverses classes,


1615 

boscos, rovires, garrigues, fonts, aigües, prats, pastures i cases, 

situat al comtat de Barcelona, al terme de Llacera, al lloc dit 

Gavarret, a l’Eramala, pel preu de 70 mancusos d’or en moneda 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-222. Original. Pergamí, 208 × 219 mm. Al verso: “Lazera, Gavarred” 

(S. XI); “Scripta” (S. XIII); “Nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); “Antiquit. III 38”; “1061” 


ACB, LA.III, n. 38, f. 17c-18a. Rúbrica: “Ermengaudus Ebrini vendidit Dalmatio 

Girberti clerico alodia multa in Gavarreto”. Exterior verso: “n. 38” (Caresmar); 



In nomine Domini. Ego Ermengaudus Ebrino et uxori mea 

Belliardis femina venditores sumus tibi Dalmacius / 2 Geriberti, emptori. 

Per hanc denique scripturam venditionis nostrae a vendimus tibi 

alodium nostrum / 3 proprium, id sunt, terris cultis et heremis, et vineis 

ab ipsa terra ubi sunt fundatas, et trilias et arboribus / 4 multis generis 

et boschis et ruviras et garricis et fontis et aquis et pratis, pascuis 

et petras / 5 et chasas b cum solos et superpositos et foveas et torculares, 

hosteos, ianuis et parietes et ruviras. / 6 Est quippae c predicta omnia 

in duobus locis separatim positum in comitatu barchinonense, in 

terminio de Lacera et in locum quem dicunt Gavarred sive in Eramala. 

Qui mihi advenit haec d omnia / 7 superius scripta ad me Ermengaudus 

Ebrino per genitorum meorum et per omnesque voces, et ad 

me Belliar-/ 8 dis femina per meum e decimum et per quascunque f voces. 

Et affrontat predicto alodio de parte orientis in / 9 collo de Galiffa g 

sive in ipsas Avelanes, de circi in ruvire Bello et in ipsa olzina de 

Bonumir, / 10 de meridie in rivo de Aguilar qui discurrit per tempus 

pluviarum, de occiduo in ipso Cegerol sive in mon-/ 11 te Chalvell. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: prescriptum 

alodium totum ab in-/ 12 tegre, simul cum ingressibus et exitibus suis, 

in propter pretium h mancusos LXX auri cocti et puri / 13 monete 

Barchinone, pensatos bene a penso de decem in untia i sine engan. 

Quod tu emptor pretium j / 14 nobis dedistis et nos venditores manibus 

nostris recepimus. Et nichil de ipso pretio k aput l te emptore / 15 non 

remansit. Et est manifestum. Quem vero predicto m alodio, n que nos 

tibi vendimus, de nostrum iure in tuum / 16 tradimus dominium et 

potestatem, ut fatias o exinde quodcumque velis facere, ad tuum 

plenissimum proprium. / 17 Quod si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque qui contra ista charta p venditione venerimus / 18 

aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus 

tibi prescripta 1 omnia in tripplum q / 19 cum omni sua inme-


lioratione. Et in antea ista charta r venditio firma permaneat omnique 

tempore. 

/ 20 Actum est hoc VII idus marcii, anno I regnante Philippo s rege. 

S+ Ermengaudus Ebrino, / 21 s+ t Belliardis femina, nos qui ista 

charta u venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firma-/ 22 re 

rogavimus. 

S+ Bo\ne/filius Sanlani. S+ Berengarius Ermemiro. S+ / 23 Bonifilius 

Ermemiro. S+ Arbertus Berengario. S+ Guilemo v Ermemiro. 

S+ / 24 Suniario de Puteo. S+ Iohannes Donnucio. w S+ Gischafredi 

Stephani. S+ / 25 Ermemiro Folchario. 

/ 26 S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod x supra. 

1. Abreviatura de m esborrada sobre a. 

LA. a. nostre. b. casas. c. quippe. d. hec. e. Manca. f. quascumque. 

g. Galifa. h. precium. i. uncia. j. precium. k. precio. 

l. apud. m. predicta. n. alodia. o. facias. p. carta. q. triplum. 

r. carta. s. Filippo. t. s+m. u. carta. v. Guilelmo. w. Donnutio. 

x. quo. 

1023 

1061 març 21 

Bernat Sendred, la seva muller Ermengarda, Arnau Llopsanç, la seva 

muller Beliarda i els germans Ramon Domnuç, Guillem Domnuç 

i Berenguer Domnuç permuten amb Arnau Oliba i la seva muller 

Ermessenda un alou situat al comtat de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Pere de Premià, a canvi d’una heretat d’Ermessenda 

situada a Llacera, a Martorelles. 

ACB, LA.II, n. 484, f. 165b-d. Rúbrica: “Comitatio de honoribus Primiani”. Inter 

columnas recto: “n. 484” (Caresmar). Exterior verso: “anno Domini 1061” (S. XVII). 


In Dei nomine. Ego Bertrando Sendredi et coniux mea Ermeniardis 

et Arnallo Lubsancii et coniux mea Biliardis et Remundi 

Donucio et Guilielmi Donucio et Berengario, pariter frates, vobis 

Arnallo Olibani et coniux tua Ermesindis, nos simul in unum, 

comutatores vel comutatrices sumus vobis omnem nostrum alodium, 

quod abemus in parrochia Sancti Petri de Primiliano, id sunt, terras 

cultas et eremas et garricis et vineas et arboribus varii generis et 

mansiones et aquis et regum et capudregos et ortis et ortalibus et 

/ c torculariis et curtes, qui sunt apud iam dictas mansiones, et ostios 

et ianuas et foveas, nostrum proprium, qui nobis advenit. Advenit 

ad me Bertrando et Arnallo per voces iam dictas convices nostras


1617 

iam dictas sive per omnesque voces, et ad nos frates et sorores 

predictis per genitores nostros vel per quacumque voces. Et est hec 

omnia in comitatu Barchinona, in loco vocitato Primiliano. Qui 

affrontat prefata omnia de parte orientis in Sancta Maria de civitate 

Freta, de meridie in media mare, de occiduo in Sancti Andree de 

Palomar, de parte vero circi in flumine qui dicunt Muient. Quantum 

iste affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic comutamus 

vobis: ipsas nostras hereditates, sicut superius dicit, quantum nos 

hodie ibi abemus et nostrum directum est et in antea hereditate 

debemus, ab integre, propter tuam hereditatem de te Ermesindis 

que abes in Lacera et in Martorilias, qui tibi advenit per ienitores 

nostros. Quod si nos comutatores sive comutatrices aut aliquis homo 

utriusque sexus qui ad ista comutatione sive exvacione venerit ad 

inrumpendum aut nos venerimus, nil valeat, set componant aut 

componamus vobis pretaxata omnia in duplo cum omni sua 

inmelioratione. Et insuper hoc maneat firmum omne per evum. Et 

de nostro iure in vestro tradimus dominio et potestatem, a facere 

omnia que volueritis, cum exitibus et regressibus suis, propter iam 

dictam tuam hereditatem, qui vobis advenit de patri tui Donucio 

Geriberti et genitrice tua Em. 

Actum est hoc XII kalendas aprilii, anno primo regni Philippi regi. 

S+ Bertrando, s+ Ermeniardis, s+ Arnallo, s+Biliardis, s+ Remundi, 

s+ Guilielmi, s+ Berengario, nos pariter qui ista comutatione 

vel exvacuatione rogavimus scribere et firmavimus et firmatores 


S+ Remundi Guadamiri. S+ Bernard Guilielmi. S+ Reamballi 

sss, Remundo Donucio, + Guilelmus subdiachonus. 

S+ Durande sacer, qui hec scripsit die / d et sss anno prefixo. 

1024 

1061 abril 7 

Miró, fill de Ramon, i la seva muller Ermengarda venen a Bernat Ellefred, 

a la seva muller Guisla, a Gondeball Ademar i a la seva muller 

Eiçulina terres, ermes i cultivades, vinyes amb les terres on són 

plantades, cases, corts, horts, pastures, prats, fonts i arbres de 

diverses classes i l’església de Sant Fruitós a Montjuïc, situats 

al territori de Barcelona, a diversos llocs de Montjuïc i de Banyols, 

que Miró té per la seva mare Aigane i Ermengarda per delme 

conjugal, pel preu de 63 mancusos d’or en moneda de Barcelona.



un forat en la part inferior esquerra. Al verso: “In Monte Iudaico et in Bagneolis” 



In nomine Domini. Ego Mironis, prolis Raimundi, et uxori 

mea Ermeniardis femina venditores sumus vobis Bernardus Ellefredi 

et uxori tue Guilie femine et Gonde-/ 2ballus Ademari et uxori 

tue Eiculina femina, emptoribus. Per hanc denique scripturam venditionis 

nostrae sic vindimus vobis terras, cultas et heremas, et / 3 

vineas ab ipsas terras ubi sunt fundatas, et chasis et curtibus, solis 

et suprapositis, guttibus et stillicidiis, hosteos, ianuas et chasaliciis, 

hortis, ortalibus, / 4 pratis et pascuis et fonte et arboribus multis 

generis; et item ecclesiam Sancti Fructuosi, qui est sita in Monte 

iudaico, cum suis pertinenciis et adiacentiis, / 5 et ferragenales. Est 

autem predicta omnia in territorio Barchinona, in Monte Iudaico 

et in Bagneolis, separatim positum in diversis locis. Qui nobis 

advenit / 6 prescripta omnia ad me Miro per genitrice mea Aigane 

femina, et ad me Ermeniardis femina per meum decimum et per 

ullasque voces. Et affrontant namque prescripta omnia / 7 de parte 

circi in strata publica qui vadit de ipsa civitate et transit per collo 

de Inforchatos et pervadit ad ipsa Gavarra, de aquilonis in alveo 

Bisaucii, de / 8 meridie in littore maris, de occiduo in alveo Lubrichati. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus: prescripta 

omnia, totum ab integre, simul / 9 cum ingressibus et exitibus suis, 

in propter pretium mancusos LXIII auri puri monete Barchinone, 

pensatos bene a penso de decem in untia. Quod vos emptores / 10 

pretium nobis dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus. 

Et nichil de ipso pretio aput vos emptores non remansit. Et est 

manifestum. Quem vero predicta / 11 omnia, que nos vobis vendimus, 

de nostrum iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ut 

fatiatis exinde quodcumque velitis facere, ad vestrum plenissimum 

proprium. / 12 Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus utriusque 

qui contra ista charta venditione venerimus aut venerit pro inrumpendum, 

nil valeat, set compo-/ 13nat aut nos componamus vobis 

prescripta omnia in tripplum cum omni sua inmelioratione. Et in 

antea ista charta venditio firma permaneat omnique tempore. / 14 

Actum est hoc VII idus aprilis, anno I regnante Philippo rege. 

S+ Mironis prolis Raimundi, s+ Ermeniardis femina, nos qui ista 

charta / 15 venditione fieri iussimus et testes firmare rogavimus. / 16 

* Guillemus sacer sss*. *Rudulfus sacer sub sss*. / 17 

S+ Miro presbitero, qui hec scripsit die et anno quod supra.

1061 abril 18 


1025 

1619 

Seniol, la seva muller Agio i el seu fill Bernat venen a Bremon Ramon 

dos sagrers situats al territori de Barcelona, davant les portes 

de Sant Genís d’Agudells, i una peça de vinya amb la terra on 

és plantada situada sota la via, pel preu de 16 mancusos d’or 

de moneda de Barcelona de deu l’unça. 

ACB, LA.II, n. 106, f. 39a-c. Rúbrica: “Senuillo et sui vendidit sedi alodium multum 

et domos et vineas et cetera, in termino de Acutellis”. Inter columnas recto: “n. 

106” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1060” (S. XVIII). Caplletra “I” 



In nomine Domini. Ego Seniullo et uxori mea Agio et filio 

nostro Bernardi venditores sumus tibi Bremundi Reimundi, emptori. 

Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus tibi sacrarios duos, 

cum curte et ipso abelar, cum ipsas apes et parietes et superpositos, 

hostios et ianuas, cum limites et foveas et cloacas, et petia una vinee 

simul cum ipsa terra ubi est fundata. Et sunt ipsos sacrarios in territorio 

barchinonense, ante hostium Sancti Genesii de Agudels. Et 

est ipsa petia de vinea latus ipsas tuas vineas, qui fuerunt de Bernardi 

Bonefilii, subtus ipsa via. Advenit nobis ipsos sacrarios per nostra 

condirectione et ipsa vinea per nostra (com)paratione 1 et per 

genitorum et per decimum sive per omnesque voces. Affrontant ipsos 

sacrarios de parte circi in ipso cimiterio de Sancti Genesii, de 

aquilonis in exio comune, de meridie in via, de occiduo similiter. 

Et affrontat ipsa vinea de circi in vineas de te emptore, de aquilonis 

in terra et vinea de emptore, de meridie in terra de nos venditores, 

de occiduo similiter. Quantum istas omnes affrontaciones includunt, 

sic vendimus tibi: iam dicta omnia ab integre, cum eius omnia 

apertinencia, propter precium mancusos XVI de auro cocto monete 

Barchinone legitime pensatos de decem in uncia. Quod tu emptor 

precium nobis dedisti et nos venditores manibus nostris recepimus 

integriter. Est manifestum. Quem vero predicta omnia, que tibi 

vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium et potestatem, 

ab omni integritatem, ut quiquid exinde facere vel iudicare volueris, 

liberam in Dei nomine abeas plenam potestatem, cum exios vel 

regressios earum, a tuum plenissimum proprium. Quod si nos 

venditores aut ullusque homo utriusque sexus qui contra ista 

venditionem ad inrumpendum venerit, non hoc valeat vindicare, set 

componat aut nos componamus tibi iam dicta omnia in duplo cum


omnem suam meliorationem. Et in antea ista venditio firma permaneat 


/ c Actum est hoc XIIII kalendas maias, anno primo regni 

Philippo regi. 

S+ Senuillo, s+ Agio, s+ Bernardi, nos qui ista venditione 

fecimus et firmare rogavimus. 

S+ Adalbertus Senfret. S+ Remundi Isarni. S+ Guilelmus 

sacer. 


supra. 

1. com expuntuat. 

1026 

1061 juny 29 

Ramon Gombau i la seva muller Guisla venen a Ponç Cristià un solar 

situat al burg de Barcelona, prop del fòrum, que tenen per llurs 

pares i per donació, pel preu de 17 mancusos d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-219. Original. Pegamí, 220 × 180 mm. Al verso: “1063” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Reimundus 1 Gonballi et uxori mea 

Guila femina ven-/ 2 ditores sumus tibi Poncius Christiani, emptori. 

Per hanc scripturam ven-/ 3 ditionis nostre vendimus tibi solarium 

cum subtalo, cum solis et supra positis, cum / 4 guttis et stillicidiis 

et hostiis et cloachas. Et est prescripta omnia in burgo Bar-/ 5 chinone, 

prope ipso foro. Advenit nobis per vocem parentum nostrorum et 

per cartam do-/ 6 nationis et per omnimodas voces. Affrontat prefata 

omnia de circi in via publica / 7 qui pergit ad Portam Maiorem, de 

aquilonis in ipso calle, de meridie in casa de Duran-/ 8 dus Blandrici, 

de occiduo in curte et casa de Imol femina et de filio suo Bonefilio. 

/ 9 Quantum iste affrontaciones includunt, sic vendimus tibi: prefata 

omnia integriter, / 10 cum ingressibus et exitibus, propter precium 

mancusos XVII auri puri Barchi-/ 11 none, de decem in untia, qos 

tu emptor nobis dedisti integriter. Est manifestum. / 12 Prescripta 

omnia, que tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus dominium 

/ 13 et potestatem, a tuum proprium, ut facias exinde quodcumque 

volueris. Quod si nos ven-/ 14 ditores aut aliquis homo sexus utriusque 

hoc rumpere voluerimus aut vo-/ 15 luerit, nil valeat, sed componat 

aut componamus tibi prefata omnia in dupplum cum / 16 omni sua


1621 

imelioratione. Et in antea ista venditio firma permaneat omnique 

/ 17 tempore. 

Actum est hoc III kalendas iulii, anno II regnante Philippo rege. 

/ 18 

*S+ Reimundi levite*, s+m Gila femina, nos qui hanc ven-/ 19 

dicionem fecimus et firmavimus et testes firmare ro-/ 20gavimus. Sig+num Guifredi levita. / 21 S+m Bernardus Guiffredi. S+m 

Gaucebertus Aventini. / 22 S+m Guilelmus Guiffredi. / 23 

S+ Bernardus levita, qui hec scripsit die et sss anno / 24 quod 

supra. 

1. Reimundus, abreviatura supèrflua de n sobre la primera u. 

1027 


Ramon Sunifred fa definició al seu germà Guifré, clergue, d’un alou 

que li havien deixat els seus pares. 

ACB, 1-2-295. Original. Pergamí, 630 × 188 mm. Aquest pergamí presenta un forat 

al centre de la part inferior, que afecta la lectura de les ratlles 64-66. El document 

té caplletres que ocupen el marge dret. Al verso: “CCLXIX”; “Carta Raimundi 

Seniofredi diffinicionis quam fecit fratri suo” (S. XIII-XIV); “Siglo XI” (S. XX); “1062”; 

“Antiquitatum I, 308” (Mas). Caplletra “P” ornamentada: 23 mm. 

ACB, LA.I, n. 308, f. 122c-123b. Rúbrica: “Iudicium inter Bernardus et Raimundus 

Guifre fratres super hereditates illorum patrimonii”. Exterior verso: “[CCL]XIX” 


Caplletra “P” ornamentada, tipus B, de color blau i perfilada amb vermell: 5 línies. 


Pactum securitatis, definicionis a atque evacuacionis b gratanter 

Barchinone in episcopali domo / 2 perhactum c inter Remundum 

Senfredi et Guifredum clericum, eius fratrem. In predicta vero urbe 

et / 3 loco coram positis episcopis domno Guilelmo ausonensi et 

domno Gislaberto barchinonensi, / 4 predictorum fratrum senioribus 

atque huius placiti fidissimis districtoribus; iudicibus autem Gui- 

/ 5 lelmo Marchi et Bremundo Guifredi atque Isarno; magnatibus vero, 

tam ecclesiastici hordinis d / 6 quam aetiam laicalis, Andrea atque 

Berengario, utroque abbate, necnon vero Berengario archi-/ 7 diachono 

et Guilelmo Guifredi sive aetiam Vivano preposito et Poncio 

sacriscrinio / 8 atque Dalmatio aliisque quampluribus clericis; laicis 

autem Mirone Riculfi et Remundo Castri / 9 Vetuli et Bernardo 

Guifredi seu aetiam ex utraque parte innumerabili laicorum multi-


/ 10 tudine, predictus Guifredus querimoniam intulit de fratre suo 

Remundo prefato his verbis: / 11 “Ecce, beatissimi domini et amici, 

querelam longeuvam e ante vestram facio presentiam f de fratre meo 

/ 12 Remundo qui tollit mihi meum alodium, quod fuit patris mei et 

matris mee, nescio quo pacto / 13 aut g auctoritate, et iniuste sibi 

violenter retinet, quamvis eius frater sim, a die obitus mei / 14 patris 

et matris usque ad presens.” Remundus iam dictus ad hec: “Quia, 

inquid, alodium quod frater / 15 meus a me tam audacter 1 exigit, iuris 

mei est et esse debet donacione h scilicet mei patris / 16 et matris, sicuti 

in eorum testamentis ultimis et in condicionibus i iudiciorum exinde 

fideliter editis / 17 et in scriptura melioracionis, j quam mihi mater 

mea prompta k voluntate fecit et tradidit, / 18 continetur.” Prefati vero 

presules et iudices iudicaverunt ut omnes scripture certitudinis / 19 

huius rei primum placito paterentur quatenus hec dificilis contencio 

posset ab ipsis / 20 dilucidius et cercius l determinari. Quod et factum 

est. Retectis atque patefactis / 21 postmodum huius noticie scriptis, 

quibus non valuit iam dictus Remundus legaliter opti-/ 22 nere que sibi 

a suo obiciebantur fratre, tandem 2 hoc assensum prefati pontifices 

et iudices / 23 utrique dederunt parti, 3 non tantum iudicando quam 

aetiam consulendo, ut predictus Remundus / 24 retineret sibi duas 

partes de omnibus alodiis que olim sibi pater suus et mater sua die 

obitus / 25 sui dimiserant ullo modo ab ipsis profligatis atque adquisitis, 

et terciam partem omnium horum / 26 taliter atribueret suo 

fratri Guifredo ad proprium, qualiter in arbitrio eius semper consisteret 

quicquid / 27 exinde agere voluisset. Quod utrique complacuit 

fratri. 

Quapropter ego Remundus / 28 predictus trado atque consigno 

seu aetiam omnino definio m omnem terciam partem iam dicti / 29 

alodii, quod mihi ullo modo accidit donacione, n vendicione o atque 

dimissione tam / 30 patris mei quam aetiam et matris mee, tibi fratri 

meo Guifredo ad proprium, ut ab / 31 hodierno die et deincebs libera 

facultas sit tibi exinde facere quicquid volueris / 32 ad tuam 

voluntatem, excepta domo que est in Malagnanico que fuit mei patris 

/ 33 et matris, in qua nunc sto, et ecclesia que ibi est cum rebus 

omnibus que pertinent vel perti-/ 34 nere debent predicte aecclesie, p 

et mansione et alodio quod fuit Arnalli Sinfredi, quod est / 35 in 

parroechia Sancti Felicis Arraone et in parroechia Sancti Vincencii q 

de Iuncariis. / 36 Item ego Remundus prescriptus dono atque trado 

tibi Guifredo predicto omnem partem / 37 quam habeo in domo que 

est Barchinone in qua tu stas, et in orto et in cunctis / 38 que pertinent 

predictae r domui, ut libere absque mea inquietudine et repeticione


1623 

/ 39 seu alicuius hominis teneas hoc totum et possideas ad tuam 

voluntatem, dum vivus fueris. / 40 Post mortem autem tuam hec mea 

porcio proprie revertatur ad me, si superfuero, / 41 sin autem sit meis 

infantibus. Hoc preterea adicio ego prescriptus Remundus tibi fratri 

/ 42 meo Guifredo prefato, iudicio scilicet iam dictorum presulum sive 

iudicum, textu huius / 43 scripture atque similiter ad proprium trado, 

sicut ea que superius scripta sunt tradidi, / 44 ut quicquid ex alodiis 

prefatis, quae mihi acciderunt ullo modo voce meorum parentum 

iam dic-/ 45torum, vendidi, dedi, oppignoravi seu aliquo modo impedivi, 

illud ergo computem ad meas / 46 duas partes atque retineam, 

et tantum quantum tercia pars omnium horum iusta fuerit exti-/ 47 

mata tibi sine malo ingenio emendem in locis tibi congruentibus. 

Si ego predictus Remundus / 48 contra hoc pactum definicioniss atque 

evacuacionist quocumque tempore venero sive aliquis homo cuiusquam 

/ 49 hordinisu sexus atque aetatis venerit, nullo modo valeam 

vel valeat adquirere quod / 50 male requisiero sive requisierit, set 

composita ad integrum duplacione huius rei / 51 tibi ab his qui hoc 

male agere temptaverint cum omni melioracionev que inibi fuerit 

facta. / 52 Perhenniter in postmodum hec scriptura definicionis atque 

evacuacionis indissolubilem / 53 optineat firmitatem. / 54 

Ad ultimum autem complacuit his predictis fratribus atque 

invicem convenerunt sibi ut si, Deo dante, w / 55 aut uterque aut aliquis 

horum quocumque tempore potuerit aliquid adquirere ex alodiis4 que fuerunt / 56 patris illorum et matris, quaex modo non habent, et 

ibi necesse fuerit ullam5 pecuniamy / 57 vel aliquid lucrum illis dare, 

Remundus iam dictus \det/ duas partes iam dictaez pecunie vel lucri 

in hoc / 58 et habeat duas partes ex his ad proprium et Gifredus, frater 

eius, det terciam partem eodem modo / 59 et habeataa terciam partem 

similiter ad proprium. Et6 hoc sit factum ex utraque parte sine malo 

/ 60 ingenio. 

Actum est hoc VI kalendas augusti, anno regni regis Philippi 

II. 

/ 61 *Si sss Remundus Seniofredi*, qui hoc pactum definicio- 

/ 62nisab atque evacuationis feci, firmavi et testes firmare roga/vi\. 

/ 63 *+ Guislibertus, gracia Dei episcopus /+\*. ac / 64 *Wilielmus, 

g[ratia De]i episcopus ausonensis ecclesie +*. / 65 S+num Adalbertus 

Eld[emari]. [S]+num Remundi Bonifilii. / 66 *+ Ream[ballus]. [S]+num 

Eriballi. 

/ 67 S+ Poncii subdiachoni, qui hoc scripsit cum litteris subterius 

in quinquagesimo7 versumad super po-/ 68sitis, die et anno quod supra.


1. Sota la d hi ha una c. 2. Sota la n hi ha una i. 3. Sota la r hi ha 

una t. 4. Sota la segona i hi ha una e. 5. Sota la a hi ha una u. 6. Abreviatura 

supèrflua o ratllat de l’escrivà? 7. En aquesta ratlla no hem sabut trobar l’errada que 

comenta l’escrivent, potser es refereix al text interlineat a la línia 57. 

LA. a. definitionis. b. evacuationis. c. actum. d. ordinis. e. longevam. 

f. presenciam. g. auc. h. donatione. i. conditionibus. j. meliorationis. 

k. promta. l. certius. m. Sota la e hi ha una i. n. donatione. 

o. venditione. p. ecclesie. q. Vincentii. r. predicte. s. definitionis. t. evacuationis. 

u. ordinis. v. melioratione. w. date. x. que. y. peccuniam. 

z. dicte. aa. duas partes ex his ad proprium et Gifredus frater eius det terciam 

partem eodem modo et habeat manca. ab. definitionis. ac. Manca. ad. versu. 

1061 agost 6 

1028 

Bernat Altemir ven a Bellhom, anomenat Guerau, unes cases i altres 

béns situats al territori de Barcelona, al terme de la parròquia 

de Santa Eulàlia de Provençana, pel preu de 8 mancusos d’or. 

ACB, LA.IV, n. 77, f. 25d-26a. Rúbrica: “Bernardus Altemir vendidit Geraldo levite 

domos terras vineas etc in Provenzana”. Caplletra “I” ornamentada, tipus F: 15 línies. 


In nomine Domini. Ego Bernardus Altemiri venditor sum tibi 

Bellihominis, cognomento Gerallus, levita, emptori. Per hanc scripturam 

venditionis mee vendo tibi domos et curte cum solis et suprapositis, 

ianuis, foveas, columbario et puteo, terris et vineis, separatim positum 

in territorio Barchinone et in terminio et in parrochia Sancta Eulalia 

de Promptiana. Et advenit mihi prefata omni per mea comparatione 

et per genitorum et per omnimodas voces. Et affrontat prescripta 

omnia de parte circi in Cacumina Montium que dicunt Orsa, de 

aquilonis in ipsa Cudinas, de meridie in ipsa strata de Laniaria, de 

occiduo in ipsa strata de ipsa Cartaria. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: predicta omnia integriter, cum ingressibus 

et exitibus, in propter precium mancusos VIII auri puri Barchinone, 

quos tu emptor mihi dedisti integriter. Est manifestum. Prescripta 

omnia quoque tibi vendo, de meo iure in tuo trado dominium et 

potestatem, a tuum proprium, ut facias exinde quodcumque volueris. 

Quod si ego venditor aut aliquis homo sexus utriusque hoc rumpere 

voluero aut voluerit, nil valeat, / a sed componat aut componamus tibi 

prefata omnia in duplo cum omni sua melioratione. Et in antea ista 

venditio firma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc VIII idus augusti, anno II regnante Philippo rege. 

S+num Bernardus Altemiri, qui ista inpignoratione feci et 

firmavi et his testes firmare rogavi.


1625 

S+ Raimundi presbiter. S+ Guilelmus sacer. S+ Sinfredus levita. 

S+ Bernardus levita, qui hec scripsit die et sss anno quo supra. 

1029 


El bisbe de Barcelona [Guislabert] i els seus canonges fan donació 

a Guillem Bellit, sacerdot, i al seu fill Ramon Guillem, clergue 

de la Seu i canonge, de terres i vinyes situades al territori de 

Barcelona, als llocs anomenats Romanet, Provençals, Or Trobat 

i Vilar de Sant Pere, perquè les tinguin mentre visquin, pagantne 

el delme a la Seu, i quan ells morin retornarà tot a la Seu. 

ACB, perg. 1-2-901. Original. Pergamí, Fragment 132 × 246 mm. Al verso: “1-2- 

901”; “Restauració nº 211, 3/5/82” (JB). Pergamí fragmentari, encara que en bones 

condicions pel que fa al text escrit conservat; són set els forats ocasionats amb 

pèrdues de text, de mides diverses, a més de tota la zona esquerra, tret d’una 

llenca curta i estreta i un trosset minúscul. S’ha completat la lectura a base del 

text de la còpia. Caplletra “I” de 26 mm. 

ACB, LA.II, n. 340, f. 114c-d. Rúbrica: “Carta de Romaned et de Provincialibus 

de terris et vineis quas Canonica dedit Guilelmus”. Exterior verso: “n. 340” 




In nomine Domini. Ego gratia Dei barchinonensis [Sedis episcop]us 

et omnis congrega[tio channonicorum eiusdem Sedis mihi 

subditorum, pariter in unum,] / 2 donatores sum[us tibi G]uilielmo a 

Belliti sa[cerdoti et filio t]uo Remundo Guilielm[i b clerico, nostre 

Sedis chanonico. Manifestum est enim quia damus] / 3 vobis terras 

et v[ineas], cultas vel incultas, i[uris nostre Canon]ice, c qui advenerunt 

nostram d [Chanonice per donationem gratuitam, quam vos exinde 

fe-] / 4 cistis Deo et nostre e Ch[an]onice, vel ali[is] quibusli[bet modis. 

Sun]t autem f haec g omnia in terri[torio barchinonensi, in loco 

vocitato Romaned et in alio] / 5 loco qui vocatur [Pro]vincialis. Sun[t 

q]uidem in h sup[ra dicto territo]rio de Romaned modiat[e tres 

vinearum et dimidia. Et in prenominato loco Provin-]/ 6 cialis sunt 

modiat[e] XI [inter ter]ras et vineas. Et [in duobus a]liis locis, 

quorum unus voca[tur ad Aurum Inventum et alter vocatur villar 

Sancti Petri, sunt] / 7 modiate quinque i [terr]e c[ulte. Ha]bent [i]amque 

j terminum pre[dicta] omnia a parte orientis in r[ivo Bisocii 

descendendo ad ipsam mare, a meridie in ipso] / 8 mari ascendend[o 

u]sq[ue ad ipsam C]elata[m], ab occident[ali ver]o par[te] in predicta


Celada [usque ad cacumina illius montis qui nominatur Ulmatels], 

/ 9 a parte autem cir[cii in predicto U]lmatells k descendo [usque] 

ad [ipsum c]ollum de Fenestrell[is et usque ad ipsam ripam iam 

dicti Bosocii. Quantum intra pre-]/ 10 nominatos quatuo[r] termino[s 

habemu]s propter predictam vestram [do]nat[ionem, quam Deo] 

et nostre Ch[annonice fecistis, vobis ad integrum damus, cum 

ingressibus pariter] / 11 et egressibus suis. Atque de iur[e] nostre 

Channonicae l sive [nost]ro [in vestrum dominium] et po[testatem 

ad integrum tradimus tali videlicet modo atque tenore]: / 12 ut teneas 

tu, o 1 Guilielme m prenominata, omnia et habeas atque p[ossideas 

quamdiu vixe]ris [et dones nostre Cannonice decimum ex omnibus 

prenominatis. Post] / 13 obitum vero tuum revertantur haec n omnia 

in ius atque dominium [nost]r[e Channonice, soli]de atque [delibere, 

absque ullius contrarietatis obstaculo, cum omni illorum] / 14 

melioratione. Post obitum vero tuum similiter teneat haec o om[nia 

supra nom]inat[a] prescriptus [filius tuus Remundus, et habeat et 

teneat atque] / 15 possideat quamdiu vixerit, et donet nostre Channonice p 

d[e]cimam pa[rt]em ex omnibus prenominatis. [Atque post] o[bitum 

eorum revertantur ad nostram Channonicam] / 16 cum omni illorum 

melioratione. Si vero nos donatores aut cuiuslibet sexus vel 

ordinis h[omo] don[ationem hanc disrumpere aut infringere] / 17 

temptaverimus sive temptaverit, nil prosit, set componamus aut 

componat tibi et filio tuo [predi]cta om[nia in duplum cum omni 

sua illorum meliora-]/ 18 tione. Atque postmodum hoc maneat firmum, 

sicut superius est comprehensum. 

Quod factum est VIII [kalendas] octob[ris, a]nno [II regni Philippi 

regis]. 

/ 19 S+ Mironis presbiteri, qui haec q scripsit die et anno quod supra. 

1. Sembla supèrflua. 

LA. a. Guilelmo. b. Gilelmi. c. Canonice. d. nostre. e. Chanonice 

nostre. f. aut. g. hec. h. in territorio supra dicto. i. autem. j. V e . 

k. Ulmatels. l. Chanonice. m. Guilelme. n. hec. o. hec. p. Channonice. 

q. hec. 

1030 


Cristià Esclua i la seva muller Ermessenda venen a Guillem Esquic 

i a la seva dona El·liarda un hort amb pou, situat al burg de 

Barcelona, als Arcs Antics, que tenen pels seus pares i per delme 

conjugal, pel preu de 21 mancusos d’or pur.


1627 

ACB, perg. 1-1-296. Original. Pergamí, 144 × 221 mm. Al verso: “Archos Antichos”; 

“LXXII”; “Antiquitate” (S. XI-XII); “Num...296”; “nº VIIII” (S. XVII); “Diversorum A 

296” (Mas); “1061” (F-B). Caplletra “I”: 3 línies. 

In nomine Domini. Ego Christianus Escl[u]vani et uxor mea 

Ermessindis venditores sumus vobis Guilelmus / 2 Eschic et uxori tue 

Elliards, emptoribus. Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus 

vobis unam / 3 peciam ortum cum vites et puteo. Et est hec omnia 

in burgo civitatis Barchinone, ad ipsos Archos Antiqos. Ad-/ 4venit nobis per vocem parentum nostrorum et per decimum et per 

omnimodas voces. Et affrontat perscripta omnia de parte / 5 circi in 

ortum de nos1 venditores, sicut modo est cantera de vestro domo 

de vos emptoribus et cantera de Remundus Senuildi / 6 et uxor sua 

de illorum domo, de aquilonis in casas de vos emptoribus, de meridie 

in calle publico, de occiduo in casas de Remun-/ 7dus Seniuldi. 

Quantum iste affrontaciones includunt, sic vendimus vobis: prescripta 

omnia integriter, cum ingressibus et / 8 exitibus, propter precium 

mancusos XXI auri puri Barchinone pensatos de decem in untia et 

ipso pastu. Quod vos emp-/ 9tores nobis dedistis integriter. Est 

manifestum. Prescripta qoque omnia, que vobis vendimus, de nostro 

iure in vestrum tra-/ 10dimus dominium et potestate, a vestrum 

proprium, ut faciatis exinde quodcumque volueritis. Quod si nos 

venditores aut ali-/ 11quis homo sexus utriusque hoc rump[ere] 

voluerimus aut voluerit, nil valeat, sed componat aut componamus 

vobis pre-/ 12scripta omnia in dupplum cum omni sua [in]melioracione. 

Et in antea ista venditio firma permaneat omni tempore. / 13 

Actum est hoc kalendas november, anno II regnante Philippo rege. 

S+num Christianus Escluvani, / 14 s+num Ermessindis femina, 

nos qui hanc venditionem fecimus et firmavimus et his testibus 

firmare rogavimus. / 15 

S+num Oselus Christiani. S+num Galindus Vitalis. S+num Mir 

Durandi. / 16 

S+ Bernardus levita, [qui] hec scripsit die et sss anno quod supra. 

1. Sota la n hi ha una v. 

1031 


Rigual i la seva muller Bonadona empenyoren dues peces de terra amb 

cases, casals i totes les pertinences situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, prop de l’església de Santa Perpètua de Mogoda,


que tenen pels seus pares i per delme conjugal, a Mir, la seva 

muller Ermegoda i el seu fill Arnau, lector, pel deute que tenen 

amb ells de tretze sesters, tres mitgeres d’ordi, tres aimines i tres 

quarteres de forment i 7 mancusos i mig, pagadors la festa de 

Sant Fèlix de Girona vinent. 



In nomine Domini. Ego Rigualli et coniuge sua Bonadonna 

[i]npinnoratores summus vobis Mir et uxor sua / 2 Ermegodo et filio 

suo Arnal lector. Manifestum est enim quia debitores summus vobis 

sestarios XIII, et migeres / 3 III de ordio, et eminas III de forment 

et quarteres III, et mancusos VII et medio recipientis sine ingenio. 

Propter-/ 4 ea inpinnorammus vobis pecias II de terras et chasas et 

chasalibus, qui sunt iusta Sancta Perpetua, et lito I eschanal / 5 et 

archa I et bancos II et tabula I. Hec omnia nostrum 1 proprium. Qui 

nobis advenit per ienitores et per decimum sive per ullasque / 6 voces. 

Et est hec omnia in chomitato barchinonense, in Vallense, 2 prope 

domum Sancta 3 Perpetua. Et afrontat 4 / 7 hec omnia ex parte orientis 

in estrada 5 Barcolnes et de meridie in alia estrada qui pergit ante 

domum Sancta Per-/ 8 petua, et de ochciduo et de circii in terras de 

Sancta Perpetua sive de filiis Ema. Quantum iste quattuor / 9 

afrontaciones includunt, sic inpinnorammus vobis: 6 supra scripta 

omnia, totum ab integrum, cum exios vel regre-/ 10 sios earum, in ea 

videliced racionem: ut ad festa Sancti Felicis Ierunda, ista proxima 

ventura, sic rendere nos vobis fa-/ 11 mus supra dictum debitum; 

et si minime non fecerimus, no licead nos innalienare aut aliqui omo 

vel femina nisi ad vos / 12 supra dictos prestatores Mir et uxor sua 

et filio suo 7 Arnal lector. Et supra dictum debitum fiat per pre-/ 13 cium 

de supra dicto alodio vel omnia qui superius resonat. Quod si no 

inpinnoratores aut ullussque omo utrusque sexus / 14 qui contra hanc 

ista carta inpinnoracione venerit pro inrumdpendum, non hoc valeat 

vendicare, sed componat aut / 15 componnamus vobis su(su)pra 8 

scripta omnia in duplo cum omnem suam inmelioracionem. Et in 

antea ista carta inpinno-/ 16 racione firma permaneat omnique tempore. 

Hactum est hoc XI kalendas december, anno II regni Filipo 

regi. 

S+num / 17 Rigualli, s+num Bonadonna, nos qui ista carta 

inpinnoracione fieri fecimus, firmamus et firmar[e] 9 [roga?]-/ 18 

vimus. 

S+num Guilelmi Arnalli. S+num Mir Marcucio.


1629 

/ 19 Ss Guadamiri presbiter scripsit et die et anno quod supra. 

1. Sota la r hi ha una u. 2. Sota la a hi ha una ll. 3. Sota l’última a 

hi ha una e. 4. A l’original afortat. 5. Es llegeix in in stada, amb la s grossa i 

esmenada. 6. Sobre tibi. 7. Sota la o hi ha una u. 8. su repetit. 9. A 

l’original frimare. 


1032 

Gerberga juntament amb Assemon i la seva muller Raquel venen a 

Sunyer Borrell i a la seva muller Ermessenda un terreny situat 

a la ciutat de Barcelona, prop de l’església de Sant Just, pel preu 

de 12 mancusos d’or pur de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-217. Original. Pergamí, 134 × 149 mm. Al verso: “Antonega?” (S. XIII- 


In nomine Domini. Ego Gerberga femina una cum Assemundo 

et Richillis, / 2 uxor sua, venditores sumus vobis Suniarius Borelli 

et uxori tue / 3 Ermessindis femina, emptoribus. Per hanc scripturam 

vendicionis nostre / 4 vendimus vobis solarium cum solis et suprapositis, 

guttis et stillicidiis, ianuas, in-/ 5fra urbis Barchinone, prope ecclesiam 

Sancti Iusti. Advenit nobis ad me Gerber-/ 6ga per voce viro meo 

condam Guitardo, et ad nos Assemundo et Richillis per cartam / 7 

pigneris et per omnimodas voces. Affrontat prefato solario de parte 

circi et de / 8 aquilonis in casa et curte de vos emptores, de meridie 

in calle, de occiduo in casa / 9 de Remundus Lobeti. Quantum iste 

affrontaciones includunt, sic vendimus / 10 vobis: prescripto solario 

cum prescripta omnia integriter, cum ingressibus et / 11 exitibus, 

propter precium mancusos XII auri puri Barchinone, quod vos empto-/ 

12res nobis dedistis integriter. Est manifestum. Ego vero prescripta 

Gerberga / 13 vendidi prefata omnia propter ipsum debitum et propter 

inopia famis necesitate. Et / 14 hoc notum est multis. Prescripta 

quoque omnia, que vobis vendimus, de nostro iure in / 15 vestro 

tradimus dominium et potestatem, a vestrum proprium, ut faciatis 

exinde quodcumque / 16 volueritis. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo sexus utriusque hoc rumpere / 17 voluerimus aut voluerit, nil 

valeat, sed componat aut componamus vobis prefata / 18 omnia in 

dupplo cum omni sue immelioracione. Et in antea ista vindicio fir- 

/ 19ma permaneat omni tempore. 

Actum est hoc XVI kalendas ianuarii, anno II reg-/ 20nante Philippo rege.


S+num Gerberga femina, s+num Asemundo, / 21 s+num Richillis 

femina, nos qui hanc vendicionem fecimus et firmavimus / 22 et his 


S+ Rumbaldus levite. / 23 S+num Bonefilius Geralli. 

/ 24 S+ Bernardus levita, qui hec scripsit die et sss / 25 anno quod 

supra. 

1062 gener 9 

1033 

Amat Eldric, Cavaller i Enyec, marmessors del difunt Odalguer, fan 

donació a favor de la Canònica de la seu de Barcelona d’unes 

cases, dins la ciutat de Barcelona, al costat de l’església de Sant 

Jaume apòstol, i d’unes altres que hi ha al costat del cementiri 

de Sant Just, d’una terra situada als Molins, d’unes vinyes al 

lloc anomenat Pontonar i d’unes altres a Cirsà, i d’un alou a 

la Llacuna, d’un altre als Arenys, i un tercer a Magòria, llevat, 

però, de l’onzena part dels fruits, que seran per al sacerdot 

Geribert, germà del difunt Odalguer, mentre visqui. 

ACB, LA.I, n. 631, f. 233b-d. Rúbrica: “Testamentum Udalgerii qui dimisit Canonice 

domos prope ecclesia Sancti Yacobi et alias iusxta Sanctum Iustum et terram apud 

Molins et ad Lacunam et vineas ad Pontonar et Cirisanum et ad Arens et Mogoriam 

et ortos et cetera.” Inter columnas recto: “n. 631” (Caresmar). Inter columnas verso: 

“Anno Domini 1062” (S. XVIII). Caplletra I ornamentada, tipus F: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Amatus Eldrici et Chavallarius et 

Ennego, distributores et elemosinarii sive manumissores cuiusdam 

viri nomine Udalgarii, volumus patefacere et manifestare omnibus 

quia precepit nobis prefatus Udalgarius ad suam ultimam voluntatem 

per suum testamentum, unde iudicium legaliter corroboratum 

habemus infra tempus legibus constitutum editum, quod si contigisset 

illum mori de ipsa egritudine, qua tunc temporis detinebatur, 

sicuti et contigit, antequam aliud testamentum illi facere licuisset, 

quod minime licuit, plenariam postestatem habuissemus distribuendi, 

dandi seu manumitendi universam facultatem suam, sicut ipse 

nobis per sue ultime voluntatis testamentum, manu sua corroboratum, 

iniuncxit, quod idem, loquelam plenam et memoriam habens 

integram, fecit et scribi iussit. Unde nos prenominati per potestatem 

atque iussionem, quam ipse vivens nobis exinde dedit et 

fecit, donamus Domino Deo et Chanonice barchinonensi per istius


1631 

scripture textum ipsas domos que sunt infra menia Barchinone 

urbis, secus ecclesiam Sancti Yacobi apostoli. Que advenerunt 

predicto Udalgario per comparacionem, quam exinde fecit de Vivano 

iudice et coniuge sua Igol, cum aliis domibus in quibus modo est 

ipsum cellarium, simul cum ipso orto usque ad cimiterium Sancti 

Iusti, quod cunctum emit predictus Udalgarius de Emma femina 

et de Ermengaudo Bernardi. Item damus predicte Channonice ipsam 

terram que est ad ipsos Mulinos, quam emit prephatus Udalgarius 

de Sanccia, uxore cuiusdem viri nomine Sentelli; et cum ipsis vineis, 

que sunt in loco qui vocatur Pontonar, 1 de quodam viro, cui nomen 

Maneges, et de uxore sua Casta et de Mirone rogata et de uxore 

filia supra dicte Caste; cum ipso pariter alodio, quod est ad Lacunam 

Lanteranam, quod emit prenominatus Udalgarius de Sanccia, uxore 

cuiusdam viri nomine Sentelli; et cum ipsis vineis, que sunt in loco 

qui vocatur Pontonar, quas emit predictus Udalgarius de Ervigio 

Esteges; necnon cum ipsis vineis, que sunt in Cirisano, quas ibidem 

emit de Godmare quodam. Item damus prefate Channonice ipsum 

alodium quod / c est ad ipsos Arens, quod sepe dictus Udalgarius emit 

de Oliba Romegera, in quo sunt modo vinee plantate; cum ipso simul 

alodio de Mugoria, quod emit tociens dictus vir de ebreo quodam, 

cui nomen erat Mahir; pariter cum ipsis ortulis qui sunt ad Merdancianum. 

Hec universa superius comprehensa largimur pariter 

et contradimus Deo et prelocute Cannonice per potestatem atque 

iussionem quam idem Udalgarius vivens nobis exinde dedit et fecit, 

ut ab hodierno die et tempore licitum sit channonicis iam dicte Channonice 

facere ex omnibus supra nominatis quod ex ceteris Ecclesie 

munificentiis. Habet autem terminos universa hec ab oriente in alveo 

Bisocii, a meridie in marino littore, ab occiduo in amne Lubricati, 

a septentrione in ipsis montibus. Quantum infra istos IIII or predictos 

terminos habebat et tenebat atque possidebat sepe dictus Udalgarius 

ad diem qua obiit, damus iam dicte Channonice ad integrum, sicut 

continetur in eiusdem Udalgarii testamento, cum ingressibus pariter 

et egrissibus eius, cum omnibus suis terminis et pertinenciis, atque 

in dominium et potestatem predicte Channonice tradimus ad suum 

plenissimum proprium, ut faciant exinde channonici sepe fate Channonice 

quod faciunt ex ceteris munificentiis Ecclesie, nominatim 

in terris et vineis, domibus et ortis, hoc tantum ordine reservato in 

omnibus superius comprehensis: ut Geribertus, iam dicti Udalgarii 

frater, qui et sacerdos, teneat hec cuncta supra nominata quamdiu 

vixerit et donet supra scripte Channonice undecimam partem fideliter 

ex omnibus fructibus, qui ex supra dictis omnibus qualicumque


modo colligentur; atque post obitum suum, universa integra et intemerata, 

absque ullius diminutionis obstaculo, in ius et dominium 

prephate Channonice perpetim mansura revertantur. Si vero cuiuslibet 

etatis, sexus atque hordinis homo donationem hanc disrumpere aut 

in aliquo dimovere temptaverit imperterrite, universa hec in duplum 

prenominate Channonice restituat atque ipse presumptor invectionibus 

channonicis subiaceat. Et postmodum scriptura hec donationis 

istius / d robur inconvulsibile perhenniter obtineat. 

Que est acta V idus ianuarii, anno II regni regis Philippi. 

S+ Amati Eldrici, s+ Ennegonis, nos distributores et helemosinarii 

prenominati Udal(ardii)garii, 2 per illius iussionem, donacionem 

hanc, per scripturam factam, facimus et firmamus et testes eam 


S+ Mironis presbiteri, qui hec scripsit die et anno quod supra. 

1. r amb abreviatura expuntuada. 2. ardii anul·lat mitjançant subratllat. 

1034 

1062 febrer 5 

Folc, fill de Bernat, ven a Guisla tres mujades de terra i mitja mujada 

de vinya situades al comtat de Barcelona, dins del terme del 

castell d’Olèrdola, a canvi de dos cafissos d’ordi menys cinc 

quarteres. 

ACB, perg. 1-1-1530. Còpia de 28 de maig de 1213. Pergamí, 192 × 180 mm. Al 

verso: “Num...1530” (S. XVIII); “Diversorum A 1530” (Mas). Caplletra “I”: 14 mm. 

ACB, perg. 1-1-2324. Còpia de 26 de març de 1218. Pergamí, 145 × 206 mm. 

Intitulació del trasllat: “Hoc est translatum fideliter translatatum cuius series sic 

ordinatur”. Testimonis del trasllat: “\*S+num Bernardus clerici de Granata, qui 

hoc confirmo*./ *S+num Petri presbiteri*”. Escrivà: “Sig+num Petri de Palomera 

presbiteri, qui hoc scripsit in VII kalendas aprilis, anno Domini MCCXVIII, precepto 

Bernardus clerici de Granata / die et anno quo supra”. Al verso: “Num... 2324.” 

(S. XVIII); “Diversorum A 2324” (Mas). Caplletra “H”: 6 mm. També a la primera 

ratlla, caplletra “I”: 11 mm. 

In nomine Domini. Ego Fulconi, prolis a Bernardi, venditor b sum 

tibi domne Guilie emptricem. c Per hanc scripturam vinditionis d / 2 

mee vindo tibi modiatas \III/ de terra culta, et semodiatam e I de 

vinea aput ipsa terra ubi est fundata, meum proprium / 3 franchum. f 

Quod habeo in comitatum g Barchinone, infra terminum Olerdule 

castro. h Advenit mihi per ienitorum i meorum sive / 4 per ullas j voces. 

Affrontat predicta terra a parte orientis in via qui pergit a Castro 1 

Moz, de meridie in vinea / 5 de Pontio k Arnalli, l de occiduo in terra


1633 

de te emptrice, m de circii in via. Et ipsa semodiata de vinea affrontat 

/ 6 a parte orientis in vinea de te emptrice, n de meridie in ipso marie, o 

de occiduo in vinea de me vinditori, / 7 de circii in vineas de te emptrice. 

Quantum iste affrontationes p includunt et isti terminis ambiunt, sic 

vindimus q / 8 tibi: predicta omnia, totum ab integrum, cum decimis 

et primitiis, r in propter precium kaficios II de ordio minus quarteras 

V. Quod / 9 tu mihi dedisti integre. Et est manifestum. s Quem vero 

predicta omnia de meo iure in tuo trado dominio et potestate, / 10 ab 

omni integritate, ut facias exinde quodcumque volueris t a tuum 

plenissimum u proprium. Quod si ego venditor v aut ullus-/ 11 que homo 

utriusque sexus qui contra hanc ista carta venditione w venero vel x 

venerint ad irrumpendum, nil valeamus / 12 vindicare, set componam 

aut componant \tibi/ predicta omnia in duplo cum omnem suam 

meliorationem. y Et insuper hoc ma-/ 13 neat firmum omne 2 per evum. 

Actum est hoc nonas februarii, z anno secundo aa Philipi regis. 

S+num Fulconi prolii Bernardi, / 14 qui ista carta vinditione ab 

fieri iussi et ac firmare rogavi testibus. 

S+num Raimundi Gaufredi. ad S+num Domenico / 15 Rocharet. 

S+num Raimundi ae Vidal. S+num Guilielm af sacer. S+num Guitard 

Esperandeo. 

/ 16 S+ Guislibertus levite, qui hoc scripsit. 

/ 17 *Signum Bernardus sacerdotis sss*. 

/ 18 Sig+num Egidii presbiteri, qui hoc tran\s/latum 3 fideliter 

translatavit cum emendatis in IIII linea, VI kalendas iunii, anno / 19 

Domini MCCXIII o , cum appositis in II et XII linea. 

1. Les paraules via qui pergit a Castro estan escrites sobre raspat. 2. Abreviatura 

afegida. 3. Sota la l hi ha una t. 

Perg. 1-1-2324. a. prolii. b. vinditor. c. eptrice. d. vindicionis. 

e. semodiata. f. francum. g. comitatu. h. kastro. i. genitorum. j. ullasque. 

k. Poncio. l. Arnaldi. m. emtrice. n. emtrice. o. mont. p. affrontacionis. 

q. vindo. r. primiciis. s. Sota la u hi ha una e. t. volueritis. 

u. plnissimum. v. vinditor. w. vindicione. x. aut. y. inmelioracionem. 

z. fabruarum. aa. II. ab. vindicione. ac. Des d’aquí fins al final d’aquesta 

signatura: firmavi et testibus firmare rogavi. ad. Gaucefredi. ae. Raimonelli. 

af. Guilielmi. 

1035 


Adelaida dóna a Déu i a la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia 

la seva heretat, situada al comtat de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Andreu, al lloc anomenat Romanet.


ACB, LA.II, n. 136, f. 51b-c. Rúbrica: “Carta quod Adaledis dedit Canonice suam 

hereditatem”. Inter columnas recto: “n. 136” (Caresmar). Exterior recto: “anno 

Domini 1062” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada: 4 línies. 


Cunctis noticiam sacrarum scripturarum habentibus liquido 

patet quod fideles, fidei ardore succensi et Sancti Spiritus calore 

amanti, sanctam locupletem de propriis substanciarum rebus fecerunt 

ecclesiam, eligentes ex caducis et transitoriis eternum sibi 

emere regnum, cuius lucidissimis sedibus possent alacres perfrui 

post huius labentis vite terminum. Hoc igitur ego Aledis femina, 

capta desiderio ac fisa suffragio, dono Domino Deo et Canonice 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie quandam meam hereditatem, quam 

habeo in comitatu barchinonensi, in parrochia Sancti Andree, in loco 

qui vocatur Romanet. Que michi advenit per vocem parentum 

meorum sive quibuslibet aliis modis. Est autem nominatim hec mea 

prephata hereditas, quam predicte Canonice contrado, in terris et 

vineis et domibus dirutis cum arboribus varii generis intrinsecus 

ortis atque enutritis. Habet autem terminum ab oriente in torrente 

de Romaned, a meridie in via que itur de Villula, cui non / c orta, 

ad ecclesiam Sancti Andree, ab occiduo in rivo de Orta, a septemtrione 

in cacuminibus montium. Quantum infra hos quatuor 

terminos habeo vel habere debeo iam dicte Chanonice ad integrum 

dono, atque de meo iure in prescripte Canonice dominium et 

potestatem trado, et canonicis prenominate Canonice licenciam 

largior, ut faciant exinde quod faciunt ex ceteris munificentis prememorate 

Canonice. Si vero ego donatrix aut utriusque sexus vel 

etatis homo donationem hanc disrumpere aut in aliquo dimovere 

vel infringere temptavero sive temptaverit, ad nichilum redacta mea 

vel illius peticione, componam aut componat sepe dicte Canonice 

hoc omne in duplum cum omni illius melioratione. Et postmodum 

hoc perhenniter maneat firmum. 

Quod est actum XV kalendas marcii, anno II regni regis 

Philippi. 

S+num Adaledis femine, que hanc istius donationis cartam fieri 

iussit et firmavit et testes eam firmare rogavit. 

S+num Mironi Trasuer. S+num Bonushomo Malaneg. S+num 

Sanlani Sendret. 

S+ Poncii subdiachoni, qui hoc scripsit sss die et anno quo 

supra.

1062 abril 1 


1036 

1635 

Ermengarda empenyora al bisbe Vives mitja mujada de terra amb la 

vinya que hi ha plantada, situada al comtat de Barcelona, al 

Vallès, al terme de Martorelles de Dalt, al lloc que anomenen Terra 

Alba, i es compromet a lliurar-li la festa de Sant Feliu vinent 

cinc aimines, una quartera i un quartà d’ordi. 


“Impigneracio facta domino episcopo de la terra que est in termino de Martorelles” 

(S. XIV); “Prepositura Gener, St. 27, n o ” (1936-1939); “Senyal verd, 56”; “1062” (F- 

B). Caplletra “I”: 30 mm. 

Datació: pel que al bisbe Vives, vegeu el que es diu al doc. núm. 1018. 

In nomine Domini. Ego Ermengards femina inpinnorator sum 

tibi domno Vivane episcopo. Per ahn scriptura inpinnoracionis / 2 me 

inpinnoro tibi semodiata de terra cum vinea qui ibi est fundata. Qui 

mihi advenid per parentorum aud per qua-/ 3 licumque voces. Et est ipsa 

omnia in comitato barcinonensa, in Vallense, in termino de Marturelias 

subterio-/ 4 ras, in locum que vocant Terra Alba. Et afrontad ipsa omnia 

predicta de parte oriente in vinea de Iouan de Mar-/ 5 turelias, de meridie 

in arena de Terricaga, de occiduo in vinea de me recebtore, de circi 

similiter sive in via qui / 6 vadit ubique. Quantum infra istas afrontaciones 

includunt et isti termini ambiunt, sic inpinnoro tibi: ipsa / 7 

vinea iam dicta tota ab integrum, cum exiis et regresiis etarum, in tale 

videlicet racione: quod ad festa / 8 Sancti Felicis prima veniente abeo 

persolutum emines V et quartera I et quartana I de ordio; et si non 

abeo perso-/ 9 lutum ipsa omia predicta, licenciam abeatis apreendere 

et facere quodcumque volueritis. Quod si me inpinnorator / 10 a ullusque 

omo aut utriusque sexus qui contra hac ista inpinnaracione venerid 

pro inrupendum, non hoc valead ven-/ 11 dicare, set componad aud me 

compono in duplo cum suam immelioracione. Et in antea ista inpinnoracione 

firma perma-/ 12 nead modo vel omnique tempre. 

Facta ista inpinnoracione die kalendas aprili, anno segundo 

regnate Filipo regi. 

/ 13 Sin+num Ermengards femina, qui ista inpinnoracione fecid 

et firmavit et testes firmare rogavit. 

/ 14 Sin+num Franconi Mironi. Sin+nun Ceruz. Sin+num Gelmir. 

/ 15 *Ierbertus* levita (iura) 1 rogitus scripsit in die et anno sss 

quod supra. 

1. Ratllat.


1062 juny 1 

1037 

Bonadona i els seus fills Bernat, Oliba, Ermessenda i Guisla venen a 

Ramon Gombau una peça de vinya amb la terra on és plantada, 

situada al territori de Barcelona, al terme del Cogoll, que tenen 

per llurs progenitors, pel preu de 35 mancusos d’or en moneda 

de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-218. Original. Pergamí, 144 × 314 mm. Restaurat. El document 

té la part superior central malmesa. Al verso: Caràcters hebraics (restes de lletres 

hebrees il·legibles) (S. XI); una sanefa (S. XIII-XIV); “1082” (Mas). 

In Christi nomine. Ego Bonadomna femina cum filiis et filias 

[meas, id est,] Bernardus et Oliba et Ermesi[ndis et Guila], nos simul 

in unum, venditores sumus tibi Raymundi / 2 Gondeballo, emptori. 

Per hanc scripturam vendicionis nostre vendimus tibi peciam unam 

vinee cum ipsa terra ubi est fundata. Et est ipsa vinea in territorio 

Barchinona / 3 civitate, in terminio de ipso Cucullo. Et advenit nobis 

predicta omnia per ienitorum nostrorum sive per ullasque voces. 

Et affrontad prescripta omnia de circi in vineas qui fuerunt 

Ermengaudus Orucii et frater / 4 suo Berengarii, de aquilonis et de 

meridie in vineas de te emptori et de Bonavida ebreo, de occiduo 

in terra et vinea de Bonavida et de te emptori. Quantum istas 

afrontaciones inclu-/ 5dunt, sic vendimus tibi: iam dicta omnia ab 

integre, in propter precium mancusos XXXV auri puri monete 

Barchinona legitime pensatos. Quos tu emptor precium nobis 

dedistis et nos venditores / 6 integriter recepimus. Est manifestum. 

Prescripta quoque omnia, que tibi vendimus, de nostrum iure in 

tuum tradimus dominium et potestatem, ut quicquit exinde facere 

vel iudicare volueris, cum ingres-/ 7sibus et exitibus, a tuum 

plenissimum proprium. Quot si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque contra ista vendicione pro inrumpendum venerit, 

nil valeat, set compo-/ 8nat aut componamus tibi predicta omnia in 

duplo cum omni sua melioracione. Et in antea ista vendicio1 firma 


Actum est hoc kalendas iunii, anno II / 9 regni Philipo rege. 

S+m Bonadomna femina, s+m Bernardi, s+m Ermesindis, s+m 

Guila, *+Oliba*, / 10 nos qui ista vendicione fecimus et firmamus et 


S+m Gotfre Flecher. S+m Arnallo Geribertus. / 11 s+m Andalecus 

Martinus. *S+ Vitalis, cognomento Gaucefredi, presbiter*. / 12


1637 

S+ Guilelmus sacer, qui hec scripsi cum litteras rasas et 

emendatas in linea VIII, et sss die et anno quod supra. 

1. in antea ista vendi sobre raspat. 

1062 juny 3 

1038 

Testament sacramental de Guislabert, bisbe de Barcelona, jurat sobre 

l’altar de Sant Climent de l’església de Santa Maria del Pi de 

Barcelona, en el qual fa deixes de béns mobles, d’argent, cavalcadures 

i llibres, i immobles, com les esglésies de Sant Miquel 

de Montserrat, Monelelles i Collbató, els castells de Cabrera i de 

Castellet, a la Canònica de Barcelona, a Sant Cugat del Camí, 

als seus fills i a moltes altres persones. 

ACB, LA.IV, n. 239, f. 94a-95a. Rúbrica: “Testamentum Guilaberti episcopi qui 

dimisit sedi Barchinone ecclesiam Sancti Michaelis Montis Serrati et \II/ ecclesias 

alias”. Interior recto: “n. 239” (Caresmar). Caplletra “C” ornamentada, tipus B: 5 

línies. 


Ed.: PUIG, Episcopologio, ap. XLIX, p. 391-393. 

Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinationem 

residebat iudex Guisadus et sacerdotes sive levite subterius 

comprehensi. 1 In presentia Gaucefredi Uriale sacerdotis et Guilelmi 

(e) 2 Ramiri sacerdotis et Reimundi levite et aliorum multorum, 

quorum nomina ex parte annotata sunt, testificati sunt testes 

Reimundus 3 presbiter et Ermemirus sacerdos de Minorisa, quos ad 

testimonium protulerunt Berengarius archidiachonus et Dalmatius 

Geriberti et Poncius Erine et Petri sacrista et Remundus Seniofredi 

et Isovardus Guadalli, manumissores Guilaberti episcopi, ad comprobandam 

ultimam voluntatem Guisliberti episcopi per suum testamentum 

editam, qui iureiurando testificati sunt ita dicentes: 

Iuramus nos testes primo per Deum patrem omnipotentem et 

per Ihesum Christum filium eius atque per Sanctum Spiritum, 

confitentes hanc Trinitatem unum et verum Deum esse, per altare 

consecratum Sancti Clementis martyris, quod est fundatum in 

ecclesia Sancte Marie de ipso Pino, quod nos vidimus qualiter 

Guislibertus episcopus iacebat in sua egritudine et ordinavit suam 

ultimam voluntatem per suum testamentum vel per suis verbis. 

Et tunc precepit per suum testamentum vel per suis verbis suis 

elemosinariis iam dictis, quando mors illi advenisset, plenam po-


testatem habuissent ad distribuere omne suum avere pro anima sua, 

sicut ille ipse iniuncxit. 

In primis iussit ut fuissent solutos omnes suos debitos. Et item 

concessit ad calicem Sancte Crucis Sancteque Eulalie uncias XL auri 

puri et ad tabula iam dicte Sedis uncias X Et concessit ad Canonicam 

Sancte Crucis suos ciphos meliores argenteos. Et ad Sanctum 

Michaelem de Barchinona, ad crucem faciendam, L manchusos. Et 

concessit ad iam dictam Canonicam ipsa sua conca simul cum ipso 

suo urceo et ipsas calleras et padellas et cupas et tonnas et omnia 

sua vascula et mapas et tovalas. Iterum concessit ad domum Sancti 

Michaelis de Monte / b Serrato ipsam ecclesiam de Amenolellas et 

aliam ecclesiam Sancti Cornelii, qui est in Collo Betone, sicut iam 

supra dictum est, cum eorum terminis et adiacentiis, cum ipsas 

ecclesias qui ibidem sunt, cum decimis et primitiis et oblationibus 

et illorum alodiis et cum omnes censos et exios, quod supra dictis 

locis exeunt aut exire debent. Et supra dictam ecclesiam Sancti 

Michaelis de Monte Serrato et ipsam ecclesiam de Amenolellas et 

aliam ecclesiam Sancti Cornelii qui est in Collo Betone, sicut iam 

supra dictum est, cum illorum terminis, sic concessit Domino Deo 

et Canonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie et canonici faciant 

cantare et illuminare supra dictas ecclesias. Et supra dictum alodium 

Collis Betoni concessit tenere Ermengaudo Iohannis, suo nepoti, tali 

ratione: ut habeat eum per manum cannonicorum Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie, dum vivus fuisset, et fideliter dedisset tascham 

ipsius alodii iam dicte Canonice et predictis canonicis, et ipse iam 

dictus Ermengaudus firmasset iam dictum alodium et omnino dimisisset 

in potestate prefate Canonice et iam dictorum canonicorum; 

si autem noluisset firmare predictum alodium, hoc donum dimissionis 

nichil illi valeat neque habeat, set solide fuisset et libere iam dicte 

Canonice. Post mortem vero iam dicti Ermengaudi, si, sicut supra 

scriptum est, predictus Ermengaudus firmaverit et attenderit, 

remansissent supra scripta omnia ad iam dictam Canonicam. Et 

concessit ad Sanctum Cucuphatem Caminis Barchinona V uncias 

auri Barchinone, ad crucem faciendam. Et concessit ad Mironem 

Guilaberti mulum suum meliorem. Et ad Fulconem Guisadi, uncias 

II auri. Et ad Guitardum Vitalis, I. Et ad Isovardum Guadaldi, L 

numos auri monete Barchinona. Et ad Guilelmum Ricardi, mancusos 

IIII auri. Et ad Isarnum, unam unciam auri. Et ad Tedmundum, 

mancusos III. Et ad fratrem suum, I. Et ad Ferrandum, IIII numos. 

Et ad Mariam Apiarie deovotam, numos IIII. Et ad Bernardum Guarini, 

uncias II. Et ad Fruia, numos II. Et concessit ad Remundum


1639 

Seniofredi / c Rivo Rubii L numos aurei monete Barchinone. Et 

concessit ad presbiteros per missas C mancusos auri. Et concessit 

ad Canonicam Sancte Crucis ipsum alodium Civitatis Fracte quod 

tenet Sicardis Castri Vetuli, et habeat eum Miro Guilaberti per 

manum predictorum canonicorum, dum vivit. Et concessit ad Sanctum 

Cucuphatem cenobii octaviensis uncias V auri, et ad Sanctum 

Petrum cenobii Puellarum V uncias auri. Et ad Ermemirum Eldemari 

unciam I auri, excepto debito quod illi debebat, quod voluit 

ut illi fuisset redditum. Et ad Sanlam, suum ministrum Apiarie, et 

ad uxorem eius, X numos auri. Et concessit ad Dalmatium Geriberti 

suam pellitiam cum superpellitio et cotam. Et concessit ad sedem 

Sancte Crucis suum botonen et suum anulum meliorem et camputam, 

ut habuisset hoc successor suus, qui post mortem illius venturus 

esset, semper in servitio Dei et ipsius Sancte Crucis tali tenore et 

ordine: ut semper habeat hoc supra dictum in hac Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie Sede, et interdicto excomunicationis precepit ut 

non fuisset ausus extrahere extra hanc Barchinone civitatem. Et 

concessit ad Berengarium, archidiachonum suum, pellicionem verum. 

Et ad Remundum Seniofredi, suam capam veram. Et concessit 

ad Guifredum Seniofredi clericum suam pelliciam meliorem armeniam. 

Et ad Remundum Seniofredi, fratrem eius, suas copas argenteas. 

Et concessit ad Poncium sacristam uncias V auri. Et ad 

Mironem Goltredi, unciam I auri. Et ad Mironem Guilelmi, aliam 

unciam. Et ad Albertum bergitanensis, mancusos III. Et ad Compagnum 

Tudiscli, suum superpellitium. Et concessit ad Tedmund\u/m 

4 de ipsa Granata parilium I bovis, quod illum tenebat. Et suum 

capellum cebellinum concessit ad successorem suum. Et concessit 

ad Mironem Petri mancusos IIII. Et concessit ad Pontium sacristam 

suam pelliciam vulpinam, ut faciat cantare pro anima sua C missas. 

Et duo tapetia sua meliora concessit ad Sanctam Crucem et ad 

Sanctam Eulaliam. Et / d ad Remundum Seniofredi concessit superlectum 

suum meliorem et pelles suas lupi, cervarii et bolzas meliores 

cum salma et estrai. 5 Alium superlectum, ad Sanctum Cucuphatem 

camini Barchinone. Inter Petrum monachum et sororem eius 

Ermengardam monacham, IIII mancusos. Et ad Isovardum Guadaldi, 

asinum I cum bolzis et salma. Supra dicta omnia que concessit ad 

Remundum Seniofredi, ea conventione habeat: ut faciat cantare pro 

anima sua C missas. Et concessit ad Sanctum Laurentium suum 

mulum, que vocant Zarafa. Et ad Baronem Tudiscli, alium mulum, 

quem ipse habebat eo tenore: ut dedisset suis elemosinariis uncias 

II et, si sua voluntas fuisset, accepisset ex eis II. Et ad Remundum


Vitalis, suum bambacium. Et ad Poncium Olive, suas tobias pelleas. 6 

Et ad Albertum de Ioncheres, capam suam Sancti Onisii. Item concessit 

ad filium suum Mironem 7 et ad filiam suam Ermesindaem, eius 

sororem, castrum que vocatur Cabrera, atque illud que vocitatur 

Castelet, cum illorum terminis atque cum eorum omnibus pertinenciis. 

Iterum petiit suos karissimos domno Remundo comiti et domna 

Almodis comitissa ut ita fuissent adiutores de Cabrera et de Castelet 

et de illo omni quod habent ad Mironem, filium suum, et ad 

Ermesindem, eius sororem, sicut illis illi promiserant. Et Miro et 

sorores illius iussit ut fuisset in baiulia et patrocinio Dei et illis, sicut 

erat illi fidutia in Deum et in illis. Et concessit ad Sanctam Crucem 

et Sanctam Eulaliam cunctos suos libros quos habebat. Et obnixe 

rogavit domnam suam Almodem comitissam ut restauraret suum 

librum Iudicum sue ecclesie matris. Et nimium petiit dilectissimis 

domini et seniores per caritatem Dei et per eam fidutiam, quam 

semper in illos habuit, ut illud omne suum avere, quod illi debebant 

et adhuc debitores erant, ita supra dictis helemosinariis suis dedissent, 

ita ut possint exinde voluntatem eius facere, sicut eis ille iniuncxit, 

ad servitium Dei. Itemque obsecravit amantissimi seniores ut illud 

omne suum / a avere quod invenire potuissent in potestate aliorum 

hominum aut per debitum aut per comendationem, quod sit ex eius 

iure, ut cunctum requirant et faciant illud venire in prefatorum 

helemosinariorum suorum potestate ut, sicut eis precepit, ita possint 

dare pro anima eius. Aliud omne mobilium rerum, quod ullo modo 

invenire potuissent, dedissent pro anima sua in quibuscumque rebus 

melius videant in servitio Dei et Sancte Crucis Sancteque Eulalie. 

Postquam autem hec omnia ordinavit, memoriam integram atque 

mentem bonam habens, confirmavit suum testamentum manu propria, 

nomen suum scribendo, III nonas decembris. Et vixit postmodum 

usque nonas decembris, qua etiam die obiit. 

Actum est hoc III nonas iunii, anno II regni regis Philippi. 

S+ Reimundus presbiter, Ermemiri sacerdoti +, qui hoc iureiurando 

testi\fi/cati sunt secundum modum superius comprehensum 

per supra fixum iuramentum. 

S+ Gaucefredus sacer, s+ Guilelmus presbiter, s+ Reimundi 

levite, s+ Reimundi levite, s+ Guilaberti levite, s+ Riculfi levite, s+ 

Ermengaudi \Raimundi/ clerici, isti sunt huius rei auditores. 

Guisadus (o) 8 iudex. 

S+ Poncii subdiaconi, qui hoc scripsit cum omnibus supra 

positis quibusdam extinctis, die et anno sss quo supra.


1641 

1. Sota la i hi ha una u raspada. 2. Raspada. 3. Sota la primera u hi 

ha una a. 4. Sota l’última m hi ha una o. 5. Sota la i hi ha una l raspada. 

6. Sota la segona e hi ha una i. 7. onem sobre raspat. 8. Raspada. 


1039 

Amat Guillem ven un alou que tenia pels seus pares, situat al territori 

de Barcelona, al lloc anomenat Quinçà, a canvi de 8 mancusos 

d’or de moneda de Barcelona, tres aimines i mitja quartera d’ordi 

i 20 diners de moneda de plata de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-220. Original. Perg. 123 × 436. El pergamí està esquinçat en la 

part superior esquerra. Al verso: “Nil pro Capitulo” (s. XVI-XVII); Siglo XI (S. XIX?); 

“1062” (Mas). 

In nomine Domini. Ego A[matus Guilelmi, ±47, t]ue Ermeniardis 

femina, emptoribus. Per hanc denique scripturam venditionis mee 

sic vendo vobis alodium meum proprium, / 2 id est, pecia [±17] chasas 

[±19] arborum qui ibidem sunt. Est prefata omnia in territorio 

Barchinona, in loco vocitato Quinciano. Et advenit mihi pre-/ 3 scripta 

om[nia ±13 gen]itorum meorum [±13]. Et affrontat prescripta omnia 

de parte circi in terra de Borello et in Genestar, de aquilonis in 

torrente, de meridie in iam-/ 4 dicto torren[te ±10] de vos emptores, 

de occiduo in [±8 de] vos emptores et in vinea de Marchovall. Quantum 

istas IIII or affrontationes includunt, sicut vendo vobis: prescripto 

alodio totum / 5 ab integre, sim[mul cum in]gressibus et exitibus suis, 

in propter precium mancusos VIII auri cocti monete Barchinone, 

pensatos bene, et eminas III de ordeo et media quartera ad mensura 

vetera / 6 et dinarios XX [mon]ete argentee Barchinone. Quod vos 

emptores precium mihi dedistis et ego venditore manibus meis recepi. 

Et nihil de ipso precio aput vos emptores non remansit. / 7 Et 

est manifestum. Quem vero predicta omnia, que ego vobis vindo, 

de meum iure in vestrum trado dominium et potestatem, ut faciatis 

exinde quodcumque velitis facere, ad vestrum / 8 plenissimum proprium. 

Quod si ego venditor aut aliquis homo sexus utriusque qui 

contra ista charta venditione venero aut venerit pro inrumpendum, 

nil valeat, set componat / 9 aut ego componam vobis prescripta omnia 

in tripplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista charta 


Actum est hoc V idus / 10 octobris, anno III regni Philippi regis. 

S+ Amatus Guilelmi, qui ista charta venditione fieri iussi, firmavi 

et testes firmare rogavi. / 11


*Signum Petrus +*. S+ Bernardus Guilielmi. *S+ Berengarii 

levite*. *S+m Ellemar sacer*. *S+ Reimundi levite*. / 12 

S+ Mironis presbeteri, qui hec scripsit die et anno quod supra. 


1040 

Queruç i la seva muller El·liarda venen a Ermengol Llobató una vinya 

situada al comtat de Barcelona, al Vallès, al terme de Santa Agnès, 

prop del Corgo Rodó, pel preu de 10 mancusos. 

ACB, perg. 1-4-221. Original. Pergamí, 131 × 408 mm. Restaurat. Al verso: “A Corgo 

Reidon et de orientis in aqua qui discuri de Villaba et de meridie in ipsa vine 

de Lobato / et de occiduo similiter et de circi in terra de feu vel in vinea de Iozfret”; 

“X” (S. XI); “De Sancta Agnes” (S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1062” 

(Mas); “Siglo XI” (S. XX). Caplletra “I” ornamentada: 51 mm. 

In nomine Domini. Ego Cheruc et uxori sua Eliardis femina 

vinditores sumus tibi Ermengaudi Lobatoni, emptore. Per hanc 

scriptura vindicionis mee vindimus / 2 tibi pecia I [espai blanc: ±2] 

de vinea simul cum terra ubi est fundata franga. Et advenit nobis per 

parentorum sive per comparacione sive per ullasque voces. Et est hec 

omnia / 3 in comitatu barchinonense, in Vallense, in terminio Sancte 

Agnetis, ad ipso Corgo Redon. Et affrontat de orient in aqua qui discurit 

de Villalba, / 4 et de meridie in ipsa vinea de Lobato, et de occiduo 

similiter, et de circi in vinea de feu vel in vinea de Iozfret Ermegaudi. 

Quantum infra / 5 istas IIII affrontaciones includunt, sic v\i/ndimus tibi: 

ipsa omnia supra scripta, totum ab integrum, cum exios vel regressios 

earum, ad tuum proprium, in propter / 6 precium macosos X. Et 

de istum (non) 1 precium non remansit. Et est manifestum. De nostro 

iuro in tuo trado dominio ad potestate, ad (e) 2 facere que volueris. 

/ 7 Quod si nos vinditores aut u(u)llusque 3 omo vel femina qui contra 

hanc ista carta vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat 

vindicare, / 8 sed componat in duplo cum omnem suam inmelioracione. 

Et in antea ista 4 carta vindicione firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista / 9 carta vindicione IIII kalendas decimbris, anno tercio 

regni Philipi regi. 

Sig+num Cheruc, sig+num Eliardis, 5 nos qui / 10 ista carta 

vindicione fecimus scribere et firmamus et firmare rogavimus. 

Sig+n Truter. / 11 Sig+n Eneg. Sig+num Ebrinus. 

/ 12 Erm[e]ngaud presbiter, 6 qui ista carta vindicione scripsit sub 

die et anno quod + supra.


1643 

1. Raspat. 2. Ratllada. 3. Repetit. 4. Abreviatura supèrflua. 5. Sota 

la e hi ha una altra e minúscula. 6. Sota la p hi ha una q. 


1041 

Guillem, fill de Juscafred, i el seu fill Pere donen a Orúcia, muller 

del primer, mitja mujada de vinya erma, situada al territori de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, sota el coll de Finestrelles, 

amb la condició que la treballi i que conreï també mitja 

mujada de vinya dels donadors, situada al costat de la primera. 

La donació no serà vàlida si Orúcia no compleix aquesta condició. 

Posat cas que Orúcia tingués un fill de Guillem, la mitja 

mujada de vinya seria per a ella i el seu fill, però en cas contrari, 

Orúcia gaudiria de la vinya mentre visqués i després de la seva 

mort seria de Pere, fill de Guillem. 

ACB, LA.II, n. 264, f. 88c-d. Rúbrica: “Guilelmus Giscafre dedit Orutie, uxori sue, 

modiatam vinee subtus colle de Finestrellis”. Exterior verso: “n. 264” (Caresmar). 


tipus C: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Guilielmi, prolis Iuscaf\r/et, cum filio 

meo Petro donatores sumus tibi Orutia femina, uxori mea. Per hanc 

scripturam donationis nostre damus tibi, prompto animo et promta 

voluntate, semodiata I de vinea erema simul cum ipsa terra ubi est 

fundata. Est denique prefata omnia terra et vinea in territorio 

barchinonense, in parrochia Sancti Andree, subtus collo de Fenestreles 

a parte meridie. Et affronttat predicta omnia de parte circio in ipsa 

strata publica, de aquilonis in vinea Suniario Borrello et uxori sua, 

de meridie in vineas Sancti Cucuphati cenobii vallense, de occiduo 

/ d in vinea de nos donatores. Quantum infra istas IIII affrontationes 

includunt, sic donamus tibi: ipsa mediam modiatam vinee simul 

cum terra ab integre, pro hoc ut bene eam laboretis et ad culturam 

perducatis ipsam tuam mediam modiatam et aliam mediam 

modiatam, qui est iuxta tuam, qui est nostra. Quod si vero hoc non 

feceris et ad culturam ipsam nostram mediam modiatam bene 

non adduxeris, invalidum tibi sit ista donationem prefatam. Et ipsa 

mediam modiatam terre et vinea erema, quod nos tibi Aurucia 

damus, in tali captione damus tibi: ut si abebis infantem ex me 

Guilielmo, donamus tibi ipsam mediam modiatam ut sit tuam et 

suam ex vestrorum propio de te et de tuo infante quod abueris


mecum; et si infantem ex me non abueris, teneas hoc omnia in 

diebus vite tue et possideas, post obitum tuum sit de prefato filio 

meo Petro. Quem vero predicta hec omnia, que nos tibi damus, de 

nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestate, ad tuum 

proprium, sicut prescriptum est. Quod si nos donatores ad aliquis 

homo sexus utriusque qui contra ista donatione venerit pro 

inrumpendum aut nos venerimus, ad nichilum eis vel nos eveniat 

vel eveniant, sed componat aut nos componamus tibi predicta omnia 

donatione in duplo cum omne suam meliorationem. Et in antea ista 

donatione firma permaneat omnique tempore. 

Facta donatione V kalendas ianurias, anno III regni Filippo 

rege. 

S+m Guilielmo, s+m Petro, nos qui ista donatione fecimus et 


S+m Aurucio Odger. S+ Mir levita. S+m Bonifilio faber. 

S+ Mironi sacer, qui hec scripsit die et sss anno quo supra. 

1042 

1063 gener 22 

Ermemir, sacerdot, empenyora a Vivà Godfred i a la seva mare Amada 

unes cases i una cort amb hort, pou i arbres de diverses classes, 

situats dins les muralles de la ciutat de Barcelona, al costat de 

l’església de Sant Jaume apòstol, que té per compra, a causa d’un 

deute de 25 mancusos d’or en moneda de Barcelona, que promet 

retornar a primers de març de l’any vinent. 

ACB, perg. 1-4-222. Original. Pergamí, 114 × 325 mm. Restaurat. Al verso: “Ante 

ecclesia Sancti Iacobi” (S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “Siglo XI” (S. XIX); 

“1063”. 

In nomine Domini. Ego Ermemirus sacer impignorator sum 

vobis Vivanum Gocfredi et mater tua Amata femina. Manifestum 

est enim quia debitor sum vobis mancusos XXV auri cogti mone- 

/ 2 te Barchinonae, pensatos legitime a penso de decem in untia sine 

ullo engan. Et est manifestum. Propterea impignoro vobis chasas 

et curte, solis et suprapositis, guttibus et stillicinios / 3 hosteos, ianuis, 

parietibus et foveas et cloacis et orto et puteo et arboribus multis 

generis. Est quippae predicta omnia infra muros civitatis Barchinone, 

iuxta ecclesiam Sancti Yacobi / 4 apostoli. Qui mihi advenit haec 

omnia superius scripta ad me iam dictus Ermemirus sacer per mea 

comparatione et per omnesque voces. Et affrontat prescripta omnia


1645 

de parte circi in / 5 domos Geribertus Bonucii, de aquilonis et de 

meridie in cimiterio Sancti Iusti et Sancti Celedonii, de occiduo in 

calle et in domos Bernardum Guifredi. Quantum istas affrontationes 

includunt, / 6 sic impignoro vobis: prescripta omnia, totum ab integre, 

simul cum ingressibus et exitibus earum; et inter tantum ego teneam 

per vestrum benefitium; et in die quod erunt kalendas marcii, / 7 de 

istas ad alias primas venientes, isto anno revolvente, sic fatiam vobis 

rendere prefatum debitum, sicut superius est scriptum, et vos 

rendatis mihi ista scriptura sine mora. Quod / 8 si minime fecero et 

diem placiti1 \vestri/ non adimplevero, tunc habeatis licentiam prescripta 

omnia, que vobis impignoro, haprehendere, tenere, vindere, 

alienare, facere quodcumque velitis fa-/ 9cere, ad vestrum plenissimum 

proprium. Quod si ego impignorator aut aliquis homo sexus 

utriusque qui contra ista charta impignoratione venero aut venerit 

pro inrumpendum, nil / 10 valeat, set componat aut ego componam 

vobis prescripta omnia in tripplum cum omni sua inmelioratione. 

Et in antea ista charta impignoratio firma permaneat omnique 

tempore. / 11 

Actum est hoc XI kalendas febroarii, anno III regni Philippi regis. 

*Ermemirus sacerdoti ss*, qui ista carta impignoratione fier 

iussi, nomen meum in manibus meis / 12 scripsi et testes firmare rogavi. 

*S+ Archivinus (?) sacer*. S+ Ermemirus Fronte (?). S+ Guilelmus 

caputscole. S+ Guilelmus Durandi. / 13 

S+ Mironis presbiteri, qui haec scripsit die et anno quod supra. 

1. Segueix tui ratllat. 

1043 

1063 febrer 8 

Anna i els fills Company i Bernat venen a Ramon Guitart un tros 

de terra amb vinya situada al territori de Barcelona, a la parròquia 

de Sant Vicenç i Santa Cecília, a Sarrià, que tenen pels 

seus pares i per compra, pel preu de 10 mancusos d’or. 

ACB, perg. 1-4-223. Original. Pergamí, 113 × 265 mm. Al verso: “siglo XI” (S. XVII- 

XVIII); “1063” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Anna femina una cum filiis meis id 

est Compagno et Bernardo, nos pariter in unum, venditores sumus 

tibi Remundum Guitardi, emptori. Per hanc / 2 denique scripturam 

venditionis nostre sic vendimus tibi peciam unam vinee ab ipsa terra


in quo est fundata. Est quippae iam dictam peciam vinee in terri- 

/ 3torio Barchinona, in parrochia Sancti Vincencii de Serriano, ad 

Sancta Cecilia. Qui mihi advenit haec peciam vinee [a]d me Anna 

femina per genitorum et per / 4 mea comparatione et per omnesque 

voces, et ad nos filiis Compagno et Bernardo per genitorum et per 

parentorum nostrorum et per omnesque voces. Et affrontat pre-/ 5 

scriptam peciam vinee, ab ipsa terra ubi est fundata de parte aquilonis1 

et de meridie in terra de nos venditores, de circi in vinea de 

Gerallus Compag-/ 6ni, de occiduo in vineas de Guilelmus Guifredi. 

Quantum istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: prescriptam 

peciam vinee ab ips[a terra] / 7 in quo est fundata, totam ab integre, 

simul cum ingressibus et exitibus suis, in propter precium mancusos 

X auri cogti puri monete Bar-/ 8chinone, pensatos bene a penso decem 

in untia. Quos tu emptor precium nobis dedistis et nos venditores 

manibus nostris recepimus. Et nihil / 9 de ipso precio aput te emptore 

non remansit. Et est manifestum. Quem vero predictam peciam 

vinee, que nos tibi vendimus, de nostrum iure / 10 in tuum tradimus 

dominium et potestatem, ut facias exinde quodcumque velis facere, 

ad tuum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut ali-/ 11 

quis homo sexus utriusque qui contra ista charta venditione venerimus 

aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut 

nos / 12 componamus tibi prescripta omnia in tripplum cum omni 

sua inmelioratione. Et in antea ista charta venditia firma permaneat 

omnique / 13 tempore. 

Actum est hoc VI idus febroarii, anno III regni Philippi regis. 

S+ Anna femina, s+ Compagno, s+ Ber-/ 14nardo, nos qui ista 

charta venditione fieri iussimus, firmavimus et testes firmare 

rogavimus. / 15 

S+Bonefilius Ademari. S+Guilelmus Guifredi. S+Gerallus Compagni. 

S+ Pepibofil. 

/ 16 S+ Mironis presbiter, qui haec scripsit die et anno quod 

supra. 

1. Segueix in esborrat. 

1044 

1063 març 31 

Bernat Remon i la seva muller Ermessenda permuten amb Ponç 

Ermemir, sagristà, i el seu germà Riambau un alou, consistent


1647 

en terres i vinyes, cultivades i ermes, amb casals, horts i arbres, 

situat al comtat de Barcelona, al lloc anomenat Horta, a canvi 

d’un altre alou. Els primers afegeixen, a més, a aquesta permuta 

5 mancusos d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 3-38-14 (a). Original. Pergamí, 131 × 362 mm. Al verso: “CLXXXI”; 

“De Orta”; “Carta antiga de les honos que la pabordia de novembre ha a Orta” 

(S. XIV); “Novembris, estancia - XXXVIII, n o XVII” (S. XVI); “Prepositura Novembre, 

St. 38, n o 14 (a)” (1936-1939). Caplletra “I”: 4 línies. 

In Dei Omnipotentis nomine. Ego Bernardus Remundi necnon 

et Ermesindis, mea coniunx, comutatores sumus vobis, videlicet, 

Poncio Ermemiri, qui et sacriste, atque Ream-/ 2 ballo, tuo fratri. Per 

hanc denique scripturam nostre comutacionis comutamus vobis 

alodium nostrum proprium, quod habemus in comitatu Barchinone, 

in loco vocitato Orta, id est, / 3 terras et vineas, cultas et heremas, 

cum casalibus et ortalibus, et cum omni genere arborum qui ibidem 

sunt, fructuosum sive infructuosum, et cum pertinenciis omnibus 

eorum. / 4 Advenerunt nobis prefata hec omnia per vocem parentorum 

meorum et per comparacionem sive per omnesque voces. Affrontant 

namque hec omnia a parte orientis in torrente / 5 qui exiit de Valle 

Fulcimanna, de meridie in collo de Portel, de occiduo in collo de 

Agudels, de circio in riera Sancti Mediri. Quantum iste af-/ 6 frontaciones 

includunt, sic comutamus vobis: prescripta omnia cum 

eorum ingressibus atque eorum egressibus integriter, et de nostro 

iure in vestrum tradimus dominium / 7 et potestatem, ut exinde faciatis 

quodcumque volueritis, 1 propter alium alodium quod vos comutatores 

nobis donastis in nostra comutacione quam nobis facitis. 

Insuper et nos addimus vobis quinque man-/ 8 cusos aureos monete 

Barchinone, legitime pensatos, in \h/ac comutacione. Quod si nos 

comutatores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra istam 

/ 9 scripturam comutacionis venerit aut venerimus ad irrumpendum, 

anichiletur, set componat aut componamus vobis prescripta omnia 

in duplum cum omni sua / 10 melioracione. Et postea comutacio ista 

per evum omne maneat firma. 

Facta comutacio II kalendas aprilis, anno regni regis Philippi 

tercio. 

/ 11 S+m Bernardi Remundi, s+m Ermesindis, nos qui istam 

comutacionem facimus et testes firmare rogavimus. 

S+m Ege, que 2 in ista comutacione / 12 hac vendicione consenciens 

sum. 

S+m Gondeballi. S+m Guifredi. S+m Bonucii. S+m Gerberti. 

/ 13 *Sss Iohan çace\r/ +*. *Guifredus sacer sss*.


/ 14 S+ Poncii subdiachoni, qui hoc scripsit cum litteris in 

sinistro pagine conscriptis tantum signatis die et anno sss quo supra. 

qui. 

1. quodcumque volueritis al marge dret. 2. q amb abreviatura supèrflua de 

1063 març 31 

1045 

Guisla, filla del difunt Esclua, ven a Bernat Joan i a la seva muller 

Estefania tres peces de terra cultivada amb una casa, corts, pous 

i arbres de diverses classes, situades al territori de Barcelona, a 

Banyols, pel preu de 39 mancusos i mig d’or en moneda de 

Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-296. Original. Pergamí, 177 × 308 mm. Al verso: “CCCXLVIII” (s. XIII); 

“Venda de casas als Banys”; “Nil pro Capitulo” (S. XVI); “Antiquit. I 387”; “1063” 


ACB, LA.I, n. 387, f. 148d-149b. Rúbrica: “Vendicio de III petiis terre alodii in 

Bagneolis”. Inter columnas verso: “n. 387” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 



In nomine Domini. Ego Guilia femina, filiam condam Escluva, 

venditrice sum vobis Bernardus Iohannis et uxori tue Stephanie 

femine, emptoribus. Per hanc denique / 2 scripturam venditioni\s/ a 

mee sic vendo vobis pecias tribus de terra culta et chasa, b et curtes, 

solos et suprapositos, guttibus et stillicinios, hosteos / 3 et ianuis et 

parietibus, et orto et puteos et arboribus multis generis. Sunt namque 

iam dictas pecias tribus de terra, in tribus locis separatim positas, 

in terri-/ 4 torio Barchinona, in Bagneolos. Qui mihi advenit haec c 

omnia superius scripta ad me Guilia femina per genitorum meorum 

et per mea hereditate et per omnesque / 5 voces. Et affrontat 

prescriptam unam peciam terre, ubi est ipsa chasa d et arbores et 

puteos, de parte aquilonis in terra de Bonucius Gu\i/larani, de circi 

/ 6 in strata publicha, e de meridie in prato de Rocherol, de occiduo 

in alodio de Bonucius Guilarani. Aliam peciam terre affrontat de 

parte aquilonis / 7 in terra de Bonucius Guilarani, de circi in strata, 

de meridie in prato de Rocheroll, f de occiduo in alaude de Ermengaudus 

Petronis. Aliam vero peciam terre / 8 affrontat de parte 

aquilonis in chasalis de Pontius g Rechosindi, de circi in strata, de 

meridie in prato de Rocherol, de occiduo in alodio de Bonucius / 9 

Guilarani. Quantum istas omnes affrontationes includunt, sic vendo


1649 

vobis: prescripta omnia, totum ab integre, simul cum ingressibus 

et exitibus suis, / 10 in propter pretium h mancusos XXXVIIII et medio 

auri puri monete Barchinone, pensatos bene a penso de decem in 

uncia. Quod vos emptores pretium i mihi / 11 dedistis et ego venditrice 

manibus meis recepi. Et nihil de ipso pretio j aput k vos emptores non 

remansit. l Et est manifestum. Quem vero m predicta omnia, que ego 

/ 12 venditrice vobis vindo, de meum iure in vestrum trado dominium 

et potestatem, ut faciatis exinde quodcumque velitis facere, ad 

vestrum plenissimum proprium. Quod si ego / 13 venditrice n aut 

aliquis homo sexus utriusque qui contra ista charta venditione 

venero aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut 

ego / 14 componam vobis prescripta omnia in tripplum o cum omni 

sua inmelioratione. Et in antea ista charta venditio firma permaneat 


Actum est / 15 hoc II kalendas aprilis, anno III regni Philippi 

regis. 

S+ Guilia femina, qui ista charta venditione fieri iussi, firmavi 


/ 16 S+ Guitardus Oliba. S+ Donucius Credoindeum. *Mir levita 

sss*. S+ Reimundus levita. / 17 S+ Bonefilius Fredale. 

/ 18 S+ Mironis presbiteri, qui haec p scripsit die et anno quod 

supra. 

LA. a. vendicionis. b. casa. c. hec. d. casa. e. publica. f. Rocherol. 

g. Poncius. h. precium. i. precium. j. precio. k. apud. 

l. Segueix in debito. m. veros, amb la s expuntuada. n. Segueix vobis vindo 

anul·lat mitjançant subratllat. o. triplum. p. hec. 

1046 

1063 abril 1 

Geribert, Bonhom i Ramon juren sobre l’altar de Sant Miquel de 

l’església del monestir de Sant Pol de Mar haver estat testimonis 

de com els difunts comtes Ramon [Borrell] i Ermessenda posseïren 

durant més de trenta anys uns boscos, situats a la 

parròquia de Sant Martí d’Arenys, al comtat de Girona, que són 

objecte de litigi entre Guillem Llobató, batlle del monestir i del 

comte Ramon Berenguer I de Barcelona, i el prevere Ermengol. 

ACB, perg. 1-4-224. Original. Pergamí, 438 × 314 mm. Restaurat. Al verso: “De 

honoribus de Areyns” (s. XIII); “De Areyns, nichil valet” (S. XVI); “D.C.(b) 224, 

Car.1”; “1063” (Mas). Vegeu doc. núm. 1705, de 30 de maig de 1063. Caplletra 

“N”: 9 mm.


Nos testes, his nominibus: Guilabertus et Bonushomo et Raimundus, 

iuramus super altare, quod est consecratum in honorem 

Sancti Mikaelis ar-/ 2 changeli, quod est situm in aecclesia Sancti Pauli 

apostoli de Maritimis, cuius ecclesia et cenobium sitas in comitatu 

gerundensi, iuxta mare, ubi vide-/ 3 licet in iam dicto altari as 

condiciones iurando tangimus, quia nos vidimus et audivimus 

presentes inter Reimundum, comitem barchinonensem, / 4 et uxorem 

eius Ermesindam comitissam, qui fuerunt condam, tenere et abere 

et possidere per eorum proprium, per XXX ta annos et eo amplius, 

omnes forests / 5 et boscos et silvas, cum terra in qua sedent, que 

sunt in contencione inter Guilelmum Lobatoni, predicti cenobii 

Sancti Pauli ministrum et baiulum per vocem Sancti Pau-/ 6 li predicti 

et comitis Reimundi Berengarii, predictas res repetentem, et 

Ermengaudum presbiterum. Iste forests et boscs et silve prescripte, 

cum terra / 7 in qua sedent, et quam piduavimus se cernentes atque 

comprobantes eam ad partem abendam predicti Sancti Pauli, sunt 

in comitatu gerundensi, in-/ 8 tra terminos parrochie Sancti Martini 

de Arens. Et afrontant et terminantur predicte res de parte orientis 

in torrente et terra Borrelli / 9 et eredum suorum et in alaude Sancti 

Pauli predicti, de meridie afrontant et terminantur predicte res in 

ipso Pug de Castelar et in vineis / 10 de Bo et in Mataredonna, de 

occiduo affrontant et terminantur predicte res e Montalt et in via 

qua itur ad Sanctum Iulianum et ad ipsum / 11 Spinalb, de circio 

terminantur et afrontant predicte res in ipsis cortis et in alaudio 

Sancti Pauli. Sicut concluduntur et continentur predicte res in-/ 12 tra 

predictos terminos et predictas quatuor afrontationes, nos predicti 

testes iurantes per presentes condiciones in iam dicto altari testi- 

/ 13 ficamur: quia per XXX ta annos expletos et eo amplius sic vidimus 

et audivimus easdem res omnes ab integro teneri et aberi et possideri 

/ 14 a predictis comite et comitissa per eorum proprium. Et vidimus 

et audivimus predicti \comitis/ et comitisse baiulos Ansulfum et 

Bernardum Ovasii / 15 et Pedres et Gaufredum Adrac de predictis 

rebus omnibus apreendere libere et potestative censum, id est, tascas 

et bracadches de ipsis / 16 blads, que inde exierunt, et pascuaria (tam) 1 

de porcis, et denarios et solas et alias res utiles et clandes et tutones 

per censum predi-/ 17 tarum rerum. Et vidimus et audivimus predictos 

baiulos custodire et defendere predictas res inter omnes tricennali 

tempore. / 18 Preterea iurantes testificamur quia vidimus et audivimus 

quando predictus Ermengaudus predictas res abstulit a iure et po- 

/ 19 testate predicti Sancti Pauli et a iure et potestate comitis Reimundi 

barchinonensis, presentis, qui nunc est comes. Nos igitur / 20 predicti


1651 

testes predicta omnia, que vidimus et audivimus, sicut determinavimus 

et piduavimus et demonstruavimus verbis / 21 et manibus, sicuti supra 

dicti termini ambiunt et afrontaciones terminant, nostra iuracione 

confirmamus coram Guitardo iu-/ 22dice per hanc condicionum 

sacramentorum seriem. 

Scripte condiciones kalendas aprilis, anno tercio regni Philippi 

regis. / 23 

Sig+num Guilaberti, sig+num Bonushomo, sig+num Reimundus, 

testium qui supra dicta iuravimus. 

/ 24 Sig+num Umbert Od. Sig+num Sicards, uxoris eius. Sig+num 

Guilelm Sendred. Sig+num Iozbert Pe-/ 25dres. Sig+num Guilelm 

Lobato. Sig+num Bernard Asolf. Sig+num Geral2 Carbonel. Bernardus 

Ber\e/n-/ 26garius. Sig+num Guitard Marcuç. Sig+num Umbert. 

Sig+num Guilelm. Sig+num Ponç. Sig+num Guilabert. 

/ 27 Ego igitur, prescriptus Guitardus iudex, Ermengaudo presbitero 

prescripto subtraente se de meo iudicio sine meo consultu, 

tunc / 28 temporis quando debui recipere hoc testimonium predictorum 

testium, hos testes suscepi et illas res, quas presenti testimonio suo 

/ 29 firmaverunt, predicto Sancto Paulo et eius basilice per presentem 

consignacionis3 (scriptam) 4 scripturam mea instancia consignavi per 

licentiam et precep-/ 30tum legis illius que continetur in libro secundo 

legum. Que lex inter alia sic loquitur: “Si vero, ordinante iudice, una 

pars testes adduxe-/ 31rit et, dum oportuerit eorum testimonium 

debere recipi, pars altera de iudiciose absque iudicis consultu 

subtraxerit, lic\eat/(tia) 5 vi-/ 32lenter se de iudicio sustulti. Producere 

testem alium omnino erit illicitum.” Et alia que secuntur eiusdem 

legis. Ego, prescriptus iudex, / 33 prescriptum Guilelmum Lobatoni, 

predictas res repetentem per predictum Sanctum Paulum et per 

vocem comitalem, et prescriptum Ermengaudum presbiterum, cau- 

/ 34santes et contendentes adinvicem, pro supra dictis rebus testificatis 

et iuratis fideiussoribus alligavi in placito Umberti Odonis / 35 et uxoris 

eius Sicardis et in presentia omnium supra dictorum hominum 

diem et tempus statui, in quo disc[u]terem negocium. Acce\s/si / 36 

ad tempus statutum et predictus Ermengaudus hostendit mihi fictas 

scripturas quasi veridicas, quia protulerat michi iam scripturas / 37 

in primis negociis, continentes quod auctor abebat et abere debebat 

in his que ei vendiderat. Unde iudicavi ut predictus / 38 Guilelmus 

ostenderet michi voces et documenta que predictus Sanctus Paulus 

et comes requirebant in supra dictis rebus. Idem Wilel-/ 39mus exibuit 

michi hos testes supra dictos. Et ego dixi Ermengaudo ut hostenderet


suos testes, qui firmarent res suarum / 40 scripturarum ut, utriusque 

visis testibus partis, eligerem meliores testes. Idem Ermengaudus 

dixit mihi non habere se / 41 ullos testes pro predictis probandis rebus 

ad partem sui neque auctorem scripturam novellarum [espai raspat: 

±16] / 42 [espai raspat: ±15]. Hec est causa et racio quare supra dictos 

testes susceperim. Si melius et rectius invenero, sequar. Conti-/ 43 

netur vero quiddam legale in fine libri X mi legum: “Cum autem 

proprietas fundi nullis certissimis signis aut limitibus probatur, / 44 

quid debeat observari eligat inspectio iudicantium, quos parcium 

consensus elegerit, ita ut iudex quos certiores et seni\o/ 6 / 45 viderit, 

faciat eos sacramenta prebere quod terminos absque ulla fraude 

demonstraverint” (tamen null). 7 Isti testes / 46 prius ostenderunt (et) 8 

fines fundi Sancti Pauli predicti et postea prebuerunt sacramenta 

supra dicta, deficientibus testibus ex / 47 altera parte et auctore. His 

legibus roboratur tricennale supra dictum tempus, positis in fine 

libri decimi “ut omnes / 48 cause tricennio concludantur”. Item alibi: 

“Nam quod, XXX quisque annis expletis, absque interruptione 

temporis / 49 possi-det, nequaquam ulterius per repetentis calumniam 

amittere potest”. Item alibi: “Nec contra hunc numerum, / 50 in quo 

et iam veritas perfecte completur etatis, atemtet comoveri vox cuiuscumque 

petionis”. 

Scriptum est hoc / 51 supra dictis kalendis, anno predicto, testibus 

eisdem. 

Sss Guitardus, levita et iudex. 

/ 52 Guilelmus monachus, qui hanc scripturam consignacionis 

et sacramentalium condicionum scripsi et subscripsi die et / 53 anno 

quo supra +. 

1. Raspat. 2. Sota la l hi ha una r. 3. Hi ha una lletra il·legible titllada 

entre si i gna. 4. Raspat. 5. tia anul·lat i eat interlineat. 6. Sota la s hi ha 

una c. 7. Ratllat. 8. Raspat. 

1047 


Marcovall ven a Bernat Ramon i a la seva dona Ermengarda dues 

peces de vinya de mallol, situades al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Santa Eulàlia de Provençana, al lloc anomenat 

Quinçà, pel preu de 9 mancusos d’or. 


(S. XVII); “Mitja escala, armari 2, n. 1509” (Caresmar); “1064” (F-B). Caplletra “I”: 

36 mm.


1653 

In nomine Domini. Ego Marchovallo, prolis Bernardi, venditor 

sum tibi Bernardi Remundi et uxori tue Ermenyardis femine, 

emptoribus. Per hanc denique scripturam / 2 venditionis mee sic 

vendo vobis pecias II vinee, ab ipsa terra in quo sunt fundata, et 

ab ipso malol quod ibi se tenet. Et sunt predictas pecias II vinee 

de / 3 ipso malol, qui ibi est, in duobus locis separatim positum, in 

territorio Barchinona, in parrochia Sancte Eulalie de Promptiana, 

in loco vocitato Quinciano. Et / 4 advenit mihi prescriptas vineas ad 

me Marchovallo per meam comparatione et per omnesque voces. 

Et adfrontant prescriptas vineas ab ipso malol de parte / 5 orientis 

et de circi et de meridie et de occiduo in vineas et in terra de vos 

emptores. Quantum istas affrontationes includunt, sic vendo vobis: 

presciptas / 6 vineas, haec omnia in duobus locis separatim positas, 

ab integre, simul cum ingressibus et exitibus earum, in propter 

precium mancusos VIIII auri / 7 puri monete Barchinone, pensatos 

bene a penso de decem in untia. Quod vos emptores pretium mihi 

dedistis et ego venditore manibus meis recepi. / 8 Et nihil de ipso 

pretio aput vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem 

vero predicta omnia, que ego vobis vindo, de meum iure in vestrum 

trado dominium / 9 et potestatem, ut faciatis exinde quodcumque 

velitis facere, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si ego 

venditor aut aliquis homo sexus utriusque / 10 hoc rumpere voluero 

aut voluerit, nil valeat, set componat aut ego componam vobis 

prescripta omnia in tripplum cum omni sua inmelioratione. Et / 11 

in antea ista charta venditio firma permaneat omnique temore. 

Actum est hoc X kalendas augusti, anno IIII regni Philippi regis. 

S+ Mar-/ 12 covallo, qui ista charta venditione fieri feci, firmavi 


/ 13 S+ Bellucii Bonuci. S+ Bernard Guillem. S+ Guifredus 

Laurencii. S+ Galindus Vitalis. 

/ 14 S+ Mironis presbiter, qui hanc scripsi die et anno quod 

supra. 

1048 


Isarn Tedbert, Sunyer Savaric, Ag i Bernat Seniol, tutors i almoiners 

testamentaris de Seniol Daniel, venen a Bremon Ramon i a la 

seva muller Ermengarda un alou, situat al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Genís d’Agudells, al lloc anomenat Coma


de Fels, pel preu de 9 unces d’or pur de Barcelona i 3 mancusos 

de 10 l’unça. 

ACB, LA.II, n. 112, f. 40d-41a. Rúbrica: “Raimundus Bremundi emit honorem de 

Coma de Fels, in Acutellis”. Inter columnas verso: “n. 112” (Caresmar). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1064” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

F: 11 línies. 


In Dei omnipotentis nomine. Ego Ysarnus Tedberti et Suniarius 

Savarici et Ag femina et Bernardus Seniulli, pariter in unum, tutores 

et elemosinarii Senuilli Danielis, venditores sumus tibi Bremundo 

Reimundi et uxori tue Ermeniardi femine, ementibus. Manifestum 

est enim quia precepit nobis predictus Senuillus ad suam ultimam 

voluntatem per suum testamentum, unde iudicium obligatum tenemus 

per seriem conditionum legaliter editum, ut vendidissemus 

propter sua debita ipsum alodium, quod habebat in territorio barchinonensi, 

in parrochia Sancti Genesii de Acutellis, in loco qui 

vocatur Cuma de Fels. Unde nos tutores eius et elemosinarii per 

ipsius iussionem atque testationem vendimus vobis prescriptum 

alodium, terras videlicet et vineas, cultum et incultum, diversique 

generis arbores et ipsum casalem intrinsecus situm. Habet autem 

terminum predictum alodium ab oriente in strata qua itur ad urbem 

Barchinonam, de meridie in alodio de Bernardus Reimundi, de 

occiduo in alodio Mironis Guadalli et vestro, de circio in vestro 

similiter alodio. Quantum isti termini ambiunt atque circumeunt, 

vobis ad integrum vendimus, cum ingressibus pariter et egressibus 

suis, atque de nostro iure in vestrum dominium et potestatem 

tradimus, ut faciatis exinde quodcumque vobis placuerit, ad vestrum 

plenissimum proprium. Accepimus autem a vobis propter hoc 

alodium VIIII uncias auri Barchinone puri precium et mancusos III 

in mancusis / a de X in uncia, uno ad unum pensatis. Quod vos 

ementes precium nobis dedistis et nos 1 vendentes manibus nostris 

accepimus. Nichilque ex predicto precio apud vos remansit. Et est 

manifestum. Si vero nos venditores aut utriusque sexus homo 

venditionem hanc disrumpere aut in aliquo dimovere temptaverimus 

aut temptaverit, nil valeat, set componamus aut componat vobis hoc 

omne in duplum cum omni sua melioratione. Et postmodum hoc 

maneat firmum omne per evum. 

Quod est actum VI idus septembris, anno IIII regni Philippi regis. 

S+ Ysarnus Tedberti, s+ Suniarius Savarico, s+ Ag femina, s+ 

Bernardus Seniulli, nos qui hanc venditionem fecimus et firmavimus 

et testibus firmare rogavimus.


1655 

S+ Riculphi levite. S+ Geriberti sacer. S+ Bertrandus Argemiri. 

S+ Bonefilius Bernardus. S+ Bernardus Isarni. 


1. Abreviatura supèrflua ratllada. 


1049 

Marcovall ven a Bernat Ramon i a la seva muller Ermengarda una 

vinya situada al territori de Barcelona ciutat, al terme de Quinçà, 

al lloc anomenat la Carrera, a la parròquia de Santa Eulàlia de 

Provençana, que tenia per compra i per altres raons, pel preu 

de 6 mancusos d’or pur de moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-226. Original. Pergamí, 129 × 256. Al verso: “Nil pro capitulo” (s. XVI- 

XVII); “1063” (Mas). 

In Christi nomine. Ego Marcovallo venditor sum tibi Bernardus 

Raymundi et uxori tue Ermeniardis femina, emptoribus. Per hanc 

scripturam vendicio-/ 2nis mee vendo vobis vinea hab ipsa terra ubi 

est fundata. Et est ipsa vinea in territorio Barchinona civitate, in 

terminio de Chinciano, in loco vo-/ 3citato ipsa Carrera, in parrochia 

Sancta1 Eulalia de Promciana. Et advenit mihi predicta omnia per 

comparacione sive per ullasque voces. Et afron-/ 4tat predicta omnia 

de circi in vinea de Sancta Eulalia, de orient in vineas de Poncii 

Bernardo, de meridie in vineas de vos emptores, de occiduo in ipsa 

/ 5 strata. Quantum istas afrontaciones includunt, sic vendo vobis: 

iam dicta omnia ad integrum, in propter precium mancusos VI auri 

puri monete Barchino-/ 6na, legitime pensatos de decem in uncia. 

Quod vos emptores precium mihi dedistis et nos integriter recepimus. 

Est manifestum. Prescripta quoque omnia, / 7 que vobis vendo, de 

meum iure in tuum trado dominium et potestatem, ab omni integritatem, 

ut quiquit exinde facere vel iudicare volueritis, / 8 cum exiis 

et regresiis earum, ad vestrum plenissimum proprium. Quot si ego 

venditor aut aliquis homo sexus utriusque contra ista vendi-/ 9cione venero aut venerit pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut 

ego componam vobis predicta omnia in duplo cum omni sua melio- 

/ 10racione. Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc XV kalendas octuber, anno IIII reni / 11 Filipo 

rege.


S+num Marcovallo, qui ista vendicione feci et firmavi et testes 


/ 12 S+ Guilelmus presbiter. S+num Ermengaudus Miro. S+num 

Berengarii Remon. S+num Bernardus Constabile. / 13 S+. *+ Guilelmlus 

Raimundi*. 

/ 14 S+ Guilelemus sacer, qui hec scripsi et sss die et anno quod 

supra. 

1. Esmenada pel mateix escrivent la paraula abreujada Scta per Sca. 


1050 

Mir, la seva muller Ermegod i llur fill Arnau venen a Viçà Guadall, 

levita, dues peces de terra i cases amb casals que són a prop 

de l’església de Santa Perpètua, situades al comtat de Barcelona, 

al Vallès, a canvi d’un cafís d’ordi i 7 mancusos d’or de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-228. Original. Pergamí, 125 × 421 mm. Restaurat. De la línia 20 

fins a la 30 es troben escrites al marge esquerre del pergamí, en un espai deixat 

a propòsit. Al verso: “1063” (Mas). Restaurat i reforçat a base de setze trossets 

de pergamí. Algunes lletres estan rosegades per peixets de plata i hi ha una taca 

que impedeix la lectura d’algunes lletres dels noms dels testimonis. Caplletra “I”: 

54 mm. 

In nomine Domini. Ego Miro et uxor mea Ermegod femina et 

filius noster Arnallus vendit[o]res s[u]mus tibi Vitiano Guadalli 

levite, emptori. Manifestum est enim quia / 2 per hanc scripturam 

istius nostre vendicionis vendimus tibi, pariter in unum, pecias 

du[a]s terre et domos cum casalibus, que sunt iuxta ecclesiam Sancte 

Perpetue. Sunt autem / 3 hec omnia in comitatu barchinonensi, in 

Vallense, in parrochia iam dicte virginis. Advenerunt autem nobis 

hec cuncta per cartam pigneris atque per pignoracio-/ 4 nem, quam 

nobis fecit vir quidam, nomine Rigual, et uxor eius Bonadomna. 

Unde expectavimus eos ultra terminum constitutum atque prefinitum 

duobus annis / 5 et amplius, atque sepe admonuimus eos ut 

redimerent suum illorum pignus, quod nobis per cautionem scripture 

deposuerant. Set quia accedere ad re-/ 6 demptionem pigneris 

noluerunt, neque admonitionibus nostris aurem prebere voluerunt, 

insistentibus viris idoneis inferius corroboratis, secundum quod ipsi 

pignus / 7 ipsum posse valere extimaverunt, vendimus tibi predictas 

duas pecias terre cum domibus et casalibus. Que omnia sunt in 

comitatu prescripto et parrochia prefata. / 8 Habet autem terminum


1657 

pecia una terre ab oriente1 in strata publica, a meridie in alodio 

Poncii Olibe, ab occiduo in alodio et in sacrariis2 Sancte Per-/ 9petue, a circio in alodio Remundi Bon\i/filii3 (e). 4 Item alia pecia terre habet 

terminum ab oriente in strata publica, a meridie in alodio predicti 

Remundi, 5 ab oc-/ 10ciduo in sacrariis, a circio in tuo alodio heredumque 

tuorum. Iterum habent terminum ipse domus cum ipsis 

casalibus ab oriente in ecclesia et in exitu Sancte Perpetue, / 11 a 

meridie et occiduo in callibus ipsorum sacrariorum, a circio in 

sacrario Guilielmi Mironis. Quantum isti termini concludunt atque 

circumeunt, / 12 tibi ad integrum vendimus, cum ingressibus pariter 

et egressibus suis. Atque de nostro iure in tuum dominium et 

potestatem tra[d]imus, cum omnibus suis terminis et / 13 pertinenciis 

et cum cunctis, que dici vel nominari possunt, ad iam dicta omnia 

quocunque modo pertinentibus, ut facias exinde quodcumque tibi 

placuerit, / 14 ad tuum plenissimum proprium. Accepimus autem a 

te kaficium I ordei in precium et mancusos VII auri Barchinone. 

Quos tu emptor precium nobis dedisti et nos / 15 venditores manibus 

nostris accepimus, sicut est manifestum. Nichilque ex predicto 

precio aput te emptorem remansit. Si vero nos (nos) 6 venditores aut 

utriusque sexus homo / 16 venditionem hanc infringere aut in aliquo 

rescindere temptaverimus aut temptaverit, nil valeat, set componamus 

aut componat tibi hoc omne in duplum cum / 17 omni sua 

melioracione. Et postmodum hoc maneat firmum omne per evum. 

Quod est actum XII kalendas octobris, anno IIII regni Philippi 

regis. 7 

S+num Mironis, / 18 s+num Ermegod femine, s+num Arnalli, qui 

hanc vendicione fecerunt et firmaverunt et testes eam firmare 

rogaverunt. 

/ 19 *S+ Guitardus levita*. *Arnallus presbiter*. 

/ 20 S+ni Guilielmi8 Mironis. / 21 S+ni Bonifilii Ondisdi. 9 / 22 S+num 

Ebroini Bonifilii. / 23 S+num Eme femine. / 24 S+num Guilielmi [fln]. 

/ 25 S+num Arberti. / 26 S+num Guilielmi10 [civi]. 11 / 27 Isti sunt huius 

rei tes-/ 28tes atque interfuerunt / 29 huic negocio / 30 presentes. 

/ 31 S+ Poncii subdiachoni, qui hoc scripsit atque sub ss scripsit 

die et [a]nno quo supra. 

1. La primera e sembla una o. 2. Sobra la primera i i sota la segona i hi ha 

una q. 3. Sota la primera i hi ha una p. 4. Ratllada. 5. La lletra final sembla 

una e. 6. Repetit. 7. Sota hi ha una s d’un començament de signatura. 8. Sota 

la segona i hi ha una c. 9. Potser Ondiscli. 10. Sota la u hi ha una o. 11. Gairebé 

a la fi de les línies 25-27 hi ha una taca i només es veuen unes quantes lletres.



1051 

Ramon Guifreu i la seva muller Ermessenda donen a Guifré Llobató 

i a la seva muller Guisla la meitat d’una parellada de terra, d’un 

casal, d’un pou, d’una pila i d’un prat, situat tot al comtat de 

Barcelona, al lloc anomenat Cubili de Asinos. 

ACB, perg. 1-4-227. Original. Pergamí, 116 × 273 mm. Al verso: “Ad Cuvilem de 

Asinis” (S. XIII-XIV); “1063” (Mas). Caplletra “I” ornamentada: 40 mm. 

In nomine Domini. Ego Reimundus Grifii et uxori mea Ermesindis 

femina donatores sumus vobis Guifredus Lobatoni et 

coniux tue Guilia. / 2 Manifestum est enim quia prompto animo 

promptaque voluntates et placuit in animis meis et placet, nullius 

quoque genti imperio nec / 3 suadenti ingenio, neque per vim nec 

propter metu, sed per meam spontanea voluntate, hoc elegit mihi 

cum Deo bona voluntas, ut cartam / 4 donationis fecissemus vobis 

supra dictos Guifredus et Guilia, sicuti et facimus. Donamus denique 

vobis medietate \de/ pareliatam unam terre, / 5 partem cultam partemque 

eremam, et medietate casalitio, qui ibidem est, cum solo 

et supraposito, et medietate de diversa genera arborum, que ibidem 

/ 6 sunt, et medietate puteum et de pila et de prato, nostrum proprium. 

Advenit ad me predicto Reimundi per donationis muliere mea 

Ermessindis / 7 et ad me Ermesindis per comparatione aut per 

ullasque voces. Est denique predicta omnia in comitatu Barchinona, 

ad locum que nucupant / 8 Cubili de Asinos. Affrontad eciam 1 iam 

dicta omnia de circio in strata de Lanaria, de aquilonis in terra de 

nos donatores aut in limite, / 9 de meridie in ipso Prato et in terra 

erema Chixol femine, de occiduo in terra Altemiri et Geribertus 

Giscafredi. Quantum vero infra iam / 10 dictas affrontationes includunt, 

sic donamus vobis: ipsa omnia supra scripta, cum exitibus et 

regressibus earum, ad vestrum proprium alodium. / 11 Quem vero 

predicta hec omnia de nostro iure in vestro tradimus dominio et 

potestate, ut vobis sit licitum habendi, tenendi et exfructuandi et facien-/ 

12 dum omnia quecumque volueritis \vos et posterita vestra/. 

Ita quod si nos donatores aut alia qualibet personam hominis, tam 

maioris ordine quam minore, vel utriusque / 13 femineo sexus istam 

cartam inquietare aut disrumpere voluerimus aut voluerit, ad 

nichilum deveniat eius presumptio, sed componad / 14 aut componat 

supra nominatam terram cum alia omnia predicta in triplo cum 

omnes eius inmeliorationes. Et deincebs istam cartam firma et 

incon-/ 15 vulsa permaneat modo et omnique tempore.


1659 

Facta ista carta donatione VIIII kalendas novembris, anno IIII 

Philippi regis francorum. 

/ 16 Sig+num Reimundus Grifii, sig+num Ermesindis femine, 

sig+num Arbertus Dalmad, 2 sig+num Sichardis femine, nos qui / 17 

istam cartam fecimus scribere et manus nostras libenter firmavimus 

firmarique rogavimus. 

Sig+num Bonefilio Ygela. Sig+num / 18 Scluane. Sig+num. 3 

/ 19 Mirone subdiachonus, qui hoc scripsit cum litteras rasis in 

XVI regulo sub ss prephato die et anno. 

1. Per etiam. 2. Escrit sobre raspat. Sols s’endevinen una l i una o. 3. A 

continuació hi manca el nom. 

1052 


Adelaida i El·liarda venen a Guillem Domnuç una peça de vinya amb 

la terra on és plantada, situada al territori de Barcelona, a la 

parròquia de Sant Andreu [de Palomar], al lloc que anomenen 

Vilapicina, prop de la casa de Santa Eulàlia, que tenen per 

compra, pel preu de 2 mancusos en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-4-229. Original. Pergamí, 110 × 392 mm. Al verso: “Siglo XI” (S. XIX); 

“1053” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Adaledis femina et Elliardis femina 

venditores sumus tibi Guilelmus Donucii, emptore. Per hanc 

scripturam vendicionis nostre vendimus tibi peciam unam vinee, 

nostra propria, simul cum ipsa / 2 terra in qua est fundata. Quod 

habemus in territorio barchinonense, in parrochia Sancti Adree, 

in locum que vocitant Villa Piscinna, prope domum Sancta Eulalia. 

Advenit nobis per nostra comparacione et per 1 / 3 ullasque voces. 

Affrontant namque de parte circi in vinea de te emptore, de aquilonis 

in vinea de Geribertus, 2 de meridie in vinea de Remon Lobet, de 

occiduo in vinea de 3 Arnallo. / 4 Quantum vero infra istas quatuor 

afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: in propter precium 

mancusos II ex monete Barchinone legitime pensatos. Et nichil de 

ipso precio aput te / 5 emptore non remansit. Est manifestum. Quem 

vero predicta hec omnia, que nos vendimus tibi, de nostro iure in 

tuo tradimus dominio et potestate, ad integrum, cum exiis et 

regressiis earum, / 6 ad tuum proprium. Quod si nos venditores aut 

ullusque homo aut feminas utriusque sexus qui contra ista vendicione


venero aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, / 7 

set componat aut componamus tibi hec omnia in duplo cum omni 

sua melioracione. Et in antea ista vendicio firma permaneat omnique 

tempore. 

Actum est hoc nonas decembris, anno / 8 regni regis Philippi 

IIII. 

S+m Elliardis femina, s+m Adaledis femina, nos qui ista 

venditione fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

/ 9 S+m Gaucefredus Sinner. *S+ Reimudus subdiaconi*. *S+m 

Reimundus subdiachono*. / 10 S+m Arlluvinus. S+m Narcissus. S+m 

Bernardus Marcuti. 

/ 11 S+ Poncii subdiaconi, qui hoc scripsit4 die sss et anno quo 

[su]p[ra]. 

1. Sota la p hi ha una q. 2. Sota la e hi ha una a. 3. Sota la d hi ha 

una s. 4. Sota la s hi ha una t. 

1053 

1064 gener 2 

Guislabert, anomenat Miró, i la seva muller Guicenell empenyoren una 

peça de terra amb vinya situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

al terme de Canalies, que tenen Guislabert per carta precària que 

li van fer Gual, quòndam, i la seva muller Emma, i pels seus 

pares, i Guicenell per delme conjugal, a Vivà Gual, pel deute que 

tenen amb ell de cinc aimines d’ordi a la mesura de Guadamir, 

que fou prevere, i 2 mancusos i mig pagadors la festa de Sant 

Fèlix de Girona vinent. 



In nomine Domini. Ego Guilabertus, que vocan Mironi, et uxori 

mee, nomine Guizenell, 1 inpignoratores sumus vobis Vivani Gualli. 

Manifestum est enim qua dbitores sumus tibi 2 emmines V 

de ordeo ad mensura de / 2 Guadamiri, qui fuit presbiter, et mancusos 

II et med\i/o. Propterea inp\i/gnoramus tibi 3 pecia I de vinea cum 

ipsa terra ubi ipsa vinea est fundata. Adveni ad me Guilabertus per 4 

cartam precariam qui mihi / 3 fecit G\o/all\i/, qui est condam, et uxori 

sue Ema et pr genitorum eorum sive pr ullasqe voces, 

et ad me Guicenell 5 pr meum decimum. Et est ipsa vinea in 

comitatum barchinonense, in Vallense, in termi-/ 4 ne [Cana?]ligas. Et


1661 

afrontad predicta vinea de parte orientis in rio que vocant Olmed, 

de meridie in vinea de me susceptore, de circii in vineas de Ermengaudi6 

Ellemari, de occiduo7 in estra-/ 5da p[ub]lica. Quantum 

(IIII) 8 stas IIIIor afrontaciones includunt et isti termini ambiunt, 

sic inpignoramus tibi: ista vinea supra nominata, totum ab integrum, 

cum exios et regeresios ea-/ 6rum, in ea videlicet racione: ut ad die 

quod erit festa Santi Felicis Gerunda, ista proxima ventura, sic 

rendere faciamus istum debitum usque ad placitum costitum; 

et si minime fecerimus, abeas9 potestatem vin-/ 7dere, tenere, comutare 

vel inalienare aut facere quod volueris, a tuum plenissimum 

propium. Quod si nos inpignoratores aut ulliusque omo utriusque 

sexus qui contra anc ista inpignoracione / 8 venerimus aut venerit 

pro inrumpendum, non oc valead vindicare, sed coponat aut componamus 

tibi ista omnia in duplum cum omnem suam inmelioracionem. 

Et in antea (ista) 10 carta fima pr-/ 9manead mod 

(mod) 11 vel omnique tempore. 

(Facta) 12 Actum est oc IIII nonas ganuarii, ano IIII regni Filpi 

rex. 

S+num Guilabertus, s+num Guzenell, 13 nos qui ista / 10 inpignoracione 

fieri fecimus et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+num Guilem. S+num Cherucii. S+num Artalli. 

/ 11 S+ R[a]imundi prsbiter, qui ista carta scripsit cum literas 

rasas vel emendatas die et ano quod supra. 

1. Escrit sobre raspat. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Abreviatura supèrflua. 

4. A l’original perr. 5. Escrit sobre raspat. 6. Sota la g hi ha una d. 7. Abreviatura 

supèrflua. 8. Ratllat. 9. Abreviatura supèrflua. 10. Repetit. 11. Repetit. 

12. Ratllat. 13. Escrit sobre raspat. 

1054 

1064 gener 8 

Oliver Bernat ven a Adalbert Ramon un alou situat al comtat de 

Barcelona, al castell de Font-rubí, al terme de Morrocurt, al lloc 

anomenat Aranyó, pel preu de 12 unces d’or de moneda de 

Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 707, f. 262a-b. Rúbrica: “Hec carte sunt altaris Sancte Marie de 

ipso presbitero quam Raimundus de \Rosanis ibi constituit/”. Interior recto: “n. 

707” (Caresmar). Exterior recto: “Anno Domini 1064” (S. XVIII). Caplletra “S” 


Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 50, n. 790.


Scriptum est in libro legis goticis quinto, titulo quarto: “Venditio 

que per vim et metum extorta non fuerit, plenam habeat 

firmitatem.” In nomine Domini. Ego domnus Olivarii Bernardi 

venditor sum tibi Adalbertus Raimundus, emptore. Per hanc scripturam 

vinditionis mee vindo tibi alaudem meum proprium, id sunt, 

terras et vineas et casas cum solis et suprapositis et cum omni genere 

arboribus qui infra eius sunt, pratis et pascuis, aquis ductibus vel 

reductibus, meum proprium. Qui mihi advenit ad me Olivarii per 

genitores meos vel per ullasque voces. Et est ista hec omnia in 

comitatum Barchinone, infra huius termine de castrum Fonte Rubia, 

in apenditio Morrocurt, in loco que nuncupant ad ipso Arano. 

Affrontat ipso alaude, qui est supra scriptum, a parte orientis in ipso 

torrente qui discurrit per tempus pluviarum vel in ipsa Ruvira, de 

meridie in ipso alaude qui fuit de Liula, et de occiduo in ipsa strata 

publica qui vadit ubique vel in ipsa Serra, de parte vero circii in 

alaude de me venditore. Quantum infra istas totas affrontationes 

includunt vel resonant et isti termini continent, sic vindo tibi: de 

ipso alaude, quod est supra scriptum, ipsa medietate de terris et 

vineas et de casas et de ortis et de pratis et de pascuis et de aquis 

et de omni genere arboribus qui infra sunt, de cultum vel heremum, 

totum ab integrum, cum exiis vel regressiis earum, in aderato vel 

definito precio, propter precium quod inter me et te convenit, id 

sunt, uncias XII de auro monete Barchinona. Et est manifestum. 

Quem vero hec omnia, quod superius resonat, de meo iuro in tuo 

trado dominio et potestatem, ad tuum proprium alaudem. Si quis 

contra hanc ista carta francha vinditionis venerit / b ad inrumpendum 

aut ego vinditore aut ullusque homo vel femina qui ista carta 

vinditione inquietare vel disrumpere voluerit, in duplo tibi componat 

aut componere faciat cum omne sua immelioratione. Et in antea 

ista carta firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista vinditione VI idus post kalendas ianuarii, anno IIII 

regnante Philippo rege. 

S+m Olivario, qui ista carta fecit scribere et firmavi et firmare 

rogavi. 

S+m Berengarii Raimundi. Si+m Ebrino. Si+m Guitardus 

Gelani. Si+num Guilelmus Reimundi. Si+m Gerbertus Sendredi. 

Si+m Raimundi Raimon. Si+m Berengario Kalca sac. Si+m 

Bonushomo. Si+m Stephano. 

S+num Bernardus sacer, qui ista carta scripsit sss die et anno 

prefixo.

1064 gener 31 


1055 

1663 

Ervigi i Engúncia, la seva dona, venen a la Canònica de la Santa Creu 

i Santa Eulàlia un alou consistent en terres i vinyes, situat a 

la vila de Pollà, al terme de la parròquia de Santa Maria de 

Badalona, pel preu de 3 unces de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 378, f. 128a-c. Rúbrica: “Carta quod Erovigius vendidit canonice 

alodium terras et vineas et alia culta in maritima in vico Bitulone, in villa Poianno”. 

Interior recto: “n. 378” (Caresmar). Exterior verso: “Anno Domini 1064” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Erovigio et uxori mea Enguncia femina, 

nos pariter, venditores sumus Domino Deo et Chanonice Sancte 

Crucis atque / b Eulalie. Per hanc scripturam venditionis nostre vendimus 

namque alodium nostrum, id sunt, terras, cultas et eremas, 

cum montes et garricis, pronum vel inpronum, terras et vineas et 

trilias et arbores de cunctisque generibus, ubi sunt fundatas nempe 

vineas et trilias seu arboribus, cum ortos, ortalibus, cum fontes et 

aqua ad rigandum, cum casas et curtes et columbarios, solos et superpositos 

et foveas, hostiis et ianuis et limites cum petras magnas 

vel minimas, nostrum proprium franchum. Advenit ad me iam dicto 

Erovigio per genitorum vel comparatione, et ad me, mulier iam dicte 

Enguncia, per comparatione vel per decimum seu per qualicumque 

voces. Est nempe omnia separatim positi in diversisque locis in 

comitatu Barchinone, in Maritima, in vico Bitulone, in parrochie 

Sancte Marie, in termine eius seu in villa Poiano. Abet namque 

affrontationes supra scripte omnia de orientis in castrum Montirat 

et pergit per linea directa usque in Montgat, de meridie in undas 

maris et pergit per linea usque ad Sancti Adriani seu in flumine 

Bisocii, de occidente in iam dicto Bisocio et pergit per linea usque 

ad ecclesiam Sancte Engracie sive in torrent de Valle Vinchana et 

pergit per linea usque in castrum Lexad seu in Era Bona. Quantum 

iste affrontationes includunt et isti termini ambiunt, sic vendimus 

ad iam dicte Chanonice: ipsum nostrum directum et ipsas nostras 

voces, quantum ibi abemus vel abere debemus nos, aut ullusque 

homo vel femina per nostras voces, totum ab integre, cum exiis vel 

regresiis earum, in propter precium uncias III de auri Barchinone. 

Ac predicte Chanonice dedit nobis et nos venditores manibus nostris 

recepimus. Et est manifestum. Quem vero predicta omnia de nostro 

iure in potestate iam dicte chanonice tradimus ad suum proprium


alodium. Quod si nos venditores aut ullusque homo utriusque sexus 

qui hoc inrumpere temptaverit, nil valet, sed componat aut componamus 

vobis a predicte Canonice / c predicte omnia in triplo cum 

omne sua melioratione. Et in antea ista karta vendicionis firma 


Facta ista carta venditionis II kalendas februarii, anno IIII regni 

Filippo regis. 

Sig+m Erovigio, sig+m Enguncia femine, nos qui ista charta 

venditionis fecimus, firmavimus et testes firmare rogavimus. 

Sig+m Raimundo Guamiro. Sig+m Miro Guadamiro. Sig+m 

Riculfi Guilelmi. Sig+m Seniofredi Preciosa. Bonefilius sacer sss. 

Ermengaudus subdiachonus scripsit sub die et sss anno quod 

supra. 

1056 


Geribert, prevere, i la seva muller Raquel venen a Guillem Domnuç 

una peça de vinya amb la seva terra, situada al comtat de 

Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu, al terme d’Horta, al 

lloc anomenat Trullar, que tenen per compra i per delme conjugal, 

pel preu de 2 sous i 8 diners de Barcelona. 

ACB, perg. 1-2-1188. Original. Pergamí, 152 × 219 mm. Al verso: “mitja escala 

armari 2, n. 1188” (Caresmar); “Num...837”; “1064” (F-B). Caplletra “I”: 8 línies. 

In nomine Domini. Ego Geribertus presbiter et uxori mea 

Richellis femina, nos simul in unum, vendictores / 2 sumus tibi 

Guilelmus Donucii, emptore. Per hanc scripturam vendicionis nostre 

vendimus tibi / 3 peciolam unam vinee simul cum ipsa terra in qua 

est fundata. Est hec omnia in comitatu / 4 Barchinona, in parrochia 

Sancti Andree, in terminio de Orta, in loco vocitato ad ipso Truliare. 

/ 5 Advenit nobis per nostra comparatione et per decimum sive per 

ullasque voces. Affrontant namque iam dic-/ 6 ta vinea cum ipsa terra 

in qua est fundata, de orientis in vinea de Reambaldus Ansovalli, 

de meridie / 7 in vinea de Remon Lobet et de uxor sua, de occiduo 

in vineis de te emptore, de circi similiter. / 8 Quantum infra istas 

quatuor affrontaciones includunt, sic vindimus tibi: iam dicta vinea 

inte-/ 9 griter, cum exiis et regressiis earum, in propter precium solidos 

II et denarios VIII monete Barchinone. / 10 Et nichil de ipso precio 

aput te emptore non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta


1665 

hec / 11 omnia, que nos tibi vendimus, de nostro iure in tuo tradimus 

dominio et potestatem, ad tuum plenissimum / 12 proprium. Quod 

si nos venditores aut aliquis homo qui contra hanc venditionem 

venero aut venerit ad / 13 inrumpendum, non hoc valeat vendicare, 

set componat aut nos componamus tibi in duplo cum / 14 omni sua 

melioracione. Et in antea ista venditio firma permaneat omni 

tempore. 

Actum est hoc / 15 idus februarii, anno IIII regni Philippi regis. 

*S+Geribertus sacer*, s+num Ri-/ 16chellis femina, s+num Ermengaudus 

Gaucefredi, s+num Gaucerandi, nos / 17 qui hanc vendicionem 

fecimus et firmavimus et testes firmare rogamus. 

/ 18 S+num Gaucefredus Sunier. S+num Orucio. S+num Martino. 

*Fulcho subdiaconus* 

/ 19 S+ Poncii subdiaconi ssss, qui hoc scripsit die et anno quo 

supra. 

1057 

1064 març 2 

Joan, prior de Sant Miquel del Fai, i els seus monjos permuten amb 

Sexet una terra i una vinya, cultivada i erma, situada al comtat 

de Barcelona, a la parròquia de Sant Andreu de Palomar, al lloc 

anomenat Romanet, a canvi d’uns molins. 

ACB, LA.I, n. 533, f. 198a-b. Rúbrica: “Carta de Romaned, in parrochia Sancti 

Andree de Palomar”. Interior recto: “n. 533” (Caresmar). Inter columnas recto: “Anno 

Domini 1064” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus C: 14 línies. 


In nomine Domini. Ego Iohannes, gratia Dei prior Sancti Michaelis 

fallensis, cum fratres meos monachos comutatores sumus 

tibi Sexeto. Manifestum est enim quia comutamus tibi terra et vinea, 

culta et herema. Qui nobis advenit per vocem Sancti Michaelis. 

Est namque prescripta terra et vinea in chomitato barchinonense, 

infra ipsa parrochia Sancti Andree de Palumbario, in loco vocitato 

Romanedo. Et affrontat prescripta terra et vinea a parte orientis in 

vine(i)\a/s 1 de Sancte Crucis et Sancte Eulalie, de meridie in Torrentem 

Profundum, de occiduo in terra de Reamballo et in ipsa via, 

de parte vero circi in alodio de Vitalis vel in ipsa via. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic comutamus tibi: prescripta terra et 

vinea ab integrum, cum ingressibus et exitibus suis, propter ipsos


tuos mulinos que tu dones ad predicto domo, sicut in nostra cartula 

resonat. Et est manifestum. Prescripta quoque omnia, que nos tibi 

comutamus, de nostro iure in tua tradimus dominio et potestatem, 

ad tuum plenissimum proprium, ut facias exinde quecumque volueris. 

Quod si nos comutatores aut aliquis homo utriusque sexus 

qui contra hanc ista comutacione venerit ad inrumpendum, non hoc 

valeat vendicare, sed componat aut componamus tibi prescripta 

comutatione in duplo cum omni sua inmelioratione. Et insuper 

hec comutacio firma persistat omnique tempore. 

Facta comutatione VI nonas marcii, anno IIII regnante Filippi 

regi. 

Sig+num Iohannis prioris sss. Si-/ bgnum Compagnus monachus, 

Sig+ Wilelmus. Sig+num Arduinus monachus. Sig+num Petrus 

monachus. Sig+num Arnulfus monachus. 

Sss Sendredus levita, qui scripsit sss et die et anno quo supra. 

1. i anul·lada per una a interlineada. 

1058 

1064 març 6 

Olibà, fill de Sunifred, i la seva muller Sicarda venen a Adalbert un 

alou, situat al comtat de Barcelona, al castell de Font-rubí, al 

terme de Morrocurt, al lloc anomenat Aranyó, pel preu de 7 unces 

i 1 mancús de moneda de Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 708, f. 262b-c. Rúbrica: “Carta de Aranyone, in termine Fontis Rubei, 

in Penedes”. Inter columnas recto: “n. 708” (Caresmar). Exterior recto: “Fonti Rubi” 

(S. XVI-XVII). Exterior verso: “Anno Domini 1064” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus A: 24 línies. 


In Dei nomine. Ego Olibani, proli Seniofredi, et uxori mee 

Sichardis vinditores sumus tibi Adalbert, emptore. Pro hac scriptura 

vinditionis nostre vindimus tibi alodium nostrum proprium, franchum 

et linteum, id sunt, terras et vineas, cultas et eremas, kasas, 

casalibus et curtes et ortis, ortalibus, guttis et stillicidiis, petris 

petrarum, mobiles vel immobiles, cum diversis genera arboribus 

qui infra sunt, pratis, pascuis, vieductibus et reductibus, quiquid 

dici vel nominari potest. Qui mihi advenit ad me Olibani prefati 

per genitorum meorum et per comparatione, et ad me Sichardis per 

meum decimum vel per qualicumque voces. Et est hec omnia supra


1667 

nominata in comitatu Barchinona, infra termine de castrum Fonte 

Rubia, in apenditio Guardiole, in locum que dicunt Arannone. Et 

abet affrontationes predictum alodium a parte orientis in torrente 

qui discurrit per tempus pluviarum vel in termine Pinels, et de 

meridie in ipsa estrada / c qui vadit pro ipsa sede\rra/ et pergit ad 

castrum Granata, de occiduo in terra qui fuit de Durandi condam 

sive in alodio domno Olivarii, a parte circii affrontat in alodium Sancte 

Marie cenobii Montem Serratum vel in alodium domno Olivarii. 

Quantum infra istas affrontationes includunt vel isti prefati termini 

ambiunt, sic vendimus tibi: in prefatum alodium ipsa medietate, 

ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in propter precium 

uncias VII et mancoso I monete Barchinone in rem valentem. Et 

est manifestum. Que vero predicta ista hec omnia, quod superius 

resonat, de nostro iure in tuo tradimus dominio et potestate, ad 

facere quod volueris, a proprium. Quod si nos vinditores aut ullusque 

homo utriusque sexus qui contra ista venditione venerit aut 

venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat 

aut componamus tibi ipsa hec omnia supra nominata in duplo cum 

omne sua immelioratione. Et in antea ista vendicione firma et stabilis 


Facta ista carta venditione II nonas marcii, anno IIII regnante 

Philippi regis. 

S+num Olibani Seniofredi, s+num Sichardis, qui ista carta venditione 

fecimus scribere et firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+num Girbert Sendret. S+num Bonushomo Sennollo. S+num 

Guifret Atoni. S+num Berengario Raimon. S+num Ebroinus de Fonte 

Rubia. S+num Guilelmus prolis Raimundi. S+num Raimundi 

Olibani. 

S+ Senderedus sacer, qui ista carta scripsit et in die sss et anno 

prefixo. 

1059 

1064 maig 17 

Testament sacramental de Bernat Guifré, jurat sobre l’altar de Sant 

Tomàs que hi ha a l’església de Sant Jaume, a la ciutat de 

Barcelona, en el qual fa una deixa a la Seu de la ciutat mencionada 

d’unes vinyes situades a Tortorola, però disposa que el 

gruix de les seves possessions passi a mans de la seva muller 

i dels seus fills.


ACB, LA.II, n. 99, f. 34c-35a. Trasllat de 5 d’abril de 1076. Rúbrica: “Testamentum 

Bernardi Guifre qui dimisit sedi vineas ad Tortorolam”. Exterior verso: “n. 99” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “1064”; “Anno Domini 1064” (S. XVIII). Caplletra 

“C” ornamentada, tipus B: 4 línies. 

Regest: MAS, Notes, vol. X, p. 49-50, n.789. 

Conditiones sacramentorum ultime voluntatis cuiusdam homini, 

nomine Bernardi Guifredi. Unde constituit distributores rerum 

suarum fuissent Berengarius Remundi et Poncii Olive, qui et caputscole, 

et Guilie femine, uxor qui fuit Bernardi Guifredi defuncti, 

et filios suos masculos. Precipiens illis atque iniungens per suum 

testamentum, quod ille digito suo firmavit puncto solito et scribere 

iussit a Pontio levite, quod, si mortis eventu illi eveniebat, sicut et fecit, 

plenam potestatem habuissent sui predicti distributores et elemosinarii 

omnem rerum suarum, mobilium et immobilium, ita distribuere, 

dare et stabilire, sicut ille precepit eis per supra meminitum testamentum. 

Unde allati sunt testes, quos atulerunt predicti tutores, 

Guilelmo Marcho iudice et Guilelmo sacerdoti Sancti Mi-/ d chaelis. 

Qui testis iurisiurando testificati sunt ita dicentes: 

Nos testes Vivano Guilelmo et Poncii levite exarator iuramus 

primum 1 per Deum trinum et unum et super altare consecratum in 

honore Sancti Thome apostoli, cuius domus fundata est in ecclesia 

Sancti Iacobi, sita infra menia urbis Barchinone, supra cuius altare 

has conditiones manus nostras continemus iurando, quia nos 

prescripti testes bene scimus videndo et audiendo, quando predictus 

Bernardus Guifredi, qui est condam, iacebat in egritudine, unde 

obiit, intus in sua domo, adhuc loquela plena et memoria in se 

retinentem, sic iussit scribere suum testamentum et firmavit eum, 

ut supra retulimus, et nobis firmare precepit. Et per ipsum dedit 

potestatem suis predictis helemosinariis ita faciendi et stabiliendi 

de rebus suis, sicut in ipso testamento resonabat. In primis concessit 

ad Canonicam Sancte Crucis ipsas vineas, qui sunt ad ipso torrente 

vocitato Tortorolla. 2 Et item concessit ad ipsa Canonica mancusum 

I. Et concessit ad uxor sua Guilie ipsas suas domos, quas habebat 

in omnibus locis, et omnibus suos ortos et terras et vineas, quas 

ille habebat in omnibus locis, ut tenuisset et possedisset secure et 

delibere omnibus diebus vite sue; et post obitum suum ipsas suas 

domos, ubi ille habitabat, cum ipso orto et cum ipsas domos, ubi 

Chixol habitabat, cum omnia que pertinebat ad ipsos domos, 

remansisset ad Pontio filio suo, simul cum ipsa parielata, quod ille 

emerat de Sancta Maria cenobii rivipullentis et de suos monachos, 

simul cum ipso alodio, id sunt, terris et vineis et domos, que ille


1669 

habebat in parrochia Sancti Vincentii de Serriano. Et concessit ad 

filio suo Berengario ipsum suum alodium, quod ille habebat de 

alveo Lubricati usque ad collum de Fenestreles. Et item concessit 

ad Berengario, filio suo iam dicto, ipsas suas vineas, quos emerat 

ille de Guilie, socrui sue. Et item concessit ad Berengario, filio suo, 

ipsum suum alodium quod ille emerat de Gaucebertus Aven-/ a tini, 

et ipsum quos emit de Bernardus Remundi, et ipsum alodium quos 

emerat de filiis Bonefilii Iohannis. Et concessit ad Pontio, filio suo, 

ipso domo cum ipso ferregenal et cum omni genera arborum, qui 

ibi sunt, quod ille emit de Guitardo Rigato et de aliis quamplures. 

Et concessit ad filio suo Berengario ipsas suas domos, qui fuerunt 

de Bernardi Sendredi, quos ille emit de Guilelmo, filio suo, simul 

cum ipso orto. Et concessit ad filia sua Gerberga, que vocant Rossa, 

ipsas suas domos, qui fuerunt de Miro Scubil(l)ario, 3 et cum ipsos 

ortos et ipsos domos et ortos, qui fuerunt de Guilia, socrui sua, et ipsos 

do-mos et orto, qui fuerunt de Francho, et triginta uncias auri. Et 

concessit ad Iohannes Martini ipsas domos cum ortulo, qui fuerunt 

Sancti Benedicti 4 cenobii, ut teneat in diebus suis et 5 post obitum 

suum remansisset ad Pontio Bernardi. Et concessit ad opera de ipsa 

galilea uncias IIII or . Et ipso suo alodio, quod habebat in Rexag, concessit 

ad filios suos et ad filia sua iam dicta. Factum fuit ipsum 

testamentum IIII kalendas decembris, anno IIII regni regis Philippi. 

Post prescripta omnia, quod ille ordinavit, predictus Bernardus, 

conditor predicte voluntatis, vixit postea X dies et fuit mortuus in 

mense decembris. Et nos testes ea que testificamus et iuramus, vera 

esse profitemur per supra adnexum iuramentum in Domino. 

Late conditiones XVI kalendas iunii, anno supra dicto regni 


S+ Vivani Guilelmi, s+ Poncii levite, qui et testis. 

S+ Guilelmi Santio. S+ Guilelmi Lobatoni. S+ Berengarii Remundi. 

S+ Guilie. S+ Renardus Boetii. S+ Arberti. S+ Carbonelli. 

S+ Guitardi Belaroni. S+ Petroni Adalberti. S+ Guitardus Linguadeocca. 

S+ 6 Artalli. 

Facta est autem hec translatio nonas aprilis, anno XVI regni 


S+ Remundus levite, qui et iudicis. 

S+ Iohannis levite, qui hoc scripsit et die sss et anno quo supra. 

1. Abreviatura supèrflua. 2. La segona l, expuntuada. 3. La segona l, expuntuada. 

4. Hi ha un senyal de l’escrivà que indica on s’ha d’inserir al text. 5. Sota 

et hi ha una e. 6. Manquen els punts de subscripció.


1064 maig 18 

1060 

Testament de Bernat, en el qual fa deixes als seus fills i filles de béns 

situats entre el Llobregat i el coll de Finestrelles, a Sarrià i Reixac, 

i d’altres llocs no ben especificats. 

ACB, perg. 1-4-231. Original. Pergamí, fragment 284 × 140 mm. Restaurat: nº 25 

de 3/3/76. Malmès a causa de la humitat, que hi ha format taques sense diluir 

gaire la tinta, però que ha fet desprendre la part superior d’unes dotze línies; dues 

s’han perdut del tot i de les altres deu en resta una franja al marge dret d’un 

centímetre a dalt i uns quatre a baix. És impossible llegir el text d’aquestes deu 

línies tot i que en resta uns quatre centímetres del marge esquerre que corresponen 

a les línies 11 i 12, llegibles en bona part. Al verso: “scripta” (S. XII-XIII); “saeculi” 

(S. XIX); “1064” I “D.C.(b) 231, cap 3” (Mas); “1-4-231” (AP). 

(...) / 9 Tortorola. Et t[±64] / 10 ipsas suas domos quas habe[±64] 

/ 11 habebat in omnibus locis [±64] / 12 vite sue et post obitum suum 

ipsas suas cum[±25] orto et cum ip-/ 13 sas domos, ubi Chixol habitat, 

cum omnia que per[±9 ip]sos domos remansisset / 14 ad Pontio, filio 

suo, simul cum ipsa parielata quod ille emerit de Sancta Maria 

cenobii Rivi-/ 15 pullentis, et de suos manchusos simul cum ipso 

alodio, id sunt terris et vineis et domos, que ille / 16 habebat in 

parrochia Sancti Vincentii de Serriano. Et concessit ad filio suo 

Berengario / 17 ipsum suum alodium, quod ille habebat de alveo 

Lubricati usque ad collum de Fenestreles. / 18 Et item concessit ad 

Berengario, filio suo iam dicto, ipsas suas vineas, quos emerat ille 

de Guilie, / 19 socrui sue. Et item concessit ad Berengario, filio suo, 

ipsum suum alodium quod ille emerat / 20 de Gaucebertus Aventini, 

et ipsum quos emit de Bernardus Remundi, et ipsum alodium quos 

emerat / 21 de filiis Bonefilii Iohanis. Et concessit ad filio suo Pontio 

ipso domo cum ipso ferregenal / 22 et cum omni genera arborum, 

qui ibi sunt, quod ille emit de Guitardo Rigato et de aliis quamplures. 

/ 23 Et concessit ad filio suo Berengario ipsas suas domos, qui fuerunt 

de Bernardi Sendredi, / 24 quos ille emit de Guilelmo, filio suo, simul 

cum ipso orto. Et concessit ad filia sua Gerberga, / 25 que vocant 

Rossa, ipsas suas domos, que fuerunt de Miro Scubilario, et cum 

ipsos ortos / 26 et ipsos domos et ortos, qui fuerunt de Guilia, socrui 

sua, et ipsos domos et orto, / 27 qui fuerunt de Francho, et triginta 

uncias auri. Et concessit ad Iohanes Martini / 28 ipsas domos cum 

ortulo, qui fuerunt Sancti Benedicti cenobii, ut teneat in diebus suis 

/ 29 et post obitum suum remansisset ad Pontio Bernardi. Et concessit 

ad opera de ipsa galilea / 30 untias IIII. Et ipso suo alodio, quod 

habebat in Rexag, concessit ad filios suos et / 31 ad filia sua iam dicta.


1671 

Factum fuit ipsum testamentum IIII kalendas decembris, anno IIII 

/ 32 regni regis Philippi. Post prescripta omnia quod ille ordinavit 

predictus Bernardus, / 33 conditor predicte voluntatis, vixit postea X 

dies et fuit mortuus / 34 in mense decembris. Et nos testes ea que 

testificamus et iuramus, vera esse profite-/ 35mur per supra ad nexum 

iuramentum in Domino. 

Late conditionis XV kalendas iunii, / 36 anno supra dicto regni 


S+ Vivani Guilielmi./ 37 S+Pontii levite, qui et testis. S+ Guilelmi 

Santio / 38 S+ Guilelmi Lobatoni. S+ Berengarii Remundi./ 39 S+Guilie. 

S+ Renardus Boetii. S+ Arberti. S+ Carbonel/li\. / 40 S+ Guitardi 

Belaroni. S+ Petroni Adalberti. S+ Guitardus / 41 lingua de occa. S+ 

Artalli. / 42 

Facta est autem hec translatio nonas aprilis, anno XVI regni 


/ 43 *S+Remundus levite, qui et iudicis*. / 44 

S+ Iohanis levite, qui hoc scripsit et die sss et anno quo supra. 

1061 

1064 maig 22 

El bisbe Berenguer i la congregació de canonges de la Santa Creu i Santa 

Eulàlia de la Seu de Barcelona donen a Mir Ervigi i la seva muller 

Estefania una terra amb bosc situada al comtat de Barcelona, 

al Vallès, al terme de Sant Esteve de Vilanova, a la Rovira, per 

tal que hi plantin vinyes i donin anualment a la Canònica la 

quarta part de tots els fruits. 

ACB, LA.III, n. 62, f. 23d-24a. Rúbrica: “Item statuit Canonica aliam peciam terre 

et boscum in manso de Roira per censum quartum”. Inter columnas verso: “n. 62” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1064, Philipi 4” (S. XVIII). Caplletra 



In Christi nomine. Ego Berengarius, Dei gratia episcopus, cum 

omni congretatione canonicorum Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

Sedis barchinonense, tam istis presentis quam alios succedentis, 

donatores sumus vobis Mir Ervig et uxori tua Stephania. Manifestum 

quia 1 est enim quia venistis ad nos (u)\e/t 2 peti\s/tis ut cartam 

precariam vobis fecissemus, sicuti et facimus. Donamus namque 

vobis terram cum boscho de ipsa Canonica, quod supra retulimus,


propria francha, quod iam vineam plantastis vel in antea adiuvante 

plantaveritis et advinearetis. Quod est hec omnia in comitatum barchinonense, 

in Vallense, in terminio Sancti Stephani de Villanova, 

sive ad ipsa Ruvira. Quod nobis advenit (ad) 3 per ipsa Canonica supra 

scripta. Qui affrontat hec omnia supra scripta de parte orientis in 

alaudio de ipsa Canonica vel in ipsas duas partes petras super 

positas, de meridie in ipsa casa de ipsa Canonica ubi habitat Odger, 

de occiduo in ipsa via que exiit de domo ubi habitat Mir et vadit 

ad ipsa ubi habitat Esmerad, de parte vero circi in vinea de Sancti 

Stephani. Quantum infra istas IIII or affrontationes includunt, sic 

donamus vobis in tali conventu: ut vineas plantetis et edificetis et 

bene laboretis, sicut de-/ a cet, bonas vineas et arboribus de qualicumque 

genere; et de ipsos fructos, quod Deus ibidem dederit, quartam 

partem nobis dare faciatis per unumquemque annum, tam de istas 

quod plantastis quam de istis, adiuvante Deo, plantaveritis vel edificaveritis. 

Et si vos dividere volueritis nobiscum, medietas iam dictas 

vineas sint vestras, alia medietas sint nostras. Et non licet vobis 

vindere vel alienare, nec alium senioraticum facere, nec baiolum 

adclamare, nisi nos aut successores nostros. Et si nos ad successores 

nostros emere noluerimus infra XX dies quod vos nos amonueritis, 

postea habeatis licentia ad vindere ad vestrum consimilem, quod 

nobiscum similiter teneat. Et ista donatio supra scripta sic donamus 

vobis et proieniis vestris: quantum plantare volueritis, sicut supra 

scriptum est. Quod nos donatores aut ullusque homo fuerit qui 

contra ista carta donatione venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed 

componat aut componamus vobis in duplo cum omnem suam 

inmelioratione. Et in antea ista carta precaria et donatione firma 


Facta ista \carta/ precaria XI kalendas iunii, anno ab incarnatione 

Domini MLXIIII, anno IIII Philipo regnante. 

Berengarius episcopus. S+ Dalmacius sacer. Miro presbiter. S+ 

Poncii sacriscustus. + Bernardus archidiachonus. S+ Guilaberti levite. 

S+ Mironis sacerdotis. S+ Guitardi presbiteri. S+ Mironis presbiteri. 

1. Expuntuat. 2. u expuntuada. 3. Expuntuat. 

1062 


Gid i la seva muller Bel·lúcia venen a Guillem i la seva muller 

Ermessenda un molí, que tenien pels seus pares, per compra i


1673 

per altres raons, situat al comtat d’Osona, al castell de Besora, 

al riu Foradada, pel preu de 3 sous. 

ACB, perg. 1-4-234. Original. Pergamí, 56 × 305. Al verso: “1065” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Gid et uxori sua Beluca vinditores 

sumus vobis Gilelem et uxori sua Ermesen, emtore. Per anc scriptura 

vindicio-/ 2 nis me vindimus vobis molino molente, cum ipso caput 

aquis, cum suo rego, cum sua feramenta, cum tota sua usabilia, que 

ad mo-/ 3 lino adpertinet, ab integrum. Qui nobis advenit de genitores 

nostros vel de comparacione vel de qualesque voces. Et est ipsa ec 

omnia / 4 in comitatu Ausona, in castrum Bisora, in rio Foradada. 

Et afrontat de parte orientis in tera de nos comparatores, de meri- 

/ 5 die et de occiduo in rio Foradada, de circii in tera de nos comparatores. 

Quantum infra istas quatuor afrontaciones includunt, 

/ 6 sicut vindimus nos vobis: ipsa omnia, quod superius resonat, ab 

integrum, cum exio vel regresis earum, in propter precium solidos 

III Et est / 7 manifestum. De nostro iuro in vestro trado dominio et 

potestate, ad propio. Quod si nos vinditores aud ulusque omo qui 

contra / 8 anc ista carta vindiccione venerit pro inrupen, non oc valeat 

vindicare, set componat in duplo. In antea ista carta / 9 firma 


Facta ista carta quinto decimo calendas agustas, anos V 

regnante Fili-/ 10 po rege. 

S+num Gid, s+num Beluca, qui sta carta fecimus et testes 


S+num Guilelem. / 11 S+num Remun. S+num Mir. 

Bonefilio sacer, qui ta carta scripsit die et ano quod supra. 

1063 

1064 agost 19 

Bonfill Gerard pacifica, defineix i evacua en favor dels seus germans 

Bernat i Ponç l’alou que va ser del seu pare Gerard, situat al 

lloc anomenat Banyols, al territori de la ciutat de Barcelona, i 

les vinyes que el seu pare tenia al lloc anomenat Magòria, al territori 

de Barcelona, juntament amb les cases que posseïa al 

suburbi d’aquesta ciutat. 

ACB, perg. 1-1-1439. Original. Pergamí, 250 × 224 mm. Al verso: “Carta Bonifilli 

Geralli in Bagneolis” (S. XIII-XIV); “Num... 1439” (S. XVIII); “Diversorum A. 1439” 

(Mas); “1064” (F-B). Caplletra “I” que ocupa 5 línies.



In nomine Domini. Ego Bonifilius Geraldi pacificator et definitor 

atque evacuator sum vobis, / 2 fratribus meis, Bernardo atque 

Poncio. Per hanc scripturam istius mee pacificacionis definio / 3 et 

evacuo vobis omnem illud alodium, quod fuit patris nostri Geraldi, 

quod est in territorio / 4 Barchinone urbis, in loco qui vocatur 

Bagneolis. Est autem nominatim in turre / 5 facta ex petra et calce, 

in domibus et cortibus, solis et supra positis, pratis et pascuis, / 6 

culto et inculto, cum omnibus, que dici vel nominari quecumque 

modo possunt, ad predictum / 7 alodium pertinentibus. Habet autem 

terminum predictum alodium ab oriente in Monte Iudaico, / 8 a 

meridie in litoribus maris, ab hocciduo in alveo Lubricati, a circio 

in strata publica / 9 Sancte Eulalie de Provinciana qua itur ad urbem 

Barchinonam. Quantum igitur \h/abetis vel qua-/ 10 licumque modo 

habere debetis intra predictos quat\u/or terminos, aut ego ibi habeo 

vel qua-/ 11 licumque modo abere debeo, vobis ab integrum pacifico 

et definio atque evacuo cum omni-/ 12 bus suis terminis et pertinenciis, 

ut faciatis exinde quodcumque vobis placuerit, ad vestrum 

plenissimum / 13 proprium. Si vero ego huius rei auctore aut utriusque 

sexus homo disrumpere voluerit / 14 opus hoc aut infringere, nil prosit, 

set componam aut componat vobis hoc omne in duplum 1 . Sub / 15 

hac quoque definicione atque vinculo pacifico et evacuo vobis: ipsas 

vineas quas pater noster habuit, / 16 et habebat tunc temporis quando 

obiit in loco qui vocatur Mogoria, in territorio urbis iam dic-/ 17 te, 

cum ipsis domibus quas idem pater noster habebat in suburbanio 

prefate urbis, que advenerunt prescripto / 18 patri nostro per comparacionem. 

Si autem ego huius rei auctor contra hoc pactum definicionis 

huius venero, / 19 componam vobis hoc omnem in duplum 2 

cum omni sua illius melioracione. Et postmodum hoc maneat 

firmum / 20 omne per evum. 

Quod est hactum IIIIX kalendas sebtembris, anno V regni Filipi 

regis. 

*S+ Bonefilius*, / 21 qui ista definicione vel pacificacione firmo 

et testibus firmare rogo. 

*S+ Petrus presbiter*. / 22 *S+ Compan levita*. *S+ Guitardi 

levite*. Sig+num Bereger Sendret. / 23 Sig+num Bonucio Tedger. 

Sig+num Iozfred. Sig+num Ermesindis /femina\. / 24 Sig+num Archimbal. 

*+ Guilabertus levita*. Sig+num Guilelm Gitard. / 25 

@Oliba sacer@, qui ista definicione scripsit die et anno quo supra. 

1. Sota um hi ha una o. 2. Sota um hi ha una o.


1064 

1675 

1064 agost 28 

Bonuç Sunifred, Joan Seniol i Guadamir Guillem venen a Sexet Ularic 

una peça de terra cultivada, situada al territori de Barcelona, a 

la parròquia de Sant Andreu, al lloc que anomenen Romanet, 

que tenen per la marmessoria del difunt Seniol, pel preu de 3 


ACB, perg. 1-4-232. Original. Pegamí, 127 × 400 mm. Restaurat. Al verso: “[Advenit 

nobis per manu]missoria de condam Seniulli unde iudicium obligatum abemus 

infra metas temporum a sserie condicionis actum vel aeditum seu per qualicumque” 

(S. XI); “Bonucius Cinfredo”; “Canonegas” (S. XIII-XIV); “Venda de terra de Sant 

Andreu de Gramanet”; “Nil pro Capitulo” (S. XVI-XVII); “1064” (Mas). 

In nomine Domini. Ego Bonucio Seniofret et Iova Seniulli et 

Guadamiro Guilelm venditores sumus tibi Sexeto Ularico, \emptore/. 

Per hac denique scriptura vindicionis nostre vindimus tibi 

peciam unam terre culta, quod abemus / 2 in territorio barchinonense, 

in parrochiam Sancti Andree, in locum que dicunt Romaneto. Advenit 

nobis per manumissoria de condam Seniulli, unde iudicium 

obligatum abemus infra metus temporum asserie condi/ 3 -cionis 

actum vel aeditum, seu per qualicumque voces. Afrontat namque 

predicta peciam terre de parte circio in terra de Iovan Seniullo 1 et 

de Bertranno, de aquilonis in torrente qui excurrit per imbrem et in 

terra 2 de te emp-/ 4 tore, de meridie in terra de Iovan predicto, de 

occiduo similiter in terra de Iouan et de eresque sui. Quantum infra 

istas quatuor afrontaciones includunt, sic vendimus tibi: predicta 

omnia tota ab integre, simul cum exios / 5 et regressios earum, in 

propter precium mancusos III de bono auro chocto monete Barchinone, 

a penso legitimo sine enganno. Et nichil de ipso precio 

aput te emptore non remansit. Est manifestum. Quem vero predicta 

/ 6 omnia, que nos tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus 

dominium et potestatem, ab omni integritate, ad tuum plenissimum 

proprium. Quod si nos venditores aut aliquis omo sexus utriusque 

qui contra ista carta vendicione / 7 venerit pro inrumpendum aut nos 

venerimus, nil valeat, set componat aut nos componamus tibi 

predicta omnia in duplo cum sua melioracione. Et in antea ista karta 

vendicione firma permaneat modo et / 8 omnique tempore. 

Facta ista carta vendicione V kalendas september, anno V regni 

regis Filipi. 

S+m Bonucio, s+m Iovan, s+m / 9 Guadamiro, nos qui ista carta 

vendicione fecimus (et firmavimus) 3 et firmavimus et testes firmare 

rogavimus.


S+m Bernardo Trasuer. / 10 S+m Leopardus Erumir. S+m Erumir 

Guilelm. / 11 

S+ Bernardus presbiter, qui hoc scripsit cum literas supra 

positas in linea I et fusas in linea VIIII, die et anno quo supra. 

1. Sota la u hi ha una o. 2. Sota la a hi ha una e. 3. Ratllat. 


1065 

Adelaida Sanla fa donació a favor de la Canònica de la Santa Creu 

i Santa Eulàlia d’una peça de terra de dues mujades situada al 

comtat de Barcelona, a Terrassa, al lloc anomenat Bonvilar, al 

coll Orí, que té per compra. 

ACB, perg. 1-2-1463. Original. Pergamí, 91 × 371 mm. Al verso: “Adalais Sanla 

qui dedit alodium summ Canonice in Terracia” (S. XI); “Scripta” (S. XIII-XIV); “Num... 

975” (S. XVII); “Mitja Escala, Armari 3, n. 1463” (Caresmar); “Antiquit. III. 358” 

(Mas); “1064” (F-B). Caplletra “I”: 8 línies. 

ACB, LA.III, n. 358, f. 138a-b. Rúbrica: “Adaladis dedit Sedi II modiatas terre 

apud Bonvilar et ad collum Orio in Terracia”. Exterior recto: “n. 358” (Caresmar). 


In Dei Omnipotentis nomine. Ego Adalaidis Sanlani donatrice 

sum Domino Deo et Sancte Crucis Sancteque Eulalie et ad ipsa 

Canonica. Manifestum est enim quia dono ibi peciam a unam terre, 

qui sunt duabus modiatas, franca b / 2 mea propria, quas habeo in 

comitatu barchinonensi, in Terraca, c in locum vocitatum Bovilar 

et ad collo Orio. Advenit mihi hec terra per mea comparacione d 

vel per ullasque voces. Affrontant e hec terra de circi in terra / 3 

de Seniofredus Leopardi, de oriente in terra de Sancti Laurencii, de 

meridie et de occiduo in terra de Riba Talada. Quantum iste affrontaciones 

f includunt, sic dono: prelocuta terra Domino Deo et 

Sancte Crucis Sancteque Eulalie et ad ipsa / 4 Canonica, ut faciant 

exinde quodcunque g voluerint, sicut de aliis alodiis prelocute 

chanonice h ipsis kanonicis. i Quem vero predicta terra de meo iure 

in potestate Domino Deo et ad ipsa Canonica vel ipsis clericis eam 

trado, ut faciant exinde / 5 quodcunque j voluerint, ad illorum proprietate. 

Talem v\i/nculum taxacionis k in hanc cartam donacionis l 

vobis impono: ut si ego donatrice aut aliquis homo vel femina sexus 

utriusque hec cartam m donacionis n rumpere voluero aut vo-/ 6 luerint, 

omnis modis adnihiletur, o set componat aut componam prelocute 

kanonice p vel clerici predicta terra tripliciter, in talem locum ubi si-


1677 

milem vobis possit obtinere valorem infra prefatum locum. Et in antea 

hanc donacionisq / 7 carta inconcussa permaneat omne per evum. 

Actum est hoc XII kalendas novembris, anno V regnante 

Phylippor rege. 

S+ Adalaidis Sanlani, ego qui hanc donacionems feci et firmavi 


/ 8 *+ Guilelmust levite*. *S+ Berengarii*. S+ Guitardi levite. 

/ 9 S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quo supra. 

a. petiam. b. francha. c. Terracia. d. comparatione. e. affrontat. 

f. affrontationes. g. quodcumque. h. canonice. i. canonicis. 

j. quodcumque. k. taxationis. l. donationis. m. carta. n. donationis. 

o. adnichiletur. p. canonice. q. donationis. r. Philippo. s. donationem. 

t. Guielmus. 

1066 


Testament d’Arnau en el qual fa deixes a diferents persones, tant laiques 

com eclesiàstiques, i també afavoreix diverses institucions 

religioses entre les quals destaca Sant Pere de Vilamajor, on, a 

més d’altres donacions, institueix una llàntia. 

ACB, LA.II, n. 516, f. 175d-176b. Rúbrica: “Hoc testamentum est de Sancto Petro 

Ville Maioris ubi iste Arnallus statuit I lampadam omni tempore”. Inter columnas 

verso: “n. 516” (Caresmar). Interior verso: “IIII”; “Nichil” (S. XIII-XIV). Interior recto: 

“Sancti Petri de Villa Maior I lampada” (S. XIII-XIV). Exterior recto: “Anno Domini 




In nomine Domini. Ego Arnallus iaceo in lectulo meo in 

egritudine et timeo aut non veniat super me repentina casu mortis. 

Et preco amicos meos, id est, Mironi Sonifredi et Ermengaudi 

Samarel-/ a li et Sonifredi sacer ut, si mihi finis evenit, distribuere 

faciant omne rebus meum avere, sicut ego eis precipio. In primis 

iubeo scriptura donationis facere a domum Sancti Petri Ville Maiori 

de ipso meo alodio, quod emi de Arnallus Bernardi, et de ipsos 

arbores et de ipsas vites qui ibi sunt, et cum ipsos torrentes et aquis 

aquarum quod ibi habeo. Et si Arnallus Bernardi vult dare usque 

ad ista Pascha prima veniente mancusos XII ad opera Sancti Petri, 

prescriptus ipso alodio fiat de Arnallus Bernardi. Et si noluit dare 

ipsum aurum ad domnum Sanctum Petrum ad sua opera, ipso alodio


prescripto dimitto ad domnum Sanctum Petrum prescriptum. Ad 

Sancta Maria del Pug, mancuso I. Ad Sancti Petri Roma, mancuso 

I. Ad Cannonica Sancte Marie Gerunde, mancuso I. Ad Cannonica 

Sancte Crucis et ad Sancti Cucuphati, mancusos II. Ad Sancti 

Stephani de Palacio ad sua opera, mancuso I. Ad Sancta Susanna 

ad sua opera, mancuso I. Ad Sancti Marcialis ad sua opera, mancuso 

I. Ad domum Sancti Petri Ville Maiori dimitto ipsa vinea cum terra, 

quod emi de Gaucefredi Marcuci et uxor sua Kixul et de illorum 

eredes, in tale videlicet ratione: ut Bonifilii Sonifredi teneat ipso 

alodio cum ipsa vinea et, interdum vivit, in sanctum quadragesimum 

faciat lampada I ardere ante predictum Sanctum Petrum, et ad 

obitum suum sic eligat unum hominem qui ipsum servitium faciat, 

et sic fiat unus post alium usque in finem seculi. Ad Reimundus 

sacer, mancuso I et barrila \mea/ una, qui est in ipso Monte, et 

sestarius I de blad. Ad Gelmirus sacer, mancuso I et ipsa mea capa. 

Ad Gidone, mancuso I. Ad Guirallus sacer, mancuso I et emina I 

de blad. Ad Sonifredi sacer, ipso meo manso, ubi ego habito, cum 

ipso clauso quod emi de Reimundus sacer. Ad Bonifilii Sonifredi 

dimitto ipso meo alodio, quod habo de 1 \in/ Cavallar, id sunt, 

mansos, curtis, curtalis, ortis, ortalis, terras, vineas, cultum et 

heremum, et omni genera arborum, aquis aquarum, viaductibus vel 

reductibus, quantum ibi habeo per ullasque voces, in tale videlicet 

ratione: ut in potes-/ b tate meos elemosinarios donet mancusos IIII 

infra XXX dies post obitum meum. Ad domina mea Ermetruit, 

sestarios IIII de ordeo et mancuso I et IIII parilios de caponos. Ad 

soror mea Rikellis, mancusos II et migeres VIIII de ordeo. Ad Gilla, 

mancusos II et sestarius I de ordeo et barril I et porco I. Ad Mironi 

Sonifredi, mancusos IIII. Ad Guadal, mancusos IIII. Ad Ermengod 

Samarel, mancusos IIII. Ad Trudgardis dimitto ipsa mea vinea cum 

terra, quod emi de Fredlanna, et IIII alnas de drap de sendonis. Ad 

Reimun Recosinde, barrila I. Ad Gilla, oves II. Ad Puorel, emina 

I de ordeo. Ad Ermengod Samarel, ipsa fexa de terra quod emi de 

Sonifredi et de Engilrada et suos eredes, et servit me di diner ad 

manso de Ermetruit, et donet Ermengod alnas X de linteo. Alium 

meum avere, qui remanet, dimitto propter remedium anime mee 

et mando vindere ipso meo kavallo et meo al\s/berg propter ipsum 

aurum prescriptum, cum ipsum aurum quod Guadallus mihi debet. 

Factum hunc testamentum X kalendas novembris, anno 

XXXIIII regni Enrici regi. 

Sig+num Arnallus, qui istum testamentum fecit, firmavit et 

firmare rogavit.


1679 

Sig+num Adebrandi. Sig+num Puorel. Sig+num Guitard. 

Sss Sonifredus sacer, qui hunc testamentum scripsit et sub sss 


1. Aquesta paraula sembla supèrflua, malgrat que l’escrivà no ho assenyala. 

1067 


Arnau, fill de Vidal, fa donació a favor de la Canònica de la Santa 

Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona del seu fill Pere amb 

la seva herència, consistent en l’església de Santa Eulàlia i altres 

béns, situada al territori de Barcelona, a la parròquia de Sant 

Andreu de Palomar, al lloc anomenat Vilapicina, per tal que el 

seu fill sigui canonge. 

ACB, perg. 1-1-2396. Original. Pergamí, 209 × 363 mm. Al verso: “Donacio Arnalli 

Vitalis de ecclesia Sancte Eulalie de Villa Piscina” (S. XI); “Carta Arnalli de Orta de 

ecclesia Sancte Eulalie de Villapiscina quam dedit nostre canonice cum filio suo Petro 

Arnalli” (S. XIII-XIV); “Num... 2396” (S. XVII); “Diversorum A. 2396” (Mas); “1064” (F-B). 

ACB, LA.II, n. 225, f. 78a-c. Rúbrica: “Carta Arnalli de Orta de ecclesia Sancte 

Eulalie de Villa Piscina quam dedit nostre Canonice cum filio suo Petro Arnalli”. 

Inter columnas recto: “n. 225” (Caresmar). Exterior recto: “V. n. 213” (S. XVIII). Interior 

verso: “Anno Domini 1065” (S. XVIII). 

ACB, LA.II, n. 213, f. 74d-75a. Còpia d’un trasllat sense data. Rúbrica: “Arnallus 

Vitalis dedit Sedi Petrum filium suum in canonicum et ecclesia Ville Piscine et 

cetera”. Inter columnas verso: “n. 213” (Caresmar); “V. n. 225” (S. XVIII). Inter 

columnas recto: “Anno Domini 1065” (S. XVIII). Caplletra “I”: 4 línies. 


In a’ nomine Domini. Ego Arnallus, prolis Vidali, donator sum 

Domino Deo et Kanonice b’ Sancte Crucis Sancteque Eulalie Sedis 

Barchinone. Manifestum facio universis quia, / 2 prompto animo et 

bona voluntate, dono ad serviendum Deo et iam dicte sedis et 

predicte Chano\ni/ce a-c’ Petrus, filius meus, cum sua ereditate, b-d’ hoc 

est, ecclesiam Sancte Eulalie cum do-/ 3 mos et cortes atque sacraria, 

cum solis et suprapositis, ostiis et ianuis, et cum universis ad easdem 

domos quocumque ordine pertinentibus, ortos et ortales cum ipsos 

arbores / 4 qui infra sunt, et puteum cum aqua et ipsa bassa cum 

ipsa chintana, terras et vineas pariter et ipsam terram in qua eadem 

vinee sunt fundate, meum proprium. Que abeo in territorio / 5 

Barchinone, in parroechia c-e’ Sancti Andree de Palumbario, in loco 

vocitatu Villa Piscina. Advenit mihi per comparacionem d-f’ et per 

ullasque voces. Affrontat namque predicta / 6 omnia ab oriente in


torrente pluviali tempore decurentee-g’ qui venit de Romaned, et in 

via que ducit ad ecclesiam Sancti Andree vel ubique; a meridie in 

predicta via et in alo-/ 7dio tam Rodlendis quam Adaledis, et in via 

qua itur ad urbem Barchinonam vel ubique, h’ et in terra Rodlendis 

femine; ab occiduo in terra Sancte Eulalie iam dicte, et in terra / 8 

vel domibus prefate Rodlendis, i’ et in sacrariis tam Rodlendis quam 

Adaledis, et in terra iam dicte Rodlendis; j’ a circio in ipso margine 

super iam dictam ecclesiam, vel in ip-/ 9saf rasa qui se incoat a iam 

dictok’ margine, sive in via qui venit de Romaned, et in alia via que 

ducit ad domum Gerbertus Primi. Quantum histeg-l’ affronta-/ 10 

cionesh-m’ includunt, sic dono: ad serviendum Deo et iam dicte sedis 

et predicte Chanonicei-n’ iam dictus Petrus filius meus, cum iam 

dicta omnia, et precor ut prenominatus Petrus, / 11 filius meus, esset 

kanonicusj-o’ eiusdem sedis et predicte Chanonicek-p’ et abeat ibi suum 

locum, sine ullius contrarietatis obstaculum, omnibus diebus vite 

sue, et teneat predic-/ 12ta omnia ab integre omnibus diebus vite sue, 

et post obitum vero suum revertatur iam dicta omnia predicte 

Chanonice, l-q’ et teneat toto ab integr\e/, cum exiis et / 13 resiis 

earum. Quod si ego donatorr’ aut aliquis omom-s’ utriusque sexus qui 

contra hanc histan-t’ carta donacioniso-u’ venero a\d/ p veneritv’ ad 

inrumpendum, nil valeat, / 14 set componoq aut componat predicte1 chanonicew’ iam dicta omnia in duplo cum omni sua melioracione. 

r-x’ Et insuper histas-y’ donaciot-z’ firma maneat / 15 in perpetuum. 

Factaaa’ histau-ab’ carta donacionisv-ac’ XV kalendas decembris, 

anno V regni Philippi regis. 

S+m Arnal, ego qui hanc donacionemw feci, firmavi / 16 et testes 

firmare rogavi. ad’ 

*S+ ae’ Ermenardiaf’ presbiter*. *S+ ag’ Reimundus presbiter*. 

*S+ ah’ Guilielmusai’ levite*. / 17 *+ aj’ Stephani levite*. *S+ ak’ Remundi 

Seniofredi etal’ levite*. S+ am’ Guilelmi levite, qui et caputscole. / 18 

*S+ an’ Dalmaciusx sacer*. *S+ ao’ Remundiap’ levite, qui et iudicis*. aq’ 

/ 19 S+m Aialberti diachoni, qui hec scripsit cum litteras 

emendatas in verso X et XII, die et anno quo supra. ar’ 

1. Escrit sobre quelcom de raspat. 

LA.II, n. 225, f. 78a-c. a. Canonice. b. hereditate. c. parrochia. 

d. comparationem. e. decurrente. f. Segueix sacraria anul·lat mitjançant subratllat. 

g. iste. h. affrontationes. i. Canonice. j. canonicus. k. Canonice. 

l. Canonice. m. homo. n. ista. o. donationis. p. aut. q. compon\o/, 

segueix at anul·lat mitjançant subratllat. r. melioratione. s. ista. t. donatio. 

u. ista. v. donationis. w. donationem. x. Dalmatius. 

LA.II, n. 213, f. 74d-75a. a’. Precedeix Hec est translatio de ipsa scriptura donacionis 

que fecit Arnallus de Orta ad canonicam sedis Barchinone. b’. Canonice. c’. Ca-


1681 

nonice. d’. hereditate. e’. parrochiam. f’. comparationem. g’. decurrente. 

h’. vel ubique manca. i’. Segueix quam Adaledis anul·lat per expuntuació. j’. Segueix 

femine anul·lat per expuntuació. k’. a iam dicto substituït per ab ipso. l’. iste. 

m’. affrontationes. n’. Canonice. o’. canonicus. p’. Canonice. q’. Canonice. 

r’. e expuntuada. s’. homo. t’. ista. u’. donationis. v’. ad 

venerit manca. w’. Canonice. x’. melioratione. y’. ista. z’. donatio. 

aa’. Segueix est. ab’. ipsa. ac’. donationis. ad’. S+m Arnal ... firmare rogavi 

manca. ae’. Manca. af’. Ermenardus. ag’. et. ah’. et. ai’. Guilam. 

aj’. et. ak’. et. al’. Manca. am’. Manca. an’. et. ao’. Manca. 

ap’. Remundus. aq’. Segueix Hoc supra scriptis confirmatis et Adalbertus scriptor 

levite. ar’. S+m Aialberti ... anno quo supra manca. 

1068 


Pedró Ermemir i la seva muller El·levara venen a Bonfill Pere, sacerdot, 

una peça de terra, situada al territori de Barcelona, al terme 

de Provençals, a Torreblanca, pel preu de 6 mancusos i mig de 

moneda d’or de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 356, f. 119d-120a. Rúbrica: “Carta de Turre Alba in Provencialibus 

quod de Bonefilius Petri emit I petiam terre”. Inter columnas verso: “n. 356” 

(Caresmar). Inter columnas recto: “Anno Domini 1065” (S. XVIII). Vegeu doc. núm. 

1706, de 12 de desembre de 1064. Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 7 línies. 


In nomine Domini. Ego Petronis Ermemiri et uxori mea 

Ellevara femina venditores sumus tibi Bonefilius Petri sacer, emptori. 

Per hanc denique scripturam venditionis nostre sic vendimus 

tibi petiam I terre. Et est in territorio Barchinona, in termine de 

Provincialis, ad ipsam Turrem Albam. Et advenit mihi prescriptam 

petiam terre ad me Petronis Ermemiri per genitorum meorum et 

per omnesque / a voces, et ad me Ellevara femina per meum decimum 

et per omnismodis voces. Et affrontat prescriptam petiam terre de 

parte aquilonis in alodio de Bonucius Vivani et in alodio de filiis 

Bonifilii Aurucii, de circi in alodio de Vivanum Guilelmi, de meridie 

in strata publica, de occiduo similiter in strata publica. Quantum 

istas affrontationes includunt, sic vendimus tibi: prescriptam petiam 

terre ab integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, in propter 

precium mancusos VI et medium auri puri monete Barchinone, 

pensatos bene a penso de decem in uncia. Quos tu emptor precium 

nobis dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus. Et nichil 

de ipso precio apud te emptore non remansit. Et est manifestum. 

Quem vero predictam petiam terre, que nos tibi vendimus, de 

nostrum iure in tuum tradimus dominium et potestatem, ut facias


exinde quodcumque velis facere, ad tuum plenissimum proprium. 

Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra 

ista carta venditione venerimus au venerit pro inrumpendum, nil 

valeat, set componat aut nos componamus tibi prescripta omnia in 

triplum cum omni sua inmelioratione. Et in antea ista charta 


Actum est hoc VII idus decembris, anno V regni Philippi regis. 

S+m Petrus, s+ Ollovara femina, nos qui ista carta venditione 

fieri iussimus, firmavimus et testes firmare rogavimus. 

S+ Bernardus. S+ Reimundus. S+ Guilelmus presbiter. S+num 

Amalricus presbiter. S+ Bonucius Ferriolo. 

S+ Mironis presbiteri, qui hec scripsit die et anno quod supra 

cum litteras supra positas in linea I ubi dicit “sacer”. 

1069 


Anna i els seus fills Company i Bernat venen a Pere Sunifred, sacerdot, 

dues peces petites de terra erma situades al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Vincenç de Sarrià, al terme de Santa 

Cecília, pel preu de 2 sous i mig de diners de plata de Barcelona. 

ACB, LA.II, n. 20, f. 6d-7a. Rúbrica: “Quod Anna vendidit Petro Sinfre presbitero 

II as petias terre in Serriano, in termine Sancte Cecilie”. Inter columnas verso: “n. 

20” (Caresmar). Exterior verso: “XX” (S. XIII-XIV). Inter columnas recto: “Anno Domini 



In nomine Domini. Ego Anna femina una cum filiis meis, id 

est, Compagno et Bernardo, nos pariter in unum, venditores sumus 

tibi Petrus Seniofredi sacer, emptori. Per hanc denique scripturam 

venditionis nostre sic vendimus tibi peciolas II terre hereme, 

separatim positas in duobus locis. Et sunt in territorio Barchinona, 

in parrochia Sancti Vincencii de Serriano, in termine Sancte Cecilie. 

Et advenit mihi ad me Anna femina prescriptas II pecias terre 

hereme, separ\at/im positas in duobus locis, per viro meo Ecioni 

condam et per omnesque voces, et ad nos infantes, supra scriptos 

Compagno et Bernardo, per parentorum nostrorum et per omnismodis 

voces. Et affrontat prescripta pecia I terre de parte aquilonis et de 

meridie et de occiduo in terra et vinea de te emptore, de circi in terram 

Remundum Gitardi. Aliam vero peciolam terre affrontat de


1683 

parte aquilonis in vinea de Petrus Gondemari et de Friul femina, 

de circi et de occiduo in vinea de te emptore, de meridie in vineas 

de Guilia femina, uxor qui fuit condam Guanalgodi. Quantum istas 

affrontationes includunt, sic vendimus tibi: prescriptas pecias II 

terre, separatim positas in duobus locis, totas ab integre, simul cum 

ingressibus et exitibus earum, in propter precium solidos II et medio 

denariorum monete argentee Barchinone, qui modo currit. Quos tu 

emptor precium nobis dedistis et nos venditores manibus nostris 

recepimus. Et nichil de ipso precio apud te emptore non remansit. 

Et est manifestum. Quem vero pre-/ adictas pecias II terre, que nos 

tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium et 

potestatem, ut facias exinde quodcumque velis facere, ad tuum 

plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo 

sexus utriusque qui contra ista carta venditione venerimus aut venerit 

pro inrumpendum, nil valeat, set componat aut nos componamus 

tibi prescripta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et 

in antea ista carta venditio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc X kalendas ianuarii, anno V regni Philippi regis. 

S+ Anna femina, s+ Compagno, s+ Bernardus, nos qui ista carta 


S+ Guilelm Arnal. S+ Ioannes. S+ Guilelmi Ferrandi. Guillelmus 

sacer sss. 


1070 


Berenguer Arnau i la seva muller Adelaida venen a Ramon Ermemir 

i a Guadall Guillem, que anomenen Astraball, un alou consistent 

en terres, vinyes i prats, situat al comtat de Barcelona, dins els 

termes de la parròquia de Santa Maria de Badalona, pel preu 

de 113 unces d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 4-92-39. Original. Pergamí, 192 × 410 mm. Al verso: “Badalona, St. 

92, p.e. n.” (1936-1939); “Senyal blau, 39”; “1064” (F-B). Caplletra “I”: 62 mm. 

In nomine Domini. Ego Berengarius Arnalli una cum coniuge 

mea Adalaidis venditores sumus vobis Reimundus Ermemiri et 

Guadallus Guilielmi, / 2 que vocant Astraballo, emptores. Per hanc 

scripturam vendicionis nostre vendimus vobis alaudem nostrum 

proprium. Qui mihi advenit ad me Berengarium / 3 prescriptum per


pignus quas mihi deposuit Amatus Ellicri, 1 sicut resonat in ipsam 

cartam pignoris, quam mihi fecit et firmavit; et mihi Adaleidis 

prescripta / 4 per decimum, quod mihi dedit v\i/ri mei Berengarii iam 

dicti. Sunt namque predictos alodios in comitatu barchinonense, 

infra terminos parrochie Bitulone Sancte / 5 Marie. Est namque 

predictos alodios terris et vineis, cultis et eremis, pratis. Affrontant 

iam dicta omnia de circi in serra de ipsa Archa / 6 et in alaude Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie, de aquilonis in alaude de Durandus 

Baroni, de meridie in littore maris, de occiduo in rivo Bissocii. 

/ 7 Quantum iste affrontaciones includunt, sic vendimus vobis: prescriptum 

alaudium integriter, absque ulla reservacione, simul cum 

exiis earum, propter / 8 precium uncias CXIII auri puri monete 

Barchinone, unum ad unum mancusum pensatas a penso de novem 

et medium in uncia. Unde ego Berengarius prescriptus / 9 amonui 

Reimundum Mironem baiulum, qui est filum Amatum prescriptum 

et Adalaidem, uxorem qui fuit Amati prescripti, u\d/ redemissent 

prescriptum pignus et reddidis-/ 10sent mihi iam dictas Cm XIII 

uncias, et minime fecerunt et nihil mihi profuit. Insuper expectavi 

eos semper amonendo, ultra ipsum placitum constitum, quod pre- 

/ 11scriptus Amatus reddere debuerat quatuor annis et amplius, et 

nihil mihi reddiderunt. Idcirco, insistente Guilielmo Marcho iudice 

ceterisque / 12 viris idoneis superius annotati, apreciatum fuit ab 

eis hunc pignus valere non tantum qu\a/ntum fuit iam dictum 

debitum. Quem vero iam dicta omnia, que vobis ven-/ 13dimus, de 

nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ab omni 

integritatem, ad vestrum plenissimum proprium. Quod si nos venditores 

aut aliquis homo sexus / 14 utriusque qui contra hanc vendicione 

venerimus aut venerit ad inrumpendum, nil valeat, sed componad 

aut componamus vobis iam dicta omnia in duplum / 15 cum 

omni sua inmelioracione. Et insuper hoc maneat firmum omnem 

per evum. 

Actum est hoc V kalendas ianuarii, anno V regnante Phylippo 

rege. 

S+ Berengarius / 16 Arnalli, s+ Adalaidis femina, nos qui hanc 

vendicionem fecimus et firmavimus et testibus firmare rogavimus. 

S+ Bomparus presbiter. / 17 S+ Guadallus Guilielmi. 2 

S+ Geribertus Lodur. S+ Arnallus Miro. S+ Olibanus Mironi. 

S+ Gaucebertus /Ebrino\. 

/ 18 *S+ Guilielmus iudex*.


1685 

/ 19 Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris fusis in linea 

XVII die et anno quo supra. 

1. Sota la i hi ha una c. 2. Ratllat. 


1071 

Guifré, clergue, i la seva muller Ledgarda venen a Bernat, sacerdot, 

diversos béns que tenien pels seus pares, per compra i per altres 

raons, situats al comtat de Manresa, al terme d’Artés i a la Vall, 

pel preu de 12 sous. 

ACB, perg. 1-4-335. Original. Pergamí, 102 × 310. Restaurat i reforçat amb quatre 

peces de pergamí. Al verso: “Compra de mansum de valle que vocant Tiribola 

en terma de Artés”; “De Artés, de Tiriboles et Arundere” (S. XIII-XIV); “Pro intrata 

de valle de Artes”; “Nº 138”; “Nº 2”; “Nº 16” (s. XVI-XVII); “1064”; “D.C.(b) 335 capsa 

3” (Mas); “1-4-335” (AP). 

In nomine Domini. Ego Wifredus clericho et uxori Ledcarda 

vinditores sumus tibi Bernardo sacer, emtores. Per hanc scripturam 

/ 2 vindicionis nostre vindimus tibi chasas cum solos et superpositos 

et curte et portichos, et ortis, ortalibus et terras et / 3 vineas, 

cultas et ermas, et fo fonte et ficuleas et boscacio et omnium 

ienere arboribus. Qui nobis advenit de genito-/ 4 res nostros vel de 

comparacione vel per qualicumque voces. Et est ipsa hec omnia 

supra scripta in comitatum Minorissa, in / 5 terminio de Artesso, in 

ipsa Valle. Et affrontat de orient in vin\e/as episcopales, de meridie 

in serra de Challario, de occiduo / 6 in alode de Ermetruite vel suos 

eres, de circii in rio Balterubio. Quantum in istas afrotaciones inclunt, 

sic vindimus / 7 tibi: ipsa hec omnia supra scripta et barrilia 

I et cubo I, totum ab integrum, cum exiis et regresiis earum, in 

propter precium solidos XII m / 8 in rem valentem. Et est manifestum. 

Quem vero predicta ipsa hec omnia de nostro iuro in tuo tradimus 

dominio potestate, / 9 a facere quod voluerit. Quod si nos vinditores 

aut ullusque omo inquietare voluerit, non hoc valeat vindicare, set 

componat in / 10 duplo cum sua inmelioracione. Et in antea ista carta 

vindicone firma estabilis modo omnique tempore. 

Facta ista carta vindi-/ 11 cione IIII kalendas ienuarias, anno V 1 

V regnante Filipi rege. 

S+num Wifredus, s+num Ledcarda, qui ista carta vindicio-/ 12 

ne fecimus et firmare rogavimus. 

S+num Arnallo. S+num Seniofred. Guifretdus presbiter et sub sss.


Et est ipso ser-/ 13 vicio quarteres III de ordio a domino pontifice, 

et per ipsa barrilia et cubo supra scripto ipso precio sestarium I 

de ordio. 

Riculfus sacer / 14 scripsit sss die super exaratum. 

1. Tacat amb la mateixa tinta. 

1072 

1065 gener 15 

Seniol Ató ven a Miró Goltred, canonge de la Santa Creu, una parcel·la 

de vinya que tenia a precari, situada al terme de Barcelona, al 

lloc anomenat Puig de Màger, pel preu de 5 mancusos de 

Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 136, f. 47a-b. No té rúbrica. Interior recto: “n. 136” (Caresmar). 



In nomine Domini. Ego Senuillus Atoni venditor sum tibi 

Mironis Goltredi vice canonicorum Sancte Crucis. Manifestum est 

enim quia vendo tibi porcionem vinee mee, quam mihi contigit 

precariam per vocem quam accepi de alodio Sancti Michelis. Est 

namque predicta vinea in territorio Barchinona, in loco vocitato Puio 

de Mager. Habet namque terminum predicta vinea de parte orientis 

in vinea Guifredi Olibani, a meridiana vero parte in vinea Sancti 

Michaelis, ab occiduo in vinea Raimudi Cuc, a septemtrionem vero 

partem in vinea Gondemarus Bonutii. Quantum iste affrontationes 

includunt, sic vendo tibi: iam dicta vinea, et de meo iure trado in 

iure tuo et cunctorum canonicorum Sancte Crucis, ut faciatis exinde 

sicut de aliis munificentiis vestre canonice facitis, et accepi propter 

precium predicte vinee de manu supra dicti Mironis mancusos V 

monete Barchinone. Hec vero predicta vinea, que vobis trado, de 

meo iure in vestro trado dominio et potestate, simul cum / b exiis 

et regressiis eius. Quod si ego venditor aut aliquis homo sexus 

utriusque contra hac venditione venerit ad inrumpendum, nil prosit 

mihi aud illis, set componam aut componant vobis supra inserta 

omnia in triplum. Et insuper maneat firmum omne per evuum. 

Actum est hoc XVIII kalendas februarii, anno V regni Filippi 

regis. 

S+num Senillus Atoni, qui hanc venditionem feci et firmavi et 

testes firmare rogavi.


1687 

S+num Odegarii. S+num Reimundus Bonefilii. S+ Guilelmus 

levita. S+ Raimundus. S+ Mironi subdiaconi. S+ Berengarii. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit ssss die et anno quo supra. 

1065 gener 27 

1073 

Guillem i la seva muller Aissulina venen a Ardman i a la seva muller 

Guisla una peça de terra situada al comtat de Barcelona, al terme 

d’Olèrdola, al lloc anomenat Avinyó, pel preu de 2 sous i mig de 

diners de Barcelona. 

ACB, LA.IV, n. 251, f. 100c-d. Rúbrica: “Item emit Ardinam alodium in Avino”. 

Exterior verso: “n. 251” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus D: 5 línies. 


In Christi nomine. Ego Guilelm et uxor mea nomine Eizulina, 

proli condam Guilelm, venditores sumus tibi Ardman et coniux eius, 

nomine Guilia, empto-/ dres. Per hanc scriptura vinditionis nostre sic 

vindimus nos vobis petia I de terra francha, nostra propria. Et 

advenit ad me Guilelm per vocem uxori mea, et ad me Eizulina per 

genitores meos sive per quacumque voces. Et est ipsa terra in 

comitatum Barchinona, sive in termine de Olerdula, sive in loco que 

vocant Avigo. Et affrontat ipsa petia de terra de parte orientis in 

ipso alaudio de Santia de Cleria\na vel/ de Bernard Sunner vel de 

Biliardis, de meridie in terra de Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

vel in terra de comite sive in ipso torrente qui discurrit vel in ipsa 

estrada, de occiduo et de circii de vos emptores. Quantum infra istas 

affrontationes includunt, sic vindimus nos vobis ipsa petia de terra 

ab integrum, cum exios vel regressios earum, in propter precium 

solidos II e mig de diners de Barchinona. Et de ipso precio apud 

vos emptores non remansit. Et est manifestum. Quem vero predicta 

hec omnia, sicut superius resonat, de nostro iure in vestro tradimus 

dominio et potestatem, ad vestrum plenissimum proprium, ad facere 

quod volueritis. Quod si nos vinditores venerimus aut ullusque homo 

vel femina utriusque sexus qui contra hanc ista carta vinditione 

venerit ad inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat 

aut componamus vobis in duplo cum omnem suam immelioratione. 

Et in antea firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore. 

Facta ista carta VI kalendas februarias, anno V regni Philippo 

rege.


S+ Guilelm, s+m Eizulina, nos qui ista carta fecimus scribere 

et manibus nostras firmamus et testes firmare rogavimus. 

S+ Oliba Sunier. S+ Guitard Sedret. S+m Iouan Ferriol. S+m 

Gomar Ferriol. 

S+ Guilabertus presbiter, qui ista carta subrogatus scripsit in 

linea VI et subscripsit, die et anno sss quod supra. 

1065 febrer 5 

1074 

Emma i els seus fills Gerard i Guillem venen a Bernat Ramon i a 

la seva muller Ermengarda una peça de vinya amb la terra on 

és plantada, situada al territori de Barcelona, al lloc anomenat 

Quinçà, que Emma té per donació del seu marit i per delme 

conjugal i els seus fills per llur pare, pel preu de 2 mancusos 

i mig d’or en moneda de Barcelona. 

ACB, perg. 1-1-2309. Original. Pergamí, 145 × 361 mm. Al verso: “Cartas Bernardi 

Raimundi, patris Berengarii Bernardi canonici”; “Scripta XXVIII” (S. XIII-XIV); 

“Num... 2309” (S. XVII); “Lib. IV. Antiquit. N. 39”; “Diversorum A. 2309” (Mas); 

“1065” (F-B). 

LA.IV, n. 39, f. 13a-b. Rúbrica: “Empcio unius vinee in Quitiano”. Interior recto: 

“n. 39” (Caresmar); “XXVIII” (s. XIII). Caplletra “I”: 3 línies. 


In nomine Domini. Ego Emma una cum filiis meis Gerallus 

et Guilelmus venditores sumus vobis Bernardo Remundo et coniunx 

tue Ermeniardis, emptores. Per hanc scripturam venditionis ven-/ 2 

dimus vobis petiam a unam vinee cum ipsa terra ubi b est fundata, 

que est in terminio de Barchinona, in loco vocitatu Quinciano. c 

Advenit nobis ad me Emma per laxionem d maritus meus et per 

/ 3 meam e decimum, et ad nos venditores similiter pro nostro patre 

vel per ullasque voces. Habet autem predictam petiam f vinee, cum 

ipsa terra ubi est fundata, terminum ex cunctis 1 affrontationibus g 

in terris et / 4 vineis de vos emptores. Quantum h isti termini includunt, 

vobis ad integrum vendimus, propter precium i mancusorum 

duorum et medium auri puri monete Barchinone, de decem in uncia. 

/ 5 Quos vos emptores pretium nobis dedistis et nos venditores 

apud nos recepimus. Sicut est manifestum. Hanc quoque supra 2 

dictam petiam j vinee, cum ipsa terra ubi k est fundata, de nostro iure 

/ 6 in vestrum tradimus dominium et potestate, ad integrum, propter 

pretium prescriptum, cum ingressibus et egressibus eius, ut faciatis


1689 

quodcumque vobis placuerit, ad vestrum plenissimum proprium. Si 

vero / 7 nos venditores aut utriusque sexus homo venditionem hanc 

fringere voluerit, nil valeat, sed componnamus aut componant vobis 

hoc omne in duplum cum melioratione. l Et in antea / 8 maneat firmum 


Actum est hoc nonas februarii, anno V regni regis Philippi. 

S+ Emma femina, s+ Gerallus, s+ Guilelmus, nos qui hanc / 9 

venditionem fecimus et manu propria punctis firmamus et testes 


*Signum Petrus Remundim +*. S+ Bernardus. / 10 S+ Poncius. 

S+ Bellucii. / 11 

S+ Vivanus levite, qui hanc venditionem scripsit die et anno 

quo supra. 

1. Sota d’is hi ha or. 2. Abreviatura de ra sobre abreviatura de re. 

LA. a. peciam. b. in qua. c. Quitiano. d. laxationem. e. meum. 

f. peciam. g. affrontacionibus. h. Qantum. i. pretium. j. peciam. 

k. in qua. l. melioratione. m. Remondi. 

1075 

1065 març 6 

Arquimbau juntament amb el seu fill Geribert i la seva concubina 

Ledgod venen a Miró Goltred, sacerdot, en nom dels canonges 

de la Santa Creu de Barcelona, una petita peça de terra, situada 

al comtat de Barcelona, al Vallès, a la parròquia de Sant Esteve 

de Vilanova, al lloc anomenat Rio Meritabile, pel preu de 3 mancusos. 

ACB, LA.III, n. 49, f. 21b-c. Rúbrica: “Mir Goltred canonicus emit peciam alodii 

apud Meritabile, in Villanova”. Inter columnas recto: “n. 49” (Caresmar). Exterior 

recto: “Villanova”; “Anno Domini 1065” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

B: 13 línies. 


In nomine Domini. Ego Archimballus et Gerbertus, filio meo, 

et Ledgod, concubina mea, venditores sumus tibi Mironis Goltredi 

sacerdoti, emptori, vice canonicorum Sancte Crucis. Manifestum est 

enim quia vendimus tibi petiolam unam terre, quod habemus in 

comitatu Barchinone, in Vallense, in parrochia Sancti Stephani de 

Vilanova, loco vocitato Rio Meritabile. Advenit ad me Archimballo 

per genitorum meorum sive per comparatione, et ad me Gerbertus 

per vocem patris mei vel per qualicumque voces, et ad me Ledgod


per vocem Archimballi iam dicti seu per qualicumque voces. Habet 

namque terminum iam dicta terra a parte orientis in via seu in alodia 

de ipsa Canonica, a meridiana vero parte in terra iam dicte Canonice 

sive in ipsa aqua qui discurrit, de occiduo vero in alodium Berengarii 

Arnalli, de circio namque in alodio predicte Canonice. Quantum iste 

affrontationes includunt, sic vendimus tibi: predictam peciolam 

terre, vice canonicorum Sancte Crucis, et de nostro iure in tuo seu 

in illorum dominio tradimus et potestate, ad faciendum quodcumque 

volueritis, simul cum exiis et regressiis eius, in propter precium 

mancusos III, quod tu supra dictus Miro nobis dedisti et nos manibus 

nostris recepimus. Est manifestum supra meminita. Quod si nos 

venditores aut aliquis homo sexus utriusque qui contra ista venditione 

venerit ad inrumpendum aut nos venerimus, nil valeat aut 

valeamus, sed componant aut componamus vobis supra dicta terra 

in triplum. Et insuper hec venditio maneat firma omni tempore. 

Actum est hoc II nonas marcii, anno V regni Philippi regis. 

S+m Archimballi, s+m Gerbertus, s+m Ledgod, qui hanc venditionem 


S+ Bernardus Sendredus. S+m Mironi Eroigii. S+m Fulcho. 

S+ / C Guilelmus Seniofredi. Sig+m Carbonellus, Raimundus sacer. 


1076 

1065 març 18 

Bernat Sendred fa donació a la Canònica de la Santa Creu i Santa 

Eulàlia d’una peça de terra a la vila de Pomar, a la parròquia 

de Santa Maria de Badalona. 

ACB, LA.II, n. 376, f. 127c-d. Rúbrica: “Carta quod Bernardus Sendre dedit canonice 

I petiam alodii in maritima in vico Bitulone in Pomar sive Campum de Alsava”. 

Exterior verso: “n. 376” (Caresmar). Interior verso: “Anno Domini 1063” (S. XVIII). 



In nomine Domini. Ego Bernardi, prolis Sendredi, donatore 

sum Domino Deo et Chanonice Sancte Crucis Sancteque Eulalie. 

Certum quidem et manifestum est enim quia placuit animis meis 

et placet, nullus quoque agentis imperio nec suadentis ingenio, et 

propria expontanea hoc mihi elegi, ut cum Deo bona voluntas cartam 

donationis fecisse, sicuti et facio. Per hanc scripturam donationis


1691 

mee dono namque ad iam dicte Chanonice petia I de terra culta, 

mea propria, franca. Advenit mihi per genitores et per quascumque 

voces. Est prescripta petia terre in chomitato / d Barchinone, in 

Maritima, in vico Bitulone, in parrochie Sancte Marie in termine 

villa Pomar, in locum que dicunt Campum de Alsava. Affrontat petia 

terre de oriente in terra Argodmar, de meridie in terra Gelmir, fratri 

iam dicti Bernardi, de occidente in torrent de Pomar qui discurrit 

ad mare, a parte vero circii in via que pergit Auçana. Quantum iste 

affrontaciones includunt et isti termini ambiunt, sic dono ad iam 

dicte Chanonice: totum ab integre, cum exiis et regressiis earum. 

Et est manifestum. Quem vero predicte petie terre de meo iuro in 

potestate Domino Deo et predicte eius Chanonice trado, ad suum 

plenissimum proprium alodium tenendi et possidendi et eius beneficium 

abendi. Quod si ego donator aut ullusque homo utriusque 

sexus qui hoc inrumpere temptaverint aut temptaverit, nil valet, sed 

componam ad supra dicte Chanonice in triplo cum omne sua melioracione. 

Et in antea carta ista donacionis firma permaneat modo 


Facta carta donacionis XV Kalendas aprilii, anno V regni 


Sig+m Bernardi Sendret, qui ista carta donationis feci firmavi 


Sig+m Dominico Vetulo. Sig+m Bernard Orutio. Sig+m Gelmir 

supra scripti, fratri Bernardi. 

Bonefilius sacer scripsit sub die et sss anno quod supra. 

1077 

1065 abril 5 

Testament sacramental de Bernat Ermengol en el qual fa deixes a la 

Canònica dins del territori de Barcelona, d’un mas al Pi i sis 

mujades de vinya al Cogoll, i diferents possessions al monestir 

de Sant Pere de les Puelles de Barcelona. 

ACB, LA.I, n. 121, f. 58b-59a. Rúbrica: “Sacramentale Berengarius Ermengaudi 

qui dimisit Canonice I mansum ad ipsam Pinum et VI modiatas vinee ad 

Cucullum”. Foli 58, inter columnas recto: “n. 121” (Caresmar). Exterior recto: “Nota” 

(s. XIV-XV). Exterior verso: “Cogoll” (S. XIII-XIV). Foli 59, inter columnas recto: “Anno 

Domini 1065” (S. XVIII). Caplletra “C” ornamentada, tipus zoomòrfic en forma de 

gos, de color blau i perfilada amb vermell: 6 línies. 



Conditiones sacramentorum quarum ordinationi interfuit Guilelmus 

iudex et sacerdotes atque levite inferius subscripti, in quorum 

conspectu helemosinarii atque distributores rerum sive facultatum 

Bernardi Ermengaudi, Dalmatius scilicet Geriberti et Miro Guilelmi 

et Miro Goltredi atque Guitardus Boveti attulerunt testes, ad comprobandum 

predicti Bernardi voluntatem ultimam per testamentum 

editam, quorum testium nomina sunt: Petrus presbiter et Oliva levita 

et Remundus atque Remundus Fruia et Poncius, huius conditionis 

scriptor, qui hoc testificantur atque iureiurando confirmant ita 

dicentes: 

Iuramus nos prenominati testes per sanctam et individuam 

atque ineffabilem Trinitatem, Patrem et Filium et Spiritum Sanctum, 

et per altare quod est consecratum in honore Sancti Iohannis, quod 

etiam altare situm est in ecclesia Sancte Crucis sedis barchinonensis, 

supra cuius sacrosanctum altare has condiciones tangendo manus 

nostras iureiurando ponimus, quia nos vidimus et audivimus atque 

veraciter novimus tunc temporis quo predictus Bernardus egritudine 

detentus, loquelam plenam et memoriam habens integram, iussit 

prefatis suis helemosinariis atque rogavit, eos iniungendo eis suam 

ultimam voluntatem per suum testamentum, ut, si mors contigisset 

eum de ipsa egrotatione, qua tunc temporis detinebatur, sicuti et 

contigit, aut antequam aliud testamentum / c faceret, quod minime 

fecit, liberam potestatem haberent omne suum mobile sive immobile 

aprehendendi et dandi pro anima sua, sicut ipse illis iniuncxit in 

suo testamento. Primo concessit Domino Deo et Canonice Sancte 

Crucis Sancteque Eulalie ipsum suum mansum cum terris et vineis, 

terminis et pertinentiis, que habebat in territorio Barchinone, loco 

vocitato ad ipsam Pinum, cum ipsis suis vineis modiatis 1 VI, quas 

habebat ad ipsum Cucullum, iuxta vineas Berengarii et secus terram 

que fuit Marcutii Greti. Concessit cenobio Sancti Petri Puellarum 

petiam I terre, quam habebat ante ecclesiam Sancte Eulalie et iungitur 

cum terra Sancte Eulalie et cum terra Berengarii (O) 2 Orutii. 3 

Item concessit prefato cenobio aliam petiam terre, que iungitur cum 

terra iam dicti Berengarii et Durandi Blandrici. Item concessit ei 

terram et vineam, quam habebat sub rego et super regum et iungitur 

cum terra et vinea Remundi comitis et cum terra Durandi Blandrici. 

Item concessit ei petiolam I terre in Provincialis cum alia petiola 

terre, que est sub domibus filiorum qui fuerunt Boniparis, heredumque 

suorum, ipsam suam portionem quam ibi habebat. Concessit sorori 

sue, Ermeniardi nomine, ipsas suas domos quas habebat Barchinona, 

id sunt, turres II et muros II et omnes domos cum omnibus que


1693 

pertinent ad ipsas 4 domos, et illum ortum qui est sub ipso muro, 

cum arboribus et ipsum ferragenal quod iungitur cum ferragenalibus 

que fuerunt Bernardi Gelmiri. Concessit sorori sue Sancie ipsam 

suam portionem quam habebat in domibus que fuerunt Seguini 

Belliti, et ipsum directum quod habebat in domo et in orto et in 

ferragenali, que sunt ante ecclesiam Sancte Marie, et ipsas suas voces 

in domo et terra quam pater eius et mater emerunt de Guilelmo 

Rodgarii et uxore sua nomine Trudgarde ad ipsos Vineales, et in 

burgo civitatis Barchinone domos cum buada et ortos / d cum 

arboribus qui copulatur cum orto qui fuit Sendredi Livol. Item 

concessit ei in Maritima omne suum alodium quod habebat in 

parrochia Sancte Marie Civitatis Fracte vel per quascumque voces 

debebat habere, et suum directum quod habebat in modiata ipsius 

vinee que est ad ipsum Pontonar super ipsam stratam. Concessit 

sorori sue filie Ermetruit femine ipsam domum que fuit Guadalli 

Orutii cum ipso suo directo quod habebat in ipso manso qui fuit 

Aurofacte femine, et petiam I terre ad ipsum Perelo, et aliam petiam 

terre ad Aurum Inventum, et ad ipsos Vineales petiam I terre que 

iungitur cum terra Berengarii Orutii, et petiam I vinee ad torrentem 

Bellutii, et ipsam suam vineam que vocitatur Fruia. Item concessit 

Ermeniardi sorori sue petias II terre, quas laborabat Geribertus 

Gimaram sub villa de Provincialis. Concessit Remundo Geriberti 

petiam I terre cum ipso malleolo, quem laborabat pater eius 

Geribertus, et aliam petiam, quam plantabat Miro Salomonis. Alium 

suum directum quod habebat in Provincialis concessit Bonofilio 

Petri. Concessit dedicationi Sancti Michaelis de Mata ipsum suum 

blad et vinum, quod ibi habebat. Concessit Sancto Michaeli de Castro 

Vetulo ad ipsam Canonicam ipsum suum vinum cum ipsa tonna et 

ipso cupo, que habebat in Lorint. Concessit Guitardo Boveti ipsam 

suam tonnam, quam habebat in Barchinona, cum ipso cupo. 

Concessit Dalmatio Geriberti mulam I. Concessit Mironi Guilelmi 

equam I, et Mironi Goltredi alteram. Vivano Guadalli concessit 

tonnam I cum ipso cupo meliore. Domno Berengario 5 pontifici 

concessit tonnam I, que erat in ipsa turre, et bachonem I et estral 

I et cupum I, exceptis duobus melioribus meliorem. Abbatisse Sancti 

Petri concessit ipsum suum mulum et ipsam sarracenam 6 et ipsas 

bolzas. Remundo Guilelmi, 7 quartam I ordei. Aliud ordeum, quod 

remanebat, concessit / a Poncio Geriberti. Concessit Gitardo Boveti 

per suum debitum ulnas VI de drapo, quas habebat Bonavita 

hebreus. Guifredo de ipso Pino, sestarius I ordei, quod illi debebat. 

Aliud quod superesset, iussit dari pro anima sua. Postquam autem


hec omnia ordinavit, VIII kalendas aprilis, anno V regni Philippi 

regis, 8 loquelam plenam et memoriam habens integram, vixit usque 

ad noctem sequentis diei. Atque ex hoc nullatenus postmodum suam 

voluntatem mutavit, set secundum quod hic scripta est, hec ultima 

voluntas predicti defuncti evidentissime vera est. Nos prenominati 

testes ita iureiurando hoc confirmamus atque testificamur, nullamque 

fraudem vel malum ingenium hic impressum novimus, set secundum 

voluntatem prefati testatoris hec per actum scimus per 

supra nominatum in Domino iuramentum. 

Facta sacramentalis conditio nonas aprilis, anno V regni prefati 

regis. 

S+ Poncii levite. S+ Raimundus. S+ Petrus presbiter. S+num 

Mironis Seniulli. S+num Adalberti Seniofredi. S+ Bomparus presbiter. 

S+ Reimundus presbiter. S+ Compagni levite. Sig+num Guilelmus 

iudex. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit sss die et anno quo supra. 9 

1. Sota l’última i hi ha una a raspada. 2. Expuntuada; a sota hi ha una 

e. 3. Sota la o hi ha una u. 4. La a és una esmena de o. 5. Sota la o hi 

ha una i. 6. Sota la segona a hi ha una e. 7. Sota la segona i hi ha una 

o. 8. 25 de març de 1065. 9. D’aquest testament hi ha un pergamí original, però 

que no és testament sacramental, servat a l’AMSPP, perg. 30, de 25 març de 1065. 

1078 

1065 abril 5 

Testament sacramental de Guifré Sunifred, fet a la Seu de Barcelona, 

en el qual deixa a Déu i a la Canònica de la Santa Creu uns 

alous situats a Sarrià, Santa Maria d’Olesa i al castell de Riu 

Roig. 

ACB, LA.II, n. 13, f. 4b-5b. Rúbrica: “Testamentum quod Guifredus Sifre dimisit 

Canonice multa bona in Serriano, Ollesa, in Grameneto, in riu Rog, in Solsona, 

in Penedes, in Cerdanya”. Inter columnas recto: “n. 13” (Caresmar). Interior recto: 

“anno Domini 1065” (S. XVIII). Caplletra “S” ornamentada: 6 línies. 


Sacramentalis hec est conditio cuius ordinationi interfuit iudex 

Guilelmus et sacerdotes atque levite inferius subscripti, in quorum 

conspectu helemosinarii atque distributores rerum sive facultatum 

Guifredi Seniofredi, / c domnus scilicet Miro Goltredi et Miro 

Guilielmi et uxor eius Nevia, attulerut testes, ad comprobandum 

predicti Guifredi voluntatem ultimam per testamentum editam. 

Quorum hec sunt nomina testium: Petrus scilicet presbiter et Oliva


1695 

levita et Martinus presbiter et Iohannes Mironis et Vivanus levita, 

qui hoc testificantur atque iure iurando confirmant ita dicentes: 

Iuramus nos prenominati testes per Deum in substancia unum 

et in personis trinum et per consecratum altare Sancti Iohanis, quod 

situm est in ecclesia Sancti Crucis sedis barchinonensis, supra cuius 

sacrosanctum altare manus meas, has conditiones tangendo, ponimus, 

quia veraciter novimus videndo et audiendo tunc temporis quo 

predictus Guifredus, egritudine detentus, loquelam plenam et memoriam 

habens integra, fecit suum testamentum disponendo res 

suas omnes in illo et iussit prefatis suis helemosinariis atque rogavit 

eos caritate Dei et proximi ut, si mors illi advenisset de ipsa 

egritudine, sicuti et fecit, iniunxcxit in suo testamento. Primum 

namque concessit Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie ipsam suam partem illius alodii quam habebat vel habere 

debebat in Serriano, et illam quam habebat vel habere debebat in 

parrochia Sancte Marie Eulese. Insuper autem concessit Deo et 

predicte Canonice illud alodium quod habebat in Gramened, quod 

emit de fratre suo Remundo. Item concessit predicte canonice ipsas 

vineas malleolas que sunt ante castrum Rivi Rubei, ad torrentem 

qui vocatur Fulcimanna. Et ipsum mansum ubi habitabat Guilelmus 

Eschalunna cum terris et vineis, quas idem Giuifredus illic habebat. 

Et ipsam mansionem quam tenebat Ermemirus molinarius cum 

terris et vineis. Et cunctum alodium quod habebat in termino 

predicti Rivi Rubei, simul cum ipso molino et omnia instrumenta 

ad ipsum molinum pertinencia, cum rego et capiteregi, excepto / d ipso 

manso ubi habitabat Udalardus, quem tenebat eum Remundus 

Bonifilii simul cum terris et ortis et pratis. Et ipso manso quem 

tenebat Guifredus de ipso Puio cum terris et vineis et ortis et rego 

et capiterego. Et ipso alodio, terris “scilicet” et vineis et triliis que 

tenebat Guilielmus Pelliciarius, que concessit et donavit Domino Deo 

et cenobio Sancti Cucuphatis libere et solide. Concessit prephate 

Canonice ipsum suum alodium quod habebat vel habere debebat 

in urgellensi comitatu, “scilicet” in termino \de/ Solsone, in Villa 

Lenga sive Molius. Et ipsum alodium quod habebat vel habere 

debebat in Penitensi, terram videlicet et vineam in termino de 

Cegunoles. Et ipsas vineas quas habebat in comitatu Minorise, in 

villa Ordei, simul cum ipsa terra, et ipsum alodium quod habebat 

vel habere debebat infra menia civitatis Barchinone simul cum omni 

structura quam ibidem fecit. Atque omne suum alodium quod 

habebat vel hebere debebat in territorio in Cerritania, in terminio 

Villadur, sive in diversis locis aliis. Concessit sorori sue Nevie omnes


suas domos quas habebat vel habere debebat infra menia civitatis 

Barchinona, simul cum omni structura quam ibidem fecit. Atque 

omne suum alodium quod habebat vel habere debebat in territorio 

iam dicte civitatis, in diversis locis, in Bagneolis et in Provinciana 

et in Sanctis et in Terrariis Albis, similiter in variis locis. Et ipsum 

alodium de Malananeges quod ibi habebat vel habere debebat sive 

in termino de ipsa Rocha, in parrochia Sancti Saturnini sive Sancte 

Agnetis. Et ipsum quod habebat in Ausona, in villa Tolosa ubique, 

ut teneret predicta Nevia hec universa et possideret secure et delibere 

omnibus diebus vite sue. Post obitum vero eius, remanerent prefate 

Canonice incunctanter atque delibere. Concessit fratri suo Remundo 

ipsam suam hereditatem quam / a habere debebat in castro Arraone 

sive in eius terminis. Et ipsam suam porcionem quam habebat in 

termino de Muntanola. Et ipsam quam habebat in Berchitano, in 

Ciurana, concessit Domino Deo et cenobi Sancte Marie de Serratex. 

Concessit fratri suo Remundo uncias IIII auri, unde illi debitor erat. 

De ipsa sua annona, quam habebat in Malananeges, concessit 

Eriballo sestario I ordei, et alium tritario et Eminama, uxori Guitardi 

Lobatoni, et aliam uxori Mironis Gaucefredi, et mediam eminam 

uxori Poncii. Aliud ordei et frumenti et omne vinum, quod ibi 

habebat, concessit sorori sue Nevie. Et ipsum vinum, quod habebat 

in Bagneolis et in Gramened et in Rivo Rubeo, concessit prefate 

sorori sue. Ipsum vero, quod habebat in Penitensi et in Eulesa et 

in villa de Ordeo, simul cum ipso blado quod tenebat Guifredo 

Seniofredi, dimisit prenominate Canonice, cum ipsa tonnam quam 

habebat in Gramened, et ipsis vasis sive vasculis que habebat in Rivo 

Rubeo, et ipsa tonna quam habebat in Urgello, quam tenebat 

Remundus, minister eius, simul cum pane et vino quod ibi habebat. 

Concessit prefate sorori sue omnia sua vascula que habebat Barchinone 

et in Malananeges in diebus suis. Post obitum vero suum, 

iussit ut remanerent predicte Canonice. Ipsam quoque suam mulam 

concessit prenominate Canonice. Postquam autem hec omnia 

ordinavit VI idus marcii, anno V regni Philippi regis, loquelam 

plenam et memoriam habens integram, vixit usque in quarto idus 

marcii. Atque ex hoc nullatenus postmodum suam volutatem mutavit, 

sed, secundum quod hic scripta est, hec ultima voluntas 

predicti defuncti evidentissime vera est. Nos autem pronominati 

testes ita iureiurando hoc confirmamus atque testificamus, nullamque 

fraudem, nil malum ingenium hic impressum novimus, sed secundum 

voluntatem prefati testa-/ b toris hoc peractum scimus per supra 

nominatum in Domino iuramentum.


1697 

Factam sacramentalis conditio nonas aprilis, anno V regni 

prefati regis. 

+ Oliva levita. S+ Petrus sacer. Guilielmus iudex. S+num Mironis 

Semulli. S+m Remundi Guitardi. S+ Raimundus. S+ Gilelmus. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die sss et anno quo supra. 

1065 abril 12 

1079 

Testament sacramental d’Odó Boeci en el qual deixa béns situats al 

Cogoll, Provençana i Provençals, les seves armes i altres béns, 

a la Canònica de Barcelona, al seu germà i a altres persones. 

ACB, LA.IV, n. 69, f. 22-23d-a. Rúbrica: “Testamentum Odoni Boecii qui dimisit 

Sedi peciam vinee apud Cucullum”. Inter columnas verso: “n. 69” (Caresmar). 

Caplletra “C” ornamentada: 4 línies. 


Conditiones sacramentorum ultime voluntatis ciusdam hominis 

nomine Odoni Boecii, unde constituit distributores rerum 

suarum fuissent Guitardus sacerdote, fratre eius, et Vivanus Andries. 

Precipiens namque illis atque iniungens per suum testamentum, 

quod ille digito suo puncto firmavit solito, quod si mortis eventus 

illi eveniebat de ipsa egritudine, quo detinebatur, sicut et fecit, antequam 

alium testamentum fecisset, plenam potestatem habuissent 

suis predictis tutores et elemosiariis omnem rerum suarum mobilium 

et imobilium ita distribuere, dare sicut ille eis precepit per supra 

meminitum testamentum, quod illi firmavit et Arluvino sacerdote 

scribere iussit. Nomina vero testium qui hoc testificant, sicuti et 

iurant, hec sunt: Sendredus sacer et Arluvinus sacerdote et Iohanes 

Mironi clericus. Cui testes testificati sunt coram Guilelmo Marcho 

iudice et in presentia sacerdotis et testes subterius anotati auctoritzando 

ita dicentes: 

Nos predicti testes, unum dantes testimonium, iurando per 

Deum trinum et unum et super altare consecratum in honore Sancti 

Tome apostoli, cuius baselica sita est infra menia civitatis Barchinona, 

in ecclesia Sancti Iacobi apostoli, supra cuius altare has conditiones 

manus nostras continemus et iureiurando contangimus, quia 

nos testes bene scimus videndo, audiendo et ibi assistendo, (quan) 1 

quando predictus Odoni iacebat intus in ipsa mansione de Guitardus, 

prescriptus fratrer eius, in egritudine detentus, unde obiit, adhuc 

loquela et memoria habens, sic iussit scribere suum testamentum


et firmavit eum, ut supra retulimus, et per ipsum testamentum dedit 

potestatem suis predictis tutores et elemosinariis de omnium rerum 

suarum, mobilium et immobilium, ita faciendi, sicut in prelocuto 

testamento invenissent scriptum, que sic incipit. In primis con-/ 

a cessit ad Canonicam Sancte Crucis peciam unam vinee, quod est 

ad ipso Cucullo. Et concessit ipsam fexam terre, quam habebat in 

Promtiana, qui erat super ipsam viam ante mansionem de Renardus, 

frater eius, ad Sancte Marie de ipso Mare. Aliam autem fexam terre, 

que erat subtus viam ipsam, ad sororem suam Guilia. Ipsas suas 

domos, qui erant infra muros civitatis Barchinona, concessit ad 

Renardus, frater eius, simul cum ipsa sua portione de aliam fexam 

vinee, quam habebat ad ipso Cucullo, et ipsum ordei, quas illi 

debebat. Et concessit ad Guitardus, frater eius, omnem suum 

alodium, quod habebat in Provincialis, id sunt, terris et vineis, totum 

ab integre quod ibi habebat vel habere debebat pro qualicumque 

voce simul cum ipso suo mulo, eo modo ut ille induisset eum et 

donasset ad ipsa Canonica, unde ille colligessent. Et concessit ad 

Reimundus Poncii ipso suo pullino simul cum ipsas suas armas. Et 

iussit ut fuisset venditum ipsum suum vinum et donassent ipsum 

precium ad presbiteris, exceptis duobus mancusos quas concessit 

ad Sancti Petri Romam. Et alio vino, ad Meschis. Et Arluvinus 

sacerdote, migeram unam ordei. Alium ordeum, quod remansisset, 

pro anima sua. Sextarios V ordei, quod illi debebat Bonadona, pro 

anima sua. Et ad novo veniente ipsum panem et vinum que exierit 

ex suis alodiis prescriptis concessit pro anima sua. Ipsum fustum 

de ipsa sua tonna concessit pro anima sua. Alia autem vascula, 

maiora vel minora, concessit ad frater suus Guitardus prescripti. 

Concessit ad Iohannes mediam eminam de milio. Aliud, quod 

remansisset, pro anima sua. Et postquam Odoni Boecii, defunctus 

prescriptus, ordinavit prescripta omnia, sicut supra testatum est, in 

suo censu et memoria adhuc retinentem, vixit postea dies IIII or et 

fuit mortus II nonas marcii, anno V regnante Filipo rege. Et nos 

predicti testes iuramus in Deum per Deum quia predictus Odoni 

defunctus ita nobis iniunxit testificari et auctorizari prescripta 

omnia per suum testamentum suam ultimam voluntatem, sicut 

supra insertum est. / b Et ea que dicimus et testificamus, vera esse 

profitemur per super adnexum iuramentum in Domino. Et nos 

elemosinarii supra scripti iuramus in Deum et per Deum quia 

quantum isti testes in isto iuditio testificati sunt, scienti nostro, fraus 

ibi inpressa non est, in quantum nostra recurrit conscientia per 

Deum et istarum sanctarum reliquiarum.


1699 

Late conditiones II idus aprilis, anno V regnante Filipo rege. 

S+ Sindredus presbiter, s+ Signum Arlovines, nos testes 

predicta omnia fedeliter testificamus et auctorizamus. 

S+ Bonifilii Sagoni, s+ Guitardi, presbiteri, s+ Vivanus Andries, 

nos elemosinarii sumus et prescripta omnia fideliter testificamus et 

auctorizamus. 

S+ Petrus presbiter. S+ Guilaberti levite. + Signum Joan 

diacono. S+ Guisadus Guisadi. S+ Reimundus Ermemiri. S+ 

Bernardus stabulario. Signum Guilielmus iudex. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit die et anno quod supra. 

1. Ratllat. 

1080 

1065 maig 6 

Sendred Miró fa testament i deixa a la seva muller un alou a la parròquia 

de Cornellà, que després de la seva mort passarà a la 

Canònica. També deixa a la Canònica 3 unces d’or per a la seva 

sepultura i un alou a Olèrdola, al lloc anomenat Vallmoll. 

ACB, LA.IV. n. 109, f. 37-38d-c. Rúbrica: Sendre Mironis dedit Sedi filium suum 

Raimundum et II paraliatas terre et IIII modiatas vinee”. Inter columnas verso: 

“n. 109" (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus A: 24 línies. 


In nomine Domini. Ego Sendredi Mironis iaceo in lectulo meo 

in egritudine, 1 spero in misericordia Dei, timeo ne subito mihi veniat 

mors. Et ideo hunc testamentum facere decrevi, ut quicquid in hunc 

testamentum ordinavero, firmum et stabilis perseveret modo vel 

omnique tempore. Et ideo iubeo atque discerno ut sint helemosinarii 

mei: Mironis Goltredi et Stefanus Adalberti et uxori mea Stefania 

femina et Guifredus Balaroni et Petrus Baronis. Precipio vobis 

prefatis helemosinariis meis ut, si mors mihi advenerit in ista egrudine 

aut antequam alium testamentum faciam, plenam potestatem 

habeatis aprehendere omnem meum avere et donare propter Deum 

et remedium anime mee, sicut ego vobis iniuncxero in hunc 

testamentum vel per verbis meis. In primis concedo Domino Deo 

et Canonica Sancte Crucis Sedis ipsum meum alodium quod emi 

de Fabro, id sunt, pariliatas II de terra et IIII or modiatas vinee ab 

ipsa terra in qua sunt fundatas, quod fuit de Guifardo Ananrici et 

de eius uxore, tali conventu: ut sit canonicus filio meo Remundo


et colligant eum in iam dicta Canonica; et si iam dicto filio meo 

Raimundo obierit, similiter sit canonicus Bertrando, filio meo, et 

colligant eum in prefata Canonica. Item concedo ad prefata Canonica 

alium meum alodium, qui fuit de Miro Ramii, qui est in parrochia 

Sancte Marie de Corneliano, tali ratione: ut teneat cum uxori mea 

iam dicta omnibus diebus vite sue, post obitum vero eius remaneat 

ad iam dicta Canonica propter Deum et remedium anime nostre. 

Et concedo pro mea sepultura untias III auri Barchinone ad prefata 

Canonica et ad Mironis Goltredi uncia I pro mea anima. Et istas 

IIII untias fiant de meum debitum, quod mihi debet Umbertus 

archilevita. Item relinquo ad supra dicta Canonica ipsum meum 

alodium, quod habeo in termine de Olerdula, / a in loco quem dicunt 

Valle Mollis, id sunt, terris et vineis et casis et pratis et aqualis et 

aquis, exceptus ipsas vineas qui sunt ad ipsos ortis et illas vineas, 

qui sunt tres ipsa villa, quos ego dedi sive ad filia mea. Et istum 

prefatum alodium, qui est in Valle Molle, relinquo prefate Canonice 

tali tenore: ut teneant cum uxor mea iam dicta similiter cum filio 

meo, qui erit in ipsa Canonica omnibus diebus vite illorum, et post 

obitum vero illorum remaneat integriter ad prefata Canonica. Et 

concedo meum alodium, quod habeo in Peleiano, ad uxori mea iam 

dicta, qui fuit de Rotlando, ut teneat et habeat eum cunctis diebus 

vite sue, post o 2 obitum vero suum remaneat integriter ad filio meo 

Mironis; et si filio meo Mironis obierit antequam uxor mea, 

remaneat aut unus ex filiis meis cui uxor mea elegerit aut dimiserit. 

Iterum concedo ad filio meo Mironis ipsum meum alodium, quod 

habeo in terminio de Castrum Voltrera, simul cum alodio meo alio 

que sic quod habeo in terminio de Castrum Vetulo. Et concedo ad 

uxori mea ipsum meum alodium quod habeo in terminio de Castrum 

de Gelida, tali convento: ut teneat eum cunctis diebus vite sue et 

post obitum suum remaneat ad filio meo Bertrando; et si Bertrando 

antequam uxori mea obierit, remaneat ad unum filium meum cui 

uxori mea elegerit et dimiserit. Et concedo ipsos meos debitos 

quos me debet Geribertus Quirico, et debitum quod michi debet 

Guilelmus Ermenardi, et debitum quod mihi debebat Remundum 

Remundi de Apierola, unde est mihi in plurium Ermengaudo 

Lobatonis, relinquo istos debitos omnes ut veniant in manibus 

manumissoris meis et dividant eos equaliter in tres partes et donent 

duas ad uxori mea iam dicta simul cum filiis meis, aliam partem 

ad prefatam Canonicam in operas aut in edificis qui ibi fuerint facti. 

Et concedo meas equas inter uxori mea et filiis meis, Mironis et 

Reimundi et Bertrando. Et concedo / b duas meas mulas inter uxori


1701 

mea et filias meas Guilia et Mannasindis feminas. Et concedo meos 

porcos et meas oves et meas vaccas duas partes ad uxori mea simul 

cum filios meos, aliam partem pro anima mea. Et concedo pro anima 

mea de meum panem et vinum, tam de novo quam de vetero, terciam 

partem pro anima mea, alias duas partes qui remanent concedo ad 

uxori mea simul cum filios meos et faciant solvere et solvant 

Dedisarnum Atonis II untias et ad Petrus Iohanis alias II untias et 

ad Bertrandum Guisado mancusos VI. Et istos meos debitos fiant 

persolutos in comune, antequam dividant et donet ad Sancta Maria 

de Corneliano in opera aut in edificii untias II auri et ad Sancti 

Petri de Breda uncias II ad ipsa opera. Et concedo ad Mironis Petri 

sacerdotem mancusum I. Et isto alodio \meo/ supra scripto, quod 

habeo in Voltrera, concedo ad uxori mea, ut habeat eum in diebus 

vite sue, post obitum suum remaneat ad filio meo Mironis. Et 

concedo ad ipsa Canonica ipso meo alodio, qui est in Vercio, in 

parrochia Sancti Iusti, qui mihi concessit Mironis Guadaldi. Et debeo 

ad Stefanum Adalberti uncias IIII or , unde tenet pignus de Umberto 

archilevita. Et si Umbertus non solverit mihi octo uncias auri, remaneat 

ipsa pignora ad iam dicta Canonica, id sunt, enapos II argenteos, 

et recuperet iam dictum Stefanum de ipsa pignora uncias 

IIII. Et alias IIII, que remanent, fiant II pro mea sepultura ad ipsa 

Canonica et unam unciam ad episcopum pro mea absolutione et 

aliam untiam ad Mironis Goltredi. Alium meum avere, quod invenire 

potueritis, concedo terciam partem pro anima mea, alias II ad uxori 

mea simul cum filiis meis. 

Facto isto testamento II nonas madii, anno V regni Filippi regis. 

S+ Sendredi Mironis, qui isto testamento fieri iussi firmavi et 

testibus firmare rogavi. 

S+ Petre sacer. S+ Stefanus Guitardi. S+ Guadallo Lupus 

Sanccii. S+ Stefanus, levita. 

S+ Mironis presbiteri, qui hec / c scripsit cum litteras fusas in 

linea V ubi dicit “quod fuit” et in linea X fusas ubi dicit “Guifredus 

Bellaronis”, die et anno quod supra. 

1. Sota la i hi ha una e. 2. o supèrflua. 

1081 

1065 maig 11 

Testament sacramental de Bonfill Sunifred jurat sobre l’altar de Sant 

Joan de l’església de Sant Esteve de Granollers en el qual reparteix


els seus béns mobles i immobles, aquests darrers situats a les 

Boïgues, Cabalcià, Brugueres i Sanata, entre els seus parents i 

amics i diverses institucions eclesiàstiques, de les quals destaca 

especialment la Canònica de la Santa Creu i Santa Eulàlia de 

la Seu de Barcelona. 

ACB, LA.III, n. 133, f. 47a-c. Rúbrica: “Testamentum Bonifilii, qui dimisit sedi 

paternam et maternam hereditatem et alode apud Boinas”. Interior recto: “n. 133” 

(Caresmar). Exterior verso: “Llantia a Vilamajor”; “Anno Domini 1065” (S. XVIII). 

Caplletra “C” ornamentada: 3 línies. 


Conditiones sacramentorum quarum ordinationi interfuit 

Guilelmus iudex et sacerdotes atque levitas inferius subscripti, in 

quorum conspectu helemosinarii atque distributores rerum sive 

facultatum Bonifilii Seniofredi, Reimundus Guitardi et Seniofredus 

Goltredi et Miro Goltredi, atulerunt testes ad comprobandam predicti 

Boni-/ b filii voluntatem ultimam per testamentum editam. 

Quorum testium nomina sunt: Archimbal et Adalbert et Belletia et 

Seniofredus, huius conditionis scriptor, qui hoc testificantur atque 

iureiurando confirmant ita dicentes: 

Iuramus nos prenominati testes per sanctam et individuam 

atque ineffabilem Trinitatem, Patrem et Filium et Spiritum Sanctum, 

et per altare quod est consecratum in honore Sancti Iohannis, quod 

etiam altare situm est in ecclesia Sancti Stephani de Granolers, supra 

cuius sacro sanctum altare has conditiones tangendo manus nostras 

iureiurando ponimus, quia nos vidimus et audivimus atque veraciter 

novimus tunc temporis quo predictus Bonifilius, egritudine detentus, 

loquelam plenam et memoriam habens integram, iussit prefatis suis 

helemosinariis atque rogavit eos, iniungendo eis suam ultimam 

voluntatem per suum testamentum, ut, si mori contigisset eum de 

ipsa egritudine qua tunc temporis detinebatur, sicuti et contingit, 

aut antequam aliud testamentum faceret, quod minime fecit, liberam 

potestatem haberet omne suum, mobili sive immobile, apprehendendi 

et dandi pro anima sua, sicut ille illis iniuncxit in suo testamento. 

Primo concessit Domino Deo et Canonice Sancte Crucis Sancteque 

Eulalie ipsos suos alodios, quod ad ille adveniebat per genitori suo 

et genitrice sua. Ad Trudgardis, filia qui fuit de Trasgoncia, dimisit 

omnes suos alodios, quod habebat ad ipsas Buinas, in tali modo: 

ut teneat et possideat omnibus diebus vite sue et ad obitum suum 

remaneat predicte Canonice. Ad Guadallus, frater suus, dimisit 

omnes suos alodios de Senata. Et dimisit ipso suo mulo ad Mirone 

Goltredi et ad Reimundus Guitardi et ad Mironem, frater suus, et


1703 

ad Seniofredus presbiter. Ad Sanctum Petrum dimisit untia una de 

pretio de suo alsberg, et quod exinde remanet dimisit per suos debitos. 

Et ista untia fiat de auro purissimo et iussit mitere eam in cruce ad 

Sanctum Petrum Ville Maiori. Et sua egua dimisit ad genitrice sua. 

Ad presbiteros Sancti Petri, singulas mancusadas de bestias, quod 

habebat in ipsas Buinas. Ad unum presbiterum Sancte Marie 

Cartitulo, mancusadas II. Ad Sanctum / c Paulum Narbona, mancuso 

uno. Ad Sancta Fides, mancuso uno. Ad Sancta Maria del Pug, 

mancuso I. Ad Sancti Petri Rome, mancuso uno. Ad Sanctum 

Iacobum, mancuso uno. Ad Sanctum Marcialem, medio mancuso I. 

Et per hoc iussit vindere suas bestias, quod habebat in ipsas Buinas 

et in Cabalciano et suo cub qui est ad ipsa ecclesia et alio quod habebat 

in Brugeres. Et iussit dare mancusos duos pro suo tumulo adsolvere. 

Et dimisit ad Trudgardis prescripta ipsas vineas et terras, quod 

Arnallus ille dimisit, in tali modo: ut, interdum vivit, faciat lampada 

una ardere ante Sanctum Petrum in Quadragesime, et post obitum 

suum eligat qui ita faciat omni tempore. Et de suas laborationes 

medietatem pro sua anima, alia ad Trudgardis. Postquam autem hec 

omnia ordinavit XV kalendas aprilis, anno V regni Philippi regis, 

loquelam plenam et memoriam habens integram, vix XXV dies. Atque 

ex hoc nullatenus postmodum suam voluntatem mutavit. Et secundum 

quod hic scripta est, hec ultima voluntas predicti defuncti evidentissime 

vera est. Nos prenominati testes ita iureiurando hoc confirmamus 

atque testificamus, nullamque fraude vel malum ingenium hic 

impressum novimus, et secundum voluntatem prefati testatoris hoc 

per actum scimus per supra nominatum in Domino iuramentum. 

Facta sacramentalis conditio V idus mai, anno V regni Philippo 

regis. 

Sss Seniofredus, exarator et testis, sig+m Archimbal, sig+m Adalbert, 

sig+m Ermengaud, sig+m Bernardus Bonifilii, si Geral g+m, sig+m 

Adebran, sig+m Eribal, sig+m Guilelm Vimella, hec sunt auditores. 

Guielmus iudex. 

Sss Seniofredus presbiter, qui has conditiones scripsit et 

testificavit et sub sss die et anno quo supra. 

1082 

1065 juny 16 

Ermemir, sacerdot, fa donació, a favor de la Canònica de la Santa 

Creu i Santa Eulàlia de la Seu de Barcelona i del sacerdot Pere


Arnau, d’unes cases amb hort, arbres i pou, situades dins els 

murs de la ciutat de Barcelona, davant l’església de Sant Just. 


forat no gaire gran a la seva part inferior esquerra. Al verso: “Ante ecclesia Sancti 

Iusti” (S. XI); “CCCXII” (S. XIII); “Siglo XI” (S. XIX); “Antiquit. I 351”; “1065” (Mas). 

Caplletra “R”: 8 mm. 

ACB, LA.I, n. 351, f. 137a-b. Rúbrica: “Carta quod Ermemirus sacer dedit Canonice 

domos suas ante ecclesiam Sancti Iusti”. Interior recto: “n. 351” (Caresmar). 

Caplletra “R”: 4 línies. 


Res donate, si in presenti sunt tradite, nullo modo postmodum 

repetantur a donatore. Igitur, in Christi nomine, ego Ermemirus 

/ 2 sacer donator sum Domino Deo et Channonicae a Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie Sedis Barchinonae necnon et Petro Arnalli 

sacerdoti. Per hanc / 3 denique scripturam donationis mee placide 

hac delibere dono predictae b Channonicae c et tibi iam dicto Petro 

Arnalli domos meas proprias / 4 cum solos et suprapositos, quos habeo 

infra muros civitatis Barchinonae, d ante ecclesiam Sancti Iusti, cum 

ipso orto et arboribus qui ibidem sunt, / 5 et puteo et parietibus, cum 

guttis et stillicidiis et hostiis et ianuis, totum ab integrum, propter 

Deum et anime mee remedium et fidelium omnium / 6 defunctorum. 

Advenit mihi haec e prescripta omnia per comparationem sive per 

quascumque voces. Affrontant namque predicta omnia a parte 

orientis et 1 / 7 de meridie in cimiterio Sancti Iusti et Sancti Celedonii, 

de occiduo in calle et in domos f Bernardi Guifredi, de circi in domos 

Geribertus Bonucii. Quan-/ 8 tum istas affrontationes includunt, sic 

dono Domino Deo et predictae g Channonicae h atque tibi Petro Arnalli 

prescripto: iam dicta omnia tali modo et hor-/ 9 dine: i ut eas omnibus 

diebus vite tue teneas et possideas in servitio Christi Dei et remedium 

omnium fidelium defunctorum hac j anime mee; post obitum / 10 vero 

tuum remaneant predictos domos uni clerici, quem tu in vita tua 

elegeris; et ita fiat exinde ab uno clerico in alium omne per evum. 

Praedicta autem haec k / 11 omnia, que tibi iam dicto Petro dono simul 

et vendo, de iure meo atque dominio in tuum traduco atque 

transfundo dominio et potestatem, ab omni integritate, / 12 cum 

ingressibus pariter et egressibus suis, et cum universis que dici vel 

nominari quolibet modo possunt ad easdem domos quocumque 

hordine l pertinentibus, ut fa-/ 13 cias exinde quod supra scriptum est. 

Quod si vero ego donator aut ullusque homo utriusque sexus contra 

hanc ista charta m donationis vel venditionis n venero / 14 aut venerit 

pro inrumpendum, nil valeat, sed componat aut ego componam tibi


1705 

predicta omnia in tripplum o cum omni sua melioratione, p et insuper 

feriatur / 15 iaculo baratri, q nullo tempore succedente remedii. Postea 

omne per evum maneat firmum. 

Facta ista scriptura donationis simul et venditionis / 16 XVI 

kalendas iulii, anno V o regni Philippi regis. 

*S+ Ermemiri sacerdoti sss, ego qui ista carta donacio-/ 17 nis r 

simul et vendicionis s scribere iussi et firmavi et testes firmare 

rogavi.* 

*+ Dalmacius clericus*. / 18 *S+ Ermengodus*. *S+m Ellemar 

sacer*. S+ Vivani levite. S+ Guilaberti levite. / 19 S+ Martinus 

presbiter. S+ Reimundus presbiter. S+ Mironi Ballovini. 

/ 20 S+ Mironis presbiteri, qui haec t scripsit die et anno quod supra. 

1. A sota, in. 

LA. a. channonice. b. predicte. c. canonice. d. Barchinone. e. hec. 

f. ibus expuntuat. g. predicte. h. chanonice. i. ordine. j. ac. 

k. hec. l. ordine. m. carta. n. vendicionis. o. triplum. p. melioracione. 

q. Interlineat sobre tartari, expuntuat. r. donationis. s. venditionis. 

t. hec. 

1083 

1065 juny 20 

Emma i el seus fills Guifré i Bernat venen a Berenguer Adroer una 

peça de vinya situada al territori de Barcelona, al lloc de Bederrida, 

a les Corts, pel preu de 6 mancusos d’or pur de moneda 

de Barcelona ben pesats a pes de deu en unça. 

ACB, LA.II, n. 30, f. 10a-b. Rúbrica: “Emit Berengarius Adroarii petiam unam 

terre in Bederrida apud Curtes”. Interior recto: “XXX” (S. XIII-XIV); “n. 30” 




In nomine Domini. Ego Emma femina una cum filiis meis 

Guifredo et Bernardo utrique fratribus, nos pariter in unum, 

venditores sumus tibi Berengarius Adroarii, emptori. Per hanc 

quippe scripturam venditionis nostre sic vendimus tibi peciam unam 

vinee ab ipsa terra in quo est fundata. Et est in terri-/ b torio 

Barchinona, in loco vocitato Bederrida, ad ipsas Curtes. Et advenit 

mihi hec vinea prescripta ad me Emma femina per complantationem 

et per viro meo Seniofredi, et ad nos filiis supra scriptis Guifredo 

et Bernardo per genitorum nostrorum et per omnesque voces. Et


affrontat prescriptam peciam vinee, ab ipsa terra ubi est fundata, 

de parte aquilonis in vineas de Petrus Barucii, de circi in vineas 

de te emptore, de meridie similiter in vineas de Petrus Barucii, de 

occiduo in torrente. Quantum istas affrontaciones includunt, sic 

vendimus tibi supra scriptam peciam vinee, ab ipsa terra ubi est 

fundata, totam ab integre, simul cum ingressibus et exitibus suis, 

in propter precium mancusos VI auri puri Barchinone monete, 

pensatos bene a penso de X in uncia. Quos tu emptor precium nobis 

dedistis et nos venditores manibus nostris recepimus. Et nichil de 

ipso precio apud te emptore remansit. Et est manifestum. Quem 

vero predictam peciam vinee, ab ipsa terram in quo est fundata, 

que nos tibi vendimus, de nostrum iure in tuum tradimus dominium 

et potestatem, ut facias exinde quodcumque velis facere, ad tuum 

alodium proprium. Quod si nos venditores aut aliquis homo sexus 

utriusque qui contra ista carta venditione venerimus aut venerit pro 

inrumpendum, nil valeat, set componat aut nos componamus tibi 

prescripta omnia in triplum cum omni sua inmelioratione. Et in 

antea ista carta venditio firma permaneat omnique tempore. 

Actum est hoc XII kalendas iulii, anno V regni Philippi regis. 

S+ Emma femina, s+ Guifredo, s+ Bernardo, nos qui ista carta 


S+ Petrus presbiter. S+ Ermegaudus Bonifilii. S+ Andreus 

Guilabertus. S+ Vivanus levite. S+ Guilaberti levite. 


1084 


Ponç Recosind i la seva muller Ermengarda donen a la Canònica de 

Barcelona un alou situat al burg de la ciutat de Barcelona, al 

clos que hi ha a tocar de l’església de Santa Maria del Mar, a 

canvi d’un altre alou la ubicació del qual no consta. 

ACB, LA.I, n. 327, f. 129b-c. Rúbrica: “Carta quod Poncius Recosindi et uxor sua 

comutaverunt Canonice alodium suum in burgo prope ecclesiam Sancte Marie 

de Mari”. Inter columnas recto: “n. 327” (Caresmar). Exterior recto: “CCLXXXVIII” 

(S. XIII-XIV). Exterior verso: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus F, de color blau i perfilada amb vermell: 6 línies. 


In Christi nomine. Ego Poncius Recosindi una cum coniuge 

mea, Ermeniardis nomine, comutatores sumus Domino Deo et


1707 

Canonice Sancte Crucis Sedis Barchinone. Manifestum est enim quia 

comutamus canonicis predicte Canonice alodium nostrum proprium, 

quod habemus in burgo civitatis Barchinone, in ipsum clausum quod 

est iuxta ecclesiam Sancte Marie Maris, per aliud alodium. Advenit 

nobis predictum alodium, quod nos vobis comutamus per alium 

alodium quod est iuxta nos, per comparationem sive per quascumque 

voces. Affrontat namque hoc alodium de circio et de oriente et de 

meridie de vobis comutatori-/ cbus, de occiduo in orto nostro. Et 

habet predictum alodium quod vobis comutamus in longitudine 

dextros X et medium, in latitudinem dextros III et medium. Quantum 

iste affrontaciones includunt, sic comutamus vobis: prescriptum 

alodium, sicuti resonat in ipsa carta, quam vos mihi fecistis, et de 

nostro iure in vestrum tradimus dominium et potestatem, ad vestrum 

plenissimum proprium. Quod si nos comutatores aut aliquis homo 

utriusque sexus qui contra istam cartam venerit aut venerimus ad 

inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus prescriptum 

alodium in triplum cum omni sua melioracione. Et in antea comutacio 

ista per evum omne maneat firma. 

Quod actum est IIII idus iulii, anno VI regni regis Philippi. 

S+num Poncii Recosindi, s+num Ermeniardis, nos qui istam 

cartam commutacionis facimus, firmamus et testes subscriptos 


S+num Iohannes Durandi. S+num Mironi Guilellmi. S+num 

Remundi Gonballi. S+num Dominici Odegarii. S+num Durandi 

Blandrici. S+num Guitardi Guisadi. S+num Geribertus Gimarani. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit sss die et anno quo supra. 

1085 

1065 agost 6 

Guadall, fill de Bonhom, i la seva muller Em venen a Guitard i 

a la seva muller Maria una terra amb la vinya, trilla i els arbres 

que hi són plantats, situada al comtat de Barcelona, al 

Vallès, a la parròquia de Santa Maria d’Antiga, al lloc que 

anomenen Olmet, pel preu de 8 mancusos en moneda de 

Barcelona. 

ACB, LA.III, n. 316, f. 123a-b. Rúbrica: “Item venditio de eodem manso de Olmeto”. 

Interior recto: “n. 316” (Caresmar). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 4 línies. 



In nomine Domini. Ego Guadallus, prolis Bonushomo, et uxor 

mea Em femina venditores sumus tibi Guitardi et uxor tua Maria, 

emptores. Per hanc scrip-/ bturam venditionis nostre vendimus 

vobis terra cum vinea et trilea et arboribus, hec omnia, cultum et 

heremum, nostrum proprium franchum. Advenit ad me Guadallus 

per genitores meos et per omnesque voces, ad me Em femina per 

decimum seu per ullasque voces. Est namque hec omnia in comitatu 

barchinonense, in Vallense, in parrochia Sancta Maria Antiqua, 

in locum quem dicunt Olmeti. Affrontat de oriente in terra de Sicardis 

et de Berengarii Raimundi, de meridie in terra qui fuit de 

Geriberti Bonutii et de Guilelmi Guilelmi, de occidente in rivi 

de Olmeti, a parte circi in a(a)ragaio1 et in terra de Sancto Michaele. 

Quantum iste affrontationes includunt, sic vendimus vobis quantum 

ibi habemus vel habere debemus, totum ab integre, cum exiis 

vel regressiis earum, in propter precium mancusos VIII monete 

barchinonense, quod nos venditores recepimus. Est namque manifestum. 

Quem vero predicta omnia, quem vobis vendimus, de nostro 

iure in vestrum dominio et potestate, ad vestrum proprium franchum. 

Quod si nos venditores aut ullusque homo qui contra hanc 

venditione venerit ad inrumpendum aut nos venerimus, nil valeat, 

sed componat aut componamus vobis predicta omnia, que vobis 

vendimus, in duplo cum omne sua inmelioratione. Et in antea hanc 

venditione firma permaneat modo et omnique tempore. 

Acta est hec VIII idus augusti, anno VI regni Philippi regis. 

Sig+m Guadallus Bonushomo, sig+m Em femina, nos qui ista 

venditione facimus, firmamus firmarique rogamus. 

Sig+m Bonefilii Lobet. Isarnus levita sss. Sig+m Berengarii 

Raimundi. Sig+m Bernardi Uilmir. 

Raimundus sacerdos, qui hec scripsit et sss die et anno quod 

supra. 

1. a repetida. 

1086 

1065 agost 17 

Amat Eldric, Cavaller Ermengol i Enyec, tutors i marmessors 

testamentaris d’Odalguer, fan donació a la Canònica de Barcelona 

de totes les possessions que té el testador des del riu Llobregat 

fins al Besòs i des de les muntanyes fins al mar.


1709 

ACB, LA.I, n. 95, f. 44d-45b. Rúbrica: “Testamentum Walgarii in quo dimisit 

Canonice omnia que habebat infra Lubricatum et Bisocium”. Inter columnas verso: 

“n. 95” (Caresmar). Interior verso: “Nono [lletres indesxifrables]” (S. XIII-XIV). Exterior 

recto: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “L” ornamentada, tipus B, de color 

blau i perfilada amb vermell: 5 línies. 


Lex privilega de scripturis valituris et informandis ac defunctorum 

voluntatibus conscribendis evidenter intonat “ut morientium 

extrema voluntas sive sit auctoris et testium man\u/(e) 1 subscripta 

sive utrarumque parcium signis extiterit roborata, omni perhenniter 

valore persistat”. Item in eodem libro: “Pacta vel placita que per 

scripturam legitime ac iustissime facta sunt, dummodo in his dies 

vel annus sit evidenter expressus, non permittantur imm(i)\u/tari 2 

ullatenus.” Propterea, in nomine Domini, ego Amatus Eldrici et 

Cavallarius Ermengaudi et Ennego, tutores et elemosinarii atque 

distributores rerum sive facultatum cuiusdam boni viri, nomine 

Udalgarii, donatores sumus Domino Deo et Canonice Sancte Crucis 

Sancteque Eulalie. Est etenim manifestum. Quoniam precepit nobis 

prefatus Udalgarius ad suam ultimam voluntatem per testamentum 

editam, unde iudicium legaliter apud nos habetur editum infra VI 

mensium spacium legitime corroboratum, ut, si mori contigisset 

illum, antequam licuisset ei facere aliud testamentum, quod minime 

licuit, potestatem habuissemus plenariam ab illo nobis concessam 

dandi et ordinandi atque distribuendi omnes suas illius facultates 

pro anima eius, quemadmodum ipse testator nobis iniunxcxit in suo 

testamento. Quapropter per illius iussionem atque iniunctio-/ a nem, 

qua ipse nobis iniuncxit suarum rerum ordinationem 3 atque distributionem, 

damus Domino Deo et prefate Canonice omne quod 

idem testator habebat vel qualicumque modo habere debebat ab 

alveo Lubricati usque ad amnem Bisocii et a moncium iugis usque 

ad littus maris, terras videlicet et vineas, domos et cortes, ortos et 

ferragenales, cum omnibus que dici vel nominari quocumque modo 

possunt, ad prefata omnia utcumque pertinentibus, tam intrinsecus 

quam forinsecus, cum ingressibus pariter et eorum egressibus, 

quemadmodum continetur in eorumdem omnium scripturis sive 

vocibus, quibus idem testator illa adquisivit vel eum contingebant, 

dum ei vivere licuit. Prenominata quoque omnia donamus Domino 

Deo et prefate Canonice per supra scripti testatoris preceptionem 

atque ultimam voluntatem, unde sacramentalem legaliter habemus 

conditionem, ut faciant exinde canonici prescripte Canonice 

quod faciunt ex ceteris eiusdem munificenciis Canonice. Si autem


cuiuslibet etatis sexus vel ordinis homo donationem hanc quolibet 

tractu vel studio sive meditatione impavidus infringere vel rescindere 

aut in aliquo dimovere sive disrumpere conatus fuerit, incurrat 

sententiam illius toletani concilii quarti ubi precipitur ut quicumque 

amodo sanctam Dei Ecclesiam rebus suis exuerit aut aliquid quod 

suum esse cernitur usurpaverit, anathema sit in conspectu Dei Patris 

et Filii et Spiritus Sancti et sanctorum angelorum et apostolorum 

atque Christi martyrum et ab Ecclesia catholica, quam rebus propriis 

exuere nisus fuerit, efficiatur extraneus et ab omni comunione 

christianorum alienus neque partem iustorum habebat, set cum diabolo 

et angelis eius eternis suppliciis condempnetur una cum omnibus 

suis comparticipibus, quia oportet ut una pena teneat obnoxios 

quos similis error invenerit implicitos. Precipitur etiam in eisdem 

sacris canonibus ut qui oblationes defunc-/ b torum aut negant ecclesiis 

aut cum dificultate reddunt, tanquam egencium necatores 

excomunicentur. Unde et quidam patrum hoc scriptis suis inseruit 

congruente sentencia qua ait: “Amico quippiam rapere furtum est, 

ecclesiam quoque fraudare sacrilegium”. 

Facta huius scriptura donationis XVI kalendas setembris, anno 

VI regni Filippi regis. 

S+num Amati Eldrici, s+num Ennegonis, isti fecerunt hanc 

donationem per supra scripti testatoris ordinationem atque iussionem 

et scripturam hanc firmaverunt more solito et testibus eam firmari 

rogaverunt. 


1. Expuntuada. 2. Expuntuada. 3. Sota la e hi ha una h mig raspada. 

1087 

1065 agost 23 

Testament sacramental de Bernat Guerau en el qual deixa la torre de 

Banyols i diners a la Canònica de Barcelona, reparteix els seus 

béns entre la seva mare, germans i altres persones. 

ACB, LA.IV, n. 47, f. 14d-15c. Rúbrica: “Iudicium Bernardi Geraldi clerici qui 

dimisit Sedi quartam partem turris et alodiis in Ba”. Inter columnas verso: “n. 47” 

(Caresmar). Interior recto: “XXV”. Caplletra “C” ornamentada: 3 línies. 


Conditiones sacramentorum ultime voluntatis cuiusdam hominis, 

nomine Bernardus Geralli, et levite. Unde constituit distribu-


1711 

tores rerum suarum fuissent Mironi Gultredo et Petrus Seniofredi 

et mater sua Ermessendis de iam dicto defuncti. Precipiens namque 

illis atque iniungens per suum testamentum, quod ille manu sue 

proprie firmavit scribendo, ut si mortis eventus illi veniebat de ipsa 

egritudine quo detinebatur, sicut et fecit, autequam alium / a testamentum 

fecisset, plenam potestatem habuissent suis predictis 

tutores et elemosinariis omnem rerum suarum, mobilium et inmobilium, 

ita distribuere clare, sicut ille eis precepit per supra meminitum 

testamentum, quod ille firmavit et Petrus sacerdote scribere 

iussit. Nomina vero testium, quod hoc testificant, sicuti et iurant, 

hec sunt: Petrus Arnalli presbiter et Petrus sacer, tutor \teste/. Et 

\cui/ testes testificati sunt coram Guilelmo Marcho iudice ita 

dicentes: 

Nos predicti testes, unum dantes testimonium, iurando per 

Deum trinum et unum et super altare consecratum in honore Sancti 

Tome apostoli, cuius baselica sita est infra menia civitatis Barchinona, 

in ecclesia Sancti Iacobi apostoli, supra cuius altare has conditiones 

manus nostras continemus et iureiurando contangimus, quia nos 

testes bene scimus videndo et audiendo et ibi adsistendo, quando 

predictus Bernardus iacebat intus in ipsa mansione de Poncius 

Geralli, frater suus, qui est in burgo civitatis Barchinona, in egritudine 

detemptus, unde obiit, adhuc loquela et memoria habens, 

sic iussit scribere suum testamentum et firmavit eum, ut supra 

retulimus, et per ipsum testamentum dedit potestatem suas predictis 

tutores et elemosinariis de omnium rerum suarum, mobilium et 

inmobilium, ita faciendi, sicut in prelocuto testamento invenissent 

scriptum, que sic incipit. In primis concessit Domino Deo et ad 

Chanonicam Sancte Crucis Sancteque Eulalie ipsam quartem partem 

de ipsam turrem et de ipsas mansiones et de ipso alaude qui ibidem 

est cum omnes arbores que habebat in Bagneolis, ad ipsam turrem 

prescriptam, et modiatam unam vinee que habebat in Mugoria. 

Et concessit ad Poncio, fratri suo, ipso alaude, que habebat in alio 

loco in Bagneolis, ad ipsam curtem, ipsum suum directum. Et item 

concessit ad ipsam Canonicam Sancte Crucis ipsa medietate de ipso 

orto que habebat in Barchinona, ante domum Sancte Marie de 

ipso mare, in tali modo: ut tenuisset mater sua omnibus diebus vite 

sue et / b post obitum suum remansisset ad ipsa Canonica. Et concessit 

ad fratri suo Bonefilii modiatas II vinearum que habebat in 

Mugoria, que tenebat Odger, et modiatam I vinee ad ipsa carrera. 

Et item concessit ad Poncio, fratri suo, ipsa medietate de ipso alodio, 

qui erat ad ipsa curte comtale, post obitum matris mee. Et item


concessit ad matris sue et ad iam dicto Poncio, fratri suo, ipsas suas 

mansiones, que habebat in burgo civitatis Barchinona, cum ipso orto 

qui ibidem erat. Et item concessit ad matris sue ipso ferragenal qui 

erat ad Sancti Petri, et post obitum vero matris sue remansisset ad 

Sancti Petri cenobii Puellarum. Et item concessit ad matris sue et 

ad fratri suo Poncio totum suum alaudium quod remansisset, terris 

et vineis, exceptus ipso alodio quod iam supra destinatum habebat. 

Et item concessit ad Berengario episcopo mancusos III. Et concessit 

ad Mironen Gultredi mancusos IIII. Et concessit ad Petrus Seniofredi 

mancusos III. Et concessit ad Petrus Arnalli mancusos II. Et 

concessit ad ipsos ebdomadarios Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

singulos mancusos ad unumquemque per missas. Et concessit ad 

Reimundus Bonefilii mancuso I et ad Reimundus presbiter Sancte 

Marie mancuso I. Et concessit ad Martino Ermemir mancuso I. Et 

item concessit ad matre sua unciam I auri, quod illa ei debebat. 

Et item concessit ad fratri suo Bonefilii untiam I auri et bove I et 

ad Poncio fratri suo. Et concessit ad Leticia femina, amica sua, 

mancusos IIII. Et concessit ad Poncio, fratri suo, medietatem de 

ipsa tunna, et ipsos suos directos de ipsos cubos ad mater sua et 

ad Poncio, fratri suo. Et concessit pro anima sua de pane et vino ad 

novo veniente, quod Deus illi dedisset, ipsum suum directum pro anima 

sua. Et concessit ad nutricem suam mancuso I. Aliud vero que 

remansisset pro anima sua. Factum fuit prescriptum testamentum 

VI kalendas aprilis, anno V regnante Philipo rege. 

Et nos predictii testes iuramus in Deum et per Deum quia 

prescriptus Bernardus ita nobis iniuncxit testificari et auctoriza-/ cri per suum testamentum suam ultimam voluntatem, sicut supra 

insertum est, et ea que dicimus et testificamus, vera esse profitemur 

per supra nexum iuramentum in Domino. Et nos predicti elemosiarii 

iuramus in Deum et per Deum quia in quantum isti testes in hac 

conditione testificati sunt scienti nostro fraus ibi hic inpressa 

est, sed secundum voluntatem istius conditoris est factus vel editus. 

Et postquam Bernardus, defunctus prescriptus, ordinavit prelocuta 

omnia, sicut supra insertum est, in suo sensu et memoria adhuc 

retinentem, vixit postea ipsum diem et sic obiit de hoc seculo in 

hac nocte prima quod post ipsum diem. 

Late conditiones X kalendas setembris, anno VI Philipo rege 

regnante. 

S+ Petrus presbiter, s+ Petri presbiteri, tutor et teste, nos testes 

prescripti omnia fideliter testificamus et auctorizamus.


1713 

S+ Ruculi, s+Gislibertus sutori, s+ Guitardus, s+Gundaballus, 

s+ Ermesindis femina, nos elemosinarii sumus et iam dicta omnia 

feliter testificamus \et autorizamus/. 

S+ Guitardi presbiteri, hec sunt auditores. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litoris rasis et 

emendatis in linea IIII et in XI et in XVI et in XVIIII et cum litteris 

rasis in XXIII et cum litteris rasis et emendatis in linea XXVI, die 

et anno quo supra. 

1088 

1065 agost 28 

Miró Guifré ven a Berenguer Adroer dues mujades de vinya i una 

quarterada de terra situades al territori de Barcelona, al terme 

de Bederrida, al lloc anomenat Santa Cecília, pel preu de 35 

mancusos de moneda de Barcelona de deu l’unça. 


doblegat. Al verso: “XXVIII”; “Bederrida” (S. XIII-XIV); “Nil pro Capitulo” (S. XVI- 

XVII); “Siglo XI” (S. XX); “1065”; “Antiquitatum II, 28” (Mas). Caplletra “I”: 26 mm. 

ACB, LA.II, n. 28, f. 9c-d. Rúbrica: “Mir Guifredi vendidit Adroarii II modiatas 

et I quarteratam vinee in Bederrida”. Exterior verso: “[X]XVIII” (S. XIII-XIV); “n. 

28” (Caresmar). Interior verso: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, 



In nomine Domini. Ego Mironus Guifredi venditor sum tibi 

Berengarius Adroarii, emptori. Per hanc scripturam venditionis mee 

vindo tibi modiatas duas vinee et quarteratam unam et amplius, 

/ 2 cum ipsa terra ubi sunt fundatas. Qui mihi advenit per mea 

comparatione. Est hec omnia in territorio Barchinone, in terminio 

Bederida et in loco vocitato Sancte Cecilie. Affrontat / 3 namque 

predicta omnia de parte orientis in vineas a Barcellai hebreo, a 

meridiana vero parte in vineas predicti Barcellai, de occiduo nanque 

in torrente, de circio in vinea Sancti / 4 Petri et in vinea de Geribert. 

Quantum istas quatuor affrontationes includunt, sic vindo tibi: 

prescriptas modiatas duas vinee et quarteratam 1-b unam et amplius, 

pariter cum ipsa / 5 terra ubi sunt fundatas, cum ingressibus et earum 

exitibus, ab integro, propter pretium c mancusorum triginta quinque 

\monete Barchinone de decem in uncia/. Et est manifestum. Quem 

vero predicta omnia de meo iure in tuo / 6 trado dominium et 

potestatem. Quod si ego venditor aut ullusque homo sexus utriusque


qui contra istam cartam venditionis venerit aut venero pro inrumpendum, 

nil valeat, / 7 sed d componat aut componam ego ea omnia 

prescripta in triplum cum omni melioratione. Et in antea ista venditio 


Actum est hoc V kalendas sep-/ 8 tember, e anno VI regni regis 

Phylippi. f 

S+ Mironus Guifredi, qui hanc cartam venditionis fecit, 2 firmavit 

et testes firmare rogavit. 

S+ Petrus Gondemari. / 9 *S+ Bernardus*. S+ Petrus Guilelmi. 

S+ Bonifilius Olibani. *Willelmus sacer sss*. 

/ 10 S+ Vivanus levite, qui hoc scripsit cum litteras supra positas 

in linea V in loco ubi dicit “macusorum triginta V”, die et anno 

quo supra. 

1. Sota la m hi ha una s. 2. Sota la t hi ha una s. 

LA. a. La segona i expuntuada. b. s expuntuada. c. precium. d. set. 

e. septembris. f. Philippi. 

1089 


Ermengarda dóna a la Canònica de la Santa Creu de Barcelona una 

peça de terra i vinya, situada al comtat de Barcelona, al Vallès, 

a la parròquia de Santa Maria d’Antiga. 

ACB, perg. 1-2-663. Original. Pergamí, 138 × 307 mm. Al verso: “Cartas de 

Canalias”; “Scripta” (S. XIII-XIV); “N. o 207”; “Donacio feta per Armeniardis a la 

Canonge de la Seu de Barcelona de dos pessas de terra al valles, a la parrochia 

de Santa Maria Antiga” (S. XVII); “Mitja escala, armari 2, n. 663” (Caresmar); 

“Antiquit. III 180” (Mas); “1065” (F-B). Caplletra “I”: 25 mm. 

ACB, L.A.III, n. 180, f. 66a-b. Rúbrica: “Ermeniardis dedit sedi pecie terre et vinee 

apud Sancta Maria de Antiqua”. Interior recto: “N. 180” (Caresmar). Inter columnas 

recto: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “I”: 83 mm. 


In Christi nomine. Ego Ermeniardis femina donatrix sum domino 

Deo et Cannonice a Sancte Crucis Sancteque Eulalie Barchinone. 

Manifestum est enim quia pla-/ 2 cide ac voluntarie dono predicte 

cannonice b peciam c unam terre et vinee cum arboribus que ibidem 

sunt. Est autem hec pecia terre atque vi-/ 3 nee in comitatu Barchinone, 

in Vallense, in parrochia Sancte Marie Antiqua. Advenit mihi hec 

pecia d terre et vinee predicte / 4 mihi Ermeniardi per comparacionem e 

sive laxationem viri mei nomine Sanle. Affrontat namque predicta


1715 

pecia f terre et vinee ab oriente in via / 5 publica sive in alodio predicte 

Cannonice, g a meridie in terra predicte cannonice, h a occiduo in rio 

de Canaliles, i de circio in / 6 terra et vinea Bonedompne filie mee. 

Quantum iste quattuor affrontaciones j includunt, sic voluntarie ac 

delibere dono / 7 predicte cannonice: k ad eius proprietatem, et de meo 

iure trado in ius predicte cannonice, l cum ingressibus m et eius 

egressibus. Quod si ego / 8 aut aliquis homo sexus utriusque contra 

istam cartam donationis venero aut venerit ad inrumpendum, nil 

valeat, set componam aut / 9 componat hec omnia in duplo cum omni 

sua melioracione. n Postea vero venditio ista in evo maneat firma. 

Facta donationis / 10 carta III kalendas octobris, anno regni 

Philippi regis VI. 

S+num Ermeniardis, que hanc donationis cartam feci, firma- 

/ 11 vi ac testes subscriptos firmare rogavi. 

S+num Guitardi Atile. S+num Guitardi Radolfi. S+num Gon- 

/ 12 deballi. S+num Guifredi Olive. 

/ 13 S+ Poncii levite, qui hoc scripsit die et anno sss quo supra. 

LA. a. canonice. b. canonice. c. petiam. d. petia. e. comparationem. 

f. petia. g. canonice. h. canonice. i. Canalies. j. affrontationes. 

k. canonice. l. canonice. m. ingresibus. n. melioratione. 

1090 


Guillem i la seva muller Ledgarda empenyoren a Ramon, fill de Domnuç, 

terres i vinyes amb arbres i un sagrer, a tocar de Sant Martí, situades 

al comtat de Barcelona, dins del terme de Terrassa i de Castellar, 

a la Vila d’Ali, a les Canals, a canvi de sis sesters d’ordi de la seva 

mesura pagadors per la festa de Santa Maria de mitjan agost. 


té dos petits despreniments de tinta que afecten la lectura de les tres prime-res 

ratlles. Al verso: “1065” (Mas); “Siglo XI” (S. XX). Caplletra “I” ornamentada: 57 mm. 

In nomine Domini. Ego Quil[le]m et uxori mea Legchars impinnoratores 

sumus tibi Remun, proli Donucio. Manifestum / 2 est 

enim quia 1 [debitor]es sumus 2 tibi sestarios VI de ordio a tua 

mensura. Propterea sic impinnoramus tibi terras et (vi) 3 / 3 vineas, 

cult[a]s [et] ermas, cum omni genere arborum qui infra sunt, et 

arundines et ipso sacrario iusta Sancti / 4 Martini, ehc omnia nostrum 

proprium francum sive taskalium. Qui nobis advenid per 

comparacione et per genitores / 5 et per decimum et per qualicumque


voces. Est iam dicta omnia in chomitato Barghinona, infra termine 

Terracia sive de Kas-/ 6 tellar, in villa de Alii vel ad ipsas Kanals. Et abet 

afrontaciones iam dicta omnia de orient in Rio Pullo, de me 4 / 7 meridie 

similiter, de occiduo in torrent de Sancti Martini que dicunt Parapunnes, 

de circii in terras de Amati / 8 et de Renardi Remun. Quantum 

infra istas IIII r afrontaciones includunt et isti termini ambiunt, sic 

im-/ 9 pinnoramus tibi: iam dicta omnia, totum ab integrum, cum exis 

et regresis earum, 5 in ea, alicet, racione: (ud) 6 / 10 ad festa Sancta 

Maria mediate aghusti sic redamus tibi iam dictum debitum et tu 

redas nobis ista scriptura sine / 11 mora; et si ad istum terminum 

iam dictum persolutus non fuero iam dictum debitum, tunc abeas 

potestatem ista / 12 omnia iam dicta aprendere, vindere, tenere a tuo 

proprio, facere quod volueris. Quod si nos impinnoratores ad ali- 

/ 13 quis omo vel femina sexus utriusque venerid ad inrumpendum, 

nil valead vindikare, set componamus aud componam / 14 vobis ista 

omnia iam dicta in triplum cum omni earum imelioracione. Et in 

antea ista impinnoracione firma con-/ 15 sistad omnem per evum. 

Facta ista impinnoracione III kalendas december, anno VI 

regnante Filipo rege. 

Si+num / 16 Quillem, si+num Legchars, (i) 7 nos qui ista impinnoracione 

fecimus, firmavimus et firmare rogavimus. 

/ 17 Si+num Ermomir. Si+num Remun, prolis Borrel. Si+num 

Mager Senfre. 

/ 18 Borrellus sacerdos, qui ehc scripsi et die et anno quod su 

ss pra. 

1. Abreviatura supèrflua ratllada. 2. Abreviatura supèrflua. 3. Repetit. 

4. Repetit. 5. Abreviatura supèrflua. 6. Sembla expuntuada. 7. Supèrflua. 

1091 


Ramon Guitard i la seva muller Guisla venen a Pere Sunifred, prevere, 

i a la seva mare Ermengarda cases i corts al territori de Barcelona, 

a la parròquia de Sant Vincenç, prop de l’església de Santa Cecília, 

pel preu de 12 mancusos d’or pur de moneda de Barcelona 

legítimament pesats. 

ACB, LA.II, n. 26, f. 8c-d. Rúbrica: “Emit Petrus Sinfre presbiter domos et multa 

alia in Serriano”. Exterior verso: “[X]XVI” (S. XIII-XIV); “n. 26” (Caresmar). Interior 

verso: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus B: 9 línies. 



1717 

In nomine Domini. Ego Reimundus Guitardi una cum uxor mea 

Guilie femine venditores sumus vobis Petrus Seniofredi et genitrici 

tue Ermengardis, emptores. Per hanc scripturam venditionis nostre 

vendimus vobis casas1 cum curtis, cum solis et superpositis et 

arboribus et / d terra, cui in circuitu eius est, nostrum proprium, quas 

habemus in territorio barchinonensi, in parrochia Sancti Vincencii, 

prope ecclesiam Sancte Cecilie. Advenit nobis hec omnia per nostra 

comparatione et per decimum vel per ullasque voces. Affrontat prelocuta 

omnia a parte circi in terra de Gerallus Compagni et de Anna 

femina, de aquilonis similiter, a meridie in terra de vos emptores, 

de occiduo in terra de vos emptores et in vinea de vos venditores. 

Quantum isti termini ambiunt atque includunt, sic vendimus vobis: 

prescripta omnia integriter, quantum intrinsecus et extrinsecus pertinet 

ad ea, propter precium mancusos XIII auri puri monete Barchinona 

legitime pensatos. Quas vos emptores precium nobis dedistis 

et nos ad presens manibus nostris recepimus. Et est manifestum. 

Quem vero prelocuta omnia, que vobis vendimus, de nostro iure in 

vestrum tradimus dominium et potestatem, ab omni integritatem, ad 

vestrum plenissimum proprium. Quod si nos venditores aut aliquis 

homo sexus utriusque qui contra hanc venditione venerimus aut 

venerit ad inrumpendum, nil valeat, set componat aut componamus 

vobis iam dicta omnia in duplum cum omni sua inmelioratione. Et 


Quod est actum XVIII kalendas ianuarias, anno VI regnante 

Filippo rege. 

S+ Reimundus Guitardi, s+ Guilie femine, nos qui hanc 

venditionem fecimus et scribi iussimus et punctis firmavimus atque 

testes eam firmare rogavimus. 

S+ Gerbertus Isarni. S+ Guitardus levita. S+ Reimundus 

presbiter. S+ Martinus presbiter. 

S+ Arluvinus sacer, qui hoc scripsit cum litteris condempnatis 

in linea VII die et anno quo supra. 

1. Sota la segona a hi ha una i. 

1092 


El canonges de la Seu de Barcelona estableixen a Pere Rovellats i Bernat 

Amat un alou, situat en llocs diferents dins els termes dels castells 

de Ribes i de Subirats, perquè l’espletin de per vida, pel cens anual,


pagador per la festa de Sant Miquel, de cinc sesters de forment 

o deu sesters d’ordi a la mesura major que corri pels mercats 

d’aquesta terra, excepte el primer any, que només els hauran de 

lliurar tres sesters de forment o sis d’ordi. 

ACB, LA.IV, n. 376, f. 160a-c. Rúbrica: “Stabilimentum alodiorum in Ripis per 

censum V sestarios frumenti in festo Sancti Michaelis”. Inter columnas recto: “n. 

376” (Caresmar). Caplletra “O” ornamentada, tipus G: 4 línies. 


Omnis coadunatio canonicorum Sancte Crucis Sancteque Eulalie 

donatores sumus vobis, videlicet Petro Roveiati et Bernardo Amati. 

Manifestum est enim quia donamus vobis omne nostrum alodium, tam 

terrarum quam vinearum, quod habemus infra terminum castri de 

Ribes, in variis locis separatum, ut bene laboretis illud et habeatis omne 

expletum quod inde exierit tali modo et ordine: ut vos donetis nobis 

omnibus diebus vestris, per unumquemque annum, V que sextarios frumenti 

obtimi et nitidi aut X sextarios ordei, et hoc ad mensuram maiorem 

que hodie discurrit per omnes mercatus istius terre, excepto isto 

primo anno, quod non donetis nobis nisi tres sextarios frumenti aut 

sex ordei. Terminum autem istius donationis frumenti aut ordei sit 

factum aut festivitatem Sancte Michaelis per unumquemque annum, 

omne per evum, et infra terminum castro Subirads, quomodo supra 

scriptum est. Sic iam dicta omnia damus vobis et illis quibus vos ea 

concesseritis similibus vestris laboratoribus, qui hanc prefatam donationem 

frumenti aut ordei nobis atendant. Quod si nos donatores aut 

ullus utriusque sexus hominis hoc vobis disrumperimus aut disrumperit, 

nil valeat, set donemus vobis propterea sex uncias auri puri monete 

Barchinone. Et in antea donatio ista per evum omne maneat firma. 

Et si nos huius alodii donationis receptores aut illis quibus nos ea 

concesserimus post obitum vestrum, ut supra scriptum est, non atenderimus 

aut atenderint, similiter donemus vobis aut successoribus 

vestris VI uncias auri puri. Et insuper atendamus supra dicta omnia 

aut atendant. Hoc namque ex utrisque partibus sit factum sine engan, 

ut superius est scriptum. 

Quod actum est XVII kalendas ianuarii, anno regni Filippi 

regis VI. 

+ Bernardus archidiachonus, s+ Dalmacius sacer, s+ Guilaberti 

levite, s+ Dalmacii clerici, s+ Vivani levite, s+ Mironis presbiteri, + 

Guilelmus levita, s+ Petrus sacer, s+ Compagni levite, s+ Guilelmus, 

/ c s+ Bonefilius sacer, s+ Guitardus levita, s+num Petro Roveati, 

s+num Bernardo Amati, nos qui hanc convenientiam fecimus cum 

predictis canonicis et firmavimus coram supra dictis senioribus.


1719 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit cum literis supra positis in linea 

VIII et rasis et emendatis in linea IIII et V, 1 die et anno sss quo supra. 

1. Expuntuat. 

[1064-1065] 

1093 

Sunifred, de la família Esclua, la seva muller Trasegòncia i Raquel 

empenyoren a Arnau Oliba unes terres i vinyes, situades al comtat 

de Barcelona, al Maresme, al terme de Premià, per deu sesters, 

tres quarteres i tres quartans d’ordi. 

ACB, LA.II, n. 469, f. 161a-b. Rúbrica: “Item de Primiano”. Interior recto: “n. 469” 

(Caresmar). Exterior recto: “anno Domini 1065” (S. XVII). Caplletra “I” ornamentada, 

tipus B: 14 línies. 


Datació: no hi consten ni dia ni mes; vegeu l’estudi cronològic de la introducció. 

In nomine Domini. Ego Sinfre, prolis Esclue, et uxor mea Trasgontia 

femina et Rihel femine impignoratore sumus tibi Arnal Oliba 

susceptore. Manifestum est quiniam debitores sumus tibi sestarios X 

de ordio et unam nitido et purgato. Propterea impignoramus tibi terras 

cum vineas, orts cum arboribus, casas cum curtis, solos et superpositos, 

orts cum arboribus, tam fructos mitentes quam vacuos, et reg et cabreg 

et aqua ad regandum. Advenit nobis per genitorum et ad uxor per 

decimum vel per genitorum vel per quacumque voces. Est in comitato 

Barchinona, in Maretima, in termine de Primiliano vel in eius terminos. 

Et affrontat ipsa omnia supra nominata de circi in sumis montium 

de Sancti Mathei, de oriente in arenio de Vilazar, de meridie in undas 

maris, de occiduo in arena de Tala. Quantum in istas affrontationes 

includunt, sic impignoramus tibi: ipsa omnia supra nominata, in ea 

videlicet ratione: ut in die quod erit festa Sancti Felix, isto anno 

veniente, sic tibi rendimus sestarios X et quarteras III et quartanies 

III, et tu rendas ista scriptura sine mora (et tu rendas ista scripturam 

sine mora). 1 Et nos facimus tibi dono Arnal in istum conventum: ut 

non habeamus licentia istum alodium vindere neque inalienare nisi 

a tibi Arnal et ad posteritas tua. Et quod si ullus homo inpignoratione 

inrumpere voluerit, non hoc valeat vendicare, set nos componamus 

tibi in duplo cum omnem suam inmelioratione. Et in antea ista 

inpignoratio firma permaneat omnique tempore. 

Facta ista in-/ b pignoratio (firma permaneat omnique tempore), 2 

anno quinto regnante Philippo rex.


S+ Sindred, s+num Trasgontia, s+num Richel, nos qui ista 

impignoratione fecimus et firmamus et firmare rogavimus. 

S+num Ermirmir. S+num Lobatonus. S+num Ug Gilem. 

S+ Od, sacer, scripsit et supra scripsit die et anno quod supra sss. 

1. Repetit. 2. Repetit. 

1094 

1066 gener 3 

Gerberga i els seus fills Bernat, Arnau, Estefania i Guisla venen a Pere 

Sunifred, sacerdot, una casa amb pou, situada dins els murs 

de la ciutat de Barcelona, sota la torre de Guislabert Fruià, prop 

de la Canònica, pel preu de 21 mancusos d’or de Barcelona, de 

deu l’unça. 

ACB, LA.I, n. 286, f. 114d-115b. Rúbrica: “Emptio Petri Seniofredi presbiteri”. 

Inter columnas verso: “n. 286” (Caresmar). Interior verso: “CCLVI” (S. XIII-XIV). 

Exte-rior recto: “Anno Domini 1066” (S. XVIII). Caplletra “I” ornamentada, tipus 

F, de color blau i perfilada amb vermell: 5 línies. 


In nomine Domini. Ego Gerberga femina et filii mei Bernardus 

atque Arnallus et filie mee Stephania atque Guilia, pariter in unum, 

venditores sumus tibi Petro Seniofredi sacerdoti, emptori. Per hanc 

quoque scripturam istius nostre venditionis vendimus tibi casam 

nostram sive domum propriam cum cortali et solo atque supraposito, 

guttis et stillicidiis, 1 hostiis et ianuis, limitibus et parietibus, / a foveis 

atque cloacis, puteo atque pila et diversorum modorum petris. Sunt 

autem hec omnia intra muros Barchinone urbis, sub turribus Guilaberti 

Fruiani intrinsecus, prope ipsam Canonicam. Advenerunt 

autem mihi Gerberge prefate hoc universa prelocuta per testacionem 

viri mei Audegarii defuncti et per meum decimum, et nobis filiis 

atque filiabus prescriptis per testacionem atque vocem eiusdem 

genitoris nostri vel quibuslibet aliis modis. Habent autem terminum 

prephata omnia a parte circii in domibus Guilaberti Fruiani sive 

filiorum eius, ab oriente in domibus et cortali Chusche femine et 

filii filiarumque eius et in domibus tuis, a meridie in calle publico, 

ab occiduo in domibus predicti Guilaberti sive filiorum eius. 

Quantum isti termini concludunt atque circumcingunt, tibi ad 

integrum vendimus, atque de nostro iure in tuum dominium et 

potestatem pariter tradimus, cum ingressibus pariter et egressibus 

eius, atque universis que dici vel nominari quecumque modo


1721 

possunt, ad cuncta supra scripta utcumque pertinentibus, ut facias 

exinde quodcumque tibi placuerit, ad tuum plenissimum proprium. 

Accipimus namque a te precium propter universa supra nominata, 

que tibi vendimus, mancusos auri Barchinone, de decem in uncia 

legitime pensatos, XXI. Quos tu emptor precium nobis dedisti et 

nos venditores manibus nostris accepimus. Nichilque ex predicto 

precio aput te remansit. Quod est manifestum. Facimus autem hoc 

propterea quia cogit nos magna famis necessitas atque inopia et 

cuncte nostre utilitatis nobis profuture indigencia atque penuria, 

universis nostris vicinis et terris omnibus valde nota. Ut autem hec 

venditio per scripturam facta plenam obtineat firmitatem, placuit 

eam muniri atque fulciri auctoritatibus legum, quibus precipitur ut 

in minoribus annis constituti, si testari de rebus suis vel alias quascumque 

definitiones facere seu per scripturam sive per idoneum 

testem in quibuscumque personis elegerint infra quartum decimum 

annum, tunc illis si licencia erit, si gravis languor occurrerit per 

quem eos fortasse mori suspitio sit. Quod si eos necessitas huius 

cause com-/ bpresserit, utrisque a decimo etatis ipsorum anno, faciendi 

quod cum voluerint libertas plena manebit. Item alibi: Si 

vero pro venie ut his qui in tuitione est, mortali langore vexetur, 

quod de sibi debitis rebus iudicare elegerit, a decimo etatis sue anno 

habeat plenissimam potestatem. Si autem nos venditores aut utriusque 

sexus homo venditionem hanc infringere aut disrumpere sive 

in aliquo dimovere temptaverimus aut temptaverint, nil prosit, set componamus 

aut componat tibi hec omnia in duplum cum omni sua 

illorum melioratione et postmodum hoc maneat perhenniter firmum. 

Quod est actum III nonas ianuarii, anno VI regni regis Philippi. 

S+num Gerberge femine, s+num Bernardi, s+num Arnalli, s+num 

Stephanie femine, s+num2 Guilie femine, qui insistente famis necessitate, 

per quam eos mori suspitio erat, hanc venditionem fecerunt et punctis 

solitis firmaverunt et testibus eam firmari rogaverunt. 

S+num Dodonis francigene, s+num Guilelmi Odegarii, s+num 

Ermemiri Poncii, s+num Remundi Bernardi, s+num Petri Guilelmi, 

s+ Vivani levite, isti sunt huius rei testes atque his omnibus hec 

necessitas nota est. 

S+ Guilaberti levite. S+ Berengarii levite. 

S+ Poncii levite, qui hoc scripsit et sub sss scripsit die et anno 

quo supra. 

1. Sota la segona l hi ha una i. 2. Manquen els punts de la subscripció.

catedral 9 - Fundació Noguera

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Delete template?

Save as template ?