MONUMENTA ORPHANOTROPHII TRIDENTINI - Provincia Tridentina

Giangrisostomo Tovazzi OFM
MONUMENTA ORPHANOTROPHII TRIDENTINI
sive Hospitalis, et Fraternitatis Sanctae Mariae de Misericordia
Descripta
Per F. Ioannem Chrysostomum de Avolano Ordinis Minorum
Reformatorum sancti Francisci
Trento 1802-1804

Prefazione
In una sua lettera al fratello P. Massimo, datata 9 marzo 1802, il P.
Giangrisostomo Tovazzi scrive: “Al Padre Massimo di Volano. Borgo.
Carissimo Fratello S.L.G.C.S.N1 .
Nella sera dello scorso martedì (9 marzo) trovandomi contento d’avere
quasi terminato li miei due Direttori, mi capitò in cella il signor Conte
Girolamo Salvetti, ed a nome anche del signor barone Sigismondo Trentini,
e del signor Leopoldo Ciurletti, presidenti dell’orfanotrofio trentino detto
volgarmente delle Fradaglie, m’intimò di dover fare l’inventario
dell’archivio di quel Pio luogo. Nello stesso tempo venne anche il padre
Provinciale, già impegnato dal detto signor barone Trentini; e quindi
malgrado le mie scuse dovetti promettere di servirli. Sabato2 dunque con un
carro fu condotto a questo convento il menzionato archivio chiuso in quattro
casse3 . Non ho ancora cominciato a lavorare intorno ad esso, volendo prima
spedire li predetti Direttori4 : e non so se arriverò a terminarlo, quantunque
sia intenzionato di farlo in fretta, e corto. Spero, che non lavorerò in vano. Il
Signor Iddio mi doni sanità, e vita. Pregatelo ancora Voi, che mi faccia
questa grazia, mentre io pure con fraterno affetto lo pregherò per Voi,
affinché vi doni di poterlo servire lungamente. Amen. Trento 16 marzo
1802” 5 .
Tale inventario fu iniziato dal Tovazzi il giorno 18 marzo 1802,
interrotto causa l’occupazione del convento da parte dei soldati austriaci
infermi, il 15 settembre 1804; per questo ancora nello stesso giorno il
Tovazzi consegnò alla Confraternita della Misericordia l’intero archivio: si
veda l’aggiunta al numero 138 del pacco 12.
Il P. Giangrisostomo moriva il 5 marzo 1806. Aveva scritto fino al
numero 138 del Pacco 12, pagine 1221, e rimanevano ancora 8 pacchi,
pagine 1221-1224; 1261-1302, compilate dal P. Vincenzo Maria Keller da
Cles (1783-1814) successore del Tovazzi come cronologo della Provincia
francescana trentina, incaricato a continuare il lavoro dal Conte Girolamo
Salvetti Ministro della Fraternità alla fine del 1806; concluse il lavoro il
giorno 2 luglio 1807. Si veda l’aggiunta al numero 138 del pacco 12.
1
*Sia Lodato Gesù Cristo Signor Nostro.
2
Li 13.
3
*accompagnato dal gastaldo Giovanni Betti.
4
*I calendari liturgici per la diocesi di Trento e per i Frati della Provincia di s. Vigilio.
5
*Tovazzi, Epistolario VI, Trento, BSB MS 61, lettera 2211, pp. 3027-3028; cfr. anche Diario
9 marzo 1802, BSB MS 69, p. 2080.
3

Tutto l’archivio regestato è contenuto in due volumi manoscritti della
nostra biblioteca di s. Bernardino n. 12-13 6
***
Ho pensato di trascrivere questi “Monumenta”, pensando che sarebbero
stati senz’altro utili ai ricercatori della storia di Trento e del Trentino,
soprattutto sotto l’aspetto prosopografico; balza infatti ai nostri occhi un
numero notevolissimo di persone altrimenti sconosciute.
Il lavoro di trascrizione e regestazione segue la disposizione topografica
del materia archivistica: lettere da A a XZ; poi seguono i pacchi da 6 a 20.
Per ogni lettera e per ogni pacco la numerazione è relativa al blocco e non
continuata.
Complessivamente sono 943 numeri.
***
In un documento del 1441 era detta “Compagnia della Fradaia de Santa
Maria” 7 . Nell’archivio di tale Confraternita vi è un volume il “Libro
massariale del ricevuto e speso dall’anno 1441 sino al 1484, scritto parte in
italiano, e parte in latino” 8 .
La Confraternita di Santa Maria della Misericordia venne fondata come
associazione a scopo spirituale nel 1444 e curava anche un ospedale con
annesso un oratorio: ricevette l’approvazione papale appunto nel 1444,
come si può vedere nel primo documento della Lettera A, riportato più
sotto. Nel 1454 venne denominata Fradaia Nova e con la rifondazione del
1583 fu trasformata in orfanotrofio femminile con scuole di manifatture
varie in seta. Continuò anche nel secolo XX.
Gli originali sono nella biblioteca comunale di Trento, “Archivi degli
Ospedali ed Istituzioni assistenziali antiche...”.
NB. Le note con asterisco sono state poste dal trascrittore.
6 *Tovazzi Giangrisostomo OFM, Monumenta orphanotrophii tridentini sive hospitalis et
fraternitatis sanctae Mariae de Misericordia descripta, 1802, 2 voll. pp. 1-812; 813-1220.
Continuazione del P. Vincenzo Maria Keller OFM (1783-1814), pp. 1200-1302: Trento, BSB MS 12-
13.
7 *Tovazzi Giangrisostomo OFM, Spicilegium archivi Orphanotrophii tridentini Sanctae
Mariae de Miasericordia, Trento, Trento Biblioteca San Bernardino, MS 14, n. 329, 353.
8 Cfr. Tovazzi Giangrisotomo OFM, Monumenta Orphanotrophii tridentini sive Hospitalis, et
Fraternitatis Sanctae Mariae de Misericordia, Trento Biblioteca San Bernardino, MS 12, Lettera T.
num. 1.
4

Littera A
1. Anno 1444 die 22 augusti Eugenius quartus Papa Communitati, et
civibus Tridenti literas dedit sequentis tenoris: Eugenius episcopus servus
servorum Dei dilectis filiis Communitati, et civibus civitatis tridentinae
salutem, et apostolicam benedictionem. Devotionis sinceritas, quam ad nos,
et romanam geritis Ecclesiam promeretur, ut piis votis vestris, illis
praesertim, quae animarum vestrarum salutem, et cum divini cultus
augmento, pauperum, miserabiliumque personarum utilitatem, et
commodum respicere dinoscuntur, favorabiliter annuamus. Sane pro parte
vestra nobis nuper exhibita petitio continebat, quod vos, qui annis octo, vel
circa iam decursis, in vestrorum peccaminum remissionem, et ad pauperum,
ac infirmorum, necnon aliarum miserabilium personarum civitatis
tridentinae, ad illamque pro tempore declinantium, peregrinorum, et aliarum
personarum huiusmodi necessitatibus occurrendum, quamdam Societatem,
sive Fraternitatem Sanctae Mariae de Misericordia nuncupatam, sub certis,
laudabilibus, et quamplurimum pietatis opera concernentibus
Ordinationibus, et Statutis gubernandam instituistis, ac inter alia, quod
quilibet ad ipsam Societatem aggregatus, nonnullas orationes, Pater noster,
et Ave Maria singulis (sic) dicere, et quasdam ad Dei, et eius gloriosissimae
Genitricis Virginis Mariae laudem caeremonias observare: necnon certis ad
hoc deputatis diebus insimul convenire tenerentur statuistis, et ordinavistis,
et ab inde citra erga infirmos, et personas praedictas elemosinas erogastis, ac
alia in ipsos pietatis opera exercere non cessastis, prout nec cessatis, de
salute propria cogitantes, ac cupientes terrena in coelestia, et transitoria in
aeterna felici commertio commutare, de bonis vobis a Deo collatis,
quoddam Hospitale pauperum sub vocabulo Sanctae Mariae de
Misericordia, cum capella, seu altari sub simili vocabulo infra limites
parrochiae parrochialis ecclesiae Sanctae Mariae Maioris tridentinae
fundare, et construere, ac fundari, et construi facere, necnon sufficienter
dotare proponitis. Quare pro parte vestra nobis fuit humuliter supplicatum,
ut vobis faciendi praemissa licentiam concedere, et alias super his oportune
providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur huiusmodi
vestrum pium propositum plurimum in Domino commendantes, devotioni
vestrae fundandi, et construendi, seu fundari, et construi faciendi Hospitale
cum capella, seu oratorio hiuismodi infra limites praedictos, in loco tamen
ad hoc congruo, et honesto, quem ad hoc duxeritis eligendum, ac Hospitale,
et capellam, seu altare huiusmodi de dictis bonis dotandi, licentiam, necnon
5

ad regimen, et gubernationem capellae, seu altari huiusmodi, postquam
fundatum, et dotatum fuerit, ut praefertur, unum ydoneum sacerdotem
deputandi, et ad vestrum nutum ab illis amovendi potestatem, diocesani loci,
et cuiuscumque alterius super his licentia nullatenus requisita, auctoritate
apostolica tenore praesentium, se speciali dono gratiae concedimus pariter,
et elargimur: iure tamen parrochialis ecclesiae, ac cuiuslibet alterius alias in
omnibus semper salvo. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam
nostrae concessionis, et elargitionis infringere, vel ei ausu temerario
contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem
Omnipotentis Dei, ac beatorum Petri, et Pauli Apostolorum eius se noverit
incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum anno Incarnationis
dominicae millesimo quadringentesimo quadragesimo quarto, undecimo
Kalendas septembris, pontificatus nostri anno quartodecimo.
Bonannus Pro A. de Veneriis.
(L.+P.)
Io. de Mota A. de Strata.
Extra Io. de Novaria scripsit: Bulla concessionis construendi capellam
Frataliae novae Sanctae Mariae.
2. Anno 1444 die 12 novembris Romae Papa Eugenius quartus
Indulgentiam unius anni, et quadraginta dierum concessit porrigentibus
manus adiutrices ad constructionem Hospitalis tridentini beatae Mariae de
Misericordia, literis ad triennium tantum valituris, et non mittendis per
quaestuarios districtus, in quibus dicitur: “Cum itaque sicut accepimus,
dilecti filii cives, et habitatores civitatis tridentinae, infra limites parrochialis
ecclesiae Sanctae Mariae Maioris tridentinae, quoddam Hospitale in
honorem, et sub vocabulo beatae Mariae de Misericordia pro pauperum, et
infirmorum, aliarumque dictae civitatis, et ad eam declinantium
miserabilium personarum, ac peregrinorum receptione, atque gubernatione,
de bonis a Deo sibi collatis, de novo cosntruere, et aedificare proponant, nos
cupientes, ut Hospitale praedictum quantocius construatur, et perficiatur”
etc.
3. Anno 1448 die 15 novembris, Tridenti Iohannes episcopus
brixinensis Indulgentiam quadraginta dierum concessit devote visitantibus
capellam Hospitalis Sanctae Mariae de Misericordia nuncupati, erectam, et
sub limitibus parrochialis ecclesiae Sanctae Mariae Maioris civitatis
tridentiane sitam, in festivitatibus Nativitatis, Circumcisionis, Epiphaniae,
Palmarum, Coenae, Parasceves, Resurrectionis, et Ascensionis Domini:
Trinitatis, et Corporis Christi: necnon Nativitatis, Purificationis,
Annunciationis, et Assumptionis Sanctissinmae Mariae Virginis: omnium
6

Apostolorum, ac anniversarii dedicationis dictae capellae. Item erogantibus
elemosinas pro refectione, et sustentatione pauperum, infirmorum, et
peregrinorum in dicto Hospitali degentium, et receptorum, ac pro ipsius
Hospitalis, et capellae restauratione, et conservatione: aut in suis testamentis
eidem Hospitali ad haec aliquid de suis bonis legantibus. Huiusmodi autem
Indulegntiam concessit, dummodo ad id consensus accesserit diocesani.
Pendet sigillum cereum rotundum.
Anno 1449, indictione duodecima, die 15 iunii, pontificatus Nicolai
Papae quinti anno tertio, Tridenti Iohannes Carvajal sancti Angeli diaconus
cardinalis, in Germaniae, et nonnullis aliis partibus apostolicae Sedis a
latere Legatus specialiter deputatus, visitantibus capellam Hospitalis
Sanctae Mariae Misericordiae sitam infra limites parrochialis ecclesiae
Sanctae Mariae Maioris Tridentinae diocesis, in Nativitatis, Circumcisionis,
Epiphaniae, Resurrectionis, Ascensionis, Pentecostes, et Corporis Domini
nostri Iesu Christi: necnon in Nativitatis, Annunciationis, Purificationis,
Conceptionis, et Assumptionis beatae Mariae Virginis, ac Nativitatis beati
Iohannis Baptistae, Petri, et Pauli Apostolorum,, ac Apparitionis, et
Basilicae Sancti Michaelis Archangeli, et ipsius capellae dedicationum
festivitatibus, omniumque Sanctorum celebritate: manusque adiutrices
porrigentibus ad reparationem, conservationem, et augmentationem calicum,
librorum, et aliorum ornamentorum dictae capellae, centum dies
Indulgentiarum concessit literis perpetuis futuris temporibus duraturis, et
sigilli oblongi appensione communitis.
5. [An. 1449 circiter] 9 . Anno, mense, die, ac loco non notatis, Frater
Iohannes de Capistrano Ordinis Minorum in omnibus partibus cismontanis
quoad Fratres de Observantia nuncupatos Vicarius generalis, nobilem virum
ser Melchiorem de Oleo civem tridentinum, ac Hospitalis novi Virginis
Mariae massarium, totamque Frataliam eiusdem Hospitalis tam virorum,
quam mulierum, praesentem, et futuram, ad Confraternitatem suam, et ad
universa, et singula suae Religionis suffragia in vita recepit pariter, et in
morte, plenam eis participationem omnium carismatum, et spiritualium
bonorum, videlicet Missarum, orationum, suffragiorum, officiorum
divinorum, ieiuniorum, abstinentiarum, poenitentiarum, peregrinationum
etc. gratiose conferendo.
In fine est: Fr. Iohannes supradictus manu propria me subscripsi:
pendentque sigillum cereum oblongum cum inscriptione: Sigillum Vicarii
Generalis Ordionis Minorum Citramontani. Porro idem Sanctus Ioannes de
9 In margine.
7

Capistrano, qui praedicavit Tridenti anno 1438 et anno 1439, decessit
Villaci in Pannonia anno 1456 et Sanctorum catalogo adscriptus fuit anno
1690, extitit Vicarius generalis Ordinis Minorum quoad Fratres de
Observantia, Sorores Sanctae Clarae, ac Religiosos tertii Ordinis de
Paenitentia s. Francisci, ab anno 1443 usque ad annum 1446 et iterum ab
anno 1449 usque ad annum 1452. Melchior autem ab Oleo, filius ser
Dominici, fuit undecies civitatis tridentinae septemvir, sive unus ex septem
consulibus, ab anno 1418 usque ad annum 1469 10 .
6. Anno 1472 die 17 maii Ferrariae in Capitulo, Frater Zanetus de Utino
sacrae theologiae magister, atque totius Ordinis s. Francisci generalis
Minister, nobilem virum, et dominum Christophorum de Morlenis, totamque
familiam eius tam virorum, quam mulierum, praesentem, et futuram, ad
Confraternitatem suam, et ad universa, et singula suae religionis suffragia in
vita recepit pariter, et in morte, plenam eis participationem omnium
carismatum, et spiritualium bonorum, videlicet Missarum, orationum,
suffragiorum etc. gratiose conferendo.
Subscripsit: Fr. Zanetus Generalis concedit: pendetque sigillum cereum
oblongum. Christophorus de Murlinis fuit consul Tridenti an. 1452, 1455,
1463; consul primarius anno 1472 et iterum consul an. 1477. Nulla hic est
mentio Frataliae novae Hospitalis S. Mariae de Misericordia.
7. Anno 1494, indictione duodecima, die veneris 14 martii, Tridenti
Frater Agabitus de Manardino Procurator, et Commissarius sacri, et
apostolici Hospitalis sancti Spiritus in Saxia de Urbe, iuxta tenorem
literarum apostolicarum dicto Ordini, et Hospitali, ac eorum membris
concessarum pro substentatione pauperum, infirmorum, et infantium
expositorum, ac etiam puellarum nubilium maritandarum ex diversis mundi
partibus ibi confluentium, et commorantium, Fratres, et collegiatos in
Fraternitate nova sanctae Mariae de Misericordia Tridenti, nominatim
recensitos, in Fraternitatem dicti Ordinis, et Hospitalis recepit tam in vita,
quam post mortem, faciendo omnium Missarum, vigilairum, orationum,
ieiuniorum, Indulgentiarum, ceterorumque omnium quorumqcumque
bonorum, et beneficiorum, quae per Fratres dicti Ordinis fiunt, et fient in
perpetuum etc. eos participes, et consortes in aeternum.
Pendet sigillum cereum oblongum. Fratres autem et collegiati tridentini
sunt hi.
10 *Il documento contiene la concessione di “Fratellanza” spirituale.
11 In Margine: 180/315: cioè: 135 uomini notato prima e 180 donne.
8

Miser Pre Alesandro nostro
pievano.
Miser Iori de Preda Piana.
Miser Mathe de Castelo Barcho.
Miser Vilio de Pho nostro
Ministro.
Miser Steffano de Cazuffo.
Miser Andrea di Facini
Sier Zuhanino da Lasino.
Maistro Vilio de Marcholino.
Miser Pre Philipo de Cremona.
Sier Iacomo del Bon.
Maistro Mafe de They.
Thomas del Passera.
Lorenzo da Chalavino.
Francescho de Zuliano.
Maistro Pero Sartor al Canton.
Zuhan da la Pergola da Sancta
Croxe.
Sier Zuhan da Chalavino nodaro.
Vili de Rizo.
Maistro Francescho da le
Scudelle.
Piero Vesentino.
Zuhan da Comai da Sancta Croxe.
Miser Steffan da Thon.
Zuhan de Garnia de Voltolina.
Bertolame de Antonio da Levigo.
Bertolame Campanar.
Tomasin da Landrona.
Francescho da Deno.
Ambroso Tesaro.
Ambroso de Petro Buso.
Ser Iacomo da Pho.
Maffe Molinaro.
Bernardino del Furlano de Pho.
Iacom de Daniel.
Piero da Thei Sartor.
Maistro Piero Parolaro.
Benedet Ferraro.
Andrea de Gavardino.
David Parolaro.
Bernardin Gobeto.
Piero de Mariol.
Piero de ser Ambroso de Pero
Buso.
Vili de Flahon.
Iacomo Marangono.
Maistro Iori Pelizaro.
Dorigo de Garniga.
Miser Vili Sotimperger.
Berto Cartanel.
Pero Antoni da Coredo.
Ser Francescho da la Sale.
Bertolame Fornero.
Salvador Sartor.
Azalino Seraduraro.
Zuhan Neser.
Marco da Perzen.
Maistro Andreata Verones.
Sier Lucha de Fostino.
Gothardo de Pissavacha.
Antoni Fasolo.
Pero da le Calze.
Alessi Bergamascho.
Sier Baptista Cariolo.
Maistro Zuhan Stetner.
Maistro Andrea Folador.
Maistro Bolfgong Caliaro.
Dorigo da Pissavacha.
Zuhanantoni de Zuhanin Sartor.
Domenego Scarpateto.
Sier Bernardin Gelfo.
Zuhan Molinaro.
Bastiano de Folegno.
Maistro Antoni Ciroicho.
Tome dito Gata amalada.
Andrea de la Meliana.
Michel Sonzino.
Cristoffol de Valchamonega.
Vizenzo de Sandrino.
Ambroso de la Valdesol.

Franecscho Parolaro.
Maistro Iacomo da Deno.
Iacomo Tessaro.
Domenego da la Val de Bon.
Salvador dal Gambaro.
Andrea Marzaro.
Domenego dal Melta.
Zuhan da Archo.
Felipo Tessaro.
Marco de la Vinitiana.
Ognaben da Gardumo.
Martin da Valchamonega.
Antoni da Stenego.
Marin Caliar.
Sicco dy Sichi.
Michel Tessaro.
Nicola da Pe de Castelo.
Piero da la Berlina.
Steffan de Calapin da la Portela.
Zuhan de Delai da Banal.
Zuhan Marangon.
Maistro Manfe de Sandrino.
Maistro Zuhan Sartor.
Aldrigeto da la Berlina.
Sier Girardo Spon.
Marin da Banal.
Bernardin Scarpion.
Biasi da la Canova.
Zuhan de Albertino.
Sier Trentin de Bonapas.
Pasqual de la Fiorenza.
Mathe de Vili de Rizo.
Bertolame Castaldo.
Steffan de Steffan da Ravina.
Antoni de la Fiorenza.
Piero.
Antoni Polenton dal Canton.
Thomas dito Supa.
Francescho de la Fiorina.
Sier Iacom da la Spada.
Maistro Lenzo Pelizaro.
10
Prete di Besagni.
Antoni da Banal.
Zuhan Bechalet.
Iori Gusella.
Francescho Pevrada.
Antoni da Villa Francha.
Sier Zuhan Antoni de Zelemia.
Sier Nicolo Aprovino.
Maistro Bertolame Selar.
Lenardo Buffa da Soramonte.
Ambrosin Seraduraro.
Domenego Molinar.
Domenego de Mathe Lanza.
Zuhanino de la Fornera.
Anroni de Benedet Ferraro 12 .
Madona Aldrigetina nostra
Ministra.
Madona Masenza fiola de la
sorascrita.
Madona Chorona de Maleferatis.
Antonia Falazarda.
Antonia de Rigeti.
Madona Bona da Rezio.
Madona Masenza da Rezo fiola de
la sora scrita.
Bevegnuda del David.
Chaterina del Passera.
Dorathia de Bertholame Tessadro.
Madona Franceschina Dona de
Sier Zuhan da Brezo.
Madona Beatris de Preda Piana.
Madona Lucia da Terlago.
Madona Antonia da Lizana.
Madona Chaterina da Serignan.
Madona Ana Dona de Sier
Antonio Cariol.
Madona Maria quondam de Sier
Luchin.
12 In margine: 135.

Dona Benasuda quondam de
Sicher
Dona Pedercina da Comay.
Antonia Fornera.
Antonia de Cristoffol Scarpion.
Agnola de Antonio da Voltolina.
Chaterina de Mathe Segador.
Agnes Dona fo de Maistro
Gironimo.
Malgarita da They, e
Domenega so fiola.
Malgarita da Flahon.
Madalena di Murari.
Maria de Cristoffol da Mez.
Nastasia de Maffe da Costa.
Maria de Maistro Comin.
Madona Dorathia Dona fo de
Misser Thome Tabarello.
Dorothia de Donà da le Berete.
Tarsia de Martin da Pomarol.
Dorothea de Maistro Lucha.
Malgarita de Thomas Gobeto.
Barbara Fornera.
Bevegnuda Hospedalera.
Madona Paula da Molven.
Dona Maria de Bernardin Gelfo.
Dona Antonia de Pero Parolaro.
Dona Lucia de ser Steffan da
Chazuffo.
Dona Richadona de ser Trentin da
Caden.
Dona Francescina Del Trobar.
Dona Iacoma Maistra da Scola.
Polissena so fiola.
Mathea Dona de Sier Gratiade
(sic) Galesso.
Anna de Domenego Melta.
Isabeta da la Spada.
Antonia so Nora.
Bonafemena de Scalcho.
Bona de Bastian da le Spere.
11
Speranza de Zuhan Marangon.
Masenza de Mafe da They.
Isabeta Dona del Anzo da Maran.
Chaterina Dona de Andrea de la
Misiana.
Dona Agostina de Ser Zulian da
Cazuffo.
Madona Antonia Dona de Maistro
Archagnol Medigo.
Antonia de Maistro Martin Sartor.
Chaterina de Cristoffol Bressan.
Chiara de Antoni Ferrar.
Fior de Laba.
Fior de Antoni Fasol.
Maria de Iacomo de Danielo.
Zuhanina de Pero de Pedertzolo.
Biada de Marcho da Perzen.
Madona Agnola da Thon.
Madona Agnola Dona de Sier
Pelegrino di Busi
Valentina so Neza fiola de
Ambros.
Bevegnuda de la Cilia.
Dona Francescha Dona quondam
de Ser Cristoffol da Caden.
La Vesentina del Borgo.
Madona Maria Mare del beato
Simone.
Zuhanina da Chagno.
Libera de Domeneg del Moro.
Maria de Maistro Salvador Sartor.
Malgarita de Martin de
Valchamonega.
Bevegnuda da la Berlina.
Dona Ursolina de Ser Nicolo
Morzant.
Chaterina de Pero Pas.
Felipa de Marin Caliaro.
Felipa del Feltrino.
Maria de Maistro Zuhan Stuaro.

Bertholamea de Maistro Nicolo
Horeves.
Malgarita de Maistro Giroldo
Stazoner.
Madalena de Sonzin.
Antonia de Zuhan Pero Feraro.
Chaterina de Dorigo da Molven.
Isabeta de Ambros Tessadro.
Mobilia del Faci.
Chatarina del Mazuchelo.
Tomasina da Castel Barcho.
Chaterina Gusela.
Maria de Pero Rosso.
Lucia de Pero Vesentino.
Boneta del Coies.
Iacoma de Francesco da le
Scudele.
Domenega de Cristoffol Molinar.
Chaterina de Agostin de
Voltolina.
Orsola Dona de Bernardin
Furlano.
Madona Chaterina di Fedrisi de
Osana.
Antonia de Andrea Tessaro.
Maria de Zuhan Bechalet.
Margarita de Francesco Parolaro.
Maria de Andreata.
Margarita de Domenego de la Val
da Bon.
Oliana Nora de Maffe Sartor.
Silvestra quondam de Michel da
Pou.
Fiordiana del Peton.
Lucia de Soncino.
Madalena de Michel Marangon.
Anna de Bernardo Parolaro.
Margarita di Caliaroti.
Fomea de Berton.
Malgarita de Maistro Zuhan
Sartor.
12
Chaterina de la Pasibona.
Donada de Domenego Molinaro.
Magdalena de Thomasino.
Vinante de Dorigo da Gardum.
Anna Fornera.
Anna da Bon martin.
Antonia de Pero di Zuhanei.
Betina de Iacomo del Bon.
Dorothea de Laidelpas.
Fiorenza del Borgo.
Gnese de Pero Zizo.
Chaterina de Bertolame Caliaro.
Maria so Nora.
Lucia de Alessi Bergamascho.
Maria de Vili de Rizo.
Crestina de Ser Lucha de Fostin.
Malgarita da la Berlina.
Malgarita de Ser Nicolo Morzant.
Dona Francescha de Aliprand
Cibichin.
Annunciada quondam del
Cristele.
Pasqua de Antonio Banalo.
Antonia de Marcho Caliaro.
Madalena de Furlan da Pou.
Zuhanina Zelemia.
Honesta de Andrea Marzaro.
Nicolina so Mare.
Agnese de Mathe Lanza.
Lucia de Lorenz da Calavino.
Maria de Maistro Iorio
Hospedalero.
Steffana da la Portella.
Bernarda de Scarpateto.
Chaterina de Stevan Moiolaro.
Madalena de Stevan Moiolaro.
Malgarita del Supa.
Margarita del Fachinelo.
Domenega de Maffe Molinaro.
Dona Biancha quondam de Ser
Iacomo Mirana.

Bevegnuda de Cristofol Molinaro.
Maria Fantescha di Calapini.
Maria Soror de Bertolame Forner.
Margarita de Antoni de la
Masenza.
Margarita de Ser Vili da Pou.
Madalena de Zuhan Antoni
Sartoro (sic).
Osana de Antoni de Vila Francha.
Honesta de Lanza.
Zuhana da Comay.
Dona Margarita de Zanot.
Zuhanina de Zuhan Supa.
Chaterina de Iacomo da Rovre.
13
Lena del Gobet.
Fomeia de Carlo da Montagna.
Chaterina del Bon massar.
Maria de Iavarina.
Zohana de Sandri da Cognola.
Bernarda di Pompeati.
Gnes di Nicolo Pizinino.
Madalena de la Val.
Brida de Marchabruno.
Zuhana di Paternostri.
Madalena Pevrada.
Maria de Domenego di Murari.
Magdalena de Felipo Tessaro.
Lucrecia.
8. Anno 1584 die 28 iulii Silvius de Prato canonicus, et Vicarius in
spiritualibus generalis Tridenti, emisit sequentes literas encyclicas:
Silvio di Pratto, signore di Segonzano, canonico di Trento, in spirituale
Vicario Generale etc. A tutti li rettori di Chiese parrochiale, et sacerdoti
curati, et non curati nella città di Trento, et ville circa vicine constituti,
desideriamo salute nel Signore etc. Crediamo assai placar la ira d’Iddio, et
farselo veramente propizio, quando cum saluberrime esortazioni svegliamo
le mente de fedeli suoi alle pie opere di carità: et quelle a sua divina
pensiamo esser più gratte, quanto più se avicinano al honore divino, et
amore del prossimo. Essendo adunque ragunati per opera pia da sesanta
figlioli, et figliole nel Hospedale della Fradaia nova di Trento, che andavano
dispersi. dove se gli insegna el viver cristiano, et qualche arte, quali non
possono esser sostentati constantemente da quello pio loco per esser gravato
di fabriche, et altre spese per queste creature. Et accioché questa opera tanto
cristiana, per diffetto del viver non manchi, per questo comandiamo a
ciascuno di voi in virtù di santa obedienza, che quando venirà da voi el
cercante per queste creature, vogliate caldamente raccomandarle a vostri
populi, et esortargli a fare large elemosine a queste creature, accioché con
questo mezo ottimo se aquistino la grazia d’Iddio, e la gloria del Paradiso.
Datum Tridenti sub sigillo officii die 28 iulii 1584.
Nicolaus Clusolus cancellarius de mandato.
9. Anno 1608 die 15 iulii Paulus Papa quintus concessit plures
Indulgentias confratribus Hospitalis Orphanorum ecclesiae Sanctae Mariae
Misericordiae Tridenti sequentibus literis: “Paulus episcopus servus
servorum Dei universis Christi fidelibus praesentes literas inspecturis

salutem, et apostolicam benedictionem. Considerantes nostrae mortalitatis
fragilitatem, et humani generis conditionem, districtique severitatem iudicii,
praecupimus fideles singulos iudicium ipsum bonis operibus, et piis
precibus praevenire, ut per illa eorum peccata deleantur, ipsique aeternae
felicitatis gaudia facilius consequi mereantur. Cum itaque sicut accepimus,
in ecclesia sanctae Mariae Misericordiae tridentina una pia, et devota
utriusque sexus Christi fidelium Confraternitas sub invocatione Hospitalis
Orphanorum dictae ecclesiae ad Dei Omnipotentis laudem canonice, non
tamen pro hominibus unius specialis artis instituta existat, cuius dilecti filii
confratres quam plurima pietatis, charitatis, et misericordiae opera exercere
consueverunt, nos cupientes, ut ipsi, ac pro tempore existentes dictae
Confraternitatis confratres in huiusmodi piorum operum exercitio
confoveantur, ac magis ad ea imposterum exercenda, necnon alii Christi
fideles ad dictam Confraternitatem ingrediendam peramplius invitentur, et
dica ecclesia in debita veneratione habeatur, ac ab ipsis Christi fidelibus
congruis frequentetur honoribus, illique eo libentius ad ecclesiam huiusmodi
devotionis causa confluant, quo ex hoc dono coelestis gratiae uberius
conspexerint se esse refectos, de Omnipotentis Dei misericordia, ac
beatorum Petri, et Pauli Apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus et
singulis utriusque sexus Christi fidelibus vere paenitentibus, et confessis,
qui dictam Confraternitatem de cetero ingredientur, die primi eorum
ingressus, sui sanctissimum Eucharistiae Sacramentum sumpserint, ac tam
ipsis, quam ad praesens, et pro tempore existentibus dictae Confraternitatis
confratribus et vere paenitentibus, et si id fieri potuerit confessis, ac sacra
communione refectis, vel saltem contritis, in eorum mortis articulo nomen
Iesu corde, si ore nequiverint, invocantibus pariter vere paenitentibus, et
confessis, ac sacra Communione refectis, qui ecclesiam huiusmodi in
festivitate Circumcisionis Domini nostri Iesu Christi a primis vesperis usque
ad occasum solis diei festivitatis buiusmodi singulis annis devote
visitaverint, et ibi pro sanctae matris Ecclesiae exaltatione etc. pias ad Deum
preces fuderint, plenariam omnium peccatorum suorum Indulgentiam, et
remissionem apostolica auctoritate tenore praesentium concedimus, et
elargimur. Necnon ipsis confratribus similiter vere paenitentibus et
confessis, ac sacra Communione refectis, qui ecclesaim praedictam feria
secunad Resurrectionis dominicae, ac in Pentecostes, necnon Nativitatis
Domini nostri Iesu Christi, ac Purificationis beatae Mariae Virginis
festivitatum diebus etiam devote visitaverint, et ut praefertur oraverint,
septem annos, et totidem quadragenas. Postremo eisdem confratribus
quoties divinis officiis in eadem ecclesia more confratrum celebrandis, aut
Congregationibus publicis, vel secretis pro quocumque opere pio exercendo,
aut processionibus quibuscumque de licentia Ordinarii celebrandis, et
14

sepeliendis mortuis officiose interfuerunt, aut ipsum sanctissimum
Eucharistiae Sacramentum, dum ad aliquem infirmum defertur,
associaverint, vel qui hoc facere impediti campanae ad id signo dato genibus
flexis semel orationem dominicam, et salutationem angelicam pro eodem
infirmo recitaverint, vel pauperes peregrinos hospitio exceperint, aut pacem
cum inimicis composuerint, vel quinquies orationem, et salutationem
praedictas pro animabus confratrum eiusdem Confraternitatis in Dei
chariatte defucntorum recitaverint, aut demum aliquem ad viam salutis
reduxerint, et ignorantes Dei praecepta, et quae ad salutem sunt, docuerint,
toties pro quolibet praemissorum piorum operum sexaginta dies de iniunctis
eis, aut alias quomodolibet debitis paenitentiis, auctoritate, et tenore
praedictis, misericorditer in Domino relaxamus, praesentibus perpetuis
futuris temporibus duraturis. Volumus autem, quod si dicta Confraterniats
alicui Archiconfratrnitati aggregata sit, vel imposetrum aggregetur, seu
quavis alia ratione pro illius Indulgentiis consequendis, et de illis
participandis uniatur, seu alias quomodolibet instituatur, priores, seu quaevis
aliae liteare praeter praesentes, nullatenus ei suffragentur, se ex tunc prorsus
nullae sint eo ipso. Quodque si confratribus praedictis ratione praedictorum,
vel alias aliqua alia Indulgentia in perpetuum, vel ad certum tempus nondum
elapsum duratura per nos concessa fuerit, eaedem praesentes nullius sint
roboris, vel momenti. Datum Romae apud Sanctum Marcum anno
Incarnationis dominicae millesimo sexcentesimo octavo, idibus iulii,
pontificatus nostri anno quarto.
Boldrinus”.
Visa, et approbata Tridenti die 9 augusti 1608.
Petrus Bellus Vicarius Generalis etc.
10. Anno 1619 die undecima iunii reverendus dominus Gaspar
Scottonius mansionarius ecclesiae cathedralis tridentinae in suo testamento
capitulo 17 reliquit alla Casa delle Fradaie delle cittelle il quadro del suo
altarino con l’adornamento addorato, il quale fu benedetto sotto la
benedizione di santo Carlo Boromeo. Quod quidem capitulum descriptum
fuit da Gasparo Gorno della Fradaia nova Vicario adì 19 luglio 1619.
11. Anno 1735 die 18 octobris Tridenti nella pia Casa delle Orfanelle
Viam Crucis erexit Frater Iacobus Antonius de Calliano Ordinis Minorum
Observantium Reformatorum s. Francisci delegatus sui superioris
provincialis, petente domina Teresia Gorella priorissa, cum praevia licentia
celsissimi, ac R.mi D.D. Dominici Antonii episcopi tridentini et assensu
plebani Petri Iosephi Mannetti quum dicti pii loci Minister esset l’Ill.mo
signor Francesco Antonio Sizo.
15

Lettera B
1. Anno 1583 Leonardus Michelettus scribere coepit Catalogo delle
putte ricevute dalla Fradaia nova detta della Misericordia. Nel anno li
governatori della medesima stabilirono di fare due scole appartate, una cioè
per li fanciulli, ed una per le fanciulle: per le quali elessero tre maistre
Donna Margarita Bonina, Donna Isabetta di Zuan dal Pan, e Donna Iustina
d’Arco. Molte fiole adì 17 luio, giorno di domenica, vestite di camisoti
turchini, corde bianche per capo, e scarpe a spese della Fradaia, furono
condotte in s. Maria Maggiore, dove fu cantato un Vespro solenne con
l’intervento di quasi tutto il popolo, finito il quale furono accompagnate con
una solenne processione fino alla casa della Fradaia, insiem con li figlioli,
cum iubilo. Intervenne a così fatta funzione una gran parte del clero di Santo
Vigilio, delli reverendi, e nobili signori canonici, magnifici signori
locumtenenti, magnifici signori consoli, e gentiluomini dell’uno e dell’altro
sesso, i quali lasciarono alla detta casa un’elemosina di circa venti ragnesi.
Furono governatori della Fradaia in tal anno li signori Niccolò Chiusole
Ministro, Sigismondo Galasso Vicario, Antonio Iob sindico, e Melchiore
Marazoni massaro, con sette consiglieri, uno de’ quali fu il soprascritto
Leonardo Michelotto.
2. Anno 1583. Ordini fatti per li domini governatori della Fradaia nova
di Santa Maria della Misericordia di Trento, per accettare nella casa loro li
poveri figlioli, e figliole, che vanno mendicando per la città. Confermati
dall’Ill.mo, e R.mo signor Lodovico cardinale Madruzzo vescovo di Trento
in Consiglio li 14 ottobre 1583 colla soscrizione di Giorgio Alberti
cancelliere.
3. Ordini da servarsi dalle orfane della Pietà di Verona. Sembrano
trascritte dal mentovato Leonardo Michelotto.
4. Capitoli antichi de’ Fratelli, e Sorelle della Fraternità di Santa Maria
della Misericordia di Trento. Sono divisi in capitoli 25.
5. Ordine da osservarsi dalle orfane della Fradaglia l’invernata per il
buon governo. È diviso in dieci capitoli, scritti, e dati da osservarsi alla
maestra li 7 ottobre 1637.
6. Ordini, e regole appartenenti alla maestra, e custodia delle creature
orfane nella casa di s. Maria della Misericordia, detta la Fradaia nova in
16

Trento. Fu consegnato questo libro alla nuova Priora, e maestra Madonna
Antonia moglie di misser Francesco di Franzi etc. li 29 settembre 1609.
7. Ordini, capitoli, e statuti della Fradaia, overo Fraternità Nuova de
Santa Maria della Misericordia della magnifica città di Trento, ad instanzia
di Paolo Ferabò ferraro trascritti per me Prospero Mario da Borme de
Valtellina, ora scrittore in Trento 1580. In sostanza sono come li riferiti nel
libretto segnato B. 4. Hanno un capitolo di più, e qualche picciola altra
variazione.
8. Memoria delle opere fatte nel fodrar la stua de la Fradaia nova de li
orfani da Domenico di Murari marangone l’anno 1622 e de’ denari datigli
dal signor Gasparo Gorno.
9. Legati lasciati alle orfane della Fradaia della Misericordia da diversi
negli anni 1618 e seguenti sino all’anno 1630.
10. Memoria delli dinari cavati dal bussolo della cerca delli putti della
Misericordia della Confraternita nova da Migo delli Amichi, e Leone Gorno
rettori della dita Confraternita nell’anno 1586 continuata da più mani sino
all’anno 1608, riferendosi anche i danari cavati dal zocco posto nella
cappella della Confraternita nova: dal zocco di preda posto nella giesia della
dita Fradaya: dalla cassetta posta fora della giesia. Si nota,che l’anno 1586
nel bussolo solo fu trovato uno scudo di oro; ed una doppia Iustina.
11. Nell’anno 1617 li 29 dicembre il salario annuo del reverendo sig.
cappellano della Fradaia nova degli orfani fu accresciuta di sei ragnesi, e
così fu ridotto a ragnesi quaranta da pagarsegli in quattro volte, cioè nelle
quattro Tempore. Tanto registrò Gasparo Gorno Vicario della Fradaia.
12. Nell’anno 1623 gli otto di maggio il prete Niccolò Torresani dottore
accettò di essere cappellano della Fradaia nova, con certi patti qui espressi,
tra’ quali uno è di assistere nel primo giorno dell’anno, festa maggiore
dell’Oratorio, e col salario di ragnesi cinquantacinque.
13. Ordini, e capitoli per il buon governo della Fradaglia nova delle
orfane di Santa Maria della Misericordia di Trento.
14. Ordini, e capitoli spettanti all’officio delle signore Ministra, e
Vicaria per il buon governo delle orfane, e cose domestiche della casa.
17

15. Regole da osservarsi nella casa delle orfane, ovvero officio della
Priora, e compagna.
16. Locazione delli novi Priori nella Fradaia nova degli orfani e delle
orfane di Trento fatta nell’anno 1609 a Misser Francesco di Franzi, e Donna
Antonia di lui moglie.
17. Libro degli officianti salariati nella casa di s. Maria della
Misericordia, detta la Fradaglia nova degli orfani di Trento, nel quale
appaiono ancora le Messe, gli Offici, le processioni, e le altre festività, che
si celebrano nella chiesa di detta casa in tutto l’anno, cominciato nel 1605 e
finito nel 1623.
18. Suppliche di putti, e putte per aver luogo nella casa della Fradaglia
della Misericordia di Trento dall’anno 1609 sino all’anno 1649.
19. Altre suppliche di putte, o sia orfane, per esser ammesse tra le altre
nella casa della Fradaglia, dal 1614 sino al 1635.
Lettera C
1. Anno 1569, indictione duodecima, die martis 20 septembris, Tridenti
in Contrata Macelli, praesentibus domino Ioanne Baptista Columbino
notario, domino Gallo de Gallis, et domino Leonardo Michelotto omnibus
civibus Tridenti, Iacobus dictus Iachele filius quondam Iacobi Tim
Alemaniae hospes Tridenti, realiter et cum effectu, gratis, et amore dedit,
numeravit, et mutuavit domino Francisco filio quondam ser Balthassaris de
Nicolinis de Vigulo Basilicae, praesenti, pro se, et haeredibus stipulanti, et
acceptanti, rhenenses viginti tres in pecunia numerata aurea, et argentea,
quos promisit, et convenit idem dominus Franciscus dare, reddere, et
restituere dicto Iacobo praesenti hinc ad dies quindecim proxime futuros,
remota omni exceptione iuris, et facti. Leonardus Columbinus filius
quondam Ioannis Antonii de Columbinis de Trilaco civis, et habitator
Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
2. Giornale di Gio. Maria Thim oste in Trento degli anni 1608, 1609,
1610 e 1611.
3. Altro Giornale di Gio. Maria Thim dell’anno 1593 e seguenti sino al
1598 con un quaderno, che riferisce i beni stabili da lui posseduti.
18

4. Registro delle partite contenute ne’ Giornali di Gio. Maria Thim, col
catalogo alfabetico de’ debitori.
5. Maneggio di Gio. Maria Thim massaro della Compagnia del
Sacratissimo Corpo di Cristo nel Duomo di Trento l’anno 1618.
6. Memoriale economico di Gio. Maria Thim dal 1623 sino al 1629 per
le spese della campagna sua.
7. Altro memoriale di Gio. Maria Thim dell’anno 1587 e seguenti, del
dato, e ricevuto da lui.
8. Memoriale degli affitti pagati al detto Thim.
9. Altro memoriale del dato e ricevuto dallo stesso Thim, dall’anno
1599 sino al 1605.
10. Altro simile cominciato nell’anno 1587.
11, Altro memoriale cominciato dallo stesso Thim nel 1618.
12. Altro dello speso, e ricevuto dalla Compagnia, o sia Fraternità del
SS. Rosario de’ Padri Domenicani, dall’anno 1599 sino al 1600, essendo
sindici, e massari di essa Domenico Cavaleri, e Gio. Maria Thim.
13. Altro simile dell’anno 1613 sotto gli stessi massari.
Lettera D
1. Libro degli acquisti di stabili, ed affitti di Gio. Maria Thim,
cominciato nell’anno 1578.
2. Libro de’ saldi dello stesso Thim.
Lettera E, numero unico
Altro libro di saldi del predetto Thim.
Lettera F
1. Colte pagate da Gio. Maria Thim per li suoi beni di Terlago.
2. Ricevute della casa di Dio et della Prepositura di Trento, e di altri,
fatte a Gio. Maria Thim.
19

3. Memoria degl’instrumenti scossi da diversi notari di Trento per Gio.
Maria Thim.
4. Estimo de’ beni posseduti da Gio. Maria Thim in Terlago, e Cadine.
5. Libro di saldi fatti da Giacomo Tin, da Lucia di lui moglie vedova, e
da Gio. Maria loro figliuolo.
6. Raccolta di scritture fatte in occasione della differenza passata fra la
venerabile Casa di Dio, e la venerabile Confraternita di s. Maria della
Misericordia per il Legato fatto alla detta Casa di Dio da Gio. Maria.
Lettera G
1. Libro dell’Estimo della veneranda Fradaia delle orfane cavato nel
1636.
2. Inventario delle robe della Casa della Fradaglia nova, consegnate a
Madonna Margarita Maffeotta Priora nova nell’anno 1634.
3. Libro dell’Estimo, e delle colte della veneranda Casa delle orfane.
4. Inventario delli danari, robe, libri, ed altre scritture, consegnate al
nobile sig. Leonardo Monte Ministro della veneranda Fradaglia nova nel
1635 dal nobile sig. Massimiliano Mattioli Ministro antecessore.
5. Copia dello stesso inventario.
6. Inventario delle cose mobili ritrovate nella Casa della Confraternita
nova di s. Maria della Misericordia di Trento, fatto negli anni 1668 e 1669.
7. Libro de’ censi, ed affitti della veneranda Confraternita delle orfane
dall’anno 1666 sino al 1697.
8. Altro libro de’ censi, ed affitti della medesima Confraternita
dall’anno 1697 sino al 1734. In fine si trova la nota del danaro sborsato per
la fabbrica della chiesa delle orfane dal 1716 sino al 1724.
9. Inventario de’ beni mobili ritrovati nella Casa della Confraternita
nova degli orfani, e delle orfane di s. Maria della Misericordia fatto
20

nell’anno 1610 consegnato a misser Francesco di Franzi, e Madonna
Antonia di lui moglie, nuovi Priori, e governatori di detta Casa.
10. Copia del medesimo inventario.
11. Avvertimenti per la Fradaglia nova lasciati ai successori.
12. Copia degli stessi avvertimenti con qualche variazione.
13. Inventario delle robe del volto del Consiglio nella Fradaia nova,
consegnato al massaro novo Bartolommeo Battisti nell’anno 1610.
14. Libro degl’istrumenti registrati dalle Fraternità nuove. Sono numero
427.
15. Inventario de’ beni, isntrumenti ed altre ragioni della Casa della
Confraternita di s. Maria della Misericordia di Trento, consegnato a Gio.
Battista Micheletto massaro di detta Confraternita, e scritto li 15 novembre
1584 da Leonardo Micheletto maestro di Scola in Trento.
16. Inventario delle robe dell’onesta giovane Isabetta Bernera, accettata
nella Fradaglia nova, fatto nel 1639.
17. Capitoli fatti a Madonna Zoanna maestra della Fradaglia nel 1631.
18. Saldo fatto al nobile sig. Leonardo Monte Ministro della Fradaglia
nova nell’anno 1642.
19. Credito contro il masador di Terlago dell’anno 1639.
20. Carte per la causa di Violante Bonesina orfana nel 1629.
21. Conti levati di diversi massari della Fradaglia nuova, negli anni
1607, 1608, 1609, 1610, 1612, 1614.
22. Sedici benefattori della Fradaglia.
23. Limosina della veneranda Casa di Dio, nel 1629.
24. Polizza delli dubbiosi, e non posti al libro.
21

25. Candele, e limosine, che si dispensano alla Messa, ed al Vespro nel
primo e secondo giorno dell’anno.
26. Giornale perpetuo della Casa di s. Maria della Misericordia, detta la
Fradaia nova delle orfane di Trento.
27. Inventario della biancaria, consegnata a Madonna Lucrezia Caiana
Priora della Fradaia nova nel 1633.
28. Conto fatto per la fabbrica della riparazione de’ prati di Stella
presso Ravina nell’anno 1639.
29. Estimo della veneranda Fradaglia Nuova di Trento.
30. Magister Dominicus Faitellus de Murio Sutor Tridenti anno 1629
Violantae filiae quondam magistri Palmerini Bonesini olim sculptoris
Tridenti, ac orphanae, in solutum dedit partem suae domus sitae in Contrata
Theutonica
31. Affitti dubbiosi non riscossi già molto tempo, de’ quali nel libro
Cenaghi. Qui stanno tredici rotoli pergameni degli anni 1463, 1464, 1535,
1543, 1547, 1553, 1556, 1576, 1581, 1585, 1587.
Lettera H
1. Anno 1556, indictione decimaquarta, die veneris 16 mensis octobris
Tridenti, in Contrata Sancti Benedicti, in stuba domus habitationis
excellentis doctoris domini Camilli Pilati. Praesentibus ipso domino
Camillo, Cabriele filio quondam Nicolai de Feris cremonensi habitatore
Tridenti, et Donato filio quondam Salvatoris de Capellettis de Covalo
mansatore infrascripti domini venditoris, omnibus testibus etc.
Ibidem excellens dominus doctor Franciscus filius quondam clarissimi
iuris utriusque doctoris domini Antonii Quetta civis Tridenti vendidit
domino Ioseph de Georgiis de Brixia habitatori Tridenti unum affictum
perpetualem brentarum sex vini albi bulliti, et stariorum duorum frumenti ad
mensuram civitatis Tridenti, positum super una petia terrae aratoriae, et
vineatae plodiorum duorum, vel circa, posita in pertinentiis Tridenti, in loco
dicto alla Provina, apud ipsum dominum venditorem, et nobilem dominum
Hieronymum Baldironum, pretio renensium octuagintaduorum in ratione
librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense. Iob
noatrius Tridenti scripsit. Iulius Iob de Iob notarius eius filius descripsit.
22

2. Anno 1557, indictione decimaquinta die sabbati 2 mensis ianuarii, in
civitate Tridenti, in Androna, seu Contrata Schivabrigae, in domo haeredum
quondam domini Martini de Trilaco , et habitationis infrascripti testatoris.
Praesentibus Antonio sutore filio quondam magistri Dominici sutoris de
Ultracastello Pahi, magistro Comino cerdone, filio quondam Michaelis dicti
di Coter de Travaiato districtus Brixiae, cive, et habitatore Tridenti,
magistro Leonardo cerdone filio quondam magistri Antonii Moleta de Valle
Tellina, Petro Brunello filio quondam Antonii Brunelli de Banallo
habitatore Martignani, Francisco filio quondam Rochi Frassoni de Negrano
Pahi, Antonio quondam Michaelis de Villa Plebis Pahi habitatore Tridenti,
magistro Bartholomaeo cerdone filio quondam Thomaei de Pomarolo Vallis
Lagarinae habitatore Tridenti et Baptista filio quondam Iacobi Carapaia
habitatore Tridenti testibus vocatis, et rogatis ore proprio infrascripti
testatoris dicentis hoc modo: Ve prego voi tutti qui presenti che siate
testimoni a questo mio testamento, et ultima volontà, et per me notarium
infrascriptum similiter vocatis, et rogatis. Ibique Ioannes Maria filius
quondam Ioannis de Vicariis de Cologna dominii veneti habitator Tridenti,
per gratiam Domini nostri Iesu Christi sanus mente, et intellectu, licet
corpore languens, facit suum nuncupativum testamentum, in quo mandavit
celebrari pro anima sua obitum, septimum, trigesimum, et anniversarium.
Legavit fabricae ecclesiae s. Vigilii de Tridento carentanos octo pro una
vice tantum: et similiter alios carentanos octo semel tantum fabricae
ecclesiae S. Mariae Maioris de Tridento. Legavit iure institutiionis filiabus
suis Luciae, et Dorotheae renenses tresdecim pro singula earum, dandos
quando se nupserint. Legavit Donae Bartholomaeae suae uxori, et filiae
quondam Ioannis di Bontoi de Supramonte dotes suas, quas asseruit esse de
renensibus tresdecim: quam uxorem suam voluit esse Donam, dominam, et
usufructuariam omnium suorum bonorum donec vixerit, et vitam vidualem,
castam, et honestam duxerit, nec non eam tutricem, et curatricem filiorum et
filiarum suorum, et suarum esse voluit. In omnibus autem aliis suis bonis
sibi haeredes instituit Ioannem, et Hieronymum fratres, et filios suos aequis
portionibus, et eos invicem substituit. Ioannes filius quondam egregii notarii
domini Bernardini de Ianonis civis, et habitatrois Tridenti publicus imperiali
auctoritate notarius scrispit. Gothardus filius quondam providi viri ser Pauli
Franceschini de Trilaco civis, et habitator Tridenti notarius publicus
descripsit.
3. Anno 1563, indictione sexta, die mercurii (sic) 16 mensis martii,
Tridenti in Contrata s. Benedicti. Praesentibus domino Odorico de Zenis
notario de Cavedeno, et Francisco quondam Iacobi Berlophae de Vezano
testibus, Leonardus quondam Baldessaris Gislimberti de Trilaco vendidit
23

magistro Seraphino bastario civi, et habitatori Tridenti, unum affictum
stariorum duorum cum dimidio frumenti, constitutum super una petia terrae
arativa stariorum quatuor seminis, vel circa, in pertinentiis Trilaci, in loco
alla Gemenor, pretio rainensiun quindecim. Aldrigetus Gislimbertus
notarius scrispsit. Antonius notarius eius filius descripsit.
Noatndum autem, quod dicto anno 1563 currente litera dominicali C,
dies 16 martii fuit non dies mercurii, sed dies martis.
4. Anno 1571, indictione decimaquarta, die veneris 23 martii Tridenti in
Contrata Macelli, praesentibus Ioanne filio quondam... Sparapani, Antonio
filio Andreae de Gislimbertis, et Mathaeo filio quondam Nicolai de Pasinis
officiale, omnibus de Trilaco, et habitatoribus Tridenti, Dona Francisca filia
quondam Petri Ropele olim cìvis Tridenti, uxor relicta quondam Ioannis filii
quondam Ioannis Mariae de Vicariis de Cologna veronensi, alias ortolani
Tridenti, vendidit Iacobo filio quondam Iacobi Tim de
ProneburghMarchesa, hospiti, et civi Tridenti, dicto Iechele, unum affictum
perpetualem stariorum trium frumenti bene cribellati ad communem
mensuram Tridenti, solvendum per Iacobum filium quondam Nassimbemi
de Fantibus de Trilaco, pretio renensium decem et octo bonae monetae
maranensis. Leonardus filius quondam Ioannis Antonii de Columbinis de
Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus notarius scripsit.
5. Anno 1576, indictione quarta die lunae 20 februarii, in civitate
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, praesentibus Baptista
quondam Melchioris Gnesinae cive Tridenti, et Bertholomaeo quondam
Petri Gratioli de Vezano, Ioannes quondam Francisci de Prandis de Trilaco
vendidit domino Iacobo quondam Iacobi Thin hospiti, et habitatori Tridenti
unum pratum quantitatis plaustrorum trium foeni, positum in pertinentiis
Trilaci, in loco, ubi dicitur Sot il Sasso, pretio renensium viginti quatuor in
ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense.
Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander filius egregii
domini Antonii Gislimberti notarii Tridenti, publicus notarius descripsit.
6. Anno 1578, indictione sexta die lunae 6 ianuarii, in villa Covali
plebis Calavini districtus Tridenti, dominus Antonius filius domini
Bartholomaei de Thodeschis de villa, et plebe Calavini praedicti vendidit
Peregrino quondam Blasii de Parisiis de dicta villa Covali unam petiam
terrae arativam, et vineatam quantitatis stariorum sex seminis, vel circa,
positam in pertinentiis Covali, inloco dicto alli Filari longi, pretio
renensium sexaginta trium bonae monetae de Marano. Ioannes filius
24

quondam domini Philippi de Iordanis de Burgo Vezzani publicus imperiali,
et apostolica authoritatibus notarius, et civis Tridenti scripsit.
7. Anno 1579, indictione septima die martis 28 aprilis, Tridenti in
Contrata Macelli, praesentibus magistro Rugerio filio magistri Ioseph Ricii
sutoris Tridenti, Bartholomaeo filio Ionnis Berloffae de Sardanea, et Ioanne
de Nasimbenis de Padergnono, Maphaeus filius quondam Baptistae de
Martinis de Trilaco, nunc habitator Tremeni, vendidit Guielmo, et Maphaeo
fratribus filiis quondam Andreae de Martinis de Trilaco, patruelibus suis,
unam petiam terrae arativae, et vineatae stariorum quatuor seminis in circa,
positam in pertinentiis Trilaci, in loco in Compesaltri, pretio renensium
quadraginta quinque in ratione franchi, et bonae moneate maranensis.
Leonardus filius quondam domini Ioannis Antonii de Columbinis de Trilaco
civis, et habitator Tridenti notarius scripsit.
8. Anno 1582, indictione decima die sabbati 20 ianuarii, Tridenti,
praesentibus domino Bertolomaeo quondam Valentini Fogaroli de
Supramonte, Gabriele quondam Ioannis Mariotae de Tavernario, et domino
Silvestro quondam domini Marini de Columbis cive Tridenti, dicto Grillo,
Bartholomaeus quondam Pauli Mazonelli de Trilaco vendidit domino
Iacobo Thin civi Tridenti unam petiam terrae arativam stariorum trium
seminis, in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur a Val, pretio ranensium (sic) 18 in
ratione etc. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander
Gislimbertus notarius, et civis Tridenti descripsit.
9. Anno 1582, indictione decima, die sabbati 21 iulii, Tridenti,
praesentibus magistro Marco Antonio quondam Hieronymi de Zugnis
habitatore Tridenti ad Portam Pontis, et Stephano quondam Maphaei
Calavresii de Pissavacca Tridenti, Guielmus quondam Andreae de Martinis
de Trilaco vendidit domino Iacobo Thin civi Tridenti affictum unius starii
frumenti, quem posuit super una petia terrae arativae, et vineatae stariorum
quatuor seminis, in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur in Compesaltri, pretio
ranensium (sic) sex in ratione etc. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius
scripsit. Alexander Gislimbertus notarius descripsit.
10. Anno 1582, indictione decima, die iovis 26 aprilis, in stuba palatii
episcopalis, coram magnifico domino Lazaro Fenutio Praetore, Beada filia
quondam Christofori Vigolini de Trilaco, et uxor Ioannis quondam Francisci
de Prandis, ratificavit venditionem unius petiae terrae arativae, et vineatae in
pertinentiis Trilaci, ubi dicitur in Compesaltri, apud iura Domus Dei, factam
domino Iacobo Thin pro renensibus 30 quibus alios ranenses sex idem
25

dominus Iacobus addidit ad evitandam litem. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius descripsi.
11. Anno 1583, indictione undecima, die veneris undecimo ianuarii
(sic), Tridenti, praesentibus egregio domino Antonio de Thodeschis notario,
domino Antonio quondam Iacobi de Thodeschis, et domino Antonio filio
domini Bertolomaei de Thodeschis de Padergnono, Franciscus quondam
magistri Antonii de Levigis de Supramonte, dictus Schiopeter, habitator
Tridenti, aetatis annorum viginti quinque, et ultra, vendidit domino Iacobo
Thin civi Tridenti affictum librarum septem monetae de Marano, qui potest
franchitari, et solvitur per Antonium quondam Bertholomaei de Levigis de
Supramonte, pretio ranensium 28. Ioannes Gulilemus Calavinus notarius
scripsit. Alexander Gislimbertus notarius descripsit. Sed attenta litera
dominicali B. pro Ianuarii legendum Februarii.
12. Anno 1583, indictione undecima, die mercurii sexto iulii, Tridenti
in episcopali palatio, praesentibus egregio domino Faustino Berteo 13 notario,
et domino Baptista de Gestis, quondam Antonii de Arco cerdone habitatore
Tridenti, coram magnifico domino Lazaro Fenuzio Praetore Tridenti,
Odoricus quondam Ioannis Bernardi de Parolariis civis Tridenti, aetatis
annorum viginti quatuor, vel circa, vendidit domino Iacobo Thin civis
Tridenti, unum affictum brentarum sex vini albi bulliti, qui solvitur per
Iulianum Carpellam de Vezano. Item alium affictum brentarum trium vini
nigri, qui solvitur per Ioannem Mariam Carpellam de Vezano, pretio
ranensium centum. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit, et
Alexander Gislimbertus notarius descripsit.
13. Anno 1583, indictione undecima, die veneris 18 Ianuarii (sic),
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, praesentibus Michaele
quondam Blasii de Mingellis de Pissavacca districtus Tridenti, magistro
Martino Parolario quondam Petri Marinelli de Vervodo Vallis Annaniae, et
Ioanne quondam Antonii Morati de Monclasico Vallis Solis, habitatoribus
Tridenti, dominus Ioannes quondam domini Pauli de Francischinis de
Trilaco districtus Tridenti vendidit magistro Iacobo quondam alterius Iacobi
Tin hospiti in Contrata S. Mariae civitatis Tridenti, unam domum muris
muratam, et cuppis coopertam, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in
Piné, cum omnibus stantiis, et commoditatibus in ea existentibus, videlicet
duobus revoltis, uno porticu a revolto, et curte, pretio rhenensium centum, et
quindecim in ratione librarum quinque bonae monetae pro singilo rhenense,
13 *Bertelli.
26

in ratione franchi iuxta aestimationem factam per ser Paulum Tabarellum, et
dominum Balthassarem de Valle homines concorditer a dictis
contrahentibus ad id electos. Iohannes filius quondam egregii domini
Antonii Dro de Malpheris civisque Tridenti notarius publicus scripsit. Sed
pro 18 ianaurii legendum 18 februarii.
14. Anno 1583, indictione undecima, die mercurii 23 ianuarii (sic), in
stuba parva palatii episcopalis, praesentibus domino Ludovico Pavaroto
servitore infrascripti magnifici domini Praetoris, Nicolao Voltolino, et
magistro Francisco quondam Ioannis Pintari, omnibus habitatoribus
Tridenti, coram magnifico, et clarissimo domino Lazaro Foenutio de Saxolo
ferrariensi Praetore Tridenti dignissimo pro etc. Donna Benevenuta filia
quondam magistri Petri de Veneris olim cerdonis Tridenti, uxor domini
Hieronymi Piperatae civis Tridenti, aere alieno valde gravata, vendidit
domino Melchiori Marazzono sartori Tridenti, uti massario Confraternitatis
novae della Misericordia Tridenti, cum praesentia, et consensu spectabilis
domini Nicolai Clusoli, nobilis domini Sigismundi Gallassii Vicarii, et
Ministri dictae Confraternitatis, ac magistri Gratiadei textoris, et Iacobi
Tinelli consiliariorum in eadem Confraternitate, omnium civium Tridenti,
duo plodia terreni sita in pertinentiis Tridenti, in loco dicto alla Scala, pretio
rhenensium ducentum denariorum in ratione librarum quinque bonae
monetae pro singulo rhenense. Iohannes filius quondam egregii domini
Antonii Dro de Malphaero civis Tridenti notarius publicus, collegiatusque
scripsit. Sed hic quoque pro ianuarii legendum februarii.
15. Anno 1587, indictione decimaquinta die sabbati 31 ianuarii,
Tridenti, praesentibus domino Bonapasio de Vezano, Baldessare quondam
Andreae Gislimberti, et Antonio quondam Laurentii Frizerae de Vezano,
Leonardus quondam Bartholomaei Hendrici de Trilaco vendidit dominae
Luciae uxori quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti pro se, et Iohanne
Maria filio suo, et haeredibus stipulanti, ementi, et recipienti, affictum
stariorum duorum frumenti, quem constituit super uno prato plaustrorum
qiuatuor foeni, vel circa, super monte Trilaci, ubi dicitur in Prada, ubi
dicitur in Pra Toblin, apud nobilem dominum Hieronymum Tabarellum,
Antonium, et Mathaeum de Hendrigis etc. pretio rhenensium
duodecim.Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit.
16. Anno 1588, indictione prima, die dominico, primo mensis maii,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus magistro Philippo de
Frizis lapicida, et habitatore Tridenti, Ioanne Dominico quondam Berti de
Strologis de Roboreto, ac Ioanne Maria quondam Iacobi Bagotii de Thiono,
27

habitatore Cadeni, dominus Ioannes quondam Andreae de Martinis de
Besagno Vallis Lagarinae diocesis tridentinae, habitator Pissavaccae
vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thim, olim
hospitis, et civis Tridenti, ementi, stipulanti, et recipienti nomine, et vice
Ioannis Mariae eius filii, unum affictum perpetualem stariroum duorum
frumenti ad communem mensuram Tridenti, quem constiuit super una eius
petia terrae arativae, et vineatae, posita inpertinentiis Pissavaccae, dicta la
Fachina, pretio raynensium duodecim in ratione librarum quinque
denariorum bonae monetae, quos dicta domina emptrix exbursavit in tot
monetis venetis. Petrus Castellius civis, et habitator Tridenti publicus
apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
17. Anno 1589, indictione secunda, die sabbati 25 martii, Tridenti,
praesentibus nobili domino Michaele Gallassio, magistro Philippo quondam
Antonii Frizii cive Tridenti, et Nicolao quondam Iacobi Tonini de
Padergnono, Gotardus quondam domini Ioannis Franceschini de Trilaco
vendidit dominae Luciae quondam domini Iacobi Thim civis Tridenti, pro
se, et eius filio ementi, unam petiam terrae arativae, et vineatae stariorum
trium seminis, vel circa, in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur al Pergol, pretio
ranensium quinquaginta in ratione etc. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit. Barnabas Mantius notarius collegiatus Tridenti descripsit.
18. Anno 1590, indictione tertia, die sabbati 15 mensis septembris,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus magnifici, et
excellentis domini Ioannis Baptistae Calavini. Praesentibus Valentino filio
quondam Antonii de Simonibus, et Iuliano filio quondam Ioannis Mariae
Carpellae his duobus de Vezano districtus Tridenti, et Ventura filio
quondam alterius Venturae de Dasindo plebis Lomassii Vallis Iudicariarum
diocesis tridentinae, domina Lucia uxor relicta quondam domini Iacobi Tin
olim civis Tridenti uti curatrix Ioannis Mariae eius filii, a Bartholomaeo
quondam Bernardi Ioannoni de Trilaco per viam transactionis emit unam
petiam terrae arativam, olim Bartholomaei Mazonelli de Trilaco, sitam in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto a Val, pretio rhenensium quadraginta unius
denariorum maranensium, quos dicta domina Lucia dedit dicto
Bartholomaeo in tot tronis, et iustinis bonis, et expendibilibus. Antonius
filius quondam nobilis, et excellentis legum doctoris domini Pauli Thicini
civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius
scripsit.
19. Anno 1591, indictione quarta, die mercurii 13 februarii,
praesentibus Ioanne quondam Francisci Menestrinae de Supramonte, et
28

Ioanne quondam Leonardi Bridae de Vigulo Vattario, ambobus districtus
Tridenti, Dominicus filius quondam Antonii de Levigis de Supramonte
praenominato cessit, ac omnino renuntiavit Antonio Mathaeo, et Valentino
fratribus, eius consobrinis, filiis quondam Ioannis de dictis Levegis, omnia
eius iura, et actiones reales, et personales, utiles, et directas, mixtas, et
hypothaecarias, et generis cuiuscumque alias, quae, quas, quales, et quantas
habet, et habere poterat in bonis, et haereditate quondam Margarethae filiae
quondam Nicolai Vecleti de Supramonte respectu portionis sibi Dominico
spectantis ex dicta haereditate. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti
scripsit, omisso loco. Sebastianus Sicilianus filius quondam domini Iacobi
olim civis Tridenti publicus imperiali auctoritate collegiatus Tridenti
notarius descripsit.
20. Anno 1591, indictione quarta, die martii 29 mensis ianuarii, Tridenti
in Contrata Lata, praesentibus domino Francisco Tremeno, domino Baptista
Olivio notario, et domino Petro a Putheo aromatario, Donatus quondam
Dominici de Fant de Trilaco vendidit dominae Luciae relictae quondam
domini Iacobi Tin civis Tridenti, ementi pro se, et Ioanne Maria filio, unum
affictum stariorum trium frumenti ad communem mensuram Tridenti, quem
posuit super una petia terrae arativae, et vineatae quantitatis stariorum
duorum seminis in circa, sita in pertinentiis Trilaci praedicti, in loco dicto a
Campoplan, pro pretio renensium decem et octo, in ratione librarum
quinque pro singulo renense. Iohannes filius quondam egregii domini
Antonii Dro de Malpheris civis Tridenti notarius publicus collegiatus
scripsit.
21. Anno 1592, indictione quinta, die mercurii 19 mensis augusti,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus Gotardo quondam
Nicolai a Strata Cognolae, et Mathaeo quondam Francisci Tocholi de
Cavedeno habitatore Tridenti, ser Michael filius quondam ser Bartholomaei
de Notariis de Trilaco, agens nomine proprio, et reverendi domini presbyteri
eius fartris infirmi, vendidit dominae Luciae Thim, nomine domini eius filii
ementi, unam petiam terrae arativae starii unius cum dimidio positam in
pertinentiis Trilaci in loco alla Gemenor, pretio raynensium decem in
ratione librarum quinque bonae monetae. Petrus Castellus civis, et habitator
Tridenti publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
22. Anno 1593, indictione sexta, die martis (sic) undecimo mensis
ianaurii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus domino
Ioanne Spata, domino Laurentio Sinestrario cive Tridenti, et ser Ioanne
Gilberto dicto Ron e Trilaco, Antonius quondam Valentini Tabarelli de
29

Trilaco vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi
Thim olim hospitis, et civis Tridenti, ementi nomine domini Ioannis Maria
eius filii, unum affictum perpetualem starii unius cum dimidio frumenti,
quem posuit super una eius petia terrae arativae, et vineatae stariorum
duorum seminis in circa, in loco a Val pertinentiarum Trilaci, pretio
raynensium novem in ratione etc. Petrus Castellus notarius ut supra, scripsit.
Sed legendum die lunae.
23. Anno 1593 die sabbati 8 maii Tridenti, praesentibus Iacobo de
Bassis, Antonio quondam Nicolai Pedercini de Covalo, et Dominico
Pedercino, Ioannes quondam Antonii Buttarini de Trilaco dedit dominae
Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini ementi unum locum
arativum, et vineatum stariorum quatuor cum dimidio in circa, situm in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto a Vadal, pretio rhenensium septuaginta
trium. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus
notarius descripsit.
24. Anno 1594 die veneris 20 decembris, Tridenti, praesentibus Petro
quondam Iacobi Pasqualini, et Ioanne Bartholameoto Vallis Surdae,
Ioanninus filius quondam Antonii Banalli, dictus il Zuanino, de Trilaco,
dedit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini civis
Tridenti, unum affictum starii unius cum dimidio in circa, quem posuit super
uno loco stariorum quatuor in circa, in loco a Val, pretio rainensium novem.
Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius
descripsit.
25. Anno 1595 die martis septima mensis iunii, Tridenti, praesentibus
domino Ioanne Brigida, et maistro Marino filio quondam Polini de
Aldrigetis de Dorsino plebis Banalli habitatore, et Ferrario Cadeni. Egregius
dominus Octavius Franceschinus renunciavit pacto redimendi unam petiam
terrae sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in Prada prope Antonium de
Malsesino, quia domina Lucia uxor relicta quondam domini Iacobi Thim,
eidem effectualiter dedit rhenenses sex. Alexander Gislimbertus notarius
scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius decsripsit: sed notae chronicae non
conveniunt; nam anno 1595 die 7 iunii fuit dies mercurii, non vero martis.
Nec tali die potuit allegari venditio facta die 15 decembris 1595 a praefato
domino Octavio.
26. Anno 1595, indictione octava, die mercurii 20 mensis septembris,
Tridenti in sala secunda palatii episcopalis, ad Bancum solitum, ubi
huiusmodi venditiones fieri consueverunt, praesentibus nobili domino Paulo
30

Malpaga cive Tridenti, et ser Iohanne Galvagno officiali Tridenti,
magnificus doctor dominus Franciscus Calavinus, et spectabilis dominus
Gallus de Gallis cives Tridenti, tamquam iudices venditionum deputati per
magnificos dominos consules civitatis Tridenti, pro praesenti quadrimestre,
sedentes ad Bancum praedictum per se se, et successores suos ad sonum
campanellae ter de more pulsatae, ad instantiam infrascripti nobilis domini
Ambroxii a Rocabruna civis Tridenti, sequentes, et sequi volentes stilum,
formam, et consuetudinem Statuti, et novorum Capitulorum, pro libero, et
franco vendiderunt eidem domino Ambroxio ementi, et in solutum recipienti
tutorio nomine haeredum quondam nobilis domini Tarquinii Costedi, unam
petiam terrae arativae, et vineatae, et partim boschivae quantitatis unius
plodii in circa, sitam in pertinentiis Covoli, in loco dicto alle Piaze, pretio,
et finito mercato renensium quadraginta duorum in ratione libarrum quinque
pro singulo, stante quod nullus comparuit, qui plus licitatus sit in
subastatione ipso nobili domino emptore. Andreas filius quondam domini
Bartholomaei Triangii civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali
authoritate notarius, Tridentique collegiatus scripsit.
27. Anno 1596, indictione nona, die lunae 25 mensis martii, in civitate
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus domino Andrea
quondam ser Petri Tresolli de Bolentina Vallis Solis plebis Maleti, et
Donato quondam Stephani Parisii de Covalo, et Iacobo de Bortholomedis de
dicto loco, nobilis dominus Ambrosius Rochabruna, tamquam procurator
nobilis dominae Christinae eius uxoris, uti tutricis nobilium dominarum
Maxentiae, et Annae Mariae filiarum quondam nobilis domini Tarquinii
Costeda, vendidit dominae Luciae relictae quondam domini Iacobi Thini pro
se, ac nomine Ioannis Mariae eius filii ementi, unam petiam terrae arativam,
et vineatam, et partim buschvam quantitatis unius plodii in circa, sitam in
pertinentiis Covali, in loco dicto alle Piazze, pretio rhenensium triginta octo
in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense:
quos dicta domina Lucia solvit in tot monetis venetis. Quae petia terrae alias
fuit in solutum data dicto domino Ambrosio procuartori pro affictibus
incursis unius affictus, qui solvitur per Gothardum de Bortolamedis de
Covalo. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Maximilianus
Matthiolus publicus apostolica, imperialique auctoritatibus notarius,
Tridentique civis, ac collegiatus, registratorque archivii veteris descripsit.
28. Anno 1597, indictione decima die martis vigesimo septimo mensis
maii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus nobili domino
Ioanne Maria Xicho, et Ambrosio filio magistri Iosephi Gossetti, ambobus
civibus Tridenti, Simon filius quondam Antonii Moscatti de Monclasico
31

Vallis Solis diocesis tridentinae vendidit ad praesentiam continue reverendi
Patris domini Ioannis Baptistae eius fratris consentientis, et autorantis,
donae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Tini olim civis Tridenti
unum affictum perpetualem stariorum duorum frumenti, quem posuit super
melioramentis unius suae portionis domus sitae in civitate Tridenti, in
Contrata Sanctae Mariae Maioris, pretio renensium tredecim denariorum
bonae monetae maranensis. Alexander Gislimbertus notarius scripsit.
Maximilianus Mathhiolus notarius ut supra descripsit.
29. Anno 1598, indictione undecima, die sabbati 24 mensis ianuarii,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus Ambrosio filio magistri
Iosephi Gosetti festarii civis Tridenti, Nicolao fratre mei notarii infrascripti,
et Pasquino quondam Thomaei de Maderno plebis Civezani districtus
Tridenti, Iacobus filius quondam Ioannis de Fantibus de Trilaco vendidit
dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini olim civis
Tridenti, nomine, et vice domini Ioannis Mariae eius filii ementi, unum
pratum a media opera, seu ab uno plaustro foeni in circa, situm in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto in Prevedon, pretio rhenensium sexaginta
sex denariorum bonae monetae de Marano. Alexander Gislimbertus notarius
scripsit, et Maximilianus Matthiolus notarius ut supra descripsit. Notandum
autem illud de Maderno plebis Civezani.
30. Anno 1598, indictione undecima, die mercurii sextodecimo mensis
martii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus Michaele
quondam Bartholomaei de Notariis, et Francisco quondam Petri de Endricis
de Trilaco, Sebastianus quondam Martini de Piné de Trilaco vendidit
dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thim civis Tridenti
ementi pro domino Ioanne Maria filio, unum hortum medii starii seminis,
vel circa, cum uno revolto contiguo coperto scandulis, cum curtivo, et placio
in uno tenere, positum in pertinentiis Trilaci, in loco alla Crosetta, de quo
horto solvitur affictus dictae dominae Luciae, Communitati Trilaci, et
Fraternitati Disciplinorum Trilaci, pretio rainensium viginti, in ratione etc.
Antonius filius quondam domini Aldrigeti Gislimberti notarii tridentini
publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
31. Anno 1599, indictione duodecima, die sabbati 29 mensis februarii,
Tridenti in Contrata Platheolae, praesentibus egregio domino Iulio Caesare
filio quondam egregii notarii domini Alberti Scarduini ex civitate Bononiae
habitatore Tridenti, Ioannes Maria quondam Donati Ianeselli de Bosentino,
et Christophoro quondam Gasparini Bartholotti de Vigo Meani, his duobus
districtus Tridenti, Dominicus filius quondam Francisci Pedercini de Covalo
32

districtus Tridenti vendidit domino Iohanni Mariae quondam domini Iacobi
Thini civi Tridenti, unam petiam terrae arativam a starii tribus, et quartis
tribus seminis, sitam in pertinentiis Covali, in loco dicto al Piazzo, apud iura
ecclesiae Sancti Christophori de Covalo, pretio rhenensium viginti
denariorum bonae monetae maranensis pro singulo stario seminis.
Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius
ut supra descripsit.
32. Anno 1600, indictione decimatertia, die mercurii trigesimo mensis
augusti, Tridenti in Contrata Macelli, in stuba domus haeredum quondam
domini Ioannis Baptistae Columbini olim notarii Tridenti. Praesentibus
nobili domino Hieronymo filio quondam magnifici domini Antonii Thicini
cive Tridenti, Antonio filio quondam Dominici Gosetti Vallis Solis
habitatore Tridenti, et Petro filio Dominici Columbini de Trilaco, ser
Gratiadaeus filius quondam ser Blasii de Castello villae Trilaci districtus
Tridenti, uti cohaeres quondam praedicti domini Ioannis Baptistae
Columbini, per se, ac nominibus aliorum cohaeredum absentium, vendidit
domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thini civis Tridenti,
unam petiam terrae prativam, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in
Prevedon ab una opera secatoris in circa, apud Ioannem Antonium della
Tonina, viam communem, et ipsum emptorem, ac venditorem, pretio
rhenensium centum denariorum bonae monetae maranensis, quod pretium
dictus emptor solvit in Ungaris, et Cechinis boni, et iusti ponderis, et modica
alia moneta argentea. Antonius filius quondam nobilis, et excellentis legum
doctoris domini Pauli Thicini civis Tridenti publicus apostolica, et imperiali
auctoritatibus notarius scripsit.
33. Anno 1600, indictione decimatertia, die veneris quinto mensis maii,
Tridenti, in studio domus habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus
Nicolao quondam Leonardi Bridae de Vigulo Vatario, et Attilio quondam
Liberalis de Zenis (sic) de Trilaco, ambobus districtus Tridenti, Antonius
quondam Valentini Tabarelli de Trilaco, per se, et suos haeredes vendidit
domino Ioanni Mariae filio quondam ser Iacobi Thini olim civis Tridenti,
unam petiam terrae arativam, et vineatam cum uno arbore nucis, et alia
arbore pyri, a stariis duobus in circa seminis, sitam in pertinentiis Trilaci, in
loco dicto a Val, pretio renensium quinquaginta denariorum bonae monetae
maranensis. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus
filius quondam domini Iacobi olim civis Tridenti notarius descripsit.
34. Anno 1600, indictione decimatertia, die iovis vigesimo primo
mensis septembris, Tridenti, praesentibus Attilio filio quondam Liberalis
33

Zeti habitatore Trilaci, et magistro Antonio quondam ser Andreae Luti de
Poia plebis Lomasii Vallis Iudicariarum habitatore Tridenti, nobilis dominus
Hieronymus filius quondam alterius nobilis, et magnifici domini capitanei
Hieronymi Tabarelli patritii Tridenti dedit, tradidit, et permutavit, ac partim
vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini olim
civis Tridenti, nomine, et vice domini Ioannis Mariae eius filii permutanti,
et partim ementi, unam petiam terrae arativam, et vineatam a stariis quatuor
in circa seminis, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in Campiano,
quia e converso dicta domina Lucia dedit, tradidit, et permutavit praedicto
nobili, et magnifico domino Hieronymo Tabarello in cambium acceptanti,
ununm locum arativum, et vineatum a stariis duobus in circa seminis, situm
in dictis pertinentiis, in loco a Val, et pro rhenensibus triginta octo
denariorum bonae monetae maranensis nomine additionis, et iuictae pro
aequivalentia praesentis permutationis. Alexander Gislimbertus notarius
scrispit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
35. Anno 1601, indictione decimaquarta, die sabbati 14 mensis aprilis,
Tridenti in Contrata Malpagae, praesentibus Petro filio quondam Thomasii
de Gratiadeis de Cortesano, Melchiore eius fratre, Ioanne filio quondam
Sigamundi Bartholoti de Vigo Meani, et Simone Andreolo de Gazzadina
Meani, nobilis dominus Hieronymus filius quondam nobilis alterius domini
capitanei Hieronymi Tabbarelli (sic) de Fatis de Castro Viguli patritii
Tridenti, per se, et suos haeredes, iure proprio, et in perpetuum vendidit
domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thini olim civis
Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam a stariis quinque seminis
in circa, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Poza, apud viam
consortalem, Matthaeum de Hendricis, ser Bernardinum filium quondam
Stephani de Fantibus de Trilaco, et ser Franciscum de Piné, et partim
dominum Baptistam Castellum de Trilaco: et hoc nominatim pretio
rhenensium nonaginta denariorum bonae monetae maranensis, quod pretium
dictus emptor ibidem dedit, solvit, et numeravit ipsi domino venditori in tot
auro, et monetis argenteis. Antonius Thicinus notarius scripsit. Iacobus
Cestarius filius domini Christophori, publicus imperiali authoritate notarius,
civis, ac collegiatus Tridenti descripsit.
36. Anno 1601, indictione decimaquarta, die lunae 29 mensis octobris,
Tridenti in Contrata Sancti Petri, in studio domus, et habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus venerabili presbytero domino Francisco de
Barberiis plebano Trilaci, et Dominico quondam Laurentii Thodeschi de
Albiano, dominus Ioannes filius quondam ser Francisci Tabarelli de Trilaco,
agens nomine porprio, et fratrum suorum, vendidit ser Bartholomaeo filio
34

quondam ser Petri de Fant de dicto loco, unum pratum unius plaustri foeni
in circa, situm in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco dicto in Prevedon,
apud dominum Iacobum Banallum del Merlo, fratres de Stechis de Vigulo,
Commune Viguli, et haeredes quondam Leonardi Toninae, ac partim ser
Antonium Toninae, pretio renensium quinquaginta in ratione librarum
quinque bonae monetae maranensis pro singulo renense, ultra livellum
quadrantum septem cum dimidio, solvendum illustrissimae episcopali
Mensae Tridenti. Stephanus filius quondam domini Iospehi Demae civis
Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scrispit.
37. Anno 1601, indictione decimaquarta, die mercurii septima mensis
novembris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Francisco
quondam domini Omniboni Caldonatii mercatoris Tridenti, et ser
Bartholomaeo de Sosiis de Cognola, dominus Iosephus Gislimbertus de
villa Trilaci vendidit domino Ioanni Mariae Tim filio quondam domini
Iacobi Tim civis Tridenti duas petias terrarum, unam scilicet arativam
quantitatis stariorum trium seminis circiter, sitam in pertinentiis Trilaci, in
loco dicto alla Palù, pretio renensium quinquaginta. Aliam petiam terrae
prativam quantitatis duarum operarum secatoris circiter, sitam in pertinentiis
Trilaci, in loco a Pin, pretio renensium viginti quinque: quod pretium pro
ambabus petiis renensium septuaginta quinque in ratione etc., dictus
dominus Ioannes Maria emptor solvit in tot monetis auri, et argenti boni
ponderis, et valoris. Maximilianus filius quondam nobilis, et excellentissimi
protophysici, et consiliarii caesarei domini Petri Andreae Matthioli, publicus
apostolica, imperialique authoritatibus notarius, Tridentique civis, ac
collegiatus scripsit.
38. Anno 1602, indictione decimaquinta, die martis quinta mensis
februarii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba domus
habitationis mei notarii infrascripti, praesentibus reverendo domino
presbytero Francisco de Barberiis plebano Trilaci, et Iacobo filio quondam
Iacobi Lunelli testibus, Ioannes filius quondam Francisci Tabarelli de
Trilaco, pro se, et nomine fratrum suorum, pro quibus de rato promisit in
propriis bonis, vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi
Tin pactum, quod habet de vendendo pratum in Prevedon termino quinque
annorum venditum per ipsum ser Bartholomaeo quondam Petri de Fatis,
quantitatis unius plaustri foeni circiter, situm in pertinentiis Viguli Basilicae,
in loco in Prevedon, infra hos confines a mane dominus Iacobus del Merlo,
meridie fratres de Stechis de Vigulo Basilicae, sero ommune Viguli,
septentrione haeredes quondam Leonardi Toninae, et partim Antonius
35

Toninus, pretio renensium decem in ratione librarum quinque maranensium
pro singulo renense. Quod pretium idem dominus Ioannes Maria solvit in tot
ducatis ungaris auri, et moneta. Maximilianus Matthiolus ut supra notarius
scrispit.
39. Anno 1602 die iovis 17 aprilis, in stuba Ioannis Tabarelli.
Praesentibus Michaele de Notariis, Baldessare Gislimberto, Antonio de
Fantibus, et Attilio de Zetis testibus. Iacobus filius quondam Andreae
Tabarelli de Trilaco dedit domino Ioanni Mariae filio quondam domini
Iacobi Thini civi Tridenti, unum pratum plaustri unius foeni in circa, in loco
dicto alla Chizzolla, apud Nicolaum Ioanninum, Antonium de Lasino,
Ioannem Gulbertum (sic), Nicolaum Frizeriam Vezzani, et dominos fratres
de Trilacis. Item unum locum arativum stariorum quinque, in loco dicto a
Mellar, apud haeredes quondam Francisci de Lasino, Sperandeum de
Lasino, Antonium de Lasino, et haeredes quondam Antonii Columbini,
pretio rainensium ducentum, et duodecim in ratione etc., quos habuit in
auro, et moneta. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus
Sicilianus filius quondam domini Iacobi civis Tridenti, notarius descripsit.
40.Anno 1602 die dominico 13 octobris, in studio meo etc. Praesentibus
Petro Pasqualino quondam Iacobi, et Ioanne de Gaiffis testibus, Andreas
filius quondam Ioannis de Lasino, et Antonius frater de Trilaco dedit
domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thim unum locum
arativum, et vineatum, et grezivum stariorum duorum in circa, in loco dicto
in Campion, apud haeredes quondam Donati de Fantibus, pretio renensium
quinquaginta quinque in ratione etc., quos dedit in auro, et moneta.
Alexander Gislimbertus notarius scrispit. Sebastianus Sicilianus notarius
descripsit.
41. Anno 1602 die lunae 29 octobris in canonica Trilaci. Praesentibus
Michaele de Notariis, Bapstia Paissano, et Hieronymo Gislimberto testibus.
Expositum fuit, qualiter iam anni tribus in circa ser Gratiadeus, filius
quondam Blasii Castelli iure proprio, et cohaeredum quondam domini
Ioannis Baptistae Columbini, vendiderat domino Ioanni Mariae Thin unum
pratum in loco dicto in Prevedon, pretio renensium centum, cum pacto
redimendi, ut in actis egregii domini Antonii Thicini. Unde praedictus
dominus Gratiadeus vendidit dicto domino Ioanni Mariae Thin medietatem
praedicti prati sibi obventi in divisionibus factis in loco in Prevedon unius
plaustri foeni in circa, apud haeredes Leonardi Toninae de Vigulo Basilicae,
ac Paulum Tabarellum, pretio renensium 126 in ratione etc. ex quibus
relaxavit renenses quinquaginta pro portione praedicti prati, et renenses
36

septuaginta sex confessus fuit habuisse etc. Alexander Gislimbertus notarius
scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
42. Anno 1604, indictione secunda, die lunae 23 febrauarii, Tridenti, in
stuba palatii episcopalis, coram clarissimo domino Ludovico Cremasco
nobili mantuano Praetore Tridenti, ibidem sedente loco ori idoneo, et
sufficienti electo, praesentibus egregio domino Faustino Bertello notario
collegiato, et Francisco Gesia servitore dicti clarissimi domini Praetoris,
testibus, ser Dominicus filius quondam ser Andreae de Florianis de
Calavino, cum praesentia ser Valentini Chemelli filii quondam Matthaei de
Padergnono, curatoris sui autorantis, vendidit ex causa cessionis domino
Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Tim civi Tridenti, pactum
perpetuum, quod habet, redimendi certam domum sitam in Contrata S.
Mariae Maioris Tridenti, alias per quondam Andream patrem suum
venditam ser Ioanni, et Petro de Mochatis de Monclasico Vallis Solis die 10
ianuarii 1587. Et hoc fecit pro pretio renensium triginta, et unius troni in
ratione librarum quinque maranensium pro singulo renense: quod pretium
dictus dominus Ioannes Maria Tim solvit in tot monetis alemanis.
Maximilianus Matthiolus notarius scripsit.
43. Anno 1605, indictione tertia, die martis 8 februarii, Tridenti in
Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus sr Michaele Corteletto Negrani
Pahi, et Georgio, filio quondam Antonii Philippi Ridi Pahi testibus, ser
Iacobus quondam Ioannis Fant de Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae
Tim civi Tridenti, quamdam petiam terrae arativa, et vineatam, sitam in
pertinentiis Trilaci, in loco in Canton, obligatam prodirecto, et affictu
stariorum duorum cum dimidio frumenti ad taxam, eidem domino Ioanni
Mariae Tim anno 1598, pretio rhenensium quinque maranensium pro
singulo rhenense, quod pretium dictus dominus Ioannes Maria solvit in tot
pecuniis argenti alemanis. Maximilianus Matthiolus notarius scripsit.
44. Anno 1606, indictione quarta, die lunae 29 ianuarii, praesentibus
Rosatto, et Stephano Furlanello testibus, Georgius quondam ser Ioannis
Pompeati olim molitoris Tridenti, iure emphiteuticae condictionis solvendi
unum affictumm et perpetuum livellum grossorum sex denariorum altari
Innocentium, vendidit Ioanni Petro Pompeato fratri unam petiam terrae
arativam, et vineatam, quantitatis plodii unius, et perticarum centum, sitam
in pertinentiis Ravinae, in loco dicto alli Campi longi, apud viam
communem, viam consortalem, Donam Luciam del Thim, et haeredes
nobilis domini Gasperis de Paho, cum onere etiam solvendi affictum
franchitabilem stariorum triginta quinque et tertii unius frumenti, cuius
37

capitale est de rhenensibus ducentum et tresdecim, libris duabus, grossis
sex, dominae Luciae del Thim, pretio rhenensium ducentorum, etoctuaginta
octo in ratione franchi, iuxta aestimationem factam per dominum
Bartholomaeum de Albertis, et Bernardinum Pederzolum. Ioannes de
Pompeatis notarius scripsit. Antonius filius quondam eiusdem spectabilis
domini Ioannis de Pompeatis notarius descripsit.
Se legendum die lunae 30 ianuarii.
45. Anno 1606 die sabbati 22 aprilis, in studio palatii, praesentibus
Christiphoro filio quondam Donati Cagolae de Gabiolo Pahi, et
Bartholomaeo Thodesco sutore testibus, Pelegrinus filius quondam
Bortholomaei Brugnoni Trilaci, pretio rhenensium 112 intot traieris vendidit
domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thini civis Tridenti, pro
solvendis debitis, unam partem domus muris muratam, lignaminibus
aedificatam, scindulis, et partim cupis coopertam, cum uno volto, et
medietatem portici, unam cameram terrenam, et tabladura, quae tabladura va
per il colmo della casa, cum hostio causa ad eius aram, ac medietatem
portae cortivi, et viam eundi ad domum, et ad locum infrascriptum. Item
unum locum stariorum duorum in circa cum loco in Piné apud domum,
arativum, et vineatum, cum arboribus fructoferis intus. Item cessit pactum
pro sua portione redimendi locum in Piné a Bartholomaeo Ioannoni.
Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Alexander Gislimbertus
Tridenti collegiatus ex protocollo quondam spectabilis domini Alexandri
avulculi sui descripsit.
46. Anno 1608, indictione sexta, die mercurii quinta mensis martii, in
civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris. Praesentibus magistro
Leonardo de Massiis textore Tridenti, et Donato Violotto de Paho,
habitatore, et portitore Tridenti testibus. Dona Helisabeth uxor relicta
quondam domini Antonii Paisani de Trilaco, cum praesentia domini
Baptistae eius filii agentis annum vigesimum, et ultra, consentientis, imo
parabolam dantis, vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti, unum
affictum perpetualem brentarum trium vini albi brascati pro capitali
rhenensium 26 librae unius, et grossorum trium, qui solvitur per Bernardum
quondam Stephani de Fant de Trilaco, et constitutus est super una petia
terrae arativa, et vineata ipsius Bernardi, posita in pertinentiis Trilaci
stariorum duorum seminis, in loco dicto al Perar, pretio dictorum
rhenensium 26, librae unius, et grossorum trium. Carolus Travaionus filius
domini Petri, publicus notarius collegiatus, et civis Tridenti scrispit.
38

47. Anno 1608, indictione sexta, die mercurii tertia mensis decembris,
in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus Baptista
Nardello, Antonio Nicoletto de Supramonte, et ser Io. Baptista Bortolo de
dicto Supramonte, Tridenti habitatore, testibus. Iacobus filius quondam
Ioannis Snaider de Supramonte habitator super mansu nobilium dominorum
fratrum de Hieremiis, vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti
unum agrum quatitatis stariorum duorum seminis circiter ad corpus, et non
ad mensuram, situm in pertinentiis Supramontis, in loco dicto alle Crone,
pro pretio renensium triginta octo, in ratione librarum quinque bonae
moneate pro singulo renense: quos renenses dictus dominus emptor solvit in
auro, videlicet ungaris, et duplicibus hispanicis, et traieris. Carolus
Travaionus notarius scripsit.
48. Anno 1609, indictione septima, die sabbati 5 mensis decembris,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in apotheca domus, et
habitationis infrascripti domini Ioannis Mariae emptoris. Praesentibus
Iacobo de Paulis, et Ioanne Capelleto de Covalo testibus. Thomas filius
quondam Michaelis de Poulis de Covalo per se, nec non vice, ac nomine
Antonii, et Mathaei eius fratrum absentium, pro quibus promisit de rato etc.
vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti unum pratum
plaustrorum duorum foeni circiter, situm in pertinentiis Trilaci, in loco dicto
alla Caura, pretio rhenensium triginta octo, quos dictus dominus Ioannes
Maria solvit in tot traieris. Carolus Travaionus notarius collegiatus, et civis
Tridenti scripsit.
49. Anno 1610, indictione octava, die mercurii 24 mensis martii, in
civitate Tridenti, in Contrata Sanctissimae Trinitatis, in curtivo domus
illustrissimi domini emptoris. Praesentibus reverendo presbytero domino
Francisco de Barberiis plebano Trilaci, et Nicolao quondam Bernardi
Ioannoni de dicto Terlaco testibus, Antonius quondam Valentini Tabarelli
de Trilaco vendidit ill.mo domino Comiti Hieronymo de Lodrono filio
quondam ill.mi domini Comitis Francisci petiam unam terrae arativam
stariorum quinque cum dimidio, positam in monte Trilaci, in loco a Pra
Masseno, pretio aestimato per Antonium Soldatum, et Ioannem Banalettum
ambos de Trilaco, a contrahentibus electos, renensium viginti quinque,
librarum trium, carentanorum novem, in raione renensium sex cum dimidio
pro quolibet stario. Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti collegiatus
scripsit.
50. Anno 1611, indictione nona, die sabbati octava mensis ianuarii,
Tridenti in Contrata Lata, in stuba domus habitationis mei notarii
39

infrascripti. Praesentibus domino Bartholomaeo filio domini Alexandri
Andrini civis Tridenti, Nicolao filio quondam Hieronymi Zenari de Orzano
plebis Civezani, et Bartholomaeo filio quondam Iacobi Delaidi de Mazanigo
plebis Civezani testibis. Dominicus filius quondam Baptistae Castelli de
Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thim
civi Tridenti unum pratum unius plaustri foeni in circa, situm in pertinentiis
Trilaci, in loco dicto a Poza de Prada del Monte di Terlago, pretio
rhenensium vigintiquinque denariorum in ratione librarum quinque pro
singulo rhenense, quos rhenenses dictus dominus Ioannes Maria emptor
dedit, solvit, et exbursavit dicto domino venditori in tot cechinis, et ungaris,
et moneta argentea. Carolus Travaionus notarius scripsit.
51. Anno 1611, indictione nona die dominico quarta mensis decembris,
Tridenti in Contrata S. Maria Maioris, in stuba superiori domus infrascripti
domini emptoris. Praesentibus dominis Sebastiano Banallo, Ioanne Baptista
Nicolat, et Maximiliano Clebero civibus Tridenti, ac Donato Scipione
Lamferio habitatore Tridenti testibus. Donna Benevenuta uxor relicta
quondam domini Hieronymi Piperatae, tamquam filia, et haeres quondam
Petri de Veneris Vallis Solis, iure emphiteutico vendidit domino Ioanni
Mariae filio quondam domini Iacobi Thim, civi Tridenti unam petiam terrae,
sitam in pertinentiis Tridenti, in loco nuncupato alla Scala, arativam, et
vineatam, et zapativam, cum omnibus arboribus fructiferis, et non
fruictiferis in ipsa existentibus, quantitatis plodiorum sex circiter, et prout
esse reperitur, ad corpus, et non ad mensuram, cum onere solvendi affictus
illustri domino Innocentio de Prato, domino Segunzani: Domui Dei
Batutorum Laicorum Tridenti: Fraternitati Sanctae Mariae della
Misericordia: Fabricae ecclesiae Sanctae Maria Maioris; ac magnifico, et
excellenti doctori domino Ioanni Baptistae Sardaneae. Et hoc mominatim
pretio rhenensium millem et octingentorum in ratione librarum quinque
maranensium pro singulo rhenense: quod pretium idem dominus Ioannes
Maria solvit Donnae Benevenutae in tot monetis hispanis argenti nuncupatis
Zamfroni a quatuor tronis venetis, et triaieris. Maximilianus Matthiolus
notarius scripsit.
52. Anno 1612, indictione decima die lunae 30 mensis ianuarii, Tridenti
in Contrata Cantoni, in studio domus magnifici, et excellentis doctoris
domini Francisci Trentini, ipso praesente, nec non magistro Blasio
Lorenzono garbario, et Antonio quondam Donati Vallis Rabbi habitatoribus
in Contrata Fossati testibus. Nobilis dominus Octavius Tabarellus de Fatis
de castro Viguli, ad interpositionem praedicti domini Trentini, cessit liti
quem movit coram illustri, et clarissimo domino Praetore contra dominum
40

Ioannem Mariam filium quondam domini Iacobi Thim civem Tridenti
tamquam tertium possessorem bonorum quondam nobilis domini Hieronymi
Tabarelli de Fatis, domini etc., nempe terrarum sitarum in pertinentiis
Trilaci stariorum octo seminis circiter in loco alla Pozza, et in Campian pro
fideicommisso adiudicato praedicto domino Octavio, quia praedictus
dominus Ioannes Maria eidem nobili domino Octavio dedit, et numeravit
rhenenses quinquaginta in tot traieris. Maximilianus Mathiolus notarius
scripsit.
53. Anno 1612, indictione decima, die dominico XV mensis iulii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, praesentibus ser Baptista
quondam Botholomaei Paisani, ser Baldessare quondam Bernardi
Gislimberti, domino Petro Antonio filio quondam venerabilis presbyteri
domini Melchioris Cischis, magistro Odorico dell’Oliva de Nano, et
magistro Andrea Benevenuto Garbariis, testibus. Ser Ioannes Baptista filius
quondam ser Antonii Paisani de Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae filio
quondam domini Iacobi Tim civi Tridenti pactum, quod habet redimendi
unam petiam terrae prativam quantitatis unius plaustri foeni, sitam in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Roza: et etiam petiam terrae arativam
stariorum septem seminis, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto sotto al
Dos. Et hoc fecit pretio rhenensium triginta unius in ratione etc., quos dictus
dominus Ioannes Maria solvit in tot cechinis, et taleris. Maximilianus
Matthiolus notarius scripsit.
54. Anno 1612, indictione decima, die veneris vigesimo mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba domus Fraternitatis
Sanctae Mariae Misericordiae Orphanorum Tridenti. Praesentibus domino
Melchiore de Zenis ipsius Fraternitatis massario, Valentino de Gratiadeis de
Castellano carratore, et Antonio quondam Valentini de Nicolodis de
Bolentina Vallis Solis, omnibus Tridenti habitatoribus, testibus. Nobiles,
magnifici, et respective excellentes domini Iob de Iob Minister, Gasparus
Gornus Vicarius, Franciscus Trentinus doctor, Barnabas Mantius notarius,
Dominicus de Cavaleriis, Leonardus de Leonardis a Monte, et Paulus
Paulinus consiliarii venerabilis Fraternitatis Sanctae Mariae Misericordiae
Orphanorum Tridenti, agentes nomine ipsius Fraternitatis dederunt, et
retrovendiderunt domino Ioanni Mariae Tin civi Tridenti duo plodia unius
petiae terrae alla Scala, et affictum supra constitutum, pro rainensibus
centum et quadraginta quatuor pro capitali affictus, et rainensibus tribus pro
incurso affictu ad ratam temporis, de carentanis sexaginta pro rainense, quos
idem dominus Ioannes Maria solvit, et exbursavit suprascripto domino
Gasparo Gorno Vicario in bonis monetis auri, et argenti. Stephanus filius
41

quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti publicus apostolica, et
imperiali auctoriotatibus notarius scripsit.
55. Anno 1613, indictione undecima, die veneris decimaoctava ianuarii,
in ecclesia cathedrali Sancti Vigilii Tridenti, in sacrastia (sic) nova,
praesentibus venerabilibus dominis presbyteris, et capellanis in dicta
ecclesia Georgio de Fritiis, et Andrea de Ambrosiis, testibus. Coram
perillustribus multum reverendis dominis Ioanne Baptista Melchiorio,
Hyppolito barone de Wolchenstain, Hieronymo Roccabruna, Ioanne
Baptista Coreto, Bertramo Pezzano, Nicolao a Morembergh, et Horatio
Guarischeto, omnibus canonciis praebendatis suprascriptae ecclesiae
capitulariter congregatis de more ad sonum campanae, reverenter comparuit
dominus Ioannes Maria quondam domini Iacobi Tim civis Tridenti, et
exposuit, se possidere unam petiam terrae arativam, et vineatam plodii
unius, et perticarum centum, sitam in pertinentiis Ravinae, in loco dicto alli
Campi longi, apud haeredes quondam nobilis domini Ioannis Gasparis de
Paho, quam acquisivit a quondam Ioanne Petro Pompeato sine onere, quia
reperit eam a dicto Pompeato acquisitam fuisse cum onere solvendi annuum
livellum carentanorum sex venerabili domino altaristae altaris SS.
Innocentium in dicta ecclesia, volens bona fide uti, et conscientiam suanm
exonerare, petiit investituram in forma sibi fieri, offerens se paratum ad ea,
ad quae de iure vel consuetudine dictae ecclesiae tenetur. Qui praedicti
illustres domini de Capitulo eumderm dominum Ioannem Mariam per
tactum manus, et pro una libra piperis integri in pecuniis pro intratica soluta,
investiverunt de dicta terra. Iob de Iob apostolica, et imperiali auctoritate
notarius Tridenti collegiatus, ac civis, et venerabilis Capituli cancellarius
scripsit.
56. Anno 1613, indictione undecima, die veneris sexto mensis
decembris, in civitate Tridenti, in Contrata Sancti Benedicti, in stuba domus
meae habitationis. Praesentibus Matthaeo filio quondam Leonardi de Luca,
dicto Gobbo, de Bosentino, et Rugerio filio quondam Golini Ducati de
eodem loco testibis rogatis. Magnificus dominus Ioannes Maria Thim civis
Tridenti vendidit, seu permutavit ser Francisco filio quondam ser Iacobi, et
ser Valentino de Frizzeriis de Vezzano, unum pratum medii plodii circa ad
corpus, et non ad mensuram, situm in pertinentiis Trilaci, in loco a
Pontolino, apud Rugiam, per se acquisitum anno 1601 a Trentina uxore
quondam Iacobi Blanzardi, pretio renensium viginti. Et hoc fecit, quia e
conevrso dicti de Frizzeriis permutando tradiderunt praescripto domino
Ioanni Mariae tantum partem sui prati, positi in pertinentiis Trilaci, in loco
dicto alla Chizzola, apud ipsum dominum Ioannem Mariam, iuxta
42

terminationem, aestimationem, et designationem factam per ser Peregrinum
Paisanum, et ser Michaelem de Notariis ambos de Trilaco, ab ipsis
contrahentibus ad id electos. Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
57. Anno 1614, indictione duodecima, die sabbati prima mensis
novembris, in civitate Tridenti, in Contrata Sancti Vigilii, in studio terreno
domus infrascriptorum fratrum de Gaudentis. Praesentibus domino
Alexandro quondam Marci Andrini Ludi magistro, civeque Tridenti, Iacobo
quondam Francisci Faesii de Fravezzio plebis Calavini districtus Tridenti,
Baptista quondam Hieronymi a Rotis de Tridento portitoribus vini, testibus
adhibitis, et rogatis. Nobiles, et excellentes domini Aldrigettus, Ioannes
Gaudentius, et Ludovicus fratres filii quondam nobilis, et excellentis legum
doctoris domini Iosephi Gaudenti olim civis Tridenti, per Aquilianam
stipulationem praecedentem, et acceptilationem legitime interpositam illico
subsequentem, vigore pacti, quod habet infrascriptus dominus Ioannes
Maria, uti emptor unius prati a Balthassare Nardelli de Supramonte, alias
possessi per fratres de Negrellis de Cadeno, positi in pertinentiis Cadeni,
absolverunt, liberarunt, quietarunt, et franchirarunt magnificum dominum
Ioannem Mariam Thim civem Tridenti, filium quondam domini Iacobi, ab
ulterorio unius affictus solutione stariorum viginti frumenti, qui primo
solvebatur per dictos fratres Negrellos, secundo per dictum Nardellum,
postremo per dictum dominum Thim. Et hanc franchitationem fecerunt
domini fratres Gaudenti pro rhenensibus viginti pro capitali, quos dictus
dominus Thim in auro, et argento bono, et expendibili solvit, ac dedit
praedictis dominis fratribus Gaudentis. Sebastianus Sicilianus notarius
scripsit.
58. Anno 1615, indictione decimatertia, die martis 15 mensis
decembris, in studio episcopalis palatii Tridenti. Praesentibus nobili domino
Andrea Gallo, et excellenti legum doctore domino Aliprando Bassetto,
civibus Tridenti, necnon Francisco quondam Ioannis Rhaldini veronensi
testibus. Coram illustri, et clarissimo domino Ioanne Stephano Castello iuris
utriusque doctore Tridenti Praetore dignissimo, sedente pro tribunali. Donna
Dominica quondam magistri Antonii Peaci de Arco, et uxor domini
Laurentii Venturelli de Tridento, vendidit domino Ioanni Mariae quondam
domini Iacobi Tim civi Tridenti, quamdam petiam terrae arativam, et
vineatam plodii unius cum dimidio ad corpus, et non ad mensuram, cum
arboribus intus, ac cum fonte nascente in ea versus sero, sitam in pertinentiis
Tridenti, in loco dicto alla Scala, pretio rhenensium centum, et duodecim in
auro, et argento bono, et expendibili. Iosephus filius magnifici domini
43

Ioannis Andreae a Ponte civis, et aromatarii Tridenti, publicus imperiali
auctoritate notarius collagiatus Tridenti scripsit.
59. Anno 1618, indictione prima, die lunae 26 mensis novembris, in
civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, praesentibus magistro
Ioanne Maria quondam alterius Ioannis Mariae de Fredericis sartore
Tridenti, et Philippo quondam Bartholomaei de Philippis de Arco habitatore
Tridenti testibus rogatis, nobilis domina Marina relicta quondam nobilis, et
excellentis legum doctoris Bonaventurae de Albertis, alias civis Tridenti, uti
tutrix, et curatrix respective dominorum eius filiorum, retrovendidit
magnifico domino Ioanni Mariae Thin civi Tridenti unum affictum
franchitabilem stariorum viginti quinque frumenti pro capitali renensium
centum, et quinquaginta. Et hoc fecit pretio rhenensium 150 quos dictus
dominus retroemptor exbursavit eidem dominae Marinae in tot bona moneta
et expendibili. Iosephus a Ponte notarius ut supra scripsit.
60. Anno 1619, indictione secunda, die lunae 26 mensis augusti, in civitate
Tridenti, in aditu domus infrascriptorum fratrum de Buratis positae in
Contrata Lata. Praesentibus magnifico domino Antonio Gallo cive
Tridenti, domino Antonio Iachelino, et domino Dominico de Cavaleris
civibus Tridenti testibus. Coram nobili, et clarissimo domino Ioanne
Baptista Madruccio consiliario, et locumtenente Praeturae tridentinae,
Magnifici domini Prosper, Bartholomaeus, et Alovisius fratres filii
quondam egregii domini Gratiadei Burati notarii civis Tridenti, cum
assistentia excellentis doctoris domini Francisci Paurinfaint, eorum
curatoris, et consensu nobilium dominorum Alexandri Balduini, Andrigeti
Hieremiae, Petri Buseti, et Nicolai Burati attinentium, vendiderunt domino
Ioanni Mariae Tino civi Tridenti una partem eorum domus muris, et
lignaminibus aedificatae, cum omnibus commoditatibus, cum broilo et
curtivo contiguis, ac locum aratorium et vineatum, positum in pertinentiis
Ravinae in loco in Stella, cum onere solvendi illustri domino Baldessari
Rochabrunae civi Tridenti affictum capitalis rhenensium 140 et incursos,
pretio rhenensium mille, et unius, quos idem dominus emptor solvit in tot
iustinis, tronis, ducatonis, duplis hispanis, duplis Mediolani, duplis
Salzpurgensibus, cechinis, toleris, ongareis, scutatis aureis. Dictus
dominus Bartholomaeus aliam partem dictae domus, et alia loca arativa,
vineata, et prativa, in dictis pertinentiis Ravinae sita, vendidit eidem
domino Tino pretio rhenensium 501 cum onere solvendi affictum capitalis
rhenensiunm 200 domino Antonio Bevilaquae. Matthaeus Benassutus
filius quondam spectabilis domini Thomae Benassuti notarius civis
collegiatus Tridenti scripsit.
44

61. Anno 1620, indictione tertia, die lunae 27 mensis ianuarii, in
civitate Tridenti, in Contrata S. Petri, praesentibus domino Antonio Bellotto
venatore Tridenti, et domino Ioanne Antonio de Gerardis de Murio diu
habitatore in Burgo Sancti Martini Tridenti testibus rogatis, nobilis dominus
Antonius Bevilaqua civis Tridenti uti acquisitor infrascripti affictus a nobili
domino Hieronymo de Lodrono cessionario quondam domini Ioannis de
Calvis de Vermilio, olim habitatoris Tridenti, virtute pacti quod habet
magnificus dominus Ioannes Maria Thim civis Tridenti,uri acquisitor
mansus in Stella ab haeredibus spectabilis domini Gratiadei Burati, liberavit,
et affranchitavit praedictum dominum Ioannem Mariam Thim ab ulteriori
solutione, et praestatione unius affictus capitalis rhenensium ducentorum, et
incursorum super dicto capitali. Et hoc fecit pro rhenensibus ducentis
repectu capitalis, et rhenensibus [?] respectu incursorum, quos dictus
dominus Ioannes Maria eidem domino Antonio in tot monetis aureis, et
argenteis dedit, tradidit, solvit, et numeravit. Antonius Bernardellus filius
quondam domini Caroli civis olim Tridenti, publicus imperiali auctoritate
notarius collegiatusque Tridenti scripsit,
62. Anno 1620, indictione tertia, die 27 ianuarii, Tridenti, in studio
domus habitationis excellentis domini Iob de Iob iurisconsulti. Praesentibus
domino Horatio de Detis, et magistro Adamo Spagnolo testibus rogatis.
Dominus Ioannes Maria Thim civis Tridenti domino Bartholomaeo Burato
rhenenses 113 et carentanos tres pro residuo pretii rhenensium 212 partis
mansus in Stella eidem domino Ioanni Mariae venditi. Et propterea dictus
dominus Bartholomaeus ipsum absolvit ab ulteriori solutione praedictorum
rhenensium 212. Antonius Bernardellus notarius scripsit.
63. Anno 1620, indictione tertia, die mercurii 29 mensis ianuarii, in
civitate Tridenti, in Contrata Macelli, in stuba domus, et habitationis nobilis,
et excellentis doctoris domini Francisci Paurenfaint. Praesentibus spectabili
domino Ioanne Baptista Benasuto notario collegiato, et cive Tridenti,
magistro Adamo filio ser Leonardi Spagnoli calceatore Tridenti, et magistro
Antonio Vigulo vegetario Tridenti testibus rogatis. Magnificus dominus
Ioannes Maria Thim civis Tridenti, domino Aluisio quondam spectabilis
domini Gratiadei de Buratis civi Tridenti dedit rhenenses quinquaginta
quatuor, et carentanos quadraginta quatuor, pro resto, et completa solutione
pretii mansus in Stella ab eo empti a dominis fratribus de Buratis. Quibus
rhenensibus dictus dominus Alovisius vult uti in itinere per eum fiendo de
proximo in bello contra infideles. Antonius Bernardellus notarius scrispis.
45

64. Anno 1621, indictione quarta, die sabbati 3 aprilis, Tridenti, in
quodam cubiculo penes salam aedium venerabilis Praepositurae Sanctae
Margarithae. Praesentibus magistro Iacobo quondam Antonii de Zanellis de
Vigulo vegetario Tridenti, et magistro Iosepho quondam Gabrielis de
Orlandis fabro lignario Tridenti testibus. Magnificus dominus Ioannes
Sarotus agens generalis illustrissimi, et admodum reverendi domini
Matthiae Comitis a Turri, et Vallis Sasanae, liberi baronis Sacri Romani
Imperii, canonici Tridenti tamquam Praepositi Sanctae Margarithae
praedictae, magnifico domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti renovavit
investituram perpetualem de una petia terrae arativa, et vineata quantitatis
stariorum quinque circiter, posita in pertinentiis Ravinae, in loco dicto ai
Campi longi, quia dictus dominus Ioannes Maria promisit omni anno dare,
et praesentare ad aedes dictae venerabilis Praepositurae starium unum
frumenti boni, sicci, et mundi, et carentanos quindecim in pecunia numerata
nomine census perpetui dictae rei locatae. Antonius Bernardellus notarius
scripsit.
65. Anno 1621, indictione quarta, die dominico quinta mensis
septembris, in civitate Tridenti, in Contrata Burgi novi, in sala meae
habitationis. Praesentibus ser Baptista quondam Bartholomaei Paisani de
Trilaco, Bartholomaeo quondam Matthaei de Endrigh eiusdem loci, et
Valentino filio quondam Francisci Marioti testibus. Magnificus dominus
Ioannes Maria quondam domini Iacobi Thim civis Tridenti vendidit Iacobo
quondam Pauli de Poulis de Covalo arativam, partimque vineatam stariorum
quindecim ad corpus, et non ad mensuram, iacentem in pertinentiis Covali,
dictam il Loco della Val. Item arativam trium stariorum, et trium quartarum
in circa ad corpus, sitam in dictis pertinentiis al Spiazzo. Item arativam
trium stariorum ad corpus, positam in pertinentiis praedictis a Baronch.
Pretio convento renensium quingentorum decem, et novem, carentanorum
sexaginta pro quolibet. Pro quo pretio ad computum dictus Iacobus emptor
in solutum dedit praedicto domino Thim arativam starii unius, et trium
quartarum seminis in circa ad corpus, sitam in pertinentiis Trilaci sotto al
Dos, apud lacum Trilaci, et ipsum dominum Thim, aestimatam per ser
Franciscum Frizzeriam de Vezzano, et Bartholomaeum de Piné de Trilaco
renensium quadraginta trium, atque renensies centum in cechinis sex, et
ungaris duodecim in ratione tronorum viginti quinque pro quolibet.
Residuos autem tricentos septuaginta sex solvere promisit in pecunia
numerata ad omne suum beneplacitum quandocumque, et in pluribus
vicibus, solvendo tamen qualibet vice renenses centum, et non minus, una
cum interesse convento in ratione septem pro centum in recumpensatione
fructuum ex dictis bonis percipiendorum in ratione omni ipsi domino Thim,
46

detracta semper rata dicti interesse pro summa solvenda. Sebastianus
Sicilianus notarius scripsit.
66. Anno 1622, indictione quinta, die iovis octava mensis augusti,
Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in loco solito Consilii Sanctae
Mariae Misericordiae. Praesentibus multum reverendo presbytero domino
Georgio Fritio masionario ecclesiae cathedralis Tridenti, et domino
Innocentio Micheletto aurifice Tridenti testibus. Coram nobilibus,
excell.mis, et magnificis dominis Iohanne Antonio Zurletta Ministro, et
Francisco Calavino doctoribus: nec non Gaspare Gorno, Pasino Salvoto,
Bernardino Mantio, Gandino Zambaito, Pantaleone de Pellipariis,
consiliariis, ac me Maximiliano Matthiolo Vicario dictae Fraternitatis,
sedentibus, et totum Consilium praesentantibus, dominus Iohannes Maria
Tium civis Tridenti, contentatur, quod ipsa Fraterniats S. Mariae
Misericordiae de cetero perpetuis futuris temporibus singula hebdomada, in
die sabbati, in oratorio dictae Fraternitatis celebrari faciat loco Missarum
trium alias iniunctarum singula hebdomada, Missam unam tantum submissa
voce in honorem beatae Mariae Virginis: necnon perpetuis futuris
temporibus in vigilia Sancti Ioannis Baptistae de mense iunii singulo anno,
in ecclesia S. Mariae Maioris anniversarium pro omnibus suorum
defunctorum Missarum tredecim, unam scilicet in cantu, et alias undecim
submissa voce. Maximilianus Matthiolus notarius scripsit.
67. Anno 1823, indictione sexta, dieluane decimasexta octobris,
Tridenti in Contrata Platheae Sancti Vigilii, in sala domus mei notarii.
Praesentibus magistro Ioanne Baptista quondam Christophori de Bernardis
fabro ferrario Tridenti, et ser Petro quondam Dominici Pederzini habitatore
Trilaci testibus. Ser Baptista quondam Bartholioamei Zanoni de Trilaco
agens per se, et haeredes suos vendidit ser Ioanni Antonio de Anzolis de
Randena caseario Tridenti, vice, et nomine magnifici domini Ioannis Mariae
Thim civis Tridenti ementi, et recipienti unum revoltum terrenum positum
subtus aream dicti venditoris, cum curtivo annexo, necnon voltum annexum
dicto curtivo subtus pontem, qui inservit dicto venditori pro eundo ad illius
aream, salva libera servitute dicto venditori eundi, et transeundi per dictum
pontem cum personis, plaustris, et aliis quibuscumque pro usu suae areae:
ita tamen, quod non possit transire per dictum curtivum venditum. Quae
bona sunt in villa Trilaci. Et hoc fecit pretio aestimando per hinc inde
eligendos: ad cuius computum dictus Ioannes Antonius de pecuniis dicti
domini Thimi numeravit dicto venditori ungaros aureos quatuor.
Bernardinus Bonportus notarius scripsit. Ioannes Gaudentius Gaudentus
doctor, notarius collegiatusque Tridenti descripsit.
47

68. Anno 1624, indictione septima, die lunae sexta decima decembris,
Tridenti, in Contrata Platheae Sancti Vigilii, in stuba domus mei notarii.
Praesentibus nobili domino Iulio Rizzio cive Tridenti, domino Ioanne de
Albertis impressore Tridenti, et Aldrigetto quondam Ioannis Capelletti de
Covalo testibus. Ser Baptista quondam Bartholomaei Ioannoni de Trilaco
vendidit magnifico domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti partem unam
domus, scilicet aream cum duabus, ut dicunt, tablaturis supra, cum suo
coperto tegualrum, muris, et lignaminibus constructam, cum volto in parte
inferiori, quo utebatur pro canipa, sive in locum cellae vinariae, cum
servitute eundi, et redeundi per curtivum dicti venditoris cum personis,
plaustris, et aliis necessariis pro conducendis foenis, et bladis, et aliis
occurrentibus ad dictam aream suis debitis, et ordinariis temporibus etc.,
positam in villa Trilaci, in Contrata dicta de Piné, apud emptorem cum alia
parte alias ab eodem acquisita. Et hoc fecit dcitus venditor pretio renensium
ducentorum bonae monetae nunc currentibus ita inter eos convento, quod
excedit aestimationem alias factam per ser Baptistam Paisanum de Trilaco,
et Petrum Pederzinum de Covalo habitatorem Trilaci, in renensibus centum
et quinquaginta septem. Bernardinus Bonportus notarius scripsit. Ioannes
Gaudentius Gaudentus doctor, notarius collegiatusque Tridenti descripsit.
69. Anno 1625, indictione octava, die mercurii quinta mensis februarii,
Tridenti, in Contrata Sancate Mariae Maioris, in stuba domus infrascripti
domini testatoris. Praesentibus domino Ioanne Antonio filio domini
Salvatoris de Angelis affictalino in domo domini testatoris, Laurentio
quondam Ioannis Saraceni de Ravina servitore mei notarii, ser Iacobo
quondam Christani Canter naulezino Tridenti, Ioanne filio quondam
Bonomi Zini de Cavareno pariter naulezino Tridenti, domino Petro Antonio
quondam domini Georgii Bordonea de Tridento venditore salis ad salariam,
Francisco filio magistri Iacobi Franceschini rotario Tridenti, et Odorico filio
quondam Gasparis Fatorelli de Vezzano testibus etc. Ibique in lecto iacens
magnificus dominus Ioannes Maria filius quondam domini Iacobi Tim
iamdiu Tridenti habitator, sanus gratia Dei Omnipotentis, mente, sensu,
visu, loquela, et intellectu, licet corpore infirmus, condidit suum
nuncupativum sine scriptis testamentum, quo alia omnia sua testamenta
prius facta annullavit, et cassavit. Deinde mandavit corpus suum sepeliri
honorifice secundum illius conditionem in ecclesia S. Mariae Maioris
Tridenti, sibique construi in dicta ecclesia sepulcrum in loco eidem concesso
ab illustris, et venerabili Capitulo, et super eo poni lapidem iam adductum,
et in sacratu existentem, accommodandum tamen cum literis illius nominis,
et cognominis, anni, et die illius obitus, in dictoque monumetno reponi iussit
48

ossa filiae suae in dicta ecclesia reposita, sibique celebrari iussit in dicta
ecclesia pro salute animae suae septimum, trigesimum, et anniversarium
cum Missis quindecim submissa voce, et duabus in cantu pro singula vice ad
minus, et singula vice pauperibus erogari mandavit pro salute animae suae
starios quatuor siliginis in panes reductae, uti dicitur Tronde, et brentas duas
vini, tam in septimo, et trigesimo, quam in anniversario. Legavit fabricae
ecclesiae S. Vigilii patroni nostri Tridenti pro illuminatione Sanctissimi
Corporis Domini nostri Iesu Christi unam galetam olei semel tantum.
Fabricae ecclesiae S. Mariae Maioris unum affictum bonum, et bene
fundatum de per eum constitutis capitalis rhenensium centum, in ratione
frumenti ad taxam iuxta Constitutiones, aggravando dominos massarios
dictae fabricae de illius redditu ad emendum in perpetuum tantam
quantitatem olei pro illuminatione Sanmctissimi Corporis Domini nostri
Iesu Christi. Legavit Fraternitati Sanctissimi Rosarii Tridenti unum affictum
capitalis rhenensium quinquaginta bene findatum, aggravando dominos
massarios dictae Fraternitatis ad in perpetuum celebrari faciendum in sacello
dictae Fraternitatis Tridenti quatuor vices in anno, in quatuor vigiliis beatae
Virginis Mariae duas in honorem Beatae Virginuis, in salutem animae
domini testatoris, unam in cantu, et aliam submissa voce pro singula vice.
Legavit fabricae ecclesiae Sancti Andreae de Trilaco unam petiam terrae
arativam, et vineatam stariorum quatuor seminis, sitam in pertinentiis
Trilaci, in loco dicto a Vadal, onerando dominos illius sindicos in
perpetuum pro illius fructibus ad celebrari faciendum in dicta ecclesia
singulis quatuor Temporibus Missam unam pro defunctis in cantu ad altare
maius pro salute animae suae, cum requiem aeternam etc. Prohibendo
expersse alienationem dictae petiae terrae. Legavit semel tantum singulis
monasteriis tam monacorum, quam monialium civitatis Tridenti, quam
intus, quam extra moenia rhenenses duos pro singulo monasterio, ut Deum
pro illius anima orent. Fraternitati Sanctissimi Corporis Domini nostro Iesu
Christi Tridenti semel tantum rhenenses duos. Item sibi celebrari iussit, et
mandavit in perpetuum singulis annis in die sui obitus in ecclesia s.
Bernardini extra moenia Tridenti unum anniversarium per reverendos Patres
dicti monasterii cum omnibus Missis, quae eo die celebrari poterunt, cui
monasterio pro dictis Missis dari voluit singulo anno unam galetam olei,
aggravando Fraternitati (sic) S. Mariae Misericordiae infrascriptae, et illius
dominos administratores ad in perpetuum celebrari faciendum dictum
anniversarium, dandumque dictam galetam olei singulo anno dicto
venerabili monasterio. Legavit rhenenses quinquaginta in perpetuum singulo
anno elargiendos per Fraternitatem, et administratores Fraternitatis novae S.
Mariae Misericordiae Tridenti uni virgini bonae conditionis, et fama pro ea
nubendo, tempore nuptus, et non prius, arbitrio dominorum administratorum
49

praedictae Fraternitatis Orphanorum, et illius Consilii pro tali approbandae,
quae etiam nubere tenetur alicui persoane pariter bonae conditionis et
famae, ita quod omni anno alicui virgini elargiantur ex causa praemissa, et
non aliter, praeferendo semper virgines in domo Fraternitatis degentes:
prohibendo expresse assignationes fiendas anticipate: et illam fieri voluit
sigillatim de anno in annum, in die festivitatis Circumcisionis Domini nostri
Iesu Christi: negligente dicta Fraternitate in nubendo singulo anno unam
virginem, dando legatum praedictum, dictam Fraternitatem privavit, et
privatam esse voluit legatis, et haereditate infrascriptis, illique in tali casu
substituit omni meliori modo Montem Sanctum Tridenti, cum tali onere
semper,et aliis honoribus, et oneribus, prout dicta Fraternitas instituta fuit, et
eidem legata fuere. Item legavit semel tantum Dominicae, Barbarae, et
Margarethae filiabus quondam Antonii Bortoli de Supramonte rhenenses
quinquaginta pro singula, quatenus se probe gerant, et sint bonae
conditionis, et famae, et non aliter, eisdem, et cuilibet earum dandos, post
expletum decimum octavum annum suae aetatis, et citius, si contiegrit eas
nubere, in pecuniis et mobilibus pro parte, sive affictibus de haereditate
domini testatoris. Item legavit semel tantum Dominicae, Margarethae,
Lutiae, et Antoniae filiabus Dominici Bortoli Supramontis rhenenses
quinquaginta pro singula, dummode se probe gerant, et sint bonae
conditionis, et famae, et non aliter, illis dandos post expletum decimum
octavum annum earum aetatis, et citius, si contiegrit eas nubere, in pecuniis,
mobilibus, seu affictibus de haereditate domini testatoris. Item legavit semel
tantum Mariae, Lutiae, Catheriane, Dorotheae, et Agneti filiabus Petri
Nardelli Cadeni rhenenses quinquaginta pro singula, dummodo se probe
gerant, sintque bonae conditionis, et famae, et non aliter, illis dandos modo
praemisso post expletum decimum octavum annum aetatis earum, et citius,
si eas nubere contigerit. Item legavit semel tantum fabricae Sanctae Mariae
Lastarum rhenenses viginti quinque eidem dandos per suos haeredes.
Legavit semel tantum fabricae Sanctae Marinae de Ravina rhenenses viginti
quinque investiendos, pro quibus aggravavit illius administratores in
perpetuum ad celebrari faciendum in suffragium animae domini testatoris
duas Missas submissa voce in die Santae Marinae singulo anno. Legavit
Domino Ioanni Antonio de Angelis eius affictalino pro amore sibi praestito
in eius infirmitate rhenenses viginti quinque, eidem dandos per dominos
Fraternitatis Orphanorum. Item Catherinae quondam Laurentii Covellae eius
ancillae legavit semel tantum rhenenses decem eidem dandos ut supra. Item
iure legati reliquit, et legavit Fraternitati Domus Dei Batutorum Laicorum
Tridenti, medietatem omnium domini testatoris bonorum stabilium
existentium in villa, et pertinentiis Trilaci, eidem dandorum, et
assignandorum per dominos administratores Fraternitatis Orphanarum
50

haeredum suarum, quorum arbitrio, iuxta tamen mensurationem, et
aestimationes fiendas per aestimatores magnificae Communitatis qui eo
tempore reperientur in offitio, quorum aestimationi, et mensurationi fiendis
omnino stari mandavit, et iussit. Cum onere dictae Domui Dei imposito ad
in perpetuum celebrari faciendum singulo anno in die obitus domini
testatoris, si fieri poterit, sin minus die immediate sequenti, in ecclesia
Sanctae Mariae Maioris unum anniversarium pro salute illius animae
Missarum decem ad minus, duarum in cantu, et octo submissa voce, ed ad
distribuendum immediate post celebrationem dicti anniversarii singulo anno
in perpetuum starios quatuor frumenti in panes reducti, uti dicitur Tronde,
pauperibus in dicta ecclesia. Item dominam Magdalenam filiam quondam
domini Sebastiani Banalli, eius dilectissima uxorem, usufructuariam
reliquit, donam, dominam, et patronam pleno iure domorum existentium in
civitate Tridenti, et mobilium, ac bonorum stabilium, et mobilium
existentium in pertinentiis, et loco alla Scala toto tempore illius vitae,
vivendo tamen vidualiter, et caste, et non aliter, nec alio modo. Si vero
transiret ad secunda vota, tunc eidem dari iussit eius dotes rhenensium
sexcentum, cui etiam eo in casu iure legati reliquit semel tantum rhenenses
centum loco controdotis. S vero dictus dominus testator mori contigerit
antequam venirent fruges, tunc dictae dominae uxori dari mandavit alimenta
condecentia pro ea, et ancilla, de rebus in domo existetibus. Mandavitque
dictus dominus testator de bonis stabilibus, et mobilibus dictae dominae
uxori ad usifructuandum relictis, immediate post eius obitum fieri
inventarium ad hoc, ut Fraternitas Orphanorum (sic) haeres sua instituta,
finito usufructu praedicto, omnia tam stabilia, quam mobilia dictae dominae
uxori ad usufructuandum relicta consequi valeat. In omnibus autem aliis suis
bonis mobilibus, et immobilibus, iuribus, et actionibus, praesentibus, et
futuris, ubicumque sint, et reperiri possint, haeredem sibi universalem
instituit, Fraternitatem novam Orphanorum (sic) Sanctae Mariae
Misericordiae Tridenti. Prohibendo expresse alienationem stabilium in
totum, vel in partem, ex quacumque causa, etiam in evidentem Fraternitatis
utilitatem omni meliori modo, quo magis, et melius de iure prohiberi potest,
et potuit, quia mens, et intentio domini testatoris est, et fuit, quod praedicta
stabilia omnia in eius haereditate relicta, semper, et imperpetuum remaneant
penes dictam Fraternitatem. Et hoc dixit ipse dominus Ioannes Maria
testator esse, esse velle eius ultimum testamentum etc. Maximilianus
Matthiolus notarius scripsit.
70. Anno 1628, indictione undecima, die iovis penultimo iunii, Tridenti,
in Contrata Sancti Benedicti. Praesentibus magistro Alberto quondam
Ioannis Petri de Brumis Elvetio, et ser Iacobo quondam Odorici de
51

Guilielmis de Tavono Vallis Annaniae incolis Tridenti, et Ioanne filio
Omniboni Faesii de Fravezio incola Trilaci, testibus rogatis. Antonius
quondam Sperandei de Lasinis de Trilaco vendidit magnifico domino Ioanni
Mariae quondam domini Iacobi Thim civi Tridenti partem domus muris
muratam, lignaminibus constructam, tegulis tectam, sitam in villa Trilaci,
loco in Piné, in qua sunt duo revolti terreni, cum curtivo, stuba, coquina, et
alio thalamo, ac foenili desuper, apud dominum emptorem, pretio convento
renensium nonaginta quatuor, ad quorum computum dictus dominus emptor
eidem venditori cessit duos affictus in totum quatuor stariorum frumenti ad
taxam capitalis renensium viginti quatuor, qui solvuntur per haeredes
quondam Leonardi Cimadomi de Sancta Anna. Item compensavit renenses
decem et octo pro capitali alterius affictus, quem idem Lasinus solvere
tenebatur ipsi domino Thim. Residuum vero integrum dictus venditor fassus
est habuisse in vino, blado, et pecuniis iuxta conventa inter se. Sebastianus
Sicilianus notarius scripsit.
71. Anno 1629, indictione duodecima, die dominico 28 mensis octobris,
in civitate tridentina, in Contrata Sancti Benedicti, in thalamo domus meae
habitationis. Praesentibus ser Leonardo quondam Bernardini Menestrinae de
Supramonte, et magistro Petro quondam Ioannis Segna Pellione, incolis
Tridenti testibus. Dominica filia quondam Petri de Fandt vidua relicta a
quondam Gotardo Franceschino de Trilaco, cum praesentia ex abundanti, et
consensu Bartholomaei sui filii, vendidit magnifico domino Ioanni Mariae
quondam domini Iacobi Thim civi Tridenti, arativam starii seminis in circa,
sitam in pertinentiis Trilaci, loco in la Campagna, pretio aestimato per
Petrum Pederzinum utrinque electum, renensium viginti septem.
Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
72. Anno1601, die veneris secundo mensis martii. Praesentibus domino
Caesare Scharduino, Antonio Ducato Viguli, et Antonio quondam Vigilii
Gislimberti de Trilaco testibus. Mathaeus, et Ioannes fratres filii quondam
ser Blasii Pilati de Trilaco vendiderunt domino Ioanni Mariae filio quondam
domini Iacobi Thin civis Tridenti una arativam, et vineatam stariorum trium
seminis in circa, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto sotto la Crosetta
de Piné, apud Franciscum de Piné, Dominicum filium quondam Aldrighetti
Pilati, et Antonium Gislimbertum, pretio rhenensium sexaginta trium, in
ratione etc., quos dedit in auro, et moneta. Alexander Gislimbertus notarius
scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
73. Anno 1604, indictione secunda, die martis 12 mensis octobris,
Tridenti, praesentibus domino Ioanne Davono, et magistro Mathaeo
52

ferrabovio habitatoribus Tridenti testibus. Domina Beneventura filia
quondam domini Petri de Veneris, uxor relicta quondam domini Hieronymi
Peveradae olim Tridenti habitatoris, cum praesentia ex abundante domini
Ioannis Iacobi eius filii consentientis, vendidit magistro Aloisio Cenago
sutori Tridenti, ac massario Fraternitatis novae Sanctae Mariae
Misericordiae Orphanorum Tridenti, pro dicta Fraternitate ementi,
stipulanti, et recipienti, accedente consensu magnifici domini Dominici
Bonmartini Ministri, magnifici domini Georgii a Turri, domini Thomae
Longi, domini Dominici Avancini consiliariorum praesentium, et egregii
domini Ioannis Malpheri notarii per cedulam missam, et mei notarii uti
Vicarii dictae Fraternitatis, unum affictum perpetualem franchitabilem
stariorum viginti quatuor Frumenti, quem posuit super melioramentis unius
petiae terrae suae propriae arativae, et vineatae plodiorum septem circiter,
sitae in pertinentiis Tridenti, in loco alla Scala, apud magistrum Andream
Brugnam vegetarium, viam communem, et consortalem, super qua petia
terrae constitutus est alius affictus capitalis rainensium ducentorum, qui
solvitur dictae Fraternitati per dictam venditricem: pretio rainensium
centum, et quadraginta quatuor de carentanis 60 pro rainense. Quos
rainenses dictus magister Alosius solvit dictae venditrici in monetis aureis,
et argenteis de pecuniis dictae Fraternitatis pro affictibus franchitatis, nempe
uno pro capitali rainensium 60 franchitato ab Antonio Bello de Supramonte,
altero de rainensibus 72 franchitato ab haeredibus quondam magistri
Mathaei Sicheri, et altero rainensium novem franchitato a Petro Valerso de
Cadeno, et tres rainenses addidit de aliis redditibus, quibus pecuniis dicta
venditrix uti intendit pro recuperanda apotheca, stuba, et coquina a dominis
fratribus Trentinis. Promisit autem solvere dictae Fraternitati omni anno
staria 24 frumenti boni, sicci, nitidi, et cribellati, a taxam tamen, et iuxta
Constitutiones ill.mi, et rev.mi domini nostri Tridentini. Barnabas Mantius
filius quondam domini Achillis civis Tridenti publicus apostolica, et
imperiali auctoritatibus, collegiatusque Tridenti notarius scripsit.
74. Anno 1608, indictione sexta, die mercurii quinta mensis martii, in
civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris. Praesentibus magistro
Leonardo de Massiis textore Tridenti, et Donato Violoto de Paho habitatore,
et portitore Tridenti testibus. Donna Elisabeth uxor relicta quondam domini
Antonii Paisani de Trilaco, cum praesentia domini Baptistae eius filii
agentis annum vigesimum, et ultra, consentientis, imo parabolam dantis, de
dotibus suis vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti, unam
petiam terrae arativam, cum duobus filariis vitium intus, quantitatis starii
unius, et quartarum trium seminis ad corpus, et non ad mensuram, sitam in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto al Perar, sive alla Poza, apud Bernardum
53

de Fant, Ioannem solum dictum il Banalot de Banallo habitatorem Trilaci,
Franciscum de Tabarellis, et dominum emptorem, pretio rhenensium
quadraginta sex cum dimidio, quos dictus dominus emptor solvit dictae
Donnae Helisabethae in tot traieris, et cibeneris. Carolus filius domini Petri
Travaioni publicus imperiali authoritate notarius, collegiatsuque , et civis
Tridenti scripsit.
75. Anno 1608, indictione sexta, die sabbathi septima mensis iunii, in
civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in domo habitationis
infrascripti domini emptoris. Praesentibus Bartholomaeo filio quondam
Valentini Nardelli, Marco Segalino, his ambobus de Supramonte, et Nicolao
Botura de Ravina testibus. Nicolaus filius quondam Antonii de Margonis de
Ravina vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti unam petiam
terrae arativam, et vineatam quartarum trium unius plodii minus perticis
viginti, sitam in pertinentiis Ravinae, in loco dicto al Prade, apud viam
communem, dominum Natalem Sitium, dominum Ioannem Petrum
Pompeatum et Mathaeum de Margonis fratrem venditoris, pro pretio
renensium centum, et nonaginta octo, et librarum duarum, iuxta
aestimationem factam per dominum Sebastianum Banalum, et dominum
Simonem Margonnum de Ravina, aestimatores a partibus electos. Quod
pretium dictus dominus emptor solvit in toto auro, nempe in cechinis,
ungeris, et in moneta argentea, in tot talleris, et traieris: in cassatione unius
affictus renensium viginti septem, qui super dicta petia terrae solvebatur ipsi
domino emptori etc. Carolus Travaionus notarius Tridenti scripsit.
Lettera H.2
1. Anno 1523, indictione undecima, die iovis vigesimo secundo iunii
(sic). In civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris. Praesentibus
magistro Guielmino calzuario filio quondam ser Ioannis Antonii notarii de
Ber... districtus Novariae, cive, et habitatore Tridenti, domino Fratre
Christophoro de Padua Ordinis Sancti Francisci, Petro Mengarda de
Samono iurisdictionis castri Ivani testibus. Magister Ioannes a Serco filius
quondam domini Hieronymi de Canedo de Ienua civis, et habitator Tridenti
per tactum manus, et pro una libra piperis integri pro intratica, investivit
titulo, et nomine locationis Dominicum, et Iacobum fratres filios quondam
Petri de Crescimbenis de Fravezio, de parte unius domus muris muratae,
lignaminibus aedificatae, cupertae canelis et palea, iacentis in villa
Pisavachae districtus Tridenti, videlicet de illa parte, quae habet duos
revoltos, cum area, et una camera, et cum medietate curtivi, pro affictu
stariorum quinque frumenti omni anno solvendo in festo sancti Michaelis,
54

vel infra eius octavam. Gueilmus Gallus filius quondam egregii viri domini
Andreae Galli notarii, civis, et habitatoris Tridenti, publicus imperiali
auctoritate notarius scripsit. Sed pro iunii legendum Ianuarii.
2. Anno 1538, indictione undecima, die dominico vigesimo secundo
decembris, Tridenti in stuba posteriori domus habitationis infrascripti
domini Ioannis Baptistae Hieremiae in Contrata Portae Oriolae.
Praesentibus Andrea filio quondam magistri Ioannis Iacobi Raviciae
brixiensis, alutario 14 Tridentino, et Ioanne quondam Bortholi de Supramonte
districtus Tridenti testibus. Dominus Ioannes Baptista de Hieremiis uti
exactor magnificae Communitatis Tridenti per tactum manus, titulo et
nomine emphiteoseos, et locationis perpetualis investivit Ioannem Mariam
hortulanum, filium quondam Ioannis de Vachariis de Colonia habitatorem
Tridenti, de uno horto vineato perticarum centum, et sexaginta, sito in
pertinentiis Tridenti su le Laste, a mane, meridie, sero, et septentrione apud
viam communem, pro affictu, et censu charantanorum sexdecim bonae
monetae omni anno in calendis martii solvendo. Christophorus Vaythalinus
filius quondam Martini Vaythalini civis Tridenti, publicus apostolica, et
imperiali authoritate notarius Tridenti, et collegiatus, et magnificae
Communitatis Tridenti cancellarius scripsit.
3. Anno 1540, indictione decimatertia, die lunae quinto mensis aprilis,
Tridenti in Contrata Sancti Benedicti, in stuba domus habitationis mei
notarii infrascripti. Praesentibus Baptista quondam Bartholomaei de
Paisanis, et Ioanne Antonio quondam Dominici de Columbinis, ambobus de
Trilaco, et habitatoribus, testibus. Bonus quondam Nicolai de Bonetis de
Trilaco per se, et suos haeredes, ac nomine Christofori fratris sui, pro quo de
rato in forma promisit in propriis bonis, vendidit ser Ioanni quondam
Augustini Vallis Tellinae, civi, et habitatori Tridenti, unam petiam terrae
aratoriam stariorum duorum seminis, vel circa, cum uno filario vitium,
positam in pertinentiis Trilaci, in loco ubi dicitur in Compesautri, apud
dictum venditorem, viam communem, et haeredes quondam Antonii del
Bon, pretio rhenensium quindecim in ratione librarum quinque bonae
monetae de Marano pro singulo rhenense. Aldrigetus filius ser Antonii de
Gislimbertis de Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali
auctoritate notarius scripsit.
4. Anno 1558, indictione prima, die lunae vigesimo primo mensis
novembris, Tridenti in Contrata Lata, in stuba domus mei notarii
14 In margine: Garbaro.
55

infrascripti. Praesentibus magistro Antonio Bassanensi, habitatore Tridenti,
et Christano quondam Ioannis Bonelli de Ultra Castello Pahi molitore
Tridenti testibus. Dominus Ioseph filius quondam domini Betini de Georgiis
brixiensis, habitator Tridenti, vendidit Ioammi Bernardo filio quondam
magistri Antonii Parolarii civi Tridenti, unum affictum brentarum sex vini
albi bulliti, et stariorum duorum frumenti ad communem mensuram civitatis
Tridenti, qui solvitur eidem domino Iospeh omni anno in festo sancti
Michaelis, vel eius octava per excellentem doctorem dominum Franciscum
Queta, et constitutus est super una petia terrae arativa, et vineata plodiorum
duorum, vel circa, posita in pertinentiis Tridenti, in loco dicto alla Provina,
pretio rhenensium octuaginta duorum in ratione librarum quinque bonae
monetae de Marano pro singulo rhenense, quos praefatus emptor solvit in
auro, et monetis usualibus. Iob filius quondam ser Antonii Iob de Cunevo
Vallis Annaniae tridentinae dioecesis, publicus imperiali auctoritate
notarius, et civis Tridenti scripsit.
5. Anno 1563 (sic), indictione tertia, die martis 21 mensis maii,
Tridenti, in studio domus mei notarii. Praesentibus Antonio quondam Pasini
de Trilaco, et Iacobo quondam Ioannis de Vigolinis de Trilaco testibus.
Leonardus quondam Baldessaris Gislimberti de Trilaco vendidit magistro
Seraphino bastario, quondam ser Dominici de Leffo civi Tridenti unum
affictum stariorum duorum cum dimidio frumenti, quem posuit de, et super
petia terrae aratoria stariorum trium seminis vel circa, posita in pertinentiis
Trilaci, in loco al Muredel, apud Antonium murarium, Ioannem Gilbertum,
et vias communes, pretio rainensium quindecim, quos dictus emptor solvit
in moneta. Aldrigetus Gislimbertus notarius scripsit. Antonius filius
quondam egregii domini Aldrigeti Gislimberti notarii Tridenti publicus
imperiali auctoritate notarius ex auctoritate sibi data per magnificum
dominum Franciscum Bethiam Praeturae tridentinae locumtenentem
descripsit: sed legendum anno 1560, ut conveniant indictio tertia, et dies
martis 21 maii: nam anno 1563 fuit indictio sexta, et dies 21 maii, iuxta
literam dominicalem C. fuit dies veneris. Praefatus Seraphinus fuit
cognomento Galliciolus, uti constat ex Albo civium Tridenti ad annum
1576, et ex eius lapide sepulchrali olim iacente in coemeterio S. Mariae
Maioris Tridenti. Leffum autem, vulgo Leffe, situm est in dioecesi
Bergomensi.
6. Anno 1564, indictione septima, die lunae tertio decimo mensis
martii, in civitate Tridenti in Contrata Schivabrigae, in stuba domus
habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Ioanne filio
domini Leonardi Pompeati cive Tridenti, Francisco filio quondam ser Pauli
56

Tabarelli de Trilaco, et Francisco filio quondam Hieronymi Valandri de
Cadeno testibus. Ioannes filius quondam Antonii a Prato de Garniga
vendidit ser Iacobo filio quondam alterius Iacobi Tin de Pronenborg hospiti
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, unum affictum stariorum
duorum frumenti ad communem mensuram civitatis Tridenti, positum super
unam eius petiam terrae, iacentem in pertinentiis Garnigae zapatoriam, et
vineatam capacitatis trium zapatorum, apud Leonardum a Prato, Thomasium
quondam Christani a Prato, iura Sancti Osbaldi, et Antonium a Platea de
Garniga, pretio, et finito mercato rhenensium duodecim bonae monetae de
Marano. Gothardus filius quondam providi viri domini Pauli Franceschini
de Trilaco civis, et habitator Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius
scripsit.
7. Anno 1565, indictione octava, die mercurii 17 mensis octobris,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba domus habitationis filiorum,
et haeredum quondam magistri Symonis Capetae sartoris, et prosenetae alias
Tridenti. Praesentibus magistris Balthesare velutario filio quondam ser
Antonii Fornerii hospitis, Christophoro fabro ferrario filio ser Symonis de
Bernardis de Nogaredo iurisdictionis Castri Novi Vallis Lagarinae, et ser
Iacobo formaiaro filio quondam Georgii de Sinistrariis novariensis, omnibus
civibus, et habitatoribus Tridenti testibus. Magister Bernardinus tinctor
pannorum filius quondam ser Ioannis Francisci de Salodio civis, et habitator
Tridenti, iure emphiteutico vendidit, partimque permutavit magistro
Christano tinctori pannorum filio quondam Iacobi de Vicentinis de villa
Villae Vallis Lagarinae iurisdictionis Castri Novi, nunc civi, et habitatori
Tridenti, unam domumculam cum modico curtivo contiguo, muris, et
lignaminibus aedificatam, positam in civitate Tridenti, in Contrata Portellae,
apud haeredes quondam Bartolomaei Zavatini, apud viam communem, et
apud Domum Dei, aestimatam per magistrum Antonium fabrum lignarium
filium quondam magistri Adami Carpentarii civem Tridenti, et magistrum
Baptistam Borellam filium quondam magistri Antonii Borellae muratorem
Tridenti degentem, rhenensibus centum et octo in ratione librarum quinque
bonae monetae maranensis pro singulo rhenense: a quibus detrahendus
affictus infrancabilis et irredemptibilis carantanorum triginta solvendus
ecclesiae S. Mariae Maioris Tridenti: et alius affictus etc. Martinus Malpaga
civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit. Iob filius
quondam ser Antonii Iob de Cunevo Vallis Annaniae tridentinae dioecesis,
publicus imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti descripsit.
8. Anno 1566, indictione nona, die martis vigesimo nono ianuarii, in
Contrata a Mur pertinentiarum Trilaci, in loco infrascripto. Praesentibus ser
57

Baptista filio quondam ser Antonii Castelli, et Iacobo filio Bartholomaei
Banalli del Merlo de Trilaco testibus. Dona Francisca filia quondam Petri
Ropelae de Saleto Pahi civis, et habitatoris Tridenti, et uxor Ioannis Ortolani
filii quondam Ioannis Ortolani de Tridento, in executionem licentiae sibi
datae et concessae per magnificum dominum Praetorem Tridenti die
mercurii 23 praesentis, realem possessionem accepit petiae terrae arativae,
et vineatae stariorum duorum seminis in circa, positae in pertinentiis Trilaci,
in loco a Mur, virtute sui crediti, sortis, et affictuum de quibus in actis anni
1549, et pro expensis iudicialibus mediante consignatione dicti affictus sibi
facta pro parte suae dotis per Ioannem Antonium Ropelae fratrem suum.
Quam possessionem ei dedit Leonardus Columbinus notarius, una cum
Camillo Vinoto vicentino officiali Tridenti cavalerio. Leonardus filius
quondam Ioannis Antonii de Columbinus de Trilaco civis, et habitator
Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
9. Anno 1566, indictione nona, die lunae 25 mensis novembris, Tridenti
in Contrata Sancti Benedicti. Praesentibus Antonio filio meo, Sisino, et
Ioanne fratribus quondam Simonis de Avanzin de Madrutio testibus.
Leonardus quondam Baldessaris Gislimberti de Trilaco vendidit magistro
Seraphino bastario civi, et habitatori Tridenti, unum affictum stariorum
duorum frumenti, quem posuit de, et super petia terrae arativa stariorum
quatuor seminis, vel circa, in pertinentiis Trilaci, in loco alla Gemanor,
apud Marcum Antonium Banallum, Valentinum Tabarellum, viam
consortalem, et viam communem, ptretio rainensium duodecim, quos habuit
in tanto blado. Aldrigetus Gislimbertus notarius scripsit. Antonius filius
quondam domini Aldrigeti Gislimberti notarii, et civis Tridenti publicus
imperiali auctoritate notarius descripsit.
10. Anno 1570, indictione decimatertia, die sabbati 14 martii, Tridenti
in Contrata Macelli. Praesentibus ser Baptista Castello, Antonio filio
quondam Blasii Butarini, et Gothardo de Fantibus, omnibus de Trilaco, ac
magistro Ioanne Maria Stefanino cerdone Tridenti testibus. Iacobus filius
quondam Iacobi Tim, dictus Iachele, hospes Tridenti, dedit, solvit, et
numeravit nobili domino Hieronymo filio quondam nobilis domini Ioannis
Marci Sichi, civi, et habitatori Tridenti, rhenenses sexaginta quinque, libras
tres, et carentanos quinque bonae monetae maranensis, uti priori creditori
iudicato ex venditione facta locorum in pertinentiis Trilaci dicto Iacobo in
praeiuditium haeredum quondam Maphaei, et Ioannis de Martinis de
Trilaco, iuxta processum etc. Item idem Iacobus dixit solvisse quondam
domino Patricio Turcho notario Tridenti pro expensis iudicialibus processus,
sportulis, et aliis rhenenses quatuordecim, libram unam, et carentanos
58

septem die 21 maii 1568, quae summae ascendunt ad rhenenses octuaginta
monetae suprascriptae. Leonardus Columbinus de Trilaco civis, et habitator
Tridenti, notarius scripsit. Sed notandum, quod anno 1570 currente litera
dominicali A. dies 14 martii non fuit dies sabbati, sed dies martis, quodque
toto illo anno dies 14 mensis fuit sabbatum in solis mensibus ianuarii, et
octobris.
11. Anno 1571, indictione decimaquarta, die iovis 6 mensis septembris,
in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in studio domus mei
notarii infrascripti. Praesentibus magistro Gaspare sartore, magistro Paulo
quondam domini Gasparis de Ferrariis civibus Tridenti, Dominicoque
Francisci Pedercini de Covalo districtus Tridenti testibus. Bartholomaeus
quondam Ioannis de Bertholomedis de Covalo praedicto vendidit domino
Iacobo quondam Iacobi Thim de Promenburch habitatori Tridenti, dicto
Iachele, unum pratum positum in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur alla
Chizola, unius plaustri cum dimidio, vel circa, versus septentrionem apud
iura ecclesiae Trilaci, cum servitute ipsum rigandi, pretio rhenensium
triginta septem in ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro
singulo rhenense, quibus solvit mercedes medici, et medicinas occasione
vulneris illati per Iacobum eius fratrem in personam Antonii de Matthaeis.
Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander Gislimbertus
notarius descripsit.
12. Anno 1572, indictione decimaquinta, die martis octavo mensis iulii,
in civitate Tridenti, in sala domus infrascripti domini venditoris.
Praesentibus magistro Gaspare sartore quondam magistri Matthaei cerdonis,
et magistro Laurentio quondam magistri Vincentii selarii, civibus Tridenti
testibus. Magnificus utriusque iuris doctor dominus Odoricus Paverfant
civis Tridenti, uti procurator Christophori quondam magistri Angeli
barbitonsoris civis Tridenti, iure emphytheotico affictus perpetualis
ranensium quattuor, qui solvitur Domui Dei Batutorum Laicorum civitatis
Tridenti, vendidit domino Iacobo quondam ser Iacobi Thim hospiti
Tridenti, omnia iura sua utilis dominii, et melioramentorum, quae habet,
habebat, et habere poterat in una domo muris, et lignaminibus aedificata,
tegulis cooperta, posita in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris,
versus sero apud viam communem, versus mane apud dominum Iob
notarium pro casali, et partim apud haeredes quondam domini Andreae
physici, pretio secundum aestimationem factam per magistrum Iosephum
Giarolam, et magistrum Antonium Melotum muratores, et magistrum
Gabrielem de Orlandis fabrum lignarium homines electos, ranensium
ducentorum, et quadraginta septem, et carentanorum duodecim in ratione
59

franchi, bonae monetae. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit.
Alexander Gislimbertus notarius Tridenti descripsit.
13. Anno 1572, indictione decimaquinta, die martis secundo mensis
septembris, in civitate Tridenti, in studio palatii episcopalis. Praesentibus
Francisco filio Antonii Mazolli de Murio Vallis Lagarinae, domino Carolo
quondam domini Hieronymi Stigelmair alemano, et magistro Laurentio
selario quondam Vincentii Tangatini Tridenti testibus. Magister Iacobus
quondam alterius magistri Iacobi Tin alemani, habitator Tridenti, magistro
Christophoro quondam magistri Angeli Castelli, alias barbitonsoris Tridenti,
dedit rhenenses quadraginta sex, libras quatuor, et unum carentanum
denariorum bonae monetae Marani in tot monetis argenteis, pro residuo
integralis, et completae solutionis pretii domus anno proxime elapso per
eum emptae, ac sitae in Contrata S. Mariae Maioris. Ioannes filius quondam
egregii domini Antonii Dro de Malpherio, civisque Tridenti, notarius
publicus scripsit.
14. Anno 1573, indictione prima, die iovis tertia mensis decembris,
Tridenti in Contrata S. Benedicti, in stuba mei notarii. Praesentibus
Christophoro quondam domini Grisostemi Collevae cive Tridenti, et domino
Ludovico filio magnifici domini capitanei Baptistae Balduini cive Tridenti
testibus. Bartholomaeus quondam Iacobi Peterlana de Supramonte vendidit
Ioannino quondam Ioannis de Bortholis de Supramonte unum affictum
stariorum trium cum dimidio frumenti, qui solvitur per Antonium Valandri
de Cadeno, et positus est super petia terrae arativa, et vineata stariorum
duorum, vel circa, in pertinentiis Cadeni a Camauro, pretio rainensium
viginti unius. Antonius Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Sebastianus
Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
15. Anno 1577, indictione quinta, die martis decimo secundo (sic)
mensis novembris, in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in
stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus excellenti utriusque iuris
doctore domino Petro Syrena cive Tridenti, Iohanne quondam Bartholomaei
Gratioli de Vezano, et Marco quondam Iohannis de Paulis de Covalo,
omnibus districtus Tridenti testibus. Benevenuta quondam Simonis de Piné,
et uxor quondam Leonardi Gislimberti de Trilaco, vendidit domino Iacobo
quondam alterius Iacobi Thim de Marchesata Prunenburg, habitatori
Tridenti, unam petiam terrae arativam stariorum quatuor quantitatis seminis,
positam in pertinentiis dictae villae Trilaci, in loco ubi dicitur a la Gemeron,
apud Marcum Antonium Banalum, et Valentinum Tabarellum, pro pretio
rhenensium quinquaginta trium in ratione librarum quinque bonae monetae
60

de Marano pro singulo rhenense. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius
scripsit. Franciscus doctor, et imperiali auctoritate notarius, filius excellentis
iuris utriusque doctoris domini Ioannis Baptistae Calavini civis Tridenti
descripsit.
16. Anno 1581, indictione nona, die lunae 13 martii, Tridenti,
praesentibus domino Baptista quondam domini Valentini Micheleti, domino
Federico quondam domini Hieronymi Guarengo, et Aldrigeto filio magistri
Gratiadei de Leonardis de Comaio textoris civibus Tridenti testibus.
Antonius quondam Ioannis Agustini Vallis Thelinae, dictus il Fachin,
habitator ad Sanctam Mariam Magdalenam civis Tridenti, vendidit domino
Iacobo Thin hospiti Tridenti unam petiam terrae duorum filariorum terreni,
cum duobus filariis vitium intus, perticarum 450 iuxta aestimationem
domini Odorici Ciciliani, sitam in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur cot al Sas
a Compesaltri, apud iura Domus Dei, et haeredes Christophori Vigolini,
pretio rhenensium triginta. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit.
17. Anno 1581, indictione nona, die lunae vigesimo septimo mensis
novembris, in pertinentiis villae Trilaci iurisdictionis Tridenti, in quodam
loco dicto in Compesaudri. Praesentibus Antonio quondam Simonis
Zuchati, Antonio quondam Petri del Bon, et Blasio filio Antonii Columbini
omnibus de Trilaco testibus. Expositum fuit, quod anno praesenti ser
Antonius quondam Ioannis Fachini de Tridento inductus fuit ad corporalem
possessionem unius petiae terrae sitae in pertinentiis Trilaci, in loco dicto
Compesaudri, apud iura Domus Dei Tridenti, alias venditae in praeiuditium
uxoris Ioannis de Prant de Trilaco ad publicum incantum pretio rhenensium
triginta, ultra defalcationem quarti, aratoriae, et partim vineatae perticarum
450 per Iacobum Lasinum offitialem publicum magnificae Communitatis
Tridenti: quodque petiam eamdem vendidit ser acobo Tim dicto Iachele
habitatori Tridenti, et pretium eiusdem habuit. Iulius filius egregii domini
Iob de Iob notarii, et civis Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius
Tridenti scripsit.
18. Anno 1582, indictione decima, die martis decimo iulii, Tridenti,
praesentibus Iosepho quondam Iacobi Goseti civis Tridenti, et Ioanne
quondam Antonii de Mochatis de Monclasicho Vallis Solis habitatore
Tridenti testibus. Magister Filipus quondam Antonii lapicidae de Friziis
civis Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, vendidit domino Iacobo Thin
civi Tridenti affictum perpetualem, salvo pacto de se francando quod habet
affictalinus, stariorum septem frumenti, qui solvitur omni anno in festo
sancti Michaelis per Vigilium Novarinum de Pisavacha, ex una petia terrae
61

aratoria, et vineata unius plodii, in pertinentiis Pisavacae, in loco dicto al
Plaz: qui affictus solvebatur in primis Ioanni Bernardo campanario Tridenti,
et modo ipsi venditori uti creditori eius haeredum, pretio renensium 42.
Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander Gislimbertus
notarius, et civis Tridenti descripsit.
19. Anno 1583, indictione undecima, die veneris (sic) octavo mensis
februarii, Tridenti, in stuba domini venditoris. Praesentibus magistro Paulo
quondam domini Gasparis Ferrarii velutario, cive Tridenti, et domino
Silvestro quondam Gabrielis Caretonelii de Avio dicto Forabosco,
habitatore Tridenti testibus. Egregius dominus Ioannes Baptista quondam
domini Malchiorii Calvi civis Tridenti, vendidit domino Iacobo Thin de
Pronenburg civi Tridenti, unam petiam terrae arativam, et prativam in uno
tenere, positam in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur a la Gamenor, stariorum
decem et octo, apud il Palù in Salvareza a meridie, ac haeredes magnifici
domini Tomasi Tabarelli a sero, pretio renensium ducentum et quinquaginta
duorum, in ratione ranensium 24 pro quolibet stario. Ioannes Gulielmus
Calavinus notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius descripsit. Sed
sciendum, quod anno 1583 currente litera dominicali B. dies octavus
februarii non fuit dies veneris, sed dies martis. Legendum ergo die veneris
decimo octavo mesnis februarii, ut notae chronicae conveniantur inter se.
20. Anno 1584, indictione duodecima, die veneris sexta mensis ianuarii,
in Contrata Sancti Ioannis civitatis Tridenti, in stuba superiori Domus Dei
Fraternitatis Battutorum Laicorunm. Praesentibus Stephano filio
Bartholomaei de Gregoriis de Romallo Vallis Annaniae, habitatore
Tridenti, et domino Alessio filio quondam domini Sensii de Mercatoribus de
Gandino habitatore pariter Tridenti testibus. Ibique constituti, convocati, et
congregati dominus Ioannes Hieronymus Syrena tamquam Minister, et eo
nomine Fraternitatis praedictae Battutorum Laiconrum Domus Dei de
Tridento, excellens iuris utriusque doctor dominus Antonius Iob, tamquam
Vicarius ipsius Fraternitatis, domini Ioannes Baptista Bordonia, Baptista
Guerinonus, Baptista de Vastis, Ioannes Donatus Migacius, Franciscus
Crucifixus, Mathaeus Trentinus, Mercurius Bordonia, Ioseph de Martinis
aromatarius, Sensius de Triangis, et magister Bonfadinus aurifex, consules,
et gubernatores praedictae Fraternitatis, ac dominus Ioannes Maria Pichus
florentinus massarius dictae Fraternitatis, nemone eorum discrepante, vigore
pacti, quod habet infrascriptus affictalinus de se franchitando ab infrascripto
affictu, absolverunt, franchitarunt, et liberarunt ser Iacobum filium quondam
alterius Iacobi Tim hospitis (sic) Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, uti
emptorem, et possessorem domus, quae erat quondam magistri Angeli alias
62

arbitonsoris Tridenti, iacentis in Contrata S. Mariae Maioris, ab ulteriori
solutione unius affictus librarum decem et octo in pecuniis, qui solvebatur
singulo anno per ipsum ser Iacobum dictae Fraternitati super praedicta
domo, ultra aliud (sic) affictum livellum librarum duarum in pecuniis, qui
solvitur, et solvi debet ultra praedictum affictum per ipsum ser Iacobum
praedictae Fraternitati super eademmet domo. Hanc franchitationem
fecerunt pro pretio raynensium septuaginta duorum, in ratione librarum
quinque bonae monetae de Marano pro singulo raynense, quos dictus ser
Iacobus solvit in tot monetis argenteis, et ipsi domini gubernatores talem
pecuniam posuerunt in cassetta solita, cuius claves sunt penes praefatum
dominum Ministrum, Vicarium, et massarium, iuxta tenorem novorum
Capitulorum ipsius Fraternitatis. Ioannes Franciscus Turcus filius quondam
egregii domini Ioannis Patricii Turci, publicus apostolica, et imperiali
auctoritatibus notarius, et civis Tridenti scripsit.
21. Anno 1584, indictione duodecima, die lunae 4 iunii, Tridenti in
stuba episcopalis palatii. Praesentibus domino Fratre Salvatore de Sancto
Marco, et domino Hiliprando Piper cive Tridenti, et Petro de Piné testibus.
Coram magnifico domino Ioanne Hordelafio Praetore Tridenti domina
Vincentia quondam domini Hieronimi (sic) Gislimberti civis Tridenti, et
uxor domini Francisci quondam domini Baptistae Veronensis habitatoris
Trilaci, vendidit domino Iacobo Thin civi Tridenti unam petiam terrae
arativam, et vineatam stariorum trium seminis, vel circa, in pertinentiis
Trilaci, ubi dicitur a Mior, apud dominum emptorem, et dominum
Baptistam de Castello, aestimatam rhenensibus 46, quos dominus emptor
solvit in moneta. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit.
22. Anno 1584, indictione duodecima, die lunae 25 iunii, Tridenti in
studio meo, praesentibus Ioanne Antonio Snaidero de Supramonte,
habitatore Tridenti, et Christophoro quondam Antonii Cavedeni de Sardagna
testibus. Magister Philippus quondam Antonii de Fritiis lapicidae, habitator
Tridenti, verus, et liquidus debitor rhenensium sexaginta ex puro mutuo
recepto in tantis cechinis a domino Iacomo (sic) Thin cive Tridenti, eos
solvere, et restituere promisit in termino unius anni proxime futuro, alioquin
possit pignorari sub poena Familiae etc., ex nunc obligando omnia bona sua
praesentia, et futura, et in spetie unum hortum ad Pede Castellum apud
magnificum dominum Franciscum Particella, ac la Polentona, qui vendi
possit via executiva, nulla servata iuris forma. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit.
63

23. Anno 1584, indictione duodecima, die sabbati decimo septimo
mensis novembris, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in apotheca
domus infrascripti domini emptoris. Praesentibus domino Bpatista Castello,
patre mei notarii infrascripti, ser Andrea quondam Francisci Fadanelli de
Cadeno de dicto loco, et Ambrosio quondam magistri Guidi de Galvagnis
fabro ferraio alla Fossina testibus. Ioannes filius quondam Antonii Butarini
de Trilaco districtus Tridenti, vendidit domino Iacobo Thin hospiti Tridenti
unam petiam terrae arativae stariorum quatuor seminis in circa, positam in
pertinentiis Trilaci, in loco alle Laste in capo de Val, apud viam
communem, haeredes Francisci Tabarelli de Trilaco, et haeredes quondam
Hieronimi (sic) Gislimberti de Trilaco, pretio, et finito mercato raynensium
quinquaginta in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae, quos
dictus dominus emptor dedit, solvit, et numeravit dicto venditori in tot
monetis venetis. Petrus filius domini Baptistae Castelli de Trilaco civis, et
habitator Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius
scripsit.
24. Anno 1584, indictione duodecima, die lunae 19 mensis novembris,
Trilaci in stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Pelegrino
quondam Blasii Parisii de Covalo, et Dominico filio Laurentii Faesii de
Fravetio testibus. Mathaeus quondam Antonii Endrici de Trilaco vendidit
ser Iacobo quondam ser Iacobi Thim habitatori Tridenti, unam petiam terrae
arativam, et vineatam stariorum duorum seminis, vel circa, in pertinentiis
Trilaci, in loco ubi dicitur in Camplan, apud Bartholomaeum Mazonellum,
et Donatum de Fant, pretio rainensium quadraginta sex in ratione librarum
quinque bonae monetae de Marano pro singulo rennense (sic): quod pretium
dictus emptor solvit in moneta. Dictum locum aestimarunt dicto pretio
Franciscus de Lasino, et Petrus de Piné homines per partes electi. Antonius
filius quondam domini Aldrigeti Gislimberti notarii tridentini, publicus
imperiali auctoritate notarius scripsit.
25. Anno 1586, indictione decimaquarta, die veneris 28 novembris, in
stuba mea Tridenti. Praesentibus dominis Michaele Gallasio, et Baptista
Guerinono testibus. Bartholomaeus quondam Pauli Mazonelli de Trilaco
vendidit dominae Luciae uxori quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti,
praesenti, pro se, et Ioanne Maria filio pariter ementi, affictum stariorum
duorum frumenti, quem constituit super una petia terrae arativa stariorum
trium seminis, in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur in Valle, apud Ioannem
Ron, et Antonium Paysanum, pretio ranensium duodecim, quos dicta
domina emptrix solvit in moneta. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius
scripsit. Barnabas Mantius notarius collegiatus Tridenti descripsit.
64

26. Anno 1586, indictione decimaquarta, die veneris 12 septembris,
Tridenti, praesentibus nobili domino Michaele Gallasio cive Tridenti, et
Antonio quondam Iacobi de Franceschinis de Vigulo, et magistro Filipo
quondam Antonii de Fritiis lapicida cive Tridenti testibus. Dominus
Laurentius filius quondam Iacobi Sinistrarii, et quondam dominae Martae
Garnigae, et eius haeres, vendidit dominae Lucia uxori quondam Iacobi
Thim civi Tridenti, praesenti, uti gubernatrici, et curatrici Ioannis Mariae
eius filii, pro se, et pro dicto eius filio ementi unum affictum perpetualem
librarum 20 monetae de Marano, cum sua proprietate, sive sit francabilis,
sive livellus, qui solvitur per haeredes quondam dominae Ciciliae
Pederzolae uxoris quondam Dominici de Florianis de Calavino, ex una
domo in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, pretio ranensium
octuaginta. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Barnabas
Mantius notarius collegiatus Tridenti descripsit.
27. Anno 1587, indictione decimaquinta, die veneris 20 martii, Tridenti
praesentibus excellenti domino Ioanne Baptista Calavino cive Tridenti,
magistro Baptista quondam magistri Bartholomaei Tambosii sartore
Tridenti, et Dominico quondam Baldesaris Fontanae de Mugazono testibus.
Egregius dominus Antonius quondam domini Aldrigeti Gislimberti notarius,
et civis Tridenti, vendidit dominae Luciae uxori quondam domini Iacobi
Thin civis Tridenti, praesenti, pro se, et Iohanne Maria eius filio ementi
unam petiam terrae arativam, et vineatam stariorum trium seminis, vel circa,
in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur a Mur, pretio rhenensium quinquaginta
quatuor. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scrispit. Franciscus doctor,
et imperiali auctoritate notarius, filius excellentis iuris utriusque doctoris
domini Ioannis Baptistae Calavini civis Tridenti descripsit.
28. Anno 1588, indictione prima, die mercurii 6 aprilis, Tridenti in
studio meo. Praesentibus egregio domino Alexandro Gislimberto notario, et
Ioanne Maria Cimadoro (sic) testibus. Bartholomaeus quondam Pavoli
Mazonelli de Trilaco vendidit dominae Luciae uxori quondam Iacobi Thin
civis Tridenti, praesenti, pro se, et Ioanne Maria eius filio ementi, affictum
stariorum duorum frumenti, quem constituit super una petia terrae arativa
stariorum trium seminis, in pertinentiis Trilaci, ubi dicitur a Val, apud
Bartholomaeum Zovanonum, Antonium Paisanum, et Ioannem Zilbertum
detto Ron. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit.
29. Anno 1588, indictione prima, die veneris decimo tertio mensis maii,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in studio domus excellentis doctoris
65

domini Ioannis Baptistae Calavini. Praesentibus ipso excellente doctore
Calavino, magistro Filipo quondam magistri Antonii de Frizis lapicida
Tridenti, et Attilio filio quondam Liberalis Ceti habitatore Trilaci testibus.
Spectabilis dominus Ioannes Gulielmus filius quondam spectabilis domini
Francisci Calavini notarius, civis, et habitator Tridenti vendidit dominae
Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thim olim hospitis, et civis
Tridenti, ementi, et recipienti vice, et nomine Ioannis Mariae eius filii, et
tamquam eius gubernatrici, unum affictum brentarum trium vini bulliti ad
communem mensuram Tridenti, solvendum omni anno in festo sancti
Michaelis, vel eius octava per Ioannem Antonium de Prandis de Trilaco,
cuius capitale est de rhenensibus triginta quinque. Item alium affictum
brentarum trium vini, et stariorum sex frumenti ad dictam mensuram
civitatis Tridenti, qui solvitur omni anno per haeredes quondam Valentini
Tabarelli de Trilaco, cuius capitale est de rhenensibus septuaginta uno. Et
hoc pretio raynensium centum et sex in ratione librarum quinque
denariorum bonae monetae, quos dicta domina emptrix solvit in tot monetis
argenteis venetis. Petrus Castellus civis, et habitator Tridenti, publicus
apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
30. Anno 1588, indictione prima, die sabbati 6 augusti, Tridenti in
studio domus mei notarii. Praesentibus Francisco filio Augustini de
Augustinis de Supramonte, magistro Laurentio quondam Dominici de
Andreolis de Vigo Lomasi sartore, et habitatore Tridenti testibus. Dominus
Ioannes quondam Andreae de Martinis de Besagno habitator Pisavacae,
dictus il Zender del Fachino, vendidit dominae Luciae uxori quondam
domini Iacobi Thin hospiti Tridenti, pro se, et eius filio ementi, affictum
stariorum quinque frumenti ad mensuram Tridenti, quem constituit super
melioramentis unius petiae terrae arativae, et vineatae stariorum
quinquaginta seminis, in pertinentiis Pisavacae, ubi dicitur a la Poza, et
Broilo, apud domos Pisavaace, apud viam communem, dominum Ioseph de
Blanchis, haeredes Dominici de Gothardis, et haeredes Vigilii Naverini,
pretio rhenensium centum et quinquaginta, salvo tamen iure aliorum
affictuum, qui solvuntur ex dicto loco. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit.
31. Anno 1588 inditcione prima, die martis decimo octavo mensis
octobris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus mei
notarii infrascripti. Praesentibus domino Laurentio quondam Iacobi
Sinestrarii cive Tridenti, et Iacobo filio Ioannis Gratioli de Vezano
habitatore Tridenti testibus. Antonius quondam Ioannis Mazonelli de
Trilaco vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi
66

Thim olim hospitis, et civis Tridenti, ementi nomine, et vice Ioannis Mariae
eius filii, unum hortum cum revolto detecto quantitatis quartarum trium
seminis, positum in pertinentiis Trilaci, in loco alla Crosara, apud viam
communem, et Gulielmum de Martinis, pretio raynensium triginta unius in
ratione librarum quinque bonae monetae, de quibus primo bonificavit
capitale rhenensium 18 unius affictus, qui erat constitutus super dicto horto,
stariorum trium frumenti. Item libras viginti novem pro tot blado sibi dato.
Reliquum vero dicti pretii dicta diomina emptrix solvit in tot monetis
venetis argenteis. Petrus Castellus notarius scripsit.
32. Anno 1589, die sabbati 10 iunii in stuba episcopalis palatii Tridenti.
Praesentibus domino Bartholomaeo Perzino notario, magistro Filipo pintero,
et Leonardo quondam Nicolai Nardelli de Supramonte testibus. Coram
magnifico domino Praetore comparuit domina Vicentia quondam domini
Hieronimi Gislimberti civis Tridenti, et uxor domini Francisci quondam
domini Baptistae veronensis habitatoris Tridenti, et exposuit, quod de anno
1584 die 4 iunii vendidit quondam domino Iacobo Thim unam petiam terrae
arativam, et vineatam stariorum trium seminis, vel circa, in pertinentiis
Trilaci, ubi dicitur a Mur, cum pacto de retro emendo termino annorum
quinque. Et quia domina Lucia uxor dicti quondam domini Iacobi, et tutrix
Ioannis Mariae filii, obtulit ei ranenses novem, ut cederet dicto pacto, ipsi
cessit. Ioannes Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Barnabas Mantius
notarius collegiatus Tridenti descripsit ex auctoritate sibi concessa per
clarissimum dominum Sempronium Schachinum Praetorem Tridenti.
33. Anno 1589, indictione secunda, die martis 14 martii, in studio meo
tridenti, praesentibus nobili domino Michaele Gallassio, et magistro
Laurentio quondam Dominici de Andreolis de Devo Randenae sartore
Tridenti, Stefanus quondam Nicolai Florini de Covalo vendidit dominae
Luciae uxori quondam domini Iacobi Thini hospitis, et civis Tridenti,
ementi pros e, et eius filio, unam petiam terrae arativam stariorum octo
seminis in pertinentiis Covali, ubi dicitur ai Crezi, apud viam communem,
Iohannem Corerium, et Domum Dei civitatis Tridenti. Item aliam petiam
terrae arativam unius starii seminis, vel circa, in dicto loco, et pertinentiis,
apud Iacobum de Bartholamedis, Thomasium de Poulis, viam communem,
et Domum Dei, pretio ranensium centum, quos habuit, et cum quibus emit
praedictas petias terrarum a domino Antonio Baldo hospite. Ioannes
Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius, et
civis Tridenti, ex auctoritate sibi data per magnificum dominum
Sempronium Scachinum nobilem parmensem, et civitatis tridentinae
Praetorem relevavit.
67

34. Anno 1589, indictione secunda, die mercurii 28 decembris, in studio
meo Tridenti, praesentibus nobili domino Michaele de Castro Campi, et
nobili domino Vigilio Scratimperger civibus Tridenti testibus. Iacobus
quondam Dominici Blanzardi Trilaci vendidit dominae Luciae uxori
quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti, pro se, et Ioanne Maria eius
filio ementi, unum pratum, positum in Super Monte Trilaci, in loco ditto in
Prada, dove se dice alla Caura, unius plaustri foeni, vel circa, apud
Ioannem Zilberti, haeredes Hieronimi Dragoni, Bartholomaeum de Pin, et
Bartholomaeum Martini, cum iure, et servitute activa per prata solita, et
viam consortalem, pretio ranensium 14.2.6 iuxta aestimationem factam per
Petrum de Piné, et Ioannem Columbini, quos solvit domina emptrix in
moneta, computatis libris 3 pro uno stario frumenti. Ioanens Gulielmus
Calavinus notarius scripsit. Barnabas Mantius notarius collegiatus Tridenti
descripsit. Se notandum, quod anno 1589 currente litera dominicali A. die
28 decembris fuit dies iovis, non vero mercurii.
35. Anno 1590, indictione tertia, die veneris 23 mensis februarii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus habitationis
infrascriptae emptricis. Praesentibus egregio domino Ioanne Baptista
notario, filio quondam egregii domini Gothardi Franceschini olim notarii
Tridenti, domino Francisco filio quondam domini Ioannis Antonii Ioannoni
cive, et mercatore Tridenti, et Bernardino filio quondam Marci Antonii
Banali de Trilaco districtus Tridenti, omnibus testibus. Ioannes filius
quondam Iacobi de Fantibus, et Antonius filius quondam Valentini
Tabarelli, ambo de Trilaco, in solidum vendiderunt donae Luciae filiae
quondam Ioannis Mariae Veronensis, uxori relictae quondam ser Iacobi Tim
civis Tridenti, infrascripta bona, videlicet unam petiam terrae aratoriam a
stariis duobus seminis, in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in la Campagna
al Opel, apud viam communem, Nicolaum Iannonum, et Franciscum
Blanzardum habitatorem Covali. Item aliam petiam terrae aratoriam a stariis
duobus seminis in Campanea Trilaci in loco in Aroncol 15 , apud Antonium
Mazonellum, Franciscum Blanzardum, viam communem, et Commune,
quas duas petias terrarum dicti venditores diebus proxime elapsis
acquisiverunt via iuris in solutum, in praeiudicium haeredum quondam
Ioannis Gislimberti de Trilaco ad computum eorum crediti, quod habent
contra dictos haeredes causa dotium donae Mariae, et donae Dominicae
sororum. Et hoc nominatim pretio renensium quadraginta quatuor cum
dimidio denariorum maranensium, quod receperunt a dicta dona Lucia in
15 Vide infra n. 36.
68

denariis promptis ibidem manualiter exbursatis, et numeratis. Antonius
filius quondam nobilis, et excellentis legum doctoris domini Pauli Thicini
civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius
scripsit.
36. Anno 1590, indictione tertia, die lunae trigesimo, et ultimo mensis
aprilis, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in revolto domus
haeredum quondam ser Iacobi Tim. Praesentibus ser Antonio quondam ser
Ioannis Nardelli de Supramonte, et magistro Laurentio filio quondam
Dominici de Andreolis Vallis Iudicariarum, plebis Lomassii sartore
Tridenti, ambobus testibus. Dona Francisca filia quondam Nicolai Tabarelli
de Trilaco, uxor in secundo matrimonio ser Ioannis Antonii de Prandis de eo
loco, vendidit donae Lucia uxori relictae quondam ser Iacobi Tim olim civis
Tridenti, uti curatrici Ioannis Mariae eius filii, suscepti cum dicto quondam
ser Iacobo, et dicto curatorio nomine ementi, infrascripta bona, videlicet
primo unam petiam terrae aratoriam, sitam in villa Trilaci, in loco dicto alla
Nogarola, a stariis duobus seminis, apud viam communem, Nicolaum
Iannonum, et Franciscum Blanzardum. Item aliam petiam terrae aratoriam,
sitam in dictis pertinentiis, in loco dicto a Ronchol 16 , a stariis duobus
seminis, apud Antonium Mazonellum, Franciscum Blanzardum, viam
communem, et Commune. Quas petias terrarum dicta dona Francisca hodie
paulo ante titulo retroemptionis vigore pacti acquisivit a dicta dona Lucia
curatrice. Et hoc nominatim pretio renensium quadraginta quatuor cum
dimidio denariorum maranensium, quod praedicta dona Francisca recepit a
dicta dona Lucia in tot monetis venetis, videlicet iustinis, tronis, et
duplicibus iustinis, et scutatis argenteis ibidem manualiter exbursatis.
Antonius Thicinus notarius ut supra scripsit.
37. Anno 1590, indictione tertia, die mercurii vigesimo septimo mensis
iunii, Tridenti in contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus mei
notarii. Praesentibus Antonio quondam Valentini Tabarelli de Trilaco, et
magistro Laurentio quondam Dominici de Andreolis sutore (sic) Tridenti
testibus. Antonius quondam Ioannis Mazonelli de Trilaco districtus Tridenti,
vendidit donae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thim, iam
hospitis, et civis Tridenti, ementi pro se, et suis haeredibus, unam petiam
terrae aratoriam stariorum duorum seminis, positam in pertinentiis Trilaci,
in loco in Naruncol, apud Commune, Antonium Brugnonum, via
communem, et donam emptricem, pretio raynensium sexdecim cum
dimidio, in ratione librarum quinque denariorum boane monetae, quos
16 Vide supra n. 35.
69

ibidem solvit dicto venditori in monetis venetis argenteis, cum pacto
expresso, quod ipse venditor teneatur solvere omnes collectas incursas, et
incurrendas usque ad sanctum Michaelem praesentis anni. Petrus Castellus
civis, et habitator Tridenti publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus
notarius scrispit.
38. 1590, indictione tertia, die sabbati quintodecimo mensis septembris,
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus habitationis
magnifici domini Ioannis Baptistae Calavini. Praesentibus Valentino filio
quondam Antonii de Simonibus, Iuliano filio quondam Ioannis Mariae
Carpellae, his duobus de Vezano districtus Tridenti, et Ventura filio
quondam alterius Venturae de Dasindo plebis Lomassi Vallis Iudicariarum
dioecesis Tridenti, Bartholomaeus quondam Pauli Mazonelli de Trilaco,
quia reperit, quod una petia terrae aratoria, sita in pertinentiis Trilaci, in loco
dicto a Val, quam alias pro libera, et franca, et absque aliqua obligatione
alienavit Bartholomaeo Ioannono de Trilaco, et hic per viam transactionis
donae Luciae relictae quondam domini Iacobi Tim civis Tridenti, uti
curatrici Ioannis Mariae eius filii, pro sorte renensium duodecim denariorum
maranensium, fuit, et est obligata ad solutionem unius affictus stariorum
duorum frumenti eidem donae Luciae, posuit, constituit, et assecuravit
dictum affictum, et eius sortem super melioramentis, et utili dominio unius
eius petiae terrae aratoriae, et vineatae, sitae in pertinentiis Trilaci, in loco
dicto in Campian capacitatis stariorum quinque seminis. Antonius filius
quondam nobilis, et excellentis legum doctoris domini Pauli Thicini civis
Tridenti, publicus apostolica, et imperiali authoritatibus notarius scripsit.
39. Anno 1590, indictione tertia, die dominico vigesimo primo octobris,
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus haeredum
quondam domini Iacobi Thin infrascripti. Praesentibus ser Iacobo filio ser
Ioannis Gratioli de Vezano, habitatore Tridenti, et Michaele quondam
Ioannis Flamacini de Cadeno testibus. Bartholomaeus filius quondam Paulli
Mazonelli de Trilaco exposuit vendidisse unam petiam terrae aratoriam in
pertinentiis Trilaci, iacentem in loco dicto in Val, donae Luciae relictae
quondam domini Iacobi Thin olim hospitis, et civis Tridenti, uti tutrici filii
quondam, et haeredis quondam praedicti domini Iacobi olim sui mariti, quae
tutrix dedit, et donavit praedicto Bartholomaeo rhenenses octo in ratione
librarum quinque monetae maranensis pro singulo rhenense de pluri, quam
aliis habere potuerat, ultra summam, et pretium, de quo in instrumento
venditionis. Ideo praedictam donam Luciam liberavit, et quietavit ab
ulteriori solutione dictae summae. Ioannes Iacobus de Gratiadeis publicus
imperiali auctoritate notarius Tridenti scripsit.
70

40. Anno 1591, indictione quarta, die lunae tertiodecimo mensis maii.
Praesentibus Ioanne Faesio de Fravezio, Iacobo quondam Ioannis Mariae
Fracalossii, et Nicolao quondam Leonardi Bridae de Vigulo Vattario,
omnibus districtus Tridenti testibus. Ioannes quondam Sperandei de Lasino
districtus Tridenti vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini
Iacobi Thini olim civis Tridenti, uti curatrici, et adminstratrici Ioannis
Mariae filii sui, unum affictum perpetualem stariorum duorum frumenti
annuatim solvendum, quem posuit super una eius petiae terrae arativa a
stariis duobus in circa seminis, sita in pertinentiis Trilaci, in loco dicto in
Camplan, apud Donatum de Fantis, et Antonium Brugnonum, pretio
rainensium duiodecim denariorum bonae monetae maranensis. Alexander
Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus collegiatus
Tridenti notarius descripsit.
41. Anno 1591, indictione quarta, die sabbati 18 mensis maii,
praesentibus Antonio quondam Ioannis Nardelli, Leonardo quondam
Antonii de Liprandis, et Ioanne quondam Lucae Capelleti, omnibus testibus.
Donatus quondam domini de Fantibus de Trilaco districtus Tridenti,
vendidit quantum sit pro directo dominio, dominae Luciae uxori relictae
quondam domini Iacobi Thini olim civis Tridenti, uti gubernatrici, et
administratrici Ioannis Mariae filii sui, unum affictum perpetualem starii
unius cum dimidio frumenti ad mensuram Tridenti, annuatim solvendum,
quem posuit super una eius petia terrae arativa a stariis duobus in circa
seminis, in loco dicto in Camplan, apud Antonium Brugnonum, et hoc ultra
alia staria tria frumenti, quae pariter annuatim solvit ipsi dominae Luciae
super dicta petia terrae. Et hoc nominatim pretio rainensium novem
denariorum bonae monetae maranensis. Alexander Gislimbertus notarius
Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius collegiatus Tridenti
descripsit.
42. Anno 1591, indictione quarta, die sabbati 25 mensis maii Tridenti,
in palatio episcopali. Praesentibus domino Iacobo quondam Bartholomaei
Banali de Trilaco, domino Iosepho Timonella de Rippa Tridenti servitore
infrascripti magnifici domini Praetoris, omnibus testibus. Coram magnifico,
et clarissimo domino Hieronimo Berto nobili mantuano Praetore Tridenti
dignissimo pro etc., Ioannes filius quondam ser Francisci de Prandis de
Trilaco districtus Tridenti offitialis, et donna Beata eius uxor, filia quondam
Christophori Vigolini de Vigo Basilicae, exposuerunt se se ob anni
praesentis universalem omnium rerum penuriam, necessitate maxima vexari,
et habere onerosam familiam, et praecipue octo filios, qui fame
71

contabescunt, et dicta donna Beata, cum consensu dicti Ioannis mariti sui,
suorumque attinentium proximiorum vendidit dominae Luciae uxori relictae
quondam ser Iacobi Thini olim civis Tridenti, uti gubernatrici Ioannis
Mariae eius filii, unam petiam terrae arativam, et zapaptivam, cum
quibusdam pedibus vitium intus, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto al
Camposaltri sotto al Sasso, a stariis tribus cum dimidio in circa seminis,
apud iura ecclesiae Sancti Andreae de Trialco, viam communem, et
Gazellinam de Martinis, pretio rainensium sexaginta sex cum dimidio
denariorum bonae monetae maranensis, iuxta extimationem factam per
Franciscum de Piné, et Franciscum Hendrigium, ambos de Trilaco.
Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus collegiatus
Tridenti notarius descripsit.
43. Anno 1592, indictione quinta, die mercurii tertio mensis iunii, in
civitate Tridenti, in capite platheae communis, et in sala domus habitationis
mei notarii subscripti. Praesentibus egregio domino Iosepho filio quondam
spectabilis domini Francisci Zelli olim notarii, et civis Tridenti, Antonio
filio quondam Viviani de Vivianis de Pathono Vallis Lagarinae iamdiu
habitatore Tridenti, et domino Francisco filio quondam domini Bernardini
Bonporti etiam cive Tridenti testibus. Ser Ioannes Petrus filius quondam ser
Ioannis Pompeati molitor, et civis Tridenti, qui anno proxime praeterito
contraxit legitimum matrimonium per verba de praesenti ad interrogationem
reverendi domini plebani Sanctae Mariae Maioris civitatis tridentinae,
praecedentibus debitis solemnitatibus, et proclamationibus iuxta sacri
Concilii tridentini, et sdanctae Romanae Ecclesiae ritum, cum discreta
iuvene Catherina filia magistri Alexandri Charterii proxenetae, et civis
Tridenti, solemniter confessus fuit, habuisse, et recepisse a dicto magistro
Alexandro socero suo rhenenses ducentos in ratione librarum quinque
denariorum bonae monetae maranensis pro singulo rhenense: quibus ipse
iuxta patriae laudabilem consuetudinem addidit iure donationis propter
nuptias, sive contradotis, rhenenses quindecim. Ioseph filius quondam
egregii viri domini Marci Antonii Endrigii olim notarii, et civis Tridenti,
publicus imperiali auctoritate notarius, iudexque ordinarius, ac Tridenti
collegiatus scripsit.
44. Anno 1593, indictione sexta, die mercurii decimo quinto mensis
decembris, Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
haeredum quondam domini Iacobi Thin. Praesentibus reverendo domino
Petro Paulo de Bassis, et Bartholomaeo quondam Ioannis Paisani de Cadeno
testibus rogatis. Egregius dominus Octavius filius quondam spectabilis
domini Gotardi Franceschini civis Tridenti vendidit dominae Liciae relictae
72

quondam suprascripti domini Iacobi Thini, ementi pro se, ac nomine tutorio
filiorum suorum haeredum praedicti quondam domini Iacobi Thini, tres
petias terrarum in uno tenere pertinentiarum Trilaci, in loco dicto in Prada,
prout esse reperiuntur, prope Antonium dell’Oliva de Covalo, pretio
rhenensium triginta in ratione librarum quinque monetae maranensis pro
singulo rhenense, quos praedicta emptrix ibidem dedit, numeravit, et tradidit
praedicto domino venditori in tot monetis argenteis, cum pacto, quod infra
duos annos possit dictas res redimere. Ioannes Iacobus de Gratiadeis
publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
45. Anno 1593 die sexta septembris, in apotheca dominae emptoris
(sic). Praesentibus Iacobo de Albertis, et domino Stephano Dema testibus.
Ioannes quondam Antonii Buttarini de Trilaco vendidit dominae Luciae
relictae quondam domini Iacobi Thim, unum affictum stariorum duorum
frumenti,quem posuit super uno loco arativo stariorum duorum seminis in
circa, in loco alla Chizzola, apud Bannalotos de Vezano, et apud Ioannem
Sperandeum, pretio rhenensium duodecim, cum apcto se franchitandi.
Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus
collegiatus Tridenti descripsit.
46. Anno 1595 die martis quinta decembris, in stuba mea. Praesentibus
egregio domino Stephano Dema notario, et Nicolao de Florinibus de
Covalo, et Aldrigeto quondam Petri Butarini de Trilaco testibus. Ser
Antonius quondam Petri de Fantibus de Trilaco dedit donnae Luciae uxori
relictae quondam domini Iacobi Thini unum pratum unius plodii cum
dimidio in circa, situm in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco dicto in
Prevedon, apud Bartholomaeum fratrem venditori, et dominum Leonardum
Columbinum, pretio rainensium ducentum, et octoginta quinque, in ratione
etc. Quos ibidem dedit, et cum quibus emit bona, et domum ab illis de
Franceschinis. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit.
Sebastianus Sicilianus collegiatus Tridenti notarius descripsit.
47. Anno 1595, die sabbati 25 februarii, in stuba infrascriptae dominae
emptricis. Praesentibus domino Martirio de Blanchis, et Iacobo filio
quondam Gasparis Cometi civibus Tridenti testibus. Domina Anastasia uxor
relicta quondam ser Ioannis Pompeati olim molitoris, et civis Tridenti,
tamquam curatrix Rochi eius filii, una cum praesentia praedicti Rochi
consentientis, ac una cum praesentia ser Georgii, et Ioannis Petri fratrum
eius, ac egregii domini Ioannis Pompeati commissarii etc., ex quo dictus
Rochus intendit bellum proficisci, et non habens alium modum, per se, et
dicto nomine vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini
73

Iacobi Thin, nomine domini Ioannis Mariae eius filii ementi, unum affictum
stariorum duorum frumenti, qui solvitur per Iacobum quondam Salvatoris de
Loycis de Supramonte, pretio rhenensium duodecim, quos ibidem dedit
domina emptrix in tot monetis venetis, cum apcto redimendi quandocumque
affictum praedictum. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus
Sicilianus collegiatus Tridenti notarius descripsit.
48. Anno 1596, indictione nona, die mercurii secundo mensis octobris,
in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
infrascripate donae emptricis. Praesentibus Donato quondam Stephani de
Paris de Covalo, et Antonio quondam Laurentii Perini de Ciago, ac egregio
domino Andrea Tresolo notario de Bolentina Vallis Solis testibus.
Bartholomaeus quondam Bernardi Iovanini de Trilaco vendidit donae
Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini civis Tridenti, ementi
nomine domini Ioannis Mariae eius filii, unam petiam terrae partim arativae,
et partim vineatae stariorum quinque seminis in circa ad corpus et non ad
mensuram, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Costa, apud
Antonium quondam Vigilii Gislimberti, Balthassarem, et Georgium fratres
de Gislimbertis de Trilaco, Attilium de Liberalibus habitatorem Trilaci, et
Leonardum de Hendricis, pretio rhenensium sexaginta octo denariorum, in
ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense:
quos dicta dona emptrix ibidem solvit in tot monetis venetis. Alexander
Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius,
Tridentique civis, ac collegiatus, registratorque archivi veteris descripsit, qui
extra venditorem nominavit Bartholomaeum Zovanonum de Trilaco.
49. Anno 1597, indictione decima, die martis sexto mensis maii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba infrascriptae
emptricis. Praesentibus magistro Laurentio quondam magistri Christophori
de Nogaredo ferrario, ert magistro Francisco quondam Bartholomaei
Angebel de Rovereto ferrario, ambobus habitatoribus Tridenti testibus.
Ioannes filius quondam Antonii Butarini de Trilaco vendidit dominae
Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Tim civis Tridenti, ementi
nomine domini Ioannis Mariae filii, unam petiam terrae aratoriam stariorum
duorum seminis, vel circa, cum paucis vitibus intus, positam in pertinentiis
Trilaci, in loco alla Chizolla, apud Banalotos de Vezano, et Ioannem
Sperandei, ac viam communem, pretio rainensium quadraginta, librarum
trium, et grossorum octo, cum pacto, quod possit ipsam redimere in termino
trium annorum proxime futurorum. Antonius filius quondam domini
Aldrigeti Gislimberti notarii Tridenti publicus imperiali auctoritate notarius
scripsit.
74

50. Anno 1598, indictione undecima, die martis vigesimo mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
habitationis mei notarii infracsripti. Praesentibus Pasquino quondam
Thoamei de Maderno districtus Tridenti, et domino Iosepho quondam ser
Leonardi a Monte Vacae, etiam districtus Tridenti, ambobus testibus.
Magister Iacobus filius quondam ser Ioannis de Fantibus de Trilaco
districtus Tridenti vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam ser Iacobi
Thini olim civis Tridenti, unam petiam terrae arativam a stariis tribus
seminis in circa, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Portella,
apud viam consortalem, haeredes quondam Iacobi Buttarini, et
Bartholomaeum de Piné, pretio rhenensium quadraginta quinque
denariorum bonae monetae maranensis, in tot monetis venetis, cum pacto,
quod dictus venditor, et eius haeredes possint quandocumque ipsam
redimere. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Maximilianus
Matthiolus notarius ut supra descripsit.
51. Anno 1598, indictione undecima, die lunae vigesimo septimo
mensis iulii, Tridenti in Contrata Platheolae, in stuba domus habitationis
mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Dominico filio quondam
domini Seraphini Galicioli civis Tridenti, et Bartholomaeo quondam Odorici
Paisani de Cadeno habitatore Sancti Martini Tridenti ambobus testibus.
Leonardus filius quondam Bartholomaei Henrici de Trilaco districtus
Tridenti vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thini
civis Tridenti, unam petiam terrae prativam ab uno plaustro foeni in circa,
sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto sotto al Sasso in Campasaltri,
apud haeredes quondam nobilis domini Petri Trilaci, et haeredes quondam
Andreae Henrici, pretio rhenensium triginta denariorum bonae monetae
maranensis, in denariis promptis, cum pacto, quod hinc ad annos quinque
possit redimere, et affrancare dictam petiam terrae. Alexander Gislimbertus
notarius Tridenti scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius ut supra
descripsit.
52. Anno 1598, indictione undecima, die lunae quarto mensis maii,
Tridenti in Contrata Platheolae, in stuba domus habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus domino Hieronymo filio quondam domini
Seraphini Galitioli mercatoris, et civis Tridenti, et egregio domino Iulio
Caesare notario, filio quondam egregii notarii domini Alberti Scarduini
bononiensis habitatore Tridenti testibus. Dominus Petrus filius quondam
Antonii Mochati de Monclasicho Vallis Solis, civis Tridenti, per se, et suos
haeredes, ac nomine, et vice reverendi domini Patris Ioannis Baptistae eius
75

fratris monaci Ordinis Sancti Augustini, pro quo promisit, quod ratificabit,
et approbabit etc., vendidit donae Luciae uxori relictae quondam domini
Iacobi Thini, olim civis Tridenti, nomine, et vice domini Ioannis Mariae
eius filii ementi, unum affictum perpetualem stariorum octo cum dimidio
frumenti annuatim solvendum per dictum venditorem, et fratrem ad
mensuram Tridenti, quem posuit, et constituit super unam eius, et dicti
reverendi domini eius fratris domum, muris muratam, et lignaminibus
constructam, cuppisque coopertam, cum stuba, coquina, cameris, canipa, et
aliis commoditatibus in ea existentibus, sitam in civitate Tridenti, in
Contrata Sanctae Mariae Maioris, apud egergium dominum Iulium Iob
notarium, et excellentem legum doctorem dominum Antonium fratrem de
Ioppis cives Tridenti, et haeredes quondam domini Ioannis Michaelis
Cavedeni, pretio rhenensium quinquaginta unius denariorum bonae monetae
maranensis, in denariis promptis, videlicet auro, et monetis venetis, cum
pacto expresso, quod dictus venditor, et dictus reverendus dominus eius
frater, eorumque haeredes quandocumque possint se redimere, et affrancare
dicto affictu, et sorte. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit.
Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
53. Anno 1598, indictione undecima, die martis quinta mensis maii, in
civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
domini Sebastiani Banali civis Tridenti. Praesentibus ipso domino
Sebastiano, et domino Valentino eius filio, nec non nobili domino Gasparo
Ticino cive Tridenti testibus. Ser Antonius filius quondam Iohannis Nardelli
de Supramonte vendidit domino Iohanni Mariae filio quondam ser Iacobi
seu Iachele Tim civi Tridenti, ad praesentiam dominae Luciae eius matris
infrascriptas petias terrarum videlicet unam aratoriam, et vineatam stariorum
quatuordecim seminis in circa. Item aliam petiam terrae aratroriam, et
vineatam stariorum quatuor seminis in circa, positas in pertinentiis villae
Cadeni, in loco in Campremai, apud haeredes quondam Leonardi Paisani,
Petrum fratrem venditoris, Franciscum Bernardum, sive ut dicitur il Cengio,
et Bartholomaeum de Paulis, pretio florenorum renensium quingentorum, in
ratione librarum quinque boane monetae maranensis pro singulo renense,
quos dictus dominus emptor dicto venditori ibidem effectualiter in tot
coronatis argenteis, ac duplicibus, et simplicibus iustinis venetis dedit,
solvit, et nuumeravit. Salvo semper, et reservato pacto perpetuo dicto
venditori, et haeredibus eius, quod dictas res quandocumque possint
redimere. Iohannes Baptista filius quondam domini Iohannis Antonii
Columbini publcius imperiali auctoritate notarius collegiatus, et civis
Tridenti scripsit.
76

54. Anno 1598, indictione undecima, die martis quinta mensis maii,
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba parva domus domini
Sebastiani Banalli civis Tridenti. Praesentibus egregio domino Ioanne
Baptista Columbino notario, et cive Tridenti, ser Antonio quondam Ioannis
Nardelli, et Ioanne quondam Valentini Vecleti dicto Ioannella de
Supramonte testibus. Dominus Ioannes Maria quondam ser Iacobi Tim civis
Tridenti aetatis annorum viginti quatuor, cum dona Lutia matre curatrice sua
testamentaria ibi praesente, et authorante, confessus fuit habuisse, et
recepisse a domino Sebastiano Banallo cive Tridenti praedicto, socero suo
ibi praesente renenses centum in tot bonis mobilibus, aestimatis per
magistros Baptistam Scorpionum, et Aloysium Cenagum sartores, et
publicos mobilium Tridenti aestimatores. Item renenses quinquecentum in
tot bonis monetis argenti, et sic in totum renenses sexcentum in ratione
librarum quinque pro singulo renense. Et hoc pro dote, et dotis nomine
dominae Magdalenae filiae suae, et uxoris desponsatae dicti domini Ioannis
Mariae. Pro contradote vero, et donatione propter nuptias dictus dominus
Ioannes Maria, cum dicta dona Lutia curatrice authorante, iuxta bonas
consuetudines patriae, dedit, et donavit dictae dominae Magdalenae uxori
renenses centum de bonis suis. Iulius Iob de Iob notarius publicus imperiali
auctoritate Tridenti collegiatus, et civis scripsit.
55. Anno 1599, indictione duodecima, die veneris vigesimo sexto
mensis martii, Tridenti in Contrata Platheolae, in stuba domus habitationis
mei notarii infrascripti. Praentibus Petro quondam alterius Petri Lutti de
Spredo Paii, et Lucha filio quondam Nicolai Petenati de Lacuna Cavedeni
ambobus districtus Tridenti testibus. Misser Iacobus filius quondam Ioannis
de Fantibus de Trilaco districtus Tridenti, vendidit domino Ioanni Mariae
filio quondam domini Iacobi Thini civi Tridenti unam arativam a stariis
duobus in circa seminis, cum tribus fillariis cum dimidio vitium intus, sitam
in pertinenetiis Trilaci, in loco dicto al Perar, apud haeredes quondam
Antonii Paisani, Matthaeum de Hendricis, et Franciscum Tabarellum, pretio
rhenesium viginti duorum denariorum bonae monetae maranensis, cum
pacto, quod dictus venditor hinc ad annos duos et non ultra possit redimere,
et affrancare dictam petiam terrae. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti
scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
56. Anno 1599, indictione duodecima, die mercurii octava mesnis
decembris, in villa Trilaci districtus Tridenti, in Contrata Castelli, in stuba
domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Nicolao filio quondam Bernardi
Iohannoni, Gratiadeo, et Antonio fratribus filiis quondam ser Blasii Castelli,
et Michaele filio quondam Bartholomaei de Notariis, omnibus de Trilaco
77

testibus. Gothardus filius quondam ser Iohannis de Franceschinis de Trilaco
vendidit domino Iohanni Mariae filio quondam ser Iacobi Thin civi Tridenti,
unam petiam terrae arativam starii unius, et quartarum trium alterius starii
seminis in circa, positam in pertinentiis villae Trilaci, in loco a le Roze, sive
a Pezalonga, apud lacum, ser Baptistam Castellum, Nicolaum Iohannonum
contestem, Odoricum Pezinum, Iacobum Butarinum, et Attilium de Cetis,
pretio florenorum rhenensium triginta quatuor bonae monetae maranensis,
in ratione librarum quinque pro singulo rhenense. Ioannes Baptista
Columbinus notarius Tridenti scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius
Tridenti descripsit.
57. Anno 1596, indictione nona, die lunae vigesima secunda mensis
iulii, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in apotheca
domus infrascriptae dominae emptricis. Praesentibus Antonio filio quondam
Pelegrini Brugnoni de Trilaco, et magistro Antonio filio quondam Pelegrini
Fedrigati de Dezano Vallis Solis calceatore, et habitatore Tridenti testibus.
Franciscus filius quondam Andreae Tabarelli de Trilaco vendidit dominae
Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini olim civis Tridenti,
ementi nomine domini Ioannis Mariae eius filii, unum locum aratorium
stariorum trium seminis in circa, situm in pertinentiis Trialci, in loco dicto
alla Gemenor, apud Bernardinum Merlum, Trilacum Coradellum, et
Ioannem Mariam de Piné, pretio rhenensium decem, et octo in ratione
librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo rhenense, in tot
iustinis, et tronis, cum pacto, quod hinc ad annos quatuor dictus venditor
possit ipsum redimere. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit.
Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
58. Anno 1596, indictione nona, die martis nono mensis Ianuarii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus infrascripate
emptricis. Praesentibus Hieronymo quondam Berti Gislimberti, Antonio
quondam Pelegrini Brugnoni de Trilaco, et Antonio quondam Iseppi de
Gasparis de Sardanea testibus. Martinus Bonus, et Antonius fratres filii
quondam Petri de Piné de Trilaco dederunt, et in solutum tradiderunt
dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti,
tamquam curatrici domini Ioannis Mariae eius filii stipulanti, et recipienti
unam domum muris muratam, lignaminibus constructam, partim copertam
cuppis, et partim scandulis, cum duabus cameris, et duobus revoltis subtus:
cum tablatura, et furno, et anditu iuxta cruces signatas cum Sebastiano
eorum patruo, positam in villa Trilaci, in loco in Piné, apud Franciscum de
Piné, Sebastianum patruum dictorum fratrum, viam consoratlem, et viam
communem, pretio rainensium nonaginta quinque, in ratione librarum
78

quinque bonae monetae de Marano pro singulo rainense, quos dicti fratres
tenebantur dare, et solvere ipsi dominae Luciae: reservato iure ipsi dominae
Luciae exigendi a dictis fratribus alios rainenses centum, et quinquaginta
unum, et libras quatuor. Praefata domus aestimata fuit per Macharium
muratorem, et Franciscum Endrici. Antonius filius quondam egregii domini
Aldrigeti Gislimberti notarii, et civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate
notarius scripsit: qui extra notavit: Compra de madonna Lucia Thin dalli
fioli de Pero de Piné.
59. Anno 1596, indictione nona, die mercurii penultimo mensis
octobris. In civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in
apotheca domus infrascriptae emptricis. Praesentibus Antonio quondam
Petri de Fantibus de Trilaco, et egregio domino Andrea Tresolo notario de
Bolentina Vallis Solis testibus. Ser Gottardus filius quondam ser Ioannis
Francischini de Trilaco vendidit donae Luciae uxori relictae quondam
domini Iacobi Thini olim civis Tridenti, ementi pro se, ac vice, et nomine
domini Ioannis Mariae eius filii, unam petiam terrae arativam stariorum
trium seminis in circa, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto al Dos,
apud Ioannem Antonium de Prandis, Dossum Communis Trialci, dominum
Iacobum Frizzeriam de Vezzano, et Sperandeum quondam Bernardi de
Lasino pretio rhenensium triginta in ratione librarum quinque bonae
monetae de Marano pro singulo rhenense in tot monetis venetis, cum pacto
tamen dicto venditori retroemendi dictum locum termino annorum quinque.
Alexander filius egregii domini Antonii Gislimberti notarii, et civis Tridenti,
publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
60. Anno 1595, indictione octava, die sabbati decimo sexto mensis
septembris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in apotheca domus
infrascripti domini haeredis quondam domini Iacobi Thim. Praesentibus
reverendo domino presbytero Antonio de Vivoriis de Lono, Ioanne Antonio
de Prandis de Trilaco, et domino Antonio Castello de dicto loco testibus.
Spectabilis dominus Ioannes Baptista Columbinus filius quondam domini
Ioannis Antonii de Columbinis notarius, et civis Tridenti, agens nomine
proprio, et vice, et nomine spectabilis domini Leonardi Columbini notarii
fratris sui, pro quo in propriis suis bonis promisit etc. vendidit donae Luciae
uxori relictae quondam domini Iacobi Thim olim hospitis, et civis Tridenti,
ementi nomine domini Ioannis Mariae eius filii, unam petiam terra arativam
stariorum duorum seminis in circa, positam in pertinentiis Trilaci, in loco in
Compasaltri infra hos, ut dictum fuit esse confines, apud donam emptricem
dicto nomine, Antonium del Bon, iura ecclesiae Sancti Andreae respectu le
Pezole, ac dominum Baptistam Castellum civem Tridenti, pretio rhenensium
79

viginti octo in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae in
promptis pecuniis argenteis venetis. Petrus Castellus civis, et habitator
Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
61. Anno 1597, indictione decima, die martis vigesimo quinto mensis
martii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba infrascriptae
emptricis. Praesentibus Baptista quondam Iacobi del Merlo de Trilaco, et
Valentino quondam Antonii Zuchati de Ciago testibus. Ioannes quondam
Antonii Butarini de Trilaco vendidit donae Luciae quondam domini Iacobi
Tim uxori civis Tridenti, ementi pro se, ac nomine domini Ioannis Mariae
eius filii, unam petiam terrae prativae, seu paludivae plaustrorum duorum
careciae, vel circa, in pertinentiis Trilaci, in loco alla Gemanor, apud
fossum, Iacobum Banalum, et dictam emptricem, pretio rainensium
sexdecim, et grossorum viginti, in auro, et moneta. Antonius filius quondam
domini Aldrigeti Gislimberti notarii Tridenti, publicus imperiali auctoritate
notarius scripsit.
62. Anno 1582, indictione decima, die lunae 15 ianuarii, in stuba mea
Tridenti. Praesentibus Antonio quondam Nicolai de Vivoris de Lono,
habitatore Pisavacae, et Antonio quondam Petri Mozati de Sardanea
testibus. Dominus Simon quondam ser Melchioris de Margono Ravinae,
iure emphiteotico affictus perpetualis unius starii frumenti, et carentanorum
quindecim, qui solvitur pro parte sua de affictu Praepositurae cum
consortibus, videlicet excellenti doctore domino Alberto de Albertis,
magnifico domino Carolo Grota, Antonio Cobeno et Antonio Margono eius
fratre, et domino Iacobo Mozato, et nobili domino Vigilio Scratimperger, uti
emptoribus bonorum contentorum in investitura rogata per quondam
dominum Hieronymum Gallum anno 1555, vendidit domino Iacobo
quondam alterius Iacobi Thin civi Tridenti unam petiam terrae arativam
stariorum sex seminis, vel circa, et pro quarta reperitur, in pertinentiis
Ravinae, vel Pisavacae, ubi dicitur a li Campi longi, apud excellentem
doctorem dominum Albertum de Albertis, dominum Ioannem Gasparum
Pahum, Ioannem molitorem de Pompeatis, pretio ranensium 140 in ratione
franchi, a quibus defalcati fuerunt pro affictibus ranenses 18. Ioannes
Gulielmus Calavinus notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius, et
civis Tridenti descripsit.
63. Anno 1599, indictione duodecima, die martis quinto mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba infrascriptae
dominae Luciae. Praesentibus reverendo domino presbytero Francisco de
Barberiis plebano Trilaci, et Ioanne quondam Francisci Prandi de Trilaco
80

testibus. Antonius filius quondam Vigilii Gislimberti de Trilaco, faciens
tamquam maior Communis Trilaci, vendidit dominae Luciae uxori relictae
quondam domini Iacobi Tim civis Tridenti, ementi pro domino Ioanne
Maria filio, stipulanti, et recipienti, unum affictum starii unius cum dimidio
frumenti, qui solvitur per Sebastianum de Piné de Trilaco dicto Communi
Trilaci, et est constitutus super horto, et revolto, ac placio dicti Sebastiani in
villa Trilaci, in loco in Piné alla Croseta, pretio rainensium novem in
moneta argentea. Antonius filius quondam egregii domini Aldrigeti
Gislimberti notarii, et civis Tridenti, publcus imperiali auctoritate notarius
scripsit.
64. Anno 1592, indictione quinta, die lunae undecima maii, in stuba
mea. Praesentibus domino Dominico quondam domini Seraphini Galitioli
civis, et mercatoris Tridenti, et Iosepho filio Andreae Gislimberti, ac ipso
Andrea testibus. Expositum fuit, quod alias iam annis tribus in circa
Gotardus quondam Ioannis Franceschini de Trilaco, vendidit donae Luciae
relictae quondam domini Iacobi Thicin (lege Thin) de Tridento unum locum
arativum, et vineatum stariorum duorum, cum dimidio in circa, in loco a
Camplan, apud Ioannem Sperandeum de Lasino, dominum Hieronimum
Tabarellum, Antonium Brugnonum, et Guilbertum dictum Ron, pretio
rhenensium quinquaginta in ratione etc., cum pacto retroemendi. Volens
autem dictum locum liberare, ipsum vendidit dictae donae Luciae acceptis
tribus aliis rhenensibus pro completa solutione. Alexander Gislimbertus
notarius scripsit. Sebatianus Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
65. Anno 1587, indictione decimaquinta, die veneris octavo mensis
maii, Tridenti, in studio mei notarii infrascripti. Praesentibus nobili domino
Hieronimo Sirena, et magistro Filipo quondam Antonii Frizii lapicida
civibus Tridenti testibus. Dominus Ioannes quondam Andreae de Martinis
de Besagno, habitator Pisavacae, dictus il Gener del Fachino, vendidit
dominae Luciae uxori quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti, pro se, et
pro Ioanne Maria eius filio ementi, et recipienti unum affictum perpetualem
stariorum octo fruemnti, quem constituit super una petia terrae arativa, et
vineata quantitatis stariorum quinquaginta seminis, vel circa, posita in
pertinentiis dictae villae Pisavacae, ubi dicitur a la Poza, dicto il Mas de
Fachin, apud dominum Ioseph de Blanchis, haeredes Dominici de Gotardis,
et haeredes Vigilii Navarini, pretio rhenensium quadraginta octo in moneta,
et uno doplono auri, cum pacto de se francando. Ioannes Gulielmus
Calavinus notarius scripsit.
81

66. Anno 1596, indictione nona, die martis tertia mensis decembris, in
civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba, sive apotheca
infrascriptae dominae emptricis. Praesentibus ibidem egregio domino
Andrea Tresolo notario Bolentinae Vallis Solis, et domino Iosepho filio ser
Andreae Gislimberti de Trilaco, et Iacobi quondam Antonii Mathaei de
Vezano testibus. Antonius filius quondam Valentini Tabarelli de Trilaco
vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini Iacobi Thini olim
civis Tridenti, ementi nomine domini Ioannis Mariae eius filii unum locum
aratorium, et vineatum stariorum duorum seminis in circa, situm in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto a Val, apud Baldassarem fratrem praedicti
venditoris, et nobilem dominum Hieronimum Tabarellum, pretio
rhenensium quadragintaquinque in ratione librarum quinque bonae monetae
de Marano pro singulo rhenense, cum pacto, quod hinc ad annos tres dictus
venditor possit ipsum redimere. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti
scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
67. Anno 1583, indictione undecima, die veneris 27 maii, in studio meo
Tridenti. Praesentibus domino Paulo de Ferrariis velutario, et cive Tridenti,
et Bernardo Faesoto de Fravezio testibus. Egregius dominus Baptista Calvus
liberavit Ioannem Iacobum Thin civem Tridenti a debito ranensium 52, in
quibus restabat pro integrali pretio petiae terrae emptae ab ipso domino
Baptista anno praesenti die 8 mensis februarii. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius, et civis Tridenti
descripsit.
68. Anno 1554, indictione duodecima, die lunae decimo septimo
decembris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in domo mei
notarii, praesentibus Ioanne Maria filio quondam Bartholomaei de Liprandis
de Supramonte, et Benedicto filio quondam Ioannis Antonii de Danielis de
Madrutio testibus. Antonius filius quondam Francisci Carpella de Vezano
vendidit magistro Mathaeo filio quondam Boneti de Bordonia habitatori
Tridenti unum affictum perpetualem medii plaustri vini nigri bulliti, qui
solvitur per Iulianum fratrem dicti Antonii super una domo, pretio
renensium triginta in promptis pecuniis. Hieronimus Gallus notarius scripsit.
Ioannes filius quondam egregii viri domini Antonii Malphaerii civis
Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius descripsit.
69. Anno 1586, indictione decimaquarta, die iovis vigesimo septimo
mensis martii, in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba
domus infrascripti domini testatoris. Praesentibus Antonio filio magistri
Pauli velutarii de Ferrariis, Baptista quondam Baldasaris de Galasiis civibus
82

Tridenti, Iacobo quondam magistri Gabrielis Girolae habitatore Tridenti,
Donato quondam Antonii Cavedeni de Sardanea, Vigilio quondam
Augustini de Augustinis, Iohanne quondam Antonii de Augustinis ambobus
de Supramonte, et Prato quondam Martini de Piné de Trilaco districtus
Tridenti, testibus ore proprio infrascripti domini testatoris vocatis, et rogatis.
Ibique dominus Iacobus quondam alterius Iacobi Thin de Pronenburg, dictus
il Iachele, civis Tridenti, sanus Dei gratia sensu, mente, loquela, visu, et
intellectu, sed corpore infirmus, iacens in lecto, et considerans etc., hoc
suum praesens testamentum nuncupativum sine scriptis fecit ut infra. Iussit
corpus suum sepelliri in cimietrio ecclesiae Sanctae Mariae Maioris
honorifice. Item sibi celebrari septimum, trigesimum, et anniversarium. Item
celebrari in remissionem eius peccatorum Missas Gregorianas semel tantum
per reverendos dominos Fratres monasterii Sancti Bernardini extra moenia
civitatis Tridenti. Item fabricae ecclesiae Sancti Vigilii patroni nostri unum
quartarolum olei semel tantum: et fabricae praedictae ecclesiae S. Mariae
Maioris carentanos viginti quatuor semel tantum. Item iure legati legavit, et
reliquit unam charitatem perpetuis temporibus distribuendam omni anno
perpetualiter in die mortuorum stariorum trium fruemnti convertendi in
panem. et dicta die mortuorum dandum pauperibus. Item iure legati reliquit,
et legavit Petro de Piné de Trilaco eius mansatori affictum pratorum pro
praesenti anno tantum, ad hoc ut causam habeat bene gubernandi mansum.
Item dixit habere dominam Luciam eius carissimam uxorem, quam donam,
dominam, et usufrutuariam omnium bonorum ipsius testatoris reliquit, et
esse voluit, ac etiam tutricem, et gubernatricem infrascripti eius filii, et
haeredis, dans, et concedens ditae eius uxori liberam auctoritatem de
omnibus bonis, et introitibus disponendi ad libitum suum, et etiam vendendi
dicta bona, prout sibi placuerit, absque aliqua contradictione infrascripti eius
haeredis, et quod non teneatur de praemissis aliquam reddere rationem, sed
de eis possit disponere ad libitum suum, quia inetntio ipsius testatoris est
talis. In omnibus autem suis bonis mobilibus, et immobilibus etc. haeredem
suum universalem instituit, et esse voluit, Iohannem Mariam eius filium
legitimum, et naturalem. Commissarium autem suum, et praesentis
testamenti exequutorem elegit, et deputavit magistrum Filipum de Friziis
lapicidam, de quo dixit se plurimum confidere. Ulterius dixit, habere in
pecuniis ranenses septem centum, vel octo centum in circa, quod noluit
publicari. Iohanens Gulielmus filius quondam domini Francisci Calavini
publicus apostolica, et imperiali auctoritate notarius, et civis Tridenti
scripsit.
70. Anno 1591, indictione quarta, die lunae tertiodecimo mensis maii.
Praesentibus Ioanne Faesio de Fravezio, Iacobo quondam Ioannis Mariae
83

Fracalossii, et Nicolao quondam Leonardi Bridae de Vigulo Vattario,
omnibus districtus Tridenti testibus. Ioannes quondam Sperandei de Lasino
districtus Tridenti vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini
Iacobi Thini olim civis Tridenti, uti curatrici, et administratrici Ioannis
Mariae filii sui, et pro dicto eius filio ementi, unum affictum perpetualem
stariorum duorum frumenti annuatim solvendum, quem posuit super una
eius petia terrae arativa a stariis duobus in circa seminis, sita in pertinentiis
Trilaci, in loco dicto in Camplan, apud Donatum de Fantis, et Antonium
Brugnonum, pretio rainensium duodecim denariorum bonae monetae
maranensis in denariis promptis: cum apcto quod dictus venditor
quandocumque se redimere, e affrancare possit. Alexander Gislimbertus
notarius Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
71. Anno 1571, indictione decimaquarta, die sabbati (sic) decimo quarto
mensis iunii, in civitate Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in studio
domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Christophoro quondam
Valentini Melioris de Lono, et Dominico filio Antonii Columbini de
Trilaco, ambobus districtus Tridenti testibus. Filipus quondam Antonii Filipi
Sparapani, et Antonius quondam Blasii Butarini de Trilaco, uti massarii
Fraternitatis Batutorum dictae vilale Trialci, vendiderunt domino Iachele
quondam Iacobi Thim de Brondeburg habitatori Tridenti, hospiti apud
ecclesiam Sanctae Mariae Maioris, unam petiam terrae arativam, et
vineatam stariorum duorum cum dimidio seminis, vel circa, positam in
pertinentiis Trilaci, in loco, ubi dicitur in Compasaltri, apud dominum
Franciscum de Gratiadeis, Iohannem Baptistam Martinum, et Marcum
Antonium Banalum, pretio ranensium viginti octo in ratione librarum
quinque bonae monetae pro singulo rhenense, quod pretium dictus emptor
solvit modo infrascripto. Primo vendidit, et in solutum tradidit
praenominatis massariis unum affictum stariorum trium frumenti ad
mensuram Tridenti, qui solvi debet omni anno per Iacobum de Fant de
Trilaco pro pretio ranensium decem, et octo, salvo pacto, quod habet dictus
affictalinus de se franchitando. Item cessit eisdem masasriis creditum a
Bartholomaeo quondam Ioannis de Bartholamedis de Covalo: et pro
integrali solutione dedit eis alium ranensem. Ioannes Gulielmus Calavinus
notarius scripsit. Alexander Gislimbertus notarius descripsit. Sed notandum,
quod dicto anno 1571 iuxta literam dominicalem G. dies 14 iunii non fuit
die sabbati, sed dies iovis. E contra vero dies 14 iulii fuit dies sabbati. Unde
legendum die sabbati 14 iulii. Exscriptor alios quoque admisit errores.
72. Anno 1597, indictione decima, die mercurii decimo septimo mensis
decembris, Tridenti in Contrata sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
84

habitationis infrascriptae emptricis. Praesentibus egregio domino Antonio
Gislimberto notario Tridenti, mei notarii infracsripti genitore, Antonio
quondam Petri de Fantibus de Trilaco, et Dominico quondam Francisci
Pedercini de Covalo, his duobus districtus Tridenti, omnibus testibus.
Franciscus filius quondam Andreae Tabarelli de Trilaco per se, ac
nominibus, et vicibus Iacobi fratris sui, et Iacobi nepotis sui, pro quibus
promisit etc., vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini
Iacobi Thini olim civis Tridenti, nomine, et vice domini Ioannis Mariae filii
sui ementi, et acceptanti, unam petiam terrae arativam a stariis tribus
seminis in circa, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Gemenor,
apud Bernardinum Merlum de Trilaco, Trilacum Coradellum, ac Ioannem
Mariam, et Andream fratres de Piné, pretio renensium quinquaginta octo
denariorum bonae monetae maranensis. Alexander Gislimbertus notarius
Tridenti scripsit. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
73. Anno 1597, indictione decima, die mercurii vigesimo quarto mensis
septembris, in civitate Tridenti in Contrata Mercati veteris, in stuba domus
haeredum quondam nobilis domini Vigilii Sratimpergeri. Praesentibus
domino Bernardino filio quondam domini Ioannis Gorni olim civis Tridenti,
et Ioanne quondam Petri Pompeati de Tridento, ac domino Federico filio
quondam domini Odorici de Lenghis de Caldesio Vallis Solis testibus.
Nobilis domina Catherina uxor relicta quondam nobilis domini Vigilii
Sratimpergeri olim civis Tridenti vendidit dominae Lutiae uxori relictae
quondam domini Iacobi Tini olim civis Tridenti pro se, ac vice, et nomine
domini Ioannis Mariae eius filii stipulanti, et recipienti, unum stabulum
muris muratum, lignaminibus aedificatum, cupisque coopertum, cum volto,
ara, et tablatura, ac aliis commoditatibus in eo existentibus, situm in hac
civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, apud haeredes
quondam nobilis domini Michaelis Galasii, et dominum Assensium
Triangium hospitem Tridenti, pretio renensium tercentum, et quinque in
ratione librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo renense in
auro, et moneta argentea. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit.
Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
74. Anno 1600, indictione decimatertia, die sabbati 25 mensis martii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus habitationis
infrascripti domini Ioannis Mariae Thini emptoris. Praesentibus domino
Iosepho a Putheo cive Tridenti, Balthassare quondam Bernardi Gislimberti
de Trilaco, et Nicolao quondam Iacobi Pedrini de Lasino, his duobus
districtus Tridenti, omnibus testibus. Sebastianus quondam Martini de Piné
de Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi
85

Thini olim civis Tridenti, unum hortum a medio stario seminis in circa, cum
uno revolto contiguo, scandulis cooperto, cum curtivo, et platio in uno
tenere, situm in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Crosetta, apud
Bartholomaeum Ioannonum, et Franciscum de Piné, cum servitute passiva
unius viae, quam habet Bartholomaeus Ioannonus de Trialco per platium, et
curtem, pretio rainensium octuaginta denariorum bonae monetae
maranensis, iuxta extimationem factam per Franciscum de Piné, et
Franciscum Endrigium. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit.
Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
75. Anno 1602, die lunae quarta februarii, in stuba mea. Praesentibus
Gratiadeo quondam Blasii Castelli, et Martino quondam Iacobi Fachini de
Albiano testibus. Ioannes filius quondam Laurentii Brugnoni de Trilaco,
habitator Levigi, vendidit ser Bartholomaeo filio quondam Bernardi
Ioannoni de Trilaco unum affictum una cum incursis in hunc usque diem
librarum sex, qui solvitur per Antonium Brugnonum eius patruum, et
constitutus est super uno loco arativo et vineato in Piné drio la casa del
evnditore, unius quartae cum dimidia in circa, pretio renensium viginti in
ratione etc. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Sebastianus
Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
Anno 1602, die lunae quarta februarii. Praesentibus domino Iacobo
Merlo, et Gratiadeo Castello, ac Antonio Fles testibus. Antonius quondam
Pelegrini Brugnoni de Trilaco dedit antedicto Bartholomaeo antescriptum
locum pro pretio renensium viginti. Et hoc quia absolvit, et quietavit
antedictum Brugnonum ab ulteriori solutione antedicti affictus librarum sex,
et ab omnibus affictibus incursis. Cum pacto redimendi, et retroemendi
dictum locum. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus
Sicilianus notarius descripsit.
76. Anno 1603, die penultimo aprilis, in stuba mea. Praesentibus
Rinaldo filio magistri Gregorii de Sancto Ambrosio Veronae lapicida
Tridenti, Christano filio quondam Nicolai Petenati de Moena Vallis
Flegmarum (sic) fabro ferrario Tridenti testibus. Ioannes filius quondam
Antonii Buttarini de Trilaco dedit pro libero domino Ioanni Mariae
quondam domini Iacobi Thin civis Tridenti, ementi unam petiam terrae
arativam stariorum duorum cum paucis vitibus intus, positam in pertinentiis
Trilaci, in loco alla Chizolla, apud Bannaletos de Vezano, et haeredes
quondam Ioannis Sperandei, pretio rhenensium sexaginta duorum in ratione
etc., iuxta aextimationem factam per Iacobum Merlum, et Ioannem
Endriggum. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti scripsit. Sebastianus
Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
86

77. Anno 1605, indictione tertia, die iovis decima quarta mensis iulii,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba domus excellentis doctoris
domini Francisci Calavini. Praesentibus domino Iacobo Frizeria Vezani,
domino Francisco Sarasso Mantuae, et domino Antonmio Pasino Trilaci,
Mantuae habitatore testibus. Dominus Ioannes Baptista Dragonus Mantuae
habitator absolvit, liberavit, et quietavit dominum Ioannem Mariam Tim
civem Tridenti ab ulteriori solutione rhenensium 925 debitorem pro credito
empto, et illi cesso a dicto domino Ioanne Baptista erga Paulum Tabarellum
emptorem bonorum Trilaci dicti domini Ioannis Baptistae haeredis pro
quota quondam egregii notarii de Columbinis. Maximilianus Matthiolus
publicus apostolica imperialique auctoritatibus notarius, et civis Tridenti
scripsit.
78. Anno 1606, indictione quarta, die sabbati ultima mensis septembris,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in studio habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus domino Gaspare Fetner Tridenti ad Portellam
habitatore, et ser Georgio Turner de Cortazza testibus. Dominus Iacobus
filius quondam domini Ioannis de Fant de villa Trilaci vendidit, ac remisit
domino Ioanni Mariae Thim pactum, quod ipse ser Iacobus habebat de
redimendo petiam terrae arativam, et vineatam, sitam in pertinentiis Trilaci,
in loco dicto in Canton, pretio renensium decem in tot traieris argenti.
Maximilianus Matthiolus notarius, et civis Tridenti scripsit.
79. Anno 1608, indictione sexta, die veneris vigesima quinta mensis
aprilis, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in domo
habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus ser Hieronymo
Gislimberto de Trilaco, Ioanne Peterlana de Supramonte, et Angelo de
Leoncis de Cavedeno testibus. Ioannes, et Franciscus fratres filii quondam
Leonardi della Tonina de Vigulo Basilicae vendiderunt domino Ioanni
Mariae Thim civi Tridenti unum pratum plaustrorum duorum foeni circiter,
sive mediae operae, situm in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco dicto in
Prevedon, apud Antonium della Tonina patruum venditorum, Ioannem
Antonium della Tonina fratrem ipsorum venditorum, bona Communis
Viguli, et viam communem, pretio renensium octuaginta denariorum iuxta
aestimationem factam per dominum Iosephum Gislimbertum de Trilaco, et
Ioannem Toninum de Vigulo aestimatores a partibus electos: quos renenses
octuaginta dominus emptor solvit, et exbursavit in tot monetis argenteis,
videlicet traieris, et cibeneris. Carolus filius domini Petri Travaioni publicus
imperiali auctoritate notarius, collegiatus, et civis Tridenti scripsit.
87

80. Anno 1608, indictione sexta, die sabbati 17 mensis maii, in civitate
Tridenti, in Contrata S. Mariae Maioris, in domo habitationis infrascripti
domini emptoris. Praesentibus domino Hieronymo Gislimberto, et Thomeo
de Lasinis, ambobus de Trilaco, testibus. Sperandeus de Lasinis de Trilaco
vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti, unum pratum unius
plaustri foeni in circa, positum in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alle
Daiolle, in monte Trilaci, apud dominum emptorem, Iacobum, et fratres de
Frizeriis de Vezzano, et haeredes quondam nobilis domini Petri Trilaci,
pretio per Pellegrinum Paissanum de Trilaco a partibus electum,
appreciatum renensium viginti unius denariorum in ratione librarum
quinque pro singulo renense, quos dictus dominus emptor solvit, et
numeravit dicto venditori in tot traieris. Carolus Travaionus notarius ut
supra scripsit.
81. Anno 1609, indictione septima, die martis 18 mensis augusti,
Tridenti, in Contrata Lata, in anditu domus habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus domino Petro filio quondam domini Gasparis
Trentini cive Tridenti, Iacobi filio quondam Alberti Herspan de Pinedo,
ambobus testibus. Expositum fuit, qualiter de anno 1595 sub die septima
iunii magnificus dominus Octavius filius quondam egregii domini Gothardi
Franceschini olim notarii et civis Tridenti, vendidit domino Ioanni Mariae
Thim civi Tridenti unum pratum plaustrorum duorum foeni circiter, situm in
pertinentiis Montis Trilaci, in loco dicto alle Daide, pretio rhenensium
triginta sex: et quia tunc temporis dictus dominus Octavius erat minor annis
25, et instrumentum non fuit celebratum iuxta formam Statuti Tridenti,
videlicet cum decreto clarissimi domini Praetoris, et assistentia attinentium:
et cum modo dictus dominus Octavius pervenerit ad legitinmam aetatem
virilem, diuque fuerit a patria absens, ratificavit dictam alienationem, sive
de novo dedit, et vendidit dicto domino Ioanni Mariae suprascriptum
pratum, perquirente ipso domino Ioanne Maria, qui dicto domino Octavio
dedit quinque alios rhenenses in duobus ungaris. Carolus Travaionus
notarius ut supra scripsit.
82. Anno 1609, indictione septima, die sabbati decima nona mensis
decembris, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in apotheca domus, et
habitationis infrascripti domini Ioannis Mariae emptoris. Praesentibus
Pelegrino Parisio, et Dominico Cossa ambobus de Covalo testibus. Nicolaus
filius quondam Ioannis de Poulis de Covalo vendidit domino Ioanni Mariae
Thim civi Tridenti, unum pratum unius plaustri foeni circiter, situm in
pertinentiis Montis Trilaci, in loco dicto a Pozza de Prada, apud
Dominicum a Castello, haeredes quondam Sebastiani de Piné de Trilaco, et
88

Paulum de Prandis. Item aliud pratum plaustrorum trium foeni circiter, in
dictis pertinentiis, in loco, apud ill.mum dominum Comitem Hieronimum de
Lodrono, Antonium de Poulis patruum venditoris, Franciscum de Piné,
Thilium Zeti 17 , et dominum Ioannem Mariam emptorem, pretio rhenensium
octuaginta unius denariorum in totum, in ratione librarum quinque pro
singulo rhenense, in tot traieris, et zibeneris bonis, et expendibilibus, iuxta
aestimationem factam per Pelegrinum Paisanum, et Sperandeum Lasinum
de Trilaco aestimatores ab ispis contrahentibus electos. Carolus Travaionus
notarius ut supra scripsit.
83. Anno 1610, indictione octava, die sabbati 24 mensis aprilis, Tridenti
in Contrata Lata, in sala domus habitationis mei notarii infrascripti.
Praesentibus Nicolao quondam Odorici de Beatricibus de Padergnono, et
Marco filio quondam Sperandei de Marchis de Calavino testibus. Thomaeus
filius quondam Polli Lasini de Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae Thim
civi Tridenti unum pratum, situm in pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla
Chizola, over a Melar, quantitatis etc. ut in instrumento oppignorationis,
pretio rhenensium septuaginta denariorum, cum pacto retroemendi hinc ad
annos tres proxime futuros. Carolus Travaionus notarius ut supra scripsit.
84. Anno 1610, indictione octava,die mercurii prima mensis decembris,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, et in stuba domus habitationis
mei notarii infrascripti. Praesentibus egregiis notariis dominis Marco
Antonio Scutellio, et Antonio Thomacciolo, ac Antonio filio quondam
Ioannis Sperandei de Trilaco testibus. Bartholamaeus quondam Bernardi
Ioannoni de Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi [Tridenti]
unam petiam [terrae] arativam, et vineatam stariorum duorum, et quartarum
trium seminis, scilicet ad corpus et non ad mensuram, cum plantatis tribus
vitium, ac horto inclusive, sitam in pertinentiis Trilaci, et Piné, in loco dicto
alla Croseta, apud Franciscum de Piné, dictum venditorem, et emptorem,
pretio rhenensium centum denariorum in ratione tronorum quatuor cum
dimidio pro singulo rhenense bonae monetae maranensis, iuxta
aestiamtionem factam per dominos Iosephum Gielimbertum, et
Bartholamaeum quondam Melchioris de Piné aestimatores de partium
consensu electos. Quos rhenenses centum dictus dominus emptor solvit in
tot cechinis, ungaris, talleris, et traieris, ac cibeneris, cum pacto, quod dictus
venditor hinc ad annos tres possit dictam petiam terrae redimere.
Maximilianus Mathhiolus notarius, et civis Tridenti scripsit.
17 Videsis num. 56.
89

85. Anno 1611, indictione nona, die veneris vigesimo primo ianuarii,
Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, et in stuba domus mei notarii
infrascripti. Praesentibus venerabili domino plebano Trilaci, Hieronymo
Gislimberto, Ioanne de Adamis, et egregio domino Antonio Thomaciolli
notario Clesii testibus. Ser Ioannes Baptista filius quondam ser Antonii
Paisani de Trilaco verus, et legitimus debitor domini Ioannis Mariae filii
quondam domini Iacobi Thim civis Tridenti de rhenensibus 161, dedit, in
solutum tradidit, et pro parte vendidit dicto domino Ioanni Mariae duas
petias terrae, unam scilicet prativam quantitatis unius plaustri foeni, sitam in
pertinentiis Trilaci, in loco alla Poza, apud Baptistam Paisanum,
Hieronymum Gislimbertum, et ridum aquae. Aliam petiam terrae arativam
stariorum septem seminis, sitam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto sotto al
Dos, apud lacum, haeredes quondam Bartholomaei Ioannatii, et dictum
venditorem, pretio rhenensium ducentorum, et decem in ratione tronorum
quatuor cum dimidio pro singulo rhenense bonae mnetae maranansis, iuxta
extimationem factam per ser Andream de Lasinis de Trilaco. Quod pretium
solutum fuit hoc modo. Primo compensati fuere rhenenses 161 pro cerdito,
ut supra. Deinde dati fuerunt venditori rhenenses quadraginta novem in tot
traieris, cum pacto, quod idem venditor hinc ad annos duos possit dictas
petias terrae redimere. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
86. Anno 1611, indictione nona, die sabbati 7 maii, in civitate Tridenti,
in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus habitationis mei notarii
subscripti. Praesentibus domino Ioanne Antonio de Frigeriis de Tridento, ac
Thoma Iacomellis de Pedrazzo Vallis Flemarum (sic) diocesis tridentinae
testibus. Antonius filius quondam Omniboni Ioannatii de Vigulo Basilicae
vendidit domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti unum affictum stariorum
quinque frumenti mensurae tridentiane, quem posuit super una eius propria
petia terrae, iacente in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco dicto al
Bianchetto, quantitatis operae mediae secatoris in circa, videlicet super
medietate tantum, quia ipsa petia terrae est maioris quantitatis, nimirum
plaustorum trium foeni in totum, apud Pelegrinum Stechatum, ipsum
venditorem, et Franciscum de Piné de Trilaco, pretio renensium triginta,
cum pacto dicto venditori hinc, et in perpetuum se franchtandi a solutione,
et praestatione ipsius affictus. Marcus Antonius filius quondam nobilis
domini Francisci Scutellii olim notarii collegiati Tridenti, publicus caesarea
facultate notarius, Tridentique collegiatus, ac civis scripsit.
87. Anno 1612, indictione decima, die sabbati 14 mensis aprilis,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus et habitationis
infrasripti domini Ioannis Mariae. Praesentibus magistro Valentino filio
90

quondam Ioannsi Sneideri de Supramonte cerdone Tridenti, Antonio filio
quondam Nicolai Nicoletti, et Antonio filio quondam domini Segnatae (sic)
[Segatae], ambobus de Supramonte testibus. Dominus Ioannes Maria Thim
civis Tridenti dedit Marco Segalino de Supramonte rhenenses centum in tot
talleris, et traieris bonis, et expendibilibus, pro quibus dictus Marcus
absolvit, et affrancavit dictum dominum Ioannem Mariam ab ulteriore
solutione affictus rhenensium centum sibi cessorum a domina Catherina
uxore Valentini Segalini de Supramonte. Carolus filius domini Petri
Travaioni notarius collegiatus, et civis Tridenti scripsit.
88. Anno 1612, indictione decima, die iovis decima tertia decembris,
Tridenti in Contrata Lata, in stuba domus mei notarii infrascripti.
Praesentibus domino Francisco Burato, ser Dominico Paisano, et ser Ioanne
Baptista de Bortholis Priore Domus Dei Tridenti testibus. Magister
Sebastianus filius quondam Tolini Aldrigheti de Brosino faber ferrarius
Cadeni, nuncupatus Banalis (tamquam cessionarius Marci Segalini pariter
cessionarii Valentini segalini cessionarii excellentis doctoris domini Ioannis
Baptistae Sardaneae emptoris affictus infracsripti a domina Benevenuta
Piperata in executione pacti etc. absolvit, et franchitavit dominum Ioannem
Mariam filium quondam domini Iacobi Thim civem Tridenti ab ulteriori
solutione affictus stariorum sexdecim ⅔ frumenti ad taxam, tamquam
emptorem bonorum alla Scala, a donna Benevenuta Piperata, super quibus
constitutus est. Et hoc fecit pretio rhenensium centum in ratione tronorum
quatuor cum dimidio pro singulo rhenense, in tot traieris, taleris, et monetis
venetis argenti bene valentibus dictos rhenenses centum. Maximilianus
filius quondam nobilis, et excell.mi protophysici, et consiliarii caesarei
domini Petri Andreae Matthioli, publicus apostolica, imperialique
auctoritatibus notarius, Tridentique civis, et collegiatus scripsit.
89. Anno 1613, indictione undecima, die veneris vigesima nona mensis
novembris, in civitate Tridenti, in Contrata sancti Benedicti, in stuba domus
meae habitationis. Praesentibus ser Andrea quondam ser Antonii Baruchelli,
Rugerio quondam Golini Ducati, et Salvatore quondam Ioanneti Ianeselli,
omnibus de Bosentino districtus Tridenti testibus. Baltassar filius quondam
Valentini Nardelli de Supramonte districtus Tridenti, liberum pro libero, et
condicitium pro condicitio, nempe cum onere annuatim solvendi haeredibus
quondam nobilis, et excellentis domini Ioseph Gaudenti olim civis Tridenti,
affictum franchitabilem capitalis rhenensium centum viginti, quatenus illis
placeat, vendidit magnifico domino Ioanni Mariae filio quondam domini
Iacobi Thim civi Tridenti unum pratum duorum plodiorum circiter, ad
corpus, et non ad mensuram, positum in pertinentiis Cadeni, in loco dicto al
91

Pra grande, apud haeredes quondam ser Antonii Fraceschini de Vigulo
Basilicae, ac praedictos nobiles dominos haeredes Gaudentos, pretio
convento rhenensium ducentorum sexaginta, de quibus compensantur
domino emptori rhenenses centum viginti pro affictu praedicto Gaudento:
residuum vero integrum in argento numerato bono, et expendibili solvit, ac
dedit praedicto venditori. Sebastianus Sicilianus filius quondam domini
Iacobi olim civis Tridenti notarius scripsit.
90. Anno 1613, indictione undecima, die veneris quinta (sic) ianaurii, in
civitate Tridenti, in ecclesia cathedrali Sancti Vigilii, in sacrestia nova.
Praesentibus venerabilibus dominis presbyteris, et capellanis in dicta
ecclesia Michaele de Benignis, et Ambrosio de Fritiis testibus. Ibique coram
perillustribus, illustrisbus, multum reverendis, nobilibus dominis Ernesto
barone de Wolchenstain decano etc. Ioanne Baptista Melchiorio, Hyppolito
barone de Wolchenstain, Hieronymo Rochabruna, Ioanne Baptista a Coreto,
Bertramo Pezzano, Ernesto barone de Trappiis, Mathia Stetnero, Nicolao a
Morembergh, et Horatio Guarischetto, omnibus canonicis praebendatis
suprascriptae ecclesiae, capitulariterque de more congregatis ad sonum
campanae, personaliter, et reverenter comparuit dominus Ioannes Maria Tim
quondam ser Iacobi civis Tridenti, et exposuit, se aquisivisse unam petiam
terrae arativam, et vineatam quantitatis plodiorum sex circiter in pertinentiis
Tridenti, in loco nuncupato alla Scala, a quondam domina Benevenuta
uxore relicta quondam domini Hieronymi Piperatae, cum onere solvendi
affictum franchitabilem stariorum sexdecim, et tertiorum duorum frumenti
iuxta taxam, pro capitali renensium centum venerabili domino plebano
Sanctae Mariae Maioris Tridenti, pro celebrando anniversario quotannis pro
animabus quondam dominorum de Facinis cum octo Missis. Ideo volens se
franchitare dedit praedictis illustribus dominis de Capitulo, nomine dictae
ecclesiae Sancta Mariae Maioris, sive venerabilis illius plebani facientibus,
et recipientibus, renenses centum in tot traieris, et taleris argenteis, in
ratione librarum quinque pro singulo renense. Iob de Iob apostolica, et
imperiali auctoritate notarius, Tridenti collegiatus, illsutrsique et venerablis
Capituli tridentini cancellarius scripsit.
91. Anno 1613, indictione undecima, die sabbati septima mensis
decembris, in civitate Tridenti, in Contrata Sancti Benedicti, in stuba domus
meae habitationis. Praesentibus ser Michaele filio ser Andreae de Poulis, ser
Ioseph filio quondam Antonii Fadanelli, et ser Francisco quondam Ioannis
Paisani dicto Rossato, omnibus de villa Cadeni districtus Tridenti testibus.
Ioannes quondam Antonii de Lasinis de Trilaco per se, et suos haeredes
liberum pro libero, et condicitium pro condicitio, nempe cum onere
92

annuantim solvendi ser Antonio Giulberto de Trilaco affictum
franchitabilem stariorum quatuor frumenti capitalis renensium viginti
quatuor, dedit, vendidit, et tradidit magnifico domino Ioanni Mariae filio
quondam domini Iacobi Thim civis Tridenti unum pratum unius plaustri
foeni circiter, ad corpus, et non ad mensuram, situm in pertinentiis Trilaci,
in loco dicto alla Chizzola, sive Melar, apud venditorem cum arativa,
dominum emptorem cum prato acquisito a Thoma de Lasinis, et aquam ibi
labentem, pretio convento renensium octuagianta, carentanorum sexaginta
pro quolibet. Sebastianus Sicilianus notarius ciollegiatus Tridenti scripsit.
92. Anno 1614, indictione duodecima, die lunae vigesima mensis
ianuarii, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba
domus domini emptoris. Praesentibus ser Hieronymo quondam Alberti
Gislimberti, et ser Baptista quondam Bartholomaei Ioannoni ambobus de
Trilaco testibus. Ser Paulus quondam Bartholomaei Tabarelli de Trilaco
vendidit magnifico domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi
Thim civi Tridenti unum pratum unius plodii circiter ad corpus, et non ad
mensuram, positum in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco nuncupato in
Prevedoi, apud dominum emptorem, et Frizzerios de Vezzano, pretio
aestimato per ser Leonardum quondam Nicolai Corradini de Vigulo
Basilicae a venditore,et ser Balthasarem quondam Bernardi Gislimberti de
Trilaco ab emptore electos, renenensium ducentorum quadraginta quinque.
Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti scripsit.
93. Anno 1614, indictione duodecima, die 22 decembris, in civitate
Tridenti, in Contrata Burgi novi, in studio Alexandrino, praesentibus
domino Gaspare quondam Bernardini Garnigae cive Tridenti, et magnifico
domino Tonchele Pompeato etiam cive Tridenti testibus. Coram illustri, et
clarissimo iurisconsulto domino Petro Alexandrino a Neustain, consiliario
etc., huius civitatis tridentinae propraetore super cathedra pro tribunali
sedente, comparuerunt Melchior quondam Gratiadei Castelli de Trilaco
proprio, et Leonardi fratris nomine, atque donna Francisca illius mater, uti
tutrix Balthassaris filii, unanimiter exponentes diversa habere debita
persolvenda magnifico domino Leonardo a Monte mercatori, et civi
Tridenti, domino Martino Armano incolae Tridenti, et infrascripto domino
emptori, pro minori suo damno vendiderunt, salvo tamen pacto perpetuo
redimendi, ius decimandi in quatuor petiis terrarum positis in pertinentiis
Trilaci a Mur, e a la Gemenor, domino Ioanni Mariae Thim filio quondam
domini Iacobi, civi Tridenti, pretio convento renensium sexaginta.
Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti scripsit.
93

94. Anno 1615, indictione tertiadecima, die quinta iunii, in civitate
Tridenti, in Contrata sancti Benedicti, in studio domus habitationis meae
subscripti notarii. Praesentibus egregio domino Aldrigetto Gislimberto
quondam spectabilis domini Antonii notarii olim civis Tridenti, et Antonio
quondam Iacobi de Stompheris de Primerio lapicida testibus. Paulus
quondam Bartholomaei de Prandis de Trilaco vendidit, et in solutum tradidit
magnifico domino Ioanni Mariae Thim civi Tridenti, uti cessionario
Andreae de Andreis de Covalo creditoris dicti venditoris, unum pratum
unius plaustri foeni circiter, et prout reperitur, situm super Monte Trilaci,
ubi dicitur a Pozzo de Prada, cui cohaeret Dominicus Castellus, et emptor,
pretio convento renensium viginti. Et quia super dicto prato solvitur caritas
salis Communi Trilaci, ideo dictum onus solvendi dictam caritatem
transtulit, et assecuarvit super alia sua prativa unius plaustri foeni in Prada
alla Val, apud haeredes Francisci Bianzardi, excellentem dominum
Gratiadeum, Sperandeum de Lasinis, et ill.mum dominum Comitem
Hieronymum de Lodrono. Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti scripsit.
95. Anno 1615, indictione decimatertia, die dominico sexta mensis
decembris, in civitate Tridenti, in hyppocausto, ubi solitum est fieri
Consilium venerandae Domus Dei, in Contrata Sancti Ioannis. Praesentibus
domino Ioanne Baptista Carapaia cive Tridenti, magistro Iacobo dal El fabro
liganrio habitatore Tridenti in Contrata Alemana, et domino Scipione
Lanferio habitatore Tridenti testibus. Ibique congregati multum nobiles, et
magnifici Rugierius Guidotinus uti Minister venerandae Domus Dei
Batutorum Laicorum Tridenti, excellens doctor dominus Iob de Iob
Vicarius, Carolus Trilacus, Octavius Tabarellus, Valentinus Oliverius,
Simon Girardus, Aldrigetus Hieremia, Ioseph Zelus, Dominicus Cavaleris,
Antonius Bernardellus, Ioseph Sardanea, Matthaeus Benassutus, Petrus
Antonius Longus, omnes gubernatores, et de Consilio dictae venerandae
Domus Dei Tridenti, franchitarunt, et liberarunt dominum Ioannem Mariam
Tin civem Tridenti, ab ulteriore solutione, et praestatione affictus stariorum
sexdecim frumenti ad taxam capitalis rhenensium nonaginta sex, qui per
ipsum solvebatur uti possessorem unius petiae terrae in loco alla Scala
pertinentiarum Tridenti, pretio rhenensium nonaginta sex in ratione librarum
quinque pro singulo rhenense, quos idem dominus Ioannes Maria Tin solvit,
et effcetualiter numeravit dictis dominis gibernatoribus in monetis auri, et
argenti bonis, et expendibilibus. Ioannes Baptista filius quondam domini
Thomae Benassuti publcus imperiali auctoritate notarius civis, et collegiatus
Tridenti scripsit.
94

96. Anno 1617, indictione quinta decima, die martis decima mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata Platheae Sancti Vigilii, in stuba domus mei
notarii. Praesentibus domino Gandino Zambaito mercatore Tridenti, et ser
Antonio della Polonia hortulano Tridenti, ac etiam domino Ioanne Baptista
Novello hospite Tridenti testibus. Dominus Ioannes Maria Thimus Tridenti
civis dedit Septimo Merlo de Trilaco filio quondam Iacobi, in monetis
aureis, et argenteis bonis, renenses triginta de tronis quatuor cum dimidio
pro singulo renense, pro quibus dictus Septimus absolvit, quietavit, et
franchitavit antedictum Thimum ab ulteriori solutione affictus stariorum
quinque frumenti constituti die 7 novembris 1589. Bernardinus Bonportus
filius domini Francisci imperiali auctoritate notarius publicus, et civis
Tridenti collegiatus scripsit.
97. Anno 1617, indictione decimaquinta, die lunae decimo octavo
mensis decembris, Tridenti, in studio episcopalis palatii. Praesentibus nobili
domino Andrea Gallo cive Tridenti, domino Alphonso Pigetio famulo
infrascripti clarissimi domini Praetoris, et egregio domino Dominico
Ruffino exactore Camerae fiscalis Tridenti testibus. Coram ill.mo, et cl.mo
domino Maiolino Bisacionio iurisconsulto de Iese Marchae Anconitanae
honorando Praetore Tridenti pro etc., Ser Rochus filius quondam Antonii
Musnae de Vigulo Basilicae, habitator Ravinae districtus Tridenti, pluribus,
ac diversis debitis gravatus, et vexatus a creditoribus, nimirum ab excell.mo
domino Paulo Cischo, domino Balthasare Seraffino, et a dominis Ioanne
Baptista, et Iosepho fratribus de Nicolis apothecariis Tridenti, vendidit
magnifico domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thim civi
Tridenti, unam petiam terrae arativae, et vineatae, iacentem in pertinentiis
Pissavacae, in loco dicto al Pradè, quantitatis perticarum quatuorcentum et
triginta sex, apud dominum Andream Demam, haeredes quondam
excellentis doctoris domini Bonaventurae de Albertis, et dominum Natalem
Sitium, pretio renensium centum et quadraginta novem, et carentanorum
viginti, in ratione renensium bis-centum,et quadraginta septem pro singulo
plodio, iuxta aestimationem et mensurationem factam per ser Nicolaum
Margonum, et Iosephum de Toniolis ambos de Ravina. Cum pacto dicto
venditori reservato retroemendi dictam rem in termino annorum quatuor: et
cum pacto, quod dictus venditor non possit retroemere causa vendendi alteri
personae. Antonius Bernardellus filius quondam domini Caroli civis olim
Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius, collegiatusque Tridenti
scripsit.
98. Anno 1618, indictione prima, die sabbati vigesima septima mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata sancti Marci, in stuba domus, et habitationis
95

nobilium dominorum haeredum quondam nobilis domini Ioannis Antonii
Lutti. Praesentibus spectabili domino Carolo Travaiono cive, et collegiato
notario Tridenti, nobili, et admodum reverendo domino Orlando Lutto
plebano Calceranicae, et domino Matthaeo a Thovo de Stenico Iudicariarum
testibus. Magnificus, ac spectabilis filius quondam domini Matthaei notarii
de Honoratis notarius de Bono plebis Blezii Iudicariarum diocesis Tridenti,
pro libero quod est liberum, et pro condititio, seu emphiteotico quod est
emphiteoticum, videlicet cum onere solvendi affictum franchitabilem pro
capitali renensium centum, et quinquaginta haeredibus quondam nobilis, et
excell.mi domini Bonaventurae de Albertis civis olim, et collegiati Tridenti,
vendidit magnifico domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi
Thim civi Tridenti, unam petiam terrae prativam, iacentem in pertinentiis
Ravinae, in loco dicto in Stella, nuncupatam il Pra longo, quantitatis
plodiorum duodecim, et perticarum nonagintaquinque, apud Athesim,
illustrem dominum Georgium Fucharum, nobilem dominum Andream
Demam, haeredes quondam illustris domini Pezzani, et haeredes quondam
spectabilis domini Gratiadei Burati notarii olim, et civis Tridenti, pretio
renensium novem centum, et decem in ratione tronorum quatuor cum
dimidio pro singulo renense, iuxta aestimationem, et mensurationem
desuper factam per dominos Ioannem Davonum, et Bartholomaeum
Coracinum aestimatores alias electos. Antonius Bernardellus notarius
Tridenti scripsit.
99. Anno 1618, indictione prima, die sabbathi secima septima martii,
Tridenti in studio episcopalis palatii. Praesentibus nobilibus, et excellentibus
dominis Iob de Iob, et Aliprando Bassetto civibus Tridenti collegiatis
testibus. Dominus Ioannes Maria Thinus civis Tridenti, ad interpositionem
illustris, et clarissimi domini Maiolini Bissacionii Praetoris Tridenti, dedit
dominae Dominicae ab Oppio in promptis pecuniis renenses viginti in
ratione tronorum quatuor cum dimidio pro singulo renense. Ipsa vero
Dominica Oppia quietavit, et liberavit praefatum dominum Thinum ab
ulteriori solutione pretii venditionis loci in Centa factae anno decurso.
Bernardinus filius domini Francisci Bomporti notarius Tridenti scripsit.
100. Anno 1620, indictione tertia, die martis quarto mensis augusti, in
civitate Tridenti, in Contrata Sanctissimae Trinitatis, in sala palatii infra
nominati ill.mi domini Comitis. Praesentibus egregio domino Ioanne
Baptista Siciliano fratre meo, domino Antonio quondam domini Sebastiani
Banalli, et domino Nicolao filio quondam egregii domini Antonii
Gislimberti, omnibus civibus Tridenti testibus. Ill.mus dominus Hieronymus
Comes, filius quondam Ill.mi domini Comitis Francisci de Lodrono vendidit
96

magnifico domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thin civi
Tridenti, domum positam in Monte Trilaci in Pozza de Prada, cum
commoditatibus in ea existentibus. Item prativam penes dictam domum, cui
a mane cohaeret fossus. Aliam prativam in cavo la Pozza. Aliam prativam
alle Bicelle. Aliam prativam alla Caldera. Aliam prativam alla Peratolara,
apud haeredes quondam illustris domini Innocentii a Prato, et Petrum de
Veronensibus incolam Covali, et Simonem Simonatum. Aliam prativam alle
Daiole, apud illustrem dominum Franciscum Trilacum, ac nobilem, et
clarissimum dominum Hieronymum de Gratiadeis. Prativam supra rivolos in
facie domus, apud haeredes Benevenuti de Bertonis, Iacobum Tabarellum,
et haeredes Sperandei de Lasino,ac haeredes Bartholomaei Merli. Prativam
per mezzo le Carezze, apud Prandum de Prandis, et Bartholomaeum de
Fandt. Prativam careziarum in Pozza de Prada, apud fossum. Aliam partem
careziarum in eodem loco circumdatam ab haeredibus Speransdei de Lasino.
Aliam partem careziarum in dicto loco, apud fossum, et haeredes quondam
illustris domini Innocentii a Prato. Aliam prativam in eodem loco, casali
cohaerentem. Prativam versus lacus apud Antonium de Castello. Tres
arativas in eodem loco decem stariorum, apud Baptistam de Prandis.
Buschivam, apud Antonium de Castello, et Baptistam de Prandis. Tres
aratrivas duodecim stariorum in Pozza de Prada. Quae quidem bona ipse
ill.mus dominus Comes alias acquisierat a quondam magnifico domino
Gasparo Calvo cive Tridenti. Item pratum trium palustrorum foeni positum
super Monte Trilaci alla Caldera. Prativam quatuor secatorum in circa,
sitam in eodem Monte in Prada. Item arativam quinque stariorum cum
dimidio positam in eodem Monte in Pra Mossen. Pretio eodem, quo ipse
ill.mus dominus Comes bona praedicta acquisivit a dicto domino Calvo, et
aliis, renensium sexcentum sexaginta unius, et cruciferorum quadraginta
unius, iuxta inter se conventa, quod pretium dictus dominus emptor in auro,
et argento bono solvit. Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti scripsit.
101. Anno 1621, indictione quarta, die mercurii decimo quarto mensis
iulii, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctissimae Trinitatis, in sala palatii
Lodroni. Praesentibus Thoma quondam Iuliani Maineti Vallis Triumpiae
districtus Brixiae, incola Tridenti, et Ferrando quondam Caroli de Ferrandis
piscatore Tridenti testibus. Ill.mus dominus Comes Hieronymus de Lodrono
filius quondam Ill.mi domini Comitis Francisci, absolvit, et quietavit
magnificum dominum Ioannem Mariam quondam domini Iacobi Thin
civem Tridenti ab ulteriori solutione quorumcumque melioramentorum per
ipsum ill.mum dominum Comitem factorum in quadam domo iacente in
Monte Trilaci, per eundem venditam praedicto domino Thim, cum
reservatione liquidare faciendi dicta melioramenta. Et hanc liberationem
97

fecit pro renensibus septuaginta uno, et tronis duobus in auro, et argento,
quos praedictus dominus Thim solvit. Sebastianus Sicilianus notarius
Tridenti scripsit.
102. Anno 1624, indictione septima, die sabbati secunda mensis martii,
in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Ioanne quondam
alterius Ioannis de Fandt de villa Trilaci, et Ioanne Antonio filio Salvatoris
de Angiolis de Auré de Rendena nunc Tridenti habitatore testibus. Petrus
quondam Ioannis Nardelli de Supramonte, nunc in villa Cadeni habitator
districtus Tridenti, vendidit magnifico domino Ioanni Mariae quondam
magnifici domini Iacobi Thim civis Tridenti, unam eius petiam terrae
prativam, tolerabilem ad reddendum unum plaustrum foeni, sitam in
pertinentiis Cadeni, in loco dicto Sot Scarlir, apud Thomam, et Nicolaum
fratres de villa Cadeni, qui dicuntur de Paissanis, Paissanum de Andrighettis
eiusdem villae, Ioannem quondam Francisci Pederzolli dictum Gobettum
saepedictae villae, ac magnidficum dominum Pasinum quondam magnifici
domini Antonii de Salvottis civem Tridenti, pretio rainensium sexaginta
quinque bonae monetae in ratione tronorum quatuor cum dimidio pro
singulo renense. Ioannes Geminianus Biscalia filius olim domini Aloysii,
publicus imperiali authoritate notarius Tridenti collegiatus scripsit.
103. Anno 1626, indictione nona, die veneris tertia mensis iulii, in
studio episcopalis palatii Tridenti. Praesentibus nobili, et egregio domino
Ludovico de Cavaleris notario Tridenti, et M. Alberto de Poulis de Cadeno
hospite Tridenti ambobus testibus. Illustris, et clarissimus dominus Ioannes
Franciscus Pavarellus iuris utriusque doctor de Cremona, Tridenti Praetor,
agens per se, et successores, in executione decerti, de quo in processu rogato
in praeiudicium Baptistae Ioannoni de Trilaco, dedit, et in solutum tradidit
Antonio Lasino de eo loco, uti marito Antoniae praedicti Baptistae filiae,
unam domum muris muratam, et lignaminibus constructam, tegulis
coopertam, cum tribus revoltis, stuba, et camera, et aliis commoditatibus,
sitam in villa Trilaci, in loco dicto a Piné, apud dominum Ioannem Mariam
Thim, et haeredes quondam Francisci de Piné, pretio rhenensium centum, et
quinquaginta, iuxta aestimationem factam per Petrum Pedercinum, salva
servitute, seu via dicto domino Thim transitandi per ipsam domum. Carolus
filius quondam domini Petri Travaioni olim civis Tridenti notarius scripsit.
104. Anno 1630, indictione decimatertia, die iovis vigesima septima
mensis decembris, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris,
in stuba habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus Petro
98

quondam Dominici Pederzini Coveli, et Ioanne quondam Leonardi de
Augustinis Supramontis testibus. Donna Valentina filia quondam Baptistae
Castelli Trilaci, uxorque Baptistae Ioannoni eiusdem loci vendidit magnifico
domino Ioanni Mariae quondam domini Iacobi Thim, civi tridentino, eius
revoltum super aliud revoltum terrenum sine coperto domus dictae
venditricis, situm in villa Trilaci, in Contrata de Piné, apud dominum
emptorem cum domo, et fratres de Piné cum curtivo, quam quidem rem
elegit ipsa venditrix ad computum suae dotis rainensium centum, pretio
convento rainensium duodecim in ratione tronorum quatuor cum dimidio
pro singulo, quos solvit eidem venditrici in tot panno vestitus. Ioannes
Geminianus Biscalia quondam domini Aloysii, notarius Tridenti collegiatus
scripsit. Sed notandum, quod anno 1630 dies vigesima septima decembris
fuit dies veneris, non vero dies iovis, iuxta literam dominicalem F.
105. Anno 1623, indictione sexta, die martis vigesima quarta mensis
octobris, Tridenti, in Contrata Platheae ancti Vigilii, in stuba domus mei
notarii. Praesentibus magistro Ioanne quondam Michaelis a Monte
calceatore Tridenti, et Omnibono quondam Tomasi de Valentinis de Lasesio
habitatore Basilicae Pinedi testibus. Ser Baptista Zanonus de Trilaco
vendidit magnifico domino Ioanni Mariae Thino civi Tridenti revoltum
unum terrenum, iacentem subtus aream domus dicti venditoris, cum curtivo
annexo, necnon voltum contiguum dicto curtivo subtus pontem inservientem
dicto venditori pro accedendo ad illius aream, in villa Trilaci positum, pretio
rhenensium centum, et decem, et novem, et carentanorum 57, in tot ungaris,
et talleris bonis usualibus, et ad valorem monetae antiquae nunc currentem,
iuxta aestiamtionem factam per ser Ioannem Antonium de Anzolis
casearium Tridenti, ser Hieronymum Gislimbertum, et magistrum Marcum
dal Dosso fabrum murarium Tridenti. Bernardinus Bomportus notarius
Tridenti scripsit. Antonius Bernardellus notarius Tridenti descripsit.
106. Anno 1610, indictione octava, die martis secunda mensis martii,
Tridenti in Contrata Lata, in stuba habitationis mei notarii infrascripti.
Praesentibus domino Petro Travaiono cive Tridenti, patre mei notarii
infrascripti, et domino Christophoro eius filio, et fratre mei notarii
respective testibus. Ser Petrus filius quondam Ioannis Gratioli dictus il Zen
de Burgo Vezani, vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini
Iacobi Thim civi Tridenti, unam petiam terrae arativam, et vineatam
stariorum duorum cum dimidio seminis, cum modico zapativo, et cum parvo
nemore contiguo, cum decem oleis, et cum aliis arboribus fructiferis in ea
existentibus, sitam in pertinentiis Fravetii, in loco dicto alla Castagnara,
apud nemus commune, Antonium Bertinum de Vezano, et haeredes
99

quondam Antonii de Tozis de dicto Vezano, cum onere solvendi castro Boni
Consilii Tridenti staria duo braschati omni, et singulo anno tempore
vindemiarum pro livello, et censu perpetuo, pretio iuxta aestimationem
factam per Omnibonum Faesium, et Gotardum Cagolam de Fravetio,
rhenensium nonaginta denariorum, in ratione librarum quiqnue pro singulo
rhenense. Cum pacto dicto Petro retroemendi suprascriptam petiam terrae
hinc ad annos tres, perceptis tamen prius frugibus per dictum emptorem.
Carolus filius domini Petri Travaioni notarius Tridenti scripsit.
107. Anno 1613 die martis 12 martuii donna Dominica filia quondam
Iacobi della Maddalena Comitatus Archi, uxorque ser Petri Gratioli dicti
Zeni sartoris Vezzani, intellecta alienatione, et venditione loci alla
Castagnara, sive in Val Forcha, pertinentiarum Magnani, facta per dictum
eius maritum absque decerto, et eius scitu, ac consensu, quamvis super eo
ipsa sit hippotecata pro dotibus suis, mandari fecit domino Ioanni Mariae
Thino dicto Iachelo, uti emptori loci praedicti, quatenus compareat coram
nobili, et clarissimo domino Praetore Tridenti in salono magno Tridenti ad
bancum solitum. Ioseph Endrigius notarius Tridenti scripsit.
108. Anno 1614 die lunae 14 aprilis, illustris, et clarissimus dominus
Camillus Farnetus iuris utriusque doctor, eques, et Comes Palatinus
apostolicus, novellariensis, Praetor Tridenti, sedens in salono episcopalis
palatii, dixit, et sententiavit dominum Ioannem Mariam Thinum esse pro
nunc, et alio non edocto absolvendum a petitis parte Gratiola, sive Zena.
Praesentibus nobili, et excellenti doctore domino Horatio Consolato, et
egregio domino Iosepho a Ponte notario, ambobus civibus, et collegiatis
Tridenti testibus. Praesens fuit dominus Ioannes Maria. Praesens quoque
excellens doctor dominus Franciscus Paurenfaint procurator partis
Gratiolae. Antonius Bernardellus notarius scripsit.
109. Anno 1614 die 18 aprilis spese fatte da Gio. Maria Thim nella
causa contra Pietro Grazioli detto Zeno di Vezzano, cioè danari dati
all’eccellente signor dottore Francesco Trentino procuratore, ed al notaio
Antonio Bernardello.
110. Anno 1601, indictione decimaquarta, die lunae octava mensis
octobris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus
habitationis mei notarii infrascripti. Praesentibus ser Antonio quondam
Ioannis Pisettae de villa Albiani, Ioanne a Valle, Ioanne quondam Antonii
de Pedris de Mozzis de Sardanea, et Lucca Petenato ponderatore testibus.
Dominus Iacobus filius quondam Ioannis de Fant de villa Trilaci vendidit
100

domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Tim civis Tridenti,
unam petiam terrae arativam, et vineatam, sitam in pertinentiis Trilaci, in
loco dicto al Perar, o vero alla Pozza, cum una arbore Piri, et aliquas
arbores nucum in ea existente, quantitatis stariorum trium frumenti seminis,
in ratione renensium decem, et novem pro singulo stario seminis frumenti,
apud haeredes quondam Ioannis Paisani, Mataeum quondam Antonii
Endrici, et Franciscum Tabarellum, pretio convento renensium quinquaginta
septem, in ratione librarum quinque maranensium pro singulo renense, in tot
duchatis hungaris bonis, et boni ponderis, et moneta argenti. Maximilianus
Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
111. Anno 1606, indictione quarta, die veneris 6 mensis octobris,
tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus mei notarii
infrascripti. Praesentibus Ioanne filio Luteri de Tomasiis, et Baptista pariter
de Tomasiis, ambo de Senasio Banalli testibus. Ego Gratiadeus Buratus
notarius, et civis Tridenti, do, vendo, trado magnifico domino Ioanni filio
quondam magnifici Busolli Calvi civis Tridenti unum affictum
franchitabilem stariorum quadraginta siliginis, quem pono, et assicuro super
unam meam peciam terrae arativam, et vineatam, iacentem in pertinentiis
Ravinae, in loco dicto in Stella, quantitatis plodiorum quatuor circiter, apud
nobiles dominos de Paho, et vias consortales, pretio renensium ducentorum
in ratione librarum quinque bonae monetae Marani pro singulo renense, in
tot bonis monetis auri, et argenti. Ego Gratiadeus Buratus civis Tridenti,
publicus sacris pontificia, et caesarea authoritatibus notarius scripsi.
112. Anno 1604, die iovis primo aprilis, in studio meo, praesentibus
Melchiore de Zennis de Brosino Cavedeni, et Antonio Nardello testibus.
Dominus Petrus filius quondam Antonii Mochati de Marchasio (sic) Vallis
Solis vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Thin
civis Tridenti, uti cessionarii (sic) haeredum quondam domini Andreae de
Florianis de Calavino, et vigore declarationis factae per excellentem
dominum Praetorem sub die 29 martii, unam domum muris muratam,
lignaminibus aedificatam, cupisque coopertam, cum stuba, coquina, canipa,
apotheca, revolto, camera, et aliis commoditatibus in ea existentibus, sitam
in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, apud dominum
Iulium Iob, dominum emptorem, viam communem, et haeredes quondam
domini Ioannis Michaelis Cavedeni, pretio rhenensium quatuorcentum, et
octuaginta. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus
notarius descripsit.
101

113. Anno 1606 die mercurii 13 sepetmbris, in palatio ill.mi domini
emptoris infrascripti. Praesentibus nobilibus dominis Maximiliano a Petra
Plana, Laurentio Bordonea, et domino Merando de Merandis Veronae, et
Martino de Blanchis testibus. Dominus Gaspar filius quondam domini
Melchioris Calvi vendidit ill.mo domino Comiti Hieronymo Comiti Lodroni
ementi bona infrascripta. Primo una petia di terra arativa, et vignada in loco
ditto in Val Manega de stari nove semenza in circa, a mattina il Dosso, a
mezogiorno misser Attilio dei Cetti, et Biasio Butarino. Item una pezza de
terra arativa in loco a Dengar da stari doi semenza circa, a mattina il signor
dottor Gratiadio, a sera il Dosso, a settentrione ser Baldesar Gislimberto.
Item una peza di terra arativa con un poco di vigne, in luoco ditto in Soma
Val de stari cinque semenza in circa, a mattina il Dosso, a sera li signori da
Prato. Item una pezza di terra arativa in loco ditto a Poz de stara otto
semenza, a sera il Lago. Item in le pertinentie di Terlago sopra il Monte, in
luogo ditto in Pramosen, una pezza di terra prativa d’un carro di fieno. Item
un altro prato di doi carri di fieno in circa. Item una pezza di terra prativa in
luogo in Poza di Prada da carri tre feno in circa, a mattina,mezo dì, et
settentrione li signori da Prato, a sera Pero Veronese da Covol. Item una
casa in Prada. Item una pezza di terra aradora de stari sette in circa. Item
una pezza di terra aradora de stari otto semenza in circa. Item una pezza di
terra prativa da un carro de feno. Item una pezza di terra prativa de un carro
de fen in loco ditto alla Caldera. Item una pezza prativa in capo della Poza
de carro uno de feno. Item una pezza de terra prativa de un carro de fen,
over carezza, a mezzo dì il nobile signor Silvio da Prato. Item una pezza di
terra prativa da carri doi feno, a mattina li signori da Prato. Item una pezza
di terra prativa de carri doi feno in loco ditto in Prada, a settentrione
Bartholamio del Fant. Pretio renensium bismille in ratione etc. quos ibidem
dedit in tot ungaris, et thaleris. Alexander Gislimbertus notarius Tridenti
scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
114. Anno 1602, die sabbati 23 februarii, in stuba mea, praesentibus
domino Antonio Iacobello, Antonio Ducato, et Antonio Sgualdino, omnibus
de Vigulo Vatario testibus. Bartholomaeus filius quondam Petri de Fantibus
de trilaco, vigore pacti retrovendidit domino Ioanni Mariae filio quondam
domini Iacobi Thim civis Tridenti retroementi, tanquam ius habenti a ser
Ioanne filio quondam Francisci Tabarelli de Trilaco, unum pratum unius
plaustri foeni situm in pertinentiis Viguli Basilicae, in loco dicto in
Prevedon, apud dominum Iacobum Merlum, fratres de Stechis de Vigulo,
haeredes quondam Leonardi Tonina, et ser Antonium Toninam, pretio
renensium quinquaginta in auro, et moneta. Alexander Gislimbertus notarius
scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
102

115. Anno 1607, indictione quinta, die martis quarta mensis decembris,
in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in domo
habitationis infrascripti domini emptoris. Praesentibus magnifico, et
excellente legum doctore domino Iob de Iob cive Tridenti, domino Ioanne
Baptista de Bortolis de Supramonte, habitatore, et Priore Domus Dei
Tridenti, et Iacobo Gratiolo de Vezano habitatore Tridenti testibus.
Mathaeus filius quondam Antonii de Margonis de Ravina vendidit domino
Ioanni Mariae Thim civi Tridenti unam petiam terrae arativam, et vineatam
quantitatis unius plodii, et perticarum septuaginta quinque, positam in
pertinentiis Ravinae, in loco dicto al Prade, apud dominum Ioannem Petrum
Pompeatum, pretio renensium biscentum, et sexaginta pro unoquoque
plodio in ratione franchi, iuxta aestimationem factam per dominum
Simonem Margonum de Ravina, et ser Bernardinum Pederzolum de Drodo
habitatorem Pisavachae, qui eam aestimarunt in totum renenses ducentos, et
octuaginta septem in ratione ut supra. Dictus autem dominus Ioannes Maria
emptor solvit dicto venditori decem renenses de pluri, et ultra
aestimationem: et ideo renenses biscentum, et nonaginta septem in tot
cechinis, ongaris, et traieris. Carolus Travaionus notarius Tridenti scripsit.
116. Anno 1608, indictione sexta, die mercurii triegsima mensis aprilis
in civitate Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in studio domus
mei subscripti notarii. Praesentibus ser Hieronymo quondam Berti
Gislimberti de Trilaco districtus Tridenti, et Gerhardo filio quondam Angeli
Fontanae de Levigo testibus. Dominicus filius quondam Donati de Fant de
dicto Trilaco vendidit domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi
Thin olim civis Tridenti petiam unam terrae arativae, vineataeque,
quantitatis stariorum duorum seminis circiter, ad corpus, et non ad
mensuram, positae in pertinentiis dictae villae Trilaci, in loco dicto a
Campian, apud ipsum emptorem, et viam consortalem, pretio iuxta
aestimationem factam per ser Bartholomaeum Ioannonum, et Balthassarem
filium quondam Bernardi Gislimberti renensium sexaginta, carentanorum
sexaginta pro quolibet renense, in auro numerato iusti ponderis: pacto tamen
venditori reservato redimendi dictam rem hinc, et per totam diem Sancti
Michaelis proxime futuram tantum: et quod non possit ab aliquo accipere
pecunias causa redimendi dictam rem. Respectu vero frugum pendentium,
quod bladum sit integre venditoris: uvae autem pro medietate emptoris,
colligendae tamen expensis venditoris. Maximilianus Matthiolus notarius
Tridenti scripsit.
103

117. Anno 1605, indictione tertia, die martis prima mensis martii,
Tridenti retro Sanctum Vigilium, in stuba Beneficii infrascripti illustris, et
admodum reverendi domini emptoris, Praesentibus domino Marco Antonio
filio domini Ioannis Iacobi Brochetae Cavrasti, et ser Antonio filio quondam
Petri de Pedrinis Lasini servitoribus testibus. Dominus Franciscus filius
quondam domini Prosperis Burati civis, et habitator Tridenti, vendidit
illustri, et admodum reverendo domino canonico Silvio a Prato, domino
Segonzani etc., unum affictum perpetuum stariorum 23⅓ videlicet viginti
trium, et unius tertii frumenti, quem posuit, et constituit super omnes petias
terrarum arativarum, vineatarum totius eius mansus, et super totum eius
mansum situm in pertinentiis Ravinae, in loco dicto in Stella, apud nobilem
dominum Iulium Pezenum, haeredes domini Antonii Sicii, dominum
Valentinum Banallum dictum Zapatolum, haeredes quondam nobilis domini
Gasparis de Paho, et egregium dominum Gratiadeum Buratum, pretio
rhenensium centum et quadraginta in ratione librarum quiqnue maranensium
pro singulo rhenense, in tot ducatis, ungaris auri, et moneta argenti
traierorum. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
118. Anno 1607, indictione quinta, die sabbati ultimo martii, in stuba
mea, praesentibus Nicolao Gislimberto, et domino Francisco filio Leonardi
Allotti de Numio, et Gratiadeo filio quondam Mathaei Columbini de
Sternico Pinedi testibus. Thomaeus filius quondam Poli de Lasino Trilaci
dedit domino Ioanni Mariae Thin civi Tridenti unum pratum unius starii
cum dimidio in circa, in loco a Mellar, aut alla Cizolla, apud dominum
emptorem, Antonium de Lasino, et rugiam, pretio rhenensium
vigintiquatuor, quos solvit dictus dominus emptor illustri domino Sylvio a
Prato momine dicti Thomaei die quinto novembris anno 1606 cum pacto
redimendi hinc a annos tres incipiendos die quinto novembris 1606.
Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius
descripsit.
119. Anno 1614, indictione duodecima, die mercurii quarta mensis
iunii, Tridenti in capite Plateae Magnae, in sala domus habitationis mei
notarii. Praesentibus Laurentio filio quondam Ioannis de Laurentiis de
Pinzolo Rendenae, habitatore Tridenti, et Hieronymo filio quondam Antonii
de Pasqualibus de Sancto Stephano, ambobus testibus. Thoameus filius
quondam Polli Lasini de Trilaco absolvit, et liberavit dominum Ioannem
Mariam Thim civem Tridenti ab ulteriori solutione rhenensium octuaginta
septem cum dimidio, quibus aestimatum fuit pratum unum, positum in
pertinentiis Trilaci, in loco dicto alla Chizola, quantitatis unius operae in
circa, apud dictum dominum Ioannem Mariam, et rugiam communem,
104

eidem venditum die 24 aprilis 1610 pretio rhenensium 70, cum pacto illud
redimendi, quia pro supplemento iusti pretii dictus emptor venditori dedit
alios rhenenses decem, et septem cum dimidio in tot talleris, et traieris,
praesente, et consentiente donna Margaretha praedicti Thomaei uxore.
Carolus filius domini Petri Travaioni notarius Tridenti scripsit.
120. Anno 1604, indictione secunda, die iovis quinta mensis februarii,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus infrascripti
excellentis doctoris domini Francisci Calavini. Praesentibus ser Antonio
Gosetto Calavini, et magistro Ioanne filio Valentini de Mioribus de Lono
cerdone Tridenti testibus. Magnificus, et excellens legum doctor dominus
Franciscus Calavinus civis Tridenti vendidit domino Ioanni Mariae filio
quondam domini Iacobi Tim civi Tridenti, una petia terree hortivam
quantitatis prout esse reperitur, ad corpus, non ad mensuram, circumdatam
muris, sitam in pertinentiis Tridenti extra Portam Pontis, in loco dicto
l’Horto in Briamasco, apud moenia civitatis, magistrum Iacobum rotarium,
in domo dominorum de Thono, et viam cmmunem, pretio rhenensium
centum, et quinquaginta, in ratione librarum quinque maranensium pro
singulo rhenense, in tot monetis argenteis alemanis, cum pacto, quod dictus
dominus venditor possit dictum hortum redimere tantummodo in fine
mensis martii 1607. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
121. Anno 1602, indictione decimaquinta, die mercurii vigesimo tertio
ianuarii, Tridenti in Contrata S. Mariae Maioris, in stuba domus domini
Ioannis Mariae infrascripti. Praesentibus egregio domino Ioanne Pompeato
notario Tridenti, et Ioanne Maria de Matarello testibus. Dominus Ioannes
Petrus Pompeatus civis, et habitator Tridenti constituit se verum, liquidum,
certum, et indubitatum debitorem domini Ioannis Mariae filii quondam
domini Iacobi Thim civis, et habitatoris Tridenti de rhenensibus 137, libris
2, carentanis 1, in ratione librarum quinque maranensium pro singulo
rhenense: et hoc pro tot debitis eidem domino Ioanni Mariae pro affictibus
decursis usque ad Sanctum Michaelem anni 1601 inclusive, tam pro parte
affictus constituti super petia terrae alli Campi longhi in pertinentiis
Pissavaccae, quam pro portione affictuum incursorum spectantium ad
quondam ser Rochum, et ad quondam reverendum dominum Antonium
fratres ipsius domini Ioannis Petri, quorum haeres est pro dimidia: necnon
pro affictibus incursis affictus constituti super petia terrae in loco in Pradè.
Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
122. Anno circiter 1614. Sententia Camilli Farneti novellariensis de
Visse, iuris utriusque doctoris, et Tridenti Praetoris, in causa haereditatis
105

quondam Ioannis Petri quondam domini Ioannis Pompeati acceptatae per
dominam Anastasiam etc. ex una parte, et plurium praetendentium potiora
iura in dicta haereditate parte ex altera: quos inter praetendentes comparet
etiam dominus Ioannes Maria Thinus. Bernardinus Bonportus notarius
Tridenti scripsit.
123. Memoria scritta nell’anno 1614 da Giovan Maria Thim contra
l’eredità del quondam misser Zuanpero Pompiato, per l’affitto di sassata
stari, ed un terzo di formento all’anno, fondato sopra una pezza di terra
arativa, e vignata ai Campi longhi di Pissavacca.
124. Altra memoria di Zuan Maria Thim scritta nel 1614 rapporto
all’eredità del quondam misser Zuanpero Pompiato.
125. andata magnifici, et clarissimi domini Praetoris Tridenti ad
instantiam domini Ioannis Mariae Thim civis Tridenti, intimata Ioanni
Petro, et Georgio fratribus Pompeatis an. 1597, 1598, 1601, 1603, 1604,
1615, 1616 ut solvant affictus incursos pro petia terrae ai Campi Longhi
Pissavaccae.
Lettera I.
1. Anno 1594, indictione septima, die iovis 15 decembris, in apotheca
infrascriptae dominae emptricis nomine eius filii. Praesentibus Ioanne filio
quondam Iacobi Capelletti de Covalo, et Ioanne quondam Stephani Suz
dalla Faida, habitatore Ravinae testibus. Georgius quondam Ioannis
Pompeati molitoris Tridenti vendidit dominae Luciae Thim relictae
quondam domini Iacobi etc, iam hospitis, et civis Tridenti, unum affictum
stariorum trium frumenti ad mensuram Tridenti, quem posuit super parte
loci in loco alli Campi Longi, pretio renensium octodecim, quos solvit
emptrix, cum pacto perpetuo franchitandi. Petrus Castellus notarius scripsit.
Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti descripsit.
2. Anno 1598, indictione undecima, die dominico tertiadecima
septembris, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
infrascriptae emptricis. Praesentibus Antonio quondam Iosephi de
Gasparibus de Sardanea, et Ioanne quondam Antonii de Dorigis etiam a
Sardanea testibus. Ioannes Petrus filius quondam Ioannis Pompeati
molitoris, civis Tridenti, vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam
domini Iacobi Thim, ementi pro domino Ioanne Maria, filio, unum affictum
stariorum sex frumenti, quem posuit, et consutuit de, et super melioramentis
106

unius petiae terrae arativae, et vineatae stariorun novem seminis, vel circa,
in pertinentisi Pisavaccae, in loco alli Campi Longi, apud haeredes quondam
nobilis domini Gasparis de Paho, pretio rhenensium triginta sex, quos dicta
domina Lucia solvit in auro, et moneta, cum pacto se franchitandi
quandocumque. Antonius Gislimbertus Tridenti notarius scripsit.
Sebastianus Sicilianus notarius Tridenti descripsit.
3. Anno 1605, indictione tertia, die iovis tertia mensis martii, Tridenti in
Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba mei notarii. Praesentibus ser
Gotardo filio ser Christophori de Poulis, ac Andrea filio quondam Valentini
Cescati Civezani testibus. Ser Simon, et Bartholomaeus fratres filii
quondam ser Vigilii Coradelli Trilaci simul, et in solidum vendiderunt
domino Ioanni Mariae filio quondam domini Iacobi Tin civi Tridenti unum
affictum perpetualem stariorum quatuor frumenti, quem posuerunt super
unam eorum petiam terrae arativam, et vineatam stariorum quatuor seminis
circiter, positam in pertinentiis Trilaci, in loco dicto a Casalino, apud
haeredes Faustini de Fant, pretio rhenensium viginti quatuor in tot ungaris
auri, boni ponderis, et valoris, cum pacto perpetuo se quandocumque
affrancandi. Maximilianus Matthiolus notarius Tridenti scripsit.
4. Anno 1612, indictione decima, die veneris 9 mensis novembris,
Tridenti in capite Plateae Magnae, in stuba domus habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus Girardo filio quondam Antonii Mosnae de Vigulo
Basilicae, habitatore in Ronchafort, et Marino filio quondam Andreae
Caldonatii Cognolae, ambobus testibus. Dominus Ioannes Maria Thim civis
Tridenti agens per se in executione sententiae latae per nobilem, et
clarissimum dominum Praetorem Tridenti, de qua in processu per me
notarium infrascriptum rogato, dedit, et numeravit Iorio Ioriato de Medio
Sancti Petri rainenses viginti novem denariorum in tot talleris, et traieris: et
haec pro integrali solutione rainensium septuaginta, attentis rainensibus
quadraginta, et uno prioribus diebus eius nomine solutis domino Oderico de
Paulis de dicto Medio, quos dictus Iorius eidem tenebatur. Qui rainenses
septuaginta fuerunt per Dominicum fratrem dicti Iorii depositati in manibus
praefati domini Ioannis Mariae pro pretio molendini ab eo empti. Carolus
Travaionus notarius, et civis Tridenti rogatus scripsit. Vigilius Travaionus
eius filius notarius descripsit.
5. Anno 1600, indictione decimatertia, die sabbati 20 maii, in civitate
Tridenti, in Contrata Macelli, in sala domus mei notarii infrascripti.
Praesentibus Balthassare Gislimberto, et Baptista de Prandis ambobus de
Trilaco, nec non Valentino filio quondam Thomasii Nach de Portolo de
107

Perzino, et aliis testibus. Bartholomaeus filius quondam Bernardi Iohannoni
de Trilaco, uti emptor, et iurium successor Disciplinorum Fraternitatis villae
Trilaci iam annis uno cum dimidio in circa, dedit, retrovendidit, franchitavit,
et tradidit domino Ioanni Mariae filio quondam ser Iacobi Thin civi
Tridenti, praesenti, et se franchitanti, uti successori iurium, sive rei obligtae
per Sebastianum de Piné de Trilaco die 26 februarii 1595, pretio rhenensium
novem boane monetae. Ioannes Baptista Columbinus notarius Tridenti
scripsit. Antonius filius quondam nobilis, et excellentis legum doctoris
domini Pauli Thicini civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali
auctoritatibus notarius descripsit.
6. Anno 1609, indictione septima, die iovis 12 mensis novembris, in
inffascripta petia terrae, sita in pertinentiis Pisavacae, in loco dicto alli
Campi lungi. Praesentibus ser Ioanne Baptista Bertolo de Supramonte Priore
Domus Dei Tridenti, et Stephano filio quondam Dominici de Lorandis de
Cimono iurisdictionis Castri Novi testibus. In executione sententiae latae
per nobilem, et clarissimum dominum Ludovicum Rodolfinum
iurisconsultum de Sabloneta alias Tridenti Praetorem ad favorem domini
Ioannis Mariae Thim civis Tridenti, et contra dominum Ioannem Petrum
Pompeatum, Ioannes Galcagnus officialis magnificae Communitatis
Tridenti, posuit, induxit, et immisit dictum dominum Ioannem Mariam
Thim praesentem, et eum per manum tenentem (sic), pro se, et haeredibus
suis ad tenutam, et corporalem possessionem unius petiae terrae arativae, et
vineatae, quantitatis stariorum novem seminis circiter sitae in pertinentiis
Pisavacae, in loco dicto alli Campi longi, apud nobiles dominos fratres de
Paho, per ipsum dominum Ioannem Mariam detinendae loco pignoris donec
fuerit satisfactus iuxta tenorem dictae sententiae, intrando, stando, eundo, et
redeundo per dictam petiam terrae: ipsique domino Ioanni Mariae dictus
officialis dedit de terra, lignis, vitibus, et arboribus eiusdem petiae terrae in
manibus in signum verae, et legitimae tenutae, et corporalis possessionis sic
acceptatae, et apprehensae. Et ipse Ioannes Maria Thim protestatus fuit,
quod ex nunc, et in futurum non solum corpore, sed etiam animo intendit, et
vult dictam petiam terrae tamquam rem suam cum effectu tenere, et
possidere, iuxta tenorem dictae sententiae, et non aliter, nec alio modo:
rogans me notarium infrascriptum, ut de praemissis publicum faciam
instrumentum ad futuram rei memoriam. Carolus filius domini Petri
Traviaioni civis Tridenti, publicus imperiali authoritate notarius collegiatus
Tridenti scripsit.
7. Anno 1606, die iovis quinto octobris, in camera emptoris infrascripti.
Praesentibus ser Baldassare Gislimberto, et Ioanne quondam Michaelis de
108

Rubeis de Sardanea testibus. Dominus Nicolaus Gislimbertus, filius
quondam domini Antonii olim notarii, et civis Tridenti, per se etc. vendidit
domino Ioanni Mariae Thin unum affictum pro capitale rhenensium centum,
et triginta, qui solvitur per Antonium Ioannis Sperandei de Lasino, ut in
actis meis die sexto maii 1603. Et ego notarius dictum affictum vendidi
dicto domino Nicolao ad computum loci per me empti, ut in actis domini
Stephani Demae. Ad habendum etc., pretio rhenensium nonaginta duorum,
cum apcto redimendi hinc ad annos quinque proxime futuros. Alexander
Gislimbertus notarius scripsit. Sebastianus Sicilianus notarius descripsit.
8. Anno 1609, indictione septima, die iovis duodecima mensis
novembris, in infrascripta petia terrae, sita in pertinentiis Pisavacae, in loco
dicto alli Campi longi. Praesentibus domino Ioanne Baptista Bortolo de
Supramonte Priore Domus Dei Tridenti, et Stephano filio quondam
Dominici de Lorandis de Cimono iurisdictionis Castri Novi testibus. In
executione sententiae latae per nobilem, et clarissimum Ludovicum
Rudolfinum iurisconsultum de Sabloneta, alias Tridenti Praetorem, ad
favorem domini Ioannis Mariae Thim civis Tridenti, et contra dominum
Ioannem Petrum Pompeatum, Ioannes Galvagnus officialis magnificae
Communitatis Tridenti posuit, induxit, et immisit dictum dominum Ioannem
Mariam Thim ad tenutam, et corporalem possessionem unius petiae terrae
arativae, et vineatae quantitatis stariorum 9 seminis circiter, sitae in
pertinentiis Pisavacae, in loco dicto alli Campi longi, apud dictum dominum
Ioannem Mariam Thim, et nobiles fratres de Paho, per ipsum dominum
Ioannem Mariam Thim detinendae loco pignoris donec fuerit satisfactus
iuxta tenorem dictae sententiae. Carolus Travaionus notarius scripsit.
Alexander Gislimbertus notarius descripsit.
9. Anno 1608, indictione sexta, die mercurii vigesima sexta mensis
martii, Tridenti in Contrata Sancti Petri, in studio domus mei notarii
infrascripti. Praesentibus ser Michaele de Notariis, ser Hieronymo de
Gislimbertis, et Antonio quondam Vigilii Gislimberti omnibus villae Trilaci
testibus. Ser Blasius filius quondam alterius Blasii Butarini de Trilaco, iure
emphiteoticae conditionis debendae, videlicet cum onere solvendi affictum
franchitabilem stariorum duorum frumenti, qui solvitur domino Ioanni
Mariae Tim civi Tridenti, et alius solvebatur quondam dominis fratribus de
Columbinis, vendidit Ioanni filio suo, seorsim a se habitanti, unam petiam
terrae arativam, et vineatam stariorum septem seminis in circa, et pro tanta
quanta reperitur ad corpus, et non ad mensuram, sitam in pertinentiis Trilaci,
in loco dicto a Ciré, apud Aldrigettum Pilatum, et haeredes quondam Petri
de Piné, pretio rainensium centum sexaginta octo, librarum trium, et
109

carentanorum decem, de carentanis 60 pro rainense. Stephanus filius
quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti, publicus apostolica, et
imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
10. Anno 1631, indictione decimaquarta, die veneris vigesima tertia
maii, Tridenti in Contrata Lata, in porticu domus Mattheolae. Praesentibus
domino Petro Antonio quondam domini Georgii Bordoneae incolae
Tridenti, et Dominico quondam Iacobi Cobeni de Ravina testibus.
Magnificus dominus Antonius filius quondam domini Sebastiani Banali
civis Tridenti, tamquam haeres quondam dominae Magdalenae suae sororis,
alias uxoris magnifici domini Ioannis Mariae Thini civis Tridenti, absolvit,
liberavit, quietavit nobilem dominum Maximilianum Mattheolum
Ministrum, nobilem, et excell.mum legum doctorem dominum Ioannem
Antonium Ciurletam Vicarium, et dominum Antonium Pathonum
massarium venerandae Confraternitatis gloriosissimae Virginis Mariae
Misericordiae Orphanarum Tridenti, haeredis institutae a praedicto domino
Ioanne Maria Thin, praesentes, et pro dicta Confraternitate hanc
liberationem acceptantes, ab ulteriori solutione, seu restitutione dimidiae
dotis, quondam praenominatae dominae Magdalenae suae sororis pactum
perpetuum faciens de aliquid amplius dicta de causa non petendo, cassans,
et annullans instrumentum dotis die quinto maii 1598 in rogitis quondam
spectabilis domini Iulii Iob notarii Tridenti celebratum. Et hanc liberationem
dictus dominus Antonius fecit pro renensibus tercentis, quos dicti domini
Minister, Vicarius, et massarius de pecuniis hodie receptis a nobili domino
Antonio Monte ad computum eius debiti in tot taleris exbursarunt,
numerarunt, atque solverunt praedicto domino Antonio Banallo. Sebastianus
Sicilianus notarius collegiatus Tridenti scripsit.
11. Anno 1632, indictione decimaquinta, die sabbati vigesimo martii, in
civitate Tridenti, in vico Sancti Benedicti, in thalamo domus meae.
Praesentibus ser Iacobo quondam Ioannis Antonii Toninae de Vigulo
Basilicae, et domino Dominico quondam Antonii de Stephanis incola
Tridenti testibus. Iacobus quondam Antonii, et Antonius quondam Ioannis
de Bartholomedis de Covalo, per se se, ac nomine fratrum dicti Antonii,
dederunt, et partim in solutum tradiderunt domino Antonio Pathono filio
quondam Iuliani incolae Tridenti, tanquam massario venerabilis
Confraternitatis gloriosissimae Virginis Mariae Misericordiae Orphanarum
Tridenti, haeredis scriptae quondam magnifici domini Ioannis Mariae Thim
olim civis Tridenti, nomine dictae Confraternitatis in solutum acceptanti
pratum perticarum tercentarum quadraginta novem, situm in pertinentiis
Viguli Basilicae, loco in Preverdoi, cui cohaerent prata dictae
110

Confraternitatis, et Iacobus Franceschinus, pretio aestimato per dominum
Hieronymum Morellum, et dominum Antonium Bagotium publicos atque
iuratos stabilium huius civitatis aestimatores, renensium septuaginta
quinque, in quibus compensarunt renenses quadraginta octo, cruciefros
quadraginta octo per venditores debitos quondam memorato domino Ioanni
Mariae Thim: residuum integrum dicti venditores fassi sunt vere in pecunia
numerata habuisse, et recepisse ab ipso domino Pathono massario.
Sebastianus Sicilianus collegiatus Tridenti notarius scripsit.
12. Anno 1625, indictione octava, die veneris vigesima octava
novembris, Tridenti, in Contrata Sancti Benedicti, in thalamo meae
habitationis. Praesentibus Bono quondam Petri de Piné de Trilaco, et
magistro Michaele quondam Ioannis Bruster fabroferraio, incolis Tridenti
testibus. Die 28 februarii anno 1622 magnificus dominus Ioannes Maria
Thim civis Tridenti absolverat infra nominatos de Parisiis ab affictu
stariorum duorum frumenti, et altero quatuor, recipiendo ducatonos in
ratione tronorum vigintiunius pro quolibet: quo augumento stante, inspecto
tempore, quo dicti affictus constituti sunt, idem dominus Thim se graviter
laesum, pro supplemento actionem instituerat, ad quam removendam
convenerunt, quod idem dominus Thim restituat ipsis Parisiis, pecunias
habitas ob dictam franchitationem: ipsi vero reassumant onus solvendi
dictos duos affictusm prout solvere tempore antecedenti tenebantur. Quare
dictus dominus Thim restituit ducatonos Ioanni Mariae quondam Valentini
de Parisiis, Antonio quondam Parisii de Parisiis, et Ioanni quondam
Peregrini de Parisiis. qui promiserunt deinceps solvere dictos affictus, in
valore monetarum nunc currenti, salvo pacto se franchitandi iuxta formam
pactorum in instrumentis constitutionum descriptorum. Sebastianus
Sicilianus Tridenti notarius scripsit.
13. Anno 1615, indictione decimatertia, die mercurii secunda mensis
septembris, Tridenti in salono iuris, hora Vesperorum. Coram illustri, et
clarissimo domino Ioanne Stephano Castellio Tridenti Praetore sedente ab
banchum iuris. Praesentibus nobilibus, et excellentibus doctoribus dominis
Aliprando Bassetto, et Francisco Paurenfaint civibus Tridenti collegiatis,
testibus. In executione decreti paulo ante confectionem huius instrumenti, in
quo dictus dominus Praetor liberavit domino Ioanni Mariae Thim civi
Tridenti, uti plus offerenti, unam petiam terare arativam, et vineatam,
quantitatis plodiorum duorum, et perticarum centum, et septem, positam in
pertinentiis Pissavacchae, in loco ai Campi longhi, apud nobiles dominos
Albertos, et nobiles dominos fratres de Paho quondam nobilis domini
Ioannis Petri Pompeati, cuius haereditas fuit adita cum beneficio legis, et
111

inventarii: dictus clarissimus dominus Praetor per se, et suos successores pro
libero, quod est liberum, et conditionato, quod est conditionatum, ad
praesentiam etiam nobilum et excellentium dominorum Pauli Ceschii
Sanctae Crucis, et Petri Pilati intervenientium, ut in processu per me rogato,
dedit, vendidit, et tradidit praefato domino Ioanni Mariae Thim
suprascriptam petiam terrae pretio renensium mille de carentanis sexaginta
pro renense. Bernardinus filius domini Francisci Pompeati publicus
imperiali authoritate notarius, ac civis Tridenti collegiatus scripsit.
14. Anno 1570, indictione decimatertia, die veneris (sic) penultimo
mensis decembris, in burgo Perzini Feltri diocesis, in stuba domus
habitationis mei notarii infrascript. Praesentibus domino Michaele filio
quondam Christeli Lechner, et Christano filio quondam Ioannis Piur de
Casalino testibus. Ibique expositum, narratumque fuit, quum de anno
proximo elapso millesimo quingentesimo sexagesimo nono, indictione
duodecima, die vero ultimo octobris, Antonius, filius quondam Christani
Troti de Susato per se, et haeredes faciens, et nomine aliorum suorum
fratrum dederit, et vendiderit nobili domino Marino de Rubeis affictum
medii plaustri vini braschati albi pro rhenensibus triginta, quem affictum
constituit super fundo arativo stariorum octo seminis, cum sex filariis vitium
intus, posito in pertinentiis Susati supra domos: et cum dictus locus
obnoxiatus pro dicto affictu reperiatur obligatus aliis personis: ideo instans
dictus nobilis dominus Marinus sibi cautionem facere, dictus Antonius per
se, ac nomine fratrum suorum pro manutentione suprascripti affictus in
specie obligavit nobili domino Aleprando filio praefati nobilis domini
Marini, paterno nomine stipulanti, et acceptanti, fundum arativum stariorum
duorum seminis, positum in pertinentiis Susati, in loco vocato alla Calcara,
cum modico prati contiguo di mediae operae, in uno eodemque tenere. Item
super domo muris,et lignaminibus aedificata, cum horto prope unius quartae
seminis, cum stuba, revoltis, canipa, et aliis suis commoditatibus, posita in
villa Susati apud rivum. Ioannes Baptista Durigatus de Thesino, habitator in
burgo Perzini, filius quondam spectabilis domini Ioannis Antonii Durigati
olim notarii, et Vicarii Perzini, et Caldonatii scripsit, omisso titulo notarii.
Ceterum anno 1570 dies penultimus decembris, iuxta literam dominicalem
A. fuit non dies veneris, sed dies sabbati.
15. Anno 1627, indictione decima, die dominico decima septima mensis
ianuarii, Tridenti, in stuba superiori venerandae Domus Dei Tridenti.
Praesentibus Stephano quondam Bartholomaei de Iustinis carratore Tridenti,
et Dominico quondam Francisci Menegati de Burgo Vallis Ausugi, ac
domino Iacobo quondam Laurentii de Andreis habitatore Tridenti testibus.
112

Coram illustribus, et excell.mis dominis gubernatoribus venerandarum
Confraternitatum Batutorum Laicorum Domus Dei Tridenti, et Sanctae
Mariae Misericordiae Orphanorum Tridenti, videlicet doctore Iob de Iob
Ministro, Rugerio Guidotino Vicario, doctore Bomporto Crosina, doctore
Ioanne Gaudento de Gaudentis, Maximiliano Matthiolo, Leonardo a Monte,
et Francisco Celsi consiliariis dictae venerandae Domus: et Maximiliano
Matthioli uti Ministro Confraternitatis Orphanorum, dicto doctore Ioanne
Gaudento consiliario, et habente votum nobilis domini Ioannis Sardaneae
Vicarii sedentibus, comparuerunt ser Benedictus Moter de burgo Perzini
nomine proprio, et Margarethae eius sororis, filiae quondam Silvestri Papae
Perzini, et Ioannes Ioannonus habitator Primerii, uti pater, et legitimus
administrator Thomae filii sui, suscepti cum quondam Francisca filia
quondam Silvestri Papae praedicti, et stantibus memorialibus alias
productis, et iuribus praesentatis, petierunt domum in Contrata Alemana
Tridenti, virtute codicilli quondam magnifici Gasparis Bizeri alias
aromatarii, legatam dictis sororibus filiabus quondam Silvestri Papae Perzini
extincto usufructu quondam magnificae dominae Franciscae uxoris dicti
domini Bizeri, ipsis comparentibus uti haeredibus, et successoribus, cedi,
consignari, et relaxari. Qui domini visis testimoniis productis, in quibus
apparet, ipsum Benedictum Moter, et Margaretham eius sororem esse
filium, et filiam quondam Lutiae Silvestri Papae, ac Thomam filium Ioannis
Ioannoni de Primerio ex quondam Francisca filia dicti quondam Silvestri
Papae, dimiserunt, et relaxarunt dictam domum dicto Benedicto Moter, et
Margarethae sorori, necnon Ioanni Ioannono patri dicti Thomae, sitam
Tridenti, in Contrata Alemana, muris et lignamibus aedificatam, et tegulis
coopertam, cui confinant a mane via communis, meridie magnifici domini
fratres de Campanellis, sero magnificus dominus Leonardus a Monte civis
Tridenti, septentrione domini de Mersis Tridenti, et magister Augustinus
Pinter Tridenti. Ioannes Baptista Benassutus Tridenti notarius scripsit.
Maximilianus Matthiolus notarius collegiatus Tridenti descripsit.
16. Anno 1634, indictione secunda, die lunae vigesima septima martii,
in civitate Tridenti, in vico Sanctae Mariae Maioris, in thalamo Consilii
venerandae Domus Dei Tridenti. Praesentibus spectabilibus dominis Ioseph
Zelo, filio quondam spectabilis domini Francisci Alexandri, et Antonio
Bernardello, filio quondam domini Caroli, notariis collegiatis, atque civibus
Tridenti, testibus ad haec vocatis, notis, et specialiter adhibitis. Magnificus
dominus Ioannes Maria Thim olim civis Tridenti, suo ultimo testamento die
quinto februarii anno 1625, in rogitis nobilis, et spectabilis domini
Maximiliani Matthioli notarii, civisque Tridenti celebrato, iure legati reliquit
venerandae Confraternitati Domus Dei Batutorum Laicorum huius civitatis
113

tridentiane medietatem omnium ipsius domini testatoris bonorum stabilium
existentium in villa, et pertinentiis Trilaci, eidem Domui Dei dandam, et
assignandam per nobiles dominos administratores venerandae
Confraternitatis Orphanarum Tridenti, haeredis universalis eodem
testamento institutae, mediante mensuratione, et aestimatione publicorum
aestimatorum Tridenti, et cum conditionibus , et oneribus in dicto Legato
expressis: quo stante pro parte memoratae Domus Dei legatariae praetensum
fuit, eodem in Legato etiam comprehendi non solum prata dictae
haereditatis existentia in Regula, et pertinentiis Viguli Basilicae, sed etiam
affictus, seu consus a dicto domino Thim in sua haereditate relictos,
constitutos in, et super bonis existentibus in pertinentiis villae Trilaci, et ab
illorum possessoribus solvendos. Unde huiusmodi praetensio remissa fuerat
in nobiles dominos Aliprandum Bassetum, et Ludovicum a Turri legum
doctores, qui eorum laudo die 26 ianuarii anni proxime defluxi publicato,
medietatem petitorum affictuum et duas ex quinque partibus pratorum in
pertinentiis Viguli Basilicae existentium venerandae Domui Dei
assignaverunt. Tandem mutuo consensu controversiam componendam
remiserunt in admodum reverendum Patrem Franciscum Maxentiam Ordinis
Fratrum Reformatorum Sancti Francisci in conventu s. Bernardini pro
tempore Guardianum, qui voto suo die 19 maii iam praeteriti, declaravit
venerandam Confraternitatem Orphanarum teneri relaxare medietatem
pratorum existentium in pertinentiis, et regula Viguli Basilicae, in loco a
Prevedon, dictae venerandae Domui Dei: ad ipsam vero Orphanarum
Confraternitatem spectare omnes affictus controversos, una cum interesse
decurso, et fructibus ex dictis pratis perceptis antehac. Quam quidem
compositionem ambae Confraternitates praedictae laudarunt, et acceptarunt,
in illiusque executione deputati fuerunt dominus Hieronymus Morellus et
dominus Antonius Bagotius publici, atque iurati stabilium aestimatores ab
illustri huius civitatis Magistratu consolari deputati, qui de dictis bonis duas
aequales fecerunt partes, ab ipsis venerandis Confraternitatibus acceptatas.
Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
17. Anno 1593 die mercurii 13 ianuarii, in stuba mea, praesentibus
Antonio Nardello, et Baptista quondam Ioannini de Bortolis de Supramonte,
Iacobo Antonio quondam ser Ioannis de Albertis ormesinario Tridenti
testibus. Ser Georgius filius quondam ser Ioannis Pompeati olim molitoris et
civis Tridenti, vendidit dominae Luciae uxori relictae quondam domini
Iacobi Thini olim civis Tridenti, unum affictum perpetualem stariorum
sexdecim, et duorum tertiorum frumenti, qui solvitur per venerabilem
clericum dominum Antonium fratrem ipsius venditoris, et constitutus est
super una petia terrae praedicti venerabilis domini Antonii, iacente in
114

pertinentiis Pissavacae, in loco dicto alli Campi Longhi plodiorum duorum
cum dimidio in circa, apud viam communem, dominam emptricem, et
nobilem dominum Ioannem Gasparum de Paho. Et hoc nominatim pretio
renensium centum, obligans in casu evictionis unum eius hortum arativum,
et vineatum quartarum quinque seminis in circa, in loco a santo Bernardino,
cinctum muris, a mane apud monasterium Sancti Bernardini, a meridie
Fersinam, a sero via communis, a septentrione apud monasterium s.
Bernardini. Alexander Gislimbertus notarius scripsit. Maximilianus
Matthiolus notarius descripsit.
18. Anno 1616 die prima decembris Bortolamio Corazino fa fede, che
le roste di centa sono state fabbricate negli anni 1610, 1611 e 1612.
19. Anno 1613. Memoriale di Valentino Colombino contra misser
Giovan Maria Thin persona comodissima, col rescritto di Lodovico
Particella.
20. Anno 1612. Sequestro fatto ad instanza del sig. Gio. Maria Thim
cittadino di Trento, appresso il sig. Carlo Volpe abitatore di Trento, contra
Giovanni degli Adami agente di Domenica sua moglie.
21. Anno 1633, indictione prima, die mercurii 26 mensis ianuarii, in
salono iuris Tridenti, ad banchum solitum, hora vesperorum solita
audientiae, praesentibus spectabilibus dominis Patritio Turcato, Ioanne
Baptista Longo, et Francisco Alexandro Zello notariis collegiatis Tridenti
testibus. Publicata fuit sententia arbitralis, lata per nobiles, et excell.mos
iuris utriusque doctores dominos Aliprandum Bassettum, et Ludovicum a
Turri cives, et collegiatos Tridenti, iudices compromissarios, in causa inter
venerabiles Domos Dei ex una, et Orphanorum Sanctae Mariae
Misericordiae civitatis tridentiane partibus ex altera, vertente super
interpertatione, et intellectu Legati per quondam dominum Ioannem Mariam
Thinum Tridenti civem, ipsi Domui Dei facti. Praesens fuit nobilis dominus
Bernardinus Mantius uti Minister venerabilis Domus Dei, cum nobili, et
excell.mo domino Horatio Consolato sindico. Antonius Bernardellus
notarius collegiatus scripsit.
22. Varie carte degli anni 1614, e seguenti, spettanti alla controversia
per una pezza di terra, situata nella campagna di Centa, venduta nel 1613 a
misser Gio. Maria Thino da donna Domenica figliuola del quondam
Odorico dall’Oppio, e moglie di Giovanni degli Adami di Mezzo
Lombardo, tra il detto Thino, e la Mensa episcopale di Trento.
115

23. Inventario del masadore di Terlago, e della Scala, scritto nell’anno
1639 dal signor Malfatto di Malfatti, con delle giunte posteriori.
24. Inventario delli mobili trovati nella casa del quondam magnifico
Giovan Maria Tim, ed ereditati dalla Fradaglia nova. Tra di loro in argento
non contasi altro, che cinque cucchiari, e cinque forcine.
25. Testamentum magnifici domini Ioannis Mariae Thin civis Tridenti,
conditum anno 1625 scriptum a notario Maximiliano Matthiolo, et
descriptum a notario Alexandro Gislimberto. Vide supra H/69.
26. Aggiunta al detto testamento fatta di proprio pugno da Gio. Maria
Thim l’ultimo di settembre 1630 nella casa del Maso alla Scala.
27. Altra aggiunta fatta li 5 ottobre 1630 per mano di prete Francesco
Vaitellino pievano di Santa Maria Maggiore, e scritta dallo stesso Gio.
Maria Thim, con cui lasciò per donazione al chierico don Tomé Pessata il
suo luogo di Centa, ed al detto pievano la sua cavalla.
28. Lettera ultima scritta da Gio. Maria Thim li 4 ottobre 1630 ad un
magnifico signore.
29. Memoria scritta da Massimiliano Matthioli Ministro della
venerabile Fradaglia nova, con cui avvisa, che il magnifico Gio. Maria Tim
passò a miglior vita di sabbato li cinque ottobre 1630 e fu sepolto di
domenica li 6 ottobre 1630 nella sepoltura della detta Fradaglia in capo la
chiesa, perché nella sua li giorni avanti fu posta la di lui consorte, e la serva,
e perciò non si ardì aprirla. Nota, che il funerale costò troni 98 e soldi dieci:
cioè per suonar in Duomo libre 7,4; in s. Pietro troni 2; in s. Maria troni
1,10; in s. Marco troni, 0,10. Corpus Domini troni 1. Per levar la sepoltura
troni 7 e 10 soldi. La cassa troni 5; ai portatori troni 4; dinari posti nelle
candele troni 14; per la cera troni 55, soldi 16.
30. Disegno per la pala dell’altare della Madonna di Terlago, ordinata
da Gio. Maria Thim nell’aggiunta, di cui sopra num. 26. Per condurre a
Terlago la detta pala, e per farla mettere in opera, si spesero sessantadue
troni.
31. Ragioni della eredità Tina.
116

Lettera K
1. Heredità Gandina per le orfane, libro in foglio scritto negli anni 1640
e seguenti sino al 1644 in cui morì lo scrittore Giuseppe Gandino calzolaio,
che lasciò sua erede la veneranda Fradaglia delle orfane di Trento.
2. Anno 1643, indictione undecima, die sabbati vigesimo quarto
ianuarii, in civitate Tridenti, in vico Sancti Benedicti, in thalamo domus
magnifici domini Bartholomaei dell’Ava civis Tridenti. Praesentibus
Antonio quondam Michaelis de Gadis, Antonio quondam Petri de Pedris,
his duobus de Sardanea, Hieronymo quondam Antonii Menestrinae,
Antonio quondam Salvatoris Blasioli ambobus de Supramonte, Nicolao
quondam Ioannis Bragaia de Tersilla plebis Pineti, ser Gerardo quondam
Francisci Musnae incola Garduli a Plano, et ser Stephano quondam domini
Boni de Bonis de dicto Gardulo testibus. In dicto loco personaliter existens
super scamno sedens magnificus dominus Ioseph filius quondam domini
Francisci Gandini de Brentonico, sutor, civisque Tridenti, sanus, Dei
clementia, mente, sensu, visu, loquela, memoria, intellectu, et corpore, suum
condidit nuncupativum testamentum, quo mandavit cadaver suum humari in
monumetno Scholae sutorum posito in ecclesia parochiali sancti Petri huius
civitatis, et in eadem ecclesia celebrari exequias suas funerales, cum
septimo, trigesimo, et anniversario honorifice secundum conditionem suam.
Et pro salute animae suae reliquit, et tempore celebrationis sui trigesimi
distribui mandavit staria octo frumenti in panes confecti pauperibus, et
totidem tempore celebrationis sui anniversarii. Reliquit fabricae ecclesiae
cathedralis Tridenti, capellae Sancti Simonis Innocentis martyris Tridenti,
ecclesiae Sancti Bernardini Patrum Reformatorum Sancti Francisci, et
Patrum Capucinorum extra hanc civitatem, mediam galetam olei pro singula
semel tantum. Reliquit venerabili Confraternitati Carmeli nuper hac in
civitate erectae renenses centum, cum onere, quod dominus eiusdem
massarius, et gubernatores celebrari curent statim post mortem ipsius
domini testatoris Missas centum semel tantum. Reliquit praenominatae
Scholae sutorum renenses quinquaginta investiendos, cum onere celebrari
faciendi duas Missas quolibet anno in perpetuum. Iure Legati reliquit
Bartholamaeo Pirono de Crusano suo nepoti renenses quinquaginta semel
tantum. Iure Legati reliquit Annae Mariae filiae quondam Petri Malferi,
natae ex quondam Bartholamaea ipsius domini testatoris sorore, renenses
quiadrinngentos pecunia numerata eidem dandos tempore eius nuptus: cui
decedenti sine filiis legitimis, et naturalibus, et de legitimo matrimonio
natis, substituit infranominatam eius haeredem. Iure Legati reliquit dominae
Catharinae suae uxori ad usufructuandum toto tempote vitae suae, dum
tamen vidualiter, et caste vixerit, thalamum suae domus positae in hac
117

civitate Tridenti, in Contrata Cantoni, existentem supra stubam,
respicientemque in viam publicam versus meridiem, atque coquina positam
in eodem gradu versus septentrionem, et curtivum Columbum: et eidem per
suam haeredem annuatim dari mandavit staria duodecim frumenti,
plaustrum vini puri, ultra tamen eius dotem, et contradotem: cui etiam
legavit renenses centum, de quibus libere disponere possit, etiamsi transiret
ad secundas nuptias: et si forte transiret ad secundas nuptais, circa dictum
usufructum domus, vini, et frumenti aliquam compositionem iniret cum sua
haerede, tunc, et eo casu, dictam dominam Catharinam suam uxorem dicto
Legato renensium centum privavit, et privat omni meliori modo. Item iure
Legati, et in signum benevolentiae reliquit, et legavit praenominato domino
Bartholamaeo dell’Ava unum ex suis paliis panni, vel serici de melioribus in
ipsius domini Bartholamaei electione. Eandem ob causam reliquit magnifico
domino Francisco Tonieto civi Tridenti suam capsam nucis novam, quam
tenet in sua stuba. In omnibus autem aliis suis bonis, iuribus, et actionibus,
Praesentibus, et futuris generis cuiuscumque, ac nominibus debitorum, suam
haeredem universalem instituit, esse voluit, et ore suo proprio nominavit
venerabilem Confraternitatem Gloriosissiame Virginis Mariae a
Misericordia Orphanarum Tridenti, cum onere, quod nobiles domini
administratores qualibet hebdomada in perpetuum celebrari curent Sanctae
Missae sacrificium pro salute animae ipsius domini testatoris: quibus etiam
ex corde commendat curam, et custodiam praedictae Annae Mariae suae
neptis dionec nupserit, expresse prohibens memoratis dominis
administratoribus quemcumque contractum, distractum, aut permutationem
praenominatae suae domus in Contrata Cantoni existentis, poena privationis
suae haereditatis; quo casu eveneinte, suam haeredem universalem instituit
praefatam venerabilem Confraternitatem Carmeli, quia mens, voluntas, et
intentio domini testatoris est, quod dicta domus perpetuo remaneat in usum,
et commodum praefatae venerabilis Confraternitatis Misericordiae suae
haeredis omni meliori modo, Et hanc dictus dominus Ioseph testator
affirmavit esse suam ultimam voluntatem etc. Sebastianus Sicilianus
notarius scripsit.
3. Anno 1644, indictione duodecima, die martis 26 aprilis, in civitate
Tridenti, in Vico Longo, sive Cantoni, in thalamo domus infra nominati
domini codicillantis. Praesentibus magnifico domino Bartholamaeo
quondam domini Bernardini dell’Ava cive Tridenti, domino Iacobo
quondam domini Baronis de Zacchariis de Murio, magistro Francisco
quondam Christani Ravanelli de Barcho sutore, Victore quondam Ioannis
Baptistae a Domo Magna Bedulli plebis Pineti, his omibus incolis Tridenti,
et Francisco quondam Comboni Chieregini de Gargnano, testibus. In dicto
118

loco personaliter existens in lecto decumbens magnificus dominus Ioseph
filius quondam domini Francisci Gandini de Brentinico (sic) sutor civisque
Tridenti, sanus Dei clementia mente, sensu, visu, loquela, memoria,
intellectu, corpore tamen languens, addidit Legatis in suo testamento anno
praeterito die 24 ianuarii condito factis, ut infra. Nam iure Legati reliquit
adhuc dominae Catharinae suae uxori duas ex ipsius vestibus in illius
electione, necnon omnes annulos ad eius usum destinatos aureos, et coralia
cum globis aureis grossioribus, de quibus libere ad sui libitum disponere
possit etiam si transiret ad secundas nuptias: cui insuper in augmentum
alimentorum per suam haeredem annualiter donec vidualiter vixerit,
praestari mandavit renenses decem pecunia numerata. Item iure Legati
reliquit Bartholamaei Pirono ipsius codicillantis nepoti alios renenses
centum, ultra quinquaginta eidem citato suo testamento relictos, et sic in
totum centum quinquaginta statim post mortem suam eidem solvendos
semel tantum. Demum iure Legati reliquit Annae Mariae nepti alios
renenses quadringentos, ultra quadringentos ipsimet praenominato suo
trestamento relictos, et sic in totum octingentos eidem solvendos pecunia
numerata per suam haeredem quando nupserit, cui interim donec nubilis
vixerit, in subsidium alimentorum per suam haeredem praestari voluit
interesse in ratione quinque pro centum, et sic renenses quadraginta
annuatim. Cui quidem Annae Mariae quandocumque decedenti sine filiis
legitimis, et naturalibus, et de legitimo matrimonio, et eius corpore natis,
substituit venerabilem Confraternitatem gloriosissimae Virginis Mariae a
Misericordia Orphanarum Tridenti suam haeredem. Sebastianus Sicilianus
notarius scripsit.
4. Anno 1644, indictione duodecima, die veneris vigesima septima
maii, in civitate Tridenti, in Vico Longo, sive Cantoni, in stuba domus
infranominati domini codicillantis. Praesentibus Udalrico filio Antonii
Margoni de Margono, Petro Antonio quondam Balthasaris Bortholasii de
Revodo Vallis Annaniae, Francisco filio quondam Christani Ravanelli de
Barcho, Valentino quondam Valentini Capeleti de Covalo, Simone filio
Dominici Chemelli a Dossis de Padergnono, omnibus nunc incolis Tridenti
testibus. In dicto loco personaliter existens, in lecto decumbens, magnificus
dominus Ioseph filius quondam domini Francisci Gandini de Brentonico
sutor, civisque Tridenti, Dei clementia sanus mente, sensu, visu, loquela,
memoria, intellectu, corpore tamen languens, memor superiori anno die 24
ianuarii suum condidisse testamentum, quo suam haeredem universalem
instituit venerabilem Confraternitatem Gloriosissimae Virginis Mariae a
Misericordia Orphanarum Tridenti, eidem expresse prohibens alienationem
suae domus in hac civitate positae al Canton, nunc ab ipso domino Ioseph
119

inhabitatae: memoria repetens plura beneficia in se collata ab illustri, et
excellentissimo domino Alexandro Columbo phisico, civeque Tridenti, ne
ingratitudinis vitio unquam notari possit, praesentibus suis codicillis dictam
prohibitionem omnino cassavit, et annullavit, ita ut deinceps effectum sortiri
non possit, et quatenus nobiles domini administratores dictae venerabilis
Confarternitatis haeredis, eandem domum ullo unquam tempore vendere, et
alienare voluerint, eos astrixit, et vult teneri illam vendere praefato
excell.mo domino Alexandro Columbo, aut illius haeredibus, pretio
renensium bismille, poena nullitatis cuiuscumque contractus in contrarium
faciendi, ita ut idem excell.mus dominus Columbus, aut eius haeredes illam
a quacumque persona repetere possit, solutis dictis renensibus bismille:
salvo tamen semper, et in suo robore permanente usufructu dictae partis
domus relicto dominae Cathariane ipsius domini codicillantis uxori. Item
iure Legati reliquit Francisco Cheregino de Gargnano unam, ex suis vestibus
meliorem, atque palium ex melioribus in eiusdem legatarii electione.
Reliquit Annae Mariae suae nepti ex Bartholamaea sorore natae alios
renenses biscentum, ultra alios quadringentos eidem relictos aliis suis
codicillis scriptis die 26 aprilis proxime defluxi, et alios quadringentos
praecitato suo testamento eidem pecunia numerata solvendos,cui decedenti
sine filiis legitimis, et naturalibus, et de legitimo matrimonio natis, etiam in
istis ducentis nunc legatis substituit eandem venerabilem Confraternitatem.
Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
5. Anno 1632, indictione decimaquinta, die veneris secunda mensis
aprilis, in Contrata Cantoni civitatis Tridenti, in hypocausto domus
infrascriptae nobilis dominae venditricis. Praesentibus Martino quondam
Antonii de Fabris de burgo Levigi, et magistro Ioanne filio quondam
magistri Spiriti Cometi olim calceatoris Tridenti testibus. Coram illustri, et
clarissimo domino Ioanne Angelo Castelio episcopatus Cumi Ducatus
mediolanensis, iuris utriusque doctore, Tridentique Praetore, nobilis domina
Elisabeth uxor nobilis domini Iosephi Gallassii de Castro Campi, civis
Tridenti, ibidem praesentis, consentientis, et parabolam dantis ad
infrascripta omnia, et singula, exposuit suae illustri, et clarissimae
dominationi, se alias vendidisse nobili, et excell.mo doctori phisico domino
Alexandro Columbo civi Tridenti, eius stabulum cum curtivo, et magnifico
domino Iosepho Gandino calceatori Tridenti eius domum, respectu stabuli
cum curtivo, pro precio rainensium octingentum, et trium, et domum pro
precio rainensium mille quingentum, et quinquaginta, et pro dono dictae
dominae venditrici rainensium viginti, ex causis narratis alias in instrumento
venditionis dicti stabuli, et curtivi rogato per spectabilem dominum
Antonium Coracinum notarium Tridenti sub die nona februarii praesentis
120

anni, nempe pro debito, quod tenebatur solvere dictus dominus eius maritus
praefato excell.mo doctori phisico Alexandro Columbo de summa
rainensium quatuorcentum et sexaginta duorum. Item nobili, et excell.mo
doctori domino Iacobo Campanella civi Tridenti pro tot solutis per
praefatum excell.mum dominum Campanellam nomine parefati domini
Iosephi eius mariti penes magnificum dominum Antonium Bevilaquam
civem, et mercatorem Tridenti, de summa rainensium centum et septem.
Item magnifico domino Floriano Foleae mercatori Tridenti pro rebus
appothecae de summa rainensium quadraginta. Item magnifico domino
Ioanni Baptistae Tamisario mercatori Tridenti pro rebus appothecae de
summa rainensium quadraginta. Item magnifico domino Francisco Faba
mercatori Tridenti pro rebus appothecae de summa rainensium
quinquaginta. Item magnificae dominae Barbarae Prucherin Tridenti pro
debito precii unius pellitii de summa rainensium quadraginta. Item pro
redimendo prato ipsius dominae Elisabeth, alias per quondam nobilem
dominum Christophorum Gallassium eius socerum oppignorato quondam
magnifico domino Francisco Celso olim aromatario Tridenti, de summa
rainensium biscentum. Item pro Legato relicto per quondam nobilem
dominum Franciscum Cazzuffium olim civem Tridenti, de quo constat in
eius testamento, nobili dominae Veronicae sorori ipsius domini Iosephi eius
mariti, de rainensibus mille. Quae quidem summae constituunt summam
rainensium 1939. Et quia precium praedicti stabuli, et curtivi non est
sufficiens a longe solutioni praedictarum sumamrum, permittente laudato
domino Praetore, consentientibusque magnificis dominis Ioanne Andrea, et
Georgio fratribus de Cestariis consobrinis, et magnifico domino Ioanne
Ceschino attinente, atque nobili domino Iosepho eius marito, vendidit dicto
magnifico domino Iosepho Gandino unam domum muris muratam,
lignaminibus aedificatam, tegulis cohopertam, cum suis stanciis, et
commoditatibus in ea existentibus, ab infra usque ad summum, positam in
civitate Tridenti, in Contrata Cantoni, a maner apud magistrum Leonardum
Cimonatum de Cognola marascalcum Tridenti uxorio nomine: a meridie
viam communem: a sero magnificum dominum Nicolaum Borcium
aromatarium Tridenti: a septentrione nobilem, et excell.mum phisicum
doctorem dominum Alexandrum Columbum civem Tridenti. Et hoc
nominatim precio rainensium mille quingentum, et quinquaginta, et pro
dono rainensium viginti ultra precium praemissum dictae dominae
venditrici. De quo precio detracti fuere rainenses undecim pro capitali livelli
cruciferorum viginti duorum solvendi omni anno venerandae Commendae
Fralimanatus Tridenti. Ioannes Patritius filius quondam nobilis, et egregii
domini Ioannis Farbncisci Trent Turcati olim notarii, civisque Tridenti,
publicus imperiali auctoritate pariter notarius scripsit.
121

6. Anno 1637, indictione quinta, die mercurii decima quarta ianuarii,
Tridenti, in hypocausto venerandae Commendae Sanctae Elisabeth.
Praesentibus domino Francisco Bonora cive Tridenti, et Antonio Biasiolo de
Supramonte testibus. Magnificus dominus Vincentius Salvotus proprio ac
nomine etiam magnifici domini Pasini Salvoti fratris, tamquam agens dictae
venerandae Commendae, titulo locationis perpetualis, semper de pacto in
quolibet capite decimi noni anni renovandae, investivit dominum Iosephum
Gandinum sutorem Tridenti de quadam domo, situata Tridenti ad
Cantonum, a mane apud dominum Matthaeum Beltramum: meridie viam
communem: sero dominum Claudium Macharium Gallum: et a septentrione
nobilem, et excell.mum dominu Alexandrum Columbum cum quodam
stabulo eidem domui contiguo. Et hoc fecit, quia dictus dominus conductor
promisit omni anno solvere nomine affictus perpetui, et livelli dictae
venerandae Commendae, sive eius agentibus libram unam, et grossos decem
in pecuniis. Ioannes Faustinus filius quondam magnifici domini Ioannis
Baptistae Linaroli publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, ac
civis Tridenti scripsit.
7. Anno 1655 die undecima iunii io Lodovico Sardagna reggente della
R.ma Commenda Theutonica in Trento facio fede, qualmente si scode un
livello di lire 1, grossi 10 all’anno dalla veneranda Confraternita delle
orfane di Trento, come herede del quondam magnifico Iseppo Gandino: qual
livello si ritrova nel Urbario vechio del 1561,a C. 4 che è fondato sopra un
stabio, che era di Antonio Posat (sic), e poi pervenuto a Giovanni Banal, e
dopo questo ha pagato il suddetto Isepo Gandino, e morto lui ha pagato per
anni trei, cioè per il 1645, 46, 47 la detta Confraternita.
8. Anno 1633, indictione prima, die mercurii octava mensis iunii, in
civitate Tridenti, in Contrata Sancti Marci, in thalamo terreno nobilis domini
Leonardi a Monte civis Tridenti. Praesentibus spectabili domino Michaele
Benino notario collegiato Tridenti, nec non magnifico domino Antonio
Farina de Arco testibus. Nobilis dominus Iosephus Galassius de Castro
Campo civis Tridenti liberavit, et absolvit magnificum dominum Iosephum
Gandinum sutorem, et habitatorem Tridenti, ab ulteriori solutione pretii
domus, quam die secuda aprilis anni proxinme praeteriti nobilis domina
Elisabeth ipsius uxor vendidit eidem domino Gandino. Marcus Antonius
Scutellius Curiae episcopalis Tridenti cancellarius, ac notarius collegiatus
scripsit.
122

9. Anno 1634, indictione secunda, die sabbati secunda mensis
septembris, in civitate Tridenti, in sala domus mei notarii subscripti, positae
in Contrata Mercati veteris. Praesentibus multum reverendo domino Blasio
Bergamino plebano in Villanders, et domino Christophoro Beth Meani
testibus. Magnificus dominus Franciscus Faba mercator, et civis Tridenti,
uti cessionarius nobilis domini Iosephi de Gallassis Castro Campi civis
Tridenti, cum praesentia dicti nobilis domini Iosephi, ac ipse dominus
Iosephus, absolvit, seu absolverunt, et liberaverunt magnificum dominum
Iosephum Gandinum sutorem, et habitatorem Tridenti, ab ulteriore solutione
summae rhenensium centum debitae pro termino decurso pro Sancto
Michaele praesentis anni 1634, ut in instrumentis seu scriptis debiti ad
favorem dicti domini Iosephi Gallassii. Marcus Antonius Scutellius notarius
collegiatus, et civis Tridenti scripsit.
10. Anno 1635, indictione tertia, die mercurii quinta mensis decembris,
Tridenti in Contrata Mercati Veteris, in stuba domus mei notarii infrascripti.
Praesentibus egregiis dominis Iosepho de Thomasiis notario Alae, et Ioanne
Zannono Arci etc. testibus. Nobilis dominus Iosephus Gallassius de Castro
Campi civis Tridenti, dominum Iosephum Gandinum civem Tridenti
liberavit, absolvit, et quietavit ab ulteriori solutione summae rhenensium
tercentum, et quinquaginta, de qua remanserat debitor anno 1632 quando
emit domum suam a dicto domino Gallassio uxorio nomine agente. Marcus
Antonius Scutellius notarius scripsit.
11. Anno 1636, indictione quarta, die martis octava mensis aprilis, in
civitate Tridenti, in Contrata Mercati Veteris, super sala domus mei notarii
infrascripti. Praesentibus egregio domino Ioanne Zannonio notario Arci, et
domino Hieronymo Collino de Tridento testibus. Spectabilis dominus
Michael Beninus civis, collegiatus notarius Tridenti, virtute cessionis, et
consignationis sibi factae a nobili domino Iosepho de Gallassis Castri
Campi eius sororio ad computum suae praetensionis dotalis, confessus fuit
recepisse a magnifico domino Iosepho Gandino sutore, cive tridentino
renenses centum in ratione librarum 4½ pro singulo, ex causa emptionis, et
acquisitionis factae per dictum dominum Iosephum a praedicto nobili
domino Gallassio, liberans eumdem dominum Iosephum ab ulteriori
solutione dictae summae. Marcus Antonius Scutellius notarius scripsit.
12. Anno 1646, indictione decimaquarta, die martis decimoprimo (sic)
decembris, in studio palatii episcopalis Tridenti, praesentibus magistro
Hippolito quondam Matthaei de Thisiis sutore incola Tridenti, et Antonio
quondam Simonis Mazzolae de Panteo plebis Pahi testibus. Coram
123

perillustri, et clarissimo iurisconsulto de Pontremolo domino Antonio Maria
Novello consiliario archiducali, et huius civitatis Praetore super cathedra pro
tribunali sedente, narratum fuit ex hac vita migrasse magnificum dominum
Ioseph Gandinum olim civem Tridenti, qui suo testamento, et duobus
codicillis iure Legati reliquit Anane Mariae filiae quondam Petri Malferi
olim incolae Pressani iurisdictionis Chinigsbergi, procreatae cum quondam
Bartholomaea ipsius testatoris, et codicillantis sorore, renenses mille, eidem
pecunia numerata solvendos quando nuberet: cui Annae Mariae decedenti
sive filiis legitimis, et naturalibus substituit venerabilem Confraternitatem
gloriosissimae Virginis Mariae a Misericordia Orphanarum Tridenti
haeredem universalem ab eodem domino testatore institutam. Quae Anna
Maria cum anno praeterito nupserit magnifico domino Iacobo de Zuccariis
de Murio incolae Tridenti, petiit, ac institit sibi a nobilibus dominis
administratoribus parefatae venerabilis Confraternitatis haeredis persolvi
dictos renenses mille. Hinc magnificus dominus Matthaeus Riccius tanquam
massarius antedictae venerandae Confraternitatis Misericordiae Orphanarum
Tridenti de pecuniis sibi ad hunc effectum, ut affirmavit, exhibitis a
pernobili domino Leonardo a Monte cive tridentino, eiusdem venerandae
Confraternitatis Ministro in ducatonis aegenteis exbursavit, numeravit,
solvit ac dedit dictos renenses mille ipsi dominae Annae Mariae, et alios
quadraginta pro interesse decurso a die eius nuptiarum usque nunc.
Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
13. Anno 1649, indictione secunda, die sabbati quarto decembris,
Tridenti, in Contrata Sancti Marci, in thalamo infranominati domini a
Monte. Praesentibus Antonio quondam Bartholomaei Ioannatii de Vigulo
Basilicae incola Tridenti, et Iacobo Antonio Siciliano filio meo testibus.
Petrus quondam Dominici, et Antonius quondam Ioannis Baptistae de
Bonatis a Busco, et Baptista quondam Ioannis dell’Orsola de Garzano,
omnes plebis Civezzani, vendiderunt pernobili domino Leonardo a Monte
civi tridentino, tanquam Ministro venerandae Confraternitatis Misericordiae
Orphanarum Tridenti, ius exigendi annuum censum perpetuo redimibilem
stariorum trigintaseptem frumenti ad taxam, et Constitutiones tridentinas,
secundum quas ipsi contrahentes hunc contractum redigere intendunt, et non
aliter. Quem quidem affictum dictus Petrus Bonatus posuit super sua arativa
stariorum sex, posita in pertinentiis Buschi, loco alle Fratte, apud
Antonium, et Zambonum Bonatos. Item super suo parto operarum duarum
apud dictos confines iacente. Dictus vero Antonius constituit eundem
censum super sua arativa stariorum sex in eodem loco posita, apud dictum
Petrum Bonatum. Antedictus vero Baptista dell’Orsola posuit super sua
arativa, et vineata stariorum sex, iacente in pertinentiis Garzani, loco al
124

Molinat, apud Nicolaum de Molendinariis, magistrum Ioannem Antonium
de Parisiis de Civezzano, Andream a Maseto, Catharinam viduam quondam
Leonardi Fronza, et haeredes Ioannis dell’Orsola dicti Dorigon. Ad
habendum etc. pretio renensium ducentorum vigintiduorum, quos
saepedictus pernobilis dominu Minister in duplicibus hispanis, et ducatonis,
receptis a Ioanne Perino de Ciago ob franchitationem eidem factam die 27
decursi novembris de affictu capitalis renensium 198, et de alio affictu
capitalis renensium 24 a domino Leonardo Cimonato eadem die, exbursavit,
numeravit, solvit, ac dedit dictis venditoribus illos ad se trahentibus, et
imbursantibus. Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
14. Anno 1589, indictione secunda, die martis septimo mensis
novembris, Tridenti in studio domus, et habitationis mei notarii infrascripti.
Praesentibus Leonardo filio quondam Antonii Salveti de Vigulo Basilicae,
et domino filio Ioannis Fadanelli de Cadeno testibus. Paulus quondam
Bartholomaei Tabarelli de Trilaco districtus Tridenti, vendidit Iacobo filio
quondam Bartholomaei Merlo de Trilaco unum affictum perpetuum
stariorum quinque frumenti ad communem mensuram Tridenti, cum pacto
franchitandi quandocumque, quem posuit, et constituit super uno prato
quantitatis duorum plodiorum, vel circa, sito in pertinentiis Trialci, in loco
dicto sotto al Sasso, apud Ioannem Mariam de Maschiis, Trilacum
Coradellum, et Baptistam Castellum: et hoc nominatim pretio, et nomine
pretii rhenensium triginta in ratione librarum quinque maranensium pro
singulo rhenense. Thomas Benassutus notarius publicus, et civis Tridenti
scripsit.
15. Anno 1565, indictione octava, die sabbati tertio mensis novembris,
Tridenti, in Contrata Sancti Benedicti, in stuba mei notarii infrascripti.
Praesentibus Antonio filio mei notarii, Francisco quondam Baldessaris de
Lasino, et Iacobo quondam Ioannis del Maschol de Trilaco testibus.
Christophorus quondam Ioannis de Marin de Castello Vallis Solis, habitator
Ultracastelli Pahi, vendidit donnae Angelae quondam magistri Christophori
mediolanensis, habitatrici Tridenti, ementi pro Petro filio suo, filio quondam
Iacobi Fantelleti, stipulanti, et recipienti, unum affictum stariorum quinque
frumenti, quem posuit de, et super petia terrae aratoria, et vineata stariorum
octo seminis, vel circa, in pertinentiis Ultracastelli, in loco a Crez, apud
Doros, apud haeredes quondam Christophori Bertoli, et dominum
Augustinum del Bon, pretio rainensium triginta in ratione librarum quinque
bonae monetae de Marano pro singulo rainense. Quos rainenses triginta
dictus Christophorus confessus, contentus, et manifestavit, se habuisse, et
recepisse a Contio molitore, qui solvit nomine dictae donnae Angelae pro
125

liberatione, et franchatione affictus stariorum quinque frumenti, qui
solvebatur per dictum Contium ipsi donnae Angelae, ut in actis domini
Matthaei Caldonatii. Antonius filius quondam domini Aldrigeti Gislimberti
notarii, et civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius descripsit ex
prothocollo dicti quondam domini patris sui.
16. Anno 1593, indictione sexta, die martis vigesimotertio mensis
februarii, in civitate Tridenti, in studio episcopalis palatii. Praesentibus
egregio domino Stephano Dema notario, domino Iosepho Novello aurifice,
et magistro Alexandro Carterio calceatore, civibus omnibus Tridenti,
testibus ad infrascripta omnia vocatis, et rogatis, Ibique coram magnifico
iuris utriusque doctore domino Hieronymo Bertho mantuano, Tridenti
Praetore, sedente super quodam scamno pro tribunalis sede electo,
venerabilis clericus dominus Gaspar filius quondam ser Stephani Scotoni
civis Tridenti, minor annis vigintiquinque, maior tamen viginti, cum donna
Valentina eius matre, et curatrice authorante, consentientibus domino
Sebastiano Banalo, et magistro Georgio quondam magistri Iosephi
Corazzini attinentibus proximioribus suis, et ser Romedio Baldino, ac ser
Melchiore a Putheo vicinis in defectu aliorum attinentium, ac permittente
praefato domino Praetore, vendidit magistro Francisco de Francis alias
molitori, habitatori Tridenti in Burgo novo, suam domum sitam in civitate
Tridenti, in Contrata Burgi novi, muris, et lignaminibus aedfificatam, cum
stubis, apothheca, canipa, talamis, et aliis aedificiis in ea existentibus, sed
minantem ruinam, infra hos confines: a mane apud viam publicam, a
meridie apud haeredes quondam Georgii Violae, a sero apud ser Romedium
Baldinum, a septentrione haeredes quondam Prodomi de Galis fumadri,
super qua domo solvitur annuus livellus perpetuus ecclesiae cathedrali
Tridenti librarum septem, et carentanorum duorum. Et hoc fecit pretio
renensium quatuorcentum ultra capitale praedicti livelli, quem ipse emptor
solvere promisit. De quo pretio dictus emptor solvit renenses ducentos in tot
bonis monetis argenti, et uno duplici scuto auri, et alios renenses ducentos
cessit dicto venditori in uno credito exigendo ab excellente doctore fisico
domino Thoma Crosina ad proxima festa Pascatis. Iulius Iob de Iob notarius
publicus imperiale auctoritate collegiatus, et civis Tridenti scripsit.
17. Anno 1594, indictione septima, die veneris tertiadecima mensis
maii, Tridenti, in studio domus mei notarii infrascripti. Praesentibus
magistris Iacobo Antonio de Albertis ormisinario, et Iacobo Carapalea fabro
lignario, civibusque Tridenti testibus. Venerabilis dominus Gaspar
subdiaconus quondam ser Stephani Scotoni de Tridento aetatis annorum
vigintitrium, cum donna Valentina matre sua, et curatrice auctorante,ac
126

domino Sebastiano Banallo patruo (sic), confessus fuit habuisse renenses
ducentos bonae monetae ab excellenti fisico doctore domino Thoma Crosina
cive tridentino, nomine magistri Francisci de Francis de Burgonovo
Tridenti, in tot bonis monetis argenti pro integra, et completa solutione pretii
domus ipsi magistro Francisco venditae in Burgo novo anno 1593. Iulius
Iob de Iob publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, et civis
Tridenti scripsit.
18. Anno 1596, indictione nona, die lunae quinta mensis augusti,
Tridenti in Contrata Lata, in studio domus mei notarii infrascripti.
Praesentibus magistro Iacobo Carapalea cive Tridenti, et Iacobo quondam
Simonis Mazzolae de Pantheo Pahi testibus. Dominus Petrus quondam ser
Iacobi Fantelli civis Tridenti vendidit ser Francisco de Franciscis civi, et
habitatori in Burgo novo Tridenti unum affictum, scilicet medietatem
affictus francabilis stariorum scilicet duorum cum dimidio ferumenti, qui
totus erat de stariis quinque, qui solvebatur per quondam Christophorum
Marini Vallis Solis habitatorem Ultracastelli Pahi, super eius terra arativa, et
vineata Ultracastelli pertinentiis, in loco a Crez infra confines suos, et prout
constare visum fuit de constitutione illius facta cum quondam donna Angela
matre dicti domini Petri anno 1565, die 3 novembris, cuius affictus medietas
postea francata fuit per unam ex filiabus dicti quondam Christophori: alia
vero medietas nunc vendita solvitur per Valentinum Florianum de Spredo
Pahi, uti maritum alterius filiae dicti quondam Christophori. Et hoc fecit
pretio sic convento renensium quindecim bonae monetae, in ratione
librarum quinque pro singulo renense, quos dictus Franciscus emptor solvit
in tot bonis monetis argenti. Iulius Iob de Iob notarius publicus imperiali
auctoritate Tridenti (sic) scripsit.
19. Anno 1599, indictione duodecima, die dominico decimoseptimo
mensis ianuarii, Tridenti in stuba domus mei notarii infrascripti.
Praesentibus domino Nicolao Fontana de Cavalesio Flemarum, et magistro
Marino quondam Iacobi Reversi de Cavedeno muratore, testibus. Antonius
quondam Iorii Caresiae de Fornace vendidit ser Francisco quondam
Hieronymi de Francis molitoris de Burgo novo, civique Tridenti, unum
affictum francabilem stariorum trium frumenti ad communem mensuram
Tridenti, et iuxta Constitutiones ill.mi, et r.mi domini nostri Tridenti super
affictibus alias emanatas, positum super una eius petia terrae arativa, et
prativa stariorum trium seminis, et unius operae secatoris, cum castaneariis
intus, in pertinentiis Fornacis, in loco dicto Sot al Mas, apud Laurentium, et
Petrum de Girardis de Fornace, pretio renensium decem et octo, in ratione
librarum quinque pro singulo renense, quos dictus ser Franciscus solvit in
127

tot bonis monetis argenti. Iulius Iob de Iob notarius publicus imperiali
auctoritate Tridenti Collegiatus, et civis scripsit.
20. Anno 1601, indictione decimaquarta, die iovis duodecima mensis
aprilis, Tridenti in Contrata Lata, in studio domus mei Iulii Iob notarii
infrascripti. Praesentibus magistro Christophoro Langebeno de Roboreto
ferrario Tridenti, et domino Ioanne Baptista filio magistri Iacobi Carapalea
civis Tridenti testibus. Ser Franciscus quondam ser Hieronymi de Francis
veronensis, tridenti incola in Burgonovo, confessus fuit habuisse, recepisse,
ac sibi datos fuisse a donna Antonia quondam Ioannis Pederzoli de Zuzado
Thioni uxore sua pro dotibus, et dotis nomine renenses centum septuaginta
septem bonae monetae in ratione librarum quinque pro singulo renense, in
tot pecuniis numeratis, et mobilibus. Pro contradote vero, et donatione
propter nuptias, dictae donnae Antoniae dedit renenses quadraginta. Iulius
Iob de Iob notarius publicus imperiali auctoritate Tridenti collegiatus, et
civis scripsit.
21. Anno 1614 a dì sabato 6 decembrio, nella stua della casa della
Fraternità d’Orfani, nel qual loco si convenero li nobili, magnifici, et
eccellente signori Iob di Iob Ministro, Gasparo Gorno Vicario, Gio Antonio
Chiusole, Francesco Dema, Dominico Galicciollo, Gasparo Sizzo,
Dominico Cavaleris, et Paulo Paulino di essa Fraternità consiglieri. Essendo
sue signorie state ricercate da madonna Antonia molie relitta quondam ser
Francesco di Franzi, come usufrutuaria delli beni di esso quondam suo
marito, a doevrgli assignare, et così restituire le sue dote, quali sono con al
contradote renesi 210, et ancho insieme gli sia assignato ove haverà da
cavare l’usufrutto della casa venduta dal detto quondam suo marito. Per
tanto essi signori per la restitutione della dote, et contradote li hanno
assignato li primi renesi 200, che si cavarono dil restante del pretio della
casa venduta a mastro Lorenzo Frizera calegaro in Borgonovo, e delli renesi
400 sborsati per conto di essa casa, de quali essa donna Antonia è
usufrutuaria, se gli ha assignato un fitto dio esso capitale, che si paga dal
magnifico domino Leonardo di Leonardi dal Monte mercante, et cittadino di
Trento, lasciando parimente essa madonna Antonia usufrutuaria delli altri
renesi 200 per il compimento d’essa casa venduta, et li quali pagandosi, se
investirano, et l’usufrutto che essa madonna Antonia cavarà sia in
esecutione del testamento d’esso quondam suo marito. Con questo perhò,
che venendo l’occasione de franchare essi fitti, le franchazioni se facino qui
nel luogo della Fraternità alla presentia delli signori. Et ciò a fine, et effetto,
li capitali siano reinvestiti per cautione, et assicuratione tanto d’una, come
del’altra parte. Restando essa madonna Antonia usufrutuaria del restante
128

delli beni de detto quondam suo marito conforme al testamento. Et così è
stato concluso, et determinato come di sopra. Io Steffano Dema notaro, et
cittadino di Trento, et della Fraternità soprascritta canceliero, ho scritto.
22. Anno 1613. Inventario delli beni stabili, et mobili lasciati dal
quondam misser Francesco di Franzi Priore morto nella Fradaia l’anno
1613, scritto li 2 aprile 1613 da Gasparo Gorno Vicario della detta Fradaia.
23. Anno 1615. Libro delli affitti, che scode madonna Antonia di
Franzi, come usufruttuaria delli beni lasciati dal quondam misser Francesco
di Franzi suo marito, alla Fradaia Nova delli Orfani di s. Maria della
Misericordia sua herede, fatto da Gasparo Gorno Vicario della detta Fradaia
li 28 agosto 1615.
Lettera L 18
1. Anno 1592, indictione quinta, die lunae trigesima mensis decembris,
Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Magdalenae, in stuba domus
habitationis domini Iosephi Marchetti. Praesentibus dicto domino Iosepho
filio quondam domini Marci de Marchettis, domino Andrea filio quondam
domini Ioannis Baptistae Franchi aromatario Perzini, et Baptista filio
quondam Ioannis de Nigris de Tressio, habitatore Tridenti testibus. Magister
Marinuis filius quondam domini Laurentii Blanchi calceator Tridenti,
vendidit domino Andreae filio quondam domini Salamonis Bizeri de
Perzino unam petiam terrae aratoriam, et vineatam quantitatis stariorum
trium seminis, vel circa, muro circumdatam, sitam in pertinentiis Tridenti, in
loco ubi dicitur alle Laste, extra Portam Aquilae, apud haeredes quondam
domini Michaelis Mazzollae, haeredes quondam domini Simonis Miranae,
dominum Gerardum Banallum hospitem ad signum Aquilae, et a
septentrione aquam Salugae, pretio renensium ducentorum, et quinquaginta
in ratione Librarum quinque maranensium pro singulo renense, cum onere
solvendi annuum livellum carentanorum quatuor reverendo monasterio
Sancti Francisci sito extra moenia Tridenti.
Anno 1592, indictione quinta, die veneris tertia mensis ianuarii,
Tridenti, in Contrata Sanctae Mariae Magdalenae, in stuba domus
habitationis domini Iosephi Marchetti. Praesentibus praedicto domino
Iosepho Marchetto cive Tridenti, Baptista filio quondam Ioannis de Nigris
de Terssio (sic) 19 , et Simone filio Ioannis de Thomasiis de Vervodio Vallis
18 In margine: Scr. 30 iunii 1802.
19 *Tressio.
129

Annaniae testibus. Donna Caterina filia quondam domini Antonii Pontalti,
et uxor praedicti magistri Marini de Blanchis, consensit paredictae
venditioni, casu quo respectu suarum dotium super dicta petia terare esset
assicurata. Barnabas Mantius filius domini Achillis civis Tridenti, publicus
apostolica, ac imperiali auctoritatibus, collegiatusque Tridenti notarius
scripsit. Sed attendendae notae chronicae.
2. Anno 1592, indictione quinta, die martis ultino mensis decembris, in
stuba magna noviter recondita, seu constructa monasterii Sancti Francisci
siti illico extra moenia Tridenti. Praesentibus discreto iuvene domino
Veronesio filio providi viri domini Francisci Abundii de Rippa capitanei, et
habitatoris in castro Thoblini districtus Tridenti, Bartholomaeo
molendinario habitatore super molendino Domus Dei sito illico supra dictun
monasterium, filio Ioannis Mariae de Marin pariter molendinarii, et Petro
quondam Vigilii Manenchor Vallis Annaniae pariter molendinario in uno ex
molendinis sitis supra rugiam supra dictum monasterium Sancti Francisci,
testibus. Ibique capitulariter congregati more solito pulsato ter campanello,
et constituti reverendi Patres Frater Laurus Picardus mutinensis Guardianus
dicti monasterii, Frater Marcus Antonius de Pesentis brixiensis, Frater
Petrus de Laura Gallus, Frater Franciscus de Bonis de Iseo, et Frater
Matthaeus de Gallis de Rippa Soldi, omnes Ordinis Conventualium Sancti
Francisci, nullis aliis pluribus existentibus in dicto monasterio, sed illius
totum repraesentantes Capitulum, titulo locationis perpetualis investiverunt
dominum Gasparem filium domini Andreae Bizer de Perzino aromatarium,
et habitatorem Tridenti, hanc investituram petentem, et acceptantem vice, et
nomine dicti domini Andreae eius patris, uti emptoris infrascripti loci, et
emptionis illius factae a magistro Marino de Blanchis die hesterna, de uno
horto quantitatis stariorum trium, vel circa seminis cum vineis existentibus
in eo, sito supra Portam Aquilae civitatis Tridenti, et in loco alle Laste, apud
haeredes quondam domini Michaelis Mazolae, haeredem quondam domini
Simonis Miranae, dominum Gerardum Sebenum (sic), et versus
septentrionem apud Commune, seu locum Salugae, quia dictus conductor
promisit dictis reverendis dominis locatoribus omni anno solvere grossos
carentanos quatuor denariorum nomine affictus perpetui, et livelli dictae rei
locatae. Thomas filius quondam providi viri Matthaei Benassuti civis
Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
3. Anno 1593, indictione sexta, die 27 mensis maii, in burgo Perzini
diocesis feltrensis, in stuba domus habitationis mei notarii infrascripti.
Praesentibus Christofforo filio quondam Christeli Boz, et Christano filio
quondam Simonis Botz, ambobus habitatoribus super Mansu Busii plebis
130

Perzini testibus. Ibique per partes infrascriptas expositum, et narratum fuit,
cum sit, quod Gaspar filius quondam Baptistae de Mansu a Busio plebis
Perzini teneretur et obligatus esset magistro Iacobo filio quondam magistri
Dominici capellarii de Bulbeno plebis Thioni, habitatori Tridenti, de summa
rhenensium duodecim in ratione librarum quinque bonae monetae de
Marano pro singulo rhenense pro tot sibi mutuatis in pluribus vicibus, et non
restitutis. Quapropter ipso magistro Iacobo instante sibi a suprascripto
Gaspare de dicta denariorum summa satisfieri: idem Gaspar titulo, et
nomine dationis in solutum, dedit, et in solutum tradidit praedicto magistro
Iacobo in solutum recipienti, unum campum arativum starii unius seminis in
circa, situm super Mansu vocato a Busio pertinentiarum Perzini, in loco
dicto alla Preda Granda, apud haeredes Iacobi a Busio, et viam
communem, pretio dictorum rhenensium duodecim denariorum
praedictorum, iuxta extimationem factam per Christophorum Boz, et
Christanum quondam Simonis Boz a Busio homines communiter electos a
partibus. Cum pacto, quod dictus venditor possit redimere dictum campum
in termino annorum duorum proxime futurorum. Fidelis filius quondam
Ioannis Francisci de Sterilis de Perzino publicus apostolica, et imperiali
auctoritatibus notarius scripsit.
4. Anno 1596, indictione nona, die mercurii decimanona mensis iunii,
in civitate Tridenti, in episcopali palatio, in loco, ubi ordinarie ius redditur,
ad bancum Salomonis. Praesentibus domino Rugierio filio quondam domini
Martini Guidotini aromatario, et domino Gaspare filio quondam domini
Maximi Craiber chirurgo, civibus, et habitatoribus Tridenti, testibus.
Magnifici, et excellentes iuris utriusque doctores domini Ioannes Baptista
Sardaneus, et Alexander Covella iudices venditionum pro praesenti
quadrimestre a magnificis dominis consulibus Tridenti deputati vendiderunt,
et in solutum tradiderunt domino Paulo de Paulinis de Archo calceatori, ad
praesens habitatori Tridenti, tamquam procuratori, et istius negotii gestori
domini Gratiadei a Montevacae mercatoris, et civis Tridenti, unam petiam
terrae aratoriae, et vineatae, prativae, et partim nemorivae, quantitatis unius
plodii, et quartarum trium alterius plodii iuxta mensurationem desuper
factam per dominos Franciscum Tremenum, et Leonardum Micheletum
cives Tridenti extimatores bonorum stabilium deputatos a mgnificis dominis
consulibus antedictis, sitam, et iacentem in pertinentiis Vatarii, in loco dicto
al Loné, apud dominum Antonium Iachemellum, Petrum, et Ioannem de
Ducat, Martinum Martinellum, haeredes quondam Iacobi Center, et
Zovantellum, pretio rhenensium centum, et trigintaduorum in ratione
librarum quinque monetae maranensis pro singulo rhenense, iuxta
extimationem factam per dictos dominos Tremenum, et Micheletum.
131

Bartholomaeus filius quondam domini Ioannis Baptistae de Nigris civis
olim, et habitatoris Tridenti, publicus imperiali auctoritate notarius scripsit.
Charta haec in dorso habet: “Instrumento della vendition fatta Iacomo di
Bassi da Vatar a misser Gratioso del Monte per li sindici”.
5. Anno 1596, indictione nona, die nono mensis novembris, Perzini, in
caminata prope stubam parvam de retro domus habitationis infrascripti
spectabilis domini Mathaei. Praesentibus egregio domino Bernardo Chiocho
scriptore dicti spectabilis domini Mathaei, et magistro Antonio lapicida
burgi Perzini testibus. Spectabilis magnificus dominus Mathaeus
Hoffpergher notarius, et cancellarius Perzini, ac Caldonatii Vicarius, uti
cessionarius domini Silvestri Bruni burgi Perzini, vendidit Andreae filio
quondam magistri Salamonis Herculatii dicti Bizer burgi Perzini, ementi, et
recipienti in solutum pro se, ac vice, et nomine domini Gasparis eius filii,
unum affictum stariorun duorum siliginis ad communem mensuram Perzini,
qui solvi debet omni anno suo debito tempore per Michaelem Laner incolam
Frassilongi, pro florenis duodecim in ratione librarum quinque bonae
monetae Marani pro singulo floreno, quos idem dominus Mathaeus eidem
domino Gaspari tenebatur pro rebus apothecae ab eo habitis. Simon filius
quondam egregii domini Georgii Rubini olim notarii Tecini, habitator
Perzini, sacris apostolica, imperialique auctoritatibus notarius scripsit.
6. Anno 1599, indictione duodecima, die veneris secunda mensis
aprilis, in loco infrascripto Regulae Vatarii. Praesentibus domino Aloysio
Biscaliae hospiti Tridenti, Simone de Biasiolis de Vatario, et Andrea
quondam Salvatoris Facini lapicida Tridenti testibus. Ibique in executione
licentiae concessae per spectabiles dominos iudices venditionum, et per
egregium dominum Bartholomaeum de Nigris notarium rogatae, dominus
Gaspar filius domini Andreae Bizer de Perzino aromatarius, et habitator
Tridenti, uti cessionarius haeredum quondam domini Gratiadei de Leonardis
a Monte, et iuxta emptionis instrumentum ad publicum incantum a
spectabilibus dominis iudicibus venditionum, de petia terrae arativa, vineata,
et partim prativa, quantitatis unius plodii, et quarti unius, sita in loco in Lune
Regulae Vatarii, apud dominum Antonium Iacomellum, Ioannem
Blasiolum, et Petrum fratrem, haeredes quondam Iacobi Centeri, et prata
illorum de Bosentino, per me notarium infrascriptum, astante continuo
Camillo Vinoto officiale, tenente dictum dominum Gasparem per manum
more solito, fuit inductus, conductus, et reductus in realem, et actualem
possessionem dictae petiae terrae, in praeiudicium Iacobi de Bassis, stando,
sedendo, intrando, et exeundo per dictam petiam terrae, accipiendo in
manibus terram, arborum ramos, vites, lapides, herbam, et alios actus solitos
132

faciendo, iuxta stilum, et consuetudinem fori, et patriae Tridenti. Ioannes
quondam domini Bernardi de Pompeatis civis, et habitator Tridenti, publicus
imperiali auctoritate notarius scripsit.
7. Anno 1600, indictione decimatertia, die mercurii vigesima sexta
mensis ianuarii, Tridenti, ad Cantonum, in domo infrascripti domini
Andreae Bizeri. Praesentibus domino Martino Gelmino, domino Iosepho
Simonato, magistro Paulo de Paulinis calceatore, domino Octavio Ritio,
civibus Tridenti, et domino Vigilio Caldera mercatore, et habitatore Tridenti
testibus. Ibique coram celsissimo domino Ludovico Particella iurisconsulto,
consiliario Tridenti, ac vice Praetore, sedente super cathedra, in stuba parva
nova dictae domus, loco pro idoneo ad infrascripta electo, comparuerunt
dominus Andreas Bizer filius quondam domini Simonis de Perzino,et
dominus Gaspar illius filius aromatarius, nunc Tridenti habitatores, et
unanimiter exposuerunt, dictum dominum Gasparem iam annis novem, vel
circa, de voluntate, et consensu patris sui uxorem duxisse, a qua in dotem
habuerunt rainenses mille, et quinquaginta in ratione librarum quinque
maranensium pro singulo rainense, nempe septemcentum in pecuniis,
tercentum in affictibus, et quinquaginta in mobilibus. Quae dos fuit
consignata paredicto domino Andreae, qui eam super bonis suis
assicuravit:ipsam postea in manibus praedicti domini Gasparis relinquendo,
qui in arte sua aromataria acquirendo, ipsam summam industria sua
augmentavit: et quamvis appareat praedictos patrem, et filium adhuc simul
vixisse; nihil tamen in mercatura aromataria pater contribuit, nisi aliquoties
paucas res circa victum subminsitravit: se intendentes modo seorsum
habitare, praedictus dominus Andreas ad infrascripta devenit. In primis etc.
etc. Barnabas Mantius filius quondam domini Achillis civis Tridenti,
publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus, collegiatusque Tridenti
notarius scripsit: qui etiam in dorso scripsit: Donatio inter vivos facta per
dominum Andream Bizerum domino Gaspari eius filio, cum aliis
liberationibus, et divisionibus.
8. Anno 1600, indictione decimatertia, die mercurii sexto mensis
septembris, Tridenti in Contrata Cantoni, in stuba domus habitationis
haeredum quondam domini Gratiadei a Monte Vaccae olim mercatoris, et
civis Tridenti. Praesentibus magistro Paulo cerdone filio quondam egregii
domini Alipprandi de Paulinis de Archo cive, et habitatore Tridenti, et
magistro Aleprando eius filio, ambobus testibus. Domina Catherina uxor
relicta quondam domini Gratiadei a Monte Vaccae olim civis Tridenti,
agens uti mater, et legitima administratrix, ac tutrix, et curatrix filiorum
suorum susceptorum cum quondam domino Gratiadeo olim eius marito,
133

simul cum domino Leonardo adulto filio suo vendidit, et tradidit domino
Gaspari eius genero aromatario, et habitatori Tridenti, filio domini Andreae
Bizeri de Perzino, seorsum a dicto eius patre habitanti, negotianti, et
aromatariam propria eius industria exercenti, unum affictum perpetualem
stariorum centum, et triginta trium, et unius tertii alterius starii frumenti ad
mensuram Tridenti, annuatim solvendum in festo sancti Micahelis, vel infra
eius octavam: quem posuit super uno filiorum suorum mansu nuncupato il
Maso dei Gasperetti, sito in pertinentiis Montis Vaccae apud Franciscum
Columbum dictum Paganin civem Tridenti, et vias communes, pretio
renensium octingentorum denarioreum bonae monetae maranensis: quod
pretium dictus dominus Gaspar solvit, et numeravit in tot auro, et moneta
argentea coram testibus praemissis, et me notario infrascripto. Cum pacto,
quod dicta venditrix, vel eius filii, et haeredes in perpetuum quandocumque
possint se redimere, et affrancare. Antonius Thicinus notarius, et civis
Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus filius quondam domini Iacobi olim
civis Tridenti, publicus imperiali auctoritate collegiatus Tridenti notarius
descripsit.
9. Anno 1602, indictione decimaquinta, die veneris vigesima mensis
septembris, Tridenti in domo infrascripti domini Gasparis donantis.
Praesentibus ibidem domino Innocentio filio quondam domini Ioannis
Donati Micheletti, domino Augustino de Crucifixis, magistro Paulo de
Paulinis calceatore civibus Tridenti, Antonio filio quondam Gervasii de
Liliis de Quetta cerdone Tridenti, et Baptista filio quondam Francisci Figetti
habitatore Tridenti testibus. Dominus Gaspar filius domini Andreae Bizeri
de Perzino aromatharius Tridenti, sanus per Dei gratiam mente, sensu, visu,
loquela, et intellectu, ac corpore, ex causis, et rationibus animum suum
moventibus, attento consensu patris sui, prout in instrumento donationis per
ipsum factae, et rogato per me notarium, sciens vitam labilem, et caducam
esse, per infrascriptam donationem causa mortis de bonis suis disposuit, ut
infra. In primis quidem animam suam, cum e corpore migrare contigerit,
omnipotenti Deo humiliter, et pie commendavit: corpus vero suum sepeliri
iussit in ecclesia sub cuius quarterio mori contigerit, iubens sibi celebrari
septimum, trigesimum, et anniversarium iuxta illius conditionem, cum
Missis Gregorianis semel, ac Missis duabus ad altare Sanctae Maxentiae.
Item titulo donationis causa mortis dedit, et donavit ecclesiis Sancti Vigilii,
et Sancti Petri de Tridento mediam galetam olei pro singula semel tantum.
Item titulo, et iure donationis causa mortis dedit, donavit, et disposuit, quod
domina Francisca a Monte illius uxor, toto tempore vitae suae sit
usufructuaria domus, quam dictus disponens habuit ex haereditate quondam
dominae Margarethae Sparapanae in Contrata Alemana, cuius vita finita
134

dictam domum eodem iure donavit filiis Margarethae uxoris ser Sylvestri
Papae de Perzino suis consobrinis. Item eodem iure, et titulo donationis
causa mortis dedit, donavit, et disposuit, quod dicta domina Francisca illius
uxor extrahere possit dotes suas, et contradotem ex bonis stabilibus, et
affictibus dicti donantis in quocumque loco reperiantur, in eius electione.
Item titulo, et iure donationis causa mortis dedit, et donavit praedictae
dominae Franciscae illius uxori omnes res aromatarias, et medicinales, cum
quibuscumque mobilibus pertinentibus ad dictam aromatariam, cum aliis
rebus cibariis, potabilibus, supellectilibus domus, pecuniis, ac aliis generis
cuiuscumque, nullis exceptis, mobilibus, quae et quas habuerit tempore
mortis. Item eodem iure, et titulo donationis causa mortis dedit, et donavit
domino Andreae Bizzero patri suo, et post se filiis suis omnia cerdita, quae
habuerit in libris, et scripturis, nec non residuum bonorum stabilium, vel
affictuum, quod remanserit detracta dote, et contradote praedicta, quae
omnia donata vult accipi posse per dictos donatarios statim finita vita dicti
donantis. Barnabas Mantius filius quondam domini Achillis civis Tridenti,
publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus, collegiatusque Tridenti
notarius scripsit.
10. Anno 1602, indictione decimaquinta, die vigesima octava
novembris, Tridenti in Contrata (sic), in stuba domus mei notarii.
Praesentibus Christophoro quondam Ioannis ab Equis, Aliprando quondam
Ioannis Garelli de Supramonto (sic), et magistro Gothardo filio magistri
Antonii de Ferrariis de Poia plebis Lomasii vietore 20 Tridenti testibus.
Magnificus dominus Leonardus a Monte, quondam magnifici domini
Gratiadei olim civis Tridenti, per se, et nomine Antonii, et Constantini
fratrum absentium, pro quibus de rato promisit etc., absolvit, liberavitque
dominum Gasparem Bizerum aromatarium Tridenti, filium domini Andreae
Bizeri de burgo Perzini, ab ulteriori solutione rhenensium centum triginta
duorum, carantanorum sexaginta pro quolibet, ipsi domino Leonardo alias
debitorum ex causa cessiohis per ipsum factae dicto domino Gaspari de
iuribus sibi competentibus in bonis quondam Iacobi de Bassis de Vattario.
Antonius Thicinus notarius scripsit. Iacobus Cestarius filius domini
Christophori, publicus imperiali authoritate notarius, ac civis, et collegiatus
Tridenti, ex licentia sibi data a nobili, et clarissimo domino Petro
Alexandrino a Neustain consiliario, et cancelario ill.mi, et r.mi domini
domini Tridenti, et in praesentiarum locumtenente Praeturae Tridenti,
relevavit.
20 *Cestaio, intrecciatore di canestri.
135

11. Anno 1603, indictione prima, die dominico quinta mensis ianuarii,
Tridenti, in Contrata Cantoni, in domo infrascripti domini Gasparis.
Praesentibus domino Paulo filio quondam domini Aliprandi de Paulinis
civis Tridenti, et domino Andrea eius filio testibus vocatis, et specialiter
rogatis. Ibique cum domini Catharina uxor relicta quondam domini
Gratiadei a Monte Vacae olim mercatoris Tridenti, et civis, ac Leonardus
eius filius maior, et in maiori aetate constitutus narrarunt, quod praedictus
dominus Gratiadeus maritus, et pater respective dicti domini Leonardi
solvere tenebatur Confraternitati Domus Dei de Tridento staria 100 frumenti
ad taxam pro capitali renensium 600, publico instrumento rogato per
egregium dominum Faustinum Bertellum notarium Tridenti: qui quidem
affictus fuit dictae Domui Dei relictus per nobilem dominum Leonardum
Poppum, ad adhuc solvere tenebantur ipsi, sed ob diversas causas nolentes
ulterius dictum affictum solvere; sed se se a tali solutione franchitare, et
liberare, ac potius aliae (sic) personae se obligare, et alium affictum pro tali
franchitatione facienda constituere. Idcirco antedicta domina Catherina uxor
relicta quondam domini Gratiadei a Monte Vacae olim civis, et mercatoris
Tridenti, uti tutrix, et curatrix filiorum suorum, cum praesentia antedicti
domini Leonardi eius filii maioris, etiam indivisi cum aliis fratribus, ambo
in solidum principales, principaliter, per se, et suos haeredes, ac filios, et
fratres respective, dederunt, vendiderunt, et tradiderunt domino Gaspari
Bizero aromatario Tridenti, filio domini Andreae de burgo Perzini, seorsim
a dicto patre suo manenti, nomine proprio pro se, et suis haeredibus ementi,
unum affictum perpetualem, franchitabilem, ad taxam stariorum centum
frumenti, quem posuerunt, et assicurarunt super toto eorum mansu sito in
pertinentiis Montis Vacae Tridenti, pretio renensium sexcentorum in ratione
carentanorum 60 monetae maranensis pro singulo renense: quos dictus
dominus Gaspar emptor ibidem in testium suprascriptorum, et mei notarii
infrascripti praesentia solvit, et numeravit praedictis dominis venditoribus in
tantis ungaris, et modicis monetis argenteis in ratione praedicta. Antonius
filius quondam nobilis, et excellentis legum doctoris domini Pauli Thicini
civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius
scripsit.
12. Anno 1609, indictione septima, die mercurii tertiadecima mensis
maii, Tridenti, in domo habitationis infrascripti domini Gasparis ad
Cantonum. Praesentibus domino Augustino filio quondam domini Francisci
de Crucifixis cive, et mercatore Tridenti, domino Claudio filio quondam
domini Petri Labete burgundiense, coquo illustrissimi, et rev.mi domini
nostri, et Simone filio quondam Thomae Cresseri habitatore Tridenti
testibus adhibitis etc. Ibique magnifici domini Leonardus, et Antonius
136

fratres, filii quondam magnifici domini Gratiadei a Monte olim civis
Tridenti, per se, et haeredes, ac facientes pro domino Constantino ftatres
absente, in communione bonorum existente, cum paresentia etiam, et
consensu magnificae domiane Catharinae matris, et curatricis praedicti
domini Constantini, intendentes erigere apothecam aromatariam
exercendam per dominum Antonium ad id aptum, et idoneum, ad
communem utilitatem, et beneficium ipsorum fratrum, indigentesque pro
emendis necessariis pro dicta apotheca tam Venetiis, quam alibi rainensibus
mille, decreverunt constituere affictum infrascriptum super eorum bonis, et
in executione praedicti domini fratres, matre consentiente, vendiderunt
magnifico domino Gaspari Bizero filio domini Andreae Bizeri de Perzino,
Tridenti habitatori, seorsumque a patre habitanti, et acquirenti, pro se
ementi, et recipienti, unum affictum perpetualem, et franchitabilem stariorun
centum sexaginta sex cum duobus tertiis frumenti ad communem mensuram
Tridenti,quem posuerunt super plodiis decem unius petiae terrae arativae,
vineatae, et prativae, ex petia terrae maioris quantitatis propriae usque ad
plodia quindecim, vel circa, sitae in pertinentiis Montis Vaccae, in loco
dicto alla Campagna, pretio rainensium mille de carentanis sexaginta pro
rainense: quos dictus dominus Gaspar emptor solvit, et numeravit praedictis
dominis venditoribus in monetis aureis, et argenteis: nempe in ducatis
ungaricis 125 de tronis undecim pro ducato: in cechinis 152 de tronis 11½
pro cechino: in duplis hispaniensibus 15 de tronis 20 pro singula: in duplis
italis duodecim de tronis 19 pro singula: in scutatis aureis 16 de tronis 9 pro
scutato: in talleris 80 de tronis 6 grossis 8 pro singulo, et in traieris tronnis
173. Cum pacto perpetuo de se franchitando quandocumque a dicto affictu.
Barnabas Mantius filius quondam domini Achillis civis Tridenti, publicus
apostolica, et imperiali authortitatibus, collegiatusque Tridenti notarius
scripsit.
13. Anno 1612, indictione decima, die iovis octavo martii, Perzini, in
stuba habitationis mei notarii. Praesentibus domino Nicolao quondam
domini Seraphini de Sartoribus, ser Andrea quondam ser Gabrielis
Mariotae, et Antonio quondam Ioannis Norandini, omnibus habitatoribus
Perzini, testibus. Nobilis dominus Georgius quondam nobilis domini
Georgii Cribelli de Perzino dedit, cessit, et transtulit magnifico domino
Gaspari quondam domini Andreae Bizer de Perzino omnia, et quaecumque
iura sua,et actiones generis cuiuscumque, quae, et quas habet, habebat, et
quomodilibet habere poterat in, et super uno prato unius operae, et unius
quartae cum dimidia circiter, iuxta perticationem factam per ser Andream
Mariotam suprascriptum, et dominum Simonem a Prato, posito subtus
burgum Perzini, apud dominum Odoricum Spon, et haeredes quondam
137

domini Augustini Baruchelli. Et hoc virtute pacti de redimendo dictum
pratum. Quod pratum nobilis domina Anna mater dicti nobilis domini
Georgii tutorio, et curatorio nomine suorum filiorum sub die 11 iulii 1601
vendidit quondam dimino Andreae patri dicti domini Gasparis pretio
rhenensium centum cum pacto suprascripto, et postea idem dominus Andrea
exbursavit etiam pro augmento pretii dicti loci rhenenses quadraginta unum,
et grossos novem, quos nomine dictae dominae Annae solvit nobili domino
Ioanni Cribello die 19 martii 1603. Et hanc cessionem fecit pro rhenensibus
quinquaginta octo et grossis 51 in ratione solita: quos rhenenses 58 et
carantanos 51 dictus dominus Gaspar solvit dicto nobili domino Georgio in
tanta bona moneta argentea. Bernardus filius quondam magnifici domini
Gabrielis Chiochi civis veronensis, habitator Perzini, publicus imperiali
authoritate notarius scripsit.
14. Anno 1616, indictione decimaquarta, die mercurii vigesima
ianuarii, Tridenti in Contrata Sanctae Mariae Maioris, in stuba domus
Orphanorum. Praesentibus nobili domino Francisco Cazzuffo, dominio
Paulo Paulino cerdone, civibus Tridenti, et magistro Marco Marchetto fabro
ferrario Tridenti testibus. Ego Stephanus Dema civis Tridenti, tamquam
procurator dominae Catharinae uxoris meae, relictae quondam in primo
matrimonio domini Andreae Bizeri de Perzino, ut de procura ipsa constat
instrumento rogato per magnificum dominum Andream Gresemunt
secretarium cancellariae castri Boni Consilii die 24 mensis novembris anni
proxime praeteriti 1615 celebrata, coram nobili, et clarissimo domino
Praetore, cum assistentia vicinorum loco, et sic in defectu attinentium
assumptorum: et sic agendo dicto procuratorio nomine, et per haeredes
eiusdem dominae Catharinae uxoris meae, do, cedo, vendo, tranfero, ac
mando magnificis, et respective excellenti dominis Iob de Iob, et Rugierio
Guidotino civibus Tridenti, uti Ministris, et respective Vicario venerabilium
Confraternitatum Domorum Dei, et Orphanorum Tridenti, uti haeredum
quondam domini Gasparis Bizeri, extincto tamen usufructu illius bonorum
relicto dominae Franciscae uxori suae, omnia, et quaecumque iura, et
actiones reales, et personales, utiles, et directas, tacitas, et expressas, quae,
quales, et quantas ac qualia, et quanta ipsa mea uxor habet, habebat, vel
quomodolibet habere poterat in rainensibus sexcentum, de carentanis
sexginta pro rainense, sibi adiudicatis ab ill.ma superioriatte Tridenti de
rainensibus mille, et biscentum transactis cum spectabili Communitate
Perzini, sive cum nobili, et excellenti domino Felice de Albertis pro ipsa
Communitate interveniente, causis, et occasionibus, de quibus in ipsa
transactione. Et hoc nominatim ego dicto nomine feci pro ipsis renensibus
600, quorum ipsi domini Ministri dederrunt mihi, mediante persona
138

magnifici domini Leonardi a Monte, rainenses biscentum in diversis
monetis argenteis. Residuum vero manifestavi habuisse, et recepisse ab ipsis
dominus. Stephanus filius quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti,
publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
15. Anno 1616, indictione decimaquarta, die dominico decima nona
mensis iunii, in civitate Tridenti, in contrata Sancti Petri, in studio domus
infrascripti egregii domini Demae. Praesentibus Iacobo quondam Stephani
Vezzani habitatore in Burgo Sancti Martini Tridenti, et magistro Iulio
quondam Petri Marinelli pistore, et habitatore Tridenti testibus. Ibidem
constituti nobilis dominus Rugierius Guidotinus civis Tridenti, tamquam
Minister venerabilis Confraternitatis Domus Dei Tridenti, nobilis, et
excellens doctor dominus Iob de Iob civis, et collegiatus Tridenti, eiusdem
venerabilis Domus Dei Vicarius, et Minister venerabilis Confraternitatis
Orphanorum, et nobilis dominus Gaspar Gornus civis Tridenti massarius
dictae Domus Orphanorum, dictis nominibus facientes, per se, et
successores suos mediante persona magnifici domini Leonardi a Monte civis
Tridenti, dederunt, solverunt, et effectualiter numerarunt spectabili domino
Stephano Demae notario, et civi Tridenti, uti marito, et procuratori
magnificae dominae Catharinae eius uxoris, prout de procura constat in
rogitis magnifici domini Andreae Grestemund secretarii Castri etc., sub 24
novembris 1615, rhenenses quatuorcentum in ratione librarum quinque pro
singulo rhenense in monetis auri, et argenti boni, et expendibilibus, pro
completa, et integra solutione rhenensium sexcentorum alias debitorum per
ipsas venerabiles Confraternitates ipsi domino Demae dicto nomine, virtute
cessionis iurium factae ipsis Domibus per ipsum dominum Demam, prout ex
instrumento cessionis rogato per ipsum dominum Stephanum sub anno
praesenti, sub die vigesima ianuarii. Pro quibus rhenensibus quatuorcentis
habitis pro dicta completa solutione dictorum rhenensium sexcentorum,
dictus dominus Stephanus absolvit, liberavit, et quietavit dictas venerabiles
Confraternitates Domus Dei, et Orphanorum. Ioannes Baptista filius
quondam spectabilis domini Thomae Benassuti publicus imperiali
auctoritate notarius, civis, et collegiatus Tridenti scripsit.
16. Anno 1616, die 17 mensis augusti, Tridenti in Arce Boni Consilii,
praesentibs excellentibus dominis Nicolao Guarinono, et Francisco Quetta
testibus, publicata fuit sententia, qua consiliarii, et locumtenentes ill.mi, r.mi
domini domini cardinalis Madrutii episcopi principisque Tridenti, domini
gratiosissimi, in causa vertente inter Confraternitatem Domus Dei Tridenti
appellantem ex una, et egregium dominum Stephanum Demam uxorio
nomine appellatum parte ex altera, occasione contradotis, de qua in actis,
139

pronunciarunt, obstare exceptionem excussionis, ad quam faciendam partem
teneri declararunt, et subinde male iudicatum, et bene ex parte Domus Dei
appellatum. Subscrispit P. Alexandrinus a Neustain, et excellens dominus
doctor Iob procurator venerabilis Domus Dei gratias egit de administrata
iustitia.
18. Anno 1618, die 24 augusti Tridenti in Arce Boni Consilii mandato
ill.mi, et r.mi domini domini cardinalis Madrutii episcopi principisque
Tridenti domini gratiosissimi, ad instantiam venerabilis Confraternitatis
Domus Dei Tridenti, per sucium intimatur magnifico domino Stephano
Demae sententia die 17 huius ab excelso Consilio suae ill.mae, et r.mae
dominationis lata, illiusque ei copia dimittatur, ne ignorantiam aliquam
praetendere possit. P. Alexandrinus etc. Intimatum domino Stephano Demae
die 21 augusti 1618 personaliter, dimissa ei originalis sententiae copia, ita
referente Francisco Ries sucio. A. Gresemundt ex relatione sucii.
19. Anno 1626, indictione nona, die 15 novembris, in via publica retro
Monten Tridenti. Praesentibus Melchiore quondam Matthaei de Bartis
habitatore Tridenti, et Laurentio quondam Ioannis de Sarasinis de Ravina
districtus Tridenti testibus. Ibique in via publica existentes illustres, et
excellentissimi domini Philippus Consolatus uti Minister venerabilis
Confraternitatis venerabilis Domus Dei Tridenti, Rugerius Guidotinus
Vicarius, Horatius Consolatus, Ioannes Andreas Guerinonus, Ioannes
Gaspar Migatius, Ioannes Antonius Scratimperger, Alexander Columbus,
omnes de Consilio, et gubernatores venerabilis Domus Dei Battutorum
Laicorum. Maximilianus Matthiolus Minister venerabilis Confraternitatis
Frataliae Novae, Laurentius Bassus, Bernardinus Mantius, et Gandinus
Zenbaitus, omnes de Consilio, et gubernatores dictae Confraternitatis
Frataliae Novae Tridenti, uti cohaeredes quondam magnifici domini
Gasparis Bizeri de Tridento, extincto usufructu quondam magnificae
dominae Franciscae eius uxoris, in executione in Consilio facta accipiendi
possessionem mansus retro Dos Trento dicto nomine, intrando ad realem, et
corporalem possessionem dicti mansus haereditatis quondam dicti domini
Gasparis, aperiendo, et claudendo ianuam mansus, et domus, deambulando,
sedendo, et stando in et per dictum mansum, accipiendo de cespitibus terrae,
et alia similia faciendo in signum verae, et realis, ac corporalis possessionis,
protestando prout alias, et ante protestati fuerunt dictum mansum
possedisse, et possidere velle non solum corpore, sed etiam animo, et omni
alio meliori modo. Ioannes Baptista Bennassutus notarius Tridenti scripsit.
Die, anno, indictione, mense suprascriptis, Tridenti in Contrata Cantoni,
praesentibus Francisco Faitello dicto Besagno de Ravina, et Laurentio
140

quondam Ioannis Sarasini de dicto loco Ravinae. Ibidem antescripti
illustres, et excellentissimi domini gubernatores dictarum venerabilium
Confraternitatum Domus Dei, et Frataliae Novae Tridenti, uti cohaeredes
quondam magnifici domini Gasparis Bizeri alias habitatoris Tridenti, in
executione deliberationis praedictae ibidem existentes in via publica
intrando, aperiendo ianuas, ascendendo, stando, et descendendo per ipsum,
et alia faciendo ad eorum beneplacitum in signum verae, realis, et corporalis
possessionis, prout ita protestati fuere velle possidere non solum corpore,
sed etiam animo, et omni alio meliori modo. Ioannes Bpatista Bennassutus
notarius Tridenti scripsit. Ludovicus Travaionus notarius Tridenti descripsit.
20. Anno 1569, indictione duodecima, die lunae ultimo octobris, in
burgo Perzini, in stuba domus habitationis infrascripti nobilis domini
Marini. Praesentibus Christano de Lazaris molitore, et Christano filio
quondam Simonis Refati de Viarago testibus. Antonius filius quondam
Christani Strotti de Susato, salvo semper iure illis de Thoniolis de eadem
villa Susati, quibus de infrascripto fundo solvitur annuatim affictus
stariorum trium frumenti, vendidit nobili domino Marino filio quondam
domini Antonii de Rubeis Vallis Solis civi tridentino, et impraesentiarum
Perzini degenti, affictum congiorum quinque vini brascati, albi, boni, et
sufficientis ad communem mensuram Perzini, quem posuit, et constituit in,
et super uno fundo vineato stariorum octo seminis, cum sex filariis vitium
intus, posito in pertinentiis Susati, in loco dicto Sora la Villa, cui cohaerent
haeredes quondam Simonis Parthelerii, a meridie via communis, qua itur
Castegnedum, et Frizii de Castegnedo. Hocque fuit pro rhenensibus triginta
in ratione librarum quinque bonae monetae Marani pro singulo rhenense,
quos praefatus nobilis dominus Marinus eidem domino venditori dedit in tot
tantoque bono auro. Cum pacto tamen expresso, et solemni stipulatione
vallato, quod praefatus Antonius venditor, et eius haeredes possint
quandocumque imperpetuum se se liberare, et absolvere a futura solutione
suprascripti affictus. Ioannes Baptsita Durigatus filius quondam Durigati
olim notarii, et Vicarii Perzini, et Caldonatii, publicus imperiali auctoritate
notarius, iudexque ordinarius, et cancellarius Curiae iurisdictionis castri
Perzini.
21. Anno 1593, indictione sexta, die mercurii vigesimaquarta mensis
novembris, Tridenti, in domo domini Andreae Bizeri, sita ad Cantonum, in
quadam camera superiori. Praesentibus magistro Candido filio quondam
Georgii Faitelli de Bisagno Murii, spatario Tridenti, et Antonio filio Gotardi
Faitelli de eodem loco, habitatore Tridenti testibus. Expositum fuit ibi, et
narratum, quod cum contractum feurit legitimum matrimonium inter
141

donnam Luciam filiam ser Antonii de Luciolis de Faurio Lomasii plebis ex
una, et ser Bartholomaeum filium quondam Antonii Zanchanarii de
Pressano habitatorem Tridenti parte ex altera, et cum dos sit accessoria
matrimonio, propterea dictus Bartholoameus confessus, et contentus fuit,
habuisse, et recepisse pro dote, et dotis nomine a dicta Lucia eius uxore, in
primis in mobilibus in policea in calce descriptis, et estimatis concorditer
etiam per magistrum Blasium Ritium sartorem Tridenti, rhenenses
quadragintaocto, et libras duas: quae mobilia fuerunt ipsi Luciae donata, et
data a domina Lucia de Luciolis uxore domini Octavii Ritii, eo consentiente,
excepto valore rhenensium quidecim dato pro salario eius ancillatus. Item
dictus sponsus confessus fuit recepisse a patre dictae sponsae rhenenses
viginti. Volensque dictus Bartholomaeus sponsus gratum facere dictae eiuis
sponsae, et servare bonos mores, et consuetudinem huius regionis, titulo
donationis propter nuptias, ac pro contradote dedit, et donavit dictae Luciae
eius sponsae rhenenses decem, quos penes se habere dixit, quae dos cum
contradote capit summam rhenensium septuaginta octo, et librarum duarum.
Dicta autem sponsa cum consensu sui sponsi fecit pacem, et finem dicto ser
Antonio eius patri de ulterius quicquam non petendo in bonis paternis, et
maternis ex quacumque causa cognita, vel incognita, poena dupli dotis
habitae, et refectionis omnium damnorum.
Bona Mobilia.
Trei camise usate L. 13
Camise trei de canevella nove L. 20
Una traversa de lino con le corde al longo L. 20
Una rassa turchina, ed il suo zipon L. 27
Uno mezo seda rosso col suo busto L. 22
Una vesta lionata col suo busto schieta L. 12
Una vesta verde col suo busto schieta L. 12
Una rassa negra senza busto L. 6
Un camisotto bianco col busto L 5
Dui gromiali di canevella L. 4,6
Coletti di tella di lino novi 4 L. 16
Coletti di meza vita quattro L. 5
Scuffiotti quattro L. 4
Gromiali trei di meza vita L. 3,4
Uno gromialo di runzo con le corde alla longa L. 6,8
Dui linzolli di canevella di meza vita L. 10
Un paro di fodrete L. 2,2
Una veleta vecchia L. 3,4
Un letto di pesi trei a lire 15 il peso L. 45
Una schiavina di meza vita L. 5
142

143
Summa L. 242,0
Barnabas Mantius filius domini Achillis civis Tridenti, publicus
apostolica, et imperiali auctoritatibus collegiatusque Tridenti notarius
scripsit.
22. Anno 1596, indictione nona, die sabbathi (sic) sexta mensis ianuarii,
in civitate Tridenti, in stuba superiori hospitalis Fraternitatis Zapatorum
Sanctae Mariae apud Sanctum Petrum in Tridento. Praesentibus domino
Iohanne filio domini Christophori Luciani de Burgo vallis Ausugii, et Iorio
filio quondam Iohannis dei Dori de Ultra Castello Pahi testibus. Ibique
personaliter constituti, et congregati in Consilio more solito dominus
Hieronimus Renner civis Tridenti, tamquam massarius, et eo nomine
Fraternitatis Zapatorum hospitalis Sanctae Mariae apud Sanctum Petrum de
Tridento, ad praesentiam illustris, et generosi capitanei militum domini
Ferdinandi Liberi Baronis a Wollkenstain, et Trapurg, rapraesentantis (sic)
personam illustris domini Gasparis a Wolkenstain etc. patris sui pro
serenissimo archiduce Austriae, et Comite Tyrolis hic Tridenti capitanei, et
hoc loci consiliarii senioris dictae Confraternitatis, et expost nomine proprio
uti confratre, Iacobi Net, Petri Toniati, Pauli Norilii consiliariorum,
facientium etiam nomine domini Sensi Triangi, qui paulo ante
publicationem praesentis instrumenti discessit, relicto eius consensu, et voto
ad infrasrripta peragendum. Item illustris domini Iohannis Trauthsam Liberi
Baronis in Sprechenstain, Schroffenstain, et Falkhenstain, haereditarii
mariscialki Comitatus Tyrolis: Mathaei, seu Mothes Oberthaner, Antonii
Kamehover confratrum rapraesentantium (sic) totam Confraternitatem
Zapatorum, pro seipsis, et successoribus in dicto officio, et non aliter, nec
alio modo, virtute pacti, quod habet dominus Andreas Bizer de Perzino
aromatarius, et habitator Tridenti, tamquam successor iurium haeredum
quondam domini Iohannis Baptistae Bassi, occasione palatii, seu domus,
quae alias fuit illorum de Melis in civitate Tridenti, in Contrata Cantoni, seu
Sancti Marci, ut in actis, seu instrumento rogato per egregium dominum
Barnabam Mancium notarium Tridenti sub diebus 21 et 22 augusti 1591 de
se francando ab uno affictu florenorum rhenensium quatuor, qui solvebatur
omni, et singulo anno Fraternitati antescriptae in festo sancti Michaelis, vel
octava pro resto solutionis affictus florenorum rhenensium quindecim,
constituti super dicta domo, de quo in instrumento rogato per quondam
dominum Bonaventuram Fancinum olim notarium Tridenti sub die 24
mensis novembris anno domini 1523, dederunt, francarunt,
retrovendiderunt, et tradiderunt iure proprio, et imperpetuum, pro libero,
franco, et expedito allodio domino Gasparo filio antecitati domini Andreae

Bizer, dicto paterno nomine acceptanti, francanti, et redimenti dictum
affictum perpetualem florenorum rhenensium quatuor bonae monetae
maranensis, in ratione librarum quinque pro singulo rhenense. Et hoc fecit
dictus dominus massarius cum praedictis consiliariis, et fratribus dictae
Fraternitatis, pro florenis rhenensibus octuaginta pro capitali, seu sorte, et
pro omnibus affictibus hactenus incursis, ac pro mercede primi instrumenti
constitutionis, quos florenos dictus dominus massarius recepit in tot
duplicibus coronatis auri. Iohannes Baptista filius quondam domini Iohannis
Antonii Columbini publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, et
civis Tridenti scripsit.
23. Anno 1597, indictione decima, die 28 mensis maii, in burgo Perzini,
in porticu penes curtivum domus habitationis infrascripti domini emptoris.
Praesentibus Antonio quondam Leonardi Vicentini de Viarago, ac Iacobo
quondam Ioannis Martinelli de Viarago habitatoribus Perzini testibus.
Donna Antonia filia quondam Christani Pivae de Casalino, et uxor Dominici
Bracesii de Casalino exposuit, dictum suum maritum esse inhabilem ad se
(sic) lucrandum victum, et maxime in his annis tam penuriosis, et nil habere
in domo pro eorum una cum filiis sustentatione: propterea ad hoc ne fame
perimantur, coacta est alienare,sive oppignorare infrascriptum pratum. Et
ideo faciens per se, et haeredes suos, cum continua praesentia, consensu, et
auctoritate praedicti Dominici eius mariti, titulo venditionis pro libero, et
franco, salva collecta, et cum onere illam solvendi, dedit, vendidit, et
tradidit domino Andrea quondam domini Simonis Bizer de Perzino unum
pratum unius operae, positum in loco dicto al Ceré, cui cohaeret ipse
Dominicus maritus cum alio prato, magister Iacobus faber lignarius Perzini,
et ipsa venditrix cum agro, pretio florenorum viginti danariorum
maranensium, quos ibidem dictus dominus emptor exbursavit ipsi donnae
Antoniae venditrici in tot auro, et aliis monetis venetis. Salvo tamen pacto
perpetuo ipsi venditrici, vel haeredibus: elapsis tamen prius annis quinque
proxime venturis, et non antea, redimendi dictum pratum, a Sancto Andrea
usque ad Santum Georgium, et non de alio tempore: quodque non possit
dictum locum redimere causa aliis vendendi, vel obligandi. Andreas filius
egregii domini Horatii Leporini Perzini habitator, publicus apostolica
imperialique authoritate notarius scripsit.
24. Anno 1597, die 27 novembris Tridenti scriptum fuit: “Noi N. et N.
consuli et provisori della magnifica ommunità di Trento etc. Essendo stato
eletto misser Gasparo Bizero speciaro in Trento, a scuotere la colta posta
dalli predecessori nostri per la fabrica del ponte all’Adice, et contribuzione
della catena, per il quartiero di Santo Pietro, qual portava la summa de
144

agnesi duicento cinquantacinque, et carentani quarantasette, et havendo lui
detti danari scossi, et quelli sborsati et èagati alli deputati a riceverli, de
quali trenta ragnesi, et pauli 2, de nostra commissione ha pagato al
magnifico signor Christofforo Voltolino cassero per la fabrica della catena:
et havendo finalmente reso conto de tal colta avanti li magnifici signor
Filippo Lasino, et signor Pietro Tonieto nostri coleghi, eletti a riceverli.
Perciò stando le cose predette noi consoli antedetti assolvemo, et liberamo
detto misser Gasparo per rispetto della detta colta, talmente che per
l’avenire non sii astretto render più conto alcuno, havendo quello
sufficientemente reso. In fede del che gli habbiamo fatto far la presente dal
nostro cancelliere, sigillata con il nostro solito sigillo. Datum Tridenti, in
Consilio magnificae Communitatis. Die XXVII novembris MDLXXXXVII.
Ad mandatum nobilium, et magnificorum dominorum consulum in
Consilio Barnabas Mantius notarius, et cancellarius etc.
25. Anno 1601, indictione decimaquarta, die iovis vigesimo secundo
mensis novembris, Tridenti in Contrata Alemana, in domo infrascriptae
testatricis. Praesentibus magistro Candido, et Dominico fratribus de Faitellis
de Murio, habitatoribus Tridenti, domino Innocentio Micheletto cive
Tridenti, domino Antonio de Doris apothecario, domino Claudio Labete
coquo in Castro, Iulio de Marinellis furnario Tridenti, et Narciso del Bene
de Rovigo, habitatoribus Tridenti, testibus ad infrascripta omnia, et singula
adhibitis, notis, a testatrice, et a me notario rogatis. Ibique in lecto iacens
donna Margaretha filia quondam Antonii de Philippis, sive Sparapanis,
habitatrix Tridenti, sana Dei gratia mente, sensu, visu, loquela, et intellectu,
licet corpore infirma, fecit suum nuncupativum testamentum, revocans, et
annullans quaecumque alia testamenta, et codicillos, ac donationes causa
mortis per ipsam hactenus facta. In primis quidem animam suam
Omnipotenti Deo, gloriosae Virgini Mariae, ac toti Curiae Coelesti
commendavit, volens sibi celebrare (sic) septimum, trigesimum, et
anniversarium iuxta illius conditionem. Iure Legati relinquens ecclesiis
Sancti Vigilii, ac Sancti Petri quartarolos duos olei pro singula semel
tantum. Item iure Legati reliquit donnae Margarethae uxori magistri
Sylvestri Papae de Perzino rainenses quinque semel tantum. Item iure Legati
reliquit donnae Helisabeth uxori domini Andreae Franchi aromatarii Avisii
annulum unum auri ex suis. Item iure Legati reliquit Bernardinae filiae
quondam domini Sylvestri Grilli civis Tridenti capitale unius affictus
stariorum sex frumenti, qui solvitur per Andream de Clogna de Montanea.
Item iure Legati reliquit donane Cathariane de Menegatis de Terono eius
gubernatrici eius pelliceam, nec non sarziam coloris tanedi, ac vestem unam
panni, quam dicta testatrix habet parvi momenti. Item iure Legati reliquit
145

Catharinae Gosettae rainenses quinque inmobilibus semel tantum. In
omnibus autem aliis suis bonis mobilibus, et immobilibus, iuribus,
actionibus etc. haeredem suum universalem instituit, et esse voluit, quem
ore proprio nominavit, dominum Gasparem filium domini Andreae Bizeri
aromatarium Tridenti, eius nepotem. Barnabas Mantius filius quondam
domini Achillis, civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali
auctoritatibus collegiatusque Tridenti notarius scripsit.
26. Anno 1602, indictione decimaquinta, die tertio mensis februarii, in
burgo Perzini, in stuba domus habitationis mei notarii. Praesentibus Simone
quondam ser Ioannis a Prato Perzini, et Thoma filio Bartholomaei Pedroti
Montis Castegnedi testibus. Augustinus quondam Christani de Sandris de
Sternico Montis Pinedi vendidit domino Andreae quondam domini Simonis
Bizer Perzini, unum agrum stariorum trium ad perticam seminis, positum in
Monte Pinedi praedicti, pertinentiis Sternici, in loco dicto al Campaz, cui
cohaerent haeredes quondam Francisci de Sandris, haeredes quondam
Simonis de Sandris, venditor, et Leonardus frater venditoris. Hocque fuit
pretio inter eos convento florenorum triginta duorum in ratione solita
librarum quinque moneate maranensis pro singulo floreno: quorum ibidem
solvit florenos viginti quatuor in tot auro, et residuum confessus fuit
habuisse ante praesens instrumentum. Salvo pacto perpetuo dicto venditori
pro se, et haeredibus absque praefinitione temporis redimendi dictum locum
de mensibus septembris, ac octobris tantum, de anno in annum, et non de
alio tempore. Andreas filius egregii domini Horatii Leporini Perzini
habitator, publicus apostolica, imperialique authoritate notarius scripsit.
27. Anno 1602, indictione decimaquinta, die 17 iulii, Tridenti in
Contrata Fossati, in stuba inferiori domus mei notarii. Praesentibus domino
Bartholomaeo Malacarno habitatore Tridenti, et domino Iosepho Simonato
parolario, atque domino Leonardo a Monte Vaccae, his duobus civibus
Tridenti, testibus vocatis, et rogatis. Magister Sylvester Pappa de Perzino
filius quondam Donati, tanquam maritus dominae Margarethae filiae
quondam Philippi Sparapani de Trilaco, olim habitatoris Perzini, absolvit, et
liberavit dominum Gasparem Bizerum aromatarium Tridenti, uti haeredem
quondam dominae Margarethae Sparapanae de dicto Trilaco, dictae la
Lavandara, ab ulteriori rationis redditioe bonorum quorumcumque per
dictam Lavandaram administratorum, uti curatricem praedictae Margarethae
Pappae. Et hoc facit dictus Sylvester, quia ipse dominus Gaspar pariter
ipsum absolvit, et liberavit ab ulteriori solutione quorumcumque
alimentorum per dictam Lavandaram eius uxorem hactenus praestitorum.
146

Antonius Thicinus notarius, et civis Tridenti scripsit. Sebastianus Sicilianus
notarius Tridenti descripsit.
28. Anno 1605, indictione tertia, die lunae decima mensis ianuarii,
Tridenti in Contrata Sancti Petri, in studio domus, et habitationis mei notarii
infrascripti. Praesentibus domino Leonardo a Monte mercatore, domino
Francisco Cassina cerdone, ambobus civibus Tridenti, et ser Mathaeo
quondam Leonardi a Monte Vaccae, testibus. Spectabilis dominus Barnabas
Mantius notarius, et civis Tridenti, vigore pacti, quod habet infrascriptus
dominus Gaspar, dedit, et retrovendidit domino Gaspari Bizero aromatario
Tridenti, seorsum a patre habitanti, unum affictum perpetualem, et
franchitabilem stariorum sexaginta sex cum duobus tertiis frumenti ad
communem mensuram Tridenti, qui solvitur omni anno in festo sancti
Michaelis, vel infra eius octavam per egregium dominum Bartholomaeum
Beltramum notarium, et civem Tridenti, pretio renensium quatuorcentum de
carentanis sexaginta pro renense, quos idem dominus Gaspar solvit, et
numeravit praedicto spectabili domino Barnabae in monetis auri, et argenti
bonis, et expendibilibus. Stephanus filius quondam domini Iosephi Demae
civis Tridenti, publicus apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius
scripsit.
29. Anno 1608, adì 23 novembre in Pergine, nella stuva
dell’habitazione di me notaro. Presenti mastro Zuan di Alberti muraro in
Pergine, et ser Bartolommeo quondam Fidel Pedroto, et Bartolommeo
quondam Cristoforo Pulher, ambidui de Castagné, testimoni pregati etc. Il
spettabile misser Andrea Bizer de Pergine per se, et heredi ha locato,et
affittado per anni trei prossimi a venire, li quali s’intendi haver cominciato
alla festa di s. Michele prossimo passato, et debbino finire all’anno 1611 in
detta festa, a Fidel figlio quondam Battista Pedroto di Castagné, il suo maso
posto in Castagné, chiamato Purstolhoff fra gli suoi confini, con tutte le
raggioni, et attioni, servitù, requisitioni, et commodità, che ad esso maso
appartengono. Ad haver, tener, posseder, megliorar, et non peggiorar etc.
Con li patti infrascritti, cioè che il detto conduttore ogni anno debba dar, et
pagar al detto misser locator per nome d’affitto stari nove di formento, et
stari nove di segalla di grano secco, netto, et ben sasonato alla misura di
Pergine, et ragnesi sei in danari per affitto delli pradi. Con patto etc. etc.
Bernardo figlio del quondam signor Gabriel Chiocco veronese, habitante in
Pergine et notaro scrisse.
30. Anno 1609, indictione septima, die vigesima quarta mensis aprilis,
in burgo Perzini, in camera superiori domus spectabilis domini Matthaei
147

Fitzer, et habitationis magnifici domini Bernardi Chiocci. Praesentibus ipaso
domino Bernardo, et nobili, et excellenti domino doctore Felice filio nobilis,
et magnifici domini Iosephi de Albertis Perzini, ambobus testibus. Domina
Antonia uxor Dominici Bracesii habitatoris Casalini volens extrahere suas
dotes, ac primo solvere expensas iudiciales dicta de causa secutas,
deliberavit una cum dicto eius marito infrascriptam facere alienationem.
Quapropter dicti iugales, unusquisque eorum tamquam princuipali, et
principaliter, et in solidum, titulo venditionis, pro libero, et expedito allodio,
salvo tamen pacto infrascripto redimendi, dederunt, vendiderunt, et
tradiderunt domino Andreae quondam domini Salomonis Bizer Perzini,
ementi, stipulanti, et acceptanti melioramenta, quae dicti iugales habent, et
habebant super uno prato unius operae circiter, posito in Regula Casalini, in
loco al Cerré, apud Ioannem Pivam, haeredes quondam magistri Iacobi olim
fabri lignarii Perzini, haeredes quondam Iacobi Moter, et dictos iugales:
quod pratum alias ipsi iugales oppignoraverunt dicto domino Andreae pro
florenis viginti sex. Et hoc fecerunt adhuc pro florenis viginti quatuor in
ratione solita librarum quinque bonae monetae de Marano pro singulo
floreno, quos ibidem dictus dominus Andreas exbursavit ipsi iugalibus in
promptis: et quos spectabili, et magnifico domino Vicario Perzini, domino
cancellario, nobili, et excellenti domino eorum procuratori, et mihi notario.
Salvo tamen pacto annorum trium proxime futurorum ad redimendum
dictum locum, restituendo dicto domino Andreae rheneses quinquaginta in
una vice tantum, et non aliter. Quae recuperatio fieri possit a Sancto
Michaele usque ad Sanctum Georgium de anno in anno, et non de alio
tempore. Et quatenus infra dictum tempus annorum trium non esset facta
recupeartio praedicta, actum fuit, quod dictum partum tunc extimetur per
duos viros probos ex Gastaldia Madrani ab ipsi partibus eligendos, non
obstante extimatione modo facta per extimatores iuratos Perzini: et iuxta
dictam extimationem fiendam teneantur dicti iugales libere cedere dictum
pratum ipsi domino Andreae. Andreas filius quondam spectabilis, et egregii
domini Horatii Leporini Perzini habitator, publicus imperiali authoritate
notarius scripsit.
31. Anno 1611, indictione nona, die iovis secunda mensis iunii, Tridenti
in Contrata Alemana, in apotheca palatii, et habitationis infrascripti domini
emptoris. Praesentibus Ioanne filio quondam Leonardi de Thomasiis, et
Iacobo quondam Zanoti de Carlis, ambobus de Villa Villae iurisdictionis
venerabilis Capituli Tridenti, testibus. Dominus Augustinus filius quondam
domini Francisci de Cucifissi mercator, et civis Tridenti, in perpetuum ad
liberum allodium, salvo pacto infrascripto, vendidit domino Gasparo filio
quondam domini Andreae Bizeri de Perzino, mercatori, et habitatori
148

Tridenti, unum affictum perpatualem franchitabilem tamen, stariorum
centum frumenti ad communem mensuarm Tridenti, quem omni meliori
modo posuit super eius domo muris murata, lignaminibus constructa, cuppis
cooperta, cum apotheca, anditu, cortivo, putheo, stubis, coquina, cameris, et
aliis commoditatibus in ea existentibus, sita in civitate Tridenti, in Contrata
Sancti Petri, infra suos confines. A mane apud ipsum dominum venditorem,
et dominum Bartholomaeum Vastum: a meridie nobiles dominos Ciurlettos,
et ipsum Vastum: a sero viam communem: a septentrione apud dominum
Panthaleonem de Pilipariis. Et hoc nominatim pretio rainensium sexcentum
de carentanis sexaginta pro rainense: quos idem dominus emptor ibidem in
testium praemissorum, meique notarii infrascripti praesentia exbursavit ipsi
domino venditori in tot monetis auri, et argenti. Cum pacto tamen dicto
domino venditori reservato de se franchitando quandocumque, et
quitiescumque. Praesens fuit dominus Leonardus de Leonardis a Monte
civis, et mercator Tridenti, qui precibus eiusdem domini venditoris, se
fideiussorem principalem, et principaliter, ac in solidum constituit.
Stephanus filius quondam domini Iosephi Demae civis Tridenti, publicus
apostolica, et imperiali auctoritatibus notarius scripsit.
32. Anno 1611, Gasparo Bizer presentò al cardinale Carlo Madruzzo
vescovo, e principe di Trento il seguente memoriale: “Ill.mo, et R.mo Sig.
Sig. et prencipe clementissimo. Havendo condutta la nostra famiglia di
Pergine a Trento già molti mesi sono, hora che voglio condurre delle mie
entrate per bisogno et mio uso, son impedito dalli superiori di Pergine.
Pertanto supplico S.S. Ill.ma, et R.ma farmi gratia di poterle condurre, stante
che io non ne facio mercantia, ma solo, come o detto per mio uso: et perciò
come cosa iusta spero ottener gratiosissimo rescritto, pregandole dal Sig.
ogni suo bene.
Di S.S. Ill.ma, et R.ma
Umilissimo servidore et suddito
Gaspar Bizer.
Supplicans non
impediatur, quominus
proprios reditus extrahere
possit.
Signatum 6 augusti 1611.
P. Alexandrinus etc.”
33. Anno 1612, indictione decima, die sabbati undecima augusti,
Perzini super sala domus habitationis nobilis, et magnifici domini Matthaei
Hoffpergher Vicarii generalis iurisdictionis Perzini. Praesentibus egregio
149

domino Laurentio eius filio, et ser Andrea quondam ser Gabrielis Mariotae
de Perzino testibus. Ibidem expositum fuit, donnam Antoniam filiam
quondam Christani Pivae, et uxorem Dominici Bracesii de Casalino alias
vendidisse, seu oppignorasse quondam domino Andreae Bizer de Perzino
unum pratum unius operae, situm in loco dicto al Ceré, apud Ioannem
Targam, Michaelem Tais, et haeredes Iacobi Motter. Item expositum fuit,
eandem donnam Antoniam simul cum marito alias vendidisse praedicto
domino Andreae Bizer melioramenta, quae habebat super dicto loco, cum
pacto triennii ad illud recuperandum: et cum in praesentiarum dicta donna
Antonia plurimum indigeat pecuniis pro substentatione sua, mariti, et
familiae, et pro solvendis debitis contractis mensibus retroactis tam
penuriosais, et pro recuperandis pignoribus, quae habet apud haebreos
banchi Perzini, nec ullo modo possit invenire pecunias pro liberando, et
redimendo dicto prato, faciens per se, et haeredes, cum praesentia,
authoritate, et consensu dicti sui mariti, cumque licentia praedicti nobilis, et
magnifici domini Vicarii, qui consuluit Ioannem Pivam fratrem dictae
Antoniae, Dominicum Strinzam de Casalino, Leonardum Berlandae de
Madrano tanquam vicinos in defectu attinentium assumptos, dedit, et cessit
magnifico domino Gasapri filio dicti quondam domini Andreae Bizer,
omnia, et quaecumque sua iura, et actiones generis cuiuscumque, quae, et
quas habet, habebat, et quomodolibet habere poterat in, et super prato
superius descripto. Et hanc cessionem fecit pro rhenensibus decem et octo in
ratione solita, quos dictus magnificus dominus Gaspar solvit in tanta bona
moneta argentea. Post quae dictus dominus Gaspar sponte, et ex sua mera
urbanitate fecit dictae donnae Antoniae pactum redimendi dictum pratum
per annos duos proxime futuros, restituendo ipsi domino Gaspari rhenenses
sexaginta octo solutos super dicto prato. Bernardus filius quondam
magnifici domini Gabrielis Chiochi veronensis, habitator Perzini publicus
imperiali authoritate notarius scripsit.
34. Anno 1614, indictione duodecima, die veneris quarto mensis iulii,
Tridenti in Contrata Cantoni, super sala palatii relicti per quondam
dominum Gasparem Bizerum. Praesentibus magnifico domino Ioanne
Baptista Triangi, et domino Antonio a Monte apothecario testibus.
Magnifica domina Francisca a Monte, uxor relicta quondam domini
Gasparis Bizeri civis Tridenti, in executione testamenti, et disposita in eo
per praefatum maritum suum circa dispositionem, et nominationem
ecclesiae, in qua quotidiana Missa celebretur per eumdem dominum
Gasparem relicta perpetuis futuris temporibus summo mane, nempe statim
post celebrationem primae Missae, quae celebratur similiter in ecclesia
cathedrali, ad consolationem animae ipsius quondam domini Gasparis, et
150

eneficium populi tridentini, qui valeat suis orationibus coadiuvare saluti
animae praefati testatrois, et illius memoriam conservare, ad gloriam semper
Sanctissimae Trinitatis, et Immaculatae perpetuae Virginis Matris Mariae.
Volens huiusmodi sanctam dispositionem executioni demandare, sponte,
libere, et certa animi sui scientia, ac spontanea voluntate, in praesentia
nobilis, et admodum excellentis doctoris domini Iod de Iob, tanquam
Ministri venearbilium Confraternitatum Orphanarum, et syndici Domus Dei,
haeredum eiusdem domini Gasparis, legitime acceptantis, et consentientis
pro interesse praefatarum venerabilium Confraternitatum, stipulantisque
dictis nominibus, ex nunc pro tunc elegit, et nominavit ecclesiam
parochialem Sanctae Mariae Maioris Tridenti; reservato tamen sibi iure
durante suo usufructu celebrari faciendi huiusmodi Missam ad sui libitum in
qualibet alia ecclesia, ubi maluerit,et non aliter, nec alio modo, iuxtaque
tenorem saepedicti testamenti. Quo vero usufructu suo finito, elegit, ac ex
nunc pro tunc nominat praefatam ecclesiam parochialem beatae Mariae
semper Virginis Maioris, ac celebrari vult ipsam quatidianam Missam super
altari maiori in perpetuum summo mane. Bartholomaeus Beltramus notarius
Tridenti scripsit. Iosephus Zellus notarius Tridenti descripsit.
35. Anno 1628, indictione undecima, die veneris (sic) penultima mensis
martii, Tridenti in Contrata Sancti Ioannis, in stuba superiori venerabilis
Domus Dei Tridenti. Praesentibus domino Iacobo quondam magistri
Laurentii de Andreis de Tridento, et Bartholomaeo quondam Francisci
Sorgati ormisinario Tridenti, et magistro Ioanne quondam Iacobi de
Michelibus aedituo ecclesiae Sanctae Mariae Maioris, testibus. Illustres, et
excell.mi doctores, domini Iob de Iob, uti Minister venerabilis
Confraternitatis Batutorum Laicorum Domus Dei Tridenti: honorabilis
Ioannes Gaudentius de Gaudentis Vicarius: honorabilis Ioannes Antonius de
Hieremiis, Simon Tridentinus, dictae Confraternitatis consiliarii, ad
infrascripta peragenda, et computa concludenda, et includendam, et
instrumenta faciendum specialiter deputati: nec non admodum nobiles
domini Maximilianus Mattheolus civis Tridenti, uti venerabilis
Confraternitatis Frataliae Novae, sive Orffanorum (sic) Tridenti Minister:
honorabilis Ludovicus de Melchioribus, et magnificus dominus Gandinus
Zanbaitus cives Tridenti, consiliarii dictae Confraternitatis, etiam ut supra
deputati, et specialiter constituti, et uti haeredes quondam magnifici
Gasparis Bizeri alias aromatarii Tridenti, in executione decreti sequuti in
sessione habita sub 26 praesentis, et computorum initorum cum admodum
magnificis dominis Leonardo, et Antonio fratribus quondam domini Gratiosi
a Monte civibus Tridenti facientibus nomine proprio, et multum magnifici
domini Constantini fratris, uti haeredibus quondam magnificae dominae
151

Franciscae Bizerae eorum sororis, uxoris relictae quondam dicti domini
Gasparis Bizeri, ab eo usufrutuariae relictae. Qui domini haeredes dicti
domini Bizeri, scilicet ipsae venerabiles Confraternitates, et dicti domini
fratres a Monte pariter haeredes dictae quondam dominae Franciscae
sororis, factis calculis, ipsi domini a Monte remanserunt debitores dictis
Confraternitatibus rhenensium octocentum, et quinquaginta in ratione
tronorum 4⅓ pro singulo, comprehenso interesse usque ad Sanctum
Michaelem proximum 1628, ac comprehenso horto in pertinentiis Tridenti
extra Portam Aquilae in loco alle Laste, nec non apotheca sita in burgo
Perzeni pro rhenensibus quinquaginta cessa. Quae bona dicti domini
gubernatores venerabilium Confraternitatum per se se, et successores suos,
iure proprio,et in perpetuum, ac pro libero etc., dederunt, vendiderunt,
cesserunt, et tradiderunt dictis dominis Leonardo, et Antonio ementibus pro
se, et haeredibus, et quo supra nomine, et haeredum, dictum hortum, et
apothecam ad habendum, tenenedum etc. Ioannes Baptista filius quondam
multum magnifici, et sepctabilis domini Thomae Benassuti publicus
imperiali auctoritate notarius, civis,et de collegio Tridenti scripsit.
36. Anno 1607, ac 1608. Polizza delle medicine, che ha tolto da
Gasparo Bizer il signor Giovan Giacomo Crivello di Pergine.
37. Anno 1614, indictione duodecima, die veneris etc. ut supra num.
34., cui addendum, quod hoc exemplum fecit Maximilianus filius quondam
nobilis, et excell.mi archiatri, et consiliarii caesarei domini Petri Andreae
Matthioli, notarius collegiatus, et civis Tridenti.
38. Anno 1599, indictione duodecima, die martis octavo mensis iunii, in
terra Avisii, iurisdictionis castri Chunigspergi, diocesis Tridenti. In sala
domus habitationis magnifici, et excellentis legum doctoris domini Ioannis
de Cavalleris. Praesentibus ipso magnifico, et excellente domino Ioanne de
Cavalleris cive Tridenti, habitatore Avisii: domino Andrea Francho
Venetiarum aronmatario, habitatore Avisii, et ser Sylvestro Papa de Perzino
testibus. Quum superioribus diebus contractum fuerit solemne, et legitimum
matrimoniu iuxta ordinem sacri eocumenici Concilii Tridentini inter
mgnificum dominum Andream filium quondam domini Salamonis Biser de
burgo Perzini diocesis Tridenti (sic), et dominam Catherinam filiam
magnidfici domini Michaelis Moar de Rinding Bavariae, datiarii, et
habitatoris Sachi, eius legitimam uxorem in secundo matrimonio ipsius
domini Andreae, et cum annuli desponsatione subsequuta in signum veri, et
legitimi matrimonii, praefatus dominus Andreas Biser confessus fuit
recepisse in dotem, et dotis nomine praedictae dominae Catherinae a
152

supradicto magnifico domino Michaele Moar eius socero rhenenses
octingentis denariorum maranensium, videlicet rhenenses centum in bonis
mobilibus, sicilcet lecto plumeo fulcito, linteaminibus, vestibus, et aliis
ornamentis a portatu mulieris: et rhenenses septingentos denariorum in
pecuniis. Praeterea praefatus dominus Andreas Biser nomine contradotis,
seu donationis propter nuptias dedit, et donavit praedictae dominae
Catherinae eius uxori rhenenses trecentos, et quinquaginta denariorum
maranensium. Pro quibus dote, et contradote praefatus dominus Andreas
Biser assecuravit, et cautam fecit eam dominam Catherinam eius uxorem,
in, et super omnibus eius bonis mobilibus, et stabilibus, praesentibus, et
futuris. Antonius filius quondam domini Gasparis de Inamis de Hermullo
Vallis Annaniae, diocesis Tridenti, habitator Avisii, publicus imperiali
authoriatte notarius scripsit.
39. Anno 1591, indictione quarta, die martis 12 martii, Tridenti in
Contrata Cantoni apud Sanctum Marcum, in stuba domus habitationis
infrascripti domini Gasparis Bizer. Praesentibus excellente legum doctore
domino Odorico Paurenfaint, domino Petro filio quondam domini Blasii
Simonati, domino Gabriele filio domini Simonis Barbi de Coredo, et
magistro Candido filio quondam magistri Georgii Faitelli spatario Tridenti,
plebis Murii, de Besaino (sic) testibus. Ibique cum sit, quod diebus nuper
exactis contractum fuerit legitimum matrimonium iuxta ritum, et
dispositionem Sacri Concilii Tridentini per, et inter honestam iuvenem
dominam Franciscam filiam honorabilis viri domini Gratiadei quondam
Leonardi a Monte civis, et mercatoris Tridenti ex una, et discretum
dominum Gasparem filium honorabilis viri domini Andreae Bizer de
Perzeno aromatharium Tridenti partibus ex altera: et quoniam dos est
matrimonii assecla, idcirco volens dictus dominus Gratiadeus iuxta
conventionem satisfacere promissis, et dotem dictae sponsae eius filiae
constituere, et solvere rhenenses 1000, videlicet rhenensium 700 in denariis,
et 300 in affictibus: ibidem exbursavit, et solvit effectualiter dicto domino
Gaspari eius genero, sive et dicto domino Andreae ipsius patri, rhenenses
centum pro completa solutione praedictae summae rhenensium 700 in
promptis pecuniis, in ratione carantanorum 60 pro quolibet rhenense.
Reliquos etenim 600 idem dominus Andreas confessus fuit habuisse, et
recepisse die 24 februarii proxime elapsi, pariter in promptis pecuniis, et in
ratione praemissa. Item usque ad completam summam praedictorum
rhenensium 1000, cessit unum affcitum franchitabilem: nec non pro
augmento dotis dedit eidem domino Gaspari, seu praedicto domino
Andreae, rhenenses quinquaginta in tot bonis mobilibus per aestimatores
civitatis deputatos aestimatis. Ulterius volens dictus dominus Andreas Bizer
153

sequi stilum, et consuetudinem huius regionis, titulo donationis propter
nuptias dedit, et donavit de bonis suis eidem dominae Franciscae eius nurui
rhenenses centum, et quinquaginta bonae monetae maranensis, in ratione
praemissa. Pro quibus rhenensibus 7000 dotis, et 150 contradotis idem
dominus Andreas eam dominam Franciscam eius nurum cautam, et securam
fecit, atque investivit super tot de bonis suis praesentibus, et futuris in eius
diminae Franciscae, et heredum arbitrio, et electione. Pro quibus quidem
rhenensibus 1050 habitis dicta domina Francisca, cum praesentia, et
consensu dicti domini Gasparis eius mariti fecit pacem, finem, et
absolutionem dicto domino Gratiadeo eius patri de omni, et toto eo, quod
petere, et consequi posset in bonis et haereditate, tam paternis, quam
maternis. Octavianus Marchetus notarius Tridenti scripsit. Andreas
Triangius publicus apostolica, et imperiali authritate notarius descripsit.
Legendum autem anno 1591 suadent indictio, et litera dominicalis, et illud
iam annis novem, vel circa relatum supra num. 7.
40. Anno 1612, die 8 octobris dominus Gaspar Bizer fecit suum
testamentum, in quo disposuit ut infra. Primo sepeliri iussit corpus suum in
ecclesia Sancti Petri, ubi sepultus fuit eius pater: et celebrari iussit
septimum, trigesimum, et anniversarium, cum Missis Gregorianis, et una
Missa ad altare Sanctae Maxentiae. Secundo, in suffragium animae suae
reliquit ecclesiae Sancti Vigilii rhenenses quinque semel tantum. Item alios
rhenenses centum distribuendos arbitrio dominae Franciscae uxoris ad Loca
Pia. Item reliquit, iussit, et mandavit in perpetuum celebrari debere unam
Missam quotidianam perpetuam in ecclesia, in qua voluerit dicta domina
Francisca illius uxor. Ad quem effectum assignari mandavit tot bona
stabilia, vel affictus ad honestam, et congruentem satisfactionem pro
sacerdote talem Missam celebraturo: et hoc statim secuta morte testatoris: et
sacerdos nominetur, et praesentetur per dictam dominam Franciscam
uxorem, et subinde finito illius usufructu, semper, in perpetuum nominetur,
et praesentetur perMinistros Fraternitatum Domus Dei, et Sanctae Mariae
Misericordiae Orfanorum Tridenti, haeredum ut infra 21 . Item omni meliori
modo disposuit, et reliquit, quod domina Francisca a Monte illius uxor
dilecta possit, et valeat extrahere dotem suam, et contradotem ex bonis
stabilibus ipsius domini Testatoris. Item iure Legati, sive Praelegati reliquit
praedictae dominae Franciscae illius usxori omnia bona mobilia, blada,
vina, pecunias, res mercimoniales, et nomina debitorum, et alia generis
cuiscumque, quae habuerit testator tempore illius mortis, nullis exceptis, de
21
In margine: Adì luni li 19 ottobre 1626 si principiò a dire la prima Messa Bizera in Santa
Maria Mazor.
154

quibus ad sui libitum disponere valeat, etiamsi transiret ad secunda vota,
cum onere illi iniuncto solvendi omne aes alienum quod haberet cum
quibusvis personis ex causa negotii, vel aliter quomodocumque, (exceptis
livellis bonis stabilibus annexis) ac solvendi funeralia, et Legata rhenensium
105, de quibus supra.
Item reliquit praedictam dominam Franciscam dominam, et
usufructuariam pleno iure omnium bonorum stabilium, et affictuum
praedicti testatoris toto tempore viate suae vidualis, et castae. Et cum
Francisca illius soror consanguinea sit suffcienter dotata a patre, ac succedat
in fideicommisso a patre de bonis suis instituto, quatenus dictus testator sine
filiis decedat, dempta legitima, et tribellianica, de qua testari potest, ideo nil
aliud eidem reliquit.
In univerasali autem dominio, et proprietate bonorum stabilium, et
affictuum praedicti testatoris, dictus dominus testator haeredes instituit, et
nominavit Fraternitatem Domus Dei Batutorum Laicorum Tridenti pro
dimidia: et pro alia dimidia Fraternitatem Sanctae Mariae Misericordiae
Orfanorum Tridenti, ad commodum, et utilitatem, et subventionem, et
sustentationem pauperum, et orfanorum. Barnabas Mantius notarius
publicus Tridenti scripsit.
41. Anno 1612, die 15 octobris, magnificus dominus Gaspar filius
quondam magnifici domini Andreae Bizeri de Perzino, mercator Tridenti,
sansu Dei gratia, mente, sensu, loquela, et intellectu, licet corpore infirmus,
addendo praesentibus codicillis dispositioni per ipsum factae his diebus
superioribus, fecit, et ordinavit, ut infra. Primo disposuit quod illi rhenenses
centum per illum relicti in suo testamento distribuendi ad Loca Pia arbitrio
dominae Franciscae illius uxoris, ipsi adhuc per ipsam dominam uxorem
distribui possint: at non solum ad Loca Pia; sed etiam in personas, prout
dictae dominae uxori visum fuerit. Secundo. Asserens possidere inter alia de
bonis paternis domum, in qua habitat, acquisitam a nobilibus dominis
Bassis, quam domum accepit, et elegit ad computum suae legitimae, et
tribellianicae: et quam domum appretiat, et extimat in rhenensibus 3600, et
pro tali summa iussit, quod per illius uxorem accipiatur et ad
usufructuandum prout in testamento, compensando Franciscam eius uxorem
consanguineam pro fideicommisso in aliis bonis: et finito usufructu ipsius
dominae uxoris dicta domus perveniat pro dicto pretio rhenensium 3600
domino Antonio a Monte fratri illius uxoris etc. Tertio disposuit, quod
domina Francisca illius uxor possit extrahere dotem suam, et contradotem
ex bonis stabilibus, vel affictibus testatoris in sua electione. Barnabas
Mantius notarius, et civis Tridenti scripsit.
155

42. Anno 1612, die 22 octobris, magnificus dominus Gaspar, filius
quondam magnifici domini Andreae Bizeri mercator Tridenti, sanus Dei
gratia, mente, sensu, visu, loquela, et intellectu, licet corpore infirmus,
addendo, mutando, et minuendo dispositis per ipsum in suo testamento, et
codicillis per me rogatis, disposuit, et ordinavit ut infra, firmis manentibus
in reliquis contentis in ipsis. Primo circa domum, in qua habitat, emptam a
nobilibus dominis Bassis, cum illam appretiaverit rhenensibus 3600, illam
tantummodo appretiat rhenensibus 3000, accipiendam per uxorem, ut in
primo codicillo, ita ut dominus Antonius a Monte illius sororius habere
possit illius medietatem spectantem libere ad dictum codicillantem pro sua
legitima, et tribellianica pro rhenensibus 1500, finito ususfructu eius uxoris,
solvendis in tribus terminis, et tribus annis proxime sequentibus post finitum
usufructum uxoris: solvendo interim in compensationem haeredibus
nominatis in testamento pro tempore retardationis in ratione rhenensium
quinque pro centum singulo anno. Et ita voluit pro multis servitiis ab eodem
habitis praesertim in hac infirmitate etc. Item iussit, quod dominus
Augustinus de Crucifissis possit se liberare ab affictu capitalis rhenensium
600 quem solvit dicto codicillanti in tribus vicibus. Item iussit, quod finito
usufructu uxoris, dominus Leonardus a Monte eius sororius possit acquierre
ab haeredibus nominatis in testamento petiam terrae arativam, prativam, et
vineatam, positam a Santo Giorgio, acquisitam a nobili domino Tabarello
pro scutatis mille de tronis septem pro scutato: et dictos haeredes aggravavit
ad illam relaxandam pretio scutorum mille: et etiam respectu domini
Antonii modo quo supra. Item iure Legati reliquit Augustino de Sandris de
Pinedo petiam terrae arativam, quam ipsemet laborat, valoris rhenensium
32, et Dominico fratri dicti Augustini reliquit debitum, quod habebat
adversus codicillantem de rhenensibus 18 vel circa:et Leonardo eorum fratri
reliquit rhenenses decem. Item iure Legati reliquit dominae Archangelae
uxori domini Dionisii Mantii, sorori illius uxoris, scutatos centum de tronis
septem pro scutato, solvendos tamen per haeredes finito ususfructu
praedictae dominae Franciscae illius uxoris, quod legatum fecit in
recompensationem obsequii ab eadem habiti in praesenti infirmitate. Item
iure Legati reliquit filiabus Silvestri Papae de Perzino, vel illis praedefunctis
illarum filiis, et haeredibus, domum positam in Contrata Alemana, cum
onere livelli super eadem constituti, quam habuit ex haeredibus quondam
dominae Margaritae Sparapanae: salvo tamen illius ususfruictu praedictae
dominae Franciscae uxoris suae toto tempore viate suae vidualis, et castae.
Barnabas Mantius notarius Tridenti scripsit.
43. Anno 1613, indictione undecima, die mercurii nona mensis ianuarii,
Tridenti in domo quondam magnifici domini Gasparis Bizeri. Praesentibus
156

magnifico domino Dionisio Mantio cive, et mercatore Tridenti, domino
Petro Comina, et magistro Matthaeo Beltramo cerdone habitatore Tridenti
testibus. Magnifica domina Francisca filia quondam magnifici domini
Gratiadei a Monte olim civis Tridenti, ac uxor relicta quondam magnifici
domini Gasparis Bizeri de Perzino, olim mercatoris Tridenti, et
usufructuaria pleno iure ab eodem relicta in illius bonis stabilibus, et
affictibus toto tempore vitae suae vidualis, et castae, ultra Praelegata libera
eidem facta de mobilibus, et aliis rebus, prout in testamento etc., intendens
conficere inventarium etc. ad praesentiam nobilis domini Ioannis Antonii
Hieremiae Ministri venerandae Domus Dei Batutorum Laicorum Tridenti, et
magnifici domini Gasparis Gorni Vicarii Fraternitatis novae Sanctae Mariae
Misericordiae Orphanorum Tridenti, nec non nobilis, et excellentis domini
Iob de Iob Ministri, quae Fraternitates fuerunt institutae haeredes a praedicto
quondam domino Gaspare, praemisso venerabili signo Sanctae Crucis illius
manu facto, dixit, et asseruit, in illius haereditate invenisse bona stabilia, et
affictus infrascriptos. Primo, una casa nella città di Trento, acquistata dalli
nobili signori Bassi, posta al Cantone, con due botteghe, confinante a
mezzodì, e sera colla via comune. Item una casa in capo alli Portici
Todeschi in Trento, qual ebbe dell’eredità della quondam magnifica
Margarita Usbalda. Item etc. Barnabas Mantius notarius publicus Tridenti
scripsit. Ioannes Baptista Benassutus notarius publicus imperiali auctoritate,
civis, et collegiatus Tridenti, ut archivista archivii veteris Tridenti, et
relevator rogituum quondam egregii domini Barnabae Mantii descripsit.
44. Anno 1618, indictione prima, die septima mensis aprilis, in burgo
Perzini, super sala domus illustris, et clarissimi domini Felicis de Albertis
Praetoris Roboreti. Praesentibus ipso clarissimo Praetore, ser Iacobo de
Regis de Campis Ripae eius servitore, spectabili domino Nicolao de
Sartoribus Regulano Perzini, et domino Georgio quondam egregii domini
Simonis Rubini de Perzino praedicto testibus, facta fuit conventio, et
concordium inter venerabiles Domos Dei, et Orphanorum Tridenti ex una, et
spectabilem Communitatem Perzini ex altera: idest inter dictas Domos uti
haeredes quondam domini Gasparis Bizeri, mediantibus nobili domino
Rugerio Guidotino Ministro Domus Dei, et excellenti domino doctore Iob
de Iob Ministro Domus Orphanorum, ac ambarum sindico, et domino
Leonardo a Monte interveniente pro domina Francisca uxore relicta
quondam domini Gasparis praedicti pro eius interesse tantum: et inter
praefatam Communitatem, mediantibus nobili, et excellenti dominio doctore
Ioanne Baptista Hippolito alias sindico dictae Communitatis, nobili domino
Ioanne Iacobo Cribello, et domino Ioanne de Molinariis consiliariis dictae
Communitatis, ab eaque deputatis. Andreas filius quondam spectabilis, et
157

egregii domini Horatii Leporini Pergini publicus imperiali auctoritate
notarius scripsit.
45. Anno 1628, li 20 aprile la veneranda Casa di Dio, e la Fraternità
Nova, nell’anniversario del quondam magnifico sig. Gasparo Bizer hanno
speso troni 118, car. 3, cioè troni 71, car. 3 per libbre 27, oncie cinque di
cera, a gazzette 26 la libbra: e troni 47 per le Messe, la musica, le campane,
e le tele.
46. Carte degli anni 1629, e segg. per gli affitti Bizeri di Pergine.
47. Iura Domus Dei, et Orphanorum Tridenti apud perginenses pro
haereditate Bizera.
48. Cartae in causa Bizera, et Communitatis Perzini simul colligatae.
49. Carte degli anni 1630, e 1642 risguardanti l’eredità Celsa, cioè
lasciata dal quondam magnifico signor Francesco Celsi alla venerabile Casa
di Dio, ed alla venerabile Confraternita degli Orfani della Fradaia di Trento.
50. Mota dello speso, e ricevuto dal magnifico Gasper Bizer in Pergine
dall’anno 1612 sino al 1618.
51. Anno 1611, adì 12 settembre, in Trento il magnifico sig. Gaspar
Bizer alla sua madre maritata nel Stefano Dema nodaro, ha dato in dote
ragnesi 174, e car. 26 in tanti mobili, stimati dai maestri sarti Battista
Scarpion, e Villi Pessata, stimadori deputati dalla magnifica Comunità di
Trento.
52. Anno 1611, adì primo settembre, patti premessi alle nozze della
magnifici madonna Caterina già moglie del quondam magnifico Andrea
Bizer, col nobile signore Stefano Dema, sottoscritti da Gian Gaspero
Migazzi, Leonardo de’ Leonardi dal Monte, Gasper Bizer, e Stefano Dema:
e trascritti da Agostino de’ Crucifissi.
53. Anno 1605, die 23 aprilis, protestatio magnifici domini Marci
Scipionis Siccii civis Tridenti, per viatorem unum intimata dominae
Maxentiae uxori eius.
158

54. Anno 1620, adì 8 giugno, spese fatte nel funerale della nobile
signora Massenza Burata, sommate troni 215, soldi 17, trà quali si contano
troni quattro per quello, che fece il sermone.
55. Nota delli mobili lasciati dalla quondam signora Massenza Burata.
56. Alcune carte appartenenti alla Casa Burata.
57. Quattro viglietti di due uomini, che per il signor Gasper Bizer hanno
fatto la guardia alla Porta di Santa Croce li 28 agosto 1610, li 26 febbraio,
29 maggio, e 19 novembre 1611, ogni volta collo stipendio di una lira.
58. 59. 60. 61. Carte varie di Casa Bizera.
Lettera M
1. Anno 1629, indictione duodecima, die mercurii duodecima mensis
septembris, in Contrata Cantoni civitatis Tridenti, in uno cubiculo domus, et
habitationis infrascripti magnifici domini Francisci testatoris. Praesentibus
nobili domino Rugierio Guidotino cive Tridenti, domino Matthia Beltramo
apothecario Tridenti, Bartholomaeo Zenbran Burgi sancti Martini, domino
Claudio Macario calceatore, Petro Dana merzario, domino Thomasio
Thomasino apothecario, et magnifico domino Antonio Linarolo hospite, et
cive Tridenti, omnibus testibus etc. Ibique in lecto iacens magnificus
dominus Franciscus Celsus aromatarius, et civis Tridenti, sanus Dei gratia
mente etc. licet corpore infirmus, fecit suum testamentum nuncupativum, in
quo iussit corpus suum poni in eius tumulo existenti in Sancto Marco
Tridenti, et celebrari obitum, septimum, trigesimum, et anniversarium iuxta
solitum. Celebrari iussit Missas Gregorianas semel in ecclesia Sancti
Bernardini, et dari RR. Patribus condecentem eleemosynam. Dari mandavit
fabricae ecclesiae sancti Vigilii patroni nostri Tridenti rhenenses
quinquaginta pro una vice, mandando per eiusdem massarios celebrari
facere Missas tres singulo anno in perpetuum ad altare Sanctae Maxentiae
pro salute animae domini testatoris. Iure Legati dari mandavit fabricis
ecclesiarum Sanctae Mariae Maioris, et Sancti Petri Tridenti rhenenses
decem pro singula pro una vice. Iure Legati reliquit RR. PP. Societatis Iesu
rhenenses quingentos pro una vice. Ecclesiae Sancti Marci Tridenti ad
effectum celebrandi unam Missam quotidianam ad eius altare in capella
Sanctae Luciae in perpetuum, computata Missa relicta a quondam domina
eius prima uxore, rhenenses mille, et tercentum. Confraternitati Sanctae
Mariae Zapatorum Tridenti rhenenses biscentum pro una vice, obligando
159

illius massarios ad celebrare faciendum Missas sex singulo anno. Domino
Francisco filio domini Leonardi Petronii eius consobrini talleros mille pro
una vice. Domino Iacobo Marendela 22 eius consobrino talleros tercentum
pro una vice. Item iure Legati remsit, et condonavit ad beneplacitum
infrascriptae dominae usufructuariae compensandos in credito, quod habet
adversus Salvatorem 23 eius mansatorem Martignani rhenenses biscentum, et
quinquaginta, dummodo continuet in locatione, et gubernio mansus
praedicti. Reliquit Annae Mariae filiae domini Andreae de Andreis
rhenenses centum, dandos tempore sui nuptus. Restitui mandavit Annae
filiae Capelleti officialis eius cistam, quam in salvum habet. Condonavit
magistro Alberto de Brunis solicitatori omne id, quod ei debet, prout in
libris condonavit RR. Monialibus Sanctae Clarae omne id, quod ipsae
debent, prout in libris suis, ut orent pro anima domini testatoris. Item dixit
multa, et diversa obsequia, et beneficia habuisse a nobili et excell.mo
domino Horatio Consolato eius consobrino, ipsumque diversa pro ipso
domino testatore praestitisse patrocinia, nolensque incurrere in illud
abominabile ingratitudinis vitium, mandavit compensari dicta patrocinia in
credito, et partitis librorum apothecae rerum per ipsum nobilem, et
excell.mum dominum Horatium habitarum, ita ut sint aequales, et neuter
ipsorum aliquid praetendere valeat, nec debeat. Item reliquit etc. Item
reliquit Margarethae eius servae rhenenses quinquaginta dandos tempore
nuptus. Reliquit dominae Luciae uxori domini Andreae de Andreis omnes
affictus decurrendos a die mortis testatoris usque ad mortem ipsius dominae
Luciae capitalis rhenensium tercentum, quem ipsi domino testatori solvere
tenetur, salvis tamen decursis usque al proximum Sanctum Michaelem. Item
ordinavit, quod si comparerent alii ipsius testatoris attinentes, et aliquid
praetenderent, illis dari mandavit, et iussit unum rhenensem pro singulo pro
una vice tantum. Reliquit magnificae dominae Lugretiae eius dilectae uxori
omnia eius domini testatoris bona mobilia, quae reperiuntur, et habet ipse
dominus testator in domo, de quibus valeat disponere ad eius beneplacitum
etiam transeundo ad alia vota: salva tamen aromataria, et rebus aromatariae,
quas vendi mandavit, et illius capitale investiri, tam ad beneficium ipsius
dominae usufrutuariae, quam haeredum: quemadmodum etiam mandavit
interesse dotale decursum reduci ad capitale. Insuper eandem magnificam
dominam Lugretiam uxorem suam constituit, et reliquit, et esse voluit,
donnam, dominam, et usufrutuariam omnium, et quorumcumque bonorum
ipsius domini Francisci testatoris toto tempore eius vitae vidualis, caste, et
honeste vivendo: mandando tamen per eam fieri inventarium stabilium,
22 In margine: Alias Morandello.
23 In margine: Alias Chemetum: cfr. Littera M num. 3.
160

affictuum, et creditorum, quae tempore mortis reperientur, ad hoc ut illa
possint restitui haeredibus infrascriptis. In omnibus autem aliis bonis ipsius
magnifici domini Francisci testatoris, generis cuiuscumque, ubique locorum
existentibus, haeredes universales instituit, ore proprio nominavit, et esse
voluit venerabilem Domum Dei Battutorum Laicorum Tridenti, et
venerabilem Confraternitatem Sanctae Mariae Misericordiae Orphanorum
Tridenti aequaliter, et aequis portionibus, cum eneribus suprascriptis, ac
cum onere celebrare faciendi per ambas ipsarum Missas duodecim singulo
anno in perpetuum pro salute animae ipsius domini testatoris, et suorum
defunctorum. Commissarios, et executores huius sui testamenti reliquit
nobilem, et excell.mum dominum Horatium Consolatum, et magnificum
dominum Antonium Linarolum, in quos confidit, et quibus pro recognitione
reliquit rhenenses decem pro singulo. Carolus filius quondam Petri
Travaioni olim civis Tridenti, imperiali authoritate notarius Tridenti
collegiatus scripsit. Paulus Benolus notarius collegiatus, ac civis Tridenti
descripsit.
2. Anno 1629. Testamentum magnifici domini Francisci Celsi
aromatarii, et civis Tridenti, scriptum a notario Carolo Travaiono, et
descriptum ab eius filio Vigilio Travaiono itidem notario.
3. Anno 1629, indictione duodecima, die iovis decimatertia septembris,
in Contrata Cantoni civitatis Tridenti, in uno cubiculo superiori domus, et
habitationis infrascripti magnifici domini Francisci codicillantis.
Praesentibus domino Matthaeo Beltramo, domino Vigilio Peroto, his duobus
apotehcariis Tridenti, domino Dominico Riccio cive Tridenti, Salvatore
Chemeto de Martignano, et ser Petro Dana merzario, omnibus testibus ore
proprio infrascripti domini codicillantis, et a me notario subscripto
specialiter rogatis. Ibique magnificus dominus Franciscus Celsus
aromatarius Tridenti, et civis, iacens in lecto sanus Dei gratia mente etc.,
licet corpore languens, testamento suo hesterna die condito per praesentes
codicillos addidit ut infra, videlicet magnificae dominae Lucretiae eius uxori
reliquit eius domini codicillantis domum, sitam in Contrata Sancti Marci
prope palatium magnifici domini Antonii a Monte, una cum horto, de quibus
disponere valeat et possit, etiam si transiverit ad alia vota. Remisit, ac
condonavit Antonio Cozzae rhenenses decem de credito, quod habet erga
ipsum. Dari mandavit Confraternitati Sanctissimi Rosarii rhenenses
quinquaginta, solvendos statim post mortem magnifici domini codicillantis.
Dari mandavit fabricae Sanctae Mariae dalle Laste rhenenses
quinquaginta,mandando per illius massarios celebrari facere Missas tres
singulo anno in perpetuum pro anima domini codicillantis, quos persolvi
161

mandavit post eius mortem statim. Remisit, et condonavit magnifico domino
Dominico de Martinis aromatario omne id, quod ei debet, ut in libris
apparet, salvis pecuniis pro eo magnifico domino Masoto solutis. Remisit, et
condonavit magnifico domino Antonio Linarolo omne id, quod ei debet,
prout in suis libris. Reliquit filiae domini Iacobi Marendeli 24 eius consobrini
talleros centum, dandos finito usufructu magnificae dominae Lucretiae eius
uxoris. Reliquit domino Ioanni 25 hospiti, Cavalesii Flemarum rhenenses
tercentum, solvendos post mortem magnificae eius uxoris, vel finito
usufructu, ut supra. Remisit, et condonavit Melchiori a Fratis eius mansotori
rhenenses centum de eo, quod ei debet. Reliquit, et legavit dominae Ioannae
viduae Coracinae rhenenses viginti quinque, solvendos ad beneplacitum
magnificae dominae Lucretiae uxoris. Carolus Travaionus notarius Tridenti
scripsit. Vigilius Travaionus eius filius notarius descripsit.
4. Anno 1624, indictione septima, die 16 mensis ianuarii, Tridenti in
stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus Blasio de Delaitis de
Lacuna Cavedeni, et Benedicto quondam Petri a Turri de Mezzana plebis
Ossanae diocesis tridentinae testibus. Iacobus filius quondam Francisci
Frizerae de Vezzano districtus Tridenti vendidit Iacobo filio quondam
Ioannis Mariae Chemeli de eodem loco unum affictum stariorunm octo, et
unum tertium frumenti. Quem posuit, et constituit super una petia terrae
aratoriae, quantitatis unius starii cum dimidio seminis: et prativae quantitatis
unius starii cum dimidio in circa seminis, cum vineis intus, in pertinentiis
Vezzani, in loco al Fossà, apud rugiam a mane. Et hoc fecit pro capitali
renensium nonaginta, quos dictus emptor numeravit dicto venditori in tot
talleris Leopoldis, et Ferdinandis tronorum septem cum dimidio pro singulo.
Cum pacto franchitandi quandocumqeu pro eodem pretio. Matthaeus
Bennassutus notarius, civis, collegiatus Tridenti scripsit.
5. Anno 1635, indictione tertia, die veneris 20 mensis aprilis, Tridenti,
in Contrata Platheolae, in studio mei notarii infrascripti. Praesentibus ibidem
magistro Ioanne de Donatis sartore Tridenti, et domino Christophoro Bet de
Meano habitatore Tridenti testibus. Cum esset debitor ser Iacobus quondam
Ioannis Mariae Chemelli de burgo Vezzani haeredum quondam magnifici
domini Francisci Celsi olim civis, et aromatarii Tridenti, de renensibus
triginta septem pro tot per eum exactis a domino Laurentio Faitello de
Cavedeno debitore suprascripti quondam domini Francisci Celsi. Et cum
intenderent domini gubernatores venerabilis Domus Dei Batutorum
24 In margine: alias Morandelli.
25 In margine: alias Ioannes Lazarus.
162

Laicorum, et orphanorum Sanctae Mariae Misericordiae Tridenti, haeredum
ex testamento praefati quondam domini Francisci Celsi sibi satisfieri, et non
habens dictus ser Iacobus Chemellus modum solvendi suprascriptam
summam debitam, in solutum tardidit, et partim vendidit nobili domino
Bernardino Mancio civi Tridenti, uti Ministro praefatae Venerabilis Domus
Dei, ac nobili domino Leonardo a Monte civi quoque Tridenti, uti Ministro
Fraternitatis Novae Orphanorum Sanctae Mariae Misericordiae, unum
affictum capitalis renensium quinquaginta, qui sibi solvitur per Iacobum
quondam Francisci Frizeriae de dicto Vezzano, ut de constitutione illius
constabat ibidem instrumento publico, rogato per quondam egregium
dominum Matthaeum Bennassutum notariun Tridenti sub die 16 ianuarii
1624, ibidem viso, et lecto, ad quod etc. Et hoc nominatim pretio renensium
quinquaginta, quorum triginta septem remissi fuerunt in solutionem debiti
suprascripti; et reliquum, quod est renensium tresdecim praefatus ser
Iacobus venditor confessus fuit habuisse, et recepisse a praefatis dominis
Ministris in tot creditis ei consigantis exigendis a diversis personis burgi
Vezzani praemissae haereditatis Celsae. Antonius Bernardellus filius
quondam domini Caroli civis olim Tridenti, publicus imperiali auctoritate
notarius, collegiatusque Tridenti scripsit.
6. Copie autentiche degl’instrumenti degli anni 1624 e 1635 riferiti
sopra num. 4 e 5.
7. Anno 1664, indictioen secunda, die veneris quarto mensis aprilis,
Tridenti magnifico Carolo Carpellae de Vezzano data fuit absolutio
rhenensium 107 a nobilibus dominis Iacobo Antonio Bortolatio, Vigilio
Perotto, et Bartholomaeo Galvagno massario Orphanarum Tridenti, et
demum fratribus Frigeriis Vezzani. Marsilius Mersius notarius collegiatus
Tridenti scripsit.
8. Anno 1663, die 25 septembris Tridenti, parte, et mandato perillustris,
et clarissimi Praetoris, instante magnifico Carolo Carpella Vezzani, furono
citati ad comparendum in studio praetorio il nobile signor Vigilio Peroti, il
molto magnifico signor Bortolamio Galvagno come agente della veneranda
Confraternita delle orfane di Trento. Antonio, ed Alessandro fratelli figli
quondam Francesco Frizera di Vezzano, per causa della pezza di terra,
situata nelle pertinenze di Vezzano al Fossà, e comperata dal detto Carpella.
Franciscus Clusolus notarius scripsit.
9. Anno 1645, die 25 ianuarii mandato perillustris, et clarissimi domini
Praetoris Tridenti, ad instantiam domini Matthaei Riccii uti massarii
163

venerabilis Confraternitatis Misericordiae Orphanorum Tridenti,
praeceptum magnificis dominis Iosepho Bertholatio, et Vigilio Peroto, uti
possessoribus arativae, et prativae sitae in pertinentiis Vezzani, loco al
Fossà, ut termino tridui solvisse habeant affictus debitos. Sebastianus
Sicilianus notarius scripsit.
10. Anno 1645, die 15 maii, mandato perillustris, et clarissimi domini
Praetoris Tridenti, ad instantiam domini Matthaei Riccii massarii venerabilis
Confraternitatis Misericordiae Orphanarum Tridenti, praeceptum Ioanni
Gratiolo, dicto Zeno, et Michaeli Benino ambobus de Vezano, uti
possessoribus unius arativae, ac prativae, sitae in pertinentiis Vezani, loco al
Fossà, ut termino tridui solvisse habeant affictus etc. Sebastianus Sicilianus
notarius scripsit.
11. Anno 1628, adì 16 luglio Giangiacomo, e Giorgio figli quondam
Giacomo Frizera da Vezano, hanno constituito un affitto di stari 41 di
frumento per il capitale di ragnesi 250 con misser Michel quondam Antonio
Covelato osto in Trento, sopra due pezze di terra, situate nelle pertinenze di
Vezano, e padergnone.
12. Anno 1642, et 1643, mandato illustris, et excell.mi domini iudicis
sumamrii Tridenti, ad instantiam domini Mattahei Riccii massarii
venerabilis Confraternitatis Misericordiae Orphanarum Tridenti, praeceptum
Iacobo filio quondam Francisci Frizeriae de Vezano, ut termino tridui
solvisse habeat affictum haereditatis Celsae capitalis rhenensium 50.
Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
13. Anno 1600, indictione decimatertia, die martis (sic) quinto mensis
aprilis, Tridenti, in Contrata Cantoni, in apotheca aromatariae domus, et
habitationis infrascripti domini Francisci emptoris. Praesentibus ser
Valentino quondam Betini de burgo Sancti Martini, et Iacobo quondam
Stephani de villa Maderni, et Antonio quondam Gotardi de Rubeis de villa
Sardaneae testibus. Dominus Baptista quondam domini Iordani de Iordanis
civis Tridenti vendidit domino Francisco quondam domini Comini de
Brixianis de Salodio habitatori et aromatario Tridenti, unum affictum
stariorum duorum frumenti ad communem mensuram Tridenti, una cum sua
proprietate, et directo dominio, qui solvitur omni anno per Antonium
quondam ser Ioannis Moratelli de villa Viguli Vattarii districtus Tridenti,
salvo pacto de se franchitando quandocumque pro rhenensibus decem. Et
hoc pro pertio et sorte rhenensium decem, in ratione librarum quinque pro
singulo rhenense, quos antedictus dominus venditor ibidem recepit in
164

monetis argenteis a dicto domino emptore. Ioannes filius quondam egregii
domini Antonii Dro de Malphaero civisque Tridenti, notarius publicus
collegiatusque scripsit.
14. Anno 1604, indictione secunda, die sabbati decimatertia mensis
novembris, in Contrata Sanctae Mariae Magdalenae civitatis Tridenti, in
stuba domus mei notarii infrascripti. Praesentibus domino Iosepho quondam
Leonardi a Monte Vacae, Antonio quondam ser Francisci de Valle de
Basilica, et Francisco Carleto quondam Ioannis de Aliprandis de
Supramonte, testibus. Iacobus filius quondam Francisci Pederzoli de villa
Cadeni districtus Tridenti, vendidit Antonio, et Melchiori fratribus filiis
quondam Iacobi de Coradinis de Vigulo Basilicae, unum affictum stariorum
sexdecim frumenti, et duorum tertiorum, ad mensuram Tridenti, ad taxam,
quem posuit super una eius petia terrae aratoria, vineata, et prativa,
quantitatis respectu vineatae stariorum quatuor seminis in circa, et respectu
prativae plaustrorum duorum foeni in circa pro singula secatione, in uno
tenere, iacente in pertinentiis Cadeni, in loco dicto sotto Scharler, apud
haeredes quondam Francisci Pederzoli iunioris, et partim Petrum
Pederzolum, a meridie rugiam, Nicolaum de Poulis, et Valentinum
Solagnum. Et hoc nominatim pro pretio rainensium centum, quos dicti
emptores exbursaverunt dicto venditori in tot auro, et monetis argenteis.
Cum pacto perpetuo, quod dictus venditor quandocumque possit se
franchitare. Ser Bernardinus quondam ser Francisci Negreli de Cadeno se
pro ipso venditore in fideiussorem principaliter, et in solidum constituit.
Ioannes Patritius filius quondam nobilis, et egregii domini Ioannis Francisci
Trent Turcati olim notarii, civisque Tridenti, publicus imperiali auctoritate
notarius Tridenti, descripsit ex originali quondam domini genitoris sui.
15. Anno 1624, indictione 7, die iovis vigesima quinta mensis ianuarii,
Tridenti in Contrata Sancti Petri, in stuba domus infrascripti domini
emptoris. Praesentibus dominis Mauritio, et Bartholomaeo fratribus
quondam Hanzelini Perneti habitatoribus Tridenti testibus. Antonius
quondam alterius Antonii Floriani de Spredo plebis Pahi districtus Tridenti,
habitator in villa Ultracastelli eiusdem plebis, vendidit magnifico domino
Francisco quondam domini Andreae Celsi civi Tridenti unum affictum
franchitabilem stariorum triginta trium, et unius tertii alterius starii frumenti,
quem posuit super una sua petia terrae aratoria, et vineata stariorum quatuor
seminis, posita in pertinentiis Ultracastelli praedicti, in loco dicto a Crez,
apud viam communem, haeredes quondam Salvatoris de Doriis,
Christophorum fratrem dicti venditoris, et dictum venditorem. Et hoc pretio
renensium biscentorum in ratione librarum quiqnue denariorum bonae
165

monetae maranensis pro singulo renense, quos antescriptus dominus
Franciscus emptor dedit dicto Antonio venditori in talleris imperialibus
bonis, et expendibilibus. Andreas autem quondam Alberti dicti Bertoni
Andreausi de Spredo praedicto se constituit fideiussorem, obligando omnia
bona sua, et in spetie petiam unam terrae arativam, et vineatam stariorum
trium seminis in circa, iacentem in pertinentiis Spredi praedicti, in loco dicto
in Val, apud nobilem dominum Simonem Sardaneam civem Tridenti, et
Georgium Iachemonum. Franciscus Alexander spectabilis notarii domini
Iosephi Zelli filius, publicus imperiali auctoritate notarius collegiatus, et
civis tridentinus scripsit.
16. Anno 1625, indictione octava, die dominico vigesimo mensis
aprilis, Tridenti in Contrata Sancti Petri, in stuba domus infrascripti domini
emptoris. Praesentibus dominis Thoma Thomasino, et Vigilio Peroto
apothecariis habitatoribus Tridenti testibus. Ser Andreas quondam ser
Antonii, et Ioannes quondam Leonardi fratris dicti Andreae, de mansu
Clognae supra villam Tavernarii Montagnae, principaliter, et in solidum se,
et bona sua omnia obligando, ac in communione bonorum manentes,
vendiderunt magnifico domino Francisco quondam domini Andreae Celsi
aromatario, et civi Tridenti, unum affictum franchitabilem stariorum triginta
trium, et unius tertii frumenti ad communem mensuram, et iuxta Tridenti
taxam, quem posuerunt super infrascriptis petiis terrarum. Et primo super
una eorum petia terrae arativa, et vineata stariorum trium cum dimidio
seminis in circa, posita in pertinentiis Tavernarii praedicti, in loco dicto via
alla Caseta, sive alla Spessa, apud haeredes quondam Ioannis Negriolli de
Clogna, et haeredes quondam Leonardi de Thomasiis de villa Villae
Montagnae iurisdictionis illustris, et venerabilis Capituli Tridenti: et
quatenus dicta petia terrae non esset sufficines ad solutionem dicti affictus,
detracta etiam parte colonica, subrogarunt tantam de petia terrae pariter
arativa, et vineata subtus praedictam, nempe starii unius seminis pro parte
maioris quantitatis, in loco dicto al Dosso. Et hoc pretio rhenensium
biscentum in ratione librarum quinque denariorum bonae monetae pro
singulo rhenense, quos dictus dominus emptor exbursavit in talleris
imperialibus bonis, et expendibilibus in ratione tronorum septem cum
dimidio pro singulo. Reservato pacto dictis venditoribus, et illorum
haeredibus de franchitandi quandocumque. Franciscus Alexander Zellus
filius egregii domini Iosephi imperiali aucthoritate (sic) notarius Tridenti, et
civis scripsit.
17. Anno 1626, indictione nona, die mercurii vigesima octava mensis
ianuarii, Tridenti in Contrata Cantoni, in stuba domus infracsripti domini
166

emptoris. Praesentibus domino Alberto Bruno, et Petro quondam
Pantaleonis Danae habitatoribus Tridenti testibus. Melchior quondam
Antonii a Buscho plebis Civezzani districtus Tridenti, habitator in mansu
dicto dalle Fratte dictae plebis, vendidit magnifico domino Francisco
quondam domini Andreae Celsi civi, et aromatario Tridenti, unum affictum
pepetualem, franchitabilem tamen, stariorum triginta trium, et unius tertii
frumenti, quem locavit super una sua petia terrae arativa, et vineata
stariorum sex seminis pro parte maioris quantitatis, posita in pertinentiis
Mansus Pratarum, in loco dicto alla Chiesura garnde, apud dominum
Matthaeum Lunellum de Torculo. Et hoc pretio renensium biscentorum in
ratione librarum quinque denariorum bonae monetae maranensis pro singulo
renense: quos dictus dominus emptor solvit antedicto Melchiori venditori in
talleris imperialibus bonis, et expendibilibus in ratione tronorum septem
cum dimidio pro singulo tallero. Salvo tamen pacto praenominato venditori,
se franchitandi quandocumque. Franciscus Alexander spectabilis notarii
domini Iosephi Zelli filius, imperiali authoritate notarius collegiatus Tridenti
scripsit.
18. Anno 1627, indictione decima, die dominico septima mensis
februarii, in civitate Tridenti, in Contrata Sanctissimae Trinitatis, in stuba
domus infrascriptae dominae venditricis. Praesentibus magnifico domino
Iacobo Parisoto, et Ioanne quondam Iacobi Mozii habitatoribus Tridenti
testibus. Domina Lucia uxor relicta quondam domini Bartholomaei Suppae
alias sartoris, et habitatoris Tridenti, ac uti illius haeres, causa, et occasione
persolvendi spectabili domino Blasio de Mapheis dicto Suppa notario
habitatori Roboreti, residuum renensium tercentorum, et septuaginta, ut in
instrumento transactionis initae inter ipsum dominum Bartholomaeum, et
spectabilem dominum Blasium sub die quinta februarii 1626, indictione
nona per me notarium subscriptum rogato patet, ad quod etc. Et nesciens
dicta domina Lucia quomodo parare infrascriptam denariorum summam,
nisi per constitutionem, sive fundationem unius affictus, ideo vendidit
magnifico domino Francisco Celso civi, et aromatario Tridenti unum
affictum franchitabilem stariorum triginta trium, et unius tertii frumenti ad
communem mensuram, et secundum Tridenti taxam: quem fundavit super
una sua domo muris murata, lignaminibus constructa, tegulis tecta, cum
stuba, quiquina, thalamis, canipa, curtivo, et aliis suis commoditatibus, sive
super illius utili dominio, posita in civitate Tridenti, in Contrata
Sanctissimae Trinitatis, apud reverendum dominum Beneficiatum..... et
dominum Hieronymum Morellum. Et hoc pretio renensium biscentum in
ratione librarum quinque denariorum bonae monetae pro singulo renense.
Quos dictus dominus emptor dedit dictae dominae Luciae venditrici in
167

talleris imperialibus bonis, et auro pariter bono. Salvo tamen pacto perpetuo
eidem dominae Lucia se franchitandi quandocumque. Franciscus Alexander
Zellus filius spectabilis notarii domini Iosephi, publicus imperiali
aucthoritate notarius collegiatus et civis Tridenti scripsit.
19. Anno 1627, indictione decima, die sabbati vigesima sexta (sic)
mensis septembris, in Contrata Cantoni, in stuba domus infrascripti domini
emptoris. Praesentibus domino Alberto Bruno sollicitatore Tridenti, et
Omnibono quondam Francisci Caldonatii de Villa Montaneae ambobus
testibus. Domina Lucia uxor relicta quondam domini Bartholomaei Suppae
olim sartoris Tridenti, vendidit magnifico domino Francisco filio quondam
domini Andreae Celsi aromatario Tridenti unum affictum franchitabilem
stariorum sexdecim cum duobus tertiis alterius starii frumenti, quam
constituit, fundavit, et assecuravit in, et super tanta quantitate cum tertio de
pluri eius domus in electione domini emptoris, positae, et iacentis in
Contrata Sanctissiame Trinitatis Tridenti, a mane apud Beneficium
reverendi domini Antonii Salvetti, a meridie dominum Hyeronimum
Morellum, a sero apud reverendum dominum Raimundum Coracinam, et a
septentrione viam publicam. Et hoc fecit dicta domina Lucia venditrix pro
sorte et capitali rhenensium centum de tronis quatuor cum dimidio pro
singulo rhenense, quos dictus magnificus dominus Franciscus emptor
numeravit dictae dominae Luciae in tot duplicibus hispanicis bonis, et
expendibilibus ad communem cursum, et valorem. Cum pacto, se
quandocumque franchitandi. Carolus Travaionus notarius scripsit.
Ludovicus Travaionus publicus notarius Tridenti collegiatus descripsit. Sed
notandum, quod anno 1627 die 26 septembris, attenta litera dominicali C.
fuit die dominica, non vero sabbati.
20. Anno 1627, indictione decima, die martis vigesima octava mensis
septembris, in capite Plateae Magnae civitatis Tridenti, in studio mei notarii
infrascripti. Praesentibus magistro Alberto Bruno sollicitatore Tridenti, et
magistro Theodoro Genoveso a Fossinis Vallis Solis Tridenti fabro ferrario,
et habitatore, ambobus testibus. Melchior filius quondam Antonii dalle Frate
a Buscho plebis Civezani vendidit magnifico domino Francisco filio
quondam domini Andreae Celsi aromatario, et civi Tridenti, unum affictum
franchitabilem stariorum triginta trium cum tribus tertiis alterius starii
frumenti, quem posuit super una petia terrae arativa, et vineata stariorum
quatuor seminis, sita in pertinentiis Buschi, in loco dicto al Roncho, apud
rivum a mane, et Antonium Zanarum a sero. Item super medietate broili
operarum quatuor, cui confinat ipse, ac Antonius Zanarus. Et hoc fecit
dictus Melchior pro sorte, et capitali rhenensium biscentum de tronis
168

quatuor cum dimidio pro singulo: quos dictus magnificus dominus
Franciscus emptor ibidem solvit in tot talleris, et duplicibus hispanicis ad
communem cursum, et valorem praesentis temporis. Cum pacto, se
quandocumque franchitandi. Carolus Travaionus notarius scripsit.
Matthaeus filius quondam magnifici domini Francisci de Bessolis publicus
imperiali authoritate notarius collegiatus, ac Tridenti civis descripsit.
21. Anno 1628, indictione undecima, die dominica decimasexta mensis
iulii, in capite Plateae Magane civitatis Tridenti, in studio mei notarii
infrascripti. Praesentibus domino Dominico filio quondam ser Ioannis
Salveti habitatore Tridenti, et Iosepho filio quondam Odorici Tonioli a
Splacio Ravinae, ambobus testibus. Ser Ioannes Iacobus, et Georgius fratres,
filii quondam Iacobi Frizeriae de burgo Vezzani, unusquisque ipsorum
principaliter, et in solidum vendiderunt domino Michaeli filio quondam
Antonii Covelati hospitis (sic) Tridenti, unum affictum franchitabilem
stariorum quadraginta unius frumenti ad communem mensuram Tridenti,
quem posuerunt super infrascriptis petiis terrarum: videlicet Ioannes Iacobus
super una petia terrae arativa et vineata stariorum quatuor circiter posita in
pertinentiis Vezzani, in loco dicto in Magnan alli Fillari Longi, trium
fillariorum, apud viam communem, ipsum venditorem, Odoricum
Thomasinum, et haeredes quondam Valentini Frizerii. Georgius vero super
una petia terrae arativa, et vineata, et partim prativa, stariorum quatuor
seminis, in loco dicto a Pende, pertinentiarum Padergnoni, apud Odoricum
Dorighellum, Valentinum Chemelum dictum Galet, atque a sero rugiam.
Quas petias asseruerunt esse liberas a quocumque onere, salva decima. Et
hoc fecerunt pro sorte, et capitali renensium biscentum, et quinquaginta de
tronis quatuor cum dimidio pro singulo. Quos dictus dominus Michael
emptor dedit dictis venditoribus in tot taleris in ratione tronorum septem
cum dimidio pro singulo. Matthaeus Bessola notarius collegiatus, ac
Tridenti civis, descripsit ex originali protocollo quondam spectabilis domini
Caroli Travaioni olim notarii collegiati Tridenti.
12. Anno 1630, indictione decimatertia, die mercurii (sic) vigesima
mensis iunii, in Contrata Sancti Vigilii civitatis Tridenti, in stuba domus
infrascripti multum nobilis domini Ludovici. Praesentibus domino Antonio
Bonhomo cive Tridenti, et Iacobo quondam Balthasaris Andreaus de Paho
servitore infrascripti nobilis domini Ludovici, ambobus testibus rogatis.
Dominus Michael filius quondam Antonii Cossae dictus Covelat, hospes
Tridenti de Covalo vendidit,et cessit multum nobili domino Ludovico de
Melchioribus civi Tridenti, uti administratori, et casserio deputato a
venerabilibus Domo Dei, et Confraternitate Sanctae Mariae Misericordiae
169

Orphanorum Tridenti, ad haereditatem quondam magnifici domini Francisci
Celsi, a quo fuerunt haeredes institutae, unum affictum franchitabilem
stariorum quadraginta unius, et tertiorum duorum frumenti ad communem
mensuram Tridenti, qui solvitur, et solvi debet in solidum per Ioannem
Iacobum quondam alterius Iacobi Frizerae, et Georgium quondam Iacobi
pariter de Frizeris de burgo Vezani, super loco, de quo in instrumento
constitutionis per me infrascriptum notarium anno praeterito 1628 ad quod
etc. Et hoc fecit dictus dominus Michael pro capitali rhenensium biscentum
et quinquaginta de tronis quatuor cum dimidio pro singulo, quos confessus
fuit mutuo bona fide habuisse, et recepisse a dicto quondam magnifico
domino Francisco. Carolus Travaionus notarius scripsit. Ioannes Baptista
Longus publicus utraque auctoritate notarius collegiatus Tridenti descripsit.
Notandum autem, quod anno 1630 dies 20 iunii non fuit dies mercurii, sed
dies Iovis.
23. Anno 1633, indictione prima, die dominico primo maii, in civitate
Tridenti, in vico Sancti Benedicti, in thalamo meo. Praesentibus Matthaeo
quondam Gratiadei Columbini de Sternico plebis Pineti, et domino Andrea
quondam domini Antonii de Doris cive Tridenti testibus. Leonardus filius
quondam Ioannis de Thomasiis de Montanea, incola Montis Vaccae,
vendidit nobili domino Leonardo a Monte civi Tridenti, uti administratori
haereditatis quondam magnifici domini Francisci Celsi olim aromatarii,
civisque Tridenti, ius exigendi annuum censum, sive affictum stariorum
triginta trium, et unius tertii frumenti ad taxam, et Constitutiones ill.mae
Superioritatis Tridenti, quem posuit super suo broilo unius operae posito in
pertinentiis Montis Vaccae, loco al Broilio, cui cohaeret Valentinus
Boscharolus. Item alio prato unius operae alla Sotta. Item arativa stariorum
quinque iacente in eisdem pertinentiis al Campo nuovo, cui cohaerent
Nicolaus Merlerius, Stephanus Merlerius, Valentinus Merlerius, et nobilis
dominus Leonardus a Monte. Pretio rhenensium ducentorum, quos dictus
nobilis dominus Leonardus de pecuniis vigesima quarta aprilis elapsi
receptis a nobili domino Ioseph Gallassio cive tridentino, ob redemptionem
prati meo instrumento factam, in tot duplicibus hispanicis exbursavit dicto
Leonardo venditori. Pacto eidem venditori reservato, se quandocumque
liberandi a dicto affictu. Pro quo quidem venditore se fideiussorem
constituit Iaonnes Antonius filius quondam Bortholotti de Bortholottis de
Vigo Meani. Sebastianus Sicilianus publicus imperiali auctoritate
collegiatus Tridenti notarius scripsit.
Lettera N
170

1. Anno 1610, indictione octava, die lunae 22 mensis novembris, in
stuba, seu studio inferiori domus infrascripti nobilis domini capitanei
Alberti Balduini civis Tridenti, positae in Contrata Sancti Benedicti civitatis
Tridenti. Praesentibus nobili domino Alexandro Balduino cive Tridenti, et
magistro Hortensio Cobello fabro lignario, ac cive Tridenti, et Iacobo filio
magistri Andreae Brugnae vegetarii Tridenti testibus. Cum nobilis dominus
capitaneus Albertus Balduinus civsi Tridenti, uti maritus quondam nobilis
dominae Catherinae natae Luchinae, haeredis in eius vita tantum institutae a
quondam nobili domino Ludovico Luchino fratre, et sororio respective, de
eius bonis, ut in testamento rogato per egregium dominum Bartholoameum
Beltramum notarium Tridenti, ad quod etc., de dictis, ac de omnibus
administratis, ac solutis per eum dicto nomine, donec evenit casus
restitutionis dictorum bonorum, ob substitutionem factam per dictum
quondam nobilem Ludovicum in personam nobilis domini capitanei
Alexandri Luchini de Avisio, sua reddiderit computa magnificis dominis
Michaeli Ploz de Pressano iurisdictionis Chynisperghi, ac Bartholomaeo
Foppulo de Cusiano Vallis Solis dioecesis tridentinae, procuratoribus nobilis
domini capitanei Luchini, ac debitam satisfactionem praesentaverit, dictus
dominus Michael dicto nomine ac faciens vice, et nomine suprascripti
domini Bartholomaei, a quo tenet particulares literas, absolvit, et liberavit
dictum nobilem dominum capitaneum Albertum Balduinum ab ulteriori
redditione computorum, et administratorum dicta de causa. Matthaeus
Bennassutus filius quondam spectabilis domini Thomae Bennassuti notarii
civis collegiati Tridenti, publicus pariter notarius civis collegiatus Tridenti
scripsit.
2. Anno 1634, indictione secunda, die lunae septimo mensis augusti, in
civitate Tridenti, in Contrata de retro ecclesiam cathedralem Sancti Vigilii,
in thalamo domus canonicalis, et habitationis infrascripti perillustris, et
rev.mi domini Gentilotti. Praesentibus magnifico domino Dominico de
Pecinis, domino Ioanne Baptista de Dominicis, et domino Andrea de
Vitalibus ambobus servitoribus infrascripti rev.mi domini Praepositi
Gentiloti, testibus rogatis. Coram illustri, et clarissimo domino Ioanne
Angelo Castellio iurisconsulto de Bellasio Ducatus Mediolani, honorando
Praetore Tridenti, sedente etc., facta fuit transactio inter nobilem, ac
strenuum dominum capitaneum Albertum Balduinum, et venerabilem
Confraternitatem Domus Sanctae Mariae Misericordiae Orphanorum
Tridenti, occasione domus iacentis in Contrata Sancti Benedicti civitatis
Tridenti per eumdem dominum capitaneum possessae, tanquam
fideicommisso Luchino iam purificato suppositae: conventumque, quod
dictus dominus capitaneus det eidem venerabili Domui Orphanorum in
171

prompta pecunia rhenenses 1300 investiendos ad beneficium haeredis
Luchini. Quae quidem transactio facta fuit interpositione, et suasu
perillustris, et rev.mi domini Ioannis Francisci Gentiloti Praepositi in
Velchenmorcht, et canonici tridentini, ac illustris, et excell.mi domini
Ioannis Antonii Ciurlettae, et aliorum, facto utrinque recessu a lite, et causa
coram sacra caesarea maiestate, eiusdemque Consilio aulico introducta, et
coram clarissimo domino Praetore tridentino, aut cuiuscumque alterius
tribunali pendente. Antonius Bernardellus publicus imperiali auctoritate
notarius collegiatusque Tridenti scripsit.
3. Anno 1642, indictione decima, die lunae decimaquarta aprilis, in
civitate Tridenti, in vico Sancti Marci, in thalamo domus a Monte.
Praesentibus nobili domino Augustino Gentiloto cive tridentino, et Antonio
quondam Matthaei Scartezini de Ultracastello plebis Pahi testibus. Nobilis
dominus Gaspar filius quondam nobilis domini Antonii Sizzii civis Tridenti,
vendidit nobili domino Leonardo a Monte Ministro, nobili domino
Maximiliano Matthiolo Vicario, nobili, et excell.mo domino Antonio
Campo sindico, et domino Matthaeo Riccio massario venerabilis
Confraternitatis gloriosissimae Virginis a Misericordia Orphanarum
Tridenti, nomine nobilis domini Horatii filii nobilis, et excell.mi domini
Andreae Pompeati civis Tridenti, uti haeredis ab ipsis dominis
administratoribus Misericordiae alias Luchini electi virtute testamenti anno
1607 die 28 novembris conditi per quondam nobilem dominum Ludovicum
Luchinum olim civem Tridenti, et pro ipsius domini Horatii successoribus
masculis, ementibus, et recipientibus una cum nobili, et excell.mo domino
Andrea Pompeato illius patre, ac filii nomine acceptante mansum positum in
pertinentiis Villazzani, in Regula Roveré, videlicet domum muris muratam,
lignaminibus constructam, sindulis, et tegulis tectam, cum omnibus
commoditatibus in ea existentibus a fundo usque ad coelum, cum petiis
terrarum arativis, vineatis, prativis, et buschivis in uno tenere, seu corpore,
quantitatis ut reperiuntur ad corpus, et non ad mensuram, quibus a mane, et
meridie coheret Commune Pahi, sero via communi, septentrione bona
monasterii Sancti Francisci Tridenti, nobiles domini Roboreti, et nobiles
domini Ciurletae, cum declaratione, quod de arativa, et vineata posta supra
dictam domum versus mane nulla solvitur decima. Item nemus plodiorum
quindecim ad iustam mensuram, iacens in pertinentiis Tridenti, in loco al
Casteller, cui a mane cohaeret via communis, quae tendit versus Vigulum
etc. Pretio convento renensium 4120 respectu mansus, et 180 respectu
nemoris al Casteller, et sic in totum 4300, comprehensis fructibus portionis
dominicalis. Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
172

4. Anno 1642, indictione decima, die lunae 15 septembris, in civitate
Tridenti, in vico Sancti Marci, in thalamo domus a Monte. Praesentibus
domino Vincentio filio quondam domini Antonii Ruffoni dudum incola
Tridenti, et domino Stephano quondam domini Stephani Eggen cive
Tridenti testibus. Facta fuit conventio inter nobilem, et excell.mum legum
doctorem dominum Andream Pompeatum, tanquam patrem, et legitimum
administratorem nobilis domini Horatii sui filii, haeredis Luchini, et
venerabilem Confraternitatem gloriosissimae Virginis Mariae a
Misericordia Orphanarum Tridenti, circa meliorationes faciendas in mansu
al Casteller, acquisito a nobili domino Gaspare Sizzio ad beneficium
haeredis Luchini. Sebastianus Sicilianus notarius scripsit.
5. Informazione di Gio. Albano Giovanelli sopra l’eredità Luchina,
pervenuta al Pio Luogo delle Orfane di Trento, in vigore del testamento del
quondam nobile signor Lodovico Luchini fatto li 28 dicembre 1607.
6. Copia processus in causa Luchina, Balduina, et Tonina 1623, 1624,
1625, in actis spectabilis domini Caroli Travaioni.
7. Acta in causa Luchina, et Balduina anno 1632 scribente notario
Sebastiano Siciliano.
8. Instrumento dell’obbligo del sig. Antonio Tonino detto Filos, di
Mezzo Lombardo, abitante in Trento, di dare ragnesi 4000 per la causa
Luchina, scritto nell’anno 1630 dal notaio Carlo Travaioni.
9. Suppliche di diversi cittadini di Trento per conseguire l’eredità
Luchina, nel 1623.
10. Carte varie risguardanti l’eredità Luchina.
11. Altre carte concernenti la stessa eredità Luchina.
Lettera O
1. Libro del maneggio dell’anno 1616 incominciato il primo ottobre
1615 da Gasparo Gorno Vicario della Fradaia nova di Santa Maria della
Misericordia delli Orfani, facendo per nome del massaro misser Marco
Marchetto.
173

2. Libro del maneggio dell’anno 1617 incominciato l’anno 1616 al
primo d’ottobre, da Gasparo Gorno Vicario etc. ut supra.
3. Libro del maneggio dell’anno 1618 incominciato al primo di ottobre
1617 etc. ut supra.
4. Libro del maneggio dell’anno 1619 incominciato al primo di ottobre
1618.
5. Libro del maneggio dell’anno 1620 incominciato al primo di ottobre
1619.
6. Libro del maneggio dell’anno 1621 incominciato al primo di ottobre
1620.
7. Libro del maneggio dell’anno 1622 incominciato al primo di ottobre
del 1621.
8. Libro del maneggio dell’anno 1623 incominciato etc.
9. Libro del maneggio dell’anno 1624 incominciato al primo d’ottobre
1623.
10. Libro del maneggio dell’anno 1625 incominciato al primo ottobre
1624.
11. Polizze appartenenti alle spese, e pagamenti per la Fradaia Nova nel
maneggio dell’anno 1618 incominciato nel 1617.
Lettera P
1. Estratto nuovo dell’anno 1614 sopra gli affitti, e livelli della Casa di
s. Maria della Misericordia degli Orfani di Trento, detta la Fradaia Nuova,
cavato dal libro 2 degli affitti sotto il maneggio di misser Alovise de’
Canagi già massaro.
2. Estratto nuovo dell’anno 1615 sopra gli affitti, e livelli della Fradaia
Nova di S. Maria della Misericordia degli Orfani etc.
3. Estratto nuovo dell’anno 1616 sopra gli affitti, e livelli etc.
174

4. Estratto nuovo dell’anno 1617 sopra gli affitti, e livelli etc.
5. Estratto nuovo dell’anno 1618 sopra gli affitti, livelli etc.
6. Estratto nuovo dell’anno 1619 sopra gli affitti, livelli etc.
7. Estratto nuovo dell’anno 1622 sopra gli affitti, livelli etc.
8. Estratto nuovo dell’anno 1624 sopra gli affitti, livelli etc.
Lettera Q
1. Libro del maneggio dell’anno 1615 incominciato il primo d’ottobre
1614.
2. Libro del maneggio dell’anno 1626 incominciato il primo ottobre
1625.
3. Libro del maneggio dell’anno 1627 incominciato il primo ottobre
1626.
4. Libro del maneggio dell’anno 1628 incominciato il primo ottobre
1627.
5. Libro del maneggio dell’anno 1629 incominciato il primo ottobre
1628.
6. Libro del maneggio dell’anno 1630 incominciato il primo ottobre
1629.
7. Libro del maneggio dell’anno 1634 incominciato il primo ottobre
1633.
8. Estratto nuovo dell’anno 1627 sopra gli affitti, e livelli etc.
9. Estratto nuovo dell’anno 1628 sopra gli affitti, e livelli etc.
10. Estratto nuovo dell’anno 1629 sopra gli affitti, livelli etc.
11. Estratto nuovo dell’anno 1630 sopra gli affitti, e livelli etc.
175

12. Estratto nuovo dell’anno 1631 sopra gli affitti, e livelli.
13. Estratto nuovo dell’anno 1632 sopra gli affitti, e livelli.
14. Estratto nuovo dell’anno 1633 sopra gli affitti, e livelli.
15. Libro del maneggio degli anni 1631, 1632, 1633.
16. Libro del ricevuto, e speso da Massimiliano Matthioli Ministro della
Fradaglia nuova negli anni 1626, 1627, 1628 e seguenti sino al 1634.
17. Polizze delle spese fatte dalla Fradaglia per la festa, e l’anniversario
del primo, e secondo giorno dell’anno nel 1633, 1635 e 1638.
18. Ricevute di alcuni Legati di Gio. Maria Thin.
19. Due memoriali di putte per ottenere la dote da maritarsi nell’anno
1633 e 1634.
20. Supplica delle Orfane del 1633 per al buonamano.
21. Copia del Legato di Gio. Maria Thim rapporto alle putte, che sono
per maritarsi.
22. Memoriale di Caterina Biasiola da Sopramonte per esser ammessa
tra le orfane nel 1633.