Ayuntamiento de Madrid - Memoria de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

s 7
Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

CÖLLOQ.VIO
R V M FAMILIA-
RIVM OPVS,
DES, ERASMO ROT,
A V T O R E,
B A S I L E AE,
APVD MICH. ISING.
M. D. T.
Ayuntamiento de Madrid

ì
Ayuntamiento de Madrid

D, ER ASM VS ROTER,
OPTIMAE SPFIL PVERO
loanni Erafmio Frobenio
S. D»
I c I T libcUui tikidicatui
j erpcihtionc nofirumyEra
! fmi mcllitiflimc: tuu erit ui
! dcrcy ne fkììins expcihitio^
wcm ncftrl iUcfic adam4tur,Jic r^pitur^
P^tmturmmbm jhidiof^ iuumtutis,
cr patri tuo fumtjubinde typis excu
dendu^y^ tnihi nouis accejiiombtis identidm
locupktandmidicds cr ilium V«r/^/tf//
quempiam cjje^ dcliciMcj; Mufaru
fact a, colcntium : quo magk udnitendUm
erityUt tu quoq; fls^quod diccris:hoc eft,
ut Uteris cr worww probi tut e fisomni^
bws bonis chari^imm.Vehementer autern
pudendum fuerit^ (iquum tarn muU
toshic libcilus O'l'^tiniores rcddiderit,
O- melioresy tu comifcriSy ut ad teipf m
Wo redierit eade utilitdSyqu

Jhm mluminis magnitudinemitibi qitq^
que conandum eil:, ut qt4amm accrefät
(etä/Sytuntumuaeddt O'honcft^ crudi-tionicrniorum
integritatL Sußncsnon
uulgarcm cxpcikationctrtycui rcf^onde^
rencceffariumyuincerepulcherrimufiie
rityccrtèßllacfim-fummo dedccore no
potcs.ì^cchocdico quòdhadcnws poc^
niteut proftéhs tui, fcd ut currcnti caU
cur addam^quò curras

FAMILIARI A
COLLOQ.VIA IN
PRIMO CONGRESSV»
I O N temere docet qtddam,
I utfalutmus Ubentcr, Comis
cnimCT blanda falutatíofc
pe comliat amkitiam, inimu
^ citia>ndìluit,ccrtc tnutuambe
ft^uoìentiamalitauget^;, Qmdam ufqueadeo
Demece funt, ingenio^ agrejìi, ut láx [aiutati
refalutent.
Nonnullis hoc uitìj conciliauit educatio ue^
natura.
Vrbanitatis tjl [aiutare ohuios, aut eos qtá
ííos adeunt,aut quosadmtusipft eollociucndi
gratia.Item opcrìs alic^uìd agentes, coenantesy
ofcitantes, fingultientes^ ftermttantes, tupien^
tes. In ruílu crepìtime uentris [aiutare, homi^
ejl plus[atis urbani.
Sed inciuilius etiam eum [aiutare, íjiú red^
Ut unnam,aut aìuum exonerat,
Salue pater,[aluematercula,[alue mi fru^
tO'j[(í¡ue pneceptor obferuandey[aÌue muUihn
patrue,[alue dulcijìime nepos.
Yrbanum eft addere tognationis aut affi^
^jtatistitulu,ni[iciltfi habentaliciuidodij: tum
^nim prccpat abuti minus quidem proprì)s,[ei
P^at{[tbiliori}fus:yeluti cùm nouercam [aluta^
fftus fnatrent:priuignwn,filium : mtricuypatre:
a ì
Ayuntamiento de Madrid

2 SALVTAîJD?
foYvrîs maritUyfratrem :fratris uxore, forore*
idem in (Ctutis aut officioru titulis facicudum*^
Öratius enim fucrit,fi fcncWyffcttrem, aut uim
eximium fahtcs, quam cctatis cognomine. SaU
ue prcejv(le,falue tribune» No autcm,faluc ca^
ligme,aut cakcarie. Salue adoiefcens,falue iu^
uenis. Senes ignotos adolefcentes filiorUm co^
gnomento faiutant, adolefcentes uicißim iUoS
patres aut dominos^
BLANDI OR. S AL VT AT IO
ínter amanres.
y-mea CornclioU^
mea uita^
mea lux»
mewn delicium,
mcum fuauium.
Salue c¿ melmerum^
meauoîuptas unica*
mcum corculum*
mea ßjes*
meum folatium,
• ^eumdecus.
HONORIS GRATIA
aut feciis.
Salue here.Ohe falue tu quoq^ bone uirSal
ue uir ornatißime, clarißime. Salue etiam at^
ctiâ literaru dccus^ Salue piurimu amicoru op^
iime.Salue mi Mecœnas.Saluepatronefingu^
Ims* Salue uirß^eäatißime* Salue unicum bu^
lus i^ta-
Ayuntamiento de Madrid

FORMVLA^» $
Uls ivtatis ornamcntu. Salue Gemamce ieli^
cium. Saiuctequot^ucteftis unafaluteomnes.
Saluetepariteromnes, Saluete belli homuncu^
liScdue congerro lepidißime.Salue uini perni-'
cies^RES. Saluec^tugurges,belluo'c^ f
centaru. Salue multum uirtutis omnis antiflcs^
R. E» Salue tantundem totius probitatis exem^
piar,. Salue anictda oitnos nata quindecim.
R ^.SakupueUa annorum oäoginta. Bent fit
tibi cm tuo caluitio* R E • Bene tibi cum lacero
^àfo.Vt falutaris,ita falutaberis,Si male dixe--
«I» peius audies. Salue iterwn atSalueplusmiilics. RES*
Equidemmaiimfaluere femel Salue quantum
uis.JL i.Et tu quantum mereris. Saluere te iu^
Veo. RES.Clmd[inolimiEquidemcegrotart
malim,quam tua faluie falucre,
Salua fit tua -
Amplitudo. magis uuigi
Celfitudo, recepta funt,
Maiefîas» quam proba
Beatitude, tadoiiis.
- Suhlimitas,.
IN TERTIA PERSONA.
Sapidus Erafmo fuo falutem dicit.
^apidus Beata fuum plurimaßutc impertit. '
ALIA FORMA.
SÂIKMÎ ßsCrito, Bene tibi fit uir optime. R E.
ti tibi melius, Pax tibi^atcriChirißianafalu^
a 4
Ayuntamiento de Madrid

4 BENE PRECANDI FORM,
iatio eft, à íud¿eis projr/la, ne^ tamen repu^
dianda.Similis cft,Bona uita. JKue prceccptor.
R E s P. Equidem mlim habere,

BIKE PRECAKDI F VO R M. S
hene fortunantibus, ßliciicr abfolUas. Bene
fortunet Chrifius opt. max- quad in manibus
e fi. Felicitar cedat quod inRituifìi, Felici ter
exeat quod aggreßiis ry. Rrm fanäi ctggref^
fus es,precorutfiltx fit exitus^ac projperic nu^
men ajpiret pulcherrimis cceptis. Chrifius be^
necoepta fecundet.Projperè fuccedat quod au^
fpicatus CS. Deü opt.maximu^^ precor ut ifiui
confilium quam eß honcHunt, tarn fit CT
li*. Bonis auibus ccepta res, melioribus exeat,
Precor ut bonis auibus Italiam adeaSyineliori -
bus redeas* Opto tibißicem curß^m^CTrecur
fumfilicicrem.Faxit deus,ut itinere hoc filici^
ter peradOfbreui tibi projperiim reditum gr«*tulemur,
Contingat tibi fèliciter cr nauigare,
CT renamgare. Sit iter Icctum^ reditus Mor,
\tini ifla profióiio tibi fiicccdat ex animi tid
fententiay tinam tibi tam iucunda fit ißa pro
ßiiio,quam nobis erit interim molefium tui de
fiderium.homs aufpic'ìjs fi>luasancoram. Pre^
cor ut ex utriufij^uotis fuccedathoc iter, Pre^
cor ut hic contrarius comodo, hono'q; fit utrif
que, Precor ut hoc matrimonium uoiuptatifit
omnibus nobis» SoßJitet te lefiis opt^max* Su^
peri propitif te nobis incolumem rcftituat, Ser
Wft deus ammccdimidiu mece. Opto tibi redi^
tm incolumem^ Precor ut hic annus tibi Icetis
(tuß)ici)s ineatMtioribus procedat, Icetißimis
exeat,acfiepius recurratfimperplicior* R. fi-
4 S
Ayuntamiento de Madrid

6 VALEDiCENDr.
S p o N. Ai ego uicißim tibi multa feculaßi^
tißima prcccryite tu gratis fis nobis bene prftatus,
Precoruthic dies tibi Candidus illuxe^
rit^Precor ut hicfol tibißhc furrcxerit.R E S,
Tantundem tibi reprecor.Sitßlix exortus hu^
ius diei, CT fit utri([ue noRrüm projperrimus^
Opto tibi no^icm profilerà pater Precor tibi
noäem placidam Contingat tibißlix fomnus.
Det Deus placidam quietem* Detfomnuabfijf
fomnifs,Faxit dcus,ut aut placide dornnas,aut
ßliciter fomnies» Sit tibi faußa nox* R E S P.
At ego tibi, quando gauderc foies lucro, pro
unafaußa mille precor faußißimas*
VALE IN DIGRESSV.
Valete omnes. Bene uale. Cura ut quamre^
(iifiimè ualeas.Valetudine tuam cura diligen^
ter, lubeo te bene ualere. ìam me tempus aliò
uocatytu ualcbis Valcto f optime.Vale ^ pan^
craticèyout ß mauis athkticè, Vale ut dignus
es. Vale ut meritus. In hocbiduumualebis. Si
me dimittis,valebis in crafiinum^ Num quid
uis f Eß aliud quod me uelis ^ R E S P. Nihil,
riß ut projpere ualeas. Agecuram ualetudi^
ms tucc. Habe cura falutis tucc. Fac ut proxi^
m cigrcßu te Icetum ac nitidum uxdeatmis.lu^
beo te curare cutiadam. Cura utßt mens fona
ift corpore [ano. Da operam, ut totus ualeas,
tum corpore tum animo. R E s P. Dditur qui^
dm Opera. Yalebis tu quoque. Tibi uicißim
Ayuntamiento de Madrid
precor

SALVTANDI, 7
precor proßjcram uaktudinem.
Scholion,
« ^Partcraticè uà athlcticè uaícre di^Hh
pro eo ([uod eß, firma effe uaíetudmc.
SALVTARE PER ALIVM, -
Frobenium iubchis meo nom.inefilucre piuría
fnunu Erafifiiolu iícm mea caufafalutabis dili^
genter. Tum mairi Gerírudi fj potes oßßcio^
fißiwecxme fitluícdicito* Die me cmmhus offtnia
lieta precari,Salutabis mihi fodalitaté di
ligenter, Amicos omnes weis uerbis [aiutato*
VxorifaluteexmeamuHciabìS, Fratri tuo in
literis tuis meo nomine falute adfcribes. Mei
uice falutabis affinem meü,Num quid tuis man
. das per meìK E S» VÍ reíli ualeat. Ejíne quod
uelis ad tuos pcrfirri me nuncio^ HE S.Multi
falute omnibus, fed pnrcipue patriSunt quos
per me tuo nomine uelis falutatos'i RES. Om
nes qui de me percontabuntur^ Salutem quam
• mihi ab amicis attulifti, Ulis multo cumfcenore
Beßres, Quoru nomine mihifalutcm attulifti»
hos omneis meagratia uicißim falutabis accu^
¡tate. In amicis falutandisfis quafc mihi mat^
rius. Salutaffemgeneru meü per Uteras,ftd tu
mihi apud illum epiflol(C uice fiieriSK Heus
. heus quo properas^. R E s p. Kcüa Louaniu».
Kefifte paulifpcr,eftquod tibimandem* R E-
S p o N» Atquipeditinonconuenit faräna;
Qwid rei efilK e S Vi G0ílenium,BJtí^e^
a 6
Ayuntamiento de Madrid

8 GRATVLAKDI REDVCFÉ
rmyloannm Cmpcnfm, totumci^chorutrì^
lingum mihi falutcs. R E S P. Si nihil aliud
imponis farcini^ prater falutcs, ftcilcpcrp^
ram., Atqui ne gratis ißud facias-, precor uti ti
hi quocj; eunti ac redcuntifaJus fit comes»
R E D V C E M Q.V O M O D O
faliirareoporrear,
Saluum te adueniregaudemus, Sojpitem adeffc
uolupe efl. Te nobis redditu cße uoluptati
efl* Grutulamur tibifelicem reditu. Gratia fu
peris quod nobis incolumis redicris.Qjio mo^
leßiusfUit nobis tui defiderium^hoc rcdditus
confpe^us tui iucundior cß. Gratulamur ^
tibi,(y nobis, quod uiuus ac ualens nobis reßi
tutus fis. Udc reditus tuus eß nobis iucundior,
quJ minus expefíatus. R E S p o N. Ego ui^
aßim lí^tor,qu6d incolumis uos incólumes of"
fèndcrim. Qmd te faluü rcperertm,uehemen-'
tergaudeo. Nonuiderer mihi redxffe faluus,
nifi uos faiuos rcperißcm» Nunc demum mihi
uideor fofpeSy cum uos incólumes ac pulchrc
ualentes confuido,
PERC ONTANDI FORMA
in primo congreflu.
CEORGlVS. LIVINVS»
G E O R. ExqifM tandem corte aut cauea no^
lisades\L i V I. Qjädita í G E, ^júa male
faginatus. Quia macie pelluces totus, aridita^
te crepitas, yndeprodisiL I V I. E collegia
Montis
Ayuntamiento de Madrid

PERCONTANDI FORM, p
Montis acuti. G E o R. Ergo ades nobis onu^
fius Uteris. LI V. imJ pcdiculis. C E. Pukhri
comitatus aducnis, L1» Sané, ncc tutu eft nunc
uiatorcm ire incomitatii, G E. Agr.ofio fatela
Utiumfcholafticum. Ecquid ncuarii rerum ad-
^rs è Luteliu^ L1V i. iHud in primis, quod,
fiio, tibi uidcbiturincrcdibileiLuictiiV he ta fa
pit, CT Qjícrcus concicnatwr. G E. Q«ÍÍÍ tu
narrasi L J. HOC quod audis, G E. Quid ego
audioì LI. Höf quod narro. G E» Monftrifì^
^ile. Oportet illicfiingos er lapides cffeau^
ditorcs, ubi tales concioneniur* L H Atquific
res habet, Ncc audita narro, fed comperta-
C E o R. Oportet igitur illic plurimum fapcre
homines,fíftpitBeta (y Qucrcus,L i vi,
Refíe comedias.
ALIA.
G E. Vales nei L I V. Contemplare uuUum.
G E. Quin magis lotiumiubesiAnmeputas
Medicum ( Non rogo, quid ualeas, nam facies
ipfa loquitur te belle ualere :fed quomodo tibi
placeas, L i v. Corpus quidem belle habet»
fed animo male eft, G E o R.Atndualct,qui
iñhac parte laborat. Li vi. Sic res habent
^eic:Corpus ualet,fed ¿egrotat crumena.G
'O'R;Facile ifti morbo medcbitur matcr. \ t ua
yfti ufquei LI \ »Varie, ut fun tres mortaliü^
^ £ o K,Satin rede ualcs i Saìuane res : Sa^
tin falúa res-, Fuiftí nefemper profpera ualeui
a 7
Ayuntamiento de Madrid

•to P-ERCONTANDI
dind L T V. Vrojpcrrmay gratia fupcris. Egö
del beneficio perpetuó bellißime ualui. 5rwu
pcrprojpcra uaktudme fum ufus.Haäenus
bona ualetudÍKCfiiiyfaifßityincolumiyßliciy pro
fperayfccundayij7tegra,baßlicayathleticaypan^
cratciaualetudine.G E O k g,Faxintfuperi
. ut iflhucfit perpetuum ac proprium, Lcvtus
ißhuc audio* Voluptatem mihi nuncias* Eñ
iflhuc mihi auditu perquam iucundum. Sermo^
Kcm iHum ex te audire ßipra modumgaudeo^
Iflhuchaud inuitus audio.Oppido lector ißhuc
audire ex te, .VF idem fempcr facias,opto. Yt
•adißwn modiim quamdiutißimeualeas,opto,
• Tibigratuior, mihi gaudco. Gratia fuperis.
• Gratiam habeo fuperis. L I V, Equidem puU
chre iialeoyß tu uales.G E. Nihil interim ntoU^
ßicv fulti LIV. Nihil, niß quod ueflra conßie
iudinc ß'ui non licuit* GEO K.QJW paäo ua^
. les? LIV. Keacy pulchr¿ybelleypcrbelle,beU
hßimeypcrpulchre,ßlicitcryc0mm0de,minimc
male. Vakoutuolo pq/ius, quant ut mercar:
baßliccypancratic^athletice. GEOR^Expfäa
bam ut díceres etiam taurice,
MALE VALERE,
G E o R. Keüe ne ualcs^. L I V, Vellern quu
dem.No admodum ex fentcntia. Eqmdemut-^
cunq^ ualeo.Sic ßttis^Yaleo ut pofßim,quandi
ut uolo, no licet. Vt foleo, Ita utßiperis uifimt
iß.Non optitnißmhSk ut antehac peius nun.
quam
Ayuntamiento de Madrid

DE VALETVDINE. 11

tZ PERCONTAKDI
Um tertius eil menfis, TAihi quidem fccuiü ui^
deturyquod cegrotctrc coepi. GEO R.Admten
dum ccnfeo ne morbus fiat familiaris. L i v u
lam nimium affueuit^ G E. Num eH hydrops^i
LIV. Negant, GEO a.Nwm dyfenteria^ 1
VIN. Non arbitrar. G E o R. Nwm ßbrisl
LIV. Opinorfibris effe ßfeaem» fed nouam»
ut nunc nouifubinde morbi exoriuntur, ante^
hac incogniti. G E o R .Ai plus fatis eratuetC'^
mn. L1 vdta uifum eR naturce nimium nouer
G E o R. Quoto die recurrit dolori L i V»
Quoto die narrasi imo quotidie fepius, quam
Euripus. G E^Pap(e,nutlum abominanda. Vn^
de contraxißi morbwn ì Ynde fujpicaris hoc
effe collcäü mali '! LIV.EX inedia. G E o R.
At non foles ufqueadeo fuperßitiofus eße, ut
te ieiunio maceres. Livi. Non erat religio,
fed inopia* G i.Qu^enami l i.Qma non da^
baturcibus^E frigore natum arbitror.E putrid
bus ouis morbum ortum fujpicor. E uino plus
fatis diluto» E crudis mSHs contraila eßßomx
chi cruditas.G E^Yide ne ex immodico aut in^
tcmpefliuo ßudio conciliaris hoc mali, aut ex
potatione largiore,autVenere parum modera
ta^Qum accerfis medicumi L i v,Timeo ne ci
tius morbum augeat, quam adimat. MC(MO ne
pro remedio det uenenum* G E o R. Dflige«dus
eß igitur cui tutò fidas* L i V. Si morienda
eß,malofemcl mori, quam tot pharmacis ex-r
Ayuntamiento de Madrid
carnificoy

DE VARIIS. tj
camificatus. Geo R-.F^íc igitur ut ipfe tibifis
mcdicus Sidißidis homini medico, precor ut
fit tibi medici uice Deus. Sunt qui tedi cuculla
Dominicali aut Franafcana, reualuerunt. L i.
Idemfortaßis euenißet, ß lenonis pallio tedi
fiiiffent, Veràm ißa diffidenti nihil conducut,
G E. FIDE igjitWTyUt reuiuifcas. Alìj morbo leua^
ti funt,nuncupatis alicui dm uotis. L uAt ego
«Í diuis no paäfcor. G E.Proinde tu uel à Chri
ño cui fidis,pete fanitatis beneficium. L i. Ai
fgo an beneficia fit,nefcio.G An no beneficium
eß liberari morbo f i i.Nonnunq^ moriß
hcius eß. Ab ilio nihil peto,nifi ut,quod fcit o^
ptimumeße,m^i largiatur,G E.Sume quodaU
uum deijciat. hulamfua fponte cita eß. G E.
Ciendus eß aluus* Mouendus eñ aluus. L l.
ImJ fißendus eß magis^na plus fuis profluit.
ALIA.
G ^.Fuitnetibihociterfaußüc^comodum'^.
L uSic fatis : nifi quSd nihil ufquam Uitum eñ
à Utronibus, G E» Hic eß belli lUdus. L i v.
^ß,fed fceleratißimus. G E. Pedes aduenis,aH
cques\ LI. Partim pedeßri itinere^'partim ue^
hiculo,partim equo,partim nauigio. G E. QUO
inßatufunt res Gxllicc^l l u Sane turbulento,
Níagnetbelloru minee funt. Quid mali al -
Maturi fint hofìibus,nefcio: certe G illi iam ipfi
«0 dicendis mulis affliguntur.G L.Vndeprofi^ifcuntur
iflibellorum tumultusiLuVnde,
a 9
Ayuntamiento de Madrid

14 PERCONTANDI
riß ex ambitionc wonarcharum ^GE^Ät ho^ «
mn prudentit couenicbat fedari rerum hum^u
mrum tcmpcßitcs. L j.Sedant Uli quidem, fei
ut Aufler mare, Perfuadent fibi fe deos effe,
fua^'caufamundu/jt hunceße tonditum, G E»
imo princeps reipubliae gratia conñituitur,
TtOK reßjublica principis caufa, L i v. Imo non
de funi Theoìogiqui frigidam fujfundant, CT
ad hos tumultus claßicum canant. GEORG».
Iftos ego flatuerem in prima aciex i v i N. At
illi ßbicauent pcß principia, G E o R »Ißa pu
hiicafatis cwranda relinquamus, Tu^ res quo
tandem inflatu fünf! L I V» Optimo, ßlici,mc
diocriytolerabili. G E.QWO padofe res hahent
iucc'num ex uoto\ L I v J;;ÍÍÍ fupra uotum,fu^
pra mcritu, fupra Jpem, GEO R, Satin ex FEN^
tentia ? Satin falua omnia \ Satis ne projpera.
cmnia? 11 v. Rfi in peioreßatu effe non poteñ*
Peiore in loco negocium non poteñ effe* •
G E o R. NÖM cepißi igitur quod captabas^ no
contigit prüpda quam uenabarisi L i V. Vena^.
bar equidem,fcd irata Delia. G E o R G,Nihií
reliquum eß ß>ei? L I v,Spei permuUu, fed M
fuhilG E o R G,Epifcopus nihil oßendit jpeiè
LI v.^ Tota piauära,totas ñaues, fed pr^ete^.
rea nihil G E o R. Níbíl adhuc mißt' Livu\
Promißt quidem largiter, at ne ^ terunciü qui"
dem mißt* G £ o R. Ergoß)e alendus eñ ani^
fnus*Livia,Sed bacnonfaginaturuenter.
Ayuntamiento de Madrid
Qm

DE VARUS. II
Quifpe alMurypefident,no uiuunt* G E o R^
Scdhoc eras ad iter expeditior, quod nihil ef
fet oneris in ^ zona, L u Fateor, atq; ctiam tu>
tior. Nulla enim funt arma certiora aduerfus .
¡atrones» Sed ego malim CT onus, CT pericu^
IWM. G E. Nihil ne tibi ademptum cR in uial
^ I. Mibi nel Qjicefo quid eripias mdoi Al'ijs
^^tius periculü erat a me. hicuit tnihi uacuo uia
^ori per totü iter canere CT efurire, Num quid
GE. QuSnunc hincabis- L I. Keaadofalutaturus
penates iandiu non uifos.
^ E 0 R G, Precor ut illic offendas omnia leeta.
L I. Wtinam itauelintfuperi. Nihil interim
iXtitit noui domi nofh^ci G E o R. Nihil, niß
quod reperies auélam familiam, Nafn tua Ca^
tulla peperit tibi catulum abfenti. Tua gallina
peperit tibi ouum. L I V. ^encnuncias. Grata
Juncias. At ego tibi pro ißoc nucio polliceor
^uangelium. G ^.Quodnam-fecundum Mat^
thcewnii j.Non,fcdfecundum Homerwn.En,
^ccipe. G E o R. Tibi fcrua tuwn euangelium^
^ ^ihifaxorum fatis eß domi* LU KCfperne
^^ufculum, Aetites eß,qmgrauidisaSnotus
^^ nixu, maturat partum. G E o R» Quidais^
^ftmihi fanegratißimü. Difpiciam undepof
P^hocdonum penfare* L I. Abunde penfatü
P^ta,fi honi confulueris* G E. Imo nihil accide^
f^poíMÍt magis in tempore. Namuxori mece
impridm tmetutem* L ^Mt^d igitur abs tc
Ayuntamiento de Madrid

J6 PERCOKTANDI
^ flipülahoVyUt fi mafculum cediderit, me fufcc
ptorem afcifcas. Q E, Polliceor, äc tuum inde^
turpucro nomen* L R. Quodutrifq; beneuer^
UUQ B.ImJ nobis omnibus..
Scholia.
a VTotaplauftra.)Ita Greed,cT^^f
Vide Chill.cent.y.prou.yb ^Teruncium.
) Teruncius,cj[ue ?li.triunceuocat,nwnu
lus eR in uilitatis prouerbiu uerfus : eß quarta
pars aßis. b Ifl« xona.) lllic militesgeftabat
pecuniam» c ^Euangeliu.) l^ocus eft ex ambi
guo.Natn euangeliu dicitur munus,fjuod datur
remleetdnuncianti* d ^lAihifaxorii.) Nam
Aetites lapidis genus ab aquila nomèhabcns^
VidePlin.lib.^y.cap.ii* e ^Stipulabor»)
Stipulatur qui promiffum accipit. Nam pacifci
tur CT qtà promittit,CT cui promittitur^
ALIA. PERSONAE,
MAVRITIVS. CYPRIANVS.
M AV K.Kedifti nobis obefiorfolito. KediRi
procerior. C Y P. AI equidem mallem prüden^
fior,aut doWor.M. A.imberbis ahieras,redifti
barbatuluSé Contraxifti tibi ab fens nonihil /ènif.
Quidfibi uult hic palloriquidmaeies.^quii
frons caperata- CY,Vt eft fortuna,fic eft cor
poris habitus.M. A v R.Nwm aduerfaì c Y P,
Nunquam mihi quidem aliìs fecunda,fed nunquxm
quìm nunc reflauit odiofius. M A V R»
Doleo uicem tum, Dokt mihi tua calantitos,
Scd
Ayuntamiento de Madrid

REDVCEM. 17
Sed quid ifthuc mali eñi c Y P. Vniuerfe pe^
cunicc naufi-agiumßd, HAVJnnunìc Y»
Non, [cd in littore nondum nauem ingjreßus*
M A V. Vfci namf C Y p.In littore Britannico*
M A v.Bene habet quid ipfe nobis uiuus enatafli,
Prceßatpecunii^iaduram faceré, quam
Leuius eß pecunie^ dijpendium,quàmfc(
WíC.c Y P,Y ita fama^; incolumi, pcrijt pecunia,
M A V. Vita farcir! nullo paílo potefi»
fama

'Ì8 PERCONT. REDVCEM.
rem^ c L. Ycftis indicai te mutatu ex hatauo
in Gallum. BAL. Hanc metamorphofin ma-
' lim,quà?n ingallinaScd ut cuculia no facit mo
nachumyitanec uefHs Gallum, C L.ìam'necaU
' íes Gdlicè^ B A L. SIC fatis.c L. Q«O pado di
dicifti^ BAL B.Amagiftris haud.juaq; mutis.
C L. Quibus\B A uAmidicrculis^quouis turture
lociuacioribus. c L, I« tali ludo facile difci
mus loqui.Sonas'ne probefermoncm G.tllicu^
BAL, Imo cr Latinu fonogallicè, C L.N««"
quam igitur fcribes bona carmina, BAL, Cur
itaì c L. Quiaperljttibi fyllabaru quantitas.
B A. Mihi fatis eft quixlitas, C L. Quid, ejì'nc
Lutetia immiinis à pcjtilentia^ B A L.NOW efl,
fed perpetua non eft : aliquando remittit fefe,
mox recrudefcit^nonnunq; intermittitUTydeinde
recipit fefe, c L. Non fat erat malorum ubi
bellum eftì BAL. Erat, nifi fecus effct uifum
fupcris: c L.Annoncecaritatem iftic effe opor
iet» B A L.lmòpenuriam.Omnium rerum illic
inopia eft, pneterquam fceleratorum militum.
honorum iirorum illic eñ mira uilitas ¿ c L.
Quid accidit Gallis, ut bellum fufcipiant cwn
Aquila^ B A L B. Quia mouet illos exemplum
fcarabei, qui non ceßit aquilce. In bello nemo
fibi non uidetur Hercules,C L A. Non te remo-'
rabor diutìus» Alias latius nugabimur, quum
crit utriq; commoditmfNunc aliò me uocant ne
gociolaqutedam,
sMia,
Ayuntamiento de Madrid

DOMESTICA COKFAB» TP
Scliolia.
Ä ir An capus* ) locus ex ambigua uoce
Gallus, b %Bonacar.) AllufitadhoCyquòd
uuìgus Gallorum pcrperàm pronuncHt accentus,
DOMESTICA CONFABVLA^
TIO» PERSOMAE.
PETRVS. MIDA pW£T. I OD O CVS.
P E T. Heus heus puer, nemott huc prodigi
WID. Hí¿: opmor cffringet fores. Toìfìilia-
•rem oportet eße. O Icpidumcaput. Quid adfir^
mi Pctre ^ P E T. Meipfum* M I D. Niir
•turem haudmagniprecìj bue attulifli.PET.
Atqui mdgno conßiti patri meo* M i D. Cro
do pluris,quàm reuen di poßis* PET. Sed Iodoeuscñ'ne
domi i M I D. Incerfus fum, fed
vifam* p E.QZ/IN tu potius abi, CR roga ipfum
^n uelit nuc effe domi* M I. Abi tu potius,jts^
iib'ìjpfi Mercurius* P E T.HCMÌ Iodoce,num es
domii I o D. Nonfum. P E Tjmpudens, non
^go audio te loquentem hoD. lini tu impu-
^cntior, ^ Nuper ancüU tuce credidi te non
^ffe domi, ^ tu non credis mihi^'pfi^ P^T^
^cquumdicis,par pari relatum, I o D o C.
/^quidem ut non omnibus dormio, ita non O"
^nibus fum domi* Tibi poñhac femperero*.
^^T* Sed tu mihi uidere cochle

20 DEAMBVLATIO
^ claudus futor, iugiter dmi defides. Tu tìhi
domi fi turn contrahis. i o,Eñ quod agam da'mijforis
nihil cjì ncgocij. Et fi quid cffetjamc
hoc cœlum me dies aliquot à publico cohibuiffet,
p E T. Ai nunc fudum efiyO" imitât ad
deamhulandum, Vide ut blanditwr, lOD.Si
prcdeambularelubet,nonrecufo, PET. Plane
uidetur hoc utendum caelo, i o D. Afcifcen^
dus eñunus aut alter congéno, PET. Yiet^
wodo dicas quosuelis, i o v.Quid fi Hugo-'
nem^PET. Haudmultuminterejlinter Hui^
gonem ^ nugonem. i o. Agé placet. P E t

DOMESTICA CONFAB. 21
Irfíío.^ I O. Meciuidcm ucbmenterobleüauit.
Scholia.
< ^Nuperanciüce*) Allufumeßadidquoi
Cic,reßrt de Ennio Cr^ajtca* b ^Claudus
fuU) Yidein Chil^.cent.z.prouerb.io*
ALIA. PERSONAE,
AEGLDIVS. LE ON ARD vs.
AE G, Qud noRer Leonardusi LEO* Ad te
ifc4w.AE G, ìflud quidem fads infolenr.L E o.
C^m ob temí A E G. Quia iam annus cß,

1% PERCONTANDI DB
filia*L E o^Quid aisìAtc[ui,nifalloriMfidudu
mbilis cftAandudm cjl apta uiro,matura co^
iugio, lampridcm eñtcmfcfiiua uiro. AE G.
Qjiid ni, annïi egrcfja iam decimumfcptimû^
lAaiorannis duodeuiginti* Annum iam agcns
undcuigcfimu.Annos nata dece CR odo* h E.
Cur abhorreti^tur à mairimoniot AE G. AÍÍ
fe uelle Chrifto nubere, L E. Sane multas habet
Ule JponJas.An malo genio nuffit,({uce ca
fìè uiuit cum marito^* AE G. MIBI quidm non
uidetur.L E O.QJUS deus bunc affedum afflai
uit filice^AE C.Nefcioofed abduci ab hoc propojito
nullis rationibus poteñ. L E o N. Wide
ne fint incantatoresycjui infligent ç^alledent.
AE. Noui ego iflos ^ plagiarios. Sedidò arceo
hoc hominugenus ab cedibus meis. L E. Quid
igitur eñ in cmimoì lAoremgeres animo puri
te; Al.Equidem obludabor quoad licebit.Ni
hil non experiar,quó mutem illius fententiam^
C^od fi pertendet,ut coepit,no pugnabo cum
illius animç,ne forte uidear koiiotyJit¡, uel po
tius L E. Keligiofe tu quidem
loqueris.Sed etid at^ etiamfac explores uirgi
nis conftanti¿,ne pòfifadi pœniteat,càm mu
tare non erit integrum. A E. Equidem adnitar
pro mea uirili.L E o.Quid rerumgeruntfilif^.
A E.Natu maximus iandudumaritus eft,bre^
ni paterfaturus.Minimu abkgaui Lutetiam^
Nam bîc nihil aliud § ludàat, i Qujd ci
Ayuntamiento de Madrid
AEG.

kEBVS DOMESTICISI 2J
Ai.VtMagiftcr nobis redtat fluUior,f, cxie^
IRAU E. Bona uerba* A E. Nicdius iam coepit
initiarifacris, uPrecor uthenc uertat omnib^
Scholia^
a ITPUgirfrioj,) Flagiufiirtigenusiunde pU
giorij dicutur^qui abducut aliena mcuipia, aut
^iberoseiil b ^kcfií^%¿if^Mcjì,cumdeopu
gnate^ c ^fiicvfi(y,o/ii^)(,éìf/,(ummonachispu
gwe. AUufum e fi aule ad uoce ^vvmfic^fiéf,
^odeft fmgulari ccrtamine congrcdi.
ALIA. P E R S O N A E ,
MOPSVS. DROMO.
W 0 p. Q«I(Ifiti Quid agitut Dromoi D
SEDCIW. MOP, Video, Sed quomodofe res
habent tutti D R o. VI folent i^s, quibus fu^
peri funt pamn propitij, M o P» ìfihuc omi^
nis auertat Deus. Quid agis ^ D R o. Equi^
¿fw ocium ago. Id quod uides^ nimirum nihiU
w o p. PriTjìat ociofum effe^quàm nihil age-
Ego te fortafiis occupatum feri)s ncgocif's
interpello» D R o. Imo maxime u^cuum» lam
^nimme ceperatocif tcedium, CT congerro-^
WEMdefiderabam. MOP.Eortafiisimpedio»
^^terrumpoMerturbo tmnegocia.DK. Imò
t

24 PERCOKTANDI DE
m inter nos agitmcui nolim effe impediment
to,D R. ¡mo ^ lupus,quod aiunt,ades infabu^
LIT.NAM de te fcrmo erat. M o.Facile credide
rimmam mihi hue uenienti mire tinniebat au^
ris.OK.\tra\ M o.Lieua.Yndeconijcio ni^
til magnifice demefiiiffeprcedieatü.DK.lm¿
nihil non hcnorificum» MOP. Yanum igitwr
fuerit oportet.Sed quid eñ borne rá\ D R o •
Aiunt te uenatorem eßefaäum» hi OP* Imo
iam intra caffes meos eñ prceda quam uena^
bar.DRo.QuccnctmlMOP. LepidapuelU
qua perendre duäurus fum: uos'q^ oro ut meas
nuptias ueftra pnefentia dignemini honeßet^
re. DK o. Qu(enameñjponfa^MO. AIOÍfia
Chremetis filia» D R o. Egregiumfpeätu
iorem formaru.Tuis oculisadlubuit illa,nigro
tapillitio,fimis naribus, ore prcelargo, uentre
prominulo^ M o»Definite Mihi earn duxi,no
uobis. Non fat eft,quod ^ fuo regi pulchra eñ
reginal íta demum mihi illa placebit, fi uobis
non admodum placeat»
Scholia.
a ^Lupusinfab.) VideChil^»cent.8.pro
uerh»s6. h ^Suo regi pul) Yideprouer^
hxumSuum cuiq; pukhrum.
ALIA»
SVRVS. CETA.
S Y. Opto tibi multam ßlidtatem, G E.Et ego
tibi conduplicätum opto^quicquid optas mihu
$Y.
Ayuntamiento de Madrid

RBBVS DOMESTICIS.
SYR. Quid agis rei" G E. Confabuíor.S Y R.
Qmd^confabulare folusm^Vt uidesS Y K.
iortaßi tecü. Proinde tibi uidendü^ut cwn ho
mine probo fabülcris* G E JMD cm lepidißi^
nto cogerronecofabulor.s Y.QMO'G h.AptO'
leio. S Yjftud quidem nun^ nonfacis. Sed a^
fnant alterna Camoencg. Tu perpetuòßudes*
G E.NO« eß Ullaßudiorü fatietas. S Y.VerSy
fid eft tarnen modus quidam. Non omittenda
quidcm fimt fiudia, fed tarnen intermitiendo
^^nfiunquam. Non ahijcienda funt, fed rela-
^nda.Nihil fuaue quod perpetuum, Volupta
tes emendai rarior ufus. Tu nihil aliud quam
ßudes. Perpetuóftudes, Cotinenterincumbis
Uteris.indefineter inhceres chartis. Stüdes na
des ac dics.Nunciuoin non ftudes,Aßiduus es
in ftudio,higher intentus es libris.Nullum fa^
^i^ftudendifinem, neq; modum, Nullamftu^
dijs tuis requie intermifces. Nun§ ftudendi la
^orem nec \ntermittis,nec remittis. G E. Agí,
tuo more fads. Rides me, ut foies. Nunc ludis
tu quidem me. Salfe me rides. Satyidcum agis.
me fujpendis adunco. Non me fallii tuU
fiomma.Nunc piane ioco mecum agis.Sum ti^^
^^ rifui. Rideor abs te, Pro deledamento me
^^bes. Nunc meludos deliciasi¡;facis.Eadem
opera affke mihi auriculas afini, Ipft codices
puluere fitu'q. obduâi loquuntur, quam firn
^modicus inftudio. SYR.EWORMR,«I loquoif
h $
Ayuntamiento de Madrid

16 EXCVSANDI.
ex animo» Dijpeream,fi quid fingo, LoquoÌ
idquodfentio* Quod res eñ dico.Serio laquor.Ex
animo loquor.Non fecus fentia^
cjmn Ìoquor.
Cur non iiifi'sv
C E. Quid caufcc eft,quod tandiu nos non inuiferis?
Quid rei efl.quod nos tam raro uifisì
Quid accidit,quòd tanto tempore nosnon ad^
ieris ^ Qjure tam rarus es falutator"! Quii
fibi uult,quòd nos tandiu no couenerisì Quii
obftitit,quo minus uifas nos frequetius\ Quii
impedimento fuit, (!¡ia minus fèceris nobis tui
uidendi copiami
Non licuif per occupationcs»
S V R. No« licuit per ocium.Volui quidem,ai
non licuit mihi per mea negocia, Ha^enus no
finébant negocia-,ut te uiferem. Non patieban
tur undcc negociorum,quibus inuoluebar^ut te
falutarem, Occupatiorfiii,quàm ut potuerim^-
Tm ucorìjs diñringebar curis,ut mihi nofiie^
rit liberum adire te \uix ipfi mihifiút copia
mei-, fic me totum moleña qu^edam negocia
poßidebajtt.Negocias meis imputabis^non mi
bi, non defuit uoluntas, fed ueiiát neceßitas*
Huäcnus non mcauit.Haäenus non contigit
ocium, HaOcnus nonfuit uacuum. Non licuit
per uci\etudincm,Non licuit per tempeßatem*
G E T. Equidem accipia tuam excufationem»
fei bac lege, ne fc^pius utaris, ^xcufatio tua
Ayuntamiento de Madrid
iußiof

MANDANDT. ly
iuflicr eß, quam uellByß quidem uateiudo fuit
in caufa* Hac lege mihi pwrgatus cris, ß quod
faäunt eßyofßcio farcias: ßfuperioremceffiu
iionem crehra uißtatione penfes* S Y. Tu ni^
hilmorarisißiufmodioßicia nimiu uulgaria-
Amicifia noßra firmier eß,quum ut ßt ofßcifs
ißis uuigaribus alenda, Satis crehrp uifit, qui
conßanter amat» G E. Mctleßt ißis curis qucC
te nohis adimut. Quid imprecer ißis negocijs
taiem amicum nobis inuidenti Peßime ßt
^ßißbri,quie nostamgraui deßdcrio torßt
fuiMale pereat ißaßbris.te incolumi.
MANDANDI AC POLLICENDN
LACOBVS» SAPIDVS*
1 A.Quipß Ut hcec res tibi cordißt. Etia at^f;
ctiam rogo ut hoc negocium tibißt curcv.Hac
inreuelim ut totumSapidum cxeras,Si mc
masy caufam hanc traäabis diligeter. Hac in
re qtuefo ut aduigiks* Curabis hanc rem mea
caufa diligeter. Si uere is es.quem femptr effc
temihi perfuaßifacut ßntiam bacincaufa^
^ quanti mefacias* s A p r. Deßne^ego tibi hoc
^eäü reddam,C7" quidem prop*ediem,Euen^
tion prcvßare non poßum:illud polliceor,mi^
nec fidem, necßudium defrturum» Curabö
^^^igeMtius,qu^iß mea res ageretur: quan§
^^am effe duco, quce ßt amici* Facidut in mc
quiduis deßderes citius,quam fidem ac diligen
(J'^uTußtc^in utran^ dormiasaureiego tibi
4
Ayuntamiento de Madrid

POLLICENDI»
hoc confe^um dabo.Tu c^uietus e]io,in me re^
cipio prouincim omne. Gaudeo mihi datum
occafioncycjua dcdarem animu in te meu>liqui
iem oratione nihil polliceor,fed re prteftaho,
quicciuid eft amid fynceri^^cx animo hene^
uolentis,Nolim te laóiare uanafpedllud efjì^
ciamM t dicas hoc negodj mandatm atnico*'
Succeflus.
SAP. Kesfuccejiit opinione melius.Fortuna
uotis utriufj; fault* Si fortuna tibi nupfiffet,
nonpotuiffct effe fecundior*Kes tuayCTuen^
tisy^amnefequundoprocefiit. Vicit etiam
uota noñra fortume fauctis afflatus.Opinor
te litalfe^RhamnuficeyCui fie exfententia ca^
dunt omma,Flus impetraui ciuMitjuiffem au^
fus optare; Ventis per omnia fequuftdis hic
curfus nobis pera¿lus eñ. Res omnis cecidit
exfententia»Pulchr¿ nobis cecidit hcecalea,
Opinor ^ uolaffe noüuamy adeo fèliciter exìjt
nobis parutn fapienter inftitutum.
I Gratia.
IA c.Equidem ^gratiam haheOyC^habitu
rus fum,quoad uiuamymaximam. Pro iño tuo
in me officio pares agcregratias uix poftim,
referre nequáquam* Y ideo quantum deheam
tuoinmeftudio» Nihil miror, ñeque enim tu
quicquam nouifidfti, et hoc magis debeo. De
ifthoc tuo in me officio, amo te mi Sapide, ut
par eftimaximè*Cluod hac in caufa prteftite^
risami^
Ayuntamiento de Madrid

HABENDI GRATIAM.
ris amicu minimi aulicu,cy habetur ì megrd
tia, cr femper habebitur, Quod meum ncgo^
cium tibi cordi fuerit,amo te,Cirhabeo gratia,
ìfthoc officio gratiam iniß apud me maxima.
Pcrgratu eñ, qwd caufam meam egeris bona
fide. Ex omnibus oßiäfs, quce tu plurima in
we cotuhñi,hoc eß longè gratißimü. Keßrrc
graticí pare nequaq; pofßm: agere accuratius
internosßiperuacancüßt: quod unüpoffion^
habebo dum uixeroAßhoc beneficio fateor ti^
ti me magnopere deuinäum eßcMoc nomine
plus tibi debeoquàm unquam foluendo effe

50 HABÌNDI GRATIAM.
Vicff frouerb,Nottuauolitat. d ^Diario,}
Diaria funt codicilli fiue comcntarioU rerum
aüarum in fmg^os dies.
RESPONSIO^
SAP. Außr mihi ifta. Maior eft noftra necef^
fitudoyCiuàm ut uel tu mihuuel ego tibi pro uU
loofßcio debeamgratiasagere.Non con tuli
hoc in tebeneficium,fed retuìi Mihi Cfàdem
abundè relatam gratiam arbitror^figratum
eß quodfici feduìo. Non eß cur mihi gratias

DB VOTIS TEM- SVSC
irfidcratc.c o R ti^Salue CT tu fodatis exa^
ptatißhne.AKSAam dejperaboftius redi^
tum tuum.Ybi tandiufcregrinatus esK o R»
Àpud inßros. ARNO L.Non admodum Meri
dißimile dicis, adco nobis ndißß{uahduSp
mcikntusyocpallidus* c o R.ltiòab Micro^
folymij adfim tibi,no profundis manibus.
ARN.QW/Ì deus,aut quis uentus te illuc ade-^
COR,QÌ^resadigitalios innumerosi
^^^SU{ltitiaynifallor*c oK.ìgiturhoc conui
fffno inmefolumcompeteLA R j^.Quid illic
uenabaxet c o R.VÍ mifer effèm, A R. Ifthuc
ticebat domi. Eft'ne illic,quod tu putes fpe^a^
tu dignumi c o R N. VI ingenue fatear tibi,
nihil Oftenduntur qu^cdam monumenta uetit
fìatìs, quorum mihi nihil nonuidebaturcom^
mentitium,(y excogitatumad alliciendos firn
pliccs CT credttlos. Iwà nec hoc arbit)-or illos
fdre^quo loco ßtafiierit olim Hierofolyma*.
Arn.Qjädigituruidifti^ cor.Magnani
ubiq; harbariem. A R. Nibilo fan^xor rcdisì
^OK. imo multispartibusdeterior. A R N.
Í^Wíítíor ergo» c o.lmo ^ nudior leberide^
A R. An no poenitet igitur tam longinqucc pc
^grinationis frußrafufceptce^c o K.Nec pu
^et,quia tam multos habeo ßultiticc me

jr DE VOTIS TEMER.1
COR.Quiapofthacuiuamfuauius* AR.An
quia iucundum ejl meminijje laboru adorimi
coRN.E/i iflhuc quidem nonnihiUfed non in
hoc funt omnia, arno t.EjÌne aìiitd prce^
miumtc o RN.E/ì fané, A R N. Quodi effare.
CORN. Magna uoluptate, quo ties li -
behit,^ ipfe mfafpciam,^ alios,mentienio,quoties
itinerarium meum recitabo in con^
ciliabulis aut in conuiuijs.A R s.Projèdò non
tu procul aberras a fcopo* CORN. Deindc
non minus capiam uoluptatis, quum alios au-
Ham mentientes de rebus, quas ncc audierunt
unquam,nec uiderunU Id^-faciunt tanta confi
ientia,ut quum norreni ^ Siculisgerris uanio^
ra, tamen fibietiam perfuadeant fe uera lo^
qui* A RN* Mirauoluptas. Non omnino tibi
pcriji ^oleum CT opera,quod aiuntx o R»
Imd hoc arbitror aliquantoconfultius,quàm
quodfaciuntifii, quipaulo pecunicc condudi
proficifcuntur in miliiiam, omnium fcelerum
fcholam* A R N O L. Sed illiberalis eR uolu^
ptas,ex mefidacijs uoluptatem capere, COR.
Verdm hoc aliquanto liberius, quam obtre-
(iatione uel dcledare-> uel deledari> aut alea
tempus er rem perdere» A R N o L. Cogor
equidem pedibus in tuam ire fententia- cor.
Verdm eH er alius frudus. A R N. Quis $
c o R N. St quis erit amicus egregie charus,
éffinis buie infaniiC^eumadmonebo domi maf
Ayuntamiento de Madrid
neat:

SVSCEPTI5.
neat : ut turnte foìenteìedinaufragioymoncre
riauigd(uros,quid periculi fituitandu. A R.
\tinam mihi monitor ädfiiißes in tempore.
CORN. Qttid i num fimiìis morbus te quoque
corripuit iNum afflauit CT tehuius mali
contagium? A R u» Vijì Romam C^ Cowpo
flellctm* CORK»Deum immortaiem,quanto
fftihi folatio cfty te contigiffè fluititi^ mea foiium*
^ Qjtce Pallas ifthuc tibi miftt in mentH
ARN» Non Pallas, fed ipfa Moria, prcefer-
^fft càm domi haberem uxorem integra adbuc
^tatejiberos aliquot,C7'faf>iiiiam,quie pendebat
ex me,cr opera mea quotidiana alitur*
c o R.OporUiit fiiiffe ferine rd quippia quoi
te à charißimis tuis diffroxerit. Narra obfccro.
A R» Pudet dicere, cor. Non apud me,
md^ut fdSyCodan tenear malo* A K.Compota
bamus aliquot uicini.Vbi uino incaluerat ani-
^ius.erat qui prccdicabat.ßhi effe in animo fa
^^tare diuum lacobumterat alter qui diuum Pe
iniwJlifd non defuit unus aut altertquijffonderent
fe comites fore* Tartdem uifum eH, ut
^mesirent fimulEgo,ne uiderer parum coni
^o^s compotor,pollicitus fum cripfe.Mox
agitari caeptumMtrS potius iremus. Homi an
^mpoßellam.Faäum eß fenatufconfultum,
Ht bonis außjicifs utroq; poßridie proficifcere
^ur omnesxo r»0 gjraue decretum,dignius
V^od uino infcriberetur ([uàm /tri* A R N. Ac
h 7
Ayuntamiento de Madrid

14 DÉ voris TEKERI
mox irtgcnsobamhuUt patera, cptam uhifuci
quip¡; ordine ebibiffct,itotumfa&um eR inui

SV$CEPTLL
tísfuie proram^ut aiuUac puppint in memlra
ftacolhcmt potius, (fuam in corrcélis uffcüi^
hus.Sed quando fruenwr Hla uoluptate quam
modopr

DB CAPTANDIS
c O Ab Antípodibus. P AJmòab infuUs,opi
norjfortunatis, c o. Gxudeo quod agnoueris
fodakm fuuminam uerebar ne fie doma redif
rem,cimnadínodwnredijt Ylyßes. P A,Qup
nam paüo re^t iilei c o c. Nrc ab uxore eñ
agnitus. Solus canis iam uetulus, mota cauda
dominum agnouit* P A.QWOÍ annos ille domo
abfuerat'c o.Yiginti. P A.Tupluresabfut^
fli,nec tarnen jvfillit me tua facies. Sed ¿{uis
ifthuc narrai de Ylyße'c o,Homerus,?»Oh,
úleM aiunt,pater eft omniüfabülaru. Fortaf
fis uxor interim afciuerat^Haurü aliü,C^idcir
co no agnouit Ylyßem fuìt, C o, imo nihil illa
caftiusifed Pallas addiderat Ylyßi fenium^ne
poffet agno fei, P A. Qui tandem agnitus eñi
c o c. E tubérculojC¡uod habehat in digito pe
dis: id animaduertit nutrix iam admodwn a<
ñus,dum Uli pedes lauat, p, O curiofam ' la^
miam» Et tu miraris^ fi ego te agnoui ex iño
tam infigni naforC o c.Nífeíl me poenitet hu^
ius nafi,P4^,Nec eñ cur pceniteat, ciim orga^
nwn téi fit ad res tam multas utile* c o c. Ai
c¡uas} p A.PrimUm ad extinffiendas lucernas
erit corna uice*coc.Perge, PAM»Dein^
de fi c[uid hauriendum erit è cauo profundio^
re,fiieritlocopromufcidis*c oc *Pap

SACERDORNS. 57
mrus»Quidpr¿etcrcaiP A^Silumcn officiai
fcribenti, pmbòit mbraculum. c o c. HÍI
ha he: eñ prceterca quod dicasi P A. I« bello
nauali prcebebit ufum^harpagonis.co c.
Quid in bello terreftrii ? A. Eni loco cìypri^
c o C.Qifííl deindci P Ajindendis lignis erit
cuneus.c o c.Pro6¿» P A.Si PRIÇIOWCM dgdi»
mi tuba : fi claßicum canas,cornu : fifodias,
íígo : ß metas, faix : ß nauiges,ancora:in popinajueritfiífcina
: in pifiando» hamus» c o.
^ ^^ßlicem 5 nefciebam me circunßrre tam
ad multa conducibilem fupcllcMcm.Scd quif
interimterrarum anguluste habuitiPAM.
c o c. Ai quífieri potuit, ut in tanta
luce nemo te fciret iduum ^ p A M. Imo nuf-^
quam magis latent boni uiri, adcò ut fcepc cU
rißima luce neminem uidcas in frequenti foro*
c o c. Kedis igitur nobis onuñiis facerdotifs*
p*Yenatus equidem fum fcduloi^t parum
faiút complures ilhc pifcan
tur hamo, quod dicifolet, aureo. QOC.SÍMU
^ pifcandi genus. P.Et tamen pidchrè fuc^
cí'cííi nonnullis. Sed non omnibusßiciter cadit
hcec alea, eoe. An non inßgniterßulti
funt qui plumbum commutant auro ^ p A M.
^^d non intelligis,in plumbo facro uenas awri
f^beffe. eoe. Quid igituri rcdiRi nobis ni-
M aliud quam Pamphagus- P A.NonX o c.
Qwíd igituri PAM,^ Lupus hians. eoe,
b 9
Ayuntamiento de Madrid

DE CAPTANDLJ
Feiicius reJeunt,(jui afini redcunt faccrdotiotum
forcina graues,Cur mauis facerdotium q;
uxoremi p. Qjiia mihi placet ocium. Arridet
Epicureauita^ C o» Atmea fententia fuauius
uiuutyquibus eß lepida puella domi ciuam com
pleitantur quoties Übet, P.Sed adde,nonnunquam
quum non Übet. Amo uoluptatem perpe
tua^n. Qui ducituxorem,uno menfefilix eH :
cuicontingit opimum facerdotiwn, in omnem
ufq^ uitam fi-uitur gaudio, c o» Sed triRiseß
folitudo, adeo ut nec Adam fuauiter uidurus
ßierit in Paradifo, niß Deus illi adiunxijfet
Euam.P A,Non deerit Eua, cuißt opulentum
facerdotiwn, coc, Sed uoluptas non eß uo"
luptas, quiC cum mala fama,mala^-confcientiaconiunda
eß,P A.Verum dicis:Ci^ idcirco
mihi in animo eß, chtfabidatione librorum fo
litudinis tcediumfallere, c o. ißis quidem fodalibus
nihil iucundius, Sed redis ne ad tuam
pifcatione^p A *Kedeo,fi liceat parare nouam
efcam* coc. Auream ne an argenteami P A •
Vtramlibet. c o cBono animo es,pater fup^
peditabit.P A,Nihil ilio tenacius, Nec eredita
rus eR denuo, quum intellexerit mihi fortetn
etiam periffe. c o c.Yeräm ißa lex. eß alec^"
P A,Sed ille non deleélatur hac alea, coc. Si
pernegabit ille, comonßrabo tibi unde poßis
quantwn uoles pecunia^ fumere. P A.Tu ueri
wihi uoluptatem narras; agì monßra^iam cor
mihi
Ayuntamiento de Madrid

SA CERDO TI IS.
mihifalit, c o.Inpromptucft.P A.NCÍ^WÍ es
thefaurm aliquemi c o c. Sí mdus cßcijumi
hi naäus el}cm,non tibi. PA.SI queam corrade
re centum diuatos, reuixerit ß>es. co cu At
ego tibi cmonftroì undc poßis haurire centìi
tfíillia.PA,Quin tu igitur me beas'ìNc diutius
eneca. Die unde, c o c. Ex Aße Budívi. illic
reperias innúmeras myriades,ßue auream mü
Iii monetanußue argentea, P.Abi quo dignus
« cum tuo joco.lllinc tibi refolu¿,quod debue^
pecunice, c o,Refolues,fed quod illinc tibi
ftumeraro, P A. Age noui nafum tuum. c o c»
At mihi pr^e te nafus eßnullus.PAmo nihil t0
nafutius. Nihil es niß nafus, Ludis in re fe^
ria.Hac in re ^ringi poßim citius,quàm ride^
re* Res grauiorefi quam ut ridere libeat,Tu
fihic effesy non ludercs, Sum tibi ludibrio AU
iudis mihi,er illudis meMco me tradas in re
neutiquam ioco fa, c o c L. Minime rideo, ii
q^uod res eß dico. Non rideo quidemmò rem
ìpfam dico. ScriJ hquor. Bx animo loquor,
Simpliciter loquor. Nera loquor.-P A M. Ita
tibi femper^ßet in capite pileum,ut iRatu
fimplicitrr loqueris.Sed ceffo abire domum*
^-gniturus quo ßatufint illic omnia ^ c o c u
äffendes nouapermulta.P A.CredoJed uti^
^^ omnia ex animi fentetias o.lßhuc opta
ìi^et omnibus, fed haOenus obiigit nemini.
^AM, Hocquoq;cmoditatis adpret utri^
Ayuntamiento de Madrid

40 M I L I T 1 S
nofhUm fua peregjrinatio, quod dulcior erit
poflljac domus* C o,Nefcio:rtam uideo quofr
dam feptics ilio recurrere, Adeofcabies ilia ft
ne fine folet prurire, fi quern fernet inuaferitt'
Scholia.
^TaurualiuO Id eft,adulteru,Hora.Qu

CONFÍSSIO» 4t
Spesprcvdcsreddiderat fortcm. HA. Multa
igitur rcßrs ^ mambiarumir HMO ^xonam
iìumem.HA.Tantò minusgrauare forcina.
THR.Atquifceleribus onufius REDRO.HA.
Crauis profrélò forcina,fi ucrum dicitprophe
tacqui peccatum appcllatplumbum- r H.Plus
illic fcelerum uidi, CT patraui, quam unquam
méhac in omni uita.H A S.Ecquid igitur ar^
^detuitamilitaris-! T H R.Nibil neque fieleßus,neque
calamitofius. HAN. Qmdìgitw
in mcntem uenit iftis.qui nummo conduüi,no^
^^lligiratis,currunt ad bellum, no aíiter quàm

4»- M I L I T I S
lio,prórfus Ignoro, H A KÄnne he ([mim
fcis.undc tibiueneritclaudicatioir H,Yix,ita
me Mauorspofthac male amet:[ujfficor aut ß
xo^aut equi calce laefumgcnu» H. AI ego [do*.
T H R, Scisian tibi narrauit aliquisi H. NO«,
fed diuino.m.Dicigitur. H. Qmmfiigeres
pauidus, coüapfus humi offendici in filicem„
T H R.Diß>cream,nifirem acu tetigifti.Aded
uerifimile eß quod diuinaßi. H. Abi domwn,
ER uxori narra tuas uidorias. T H R A. llU
mihi occinet haud ßiaue^encomium->qui nudus
redeartt. H. Sed unde reHitues quod rapuißii
T H R» lampridem refìitui. H. CW J? T H R,
Scortisyoenopolis, CT f/i quitnc uicerunt alca»
H. Satis militaritcr.Par eß,ut quod male par^
iwn eHy peius dijpereat. Yerm àßtcrilegijs
cpinor,tcmperatum eH„ thk. Imo illic erat
'ßtcrum nihil. Nec profanis parcitum eß, nec
fanis.H A K.Quo paäo farciesi T H R.N^^
gant oportereßarciri quod in bello commiffutnßt
: iurefit,quodillic fit.H A belli
fortaßis.t H K.Tenes, H. Ai ißud iusßtm^
ma eß injuria. Te non patrie^ pietas,fed prcc
iccß^es pcrtraxit in bellum. THK. Fateor,
er arbitror paucos illuc ire fanéliore propoft
to. H.Eß aliquid infanire cum mültis. T H R»
Concionator è ¿iggeßo pronunciauit, bellum
eßc iußum.T^.Suggeßum lUud non folet men^
tiri.Sed ut iufium fit pxincipi^non continuò
Ayuntamiento de Madrid

COKFESSIO, 4R
ßum eß tibi T H R. Audiui cx Kabinis, quod
hcet fua cuiq; arte uiuere. H.PríPcíara ars,in^
tendere domos Jiripere templa,uioìare facras
uirgmes,ß}oUarc miferos, occidere innoxios^
r H.Lani) eondueuntur ad madandü bouem»^
cur noflra ars reprehenditur, quJd coducimttr
ad maüandos homines^ H.NO« eras folicitusn
quonam ejfet migratura anima tua,ß contigip
fet in bello cadere^ T H R.NO« admodwn.Bo
^"ijpes habebat animu mewn.Nam diwe Bar
^^^mefemelcommendaram, H. Keceperat
ILLA tutelam tui.^ T H K.SÍC mihi uifa efl annue^
»•e capiteaíiquantuíum. H^Qmndo ifthuc ti^
hi uifum eftí mane^ THK. Non, fed à coena.
H A N.SFCI tum,Ut arbitror^etiam arhores fthi
uifce funt ambulare. T H R. VI hic diuinat
omnia. Sed príccipuajpes erat in diuo Chri^
ftophoro, cuius imaginem quotidie contempla
^ar,H A .IW tentorijsi Ynde illic diuiir H R.
barbone pinxeramus illum in uelo, H A N»
^imirum haudquaquam ficulnu,ut aimt,pr(C
fidium erat carbonarius ille Chrifíophorus^
Sed extra iocum, non uideo qui poßis expiari
iantisflagiti^s,nift te cofiras Komam. r H^
noui uiam breuiorem. HAN. Q«ítmí
^ H Kdbo ad Dominicales, illic paulo tranfi^
cum commißarijs. H A.E^AM de facrile-^
Chriftum ipfum fpoliaífem^
d^collaffem etiatn^ tam largas habentindià
Ayuntamiento de Madrid

44 MILITIS
gentíos, CT autoritatemcomponenii HAN»
Bene habet,fiueftram compofitionc Deus ra*
im habuerit.T M.ImJ magis metuo ne diabo^
tus non habeat ratam.Ngm Deus naturapla^
tabilis eft.H A N.QWRM tibi facerdotem deliy
gesi T H R. Cui (ognouero quam mmimü effe
frontis ac honet mentis, H A.Ne«o>i habeant
ftmiies labra laäucas,Ab ilio purus abibis ad
corpusdominicui T H.QmdniiPoßea(jf(am
femel effudcro fcntinam in illius cucullam, ego
me exonerauero farcina:ipfeuiderit,qui abfol
uit* H A N.QWÍ fcis an abfoluati T H R. Scio*
H A*Quona ludicioi T H. Qma manus impo
nitcapiti,admurmuransnefcio quid*HAN»
Quid fi reddat tibi omnia peccata tua, qumn
manu imponit,h(ec admurmurans:Abfoluo te
ab omnibus benefaäis,qu(e nulla in te compe
rioiQ^ reftuuo te tuis moribus,talcm'q; dimita
to,qualem accepi^ T M,Viderit ilk quid dicati
mihi fatis eft,quod me credo abfolutum, H A.
Sed ifthuc tuo periculo credis* Yortaffe no fue
rit fatis Oeo->cui debes* T H* Vnde tu mihi oh
uiuSy qui mihi confeientia è ferena nubili red^
deresi H A N.Felix occurfus.Bona auis eft ob
uius amicus, qui bene moneat* T H R» Nefcio
quam bona^certè parum fuauis.
iScholia*
a VThrafymachus,id eft,audax in pugna*n9
men aptu militia b Wulcanusfingitur clau
Ayuntamiento de Madrid
dusp

HE RI LI A IVSSA.
d^MercuriusaÌatus. c ^rAambicr,fecumct
^ß>oii^'seollcäa, d ^ZonamimnemO Vide
frouerbium,zonaM perdidit. e ^Encowm.)
Seleni encomio laudari, quifortiter fc gefjerunt
in bello, f ^Nihilfacrum.) Allufum eß
td prouerbium,ifi^i^ hfmtametfTdeflexit in
alium fenßän*
H E R I L I A.
RABINVS. SYRVS.
^ .Hewi heus fi(rcißr,iandudum rauceßö
elamore,nec tu tarnen expergifceris: uidere mi
«d cumgliribus certare poße.Aut ocyusfur
¿e, aut ego tibifitñe fomnum iRum excutiatn*
Quando trapulam hefternam edormierisìNo
te pudet,fomniii hominis,in multam lucemßet
tcrd Qui frugifunt famuli, folent exortum fo
lisanteuertcre^curareil'ut herusfurgens reperiat
omnia parata. Vi ccgrè diuelliturini^
do tepefaélocuculus.Dum fcalpit caputa dum
dißenditneruos, dum ofcitat, tota abit hora.
S V R.Vixdum diluxit, R A. Credo,tibi.Nam
tuis oculis adhuc multa nox e fi. Tibi nox adhuc
eßconcubia.SY R.Quidmeiubesfacereì
^ A B,¥ac ut luceat foculus : uerre pileum ac
t^tllium:exterge calceos CTcrepidas.Inuerfas
^'^ligas primtlm intus purga fcopis,moxforis,
Scinde fuffitum aliquenifacito purgando ae^
Accendelucernam, lAutamihilmeüindu^
Í wn, ac ad ignemfitmi cxpcrtem ficca htum*
Ayuntamiento de Madrid

HE RI LI A.
s Y R. Tict R A B. Atqui mone teocyus, lam
hcecfíciffc oportuit.S Y. lAoueo, R A.Yideo*
fed nihil promoucs. Vt inccdit teftudo^S Y R
Now pojßün [intuì ^forhere,^ flare. R A B^
Etiam fentcntias loqucris carnißxiTolle ma^
tulam. Compone lc¿liftra¿ulas,reuolue cortil
rias.Ycrrc pauimentum.Verre folum cubiculi^
Adfèraqmnlauandis manibus. QmdceJJas
aßne ^ Annus eß priupiuàfn accendas cande^
lam. S Y.Yix rcperio fcintillam ignis* R A b»
Sic herí condidifli. S Y. Necfollem habeo. R»
Vt refponfat nebulo, quaß qui te habeat, caveat
folle. SYR. Qj^ imperio fum habeo
dominum: uix huius iußis decern expediti fa^
muli ßcerint fatis. R A B. Quidai§ ceßatorf
SYR* Nihil, omnia reäe* R A B. Non ego te
audio munnurantem^SY.Equidem precor.R*.
Credo, Pater nofler inuerfum* Precationemp
opinor,Dominicam priepoßere.Quidgannis
de imperio^ S Y.Precor tibi ut fias Imperator»
R A B.Et ego tibi,ut fias homo ex caudice*Sc^
quere me ad tempìum ufqueMox domum re^
currito, Uäos concinnato. H(ec confiifa,fuJ
quceq; loco digo'itoJac utniteat tota domus.
Matuìam dedicato* Htec fordida fubmoueta
ah oculis, fortaßis inuifent me quidam aulici»'
Si quidfenfero prcetermißum,uapulabis largì
ter. s Y R. Hif fané noui benignitatem tuant»
K A B. Proindecauc,fifapis, S v, At interini
Ayuntamiento de Madrid

T V S S A» 47
de prandio nulla mentio^K A.Vah,ut hie men
tern habet frrcißr.Nonprandeo domi.ltaque
fub horam décima ad me tranfcumto,dcduólu
rus me co,ubi fum pranfurus^SY.Tibi quidem
projpeduyfed hie interim nihil eft quod edam.
R. Si non eft quod edas, eft quod efurias. S Y.
^emo fit efuriendo fatur, R A-Eft panis,S Y.
^B,fed ater crfrrfitraceus.VL Delicias homi
Te quidem fcenum effe oportuit^i pabu^
Iwm detur tc dignum. An p oJiuUs ut tc (tjinunl
tantuplaccntisfaginem^ Sifaftidis panem ci^
tra obfoniu.adde porrumiout.fi mauistcepe.
Scholion.
a VSorberecT flare,) Idrft^diuerfa negocia
fimul peragere nequeo.Vide ChiU
ALIA.
R A B.E/Í tibi aheundum in forum. S Y.Tam
procul R. Non ßijit nifi fex paffu$,tihi pigj^o
i"«t bis mille. Confulam autem tua^ pigritiiC*
^dem legatione multa confides negocia: tu
S^fputaindigitosyutmeminevs. Vrimäm de^
' fiedes ad ueftiarium,ac ihoracon unduUtum,
fi im per ft aus eñ, ab eo redpies. Hinc quig^
»"«Cornelium ueredariumAs plerunc^eftin
^eruoy ibi potitat^rogabis ft quid habet litera
^ ad me, CT ad quem diem fit proßdiarus^
feinde conuenies mercatorem pannariu,roga
his mcis uerhis,ne quid folidtusfit quod pecu^
no miferim ad diem pr(^fcriptum,numc^
Ayuntamiento de Madrid

48 HERILIA IVSSA
rabitwrprofediem. S Y*Qmndo,adcateniàs
Grcecas^R. A B.Kidesganeo^imo ante calen*
das Is/íartias. In reditu defieres ad Iceuam.ei
ex bibliopolis dtfceStfí ÍJMI'CÍ aduedum fit no-*
uorum libellorum è Germania. Cognofce q¡d
fintfCT" quantiuenalcs.Poft heve rogabis Co*
tleniujn, ut mihi dignetur effeconuiua, alioqui
caenaturofoli.SYH.» Etiam conuiuas uocasi
non h abes domi undeuel mwrem pafcas* R A,
Proinde tu eonfe^iis ccetcris abi ad macellum,
Crentenobis armum ouillumieum curabis ele
ganter affum.Audin hced S Y R,Plura quant
uellem. R A B. Ai uide, ut memineris, s Y R*
Vf* potero dimidium» R A B. Etiam híc ftas
ceffator ï Iam rediffe oportuit. S Y R. Quis
pofiit unus tot rebus obeundis fufficere^.Dedu
co ae reduco* Sum illi à fcopis,â matula, à pedibusj
mmbuSyà poculîs,â libellis, â rationi
bus,^â iurgijSjà legutionibusipojlremo no ui^
deor illi fat occupatus,nififim CT eoquus*^
Scliolion.
a VA^iurgifsO Kidiculigratiaappofitum*^
ALIA.
R A *Profcr ocreas, nam cquitanduefl» S Y R#
En adfunt. R A.Probe quidem abs tecuratar:
totíP albent fitft*Opinor nec exterfas,nec un-'
¿las hoc anno,adeo righ prce ficcitate. Exter^
ge fubuuido panno: mox unge ad igne diligett
icr,ac fnacera,doñee mollefcant.S Y. Cur^i^
. . -tur.
Ayuntamiento de Madrid

MONITA PAEDA

STO MONITA
uacillcs alterms tibijs, nec [ìntgcfliculofce ma
mSynec mordcto labru, nec fcabito caput, nec
fedito ai{rcs,y cflis item ad decora compona^
tWyUt totus cuitus, uultuSy geRuf,

PAED A COGÍ CA. ^T
fugirSdem,magiftrdtu,faccrdoteJoäore,aut
alioqui uim grauem, memento aperire caput,
ìiecpigeat inflederegenu.Itidem facitocum
pneteribis cedem facra,aut imaginé crucis, in
couiuio fic teprtebebis hilarem,ut femperme^
mineris quid deceat (etate tuà:poftremus om^
fiiu admoueto manu patince.Si quid datur lau^
tius,recufato modeftè:fiinftabilur,accipe, CT
agegratias:moxdecerpta portiuncula^ quod
^^Uquu eJìM reddito,aut alicui proximè accu
quis prcebibet, hilaritcr Uh benepre^
^ator,fed ipfe bibito modicc. Si no fitis,tamen
admoueto cyathum labias* Arride loquentibus:
ipfe ne quid loquaris,nifi rogatus. Si quid ob^
fcoeni dicetur,ne arride, fed compone uultum»
quafi no intclligas*Ne cui obtreäato,ne cui te
met anteponito,ne tua iaüato, ne aliena defpi
tifo.Efto comis etiam erga tenuis fortunce fo^
^ales,Ncmine defèrto,Ne fis lingua fùtili. Ita
fi^t.ut fine inuidia laudem inuenias, et amicos
pares. Si uideris conuium effe prolixius^preca
tus ueniam.ac falutatis couuiuis,fubducito te à
^enfaMideut horum memineris. P V* Dabi^
ti^ opera mi preeceptor, Nunquid aliud uisì
^ Adito nunc libros tuos.P V.FÍFF.
DE L V S V,
^ICOLAVS. HIEROMYMVS»
COCLES. PAEDAGOGVS.
^ hìandudum QT animus,CT coelum,Cadici
< 4
Ayuntamiento de Madrid

inuiíat ad ludendum* H lÄnuitat quidem h

P VI RILES. SR
hiUìiud quàm luditis, etiam abftf; ucnia. c o^
Seit tua prudentia uigorem ingeniorum excitx
ri moderato lufu, quemadmodum nos docuißi
ex Quintilp AE D Sane ut ifthuc teneSyC{uoi
pro tefacit.Laxamento opus eft ijs,qui uehe^
mcnter laboranttuobisquifegniter ftudetis^
dTcicriter luditiSyftceno magis opus eft.quivn
Uxatishabenis.CO c.Adnitimurpro uiribus^
Ei fi quid haäenus ceffutum eft, poH diligent
tia fircietur.P AE. Oh fartores, Quis eritft^
ieiuffor out fponfor ifthuc futurum^ coc.Ugo
eapitis mei periculo non dubitem effe jponfor.
P AE. Imo culi periculo potius. Scio quèn non.
fit tutum tibi credere, tarnen hic periculumfa^
dam, quàm fis bonce fidei. si dederis uerba,
pofthuc nequicqua mecum egeris-hudant, (ei.
gregatim m campis>He diucrtant ad compota
tioncs,aut alia nequiora, TAaüire fe recipiant,
iomwn antefolis occuhitum.c o,¥iet,Exora^
^¡»quanquatn cegrè.H i, O lepidum caput,ofn
Wfi amamus te plurimunuc o.Sed interim ca*
^ndum ne quidpeccemus,alioqui de meo terr
dependenduiitforetjideiußi uefbro omnia
^omine.Qjiod fi quid accidat.no eH quod me
pofthac utamini legato, H I EXauebitur.Sed.
V^dlufus genus potißimum placetìc o C.DC
in campo confultabimus.
Scholia.
< VProtelet.)Ideß,perturbet, b ^Perfi-iff^
c s
Ayuntamiento de Madrid

frontis.yijleChili.centwr.y.pmcrh,4.j»
PILA.
KI C. Nulla m melius excrect omnes corpo^
ris partes,quam pila palmaria-, fed aptior bye
mi,quam cefiaÛM uKullum annitempus nO'^
his p.trum accomodum eft ad ludendum.S i C*
Minus fudabuur,fi ludamus reticulo.Hi'B*
Imo reticulum pifcatoribus relmquamus, ele^
gantius eft palma utu N I c*Agè nihil moron
fed quanti ccrtahimusi H I Tali fro, fie par^
eetur petunicv, Hi, At ego malofronti parci,
quam pecunice.H i Etmihifros charior eft pC
iunia* Aliquo periculo certandum eft, alioqui
friget ludus.J^ i c.Sic reshabet,ut dicisM i E.
Vtra pars prior fuicerit très lufu^,ei uiäa pen
iet fextam dmchmce partem : fed hac lege, ut
quicquid è uiilorijs co Helium fiierit,mfumatur
in couiuium, ad quod pariteruocentur omnes»
N uPlacet lex.cr rata efto-Supcreft igitur ut
fortiamur partes. Nam fumus firme pares om
nes, ut no admodum reftrat, quis cui coniunga
tur.H i,Tu tamen me longé pcritior es.K i C.
Vt fim,fed tußcior. H I. Etiam hic ualetfor
tunai NI c. llla nufquam non régnât, H I E.
Age fiat fortitio» Ej4ge,bcne cecidit,contigere
quos uolebam.-bi i c,Et nos noftrcc fodalitatis
fion poenitet.H i,Agedwn fimus uiri. Amat ui
Ùoria curatn.Suum quifq; locumgnauiter tuea
tur*Tu mihi cofifte i tergo» excepturus pilam
Ayuntamiento de Madrid
fintc

PVERILE5. RF
fiwfiranfuoíct. Tiiißic obferua, rcpuífurus
hue ab aducrfarijs nuolantcm. N i. Ne mufca
quidem hòc príVtrruoJarit impune.H U Agiti
bonis auibuSymittitc pilam in teüü. Qm mife^
rit nihil pmfatuSyfrußra mi ferita i c.HfWf»
dccipe Igitur, H iMittito. Si mifcris extra IIneaSyaut
infra fupriuc teäüyueßro damno fiie
nty aut certe nobis fraudi eße nolim. Tu fané
parum comode mittis, N uTibi quidemyat no
vis comodi. HI. VI miferiSyitaremittam. Par
pari refrram. Scd prceßat ingenue legitime^
ludere, N i. In ludo pulchrutn eß arte uincere.
HIE, Fateor, atque etiam in hello- Sed habet
utraqf pars fuas leges. Et funt artes illibera^
tes* NI c,Credoyplures feptem, Signa termi^
num teßuUyaut rudere, aut ß mauis pileo tuo»
H1E. Tuo malim, N I c.Kurfus aecipe pilafn,
H iMitte.Pone notamM i c.Habemus duos
términos fatis longinquos.n i.Wtcunq;->fed ta
^enuineibiles.t^i c.Planeuincibilcs,ßncmo
f^epugnet. H I E,Eugeprioremetam pneter^
currimus. Yicimus quindecim, Heus prccbe^
te uos uiros: uiceramus er hicyß tu tuo confü
tilfesloco. Sumus igitur pares, s i C. Non diu
fiituri. Yicimus triginta, uicimus quadraginta
fiinque. H I E.Seßertia^ S i.Non H i.Qwii
igituríNi c.Numeros. H I E. Quo pertinent
^meri:ßnihil eß quodnumeresi N i.Nofier
T^ic Indus eft, HIER, Pr^f propere tu quidem
€ 6
Ayuntamiento de Madrid

éinteuidoriam cams triwnphum.Vidi qui uin^
ccrentab hoc numero,qui nihil hahcbant.Ya^
riaeßut fAartis.ita lujusalea. Hubemus trì^
gintaJam rurfum pares fumus. N u Nunc fe^
rio res agitur, Eugefucceßit, hahemus yoiio-^
res. H I.NÖ« diu habituri^Dixitù Rurßm
quali fortuna fumus, NF. DI« nutat fortuna^
uelut anceps,utris uelit addicere uidoriam. O
fors fortunayß nobis fuuerisydabimus tibi ma'
ritum.Eiigeaudiuit uotumVenes nos eßhuius
certaminisuiäoria. Ponenotam cretaceam,nc
excidat.H lAam ^appetituejpcra,c^fudatü
•rft fatis, prcpßat à ¡udendo defißcre, ne quid
•ttimis. Supputemus lucrum. N I. NOI euicimus
tres drachmas,uos duas. Keßat igitur una ad

PVERILES. S7
piani, quod dici foH in pUnicim prouocas
tqminu A D.EI tu fen ties me non effeafinum.
•B iMacet'nc ^ monomachia.ut unus cum uno
togrediatur, an mauis adiungifocios periculii
A D.Maio iiovoiJLK^üt}, ne qua pars uiCloricC
iiecidatur alteri. B E Rjfthuc cripfc'^fialo-Mt
¡aus infonda fit mea. A D. Hijpeótatores erut
arbitri. B E.Recipio-Sed quod erit uiäori
irauiumyaut quee ui¿h poenaè A D,Qmd fi ui
fío amputetur auriculaiß E R. Imo teßium alter
execetur potius. Non efl magnificu certame
pro pecunta.Tu Germanus es,ego Gallus^
^eiertemuspro fwt uterq^-gentisgloria. Si uicero,
tu ter exclamabts, Floreat Gallia :fì ui-
^^us,quodahfit,fiiero,totidem uerbis ceUhrdbo
tum Germaniam. A D.Agè placet conditions
ER. Adfit fortuna* Quando perichtantur
hoc ludo duce maximce nationcs,fintivqua
'les j^hcercv. A D o.Nofli faxum illud promi-
'^ris baudproculàporta ^ber. Noui. AD.
erit meta,Qr bccc linea.B E.Eßotfed fint,
'ifiquam,parcsglobi. A D.Minus difcernaso-
'w«m ab ouo, autficum àficu. Sed mea non reßnMtrumma\is,€\ige.BE.Mitte.
A D.Ueus^
tu mihi non brachium,fed balijlam habere ui-
^derisyUa torques glohum. B E.Satis momordifti
Uhrum, fatis rotaßi brachiwn,tandem mit-
^e.O uires Hercúleas, fed tamen uinco. A D.
[^'ßfcelcratus ille latcrcéis obRitiffet.pra^
Í 7
Ayuntamiento de Madrid

ucrterm te* B i.Confiftc in f^haene tu(t ue^
pigio^A D.NO» utar dolo malo.Cupio uirtu-^
U,non fraude uinccraquandociuidem deglo^
ria certamen eft. Bf«f uertat,B E. Ingens profè^ò
iadus» A D. Neridepriuscjuàmiiiceris»
Adhucfenè fwnus pares, B E, Nunc res agt^
tur, y ter prior mctam contigerit, is merita
ADO. Vici,canta, B E. Sed dcfiniendum erat,
ciuoto ludo conftaret ui^oria.Nam primo na^
dum incaluerunt uires, A D o,Dcfiniant arbi^
tri,A R.Tmio.B E R.Placet, A D.Quidaisf
Agnofcis'neuiiioremì B E. Tibi fortuna ma^
gis ajpirauitiuiribus cr arte non tibi ceffero»
Sed quod arbitri pronunciauerint, id fequar^
A K, Germanus uicityO' hocgloriofior eft ul'
äoria,quod talem artificcmuicerit^A D.Nune
canta Galle.H E.^ Sumraucus,A D.HOC Gal
lis nouum non eñifed tamen coccyffa, B E. FIO
reat Germania ter. A D o.imo ter hoc erat ca
nendum. B E, Ccntraximus fiticulam, eamus
ad compotatiunculam, ibi perficietur cantio»
A D o L, No« recufo, fi ita uidetur arbitrisi
AR'Ita commodius eñ* Meliuscanct Gallus
^ colluto gutture,
Scliolia.
a ^fÄonomachiafingulare certame, b ^Sum
raucus.) Allufit ad gallos gallináceos, quihus
natura adeftuox rauca, qui proprie dicuntwf
coccyßare^Ynde c^ Galli uulgó uocantgaU
tum
Ayuntamiento de Madrid

p V E R. I L I J.
'«m Cof. c ^Colluto*)ltaPerfius:Qutturnio
¡>iíe collucrit Solct cnim mdicamentis uoxfic
ti mollior.cjUQd htc fit uiito.
LVDVS SPHAERAE PER
annulumferrcum.
gaspar. erasmivs.
Gas. Age nos aujhicabimtr VUhfuacdet
Manolphus. V. r. Sed qiwd erit uidcri pr^prniumi
g a s.Vi&us ex tempore faciet CT re^
titabit diñichon in laudem uidoris. e r. Acei
pio legem. GAS. Vis ne fortiamur,utcr prior
indpiati e r. Eßo tu Prior.fi Übet,ego malint
fffe Abbas. g a. Hoc tua conditio potior eRy
quod tibi nota eß area.'EK. Yerfaris in tua
arena G a s jn hac exercitaiicr fwn, qu^t in
hbris* Tarnen iñud pcrquam exif^i momcnti
tñ.ER .Aequum eR^ut tantus artißx, in hoc
eertctmine mihi largiare nonnihil. gas. IwJ
abs te peter em iufiiusifed parum eß ho
^^ßa precaria uiäoria. is demum uincit, qui
fifo Marte uimit. Itaßmus pares, ut non mc
^iiiScommiffusjueritoUmcum B/fo Bacchius*
^ r.twitfphcera comodior cß mea. g a s. Et
^ uola uincitmed Eti.Ludito legi time,ahßf;
^echnis,ac dolo malo, G a. Dices tibi rem efji
^^homine probo* e r. Sedprius audire cu
P^ohuius^fPhterißer'ijplebifcita. G A. Qua
^^nioluduabfoluit. Qui hanc Uncampr

fine fraude fiet* Qui ghbu fuo toco moueriií
perdit ius frriendi.E RAntelligo.G.En occlu^
fi tibi portum.B R.Sed iftbinc te excutiam, G.
Id fifèceris, cedam tibi huius certantinis paU
mm. H R. Bona fìdeì Q, Optima. Non enim
potes alia uia,mfi fic mittas jphceram tuam in
parietem,ut refiliat in meam.iER.U expertar)
Quid ais boneuir^ Nonne depulfus es^G.Fa^
teor.utinajn tam fapiens eßes, quam es frlix^
Sed ifthuc centies tentanti,uix femel fucce/fe^
rit.B R.IWO fi quid audes deponere pignorisi
nifi tertio quocf; experimento fuccefferit, uin^
ces. Sedinterimredde paílum prcemium. G*
Quodnami E R. Diftichon. G.Keddam.-E R.
Et quidem ex tempore. Quid arrodis ungues
G. Habeo. er.Recita claré. G. Clarißime.
plaudite uiâori iuuenes hîc quotquot adeßist
Nam me qui uicit,^doûior eft nebulo*
Könne difiichon habest ER. Habeo,fed qua^
le abs te allatum eflMe tibi reßretur.
Scholia.
a fSphcerißeriü locus in quo ßfhieris ludi tun
Habet aut quiçq;peculiaresfuas leges, b ITDa
äioreftneb*) Philofophus quida apud Laér-^
iiu uidens quenda lafciua faltationegeftientci,
Quo melius,inciuityfrceris,hòc deterius facies^
In re mala quö meliorei artißxMc uir
peior. SA LT vs.
yiNCENTiVS. LAVRENtlVSî
vxN^
Ayuntamiento de Madrid

VI tJ.Libeine decertare faltui L AXudus
ifte non couenit pranfis. V i N» Qua. ob remi
L A v^QuU ^ uentris faburragrauat corpus^
VIN. No« admodum fane, qui pranfifint in
pcedagogio,Nam hi pleruq; coenaturiut prius
quam abfoluerintprandium- L A v.Quod igi
tur faliendigenus placet^ V i N. Aujpicemuie
nb eo quod efl fimplicijiimu, i faltu locuftaru,
fiue mauis ranaru,utraq; tibia,fed iunilis prdibus.
Qui \ongifìimèpromoueritcingu\wn,
toronlfireLKuius ubi erit fatietas,a\iud at^
*liud genus experiemwrx A.Equidem nullum
recufabogenus, nifi quodgeritur cum pericu-^
lo tibiarum-.nolim mibi rem effe cumlchirwrgiSi
VIN. Quid fi certemus unica tibiai L. Ifte lu^
dus eft^Empufi^Mleat* v i N. Haftcv inni-'
xum falire, cumprimis ejl elegans^LAXibera
lius ejlcertare curfu. Siquidem hoc certaminis
genus apud Verg.propofuit CT Aeneas,vu
^erum,fed idem propofuit CST cccfluum cer^
iamen,quo non deieólor.i.Defìgna^ftadiumé
Hoc loco fit carcer, quercus ijla fit meta. V U
utinam adeffet Aeneas, qui proponat ^
pfcvmia uiélori* L A.Vidori abundè magnum
P^f^mium eftgloria.viyido potius dandum
^r^t prcemium,folatijgratia.L A.Sit igitur ui*
pr

Ncf mimm,(fmm fit folHitim ceflimm. L A.
Vrceñitcrat natare.v i N.Mifci non placet ra
Yiarum uita. Anúnal fum terreftrc, non amphibion.L
A.Sfd tamen hoc exercitamentige^
nus olim cumprimis hahehatwr liberale. ViN.
imo etiam utile.h a. Ad c^uidi V i i^Sifugien
dum fit in hello, ibi potißimum ualent qui fefe
curfu pedurñ CT natatu exercuerut. u Artem
narras haudquaquJiaJpernandam. Ne^ enim
minus iaudis eHaliquando bene fugere, quàm
fortiter pugnare.V i.Sum plane rudis O^mperitus
natandi, ncc fine periculo uerfamur in
alieno elemento,LA.Sedaßicefcere oportet:
nemo nafdtur artißx, v i,At ego ißiusgeneris
artifices permultos audio nataffe,fed non
enataffe, L, Experieris primàm innixus fubeti.
VI V.Kec ^fuberifido magts quam pedi^
hus'ß uobis cordi eft natatio,fj^eñator effe ma
lo,quàmcertator*
Scholia«
a ^Vetris faburra.) Saburra onus nauis,quo
libratur aduerfusfludus-Et Plautus fabwnratasappellatfatutas.
b^Empufcc,) Speólru
eft apud Ariftopbanem, unica tibia, unde or
Crivci nomen dedere. c ^Stadium alias cer^
ta magnitudo eñ, alias locus in quo eurritur.
d VAmphibion.) Amphibia dicutur,quce fimul
CT in aqua uiuùnt,CT in terra^ut crocoix
lusyanates.crfimilia, e^Suberi.) Cra:à
Ayuntamiento de Madrid

pietas PVtKlU 6";
corticisgenus fempcr flukctns : undc
qui difaoit nature, fubijciunt perori, Horat,
Nabis fine cortice.
CONFABVLATIO PIA.
ERASMVS. GASPAR.
£ R. Vnde noHs prodisì E popina quapiam^
G A.Bona uerba. E R. E f^hcerificrio ì G. Ne
he quide.E R.E* oenopolio,^GA,Nequaqud.
t K,Quando no affèquor diuinando,dic ipfe.
0 A.Exiede Virginimairifacra, E R.
iöfc libi negoci^ eft^G A* Salute dixi nonullis*^
£ R, Quibus^ GAS. Chrißo,ac diuis aliquot.
1 R.Keligiofior tu quidem es,quam pro ccta^
te. G A.ìmò nullam cetatem non decet religio.
E R.SI cupiam effe religiofus^patiar mihi inrj^
ti cucullvn. G.Atcj; ego idemfacere.fi quanta
taloris adfcrtytantudem pietatis adßrret cucul
¡a* E K. Aiunt uulgo pueros angelicos in fata^
^m uerti,ubi cofenuerint.GA.Sed ego prouer
tium iftuc ab autore fatana natu arbitrorMò
w'x cxißimo fenem effe uere piu^niß qui à tene
^isannis aJJueuerit.Nihil filicius difcitur,q;
^uod ab ipfa ßatim pueritia difcitur. E. QWIJ
igitur eß reliffo^ G.Efi purus eultus numinis,
^ obferuatio pr^eceptorum illius*B R.Qw

modo, ianq; dominu, uermetiam amemus ex
ìntimis affeólihus^ut patrem beneficentifflSe^
cundum,ut fmma cura tueamur innocentiami
ca eft,ne quem Icedamus* Tertiu, ut teneamus
charitatem,hoc eftyUt de omnibus,quantum da
iur,hene mcrea}nur,Quartunuut ferucmiis pa
tientià.Eapr£eftat,ut mala nobis illata fi me^
deri neqifeamus,patienter toleremusmn ulci^
fcentes, nec malum malo reßrentes, E r. NìC
iuprobus es cocionator, Sedpneftas ifta,qucc
doces Equidem adnitor pro mea uirili..
E R.Qwt potes pro uirili cum fis puerì G. Me
iitor prouiribuSy^ quotidie mecum ineo ra^
iìonem:fi quid ceßatufiicrit,corrigo : illud prcc
ter decoru,hoc diäum petülantius,hoc faäum
Vtcircüßfeäius,hoc taceri prccßiterat,illud oinilfum,
E R. Cluando fubducitur ifta ratioi
CJerme fub noäem^aut fi quando magis ua^
tat*E K.Sed agè die mihi.quibus ftudijs totum.
tranpgis diem"! G.Nihil celabo tatn fidum fo^.
dalem.Manefimulatq; fum expergefaäus(id
ftrè fit ad fextd-> aut quintam) pollice fignum
crucis pingo in fronte et in peäore.'E R.Q^/i
deinde i G. Auf^icor initium diei. In nomine
patris,CTfilif,Crfpiritusfandi. t R.Pzè fa^
nè. GMoxpaucisfaluto Chriftu. E R. Quid
tili narrak G. Agogratias, quod eam noücm
Hiihiuoluerit effe proßjeram,precor^,' ut diem
itidmiüumtotümihi bene fortunet ad ipfius
Ayuntamiento de Madrid
gloriofft

p V E R 1 L I S. 6$
g(oridni,etamm(^ mece falutem:ut'ps,eiui eß
ticra 1ux,occafum nefciens^fol cetermSy omnia
uiuificans,alens,exhilaransjigneturilluccfce
re menti mece, ne ufquam impingam in ullum
pcccatu, fed ipfius duólu peruemam ad uitam -
teternam. E k. Haud inaujpicatum did exor^
dium,G,Deindefalutatis parentibus,quibus fe
Rundum Deum primam debeo pietatem, cunt
^cfnpus eft cofiro me ad ludum literarium, fed
^^ per templum,fi comodum efl,fit mihi frOnft
E R. Quid ühdG* Kurfus tribus uerbis
faluto IE s V M, E R^Sedocio*
fum eßfalutarenon refaíutantem, G.Refalu^
frequenter arcano afflatu. Deniq^abundi
^efalutat,qui dat quod petitur* E R. Quid hie
^^ flagitas ? NITM uideo tuas falutationes
^Iß petaces, cuiufmodißre funt mendicorum.,
^ • Sane non procul aberras a fcopo.Precor rutqui
puer duodecim annos natus,fedens
templo docuit ipfos dolores,cui'q^ pater cc*
Ayuntamiento de Madrid

íitus cmißa noce dedit autoritate doccndi mot
taíiumgcfíus,quum diceret: Hic eß filius mcus
diledus, in quo mihi complacitum eß, ipfum
audite : qui^ eß esternaßtpientia fummi patris,
illuñrare dignetUr ingenium meum ai
perdißendas honeßas literas, quibusutar ad
ipßusgloriam. E R. Qjtos autem habes diuos
ttbi peculiares^ G A. Ex apoßolis Paulum, ex;
martyribus Cyprianum^ex dodorihus Hieronymum,
è uirginibus Agnetem, ERA. QJUC
res ißos tibi conciliauit, eleäio,an caßts^ G A.
Sortito obuenerunt.ER,Atq; ißos nihil aliud
quam ßtlutas^An ab bis quoque mendicas aliquid^
G A. Precor ut me fuis ßifßragijs Cfcrifto
comendent,cfficiant'q; ut illius muñere ali^
quando contingat in ipforum uenire contubcr
nium.E R.Sanè rem no uulgarem petis, Quid
tum poHea G A s. Ad ludum propere, CT
quod is locus poßulat, toto ago peäore.Sic e^
nim imploro Cbrißi prcepdium,quaß citra iU
iius opem nihil efficiat noßrum ßudium.ßc ßu
deo,quaß ille nihil auxilijßt laturus,nißgna^
uiter labor Iti. Ac modis omnibus do operatn,
ne meritò uapuìem, 7ie quid diéìo fiiäoueuel
prceceptorè offendatn, uelfidales meos, E R»
Vrobus es, quum ißa cogitas, G A,Quum di^
mißlis à ludo domum propero, rurßis,ß licet,
per (cdem facra iter facio,rurßis'q^ tribus uer^
bis [aiuto I . E s V M, Si ([uid eß obßquij
Ayuntamiento de Madrid
prcsßan^

pr^ftdiiclumparcfitibus, obeo. Qjiodfi quid
^(imfupereji tcmporis,mecum aut cum fodcu
li repeto quod pra^ledu eji in fchola.E R. N(e
tu perparcus es temporis. GA.Nec mirum, fi
parcusfum rei,ut multo preciofifiimev, ita ir^
rccuperabilis. E R. Ai Hefiodus docetyin me^
^io parcendum e[fe:in principio pnepropera,
in fine ferameffeparfimoniam, GAS. Ke&è
He/îodity de uino, fed cetatis nulla ejl intern^
P^ftiuaparjimonia.DoliumfifinaSyndexhau
Af (vtas nunq; non defluit,fiue domias,
fi'ue uigiles, E KJateor.fed quid deinde reige
riturfG A,Adornata parentibusmenfa,redto
(onfecratione, deinde prandentibus mimftra»
donee iubeor cr ipfe prandiumfumere, Ailis
gratijsyfi quid uacatjufu quopiam honefto la^
xo animum cum fodalibus,donee hora reuocat
in ludum à lufu.E R.Ac mfum falutatur I E^
S V S.I G A. Salutatur,ficomodum ejl. Sin eft
euY aut non uctcct,aut non fit temprftiuum,ta^
^en prceteriens templu,cogitatiuncula faluto»
Curfus in ludo totis uiribus hoc agitur, quod
locus pojlulat. DomureuerfuSyidem ago quoi
dnte prandiu. A coena fuauibus fabulis memet
^¡>leào: mox projperam nodem preeatus pa^
yentibus ac familice,mature me confèro ad ni^
' ^'-i^iillicflcxis ante le^lugenibusjnccuyut dt^
^'»rcputOyquibus jîudijs is dies peradus fit. Si
qmd ejîgi'aiiioris admifi, Chrijii clementiant
Ayuntamiento de Madrid

implorOyUt ignofcat,polliceo/q; welicratp nU
hil eft, ago gratias illius hcneficctice,ciuod mc
feruarit ab omni uitio. Deinde me totum Uli to
to pedore comendo.ut me protegat ab infidijs
ntaligenifyCrab obfcaenis fomnijs.Hisfaäis,
ìedum ingrelJiiSjfi'ontem ac peilus figno cru"
cif imagine^ ac me compono ai fomnum* E R»
Quo paélo te componisiG, Nfcpronus cu^
ho,ncc fupinus,fcd primàm Uteri dextro inni^
tensybrachijs ita tranfuerfim feu decuffatim co
plicatis,ut peäus muniatfigura crucis, dextra
manu finiftro admota humero, l(vua iextro*
Ita dormio fuauitcr,donec aut expergifcar ip^
fe,aut exciter, E R. Sanélulus es, qui ifta pof^
fis.GJmò ftultulus es,qui ifta dicas^B KXau^
do inftitutum,ft queamaffequi* C. Velis tan^
tummodo, Nam ubi aßueueris pauculos men^
fes, erunt hcec etiam juauia, adeo uertentur in
natura. E R. Sed nihil audio de facris. G. Nec
hac parte mihi de fum, diebus prevcipuèfèBis,
% Kjn his quomodo tegerisì G. ¥rimàm om^
ttium excutio meipfum, num qua labe peccati
fit animus contaminatus, E R JD/Ì comperias»
quid tumi fubducis te ab altari G. Nequaqua
torpore, fed animo me fubmoueo,ac ueluti pro
tul ftans^nec audens attollere oculos ad patria
Deum, quem offendi, tundo pe&us meum, di^
tens illud éx Euangelio cum publicano: Domi
fiepropitius efto mibipeccatorifDeindepfrr^
fer9
Ayuntamiento de Madrid

fcYÒ (¡ucmpiâ offcnfum à me, eum euro plaçait
dum eueßigi0,fi licet: fin minus,ßatuo in ani^
fno,mihi,cufnprimu licebit,reconciliare proxi*
ntum.Siquis offendit me,remitto uindi^am,
do¿¡; operam,ut qui let fit,agno feat errore fuit,
CT refipifcat.Sin dus rd nulla jpes eñ.uindi^
^am omnem DFO relinquo* E Rdflhuc durum
^ft'O A.An hoc duru,codonareleuem noxiam
^atri tuoi cuius ignofcentia tibi mutua fit fre^
qucnter opus,ctim Chriftus omnia comiffa no*
ßra nobis femel condonarit^CT quotidie con^
donetilmó mibi uidetur h(tc no eße liberalitas
in proximü,fedfoeneratio apud Dcwniperin^
de quaß confcruus ex paäo remittat conferuo
tres drachmas, ut ipß dominus condonet talen
ta dccem, E R.. Perpulchrè tu quidem philofo^
pharis,fi modo certum fit quod ais, G A S» AN
poßulas aliquid certius euangelica cautioned
£ K-.NO« eß (eqüä. Sed funt qui fe no credant
^fff^'Chrißianos,nifiquotidieNiijfam,utappel i
^ant,audicrint* G AÊORWM inßitutü equidem '
^^damno-i prcefertim in hs qui abundat ocioy
totos diesocçupantur profanis negoc'ijs*
^antiimiil0sno'approbo,quifuperßitioß /ip(rfuaferunt,diemfcre
parum faußum,nifi
fi^crint cum aujpicati ¿ Mßa-.cr flatim àfa^
^^^ ßconßruntuelad negociaíio?um,uel ad
P^dam.ud ad aulam.ubi fi,quod per fas «et'%-gcrunt,fucceJJerit,lAinr(e
imputant.^ R.
d
Ayuntamiento de Madrid

Sunt 'ite qui fic iefijpiantì CAS. ìAaffta parf
hominu* E K.Scd redi ad facru, G.SI licet,ad^
flo uicinus altari facro, quo percipere queant
èa quce facrificus recitat,prcpfertim cpiRolafit
cr Euangcìium, Ex his aliquid conor decerpt
re,quod infigam animo meoúd mecum aliquxit
dm rumino, E R. N/FEIL interim orasi GASP,
Oro, fed cogitatone magis quàm ftrepitu la^
hioru. Ex his quce recitat fxccrdos,arripio prC
candi occafionem, E R. Die iflud explanatius:
nam non fatis a/fequor quid uelis, GAS. Di^
cam-. Finge recitari epißolam, Expiügate ue^
tus fèrmentUjUt ptis noua conßjerfioyfiiut eßis
axymi-Ad heve uaha fic mecum íoquor Om^
ßo : \ tinam uerè firn axymus, pinrus ab omni
fermento maliticv. Sed tu domine lefu, quifo^
ìus es ab omni malitiapurus ac fyncerus,largii
re ut indies cr ipfe magis ac magis expurgan
uetusßmentü. Kurfumßforte legatur Euan
gelium, de feminante fernen fuum,ßc oro me<
ium:¥elix ille, qui meretwr effe terra bona:pre
corq^yUt me ex terra parum fi ugißra,fua beni
gnitate faciat tcrrm bonam,ßne cuius benefi
cio nihil omnino bonü eß.Sint hcec exepli caU
fa diäa: nam fingula perfequi prolixu ßt. Sei
fi contingat ficrificus mutus, quales mültos ha
bet Germania, aut no detur adeffe propius aU
tari, fire libellwn paro, in quo defiriptUfU fi^
iius diei Euangeliwfs ^epißola,ijide ipfi'^üS
Ayuntamiento de Madrid
pronun^

pmiiclOyOUt oculis lego. E KAntclligOifedqui
hus cogitationib.potipmu tranfmittis hoc tctn
fusi G, Agogratuts lefu Chrifto pro incffabi
li charitatf^quodgcm/s humnìifua morte re^
dimere dignatus eß,cr oro ne patiatur fuu fa
crofanófum fanguincpro me fruftra fufum ejl
fe,fed fuo corpore fcmpcr p^fcat anima wcir,
f«o fangumeuiuificetjj^iritumeìiy ut paulatim
adolefcens uirtutum auäikus^ejfuiar idoneum
^^wbrum corporis illius myßicuquod eft eccle
fi^:nec unqua dcficium ab HlofarMißimo foe^
^ere, quod in extrema coena difh'ibuto pane,
Cr porreólo poculo,pcpigit cum difcipulis fuis
eleílis, CT ptr hos cum omnibus qui per bapti
fmumin focietatem illiusinfiti funt*Quodß
fenfero uagari cogitationem.lego pfalmos aii^
quot,aut aliud quidpiam pium, qucd animü ab
euagando cohib eat, ERA, íiabes in hoc pfaU
^os certosì Ò ASP. Habeo, fed quos non ita
^ih'ijpß indixi,quin omit tam, fi cogitatio quct
piam incidat,qucv magis reficiat animum meth
quam illa pfalmorum recitatio.'E R A S-Qw J
deleiunando ^G ASP. Cumieiunio mihi
^ileñnegocij. Sic enim medocuit Hierony^
^Jusj no eße ualetudinem atterendam ieiunijs,
donee corpus cctate roburiuRum collegerit^
^ondumautem egrejfus fum annum decimunt
Fptimu. Sed tarnen ß fen fero opus, prandeo,
coeno'q; parcius, quo me pra^beam alacriorem
d z
Ayuntamiento de Madrid

ftudijs pieUtisfcr dim /?/?MM.ER. Poßea
quòn carpi femcUexpifcabor omnia. Qjiomo^
do affcéìus es erga concionesì G A s,Optimè^
Ad has non minus religio fe accedo, quam ad
facram fynaxinuEt tamen deligo, quos audiàl
Sunienim quosprcüñaincn audiffe» Qwod fi
talis contingit, aut fi nemo conting't, tempus
hoc tranfigo facra leólione:lcgo Euangcliu CT
epi/rolam, cum intcrprctatione ChryfoRomi
aut Hicronymi, aut fi quis alius occurrit pius
ac doäus inter pres. E R. Sed magis affidi ui^
uauox. GAS. Fateor.cr audire malo, fi de^
tur concionator tolerabilis: fed non uideor om
nino caruiffe condone, fi Chryfoñomim aut
Hieronymum fcripto loquentemaudiero.lc. R»
No« cpinor. Sed quid te deleäat conßßio^
GAS. Magnopere : nain confiteor quotidie^
ER. Qjiotidie G A I. Sic eñ, E R» Alendus
eß igitur tibi proprie facerdos, GAS, Sed Uli
ccfiti or, qui uerc folus remittit peccata,cui eß
• poteßas uniuerfa.E R.Cui nami G A S.CBNylo.
E R. An ißud fat effeputasi GAS. Mihi
quidem fui cffet,f flit effn procenhus ecclcßcc
Crconjuetudinireccptit.EK.Scdquostandc
appcllasecclefiív proceres jfG A S. Pontífices,
fpifcopos,apoßolos. ER. Et inter hos annU"
meras Chrißumii GAS, Is eß omniwn finc
ccntroucrfia colophon» E R. Et huiusreceptíC
conßßionis autori GAS, Is quidem autor eß
Ayuntamiento de Madrid
omnis

p V E R I L I 5» 75
cmnis boni: fed an ipfe inftituerit hanc confi-f
ßone,(iualis nuc eft in ufu eccleficc, Theologis
cxcutiendum relinquo : mihi puero cr idiotcc
fufßcit maiorum autoritas* H

74 PIETAS
conßßionihus,effutiunt.Sunt improbi quidam
QTimpudcnteSyqui pmontantur à confitente^
qua: prceßitcrat tacuijje. Sunt indolii crßoli
di, qui ob fordidü qua:ßum prccbent aurem uc
rius quàm animuycum nec dijudicent inter noxiam
cr re^è faäum, nec docere poßint, nec
Coß)Uri,nec cofuJere, Hcfcßc haberefrequen
ter audiui ex multis, quoru conui¿lu fiam
melior,E K,Ke(lè tibiconfulisP Corrumpunt
enim mores bonos colloquia praua* G A»OCÌ2
ceupeßem quandam fugio, E R. NFI mirwìii
nam nihil malorum non docet ocium» Sed ut
nunc fiint hominum mores,folus uiuat oportet,
quiuelitabe/Jeàmaloru confortio, G A. Nott
omnino uanu eñ quod dicis, Plures enim mali,
ntffr

P V E R I L I 5.
mös Mgö'Etprobus fodaiis nonmin^; foda^
lern reddit meliorem.yito \ufus,({ui prouocant
ad neciuitiamiutor innoxijs. Coman me pr^rleo
omnibus : fed familiarem non nifi bonis»
Qjiod fi quando inciderò in malos,aut corriga
il(tndèmonen^o,aut dißimulo,tolero'q; : fi ui^
drornon profèdurus, certè cwnprimiim licet
^fnet ab Ulis fuffuror* e R. Nunquani'ne titil
^'^tanimm tuum libido capiundce cuculUi
Q.A. Nunq,^ fed cn brd foíicitaíuf fum à quindi
ab hocfeculo,uelut à naufragio^ por
tum monaßeriorum uocantibus^E R.Quid ego
^dioi Captabantprardam.^G A S. Niiris tc^
ehnis adortifunt er me,er parentesSed mi^
hßat fententia, no addiccrc me uel matrimO"
ìtio.uel faeerdotio,uel inßituto monachorü,aut
Itili uitiCgeneri,undc poß me no queam extri^
rdre,priufqum mihijucro pulchrè notus*E K^
Cijutndo ißhuc erit^ G A. Tortaffenunq;, Sei
ditte anm uigcfmumoilamn nihil flatuetur^
^ R-. Cur itai G. Quia audio paßim tam mul^
tos facerdotes,monachos,ct maritos deploran^
tcs,quod fefe temere prcvcipitarint in jcruitu^
tcnu E R. Cautus es,qui capi nolis, GAS. I«terim
tria fnihi curce funt. E n.Quccnam ißai
^ Vi profuiam in probitate morum. Dein,
fi 'dnequeam,certe tuearillibatam innocentii
de fmam, Poßremo,paro mihi bonos literas
difdplinasyin quouis uit(e genere futuras
i 4
Ayuntamiento de Madrid

ufuú E R. Sed interim à poetis ahñinesi G A.
Non in totum, fed caRißimos quofjuepotißi^
mum lego.Qjiod ß quid ineiderit parum uere^
cundumypr

p V E R I L I s. 77
tm iflam phiiofophiaml G A. Fuît mihi admo
dum pucro cofuctudo domeßica cum intcgerri^
m uiro loamc Cckto. Noßin hominëi E R.
Qjiid niiuncj; te. G A.Ii cam prouerht6*
b ^Corrumput.) Chilixent,to,prou.
V E N A T I o.
I'AVLVS. THOMAS. VINCEN-
TIVS. LAVRENTIVS.
BARTHOLVS.
^ A. Trahit fua quenq^ uoluptas. Mihi pUcet
^enatio,x H.Placetcymihi'.fed ubi canes,ubi
^fenabula, ubi caffes- p A. Valeant apri, urfU
€erui et uulpes,nos inftdiubimur cimiculis.y i.
d S
Ayuntamiento de Madrid

At ego Uqueos inijcia, locuftisAnfiJiahorgryl
lis. L A.Ego ranas captabo. B A,Egopapilio^
nes uenabor. L A. Diffìcile eft fc{iari uolantia,
B A.Difficile,fed pulchrum: nifi pulchrius effe
ducis feäari lumbricos aut cochlcas.quia carH
alis. L A. Equidem malo infidiari prfcibus, eß
mihi hamus elegans. B A R.Sed unde parabis
efcam^ L A.Lumbricorum ubiq^ magna eß co*
pia. B A R.Eft.ß tibiuelintprorepcrc è terra,
LA. At ego mox efficiam, ut multce myrtades
profiliant.B A.Quo paéìoì incantametis^LA.
Yidebii artcm. imple hanc fitulam aqua, Hoi
iuglandiu fummos cortices uirentes confrados
immittitO' Hac aqua pcrjunde folum.Nunc ob
fcrua pauliff^er. Vides emergentes^ B A. Rem
prodigiofam uidco-Sic olim,opinor,exiliebarit
armati ex fatis ferpentis dentibus. Sed pleriq»
pifies delicatioris CT clegantioris funt palati,
quam ut e fea tam uulgari capiantur, L A.NOui
quoddam inferi genus,quo talibus infidiari
foleo. B A, Tuuideanpopis imponerepifci^
bus,ego ranisfaceffam negocium.L AV.Quo*
modo,ret¡^ B AMo,fedarcu. L A. NoMwm pifcandigenus.
B A. At no iniucundum-Videbis
Crfateberis, V i.Quid fi nos duo micemus di
gitisi p A V. Ignauum eft uc rußicum lufusge^
nus. Adfocum defidentibus magis conuenit»
quam in campo uerfantibus-V i.Quid fi certe
mus nucibusi P A v. l^ccs admodum pueris
relin*
Ayuntamiento de Madrid

tVNTES TS LVDVM. 79
relinquamus,nosgtandiufculifumus,V i.Eí U
nten nihil aliud adìm.qum pucri fumus. P A.
Sed quibus decorum eñ ludere nucihus, ijfdem
non indecorum eft equitarein arundine longa.
VI. Tu igitur pr^fcribito lufusgenus, fequar
quocunq; uocaris.? A,Etego fiiturus fwn ^ omniumhorarumhomo.
Scliolion.
^1¡iOmniühor,)Chilí*cent.3-prouerh,680
EVNTES IN LVDVM
LITERARIVM.
SYLVIVS. LOANNES.
S Y uCur ade¿ curris loamiesi i o* Cur ^ Ifpus^ut
aiunt,pro carnibusi S Y. Quid hoc pro
uerhijeR } i o, Qma nifiadfuero in tempore
anterecitatum eatalogum, aéìum eñde pelle
mea. S Y iMac quidem ex parte nihil eft peri
culi. i\iodò prceterita eft quinta. inß?ice horo^
logium,manus nondum attigìt pun¿iü,quodho
fatn ab hora cequia fpacijs dirimit, i o. A( ego
w* habeo fidem horologijs : mentiuntur non^
^unq;, s Y. At mihi fide, qui campanee uocem
dudiui, I o.Qjiid loquebaturiSY.Horamef^
fiquintam. i o. Sed eß C^ aliud, unde magíS
^tíam timeam, Keddenda eft memoriter hefter
^"^leOio, fatisprolixa.Vereor utpoßmu S Y.
^^P^foiepericulum narras. Nam er ipfe uix
Í^ÍW ÍFWFO. IO. Et noßi prceceptoris feed-
^*Omnis iUi noxia (apitalis eß, Nec magis
i 6
Ayuntamiento de Madrid

parcít noßris natibus, quhi ß corium cßet hu
bulum.SY R.. Vfrílw isiion adcnt in ludo. lo.
Quem igituruicariujfj ccnflituiti Sy. Corne^
lium, 1 o. Strabum illumi Ves noßris natibus,
Is uel ^ Orbilio pUgoßoreß. s Y. Verum dlf
íí, CT ideo non raro ßim illius brachio preca
tus paralyßmj o. No« eß piu^imprecari prce
ceptori.Nobis potius cauendum.ne incidamus
in illius tyranni manus, S Y. KeddamMS inter
nos uicißim,altero recitante-, altero codicem in
fpieiente» i o» Pulchre mones. S y. Yac prcc^
fentißs animo* Nam mctus ojficit memorice..
I o» Facile deponerem pauorem,ß non adeffet
periculum, At in tanto difcrimine quis poßit
effe fecurus animoì s y. Fatcor, attamen non
agitur decapite.fed de parte diuerfa.
Scholia.
a ^Lepusprocarn.) Chili,centur.i.pro^
uerb,S6. b ^OrbiliumliteratorernUora-^
tius plagoßim appellata
ALIA.
CORNELIVS. ANDREAS.
COR.Seite tu quidempingis,fedchartatua
perfluit, charta fubhumida cñ, ac tranfmittit
atramentum, AND. Qucefo utapparesmt^
hipennamhanc.COR. Deeftmihi gladiolus
fcriptorius. A KD, En tibi* COR. HUÍ quam
obtufus, A N D,Accipe coticulam, c o R N
Vtrum amas fcribere cujpide duriufcula, an
mol
Ayuntamiento de Madrid

molliorel A N D. Attempera ad manum tuam.
COR. Egomolliorefoleo. AMD. Qj^fout
mihi defcribas ordine figuras elementoru^m.
COR.Grivcasan Latinas^ anD.Latinas
primm eonabcr mit.m.c o.Suppedita char^
tam, A N.A«ipr. c o.Sedmcum atramentum
dilutiui eft fubinde infiifu aqua, A N. Af meum
linteolum prorfus exaruit. c o, immunge, nifi
mauis immeiere, A K. Imo potius rogabo ali-
«mde. c o. Fneftat kibere domi, quam rogare
comodato. A N. Quid eft fiholafticus abfijf
calamo CT atramentoi c o R N. Qjiod miles
abfqueclypeo crgladio,, A N D.Vtinammihi
efjent articuli tam ccleres, Equidem non poffumdiäantisuocemfirihendo
affequi,cor,
Prima cura fit,ut benefcribai:proxi?naMt celeriter,$atcito,fifat
bene,Aii,Bellè:fid ifiam
cantionem caneprccceptori, quum diilat,Sat
eHfi fat bene.
AGEKDI GRATIAS,
F o R M V L A.
H T R V S,Gratum mihi fiafii,quod aliquoad
me fcripferis. Habeo gratiam,quod ad
mecrcbrius fcripfiñi. Amo te, quod interdum
'^dme literas dare non dedignatus es. Habeo
Sr'itiafn,quòd crebris Uteris me uifiris. Ago
gratias,qui literarum fafciculis nos oneraris.
Niaxima tibiàme habetur gratia, qui nos
f^l^Tuddo Uteris lacefiiucris.Fcrgratu mihi feci
d 7
Ayuntamiento de Madrid

fti,quSd nos dignatusfis tuis Uteris.Debeo tirhi
pro tuis humamliimis ad me Uteris* Magni
he neficij toco duco, quod non es grauatus ad
m fcribere,
Rcfponfio.
CHRISTIANV SJmo mcwn eft depreca^
ri culpa impudcntice.qui no ueritus fim tibi ho
mini tum occupatifiimo,tum doéiiftmo^meis iU
iitcratis Uteris obftreperc. Agnofco folita tui
bumanitate.qui meam audaciam boni cofulue*
ris. Yerebar ne quid offendiffent te meae lite^
ree, quod nihil omnino refponderes. Nan e fi
quod agasgratiasimihi plus fatis eft,fifeduli^
tatem meam accepifti m bonam partem*
NOVA ROGANDI FORMVLA.
PET. Nihil ne nouarum rerum adfèrtur è pa^
tria^ Num quid noui de noftratibus accepiRii
QmdnouiiEcquidnouarwn rerum apportasi
Num quid noui frrtur ^ Num quce res nowe c
patrianuncianturi
Refponfio.
c H.NOMZ quidem permultu,at nihil ueri, Nd^
uarum quidem rerum fatis,at nihil coperti.No
ua permuUa,at cxplorati nihilNon parum nO
ui.at ucri non multum.Nihil adfèrtur noui, NO
narum rerum nihil prorfus accepi. Certi nihiU
noui nonnihil. Kumores adfèruntur permulti>
fed dubif.Plurima eft fama,at rem nihil, firmi
ìiihii Si uana tecapiunt, adftro tota plauBrd
men^
Ayuntamiento de Madrid

ntcniaciojTí. Fabuíarü totos moiios apporto^
Tantu mertdaaoru adßro,quantu uix una na^
tds uehat. P E.ExoKcra te ff rimú,ne fuccubai
tanto oneri, C H. Nihil habeo praeter ea cjutC
iaOâturin tonflrinis,in uehicults.etinnauiK
AN ACCHPISTÍ LITERAS^
F O R M V L A.
I» í»Níbir«c litcrarum accepißi^Num aliquas
^ patria reeepißi literasmullce tibi funt reddi
^ter

VcrifimHc dids.Adjcmt tmcn nonihil folatij
litem. At ego ctlterutm malint, quam neutra»
VTILITATIS FORMVLA.
CH. Quorfum fpeüant Uteres fine pecunia}
Ad quid fände inanes conducut litemi QjUor
fum uakntyadquidcoßrunt, faciunt, profunt,
proficiunt Uteres uaciuti Cui grates, cui acce^
ptes Utero: fine numis^. Quid emolumenti ad^
ßrunt Utera^ inanes f Cui bono funt odo fee lu
tcresiQuid iuuantkui funt ufuilAd quid coiu
ducibiles funti Quid fecum adfcrunt momen^
ti'Cui rd funt utiles inanes epiftolesi
Kefponfio.
P E r.Podid tergendo utiles,idoneev.accomo^
des, Conducunt natibus tergendis.Si ufum ne^
fcis earwn, ad anum expurgandum ualent,Ad
ftates tergendas.Adpoßicüpurgandum, Coti
fvrunt ad cam corporis partem mundandam,
qua: fernet ^identidem inquinata Valeni conut
ftiendis^fcombris.ìnuoìuendo thurifunt acco^
inod(S.Quid,ualenineamiculi'! Quid uxor a^
git tuai c H. Keäc'.eam apud matrem reliqui,
cr quidem presgnantcm.
Scholia.
a ^ldcntide,ideß^fubinde.Allufitadprouer
hìiyrSwpwrìi m^tyivef/uivii. b liScpW&O P^**
/I wiNfc fcombrosmetuetia carmina,nec thus*
BENE PREC ANDI.
P E.Bene CR tibi er HÜ t^rtat: tibi, quod pa^
ter:
Ayuntamiento de Madrid

terùlliyCluòd mater futura fit Adfit Deus. Vi
utriq- ueftrilm fauflüfilix^ífityprecor^opto'q;.
Qucefoyoro fuperos omnes, ut incoìumis pro^
loji uobis dignam pariai, CT pulchra tefaciat
proleparentê.Laudo te, quoduiru teprceflite
ns.G.mdeo te uirupricftitiffe. Qallum te eße
declarafti,at no Cybeles.Abiyuirum te iudico.
C H. Ludis,id'q;facis tuo more.Agè agè,(fl tibi
ius apud me toquendi quceìibet. Audio te pa
^ ^ nuperreuifiße.P E.S?c eßfadm Nam
diutiufculèiam ahuera,nonßrebam tam diutwrnum
patriic defideriu. Non poterà)» à pa^
rentum cofpeitu abeffe diutius.Torquebat me
diutinum amicorum defiderium. c n.Pièfèci^
fli:humanus es,qui ifla cogites* Ducimur enim
omnes admirabi i quoda amore eius regionis^
quce nos aluit atq; cedidit.Et,
^efcio qua natale folwn dulcedinecunâos
Ducit,(y immemores non finit effe fui,
^icqucefo,quonà in loco illic offendiftì omniaì
KOVA OMNIA, FORMVLA.
^ Nifeil no nouum* Mutata omnia* Nouata
f^gula.Vniuerfa noua. Vide f repente frm-
P^s res mutet hutnanas. Videbarmihí in alium
^^^irnnundum. Vixdum dccenniuabfiieram,
^ ^ofecus omnia admirahar, Epiwoîidfî
J^^niatoru princeps, uix tandem expergcfa^
^^^'CH.QucenàiftaeJìfabuU^Cluidifthuc
^flféulcci P 2,Dicam cquidcm,fi uacat. c H»
d p
Ayuntamiento de Madrid

Nihilfiícrit iuamdius. PE. Sellamigiturmiì
mm puíuiro mihi poni iube.c H. R eólè admoncs,na¡n
fcdcns comodius mcnticris. P E.Yabu
lantur hißorici de Epimenide quoda Cretenfi,
qui deamhulaudigratia folus urhem egreßits,
cùm fubitapluuiiT ui copellente in quandajpe
ìuncam ingrcßus ohdormißetiquadragintafc^
ptcm perpetuos annos fomnum continuarit^
NON CREDO, FORM.
C H. Quid narrasi incredibile diäu. Non ucrifùHÌle
dicis.Somniu mihi narras.Non fit mihi
fimile ueriMonHri fimile narras.Non pur
det tam improhcc uanitatisiDigna fabula quec
addaturucris narrationibus Luciani. P E J;?Ì j
rem narro àgrauifiimis proditam autoribus:
nifi forte tibi parum ßje^atee fidei e fi Aulus
Gellius. c H. Mihi uero qu

NOMINA AFFlNir. 87 •
horesyugrosybreuiterttihil no nouum, Axcedit

ì EVITANDI. 88
No«íTr

AD CONVIVIVM. 89
fiw facerem.Qjiod ni effet,ìmd mc tibi diffù
cilem prarbercm.Non excuftn^fi licerct.Non
pMcrcr bis rogari,fi qucam. Farce rogare, uel
inuocatus adcffem, fi quo paóio licerci, Haud
grauatè ubi obfequerenfi poßim.FruRra ro^
gas cum,cui non eft liberum: fruftra item roga
turus^fi liberti effet. Nunc ut maxime cupiam,
non poffum : tunc fuperuacaneum cffet rogare
volenti m. P E. VFL per enàie apud me fis opor
^ei'Saltem pcrendino die ad cœnam uenias,ne
^fffe efl.Qjurto abbine die nograuaberis mi
biprcebcre conuiuam. Die louis proximo non
potes effugere,quin uenias*
Non pofìlim promittcre.
C H.NO poffutn polliccri. Affìrmare iftud tibi
non poffum.Prcmiitere certfi nequeo, Veniam
ubiutriq; noftrum uidchitur commodißimum,
Dicmdiccicdcbes.
P ^'DIO« igitur mihi conßituas nolo, ad quem
^ecwn fis ccenaturus.Diem igitiir aßigncs 0portet.
Die igUur promiltas,)ieceffc eß. Diem
^^ »"iu mihi prcefiniri,prcefcribiyprceßitui,con^
ft^tui cupio. Ad certum diem condicito. Dim
^^^^idicasuelim*
Nolo teprxfcirc.
^ no foleo dicere dicm amicis. Cum
V^^bus mihi parum couenìt,vjs folco diem dice*
^•Prcefcium teeffenolim.Pr^fdrcte nolo,
^^improuifo teopprimam- Inopinato te op-
Ayuntamiento de Madrid

frintctmye nec opinantem oppreffero.Te ny
hil fujpicantm oppreffum fum.Ncn cxpcda
tus adfuero.Adoriar te ncc opmante.Ycmam
ultroneuSiCr injpcratus conuiua.
Prxfcireuolo.
PE. Biduumprcefcircuoio. Biduum prcefcius
effe cupio.Prevmoneto biduo prius, quàm uenias.
Fac me biduo ante certiore.c h.Si me ur^
geSydico tibidiem ^ Sybariticuyne défit àppa^
randiJpaciu.P E.Quid hoc uerbi eHi c nSy^
baritce couiuas inuitabant in annum proximiX
ut utrinq; effet iujius apparatus* P E. Vaieant
Sybarites cum fuis moieftis conuiuijs : ego con^
gerronem uoco.non fatrapam»
Scliolion.
a ^SybariticujnO Chili . cen t. z. protcer. $6*
Tuo malo optas.
CH R. Equidem tuo detrimento.Tuopte qui-dem
maio.In dajnnu tuum ìflud optas.Incont^
modo iftudprecaris tuo. P E.QjtiditaìQu^^^
cb remi c h. Ego inflrù^lus accedam-Ego tnU
nitus ueniam. Aggrediar te paratus. Injìruilu^
multa fame accedamAu uide ut uulture expie-ueris.
Paralo uentrem, ac dentes exacuam, tu
uide quibus modis lupa exatures. P E. Agè
hoc certaìnen te prouoco.Agè f({c pro uirihuSp
pro uirili.fiquid potes. c h. Y enim, fed non
incomitatus,PE,Tanto ueniesgratior.Sedqn^
comité ueniesì c h. Vwh^i. P. Nrc fecus pof^
fis.fi
Ayuntamiento de Madrid

AD COKVIVIVM.
pfß modo luce ueniisX n.Scd umhrum addu
(iurusfum dentatam unam at¿¡; altcruiju ne tu
me uoearis impune, P E. Age ut libet,modo ne
Ictruas adducas. Sed explana,fi libet, quid fibi
uelit umbne uocabulü* c n.Apud eruditos wn
hrcv uocantur, qui ipfi non uocati comitantur
€um qui uoeatus eft ad conuiuui.? E T.Talium
mbrarum adduc quantum uoles.
Ea legepromitto,
c H. Venid quidem,at hac lege,ut tu poflridie
^ diei uicißim apud me ccenes,¥acia eo quiiempadoyUt
deinde mihi quoq; ftsconuiua.Ea
tege caenam condico,ut tu rurfvn mihißs coui
ua.Spondeo futurum, fed hac exceptione, fi tu
poßero die itidem apitd meßs.Recipio tibifa
durum me,Do fidem futurum, his quidem legi
hus.ut tu mecum poßridie prandeas. p B,Age
fi^^t, Eßo» Sit ita ut uis. Si itches, ftciam. Noiä
^allorümagnificentiam.Non uis gratis apud
^e coenare, niß uices retuleris. At ißo quidem
pado redire folent in orbem couiuia. Sic nafci^
turconuiuiorü longa periodus. Hac uicißitudi
^^fiunt fine fine reciproca comiuia. CH.NÍFCIL
l^wusyßminimu accedat apparatui quotidian
^o^Cccterihn ego te detineo,aliofortaßis itu^
P EJmJ ego teyopinor.sed cras latius CT
tmliarius confabulabimur. Yerdm craßino
^^pluranugabimur. Interim fac uakas. Incura,ut
bene ualeasJfiicrim uMis.
Ayuntamiento de Madrid

91 P E R C o N T A N D r.
Q^V O I S^ F O R M V L A.
c H. Quo tununc abis i Quo tu nunc prcpe^
rasiQuo tu tum celerigradu tendisiQuonam
te conjvrsi Quo nunc iter efii
EO DOMVM, FORMVLA.
P E. Domu me recipio* Domu reuertor.Domu
repeto.Domu me conpro.Yifo quid domi aga
tur.Accerfo medicum.Kus hinc concedo. Con
ßitui ad hanc horam cum uiro quodamgrauifr
fimo colloqui» S tatui hac hora congredi cum ui
rograuißimo.cn.Quonamípet,Cum Cu^
rione muUiloquo* c H, Precor igitur tibi prt^^
fentem Mercurium.P E.Quid opus Mercuria
fauentei c h r. Quia res erit cwn linguaci^
PET. Atqui hac gratia magis conueniebat,mi
hi memoriam precari propitiam, c H R.Qttii
itai p E.Qjiia patientißimis auribus opus erit
potius qum flrenua lingua. At auris ^ Memo
riar dicata eßXH R.Qjianam iturus esiQji^
ibisi p E. Hòc ad finiRram,hàc, iliac, perfil
rum, c h. Comitabor igitur te. Affe(labor,aC
deducam te ad diuerticulum ufque, P E T.NO^
patiar te circumagi. Nolim te tantum laboris
mea caufa capere, ißhuc officij ferua cum erit
ufus,nunc nihil opus eft. Ne mea gratia facia f
Hiiec tuee dißpendiwn, c h. Mihi quidetn cont^
pendium eft.frui tantifper amico. Nihil habeo
quod agam,cr non fum piger,ni tibi fum mo^
leftuscomes, PET, NFWO iucundior affed^
Ai
Ayuntamiento de Madrid

Ae non ftnamM mèi claudas l

f

prm^tumPctre^
irt OCCVRSV» 9S
IN O C C V R S V ,
C h R.S4!Mf multum mundtßime AuguBine.
A v.SíilMf tantundem mi humanißimc C hri^
fiianc.Pelixfit tibi huius diei exortus.Pröjpet
fit tibi hicdies.Quid tandem agitur^^H.Sua^
^tcr,ut nunc resnoftr^ßnt. Et cupio omnia
í«« uis. KW Meritò te amo. Amo te, Aman^
dus es.Benignè dicis. Comis es.Habeogratid.
IR.ASCOR TIBT, FORM.
C H R. AI EGO nonnihil tibi fuccenfeo At ego
tibi fubirafcor, Verììm ego tibi fmn fubiratus.
Atqui ego fum in te ftomachofior.Atqui nonnihil
eß,uel hahco,quod tibí fuccenfeam.
QVA CAVSA^ FORM.
A V G.Quidnam e fi ißud obfeao^Qwd itaì
Cfuam ob rem tandem oro^ Quid admiß fce^
^^siQuidcomeruiìPromereor bona,aut lauf
dem:Comereor mala,aut poenam: illud in bo^
9tam,hoc in malam parte fumitur, Demrrcmur
nobis beneficio reddimus obnoxiit,
CLVIA NON CVRAS ME.
^^ ^.Cluòd nulla mei tibi cura fit.Quod ni^
"»«OJ refpicts.Qj^d tam raro nos reuifts.
^¿d nihil nos cures.Quod me plane negli-
^^'^dnoñricuramwderis abieciffe.A V,
^^ eß caufct, cur fuccenfeas. At printer
^^^^tum meum. At immeritò juccenjes.Neque
^^^meaculpa accidit^quidterarius uifam.
Ayuntamiento de Madrid

Dahií uenicon occupationibusmeisypercluas
mihi r.on licet totics^quoties cupio,tereuifere».
c H. Ita demü tibi igtiofcam, fi hodie apud mc
coenes.Ea conditione purgatHs mihi eris,ft ue^
Jperi adcoenm uenias^ A v G. Haud iniquas
pacis teges prccfcribis Chrifiiane, quare haud
inuitus faciam. Equidem faciam uolens. iHud
quidem frcero perlubenter, Haudgrauatefa^
ciamMicfane non mepmbebo dißicilem^Ni
hil hacre frcero libentius, Animo faeialuben^
ti. c H. Laudo tuamfacilitatem, CT hac in re,
CT cecteris ómnibus*- A v G.Sic jbleo ami^
eis obfequi, prcefertim non iniqua petentibus^
Kidiculum: an tu me recufaturum putabas ob^
latum,quod ültro etiam erat roganduml
NE FALLAS ME, FORM»
CH,Age,atcauenemede1uferis* Caue fallas^
Cauefpemfrußrafoueam^Caueluferis expe-^
(lantem, Caue mihi uerba dederisJWide ne nie
fruflra habeas. "Wide ne meuana fpela^es»
A V G, Nihil Opus iureiuranda. In cceteriSy iff
alifs time perftdiam, hac in re nonfallam^ Sed
heus tuycaue quicqua paraueris praeter quoti^
diana:mea caufa diemjrßum nolo.Scis me coi^
uiudmnime edaceMbace multo minus, NoÄ
cnim me conuiuam no mülti cibi,fed ioci pluri^
m. c h. Curabitur diligenter.Ego te PythagO
ricacoena exdpiam, aut fortaffefrugaliore.
A V G.Imd Diogenica/fime delegare uoUs.
CH.
Ayuntamiento de Madrid

AD CPKVLVLVM. 97
c H. tiTte Platonica cocna te cxcipiani,in qua
multumfit lìteratarufabularumy cibi minimu,
^uiusuoluptas duret etiam in poficrum dicm:
alioqui qui prolixèjùerit acceptus.fortafih eo
die fuauiter afficitur,fedpoflridiedolet caput,
mdus eft ftomacbusApud Platonem qui coe^
^ahatyunam uoluptatcm capiebat ek appara^
^i^faciliyfabulis'q; philofophicis:alterà poftridie,quod
nec capitisgrauedinem,nec ftomachi
f^tatemfentiretJta prandebant ctiam fua*
^^^ ex condimento coen

um mem. c H r. Quidilluci quideo^eluid
illo^ A V G.Audio nefcio quid twrhtv inter eoi
natum, ut rcdigam eos ingratiam, ut reducam
in concordiam, ut pacem inter cos componam*
chr. Benigne faciSy quanquam nihil te opus
effc arbitror.Nm ipfi inter fe melius hoc beU
hm compofuerint. A V G»fortaßis CT indu^
ciiV iam indi^¿e funt,noiiude pacis legibus
agetwr.Sed nunquid me aliud uis^ c h r. vo^
cabo te per puerum mcwn, A v. Vbi uoles,do^
mi ero.Bene uale, c h r. Bene fit tibi, Fac hie
ad quinta horam adfis, Heus Petre,accerfe ad
ccenam Augußinum,qui mihi hodie,ut fcis,cOf
nam condixit* PET. EO, Salue poeta. Ccena
iandudum parata eñ, te herus expeéíat domi,
ubi uoles accedas. A V.Venio.Salue mi Chri^
ftianex M.Dene factum quód ueniñi.Qaudca
teadueniffe, Gratulor mihi quodueniß, No^
dum quinta fonuit,credo. P e r.iwo iandudutn
pr

PROPHAKVM, 99
Apitìus mihi placet, ftec Diogenes. Vra^ßat ali
quidfuperelje,ciuàm deeffe.Si prceter deer nihil
apponeretmO' frUgo forte illapfa in oU
^ condiret lrgumen,quid tum edcrctur^cc
omnia fapiunt omnibus. Uaq; mihi placet mo^
derata uarictas. A V, Non tu metuis leges fum
ftuariasè CHR. Imo peccaui frequenter in di
^fum. Nihil nobis opus lege Fannia. Satis
«ÛI docci frugalitatem ipfa tenuitas. A v G,
Sauditaconuenerat Longè aliter pollicitus
c H, Agi inepte, nec ipfe conuenta feruas.
^onuenerat enim, ne quid prêter mgas injrr
^es.Cìuin htec miffafaciamus.Lauemus ac dif
cumbamus. Heus tu puer,capeguttum ac pa^
tinam» ìinteum ex humero fujpende, miniera
aqud,quidceffàsiLauaAuguftine. A v.Laua
tu prior, c H, Bona uerba:hoc anno perpetuo
illotus ccenare mallem. A v.Ridiculuino hono
^atiori.fed turpiori ante alioslauandu efîilaua
igitur ut immüdior. c H.TU es urbanus plus fa
tis.Rs urbanior quam fat fit,q^ par eft.Quor^
f«w attinet iRa urbanitas^Huiufmodi ceremo
^ias ineptas muUerculis relinquamus,qu^ nuc
^ab au\iasfaftidiutur,unde tame ohm proß
^«jìtni. Lawfris terni aut quaternifimuì.Ne
t^'^nus tempus huiufmodi moris.Ego nulli de
Pgnabo locü,fumat fibi quifq^ queuolct. Qjd
^leéìatur igni,hìc comodius accubet.Qjdofhditur
luce,deligat hk angulu.Que delegai
Ayuntamiento de Madrid

frofpeíluSi hic fdeaU Agiti, fatis mrarm^
Accmbite. Ego domi fum, uel ftans coenabop
fi lubeatfuel obambulans. CejfatisiAt interim
toena corrumpitur. A v G.Wiuamus nunc,cu^
remusi{; cuticulam,Simas nunc EpieureiMbit
nobis cum fronte Stoica.Waleant cures. Abfit
omnis liuorycxulet obtreäatio* Sit mens lesta,
frons hilaris, fermo lepidus. c H R. Qulnant
funi ijti Stoici atej; Epicurei Auguñinei A V»
Sioiciyfhilofophorum quoddam genus eñ tri^
ße^feuerumjeiunum^qui hominis fummü bona
honefto^nefcio quo,metiütur,Epicurei his lon^
gè diuerfiyßicitatem hominis ^uoluptate termi
nani, CHR.TW igitur cuiSs es tandem»Stoicus
an EpicureusiA v G. 'Zenonem laudo,at Epi^
eurum uiuo,cn, Quod tu ioco dicisAuguftine,
id ferió faäitant hodie non pauci, pallio tantum
et barba philofophi^A v Jmò ifti uel Afo
tos fuperdt luxu. c H,Heus Dromo^ades hue-
Tuo munerejimgere,cofecracoenà,AV.Quic
quid appofitum eJìyC^ quiequid apponetur,jè
Ìix ac facru effe iubeat^qui fua benignitatepa^
fcit uniuerfa,Amen, c H R. Appone epulas.
Quid cundamur capum hunc difcerpcre^quii
trepidamos hunc gallum lacerarci A v G v S»
Ego Herculem presflabotac beUuam banc coff
ficiam. Wtrum mauis de alaban de popliiibus^
c H trum uis,nihil mea reßrt,A v.In hoc
genere alis prinu^ partes tríbmtur^ in cevterii
poplitcs
Ayuntamiento de Madrid

PROPHAKVM. 101
popìifes Uutiores putat uulgus.c KTU mltS
taboriintea caufa capis. Tu pcrmltü labore
Mea caufa fum* Tu omnibus minifiras, ipfc
ftihil cdis. Ego tibi hanc alajn minifirabo : at
ea lege^ut dimidium mihi reßiluas* A V.Iii nc
figiturl At iftud eß tibi minißrare, non mibu
"Tifei ferua : ego enim fwn impudcntior, quànt
^^iminißrari quicquafn debeat, c H R.PROFCI
A V G. E6O , I« lupo cibum miniftrasi
^^Itutem inuitas^cn K*At ieiunas^non coe^
^as, A V G. Imo memo nihil edacius. c H R.
i^ci mcndacius nihil Proinde agito ac fi domi
pstUiV.AVGiftudiamplanènrìhipcrfuaft*
iftud iam in animum induxi.SÌ£ fiat fententia»'
Confilium eß iftud facere* c H.Qmd tibi hoc
uinum placete Quid hoc uilli dele^at^ A V G^
Mihiciuidem perplacet. Me certe uehcmenteriuuatMe
fatis deleiiat. Menonmedio'^
triter iuuat. CHRIS. Ytrum mauis rubrum
^candidumì
Scliolion,
VPoftfiftu.) Id eftyferiusyCiT re iampera^
^a.Vide ChiÌA.centc^.prouerb,^!.
NON REFERT Q.VO SiT
COLORE.
^ V O^Equidem utroque mtà delcdor. Nitil
^^fir^quo jii colore,modò fapor placcata Non
Uboro quantu oculis placeat uinwn,modò pa*
^ ^ iuuetMbil me mouet a)pe(lus,fifapo9
€ s
Ayuntamiento de Madrid

placeat Parui reßrt quo fit cohre, quem ia^
beatcolorem,fifapiat bene,Non cupio ocutos
pufcere,fi palato fatisfacere queat.modò pala
tum iuuare poßit, Hihil moror colorem, modi
gratus fit faporc H^Oredo. Atqui funt cotna^
iicce philofophii^ cumpnmis periti, qui negai
uinum effe probandum, niß quod placeat qua
tuorfenfibus:oculis,colorc:naribus,odore:pa^
ÌatoJapore:auribus,fama er nomine. AVO.
Ridiculum,quidfàma conducit ad potum^CH*^
Tantiut multi non fhipidi palati uehemcnter
probarint uillum Louanio uernaculum, quum
erederent effe Belnenfe. A v, Fortaffe iam lar
ga potatione palatum obfurdueratXH R.Im j
nondum attigerant poculum. Tamen iudicium
tuum audire cupio, hominis his in rebus peritißimi.A
y. Album noßrates rubro prafrut»
quod rubrmn paulo fit acerbius, er alterü exí
lius quidem,fed illud mitius, C7',ut arbitror,fa
lubrius* c H. Habemus er fubrubrum,^^ fia
uum,C^ purpurea, Hocmufhmeß homum^
Hoc bimum eR,ß quem capit uetuflas.Habe^
mus er quadrimum : fed iatn uapefcit ac defi^
pifcit fenio, Aetate uigor euanuit* A vXucuB
diuitias audio, c H R. Heus puer, ubi ceffaSi
Kos hic plane negligis : non uides quanta fii
hic ficcitasi Qjiid fi hoc rerumßatu incenditi
contingeret,quo reflingueremusí Dato ßngulis
plenos cyatboffA^ptftine quid babes.qudd
Ayuntamiento de Madrid

I» R. o P H A N V M. tOj
payrn es hiUris^Quid accidit tibùciuòd fedes
tnfhory quod minimegaudesi Aut doles, aut
carmina eondis.Tu nunc Chryßppü agif. Me
ii/r« tibi opus eß, A VC. Qmm hic mihifabu
lam narrati cuii.Chryßppusadedßrturintentusfiáffe
fuis argutijs logicisM ad menfam
^tiam fame peritufus frerit, niß ancilla Mc-
^ißa cibum in os ingeßiffet, A v cMle uerò in
d&userat, qui feruaretur. Sedß teoffendit
^itwmitas, placet'q; conuiuium uocalius, cR
jdefficias, CHR. Niemini.Redeadmo^
^^s : liberalius bibendum : larffus, copiofius^
meracius oportet bibere,
Scholien,
IC Viuxtladuerbiumyfonatieque.
R E M A T T I G I S T T »
A V G.RFM acu tetigißi. Keäeiudicas. Sco^
pumattigiß.Nam Foecundicaìicesquemni
fcere difertu^ c h K.Perdo&ltu quidem Au^
gfRine,ut omnia:fedquoniam infermonem
^narium, quandò in mentionem incidimus üi^
^orum, übet interrogare^quonam conßiio ue^
teres Uli Baccbum,quem uini autore uideri uo-
^^^ant,Voetarum deumdixerint. Qmdemrnil
temulento deo cum Poetis, Mufarum uirgi-
^um cuUoribusi A v G V s. QuceRio, ita me
Bacchus amet, poculis digna : ueräm quorfum
quießiones jpe(lant,fatis intelligo. CHR.
^orfum amabòi A v G V S. Aßute de uini
€ 6
Ayuntamiento de Madrid

iijputationem itvjcis Gallica tcchrta,eitiam ii^
Heiße Parififs te fiißjicor, nimirum ^MO minus
interim ahßimatur uini. Abi, uirum te iudico»
non fruftra in tantaßhola uerfittus es. c h R»
Accipio tuadi£ta,reßram paria fcommata,ubi
frit commodum. Sed ad rem. a v g. DiffoU
nom uhi bibero.Siciuidem abpirdumfuerit/î'c-
€0 palato de quicßioneuinoßtdijputare.Vrcc^
iibo tibi Chriñiane, Propino tibi hunc fcy^
phumdimidiatum, CHK. Accipio abs te Iiienter.Sitfaluti,Proßt.AyG.
lamaccingorp
utmemißumfacias,Ego meo moreprcepoße^
re faciam, Qjtod^accho pueriti

prophakvm. to^
igfteus fuapte naiura Bacchus, fed adhihitii
Nynipbisredditur tcmpcrantior^Hahes ÌJMOJ

ipfum äudiuiße ILpicurumt in fchola ^Catia^
na inftitutus uidcris. Quid enim tua gula aut
fap{entius,autfaßidioßus ? c H. Si oratortam
tecjuè artem ut culinariam caUerem, nec Cice^
to ipfe me uinceret. A v*Ec¡uidemß alterutra
carendm effet, culinariam, quam rhetoricam
mallem, c h. Subfcribo tuo iudicio : grauiter,
acuté,ucrei¡; ludicas* Quid enim oratoru con^
ßrt loquacitas,niß quod aures ociofas inani uo
luptate demulcetiCulinaria tupalatu,tum uen
trem,ium totü homine,qudtus efl,pafcit,ac re^
ficit*Concedat laurealinguce,inquit Cicero:at
utracf; concédât culinceMunq; mihi Stoici Uli
magnopereplacuerut,qui omnia ad fuu,nefcio
quod,honeßum reßrentes, cutis ac palati nul-'
lam rationem hahendam putant.Dici non po^
t7ß,quantJ Diogene fapientior Arißippus mi
H fUiße uidetur* AY G.Ego Stoicos cum fuis
imnijs contemno* Epicurum magis laudo ac
probo,quam Diogenem illum Cynicü,qui crU^
dis'0leribus,ac ßmplici aqua ui^itabat. Quarre
nihil miror,ß Alexander rexfortunatißimusife
Alexandrum,quàfn Diogenem effe ma
luit, CHR. Nfc ego fané qumlibet uilis ho^
mundo cum Diogene mea philofophiam comu
tarem:fortaßis CT Catius tuus faccrc recufa^
ret* Melius noßri tcmporis philofophi fentiunt,
qui contenti Stoicorwn more dijputare?
uïuendo ipfwn etiamEpicurü umunt, M ego
qui
Ayuntamiento de Madrid

PROPHANVM. T07
qtädem rem in primis pr¿eclaram philofophii
puto,p paree adhibeaturMmium philofophari
non laudo. Eß enim res perquam ieiuna,fterilis
atq; trißis.Wbi in calamitatem, aut
^gritudinem incidi, tum demum ad philofo"
phiamy tanquam ad medicam confiiffo. Vbi
(onualui,rurfum illi uale renuncio. A V.Tuam
^ationem probo.Bellè philofopharis.Salue iff
tur philofophe non è ^ Stoa,fed c (ulina. c h,
utndm habes Erafmi, quod parum ps
iilaris i Quid fibi uult corrugata frons $ quid
ß^ntiumiAn mihfuccenfes,quod tefiugaliocoena
acceperimi^ fumiratus,
quòd tantum ímpendif mea caufa fit faílum.
ìnterminatus erat Augußinus, ne fua caufa
diem jeßum facercs: uis m poßhac redire
nunquam. Namtalcm cœnam dare folent if,
qui unam duntaXiit dare conftituißent Quos
tandem conuiuas uideris accepiffei No» ami^
fwHî, {ed fatrapis cœnam para/Je uideris. An
^osheluones eße credis èììoc non eß dare
^oenam.fed triduanm fatwritatem. c h R i S.
^tiam tupergis effe Demea^Cras utlubet di-
JPuta.hodie Niitionem te príebeas,oro.De im
pendio cras fobrij diß>utabimus7nunc ml nifi
^^as nugas audirelibet.AV GVS T.Chrifidane,
utrum de bubulis an de ouillis carnibus
fnauis^ CHRIST, Bubulis quidem magis de^
^^^Qr.at Quillas magis faktares arbitrer*
€ S
Ayuntamiento de Madrid

Ita ingenium eñhominum, ut perniciofijìimd
qucvc^ appetant uehcmentiJiimè^A v G. Galli
fuillas carnes mirum in nfodum amant x H k*
Calli amant qucç paruo conñant* A v G.Hrftf
una in re ludceus fum : nam nihil (eque odi at^
que carnes fuillas* c H R. Hec imuria, quid
enim infalubriusì Ego in hoc non cwn Gallis,
fed cum ludceis fentio.E R. Ai ego ouillas pa^
riter amo,C^ fuillas, fed diuerfa ratione. Nam
ouillis,quodamem,libêteruefcor. Suillas prtc
amore non attingo, ne quid offendam, c h r»
Bellus homo es Erafmi, ac feñiuus* Equidem
mirari mecum foleo^ unde tanta in palatis bu^
manis diuerfitasMamut Horatiano carmi-»
neutar:
Tres mibi conuiua: prope diffentire mdenturt
Vofcentes uario multihn diuerfa palato.
B K.Qjian(iuam,utait Comicus,Quot homi-'
nes, tot fentcntiic, ^ fuus cuiquemoSi tamen
nemo me adduxerit,ut credamplus inget^^
ineffe uarietatis quàm'palatisAta uix duos rc^
perias,quos eadcm iuuent. Permultosuidi,qui
tutyri ac cafei ne olfaélu quidem ferrent. Sunt
quibus cames naufece finttalius elixis,alius af
fis abftinet. Multi aquam uino pr¿efirunt. Bt
quod incredibile ciì,mdi hominem qui nec pa^
ne.nec uino uteretur*CH.Et quibus tandem nti
fer iüe uiñitabatiQmbus uefcebatwrìERX^
urorm nïhilfaftidiebatino^ncstno pifce^»
noft
Ayuntamiento de Madrid

PROPHANVM. 10^
RA« olera,wn pontax H. VÌI ut ißud tibi cre^
dami E R.Si lubetx H KXredo.at ea le¿e,ut
uicißimmihimentientifidem ßs habitum^
Í ^ Agè faciam, modo uerecundè mentiaris*c
ucroßt quicquam tuo comento im^
pudcntius* E K,Qwd dicetß-ons tua fi homi^
^ tèi comonftremi c H. fAaälentum quem
P[am ac ^ monogrammü effe oportet^E K.lmd
^^ceres athtetam. cHR^Polyphemum potius^
^ R.Hoc tibi mirum uideri demiror,càm muU
^fiKquihuf pifces uento durati fint panis lo^
^^ • nonnullis hoc prcsftent herbarum radices,
quod nolis pams*CH.Credoyfed perge men^
tiri. ER. Quondam in luäia, càm illic age^
rem,uidere memini, qui nullo ñeque cibo, ne^
potuadiufus.fomno faginabatur. c H. VÍ«Íin
pudet. No poffùm illud Satyricu no dicern
Tune immenfa cauifpirant mendacia follcs*^
poHms.Tu nunc poetam agis^Nam men
dicerc,mihi religio eß,E RA SMentiar,
fi non Pltnius autor certißimus fcripfit, ur^
fum quatuordecim dies folo fomno mirti in mo
dum faginarT,quo tamen ita alte premitur, ut
^^^Ineribusqmdemqueat excitariAmS qui
^f&smreris,addamquodTheophraflus feri
per id tempus urforum carnes co&as quo^
^lferuenU(r,reuiuifcere, c H R I s. VR-
^^orneParmeno ille Tcrentianus ifla no con^
^^^tmbifacilifidcmfaciir^nißrarem ti^
^ 9
Ayuntamiento de Madrid

hi de ccmnis carnibus, fi fatis effcm urhanus*
E R. Vnde tibi nunc ucnatio ì Wndcftrinaì
C H. ÌAidas homo hominum^qui uiuunt-, hbcrd
IJÌimuSy ncfbriq; amantifìimus, mihi mi fit do^
no cjuidcmyfcd fiCyUt ego minoris emam fcefe*
ìiumcro.'B R.Qjiìfui C h Quia famulis plus
iandum, c^uàtn darcturinmacdlo uendcnti-
E R. Qu(P res cogli hoc faarci c h. Tyran^
nus omniu uiolentijìimus.E R. Quis ifleì c h^
Moi. E r. Projèéiò tyrannui iñefrequenter
tniquifìimas leges obtrudit mortalibusx H R»
Idem fuo more nudiufìertius hunc ceruum ue^
mtus eñ. Quid tu, quifoleas iflius fìudij effe
mantìfìimusi A V C.Equidem hoc ñudiopl^
fiì reli¿io,iam printer literas nihil uenorX H»
At mihi uidcntur litcrce quouis ceruofugacio^
res. A V C.Duobus tamen potifìimum canibus
affcquimur^admiraiione fcilicet,atq; improbi^
tate laboris. Nam cr admiran plurimum di^
fcendi ardore minifirat, cr ut jfacundifiitfJi^
poeta fcripfit,
—Labor omnia uincit ìmprobus.
C H. Amanter admoncs Auguñinc, ut foics:
propterea non defiñam, non conquicfcam^no
defatigabor, donec confiquar. A V G. CaT'^
nes ccrrnme funt nunc admodum tempi ñiuí^'
Meminit Plmius de hoc animanU quidda ad^
mirabilex H.Quidnam obfecroi A v.
tics arreme mcs^acerrimi effe ctudiins-at co
Ayuntamiento de Madrid

PROPttANVM. Ut

At hic anfer, nefcio ([uo paiìo, nihil me iimt*
nihil enim in uita uidificciiis : ficcior ejl pumi^
eCfOut etiam nouerca Yurij illiusjn c\uam Crfiúlus
mulfu iocatur, Ligncus mihi uidetur. Et
nteherculc,quantum fujpicor, ueteranus milei
immodicis excubìjs fefe macerauit*Aiunt enim
dnferem inter omnia ammalia longè effe uigi^
lantijiimum. Et profv¿lo,nificonieílurafaU
lor, hic anfer ex eorum numero eB, qui cani-^
bus uni cwn excuhitoribus fomno
manum oUm Capitolium defènderunt* c h r.»
Verifimile(ita me Deus amet)dicis:nam ex eo
feculo relióìum arbitror* a v G. Hcvc quoque
gallina aut parcum faginatorem hahuit.aut
mauit^ aut certe zelotypa uixit, quo quidem
morbo hoc animantis genus maxime laborat*
Hic capus loHgè melius pínguit^Vidccur^
quidfaciant. Quod fiexTheodorico nojlro
Callo faccremus capum, multó citius pingue^
fceret. r h.No« fumgallus.A v G.Fateor^no
esgallus Cybeles, neque gallus gallinaceusy
at forte gallus gallaceus* c h r. Quid hoc
nerbi eñí A VG. Hoc (Enigma tibi coniefían^
dum relinquoiego Sphingem prcvjliti, tu Oe^
dipus eRo* c h R. Die mihi bona fide Aiigu^
fiine,nulla tibi cum Gallis unqua fUit necefútu
doì NihiÌne affinitatis tibi cum Gallis contra
xifti^Nullwtifritcomercium^A v GMhihnf
WanfXH,Tanto e$ neauioh A V. sed cum
Callaba
Ayuntamiento de Madrid

FROPHAx^VMf 115
OalUhus nonnihilc nXibct'ne deiccoreoju.
ferino, quod apuduetcrcs in delicìjs cumpri^
mis habebaturì AV.Non fum reie^urus,quoA
« tua manu uencritS H R.NOM FJI quod cxpc
(les Komanas delicias. A v G. (¿¿así c H R^
Carduos, cochleas, teñudines, colubros,fiín<
gosMetosMera. A v G. IFLÍÍ omnibus ego
MI rapam pr¿ejéram,Liberalis es,benignus es
^hriñiane, c H. Has perdices nemo attingiti
^^colwnbos quidem. Cras eñ diesieiunij ab
^^clefia indiai, aduerfus hanc efuriem munite
^os,Onerate faburra namm aduerfus imminc^
tcm tempeftatem»Bellum inftat, inßruiteuen-trem
comeatu.fi.v.Ytinam iflhuc ucrbi tacuip
fes, hilariores furrexiffemus à ccena. lAiferos
nos reddis ante tempus. c H. QWID itaì A V.
Quia minus anguem odi,quàm pifces. c H. AT
«0 tu folus. A v.Quis hoc tcsdivj nobis xnuxxitl
c H. Qwis comonftrauit aloen, abfynthiu, CT
fcammoniií dare in remedijsìA V.Sed ifta dan
tur cegrotis, c H.Sic hcec dantur nimium reüc
^^lentibusMquddo pmftat (eff'Otare,quànt
PW fatis ualere. A v G,At mihi uidetur minus
^ncris olim impofitu ludceis. Equidem ab an^
cr poreis facile temperarim, modo lifcrfi
capis cr perdiabus expleri. c H. In
no res, fed animus nos di fe emit à ludceis.,
fnaniiabftinebunt à certis cibis,uelut ab im
fftundis cranimìi inquinaturis.Nos càm inteU
Ayuntamiento de Madrid

tigamus omnia munda cffemundis^tarticn caf^
m lafauicnti.uelut equo ßrocienti pabuJií fub^
iuctmus, qui magis dido ¡it audicns fffiritui.
Konunquam immodcratu fuauiu rerum ufum
nbftinenticemolefiiacaßigamus. ^ v. Audio:
fed eadem opera defèndi poffct cireuafto prr
putifModcratur cr ilia coitus pruritum, ^
cruci itum adfèrt.Si omnes itidem abhorr. rent
i pifcibus atqueegOyuix d parricida tam ttrcx
fupplicium exigerem.CH. Quonmdum p.tlito
gratior eft pifciu,qudm carnium e fus. \ v.Co ft
gruunt igitur his,quigul

PROPHAÑVM. tl^
nifí.QttáJ fi quid diuites deíicubuntur hoc
cccafioneyfuíeguííe imputcnt, no incufent ec^
tUfice conHitutionem. A v G. Pulchrè dixtii
fed interim ¿ tenuibus, quifwnmis fudoribus
fluntfamiliam, CTprocul ab funt ab omnibus

fiirítui non poßint fuhferuire. c H R^QI^UÍ
morbis$Ay,Vodagir(^,ßbriilepra;,morbo re^
gio.c H.QMÍßcisi A y.Credo mediásúd
lim quam experiri* c H. Idfortaßts in pauäs
accidit. Ay*Equidcm arbitror in pturibus. Per
ro quoniam animus agit per organa materia^
lia corporis, qiue malis aut bonis bumoribus
0(fficiuntur,uitiatis infirumentis non pote fi, ut
uuU,exerereuim ßiam, c H K.SCÌO medicis ma
gnopere damnatum effe pifiium efiwt, fed fe^
cus uifum eft maioribus nofbis,quÌbus obtem^
perare rdigiofum eft* A V G.Kcligiofum erd
er dim,non uiolare fabbatum: fed prius erat*
feruare hominem fabbato,CH.Suí^quifqifa^
luti confuíate A v C.lmJ,fiPaulo ucJumus au^
fcultare,nemo fua funt qu

PROPHANVM, 117
nn mterdiäam à Chriñoytiec per fe neceffa'^
riamic H R. VBI aliud fuadet neceßitas^ce/fat
humanen conftitutionis tàgor,ceffat CTuolun^
tas^nomothetí^.Ay G.Atnocejfatoffendicu^
^n infinnorum,Non ce/fatfcrupulus meticu^
loji confcientite, Poftremd non fatis conßat,
quibus limitibus finiatur iña neceßitas. An
quum cotpcrit^ichthyopbagus agere animami
Sfrò manenti porriguntur carnes. An càm to^
tum corpus habet ^cpialusì No« tanti erat ei-
^oru deleilusXH.Quid igitur tuuelles pr

uctat did Sorbonam, ubi bene forbeturi A V*
Sorbeamus igitur, non dijputmus, ne nobis i
^forbis dicatur Sorbona^non à forbendole H,
Agite hoßfites humanißimi, quwfo ut coenu^
tarn noßram licet tenuem, csqui bomi^ confu^
tatis*Pretbete uos hilares, ac lubentes, quanta
nis conuiuium tenue fit CT frugáa ego ueftra
facilitate fretus,familiariter uos uocarc fum
aufus. Et eft fané ueßer mihi aduenU4S,confpe
äusif; non modo gratißimusy uerumetiam iu^
cundißimus. c o N v i v AE, Coena Uta,Chiii
ftiane optime,multis modis degansjauta^; na
his uidetur, Quodexcufas,idunumhahetaC'cufandum.
Nam magnificentiorJùit,quam fat
eft,lSi
no defuerunt, c H.W erwn deconuiuarunuffi^
ro htc mihi quiddam in mentem uenit, quosnt
ciue pauciores tribus, ñeque plures noum effe
cporterefcripfitYarro.Tres enim funt Clxí"
rites,id eft, Gratict, humanitatis ac beneuoU^
tite pritfides : et nouè funt lAufce,honeßion^
fìudioYU duces. At hie decem conuiuas effe tà^
deo,uirffnibus exceptis, A v*Nthilconuenief^
tius uccidere potuit. Nos fumus Garrone ipr
paulo fapientioret.Nam ires puellas lepidiß^
mas, tan§ ires Charites adhibuimus. Deindc
Ayuntamiento de Madrid

PROPHANVM. 119
quia ànouent Mufarum choro Apollo aheffc
nunq^ credcndus cfi,iurè decima adiecimus co^
uiuamXH.Poeiice dixifti.Si mihi laurus adeß
feuUureà corona caput tm cingeremyfieres(U
poeta laureatus.AV G.St malua coronatus,ef^
fem maluatus. Tantu honoris mihi no arrogo.
Honor hic maior eft,q; ut mihi coueniatMaui
^f^ide tali me dignor honore. c H. Vultisnc
tantundemeacaufafacere,quantuue^
fi^'^fi^fa^urus^ c o i^.Volumus,ac libentes
quidex KEhibetis igitur ordine fuu quifq; ca
ficm : i me exemplum capietis, Tibi hoc pn-
'««w propino Mida.M.i,Accipio abs teUbett
ter. Pro qw uiilg^,pr

120 CONVIVIVM
cœn(t ego conocer O. Non eñ quodcaUulunt
frujhra terasigratiâhabeoy qui dignatus fis no
ftro adeßi conuiuio.Sedauocarite moleñunt
ejìynodum peraäafabuU.EK.Quid fupereß*
nifi ut dîcantyualctç CT plaudite^ CHR. Agè
boni confulmus,quando tu non ab equo ad a^
finos, fed ab amicis ad amicißimos properas*
E R.E^O pariter tibi gratias ago,quod pro tua
humanitate ad hoc conuiuium longè fuauißi"
mum me uocaris*Walete fodales optimi. Bibi-^
te non fegniter,cr muite fuauiter. c H. HeUS
Dromo^Sedetis iandudum ocioßomnes.Libet
necuiquam quicquam ampìius^ c ONVIVAE.
NibiI omnino, Strenuè munus noßrum admi"
nißrauimus* c n.Tolle igiitur haec^ac bellaria
appone. Muta quadrulas, atque orbes. Tolle
cultrum meum^qui humi dccidit* Vira uino per
funde. Adfunt mora pnecoqua,etiam domi no
flrtç nata. CON. Tanto erunt fuauiora,quòd
uernacula* c H.En pruna cerea,en Damaße'^
na-rarum apud nosßfeäaculu,En mitia maU'
En mali nouum genus, cuius matrem ego biß^
manibus cofeui*Nuccs caßanece.omne delitti
rum,quas horti noñri benigne effundunt,
nus* A V. Sed flofculi defunt* c H. ißi GaUi^^^
funt apparatus, qui magnificentiâ eam potij^
mutn amant,quce minimo coñat. Nobis no est
eamens,autingeniu*AV.No apud Oallost

PRO PH AN VM. 121
ionftant^ c H. Scd heus tu Augußine, nm tu
(redis te hu immune bibiffiiEgone te meis im
munem tinxero poculisiAt interim propinata
« tuo dimidiu fcyphi debes. A V.Ii iandudum
WC miffitmßcitJs mihi huius debitigratidßtitx
H.yndeiüeßbi mndicat tantum autori--
^tis^Vix Komanus pontißx hoc uinculi rcXa-
*^No/iipri]cdm conuiuioru legem, V
«STIA. A y,Kemittendi iurißurandi ius habet,
^faäum eft,er cuius intereratferuari, c h.
omniü conuiuam intereß^feruari leges in^.
fftolabiles. A V. A^^ enandohcec eß Germa-
^rum reliffo,exorhebo quod reliquu eH. Sei
quid tibi rei mecu eßK H. Impendtü reddas o^
portet umts nomine omniu^Qj^d expalluiRii^
Querere,perfiicile poteris. Fac quodßepeß
«ffi, utaliqua elegantia dodiores a coena ßir^
gamusine^ enim dam te eß, ueteres illos in fe
^undis menfis hilaripra qucedam difputarefo^
^iios.Age igitur,quibus er quot modis hcec O"
^atio poteft enunciari,indignum auditu»^
Scholia.
* ^CiteÌMi inducitur apud Horatiü coena(xc

^eßiuiter autm mutato numero luxuriofosuo
cat Aefopos er Apitios,quemadmodum effce
minatos dicimusSai'danapalos. e ^Mune^
na,fcam, acipenfcr, pifces funt olim canßi^
indelicijsdiuitumhabiti, f
ixioi. eß ingens fames, cnim fames, Cf
fiel/ fyllaba augct,quaß totos boues efuriat a^
liquis* g ^Nomothetes,ideß,1egisautoris»
h fl" lyßi/oifdyi^, ide{l,quiuefäturpifcibus-
Eß populus inde nomenhabens, i ^Epia-^
lus,fèbris genus uehemcns,omims caufa fic di^
äa,quafi placide aßilienstquemadmodum fu^
rics dicuntur Eumenides, quum nulli bene ue^
lint, k ^Sorbum,pomigenus acerhitate con^
ftringensfauces,ut queedam occidant etiam-
INDIGNVM AVDITV, FOR.
A V G. Dixti pulchre per poßerius fupinwtt.
Auditu minime eß dignum> Indignwn cß au^
diri. Haud dignum eß quod audiatur. Eß
audiatur indignumXcuius efUquhn quod aU^
diri debeat, Vix opercppreciü eß refhre^Hof^
tanti eß ut audiatur, Ineptius eß, quam quoi
audiatur. Non eft opercspreciü narrare, c
Qluotmodishcec fententiauerti poteft»
gno mihiconftati
VARIANDI RATIO H A N ^^
orationc,Magno mihi conftat.^
Ay.Hisuerbis,impendo,infumo,impertio,co^
ßat, «i; AWtó in tc doccndo infumpfi Uboris^
Ayuntamiento de Madrid

VARIANDI RORMVLAF. 1Z|
VÌnrimum euin re oper^ mfumpfi* No minus
fecunice qum cur^e m eam rem mipcndi. N5
parum viliimpfipeeuniar, temporis permuUu, •
^omphrimüyingeni/jKQnihil Nlultum lu^
ctbrationis impendi. Multis uigili^s hcvcres
nähiconftat,7milto fudore,multa opera,pluri^
wo iabore,fumptu ingeti,pecunia magna.Plufis
mibiconftat q^ credas. Minoris mihi con-*
«öcor, cfuàm equus meus* c h . Ai quid fipi
uerboißi,Conftat,modo
,^^atimi,modògenitiuucafum apponisi A V.
^^Si^nBperutilcm ae Utè patentem moui^
ß. Verdm ne comthtas loqiutcitate mea pre^
mam^pattcißmisabfoludSed cupio fingtiioru
hac de re eadire fententid,ne mquam,ut dixi^
fm molefksXhi.C^d ni cupUt idem uel puel
iteiAVAHie fine nihil aliud q; audient. Accin
gar igitur,gramatica bene fortunante,Sets uer
emendi,ac uendendi,aUa^ effe confimili fV
¿nificatu,quibus apponantur hi genitiui, foli,
^ti,quanti,pluris,minoris,tantidem,quanti^
^^>quanticunq; i at ita,fi fubftantiuanon ap^
ponantur, qua:ß accedant, utraq; in ahlatmi
eafum uertuntur,Quodß precium certa apùo
^tur,pones in ablatiuo. Si per adieilitdi juP^
ßfntiue poßtu, in ablatiuo pones, niß per ad
^bialoqui malis, C H.Qjia^nl uerhafunt,de
quibus preecipis^iA v. Ho'c ßre funt,emo,mer
^^rjreàmo^id eß^aut captu,aut perdituiuedo^
f 4
Ayuntamiento de Madrid

114 VENDENDI ET
utnundoireuendoAd eft,rurfus uendo,quod mi
hi uenditum erat Veneo, id cß^ucndor : cuius
prceteritü ucniiä uc\uenyj:fupinu,uenumx hinc
uenalis. Ab illo,idcfl,uendo,uèdibilismanaL
IÁereo,pro inferuio,CT ftiptndiüfacio. Com
paro,ideßiemo uel comitto. Commuto, muto,
permuto. Cambire penitus barbarli in hoc fen
fu. Aeñimo, taxo, mdieo,pro ießmo,cenfeo»
Liceor,liceris: licitor,licitaris:addico* Dißra^
hor,id eft,circunferorutueneam. lAetior pro
aßimo,aut taxo»Conßat,pro emitur. Coduce
revocare. Foenero,adfoenusdo. Foenèror,ad
foenus accipio.Pacifcor,pa(lus fum* Pango.pe
pigi,ideft,paäum fado* c H. Da exemphm*
VENDENDI ET EMENDI
FORMVLAE.
AV. Qimti iflum agrum in finffilos annos io
casìKefpondebimus: Vigenis librisFrancicis.
liui,mmio locasJmd locaui olim multò pluris^
At ego tanti non conducam.Si conduxeris rviv
noris,peream,lmò iamuiänustuus Chremef
agrum obtulit, ac rogat. Qj^ti i Tantidem
cjuantum tupetis. At multò melioremMenti^
ris. Facio, ut folent qui licentur T« ipfe tanti
poßide. Quid liceris, uel licitaris, quum nihil
fis empturusi Qjmticunq; addixeris, foluoftt
optima fide.
ALTERVM EXEMPLVM.
Congjrum iñum Syra quanti uettdis^Deectn
cholis*
Ayuntamiento de Madrid

EMENDI FORM. US
olíolíí.Nimio turpißima. Imd mnimomlU ti
hiucndctminoris. Emoìiar,fìnon tanti mihi
conñat,aut certè non multò minorisMentiris
venefica,quonid duplo uis uendere»aut triplo.
Et centuplo, ß queam: fed fatuos non inuenio*
Quid ß Heiter teipfam^Qu^tiieBimas tei
Vt lubet.Qnanti te hcerisíQjíanti indicas tei
^/c»quanti te taxas^ Quanti teipfam inferi^
^ii^Decemfcutatis,Hui,tanti^Eho,an tumi-
^orisme

pío cmptm cupit.Animaduertiflinc in his o-^
rationihus,uhicunq^ adfit fuhftantiuum prccif,
id in ahUtiuo poniyccetcris aut ingenitiuo po^
fitis,aut in aduerbium mutatisi Comparatiwi
nunquam audifti fine fubftantiuis, cxceptis iU
lis duobusypluris or minoris.Sunt cr alia uer
haje quibus fumus loquuti,no admodum difti
milia,fum,facio, habeo, duco, ¿sftimo, pendo,
quíc idem ftrè fignificant:fio itidem. ìungun^
tur aute his ftrègenitiuis, multi,parui,magni,
pluris,plurimimnoris,mmimi, maximi, tanti,
quanti,flocei,pili,njhili,nauet,huius,c^ fi qua
funi his fimilia, c H,Da exempla,
AESTIMANDI FORM.
A V.Scis quanti U femperfeeerim. Tanti fies
apud homines,quanti uirtute fades,Precepto
res meos femper ftci plurimi, Aurum hac tem^
peftate magni penditurjiterar nihili, fiue pro
nihilo dicuUir. Aura minoris habeo,credos.
Tuas minas flocci fació* Vromiffa tua duco nti
nimi.No pili te facto, Si tanti fapientia pende
reiur,quanti pecunia,nemo auro egeret,Pluris
apudnos fit auru fine fapientia,quàm fapierw
tia fine auro.Hoc pluris te habeo,quod do^US
fis* Minoris hic fies,quod mentiri minime caU
leas,tíu multi fiunt,qui nigru in candida uer^
tunt^Hoc mibi pluris es,qudd literas amas*
Tanti apud omnes eris, quantum poftidebis*
Tanti m^ habebcris,quantum habebis.Non
Ayuntamiento de Madrid

o r m v l ae* 117
(pianti habeans, fed quanti fis irtterc/i.Tanti
Chrijìianumeumfacio,quantia\ium neminB^
Inueniutur cralia uerba cum hisgenitiuis tT
abXatiuxs.c^ natura fua no fignificat entptio
newyout aliquid fintile.Petrus ojculum puelU
fiutato emit.Sit illifauflum^noUm ego bafiare
tanti.Qmti luditis (Quanti coenaftisi Quof^
dmfcxcentis feRertijs coenaffelegimus : at
^lli farpenumero liardo caenitant.FauJbis
guanti docetiParuo:at plurif quàm Delius^
Qjiantiigituri Vndeuiginti aureis.Non difi^
ffientiri tanti,Phcedria apud Terentiu et rem,
tr feipfum perdidit. At nolim ego amare tan
ii'Quidam magno dormititi Demoflhenesptu
risfiluit,cjuàmalìjioquebantur. Aequi boni^
confuías oro.Efl CT aliud uerborugenus,qwc
accufatiuum una eumgenitiuo aut ablatiuo ca^
fum exigüt'.quee funt, Accufo,id eft,obijcio cri
^en^autculpo,etiam abfentem. Incufo, culpo
extra iudicium. Arguo,reprehendoAnfimido*
i^wpingo fufpicioncm cu\p

txS ACCVSANDI FORM,
amitice, male audies, Admoneto em prífíi^
tue fortume. Mortales ipfi uocabulo fuce con
ditionis admonentur.Comonefacito Lepidum
promißi.Sunt pleracj; cftue accufatiuumgemi^
num admittant, Doceo te literas. Exorat te ue
niam, Dedocebo te iRos mores* Popofcit me
mutua, Hic eius rá mihiadmonendus es^quod
in bis fecundumaccufatiuu etiam paßiua ob^
tinent.inalijsgenitiuus manet*A me doílus
eñ literas. Poßulant mefiirti. PoRulor fiirti.
Accufas me facrilegif. Accufor facrilegif. Scia
te nondum expletum. Scio animo tuo nondum
effe fatisfaäu*Quando enim tantus elegantia
rum beluo fatieturiSed conuiuis parcendü eñ,
c¡uos hcec non omnes perindedeleäant.A ccc^
na inter deambulan^ id ciuodrationi deerit,
perfoluemus^niß quid aliud cenfes* CHR. Fiat
ex tua fententia, Agamusgratias benignitati
diuirne, deinde pauliß>er deambulaturi*MU
Pídchre dicis* Nihil enim hoc uefpertino coeh
amaenius,nihil faUibrius^ c H.Petre adefdum*
Tolle fuo qu(ec¡; ordine, ac uinum cyaéis it^
ftinde, PET. lubes ne agi gratias íc h K.Ágcp
E, Qrcecè mauis,an Latinèi c H. Vtrof tno
do. PET. Gratias agimus tibi pater coeleñiSp
qui tua ineffabili potentia codidiRi omnia^tua
infcrutabili fapientiagubernas uniuerfa, tua
inexbaußabonitatecunäapafcis ac uegetas,
largire jilijs tuis ut aliquando teem bibant in
regno
Ayuntamiento de Madrid

CONVIVIVM PROF» tl9
regno tuo neáar illud immortalitatis, quoi
ptomifirn ac prctparafli uere diligentibus te^
pnr 1E s V M Chrifium,Anien. c H.DÌC ea^
dem gjr

Anteceit igitwrAugußiHe,tä poeta dtgnu eft*
latus tuum claudam. A V. Bone Deus,cptantÜ
tomitum, quantam pompam nobifcu ducimus.
Dici non poteft Chriftianc,quanüím mihi pia
team,Satrapes mihi uideor. CHR. Agè nunc
promißmpr(rfta.Solueciuodrecepißi, A v.
Quid me potißimü uis dicereì c H.Ego quon
iam inPollionis oratione càm multa,tum illud
in primis folebam admirari, quod tam facili^
tam crebro, tam uenuße orationem uerteret:
qiue res no modoßngtdaris ingenìj-Merumetii
multi ußis mihi uidetur. AVO. Haud iniuria
ißud in PoUione a^miratus ts Chrifliane, llle
mm tum hac in re diuinam quandam uim ob^
finet,quam quidem illi cén ingenij dexterita^
te quadam,tum plurimo cr dicendi.c^ legen
iiy ^ firibendi ufu cotigiße opinor, potiuf §
rationealiqua, aut prceceptione. c H. At ego
ratione aliquajn ißius rei,ß fieri poteft,expe^
Ä0. AVG.ITE ut dixi,res habet. Verdm quia te
i tntopere uideo uelle, quantum potero morent
geraniyeas^q; ratiunculas,quas in Pollionis ora
úonibus mihi uifus fum animaducrtere,ut pote
ro,reddam. c n.Agè percupio*
BREVIS DE COPIA PRAECEPTIO.
A V.Accingor.Principiò res ipfapuris,eleäis
dc Latinisuerbis effereda cftiquod ipfum pop
fe^no mediocris artificis eß.Sunt cnim permtd
ti, qui nefcio quo modo copiam cr uarietatem
orationis
Ayuntamiento de Madrid

COMPENDIVM. f^l
vrationisaffeéfaftt^cdmnefcmcl qutJmrcm
pofìintaptccxpìicare, ìfti,tanqu4m femel bal
hutiffifit pamrt,balbutiemfuam alifs atquc
alijs modisreddunt balbiorem, tanq^ippfecu
tertamenfufceperintyUt quambarbanfiime di^
« pofiitjuant Uaque ineptifynonyma quiv^
dam congenita adeo interdm inter fe difiiden
tirts,qui càm barbare
femel dixerint, repetut idem multò barbariuSt
iemu iterum atq; iterum indoílius» Hoc eñ no
^ratione, fed folarcifmis abundare^ In primis
igitur, ut dixi, res ipfa aptis atq^ eleélis uerbis
^ñ exphcanda»Deinde mutatorifs uerbis uten
dm,ft qua,quie idem efficiant, reperianturirc
penutur enim permuUa.Demu ubi propria dc
fieient,transUtiti)s erit utendum, ft modo uerc
^^ndafit translatio.Ea quoq; ubi decrí¡t,ft per
^^ua dixifti, ad pafiiua reuerten^i erit, qwt
totidem orationes reddunt,quoi ex aitU-
^^coftabant.Poftea uerba, fi licebit,aut in no^
^ina uerbalia, aut in participio comutabimus.
^oftremo,ubi modd aduerbia in nomina,modo
^^^nain dios atquc alias partes commutauc
f »
Ayuntamiento de Madrid

c o p I AB
rimus,percontrarím dicmusiautaffimatiuâ
orationem in negatiuam comutabmus, aut rc^
trorfum: aut certè quodpronunciatiuè diibmtp
pcrintmogationemefjeremus^Nunc ccm^
pU caufa hanc fentcntiam fumamus,
UTERAE TVAE MAGNO^
pere me dele(R:arunr.
LITER.AE.
EpiftoÍa,epiñolium,fcripta,fchcictMter(f.
MAGNOPERE.
Mirum in modumy miris modis, fnaiortm in
modum,miraniuin modum,fupra modu, pluri
mu, no medÌQcriter,fummoperc, maximopere*
M E.
Animum meum,pe(lus meum, ocidos meoh
cor mcum,ChriJìianum
DELECTARVNT.
Yûluptateaffecerunt,recrmerunt, cxhiU
rarunt,uoíuptatijucrunt,oblcíiaruntyuolupt

COMPENDIVM. IJÍ
lífeepi.NoK meiiocrm Icetitiam tua mihifcri'^
ptaattulerunt,Gaudio tua me fi:ripta,quatttus
eram,peìfrderunt,Hurtonita liceretmutare
in paßiua^nifi in ilio poßremo, verfrfusgau^
dioy^uod ußtate dicitur. Capiebaturà me uo^
^ptas,allatum eßgaudium, non pcrinde ufi^
tatèdixeris.
PER AFFICI o.
Sin^W uoluptate ¡itene tuce me affecerunt.
MVTA III PASSIVVM.
TwV fcriptis incredibili fum affeäus uolupta^
^^Kon parumgaudiorum tuum nobis epißo^
^^peperiu
PER SVM, ET NOMINA.
ADIECTIVA.
i*uiemihi literce muUis modis iucundißim

farm iuuatEñ uir fingulari ingenio.Eíluif
ingenÍ9 non uulgari.EÑ homo dodrina admu
tanda. Eñ homo non contemnenda doctrina.
Thomas eft fummo apud fuos loco natus:Non
infimo loco natus.Auguftinus elocpientifiimus
fiiit : Non ineloquensficit. Carneades orator
fiiit nohilistno ignohilis,no ohfcurus,Et idgenus
fimi¡ia,quíe nun§ non ufu ueniunt: fed ai
monuiffe rem clariflima fatis eft. Ncc te lateat
hifariam nos huiufmodi orationumgenereuti^
modeftice caufa, pncfertim fi de nobis ipfis U
c¡uamur.Twn ctiam amplificandigjratia^Uaf*^
non ingraiwn,pro ualdegrato : non uulgawi^
ter,pro fingulariter,redè CT uenufti dicimus*
MODBSTIAE CAVSA»
Ego Uteris meis nonnullam dodrimtfi^
cpinionem confecutus Semper curaui,ut in U^
ierariagloria non poñremas partes teneretn^
De amplificatione fuperiora funt exempl

gulasßrc orationcs uariare licebiU H. Qmi
deinde fieti A v G. I^m pauìà liberius totam •
orationem uertemusyut unam diäionem pluribus
uerbis circunlociuamur.CH. Die exempli
cóufa^A v.Quod modo per nomen Incredibile,
modJ per aduerbium Incredibiliter, diäum
erat,unam diäionem aliquot uerbis commutaiintus.
Uteris confequi nequeam, quanta tuis
^iteris firn delegatus. Et mihi firiptu, cr tibi
ereditu perdiffiälejUerit, quantce iucunditati
^ mihi [cripta fuerint. Explicare prorjum
^equeo, quàm firn tuis Uterisgauifus. Et item
in infinitum* Kurfum alio paäo. Nam baäe^
nus er per negationem,cr per interrogation
nem, poftremd per infinitas orationes uaria^
uimus.Nunc per fubiuntHuas fiue conditional
les uariabimus,hoc modo : Moriar.fi unquam
iuicquam fiiit tuis Uteris,aut optatius, aut
dulcius. Peream,fi ulla res maiori uoluptati
fi*^t,quàm tuic literic* Ita me deus amet,ut ni^
i^il in uita tuis Uteris accidit iucundius. Et item
^^ia multa in hunc modum excogitarelicebit..
^^'^id deindei AV.NUC ad translationes,
fi^ilitudines,cr exemplafitgtendumeß.
TRANSLATIO EST IN HIS.
^eepiliteras Uias,qwe mellitiefiierut* Ni&il
»iiji merce delicice tua mihi fcripta uidetur.ìAt
uoluptas funt tuce liter^.Et huiufmodi vk
cauendu ne obfoletis, aut iuriorWus
Ayuntamiento de Madrid

C o P I AE
transUtionéus utamur, quale eft illud: luppi
ter hybernas cam niue confluii Alpes,
Et quale eft illud : Coena tuoru ftriptorum mi
fuauißimis epulis reftcit,
COMPARATIO A SIMILI.
Tua ftripta omni uel atnbrofta^uel neäarc
fuauiorafiiere, Literee tU(S quouis melle mihi
ftieredulciores, Epiftolahumanitatistuís, Cf
ftliquam omnem,crmel Atticum,^faccharÍ
omne, nedar ambroftam'q; deorum longe [upe
rauitMiequicquiddulcedine nobilitatum eñt
in medium adduci poteß.
AB EXEMPLO.
Nunquam^dducar^ut credam Hero Lean
dri fui literas aut maiore uoluptate, aut pluri^
bus ofculis acccpiffi,q; tuas accepi.Vix credit
derim, aut Scipionem euerfa Cartbagine, aut
Paulum Aemiliü capto Perfeo,magniftcentio^
rem egiffi triumphü^quam ego,fimulac fuauip
fima tua ßripta tuus mihi tabellarius reddidit.
Huiufmodi tum exfabulis, tum ex hiftorijs irt
finita poffunt inueniri.Ephyftca uerofutnun^
tur rerum pmilitudines, quarum quamplurifn^
rum naUaras memoriter tenere neceffe eft*^^
fi libetyin alia fententia tentemus.
NV14Q.VAM DVM VIVAM
ruieroimmemor*
Semper dum uiuam,tui meminero. Qup^^
uiud^nuné me tui capici obliuio. Prius uiuer}
definani>
Ayuntamiento de Madrid

COMPE KD I VM, 1J7
dcßnamyCpMfn tui meminißi*
per. comparationem,
Si mbram corpus potent cffugerc.a' hic
animus tui quibit obUuifcu Tuimemoriamne
Leth(vus quidem amnis poterit abolere^
PR AETEREA P E R A V T
more poetico,per contraria.
Dw« iuga montis aper,fluuios dum pifcisama
bit.Antèleues ergo Cfc.quce no eft multi ne^
^xcogitare.Verü ne immodici uideamur,
his in pricfcntia cotenti fimus, Aliè, ft uoles^
copiofius hac de re colloquemurX H R.E^O te
Auguftineiam plane exhauftum putahamifei
tu prceter expedationem nouum thefaurum in
dicafti.quem fipergas expUcare,noxantè oc^
cupauerit,quàmtihi eadem de re defintuerba.
A VC. Si ego hoc mediocri er doélrina CT
ingenio prcefto^quantwn Ciceronem ipfum ua
^ui/fe credis, qui cum Kofcio hifhrione certaffe
Jf^gitur^Sed fol nos relinquit.Humefcit coeìum,
fy^ftat imitari auiculas, tedoiy ac ledo nos
sondere. Proinde uale mi Chriftiane fuauißi^
WIE in craßinumx H K.TU itidem bene ualeas
^ugußine omnium dodißime.
CONVIVIVM RELIGIOSVM»
*fiVSEBlVS,*^TlMOTHEVS.^THEO
PHILVS. »^CHRySOGLOT.-
TVS.«VRANIVS.
® V. C/lm omnia nunc uernent or rideant in
Ayuntamiento de Madrid

L^G CONVIVI VM
ígríí, imiror effe, qui fimo fis urbibus äete^
(ientwr. t i.N5 omnes capiutur ajpeóluflorü,
aut pratom uernantm, autfontiu amnium 'ue:
aut fi capiuntur,eft aliud quod magis iuuetMa
uoluptas uoluptate, ueluti clauusclauopelli^
tur.^V.Tu mihifortaffefceneratores nanas,
aut his fimillimos negociatores auaros.r i M.
fftos qmdèyfed no folosj bone,im¿ cum his in
números alioSjufq; ad ipfos facerdotes ac mo^
nachos,quifere qwtftusgratia malunt in urbi
bus,ijs^fi-equentißimis uerfari, dogma fecuA
no Vythagoricu aut Platonica, fed cceci cuiuf'^
dam mendici,cui dulce erat premi turbis homv
num,quòd dicerei illic effe quieflu,uhi effet po
pulus.EV.ValedtCitd cu fuo quieftumos phi^
lofophi fumus.T i.Et Socrates philofophus ur
bes prcefhebat agris,quòd effet difcendi cupi^
dus.cr urbes haberent unde difceret. In agris
effe quidem arbores O* hortos, fontes Cf
nes,qui pafcerH oculos,Cíeteru nihil loqueren^
tur,ac proinde nihil docerent.E V.Eft nonni^
hil quod dixit Socrates, fi folus obambules
agns. Qjmq; mea fententia no eft muta reru
natura, fed undiquaq; loquax eft,multai¡;docet
coiemplantem, ft naüafuerit homine attenta
ac doälem.Qmd aliud clamitat ilia tam
nanaùineuo.Mtis fades, quam opificis Vf^
fapientid bonitati pare^Sed Socrates in eo ft^
§niidta docet Phcedru fuum, ac uicp^
ab CO
Ayuntamiento de Madrid

RÈLlGlOSVM. t39
-A FO difcit* T L$i tales adeffent aliquot, mhit
eße poßit amaniusrußicatioKC.B vXihet igi
tur huius rei periculäfacerei Efl mihi pr^dia
lum fuburbanu,no arttplum, fed nitide cultü^ed
uos in craßinum dicm ad prandium uoco* T R.
Pluresfumus, exederemus tota preediu tuum.
5 V s. Imo totum conuiuium apponetur herba
reum,exdapibus,ut inquit Flaccus»inemptis
^pparatum, Vinumipfelocusfuppcditat:pe^
poftff>meìones,ficos, pyra, m3la, nuces, ipf

gratijìimis. Sunt enim quidam inciuiliterc'uá^
Íes,quí comáuatore mora fua torquent, T I M.
Eo maturius ucnimusyut effet ocium It^andi,
uifendi^' regiamiñam tuam,quafn audimuí
undííff miris delieijs uariam, nufquam non te^
fían domini fui ingenium.2 V S.Kegfam fpe^
âabitis tali dignam rege. Mihi certe niduJuí
eñ,quauis regiagratior*Et fi'regnat,qui UbC'^
re uiuit ex animi fui fentcíia, híc plané regno»
Sed pnsftatyopinorMerim dumculin¿spr^
fèâaparat holufculum, cr adhuc moderatuf
eftfolis caloryuifere hortos noftros.r i M.E/Í
alius prceterhunci Nam hic Janémiré cuUus
hlandifiimoajpedujiatim ingredientes falu^
tat,ç^comiter excipit. E V S.Hinc igitur de^
cerpatfihi quifí^fiofciAosac frondes aíiquott
ne quid offendat domuspie¿)r*No idcm odor
œquégratus omnibus. Qjuvre f ibi quifq; deli^
gat.Neparcite*Nam quiequid hîcnafcitur^P^
né publicu effe patior. Neq¡; cnim unqua
ditur oflium huius ueftibuli, nifi noâu,r i M'
En tibi in ojho Petrus. E v S. Hune ego ma^f
ianitorem,quàm Mercurios,CentauroSy
portenta,qu

RELIGIO SVM. 14*
ttfficiuaíur^E V S.En tibi pcrßficilluw,quod tc
uel lyncamt rcddet.r i M .Latina uidco»Si uis
wd uitd ingreiiyfcrua mandataMattbcri cap.
^ 9 «E V S.Nunc lege greeca.i i M.Grteea ui^
deo quidem,at illa^no uident me:c[uare »
fadem banc irado Theophilo, qui nun% non
CantilUtGR

CONVIVIVM
íesyfortapis par eft ut ilium rtfalutemus,prne
nturi{;»ut quando ex noiis ipfi nihil poffiimus,
ille fua imtflimahili bonitate non finat ncsufi
qua aberrare à uia falutis, fed abieäis umbris
htdaiciSfC^ huius mundi prœftigijsyper ueri^
îatem euangclicàperducatnosaduitameeter
namihoc eft,ipfeper fe trahut nos ad fe,TiM.
Aequißimü eß, c^ ipfa locifpeciei imiitat ad
frecandum. E v SMultos hofpites alliât hu^
ius boni amaenitas: fed ita fer è apud omnes itt
-ualuit cofuetudoyut nemo prceter cat Ufum irt^
falutatum,Hunc ego uicefxdißimi VriapiyCO^
fiodem pofui, non folilm horti mei, fed omni
c¡uíe poßideo, deni^ corporis pariter at^ ofd
mi. Adeñ,ut uidetisyfonticulus faluberrimis ^
(¡fásnon inamoenè fcatens,uicunqi reprcefen^
tans unicum ilium fontem, qui coeleßi latice r^
Joäüat omnes laborantes O* oneratos,c^^
quì^anheLt anima delaßata malis huius ntfff^
di, non aliter q ^ iuxta Vfalmißam,c€ruus
eefluans fitiygußatis ferpentiü carnibus.Hif^
gratishaurire licetyquifquis ßtit.NonnulU
religionis gratia fefe afpergunt. Quidam
héunt,no ptisyfed religionis eaufa.Yideo uof
inmtos auelli ab hoc íoeo.Sed interim hora
net, ut mfamus húnc cultiorem hortu, quen^ ^^
quadrum cingunt muri regtce mete.Si quid en
uifendum intus,à prandio fpe^abitis, f ^
filis teßus nos,uekti cochleas, domi cohibe^
Ayuntamiento de Madrid

klLXCXOSVM. t4l
LL^M aliquot* T I M. Papié,Epicúreos hortos
mihi uidere uideor. E V S. Totus hic locus uo-^
luptati dicaüis efl,fed honefle,pafcendis ocit
lis^recreandis naribus,reficiendisanimis* Nitil
tic rutfdtur prteter odoratas herhas,nec
eas quasUbet,jed eximias duntaxat. Ynuquoi

Qu^tanimfefe condii tarn omMisríuusf
E V s. Vide incimliutem humanam. Foñeaf,
hic fatis exhilarauit oculos nofbros, proluit cu
íinam,eíus^fordes fecum dejèrtin cloacant.
TI M.Crudcle,ita me Deus bene amet.i v s.
Crudele, ni crin hunc ufum paraßet aterni
numinis benignitas.Tum crudeles fumus, cûnt
fontem diuimv fcripturct longe hocamoenio^
rem, recreandis fimul ac purgandis ammis n9
ftris daiu,'cojpurcamus uitijs noftris, prauis^
cupiditatibus, abutentes tam ineffabili dcn9
dei,Nam hac aqua no abutimur,ßpartimuriff
uartos ufus,in quos illam dedit is,qui nihil nor^
affatim fuppeditat ufibus humanis. r i M.V^
rißimajunt quer narras: fed cur tibi uiret etti
horti fepta manufaäai B v S. Nr quid htc nO
uireat,Quidam ruhramalunt,qudd is color ai
ditus uirentibusgratiâadiungat. Hic mihi mi
gis arrida, ut eßfua cuiq; fententia, etiíun if^
hortis. TI M.Sed horti per fe amoenißimi i^-"
eunditatempropimodwn obfcurat ambulacri
tria. E V S. In his uel ftudeo,uel obambuloß''
lus,aut cum amicalo confabulans, uel cibuttf ^^
pio,ß uidetur, TIM. Columnce paribus ínte^''
uallis fußmentesitdificiwn innitens,mira^'^^
íorumuarietate blandientes,funt'nemarniO^
re

RELIGIOSVM» F4F
w^ne uA credos,ucl deicres quicquam temeri*
No« rarJfallit jpecies.Ciuod opibus dceß,ar
tefmimas. r i m.No tibifat erathortus tam
^itidusAam excultus, niß fingeres inpiper a^
^^os,boriosi E V S^Non capiebat omnes herba
^ ß>eäesunushortus,Pri^terea bis deMa^
^^>cämpidum florcmcmuiuo decertaniB
Mero miramur ariiftcim natu
''«.in titero piäoris ingeniuM utro^} benigni
totem Dei,qui in ußwt noßrü largiiur bccc om
^^mdUin re no mirabilis pariter CTamabi-
^^^^ojbremdnonfemperuirct horius,nofcm
P^ uiuunt flofcuUMichortusctid media bru^
ma uiret CT adbUnditur^T i M. Ai no jpirat*^
E V S.Srd rurfim non eget cultura. TiM^Tan
tàm pafcit oculos^ 2VS.Veräm,ßd b'oc perpc
^ofacit.T I M.Habet fuum CTpi^aßniS.
^ V s. Habet^nobis tomen eft uiuacior,cr HU
ßrigratiam addii ^tas,quam nobis deirabit.
JIM. Vtìni bic uanus eßes. E v S.In hoc am
^^^acro,quod fpeäat occidenUm,ß)lefruor o-
^^tcúnhoc quod fpeäat oricntem,apricor in
^^miinhoc quod fpeäat auftrum,fed patet
'^^fmentrionem, recreor ab ceftu folis. Ob':-
^^^bimus,ß uidetur^cfui fpeäetis propius.
^pfrnat ipfum etia folum : babent enim CT
Wl(e coloru gratiam,crflofculis piäis a á-
^dÍMníiflr.Hof nemus quod mdetis boc toto
P'^fic dcpiOm^exhibet rmbi uarium fpcäa^
& J
Ayuntamiento de Madrid

€ulm. Primciuotuidetisarbores, tot ulietis
arborum genera, fìnguìis ai natiuam imagini
nonpejiimèexprefiis* Quoicernitisaues,toi
uidetis auiwn fpecies,pr

RELIGIOSVM. 147
locmiubi mtarit iociuidcbis CTcohrc aliu.
TI. qmd bic fibi mit tibüen^ E v S» Nome
tädcs in pro^mo chamclm faltantemi r i m»
Video nommt fpeChculm, chamclus cimedus
^fi^C^fimius choraules* B V S.Sed bisfingu-
Utim of, per ociwn contempUndis diàs dabi^
uel totum tridumy nuc fatis erit ucluti per
^anfennamuidiffeMhacregionedepiäueß
jd natiuam effigem, quiequid efl inpgniüher
^^^noniquod^ iure mir emini, htcuenena quan
prtefentanea, tutJ non foläm jpeélan^
^'Uerumetiam contreäanturS i M,*Enfcor^
pif^>rarum in bifce regionibus malum, fed frc
qtiens Italite. Q^nquam color mibi parü re^
fondere uidetur in piäura* E v S. Q^ fici
TI. Quiamagis nigjrent apud ltalos,iftc palli
iior eft. EVS.An no agnofcis berbam in cuius
foliü inciditi TI M.Nonp(if. E v*Ncc mirale
enim nafciUfr in bortis noftratibus. Aconi
eß. Ei ueneno tanta uis eß,ut fcorpius ad
^^us contaiHi ftupefcat,pallefcati{;,fefe(f; uin
" patiatur. Sed ojfenfus ueneno,i ueneno pcremedium.
Videtis in propinquo utrunqut
i^us hellebori* Si fcorpius fefe potueritex^
P^iirc ifolio aconiti,cralbufn helleborü con
^^^gere^recipiet prißnum uigorem, diucrß ue
y^^contailufoluente torpore.T i M.Äif« eft
ie iftofcii^piojnam is fe nun^; explica^
^^^ ^ aconiti folio^Etid loquuntur bic fcorpiji
fi 4
Ayuntamiento de Madrid

143 CONVIVIVM
E V S.Et qiddm gmcè.x i M.QÍ« JÄ^E V^
P.àifi tìicpneterherbastd
detis omneferpentìum genus,En uobis bapU^
fcusyoculisigneis, ipfis etidnocenüßimisuenf
nisfomiddilis. T I M, EI is toqtuturaliiiuid*
E V. Oderintyinciiútydmn metuanU r I. Plani
regía UOX,E V SJRNA nihil minusregiu^fed ty^
tannica uox eßMu pugnai hccrta cum uipe^
va, ìi(cdipfasinfidiatur,ie{ia putamine otd
ftruthiocameli, Htcuidetispolitim totamfof
micarum,ad quaru imitationem nos uocat He^
hrétus ille fapienr, atq; ^amFlaccus noñér*
Htc mdetis fórmicas indicas, que^ aurum egc
runtyocferuant. r i M.OFUM immortalem,cui
poßit obrepere t

RELLGLOSVM. 149
wíígínf. yidetis torvedincfroftratam in ari
na concoloriyquam hu tuto ucl manucontigc^
ris.Sed alio properandà eñMíec pafcunt ocu
ios^t uentrem non expUnt:propermus ad re
^ifta. XIM. Etiam'ne amplius í B v S. Mox
wdehitis quid nobis prabcat poJhcum.Htc ui
^^tis hortum fatis Jpaáofum, in duas diuifum
P^iej: in altera eji quicqmd eji herbara efcuqua
regnai uxor (y fámula mea;
in

TFO CONVIVTVM
ris oui hraciìjs,adcò dedidkcrunt iimrr^M
fentiunt neminem ìctdcre. In cxtvcmo pomario
apum regnü efl, Nec illud fané jpeäaculu
tnamœrm* In pnefcntia no finam uos amplius
eontemplari, quJ fit quod uos poRhac reuocet
Un^ ad nouum fpeilaculum^A prandio ccete^
ta uobis oßendm,P V.Vxor C^famula eia-*
mitant corrumpi prandium, E V sdubeto illas
effe iequanimes, nos iam accurremus^Laue^^
mus amirìjUt puris manibus ^animis ad men
fam accedamus* Etenim fi etbnicis quoq; reli^
giofa erat menfa,quanto magis oportet effe fa
eram Chnftianis,quihus habet imagine quan^
iam illius faerofan^ii couiwj, quod dominus le
fis poRremumegit cum fuis difcipulis.Et ob
id reeeptìi efiabluere manus,ut fi quid odij,li^
uoris, autturpitudinis alicuiforfitanrefideat
in animOiid eijciat ante, quàm accedat ad cibi
capiendum. Sie enim opirior CT corporifalu^
briores effe cibos,fi fumantur animo deßcato»
TIM. Iftud uerißimum effe credimus* E V
Quoniam hoc exemplutn nobis ab ipfo Cbri^
fio traditum eß, ut ab hymno cibum außricare
mur(nam id arbitrer,quod frequente)' in euan
gelio legimus, illum benedixiffe,aut gratiits e^
gtffepatri prtus, quitn cibum ß'ar,geret ) Cf
rurfumhymno finircmus:fi uidetur, rccitäho
uobis hymnu^ quem diuus Cbryfoßomus mirti
Jaudibus pricdieat in Homilia quadanu (^¡¿f*^
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOSVM» tit
iusctìctminterprelarL xiMAmSutuelis.to^
gmus. E V s, Bencdidus Deus qui mefafcis
à iuuentute mea, qui cihum probes omni car^
niytepk Icetitia a^g^udio corda nofhra,ut af^
fatim quod fatis eft hahentes,abundmus in o^
mne opus bonum,in Cbrifto Irfu domino no-*
Pro,cum quo Ubi gloria, bonor GT impcriunh
fum fanäo ßfiritu in omne

tfZ CONVIVIVM
Cf poculisfut nihil ilium non fapiat,ffd potif
fimumillabatuir animis noßris. Id quo magis
dignetitr,c¡^nos tanti hojpitis reddamur capa
eiorcs,fi moleftum non eft,aufcultabitis paulu^
tum è ¡acra le¿Hone,fed ita, ut interim nihilo fc
m admoueatis manus ouis cylaib(cis,fìlihef^
TIM. Idfaciemus libenter, fed aufcultahimus
libentius. LVSJs mos mihi muítis nominibus
uidetur ampleäendus,quod hac ratione uiten^
tur inanes fahul

RELIGIOSVM. TFI
^nagis pìacet Domino, quàm m(Hrft^.'B v S.
Sit hoc fatis^Pnrfíat enim pauca atdiidifce^
re,f, multa cum tcedio deuorare. X i M. Pr

f CONVIVIVM
pio* Agenecubi uide

RELIGIOSVM. T^Y
ipmpeíí agjrìs, (edificios, CT quiquid oh fiat:
aMcuhi fe condii fuh terras:cuiui impetuficO"
Herii inhibere, aut aito defìedere, nihil agas.
idem accidit inmagnis fluminibus,uelutifa^
lwl

Ijí6 CONVIVIVM
qui fit hmufmoii, hunc non conucnit fortaßis
humanis legibus in ordinem cogere,fed fuo do
• mino,cuius fpiritu agitur,reHnquendus eß,nec
iudicandus eft CK bifce rebus,quibus imbecilli^
tas imperfiäoru utam¿¡; prouehitur ad ueram
pietatem : fedß quid fecus facit, dicendum eR
cum Paulo : Dominus affumpßt illum,domino
fuo flat.aut caditdtem illud : Spiritualis homo
omnia dijudicat, ipfe uerd à nemine iudicatur-
' Talihus iptur nemo pri^ribat, fed dominus.
^ ^ui pnrßripfit términos mari e^ amnibus,ba
het corßü regismlr^^ uo<
füerit/njU^^ enim opus eft pY

RETLGLOSVM. TS7
«eli« ut umbra tua nobis enarret attera, quiC
mihi uidetur aliquato obfcurior.S o.St boni uà
letis cofulere quicquid dixero,fedidò dica quoi
ntihiuideturMoqui qui fieri poiejl, ut rebus
cbfcuris luce adfèrat umbra UvS, Equidem
recipiofiituru omnium nomine, cr tales um^
ircelucem fuamhabent aptioremoculis no-'
ßris* s o.ldem docere-uideucrquod Paulus*
Diuerfis mt

i;S CONVIVIVM
hunc & efcas deftruxerit DWÍÍ. Capus eñ et
corte noftra^Ülixis magis dcleâor. lus eñ non
inelegans : quoi in eo natat, lancee funt fe^
leäißimce. Sumat fibi quifi^y quodgratum efi
animo. Sed ne quid uos fallam, fuccedit huic
aßi nonnihil,mox bellaria,deinde fabulai ^ca
taftrophe.r i M^Sed interim excìudimus uxo^
rem è conuiuio. E V SNbi uos uenietis cornila
ti ueßris, accumbet cr mea. Nunc quid aliud
effct,qum^muta perfona^et illa fuauiusgar^
rit mulier inter mulieres, er nos liberius pbi^
lofopbamur» Alioqui periculü fit,ne nobis acä
äat,quod accidit Socrati, cui quum effentcon^
uiuce philofophi, quibus magis placent huiuf^
modifabulcc,quàm cibus, CT w longfmpro^
ßrreturdifputatio, Xanthippe comota men^
fam fubuertit.T I M.NM minus à tua metuevi
dum arbitror. Eñ enim mulier moribus placi^
dißimis^ IVsMibi certe talis efl,utcomutare
Hon cupiam,etim ß liceatiatq; hocnontine
hi uel prcçcipuè uideor fortunatus. Nec enif^
mihi placet ecrum fententia, qiá fortunati p^
tant,uxorem habnißenunquam:magisarri^
det quod ait fapiens Kehr

RBLIGIOSVM^ 1^9
tite fcnlentice cnarrdf{oncm,c^ iam míK dû-
^urire uidetur ^ ëi!^'AvàV9-®''Theophilus,
T H. Ime) mihi ammuserut in patinisidicam ta
' wen,

T6O CONVRVIVM
qmd^oUàtmclocom rem explicas, id quod
in diuinis literis prcecipuum cH:fed difiere ue
lim, quidappellet facrificium, quidmifiericor^
éam.Nam qidconfiftit, ut auerfeturfacnficia
, Deus, quer fibi tot prceceptis iußhrat exhibe-'
rif T h. Quomodo Deus auerfetur facrificia»
docet ipfe nos apud Efaiam cap.i. Sunt enim
quidam prcefcripta lud^eis in Uge,quiefìgd
ficant magis fanäimoniam, quam pnsñent :
quodgenus funt,dies ßfti,fabbatifmi, ieiunia,
facri^ia,Etfunt qu^e femper pr^fUnia pnt,
quae fuapte natura bona funt, non quia iuffa^
ludceos autem auerfaturDeus,no qudd obfer^
uarentlegjisnUis, fed quod his Jhdtè tumidi,
negligerei ea qu^e Deus maxime uult priefta^
ri à nobisiac madentes auaritia,fuperì>ia,rapi
nis,odxo, Uuore, aeterisíj; uitìjs, exiftimabaftt
Deum ipfts multim debere, quod diebusfèftis
uerfarentur in tempio,quod immolareni ui^
mas, quid abftinerent à céis uetitis, quod ilU
nonnun^ ieiunareni:umbras ampleäebantUTß
rem negligebant. QuJd autem aitMifencor"
diam uob,C^ no facrifiáüiopinor ex idiomi''
te fermonis Hebr^ei diäum.pro eo quod erat»
mfericordiam uolo potius quim facrificiu^^
quemadmodum, uelut interpretatur Solotttofh
quum ait : f acere mifericordiam CT««^'^'^
mgis^acet domino quam uiüimte* Vorrò o^
me c£ß(iS,quod impenditurfubleuando
Ayuntamiento de Madrid

RHLICIOSVM^ t6t
iciniò,f(riptwa mifericordiam uocat^CT' élee^
mofynam,qiut C^ipft nomcn duxit à mifcrett
do.Vidimas appcUari puto^quiciltädpertinct
^d ceremonias corporales, C^ aliquid habet
affine (um ludaifmo, quodgenusfunt deleaus
€iborm,ueßitits pra!fcriptus,iciunim,facrifi
dum,preces ueluti penfum abfolutit,quies diei
ßß'HiCc enim ut pro tempore non funt omni
«0 «

inftiiuta,non homo propter ilU Sed bòre un^
pudenterdicere uiderer,nifiueßromffudiee^
remMám ex di^s reäiora difcere* EWS.lña
mibi uidentur adeo diäa impudenter, ut exijtí
mem domimi lèfum íoqui per orgami oris tui*
Sed interim dum targiter pafeimus ánimos no^
pros,nenegliganturcollege, r h. Quinam^
E V. Corpora nofira,ninne collegce funt axtv
morumi Hoc enim malim, quàm inßrvmenta,
uel domicilia,ue¡ fepulcbra.T i M.Hoc nimiri
eft affatim refici,ubi totus homo reficitur.'B V»
Video uos fegniter attingere : quare, ft tädC'^
tur,iubebo profèrri affa,ne pro lauto conmtào
longmn prcebeam. Yidetis huius prandio^
fummam^Armus eft ouillus,fed exqmfitus,ca^
pus,CT perdices quatuor.Has folas à merca^
tu fumpfi, reliquafuppeditathoc prcedioluftt»
r 1M. Epicureum prandiu uideo, ne dieam S9
bariticum. E v S, Imo uix Carmelitiewn. sci
quale quale eñ, boni confuletis^ Animus certi
purus e ft,ft parum lautum eft conuiuiu^r 1
Adeo non eñmuta tua domus, utnofolumP*
rietes,fed CT cyatbus loquatur aliquid. E V
Quid tibi loquitur^ r i M,Nemo,nift à fei{)^
larditur. E v S. Cyatbus patrocinatur uifi^*
Nam uulgusßbrim, aut capitisgrauedinent ^
potu contraüam, imputare folet uino, c{UUff^
ipfi fibi malum accerfierint immodice biben^
do*$o PMcusff-ieciloquitur, ^ t//
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIO S VM. T6$
V S. Admcnet non effe tutum facer^
dotibus aut regufamuUs indulgere uino, quJd
uinum fere transjhat in linguam,quiequid la^
tebat in corde, S o.Apwd Aegyptios olim ne^
fas eratjacerdotibus Ubere uinum, càm non-"
dum ilUs mortales fua committerent arcana^
^ VS. Nunc Ucci quidem omnibus bibere ui^
expediat,nefcio. Eulali,quid libelli
proßrs è crwnena^ perquàm elegans uidetur,
^am foris etiam totus aureus efts v.Sed idem
intusplui quàm gemmeus eß. Sunt epiflolcc
^aulince, quas ut únicas delicias meas femper
^ecumxircunftro : quas ideo proftroyquòd FXI
cccafione fermonis tui uenit in mentem locus
quidam,qui me nuperdiu torftty nec adhuc fa^
ti5 fibi facit animus. li eß in epißol(f prioris
ad Corinthios cap. Omnia mihi licent,,fed
tó omnia expediut.Omnia mihilicentjed egf)
fub nullius redlgar poteftntê. Primu,ft Stoicis
eredimus,nihil eft utile,quod no idem honeftU.
Comodo igitur Paulus diftinguit id quod li^
ab eo quod expedit ì Certè fcortari aut
^nebriarinonlicet, quomodo ígiü/r liccntomniaè
Quod fi Paulus de certo genere rerum h
í^itur,quarum omnium uuU effe licentiam, no
foffitm fatis ex ipfo loci tenore diuinare,quod
f^mfit illud genus. Ex ijs qucc mox huic lo -
^^ fi^bijciuntur,convjcere licet, eum loqui de
^iborum delcdu. Qwdam enim abñinebavi
Ayuntamiento de Madrid

ab idoiothytìs^quidÙ à (ibis per Mofen ittter^
diilis^Et de idotothytis agit cap.8*Kurfuscd^
pite t o. ueiut exphcans huius ìocifententiantp
alt : Omnia mihi licent, fed non omnia expe^
iiunUomnia mihi licent,fed non omnia a:difi^
eant.Nemo quod fuum efiquierat,fed quodd
ierius.Omnec^od\nmace\loueniUmanduc

RtLlGloSVM.
reatKam obiurgarat Corinthios,ílu¿d effenl
fcditíof^McjdfcorííttionibMS,dduUaijí.

offcnfus fcrufulo fanííus AmbropuSyputd
hunc eßigermanum Apoftolifenfum,utuiaii
pr

RELIGIOSVM.
femperaiídum,tanq; natura maUs,nec aUtcr§
abftinemus ab homicidio, CT adulterio. Hoc
quibus erat perfuafm, redaiH erant fub alie^
nampoteftatè,crexciderantab Euangelica
^ibertate.Solus,quod quide meminerim,Theo^
phyla&usfententid inducit ab his omnibus di^
^fam. Licei uefci quibuslibet cibis, fed no ex
pedit immodicè^Nam ex luxu nafdtwr impudi
^itia.Hicfenfus quanf, impius no eft,tamc mi
hi no uidetur huius locigermanus ejfe.Often^
di quteme torqueant-.ueftrce charitatis erit,mc
ex his fcrupulis eximere.EV.NÌC tu probè tuo
^ejpondes nomini. Qui fic nouit proponerc
quicpiones, non opus habet alio dijfoluat.
Sic enim propofuijìi dubitatione tuà>ut ego du
hitare defierim.Tamctfí Paulus in ea epißola,
quonid multa ßmul decreuitagere,fcepe ab Mno
ardimento in aliud deuoluitur, CT rurfum
qtiod intermiferat repetitx H.N//Ì uererer,nc
WOÍ mea loquacitate auoce ¿capiendo cibo,CT
ß credere fas effe tam facris colloquifs admifcc
quicf, ex profanis autoribus, proponere et
Vfe quiddä,qu0d hodie legente me non torßt,
fid unicè deleüauit.'EV S.lmò profani dici ni
^het, quiequid pium eß, CT ad bonos mores
^oducensSacris quidem hteris ubiq; prima de^
^etur autoritasyfed tamen ego nomnq; offcn^
^^qu^damuel diüa à ueteribus, uel fcripta
ethnicis,etiam poetis,tam cafiè,tam fanale,
b z
Ayuntamiento de Madrid

torn dimnitus, ut mihi non pojìim pcrfuctdcre,
quin pedus illoru,cdm ilU fcnbcrhnumen a\i
quod homi agitaucrit* Etfortajje latius fefrrt
ditfpiritus QhriHij q^thn nos interplretamur*
Et multi funt in confortio fanéìorum, qui nott
funt apud nos in catalogo, Fatcor affèéHi mei
apud amicosmo poffum legare librum Cicero^
nisdeSeneilutCy de Amicitia, de Ojfìcijs, de
Tufculanisqu£eftionibus,quinaliquoties exo^
fcuíercodicem,acuenereir fan(lil illud peélus^
affiata coeleñinumine. Cotrà,càmhosquof^
dam recetíores lego de repub, oeconomica,aut
ethica preecipientes,Deum immortalem quàf^^
Jrigent prce iliis, imi quàm non mdenturfen^
re quod fcribuntMt ego citiuspatiar perire to^
tum Scotum cum aliquot fui fmilibus,qu¿m í^
hros unius Ciceronis^aut Plutarchi : non quid
illos in totu damnem, fed quod ex his fenti^
me reddi meliorem,ciìm ex illoru leéHone fi^^
gam,nefcio quomodo, frigidius affeilus er¿f
ueram uìrtutem, fed irritatior ad contention^*
Qnare ne uercre,quicquid ijluc eR,propo^^
te .e nXùm pleri^ libri M. Tullif,quos fc^^""
pfit dephilofophiajiuinitatis quiddamfp^^^
te uidentur,tum ille quem fenexfcripfit àe Sf^
neüute, plane mihi uidetur ^ KVHVW
quemadmodum Gnecis ejl in prouerbio.^^
hodie relegi,atq; hcec uerba,quoniam pr^ ^^
teris arridebant^edidieiiQuod fi quisDeus^^
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOSVM» 1^9
ii Urgiatur,ut ex. hoc (etate repuerafcam, &
incunis uagiam,ualde recufem:necuero uetim»
quafi decurfi>fpaáoJ calce ^ad carceres reuo^
cari. Qtti J enim habet hccc uita comodi, quii
nonpotìusìaboris^Sednonhabeatfanè,h^ct
^^tè tamen aut fatietatem, aut moleftiam. Na
^ibet enim mihi deplorare uitam, quod multi»
&hidoai,fiepefpccnmt. Nccmeuixiffepoe
^i^t,quoniam ita uixi,ut fruRra me natum ni
^xifhmem.Et ex uita ifta difcedo,tanq; ex bo^
fpjtio,non tanqs è domo^Comorandi enim na^
tura diuerfi)rium nobis,no habitandi dedit* O
privclarum illum d^em,

OztonmßnxmtyCiu0mfi4€rit: cr in dialogò
paru meminerit decori^quod in primis jpeäan
dum eß in hoc fcrip ti genere,pnefertim cptuttt
eius uin memoria recens adhuc hcereret ad^
mis eius cetatis hominu*T H.Yehementer pro
habile eß quod narras: fed dicam quid mihi ue
nerit in mentem,te reeitante.Siep enumero tnc
cum admiratus fum,quu omnes optent long^e^
uitatè,c^morté exhorreant.tamen uix quenf,
comperi tam jeiicem,no dico fenem,fedprouc^
dioris cetatis hominem,quin rogatus, an fi
tur,ueiitrepuerafcere,ufurusper omnia iffdent
honis ac malis, qucc illi iam contigißent in ui^
ta,reß)onderit idem quod Cato dicit^pnefer^
timfi recolat animo, quicquid annis retroa^^
feu trijle,feu ¡¿etü ohtigifjet» Namfrequentef
CT fuauiü rerum recordatio, uel cum pudori
uel cwn confcientice moleftia comunäa eß, ^
animus ab bis etia recolendis no minus abhor^
Yeat,cf; à triftibus^ld opinor nobis indicami ff
pientißimi poet

RELIGIOSVM. t71
Mnfh^amxiJJe,fiperfas ntfasíficogeñas
diiátias rcliníiudt morientes. At Cato ideo no
putatfefrufira natum^quod integrum CT fan
^ameiuempntftiterit reipub. quod ineorru^
ptm ntap^atum,quod pofteritati quoq; uir^
^tis Cy'induflricp fine monumenta reliquerit,
^ ilio quid did potuit diuiniusi Difeedo tan
9^exhofpitio>non tanquam è domo.HoJ^
Ho tantijper utilieetjonec hojpes iubeat exi^
rc.Z domo fua nullus facile pelliturEt tamen
^jnc quoque fi^penumeropropellit uel ruina,
uel inccndiu,uel aliuscafus quijpiam* Ythoru
wbil acädat^tamen fenio coUabens

I7i CONVIVIVM
iommyfiue domUiliu* Cceteru hoccoYfufcu^
Urn appellai tahernaculm, grcecè ffntufsg^
Nííw cr^MÍ fumusyinquit^inhoc tabernaciúo»
ingemifcimusgrauatiSE. Necabludità fer^
mone Petri:lufim aute, inquit, arbitror quan
diu fum in hoc tabernáculo, fufcitare uos in ci
monitione, certus quid uelox eft depofitio ta^
bernaculi mei.Quid autem aliud clamai nobis
Chrifbis, § ut ftc uiuamus ac uigilemus, tanf,
ilici moriuiri^ficincumbamus honef^s rebus»
tanquam femper uiíhtriñam illud quum auH^
mus, O prceclarum diem,none uidemur auii^
re Paulum ipfum loquentem, Cupio diffobà*
t^effecum Chrißo^CH.Q^ßlicesfunt,
qui tali animo morie expeSant.Sed in oratiO'^
ne Catonis,quanq;pr

RELIGIOSVM. 175
fiM bonitate boniconfulturus effit, quod flu^
duiffitbenc WMERE.NE.PROJP^J mirandus ani
mus in eo qui Cbriftum ac ¡acras literas no no
^atProindequumhuiußfiodi qucedamlego
de tcílibus uiris^mxTiMte^^
Sande Socrates'orapro noffis.FK^ipfe ntf* '
hi fcepenumlro non tem^o, quin bene oini^
*^faníhnmim¿eMaronis cr Fl^crí^NH«
ATEGO quot uià Chrißianos, F; frigidè mo^
^entes^Quidamfidunt in bis rebus,quib.non
eftfidendum:quidam ob confcìcntiamfcclerum
Crfcrupulos,quibusindo¿iiquidam oMre^
punt morituro,penè dejperantes exhalant ani
mam»c h.nec mirum eos fic mori, qui per om
nem uitam tantäm .philofophati funt in cere^
mon^i.N E,Quid ifthuc uerbi eß CHR.
tam,fed illud etici atq; etiatn prcefatus,me non
damnare, imò uehementer probare facrameta
&ritus eccleficc,fed quofda uel improbos uel
fMpfrJiitM)Jo5,MfUt molltßime dicd,fimplices
& indoäos,qui docent populu hifce rebusft^
dere, prtetermifiis bis qute nos uerè reddunt
^riHianos.n EMondum fatis intelhgo quor
fwm eas.CHjaxo ut intelligas.Si uulgus Cbri
ßanorum ß>eäes,nonne prora cr puppis ui
Ulis in ceremonifs eñ í ¡n baptifmo quanta
religione repr^fentanUirprifci ritus ecclefic^^
^omoratur infans extra fores tepli,peragiùar
^^rcifmus,peragitur(ate(hifmusyfufcipiutuif
b 5
Ayuntamiento de Madrid

174 CONVIVIVM
uota,abiuratur ¡atañas cm pompis CT uotu^
ftatibus fuisjandm ungitur,confignatur,fali
^,tingitur : datwr negocium fufceptoribuSyUt
puemcurent injhtuendumMli dato numo redi
munt liberiate, Et iam puer Cbrißanus dici-^
eß aMífio modo* Mox rurßis ungitur,
tandem diftit confiteriyßmit euchariftid,con^
ßießit quiefiere diebus ßßis,audireßtcru,ieiu
nare nonun^ abßinere à carnibus. Et bcec fi
feruatybabetur abfolutè Cbrißianus.Ducit u^
Xore,accedit aliud furamentuúnitiatur ßicris»
rwrfus ungitur cr ccßcratur, mutatur ueflif»
dicutur preces,Atq; hcec quidem omnia, qudi
fiut,probo: fed quod bcec fiunt magis ex cofic^
tudine,^ ex animo,no proboiquòd nihil aliud
adhibetur ad Chrißianißnu,uehemeter imprO
bo, Siquidem magna pars bominum dum his fi
dit, nihilo ßcius interim per fas neßisif; congf
rit opes,ßruit ir(€,ßermt libidini,feruit liuor'h
feruit ambitioniific tandem uenitur ad mori^'
Hic rwrßts ceremoni

R E L 1 o 1 o S V M. tjf
taliorjuut bene potus. Hcec ut rede aJhiben^
turyprccfertim qute nobis tradiditeccíefiaftiea
ionfuetudo, ita funt alia quccdam reeoditiora,
quce nobis hoc pr^efiat, ut cum alacritate jpiri
tus, ut cum Chriftianafiducia migremus hinc.
E V S.piè Ui quidem ifta uereíy cdcionans,fed
interim nullus admouet manum cibis. Caueat
quifc¡; ne fefallat.Ego prt^dixi nihil expedídum
pncterfecudas menfas, eas^; ru/hcanaf»
ne quis fibi promittat ?hafides aues.aut atta^
genas,aut Attica lAlaria.Hiec amoueto puer,
cr quod reftat apponito. Videtis non copice,
fed inopite noñree comu. Hie eñ prouentus
hortuioru quos uidiftis.Ke parcite,fi quid am
det. XL Tanta uarietas eft,ut uel ipfo recree^
mwr afpedu^E v S^ Atqui ne plane iotemnatis
frugalitatemea, hcec patina exhilaraffet Hila
irionem monachu euangelicü,comitati uel centum
monachis illius feculi. Paulo uero atq^ A*
tonio, ucl menftruus commcatus effe potuijfet.
T Llwo nec Petrus ille princeps Apofíolorum
f^ftidiffet, opinor, cdm apud Simone coriariS
diuerfaretur, E v.Imo nec Paulus,opinor,cdm
foaiius egeftate futoriam nodurnis horis exer
eeret.T i M.Debemus benignitati diuin

f ias agmus i E s v Chrifto, qui nohis fuppe
ditetcrfi'ugaíitatis,crpaticnti£e matmi.
Qum fupereritygiraticis agamus illius munifi^
tentici, qui nos fua libcralitateinuitetacpro^
uocet ad amori fui:ac modicè parce'q^jruentes
ijs, quce largitèr prcehuit diuina benignitas*
pauperum memores ftmus,quibus Deus deeffe
uoluit quod nobis fupereB,ut utrifq* per a\te>
ros fit occafio uirtutis^Siquidê nobis largiturt
unde fubuenietes egeftatifraternceymifericor^
diam ipfius promereamur.et illi no ftra libera^
Mtate recreatiygratias agutDeo pro bona men
tenoftra,nosí¡;precibus fuis illi commendante
Et reâè uenit in mentem.Ueus puer,die uxo^
iijui ex aßis quce fuperant,mittat Gudulce rto
ßne.Eft uicina qucedamgrauida,tenuifortU'^
na, fed animo beatißima, lAaritus nuperdc^
teßityhomo profUfus er ignauus, qui nihil u^
xori reliquit praeter liberorum gregem^r i M'
Chriftus iußit dari omni petenti : id fifacerh
intra menfem ipfi mihi mendicandu eJfet.'B V*
Opinor Chriftum fentirede his qui petant nc
teffaria^Nam qui peüint,imo qui flagitant,u^
extorquent potius magnas fu}nmas,quibus eJC<
truant ^coenationes Lucullianas,aut,quod p^^
ius eñ, quibus alant luxum ac libidinem fu^^
M¡s negare quod petunt,e\eemofyna eñ: imi r^
pina eft, largiri malèufuris, quod debebatur
prcefentineceßitatiproximorii. Vndemihtff^
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOSVM. 177
ientwruix excufaripoffi ¿ peccato eapita%
qui fumptíbus immodicis aut extruunt, aut ornantmonafleriafeu
tempia, quum interim tot
uiuachrijh tcmplafame periclitentur, nudiùt
te horreant,rerum% necejfariarum inopia dip
erucientur* Qx^ effem apud Britannos,uidi
tumbam diui Thoms triamilliaduca^
forum in firuaurdmonafterii^Etfunt qui pu^
tent eßi nephas,eam pecuniam in pios ufus a^
vertere,prccter mente teßatoris: maluntif^de^
h 7
Ayuntamiento de Madrid

moliri, quid inftaurenty (¡tùm non (edificare»
Ucee quoniam infignia funtyuifum eft comemo
rare: quanquam funt paßim in templis noftris
exempla permulta ßmdia, Hcec mihi uidetuf
ambitio,non eleemofyna.Diuites ambiuntßhi
monumentum in templis, in quihus ohm nec ä
uis locus erat, Curant fe fculpendos ac pingcf^
dosyadditis etiam nominibus ac beneficij titu^
loiatq; hifce rebus bonam templi partem occU^
pantyolim opinor poßulaturiyut ipforum cad^
nera in ipfis reponantur altaribus. Dicet J»'
quis. An horum munificentiam exißimas rei)"
tiendamì Nequaquam,ß templo Dei dign^
fit,quod offerunt* Sed ego ßfacerdos aut epi^
fcopus effem, hortarer craffos illos aulicoSyOif^
negociatoreSyUtß uellent fua peccata redime^
re apud Deumyißaclanculum efßtndcrenti^
fubßdium eoruyqui uere pauperes funt* Ißi P^
tant perire pecuniam,quießcfrußulatim, Cf
elanculum in prcefentem egeRatem tenuiUfi^
leuandam dißipatur, cuius nullum extet rff^^
poßeros monumentum. Ego puto nullam ffi^^
lius collocari ea, quam ipfe Chrißus fibi ui^^
imputaricertißimus debitor* T i. Anno put^
re ¿iè collocari,quod datur monafter\^si E V
Eí his darem ntnihil,ß diues effem,fed darcff^
ad neceßitatemy non ad luxum : tum his,mt^
quos fentirem uigereßudium ucr

R E L I G I O $ V M. 179
fiod datur iftis mendicis pMcis. E V S E. ET
ijlis nonM dandum eß aìiquattdo, fed cum de
ìedu.At mihi confuUum uideatwTyfi finffdce ci
uitates fuosalerent, necprrentur errones hue
Crilluc circuncurfitantesypr^fertím uaìidi,
quibus opus fuppeditandü fentio potius,quam
pecuniam^r i M,Qmbus iff tur potißimü dan
dum cenfes,quantum,cr quatenus^ E V. HOC
ntihi ad unguem de fcribere difficillimu ßt. Pri
ntäm animum adeffe oportet, qui cupiat omni
tus fubuenire.Deindepro mea tenuitate quod
foßum, impertió, quoties fefe offert occaßo»
pr

multi minus eßcnt ohefi,digni quos egeßas dó
(Cat fobrietatcm ac modeftiam. e v S*Fortaßi
fic res habet:fed uultis'ne ut htec infipida beV
loria re quapiamfuaui condiamusir i M»Pto
fatis efi deliciarum*E v s. Ai ego hinc depro^
mam,quod ne faturi quidem faftidiatisj i M»
Quid eñi e v s.Codex eß EMangeliorum, ui.
quod lautißimü habeo^uobis depromam in
ne conuiuìj.Kecita puer ah co loco,ubi proxi"
me defUtiñi^ p v. nrwo potefl duobus doni
nisferuxreiaut enim unum odio habebityCf
alterum diliget:aut unum fuflinebit, cr alteri
tontemnet.Non poteftis Deo feruire cfmatn
moncc. Ideo dico uobis,.nefoliciti fitis anim(^
ueßrce quid manducetis,nee^ corpori quid iti"
duamini^ Non ne anima plus eß quàm efia, ci
corpus plus quàm ueßimentüi EV.Keddc cO"
dicemJn hoc loco mihi IESVS Chrißus ui^
deturbis idem dixiße. Etenim pro eo quoi
prius dixit,odio habebit,moxponit,contenet'^
C^proeo quod prius pofuerat,dúiget,nto^
uertit,fußnebit:comutatis perfonis exiftit^^
dem fententia, r i M.Non fatis affequor qu^^
uelis.E v S'Demonßremus igitur ratione tn^i"
thematica, fi uidetur. In priore parte pro uno
pone A,pro altero B: rurfus in poßeriorepr^
uno pone B,pro altero A,uerfo ordine.Aut e^
nim A odio habebit,(y B diligetiautB fuR^^
nebiuo* A contemnet,NonnehU p^^
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOSVM^ TST
A Us odio haberi, CT B bis diligi Í T i. Pnrfpiaaott
eñ, E V S Atqui hcec comunílíotout,
prcefertimrepctita,habet emphafimfenten^
thecotraric^, aut certe diuerfie. Alioqui none
Jfßarde diceretur,Aut?etrus me uincetyct ego
^damiautegocedamyCir^ctrus meuinceti
^iM^ Lepidumjta nte Deus amet,fophifma.
^ V s. At tum demu mihi uidebitur kpidum,ß
ioc ex ttohis didicero. TH. Animus fomniat
^partforit mihi nefcio quid:fi iubetis,quicquid
^>praßraminmedium,uoseniisuel ^oniro'^
polijuei obfietri^es^E v uulgo ma^
K ornimi héeturfomnioìu meminiffe in comd
wo,cr parumptuerecundum coram tot uiris
fcetuin eniti, tamen nos ißud ßfmniü,ßue ma^
ais partum animi tui libenter excipiemus.TH.
ÄÄibi uidetur in hocferfftone res comutari po-
^»f; perßna^Et hanc uoce,unu c^unu^non
ad A CT B, jcJ utracf^ pars reßrtur at
^ftrumííbetyUt utrumcuni¡; deiegeris,ei iam op^
pottatur,quod ßgnißcaturperalterum.Quaß
^icas:aut excludes AyCT admiftesBiaut A ad
^ttesyCrexciudes B.HÍc uidetis manente per
hna^rem effe translatam* Atq; hoc ita diíium
de A, ut nihil refhat,ß idem enuncies de
hoc paäo : aut B excludes, CT admittcs A:
admittes B^CT excludes A.E V SMne ar
^tè tu quidem problema nobis explicuißi, ne
i^quipjtii mathcmatifus melius depinxiffet
b 9
Ayuntamiento de Madrid

tgz CONVIVIVM
in puiuere.SoMlud me magis mouet,

RELIGIOSVM. TSJ
tr hiéc adijcientur uobis.No dicit,folu qiup^
rite,fedprimiim qucerite.Cíetcní in uoce Cra
ftiniyfutohyperbokneffe, quum fignificetin
^onginquum,qui mosefiaums huius mundi,
Mpoñeris etiatnanxiè parent CT qiuerant.
E V S.Accipimus tuam interpretationem :fed
quid fibi uuU, quod ait, Nefoliciti fitis animcc
edatisKorpus ueße tegitur,at no
edit anima.x i M.Animd,ut opinor,hîc uitam
^PpelUt,EapericUtatur,ficibufubduxcris:no
^temyßueßem detraxeris,qu

t84 CONVIVIVM
totam curam acftuiimnoíhrm transßrarttus
in amorem rerum caeleßium, atq; reiedo matn
mona,imo toto fatana cum omnibus fuis frce^
füffjsmidominoytoto^aíacripeáiorc fcr^
uiamus,quino deftituct filios fuos.Sed interi»^
nullus attingit bellaria. His certe cum gaudio
uefci licet, ([uce no magna cura nobis domi pro
ueniunt.ri m. Abundé fatisfaäum eft corfU'
fciAo. E V S. Vellern ecjuidcm cr anúno» t u
Atcf; uberius etiam animo, bvs, HíCc igiti^
iollepuer,ac labrum apponeXauemus amicU
ut ft ciuid forte commiffum eft in hoc conuiuio,
purgaticanamushymnuDeo.Perficiamyfiui^
deturyCfiod coeperam ex Chryfoftomo» T i
Kogamus.E v s. Gloria tibi domine,g\oria ri^
bifanäe,gloria tibi rex,ciuoniam dedijli nobis
efcas, imple nos gaudio er leetitia in ft>irit¡^
fanäoyutinueniamur inconßjcäu tuo accept^
biles,nec pudeßamus, quando reddcs unicui^f
fecundum opera fua. p v,Amen. r i M. Pf^o^
fè^J plus crelegans eñ hymnus.E V S.
diuus Chryfoftomus non dedignatur etiam
terpretari. r i m, Quonam locoí E V s E»
Matthceum,homilia s6.r i m.No« ómitt

R E L 1 G 1 o S V M.
tandus^quòdfuofacrofando fanguinerdem
rit nos à tyrannide diaboli,fibi'q; d[feruerit,un
de cr dominm illum uocamus, DHnde,

CONVIVIVM
omnia^ut nobis difßcilis fit eleffio : ipfe magli
pro tuo arbitratu diftribuito, ficgratius eti

RELIGIO SVM. 187
kt M» Tullius inquit, librorm heluoni maxU
wo.c H.BÍ5 habcogratim: primüpro mune^
re non uulgmter eleganti: deinde,qiiJd [omni
itilofm admones uigilantite^E v s.Theca
Umaria debetur Theodidaäofilicißin
ypdfwx atque hos ego ealamos ßlicißimos eße
ludico, quibus celebrabiturgloria dominino^
ft'i I E S V Chriß,tali prcefertim artifice.
T KVtind crpeéius fuppeditare poßis,que^
adntodü fuppeditas inßrumenta. t v»Hic eo^
dexhabetaliquot Plutarchi libellosdemori^
ius,fed feleàos.crà quodam grceccc literatu^
t

dis rcliquis regime mece mîraculis.ri M.ißue.
amus

H E L i Ö I O S V M. tg^
prce fe firt, aJeo nitent omnia* EVSMlc
Jetisprcpcipuàpartem opummearS^Namin
menfa nihil iädiftis nifimtreumac ftanneum,
ncc efl in tota domo uas ullum argenteu,prir^
tcv unum poculum indurato» ijuodl ob amorcm
eius,qui dono dedityrcli^ofe feruoMeäans in hortu,cr buie adbeerei
facellu. T i.Locus numine dignus* E V.
adeamus illa tria ambulacra,quceimmi-
^ent ìjs cjuce uidiftis ad hortum domeftieu fpe-
^"^^tiaAnhis fuperioribus utroque projpedus
^Med per ßneßras,qu^poJfunt occludi,pro:
Ayuntamiento de Madrid

fhrtim inhispiarietibusciiäncnfpeäaHtiöriu
interiorCyCiuo domus fit tutior^Uic ad Iceuam,
quia plus eft iucis,cr paries rarisftneftris in^
ierruptHSyordine depiäa eft tota uita IESV eX
narratione quaiuor EudgeÌiftaru,ufj; ad mip
fum j^iritu fanilumyCrprimd prcedicationent
Apofiolorum ex Aäis* Additte funt cr locis
notceyUt agno feat Jpeéiator iuxtaquodftagnu,
aut in quo monte resgeßa fit. Additi funt titu
li, pauósuerbisfubnotantes totu argumentum
ueìut illud quod dicitur àiESVy Volo^mun^
dareJLx aduerfo reß)ondentfigur(ryCr uati^
cinia uetcris teßametiy prcefertim è prophetìf
CT pfalmisyqui nihil aliud habentyquàm Chf^
fti uitam,CTApoftolorUyaliter narratam.lrlU
nonnun^ obambulo mecum fabulans, CT^^}
mo contemplans illud ineffabile confiliü Vd*
quo per filium fuum reiHtuere uoluitgenus bu
manum.Nonnun^adeft uxor comes,aut ami^
cus qmjpiam, qui rebus pifs deleäetur. T I. W
hac domo cui poffet obrepere tee diurni E V S»
Nulli qui didicerit fecum uiuere.Infumma ora
piäurtv, uelut extra ordinem,addita funt cap^
taPontificumRomanorScum fuis titulis.^^^
aduerfo capita Oefarum,ob memoriam bifto"
ria:* In utroq; comu prominet penfìle cubict^
lum,ubi hceat interquiefcere, et unde fpcäare
licet pomarium,CT auiculas noftras.Hic m c^
tremo angelo prati uidetis aliud (tàiftdob^^.
Ayuntamiento de Madrid

RXLIGIOSVM*
uhi cœnamus nottmnq; ícftiuis mnßbus, CT
ubi(uratur,fi que forte exfamiliaribus corrió
puerit morbus ob contagiumformidctbilis.ru
Quidam negant huiufmodi morbos eße uitari
dos* E vs. Cur ergo uitarttfoueam,aut uene-^
numi An hoc minus timent, quia non uidentì
bafílifci uenenum uidetur,quod afflai ocu
iis. V i i respofcat, no dubitem pro neceßarijs
venire inuitce difcrimcn* Sine caufa fubire ui^
pericuiu,temeritas cß-Jios m mtce pericu^
tm adducere,crudelitas. Sunt CT alia quandi
«0W iniucundaß>eäatu: ea mandabo uxori, ut
cßendatManete hîc uel totu triduu, CT hanc
domum putate eße ueßram.Pafäte oculos,pa^
feite ánimos,Nam me negocia qucedam alió uo
eant.Eß equitandum in pagos aliquot uicinos^
ï I M . O t rem pecuniariami E vs. Ego talcs
^icos no relinquerem pecuniae gratia*T I M.
^ortaßis uenatio parata eflalicubi^E V S . P U
«è uenatio efíifed aliud ucnor quàm apros aut
^eruos. TI M. QuidigituriEV S. Dicatn. In
««0 pago decumbit amicus quidam no fine pc
nculo uitcc. Nam corpori metuit medicus, ego
metuo animce illius.Siquidcm mihi uidc
tur paru reihè compofitus ad emigrandu, peut,
djgnum eft Chriftiano:huic adero meis horta-
^^Mpue moriatur,fiue reualefcat,bono ip
r^fiat.In altero dißidium acre natum eft in-
^^ duos, non malos quidem illos,fed tamen
i z
Ayuntamiento de Madrid

TPX CONVIVIVM RELIG»
peruicacis ingcnij läros.Quod fi exafpcreiur,
umor ne plures fecum trabat in conjortium ß
multatis. Admtar totis uiribusyut bos redigam
ingjratiam.Nam utric^ fum ueteri neceßiiudU
neiundusMcec funt

SCHOLIA. tpj
ft ädpojttoyid Utinèfonantiluftusdutem inft"
it fua uiueUHabetur Abacuc 2. CT Gala,^*
I VCluiPwrd I literaladiacenthcbriea,lati
nèßc rcddasiVeuitefilif obedite mihi, timori
domini doccbo uos» Pfal 34-* ^ ^AbHine
fus*) Suibusamaracinum unguenta cx amara
^ofaéium,uencnum€fi* n ^truffp/vaCTc.)
W eft,prudens efto,non omnibMolo^Vide pro
f^nrb^dcnoÓiuaAtbcnicnfium^ 0 ^Trochi^
lus,) Trochilus auicuUy natura aquilis injrn^
fa. p^àìifiQrcOideft,reperitDeusnocen
tem, q ^M/fSf^au/fi/uM,)Ideß,Captansca
pior. r ^Sovbroniusyboceßytempcrans*
s VE4daUus,bene loqucns. t ^Theodtdaélus
diuinitus doilus. u ^Nepha\ius,fobrius.
X ^ctas.) AUufitad illud MartialisiVt fa^
piantfatuitfabrorumprandia betie,0 quam
f^pepetetuinapipcr^coquui, y^Ouatio^
Suppiicatio CT ouatio funt infra trium^
phum.Allufumefiautcm ad ouaappofita.
^ VCataftrophe,) Prima pars comocdice dici
tur Protajìs:ficunda,Epitafts,inqua tumuìtus
^ßuchemcntißimus : tcrtia Cataßrophc,qu
i $
Ayuntamiento de Madrid

iip4 se FT OLÌ A.
ueremur,ueìutifcpuìchroru:cui proxima ejl fu
pcrflitio:reìigio enim immodica,fupcrftitio efl*
Alludit ad locum PauUColof.z* d ^i^mtf
Crc.) IdeBfin uino uentas. Vide Cbiliades»
e ^KVKveiOiiccafjLct^^ld cH, Cygnca cantio*^
f ^Ad carceresM efl,ad iniiiu. Career enim
diciiUTyUnde equi dimittuntur ad curfum^
g ^CoenationesLucullianasO CoenatioU^
m efl ubiccrnatur.Luculli Komani magnifi^
eentiaymultoruliteris celebrata eft, h ^Oniropoliyid
eftyconie^oresyfeu fomniorum inters
pretes* i VKeniJs.) Xenia,munufculafunt
qu^ dantur hojpitibus aut amiciS'Apophore^
tOyquce dantur in fine conuiuioriiyoufirenda fi
(uiuideatur, k ^TrtXuyfXipv,') Ideflyquimul
ta fcribit: qualis fUit Chryfippus ac Didymus-
Ì i f f I d eRy Amatori Gra^citatifm
^Cleopatra,)De Cleopatra Plutarcb^mul
tayCrPlin.Ub,c),cap.sf* n ^i7ttvÌKt»,)Epi
nicia funt celebritates pro parta uiiloria,
POMPlLrVS, BRASSICANVS,
De incomparabili heroè IoannC
Rcuclilino in diuorum nu^
merum relato»
P O M P I L I V S,
V
Hde nobis petafair.s^B r.E VuMft^
gft^ PO MP, Nihil'neiflkreiMucci
P r» Ee^ddè dcmkor nfqueuico
Ayuntamiento de Madrid

APOTHEOSIS CAP. t^f
tales omnes teneri fiti quadam rerum nouarH
At ego Louanij Camela quendam audim con
donante, fiigiendum quicquid effet nom.P o.
Vocem Camelo dignam*Dignus erat homo (fi
tamenhomo juit) qui nunquam mtetueteres
ealceosyiiut putre fubligar,femper uefcatur
putnhus ouis, nec aliud bihat quàm uappam.
B R. A s. Ai idem,ne fis infcius,non ufqueades
dekólatur rebus ueterihus,ut malit ius pridia^
9tum,quàm recensì o H.Sed omiffo Camelo,
die fi quid adfhs noui* BRAS. Adfiro qui^
dem,fed ut ille aiebat,malum. P o. Atqm ißuc
ipfum oiim erit uetus. Ita fieri neceffe eß, ut ß
cmnia uetera fint bona,omnianoua mala,qUs
cunq^nuncbona funt,fkerint olim malaic^
qu

APOTHEOSIS
fcias^quoi ego*P o M.Quidna obfecroì B R^«
No efi fas refhre. P o M^C^iktmobremi B RT
Qww ^«i credidit,ßpulatuseHarcam filentim.
p o.Eadem lege comitte cr mí6í. Rcrí-'
pio tibi fiíentium optima fide, B R. Qmncpii
ifla fides me iam fi^penumero fèfèUitJamen
agè comittam^pnefertim quum res fit eiusge^
neriSyUtexpediat etiam effe no tam bonis omni
bus.Eñ Tuhingít quidam inflituú Franàfca^
ni, uir omnibus habitus exmtice fanäimoniir*
príPterq; ipfi, P o MMagnum dicis argumen
tum uerct fanäimonice, B R. Agnofceres fio"
minem,c^faterens uerum,fi nomen cedercm*
p o.QMdfidiuinemi B R.Licet. P O
moue aurem^B K,Quid opus,quum fimus foUí
p o,ìta mos RÄ.B R.IÍ ipfe eñ, P o,Efl homo
certißimic fidei,IAibiH^yll

C A P N 1 o K I S, 197
tare. Quid, wquam, an fubitdreuaiuit^Nani
ante bidum no admodum letta promittebant
medici. Turn ille, Keualuit, inquit, fed ita, ut
poftbac no fit illifomidanda ualetudo aduer
fa* ^oliflere(namuidebaterumpentes lachry
^as) prius quam audias rem omnem. Sex dies
funt quod hominem non inuiferam, fed tamen

TP8 APOTHEOSIS
Híf ego, Nuäus eraUinquamyKeucUinus, an
ueßitusifoius,ancomitatus}yeftiü,incimt,ni^
hil habebatfpneter una candidißimäyDatnafcenam
effe dixiffes,candore mire lucidoiponi
fequebatur puer incredibili fpecie, alatusifufpi
eabar illius effegeniu bona.? o.Sed nullus'ne
comitabaturgenius malusi BR.Imd aliquotyut
Francifcanus ille arhitrabatur- Proeul, inquit,
i tergo fequebanturaucs aliquot pennis caete
ra nigfis, nifi quòd explicatu alarugiluas ue^
rius,quàm candidas plumas oñenderet,Pie

C A PNI ONI S. 199 '
fienft(^t,fjuftincretitcrtwtafflari fati thy^
miamaU,P o.Mal¿ fit Ulis pejlibus^ B R. Scd
iOidicceterct quae narrauit mihi Francifcanus,
Dum hi^c wtentus cotcmpior,in(iuit,iam pon
ti uicinus erat diuus Hieronymus^qui V

gUítmn literis triplici colore dißinäisuifeban
tur infcriptic,? o M,N«W incomitatus adcrat
Hieronymus} B Rjncomitatus,inquis} Totus
ille campus obfidebaUir myriadibus genioru,
nec aliteroppleuerantaihrem totum^quàm KÌiemus
in folis radìjs uolitare minuta corpufcu
là, (pu^ uocant ^ ß tarnen à re tam bu
mili bue ducenda eñ comparatio» "Nr^j,- ccelum
uidere licuißet,neq;campum,nißpellucerent
emnia. P o. EugeKeucblino gjratulor. Quid
deinde fa&um eßi BtL.Hieronymus,inquit,ho
norisgratta complexusdextrum Keuchlinum
deduxit in mediu pratumdbi collis erat in mr<
dio prominens. In huius uertice uteré¡; alterum
blando ofculo complexus eñ.Ate¡; interea uafio
hiatu coelwn fupernè didtdxit fefe, maxeßa
—tem quandd inenarrabilem exhibens, fic ut ad
eam fpeciè ccetera pene forderent, quc^ tamen
antea uidebanUor eße mirifica^ P 0. No« pofps
aliquam imagjinem nobis depingereì B K*
Qmpoßim ego,

CAPNI0NI5. 20T
bus omnia, Ut Francifcanus negetfe unquam
cius uoluptatis meminiße poffe, quin erumpat
lachrymce.Sequuta eft mira fragrantia.Vbi fa
ntnus reliqtät hominem,fi tamen ille fomnus di
cendus efl, erat dementi ftmilis, non eredebat
fifi effe in cellula fua,requirebat ponte ac pru
tum fm,nec aliud loqui,nec aliud cogitare poterat.
Seniores dus collegi^, ubifenferunt rem
non eßefabulofam ( nam compertü eft eadem
bora terns exceßtffe Keuchlinum,qua uißo ui
ilk fandißimo apparuit ) concordibus ani-
Mis egeruntgratias Deo, qui benefaäa piom
prt^mifs ampUßimisremuneratur* P o. Quid
^Utr fupereß, nift utfandißimi uiri nomen
afcribamus calendario fandoruiB KJd ego fat
Gurus era}n,etiajn ft nihil tale mdiffet Trand-^
fcanus'.cr quidem aureis Uteris proximè ditü
Hieronymus p o. Emoriar nifi idem faüurus
fum in codice meo.B R.Qijm CT in meo ^ Urario
ßabit aureus inter diuos feleäos* P o..
Stabit cr in meo uelgemmeus,p fuppetat ani
mo facultas, B R. PoneùcrCT in bwliotheat
Hieronymo proximus. P o. Addetur CTmear*
B RJWJ figjrati uolent effe, idemfadent om^
nes,qui colunt CT amant linguas ac bonas lite
^^»prccfertim facras. P o. Dignus eß utdeli^'
eet. Sed nihil te mouet ille fcrupulus,qu

lot APOTHEOSIS
enim uocant) dittum Hieronymus quis PautKí
quis yirginem matremiVtroru memoria fan^
(lior apud pios omnesihoru quos infig^is pie^
tas,quos ingenij uitcei^ monumenta comment
dant affcäibus omnium,an Catarince Senen^
fis,quamindiiuarumnumerum retulifíe fèrtur
Pius, cius nominis fecudus, in gjratiam ordinis
C^urbisip o.y era prcedicasAìle demum ue^
rus eultus efl,quifpontè caelo dignis meritis de
fiinftorum exhibemr, quorum beneficia perpc
tuò fi^ntiuntur. B R. Quid igitur,putas tu hu^
ius uiri morte deplorandami Diu uixit,p quii
eà res faci t ad felicitate hominis, Keliquit nun
quam internioritura uirtutis fuce monumenta»,
henefaäis confecrauit nomen fuum immortali
tati» Nunc exemptus malts coelo fmtur, CT
tiim Hieronymo confabulatur, P O MMmti
ta paffus eñ in uita, BRA S,Sed plura paffus
eñ diuus Hieronymus. Felicitas eñ,oh bond,
patii malis. POM. ¥ateorcertè,ob optima,d
peßimis mita perpeffus eft Hieronymus,Bfi'
Quod ohm fecit fatanas per fcribas cr phari
fíeos in domina lefum, hoc CT nunc facit per
pharifaicos quofdam in optimos quofq; uiros,
àC de genere mortaliumfuis uigilifs beneme^
rentes. Nunc ille metit opima meffempro fe^
mente,quatnfecit,lnterim noñrce partes erut,
illius memoriam habere facrofanélamjUius no
rmfirre lauiibusgacfubindt ilium falutarc
uerbfs
Ayuntamiento de Madrid

C A P K I o K I S. XQI
ucrhis huiufmodi: O fanóìa anima,fis ßlix Un
guisyfisßix Ungfiarum cuUoribus,fau€to lin^
guisfanéHs,perdito malas linguas, infè^a^MC
nenogchenrns^P oAtafaciam,ac fcdulo
dicabo aeteris ut idm faciant. At non dubito ,
multosfiituros,c[uipr€catiunculaín aliqua áffidcrent,quandoquidcm
hoc rcccptwn,cfu fan
^ißimi her OÍS mcmoriam celebren t* B K.HOC
dicis,quodiß Colleäam appellantiPO.Scúi^
Ut. B R. Hanc paraueram CR ante mortem.
^ o M.Kecitaquíefo, B R A.Amatorhumani
generis Deus,qiä donum Unguarum^quo quon
damapoftolos tuos ad Euangelij prcedicalionem
per jpiritum tuum fanäum coelitus inftru
xeraSyper eleäufamulü tuum I o A N N E M
Reuchlinum mundo renouafti, da ut omnibus
Unguis omnes ubique pnedicent gloriamfilif^
tui lefu, ut confundas lingjm pfeudapoßolo^
^m,quiconiuratl fubftruunt intpiam tiarim
^abel,tuamgloriam obfcurare conantes^ dum
fuamßudent attollere: quum uni tibi debeafur
omnisgloriacumjESV filio tuo doffiHono^
P^OyQrfpiritu fando in (eterna feciäa, Amen,
P o.Elegans proßäd CT pia prccatio: difpe^
^tani nifi mihi quotidie dicetur.Et hunc occur^
fum mihißlicem duco, qui rem tam Itetam cx
tc didicerim* BRAS, Iñogaudio diußucrc,
^^e* P o M. VDLF tu quoque. B R A S/ V ET
^^^^ȧdnoncoquuf,
Ayuntamiento de Madrid

204 SCHOLIA
a ^SihylUfol) Sibylla Cumana fcrihchat
Gracula infolifsJuucnalCrcdite me uobis for
Hum recitare Sib^llte, id eH, rem certiflimam*
Quodgemis Q^iUud:E tripode diitum puta^
b ^Oletum,eflfiercusbumarm^ SanfucinÌ
ungucntum idem ex amaracino. Foliatiunguentigenus,de
quo luuenal Moecbisfoliata
parantur, e ldeji,qiu^feeariaut
diuidi nequeant* d ^Larario,) Larariu locuy
ubi reponebàtur dif penates,boc eJl,domc
fiici*Et apud ueteres fele^i dijdicebatur prce^
€ipui,hifiierant mimerò pauci* e ^V^ebOf
fed non coquus.Qj^ candidatus quida}n,qui
coeifiiiusbabebatur, coram Cicerone ab alio
quopiam fujjragium peteret, Cicero caidllans.
Ego quoqjiinquit, tibifauebo, locus autem efl
in dizione ambigua,quoque,cr coce,quod ad
pronunciatone attinet* Vnde liquet olim aliu
fUiffe fonum barum literarum,q CT c,f, nunc
ejliqui fifuiffet diuerfus,non erat iocus ex uo^
eeplura figmficante. Nunc litera c, diudfonat
prcrcedensa,o,u, ^ e,i,y,quod idem fit in
Orceas^càm eius uarietatis nulli uetufiigram
matici meminerint,quod equidem fciam. Et Fa
bius in primo likputat q cr kjredwtdarr.ni
redundarent autem,fi quid aliud fonarent f, O
nip quod c apponitur afptratio, quareifciuni
q cr k. Cceteràm u, adiundum q, euanefcit»
alioqui cotidie^ quotidie non folum differtetd
Ayuntamiento de Madrid

PROCI ET PVELLAF. 20f
rent fcriptura,ucrmetídfono,(luód fccus effc,
Inet ex Fabij uerbis colligere,capJe orthogra
p6w.Porro iocus Ciceronis ad quern htc aUudi
tur^refirtur^apud QuintiUib.6.capJe rifu.
PROCI ET PVELLAE.
P A M p H.Salue crudelis.faiueßrrea, falue
adamantina.M. A R.Salue tandem CTtu Pam
phile,quoties CT qf^nB uoles>cr quocunq; li
hetnomineSed interim mihi uiderisoblitus no
minis mei, Maria uocor. P A m. Ai Martiam
did oportuit M A.Quid ita qu^efof Quid mi
hi cum Marten PA j^Quia quemadmodu illi
Deo pro ludo eßhomines interficere, ita CT
tihiyTttfi qudd UiMarte crudelioroccUis etiam
amantem, m A. Bona uerba. Vbinam ftrages
ißa mortalium, quos ego occidii Vbi fanguis
interfedoruml P A. Nnum cadauer uides exanime,ft
modo me uidesM A.Qmd ego audioi
f^ortuus loqueris,CT ohambulas^ytinam mi
hi mtnqud occurrant umbrcc formidabiliores,
P A. Ludis Ui qmdem, tamen interim miferum
exanimas,CT crudelius occtdis, qu^fi conf§
deres telo* Nunc longo cruciatu excarnificor
mifer. M. A. Eho dic,quotgraui(Lp ad tuu oc^
turfum abortierunti P A. Atqui pallor arffäf
^^guem magis, quamullafit umbra.HA.
ifle pallor tinäus eß uiola*Sic palles,ut
eerafium maturefcens, aut uua purpurafcens,
^AH,Satis procaciterridesmiferü.MAR.
Ayuntamiento de Madrid

106 PROCI ET
Atqui fi mihi no credis,admoue jffecuÌam^PA^
Kon optarim aliud jp€culum,ncc arbitror eße
ílarius ulluyquàm in quo nunc me contemplor.
MA. Qj^od fpeculu mihi narrasi PAM. Ocu
los tuos. M A R^Argutator,ut femper tui fimi
tis es.Sed unde doces effe exanimem tei An ci^
hum capiunt umbrcei PAM. Capiunt,fed infi^
pidum,qualem ego. M A K.Qmkus igitur ue^
fcunturiPAM. Maluis,porris, (y lupinis.
M A. Atqui tu no abftines a capis er perdici
hus.P A.Veruyfed interim nihilo plus fapiunt
palato meo, quàm fi maluis ucfccrcr,aut betis,
abfq;pipere,uino craceto.M A R,O te mife
rum,c^ tamen interim obefulus esiAn er Io/
quuntur exanimesiP AM,Sic ut ego,uoce per^
quàm exili, M A.Atqui nuper ciìm audirem te
conuiciantem riuali tuo^uox no erat admodum
exñis.Sedobfecro te,num etiam ambulant um^
hrcei num ueftiunturi num dormiunti P A M.
Etiam coéunt,fedfuo more. M A. N

P V E L L AB. 107
M A. Accodo, P A, Concedes Cf iilud,quod i
grauißimis autorihus diäü, tot feculorü fuffra
^s comprobatü eß^unimm hominis non illic
# ubi animai,ßd ubi amat.ì^ a r. Ißhuc ex
plana craßiusino enim ßttis aßecpwr quid ue^
P A. Et hocßm inßlicior, quod ißhUc non
^queßntis atq^ ego» m Ajacutßntia* P A»
^dem opera fac ut fentiat adamas^MA.Equi
dem puella fum,no lapis* PA. Weru,fed ada^
^ante durior* K A. Sf J perge colUgere* P A,
corripiuntur afflatu diuino,nec audiunt,
^ec uident,nec o\faciunt,nec fentiunt, etiamß
occldas, M A, Audiui fane*PA.Qnidcoieäas
effe in caufa^M. A.Dzc tu philofophe.PA.Ni^
mirutn quoniam animus eß in coelis, ubi habet
quod uehementeramat,CTabcñá corpore.^
WL A.Qttid tum poßeai P A*Quid tum durai
illud confequitur, CT me effe mortuum,cr U
^Ife homicidam,M.A,Vbi eß igitur anima tuai
^ AjUic ubi amat* mar. Quìi autem ademit
tibi animami Cfuid fußjirasi Die libere, dices
impuni* PAMXrudclißima qu(edam puella»
H}^ ego tamen ne mortuus quidem odiffe pof^
fum. MAR. Humanum ingenium*Sed cur Uli
uicißim non adimis fuam animam, par pari»
9

208 PROCI ET
in corpus illius* M A RAÉ licet nr mihi tccwn
uiäßim fophiftm agerei p A iA,Sophiftriam,
M A»NMW fien potcftyUt idem corpus ßt cmimatum
c r exanime} p A M,llon,eodem cimdem
tempore^ A R.CJÌ^ abeß animojtum
mortuumcßcorpus}p AM.Eß. MAR. Nec
animat,nißciuum adeß} P A.EJIO fané, M A.
Qui fit igjitur, ut càm ibi fit, uhi amat, animet
tamen corpus unde demigrauiti Quddß animat,etiàcihn
amat alihi,c¡uoniodo uocatur ex^
anime corpus,ciuod animatu eßi P A,Argjäd^
re tu ([uidem fatis fophißce, fed me talibus pe
dicis no capies* Anima qui^ moderatur utcunque
corpus animdtis,impropri¿ dicitur anima,
cùmreuera fint tenues quíedam aninut reliquice,
non aliter quàm odor rofarum manet in
manu, etiam rofa fuhmota* M A. Difficile eß,
ut uideo, uulpem capere laqueo. Sed ilkdrefponde:
Nonne agit,qui occidit} P A M.JVUXI
me, M A. Et patttur qui occidituri PAM, Scili
cet, M A.QMÌfitigiturutcàm qui amat,agàt:
quce amatur,patiatwr.occidcredicatur,qua^ amatur,càm
amans potius occidat feipfumiPA»
Imi cotr¿,qui amat patitur, qu¿e amatur agit-
KA,ißhucnunq^euincesap>ud ^Areopago
tasgrammaticos, p A. At euincam apud°Am
phiüyones dialeíhcosM A R. VMLM negras
mis c^illud refpondereiWolens amas,an no
Unsi p A. Nolens. M A. Olm igitur liberaßi
non
Ayuntamiento de Madrid

P V E L L AE. 209
mare,mdetur homicida fui quifqmsamatyfriC
tcri¡; ius accufat puellam. P A M.Aiqid pueìU
non ideo occidit quSd amatur,fed quod non a^
mat mutüu. Occidit autem quifquis feruate po
tefi, nec feruat. mar. Qwia fi iuuenis amet
inconceffuyhoc eft,uxorcm alienam^aut uirgL^
nemVeftalemi num dia amabit mutuum,ut few
uet amantemi ? A, Sed hic iuuenis amat quod
amare fas pium'q; eft^atq; etiam (vqim CT bo^
mmiy

»10 PROCI ET
áutmfaáliusMó quid cequiusiNon aìiter ab
foluèris ab homicidijcrimine, MAR. Apui
quod tribunal per agar reaì Areopagitarumi
P A.Non,fed apud tribunal Veneris. MAR»
Aiunt Deam effe placabiiem. P A. Imd nullius
ira perindeformidabilis.M. A.Habet ^fidmeì
PA.Non.MA.Habet tridente^p A.Nequap
MA.Habet haftatni p AMinimè,fed eft Dea
maris.M A.Non nauigo. P A.Sed habet pue^
RKW»M A.NO« eftformidabilis
Aurelice.M A.Quotannifunti P A H,Qjwt
mniiVix funt menfes decem. MAR. PuellcC
quod erat nomeniQuid hivresiPA.Nihihno^
ui tanquam te.M A.Quin igitur cedis nomeni
p A.Quianon placet omen.Ytinm alio quo^
uis
Ayuntamiento de Madrid

PVHLLAI. Ztt
ms nomine diCtafiüßet Idan héchat nomen
qiiod tu* M A R.P^IFR quis cretti P A M. VI«I<
adhuc,inter \ureconJuUos prcecipui nominis,
rcJplendida.M a k* Adde nomen*? AMau^
ritius.M. A R*Cognomen.P A.Aglaius. M A,
\iuitnemateri P A. Nuper reliquit fuDcros^
M A.Q«Ö morbo periftiPA.Quo morbo ro-gasi
moerort. Et pater tameift uirctimprimis
fortis,pcriclitabatur*H A R.LICCÌW fare ma
trisquoq;nomeniPAM. Niaximè*Sophro^
nam nemo no npuit* Sedquid fibi uult ifla pet
contatioi An nj^utà^^oìogum eommimfdi
M A R. EgonWte fu^uarer hociUtec fufpi
ciò pronior efl in fcxum noRrum. Sed narra,
quid aeciderit puellee* PAM. Puella erat honefto
loco nata, ut dixi, re lauta, forma per§
eleganti : quid multisi digna principe marito*
Huius nuptias ambicbat procus quidà illi non
dißimilis* M A. Quo nominci P A. Heimihi,
offender ornine, Pamphilus CT iHe diélus eß.
Illa nihil no tentante pcrtinacißime fpreuit*lil
uenis dolorecontabuit.Nec ita multò p0ß,illa
deperire corpit in quendamßmiü uerius quam
fcominem.M A K.QuidaisiP A M. ADFOpet
iitc,ut fatis dici no queat^ M A. Tam elegans
puella tam deformemi P A.Wertice acumina"
to,raro capillitio,eo'qi lacero (y impexojur^
fi^fc ac lenditus oppkto : pleranq^ cranif cu-
^^^ nudauerat a\opcci

fimis ac furfm hiantibus,ore fparfo, ientìhus
putridis, balbutiate lingua^mento fcabiofoyfot
pulai defomabat gibbusy uentcr promimluSp
crura uara, M A K.Therfitcn quempiam mibi
depingis^P AJmJ aiunt illi non fiiiffe niß uni
ouriciúamM A r* Altera perierat illifortaffe
in bello* P A JMA in pace*M a.Qms hoc au^
ßis eßi PA, Dionyßus carnißx.M A.Fortafßs
formte inßlicitatem penfabat res ampia do
mu p AMo decoxeratyac plufqua animam de
hebat. Cum hoc mariiO tam inßgnispuella nuc
defft cetatem, ac fubinde uapulat, M A. Kern
miferam narras. p A.Sedueram, Sic uifum eß
^Nemeß iuuenis fpreti contumeliam ulcifä*
MAR. Ego citius optarim extinguifulmine,f
ialemfrre maritum, p A M,Ergo ne prouoca
Nemeßm^CT amante redama, M A.siquidem
ißuc fatis eßyredamo* P A. Sed optarim ifbtm
amorem effe perpetuum ac propriumicoiugem
ambioynon amicam* M A R.Nccj; me idfitgiU
fed diu deliberandum eß in eo,quodfemel cce^
ptum refcindi non poteñ. p A.Aptd me quidem
nimium diu deliberata eß. MAR. Vidt
autem ne tibi imponat amor,non optimus cor^
fultor.Nam cexerím,M A. At uide ne no fatis
me perß>eäam habeas. Si ^caUeum induiffes,
turn
Ayuntamiento de Madrid

PVïttAE. 21J
tum demum fentires,qtM parte te urgeretvA.
8 Luiendaeß alea : quamquam ego multis au^
gurijs colligo rem melius ceJJiaram.i^A.Etiam
augur esi P A.Sum.M. A K^Qmbus igitur au^
gurijs eolligis"! An uolauit noäua^ P A.lUa uo
lat fluUis. M A. A« à dextris aduolauit iugum
eolwnbarum^. P A. Nihil ißiufmodi. Sed mihi
2am annis aliquot perfpe^ia eß probitas tuoru
parentumiea primu auis efi non peßima, è bo
nis prognatam cffi*Neq; me clam eß^quam ft
UbribusmonUis,quàm fi^is exemplisapud
hos fis inßituta^lf^/liffiift bene infiitui,quàm
bene nafci.Habes alteram augwriwn. Ad heec
meis maioribus no omnino malis,nifalIor,iam
dim cum tuis amicitia non uidgaris intercediti
quin er nos inter nos à tcneris,quodaiuntiUit
guiculis noti fwnus, nec male [conuenit genifs
noßris.Iam tetas inter nos,res,dignitas,nobi-
^itas,inter utriufque parentes penè paria funt^
t>emum, quod eft in amidtiaprcecipuum, tui
ntores mihi uidentur non peftimè quadrare ad
meum ingenium. Poteß enim per fe prteclaru
^Ife^quod tamen non fit aptum^Quim md ui-
^^ßim tuo cogruant,nefcio. Hce uidelicet aues,
^^a lux, mihi promittuntfore inter nos ftlix^
P^i'pctuum, ac Utum iucundwn'q; connubiwn,
^odo ne tuus animus mali ominis cantionem
^^bis occinat. M A.Quamcantilenam optasi
^ pnecinamjum tuus ; tu fuccine,funt
Ayuntamiento de Madrid
k

it4 PR. oc I Br
ÍU4. m A.Brewí quidem cantiuncuUyfcd
gfm haheOetoifhonema. p A. Qmd referí f;,
hngum,modo Icetumi MAAdeo mihi es inuu
fus, ut nolim te committere, cuius in foñerunt
pctniieat.P A.Define male ominari.M. Ajor
taßis alia tibi uidebor»ubi morbus aut ojide tu ?nihi uidp
fimiutrum fpeClaculü amoenius,rofa nitcns Cf
ladea in fuo frutice,an decerpta digitis,ac p^^
tatim marcefcensi p A.Ego rofam exißimoß^
hciornn qucc maree feit in hominis manu, delc'
äans interim CT oculos et nares,quofit q^^r
nefcii'
Ayuntamiento de Madrid

iVÄLLAE, liy
ncfcit in frutice: nam et iUicfiituru eratut mar
€cJccret:fff^mß
mairi tua; defluxiffet ftos ille, nos
^flmftofcuiufä^b^imus. QuSdß, utfpeto^n
ßeriUpunt noftruconiugium,pro una
uirgjtne multas dabimus.M A^Attamen aiunt^
rem Dfo gratißimd effe caßitate. p A.Et ideo
taßam puella mihi cupio nub ere,ut cwn illa ca
PJ uiuam. Magis erit animoru quam corpora
^oiugiü. Gignemusreipukgignemus Chriflo^
^^ntulum aberit hoc matrimonm à uirginitatei
Etfortajfeolim ßc couiucmus,quhdwo^
ium uixit cum Maria lofepk Sed interim difcemus
uirginitate. Non enimßatim perueni-
^ adfummu.MA.Qmd ego audioiViolanda
^^^ginitas,ut difcaturiPA^QuidniìQuemad^
modum paulatim bibendo mnü parcius, ^ dißimus
effe abßemif*Vter tibi uidetur tcperiVi
in mcdijs dclic'ijs accwnhens abßinet,
^^ q^i femotus ab his ques prouocat intempe-
''^"»tieÖMA, Ariffror eum fortius temperofUf
k 1
Ayuntamiento de Madrid

It6 PROCI B *
quem paratàcopiano poteftcorrmperc^PA*
Win uerius debetur laus caftitatis,ei ne qui fernet
execat,an qui membris integris, tame ab^
fiinet À uenereì MA,Equtdem pofleriori,meo
eaUulo trihuerim ìaudem caftitatis, priori deìHentiam.PAAt
qui uoto aftriüi abiurant ma
•trimonium, nonne quodammodo execant fefei
M AMidetwr^P A Jam non eil uirtusnoneoi^
teMA,AnnonefiìPA. Sicaccipe.Siperfe
uirtus e[fet,non coire^uitium effet coire* Nunc
incidit ut uitium fit,tò coire,coire uirtusM A»
Quando hoc inciditi? A^Qifpties abwcorc
ìus fuu petit maritus,prcefertim fiprolis antQ<
re qucerit complexum* M A.Quid fi lafciuiat,
non eHfas negarii P A Jas eh monere^uet ro
gare potius blandius, ut temperet : pernegarc
incanti fas no eB, Qmnqùam hac quidem in
parte raras audio querelas maritorum de fuis
uxoribus.M AM dulcis eß libertas.p AJNTI
grams efi forcina uirgjinitas. Ego tibi rex ero,
tu mihi reginaiimperabimusfamiliie noftro at
hitratu»An tibi uidetur ifta effe feruìtusìi^"
Vulgus coiugiwn capiftrum uocat,PA.Sed ip^
fi uero capiftro dignifunt, qui fic uocant* Vi^
mihi qucefo, an non animus tuuseR alligatuS
corporis M A.Yidetur* P A.NO» aliter quàf^
auicula cauece^Et tamen confule illum, an cu^
piat effe Uber, Negabit,opinor. Qua ob rem^
Quialibetereftalligatus,m.^esefiutrin^
Ayuntamiento de Madrid

p V E t L AR 117
Ttioäica. P A.Tanto tutior.Eam tuiomi mge*
his parjimoma,qu¿e no fine caufa dida eñ ma
gnum uedigaliegoforis indußriaM A.Innu^
meras curas fccwm adßrunt liberi, P A M.Sed
if dem innúmeras uoluptates, ac fcepenumerd
muUocumfoenorereponuntparentibus offi^
cium. k a» Mifera c[uccdam res eñ órbitas;
P A, An nunc orba non csi Quid autem opus
inredubiamale omimrii Die mihi,utrum tnal
les nunq; nafci,an nafci moriiwrai M A.Equi^
DEMMIDIM najamoritura, P A H.Sic miferior
^^Orhitas,qudi^ilientit€c habuit,nec habitu
ta^iquemadm^umßliciores funt qui uixe^
Yunt,quàm qui nec nati funt^nec nafcentUr un^
quam, M A. ^ Qui funt íñi,qui non funt, nec
erunti p a. Quanquam quirccufatßrrc cafus
humanos,quibus omnes ex ccquo fmus obno<
^>fiue plebei; fumus, fiue reges, is e uita mi^
Siret oportet, er tarnen quicquid acciderit, tu
bonfires nifi dimidium, ego maiorm portio"
^pn in me transßram.lta fi quidacciderit ÍÍTgemina
fiet uoluptas : fi quid mali, focietas
dimidium agritudinis. Mihi ueroyfifà
immori tuis compie^
^bus. K A.Faciliusßrunt homines, quod iu^
^ta communes naturce leges accidit:fed uideo»
^uantò plus moleñiatií adßrunt nonnullis pa
liberorum mores, quàm mortes. p a .
^^^rinequid acddat,maxima cxpartcin
k J
Ayuntamiento de Madrid

nobis fitm RFI.M A^Qutpc^ P A. Quoniant
ßre boni nafcuntur ex bonis,quod ad indolem
attineU Ne¿¡; enim è columhis nafciUwr miluij.
Dabimus igitur operam,ut ipfibonißmus.Dc
inde eurabimus liberes no^os ab ipfo ftatim
laäe fanäis pneceptis et opinionibus imbuen
dos^Plurimum reßrt,quid infundas rudi teßu-
Ice. Ad hccc eurabimusyut domi babeant exem
plum uiti^y quod imitentwr. M A. Difpäle eñ
quod narras, PA.Nicmirum,quiapácbrufn
eñ,atq; ob hoc ipfum tu quoq; difßälis es. At
tanto ßudijs acrioribus bue enitemur. M A»H

PVELLAÍ. Zl^
Tw mihi hic religiofior cs,quàm uellm. m a.
Iwd tu tuum ipfius fuffragiü apud te prius e^
pende : nec affeäum iftum tuum adhibe in coßiü,fed
ratione.Quod affcäus decernit,tem^
porariü eßiquod autem diäat ratio, perpetui
folet piacere, P A.NÌC tu pulcbrè phiìofopha^
ris,itaí¡; parere certa eft tuis confilifs.M A R»
Mo poenituerit obfequif* Sed heus tu,incidit in
terim fcrupulus, qui meu animum male habet.
P A^Valeantfcrupulu MAR. Vinme nubere
mortuoi p A.Nequaqua,fed reuixero^M. A R»
^ouifti fcn^iBene u^e mi Pamphile.P A.
tu cura. HJi. Precor tibi Icvta noblem.
QjädfufpirasiP A.L,

dextram,muiui amoris fymholum,ac bene ua^
le. Tugnauiter remgere.Ego interim Chrißu
€omprecahor,ut quod agitur^utriq^ nojbu uc^
Ut effe ßlix acfaußum.
Scholia.
a ^Arecfpafftas.) AthenisAreopagitteiuJ^
cabantde capitalibus, unde ridicule dcfleäit
uocem,apud Grammaticos* h ^Amphidyo'^
nesO Ampbiäyon concilium erat, quod apud
Thermopylas cogi fokbat, ad quod duodccim
populi coueniebant fé Ampbiäyone Deuca^
ìionisfilioJones,D^s,Per^bi,Baeotif,Ma^
gnetes,Achcei,fdío/Molienff*i,Dolopes,Áe^^^
nianes, Delphi,?bocenfes*Sic CT Dialeílicd^
rumuaricc funtfedce^c ^Panacen.)Panacc
herba eH qucc medetur omnibus morbis, unde
CT nomenhabet, d ^Fulmen^eßtelumlo-^
uis,tridensNeptuni,haftaValladis. e ^Ue^
mefisDeauindexinfolcntice f ^Calcewn.)
AUudit ad didu Pauli Aemilif repudiata uxo^
re. g ^ladenda eft alea,id cft,faciendu eft pc
riculu. h VMaliominis,uidelicet,firecufet*
i ^Epiphonemaeftyquodinfineacclamatur-
Facile eft dicere,uolo uolo:fed hic duobus uer^
hiscotrahiturindiffolubilemnculum* k ^Di
fcimus effe abftemijOAhftemij dicìitur,qui ní
hibuntuinü.quafidicat,abfq;uino. I VQH^
funt ißi*) locatur in hoc,quodridicuU dixerat
iuucnis,quum qui no funt» necfiitmft^^>P}^
felicf^.
Ayuntamiento de Madrid

VIRGO MISORAMOS. lit
ßlices dici no poßint. ^Tua meßis in her^
ba efl,ait OuidiusAfcgete du^untyijiue pri^
ntdm berbcßit,deindc ßrtartßas,f andern ßtueftitadme/fem.
n ^Nihilnetui.) Ambi^
guèdiiHi.Namfifitgenitiuusà tu,petit ofiu^
twn:ßituwn,petit aliud.At illafecfts interpre ;
tatwr^quam illefenferat. OmdiusiWlteriusnH
habet ille mei. o ^Paßillum.) Paßillus efl
fibiPTula ex odoribui confida,quam manibus
eircunjhunt. Horat^Pafiillos Kuftllus olet^
Gorgonius hirewn.
V I R Oa^jiÌÉ o r A M o
^ EVBVI^': CATARINA.
E V B. Oaudeo tandem finita effe coenaMi ut
liceat hacfrui deambulatione, qua nihil amx^
nius. c A, Et me iam tcvdebatfißionis. E v B,
Qwòw uernat,quàm anidet undique mundus^
HiPc nimirum eß illius adolefientia^CA.Sic
eft. E V B.At cur tuum uer non e^qui arridete
c A.Qi^ ob remi E V B.QJIÌ4¡ubtriftis es;
^ A. An uideor alio uulUt quam fijleonv.Vts
^fiendam te tibiì c A t.Maxime, E v.Yides
^^(rofmfiéimminentem noäemfijlijscoH
ft'a^oribusi cat. Video. Quid tum poßeai
H y B.frtlii cß uultus tuus. CAT. Bella coU
wtio. B V B.si mihi parum credis, in hoc fonatilo
contemplare teipfam.Q^id ßbi tandem
"oWtmt cr inter coenandum ißa tam crebra
i^iridic ATtDfjine permtari^quod tuà
k 5
Ayuntamiento de Madrid

211 VIRGO
ìton rcßrt fcire* E v B. Imo mea reprt maxí^
mé,íiiú no poffum effe hilaris,mfi te quoq; ui^
deam hilarem» Ecce autem Herum fujpiriu,hm
qMÒm ex imo pecore duäum, c a r.Eft quod
angat animum,fed effari non eß tutum.E v B.
l/lihinon dices,qui techariorem habeo fororc
propria ¿ fAea Catarina, ne uerere, quicquid
fß rei ^ tuto depones his auribus. c A. Vi tutJ
dica, uereor neßußra dicam non auxiliaturo.
E V B.QTTI JCIÍ^SI nonre ipfa,fortaßis confia
tío,confitando^iuuero*cat,No» pofffuiK
floqui.E v.QuidißhueßreiiodißimeiQA^
Sic odi, ut mihi minus charusßt meus germa^
HUSiC^tamen animus non ßrt ut cloquar.B V»
Wateheris igitur,ß dminarolQuid terguerfa^
rÍ5í Promitte,a\ioqui non omittam urgere
Agè promitto, E v.Prorfus ego no uideo quid'
tibi defìt ad fummamßlicitatem, c A.Y tinant
uera pntdicares. E V. Primum adeñ ipfeflos
atatis. Nam niß fallor, agis annum iam deci'
mumfeptimum.c A.Sic eß.EV. Nondumigi^
tur,opinor,difcruciat te metus feneäceX A TJ
Nihil minus» E V * Adeñ forma nulla parte no
ßlix,cft cr iftud pnecipuum Dei donum*c A*
Deformaqualis qualis eft,necg\orior,nec qu^
ror. E VB. Tum color C^habitudo corporis
indicai teeffeprojpera uaìetudine,mfi ciuif
eñ morbi occultioris. CAT. Nihil iftiufmodt»
gratia Deo. E v B. Fama eñ íHteff-a. cat.
Ayuntamiento de Madrid

M 1 2 O R A M 0 X
liaconfido* i v, AdeB ingenium iRo iigmtm
corporf,jpliiij5ÌmMm,cr ^luale mihi oftem tti
liberaìes difdplinas* C A.St quod eft,Dei mu^
nus cjl. E V. Nec deej^ morum omMisgjra^
iia, quam in filicifiimis etiam formis non Tarò
deftderamus, c A r.Optarim equidem mo^
res me dignos, E V BMuitorum ammos deif^
eit generis infèlicitasitibi parentes funt Cf he
He nati, cr probi, cr re lauta,Cf tui aman^
tifiimi. c A r.Hinc nihil queror* e V B.QmJ
multisiEgo mihiex omnibus puellis,quas ha^
Mivcregi^^ndet^maliam ^onfam^
Ìfiàm te, p quÌÌÌf^us mihi profperum afflila
geret. c A T. Ner ego deligerem aliumfifon^
fum,ft placeret ullum coniuffums v B.EÌ ta^
men magnum quiddam effe dcbct,quodfte dif
erueiat animum tuum* c A T. Efl omnino non
teue. E V B. Non negre fères fi diuinem ? c A»
litm pollici^ jirnt. E V B.Expertus noui,quan
ta cruxfit amor* Agèfatere nune, promififH.
c A T, Amor eft in caufa,fed non eiusgeneris»
euius tufuJpicare,2VB.Qupdgenustumi^
TI narras ic AT. Ditdna. E v B. Equidem
eonfumpft omnem diuxnationem meam.Et ta-
Wien non omittam hanc manmn, donec extor-*
fero quid fit. c A.Vtuiolentus es.B v*Depo-
^^ in finum meum, quicquid ifthiu eft cune*
c A.Q^^^ ftcuTges,dicam. Iam inde à tene
^^nismemirus quidam affedus babebat^
k 6
Ayuntamiento de Madrid

2Z4 V I R G O
E V B^QUÍS obfecrol c A. Vi adiungerer coU
Ugiofacrarm uirginum* E V* Vtficres mo^^
nacba^. c A.Sic habet.^ v>lìcm,^pro thefau^
ro carbones* c A r.Qnid ais Eubule^. E v.Ni
hil mea lux, tußiebafn. Sed perge dicere, c A»
Huic animo meo fempcr pcrtinacißime reñi'^
tere parentes*E v*Audio*c A*Ego cotrà pre^
tibus, blanditìjs, ìachrymis oppugnabam pa^
rentupietatè.EV'Kes mirax A.Tandem cum
ego nullum facerem finem orandi,obfecrandi,
obteßandi,lacbrymigßM, polliciti funt,ubi per
uenißcm ad annum dfcimumfí^timum,fefe ob
temperaturas uolütati mcce,fimodd tum id^
perßaret animus* Vcnit is annus,manet ideé
animus,parentes tamen contra promiffm per
negant,boc efi quod difcruciat animum mewn*
Aperui morbum meum, tu nunc medicum age»
fi quid potes,2 v B.Priwdw illud dabo confia
lium,fuauißima uirgo, ut modereris affeäibuf
tuis, c^ß id non continget quod uis, id uelii
quodpoßis. c A.Emoriar, niß quod uolo,affc
quar, E V,Et unde cepißi iñum fatalem affc^
üumic A T.Olim adbnodum puella duäa funt
in quoddam uirginum coüegjiumicircunduceba
mur,oßendebantur omnia, placebantuirgifteS
uultibus nitentihus,uidebantur angelce, in tem
pío nitebant omnia,atcf; etiam fragrabant, ni^
tebant borti cultißimi.Quid multisi nihil non
midebat,quocím^ mubam oculos Accede^
bant
Ayuntamiento de Madrid

M I 2 o r A M o
íantad h

116 VIRGO
gnatam tihi honeßam^ familiam repuiteSé
NiWi ille patriarcha impridem CT^tate,Cf
nino, cr natwrct dcìirus efi, nec illi quicqiwn
iamfapit prcetcruìnm. Habet duos fodales
fe dignos,loannem,CT lodocum : quorum ioannes,utfortaffe
uir malus no eß,ita nihil ha^
bet wriy praeter barbam : eruditionis ne pilum
quidem, prudenticc non multò plus* lodocus
adeò ftupidus eß, ut nifi ueße facta comment
daretur.obambularetpublicitusincucullafatui
cum auricuUs ac éfttìnnabulis. cat. Mihi
uidentur uiri boni. E V ^Melius ißos no^
quàm tu, mea Catarina, ißi fortaffe funt tibi
patroni apud parentcs,ut cfßciant te profely^
tm fuam, CAT. lodocus maxime fauet* E V^
O fautore* Sed fac ißic nunc effe uiros doiioi
ac bonos,cras erunt indolii ac m«li,cr ^luicun
que obtigerint,tibi erunt fhendi* c A. Offenduntmein
ccdibus paternis crebra conuiuio,
nec femper mrginea funt,qu^ illic dicunturin
ter coniugatos.Et aliquoties fit,ut ofculum ne^
gare non poßim* E v.Quiuitareßudetquicquid
offenditi is è uita migret oportet* Ita funi
àures affuefaciendct,ut audiant omnia,nec ta^
men niß bona tranfmittant in animunuParen^
tcsyopinorjpermittunt tibi cubiculum peculio^
re* CAT* Maxime * ^ v B.EÒ te fubducas
Ücehityß quod conuiuiu accident turbulentius:
tr dum illi potaniac nugmtur,tu confabula^
recufii
Ayuntamiento de Madrid

M I 2 o r A M o s. ZZ7
re cum ß>onfo tuo Chrifto, ora, p falle, grattas
age. Non te inquinabit domus paterna, fed tu
reddeseampuriorem.CAT. Attamen tutms
eft elfe in fodalitio uirginum, E V h.Non inu
probo eaHum fodalitium, nolim tamen te falli
faifa hnaginatione.ybi illic uer fata fiicris alifmdiu,
ubi propius infpexeris, fortafiis non
perinde nitebunt omnia,ut tibi quondam nitereuidebantur.
Nec omnes uirgines funt, mihi
t^de,qu

zig VIRGO
fx illisnitôribus, qíios aimoium pueÜa uiiU
ß,cx blondis uirginu alloquifs^ex affcdu erga
ueteres fodctks, ex cultu facro, ex cerémomji
fane c¡ucLm fpeciofis, ex impràbishortatib.ftul
torum nmacbomu^ciui in boc te uenàntwt
ut Urgjius potet^Sciunt pafrcm effe liberalem»
ac benignumiaut illum habebunt cduiuam,fed
haclege.utfecum adßratuinum,ciuoddecern
ftrenuispotorib*fat Jit:autipfipotabunt apud
illum. Ojiare tibi Juerim autor, ne cjuid noui
tentes inuitis parent^, in cfuorwn poteßatc
nos Deus effe uoluit^ü A,In boc negocio piwH
eñcontcmnerc patrem CT mihrem.'E v. Cfeí
pi caufa pium eft alicubi negligere patrem
matrem : nec^ enim pie faciat,qui Chrifiianus
patrem Ethnicum,cuius omne uitce prieftdiwn
pendeat à filio,deferat,Jînat^; perire fame. Si
nondum effes profèffa ChriHum in baptifmo»
^ parentes uetarent te baptixari, pièface-^
resjt Chriftumprccferresimpiisparentibus.
Autfì nunc parentes adigerent ad impietatefH
aut turpitudinem, contemnenda effet illoruau
toritas.Sed quid hoc ad collegium i Et domi
Chriftwn habes. Natura di(lat,Deus appro^
bat,Paulus hortatur, leges humaner fanciunt,
ut fil'ìj obediant parentibus ; C^tu iefubducef
ab autoritate parentum optimorum,ut pro ue^
ro patre,te dedas faäitio,c^pro ueramatre,
thbi afcifcas aìicnàmtpoiiustutpro parenti^
buf
Ayuntamiento de Madrid

M X 2 o r A M o s. 219
ífus tibi dominos ac dominas afcifcas^Nam pa
rentihus ita es obnoxia, ut tame te libera effe
uclint. Ynde ar Uberi uocantur filijfamiliSs,
quòd abfint à conditione fcruorum.Nunctc
pro Ubera tendis ultro ferua reddcre, Chriñia
M dementia ma^ma ex parte fubmouit omni
iHamuetcrumferuitutem^nifiquddSinpaucis
regionibus adhuc refident ueñigia* At inuen^
tum eñfub prcetextu relíffonis nouum feruítu
^^ genus, ut nunc fané ínplcrifq; monaßerifS
f^itur. Nifcil enim licebit, nifi expropfcripto:
V^i^uid obu4(¡^ibh^ accrefcetifi ¿[uJ pc
¿Wt moueris,êmÊiÎiÎÎ'efiga, perinde quafi
pti^entem ueneno necaiOris.Quo^fiteuiden^
tiorferuitus, commutant ueñem quam dedere
parentes,^ ad exemplum prifcum eorum qui
cUm feruos effint mercati, comutant nomenin
baptifmo inditum,ac pro Petro, fiue loanne,
uocant Francifcum,aut Dominicum,aut Tbomam,Petrus
dedit nomen ChriRo,^ Domingo
initiandus uocatur Thomas» Si miUtaris
feruusabifdatueßem à domino data, uidetur
^bdicaffe dominum : Cf nos applaudimus iW,
ÍMÍ uefiem accipit quam Chrifius omnium do^
^tinus non dediti^Tob banc mutatam grämt
t^itur,qiúmficentieséijciatueñem impe*
fatoris ac domini fui,qucç efi mentis innocent
A T,Atquihoc ipfum aiunt eximif me^
fetonti dfdat in banc feruitutem$
k
Ayuntamiento de Madrid

E V. Ißa uno doMna fharifaica eft, Paüluí
coirà doccUui qui liber uoecitusftt,ne uelit fic^
ri feruus, fed potius operm det, ut fiat liber.
Atque hoc inftlicior eft feruitus.quod pluribus
iominis tibiferuiendum fit,quód plerunq^ ftul
tís cr improbis,quod incertis, ac fubinde no-uisdllud
mihi reßfondeiEmancipant te leges à
iure parentumì c A,Nequaqu

MI SOTA M o 2. ZSt
ueram pictate, mittis femel addiâa colleffo^
c A.Scd interim non ero monacba,BV.Adbuf
te mouentnomina^Kem ipfamperpendito*lW
iaäant obedientiam^Num ea laus tibi dcerit,fi
cbedias parentib.tuis, quibus Deus iubet obediriifi
epifcopo tuo,cr paßori tuoiNum patt
pertatis, eilm in parentu manibus fint omniai
^imqad olim in facris uirg^ibus prcrcipui
Jaudabatur àfanétis uiris liberalitas in paupe
resycm prcpftare non poterant,fi nihil poßi-^
debit. Porrd cMtati tm nihil decedet,etid ß
'"'as apud igitur fupereftiVe^
,,, ulinea uelmkîàima uer fa in extimd,ce^
temon\

fcnatu repertm. Sic definiunt quidam fif mà
trimonium effe ratum-, quod infcijs, aut etia ift
tdtis parentibus inter puerum CT puellam per
uerba de pnefenti (fic enim illi loquuntwr)con
trañum eft Atqui iftud dogma necnatwm feit
fus approbat,nec ueteru leges, nec Mofes ip^
fe,nec euangelica aut apoftolica do^na.c Ai
An igitur putas mihi non effe fas nubere Chri
Po,nifi coprobantibusparentibusiE v S.lam,
inquam,nupfifti Chrifto, ^ illi nupfimus om
nes. Qjuc bis nubit fUm uiroi Tanttbn agi-tur
de loco,de uefie,icceremotúfs.Ob has res
non arbitror effe contemnenMn ius parentìL
Et uidendum eñ, ne dum paras nUbere Cbri^
fío,^ nubas alifs, c A. At iñi prccdicant, nihil
effe fanélius, quàm hic contemnere parentes»
E V. A6 ifhs igitur doüoribus exige,utprofè^
rant aliquem è facris libris locum, qui hoc do^
teat: quod fi non pòterunt, iubeto eos èbibert
talicem uini ^ BeÌnenfis,hoc poterunt. Ab im-''
pi/i parentibus ad Chriflum confugere pietas
tis efi.Scd à pìjs ad monachifmu,hoc eft,quod
«5 raro ufu uenit,à probis ad Ímprobos, qu^p
rogo,pietas eñiQuanquam cr olim ad Cbri
fium à paganifmo conuerfus,idololatns paren
tibus debebat obfequium, quatenus citra pietà
tisiaCluram fieripoteraU c A» Damnas ig^
tur hoc totum uitce inñitutumi E V B.Nequa^
quam, Yerfim qumémoim nmnifuadetc
uclint
Ayuntamiento de Madrid

M I 2 o R A M o AJF
wflim, ut quipfe in hoc uitfecretocomittetacituro. c ^Prothcfau^
ro carb.) Hoc diäfolet,quum aliud inuenitwt
quàm expeéiabatur, d ^ChryferciumO Fi¿ii
tium nomen eñ: uidetur innuere collegü quod
fñ Qaudce iuxta clauñrum quo ñaues exclu^
^unturautadmittuntur. e ^Elogum*)Elo^
gium titulus eft mcrití,qui folet addi in legatis,
^t in muñere. Ego fcribendum arbitror ello-'
&um,ab imputando,quanquam reclamantibus
fodicihus. f ^Sapphíls,semtiuuseftgr^cus,
ficut
Ayuntamiento de Madrid

1|4 V I R ß o
fiali átJíh. Huius ingenia mire pYíedicalur^
fed mores infamantur, quòd fUcrit rfífaf, id
mimteüéfignificatumeñ. g ^In paucis re
gionibus.) Nefcitferuitute nobilis illa merito
diäa FranciaJn Vueftpbali(ácr nonnuUif
Qermmice partibus eñ adhuc feruoru genus.
Yenetii^ uenduntur Mauri cr Maurcenon
täiterqumboues. h ^Nubasalijs,) Hoc
diät propter coUegjut uirginu cjiut non uiuunt
iuxta regulamjn nuibusnonnunquam, prJ do
lor,unanubitmuW i ^Belnenßs,) Belna
eppidum in ducatu Bwgmdi^ unde uina tati
datißima. k VEubidus,(luibeneconfulit, if
beneJahi confilium.
VIRGO POENITENS.
EVBVLI, CATARINAE.
E V B. Tales ianitriees mihi femper optarim*
c A r.Eí ego femper tales pulfatores*E V*Sed
naie Catarina, c A, Quid ego audioì Valibo
prius ({uhi falueàiE v.No« huc ueni ut te uiderem
lachrymante.Qmd fibi uultyCjuSd protinus
me confpedo lachrymis fuffufifunt oculis
CAT. QuSfiigis^maneymaite inquam,fu-^
mam alium uulfum,c^ ridebimus affatim.BV.
Quas aues hic uideoi CA.Eft illius collegif p^
triarcha. Ne fubducito tCyiam perpotarut,accumbe
pauìifper, ilio digreßo confabulabimur
rtofiro more, E v.Age obtemperabo tibiyip^^
mibínoíuifti^Nunc foli fumus,narra totam fa^
Ayuntamiento de Madrid

POE NI TE KS. LIF
huUm,mat{m enim ex te cognofcereX A^t.E«
tot amicis,quoi putaham fapere plurimu,nunc
fentio nullumfiiiffc^ui mihi prudentiusjtcfe-'
niliu^confiliumdederityquàfntu omnia nata
minimus.E v,Dic,(luomodo expugnaßparen
tum affeéhimi c A.Primàm improbiihortati^
tus monachom ac monacharumjeinde etiam
meis precibus acblandimentis labefadus efl
matris animus : pater nullo paäo quibat per^
pelli. Tandem omnibus admotis machinis C^
hic uiOus^crj^reßusifi potius, § ajpnfit
W^äum eßnmififäfa: minitabajitur homi
Wmalum exitiujfi Chrifto fuam ß>onfam per^
negaret*i£V,0 improbitatem ftoUdoru^Clmd
fit deiniei c A. Seruor triduo domi clàm:intc^
rimfe?npcr aderant mulicrcs aliquot eius coU
"¡egifyquasilli Couerfas uocant,hortatibus fuis
addcntes ammu,ut perfifterem in fanäo pro^
pofzto, ac folicitè cauentes,ne qua cognatarum
^tutfodaliu adiret me,qu(e mente uideretur mu
tatura.lnterim adornabatur uefles,alia'^ qwt
^ conuiuiu attinebantE v,Tibi quid interim
frat animiìNum uacillabasi CA.Ko,fed paffa
fum quiddam tam horrendum, ut malim emori
^^^^es,quhtiterumperpeti.E v,Qu^fo quid
ìfihuc cratì c A.No poffum ejfari.E V. Quoä
^^bidixeris,amicotuo dixeris. C A. Promittis
pÌcMiin.i Hv.Iii pra-ßafurus eram,ctiàfi nulla
fi^^ffcsßipuUta, quaß uero me nodum noris.
Ayuntamiento de Madrid

c A. Appamit mihi ßfcärum honihití ßjecif*
E VMnimiru erutgenius tuus malus,qui te ti
inñigabatXA,Prorfus opinorfuiffe cacada:^
ntonem.is. v*Dic méi,qu¿e fpecies eratiEßinß
talis,qualjs pingituri roflro adunco,íongis cot
nibusy harpyiarum unguibus, preponga coit^
i(úCA**Vu ludis^At ego malim mihi terra dc^
hifcere,quàm denuòtaleuiderefpe^ums V.
Interim aderant ill

PO BN I TIN fi 2J7
pty fed aitquid magni fuiU Poß fexab ingrcffu
dici accerfo matrem, obteftans, obfecras^fime
vii fx ucWcu ut me eximerct ab eo collegio. Illa
nluautur animo meo, CT bortatur ad conßan
ii.vwPdß accerfo patrem. Ille etiam obiurgat»
Giddens fe cegrc uici/fe fuos affe(tus,ut uicißim
nunc uincerem animum meumtnec hoc dedecuá
conciliarem fibi, cjuòd refilijlfemabinÑituto^
Tandem ubi uideo me mhil proftcere, refpon^
deo parentibus,me,ß ita iubeant,mgratiam il
lorum morituram* N«IM hoc mihi certum eße,
nifi mature cxtmerer.Hveaudito reduxerunt
do^ium. B V. tíetffhabet quòd mature refilie^
TÍs, priufquàm feruitutem cetemam efßs pro^
fcß^a.Sed nondum audio, quce res muíarit ani^
mm tuwn tam fubito* c A, Hoc nemo morta^
LI^I ex me fcit ha(lenus,ncc tu fcies. E V. Quid
pdiuincmi CA.NCC diuinabis,fat fcioiCrfi di
u^"es,non dicam. E v. Tametjt conieäo. VFriìm
interim perift fumptus. CAT. Plus quàm
QW^ICLRUGINU coronati. E V. O ^ comeffatores
''-^^ptiales. Gaudeo tamen per'ifffe pecuniam te
incolumi: poRhac aufculta melioribus
CAT. ìtafaciam, CT cum pifcatore,
^^^fapiam.
Scholia,
^ ^ Orafp) monacho.) Hoc dicit auerfus,cr
J^^^ittußim. b ^Comeffatores.) Comos
(Us eft luxus. ìndeHto/^dfff/, CT latine io-
1
Ayuntamiento de Madrid

mßari,ciuocleß,gemaiiter&cm luxuwuf^
re^Nonemmdicituràcomedendo* c ^lila
fapiamO Vide proucrbiumjPifcator iilus[apitiubi
c¡uis ßio malo doäus fapit*
C O N I V G I V M.
EVLALIA. XANTHIPPE.
E V L»Saluc multiìm ex$ptatißima mihi Katu
thippe. X A. Salue tantundem mibicharißimd
Eulalia. Widere mihi [olito formoßor* E v L.
itane ßatim me fcommate excipisí x A. No;»
prcßilo,ßd ita mibijuideris. E v. Fortaße no
ua ueßis commendai fermarne X A.RF con
iedas, NM iandiu uidi elegantius. Sujpkor
pannum eße Britannicum. E V. Lana Britan^
nica eß, tintura Yeneta. X A.Mollities byp
fum fuperat.Quam uero blanduspurpuree co
lor^Ynde tibi tamegregium munus^VU
Ynde decet honeßas matronas accipere,niß à
maritis fuisi x A, O teßlicem,cui talis contigit
fponfus. At ego uellem me nupfiße ^ fungo,quum
meo nuberem Nicoiao v.Qjädit^
qucefo teUam citò male couenit inter uosi^
Nec unquam conueniet cum tali. Yides quant
fim panno fa, ßc patitur uxorem fuam incede-'
re:dijperea,nißfcvpe pudet meprodire in pu^
blicum,cäm uideo q; cultce fini aliiv,qu(r muU
io pauperioribus nupfere maritis* E v. Teatro
narum ornatus non eß in ueßibus, aut reli

MEMYirAMOS. 239
tmapoñolusCnam id audiuímper in concio^
ne)fed in caftis ac pudicis moribus^CT in orna
mentis animiMcretriccscoluntur oculis multo
rum. Nos fatis culto: fumus, fi placcamus uni
marito. K A. Scd mtcrim ille bonus uir,tam in
uxoré parcusyßrenue prodigit dote,qua ex mc
no mediocre accepit. E V^Quibus rebusix A.
C^uibus ipfi uifum fiicrit, uino, fcortis, alea*
E y*hona uerba.XA.Atquific res habet.Dein
de càm mihi temulentus admultanodcm redit
: domìi diu expeílatus,deflertit noüe tota, no^
nun^ cr le¿iíimoupmens,ut ne quid addam.
'^^yMt.teipfuì^ehonefias,cu dehoneßas ma
ritu.'x A,Emoriar,niß malie dormire cum fero
pha,q;cum talimarito.EV.Non tutum illuex
cipis iurgioi XAjta ut dignus eß,fentit me no
fjfemutà.E v.Qjiid ille cotrài x Ajnitio re-tlamabat
fceuißime, credensfore ut mc fceuis
uerbis protelaret.EV.Nunq^ ne rixa incruduit
ad uerberaì x A .Semel duntaxat co inca^
^uerat utrmq; contentio,ut minimures abjùcrit
yugna.Ev.quid ego audioiXA. Librabat
J^fle,fceuis interim clamonbus intonàs,ac dira
^màs.E V.N5 ibi metuebas tui x A.Imòui^
^ißim ego corripieba tripodem:ß cotigiffet me
^pto,fcnfiffct mihi no deeffe m.anus. E V.NO
'^uclypeigenus . Deerat colus lancece mce.XA •
^^filfctfibi cu uiragine rem eße,E v. Ab mea
^mhippc, non ita decet, x a. Quid deceti
1 2
Ayuntamiento de Madrid

f 4« V X o R.
SI iíít MC non habet pro uxore,nec ñlum habítura
fum pro marito, EVL. At Paulus docet,
uxores oportcre fubditas effe uiris cum omni
reuerefttia.Et Petrus nobis exemplumpropoflit
Sarte,quiT maritum fuum Abraham dominum
appcllabat* K A. Audiui ifía. Sed idem
Paulus docet,ut uiri diligant uxores fuas, ficut
Chriñus dilexit fponfam fuam ecclefiam, Mr^
mincrit ille oßici^fui, ego meminero mei. E V.
Sed tamen ubi rrs in eum ftatum deuenit,ut aU
teri cedendum fit,eequum eft uxorem marito cc
dere* X A. Si modo ille maritus eft appellane
dus,qui me habet pro ancilla* E V. Sed die mea
Xanthippe, pòft defijt minitari uerberai SA*
Defìft, ER fapuit,alioquiuapulaßet. E V. Sed
tu non defìjfti rixari cum ilio iK A. Kec dcft^
nam. E v.Quid ille intereaì x A,Quidìnon^
nunquam dormit, fomnium hominis, interdum
nihil aliud quam ridet,aliquoties arripit teftu-^
dinem, in qua uix tres habet fides, cam quanta
poteft pulfans,mihi uociferanti obftrepit- E^*
Ea res male urit te^KA. Sic ut did uix poß^^*
Aliquando uix tempero à manibus. E v. M^^
Xanthippe, permittis mihi ut liberius lo^^J
apud tei x A.Permitto. E V. Idem iuserit tii^
apud me.Hoc certe poRulat noftra neceßi iu^
do, ab ipßs pene incunabulis internos inita-
•X A. Vera narras, nec ulla fodalium unquam
chariorfuit animo meo. E v. QM^US qualis ej
tuuf
Ayuntamiento de Madrid

MBMYITAMOS. l+t
tuusmaritus, illud cogita, non effe ius pcmu^
tandi Olim immcdicabilibus dijiidijs rcmediS
rxtrcmumeratdiuortiuminunc hoc in totum
'ulemptum ejhupf; ad cxtrcmwn uit^ diem ille
tuus fit maritus oportet,CT tuillius wxor.XA.
SKpmiwrtU faxint, qui ius hoc nobis ademe-'
runt. E V. Bona uerba, fic uifum eñ Chriño*^
X A,\ix credo* E V. Sic habct.Nunc nihil fu
pereft,nifiututerq;adaltcrius mores C^in^
gemumaccomodando fefe, concerdite fludea^
tis. X A. An ego poffùm ilium re fingerci E V.
Non minimum mementi eñ in uxoribus, qua^
les fint mariti, X A. Pulchrè conuenit tibi cum
tuoi E V. Nunc tranquilla omnia* x A.Ergo
turbarum nonnihil erat initioi E v. Nihil un-'
portet,non odiffe.-XiA*Keñí mones* E V.
^^tautanfirequenter, ut difiiliat beneuolentia
^iitua inter maritum CT uxorem, ^ antequam
alteri fatis notus fit. Id eñ in primis ca-
^ndum. Semel enim orta fimultate,(tgrè far^
gratia,pro:fir tim fi res adatrocia conui-
^ froceffirit* Quarglutino committuntur,fi
I }
Ayuntamiento de Madrid

• V X o R'
ßdtitn cocutias,facile diftrahunturt cceteru uíi
ficcato glutino femel cohceferint^nihil firmius*
Proinde in initio nihil non faciendum, ut inter
uxore cr maritìi coalefcat,confirmeturí¡; bene
uokntiaAd maxime fit obfec¡uio,morumí{; com
moditatc* Natñ beneuolentia quce fola formte
gratia cociliaturyfèrmè te for aria efl. x A,Sei
narra nobis obfecro,quibus arttbus pertraxeris
marita ad tuos mores*E v»Dicam in hoc,ut
imitcris, X A.ST queam. E v»¥acillimum erit,ß
uelis,nec adhuc ferum eft.Nam cr ille iuuenif
cfl,Q^ tu puella,ac nondum annus opinor
pletus eß à wKpíi/í.x A. Vera prcedicas, E V»
Dicam igitur,fed taciturce.K A MaximeV.
Illa prima mihi cura fiat,ut in omnib.eßem iu^
cunda marito,ne quid effet quod illius animum
cffenderet: obferuabàaffeClùacfenfum illius,
cbferuabam cr tempora,crquiius rebus de^
leniretur,quibus irritaretur,quemadmodu face
re folent ij,qui elephantos ac leones cicurat,aut
ftmilia animantia quce ui cogi no poßunt.y^^"
Tale animal mihi domi eR* E v. Quiadeunt
elephantos,no geßant ueßem candiddinec pu^
niccam,qm tauros,qu¿d his coloribus compera
tum ßt ea animantia efferari.Quemadmoduff^
ar tigres tympanoru fonitu fic agunturin ra^
biem,utfeipfas dilanient.Et qui traólat equ^Sj
habent ^uoces,habent fpopifm.MCT'P^^P^/
alia^,' qidbusßroäetes mitigent,Quato nuff^
decet
Ayuntamiento de Madrid

M E M V T R A M 0 2'4T
Secet nos his artibus uti erga maritoSy quibus
cum nobis, uelimus noUmus, per omne uiU efl
teiiu (tc lctìfu5 coniunisì X A.Perge quod coepi
fii^EV.His animaduerfiSyàttemperaid me illi,
cauensnequid offenfr nafceretur* X A. Qj/J
nam id poterasiE V.Prima in curareru dome^
fticaruyqu^ peculiaris eft prouincia matrona^
r^yaduigiUbamyno folum cMies ne quid effet
f^^termiljum,uerumetiaut omnia eogruerent
ad fenfumyin rebusetia minutifiimis,XA.
Quibus^ fi v,Puta,ft maritus hoc aut ilio cibo
P^euliariter deleaetur,ft cibus placeat hoc aut
ilio modo codusyfi leéhtshòc aut ilio modo ftra
tus* X A. At quo pa^o attemperares te ei qui
dominoefjetyaut eJ]itebrius^EV,Mane,^iftuc
ibam,Si quado maritus uidehatur admodutrifiis^nec
cffct appcltandi tcmpuSyncquaq;ride^
^am ac nugabar, quemadmodu nonullce mulie
res folentyfed fumeba CT ipf^ uultu fubmaefiii
^Jolicitu,quemadmodu enimJpeculÌhfi pro^
efty femper reddit imagine intuetisùtà decet
^^trèfamiliSs ad affe^mn mariti cogrueré, ne
fi^ (ilacris ilio moerentCyaut hiltris ilio comoto.
^odfiquudo cmotior eratyOUt biado fermo
^e icniebam, aut filentio cocedeba}niracudicv,
^^ec earefiigerata temi^us fe dar et uel pur^
^^ndiyuel admonedUdefaciebafi quxdo plus
^quo potui redihat domuynec id tejuporis ni ft
^Ma loquebar illiUantu bladttijs pertrabeba
Ayuntamiento de Madrid

144 V X o R
dd ledum. X AJnfilix uero uxorum conditio
fi iratis, ebrijs, cr quicquid libct patrantilmi
maritis, tantihft ohfcquentur, E V.Qj^fi uerò
boc non fit mutun ohfcquium. Coguntur cr
multa fèrre in moribus noBris, Ejl tamen teiìi
puSy quum in re feria fas eñ uxori monere id
rum, ft quid eñ alicuius momenti: nam ad lci:iJ
prcejiat^conniuere.XA.Quod tandemU\[,
Clmn erit animo uacuo,nec comotuSynec foli -
eitusy nec potus, tum abfq; teflibus blonde mo
nendusuel rogandus potius, ut in hoc out ilh
melius confulatrei,autfam¿r,aut ualetudifù
fu(C. Atq; hivc ipfa admonitio leporibus ac fv
eetijs erit condicnda.Nonnunq^m prcefaúo -
ne ab ilio flipulari folco,ne mihi fuccenferef/i
quid fluita mulier admonere, quod ad illius ho
norem,aut ualetudinem,aut falutem facere là -
deretur, Vbi monuiffèm qute uolebam,ampi^ -
taui fermonem illum,C^adalia lucundiora
flefíebam. Eñ enim fere hoc noñrum
mea Xanthippe, ut femel exorfce loquiM''^
facere nequeamus.K A ^.Aiunt. E vjUud in
primis caucbam, ne prarfentibus alijs marìtU'^'
obiurgarcm, aut ne quid querelarli domo effe
rem.Facilius farcitur,ft quid inter duos cotwl -
fwn eñ.Quod fi quid extiterit eius generisi
necfhri poflit,nec uxoris admonitione ftn^y^y
eiuilius ejl, ut uxor querelam defhrat ad pa^c''^
tes cr cognotos mnti, quàm ad fuos, cr ^ - ^
qííüc
Ayuntamiento de Madrid

M Ê M i' 1 r A M o I4f
^erclam tortperrt, nc uiieatur odiffe mant%
fed uitiu potius Mariti Nec tamen effùtiat om
nioMt hîc quoq; tacitus agnofcat,C^ amet uxo
ri^duihtatem.X A.Philofopham effe oportet,
ifta prüftet E v . Imo tMus faüis ma^
ritos ad fmilemciuHitateminuitahinuiS. X A»
Sunt quos nulla ciuilitate corrigas E v Ec/uinon
arbitror : fed fac effe,primu illud co^
¿ta,maritus ftredus eft,qualis quaÌis cß. PnC
fid)ilius igitur eftftrre uel fui fimilem,uel pau
^ieomodtoremfiâum noßra ciuilitate, quam
noñra f^ttapeiorem in dies,Quid fi proftram
maritos, qid fintili ciuilitate correxerunt
ß>onfas fuasiQuantà magis decetnos idem
pneftare aduerfus maritosi -XA.Narrabis
tur exemplum meo marito dißimillimü. E v . Eft
ntihijamiliaritas cum homine quodafn nobili,
doüo,fingularií¡; morum dexteritate. is duxe^
^at puellam uirginem,annos natam decem CT
f'^ptem,ruri in parentum œdibus perpetuo edu
eatam,ut nobiles ftrè gaudent habitare ruri,ob
^natücy" auupium. Rüdem uolebat ille,qui
facilius illù ad fuos mores fingeret : colpii earn
^fiftituere Uteris ac muficaipaulatimíff affitefa^
fredderei ca,quœ audiffet in condone,
e^teris'q; rebus formare, quiC poß effcnt ufui
J^^^^Mceccjuomam erant nouapuell(e,qui^
^^ntifucsfUcrat in fummo odo,cr ínterfamu
colloquia lufus^q^ educata, cotperunt cßi
l f
Ayuntamiento de Madrid

14^ V X o R.
tardto,Dctreäabatobfequium,C^ quum ìmrU
tus urgeret, illa fine fine flebat, nonnunquam
cr in terram ahìjciehat fefe, oeeipitiu illidens
folo,quafi mortem optans. Earum rerum cuttt
nullus effet finis, maritus dißimulatoßoma^
cho,inuitabat uxorem,ut animi relaxandi gra^
tia unà proficifeerentur rus ad ivdes foceridbi
lubens obtemperabat uxor. Eò cum uentum eß
fet, maritus reliquit uxorem apud matrem
fororesúpfe cum focero prodibat uenatum* ibi
fubmotis teñibus denarrat focero, fe fi^eraffe
iucundamuitcefocia>n,nunc habere perpetuò
iachrymantem ac fefe difcruciante,nec ullis mo
nitis fanabile : orat ut fibi adfit in medendo fi
ìiccmorbo*Socerrejpondet,fe femel ei tra^
didiffe filiamtquòd fi illa no obtemperaret uer
bis,uteretur fuo iure,c^ uerheribus eam emevt
daret.Tumgener:Noui,inquit,iusmeu,fedma
tim eam tua ucl arte,uel autoritate fanari,q;ad
hoc extrema remedium uenire. Socer pollicitus
efife curaturum* Poñ unum at¿¡} alterum diem
captai tempus aclocu, ut folus effet eum fiU^-
ibi uultu ad feueritatem compofito,incipitcoin
memorare,quàm illa effet infilici forma, quàm
no amabilibus moribus, quàm fcepe metuiffet,
ne nullum illipoffit inuenire maritwn. At ego
meo máximo labore, inquit, talem inueni tibi,
qualem nulla non optaret fibi quantumuisß^
lix. Et tamen tu non agnofcens quid pro teß^
cerif^»
Ayuntamiento de Madrid

MEMFLTAMOS. 247
terim, nec intelligens te talem habere maritii,
qui nifi efjet hwnanipimus,uixte dignaretur
habere in ancillarum numero, rebellas illi* Nc
longum faciatn, f e incanduit patris orati0, ut
MX uideretur manibus temperarc.Eft enim uir
ifigenio miré uafi'0,qui " citra perfonam omne
pofíet quamuis agere comoediam * ibi puelk
pfirtimmetu, partim ueritate commota, accidit
ad patris genua, rogans ut prceteritom uellet
©Miuijii, JÍ in poflerum memoremfore ojfici)
pii'ignouitpater,pollicitusfequoq;forepatrc
^antifiimum,fi quod polliceretur pnejiaret.
X A.Quid deindei E y,Fuella digreffa i colloquio
parentis,redit in cubiculum,offendit ma
ritum fokm,accidit illi adgetwa, cr aitMari
te,hatlenus non noui ned^ te, neque meipfam,
pofihac uidebis me aliam fa(lam,taittàm oh\i<
Mfeerefuperiorum^ Hanc uocem maritus exce
pit ofculo,CTomnia poUicitus eft,fi illa perfil
ftmt eo animo, x A. Quid ^ perftitit^ E v L.
admortem, neq; quicq; erat tam humile,
i^od illa non alacrisacuolens obiret uolente
^^t^to.Tantus amor inter eos natus eft crco>.
firmatus. Poft annos aliquot puella crebro fibi
gratulata eft,quod contigiffet tali marito nube
re»quinifi contigi(fet,eram,inquityOmniu mu-
Uerum perditiftima. x A S.Talium maritoru
won minus rara eft copia,quàm alborum corno
£ Vdamfì moleftum non eH,reftramtibi
1 6
Ayuntamiento de Madrid

249 VX ofc
quiidam de marito commodìtate uxoris eom^
Òo,quod mtper accidit in hac ipfa ciuitate,
X A. Nih'.l cjl (¡uod agcWtyCT' percjuàmgrata
mihi ejl tua confabulatio, E v.Efl uir quidam
nonpofiremcf nohihtatis:is,ut folet hoc homi^
mmgenusy plerunq; uenabatur: run incidit in
puellam quandam pauperrimce mulierctdte fi*
liamjneam coepit deperire, homo lam proue^
Oioris ^tatis. Atqi huius gratia frequeter per
nodabatforis. Prcctextuseratuenatio, Vxor
huius mulier infigni probitate, nefcio quid fu^
fpicans, perueHigauit furia mariti fui, cr eo
profeto nefcio quo, advjtcafam illam rujlica^
nam, expifcata cjì de toto negocio ubi dormii
ret, unde biberet, quis effet apparatus couiuif.
Nihil erat ibi fupelledilis, fed mera pauper^
tas»Abìjt matrona domum, ac mox redijt,feeìi
adducens ledum comodum Cr apparatum,ua^
fa aliquot argentea, addidit pecuniam, admo^
nens ut fi quando rediret ille,traiiarent eum ci
uilius, dijìimulans interim fcfe uxorem effe, ac
fororem effe fimulans> Pojl dies aliquot redit
ed furtim maritus, uidetaudam fupellcdikm,
Cr apparatum lautiorcm>Kogat,unde is nitor
infolitus: aiunt matronam quandafn honeHam
illi cognatam hcec aduexiffe,ac mandaffe ut ho
neHius pojlhac ® accipcretur» lllicd tetigitani
mum illius fufpicio,uxoris hoc effe
iterfus domum, rogat num illic fiiiffet : lUa non
Ayuntamiento de Madrid
negaU

MEMI-IRAMOS. 249
ft'egat.Kogauit CT quo tandm cofilio mifijjit
eàfupMikfttMi uir,inquit,affuetus csuit^
iommodiori. Videham illic tc durius accifi,pH
tabam effe officif vtci,ut quando Ita tihi cordi
EFT, lautiui tllic habereris. X A. O matronam
nimium bonam.Ego citius pro If fío fubfirauip
frm illifafciculum urticarum ac tribuloruS V.
Scd audi finem. Mir pcrjpeéìa tanta probitate^
tanta^manfuetúdlrieconiugis fute, nunquam
deinde ufus eñJurtiuo eòncubitu,fed domi fe^
met obleífauitcum fua-Scio tibi nota effe GÍU
iertum ^atauum.y: A.NOMÍ. B V L. IS,ut fcis,
fiorenti atate duxit uxorem iam prouefíiorem
ac P uergenti eetate, X A. Dotem fortaffe du^
xit,non uxorem, E V. Sic efl, Isfajìidiensuxo
ris, adamabat muhercuíamjcum qua fe fubmdt
obk^abatforis* RarJ domi prandebat aut cat
ftabat,Quid tu híc eras fafíuraí X A. Qjadi
Ego illi adamatctr ^inuoíaffem in capillos, CT
^ftritumexeuntemadillam'perjùdiff[em lo^
^o,utfie undusiretad conuiuium, E VL. Al
V^ntJ hcecprudentius.lnuitabat mulierculam
^^^um fuam, comiter accipiebat, ita maritum
l^oque fine ueneficifs domum pertraxit. Et ft
q^ndo foris coenabat cum illa,mifit cd miffum
élegantiorem,iubens ut [vauiter uiue^
^cnu X A N. Ego mahm mori,quàm effe lena
^^ifnariti.iyu Veriìm interim remipfam
^'^P^ndeMonnehoc multò fatius erat, quàm
I 7
Ayuntamiento de Madrid

VXOR
fifceuitia fiM prorfus aliemffit ntc(rttunt,ac to
tam cetatcm in iurgijs cxcgißlt ^ x A. Tateojf
minus cßc mali, fed ego non poßem. t V L A«
Ynum adijciam, atque ita difcedam ab exem^
pUs, Hic uicinus nofler, uir probus CT intC'^
ger,fed paulo iracundior, quodam die pulfa-^
Herat uxorcm fuam,farminam laudatißima. Erf
fe recepii in intimum conciauc,atq; illic lacbr^
mans atque fingultiens decoquebat animi
gritudinem.Aliquanto poftper occaßonem eS
dem ingreßus eß maritus,reperit uxorem flen
fem. Quid, inquit, hic lachrymas acfinguUis,
puerorum more^Tum ilia prudenter^Quid,
inquit,an non hocfatius, ut hic deplorem ma^
lum meum,quàm fi in uia uocißrer,quemadmo
dum folent alitr mulieresi Hoc dido tam uxo-^
rioßadus ac uiäus hominis animus, data de^
xtra pollicitus efl uxori fe poflhac nunqua if^
illam conieäurum manus, necftcit, x A. Ego
idem impetraui à meo diuerfaratione.E V.Sed
interim efi inter uos bellum perpetuum* ^
Quid igitur uelles me facere E v L. Primfbn
^^muffanda efl tibi omnis iniuria mariti,Cf^^^
miis illius officios, comitate, manfuetudine pa^
latim efl conciliandus : aut uinces tandem, out
eertè multò commodiore uteris,quiim nunc utc
ris, x A. lllefirocior efl, quàm ut ullis offlcifS
manfuefcat.E y L,Eia,ne dixeris.Nulla eßß"^
ra iam immanis,quin officios cicuretur : ^^^
Ayuntamiento de Madrid

MEM i'-I r A M O x$t
fperes in howine. FacpcricuÌu ntenfcs aliquoip
ffte accufa,nififenferis conßlim hoc tihifriffh
hono^ Sunt ctu qucvdam uitia ad quce tibi con
niuendwn cR* illud ante omnia tibi caucndum
tenfeo,ne quid rixce moueas in cubiculo,aut in
U(lo:fedcurandum eß,ut illic omnia fint fifti^
ua ac iucunda, Etcnimß is locus, qui diluendis
^ffenfis, farciend^e'q; gratile confecratus eßji
te aut (egritudine quapia ^profanetur,iamßib
latum efl omne rcmedium beneuolentia' rccon
àliandce.Sunt enmfcemime quondam tam mo
rofce, ut in ipfo etiatn coitu querantur ac rixen
tur,eam^ uoluptatem,quce dilucre folet ex ani
mis uirorum.fi quid inerat molefli, morwnfa^
ftidio reddant infuauem, pharmacu ipfum ui^
tiantes,quum licuiffl't mederi cjfenfis* x A N..
Iftud mihi fi-equenter aicidit,^ v*Atqui tam^
etß femper efl caucndum uxori,ne qua re mo^
leRa fit uiro, tamen id maxime ßudere debet,
«i in eo congrcßufe uiro preeheat modis omni
»«i comodam e r iucundam, X A. Viro, mihi
cum bellua res efi, E vMtte malèloqui :ßrc
yfira culpa uiri mali funt, Sed ut ad rem re^
deam, qui ucrfanturin prifcis fabulis poetarü»
Warrant Vencrem ( eam faciunt deam conub'ij
"ceßum arte Vulcani conß
eo cotextum effe quiequid efi a>natorij
^edicamentiieo fe cingit,quotiescogrcßi4ra eß
marito, x a . Eabulam audia^ E v . V a i / ,
1 8
Ayuntamiento de Madrid

2^2 V X O II
fed audi quid fibi uelit fabula. A,Die. 5 V*
illud docet, uxore omne curam adhibere opoP
tere M in congteffu connubiali iueunda fit ma
rito^quo recale feat ac redintegretur amor lUc
9naritalis,CT difcutiatur ex animo,fi quid crai
cffenfionisaut t

MÉMi'irAMOS;. l^t
ueràm ctiam ambus maritü dcligerc: nunc me
iendi tempus eft, non accufandi. X A. QwíC ^
mulicr unquam auribuscepit maritumnvi.
Octdis capìt,qua nihil aliud ft)e¿lat, quàm cor
poris formam:auribus, quce diligcnter obfer
ffat, quid fama de ilio praedicct* x A. Pulchri
^ones,fed feri* E V. At non ferum eft ftudere
corrigendo marito* Ad eam rem conducet, ft
Hfäd pignoris ex te natum ficerit wro. x A N.>
^am natìm eR* E V L. Qiwudo ? x A. Umpri
iem. E V uQuot menfes funti X A K. Ferme
feptem. E v. Quid ego audioi Tu nobis Y tri
^ftriffoebis iocum renouasì XA*Nequaqud»
E V. Ita neceffe eft, ft Umpus à nuptiarum die
fupputas' X A. ìmj ante nuptias fiicrat mihi
'um eo colloquium, E v i*An ex colloquio na
fcuntur pueril X A. Forte folam nailus, coepit
^lludcre,titillans axillas ac latera, quo me pro
^ocaretadrifum, Egonoßrens titillationem,
^^ ^efupinabam in ledum, ille incumbens fige
hat ofcula, nec fatis fcio quid egerit pr¿eterea:
^^tcpaucis pdR diebus uterus coepit intume^
iw, E V. I nunc, cr maritwn contcmne, qui
fi lufitansgignit liberos, quidfaciet càm ferii
^em ageti X A. Sußiicor CT nuc megrauidafn
V L,Euge contigitßlicifundo bonus cui
Jo»'. X A N. Hac in parte plus pr

VXOR
paílum conmUaUì x A.MercefJeraU E V t»
Leuius igitur pcccatií efi.Efi ne proles mafcu^
Ui X A,Eft,E V LMU uos rediget in gratiam,
fi tu uel paululum temei accomodes, ^id alif
prcedicant de tuo marito fodales, CT quibus
cum habet comercium forisi x A. Prcedicant
eum effe moribus comodißimis,comemMbera^
lemyamicüamico* E v» Et ifta mihi bonajpem
faciíit,illum fore qualcm uolumus^x A. Ai mi^
hi uni talis non eft, E v. Sed tu te iüi prcsbetO
qualcm dixi^me'q; pro ^Eulalia uoca PfeudoU
Uaju, nifi tibi quoq; talis effecoepcrit. Quin et
illud cogitayíílum adhuc iuuenem effeynonduni
opinor egreßum annos uiginiiquatuor,nodunt
nouit quid fit effe patrem familias,lam non eñ
tibi cogitandum de diuortio, X A* At frequetu
ter cogitaui, E V. Veni ea cogtatio fi quando
tibiincideritin mentem, prima reputa tecunr,
quam nihili res fitfcemina diuulfa à uiro*Sum^
mmdecus matrona: eñy morigeran effe fu^
coniugi. Ita natura comparatum eft, ita uoluit
Deusyut mulier tota pendeat a uiro.Tantu co^
gita id quod res cftimaritus eftyalius no poted
obtingere. Deinde ueniat in mentem puellus »I
le duobus communis,Quid de illo flatuesìAu^
fères tecumìfraudabis maritu fua poffeßio^^*^
Kelinques apud illum ^ßtoliabis teipfaf^^^'
quo nihil habes char ius,Poßremo die mihi»ha^
Ves ne qu(t tibi male uclint ^ x A Habco
noucr^
Ayuntamiento de Madrid

M E M F I r A M o 2. l^f
^nouercamgemanam,prceterea focrumhuic
fimillmam^ E V. Adeo tibi male uolunt^ X A.
Cuperent extinólam.E V. Et ißee tibi fac ut itt
wentem uemant. Quid enim illis poßis facere
gratius, quàm fi uideant te diuulfvn à marito,
uiduam,imo plufquam uiduam uiucrei Nam ui
duis licet alteri nubere. x A. Equidem probo
^itum confilium,fed tcedet diutini laboris. E V.
Ai reputa quantulaborum fumpferis prius,§
^unc pfittacu docucris qucedam humana uer^
ia fonare.X A.Plurimu profiólo. E V. Et pi^
get operi fumere infingendo marito, qui cum
perpetuò fuauiter degas cetatemìQmnUim la
boris fumunt homines, ut equum fibi comodum
reddanti CT nos pigebit adlaborare, ut mari^
tis utamur comodioribus^X A. Quidfaciami
^ V. Ioni dixu Cura ut domi niteant omnia,ne
^^id fit moleRice, quod illum exigat ex cedi^
. Tu te illi comem prcebe, femper interim
^emorreuerenti^ cuiufdam,quam uxor debet
^^to.Ahfit triftitiayfed abfit CT petulantia:
putida fis,nec lafciua. Sit apparatus domi
l^tus.Nofli palatum maritiiquod illifuauißi^
^um eß, id coquito» Quinetiam \js, quos ille
"^^^Uomecraffabilcm te pr^cbeto.Hosfre^
^uenter ad conuiuiu uoca.ìn conuiuio facitoM
l^taplcna'q; hilaritatis fint omnia. Denique fi
q^^^do ille uino Iceti^r pulfabitfuÙ tefiudine,
^ «oce accinito .Sic affuefacies marita manere
Ayuntamiento de Madrid

V X o R
iomU Cf miitm impcnfas.Sic tnim ilk cogi^^'
tahit tandem, Nit ego infigniter infanio, qui
foris magna rei fam

SCHOLIA 1Í7
t íVofW.) AJ uoccm hmifííseeiui rtiiun^
twrmitiores. f ^PopifmntaOPopifmafa^
tiitus cfìy propímodum imitons ucntris crepi-'
tum^quifit ore aut manihus apte eomplofis nÌ
fine humore* Autore PUnio,fulgetras adorai
re popifmate,gentium ohm eonfenfuseratum^
ie eji illudArìjìophanis^v/fh-r^r/ipifwr^e
^noTt'kpAjt,. g ^PrtípMmODf palpo Ho-
M.Qui male ft palpere,reealcitrat.Palpari au
tem,eftuolaleuiter pereutere tergum equi fe-roeientis*
h ^Ifthuc ibam.) id efiy hoc eram
diaurus.Terentif uerba funt. i ^Kefrige^
tata,id efl, ubi refrixit,fìue deferhuit^ Ita Fdbiusi^efrigerato
inuentionis amore Sic CT re
eanduiffe dicitur ira. k fl" Conniucre.) Id
efly quafi claufis oculis dijìimulare te uidere
quoduides. l ^Rfddrrft.) KddiqMÍ/olx^.Rfíícííi
CT difeipulus,quum récitât audita:
nam qui docet aut diiiat, quafi credit mutuum.
^ VSemel no refertur ad bis,fed declaration
^ filia: ius traditum ¡ponfo, n IT Citra
P^fonam.)^am perfonati hifbrionesagebant
fabulas. Perfona autem efl facies appofititia.
® ITAfapfrf/«r, td efi,traâaretur,quemadmodum
bene habiti dicnturAta Teren.Accipit
^ hominem nemo melius, p ^Vergenti ceta^
' te,inclinata adfeniu. Sic ea uoce abfolutè ufus
V Sueto. q ^ìftuolaffem in capillos.) Sis
^''ff^tmlieres.rerentianumeñ. Alioqui
Ayuntamiento de Madrid

ifS SCHOLIA,
inuoUre nonnunq^ fonat furarì^Catullus: Uuc
redde pallium mihi meum,c¡uod inuoURi,
Y ^Perfrdißcmlotio.) ìdacciditSocratiiCf
olim loti uníli'£l;iha)it adcouiuiü, s ^Nlußari
daJißimulandaM tacite ferenda, t fPröfanetur)Sacra
profanari dicunturilcdulus tut
fem locus eftdicatus recocinnandce bencuokft
tur. Here eft fententia Plutarchi in prceccptis
coniug. u %Ceflüyidcßycingulü. x^Ethac
anfa^) Epiäetus fcripfityunicuiif; rei duas effe
anfis, altera qua teneri poßit, alteram qua n^
poßitßgmficasyin unaquaq,- re effe aliquid co^
modi, rurfum aliquid incomodi. Stultus arripi^
anfam maiam, fapiens altera. Huic itaq; nihil
no tolcrabile. y ifiTrimeßris fœtus.) Alludit
adprouerbialeuerfutnqui eßapud Suet. rolf
^Tuyßo-t ^ifxlwa -actidtce. %. ^Eulalia i
iene loquído nomen habet:Pfeudolalia,à fftcr^
daciloquacitate» a f Nouercam germana J
No de gente aut forore fentit,fed germana di^
xit ueram. Nouercaruautem cß odiffepriut^
gnos. b ^MifcereccelumterreVydeuchemcn
ti perturbatione diäum eR prouerbium.
uen. Licet cr marecœlocofi

MILES ET ,C AR^
fri caput rafum,noua ueftis, faciüt ut mihi ui^
dearis aliud quoddam animal, c A R.Itanena
agnofceres uxorem tuam, ft tibi occurreret in^
iuta noua ueftei M i L. Now,jí (ctlí.C A R. At
«go te probè agnofto,cui non fohlm ueftis mu^
tata eft,ucrumetiamfacies,totus¿i^ corporis ha
iitus.Qjiot coloribus pi^us esìNulla auis
que uariat plumas ftuas^ Twm quam omnia ft^
^a*quàm mhil iuxta naturam aut morcm com^
mnemìAdde tonfum ucrticem, barbamftmi^
rafam, fylum qua: fupra labrum fuperius efi
perplexam,ncc aliter hinc cr hinc prominens
tem, quam ftjlentinftlibuspili longiores. Nec
una cicatrix faedauit uultum,ut^ Samius quifpiamliteratus
uideri poßis, de quo iocus eß
prouerbij. M uSic decet redire è bello. Sed die
mihi, erat hîc tanta bonorü mcdicorui/wpia^
CA.Qnamobremi M I i.Quia nullicomifcris
fanandum cerebrü tuum priußiuamin hanc ftr
uitutem te prcvcipitem dar es.c A.Itane uidcor
inßtnißTei M i. Maximè.Qmd erat nccc/fc hîc
te Jepeliri ante tempus,quum eßet unde com
mod¿ uiuercs in mundoè c A R. An nunc no ui
deor tibi in mundo uiucre^M i . N o per louem^
C A.Dicquamobrcmi M uQmanon licet am^
bulare quo uelis.Huic loco uciut cauca: include
ris.Adde rafura,ucßcm prodigiofmj,foUtudi^
nem, pifcium pcrpetuu efiim,ut mirer teipfum
•wn uerti in piftm, c A R T H. Si uertcrentwt
Ayuntamiento de Madrid

t60 M 1 t I T I S ET
homines in omnia quibus uefcuntur, iu tarn pH
dm porcuse/Jes* Nam fuilla foles dcic¿larú
M I. Non dubito quin iandudü poeniteat te in
flituti:paucos enim comperio,quos non capiat
ptmitudo» CAR. Hoc illis ufa uenit, qui fein
hoc uiteegenus uelut in puteu pr'
re, magnopere fibi difplicerent, cr incefferct
illis mira libido relinquendccciuitatis'.hic affc^
(lus uulgaris cR, quo ego carco. Imaginor biC
totum effemudum, cr hcec tabula mihi totum
terrarum orbem repríefentat,quem ego cogita
tione iucundius pmul cr tutius perambulo, Í
is qui nauigauitadnouas Ínfulas. MhHut^
prop*emodum didsuerum. c A. Kafura dany
narenon potes,qui uolens tondearis, uti^ ^^^
moditatisgratiaMihi rafura,fi nihil aliudyCCf
tè reddit caput purius, ac fortaffe falubrius^
Yenetue quàm multi Patricìj totum etiam ca^
put raduntíQuidautehabetprodiffofumue^
ftis i Nonne tegit eorpus i Ad dupUcem uftWt
aihib^
Ayuntamiento de Madrid

c A R T H V s 1 A N 1.
aähibctur uefttsyut depellatur imuriacaelheaí¡i
uekt, quce pudor iubet tegi. An non hos ufus
praebtt hcec ueßis^ Sed offcndit coloriquij co>
hrmctgjis decet omnes Chriñianosy (jwám is,
qui datus eft: omnibus in baptifnio^ Diâum eft
tibi qu9t^,A£cipe uedent candidarne Heve ita^
que ueftis admonet me quid promiferiní in ba^
ptifmo, nimiru innocentice perpetuuftudiunt.
Porrdfolitudinemftuocas turbce fiigam, hoc
exemplum eñ non noftrum, fed ucterum pro^
phetarum,atq; etiam philofophorií ethmcoru,
Cr quibufcu^ honte mentis curafuUúmo po 'é
tiCy aftrólogf, ae ftmiUbus artibus dediti, quoties
aliquid magni ac fupra uulgus homjnu mô
liuntur,feceffiim qucerere foient.Cur autem ud
ces hanc folitudinem^ Vnius amicuii confabulatio
pellit folitudinis tccdium.HÎc habeo foda
les omnium rerum plusquàfn fedecim.Adharc
^ntemfunt amici crebrius quàm uellem, aut ex
fcdit,ç^ tihi uideor in folitudine muere} M Ï.
Ai non femper licet cum his confabulan, c A.
^^^ femper expedit. Atque hoc iucundior eH
^onfabulatio, quod uoluptatisgratiafn augeat
^^terrupUcopia. MJ.Nonpeftimècoieâas.
MiWî mihi quoq;fuauiores funt carnes reuoiupafcha
poH quadragefimam.c A R. Nec in
tamen, quum maxime uideor folus, de^
junt mihi cofahuíones longe ßftiuiores acfua-
^oresißis uulgaribus congerronibus. Mlu
Ayuntamiento de Madrid
m

MILITIS ET
y bifuni^ c A.Vides hic codicem Euangelicu:
in hoc mecüfabuUtur ille, qui olim additusfs
cundus comes in uia duobus difcipulis profiä^
fcentibus in Emauntem, effecitut no fentirent
itineris laborem,fed fcntiret duicißimücordis
4rdorem,inhiantes mellitis illius jmnfkib. I«
hoc mihi loquitur Paulus, in hoc Efaias^^te^
rii¡i prophetce.Yiic medi confabulatwr dulcißi
mus ille Chryfof}omus,bicBaßlius,hlcAa^
gußinus,htcHieronymus,hic Cypriamts,cítte
ri^ non minus eruditi quamßtcundi doäorcs*
Pin noßi uüos tam amaenos cofabulones,quoS
cum his conßrasiAn intalifodalitio, quod rrii
hi nunquatn no adeß, reputas obrepere pofß
folitudinistcediumèM. i uMihifrußralo-'
querentur non intelleäurox A R>lam quid rc
ßrt quibus rebus hoc corpufculum alatiir^ cui
minimo fatisfit,ß iuxta natura uiuajnus. Virr
noflräm habitior, tu qui ueßeris perJicibi^^
phaßanis, er capis, an ego quiuiuo pißihus^
MIL» Si tibi cffet uxor,ut mihi cß, jninus ha^
beresfucciXAR.Et ideo fufßcit quilibctcihus,
er quantumuis exiguus» M / • Sfd interim a^
tas mtam ludaicam. CA.hona uerba: Cfcn^
nam fi non affequimur,ccrt¿ fequimur. M i« ^
ueße,cibo,prcci4is,ceeteris'q; ceremonijs pof^^-^
tisfiduciam,negle¿h ßudio pictatis EtiangcU^
c

C A R T H V S I A N I. 26^
trihuoyfed in animi puntate CT in Chrifto col
locofiduciam. m i. Cur igitur obfcruas^ c A.
"Vi mihi pax fit cumfratribus meis, CT ne cui
quoquo modo fim offendiculo, Noìim autem
offèndere quenq; ob huiufmodi res leuiculas,,
V^s nihil efi negocij feruare, Yt fumus bornia
^es quaeunj; uefle tedi, minutijiimarií etil re
^fimilitudo aut dißimilitudo eociliat aut di
^mit(;ocordiam^Kafum caput,aut ueflis color
per fe quidem no eomendat me Deo, Sed quid
diceret populus, fi coma akrcm,aut tua iHam
ftefiem JumeremiKeddidi tibi ratione mei con
/ìli;, nunc qu

2^4 MILITI S E T
anirnam turn uitiofa nuce, M i. No«; c A
'novità me Chrifius bene cvnet, Im utru exiHi
' mas durius, obedire bono uiro,quc nos Priore
uocamus,qui uocet ad preces,ad facram Icilio^
nem, addoMnam faiutarem,ad pfallendwn
Deot an obedire barbaro cuipiam Centurioni,
quifcepemagnisacno^urnis itineribus uocet
quo lubet,ac reuocet,qui bombardarum iólibus
obijciatyqui iubeat te fiare loco,aut occifurum,
aut occidendum* M i» Minus narras, quum res
habeat,maloru» c A.Si quid ego deflexero adi
fciplina huius mñituti, poena efi admonitio*
aut aíiud leue quiddam:tibi,fi quid comittas ad
uerfus legcs imperatorias,aut pendenduin rft
aut nudo inter intentatas in te Uncearum cu ^
fpides eundwn : Nrfw plc^i capite beneficiutn
eñ^ MI. N o « poffutn refragari ueris. CAR.
Iam cultus ifle fatis indicai te non multü nwn^
morum referre domum, M I uNummorü mibi
iampridemnepilus quidemfitit, imo multwn
oris alimi coflaui. Proinde hue deflcxi, ut me
inflruasuiatico, CAR, Ytinamhuedeflexif-^
fes qumn properares in fceleratam iRa)n mili^
tiam. Sed unde tantanuditasut
totum abfumebatur in urna, fcorta, CT ale^*
c A. O te miferum. Et interim uxorcula, ou^i
gratiaDeusiufiitrelinqui patrem crmatrep
Ayuntamiento de Madrid

C A R T H V S I A N I. 26$
domimoerebat deferta cum paruis Uberis. Et
inter Cd tibi uidebaris mucre, in tantis miferif'f,
in tantis fceleribus^M 1» Hoc fallebat fenfum
matorumyquodinnumeros baberem malorüfo
riosxA.Quin illud uereor.ne uxor te no agno
fcat. MIL. Qm ficic A K.Quia fic cicatrices
pmxerunt tibi nouam fadem* In fronte c[uam
filfam habest Videtur tibi exeäum fUilfe cof^
^u, MIL. Imo fi rem no/fes, gratulareris mibi
^anccicatricemX A.Quafnobrem^M. i.Mmiminusaberat
quin pericrim.CAR» Quid
^at malii m 1. Cuidam tendenti rupta eft ba-^
lifta cbalybea, eius fragmentum infihjt in fron
tem.c A. Etinbuccacicatricembabes palmo
longiorem.M 1 L.HOC uulnus accepi in pugna^
CA R. Bellica^ K I L. Nominier aleam ortum
^fl dißidium^ C A. III;« ^ in mento uideo ne^
fiio quidgemmarü* M i L. Nihil eft* c A. S«-
Jpicor tibi cotraäam fcabiem, quatn uocant HI
ípanicam. m i u Keóie diuinas mifrater.rer
tium ea laboraui ufq* ad uitce periculwn^ c A.
hoc mali accidit tibi^utpc incuruusince-^
^as,quafi eßes nonagenarius, aut quaß meßor
^Jpiiaut quaß delumbatus effes ßißci M T.
^^^^usitacontraxitneruos*c A K.Nce hic
^"^g^ificam paffus es metamorphofin^ Ante^
^ ^as eques, nunc ex Centauro fadus es ani
^ fcwireptilc. MIL. Hcec nimirum eß alta
^^^^^CAR,i;;jcfbccccßinfama tua:men^
m 5 .
Ayuntamiento de Madrid

166 MILITIS ET CARTH.
tis. Qms ucro mnubias uxori tuce, libcris^
tuis refèrcs domuilcpraftt-Naw ißa fcabies ni
hil aliud eft quam leprae Jpeciesmift quod ideo
ìli uitatur,quia multoru eftcdmunis,pra:eipuc
nohiliumiat ob hoc ipfm magis dehcbat uita^
ri.Niiwc iftud malum afjrieabis ijs qui tibi de^
huerant effe charißimi: CT ipfe per omnem ui
tojn putre cadauer circunßres. M uQjuefo te
frater ut definasfatis malorutn eft,etiam fi no
accedat obiurgationis moleßia. c A. Quotam
autem malorum partem comemorauil Ißa cor
poris duntaxat funt.lam animam uero qualem
reportas,quanta fcabie putrm,quot uulneri"
ius fauciam^H i L. Tampuram reßro,qW^
eß cloaca Parifi^sin im,quie dicitur uidgoN^
TN^autlatrinapubii^ CART* Vereorne
TinSiopeiùs oleat aptSOeum ei angelos eius^
MI uSed iam rix^e fatis eß,die aliquid de far
(iendouiatico*c AR T. Mihi nihil cß quod
dem, experiar quid uelit Prior. M i uAtqui
fi quid daretur,elfent tibi paratce manus : nuc
multce obßant diffitultates, quando numeran
dwn eß aliquid, c A KQuidali^ faciant,ipß
uidenntwiihi nec ad accipiendü,nec ad dctndu
funtmanus^ Yerihn de bis ¿prandio,nuc tem
pus monctut auumbamus.
Scholia.
4 ITSamiusMieratuSyinexcatricofosproutr"
Hum.Yide Chiliades* b ^Sepeliri ante tent
pus.)
Ayuntamiento de Madrid

SCHOLIA. 267
pttí. ) Alludit hucyquod dicuntur mundo mor
tú. c fl" IntcrruptacopiaO luuenalVoiupta
tes commendai ranorufus. d ^Fungís aut
papo Fungi fragiles funt, ct papauera folent
decolLtri báculo, e ^Proariscrfocis,uer
hiftoricis pcculiaria.Pcr aram ßgnifi^
^^nttdigionem deorimu perfocumrem dome
fi'^am. Mam CT focus facer erat laribus.
VDOCHEI ET ^PHI-
LE T Y M I.
HI L. Vnde tibifcatet tanta mendaciorum
TTÍÍ ^P S E V D. Vnde fuppetunt arane^e filai
PHIL. Non eß igitur artis,fed naturcei P S^
A natura profila funt fcmina,ars CT ufus aU
xert facìàtatem. P H I L,NO» te pudet- P S E»
Mo magis quam coccycem fuce cantionis. P H,
At tibi in manu eñ mutare cantionem tuam,
tr intoc efi homini data lingua,ut uera prtc
dicet. p s E V. Imo utconduábilia. At no fem
per expedit uera dicere. P H I L. LIFT nonnun^
quam conducit habere manus furaces. Ei hoc
^tium effi tuo cognatum,teñatur etiam popu
loreprouerbium. pSE. Vtrunqueuitiumho^
^^Ris nititur autoribus : illud habet Vly/fem
tantopere laudatum ab UomeroMc Mercu^
^wn etiam Deum, fi poetis credimus.P H I L.
^ ^giiuruulg^ execratur mendaces, fiires
^^^fubiguntur in crucem-P S E V.Non ideo
í^oá mentiantur, aut fiiretur^fed quod infcite
m 4
Ayuntamiento de Madrid

PSEVDOCHEI ET
mcntíantur autjurentur, uel c^uia pneter natu
ram,uel quia non fatis callentes artem* P HU
Efine fcriptor quifpiam,qui tradit artem mcn^
tiendii p s E. ^onam artis partem monftrauere
tui rhetores. p H. Hi quidem traiunt artem
hene dicendi. P S. Verum, fed bona pars bene
dicendi, eñ feite mentiri, PHL Quid eñ fciti
mentirviP S. VIÍ definiamo P H. Volo. P S.E/I
ita mentiri, ut lucro fit, nec deprehendi poßis^
PH. Atquotidie deprehenduntur multi* P S»
ìfti non funi artifices abfoluti. PHLES igitur
tuabfolutusartifèxi p s. Propcmodum.P H u
Experire an me poßis mentiendo fallerei P
Et te quoq; poßim, uir optime, ß libeat, P H Ï.
D i e Igitur aliquod mendaciu. p S. At iam dixi.
Non deprehendiñií P H.NO«. P S^AgèfacfiS
attentus. Nunc ineipiam mcntiri.P H.SMW at^
tentus, die aliquid. P S. AI iam iterum mentitili
fum, te non deprebendente.P H. Equidem ni^
hil adhuc audio mendacij^ P S. Audißes,ß cal^
leres artem. PHI. Proinde comonñra tu. P ^^
Primdm appellaui te uirum optimum : an non
ißhuc eß infigne mendaciü.cum ne bonus qui^
dem fis: er fi bonus eßes,optimus dici no pop
fis, quumfintinnumeri te mélioresìpn. Htc
piane ßßlleras. P S. Iam fac periculü, an pof^
fis alterwn mendaciü ex te deprehendere. P
Non poßum.p s.Hîc defidero ingenium, quod
fiibipr(eßas,PHjateor,oßcndetu. P s.cihn
dicerem.
Ayuntamiento de Madrid

PH ILE TV MI. 169
ikerem,mnc incxpim mentirhnonne magni-f
ficè mentiebar, cum tot annos affucuerim mcn^
tiri, c r pauìò antcy§ hoc diccrem,c/]em menti
tus$ p H. Mirum prcefiigiu, P S*Sed nunc faU
tm monitusarrige aurcis,ut deprchcndas men
tientem, p h . Arrcxi, die, P S. Imo iam di€lum
eft, c r tu meum mendacities imitatus,v h.T w
perfuadebis, quod nec aures haheam, nec
Keulos. P S. Quum homini fint aures immobil
Hut nec arrigi poßint,nec demitti, mentiebar
Uarre&wrum aures* P H I. TaMhus mendaàjs
piena eñ omnis hominu uita, P S. No« talibus
tmtu,o bone* Nam hcec ludiera fiMt,funt qu

170 PSEVDOCHEI Et
fos,mcgituntes,\ongè fmotos,crmortuos^
p H. Certum eß mortuos nmbtm redargue-'
re. P S E. SI quid cui ucndo in diem, diligen^
ter annoto in libellis rationu^ P H. QWID dein
dei P S. \bi reddenda eft pecunia, plus impu
to merciu emptori,quàm acceperit, ¡s fì incogi
tans eft, aut obliuiofus, mihi ccrtu eß lucrum^
PH.Quid fi deprebendat' P S.Projrro Ubrum
rationalem.? H.Quid fi is doceat (y^euincat,
fe non accepiffe quod imputasi PSE . Keclamo
quantu pojjfum. Nam in hoc arte pmfus inuti
lis eftpudor.Deniq;^estrema ancora eft,ut ali
quidcominifcar. P H.Quidpalàmdeprehen-'
fus^. p S. Nihil eftfacilius:errauitfamulus,aut
ipfe lapfus fum memoria. Scitum eft muUas fi
mul mifcerc rationes,bicfacilius eft imponere.
Exempli caufa: Sunt qucedam di^unäa,quod
foluta fit pecuniaifunt alia pro quibus nihil nu
meratwn eßMcec in poßeriorib.codicillis mi
fceo,fic ut nihil difpunga. Wbi fupputatur,con
tendimus,cr uinco plerunq;,uel periurio^Eß
cr hoc artis : ftrè rationem ineo cum accinä o
aditer,^ imparato. N^wi mea mihi femper
parata fun t. Deponituraliquid apud me,feruo^
clàm apud me, nec reddo. Longu eßpriufqaa
refcifcat ille,ad quem res miffa eß» Tandemfì
non licebit infxciari,dico mihi periffe,autcoten
do me mififfe quod non mifi,incufo aurigas Po
firemdfi uitare non poßum,quin rcddamxred^
Ayuntamiento de Madrid

P H 1 L E T Y M 1.
io acá fum. P H. Bella ucrò ars. P S. Komun
quam ^eodem nomine bis accipio pecuniam, fi
liceat : primibn domi, deinde iiíic quo profici^
fcoricr nufquam non fumJnterim tempus in^
ducit obliuionem, conjunduntur rationes, ali^
quis moritur,autfufcipit longinquam peregri^
nationemiut omnia pejìimè cadant, faltem in^
^erimufus fum aliena pecunia. Nonnuilos etid
^^pto fpeciebenignitutisyutfaueant mentienti,
fed femper de alieno : de meo nec matri darem
^fruncium.Quanquam autcm in fingulis uidea
lucrum exiguum, ex multis tamen ( multis
enim memet, ut dixi, mifceo ) nafcitur aceruus
haudquaquà poenitendus. PORRD ne deprehen^
dar, quum multai funt technce, tum iüa prceci^
pua,omneis omniíí epiftolas,quas poffum,inter
^ipio,refigno,ac lego^^i quid obfuturim fujpi^
^or, premo : aut fi reddo, reddo meo tempore.
Ad haec inter longo femotos interuallo menda
meis fero fimultatem. P H I L. Quis iRinc
^«i Í P s E v.Geminus.Primùm,fi non prcc^
quod alterius nomine promifi, CT qtto
domine munus etil accepiinam 8 fimos huiuf^
^odi magno uendo : fingo per illum autillum
P^^^Ìfi^quominus perfiilumfit.p H i.Quidfi
illei P s E V, L5 procul abefi,puta Bafi^
e

TJZ PSEVD: ET PHILBR.
naßiores folemus uocare flirta,qui uô^
camus ftcum,(yfcapham fcapham.p S. O ho^
minem iuris C

K A Y A R I O N» .
T Í A V F R A G I V M .
. ANTONIVS. ADOLPHVS;
A lí.^HorrendarMrras.Eñiflhucmuigare^
^robibeat Deus ne mihi quic§ unquam talc ue
^iat in mentem, A D. Imo quod haäenus me^
^orauiy lufus merus eß free his quee nunc au^
dies. A KPlus fatis maiorum audiui : inhorre^
fio te memorante, quafi ipfe periculo interfim.
A D. Imo mihi iucundifunt aäi labores, Ea no
(le quìddà accidit, quod magna ex parte fieni
falutis ademit nauclero, A N T. Quid obfecro^
A D. Nox erat ^fubluftris, CT in fummo malo
flabat quidam è nautis in galea (fic enim uocat
ppinor ) circunfieras fi quam terram uideret :
huic coepit aßiftere fihcera qucedam ignea í ii
nautis trißißimü oflentum cß,ß quando folita
rius ignis eß : ßlix,quum gemini.Hos uetuftas
^REDIDIT^CaßorcmCiT^illucem. A K. Qmd
^^s cum nautis, quorü alter Juit eques,alter pu
&l^AD.sic uifum eß poetis.Nauclerus qui cla^
aßidebat, Sode, inquit ( nam eo nomine fe
comöellant nautce)uidesne quod foda^
hium tibi '\laudatlatus^Video,refionditille,
^ precor utßt ßlix,Moxglobus igneusde^
'^perfiinesdeuoluit fefeufc]; ad naucle^-
A N. Num ille exanxmatus eß metu^A d.
affutuere monñris.lbi paulificr como^
uoluit fe per marines totius nauis : inde
P^medios ^firos dilapfus cuanuit. StA meri-m
y
Ayuntamiento de Madrid

Ä74 NA VP RA GL VM
dirm ccepit magis ac magis incrudìfcere tempi
ßas.Vidiß'ne unquam AlpesiA N. VFDI. AD.
llli tnontes ^uerrucce funt.ficonßranturadurt
das maris.Quoties tollebamur in altumjicuif
fet lufiam digito eontingere: quoties dimitteba
mur,iddehamwr dchifcente terra reäa ire iff
Tartara» A N.O infanos qui fcereduntmari*
AD.Nautis fruflra Mantibus cum tempeña^
te, tandem nauclerus totus pallens nos adijt.
A NJI pallor prcefagit aliquod magnum ma^
tum. A D. Amici,inquitydefij eße dominus na^
uis meceniicere uenti,reliquum efi utß)em nO"
ihram collocemus in Deo^CiT'quipj; fe paret ad
extrema. A N. O uerè 8 Scythicam concionem*
AD,In primis autem,inquit,exoneranda eß na
uis:ßc iubetneceßitas,^ duru telü.pro'ßatcon
fulereuitce dijpendio reru^quam fimul cum rc"
bus intcrire. Perfuafn ueritas.proieäa funt in
mare plurima uafa plena preciofis mercibus^
AN. HoceratuerèUailurdfaccre.ADADE^
rat Italus quidam,qui legatum egerat apud re^
gem Sc0ti(c,bm erat fcrinium plenum uafis ar
genteis, anulis, panno, ac ueRimentis ßrieif^*
A N. isnolebat^decidcrecummariiAV.J^i»
fed cupiebat aut perire cum^amicis opibusfuif»
aut fimul cum illis feruari» Itaq,- reßagabatur.
AN. ClmdnauclerusU D. Pernos,inquitM
ret tibi cum tuis perire folum, fed cequunt non
eñ,ut nos omnes tui ferini^ caufa pericHtetnur»
Ayuntamiento de Madrid

NATATI o N, 17f
ti\ioc¡m te uttàcu fcrinio dabimus in mare prtc
fipitm. A N T. OratioKcm'^uerènauticam^
A D,sicltalus quo^; iaduram ßcii,multa mala
precans crfuperis cnnfèris,quòd fuam ui
tam elemento tam barbaro eredidiJfet.A N T»
^gnofco^'uoeem Italicam.AD,Paulopofiueft
nihlo mitioresfaäi noftris muncribuSyrupc
^ffiines,difiecereuela.A N.O ^eaUmitatem»
^ ^*Ìbi rurfus nos adit nauta, a N. Concioìta^
A D.Salutat,AmieUnquit,tempus hor
^^urut unufquifq; Deo fc eomcndct, ac morti
P prceparet.Kogatuf à quibufda nautic

Z'JÉ NAVFRAGIVM.
rum,cfuia nata credcbatur ex muri: ea quonîani
defijt curare, fuffeäa eñ huic matri non uirgi>
niYlrgo mater. A li.Ludis.A D.Nonullipro-;
cumhentes in tabulai, adorahant mare,P quic^
quid erat olei effundentes in undas, non aliter
un hlandientes,quàm folemusirato principi.
A N.QTÍID aiebant^ A D .O clementißiinu ma^
re,$ generofißimu mare, o ditißimummare, o
formoßßitnümare, miteße, ferua. Huiufmodi
multa occinebant furdo mari*A ^.Ridicula fu"
perflitio. Quidalì^i A D. Quidam nihil aliud
quam uomcbant, plerique uota nuncupabantr
Aderat Anglus quidam,qui promittebat mon^
tes áureos Vir^ni Vualfamgamiccç, ßuiuuS
attigiffet terram. Alìj multa promittebat Ugno
crucis quod eßet in taliloco, alìj rurfum quod
effet in taU locoJdemfaâum eñ de Maria uir^
gine, quce regnat in multis locis:^ putant uo^
tum irritum^niß locum exprimas, A IÍÍ,RIDICA^
ium,quaß diui no habitent in cœlis. A B.Erant
qui fe promitterentforeCarthufianos^Eratu^
nus qui polliceretur fe adituru diuum lacohutn
qui habitat Copoßellcc, nudis pedibus CT ca^
pite,corporetantuloricaßrreateüoy ad
cibo emendicato. A ti. Nemo meminit Chrißo
phori^A v.Vnum audiui non fine rifu,qui cU^
ra uoce,ne no exaudiretur,polliceretur Chrißo
phoro qui eß Lutetice in fummo tempio, mon^
Hmusqu0mßatua,cereumtantüquantus eißt
Ayuntamiento de Madrid

N A Y A r I o N. 277
càm uocifirans quanta potcratMcn
tìdcm inadcarcty qui forte proxvnus aßiftebat
ilUnotuSyCubito tetigit cum ac fubmonuit: Videqìdipollicearis
: etiam fi rerum omniü tuh^
"^auäionefaciasynofrcris fotuendo.Tum
^^ uoce iam preßiore, ne uidelicet exaudiret
^yifíophorus : Tace, inquit, fatue, an credis
^exanimifententialoqui^Si femel contigeterram,non
daturus fum Uh candelam feha^
IFRTWT. A N. O craffum ingeniu, fußficor fiiiffe
*^auum, A D.NO«> J>CI eratZelandus.A N.
^rornulli in mentem ueniffe Paulwn apoRo
bdn,qm ipß olim nauigarit,c^fraéU naui depiierit
in terram. Is enim haud ignarus mali,di
itcitmiferis fuccurrere^A D.Paulinulla erat
mentio, A li.Precabanturinterimì AD.Certa^
Alius canehat, Salue regina : alius,Crcd$
ittDefim, Erant qui peculiares quafda?n precu
^hahebantnon dißimiles magias, aduerfus
A N. VI affliélio facit religiofos : re--
^sfecundis nec Deus,nec diuus quifquam no^
uenit in mentem.Quid tu interea^Nulli di^
«ONRNT nuncupabas uotai A D. Nequaf;* A m»^
^ur ititi ADO. Quia non paci fior cum diuis,
^dcfi enim aliud, quàm cotraélus luxta for
'^^'^^yDo,fifacias:aut,faciam,fìfaciasidabo
eereumß enatem : ibo Komam, fi ferues, A N.
^^ ^plorabas alicuius diut pnefidiwn* A D.
^etdquidem. A N» QiMmobrem autem^ A D,
M ^
Ayuntamiento de Madrid

»78 KAVFRAGIVM
Qf/w fpdciofum eft cœium. Si cui diuo comcft
doro meam falutem, puta fanäo Petro^qui for
taffe primus audiet,quod adftet oftio,priufiU(i
ille cofjueniat Deum, priufiuatn exportât caiu
fam,ego iam periero^A N. Quid igitur faciei
basi ADO. Keila adibam ipfum patrem, di^
eensiPater nofter qui esin cœlis.Nemo diuoru
ilio citius audit,aut Ubentius donat quod peti^
tur* A N. Sed interea non reclamabat tibi con
fcientiaiNon uerebaris appellare patre,quctn
tot fceleribus offenderasi AD O L. VI ingenue
dicam, deterrebat nonihil confcientia,fed moX>
tecipiebam animum, ita mecum cogitans : Nut
ius eft pater tam iratus filiOy quin ft uidet cum
periclitantem m torrente aut lacu, capillis ar^
reptum eijciat in ripam. Inter omneis nullus fe
tranquillius agebat,quàm mulier quidam, cui
aatinfantulus in finu, quem laäabat» A N
Quid illal ADO. Sola nec uocifèrabatur, nec
fiebat,nec poUicitabatur,tantu complexa puel
turn precabaùtr tacite, Interea dum nauis fub^
inde iüidereücr uado, nauclerus metuens ne to
ta folueretwr, rudcntib,eam cmxit à prora C/
apuppi.A N.O miferaprc€fidia»AVJnterv^
exoritur quidatn facrtficus fenex, annos natus
fexaffnta,nomen erat Adamus,is abie^is ue^
fibusufq; ad induftu,abie(lis etiam ocras C^
calcéis, iußitut omnes itidem pararemusnos
ad natandum. Atque ita ftans in medio nauis
Ayuntamiento de Madrid
concio^

N A Y A r ï o N, 279
tondonatus eft nobis ex Gerfone quinq; ucrir
tatcs de utilitate cofitendi, hortatus omneis ut
fc frcepararet (yuitforta]iisaudilfet. A V.Eratignotum.ln-
^^m nauclerus quantum poteft eó nauim diri
lam laceram,iam undiq;cobibentem undas»
plane dilapfuram,ni rudentibusfiiiffet fuc^
A N.D«r4rerumconditio.A D.EÒpro
"^fíi fumus, ut dus loci incole projpiceret nos
P^iclitantes,ac procurrentes cateruatim in ex
^^^mm IÍÍÍM5, fublatis togis GTgaleris in lan
^^^impofitis, inuitabant ad fefe, ac ia^atis
Ayuntamiento de Madrid

28o NAVFRAGrVM.
in coelum hrachijs fignificabant fe deplorare
noflram forüinam* A N. Expeólo c¡uid euene^
riL A D. lam mare totam nauim occuparaU
nihilo tutiores eßemus futuri in nani quam in
mari» A KHÍc ad facram ancoram confugien^
dum erat. AD. Imóad miferam. Nautie fcapham
exonerdt aqua, ac demittunt in mare, in
hanc omnes fefe conantur contjcere, nautis
gno tumultureclamantibus, fcaphamnon effi
capace tantee multitudinis, arriperet fibi quif"
que quod pofffit, ac nataret. Kes non patieba^
tur lenta confilia : alius arripit remii,alius con^
tum, alius alueum, alius fitulam,ahus tabulant*
ac fuo quifque prceßdio nitentes,committunt ß
fluílibus, A N. Quid interim accidit tili mulier
culie,quíe fola non áúabati A D. Illa omnium
prima peruenit ad littus.Ati.Qui potuitiAV.
Impofueramus eam repandcc tabula-,cr fu al
íígaueramus,ut non facile poffet decidere:dedi
mus lili tabeüam in manu,qua uice remi utere^
tur : ac bene precantes expofuimus in fluäus,
conio protrudctes, ut abejfet à naui, unde erai
perioAum. Illa Iceua tenens infantulum,dextra
remigabat. A O uiraginem. A D. Cuntid
nihil fuperefjet, quidaauulftiligneam flati^^^
uirginis matris, tam putrem atq; excauatd à fr
iicibus,eami¡; complexas colpii ruttare* A xí •
Scaphaperueniiíncolumisí A D* Nullt pr^^
periere. PorrJtriginta fefeineamcoirceran^'^
Ayuntamiento de Madrid

N A Y A R I O K» IST
A N.Ci«o mah idfaäum EÑI A DMUS quàm
poffet fe liberare à magna naui, illius uaeilla^
iione fubuerfa eft* A N. O faäum malè*Quid
tumi A D. Ego,dum alìjs eonfulo, pene perie^
ram, A N. Quo padoi A D.Q^^ nihil fuper-
^rat aptum natationi* AN. illic fuberajuijfent
u[ui. A D. In eo rerum articulo maluiffem uile
f^bcr,ciuàm candelabrum aureu. Circunciden
tandem uenit in mentem de ima mali parte:
^am quoniam folus eximere non poteram,afci^
fto fodu : huic ambo innixi,comittimus nos ma
^>fic ut ego dextrum corna tenerem, ille leeuu.
^um fic iaäamur,facnficus illecocionator nau
ticus,medtu iniedt fe in humeros noftros. Erat
mem ingenti corpore. BxclamamuSy Qms ille
'^mills'Is perdei nosomneisMle contra piad
^^^Sitisyinquit.bono animo,fat jpac'i) cft.Deus
'^^^rit nobis* A N. Cur ille tam fero coepit effe
natatori A D* Imofuturus erat imfcapha una
cum Dominicano : nam omnes hoc honoris illi
^^firebant : fed quanq; erant inuicem cofeßi in
^aui, tamen oWiii nefcio quid drcunßantiant,
^^fus ibi in ora nauis confitentur, C^cdter aU
manum imponit,interim fcapba perit,nam
"^c mihi narrauit Adamus. A N. Quid adum
^fl I^F Dominicano^ A D. ls,ut idem narrabat,
'wpjortttrt diuorü ope, abieäis ueftibus nudum
V natationi* A K. Qws diuos inuoca^.
A D» Dowmifw, rhomam,yincentiü,cr
Ayuntamiento de Madrid

iSt NAVFRAGIVM
nefcio quem Petrum,fed in primis fidehat Cd
tarincc SenenfúA N. Chriñus Uh no uenichat
in mentemì A D. Ua narrabat facrificus. A
Melius cfíataffet,fi no abiecißet facram cucuU
tamiea depo fita,qui potuit illu agnofcere Ca^
tarina Senenfis'^Sed perge narrare de te, A
Dum adhuc uoluercmur iuxta naiäm, arbitrio
fluduum huc crilluc fe uoluentem,elauus ilH'
fusfregit Jèmur eius qui tenebat Iceuum correa*
Sic ille reuulfus eft : facrificus precatus illi rc^
quiem ceternifucceJÌU in locii illius, adhortad
me ut magno animo tuerer cornumeTh
nuèmouere pedes» Interim potahamusmult^
aqucefalfce. Adeò Keptumis nobis no balnA
tantu falfum, feà potionem ctia falfam tanp^
rarat,qu£tnq; facrificus ei rei monftraret refft^
dium. AS.QwdobficroiA D.Quoties un^^
nobis occurreret, ille oppofuit occipitiutn, ot^
claufo»A M Strenuufcnem mihi narras. A
\bi iam ahquandiu fic natantes nonihil
mouijfcmusyfacrificus quoniam erat mir^ P^^
ceritatis,hono,inquit,es animo, fentio uadufff'
Ego non aufus tantum fperareßlicitatisM^
gius,inqud, ab fumus à littore, quàm ut uadufff
fperandum fit.ìmo,inquit,fentio pedibus ter^
ram. ER, inquam, fortaßis è fcrinijs
quod huc deuoluit mare. lmo,inquit,fca1p^^ ^Ì
giton/mpienefentio terrain. Quum adhuc a ^
ciuandiu nata(femus,ac rurfusfentirct u^du^'
Ayuntamiento de Madrid

N A Y A r I o N. lii
^ufctCyinquityCiuod tibi uidetur fa^u optimup
ego tibi cedo malum tota, CR uado me credo •
pmVq; expeClato fluäuu dcceßu,pedibus fe^
eutus eft quanto potuit cwfu. Kutfus acceden
tibus undisyutrad; manu coplexus utrunc¡;ge^
rw,0bnitebaturJiu¿luiy0ccuUdS fefe fub undis,
quemadmodu folent mergi CT anates : rurfus
^beuntefluilupromicabat

254 SCHOLIA,
rf ^Horrenda narras.) Ex abrupto vuzpit
colloquiuymorecomoediarü. b ^Sublufi^»
id efl, quie nonnihil habebat lueis. IT Caño^
rem cr Polluccm.) Wide Plin,lib,zxap. j7»
d ^Claudatlatus,idefl,adñetlatcriSic Ho^
rat. Yt ne tegam fpureo Danue latusi e
ros.) fori funt tabulata nauis, ac uehti tcäa.
f ^yerruc g IfScy/bi"
cam concionem, id eñ, duram* Vide proueA-
^cHv^m fvctt. h IT Durmn telm,) AlkM
ad illud Plinif Maxima telum necefiitas.V^^
fum ad illud *. TÑ CAI^DYHH iA^ CT
i ^laíluramfacereOladuradamnmeft^Cf
2a(biram facer e dicitur, quifquis damno affiä^
tur» Hic erat uera ia(lura,à iadendo diña.,
k ^Decidere,eflpacifäportionerem,uti^
liquamaneant falúa. I ^ Amicis opéus,p^
adamatis» m fl" Vere nauticam.) Semper
ttefinguntur immanes.Quale eñ elemc7i&^
les funt cr illi. n VVocemltalicam.)^^
Itali magno flomacho barbarli uocdt,quicquii
efl peregrina, n fCalafnitatem») Qjpi^ß
culmorü,traxit ad inflrumeta nauis. p ITQíí^
quid erat olei,) Ea natura eflolei,utlucemad
fèrat ac tranquillet omnia, etiam mare, q^on^
aliud elementuimplacabilius. q
Audio uenditionisgenus efl, in quo à licit'^^^,
bus intenditur prcciu, r IT ^atamO Vtdg^
Ayuntamiento de Madrid

DIVERSOK.IA# »85
beò hatauidicunturcraßu
D I V E R S O R I A
BERTVLPHVS. GVLIELMVS.
ÖER. Cur ita uifum eft p¡erif^,hiduum aut tri^
^ ^ comorari Lugduni i Ego femcl iter íw-
&eßus non conquiefeo, donec perucnero quà
eonftitui. GVL. Imo ego admiror quen§ illinc
poffi.h E R.Quamobrem tandcm^G V,
illic locus eft, unde no poterant aucllifo
yiyftísúllic Sirencs.Ncmo domi fuce trada^
^^ melius,quàm illic in pandochco» B E. QI/ID
ft'G V. Ad menfvnfemperadßabataliqua
ffíulier, quie conuiuium cxhilararetfacetijs, ac
leporihus. Et eß illic mira formarum felicitas,
himu adibat materfamiliSs,qu

DIVERSORIA»
im apparatusíNamfabülis no cxpíctur uen^
ter* GVL. Projeäo ìautus, ut ego mirer iUof
tamuilipoffeacápere hojpites, Kurfus pera^
couiutoylcpidisfabulis alut hominé,ne qtdJ
cbrepat tcedifMihi uidehar domi cffe,nopcrt
gre. B E.Quid in cubicuÌis^ G v. Illic NUFQUAFF^
•non aderant aliquot puellir,ridentes,lafciiàcff
tesylufitantesy ultro rogabantyfiquidhabttc^^
mus ueftium fordidarumteas lauabant, ac ht^
reddebant. Quid multis < Nihil illic uidh^^
pneter puellas ac mulieres, nifi in ßabuh:
quanqud CT hue frequenter irrumpebant
ler.Abeuntes compleóluniurjanto'q; affe^uü
mittuntyoc fifratres effent omnes, aut propii^
{¡tur cognationis* ber. Fortaßis ißi mores ^
cent Gallos : mihi magis arrident Germani^
mores, utpote mafcüli. G v L. TAihi nunquof^
contigit uidcre Germaniamyquare te qucefoy^
grauere comemorare, quibus modis accip^
hoßfitem.BE. An ubiq; fit eadem traäarJi
tio,nefcio:quod ego uidi,narrabo. Aduenicnt^
nemo falutai,neuideantur ambire hojfite'^' ^^
enim fordidü crabieaüexißimat,cr i^diff^
Germanica feueritate. Vbi diuinclamaucr^*
tandem aliquis perßneßella i^^ |f '
ftudo.lsroganduseñ,an liceat illic diucr\^^
ri. Si non renuit,intelligis dori
Ayuntamiento de Madrid

DIVÎRSORIA» 287
lus uhi fitpabulum^motamam commonfhrat^
^llichcct tibi tuum cquwn tramare tuo more*
Nullus enim famulus manum aàmouctSi cele^
^riusefidiuerforium, ibi famulus comonßrat
Pabulum, at£¡; etiam locum equo minime com^
ntodum. Nam commodioraferuantueniuris,
pr^efertim nobilibus. Si quid cauferis, ftatim
^dis : Sinon placet,qua:re aliud diuerforium^
^^nuinurbibus

ZSS D I V E R $ o R I A.
ginU aut nortaginta, pedites,equites,negocia-'
toresjTiautcPy awrigce-» agricolce, pucri, foemi^
fue,fani,itgrotLG v.ìflucucrè^aenobium efl*
BER. Aliusibipe¿Htcaputya¡ius ahñergtt
fudorem,ahus repurgat perones aut ocreas,a^
íius eruélat album. Quid multisilbi linguaruf^
ac perfonaru no minor efl conJufio,qudm oli^
in turrihabelQuodfl quemconfl>exerint pr
regrince gentis, qui cultu dignitatis nonnibil
prcc feflratyin hunc intenti funt omnes,defixis
cculis contemplantes, qua fl nouum aliquodatti
mantis genus addu¿lumfithx Afi'ica, aded ut
pofleaq:; accubuerint, reflexo in tergum uuUu,
eontinenter ajpiciant,nec dimoueant oculos, ci
hi immemores G V,Kom(e,Lutetieranturplwres aduenturi,prodit
famulus fenex, barba cana,tonfo capite, uuliU
toruo,fordidoueflitu» G v L. Tales oportebat
Cardinalibus Romanis effe à pocúlis, B H» ÍÍ
árcumaClis oculis tacitus dinumerat, quotf ^^
in hypoeauño:qud plures adeffeuidet,h¿c uf-^
hemetius aecenditur hypocauñü,etiam fl ^^^^^
qui fol ceflu fit moleflus. H

D I V E R. S o R I A. 1S9
Qu

DIVER.SORIA.
iequalitds, quam nuc cuitafubmouit tyrannis*
Sic opinor uixiffe ChriRum cum fuis difcipU"
Iii. B E. PoRquam accubucrunt omnes, rurft^
prodit toruitíiUe Qxnymcdes,ac denuo dinumeratfuafodalitia:
mox rcuerfus apponit ßff-^
guíis pinacium Ugneu, cr cochleare ex eodcm
argento fa^um, dcinde cyathum uitreum,
quanto poft pancm, cwn fibi quifq^ per ociun^
repurgat, dm coquuntur pultes, Ua nonunqi
fedcturßrmehoreefpacio,G v Nullushojp^
tum interim effla^tat cibum^ B E, NuUusctd
notwn fit regionis ingenium,Tandem appo^^
tur uinum. Deus bone, quòn no fumofum.^on
aliudoportebatbibereSophißas: tantacßfu^
tilitas er acrimonia^Quód ß quis hofpes,eti^
oblata priuatim pecunia roget, ut aliunde p^^
retur aliud uini genus, primum dißimulanufcd
eo uultu, quafi interßäuri : fiurgeas, refpon^
ient. Hu diuerfati funt tot Comités er
tbiones, nec^ quifqud queßus eñ de uino mto*
fi non placet,quccre tibi aliud diucrforiutn-^^'.
los enim nobiles fucegentis habent pro hotnif^^
hus,arhorüinßgnianufqudno oßentantJ^
igitur habent offam, quam obijciat latranti ft^
macho: mox magna pompa ueniunt difd»
mus ßrmebabet offas panis madefaiias in''^
earnm, autß dies eñ pifculentus, iure legufm^
mm. Deinde aliudius, poß aliquid carniutn r^
toäarwn,aut falfamcntorü recalfaäoru*V

DIVERSORIA. 191
fus puUis ahquid, mox aliquid folidioris cibi»
donee probé domito ftomacho apponant caraßits.aut
pifces elixos, quos non poßis om
nino contemnere: fed hîc parcifuntyCrfubito
tollunt. Hocpaélo totum coiduium temperante
iuemadmodum folent añores fahularu, qui fee
«íí admifcent choros, ita iñi alternis mifceni
off as ac puUes. Curat aute ut ^extremus aélus
i« optimus. GVUEt hoc eft boni poëtcr.B
Porro piaculum fit, ft quis interim dicat, tolle
W difcum,nemo uefcitur» Defidendum eH
^flue ad prtefcriptum jf>acium,quod illi ckpfy
^s,ut opinor,metiuntur. Tandem prodit ille
harbatus, autoandocheus ipfeueßtuminimü
¿famiúis differens, rogat ecquid animi nobis
fit, Mox adftrtur uinum aliquodgenerofius..
Amant autem eos qui bibunt largius, cum nihi
^oplui foluat ille, qui piurimum hauferituini,
qui minimum, G v L. Miiwngentis in^
genxum. B E R.QKimi nonunquam fint qui du
P'öpiMj ab fumant inuino, quämfoluant pro
^onuiuio.Sed antequam finiam hoc conuiuium,
^^^u mirum quis fit ibi Crepitus ac uocum tu-
'Quitus, poftquam omnes carperunt incakfcere
Poiu.quidmultis'!$urda omnia. Admifcent fe
rcqucntcr fiíii moriones, quo genere homi^
nulLpn fit magis detcHandum, ta-
^^uixeredas, quatopere dele¿lcntur Germa
' ^^tu,garritu, clamorc,filtatione,pulfii
Ayuntamiento de Madrid

29T DIVERSORIA,
faciunt, ut hypocauñum uidcatwr corruitur^
nc¿f; ciuifquam alterü audiat loqucntem. At in''
tcrea uidentur fibifuauiter uiuere, atq; illic dc^
fidendum eft uolenti nolenti ufq; ad multa no^
dem. GVL. Nunc tandem ahfolut conuiuium:
nani me quoq; t

DiVERSORtA. 291
taantemenfcsfcx. GVL. Quid interim fit de
equis^ B E.Ad candm difcipUnam traäantifr,
ad quam homines. G V. Sed efl eadem ubique
tradatio-B E R. AUeubi eiuilior eft,aiieubi duriorquàm
narraui:uerum in genere talis eß^
^ V. quid fi ego tibi nunc narrem, quibus mo
dis hojpites traäentur in ea parte Italic^ quam
^ongobardiduocant,rurfus inHifpania, dein
^einAnglia^crinYualiamamAnglipar''
^im Gallicos, partim Germánicos mores obti^
nentM ex his duabusgentibus mixti* Vzwli fe
prcedicant ^ ují-ió^Uvat An^os* B E. Qucc^
fo te,ut narres. N

194 AD0LESCEKTÍ5
eft, indigenas* Aiunt enim Anglas aeteros en
Gallis,cr mox ex Saxonibus eße mixtos.
AD OLES C ENTIS
ET SCORTI.
LVCRETIA. SOPHRONIVS.
L V. Euge mi kpidißime Sophroni,tandem ttO
his redditus esi Nm mihi uideris ab fiiiffe /5>
tulum, Vrima fi-onte uix te agnofcebam* s o P»
Qiiamobrcm mea Lucretiaí L v c. Qma pro
imberbi nobis rcdiß barbatüíus. C^iH rei tfi
meum corcuium 1 Kam mdere fohto toruior*
S o»Cupio tccum feorfum colloqui familiariuy*
LVC.Au,au,non folce fumus mea mentulaí
S o. Secedamusin locum fecretioremxv.Age
eoncedamus in cubiculum interius,fiquidli^
het. S o* Nondumhic locus mihi uidetur fati^
fecretus* L v.Vnde ifte nouus pudori Eft mihi
muflón, ubi repono mundü meum, locus adcJ
obfcurusyut uix ego te uifura fim,auitu me.so»
Circunfpice rimas omnes* L V^Kima nulla eft»
SO. Nullus eft in propinquo qui nos exaudíate
L V c. Ne mufca quidem, mea lux, Qmd cun^
barisi s o. Fallemus hu oculos Dnli V. NF^
quaquam, ille perfpicit omnia, S o. Et angAo^
rumi L vMlorum oculos no licet effiigere. so»
Cluifit igitur, ut non pudeat homines idface^
re coram oculis Dei ac teñibus fanäis
quod puderet facere in confpeñu homiru^^
LV. QuidhocnouícreieRíueniftibuííoncto
Ayuntamiento de Madrid

SCORTI.
natunis^ Indue cucullam Francifcand,€onfccn^
defuggeftunt, CT audiamus tc barbatule. S o.
l^ccißudgrauarcr fitcerc, fi tc queam ab ißo
genere rcuocarc^no folwn turpißtntOMC^
^timmiferrinio»i V. Quamobrem o bo^
^ci uiñus alicunde paradus eß.Sua quenq^alit
•"^iiboc eH noßrum opiftciumMc^fr^iäus no-
S 0 p. Optarim,meahucretia, ut excuffa
P'iuHjper ifta animi temulentia,rem ipfm mecum
confidercs* L V. Seruaconcioncm tuam in
aliud tempusmunc ^uiuamus mi Sophroni^so.
Tu quiffßusgratia facis quicquid fads, L y C.
Non multu aherraßi k fcopo. S o. Nibil dicc^
det tuo lucro, dabo quadruplu,ut aufcultes tan
tihn. L V. Die quce uoles. s o, Primü illud mihi
rejponde,Habesne quce tibi male Molwwt^L v.
Non unam» So. Et quas tu uicißim odifli^V^
Vt merentur» S o. Proindeß poßis illis face^
re remgratam,facerisneì LV.Citius mifcerem
Ulis toxicum. s o p. Atqui cogita nunc,an Ulis
H^cquam potueris faceregratius, quam quàd
^^dent te uiuere hanc uita dedccorofam,ac mil^imà.
Quii ^«(em poterai faceré moleßus
^^ iui tibi bene uolunti L VC. Sic erat fatum
S o. lam quod effe folet omnium diffici
"mm ijs (lui deportanturin Ínfulas, aut rcle^
g'tfiturad extremos Orbis barbaros, hoc tu tibi
^I^PtejPontefwnpßßi. L V c» Qjiidnam eß
J s 0. An non ¡ponte renunciañi omnibus
n 6
Ayuntamiento de Madrid

ADOLÏSCENTIS'
affeäibus, patrii matri,jratribus,fororíbus,ci^
mitcc, matcrteríe,ccptcrisí¡; quofcun^; tibi na^
tura coniunxit' Nam cr illos tui pudet,nec tu
fuftincs in illorum ucntre conßjcäum, L V.IWI)
félicitercommutaui affcdus meos:propaucis
enim nunc habeo plurimos,quorum tues unuSp
mihi fratris loco femper habiuis. So. Mitte io
cos, ac rem ipfam, ut habet, expende ferio.-
Qufc tam multos habetamicos, ea nullum ha^
bet amicum, mihi crede Lucretia. Nam qui ad
te comeant, non habent tc pro amica, fed pro
matula potius. Vide quo teipfam deieceris mi*^
fera. Chriñus te tam charam habuit, ut te fuo
fanguine redemerit,ut tecceleßishcereditatif
confortem effe uoluerit, er tu tefacis cloacant
publicam, ad quam commeant quilibet fordidip
impuri, fcabiofipfuam'q;fpurätiam in te repur^
gant* Quód fi nondum eius lepr

ET SCORTI; 197
ftc cogites.ifteformipfloSyCltä tibicoficiliat umtoresMeuidefluxerit.
Quid tum fades mifrraiquod
ßerquilimü te fuerit abieäiusifics
ex meretrice lena. Non omnibus contingit ifla
dignitas : crßcontingatyciuid fceleratius^aut
^uiddiaboliccp maliticeuiciniusfLV C*Ver

ADOLESCENTIS
rem, S o. Inepta, quid opus eß ^admota aure,
quum ßmusfoli,anne Deus exaudiat^Prob
Deum immortaiem, uideo tepiammeretricem»
qucc ^mendicosfiibleues eleemofyna. L v. At
€go ex ißis mendicis plus eapio lucri, quam cX
uobis diuitibus, s o,Spoliant matronas bonas,
ut effundant in meretrices malas, i v.Sed per
ge de libro* S o. Faciam, crprteßat, ibi me
docuit Paulus,qui nefcit mentiri,qudd nec fcor^
ta,nec fcortatores, regni caeleftis hcereditatem
eonfequentur.Hoc ubi legiffem,ßc coepi cogita
re apud me : modica res eR, quam expeäo eX
bareditate paterna, cr tamen malim renun-dare
ßortis omnibus, quàm à patre exbcereda
ri:quanto magis cauendum eñ,ne me exbcere^
det pater cœle^si Et aduerßis exbceredantct^
aut abdicantem patrem,aliquod prceßdiü pOJ^^
ngunt humancv leges : aduerßis exhceredante
Deum,nihi¡ efi fuffragìj.ltaq; mihi protinus i^
terdixi omnem fcortoriíufum* L y.Siquid^^
poßis continere, S o p,Bona continentií^f^^^,
eft, ex animo continentem eße ueüe, PoR^en^^
fiipereft extrema mali rcmedium.uxor.f^offt^
in Pœnitentiarij finum totum ^Augi^ft^^^
tum effudiús multis prudenter hortatus ad f ^
ritatem animi CT corporis, ad facram leäiO''
nem,ad crebras preces,ad uitte fiìbrietathp^^
poena nihil aliud indixit, quàm ut flexisgeni^
bus adfwnmu altare dicere m pfahnü,
Ayuntamiento de Madrid

ET SCORTI. 199
re mei Deusicrfi mihi fuppcteret pecunia,
rem egenti cuipiam Caroìinu unum Admiran"
ti mihi quód pro tot fcortationihus tantillu pae
«« inftigeret,fatis facete rejpodit : Filuinquit,
fi uerèpoenitet,fi uitam comutas, nihil moror
poenam : fin perges, ipfa libido tandem abs te
pÍMí fatis poenaru exiget, etiam fifacerdos no
^ndicat. Meuidelippum,tremulum,incuruum:
^^olim talis eram,ciualem te haüenus fiiiffe
py

ucl«ti iemhiAdnixgraixarApui eam matroni
Utitabis meo fumptu,donee tibiprojpexemiA
fiet breui* L V*Age mi Sophroni,trado me to^
tam in tuam fidem, S o » Gaudebis olim fa¿ic^
Scholia.
fi ^Fundus,id eft»reditus:namfruäus annuos
redditfiindus. b ^Viuamus,progaudeamus,
fiuc liete agamus. c fl" Admoueaurem.)Bf^
hoc ufu recepta, ut res filendas, ctiam fi duo ß
li fint in agro, tamécfui loquitur,dicat uoce fub
rnißipre^cHm nihil fit opus, d ^NÍendicos fuí>
leues. )Vidctur fignificaffi nefcio quid dc ttio^
ñachis mendicitateprofijßis» e ^Augicefi^^
bulu.) Wide prouerb, de diucolleäis fordibus^
CONVIVIVM POETICVM'
Hilarius, Leonardus, Crato, Conníuíf?
Margareta, Caririus, Eubulus,
Sbrulius,Parthenius,Mus
feruus Hílahí.
HI t.Leuis apparatus,animus eft lautißitrtus*
LEO. Ccena finißro es aufpicatus omine. H
imo abfit omen trifle. Sed cur hoc putas< ^
Cruenti iambi haud congruunt conuiuio» C
Euge,certum eñ adeffe iAufas,cfßuunt carini'
naimprudentibus» HI L.
Si rotatiles trochceos mauelis,en accipe:
Wilis apparatus hic efi,animus cH lautiß»^^^*
Quanf; CT iambi olim ad rixas ac pugn^^ ^^
iupoß didicerut omniferuire materias* ^ P^^
' • ponCSy
Ayuntamiento de Madrid

CONVIVIVM POET, )0t
fönest habetis pepones in horto noRro natos,
> En^Uaueas feßiles,fucco tenemmo, fuo nomi
fùrefpondentes. Has delicias c[u\s fanus non
V^^^at aprìs, munenis, CT attagenisi c r.
licet in conuiuio poetico uera loqui, quas tu
taéhicas uocas,beta: funt.H I.HOC omen auer-
^tfuperi.c R A. Sic res habet, uidefiguram.
^um ubifuccus laéìeus, ubi molles aculei^ H I.
^acisutaddubitem. Heus accerfchue famula.
^^gareta,Tiftphone,quid tibi uenit in men^
pro lahucis nobis apponeres betas^
^ A R. Data opera frei, H I. Quid ais uenefi
€0^14. A. Volebam experiri, an inter tot poe^
tas effèt,qm laiiucam dignofccret à beta : nam
fcio te non poffe dignofcere, Dicite mihi bona
fide,quis animaduertit effe betas i CON. CM-
IO. M A. Facile diuinabam non fiiiffe poétam.
^ I.ST quid tale poßhac deßgnaris,ego te pro^
^^garetauocaboPhlitcam, COS. Ha ha
be. M A R,lßarnomenclaturie nec obefiorem
^reddunt, nec macilentiorem : fcepeuicies ut
^emihi comutat nomeniubi quid cupit eblan-^
^f^ocat me ^ Galateam, Euterpen, Gallio^
P^fi^Callirhoen, Mehffam, Vencrem, Miner
Quid noni Vbi quidßomachatur,repen
^fioTifiphone, Megcvra, Aleólo, Medufa,
aliud,quicquid illi fuggefferit^fplen
bilis, H I. Ahi hinc cum tuis betis BLÍÍW.
^ A. Quqrfum attincbat bue euoc.irciHi,yt
n 9
Ayuntamiento de Madrid

edires unde ueneras, M A. \etus Mum eft^
Procliuius eñ cuccare cacodcemonenty quàm
obigere, COK* Ha ha bcyappofite.Vt tibi res
habet Hilan, opus eñ aìiquo carmine magico,
quo illam bine abigas* H uHabeo in promptu*
Ho^úacpíMf.XvHOí cíypt^ vfJíf^^
JÍMKH, M A. Qjiid ais Aefope ^C R. Cauc
tibi Hilari,impínget co\aphum,fíc abegifti tuo
gjneco carminerò magum egregiü, H uQuii
tu credis Crato eße hancìEgo tali carmine ahc
ffßem decern magnos cacodcemones* M A.PF'
no fació iuos uerfus grecánicos, H uAdhjhcn
dus eñ igitur,ut uideo, bombus maffcus, aut ß
nec hic fufßciet,^Niercurijcaduceü, C R. M^^
Margareta,fcis poetarugenus effe afflatü,no
aufim dicerefiiriofum : rogo te,ut ißam rixai^
aliud tepus proroges, nosí¡; hac coena,uel
caufa fuauiter traäes, M A K.Quid mihicu^
iftius uerficulisl Scepenumero càm eß eundu^
ad maceUununon habet quod numeret, CT
ierimcantiilatuerßculos. CR A. SICFUNTPO^^
t(€, Sed agè fac fodes quod dico.M A K.Eqià^
dem faciam in tuam gratiam, quoniam noui te
probum, qui nunf, contriuens cerebrum tu^^
tn eiufmodi deliramentis, ac demiror, quo
in hunc incideris chorum* c R A.Yndeiàco^\
ieäas^,M A K.quianafusobeßor.CRO^^^^^^^
ientes, er corpus fucculentum. Nunc mihi fe^
»ii nafum contemplare^ CrrifumSardonit^^
CK'»
Ayuntamiento de Madrid

POETICVM.
C R. Sei ohfccrojtneum fuauiimiyut iftam iram
mihi condones» MA R» Abeo, nec poßuio ut
quifquam cceterorum hoc nomine mihigratias
agat. HIL. Abijt'ne iam\ K A R G. Non tain
procul,quin audiat te.M v S.Iam efi in culina,
fecumnefcio quidmurmurans. c K.Fantulam
habes minime mutam. H I L. Aiunt bonam fa^
*ftulamoporteretnbus dotibuseffeprceditam»
utfitfidelis, ut fit deformis, ut fitfirox, quam
'^Igd malam uocant^Fidelis non diminuii rem^
deformem non ambiunt proci, firox facile tue^
tur ius herifui.Nam aliquoties opus eft non fo
km lingßM, uerumetiam manibus. HÍTC mea è
tribus duas habet uirtutes,deformisiuxtàac
mala:de fide dubito.c R.Linguam audiuimus,
fed ego metuebam tibi à manibus. H i L, Adwo
uete manus peponibus,de laóìucis aäumcR^
Etenim fi nunc iubere apponi laäueas, fat fcio
earduos apponeret» Sunt CT melones, fi quis
^oc genere magis capitur»En fici recentes,mo^
do decerptoi à matre,teflatwr lac in peduncu^-
^o.Aficis folet aqua fumi,ne quid obliment fio
^achum-.en habetis è limpidiftimo fonticulo ui
^acfiigidißimam,utdemcruino diluen^
do. c R. Ai ego nefcio,utrum utro diluam, vii"
^um aqua, an aquam uino, aded mihi hoc uinu
^'detur hauHum ex eodem fonticulo Mufaru»
" [^'^ak uinum conducitacuendis ingenias
f^^^^rumiuoscrc^icraßis deMamini. CRA.
Ayuntamiento de Madrid

^04 CONVIVIVM
Vtinam Craßus eßcm ille beatus»H i.Ego nut
lint effe Codrus, aut Ennius. Quandoquidem
inihieotigit habere couiuas tam multos, tamif;
infigniter eruditos,non comittam ut nihilo do^
ñior eos dimittam.Eft locus in prologo Eunu ^
chi,qui multos torquet. Nantpleriq; codices fi(
habentiSic exiñimet,fciat,refponfum, non di"
ílum effe, quia Icrfit prior, Qtti bene uertendo
cr eas defcribendo malè,crc. In his uerbis de
fiderò fenfum argutu, ac Terentio dignu, Nec
fnim ideo lit fit prior, quia male uertitgrcecas
fabulas,fed quia Terentianas carpferat, BV,
iuxtauulgoiadatu prouerbium, Quipeßiff^e
canit, primus incipiet. Cum effem Londini a"
pud Thomam Linacrum,uirum fic in omnige^
nere philofophicc do^ßimum, ut nihilo feciuf
has grammaticoru minutias ad unguecalleatf
oftendit mihi codicem mira uetuñate,in quo ß^
habebatur fcriptum: Sic exißimet, fciat,
Kefponfum, non diäum effe, quale fi t, prittf
Qui bene uertendo, et eas defcribendo ntalè»
Ex greeds bonis, latinas fidi non bonos,
idem lAenandri phafma nunc nuper dedit»
Sic autem ordinadus eß fermo, ut quale fit^t^^^
dicet fubìjciendum exemplum prioris di^í- ^^
nitabatur fe uicißim reprehenfurum aliquid^n
fabulis eius,a quo fiierat reprehenfus, Atq^
negai uideri debere conuicium,fed refponß^^'
Quilaceßiuiaciiäüum\ quiregeritla^'^^^^'
Ayuntamiento de Madrid

efiondet Huiusrei promittit exemp\u> quale
fit»quod Gnecis dicitur i>imLaiims,quodgC''
ms,aut ueluti, fiue uidelicet, aut puta. Dande
fubifcUreprehenftonê, in qua, prius, aduerbiu
^ejpondetad altera aduerbiu ueluti diuerfum,
quodfequitur,nuper:qucmclnîodupronomen,
qui,reß)ddetad diäionim,idcm. Veteres enim
^auinif fabulas in totü dainnat,quoni¿ latn ex
^iderdt ex hominii memoria. In his quas nuper
^^diffit,certa notât loeaMihi uidetur hcecger
mana leâio, uerus^^ Comici fenfus, nifi quid
dißentit fenatus populus^;poeticus*co. Imo pc
dibusgmnes in tuam difcedimus fententia.EV*
At ego uicißim à uobis quidda leue ac facilimu
difiere cupiam, quo pado metiendus fit hic
ucrficulus. Exgra:cis bonis, latinas ßcit non
^onas. JSMcatedigi tis.Hl L .Opinor more ut
elidi, s, ut fecundo loco fit anapceñus*
^ V. Accedcrem,nifi cafus außrendi definen t
^yis,natura longatn. Itaq; fubmota confinan^
^^»mhilominus manet longa uocalis. h i. Vera
P^^dicas. c R. Si quis illiteratus crinnotus in
^^dcretwr,pUnè crederet nos inter nos mica^
^igitorum,rußicorüludumrenouare. LE»
r. ^^ntum uideo,ßußra micamus digitis,tu
" potes cxpedi.E v. Videte quantula res non^
torquet homines etid eruditos.Prcepojl
pertinet adfinecarminis prcecedentisi
^^bencuertedc^eteasdefcribedomale^cK
Ayuntamiento de Madrid

Gnecis bonis, latinas freit non bonas.
Ita mhil eß fcrupuìi, LEO. Sic eß per MufaS.
C A. QuandòciuidemcoepimiismicaredigitiSt
uelimutaliciuismihi uerfum hunc ex Andria,
digerat in fuos pedes : Sine inuidia laudem in^
uenias.cr amicos pares. Ndw mihifcepe ten^
tanti non fucceßit. L E. Sine in,iafnbus e fi :
dia,anapceßus: laudem in,jpondeus:uenias,'i^
napceßus'.Cß'ami, rurfusanapceßus^ c A.W
bes iam pedes c^uinq^, CR fuperfunt tres fylla^
b(e,c[uarufn prima eß longa, ut nec iambumfa
cere poßis, aut tribrachyn. L E. Proßäo uera
praidtcas. Hceremus in uado : ciuis nos expc^
diet n y. Nemo melius, q; qui induxit in hoc
Uadum, Agè Carine,necela,jiquidhahes,in^
ter candidos amiculos, CA. Niß me falli tmc^
moria, uideor mihi quiddam tale legiffe apud
Prifcianu, qui docet,apud Latinos Comicos,u,
confonantem perinde elidi ut uocakm, quent^
admodum frequenter inhac diäione, enimue-^
ro,fic ut pars,enie,faciatanap£eßum.LSJta(ff
metire nobisx AjadamiSine inidi,proceleu^
maticus eßiniß mauis elidi, i, per fymerefmy^^
iàm yergilius,aureo,ponit in fine carminis be
roici pro,auro. Qnodß placet,erit primo loc^
tribrachys : a lau,jpondeus eñ'.dinueni,da^^
tus: osera,daéiylus: mieos,ßfondeusip^r^^l
iambus,s B. Clarinus nos explicuit ex fcoi
Uado.Sed eñ .'4. in eadem «^J«». fcenaiocus, Í/VI/C. quem auefít 1 poo^
fci(f
Ayuntamiento de Madrid

POETICVM. ÎO7
frío ondeo:nifi forte legendum efi,condonabi-
^y^^/f^^uTTUf. autcodonahimus, mutato nu^
perfoncc, m a. O mores uerè poéticos*
^jpfo limine couiuij ^micant digitis, cr libra
^dhibent, Lufus cr liitr.ti pnvftat feru^tre in
Ayuntamiento de Madrid

menfas fecundas, c R. Na« omnino peßimwn
conßlium dat NíargaretayobtemperabiturpU
tato ftomacho reuocabimus ¡ufum, interim dip
tis micabimus in difco. H I. Yidete luxwn poe
ticum. Habetis triplex ouorum genus,eUxa,aß
fa,frixa:omniarecentißima funt, intra biduufft
nata, 9 A K.Ego butyri efum non ßro: ßfirixa
fiínt oleo,perplacebunt. H I.Abi puer,difcee%
Margareta,in utrofi-ixa fint. M vs. In neutro^
inquit. H U Nec in buíyro, nec in oleo"! In quif
igituríM. y s.ln lixiuio,utaitx R.Qudisper
contatioMis rejpoßo. Quid negocij eß digno^
fcerebutyrumab oleose A, Preefertimhis, qtd
tam facile dißernunt ¡aducam à beta, H I.
betis ouationem,fequetur aliquado triumphus^'
Heus puer,circunßr oculos. Nihil'ne uides bU
deeffeí M v S. Permulta. H i.Hcec oua defide
tantcondimentu,quo iemprrciur calor* M V^.
Quod uis'í HI. Dic ut ex contufis ^uitis claui"
culis mittat nobis fuccum. M \iiJ)icamM i ^
Quid hue redis inanis^ M VS.NF^¿ÍI * ¿claUií
fuccum exprimi folcre. t E.Ofamulam* S B R-
Certe fabulis condicmus oua noßraXn Epodi^
Horatianis offendi locum quendam no depr

Tmifi uentcr Pa^umeiuSyCT tuo
Cruore rubros obftetrix pannos lauit»
^tcunq^fortis exilis puerpera,
^xiftimant enim omnes hic,Exilis nomen effe,
càtn fit uerbum. Adfcribam ucrba Porphyriofi
tamen illius effe credendum eñ: Exilem
"^temjnquityfubillaßjeäryquafi puerperio fa
^^ fit deformisi per exilitate corporis maciem
^turalem dicit. Pudendus lap fus,fi uir tantus
^onfenfit metri legem reclamare huicfenfui.
enim quarUtí locus admit tit ßfondeHVc
^àm poeta iocatur illam uerè peperiffe,quan^
^uam non diu languiffèt,ac decubuiffet à par^
tu, fed ßatim exiliffet è le^a, quemadmodu fo^
lent quícdam fortes puerpere^, H i,Habemus
tibi gratiam Sbruli,qui tam laute condierisoua
^oßra, Li.lßinon dißimifeeñ, quod tegitur
primo Odarum Itbro.Odce initiü eßiTä ne
H^^fieris.Su autem habet coßansMio: Neu
^

Horatius^utpatiypro ut patiaris. QmncltM^
quod dmnat Mancinellus, non eft prorfus ab
furdum.H iMihi uchementcr arridct quod di
CIS, Curre Mus,CT adfrr fi quid eß reliquunu
c R,Quid ißhuc cß nouarum deìiciarumè h i»
lite efl cucumis feóìus in ìaminulasihoc cB iUS
ex codìs inteñinis cucurbitce, conducit lubri^
candis inteñinis. SB. O coenam ucrè medid»
h i.Bokí confulite. Mox aderitgallina ex cor
te noßra.s B.Commutabimus tibi nomen, Cf
pro Hilario uocabimus Apitiü.H i.AgènUf^^
ridete quantum uoletis, eras fortaffe ferio ^^
dabitis hanc coenam. S b. Qui fic i h i l. cá^
fenferis tibi probé condìtum e[ß prandiü. S
' Famei h hScilicetx KÓCÌS Hilari c^uid p^
uincice te uéiem fufctperei h i. Sciam,ß di^^^
ris.c R* Chorus canit hymnos quofdam no
dofíos, fed per indoäos multis locis depr^f^'^'
tos'.eos cuperè tua opera nobis rcßituiy^ ^^
temexemplum profiram, ita canimus : Hof^
Herodes impie, Chriñum uenire quid tirn^^^
Ordo didionis unius inuerfus geminñuiúu^
inuexit carmini.Nam hoñis,cum troch^-u ^r
ficiat,nullum habet locum in carmine iambic^*
^Hero,fpondeus,no recipiturinßdcßjfl
iia.Nec dubium eß,quin ucrfus ita primjf ^
•ptusfit'.Herodes hoflis impiè.lumcpitbe^^^'^^
'pie,mollius coharet cum hoflis,quàfn cunt
rùdes. Porrd quoniam Herodes di^iogr^
Ayuntamiento de Madrid

èfl^ft uertitur in t, in cafu uocandiyut ^anpcc^
-TMt^w ^wHfMríí^ quemadmodum CT iw
f*w^fjywmegcire(ii eafus uertitur in o mi^
e*'on^Kurfum ita canifnus hymnum: i E S v co
f^ona uirginü,Qjiem mater illd concepii,QuíC
fola uirgo parturit. dubium non efi,quin conci
Pif fii pronunciandìi.nam temporis hypallai^&atiam
etiam addit fermoni.Kidiculum aU
^^^ eñ nos offendi in Concipit,cm fequatur,
P^fturit. HI. Iñius generis CT ipfe permulta
effendi, fice pigebit olim huicrei aliquot die--
^^^opellamdare : nam mihi uidetur Ambro^
in hoc carmine non parum habere graticci
''deò^rè finit dimetru dizione trifyllaba, CT
^^fuìràfcrècollocatinfinediólionis.ìdcrebriuS
eum fit.q; ut cafus uideri pißit. Si quxri
^ M5 creator,hîc efi pcntemime^
^'"f^cinitur omniü:poli'q; reâor, accinitur ue>
decoro,accinitur lutnine: noäem fö
accinitur gratia. Sed adeñ gallina fatií
qu(p mihi totis dece annis peperit oua,
^clufit pullos.c Kdndigna erat quce «e-'
licet aliquid admifcere de fiudijs
quod proponam.H i.Mo^
® ^e nimiu fit tetricu^ c A. No« efi* Coepi nu
P^ egere Seneccc epifiolas,cr in ipfo ftatim
^ ^im, impegi^ Locus eñ in prima
Ina - ' ^^^^ ^olueris, inquit, attendere,ma*
^ V^s eìabitur male agentibus, maxi^
Ayuntamiento de Madrid

nta nihil agentibus,tota aliud agentihusJn hac
fcntctiaaffcdat nefcio quid argutice,quod ego
non fatis aßcquor. l E.üiuinabo fiuoles^A.
Maxime,L l.Ncmo perpetuò peuat.Et tame
luxu,\ibidine,ambinone, cceteris'q; uitijs, ma^
gna uitce pars ff erit, fed multo maior uita por
fio perit nihd agentibus. Porrò nihil agere di^
cuntur,non qui uiuunt in odo,fed qui rebus fr^
uolis,crnihil adßlicitatem conducentibus oc^
cupantur: inde prouerbiwn,Sat\us efl ceffarCf
qudin nihil agerc. Sed tota uita perit aliud a^
gentibus. Aliud agere didtur,qui no eñatten^
tus adid quod agU. Perit igitur tota uita,quo^
niam dwn uacamm uitvjs,aliud agimusidutn u^^
Camus friuolis,aliud affmus:dum fludemus pi"
lofophic^.quonid idfacimus fupinè or ofctt^
ter,aliud agimus parum attenti, uelut adT^^
minime fcriam.Hc^c interpretatio fiparunf^
ridet, nwneretur hcec fententia Seneca^ intct
eas,quas in hoc fcriptore damnatAul GelH^*
utfriuolèargutas» h i L,Mihr fané fatis arr^
det. Sed interim flrenuè adgallind.Noli»f ^^^
falli, nihil príeterea parati cß : quadrat enif^
ad id quod prceceßit.Turpißimaeßia^^^'^
quce per negligentiàfit ld autem declarat P^
trimembri fententia. AtpMiW pòfl uideor
uidere mendum: Morir non projpicimus-^ ^
gna pars eius iam pneterijt, Nam legendu
bitror,'^ morte projpicimus.Projpidff'^^^^^
Ayuntamiento de Madrid

POETICVM.
promt abfuntyquum mors magna ex par^
tepneterierit nobis.L E.Si fibi pcrmittut phi^
lojophi,ut aliquando diucrtant in prata Mufa
rum, fortaffe no uidebitur ab[urdum,fi nos all
([uando uÁ animi gratia diuertamus m illorum
^^gionem, H uQuidnihl.Cum nuperrele^
S^remlibrum Ariftotelis, queminfcripfit wipi
^WiW

Quanq; an hoc fit uerum, nefcio, magis arhi^
fror fic ^WítJí'V/' eße anceps apud GnecoSf
eiuemadmodücognofcereapud Latmos. Co^
gnofcit enim qui nouU, er cognofcit iudex
difcitcaufam.Sic opinor Grecas ^^¡^dcct^api^
citur prccceptor,qm exigit prcekóla pucrís,ct
pucriquihusprcvkgitur, Qwá;«ueròuenufi^
reddidit,rà yxp cc7i070í.ic¿]if0fA^v(x o't ypat^t^*
itHo!\ Kam fecundum os grammatici difci^^'
tum uertere dehuerit, Nam grammatici q^^'^
didant, docenu Hu interpretis erat aliud
cmplum fupponere,quod no eadem uerba, fi^
eandem rei ^ccicm exhibcret.Qjunq; hoc lo^
to fujpicor etid ingrcvca fcriptura nonihH e/p
mendce:fcribendum autem,¿¿uwui/M'fJ^ ^^
pnvM TW Tiói/Lifa^tí/J.Paulo poßfuhijd^
liud exemplum ambigui, quod nafcitur non ^^
uario uocis eiufdcm ßgnificato, fed ex diuc^r
tonnexione : TÒ ßIX'ii^ca Aivfe^/ /XI JÌSÌ
f^ivfiUellc me accipere pugnantes.Sic enifJ^ ^^^
tit pro eo quod erat,uellc me capere hoft^s : ^
ß legas fermo fit dilucidionVi^^^^^
capere hoßes*Nam pronomen poteß pr^^J^
re ucrbü caperemo* poteß ßqut.Si pr^eced^'
hic erit fenfus :Vukis ut ego capiani hoRcsfequatur,erit
hic; Vultis ut hoßes me
Subìjcit ciufdegeneris aliud exempM^!''^^^
ytv^aKi,ti'co yivítíJKi.id eß,An quod
, m^hocnouitiAmbiguitas eßin TÍTC» Idpj^^
Ayuntamiento de Madrid

matu^üccufandi cafu,fenfus eritiQuicquid ali
^ui cognita cftjd illi cognita cßeSin nominan
dicafu,fcnfus hic erit: Quam rem quis intdlir
git,ea intelligit,quafi cognofci non poßit, niß
f od uicißim cognoftat. Kur fus aliud fuhijcit^
Olii Ò(0i,ih0 ip^.'opcí 3 T KÍom-^ ¿VFC
^ «'Vim quod quis uidet,id uidet^fed uidetco
^^^*^m,columnaigitur uidet* rurfusin rSr^
^fi amhiguitas,quam prius indicauimus* Vera
utcuq; reddi po tcrant latims auribusiquod
fjfútur, nullo modo reddi poterai, »foc o

antiqmoribus editionib.Hoc ignorato, neceffe
eß multis modis delirare eos, qui in hcec loca
fcribunt comentarios, Nf id quidem quod inibi
eontinenter fequitur,Latino poteßeffe pcrjpi
euum:^ etpoc tnyoivr« ^iyeiff. /i-rjót)
(Tiywvtcc At^cy^, r/rt K'-.yovrcc fft'^
yàfj^Hj 70 7Ù wyéfi^oc. id reddiderut hunc ir^
modumiEt putas cH tacentem dicere* Duplex
enim eft,tacentem dicere,C7'huncdicere tacen
tem,c^ quie dicuntur-An non hcec Sibyllcefo
lijs obfcurioraf. H I L. hMhi nec grceca fatis H'
quent, L E.Exponampro mea diuinatione^Af^
poßibile efi tacentem duertl tì

POETICVM. 517
pro feculo notii effh^aut alique rtoffi fum feat
iumjam aliquantó poft,ubi prcponit exemplu
ambigui ex accentu,nonucrituseH intcrprci
pro uerbis Homeri fupponereVergHiatia,cum
^adefi^erit neceßitas in ilio cxeplo: Quicquid
f fw effe,hoc eft. Ex Homero reßrt AriftoteU
^»^o^-tctTtvktw. ií/uíp(í}.Si»afpireturac circun^
fl^^atur, fonat, cuius computrefcit pluuia : fin
*fit exile cr acutm, fonat, non computrefcit
pluuia. Atq; hoc quidem fumptü cß ex ¡Íiadoí
li. Alímm; eß, ù.idc/4/v A ci of í^cu,
accentu collocato fuper penultima fonat,conce
d^ illi :ßn fuper primam, ^íM/uJ^t^, fonat,da^
MUS. At poeta non fentitJouem dicere,concedi
mus illi: fed lupiter mandat ipß fomnio,ut illi,
ad quem mittitur,concedat potiriuoto.Diâm
efl enim AnAovou. Pro his duo-'
bus Homericis fubiecerunt hcsc ex noßris poi
tis,uelut illud ex Odis Horati):
" Me tuo longas percunte noSes
Lydia dormis,
^tenim fiaccentus fit in,me,correpto : CT, tu,
P^ graue,unica diélo eß, metuo, id eß, timeo.
Quanq^ hcec ambiguitas pendet non foUlm ex
^centu, uerumetiamexcompoßtione. Alterü
fi^ppofuerunt ex Yergilio:
^«•M quia na tanti cmxerut tcthera nymhi;
^anf; hcec quoq^ excopofitione nafcitur am
^^ffätas. H i,$unt ißa quidem arg^ta,dig^'^
0 S
Ayuntamiento de Madrid

iognitu tconarde, fed interim uer cor, ne età
conuiuiu hoc fophijlicu uideatur magis, quàm
poetieuialiàs fi uidebitur,uel totwn diem uena
bimur ^ elenchos in elenchis. l e. Hoe eH, in
luco Ugna,in mari quccremus aquam. h i. vH
ejl meus MUS^M. V*Adeft>H iMone Marga
retam ut tradatbellaria^M. V.AbeoM i.Kur^
fum ades uaeuusi MV^Kegatfe de bellar'ijs co
gita(fe,crait fatis diufeffum effeM uNereot
ne fi diutius hic philofophemur,illa nobis men
fam fubuertat,quemadmoduXanthippe Socra
ti'.confuUius eH igitur, ut bellaria futnamus in
hortodbi fimul crambulabimus,cr libere nu
gabimur. Interea f hi quifq; deeerpat ex arbore
quodlubet.coN.Placetconfiliu. HI.EHilUc
fonticulus quouis uino fuauior.c A »Quifit ut
hortus tuus magis niteat,quàm aulaíHuQuia
hlcuerforfi^equentius^Si quid arridet hic, ne
parcite noflris opibus hortcnfibus.lam fifati^
uidetur deambulatumi quid ficonfidamus hue
fub tilia,crMufas cieamus^ PA. Age fiat.H i*
rhema fuppeditet hortus ipfe.P A.Si pr^cef^
feris,fequemur. h i. Age faciam. PrcevoBere
facit,cui uarijs delicijs niteat hortus, cum ani^
mumbabeatnullis difcipliniSi nulliswrtutibus
excultuxi.Credemus adeffeMufas,fi reddjde
ris eandefententidcarmine.Hi.Hoc mihi togf^
procliuius,profamoratione uertere carmine, t^
arg/entum auro comutarcf l s.Dif ^^^
Ayuntamiento de Madrid

Cui renitet hortus imdiquaq^'flofcuiis»
Animum^j; nullis cxpoUium dotihus
• Squdkrc pdtitunis fuit prcepoßcre.
Hítbcrtí camcn Mufis P CT Apolline nullo*
^ed elegans fuerit,fi finguli hanc fententid di^
^^^fogenere carminis reddatis, LE.QWÎ uice^
premij jvret''. H i.Himc calathum onu
ßum malis,aut prunis, aut cerafijs, aut mejpi^
lis,autpyris,autfi quid aliud magis ^adblandi
turx E.Quis erit arbiter certaminis^ni.Qjtis
nifi Crato-Et idcirco folus no certabit,quo ma
gis aufcultetx R^Vereor ne talem fitis habitu
ri iudicem,qualem olim hahebant ' coccyx CT
îufcinia,inter fe decanendigloria decentantes.
H i.Sííí eß fi places omnibus.c oMacetarbt^
ter,incipe Leonarde* L E.
Cui tot dclicijs renitet hortus,
tîerbis,floribus,arborum'q;fœtu
Et multo cr uario,nec excolendum
Cwrrff pc¿}us,cr artibus probatis
^t uirtutibus,is mihi uidetur
^

togmtu Leonarde, fed interim uereor, nc cui
conuiuiu hoc fophifticu uideatur magis, quàm
poeticu'.aliàs fi uidebiiur,uel totwn diem uena
bimur ° elenchos in elenchis. L E. H o c eß, in
ÍUCO \igna,in mari quH i.Nlone Niarga
retam ut tradat bellaria.M. V.AbeoM i.Kur^
fum ades uaeuusi M.V.Negat fe de bellar'ijs co
gita[fe,crait fatis diufeffum effeM i.Yereor
ne fi diutius hic philofophemur,illa nobis men
fam fubuertat,quemadmoduXanthippe Socra
tiíconfultius eñ i^twr, ut bellaria fwnamus in
hortoiibi fimul orambulabimus,cr liberé nU
gabimur.lntereafibiquifq;decerpat ex arbore
quod lubet.c o K.Placet confiliu. H i.Eß ilH^
fonticulus quouis uino fuauior.c A *Quifit ut
hortus tuus magis niteat,quàm aulainuQuii
htc uerfor frequentius* Si quid arridet hu, nc
parcite noftris opibus hortcnfibus.lam fifati^
uidetur dcambulatumi quid ficonfidamus huc
fub tilia,CirMufas cieamusiPA.Age fiat.H u
Thema fuppeditet hortus ipfe.P A.Si pnecef^
feris,fequemur. H I. Agè faciam. Vrcevoñcrc
facit,cui uarifs delicijs niteat hortus, cm ani^
mumhabeatnuUis difcipUnis, nullismrtutib^
excultu.VE,Credemusadelfemfas,fireddidc
ris eande fententia carmine.nuHoc mihi loge
procliuius,profamorationeuertere carmines
argientum auro comutaxe, L E. Die ^ V
Ayuntamiento de Madrid

POETICVM.
Cul rcnitct hortus widiciuaq; flofculis»
Animum¿¡; milis cxpoliím dotibus
• Squalen patiturjs facit pnepofterè,
Hítbcftí carmen Mups P CT Apolline nullo^
Sed elegansfuerity fi fínguli hanc fententia dû»
^^rfo genere carminis reddatis, LE.QUÍ uice^
rityquid premijjvrefl H I.HIMC caUthum onu
flum malis,aut prunis, aut cerafijs, aut mejpi-
¡iSyautpyris,aut fi quid aliud magis ^adblandi
tur.LH.Quis erit arbiter certaminis^HLOjiis
nijï Crato^Et iddrco folus no certabit,quo ma
gis aufcultetx R, Vereor ne talem fitis habitu
ri iudicem,qualem olim habebant ^ coccyx CT
lufdniajnter fe de canendigloria dccertantes»
H j,Sat eß ß places omnibusx o.Placet arbi^
ter,incipe Leonarde» L E.
Cui tot dcliàjs renitet hortus,
UerbiSyfloribuSyarborum'q^foetu
Et multo CT uarioynec excolendum
Curat peäusyiy artibus probatis
Et uvrtuubusyis mihi uidetur
Lceuo iudicioyparum'q; reâo^ D I X ^
^ Carinus ^arrodit unguem, expeâam us

Qui ftudet ut utr'ijs nitcat cultißimus horíuí
Delitijs.patiens animum fqualcrcynec ullis
Artibus expolienSyhuic eft prapoftera cura.
HI uNoneft curextimulemus Sbrulium.Nanf
ille fee fcatet uerfibus, ut plerunciue uel imprU^
dens effundat carmina. S B.
Cui uernat hör tus cultus CT elegans,
Nec peäus ullis artibiis excolit,
Pra^poftera is cura laborat.,
Sit ratio tibi prima mentis. p A.
Quifquis accurat uar'ijs ut hortus
Flonbus uernetyneq; peäus idem
Artibus ßnäis colitjjunc habet prcc^
poftera cura.
HI experiamur,cui hortus fuppeditet
pluresfententias. LE. Qj^dni faciattamdi^
ues è Vel hoc rofetum mihi fuggeret quod di^
cam. VI breuis eft roße nitor,ita fiigax eñ iu^
uentus:properas carpere roftm prius q; marcc
fcat, magis adnitendum eñ, ne ßne fi'uéiu tibi
effluat iuuentuSM I L.Thema fatis aptum car
miniXA.Vt inter arbores fuus cuiq^fcetuseß,
ita inter homines fu

neßs ßudijsy perpetuò floret ac ucrnat P A.
Vt amœnitas hortorum no aiiocat animum ab
boncfiis fludijsy fed ad hcec inuitat potius : ita
H^^endifuntlufus ac ioci4uinonahfimtà\i
^fwi. H1 L*Euge uideo examen fentenùarum-
^«c ad uerfus'.Çed anteq; id aggrediamur^mea
htentia,fi4erit exercitatio nec inelegans, nec
^^hgißra,fi primam fententiam toties redda
^^i^grcecis uerficulis, quoiics reddidimus lati^
wiî.Hîc aufpîcabitur Leonardus iam olimfa^
miliaris Mufisgrcecanicis, L E. lneptiam,ß iU
bes •h i.ìubeoycttcl^ impero*L E*
ù Hj^Ttés «A/hffn) yxKwf/ Hec'Kolf,
i vis tch Hcc\oig
fiotanì
IK W/ tiCfiylQ'^if'Tf^ hK ¿pÒvff (pfCPii-,
'ar\pì•mxéiov©' zot^tiiòt (pxO'hinpéiiJovct^
* Ego prcefulem egi, fuccedet qui uolet. h i u
^rinusxA,lmd Hilams^Lh. Sed uideo Mar
ê^retam interuenire,adfirt nefcio quid delicia
HI i.Si idßcerit,meßßllerit mea frria.
^'dadfrrs^MA.Sinap!, qudcondiatisue^
J^'^ bcllaria: an non pudet hic garrire in muU
poflea uos poët

fentia quide mihijpfi addico,Nullus enim uicit
prceter una we.h hQjit uiciftiyc^ui no certauc
ris^X R A.Y OS certajhsyat no dccci'taflis.Ego
quod nemo ueflrihn potuit, uici TAargaretam.
c A*Hilari,cequüpoßuUt,auferat caUthum.
Scholia.
a ^Laducas feßiles.quddno erigant[efe,fed
iatè per terra diffunddtur* b ^Blitel)Allu
dit cid gemma laudatißimdyCi^ Greed beta ap
pelldt ßhhff/i/yunde bliteos appellamus ßuUoS
ac nihiliyed quodbetauiliset inßpida herbaeß
c ^Galatea uocat à colore laÒeo,Euterpen,à
deleäddo,Muße nome eß. Calliope à pulchri
tudine uocis. Callirhoe,nymphayquodpulchre
fluat,Nielißa,apis,opinorfriffe ancilla Chry
fìppi* haudSy anus et paupercula apud Ouid*
d irSplendida bilis,) Allußt ad illud Hora, Si
ne aliud nome, iußit quod jpledida bilisiid eA
infama, e V(pävyiTi,c:rc.)HoccarmePli'^'
indicat ufurpari folere in magicis remedij^ • ^^
eßyFugite cdtharides, lupus crudelis HOS p^r
quitur, Cdtharis inferii genus,uenenu hahes l^
ule. f ^Mercuri) cadueeu.) Hac uirgad^^
CiTadimit fomnos,hae animas euocat orco.Cf
rurfum quas uelitin tartara mittiuLege^^èl
iniiìj.Aeneid. g ^Micatdigitis.)
lufus eß,uulgarisetidltaliíe. Vide prouerb'i^^
gnus qui cum in tenebris mices* Mctieban^
uerfus fublatis ac repreßis digtiSyidmiU^f
Ayuntamiento de Madrid

«CHOLIA.
tat effemicaredigitis. h ^WitiseUuicuiis.)
Natura addidit uitiü palmitibus iaqueos quo fi
dam quibus repit,cr alligat fefe:has Plin-uo^
^atcluuicuiasMb.z3'in prologo, i flEcU'
Peruerfi refpondety quafi paruos cíauos
^^íferitcotundi, k ^^Tra^ii^f^y^^Jd eftyin
finita,ut pati, l ^¥ame,)Allufit addilla So
^^^üsyqui dixit,fame effe condimenta omnm et
^^mdißimüy et miniano parabile. ni IfMor
tem profpi. ) Profpicimus qucc à fiote funt, fed
procul refpicimus a tergo reliäa* n ^ Me
Horatius diuifit,utfubaudias,amico.
0 ^Elenchos in elencbis,ideft,redargutiones:
'i^hx^^enimredarguereeß, p ^Et Apolli
nenul) Allufit adillud lAartMufis crApo
line nullo, Quòd fcribis uerfus, hoc Ciceronis
babes, q ^Adbluditur,id eft,placet:ficut ar
ridere dicitur,quod placet, r VCoccyx,quila
^inè dicitur cuculuSypenult,produóla,Notus eft
ìipologKi decertaminecanèdi inter lufcinia et
^^alii,afinoiudice. s ^Arroditungue.) Ge
fi^ eft cogitantis. PerfiusiNec pluteum credit,
^^cdemorfos fapitungum idem: Cbereftra^
^^ngjneArrodci^Mthoc^ t ^Ego pra;fu^
^^^OAllufitadSahosfacerdotesiAartiSynifal
^or,qui faltabàt in popa f rueful aut,qm faltat
primus,Eft in quibufdam chords mos, ut unus
fi>lus aufpiccturfaltationé : unde quif¡uis alijs
^^^antib,rem ca^pit,dicitur incepijje chorea,
0 8
Ayuntamiento de Madrid

J24 INa.VlSlTlO
INQVISITIO DE FIDE.
avlvs. bardativ b.
A v.^ Vucrorum cß cantikna,Saluta libenter"
Verihn haud ßioyan mihi fas ßt tibi dicere fa
tutem. b a R.Equidcm malim qui det falutem,
quam qui dicat. Sed quamobrm ißuc ais Aule^
a v L,Qj^obrcm:Quia,ß fcire uis,oles aut
fulphur,aut filmen louis. b A.Sunt er ^Veio
uesyfunt ^ bruta ßlmina^fnultum etiam oriffff^
dißidentia à fatidicis» Namut fujpicor, tudc
anathemate fentis, a v. rem conieäas. b a •
Auéui quide horrenda tonitrua, fulminis i^^
nonfenfù a v. Q^uìficì b a . Quia nihilo
ius cocoquo,neq; irrequietius dormio. a v.sfd
hoc periculofius folet cße malum,quia non fn^
titur. \eruh

DE FIDE.
bar. qma càm effemus inimici Deiycuhorcs
idolorum,militantes in cañris fatamv^hoc fft
modis omnibus excomunicatißimi, tum ille ma
^mènobifcumconfabulatus eftperfibum fui
híj; colloquio nos reßituit in uitam, cäm eßc^
^ mortui. AV. ifta qu'dem ucrc narras-B A,
male ageretur cum omnibus íegrotis,fi me
dieusfiigcretalloquiä, quoties ingens morbus
ir^uat miferumiimo cum maxime conueniebat
^deße medicum. AV. At ego metuo^ne tu mihi
eitius affles aliquid tui mali, 0at ut tuo mor^
bo mrdear.Honnunq; ufu uemt,ut pro medico
fiat 8 palíefhrites,qm mftt t^grotum^ B A Ata
quidem ufu uenit in corporu morbis t uerihn in
animi malis eft tibi parata antidotas aduerfum
omnecontagium. a v. Qucenam^ba, Ada^
mantinu propoßtum, no diuelli à fententia fe^
mei infixa Deinde cur palceftram metuis, ubi
f^s uerbis agiturl a v. Bñali.juid quod dicis,
fimoddjpes fit proß^us, s /^.Prouerbio dici^
tw^Dowccß)irat komo^Jperandum effe. Et iu^
^^

des terefponfurm exanitno.B A R.DO,W0¿F¿
fciam qua de re uelis pcrcontari» A v. De fyin^
bolo apoftoloru.B A,Audio * militare uerbum%
nec recujb haberi pro hofte Chrifti, fi quid hic
feßllero* Av.Credis in Deum patrem omnipo
tentem, qui codiderit caelum CR terrai B A.Et
quicquid coelo terra'q;cotinetur,atq; etiam men
tes angelicas » A V.Cum Deumdicis,quidfeft^
tis^ B ASentio mentem effe quandam ceternd,
quce nec initiu habuerit, nec fine fit habituro,
qua nihil effe poteß nec maius, nec fapientiuSf
nec melius* A v L. Ifia quidem fatis pie, B A »
Qji«^ nutufuo omnipotenti condidit quicquid
eß rerum uifibiUum aut inuifibilium : qu

fimi iuftijìime'q^ ab eo fierUtiam fi iuxta fen^
fum hmanwnuidcantwr abfurdaautwtqua.
Ciìm bonitatem confiderò, uideo nihil effe in
we, quod illius gratuiti^ heneficentice non deheamicy^
nullutn arbitror effe tantwn crimen^
quod ille nolit ignofcere refipifccti,neq^ quicq;
^ffi quod ille no fit largiturus cum fiducia petolti.
Pi v.Nwm fatis effe put^is^quod credis iU
effe taìem- BA^Nequapfed fyncero affi-
^u totamfiduciam acjpem in illum unu tranf"
pro, deteHans fatana omnem'q; idololatriam»
cr quicquid efi artium magicaru* llluìn folum
adoro,nihil illi nec priejèrens,nec ccquans, no
€Wgelum,non parentes,non ¡iberos, non uxo^
rem,no principem,non opes,non honores,non
uoluptates,paratus CT uitam illius caufa per>
dere,fi iu/ferit, certus eum no poffe perire, qui
fe totum illi tradiderit, A V,Nihil igitur colis^
nihil times, nihil amas, nifi unum DeumiB A.
Si quid ueneror,fi quid metuo,fi quid amo prcc
ter eum, eius caufa amo, metuo,colo,omnia ad
erilligratias agens,
fiue Uta contingunt,fiue triñiaifiue mori da^
tur, fitte uiuere. a v l. Sana quidem eñ haíle
^us tua oratio. De fecunda perfona quid fen^
ti^f BAR. Scifcitare. A V. Credis 1E S v K
fi^^lfe Deum CR hominem^ B A.Maximè.AV,
Alfieri potuit, ut idem fit Deus immortalis,
^ ^omo mortalis^ BAR. Jfihuc illi facile fiiU
Ayuntamiento de Madrid

cfficere, qui quiequid uult potcß. Et oh diuinl
fí4turam,quam andern habet cum patre^quic^
quid mxgnitudinis, fipicnti^e er bonitatis aV'
tribuo patriyidem tribuo er filw:quiequid de^
beo patri,debeo crßioinifi ^¡uJd ita uifunt efi
patri, ut per filium conder et ac donar et nohii
omnia. A v. Cur igitur ßacrcc hter

DFMF eratjwninem fieri uoluit^ BA. VI homi
ttes homo reconcilitrc t Dco. AV- Credis eon^
€eptum citra uirihm operam, opificio Jpiritus
fittt^iyac natum ex inconupta ur>'gwrMaria,
de iliiMi fubfiantia fumpto mortali corporei
» A Maxime. A v. Cur fu nafci uoluit.hA.
^iafic decebat nafci Deum: fu dccebat na^
fihqui nofircecoceptionìs ac natimtatis fordes
purificaret. Hominis fiìiusnafciuoluit Deus,
«i nos in iim renafcentes cßiceremurfilif Dei^
A V,Credis illum ucrfatum in terrisycagefiifi
fi miracula,ea docuiffe, qute prodita funt lite^
ris Euangelicisf Certius qudm te credo efi
fe hominem. AV.Hon fum inucrfus^Apulems,
ut fuß)iceris afinum latere fub hominisßfede.
Sed credis hunc eundem effe Meßiam illum,
quem deliniarantfigur

5JO i>JQ.visirio
ter,atque ctiant fitienter, fed ex uoiuntate pa^
tris^ A v. Cur pater filwnt fuum unica innocen
tem,fibi¿¡; charißimu,hccc tam atrocia pati uo^
hit- B A • VI hac uiiiima nos nocentes fibi re^
conciliarct,inillius nomen collocantesfiducia
acjfem noftram, A v. Cur Deus pafíus eft ftc
collabi totwn humanu genus ì Et ft paßus eß»
non patuit aliauia farciendi ruinam noRram^
b a r.Hoc mihi perfuafit,non humana ratio*
fed fides,nulla ratione potuiffe fieri melius,ne^
queadfalutem noftram utilius* a vXurhoC
mortis genus illi potißimu placuit b a. clj^^
iuxta mundum eratprobroßßimüiquia diri len
ti'q; cruciatus:quia coueniebat Uh,qui porreéli^
in omnem mundi plagam membris,omneis or^
bis nationes inuìtaret ad falutem, cr homines
terrenis curis affixos euocarct ad coeleßiaDe^
ñique ut refirret nobis ferpentem ceneu, quem
Mofes fufpenderatin ßipite,ut qutcüq; defige
rent in illum oculos, fanarentur à iiulnerefer^
pentufidem'q; prophetce liberarci,qui pr¿edi^
xerat: Dicite in nationibus, regnauitaligns
Deus. A VL. Cur er fepeliri uoluit, idi^ tum
accurate,oblitus myrrha er unguentis, incluí
fus nouo monumento è folido uiuo'q;faxo ei^
ctfo, obßgnato ofho, adhibitisetiacußodihus
publicis ^ B A . QTTO magis conßareteße uere
mortuum. A V. Cur non ßatim reuixit^ bar-
Hac ipfa de caufa. Etenim ß morsfiiiffe^^^^
higiKt»
Ayuntamiento de Madrid

higuctfialfct crambigua refurrcdiotfed hanc
uoluit effe ccrtifiimant. a v. Crcdis huius ani^
mm defcendiffc ad inferos^ b a.HRF«c partii
culm nonfuiffe quondam additam nec in fym
holo Romano, ncc in fymbolo orientalium cc-
^lcfìarum,teftis eft Cyprianus : ncc recenfetur
"^pud Tertullianu uetuftiftimu fcnptorem: ego
tamen cr hocfimiter credo,uel quia congruit
prophetia pftlmi. Non derelinques ani^
meam in inferno^CT rurfus: Domine edu
ab inftrno animam meam.ucl quia Petrus
^poftolus in epiRolcp prions, de cuius autore
tanquam fiiit dubitatum, capite tertio fcripfit
hunc in moduiMortificatus quidem carne,uiui
ficatus autem Jpiritu,in quo crhis qui in careceré
erantyjpiritu ueniens prcedicauit* Werànt
wt credo defcendiffe ad inftros,ita non credo il
aliquid effe pa[fum:defcendit enim,non ut il
he cruciaretur,fed ut nobis frangeret regna fa
tance, a v uNihil adhuc impium audio : fed
mortuus eñ,ut nos peccato mortuos rcuocaret
*^duitam.Qccterü cur reuixiti b A.Tribus po^^
mmrn decaufis* a v,Quibus< b a. Primü
W nobis certam fpem faceret refurre^ionis.
Deinde, ut fciremus eum immortalem elfc, nec
moriturum,in quo prcefidia falutis no
^ollocauimus. Poftremo, ut nos quoq; per
cu^^^^ìT^^ '«oríMÍ peccatis, per baptifmu unà
^llofepuUi^per gratiam cius rcuocenm
Ayuntamiento de Madrid

ad uìt(t nouìtatem. a v. Credis nc,

Hit hmilis^tU nos inftitucret ac fcmxretExhu^
iehitw cr fccundus, quo uenict fublimis itt
glcria patris: ante cuius tribunal¡tjli cogentur
omnes homines cuiufeunq^ nationis.cuiufcunef;
Nus^fiue reges, fiue plebdj, fiue Grceci^iue
^eythteinecfolùm hi, quos aduentus ille deprc
Sendet uiuos,uerumetiam omnes qui ab initio
"»jidiufq; ad illud tempus mortuijuerint,fubU^
fo reuiuifcent, cr fuo quifque corvoreeonfpi^
^^et iudicem, A^derunt cr angeli beati ,tanquà
f^nuli fidel es: aderunt CT d

pater fpiritus dicittir,iluci
fit incorporeus, id quod omnibus perfonis efi
imune iuxta naturam diuinam. Sed tertia pit
fona dicitur fpiritus, quod alicunde fpiret, Cf
per ánimos fefetransficndat infenfibiliter, ue^
tut à terra feu fluuijs jpirant amce. A v U C«r
perfome feeundce tribuitur nomen ß\j< BAR»
ob perßäa:n natura CT uoluntatis fmiMtU^^
V L, Eft filius ßmilior patri,quant fp^
ritus fandus-. B fi,Non,iuxta naturam diuinät
nifi qudd hoc magis reßrt proprietatepatriSf
quod ab ipfo quoq; procedat ^iritus fanihts*
A V L. Quid igitur prohibetfpiritum fandwn
appellarifilium§ B A . Quia cum diuo Hilario
mfquam hunc legogenitum, nechuius lego P'^
tremijpiritii ER procedentem Ugo. A
in fymbolo folus pater dicitur DeusíBA.QuJd
hic, ut dixi, ßmpliciter ßt autor omnium q^^
funt,ac totius deitatis fons* A V L.DiV clariuf*
B A. Quonià nihil nominari poteß, cuius orf^
go no manat à patre.Siquidem hoc ipfum qf^Z
filius ac jpiritus fondus Deus eß,patri acccpf^,
reßrut* Precipua igitur autóritas, hoc
nisratio, eßin patre folo, quodunusill^^^^^,
lo eß,ln fymbolo tarne fu accipi poteß, ti^ ^^^
nomen non fit perfonce propriü,fed
pofitm,quodmoxperpatris,filii>
fandi uocabulum dißinguatur. In unü P^'
^natwTiCuoxcomprehendit
Ayuntamiento de Madrid

tr ftirííttfdw eflytreíperfom.A v.
Credis m frtnfírfw ccclcfiamí B A. No«. A V.
Qüid «0« fredi5^ B A^Credcfandam cefle/iítm,
(jMíc eft eorpus Cbriftúhoc eftycóngrc
g^tioqiupflam omnium peruniucrfumorhem,
^nfentiunt infide RuangrUea^quicolunt
«««m Dem patrem, qui totam fuamfiduciam
in cius filio, qui eodem huius fpiritu
'^guntun i cuius cofiirtio rcfceatur, quifiluis ad
'^i^tit crimen letale. A VL. Cur horres diccre,
^^doinfanüam eccleftafniB AK.C¿uiapc
^^ docuit diuus Cyprianus,in folum Deum cp
A credendum, in quo fimpliäter omnem fidu"
ri

mcntorm participatioihrcuitcr, talis qwriam
ibmunio honorum omnium inter omnes pioSp
quifiicruntab initio mundi ufq^ adfinem,qua-
Ìis eft membrorum corporis inter ipfa focietaSp
fic ut aliorum benefaäa fubueniant alifs,done^
uiua funt membra corporis. Ca:terum extra fo
cietate hanc ne propria quidem benefaäa con
ducunt cuiqua ad ftlutem,niß reconcilieturf^
äce congregationi: cr ideo fcquitur,remißio^
ìiem peccatorwn, quia extra ecclefiam non
ullapeccatoru remißio,quantumuis homo nut''
cerei fe poenitentia,aut exerceat opera mifirt'^
cordici, in ecc\efia,inqwtm,non hcereticorUittf
fed fan^a:hoc eß,jpiritu Chriñi congregati'
€ñ rcmißio peccatorum per bapiifmüicrpo^
haptifmum, per poenitentiam CT daues eccU^'
fice datas. A v L.Ifta funt adhuc fani hominis*
Credis'nefiitur am carnis refurreäionem^ B^'
Frußracrederemccetera,fihoc quodeßom^
niumcaput, noncrcderem^fliVL.Quidßntif
quum dicis carnemi B A R.CorpM5 humariii^^^'
humana anima animatum. A V uNumuna^^
quteq; anima recipiet fuum corpus,quvd
me reliquerati B A K.ìdem hoc unde deinigT^
rat. Et ideo in fymbolo Cypriani adJitu>n (r
huius carnis. A V. Qm fieri poteH, ut corp^
iam toties ex alifs in alia ucrfum, poßi^ ^^^
rcmuifcereiBAR. Quipotuit,quiequidUU
txnUo cxcm, a^xhiic difficile fit
Ayuntamiento de Madrid

p(^fomamtatmefiyin prißinmnaturam
^eftitum^ Non anxìè dijputo,quibus modis id
fi^t: mihi fatis efì,quod qui promifit hocfutu^
^>jìc ucrax eft,ut mentiri non poßit: fic pofens
eñ^ut quicquid uelit, nutu ualeat efjuere..
^ V. C^id opus erit tum corf orci
homoglorietur cum Chrißo, qui hic totus
'^ffti^us erat pro Chnßo.A v.Quidßhi uuU,
9^odaddit,Et uitam(ttemamì b a R . N r quis
P#icctMr wos/ic remaros, quemadmodu fi^b
Vernum tempus reuiuifcunt rara!,rur[us mori^
Harn hic duplex wiori eß, corporis, bo^
^is ac malis omnibus comums,cr animi.Mcr$
mitem animi, peccatum eñ,At paß refurreäio
nem p'ijs erit ¿eterna uita,tum corporis,tum
nimi» Ncc enim corpus erit ampiius obnoxium
Worbis,fenio,fami,fiti,dolori,laßUudini,mor''
^t ulli incommodOifedfpiritualefa¿ium jpi
^tus arbitrio mouebitur : nec animus denueps
^Ibsuitijs autdolonbus folicitabitur,ßdßne
r^^ßuetur fummo bono,qui eßDeus. Coirà,
^^pios mors

eperies CT*

QIONÍÍ auihus. B Um¿ maíis pi
fàbus fiet,nifi forti nunc oblitus es eße dieVe
Wfríí. AV Jd qiddeefi^prceter fymbolü noßru^
Scholia.
« VPueroru.) In libello,cui titulus Cato:nam
^pueHsprcelegitur, b ^Veioues,funt louej
P^jftri (ynoxif.Sie uocat poetcc numen Uuu,
^(ioul c qBrutafi^lmina*) VidePlinAib^
. Bruta, quia fine ratione ueniut,nec
iuicq^portendunt.Fatidicapro'dicunt aliquid.
J ITMOI« CT maria ere. ) RCJRRF PIÍKÍ; «FIE
Pa ex loco quem modo citaui. e %Fulgur è ui^
irò.) Yideprouer^ f ^Carbone atrio0 Vide
tur innuere quempiàexcomunicatiL g
lcefirites,id efí,luólator, nimiru cu inuifit phre
neticu. h ^A coelo ufq; ad terrà») Plautinum
f^ouerbiü,fignißcans à capite ufque ad pedes.
* ^^Mlitareuerb^) Qui baptixdtur,dantno
^en imperatori Chrifío, cuius facrametis auto
Konturfymbolü apud milites fignü eß,quod
ipfos couenit, fiue id uocale efi fiue mutu.
R ^^equisfomniet,crc ) Arrius docuit,fi^
Dei ctià iuxta perfiäißima natura fiiiffe
P At qui nauera filius eß,ffgnitur ex
J^^ftantia patris: Dei fubßantiaindimßbilis
^p^Mde igittfr oportet effe patris etfilif.de di
^^^pcrfonis loquoK l fApulaut.) Nam
^IJ^^^Í^owíw'í tegebat fub ajìnina ft>ecie,ci¡
^^Wquifub bumanajpecieteguntafim
1 4
Ayuntamiento de Madrid

m fl" VÍMO faxo. ) An faxa nafcantitr CTaugt
fcanUinccrtu. Vim tamen faxa dicuntur, quS
nondum fuo loco funt amota. n ^ Cur folus
fatcr dicitur Deusi Eft pars illius quceñionis
cfuitprítccfiit. Cur in facris filius Jrequentius
appellatur dominus quam Dcusinunc poftcafy
eft cr jpiritus mcntio faila,rogat,cur in fym^
bolocx tribus pcrfonis folus pater didusfi^
Deus, De re nulla eft dubitatw, tantúm de con
fuetudinefcripturarum eftquceftio, o ^ Or
thodoxus, ideft,re(l(e opmionis, cui contraté
eft hmtici uocabulum^ p % Pr

COLLOQi SENILE. 341
^ncs ma ftlute, pariter mihi charifiima capi
ta, quis Dciis,aut cafus Deo jvlicior,noscofU'
iunxit! N.T>« nemo nofhrâm uidit alium amis,
opinor, iam quadraginta. Mercurius caduceo
non potuiffet melius nos in unum contrahe
^id hic agitis ^ P A M. Sedemus, E V S.
^ideoifcd qua de caufaì P o l.Operimur cur^
qui nos^deuehat Antuerpiajn, EVS.AÌ
^^rcatumi P o L. Scilicet, fed fpe(iatoresma^
quàm negociatores: qiunqua alif s aliud eR
^^gocij, E V s. Et nohis eodem eR itcrNerum
ohflat, quo minus eatis P o L. NONII«M
^^^mt cum aurigis. E V S.Difficilegenus ho
SED uis ne ut illis imponamus I P o L»
fi licerct, E V S. Simulemus nos uelle
fi^ul uhire pedi tes, POU Citiùs credant can^
^^^^oUturos, quàfn nos tam grandes pedibus
conftauros, G L Y. Wultisredumue^
^^i ^of^filimn-! p o L. Maxime. G L.IKÎ po-
^^ iwJ faciunt diutius, h Je plus erit perinos
deijciantin lutum. POU Aidilueulo
uenias oportet»fîfobrium au-
¿^^Mehî. G hY.QMmatwriusperuenia-'
rt. nobis quatuorfoliscurrum
Zni * ^otcmnendumfcrttio tantilium pe
fab'^* ^^^ ^^^^^ ^^^^^ comoditatibus penrj^'^^^cfcimiii
comodius, ac mutuis fabulis
H t hociter.POUReâi
^lycion, ut in uehiculo quoq; iucunius
P S
Ayuntamiento de Madrid

COLLOQ.VIVM
comes fro uehicülo ¡iu Quin et iuxta Qrceco^
rim prouerbium, liberius loqucmur^no de pían
JlrOyfed^in píauftro^ G L.Tranfegi,confcenda
mus. Vah, nuncmihi libetuiuere, poflcaquam
ex tanto interuallo uidere cotigit mihi charijii
mos olim fodales.E V*Acmihi uideor repubc^
fcere.Po.QuotannosfupputatiSjCxquoLu^
ietiVf^
te cotuliftirelióia Lutetia-GuKeélà in pat^^^
Illic comoratusfir¿am¡hdiJpi(erec(^P^^
Ayuntamiento de Madrid

tigfnJo uiícegenerr.ciuafft cgorcfft no kite mo
mcntum habere eredo adfilicitatemicircunfpi^
€iebam quid cuiq; fuceederet,quid fecus, P o L.
Miror tibi tantaJùiffè mentis, cum Lutetia: ni
^ilfuerit te nugaciuu G uTum^fhehat c^tas.
tmen,o bone, non hîc meo ÌAartc rem om^
nemgcßi, P oMirabar, G L.Prius quam quic^
qi^ aggrederer, adij quendam è ciuibus natu
&andem,íongo rerum ufu prudentißimum,to^
^^'q; ciuitatis teñimonio probatißimü,ac meo
quidem iudicio etiam ßlicißimum. E V. Sapie^
bas, G L. Huius ufití confiUoduxi uxorem,PO,
^ulchrè dotatami G L. Dote mediocri, ac pla^
nè iuxta prouerhium,^^TÍ¿u HocT\¿notirr/¡j.i^m
er mihi res erat medioeris. Ea res mihi plane
ceßit cx animi fententia,p o,Quptannos tum
^as natusi G L. Yiginti ferme duos, P o.Ötc
ßlicem,G L,Non totum hoc fortunet deheo,nc
qitid erres,P o.QuißciGL.Dicam^Alijprius
dijigunt quam deligant, ego iudicio dekgi qui
^l^gerem : er tamen hanc magis duxi ad po-^
P^tatem, quam ad uoluptatem. Cum eauixi
i^ißime annos non píures oâo. POL. RRIÍ^
quit orbumi G L Y. Imo fupereß quadriga hbt
^^^>filijduo,filiie totidem, P ou Priúa^
^^ ne uiuis.an magiflratußingerisf, G t Y.Eft
mnus publicu, pcterant contingere maio
^&itatis,ut me uindicaret àcontemptu,
p 6
Ayuntamiento de Madrid

COLLÖC^YRVM
ctetcrm nrìnimc moleftis negocias ohnoxim^'
lU nec eñ quod quifquam ohijcut, me mihi ui^
uere,cr eß unde nonnunquam cr amicis dem
opera. Hoc cotentus, nihil unquam magis am
hif, Veràmßcgcßi magiñratum, ut ilíi ex me
digniias accreueriU Hoc ego pulchrius ducOr
quàm exmuncris fplendore dignitatem mutuò
fumere, E v S,Nihil uerius. G L.Sic inter ciues
meos confenui charus omnibus. E v . ißhuc ue^
ro dijficillimum eR^càm non abs re dìdumßtp
Qui neminem habet inimicum, eum necami^
ium habere quenquam : cr ßlicitatis ßmper'
inuidiam eßecomitem. G l. lnßgnemßlicita>
Um comiíari folet inuidiatmediocritas tuta eß.
Et hoc mihi perpetuaßudiumfùityne quid mei
commodi ex aliorum incomodis compararem.
lllam,quam Qneciuocant^ Á7fpct\í

pwg«o,M«níwj hftitutu autfaílum Jamno^nC"
^inimepmfèro,patiorfuum cuiq; pulchmn
#.Qho

Nimirum his placet illud: > Optima ncfi nafct^
Mihi magis amdet Metrodorus, undequaquc
decerpens fi quidineñ boni. Sic enim fit uita
dulcior. Et ego fic induxi animu,ut nihil uche^
tnenteruel oderim,uel cxpeta. Ita fit,ut fi quid
cbtmgat boni.non effcrar,aut infolefcd:fi quid
decedaty non admodujn cruder. P A M.Nce tu
phibfophus es uel ipfo Thalete fapientior, fi
quidem ifihuc potes. O L. Si quid cegjritudinis
tbortum eH animo,ut multa fert huiufmodi ui^
ta mortalium, proiinus eijcio ex animo, fiue fit
ira ex offenfa, fiue quid aliud indigne faílum»
P o. At funt quicdcL iniuria:,qu¿e uel placidifii
mo moueant jiomachum : tales funt fiequenter
Crfamuloru offenf^e.G uNihd ego patiorrc
fidere in animo mco.Simederi cfceam,mcdeor>
fin minus,fic co^to, quid proderit me ringi,rc
itihilo melius h^itura^ Quid multisi Patior ut
hocmoxif^etret à me ratio, quod paulo pof^
tpnpus elfet impetratwrwn. Certe nullus cd
tantus animi dolor,quem patiar mecum ire cu^
iitum. E V. Nihil mirum fi tu non finefcis,qui
tali fis animo. O L Y. Atqueadeo ne quid reti^
team apud amicos,cwnprimis caui, ne quidfi'^
gitijcomitteremy quod uel mihi,uel liberis md^
probro effe poffct Nihil enim irrequietius ani^
mo fibi male confido. Quod fi quid culpí^^d^
mißum eñ, no eoeubitum prius quàm me D^ö
r£conciliaro^ Yercetranquillitatis,fcuutgr^^
Ayuntamiento de Madrid
tidi^

tliicam,

, mlums V.Nihilne tèi cwn fìudijsìG UEft*
Nam in his eft prcercipua mice obleâatio: uerjí
his obleäo me^non macero.Sic[uidem uel ad UQ
Juptatemftudeo,uel ad utilitatem uit

• senile. 349
ttmprrdbítm à conwuijstuh alca, cceteris^; ma
^rsartibus* Quid multis:' Cdm patcr non facc>
ret obiurgandifintm, negans fc tales gallinas
alere uelle domi, ac fubindfmimtans abdicatio
^em, q ucrti folufii,cr cu^jt gallina meagallus
^id demigraui : ea mihigcnuit aliquot pullos.
^ a. Vnderes fuppetebat- P oMonnihilfur-
Um dabat matcr,ac prceterea conflatum eft teaheniplusfatis.
BvAKepcriebantur tam fa
tui, ut tibi erederent^ P o. Sunt qui nullis ere-'
libentius. p A. Quid tandem: P o* Tan^
dem ubi pater feriò pararet abdicationem, interce/ferunt
amici, ac bellum hoc h:s legibus d
pofuerunt, ut noftratcm uxorem ducerem, cum
Galla diuortiwnfacerem.EY,Erat uxori p o»
ìntercelfcrant uerba ^fituri temporis, fed ac^
teßeratcongre/fus pnvfentis tcmporis* E v S.
QmÌ licuit igitur ab dia diuertereiP o.Pofí re^
fiitum eft,mece Galles Galium effe maritu, un
de pridem fe fubduxcrat. e v. Ergo mine babes
uxoremi p o. No« nifi praeter hanc,oéiae
v. Ofíauam^ Non fine augurio diäus
^ ^olygamus,Fortaßis fteriles omnes deccffi-.
P o. Imd nulla non reliquit aliquot catulos.
domi mece, e v,Ego malim totidm ^ gallinas^
quceniihi ponerent oua domi. Non tcedet pobgamice^P
o. Aded tíedet,utfi hcec oäaua mo
^^etur hodie,perendie ducere nonam.lmó hoc
male habet,quod no liceathabere binas aut^
p 9
Ayuntamiento de Madrid

COLLOQVIVM
tcYmSy([um unus gallus gallinaceus tôt gallic
nas pcßideat.E v S. Equidem haudmirorgal*
Unacecy fi parum pinguißi, quod'q; tantum
nij tihi collegeris. Nihil enimxcquè accelerad fc
neÜHtemt quàm immodicce atc^ intcmpcñiwt
compotationes, impotentes amores miSerum^
(y falacitas immoderata. Sed quis alitfajni^
liam\P o L. E* ohitu parentum acceßit res mt^
dioeriSy CTgnauiter lahoratur fnanibus. E V*
Defeiuißi iff tur à literis'í poly. Plane ^ ah
equis, quod aiunt, ad afinos, ex " hcptatechni>
faüus monoteehnusfaher. E v S. Mifer,toties
tibijhendus erat luäus, toties eaelibatusí P o*
Nunquam uixi ecelebs ultra dies decern, fem "
periy noua nupta ucterem luüum expuHt.Ha^
betis bona fide um mece fumma* Aí^,- uiinam
Pampirus narret nobis fucc quoque uit^faht
¡am,qui fatis belle portât írtatem.Nam,mfá^
lor, me duobus aut tribus annis cñ grandior-
P A. Dicam equidem,fi uobis audire uacat talc
fomniwn. EVSAmouolupefuentaudire.pA-
Vbi domurediffem, ßatim pater fenex urgere
eoepit, ut aliquod uitœgenus ampleélerer, tm^
de nonnihil quiefius accederet reifatniliari : ac
pefl longam eofultationem placuit négociation
P o. Mirorhocuitce genus arrißlfepotißifni
P A nJiramnatura fitiens cognofcendi res no
uas,uaxias regiones,urbes, linguas ac tnoresbo
minum. Ad id maxime uidebatur appo fita «rgociatia
Ayuntamiento de Madrid

gocicttio,Quibus cx rebus mfcilur CT prüden
tia* P o. Sed mifera,uidclicct quce plerun^jf ma
gnis matis fit illis emenda. P A.Sic efi.lta(}; pa
ter mmerauitfortem fatis amplam,ut^dextro
^ercule,ac bene fortunante Mercurio negocia
tione aujpicarer. Simula}; ambiebatur uxor cum
^^plißima dote,fed eaforma,c[U(C uel indota^
tam emendare poterat. E V*SuccefiitÌ PAM.
Intò prius ciuàm rediremdomu,pcrì)tcrfors
CTufura. E v.Naufiagiofortafiis.PA.Planc
naufragio. Namimpegimusin fcopulumqua^
MS y Malea periculoftorcm. E v. In quo mari
cccurrit ifiefcopulusi aut quod habet nomcni
PA. Mare non po/fumdicerc,fedfcopulus più
rimoru infamis exitifs.Latinè dicitur alea:quo
modo uos Grivci nominetis, nefcio. E v. O if
fiultum. PAM. im¿ ftuUior pater, qui tantam
fummà crederci adolefcenti. G L.QWID denide
fadum efii P A.Nibil a(lum,fcd coepi cogitare
^e fujpendio. G L. ADRO« erat pater implaca^
^ilisiNam res farciri potefl,ct uenia datur ubi
que ^ protopiro,muUJ magis Pampiro debeba
ti^.p A.Yeràtnfortaffenarras,fcd interim mi
fcr excidi ab uxore. Nam parentes pueU

uxor, undiq; audiebam, gurges, nepos,he1luo^
Qttid plurai Serio mecum deliberabam,itn fu^
fpenderem me, an aliquj eonijcerem memet in
-monafteriu, E V. Crudele cofilium. Scio utrunt
€legeris,mitius mortis genus P A M.IMO quod
mihi tunc uifum efl crudelius, adeo mihi difpH^
ceham totus, G L. Atqui complures ed fe dei}^
ciunt, ut fuauiusuiuanU P A. Corrafo uiaticu^
lo,fiirtim ntf^fubduxi procul à patria» G L Y*
Quo tandemPP A. inHiberniam,illic faüus
fum Canonicus ex horum genere, qui extime H
nei funt, intime lanci, G i»Apud Hibernos iff
tur hybernaßi§?A.Non,fed duos menfes apud
hos uerfaius nauigaui in Scotiam, G L. Quid
te offendit apud illos^. Nihil, nifi quod inftitu^
tum illud mihi uidebatur mitius,quàm pro me^
titis eius,qui no uno fufpendio dig^userat.'EV*
Quid in Scotiadefignatu eft^p A.lllic ex lineo
faüus fum pclliceus apud Carthufios. EV. HO
mines plane mundo mortuos* P A. Ita mihi ui-^
fum eft,cdm audirem illoscanentes,G uQuid*
canunt etiam mortui'! Quot menfes apud illos
egißi Scotusì P A, Propemodiifex.G L.O con
ftuntiam, E v. Quid illic offenditi p A. Quia
mihi uifa eß uitafegnis ac delicata. Deinde mut
tos illic repen, non admodum fani cerebri, ob
folitudinem,ut arbitror. Mihi parum erat cere
bri,uerebar ne totum periret, P o. Qjw dein^
de deuolafi< P A M, IN Qalliam, UHc reperi
quofdant
Ayuntamiento de Madrid

Quofdam totos fulUtos ex inflituto äiui Bene^
qui cobre ueßis teßantur fe Wgere in hoc
mundo: er inter hos qui pro fumnta ueße cili-
«ÍWW ßrrenl retißmile. G uO^auem corpofismacerationeìn.
P A. Hicfgi menfes unde^
CIM. E V. Quid obßitit,quominus illic mane-
^^s pcrpetuòi! p A.Quia plus illic reperi cereff^oniarum,
quam ucrce pictatis. Vrcetereaau-
^icram effe fiofdam his multò fan{liores,qucs.
^^nardus ad feueriorem difciplinamreuocafßty
pulU ueße mutatain candidam : apud hos.
w w menfes decem. E v . HJc quid offendehati
^ A.Nihil admodum.Namhos reperi fat com ^
modos fodales.Sed mouehat me Gnecoru pro
uerhium,^^éi -ràt yy\wvíicf S fiy (fotyüf/.
Itaq; decretum erat aut no effe monachu,
aut infigni ter effe monachum. Acceperam effe
quofdatn Brigi den fes,homines plan) coeleñeSy
ad hos mc contuli. E V. Quot menfes illic egißi^
P A.Biduum,ncc id fané totum.G L Y. VF
queadeo placuit hoc uitcegenus- P A. No« re
^^pmt,niß qui mox ohßringat ß proßßioni.
^^ ^go nondum adei infaniebam, ut facile me
P^^berecapißro,quod nunf, liceret excutere,
quoties audiebam canentesuirgines, crucia^
hat animü uxor erepta. G uQuid deindeiPA^
^Mat animus amore fanRimoni(e,necuf-
^ ^ fatisßebat animo meo* Tandem obamincidi
in quofdam pr

Hocpgmrt mihi protinus arrifit^fed remora^
batur cleäionm uarietas: aMjgcñahát aíbaítr,
alif rubram,aU; uirídem, aïi^ uerficolorcm, alif
fimpliccm,alij duplicem,nonnulli quadruplice,
alij alia at^; alia fig^a uariatam. Ego ne quii
intentatum reíinquerem, omnes fermé formai
geßi* Veràm ipfa re comperi, longè aliud eßi
circunjhre crucem in pallio feu tunica, quàm in
corde.Tandemfeßlis inquirendo,ftc mecum co
gitabam : ut femel omnefn fanólimoniam affe^
quar,petam terram fanâam, ac redtbo domum
fanüimonia onußus,POL.Nme¿proßäus
es'' PAM. Maximè. pol. Vnde fuppetebat
uiaticumlPAM. Demiroriñudnuncdeniquc
tibi uenire in mentem ut rogares, ac non multò
ante percontatumfUiffe- Sed ñoñi prouerbiu,
bx¿ T'tyytoiì lectaet yü 7/í(péi Gl.Qj^ artcm
circunfèrcbas\ P A, Chiromanticam. G l. Wbi
eam didicerasi P A M.Quid reßrti G l. Quo
prceceptorei c A. Eo qui nihil non docet, uen^
tre* Prcedicebampr

SENILE.
«ÍKO rtKÎmo moriturunty nifi prius adiffet Hic
rofolymm, E v S. Acdomireiiciueratuxo^
remi PAM. Atíf; etiam liberes fex, E v S. O
fcnem impie pium. At¿}{ illinc redifti fanâusi
^ A M,yisuerwnfateari Alicuanto deterior,
quim iueranu E v S. Sic, ut audio,excußits efi
rcligionisamor. PAM. Imo magis incanduit^
^t^quereuerfusin Ualim,addixime militi

COLtOQVlVM
Cl^dgenus ex his delegifti^ p A, Omnesfi^
mas expertas fum, E v Mulla plaeuitf PAM/
Imo perpìacuerant omnes, fi licuißetßatim ne
gociari. Vcriìm perpendeham mihi diu fudoft
dum in choro, prius quamcrederetur mihi ne^
gociatio. lam'cj; cogitare corpi de uenanda Ab^
hatia, fed prmTi non omnibus hicfauet Delia,
er farpe longa eß uenatiodtacfieconfumptis
hunc in modum annis oäo, càm effet nunciata
mors patris, domu reuerfus, ex conßio matris
duxi uxorem,er ad ueterem negociationerC>
dij. G uDic mihi,càm tam fubinde nouamue^
ßem fumeres, ac uclut in aliud animal transfer
mareris, quipotuißi femare decorum^ p A M.
Qjti minus quam hi qui in eadem fabula non^
nunq:; aliam atq; aliam fumunt perfona ? E V.
Die nobis bona fide, qui ntúlun tdtiV genus ni
expertus es,quod omnia maxime probas^ PA*
Non omnibus omnia congruunt : mihi nulluni
magis arridet, quàm hoc quod fecutus
Multa tamen incomoda habet negociatxo*P
Siceß. Sed quando nullum uit

genus (WtpUíli uellm, fimuVí^ nteivfum expb
raui, ad quodgcnus effem propenjus aut ido^
neus. Interim oliata eñ prcehenda, quam uotantyfatis
opimi prouentusiaccepi^ G u \ulgi
9naU audithoc uitce genus, E V, Mibi, ut funt
res húmame,fatis exoptandü uidetur. An me-
^iocremßieitatem effe putatis,fubitó uelut è
toehdari tot comoda,dignitatem, cedes honeßas,hene'q;
inñru(ias,annuos reditus fatis amk
P^osyfodiditiü honorifieüjeinde templum,uhi,
fi ^^eat,uacesreligioni-P AMIicmeluxus ofßridebat,
c^ coneubinarum infamia,fum quod
pteriq; ijhusgeneris ödere literas,2 V.Ego no
fpeiio quid agantalìj, fed quid mihi fitagendumtcr
melioribus me adiungo,ft non poffum
alios meliores reddere*p o. in iflo genere uixi^
ß^ perpetuo^ E V» PíTpcf«d, niß quod interim
q^atuor annos primu egi Pataulj. P o. Qftóm
obrem- E V.HOÍ annos ita partitusfum,ut feß
qwwnnwn darem ßudio medidme, reíiomí tem
PWÍ Theologiíe.p o. Cur idi E V. Qud melius
^ animum,c^ corpus meum moderarer,no-
^j^^uamcr amicis confulerem. NamCTcon
emor nonnunquam pro mea fapientia^ Sk
Menw fatis tranquille uixi, contentus unico
J^^^dotio, necprceterea quicquam ambiens,rc
^^¡"^^msetiamßofferatur. P A. Vtinam lice-
^^[Mcere,qmd agant cceterinoßri fodales^
w m tmfamiliariter mximus, ev.Dc
i
Ayuntamiento de Madrid

nonmllis poffum comemorarc quttdam, fedii
deo nos non procul ahejfe à emítate ; cfuare fi
uidetur, eonueniemus in idem diuerforium, ibi
per ocium de cceteris conferemus affatim* H V
namnaduseslufceiH EN R iCVS

iréis oculis,fignificat uitrca per/pícilla:Crfa -
fcinatio eft in oculis. d ^Inplauftro.) Allu
ditadproucrb.Eplauftroloqui. e ^n^tovS
>v/>acfje longívua, fed florida feneäute. Vide
prouerb. f ^Vtrinq;yideft,fupem¿crin^
ßrneieftenimgemina feries, g ^ferebatjd
^ft^poftulabat, h IT rUo kx-í Xiiowimid eñ^
fro mea forte. Videprouerbium Pittaci, Ae-^
^ualemtibiducito. i ^ ^wfí^i'í^.id eft,ociih
fiueabftinentia à negocijs. Hinc uerfus pro--
^biidis, cc^e¿7íca/íríeWi TMV hockwpÁTípx^
k.1[Mífíonrm.) Ex AdelphisTeren^
l Wide prouerb. Optimum non nafci^
m IT oüffvftía:, id eß, animi tranquillitas.
n ^ Catapotia, gra:cè trochifci, fiue piíulae
Huasdeglutimus. o ^Lafiitudinis.) Laftitu
do nulla de caufa oborta, fignificat morbum iri
fiare iuxta medicos, p ^Liberaui fidem,ii
^fl>perfolui quod debui Etenim qui promittit^
^^ftringit fidem fuam. q ^Vertifolü.) De
^tdü>us proprie dicitur, qui demigrant in alii
feffonem. r ^Futuri temporis.) Alluditad
fintentim ìureconfultoru,quam fequuntur Ct
Theologi.si quis dicat puell(r,ducd te,crmoXl
habeat rem cum illa,ratum eft matrimoniu,pef
*nde quafi dixißet,duco te.Hoe reti multi ado^
iefcentes capiuntur, magno fuo malo di/ce«-
^^^ boc fophifina. s ^ Gallinas.) Nam
P^^t oua,cr obfirepuntfoeminiP.
Í *
Ayuntamiento de Madrid

t IT Ah equis ad afinos. ) id eB,à meUonhuS
ad deteriora. Yideprouerb. u ^Heptate^^
ihnojd eftjfepiem artium perito. Tot enim nu
meranmr artes liberales, x ^ Dextro Her
iule.) Retulit uerba Perfy, Herculi uouebatur
decima bonorum pars,ita illofauenteputaba^
turresdemefticaprofperari. y ^Maleapc
ticulofiorem.) De Malea promontorio naufra
pjs infami, uide prouerb. Maleam legens^
Z ^Protopiro.^YideprouerbiuyiruyyvwfM
"Vfu^oTTtífwM eß, prima experienti ignofcen^
dum. a ^Mr^e'^iTíÁ,) Wide prouerbiu»
Teftudinesed€ndíe,autnon. b ^T^TÍ^VÍ'^
^tr.) Id efl,artificiofum quccuis terra alii. Vide
Chiliades^ c ^ Imó fandius» ) Hoc tumia^
itabant,quiIulioaderant. d ^Spartaqu^
ton*) Vide prouerb. Spartamnaáuses, hanc
cma. c VScenam») fabula diuiditur infce^
9ias:ad id alludit. Et fcenam aperit,qui operta
patefacit. f ^Effondere.) Faciunt hoc non
tarò aurigi^ Brabanti uel gratis, nonnunquam
etiam condurli.
JITßXOHAOYSIOL.
C ONRADVS, BERNARDIKVS,
Paftor,Pandoclieus,Vxor.
c o. Atqui paßore decet ^ hojpitalitas.P A.Pa
fior fum ouium,non amo lupos. c o N. Ai non
penndefortaßis odißi ^lupas.Sed quo tandem
merito fic abborres à nobis,ut ne teiio quidem
digncrisi
Ayuntamiento de Madrid

FRANCLSCANR.
iignnisì Ne^,- enim tegrauabimus ccena.PA.
Dicmtquiafi cojpiccretis in cedibus meis ^gal
linm

i6z NTÄXON AOYGIOT
Uos fanéHFrancifdyUÍr optíme. P A, An Deus
tahbus feruisdeleäetur,nefcio: ego mihi noìim
mitos effe domi*CON. QuamobremPA.
Quia ad edendum CT bibendum plus cfuàm
uiri eftis,ad Iaborandi nec manus habetts, nec
pedes. Ohe uos eftis filij fanäi Francifei f Sole
iis predicare cum effe uirginem, CTíí/r habet
tot filiosi c o, Spiritus fiììj futnus, non carnis*
P A ti.lnfèlixgenitor ille. Nám quod in uobif
peßimü eft, animus eft : corpore nimiu uaíetis,
plane'q; melius babetis ifta parte, quàm expe^
diat nobis,qui alimus uxorem (y filias,c o
Tufortè fufpicarisnos effe ex eorum genere,
^uidegenerantàprogenitoris infiituto: nos fa
mus Obferudtes* P A.Ego igitur obferuabo,ne

hacuefle nonnuncium tegi tupos» uulpes, ae
fmoiyfedfatemr etiam fepe tegi porcos,ca^
^es,equos^cones,ae reguíos: quin eadem ueftis
tcgit multos bonos uiros. Vcftis ut neminem
''cddit metiorem, itanullum reddit deteriorem.
hroinde iniquum efl quenquam ex uefle ccfli^
^^c: alioqui tua ueflisyqua nonnunquam ute^
exeeranda,quie multos tegitfi(reSyho^
^^cidasyuenefieos ER adúlteros.? A N.DR «Rfi^
cedam, fi numeretis. co KR. Kogabimus
Peumprote.PAN.Ego uicißim pro uobis,
operam opera penfansx o. Atqui non ab om^
nibus aedpiendum. P A. Cur uobis religio eñ
contir^erepesuniamic o N.Quia pugnat cum
proßßionc noflra. P A. Itidem cwn mea pro^
ßßionc pugnat admitteregratuitum hoßiitem*
c o N. At nos eogit regula,non contingerc pc-.
cuna, p A. At mea regula diuerfwn prcecipit.
^ o.Vbi eft tua regulad ? A . Lege uerfus iftos:
^ojpes in hac méfa,fUerint càm uifcera tenfa,.
Surgere ne properes,ni prius annumeres.
^ o N,N05 no erimus tibi fumptui. pA.Atqui
^ihi no funt fumptui,ne quceflui quidem funU
^ O-DCMÍ abundé penfabit,fi quid officij nobis
P^^ftiteris, P A.Iflis uerbis non alo familiam.
^ ^^Abdemusnos in angtúum uaporarij, neq;
crimus molefii. P A.Nonßrt tales homi--
^^^ocuaporariwn. c o. Itkncnos eijcis,for^
h(tc noäedeuordiios i lupisiPA.'^Lupus
Í 4
Ayuntamiento de Madrid

NYßXONAOYSIOI
íupifum non eñ, ut nec canis caninam. c o K.
Crudeliseßcs,fihocfaceresTurcis:

FRAKCISCAKI.
tò^m affam: alioqui hic,ut uideo,ne fcrnu qui
dem impartilfet nobis, c o. lam aecubuere puc
rUdiungamus nos in menfit parte, fic tamen»
ne cui incomodemus. P A.Vobis imputandu at
bitror,quod hodie nullum habeo conuiud, pr

NTNXOITAORSIOI
mülitioyfirte amis,fine comeatui c o N. Yiiesqu4lecunj¡i
ueftigiü Euangeliac mice, p A.Mihi
uidetur erronum uita, qui uagantur cum reticulo.
c o.Tales errones crant Apoftoli, talis
erat CT dominus i E S v S. P A. Noflis ar^
temchiromanticamic o. Nihil minus. PAN»
Ynde igitur fuppetit uiiiusi cotí. Ah eo qui
promifit.p A. Quis illel c o.Qui dixit,Nolitc
eße foliciti, hcec omnia adijcientur uobis, P A-
Promifit,fed qucerentihus regna Dei. c o. li
facimus pro uirili* P A*Apoftoli clarebant mi^
raculis,fanabant cegrotos, proinde non mirwn
illis ubiq; fuppetiße ui&umms nihil talepote^^
flis. c o.Poffemus, ßfimiles effemusapoßolis,
CT* ß res pofceret miraculum^At miracula data
funt ad tepus incredulis,mmc nihil opus,niß
pia uita.Et ßepe ßlicius eß cegrotare,^ uale-^
reifcepeßlicius mori, quàm muere* P A. Qjfi
igitur uos facitis\C o.Quod po/fumus,pro fua
quifqi dote diuinitus donata,cofolamur,exhor^
tamur,admonemus, corripimus : ubi fe dederit
occaßo,nonunf^ O'coeionamur,ficuhi coperi-^
mus paßores mutosß non datur prodeffe, da-mus
operam ne quem Icedamus moribus CT Hf^
gua. P A. Vtinam eras uelis nobis concionarif
Nam dies efi apud nosßßus.c o NXMÍ diuoi
p A s.Jkntonio. c o.Fuit is quidem uir bonus*'
fed unde dies ßfksi PAN. Dicam. Abundat
hic uicus féuUis,prop ter uicinu nemus glandi
Ayuntamiento de Madrid
ßrum.

FRANCISCAN!.
prm.Et perfuafum eß, Antonio delegata cu^
ram eius pecoris, cr ideo colunt illu ne feuiat
*iegk(lus.CON. Ytinamuerè cokrentillum.
PAN.Quo paäo^coS*Sanihßime coluit
iiuosyquifquisimitatus e߻PAN.Totus hic
uicus cras perftrepct compotationibus, faitatio
^ibusjufibusyrixis er pugnis. c o N Sii ethni
« quondam coiebant Bacehum fuum, Miror au
tfw, fi fic cuUus Antonius,non f^euit in homi-
ICS ipfo pecore fiultiores.Qmlem habetis pa^
fiorem^mutum,ac malum^ P A.QÍMIÍÍ fit ali^s,
^cfeio, mihi opthnus eñ ; nam hic potat totos
diesine^; quifquam plurcs adducit,aut melioreS
combibones,magrto meo hono. Atqueadeo de^
miror ilium nunc abeffe, c o N.NOÍ experti fu
mus parum comodum.P A.Quid audio,faluta*
fiishominemlc o.A^nbiuimus apud illmn fcofpitium,illcno
aliter quàm lupos abcgit à limi-
^^Cr hue iußit abire* P A. Ha ha,nunc intelli
Hinc efi quòd noluit adeffc,quòdfcirct uos
^icfiituros. CON. Eß'ne mutusì P A . Mutusi
^fwo iüo uocalior in uaporario, ac firenui
^oat in templo, cocionantem nunf, audiui. Sed
quid phiribus opusi uos ipßfenfißis,ut intelli^'
Eo»non effe mutum. c o.Eft ne periUiS facraru
^iierarum^ P A. Aitfepcritißmüifcd quicquid
^lim rerum didicit,didicitin^fecrcta conßc
Ulfas non fit profirre apud alios^
^ ^ mltaiDicd infumma,quatisefi populas
q 6
Ayuntamiento de Madrid

J^S JITNXONAOTSIÖI
talis eft facerdos, CT plane nada eñ fuum ps
iella operculum, C o.Fortaße non dabit locum
eoncionaturo,PA.Dabit,ad me recipio,fed hac
íege^neciuidinillum iaculerey({uemadmodwn
pleriiyfoletis, c o,Ra malcv ajfueuerunt, qui
hoc folenticgo clam admoneo paftorem^fi quii
offendit : quod fupereftycpifcoporu eñ munus*
P A, At tales aues huc raro deuolant. Equidem
uideo uos effe uiros bonos* Sed quid fibi uuU
ifta ueftium uarietasi Nam pleri^'hoc ipfo iu^
dicant uos effe malos, quod ftc ueftiamini* c o.
Wnde id^ P A,Nefáo,nift quód tales multi com
periantur, c o Multi hoc ipfo iudicant nos effe
fangos,quJd fic ueñiatnuripeccant utrief; : fei
tamen humanius peccant, qm ex ueñe bene dc
nobis fuß>icantur,qu0m qui male.P A.Efto fa^
"nhSed quec tandem utilitastotdifcriminumi
c o. Quid tu cenfesì P A. Mifii quidem nulla
uideüirynift^^ pompis^aut in bellisúnpompii
enimcircunfèruturuariceperfonceyfandorutnt
ìudiPorum,ethnicorum:hasex diuerfo cultudi^
gnofcimus. In bellis ante hoc prcefìaret cultwi
uarietas,ut fum quceq; uexiUum copicefeque^
rentur,ne¿¡;ficret ordinum confufio, c o. ?uU
ihrè dicis: CT hccc ueftis eftmilitaris,alius aliií
ducem fequimur,fcd omnes militamus fub uno
Ovfare Chrifto. Veràm in uefte tria^eäan>
da funt, p A, Qm^c o. Neceßitas, ufus,Cf
decorum, Cur fumimuscibumi p A.Nr perea-^
Ayuntamiento de Madrid
mus

FRANCISCANA
WíMí fíiwe. c o. Sic aíiLjtMftclo fumcnda ucñis^
percctmusfrigore» p A. Fateor. c o N. Hoc
»íelíw prceftat ha:c ueßis qu^n tuaUcgiteniftt
tr caputyC^ collufJi,crßapulas,uftde plurieH
periculi^ poßulat uaria ucHium
genera. Equitaturo conuemt breuis, quicfienti
longa: in ceHate tenuis, in hyeme denßt. Sunt
bornee, quißngulis diebus ter commutant uefifm.maneßwtunt
di/plicatampellibus,fub me
fidiem accipiuntßmpUcem, rurfus fub noäem
aliquanto craßiorem.ueräm non omnibus fuppetunt
mutatoria: proindehcec ueHis reperta
fH,una adpítmmos ufus accomoda* P A. Qut
pcv c o.Si fiat F>orcas,aut ßßruet Sol, addud
mus cucullam: ß calor offendit, demittimus in
tergum:ß quiefcendum cfl,demittimus ueßem:
fi ambuiandum,fubducimus,aut fuccingimus
etiam.PA.Non peßime fapuit,quifquis hoc i«'
wenii. c o.Eß autem hoc ad bene uiuendü pr

J70 n.TßxonAOYSioi
mderem cam * bonis fUftibusx oMc^m niA
refirtyqua ueße utaris.PA, HIC plurimü reßrt*
c o.Nec mirumMam er ethnicorum leges fit
niunt uirum acfaeminä,ß diuerßfexius cidtum
fumpferint. PA.Neciniuria. co*Age,quidß
fenex o^ogenarius ßoneret ßbi ueftiüm adolc
fcentis quindecim annos nati:autcotrà,fi iuue^
fiisßimeret ueßem ßnis, nonne dicant omrtcs
rem effe^fußuario dignami Autß anus colere
tur ad modum adoleßentulce, er contri P A.
Admodum.c ojtidemß laicusßimatcultü fa/
ccrdotisycotrà facerdcs laici, P A.ytercyfaci'^
ret indecorèx o^Quid ßpriuatus pmeret ot^
ptamentu principis, aut jacerdos priuaUiS epi^
fcopi,num faceret indecorè" p A, Scilicet, c o.
Quid ß ciuis ßoneret cultu mili tis,plumas,cíP^
tera^ ftultiti

^onnemorioncsiditerueftiuntur, quàm qui fa
pmt^p A.Ncfcio quid uos deceat,attamen ut
fier eultus non muìtùm abcH ab iílorum cultu,
fi quis addat auriculas CT tintmnabula.C o S.
Hoc plane deefi:cr fumus huius mundi morio
modo uerè fumus quod profitemur,? A.
^id uos fitis,nefcio:illud fcio,multos effe mo
^^onesgefiantes auriculas CT tintinnabula,qui
ffapiàt ijs qui gefiant pilea ^ fuffidta pelli
^^s>epomides,reliqua'q; fapientu infigniaJta^'
^iht fiultifiimu uidetur, fapientià profiteriue^'
fie potius q; ipfa re. Vidi quendam plus quàm
fftorionem,quigefiabat ueftem ufq; ad talos de
^iffam, epomidem Magici noflriiaderat O*
uuitus,qui uideri poffetgrauis Theologf: dijptt
Uhat apud omneis non fine fpecie grauitatis:
^gnatibus autem non mmus eratiucundus, ç
^uiuis alius morio, cum fiultitict genere fupera
^et omnes, c o.Qttid igitur tu pofiulas,ut prin
f^P^yqui ridet morionem, commutet cum ilio ue
fitm^PA.fortafiishoc pofìularet aliquando
decorum, quod tu proponis, fi hbeat repr^efift
tare uefie quicquid efi inanimo, CON» Vrges
^^ quidem, fed tamen arbitror non fine caufa
^^ft^fn fuam additam morionibus. P A N. Ob
f^am^ c o N. Ne Icedantur à quoquam,fi quid
^^prudenterdixerint,autfècerint.PA N.Non
interim,qujd ifia res quofuis irritât pò--
*^^^l

^jz NTÍIXON AOYSIOI
fiant infanùNcc uideo cuticibn hoscormpetap
Hui oeciderit hominc, aut canis^aut fus,qui occi
derit infantew,afficiantur fupplicio: morio qui
fceleratiora comiferit, prcefidio ftuUitiiC find-'
tur uiucre : illud expeto, cur uos dtßinguantini
cultu à CíSteris. Ham fi quceuis caufa fujficit ai
diuerfum cultu, oporteret piRorem aliter ueñi
ri quhn pifcatorem, calccariu alitor quàm ue^
fiiariu,aliter pharmacopolam quàm^oenopo^
lam,aliter aurigam quàm nautdm. Vos ß facet
dotes eßis, cur fecus ueßimini quàm reliquifa^
terdotesì Si laici, cur à nobis dijfertis'! c o íí*
OUm monachi nihil aliud eramus, quàm pa^
rior pars laicoruiarhoc intererat inter mona^
chum (y alium laicum, quod nunc intereß í«^
ter frugalem er probum uirumfuis manibuS
alentemfa}niliam,c^ inter^Snaphanü ex pr^
dationum reditu iaóiantem fefe:pSß KomanUS
Pontißx addidit nobis fuos honores : ueñis rX
fiobis naäa eß dignitatem,qu(C nune nec laicos
rum ejl,nec facerdotu : fed tamen huius, qualii
qualis eñ,no puduit aliquando Cardinales C/
fummos Pontiftces. PA. At tandem decorum
ìflud unde furniture c o,Nonnun§ ex ipfa re^
rum natura,nonnunq; ex confuciane morta^
tium C^opinione, Nonne iudicarent omnes aP
furdm,ß quis tergorebubulo ßc ueßiretur, ut
(ornua prominerent in capite, er cauda trabe
returbumii P A.Kidicülumfane. c o. F^urfunt
ßquis
Ayuntamiento de Madrid

PRANCLSCATJI. 57J
P quis ueflcm haberet, qucefaciem ac manus tt
g^ret,pudenda oftenderct". P a. MuUd abfurdius.
coN.Ot id notati funt ab ethnicis quo^^
fcriptoribus, qui ® muhitia fwncrcnt, foeminis
^tia/n indecora. \ erecundius enim eñ nudunt
effe, qualnn te offendimus in uaporario, quàm
^^iueßepellucente* P a. Ego puto totum hoc
cultu,pendere à confuetudine ac perfuafio-
^ mortalium. c o. Qutfici P a. Non multi
fifit dies^qudd htc diuerfatifunt,qui fc pnedi-
Parent peragjraffe uarias regiones nuper inuen
^'íííCr quas inprifcorum cofmographorum pi
^uris defideramus. Hi fe narrabant pcrueniffe
ad infiúam quando, cxlitempcratißimi, ubi
fwnmi dedecorisloco habebatur tegere corpus.
c o.ißi fortaßis belLütrum ritu uiuebant.p A.
^^¿iUt aiebant,humanißimam agebant uitam.
^egehant fub rcge,eum comitabantur ad opus
^è,non amplius quàm horam,etiamftngu¡ís
^iebus.c o.Quid operis faciebant.^? A^EUCU
^ebant radicumgenus,quod illis tritici loco eßg
artritico tumgratius,tum falubriusiquo pera^
redeunt ad fuum quifq; negocium, er quoi
€uiufq> libitum eñ animo,faciunt, Sanüe edu-
^'^nt liberos,uitant crpuniuntflagitia,fed nul
T adulterili, c o,Quo fuppli
A.Foeminisignofcitur, datur hoc fexui:
^^torum uiris adulteri^ couiäis hac poena ¿ft»
^^P^ omnem uitam in publicuprodeantmem
1 5>
Ayuntamiento de Madrid

574 i*Tí2XOnAOY2lOI
bro pudendo uelo obte¿lo. c o*0 graue fuppU
tium* P A. Atqui confuctudo perfuafit illis,hoc
effe quouis fuppiicio grauius. c o. Vir cotem-^
plor quid poßit perßiaßo,prop'emodum aßen^
tier tibuEtenim ß quis uclletjurem aut bomid
dam afpcere extrema ignominia, nonne ßitii
effet, ß pr ce eider et illi interulam ßipra nates,
ß partes pudendas turpiter prominentes lupi"
nis pellibus coueßiret, caligas diuerßs colorib"
uariegaret:ueßcm,qu^ thoraeem tegit ac bra^
chia,totam coßcinderet,ue\uti retefaciens e ue^
ße,ßapu\ascrpeüus nudaretybarbam partim
demeteret nouacula,partim demitteret,partim
intorqueret, eapillos tonderet, adderet pileum
ttndiq;ß(lum, cum ingenti faßiculo plumarUt
ac ßc iuberet prodire in publiciMonne magis
traducer et homine, q^ ß morioniscucullajn ad^
deret cum auricutis prcelogis ac tintinnabulis^
Et tamen ßcultro fefeornant milites, ac ßbi
piacenti er reperiut quibus hoc pulchru uidea
tur,cum nihil poßit effe inßtnius. P A.ìmó non
deßtnt honeñi dues,qui hoc pro uiribus arma "
Ìentur. c O. Atquiß quis nunc conetur Indoru
amáaricultufn,qui plumis ammueñiuntuYf
nonne pueris omnibus uideretur inßtnireiP A-
Prorfiis. c O. Atqui quod nos miramur etiam*
longè infanius eft illo^Proinde ut ueru eft,nihil
e/fè tam abfiirdum,quod no comendet aßuetu^
donta negari no poteñ, in ueßbus efje quod"
dam
Ayuntamiento de Madrid

decoríí^quod apud [anos CT cordatos fem
per decora eß:ac rurfus indecorum, quod apud
^mnes qui fapiimt,indecora uideri debet.Quis
enim non ridet, quoties uidetfcerninas onuflas
^onga ueftis P coronide,qu¿e nobilitate generis
ccíudce longitudine metmtur- Quanf¡ hoc non
P^det imitari quofdam Cardinales duntaxat in
Et tamen res eRadeS uiolenta confue^
tudo,ut no ftthuic autilh liberum mutare quod
^eceptum eft.PA.Satis de confuetudine.Sed die
mihi quid fentias, utrum exiftimesfatius,mo
nachos no differre à c

NRNXONAOYSIOI
Francifcus imienit nouam forma, fed hctc erat
ueßis pauperum ac rujlicoru»Pofteriores addu
tis c[uibufdam uerterunt rem in fuperftitionems
Könne uidemus CT hodie quafdam amis ie-^
nenies fui feculi cultum, ciui magis eñ diucrfus
à cultu horu temporu, quàm meus cultus ahcñ
àtuoiP A*Yidemusx o Maque cm hunc cuU
tum uides,uides reliquias prifci feculi, P A.Er^
go nihil habet aliud fanäimoni^ecultus ueficri
c o.Nihilprorfus. P A.Quidam iaäantiñoS
eultus pnemonjhratos diuinitus à diua Yirffnc
matrexo.ljlafunthominufomnia. P A.Sunt
qui dejperent fe poffe à morbo reualefcere, ni
ueftiantur cultu Dominicano: imò,qui nefepc^
Uri quidem uelint,nifi in ueñe FracifamX o.
Iña qui fuadent,aut captatores funt, autfatm:
qui credüt,fuperftitiofiiDeus no minus digno^
fcit nebulonem in ueñe Franäfcana, quàm iff
militari.p A* At minor eft plumaru uarietas in
auibus,^ in uobis cultus* c o.An no itaq; puU
(brum eñ imitari naturam í feipulchrius uitt^
(ere* P A.Y tinam uinceretis er roftrorumua^
rietateX o.Sed agè uarietati quoq; patrocina^
bor, ft pateris. Nonne aliter ueñitur Hifpa^
nus,aliter Italus,aliter Gallus, aliter Germa^
nus,aliter Gnecus^aliter Turca,aliter Sarace^
ms< p A. Scilicet, cos. Et in eadem regione
quanta uarietas ueftiu, etiam in eiufdem fexus»
€tatis, cr ordinis hominibus i Qmntá alius
idtus
Ayuntamiento de Madrid

FRAKClSCANI. 577
fultusVenetOyaíius Florentino »alms Romano^
Aí^í hcec intra imam Italiam. P A. Credono,
^incnataeñcrnoflrauarietas. Dominicus
Pmipfit cultum à probis agricolis eius Hißfa^
«i« partisyin qua uixit:Benedidus à rufticis e^
ius Italice partis,in qua uixit: Francifcus ab agricolis
diuerfie partis : atque item de cceteris^
^ A,Proinde quantu uideo,uos nihilo efiisfan^
^^ores nobis,nifi fandius uixeritis, c o N. ImJ
feiores uobis, qui parum pieuiuentes,grauius
^ffendamus ánimos fimplicium. P A. E/1 igitur
cliquaßfes de nobis, qui nec patronum habe-
^us,nec cultum, nec regulam,'nec profißionH
C o. Habes, o bone, uide ut jerues : queer e ' i
fufceptoribus tuis, quid proßßits fis in baptififto,
quam uefiem illic acceperis* Et humanam
^egjiûam defideras, qui regulam Euangelicam
froß/Jus fis i Defideras hominem patronum,
qui patronu habeas I E S V M Chrifiumí Cûm
^cres uxore, nihil proß/fus es i Cogita quid
Meas coniugi, quid liberis, quidfimilice, CT
mies te plwí habere fi(rdn(e,quàm fi Frand^
f^^^egfdamprofißuseffes.p A. CredisneuU
WW pandocheum ingredi coelumic o. Qwi
^^^ P A, Multa fiunt ac dicuntur in hac domo,
parumreß)odent Euangelio* c o. Qucei
P A, Alius bibit plus fiitis,alius obßame loqui^
^»quidam rixantur,quidam obtreüantidenian
ccetera fint caßa,neßioX oMs occur^
Ayuntamiento de Madrid

573 nrnxoirAoysi'oi
rendum eftyquantm potes : fi non potes, cetii
neaUsquceìius caufahtsc malí,n'eue accet^'
PI, p A. Nonnunqud parum bonceftdei fum
umox o N.Qwì/ìc^ PA.Vbifenfero illos plus
fatis incalefcere,largiter aquam admifceo* c o.
Iftud quide leuius eH,quàm fi quibuslibet
das mnum periculo fis medicamcntis inftâunt*
p A. Die mihiferio,quot diesfUifìi in hoc it^^
Veì c o . Nlenfem férme, p A.QWÌ interim uoS
curati c o N.NÓ«»^ bene curantur qui habcf^^
uxorem,liheros,parentes,ç$*cognatos-.P A
Scepenumero, con.Tunonhabes nifiuno^^
uxorem,nos centum : tu non nifi unicu patrcm>
nos centumUu no nifi unicam domwn,nos cet^^
tum : tunonnifipaucos liberos, nos innumc"
ros : tu non nifi paucos cognatos, nos infi^i^^
ios. PAN. QMÌ ficf. c o . Qma latius fe porri^
gii cognatio fpiritus,quàm carnis: cr ita nobi^
pollicitus eR Chriñus, CT experimur uerum»^
quod pollicitus efl* p a.Nì^ tu mihi prcebuifl^
fatlepidumconuiuam:cmoriar,nifimalimhanc
confabulationem,quámpañoris mei compo^
Aationem. Cras dignaberis aliquid dicere p^f^
pulo*Etfi pofthac continget te hàcfacere
fcito tibi hîc paratum locum. c o. Quid fi
ueniantì P A.NON erunt ingrati, modò tui fif^^
íes.C oì4.Meliores,utiJpero. PAN. VÍTÍ^
inter tam multos malos quomodo dignofcd bo^
nosì c o. Dicam pauciSi fed in aurem* P A
Ayuntamiento de Madrid

LRAKCISCAK ^79
ßIF » C o. 5 PA. TAcminero, (yfacims
Scholia.
a IT Hojpitaiitas. ) N.tm à pafcendo dicitur
rßor, cr 4 pnebendo Gnecis parochus.
VLupas. ) locus eft ex ambiguo: lupa uxor
^upi,^¡upaftortü. c iJ Gelimi) Gallina
appellai cocubind: pullos gallináceos, liberos,,
f Lupus lupina,) Alluftt ad prouerb, Ca^
wi5 caninam non eft, e fl Viri boni,) Valgus
^aliorum.uirum bonum appellai, cuius uxor
parum eñ pudica, f ^ Apophoretis, quce
dantur infine conuiuìj, fic ut liceat cuique,fi ue
domuaufirre, g ^Secretaconfißione.)
Vulgaris iocui efi in ignarum, h FL I« pont
pis,) Pompte ficntfpe^acula, quce populo ex
hibentwr : uulgd nunc uocantur Procesiones,
àuerbowi/u2rii;, i ^ BonisfiíHibus,)De^
eftincontrarijs,malis O' boms^ k flF«
ftuario, id eñ,fiiñigatione, l fl Suffulta
pf^llibus,) Hoc apud Germanos aliquot do^
^ores Iuris:in Hijpania Theologi infigni-^
^fitur flocco albo in fummo pileo uiolaceo i
^^pomide,quíe imponitur hunteris, nuU
^^faifiitura, nifiut fignific(;t TAagiñruín
ñrum, fn fl Oenopola, qui uendit uinum.
^ fl Snaphanum,) Sic Germani uocant pr

tuuenalCàm tu muítitiafumas, p iT^oroíí*
dc, quam nunc caudam uocant* q
e

ABBAT, ET ERVDITAS. |8t
ißct fumtas undc proficifcituri è rebus extras
TìjSyan ex animai A N, E rebus extrarijs. MA.
O fubtilem obbatemjed cmßum philofophu.
l^ic mihi, quibus rebus tumetiris fuauitatem^
A •N.somnoycouiuifs, liberiate faciendi qwe ue
tis, pecunia, hononbus. M A. Verdm ft ifiis re
bus Deus addidcritfapientid,num uiues fuaui^
ieri A N.Qjiidappellas fapientia" M A. HOC
«A fi intelbgeres hminc no effe ßice,niß bo^
nis animi : opes,honores,gcnus,neq; ßliciorem
reddere,neq; meliore.A N. Valeat ifia quidem
fapientia. M A.Quid fi mihi fuauius fit legere
honü autorem, quam tibi uenari, potare,aut hl
dere aleam,non uidebor tibi fuauiteruiuerti
A N.EGO no uiuerem.yi A.Non queero quid ti
bi fit fuauißimum,fed quid deheret effe fuaue*
AN.Ego nolim meos monachcs frequentes effe
^libris, M A. At meusmaritus hoc maxime
probat. Sedqudobrem tandem no probas hoc
'n monachis tuis^ A N. Quoniaexperior illos
^inus morigeros, refi>ofant ex Decrctis.ex De
^^ibus,ex Petro,exPaulo.M A G.Imperas
(JIOR pugnant cum Petro crPaulóíA B.
illi doceat,nefcio:fed tamen no amo mo^
^bum refponfatorem, neq; uelim quen§ meo
[^Plusfapere quam ego fapiatn. M A. Ißui
tu des operam, ut f^plurimu
r ^ ANT. Noneß ocium. M AG.Q^I
MAG.NoHMOcafc
Ayuntamiento de Madrid

pprrr?AN.Non.MA.Qttídot/ííííí A N.Pr^
liX(Vpreces,curarci àomeiììc(V,ucnatuSy equi,
íultus au\

ERVDÌTAE, 3S3
ì^rgo nitgctcißimis fabulis pieni libri gallici
fcriptifaciunt ad pudicitiam < A N. Aliud eñ,
M A G,Dic ifthuc,qu!cquid eft,aperte, A N T.
Tiitiom JwMf rt pccrdotií>M5,jí ncjciciKf Uíiní,
MA Ami jftinc minimum eft pendili ueftra
pcra,quandoc[uidem hoc agitis fedul(),ne fcia
tislatinè,AS.yulgusitafentit, quiararumet
infQlitumcfí,faemmá fcire latine. m a . Quid
^ihi citas uulffl,peß:mu henegerendce reiau^
doremi quid mihi confuefudinem,omKÌu malarS
rerum magiftram Optimis aßuefccndum : ita
fiet folitum,c^od erat infolitum: CiT fuauefietu
quod erat injuaue :fiet decorum,quod uideha^
tur indecora. A li. Audio,ma .Nonne decora
eñ,foeminainin Germania natam difiere galli
cè^ A ti.ìAaximèM A .Quamobrem^A u N
Vtloquaturcum his qiiifciuntgallicè.MA.Et
9nihi putas indecora, fi difcam latine,ut quoti-'
die confabuler cum tot autoribus, tam facun^
dis,tam eruditis,tam fapicntibus, tamfidiscgn
ßUoribus^A N T. Litri adimunt multum cere^
^^foeminis,quum alioqui parum illis fuperfit^
^ A C. Qj¿antum uobis fuperfit, nefcio : cer'^
Jf mihi quantulumcunq; eß, malim in bonis Jh
^onfumere,q; in precibus fine mente dífíií»
^'^pnrnofíibMí couiuìjs,in exhauriendis capaci
y^pateris.A s.LibrorìifamiUaritas parit in
miam.M A .An colloquiacombibonu, fcurra
''^O'fannionum tibi non pariunt infaniami
Ayuntamiento de Madrid

584 ABBATIS ET
AN.Imoicpeüuntticdium* MAG. Qjafiat
igitur, ut tam amceni confabuknes mibiparidt
infaniam^ A aiunt.M A GM aliud ipß
loquitur res. QfMntJ plures uidemus, quim
immodica potatioi intempeßiua coniduia»
quibus temulenta peruigiíia, quibus impotent
tes affedus pepererunt infaniamè A s.Ego fr
ne nollem uxore doilamM A. AT ego mibigjra
tulor, cui cotigerit maritus tuidißimiiis. Nam
Crillum mihi, c^ me illi chariore reddit erudi
tio* A SJmmenßs laboribuscomparaturerU^
ditio,ac pdß moriendum cß*M A.DIV mihi uir
egregie,ß eras tibi moriendum elfet,utrií mal^
les mori ßultior an ßapientiori ANT. Si citra
laborem contingeret fapientia. MA. Sed nibi
homini citra laborem contingitin hac uita, cf
tamen quicquid paratum eß, quantifuis labori^
ius comparata eß,htc relinquendum eßieurpi
geatnosin reomniü precioßßima fumerela^
ioris aliquid,cmsßru(ius nos in alteram quo-^^
que uitam (pmitaturl AN. Frequenter audiui
uulgd dici, fminàfapientem bis ßultam eße*
M A.Ißuc quidem dici folet, fed àßultis*fonn^
na qucc ucre fapit, non uidetur ßbifapere: con
tra, quic càm nihilßtpiat,ßbi uidetur fapere»
ea demubisßultaeß* A N r.Ncfcio quomodo
fit,ut quetnadmodum clitellce no conueniut bo^
uiyita nec litera: mulieri*MA.Atqui negare no
potes, quin magis quadrent ^clitellaiboui, $
mitt^
Ayuntamiento de Madrid

ERVDITAB.
>fiitr

SCHOLIA*
d ^Antmius, ) Allufit ad prouerka^r/fci^
b ^Heroinarum.) Heroínas
appellai potentes áulicos, ^uafi femideas.
t IT ClitelLe.) yideprouerkBos cliteltas,
i ^Ordinis BenedidiniO Kidiculi,cämBc^
Hedt¿lus nondum effet natus.
EPITHALAMIVM PE-
TRI AEGIDIL
ALYPIVS. BALBINVS.
MVSAE.
A uüeum immortalem,ciuod ego nom Jpeûa^
culum huuideofBA. Aut tuuides quod nufquâ
éfU aut má parum projpiciuntocuii. A L. At^
qui mirum fpedaculum eft CT amabile* BAL.
Enecas,dic ubi uidesí AL Y. Ad Iceuam in hoc
eolle nemorofo. B A. Collem uideo. A L.NO ui
des puellarum chorumf B A.Quid tibi uenit m
mentem, ut nos ad iftum modum ludos fadas f
Ego ne mufcam quidem puellam ufquam con^
fpicor. A l. Tace, prodeunt è nemore. Pap^f»
qui nitor,qucegjratia,no humanum eft hoc jpc^
ilaculum. bal, Qj^ hune agitant ^ intent^
pericel A L y p. Agnofco, nouem funt Muf^
cum tribus Gratins : demiror quid agant, nun^
quam uidi cultiores aut magis alacres : omncs
funt redimiti^ lauro,

ÎPITH. PET. AEGIDIT. ^87
^dmiquenq; magis dc\irantcm,qiúni te* A u
Iwoneminëuidiftimefèliciorem, BA.Curhu
folus habes ocuhsi A L.Quia no bibifti ex fon
te Nlufarum: nam his folis confpicms funi Mu
F«. B A. Ego affatim haufi è fonte Scoti* A U
Non illefons eñ Mufamn, fed lacus ranam.
B A.Non foies efjiccre,ut et ipfe uideam hoc
ipc^aculiê A L* Polfem, ft quidem adeffet lau^
rus: nam liquor è fonte limpido, ramo lauri a^
Iperfus, oculos rcddit huiujmodijffedaculorum
perfpicaces. B A. Ecce laurus, ecce fonticidus*
A LXomodàrt profvdó. B A.Afperge.K iM
tende, uides nei B A- Q^tu antea, Afperge
rurfus.A L.ìam'neuidesinA.rantunde,Afper
ge copiofius*Aulam uides opinar, bal. Ima
TTI* te uideo. A L. Mifer,§ penitus aculas tuas
^bfedit^Tû íth/tí^. HíTc ars uel aurigi^ darei
oculos. Veru non eñ quod crucieris, prcefHte^
ritfortaffenon uidere, ne tali prcemio uideas
^^fas,quali ^Adceon uidit DianlPcriculum
enim effit,ne te uertdt in'^hijirice,aut aprii fyl
^l^em,autporcum,aut camela,aut ranam,aut
S^^culu, Efficiam tamen ut audias,modo ne ab
J^epas.ìam bue defteélunt uiam : occurramus.
X^/'ITI J^IFFTICH-TOT ÛIIU* M. V. ÍTÍ/ F*CÍ7IAC
Î^^Vt îi^ic^ux^i, A L.Quiduellicas\BA .No
P^^ftas quod promiferas. A L. An non audisi
^ A L. Audio,fed uclut afinus lyram. A L.LOigitur
latine* Quonam efi:iter tam cultis^
r 4
Ayuntamiento de Madrid

^88 EPITHALAMIVM
tMníj;alambus\Nmimifitis LouanienßufH
Academiam^M. v. Bonaucrba*A uQjmwb^
Ycm\ M V. QTTÍÍ nunc illic uobis locus, uhi tot
porci ohgrunniunt, ohrudunt apni, 8 obbU^
(Hunt camcti,obftrepuntgraculi,obgarriut pi^
ccet A L. Atciui funt cr illic, quibus ucñri0
fumcn efi uenerandum.M v ,Scimus,eo'q; pofi
annos aliquot illuc comigrabimus. Kondum rc
uoluta feculorum periodus diem ilhtm fata^
lem aduexit, Erit enim qui illic nohis amoenunt
extruet domiciliu, uel templwn potius, quo uix
alibi magniftcentiusacfandius, A U Non efl
fas fcire quifnam tantu decus inueäurus fit no
firce ditioni'! H v. Tibi fas efi,nofirorum fa^
erorum * my fiie. Non dubium eß,quin tibi no^
tum fit toto orbe celebre huslidianoru nomen.
A L, Heroicum genus nominafHj^ ornandis
fummorum principum aulis natum,Qms enim
non ueneratur magnuillutn Francifcum BusU^
dium Befuntiniß eccle fice prcefülem, qui unuí
nonunumNefiorem pra^fiitit Philippo M^
ximiMaximilianifilio. Caroli, qui maior fìtti*
rus eR,patri^ M V. O filices nos, nifi fata ui^
rum ilium terrisinmdijfent. Qtmtuseratill^
Mecoenashonefiorumfiudiorum,quàm candí
áus fautor ingenioru,5edreliquitfratresduos,
Aegidium,admirabíli iudicio prudentia^ui^
rum,c^ Hieronymum. A L. Hieronymum no'^
uimus omniliterarum genereperpoUtu, omni
uirtutum
Ayuntamiento de Madrid

PETRI ABGIDII.
uirtutwngcnere decorata. M v. Nrc eum fata
longctuu effefatientur, tametfi nemo digniov
eft immortalitate. A uVndeißanoftisi H V*
Apollo nobis denarrauit. A L. Quamameft
ift^fatorum inmixajut optima qucec^ protinus
fubducant'i M v.lJ qwidcm non eñ huius tem^
poris philofophari'Jed Hieronymus hic fum^
ma cum laude moricns, uniuerfas opes fuas de
ftinabit inftituedo Louani) collegio,in quo gra
tis cr publicitustreslinguaseruditißimiuiri
profitebuntur. Ea res magnum ornamentu ad^
iunget cr ftudi^s, cr CaroUgloria^. Tum no
illibenter uerfabimur hpuanij* A l»Qu¿ nunc
igitur eñ iteri M V. Antuerpiam. A uMufcC
cr Gratile ad mercatumi M V. Nequaquamp
imo ai nuptias* A L. Qmd uirginibus cum nw
p^si M V. Ad tales nuptias non eñ indecom
ire uirgines. A u Qucts igitur nuptias narrasi
M V. $anäas^ puras,ca^,ad quas non pude
^^^ ipfam adire Palladem, cr arbitror adfiitu
^am. A L. NO« eñfas fcire fponft nomen CT
Jponfa^ M V. Arbitror tibi no ignota effe can
^idißimum iUum iuuenem, CT omnibus politio
^sliteraUiris delicijs expolitißimum,?etrum
^^gidium. A L. Qemmam nominañi,no homi
nem. k v. Ei nubet Cornelia uirguncula uel
Vfo digna Apolline.A LAlle quidem ueßrt cui
\or eximius à teneris annis fiiit. MVS. Huic
W^fanemus epithalamui. A L. Et faltabunt
r s
Ayuntamiento de Madrid

590 EPITHALAMIVM
Gruticc IM V. NO« modo faltabunf, uemnetiam
dito cddidißima pecora indißoiubilibus
mutuce bcneuoicntiíe nodis copulabunt, ut nihil
ttnqud inter illos poßit incidere ucl ine, ucl
tcedij, Illa perpetuu nihil audiet niß, mea lux:
tlle uicißim nihil niß, anime mi» Atque huic iu^
cunditati nc ßneßus quidem quicq; dcfrahct,
imd potius adiungct aliquid. AL. Demirarer»
fi quißc uiuunt,poßintfeneßere. M V. Keäi
monesy nam maturitas erit potius, quàm feneüus.
A L, Atqui noui permultos, quibus intra
menfes treis ißce uerborwn blanditici longe in
diuerfum uerfce funt,c^ in couiuio pro lepidis
ioeis uolitabant di fei c^rquadrulce. Mantus
pro,anime mi, audiebat,fungus,lagoena,fpongia:uxor,fcropha,^
Acco,^uomica.M v^Vera
prcedicas, fed ißiufmodi nupticc Cratìjs iratis
coierant,hic perpetuò moru iucunditas alctmu
tuam beneuolentid*AL*Narras tu quide raram
matrimonijßlicitate. M v.Tam raras uirtutes
rara decet ßlicitas* A L. Quid,coibunt nupú(t
abfq; lunone et Venerei M v.luno quidem ni
aderit rixofa Dea, ^ cui raro bene conuenit
cum fuo loue.Ne Venus quide illa terreñris
& ebriofa,ueràm altera coeleßis, qua cociliat
formas animoru* A L.Proindeßenle matrimo^
nium mihi narras. M v.NequafJmdßUctß^^
mèfoecundum* A L. Quid illa coeleßis ffgnit>
niß animosi M V« Imo addit CR corpora : ßi
Ayuntamiento de Madrid
ipß'

ipßsummis morigera, pcrínde quafì gemmea
'^myrothccioindasopobalfamü.AUVbinam
eft ea\ m v,En tibi procul aduentat, A L.Vi^
deo : Deu immortalem, qui fulgor,quce formte
maieftas. Ad hanc quidem altera Venus inuenufta
eft.MV,Vides q; modefti Cupidinesine^
quoq; ccvci,qucmadmodu illi,quibus altera de^
fftentat ánimos mortaliwn,fed oculatißimi: nec
habent infanas faces, fed ignes placidißimos:
nee habent plúmbeas cußjides,quibus immittüt
odiü amant\s,ae miferos ánimos amore no mu^
tuo difcrucidt.A uPlanematrheßrut^Oßli^
cem illam domü^et fuperis egregie charam.Cct
teru licet ne audtreepithalamiucarme,quod ilH
deftinaftisiM vjmö rogamus ut libeat audire.
CLIO.
Candida laurígero nubit Cornelia Petro»
Aujpicifs ad fint numina dextra bonis.
MELPOMENE,
Contingat illis turturwn concordia,
^orniculceuiuacitas.
THALIA.
^^ceharitate ^ Gracchu Tiberiu prctcefferiu
^fu^ uitam antepofuit coniugis Cornelitt^
EVTERPE.
iUa eharitatefuperet coiugem P Admeti ducis,
QH« uolens morte mariti morte mutauit fua^
TERPSICHORE,
r á
Ayuntamiento de Madrid

IPT BPITHALAMIVK
Attamen fato meliore, quam olim
Plancius raptae focice gtauatus
Effefuperßes,
ERATO«
lila non flagret leuiore fiamma,
Attamen longè meliore fato»
Cafla quam fanilum deamauitolim
PorciaBrutum,
CALLIOPE.
Sponfum moribus undiquaef; fanñií^
Nec Naßca probatus anteceUat^
V R.AN1A.
Vxor moribus undiquaq; caßis,
Vincat ^ SulpitiamPaterculanam.,
POLYHYMNIA.
Laudetwrßmili prole puerpera»
Àccrefcat domui res ßmtd er decus,
Sed liuore uacet,ß fieri poteñ,
Faítís egregijs debita gloria.
AuProrfus inmdere iUiPetroAeffdio,niß tati
tus eßet hominis candor, ut ipfe nemini poß^^
inuidere. M v.Sed iam tempus eñ,ut corptufft
carpamus iter. A l. Nunquid eß quod interim
uelitis renunciari LouamuiM, v. Vi noftro no
mine falutes amicos omnes candidos acnoñn
fiudiofost fedprcc cceteris uetu0imunofbri
ebon cultorem loannem Paludanum* lodocunt
Cauerium, Martinum Dorpium,c^ loannem
Sorfalum^A ijd quidem fiet diligenter^Qä^j
ceteris*
Ayuntamiento de Madrid

PETRI AE GIDII
ttetcns^H V.DJCOW in aurm. A L. 'RW no/t
eft magni fumptus:itaq;fiet quamprimm.
Scholia.
^ Vlntempericr,ideft,fi(ri(C. b flw^*/id
eftytencbra, Allufm cR ad Scoti no^
^en. c ^AdaonyquitmcafuuidifJetDia^
namnudamjUcrfuscñiHceruuní. d ffHi^
ftri^ fpinofum animal,quod fpinas ciaculatur.
^ ITX^/'ÍTSO'ÍO IdcRyaueteoptatiftimct
dece, f ^ ^ cr^) Id eñ, cr tu.
'WMlíílm falue Mufatií amatoti g fl Obbla^
^iut.)BlaiHrepropriecameloru eft. h IfPc
riodus,ideñ,circuitus. i ^ lAyñce dicütuit
qui facris initiati funt, à uerbo iUt/U* quod ipfumdfìlentiodióìum.
k V Acco,mulier ob
fiuUitiunohilis. t ^ yofnica,hulcus,fic ap
pcllamus nobis moleños. m IT fUa terre^
ftris. ) Allufit ad hoc,quod Socrates apud Pia
tonem facit duas Veneres,C^duos Cupidines,
^ fl^ Myrotbecion, uafculum unguentarium.^
IT Graccbu Tib.) Lege PlutarchJn Grac^
ebis,ftatim in principio, p VAdnteti.) Aleeftefuit
coniunx Admeti Pbereoru rcgjis, De
^ac extat tragocdia Euripidis. Mcminit et Va
lerius lAax.Ub.4,cap.6.Atq; ibidem de Plan
O-HoreftiUKurfus ibidem de Porcia Ca
^onisfiliaBruti uxore. q fl Sulpitia Pater
^^1ifilia,uxor fuluij ¥lacd,quce ob pudicitiam
' centum matronis Uilajuit ad dedicandu Ko
r 7
Ayuntamiento de Madrid

SCHOLIA.
mte Yentris fìmlacrum» TAeminit
r éfKes no eß magni fmptus.) YideturhoC
dittm in aurem,ut fufpendant fefe.
E X O R C I S M VS. SI VE
SPECTRVM.
THOMAS. ANSELMVS.
T H. Quid eß bonce rei, cjuod teem rides tant
fuauiter,quafi thefaitrum nadus fis^ ANS#
Non proeul aberrata, fcopo tuadimnatiO'X^*
Ai non imparties fodali quicquid ißuc eß ho^
niiANS.Imo iandudum optabammihi dari
quempiam, in cuius ßnum effunderem hoc
mcumgaudium. T H o M. Agè igitur imparti*
A N. Audiui modo fabulam lepidißima, quant
iures effe comicum figmentum, niß mihi locuSy
perfoncc, totai^ res effet tam nota, quàm tu no
tus CS mihi. THO. Audire geßio. A N S . N a -
ßt ne Polum Faumgencruml T H oMaximè'
A U S.Iseß er autor,(ya^}or huius fahulif*
TH,Facilècrediderim.Nafn ille uel abfq^per^
fona poßit quamuis agere fabulam. ANS. Sic
eß. Noßi,opinor,cr pnedium quod habet ni
ita procul à Londino* T H.P/;Y. Non femel il^
liccompotauimus. A KS. Agno fcis igitur uiant
utrinque arboribus pari digeßis interuallo fe^
ptanu T H.Ad lantam a^dium partem,altero ß
rè balißce iaäu. A N. Tenes^ Altera uice latus
habet alueü ficcwn, dtqnis ac uepribus obßtu*
# pontifido iter efl in apertam planicicm. T H.
Ayuntamiento de Madrid
fAemi-

Memini. A K. iampridcm uagabatur rwnor

uideretur paruín GculatuSyaffirmauít fe quo^
uidere* Hunc imitatus eß unus item atéf; alten
pudebat enim no uidere quod tam effet perjpí^
cuum. Quid multis cintra triduum rumor hic t^
tm Angíiam peruaferat, taleportentuappa^
ruiffe, Mirum autem quantum fama popularía
addidit fahul(e, Nec deerant qui quid fibi ueU
let oflentum,intcrpretarenturferio.HorÍí ftaU
titia ille qui comentus fuerat argmentu, ma^
gna cwn uoluptatefruebatur. T H oAgnofcO
hominis ingenium* Sed redi ad fpe¿hrum, A K»
Interea commodämdiuertit ad Polum Faunas
c¡uidam facerdos, ex eorum genere quibus non
fatiseñappelkrilatinéregyiaresy ^nifigr^^
te cognomen idem accinatur,parochus uici ilUe
ahcunde uicini. Is fibi no uulgariter uidebatur
fapercyprcefertim in rebus facris» r H. Intelli^
gOyrepertus eft ador fabula:, A s. Super cae^
nam ortus efl fermo de rumore fpedri. Qi^
Pplus fentiret Fauno rumorem hunc no folthn
auditum eße^ucrumetiam creduu^coepit homi^
nem obteftariMr doüus ac pius fuccurreret a>
nimulce tam dira paticnti : CR ft quid dubitas,
incjuit,explora rem, obambuU ad decimm ia^
xta ponticulum illum, cr audies miferum eiu^
latum : adiunge tibi quem uoles comitem, ita et
tutioraudies, crcertius. rH. )Quid deinid
A n. Coena perada Polus ex more abit uena^
tum,autoccupatum, faunusobambidan^c^tn
iiifH
Ayuntamiento de Madrid

SIVE SPBCTRVM. 597
îam tenebrie fußuliffent certm de rebus iudi^
cium,t
Ayuntamiento de Madrid

598 EXORCISMOS
mano pontífice c¡uotmn\s confecrari fi>lifM
qucc migo dicitur, Agmts Dei, His ccrmis olifH
fe muniebant aduerfus noms dcemoncs, prius
quàm illis Francifci cuculla coepit effcformida
bilis, Hcec omnia procurata funt, ne fiß)iritiis
fnalus effet, imp etñ facer et in exorcifiam,
tamen aufus efife folum huic circulo comittcrcp
fed decretu eft, aMendii cße faccrdotem alte
rum, ibi Polus mctuens, ne finafutioradiun^
ñusfuißet,proderctur fabula: myßerium, ad^
iungitparochum quendam exuicinia,cuirc)n
totam apcritßc enimpoßulabat ailio fabula:,
er erat is qui à tali ludo non abhorreret. Pofhridìe
rebus omnibus riti prceparatis, fub ho^
ram decimam Taunus cum parocho circulum in
gjreditur. Polus quiprcecelfirat,èuepretoge^
mit miferabiliter. Taunus aufpicatur exorci^
fmum,\nterim Polus clàm pertenebras fubdu^
iitfe in uillam proximam, illinc adducit aliatn
perfonà fabula: nec enim poterat nifi per mut
tos agji* T H,Qmdfaciunti A S.Confienduftt
cquos nigros, ig>tem occultü fecumßrunU VH
fio ùrocul abeffent à circulo, ignem ofientant,
quo metu Faunum abigerentè circulo* T H O.
Quantu opera fumpfit Polus ille, ut fallerete
A N.Sic eß homo.Veräm ea res propímodufft
peßime cefferat illis. T H. QUI ficì A N. NATN
equi fubito prolato igne, conñemati, paruffi
abfuit quinçrfipracipitarent, c^fejfores.
Habes
Ayuntamiento de Madrid

SIVE SPECTRVM.
H^« primm adumfahul^.Vbi reiitm eft
in colloquiüy Potus uelut ignarus omnia, rogai
effet adum* iH ¥aunus narrat fibi eonßfe
iios duos teterrimos cacodcemones, in nigris
equis,oeulis igneis,ac naribus fpirantes ignem,
qui tenta/fentingredi circulum,ueràm efficaci^
bus ucrbis abados inmalamrem, His rebus
dm accreuiffet animus ¥auno,poRero die fum
mo cum apparatu redijt in circüim, cum'q; diu
multis obteßationibus prouocaffet fpedrum,
Poiwi rurfumcum collega fuo procul oßendit
fefe ex equis atris horrendo fremitu, quaß cu -
perent immpere in arculum, T H.Nibil habe
bant ignis^ ANS, Nifcil,wrfm id male cefferat:
fed audi aliud comentum.Ducebant longumfii
nem, eo leuiter per burnii irado, dum hinc atq;
^incuterqueß pronpit, uelut abadi exorci^
ffftisFauni,facerdotem utrunque unàcumuafe
fiod habebant aquccfacne plenu, prouoluunt
terram, r H. Hoc prcemij tulit pro fua adio>
^e parochusi A N.TMII^CT tamen malmt hoc
P^cti,quàm deferere coeptam fabula. His ita
^^ßisyubi reditum eß ad colloquiu,depra!dicat
^pfid Polum Faunus quanto fiiiffet in oericulo^
^^ quàmfortiter utrunque cacodiffmohem fuis
uerbis pröfligaffet: iam'q; certam conceperatfi
^iam,nullum effe tam noxium aut impuden^
^em di^monem, qui poffet in eirculum irrumpe
^^'"^^^Faunus ille no multa abeß à fatuo* A N.
Ayuntamiento de Madrid

Nihil adhuc audifti Hucufjucprogreßafabu
ía,comoddm fuperuenit Poligenerinam eius fi
ham duxerat natu maximam, iuuenis,ut fcis,itt
genio miro fèftiuo. T H,Scio>nec ahhorrensab
huiufmodi iocis, A N. Abhorrensi Nullum iUc
^uadimoniu non defereret, ft talis uel fpeäan^
da, uel agenda effètfabula.Huicfocer rem om
nm denarrat,atq; illi delegat partes, ut anintd
agat.Sumit ornatum, ac lubens conuoluit ft Un
teo, quemadmodum apud nos folent fitneraiba
bet pruna uiuam in tejía, qwe per linteum red
debat fpeciem incendi). Sub noäem itum eft ad
locum,ubi h¿ec agebatur fabula. Audiuntur mi
rigemitus, Faunus expedit exorcifmos omnes*
Tandem procul inter uepretu oftendit fefe ani
ma, fubinde ofientans ignem, ac miferè fufpi^
rans* Hanccum faunus obteft4retur,ut eloqui
re tur quifnam effet, fubitdproftlif tè uepreta
Polus ornatu cacod(Cmonis,fiüoi¡;frmUi: ró
hil inquit, tibi iuris eß in banc anima, mea eß»
ac fubinde procurrit ufq; ad or am circuii, ucUt
Ímpetu faèurus in exorciftam,mox^; uelut fab^
motus uerbis exorcifmi,c^ ui aqwc
Uli multam afperfit,retrocepit* Tandem aba^
äo ^pJdagogo d^mone,nafcitur dialogífmt^
Fauni cum anima : percontanti CT obteßanth
refponditfe effe animam hominis Chrifti^^^^'
Rogata quo nomine uocaretur, rejpondit, f^
nus,Faunus inquit,idem mihi nomen eft.lam^
CX
Ayuntamiento de Madrid

SIVE SPECTRVM. ^Of
f* comuni nomine res caepit illi magis effe cor
di,ut FaunusFaunum liberareU CdmFaunus
multa percontaretur,nediutina confMatio
proderet ficcm^fuhducebat fefeanim

40Z EXORCISMVS
eßit T H. Sané Polus religio fum ac uerecunH
agebat damonem.A N.SiV eft.Keprehendi po
terataäio,quod parum mcmimjfct decori, Ex^
audiuit tamen parochi uocem, indicentis fatif^
faäionem. T H.Q«CÍW; AN. VI ter diceretglo
rio fum pfalmum 7 8.Deus uencruntgentes*ex
hoc coijciebat ilium ter babuifíe rem eadem no
äe» T H. Hoc fane regularis ille prater reg^^
lam. A N.Homines funtyCT lapfus erat hum^^
nus. T hi,Perge,quid deinde fa&um-. A I^^lafH
Faunusjirocior redit ad oram circuii,ultri
prouocat dcemonem. At ille iam timidior rcfi^
giebat, fefelliñi me,inquiens:fifapuilfem, noi^
monuiffem te^Pcrfuafum eft hoc multis,quaft
mei facerdoti cofeffus fis,prorfus abolita effe ^
memoria dcemonis,ne poßit opprobrare. T H.
locum plane ridicula narras. A N. Sed ut aP
quando finiam fabulam,diebus aliquot hunc if^
. modum colloquili habitum eft cum anima*Sun^
ma hue euafit,Roganti exorcißccynm qua ui^
poffict à cruciatu liberari : rcß)odit illa,poffeyß
pecunia quam reliquiffTet fraude partam,re^^
tucretur. ibi Faunus:(::^id,inquit,ß per bonos
uiros dißfenfaretwr in pios ufus^ReJponditf
er hoc proßiturh Híí exhilaratus exorcifj^*
fumma diligentia percontatus eR, quanta efftt
fumma. lila dixit ingentem,quod illi erat botu^
atque commodum. Indicauit CT' locum,ßd^^
xul dißitum.ubi tbefams hic defo/fus eff^^'
Ayuntamiento de Madrid

SIVE SPECTRVM. 40J
Pr^fcripfit in quos ufus uellet impendí. T h^
Inquosl A N, Vt tres fufeiperent peregrina-^
tionem, quorwn unus adirei limina Petri, alter
iretfalutatum Itcobwn Compoßellanü,tertius
ofcularetur peélinem i E s v,qui eß Treueris.
Deinde per aliquot monafteria magna uis pfal
teriorumac mißarumperageretur. Quodfu^
pereßet,ipfepro fuo arbitratudifpefuret. lafn
totus erat in thefauro Fauni animus, illum toto
pefíore deuorarat. T h. Vulgaris morbus eß,
quanf^ hoc nomine peculiariter male audiunt
facerdotes, A N.Vbi nihil eßetomißum, quod
ad pecunia negociwn pertinerct,exorcißa fub
monitus à Polo, ccepit animam de curioßs arti
bus percontari, de alcumißica, de'q; magia. Et
ad hcec omnia qutedam reßfondit pro tempo^
^e,cíeterTi poUuita fe plura indicatura, ßmul^
^tque illius opera liberataßtiffet a pcedagogo
dícmone* Sit hic, ß uidetur, tertius fabula: ¿tdus.
in quarto Faunus eoepit ubiq^ ferio prandi
^^ercm prodigiofatn, nihil aliud crepare in
eoUoquifs,incduiuifs, polliceri monaßerijs ma
Scitica cfuedam : cr omnino nihil iam humilc
^oquebatur. Adìjt locum,reperit ßgna, non au
tarnen eßeffodere thefaurum, quod anima
^iecijfct fcrupulum,ingenti periculo faduruyß
quàm eßent peraüce miff^ tbefaurus
^ttingeretur. Jam multis nafutioribus fubole^
^^^fiicus. Qi^wn tamen ille nufqum non
Ayuntamiento de Madrid

depri^dicaret fum puìtitiam,cìm admonitus
eft ab amicis,prcvßrtm ab Abbate fuo, nc c[ui
ha&cnus habitus effct uirprudens,nunc diucr^
fum defc fpeciwen darct omnibus. Ille tamen
nullius oratione potuit commouari, quo minus
crederetrem effe feriam : adeo'q; penitus
imaginatio occupauit animu hominis, ut pr^'^
ter fpeñra CT malos genios nihil fomniaret,^
hil loquereùor. Abierat mentís habitusin ipf^
faciem,cpuppe pallebat, fic erat extenuata,fi^
deieüa,ut laruam effe diceres, nonhonúnem*
Quid multisi minimüaberatd uera dementia
niceleriremcdio fuccurfumfiiiffit. r H.NW«^
rum hic erit extremus aüusfabuli^. A N. EM^^
tibireddam* Polus c^huiusgenerhuiuffncdi
technam cimenti funi. Ejjinxerunt epißolan^
raris Uteris defcriptam, idí¡; non in chartis
garibuSy fed in his, in quibus aurifkes rcpom^^
hrañeas auri,fubrubentibus,ut fcis,luto. Ept^
fioliP fententia hcec erat:Faunus dudum captj^
uus,nunc Uber, Fauno liberatori fuo optilo r
iutem (eternam. N o « eß mi Faune, cur te diu^
tius in hoc negocio maceres, refpexit Deusan^
mi tui piam uoluntate,cr illius merito me hh^
rami à fupplicijs, ego nunc filiciter ago int^
angelos. He manei locus apud diuum Auff^lj^
num,qui proximus eft apoftolorum choro* ^^
uenerisadnos,agam tibi gratias coramrim
cura, ut wuas fuauiter. Datu ¿corlo ^'F^
Ayuntamiento de Madrid

SlVt SPECtRVK.
reoJdibusSepUmbnbus,anfto millejimo cpia^
dringenufimo nonagefimo oólauoi fuh figilh
anuh mei. Hcec epiflola clàm pofìta eH in alta
riyubi fadurus eratremdiuinamYaunus. Ea
pera(la,fubornatus efi qui eumfubmoneret de
re^quafi cafu deprehenfa. Nunc earn circunfèrt
epifìolamyCir oflentat ceu rem facram., nihiVq;
credit certius^quàm eam è cerio periati ah an^
gelo, r H,ljhid non eft liheraffe hominem infa
nia,fedmutaffeinfani(egenus,A^,Siccftpro
fè(tò,nifi quod nunc infanit fuauius» t h. an-^
tehae no foleo multa tribuero fabulis qua: uuU
go fèruntur de fpedriSy fed pofthac multò minus
tribuam : fi^icor enim ab hominibus ae^
duliSjCT Fauni ftmilibusymulta pro ueris pro^
dita Uteris, qucefimili artificio funt adfimula^
^a, A N, Ego pleraq^ huius generis effe credo.
Scholia.
VNifigrcecè,) Ludit,alioquicanonicinon
^icuntur à regula,fed à prebenda, quam nunc
uocant. Nam canon aliquado efi certus cibi po
^^ae modus, qui dabaturmilitib, b ^VhaA
ffna,id cfi,apparitio. Nome eftfabul

SCHOllA.
dagogum, e f Choragus, qui prcducit äC
reducit perfonas in fabulis, quafi praßM
fabula.
ALCVMÍSTÍCA.
*phileco vs. lalvs»
pH. Quid efi noua rei, quod fic Lalusapui
fefe ridct,ac pené in cachinnos foluitur,fubi»^
defignans fi crucci Intcrpcllaho fi\icitatehc<
minis. Salue multü amicißimc Lale,uideremi^
hi admodum filix. t A. Atqui filicior ero, fi ^^
impartiam hoc gaudio.PH.Fac igitur quampri
mum me bees, l a. Nofii halbinumì p H. Se^
nem illum eruditum,ac uita etiam ìaudatai
L A. Sic eft,ut dicis : fed nullus cñ mortaliuffi*
quifapit omnibus horis,autquifit undiquat
perfiäus. Habet boc uir ille mter multas egf^^^
g^as dotes naui, iam olim infanit in artem q^
uocant alcumifiicatn. p h i l. Haud tu quiJ^fif
nauum narras, fed infignem morbum. tA^^*
ytcunc^eHMetotiesdelufusabhochcminif^
genere, tamen dudu mirificó paffus eñf¡bi di
ri uerba.PH.Quo pailo-iA.Adijt illum fa^^
Jos quidam,falutauit honorifict,moxfici^^"
pis eñ: Doaißime Balbinc,miraberefcrí4^^
quod ignotus fie interpellem te,quem pio nun^
quam non fandißimisßudi^s occupatißi»^'
Annuit Balbinus, qui mos eñ illi,nam uerbo^
rum efl mire parcus. p H.Prudentia
ffimentum.LAI. Yerdmalterprudcntiorl^
Ayuntamiento de Madrid

ÄLCVMISTICA. 40T
fetgìtìgnofces tarnen hitic mece importunità^
tiyfìcognoris caufam,cur te adierinuDic,inquit
Balbinusyfed paucis,fi potes. Dicam,inquit il^
le, quanto potero compendio. Seis uir omnium
dodißime, effe uaria mortaìiumfata : ego ne^
fcio,utro in numero me ponam, jrlicium, an in
filicium.Etenim fi meumfatum altera ex par^
te contempìor, uideor mihi pulchrefilix:ptí
«c altera,nihil me inßcius, Vrgente Balbino
ut rem confèrret in eompendium, Finiam, in^
quit,doiiißime Balbinedd erit mihi facilius a^
pud uirum, cui totum hoc negocium fic notum
tfi,utnulli notius, Pn.Rhetoremmihidepin
gis,non alcumißam, L A. Mox audies alcurnia
ßam.A puero mihi,inquit, contigit hcecßlici'
ias,ut artem omnm maximè expetendam difcf
rem, illam inquam totius philofophi»mè)duplicem effehuius artis uiatmalterd,
dicitur longatio:aUeram,quie dicitur eur^
'««fio. At mibi mulo quodamfato cotifft in \on^
j^tionem incidere.Balbino fctfcitante,quod
¡^^difcrimenuiarum : Impudentcm me,inquit»
Ayuntamiento de Madrid

quihcec apudteloquar, cuifciamhcecòmma
fic efji nota,ut nulli notiora.liaf fupplex hue
ad te accunriyut mifertus nojhi digneris impar
tire nobis uiam ilúm ßliaßimam curtationis.
Qjf^ pentxor es huius artisMc potes minore
negocio comunicare nobis. Noli tantü Dädo^
num celare fratrem dolore peritum. Ita te i
S V S Chriftus femper maioribus locupletet do
tibus.Qmm hic non faceret obtefUndi finent»
Balbinus fateri coaäus eñ, fe prorfus ignora^
re,quid effet longatioautcurtatio,iubet expo^
nat ipfe uimharum uocum. Tum ille: Quan§
inquit, fcio me loqui peritiori,tamen,quado it^
iubes,faciam.Qui totam cetatem in hadarte di
täna contriuerunt, duabus rationibus uer tut rc
tum jpecies:altera qme breuior eñ,fedplufcU^
lum habet periculi : altera qute iongior eñ,fei
tadem tutior. Ego mihi uideor inßlix,qui ba^
denus fudarim in ea uia, qu^e meo animo non
arridet, neq; quen^ nancifci potui,, qui aiterà,
íuius amore depereo,uellet indicare*' Tandeé
Deus immifit in mentem, ut te adirem, uiri ni
minus pium quam do^um, Doärina tibipr^
ftat,ut facile poßis dare quodpeto:pietas com
fnouebit,utuelis opitulan ßratri,cuius falustib^
in manu eß. Ne long^faciam,cum huiufnto^
difermonibus ueterator ille amouiffet dfe]^''
fi>icionem frci,fidemi{;ß0ßet fibi uiam alteri
e/fe perfpeüißunam,iampridem
Ayuntamiento de Madrid

ALCVMISTICA^
hifto animus. Tandem no temperans fibi,\'a^
Ifat,inquit, ilia cwrtatio, cuius ego ne nome qui
dem unquam audiui,tantü abeft ut teneam: die
mihi bonafide,longationem tenes exa¿i¿-Phy,
inauit ille, ad unguem, fed diJpUcet longitudo.
CumBalbinus roga/fet,quantum temporisre^
quirerctur, Nimium, inquit,totus pene annus,:
fed interim tutifiima eñ. Ne labora,inquit Bal
tmus, etid fi toto biennio fit opus, modofidas
arti tute. Yt rem in paucaeonfhram, conuenit
inter eos, ut negocium aggrederenturcUmin
^dibus halbini^bac lege,ut ille fuppeditaret o^
peram, Balbinus fumpuwt, lucrum ex ¿equo ac
bono diuidereùenqu

awri admifceatur. interea halbinus totus erat
in fupputationibus : fubducebat enim, fi uncia
pareret quindecim, quantu effet lucri redituru
ex uncìjs bis milleitantu enim decreuerat inß^
mere.Cílm hanc quoq; pecunia decoxiffß:t alca
mifta,iam'q;menfemunum atq; alterü multwn
opera fimulaffet circa folles cr carbones,ro^
ganti Balbino,ecquid procederet negociu,pri''
màm obmutiät: urgenti tandem rejpodit, Sicut
folent res praclara,qua femper difficiles ha^
bent aditus: eaufabatur erratü in emendis car^
bonibus,quernos enim emerat, quum abiegnif
effet opus aut colurnis.lbi perierant aurei ccn*
tum,nec ed fegnius reditum efi ad alcam,Dat

ALTVMLSTLCA. 411
frrore dcprchenfo ccetera fore tutijiimay CT
hoc difpcndij magno cum fcenore farturu fcfe.
Mutatis uitreii tcrtiainRaurata efl officina^
Admonebat akumifta, rem fèlicius fucceffurí
fi yirginimatriy quce, ut fcis, Paraíifs colitur,
mitterct aliquot áureos donoiarte enim effe fa
cram^nec abfq; fauore nwninum rem projperi
geri.ìd confiliu uehementer placuit Balbino ho
mini pioy ut qm nullum pnetermitteret diem,
quin peragerct rem diuinlSufcepit religiofam
profèdioné alcumiftaynimiru in proximu oppi
dulum,atq{ illic uotiuam pecunia decoxit inga
neis. Keuerfus dómü, nunciat fibi fumma effe
fpem, negociü ex animi fententia fucceffurum,
adeò diuam Yirginem uotis fuis uifam annuel
re.Vbi multo iam tempore fudatum effet^acne
mica quidem auri nafceretur ufqmn, expofh^
Unti Balbino rejpondityfibi nihil unquam tale
acadiffc in uita toties artem experto, nec fatis
poffe cdieOare quid effet in caufa. Cdm diu diwnatum
effet, tandem illud uenit in menté Bal
^ino.nm quo die prcetermififfet audire facrü,
^ut dicere preces horarias, quas uocant : nam
ybil fuccedere his omifiis. ¡bi impofior,Rem,
Muit, dcu tetigifii. Me miferwn, femel atque
^teru id admiffum efi per obliuione,cr nuper
^ pfolixo conuiuio furgens, oblitus fwn diccre
Vír^níí. Tum Balbims,Nomirü,
inquit,ft rei tanta non fuccedit.Kecipitartifèx
Í 4
Ayuntamiento de Madrid

fe pro prcetermißis facrisdnobus^duoieem tot
dituruftíyCr pro unica falutationedecern repo
fiturum. Cum alcumifiam prodigum fubinde
deßeiffet pecunia,nec fuppeterent petendi cau
fce,tandem hanc technam comentus eft : redijt
domu admodum exanimatus,ac uoce lamenti"
íili,Perif,inquit,finditusBaíbine,perif,a¿lum
eft de capite meo,Obftupuit Balbinus,ettan^
timalicaufamauebat cognofcere. Subodorati
funt,inquit,aulici quod egimus,nec aliud exp^^
¿èo,quàm ut mox deducar in carcere. Ad harU
uocemexpalluit etia ferio Balbinus, Namfii^
^ apud nos capitale effe,ft quis alcumifttca
meat abfq; principis permiffu.Pergit illeiUo»
Ìnquit,metuo mortem,utinam illacotingat,ine^
tuo quiddam crudelius,Roganti quidhoc ejp^'
Kapiar,inquit,aliquo in turrim, illic per omf^
uitam cogar his laborare quibus non libet, A^
ulla mors eñ,quce no potior effe debeat,quànt
talis uitanbi resuentilata eft cofultatione,Bal
iinus,quoniam callebat artem rhetorica,pulf^
uit omnes ftatus,ft qua periculu uitari
Non potes, inquit, inftciari crimenìne({uap
ait ille. Inter regios fatellites res fparfa eñ,Cf
habent argumenta, quar diluì non poßint*
deftndi quidem faüum poterat,ob legem mam
fiftam,q¿^ multis in medium addudisj^ib^:
mdereUir firmi prcejidij,tandem
iam opus erat pr

ALCVMISTICA^ 41^
Balline lentis confiUjsagimuSyatcfii res f o feit
prcefens remediíu lam arbitrar adfi4turos,qtä
me abripiant in malam rem, Deni^« eäm nihil
ceeurrerct Balbino-.tandem alcumifta,Nee mi"
hi quicq; occurrit:inquit,nec quicq; fupereffe ui
deo,mfi utfortitcr peream-.nift forte hoc plrfeet,quod
unum fuper e ft, utile magis quàtn ho^
*ieftum,niftquod durum efl telum neceßitas.
Scis,inquit,hoc hominum genus auidum effe pe
euniie,eo^'facdius corruwpi poffe, ut fileant.
Quamuis durum fit illis fr rei frris dare quod
profiindant,tamen ut nuc res funt, nihil uideo
melius. Idem uifum eft Balbino, ac numerauit
áureos triginta,c[uihus redimeretfilentiu.P H,
Miram Balbini Uberalitatem mihi pnedicas.
L'A.lmò in re honefta citiusdentem extudiffes
ab eo,quà)n nummihSic profpedum eft alcumi
'fiie,cui nihil erat periculi,nift qudd non habe
ret quod darei amiccc. P n. Demiror Balbino
in tantunihil effe nafi^LA.Hic duntaxat nafo
córet.in aeteris nafutiftimus,Kurfum noua pe
conia infhruiturfornax,fed prarmiffa adVirgi
^cm matrem precatiuncula, ut coeptis faueret.
lam totus exierat annus,dum ilio nunc hoc,nuc
caufante, luditur opera,^ perit impen^
A-twtmm extitit cafus quidam ridicuìus. P H.
^'iWrtW; L A . Alcumiftaficrtiuameonfuetu
habebat cum uxore cuiufdam aulicitma^
^^ concepta fufpicione coepit hominem ob^
s $
Ayuntamiento de Madrid

414 ALCVMISTICA.
fcruare.Tandcm cum illi nunciatum eßet,facri
ficum effe in cubiculo, prceter expeólationem
redimí domum,pulfat ojïium, P h. Quidfaäu^
, rus hominis l A.Quidinihil fuauc:aut occifu^
rus erat,aut exeüurus. Vbi maritus inßans mi
nitaretur fe ui effraâurum oflium, ni aperiret
uxor,magnopere trepidata eßydrcircunjpici''
tur prafentaneum aliquod coßlium* Nec erat
aliud,quàm quod ipfa dabat res* Abiecit tuni^
cam,ac perßneßram anguHam deiccit fefe ni
abfq; periculo,nec fine wúnere,acfugit, Scis ta
les fabulas ilicd fpargi, ¡taque permanauit C^
ad Balbinii,Neq; idfore no diuinarat artifèx»
P H»HÎC itaq; médius tenctur, L A.ImJßliciuf
elapfus eß hinc,quàm è cubiculo, Auditechnâ
hominis. Nihil expofiulabatBalbinHS,fed nubi
Io uultu fatis indicabat fe no ignorare quodud
goßrehatur, Noueratille BalbinueJJeuirufn
pium,innonnullis penèdixerim fupcrHitio^
fum.Et qui tales funt,in quamuis magno pecc^
to facile condonant fupplici, Itaq; data opera
in)jcitmentionede fucceßu negocij, queritanf
non pcrinde fucccdere,ut folet,aut uellet:addc
•bat, ß uehemcnter mirari, quid effet in caufa*
IM per occaßonem commotus Balbinus, qui ^^
ìioqui làdebatur deñinaffe filentium, CT er*^^
-qui facile comoueretur : Non eß,inquit,obfc^
rum quid obßet:peccata obßat,quo mi nusfuc'
ccdat,quQd à puris purè trailari conuenit* Ad
batte
Ayuntamiento de Madrid

ALCVMISTICA. 4tf
im uocm artißxfrocubuit in genua,fubin^
de tundens pe¿ius,cr uuUu uoeecf; lachryma"
bili: Verißiniri,inquit,dixifli Balbine, peccata
incjuam obfiant,fed mea peccata,non tua : non
enim pudebit me turpitudine meam apud te ut
lut apud facerdotemfanüißimü confiteri. Vicerai
me carnis infirmiiits,pertraxerat me fita
nas m laqueos fnos. Et o me miferu,è facrifico
fadus fum adulter.No tame omnino perijthoc
mnus,quod mifimus Virgini mairi. Perieram
cerio exuio,ni illa fuccurriffèt,Iam maritus ef^
fr ingebat fores, ßneßra erat ardior quàm ut
poßem elabi: in tam prtefenianeo periculo uenit
in mentem fanäißimcv Yirg^nis,procidi in
genua,obießatus fum,ßg)ratumfiitffet munus,
ut opitularetur. Nec mora, repeto ßneßram
(fù enim urgebat neceßitas)cr fatis amplam
reperì ad effugmm. ? H I L.Crcolidit ißa Ba\binusii
A hXrediditi Imo eiwn ignouit, cr
admonuit r eligio fe, ne fc pneberei ingraii^m
beatißimiP Virgini. Numerata efl rurfus pe-eunia
danti fidem fepoßbac rem facram puri
^

íUm aggrcditur illum : exponit qualm artiju
cm domi fucc fouereUmonet ut f primu ablc^
get hominem,ni mallet ipfum aliquando copila
tis fcrinijs jugere.p H.Quid hic Balbinusiui^
delicet curauit homine coijciendum in carcere*
L A. Incarceremi imo numcramt uiaticum,ob^
teftans per omnia facra,ne quod accidißet,effu
tiret. Et fapuit, mea quidem fententia, qui hoc
maluerit, quam effe fabula conmuiorum ç^fo
ri, deinde uenire in periculum conftfcationis*
Nam impoßorinihil erat pericuîi:artis tantum
tenebat,quantü afinus quiuis: er in hoc gene^
refauorabilis eß impoßura.Quod ß furti cri^
men intentaffet, à fujpendio tutu reddehat un^
(lio, neq,' quifquam lubens gratis alat talm tn
carcere. P HMiferefceretmeBalbini,nifiipß
gauderet deludi.L A . Nunc mihiproperandí
eß in aulam,aliàs reßram his etiam multò flat
tiora. P H. càm uacabit CToudiam ¡ubens,&
fabulam fabida penfabo»
Scholia.
a VLatus,1oquax. ?hilecous,auidus audicn
di. b f Decoquit.) Decoquere efl nequit^
profiindere.lndedecoâorcs. c V V^i^^
rerumß>ecies.)Nam idprofitenturalcumifl^*
Qui profundit,in id uerút quo Jruitur*
d VApudnos.)Plin.lib.so.cap.t.reßriBn
tannos mire infaniffein magiam ufq; ad tpß^
Watem* Sunt adhuc qui in alcumißica pj^
Ayuntamiento de Madrid

SCHOLIA»
fohrìjfunty quanq^ ícxcapitaíis appofíta efl.
^HIPPOPLANVS.
AVLVS» PHAEDR.VS,
A V.DFWM ífnmortaíentyP WF ONI^VOTT^CCRFAYTA
nofler Phadm, crfubindeincoelimfujpu-
€ití Adoriar. Quid accidit nouce reí Phadrci
^H*Qmnobrem ifthuc interrogas AMIC^AV»
Quoniam è Phadro mihi uideris fa^s Cato»
tanta eft in uuhu feueritas. P H.NOW mirü ami
ce^modd confrffus fum peccata mea, A v.Pby»
iam defino mirari :fed die age,honafidecoßß
fus es omnia-.p H.Omnia qute qiddem in men
tem ueniebantyumcù duntaxat excepto, AV U
Cur unum hoc reticuifti'! p H . Quia nondü pO
tuit mihi diß)iicere,AV. Oportet effe peccata
fuaue, P H. An peccatum fit nefcio, fed tamen
fiuacat audies, A y,Audiam equidem lubens.,
P H.Scii quanta fit impoftura apud noñros in
bis qui uendunt aut locant equos\ A V L. PluS
fiiof.uellem, non femel ab illis delufus,PU^
^uper incidit mihi iter cdm fatis prolixu, tum
^tiam accelerandum, Adeoquendam exilliSp
quem dixißis eius generis minime malum, &
^ntercedebat mihi cum homine nonnihil etiam
'i^ti^.Narro mihi rem effe feríam,opus ef^
^ praftrenuo equo,ft unqua prabuiffet fe mí-
»I bonum uirum,nunc praftaretllleföllicetUf
f^ßfic mecum aduni, ut ageretcu/rtfratre fuo
^^^rißimo, A y.Fortaßis erfratri impoßtu^
f 7
Ayuntamiento de Madrid

HIPPOPLANVS.
rus. p H . Iniucit in ftabulum, iubet ut eligant
fx omnibus equis quencunq; uellem. Tandem
mus plus cceteris arridebatjlle probat iudiciÜ
ntewnjeierans eum equumfrequenter a multií
rxpetitü effe,fe eum malmjfe feruare a/nieO ßf^
gulari,quàm ignotis addicere. Conuentum.eñ
de precio,numeratur pecunia pr
dixiffes ßroculum effe : nam erat obefulus Cf
pulchellus* Vbi iam equitaffemfefquihoramp
fenß plane la[fum,ne ealcaribus quidem impft
ti poffe. Audieram tales ab illis ad impoñurant
aU,quos è ß>ecie indicares infignes, aeterü la^
boris impatientißimos. Ego continuò mecunfp
Captusfum.Agè,par ^ari refèram,ubi rediero
iomü. A V. Quid hicconfili)capiebasequeS
abfq; eqiio^ P H. Id quod res dabat : deflexiif*
proximìi uicum, illic clàm apud quendam mif^
notum depofui equum,cr conduxi aUcru,p^^^
fèdus fum quo deßinaram,reuerfus fum,rcdi^
eonduóiitium equum,reperio^meum fopbift^
ut erat, obefum cr pulchrè requietum, eo ae^
üus redeo ad impofiorem, rogo ut inßabal^
fuo alatdiesaliquot,donec repetiero- FercoP"
taturquàm comodè megefferit: ego uero dci^^
ro per omnia facra, me nunquam in uita coit^^
fcendiße tergum equißlicioris, uolaffe pot^^
quàm ambulaffe,nec tam longo itinere unqaa^
fenfiffi laßitudinem, ncc pilofaiiwn ob •
Ayuntamiento de Madrid

TÌIPPOPLANVS. 4«9
rm macriorcmMcec càm illi pcrfuafijjcm effe
ueraMcitus fecum cogitabat, equa illum alium
effe,quàm hadenus fujpicatui effèUta^ prius
qftìm abirem, rogahat num mihi uenalis effet
equus:primo negaba, quod fi inciderct iter dc^
nuì,non facile foret nancifci fimilem,attamen
nihil effe mihi tam charum,quod non effet «fnaie
predo largo, etiu fi quis meipfum, inqud,
cuperet emptum. AVL.NCC tu pulchre Cre^
tenfem agebas cum Cretenfi. P H. Quid multisi
N o » dimitlit me,nifi pronunciata equi in^
dicatura. IndiCaui non paulo pluris quàm eme
ram, Digreffus ah homine, mox fuborno, qui
mihi partem agat huius fabulce,pulchre infra
üum atque edoñmn : is ingreffus domum in^
clamai locatore,aitftbi opus effe infigm equo,
et laboris egregie patienti, Alter ojlcndit multos,
cr pejìimum quenq; maximè pr£edicat,fa
lum illum quem mihiuendiderat,quonia}n exiftimabat
uerè talem qualem prcedicauerain,m
laudat, At alter ilico rogat,num cr ille uena^
effet : nam defcripferatn illiformam equi,
Cr locum indicaram. Locator primü obticefce
re,atq. alios ambitiofe pradicare.Ciìm ifie oc
teris utcunq; probatis femper ageret de uno iU
ktandem locator apud fe, Plane fèpUit me iu
^iutnde ilio equo, fiquidem hic peregrinas
ft^tim agnouit hunc inter omnes, Qmmin^
fl^^tille, tandem hic,uenalis eO, viquitjed
5 8
Ayuntamiento de Madrid

precio fortuffe deterreberis.No eftjncliat ilici
magnum precium,fi rei dignitas refpodeat-in'^
dica.lndicauit aliquato piuris,quam indicaram
ipfi^captans CT hoc lucri. Tandem couenit dc
precio, datur arra fatis magna, nempe regales
aureus,ne qua fufpicio incident fimulatce cin^
ptionis. Emptor iubet equo dari pabulum, fr
mox ait rediturum CTabduduruidat etiam ft^
hulario drachmam.Ego fimulatq; cognoui p

HIPPOPLAKVS. 4 "
rc.Cùm diu ciantaßem,aut equu exhiberet,aut
mptorewytandem iratus numerai preeiü. Ente
ram quindcám aureis, ceñimaram uigintifex,
ille cejlimarai trigintaduobus, Cogitabat a*
pud fe,prípftat hoc lucrifacere,quàm equu red
dere, Abeo dolenti fimilis,ac uix placatus etii
data pecunianlle rogai ut boni confulam, fe a^
hjs in rebus penfaturu hoc incomodiSic impo^
fitum eft impoftori.Habet equwn nullius pre^
f^Expeilatutqui arram dedit, ueniat nume^
ratum pecunia. At nemo uenit,nec unqua uen^
turus eft.Av,lnterim nunq; tecum expoBula^
uitiPM, Qmfi-onte,aut quo iure idfaccreti
Conuenit quidem femel at^ iterum, coqueftus
eft de fide emptoris.Veräm ego ultro expoftu
\aui cum homine dicens,illum eo malo dignum^
qui primpropera uenditione tali equo me jpolia
rit.Hoc eß crimen tam bene collocata mea fen
tentia,ut non poßim inducere animu conßteri.
A v.E^o mihi '^ßatud pofcerc,ß quid tale deft
gna[fem,tantum abeß ut conßßurui fim* P h.
An ex ajiimo loquaris,nefcio: mihi tame addis
animu,quo magis lubeat talibus facere jucum^
Scholia.
^ % Hippoplanus, qui imponit in uendendis
^quis, h ^wf iri/uvfi7rpi'a'ifi7réì.)Eflfeuerita
^^^^ uultu pnefirre. e ^Meumfophißam,
^^^ßyfucatumequum. d ^Statuam pofce^
Honoris ffatiaftatuirponebanturbc'^
S 9
Ayuntamiento de Madrid

ne merîtis de república^
JITßXOAON A.
^IRIDES. MISOPOTÍ VS.
I R. Quam ego huc rtoum aucmuideo aduoU
rei Agnofco faciem,fed ueftis no conuenit.Aut
ego prorfus hcäucinor.aut hic eft Mifoponuf*
Aiidendum eft, compellabo hominem quamli^
het panno fus. Salue Mifopone, M i. Iridem ¡á
deo, I R.Salue Mifopone* M uTace inquamf
R. Quid,an faluereno uis\ M i.No« ifto qi^
dem nomine, i K.QuidaeeiditíAn no es idefn

NRN^TOAORIA, 425
na igitur.Vi I .NON per nojhram ^?cmam,neí¡;
fiirtOyneq; rapina.Sed de nitore corporis prius
cxpcdiam, quod tibi uidetur mirabilius. i R-1*
Kam apud nos eras totus ulcerofus. M I. NF^mirum
fum ufus amicißimo medico* I v^.Quo^
Mmf MI s. Hon alio quàm meipfo,niß quem
arhitraris mihi meipfo amiciorem. I R. Atqui
nefciebam tc caliere rem medica antehac.M u
*Totü illii ornatü ipfe pigmentis afßxerdythu^
re,fulphure, refina, uifco. Untéis,cruore. Vbi
uifwn eß,quod affixeram,dctraxi* 1R. O ÍM^
poßorem,nihit te uidebatur miferabiUus. Pote
ras in tragoediafußinere perfonam lob. M u
Sic tumßrebategeßas,quanquamfortHna no^
nunquam (^cutem mutare folet. I R.DÍC igi^
tur defortuna.Kepertus eß thefaurus aliquis í
MI. NO«,FRD repertus eR quaßusueßro pau
iocommodior. IR. Quipotuißi facere qua^
ßum,quum non fuppeteret forsi! m i s. Artem
quceuis terra alit. 1 R.lnteüigo.Dicis artcm i-i
cidendi loculos. M I. Bona uerba. Dico artem
alcumiflieli R.Vix quindecim dies funt,quòi
nos reliquißi,crartem ajfequutus es quam alif
«Í* mltis annis pcrdifcunt ì M I. NRFFTWÍ fum
uiam compendiariam.iRU Quam obfecroi
^ IS o. Ari ueRra conßauerat mihi quatuor
firme áureos : bona quadam fortuna incidi in
ueterem congerronem, qui nihilo ßlicius rem
f^fniniRrarat quàm ego, CompotabamuS9
Ayuntamiento de Madrid

NRIÌXOAORIA,
iœpit, ut fit, narrare fuas fortuniís:pacifiof
hac lege,ut ille biberet immunis, mihi comuni^
caret artem. Communieauit bonafide,ea nunc
ueäigal eft mihi, i r.No« licet difcere^M. i u
Tibi uel gratis impartiam ob priftinum fodali
tium.Scis nufquam no inueniri plurimos huiaS
artis auidißimos. i r. Audiui c^credo» ml.>
I« horum familiaritatem quacunque occafionC
memet inftnuo,iaäo artem.Y hi fenfero ^ larS
hiantem, ^efcamparo, i r. Quo paäo^ M U
Vitro eos moneo, ne temere credant eius artis
profifforibus. Nam plerofq; eße impoftores,
id agentes prceftigijs fuis, ut exhauriant locu^
bs incautorum.i R Afthuc prooemij parum ac^
comodum tuo negoäo^M i.Imo illud etiam ad/
do,ne quid tnihi ipft credant, ni rem certam o^
culis ac manibus deprehenderint.tR. Mirant
artis fiduciammihi narras.M J.lubeo illos ad^
effe, dum peragitur metamorphofis, iubeo at^
tentos effe,quo'qi f^inus dubitent, iubeo ut ipß
manibus rem omnem peragant,me procul Jf
âante,nec digitum admoucnteiliquefadam ma
teriam iubeo ut purgent ipfi, aut aurifici pf^""
gandatn defirant,pra:dico quantu argenti aU/
riuefi't eliquandum, deniq; quod eliquatu eñp
iubeo ut pluribus aurificibus déférant ad ^^^^
dium lapidem exploraìtdum.Kepenut pondus
pnediéHí, reperiüt purgatißimü aurum aut ar
gcntüinibil enim refirt,niß qudd minore p^^'
Ayuntamiento de Madrid

tuh mihi quide res tentatur in rfrgfto.iR.Pro<
inde nihil habet ars tua fiici, m i. Imo merus
fucus eft. I R.Nondum uideo prtrftigium.Mh
Faxoutuideas. Primàm pacifcor de mercede,
eam nolo mihi numerari, nifi prius edito artis
experimento.Trado Ulis puluifcuium,quaft hu
ius ui conficiatur totum negocium.Katione con
ficiendi pulueris no comunico, nifi magna mer
cederedemerint. Exigo iufiurandum, ne projr
rant arcanum artis intra fex menfes cuiq; mor
taliumaut immortalium. 1R. Nondum audio
fucum. M hVucus omnis eft in uno carbone in
hoc parato.Excauo carbonem,in eum infero li
quefaäum argentum, quanta predico rcdden
dum: poft infiifum pulueremfic inftruo uas,ut
non folum inferné CT à lateribus cingatur pru
nisyuerumetiam fuperne.perfuadeo hoc eße ar
tis. Inter carbones qui fupernè imponuntur,u^
num admifceo, qui tegit argentìi aut aurum. Id
wi caloris liquefadum defkit in reliquam ma^
teriam qute liquefcityputa ftannum,autres: rr^
P^gationefaäa inuenitur quod admixtu eft*
1R. Ars expedita: fed quomodo falltSyp alter
rem agat fuis manibus^ M I. Càm is me
fcribente perßcit omnia,prius quàm moueatur
^ ^Uumifticum, accedo tandem CT circunfpi
ne quid forte fit omißum. Aio mihi uideri
J«pern¿ deeffe unum atq; alteru carbone,clàm
^ppono meum,fingo me eum tollere ex. acerua
Ayuntamiento de Madrid

PTNXOAORI A;
rcliquorujctt illic ante fic poßtu, ut nullt poßit
agnofci,csr illum fallcre*Tollo*i R.Catcrwt^
q««m Ulis abfque te periculum facientibus noA
fucceáityc¡uiá adßrsiM. iMihi nihil eß pericu
Ii, iamnumeratapecunia, Alic¡uidcominifcoY9
aut ollamfuilfe infynceram,aut carbones uitio
fos, aut igncm parum feite temperatu. Dentai
pars eß artis quam profiteor,no diu hcerere
eodem loco.i R,An tantus eß prouentus ißii^
artis,ut te poßit alerei M I.EÍ quidem jplendi
de : poßhac tu quoque fifapis, relinques ißof^
miferiam,cr noßro accedes ordini. I R ulnti
citius illud aganiyUt te reuocem in noßrü ordi^
nemM I.VT uolens repetam quod femel ejfu^
gi,ac deferam bonum quod inuenii I R.Habet
hoc noßra proßßio,dülcefcit affuetudine. Pr^
inde ciìm multi fint qui deficiat ab inßituto ài'
ui Francifci aut Benedi¿ii,quem unqua uidifi»
qui diutius uerfatus in ordine noßro deßcerit^
Namtampaucis menßb.uixgußare poterdSt
quid cffetmendicitasMi.lsgußus me docui^»
eße rem omnium miferrimam, i r. uCur iff^,
nemo deficite M I. Fortaffe quia natura miß^
funt* I R.Ego hanc mifcria ne cum regum
dem fortuna commutarim, Nihil enim regn^
fimilius,quàm mendicitas. M i. Quid ego
dio^nihil niui fimilius quam carboni R.D^^
hi,qua re potißimü beati funt regest
faciunt quod animo collibitum eñ, i R» ^ß^- ''
bertas
Ayuntamiento de Madrid

PTßXOAOMA. 417
tcrtas, qua nihil fuauius, nemini regm mag}s
aie fi, quam nobis. Ncc dubito, quin multi re^
ges fint qui nobis imiideant.Siue bellum efi,fi^
ue fax, nos tuto uiuimus : non defmbimur ad
militiam, non uocamur ad munia publica, non
^c^nfcmurquuin popuìus expilatur exa^io^
nibus,nuUus inquini in uitam noflram: fi quid
admifum efl etia atrocius, quis dignetur in ius
uocare mendicum^Etiam fi pulfamus homine,
pudet pugnare cum menduo*Kcgibus nec in
pace, nec m bello licei fuauiter agere, CST qad
maiores funi, hòc plures metuunt.Nos ueìuti
Deo facros,etiam religione quadam metuit uut
gus offendere, M I s.Sed interim fordefcitis in
pannis CR cafuUs. 1 R.QMÍÍ ifla faciunt ad ut
ramfllicitatcm^ Extra hominem funi quce nar
tas. HÍÍ pannis debcmus noßram fthcit^itcm*^
M i,At uereor ne uobis breui peritura fit flli^
citatisiflius bonapars.i R I D.Quific^M, i S.
Qjda iam hoc mujfant ciuitates,ne mendicis li
berum fit quo libet euagari,fed unaquieq^ ciur^
^asfuos alai mendicos,crin his qui ualent,adi
S'intur ad laborem. 1R r. Cur hoc moìiunturì
^ ^ S.Quia comperiunt ingénita facinora fub
^endicitatis prcetextu perpetrari* Deinde ni
^^nimamperniciemexueflro ordine nafci*iR^
ifliufmodi fabulasfi'cquenter audiuiJdfìet ad
^'dendasgriccas.í^.l s o*¥ortaffecitius quàm
^lles. ,
Ayuntamiento de Madrid

a Rindes,ueht In filius, quern mendicu indii^
ätVlyßesMifi3ponus,oforlaborü, b ^Ld
uerna,deafimvn, c ^Penici,paupertas,dea
apudArifioph. d ^Larumhiantem.) Vi-deprouerbium.
e
piuntur pifies er aues. f ^Lydius lapis^^
ticüla qua explorant aurü. g ^Cenfimur.)
Vnde créenos dicitur,quuín humeratis fiítgf^
lis acfaeultatibus ccRimatis,\ndicitur exaäio*
CONVIVIVM FABVLOSVM*
*POLYMYTHVS, GELASINVS>
Eutrapclus, Aftcus, Phily thlus,
Philogelos, EuglottuSjLe
rochares,Adolefches.
P o,Vt non decet ciidtatcm bene infiituta effi
fine legibus ac principe,ita nee conuiuiü opor^
tei ^ owot^eti eße n^u eèifonoij. G E. Ifihuc ue^
rd perplacet, ut unus totius popuii nomine ref
fpondeam* P o*Heus puer,adßr hue talos
rum fitffira^s decernetur regnum, cuicunq;f^
uerit lupiter.Euge,Eutrapelo fouit Jupiter*
Non fuere fortes cceece,non poterat magis id^
neus eligij etiam fi per fingulas tribus uiritint
eolledafiiiffent punâa. Vulgò iadatur prouer
bium,no tam uanumquàm parum latinû, No^
uusrex,nouus lex.^i^cMo^'-.iayStf »
E y.Quodßlixfaufium'q^ fit buie couiuio.Pri
múm edico,ne quis hîc profirto prcetcr ridu^
hsfabulas.Cui décrit fabula,drachma muUla
Ayuntamiento de Madrid
tornei*

CONVIVIVM FAB. 429
tor, c

nitatem. A S.Pn'BromÍMW, Minos ipfe mnq;
tulit legem cequiore. p h, Nullcimjrres legem
de modo bibendi jí E V T. Difpcila re, fequar
exemplum AgefilaiLacedamoniorm regis,
p h. Quid isfeeit^ £Vr,ls ctim tempore quo^
dam ^fympofiarehus talorum arbitrio deMus
eßetyrogante architrielino, quantu cuiq; uini
iuberet apponitSi largior,inquit,uini copia pa
rata eft,dato cuiq; quantum popofcentifi ma^
iiginior,omnibus ex aquo dißribuito* PHU*
Quid fibi uoluit Laconille,quufn hacdice^
rvt^ E V T. H o c agebat,ut neque temulentum,
neq; rurfumqueruiumeffctconuiuium, PHU
QUI FICLE V t.QmÍíí funt quigaudent largius
bibere, funt qui gaudent parcius, repcriuntur
CTabftemij,qualis diciturfuiffè Romulus. Ua^
que fi nulli datur uinum nifi pofcenti, primuftt
nemo compelli tur ad bibcndum,cr tamen ni^
hit dcfiderant, quibus grata eñ largior pota^
tioXta fit ut nemo tnfiis fit in conuiuio* Rut'
fus,fi parcior copia uini difiribuitur cequis pot
tionibus in fingulos,fatis habent qui bibut nto'
deratius,neq; quifquam inaqualitate poteñ
obmurmurare,quandò qui largius erat häufle
rus, aquo animo componit fcfe ad temperan^
tiam. Hoc exemplum fi placet,utar,'VoluniUS-
enim hoc conuiuium fabulofum eße,non uino-fum.
p H.Qwidigitur bibebat Romulus^"^^*
Idem ^quod bibunt canes* P HL An non ¿í"®
indiffíUftt
Ayuntamiento de Madrid

ifìJignum regeì E v.Nihilo magis quàm quoi
reges Ipirant ahe cum cambus communi : nifì
quòd illud intcrcfty rex no bibit eandem aquàt
quam biberetcaniSyfèd aérem quem efflauit
rexyhaurit canister uicißim quem efflauit ca^
nis.hauritrex* Vlus¿.orice tulißet Alexander
illeMagnuSyß cum canibus bibiJfetMhil enim
pdus regi, qui tot hominum millibus uigilat,q^
uinolentia* CtcteruKomulum abßemiü frif'
fe declarat apophthegma non inßfiiuitcr ab
ilio diíium. Etenim quum quidam uidens illum
abflinere à uino, dixiffet, uinum MÍlf juturum^
ß omnes biberent quem^tdmodum ille'Amóyin-'
c¡uity tum arbitror fore carißimum, ß biberent
omnes uinum quemadmodum ego. Bii^o enim
quantum libet, G i.Vtinam híc adeffet nofier
loannes Botxcmus canonicus Conßantienßst
^mí nobis Romwlu quendam reßrrct : nam CT
is abflemius no minus eflyquam dicituryalioqui
(omisacßRiuus conwua.p o.Age^ß fimul pa
^^ßisyno dicam forbere C^flarCyquod Plaui'

nitatem, A S.PnrBrowi«w, Minos ipfe nunq;
tulit legem cvquiore* p h. Nullctmjrres legem
de modo bibetfdi ? E V T. Dijpeda re, fequar
exemplum AgefilaiLaeedcemoniorum regs.
p h. Qmd is ßeiti E V T, íí eíim tempore quo^
dam Sfympofiarchus talorum arbitrio dele¿ius
efíetjogante architriclino, quantu cuiq^ uini
iuberet apponi:Si largior,inquit,uini copia pa
rata efl,dato cuiq; quantwn popofeenttfi ma^
lignior.omnibus ex ¿equo dißribuito» PHIU
Quid fibi uoluit Laeon ilk, quwn hcec dice^
reti E V T. Hoc agebat,ut ñeque temulentum,
neq; rurfum querulum effet conuiuium, PHI.
Qj/{ ficf.z V T. Cima funt quigaudent largius
bibae, funt qui gaudent parcius, repcriuntíO'
C^abftemi^,qualis diciturfiiiffe l^omulusAta^
que fl nulli datur uinum nifl pofcenti, prinwff^
nemo compellitur ad bibendum,CíT tamen ni^
hil defiderant, quibusgjrata eñ largior pota^
tio,lta fit ut nemo tnfiis fit in conuiuio* Kurfus,fi
parcior copia uini diflribuitur (equis po^
tionibus in fingulos,fatis habent qui bibut mo'
deratius, neq^ quifquam in cequalitate poteft
cbmurmurarc,quandò qui largius erat haufli^
rus, cequo animo componit fefe ad temperan^
tiam. Hoc exemplum fi placet,utar,Volumus
enm hoc conuiuium fabulofum e(fe,non uino^
fum. p H.Qwícíigitur bibebat Eomulusf^,^'
Idem ^quod bibunt canes*? H I» An non iñ^^
Ayuntamiento de Madrid

RAßVLOSVM.
ii^iignm regeì E V,NÌIJIIO magis quàm quòi
''eges ß)irant aar cm canibus communi : nifi
quod illud intere fi, rex no bibit eandem aqud^
quam biberet canis, fid aerem quem cfflauit
rex,haurit canister uicißim quem cfflauit ca^
ftis.hauritrex. Plus gloria tulißct Alexander
illeNlagnuSyficum canibus bibiJfet.Nihil enim
peius regi, qui tot hominum millibus uig¡lat,q;
uinolentia» CateruKomulum ahflcmiu fi^if^
fe declarat apophtbegma non infi/iiuitcr ab
ilio didum. Etenim quum quidam uidensillum
abflinere à uino, dixiffet, uinum uilefuturum»
fi omnes biberent quem^fdmodum ille:\mò,in^
quit, tum arbitror fore carißimum, fi biberent
omnes uinum quemadmodum ego. Bibo enim
quantum libet, G i.Vtinam hic adeffet noficr
loannes Botxcmus canonicus Conßantienfis»
qui nobis Komulu quendam reßrrct ; nam er
is abfiemius no minus efl,quàm dicitur,alioqui
eomis acßRiuus conuiua.P O.Age,fipmul po
^eflis,no dicam forbcre crflare,quod Plauf!

cfficinScayarijJalutat.ìlle cupiens cxtfuic''
temcrccs [ms, rogai mnciuid ucllet. Maaö
ionijcientc oculos in ocreas ibi pcnfiícs, rogai
futor num ucllct ocreas. Annuente Macco,
qucerit aptas tihijs illius y inucnias alacritcr
protuliiyCrut fokntyinducitilli.ybi iam Mae
fus (ffet eleganter ocreatus, belle, in-'
quii, congruerethis ocreis par calceoñí dupli^
tatis foteis.Rogatus an cr calceos uellet,an^
mit. Reperti funt,CTadditi pedibus, Maccuf
laudabat ocreas, laudabat calceos* Calcearius
tacite gaudens,fuccinebai illi laudanti,JperanS
precium cccjuius pofleac^uam emptori tantope
re placeret merx. Et iam erat nonulla dirada
famiìiaritas.HÌc Maccus,Dicmihi,inciuit,bo^
na jxde,nunc^am ne ufu uenU tibi, ut quem fie
ccreis CT calcéis ad curfum armaffes,quemad^
modum nunc armaßi me, abierii no numerata
preàoiNunquà,ait ille* Atqui fi forte,inquitp
ueniatufu,qmdtu twn faceres ì Confequerer,
inq-àt :alceariuSyfùffente, Tum Maccus,Scri(>
nt ifta dìciSy an iceo"! Plani feriJ, inquit alter»
Ìoquor,cr ferio facere.Exp(riar,ait Maccus*
En pro calcéis prcpcurro, tucurfu fequere, Si^
mulcj; eum dido coiecitfe in pedes,
euefìigio cofequutus eñ quanta poterai cUf^^^^
tans, tenete furem,tenete fitrem. Ad banc uoce
cum ciues undicf; profúiffent ex

FABVLOSVM.
V(mtMdens,ac uuUu placiJo:Nr quis,inquit,
rmorctur curfum noßmccrtaincn cß dc cupa
^cruißc^,itaq; im omncs pnebcrc fcfc certa^
minis ß)eäutores> Sujpicahantur oute calccaria
dolo clamore eum fingere,ut hac occasione an^
teuerteret. Tandm calccariuscurfuuiäus,pi'
dans et anhelus domu redijt,Niaccus tulit bra^
i^n, c E. Maccus iße effugitquidem calcea^
mm, at no effugitjurem. P o. Qu^nohremt
^^.Cluiafiirem ßrehat ßcum.P oTortè tum
wo erat ad manu pecunia, qui poßea reßluiL
G E. Vcräm erataäio fiirti. P o L.E4 quidem
poft intètata fft,ßd iam magiftratihus aliquot
innotuerat Maccus.CE.Quidattulit lAaccus^
P 0*Quid attulit rogas,in caufa tam uincibilii
Magis perielitatus eft aäor, quam reus, G E.
Qjfi jif ^P o.Quia grauabat iüum aäione ea^
^nmce,Qrintendebat^legemKhemiam,quit
diäat, ut qui crimen intenderit, quod probare
no poßit,poenamßrat quam laturus erat reus^
P couiaus ßißit. Negabat ß contreäaße rem
alienam inuito domino, fed ultro defirente,nec
ullam precif mentionem interceßiffe^Se prouö
^^IJecalceariü ad certamen curfus, illum acce^
P^if^conditionem, ncc habere quodqueratwh,
q ^ effct curfufuperatus. G E.H^c aäio ni
ntátüabeñab * wnbra aßni. Qmd tandemi
Po.y bi fatis rifum eft.quidam è iudicibusuo^
^^ ^cum ad cocnamj(^nwnerauit calui
i s
Ayuntamiento de Madrid

io prccimMmik quiddam acciditDäuentricc
me puer0,Erat tempus illud, quo regnant pi^
[catares, ^frigent lanij.Quidam aftabat adß
neftram ^fruäuariie,fiue gr

FABVLOSVM.

fatis prohauit pallili, fed caufatus eft à fron ft
breuius cjuam par eßet-lbi uenàtor,neno pro
cederei contraäus, negai id eße pallij uitium»
fed crumend tur ff dam efficere,ut ea parte of-^
fènderci breuiias.Quid muUaiSacrificus depo
nit crumenàydenuò coiemptantur.lbi impoftof
auerfo facrifico crumenam arripii, ac fernet m
pedes co'ìjcit. Sacerdos curfu infequiturut erat
palliatus,cr facrificü uenditor.Sacrificus cla^
mat,ienetefUrem:uenditor clamai,tenete facri
ficumtimpoftor clamai,cobibete facrificum fu^
rentemiCT crcditum eft,cum uiderent illum pe
ornatum in publico currere.ltacf; dum alter aU
teri in mora eft,impoftor effugit. E v.Dignus
qui non ßmplici fujpendio pereat, tantus arti^
ßx,n B.Niß iam pendet.E v.Wtinam non fo'
lus,fedunacum ilio,qui talibus portentis fauH
in perniciem reipublica.G E.Kon fauentgra^
tis.^Catena eftiqua demißa in terras pertift^
gii ad louem. E V. Adfabulas redcundü. A S.
Ad te redit P orio,ßfas eß regem in ordincfft
fogere. E v.Now cogar, imo uolens ueniam ^^
ordinem,alioqui tyrannus eßem,non rex,ß
ges quas alif s pr(efcribo,recufem.A sMerun^
tamen aiunt,^ principem eße fupra leges.EV^
tftbue non omnino falfo didü eftjt principe'^
accipias fummü illum principem quem tunt uo
eabant Cafare. Deinde ßßc accipias fupcrio
rem legibus,quod alif coaOi uuunq^fcruantyu^
lum
Ayuntamiento de Madrid

Iwm fuapte fpontc multò cumulatius prceftare.
Qnod emm animus eñ corpori, hoc eñ bonus
princeps rcipubliae Quid opus erat addcre
bonus,quandò malus princeps no eft princeps:
quonadmodüßfiritus impurus qui inuaftt cor^
pushominis,no eft animus*Sed ad fabula, CT
arbitrar conuenire,ut rex regiam fabulam ad^
firam. Lodouicus Galliarum rex,eius nominis
f^ndecimus,qmmt rebus domi turbatis peregri^
*^etur apud Bur^diones,accaftanc uenatio^
naäus eñ familiaritatem cum Canone quo
dam homine ruñico, fed animi ftmplicis ac fyn
ceri. Natn hoc genus hominibus deleäatur mo
narchce. Ad huius cedes frequenter diuerterat
rex ex uenatu, cr,ut plebeijs rebus nonnunq;
deleäantur magni principes,apud eum magna
cum uoluptate ucfcebatur rapisMox ubi Lodowcus
reñitutus, iam rerum potiretur apud
Oallos,fubmonuit Conane uxor,ut regem ue^
teris hojpitij comonefaceret, adiret illum, C^
rapas aliquot infignes illi dono adfirret.Tcr^
&aerfatus eft Conon,fe lufuríí opcram, prind
pes enim no mcminiße talia ojficioru. Sed ui^
cit uxor,deligit Conan rapas aliquot infignes,
^cingitur itmeri.Verdm ipfe per uiam captus
ilécebra cibi, paulatim deuorauit omnes, una
duntaxat excepta infigniter magna.Wbi Cö-
^on prorepßffet m aulam,qui rex erat iturus,
fi^tirn agnitus eñ à rege er accerfitusAlU
t S
Ayuntamiento de Madrid

magna cum alacritate detulit munus^rex maio^
re cum alacritate acce f it, mandans cuidam c
proximis,ut diligetcr reponeretur inter ea (fuc
haberet charißma.Cononem iubet [ecu pran^
dere,a prandio egit Cononi gratias,CTcupien
ti repeterc rus fmim, iußit pro rapa numerari
mille coronatos áureos, Huius rei fama quum,
utfit,per omne regis famulitium effct pcruaga
ta,quidam ex aulicis dono dedit regi equum no
inelegantem* Re* intelligens ilium prouocatí
benignitate quam prceßiterat Cononi,captari
pr£pdam,uultumaiorem in modum alacri acce^
pit munus,^ conuocatis primoribus confulta
re coepit,quo muñere penfaret equum tam beU
lum, tam'q; preciofum. Interim qui donarat e^
quum,fpes opimas animo concipiebat,ßc cogi^
tans: ßßc penfauit rapam donatam d ruHico»
quanto munificentius penfaturus efl equum ta
lem oblatum ab aulico^Quumregi ueluti derc
magna cofultanti alius aliud rejponderet,diu^
uana fpe la^atus effet captator, tande rerS^
nit,inquit,in mente quod illi donem\^ accet^
fito exproceribus quopiam dicit in awrh ^^ ^^
ßrat id quod reperirei in cubiculo (ßmuVq; lo-^
cum defignat)ferico diligentcr obuolutum.M
firtur rapa,eam ut erat obuoluta, rex fua ma^
nu donat aulico, addensßbi uideri bene pcnj^
tum equum ^cimelio,quodßbi conñitiffct
coronatis. Digreffiis aulicuf dum toUit
Ayuntamiento de Madrid

pro thefauro reperit, no earhones,quod aiunt,
fedrapam lam fubaridamAta eaptator ille ca^
ptus, rifui fuit omnibus* AS» lam fi permittis
rexy ut pkbcius íoquar regalia, reßram quod
ex tua fabula uenit in mentem de codem Lodo
«ico. Nam ut anfa anfam,ita fabula trahitfa^
hulam, Cluidam famulus, quum uidißt tpedi^
culum repentem in ueße regia, flexisgcnibus
ac fublata manu fignificatyfe nefcio quid ofß^
cij prcvftare uclle : Lodouico proibente fcjfU"
ftulif pidiculum,cr clvn abiecit.Rogante re^
g e quid effet, puduit fateti, Cútn inßaret rex,
faffus eñ fiiiffe pediculum,L

íumrcgjhus facctijsludere, Qucmadmodue^^
nim leones fe nonnunqud placide prabcnt fri
canti, ijdem ubi lubitum eft,leones funt, cr ia
cet collufor: itidem fauentpmcipcs.Sed aüfr-^
ram tua fabula fabulam no dißimilem,ne rfcedamus
interim à Lodoutco, cui pro äcleäa^
mento erat,coruos hiantes falLre.Dono acce^
perat alicunde decem millia coronai orti {quo^
ties autè principibus obtigit noua p( cunia, ue^
nantur omnes oßiciari^ O'captat aliqua pra^
da parte.id nofùgiebat Lodouicu, y Ciìm igi^
tur ea pecunia exprompta effet in men fa, quo
magis irritarci fpem omnium, fic loquutus ed
circunftantibus: Quid\ an no uideor uobis reX
opulentus ^ ubi collocabimus tantam pecunia
uim < Donatitia eH, donan uicißim conuenit"
Vbi nunc funt amici, quibus pro fuis in me ofß
iijs dcbeo^Adfint nunc, priufquam efßuat hic
thefaurus. Ad banc uocem accurrere permul^
ti, nemo non fibi fperabat aliquid. Kex quutH
uidiffet aliquem maxime inhiantem,cr iam o^
fulis deuorantem pecuniam,ad eum conuerfuSp
Amice,inquit, quid tu narras i lile comemora^
bat fe diualuifíe falcones regios, fumma fide,
nee finegrauibus impendías: alius aliud adßre
bat, fuum quifq; offeiu uerbis quanta poterai
exaggerabat,id^ non fine mendacijs.Kexont
nes benigni audicbat, cr fingulorum oratio^
nemcoprobabat^Hac confultatio dilata efl ^^
longum
Ayuntamiento de Madrid

FABVLOSVM. 44t
hnfftm tentpus, quo diutius fpe metu'q; tor^
qumt omnes. Adñabat inter hos primus Can
eelUrius^nam CT hwic iufferat acciri.ls cete^
ris prudentior,non pra^dicabat officia fita,fid
agebatfpeaatore[abulie. Ad hunc tandecort
uerfus rcx:Quid,inquit,narrat meus Cancella
riusi Solító ille nihil petit, nec pntdicat officia
ffM,Ego,inquit Cancellarius,plus accepi à be^
nignitate regia, f, promeruerim : nec uUa de rc
^^gis folicitus fum, quàm ut regtcv in me muni
ficentice refpondeafn,tantu abefi ut uelimfìa^
gitare plura.Tum rcxiWnus igitur, inquit,om
niumnon eges pecunia^ Nr egerem, inquit 4I'
ter,iam tua pr

44* CONVIVIVM
titione,expedite reßjondit,Nihil effìcies,uidèy
ìuet amputaos omnem jpem impetrandi quod
petebatur, Petitor item mox a¿iis regi grntijs,
difeeßit. Rex ex ipfa fronte colligens homme
effe non omnino finiftri ingcnijyfujpicans^^ iU
Um no intellexiffe quod refpodiffet, iubet ewn
rcuocari,Kedit, Tum rex,ìntellcxcraSyinquit,
quid tibi rejponderim ìlntellexi. Quid igitur
dixii Me nihil effeélurwn. Cur igitur agebas
gratias ^ Quonia,inquit,eß domi quod agam:
proinde magno meo incomodo perfequuturus
eram hîc fpem ancipitem : nunc beneficium in^
terpretor,cito negaffe beneficium, me^ lucra^
tum quiequid eram perditurus,ß uana fpe la^
(tatus fiiiffem. Ex eo reß>onfo rex conieäans
hominem minime fegnem, ubi pauca perconta
tus effet, Habebis,inquit,quod petis, qud mihi
bis agasgratias : ßmuVq; uerfus ad officiarioSy
Expediantur,inquit, huic fine mora diploma^
ta, ne htc diu fuo damno hcereat E v. No^
ieeß quod reßram de Lodouico-> fed malo dc
noßro Maximiliano,qui ut nequaquam foH^^^
eß defodere pecuniam,ita clcmentißimus erat
in eos qui decoxerant, modò nobilitatis
comendarentur, Exhoc hominum genere cibn
mdamiuueni uellet opitulari,mandami db
gationem, ut à cimiate quadam, titulo neßi^
í^o, peteretcentum millia florenorum, Talis
gmernerat titulus, ut fiquidimpetratuntcfß^
Ayuntamiento de Madrid

FABVLOSVM, 4 4 ^
iexterítate legati,pro lucro duci poffetXegu^
tus extorfit millia quinquaginta, Ccefari reddi
^it triginta, Ccvfar Icetus insperata pnsda di^
mißt hominem,prceterca nihil inquirens.Interea
quccßores (y* rationales olßcerant plus
acceptum fiiißi quam exhibitum, interpellant
Ctefarem ut accerßret homine* Accitus eß,ue
nit ilic¿ Tum l\/[,tximilianus: Audio,inquit,te
ftccepißi millia quinquagintaJaffus eß. Hon
exhibuißi niß triginta millia.Faffus eß et hoc.
Keddenda eß,inquit ratio,Promißt ßfaäuru»
ac dißeßit.Kurfum cihn nihil eßet aäum,inter
pellantihusoffuiar'ijs reuocaUis cß*Tum Oc^
far : Nuper,inquit,iuffus es reddere ratíonem.
Memini,inquU illc,crin hoc fum. Ccefar fujpi
cans Uli ratione nondum fatis effe fubduäatn,
paffus eß illum ßc abire* CÒn ßc eluderei, oßi
ciarij uehementer inßabai^ clamitanies no effe
ßrendum, ut ille tam palàm illuderct C(efari\
pcr[ua[erüi, ut accerßtus iubereUw inibi prccfentih.
ipßs exhibere ratione. Annuii Ca-far.
^citus uenit ilico, nihil tergiuerfatus * Tum
^^fir:None,inquit,poiHcitus es ratione'PoU
Vcitus,reß}odit ille.lam,inquit,opus eß,en adßnt
qui excipient,7íec eß diutius iergiuerfandi
^ocus, Aßidebat oßiciar'i^ paratis ad id codicil
Iw.lbi iuuenis fat dextrèiNon detre(}o,inquit,,
rationem inuiäißime Cc^far,uerdmhiäufmodi
^ationuno fum aénodwn peritus,tä qui nun§
i 8
Ayuntamiento de Madrid

eddiderim : ißi qui aßidenu taíium rationum
ßintperitißimiyß uel ßmel uidero qucmadmo
dum illi traílent huiufmodi rationes, ego faci^
U imitabor, Roj^o lubeas illos ucl exemplum
edercyuidehunt me docilem.Cccfar fen fit diílÜ
hominis,quod non intelligcbant hi, in quos di^
tebittur,ac fubridens, Verüjinquif,na¡ras,C^
aquum poßulas Ata iuuenem dimifit. Subindi^
eabat enim,fic illos Ccefarifolerc reddere ra^
tionem, quemadmodu ipfe reddiderat, nimirli
ut bona pecunia portio penes ipfos remane-^
ret, LE R. Nunc tempus eñ,ut ab equis, quod
aiunt, ad afinos defcendat fabula,à regibus ad
Antoniu facrificu l ouanienfem, qui Philippe
cognomento Bono,ficit in delicifs : huius uiri ß
runtur multa uel iucundè diäa,uel iocofefaäa,
fedpleraq; fordidiora^Nam plerofq^lufus fuoS
eondire folitus eñ unguento quodam, quod nO
admodum eleganter fonat, fed peius oletideU^
gam unum ex mundipribus. Inuitarat unu at^
alterum helium homunculií forte obuios in uia*
Cúmrediffet domu^ reperit culinamßigidaffff
nec erat nummus in loculis, quod illi nequaqud
erat infolens,Utc opus erat celeri confilio.Sub
duxit fe tacitus,C9* ingreffus culinam fanera^
ton's, qui cum illi erat familiaritas, qudd fre^
quenter ageretcum ilio: digrejfafamula, fub^
duxit una ex oUis aneis una cum carnibus iam
eodis^ac ueße tc^am deßrcbat domu: dai co>
Ayuntamiento de Madrid

qucCyiuhct protinus effundi carnes crius in a^
Harn olLvn fidikm, fimuíc¡; fceneratoris ollam
defr icuri donec niteret Eo fado mittit puerum
adfoeneratorem,qui depoßto pignore dracb^
ntití duas àfaeneratorc fumai mutuò,fed acci^
piat chirographufn, quod teßaretur talem oU
lam miffam ad ipfum.Foenerator no agnofcens
cllam,utpote defriäam ac nitentcm,recipit pi'
gnus,dat chirographü,crnumerat pecuniam,
ea pecunia puer emit uinum. Ita proßfeilum
eñ conuiuio^Tandem cum appararetur pran>
diumfoeneratori, defiderata eß olla. Hu iurgium
aduerfus coquam. Ea quum g^auaretur,
conßanterafßrmauit,neminem eo diefuißein
culina praeter Antonium. Improbum uideba^
tur hoc fujpicari de facrifico Tandem itum eß
ad lüum, exploralum an apud illum eßet olla:
ne mufca quidem olla reperta*Qjiid multisiSe
riòflagitata eß ab ilio olla,quòd folus ingref^
fus effet culind,quo tempore defiderata eß.lüe
f^lfus eß fumpfiffe comodato ollam quondam^
fid qua remififfet illi, unde fumpferat. Id cäm
Uli pernegarent, CT incaluiffet contentio,An^
tonms adhibitisaliquot teßibus,Videte,inquit,
H^amprriculofumeßcum horwntemporuho
minibus agere fine chirdgrapho, intenderetur
^ihi propemodum aCliofrrti,ni manum habe^
remfaeneratoris.EtprotulitfyngraphamM^
^'lí^^useñ dolus: fabula magno cm nju ptr
t 9
Ayuntamiento de Madrid

tetm regionem dißipata eft,ollam oppignora
tofn ipß cuius erat. Huiußnodi dolis libentius
fauet homines, ß comißi funt in pcrfonas odio
fas, prcefertim eos, qui folent alijs imponere^
A D.NÍT tunobis marc fahularu aperuißi,no^
minato Antoniö:fed unam duntaxat,eam'q; brC
uem reßram, quam audiui nuperrimè. Agita^
bant fimul conuiuium aliquot belli,ut dicut,ho^
munculi,quibus nihil prius in uita, quàm ride^
reenter hos erat Antonius,atq; alter item Cf
ipfe Celebris hoc genere laudis, ac uelut amu^
IW Antonij. PORRJ quemadmodu inter philofo
phos,fi quando conueniïit,proponi folent qu^
ßiunculit de rebus natures, ita hîc flatim nata
cß qu(eßio,qucenam eßet hominis pars hone^
fbßima. Alius diuinabat oculos,alius cor,aliuS
€erebrum,aUus item aliudicr fune quifq; diui-'
nationis rationem adßrebat. Antonius tuffai
dicere fententiam,dixit os fibi uideri parte ortt
nium honeßxßimam,^ addidit caufam nefcio
quam. Tutn alter ille, ne quid ipfi conuenirei
tum Antonio,refpondit,eam partem qua fede^
mus,fibi uideri honeßßima. Càm id mderetut
omnibus abfurdü, attulit banc éaufam, quod is
diceretur uulgo honoratißimus, qui primus
fiderei: hoc honoris competere parti quam di'xiffeUApplaufum
eß huic fententicniH
cß affatim, Flacuit homo ßbi de hoc diÛo, ui^
cßin eo certamine uiSusAntonius.Diß^
mulau^^
Ayuntamiento de Madrid

FABVLOSVM, 447
mlauitAntomus,qui no ob aliud detulerat orí
pñmd honeftatis laudan,nifi quod fciret illmn
uclut amulum fua gloria diuerfam parte no^
mnaturü,Poß dies aliquot cdm rurfus uterque
uocatus c[fct ad idem ccnuiuium,ingreffus A«
tomus offíndít amulum cum alìjs aliquot con^
fabulantemMm adornatur coena: cr auerfus
mißt darum uentris crepitum ante faciem aU
terius.llleindignatusy Abi, inquit, fcurra, ubi
nam didicißi mores ißosi Tum Antonius, etil
indignaris, inquit è Si tc falutafíem ore,refalu^
ta[fes:nunc te faluto parte corporis, uel te iudi
ce, omnium honeßifiima, c^ fcurra uocor. Sic
recuperauit prius amiffatn gloriam Antonius.
Diximus omnes,nunc fupereßut pronunciet tu
dex, G 2,ldftciam,fed non prius quam fuum
quifque cyathum ebibcrit, En aujpicor, fed IMpus
in fabula, POL. Haud lauum omen ad^
ßrt Leuinus Panagatus. LER. Quid aäum
Cß inter tam lepidos congerrones Í P o L Y^
Quidaliud^ Certatumeñ fabulis, donec lurpwi
interuenircs* LER. Hue igitur adfwn, ut
perficiamfabulam : uolo uos omnes eras apud
'«F prandere prandium Theologicum. G E»
^^nithicum promittis conuiuium.VE R.^OI^RI
Ni/l fatebimini hoc frijfe uobis fabu-
»ojo conuiuio iucundius, non recufo dare poe^
in coena. Nihil iucundius quam quumferid
^radantur.nug^.
Ayuntamiento de Madrid

Ä ^Polymythus.fibuìofus. Gelafinus,ríii^
íulus. Eutnípclusyfacetas. Aßcusyurbanus*
Philythlus, amans nugarü. Philogelos, amas
rifum* EuglottuSybenelinguax. Lerocharcs»
quigaudet nugis. Adolefches, nugator.
b OAfoiiút}-, id efi,ßne pnnci>
pe enfine legibus, c ^ Q^C»)
ideßyStatuelegesorex. d ^Qj/odfilix,)
Ab hac folenni precatione folebant olim außn
cari,qui remßriam agebani apud populum,
t -miSíctrcif-fXd eßfUerißmilr, CT ^^f^»
id efi, decorum, f fl" Tria uerba dixit,pr^
paucis,Quod aliter ludens torquet ad dies ne^
jfaßos,in quibus iußitium erat,nec licebatprí^
toridicere tria uerba,do,dico,addico,SicOuii*
lile nefaßus ertt,per quem tria uerbaßlentur*
g ^ Sympoßarchus, princeps eonuiuif,
b IT Architriclino, qui curat cibos apponen^
dos ac potum.Olim conuiuiu tres ¡pondas ha^
hebat, i ^Quodbibuntcanes,) Cañista
tura abhorret d uino. k fl* Legem Kbe^
mia}n,qu(C ad poend talionis uocatcaluínniato
rem, l ^Vmbraaßni.VideChiliades*
m ^Frigentlani^,) Circumitionenotauitqa^
drageßmam. n ^Fruauarice.) Idefl,qa^
uenditft-uébcs arborü, o ^Catena eft. ) ÀI ^
ludit ad catenam argenteam Homert, Videti^
ßibindicare,quodex talibus impoftoribus ali"
^idlucriredeat adprceft&os, et hincadpri^
Ayuntamiento de Madrid

itpef. p f C o l o r í « o r -
dinentyeß[acere aeterisiPciiMÌè, q ^Princi
pem effe fi^pra leges.) Quod principi placuiU
per principisgeniu,ad principis ftatuam: h^ec
de Cicftre wtelligebantur. Imperatoris nome
ntilitarc.Kegis nomcn erat Komanií inuifum^
Principis nomen erat amahilius. r fl Owrlio.)
KHixIj-Ktei/ Qríccis eft preciofum aliquid^
quod feruandi caufa feponitur,apud Homcru^
yulgódicimusclenodia. s ^CanemONam
hoc animal maxime infrftaiur à pulicihus.
t ^Toüiyfuhlimem in humeros,ut uapularet*'
u VS(ythicum,ideft,trifte, x fl"
lfi,id eft,ipfa res indicahit.W ide prouerK
PVEKPERA.
*EVTRAPELVS. FABVLLA.
E v.Salua fit Optima YahulU F A. SaluemuU
iàm Eutrapele.Sed quid tandem nouce rei acci
dit,qu¿d nüc falutatorinfolens aduencris, que
hoc triennio toto nemo noftríim uidit^ EV.DÍ^
cam: forte prcetcriens has (vdcs, uidi cornkem
ehuin¿iam candido Unico, demirabar quid cfßt
caufce, FA. Adro ne hoß>es es m hac regione,
ut ignores hoc effe fymbolum puerperi^ in

450 PVERPERA;
bcroSyC[uam agre difcunt quadm ante annós
trigmta, F A,\ttu fempcr es quod diccris,tu
trapele.E v . V i nunquamdecft Yabullcefahn
ía.Demiraníi igitur commodäm occumtVoly^
gdmus. F A. Ii qui nuper extulituxorem ded^
mami E v . I i ipfetfed quod teJugit,opinor,rUf
fum tam ambitiofe procum agit,quafi haüenuS
uixerit coelebs. Hu percontanti quid accidifp^
nouarei, Muliebrecorpus,inquit, inhisadi'
bus per medium fedumeñ in duo* Ob quodf
inquam,facinus'i Si ucrum ef},inquit,quod rU''
more populari iaäatur,hic materfamúiSs fuß^
nuit deglubac maritum fuum,fimuVq; cum rifi^
fubduxit fefe, F A. Homo crafßfacetus, E V»
Ego meprotinus intrJ conijcio,tibißlicepar^
tumgratuiaturus. FA h.SalutemmibigratuU
re ß uoíes Eutrapele tßlicem partum tumgf^^
tulaberis, quwn quod enixa fum uideris de ß
praberefpecimen boni uiri, E v T. Vie tu qu^^
dem e r ueremea Yabulla. F A. Nullius Fabuí
la fum niß Vetronij, E v . Wni quidem Vctronio
paris,at non uni uiuis,opinor. Catcrii hoc quo
quegratuior,quodpuerum enixa es,v A B,Sed
quas ob caufas ßlicius iudicas peperifß
lum quam foeminam^ E V. QWRN tu potius Fa^
bulla Fetronij (iam enim uereor meadiccrc)^^
lud mihi expedis,quas ob caufas uos mdgisgaU
detis peperiffe mafculos quam forminas^
Qmd alia jentiant nefcio,ego nuc mcg^^^^^
Ayuntamiento de Madrid

prpm/fc mafcuíu,quía fic uifum eft Deo:ft ma
tuiffet ille puellam, maluilfem CT ipft- e v t.
An putas Df o tantum e/Je ocij^ut etiatn pam
rientibfis oh ft etric e turi TA.Quid agat ille po
tius Eulrapele,q; utpropagatione feruet quod
candiditi e v.Qnid agat o bona'lmo ni Dcuí
cffet,no arbitror fuffciluru tot negocias. Exu^
lat Chriftiernus Danorumrex,pius Euangeli^
fautor.Francifcus Galliam rex hojpes eft Hijpaniarum,nefcio
quàm ex ipfius animi fenten
tia, uir certe dignus meUore fortuna. Carolas
molitur monarchies proftrrepomoeria. Ferdittctndus
rerum fuaru fatagii in Germania.'^Hu
timia pecuniarum urget aulas omnes : periculo
ab inìiituto detcrrentur: populus meditatur
^ anarchiamipericidofis faóliontbus colUbitur
ecclefice domusihmc atque hinc diftrahitur illa
IE s v tunica mconfutilis. Vinca Domini non
ab uno iam apro uaftatur, fimul^; periclitatur
facerdotucum decimis autoritas, ThcologorS
^ignitas,monachoru maieftas: nutatconfrfiioy
uaeilLmt uotajabafcunt leges Pontificiee^^oca
tur in difcrimen eucharifiia,expeéla(ur Anti^
^^rifius,totus orbis partunt nefcio quid magni
^

f a.QmoJ hominibus uidetur maximuyid for^
taffe uidetur Deo nullius momenti. Sed ab hoc
fabulaDei perfona^fi uisyfecludamus. Die
tecaufie moueat, ut filieius exiflimes peperip
fecatuìum,(iuàìn eatellami E y.Piicmètis (fl»
hoc iudicare optimu^quod dedit Deus citra co^
trouerfiam optimus. Verum fi Deus tibi darci
poculum cryftallmum, nonne máximos agercs
gratias^ f A,Agerem, E v.Qwíd fi idem da^
ret uitreum, num pares ageres < Sed ucrcor ne
tibi molefliamadfèram pro folatio, bttcapui
te philofophds, f A.iwd Fabull

Mu T A. N o n ßat\m ntclhìr eß, qui imperati
er mptam fubïjcit, nonfœminam : ac rurfus
ftuptam ita fubìjcit,ut cwn Miri^- fit potefias al
terius, muUerem tamen uelit uiro moremgere^
re,non ut prieftantiori, fed utfhociori.Dic Eu
trapele,uter wfvrmior,c{ui cedit alteri,an cui cc
ditur-. E V.Tibi quidcm hîc cedam,fi mihi detlararii,quidf(rnferit
Paulus fcribens Corin^
thijs,càm uiri caput dicit eße Chrijmn,mulie^
Hi caput uirum : rurfus càm uirum dicit imagi
nem Ç^gloriam Dei,mulierêgloriamuiriSA»
ißud expediam,ß mihi declararis,an folis uirii
datufit eße membra Chrifti.E v,Ahfit,id qui
dem datwneß omnibus hominibus perfidem.
F A.Qjtîfittfftur,uf caputunucàmßt,noba
heatur omnibus membris comunt!Deinde càm
Deus hominem fingeret ad imagine fui, utrum
hancima^nemexprefferitin corporis figjara^
» an in animi dotihus^EVAnanimi dotibus,F A •
Af in his quid tandem habent uiri nobis pr

ellicatìi,nmo ueflríbn fi femel effet expcrUíí
(¡iddfit parere, non mallet decies in ocie ftarc,
quàm fubire femeUquod nobis toties eß expc^
riendwn.ln bello no femper uenitur admanuí"*
tt fi uenitur,no in quauis exercitus parte äfc^
men eß. ^uißmiles dißjonütur m acie mcäOp
aMus eß in fub fidijs,alius tuto fedet^poß prin^
cipia,'deni£¡i plurimos feruat deditio
nobis eominus cum morte confliüandwneB*
t vAßa no nunc primiim audioyueràm funt ne
hac uera qua dicüturi F A. Nimiü ucra. E V.
wis ne igitur Fabulla, ut marito tuo perfuA^
deam;ne poßhac te cotingatìNam co paäo ta
tafiieris ab ißo difcrimine. FA.Eqiddcm mbH
malim,ß poßis,EV,Quid pramijßret orator
hic,ß pcrfuaferiti F A. Dabo dccem linguas ^
bülas'fiimo duratas.E \,lflas malim,q;decctit
Ungías lufciniarüMonreijcio conditionem,u£
rwncontraüum hunc ratum eff^e nolim pr^
qudminterceffTeritßipuUtio, f a b,Addatur0
ß libet,cr ß qua eß aha cautio. e v.ldßet e*
animi tui fententia poß mcnfcm exadum.
Qi^in potius nunc fit ex animi mei fententi^
£ V. Dicam,quia uereor ne poß menfem nofi^
eadem animi tui fententia A taq; Gr tibi folu^^
dum effet duplex pramiü, et mihi duplex effet
fumenda opera, perfuadendi ac diffuadcndi*
t A,Agèfiatut uoles,fed interim pcrgcdewo<
ftirare, quareuirifexus fitpraftantioy
Ayuntamiento de Madrid

9îeo* 1V. Video te mcduatam monomachm,
qumohrem in prcvfentia quidem ecnfultius ar
hitror ubi eonccdcre, Congrediar aìiàs,fed ar^
fnatus,necabfq;fuhfidiario milite,Nam uhi Im
gua res geritur, «c feptem quidem wri pans
funt unifoemime. FA .Nimirum hcc telo arma
uit nos natura, quanq; ne uos quidem eUngues
efiis. E v,Fortaßis-Jed uhi puellust f A B. I»
conclaui proximo, E V.Quid dlicycoquit olus^
FAB.Nugator,8apud nutricemc/ì. E V T .
Quam mihi nutricem narras an eñ alia nu^
trix,quàm ca quce mater cßiF A.Qmd niiuuU
gòfit.iE. v.Peßimü mihi nominas autor e rei he
negerendte uul^ ¥ahulla,Vulgo peccant,uid
gò luditur alea, uulgd commeatur adfornices,
uulgofraudatur,pDtatur,inftinitur.F A.Sica^
micis uifum eß,cenfuerunt enim parcendu huic
retati tam tenerte. E v t. Atqui fi natura dc^
dit uires ad cocipiendum,haud dubiè dedit CJT
adlafíandum.F A.Prohabilec^idem eß.E V^
^ic mxhi, nonefcntis eße dulcißimn nuitris uo
cabulumi F A.Sentio. E V. Itaq,'ß fieri poffet^
patereris aliam mulierem effe matrem tui par^
tusi F AMnimè gentium.^ \.Cur igitur uo^
^ensplus quàfn dimidiatu matris nomen tran fi
ßrs infaminam aliena^ni f a.bomrf uerba Eu
t''apele,non diuidofiliii,fola tota'q^fum mater.
^V.Imd hîc tibi Fabulla reclamat in os ipfa na
Cur terra dicitur omnm parcns^.an quoi
Ayuntamiento de Madrid

gignat tantum^ mo multe magis, quid mtríat
fa (jiuegenuit. Quod aquagigniuinaums edu
tatur. I« tma nullum animantis aut f\ant

namrant pUntas transiatas CT infitas exuere
iylueftreingemu,crfi'uäus cedere gcnerofio^
res, E V. At non protinus ut nata funt o bona*
yeniet cr olim hoc tempus, ft Deus uoluerit,
ut adolefcente tuum ableges ab adibus. Uteris
iàm ac feucrioribus difciplinis imbuendä, qua
funaio pcLtris eß potius m.ttris. Nunc atas
Genera fouenda efi. Porro cum ad falubritati
firmitatcmi¡; corporis plurimu reßrt,qualis ßt
alimonia, tum uerò pracipuè quo fucco tene^
rum illud ac molle corpufcuìuimbuatur.
htc quoq; locum habet jUudFlaccidióHi, Qua
femel eß imbuía recens feruabit odore Teßa
diu. TA B.De corpore non ita multumlaborop
modo fit animus qualem optamus, £ v. Pie tu
quidem,fed parum philofophicè. p A.Qmnw
obrem^ E v^Cur tu igitur quoties conctdis ho^
^us, quereris aciem cultri retufam effe,et iubes
^xacuiiCur acumreijcis obtufo eujpide, quum
^aresnonodimatartem^ TA. Nondeeß arSp
fed obftat inftrumentum parum idoneum.EV»
^ur quibus eñ opus oculorum acie, uitant lo^
A.Quiauitiant oculos^ E V,
eft qui cerniti F A.Eft,nam ni^
''il uident exanimes,Sed quid agat faber uitia^
^fecuriÌE v.Agnofcis igitur corpus effemefi
^^ organimi F A. Apparsi.E\,Etfateris,ui^
^ato corpore non agere animu^,aut incommo
^ ^¿ere: F A.NO« d^imle uer: dicis. E V,
u S
Ayuntamiento de Madrid

Agè uidcor mihi naélus ingenia philofophu^'
Finge igitur animum hominis demigrare in cor
pus galli gallinacei, num (cderetuoccm qu^
nunc itdimusì f a. Nequaf,, E v,Qjfd obßd
reti f A.Quia defunt labra,dentes,cr Ung^
fimilis:nec epiglottis,nec ^ tres adfunt cartH^
gines a tribus motee mufculis,ad quos pertinct
nerui à cerebro demißi,nec fauces,nec osß^ni^
If.e v t.qttíííß in corpus fuisí f a. Grufini
ret fuillo more»E v T.Quidß in corpus catne^
LI? F A»Caneret ut canit camelus. E v T.Qgi^
ß in corpus afini,quod euenit Apuleio-S a ß*
Ruderet,opinor,ut afinus.E v T,Nimirufnfa^
tetur hoc ille, quum cuperet inclamare Ccefa^
rem,contraéis quantum potuit labris^uixofa
mit. Ccefarem nullo pailo potuit exprimer^*
idem càm fabulam audit¿Une excideret,defcrí^
bere cuperet, damnauit cogitatione tam afini^
nam,cum ungidas intuerctur folidas* f a B0
meritò, E v.Ergo lippientibus oculis,minus ui
det animusioppletisfordibus auribus,minusaU
dit : ubi cerebrü occupai pituita,minus olfacH*
ubißupet membrum,minusfentit:ubi malis bit
moribus uitiata eß lingua,minusgußat-^ ^
Negari no poteß, E v.Non oh aliud,nifi q^^^
uitiutu eß Organum. f a. Arbitror» e v.
inficiaris,plerunq; uitimcibo potu^S A.fa^
teor,fcd quid ißuc ad bona meniemiB^/'Pyoin
de quid loliu adperfpicaces oculosi f
Ayuntamiento de Madrid

vHiìctt CYgítnum animi, e v. ProW rejpondes.
y enim illud cxpcdi,undc fit quod alius alio ce
IcrÍMs íntclligit, ac temcius mcminitì alius alio
citius irafiitur,aut modcratius odit-. FAB. Sic
conditus efi animus.E v.Hon fic elabcris, Vn
de fit, let qui priusfidt ingenio eeleri>ßlici memoria,poßea
fiat oMiuiofiíS ac tardus,fiue pia
gafiue cafu,fiue morbo, fiue fenioi F A B. Tiritus^
V^s habemus in corpore fubtilißimos,corpo^
^''Icsfunt. FAB. AniÑaqf4oqueuitiantur
H 4
Ayuntamiento de Madrid

cîbopotu{f;n VMaxûnè.T A.Cmbrupro^
€ul abcjidjlomacho,£vrAtufummafimarif
fars iéefl dfocoytamen illifi infideas, fenties
uaporim, F A. NOW experiar* E V. AI JÎ >NIHI
noncredasyfcifcitare èiiconijs. ¡taq^refirtqui
jpiritus, quiuuporcsà jimacho fubuolent in
eerebru cr in organa mentis. Nam hift crudi
fintac frigidiyrecidunt in ftomachum F A.
iu mihi metam diHillatoriam defcribis, qua ex,
floribus herbis'^i fuaum exhalante excipintui"
E \/Maud ita male comeólas* Nam hepar, cui
fel adhipret, ignis loco eñyfiomachus patella,
cranim fummce meice colophon, atqueadeo fi
uis,nafus fiflulee plumbee^ uicefungaturAta^
exhoc muUio fluxu ac refìuxu humorum, nafci
tur fere quicquid efl morborum,ut uariè delabi
tur uarius humor huc in oculos, nunc in floma^
ehum,aliàf infcapdas, interim in ceruicem a^
l¡¿ue*Quoí magis intelligas : Quur qui uino
immodicQ fefe ingurgitât Junt male memorcsi
Qui cibisaluntur fubtiliorumJpirituum,minus
torpentingenioì Cur coriandrum mernoriam
mendat Í Elleborus mentem purgati Cur ex*
pletio uehemens epilepfim adducit,quceflap^
rem adfèrt fimul omnibus fenfibus, quemadme
dum cr fomnus profundus < Deniq; ut immo^
dicafitis aut inedia,ingenti memoric^'^ ^^^
dit m puerisúta cibus immodicus in pucris g^
fftitin¿enijftuporem,fi credimus Ariñoteliy
nimt^
Ayuntamiento de Madrid

PVERPERA.
nimru ignicuh mentis uehit ohruto ingrfla m

PVERPERA.
uh ncrcutesme qmd decohribus, aut piicruftt
fellium'q;gencrìbus rcfirm.Cccterùm an ea^
dm anima [ufficiai pluribuscorporibus dcte^
rendiSf quemadmodum corpus multas deterit
uefles,uiderit Pythagoras. F A. Non incorno^
dum forety fi iuxa Pythagoram liceretyUt uefH
luSyiia corporib. mutatorìjs ufi, fic ut menfib*
hybcrnis fumeretur corpus obefumycra/fie^; te
xtuneyO-fiiuis rarius crgracilius. E v. Atqui
parum opinor efp:t comodum, fi quemadmodu
multis uefiibus detritis,tandem C^corpus detc
rimus: ita multis corporibus detritis, tandem
cr anima fenefceret, deficereic^. F A B. NO^
fanè^E V r.lam quemadmodum ad corporis fa
lubritatem, agilitatem^ refirt,qua uefie fit a^
mi&wn,ita refirt quod corpus circunfhrat ani^
ma. F A B.Profiäo fi corpus uefiis efi animce,
uideo multos homines admodum uariècultos.
E V» Sic eß. Et tamen nonnulla pars huius rei
fita efi in nobis,quàm commode uefiiaiurani^
ma. FA. Valeat igiùcr ucftis,dic aliquid de do
micilio.F V T. Atqui ne quod dico tibi uideatur
commentum Fabidla,ipfe dominus lESVS
fuum corpus templum appcñat. Et Petrus apo
fiolus fuum corpus tabernaculu appellata ^ec
defìicrut qui corpus dixerut anima fepulchru»
còìfA,«, diäum arbitrantes quafi trv/u/x.alij car^
eerem mentis appellarunt,nonulli prafidiufft^
uelut arcem munitam*Qjioru animus efi undi'
quali
Ayuntamiento de Madrid

PVERPER.A. 4^1
fut^ purus,in templo habitat.Qui no tenentur
(vnore rerum eorporaliüyhorwn animus
gii in tabernáculo, libenter exiliturus,fi uoeet
imperatore Cjm prorfus excceeati funt uitiji
fpurcißimis,ut nun{; afpirent ad aura liberta-»
tis Euageliccv,horü animus iacet in fepulchro*
Cceterum qui molcfte lu^antur eum uiiijs, nec
adhuc poffimt quod uolunt,horü animus habi<
tat in carcere, fubinde clatnans ad liberatorem
cmniü^Educ de carcere animam meam,ut con^
fite^tur nomini tuo domine, Quigjtauiterpu^
gnant cum fatana, uigilantes et excubantes ad
uerfus infidias illius qui circumit, ut leo quc^^
Yens que deuoret,horü animus uerfaturin prcc
fidio,unde iniuffu imperatoris no licet difcede^
re, F A.Si corpus eß animi domiciliü,plurimos
uideo quorü animus malehabitet, E y »Sic eñ,
uidelicet in cedibus pcrftiüantibus, opacis,uen
tis omnib. obnoxifs,fiimoßs,pituitoßs,laceris,
ac ruinoßs,deniq; putribus,C^ inßäis. Et ta-^
nten Otto prima ftlicitatis partem iudicat, be^
né habiure, FA.Tolerabilis res,ß licerci in a^
liud immigrare domiciliü^E v.Emigrare no K-
^^Unific&n euocat^locator*yeruntamenßna
licet emigrareJieet arte cura'q; noßra domici-^
^ium animi comodius reddere, quemadmodum
i« tedibus mutanturßneßr

4^4 PVERPERA*
te iamí¡; ruinam minitante difpcilimu eñ.PÍU-'
rimum autem coducitjfi puerile eorpus ab ipfo
protinus ortuyfieut oportet,eureturjA^Tuqid
dem matrem ac nutricem medicamefíe iubes.
E V» Planè iubeo, quod attinet ad deleäum aC
moderationemcihi,potus'q;, motusyfomni, baU
neorum,unólionum,friálionü, uefiitus. Qf^
multos effe cen fes, qui grauißimis morbis ac ui
í^s obnoxij funt,epilcpfiie,gracilitati,imbeciU
litati,furditati,fraüis lumbn, dißortis mebris,
infirmo cerebro, flupori mentis, non ób aliudt
nifi quád à nutricibus indiUgenter curati funti
F A. Demiror te non pro piélorefitélum fiiiffe
Francifcanum, qui tam belle concioneris» £ v^'
Vil te Claranam uidero, tum ego tibi Tranci*
fcanus concionabor» F A h»Ego fané libens fd*
re cupiam,quid fit anima, de qua tam multa aU
dimus, dicmus'q;, quum nemo uiderit, E v t»
Imo nemo non uidet,cui funt oculi* F A B. VÌ^
deo pidas animas infantuli jpecie* WerdmcuT
non adduntwr alce, quemadmodum angeU^^
E V T. Quoniam delabentibus è coelcfi^aä^
funt alce, fi qua Socraticis fabulis babendafi^
des, F A h.Quomodo igitur fubuolare dicun^^
tur in coelumi E v T, Quoniam fides CT cbari
tasfaciut,ut illis renafcantur alte. Has alas pe
tebat tile pertcefus domiciliu fui corporis, dum
ílamat, Qms dabit mibi pennas ficutcolum^
uolabo ^ requiefcamiNec enim alj^.
Ayuntamiento de Madrid

ü\as habet anxma,c^uwn fit moirporea,nee uU
tarn habet ßycciem quiV corporis oculis fit coru
fpicua^fedcertius cernuntur ea quce uidemus
animo,Credis ne Deum effei F A ià,lAaXimè^
E V. At nihil minus uideri poteft,quàm Deus^
F A.Yidetur in rebus conditis,E v. itidcm ui^
detur animusex aäione.Si quarts quid agat in
corpore uiuó,cónteplare corpus exanime. Cum
uides hominem fentire,cernere,audire,moiwri,
intclligere,meminiffefratio(inari, certm uides
animam adeffe, quàm nunc uides hunc cantha^
rumipoteft enim falli fenfus unus,tot argumen
ta fehfuum nonfallunt, FAB. Vroinde fi non
potes oßendcre anima, fie illam notis quibuf-*
dam pinge, quaft mihi uelis defcribere Ccefa^
rem,qucm nondum uidi, E v T^Ariftotelis deft
nitio in promptu eft. F A h.Qu

466 PVERPERA,
addii phyficil E V» QMÚ Dadalus fruflra fin
geret tale corpus. ldeo'n darei
corpori,fi abeffet anima, f a b. Habeo ne iam
totam anbna rationé\ E w,Habes Ariñoleli^
cam, f A.Equide accepi celebrem eße philofo^
phum, or uercor ne fapientum centuria mihi
Jcribant hanrefeos dica,fi quid refi-ager^Alio^
qui quicquid adhuc dixit de anima hominis,co^
petit in afinu CT bouem, E v. Imo in fiarabeii
quoq; cr limace, f A. Quid igitur interefi in^
ter anima bouis CT hominis: E V. Qm dicunt
animam nihil aliud effe quàm harmonià quali^
tatum corporis, faterentur no ita mtdtü inter^
eße, uidelicet harmonia foluta perire animas
utriufij;. Ne ratione quidem diftinguitur bouif
ab hominis anima,fid qudd boum minus fitpitp
quàm hominum,quemadmodum uidere eñ
homines,quiminus fapiunt quàm bos,TA.H

PVERPIRA. 4(^7
exacrisctrunfufi madore aut pccitatelaxan^
turycontrahuntwrynonnunqua CT rwnpuntwr.
F A Bjflhuc uidi non femelE v.Hu igitur po
tes Opern prceßare no uidgarem infantulo tuo,
ut animus illius teñudinemhaheathene tem^
peratd,minime^ uitiatatn, ne laxapt fegnitie»
neßridula fi t iracundia, ne rauca fit temulen^
tia.Nam hos affeäus inferit in nobis nonnun^
quam educatio uidus'q; ratio. F A. Admonitio^
nem acapto,fed expedo quo pado tuearis Ari
ßotelem* EvrAlle quidem defcnpfit in genere
animam animantem,uegetantem, acfentiente-
Anima dat uitam,fed non protinus animal eß,
quod uiuit. \iuunt enim crfenefcunt cremo
riuntur arbores,at non fentiuntiquanquam bis
quoq^nonnullifenfum trihuunt^ßupidum. In
adhceßsuix deprehenditur fenfus,inß)ongia
deprehenditur ab auulforibus,in arboribus ma
ieriarum ecefores fenfum comperiunt,ß quid il
lis credimus* Aiunt enim ,ß palma ßrias trun^
€um arboris, quam uelis ccedere, quemadmo^
dumßre folent materiarif,dißieilius arbor in^
eiditur, ut fernet eotraxit metu. Quod aute ui^
uit, ac fentit, animal eß. Nihil autem prohibet
eße uegeàabile,quod no fentit,uelutificngi,be^
TTE,cauìes. F A.Ifta fi uiuunt utcunq;,ß fentiüt
uUunq;,ß mouentur càm adolefcunt,quid pro^
Met eadem dignari animalis cognomineíEV.
bonita uifum eß maioribus,neq^ nobis fas eß
u g
Ayuntamiento de Madrid

db illorum placitis difcedere, ac ne refert cfid^
dem ad hoc,ciuod nunc agimus. F A. Atqui non
ßram ea idcm effe anima fcarabei et hominis.
E V.No« eft eadcm o bona,fed ratio quadante
nus comuniseft. Animat,uegetat,fenfibile red
dit corpus tuum anima tua. Idem agit fcarabei
anima in fuo corpore. Nam qujd qucedam ali^
ter, aut aliud agit anima hominis quàm fcara^
bei,partim in caufa eñ materia» Hon canit,no
loquitur fcarabeus, quia caret organis ad hcec
idoneis.F AdUud igitur dicis,fi anima fcarabei
demigraret in corpus hominis, idem ageret,
quod agit anima humana» E v» Imo ne ft mens
quidem angelica,quemadmodä dixi. Mil aute
intere ft inter angelum cr animum humanamt
nift quod hominis anima in hoc condita eft, ut
agat corpus humanum naturalibus organis in*
ftruiium,quemadmodu anima fcarabei,no mo*
uet nift corpus fcarabeiiangelus no in hoc con*
ditus eñ, ut animet corpus,fed ut abfq; corpo*
ralibus organis intelligat. F A. Num idem pO"
teft animai E v.Poteft quidem à corpore femo
Í4.F A. N o f f t igitur fui iuris,dum eft in corpo
re. E v . N o « proftaò,niftft quid accidat proe*
tercomunemnaturcecurfum.? A B.Veru^ ^^
mihi pro una anima plures animas effudifti*^^
rnmantcm,uegetante, fenfibilem, intelligente*
memorem,uolentem,irafcente,cocupifcentcnu
lAihi fatis erat una, E V» Eit^dem anim^ ^^
Ayuntamiento de Madrid

uerpe funt aciones,exhis uaria fortitur cogno
mina* F A»Non fatisaßcquor quod dtcis. E V,
Atfacià ut a[fequaris*Tu in cubiculo es uxor,
in officina es textrix aulaorü,in taberna es au
iaorumuenditriXfin culina es coquajnterfa^
mulos etfamulas es domina,interliberos es ma
ter, CT tam m hac omnia es eadem in domo.
F A.Satis tu quidem pingui Mnerua philofo>
pharis, Sic igitur eñ animus in corpore quem^
admodü ego in domo^i V.SiV.F A, Atqui dum
ego texo in officina, non coquo in culina, E V.
Nf enim tu es anima tanta, fed anima corpus
eircunjhens'.córpus ante no poteft fimul pluri
ius ineße locis;amma quoniam eß forma /zm>
plcx,fic eft in toto corpore,ut in finguliscorpo
ris partibus fit totd, ^uis no idem agat per o*
mnes partes-» nec eodem modo per quomodoli<
het affiéias.Nam fapit ac meminitin cerebro»
irafciturin corde,cocupifcit in hepute,auditin

47^ PVERPERA.
fimul fentiat, Ci^intelligut: nifi forte u^
nius hominis initio plures funt anim(e,Jeindc
CiCteris cedentibus, una peragii omnia, ita ut
prima homojuerit planta,moxanimd,pofbre^
ìnò homo, E v.Quoddicis,fortaßenon abfur
dum uideatur Ariftoteli.Nobis probabilius eft
fimul cum uita infiindi rationalem animam,fed
qua, uelut igniculus, immerfa materia fupra
modum humtda, nondum queat exercreuires
fuas. F A. Animus igitur illigatus eñ oorpori»
quod agtimoucic^ìE v.No« ahter quàm teftu
dodomuí,quamcircunftrt FAB.mouet
quidem,fcd fic ut fimul moueatwr: qucmadmo^
iumgubernator fle^it naue quo uult, fed ipß
interim cum naui mouetur, E v. Imo quemad^
modum fciurus uoluit caueam rotatilem,mobi^
lis interim CR ipfe, FAB. Sic cr affidi anim
corpus,ac uicißim afßcituri^ v,Sanè quod ad^
cperationes attinet,^ kJLrgo quod ad naUiri
pertinet, par eft anima morioms, aniimSol^
monis, e v. nm ahfurdum,EA,Uaqueparcf
funt Círangeli,quandoquidem careni materia*
qua parii,ut ais,inaqualitatefn. E v,Iam fatiS
philofophia.Quin potius hacTheohgof ^^^
queant,nos hoc agamus quod coepimus.Si totf
mater eße uis, cura corpußulum infantuU tutß
quo pofteaq; fefe explicuit ex uaporibus mert^
tis igniculus,bonis cr commodis organis uta^
tur. Quoties audis puerwntum uagienteru
Ayuntamiento de Madrid

mie illum hoc abs teflagitart* Cht uidcs in
pcftorccUos iftos uclutifonticuhs turgidos,ac
laâeo liquore ucl fuapte fponte manantes,erc^
de natura admonerc te tui offieij. Alioqui cdm
infans iam fari meditabitur, ac blanda balbutie
tc mammant uocabit, qua fronte hocaudies
ah CO, cui moinmam ncgaris, CT ad conduci-*
tiam mammam relegaris, perinde quaft capr

fíymo1ogia,qui unrnp dici putant à mì rtj^S/fi
hoc eftj non fcruando.Nam prorfus condurli
tiam nutricem inftntulo adhuc 4 mätre tepen^
ti adfcifcere,genus tft expofitionis, f a. Acce
derem^ni delega eßet muìieryin qua nihil defi*
deres, e v. vf nihil reßrat, juod lac bibat mol
lis infamia,quam faliuam cum prcemanfo cibo
de^lutiatyut talis contigerit nutrix,quale baud
fcio an ulla repenaturian putas ulU effe, qu

pulmtyfietperliberorügcnerationem. F A Jal
ua eft igitur qua p(perit i Nrc|Mii(}M4m,
fed addit,fi liberi pcrmanfcrint in fide. N o n -
dumabfoìuìftigenitricis mtmus,nifi primu ie^
nerum eorpufeulum ßij,mox animü aquè w o t
tem reda cdueatione finxerisJA.Atqw ¡fthuc
matribus in manu non eß, ut filij perfcucrent
in poetate. E v T. Fortaßis, fed tanium habet
momenti uigiìans admonitio,ut Paulus fxi/iimet
matribus imputandu, ß liberi degenerent
i pijs moribus,Deniq,'yß prceßiteris quod in tc
fitum eß. Deus optm fuam eoniungeteum tua
diligentia F A B.Mi/;i quidem Eutrapelc,tua
perfuaßt oratio, ß qufos idem perfuadere pa^
rentibus GT marito* e v,ißhuc ad me recipio^
modo tu me tuo iuues fuffragio. F a.Polliceor.
I y'Sed licet'ne uidere puellum-F A.Licet ma
^mè.Hcus Syrifca,uoca nutriccm una cum in^
fonie. E v.SciíMí admodum puer* Vulgo dici^
tur uenid deberi primu experieti* At tu prima
ßatim experientia, fummam artis cxpreßißi^
^ A. N o n eßfculptilis imago, ut arte fit opus,
ÍV. Veru,fedfrfile figillum eß, Wtcuq^ res ha
^et,ßhcißime ceciditiutinam parißlicitate ca^
^ant imagines,quas intexis aulais* F A. A i tu
eontrdßhdus pingis q; gignis. E v . Sic Uifum
^ß naturcecum omnibus paria facere, Quàm
folcita eß natura,nequid pere

474 PVERPÈRA,
reßrunt, frons ac mentum matrem exprimunU
An tu poffes hoc tam charum pignus aUence fi
dei cocredere'HAihi bis crudelcs uidentur effe,
quce id facere fuftinent,Quandoquidem no fa
ìm faciunt id infantis quem ablegant pericu^
Io, uerumetiam fuo, propterea quod in his lac
auerfiane carruptum fcepenumero periculafai
morbos pariat. Itaque fit,ut dum unius formet
corporis confulunt,parum canfulant duorucor
parum uit

scHótíA:
cm,cínalüjrrrcu,aut aliquid huius Joco addi^
tum oñio,quo pulfctur. Orccci nopíovlv uocat,
uel ob figura,ucl oh ganulitatc. c ^ßsM^
fit HC, fumma fames,ut alias diQü* d ^Attar^
chiam, quum nullo principe tumùìtuatar populus:
e í Tui fimiles, id cR, ignauiores,
ut numernm augeant,Kam ala C^cornua fu^
pinent belli molan. f ^Poñ principia.)
Alludit ad illud Terentianum in Eunucho.
g VApudnutricem.) Quodpueri non nu^
tricwn adhibitarum, fed materno lade fint a^
tendi, eleganter differii Phauorinus philofo-^
phusapudAül.GellMh.t2*capn, h fEpr
glottis eft caruncula uolubilis,nuncgulam clan
dens,nunc arteriam ajperam. i ^Trescar^
tilagines. ) Yide Galenum de locis affcdis,
^ ITVix 0.) HocApuleiuf,Luciana fecutus;
l IT Locator.) Significai effe conduditiwn,
w ^Curadum.) GraciseftxvMr^'^-i^^iii.uotabidum
philofophii pecuUareSed Fabulla de
torquet adlureconfidios, qui diftinguunt inter
n flSfMpidwrn.) Hoc
fentit Pythagoras, nec omnino dirimile ueri
0 ^Manumittam, quia ft dixerat
mandpium.
PEREGRINATIO RELI-
CIONIS ERGO.
Ì^HNEDEMVS. OGYGIVS.
^^^fQuidhoc nouard'NonncOgygiunt
Ayuntamiento de Madrid

" uicinm meum uideoMm totos fex menfes tion
^ifim cuiquamnnterijfe rumor erat. Ipfus eß,
nifi prorfus hallueinor.Adibo ac falucre iube^
ho.Saluus fis Ogygi, o C,Salue Cr tu ÌAcne^
' deme. M T«Quce regio te nobis reddidit incO"
lumemíNam triftis rumor hic fparferaUte r^
uigaffe Stygiam paludi m, o C imò gratia ¡U"
peris, fic inti nm ualui,ut uix unquam antebae
melius, M E K Ita femper uanitatis coargu^
eiufmodi rumores. Sed quid ifthuc ornatus cjti
cbfitus eft cochis^ imbricatis,ftanneis ac plutn*
beis imaginibus oppletus undiq^y^culmeis or^
natus torquibus.brachium habet ^oua ferpcn-'
tum. o g. Vift diuum lacobum CompoßclU^
w«m,cr hmc reuerfus,Wirginem Parathalaf-^
fiam apud Anglos pcrcelebremzcpiinpotius
hanc reuift,nam ante annos tres inuiferant*
ME. Animigratia,ut arbitror. o G.Iwo religio
nis caufa* M E.Iftam opinor religioncm docuC
runt tegrcecce literte. o G. Muter uxoris uoto
fefe obftrinxerat, ut ft filia peperiffet maftal^
uitalem.ego diuo lacobo prcefens prcefentif^
lutem dicercycrgratias agerem* M E.Saluta^
fti diuu tuo duntaxat (y focrus nomine"! o
Imo totius familiiPuiréis. m e. Equidem
fror nihilo minus falutisfiiturü fin/
etiam ft lacobum infdutatü rehquijfes- Sc^
feero, quid reftjondit agenti gratas' ü C. NihlU
fed offerenti mums mfuscHarrii^^' ^
cap^^^
Ayuntamiento de Madrid

RBLIGIOKIS SRCO.' 477^
tapiicíadteranfiuere,fiwul^; pomxithoc im
hicAtm putamen.M E.CW ifla potius donai,
([uàm aliai o G,Quoniam bis abundat,fuggc^
rente uicino mari* M E N.O benignum diuum,
qui crobfietricatwr parturicntibus.CT operâ
dat hofpitihusycrthn quodnam ißhuc nouum
uouendigenuSy ut odo fus alijs laborem impo^
nat aliquis < Si tu teuoto adßringeres,ut fi
quod agcresjèliciter cederet,ego ieiunarem bis
in hebdomade, an credis mefaólurum quod uo
uiffest o G.NO« credoycúam fi tu ipfe tuo no^
mine uouiffes* N^M tibi diuis ^ os oblinire lu^
dus eß.At focrus efl,mos gerendus eratinoñi
mulieru affedus,^ mea quoq; refrrebat.M, E.
SI no pneßitiffes uotu^quid erat perictdi^.o G,
Mow pòtcrat me diuus uocare in ius,fateor.feâ
poterat in poñerum effe furdus ad uota mea,
aut tacitus aliquid calatnitatis immittere in med
familiam.Noñi principum morfî.M E.Díc mi
quid ualet agit^ uir optimus lacobusi o G,
^aìtofrigidius foUto. M E N.QWD eñ in cau^
f^'^feniumi o G Y. Nugator,fcis diuos non
nefcere. Verìbn hcec noua perfuafio, quce lati
ipcr orbem diuagatur,facit ut infrequentius fa^
^^teucr folitó i er fi quiueniunt, falutant tan^
t^^,nihiUut quajnminimum donant, diditan^
eam pecuniam reäius collocari inegenos,
^^^^Impia perfuafio.o OAtaq; tantus apoftù
^»l«iJoIc( totus gemmis çraurûfrlgere,nîk
Ayuntamiento de Madrid

478 PEREGRINÄTIO
flat ligneus uix febaccamhaberts canieiarH;
M E.SI ucmn eß quod audio, fcricuhm eßM
reliquis diuis idem ueniat ufu* o G, Imo circun^
fhrtur epißola, qmn hac de rcßripßt ipfa uir
go ìAariaM E N.Q««^ Marian o G Y.Qua
cognomen habet à lapideE. Apud Kaura^
(OS,nifallor* o G.Ea eß. M EXapideam igi^
tur diuam mil)i narrasScd cuifcripfit^ o G y»
Nomen ipfa indicat epißola.M E N.PÌT quem
mißa cß^o GMauddubie quin per angelB^qui
pofuerat fcripta in fuggeßo,unde concionatur
is,ad quem fcripta eß. Et ne quidfraudis ficjpL
ccrisiuidebis epißold^cujt0yfK(foi}.i\ E.Itifie
agnofcis manu angeli,qui eßVirgini ab epißo .
lisiOG,QuidniiM E.Quo tandem argumcf^
toi o GXegi cpitaphiu Beda,quod ab angelo
inßulptu eßielementorufigura per omniaco^
gjrmt,Legi ^ fyngraphd diuo ^Ae^iomiß
fam:congruunt,An no hac fatis arguunt rem^
M E Jas ne eft infpicereì o G.Fasiß deicres tc
taäturü. m E.Ob lapidi dixeris. o G.lam ßt^t
Cr^lapides hoc nomine infames,quod nihil cf
lent. M E. Muto igitur dicito,ß lapidi parufi"
dis*o GMac lege rccitabo,tufac utranq^an^
gasaurem.ME.Arrexi. oGMariamateric
fu Glaucopluto S.D. Quod Luthctu fequu^^
ftrenue fuadcs, fuperuacaneu effe inuocore du
uos, à me quidem ißo nomine bona magnami
^ mßigratiam,fcito, NamantebactantunitaJi
enccabät
Ayuntamiento de Madrid

KTLLGLONIS ERGO. 479
tHccahar improhis mortaliüm opplcrationvhus.
Ab una poftuUbantux omnia, quaft filius
meus femper infans eßet, quia talis fingitur,
pingitur^ in fimi meo, ut ex nutu matris adhuc
pendeat, nq- quicq; aufit negare petenti, ui^
delicet metuens, ne fi quid neget roganti, ego
uicißim ipß negem manmiamßticnti, E< non^
nunq- ea petut à uirgine,qu¿v iicrectmdus iuuc
nis tiix auderet pctcre à lena, qucv'q; me pudet
Uteris emitiere, Interim negociatorliuri cau^
fa nauigatunts in HiJpaniafn,comittit mihi pu
dicitiamfua concubina. Et uirgo Deo facra,
abieOo uelo fiigam adornas, deponit apud me
famam integritatis fua,quam ipfa tendit pro^
fiituere,Occlamat mihi mñes impius,c^ ad la
nienam codufíusiBcata uirgo da prcedam opiniam,Occlamataleator:Faue
diua,pars lucri ti
bi decidetur. Et ß parüfaueat alea,me cotacijs
^acerant,male^; precantur, qua non adfiicrim
fcfleri,Occlamat qua quaßui turpi fernet exponit:Da
prouentü uberem,Si quid negem,ilireclamant:
Ergo ne fis mater mifericordia.
Alíoru uota non tam impia funt,quàm inepta,
^j^matimupta, TAaria da mihi formo fum ac
. diuiteß>5fum. Clamai nupta,da mihi bellos ca
Clamatgrauida, da mihi facilem parfit,
Clamai anus,da diu uiuere fine iußi fiti'q^. Cía
^^'^^hexdelirus,da repubefcere. Clamai ¡: hiló
Fpbus,da nodos infolubiles neücre. Clamai fu
Ayuntamiento de Madrid

(crdosM facerdotium op iwunt^clíwtat epifco
puSy fíTUa meam ecclefiam. Clamai nauta, d

RELIGIONIS ERGO. 48t
etiam uide quid agas.Non deeft alijs diuis quo
fuam ulcifcantur iniuria, Eicäus è templo Prtrus,
poteß tibi uicißim occludere regni caele^
ßis oßiu^Paulus habetgladiu, Bartholomceus
cultro armaUis eß. Guilhelmus fub pallio monachi
totus armatus eß, non ßnegraui lancea.
Cluid autem agas cum Georgio CT equite
* cataphrado, haßa ßmul CT gladio formida
Ulli Nec inermis eß Antonius, * habetfacrum
igne.Sunt item CTcteteris fua uel arma,uel ma
la,quce qwhus uolunt,immittutMe uero quan
tumuis inermem, no tamen e'ijcies,niß ßmul
iedo filio,quem ulnis teneo* Ab hoc no me patior
diueüi : aut hunc una mecum extrudes,aut
utrunq; relinques, niß mauis habere templum
fine Chrißo.Hcec te fcire uolui,tu cogita,quid
mihi rejpondendumcenfeas. Nam mihi plan¿
res cordi eß. Ex cede noßra lapidea,calen,Au
guß.annofili^meipaßi 1 ^ 2 4 ,
Virgo lapidea mea manu fubfcripß»
^ E. fAinax proßiio ac formidabilis epißoia^
^auebit opinor Glaucoplutus.oGY,Sifapit*>
^ E. Quamobrem no cade de re fcripfit buie
optimus ille ìacobusi o G Y. Nefcio,niß qudd
aheß, er his temporibus intercipiun-
^ omnes epißolce. M E.Srd quis Deus te rr-
^^pt in Angliami o G.Ventus illuc inuitabat
^j^è fecundus,atq; id propemodum eram polli
^tus diu

PERECRINATIO
ipfum reuifurm.M z.Quidpetiturus ah iltai
o G Y.Nihil jioui,mfi Hit uulgaria,familia in^
tolumeffi, rem uhcriorcm, hngcemn latam^^
uitam in hoc fcculo, er pcrcnncmßlicitate in
fUturo» MEN. Nanpotcratcadcm praflare
Virgo mater apud ncslHabctAntucrpice tent
plum longe augußius, quam in Parathala/fo*
o G.Haud nego poße, ucnhn alìjs in locis alia
targitur, fiue fic uifum cß animo illius, ßue ut
tß benigna,fernet in hoc nofiris affcMus ac^
comodat. M E.DR lacoboßequetcr audiuiifed
ebfecro te,defcribe mihi regna ißius Paratha '
laßia* o G. Equidem expcdiam quìm poterò
paucißimis.Celeberrimü nomen eßper uniuet
fdm kn^xam, nec temere reperias in ca infuU
qui fperet res fuasfore faluas,quin illam quo^
iannis aliquo munufculo pro facultatü modulo
falutarit* ME.Vbihabetio G. AdcxtrcmWi^
Anglice finem inter occidentcm er feptentrio
nem, baud procul a mari, paffuumfirè tribus
mllibus, Vicus efi uix alia rc uiólitans, quìf^
comeantiumßequentia. Collegiu efi canonico^
rum, fed quibus à Latinis regula cognome ad^
ditur, mediwngenus mter monachos creano^
nicos,quos feculares appellant, M e, AMPBI^
bios mihi narr as,quod genus efi fiber,o G.lmo
et crccodilus.Sed omißis cauillis, tribus uerbif
: expcdia}n quod uis. In odiofis canonici funtM
fmrabilibus monoihi. M e, Adhuc mihi qui^
dem
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIONÍS ERGO. 48J
ient icnigma refers, o G,Quin aiim "'upoámn
mathnnaticciSi Komanus pnntifèx jwíntinefhriat
omnes monacbos^tum canonici fue
riniynon monacbi:$in idem permittat omnibus
monachis uxore ducere^ tumfuerint monachi*
M E. O nouos fauores, utinam abducant CT
meam, o G^Sed ut ad rem : Collegium hoc uix
alios habet prouetus,quàm ex liberaìitate Vir
gims,Nam maiora quidem donaria feruantur.
Oeteràm fi quid eft numorum aut leuioris pre
ci;, cedit in alimoniagregis crpr(vfiéli,quem
UH Priorem uocant. M E. Probte uit

4-84 PERBGRINATIO
M E.HÍTC omnia congtuut religioni, o GJmi
fi introß)icias TAenedemeJicas diuoru effe fe^
dem,adeo gemmiSyauro, argento^; nitent om^
nia* M E. Piccendis animu,ut eo me eonßram^
o G. tìaud fcenituerit itineris. M E. Nihil eß
illic old [aerilo C.lnepte.Olem ifiud no refu
dat nifi e fepulchns diuoru, uelut Andtece &
Catarina, Maria fepuUa no eß, M E.Errauip
fateor,Sed abfolue fabulam. o G. Quo latius
fefpargat religio, alia alijs locis oftenduntur*
M E.EÍ foriaßis ut ubprior fit largitio,iuxta il
lud ; Fit cito per multas prada petita manus»
oG.Etnufquàno prafiofuntmyßagogi^H^*
Ex canonicisì o G,Neciuaq:^,illi non adhiben^
tur, neper occaponem religionisalienenturd
religione, ac dum obferuant uirginem, paruffi
ipficonfulant fua uirginitaH.Tantàm m inti^
nto facello,quod dixi conclaue diua VirginiSp
adftat altari canonicus quidam, M E. In quettt
ufum:! o G V. Vi recipiat,feruet^ quod datur.
M E. A» dant qui nolintì o G y. ìAinimè, ßd
nonnuilos pius quidapudor hue adigit,ut dent
adflanie quopiam, non daturiß teßis ahejfct:
äut largius dant aliquanto, quàm erant daturi*
M E ti.Affedum humamm dicis,crmihi non
inexpertum. o G. Imo ueri funt qmdam adeo
dediti fanäißtmayir^ni,ut
dum fimulant fefe
munus imponere altari,mira dexteritate fuf
furentur quod alius pofucrat^M. sJac nullum
adßarfr
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIONIS ERGO.
aäftarc:, an no in tales ilicofidminaret Wirgof
o c.CluirnagisidfaccretYirgOyCluàmipfepa
ter cethereus, quem no uerentur nudare fuis or
namentisy ucl perfoffo templi pariete^ M E N.
No« fatis mihi coßat,utrum magis debcam ai
mirariy illorutn he impiam cofidentiam,an Da
lenitatem, o G. Ad latus ita¿¡;Septcntrionale
porta qucedam cft,no templi,«e quid erres, fed
fepti,quo tota clauditur area tempio adiacens*
^ oftiolum habet perpufillum, quale uidemus
in ualuis nobilium,ut qui uelit wgredi,primu ti
ham periculo exponere cogatur, deinde caput
etiam fubmittat* M E.Projp^O tutum no fUerit
ad hoftem ingredi per tale oftiolum. o G.Rc-
¿fe conicäas. Narrabat myftagogus olim uiru
equefbris ordinis, equo infidefttnn,per hoc oftium
elapfum è ?nanib.inim¡ci,qui iamfiigienti
imminebat. ibi mifer defperans fui,fubitacò
gitatione falutem fuam comendauit diu

48^ PEREGRINATIO *
(iuem O* ift uetußiorib, piäuris uidcmus:([u^
fi non mentiuntur, frigcbantid cetatis tonfo^
resycrquipannos tingimt ac texunt, MEN,
Quificio G, Quia barbafus erat non aliter
quàm caprctyCr uniuerfa ueRis nuUam habe^
hatrugam^adeoip non eratmaior corpore, ui
ßriCtu corpus ipfum redderet angfMius» Erat
er altera lamina, celle figuram ac magnitudi
nem reßrens* M E. lam dubitare fas non erat,
o G.Subteroftiolum eratcratis ^ea,qua pe
ditem tantum tranfmitteret. Noncoueniebat
ut equus poR eum calcarei lo cwn, quem prior
eques Wirgini cofecraffet* M E.EÌ meritò.oQ.
Hincadorientemeft facellum prodigìfs ple^
nufn,eo me confho .Excipit alius myftagogus,
illic orammus paulißferMox exhibetur nobis
articulushumani digiti,e tribus maximi:exofcu
tor,deinde rogo cuius fint reliquia^. Ait,fanäi
Petri. Num apoßolijnquami Aiebat. Deinde
contemplans magnitudincm articuli,quigigan
iis uideripotuerit : Oportuit, inquam,Petrum
fiiiffe uirum pragrandi corpore. Ad hanc uo^
cernè comitibusquidam incachinnumfolutus
eR,id certè molcftè tuli.Nam ß is ßluißctycedi
tuus nos nihil cclaffct reliquorum. Eum tafneh
utcunque placauimus datis aliquot drachmis.
Ante (vdiculam erat teélii,quod aiebat hyber^
.no tempore,càin nix obtexiffet omnia,ed fubi"
4ofi{iffcdclatuèhnffnquo.Subeo tcilo putei
duo
Ayuntamiento de Madrid

RELIOIONIS ERGO. 487
äuo ad ftmnum plm,fontis uenam aiunt effe
facram diuit Wirgini: liquor eß mire frigidus,
efpcax medicando capitis ßomachi'q; dolorib*.
^"E. Si frigida medeturdoloribus capitis CT
flomachiy poßhac CT oleum extinguet incen^
dium, o G YMiraculum audis 0 bone,alioqui
quid effet miraculi, ß frigida fedaret fitimi
M E N.EF ißa fané eñ una parsfabulce* o G.
Afßmabant eum fontem derepentè proßliß
fe è terra iuffu fandißimce Yirginis.Ego cun^
^a diligentercircunfiiciens, rogabum quot eß
fent anni,quod ea domuncula fiiiffet eò depor"
tata, dixit aliquot fécula, Alioqui parietes, in^
quam,no prce fe.ßrunt aliquid uetüßatis,Kon
repugnabat. Ne colmnie quidem bce lignece^
Non negabat effe nuper poßtas,crres ipfa lo
quebatur, Deinde ha'c,inquam,te¿H culmea a^
rundinea'q; materia uidetur effe recentior* Af
fentiebatur, Ac ne trabes quidem hie,inquam,
tràfuerfce,nec ipfa tigna qucc culmos fuñinet,
uidentur ante multos annos pofita.Annuebat^
Atqui cdm iam nulla cafa: pars fupereffet,un^
de igitur co nßat,inquam, hanc effe cafulam il
lam è longinquo delatam è M E. Obfecro quo
^odofefe ab hoc nodo expediebat cedituusì
o G.Scilicet incotanter ille oßendit nobis pèr^
*tetußam urßpellem tignisafßxd,acpropemQ
^m irrifit noßram tarditatcm, qui ad tam ma
^fßü argumentu non baberemus oculosMa^
K 6
Ayuntamiento de Madrid

498 PEREGR.1NATIO
ferfuafûc^ torditatis culpam deprecati, iiírÁ
mus nos ad cœiefic lac beatce Yirgims» M E.
O matrem filij fimilimamúlle nobis tantu fan
guinis fui reliquit in terris, hcec tantum laílis,
quantum uix credibile efl eße poffe uni mulie^
ri unipara^, etiam fi nihil bibiffet infaus, o G»
Idem caUfantUr de cruce dominiyquce priuatim
ac publice tot locis oßenditur, utß fragmenta
coßrantur in unu,nauis onerarice iußum onus
uideri poßint,C^ tamen totam cruce fuam baiulauit
Dominus, M E. An non tibi quoq; mi^
rum uidetur"! o Gr, Nouum fortaße dici poßfit,mirum
nequaquam,cilm Dominus, qui hcec
äuget pro fuo arbitrio, fit omnipotens.Mi*
Fié tu quidem interpretaris, at ego uereor nc
multa talia fingantur ad quceßum.oG,Non at
hitror Deutn paffurum, fi quis ipfum ad i fluni
irrideat modum.M.EAmocm à facrilegisfpo
liaUcr er mater er filius er pater Cr fpiri^
tus, ne tantukm quidem fefe cmouent intern
dum, ut uel nutu, uel crepita deterreant fielen
ßos.Tanta efinuminislenitas.o G.Sic cfi,fed
audi reliquä. Id lac feruatUrin altari fwnmoyif^
CUIUS medio Chrifius, ad dexteta mater,hono^
risgratiaXac enim matrem reprcefentatM^"
Conjpicuum efl igitur. o G.Videlicet tnclufunt
cryflallo.M EXiquidwn igitut o G.Quid h^
quidummihi narras, quum fufum fit antean^
nos mille quingentosi Qoneretm efl.Ucas ere
tant
Ayuntamiento de Madrid

RELICIONIS ERGO» 48^
im tritam albo^- oui temperatami m e.qwirt
ìgiturnudum oßentanti oQ.Necontaminetwt
lärorum ofculis lac uirgineum, m e.Probè chtis.Nam
funt,opinorj^ui os aimoueat nec pu^
rum,nec uirgineum* o G Y«VH nos uidet WYßagogus,
accurrit, lineam ueftem induit, facra
fiolam addidit ceruici,procubuit religiofeçT
adorauit, mox nobis lac facrofandum ofculan^
dum porrexit.litc in extremo altarisgradu re
ligiofe procubuimus er ipfi, Cfcnflo^- pivnic
falutato,yirginem oratiuncula tali, quam in
hoc ipfum pararam,appellauimus: Virgo pa -
rens, qua tuis uirgineis uberibus ladare me-*
ruißicMterra^ dominum filium tuum I E-
S V M, optamus ut illius fanguine purificati
proficiafnus et nos ad ßlice illam infantid colÜ
lina fimplicitatis,qua nefcia malitia,fi'audis
ac doli,lac Euangelica doärina cocUpifcit af
fidue,donec proficiat in uiru perßdTi, in menfuram
pknitudinis Chfifti^cuius filici cofortio
P'ueris in atemïi,cum patre (yjpiritu fando*^
Ämen.Mii Pia fané deprecatio. Qwd illai
GG. Yifus efl uterq; annuere,niß mefallchant
Of mIi. Nrtm fubfilire uidebatur facrü la^,ei tan
didioraliqudio affulgebat cucharißaAntaim
ntyßagog^s ad nos acceßit,tacitus quidem,fed
fabellam porrigens,qualemapud Germano^
^fß^unt,qui inpontibus " telos exigunt. m e.
Haidem fapenumero mM precatus fm ilks
Ä; 7
Ayuntamiento de Madrid

490 PKREGRINATIO:
petadbus tabcllisicäm per Germaniam iterfit
cerem.o G,Dedimus drachmas aliquot,quas it
le obtulitVirgini. lAofcper Interpretern eius
hnguce pulchre peritwn, cr iuuenem blanda
chiufdam eloquentia,nome erat,nifallor,Ko^
iertus Aldrifius, percontatus fum quàm potui
ciuilißime, quibus argumentis cognitwn habe^
ret,hoc effe lacVirginis.Id ego fine pio ftudio
fcire cupiebam, quo pofffcm impijs quibußiam
hac omnia ridere folitis.OS obturare* Primdm
myftagogus obduda fronte obticuit:iußiut in^
ierpres inßaret,fed blandius etiam* Ule uerd
blandißime,adeo utß matre ipfam nuper puer
per am talibus uerbis appellafffet, no ßierit a^
gre latura. At ^myflagogus tanf; afflatus nu/
mine quopiam, nos intuens oculis ßupentikac
uelut horroreuocem blafphemd cxecrantibus.
Quid opus,inquit,ißa percontari,càm habca^
tis tabulam authenticam^Et omnino uidebatur,
nosut hareticos eieOurus, niß drachma deli^
niffent hominis fhociam, m e n.qwfd uos in^
terimi o G.NOÍ quidcenfes"! Non aliter quàm
fiiße iñi,aut fulmine taéli,nofmct illinc fubdu^
ximuSt fupplicitcr audacia ueniam coprecatii
Sic enim comienit in rebus facris* inde profiä"
fcimur ad adiculam,hofpitium diua Virgmis*
Hue cuntibus aperit fefe quidam hierophanfa
cx lilis minoribus,nos(j; ueluti nofcitans intuC"
m^aliiuantuluprogrcßsoccuri-it alius,itidfPi
• .. contcfit'
Ayuntamiento de Madrid

RELLOLONLS ERGO. 49T
tontempUns nos:pòft etim tertius* M E.FORtaße
cupiebant te pingere. o G. At ego longè
diuerfum fujpicahar, M E. Quid ißhuei o G.
Sacrüegum quempiam fuppilaße nowM ex
mundo facrcc Yirginis,(y in mefußiieione in
tentofn effe. Itaq; faeellum ingreffus, tali preea
tiuneulafaluto matrem Virginem : O folafae^
ntinarum omium mater CT uirgo, materjeli"
eißima, uirgo pmßima,minc te puram impu^
ri uißmus,falutamus,donariolis noñris uUun^
que colimus, utinam donet nobis filius tuus, ut
fanäißimos tuos mores imitantes, mereamur
&nos perfpiritus fanóH gratiam fpirituaUter
dominum lefumintimis animi uifccribus conci
pere,femeVqi conceptm nunquam atnittere.
Amen^SimuVq^ exofeulatus aram,depofui drachmas
aliquot C^abif. ME, Quid hic uirgo^
N«Iló ne nutu dedit figm audits precatiuneu
Itrio G.Lume,ut dixi,erat ambiguu,ct illa ßa
bat in tenebris ad dextrü latus altaris. Pofire
mSmeßc deiecerat oratio prioris myñagogi,
ut no audere oculos attoüere.H Bjßius igitur
propdtonis no erat admodilcetusexitus.oG.
^mo multo Utißimus. M E,Keddidißi animu:
na mihi quoq; ^ cor ingenua dcciderat,ut tuus
loquitur Homerus, oG.A prandio repetimus
templu.ME.Audebasfujpeílus facrilegißoG.
fortaßis, fed ipß mihi fujpeßus no erofn.Nefeit
pauore mensßbi bene cofcia^Trahebat me
X 8
Ayuntamiento de Madrid

49^ PEREGRINATIO
tabuííe uifendœ cupiditasM cjul myñagogus
nos rcíegarat*Eam diu (¡ucefitam tundem inue
nimusyueràm in alto dcfixam^ut no à quibusli^
bet oculis legi poffet. MIFCT tales funt oculi, ut
nec lynceus did poßim, nec omnino lufciofus,
Itacj; legentem Aldrifium oculis obiter affida^
tus fum.nec illi fatis fidens in re tanta. m e
Excuffa eß omnis dubitafiof o G Y.Puduit me
mei,

RBLIGI0NI$ ERGO. 495
o G. V6í iddct periculum, accerfit clàftt GaU
íum, fidißimum eius peregrinationis comitem,
cr religio fe ßipuUtur ßlentium,committit illi
lac ea lege,ut fi incolwnis domum redeat,depo
mi eum thefaurum in ara diua \ir§nis,
folitur Luietii^ in augufio templo, utrinc¡;
quanam praterlabeniê mtuens:cr amnis ipfe
uidetur honoris gratia decedere numini Virgin
nis,Yi rem in pauca coßram,fepuUus eß Guil
helmus,altcrproperat,crhunc morbus corrió
pit.ls defperans fui,tradii Anglo comiti lac, fed
multis obtefiationib.adfiri^o, ut faccret quod
'fùerat ipfefailurusMoritur hic,recipitiUe,et
in aram deponit lac canonicis eius loci prafcn
tibus,qui tum temporis adhuc dicebantur regu
lares-, quales adhuc funi apud diuam Genoue^
fatn.Ab his impeirauit la^is dimidm.id delatS
in Angliam,tandem in Varathalaffum deiulit,
hue uocante mentem illius afftatu^iritus.M:E.
^ulchrè certè fibi confiai hac narration oG^
ïwd ne qua refidere poffet dubitatio, afcripta
^ant nomina epifcoporü à fuffragijs,qui lac il
lud inuifentibus no abfq; munufculo,tantu im^
partieruni relaxaiionis, quantu^ex fuo dimen^
fo largiri poffunt, M E,(^antum id cRi o G.
hierum quadraginta. m E.Etiam ^apud infi^
ros dies cRì o c. Certe tempus eß. m e. Wbi
totum hoc dimenfum femel jUcrini elargiti, no
ff^pereß quod largiaturio GMinimè.Suhfca^
K 9
Ayuntamiento de Madrid

494 PEREGRINATIO
tn cmmfubwdc cjuod dcnUac plané diucrfm
quiddam accidit hic atq; in ^ dolio Danaidum.
lllud enim càm continenter implcatur, femper
tarnen inane eß: hincß femper haurias, nihilo
tamen mimis eß in dolio, M E. Si centum homi
num millibus largiantur quadraginta, finguli
tantundem habent^ o G.Tantundem, M E. Et
fi qui ante prandium acceperunt quadraginta,
rurfus fub ccenam pofcerent quadraginta,pnc
fio ne effet quod daretur^ o G.lmoß hora eadem
decies. M E. Vtinam mihi tale fcriniolunt
effet domi, non optarim nifi tres drachmas,
modo ßc fcateài,o G.Quin optas ut totus fias
aureus,tantundem accepturus ex uoto, Veràm
ad fabulam redeoAddebatur cr illud pifcu^
kfdam candoris arfftmentMac yirginis,quod
alijs compluribus in locis oRendchatur, fatis
jquidem effe ucnerandü,hoc tamen ceteris effe
uenerabilius,quod illa abraderetur àfaxis,hoc
ex ipfis Virginis uberibus effluxifflet, M E
Yndeidconjiabat-o G,Oh,narrarat hoc uirgo
Coßantinopolitana,quce lac dcderat.TJí E •
Et illi fortaffe comunicar at diuus Bernardas*
o GJic arbitrorE.O«' natu grandi conti'^
git guñare lac ex eadem mamma quam fa^^
puer lefus, Ynde miror illum melliflua dici po
tius quàm ladifluu. Sed qúomodo lac Yirgir^if
dicitur,quod nofiuxii ex uberibusio G,floxia
cr illud, fed faxo, cui forte ladans infidehats
Ayuntamiento de Madrid
excc-

RELIGTONIS ERGO. 49F
excepta concreuitjeinde uolente Deo fic muU
tiplicatm eß. M E o G. HÍÍ
jta¿¡- perct^isydum pcirmus abita obambulan^
tes interim, CT ß offerretur fpeñatu di^
gnwn circunf^'c^antes,rurfum adfunt myßago
gi*^limis intucntur,digito fubnotant,accurrut,
^beunt,recurrunt, nutant, uidebantur compeU
Uturi, ß ßiiffct audacia: fatis* M E. Nihil ibi
mtuebasì oG.Imo fadem illis'^obuertiyfic arri
dens er intuens, quaß ad copellandmn inulta
rem,Tandem unus aggreffus,rogat quod mihi
nomen cßet,iedo*Num is eßem qui ante bien^
mm afpxiffet uotiuitabellam literis Hebraic
cis.Fatebar effe WF .'K E N.SÍHBÍS Hebraici^
o G.Minimèyfed ißi quicquid non intelligat,
'Hebraica uocant* UioxaccerßtusMconijcio,
uenit illius collc^ -mfmoevrif^f. M E.QKOCI
ißhuc dignitatis nomen eß ì No hahent Abba
temi o G.No«. M E. Cur ita- o G* Quia
fciunt Hebraicè* H E, No« cpifcopumi o G.
^equaq;.M. E.Qumobremì o G.Qma Vir^
go pauperior etianmum cß,quam ut emat pedum
ac mitram nimio uenalem* M E.NO« faU
tem Príepofitüf o G.Ne id quidemME.Qwd
ohßatio G.QuiaVrcepoßtus dignitatis eßno
men,non fan(limoni¿P,Et ideo canonicorücoU
legia nomen Abbatis reijciüt,Prcepoßti liben^
ter ampkóluntur. H E. Atqui wp^rcitf
f^tehac audiui ttun§» o G*NÌ^ tu magnopere
Ayuntamiento de Madrid

PER.EÖR.INATIO
rudis es GrammticesME v7ipo7tpwrotf noui
in tropismo G. TçnesMÎc qui Priori proximus
cß. Prior eß poßerior, M E. Suppriorê DRVIÍ.
o G Y.Ii me faíutauit fatis humaniter, Narrat
quantopere fudatu fit à multis.ut uerfus eos le
gerent ; quotßußraexterfaperßficilla. Quo^
ties adueniffet aliquis uetußus TheologiiC aut
Iuris doâor,adduâus eß ad tabellam:alius di^
eebat eße literas Arabicas, alius fiéhtias : tan^
dem repertus eH qui legetet titulum» ¡s deferii
ptus erat uerbis ac literis Romanis, fed maiu^
ÍÍMIÍÍ. Gneci uerfus erant defcripti grcecis ma
iufculis, quce primaß>ecie uidentur reßrre ma
iufculas latinas. Rogatus deferipßfententiam
earminü latine, uerbum uerbo reddens. Huius
Opelice «IM prcemiolum oblatü coßanter recti
farem, afßrmans nihil effe tam ardm quod in
\irginis fanilißimcegratiam non effem cupidißime
fadurus, etiatnß literas iuberet illinc
perßrre Hierofolymam. M E» Quid opus te
grammatophçrOy quum iUi tot angeli adfint Ì
manibus atq; à pedibusío Q.llle protulit è cru
mena Ugni fragmenta defedum è trabe, in qu^
Virgo mater uifa eß confißere.Odor mirus
protinus arguebat effe ran oppido facrd. Ego
uerò tam infigne mt*nus pronus CT nudato cA
pite, fumma cuueneratiçne te/q; quatercp exo
fculatus, repofui incrumenam» M E.Li^ctnc
mdere" o G Y.Per me quidem licebit. Cceteru
^ ßie^
Ayuntamiento de Madrid

RÌLIGIONIS ERGO. 497
ieiunus no fi, aut fi node próxima fitii tibi res
fum tixore^non fuaferim ut uideas.M e. Often
de^mbil periculi» o G.En tibi. ME. O te bea^
tum ifto muñere, o G. Ego,ne fis infciens,non
fermutarim hoc tantillum fragmentulum cum
uniuerfo ^auro Tagi:mcludamauro,fed fic ut
per cryftallum pelluceat» Tum Hyfteroprotus
ubi me uidet tam religio fe geftientem eo munti
fculo, iudicans non indignum cui maiora quo^
comitterentur, rogai num quando uidißem fe^
creta Virginis.Eauox me nonnihil commouitp
non tamen aufus fum percontarí, qua diceret^
fecreta Virginis» Siquidem in rebus tam facris
etiam lingua lap fus non uacat periculo. Nega
me uidiffè, fed uidendi cupidiftimum effe dico.
Inducor iam uelut afflatus numine.Accendiuce
una atq; altera tada cerata,oftenditur imagjm
cula nec magnitudine, nec materia, nec opere
pracellens,feduirtutepollens. MEN.Mol«
RO multum habet momenti ad adenda miracu*
la* Vidi ChriHophorum Lutetia non Y ha^
niaxiaum aut 'coloffaum, fed monti iufto pa^
*'em,nullis tamen illic miraculis nobilem, quoi
quidem audierim. o G. Ad pedes Virginis eñ
gmma, cui nodum apud Latinos aut Gracos
nomen inditum : Gedli à buffone dederunt no^
nten,eo quod buffonis effigiem fic exprimat,ut
nulla ars idem poßit eßicere.Quod'q;maius
^ß ntiraculü, pufillus eft lapillus, no prominet
Ayuntamiento de Madrid

499 PEREGLTLNARIO
huffonis imago,fed in ipfagemma ueìut wciu>
fapellucet. ME» TortaßiimagmantuY huffo^
nisfimilitudinem, quemadmodum in fefíaßi^
eis flirpe imaginaniur aquilatn.Et quemadmo*'
'dum pueri, quid non uident in nubibusl dracff^
nes ignem ¡pirantes^montes igni candentes,ar
'matos concurrentes* o G. Imàne fisnefciens,
'nullus buffo uiuus euidetius exprimitfeipfum,
quàm illic erat exprcffus. m e. Haüenus per^
tidifabuJas tuas, pofthac alium qu(ere,cui per
fuadeas dehuffone*o G.Nibil mirum eft
nedeme, te fic affeäü eße. Nec mihi quifquam
perfuafurus erat,etiamfi totus ordo Theologo
rum affeueraffet,nifihis oculis,hifce inquam o^
• CMIÍÍ uidißem,intuitus eßem,comperißem*Scd
interim mihi uideris fatis iniurius rerum natu^
ralium*H E.Quamobrem^quia non crcdo uo-'
' tare afinosí o G . A n n o n uides,quàm ludat ar
tifhc natura in omnium rerum coloribus ac for
' mis exprimendis, quum alijs quidem in rebus,
fed precipue ingemmis ^ deinde quäm admi'^
randas uiresgemmis illis indiderit prorfus in^
crcdibiles, ni cominus experiètiafaceret nobis
' fidcmi Die mihi,crediturus eras chalybem inta
(lum à magnete attrahi, CT rurfus ab eode de
pelli ßne contaílu, niß uidißes oculisti M E i^»
Proßüo nun§,etiam ß decem Arißotcles mihi
' deieraffent.o G.Neprotinungitur fabulofum
(lames,ß quid audis nondum experimento CÖ"
pertu^^
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOÍIIS ERGO.' 49
pcYtm.^ In ceraunia fiilminis uidmus imag>
nmyin pyropo uiuum ignm,in chalaxiagratt
Ainis cr fpcám cr rigorem,etiam fi coijc'tas
in medili igncmiin fmaragdo profiindas ac pel
lucidas maris mdas : carcinias cancri marini
fpeciem imitatwr, echitcs uiperce, fcarites fcari
fifcisyhieracites accipitrisygeranitcs giruis coU
lum effiüum exhibct : cegophthalmus caprina
cculu oftcnditicft ([ui fuillum,eft qui tres fimul
hominis oculos: lycophthalmus I«pí pingit ocu
lum quatuorcoloribus, rutilo crfanguineo,in
medio nigrum candido cingitur ; cyameamni^
g^am fi aperias,fahamin medio reperiesidryi^
iestruncumarboris cffingit, alligni in modum
ardet quoc^:eißites ornarcißites hcederà
pinfftjaßrapiasjiilminis radios è medio candi
do frucyaneo iaculatur : phìegontites incenditi
intus oflendit,quod no cxeat:in anthracitide ui
deas fcintillas quafdam difcurrcre:crocias cro^
ei colore reddity rhodites rofce, chalcites cerisi
aetites aquila cxprimit,cauda candicante: taos
pauonis piilurd habetjchelidoniaaJpidis:myr^
mecites innatam habet fonnicterepentis ima^
ginem : cantharias fcarabeum totum expri-
^itifcorpites fcorptum mire depingit.Sed quid
ego h

SOO PEREGRINATIO
in hac gemma buffonm exprcffumiM E.Mi'
Yor naturce tantum eße ocij, ut ßc ludat omnia
rerum mitatione. o c.Voluit exereerecuriofi
tatem humani ingenij^nosls^ uel ßc ab ocio fro
feilere* Et tarnen quaß nihil fit cuofallamus
ttedium temports,infitnimui in morionesjn rf^
leasyinpretßigiarum ludibrio, M enßima
prcedicas.o G.Addunt quida>n nonleues, hoc
gemmarumgenus fi admoueas aceto, innatare
motis etiam membris. M E.CKT buffoncm ad^
dunt Vitgjinii o G Y.Qjda hcec fpurcitiem o^
mnem,uirulentiamyfafium,auaritiam,etquic^
quid efi terrenaru cupiditatuyuici ,calcauit, ct
tinxit*M. E. Yce nobis qui tantum buffonumg^
ramus in pedore, o G.Puri erimus,fi fiduld co
iamus Yirginem.M E.Quomodo gaudet ccB
o O.Gratißimum illi cultum prceßiteris,fifiic
ris imitatus* M E»^ N^MFRO dixifii, fed ifthuc
perdifficile eft* oG, Eft fanè,fid idem pulchcr
rimum, M E, Agè, perge quodcceperas* o 0,
Deinde commonfirataureasargentcas^ fbt^
tuas. Hcec,inquit,merèaurea eft, hcec argcn^^
tea inauratataddit fingulis pondus,preciumy(tc
doni autor e.Cum ad fingila mirahundusff^
tularcr Vir ff ni tam beatam opulentiam,fnyß^
gogus,Quomam,inquit,uideo te pium fpcäa^
torem,non arbitror cequum,ut te quicqua>n cc^
lem,uidebis quce Virginis funt fecretißima'fi^
mVq^depromitcxipfo altari mundum rc^
Ayuntamiento de Madrid

RELlGlONlS ERGO» jfOi
ttclmirahilim, cuius fingulas partes fi pergarrt
recenferejies hic nonfuffecerit narrationi.Sic
ilia fané peregrinatio mihi filicifiimé cefiit.
Expletus fum affatim jf}edaculis,crhocin^
ivfiimabile donu mecum aufiro^pignus ah ipfa
yirgine datu. M E. Nullwnne fecifii periculu^
quid uuleat lignum tuumi o G.Fecv.in diuerfo^
rio quodam ante tridmi reperi quendam mente
captunucui iam parabaniuruincula, Itgnu hoc
fuppofitu eñ illius ceruicali clam ipfo, obdor^
mijt fomno profundo pariter acprolixo,mane
furrexit integra mentis. MEN» Now fiierat
phrenefís,fed^paroeniafortaí¡is*iiuic malo fa
let mederi fomnus,o G. Cüm libehit iocari Nie
nedeme,fac aliam tibi quaras materiam: in di^
uos iocis ludere ncc pium eñ, nec tutum, Imd
uir Ipfe narrabat fibi infomnis apparuiffe mu
lierm admiranda fpecie,qua pocuia ipfi por^
rexerit. M E.Elleborum opinor,o G.ìfiuc in^
cerium efi, illud certifiimuf homine mentis effe
tompotem* M E,FraterifliThomam Cantua^
Henjfm archiepifcopum^o G, Minimé gentiu.
^uUa peregrinatio religiófiOKM E, Audire ge
fiio,nijì moleñum ejl. o G.lmo te quafo,ut aU
días, Cantiü diciUir ea parsAnglia,qua GaU
liam cr Flandriam fpedat. Huius metropolis
^Ji Cantuaria,In ea funt duo monañeria pene,
eontigua^utrunq; Benediólinos hahet. Id quoi
Weí diui Auguñini tiiulü, uidetur antiquiusi
Ayuntamiento de Madrid

^.OZ PEREGRIKATIO
hoc ({uoànuncafpcllatwrditÁThoma,feda
archicpifcopifiiiße uidctur,ubi cum paucis clc
äis monachis uitam agerct^ciucmadmodum cf
hodic preefidcs habent adcs cccíefía conti^
guas,fcd ah tedibus rcliquorum canonicoru fc^
motas. Olim cntm frrè tm cpifcopi,tum cano
niciymonachi crant* Id arguunt manißHa rcrS
ucftigia. Tempìum autcm diuo Thoma facru
tanta maicßate fefe engit in cockm, ut procul
etiam intuentibus religione incutiat.Ita^ nunc
pio fplendore uicini luminibus officii, or ha
antiquitus religiopßimu uelut obfeurat. Tut^
res funt ingentes dua, procul ueluti falutantcf
aduenas,miro'q; nolani cenearu boatu Unge U
te'q; regionem uicinam perfonantesJn uedibu
to templi,quod efl ad Auflrum,flant faxe fcul
pti tres armati,qui manibus impijs uirum fan^
fiißimü trucidarunt: addita funt gcntis cogmh"
mina,Tufd,Fufci,Berri* M E.Cur tanttimbo^
itoris habetur impìjsì o G. Videlicet idtm ho"
noris habetur ijs, quod habetur luda, PítáWj
Caipha,coborti militií fceleratoru, quos op^^
rofefculptos uides in auratis altaribus* Adduft
tur cognomina,ne quis poflhac ufurpetglon^
eaufa. Ingerutwr oculis,ne quis aulicus poßb^^
mjciat manus uél in epifeopos, uel in po^eßio
nesecclefia. Nam tres illi fatellites à pcraílo
facinore uerßfunt in rabiem,nec reddita mens
ift, niß implorato Tbomcefanüißmfaußrc*
ME«
Ayuntamiento de Madrid

RELIOIOÑIS ERGO.
M E.O perpeíuam martyruclmcntiam. o G.
Ingrcßis apcrit fefcfparíofa qiuedam í^dificif
maicftas.Ea pars quosíibrt rccipit m E.Nibíl
ne illic uifcndumí o G.Nihil prceter ftruQurcc
molem, cr libros aliquot colmnis affixos, in
quibus eß EuangeliwnNicodcmiyOr fepuU
chrum nefcio cuius. M e. Qk/J dnnde< o G y.
Cancelli fèrrei fic arcent ingrelfkm, uteonjpe^
(lum admittant eiusß*aäJ,quod eft inter extre
mam cedem cr ebort,qucm uocant,locum. Ad
hunc eonfeenditur multisgradibus, fub quibus
teftudoquccdamaperitingreßumad latus feptentrionale.
Illic oßenditur altare ligneü diuaíVirginifacrü,pufillum,nec
ulla re uifendü,
nift monumento uetuftatisjuxum hifce tempo^
ribus exprobrante. illic uir pius dicitur extrc
mum uale dixiffe Yirgim, quum mors immine^
ret. In ara eß cujpis gladij, quo pnefeäus eß
uertex optimi pnefulis, ac cerebrum cofiifum^
uidelicet quo mors effet prtefentior. Huius ßr
^ facram rubiginem amore martyris rcligiofe
fumus exofculati. Hinc digreßifubimus ^ cry^
pfoporticU'.ea habet fuos myftagogosiillic pri^
^àm exhibeturcaluaria martyris perforata,
reliqua teQa funt argento, fumma crani) pars
nudapatet ofculo, Simul oftenditur plumbeala
Thomcp Acrenfis titula habes infculptu.
^^rident ibidem tn tenebris indufiacü icma,cin
S''Htibliguria'q;,quibusantißesillefuhigebat
Y I
Ayuntamiento de Madrid

^04 PEREGRINATIO
carnm fuam, ipfo ajpedu honorem incutien^
ti

RELIGIONIS ERGO» SOF
reíiciuiarum.M.E.Sacrileguntuotum>- oG.Fa^
tror, crfuppiex ueniam precatus fum à diuo
priufquàm pedem efferrem templo. Poñ hcec
ducimur in facrariüiDeus bone^quce illic pom^
pa ueftium holofericarum^qua uis candelabro
rum aureorü\lbidem utdimus pedum diui Tho
ma. Videbatur arundo lamina argentea obué
ftitatminimü erat ponderis, nihil operis,necal
tius quàm ufq; ad cingukm* M E. Nulla auxì
o O^Nullam uiduOftenfum efl pallium,holo^
fericum

FOTF PEREGR.INATIO
inopinaiuspene totam illam fiUcitatem inter-turbauit.M.
E.ExpcÜo quid mali dicas.o G r ^
Hic minima inijt gratia comes meus Gratia-nus.Is
àprecatiúcula rogauit myñagogum ap
fc/Jorem:Heus,inquit,bonepater,uerúmneeft
quod audio,Thomam,dum uiueret,fiiiffe hevv
gnifiimum erga pauperes^ Vcrifiimtí,inquitil
le : ccepit^^ multa de illius erga tenues benefit
centia comemorare. Tutn GrutianusiNonar-^
bitror eum affeñum in ilio mutatwn effe, nifi
forti in melius. Affenfus eñ myfiagogus. Mf
fum ille : Qum i^tur uir fanóìifiimus tam
beralisfuerit in egenos, cin adhuc pauper ep
fet, cr ipfe prafidijs pecuniaru egeret ob cot
pufculi necefiitatem, an non putas aquo ani^
mo laturum nunc, quum tam opulentus fit, neC
ullius egeatffi qua mulier paupercula, domi ha
bens libcros famélicos, aut filias ob do tis ino^'
piam de pudicitia periclitantes, aut marituftt
morbo decumbentem,omnibus^ prafidijs dc^
fiitutum,precata ueniam, detrahat ex bis taü^
tis opibus cdiquam particulam fubkuandafu^
milia,uelut a udiente fumens uel dono uel mu^
tuòt Ad hcec càm nihil rcjponderet affeffor ca
pitis aurei, Gratianus, ut eñ uehemens, EgOp
inquit,plane confido fandifiimum uirum eti^
gauifurum,quód mortuus quoq; fuis op'busfup
leuaret inopiam pauperu. ibi myftagog^ ^^^^
rugare fiontem, porrigere labra, Gorgoneis
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIOKIS ERGO. /0.7
ccuíis nos obtueiri,nr( dubito quin fputo conui^
ci^síf; nos dedurus fucrit è tcmplo,nificogno^
uiffht nos ab arebicpifiopo comendatos.Equi^
d e m utcunq; placaui Mandis ucrbis iram bornia
nis,negans Gratianum qmcquam borum ex a^
nimo íoquiyfcd fuo more ludcreyfimul^ drach^
mas aliquos dcpofui. M. E.Ego fané Uiam pietatem
uehementer approbo. Veru mihi nomiti
íluam ferio uenit in mentem,quo colore poßint
excufari à crimine, qui tantum opum infumunt
tempíis extruendis, ornandis,íocupletandis,ut
Julius omnino fit modus.Tateor in facris ueßi
bus, in uafis Umpíi, deberi cultui folenni fua^n
dignitatem, uolo CT ftruäuram habere maiefìatem
fuam.Sed quorfum attinent totbaptifle
ria,tot candelabra,tot ßatuitaurecei quorfum
crganorum,qu

$0S PERBGRINATIO
pro fdoriiegioy deinde contrahunt manus fuas
qui dare folent, infuper cr inuitantur ad rapi
nam, igitur haru reru magis illi cuftodes funt,
quàm domini*Deni¿¡; malim uidere templü fa^
era fupelleäile luxuriant, quàm, ut funt quce^
dam,nuda,fordida,flabulis equoru fimiliora $
templis,M E, At legimus olim laudatosepifeo^
potquiuafa facra diuendiderunf, ea^ pecu^
nia fubuenerut egenis. o G.Laudantur CT ho
die,fed laudantur tantu, imitari nec licet,nec U
het opinor,M. E,Remorar tuam narratianent»
Nunc expeäofabul(V cataftrophen, o G,Acci
pe, paucis expedid. Inter htecprodpjt fummus
ille myñagogus, M E .Quifnam^ Abbas loci^
o G,Níitra>n habet, cenfus habet abbaticos,fo
la nomine caret, ^ Prior dicitur ob id, quod
Archiepifcapus Abbatis loco eft.Nam antiqui
tus quifquis erat eius ditionis Archiepifcopui,
idem erat cr monachus, M E^Equidem uel ca^
melus appellari fuftineam,fi cenfus eßet Abba
te dignus* o G, Mihi quidem uifus eñ uir pi^
iuxta cr prudens,ne^' ScoticceThealogii^ ru
dis. Is nobis aperuit thecam,in qua reliquií fan
di uiri Corpus quiefcere dicitur* MEN.Vfdíft
oJJa

RELIGIONIS ERGO, JROP
eehantyfiitehant acfulgurahant omnia: qtuedd
fupcrabdt oui anfcrini magnitudine, ibi multa
cum uencratione cmunßabant aliquot monachiyfublato
tcgumeto adorauitnus omncs,Vrior
candida uirga demonftrabatcontaäu fingulas
gemmas, addcns nomcn Gallicum, precium,et
autorem doni.Nam prcecipuas monarchi do^
WO mifcrant. M E. Oportuit illum eße pradi^
tum infigni memoria, o G.Keélè coieäas,quan
quam iuuat CT exercitatio,frequeter enim hoc
^git.Hinc reducit in cryptoporticü. Illic domicilian
habet Yirgo mater,fed fubobfcurum,femel
atque iterumßrreis caftcellis circunfepta.^
ME n.QuidmetuitìoG y.Nihil,opinor,nifi
fures.Nec enim unquam uidi quicquam diuitifs
onuftius,Mi.Ccecas mihi diuitias narras.oG..
Admotis lucernis uidimusplusq; regale ¡peda
(ttlum. M. E s.Vincit opibus Parathalaßiam^
OG. specie longè fuper at, abflrufa nouit ipfa.
H

STO PEREGRINATIO
pufcuU. ìhi mm Gratianus rurfum non optu
mam inijtgratiam, Huic CT Anglo, CT noto,
ncc mediocris autoritatis uiro. Prior benignus
unum è linteolis obtulit dono,credens fefe munus
longègrutißimum off err e. Sed Gratianus
hic parumgratus,nonfinefañidij fignificatione
digitiscontreäauit unum,CT cotemptim
repofuityporreäis lahìjs, ucluti poppyfmü imi
tans, Na^n hic illi mos erat, fi quid offenderci,
quod tamen cotemnendum eße iudicaretMeü
animum fimul CT pudor, CT timor difcruciabant*
Prior tamen, ut eñ homo non fiupidus,
dißimidabathoc faiium,nos'q;poß oblatum ui
ni poculum humaniter dimifit, Qj^ rediremus
Londinum. MEN, Quid oportuit,quunt
iam non procul abejfes à littore tuoi o G. Sic
eñ. Sed ego liitusiÚud per quam lubens fUgi,
magis infatnefraudibus ac rapinis,quàm ullt
funt Malea naufragijs. Dicam quod próxima
uidi traieäione*Complures à littore Caletienfi
fcalmo deuehébamur ad rutuem maior em. In
bis erat Gallus quidam iuuenis,pauper ac pan
nofus^Ab hoc exigunt dimidiü drachma. Tan
tum enim extorquent èßngulisob breuißintant
ueüationem, ille excufabat paupertatem, iß^
per iocum explorant falicet,ac detraéis calcéis
inter fuppa¿ias foleas reperiut decem aut
duodccimirachmas, eas eripiunt palàm riden
US, CT conuicijs ludentes in fceleratum Od^
Ayuntamiento de Madrid

ÍLELIGIONIS ERGO. fit
lum, M E S.Quidiuuenis ioG, Quid aíiudí
fíebat, MEN.Num ex autoritate faciebant
iftaio G.Prorfus eadcm,quafuranUir ßtrcinas
hofpitum, qua toUunt crumenas,fi quando da^
tur opportunitas. M E. ìAirwn eji iftos tantum
auderefacinusytot teftibusconfcijs. o G Y.Sic
affueueriityut re&èfieri putH.SpeCiabat è malore
naui compìures incymba, aderant aliquot
Angli negociatores, quifiruñra obmurmura^
bant.llli uelut in re faceta gloriabantur depre^
benfumfceleratu Callum.MB.Ego iftos mari
timosfUres ludens ac iocans fubigerem in crucem.
o c Y. Atqui talibus fcatet utrunq; littus.
Htc mihi conieiiayQuid domini faciantyauftnt
càm talia fitresi Proinde pofthac quaslibet am
bages malimyq; illud compendia. Ad ha^Cyque^
admodu ad inferos facilis defcenfusyfedreditus
diffieilimusy ita per hoc littus ingreffus no admodumfacilisycxitus
dißicilimus eft.Hcerebit
Londini nautcc aliquot Antuerpienfes,cum iU
iis decreueram me mari comittere, M E. Habet
ea regio nautas adeò fangosi oGY,Vt fimia
femper eñftmia, fateor, ita nauta femper eß
f^ituta: ueru ft ad hos conjhas qui rapto uiuere
^idicerut,angeli funt.iA E,TAeminerOyp quàdo
^e quoq; libido ceperit eam inftdam inuifendi,
Sed in uidrediyunde te deduxi*o G.Ergo Lon
^btu petentibus baud procul à relióla Cantuafi^murrit
uiauebementereaua fimul crun^
y ^
Ayuntamiento de Madrid

PERBGRINATIO
guHa,prceterea decliuis fic utrincy abrupto a¿
gerCyUt non poßis efßigcre : nec uitari poteß,
c^uin hòc facias iter. Ad eius uice ¡¿euum latus
eß mendicabulunt alicjtiot feniculomtab ijs pro
currit alic¡uis,fimulatc¡; fentiüt adueniente equi
tern, conßiergit aqua facra, mox offert calcei
fummd partem obuinäain cereo circulo, in quo
uitrum eßgemmce Jpecie^Exofculati dant man
mulum. m e.i« eiufmodi uia malim mendicabu
ium feniculorüi quämgregem ualentium latro^
num. o G, Gratianus equitabat mihi finiñer,
propior mendicabulo : confperfus eßaqua,tu^
iit utcunq;i y hl porrigeretur calceus, rogabat
quid fibi Uellet* Alt calceum effe S.Thomce. In
candidi homo, CT ad me uerfus, Quid,inquit,
fibi uolunt hce pecudes,ut ofculemur calceos o^
mnium honorum uirorumì Qmn eadem opera
porrigunt ofculandum Jputum, alia'q; corporis
excremeta'ílÁifetebatme fenicuh,dato^ num^
mulo eonfolatus fum trißem,ME*Meafenten^
tia,non ömnino prceter caufam incanduit Gra
tianus. Si calcei folece'q; feruaretur ut argumen
tumßugalis uitce,non improbaremxcceteru im
pudenS mihi uidetur,foleas,calceos,cr fubliga
riacuiquam ofculanda obtrudere. Nam fi quii
id fua ¡ponte faciat ex ingenti quodam pietas
tis affeGu,uenia digmm arbitrer* o G.Vrceßa
hat ißa nonfieri,ne quid difsimulem : uerü eX
his rebusquce fubito (orrigi no poßunt,foleofi
quid
Ayuntamiento de Madrid

kELlGlONiS ERGO.
tiuid inefi boni decerpere, DeMabat interim
animu meum ilia contemplati o,uirum bonu effe
fimilem oui:malu,Hoxiee befiia.Vipera po^
fieaquafn perijt,mordere quidem no potcß,odore
tamen fanie^ infidi ; Ouis càm uiuityladt
nutritylana ueftit,fociura ditat : mortila porrigit
utilecoriUm,tota'q; efculenia eßdtidcm uiri
firoces,^huicmundo dediti,dum uiuuntyom
nibus incomodi funi, mortui ftrepitu nolarum,
ambitiofafepultura molefli funt uiuis, nonnuti
quam cr fuccefforum inaugurationibus, hoc
eñ, nouis exaäionibus t probi uerò nulla non.
ex parte magnam omnibus de fe prabent utili
tatem* Velut hic diuus,dwn in uiuis eßit,exem
pio, dottrina, monitisad vietatem inuitabat,
confolabatur dcflitutos, fubleuabat egenost ac
mortui pene maior utilitas, Extruxit hoc locw
pletißimum templum,facerdotü ordini per uni
uerfamAngliam plurimunì autoritatis concilia
«íí.Hoc deniq; caled fr agmentuni alii egcnorum
conuenticulunt* MEN.E]Í quidem ifla pia
eontemplatioifed demiror te, quum iflo fls ani
nio, nunquam inuififf e antrum 5. Patridj, dé
quo prodigio fa quadam uulgd iaäant,nec mil^i
fatis uerifimilia»o GJmJ nulla htc tam pro^
digiofa potefl effe narratio,quin res ipfafupe^^
ret, MEN.ErgoiUucquoq; penetrañi'!oG^
Nauigaui paludem uerè Stygiam, defcenaiin
M^i Auemii wdt quiequid apud wfèrósge^
Y 7
Ayuntamiento de Madrid

|14 PBREGRINATIO
titwr* M E.Bcííríí me, fi nongraiuheris refer-'
re, o G»Sit hoc colloqui^ noñrx prooemium,fatis,ut
arbitror, proHxum, Eo domu, ut lubeam
adornari coenam : nam adhuc impranfus fum,
MES, Cur impranfusinwn rcUgionis gratial
o GMinmè,fed inuidia caufa. M. E.NMW inuides
uentri tuoi o G, Imo rapacibuscauponibus,quiquum
nolint quod aquum eft appone^
re,tamen non uerenUir ah hojpitibus quod ini^
quum eßexigere. Eos ficulcifci foleo* Si fpes
datur coena lautioris uel apud notii, uel apud
pandocheum paulo minus fordidum, in pran'
dio laborat mibiftomachus. Sin prandiwn ohtulit
fortuna quale uolo, fub coenam incipit do
lere ftomachus* MEN. NO« pudet uideri pareum
ac fordidumf o G. Menedeme,qui talibus
in rebus pudoris impendiumfaciunt,crede mihi,malè
collocant fumptum. Ego meum pudorem
alijs ufibus fcruarc didici, M E. lamfitio
reiiquufabulaiquare me in coena expedía conuiuam,ibi
narrabis commodius, o G.Equidem
habeo gratiam, qudd ultrd temet offers con^
lúuam, quum multi uchementcr rogati pernegentifed
hac tibi conduplicabitur gratia, ft ho
die domi coenes. NÍÍW mihi tempus hoc fume-tur
falutanda familia .Caterum habeo confilium
utriq; noftrUm comodius* Cras mihi uxo^
ri'q; mea domi tua adornato prandiü, tum uel
ufque ad coenm proftrenucr fabula, donec te
Ayuntamiento de Madrid

RELIGIONIS ERGO.
fatearisiam e/Jefaturu, crßuoleSyncirtcarnd
quidem te defiituemus. Quid fcàbis caputi Tu
paradnos bona fide ueniemus* M BMalim in^
emptas fabulas. Veràm agè prandiolum dabi^
tur, fed infipidum,nifi tu bonis fabulis con^
dias. o c.Sed heus tu, ninne titillât te animus
ut has peregrinationes obeas\ M E.?orta[fe ti
tillabit,ubi tuperorauerisinuc ut affe&us fufn,
fat habeo fiationes obireRomanas. oc.Roma
nas,(it(iKomànunf;uiderisì ME. DicamSìc
domiobambulo,ingredior conclaue,cwo^a^ut
falúa fit filiaru pudieitia. Rurfus hinc in offici
nam,contcmplor quid agant famuli famulaif^z
inde in culinam, circunfpidens fi quid opus fit
admomtuèinc aliò atc¡i alio,obferuans quid a^
gant Uberi, quid uxor,foíicitus ut omnia fint in
officio. Hce mihi funt fiationes Roman

SCHOLIA.
modum pia, f ^aòr/ypafwdeRycibipfo
feriptam, quemadmodu oracula dicuntur XÙT^

SCHOLLA. FTJ
triHMTrsnin id eRyExfauerutyOmnéus
autem in pedes decidit animus* r ITE* fao
dimenfoyid eßyex modo praferipto .Komamts
emm pontifrx è dolio promit,epifcopis eertus
modusprafcriptusefi* s VÁpudinfiros.)
Nam ad purgatorium nunc prorogant relaxa
tiones,ubi nullus efi dies,CTtamen dies uocaU
i ^ Danaidumdolium.) Videprpucrbium.
u ^LimisM eftiOculis obliquis ac femiclaufis,
quomodo fe ajpici leones indigndíur, x ^Au
to Tagi.)Tagus inter fiuuios aurificos comemoratur,
y ^Hamaxiaü,) Hamaxiaa Grce
eis dicuntur pragrandia^quafi qua plaufiri iu
flum onus fint* x ^Coloffaum,) Coloßi
dicuntur imagines ad miraculum ufq;glandes*
a ^Inceraunia») VidePliniumde gemmis*
i ^Numero dixißiyid efi,expeditè,cr compendio,
c ^Paroenia,idcß,deliratioexuino,
d ^Cryptoporticus,idcHyfubtcrranea
porticus,qua paratur aduerfus afium folis.
ixe YoAri A»
LANIO, ET S ALS AMENTAI^I VS.
L A.DIE mihi infulßßime Salfamentarie^nondum
emißi reßimf. SAL. Keßim Lanio"! l A.
fia reßim. sal. Cui tandem reií l A. Cui,niß
fujpendioís AL* Emanialif,menondwnufq;
adeo tcedet huius uita* L A. At breui tadebit.
^ A L. 1« luitem ipfum iña uertat Deus aliquis
pitm*Scd quid eß malií l A.SÍ nefcisJicatn,
y 9
Ayuntamiento de Madrid

fi3 IXOYO^ARIA.
Infiat iibi tuif^ plane Saguntina, quodaiuntp
famcSyUt res prorfus fit uobis ad laqueum redi
tura. SAL. Bona uerba Lanio.ìfta fint hofti^
bus noftris. Vnde nobis cx Lanio repente pro
difti Pythius c^uifpiam, ut dimncs tanta calami
tatemé l A. Non eft diuinatio,ne tibiblandia^
ristres ipfaadeft inforibus.S a l.Enecas^cedc
rem ft quid habes. l a. Aedam tuo magno ma
Io. A Komano fenatu uenit cdiíiüy ut poßhac
liberum ftt cuiq; uefci quibus uelit* Qmd igitur
tibi tuo'q; ordini reftatynift bulimia cum putrii
bus falfamentisi s a. Per me quidem uel lima^
cibusyuel urticis ucfcatur» qui uelct.At num in^
ierdiélum eft cuiqua^ne uefcatur pifcibusi LA*
Non, fed data poteftas uefccndi carnibus qui^
bus jùerit coUibituS A.Siue uana pradicas^tu
potius dignus CS fufpedio: ftue uera,tibi potiuS
parandusfunis^Nam mihi pofthacfpero quaftum
ubcriorem. LA. Imo prouentii uberrimi^
fed efuritionis ufq; ad faturitatem: aut fi mauis
audire latiora, poßhac longè mundius uiues,
nej; quod folcs,\ubito nafum emunges pitui^
tofum crfcabic fruticantè.SA.Ohc^uenimuc
ad fummuycacusconuicia iacit in lufcum, quaft
uero quicq; apud laniones purius fit ca parte
corporis,qua dicitur femper^lotione fuperior-
Vtinam uerum effet quod annuncias,at uereof
ne me conijcias in fai fum gaudiwn. L A* Tibi
cmidem nimiü uera nuncio.Scd unde tibi qua^
fluni
Ayuntamiento de Madrid

IXEVO^ARIAJ ftp
pum promittis uberiorei S A. Quomam co ui^
dco rccidißc mores hominum, ut quoductitum
fit, impotentius appctant. LAN. Quid tum
poftca\ SAL. Quia plurcs abftinchunt ah cfu
carniUf tèi pcrmiffa eft uefccndi poteftas, nec
ullumerit lautwn eonuiuiwn abfque pifcibus,
quemadmodu apud prifeos fieri confueuit.Ita^
que carnium efum permißuni gaudeo, utinam
Crpifcium ejus effet interdiélus, auidius hi
ucfcercntur homines* l A,Piummeherculcuo^
tum» s A L.HOÍ optarem,fi,quod tufacis,nihil
aliud fpedarcm § pecunia: lucrum,cuius amo
re Ui craffam iftam c^ carniuord anima ^ d\ji
manibus deuouifti, l a. Salfus es totus, quum
infulfa fit oratio. S A. Qu^ ratio comouit Ko
manos,ut tot fcculis obferuatam legem carnairiam
rclaxarint^ lan. Nimirum hoc ipfa res
iandudum illis perfuafit.Kcputdt id quod cRt
per falfatncntarios inquinari ciuitatcm, infici
tcrram,ftumina,acrem,cr ignem, p ^w^J
aliud efi elementum,eorrumpi corpora morta^
Hum; ex pifcium enim cfu corpus impleri putri
hus humoribus : hinc fibres,^ tabes,podc^rce,
^pilcpfes,leprcF,crquid no mcdorumf SAL*
Die igitur mihi Hippoeratcs,cur in ciuitatihus
heneinfiitutis uetitu efi intra moenia magare
tauros ac fuesi Keüius etia confuleretur faluti
ciuium,fi nec pecudes iugularentur. Cur Ìanìfs
icfcribitur certus locus, ne fi paßim uíuant^
Ayuntamiento de Madrid

SIO 1x0 ycj) atta.
totam urhem reddantpeßilentem ^ An efl uU
lum fx torisgenus corrupto animantium eruo^
re fanie^; peflilentius\LA,Aromata mera funt
ft ad pifdum putorem conféras, s a ,Tibi quidem,opinor,aromata
mera funt,at no idem ui^
fum magiftratibus,quiuos ab urbe fubmouent.
Porro quam fuauiter oíeant uejìns ifíce ¡anie^
ncp, declarant hi qui nanbus obturatis prcetereunUdeclarant
uulgo,qui malunt habere uicinos
decem lenones,quàtn unum ìanionem,L A»
At uobis ad abluendaputria faìfamenta,nec la
cus nec amnes toti fufjiciut: uereij^quod dicifo
let,inaniter aquam confumitis.Semper enim pi
fcis pifcem olet,etid ft unguetis oblinas* Quid
autem mirum mortuos fic olere,cùm pleriq; ui^
ui mox ut capti funt oleantìCarnes ^muria co^
dìtce feruantur multos in annos,adeo non putentes,ut
aromaticum quiddam redoleant.Kur
fus uulgarifalecondîtce durant abfq^ fcetore*
Durati^fumo uentoue nihil molefti odoris con
trahunt* Hcec omnia fi pariter adhibeas pifd»
nihil aliud quhì pifcem olebit,yel hinc conij^
ce, nullum effe putorem cum pifdüfcetore con^
fèrendum, quod ab his putrefit etia ipfe faUn
hoc à natura datus, ut a rebus arceat putrefaäione,dumgenuina
ui claudit,co,nftringitipff^
mul cr excludens quod extrinfecus noxam af
fèrre poßit,^^humores intus unde putrefadio
poterat oriri deficcansiin folis pifdbusfal non
eftfal
Ayuntamiento de Madrid

IX0YO ARIA. JRII
eft fai Noñras cedes fortaßis aliquis delica^
fior prateriens obturat nares,atnemo fußinet
in cymba federe,in qua ueßra funt falfamenta*
Viatori ß quando oecurrunt plauHra onuña
falfamentis, qua ibifi{ga\ qua narium obtura
tio'! qua jputai qua exereatio i Et ß qua fieri
poßit,ut falfamenta pura in urbent adueheren
tur, quemadmodu nos maíiatoru boum carnes
apportamus,lex no dormirei: nunc quid facias
ijs qucc putpa funt ctia càm comedutur^E t tamen
quoties t^demus ab ^^agoranomis damna^
tas merces uefiras convjci influmen,uobis indi
üa muWand uero f(Vpius etiam fierei, nifi illi
corrupti per uos magis jpeClarent priuatu com
?tiodum,quàm publicam falutem.Nec hac tan^
twn parte nocetis reipub. fed impia conjpira^
tione ueiatis,ne aliunde pifies recetiores adue
hantur in ciuiiatem,S A. Qmfi uerd nullus un
quam uideritmulíla percuffumlanionem,quòd
porcum infyncerum,cr lingua maculis lepra
uitiwn profitentem uendiierii, aut qudd oucm
aquis coenoue fuffocata, aut alioqui ucmtinantes
armos,lotione CT circumlito recenti cruore
uitium dißimularitXA.Atqui nuüum cx nobis
tale extat cxemplum,quale nuper ex uobis: ex
'mica anguilla cruño pañis incoíla,periere no
^m conuiuie, Talibus obfonijs uosinfiruitis
menfas ciuium, S AXafum narras, qui nemini
nitori poßit, fi fortuna uelit. At uobis peni
Ayuntamiento de Madrid

S2Z IX©y04>AriA.
quotiiianum efl,pro euniculis aitiles flies uendere,
pro leporibus canes, fl per auriculas CT
pedes hirfutos liceret.Qnid autem commemorem
artocreu ex humanis carnibus conflâal
L A. T« Cjuod in me damnabas, cafus cr hominum
uitia mihi opprobras, iueantur ifla qui
comittunt : ego quccflum cum quccñu conflro.
Alioqui damnentur CT oiitores, quód interdïc
imprudentes pro caule uendant cicutam aut a^
conitumidamnentur CT pharmacopolce, quJd
interdum pro remedijs porriguné uenena,Nu\
la eñ ars tam inculpata, quin iflhizc incidant
malaMos càtn omnes ofjicij numéros impleue
ritis,uenenu efl quod uenditis*Si ' torpcdinem,
fi ^hydrum,fi ^ leporem marinu retibus adnnxtum
cum cceteris uenderetis,cafus effet,no cri
men : nec magis impuiari poterai uobis quàm
medico, qui nonunf, occidit (tgru quem curat.
Ferri poterai hocmalu,fìmenfibus duntaxat
hybèrnis extruderetis ueflra purulenta :rigot
temporis mitigarci peflilcntiam.Nunc ceñatis
incendio putrem additis materiam, autumnum
perfenocentemredditis noceniiorem. Cum'^i
iam fe renouât annus,cr humores conditi fif^
rurfus profirunt, no abfq; corporum periculo,
ibi uos totos menfes duos tyrannidem occupatis,
et annirenafcentis infantid. accerfito fcnio
uitiatis, Quum^q; hoc meditetur natura,ut corpora
fuccis infaluhrib.repurgata, nouis fucd^
repu-
Ayuntamiento de Madrid

i«i)0yoi>arra.
Irefuhefcantyuos ingcritismeros putoresmt^
ras^'fanies, CT fe quid eñ in corporibus uitif,
augctis malum malo adijcientes,

5'24 IXOVO4>ARRA,
Quos ntalos medicos mihicomcmoras,càm mí
íifint pifcihus hojles ^equè capitácsi LA. He
quid erres o bone, no faciunt hoc ßudio uepri,
nec amore pifiium, càm ab his nulli rehgiofius
ahfiineant,fiium agunt negocium, Qf/o plures
tußiunt,langue/bit,cegrotant, hòc illis annona
benignior cßs A,Medicis htc non patrocina^
hor, ipß fiíom uicem ulcißentur,ß quando in
caßes illorü incideris,Mihi pro mea caußt
ficitueterum fitnélimonia, uiti^ probatißimo^
rum autoritas, epißoporum maieñas, publica
Chrißianarumgentium conßictudo, quos om^
nesß damnabis infaniíe,malo cum illis inftni^
re,quam cum lanijs eßreß)brius, L A,TU recu^
fits patronus eße medicis,ego nolim effe crimi^
natorautcenfor ueterü publicce'ue confueüt^
dinisJña uenerari foleo, non inceffere, S A u
ißo quidem nomine cautus es uerius,quam pius
iamo,nifi te prorfus non noui, L A,Meo iudi^.
cio fapiunt,qui cauent,ne quidhabeant rei cum
his qui fiílmen habent in manibus* Attamen
quid ex mcis Biblias, quce populari lingua ucr<
fa nonnunf, ¡ego,fentiam,non tacebo. s a.Vi
nunc fies ex Unione Theologus.L A, Arbitror
primos illos hominesßmüiatcf; ex uda argilla
prodierunt, fiiiffe corpore falubri ac fucculento.ld
declarat illorum uiuacitas. Deinde para^
difum fitiffe locum multò comodißimü,fitu cce^
hi¡ifaiuberrimo,Tali loco taha eorporayud
acri
Ayuntamiento de Madrid

ìKeYO^ATlA* $1$
Ms hat^berbaru,carboru ac flcrum uniic^
ajpirantium fragranúa^citra ábm uUm poiui[fe
uiucrc, prafcrtiw cùm ultrò dira fudo-'
remhominis affatim tclluseffìmdcrct omnia,
nec morbus effet ullus^nec fenium*CuUus enim
talis borti uoluptas erat ucrius,quàm labor*-
S A*Adhueuerifmilia predicas* L A. EX tam
uario borti frracifìimi proucntu, nihil interdi^
fum efi prater unicam arborcm.s h.Verifiu
www eñ. LAN, ìdif; non ob aliud, nifi ut per
obedientiam affiofcerent domina CT condito^
rem fuum. S A.Reélè. L A.Q«M CT iUud ar^
dora melioris^fucd, MÒm nunfgiffift ^efcensacpropemodueffoeta.$A.Efio.LAjd^
pracipuè in Paradifo. s A.Haud difìimileueri.
L A.l¡lic igitur uefci,uoluptatis erat, no ne^
tejìitatis* s A. Audiui. la. Et éfiinere à la^
niandis animantibusyhumanitas erat,no fanfíi
S A.lìefdo.Animanti5 efumà diluuio per
mijfum lego,prius intcrdidum non leg0.C¿i09
fum aute attincbat permitiere, fi iampermifi
fus eratí L A. Quare no ue fcimur ranis\ Non
iuia uctit

SI6 IX®YO«I>ARI A;
qiue tnouentur fuper tcrram. Qms ufus ioim^
n^yfi uefci non licet Í S A . O crudelem herum
itk ne deuotasfcYuoi cr ancúlaSy tuos liberos
cr uxoremf. Qmn eadem operauefceris matu
ta UM, cuius dominus esi L A N. Sed audi ui^
cißim infulfe falfamentaric.E ceteris ufus eñ>
nec eñ inane domini) nomen. Equus uehit tnc
tergo, camelusgeflatfarcinas : è pifcibus uerJ
quis ufus, nifi uefcarisì S A . Quafi uerò non
fint innumera ex pißib* remedia. Deindc multa
funt in hoc tantdm condita, ut delcäent hominem
contemplantem,cr in conditoris admi
rationem rapiant. Forte non credcs delphinos
hominem tergo uehere, Deniq; funt pifces, qui
nobis predicant imminere tempeñatem,^ ue^
lui echinus. An no talcm feruum optares domi
tuce^ L A ,VERÌ2 ut hoc largiamur,ante diluuiU
fw fuiffe fas uefci cibis,praterquam terra: fra
gibus, nihil magni erat abftinere ab ijs
nonrequirebat corporis ncceßitas,erhöhe^
hant laniandicrudélitatem : iUud faterís, animantiwn
efum initio permißum ob humanofS
eorporum imhecillitate.Frigus induxeratdiluuiumiCT
hodie uidemus in regionibus frigidi^
nafci homines cceteris edaaores:ac terra prouentum
uel extinxerat,uel corruperat inundatio.
S A.Eßo.L A .EI tamenàdiluuiopratert
bant annum ducentefimu.SA.Credo.iA »Cur
igUur Deus quod Ulis robußis dira cxceptis
Hcm
Ayuntamiento de Madrid

IX(S)V04»ARI^. fiy
nm pemifitypoft imbecillioribus arui'q^ cotra^
¿lioris áflrinxit ad certa animantiumgenera,
([Uemadmodum prtecepit Mofes is A .Qjtafi
meum fit eorum qucc Deusgerit, rationem red
dere, Arbitror tamen hoc tum ficiffe Deum,
quod folent heri, qui contrahunt induigenfiamin
feruos,ubi uidet illos abuti lenitate domino"
rum. Sic equo plus fatis ferocienti fubdueimus
fabas crauenam,par(o'q; forno paf(imus,fì-cc
noí¡; er calcaribus afperioribus fubigimus.Ex
cußerat hominügenus omnem reuerentiam, in
tantam'q; licentiam fefe effuderat, quafi nuUus
omnino Deus effet. Hic inuenti funt legis cancelli,
ceremomaru repaguia,minarum ac
feptorufr

SiS IXEY04»APIA:
Omitto gentes, C^ua fcriptura manißßi ic^
eet, lud(gosßproßßionem Euangelicamfiie^
iintamplexi,manmiffos eßea Mofaicce legis
femtuteì S A.Qnonim idfirepríedifíu erat
à prophetis,qui profnittunt teßmentü noiuwt
cr for nomtm^inducutif; Dem ahominantem
ßßos ludíecrum dies,auerßtntem illorm uiäi
maStdeteßantem ieiunia^reijciente donaria,dc
fiderantem popuhtn circuncifo corde. Confirm
inauit iílorum prontiffa Dominus ipfe, qui por
rigens dißipulis corpus CT ßanguine fuum,ap
pellat teßamentum nouum,Si nihil aboletur de
ueteriycur hoc dicitur noumi Ciborum ludáis
tm deleitum non exemplo quidem, fcdßnten
tia ßta ahrogauit Dominus,c!bn negai honiini
biquinari cibis qui mit&tur in fiomachum, C^
peirfeccfpm repurgantur.bocet idem Petmn
ionfpeüa uifione,imò Petrus ipfe cum Paulo
iceteris^uejcens cibis communibus, à quiius
iexprcrceperat temperari.Agithoc nbi^
lus in fuis epifiolisinec dubitatur quin quod ho
die fequitur poputus CJhrißiamts, ab apoßol^
ueluti per manus traditum ad nos deni^ peruc
nerit. Itaque non tam manumißifunt lud^i,
qudm à legis fuperñitione uelut à lade confuí
to quidem c^ familiari, fed iam intempeßitfO
depulfi* Neque lex abrogata eñ, fed ea pars
iujfa eß cedere, qu

ubi girauatarborem,nemo flores defiicratNc
que quifquam deplorai periffe filif fui pueritiam,ubi
iam ad atatem matura peruenit,Neque
quifquam requirit lucernas C^funaliayubi
fe terris deprompftt folNcc habet quod quaraturpitdagogus,
ft filius iofjt puber fudliber
tatem fibi uindicat, ac pcedago^i in fua uicif-^
fim habetpotefiate.Vignusdefinit effe prgftttf,
^bipromiffafuntexhAita, Sponfa priufquam
^educaturadfponfwn, epifíolifsab illo mifiis
fefe confolatur,exofcuiatur munufculaab ills
uenientia,ùiâuras ilium refirentes ampleilitur.
eaterSm ubi iam ipfius fponfi data efi CO'^
pia, pra huius amore negligit Ula prius ada^
mata. At ludai primdm agre diuellebantur i
tonfuetis, uelut fi puer affueius ladi iam gran^
dis mamma inclamet, cibumfolidu faRidiens*
Ita^ propemoduuidepulfi funt ah illis uel figuris,uel
umbris^ueltemporarijsfolatifsyqui
fe iam totos couertant in cwn,que lex Ula proliférât
CR adwnbrarat.L A.Q«ÍÍ expeéiarat
tantum thcologia àfalfamentario-. S A. Soleo
pifculentu comeatum fuppcditare nofira ciuitatis
Dominicano collegio : itac¡;fit,ut illifi-e^
ejuenter prandcdt apud me,ego itonunf, apui
»Uoî. Ex eorum cofiidationibus hac decerpft,
^A.Natu dignus es,qui cx falfajnentariofias
pifiium recentium uenditorNerùm illud expc
rf^'îSi liidaus effes,neqi mïln fatis liquet anfts^
Z Ì
Ayuntamiento de Madrid

S^o IXGYOI^ARRA.
cr immmeret cxfame ccrtum uita phriculufn,
uefareris carne fuilla, an morte práoptaresí
S A.Quidfaäurus effèm,fcio:quidmihi facien
dum el[et,nodum intelligo.L A.Deus utrüq; uc
tuii,nd occîdes, er non uefceris carne fuilla.ln
tali cafu utrum praceptü utri par eß cederei
S A. Primâm non conñat, an hoc animo Deus
uetuerituefci fuilla,ut mortem uellet oppeti po
tius qiiàtn e fu uitce confuli. Nam ipfe dommus
excufat Dauid, qui contra legis praceptum co
mederit facros panes. Et in exilio Babylonico
multa no obferuata funt à ludáis qua lex prcc
fcripferat. Proinde cenferem eam legem quam
ipfa quoqf natura tulit, eo'q; perpetua eH cT
inuiolabilis,debere potiore haberi ea qua neque
femperfùit,cr poß erat abroganda.L a.
Qmr i^tur laudati funt ßratres Nlacchabai,
qui maluerunt duns cruciatibus exanimari, q;
carnemgußare fuisí sa. Opinor,quoniam hic
efus à rege prafcriptus compleäebatur totius
patria legis abnegationem,quemadtnodü cir^
cuncißo, quam ludaigentibus obtrudere cona
hantur, continebat totius legis profeßion^y «5
aliter qnim arrha data aduniuerfum cotraäu
praßandum obligat.L AMaque fi craßior
legis pars poß exortam Eu.tngel'ij lucem re^e
fublata eß, quo conßlio nunc uidemus uel eadem.ucl
hisgrauiora reuocari, prafertim cànt
Dominus iugum fuum appellet fuaue, C^
Ayuntamiento de Madrid

IXOYO^ARIA. Sit
tnts M Adis Apoftoloru, ludceoru legem ap^
pellet duram, qui nee ipfiferre potuerint, nec
patres ipforüi Sublata eß cireuncifio, fed fuc^
ceßit baptifmusyduriore propè dixerím condii
tioncMla differebatur in odauum diem» CT fi
quis interim cafus inUreepiffet puerum,uotum
cireuneifionis pro cireuncifione imputabatur :
nos pueros uixdm à latebris uteri materni e^
grelfos,in frigjidam aquam,quce'q; diu in alueo
faxeo conftitit,non enim dicam eomputruit, to
tos immergimus : cr fi ueÌ primo die, atque
adeò in ipfo partus oftio perierit, nulla paren
tum aut amieorum culpa, deditur mifeneter-noe
damnationi.s A .Sic aiunt. L A .Sublatum
eftfabbatum,imo non fublatum efl,fed transía
tum in diem dominicum.Quid refrrt^Paucorií
dierum ieiunia indixit lex lÄofaica, nos illis.
quantum addidimus numerami In deleChi cibo
quanto liberiores ludcei nobis,quibus lice
bat uel totum annu uefci ouibus,capis,perdici^
^usQ^hoedisilllis nullum ueRis genus erat
interdiüutn, prceter eam quce effet lana lino^
fotexta.Nunc praeter tot ueftium prcefcriptas
cr interdigas formas CT colores, acceßit ca^
pitis rafura,ea^ uariaine comcmorem interim
eonßßionis onuSyCy conftitutioman humana^
rum farcinas,decimationes no fimplices, aßri^
dum ardiorib.uinculis maìrimoniu,nouas affi
Matis leges,alia'q^permulta,qucefaciat,ut haC:
Ayuntamiento de Madrid

NX IXQYO^ARJA.
parteìion p

IXÖYO^ARIA. FIL
ef!us portare potuiffe,no eft reftreniu ad eam
perfona, quam tumgerebat, eäm Uli iam nil)il
eßet intolerabile,ßd ad cra(fos,^inftrmos \u
dceos,qm «o fine tadle arrodebant %ordei tu
nicam, nondum guftatafpiriUts medulla* L A.
Satis tu quidem eraßi dijftris* Atqui mihi uide
tur er hodie no minus eße caufaru,eur obßruationes
ifta camales hadenus tolli debeant,
ui arbitrariaßnt,non obligatoria. S a. Qw
L A. Nuper in linteo quodam amplißimo
uidi totum orbem depiilum* Illic didici quan^
tula effet mundi portio Chrißi religionem pure
ß/ncerei[i profitensmimirum Europa parti
cula uergens ad occidentem,rurßis altera uergens
ad ßpfcntrionem,tertia tendens,fed pro^
culad meridiem : ad orientem uergcntis quar^
ta poßrema uidebatur Polonia, Kcliquus orbis
aut barbaros habetynon ita multum à bru^
tisanimantibus differentes, aut ßhißuaticos,

554 IX©YOAriA.
gationcs, fine quibus initio feruatus eñ orbis»
CT nücferuari foßet,tnodo adfit fides c^cha
ritas Euangclica. Kurfus audio uideoij; plurimos
effe,qui in I0cis,ueftibusjcibis,ieiunijs,gefiiculationibus,cantibus,fummam
pictatis confhtuunt,
CT ex his proximum iudicant, contra
prceceptum Euangelicum. Vndefit ut càm omnia
refirantur adfidcmCrcharitatem,ha-'
rum rerum fupcrñitione extinguatur utruncj;.
Procul enim abefià fide Euangclica, qui fidit
huiufmodi fadis : procul abeñ à charitate
Chriñiana, qui ob potwn aut cibu>n,quo reäi
quis uti poteft, exafperat fiatrem,pro cuius li^
bertate mortuus eft Chriftus. Qum amarulentas
cotentiones uidemus inter Chriftianosi
quam inimicas calumnias ex ueñe aliter cinda
tindáue, ex cibo quem porrigmt aqua, CT
quem porrigunt pafcua-. Hoc malum fi ad pau
cos ferpfilfet, cotemni poterat. Nunc uidemus
uniuerfum orbem ob hac dißidijs exitialibus
concuti,Hac^hmufmodifi tollerentur
nos maiori cocordia uiueremus, negledis cere^
monifs,ad ea tantum contendentes qua docuit
Chrifius,c^reliqua nationcs citius ampleäe^
rentur religione cwn liberiate coiunäam. S a.
Extra ecclefice domu no eft falus. L A.Vateor.
S A.Extra ecclcfiam efi, quifquis non agnofcit
pontificem Romanü. L A. NO« reclamo» 2» A.
$ed bunc no agnofcit,qui illius prafcripta negligit.
Ayuntamiento de Madrid

IXGYOÍ'ARIA. f^f
gtígff.L A.At¿¡; ideoß^crofitturuyul hic pontic
fix nomine Clemens,animo pietate^clemen^
tifiimus,qu¿ magii omnes nationes ad ecc\efi

IXEYOI'ARM,
foUi CT ^tas ea peculiar em facilitatis ac mart
fuctudinis dotem. l a. nffcil eft quod in utro^
depdereS' s a.QmW igitur remoratur publica
crbis uotumi l a. Adhuc IureconfuUi defini^
bus ambigut,CTfcis comoediam tumultus fem^
per deftncre in nuptias : itidan principes fuaS
finiut tragoedias.Sed in comcedijs fubito coeut
nuptice, hic inter magnos magnis moliminibus
res agitur. Et prceftat aliquanto ferius obdiui
iicatricem, quàm mox iterum ulcus erumpnr,
SA, An credis iftas nuptias effe firma concor^
dice uinculaí LA,Y eltem quidem,fed ex his ui^
deo fere nafci maximam bcllorü partentíCT ft
quod bellum ortüfuerit, dum afjinis ade ft äfft
ni,latius fe ft^argt incendiü,cr difficihuscom
ponitur, s a. Fateor, CT agnofco uertßimum
effe quod dicis,LA,Sed tequütn ne tibi uidetur,
ut ob lureconfultorum rixas CTcontraüm mo
tas,totus Orbis tantum perpetiatur malif Nunc
enim nihil ufquam tutum eft, er peßimis licet
plwtimum,dum necf; bellum eft, ne^; pax. S A»
De principum confilijs no eft meum dicere, Ve
ràm ft quis me faáat Zcefarem,fcio quid ftm
faäurus. hA,Eía,facimus te Ccefare,fimulí^
Romanu pontificcm,fi libet, Quidfacisi S A,
Fac me potius Oefare CT regem Oaüi(€> i A.
Agè,efto utrunc¡;.s A.Protinus concepto pacis
Hoto edicerem per uniuerfam ditionem meam
iniuäasidimißis eopijsidenmians pcenam ea
pitis
Ayuntamiento de Madrid

IXEROTAFIA.
pids,ßquis uelgallimm altcrius attigniUlUi
facatis rebus meo commodo, uelut melius dicm,
publico, tranfigerem de ditioms finibust
aut de coniugi) conditionibus.LA, Hahesne
firmiora foederis uincula,quàm matrimoniumi
SA.Arbitror.LAjmparti SA.SiCcefareßem^
ficabfiucmoratrunfcgiffcm cum rege Galloyum:?rater,muhs
quijf iam genius bellum hoc
iuter nos cxcitaiiit,ncqi tamen inter nos certamen
Juit de capite, fed de ditionc* Tuqiicd iit
tcfuitfortcmacßrcnmi bellatore prarftitißL
Fortuna mihi fauit, te^ ex rege ßcit captiulf,
Quod accidit tibi,mihi potuit accidere,Qir tua
calamitas omnes nosadmonet humajtee coditio
nis, Expcrtifumus,quàm hoc certaminis genus
utriq-ßt incomodum^Agè diuerfogenere intet
^oscoflidcmur, Dono tibi uitam,dono liberta
tem,pro hoße recipio te in amicum» Sit omniü
prateritorü malorü obliuio,rediad tuos gratis
^ Uber, habe tibi tua, eßo bom uicinus, CT
poßhacgeratur unum hoc certamcn inter nos,
^ter alterum fide,ofßc'ijs ac beneuolentia uintatine^
certemus utcr altero latius regnet, fei
uterfandius adminißret fuam ditione. In pria
ri conflidu fortunati Uudem tuli, bic qui uice^
rilUngeß>lendidius außret decus. Mthi quidem
hcec clemetiafama plus adßret uera lau
dis,qu0mßuniuerfam Gallidmea ditioni ad*
mxißim» Bt tibigratitudinis opinio plus dé^
% 1
Ayuntamiento de Madrid

IXQVOD'ARIA.
coriscomliabit, quim fi me tota Italia depu-*
lißcs.Noli imidcrc wihi laudem quam affeäo,
ego uieißim tuce fiefauebo,ut buie amieo liben
ter ps debiturus. i A. Pro fiólo fic poßit añrin
gi Galliayimó totus orbis.Etenim fi cMtioni^
bus iniquis hulcus hoc obdueatur uerius quàm
fanetur, uereor ne mox per oceafionem rupta
cicatrice pus uetus erwnpat maiore cum malo»
S A.Qudm magnificiquamcy plaufibilemglo
riam hccc humanitas per umuerfum orbem pa
raret Carolo^ QuiV natio fe no lubens tam hu
manOytam'q; clementi principi fubmitteretiiA"
Egifii Ccefarem fat filiciter, nunc agePontifi
cem. s A, Perlo ngum fit fingala perfequi, di^
cam compendid. Sic agerem,ut uniuerfus orbiS
intelligcret effe principem ecclefice, qui nihil
aliudfitiret quàm Chnfligloriam,^ falutem
omnium mortalium-Ea res uer e mederetur in^
mdice pontifici) nominis,cr folidam crpercn
nem pararcigloriàMd interim^ab afino,quoi
aiunt,delapfi,muhlm abcrnmimus ab infiitu^
TO.L A fi.Ego te mox rcducam in uiam* Ais iff
tur obligare pontificii leges omnes qui funi tn^
ecclefiaiSA,Aio» L A K.Adpoenam gchen^
nce-. S A. Aiunt. L A s. E tiam epifcoporunti
S A.Sic arbitror in fuacuiufq;ditione*iA.Etìa
abbatuml S A .U

te totius ordinis.L A.Quid ft epifcopus ijfdcm
conditionibus accipiatfuamfimhionmi SA •
Addubito.LA .(¿¿od epifcopuscoftituit,poH
tifix poteft refcindere\ S A • Opinor* LAN»
Quod pontifix decreuit,nemo poteft abroga^
reí S A .Nemo* L A .Vnde igiUtr audimus refciffas
pontifieum fententias, hoc titulo, quJd
parumreâèfuerint edoâi, er priorum confti
tutiones à pofteriorih."^ antiquatas,quád à pic
tate delirarent\SA.ìftafubreptitia funt ac tem.
powia.N4m CT in pontificem,ut hominë,cadit
igfiorantut perfoncc faíiíue. Caterü quod
ex autoritate Cocïlij uniuerfalis proficifcitur»
cœlefte oraculu eñ,et pondus habet par Euan
gelifs,aut certè proximu.tA.Licetne de Euan
gelìjs dubitareìS A.hona ucrba,ne de Cocilijs
quidem rite in fpiritufanäo congregatis, peraüis,
aditis ER rcceptis. L A N. QMÎD ft quis
dubitet, an hac competant in Conciliutn quod
cbijcitur,quemadjnodum audio Bd/ilíf«jc Co^
eilium à nonnullis reijci, nec omnibus proba^
ri Conñantienfe ( loquor de his qui nunc ha^
^entur orthodoxi) ne quid dicam de proximo
Concilio LateranenftiSA .Dubitent qui uelint
F«o periculo, ego nolo dubitare, LAS. Pc-
^as igitur habuit autoritatem condcndi nouas
h^si S A .Habuit. L A N.H^BW'F crPaulus
fwm cceteris Apoftolis^ S A .Habuerut in fuis
Vfifqueecclefys Petro,fcu Chriño comißis.
X S
Ayuntamiento de Madrid

^40 RX0YO4»ARIA»
LA,EtPetrifucccJp}ribuspareßpoteßascum
ipfoPctroìSA. Qjiid nii l A.Tantundm igftwr
honoris dehetur rcfcripto Komani Pontifi
cisyquantucpiftolis PetrnCTtantundm conßi
tutionihus cpißcporm,quanta cpiftolis Pau^
Iii s A.Equidem arbitror etiam amplius debe-*
ruß prcvcipiantyCylcgemjèrant cum autorita
te,L A u.Scdfxsne eß dubitare^an Petrus Qf
Paulusßripßrintafflatu diuinißfiritusi S A.
Imo htereticusßt qui dubitet, L A Adern ccnßs
de reßriptis CT conRitutionibus Pontificuni
CT epißoporü\S A »De pontifice ccnßo,de epi
fcopis ambigo,niß quod pium eR,de nullo per
peràm fuß>icari,ni res ipfa palàm clamitet.lA,
Cur jpiritus citius patitur errare epifcopw^f
c^uàm pontißcemi s A. Q«¿(

^XOYOOARIA.
gcsiumanasyon intcrprctandi diuinas^, S a u
Condendihmanas.LA.Mihi fecus uidetur.
Eie mm cm ius eß interpretandi, huius fenten^
tia pondus habet legis diuina. S A. Non fatis
affequor quod dicis. LA. Dicatn explanatius.
Lexdiuinaiubet fubuenire parenti,Vharifaus
interpretaiur hoc effe datìi pairi,quod mißim
eñ in corbona, ed qudd Deus ßt pater omnium
Home huic interpretationi cedit ¡ex ditán^
SA.lßci quidem faifa interpretatio cß.LA.Sei
poHeaquam illis femel tradita eñ interpretan
di autoHtas,unde mihi conßabit, cuius ßt uera
interpretatio »maxime ßipßinter fediffen^
tanti S A. Sí minus fatisßcit tibi fenfus comunis^feqtcere
prafulumautoritatem,id tutißimS
tñ.LA, Ergo Pharifaorum crfcribarum

IX0YO1»AriA^
íMct dìjs reliftíiíútOjCa femper ampledh,qtut
procerm CT müítitudims eonfenfus approba
uit. L A. Scio ißhuc eß Uttius» Sunt igitur CT
conßiUUiones inic[uce,(iucmciimodum funtin^
terpretationes fulfceiS A UA« fint,a\ij uidc^
rint^arbitror eße poffe.L A Annas er Cai
phas habebant poteßatem condendi legest
S A .Habebant.LA .Num horum quauis dc rc
tonHitutiones obiigabantad poenamgehenfueiS
A »Nefcio. L A .Puta Annam coßituifp,
ne quis r euer fus aforo fumeret cibwn, niß
loto corpore:qui illotus caperet cibu}n,num cri
mengchenna dignü admittereti S A .No« ar^
hitror»niß eontcmptus puhlicce potcRatis cri^
men exacerbartULa. An omnia prceceptaDei
cbligant adpacnagehennceís A.Non opinor.
Kam Deus prohibuit omnc peccata quamìibct
uenialcyß Theologis habendafides.L A .For^
taßis crucnialc pcrtraherct ingehennam,ni^
fiDeusfuamifericordia fublcuarct imbecilli^
tatem noßram. S A, Non e fi abfurdum didu»
affirmarenonaufim^L A .Càm ifraelitce ex^
larentin Babylone, prêter alia plurima qa^
lexprcefcripfit, in multis fiât omißa emunci^
fio. An omnes hi pericrunti S A .Deus nouH*^
LA.SÍ ludceusclàmfame periclitans uefcerctuf
carne fuilla,comittcrct'nc crimenISA. lAca q^
dem fententiayncceßitasexcufaretfaäü, qu^l^
doquidem ore domini definfus efl Dauid,quo4
(ontt^
Ayuntamiento de Madrid

iXGYOOAriA.
tontraíegís praceptum comcdcritpanes faeros,
quos appellant propofitionis : nee folum
(omedit ipfe, fed crfiíga comités prophanos
i^fdem pauit. l a,si quem ea neeeßitas cofhin
geret, ut aut pcreundum fit fame, aut furtum
comittendum, utrum eligeret, mortem an furtwnì
S A» forfitan in eo cafu furtum, furUm
non effet,L a n.Hfw quid audio, ouum no eß
cuufn^SA.Prafertim ß caperei animo reddendi,placandi'q;
dominum,quum primum liceret,
LAN. Quid ß pcreundum eßet homini, niß
falfum tefhmoniumßrat aduerfus proximum-,
utrum ehgendumi s a. Mori. LAN. Quid ß
(ommiffo adulterio poßit femare uitamf S A.
Potior crii mors. l a. Qmd ß fimplidßupro
poßis efßigeremortemi s A.Moriendum potius,ut
aiunt. l a n. Cur hic ouum non définit
effe ouum, prafertim fi nulla fiat uis aut iniu^
riais A.Fit iniuria corpori pueUce.L a .Quid
fiperiurioi S a .MoriendH.L a .Quidß fimplid
nulli^noxio mendacious A.Docent pra^
optandatn morte. At ego crediderim,graui «f/
teßitate^aut ingêti propoßta utilitate,menda^
dum huiufmodi aut nullum effe crimen,aut leuißimu,niß
quòd aperta feneßra, pericáü eß
ne difcamus et pernidofis medac'ijs affOefcere.
Finge incidiffecafwn,utinnoxio medacio pofptferuare
et corpora et animas totius patria
f^tuiru eliget uir pius,fiigiet medadu ìLA^
Ayuntamiento de Madrid

544 IXEYOARRA.'
Qmdaíijfintfa&wri nefcio,ego uel quindeeim
Homérica mídacia no uerear dicere,moxc¡; la/'
teculamillamabftergeremaquafacra* SAL»
Idem egofacerem, L A N. \gtur non quicqmd
Deus prcecipit aut intcrdicit,ohligat ad poeni
gehenncr, s A. NO« uidetur. L A. Modus igi^
tur obligationis non eft ab autore legis tantu$
fed ex materia.Qwedam enim ceduntneceßi^
iati, qucedam no cedunt. S A. Sic uidetur. L A*
Qmd ft facerdos periclitetur de uita^ feruan^
dus ft ducat uxorem, utrum eliget^ $ A, Mor^
tem, L A. cdm diuina lex cedat neceßitati,cUP
hcec lex humana * Terminum agit, nulli di^
gnans concederei S A. Non lex obftat,fed uo*
tum,L A.Qmdß quis'uouifíet uifere Hierofö^
íymam, nec id poßet nifi certo uittedifpendio»
non ibit,an morieturi S A.Moìietur,ni uoti rc
taxatione impetrarit à pontifice Komano.tA.
Cur alterum uoUim relaxatwr^alterwnmini^
mììSA. Qi^iaalterum folenne,alterumpriua
tum* L A^.Quodeft folenne^. s A. Quodfo^
let fieri.L A s.An non igitur folenne CT ^^^
rum quod quotidie fiti SA. Vit, fed priuatim*
LA,Proindemonachus ß priuatim apud Abba
temprofitereü(r,non effet uotumfolenneì SA*
Kugaris. Ideo facilius relaxaturuotumpri^^^
tum,quia minore offendiculo foluitur,Cfi^
facii,hoc animo facit, utß commoddmßt w«-
tct fententiam, LA, Hoc igitur animo Kouent,
qui
Ayuntamiento de Madrid

IX©YOARIA. 54;
qui ptmúm profiimwr pnrpctuam caRimoniam.^
s A^DcberenU A.Pcifftuu igitur CT
non perpctuum Qwd fi Carthufianum monachum
hic coftringat cafus, ut aut ucfccndum
fit carnibus,aut moricndum,utrum ctigeti SA.
Docct mcdici,nuUas effe carnes tam cfficacest
qmnidem cfpciat aurum potabile CTgemmar,
LA.V trum igitur conducibilius,gemmis craH
ro fuccurrere perieli tan ti, an carum rerum pre
tio multos de uita periclitantes feruarc.c^
gUroto dare pullum galhnaccum^ S A. Hareo*^
L A. AÍ

IXÖYOL'ARIA.'
yfuscftfuapoteflatcßrendo UgcmyOtterim
ad quid oblig€t,aut non obìiget,id Deo in ma^
m eft, L A.Cur igitur audims quotidie paro^
chos noftros è fuggefto clamantes,eras ieiunatt
dum fub poena damnationis (eterme, fi nobis
no conftat,quomodo lex obligethumana"! S A .
Id faciunt, quo magis terrcant cotumaces:nam
ad hos arbitror ea uerba pertinere, L A N.SfJ
interim an contumaces talibus didis territent,
nefcio'.certè infirmas uel in fcrupum uel in pe^
riculum conijciunt, S A,Difficile eHutrifq; con
{ffulere, LAN. Eadem autem eñ uis confuetu^
dinis cr legist s A . Aliquando maior efi con^
fuetudmis.i A,Proinde tametfi non adeñ ani^
tnus confuetudinem inducentibus inijciendi la^
queum cuiquam,tamen obligat uolentes nolen^
tesis A,Arbitrar.LA,Onus imponercpottft»
tollere no poteftis A ,Admodü,LAAamitac¡;
. uides,opinor,cìuantum fit pericuìi, nouas leges
ah hominib,firri,fi nulla neceßitas urgeat,aut
nulla magna inuitet utilitas,S A ,Fateor* L A •
Dominus cûm ait, Nolite omnino iurare, nunt
quemuis iurante obnoxiu facit gehennct! s A *
Non arbitrar : canfiliu eß enim, no pneceptU'
L A ,At iñud unde mihi liquet,quum uix aliud
aceuratius autfeuerius interdixerit, quàm ne
iuremusì SA ,Difces à dodoribus.L A .Et
lus càm dat eonfilium, no obligat adgehenna^
S A .Ncquaquam* L A N.Cwita iSA .Ql''^
Ayuntamiento de Madrid

non uult inìfcm íaquní infirmisi L A .Eft igttur
in manu codcntis îegcm,obftringcrc adgchennam,
aut non obñringm. Et fanOumeñ
cauercync quibuslibet coftitutionibus illaqueemus
imbecilles. s A .Eft,L A.Et ft Paulus hîc
cautionem adhibuit, multó magis facerdotibus
adhibendoyde quibus incerta,quo jpiritu agan^
tur.S A Jateor.L A .Atqui paulo ante negaias,effe
in manu conditoris quatenus obftringeret
lex. S A. Iam conftlium eft,ni IFX. L A •
Nihil eftfacilius ^ cmutare uocabulum» Noli
furari,praceptü eftíSA .Eß.i A .Noli omni
no reftñeremalo í s A-.Conftliü eft, L A .AI
hoc pofterius magis habet fpecier^racepiij^
illud prius. Saltern Hoc eß épiais ijimanu,^
utrum uelint effe praceptü,quod inßtuunt,an
€onfiliü< S A,Eft*L A .At iftud paulo ante for
titer negabas* Etenim qui no uult fuam coftitu
tionem quenquam ad ullum crimen aftringcre,
nimirum uult eam effe confilium, non prcecepium.
S A *Yeni,fed no expedit hoc fcirettulgus,ne
protinus clamitent effe confilium, quod
feruare non libet* L A N. AI quid interim fa^
eies tot infirmis confcientijs tam miferi confU-
¡is tuo filentio í Verdm agè die ¡mihi, nullis nc
notis dodi deprehenderc poffunt, utrum con^
ßif uim habeat conßitutio,an pracepti"! S A •
Poffunt, ficut audiui* LAN. Nonlicetfcirc
^yßeriumi a A .Licet,nift uelis effutire.L A.
Ayuntamiento de Madrid

JR45 IXEYO^AFM^
Ab Ypifd dixeris* $ A uCilm nihilaudii^niß
boYtamwr^ordinatnus»mnd(tmus, confiliu eß:
€iìm midis,iubcmus^difiriûèpYcecipinms^ prcc
fnrtim fi accédât nnn

1x0 y0icio uicinu meum proximucffe periculo,
CT arreptü clàm admoneojut fefe fuhducat ab
ebrioforum CT aleatoru comercioúlle monitorem
afpernatusy perditius incipit uiuerc quàm
antea,num hic ilium obftringit admonitions A.
Videtur.L A. igitur neq^ confulendo,neq; exhortando
ßgimus laqucum. s a, Imd non adjvrt
laqueum admonitio, fed admonitionii argumentum,
Etenim fifrater admonitus,ut crepjdis
uteretur, negligcrct, nullo crimine teneretur.L
a n. Non hic percontabor,quantu obligent
prig fcripta mehcorum^Votum obftrin-\
git ad poenamgehmnce ? S A. Maxime. L A..
omwri j» a. Omnißimumymoddfit licitumje
gitimwn,ac liberum.L A N. Qmd appellas li- i^ci
berumí SAL. Quod nulla extorfit neceßitas.
LA hi. Quid eß neceßitas^SA. Eßmetusca- 71 at i.
dens in conñantem uirum .LAN. Etiam in ^^^
Stoicum,quem^ßßailus illabaturorbis,impa
uidumßnent ruinat S A. ìRm Stoicum mihi
oßendc,cr rejpondebo» l A Sed extra iocum,
mtmfamis aut infamia metus cadit in conñan
TEM uirumi S A,Quid nii L A. Si filia nondum
emancipata clàm nubat infcifs parentibus, nec
palfurisfi fciant, legitimum erit uotmnis a.
EHT .LA. A« fit nefcio,certefi qua funt.hoc eß
^num cx ülorü numero,qua licet uera f nt, ta-
^en ob fcandalu imbecilliu filendafunt. Quid,
ft uirgo qucc ex autoritate parenüon contraxit
A
Ayuntamiento de Madrid

SSO lX©V04>ArTA,
matrimoniu cum ß>onfo, dam c^inuitis farai
tibus,uoto fcmct addicat collegio fartói^e Cla^
rar,erit'ne liei tum CT Icgitimum'! S A.Sifrerit
fclenne.LA. Numfolennc eft qucd in agro fit»
in obfiuro monaflcrioloi S A.Sic habctitr^L A*
$i eadem domi paucis teftibusuoto profiteatur
perpetuam corporis integritatenunon erit legi
ti)num \ s A. Non» lan. Qmnobrcm^.s a.
ftnäius uotu oh fiat. L A,Eadcm puelht
fi ucndat ageUum,ualebit cotraäusi S A . N ö «
cfwor. L A lí.Eí ualebitjfi fiipfam dedcritijs
potefiatcm alienami S A. Sifi Dco dicaueiit.
LA. An nonquota priuatü dicathominetü
Deoi Et quifitfijpit fanäü coniugij fiacramen^
tum, nonne fi dicat Dec^ Et qttos Deus jungä,
dicant fi diabclo^Defiilis coniugibus dixitéú
minus, Qjtos Deus iunxit, homo nefiparet*'
Ad hcec, quumadolefiens uixdum pubefcens»
aut puella fimplex, minis parentu, fceuitiatn
torum,improbis infiinüibus monachorji,bl^n^
ditijs CT odijs protruditur in monafieriu,nuni
liberumcñuotumis A .Sifint ^^dolic^aceu
L A »Ea cetas maxime capax efi doli,ut citi fit
eilimè poßis imponer e. Qjäd fi proponam ift
éü7Ímo,diebus Veneris abfiinere à uino,perin^
de ohftrinfft propoftü ut uotui SA. Non orbi
tror. L A .Cluid Igitur intereftintercertüpra
pofitum,et uotum tacita cogitationc conccptJ^
S A. Animus obligandi^L A jii.NegahaSant^
bx
Ayuntamiento de Madrid

ÏXÔVO^ARIAI JRYI
htc ualere animum.Propono fi ciueuW^Cy uoueo
fiue queam,fiue non queamìS A. Habcí.
LA,Haheo nebulas in parieie depiûas,hoc eß
nihil EH igitur et in prcpoßto difpicienda ma
ferite ratio''. s A. Opinor LA. Et ut iliic à IfgiSiìta
hîc àuoti nomine cauendui S a,Ket}è.
UA.Si ROW4/IMÎ pontißx ßatuerei^ne quis iun
gai matrimoniu intrapptimum propinquitàtisgradum,
admitteret crimen qui ducerei c o -
gnatamgradu fextoi s a. Opinor,certc peri^
(litaretur.L A,Qwd ß epifcopus fuis cdiccret,
ne quis haberet rem cum uxore, niß die luna:,
louis crfabbati,comittcret crimen qui clàm
alijs diebus utcreturuxoren A,Arbitror.LA,
(^idß ediceret, ne quis ^ bulbis uefccretur ì
S a. Quid ißuc ad pictatemí l a. Quia bulbi
prouocant libidini Quod ¿ehiäm dico,idi m
didum puta de crucis. S A.Harco. l A.Quid
hares: unde eß humanis Irgiluf obligadi wsè
S A. E x diélis Pauli, Obcditc prapcfitis uefiris,
L A.Hmc igitur obligat omnas cpifi opo
rum ac magißratuü cofiitutio(SA,Modcßt aqua,iufia,
er legitime lata, s a. Sed ißius rei
quis eritiudex^s a. Ipfequicodidit.NamCÌUS
efi interpretan,cuius (ß codere Icgem.L A. Er
go citra deleOii eß obediendü quibuslibet confliiutionibus^S
A.Opinor.LA .Quidß pr

^ÍZ !XeY04>AríA.
cui nullum cñ iudicandi ius,obtempfrahitßSA.
Quorfum attinet ea fomniare, quce non fiunti
LAN. Qui fubuenit parenti,non fubuenturus.
nifi lex cogeret,num impleuit legemis A. Non
arbitros L A,Qutftc\ S A. Primü no fatisfa^
cit animo eius qui eodidit legem, deinde uolun^
tati impice addit hypocrifin, L A .Qui ieiunat,
non ieiunaturus nifi pneeiperet ecelefia, num
fatisfacitlegiís A. Mutas CT autorem legis,
CT materiam. L A. Confer igitur lud^eum fu
ieiunantem diebus prtefcriptis, ut ni lex hue
adigat,no fit ieiunaturus, cum Chrifliano fer^
uante ieiuniü ab hominibus indiélü, haudquaf;
feruaturo fi legem tollas: aut ft mauis luda^um
abßinentem acorné fuilla, CT Chriñianü ab^
ßinentem à carnibus CT laäar'ijs die Veneria»
S A. Infirmitatindnihilreluäanti legi puto pä
ratam eße ueniam, certo propoßto legem auer
fanti CT obmurmuranti no item.L A. Atquiß
teris leges diuinas no femper obligare ad pee^
namgehenncei%A, Quid m fatearl. LA. Nec
audesfateri effe lege humana, quce no obligat
ad eandem pcena.fed homine relinquis in anct
piti^Wideris igitur aliquanto pius tribucre le^
ff bus hominutn ^ Dei. Mendaciü CT obtre^ä
tio fuapte natura funt mala,CT à Deo prohibí
ta,CT tamen faterís effe aliquod mendaci] CT^
oh tre íiationis genus,quod no ohhget adpoenà
gehennce, necaudes eum qui quomodocun^^
Ayuntamiento de Madrid
uefcitur

^ IX0YO4»ARIA.
ucfcitur carnibus in die Venerisjiberiire à por
nagehennaì s a. No« ejl mcwn qucnq^ ah fol
uerc aut damnare, L A. Si diuina leges CT hu
mana pariter obfbringunt,c¡uid igitur mtereñ
inter has cr íiiíííís a.Nímíra quod qui uiolat
legem humana, immediate peccat aduerfus ho
minem (fi mihi concedis fcholajlicoruflofculis
uti) mediate aduerfus Deum ; qui uiolat legem
diuinaim,contr¿. i A.Quidrefirt,utru}n prius
mifcueris acetum,an abfmthium, quum mihi utrunq^
fit ebibendum ì Aut quid refrrt, utrum
lapis hnewdnerato repercujfus fèriat amicu^
an ordineuerfo^ s a. Hocdidici.L a n. Etfi
ex materia circmñantijsi^ fumitur obligandi
modus in utrifque legibus, quid 'intereH inter
autóritatcm Dn' cr hominumi s a,Impia per
contatio»L a i^.Attamen multi credunt pluri^
mum intercffe. Deus tulitlegem per Mofen,
nec licet uiolare. Idem fèrt leges per pontifi^
ces,autcerte Concilium,quidintercft intn¡has
esiliasi Lex Mofi per homine, leges nofira
per homines. Et uidcntur minus pondcris habere
qute Deus tulit per unum Mofen, quàm
qua Jpiritus fanéhcs adit perjrequens epifcoporUm
cr eruditoru Cocilium,S ^.Dcfpiritu
Mofi dubitare no licet. L A,Paulus in cpifcoporum
uicem uenit. Quid igitur intercft inter
pracepta or cuiuslibet epifcopi^ SAL.
Qji^afmecotroucrfiaPaulusfcripfit afflatus
A J
Ayuntamiento de Madrid

TX©Y01>ArTA^.
ßfiritu.LA.Hiec fcriptoru autoritas quoufj^ fc
ponigitls^. Arbitrar KO ultra Apoftalas»niß
quod Conciliaru eß nmiolata autoritas. LAN.
Qu ire de Vaulijpiritu dubitare no liceti S A.
Qui.i abß it eccleficeconfcnfus^L A.Dc epifco
pis Mitare licet"! SA.De his nihil temeré fu^
jpicandu, nifi res ipfa paUm clamitet quceRu,
aut impict.ttem. L A. Quid de Conciliasi S A¿
Non licet, fifiierint riti cy per ßyiritu fanäü
congregata, perada^;, h A. Efi igitur aliquod
Concilium in quad ißa no competunt^SA.Eße
poteft. Quod ni effet, Theologi nequaq; adde^
rent hanc exceptionem.LA .Videtur igitur Cf
de Concilijs dubitavi poffes A.Non arbitror,
pofiexquam fUerint Chrißianarimgentium iu
dicio confenfu^; recepta camprobatail;.L A.Po
ßeaquam exccßimus ^pomaeria, quibus Deus
uoìuitcircunfcribi facrafanélafn illam crinuio
labilem fcripturce autoritate, uidetur mihi cT
aliud effe difcrimen legum diumaru (y huma^
narum. S A.Quodi L A. Leges diuince funt im
mutabiles,nifi fi quce funt eius generis,ut fig^'
ficandi, caerccndmegratia mdeantur ad tem^
pus datce, quas cr prapheite defituras iuxta
carnalem fenfum prcedixerut,cr apafioli iam
omittcndas hcuerut. Dcinde,inter legeshuma
nas exiftunt nonunf, iniquce fiultce^ CT p^ft^
lentes, unde cr abrogantur uel autoritate fu^
periorum,ucl confentiente negleäu populi»T^
len^
Ayuntamiento de Madrid

lX©Y04'ArTA. Síf
U nihil eß in legibus diuinis. Kurfus hum.tna
lex fií^íptc fponte ceßatyubi cefßtnt CiUifi propter
quam lata eft : ueluti ß conßituiio iuhcret
fingulos quotannis aliquid cofvrre in ftruilura
templi, templo abfoluto ceffat rigor legis. Ad
iacyUx ah hominibus lata non eft lex,niß fiie
ritutentiumconßnßicomprobata. Lex diuina
nec expcndi dchet,nec poteft ahrogari.Quanftam
crMoßs legem laturus,fuffragia popu
licollegit,no quod hoc effct necefjc, fedut illoS
magis haberet obnoxios.lmpudens enim eft le
gem contemnere,quam tuo fuffiragio coprobafis.
Vofbremò,càm leges hominu, quce ftrè cor
porulú^íirfcribMnt, pceàagogi ßnt ad pietàtem,cefjare
uidentur, ubi quis proftcit adfpiri
tus robur,ut iam talibus canccUis no egeat^mo
do pro uinli mtetur fcandalä infirmorü,no ma
hiiofefuperftitioforu, Velut fi pater prcefcriiat
ßiaimpuberine bibat uinu, q u J tutior fit
illius uirginiias ufq; ad nuptias: cuadoleuerit»
iam'q; uiro tradita fiierit,no tenetur precepto
p4ínj.M«U

Sf^ IX©Y04>AriA,
fínguli parochi his in anno cmant aureo iucdto
lus abfoluedi à cafibus quos uocat epifcopà
les, quo plus extorqueat a fuis, obtcmpcrandu
eenfcs^S A. Ccnfco,fed interim clamandu ad^
uer fus legem iniqua, cxclufa fmper feditione.
Sed unde hic mihi percotator Lanio^Traäent
'^fabrilia f^ruL A.Huiufmodi quceftionib.fa^
pe torquemur in couiuijs,inter dum diatriba fh
uefcitadpugnam crfanguinem. S A.Pugnent
qui uolentiego cenfeo leges maiorum eße reue^
renter fufcipiendas,cr obferuandas religtofe*
uelut à Deo projeäas : nec effe tutum, nec effe
pium,de poteßatc publica ßnißram concipcre
aut fercreßt^icione. Et ß quid cHj^annidis,
^uod TamenñoñcS^ad impietatem, fatius
eÜßrre,quSiffeditiofe reluélari. LAS, iña
quidem ratione fateor bene confultu rebus eorum
qui dignitatepollcnt,cr tecum fentio,nef
ilhs inuideo. Cateru lubens audiam rationem,
qua confulatur er populi uel liberiatuuel com
modis, s a. Deus no deßituet populum fuum.
h A, Yeruubi interim illa libertas jpiritus,qud
Apoßoli promittüt ex Euagelio, quam Paulus
toties inculcat damans,Kegnü Dei no eft cß

lx©y04>aria.
it Deo tradita pr^ceptai SA. Dicam Lartio*
Non in hoc efl Chrißianorü libertas, ut liceat
illis facere quce uelint, liberis à coftitutionibus
humanis:fed quod ex fvruorefpiritus ad omnia,
prompti, lube ics et alacres eafaciut quce prce
fcrihuntur,mmirüßij potius quàm ferui. L A.
Expeditr.fcd erant (y fub lege Niofaica filif,
er funt fub Euangelio fcrui,atqucadeo uereor
ne maxima pars hominu, ß quidem ferui funti
qui lege coaéìifuum oßicium faciunt.Quid igi
tur difcriminis inter nouam CT ueteremí s a.
Meo iudicio multum intereß. Quod uetus fub
inuolucris docuit, noua fub oculos pofuit:quod
ilia fub cenigmatibus prcedixit, hcec dilucidius
oflenditiquod illa fubobfcurè promifit, hcec ex
hibuit maxima quide ex partcAlla tradita erat
uni geliti,hcec ex cequo docet omnes falutemul
la paueis prophetis CT eximijs uiris impartijt
infignem illam CTfpiritualem gratiam,hcec o^
mne donorumgenus largiter effudit in omnia
^tatum,fexuum CT natioríü homines,linguas,
fanationes,prophetias,miracüla.LA,ybi nunc
igitur ißa\ s A. Ceßarunt,non interierunt,uel
quia non eß opus,iam euulgata Cbrißi do(hri>
na,uel quia pleriq^ titulo tantùnt Chrißictni,fi
de,quce efl miraculorm architeärix,carcmus.
LAN. Si propter incrédulos ac difßdentes opus
eß miraculis,taUü nunc plena funt omnia.
s a, Eßtncredulitasßmphcitererrans, qualis
Ayuntamiento de Madrid
erat

ix©Y04>ArrA.
cratludceorum ohmumurctntium Vetro, qu¿i
Cornelìj familím reeepifjetad Euctngelifgra
tiam : qualis eratgentiü,quív religionem quam
a maioribus acceperanUputahant e[fefalutip^
ram,crapoftolorum dodrinam effe fuperfli^
tioncm peregfrinamM eonfpeáis miraculis con
uerfifunUNunc qui diffidunt Euangeliojaftta
líce peruniuerfum orbem eorufcante,non fim^
plieiter errant, fed exccteati malisaffeClibus no
lunt inteíligere,ut bene agantihos nulla mira^
cula redueerentad mentem meliorem.Et fanart
di tempus nunc eñ^puniendi poftfiiturum efl.
LA.Qtt.t«^;multadixijh fatisprobabiliter, ta
men mihi propofitum eft,non fidere falfamen^
tario»fed adibo Tbeologum quendam eximii
doüum,quicquid is de fingulis pronunciauerit,
coeleftisoraeuli weefueritS\,Qjds ifteiPbare
trius.LAdlle fimpliciter delirat,et ante annos,
iignus qui concionetur deliris anieulis, s a.b/i
teusi L A. An ego tam loquaci fophiftce credai
S A. AmphisholusíL A. Nunquam ex credam in
foluendts queefiionibus, cui meo malo credidi
carnes meas» An ille bona fide foluat proble-^
mata, qui pcfìima fide nondum foluit pccu^
niamì s h.EemantiusìL A N. Nonutorccecis
' adindicandamuiam. s a.qwwigituriLA»Si
fcire uis, Cephalus efl, uir trium linguaru Cf
emnis politioris literaturas perpulchrè gna^
rus, tum in facris uoluminib, CT uetuftis Tbeo
Ayuntamiento de Madrid

I0YO4>AriA.
togsêiu ftudioftij; ucrfatus.S A.Daho rcñius
fOKpliion. Eas ad injèros, illic inucttics rabinu
Druinum,qui Toicdia bipenni dißccabit om^
nés tuas quitjliunculas. L A,Tuprai,quo mihi
uiam appares. S A. Sed extra iocum xEjïne
uerum quod narras,datant potefiatem uefcendi
carnibus\ L A. Ludcbam,te ut urerem» Et fi
Komanus pontifrx id uellet maximè,ordo falfamentarioru
moucret feditionem: deinde mun
dus (ft plenus pharifaicis hominibus, qui non
alia re [ibi poffunt aindicare fanílimoma, niß
talibus tìbfcruatiunculis:hi nee paterentur ßbi
detrahi lam partagloriam,nec finerentmino^
tribus plus effe hbertatis,quàm ipfts fi^it.Ne in
linionu quidem rem effht,permitti libera quarumUbet
rerum ejum.Tum enim uarius effet e^
uentus noßra negociationis, nunc eertius eß
lucrum,cr^minus alea,minus^ laboru. s A.
Verißima pradicas,fed eadem incommoditat
adnosrediret. L A líi.Gaudcotandcminucntum
aliquid, in quo falfamcntario cum lanione
conueniat.lam ut incipiam (y ipfe ferio loqui»
quemadmodum fortaßis expediret popuUm
Chrißianü paucioribusccßitutiunculis obßrin
giyprafertimß qua non multûm,arU nihil con
ducunt adpietatcm,ne dicam officiunt:ita non
libet ab ißisßare, qui omnes omniu hcminum
ionßitutiones revjciunt, ncque fiocci faciunt^
hnoob hoc ipfum multa faciunt, quia
A 6
Ayuntamiento de Madrid

FÍ6O IXOYO
ftrre in homines, CT dum impenfe reueremur
hominem,parum reuereri DeumMonoranduS
Deus in proximo,uenerandus in proximoyfed
interim adhibenda cautio,ne Deus per hac oc^
caftonem fuo fi-audeturhonore, S A Midemd
demus multos in tantu fidere corporali bus eerc
fnonijs,ut hisfi-eti negligant ea quce funt uer^
pietatis, fuis meritis arrogantes quod cß diui^
n

LXÖY04'ARTA,
tur,ut eft:atpeßifera Joikina^uipcreis inßin^
äibus corrupilje mentem hominis,¡udus eft. Si
farerdos alai capillitium,aut ueftem fumat ho^
minti prophani,rapitur in carceriydcriterpanitur
: fi hibat in lupanariyfi fcortttur, ft ludat
aleam, ft uiùet alienas uxores,ft nihil attingat
faera leâionis, tamen colma eft ecclefne.Nofi
excufo mutatam ueftem, fed accufo prapoßerum
iudicium. s A.lmoftni perfoluat penfum
precmn horariarum,paratum eft anathema : ft
foeneretur, fi fimoniam admittat, impune cß^.
L A N.Si quis uideat Carthufianü aliter uefti^
tum,autucfccntem carnibus, quam execratwr,
quam horret,qudm timet, ne terra dehifcens et
^eâatorem er fpcííatum abforbeat ^ idem ft
uideat eum temülentum, mendacibus uerbis in
famam alicrum dehacchantem,manifrftis dolis
imponentem tenui uicino, nemo perinde abominatur.S
A.Veluti fi quis uideat Vrancifcanu
enodi cingulo cinäum,aut Auguftinenfcm non
corio,fed lana cinilum,aut difcinäum Carmeli
tam-, aut ein ftum Khodienfem: rurfus ft pereat
ceatum ?rancifcanum,aut femicalceatum Cru^
cìjèrum,nònneconcitatct^Tyria, quod dici fa
let,maria1 L A N. Imo nuper apud nos ex dua
bus foeminis,quarum utranq; dixiffes prüden -
tem, altera ab or t'i^t, altera concidit fyncopi,
H^¿d conft>icerent Canonicum quendam facris
^^^¿inibus pneftdum in propinqua uicmia,
A 7
Ayuntamiento de Madrid

S6T IXAY04»ARIA.
[cd Urnen in publico obambularc,qui urflemÜ
neam non haberet teäam nigro pallio. At e

IXEVOITARIA.
nuper Üominicanus quidam narrauit in cocio^
nefi'equentißima,qu0 fcrmonis amaritudinem
(nam die Parjfccucs cxponebat mortem Do-'
mini ) iucundiore narratione dilueret.Virgi"'
nem facram oppreßcrat adolefcens, uteri tu^
mor arguitfafíumy conuocatus eft uirginu cbo
fusy prcpftdit abbatiffa. Accufataeß.S Inficia
li ftatui non erat locus. Argumentum erat wceeffariü.
Confixgit ad ftatum qualitatis^nift ma
uis translationis. Oppreffa fumàualcntiore.
At faltem exclamaffes. Feciffemyinquit, fed in
dormitorio nefas eft foluere ftlentium. Sit ho'c
fabuia,moddfateamurhoc ftultioragcri per-'
multa. Nunc dicam quod his oculis uidi. NC>
men homiuis loci^ filebitur. Habebdaßincm
Priorem Abbati proximum, ordinis Benediiii
nijed ex eorum numero qui non uefcuntur car
nibus, niß extra Iccum, quem appellant ma^
gnum rejrdonum. Habebatur doäus,Cr ipfc
uolebathaberiy annos natus ßre quinquagin^
ta. Certare poculis CT hilarefcere uino,erat il
li quotidianum. Duodecimo quoque die adibì t
thermas publicasMe dabatur opera purgan^
dis renibus. S A.Erat unde id fiereti L a.Po/?i
debat annue fexcentosflorenos. S A. O pau^
periate optabile.LA.Ex uino etWenere incidit
ift phthifin. Deßjerantib mediéis Abbas impe
^^bat efum earniu, addès illud terribile uerbii,
poena inobedientice, lUeuixadigipotuit,
A 8
Ayuntamiento de Madrid

1X0 YOArT A.
ut moYÌens guftaret carnes, à quibus fot annif
non abhorruerat.SA.Prior tali Abbate dignus,
Diuino tante quos dicas: nam eandem fabulam
cr ab alifsaudirememini.L A,Diuina, S A u
Nonne Abbas èft prcegròdi obefoij; corpore,
lingua fubblcefa ; Prior humiliorejìatura, fed
creda,gracili uultui L A. Diuinafii.SA^ Accipe
par pari relata, Audies quod nuper ipfe uidi,
cuiq,' no interßii folim,uerumetiapropemodú
prcejiä.Erant duce monachce,qua uifebant co
gnatos fuos. Vbiuenißent quo uolebant,famu
lus pc obliuionem reliquerat codicem precum
iuxta confuetudinem ordinis CT loci in quo ui
uebant.Deum immortalem, quata illic pertur^
batio.Non audebant coenarc,nifi diélis precibus
uejp er tinis, nec fuftinebant ex alio codice
dicere quàm ex fuo. Interim tota domus coenaturiebat.
Quid multisi Canteriorecwritfamu
lus, fub multam noéiem adfvrt rrhäum codici
DiciÌitur preces,uix'q; ad decimam coenauimus.
S A.Haóienus nihilaudio,quod fit magnopere
reprehendendum» S AL. Nimirum,dimidium
duntaxat audifti fabulcv. Inter coenandum cct
perunt ilice uirgines hilarefcere uino, tandem
rifu {o\uto,iocis parum pudicis pcrftrcpuit con
uiunm^ed nemo licentius egit c^uàm ilice, qa^
ni ft diäis ex ordinis forma precibus ccenare
noluerunt, A conuiuio lufus, chorece, cantile-'^
nee,reliqua non audeo comemorare, fed plane
uereor
Ayuntamiento de Madrid

lX©Y04»AriA.
uereor.nc quid ca node patratu fit parum uirgincum,
nifimefallcbantproocmia, lafciui lufiis,nutus
crfuauia, l a s.Iftam peruer fitatem
non tam imputo uirginibus, quam facerdo
úbus earü curamgerentibus» Sed agèfabuìam
fabula penfabo,quin potius audies oculata hi-,
ßoriam, Hifce diebus aliquot conieäi funt in
carcerem, quod auftfint die Dominico panem
f aquere, quum forte dee/fet, Equidem non danutofaäum,fed
excutio iudicium. Aliquanto
poft die Dominico, qui uulgò Palmarü dicitur,
forte erat cur uicus propinquus mihi effet ad-r
eundus, ibi tum ad hora diei ferme quartam Ì
prandioyobuium habeo,ridicul{im ne dicam,an
miferandum jpeäaculum, arbitror nulla Bacchanaliaplus
habuiffe turpitudinis, Alijuaciliabant
hue illuc uino, non aliter quam nauis de
fiituta redore iadatur uentis C^fludibus. Erant
qui complexi brachium altcrius fuRine-r
hantUpfantem, fed ipfi parum firmi : alij fubinde
cadebant, cegrcq; furgebantinonulli quer
nisfiondibus erant coronati*S A,Magiscon

wm. Nfc inter baiuJos quifquam erat fohrius,
pierup ridebant, fed fie ut facile diceres men^
iem abeße. Bacchi furor habebat omnes, Atq;
hac pompa ciuitatem ingreßi funt, id^ clara
luce. SAL. Ynde eollegerant eam infamami
L A W. In meo propinquo uinum paulo túlius
uenditur quà^ninurbe, eo fe contulerant aliquot
combibonesy qua uilius infanirent,fed lar
gius. Non enim minus impenßim eßpecunice^
fed plus contraihimeR dementia:. Hißgußaßlnt
ouum, ueiut admißo parricidio perirà
¿li fiáffent in carcerem : cum prceter omißam
facram concionem, praeter neglefías preces ue
ßfertinas, in die tam facrato tantum intempe^
rantice piMcitus effet admiffum,nemo punijt0
nemo deteßatus efl. SA. Atqiá ne iflhuc tanto*
pere miycris,in medias urbibus, in popinis teni
pío proxms,diebus quamlibet fiñis,potatur9
cantatur,fultatur,pugnatur, tanto flxepitu, taü
ioiji tuniultu, ut ncc facrum peragi, nec facra
concio poßit exaudiri.Iidem ß eodem tempore
confuiffentcalceu,autß in die Venerisguflap
fent fuillam,capitis accerferentur. Et tame diei
Dominicus ob hoc potißimü efl inflitutus, qa(f
uacaret audire doärind EuangelicamiCT i^^^
uetiium confuere calceos,ut fit ocium cocinnati
dis animis. An non hccc mira iudicioru peruer
fitmi L A,Prodigiofadam in ipfo ieiunifpr^''
fnptocilm duo fint, altcrum abßinentiacibi»
altcratff
Ayuntamiento de Madrid

alterum deteâus cibi : nemo nefcit, prius illui
prtecepti diuini.aut certè iuxta prcvceptu diui
num eljeyalterum ueró non folum hwnanïi, ue^
rumetiam propemodum pugnans cum apoßoH
. ca do¿lrina,utcun¿¡; hoc excufamus : tamen hic
quo^f pnepoßero iudicio ycœnare uulgó impw
ne eßygußaße cibum ab homine uetitü, ¿Deo
permifíum Ç^item ab apoßolis,capitale eß.le
iunium tametßno conßat efjecertó prceceptu
ab ApoftoliSytcvnen illorum exemplis ae Uteris
comendatum eñ:at interdi¿lum ciborum efum,
quos Deus creauit ad uefcendum cumgratiaru
aaione,ut tueamur apud iudicem ?aulum,quot
icmmatis eft opus Et tamen toto paßim orbe
eoenatur affatim, nullus offenditur : ft ualetu^
iinariusguftet pullumgallinaceum, periclita^
tur Chriftiana religio. ìn Anglia uulgus qua^
iragefimce tempore iuñam ccenam apparat al
ternis diebus, nemo miratur :ß frbri perieli"
tans tentet attingere ius pulii,plus quam faerie
legiwn admiffum uidetur. Apud cofdem in qu4
dragefima,quo ieiunio ut nihil antiquius,ita ni
hil faniiius habitum fft apud Chrißianos,im^
pune cœnatur,ut dixi: ft tentes idem extra qua
drageßmam,die Veneris,nemofiret. Si qu(e^
fas quamobrem, allegani patrice confuetudi"
*icm>Execrantur eum,qui regionis negligitco^
fuetudinem : cr ipß fibi ignofcunt, qui negli-*
g^Kt uetußißimam totius eccleficç confuetu^
Ayuntamiento de Madrid

s6S IX0rot>ATTA.
dinçm. S A.Nfc probandus cH, qui fine caufa
negligit confuetudinem patria, in qua uiui^
L A.Nfc ego criminor eos,qui quadragefimam
cum Deo uentre'q; partmntur,fed indico pra -
pofterum de rebus iudicium.S A.CTTW dies Do
mmicus pracipue legatur inRitutus,qu¿ popu
ius fimul conueniret adaudiendumfermonent
Euangelicum, qui no audit miffam, abominabi
lis eß.qui neghgit concionem,malens pilaludc
rcypurus eñ* & A, Qjtanium flagitium admif-^
fum exiftiment,fi quis fumat Euchariftiam ilio
tisfaudbus ; quam nihil trepidant, quum idem
faciunt illoto animo, peruerfiscj; cupiditatibus
fordidato, S A, Qj^ulti funi facerdotes, qui
citius mortem oppetant,qudm facrificent calici
cr patina nondum ab epifcopo cofecrata, aut
quàm facrificent uefte quotidiana. At inter hoS
qui fic affeäi funtiquàm multos uidemus, qui
non uerentur ad facram menfam accedere nO'^
His próxima crapula adhuc temulentiìQB^^^
ta trepidatio, fi forte contigerint corpus domi
•ni ea manus parte, quafacro oleo contala no
filiti Quin eadem religione difiicimus, ne pro
phanus animus offendat dominumiL a y afa
facra non aitingimus,cr piaculumadmiffu^
arbitramur fiid forte accidirit,C^ interim ui^
ua tempia fanäi jpiri tus quàtn fecuri uiolamui^
S A. Humana confiitutio uetat,nc notbusidau
dusy^tlufcus recipiatur ad facra minifter^f
Ayuntamiento de Madrid

IX'GYO^'AriA.
Hîc quàm fumus difficiles, CT tamen interim
paßim recipimus indo¿los,aleatores,temulen''
tos, milites er homicidas. Dicunt, latent nos
animorum morbi. De occultis no loquor,dehis
ioquor quce magis in propatulo funt, quàm ui^
tia corporis, l a .Sunt er epifcopi,qui ex fun
¿lionibus mhil fibi uindicant, prceter rationes,
alia'q; fordida:concwnandi munus, quce prima
dignitas efi epifcopi, cedunt quamlibet fordidisyhaudquaquafaäuri,
niß prcepoßero iudi^
cio tenerentur.S a .Qjtifißum diem uiolat ab
epifcopo c^wpiam infiitutum, rapiturad par^
nam.Et fatrapce quidam,qui tot conRitutioni^
buspontificum er Cociliorum,totfulminibus
fortiter contemptis, impediunt Canónicas ele^
äioneSiOpprimüt immunitates ecclefiaßicoru,
ne his quidem parcentes domibus, qu^fouén^
dis fenibus, cegrotis CT egenis expiorum hominü
eleemofynis inßitutce funt,abunde Chri^
Hianifibt uidentur fifceuiant in Iceuißimarwn
rerum prceuaricatores. L A .Prcefiat fatrapas
miffosfacerejoqui'q^ de falfamentis cr carnibus.
s A .Aßentior.Kedeamusigituradieiumum
er pifces. Audiui pontificum leges nomi
natim excipere pueros,fenes, ¿egrotos,inualidos,graucm
laborem fuHinentes,grauidas,la-
^^ntes,ac uehemeter tenues.L A, ídem et ipfe
ficquenteraudiui.S A .Kurfus audim pr

jgyo LX©YOCL.ARIA,
wen effe,hoc adderetfi quid extiterit caufce prf
ris momentiycum his qucc pontifuum leges nominatim
excipiunt,fimilitcr cefflire uigcrcni
pracepti.Sunt enim corporumpt cui ¡arcs habí
tus, qui reddunt capitalorem vicdiam, quàm
morbuseuidensicy funt uitia morbiue, qui no
apparent, cdm reucra plus habeant difcrimi-^
mS'Proinde qui fibi no tus efi,nihil opus habet
confulcre faccrdotem,quemadmodum infantes
non confulunt facerdo tem:quia caufa cximit iU
los à lege. Et qui puer os aut uehementtr feneSp
aut alioquin inualidos adigunt ad iciunium aut
e fum pifcium,bis peccant,pri>m aduerfus fraternam
charitatem, deinde aduerfus mentem
pontificum,qui nolunt cos inuoìui lege, quihuf
qbferuata perniciem adfrret. Chrißus quic^
quid inßituit,adfanitatem animi CT corporii:
inßitmt.Nec ullus pontißxßbi uendicat tan^
tam potcßatcm,ut fua conßitutione qucnquam
adigat ad uita difcrimen. Velutt,ß quis ex inC
dia uefpcrtina contrahat infomniam,cr ob in^
fomnid periclitetur paraphronefi, fimul Cf
aduerfus ecclefia mentem,craduerfus Vd uO
luntatem,homicidaeß fui.Principes quoties cO
modum eñ,adita lege minatur fuppliciu cap^
tale. Quid illis liceat,non definioúllud dicam,
tutius facerent fi non inßgcrent mortem cor-'
poris,niß ob caufas in diuinis Uterisexpreffas*
In odiofis Dominuslongius auocat ab extrem^
linea.
Ayuntamiento de Madrid

1X0YO AriA» $7%
llnea^ueìut à pcmno,uetans ommo
homiddio prohibcns irafchios ob humamco^
pitutioncm ad cxtrcmam homicidij Imeam vn^
pcllintus,quam uocamus necejìitatmJmo qua
tics apparet cuufa probabihsicharitatis efl uU
trò horturi proximu ad ea qute pofìulatcorpii
fculi imhecilliUs.Et fi nulla apparet caufaM^
men Chrifìiance charitatis efi, benigne intera
pretari, quod redo animo fieri poieñ, nifi qi4
comedit^prte feftrat m^tnifèfium ecclefice con^
temptum. Contumaciterac fcditiofe uefcentes
redè punii magiRratuS prophanus : at quid
quifquf domi fute pro corpufculi fanitatecO"
medat,medicorum efi curare^non magifiratuu,
QuJd fi quorum improbitas hinc quoque con^
fitct tumultum.ipfifeditionis accerfuntur, non
is qui feruiuit uaìetudini,nec diuina nec huma^
na lege uiolata. Hu certè non ùi loco pnete^
^imus autontatem pontificum, quorum tanta
eH humanitas, ut ubi cognorint caufam haud"
abfurdam^ultrd inuitent ad ea^qucc poñu^
Ut ualetudo, diplomatis arment aduerfus ma^
hrum obtreüationes, Denique per uniuerfam
italiam patiuntur in ccrtis macellis ucndi car^
nesynimirum illorum faluti confuientes, quos
illa lex non aflringit.Qjiin CTÌn concionibits
facris audiui Theologos paulJ minus pharifai
ees dicereiNíhil efi quòd uereamini coernv tem
porefmere panm imum CT " hcnnnam wni
Ayuntamiento de Madrid

iyz l!X0YÓ4'ArTA.
ceruifice uc propter imbecillitatem humamcof
pons,Si tantü fibi fumüt autoritatisyut pro cct
na cocnuiam induigeant ualidis,id^ cotra pne
ccptum ecclcfiiVyquie iaunium indixit, non cct
nulantycwr non audent iuftam ccenant permitte
rc ijs quorum imbccillitas hoc requirityC^ port
tificcs cxprcßis caufìs dccìararut fibi piacerei
Dicatur xeluSyß quis durius traäet corpusfi^
nam ßbi quif¿f; notus eft:at ubi pietaSytAi Charitas
ißorum,qui contra legem natwrce^ contra
legem Dei,contra fenfum legis pontificiafra^
trem imbecillcmy^iritupromptumj corpufcu^
lo infirmum, ad mortem adigunt-> aut morbuf»
morte duriore.Suggeriimihi tUacornei
morätio quiddày quod ante bienniii uidi. Ero^
tem noftiyuiru iam natugrandeyuidelicet fexa^
genariüyualetudine plufquam uitreaytum quo>
tidianis morbi f,ifs^- atrocißimis grauißimis^
ßudioru laboribusßc afflila, ut uel Miloncff^
poßint deìjcere:ad hcec occulta quadam r^tu'-^
ra proprietate uel à puero fu CTabhorrenS'à
pifcium efuyCr impatiens inedia,ut nunqu^
id tentarit abfque capitis difcrimine-.poñremd
diplomatis pontificum abundé comunitus ad^^
uerfus pharifaicas linguas. Is nuper ed uocant
busamicisy inuiferat ciuitatem ° Eleutheropo^
hmynon omnino fuo nomini reffondente.Eroi
autem quadragefima tempus y da tus eñurat^
atque alter dies amicorum affeäibus- Intendi
ueße-
Ayuntamiento de Madrid

IXEROÍ^ARIA. 571
uefcehatur pifcibus,ne quem offenderei, quum
baberet prater neeeßitatem à pontífice diplo
ma,per quod licebat uefci quibusìibetAam pra
fentìehat morbum imminentem, quem habebat
familiärem,fed morte crudeliorc : parai abitu,
cr res urgebaty nifi maluilfetibi dccumbcrc.
ibi quidam fujpieantes illum hoc maturius abi
re, quod non fèrrei efum pifcium, effecerunt ut
Glaucoplutus uir apprimè do^us, CT prima
in ea repub>autoritatis,Erotem inuitaret domu
fuam ad ientaculu^Eros iam turba fatur,quam
in publico diuerforio uitare no poterat, affenfus
eft,fedhac lege, ne quid ejfet apparatus
prater oua duo,qua fians ubi comediffet,equu
ionfcenderet.Promiffum efi itaforeMbi co ue
ì?it,paratus erat pullusgallinaceus. Eros indignèfirens,prater
oua nihil attigit,cr abrum
pens conuiuiu confcendit equos, dcducentibus
eruditis aliquot, Eius pulii nidor nefcio quomo
do peruenerat ad fycophantas. Ab bis rumor
fparfus efi tam atrox,ac fi dece?n hominesfiiifi
fent ueneno nccati, Nec ea ciuitas modo per^
prepuit hacfabula,fed eodem firme die rumor
ad alias ciuitates tranfuolarat,qua aberant iti
^ere tridui. At

574 ^ RX©RO

RXÖYODARIA.
fefe ealculuSytotucf; menfem decuhuitEt tmen
hunc quo¿¡^ ahitum fceuuSyfed uanus camiti ni"
mor fequutus eß, CT Lutetiam ufque perlatus
non fine firquenti ßflendidortim mendacioru
comitatu, Qjtodtureniedium arhitraris idotteum
talibus ojfendiculis^S A L.Vi inillorum
tapita cunäi fuus matulas effundant,CT fi for
tè occurrant, obturatis naribus prcvterean tur,
quo uel fic agnofcant fuam uefaniam.L AK.
Certe hanc pharifaicam impietatem oporte^
hat acrius Theologoru conuicijs flagellari. De
hoji^ite ucrá tilo quid cenfesi SA. Mibi uir pru
ilf/i5 uidetur, qui noni quàm friuolis de caufis
quantas tragoedias interdum excitet populus^
X A. Sit hoc fané prudenter fa(ium,CTboniui
ri metum ciuiliter interpretemur.at quàm muU
tifunt,qui cu in fimili cafu fi-atre mori patian^
tur,ecclefiie confuetudine CT popiäi fcandaíü
prcetexunt : ccetiru in uita palàm dedccorofa»

^ IX©YO4»ARIA.
tim nulla publica autoritate pollentes^LA E*
pe¿io quid dicas. s A, Ante annos triginta uixi
Lutetia in collegio cui ccg^cme ah aceto-h A.
P Sapientia uocahulü audio, Qwd uero narras
n Wixit falfimcntarius in e o collegio tam
acido\Non nvrum igitur,fi tantum tenet qtia^
fiionum Theologicarii.Nam illic,ut audio,parietes
ipfi mentm habent theologjcam*$ A L •
Sic eß,ut dicis: ego tamen prater corpus peßt
mis inßilum humcribus, cy pedículo) um lar^
gißimam copiam, nihil illinc extuli. Verum ut
fergam,qUodcœpi : In eo collegio tum regnata
hat ìoannes Standoneus, uir in quo non dam^
naffes äffe Qum, fed iudic um omnino defide-'
raffes Etenim qudd ipfe memor adoleßcntiap
quam cum extrema paupertate tranfegeraty ra
tioncm habebat paupcrii» uehementtr probarí
debet,Etß iuuenu inopiam ha&enus fubleuaß
fet, uthoneßis ßudifs fuppeteret rerii ufus, nS
ad lafciuiam cxubiraret copia,laud( m mereba
tur-Caterü quod rem aggrclfus eß cubitu tarn
ditro,uitìu tam afpero parco'q:,uigilij\ ac laboribus
tam grauibus, ut intra annû prima cxpC
rientia multos iuuenes, filici indole praditcs,
acßjcm amplißimaprce fißrentes, alios met
dederit, alios cacitati,alios d(mêtia,nonulloS
CT lepra,quorü aliquot ipfe noui,certè nuUuS
omnium non periclitatus eñ, quis no intelUgat
effe crudclitatcm in proximui Ncc bis conten-'
Ayuntamiento de Madrid

1X0YO«^A^TA. F77
tus,addidit pxlliutn CT cucullaníyadmit in to^
tum efunt carnium. Et huius generis plantaría
tranftulit in login{u.is regiones-Quod fi quip
que tantü permittut fuis ajfeäibus, quantü ille
permifi\juturü rft ut iftorü fimiles totum oeeu,
pent mundum,Si-iuidem à talibus initijs primÜ
orta funt monaftcria, qua nüc minitantwr pon,
tifidbus er monarchis. In proximi ad pietatB
refipi fcentis lucrogJoriari pium efv.in ucfteaut
cibo glori t lu-rrercyphari faicü eßiproximorS
inopiam fubleuarCypietas eft : profpicere ne li^
heralitate bonorü abutantur ad luxumJifcipU
na eß.Cateräm in morbosM delirationem,ift
morte his rebus impellere fratre,crudelitaseßw
parricidiü eß. Abeßforta/feuohntas occiden^
diyat no abeß homicidiü.Qu'e igitur ißis debe
tur uenia'lHimirü qua medico,qui per inßgne
impcritiam occUit agrotü.Dicet aliquis:Ni4U
tos illos jcogit ad hoc uitagcnus,fpoté ucniüt^
rogtnt admittiyCrliberü cß abire pertafis.O
Scythicam reß)onfione.lta nepoßuiant,utado
lefcentes reiiius pcrß}icixt quid ipfis coueniat,
quanuirdoilus^rerü ufu trituSy^T^tate pro^
ueaus^ Sic fefeexcufet lupo^qui famelicü oßen
fa eßa pcUexit in retia,An qui uehementr e fu
rieníi apponat cibuminfaìubrem, autletißru
etiam, ita femet excufabit pereunti ^ N. mo te
coegit edere, uolens ac lubens dcuorañi quod
vrat appofitum.Nonne is iure refpondiati
B 3
Ayuntamiento de Madrid

$78 LX©YOC^A^IA•
Tu non cihum dedifti,fcd uenenum. Telum irf
gens neceßitas, graue tormenta fafnes, Auß-^
rant igitur illa magnifica uerba, libera erat ele
ilio. Imo magna uim admouet,c[uifiiuis talibus
utitur tormentis, Nec eafieuitia tantum perdi
dit tenues,fuftuht no paueos diuitum filios,Cf
generofiim indolem deprauauit. Aetatem laßt
uiente moderatis rationibus cohibere, paterna
efi.Cceteräm in medio byemis rigore datur po
fiulantibus paululum panis,potus iubetur è pu
teo peti,qui aquam habet peftilentem, peßifi^
ra/n alioqui,etiam fi nihil haberet prceter rigo
rem maUitinum* Noui multos,qui ualetudinem
ibi contraólam nec hodie poffunt excutere, Erantaliquot
cubicula humili f)lo, putrigvpß»
uicinia latrinarum peßifira. In bis nullus un^
quam habitauit,nifi aut mors, aut morbus capi
talisfiièrit cofiquutus.Omitto nunc miram
grorum carnificina, etiam in innoxios. Sic aiüt
dedifiifirociam : firociam appellant indolc/n
generofiorem, quam fiudio fian¿ít,ut eos rcd^
dant hábiles monafierìjs. Quantum ibi deuora
batur ouorum putrium^ quanta uini putris hdU
riebatur ì Sunt fortaßis hcec iam correda, fei
fero,uidelicet ijs qui perierunt, aut corpus cir^
iunfirunt infiäum.Neq; uero hcec comemoror
quod male uelim illi collegio, fid operceprcda
effe iudicaui monere,ne f u b umbra religionis
humana fceuitia corrumpat cetatem imperitant
actene-
Ayuntamiento de Madrid

ixeYO'l'AriA,
AC teneram, lam quantwn ibi difcatur ciuilita^
tis autucTiV pietatis, in pr

S80 ÌXOYO^AVÌA,
er tamen qui penfum hoc non ahfoluit,perieli
tatur^ Qui tantum oredemurmuratuoces, nec
curat anima ad ea qua fonat colligere, imd ne
literas quidem fludet difcere, fine quibus qua
fonat, intclligi no poffunt, uir bonus habetur,
ac fibi quoq;uidctur,SA, Ego multos noui facer
dotes, qui piaculu inexpiabile putant, aliquain
partem precum omififfe, aut per errore dixißc
de diua Virgine, cum dicendum effet de fanäo
VauXo.M ijdcm pro nibilo ducebat aleam, fcor
tum ac temulentia, qua diuinis pariter er hu
manis legibus ueiita funt.L A.Nec paucos ego
comperi, qui citius mortem oppetijfent, f; uel
cafuguftato cibo,aut dum os proluunt delapftf
in ftomachü aliquot aquaguttis facrificaffent;
at ijdem fatebantur eße fibi cwn quibufdam fi^
multatem,'quos,fi daretur opportunitas.occide
rent,nec ucrebantur cum hoc animo ad facram
Chrifli menfam accedere, S A. Atqui ut ieiuni
facrificent,hominis praceptu eßiut deponant
iras priufquam accedantad facram menfam.
Dei praceptum. LA, lam uerd de pcriurio f;
prapoftcre iudicamus-, Infamis habetur qui i^
reiurando confirmauit fe diffoluiffe as alienut
fi conuincatur non dißoluiffeinec periuriü obif
citur facerdoti,qui palàm impudicèuiuit,quuiH
iureiurando publice proßßus fit cañitatem.
SA ^Quin iftam cantionem cants epifcoporum
marijs, qui coram altari deierant,feconipc^
nifi
Ayuntamiento de Madrid

IX0y04>AriA» jTSt
Viße omnes, quos offemt initiandos, idoneos
retate Jcientia et moribus,cum aliquoties inier
hos uix duo tres'ue fint tolerabiles,plurimi uix
^ad ftiuam idonei^ l a. Vocatur ad pœnâ,qui
€omotus aliqua caufa peieratiCT non puniun^
tur^qui tertio cuiq; uerbo admifcent periwriwn»
SA.! fti non iurant ex animo. LA.^ Eodem co
\orepatrocineris\icehit ei,qui hominemoccU
iitnonex animo. Peierare necioconec feria
fas eR. Et atrocius difcnmen foret, fi ¿luis ioco
necaret homine,quàm ficomotus ira.SA.Quià
fi quis ad eandem trutinam expendat iufiuran
dum principum,quo inaugwranturì l a.Et ifta
càm fint maxime feria, tamen quonià uelut ex
more ftunt,non habentur pro periurijs.Eadem
eft querimonia de uotis.Matrimoni) uotum eñ
iuris fine cotrouerfia diuini,er tamen dirimi^
tur per monafticce uitce prof^ßione ab homini
hus repertatn.SA.Cdm nullum uotu religiofius
fit quàm baptifmi, tamen qui ueftem mutat aut
locum, perinde quafi patrem ueneno necarit,
perquiritur, rapi tur, ftringitur, nonnunf, CT
occiditur propter honorem ordinis. Ai quoru
totauita pugnat ex diametro cum proßßicne
haptifmi,quippequi totifcruiut mhnonce,uen
tri,er huius mundi pompis, habentur in pre^
cto,nec his ob'ijcitur uoti uiolati crimen, nec ex
f^'obraturnec uocantur apoftatce,fed haben^
tur pro Chriftianis.L A .Simile uulgi iudicium
B S
Ayuntamiento de Madrid

eß de ienefaüis ac maiefaäis, de'q; praßdijs
beatitudinis^Qjixta infamia fcquitur puellam
Upfamìatlongègrauiuscrimen eft lingua men
dax er obtreäatriXy er animus odio Uuorei^
eorruptus.Ybino grauius pumtur quamuisle^
uefiirtwny quam adulterici Remo lubens cum
eo confuetudinem habet,qui femeljurä ajper^
fus eft infamiauum eo qui coopertus eft adulte
njSypukhrum eft habere fafniliaritatem,Spieu
Uiori publico,qui ftipendio coduäus feruit le-gibus,quemadmodum
er iudex ipfe, nemo di^
gnetur locare filiamicrno detcftamur affinità
tem militis,qui toties inuitis parentibus,C^ ue
tante nonunquam magiftratu,fubduxit fefe ad
bellum mercenarium, totftupris, tot raptibus»
totfacrileg'i^s, tot homicidijs, alijs'q^facinorib.
impurati,quce uel in ipfa militia, uel in profe^
Gione ad bellum, CT reditu à bello comitti fo^
lentihuncgenerum afcifcimus, hunc quouis cur
nifice peiore adamat uirgo, er interpretamur
etiam nobilitatem quafitam feeler e. Qui nuftt
mm tollit,pendet : qui fraudata moneta pubU
ca,qui monopolijs, qui ufuris, qui mille technis
ac fraudibus tam multosß^oliant,inter praci^
puoshabentur,SA. Qttf uni cuipiam uenenunt
porrigunt,ut uenefici dant poenas legibus: qif^
uinismfküis,aut oleo uitiato popuhm inficiut,
impune faciunt LAN. Now cftofiam mona^
dos adeofuperßitiofos, utexißiment fefe effe
in tmnu
Ayuntamiento de Madrid

IXOYOIFARIA. FGJF
iftMaHu eliahoUyftud cafufacraucñis abftt:
fiec metuunt cih unguibus diaboli> fi mcnrìan"
tur,fi calumnieníur,fi iHcbricniur, ft inuidcìiU
S A L.ìftiufmodi licct CR infer nos idiotas com
plures uidere: non credunt dcmum tutam à mo
lentia caeodcemoniSy nifiparatam habeantaquam
confecratam,fi-ondes furas ac cereiiiCT
no metuunt fuis cedibus, in quibus quotidie tot
•modis prouoeatur Deus, cr colitur diabolus^
L A.Qjtam multi funt qui magis ftdunt prcefì^
^io Virginis f^atris, aut Chriiiophori, quàm
ipfius Cbrißi^lAatrem eolunt imaginibus,can
delis creantiuncuíis, Chrißu impía ulta fortin
ter offendunt. Nauta ctimpericlitatur,Chrißi
matrem,aut Chrißophoru,aut quemuis diuora
citius inuocatyqitàm ipfum ChriHuEtVirginë
fe credunt habere propitiam,quòd illi fub no*
^em cantiunculam no intelleélam canut. Salue
regina:ac no potius metuunt, ne illaß putet ir
tideri talibus cantiunculis, cihn totus dies ma^
gna^ noOis pars illis tranfigatur obfcœnisfer
monibus,temulent't^s,crfaäis non refèrendis^
S A. Itamiliti periclitanti citius in menteuenit
Oeorgius aut Barbara,quàm Chrißus. Porrò
cäm nullus fit cultus diuisgratior, quàm imitai
tio fadorum, quibus ipß chriño placuerunt,
hanc partem fortiter cotemnimus.Et Antoniu
nobis egregie fauentë fore credimus,ß iüi por
tos aliquot facrosalamus,ß'qi ipfum cum fuo
B 6
Ayuntamiento de Madrid

JR84 IX©YO«Ï'ARIA.
forco, igni CT tintinnabuìo piäum haheamus
inforibus ac latcribus cedium ; ncc mcíuimus^
qwd magis erat metuenduw, ne ille male uelìt
adibus,in quibus regnant ea uitia quce uir fan
(lus femperfiiit deteßatus. Virgini annumera
mus rofariola,cr falutatiunculas: quin potius
annumeramus in illius gratiam coercitu animi
tumorcm,repreffam libidinem,condonatam in
iuriam'!ìriuiufmodicantiuculis dcMatur Chri
fii mater, his officios demerueris utrunq;* L A»
Itidem morbo pcriclitanti citius in mentem ue^
nit fandus Kockusaut Dionyfius, quàm Chri
fius unica falus hominu. Quin crhi qui facraS
literas interpretantw è fuggefio,quas nemo fi
neß>iritus afflatu uel intclbgcre rede,ucl do^
ìere poteñ utihter, malunt inuocare Yirginis
matris auxilium,q; ipfum Chriflum,aut Chri^
fiißjiritum. Et in hcerefeos fußjicioncm uocatur,qui
mutire audet aduerfus hanc confuetudi
nem,qud uocant laudabilem, Atqui laudabiliot
erat ueteru cofuetudo, quam obtinuerut Ori^
genes,Ba films, Chryfofiomus, Cyprianus,Am
brofius,Hieronymus, Augußinus,qui ß)iritum
Chnßi identidem inuocant, Virginis auxiliuni
nufquam implorante Ncc ineosfiomachantuf,
qui tam fanildconfuetudine,crcx Chrifii &
apofíolorum do(lrina,ex fanfíoru patrum ex-^
emplis defumptam,aufifunt immutare.S A^Si-'
milis error habet complures monachos,qtä fibi
pirfua^
Ayuntamiento de Madrid

LX©YO«L>ARIA, JFGÍ
perfuaJcittBcnedîdm effe prcpîtium, donec
gcftent illius cucidUm cr pallium,ciuanq:; nûfi
mhitYOY cum uirn unquàgrjîaffe tam ^ lacinia
fam,magnoc¡; cmpUm ucjlcmincc ucrctitur lU
hus iram,qu(id in uita nihil habeat cum ilio tO"
wune. L ASrancifcìgemanuseft, quiueficm
cineritiam,crcannabeum cingulwn no abijcit:
uitam confir, nihil pugnantius. De plcrif]; lo^
quor,non de omnibus, Atq; hicf wno per cm^^
nes ordinu cr profili onu formas circunfirri
poteft,Excorruptis iudicijs nafcitur prcvpofit
ra fiducia,C^ex ijfdem nafcuntur pnepofiera
fcandala,Vrodcat Vrancifcanus eoriaceaxona
cinüus,quicafufUnem fuum perdiderit:autAtl
gafiinenfis laneu gefians cingulum,aut difcin*
^us, qui cingi foleat, qucefutura efi abomina^ '
tio^quantum pcriculum ne mulieres ad hoc fpc
Macula ahortiant' E t ex huiufmodi nugis quart
ta fiaterncecharitatis ruptura'^ quàm acerba
odia\ quàm uirulentce ohtrcilaticnes^ Aducr^
fus hcec clamat Dominus in Euangclio,ncc mi
nus gnauiter Paulus Apcño¡us:aduerfus cade
clamandum effet Theologis CT concionatori'^
I w . S A . Eifitfanè,fed m his multi funt» qui^
bus expedit talem effh populum.imd talcs effe
principes, tales cpifiopos.Et funt rurfus qui
nihilo plus fapiut in his,q^ populus,aut fi quii
fapiut,dilìimulant,fuo uentri cofulentespotiui
iuàm lefu Qhrifio, ltaq;fit, ut populus undi^
B 7
Ayuntamiento de Madrid

ix0yo1>AriA.
corruptus prapoßeris iudicìjs,éi fiiat y uU
prafcns eß periculuúbi trepidct, nbrnihil eñ
pericuìi : ibi conquieftatyundeprogrediendum
erat:eo proftcixt,mde erat reeedendü. Ab his
male ßruäis ß quid tentes couellere,clamat eX
citan ßditionem, quaßfeditioßt,ß qUis uitio>
ßim corporis habitü, quem imperitus medicus
diufouerit,ac propemodum uerterit in natitri,
conetur eximere pharmacis melioribus* Yerí
abrumpvnda cß querimonia, qucefinem. no ha
bet,Et periculumßt,ßßnßrit populus hoc no
ßrum colloquium, ne nouum fujcitent prouer^
bium,quod here cura ßnt fxlfamentano, &
íanioni. L AAñise^oregeram uetusprouer^
hiumTsápe etiam efíolitor ualde opportuna
loquuttis. Nuper cíim ißa differerem juper cCC
rum, malis aujpicijs aderat quidam pannoßiS,
pediculoßts,luridus,uietus,exuccus,facie cada^
uerofa,cranium uix habebat tres pilos, quoties
íoquebatur claudebat oculos,aiebant Theoh^
gum effe.ls me uocabat difcipulumAntichrifiú
alia'q; permulta balbutiebat, SAI, Quid ibi
tu,mutus^. LAN. Ego illi precab'armicam fo^
bria mentis in tam putido cerebro,ß tamen td
Iwn habebat cerebrum* SALSA, luuaret C^
iftam audire fabulam ordine. l a S.Audies,ß
die ìouis ueneris ad prandium. Habebis uitu^
linam crußo incodam, contufam, adeo'q; tene^
ram ut poßis uel exugcre, SALS. PolH^eor,
hac
Ayuntamiento de Madrid

SCHOLIA» 587
bac lege,fi die Veneris apud nos prandcas, cfficiam
ut intelligasfalfantentoriosnon fcmpcr
uefci putribus falfamentis.
Scholia.
a ^Cubito nafum.) Extat iocus Ciceronis in
falfamentarijfilium, b ^Ventmusadfum^
mum,) D e re extrema impudenti^ dicitur.Sic
Horatius, c ^Lotione fuperior, quia fub-inde
inquinatur, de quo didum efl alias,
d mamhus,id efi.infiris :ftc Decius et
QjCurtius fi di^s manibJeuouerut, e ^Ta
bes,quam(pûi^ipGr:çcidicunt,' f ^Epile^
pfis,morbuscomitialis. g VMuria,quacr
muries,eftaqu4falfamentom, h ^Agora^
nomi, prccfiäi foris in quibus uenduntur cfcu^
lenta, i fl" Torpedo,piféis letalis contaäu»,
k VHydrus,fcrpcnsaquatilis^ l Vl-epus,
pifcis,homini prafentißimii er immedicabile
uenenwn,^ homo pifci,adeo ut hominis contadufolomoriaíur,
m ^Hedici,qui pcrpc^
tua laborantfibri, iam inhabitum aäa,
» VPhthifici,qui contabefeunt c^exarefcut.
o flNo uert:igjLnofis.)Veriigo capitis efi pra
ludium ad morbum comitialem. Hœdus autcm
dicitur eße obnoxius ei morbo, er carnei ini^
ma ad id propenfis mali, p Ç VfÍMí echi
^us.)Echinus piféis cft,ß)inas habens pro pcdibusihic
imminete tempeftate ajfigU fife, aut
faburrat arena, q ^HordeitunicamJ Al
B 8
Ayuntamiento de Madrid

JFGG SCHOLIA.
\udit di allegorid parabolce de quìn^f^ panihus
hordeuceiS' r ÌT Afe, dea Homérica, c\u(C
dißidia ferit inter deos CT homines.hitce tar^
dce,Ateuelox. s >iopxKcciy\deß,inma
tam rem* t ^ Ab afino, id eß, ¿ propoßto
digreßi.Vide Chiliad, u fl" Antiquatas, id
eß,abrogatas. x ^Terminum agit.)Fabu^
ia de Termino deo, c¡ui nec loui uoluit concede
Ye,notißima eß. y fl" Pifci dixeris* ) Pifccs
mutos effe declarat prouerbiü* x ^De diß'
fecando corpore.) Vide Aulum Gelide px)ia
talionis, a ^Sifraäusillab.) Ketulituer^
barlacci ex Odis. b f Doli capacesIta
loc[uuntur IureconfuUi. Alter ex ambiguo ioca^
twr, ciuaßdoli capax, qui dolo eß idoneus.
c ¿¡Bülbis.) Genus eßcepis.Etbulbus et erU
ca prouocant Yenerem: unde Ouid, falaces uo
caterucas. d ^Pomaeria,id eß,limites prce^
fcriptos* e ^iÄinusalecc, id eß,minus pe^
riculi* f ^Tyria maria, id eß, fummos tu^
multus.Vide prouerb. g flnficialißatui.)
Inficialisßatus efl cum faibim negatur-Qu^li
tatis,cibn deßnditur ut iurefxdum. Transíationis,quum
culpa ftäi transßrturin alium. i
h IT Pampineis, quia Baccho operabantur*
i ^Thyrß,haß(C uitecv,quasgeflabant agen
tes Bacchanalia, k ^Silenus apud Vergib
hum inducitur fenex Epicureus.Eft et deus co^
mes Bacchi, I ^Lemmatis,ideH,argumen^
tis:
Ayuntamiento de Madrid

SCHOLIA. $99
t'srfcd proprie argmentum jUtiie ìmma dici^
tur. m ^Pciraphronefù,dcliratioJdcfiyle^
uwrinfiniu. n ^Hemina»fcxtari) dimidiuin
ejl, 0 fEleuthcropoiiSyideft'Jibcraciuitas.
p irSitpif«(i> ) Ailudit ad iocum Plautinun
lictbet*ne acetum in pcélorel Et de acri inge^
niodicvnus. ci ^ Adftiu.im,idcH, idara^
triim N tmftiua pars aratri eR, r VEodem
colore*) Color in rhetoricis,efl ratio defrnfio^
nis. ìuuenalDic Qwntiliane colorem. Et Sene
ta in controucr{vjs,\cvpe mcminit colorís,
s ^Laciniofam,id eRyfinuofam,multicl; pan*
m:quod tamen primü uidetur inuentu,ciuò nti^
HUS apparerent ueftigia corporis^
F V N V S,
MARCOLPHVS. PHAEDRVS.
M A R . Vnde nobis Phcedrus,num * ex antro
Trophoniji p H.Curiflhui-rogasitA A.QMÌ^
printer morem trijlis,hórridas, ll¡ualidus, tor*
uus, in fumma, ^ nihil minus quàm quod dice*
ris, p H.Si qui diutius uerfantur in ojfìcinis fa
hrorum cerarioru, aliquid nigroris fibi contra*
huntiquid miraris,fiego tot dies uerfatus apui
duoscegrotantes,morientes,crfepitltos,folito
fum mxflior.prcefertim cum uterq; mihijùc^
rit egregie charusi M \,QUOS mihi narras fe
pultos^ p H, Nofti Georgium balearicu^ MA.
Nominf dimtaxat,d€faáe non nom.P H. Alte
yufnfcio tibi prorfus ignotum effe As erat Cw>
A 9
Ayuntamiento de Madrid

s90 fvnvs,
nehus Níontiu$,(iui cu mihi plurimis iam annis
interceßit arilißima neceßitudo, M. A. Mihi
nunqum contigit adeffe morienti.PH* Nidn
ßepius quàm ueilem, m a ,Sed eñ'ne mors res
tam horrenda,qudfn uulgo predicati p nAtcr
ad mortem durius^quam ipft mors^Qjiodß
quis horrorem Ulm crimaginationem mortis
exeiitiat animo, magnam mali partem ßbi de^
traxerit,Brcuiter,quicquideßcruciabile, uel in
agrotatione, uel in morte, longè tolerabilius
redditur,ß quis fe totü tradat uolütati diuincv.
Nam quodattmet ad fenfum mortis, cdm iam
animus dißrahitur à corpore,arbitror aut nuU
lum effe, aut perquàm ßupidumeffß: fenfum,
quòd natura prius q; hue ueniatur, confopiat,
acßupefaciat omnes partes fcnßbües.M a r.
Nafcimur abfq; fenfu noñri, p h.sfci no abßf
fenfu matns, m a. Cur non itidem emorimur^
Cur Deus mortem uohät effe tam cruciabilem'
p H.Natiuitatem uoluit efffegrauem ac pericu^
lofafn matri, quo charius haberet quod pepc-^
riffet:mortem autem unicuiq; uoluit effe formi''
dabilcm;ne paßim homines ßbi mortem con^
fcifcerent.Etenim cum uideamus crbodie tatn
multos ßbi manus adßrre, quid cenfesfuturih
fi mors nihil haberet hombilcèQjioties uapa^
laffet feruus aut etiajn filius adolefcens,quoiief
uxor indignaretur mariio,quoties periffct reSf
aut aliud accidifffet quod iTgrè effet animo>pro
tifili
Ayuntamiento de Madrid

RVKVS» fpr
twHS ad iaqumn, adgìadium, ad flwnen, ai
pradpitiufti, ad ucnemm cunerent homines.,
Nunc mortis acerhitas uitam nobis reddit cha^
riorem,prcvfcrtim càm medici non queant mederi
femel uita defiindo^ Quanquam ut no o^
mnibus eadem eft nafcendi fors,ita non efi eadem
omnibus mortis ratio^Quofdd cita mors
protinus liberatyalij lenta morte contabefcunU
Lethargici,quemadmodum CT ab aß>idepereußiyfomno
confopiti citra fin fum fui moriun^
tur. Illud obferuaui, nullum eße mortis genus
tam acerbi quin perfiratur, fi quis ob firmato
animo decreuit exircMA.Ytrius mors uifa eß
Chrisiianiori p H. Mihi quidem Georgi^ uifa
efi honorificentior* MAR. Etiam'ne mors ha
het ambitionem fuami p h. Ego nunquam ui-di
duos tam difpari morte morientes. Si uacat
audire, depingam exceßum utriufq^ : tuum erit
iudicarcyutra mors fit optabilior homini Chri
fiiano.M a r.imd te rogo,nc grauer is narrare,
Nam ipß nihil audiero cupidius.P H.Ergo
de Georgto prius audi* Vbi mors iam certa
fuifignadederat, medicorum chorus, qui diu
eurarant cegrotum,dißimulata uitce defpera^
tione coeperuntmercedcmpofcere.HA. Quot
erant medici^ p h ae. Aliquando deccmMerim
duodecim,quum paucißimi,fexM a r. 54
tis erat ad oecidendum uel ualentem. p h. NU
merata pecunia clàm fubmonuerilt proximos.
Ayuntamiento de Madrid

no procul aheffc morttm, curarent ea ([uce pef
tinercnt ad anim^v faluteminam de corporis in
eolumitatc nihil eße fpei. Ver micos Íntimos
blande fubmomtus efl erce^otusyut corporis
euram Deo emitter e t^ea ta^ifim curaretyCju^
pertinerent ad frliciter hinc emi^rmdum Hif
auditiSymira toruitate Omgms o(uios intent
dit in medicosyuclut indigné fhenSfCjudd ab iU
iis deflitiLrrtwr, lili rejponderunty fe medicoS
eßcynon deosy^uod artis erat prceflitiß^r. c

, r V N V s. S9t
tmm.Kegant enim fas effe,ut qui uitce foknt
cpitulan, mrtisfwt fpcfíatores, aut cxcquijs
intcrfint Nioxauitus (fl hcrnardinus, uir, ut
fcis,riuercndu5, í^ranafcanoru ci>fìos,qui con»
fifiiónem exapirct.Vix pcraóla cfi conf JÍ:o»
iam aderat in cedihus turba quatuor ordinum,
quos w Ígus appellai mitidicantiü.M A TOT
uultures ad imum caJaucri p H .Deinde uoea^
ius eft parcehusqui hominem i«imgfret,jitrum'q;
fymbolum corporis Dcminiei porrigc^
ret, M A.Rdígiojf. P H,Verùm ibi minimum
ahfiiít,quin inter parochií cr monachos cruen
ta pugnafherit orta. M A. Apud h¿ium ccgro
tii P H. Et quidem fpctlante Chrifto. MAR»
Qwíd exeitauit tantos tumuUus fubitoiP H»
Parochus ubi cognouit cegrotumfuxffe confèf^
fum Frana fcano,negauitfc ucl un&ioms facra
mentum,uel euchariftiam,uel fepuUura impar^
titurum,ni fuis auribus audiffet cegroti conftf
fioncm t fe parocfcww c(}c, Jibi pro fua ouuuU
reddendam domino rationcmiid no poffe, fifo
lus ignoraret arcana confcicntiar,M A.Nònne
Uifus eft (equum dicerei p H.Non lilis quidem.
Namftrenué r( clamabant cmnes, prcefertim
^ernardinus etVincentius Dominicar.us.MA^
acferth

TVNVS/
hiiccalaureusfomatus, moxMcentknius, at¿f{
etiam do (Ions titulo infignioidus': tu uix legis
EuMtgelium, tantum abeß, ut poßis cxcutere
fecreta cofcientice. Qjiodß libet effe curiofum,
exquire quid agat uxor CT ^manxares tui do^
mit aliä'q^ permulta, qua me pudet reßne.
m a. Qjiid ille, mutus a^ haci p h. lúutusi
ìmó diceres^cicadam ala coneptd. EgOfinquit,
haccalaureos multò te meliores nedam è ^ßi"
pulisfiibarii. Autores (yprincipcs ordina ue^
ßrorü Dominicus er Francifcus ubi didicerut
philofophiam Anfiotelica,aut argumeta Tho
m

F V N V 5.
putet adeße ilìomn fandímoniam t Nwn ncftrct
reßrt,quid agcvn domi mece^Quid uos ¿tgatis
in ¡atebris ucßris, quomodo tradetis faeras
uirgmes,ctid popuíus nouit.lam quàm nihilo
fint uelßliciores ud puriores diuitm do^
musyquasßequcntatis, omnibus CT Uppis CT
tonforibusnotißinmcR. Cetera Marcolphe
no audco reßrre,omnino patres illos reueren^
dos minime rcuercntcr tradauit. Nec eratfiitu
^sfinis,ni Qcorgius manu motaßgnü dedif^
fctyfeuehcquippi am dicere* Aegre impetrata
efl,ut rixa tatijpir coflefceret-Tum agrotus,
Sit pax,inquit,inter uos,tibi paroebo denuo co
fitebor.Deindc pro ßrepitu nolaru,pro cantio
nibus funeralibus,pro cenotaphio,pro fepultu
ra, numerabitur tibi pecunia priufquam exeas
hanc domum,neq^ comittam ut ulla in parte de
ine queri poßis,M A,Num parochus recufauit
tam aquam conditioned p h. non.trfwm
tnurmurauit nonihil de coßßione,quam agroto
remißt. Quid opus eß,inquit,ijfdem repetendis
fatigare tumagrotu,tum facerdotemi
St in tempore mihi coßßusfiiißet, fortaßis fan
dius condidìffèt fuum teñamentum,nunc uos
uideritis. Hac aquitas cegroti peßime habe^
hat monachos, indigné ßrentes cam prada
parte decidi parorho.Ego tamen interceßi,ßei'q;
ut Iis fopiretur Parochus unxit (egrotu,de
dit corpus D«i, cT nwnerata fumma dißeßit.
Ayuntamiento de Madrid

59Ö RVNVS.
M A. Sequuta tjl igitur cam tempcßatcm tran
tilintas / ph. imo it. mpi Ratm hunc fc^uior
tintpeflrts protiuMj tircipu M. \ r. Obfccro
quid(oiífí^: P H,Auáu j Cor.fluxirant in
des cfiatuor crdims mcnclicantium, his adiun^
Xit fi fequinlus crMciJrrcni. AdwnrjMj hunc ccu
ptothu quatuor HU magno fumultu coorti pent:
rogabant ubiuidifftntunq; plau/irum quin^
rotaruiaut qua fronte uellcnt effe pìures rnetw
dicantiu crdines, quàmßnt Euangc hfl tei EU"
demjnqwunty opera adducitc huc mendicos o^
ntnes è pontihus ac triuijs. M a, Q«id ad hcec
crucißnlPH* Vuißim rogahcwt,quomodo tum
inctßiffct plaußrum eecUßce, ciìm nullus eßet
ordo mendicantium : deinde cum unus eßetjpo
ßea tres.Nam Euangehßarum,inquiunt,m)ft^
rus nihilo plus habet affinitatis cum ncßris or
dinibuSjquàm cum alea, quce undique quatuor
cßendit angulos.Augrßincnßs quis allegit if^
crdinem mendicantium^ aut quis Carmelitas í
Quando mendicauit Augifflinus, aut quando
Heliass Nam hos faciunt fi crum ordinum
teres Hac alia^ multa fcrtiter quidem ilb ^^
tonahant,fcd fch quatucr cxircitpum^^impreß^
fionem non frentes ceß runt, dira tantii iniì^
tar.tes. M A R. HÍF falum cfßflßt tranquiäi^
tasi P h. Imo ^fyncrcti¡mus ¿lie in quintum or^
dinem,uerfus eß in pugnam gladiatoria- lerafi
iifcanus ac DminicanusCQtendebant,nic ^
gußmcf^
Ayuntamiento de Madrid

ÎVNVS. 597
gujlinrnffí ncc Carmelitas cffr grrmanè men
dicoSyfcdnothosoífufpofiíitios.Hcecrixafic
iwcrucluit,ut pUnc Mcrcrcr ne wcnirctur ad ma*
nus.M AMA-canefrrcbat cegrotmiP H.Non
hcec afra funt apud ledum, fed in atrio, quod
cubiculo adbtcrc bat-.uoccs tamen omnes ad ce*
grotum fermanahaiit,nec¡; enim ^ mufjabant,
fed ' plenis ttbifs res agebatur, CT fcis alioqui
in cegrotis awrium fenfum effe acutiorem.MA.
Quis tandem exitus bella P H. Acgrotus per
uxore derMnciauit,ut filerent pauli^er,fe com
popeurum boc difiidiumMaquerogau\t,ut tum
quidem temporis Auguftinenfrs et Carmel\t

fatis ÍQminenoiáymagis auxit rm ingmjic-»
Xteritate q; uioicntia, MA.Quifia P H»CaU
lehatariémcticd.M A.Quid tumpofleaipH,
Quid iuttii apud principm fupputabat militu
triginta millia, quum uix (fjcnt fc ptcm millia*
Deindc níultis mihtibus nihil r.umcrabat, HA,
tu mihi magnificafn narras arithmetic^*
P H. Dcwde hellü " arte ducebat,folitus fimtd
tr ab hoflium CT amicorum mcis cr oppidi^
pecuniam flipularimenfhruamiab hofiibus, ne
pateretur hojhlia:ab amicis,ut illis bceretcunt
hofle pacifci, M A . Agtiofco morem uulgatum
militum.Seiabfolue narrationem.P H,bernar
dinus Igitur CT Vincentius cum aliquot fui ordinis
fodalibus reman ferict apud agro tu,ad re
Ìiquos miffus efl ^comeatus* M A. Satin intef
€0S conueniebat,qui remanferunt in prafidic^
PH. No ufcfuequaq;, Grunniehant nefcio cfáip
de prarogatms diplomata:fed ne non peragf
returfabula,difiimulatu efl, HÌc iam profirun
tur cautiones teflamentaria,fiunti¡^ flipulatio^
ìies accitis teflibus, de ifs qua inter ipfos anti
tranfegerant* MA. ìflhac audire geñio.P
Dicam jummatim,nam pcrlongaeflfabula.Su
fCfefl uxor annos nata duodequadraginta,nìU
Iter fane proba,cordata^' : fil^ duo,alter annu
natus undeuigefimu, alter decimüquintü
totidem,fed impubes utraq;,Tcflameto fic

F V M V S. f99
fit fieret tnonacha, fmcrct pallium Beghina,
id efi medium genus inter monachas crlaieas:
filius natu mawr,quoniam nec is induci po tuit
utficret monachusM a.p Vulpes anus no ca^^
pitur laqueo»p h. Mox ab exequi/s patris pro
pcraret Komam, ibi'q; ex relaxatione pontifieis
fadus ante legitimam atatem ftccrdos, to^
tum annum fingulis diebus facrificaret in templo
Vaticano pro anima patris,(y fitcrosgra
dus in Laterano fingalo quoq; Veneris dicge^
nibus perreptaretM A.Sufiepit hac libcnteri
p h. nc dicam dolo, ^ ut afini fi>lent finrcinas
impofitas* Filius minor dtcaretur SJrancifio,
filia maior S. Cíara,mmor Catarina Senenfi*
Hoc tantu potuit ohtíneri: nam Oeorgjij mens
erat, ÍJMO magìis jìbi Dornt habcrct obnoxium,
quinq; fupcrfiites partiri in quinq^ mendicantium
ordincs:Cr acriter quide adlaboratu efi^
fid atas uxoris, filijí¡;maioris, nec mmisnec
hldjditijscefiitM A.Exharedandigenus.P h,
yniuerfa hareditas fic erat diuifityUt detradis
fülido impendías fi^neralibus,^ uncía cede^
fet uxori,cuius dimidia uiiiitaret ipfit, dimidiu
cederct loco cui fifi)ret addiOura,unde fi mutato
cofilio recederct,tota pecunia refiderct pe
nes eu grege:altcra uncia decidcretur filio, cui
^ e fiatim numeraretwr maticu, et quodfittis
effit cmendo^diplomati,parddo^i uidui annuo
^oma.qui fi mutata fentetia recufaret initia
C z
Ayuntamiento de Madrid

i facris ordinibus illius uncia diuideretur inter
Francifcancs cr Dominicanos. Et id ne fiat,
uereor y adeò uidehatur adolefcens a facris ah^
horrere^uce uncice cederet monaflerioyquod
exeepiffet filium natu mmoremibime item mo^
nafierijs qu(t excepiffent puellaSyfed hac lege,
ut fi illidetreüaret eam uitam profiteruomnis
tamen pecunia penes illos maneret incolumislam
una rurfus uncia decideretur bernardino,
tantundeVincentioidimidiu uncice Carthufia^
nis, pro comunione bonorü operü omnm,qu(C
toto fierent ordine. Vncia crfimis qute fupe<
raret, difiribueretur occultis pauperihus, quoS
beneficio dignos iudicaffent hernardinus CT
Vincentius. M A. Debebas lurcconfidtoru mo
re dicere,quos uel quas. p H. His igitur uerbif
fiipulati funt recitato teflameto:Georgi halea
iice,tiuus CR fance mentis approbas hoc tefia
me :tti,quod dudwn ex animi tui fententia con^
didiRiíApprobo. Et hcec eñ tua fupremayCf
immutabilis uoluntas'Efi.Mcí}^ Cr hunc
centium baecalaurcum infHtuis ultimee tuf^^^
luntatis executoresUnfiituo luffuseii dcnui
fubfcribere. MAR. Qjapotuit moricnsi P
Lcrnardinus rexit cegroti manum. M A .Qli^r
fubfcripfitl P H. Sanaa ¥rancifcu cr fanüum
Dominicu iratos habeat, qui tcntarit hinc ali^
quid immutare-M A. At non metuebantaíliO"
nem trfiumcnti inojjiciofii P H. liia A^io no^
haPCt
Ayuntamiento de Madrid

FVKVS. ^01
habet locum in his cfuce Dfo dicantur, ncque
qaifqu^im libentcrcum Deo litem fufcipit. Hii
pcrddis uxor CT Uberi d.xtis dextris cegroto^
iurdt fe feruatures quod recepiffent. Poß hite
cotptum eft agi de pompa fiinerali,no fine con
tentione. Tandem hare uincit fententia, ut ex
quhiq; ordinum fingulis adcffent nouem,in ho
norem quinq; uoluminu IÁofi,cr angeíorü in
nouem choros digeftorum : fuam quifque ordo
crucem pr

ncc pcdihuí aurea calcmai erat enim eques aU'
ratas: fub pedibus haberet íeopardum,Ora fc
pulchri titula haberent tali uiro dignü* Cor au
tem feparatim rccondi uolebat in facellodiui
Francifci. Inteftwamadauit parocho honorifice
fepelienda in facello quod eß Virgini matrt
facrum. M Ajunusnimiruhonorificu,fed nimio
conRans.Venetia uel cerdoni cuipid plus
habcreütr honoris minimo impendió. Feretri
elegans dat fodalitas,Ch'unum comitantur alú"
quando fexcenti monachorum tunicis pallijsuc
ueßiti. P H^Vidimus et nos,rifimus^; ißas pauperum
ineptas glorias* InceduntficllonesCfeoriar'ij
fupernè, inßrne^ cerdonesjn medio tno
ñachi,chimaras eße diceres:nec hic alia res e^
rat,ß uidißes. Cauta eñ er iilud Georgio, U^
Francifcanus cr Dominicanas inter fefe forte
decernerct,utris primus cederei locus in pop^^
poß hoc cateri quoq; f jrtirentur, ne quid hine
oriretur tumultus. Parochus er huius clerici lo
cum tencrent infima, hoceß,primü. Neceni^
aliud crant paßuri monachi. MAji,Nonacieí
tantäm,ßd er pompas die callehat ordinare^
p h. Cautum eß er illud, utßmebre facrumi^
quod apud parochü fieret, modulato muficor^
cocentu pcrageretwr honoris gratia.Dumh^^
alia^; traäan{ur,inborruit agrotus,deditq;r
gna certißima, fuprcmutn tempus adeße»^^^
crnatur igitur extremus fíbula afíus.í^ A
Ayuntamiento de Madrid

KonJwn finish P H,Keátatur dipíoma pontic
ficir, tn quo promittebxtwr cnminum omnium
aholuioytotus'q; purgalorif metus adimchatwr^
Ad hccc iuftificítbcUur omnia illius bona.i^ A.
Kapto parta\ p H. Certe iure belli ac more mi
litari. Sed forte aderat Philippus lureconfuU
tus uxoris frater:is in diplomate notami locum
fecus poßtwH quam oporUdt^CT iniecit fu^i^
eionemfalfi. MAR. Haudquaq^in tempore,
^ißimukndum erat, etim ß quid ineßet erra
nihilo peiushabuiffet itgrotus.PH.Aß
fentior. Et

primcrer ad infcros,fi tantum flmiha baiuUtt
dwn effet PH.Df bonis opcribus loquoriea nO
a\iiergraiunt animi fubuolaturam, quàm píu
mee aucm. M A RMala igitur opera fua qui^
bus leganti ? H. Militibus Germania coduóít
iìjs, M A. Q«ÍJ iureì? H. \ure Euangelico,habenti
dabitur SimuVq; recitatus eñ numeruS
m-iffaru cr pfalterioru,quce defùngi anmam
effent comitatura, Erat autcm vnmenfus. Pofl
hac iterata efl cofrjiio,datai¡; benedillo. M A.
Ita efflauit animai? H. Nondum Strata efl hu
mi florea iuneis cotextayfic ut ab initio couolu^
ta ceruicalis jpeetem ex fefe faceret» MA ^Qaid
nuncfùturu efllp H,Eam confperferuteinerey
fed raro, ibi depofuere corpus agroti, ¡nflrata
efl tunica Francifcana,fed prius cofecrata pre^
culis cr aqua luflrali. Cuculla fuppofita efl ca
piti, nam tum indui non po terat : una cum ill'*
fuppofitum efl diploma cum cautionibus» MA.
NOMU mortis fpecies.p H. Atqui cofirmant dtC
moni nullum effe ius in eos qui fic moriuntur.
Sic aiunt prater alios mortuum S Martintí^
cr Francifcum. MA. Sed huic morti dlorü ulta
re fionderai, Obfecro quid turn poflcaiP^"
Porrera eñ agroto crucis imago cr candeU
cerca. Ad crucem porrefíam dixitagrotus:SO
leo in bellis Uitus effe meo clypeo, nunc hunc
clypewnopponambofiimeo, cT exofcalattíS^
tídmouit humero lauo. Ad ceream uerò facra:
OUnu
Ayuntamiento de Madrid

FVNVS.
OVm,inpU,h.ifttí uahi in br (¡íí,w3e haru ha*
fl tm uibr.iho aduerfus hoftem animara. m a.
S4tíí miliiarifpr P n.H ts poftrcmas uoces cc*
didit Nimmoxlingud morsoecupauit,fimuU^
earpit animam agcre. Ikrnardinus adextris
imminebat morientiy Vincentius d finiftris,
trrjue puìehrè uoeaíis Aíter oftendehat imagi
ftemfanóli Franeifd, ilter Dominiei, Cteteri
Jparft per eubieulitm demurmurabant pfalmoi
ahquot uoce lugubri. Bcrnardinus magnis uoci
frrationibus percellebat aurem dextram, Vin*
centiusfiniftram. mar. qwd occlamabanti
p H. Huiufmodi firme Bernardinus t Georgi
Bale tr ccyß nunc quoq^ probas ea qute funt a*
inter noSy fleiie caput in dextram, Flfxit.
Vincentius cotràyne quid trepides GeorgiMu
hes FrancifcäC^ Dominicií propugnatores*
^ fto fecurus Cogita quantum habeas mérito -
tum^quod diploma : denique memineris meam
animm pro tua oppigneratam,ft quid effi t pe
ricuh : hcec fi fentis CT probas, fleéie caput in
iceuum. Flexit.Kurfus pmili clamore. Si hcec
fentiSyinquiutypreme manu meamitum manuni
prefiit. Ita hue ER illuc fledendo eapite, CT
premendis manibus, tranfada^ funt horctfèr*
me tres, càm iam inaperet ofcitare Georgius,
ibi Bernardinus ercduK pronuciauit abfolutio*
nem:quam perficcre no potuit, quin Georgius^
ffflaffet anima.Ho'c fub noäis mediutnimanè
C S
Ayuntamiento de Madrid

peraSa atutomia. MA. Quid m¿i repertu eB
in corporei p H. Keilè mones, nam excideraU
Fragmenta plumbi inhcerebat^diaphragmati*
MAR. Vnde id' P H. Vxor narrabat illuni
tftonddiäum ¡phcrruta bombardicaMinc con
ieüabant medici, plmbi liquefaci particulvH
refediße in corpore- fAox corpus lacerum ut^
cunf conueRitum eR amiäu Francifcano. A
prandio fepultura ^eraäa eR ea pompa, qua
decretum erat. MAR. Nunq;audim mortem
operofiore,nec funus ambitiofius.Yeru ißam»
opinor,fabulam nolis euulgari,? H,Qwmob^
remì ìA A. NE quid irriunucr crabrones. P H*
Nihil eß periculi. Etenimß pia funt qutc nar^
re,etiam ipforum intereß h(cc fcire papulunn
ßn minus» quotquot inter illos boni funt, mihi
gratias agent^qui hcec prodiderim,quo pudore
corredi quidam deßnantßmiliafacereideindc
ßmplices caueant,ne in ßmilem pertrahantuT
err^em. Sunt enim ar apud ißos cordati ue^
reifipif, qui ß-equenterapudme qucRi fant*
paucorum uel fuperRitione uel improbitate ta
tum ordinem reddi apud bonos inuidioftm^^
H A R.RCÄE tu quidem CT for titer. Sed nunc
aueo ßire,quomodo decelferit Cornelius.Pl^'
Vt uixit nulli moleRuSyita movtuus
iaifibrem * annkerfariam, quce ßatis tempii
ribus ßngulis annis recurreret. Ea tum,ß^
cjfäagrauabat cetas (nam annu exicßeratf^
Ayuntamiento de Madrid

R V K V S. éoy
¿efimm) fine a\ijs de caufis,fclito maffs urge
hat homine, er uifus eß ipfe prafentire diem
fatalem imminere, Itaq^ quatriduo priufquam
moreretur, erat Dominicus dies, templü adijt,
eonßßiis eil fuo parocho,audiuit publica con^
cionem er facrum, à facro reuerenter accepto
pignore corporis Dominici,domum fc recepita
M A R.NO« ufus eß medicisdpy^'Vnicüdun^
taxât confuluit,fcd non mmus bonum uirum^
quam bonum mcdicum, ci lacobo Caßrutio no
men eñ, M A . Nom. Nihil ilio fyncerius. P H.
ÌS reß)ondit, fuam quidem operam amico non
defiituram, fed fibi uideri plus effe prafidij in
Deo,qudminmedicis, Cornelius hanc uoccm
non minus alacnter accepit,quàm fi certißimä
vitaßfcm oßendiffct, Itaq^tametfi femper pro
fuis facultatibusfiiiffet perbenignus inpaupe
Tes,tum quicquid decìdi poterat uxoris CT hbe
rorum ncceßitati, impartiebatur in egenos, MO
iños ambitiofe mendicos,et nufqua no obuios,
fed in probos,qui pro uiribus indufiria labora^
di CUM paupertate pugnabdt.Kogabam homi^
nem ut decumberet,^ facerdoti m ad fife aceerferet
potius,quàm tenue corpußulü defatigaret
: rejpondit, hoc fibi femper fiudio fidife,
utamicos fuos fublcuaret potius, fi poffet, f;
&auaret officijs,nec fi fui dißimilem effe ueílc
morte i Nr decubuit quidcm,nifi pofiremum
AVm. cr nodis partem, qua reliquit terras»
C 6
Ayuntamiento de Madrid

6o9 FVNVS,
Ínterí/fí oh corpufculi lafìitudinm hacuìo nitc
hutwr,aut fedibatm cathcdruy rurd compone-'
bat fc Mulo,fed uejliíus et creólo capite. Hoc
tempore aut mandabat aliciuid de curandis ege
nis,maximè notis ac uicinis,aut legebat è libn^
facris, qua prouocant hominis erga Deum fir
duciam, qucei¡y illius in nos charitate declarat.
Si f'cr lajiitudinem ipfe minus poterat, audie^
bat amicum pralegcnte Frequenter miro affé
¿lu hortabatur familiam ad mutuum amor erri
cr concordiam, ad'q^ ftudium uera pietatis,fo
lícitos^' de morte ipfius amantijìimè con folabatur-Identidem
admonebat fuos,ne quid arii
alieni pr ateriré tur indiffolutum. m a r.No;^
condiderat tefiamentumì p h. lampridemfa"
nus ac ualens id curarat.Negabat enim effe te^
flamenta, qua fierent ab agentibus animà,fei
deliramenta potius* m a.NifciI legaratmona<
fierìjs aut egcnisi p h. Nr tcruncium quidem»
Ego,inquit,pro mea por tione dijpenfaui fa^td
tatulas meas, nunc ut earum pojfifiioKcm alif^
trado,ita trado CT diJpenfutionem>Et confida
meos farMius dijpenfaturos, quàm ipfe
ma.Non accerfebat ad fefe pios homines,q^f^
admodum ficit Georgiusi p h. Ne unum qui^
dem : prater familiam cr duos intime oinicoi
nullus aderat, MAR. Demiror quid fenferit-
P h. Negabat fe moriente pluribus molefi^^^
cffeuelle^fiiijjct nafccns.M A.ExpeSQfi''^
Ayuntamiento de Madrid

FVNVS.
iftius falulív p h.Mox audies^ Venit dies lo*
MS Alle ftratum no reliqmt, fentiens extremem
íorpujcüíí \a¡htudme,Acdtus parockus impar
tìjt extrema undiomm,ac rurfus pcrnxit cor^
pus Domini, fed citra confißionem. Nfgabat
enim quicq] fcrupuíi refi di]fe in animo ihi pa^
rechus agere coepit de fcpultura, qua pompan
qiioue loco fipeliri uellet.Sepeli,inquit,mc quo
modo fepelires infima fortis Chrifiianum: nec
mea refirt ubi fiponas hoc eorpufculum,a:qui
inuenierJum in extremo die ubicunque condii
deris. Pompam fUncris nihil morcr. Mox inie*
{la mentio de fonitu campanarum, de tricena-^
rijs cr anniuerfarijsje diplomate, dccommu
nione meritorum emenda. Tum lUe : Mi pa^
fior, mbilo peius habebo, ctiam fi nulla fcnet
campana, S¡ me uel uno fimebri furo dignabe
ris,plus fatís erit*Aut fi quidaliud efi,quod ob
publicam ecclefiíe confuetudinem citra fcandct
ium infiimorum orniti: uix poicflj id tue pcr^
mitto arbiiratu:,Ncc efi animus cuiufquam Mcl
preces comcrcari,uel mcritis quenqua fuis jfo*
liare.Satis meritoru exuberat Chriño,cr con
fido totius eccUfiít prccesae merita mihi,fi mo
do uiuum fum membrum,profutura^ in duobus
diplomutibus mihi tota Jpes eß, Alterum efi
peccatorum meorum,quod princeps pa/iorum
dominus 1 es V S abclmt,affigcnsilludente
« : oltf nmi quod ipfi fuo facrofando fangfiinc
C 1
Ayuntamiento de Madrid

6io FVNVS.
fcripfit er ohfigrtauit, quo nos ccrtos veièM
de falute cetemayfi totam fiduciam nofhramin
ipfum transfhamus- Abfit enim ut infhuÜus
meritis ac diplomatibus prouoccm Dominum
meum, ut in iudicium neniat cum feruo, certus
ciuód in confpetiu eius non iußificabitur omnis
uiuens. Ego ab illius iußitra appello ad ewfàc
mifericordiam,quoniam immenja eß cr wf/fabiììs.
His didis abi)tparocbus,Cornelius uC
tuli magna fpe falutis conceptagaudens cr a^
lacer, iubet fibi quidam recitare è facris uolu^
minibus, quce confirmant fpem refurreñioniSt
Crprtemia immortalitatis,ueÌMt illud ex Efaict
de morte Execbicv dilata, una cum cantico:
Deinde cap, i s,cpißolce Pauli ad Corin.prio^
risiDe morte Laxari ex loanne,fed prcecipui
hißoriam Cbriñi paßi ex Euangeíijs, Qjtim
hic animo deuorabat fingula,ad qucedam fufpi
rans, ad alia copofitis manibus gratias agens»
ad qucedam hilarefcens acgeßiens,ad nonnul^
ta preculas quafdam breues eiaculans. A pran
dio càm paululum temporis obdormißfet, iubct
recitari caput ex Euangelio loannis duoded^
mum,ufq;ad hißonce fine, Hic dixiffes homini
plane transfigurari,afflarii¡i nouo fpiritu. iam
dies uergebat ad uefperam, accerfit uxorem ac
liberos-.éiereüo quantum licuit corpufculo»
fic affatus eß fuos : Charißima coniunx, cjftoS
Deus ante eoniunxcrat,idem nme feparat,fcd
corporis
Ayuntamiento de Madrid

RVNVS, ^IT
torporibus duntaxat, td'j; ad brcue tmpus:cu
ram,tharitatem, pietatem quam antehac parti
ri foles in me CT dulcijsima pignora, totam in
ißos transfer. Ne putaris te ullis modis poffe
magis demereri xel Deum,uel ii(e,quàm fi ißos
quos Dent dedit nobis coniugißi€iUim,fU educes^foueas
er inßituas,ut Cbrißo digni ha
heantur* in hos igitur coduplica pietate tuam»
&meamportionemin te translatam exifiima.
Idß ßceris, utfaduram confido, ncn erit
quuruideanturorpbani. Quodßrépétas ma^
trimonium. Ad banc uocem uxor erupit in fletum,coepití¡;
deierare,fe nunquam de repelendis
nuptias cogitaturam. Hic Cornelius: Sorot
in Chrißo mihi charißima,ß Dominus les vs
largiri dignabitur tibi propofitum ißud ac ro^
bur Jpiritus, ne défis dono corleßi. Erit enim
boc tibi pariter ac liberis commodius. Sin alid
HocahU carms infirmitas, fcito quod mors mea
te libérât ¿ iure coniugìj, fcd non libérât àft^
de

6it RVNVS»
ßitues ad omnem pietatem,ut caneas y n: fe ctd
piam addicant injlitutoydonec peratatem Cf
rerum ufum coftiterit ad quod wtce genus fini
idonei. Dfinde uerfus ad liberos exhortatus eß
ad fiudium pietatisM obediendü m itri,ad mu
tuam inter ipfos charitateCTconcordiam.Hiy
pcroratisydedit ofculwn uxori:liberiSyfailo ß -
gno crucis,precatus eß bond men tem, er Chri
ßimifericordiam Poß hac intuens omnes qiä
aderant : Sub craßinam,inquit,auroram domi^
nus, qui diluculo reuixity pro fua mifericcrdia
dignabiturhanc animula ex huius corpufculi ß
pulchro, e'q; huius mortalitatis teneb. is cuccai
re m lucem fuam corießem. Nolo tener am ceta
tem excubijs inanibus fatigari. Cateri quoci'it
uicißim dormili PAihi fatis eß unü adeffe uip
icmyqui redtet facri leOionem. Tran fióla no -
Ocyfub horam quartJyCunélis prafentibus iuß
fit recitan pfalmü totum, quem dominus orartS
recitauit in cruce. Eo finitOyiußit exhiberi cc"
rcum ^cruccm \tTeereum accipxens dixit*
Dominus illuminatio mea CT falus meayCfie*^
tim:boi Cruce exofculatus dixityDommus p^^
teóior uitce mea,i quo trepidaboiMox manits
fuper peäus in fuppUcantis geRu n copofai^
er ocuJis in caelum eredisdixityDomine ieß»
accipeßfiritü meum. Et protinus claußt oculo^
ueluttdormiturus,ßmuVq; leuißaUt cmißtfpi -
ritutnjixijfes illwn obdormilfe,non expir^^u^*
Ayuntamiento de Madrid
MAB-

F VN vs. 6t%
MAR .NM«f; atidiui mortem minus operofam,
P H Talis jucrat in omni uita. Vterq;frit ami
cus. Fortaffe non cejuè dtjudico, uter decefje^
rit Chriftianius: tu qui integer es» reäius di¡}i
des, M A.ltafaeiMnJed per ocium^
Scliolia.
Ä IT E* antro*) Vide prouerbiu de Tropho
nijantro, b fl Níbíl minus. ) Phce^
drus Grctcis fonat hiUrem. c fl Statio me*
dieorumjd efi,couentus ftatim d fl Toi uul
tures^) Vultures prcefentiütcadauera.undeca
ptatores teftamentorum uultures dicuntur*
e fl Nixnxares,) lureconfultimanxaresuo^
tont ex incefto natos, f fl Cicadamala,)
Videproucrb, g V Eftipulisfabarum.) E
eulmis tritiei neàunturgaleri^nonunf, crpaU
lia^aduerfus pluutam: faba coules habet gran*
dcs»intortos er jra^^Ucs.ad nihil minus utiles,
qu im ad texendum.Eft uulgo iaélatum prouer
hium apud Batauos, h 'fl Impreßio, ejl ue
hemcns hoRiü irruptio, i fl Syncretifmus,
id eft, conjpiratio prius dißidentium in comunem
hoftem.Vide Chiliad, k fl tAu/fare,
eft tacite loqui. I flPIrwíí tibijsM eft, clare.
Vide prouerb. m ^OeconomicwnyVe*
ritum rei domeRic¿e uocat n flArfr duce
bat )Ducunt bellum,qui deinduftria proftrüt:
fedgeruntyqui uerè bellant. o ^ Commea
eft,cibus:militare uerbum. Et ideo pr

6X4' SCHOLIA.
dium uocat iomum unde alios defuleranL
p fVulpes anus.) Vide pyoucrb. q fVt
afini folent. ) Allufit ad illud Flaeei : Demitt0
auriculasM iniquie mentis afellus, Ohngra'^
uius dorfo fubift onus, r ITDF folido, id
cß,dcintegrahiereditate,quce aßis dicitur»
nandum diuifa, s ^Vncia,duodecimapars
(tßis, t ^Diplomati, quo beeret confeaari
facerdote ante tempus legitimum* u
nice proprie cantilenar fiinebres. Honnun^^
qtiom tamen nugas quxslibet appellamus nee'
nias. X ^Daduchi,tedißri. y IfW
planicie*) Data opera fingit infigniauitiofaj
Nam cadueeatorum leges babent, adulterina
effe inßgnia quce habent metallum fuper m^
talhmt. X ^Diaphragmatic) Diaphragm
eß feptum tranfuerfum,quod feparat prcecor^
diOtin quibus cor CT pulmo, ab inßriore cor^
pons parte,in qua ]plen,hepar,(y renes»
a ^Anniuerfariam, id eß,ßngulis annis rc^
iwrrentem,
IVVENIS. ECHO. .
I y.Cupiopaucis teconfulere,ß uacat.tcy^
tat I V.EIß uenio tibigratus iuuenis. E C H.
Venis.i V^Sedpoésnemihicrdefitturís^
tere uerum Echo- E C.» IX«, I V. EI gr^ecè no
ßi" Quid iflhuc nouii E C. NOMI, I V. Qj^F^
tibi uidentur Mufarum fludia- E efi ^ìa.iV'
Cenfes igiUtr terendos autores, quicondufuni
adbo^
Ayuntamiento de Madrid

ECHO»
ttà bonos Íiterasí E c.Tfr^í.i V.Quam igiturmentem
habent ißi qui hac ftudia Unguis traducunt
fuisi E C.SMÍÍ. R V. Sed utinam haru cui
tores fimilitereffint cr pictatis jludiofi. E C.^
O fi. I v.Nunc quorundam improbitas omnes
reddit inuifos. E c 1V V.
minum peccatum conjèrtur in nomcn eruditionis.
E c H. ^èvaìf, I V. Atqm uulgd uidentwt
noninfimi.EC H.FÌW. I V. Quid facere cenfes
eos qui terunt cetatè infophifiico doärimt
genere^ E C H.Nere. i v yJortaßis telas ara
nearum. E c.H

6I6 ECHO,
amb'unt racèrdotiumì E c.Ocium. r V. Prate
rea nihil hahet facerdos-. E C. i V.
Quid bona reieontingit Hits quifiunt epifeo^
pi'. E c.* Ji/if^i. I V. At nulli ntagis uiuut in
eio E C.Seio. 1 v.Qua res illosadmonere poierityUtintelligant
quantum fußineant onusi
E tf vie. I v.Er^a res praelara eH facerdotiu/n.
ß quis fc in eo gerendo qualem oportet
prabeat-, E c.beat, i v. Qmd frudus eritt
fi me confrram in aulam corum, qui pracellat
monarchica dignitatei E C.' Ate, i V. At non
paucos uideo qui folent illinc fibi praelara jf ^
hcitatem ariolari,- c. v. At interini
dum incedunt holofericati, uulgo uidentur ho^
mines magnifici, E C. F/CI. t v.Foris igitur au^
reos,intus ftculnos homines dicis,fiquis infpi^
dat cominus^E C.Minus, i V Nihil igitur pr^
clari funt, quos pro difs ueneramur byßinosi
EC." r/V®-. IV. Nec militare genus magno
aßimabisfortaffe.EC.AlfcA y/MagnÜquid
dam pollicentur qui è fydcribus et futura pr^
dicüt Aßrologi.EC.® x/yot.i v.Aißrenucla
borant Grammatici, E C.PÀHÌ. i v.Non pl^
cent,opinor, legulei homines femper famelici-
E C h.M TiuKCi. ì v. Qu tliseroß fiam opiß^^
E C.FF* I v.ltii ne nihil praterea adjèrunt or
tes boni aut malli E c. Ali I V.Fuero ne beatusß
pfrfeuerauero in bonis literisi E c. Eris*
l V. Sed qua res dubit, ut adfit pietas-: E c H»
Ayuntamiento de Madrid

t C H o.
ActäS. IV. Deem iam annos cetatem trim in
Cicerone,^ c.' h'yt, 1 v. Vfide tibi fubit me afi
num diceref. e c.E re. iv, Fortaßis hoe dieis,
non ftc huic incumbcndum, ut alios relincjuam*
E c.Inquam. 1 v. No placet igitur is qui fe per
omnem uitam tantiim in hoc torqueat, ut fiat
Ciceronianusi e c ^ avvf, 1 v. Quid fupereß
natugrandibus,quorum tetas ad hcec dtjcenda
non (ß tempe fiiua^ h c. Svua, i \Jacundwr
elfes opinor,fl longius abe/fem.E c.E/^ w.iv.
I^on me deledant firmones diffyllabi.'£ C H*
Abi. IV. Ccrpi prior, uideo non poffe uiiart,
quin pofterior dcfinas.E c,Sinas,i vJam igi'*
tur tibi uideor fatis infirudus ad ea probe ge^
renda quce funt in uitar e cJiaa v.Prowdt'ji
we uoles abire,diciio.E c. lío.
Scholia.
^h^'.poffum. h diuina* e IT/Var,
fortaffi. d ^iym.afinis. e fc^gmni
no. f qÁx(^,pernic¡e,pefiem. g
^iwor. h ^Kif^ii^Jucrum. i ^k/^c^Jo*
hores. k I ^Ate,deadam
ni. m marina CT rapax.
n ^crh@',noxa,damnum. 0 flAo-'^Mfyha.
p %ÁHS,ttmcre,fitfira. q
lupi. r ^i'vi,afine» s ^cwiif,amens.
P o A Y A A1 T1 A.
SPVDVS. APITIVS.
S P V.Hfw heus Apiti. A P.Non audio. S P-
Ayuntamiento de Madrid

6t3 VOAYAAiriA^
Heus inclum Apiti A p.Quis hic eß tammo
teßus interpellatori SP, Eft feritr rei quiddä,
quod te uolo, A p. At ego ad rem feriam pro^
pero, s p.Quonami A p,Ad coenam, S pMac
Ipfa de re tecum uolebam agere. A p.No« ua^
cat nunc a^lorihus opera darcene a^um agam^
S P. Nihil feceris dijpendij, comitahor te quo
properas, API. Agè die, modo tnbusuerbiS'
S P,fAagno ftudio molior cduiuium,in quo nid
ti di/pliceam conuiuarum, placeam omnibus.
Eius artis quoniam tu principatum tenes,ad tc
uelut ad oraculum confiigio. A p. Keß>onfufft
accipe,^ quidem iuxta ueterummorem^
ÑuWuidij^liccas,nullum^inuitare
mentoc S P,Atqui joknne eft epulü.multos eX^
cipiam oportet. A p. Quo plures inuitariSyhi^
piuribus difpliceas oportet.Qucefrit unquaff^
tam bene uel confcripta,uel aäa fabula,ut toi^
placuerit theatroi s P. Sed agè Comí delic^tt^
Apiti,fubleua metupcoßio,habebo te poftb^^
numinis loco.A P.Sit igitur hoc primüconf^'
ne conare quod fieri no poteft. s p. Quidna^^
A P.Wt couiuator omnibus placeas. Tanta efi
pálatoru uarietas, S p.At faltem ut pauciorib*
dijpliceam. A P. Voca paucos. s P. Non lied'
A P.Vow parcs,cringeni)s congruentes'S P»
Nr id quidem mihi liberum cft.Mtari non p^^
teß,quin er multos uocnn er dißimil^^» ^^^
nec ciufde linguce nc^ nationis bommcs*
Ayuntamiento de Madrid

DISPAR, COSVIVIVM.
A p. N« ftí mihi ucrè couicium narras, no con
uiuium, in quo facilc poßit talis cxoriri Ucfoí»
qualem Hcbrai narrant accidißc inßruäura
Babclut petenti ßigidum aliquis porrigatca^
lidum *S p y*Qpiiulare te quafo^gratum cxperieris
ac memorem. A p. Agè quando eleého
non cß tui arbitrii,in re mala dabo bonum con
fìlium.Haud parui reßrt ad hilaritatcm cònui
uif,quo quifip^elocoßdeat. SPV. Verißimü.
A P I.Ed res ut tibi cedat projperè,fac ut fortibus
dißhbuantur accubitus. SPV. Pulchrè
moncs, A p IT. Deinde ne ßc paulatim à fum
MO ad imum procedant patina, ut figma litera
uel ferpentis potius imaginem pingant,aut
«Uro citro'q; reciprocent, quemadmodum olim
in conuiuìjs myrtus tradi folet, S P. Quid ig^
turi A p,Scd ad fingulas conuiuarum tetradas
Gippone patinas ternas, ßc ut quarta media
promineat, cftemadmodu pueri tribus nucibus
imponunt quartam : in fingulis fit aliud atque
tiliud cibigenus, quo quifque quod libet cligat.
S KPlacet*Sed quoties mutabo patinasi A P,
Quot partibus conßat oratio rhetprica ì S P.
Quin^',nifaüor. A P. Quot aílibus conßat fa
bulai $ P. Apud Horatium legi, Keßt quinto
froduélior a¿lu. A p.Totics mutahis patinas^
'Mprooemiüßt iußulentu,coclußo ucl cpilogus
fxuarifs bellariorumgencribus conßatus.s P.
^ Quem probasjn patinis ordinci AP,Eundcm
Ayuntamiento de Madrid

^20 nOAYZ^AlTlA.
quem Vyrrhus in ade, S p v.Quidaisf A P f#
Qnemadmcdu in oratione, ita ncc in conuiuio
dccet proaeminm eße elabcratum Kurfus fpi^
logus uarietate ecmcndetur potius quàm appa
ratu In tribus itaq, medics ftruanda Pyrrfci di^
fciplina,ttt w utrcq; ccmu ft ahquid cximium^
in media ade uulgaricr apparatus. Hoc paOo
fictM nec fcrdidus wdeare, ncc faRidiofacO'^
pia fis moifßus,^ p. Satis expedite de cibis,fu^
pcrcß ut quomodo bibendum doceas. A p.n/á
il omnia cyatkum apponcs,fcd pueris dato nc^
gocium,ut lèi pcrccntati didiccrint, quo quifq!
uini genere deleäetur,alacriter ad nutum cuiq!
quod uolet porrigant. Ea ex re duplex erit cc^
modum.Nam crparcius bibetur et iucimdiuSp
no foium ob id,quia fubinde recens dabitur f^
tus, uerumetiam c^uod mmo bibet, nißßticnf»
S p. optimum proßäd conßlium.Scd qutfic^
pot(nt,ut hilarefcdt omnesi AP.Id ut fiat,po'
iim in te ßtum eß, S p. Qui nami A P. TcneS
illud. Ante omnia uultus acceffere boni. SP^*
Quorfumifiudi A p. \tconuiuascomiterac^
pias,fi'ontei¡; hilari compclles,fermonè ad tu^
iufq; cetatem, aßc(ium,ac mores attemperane*
S P. Accedam, ut dicas melius. A p. Noßi H'^^
guasihp. Propemocum omnium. A p. Vf
quenq; lingua fubinde appella,ut'q: conuiuii^
fabulis amoenioribus kilarefcat, uanas mij^
materias de rcbu: ,quarum quijq^ libcriter
Ayuntamiento de Madrid
miniti

DISPAR CONVIVIVM. 62t
niinif,cr nullius doloreaudiuntur. S P. Qu^
dicis huiufmodi matmasi A P.Suntpeculiares -
ingcniorü differentiae, quas ipfe melius perfidi
íies,ego generatim attinga aliquot. Senesgau^
dent ea memorare, quce multorufi^giut memo^
rianuadmiratores tempora,in quibus ipfiflo^
ruerunt. Niatronis dulce eß reßicanmemo-'
riam cius temporis» càm à prods ambirentur»^
l^aut(e,quü¡; diuerfas ac longinquas mundi re
ffoncsinuiferüt,libentur ea narrant,qu(e quia
nemo uidit, mirantur omnes. Eß et anteaäoru
maìorum, iuxta prouerbitmt,iucunda recordar,
tio,fi modd eius fintgeneris,ut cum probro co*
iunâa non fint,ueluti militice,profiäiomi,nau
fragiorum'q; difcrimina. PoHrcmà de fua eutef;
arte grata eñconfabulatio, de^;hifce rebus,
quarum ufueallet.Hiec funt firme generalia:
peculiares affedus fingulatim dejcribi non
queutifed exepU caufa,cfi aliquis laudis appe*
tentior, alius uulthaberi do dus, alius gaudet
uideri diuesiefi hic loquacior,ille pauciloquus,
nonnullos reperies tétricos, alios contra blan^
diores. Sunt qui nolint uideri fines, quum fint:
funt rurfus qui uolunt haberigyandiores quàm
fint, affedanteshoc ejfe mirandi, quòdbellè
portant cetatem: funtfaemince cptar fibi de for
'^a placent, funt alice putidulce^ Hiscognitis
^SÌ^dibus, haud dijfidle eft mifcere femiones
^nicuiq^ gratos,idtatis his qucemœrorem affc^
D
Ayuntamiento de Madrid

HOAYAAITIA.
runt S p.Nít tu pcrputchrè tenes artem eontd
mtoriam. A p.Pby.Si tantundem temporis C/
opcrív mihi ecnfumptií eßet in títroq^lure,Mc
dicina acTheologia,quantu impenfian eßhuic
artiMndudum cr inter lureeofidtosMédicos
ac TheologoSfDoéioris cr tituiumCT toured
tuliffem. S p. Credo, api. Sed heus tu,ne quid
erresJ)¡c cauendum eß,nefahul(e ßnt ninäum
prolixíe,aut ne exeant in temulentid, Qj^^
admodum enim uino nihil jucundius,ß modici
fiimpferisy cotra nihil moleßius, fifopraquàm
fat eß hauferisyita ufu uenit in fabulis.S P. V/
raprcedicas* Sed huic incomodo qiiodna often
dis remcdium\ A p, Vbifenferis fuhoriri ^ ^
^otvof/ occafioncmintcrfeca fernio^
nem,^argumentum diuerfum interfere^ru^
ftra opinor te monere, ne cui fuus dolor in
uiuio reßicetur,utcunq^ Plato iudicat, in cot^^
uijs quibufdam uitijs eße medendu^uino difii^^
tiente trißitiam,orojfenße mernoriam abcUf^^
teJVerúm illud te monitum oportuit, ne
crebro faìutes couiuas:tamctßprobo, ut intera
dum obivMans, nunc hos, nunc illos comité
dppelles'.oportet enim conuiuatoremhonuit^
toriam agere fahulam. Nihil autem inciuiW»
qwitm ibi comemorare,quod cibi genus ßt,
f offwm arte, quanti emptum. Idem de uino d^
¿imputa. Qmnextcnuandum etiatn moi^ß
e^uod apponitur. Alioquin nimis diligens acte
miaäi
Ayuntamiento de Madrid

DISPAR COKVIVIVM. EÍIJ^
núatio apparatus, idem agit quod oßentatio^
Satis eft bisyaut ad fummü ter dixiffe,Boni con
füllte. Siparií lautus eft apparatus,animus eer
tè lautißimus eß. Interdwn jales ajpcrgendi
funt,fed qui nihil habeat dentis. Profuerit CT
illud, fubinde fua quenq; copellare lingua, fed
paucis. Dicendii erat initio,quodmihi nuc tan
dem ucnit in mentem^ s p. C^idnam-. A P. Si
non placet fortito darelocos, cura ut tres ex o^
mnibus éiigas natura ßftiuos,minime'q;mutos,
c^uoru unum collocabis in capite menfa,aUeru
e regione,teriium in medio,qui fikntium ac tri
ßitiam ccetcrom difcutiant.Quodß perfpexe
ris conuiuiu uel filentio trißius efß,uel clamoribus
tumultuo fum,aut etiam adrixas tendere.,
s P.Hoc crebro fit upud nos,quid tumfacicndumi
A p. Accipe rem mihi multo ufu compera
tam. s p. Expedo. A P. Inducito duos mimos,
ßue ^ yi\w7ff7rci¿íí',qui fine uoce ridiculum aìi^
quodargumentugefiiculatione reprafentent.
S p. Cur Jinc uocei A P.Vt par jit omniumiio
luptas,aut nihil loquantur, aut lingua loquantur
omnibus eequè ignota. Gefiífciíí loquentes
omnes pariter intelligent, s p.Quod argu/nen
tum mihi narras,no fatis intelligo.AP.Sunt in<
numera,puta uxorem decertantcm cutn marito
de principatu,aut fimile quippia è media [lita,
QuJ magis erit ridicula faltatio, hòc plus crìi
^mibuoluptatis^Hosopcrtcteßefernifatuos,
D Z
Ayuntamiento de Madrid

^24 JIOAVAAITIA.
alioqui qui plane fxtui fufit,quadam interdunt
effutiunt imprudcntes,qua: ladunt S PJta ti^
bi precor femper propitiu Comum,utmihi de^
dijlifideleconßlium, A P.Addamcoronidem,
quin potius repetamquod initio dixeram : nc
nimium fis anxius ut placeas omnibus^non htc
tantum,fed in omnimta,atque ita fiet,ut citiuS
places omnibus : optimum enim in uita,ne
quidnimis,.
Sell olí J.
a Ift/W/Mtí^^^'í quod menfuratione coftat, hoc
eftyCarmen, b ^rlù/cíoivctJ ^Mt^r//.)Íí^ eñ*
ebrietatcmnon ex uino ortam. Yide Chiliad,
c eß,rifum mouentes,
DE REBVS AC VOCABVLIS,
BEATVS» BONIFACIVS.
B ESaluus fit bonifacius, B o»Etiam atq; eiH
faluusfitbeatus. Sedutinameffemusutcrque
quod dicimurju diues,ego formo fus *BE*lta nj^
pctrum tibi uidetur hdere nomen magnificó'
B O N. Mihi quidem minimi momenti, niß
adfit* b E A. AI plr/tq; mortales aliterai
funt,BO,¥ieri poteft ut mortales fint ifli,homf'
nes eße non credo, b E.EÍ homines funt o bo^
ne,niß putas etiam nunc fub humana jpecie ca
melos CS* afinos obambulare^B o. Hocciiii^
crediderim, quàm homines eße, qui pluris no^
menfaciant,c¡uam rem. B E. In certis rerumg^
ncribus,fateor, pleri¿t malüi rem quàm nonth
innm^
Ayuntamiento de Madrid

DE REBVS AC VOCAB. 6lf
in multis contra. BOS. Hoc quid fit^non fttis
affequor. B E. Atqui penes nos ipfos exempli
€fi,Tu Bonifacius diceris,cr habes quod dice
nsifedfi effes^alterutrofpoliandusyutrum mal
les habere malam faciem,an pro Bonifacio di *
ti Cornelius^ B o. Equidem malim uelTherft*
tes dici, quam habere prodigiofamfaciem : an
bonam habeam, nefcio. B T. item ego fi diues
effem, er aut res aut nomen effet deponendo,
Wdlim Irus dici,quam reßfolim. B o. Affen^
tiorueraloquenti.BE.ldem, ufu ueniet,opinor,
in hisqui funt profpera ualet'dine,aut alijs cor
poris prenditicomodis.B o.Probabile eft.B E.
At quàm multos uidemus, qui mallent nomen
eruditi p'ij'q; uiri, quàm effe dodi boni'q;. B o.
Ì^Wimo5 ijlmfmodi noui.BE,An no apud hos
plus habet momenti nomen,quàm res^ B O. VI
^^tur. B E. iam fi quis nobis adeffet Dialeäi^
^s,quifcitè dfffiniret,quid fu rex,quid epifco*
pus,quid magifiratus, quid philofophus, for^
taßis er hîc inueniremus qui mallent nomen,
quàm rem, B o,lta projvdò,fi rex eft,qui legi*
bus er tequitate populi comodum jpeäcU,non
fuwn:fiepifcopus,qui totus inaigilatgregi do^
wmifo:er fimagijirutuscß,qui ex animo con
fulit reipub, er fi philofophus eß, qui negle^
disfortunce comodis, tantu fludet honce men*
ti parando:. B E.HÌC uides quantwn huius ge*
^eris exemplorum poßim aggerere. B o.Sane
D J
Ayuntamiento de Madrid

6l6 DE REBVS
plurímm, B E. An hos omnes negahis effe ho
minest Eo.vereorne nos ipfi eitius nomen ho
minis amittamus. B E. At fi homo eß animal ra
tionakyquantm abeß hoc à ratione,ut in cor^
poris commodis uerius quàm bonis, cr in cx^
iernis, quee fortuna dat fimul CT eripit quum
iibet,rcm malimus quam nomenún ueris animi
bonis, nomen pluÀs faciamus quàm rrmvB o.
Vrcepoßerum mehercuíe iudicium,ß quis attcn
dat. BE. Eadem autem efl ratio incontrarijs.
B o»Expeélo quid dicas, B E. Idem iudicandum
de hominibus reru fugiendaru,quod diäum eß
de uoeabulis cxpetendaru* B o. Apparet. D
Magis enim horrenda eñ effe t^rannu, quàm
iyranni nomen: et fi malus epifcopus iuxta fcf^
tentiam Euangelicamfrr cR cr latro,no täfft
hccc nomina funt nobis deteßanda, quàm ipf^
res. B o. Conuenit fanè.B E.TM de ccvterisß^
militercolligito.B o*Prorfus intelligo. B E A*
Nonne fatui nomen auerfantur omnesi D
Et quide maximè* B E. No««r fatuus effet
^aureo pifcaretur hamo,qui uitrTi anteponcfct
gemmis, qui chariores haberet equos f; tiX^^
rem ac libcros\Eo»ìs effet quouis Corceboß^]
thr.ß E. An no tales funt qui procurrunt in
titiam,ß>e lucri non admodum magni, corp^
C^ animam exponentes periculo : qui ßai^^^^
congerendis opibus,quum animum habeant o^
miium bonarum rerum egcnwmqui uefl^^ ^
Ayuntamiento de Madrid

AC VOCABVLTS/

6l8 DE REBVS
creditum, B E. An hoc non eß mentiría B o V»
Planißime. B E.Auderes ißiußnodi debitorent
fic compellare. Cur mihi toties mentirisìBO,
Non, nifi paratas eßim ad pugnam. BE. An
nonßmili modo quotidie uerba dant latomifi
bri, aurifices CT ueßiarij,pollicentes ad cerä
àiem^nec tarnen praßantes, etiam ß magni re
fèrai iua\ B O. Mira impudentia, ßd adde his
aduocatos pollicentes operam»BE»Potes adde^
re fexcenta nomina, nemo tamen horum latu^
rus ßt mendacis uocabuìum, B O. Hoc genere
mendaciorum piena funt omnia. B Ejtidemfii
ris nomen nemo tolerat, càm à re non perinde
omnes abhorreant, B o. Expedo ut dicas ciä^
rius, B E. Quid intereñ inter eum qui rem tud
tollit è fcrinw,crinter eum qui depofitum rf^
iuratì B o. Nihil, nifi quód fceleratior eß, qui
fpoliai etiam fidentem. BEA. Atquam pauci
funt,qui depofitum, rcddunt:aut ß reddunt,
dant integrum. B O» Opinor eße perpaucos*
BE.Newo tamen ißorüßrat furis uocabulufftf
quum rem non horreant. B o. Admodum.B E»
iam mihi reputa, quid uulgo fiat in tradandis
pupilloru boms,in teßamentis u legatis,qaai^
tm hcereat digitis tradantiums B o. Erequcn
tertotum.B E.Furtum amant,uocabulum deteßantur,B
o N.Maxíwí. B E. Quid agoni qui
res fifci tradàt, quimonetam publicam cudunt
detenorem,qui nunc auda^nunc diminuta nu>n
moruin
Ayuntamiento de Madrid

AC VOCABVLIS. 6x9
moYum¿eRimationeypriuAtonirm accidunt,
fortaß} nobis no admodicm liquet : de his quce
quotidie expennturjoquifasejî. Qui fumit mu
tuumyuut qui conflitt ces ahenum hoc animo M
reddatfì liceut,nunq],qifantulum abeftàjùre^
B o. Cautiorfortalfe dici poteft^melior nequa
quam, B E. Ai herum càm ingens ubique fit nu
merus, nemo tamen tolérât juris nomen* B O,
Animum folus Deus nouit,proínde apud homi
nes oberati uocantur,non fures. B E. Quanta
li reßrt quo nomine dicatur apud homines,mo
dj fint fibres apudDeumi Certe fuus euiq; no^
tus eß animus. Ad hccc,qui cäm debeat multu,
eiuod obtigit pecuniae nequiter prodigit, qui
poßeaq; decoxit in una ciuitaie delußs credito
ribus ficgit in aliam, hoßjites qucerens quibus
intponat,id'q; facit crebrius,nonne fatis decla^
rat quo ßt animo- B O. Satis fuper'qi*Sed tame
ißi folent ficcare colore quod faciunt* BEA.
Quonami B O. MMUS muUisij^ debcrc,prcvdi
cant ßbi cum magnatib.atqueadeo regibus effe
comuneieo'q; qui funt hoc ingenio pr etiamß
extei dominus'.quibus alif fuu eßeuolunt,quic^
i^id apudfitrem aut prcedonem deprehende^
D 5
Ayuntamiento de Madrid

6^0 DE REBVS AC VOCAB.
mt.BBlftiufîtîodi leges poffcnt ipfi fiircs eon
dere> B o.Et facerentyfi qncant ttceri : CT ha^
bcrent quod excufarentyfi bcllu indicant prius
quamfiirentur.B E.QUÍS hoc iuris dedit equi^
ti potius,qiùm pediti^ B O. MUiticefauor.Síc
enim exercentur ad bellum, quo promptiores
fint ad ß>oliandum hoñem^ B E A. Sie opinor
Pyrrhus exercebat fuos ad bellum, B O. Non,
fed Lacedcemonij. B E.Abeant in ñtalam eru^
cem cum fuo exercitio*Sed unde nome hoc tan^
ice prcerogatiuce^B o* Qjiibufdam ohueniti
maiortbus,alif mercantur core,quid! afcifcunt.
B E. A« licet afcifcere cuilibefí EO.Licet,fi mo
res reßfondeant. B E.QUÍ; B O. Si nihil borne
reigeratyfifijlendideueftiéUur, fi incedat anu*
latus, fi gnauiter fcortetur,fi aleam ludat í^i*^
du¿,fi certet chartisfi compotationibus acuo^
luptatibus eetate abfumat,fi nihil loquatur pie
beium,fed arces,pugnas,ac bella mera erepet,
Thrafonica omnia. Ißi fibi permittunt bellum
cui uelint indicere^^etiam fi pedem lAi ponant
no babeante B E. Equités mihi narras equuleo
dignos, Atqui tales habet no paucos Sicabria.
Scliolin.
a ^Alterutro,nomine fcilicet aut re* b^Áu
reo hamo pifcari dicuntur, qui mediocris como
di cupiditate periculum adeunt,ut maximaruiH
rerum faciant iaéluram. Vide Chiliades,
c VEtiàfi pedí ) Id eß,licet ne ueßigiu qui''
dcfrt
Ayuntamiento de Madrid

C H A R o íí.
äem peJís habeant in agrorum poßeßionibus^
WideChilial
C H A R O N .
CHARON. GENIVS. ALASTOR^
c H,Quid ita properasgeßiens Alaßorl A U
Opportune tu quidem o Charon.Ad te prope
rabam. c n.Quid nouce reii A L.Nuncmßro
tibi Proßrpince^ Icctißimum ßiturum* CHA,
líffer igitur quodßrs, tec¡; exonera, A L. FMnon
minus gnauiter quàm filiciter geßerunt
fuum negoeium, nulLm orbis partem non
inßcerunt malis Tartareis, dißidi^sybellisja^
trocinijs,peßHem)js, adeo ut plane iam eaka
emißis eolubris fint,

ch aron»
Qmnquam quid opus erat OffaìKes ipfa co^
pellit.Nam naufra^um feci* a uNimirum to
tus dìftillasyfujpicabar te redire è balneox H.
ìmó enataui è Stygia palude* a l. Ymbras uhi
reliquiftiì c H*Natantcum ranis.A L.Sed quid
narrauit Offalc H.Tres orbis monarchas capitalibus
odìjs in mutuum exitium mere,nec u\
lam orbis Cbrißiani partem immunem eße à
bellifùrijs. Nam tres illi reliquosomnes perirà
hunt in belli confortiumiomnes effe talibus ani
miSyiii nemo uelit alteri cedere : nec Danti, nec
Polonu, nec Scotum, nec uero Turcam interim
effe in ocio,moliri diraipeftilentiam ubiq; faui
re,apud Hiß>anos,apud Britannos, apud Ita^
los,apud Gallos. Ad hac nouam eße luem eX
opinionum uarietate natam,qu

CHARON.«
definit mfeéìm bellum,CT ad paem cohorta*
ru A LMlciampridcmfurdiscanit Olim fcri^
pfit pacis profligat

CHARON*
porris. Nam apud nos no alia eßyUi fcis,antis
nA.AUlmò experd¡cibus,capis,crphafianis,
puis effegratus conuiuator. c H, Sed quce res
iftos mouet, ut tantopere promoucant bellum^
Aut quid hinc metunt comodii A L. Quia plus
emolumenti capiunt emorientibus, ^^ ex uiuis^
Sunt teftameta, parentalia,bull(e,mukaq; alia
no afpernanda lucra* Deniq; malunt in caftris
uerfari,quam in fuis aluearibus3rUum multos
gignit epifcopos, qui in pace ne terunòj quidí
fiebant. c H.Sapiut^ A uSed quid opus eñ tri
remi"! c H. Nihil,fi uelim in media palude rur^
fus naufragium facere. A L. Ob muUitudinemf
c H.Scilicet* A uAtqui umbras uehis,noncor
pora* Quanfulum autem ponderis habent um
bne^. c H. sint tipulce, tamen tipularum tanta
uis eße poteft,ut oneret cymbam.Tum fcis C/
tymbam umbratilem eße. A L* At ego memini
uidere me,càm effet ingens turba,nec cymba ca
peret omnes, aclauo tuo tria millia umbrarunt
pendere nonunquam, nec tu pondus ullum ßf^
tiebas. CH AK. Fateor tales eße animas QU^^
paulaiim danigrarut è corpore phthiß aut be^
dica tenuato. Cceterm quce fubito reuellun^
turé craffb corpore, multum corporecemobs
fccumftrunt. Tales autem mittitapoplexta,cy
nanche,peftilentia, fed prcecipuè bellum. A u
Non opinor Gallos aut Uifpanos adftrre md
tum ponderis. CHA. Niultò minus quàm ae^
teri»
Ayuntamiento de Madrid

CHARON.
irri,c¡uanquam er horum anima non omnino
ueniunt plumea. Caierum é ^ritannis,é Gcr
mams belle paßis ueniunt aliquoties tales, ut
nuper pericUtatusßm decem duntaxat uehens:
erniß iailuraßcijjem,pcrieram una cum cym
ba,ue¿ionbus CTnaulo.A L.lngens dißrimen.
C H A.Quid interea cenfes fieri,cúm acceduni
crafii fttrapa,Thrafones CT Polymacharoplacida^AL.
Ex his qui pereunt in iußo bello»
nuUos arbitror ad te uenire.Nam aiunt eos reda
fithuolare in coelü. c H.QWO ßibuolent,nefcio:unwn
illud fcio,quoties bellü eflytot ad me
ueniunt ßtucij \aceri'q;,ut demirer ullum fuper^
fffe apud ß^peros. Nec foliim ueniunt onußa
crápula CT abdomine, uerumetia bullis,crft
cerdoti^s,alifs^ rebus plurimis* A uAt ißa no
deßrunt fecum, fed nuda ueniunt ad te, c tu
yerum, fed ^xa recentes ueniunt, fomnia ta^
Hum rerum fecum adfirunt. A L. ¡ta negrauant
fomnial c n.Grauant cymbam meatn^quid di^
xigrcuLxntí iam dcmerferüt* Poftremo tot obo
los putas nihil habere farcina' A l* Equidan
arbitror, ßfirant arcos, c H.Proinde certm
eß mihi proßficere denitui qua fufßciat oneri.
AL.O teßlicem. c h a. Quid ita^ A L. Qma
propcdiem ditefces. c H* Ob muUitudine um^
brarumi A l. Na. c h. si quidem fuas opes
ficumadßrant. Nunc qui in cymba deplorant
P Äpud jitpcroi reKilwi^e reg^a, prafulaiMS^
D 8
Ayuntamiento de Madrid

CHAROK
abbatiiXSyduri talenta innmera,admc nihil ad
fèruntpncterobolwn, Itaque quod iam annis
ter mille mihi eorrafum eßjd totum eft effun- ^
dendum in unam triremem* A uSutnptumfaciat
oportet,qui quterit lueru. c H, Atqui mor^
ialeSyUt audioyfilieius negocianturyqui fauente
Mercurio ditefcunt intra triennium. A L. Sed
ijdem decoquunt nonnunq;. Tuum lucrum minus,
fed certius. c H.Nefcio quàm certuißquis
Deus nunc exoriatur qui res principumcopo^
naty fors heec tota mihi perierit. A L, Ifta qui
dem de re iubeo ut me jponforc in utrjnq; aurem
dormias. Intra decennium totwn nihil ed
quod pacem metuas. Y nus Komanus pontiß^
feduÙ quidem hortatur adconcordiam,fed^la^
terem Luat. Murmurât crciuitates t(^dio ma
torum: confrrunt fufurros populi nefcio qui,di^
{litantes iniquum, ut ob priuatas iras aut ant^
hitionem duoru trimue, res humante fur funi
deorfum mifceantur : fed uincent, mihi crede,
qualibet reäa coftlia Furiít. Cceteru quid opus
erat hac gratia petere fuperos\ An apud noS
no funtfabrif.CerteWulcanu habemus.CH,PUI
thrèyft qucerà nauim cerca. A uMnimo accer
fetur ahquisXHdta eft,fed deficit nosmateria^
AL.Quidaudio,nihil illic fyluaru^cn.Etiane
mora qucefuerant in campis Elyfijs abfumpta
funt. AL. In que tande ufumK n.Exuredis
reticorum umbris, adeo ut nuper coadifu^'^ ^
terril
Ayuntamiento de Madrid

CHARON.
ierrct uißerihxarboncs effoderc. al.qW'a^
ìftceumhrce rió poßunt minore fumptu puniría
c H.Síc uifum eft Khadamanéo.AL.Vhi irire
mem mercatus eris,unde remiges parabunturi
c HMeíC partes funt tenere clauum,remigent
umhr^,fi uelint traifeere. A L. At funt qwt no
didieerunt remum agere. c nApud me nullus
eft eximius,remigant CT monarehce^remigant
cr Cardinales fuam quifij^ uieem, non minus
(piìrn plebeif tenucs,fiue didicerint,fiue no diiicerini.
a uTufaedextro Mercurio ßlieiter
mereere triremem Ego non te remcrabor amplius.Orco
Ueum adftram nuneium.Sed heus
heus Charonx H.Quid efti a ufac maUvres
reditum,ne te mox obruat turba, c H.lmo iam
plusquàm ducenta millia offendesin ripa,pr

SVNODVS
Arithmctkeni B E. Cui tandem reii A ùQw
certum doceat quoi comencrimus grammatici,
B Eüfihuc quidem citra cálculos, uel digiti no*
ßri nobis dicere poterunt* Te pono in pollice,
meinindicc, Canthelumín medio, Diphylwn
in anulari,Eumenìum in minimo.Nunc ad Icc*'
uam tranfeo, ilìic in pollice pono Fabullum, in
indice Gaditanum. Itaq^, ni fallor, feptem fu*
mus. Sed quorfum attinet iftìm fcire^ L B.
Quoniam audio feptenarium redder e legitima
concilium, BER. Quod concilimn mihi narrasi
A L, Efi res feria quxme dm multum'q; torfit,
necff me tantàm,uerim mátos ctiam uiros neu
tiquam indoâos, Eam proponam in medium,
ut huius fynodi autoritate femel finiatur cftce*
iiio, c A. Eximiìi quiddam fit oporíet,quod tu
uel ignores Alhine,uel animum tuum perfpica*
cißimu diu multum^; torferit* Quare cupimos
cr ipß noffe quid iflhuc fit rei. Ham unus ont
niwH nomine refpondeo. A L. Ergo hic eßote
omnes,aures fimul adhibentes CTanimos.Pl^
uident oculi quam oculus. Effne quifquam ue^
ftrâm,qui nobis explanare poßit,quidßgnifi^
eet hœc uox Anticomaritaì B E,Hihilfacilio^*
Sonai enm betivgenus, quam prifci natatilent
Appellabant,caule contorto nodofo'q;, mire fatua,tetri
odoris ß contingas,poffet cumAnagy
ri cotendere,C A.Natatilem narras betam,v^ò
eacatilem hefham* Quis uni; audiuit aut legü
anteìuc
Ayuntamiento de Madrid

GRAMMATTCORVM.
iuitchac nomen natatilis hetceìB E.IMD hocdi^^
lucide docet Mmmetreilus uulgo conupte di
(lusy ciun uero nomine dicatur Mammothre^
ptos,quaft dicas auicealumnü.A h.Qmd ißuc
efl tituli^ B E. VI intelligas in libro nihil iniie^
niripra-ter meras delicias, qudd mammce,hoc
efi,auii€ foleant indulgentius habere nepotes,
quàmmatresliberosfuos.M.Planedeliciofum
opus mihi narras.Kuper enim càm in huc codi
cem tncidiffem, mmimü abfidt quin rifu dißilie
rim* c A. y hi tu nañus es eum codicem,qui ra
rißimus inuentu eßi B E. Abbas diui Bauonis,
nomine Liuinus, à prandio Brugis duxit me in
hibliotheca fuam peculiare, quam homo fenex
cupiens aliquodfui monumentüpoßeris relin^
quere,non mediocri fumptu parabat.Nullus e^
r^tUber,qui non effet manu defcnptus, idi¡; in
ntembranisinullus qui no uarìfs piäuris orna^
tus,ac foris byffo auro'q; teóìus. Cluin CT ipfa
codicwn jpaciofa moles nefcio quid maicRatis
prce fe ßrehat* AuOluina erantìB E.Ob pra
€lariomnes,Catholicon,Brachylogus,Ouidius
per allegorias expofitus, alij'q; innumeri,inter
quos et lepidißimü Mammothreptü reperiJnter
eas delicias inueni natatilem Betam. ALB.
Cur uocant natatilem^ B E. Reßram quod leghpenes
autorem fidei periculüeßo* Quonid,
inquit,prouenit in locis humidis putribusi¡;,nec
ufquam ßlicius prouenit.quàm in c«no aut
Ayuntamiento de Madrid

64-0 SYNODVS
ficrquilimoyhonos fit aurihus. A L. Ita negra^
uitcr olet^ B E.Sie ut nec oletufn idlum peius (y
Uat. A L. Eft ne iftius olcris ullus ufusí BER»
Imo in dehcijs eft. A L. Fortaße porcís,aut afifiisfou^buhus
Cyprijs.B E R^lmohominibus,
cr quidem dclicatis. Pelinorum gens eft,apud
quam couiuia uicißim in longam ducutur perio
dum, extremm compotationem uocant fua lift
ffu refuinptam,quafi nos dicamus hellaria aut
iragemata.kh.Qum bella bellaria» B E.EÌUS
iompotationis heec lex eß,ut liberü fit couiua^
tori quicqád uolet apponere: nefas aute fit couiuis
quicquam re'ifcere,fed omnia boni con futere,
A L*Quid ß apponeret cicutam aut cram
ben recoólami B E,Quicquid apponitwr dcuorandum
ibi eR tacite. Domi tamen licet quod
ederintreuomere. Nam htc ßre ponuntnata
tilem betam,fiue anticomaritaminihil enim reßrt
utro nomine dixeris,res eadem eßAdmi^
fcent aliqád querni corticis, c^alli) plurima*
Ua moretm abfoluunt. A i.Quislperfuafit
gern tam barbaramì B E. CofueUido,quouis t9
ranno potentior, AuTragicam periodum mi'
hi narras,quie tam inamoenum habeat exitum^
B E. Dm meam uicem,nulli pr(eiudicds,ß
qwdhabetreäius.c A.Át ego comperi pnfà^
ßiifßpifcem, quem uocarunt Anticomarita^*
B F..DÍC autorem.c A.Codiccm exhibere pof'^
fum,nomcn autoris no poffum àcere» Scrip^^^
Ayuntamiento de Madrid

GRAMMATICORVM. 64T
eft Callicè,fcdfomulis Hcbraicis.BE.Cluafñ
ficciem habet pifcis Anticoffiarita^ c A. C

svnodvs
labas.Nam ^ fonat ai^ar. HU^HÌ^
itix, i4.oi-)HÚ'Koi,pv^ '^uTiMpd.^erperàm enim feri
bitwr per his coftcitur,mefts ac
mifer ueüb pilos putriti tcrgoru, A uTali opi
fido cibus cogruit beta natatilis, de qua moda
dixit Bertulphus.BE,Nimiru antieomarita aiy
ticomaritiC.GASeduW quidem dixiftis omncs,
at mihi uidetur uxor uiro mule morigera, dici
Antieomarita per fyneopen, antidicomaritäf
quòd femper aduerfetur marito, A uSi recipi^
mus tales tropos,fuile exforia fientfora, Cf
curJculusfieteuculus.BE. Atqui Albinusqui
eonful efl in hoc fenatu, nodum dixit quid ipß
cenfeat, a l. Ex me quidé quod adßram no ha
beoMud tamengrauabor in medium adfrrrCj
quod ab hofpite meo nuper didici homine Uf^^
guaeißimo* Scepius uariabat in loquedo ferreo
nem,q- lufciniacantione. Is aßeucrabat uocet^
eße Chaldatcam,è tribus copofítam, Apud H^
ios enim,ut aiebat,anti fonat peruerfum ac cc^
rebrofum:comar,petram: ita,futoriam» D £ ^^
Quis unf petrce tribuit cerebrumí a l.ní^^
abfitrdi,ßmoddfnutesgenus, g a. prorfitst^
hac fynodo euenit quoduulgó dici folet,
homines,totfententiie,Qnid igitur aílum
fententice numerari poßfunt,diuidi no poff^^^^,
ut pars maior uincat minorem. A uVincat i&
tur melior deteriorem.GA.Atqui ad hoc ípH
• cpus effet alia fynodo. Nam ^ fua
uidctuf
Ayuntamiento de Madrid

GRAKMATICORVM» 64^
uiietwr puíchenima. A l. ißhuc ß uerum effet,
minus hiberemus aduUeriorufn^Sed habeo cofilium
expeditum. Fabis fortiamurex hoc numero,
cui ius ßt, ut ex omnibus fuffragijs pro^
hetciuod uolrt. c A. At iHhac in te cudetwt
faba,Num uera dixil A l. Mihi prima ctpo^
flrema magis arridete c A.Affentimur omneSi
ut unus pro omnibus refpondeam* A L.Agè ßt
igitur hoc inter ca, de ([uibus dubitare fas nott
efl. C A.Maxime. A L. Siqwí diffentiat,cliài
critpoencvè c A.Maiufculisfcribeturhareticus
in grammatica. AL. Adijciam bonis auihus,quod
mihi non ncgligendum uidetur.ld ex
medico quodam Syro acceptum amtcis cemmu^
nicabo. bí. Quidifihuci AL.Sinatatilembe
tam,gallam è quercu, CT futorium atramente
inmortario contuderis, deinde ajperßs copri
fix uncìjs mifcucris in malagma, pnefentaneu
effe remedium aduerfus caninam fcabiem, CT
porcorumprurigincm.BE. Sed heus Albine»
q^inobis omnibus de Anticomarita negoówn
faceßis,inquo tandem autore legitur ißuc uo^
cabulumi ALE, Dicam,fed in aurem, CT uni.
B E,Accipiam, fed hac lege, ut ego uicißim
nus uni in aure dicam. A l. At repetita hcnas,
tandem fit chilias. b E. Ycrum dicis, ubi fanet
^henade reddideris dyade, iam no èfi tihiin
^^nufißerefluxum dyadis. A L. Quod paùci
^omt,celaripoteß:quodmulti,ncqua§:trias
Ayuntamiento de Madrid

644 SYNODVS
autem admuititudine pcrtinet* B E» Prohcyipd
tres fimul hahmt uxorcs, multas habere diceretwr.
Scd qui tres haberct pilos in capite, aut
dentes in ore, multos 'ne an paucos habere diicreturì
a l. Sophifla, admoueaurem, b e lu
Quid ego audxo\ ifihuc non minus abfiirdum
efi,quàm fi Cra:ci ciuitatem, cui cxpugnandí^
tot claffes duccbant, fiio nomine rS> poßent no
minare, pro Troia dicentes SutriiL a u Atqui
he Kabinus efi nuper è coelo delapfies,qui nifi
prcefins numen fiucurriffct rebus humanis,
iandudum quirreremus,ubinam effenthonii^
nes,ubipietas,ubiphilofi)phia,ubi literata
N

ATAMOS FAMOS,
Kam qui nuptias intajuerunUtotos poßeafcx
dies folent hilariores amoeniotes'e^ uideri, fines
etiam reiuucnefeere ad annos deeem.Q^
igitur tu mihi nuptias narras ? Mortis opinor
oimMarte.GAjmd iuuenisgenerofi cum puel
la fedecim annos nata,in qua nihil defideres,ß
ueformam ft>eäes,fiue mores, ßue genus, fiue
fi)rtunam.Quid multisi loue marito digna uideri
poterat. P S T. Hui tam teneram puellam
tam uetuloi G A. Rrgfi non feneßunt. P E n
Vnde igitur ißt^c trißitiafFortaße fponfo in^
uides,qui tibi captatam prcedam uidor pneri^
puit.G A,Phy,nihil minus, p E.Nwn tale quid
aecidit, quale memorant de conuiuio Lapitha^
rums G A,Nequaquam.PBT.Cluid,an deficit
hocchi liquori G A.tmd fupererat. P E T.NO»
aderant tibicinesi G A. Etfidicines,^ lyricines,cir
tubicines,cr utricines.PE r.Quid igt
tur^Non aderot Hymenctusi G A. fnißra tot
uocibus ciebatur. p E. Na Charitesi G A,HC
mufco quide Charis.Nec pronuba luno,nec au
rea Venus, nec lupiter Gamelius, P E. N

64-6 ATAMOS
fas opinor nuptias dicis, G A,lm¿ ruhiginofti
cr purulentas, PE. Sed ciuid eft mi G(érieí,

tamos?, ^47
hrisMitu granii,ocuhs Unguidis^cafìtc oluiri
Ooyfames cr è naribus, et ex auribus fluebat.
Alij digitos habent amlitcsjUe etiam in fvmo
regeflat anulos. p E.Qjiid parentibus accidit,
ut talem filiaju tali portento committcrcnt ¿
GAB. Nfjiío,ní]t' qudd hodieplcrifj; uidetur
adcmpta mens.pet.Fortaffeprcediues cß^
C A.Eñ affatimjfed (tre alieno. P E.Si puclU
ucncnofuftuliffet antbosauos c^auias,quod
grams fupplicium de illa fumi poterat-. O A.
Si^minxiffet in patrios ciñeres,fatis poenarum
datura}uerat,tali monflro uel ofculum dare co
a^a, P f. Accedo, G a, Mibi fanèfadum hoc
crudelius effe uidetur, quàm fi illam nuda obic
ciffent urfis, aut leonibus, autcrocodilis.Nant
autßrit peperciffcnttam infigni formte, aut
fubita morsfiniffct cruciatum, p E.Vera pro:-'
dicasMihi plane uidetur hoc fa¿lü Niexentia
dig^um, quimortua,ut inquit Maro, iungebat
corpora uiuis, Componcns manibusc^ manus,
atq;orihus ora.Quanquam ncc Mezcntius,ni
fallor, tam immanis crat,ut tam amabile puellam
cadaueri lungeret ; nec ullum caduucr cß,
cui non iungi malis, quàin tam putido cadaue^
ri. Siquidcfn hoc ipfum quod jpirat, merum cñ
uenenum : quod loquitur,pcftis eß : quod con^
tingit,mors eft. G A.lam tu mihi cogita Petronhquid
uoluptatis habitura fint illa fuauia, illi
copkxusM noilurni lufus, ac blanditiiVl p £•
£ a
Ayuntamiento de Madrid

64.S ATAMOS
Theotogos nomunf, audiui íoquentes de irti -
pari coniugio. ìfthuc demü optimo iure dicipo
teñ impar coniugiumy quafi gemmam inferas
pìumbo, Sedmcìimdemiror ienera uirginis
audaciam.Soìént enim tales puella ad lemuris
aut larua eonfpedum tantum non exanimari*
Anhacaudebit tale cadauer ampie ¿li noäui
G A. Habet puella quod excufei,autoritate pa
reniumMportunitatem a}nicoru,atatis fimpH
citatem : ego parentum uefaniam fatis mirari
non poffum.Quisenim filiam hahet tam infili
ci forma, quam collocare uelit homini Icprofo"^
P E. Nullus opinor,fi modo uel uncióla habeat
fance mentis* Mihi fi lufca e/fet,eadem'q; clau^
da,nec minus deformis quàm fiiit Therfite^
hìomericus,pofiremd indotata,recufare ißiuf
modigenerum. G A. At hcec lues eß omni IC'^
pra tum tetrior,tum nocentior.Nam citius fet^
fubinde recumt, ac fiequenter occìditf^
cdm nonnunq; lepra finat homine ad extrentà
ufc^feneüute uiuere* P E. Fortaffè latebat p^
rentes fponfi morbus* G A, imó pulchrè nouc^
rant, P E,SÌ tam male uokbantfilia, quin po'
tius infutam culeo proiecerut in Scaldammo A»
Profiad leuior fiiiffet infania. P E* Qua doS
tomendabat illis ßfonfum-Pracellit arte qa^^-"
piami G A.PermuUis.Strenuus efi aleator,po^
tator inuiüus,fcortator improbus : nugandi*
mentiendiU; artißx maximus, pradator non
Ayuntamiento de Madrid
fegn^^*

TAMOS. 649
fegnis, decoílor eximius, comeffator perditus^
Quid multisküm fchoícenon profiteantur nift
feptem artes íiberaíes,hic habet plus quàm de^
eem illiberales. P E. Aliquid tamen fUerit opo¥
tet, quod illum eommendarit parentibus. G A.
Níbíl aliud, quàm gloriofum equitis nomen.
P E. Q^ÍTLÍÍ eques, cui per fcabiem uix in fella
federe lieetíSedfortaßis habet luculentas pof
feßiones. G A.Habuit mediocres, fed ex proteruiu,quamßcit,
nihil fupereß praeter unam
^cidam, unde excurrere folet ad prcedam,
eam'q; tam belle infiru¿lam,ut nolis illic porcos
iuosali. Sed interim nunquam nonhabetarces
in ore,C^ßuda,aUa^; magnifica nomina,nufquam
non affigit fua inßgnia. PET. Clypeus
quod habet fymbolumi G A. Tres elephantos
^eos,in fpacio phoeniceo. PET. Scilicet^ele^
pbas élephanti congruit. Oportet autem hominem
effcfanguinarium* G A B.lmòuinaxìii.
Nam rufbro uino mirum in modum dele^atur,
fic tibifanguinolentus efi, P E T, Ad hauriendumigitwrmilis
eßilli probofcis.G A.Maximè.
p sAtaq; inßgnia decíarat magnum ac fio
lidum nebulonem,uini gurgitem.Ne^ enim lU
le color fanguinis efi, fid meri: CT aureus elephas
indicat,quicquid auri naäus eß,uino abfumi,G
A.Sic eß.PE.Qnid igiturdotis hicThra
fo confiret adß}onfam-! G A. Qjiidi maxima,
maximadeco¿lor1 G A.Sine me loqui,
E J
Ayuntamiento de Madrid

ATAMOS
maximm (mquam) peßimam^q; fcahim. P
Eworiar ni malim filiam mea eqiio nuptam, fí
ta¡iec[uiti. G fí.Atego ucl monacho nuptam
malim. lm¿ hoc no efi homini nuberc,fi^d homi
nis cadaueri. Hocfpedaculü fi uidißes, die mi*
hitenuißcsne lachrymasiPET.^ípotuiffim,
qui uix ifia fine lachrymif audio f Adecn
parentes ad omnc naturalis pietatis affeäü ob
jurdui/fi,ut filiam unicam,puellam taliforma^
tali indole, tam amabilihus moribus, tali mon^
flro infiruituté trader ent, propter mendacein
clypeumíG A. Atqui facinus hoc quo nihil in"
nenias ncc immanius, nec crudelius, nec magi^
impium, hodie magnatum etiam ludus efi, cih^^
expediat eos qui reipub,tradandíü nafiunturf
effe quàm projperrima ualetudine. Corporis
enim habitus animi uim afficit. Certe hic mor^
bus quicquid eR homini cerebri folet exhaurl^
re. Ita fit ut reipub.pr(vfideant,qui ncc aninto
bene ualeant,nec corpore, p E. Non folum i«'
iegrcemaitis ac profilerà ualetudine conuenit
effe qui reipublicce gubernaculis aßident, uc^
rwnctiam forma dignitate'q; corporis prO^teU
lentes.Quanf; enim prima principum coment
datio fint fapientia cr intcgritas,tamen twn^
nihil refirt, qua fpecie corporis fit, qui catcris
imperat. Nam fif

AMoA 6ft
G A. Real? i.Nownr deplorant earum infilieitatem,
quaru coiuges poß pcraÜas nuptias
inlepram aut morbum incidunt comitialemí
G A. Merito fané, p B. Qua igitur dementia
fjiyultrofilia plus quin leprofo trader el G A.
Pliisquam dementia eft. Si fatrapa paret toUe
reeatulos, quafo nwn ad generofam foemind
admittet feabiofwn c^ignauum eaneml PET»
Imo magnacwra d^iceretyUt undiquaq;genc^
^ofum adiungeretjne nafeantur hybridar. G A.
Ei ft dux augere uelit equitatu^num ad eximid
equam admitteret morbidum aut degeneremi
P E, Ne in comune quidem ftabulum reciperct
morbidwn^ne qua ferpat malum ad alios.G A.
Nec interim refmre putant, quem admittdt ad
filiam,C^unde nafeantur liberi,non tantdm in
f^areditatem omniufacultatum fucceffuri, ue-
'^umetiam rempublicd moderaturi-. P E.NC RU^
fiicus quidem quemuis taurumadmittitadiu-
^encam, nec quemuis equum iungit equa, nec
quemuis porcum fcropha,quum taurusgignatur
aratro,equus rheda,porcusculina.GA.Vi
de q; peruerfa fint hominu iudicia.Si quis piebtius
patritia puella ofcuium obtrudat, iniuri.imputantbello
uinäcandam-PE* Acerrimo.
G A B. Ei ipp uolentes.fcientcs, prudentes, id
i^o nihil habent charius, dcdunt abominando
Pon€nto,ct priuatim impìj in fulgente,ct pu-
WiccmcÍMitaicm. PE.SÍ fponfus fubclaudicat
E 4
Ayuntamiento de Madrid

^fz ATAMOS
SoquxfanuSyCjum ahhomtwràcoiugioìMoc
tantum malum non imputatur in ß>onfalibui»
G A.Si quisftliam elocauit Franci/cano,quan^
ta abominatio,quanta dcploratio male colloca
tee uirginis-.At illa ueße detraäa uirum habet
membris ualidis, Ißa totam cetatem tranfigi^
cum femiuiuo cadauere* Si qua nubit facerdoti»
iuduntin unäum^at heec peius unélo nupfit^
p E, VÍX hoc faciüt hoßes puellis hello cap tis»
uix piratee faciunt federe abduäis:^ hocf

TAMOS.
tifatmgercrem,utrun¿{; femouerem ah wrba^
no commercio. Cceteràm fi qua nupfißet huic
obnoxio lui, qui fe fanum mentitus elfetyfi quis
mihifummum pontificium deleget, dirimerem
hoc coniugtum, etiamß fexcentis tabulis ßfonfalibus
cotraäum effet*P E.QUO coloreíNam
coniugium ritecontraäum ab homine non po^
teRdirimi. G A B.Quiditibiuideturritècon^
traéìum, quod dolo malo contra^um eßi Non
Mei cotraßusyß puella decepta feruo nupfit,
quem putabat UberuMic cui nupfit,ferims eß
miferrimcc domine^ Pforce,atque hJc inßlieior
fßferuitus, quod illa neminem manumittit, ut
feruitutis miferiam aliqua libertatisfpes confolari
poßit. P 2. Sanè colorem reperißi. G A.
Ad hiecy non eß coniugium, niß inter uìuos,
H2C mortuo nubitur. P E.Kepertus eß alter co
lor,Sed fineres,opinor, fcabiofas [cabioßaj^^
bere,iuxta uetus illud adagia, ^ oiAotov iBfh h
(Aoiün. G A.Si hoc mihi liceretyquod expcdiret
reipublicce, finerem quidem iungi, fed lundos
exurerem. P E, Tum tu quidem Phalaridem a^
g^es,nonprincipem, G A.AntibiPhalarisui
detur medicus,qui feeat dígitos aliquot,aut inu
rit corporis partem,ne totum pereatmihi no
uidetur ißa crudelitas,fed mifericordia.Quod
utinam initio nafcentismaiijùiffetfaólum:tum
enim paucoru cxitio,totius orbis faluti confuli
poteratEt huius fafíi reperimus excmplwn in
E 5
Ayuntamiento de Madrid

A r A M o í
CAÍlorm amalibus.v E xAt mitius erat iìlos
eaftrari crfummoueri. G A Bjceminisporri
quidfaecres: PET. Addcrem fibulas. GAB.
Ita quidem projpedum eßet ne ex malis coruis
nafioiitwr mala oua : fidfittebor hoc eße mi^
tius,fi tufatearis illud eße tutius.Nam pruriut
cr exedi, nec uno modo tranfilit malum, fi

TAMOS»
ffrm Hf floní fiiitmu ne per illum bellum inßauraretur.
Nec putant impium, poh extin-
^mtyrannum,cr ¡iberos innoxios trucidane
Cluid quod nunquam non bellamus Chrißiani,
neq; tamen nefcimus in bellis maximam
malorwn partem ad eos rediré, qui nihil commcruerutí
Idem ufu uenit in rcprefalibus, quíC
uccant. qm livfit in tuto efl,cr jpoliatur negociator,qui
nefaäum quidem audiuit,tantum
abcñ ut in culpa fiícrit. Quodfi talibus remedias
utimur in rebus non ita magni momenti,
quidcenfcs faciendum in re omnium atrocißimaì
P E T. Vmcor ueris, G A B.TMm illud mihi
perpende. Apud Italos'ut primum fcintillare
coepit pefiilentia,occludunüír tedes : qui ìahoranti
inferuiut,fubmouenturà publico. Hoc
quidam appellant inhumanitatcm,càm fumma
fithumanitas. Siquidem hac uigilantia fit, ut
paucisfiineribus fopiatur malil. At quanta cff
humanitas tot millium uitee cofuliiSunt qui pa^
rum hofpitale putant, qudd Itati in rumore pe^
ßlcntiee tempore uejpertino hoß^itcm portis
fuhmouent, cogunt'q; fub dio notlem agere : at
pietas eñ, paucorum incommodo, maxima
reipublicee bono proß>icere»Qiädam fibi uaU
de fortes uidcntur cr officiofi,quod aufint ai
qucmuis pefiilentia laborante accedere, etiam
P^ihil illic habeant negocij* At dumreuerfi^mum
inficinnt uxores,liberos,ae totam
E ^
Ayuntamiento de Madrid

ATAMOS
fantíliaw,quicl ca fortitudine ßultius,quid offi
CÍO inoffìciofius,ut folates ahenum,tibi cbarif-^
fimos in free fens uitce difcrimê adducere^HÎc
tamen quanto minus eñ periculi à pcñdentia,
quàm ab hac fcabic^Kariusafflai propinquos,
necfirèfenes attingit : CT quos attingit,aut ci
io liberai, aut reñituit famtati, puriores etiant
quàm antea fiicràt.Heec quid aliud quàm per^
pctua mors cñ,ucl,ut uerius dicam, fcpulturai
Obuoluuntur Untéis crunguentis morecada^
uerum, P E.Verißima narras. Saltern idem cu^
ree dandu erat huic tam exitiali malo, quod da
tur leprofis.Aut fi hoc quoq; nimium eft,nemo
barbee fylua patiatur fibi demeti,aut fibi quip
que ionforem preeftet,GA. Quid ft uterq; cluu
dai osi P E. Affiant naribus malum* G A, Eíi
CT ifti inalo remediü, p E» QuodnamiGA,Vt
quod folent Alcumici,addant perfona quce per
uitreas ßneftellas prcebeat lume oculis,ori na^
ribus^ refpirationë,cornu à perfona per axH^
las in tergi porreäo,? E,Bellê,fi nihil metuen
dum eft à contadu di^toru, linteoru, peâinis»
crforpicis, G A. Optimu igitur barbam uf^i
ad genua demittere*PE,lta uidetur »Deinde fl^t
ediClum, ne quis idem fit tonforCT chirurguS'
G A,Adfamem relegas tonfores* P E. lAinuat
fumptus,craliquanto pluris radant.GA.Efto*
P E T.T«W ßratur lex,ne quis cum alio poeu^
htm habeat comune.GA.ifiam uix. redpu^t A^
Ayuntamiento de Madrid

TAMOS»
glw.PE.NW duo mfceantwr codcmMo,
pr

IMPOST VRA»
PHILIPPVS» LIVINVS.
PHI. Sake Liuine. LIVI. Saìuebo,fi uis \Un
fed à me tibi eaue.Nam eft animus imponere ti
hi nifi eaues, P H. Non eH admodum metuen^
dushoftis,qui periculum denunciai, Sed agè
falle fi potes, L I V. Ecce^iam pfelli^nec fentis
adhuc,Herum caue.? H. Cum praßigiaru opt
nor artifice mihi res eñ. Nihil enim fentio im^
pofiura. LIV. Rurfus aduerte mentem tuam
ni uelis decipi,ficutifalfus es non femel P H.
Htc fum, incipe. L I. landudum mihi quodiu-'
hes,pcraäum eñ. p H I. Quid a¿lum,aut quid
pcra(ium

IMPOSTVRA.
fpondi iuohus trimctris iambids. Dcirtic tro-r
chaico tetrametro cataleäico* TAoxmeris ereticis
fum loquutus. Poß hare Phalecio hendcca
fyllabo.Dcinde meris choriatnbis.Ad bccc metis
anapceftis.Kur fum tribus Sapphicis, Mox
fotadieo : poftremo trocbaico tetrametro^ PH.
Deum immortalem, quiduis fujpicabar potius
quàm ißud. Si uixero, aliquando uieem repotiam,
LIV. Hue ß quid potes, PHI. Ecce bis
par pari retuli, nec dolumparipis, LI v.Hui
tamcitdiPHI. fAinatusjufn tibiiambico te^
trametro cataleóiico,moxaddidi créticos quinqués
I V,Prorfus accidit ut uideo,quod dici fo
les,Cretenfísinciditin Cretenfem.PH,Sic cßp
. fed illud precor utri^ noßrllm,nc nobis unqud
occurrat impoßura noccntior^
CYCLOPS, SIVE EVANGe
LIOPHORVS»
CANNIVS. POLYPHEMVS.
CAN. Quid htc ucnatur Polyphemus^ POL,.
^ducner rogas fine canibus ucnabuloi
c Aborté nympham aliquam Hamadryadcm»
P o. pukhrc diuinaßi. En tibi rete urnatoriu.
B A. Qluid ego uideoi Bácchum in exuuio leo -
fiis^Polyphemum cum codiceí^y^^» upeatSJcif.
P O.N0« croco tantün pmxi libellum, fed etil
minio lafurio(j;»c AN. Honloquor di croco»
ßdgrefice dixi quiddam. Militaris uidetur ttnodisAamims
C^ circtiis a:reis
E d
Ayuntamiento de Madrid

€60 CyCLOPS, SEV
umatus efl. P o. Introlpice. c A. Video.Sanl
perquam bellus eft, fed nondum ornafti fatis,
p o. Quid dec fti c A .Addere debebas tua in^
fignia.p o.Qmei c A,Sileni caput è dolio pro
fpieiens.Sed quid traäatiartem potatieai P o.
Vide ne quam imprudens effutias hlafphemia.
c A s.Qmd igitur,eft ne faeri quippiam^P o.
Eft,quo nihil faeratius, Euangelium.CA.^vfi
K\6ti. QuidPolyphemo cum EuangelioiP O*
Quin ita rogas,quid Chriftiano cum Chrifto^
c A. Nefcio,nifi qudd te talem magis decet hai
bardacha.Nam ft quis mihi ifta fpecie ignotas
cecwrrcret in mari,piratam effe crederem: ft if^
nemore,ficarium. p o. Atqui hoc ipfum nos do
eet Euangeliu, ne quem iudicemus iuxta facie^
Quemadmodum enim fcepenumero fub tunica
cineritia tatet animus tyrannicus, ita nonnun^
quam attonfumcaput,eircumtorta barba,torua
fupercilia, truces oculi, uertex pluma uentilas^
fagmn militare,catig¿e interfeä(e,tegut Euan^
geticum anim/im. c A.Quid nii nonnunq; Cf
fub pelle lupina latct ouis,CT fi qua fides apo
logis,fub,exuuio leonis latct afinus. P o L.W
ego noui quiouemgeñat in uertice ,uulptf^
in pefíore, cui libens optarim, ut quàm habet
nigros oculos, tam habeat candidos amicos,
tam^i probe inauretur, quàm colore habet in^
auraturee congruum.c A,Si ouemgeftat in uet
tiee,qui pileutngeftat ouillum, quàm tu incedif
Ayuntamiento de Madrid

"VANGELIOPHORVS. 66T
cnuftus^quum ouem fimul crf^uthiocamehm
gcßes in capiteí Tum an non abfurdius facit,
qui auem portât in capite, afinum inpeäorel
POL. lAordes. c A. Sed belle res habuerit, fi
qum tu decorafh uarijs ornamentis Euange-
Hum, tam te uicißim exornet, Ornafii coloribus,utinâ
exornet te bonis moribus. P o. Cura
hitur, c A.Vt foies, P o.Sed omißis conuicijs»
ita ne donnas eos qui circunßrunt codicem E^
uangelicumic A Minime gentium,? o.Quidì
an tibi uideor minimus gentium, uel aßnino ca
pite te procerior Í c A, No» arbitror tanto, p
afinus arrigat auriculas. P o.Certè bubalino.
c A.Placet coüatio,fed ego minime dixi,no mi
nime.? o Quid intereß inter ouum crouumi
c a. Quid intereß inter mediwn digitum C^
^nfimwn-. p o, iAedius eñ longior, c A. Seite.
Quid intereß inter aßninas auriculas c^ lupi
nxst p o.Lupimefunt breuiores, CA.Rem te^
«¿•i-P o. Ae ego longa breuiaq; palmo CTulna
Metiriloleo,no aunbus. c A.Agè, qui Chriñü
gcßamt,diaus eft Chrißophorus: tu qui Euan
gelili portas,proPolyphemo dicendus es Euan
geliophorus. ? o.Anfanäum no putas porta
re EuangeliumiCA. Non, nifi tufateariseffe
fanihßimos afinos, p o.Qjiîfic\C A.Quia u*
^us fufßcitgeßtndis tribus ißiufmodi codicum
^llibus, ncc te cr^diderim ficturum imparem
^'^^hß probe fis clitcllatus. p o.Hihil abfur^
B 9
Ayuntamiento de Madrid

66t crciops, SEV
dipi: apHO tribune fanßimomam, ([magcßa^
uit Chriftum* CAN. iñam fanâimonim tibi
rio imiideo*Et ft uis,donah o tibi reliquias illius
tífinicui Chrißus infedít,ut exofeuíeris. POL-
Dabis munus gratißimum.Nam aßnus ille co^
iañu corporis Chrißi confecratus eß. c a n»
Sané Chriftum contigerunt er qm illi impege
runt alapas. P o. Sed agè die ferid,nonne piunt
eßcircunßrre codicem Euangelicum'iCAf^^
Pium,ß abßt hypocrißs, ß ueri idftat* P o I»
Abeat hypocrißs ad monachos,quid militi cutn
hypocrißKA.At primàm expedi mihi quid fit
rhypocrifis*P o. Cm aliud pra teßrs,quam U
teat in animo, c A.Sed quid prcefert circunla^
tus EuangeXvj codexi nonne uxtam EuangeU^
fami p o. Opinor.c A.Ergo ubi uita non rc^
fpondct codiä,nonne hypocrißs eftl PO»Vidt
tur.Sed quid eft uerè codicem Euangelicum ^i'^
(unfirreic A. Quidamcircunßruntmanibus»
quemadmodumFrancifcani Franafci regulad'
ídem poffunt er baiuli Lutetiani,cr aßnu
eantherif* Sunt qui circunfirant ore, nihil cre^
pantes niß Chrißum er Euangelium, hoc efl
Pharifaicü.Quidamcircunßrunt animO'P^^^^
de uerè circunßrt,qui er manibus,crcrc,C^
corde portât Euangelium.P o L, Vbi funt ißi-
C A K.ln templis diaconi,qui portant codiceJt^>
pronunciantpopulo,^^ tenent corde» P o i'
Tametßnon omnes fanäi funt,quianitnog^'
ßatti
Ayuntamiento de Madrid

\
£ VAKGE LIOPHORVS.
flant Eiungclium. c A N. Ne mihi fophijiam
agas. Non geflat animo, nifi qui medulliuts afnat.
Nemo penitus afnat,nifi qui moribus cxprimit
Euangeliunu p o L.Iftas fubtilitatesno
ajjcquor, c a. At dicam craßiore Minerua- Si
lagoenamuiniBelnenfis geftes humeris, quid
aliud eft quht onusipo uNihil aliud. C A .Si
tencas faucibus,ac mox expuas^PO.Haud pro
fucrit, quanquam id quidem no foleo. c A. Sin
foles,affatim bauriasi p o i.Nihil diuinius.
c a. Concalefcitomnecorpus,rubcfcitfacics,
hilarefcitfrons, p o.Prorjw. c A. Tale quiddani
eft Euangelium in animi uenas dcmi¡fum,
innouat totwn hominis habitu» P o»Videor igi
tur tibi pitrum euangclice uiucrei c A, Iñatn
qu¿vftioncm nemo te dißoluerit rcélius. p o.Si
bipenni res agatur. CA. Si qids in os te uocet
^endacem aut ganeone,quid facias^PO.Quid
faáam^ fcntiret pugnos meos, CAN. Quidß
quis tibi impingat colaphu^P o.Amputarem il
Ii Collum pro colapho» c A. Atqui codex tuus
docet,ut pro conuicio reßras benignum fermoftcm,(yfirientimaxillam
dextrd porrigas et
finißra>n» p o, Legi,fcd exciderat» c A. Oras
opinor ßequenter.p o.lßuc eß pharifaicum.
c a. Pharifaicu eß prolixe precari,fed ßicate.
At tuus codex docct fempcr orandu, fed exawwo.P
o,Attamen orononmmpc A.C^uan-
^^^ ^^UQäm uenit in mentem,femel aut bis
Ayuntamiento de Madrid

CYCLOPS, SIVE
in hebdomade. c A.Quid tum orasi P o.Vrt^
tationmdominicamXA.Quoticsi P o.SemeU
Ham uetat EMangeliubattologiam eadem ite^
rantem. c A N.PAI« attentus abfoluere preca
tionem dominicojn 'POL. Nunquam id tenta*
tumeñ.An non fatis quid uoce pronuncio^
c A,Nefcio,niß quid Deus non audit niß cor^
iisuocem. CrebroiciunasìPOL. Nunquam.
c A. At tuus codex probat precatione CT ieiu
nium. p o.Probarem or ego,niß aliud flagita
ret uenter. CA.At Paulus negat eos fcruire Ic
fu Chrißo, qui uentri feruiunt.Yefccris carni^
bus quouis diei p o uCäm dantur.c A. Atqui
iftagladiatoria laterum firmitas uelfoeno ar*'
horumcf; corticibus poterat alt. p o.Sed Chri-'
flus dixit no coinquinari hominem his qua in^
trant in os. c A.lta,ß modicè,ß praeter offene
diculum. At Paulus ChrißidifcipulusmauuU
fame mori, q; fratrem infirmum offendere fuo
libo, nosif; ad fuum bortatur exemplü,ut omni
bus per omnia placeamos.Po,Paulus efl Pau^
lus,€go fum ego.c A s.At Aegonis efl caprai
pafcere. P o.lAalim effe, c A.Pulchrè tibi pre
caris,capcr citius fies quànt capra, p o.Eße di
xi pro edere, c A. Eleganter.Libenter fuccur^
ris pauperihusi P o. No« efi quod dem. c A*
At eßet,fifobrie uiueres,fignauiter laborares.^
P o.Dulce eft ociu.CA.Seruas pr^cepta Deii
P O. Graue eft.c A.Agis admijforüpcenitentiamf
Ayuntamiento de Madrid

IVANGELIOPHORVS. 66f
^am- P o.Chrißus pro nobis dcpendit. CAN.
y fide igitur declaras te amare Euangeliü'ÍPO.
Dicam. Fraftcifcanus cpiidam apud nos non de P
finebatè ficggefto deblaterare in Nouum Te^ c
fíamentum Erafmi, coueni hominem priuatim, ^
Iteuam inieci capillis, dextra pugilem egi,fug^ s
gillaui illum magnifice, totamí¡; faciem tuber i
reddidi. Quid ais i Non eft hoc fauer e Euan- i
gelioiDeinde abfolui illum a comißis,hoc ipß)
codice ter in uerticem impaGoyftcii¡; tria tuberai
nomine patris,Cir filij, CT fpiritus fian-
¿li. c A.Satis quidem Euangelicè, ifihuc nimi^
rum eñ Euangeliü Euangelio deßndere. P O..
Occurrit alter eiufdem fodalitij,qui nullu nec^
modum,nequefinemfaciebat debacchandi in
Erafmum:accenfus Euangelico zelo,minis ho-'
minem adegi, ut utroeygenufiexo rogaret ueniam,fitteretur^;fe,qui^
dixerat, inftigate dia
bolo dixißemißcißit,iam halbardacha erat in
ceruicem uibrata. Vultus erat qualis eße folet
Mortis irati.Hocgeftum eft coram aliquot te^
fìibus. CA F^.Miror hominem non fuiffe protinus
exanimatumSed ut pergamus.Viuis caftèi
P o.ìd fortaffefiet,ubifcnuero.Sed uis tibiuerumfatear
Canniic A. NO fum facerdos:
fi confiten libet,alium qucere. POL Deo folco
confiteri, fed tibi fateor me nondum effe perfe
^m Euangelicum,fed unum è populo, tìabe^
^'

íS66 CYCLOPS, SIVB
tuorrcs potißimü uenamur, ut uentri bene ßc,
ne quid deßt ijs quaßib uentreßuntytum utßt
unde uiuamus,poflremó ut liceat quod Iubet a^
gere.Hac ßfoppetdtMer poeula clamamus,
io triumphey io paan, uiuit Euangeliu, regnai
Chrißus^c Adfla quidem Epicurea uita eß^no
Euangelica. PoMaudinficior, Sed ßis C6ri^
ßum omnipotentem effe,poteft repentèuerte^
re nos in alios homines, c A .Poteft C^inßies,
quod quide procliuius arbitror,quàm in honoi
uiros. P o*Vtinam non effcntpeiores in mun^
do ßibus,bubus,apnis, CT camelis. Multos ui^
deasleonibus truculaitiores, lupis rapadores,
pafferibus ftlaciores,canibus mordaciores,ui^
peris nocentiores^Q A. At iam tempus eft ut eX
animante bruto in hominem inaptas uerti,PO>
Reíie mones. Nam horum tempora prophet

ÏVAT4GBLI0PH0R.VS. 66^
fcribit Collonuia : denicf; wibil maiorum abeßg
fames,fuisMrocinia,bclIufn,pc^^^
tio, rcrum bonarû inofia, A« no h

66S AI7POSZMONY2A
ras dcorum catum. Tot ne adcrantuiriprinci
pes,totmatron

SLVE ABSVRDA. 669
nes. LE. Quicquid erat prcedcejnt^ f^os par
titi fumus, A N. Expoßulabo cwn puclla primo
quoq^ tempore, L i.Moxexortaeß fubita
tranquillitas, dixiffes effe Aìcedonia, A N.SÍ
illi res eñ, mihi eñ animus. Nihil moror Uhus
beneuolentiam. L E. Ua pro una duas naues in
portum deduximus, A N. Indignetur qui alit.
L E. Quo eam rogasi in templum, ueli partem
dieaturus diuo Nicolao, A N. Hodie non eñ
liberum mihi, Natn ipfe domi couiuas expeilo,
alias non excu fabo,
innEYS ANinnos, fiue EMEN-'
TITA NOBILITA s.
HARPALVS. NESTORIVS.
H A.Poffi me tuo leuare cd filio. Senties me ho
minem non immemorem,nec ingratü.S E. Da^
expedita,ut fis quod effe uelis, H A.AÍ «0^
in manu non efi,ut nafeamur nobiles, N E.
Si non es,enitere benefaéiis,ut à te initium ca^
piotnobilitas.HA,?erlongum efi/Ni.Exigua
fumma tibi uendet Ccefar. H A.Vulgoridetur
^ptitia nobilitas. NES. Cum nihil fit magií
ridiculum quàm ementita nobihtas, quid eft ut
tantopere affeiles nomen equitis^H A R,SIMT
^aufte.nec leues,quas tibi non grauabor indica
mihi commonftraris rationes,quibus nohiìitatis
opinionem mihi parem apud uulgus*
^ ^.Nome abfq; rei H A. Atqui cdm res abeft,
proximu eñ opimo. Sed agi,confute Neñori,
F
Ayuntamiento de Madrid

^70 INHEYS
kbicaufas audieris, fttebcris operapreciunt»
N E. Qjtando itauisjicum. Primüfac pro(U¡
tcahducas äpatna, H A.Mewwî.N "E.ìngcrc
tc in conuiéium iuucnum uerè nòbilium* H A»
intelligo^KEMinc primîi orietur fufpiciOyU ta
im effcy cum qudibus uiüitas* h A R. Sic efi^
N E. Ytdenc quidbabeas plebeiu. H A. Qjpd
nomi N E.DcfMlm loquor.Ne ueñis fitlanea,
fed aut ferica,aut fi deefl qui emas^fuftania^dc
fiiq; ueîcannabea potius, quam pannea, H ^^
Rcâè* N B.Wide ne quid [it intcgru,feddißi<
capilcum,thoraeem,caligas, calceos, un^s ß
potes,neue quicqua hwnile loquaris*Si quis et
Hifpania ueniat ho^es,roga quomodo conuc^
niât Cafari cum Pontífice, quid agat aßviii
tuus comes à Na[faucn,quid cceteri congerro^
nes tui. H A.FIFI.N E.SÍÍ anulus in digito a0
gemma fignatoria* H A.SI quidem loculi firâi»
K E» At paruo confiai anulus arcus inauratus
cum gemma faâitia.Sed adde clypeum cum íf^^
fignibus, H A R. Quanam mihi fuades deU^
gam't N E.DMÛ muldra,ß uiUs,crcantbarutft
ceruifiarium. H A. Ludis,agè die ferio» N B S»
Nunqud fUifii in bcUoi H A. Ne uidi quidetn»
N E, At interim, opinor,decollaßi anßres C/
caposrußicorum. H A R*Pcrf

ANinnos. ^71
tffufi cruorisM A.QjiJd nii ruhet fanguis an*
Ìmmscpquèati^ humanus. Sed perge obfe^
ero» N E.HMtic igitur elypeuffi pro foribus omnium
diuerforioru, in quibus forte uerfatus es,
aßgendum eurato,H A.Quidaddeturgalcíei
N E, RCFTE fubmones. Eam fades ore diffido.
H A. Qjumobremi N E. VI fpires, deinde ut
cogruat ueflitui. in uertice quid eminebiti H A .
Expeäo. NES. Caput canis demißis auribus,
^A^Vuigatu eft, N k,Adde duo cornuainirum
hoe eft. H A.?laeet,Sed qutt beftice fuftinebut
clypeumiNES. Ceruosycanes^draconesygry^
phes occuparunt principes, tu ponito duäs bar
pywí.h A,Optim¿confulis*m,Reftat cogno
nten.Hic illud in primis cauendum, ne plebeio
^ore te patiaris uocari Harpalu Comen fem,
fcdHarpal«;« 4 Comoéoc enim nobilium eft»
ILLUD fordidorum Tbeologoru. H A,Sic memi^
ni.s 2,Uab*es ne quicquam^cuius te poff¡es apftllare
dominmi h A r. Nc haram quidem,
N E.I« urbe celebri natus esí h A. In obfcuro
pago,No enim fas eft d mentiri unde petis me
dicina. N E.Kctìè eft. Sed ci pago nullus eR ui
cinus monsì h A. Eji. N E. Ei habet alicunde
irupemlH A,Habet prceruptam, N E.Er^o fis
^arpalus eques ab aurea rupe,HA,Atqui mos
• ^fifnagnat¡4,utfuum quifq; fymbolum habeat
uócale, quemadmodu Maximilianus habebat^
Tf«r «olfiiCrtroI/*,
F I
Ayuntamiento de Madrid

67% innEYS
VJteriusJtrm alius alud, N E S.T« afcrihito,
Omnis ia^a fit alea. h a. Nee tu fcrcomodi
dicis. N ijam quo firmier fit hominu opinio,
fingito literas à magnatih.ad te mi[fas,in quibus
identidem appcllcris equcs cUrifiimus,m4
gnarumij; rerum fiat mcntio,dc fiudis, deard^
bus, de multis florenorum millibus, de prccfi"
fíurisy de matrimonio opulento. Curabis uthtt
iufmodiliteree tibi uelut elapf

A N1 n n o
ientcs^fijpcs quceftitíafulfcrit.Ex bis aliquot
fuborna, qui in libcllis fuis te pnedich patria
procerem, id'q^ fubinde repetatur literis mauifeulis.Hac
uia uel in Bohemia eelebrabut procerem
patrice. Et eitius enim CT latius difcurrunt
libelli, quam uoees, aut quamlibet loquaees
famuli, h a. Nee ifta diß^Ucet ratio. At fa
muli funt alendi.N E.Sunf,at non ales fámulos
CT ob id d^(UfMittantur hue CT
iUucyinuement aliquid, Scis uarias eße taliii re^
rum oecafiones. h A.Deßne.Teneo rem.fi
Superfunt artes, h A.Aueo feire. S e. Ni fis
bonus aleator, probus chartariuSyfcortator im
probus,potator ßrenuus,profiifor audaxjeeo
(ior er eonflator ceris alienijeindefcabie or
natus Gallicayuix quifqua}n te credei equitem.
^ A,T« iftis quide lampridem exercitatus fum.
Sed unde fumptusiN l.Ni.ineyifthuc ibam.Eß
tibi patrimonial h A.PerpußUum. S E.Poß{;
«pwcl multos eonfirmatafiierit nohíitatií opi -
^io,facil¿reperies fatuos qui tibi credit,quof
dam etiam pudebit negare, quidam metuent.
iam ut ludas creditores, mille funt artes. h a.
Earum quidem rudis non fum. Sed tandem ur^
gebunt, ubi perß>exennt nihil eße r.iß uerba.
^ e s. ImJ nulla eR comodior ad regnum uia,
dcbcrc quamplurimis. HAK. Qui pi»
creditor obferuat te no aliter quàm
magno beneficio, uercíurí¡i ne quam
F )
Ayuntamiento de Madrid

^74 iirnilYS
prabeat anfam ainìttenia pecunia Sernos ne
mo magis habet obnoxios, quàm debitor fuos
crcditores, quibus fi quid aìiquddo reddas,gra
tius efl,quàm fi dono dones, H A,Animaduer^
ti. N E. lUud tatnen caiieto,ne cum tenuibus ha
heas comerciufn.Nam hi ob paruulam fummu^
Um ingentes excitant tragadias.Placabihorcs
funt,quibus lautior eftfortuna,cohibet illos pi^
dor,laäat fpes,deterrei metus,norut quid pof
fini equites.PoßremJ cum inundäuerit aris a^
Ueni magnitudo,fi¿}iscaufis aliò demigra, at^
inde rurfus alio* Nec eft quod huius rei te pu^
deai.Nulli maffs obarati funi,q; magni prin^
cipesSi quis rufticus urgeat,finge offenfum
probitate anima.lnterdum tarne aliquid reddi^
to,ueräm nec totii,nec omnibus.illud ubiq; cw
randum,necuifuboleat tibi prorfus exhaufto^
loculos. Semper oftenta. H A. Qj¿id oftentetf
qui no habetí N E.SZ quid amicus apud te depo
fuit,oßenta pro tuo, fed artem dißimula, cura
ut cafus uideatur.In hunc ufum interdum fui^i''
to pecunia comodato.quam mox reddas^tx
culo numis areis dißento, proßr áureos duof
ibifepofitos» Catera ex tcipfo conijcito, H A»
Intelligo. At tande obniar oportet are alieno»
N E. SILI quantü apud nos liceat equitib. H A.
Nihil non, CT quidem impune. K E. Ergo fa^
mulos ale non fegnes,aut etiam f inguine prO'
pinquos,qui alioqui forentalendi.Occurretne
Ayuntamiento de Madrid
gocidto^»

Aííinnos. 6'7>
gociator,c[ucm obuium ßjolinit. Kcperient
quid in diucrforifs,aut in ¿edibus,aut in nauib>»
incuftoditü.Tencsl Mmincrint no fruftra da
tos homini digitos, H A R.Siqutdem tut¿ N E,
Curaut habeas puUhrè ueftitos cwn inftgní^
bus. Commute literas fiéiitias adfummaíes.Si
quid clòjnfuftulerinty nullus audebit illos inft^
miare, etiam [i quid fujpicentur, timebunt e^
quitem dominum : ftn ui pra^dam extorferint,
iellumuocabitur. His progymnafmatibus ad
iellwnprceluditur. H A R. O ßixccnjilium.
NE.Idm illud equeftre dogma femper erit Uten
dum,iusfas^ effe equiti, plebeium uiatorem
exonerare pecunia. Quid enim indignius, $
ipiobilem negociatorem abundare numis,càm
interim equcs non habeat quod impendat fcor
tis ^ alece \ Fac femper te adiungas magati
^us,uel ingeras potius(ne quid pudeat,perfri^
frons eft) fed pritibus,eo'q;
P^^ftat in celebri quopiamloco uitam agere,
puta in thermis, frequentibus diuerforifS,H A.
Ifthuc ipfum erat in animo. NES. HÌcf^penu
^ero fortuna prcedam obijeit.n A.Qutrogoi
MES. Puta, hic aut ille reliquit crumenam,aut
oblitusreliquit clauim infera pro>nptuarìj.C(e
tera tenes, h a. Af. n e. Quid metuisi de fic
^ultoje tammagmftcè loquBteJe equite ab au
rupe^quis audebit fufpicariiEt fi quis forte
^«»w improb^j extiterit, quis erit tam audax ut
¥ 4
Ayuntamiento de Madrid

676 IHHEVS
te appeÜetñntcrim fufpicio deriuabitur in ali^
quem hoßfitum,qui pridie difceßmnt. Turbabunturfamulitia
cum pandocheo. Tu tranquil
lus tuam perfonam agito.Hocfi aeciderit homi
ni modehoiCordato'q^,ßlebit,ne fimul cum da^
ntno lucrifaciat pudorem,qui rem fuam indili^
genter feruauerit. H A R. NO« abfurdè dici^-
Nam noftiy opinor, Comitem ¿ Vulture albo.
N E S.QMI J nii H A R.Apud hunc diuerfatus
eñ,ut accepi, Hifpanus quidam, fi>eáecultui¡;
fancquam liberali, Is abßulitflorenos fexcen-'
tos,nec unquam Comes aufus eß queri. Tanta
erat hominis maießas* N E. Habes cxemplunt*
E famulis tuis interdum aliqueemandes, in bel
lum fcilicet, li fpóliatis templis aut monaßerijS
quibuslibet,redibit onußuspreeda bello parta*
H A R.Hoc quidem eñ tutißimum. N E S.EíJ
CR alia ratio confìandce pccunice, H A R P»
Narra, obfecro. N E S J« bene nummatosfin'
ge caufas irarum, prcefertim in monachos aut
facerdotes, qui nunc apud omnes fere fumma
laborant inuidia, Alius irriferitautcoßfucri^
clypeum tuum, alius parum honorifieè de te fi^
loquutus, alius fcripferit aliquid quod incalum
niam detorqueri ualeat. His per ficiales tuos
^(¿anovífíoíi woMfjtop dcnunda.Sparge minaS
atroces,excidia, exitia, ^wat^eM^ptoct meras:
territi uenient ad componendam litem, ibi fac
magno (tfiimes tuam dignitath boc efi,iniqu¿
petas.
Ayuntamiento de Madrid

ANinnoS, ^77
fetasM (equu ßras.Si poftulcs tría milliayptu
debit minus ojferre f; dueentos áureos, H A.
Alijs minitabor leges, s E. Ißud propius quidem
aeeedit ad fyeophantieam, fed tamen iuuat
crhoe in partem.Sed heus Harpale^penè
excideratyquod difíum in primis oportuit,pucl
la qucepiam bene dotata in matrimonif naffam
illctqueanda eß Habes apud te philtrum,iiMe^
nis esycandidulus es, lepidus nugator es, rides
blanditm.Spiirge te magnis promißis afeitü in
Ciefaris.Amantpuelliefatrapis nubere.
H A. NOW quibus hoc bene ceßerit. C(ste^
rum quid fifacus tandem erumpat, CT
undiq; creditores- ìrridebor perfonatus eques^
Nam id apud ißos turpius efi,quòn ß templií
facrilegio ¡polies. N E. Hic oportet meminiffe
perßiifce frontis, illud in primis, quod nullis
unqud temporibus magis licuit audacia pro fa^
pientia uti,quàm hodie. Cominifcendum eß ali
quid quod excufes. Deinde nunquam deerunt
^ondidi,quifaueant tu

iJinCYS
dus erit tibi lapis, ne huc ueniati/r. Vide ne te
feeuritds opprimât, oppidida minuta fuge, in
(fuihus ne pedere c[uide licet, ni populus fciat:
in magnis ac jrec[uentihus ctuitatibus plus eß
licentia,nififiquafît MaßiltafimiUs, Dißi^
mulanter expifcare,quid quifq; de te loquatur.
vbi fenferis huiufmodi uoces increbrefcerCf
quid agit i cur hîc tot annos moraUiri cur non
reuifit patriam i curnegligit arces fuas i unde
ducit imagines í unde tanta profufîoni facuU
tates ^ HocgeKus,mqu4m, uoces ubi cœperint
magis ac magis glifcere, tum mature tibi de mi
grando cogitando eß,fed fîtfuga leonina,non
leporina* Adfimula te uocari in aulam Cafa^
ris ad res magnas, breui te adfÌ4turum cum ex^
ercitu>Non audebunt in ab fentem hifcere,qui^
bus eß quod nolint amittere. Sed in primis tibi
cenfeo caucndum genus ißud hominum poëti^
cum irritabile,nigrum^;, lllinut chartis,ß quid
illos habet male, fubito'q; per orbem fpargituf
quiequid illeucrint. H A KDifpeream,ni mihi
uehementer placet tuum conftlium, efficiam t^^
intelligas te nadum docile ingenium, CT
ncm minime ingratu.Equum quem primü te di
gnum naâus inpafcuisfuero, tibi dono mittâ-
KE.Nlfc fupereß,ut quod pollicitus es,uicißim
praftcs. Quid eft, cur tantopereaffeâesfaU
fam opinione nobilitatisfH A.NuUdaliam ob
caufam, niß quod his omnia licet intpunl An
hoc
Ayuntamiento de Madrid

A N1 n n o ^79
hoc tihi Uue uidctitr momerttulfiEyt pcßiwi
cedat,mors una debetur naturae,ctiafi uixißes
in Carthufia.Et leuius moriutur in rota,quam
quimoriuntur calculo, podagra, aut paralyfú
Ndmilitare eßcredere,nihilhominis[upercß
fe poft mortc,prceter cadaucr.HA.Sic opinor*
Scholia.
a ^^X^parftnc manibus : ccy^^^s^ inútiles*
b %^

6So A 2 P T A r A^
eHprophamßimuSyita brcuißimis tunids uti
gdudct, oy. Now dißimile ucri eß quod narras,
Cceteru cx Arißotele Plinioif; didici,nulti
hominum eße tcilos,ßd tantàm quadrupedihuSjnon
tamen omnibus,ßd bifuícis pierißiue,
nec rwrßushis niß in tibijs pcßerioribus,Vnde
igitur ueßis dici talaris poteß,quamgcßat ho'
moinißßcerüt homines olim quadrupcdes, iuxta
fabulam Ariñophanis, c A. Imd ß credi'
mus Oedipo,Cír quadrupcdes,C^ tripedes,et
hipcdes mueniuntur homines, ncc raro nobis ¿
bello redeunt unipedes, interdum apodes : fed
quod ad tali uocabulum attinet, reélius mireris
fi legas Horatium,qui fabulis quoq; talos attri
buit. Sic enim opinor fcribit in Arte poetica:
Securus,cadat,an reólo ßet fabula talo,
QV.Pofííí licet,ut libet,loqui,apudquosTma
lus habet aures, cr naues loquuntur, cr fal^
tant quercus, c A. Quin cr Arißotcles tuuS
hoc te docere potcrat, ejfc talos dimidiatoSt
quos ille uocat hi^KKTpayoLT^ts, qualcs tradii
eße lyncumgeneri» Addit leonibus,ineße quid'
dam uice taliifed anßa(luofum,quod ille uocat
\(x(ueAv^¿oAr,?linius uertit tortuofum. Deni^
ubicunq;\ comittuntur offa oßibus adflexus cO
moditatcm,caua promincntibus inter ferefpon
dent, utnnq; lubrica cartilagine comunitis, ac
uelut incrußatis partibus, ne mutuo attritufefe
Wdant,utidem docctArißottlcs, ìnhis ßri
eßalt^
Ayuntamiento de Madrid

A 1 2 M o 2, 6ît
efi aliquid quod à tali fiwilitudine pariter CT
ufu non difcrepat, uelut in ima tibia iuxta caU
caneimty ubi totius pedis flexus efí, prominet
quiddam talo fimile, quod Gneei (r(fv(Oij appellant.
Kwrfus in flexura genu, quod, nifaU
lor,tir^iûf;appellant,quidamuertebrum,Simi^
le quiddam uidemus in coxendicibus,in humeris:pofhremò
in eomißuris digitorum pedis, ac
ntanus. Quod ne tibi mirum mdeatur, Gneci
iradunt «^pctyÚK^í uocabulum apud probatos
autores tributa etiam oßibus quibus fpina con
ne^itur,pr(efirtim in ceruice. Citant etiam
hoc carmen:
^'En^'i./uai ccv-^Lif èijpciyci'KtaìjXciyn..
C^uoniam autem Arißoteles tradit priores tibias
animanti datas ad celeritatem, er ob id
carere talis : poRcriores adßabilitatem, quod
in eam partem uergat pondus corporis,quemfudmodum
adrobur ijs quce calcibus ßriunt,
Ï^WcMi dum ßgnificare uult fabulam non eie^
(lam, fedadfinem uff f e pera ftam, dicit,illajn
fteiißefixo talo : nec aliter tribuit fabultp talum,quàm
nos libro tribuimus calccm,cr uolu
mini umbilicum. c^y tu probe gramma^
ticum agis, c A. At quo magis id crcdas,Grce^
ci literatores dTfcíycK^cpdici uolunt à rp'-.f^y
CT cc particulapriuatiua,quod minime fle(ta^
^»ffdimmobilis ßt. Qt^nquam alif malunt
^^edyaxcf, interieäa litera f, di^lu pro
F 7
Ayuntamiento de Madrid

68% A í P T A r A^
yctTio/f, quid lubrica uolubilitateßare neßtaU
oy.Ad ißa modii licct plura diuinare,Simpli^
cms erat diccrc,ncßcioXA*Ho ußiucadeo uide
bitur abfitrda diuinatioyß cogitcs, quantam ha
beat caliginemuocu primitiua origo, tum in rc
mllam eße contrarietatem,quod apparebit, ß
propius infpicias.Yolubilis eft talus,ßd ita UO
lubilis,ut eam partem cui inneäitur, reddat ad
ftandu firmiore,deindc os oßi coneólit, nefad
le luxariqueat.qy.Tu uel fophifld agere pop
ps,quantu uideoyß libeat,c a .Sed nihil eft
ießtquSd nos torqueat etymologia uocis» Natii
quod hodie Oraci uocant ct^p^yoc-Kof}^ prißf*
quorü eft Callimachus,dixerunt ¿Vßt^//, cuitiS
hoc reßrtur hemiftichiü,^^iHa( JCá^ej^a (^v^
Tú Wndequtadmodü ¿éTfotyaf^ífaMM
cr ^s-fí/tíM dicebant talis ludtre. c^v.Qj^le
eft igitur illudjquod proprie talum uocat-. C A*
Eft id,quo nüc ludüt puella:olim pucroru er^^
lußis,queadmodu nuces. De quo eft lílud Gr^
tOrum,^Afifcc^pficyccÁat(ri y^cTiMe^cwn if^
leui de cauft ßißcepta indicant, Rurßis Horaí*
in Odis : Ncc regna uini fortiere talis. ìtetn in
Sermonibus : Te talos Aule,nuces'q; Cfe.Po^
ftremo diäü illud Lacedamonij,nifaUor, P^^
ros effe fallendos talis, uiros iureiuraudo.
talum negant in ullo anitnantc inueniri, quod
fu /itwvuxmUc eß,migula folida, excepto aß
no Indico unicorno', aut quod fit
hoc
Ayuntamiento de Madrid

AI 2 MOS. 68;
hoc cß^pcde in multos digitos unguíisuefiffo,
quodgcnus funt íeo,punthcrc(yCanis,fimius,ho
^»Cr auis,ali/¿¡; pcrmulta.Qu^ und
funt,hoc cft,unguibifuica, plcra¿¡; talum ha
hcnt,id'qi ut rcäe diccbasjn poftcrioribus cruribus.Vni
homini duplici de caufa tali no funt,
primum quia hipes, deinde quia quiñis difftis
fißos habet pedes.qy, Ifta fi-equcnter audiui.
Cxcteni peruelim mthifitum ac forma tali de^
fcribi.Nam iftud lufus genus etiam puellis hodiefaftiditu
cñ,fcd aleam,chartas,aliosc¡; mafculos
lufusaffeäant. c A K.Non mirwn,cum
affe4lentcrThcologiam.Vcrumctiam ß mathematicus
fim autpiäor,aut ctiam plafies,na
poßim tibi melius tali formam exhibere, quin
ipfo talo'.nifi mauis ut tibi defcribam per Ute-
^as,utillifolcnt.qyMabesnetalum- CAR.
£n tibi OMiIß ex dcxtro crure. Vides quatuov
duntaxat latera,cùm in cubo et alea ßu te/fera
fint fex, in antbitu quatuor, in fummo CT
Sic eß. c A.lntalo, quoniiVn fumma
pars er imacuruatur,non funt nifi quatuor la
tera,quorum unum uides uelut in dorfum intumefcere»
QV.Vidfo. CA.Quodefi è regione,
^auum habere Aliud Arißotcles uocat -wfoi^kt-,
idefi,pronum,hoc Í/TÍJÍ^MM eft,fupinü. Velut
i^congreffu uxoris CT mariti,cäm dant opcrd
^^^^s>mulierfupinaeft,uirpronus:etmanusfi
iÍ^cííce (crric,pr0n4 eftifi inuertas,fupina,
¥ 8
Ayuntamiento de Madrid

684- AS TP Ar A>
Qiudnqum or Atores ^ poetee nonnunquatH
his uerbisabutuntur, quod adhanerem nihil
attinet. qyiAfthue quidem eleganter oeulif
fubieeifti. Inter reliqua duo latera quid eft di"
feriminisic A K. Alterum modicè eauatum eft»
ut oßi cui inneäitur,congruat:alterum propemodum
nihil habet concaui, minusc¡; armatunt
eft cartilaginea tunica, fed tantàm neruo

Al 2 MO 2.
tur fuffraginc, qwe rcfpor.dct fuffrdgim qucc
eft pofl genu,ßcit talus ercdus,ciuu}tt ftatqua^
drupcsycuius fumma CT »na pars leniter incur
u xtur, quanf non prorfus eodcm modo, N^m
fuperior replicatur in cornua quivdam,quas
Ariftotcles appcllat Hi/f¿»¿ar,Theodorus uertit
antennasyiuxta quas fe fubmittit pronum U
tusúma tale nihil habet,c^v,Plane uideo.c A.
Illud ergo latus quod jpeñat tibias priores, A"
riftoteles uocat fupinu: quod illi aduerfwn eß,
pronum. Kurfum funt duo latera,quorum alte
rum intus fpeâat tibiam pofteriorem,puta Ic^^
uamaut dextram,alterum Jpeâat foras. Quod
itttrorfwn jpeäat,Ariftotcles appellai
quod foras, ^itryjoi), Q.V I. Prorfus oculis rem
uideo.Iam fuper e ft ut nobis indices, quce fice-
Hf olim talis ludendi ratio, Nofn qui lufus noftra
memoria dicitur in ufu ftiiffe, nihil eonue^
nitcum ijs quce comperimus apud prifcos auto
de hoc ludendi grnere.c A H.AC fané fieri
poteft,ut quemadmodum hodie chartis ac tcße
ris ad uarias ludendi formas abutimur,ita noti
fiierit eadem apud ueteres talis lufitandi ratio,
oy i. probitbilf eß quod dicis. c A.Theodo^
rus Gaza, fiue ut alij malunt appellare, Thef
falonicenfii,uertens Ariftotelis librum de Hif^ria
animaliwn fecundwn, ait tali latus quod
tranfuerfum fpe(lat,Canem uocariiquod
^trorfum ad alterum crus, Venerem* Cceteri
F 9
Ayuntamiento de Madrid

6S6 ASTPATA^
hoc ([uide dc fuo addiditNamArißotelcs hac
tantü ponit*.^T¿ t/w^zJ ail\ vTfJtofi
¿Vw,^ rcc fJL%t/ KWhût \v7ûi \7fC€/4f4.ÍV

A I 2 M o s. 6S7
càm fleterit mitu nullus tihi talus codem,
Mènera mc diccs magna dcdijjc tibi»
Tot autem talis ludebaUír,ciuot quifj; habet la
tera,Nam teßeris no plus tribus ludifokt.Sed
propius ad ludendi rationem facit quod fcribit
Suetonius in Oâaino Augufio,recitas cx illius
quadam ad Tiberium epiftola h

€S8 ASTPAFA.
arbitror pueros ijfdem ufos legibus, ijuihus fe
ufum fiíifíc fcribit 0(lauius. Ncc probabile
eft, hoc ludendi genus c¡uodcomemoraUfu\ffe
pubhcü. Id ftfUilfet, fatis erat dixiffe,lntcr cce
nam lufimus talis.Sed mihi fubindicarc uidetur
noud ludendi conditione inter illos repertam,
uelut aptam fenibus, minime^ torcjuentem äüi
mos folicitacogitatione, quemadmodü f aduni
hodie complures lufus, ut leuius fit intendere
ftudijs. CLV. Proftr,obfeero te,reliquos talos ut
experiamur. c A K.Sed deeH nobis turricuU
uoluendis talis, deinde tabula. CLV. Suffecerit
hcec menfa ad qualecunque fpecimen exhiben^
dum Pro turriculafujfeceritcyathusautpileS*
c A.ìmò complexus cauarum manuum.IaâuS
fcepius oflendit fupinam partem, quàm pro"
nam: er pronom fcepius, quàm fentonem, oui
canem. (iv.Videtur. c A.Si inter quatuor ia^
ios extiterit unus canis,expones numu : ft duo,
duos:fi tres,tres:ft quatuor,quatuor.Item quo^
ties leccris fenionem,toties recipies unumènU^
mis* oy I. Quid ftfenionem cum caneìCAB.»
SI uis,uterque numum addet*. neuter tollet : cU^
primum obtigerit Venus, is aufèret aceruunt*
Q VI. Qmd ft talus oftendat partem fupinant
aut pronamì c A. Iî iaCius erit irritus, CT oui
tu iadum repeteSyOUt iaciendi ius
admedeuoU
uetur. Q.V ¡.Placet deuolutio. c A R.NÍ^Í ^P
pone fortem* oyj.Experiamur abfi}; penculo.c
A^
Ayuntamiento de Madrid

AlSMOt. 6S9
lo. CAR. VÍ5 tu tantum artem äifcere gratis^
Q-V. Verum impar certamen eft inter artifice
er rudem.c a. Atqui jpes lucri,CT damni me
tus,reddct te attentiorem. e^y,Quanti certain
MUSICA. Si uis cito ditefiere, centum ducatis,
q.v i. Y tinam fint quos deponam,Tutius eft
paulatim ditefiere.En tibi fijlidumaffemX A.
Agè, addemus pufillum pufillo, quemadmodu
monet Hefiodus, fic quoq/fiet ingens aceruus,
Conuolue ac mitte.Felix aujpicium,canem ha^
bes,appone numu,et pofihac agnofie damnofiim
latus.Da talos oy.Telicius aujpiciu,treis
habes canes,appone.c A Rjnfidiatur tibi for
tuna, Mitte, fed circuuoiutos 0 bone.Labor irritus,pronum
habes tT fupinum, Succedo,tra
DF talos, Q,V. O fafítan bene,rurfum treis uideo
canes, c A^/ni ^rpc

690 A STP AT AAISMOS.
tur qui taloí tenet,CíT mox alteri tradat láceí*
oy.Placet, fed quotaYcnus finict ludum^A.
Tertia, fi uidetur. Deinceps liberum erit dein^
iegro pacifci. Siquidem tum raro, tum paucis fa
uet Venus. NKWÍ aggrediamur bonis auibus.
ciy,Fiat, fed prajiat occludere fores, ne no^
fíractdina regina uideat nos puerorum more
•ineptientes. CAR. Imd feniliter potius. Adeo
ne loquaccm habes famulami Q.V i. Tam fu-"
tilem, ut fi definì homines quibus narret quic^
quid domi geritur,longo fermonegallinis nar^
ret acßUbus c A R.Heuspuer,claudeofiiutf^
cr obdepeßulum, ne quisfubitus intcrueni

SENATVLVS, ÎVNAÏ-
KOS YNE APION.
CORNELIA. MARGARETA» PE^
rotta. iv li a. catarina.
co.Q^^d ßixfiußumcf; ftthuic ordini,toti^;
rdpuh.foemineccy Çirfrcqumtcs hodie conue^
niftis cr alacres, unde jpcm optimum cocipio,
futuiwn ut Deus propitius eui^J; ea fuggeratin
animum,qua: ad communem omnium crdigni
tatem, (yutilitatem pertinent, Scitis,opinor,
omnes,quantum hinc commodis noftris deeef^
ferit, qudd quum uiri quotidianis conuentihus
fuum agant negociimnos coío teWq; aßidentes
caufam noflram defenmus. Itaque res hue
deuenit,tit nec inter nos fit uila reipubliece di-*
fciplina,Cfuiri nos pené pro dcMamentis
habeant,uixc^ hominis uocabulo dignentur.
^¿d ft qua cœpimus pergamus, diuinateuos
^pfee quo tandem res fit eu^tfura : uereor enim
^ba finiftri ominis eloqui.Vt dignitatem no^
pram negligamus,certe incolumitas debet effe
^urrc.Atfapictißimus ille rex fcriptu reliquit.
Ibi demum eße falutem,ubi multa confilia. Ha
hent epifcopi fuas fynodos,habent monachoru
greges fua conciliabtda,habent milites fuas ßa
tiones, habent ficres fua conuenticula, denique
habet ç^formicarum genus fuos congrejfus:
fole omniaanimantium mulieres nunqud coi^
WUS, K A. Scepius qum decet. c o. Kondum
interloquendi tempus eñ, Sinitc me perorare.
Ayuntamiento de Madrid

69t SENATVLVS, SIVE
dabitur pngulis dkendi locus. Neef; nouum ed
quodfacimus,uetus exemplum reuocamus, Si^
quide ante annos mille treeentos,ni fallor, HC
liogabalus C

VNAlKOSYNEAPION. 69t
hint (t(i«os,qMám nosJVcràm illud oportet na
hii omnib. effe eunv, ut eagrauitafc traäemus
hoe negocium,ne rurfus uiri Sautulum appeU
Uni, aut fortaffe probroftus aliquod nomen ex
cogítente ut folent in nos libenter effe dicaces^
Quanqtcam fi liceat illorum eomitia ueris ceßi
mare,plus quàm muliebria uideri poßint. Videmus
monarchas tot iam annis nihil aliud q;
belligerarimtcr TheologoSyfacerdoteSyepifco
populum nihil conuenire : quot homineSytotfententicF,crin
his ipßs plus quàm
muliebris eñ ineonftantia. Nec ciuitati cum ei^
uitatCynee uicino cum uicino cocordia eß.Si no^
bis efflenttraditig rerum hab enee,aliquanto,ni
fallor,tolerahilius haberentres humance.Non
^ñ fortaffe faeminei pudcris,taniis proceri^
^its tribuere ßultitid-.atfas eß,opinor,recitare
ÍMod fcripßt Solomon Prouerbiorum capite de
^motertio : Inter fuperbos femper iurgia funt,
5« autem agunt omnia eum conßlio, reguntwe
fapietia, Sed ne uos lon ff ore morer proemio»
^fingula gerantur ordine, decenter CT ßnc
tumuUu, primo íoeo traüandum erit, qute decant
intereffe cocilio, qiurfubmouendceßnt.
^m immodica turba, tumultus eñ uerius9
concilium : CT paucorum confeffTus ha-
^^qttiddam tyrannicum. Huc ego cenjeo md^
^ rfcipiendamuirginem, eJ quod inddcnt
f^ta, qiug non decet iUas audtrc^ i v. Ae
Q
Ayuntamiento de Madrid

d'94 SENATVLV5, SlVï
quo figno digno feas uirgines è An pro uirginî^
bus habehuntur^quccíunque coronamgeftanii
C ü.Now. Ai nupias tantúm recipiendas cen^
feo»i y,Et inter r up tas uirgines funt,quie md
ntos habent eunudm, c o. Sed tribuaturhoc
honoris eoniugioyut nuptœpro mulieribus ha^
heantwr. i v, Alioqui fi no excludimus mfiuir
gines,erti immenfa turba,nec multum decrefcet
numerox o K.Exeludenturcr plus quàm ter
nupict, IV.Quamobrcmi c o- Quqniam illis
uelut emeritis debetur mißio. Idem cenfeo dc
feptuagefimu annum egrcßis. Statuendium ne
quanominatimdeuirofuo loquatur petuJan^
tu/s, in genere fas fit, fed ea modcratione, nC
quid nimis. c A r^Qja minus hîc Ubere dcui^
ris liceat dicere, quum ipß de nobis nufquam
non loquantur ? Meus Titiusß quandoßudct
effeconuiuaßßiuior,narrat quid mecwn notìu
fgerit, quid dixerim, neq; raro multa folet af^
fingere, c o R.SÍ uelimus fateriuerum,nofbra
digmtas pendet à mis: eos fi traducimus,

VNAlKOSYMEAPTON. ^pjf
icmmittunl aducrfus leges, grauius in illos
nimaduertitmnoRro fexui p.mitur, Den:.jue
magna ex parte m nobis fitum eñ, ut ccmm^
dos habeamus maritos,Keftat ut de eofcßus or
dine ftatuatur,ne nobis eu€niat,c¡uod frec^n^
ter ufu uenit regum, principum ac pontificum
cratoribus,qut in concilios totos tres menfes li^
tigant,antequam pofiint cofiderc. Itaq; cenfeo
prinm eße debeie nobilium ordmem,cr in his
precedent quce quatuor habH nobilitatis par
tesiproximce quce tres : deinde quer duas : poflrcmte
qute unam : poñrem¿,quce dimidiatd^
Et in fingulis ordinibus locus ex antiquitate
defignabitur, Nothce in fuo quoq; ordme extrem.um
tenebunt locum* Alter confe/fus ent
plebeiarumJn hoc prtnas tenebut quce ccpio^
fiórem fobolem enixa: funt. Inter pares, litem
dirimei cetas.Tertius erit earum quce nondum
pepererunt, c a.q«d mittisuiduas\ c o.Ccm
modèmones, Ißis locus dabitur in medio ma^
trum,fi modo liberos habcnt,hubuerintue,Ste^
riles extremum obtinebunt locum* i v. Quem
locum defignas facerdotmn ac monachorum
uxoribusi COR, De his proximo eonfißii de^
libcrabimus, i v L. Quid de his, qute corpore
faciunt^qiicefium^ c o. No« patiemur hunc fe^
natumadmixtu taliuminquinari, i v l. Quid
deconcubinis"! Co.iftaru no fimplex efi genus»
quibus per ocium ira&abitur. Adijcicndm
Q ¿
Ayuntamiento de Madrid

696 SENATVLV5, SlVB
ifl, quomodo fieri debeat finatufionfultu,pun
¿Os ne, an caìculis, an fuffiagijs uoealibus, an
porreáis digitis,an difcejíione. c A.ln caUulis
dolus efl,quemadmodum cr in pun ¿lis : fi pe-^
dibus eatur in fintentiam,quoniam uefies lon^
gasgerimusynimum mouebimus puluens: opti
mum igitur, uti uoce pronunciet wiaqucequc
quodfintit.cOR'Atdifficileefinumerareuo
ees. Dcinde eauendum ne fiat pro eonàlio con^
uicium. c A T* Nihil fiet abfipte notarijs,nc
quidpofiit excidere. c o Rjfa quidem confiiU
tum eß numero. Sed quibus modis exeludescP
wciumi c A T. Ne qua loquatur nifi rogata, et
p(o ordine. Quce ficus ßcerit,efinatumour^
hitur. Tum fi qua quid effutierit com qu^ htc
aguntur,filentio pMetur triduano»c oMade
nus de ratione tra^andi.Nmtc acápite quibuí
de rebus confidtandmfit.Vnmam oportet efi
fe curam dignitatis : ea potißimm fita eß in
eultu, cuius rei tantus eñnegle^us,ut hodie
UIX agno feas difirimen inter nobilemQ^ ple^
heiam,intcr nuptam CT uirginem aut uiduam,
inter matronam C^merctricem.Adeò fublatus
eß pudonut qiädiäs ufurpent qucelibet.Yidere
efi plus qum plebeias ac loci plani firdidi,
uefiiriholofiricis,undulatis,florulcntis,uirgay
tis,byfìinis,aureis, argenteis, pelUbusxcbellù^
nis,madauricisycàm interim maritus domi confuatcalccos.Digitos
babent fmaragdis crada
nm^
Ayuntamiento de Madrid

VNAIKOSVNEAPION. .^97
nmtibus omftos.Nam uniones nunc uuìgó fa
ftidiuntwr, ne quid querar de fuccinis CT coral
lijs crepidis inauratisi Satis erat tenuibus»
in honore fexus cingulis uti fericis,ac fimbrias
ueflium fcrico limbo dccorareinuncgemina eß
malum,C^ resfamiliaris extenuatur,^ordo,
qui dignitatis eñ cußos, cofitnditur. Si pilen tis
cr Ic&icis eboratis ac byjfo teiiis uchuticr pie
hei^, quidreli^u eß nobilibus ac pctentibusi
Bt fi uix equiti nupta caudam irahit ulnoi'um
(luindecm,quidfaóet Duàs autComitis uxori
At^i hiccreshác eftiníolcifabilior, quod mira
temeritate fubinde mutatnus cultum. Pridemc
porreilis ¿ uertice cornibus pendebant lintea^
minaMoc ornatufoemincc principes difcerne^
bantur à plebeifSMI^P ne quid coucniret,fum^
pferunt pilea,foris ofientantiapeiles albas ni^
gris maculis uariegafas.Statim uul^arripuit*
Rurfus mutato cultu ficmpferunt flammea ni-:
gra byffo.ldfceminarü uulgus non folit aufum
cñ imitan,ucrwnetiam addiderut fimbrias aw
reas,demc¡; ^gemmas. Olim nobilium erat,
i fronte atc¡; à temporibus remdfis pilis in uer
ticem capillos eogere.No diu licuit,mox qwtlibet
cemulatcß funt* Tandean demiferunt crines
in jrontem, protinus cr hoc imitatce funt
plebeicf,Solce nobiles olim habebant laterones
CT anteambiiones,^ ex his imum delicatum
j furreaur^g manum pcrrigcret, qui lieuam
G j
Ayuntamiento de Madrid

ynaikosvnhapton» ^99
tíicos^ac bellicte rei curam. Quis hoc ßrat,
quòd in cíypeo femper uxoris inftgnia Iceuum
habent latus, etiam fi tribus partibus fupcret
mi nobilitatemi Deinde par eR,ut in elocan^
dis liberis etiam mater habeat ius fuffragij. Ef
fortaßis hoc quoq; euincemus,ut uicißimgcra^
nus officia publica, duntaxat quce intra moe^
nÌ4,c^fine armisgtri poffìmt* Htec eß fum-ma
rerum de quibus mihi uidetur openepreciu
eonfultare* Superbis apud fe quceq; deliberete
ittdeßngulis fiant fenatufconfulta, crficui
uefirUm aliud quippiam in mente uenerit, cras
in medium confirai. Conueniemus enim diebus
fingulis, donecfynodum abfoluerimus. Adhi^
heantur notante quatuor, quce notis excipiant
quicquid dicatur. Prteierea qweßorice duce,
qu

700 DILVCVLVM
fUccdomingreßlisrogcaret puerum numcf>
fet vitus,Nafica dc conclaui clamauit,Non,inqmcns,
fum domi, Cufnq; Ennius agnitauoce
dixiffet, ìmpudcns,non te loqucntcm agnofcoi
Imo tu,mciuit Nafica,impudetior,ciui mihi ipß
fidem non habeas, quum ego crcdiderim ancd^
TE tUit, N E. Eras fortaßis occupatior, P H.
imdfuauitcrociofus.NE, Kurfum íenigmaíc
torques* PHI. Dicam igitur explanatè,nec
liud dicam ficum qum ficum* N E. DIE, PHI.
Alfáw dormicboin, N E. Qmdaisi Atqui iam
pneterierat o(laua,quumfol hoc mcnfe fuxgai
ante quartam, PHI. Per me quidem foli libe^
rum eñ uel media node furgere,modò mihi Ii-ceat
adfatictatem ufq; dormire,^ E p^crùm
ifihuc utrum cafu accidit,an cofuetudo efiiPH»^
Confuetudo prorfus, N E P. Atqui rei non honccconfuctudo
peßima eft* PHiAmd nullus
tñfomnus fuauior, quàm pofi exortum folem.
N E p, Qm tandem hora foles leäum relinque
rei p H^ìnter quartam CR nonam^H E p.Satis
amplum jpacium,uix tot horis comuntur regi^^
nce, Sed unde uenifii in iñam confuetudinemì
p H* Quia folemus conuiuia,lufus CR iocos in
multam profirre noäem,id difpcndi) matutino
fomno penfamus* N E P. VIX unquam uidi ho^^
minem tc perditius prodiga, P H I. lAihiparfimonia
uidetur magis,quàm profufioJnterim
m candelas abfumo^ncc uefles detero, K E P.
Ayuntamiento de Madrid

DILVCVLVM. 701
Tnepoßcra fané parfimonia, feruare uítrunt
utperdasgcmmas. Aliter fapuit illephlofophus,(iui
rogatus quid effet preciofißimum,re^
fponiitytempus.Porrò quum conftet dilueulum
effe totius diei partem optimam, fu quod in re
predofißima precioßßimwn eR,gaudes pardere,
P H i L. Aw hoc perit,quod datur corpufculo^
N E P. Imo detrahitur corpufculo, quod
tum fuauißime affícitur, maxime'q; uegetatur,
quutn tempeßiuo moderato^}; fomno reficitur,
CR maUäina uigilia corroboraUtr, P H I USRJ
dulce eß dormire,ií E P,Qmd effe potefi dulce
nihil fentientil P n,Hoc ipfum dulce eß,ni^
hil fcntire moleßice, N E P. Atqui ißo nomine
pudores funt qui dormiut infepulchris* Nam
dormienti nonnunqud infomnia moleña funt-
P HIL, Aiunt eo fomno maximè faginari cor^
pus. N E p,lflaglirium fagina eñ, non homi-*
num. Keñé fagjinantur animalia qwt parane
tur epulis,homini quorfum attinet accerferc
obefitatem,nifi ut gjrauiorc farcina onufius in^
cedatf. Die mihi,fì fámula haberes,utrum obe^
fum malles,an uegetu,crad omnia munia ha^
bilemi P H. Ataui non fum famulus. N E p H.
Mihi fat eß qudd minißru ofßcijs aptum maV
les,quèn bene faginatum, p H.Planè mallem.
N E.Aí Pltíío dixit animum hominis hominem
^ffe,corpus nihil aliud e ffe,quàm domidliü aut
^^firwnenUan.Tu certe fat(bcris,opinor,ani^
G 5
Ayuntamiento de Madrid

702 DILVCVLVM.
mum effe principales hominis portioncm, cor
pus animi miniftrum. p H I L. Efto,fi uis* N E.
Cihn tibi nolles minißrum abdomine tardum,
fed agilem malles CT alacrem, cur animo pa^
ras minißrum ignauum er obefum è p H» Víw^
cor ueris. SEP, lam aliud dijpendium accipe:
ut animus longè prarßatcorporijtafateris o^
pes animi longè pr^ecellere bona corporis.
P H.Probabile dicis, s e* Sed inter animi bo^
ita,primas tenet fapientia. p nSateor, N E P.
Ad hanc paranda nulLi dici pars utilior^ciuàm
diluculum,ei2m fol nouiis exoriens uigorem CT
ñlacritatem adßrt rebus omnibus, difcutit'q; nc
bulas è uentncülo exhalari cofuetas,qu¿e menr
iis domicilium folent obnubilare, PHÍL. Non
repugno, N C p. Nunc mihi fupputa (juantum
eruditionis tibi parare poßis quatuor illis fcoris
quas fomno mtempeßiuo perdis» P H.Pro^
ßdo multum, KE*Experius fum,in ßudijs plus
efßci una hora matutina,quàm tribus pomeri-^
dianis,id'q; nullo corporis detrimento, P H. AM
diui. N E,Deinde illudreputa,ßfinguloru die
rum iaduram in fummam conßras, qimtus fit
futuruscumulus> PH,Ingensprofilò. SEP.
Quigemmas CTauru temere profimdit,prodi
gus habetur,^ tutore accipiiihtec bona tanti
preciofiora qui perdit,nonc multò turpius pro
iigus eßi PH,Sicapparet,firemreiia ratione
fcrpcndmus.SEjam illud expende quod feri
Ayuntamiento de Madrid

DILVCVLVM. 70J
pfit Plato, rnhil cß} piilchrius, nihil amabilius
fapicKtia, quiVß corporeis oculis cerni pofßtp
incrcdihilcs fui amres cxcitaret. P h. Atqui it
la cerni non potcß- s E.Fate or corporeis ocu^
lis, ueränt cernitur oculis animi, qua pars efl
hominis potior.Et ubi amor eß incredibilis.ibi
fumma uoluptas adfit oportet, quotics animus
cum tali an:ica congreditur. p h r» Vcrifimilc
narras.hi e.i nunc (yßmnumortis imaginem
cum hac uoluptate cornuta,ßuidetur^P h. vrràm
interim pereunt nodurni lufus.in E P.BC^
ne pereunt qua peiora melioribus, inhoncRa
praclaris,icihßima precioßßimis perniutaiur.,
henc perdit plutnbum, qui illud uertit in auru.
No dem natura fomno tribuit. Sol exories càm
cmne ammantili genus ^ tum pracipuè homine
éiduita munta rcuocat. Qwdormiunt, inquit
Paulus,noße dormiunt : CT qui ebrif funt,no^
ile ebrij funt. Proinde quid turpius, quàm cum
omnia animatia cum Sole expcrgifcantur, qua
dam ctiatn illum nondum apparentem,fcd ad^
ucntajitcm cantu falutent,ciim Elephantus So^
lem orientem adoret, hominem diu pofl Solis
exortumßertereiQuoties aureus illeß>lendor
illußrat cubiculum tuum, nonne uidetur expra
brare dormienti, Stulte quid optima uita tua
partem gaudes perdere Non in hoc lucco,
utabditidormiatis,fedut rebus honeßißimis
^gilctis. Nemo luccrnojn accendit, ut dora
6
Ayuntamiento de Madrid

704 DILVCVLVM.
mat,fed ut aliquid open's agatiCT ad hanc \u/
eernam omniü pulchenimam,nihd aliud quàm
ftertisiP H,Bellèdeclamas. N E.No bellè,fed
uerè, Agè non dubito,quin frequenter audiue<
ris illud Hefìodiu, Sera injùndo parfìmonia,
p H.Frequentißime. Nam in doli) medio,uinü
eft optimum,ìii.Atqui in uita prima pars,ni'
mirum adolefcentia,eft optima.P H t,Proßdo
fic eß,fi E. Ai diluculum hoceñ diei,quod ado
íefeentia útce-An non igiturßulte faciunt,qui
adolefcentid nugis,matutinas horas fomno per
duntì P hi,Sic apparet.N E, An eß ulla poffeß
fio,quce cum hc?mnis uita fit conßrenda\ P H.
Nf uniuerfa quidem Pcrfarumgaxa, N E. An
no uchementcr odißes hominem,qui tibi uitam
poffet ac uellet malis artibus ad annos aliquot
decurtarci p H. Illi mallem ipfe uitam cripere,
N E. Ycru peiores ac nocentiores arbitrcr,qui
fibi uolentes reddut uita bret{iore,PH*¥ateor,
fi qui tales reperiantur. N E,Kcperiantur,ìmò
id faciunt omnes tuifimiles. P H. Bona uerba.
NE. Optima, Sic tuo cum animo reputa: none
uidetur rcdifiimè dixíjfe Plinius,Witam eße ui
gfliam, cr hoc pluribus horis homine uiuerc,
qud maiorem temporis partem impenderitfiu
dìjsi Somnus enim mors quidam eß,unde cT
ab infiris uenire fingitur, CT ab Homero mor
tis germanus diüits eß* Itaq; quosfomnus occit
vatincc inter uiuos» nec inter mortuos ccnfin^
tUTp
Ayuntamiento de Madrid

ßlLVCVLVM. 70j?
imfed tonten potius inter mortuos, P H. Ita ui
detur omnino.m l.Nune mihi ratione fübduei^
to^quantd uit

DILVCVLVM,
matutims horis homo totus eß homojum hali
le eß ad omnc minißerium corpus, dum alacer
uiget animus,dum omnia mentis organa tran^
quilla funt ac ferena, dum auree diuince, ut ait
ille,particuìa fpirut,ac fapit origine fuam» CT
rapitur ad honeßa* P h. Eleganter tu quidem
concmaris.s e. Apud Homerum audit Aga^
memnon opinor,^i '^p*jTacti/vvy>toiJ wtAenjßtTi^
TiHtfúfo/j c¿¿Afoc.Quanti turpius eß tanta diá
partem fomno perdere"! p h. Verdm,fed
fópv.Ego non fum dux exercitus. N E. Si quié
• aliud tibi charius eR quà>n ipfe tibi, ne quid te
moueat UomerifententiaJabenerariusobui
le lueellum furgit ante lucemiCr nos amor fa^
pienticè no poteß exp er ge facer e,ut faltem fo^
lem ad lucrum inceRimabile euocantem audia^
musiNiedici no ßri dantpharmacu niß dilucu
lo.Illi norunt horas aureas,ut fubueniant cor-parimos
cas no nouimus,ut loeupletcmus ac fa
nemus animum.Cìudd fi hcec leue pondus ha^
bent apud te,audi quid apud Solomone loqua^
tur illa caeleßis fapientia: Qjàmxnè,inquit,ui
gilauerint ad me¡wuenient me.Iam in myRicis
pfalmis,quanta maiutini temporis commenda^
iioìì^.atiè prophetaextoUit Domwimifericor
diérn,m«fjè exauditur uox eius,manè illius de^
precatio prceuenitdominum, Etapud Lucam
euangeUßam,populus fanitatem ac do&rinam
txpaensà Domino, mane ad illum conßuit.
^ Quii
Ayuntamiento de Madrid

DILVCVLVM» 707
Quidfuß)irits Philypncl p h. Vîx lachrymas
tcneoycùm fubit qmnti uifa iaâuramfvccrim.
k e. Superuacaneum eß ob ea difcruciariyqua
non reuocari,ßd tamen poßerioribus curis ftr
firi poßunt> Huc igitur incumbe potius, quàm
ut prateritoru inaiti dcplorationcyjùturi quo^
que temporis iaduram fadas » p h i l. BF«F
mones, fed me iam fui iuris ßcit diutina con fue
tudo* n e p. Phy. Clauusclauo pcllitur, con^
fuetudo confuetudine uincitur p h. At durum
€ßeareiinquere,quibus diu aßueueris. n e p»
Initio quidem: fed eam moleßiam diuerfa con^
fuetudo primdm knit, mox uertit in fummam
uoluptatem, ut te hreuis molcRice non opor^
feat poenitere. p h i l. Wereor ut fuccedat.
n e P.Sifeptuagenarius effes.non retraherem
tedfolitis : nunc uix decimumfeptimu, opinor^
annum egrejfus es^ Quid autem eß, qudd ißa
atas non poßit uincere,ß modò adfit prom^
ptus animusi p h. Equidem aggrediar, cona^
bor'q;ut ex ^ Pbilypnofiam Philologus. n e,
Idßßceris, mi Philypne,fatfcio, poß paucos
dies er tibi ferio gratulaberis, C^mihi gra -
tias ages qui monuerim.
Scholia.
a IT* CTc• \d eß.perpetuam nodem. dor^
mirehaudprincipe dignum efl* b 1[PÍ)ily<
pnus,fomni amicus : Philologus,
fermonis amator,
G 8
Ayuntamiento de Madrid

NViDAAlOM SVMPOSION^
ALBERTVS, BARTHOLINVS,
Carolus, Dionyfius, Acmy lius, Fran^
cifcus, Gyrardus, Hieronymus,
Iacobus,Laurcntíus.
A L» Yidiftí ne unquam hoc horto quicf amae
niusì b a. vix ofinor in infulisforUinatis effe
quic§ iucundius. CAR. Plane mihi uideor ui'
dcre paradifum,cui cuñodem cultorem^ Deus
prceficcrat Adam, D I o. Hic uel Neßorucl
Priamus poffct rcpubefiere. F R.IMÒ uel mortuus
reuiuifcere.GYR,Adderem lubens ft quid
poffem tuep hyperbolce. H I E» Profíüi miris
modis arrident omnia, I A. Oportet hunc hot
tum aliqua copotatiuncula dedicare,!. A.RE^È
monet noficr lacobus. A L. Talibus myßcr\js
iam olim initiatus eß hic locus.Veru fcito nihil
hic effe unde uobis merendam eiAibeam, niß
placet ^ccotv

NH«. SYMHOSION. 709
wtsfmieconmmim.A E H.Qwdadßrrmus,
fä uaciú huc ucnarimus'ÍA L B.Vacui,qui tanr
tum opum circunßratis in pcäorc^ F R.Expe^
Gmus quid uclis, A uProjèrat in mediti quod
qmfj; per hanc hchdomadam le^t elegantißi^
mm. G V R,Ke(tè mones,nihil uel huiufmodi
iOuiuifs,uel te couiuatore,uel hoc loco dignius^
Te huius conßlij ducem fequemur omnes* A u
Nihil recufo,fi uobis ita uidetur. Hodie uehementer
deleáauit animum meum in homine na
Cbriftiano tam Chriüiana fententia.Phocion
enim, quo uix alius apud Athenienfes fiiit uir
fan(lior,public£e

710 NH+AAION
ct\iu¿mc[uiUnifi tantam mum profperitatcm,
ut illis nunquam in mentem ueniat Áriñides»
CAR. Mirum fi Chrijtianos non pudetfui,
tíd quamuis leuem iniwriam exeandefeentes, ac
uindidam per fas nefas'q; molientes. Tota
Socratis lúta nihil aliud mihi uidetur,quà/n tent
perantiíe ae tolerantiie (xemplum. Sed ne pia
ìiè firn afymholos, unum rejèram, quod mihi
preecteteris arri fit. Eunti publica uia,inipro^
hus quifpiam colaphum impegit. Qjmm id ta^
citus ferret Socrates,amici quidam boriati funt
ad ul tionem. Atille, Qmàpercufforifaciamt
inquitì Yoca,inquiunt, in ius* Kidiculum, in^
quit : fi me afmus calcibus percußißet, num uo
bis autoribus, afwum in ius traham ffìgnifi^
cans improbum fcurram nihilo potiorem afino
: cr infimi animi e[fe,non poffe firre fo«tumeliam
ab homine uccordi,quamfirrct ab a^
nimali bruto, D i o. Pauciora funt in Komanis
annalibus exempla moderationis, nec ea per^
inde infignia, Nf

XYMIT0210N. YTT
gito. AE M. ALI^'Í cvrriicnt alia,mihi inter Dio
genis di'äa pncclara quidem omnia, nihil ma^
gis adhlanditur,quàm quod rogati cuidam quo
paäo maxime poffet ulcifci inimicu,Si teipfum
inquit,^maxime probum CT honeñum uirum
prceftiteris. Demiror quis Deus illis tales cogi
iationes miferit m mentem.Videtur autem CT
Arißotelis didum ualde confentaneum Paulis
no dogmati, qui rogatusaquodam,Quidfrufius
fua illi philofophia attulißet. VI mea, inquit,Jponte
ea faciam,quce pleriq; legum metu
coaéli faciunt.Docet enim Paulus,eos quos afflauit
ChrtRiana charitas, non effe legi obno
xios, co quod plus prceflant fuapte jponte, §
lex metu potute poßit extorquere. F R.Cbrifius
luda^is obmurmurantibus quod cum publi
ednis ^peccatoribus haberet etiam menfcefa
trtiliaritatem, rcfpondit, non effe opus medico
ijs, qui rcCtè ualcrent, fed qui minus profpera
effent ualetudine. Non abhorrct hinc quod rtpud
Plutarchum dixit Phocion,qui càm revrehendcretur,qudd
homini illaudato, improbo^
patrocinatus effet in iudicio,Hon minus fifiiuiter
quàm clementer, Qmd ni, inqmt, quando
nemo probus indiget tali patrocinio í Gr, Et
ifihuc Chrifiiance bonitatis exemplwn eñ, ad
templum interni patris, cr probis crimpro
his quantum licet benefacerc, qui folem fuum
oriri iubet, non folum piJs, fed etiam im^
Ayuntamiento de Madrid

JIZ NH1»AAI0N
ffijs. Veràm admirabilius forfitan erit in rege
moderationisexempìuiCum DcmocharcsDe^
moftbcnisnepos, Atbenicnfiwn nomine lega^
tione jUngerctur apud Philippum Macedonu
regem, cT impetratis qua uolebat, à rege di^
mitteretur,humaniter interrogate, fi quid pra
terea uellet,Vt teipfum fufpeda$,inquii Dcmö
tbares. Vox impotens odium arguebat,&ren
erat, cr bene meritus in quem iaciebatur eon^
uicium, nec tamen incanduit, tantdm ad colic-'
gas conuerfus,Vos,inquit,hac renuncíate po^
pulo kthenienfi, quo re cognita ludicet, utrum
noftrtim exißimet praßantiorem, me qui hac
patienter audierim, an iRu qui hac dixit. Vbi
nunc funi orbis monarcha,qui fe dijs pares pu
tant, cr ob uerbum inter pocula di(ium atro^
eia bella concitanti h U Magnos impetus ha^
bet gloria fitis, multos^ tranfuerfos agithic
áffeüus. Ex coru numero quidatn $ocratem in
terrogabat,qua uia poffet fibi copendio honc^
ßißimam comparare famam ; Si talem,inquitp
praßiteris teipfum, qualis haberi uis, i A,Pro
fedo non uideo quid did poßit uel breuius, uet
ahfolutiusJama no eß affcäanda,fed ea uirtu
tern uliro comitatur,qucmadmodum improbità
tcm infamia. Vos admiramini uiros,mihi pueU
la Lacana placuit, qua càm in auäioneuende
retwr, licitator qtddam a(b)i illam, Quid, in^
quiens^num probajuutra es>ß te mercatusfr^
ro^
Ayuntamiento de Madrid

SYMHOSION. 7TF
roìEtiafftJftquit illa,fi tu non fùeris mcrcatus:
indicans fefe non in cuiufquamgjratiam probi^
iatm feruare, fed fuopte ingenio uirtutem ip^
pus gratia feäari, quod uirtus ipfa fui preeium
Eß. L A. Mafculam fane uocem adidit puella,
Otterdm inßgne mibi uidetur exemplum aduerfus
fortunam quamlibet blandientem con-
Jlantice, quod càm Philippo Macedonum reg.
treis eximiie ßlicitates eodem die nuciarentwr,
quód in Olympics uicißet, quòd dux exercitus
Varmenicn prcelio fupera/fet Dardanos,quòd
uxor Olympias ipß filium eßet enixa,fublatis
in coelwn manibus precatus eß, ut Deus tanta
projpentatem pateretur leui quopiam infortu
nio expiari. A L. Hodie nulla efl tanta profpe
ritas,cuius inuidiam metuat quifquam,fed per^
inde iaüant, fi quidfucceßerit, quafi uel mor»*
tua,uelfurda e/Jet Nemefis, Htec merenda ß
uobis placet,hic bortulus eam uobis quoties ua
lueritis exhibebit, quem hoc colloquio non minus
iucundo quàm ftugißro dicaßis.h A.Prö^
ncc Apitius potuißetdifcum fuauioreap^
ponere.QjLtre nos expe¿labisfrequenter,mo^
dò boni confuías quod nunc atUilinms, no qwr
digna erant tuis autHbus,fed quce non prccmeditatis
uenerunt in mentem, Meditati lautiora
profiremus,A L.HOC eritis gratiores^
Scliolion.
f V^c/vQ-^jdeft,abbuino,
Ayuntamiento de Madrid

714 AR5 NOTORIA.
DESIDERIVS. ERASMIVS. •
D E S.Quontodo fuccedunt tua ftudia Erafmi^.
E RMujïs,ut apparet,pamttfauentibus : fed
filicius fuccederent,ficimddam abs te queam
impetrare, DES. Nihil non impetrabis, modd
fit in rem tuam Die tantum quid reifit.E R A.-
Non dubito, quin nihil fit artium reconditarti
quod te fugiat. D E, Y tina uera prcediaes.B. R»
Audio artem effe quandam notoria, qu(t hoc
pr

ARS NOTORIA» 71^
gemmas,argentum^paUtia, regnum nonnunq;.
Ictrgiuntur ignauis CJT immcrentibus : fed qutc
uerce fwit opcs.ac proprie noßra: [unUnolue^
runt paran laboribus. Nec oportet nobis uidc
rimoleßum Itborem^quo res tanta paratur,
cptum ccrnamus plurimos homines per horreif
da difcrimina.per non ceßimandos fudores eíuóiari
ad res CT temporarias,CT plane uilcs^
fi adeniditionem conferantur,nec tamen fem^
Pfy aßequuntur quod ambiunt.Et habent ßu^
diorwn labores multum admixtii mcllis,fi pait
luhn in ea procejferis.lam in te bona ex par^
te fitufn eß,ut magnani tcediorum partem amputes
.ERA. Qjionam paéiof D E. Primdm,
ut animum inducas amare fiudia.Deinde,ut ea
mireris, E R,Quibusrationibus hocfiet\ DE»
Contemplare f, multos ditarint, quam multes
ad fummam dignitatem autoritatem'q; proue^
xerint \it€r

-7X6 ARS NOTORIA.
^ofiacdfjtyXtrn 7ro\vptccSíjt,^ K,SatÌSaifp€^^
ritatis in percipiedo, fed mox effluii c¡uodpe9
ícptum eft, Dh.ltaq;pertufummihinorrasda
hum* E R, Haud muUdm aberras à fcopo. Sed
quid remedìj-. D E. Ohturanda eft rimarne per
puat.E R,Quibus rebus i D E.Non mufco,ne^
gypfoyfed diligentia.Qni uoees eiifàt nonin^
Ulieäa fententia, mox obìiuifcitunnam uerbom
vt inc¡uit Homerus, ^ ^r/^Vr« funi,faalé^
auolant,nififententiiiruponderelibrentur*M
ma igitur cura fit, ut rem penitus intelligas^
dein fubinde tecii uer fes ac repcias iGTinboc
ticurandus e{i,ut diéum eft,animus,ut quotief
epus eft.cogitationi poßit inßßere.Nam fiaà
mens efl adeò fyìueftris, ut in hoccicurarifM
poßit,haudquaq; efl idonea Uteris*' E R.ljHwr
ijudm fa difficile, plus fatis intelligo» DESI.
Quifquis enim habet animum adeo iioluhüemp
ut nulli cogitationi poßit immorari, nec diu pa
UR audire ìoquentem, nec inftgere memoria
quod didicit^Plumbo poteB aliquid imprimi»
quod mancai in loco : aqua aut argento uiuo,
quoniam aßidue fluitai, nihil poteñ impriná*
Quodßpoßis in hoc ingenium wummanßte-'
facere,cum aßidue uerfcris inter eruditos, epa
rum confabulationes quotidie tam^nultd pro^
fèrunt digna cognitu, minimo labore difces ^
plurima* E r. Pro fidò fic eß* D E*Nam pra^
ter fermones conmuiorum, prater quotidians
Ayuntamiento de Madrid

ARS NOTORIA. 717
ioBoquiayftatim à prandio audis odo iepidißi
ma diäa,ex probatißvnis autoribus [eleiìa, to
tidem à cœna. Iam mihi fupputa quantam hisc
ßmmdconfiäät in ßnguios mcnßs er annos.
E R. lAagnificam, ß poßim meminiffe* DES,
Adhcec càm nihil audiasniß bene latine loquentes,
quid obßat, quo minus intra paueos
menßs edißas latinè,càm illiterati pueri Galli
eam aut irliß>anicit lingua dißant exiguo tem^»
poris jpacio^. E R. Sequar tuum eonßliüyexperia/q;
num poßit hoc ingenium Muftrü iugo
manßtefiere, D E. Ego aliam artem notoria no
nouiyquàm curam,amor em,cr aßiduitatem»
Scholia.
4 Ideßyßßscu^
pidus difcendiycris multißjus. b
r^cideß^data.
CONCIO, SIVE MEDARDVS.
hilarivs. levinvs.
H i.Df«m immortulem,cuiufmodi portentagU
gnit alitif; terra. Wßcfueadeo nihil pudere uiroi
Seraphicos^Exißimant,opinor,ßje apudficn^
gos,non apud homines loqui.LE.Quidßcum
murmurât Hilariusí Ccponit, opinor,uerßcu^
los» HI. Quàm libens illi blateroni os impuri
cbturaffem oleto. i E. Compellabo hominem»
^iuidagjis Hilari,parum hilarisi H i.OptiW
iemet offers Leuine, in quem hanc peäoris
Sritudineeuomam.L i.lnpelmmeuomasmit'.
H
Ayuntamiento de Madrid

CONCIO, SiVE
hm.q; in me. Sed quid eß ma\iì& unde noUi
frodisi h í.ecoaoneftcra,lE.Quidhomini\
pcetce cum facris concionibusi h i l. A faeris
ncmabhorreoyfedin hanc incidi ita facram,
ut Yergiìiusauri famem, appellauit facram^
Ac tales rabular funt in caufa, ut rarius au>diam
ecclefiaftasx e v. Vti habita cftconcM
hi Un fummo temp¡o,L e. A prandio"! id tetti
poris fere dormitant homines,Hi,Vtinam illi
locutuleio dormifíent omnes,uix digno qui con.
cioneturapud anferes. L E.Obßrcpcrücftani
mal anfcrFcrunt tamen patnarcham Francia
fcum aliquando concionata apud for ores aui^
culas, a quibus magno filcntio fit auditus- Sed
agè,etiam ne fabbato fit concioi h i. Fit in ho^
norem diuce Yirginis matris, Nam die domini
CO Chrifius prccdicaticr* Decet aute ut priores
téfieat mater.L E^Qjtod erat thcmai h i,Enar
rabatcanticum Yirginis, i e. Argumen tic ud
gatiffmum, h r. Kimhruaptifiimum ecclèfia^
flee. Nam fufpicor iUum hoc unum thema didi
ciffe : quemdmodum aiunt inueniri facerdotes,
iqui nullam * liturgiam callent, nifi pro defun^
àis umeam.LE,Dicatur igitur tile concionator
de Magnificat, autfi mauis, Magnificatitius¿
Sed cuiufmodi tandem auis erat, aut quibus ct
nata plumisi h i. Vulturi no dßmilis* lev.
Qua tandem ex cortean i. Francifcana, LE.
Quidauáio^ex tamfarMo fcdalitio^Fortafii^
Ayuntamiento de Madrid
exjll^-^

MEDARDVS4
tx illortí degenere genere,qui dicñtur QAuden
tes »colore frfcoycukds intcgris, cingulo cuden
te,ncc horrent{cotremifco refrrens)nudis digi
'tis cotrciiare pecunia. hi.iwd ¿grege fcMif
finto ifloru quigaudent Obfcruutes nominari,
colore cincritio,cingulis cannabeis,calceisßne
flratis, qui'q^citius occidercnthomine, qznudct
cute pccmiam attingcrent, LE.NÍÍ mirüeß,in
rofarijsnaßi cynorhodilSed quis talem hißria
nem iuduxit in hoc proßeniüi h i. Ißhuc ma^
gis etiam diceres, ß uidißes per fona tragicam.
Corpore erat uaßo, huccis rubcntibus, uenire
prominente,laterib gladiator'ijs,dixiffes athle
tam cffe,CT quantum ego diuinare queo,biberat
in prandio plus quum unum uini fextariü^
L E, Ynde tanta uini copia no trapianti pccuniami
H I L.EX aula regis Ferdinandi fingub
cftocf; die dabantur Uh fextarij quattior.L E V»
O malècollocaUm bcnignitatè. Fortaßis erat
do¿ius* H u?ra:tcr cffrontc improbitate etlin
guam efßrencm nihil habebat, LE,QJDÍR res igi
tur fic impofuit Ferdmando,ut boueadduceret
adeeromaf.H i. Vi numero dfcd,pietaset regia
lonitas, Comendatus erat, ille demittebatca^
put in dextru humcnH, L E^SÌC Chrißus pendet
in cruce* Sed erat concio fi equensè H11* QJ/i
potuit effe infiequensAugufiif, in tempio celeberrimo,
cr in tot monarcharum conuentu,
quos Carolus Ccefar ex uniuerfa Oermoìtii,
H i
Ayuntamiento de Madrid

720 CONCIO, SlVE
ex ltaÌia,ex UifpanìjSyex Ansila eò contraxe^
tetti Qmn cr eruditi copìures aderant in ipfa
ecncione,preefertim ex aula regumx E.DCWÌ^
tor fi poreus ille quicq- adfèrre potuit dignu ta
li auditorio, h i l. ai multa fe digna protulit.
L lE.Quct tandem obfecroi Sed prius te quceft)
ut mihi nomen hominis ctdas.n i. No expedit*
l2,Qjtamobrem Hilan"! h i.No libet talibus
gratum facere, l ^.AUygratificatwr qui traducui
h i,lllis pro fummo beneficio eft,quocunc^
modo innotefcere. l E.Saltem mihi nomen ceh
to tacituro* H i, Merdardum uocant, LEMCT
dàrdum illum probe nóulNimirum is ipfe efi,
qui nuper in couiuio Erafmu nofirum appella^
uit diabolum, h i,Kem tenes.Sed quód in coui
uio dixit, tametfi no omnino dixit impune, qui
ciuilióres erant imputabant temulentice,CTui^
no ccnfebant infcribendu.i E, Sed quid excu fa
tionis attulit obiurgatusìn uNegauit fe dixif
fe ex animo,L iì,Cìuìpotuit ex animo,cui nihil
erat mentis aut animi ÌHI, Sed mihi ac doélis
omnib .uifum efi intolerabile, quòd publicitus,
quòd eo in loco,quòd apud tales auditores,de^
niq; quòd in tam celebri monarcharu couentu,
ÌAerdardus fuas merdofas purulentias effude^
rit. l E.Aueo fcire quid dixerit-H i, Multa fio
hdifiimèdebacchatusefi in Erafmu noftru,quo
rum hcec erat fumma. His,inquit,temporib.extitit
quid! nouus do^or Er^ms-.lapfa eft Un^
Ayuntamiento de Madrid
gita.

MEDAR.DVS. '^ZT
ffia, afinus uolebam Jiceretßmul^^ populo in^
trrprctatus rft, quid germanicé fonarci afinus.
LE.RFMmirefacetam narras, H iMa neface
tarn"! imSfaiuam potius,LE* An no tibi faccia
uidetur, talem afinü quenq; omnino uocare afi
rmn, nedwn Erafmui Viuon illud feto, fi Era^
fmus ipfe prafens fuiffet, non potuißct à rifu
temperare, H uProfèdo no minus refèrt afina
animiftupore,quàm colore ueftis* L E. Neq; ar
iitror in tota Arcadia eßeullwn afinum ufque
adeo afinu,quin hic dignior fit qui forno pafca
tur,q;ille. H i,Prorfus inuerfus eft Apuleiusiit
le fub afinina fpece tegebat hominem, hic fub
hominis jpecie tegit afinü, L E. Ai tales afinos
hodie mulfo cr placentis faginamus,ut mirum
nofitfimordedtquemlibet,crcalcibusfiriàt.
^t'ls9Ìnquit,doflor afinus audet corrigereMa
gnificat,cihn id canticü fit àjpinUi fanüo pro^
ditum per os facratißima Yirginis, L E. A^O
fco ^7íoífct¡AÍccv óiÁ\\(fiKl¿o, H i.Atq^ id uer^
bis exaggerabaf,quafifummaclfet admiffa bla
fphemia,LE.Nihi nüc cor metu palpitai. Quid
erat criminis\H i.Aiebat Erafmüpro eo quod
ecckfia canit. Quia refpexit Dominus humili^
totem ancilla fuce,uertilfey quia refpexit uilita
tem ancilla fuce : ea'q; uox odiofius fonai ger^
nianicè,q;latine, LE. autemnofateatur
^Ifc blafphcmiam execrabtlem,fi quisfacratißi
warn Chrißi matrem etiam angelica digiiitaie
H J
Ayuntamiento de Madrid

722 C ONCIO, SIV5
ccißofcnu appcllet uílcm ancìllmì h r. AgK
quidß quis appcllet apoßoks fcruos inútiles^
l e. Fararem bìajphemo fafciculos. h i. Quid
fi quis eximiìi illumPaulum appellet indignum
apoßoli nomini LE.CÌamarem,ad ignem.Hi.
Atqui fic apoßolosfuos loqui docuit illedoäor
unus irrefictabilis Chrißus: Ciìm omniaßceri^
tis qu^ prcecepta funt uobiSydicite^fenä inútil
les fumus.Et huius prcecepti no immemor Pau
ìusyde feprcedicat: Minimus fum omnium apo
ßolorü,atqueadeo indignas apoßoli titulo.LE,
Vertí ubi de fe talia prcedicat homines pi;, mo
deßia uirtus eR, qua nulla Deogratioriß quis
alius idem pnedicet de illis, prcefertim in diuo
rum confortiufn relatis, grauis fit hlajphemia.
h i. Pulchrè nfidu fecuißi. Proindeß Erafmus
itdorandam iliam Virgine dixißet uilem anciU
1a

' MED-ARDVS. 725
Kffwítt.H iNcrhit ([lice 'Lucas afflatu {piritus
fanäißwns digitisfuis cxarauit, fic habent, crt
"äm TÍW TCCTítívaocrtí^i ^ ^¿ÍAW dihh
Eíí fic reddit noRer Eraßnus : Qjiia reff exit
ad bumilitatc ancilU fiice.Tantü addidit pne
pofitiottcM, quam Lucas non omifit, nec cam
rejpuit Romani fermcnis elegantia, nec adfcn
fum eñ ociofa, Sic enim loquitur Terentius in
Phormione:Keß)ice ad me. In annotationibus
tamen admonct,Lucd potius dixiffc, afpice ad
me,^rejpicead mr. le. ¡ntnrfl igitur aliquid
interrejpicereerafpicereini.Non itamuU
tum,fed tamen nonihilKefpicit,quiflexocollo
afpicit quicà tergo funt.A^icit,quifimpliciter
intueturiuelut apud Terentium Phcrdria ajpi^
eitThaidem domo prodeunte:Totus,inquieni»
Parmeno tremo horreo'q; poßf, afpexi hanc*
Athuiusfrater Ch

724 CONCIO, SIVE
Rurfus qui difcußis alijs curis,cogitationéhuc
uertit,clcganter refpiccrc dicitur. At Deus uni
co intuitu cotueturumuerfa,prcefentia,príete^
titacrßtura, CT tarnen in fcripturanobifcu
hwnano more loquitur. Auerfari dicitur eos,
quos reprobat:refpicere,quos aliquandiu uelut
negleäosdignatur fuo fauore. WermhocmA
gis expreßiffet Lucas,ß dixißet, «irifiit^yf,
fiunc legimus Sed utrum \egus,mini
mum reßrt ad fenfum, L e. At uidetur oeiofa
prcepoßtio repetita. h i. Certe ßc CT Latini
loquuntur,acceßit ad me,appulit animu ad feri
bendum. Hu mihi prcepoßtio no uidetur ocio^
fa. Nam reßjicere poteß, qui in tergumfleäit
cculos cafu quopiam,in nuUam rem certam intendens
intuitum*at càm audis,refpexit adme,
exprimitur peculiaris fauor uolentís huic aut it
li fuccurrere. item ajpicimus interdum cafu oby
uia,quoru nobis nulla cura eñ,imó quce uidere
nolimus. At quifquis ad aliqueaß>icit,peculia^
riter attentus eß ad id quod intuetur. Ad harc,
multa fimul afpidmus,fed no ad multa. Spiritus
itaefifandus uolens nobis exprimereßngularl^
ergafandißimiuirgunculamfauorem, fieper
illius OS loquutus eßiQma rejpexit ad humili^
tate ancillce fupotentes, diiutes.
Ayuntamiento de Madrid

MEDARDVS. Jlf
nobilcs,qui fperabant Mefliam ex ipfoní ftir-'
pe prodituru:fed illos afpernatus DeuSyclemen
tijiimifauoris oculos flexit ad uirginem, fama
obfcuram, opibus tenuem,fabro nuptam,ne fo
hole quidem ulla diuitcm. LE. Nondum audio
quicq;deuilitate.H i.Eauoxfycophantafuit,
910 Erafmi. l e.A¿ in annotatione forptan me^
minit uilitatis. h i.necjmdf^.in uocem racTrávu
ci^i taniwn hoc modejìijìimè notât Vt intelli^
gas,inquit,paruitatê,no animi uirtute:fit^; fen
fus,Etfi fím infinta ancilla,tamen no efi auerfa
tus me Dominus.L e. Hac fi uera funt ac pietà
tis plena,quid efi quod obrudat onagri'Hi .La
tina uocis ignoratia parit hos tumultusMumi
Utas apud ueteres emendatius loquentes no de
clarat uirtute animi,qua pugnat cum arrogan
tia,dicitur'q; modeftia,fed coditionis abieâiorB
fortem:quo fenfu ignobiles, tenues, idiotas CT
tontemptos humiles dicinfus,quafi humi repen
tes^Quemadmodum igitur magnatibus loquen
tesdicimus. Rogo ut tuacelfitudo nobis hac in
refaueatnta qui de fe loquentes fua uolunt ele
uare,dicere folent,Cl^fo ut humilitatem no^
jhramtuahwnanitatefubleues.Nampronomi^
numprimogemorü cmphafis interdum habet
nefcio quidarrogans,quodgenus efiillud,Ego
dico,ego perficiam. Bifariam itaq; puella mo^
àeftijìima fimul CT (ua fortem extenuauit,cr
^nisin femunificentidextulit, no contenta
H f
Ayuntamiento de Madrid

CONCIO, SíVl
fiipfvn ancillvn diccrcyfed addidityhumilc art
xillanuc^ infimee fortis. Qjumadmodu iuxta
prouerbiuniyfiruus prce fcruo cftjta cr inter
•ancillas aha eft alia pr¿vjidtior,nimiru pro di^
gnitatefiindionis* Honeßiorenim cdptrix^q;
iotrix .LE» At miror Merdardum no agnouißc
•fermonis formdy civn ipfe frequenter audierini
Franeifeanos ita loquentes, Nlea paruitas agit
tibigratias pro lauta rejèéiione. h i. Qjpdam
no multa aberrarent, ß dieerent mea prauitas.
Cceteru quoniamgro'ca uox TaTFm'jf/f^trduM
quiddam amplius exprimere uidetur,q; latina,
•ntodeftia,Chriftiam ma\ueruthumi\itate dice^^
re,quim modefliaihoc eß,maluerüt fignificantiití
loqui,elegantius Modeßus enim is dicitur,qui
modicè de fe fentit,nihil fibi pneter me
ritu arrogans. At lanetvoifpoirUuN laus no com
^petit niß in cum, qui minus fibi arrogai ^ ha-
:bet* L E*Atpericulum eß ne dum modeßiaatn
pleäimur,incidamusin iMnitatB, h i.Qutfici
L E.N4W ß uerum dixit Paulus,no fum dignus
uocari Apoßolusicr ß uerè fe dixit Maria an
cillam huntile,hoc cß,inßnce fortif, periclitan
tur de mendctcio c[wi uírTiíj' tarn magnißcxs effrruntlaudibus.H
hic,o bone,pcricu\i\
fiim nos laudibus uehimus pios aut piäS,prieM
Camus in illis Deibene/iccntid, càm ipft femei
'ahi)ciut,rcfpiciüt uires ac merita fu.t,ß defitfa
uor nwninis. Kec ßatim mendacium eñ,fi
Ayuntamiento de Madrid

MEDARÜVS. 717
fibi no uendicat qu^e habet: fi loquitur ex ani^
mg,fortaßis error dici potcß,mendaciü dici no
poteß At hunc crrorcm in nobis amat Deus^
L E.AT Paulus qui fe negat effe digniiApoßoli
titulo,alibi magnificc defe prtedicat,comemo^
tans fuafacinora:Plus,inquit,omnibus labora^
ui,Qírqui uídebantur effealiquid,nihil mihi co^
tulerüticdm fanäißimaYirgo tale nihil dixif^
p ¡egatur.H i.Sed tßafacinora Paulus appeU
lttfu4sinfirmitatcs,qiübus illußrataeR Da.
potential earncomemoratione uocat inßpien
tiam,ad quam fit adadus pfeudapoßobrüim^
probitatc,ob quos/uit illi ncccffeftbi uendica^,
re autoritate apoßolicam,no qudd ipß delega
retur humana gloria, fed quòd expcdiret Euan
gelio, cuius difpenfatio foerat illi eredita. In
'Virgine matre no frit eadem ratwino enim ilii
commißum erat munus prcvdicandi Euangélìf,
Tum er fexum, er uirgne deniq^ Icfu matré
decebat fummus pudor,fumnuq^modeßia.Nuc
uenio ad hums crroris fontem. Qui latini ne^
fciunty putant humilitate nihil aliud de€Íarare¿
quàm infignem modeßUm,cum interdum refr^
ratwr ad locuiM,rtut conditionem, non ad animi
uirtutm:interdumfic reßratur ad aniwum, ut
uitìm fönet, LEV, Euimnein facris litcrisi
H1, Niaximè, En tibi locuw apud PaÜMm ai-
^olf.cap.2,Ncmo uos feducatuolens in hu-^
^^tate er religione afjg€¡orü.Ncchtceñ
H 6
Ayuntamiento de Madrid

7ZÍ CONCIO, SIVE
roíTrHvwjtí^qucc uox eft in càtico Yirffnisfid
t// Tcc7i€ivaQuid ni uideaml
HI. Rurfus in eodem cap. Secundü prcecepta
fy doOrinas hominü quce funt,rationem qui^
dem habentia fapietice in fiiperftuione CT hu
militate, tìic iterum rctTreiyaipfCirtu/iu/uitiüfo
nat,LE.Palàmeft.H i.Atquii.Petris^4^f
tur pro uirtute quce cotraria eft fuperbice,
iM7C€ivo(f(6ff\Mlw pro quo nos
legimus.
Ayuntamiento de Madrid

MEDARDVS. 729
íegintuSyhumilitate infinítate. Rurfum ad Phi^
íip.Z.rÑ tocnetvcifpoaìiuM à'K'Kii'ì^iis ^^
kocjur^if}* id eßyper animi modcftiâ
unufquifcj^ahum fe praßantiorem exißimet.
L E*Docuißi TCi7[6ivo(fpoavu;lw ufurpaH in U^
tranq^ partem,ciim apud Latinos modeßia no
ufurpetur niß in laudcm.Yerü potes se doeere
TOCTTÁVTITAIÍI accipi pro modeßia"! H J.Nihil ab
furdi,ß qtús ad ißum modum ufurpet. Nam et
lutimo tribuere fubmißione aut dcmißionepro
modeßia^nihil uetat. Caterü an in diuinis Ute
nsitapoßtü reperiatur,nefcio. L E,Videnum
apud diuülacobum ita fit ufurpatü: Glorietur
autemßrater humilisin exaltatione fua, diues
autem in humilitate fua* H I. Ifio quidem loco
€fl,\/t/ TOC7llendore.Hic diues
fe demittit ad fortem pauperü,cr pauper eri -
aturad aqualitate diuitü. Vierq; habet quoi
S^orietur; alter gaudet fuis opibus fublcu^ri
H 7
Ayuntamiento de Madrid

7JO CONCIO, SlVB
pauperum inopiam:aìtcrglorificai Chrifim
qui cam mentem infi>irarit diuitibus. L E.
interim diucs ille modefiice laudem habet.H
Fortaßcyfid no ideo protinus jutTt^vwintf
ficai modeßa* Sunt cnim qui uenantes lau
ah hominib»multa paupenbus erogant. Qu
potius uterq; modefius efi,fi modà adfit fync
ra pietas, diues dum no grauaiurob Chrißu
ecquari paupcri, pauper dum oh honorem
babituno infi}lefiñt,fid Chri fio gratias agen
in iliogloriatur Aliud extra controuerfiam
toíTtávuffitf in diìlinis libris fiequentißime u
fitrpari pro dcmißione fiue deicüionc, quce
per affli^ionem,aut eonditionis infirmitate
ita Paulus Philip.^ .Krformabit corpus hum
Ìitatis noftr(f:,70(7T6ivwintcr. Itempfal.p
humilitatf de inimicis meis, ta^éivtoirtij, K
fidm 118. Hcec me confi>lata eß m humili
mca,\tf 7ùC7ffivóo(r(t,nimiru in affliélion
ius generis loca fimi coplura, quce longii fit h
refine* Qj^madmodu iff tur ¿^urocfBeAHw
steivos dici poffet ò ToezméiffKf/-, qui mod
fa animo minimeif; elato: ita nihil prodigi^'
rit^fi quis TMTttívwtrit) dicat 7ctz€iVo(p
nos de fcripturce ufu loquimur. Oeteru qtd
iendunt in eantico Marice rocTfávw^itf fo
modefiià animi, quin eadem opera fic interp
tantur quod legimus Genefeos ip-Vidijdom
^lis Immutate Lia no iaâat
, ...
Ayuntamiento de Madrid

KIDARDVS/
fuam modcftiam, fed quod ob Jcformitate mi*
nus eßet cordi marito, hmilitatcm appellaté
Eundem ad modum Deuteìonomi^ z6'Et refpexit
humiíitate er labore atq; angußia* An
no htcTitTTtìVK^ifjappcllat affliäioneiVb.Vn
de igitur ißis in mente incidit, ut humiíitate iti
eantico interpretentur animi modeßiami h u
Nihil aliud uideo cauße, niß quòd multi Jheo
iogi neglexerint crlinguarä peritiam,(yLa^
tinifermonisßudium una cum prifcis ecclefice
doäoribus,quißne hifce prcefidijs ad plenu in
telligi no queant prarterea quòd diffìcilimu fit
reuellere,ß quid penitus in federi t animo. PoV'^
ràuideas quofda tantu fcholaßicis placitis tri^
iuere,ut mahnt ad ea detorquere fcripturam,
quàm ad feri p tur ¿e regulam opiniones humanas
corrigere.LE.At iflhuc abfurdius efl,quàm
(fuodnanant de regula Lesbia, h i.Bedamo^
ftachus non admodumgrauis autor, quoties ab.
alienis recedit uefligjs,ex occaßone didce humilitatis
meminit de fuperbia.At Theophyla-
(lus fcriptorgriccus, qui fua fire ex probatiffimis
Gnecice firiptoribus haufit, negat htc
raxtíPUíTif/ aecipi poffe pro uirtute. l e. Ad
ijiud probandum quid opus efl autoritate,càm
ipfe fenfus communis rejpuat eam interpretationemi
H I Ke^è dix:fti.Nam càm modeñia
Pf Vtodammodo colophon,ac tutatrix omnium
^^u, immodeflia efifi quis eam de fi prce-
H 8
Ayuntamiento de Madrid

CONCIO, SIVB
dicci* Tatcmur quidem in fan^lißima Virgmt
uirtutèhanc fiiiffe fwnmd CT incoparabilem,
Chriftum femper cxcipio,fed hoc ipfo ob mo-'
deftiam laudabilior efi, quòd cam ipfa non lau
dat, fed agnofcens fu^e coditionis humilitatem,
myßerif magnitudincm adfcribit mifericordicC
diuince, PAaria, inquiut,per modeftiam meruit
fieri matcr Dei. Donemus hoc aliqua ex parte
uerum effe, uerum qu^r tandem modeñite fpc^
des eñ,puclldhoc de fe pnedicareí L E.QMÍ;^
CT ipfe cantici tenor declarat illam de fua in^
dignitate loqui,eo'q^ fic orditurMagnificata^
nima mea domina At qui dicit,merui fierima^
ter Dei per modeftiam,fe magnifuat,no domi^
num. IÁOX fubijcituriEcce enim ex hoc bcatam
nte dicent omnesgenerationes, Ecce,fignificai
rem fubitam cr incxpeélatam. Non cxpcäat
autcm fummü honorem, qui fe nullo honore di
gnum iudicat* Nec filici tas dicitur, fi contingat
quod mentis debebatur, Flaccus enim negat fe
hoc nomine filicem appellandu, quod a h\ecoe
nate in amicoru numerum adoptatus effet.u u
Qmnobrem^l i.Quia iudicio ficit afcitus,no
gratuito fauorcMecoenas hoc illi tribuit,quod
eius uirtutibus deberi iudicarat, Eodem perti^
net quod fequitur : Quia ficitmihi magna qui
potens eñ,^fanüum nomen cius-Non dixit,
fècit mihi magna,quia me dignam iudicauit,fed
quia potens cR,^ facit qu

Mtgttìs facit fuo fauore dignos^C^ ideo fan^
6wn nome eius:fandü dixit glorio fum, Quan
item autem noftris meritis nrrogamuSytantu de
trahimus diuini nommis gloria. Níím iuxta
ÌKedumMlius potentia per noftram imbecillita
tcm perficitur. Mox in eo ucrfu,Depofuit potentes
de fede, CT exaltauit bumiles,no eft TÄ
V6tv¿(fp0voís, fed Tot7f,iv)ít,hoc eßjcontemptos
iuxta munda, ut opponatur potentibus. Hunc
'ferficuW iuxta propheticce eloquutionis more
dectarat fequens: Efurientes impleuit bonis,et
diuites dimifit manes.Quos modò dixerat hu^
miles, hîc appellat e furientes, hoc eß, tenue f:
cptosmodò potêtes,hîc diuites uocat Proximo
uerfuß mentio mi fericordice, fefe per omnes
orbis nationes profUndentis» I« extremo uerfu
predicai fidem Dei in promißis, Sicut loquu^
tus eft ore, Toto cantico pradicatwr gloria,
hoc eft,potentia,bonitas,cr ueritas Deiinulla
eft meritoru mentio. LE, Sed ut potentiÙ ac di
uitias comitatur fuperbia, ita paupertas docet
modeñiam. h r. No equidem inftáor ifthuc in
terdum accidere, fed uideas plerunq; pauperes
arrogantißimos:ß negas,obijciam FAerdardos
multos, Veru demus effe quod no eß perpettm,
non tam agitur qualisfuerit facratißima lefu
*nater,fed qualia de fe pradicarit in hoc cantil
^o.L^,Demiroriftorüperuicaciam, qui toties
'"oniä,frequenter etiam irrift,non refipifcanU
H 9
Ayuntamiento de Madrid

754 CONCIO, SIVE
HI. Qjiotìes moniti fimU dccUmationm effe
fiäi thematis tradationent,(td excrcendum di-
¿tíonis facúltate adhibcri foli t(t:C^ tatncn iftis
declamatio nihil aliud facra concio.Qm
ties inclamatum eñ illis, coeUbem eße, quifquis
uxorem no habeat,etiam fifcxccntas alat con^
eubinaSiCrtiMten coelibatus iftis mhil aliud (ft
quàm cotinentia CT caftitas. idem ufu uenit de
humilitate,alijs'q;fimilihus q:plurimis. L E, Vh
de ftupor tam pertinax"! HIL. De Nierdardis
refpondeo. Non dederut à puero operam Ute-
ris, nec eft illis prceceptorum aut lihrorum co-
pia,fi quid iftiufmodifacultatisobtigit,ma
hint abdomini impendere. Sacrofaniìam illam
ueftem exiftimant abunde fufßcere CT ad pie
tatis,CT ad eruditionis opinione.Poftremo pu
tant nomllam effe religionis parte, ft cum fuo
Francifco ne latine quidé loqui fciant,LE.Pro^
päd plunmos noui qui ifta ex parte belle refe-
rant inftituti fui principem,quicaperone dixit
pro galero, opinor CTueftimentibus pro uefti
busAt Francifcus conftanter recufauit presby
teri honorem, quod idem opinor ficit Benedir
élus et Dominicus. Nunc iñi cum fuis ueftimen
tibus no abhorrent àgalero Cardinalitio, H u
Qwd aisì Imo ne à corona quidem tripUä- Et
bumiles illipauperis Francifiißifporrigut cal
ceos fuos fummis orbis monarchis ofculandos.
LEV, Jam fifiii/fetfaäauilitatis mentio,quid
Ayuntamiento de Madrid
erat

mt piacuiii h i. Nihilfi uñem intéUigas, qui
paruo ceftimatur apud homines, aut qui fibi ui
detur eontemptibilis. Sed quid opus excufare
quod diâum non eßi l e.No« puduit Merdar
dmn ad iñum mentiri moduml. id^ in phano
tm celebri, infrequentißima monarcharü fy^
ftodo,eoram tot cruditis uiris,quorum plerique
Erafmicas lucubrationes euoluerant"! H i, Pu^
duit ais- ¡m¿ fibi uifus eß fcurra rem palmaria
actriumpho dignam facere. Hoeeñquartum
Merdardorií uotum, longè tribus Ulis religio--
ßus, nihil omnino pudere, L E. ißius proßilJ
pleriq^ funt obferuantißimi, HI. Ncc erat ßm
plex mendaciwn. Primu lAarice canticü,ut eñ
à Luca fcriptü,manet intadum.Quî uero cor^
rigere dicitur, qui nihil mutat í Deinde uox hu
militatis immutata no eß, nec ulla ufquamuili^
tatis mentio. Poßremd non corrigit canticum,
qui bona fide reddit quod fcripfitLucas,fed ex
plicat.L E.Vidco triplexmendaciu effroti fcur
ra digna, h i. Is\ane:nondum audifti quod efi
cmniu impudentifiimu.L e. Etiítm ne ampliasi
h i.Vocißrabatur dodorem iüum afinufiäße
principem,autorem cr antefignanum uniuer^
fi tumultus,quo nunc concutitur orbis Chriñia
nus. l e v.qi/iá ais\ hi L.hluic imputandum
quJd totfcílis difcinditur ecclefia,quod facer ^
dotes fpoUantur decimis, quod contemnuntur
^P^popi,qu(}d facro fonda: pontificis maiefiati
Ayuntamiento de Madrid

CONCIO, srvi
faß'm oppeditwr,ciu¿d agricolce uetus gígan-
tum exemplü inftaurarüt, L E. Ifta publicitus^.
HI LMagnis clamoribus, L Atqui longè fe
cus exiftimant, qui Erafmi.libros attentius introfpiciut.
Horum plurimi fatentur fe ex illius
lucubrationibus haufiffe uerce pietatis femina^.
Totum hoc incendili per monachos ortum,per
eofdem hucufq^ incanduit, quod no aliter nunc
quoq; conàtur cxtinguere,quàm ft oleum,quoi
aiunt,addant camino, n i. Vides ^^ÍHOCHÍTCM
hpiotì ij yc^RVF'H E.RR;?I acu tetigifti. llli
nimirim expedit in populo Cbriftiano fuper-
ftitionis eße quamplurimü, pietatis ^minimü^
Sed quid concio, ßrebat'ne Cumanu afinum»
tam infolenterrudentem è fuggeßoi H uQjá^
iam mirabdturquid accidiffethomini.Qui ßo
machi erant impatientioris,furgebant,atque è
templo abibant,fubmurmurantes,uenimus bue
audituri laudes diuce Virginis,cr hic temulen
tus nobis euomit meras fycophantias.ln his e^
rant etiam no pauca: mulieres, L E. Atqui fo^
let hocgcnus miré deditum effe ißi fodalitio»
H i,Vera pr(edicas,fed coeperünt ^f(xm\n

MÍDARDV5. 757
retigío non debet his opitulari, qui locum fee^
lere prophanarunt : ucluti qui in templi fcptis
occldunt hominem., non

758 CONCIO, SI VE
tus ncc indo ^us,fèrtur ita toqui foli tus,fe mlk
i fummis monarchis aliquot offendere,q; unum
quelibetfraterculà ex ordine mendicantiu.L e.
OmittcpUifices, Cum ifiius fceleris rumor ad
aures principum,qui tum Augujìce erant,dim
naífet,no efl fumptu de homine fuppliciu^H ^
indigné tulerüt omnes,fed prctcipuc rex Ff rái
nandus,et huius foror Niaria, faminarü huius
feculi decus,Bemardus CardinalisTridetinus,
Balthafar epifcopus Coñantienfis:obiurgatuS
efigrauitcr ecclefiafìes, fed à nullo acrius q; ¿
loanneFabro epifcopoViennenfi.le.Quidoh
iurgatio^afinus no fentit nifi fùftem.H i.PrcC^
fcrtim fi in uentrè ingeras. Sed quid illifìolido
fèciffent principes, longè grauiorih. curis occu
patii LE. Certe fubmouijfent a cocionandi mu
fiere,et fuam illi benignitate fubtraxiffent. HU
At artifèx ille pus fuu in ipfam cocilij dijfoluti»
nem difhAerat,cum iam alioqui foret abeundO»
i.E.Ifto quidem paélodicuntur abire cacodce^
manes ingenti fietore relido, h i. Itaq; dimif
fus efi àrege Ferdinddo,fed bene pafìus.Nant
obiurgatio neiantilKi quide detraxithominif
cbefitati, L E.Francifcus dicitur cocionatus fo^
roribus auibus ,ifìe dignus uidetur qui codone
tur fratribus afinis ac fuxbusSed qudfeconiulitiH
i.i:iuo,nifi ad fuos gregales'^à quibus ex
ícptuseñouatione ob remfirenuè frliáter'q;
geflam^O'inter poetila pro, lo triuwphe,cantatum
Ayuntamiento de Madrid

MEDARDVS,
Utm eft, Tc Deum íaudamus* L E. Dignißimus
efl ifte ÌAerdardus, cjuifiinem in collogc
ftet potius, f; in lumbis. Sed quid imprecemur
ifti ftolido gregi, qui tales fouet pecudesi H I,
Vix inucnias quod illis imprecens malum gra
uius,q; ipß accerfunt ßbi. Siquidem bis rationi
bus maxime traducuntßfe, CT in bonoru owv
nium coijciunt odium, efficacius quàm quiftftà
fo/sít fcoJ^'s.Sci non eñ Chrißiance mentis
cuiquam precari malètillud potius optandum,
ut clementißimus rerum formator cr re forma
tor,qui ex Nabugodonofor homine ßcit bcuh
cr rurfus ex boueßcit hominem, qui^ afime
Baiami dedit hominis linguam, omnes Medar
dißmiles uertat in melius, det'q; illis CT mentem
C7' linguam uiris Euangelicis dignam»^
Scholia.
a ir L.iturgia,minißeriii,ßue munus publicu*
h ^ TtctftìtiAÌccv ¿cAwf^tM^ id eß,prouerbia
fratrale. Allfum opinor ad oraculum Delphi^
cum, c ^wrKaH/9'if/i^C^cJdefl,quàmpef
fìmabeftiaeftuenter. d fSiquisfuadente,)
Canon eft in Decretif', quo excomunicdùcrqui
in monachos cr facerdotes manus inieccrint;
P ÍÍ I L O D O X V S.
'^PHILODOX VS, SYMBVLVS.
** H.Felix auß>iciü intcrpretor occurfum tuum
^ymbule, S Y. Viin^rnßt aliquid Philodoxe,in
quo tibi qued effe ßlix.P H, Qji¡d aujpicatius.
Ayuntamiento de Madrid

740 PHILODOXVS.
quàm fi quis Deus occunat homini f S Y.E^
dem nihil ifthoc cxiftimarem aujpicatius,ctidß
fexcentic uolitent noduce, Sed quem mihi nar^
ras Deum^ P h.Tf inquam Symbule, s y, M{?
ttei p H*Te plane. s y.e^o deos cacantes nun
quamßci pili. P h uSi nonfallit prouerbium,
Deum effe quifquis iuuat mortalem^tu mHA
deus effe potes. S y. De fide prouerbij
rint alif y ego certè perquàm lubens amico pro^
ßceroyß queam,PH.No cñ quod metuas Sym^
buie,haud peto mutuum,facra res eñ coßlium,
eo tantàm me iuua. s y. ktqm ißhuc ipfum eß
petere mutuum, quandoquidem hoc ofßcijge'nus
inter amicos ultro citro^ comeare debet,
quemadmodum CT aetera omnia.Scd quid cß
rei in quo meum defideras conßlium í p h. Pi^
get obfcuritatis,cuperem effe Celebris, comon^
fhra uiam*s Y.En tibicompendiariamilmitare
Eroßratum,quiincendit templum Diameiaut
huic ßmilimü Zoilum,qui lacerauit Homerum:
aut aliud aliquod facinus memorabile dcfigna,
cris cum Cercopibus ac Nero^
nibus. P h. Famam ex federe parent alìf, ego
nomen ambio rumoris honeßi.s Y.Talem igi^
tur teprcvßa,qualis optas prtedicari. P h. At
multis egregia uirtute preeditis nÒ contigit no^
minis cclcbritas, S y. ißud an uerum ßt ncfao,
attameß id eueniat quod ais, ipfa uirtus abun
de magnum fui pr

PHILODOXVS» 741
Ìicas,pUne^; phiíofophic¿.\'cruKtamen,ut
funt res humana, mihi uidetur gloria praä^
puum quodda ornamenta eße uirtutis, qua ni
aliter gaudet agnofci,q; fol amat lucere, uel ob
hoc ipfum,ut CT profit ^plurimis, CT q;pluri
mos ad fui pelliceat amulatione, Poßremo no
uideo quam poffeßionemß>ecioßorem paren^
tes liberis fuis relinquere poßint,qu0m honeß
nominis immortalem memoria, S Y. Vt uideo»
gtoriamexpetis uirtute partam* P h. Scilicet^
S y.Proinde tibi propone Uteris omnium cele^
tratos,Arißidem,Phocionem,Socratem,Epa^
minundam,Scipionem Aphncanum, Catones,
feniorem er Vticenfem,Mi*Brutum,cr horü
fimiles, qui belli domi^ derepub.foptime me
reriftuduerunt, Hic eft enimjhacißimusglo^
rite campus* p H. Veräm inter iftos celebres»
Arißdes oftracifmo iuffiis eft folum uertere,
Phocion CTSocrates biberunt cicutam, Epami
fiundas capitis cR poñulatus, quemadmodum
^ScipioiCato fenior quadragies reus caufam
dixit, Vticenfis fibi mortem confciuit, itidem
Brutus. Ego gloria optarem nulla imddia con^
taminatam. s Y M. Ai ifihuc ne HercuU quidem
filio coneeßit lupiter, Nam poft tot monfira
uirtute domita,cum Excetra jUit extremu
certamen, idí¡; multo omnium pertinacißiml
P H. Ego Herculifuosgloriofos labores nunq;
^debo. Eos demi filices duco,quibus obtigit
I
Ayuntamiento de Madrid

74^ PHILODOXVSÍ
to«r)?M nomen nulla inuidia contaminatuS
ViSyUt uideoy fuauiter uiu(re,eo metuisinuididp
fiec id iniuria, ^ KUKt^o^f yetp expU^;* p Hé
Sic eß. s Y.Ergo ^ yj/á^^r.p H» Ai ißhuc
^ß mortuum e¡fe,no uiuere. s Yjntelligo quid
4tffe(ies. In fole ciarißJmo uerfarigaudes abfe^
umbra, P Hjßhuc quidem fieri no potefí.s Yi
At nihilo magis fieri poteß utglonam confia
^risi-ullacontaminatdinuidia. Reéíe faäa
altro fequitur gloria, gloria comitatur inuidia,
P H. Atqui poßfegloriam abfq^ inuidia contine
gere,docet nos fenex ille €omicus,lta utfaälli^
•ntè fine inuidia laudem inuenias, CT amieos pa
res. S Y.Si ifia laude cotentus es,qua tulit Pam
philus adolefcens obfequìjs er morum comodi
tatCjpoteris eodem e loco petere rationes äffe/
4[uendi quodexpetis, unde decerpfißi fenten*'
tiam. In omni re memento,nc quid nimis,fedta
men mediocritcr omniaußofacilis in pcrfiren
dis alioru moribus,ad leuiora uitia coniuenswt
fis prcefiailus,tuce'q^fenteti

. PwiLODOXvs»
'iexc^cíctcrü fi cupisgìoriu uirtute purtípr^
cipua uirtus eft negligere gì ori a: et [wma lauf
eft,ng ambire laude, quce magis fequitur fugien
tem. Videndu eñ ig\tnr,ne quo impcnfius iñj
nm bis,hòcfivftrcre magis. i h . No fum Stoicus
^^^ctS^tMngor humaras affi ¿lib.SY,Si te prò
fitcns homine, ncc ca rccufas qu

744 PHILODOXVy.
id partim fit officios, partim bemgnitate.Bem
gnitas fic temperada eft, ne cogaris ab alijs rx
pm,ciuoda\ijs fiippedites. Nam ex huiufmodi
iargitionib. plus odi; nafdtur apudpróbos»
quìmfauoris apud improbos.Porro ab impro
hs \audari,infamia uerius eft quàm gloria. Ad
htec, benignitatis fons Urgiendo exbauritun
porrobeneficentia, quœconftat officijs,fiindü
nonhabet, ima quo largius hinc hauritur, hoc
fcatet uberius. At hic multce res funi quce CT
inuidiam mitigant, CT famce celebritatem illu
fbrant,quas nemo fibi prceftare ualet,fed coniinguntgratuità
fauore numinis0
Cratiorcftpulchro ueniens è corpore uirtus^r
At forma corporis fibi nemo largitur, Adfèrt
fecum dignitatis plurima generis cìaritudo At
hcec quoq; fortunée munus eft* idem fentiendu
de diuitijs,quce reilèfaólis partee ab auis atc^
atauis ad nos deuenerüt. Ne hoc quidem quifejftam
ftbi prceftat. Huius generis funt cringe
fùj dextcntas,ac dicendigratia,lepos Cleomi
tas non afeita,fed ingenita. Poftrema decorum
quodddarcanuatq; etiaßÜcitas, cuius effeäÜ
in multis uidemus quotidie, caufam reddere ne
nto potejl.An no frequenter cojpicimus eadem
geri diente à diuerfis,cr magna inire gratiam
qui peiusgeßit, dixit ue, cdm isqui melius rem
egerit,pro gratia reßrat odiuiHoc prifci quidam
ad genios reßrebat, Dicebant enim in ea
requen^
Ayuntamiento de Madrid

e quen¿[; fortmatü eße, ad quam natus effet :
contra parum fueeedere, quod quis inuita Mi-
nerua irato'q; gemo tentarci, P H, HÌc igitur
nullus eft co filio locust I>Y.Vix ullus. Attamen
qui fagacesfunt, deprehendut in pueris aut
dolefcentibus notas quafdam,quibus coniedu-
rant facere liceat, ad qua fìudia, quodue uita
genus, quasue aciones fint idonei* idem indi^
cai in nobis arcanus quidam animi fenfus, quo
àquihufdà abhorremus nulla cuídente caufa,
ad qutedà item miro impctu rapimur-Hinc eft
qudd alius féliciter traâatrem militarem, alius
dexter eft in negocijs politicis,aliu dicas ad ftu
dia natü.Qmnq; CT m his mira uarietas,nimi
rum tanta,quàta eftfiinliUonu diuerfitas. Aliti
naUtìragenuit imperio, alium uoluit effe forte
9nilitcm:cui plurima indulfit,ei conceßit,ut iu-'
Xta Hpmeru, pariter er bonus fit lancearius,
et egregiusdux. Itidcminrebusciuilibus, alius
miei in cofilio, alius in agendis caufis cxcellit,
alius obeundis legatiombus cirgaudct,crfili
citer rem gerii.Dc ßudioru uarietate qmd att>
net dicereìSunt quific rapiantur ad infbtutum
monaßicü,necad qwduis,fcd uel ad hoc uel iU
hid, ut uita ßbi putent acerba, niß quod optai
affequantur.Sunt èdiuerfo qui miru in modum
abhorrent,ut mori ducat potius,q; fieri mona"
ehum,nec id çdio faciunt aut certa ratione, fed
arcano quoda natura fenfu* P h. Ifia quide in
I S
Ayuntamiento de Madrid

74«^ -PHILODOXVS.
copìurihùs ita ut nanas,çy compm nonunq;,'^
^ fi cquenter admiratus fivn.SY. in his igitur •
bonis quce nobis gratuito largitur naturce be^
nignitas,multò minus orictur inuidice,fifaßus •
abfit (yoftentatio. Amabilior enim efiforma^
aut nobilitasyout opulentia, autfacudia in his,
qui fe his bonis prceeellere quafi nefciüt Comi\
tas aute et modeftia nihil imminuut hcec como.
dayfed ut gratia addunt, ita depellunt inuidid. •
Hcec auteeomitas morum fuauiias oportet
wt omnibus uitce a^ionibus fit perpetua, nifi
prórfus répugnât Niinerua.Nam fruftra,ut o^
pinor,tentaret 'Kenoerates,quad fueeeßit So -
crati ac Diogeni\frufbra moliretur Cato Cenfo>
rius,quod Lceliufèeitgratiofum. Attamen De^
mea illeTerentianus fubitò mutatus,fatis deck
rauit quantu ad eoneiliandu beneuolentiam ha
beatmomeniiyßudijs CTaffe^ibus omniu obfr
quundare, Neru quoties à reílo receditur, tant
CT' à uera gloria ad temporariu hominu fauo<
rem degenera'ur. Cteterü ea demügloria per^
pctua eß,qu£e honeßi radieihus nititur à iudi^
ciorationisproßäa. Namaffcdus tempora^
rios habet impetus,qui fimulatq; relanguerinfp
tdiffc cœpimus quod ante uehementer arrißi,
äc prowdcplaufus uertitur in fibilum, laus in
uituperiü. Cceteru ut ingenium prorfus inuerti
non potcR, ita poteß aliqua ex parte corrigu
P H.Expcilo quid dicas. S Y.Qui natura blan
Ayuntamiento de Madrid

HiLóDox:vs. 74r
üoi^ eßy is cauere potcßy ne dum apud omnes
¿ratiofus efe fludetydefledat ab honefloAuedum
fefequibuslibet accomodat Folypw imitatus,
fibi parü con ftet. P H.Tales noui permuta
tos lubricai fidei eterubefcendie uanitatis, S r»
Rurfus c{ui fcueriore funt ingenio,dare operi
oportet,ut ßc äffe (ient comitate,nec¡uod agüt»
uideatur fimulatü, aut fiéinde ad natura fuam
recurrant,pro laude geminü dedecusfibi copa
ratlin, er c[uod interdum rigidius agant, CT
^udd fint inconftantes. Tantd enim uim habet
conftantia,ut qui uitiofam naäi funt natura,ta
men ob hoc ipfum leuius ftrantur,quòd nufquà
funt fui dißimilesJucus autem fimulatq;fubo^
luit, etiam in benefaäis gignit odium. Porrà
quod fimulatü eß,pcrpeUto lat'ère non potefi^
*diquando erutnpat oportet : quod ubi faäum
fuerit,femel euanefcit omnis ille magnificusglo
ricefumus,atq; etiam in fabulam uertitur.P H»
illud igitur, ut uideo, mones,à natura minimüi
ab honeflo minime recedendü effe.s Y.Tenesi
Ad bhóp
apud Grcecos,apudKomanos nouorühominü
rognomcn,apud utrofq; terree filiorü,cr è cot
lo delapforü. Cceterüfama qua paulatim na>
fcitur er augefcit,quemadmodü minimu habet
^dite, ita maximè durabilis eß, ut'indicat
öoc ille poetarüacutißimus Horafius^ Crrfai
I 4
Ayuntamiento de Madrid

745 PHILODOXVS..
occulto uclut arhorteuo, Varna Níarceíli.Pro^
inde fi uerd,fi perpetua, fi liuori cfuamminima
expofità gloriam expetis,aufculta Socrati, qui
dixit,quibufdam ufu uenire,ut dum nimiü pro^
per ant initio, ferius perueniant ad ftnem.P H.
Sed hominu uita breuis efi, S Y.Ergo ad benC^
faäa properandu,non adglorid,qu£^ fua jpon
te confequitur. Non enim id co fulis,opinor,qui
bus rationibÁong

PHILODOXVS." 749
tm.Sicimiem horum pracipuu cjlftudiii, ani
muduertcre quibus rebus quodq; animal ucl cf^
firctur,ucl dcliniatur.Non iam loquor tantdm
dc difcriminc quod efi inter aucm et quadrupe
demMer ferpente cr pifce,aut quod eft inter
aquilam CT uulture,inter clephantu CT equli
inter delphinu CT phocam, inter uiperam CT*
ajpidem.fed de innumera uarietate, qua efl in
fingulis animantiügenerik P H. Expeéio qui
fis euafurus. S v. Omnes canes fub unajpecic
continentur, fed hac Jpecies quàm in innúme-
ras formas diftrahituriut dicas illos genere di^
ftingui,no jpecie. lam prorfus in eadí jpecie q;
uar'if funt canu mores cr ingeniai p nSmmen
fauarieias, s Y. Quod de canibus diüu eft, de
fingulis animantiugeneribus didu puta,fed in
•nullo magis ciucci difcrimen q; in equis* P H
Vera pradicas,fed quorfum hac^ S Y. Quic^
quid in animantiugeneribus,uel informis, uel
in fingulis animantibus uarietatis eñ,hoc om-
ne puta effe in homine, illic repcries lupos ua^
rios, canes inenarrabili uarietate, elcphantos,
camelos, afinos, leones, oues, taperas, pmwy»
dracones,aquilas,uuliures,hirundines,birudi-
nes,cr quid noni P H. Qjudtumi S Y.Nulü
autem eft animal iam efferum,quin arte traila
turn aliquam de fe prabeat utiliiaie, autcerti
no ladatf p H. Hondum perjpicio quid agas,
Efi nonnihil difcriminis inter Hifpanum,
I S
Ayuntamiento de Madrid

7^0 PHILODOXVS.
ìtitìumyCcrmanuw,G.tllum CT Anglum.P
Eß plane. S Y.Ad hcec^eßßnguhs in unoquo^
que genere peculiare c^uoddatn ingenia, PHI.
Faieor, S V» Hanc uarietatem ßßtgaciter ha^
hueris ammaduCrßtm,(y fmgulorum moribus
te accdmodes,perfacilè conßquhisyut out om^
hes habeas amicos, aut certe nullos inimicos*
P H.Si Polypum me fieri iubes, ubi redum CT
honefiumis v.Efi in rebus comunibus aliquod
obfiquium, quod nullo paäo uitiat honefium:
quodgenus, apud ítalos ofculo falutant uiri ui
ros.ln Germania fi facias idem, abfurdum ui^
deatur,fed pro ofculo dextram porrigunt.Kut
fus in Anglia uiri falutant mulieres etiam in
templo obuias : idem fi fiat in Italia, flagitium
haheatur. Item in Anglia porrigere ppculum
tuum interuenienti in conuiuio ciuilitatis eft,in
Oallia contumelice efi.ln his QT alijs huiufmó
di,citra redi iaduram licet omnibus obfequun'
iare.p H. AI perdifficile fitpmniügentiü mo >
res,ac finguloru hominu ingenia noße.S y,Y e
rìm,o Philodoxe,figloriaminßgnem quceriSà
éam'q;uirtute par tam, neceffe eñut uirtutem
quoq^ prcefies no uulgare, Scis autem uirtutem
circa difficilia unfari,quemadmodu ante Peri^
fateticu illum docuit Hefiodus-.proinde fi mei
eupis,apesfiras oportet.? H.ScioC^mcminii
fed mitigandce inuidiee ratione quterimus.SY*
^roin da operam, ut in bello dux effe malis $
.. milts»
Ayuntamiento de Madrid

PHILODOXVS. 7ít
ffíilesy er in co Mo qucdgcrcndü cum imiifis
hoñibusipotms if: cum cuäbus aut focifs. I« re
publica ea potijiimli munia capcffe, qucepcpu
iaria funt et gratia fa: ueìut, dcfrnderc popula
rius eß,q; accufirr:bonorare,q: punire.Quod
fi qua inciduty ficut incidere ncccffc eß, natura
moleßaytamen ea quoq; ß iiitari no poffunt,co
moditate funt lenicnda» PH. Qjio padoi S Y>
Sedes iudex aut arhiter,altcra pars nonihil oß
ßndenda eß, fed ea rem cequitate geras, ut ß
fieri poßit,etiam uidusgratias agat. P H.Qjd
fici S y.Puta-.intcnduur adio flirti autfacnle^
gij,mtayfi potesyadicnis formuU,etfac ut fit
äüio rei uindicandce hííc protinus ita reíí fub^
' teuasyut nihil tame decedataäori.Porro a(Ho<
nem omnB fic moderare, ut citra aäoris dijpen
• Hum reo uidearis ¿equus. Pofhremd damnati
p(^nà nonihil mitiga. Ab fit interim aut uuìtus
toruitas, aut uerboru acerhitas, aut morofitas^
quce res faciüt, ut quidam peiore ßrant gratia
pro dato beneficio, quàm ali) pro negato. ìn^
terdum monendus cH amicus, fed fi nulla fpes
*€mendationis,filere pneftat.Sires gramor efl,
^et fpes efi profidus, magni refirt qualis fit ad
monitio.Nd fcepenumcrofit,ut qui finifirè aut
' intempcHiuè admonet,(y morbu exafperet,et
"«c amico reddat inimicu. H^ec dexteritas ma^
{Éi^^tià habct locu,fi agas cum principe. Nam
^^^^ ajfeäibus nonnunquam incidit, ut fit
1 6
Ayuntamiento de Madrid

PHILODOXVS.
refißendü.Quod ßfitcomiter ac dcxtrhpau^
U poft quiobftitcre, plus ftruntgratile, q; qui
obßcundarunt, Qjiod cnim cupiditati placet,
temporariu eñ: quod reRa ratione geritur,per
petuò probatur, Longè ucro maxima pars in-
uidice naßitur ex intemperatia linguce, Quan
tum odi) nonnunq; unica uox temeré excidens
toncitat nonullis\Quàm multis diäü aut iocus
intempeftiuus ficit exitioi Laudabis igitur, ßd
dignos, id'q; parce : fed uituperabis parcius, ft
tamenomnino quijpiam uituperandus eft, Prfl
inde uitanda loquacitas, Diffieilimum enim fit,
fimul crmuUa et opportunè dicere Affen
tior ißis omnibus. Sed mihi uidetur prcecipua
ad paranddnominis celebritate uiajcribere li^
hros.SY.Yera prcedieas,niß quòd obßat feri-
bentiü turba. Atß ißa placet ratio,cura ut exa
^è fcribas potius, § multa. Cumprimis autem
argujnentü deligenec^ protritu,neq; cum muU
tis commune,ad bcec,mxnimè inuidiofum : in id
(¡uicquid inßgne complurium annoru Ustione
contraäum efl,conßras : traäatione uerc tale
reddas,ut uoluptatem habeat eum utilitate con
iunílam, P H. Prudenter tu quidem Symbule,
meo^q; animo fèceris fatis,ß unwn illud adiece-
ris,quibus rebus efßci poßit,ut maturius etiam
iOtingatgloria.MuUos enim uideo,qut ^i^fa^
' cbitu inclarefcunt, nonullos à rogo, quod aiüt,
demS innotefcere* S Y. Hic quod cofulam nihil
babea
Ayuntamiento de Madrid

hahco melius, quam quod tibicen fuapt tibici-
Pac ut his teipfum probes,qui gloria iam ui
cerunt inuidiam: in horutn amiátiam temet in^
finua,quorum honorifica de te pradicatiofaei
lè populareftudtum tibi coneiliabit, PuAtß
quando exoriaUir inuidia, quid oftendis reme^^
dijì s yjac quod folent hi qui pieem eoquunt:
fi fiamma ef^lferit, infiindunt aquam, ae tum
waffs efferatur ac firidet incendimi id facias
xonfianteracfapius.p H.Quid ifiud enigma
tis ffli s Yjnuidid oboriente beneficMjS obrué
potius,quàm uindiÌla.Nihil egit Hercules refe
Mis Hydra Lemaee capitibus,igriigraco de^
uicit exitiabile monfirum» P H, Sed quem uocas
ignem grcecumì SY, Q^I

7^4 OPVLENTIA
ideßycitrajumum. g ij^v^oTtJ^^^Melh
' nupcr dims fadus,
ÜPVLENTIA SORDIDA.
lACOBVS. ClLBERTVS.
I A. Vwrfr nobis tam exuccus^quap cum cicadis
interearorefis paftusimihi nihil aliud c^aM
^fyphar hominis effe uideris.GiApud infhoS
umbrce malua CT porro faturanturtat ego de^
cem uixi menfes,ubi ne id quidem contigitA A*
Vbi nam, te quiefo,num abreptus in nauemga
leatamíG J.Nequaq:,fed Synodij. i A An urbe
• tam opulenta,bulimia periclitatus esi G i. Md
xime, i A.Quid in cäufai An deerat pecunit^
C i.Nrc pecunia,nec amid, i a c. Quid igitur
erat malico iMihi res erat cum hoftfite Antr§
ftio. i a. Cum ilio opulento^G i,Sed fcrdidißi
mo,TA.Moftrifimilenarras. G i. Minimè,fed
fie fiunt diuites,qui è fumma emergunt inopia,
I A.Quidita libuit tot menfes apud talem ho"
'fpitem comorariÍG i,Erat quod alligaret, Cf
ßc tue erat animus.iA,Sed die obfecro,quo tan
icmuiuitille apparata-. Gl. Dicam,quddoqfä
dem aäorum labontm folet effe imunda come^
moratio. i a.Mífcí certe futura fß.g i hlllüd
'^ipccvó^^ acceßit incomodi, càm illic agerem,
totos tres menfesß>irabat Boreas, niß qudd H^
he nefcio quo paéfo nunq; perfeuerat ultra die
cdauum. i a. Quomodo igiturJpirabat totos
^ Ires menfes'! G i. Sub cum dicm uelut exccnß
tuto
Ayuntamiento de Madrid

tuto muiahatßatione,fcd poft horas oäo mi-
grabat in ¡ocü priore. i A Abi tenui corpufculo
opus erat foco luculento. h i. Satis erat ignis,
fi fuppetijfet hgnorü copia.Verdm ne quid hic
faceret impendif noßer Antronius,exrufculis
infularibus euellebat arborum radices ah alijs
neglcäas,id^;ftre noäu. Ex his nondum bene
fiecis ftruebatur ignis non abfq; fumo,fedftne
fiamma»no qui cale faceret, fed qui prceftaret,
ne uere dici poffet ibi nullü effe ignem,\nicus
aute igftif durabat totu diem, adeo temperata
erat incendia, i AAllichybernare durum erat
g l. lm¿ mito durius ceHiuare. i a. Quíftcí.
C i. Quonid ea domus tantu habebat pulicum
ac cimicu, ut nec interdiu quietü eff¡e, nec noGu
fomnü capere liceret. I a.Dímúíuí miferas.Gu
^riefertim in hoc pecorisgenercA A.Oportet
illic ignauas effe faminas. g i.Latitant,nec in^
ter uiros uerfantur,Ita fit ut illic CT foemin

OPVLENTIA
lucro.Quoi fi quando euenißetjomi queerer
hat M.ercur& i A.QuidfaciebatiG uHabe^
hat in (sdibus cifternd ex eius ciuitatis more, il
lie hauriebat aliquot aquce fitulas, CT infunde
hat in uafa uinaria. Hic erat certa lucrum, i A •
Fortaffe uinü erat (equo uehementius, G ulmi
plus erat quam uappa, Nunq^ enim emebat ui^
num nificorruptum,quo minoris emeret: ex eo
ne quid periret,fubindefceces annorum decem
mifcebatiuoluens ac reuoluens omnia,qui mu ^
ßum uideretur.neq; enim ille paffusfuiffet uU
iatn feeds mica penre.i A. At fi qua fides medi
eis,tale uinugignit ueficcc calcu\os,o i.Ko er^
rant media: nam in ea domo nullus erat annus
tamfilix, quin unus atq^ alter calculo periret,
nec horrebat illeJUneftam domÜA A.NO^ G R.
Etid à mortuis colligebat ueäigal, Ncc afper^
nabatur q;uis exigtdi lucellum.i A-Dicis furtüi
C i.Lucrumuocant negociatores* i A,Quid in
terca bibebat Antroniusi G i. Idem firmé nt^
(tar. I A, Non fenßt maltìmiG i, Durus erat,
qui uel foenum effe poffet, er talibus, ut dixi,
delicifs filerai a tcneris educatus.Hoc lucro ni^
hil exifiimabat ccrtius,iA,Cluid ital Gi.Si fup
putesuxore,filios,filiam,genera,operas,crfa
mulas, alebat domifire corpora triginta tria^
lam quo uinü erat dilutius,hJc cTP'^^^'^
hatur,et ferius exhauriebatur* nie mibifubdu
tito,in fingulos dies additaaqutefitda, f, non
pani^
Ayuntamiento de Madrid

parmtendam fumma confidai in annum, L A.
0 fordcs. GI Atqui no minus compcndif redi
bat ex pane, i A.Quo paño^ G i. Emebat tri"
ticum uitiatum,quod alius noluiffet emere. Hic
free fens ftatim lucra,quia minoris emebat-Ccc
teninuitio medicabatur arte.i tandH
GI. ER argilla genus frumento no diftimile,
quo uidemus CT equos delcäari, dum C^pa^
rietes arrodut, et ex lacunis ea argilla turbidii
bibunt libentius. Eius terra tertiì parte admi
feebat. i A.Eft ifthuc medican^, 0 i.Certè triti
ci uitiü minus fentiebatur. An hoc quoq; lucrií
putas ajpernandumíAdde iam diud firatage^
ma: domi pane fubigcbat, nec idcrebrius, etià
aßtte,q; bis in menfc. i A. Whuc cH lapides
apponerc,no panes* G i. Aut fi quid lapide du
rius.Sed buie quoq; malo erat paratu rcmednL
1 A^C^uodnamiG uTragmenta panis immerfa
cyathis uino macerabant» i A.Similes habebat
tabralafíucas^ Sed frrebant talcm trailatione
operai G Prima narr abo primatü eius fami
tia apparatum, qudfacilius diuines, quomodo
irañentur opera, i a. Audire cupio. G u De
tentando nulla erat illic mentio.Prandiumprè
differebatnr in horam à meridie prima. i a c.
QuamobremiO uExpeäabaturAntronius pa
ierfamiliSs» Coenabaturinterduadhoramder
^mam.i A,At tufolebas effe inedia impatien
^or, Q1.fubinde cìamabam ad Antrony
I 9
Ayuntamiento de Madrid

JfS OPVLENriA
generum Orthrogonum: agebamus enim in e&
demconclauiiHtus Orthrogone,non ccenatur
hodie apud Synodos'Comode rejpcndUtbreui.
adfiituru Antroniu. Cum nihil uiderem appa^
rati,c^ latraretßomachus, Heus,inquam,Or
throgone,erit hodie percundum fame^ Exeu fa
bat horam,aut aliud ftmde* Cum noferremßo
machi latrata, rurfus interpellabam oeeupatu.
QuidfUturu eß,ines,G i.Nf propera inqua,.
Rurfum poß atroces clamores adfirturphiala
illius nedaris fa^culenti pieni, I A. O fadü he
ne, G i,Sed fine pane» Nihil adhuc periculi,ne
mo famélicas bihat lubens tale uinu, Clamatii
eñ iteru ufq^ ad rauim. Tum dema apponitur
panis ille,queuixurfus dentibus frdgeret. i A,
Certe iam uitce confultu eß,G uSub multa no^
dem
Ayuntamiento de Madrid

SORDIDA. ^
êtm tandem uenit Antronius, hoc ßre prooe-.^
mioinauß}ieatißimo,ut diceret,ßbi dolereßo^
maehum.i A.Quid bic mali aujpicij^G i.Quu
tunc nihil erat quod edfretur.Quid enim expe
îles hofpite male affeâoii A.Dolebat re ueral
Ol, Adeo ut folus deuoraturusßierit trescapoS:
ß

OPVLENTIA
uiorum cUufuUi a c.Hiccinc erat apparatus
prrpctuics'! G u?ropemodü,nifí quod intcrdü»
fi eo die Níercuriü fuiffet expertus propuiunt,
erat paulo profùfior. i A.Quid turn"! G i.lube
bat enti tres uuas recentes uno eereonumulo.
Ea res exhilarabat tota familia. i A.Quid ni^.
G hid eo dutaxat tepore,quo fumma eft uuarU
ibi uilitas. I A.Proin extra autumnu nM pro^
fiindcbat. G u?rofiindebat,Sunt illic nauicula
torcs,qui conchara minutugenus hauriunt,po^
tißimum e latrinis: hiclamore certo fignificant
quid habeant uenale. Ab his interdum iubebat
emidimidionumuli, que illi bagathinu appeU
iant. Tum uero dixijfes, in ea familia effe nu^
ptias.Na igni erat opus,licet celerrimè perco^
quantur.Atq; hare quidem poH cafeii loco heU
lariorum^iA^hella mehercle hellaria.Sed nihil
un^apponebaturcarniuautpifciufG i. Tan
dem uiílus meis clamoribus coepit cffefplendi^
dior.Quoties aute uideri uolebat Lucullus,hi^
fèrmè erant miffus. i A.lßhuc uerd lubens au^
diero.O uPrimo loco dabatur iufculum, quod il
li nefcio qua ob caufam appellant lúiniñram*
iA.L(mtü opinor.GuHis conditu aromatibus.
Admouetur igni cacabus aqua plenuf,ineam
eonifciunUcr aliquot fragmenta cafei bubalini,
qui iam olim in faxum induruit. Nam ad deftin
gendum aliquid bona fecuri opus cB. Càm ea
^agmeta tepore aqut^folui coeperint, inficiut
Ayuntamiento de Madrid
eamp

tmyfic poßit mera dici aqua.Hoc iußulo pra
parantßomachü. i A.Suibus dignu. G i,Dcin
ftpponitur pauiulum carnium de uentre ueteris
u

i^í opvlfentia
in procera difcis natabùtß-agmefa buhaíínietí
fei. Cceteru exphiaUs uini cic^ucvi]; ßrme cjua>
tuor,iiallü cjuoddam fiebatyUt nemo poffet at-^
tingere ([uod erat appoßtunupra^ter trescante
c¡uosßabat patina,niß ciuis fußinuiffet effe im
pudentißimus,or tranßUrc fepta. Nec tarnen
' ca patina diu manebat, ßd mox tollehatur, Ut
ahquid fupereffetfamilice. i a . Quid igitur eie
tant reliquia G i. Suo more deíiciabantur» i a.
Q«Í/g i Pane illum argillaceü macer ab it ui^
no feeds uetuHißma, i A. Tale conuium opor
tuiteffeperbreue.G i. Frequenter hora proli>
xiuSA A.Qj/ipotuit^G i. SublatisutdiximoX
quce no carebat periculo, ponebatur cafeus,un
de nullujn erat periculü ne quifqua ullo culteU
lo efcario quicf abraderei. Manebat ilia prct
clara fcex,et fuus cuiufq,- panis. Atq^ inter ha:c
bellaria tuto mifcebaturfabulce.interim pran<
debat foeminaru fenatusAA.Qjiid interim Op^
rceíG I, Nihil habebant nobifcum comune,fuif
horis fibi prandebant ac coenabant. Sed hi d^
ho capiendo uix femihoram impendebant toto
die A A,V eru apparatus cuiufmodi^ G i.ißhuc
tuwn eft diuinare.iA, At Gcrmanisuix fufftcH
hora in ientaculu,tantunde in merendd,fefqui':
hora in prandiwn,duce horce in coenam,ac nift
affatim expleantur eleganti uino,bonis carni^
hus ac pifcibus,deferunt patronu,crfugiut in
Mum. G I. Suus cuiq;genti mos eft, líulí minú'
Ayuntamiento de Madrid

mum mpenduntgHÌie,f>ecuniam mahmt quàm
uoiuputem,(y fohrìj funt naiura quoq,-,nofo
him injìituto. I A.NMWC profeilo non miror te
nobis redißc tam cxHem,fcd omnino uiutm rc^
diffe demirorypricfcrtim càm antea eapis^per^
^ùibuì.furturibus et phafianis affiíeuifíes.G u
Piane pcrieratnynifirepcrtiifiiiffet remedtunu
1 A, Male res agitur »ubi tot remedies efi oput.
O LEffeeerd ut mihi iam languefcenti in fingj^
^acQnuiuia dareti^r quarta pars pulii elixi.i A.
^une incipies uiuerc. G I.NOH admodum-Eme
iatur puUus exiguus, ne multü impendcrctuf^
cuiufinodifix no fufficerent uni bonifiomachi
i^olono inientaculu. Necempto dabdtabum^
ne quid effet impend f.itaq; macie eneñi ac fi-
fniuiui coquebatur ala aut poples, iecur daba^
^ir OrthrogOni filio infanti, lus autem femel
atq; iterìi ebibebant mulieres,fubinde noua ii^
fufa aqua. Itaq; poples ad me ueniebat pwnice
ficcior, cr quouis putri Ugno infipidior.lus m
hil erat nifi mera aqua, i a. Eí tamen audio il^
Ìic auiumgenus CT copiofißimu effe, CT eir-
gans, GTuilé.C I. Efi prorfus, fed Ulis cariar efl
pecunia, L a .Satis dediñi pcenaru,etia fi ko-
manupontificem occidiffes, aut fiminxiffesad
fepulchrum diui Petri. G I. Sed audireliquufa
hulte.Scis effe in quaq; hebdómada quincj; dies
V'ibusuefcimur carnibus. I a.NÍWÍ«M. G I L.
Duos itaq; p^Uos duntaxat emebant.Dis louis
Ayuntamiento de Madrid

7^4 OPVLENTIA
fcfingchant ohUtascmcrc,neuelto&jHJlum
€0 die apponcrent, ucl aiiquid fupereffcU i A*
NiP ifte Pintronius fuperat etil Euclime Plau
iinm, Sed pifcarijs diebus quo remedio co fule
bos uitce^Gi, Amico cui dam dederam negodu,
$tt mihi meo cere in fingubs dies emeret oua
iria,duo in prandium,unum in caenam,Sed hic
quoqf foemince pro recentibus care emptis fup
ponebant femiputria,ut mecu prceclare crede^
rem afíum, ft ex tribus unü effet quodeé pof
fet. Tandem CT utrem uini purioris mea pecu
nia emerd, eceteru mulieres effraHa fera intra
paucos dies exorbuerut,no admodü irato An^
tronio* i A,ltà ne nullus erat illtc,quem tui mi^
ferefceret^G i, MifcrefceretUmòuidebarillis
gluto quißjid cr hclluo, (pd tantu ciboruunuf
deuorare,Itaq; fubinde me admonebatOrthro
gonus,haberem eius regionis rationem,mea^^
ionfulerem incolumitati, CT aliquot noHratef
comemorabat, quibus illie edacitasconcUiaffct
aut morte,aut morbugrauiftinm, Cùm is me tá
deret delicijs quibufdd,quas illic ex nucleis pi"
neis,aut peponum, melonum^- uenditant phar
macopoUe,julcire corpufculü,CT aftidids U"
boribus,cr inedia, CT iam etiam morbo fra"
Gum,fubomdt medicum mihi amicwn CT f^^
Harem,ut perfuadeat uiélus moderation^-^ff^
hoc mecum diligenter. Mox'q^fenfifr^ornaO,
necrejpondi tamen, Quum idem acavratius
mccum
Ayuntamiento de Madrid

sordida,
mcu agmt,nec admonendi faceret fine. Die,
inciuam,mihi,uir egregie, feriò iftbae loqueris,
an ioco\Serio,inquit.Qjiid igitur fuades ut fa"
iìam\A eoenis in totum abßine,CT uino adde,
utminimü,aqu{e dimidnu Kifi praclarum con
fiiium. Si me cupis extin¿iü,huic corpufculo et
raro er exili er fpiritihus fubtilißimis,uelfe"
mei à coena abßinere mors eßet : id toties ipfa
re eopertum habeo, ut no libeat iteru experiri.
Quid autem futuru cenfcs,ßßc pranfus a c

'^66 OPVLENTIA
uido ac ruhido, oculis Icetis, i A. Vixcredibñc
cft.G I. At ego copertijiima tiorro.Nec illefo^
ius ad iftu uiuit modu, fed coplures alif,et ima^
ginibus clari,cr re lauti. Polyphagia crpdy
pofta,credemihi,cofuetudims res eß,tio natu^
rev,Si cfuis paulatim aßuefcat, tandem eo proft
Xict,ut idemfaciat c¡uod Milo,qui houe eodem
die totum abfumpfit, i A. Deum immortalem^
fi iam paruo uidu licet tueri ualetudine,c{iian^
ium impendioru perit Germanis, Anglis,Da^
nis,crPolonisíG uPìunmum hauddubiè,0^
quidem non fine grani tum uakludinis,tum in^
genvjdetrimho, lA.Sedquid obftabat,quo mi^
ms tibi fufßcere t ille uidusiG i.Quia diuerfis
aßueram, et ferii iam erat mutare cofuetudinh
quanq; me no tam offendebat ciborum exigui^
tas,q;Corrupiio.Duo oua poterant fufficere,fi
fiiiffent recens nata-.uini eyathus cratfatis,nifi
pro uino daretur fa:x u^rppida : dimidiu panif
aluiffet,niß pro pane daretur argilla, I A. A^
ideo ne fordidü effe Antroniu in tantis opibusf
GI. Arbitror ccnfum Ulms no ficiffe infi-aüd^
ginta ducatorum millia. Nec ullus erat anntffp
quo no accederei lucrìi mille ducatora, ut dit^
parcißime. I A,Sed iuuenes illi quibus hcec P^
rabantur,num cade utebantur parfimoniaiGU
Wtebantur,fed domi duntaxat, forisUgu^^-^
bant,fcortabantur, ludebàtaleanncum'q; pater
m^aiiam honeftiftimoru conniuafugr attardi
Ayuntamiento de Madrid

SORDIDA,
tur tmmcm impenderé, imicr.es interdum una
fto^e fexaginta ducat^s perdebant uka.: a c.
Sic perire folent quce fordibus corradutur» Ve
ràm è tantis periculis incolumis qud mie te con
fèrs\ g i.ad uetuftißimu Gallorum contuher^
nium, fatUirus quod illic difpendif failum eñ.
Scholia.
h(rrulce precatori

p h. llllím ne ex principe priuatm, e priuato
exulcm, è exule tantum non mcndicii, pene ad
dideram fycophanta! t H.Kedèdiuinafticiué
dicam.p H,Sed c¡uid illi accidit"! r h. Hodie fe
pultuí eft,à pompa fitnebri redeo.P HI.Admo^
dum triftefuiße oporiet,c^ce te nobis tam tri^
Hemremifit. the. Yereorut finelachrymií
queam tibi quod uidi defcribere, ph. ai ego ue
reor ut fine rifu poßim audire,Scd narra obfc"
ero. t H.Scis Eufebiü iampridemfuiße mifcra
ualctudine, P H.Scio ante annos aliquot euira^
to corpufculo, t h. in huiufmodi morbis qui left
tè conficiunt hominem,medici certis prtefagifS
folent mortis diem prcedicere. P h. Maxime
T h. Hi monuenit homine, quicquid medicori
m prceßare poßet,id omne fumma cura prtC'^
jhtum eße.Deum quidem potentiore omni me^
dicorü opCyfed quod humana coniedura depri
hendi quiret,non fupercffe triduum uitce. P H*
Quid tum poñeai t h. ibi cotinuò prcvclarus
Eufebius deßdo corpufculo totum fanilißimi
Francifci amiäü induit,raditur, accipi t cucuUd
cineritidyUeRem eiufdem colorisfimm nodo"
fum,ßneßratos calceos, p h. Moriturusi r H.
Sic eR.Qjän er profitetur uoce iam moribun
da,fe Chrißo militaturü iuxta Francifci regU^
lam, fi,quod medid defperabant, darei Deus*
Ad hanc proßßionem adhibitifunt teßes,uiri
fanaimonia celebres. Inca ueñe moritur uir
egre
Ayuntamiento de Madrid

ai tepus à meàicis prceáiüu. Yeniüt
€xeo fodaíitio copiares,'qui juncbre pompam
telebrent.P H,Wtinam adfiiifíem ifti jpeílacu"
lo. T Hdüachrymaßesyfijpeiiaffes qua charitate
Seraphici fodales cadauer ab\uerint,ami-
^um illafacrofanéiií adaptarint, manus in cru
eis imaginem copofuerint, pedes nudarint, CT
nudatos exofculatifint,faciem unguento etid
exhilararint,iuxta praceptu Buangelicu. P H.
Prodigiofa humilitas, Seraphicos uiros agere
polUnÜores ac ueß>illones^ r H. Poñ hac fèretro
copofuerunt, cr iuxta Paul i do ¿Irinam,
Alter alterius onera portate, proprijs humeris
fr air es fratrem baiidarunt per uiam publicam
ad monafterium. ibi folennibus ncenijs fcpclic"
runt. Cum uenerabilis illa pompa per uiam in
cederei, uidi complwrcs inuitis oculis cffuttdere
tachrymas,cdm talem mrum,quem prius uiderant
purpura byffbif; ueñitum, nunc confpicerent
in amñu ¥rancifcano,fUne cannabeo ein
^um,tam religiofa fpecie toto corpore copofitum.
N¿wt er mortui caput erat deflexü in hu
merum, e r manus,ut dixi,decuffatim compoß
ta. Catera item omnia minficam quandam re
ligjbnem prafeßrebant.Quin ipfa turba Se-,
raphica ceruicibus inflexis, oculis in terram de
J^s,crnanijs adedkgubribus,ut arbitrer
Vfos manes non canerelu^Arius, multis excu
Mat lachrymas CT fingultus* P H.Sed habe^
K j
Ayuntamiento de Madrid

770 EXEQ.VIAB
Vdt ne Cluing Franeifd mineral T H. Id no ate
firn affirmare certo. Apparebant in manib.ac
pedibus ueßigia ciucedam fi{biiuida,ac ueftis in
finiftro laterefeneftelim habebat. Veribnno
aufus fum oculos acrius intendere, c¡u¿d affirm
ment in huiufmodi rebuscuriofítate multisfitif^
fe exitio.P H.Sednullòs ne illic fenfifti riden^
tes"! X H.Senft,uerü eos fufpicòr ha^reticos ef^
fe,quorü hodie plenus eft mundus. p H. Vt ftnt
plieiter teca fabuler mi Theotime, uix ipfe ua^
iuiffem à rifu temperare, ft ißißfeäaculo ad^
fiiiffhn. T H, Faxit Deus ne tu fis iftiusftrmen
ti contagio corruptus* P H. Nihil hinc periculi
tft optimeTheotimc,ego à puero religiofe bea
tum Francifcü, mxta mundü nec do dum nec fa
pientë,fed profunda mundanorü affeduü mor
tificatione Deo cbarißimu, femper animo fum
ueneratus, cum^* hoc omnes, c^ui illius ingreßi
ueßigijs cx animoßudent mundo mortm Chri
fto uiuere*Nam ueñem nihil moror.fed lubens
ex te didicero,c¡Md ueßis cofrrat mortuo"! T H.
Margaritas no effe porcisobijciendas,nec fan
âum dandu canibus, fcis ab ipfo Domino pr

SEltAPHICAF. 77T
infolcntcr mxiffc,nifi CT ambiticfc fcpeliatur
MortuiMofentiiit exunimeSjfed Urnen uiuetes
iwaginatione quaddfuUtrte pompee uoíuptate
aliquamacfruíiu preecipiüt.Hoc quicquid eft,
ajfeäus abdicare,non negabis opinor aliquam
pietatis parte, p Hjateor,fifaftusexequiar¡í
no ualeat alia ratione deuitari. Sed mihi uide^
tur modeftius,ft princeps exanimis inuoluatur
iinteo uili, ac per plebeios uejpiUones in uulga
ri coemiterio inter plebeia cadauerafepeliatur.
NrtmijMi jic efferutur,quemadmodu eUtus eñ
^fcbius,mutaffe faftum uidentur uerius, q; ui
ta(fe. T H,Deo gratti eñ quicquid bono fit ani
MoùUius aute eft iudicare cor hominis.yeräm
quod dixi leue eft, ficnt aliagrauiora. p h i u
Qucei T H.Profitenturante morte fracifii re
gulam.P H.yidelicet ut eamferuent in campis
Elyßfs.TH, No,fid htc,fi reualefiant.Etfit ali
quoties, ut mcdicorü fintentijs damnati, fimul
ut facrofanäa ueftem induerint,ope DFI reui^
uifcant.PHAdem fvpenumcro ufu uenit in his,
qui ueftem eam no induüt^r h. Oportet fimpli
titer ambulare in uia fidei ; ft nihil effet eximif
fruäusin hac re,no ambirentprcefertim apud
halos genere et literis nobiles piurimi,ut in a^
mi ¿fu faerofanäo fipeliantur Ac ne repudies
ignotorü hominu exemplafic fepultus eñille,
^ ^ meritò plurimü tribuis,Kodolphus Agri
fic nuper Chriflophorus Longolius.PH^
K 4
Ayuntamiento de Madrid

77« EXEqyiAE
Mfíí nihil refirt quid delirent homines càm d"
gunt animdiex te doceri cupio,quid magni bo^
ni confiraty hominem metu mortis attoniti ac
certcs uitie dejperatione perturhatu, profiteri
aut uefiiri. Quid quod uota fiunt irritaynififidt
animo fitno fohrio^ymatura deliherationcyfub
lato metuydoloyout ui'iWt horu nihil fityprofifi
fio talis no obligat,nifi pofi annu probationis»
quo ge fiar e iubentur tunica cum caperone : fic
enim loquitur uir die Seraphicus»Itaq; fi reuiui
fiant,duplici nomine no tenentunneq^ enim uo
tum efi,quod ah attonito fit metu mortis ac fpe
uitcc, neq; profißio obligat ante caperonege^
ßatum. t H.Wtcunc^ habet obligatio,illicerte
putant fi obligan'yCr ilia totius uolutatis addi
äio no potefi Deo non effegratißima-SiquidB
hoc eñ in caufa, ut bona opera monachorum,
etid fi demus ccetera paria, gratiora funt Deo
quam aliorum, qudd ex optima radice profiä-'
fiantur. p h,No« excutiam htc quanti momen
ti fityhominem totum fc Deo addicere,càm ioni
fui iuris no efiiego arbitror unumquenq; Chri>
fiianü fe totum addiccre Deo in baptifmo, cdm
renunciat omnibus pompis er uoluntatibus fa
tan(t,dat^ nomen imperatori Chrifto, poft^
hac illi per omnem uitam militaturus. Et Pau^
lus agens de his qui Chrifto commoriuntur, ut
iam fibi no uiuant, fed ei qui pro ipfi^ mortuus
efi,nonloqtátur propriède monachis, fed de
uniucrfis
Ayuntamiento de Madrid

uniuerfis Chriftianis* T H.Opportunèmemu
ftifii baptifmi,fed olim tingebantur, aut ajper^
gcbantur agentes anima, quibus tamen daba-
tur fpes ceterncc uita. p H . Quid epifeop i pro*
miferint,no ita magni refèrttquid Deus prafla
re dignetur,nobis inccrtu eß.SieertüfUiffet ta
lesaß)ergine aquula repente fieri dues cœli,
qua maior poterat aperirifèneftra, ut homi-
nes mundo dediti ßudio per omne uitam ferui
rent impijs cupiditatibus,ac tum denui adhibe^
rent afperßuncula, cum iam amplius peccandi
facultas no ejfetíQuSd ß tali baptifmo ßmilis
eß ißa proßßio,praclare confultum eft impiè
uiuentibus,ne perçant, hoc eft, fatana Uiuant,
Chrifto moriâtur^r H.lmoßfas eß aliquid ex
Seraphicis myßerifs prodere,efficacior eñ illo
rumproßßio, § baptifmi. P H» Qmdaudioi
T H.IN baptifmo tantü proluütur crimina, re-
ñat anima pura, fed nuda : htc qui profitetur^
ftatim ditatur totius ordinis egregijs meritis,ni
mirum infitus corpori fanäißima fodalitatis,,
PHI. Itine qui per haptifmum inferitur cor-^
poriChrißi, nihil accipit nec à capite, nec à
corporei r H. Nihil d Seraphica matfa,niß be
nißcentia aut fauore promereatur. P H. Qms
angelus hoc ißis reuelauiti x H.NS angelus,O
bone, fed ipß Chriñus ore proprio hoc alia^
permulta beato Frdeifco prafens prafenti pa
KObfecro te per amicitia noßra atc^
K S
Ayuntamiento de Madrid

774 EXEQ.VIAB
cbteRortncmegraucrisißisimpartirifemo^
nibus, t HSunt rccoditißvna myftcriaynccfas
eft ea prophanis comumcare. p h. Qut prafa
nis amice, qui nulli wtquam ordini melius uo^
iuerim quxm Seraphieol rn.Sed interdum ueU
tieas eos cdioftus. p h i.Hoc ipfum Theotune
amoris argumentü eR, cum cum ordmem nulli
grauius Icedant, qum qui fub illius umbra tur
piter uiuutiquifquis optime uult ordmi^neceffi
cRut illius eorruptoribus maximè fuceenfeat.
T H. Ai uereor ne Francifcum iratä habeam,ß
quidarcanorüeffuticro.PH LQuidmidime-^
tmsab innocentißimo uiroi t H.Qmd\Neme
€Xoeulet,aut ne mihi mentem adimat,quomodo
multos traäaße dicitur, qui reclamarunt illius
quinq^imlnerum ueßigifs* p h.iíá ne diui peio
res funt in ccelo,qumfUcrint in terris\ Audio
Francifcü adedfuiße miti ingenio,ut càm pue^
ri per uiam incedenti cafeum,lae,rudera CT
pides immitterent in rußicanam eueuüam à ter
go pendentem, nihil offenderetur, fed hilaris
ineederet ar gaudens:CT nuncfadus eR ira"
eudus ac uindexì Alio die càm àfocio itudißeU
fitr,faerilcguSyhom\cida,ìneefius,ebriofus,Cf
quicquid crifvinum in feeler ofißimum quemuis
eongeri poteß, conßaüus egit gratiaS,conftf^
fus illum nihil effe mentita. Miranti focio cur
ita loqucretur:Hcvc,inquit,omnia,crí^^^fi^jf
ratiora patrara,niß me numinis fauorferuaf-
Ayuntamiento de Madrid

fetVtidc igitur mncfuilus eft uinäex^H.Sic
efty diui in coelo regnantes Icedi nolunt» Quid
Cornelio mitius < Quid Antonio manfuctius^
Qmd lodne Baptifta patientius,dum uiuereti
At nunc quam horrendos morbos immittüt,ni^
fi legitimecolanturf P H.Citius crcdiderim iU
ios adimere morbos,quàm immittcre Sed quod
mihi dixeriSynec prophano comiferis,cr taci^
turo credidens* r H. Age tua fretus fide dica^
quod quidem ad hanc rem attinet» Obfecro te
ì^rancifce,iHte tuis^; fodalibus propitijs,fitmi
hifasauditahqui. Scis Pau^ofuiffefapientiá
reconditam, quam no palàm, fed occulte loque
hatur inter perfiäos.Sic habent criUi quitda
arcana, quce non euulgant apud quoslibet, fed
beatis uiduis,alijs'q; pvjs crfilcéìis bene uolen
tibus gregi Seraphico priuatim impartiut.P H.
Expeäo ^re/nrecyíac Á7tOK

77^ EXEQ^VIAE
P H.Tam familiaritcr Chriftus cwn ilio fahu^
Ubatur^T hi.Qjtid niiut cum amico crfodali,
quemadmodu Deus pater fabulabaturcuMo
fe. Mofes a Deo tradita lege tulit ad pcpulu,
Chriñus legem Euangelica promulgauityFrd^
eifcus legem fuam angeli manib» bis defcriptd,
tradidit Seraphicisfratribus, p H,Expeilo ter
tiam apoealypfim^TH.Ven batur egregius lUe
patriarcha,nc bonii fernen quod feminatu erat,
noäu uitiaret ille malus,et ita cüzixania reuel
leretur QT^riticüMune fcrupulü exeniit ilh do
minus,promittes illi,fibi cune ficturU,ne de fice
rctfcmicalceatorü ac cin{iorufiine populus uf
que ad extremü iudicij diem*P H.O domini ele
mentiamialio qui fuerat aftum de ecclefia Dei^
Sed perge. T h E. Quarto loco refirauit illud,
quod nullus impie u\uens,diuperfeuerarepof
fet in eo ordine,? H.An non deficit ab ordine
quifquis impie uiuitlrn.NOjneq^ emmChrifiÜ
flatim abnegauit,qui federate uiuit: quan^alí
quo modo negantDeum,qui ore profitentes,fa
èis negant. Sed quifquis abijcit facrofanüü ha
bitum,is irreparabilittr defi-cit ab ordine,?
Quid igitur dicemus de tot monafier'ijs couen
tualium, qui pecunias habent,qui potat,ludunt
aleam,fcortaniur,CT palàm alunt,domi cocubi
nas,ne plura comemorem-TH,¥rdcífcus nunq;
gefiauit uefiem tali colore nimiu fiifco^nec ufus
eft cingulo ¿ lino candido co fido. Proinde Ulis
ubi
Ayuntamiento de Madrid

sihipuìfamt oftiü, dicctur, nefcio uos,co (¡«¿i
no hahent ^uejìem nuptialenu P H,EJl'ne ampliusiTH.Nibil
adhuc audijti.Quinto loco pa
tefècit illi,quod qui male ucllent ordiniScraphi
co,quales heu nimiu multi funt,nunq; perucnirent
ad dimidium atatis à Dro prafinit(e,niß
mortem anticipajfent, fed omnes peßima mor
te q-ocyßime perituros.p H.Vtdimus ißhuc cu
in alijs multis alias^tìi nuper in lAatthao Car
dinaie Sedunenfiide fcmicalceatis peßime et lo
quehaturet fentiebat,perijtpriufqua, opinor,
attingerei quinquageßmü annum, t H. Rc¿i¿
quidem diäs, fed ille Icefcrat etiam Cherubica
crdinem. Kam huius opera potißtmü effeílum
predicant, utBerncc quatuor illi Dominicani
tradcrcnturfldmis,càm alioqui potificis animu
pecuniafiierint expugnaturi* P H.Sfd aiunt il
los prodigiofa impietatis orfosfabulam-Fiólis
uiftonikac miraculis agebant, utperfuaderent
Virffnem matrem filiße contaminata labe ori
¿inali : diuum Fr^viafcu no hahuißc ucra Clm
fti uulnerum ueñigia,ea ucrius habuiße Cata^
rinam Senenfenufed pcrfifHßima pollicchaniur
laico couerfo, quem ad hanc fabulam agen
dam fubornauerat: CT ad hanc impofiurà abu
tehantur corpore Domini,poßremo etid fiiñi^
husx^ucnenis. Deniq^ pradicant hanc telam
^onfiiiffc unius monaficrij, fed totius ordinis
pf'oeeríl t H.Vtcunq; ifia habent,non temeré
K 7
Ayuntamiento de Madrid

778 ÉXBQ.VIAE
di Uli cß à Deo,Nolite tangere Chrißos meeî*
p H.Expedoyß quid fupereß. T H,Supercß a^
poealypßs ßxta,quaDominus iurauit illi,fùtK
rum ut fautores ordini Seraphui, quantumuis
impie uiuerent, tamen aliquando Domini mife
rieordiameonfequerentur, cr feeleratam uitJc
beato fine elauderent. p H. Etiam'ne fi in adtd
terio deprehenfi oceiderenturlTH^Quod Do^
mnuspromifit,non potefi no eße ratum, P H.
Sed quibus tandem rebus illi metiuntur fauorc
ac beneuolenùamì r H E,Oh dubitaslqui dat,
qui ueflit,qui eulinam infimi t,iandudum amat»
P H I. Non amat qui monet, qm docet iTHt^
Here ipfis domi abundant,crhmusgeneris bc
neficia folent alijs largiri, non ab alijs accipe^
re. P H. Flus ergo dominus promifit Franeifd
difcipuUs,quàmfuis.Sibi quidepatitur imputa
ri,fi quid ipfius rejpeäu bene fiat euilibet Cbri
fliano,fed no promittit male uiuentibus uitam
€etnrnam,r H,Nec mirti amice.Nam extremuS
Euangelifuigorferuatus eñ huic ordini. Sci
audi iam feptimam apoealyppnu eamcj; pofiri
num, P H. Uie fum,T H.lurauit illi Dominus^
neminë male moritura,qui in habituSeraphieù
mornrtur. P H. At quid appellas male mori (
TH.lì male morituncuius anima reìiào corp^
re redet de fir tur ad tartara, unde nulla eftr^^
demptio. ? H. \efiis igitur non libérât ab iff^^
purgatorioì THE. Np«, nifi quis moriatur i^
ipfo
Ayuntamiento de Madrid

ipfofifto beati Francifä. Verum an tibi pam
uidetitìr tutum effe à tartarei P H ¡.Maximum
^go quidem arbitror. Sed quid dc lyisfeniicn^
dum, qmhus iam mcrtuis induitur facra uefHfì
No« enim in ea mormitur, r H.Siuiui hoc pe
ticruntyuoluntashabeturprofaäo, PHI. At
^go cihtt agcrem Mtuerpice, adfùi cum eccte^
rÌ5'Cognatis,matron

7So EXEQ.VIAE
qui in tm diuina uefte perpetuo uiuunt, Ctete
rum cilm ueftis deftratur ad fepulchrutquid eft
quod tuetur animal TH. Y eftis umbram fecum'
deftrty ea tutam reddit, adeò ut negent quen§
illius ordinis uenire in purgatoria ignem, P H.
Nee ego iftcun apocalypfim,fi uera narras,plu
nsfaeio,q; illam loannis. Hfcc enim expedita
acfacilem oftendit uiam,qua cuiuis liceat eitrw
fudorem,citra moleftiam,citra poenitentid mor
tem ceternam effugere,tota uita fuauiter pera^
äa in delicijs. r H. Affentior. P H. lam igitur^
mirari defino, ft plerique Seraphicis fodalibus^
plurimu tribuantiuerum no queo fatis admira^'
rif no deeffe qui non uereantur illis oppedere,
T H*Nimirum iftos fcia^ quotquot uideris,tra^
ditos in reprobum fenfum,fua^* malitia exccc^
catos*? H,?oRhac ero cautior,dabo'q; operam
ut in facrofanéla uefte moriar,yeru extiterunt
hoc feculo quidam qui doeent,hominem folafi^
de iuftiftcari,nullo operü pnefidio : maximum
igitur priuilegium fit, ft ueftis beet abfq; fide*
T H, Non fimpliciter abfq; fide, ne quid erres
Philcetie,Satis aute eft credere,hcec quce dixi^
mus cffi: promißli à Chrifto,patriarchíe Fran
cifco. P H. Y el Turcoin igitur feruibit ueftis^
T H. Vel ipfum Satanam, fife patiatur indui*
CR fidem habeat apocalypfi. P H. landu^ ^^
tuum fid fti,fed unum atq; alterü fcrupulü mihi
eupidper te eximi,r H»Dic. p H, Audiui Fran
cifiufn
Ayuntamiento de Madrid

SHRAPHICAI. 78t
eifern fum appellare inßituta Euafigelieum.
T H,Verum P H.SedEuangelijreguUmprofi
tentur omnes Chrißianiymea quidem fentcHiai
quodß ißorum inßitutü cß EtungeVcüyOpor^
tet quotquot Chrißiani funt, eofdem effe Fran
eifcanos,Et in his primas tenebit Chrißus cum
Äpoßolis er fandißima matre. r h. Comee
tes tu quidem,niß Fracifcus quivda addidißet
Euangetio Chrißi* P H.QucelTH.Veßemei
neritiam,fune cannabcü,Qf pedes nudos,VH,
igiturnotis dignofcimus EuangeUcum ì
Francifcanoí r H.Differuntcr(ontaóìu pecu
nííT.P H.yeràmyUt audio,Francifcus recipi ue
tat,no attingi. Reeipit autem uel dominus, uet
procurator,uel creditor, uel hceres,uel madata
rius. Etß numeret ehirotheea munitus,nihilo^
minus rccepiffe dicitur, Vnde igitur hoc notcS
ihterpretamentu, ne recipiant,id eß,necontin
gant.^TH, Sic interpretatus eß Bcnediäus pon
tißx. P H. At non ut pontißx,ucrii ut Francis
fcanus. Alioqui none qui funi Obfcruatißimi,
eäm peregrinantur, exeipiunt linteolo numosi
T H.Faciunt càm urget neceßitas. P H. AF MA-
rifatius eß quàtn uiolare regulam plufqua E-
uangehcam.Deinde none paßim recipiunt per
fuos procuratoresl T n.Quid ni^Etiamß den^
tur aliquot millia,id quod no raro accidit. P h.
Af regula dicit,neq^ perfe,neq; per alios.T H.
^ «ö« contingimU P H. Ridtculum: ß conta^
Ayuntamiento de Madrid

EXEQ.VIAH .
{lus impius eß,ctiam per alios cotinguntiv H. .
Verían non eñ Ulis euín procuratoribus aílio*'
P H. No« efl^ Lxperiatur hoc qui uelit, THE.
Chriftus non legitur ufquam contigiße pecu^
fjiam.P H.Eßoyfed probabile eß ChrijÙ ado"-
Icfcentulwn crebro parcntibus fuis emißi oleü,
acetum,C^ olera.Sed extra controucrfiam Ve^
trus er Paulus cotreäarunt. Hon eñ in conta,
(lus fugalaus pietatis, fed incontemptu» Vi fti
cotaäus multò periculoßor eß quam pecuniar,
(ur no horrent ibi periculwní T H. Quia Fran
íifcus non prohibuit* P H,Nonne porrigut ma
nus fuas ocio molliculas cr pulchrè Iotas foe^
minis falutantibus, (y^numo forte injpiciendi
€aufa oblato,refíliiít,ac fe muniut pgno crucisi
papa quàm Euangdicè,Equidem puto Fran^
aßum, licet omn^ literatura rudem^non adeò
defipuiQi-,ut uetuerit qualemcüq; pecunia con
taCiwn, Et tatnen ß id fenßt, quanto periodo
fuos expofuit, quos iußit nudis pedibus incede
reiVix enim uitaripoteft,quin aliquando im^
prudentes calccntnwnu humi iacentcm, t h._
Vaàm no tangunt manibus.pn.An tailus no
eft fenfus toto corpori comunisì t H. Eft, atqt,
etiam ß quid tale ußi ueniat,no facrificant niß
eonßßi^ P H.Keìigiofe.T H. Yeru omißisca-
uillationibus,dicd id quod res eft. Pecunia md
tis eft crit'q; maximorumabruoccafio* P H.FTÌ
teor,fed cade alifs eft multoru honom materif.
Ayuntamiento de Madrid

Diuitìimamorem lego damnatum, peamiam
damnati nufqua lego.T H.Keäe dicis,Scd qui
longius ahfint ab auaritice morbo,fic prohibí^
tus eftcotaílus, quemadmodü in Euangelio ue
tamur iurarc,nc incidmus in periurium, P H.
Quin igitui' uetitus eß ajpcdusi r H.Qmafa
cilius eßcotineremanus,quàmoculos. P H. Et
tamen per illasßneßras ingreffa eß mors,TH^
Et ideo quigennanè Francifcani funt,ultra fu^
percilia deducüt cucullam, teäis'q; CT in terrà
defixis oculis incedunt, ne quid uideant prce^
ter uiamiquod idem uidemus in equis currus o^
nußos tr^)entibus, utnnq; coriücapißro addi,
tum non finit eos quic^ uidere, niß quod ante
pedes efl, P H.Weràm age die mihi, efine hoc
uerum quod audio, in regula uetitum, ne quoi
induUum impetrent d pontífice^ T H.Eß. PH.
Atqui audio nullum hominugenm pluribus i»,
flru^um indiätis,adeo ut liceat illis homines
ipforü fententia damnatos,uel ueneno necare,
uel uiuos defodcre, citra uUum irrcgularitatis
periculum* r H.NO« eß uana fabula quam au
dißi,nam mihi narrauit uir minime mendaxPa
tonus, fe obdormvjffe potwn in templo Franci'^
fMnomn,ÍM his angulis in quibus fedentfoemi
nee per laminas foraminofas cofitcntcs.Expcr
^^us cantu noàurno,no aufus eß fc prodere,.
Df^cdtatisexmorenodurnaUb.totusß'atrücho
^

784 EXEQ.VIAB
ta fol]a bene lata bcne¿{; profuniaStahàt duo
iuitenes reuinóltsà tergo manibus^ Habita eñ
concio de laude obedientice, promiffa eß apud
Deum omniacomißhrumuenia.Nonnulla etici
ß)es inie(la,fore ut deus ßatrum anmosfie&c
ret ad mißncordiißjponte deßenderet info^
ueam^ßcf; ßcpinos reponer ent.Y aiìu eßyfubdu
üiscjißuhs, omnes ßmul iniecerc terram, P H,
Sedßluit ne interim ille fpeäator-. r H. lAaxi
mè,tum quidem nimirü metuens,ne ßß prodv'
diffet, tertius addereturfofßs, P h. Etikm ne
hoc illis licet^ T H.Licet quoties periclitaturde
cus ordinis,Nam ille ßmulatq; euaßffet,paßim
üt omnib.couiuijs narrabat quceuiderat,magM
Seraphiccegentis inuidia Nonne prceßiterat
iäuwn ßpelirii P n.Fortaffe.Yerm his fubti^
litatibus omißis,qui fit,ut cäm patriarcha iuße
rit incedi nudis pedibus,nuc maximè incedant
calcéis ßneßratisi r n.Duabus de caußs prct
ceptum hoc mitigatum eßialtera eß,ne per im'
prudentiam tangant pecunia : cdtera,nefrigus
Icedat, aut jffina, aut ßrpentes, aut ßliees, aut
aliud ßmile, càm illis ßt per uniuerßim terrari
orbem obambulandum. Ctetenlm ut id fiat in>
uiolata regulce maießate^ßneßra calceipedem
nudum oßendit per fimecdochen* P H.?r

mnifcntCfjtiam,Beatm eß dare q^ accipere,
utiq; perßiiior eßyqui bene uiues ac docens de
fuo dat cgcntibuSyq) qui tantu accipit. Alioqui
ßußra Paulusgloriatur,quòdgratis prcedica^
uer at EMangeliuw. Atq^ htc uidetur effe prenci
puum illius laudatcc addiólionis experimcntu,
ficonuic'vjs iwpetiti no ijicandefcani,fi in mali
merentescharitatis affcäü obtineat.Quidma
gni efiyfi quis aÌifddfacultatH relinquat,de a^
Ueno td&urus aliquantolautius,cäm fibi feruet
ulcifcendi cupiditatemi CinQonm fiine,fcmi^
calccatoruyubiq; eß magna copiaihivc qidprcfi
fiet quce perfida dominus uocatyc^ce apofio^
li cofianter exhibuerut,inter ifios nimium rara
eßauis, t h e.no« ignoro quasfabulas impif
quidd de illis fpargat, fed ego fic affe&us fum,
ut ubicunq; uidero illam facrofanäißimam ue^
ficmyputem adeffe angelos Deiyeatnq;domum
effe filicemycitius limen crebro teritur illorH pc
dibus. p h.ei ego arbitror pauciores effe fieri
Us foeminasyuhi illi aguntfamiliaritcr,Sed mi^
hi propitiusfit Francifcus TheotimCyquihaäf
ms tanto in errore fim uerfatus.F^xifiimabam
ißoru uefiem nihil aliud effe q; ucficm,nec
fe meliorem uefie nautce aut calcear'if,nifi uten
tis fandimoniacomendaretury quemadmodufti^
Chrifii uefiis cotadafanauit hcemorrhoiffofn^
Alioqui dubitabamyutrum textoryon ueßarius
tamuim dedifp:tueßi,rH,Hauddubie qui for
Ayuntamiento de Madrid
mafJt

mum ¿latjat uim. PH.Poßhac ergo uiuamfua*
uiusinec me maceralo metu infirorum,aut con
fißloms tcedio,aut cruciatu poenitentice,.
Scholia.
« ir TCicûcyfi^r cc7iûHC€\vyl^e^id eß,faniiiß>
ntasreuelationes, h ^Veflemmiptiall)
AUuditadparabolam Euangelif Matth* iU
de inuitatis ad mtptias,
A M I C I T I A.
EPH ORIN VS. IO ANNES.
H P.Sírpcw/íncro mecum admirari folco,e¡uem
in confiliu adhihuerit natwra,cúm in omni
rerum genere mifccret amicitias er inimtcitias
quafdam arcanas, nec ullis caufis cuidentibus
probahilesynifi quòd hoc ß>e{iaeulo uidetur
fiiiffe delegata, quemadmodu nos excomißis
tnter fe gallis gaUinaceis et coturnicib.uolupta
tem capimusA o.Nondu fatis percipio quid ue
Us dicere»E p,Dtcam igitur,fi uis,craßiorc Mi
nenia, Scis ferpnitiügcnus eße inimicu borni-
WI. I o. Silo uctus inter illos ER KOÍ effe dißi^
dium Cr irreconciliabile,fiiturum^ donec me^
tninerimus illius inauß>icatipomi. e p,Noß la
certami i o.quidnii E pJtalia magnas habet
Cruirides, Hoc animai natura er homini ami
fum efi, er ferpentibus inimicu A o.Vndehoe
^prehenditur^ E p. Vbicunq; profpicit homo»
^buongreganùtr lacertce, obliquato capite diu
^templantes hominis facieiß expuas,clambiít
Ayuntamiento de Madrid

y83 AMICITIA;
faliuam ere redditamiuidi cr pueroru mißm
.cxorbentcs. Quin et puerorü manihus traäan
iurimpunè-, atq; etiam laduntur, c^ddmota
cri gaudent faliuam lamb ere. Cateràm ft com
prehenfcv inter fi comittantur, didu mirum q;
in fefe fauiant, ncc appetuntcomittentem. Si
quis in agjris ambulet per uiam cauà^nunchincp
nunc illinc firepitu dimoti rubi admonent bo^
ntinemjnfuetuscrederet ferpentem eßeiuhi di
fpexeriSylacerta funt, obliquato capite contm
plantes donec confiflas:fi pergas,fequent€S^
Kurfus aliud agente admonent.Diccres eas lu
dere, uehcmentcr'q;deleéìari hominis afpeüa*
I o.Mim narras, E P.Quodam die uidi
grandem c r miré uiridem in o fiio cauideeef"
iantem cum ferpente.Primum mirabamurcpàd
effet reiinam ferpens nobis no erat conjpicuus.
Italus admonebat in antro effe hoñcm. PaulJ
poR uenit ad nos lacerta uelut oRendens fua
uulnera^c remediufUgitans, fe^; tantum non
tangji patiebatur, quoties auton refiabamus,rC
fiabat c r ilia nos contemplans. Serpens alte^
rum latus pene totum erojerat,C^ exuiridirU
brumficerat* i o. Mihi,fiadfiiiffem, libuifji^
ulcifci lacertceuicem.EP, At hoRisiamfe W
profiindum antrum abdiderat-.poft aliquot taimen
dies pauimus oculos nofirosutndiéla» i o.
Gaudeo pro fido. Sed quopaäo'^^P- Forti
inambulabanms per eundem locwn : ferpens ¿
Ayuntamiento de Madrid
fonte

fonte lácino hiberat, erat enim cefíus prodigio
fus, adeó ut nos quoq; aquce inopia periclitare
mur, Comodíi occurrit ex agris puer natus an^
nos tredecim,eius domusfilius,in qua tum me^
tu peftilentiiC Bononia profrgi rufticabamur»
gepans raHríí, quo foenü demeffum couerrunt
agjricoice,fimul ut ferpente uidit,exelamat.iO^
Metu fortaffe. E p.NequafJmo gaudio,uelìtt
infultansdeprehenfo hofti* ¥eritraflro>ferpH
fe contrahit, ille non facit feriendi finem, do^^
nec contrito capite ferpens in longum porrigi^
tur. Nam boc non faciunt nifi morientes* Inde
ffl^quem frequenter audifii, apclogus de can*'
iro,qui ferpentem hofpitem occídit,ubiporre^
^umuidet,Sic,inquit,uiuum incedere oportmt»
I o.Ofaâum bene.Quid tumi E p.Puerarre^
ptum rafhrofujpendit è frutice fupra antrum»
ibi diebus aliquot uidim.us frodes fanie tindaf»
Eius ruris ag^ncolte pro comperto nobis aliud
quiddà mirabile refrrebant.Agricolce nonun^
pfîi obdormiunt in agro,atq; lUic interdumbà
bent urceum ladis, in cibi fimul et potus ufum»
Serpentes fummopere lade capiuntur. itaej; ni
raràfityUt in uas iUabantur. E» malo paratum
haiigtt remedium, I o A. Quod obfecroi E P.
Summum tejlros alito circunlinunt*ïs odor de
tmetferpentes.i o.Quid igitt/rfenfit Hora^
^^yeámfcriberet alliu uenenu ócutisnocetius^
^fi^iittais^erfus uencna remcdiumiE ?•
Ayuntamiento de Madrid

790 AMICITIA.
Sed alidi quod eft durius, interdum cUncuhm
adrepentes in os patens dormientis conijciunt
/ffccr m ftomacbum fefe conuoluunt, lo.An
non protinus exanimatm^ homo talem naäus
hojpitemlEPMOyfedaffiiäipimc uiuii.ncc eß
uUum mali leuamcn,niß ut laäe ali^s^q; grcäißi
mis ferpenti cibis alant hoß>item* i o. Nihil rc
medi) aduerfus ttntü malumíLP.Comefwn af^
fatim allium» i o» No« miru igitur ft meßorcs
gaudent allio. b p» Eí alias medetur dclaßatis
labore CT ¿eßu^Veru in hoc difcrimine no rae
rd lacerta ^ßis pußlla feruat homne.i o, Qg
poteßi E p.Vbi fenßt fcrpente inßdiari,cij^
eurfat per Collum enfade hominis, necfincti
facitydonec pruritu fcalptu^ unguiuexciUUa^
Porrò qui expergifcitur cojpeäa in propinqui
lacerta,mox intelligit hoßem alicubi eße in me
fidijs,ac circunfpiciens deprehcndit. i o.ZVtíí^
naturce uis. e P. Jam nullu eß animal inimiciuf
homini ^ crocodilus,qui fcepenumero totos hi
mines deuorat,c^ arte malitiam adiuuat,haH^
ßaaqualubricans femitas quibus dcfeendurí^
ad Nilum aquam haußuri, quo collapfos deOO
ret. Neque tefugit delphinum etiam in diuer^
fo elemento natum ^

•ettlrf medunt^Quin cr cajligarifefe patiun^
tUTyfi quid in uenatu dcliqucrint» In mari uera
fi'equcntcr nauigantibus apparcntygaudioge^
dientes,cr in fummis undis lufitantcs, inter**
dum adnantes ad nauim,nonnunq^ crtenfa uc
la tranfilientcs. Adeò deleäatur hominum con
fuetudme.Verum ut hominum efl fludiofus det
phinusyita crocodilo capitalis eßhoftis»Egre^
ditur marCyCrin NÍ1MW,W quo regnat crocodi
lus, audet uenire congreßurus cum dcntibus,
unguibus cr fquamis fèrro etiam impenetrabi
hbus armata bellua, ipfe nec ad morfum fatis
inflru(lus,quip pe os habes ad pcdus uergtns^
Sed impeUcfirtur in hofiem, ac iam illi proxi^
MUS, repente fubmittit fefe, creäisif in tergo
pinnis molliauentris perfcindit,a\ias inuulnC"
rabili.i AMirlieflquodq^ animalftatim agno
fcere hoflem fuwn,etia mmf, antea uifum, fd'
reí¡; cr cur impetatur,et qua ledi,aut fefe tue
n poßit, cum hoc homini ßt negata, qui ne re^
gulum quide horreret, niß admonitus, malèuc
doâus^E p.Scis equum animal obfequijs homi^
num natum^Huic capitale dißidiü eß cum ur^
fo,homini noxia beßia. Agno feit hoftem nun^
quam uifum, ac protinus fe parat ad pugnam.
^o.Quibus armis pugnati E p H. Arte potists
^uim uiribus, Tranßlit urfunr, et in ipfo faltu
P^ßeriores calces impingit in eaput*Atq;tnrßut
^(erim unguibus fcalpit equini uenttis fnoUia,
L z
Ayuntamiento de Madrid

Afpis homini ucncnum cfi immedicabile, cum
hac b eiliger atur uhneumonAdem exitialis ho^
flis crocodilo- Simihs ajfcäus eß elephantis er
ga homine:nam CTuiatorcm ßmplicitcr erran
tem dementer rcducunt in uiam,c^agncßunt
mantel; doloremßmm FerunturCrexcmpla
deuoti amoris crgaccrtos homines. Siquidem
unus adamauit inAegypto mulierculd corollas
ucndentcm, Arißophanigrammatico charam.
Alius Menandrum Syracußtnü adoleßent^ ßc
amauit, ut deßderiü illius quoties non uiderct,
inedia teftatus ßt.Sed ne hac qua plurima cí^
memoràtur refrrre pergamus, cdm Bochus re%
in triginta quofdam fauire decreuißet,eos to^
tidem elephantis obiecit,ftipitibus alligatof*
Cwnif; vr.mißi effcnt qui inter elcphantos pro
curiantes i os laciffcrent,nunq:; efjicere potuc^
runtyut fe regia crudditatis miniñros prabi^
rent,Atq; hac animanti F/A^JÍ 0fÚ7icf),hellü exi
fiale cßium círacombus hidicis,qut ßrtUur effi
waximiy utfi-equenter in pugna pereat uterqi*
Porro draco inimiíus cß homini,etià no laceßi
tuS' Simile dißidiü cß aquila cum draconibuf
minoribusycum hcmini ßt mnoxia^imd càm
ratur etiam amatorios ignes fentire erga cer^
tas puellas Eidan aui bellm mternecinum eft
CiL cymindcyid eß,noilurno accipitre. Elephan
tus odit etiam murcm,animal homini quoq^mo
leftum^eo'q; abhorrcta pabulo in quo muretrt
Ayuntamiento de Madrid

AMICITIA. 795
tonfpexmt.Nec caufa liquet,cur oderit. Nam
hirudine merito horrent,qu¿d ea in potu hau^
ßagrauißime difcrucientur. lam uix uliwn ani
mal amiciushomini quàtn canis,nec inimicius^
lupus,ut quod ajpeólu quoq; uocem adimat:cr
inter hcec fumma difcordia eß,quemadmodum
ouiwn generi lupus inßßißimus, quod totum
pendet à prouidentia hominu, quorum prceci^
pua cura eß tueri animal innoxium, CT alerta
do homini natum: in ^lupwn uerò uclut in pu^
blicum humani generis hoßem armantur om^
nes, prcecipuè canum comilitio, quce res etiam
prouerbio ficit locum, Non magis parcemusq;
iupis* Lepus marinus immedicabile eß homini
uenenum, ß quis imprudensgußauerit : atrur
fus hominis contaäus mors eß lepori Panthe^
ra fceua eß in hominem,^ tamen adeo terrea
tur ah hycena, ut ne cogredi quidem fußineat^
Hinc narrât, fi quis quid fecumgeßet de corio
hycence,à plthera no appeti:tam fagax eß na
turce fenfus. Addunt (yillud,ß pelles utriufq;
belluce fußtedas inuicè ex aduerfo,panthericíe
pilos defìucre. Araneus homini domeflicu eñ
animal,exitialeuero fcrpenti, adeo ut forte co^
fpicatus fub arbore ferpente apricante,filo fe
tibretyCy aculeum medice infigat fronti tam a^
^i uulnere, ut ferpens dolore rotans fefe ingy
^ tandë emoriatur. Aeeepi ab ijs qui fpeäa-
^^'ßmilcdißidiu cjfearaneo cumbuffonib.
L i
Ayuntamiento de Madrid

fed buffone i^m fibi pUntaginc admorfa me
deri. AudicsfabuUm hritannicd» Scis itlic con
claim folum confternifcirpis uirentibus. Mo^
n^chus quidam fafciculos aliquot fcirporum in
eubiiulum congefferatyfparfurus càm eßet com
fnodihn. Is càm à prandio fupinus dormirci,
huffo ingens erepßtyO^os dormientis obfedit,
infixis fuperno atA infimo labro quatuor pe-dtbus.Dctrahere
bujfonem certa mors erat,no
amoueri quiddam erat morie crudelius, Qwi^
damfuaferuntutmonachus ad finefiramde^^
firretur fupinus, in qua ingens araneushabe^
hat telam, faClum efi. Moxaraneus hofie con
fpeäofilo fi librat, CT buffoni jpiculü infigit,
acfiloferecipit in telam, Intumuit buffo, fed
non efl auulfus. Kepetitur ab araneo,magis in
tumuit,fed uixit, Tertio iäusabduxit pcdes,ac
mortuus dccidit, Haiu gratiam araneus retulit
hofpiti fuo. I o. Mira narras. E PH. Addam
quod no legi, fed his oculis confpexi.Simius fu^
pra modum horret tefludinem. Huius rei qui^
dam dedit nobis fpecimen Komce.Puero fuo
tterticcm impofuit tefiudine, er pilco cotexitp
deinproducitadfimium, ¡lied fimius gaudens
infili)t in humeros pueri ucnaturus pediculosi
fublato píleo reperit teßudinem. Mirum erat
fpeäaculum quanto cum horrore refiUcrit be^
ftia,q; expauerit, quàm timide refpexerit anfe
queretur teftudo. Additu eft aliud fpcdmemd
ligauiutUS
Ayuntamiento de Madrid

A MICI TI A; 79F
tigmmusteRudmm catcncv àqua rcuin^us
'erat fimiusyut effirgerc non pofjct, quin faltem
ajpiceretiincredibile diélittquùf opere fùerit dif
cruciatus : tantu no metu exanìmahatur,inter^
dutn auerfus pofleriorib^pedibusdepellere ten
tauit hcerente beñiam. Tandem quicquid erat
in aluo aut ue fica oneris reiecit. Sequuta eß ex
co pauore fèbris,ut nobis fiterit foluendus à ca
tenayCt aqua uino teperata refocillandus, i O;
Atqui nihil eft quod fibi à teßudine metuat /ìmius.
E p, fortaßis aliquid eft quodnos fiigjit,
naturce eognitu^Nm cur acanthi's odentafinis
caufa in proptu eft, qudd ille fe affricat fpmis»
in quibus nididaUir auicula, et flores eius depct
fcitur* Tantus autè terror habet acanéidèy ut
ß quando procul afinu rudente audiat, oua de-*
yciat, pulii è nido deddant metu: nec patitur
hoftem impune, i oMd qua tandem in re acan
this Icedit aßnu^ E p.Kojhro fodit illius hulce^
rafhßibus CT oncribus faäa,pungit er moU
lia narium. Poteß item aíiquid caufce diuinari,
cur inter uulpes CT miluios mutua fit fimuUds,
qudd auis rapax alterius catulis infidietur,for^
taffe uulpes uicißim illius pullis.quce caufa dif
fidif eß inter forices or ardeoUs. Eadem ßre
ratio eß inter cefalon paruam auiculam,cruul
pem.Nam a^falon oua coruorußangit,Eadem
^^ßftiitur à uulpibus,c¡ruiciftim illas inßßat»
C'ítulos earìi uellicis, C^uod ubi uiderintcorui,
L 4
Ayuntamiento de Madrid

uulpibus uc\ut aduerfus comunem hoBem fup*
petiasferiit. At uix diutnare liceat, qua ob cau
fam inter fe odermt olores cr aquila, coruuí
er chlorio, comix cr noäua, aquilaCTtro^
chilus,nifi hoc male habet aquilam, quodillc
fex auium uocetur. Cur male conuenit cwn nor
^ua cateris minoribus auibus, múflela cum
cornice, turturi cum pyrali,ichncumonibus ue^
fpis cum phalangijs araneis,anatibus cumga^
uijs,harpacum triorcheacapitre,thoihus cum
ieonibus^Praterea cur forices formico fam hor
reant arhoremiVnde tam irreconciliabile beU
Iwn inter ^fcarabeu cr aquilaiNam apology
cx ipfa ammantili naüaraconfidus eñ.Vndc
eft quod iuxtaOlynthum in certo terra fpacio
no uiuant fcarabei,fi infèrantur^ Et inter aqua
tilia quam ob caufam mugli CT lupus mutuo o^
dio fiagrdt,ftcut coger c^murana,caudas in^
terfe prarodentesiPolypu in tanta borret
iuftapifcis,utfi eum iuxtà uiderit, metu emo^
riatur.Sicquadà animatia miri iunxit arcanui
quidd beneuolentia affeólus,ueluti pauones co
lumbis,turtures cum pfittacis, merulas cum
dis, cornices cwn ardeolis, qui ftbi uicißim aU'
xiliantur aduerfus uulpiugenus. VLarpamCf
mihäü aduerfus triorchin accipitris genus,coni
munè hoñem. Balenis mufculus pifcis exigt^^
pranatans monftrat uiam,nec apparet quam^
cbran illi uelit infcrmre^ lUm quòd crócodi^
Ayuntamiento de Madrid

AMICITIA. 797
fauces porrigit trochiio auicule, amkitia did
non poteRycàm utirun£¡; animal fuo ducatur ci
modo* Crocodilosgaudet fibi purgari denies»
et fcabendi uoluptate ampleäituriauicula dbü
qucerity uí fcens pifcium reliquias inter denies
hicrentibus, Cofimiliratione coruus inequitat
dorfo fitis.Inter anthum CT ^githum iam per
iinax eñ odium, ut negent fanguinem illorum
poffe mifceri.Qucmadmodwn narrant aliam
auiwn pennas abfumiyfi aquilinis mifceaniur.
Accipiter eñ infiñus columbino generi, fed
has deßndit tinnunculusauicula,cuius confpe^
äum c^uocem mirum in modum horret auipi
ter,Kec hoc latct columbas. Vbicun^J; tinmm>
eulus recónditas eji, ab eafede non migrant,fl
duda proteüoris* Quis caufam coni)ciat,quwr
aut bene uelit generi columbino iinnuncuhis»
aut cur tinnunculum horreat accipiter^ Atj; ut
interdum animalculum minimum prcefidioeß
ingenti helluce,ita contra á minutißimis exitiu
eft maximis* Eftpifdculus fcorpij effigie,ma^
gnitudine aranei pifcisiisfub pinna a^t fefe
aculeo thynnis interdu magniütdine detphini
fuperantibus, tanto dolorc,ut nonnunf, in na^
ues inftlidtJdem facit mugilibus* Qjñd eft cur
leo animal cundis tremendum,expauefcatgaU
ligallinacd cantuf. i o. Nf fim inhoc conuiuio
f^orfus afymbolus,refprafn quod olim his ocu^
f «idi in cedib*Thom(ß IúQri,clariftimi apui
h s
Ayuntamiento de Madrid

Anglos uiri. Alebat domi[imiupr¿egraniemt
tum forte, quo reualefceret à uulnerc, folutus
obambuUre finebaù/r. In extremo horti erant
inclufi euniculiyquibus infidiabatur mufiela.ld
fimius procul quietus CT ocio fus fpeäabat, do
ncc uidàret cuniculis nihil effe periculi. Oete^
räm poftcaqua múflela labefadaffet caucam Ì
fnuro reuulßim,iam^' periculü cffetyne cunicW'
Ii i tergo nudati prcedcv cffenthofli, accurrit
fimiuStCT confcenfa trabe quadam, caueam re
traxit in locum priftinum, tanta arte, ut homo
non poffet dexterius» Ex quo perjpicuuyhoc ct^
nimantium genus fimifs effe charum.Ipfi cuni^
culi no intelligebantfuum periculü, fed hoflem
fuum pcrcanceUos ofculabantur,Simius opitu^
latus eflpericlitantifimplicitati.iE P.Omnibus
catulis minoribus delciiantur fvnif, gaudenti
feuere finu et copleüu Sed pius ille fimius di^
gnus erat aliquo pictatis pnemio.i o.Hahuit.
E P.Ciuodì lO.Rcperit illic fruflS panis dpuC
ris,ut opinor,proie¿iuúd arreptu comedit,E p.
Veräm mihi uidetur mirabilius, hoc genus fym
pathias CT antipathias(pc enim Gneci uocU
amicitiic ^inimiciticenaturales affeßus)etid
in rebus anima aut certe fenfu carentibus de^
prehendi. Omitto iam diccre de fraxino,cuius
nec wnbram q;uis in longum porreSkamfl^^^^
fa'pentes,adei ut fi locum in gyrum circundes
igniyfcrpens citius in fiamma eat, quam ad ar^
Ayuntamiento de Madrid

AMICITIA» 799
hcremfiigiat, Nam huius generis cxepla funt
innum.era, Erucce cum membranis inclufr,oe^
culto naturce opifìcio trcnsfigurantur in papi^
liones,mortuis fimiMmce uidentur, nc ad conta
äwn equidem fefe mouent,nifi tranfeunte ara^
neo> Hominis prementis digitu no fentiüí, CT
fentiiít leuißimi animatis leuiter incedcniis pc
des Abi demu uiuit. LO.Sentit hoftem capitakm
nondum natu infeâum, Ifti ;:3 omnino.dißwii^
le efl,ciuod narrat de fèrro clefts,ad quos fi ece
teri accedant,nihil accidvre nota: fin :s qui nc^
cauit, cotinud profluere fanguine uelut ex re^
centi uulnere : at¿¡; hoc indicw ftrut frequenter
prodiñceedis autor em,LP, Nec eft uanu quod
audifii.Sed ne perfequamur fabulas Democri^
ticas,nonne coperimus experimentis, tantu ef
fe diffenfionis inter quercü croleam,ututra¿f;
in alterius fcrobepofita emoriatur ^Querem
autem tam male conuenire cum iuglande, ut in
propinquo pofita extinguatur,tametft iuglans
eunilis fèrè fatis CT arboribus noxia eñ.Kur^
fus quum uitis clauiculis fuis omnia completa
foleat,folam braßicam refii^t,çr perinde
ciuafi fentiat,in diuerfam partem fefe uertit.
Quisadmonetuitem,hoftemeße in propina
quo.i Eft enim braßicce fuccus uino contrarius^
€o'q; folet edi aduerfus ebrietatem.Nec deefi
^raßicip fuus hoßis: fiquidem oppofita cycla^
^ino cr origano,CKarefcit^Similis affcßt4S eft
L 6
Ayuntamiento de Madrid

goo AMICITIA.
ínter cicutam CT uinum, cicuta homini uemnu
eß,cicuta uinum. Quod eß illud arcanum coni
mcrciü inter lilium^ allium,ut in propinquo
naßentia mutuo ßbi gratificenturl Nam allio
plus efl uigoris, CT Ulij flores fuauius olente
Quid hîc mem.orem de coniugtjs arboru, qua^
rumfoemina flerilefcunt, niß in propinquo fit
mafculaè Oleum foli cala mifcetur, cum utrac^
res pariter oderit aquam, Pix attrahit oleum,
cihn utrunq; fit ping^.Argento uiuo innatant
omnia, excepto auro, id folum ad fe trahit CT*
compleditur. Quis ille natura fenfus,ut ada-'
mas, quamlibet duris refiflens,fanguine hiret^
no mollefcaf! Quin CT inier ipfa uenena dißi
dia uideas.Scorpiusfi forte rcpat per aconitü%
palle fcit ac torpe fcit.Eide adeò noxxa eß her-^
ha cui nomen ceraßis, ut qui fcmen modo cius
trafíarit digitis, impune conirefíet fcorpium^
Sed harum rerum,qua fimi innumera,conftdc
ratio adrei medica proßfforcs pertinet.Qua
nam eñ illa uis uel amicitia uel dißidij inter
íhalybem crmagnetem,ut materia naturagra
uis ad lapidem cunat er inhareat, uelut oßu
Io,er ab codem citra contailum refUgiati ìarH
Ctìm aqua fe facile mifceat rebus omnibus,ma^
xime ftbi, tamen funt qua tanqua odio mutuo
mixturam rcfugiuntiuelut amnis qui in Fucintt
locum inuedus fupermeat, in Larium Addua,
in Yerbanum TidnuS} in hcnacum Níincius»
in
Ayuntamiento de Madrid

AMlCiTlA. 8öl
in Smnm Ollius, in Lcmanm Khodanus, è
quibiis nonnulli muhcnim millium tranfituM
fpitalcs fuas aqUas tantum,ncc largiorcs quàm
intulcre,cuchunt.Tigm influit in lacum Arc^
thufam,ac per cum uclut hcjpcsjvrtur fic,ut
nec color,nec pifces, nec aquaru natura mifcea
tur. Ad hcec cum ccetera fere flumina prope^
rent in mare promrrere, quondam tamen uelut
exofa mare priufquam co perueniant, ahdunt
fefe in terram. Simile quiddam uidemus CT in
ucntis. Außer homini peftilens efl,huic contra
rius Boreas faluhns. Alter nubes contrahit,aU
ter difìipaU lam fi qua fides aßi'clogis,funt et
fyderibus quidm amieitice CTinimieitice affe^
{lus*Qucedam amica hcminitquiedam infèfla»
Kurfus funi quce homini aduerfus noccntium
uim opitulantur* Adeo nihil eß in ulla natural
pa)ie,quod no per hcec dißidia cocordias^, et
noxam CT remedium homini fuppediiet» i o^
Fortaffe CT ultra coelos quidda deprehendere
liccat, Etenimfi Magis crcdimus,unumquen^
mortalium duo comitanturgenij, alter afmcus^
alter maleuolus, E p* Nobis amice fatis eñ ai
(oelum ufqj perueniffe, etiam fi no hoc quoque
feptum iranfiUamus, Kcdeamusad boues cr*
equosA o*N

enm nohis pcrfuadcrc conantur equifones Cf
huhuUi'.in ijfdem pafcuisaut codcm in ßabulo»
hos boHcnìy eciuus eqmígaudethahcreuicinu,
qui aim noßrat'Equidm arbitrorßmiles offe
ilus effe in omni animantiügenere, praeter ß^
XUS ßuiorem'.Sed in nullo genere euidentius q;
in homine,Siquidem in plurimis mamßßü cß,
qdod deßio in Voiußum ajfedu profitetur Ca
iulhis : Nonatno te Volufi, nec poffimt diccre
quareiHoc tantupoffiim dicere,no amo te.Ye
ribn in aduUis fortaffi diuinet alius aliam cau^
famÚK pueris,quißlo naturae finßi ducuntur,
quid cß illud,quodßc hunc illi tanto amore co^
ciliat,rurßcs aJiä ab hoc tanto dißidio feparati
Ipß càm puer effem natus annos plus minus
o¿lo,incidi in quenda metv cetatis, aut fortaße
fis anno maiore,prodigioße uanitatis,adej ut
ad omne occaßone ex tempore mofiroßt qucC
dam CO fingeret * Occurrehat mulier,yides,in^
quit,hanc t Video. Cum hac decies concubm*
Tranfibamus ponticulum angufium iuxta mo
iam : ubi uidit me horrefientem ad conßjcäum
aquie ob profiinditate nigrantis. In hanc, in^
quit,aqua aliquando prolapßis fum, Qmdais^
illic repcri cadauer hominis,acänäücrumenap
in ea erat anuli tres, Càfn nullus effet menúen
difinisyßc puer horrui punrum, ut mperam mi
nus,nulla certa ratione, cum talibus mendaci)^
alif delc^arenturjed tanta arcano, naturce fen
fu,m
Ayuntamiento de Madrid

AMICITIA, 8ÒJ
ftt.Neq; ucro id fuit temporariu,int J C^hodie
fic horreo natura uanos,ut conjpedis tllis fen^
tiam totum corporis habitum comoueri. Tale
quiddam in Achille notât Homerus,câm profi
tetttr mendaces fibi (eque odiofos,atqi ipfas in
ferorum portas. Hoc ingenio càm natus fim,ta
men hoc contra fato natus uideor,ut per omne
uitam mihi cum mcndacibus CT impoßoribus
fiierit res, i o. At nondum uideo fcopum, ^
totus hic fermo confirtur*¿ p»Expediam pau^
cis,Sunt quifilicitatë petant amareis artibus,
fiint qui ab afiris:ego nullam ccrtiorem ad fili^
citatemuiam arbitror inucniri poßc,quamft
quifq; abfiineat ab eo uitcegenere,à quo natu^
rte fenfu tacito abhorret: ad id fe conférât qui
propenfus efi: femperexcludo turpia. Iter: ab
eorü confuetudine fe fubdueat, cum quoragenìjsfentit
fuo genio no conuenire,(y his ¡eco
pulet, ad quos arcano naturce firtur affeêlu.
1 o.Id fi fiat,inter paucos erit amicitia. E P H^
Chriftiana charitas fe .dilatai ad uniucrfoSyfa^
miliaritas aute tum paucis habenda eft» EI qui
nullum q^s malu lcedit,g!tuifurus etid ft reft^
pifcat,fatis opinar Cbrifhanè diligit omnes.
Scholia.
a ^(pt-\aipèpttì7rtìpyid eft,hominufn amatcrcm.
b ^Li^poru interfväorikprcemiü olim confti
^.Vícíf Chil2,ceH»i.prouer.2j. c ITDc
fwabeo et aquila uide Chil,cent, j.prou. i,
L 8
Ayuntamiento de Madrid

804 P R O B L E M A .
CVRIO. ALPHIVS.
c V R. LubcKS ex te rerum plurimaru peritò
c fcerem quiddam,fi tibi no fit moleßum. A L.
t\gc Cwo pereontare quoduoles, ne non re^
}pon(^{as tuo nomini^ c V^Equidem nograua^
bor fi Curio,modo neaddas animal illud mo
nofyliahum. Veneri iuxta ac lAinerua inui^
fim. AL» Die igitur quid uelis. c V. Scire cu^
pio, quid fit quod appellamus graue CT leue»
A l,Eadem opera roga,quid fit frigida C^ca*
lidum Quin tu iñhuc problema baiulis prop o
nis pe :ius,^ mihi,aut fi mauis afinis,quigraui
litem oneris demißis auricidis inäcant^. c V.
At ego non afininà,fed philofophicam refpon
fionem expedo, prafertim ab Alphio. ALP.
Graue eft,quod fuapte natura firtur deorfumt
ieue,quod furfum. c v. Cur igitur Antipodes,
qui infra nos funt, no decidunt infubicäu coe^
tum^ A L. Pariter illi mirantur,quamobrem tu
9ion decidas in ccelum,non fubiedum,fed immi
nens» Coelum enim efi fupra omnia qua intuS
(ötnpleditur, nec Antipodes funt infra te,nihi
h magis quàm tu fupra illos : contra nos effe
poffunt,infra nos non poffunt* Alioqui iußius
admirareris,cur rupes quas fuñinet Antipodi
terra,non decident,coelum'q; perrumpant*c v*
Qua eft igitur natiua fidesgrauium,qu^ ^^^
tri lauium" a L. Ad tcrram natiuo motu defi
ru/itur omniagrauia,ad coelum leuia : de motu
uiolcntQ
Ayuntamiento de Madrid

PROBLEMA» SOS
woícnto out animali iam no loquimur, c V R.
igitur motus aliquis, qui dicitur animalisi
A L.Eft,c v^Quinam"! a uisjèrtur iuxta qua
tuor corporis fitus,prorfum,rctrorfum, ad dc^
xtcram ac la:uam,CT m circulu, c^ in prinä^
pio ac fine celerior eß, in medio lentior. Nam
in initio uigor addit alacritatem,inftnepropin
quoßjcs perueniendi quòtendit animai, CV.
Nefcio quid c&ìjs accidat animalihus, fed habec
famKlam,quie Uffa eft priufquam incipiat,dclaffatapriufquam
opus ab foluat* Veràm redi
ad id quod agere corpißi. a l. natrice m^u^n
mtu,qucegrauia funtfèrutur Jeorfum : et qud
cpàdcf;grauius eft,hic celeriore motu fèrtur ad
terrd:qudleuius, hoc maiore impetu rapitur in
COflKW. Coirà fit in motu uiolento,qui celerior
in initio,paulatim fegnefcit: càm contra fiat in
motu naturcúi,ue\uti fagitta in altum miffa,CT
faxum ex alto decidens, c V. Atqui ego puta^
barn homines fic per orbem teme di fcurrere»
quemadmodum minutißimie formiche curfiUt
in prcegrandifpheera,hcerent undiq;, nec ulU
detidit* a l. in caufa funt,ß>hcene fuperfieies
nonihñ habens afperum: tutn fcabrities qucedd
in formicarum pedibus,quam habent infeéìa fi
rè omniaipofiremo corpufculoru^n leuitas:id ft
9íon credis, fac fphceram uitrcam bene leuem
^¿abram,uidehis folas for^nicas no decide^
m fummo uerfantur orbe, c v. Si quis
L 9
Ayuntamiento de Madrid

PROBLEMA;
Dfw orhem terree mediwn pertarebret, htnc
ufj; ad Antipodes perpendiculoper centra de
mijjo,quemadmodum folent Cofmographiyter
ree totius fitujn inglobis ligneis repnefcntan^
tes, twnfifaxum conijcias inforamen,quo per
fèrcturè a l. \'fq; ad terra: centrum, ibi quies
eft omniügrauiunu c v R.Qwid ft Antipodes
quoq; ex aduerfo mittat lapídeme A uTunc la
pis occurret lapidi circa centra, ibi conquiefcct
uterq;, c v. Age,ft uerum efi quod dixifti,mo
tum natiuum progreffu magis ac magis incita^ri,ft
nihil obßct:lapis aut plumbum comedian
in foramen, ob mo tus uehementia prcetercur^
ret centrum, iam'q; pr

PROBLEMA. 807
gijß unicum faxum pcndcat in melituUio ae^
ris, cdm tota terra tot rupibus onujlt ad ißum
pcndcat mòdumK V.Scd ubi eft terree centrum
A u Ybi eft circuii centrai c v. lei

aqtux VsSíc igitur putas, quodpìurimuhahet
ignea natura,eßc leuißimum : quod terrena,
grauißimü,AL.Haudprocul abes à ßopo.cv»
Atqui ncc quiuis an- pariter leuis eß,nec qua^
uis terra pariter grauis. Idem deaquaßjrtaße
fcntiendu.AL.Ncc miru,cum ißa qua nomina
fti,no ßnt dementa pura, fed exuarìjs elemeif
tis temperataútaq^ probabile efl cam terra eße
Xeuißimam, qua plurimü habet ignis aut aihris
admixtu:eam aqua effegramßima,qua^auxo
tem terra habet admixtd, qualem arbitror eße
marina, cr eam unde conficiturfaUitidem act
aqua terra ue proximus,graukr eñ,aut certi
minus leuis eft eo,qui procul abefl à terra.cv^
\trum habet plus terrena natura, lapis, an
plumbum a i.Lapis. c v.Et tamenplumbu k
pide grauius eß pro ratione portionis* a L.In
caufa eñ denfitas : lapis enim rarior eñ, eo^
plus habet aeris,q; plumbu.Hinc eft quod uide
mus quoddì terra genus deficcatü,ßcoijciatur
in aqua no fuhfider e,fed natareteadem de caxu
fa uidemus totos agros ncttitcsifujlmhur cnim
tarns radicibus arundinS, aliarumc¡; paluñríu
herbara inter fe ccncxis^C vMinc fortaßis et
pumicü leui tas* A uQuia pieni cauernis funt,
praterea multo igni decori: fubmittütur enim
è locisardentibusxv. Vnde tanta fuberis leui
Usi a Uam diäum efl.Karitas enimincaufi
eftxv^vtru eft grauius,plumbS an auru^Au
Ayuntamiento de Madrid

PROBLEMA. 809
Aura opinorX v.Auru tamen uidetur habere
plus ignece natures»hh.Qma noüu uelut ignis
lueetMtait PindarusKv. Scilicet. AL.Sed den
fitas in auro maior.C v.Vnde id deprehendi-'
turi. A L.Kcfpondebutaurifices,nccargentU9
nec plumbumynec ¿es Cypriü,nec ullum fimile
gcnus latius diducitur malleoyq; aurum.Eadent
ratione philofophi deprehenderìit nihil effe li^
quidius melle CT oleo: quòd fi quis hcec inun-'
dionc dilatet, CT latifiimè diffunditur humor,
CT ficee fcit ferius^ C v.Sed utrum grauius eñ,
oleum an aqua^. A L. Si de oleo lini loqueris,ar
hitror oleum effe grauius.cv.Cur igitur aquce
fupematat o/fw^A L heuitas non eft m caufa,
fed ignea olei natura, tum peculiaris omniu pin
guìum uis ab aqua abhorres, quce eñ m herha
quce dicitur "^«ÌCK^OÌ. C V. Zur igitur no natat
fèrru igni candesiAL.Quia no eft calor ei nati
uus. Et ideo citius penetrai aqua, quòd caloris
magnitudo difpellat obftanté liquorem. Siccus
ficus firnus citius petit ima,c^um lamina^CV»
Vim intoUrabilius eftyffrrü candens,an frigia
dum^ A I. Qandens. c v. Grauus iff tur. A U
Bft,ftcdmodm eftgcftarejnanupaleam incen
fam, q; fúicem ft-igidü. c v. Quid eft in caufa
quòd lignum Ugno leuius aut grauius eñí A u
^enfitas ae raritasxvM ipfe noui quendam
^familia regis britanni(e,qui in couiwo often^
nobis hgnui€iustut aiebat,arboris,quce feri
Ayuntamiento de Madrid

SlO PROBLEMA.
alocKtaieofolidum erat,ut Upis mdtripòffciì
^deo mamb.libranti Icue, ut arìido uideri pof^
fet,C7'fi quid ficca arundine ìeuiusiimpofitu tú
no (putabat enim ita depelli ucncna)mox pro
perabat adfiindu,ut uix plumbu ceìcrius, A u
Nec denfitas, nec raritas femper in caufa cñ,
fed pcculiaris et occulta in rebus cognatio,qii£C
facit ut qucedam fefe ampleäantur, aut refic^
gxant,iieluti magnes attrahitchalybem,uitisre
fugit braßicam,C^ fiamma etiam è longinquo
ad naphtham tranfuolat, aliquato infiriore lo
co pofità, cibn naphtha fit natura grauis, flam
ma leuis.c v, Omne genus ¿cris innatat argen
to uiuo,folum aura fubfidit (ycircumuoluitur,
cum argenta uiuu fit materia liquidifiima, A U
Non habeo quod refpodeam, nifi peculiare na
tura: cognationcmiad hoc enim natu efl argen
tum uiiumiyut purget aurum.c V,Cur Arethu^
fafluuius fubter mare Sicanu tranfit,ac no po^
tius innatat, cum antea dixeris marina aquam
fluuiatili effegrauiore' A L. Naturale d^ìidH
efl in caufa,fed arcanum, c v. Cur natant cy^
gni,cum homines eandem aquam ingreßipef'r
fum canti A L.I« caufa eft no tantüpennarum
eoncauitas leuitas^*,uerumetiam ficcitas,quam
aqua reficgit.hinc eft quod in panno Unoueue^
hementer ficco,fi ponas aqua aut uinum,in¿lo
hum fe contrahitßn in humidum,ntoxß?argi^
tur* Itidem fi infiindas liquorctn in cyathufic-
Ayuntamiento de Madrid

PROBLEMA, gli
tum^aut marginibus pingui obliiis, CT infii}Uf
aliquanto plus quàm cyatbus capii, liquor
circa medium citius coUigitfefe in rotundum^
quam (ranfeat margines* c v. Cur influmini^
bus naues minus fufiinent oneris,quàm in ma^
rii A uQma fubtilior eflfluuiatilis aqua.Ea^
iem de caufa uolucres facilius fefe librantift
aire craßiore, quàtn uehementer fubtili, C V.
C«r no fubfidunt ¥lotce( A L. Quonia cutu fi
ledeficcata cr leuiorfaéfa eft,crhumorèrc^
f^uens. C V, Cur ßrrum diduäü in atnplam la
minam natat,cum idem contraüumfidati A ú
Vartim ficcitas eft in caufa,partim ah inter a^
quam et lamina mixtus*c v. Y tra resgrauior,
uqua an uinüi A i* Arbitror uinu no cedere ar
C V.QUITMOBRC»! ergo qui ab cenopolis
emut mm,aquum pro uino rcperiut in imo do^
lio$ A L. QjtLt uinum habet pingue quiddam»
quod aqute refugitlLpore, no aliier q; oleum.
Argumentu in pxomptu eH:Qu¿ uinum eftge
ncrofius,hoc crdifficilius admifcetur aquce,et
incenfum ardet uchemetiusxv.Cur inAJph4
tite lacu nullwn corpus animalis uiuum mergi-^
turi A L. No eft mea ad omnia naturce miracu
larejpondere. Habet illa qucedd arcana, quce
nos mirari uoluit, fcire noluit. c v. Cur homo
macilentus obefograuicr eft,fì aetcra fint pa^
riaiAuQuonidoßa defiora funt earne,ctideo
ffffttiora, c v,Cur idem homo ieiunusgrauior
Ayuntamiento de Madrid

eft feipfopranfo,cäm corpori onusacctfíhiti
A L. Cibo potuq:ß)iritusaugcntur, C^hiad^
inni corpori lew tate, Vnde C^hilan'sicuicr
tñ moerente, cr mortuus uiuo longègrauion
c V. Sed qui fityUt idem homo ctìm uult,faäat
fegrmoremyaut Icuiorem'! A L.Cofttento ff^i^
ritu reddit fe leuioreycmiffb grauiort\Sic natat
tufica inflata et cUufa,pertufa fidit, Sed quM
do Curio dcfinet nobis cccinerecMi c v.Dcfi
nam, fi mihi pauca etiam dixeris,coelumuinem
graue fit,an leue, A L. Aw kue fit,nefcioxeri€
graue no poteft eßc,cü fit naUirce ignea,c v.
Qwid igitur fibi mdt uetus prouerbiu, Qjädß
coelum ruatMi,Quia rudis antiquitas Hcmé^
rum fecuta credidit corium cffeferreii.Sed Ho^
merus a coloris fimilitudinefirrcu dixit, nond
pondere: quemadmodu nos cineraceu dicij^m,
quod cincris colore pra fe feri, C V. Ei? igititr
icelum colcratii^AL No uerè,fed tale nobis ui^
detur propter aercm cr liquore medirnqsicm-'
admodu fol nobis rMncruhet,nunefUhtet,itunC
eandicat, cüm is nihil taliu mutationurccipiat*
Itidem cr iridis pidura non in cctlo eñ,fcdin
ahe húmido, c v.VcrU ut finiam,fatcns coei^
nihil effe fublimius,c^uacunq^ tegit orbe terrai
A L.Fateor. c v.Et centro terra nihil eßepr^
pndiuii A L. Scilicet, c v,lnter omncs rcrtan
ß)ecies quid eftgrauißimu^ A L.Auru,cpincr.
C V, liic abs t€ uehementer dijpntio. A L. AH
Ayuntamiento de Madrid

PROBLEMA. 8IJ
/Hi aìi

8j4 ípicvr.ev5;
Menor, h e .Quiduoloriniscflyqucdhahesin
finuiSP.Diahgi ticeronis de fimbus hononu
h e. At quanto fatius eßet qu

haheat uohptcttis,iriftiti(t JWWÍRNIWT. S P.SÍÍ
eft.H E,Qnid did poíuit hac fcntetiafunäius^
S PJMD clamant omnes hojic efíe uocem pecu
dis,no hominis, H E.SÍZO: fed ißi errant in rem
uocabulis^Quodß de ueris hqiujmr,nulli ma
gis funt Epicurei quàm Chrißianipie unte tes ^
S P. Cynids propiores: nam ißi fe macérant ic
iunijs, déplorât fua comiJJa,et aut funt tenues^
out benignitas in egenos conciliât illis inopidz
opprimutur a potentioribusjeridentur à pietif^»
Si uoluptas adßrtßlicitatejjoc uitcege^
nusàuoluptatibus ^longißime uidetur ahef^
/È.H M.Admittisne autoritate Plautinamis P^
Si quid reâè dicat, H E. Acdpe igitur nequißi
mi ferui diäum,omnibus Stoicomn paradoxic
fiipientius. S P. Expeélo, H E. Nihil eß mife^
^ûu^quàm animus ßbi male confcius» S P. No;ip
reifcio dióhtmifed quid hinc colligis-HE.Si ni
hil mi ferius animo ßbi male confcio,cofequitur
nihil effeßlicius animo fibi bcneconfcio* S p..
Ke¿lé quide coUigis, fed in qua tande regione
inuenies ißum animu nullius mali fibi cofdumi
H EMalum appello, quod dirimit amic.itiuirt>
ter Di wm CR hominem. S P,ET ab hoc mali gè
nere puto perpaucos effe purcs^H E.Ego ueri
cr purgatos habeo pro pwríí.Qwí lixiuio la-*
thrymaru, ac poenitentice nitro, aut charitatis
igni maculas abßerferut, eis nofolthn nihil ;:a
fent peccata,ueruetià ß-equeterin maiorisbo^À
m ^
Ayuntamiento de Madrid

St6 íPlCVREVf.
matcrid ccdüt, s p. Equidem nitru et lixiuiu no
uiyigni purgari maculas nunq; audmi.H E. Af^
quifi adeas argentarias officinasyuidehis auru
igni purgari'Quanf, cr Ugni genus eß,quod
íonie^ü in igne no exuritur,fed nitidius fpien^
de fcit quàm ulla poßit aqua, eo^ uiaum appct
lant.b P.NiP tu nobis adjers paradcxu omnib,
Stoteoru paradoxic 7tc(f

EPTCVR.EVS. STY
D^tíí opinor CT illud, ucram uoluptate «o ca
dere,hift in animu fanum.S p.Qjiid niíNullus
enim fole deleäatur,fi lippiantocuh: aut uino,
fifvbris palatum infvccrit.H e.Nrc ipfe,nifal
lor, Epicurus ampkäcretur uoluptatem, qua
longe maiorem cruciatuymwtoiy diuturniorem
fecum adduceret.s p. N o n arbitror,ß quis mo^
dò fapiat. H E D. NFC illud negabis,Deum effe
fummum honum,quo nihil pulchrius,nihil ama
hilius,nihil dulcius s p.Iftud nullus iuerit in ft*
eias, nift Cyclopibus immanior : quid tum pofieai
H E.lám mihi donaßi,nullos fuauius uiue
re.quam qui pié uiuuntxnullos mifenus craf^
fiidius,quàm qui uiuunt impiè* S P Plus igUur
largitus fum quam putabam* HE.Sed quod re*
^è data eft,ut ait Plato, no oportet repo fcere*
S P»Ag¿ H ^.Catella qua habetur in delicifs,
pafcituriautiftimè,cubat mollitcr,ludit ac lafci
uit iugiter,an no uiuit fuauiter-^ p. VÍWÍ.H E.
Optares tibi talcm uifam"! S P.Bo«it uerba,ni*
fi pro homine uelim effe canis. h i.Yateris igi
turpracipuas uoluptates ab animo proficifci
uelut à fonici S P. Apparet. H E. Tanta enim
animi uis eft, utfirpe doloris externi fenfum
adimatinonunq; quod per fc eñ amaru,reddat
iucunda. S pAßhuc quotidie uidemus in amati*
tibus,quibus dulce eft peruigiliu, CT hybernis
noüibus excubare ad amica fores, Hilam iU
lud reputa, fi tanta uim habet amor hwnanuSt
M j
Ayuntamiento de Madrid

qui nohis cum tMms CT canibus cñ comuásp
quanto fhis uaìcat amor ille coeleßis à Chrifli
fpiriUi proßdus:cuius tantam eñ,ut mortem
quoiue^qua nihil terrihilius, reddat atnahilcm,
S P. Qmda^ij fcntilti:ttus,nefcio:certècareni
Ttfiltis uoluptatibus, qui adhcerent uerce pietà
iiME.QnibusfS P.N5 diteftut,no a/ßquutur
honores,no couiuantur,no faltant,no canTit,no
tient ungucnta,no ridcnt,non ludunt. H E.DC
diuitìjs CT honorihus nulla erat hìc facienda,
mentio,quce non adfirunt uitam iucund4m,ßi
folicità potius CT anx anude ccetcris agamus,
qute cwnprimis uenàiwr quibus fludio efl fua^
uiter uiuìre. Nonne quotidie uides ebrios, fi^
tuos CTinfanos,ridentcsacfaltantesiS P,Vi^
deo. H E.Num putas illosßiauiter uiuerel S P*
tioflibus cotingat illafuauitasM E.Quamob'
remi s p.Quia no adeftßma mens,HE.Tu igi
tur malles iciunus irxumbere libro, q; ad eum
modum dcledarii s P. Piane mallem uel agrum
fodere.H E.Hvninter diuite ac temulentani^
hil intcreñ,nift quod huic infanio: medetur fo^
mnus, illi uix mcdicoru cura fuccurrit. Natura
fatuas nihil differt ab animante bruto, prcetcr
formi corporis:fcd leuius miferi funt quos na^
twragenuit brutos,q\qui belluinis cupiditatib.
obbrutucriU.S p.¥atcor.H Uam num tibifo^
hrìj uidcntur aut fani, qui propter prceñigias
umbras'q; uoluptatü, etueras animi uoìuptates
negli-
Ayuntamiento de Madrid

EPTCVRE vs. 819
ftfgli¿¡t,CTueros fibi criuiatus acccrfimtls P*
^onuidcntur H - . N o n untillt quidnntcmu
lenti uino, fed amore, fed :ra, f d au.mtia, fed
ambitione,alifs^' prauis cupiditatibus,qu»v lo^
gè pernieioftor ejl ebrietas,qum qua: uino eo
trahitur, Syrus ille in eomardia pofleaq:; rdormiuerat
uillum quod bibcrat,fobria loquitur:at
animus uitiofa eupiditate ebrius, quàht graua^
tè redit ad fefe» Quot annis urget mente amor»
ira,odmm,libido,ìuxus cr ambitioiquàm muí
tos uidemus ab adolefeentia ad decrepita ufq;
iPtatem,ab ambittonis,auantice, libidinis, k-
Xus^* temulentia mmq; expergifci ac refipifce^
reí S PJfhufmodi noui mmiü multos.HE.Lar^
gitus es, faifa bona non effe in boms duccnda^
S p, Nfc repofco. H E. Nec eR uera uoluptas,
nifi quce ex ueris nafcitur,s p.Faifor.H E.N3
funt igitur uera bona, qOcr uulgus hominu per
fas nefas^ uenatur, S P.Non arbitror,h E D.
Si uera cffent bona, non contingerent nifi bo^
fiisy^ beatos rcdderent quibus obucniunt.
Qjfid aute uoluptaslnum uera uidetur qutc no
ex ueris bonis,fed exfalfis bonoruumbris na^
fcitìiriSP.Nequaquam, H E. AF uoluptas cffi^
cit, ut fuauiter uiuamus, S P. NUximè, H E D.
Nullus igiìur uerè uiuit fuauiter,nifi qui pie ui
uit,hoc efl,qui ueris fi uitur bonii:fola aute pie
tas reddit hominem bcutum, quce Deum fwn^
^ boni fonte homini fola conciliata s p.Vropc
M 4
Ayuntamiento de Madrid

modum aßcntior. H B.Nunc mihi uide c¡uot pa
rafangis ah fint i uoíuptate, qui uulgJ uidcn^
tur prceter uoluptates nihil fequi.Primdm ani^
mus illoru impurus eft,c^cupiditatu fermento
uitiatusyut etiam fi quid incidat dulce,protinus
amare feat, quemadmodu fonte uitiato nonpo
tefi no effe liquor infipidus. Deinde no eß ue^
ra uoluptas, nifi quce fono percipitur animo.
Nam irato nihil uindiäa iucundius:fed ea uolu
ptas uertitur in dolore, fimulatq; morbus ani^
mwn reliquerit. S P.Non reJragor,H E.Po/ire
mo uoluptates ilice fumüUtr exfalfis bonis,un^
de confequitur CT illas effe prceßigias* Quid
porro diceres,fi uideres homine magicis artib.
delufum,uefci, bibere,faltare,ridere, plaudere,
cm nihil earu rerum uere adeffet, quas fe uide
re credit-. S P. Equidem crinfanüdicerem,cr
miferum. H E. Similifpeélaculo ipfe nonnunfí
interfiíi.Sacerdos erat,qui callebat artcm pr
chus
Ayuntamiento de Madrid

EPICVREV5. SIL
thusydcmirantur quid eßet hoc monßri, ßatim
à prandio tam fplendido eßirire ac ßtire* Kes
tandem erupit, et in rifum abijt S P.EI merito:
pneßiterat domi lenticula placare ßomachu,
quam inanihus fpedri'i deliciariME.At mihi ui
detur multo magis effe ridiculü,uulgus hominu
pro uens bonis inanes bonorü umbras ample^
di,CT his prafligi^s deledari, qua no exeunt
in rifum,fed in ludus fempiternos.SP v. Qud
propius intueor,hoc mihi uidere minus abfur^
da toqui. H E, Agelargiamur, ut interim in no
men uoh¿ptatisueniant,qua reucra non funt:
appellare/ne mulfum dulce, cui longè plus ef"
fet admixtu aloes,quàm mellisi S P.NO» dice^
rem,ß uel triens aloes effet admixtus. H lE.Aut
optares tibi malam fcabiem, quod fcalpendi fit
aliqua uoluptasi SP. No,fi compos fim mentis.
H E.F4C igitur tecu fubducas rationem,quantu
amaritudinis admixtu ßt ißsfalfo nomine uo*
luptatibus,quasgignit amor impudicus, libido
illicita, comeffatio ac temuleniia : omitto nunc
quod eft omnium caput, confeientia cruciatus,
inimicitiam cum Deo,expe^ationem aterni
fupplic'if, Qwdobfecro inhisuoluptatisge^
nus eft,quod non ingens externorum etiam ma
lorumagmen fecum adducati SP. Qjtanami
H E. Rurfus omittamus auaritiam, ambitioné,
bram,fujferbii, inuidia, qua per fe irißafunt
ntala,cofiramus illa qua pracipuè dcledatio*
M s
Ayuntamiento de Madrid

is nomine comm^ndantur, Càm largì orí p(J -
tationifucccditfèbrisycapitis dolor,ahn tormi^
na,ingenijßupor,famie macula, mcmorite de^
trimentu, uomitus, er ruina ftomachi, tremor
eorporiSynum uel Epicurus exiftimaret earn uO
luptate expetenddí S P Fugiendddiceret.u^^
Cum adolefcentes è fcortatione noui leprant,
qua nunc ^v7iOKopí¡ovJ\s quidam Neapolitan!
fcabiem appelUt,fibi ut ßre fit cotrahuntypcr
quam toties fit illis in uita mcriendü, ßmpe/cf;
Uiuu cadauer circunßrendu.none b(Uè uidetur
^i7HHìfpìfiit/1S Pjmo HX/>/'a GettM E. iam
finge deleäationis ac doloris cequilibnu,opta^
res ne tandiu cruciari dolore dentm, q diu du^
rauit potationis aut Icortatianis uohptas^S P.
Equidem mallem utroq.- carert : namuoluptate
emeredolore.no efi lucrum, fed penfatio:hu fa
ne potior eß ^^ct\y»

EPTCVREVS. Slf
fynceramM h¿ecy krcuem dclcilatione,tot UK
tognmonhus uc diiUimiiorihus cmutare ma
Vi non acccdat cruci itus,mihiJìuìtifii
mus negociador effe uidcaur,c¡uigemmasui^
tro permutct. h k ü illud dicis,qui uera animi
hona, obfiicaUi corporis uoluptates amittat*
S P,lti fentio, h e. nm«í rcdeamus ad exaftio
rem Jupputationem* Necfibns aut egeftasfem
per comnatur luxum, nec noua lepra aut para
lyfis femper comtatur Veneris immcdicum u^
fum:fed cofcientue cruciatus^quo nthil effe míferius
iam inter noi conuenU,femper comes efi
illicitceuoluptatis* s p. imo pr

8^4 EPICVR-EVS.
fi urgeat animus fibi malè confciusi Conuiuia^
comcffationes,amores,chorea:,caiiiikna,c(V*
tera'q; qua iuueni uidebantur fuauia, feni funt
amarainec aliud habet atas illa quo fefrlciat,
nifì fi adfit uita innoceter ada recordado, ac
fpes uita melioris» Hi funt duo fcipiones, qui*
busnititur feneüaiquodfì pro his fubdu¿lis,im
ponas gemina farcinam, uita perpcràm adoi
memorià,c^fiítura ßlicitatis dejperationem»
obfecro quod animal fingi poteñ affiiüiusaut
miferiusi S P.Equide no uideo,etid fi quis M
i^srn yüpcct obijciat, h e.tww dcniq; fero fa^
piunt Phryges:crillud uerißime didü,Extre*'
magaudijludus occupat:cr,Non cß obleäa*
mcntü fuper cordisgaudium: CT^ Animusgau
dens florida aiate facit,fpiritus triñis exiccat
aßaiiiem illud,Omncs dies pauperis mali,hoc
efi,affliäi ac mifcriifecura mens quafi iuge co*
uiuium.S?, Sapiút igitur qui mature rem faciüt,
CT colligunt uiaticum uentura feneéiuti. H E»
Scriptura myñica no tam humi repit, utfortu*
na bonis metiatur hominis filicitate : is demü
eximiè pauper eß, qui nudus eñ omni uirtute,
tr anima fimul cum corpore debet Oreo, S
li quide exador efi implacabilis.mds uerè di
ues eß,qui Deü habet propitiü.Qjúdauteme*
tuat,qui talcm habeat proteíioreminum homi
itesi minus poteft uniucrforü hominu poteftaí
aduerfus Deü,§ (ulex aduerfus elephante In-
Ayuntamiento de Madrid
dicuftì*

EPICVREVS. BIS
iicm.nm mortmka f ìjs tranfitus eß ai
temàbeatitudine* mm inßrosißdcofidcnter
Deo loquitur uir pius:Etß mbulauero in mc^
dio umbrte mortis,no timebomala,quoniam tu
mecum es. Cur metuat d

tus eß mortali corporiytamen cjuoniam mtmríi
potentioris eñ, corpus ipfum quodammodo
trans format in ßßyprcvfertim fi ad uehemen^
tem naturee impetü accedat ' ß)iritus»
Hinc cß qiwd ßepenumero uidemus hominem
y er è píos mame cum alacritate morientes, ^
alios coumantes» S p. Iñhuc proßäo non rard
fumadmiratus. H E. Atqui no eñ admirandup
Ulli effe inuincibilegaudiü, ubi adeß omnis te
titicefons Deus Quid aute noui eß, animü ue
rè pvjhominis gauderc iugiter in mortali corpj
re, ciìm idem fi ad intima tartan demergatur^
nullum ßlicit.itisdetnmeritüfadurusfitiWht''
eunq; pura mens eß,ibi Deus eß-jibicü^ Deufi
eß,ibi pviradifus eß.ibi coelü eß,ibißlicitaseß:
ubi ßlicitas eßyibigaudiüeß uerum, CT alacri
tas fyncera. S P.Attamen fuauius uiueret,ß ah
fint incomoda quceda, cradiffentobleäameit
ta,quie uel negligüt, uel non ajfequuntur, H E.
Qu(e uerd mihi narras incomoda í Qj^ lege
comuni comitantur conditionem humanii ¥a^
mcm, ßtim,morbum, lafiitudincm, feneélutem'p
morteJúlmina,terr¿emotus,inundationes,bel^_
lai S p. Et ißa quoq;. H E. At nos dc mortali^,
ius interim agimusyno de immortalibus.Et ta^
m :n in his quoque malis, longè tolerahilior eft
piorä conditio, q^ uoluptates corporis pcrfas^
ncfas'q; ucnantium. S P. Q m fici h b.
miffiuomam ánimos babent ad tcmperantiam.
Ayuntamiento de Madrid
aetolc^

ÍPICVRÉVS. 827
iKfdhrjtníiam excrcitcttos^cteicrismoicratius
fmét ea quce uittri no pofjunt Dein,quoniam
intelligum illa omnia d Dro immittiuel ad pur
gatíonem mntwum,uel ad íxcróiaúoncuir.w
iis,no modo patimtcr,tterumctiamgaudcntcrp
tanq:^ obedientes filij,rila de manu propitif pa^
tris aeeipiunt,atq; etiam gratias agunt,^! pro
clemétieorre¿honr,uel pro mteßimabili luero^
SP.Sed multi fibi accerfunt ccrpor is molefiias*
H E.Sed plures adhtbent medie orum remedia,
cotporis funitaté uel tueantur, ucl recape^
rent, Oeterúm accrrfere woíefius,hocffi,ino
piam,aduerfamualetudinryp(rfccutwn(m,in^
famiam,nificum huc iwpclbt Chnfiiana chari
tas.non efi pietatis, fed fiulntiar Ccvterít ^uo^
ties infliguntur ob Chrifium cr ob iufiitiam,
qms aufis eos uocare mifercs,cü ipfe Dominus
ttppellet eos beatos,cr horum gratiagaudcre
iubeati S P.Hahent tamen interim cr ifia fen
fum cruciabilem,H^*Mabét,fedquem f teile ab
forbet,hinc metus gchennce,illinc fpes ceternct
beatitudinis. Age fi tibi perfuafum eßlt te níU
quam a^grotaturum, aut ullam corporis moíe^
ftiam fenfurü in omni uita,fi femel patiaris cu"
fpide aciculce tibi fummam pungí cutem, none
híbenscrgaudens acc peres tantilium dolo^
rem's p. Maximllmo fi certJ fciam mihi nun
quam in uita dolituros dentes, cecfio anvno pa
tiaruA aUius infigi acum,at^ etiam ambas au
M 8
Ayuntamiento de Madrid

es fuhuta perforan, H E D. Atqui quiequid in
hac uita accidit affliäionis, leuius ac breuius
eñ ad ceternos cruciatus, quam momentaneum
ucus uulnufculu ad hominis uitam,quamuis Ion
gatntnulla enim analogia, rei finita ad mfini"
tam, S P, Verißima pradicas. H E.I^M fi quis
tibi perfuadeat,te per omne uitam omni mole-'
ftia cariturum, fi femel manu fiamma diuidas,
quod fieri uetuit Pythagoras, nonne lubens id
fateresì s P. Ego fani uel centies, modò ne me
fallatpromiffbr. H E. Deus ne potefi quidem
fallere :fed ille flammee fenfus diuturnior eñ,
ad totam hominis uitam collatus, quàm tota ui
ta collata ad coelefiem beatitudinem,eáamfi
quis trium Ncfiorum excedat annos» Siquidem
illa quantumlibet breuis manus iniedio, non^
nulla huius uita portio eft: fed tota hominis ui
ta,nulla portio eft aternitatis.S P.Non habeo
quod contradicam.HE, Ad hanc igitur qui toto
pedore,certa'q; jpe properant, cdm tam breuiS
fit tranfcurf ts; an credis eos huius uita mole*'
ftìfs difcruciarii S P. No« arbitror, modò adfit
certa perfuafio firmai}; ßf es aß}quendi,H E
Venionunead obleäamenta qua ob'ijciebas»-
Abfiinet à choreis,à comeffationibus, àfpeCta
eulis,hac nimirum ita contemnunt,ut fiuantwr.
multò iucudioribus, nec minus obleäentur,fed
aliter, Ocullts non mdit,auris non audiuit, nec
incor hominis afcenderut,qua filada Deus pa
raucrit
Ayuntamiento de Madrid

ÍPICVREVS. 829
raucrit diligentibus ipfunt.heatus Paulus agno
uit cpuc fint càtica,([uce chorcce,qu

wagmßcentius degantiusíj; : hue adhihe duos
fpdiatorcs,altcrum fcrcgrinuyqui tantum uifendi
caufa ucnerit, altarum feruuin aut filimn
eius qui conflmxit hoc ¿vdificiunv.uter impcn^
pus dckäahitUTyhojpcs ille, ad quern ea do ^
mus nihil attinet, an filius, qui charifiimi pa^
tris ingeniu, opes ac magnificentia in (edificio
magna cum uoluptate fpcculatur, prcefertim
eàm cogitât totum hoc opus ipfucsgjratia fa^
(turn cjfcl S P'Vercontatio tua non cget rejpon
fo : fed pleriq; non pif s moribus, fciunt coehm
er quce coelo clauduntur, hominis caufa effe
condita.H E.Sciunt plmq; omnes,fed no omni
bus hoc uenit in mentem: er fi uenit in mente,
plus tarnen capit uoluptatis qui magis amat o^
pificcmiquemadmodutn alacrius intueturcoelu,
qui ad uitam cotleficm afpivat. S P.Vcrifimilia
dicisM e.lim conuiiüorü fuauitas no eft fita in
lautitijs palati aut coquorum condituris^ fed in
profpera corporis ualetudine,

EPICVREVS. 8JF
ijKÌm efca corpusiCTgratiarü aÜio fucccdetts:
poftremò furgit à mcnft non diftentus,fed rc^
creatus, non onußus, fed reßäus, CT refeäui
mente pariter CT corpore. An tu putas ullum
iñarü uulgariu cupediarü arcbiteäü conuiuari
iucundiusl S P.Sed in Venere fumma eß dele^
^atioyß quid Arinoteli credimus, H E. Et hac
in parte uincit homo pius,no minus % in coma
mo* Rem ßc accipe : quJ uehementior eß erga
uxore charitas,hoc cogrcßus ille conuhialis eß
tucundior,Nulli porrò uehcmcntius amant uxo
res Juas,q; qui eas ßc diligut,ßcut Chrißus di^
lexit ecclefid;nam qui eas uoluptatis gratia di^
ligunt,ne diligunt quidem. Adde,quod quo ra*
r-jor eñ cum uxore cong^effliSy hoc eñ fuauior:
qua res ncc impiü poetam latuit, quifcripßt,
Voluptates comendat rarior ufus,QU:xnf, mi*
9iinta uoluptatis pars in coitu fita eñ: longè
maior efi in perpetuo couidu, qui inter nullos
potefi eße iucundior, inter eos, qui fe Cfcrífliana
charitatc fynccritcr m.tnt,QT amlt pa
riter mutuo. In alifs frequenter cum fenefcente
uoluptate fenefcit amor : Chriñiana charitas
hoe magis uirefcit, quo magis deleäatio carnis
decre fcit. An nondutn tibi perfuaß nullos uiue
re iucundius.quàm qui cum pietatc deguntiSP.
Vtinam itidem fit perfuafum omnibus* H E D.
QuJd fi Epicurei funt qui fuauiter uiuut, nulli
y^riusfwtt Epicurei q: quifanólè pie'q; uiuutiet
Ayuntamiento de Madrid

sjl bpicvrevs.
fi nos títngít cura nominü,nemo magis promet
retur cognomen Epicuri,q; adoradas ille Chri
fiiance philofophi

nec defunt rofee, nec odores qualibus Deorum
nares poßint obkäariMßat pocillatcrGany
medes aut Ganymedi fimHis,circußant Mufic
fuauiter canentesy faltat riduulus Silenus, ncc
abfunt morioneSybreuiter quicquid ullum homi
9tis fenfum poßit oble ¿lare.Sed inti r hac om^
nia ille fedet trißisyfuß)irans cranxius,nec hi
larefcens rifu,nec attinges appofita,S P,Quid
in caufai h h.qwonw fupra caput accumben^
tis de pilo pendei ingens faxu lamiam cafuro
ftmile.S p Ego me d tali menfa fubducere.HE.
Sed illi uota iranftji in neceßitateineq; enim lu
piter tam placabihs eß, quàm noßcrDeus,qui
pemiciofa uota mortaliü refcindit,ß modo poe
niteat. Quanf CT alioqui,ne fe Tantalus fub
ducatyuetat idem lapis,qui probibeiuefeiMe^
tuit cnim,ne ßfe (omouerit,úicó faxt ruina co^
teratur. S p.Kidiculam fahulam. híE,At nunc
audi quod non rideas»Vulgus à rebus externis
petit uitam iu(undam,eum cam no pneßei ni^
fi mens fecurawam fibi male confcijs faxü mul
t¿ grauius impendet,quàm impcndeíTantalo»
Imo no iwpcndet,fcd urget premu^ mentem :
nec inani metu difcruciaiur animus, fed in fin^
gulas horas cxpetíat ut coijeiatur ingehenna.
Obfccro quid eß tam fuaue in rebus humanis,
quod mente tali faxo prcffam poßit uerè exhi
IctrarchP.Nulla proftdó res,niß uel demetia,
^^ iwedu¡iías*HE,H(ec ß perpcndercntado
Ayuntamiento de Madrid

gJ4 EPicvR-BVS. '
lefccntes, qui uoluptatibus ccupocuío Circcffè
dementati, pro uerè iucundis amplc&utur mei
íitauenena,qudto ßudio cauerent, Mquid per
incofftantiam admitterent,quod in omnem ui^
tam mordeat animum* Qmd non facerent, ut
hocuiaticum pararentßneiiuti uentune, men
tem fibi bene confciam„CT famam nulla labe
contaminatam^Quid autcm illa ßne (Iute mi fe
rius,qu(e cum reß>icit in tergü,magno cum hör
rore uidet,quam jpeciofa funt quce ncglexit, §
foèdaquaeamplexa cß. Kurfus càmà ßonte
proßficit, cernit imminere dicm fupremum,C^
ab hoc protinus irat,iubebo ad do*
mini clemcntiam confùgere.S P.Sed quofiiitui
ta longior, hoc magis accreuit fccleru cumulus»
iam arenam cxuperans quce efi in littore ma^
ris.H E.Sed eas arenas longè fuperant miferi>
cordile domini. Arena tametfi non efi homini
numerabilis,finito tamen efl numero: at Domi
ni dementia ncc modum, nec finem nouit» S Pi
Sed no efi fpacäiireui morituro*H E.Qfw» mi^
ms cflf^acijjtìoc cUmet ardcntius*^?^

EPICVRHVS. S^F
fatis tongum eñ quod à tenis ad ea:íum ualeat
pertingere,Penetrat autem c^breuis precatio
c(tÍum,modo uehcmentiß>iritus impetu eiacur
letur» Euangelca peccatrixßrtur pír omnem
uitam egiffe paenittntia:fed latro in ipfa mor^
te, quam paucis uerbis impetrauità Chriño
paradtfumi Si toto peäore clamauerit,Níifere
re mei Ùeus fecundum magnam mifericordiafH
tuam, dominus tollet faxwn Tantaleum, dabit
auditui illiusgaudium CT Icetitiam, CT exulta
buntdecondonatis peccatis offa per mtritio^
nemhmiliata^
Scholia.
a ^\(píH7iK¿r,dubitans Aeademicus,diíli\(pi
KriHvI.quòd nihil audcret certo definire* Vide
Ammiani coment, in quin^; uoces Porphyr^
b id eft, magis inopinatíu
e ir v^anoptfevTci 5 blandi appellatores, qui
ßfecio fo nomine rem feeleratam appellant,
d ^i'AiKüfiíftíf/, Epicurum agere. e IT
Mpèocùcifj.aàtonfirinuseurrere. f
>vir/arJndolentia,fenfus doloris pnuatio.
g ITtEvirar» id eñ, equi fene^utem^
h ^ctvKtfTffpnrot^ id eñ, authentica,cui ne-*
quitcontradici. i ^Xv^fya«^
idefiycfficacia.
DHS. ERASMI ROT. COLLQU-
fjuiorumfamliarium finis^
Ayuntamiento de Madrid

DES. ERASMVS ROTERO^
DAMVS, DE VTILíTATE
Colloquiorum ad Lcdorcm,
Ded nunc in omncs C^in om*
nia per uniuerfum orbe graf*
' fatur comitata Turijsv^i^f^
fl^ tutu no fit ullum cmitte
I' rc libru,nifi fatcUitio muniti
Quanq^ quid fatis cßc tutu poßit aduerfus fy^
cophanta moi fum, qui uelut afpis ad uoce mcantantiSyitaad
omne purgatione qjiis iußißi
mam, obiurat altresì Prima pars kuius operis»
quce meaßiit CT no mea, temcritate cuiufdam
erat edita.Quamcàm ingenti applaufu uidcri
exceptam a ftudicßs,alufus fum affciiu uulga
ri adproßäüßudioru.Quandoquidenec me*
dici fcmptr agrotis minißrat falubcrrima,fed
illis nonihil coccdunt ob hoc ipfum, quoduehe
mentcr appctant. Itidem mihi uifum eil,hoc ge
nus illecebris inefcare tenera cctate,qu

EPIST, ERAS. ROT.
tur^élemcnta uelint ut difcere prima : mihi non
arbitror uitio uerti debere^quád fimili ftudio iu
uentutem illeäo, uel ad elegantia latini fermo^
nis,uel ad pietate. Adde qudd bona prudetitc
pars eft,noffè ftultas uulgi eupiditates et ab fur
das opiniones, Eas arbitror fatius ex hoc libtU
lodii fcere,§ experietia,ftultoru maffftra.lAid
tis amara funt grdmatiees preeeepta^Ariftote^
lis Ethiee no eft apta pueris, Tbeologia Scoti
minus,ne uiris quidem admodu utilis ad paran
dum bond mente,(y plurimu habet momenti»
giuftum optimaru reru protinus infeui/fe tene^
ris animis. Et baud fcio an quicq; difcitur feli^
iius,§ quod ludendo difcitur,ER hoc nimirum
fanäißimüfallendi genus,per impoftura dare
beneficili, Laudatur enim medici, quificfallut
^grotos.Et taimen fi nihil hic aliud f; nugatus
fiiilfem,uidebantur laturiinunc quonia preeter
tinguce politiem injperfi qucedam, quce mente
infiruant ad religione, calumniantur,ac perin^
de quafi dogmata Chrifliance profiftionis hic
ferid pronuncientur,ita fyllabas etia ad uiuum
excutiut^ Id ^faciant inique,magis entperjpi
tuum,ubi declararo colloquiorii aliquot no uul*
garem utilitate,Vt enim omitta tot ferias fen^
tentias medijs iocis admixtas,totfabulas,tot hi
ßoriai, tot reru naturas dignas cognitu: In cot
hquio deuifendo loca facra,cohibetur fuperfii
iiofus ^ immodicus quorwidam affeClus, qui
N
Ayuntamiento de Madrid

fmmi pietate eße áucñt uidiße Hierofolymi,
Crhue per tanta terrarU maris^; fpacia currut
fencs epifcopi,reli{ìogregc,qui curar.dus erat:
• hue uiri principes rcMa familia ac ditionc:huc
wariti rcMis domi liberis et uxore,quorü mori
bus ac pudicitiic neccffarius erat ci^ftosihuc a^
io\efcetcsacfcemm

ÍPiSTOLA»
facuUaM mmuyux0nsy

Cíami fan¿iiís Hieronyms, Non mc^gnucR
Hierofú lymisfuiffcyfcd bene uixiße magna eft^
Et tarnen cetate Hieronymi probabile eß, euU
dentiora ueñigia ueterü monumentorü extitiff
f nunc extant. De uotis dijputatione alifs
relincjuoxtantü hoc agit coUoquiüyne quis teme
rè talia uotaßißipiat, Id eße uerum declarant
heec mea uerba:Pr(cßrtim cm domi haberem
uxore integjra adhuc retate Jiberos crfimilii
quee pendebat ex me^et opera mea quotidiana
alebaturicrcívtera quceßquütur»De uotis igi
tur ßißeptis nihil dica, niß quòdßßtmmus eß
fem Pontißx, no admodügrauatè relaxare ob
ßriäos^ in fufcipiendis,quemadmodum fateor
fieri poffe,ut aliquis eüfruäu pietatis eat Hie^
rofolymaúta no dubitarem multis ex rerum cir
cunßantijs dare confiliü,ut eas impcnfaSttem"
pus CT Opera infumerent in alia quce propius
conducüt ad ueram pietate, Ha:c arbitror eße
piaieoq; confiderata multorum uel leuitate,ucl
2gnordtia,uel fuperfiitione, uifum eß fuper ea
re monere iuuentutemineq; uideo quos offende
re debeat hcec admonitio, nifi forte quofdam
iños,quibus charior eil qucefius,quam pietas»,
Ncc illic damno Potificias indulgentias^aut
diplomata,fed taxo ruigacißimü nugatore» qui
nßcogitans quidem de corrigenda uita, totam
^ancoHocarit in codonationib.hwnanis. Hic
fi quis mihi cofidcret,qudta iaäura pietatis na
Ayuntamiento de Madrid
ta fi t

U fit inter mortales,par tim ex corum uîtio qui
proflituut Pontificias induígentias,partim eo*
tum culpa qui illas ficus q; oportet accipiunt,
fatebitur operaprcciu, iuuentutêfiiper hac re
comonitam effi» Veru hoc modo paru confuitu
efi Comißionarijs» Audioyo bone : fi uiri'honi
funtjgaudebut effe monitos fimpíices : fin f otior
efi illis qucefius quàm pietaSyiialeant.
in colloquio de captandis facerdotijs taxo
eos quiKomd curfitantyuenan tur'p facerdotia,
crebro graui iailura tum morii, tum pecunia:
èo'q^deduco fermone, ut facerdos pro cocubina..
legione honorum autorum femet obleüet»
I« mili tis conßßione,taxo facinora mili tu,
CT iffipiam militwn confißionem,tU adolefcen
tes ab eiufmodi moribus abhorreant.
In monitis padagogicis doceo puerum MC<
tecundiam, ac mores atati decoros.
In pietate puerili, nonepijs praceptis im^
huo puerilem animu ad fiudium pietattsìNam
quod quidà arrodebant dc coßßionc,mcrafiât
calumnia,cui iampridcm refpondi. Doceo con*
fißtone effe fufc\piendam,perinde quafi nobis
effet infiituta à Chrifio» Catenìm an id f tfa*
dum, ncc rc filiere efl animus, nec affeuerare:
quod nec mihi fatis perfuafum eftnec alijs pro
hare poßim. Quod autem admoneo degenere
uitce fero deligendo, dc'q; fcligendo facerdote
^^ comittas arcana tua, iudicabam adolefienti
N j
Ayuntamiento de Madrid

hus effe neccffarium, nec uideo cur me deheat
poenitcre. At fic ci'imt pauciores monachi cr* '
facerdotes, Fortaßis crunt, fed meliores. Idem
probabit quifquis uerè monachuseß.Porro qui
uenantur profelytos uel ad prcedam,uel ob fu^
pcrflitionem,digmßimi funt qui omnibus om'^
nium fcriptis traducantur,qu¿ refipifcant.
In comduio prophano no damno coRitutio
nes ecclefice de iciumjsyac deleüum ciboru,fcd
indico fuperßitionem quorundam,qui his plus
tribuuntquam oportet, negligentes corü qucc
magis faciunt ad pietatenv.damno'q; eorum cru
delitatem,qui h^c exigunt ab his, à quibus
clefice mens non exigit. Item eorum pra:poße^
ram fanélimoniam,qui ex huiufmodi rebus cott
demnant proximum.HÎc fi quis reputet quan-»
ta uerce pictatis lues hinc nata fit inter morta^
les,fatebitur uix alim admonitionem effe ma^^
gis neceßariam. Sed hac de re copiofius alias
rejpóndebimus.
In couiuio religiofo càm omnes faciam atic
nos à facris, omneis coniugatos, fatis doceo qua
le dcbcat cße conuiuium omnium Chrißiano^
rum. Ad quam forma fi facerdotes quidatn c/
monachi coßrant fua couiuia, intelligent quan
tum abfint ah ea perßilione, qua conueniebat
illos laicis antcccllere.
In apotheoß doceo quantum honoris debea
tur c^regijs uiris, qui fuis uigilijs bene menti
funt
Ayuntamiento de Madrid

EPISTOLA,
fuHtJeUbcrMusftuJi^s.
Sunt inepti,quibus colloquia proci CTpuA
líT uideatur U}ciuwn,cäm nihil fingi poßit ca^
ßius.Si res honeßa eH matrimoniü, CT proca
ag^re honeßwn eß» Atq; utinam omnes proä
ules eßent, qualemhic fingo, nec alifs collo^
cluifs coirent matrimonia,Quid facias ißis in^
gewjs tetricis, er ab omnibus Gratifs altenis,
quibus impudicum uidetur quicquid amicwn efi
acßßiuwniUeccpuellanegat proco difceßu^
ro ofculum,quo totam uirginitatem illi feruet ü
tibatam* Quid autem nunc uulgd no dant puel
le procisí Deinde no uidcnt q;multa philofo^
phica ßnt inßferfa iocis, de non pr¿ecipitando
€oniugio,de deleüu no foliìm corpora, fed mul
id magis animorLi,de firmitate coniugij,de non
contrahendo matrimonio fine confenfu paren
tum,de cafiè colendo matrimonio,de fanóìè rducandis
liberis:poRremi puella comprecatw
Chrißum, utillius aufpicijs fitßlix conubiwn.
An hcec no conucnit fcire iuuenes^Et qui hanc
leäionem ob lafciuiam putant eße noxiam puc
th, patiuntur illis prcelegi Plauium, Q^face^
tias Pogij. Preclara iudicia»
In uirgine mifogamo deteñor eos,qui ado^
lefcentes aut puellas inuitis parentibus pelli^
tìunt in monaßeriü,abutentes illorum uel fim^
plicitate,ucl fuperfiitione, perfuadentes eis no
^Ifi jpem falutis extra monaßeriaMß talibus
N 4
Ayuntamiento de Madrid

ÏRASMI ROT.
pifcatorihus pknus eft munàuSy nift inmmerâ.
ßicißima ingenia per ißos inßicißme fepe^
iiuntur ac defodiütur uiua, cpicefiiißent elcäa
uafa dominiyfi iudicio ßiwpßffent inßitutü na^
turce congruens,non reâè admonuit at ft quan
do eogar in hoc argumento proßrre quod fen^
tiOißc depingam CT plagiarios illoSyCripßui
mali magnitudine, ut nullus no faßurus ftt me
non ßne caußt hcec monuiße: quanquam CÍMÍIÍ^
ter id quidem à mefaüum eß,ne malis daretur
anfadelinquendi.
In proximo colloquio, no induco uirginem
quce proft ffa mutarit inßitutum, fed qua: ante
peraâam proßßionemredierit ad parentes^
quos habebat optimos.
In Niempfigamo q^multa funt philofophica,
de celandis maritorü uitìjs, de no interrumpen
da coniugum beneuolentia, de farciendis offen
fis,de corrigendis maritoru moribus, de obfe^
quijserga maritos* Qmd aliud docet Plutar^
äu^,Arißoteles,CT Xenophon,nifi quod hic
perf onte uitam quandam addunt orationis
In colloquio militis et Carthuftani,ftmul de
fingo cr infamam iuuenu qui proeurrunt ad
helluiet p'ij Carthuftani uità,quce fine fìudiora
amore no poteß non effe trißis cr inamoena^
In Pfeudocheo depingo quorudam ingenia,
qui nati funt ad mentiendu, quo quidé hominu
genere nihil ex,ecrabilius : utinam effet rarius.
IncoU
Ayuntamiento de Madrid

tn colloquio adolefccntis CT fcorth .nonne
^lupanaria facio cafUi Quid autcm dici po
tuit cfficaciusyucl ad inferendam adolefccntwn
emimis pudicitia curam, uel adreuocandas ah
inßituto no minus arumnofo quam turpi, puel
las ad qucvfium expofitasi Vnica uox comouit
cjuofdam, quod impudica puella hlandiens ado
lefcenti uocat illum fuam mentulam,cum hoc a*
pud nos uulgatißimü ßt etiam honeßis matro
flis. Hoc quifirre no poteft,pro, ntea méntula
fcrihat,mea uoluptas,autß quid aliud mauult»^
In couiuio poético doceo, cuiufmodi deheat
effeconuiuiü inter ftudiofos, parcum,fedftfti^
um CT hilare,conditum literatis fabulis, fine
rixis,ßne obtre(lationc,fine turpiloquip"
In it^uißtionedoceo fummacad^capro
ßßioniSj^id^
docentTheolozi qui^ ^ninon^,inter
cfuos pono CTGerfonem,qüamiíiértñ^
ris ca^t^ino*ldeo porrà fingo perfonam
Lu3)nran^ redeMin cocordiantp
ínter auoTde prcéclptSs articulis oxÉodoxjc
proßjiionis conuerM: etimfìreUquafn inqiá-'
fittonispa^non addtdlipt^ter hcec exul^
ceratißimai
"litjcmlieolíoquio q;mulia uelut in ft)eculo
exhibentur, qua uel fugienda funt in uita, uel
uitam reddunt tranquillami Hcec praftat ado
^fcentes exßftiuis colloquies q^experimentis
N f
Ayuntamiento de Madrid

ERASMI ROT,
difcere, Sócrates philo fophiam è coelo deduxit
in terras, ego philofophiam etiam in lufus,coH
fabulationes, er compo tationes deduxi.Opor
tet enim CT' ludiera Chriftianorum fapere phi
íofophiam.
In Ptochoplufpjs q^multa funt, ad quiC
pores rufticani,rudes chindo di,nihil¿¡; minus
cjuàm paftorcs, poßint fuam uitam corrigerez
Prcetcrea'q; ad tollcndamftultam gloriam ue^
ßium, rurfus ad ccercendam illorü infama qui
monachoru cultü cxecrantur, quaß per fe ma*
la ßt ueßis.Et obiter defcribiturforma,quales
debeant cße monachi, qui per uicos obambu^
lant.Neq; enim admodum multi tales funt,qua
les htc deßribo.
In erudita puella, fmul Paul

lío iepìngmmodwn impoflune* Sic impofttu
fiiit Celcfiino Pont.Romano »Su Bernât delu^
fus iuuenis à monachis.Sic comentitijs oracuhs
CT hodie plurimi dcluduntur»
Ncc minima pars humanaru caÌamitatu ejl
Alcumifticà, qute do ¿iis ctiu cr cordatis uiris
iwponit, adeò morbus hic adlubcfcit,ft cftce cor
npuerit. tìuic affinis eft magia,code nomine,
fed cognomine bLxndicns,naturahs-Similcs im
pofturas taxo in Hippopiano,ct Ptochologia,
rurfus in couiuio fabulojo-Ex his ft nihil aliud
difcerent pucri,quàm latins loqui, quantò plus
laudis mca mcrctur induHria, qui per lufum
ac uoluptatem idfacio,q; illoru,qui mifcrce iuf
itentutiMamme:hr€ptos,hriuhylogcs,Catho
ticontas, CT ftgnificar.di modos ohtrudchantì
\n puerpera,propter naíuraliu rerum cogni
tionnn,q,multa funt meralia de cura matru er^
ga liberos, primùm infantes,moxgrandiores.
' In peregrinatione religionis ergò,taxo iftos
qui per tumultûeiecerïit omnes imagines è tem
plis: rurfus eos qui infaniUt in peregrinati ones
quíe fufcipiütur prcetextu religionis,unde iam
XT fodalitates inuentcv funt* Qm Hierofoly^
meeficerìit, équités aurati uocatur, fecf; ftatres
uocant,CTin die palmaru fenò rem agunt ndi
tulam,fùne tréentcs afinum,ipft non multum
différentes ab afino ligneo, quem trahunt, Id
Sfiati funt qui CompofkUaadierunt.Dentwt
N 6
Ayuntamiento de Madrid

ER.ASMI ROT.
ftiTc fancjdcntur aßfcäibus hominum,at no ß^
rendum quod hinc ßbi uendicant pietatem. No
tan tur CT hi qui reliquias incertas pro certis
oflendunt,quihis plus tribuunt quam oportet,
qui quceßum ex his fordidè faciunt.
In Ichthyopha^a traäo quceftione de con^
ßitutionibus humanis,quas quidd prorfus reij^
ciunt,multu aberrates à reüa ratione : quidam
propemodum anteponunt diuinis legibus:rur^
fus ali) abutuntur CT diuinis cr humanis con^
fhtutionibus ad quceßum ac tyranidem, Conor
itaq; partem utranq^ ad moderationcmtempe^
rare,inerir ens unde natce fint,cr quibus gjra^
dibus hucufq; progreffce conßitutiones huma^
nce,quos cr quatenus obligent,ad quid condu
cant,quantum diftent à diuinis,obiter indicans
prcepoflcra mortaliü iudicia, quibus iam olim
mundus plenus eñ,cr unde totus hic orbis üu
tnultus natus eH. Hcec ideo quoq; trailaui co^
piofius,quo doilis fuppeditarem occaßoneac^
curatius hifce de rebus fcribendi. Nam quce ad
huc prodierunt,no fatisfaciüt curioßs* Tradu^
cere fcortationem,temulentiam,adultcrium, no
perinde ad rem pertinebat, quandoquide hcec
mala nullum fallüt: fed ex his eß peruulum ue
ree pietatis,quce uel non fentiuniur,uel fantli^
monice fallaci jpecie blandiutur. Qjtodß quis
calumnictur,perfonis fordidis affingi Tbeolo"
gicant dijputationr^ab bis talia nm in omnib.
Ayuntamiento de Madrid

EPISTOLA.
iouxuìljs älfputantUTiCr huiufmodi porfonií o*
pus erat familiarius craßiiis^; rem traäaturo*
In Funere,quoniam mors arguere folet Chri
ßianam fiduciam, in duobus idiotis depinxi di^
uerfum mortis genus, uelut imagine uiuapo^
nens ob oculos dißvmilemexcefßm eorum qui
fidunt rebus comentitijs, er quiß>em falutis fi
xerüt in mifericordia domini,obiter taxans di^^
uitum ftultißimd ambitionem,qui luxum ac fu^
perbiam fuam CTultra morte proßrunt,quam
mors faltem debebat außrre:ßmul eorum per^
flringens uitium,qui fui compendi)gratia fiuU
titia locupleta abutuntur, quam ipfi potißimu
debebantcorrigere, Quis enim audebit liberé
monere potentes ac diuites, fi mofutehi, qui fe
profitentur mundo mortuos, palpantur illoru
uitifsiSi nulli tales funt,quales defcripfi, tam
oßenfum eß exemplü quod oportet uitari : fin
uiàgòrefiruntur longè his quce propofuimus
execrabiliora, qui funt cequi, meam agnofcant
ciuilitatem,fuum'q; uitium corrigant,crfi uitio
uacant ipfi, alios peccantes ucl emendent, uel
ioerceant^Nullum ordinem perßrinximus,niß
forte totum Chrifiianifinu infamat, qui quief;
monendigratia dixerit in corruptos Chrißia^
norü mores, Quos tantopere mouethonos or>
dinis, cos in primis compefcere debebant, qui
palàm fadis fuis dehoneßant ordinem, Nunc
(lim illos ut ¿crmms fodales agnofcant, ßr
N 7
Ayuntamiento de Madrid

ERASMI Roti
ueant äc tucantur, quafi ote caufanhir à iene
monente ¡cedi exiñimationcm ordinis^Qmn^
quam qu¿e ratio di¿lat,fic habendam huius aut
illius humance fodalitatis ratione, ut publicant
Chriftianorum utilitatem negligasi
In differentia uerboru ac rerum,taxo pr

piamquaìehahet ìuuenalis. Vatihocagenti,
obortus eR quidam M^ÀHT MÍZTIÚS-, lupus, ut
aiunt, in fabula* Reliquaßre comparata funi
ad uoluptatem, fed non illiberalem. Non hoe
efi dehonefiare or dines,fed erudire.Quapro^
pter omnibus ordimbus cr priuatim CT pu-hlieè
reélius eonfulüifiíerit,fi depo fita quiduis^
calumniàdi rabie, cadidis animis ampleäamur
cmnes quiequid pio fiudio in publica utilitaíc
adfirtur.Alijs alice funt dotes,QT alios alia ca
piunt, mille'q; modis homines trcéuntur ad pie
tatem. Laudata eR luuenci fiudiü, qui facram
Buangeliorü hifioriam carmine prodidit* Nec
fua laude fiaudatus eñ Arator, qui idem ficit
in Aélaapofiolorü. Aduerfus hcereticos titbam
intendit Hilarius,argutaUir Augufiinus, Hie^.
ronymusdialogis pugnat,Prudentiusuario me
tri genere dimicat,Thomas cr Scotus dialeíH
ees ac philofophianus,qud do
(iliores ueniut ad Arifiotele, Multü enim
mouit,quigufiu dedit. Atqui hic libellus,fi tene
ree pubi príelegatur,tradct illos ad nwltas di^
fciplinas magis habilcs,ad po(fticen,adrhetori
een,ad phyficen,ad cthiccn,demum ad ea qute
funt pictatis Chrifiiance. StuUi perforJ fufcepi
fatius ipfi mearu mu encomiafiesfed hue me
N S
Ayuntamiento de Madrid

ER.ASMI ROr.
cofftpuíit, partim quorundam improhitas nihi
non caíumniantiwn,partim ChrijÜana iuuen*
tutis utilitai, in quam oportet omncs omnibus
pudijs incwnbere.
Hac ita cum habeat, omnibus^; qui literas
didicerut perfpicua fint,eft tamen quoddam ho
minum genus mire Hiteon, deputatos appellat
Galli, opinor quid male putati fint, aut certè
plus fatis putati,qui fic pronuciant de meis Cot
loquif's: Opus eJfefiigiendü,prafertim.mona"
chis,quos illi religiofos appelldt,CT adolefcen
tibus, eo quod ieiunia er abjlinentia ecclefia
parui penderentur, beata Yirginis CT fanäo
rum pro ludibrio haberentur fuffragia, uirgi-^
nitas fi coiugio coßratur, nullius effe aut par^
ui momenti:religionis etiam diffuaderetur om^
nibus ingretfus:quod'q; in eo ardua dißiciles^
Theologia quaßiones grammaticulis propo^
naniur,contra flaiuia per magijhros in artibus
iurata» Agno fcis mi leäor Atticam eloquentia*
Vi adpoRremum primo loco refpodeam, quid
artium magiflri proponant grammaticulis,ne*
fcio'.qua traäantur in Colloqu'ifs,de fymbolot
de miffa,de ieiunijs,de uotis,de conßßione,ni*
hil habent Theologica difflcultatis, fed eius
generis funt, ut no oporteat ea quenf, nefcire„
Ei ß pueris praleguntur epißola Pauli, quid
periculi efl,ßgußus quidam illis prabeatur
Tbeologica dijputationisi Adbaccùmnon
igno"
Ayuntamiento de Madrid

ÍPISTOLA,
tgnorent,pueris fophißiccscaniidatis perpíe^
xas de perfonis diuinis ßatim quceßioncs fum
noe difßcidtatis proponi, ne dicam ocio fee fub
tilitatis,cur nolunt pueros hoc difcere,quod ad
tommunem uitam pertinetUamfi putant nihil
rejirre,quid fub qua perfona dicatur,intelh^
cpinor,quàm multa coperiantur in Euangelicis
CT apoßolicis Uteris,quíe fccundü hanc legem
manißßm habent blafphemiam, Multis approbo
ieiuniu,nufquam dafnno. Qui fecus äffe
uerat,eum declarabo impudentißime mentiri^Sed
in vietate puerüi,inqmüt,leguntur hcec
uerba,Cum ieiunio mihi nihil eß negocij, Fin^
ge hcec uerba dia fub perfona militis aut temu
lenti, num protinus Erafmus damnat ieiuniai
Non opinor.Nunc écütur ab adolefcente nodum
adulto,quam cetatem lex no ohßringit ad
ieiunandumiCTtamen is adolefcens prceparat
fe ad iußa ieiunia.Sic enim fubijät : Sed tamen
fi fenfero opus, prandeo coenoif; parcius, qud
me prcebeam alacriorem ßudijs pietatis per
diemßßum.
Abßinentias uero quJm damnem,declardt
hiec uerba quxe funt in conuiuio prophano: In
plerifq; non res, fed animus difcernit nos à lu^
dceis. lili manuahßinebant à certis cibis,uelut
ab immundis CT animu inquinaturis: nos càm
^ntelligamus omnia munda effe mundis, tamen
^

ERASMT ROr¿
fúbémmits, quo magis fit audiens di^o ß>tii^
tut* Nomunq:; mmodcratüfuauiürerumufum
ahßinetiiC moleftia caftigamus*Pauló fdftred
dit rationequare ecclefia mterdixerit efum quù
rundam cibomn: Ommbus, inquit, conducete
Nam tenuib.cochleis aut ranis licebit uefci,aui
tccfas,förrumue arrodere : mediocres detra^
hent nonihil quotidianis obfonijs: quod ft quii
diuites deliciantur hac occafione, fucsgulce im
putent,no incufent cecie fice coftitutione. MoX
íoquor his fimilia» Kurfus aliquanto pdft: Scio
medicis magnopere dammatü eße pifciü efum^
fed fecus uifwn eft maioribus nofhris,quibus oh
temperare religiofm eft.lnibi protinus doceo»
hic uitandum etiam offendieulum infirmorum^
Aequè falfum eft,inColloquijs irrideri fuf
fragia beat

iicit{¡; caflum coniuglum rio multü abefíe ¿lau
de uirgimtatiSycámAuguftimtí patriarcharum
folygamiam anteponat noftro coelibatuu
Quod ob'ijciüt de ingreffu religioniSfquàm
pt maniftftce uanitatis,declarant mea uerba in
-uirgine mifogamoifte enim loquitur uirgo:Da^
ntnas igitur hoc totum uita inftitutü:Reßfon^
det iuuenis, Nequaq; : ueräm quemadmodü nc
núni fuaderi uelim,ut qua fe in hoc uita genus
coniecerit, luéietur emergere, Ua non dubitem
hortari puellas omneis, prafertim indolisge^
nerofa,ne fe temeré eo pracipitent,unde poft
fefe no poßint explicare, Hac eft illius collo-r
quij conclufio, utcunq; certatü cH argumentis.
Obfecro,an hoc eß omnib. diffuadere ingref^
fum religionist Ñon damnaturingreffus,fed
praceps temeritas damnatur.Hac igitur ma-'
litio fe detorquent ad calumniam. At non per*
pendunt q^máta illic difcunt grdmaticuli,qu^
pugnant cum decretis Lutheranorum»
¡n puerili pietate traditur ratio bene ct uti
titer audiendi miffam, Docetur ratio bene CT
ifßcaciter confitendi. Admonetur puer ut an-^
tequam fumat eucharißiam,conßßione purget
animü,lbidem docentur gramaticuli, qua rece
pta funt ufu populi Chrißiani,ciim tamé in fa
cris Hteris non habeantur»haäenus effeferuan
da,ne cui ßmus offendiculo-
In prophano conuiuio doccnturtmagisob^
Ayuntamiento de Madrid

ìmperandm pontifuwn conßitutmihus, ^
mcdicoru confilif'sUantu admonentur,{n ncccf
fitatc ceßarc uigorem conñitutionis human

fuíat cos qui callent elegantia Kontanifermo^
nis,fi cuoluat Hilaria alios^ uctuftos autores»
cofcriet autoritate accipi pro eo quod [chotafiici
uocat ratione perfc^lißimdprincipij, eo^
patri peculiariter tribuunt^CT autoris nomine
fiepe defignant patrem, càm perfiìnas infer fe
confirunt,Än pater reilè dicatur caufa filij, ni
hil mea refirt, càm nunquam eo ucrbo fim ahu
fus,nifi quod illud efi uerißimum, nos de Dfo
non poffe loqui niß uerbis improprifs: nec ma^
gis proprium uerbum eß fons,aut prindpium,
aut origo,quam caufa,
Iam bine mihi perpende leffor, quales fint
interdu,qui fuis fententijs homines pertrahunt
ad incendiü,Nihil turpius quàmreprehendere
quod non intelligas. At ifta quiduis calSniandi
ßbris, quid aliud gignit q; amarulentiaac dißi
diai Quin potius aliena candide interprete^
mur,nec ftatim noftra pro oraculis habere ueli
mus,nce eoru iudicia pro oraculis ducamus,qui
quod legunf nonintclligunt^Wbi in confilio eft
clu^ibi ctecumeftiHdiciü. Pacificator uniuer^
forumß)iritus,qui fuis organis uarijs utitur mo
disyfaciatnos omnes concordes CT unanimes
in fana do ¿Irina, fanólis^; moribus,quo contine
gat pariter ad cœleftis Hierofolymce,quce ne^
fiit ulla dißidia,confortium peruenire.
Anno M^ D. XXVI. Baftlece,
X 11, (alen Junios,
Ayuntamiento de Madrid

I N D E X C
khbatiscrnuditee
pag.s So
icyccfjtci ftuc
coniugium impar*
644
Aicumijlica 406
Amicitia 7 8 7
Apoéeofs Capnionis
tp4
$t7tfOffit0VVffCt ? fiue
abfurda 66j
Ars notoria 7 1 4
àTfotyofhiatios, fiue
taÌorumlufus,6yp
Charon 631
Concio,fiue TAedar^
dus 717
Copice compendium
Couiuium fabulofum
4^8
Conuiuium poeticum
300
Conuiuium propba^
num 093
Couiidum religiofum
Cyclops,fiueEuange
iiopborus 6S9
OLLOQ.
Deambulati 0 19
De captandis facers
dotijs
De itinere 17
De rebus ac uocabu^
lis 614.
Deuaktudine to
De uotis temeré fu^
fceptis 30
Diluculum 699
Diuerforia 28^
Echo 614-
Epieureus 81J
Epithalamium Petri
Aegidij 3S6
Euntes in ludum lite^
rarium 7 9
Execjuiee Seraphicce
767
Exorcifmus 594
y\fovio'Koyícc 540
Herilia iujfa 4^
Hippoplanus 4 1 7
Impofiura 6$S
¡nquifitio de fide.
324
t-^Svcífayí^ 517
Ayuntamiento de Madrid
men'

INDEX C o LLOQ,
emmita nobilitasi
Lufuspucrñes st
Militis cr Cartbu^
fiani 258
Monitoria pcedago^
gica 49
hlaufragiwn 27}
PcrcontantisdomefH
ea zi. Detia^s
ij, Reduccm 17
Peregrinatio 47^
Pbilodoxus 759
Pietas puerilis 63
^cTiUéAiUTÍac^fiue di''
fparconuim, 617
Poüicetis ac mandan
fit 27
Problema 8 0 4
Proci et puella 20 f
PfeudocheicrPhile*
tymi 26S
'vJuY.oXoyicc 42Z
TBjttí-^oyí^íffiot Fran*
cifcani 360
Puerpera 449
WMfÚ'KtOfJ (TVlAzéfftOlf Senatulus 691
id eílyfobrium con^ SforíiCTíííoIfjfen-
uiuiim 708 tis 294
Opulentiafordida Synodus grammatico
rum
Yenatio 77
VendenúsCTfwen^
tis^ 124
eft,abborrensam^
ptìjs 221
258,
BASILEAE» APVD MICH»
ISINGRINIVM
Ayuntamiento / de r. Madrid
r

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid

Ayuntamiento de Madrid