09.06.2013 Views

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

XII ßinUitung.<br />

Religio, ne luvenes hec legant.<br />

Argumentum seu subiectum:<br />

Laus et praeconium pro dono ^ •<br />

i j<br />

-r,, •,01 • / pacis hoc donum<br />

tit mento hoc balomon, quiaf . 1 1 •,<br />

' ^ , . \paci8 nomen habuit<br />

Proverbia<br />

c, ', , , /<br />

bequiturq ue recte < x^ , . ,<br />

^ ^'- \ Jiicciesiasten<br />

lam sordet hoc argumentum. Ideo quia sordet suscipimus ex[plicandnm.<br />

Duae res pacem /^ Verbum vel potius aolum verbum, quia est<br />

servant \ patientia verbum pacis active et passive. In<br />

aeternum enim manet.<br />

Laudare igitur politicam pacem est verbum laudare<br />

Summa de pane lucrando, de pane quotidiano orationis dominicae<br />

Encomion pacis et politiae religiöse institutae, gratiae pro pace.<br />

6rft im %(i^xt 1539 erfc^ien ein SluSjug ber SBorlefung — in feiner ?ht<br />

gana ben ©d)olien ju Sefaici^ ä^nlid^ — im S)ru(f. 33ett S)ietrid§, bet bie S5oi=<br />

tefung felbft ge'^ört ^atte, "^at il)n öeranftaltet. ©c^on tängft ^atte er feinem<br />

^reunbe i^ol^ann 23rie§mann öerfproc^en, il^m Sut^erS 3lu§legung ^u überfenben,<br />

l^atte oBer mit ber S)ru(!Iegnng gezögert, einerfeit§, meil er ätoeifelte, ob bem<br />

?5^reunbe mit biefen lur^en ©d)olien, bie er ^unärfift nnr für ben eignen ©ebrand)<br />

Beftimmt J)atte, gebient fein mürbe, anbrerfeit§, ioeil er l)offte, 'iio,'^ anbere 3»t)örer<br />

bie Sßorlefung in umfänglicherer ©eftalt l^erauSgeben mürben. @rft al§ SöenjegtanS<br />

£incE in S5rie§mann§ Sluftrag S)ietri(^ um bie 93eröffentlt(f)ung feinc§ 2ln§3ugö<br />

Bat, entfc^Iol fid§ biefer ^ur Srucflegung. 5^Dd) afeer ^atte er Siebenten, ob er<br />

ol^nc fiutl§er§ ^ufümmung bie ißeröffentlic^nng magcn burftc. Sutf)er gafc il^m<br />

jcboc^ nid^t nur bie @rlnubni§, fonbern münfrf)te au§brüdE(id), bo^ er be§ g^rcunbcä<br />

33itte erfüllte, unb f(f)rieb eine SSorrebe.^<br />

1 Religio bis legant r<br />

*) 2)tetrtcf)i 2ßibmung§bTtcf on S5rie§mann, bcm bn§ Dbigc cntiioimiicii tft, toulcl:<br />

Gratiara et pacem in Christo. Recte dicitur: Bis dat, qui cito dat. (Juaie ego<br />

tardam hanc gratiam non magnopere praedico, quod ante annos aliquot promissa<br />

Cantica nunc demum ad te mitto. Etsi enim cuperem in hoc genere tibi homini et<br />

de Ecclesia Christi praeclare merito et recte sentienti de communibus nostris studiis<br />

gratificari. Tarnen quia sententia brevius indicata erat, verebar, ne tibi minus grata<br />

esset opera nostra. Et quoque spes erat, futurum, ut ab amicis, qui nol)iscuni<br />

I). Martinum Luthcrum audierant, enarratio haec locupletior prodiret. Sed dum con-<br />

antur illi occupati aliis laboribus et tu nullum finem flagitandi facis, existimavi<br />

melius esse quantumvis breves sententias extare quam in Universum carcre Ecclesiaiii<br />

hac erudita et pia summi Theologi enarratione in Librum tum ob genus oratiouis et<br />

figuras obscurissimum tum ab aliis quoque ineptis sententiis mire depravatum.<br />

Atque hie diligenter officio suo fructus est D. Venceslaus, vir et ob aetatem ac<br />

sanctimoniam vitae reverendus et mihi in ministcrio Euangelii coniunctus. Is enim<br />

cum a te rogatus esset, ut lianc operam a nobis exigeret, omnem lapidem movit, ut<br />

quamprimum tibi satisfierct. Saepe dixi Nimis haec esse exilia, quae ego in meum<br />

usum ita signaram, ut inspicienti statim ob oculos esset sententia.<br />

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!