17.06.2013 Views

Untitled - Wilbourhall.org

Untitled - Wilbourhall.org

Untitled - Wilbourhall.org

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

\ STUDIA IN /<br />

THE LIBRARY<br />

of<br />

VICTORIA UNIVERSITY<br />

Toronto<br />

IS,


AUTOLYCI<br />

DE SPHAERA QUAE MOVETUR<br />

LIBER<br />

DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />

LIBRI DUO<br />

UNA CUM SCHOLIIS ANTIQUIS<br />

E LIBRIS MANU SCRIPTIS EDIDIT<br />

LATINA INTERPRETATIONS ET COMMENTARIIS<br />

INSTRUXIT<br />

FRIDERICUS HULTSCH.<br />

LIPSIAE<br />

IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />

MDCCCLXXXV.


LIPSIAE: TYI>IS B. G. TEUBNEBI.


MAURITIO CANTORI<br />

EDUARDO HILLERO<br />

s.


PRAEFATIO.<br />

Autolycum Pitanaeum ex Aeolide, mathematicum, Ar-<br />

cesilai adulescentis , qui cum eo Sardes migraverit, prae-<br />

ceptorem fuisse Diogenes Laertius tradit libro IV (6, 28 sq.).<br />

Floruit igitur Autolycus ea fere aetate, qua Alexander<br />

Magnus regnum obtinuit, et aequalis<br />

ac,<br />

fuit Aristoteli seni<br />

nisi forte extremis suae vitae annis Arcesilaum in-<br />

stituit, usque ad exitum quarti vel ad initia tertii ante<br />

1<br />

Chr. n. saeculi aetatem produxit Nam ).<br />

Arcesilaum,<br />

1) Th. Henricus Martin in censura qnam egit de Autolyci<br />

propositionibus ab Hochio editis, Revue critique d'histoire et de<br />

litterature, onzieme annee, premier semestre, nouvelle serie, tome<br />

Illy Parisiis 1877, p. 409 sq. haec de Autolyci aetate scribit:<br />

Suivant Diogene de Laerte, Autolycus, mathematicien grec, de<br />

Pitane en Asie mineure sur la cote d'Eolide, eut pour disciple<br />

le philosophe Arcesilaiis de Pitane, qui ensuite entra dans I'ecole<br />

de Theophraste, ouverte a AtTienes vers 322 avant J.-C. lors de<br />

la retraite d'Aristote, et qui en sortit tout jeune encore, VSUVLaxog<br />

(ib. IV, 30); et pourtant Arcesilaiis etait dans la force de<br />

I' age, waf, vers 298 (ib. IV, 45). C' etait done probablement<br />

des 322 environ qu'il avait quitte Autolycus pour Theophraste.<br />

Par consequent, Autolycus enseignait vers 322. II etait done<br />

ante'rieur au ce'lebre geometre Euclide, qui . . . florissait sous Ptole'me'e<br />

Soter, mort en 2S3. C'est done a tort que Mohammed<br />

ben Ishak (cite par Wenrich De auctorum graecorum versionibus<br />

. . . syriacis, arabicis etc., p. 209, Leipzig, 1842, in -8) attribue<br />

seul a Autolycus un commentaire sur les Elements d'Euclide.<br />

Conf. etiam eundem in Memoires de I'Institut national<br />

de France, Academie des inscriptions et belles-lettres, tome XXX,<br />

premiere partie, 1881, p. 271 sq., Rud. Wolf, Geschichte dcr<br />

Astronomic, Monaci 1877, p. 113 115, Maur. Cantor, Vorlesungen<br />

uber Geschichte der Mathematik, vol. I, Lipsiae 1880,<br />

p. 380. 311.


VI PRAEFATIO.<br />

postquam Autoljcum Pitanae et Sardibus audivit, Athenas<br />

se contulisse ibique primum Xanthi musici, turn Theo-<br />

phrasti, qui Aristoteli successit, scholas adiisse, denique<br />

in Academiam ad Crantorem transiisse idem scribit Dio-<br />

genes.<br />

Antiquissimus igitur Autolycus est eorum virorum<br />

inathematicorum, quorum scripta ad nostram aetatem per-<br />

venerunt; proximi autem ab Autolyco sunt Euclides et<br />

Archimedes.<br />

Autolyci theoremata duodecim percenset Pappus Ale-<br />

xandrinus libro VI 2<br />

), atque hoc quidem loco,<br />

ut in re<br />

omnibus qui ea legant satis nota, titulum libri, quo ilia<br />

theoremata contineantur, commemorare supersedet, et rur-<br />

sus alio loco (pag. 612,15) librum ns^l %ivov(jievrig Gcpat-<br />

$ag citat non addito auctoris nomine. Sed et Autolyci<br />

esse hunc de sphaera quae movetur librum et ilia ipsa<br />

quae Pappus percensuit duodeeim theoremata eo libro<br />

tractata esse codicum manu scriptorum qui hodieque ex-<br />

stant testimonio satis constat.<br />

loannes Philoponus in Aristotelis physicae ausculta-<br />

tionis librum II 3<br />

), postquam Theodosii sphaericorum rationem<br />

breviter exposuit, qui %G)QlGag naG^g ovGlccg to<br />

GcpatQwov Gyr^ia ovrco rcc Gv^aivovxa CCVTW<br />

1<br />

OTL lav GcpaiQct emTteSip tfi^O ^ KvxKov Tcoisi,<br />

nal oGa<br />

Autolycus, inquit, neQL nivovpivrig Gcpalgag, ygatyctg xal<br />

OGct Gv^alvei rrj Kivovpivri GtpaiQa^ (iSQLKcoreQog SGU rov<br />

sodoGlov xa.1<br />

2) Pappi Alexandiini collectionis quae supersunt e libris<br />

manu scriptis edidit Latina interpretatione et commentariis<br />

instruxit Frid. Hultsch, Berolini 18761878, vol. II p. 518, 15<br />

524, 24.<br />

3) Scholia in Aristotelem collegit Christ. Aug. Brandis, ed.<br />

Acadeinia regia Borussica, Berolini 1836, p. 348b (in Aristot.<br />

cpvc. cinq. $' p. 193 b , 25).


PRAEFATIO. VII<br />

Librum Ttsgl KLvov^iv^g Gfpaigag^ Autolyci scilicet,<br />

laudat etiam scholiasta ad Pappi collectionem (p. 1180,21).<br />

Libros duo Ttsgl eitirokcov nai dvGscov et hi codices manu<br />

scripti, de quibus statim dicturi sumus, et ceteri, quot-<br />

quot innotuerunt, Autolyco tribuunt. Libri primi ^Ttsgl<br />

tTtiwlav nal SVGECOV' tlieoremata duo citantur in scholiis<br />

nostris p. 132.<br />

Longiore disputatione Simplicius ad Aristotelis de<br />

caelo librum II 4<br />

) demonstrat varias sphaeras caelestes<br />

quibus planetae ferantur,<br />

ea ratione descriptas esse quae


VHI PRAEFATIO.<br />

^AQtGto&rjQOv diccq)OQcc.<br />

l


PRAEFATIO. IX<br />

suis notis geometricis ducebantur. Itaque cum sic verae<br />

circulorum, qui sunt in sphaera, descriptiones quasi ex<br />

ipsa rerum natura repetitae in conspectum discipulorum<br />

prodirent, minores relinquebantur earum figurarum diffi-<br />

cultates, quae praeterea ad verba scriptoris<br />

in charta de-<br />

pingendae erant. Has enim quodammodo in planum ex-<br />

plicatas exhibuit Autolyeus, nihil in eo opere<br />

curans nisi<br />

hoc, ut linearum ac notarum ordines ac mutuae inter se<br />

complexiones perspicerentur. Tales igitur figurae nonnullae<br />

in codicibus ad hanc usque aetatem propagatae<br />

sunt, quarum de ratione nos ad libri de sphaera propositiones<br />

2 (pag. 8), 5, 6, 8, 9, ad libri de ortibus et occa-<br />

sibus primi propositionem 10, secundi propos. 4 (pag. 114),<br />

quaedam adnotavimus.<br />

Autolyci libros inter antiquissimos praestantissimosque<br />

refert losephus Auria 7<br />

), eosque e tenebris, in quibus tot<br />

annos, nescio quo fato, misere iacuerint, a se vindicates<br />

esse non iniuria gloriatur. Sed tamen, postquam Auria<br />

eos libros in Latinum sermonem converses edidit, rursus<br />

tria fere saecula intermissa sunt, quibus ipsae Autolyci<br />

demonstrationes , Graeco scilicet sermone conscriptae, us-<br />

que in tenebris latuerunt. Quocirca cum nuper Autolyci<br />

libri, ut Pappi librum VI recte edere possem, Romae a<br />

me describebantur e codice Vaticano Graeco CXCI 8<br />

), simul<br />

in publicum usum illos mathematicae doctrinae in-<br />

signes thesauros convertere instituebam. Sed cum Pappi<br />

collectionem absolvissem, veterum mensurarum ac ponderum<br />

rationes secundis curis exigendae erant aliaque quaedam<br />

opuscula pertractanda. Itaque non prius quam illud<br />

7) Autolyci de vario ortu cet. (plenum titulum infra exhibebiinus),<br />

in praefatione quae inscripta est INTERPRES LEC-<br />

TORI S.<br />

8) Conf. praefationem in Pappi volumen II p. VII sq.


X PRAEFATIO.<br />

Horatianum nonumque prematur in annum verbo terms,<br />

ut aiunt, evenit, Autolyci libri de sphaera et de ortibus<br />

occasibusque,<br />

anno huius saeculi LXXVI Romae excuti<br />

coepti, anno autem LXXXIII Parisiis ex bibliothecae publicae<br />

copiis emendati ac scholiis instruct!, nunc demum<br />

in lucem prodeunt.<br />

Quoniam a nonnullis viris doctis, quos infra laudabi-<br />

mus, solae propositiones Autolyci editae sunt, dubitatio<br />

quaedam exorta est, num demonstrationes etiam, id quod<br />

summum est in omni opere mathematico, adiecerit Auto-<br />

lycus, aut, si quae adiectae fuerint, utmm ab hoc ipso,<br />

an forte ab alio recentiore scriptore compositae sint. Quin<br />

etiam scholia dicere coeperunt pro demonstrationibus 9<br />

),<br />

quamvis diversa illorum ratio ab his esse soleat. Quibus<br />

de opinionibus non opus est plura dicere: omnium, quorum<br />

ea perquirere interest, usui iam patent Autolyci et<br />

propositiones et illae quas ipse<br />

addidit demonstrationes<br />

accuratissimae et copiosissimae ; denique etiam scholia an-<br />

tiqua plus ducenta exstant, ac plurima quidem ex Graecis<br />

codicibus in lucem a nobis prolata, pauca autem in Grae-<br />

cis nondum reperta, sed tamen ab Auria Latino expressa<br />

sermone.<br />

Atque ipsius quidem Autolyci demonstrationes hoc<br />

quod edimus volumine contineri nostro iure contendere<br />

9) Kicardus Hoche in praefatione ad Autolyci propositiones<br />

codice Hamburgensi Autolycum cum scholiis adiectis, tum<br />

codice Monacensi eiusdem nsgl ^ivov^vri? GcpctiQuq libellum<br />

cum iisdem quae in cod. H. leguntur scholiis contineri scribit.<br />

Similiter Martinus 1. c. p. 411 laudat Auriae interpretationem,<br />

ces manuscrits<br />

comprenant en latin les scholies grecques que<br />

fournissent, et paulo post secundum Hochium les deux opuscules<br />

d'Autolycus avec les scholies grecques commemorat. Idem tamen<br />

p. 413 iure suspicatur in illis quae Hochius dixit scholiis demonstrationes,<br />

quibus ipse Autolycus propositiones suas confirmaverit,<br />

latitare.


PRAEFATIO. XI<br />

videmur. Scilicet nemini eorum, qui adhuc scriptorum<br />

mathematicorum propositiones cum suis demonstrationibus<br />

uno tenore compositas et sic in libris manu scriptis con-<br />

servatas publici iuris fecerunt, hoc insuper munus impo-<br />

situm est, ut demonstrationes, id est totius operis partem<br />

et copiosiorem et graviorem, ab eodem auctore, quern<br />

propositiones scripsisse inter omnes constaret, profectas esse<br />

convinceret. Quid, quod ipsum dicendi genus germanam<br />

antiquitatis speciem atque incorruptam prae se fert? Si<br />

quibus theorematis singulae demonstrationis partes sub-<br />

nituntur, ea aut omnino non citantur aut ipsa theorema-<br />

tis verba repetuntur, neque usquam auctor theorematis aut<br />

nomen libri aut numerus propositionis afferuntur: haec<br />

autem omnia vetustissimae dictionis mathematicae propria<br />

esse satis constat. Accedit fusum fere et prolixum di-<br />

cendi genus, idem tamen, ornissis mediis quibusdam de-<br />

monstrationis membris, passim etiam hiulcum; accedit<br />

testis antiquitatis nativa verboruin simplicitas ac tenuitas,<br />

qualis decuit ilia mathematicae disciplinae quasi incunabula.<br />

Sed forte dixerit quispiam Theodosii sphaerica in his<br />

de quibus agitur demonstrationibus aliquotiens citari; ergo<br />

post Theodosium demum, qui primo ante Chr. n. saeculo<br />

vixerit, scriptas esse demonstrationes; alienas igitur easdem<br />

esse ab Autolyco, tribus fere saeculis antiquiore. Ad earn<br />

quaestionem in simili argumento accessit J. L. Heiberg,<br />

auctor in omni huius doctrinae genere locupletissimus 10<br />

) 7<br />

ac mihi quoque pauca, quae ad earn rem pertinerent,<br />

nuper commemorata sunt 11<br />

).<br />

Nimirum Euclidis etiam in<br />

10) Litterargeschichtliche Studien uber Euklid, Lips. 1882,<br />

p. 43 47. Hunc Heibergii libellum posthac, ubicunque eius<br />

citandi occasio redibit, breviter Studia Euclidea vpcabimus.<br />

slg TU cyciiQiKK in Fieckeiseni annalibus


XII PRAEFATIO.<br />

phaenomenis nonnulla theoremata, quae nunc in Theodosii<br />

sphaericis leguntur, citata deprehendimus neque tamen ob<br />

earn causam abiudicamus plaaenomena ab Euclide auctore<br />

Immo sphaericorum libri ante Euclidem fuerunt, quibus<br />

ille usus est, quosque duobus post saeculis Theodosius in<br />

earn formam redegit, quae ad nostram usque aetatem<br />

est tradita. Atqui si ante Euclidem fuerunt sphaerica,<br />

num incredibile est ante Autolycnm quoqne eadem fuisse?<br />

Ne multa, mmquam Autolycus in animum inducere potuit<br />

de sphaera quae movetur aut de ortibus et occasibus ex<br />

artis mathematicae regulis libros componere, nisi iam in<br />

manibus fuissent sphaericae doctrinae elementa, ratione<br />

geometrica demonstrata. Quae sphaerica vetustissima quis-<br />

eundem fere theorematum ac demon-<br />

quis composuit 12<br />

),<br />

strationum ordinem tenuit, qui ex Theodosii sphaericis nobis<br />

est notus, ac simili etiam scribendi genere usus est. Non<br />

negaverim equidem nonnulla Theodosium suo ingenio addi-<br />

disse, pauca etiam emendavisse; sed in plerisque ilia quae<br />

dicimus antiquissima sphaerica simillima fuerunt his recentioribus<br />

quae sub Theodosii nomine feruntur. Nam<br />

Euclidem in phaenomenis usum esse sphaericorum libri<br />

primi theorematis quattuor, secundi octo, tertii uno demonstrat<br />

Heibergius eo quern laudavimus loco; atqui ad<br />

haec ipsa theoremata demonstranda rursus alia necessaria<br />

fuerunt, quae in iisdem sphaericorum libris inveniuntur;<br />

ergo plura etiam quam haec tredecim, quae statim enu-<br />

(Jahrbucher fur dassische Philologie, Leipzig, Teubner}, 1883,<br />

p. 415 420. Ibi de sphaericis, quibus Autolycus usus sit, diximus<br />

p. 416 adn. 6. Et conf. eosdem annales, 1884, p. 367 sq.<br />

12) Ab Eudoxo Cnidio sphaerica scripta esse praeter Heibergium<br />

(1. c. p. 46) suspicatur etiam Paulus Tannery litteris<br />

mense Septembri anni 1883 ad me missis : J'ai ete joyeux de<br />

vous voir emettre T opinion que Us Splwriques de Theodose re-<br />

presentent un ouvrage anterieur a Archimede et a Autolycus.<br />

On ne peut guere, je crois, penser qiCa Eudoxe.


PRAEFATIO. XIII<br />

ineravimus, in antiquioribus sphaericorum libris iis fuerunt<br />

quibus Euclides usus est. Et simili argumentatione<br />

ex Autolyci demonstrationibus formam quandam illorum<br />

sphaericorum licet restituere.<br />

Verum alia quoque in Heibergii studiis Euclideis oc-<br />

cnrrit similitude, quae ad hanc de Autolyco disputationem<br />

apte transferatur. Nam ut in phaenomena irrepserunt<br />

nonnulla recentiorum interpretum supplementa, ita non<br />

omnia quae nunc in Autolyci libris manu scriptis legun-<br />

tur eadem prorsus forma qua ad nostram aetatem pervenerunt<br />

olim ab ipso composita sunt. Velut in demon-<br />

strationibus quae exstant ad libri primi itsgl litixok^v nctl<br />

dvGscov theoremata 8 et 10 non semel o^crih^fcrat, at in<br />

ipsa propositione undecima et in ea quae sequitur demonstratione<br />

ubique ogpxbftffim<br />

13<br />

legitur ). lam cum eundem<br />

scriptorem has formas longe<br />

inter se diversas eadem in<br />

scriptione promiscue admisisse vix credibile sit, atque<br />

illud oQadriGeTtti, posteriore demum aetate e vulgari di-<br />

cendi usu in litterarum monumenta sit translatum u ), theorema<br />

undecimum, in quo vetustior forma oyfrqesrat le-<br />

gitur, integrum ex Autolyci aetate exstare,<br />

contra illae<br />

quae o^aobftffTafc exhibent demonstrationes a scriptore ali-<br />

quo, qui uno pluribusve saeculis post Autolycum fuit, in<br />

hanc quam nuuc legimus formam redactae esse videntur.<br />

decimum eiusdem libri<br />

Atque in demonstrationem , quae<br />

13) Vide p. 78, 19. 90, 3 et 19. 92, 9. 94, 7 et 16. 96, 8 et 12.<br />

14) Prinmm qui OQcc&^asTKt scripserit citant Galenum Ttsgl<br />

%Qiag TOOV sv ttv&gcQTtov ffoofttm (JLOQLCOV libro X, vol. Ill p. 820.<br />

822 ed. Kiihn. Quamquam aoristus SCOQK^V inde ab Aristotelis<br />

aetate in usum venire coepit. Conf. R. Ktihner, AusfuJir-<br />

Uclie Grammatik der griechischen Sprache, edit. II, vol. I p. 881,<br />

W. Veich, Greek verbs, new edition, Oxoniae 1879, p. 495.<br />

Aristotelem ipsum aoristi formis modo 093^ modo oQa&ij ac<br />

siniilibus usum esse clocet Hennamms Bonitz in indice Aristotelico<br />

p. 520.


XIV PRAEFATIO.<br />

theorema sequitur, insuper inculcatum est lemma quoddam<br />

recentius (p. 92, 10 94,5), cuius scriptor, quasi sit ipse<br />

Theodosius Tripolita, TOVTG) yap, inquit, l%Qr}Ga(jieQ'C( %al<br />

sv TOO negi omjtfeeov. Denique in demonstrationibus theorematum<br />

12 et 13 passim occurrit conclusionis formula<br />

xccl wlvvv, aliena a vetustiorum scriptorum usu.<br />

Ergo sub finem primi de ortibus occasibusque libri<br />

nonnulla interpolata esse satis constat; at vero alia, quae<br />

ipse Autolycus eo loco adiunxerat, periisse videntur, si-<br />

quidem recte ab interprets quodam citatur primi libri<br />

theorema decimum quintum 15<br />

), id est secundum post illud<br />

quod<br />

in nostris codicibus est ultimum.<br />

Secundi libri de ortibus in decimo ac proximis theorematis<br />

quaedam insolito more composita esse commemo-<br />

ravimus p. 135 adn. 3.<br />

Contextum Graecum, qui hoc volumine continetur, non<br />

solum scholiis antiquis, sed etiam continua interpretatione<br />

Latina adnotationibusque nonnullis illustravimus. Necesse<br />

autem esse Graecorum scriptorum mathematicorum verbis<br />

addi versiones Latinas, cum et alioquin constaret et edi-<br />

tionibus Archimedis, Euclidis, Pappi, quae Heibergio et<br />

nobis auctoribus prodierunt, satis probatum esset, nuper<br />

de Autolyco edendo disserens confirmavit M. Curtze, vir<br />

in omni doctrina mathematica versatissimus 16<br />

).<br />

Ac ratio-<br />

nem interpretandi eaudem fere quam nuper in Pappi col-<br />

lectione tenuimus, et Graecis verbis accurate exprimendis<br />

et sententiis formulisque perspicue conformandis sedulo,<br />

quantum in nobis erat, intenti. Itaque, ne hoc silentio<br />

praetereamus, ex recentiorum usu Graecam<br />

15) Vide p. 132 G%6liov fis, p. 133 adn. 5.<br />

16) Jahresbericht uber die Fortschritte der dassisclien Alterthumsicissenschaft<br />

herausgeg. von C. Bursian, vol. XI, 1877,<br />

p. 210.


PRAEFATIO. XV<br />

id est partem aliquam totius circuli circumferentiae, Er-<br />

nestum Nizze, Theodosii interpretem, secuti plerumque<br />

arcum interpretati sumus; sed in libro de ortibus secundo<br />

circumferentiam dicere aptius visum est.<br />

lam quoniam princeps haec Autolyci scriptorum, quot-<br />

quot supersunt, in lucem prodit editio, operae pretium<br />

esse videtur, quibus rerum vicissitudinibus quasi iactatae<br />

fuerint praeclarissimi scriptoris reliquiae, paucis exquirere.<br />

Primum enim Autolyci libri in Latinum sermonem ex<br />

codice aliquo Graeco, ut videtur, verbo tenus conversi<br />

neque uspiam emendati, passim vero mutilati atque etiam<br />

auctoris sui nomine destituti, Venetiis anno MDI prodie-<br />

runt in priore volumine operis quod inscribitur<br />

Ge<strong>org</strong>ii Yallae Placentini viri clariss. de expetendis<br />

et fugiendis rebus.<br />

Cuius operis libro XVI sive Astrologiae libro I, cap. II,<br />

quaternionis cc folio primo verso incipit tractatus: De<br />

spliaerae moUlitate. Spliaerae puncta aequaliter ferri dicun-<br />

iur quaecunque aequali tempore aequales ac similes praeter-<br />

eunt magnitudmes cet., quae sunt Autolyci ns^l xivov(jivrjg<br />

Gcpcugag, usque ad verba: similiter demonstrabimus quod<br />

nequidem aliud aliquod praeterquam e. igitur e. punctum<br />

centrum spliaerae est, et est in utroque ale. orbium maximus<br />

ergo est uterque a~bc. cdb. orb is, quae respondent ex-<br />

tremo contextui Graeco eiusdem libri. Sequuntur folio III<br />

verso haec: De ortu et occasu siderum. Stellarum non er-<br />

rantium ortus et occasus alii dicuntur veri, alii apparentes<br />

cet., quae conversa sunt ex Autolyci Ttsgl Imwl&v %al<br />

dvtieuv libro primo. Sed octavam Autolyci propositiouem<br />

apud Vallam sequitur duodecima eademque extrema; omissae<br />

igitur sunt propositiones nona, decima, undecima, ter-<br />

tiadecima. Sequuntur alia theoremata quae respondent<br />

Autolyci secundi libri propositionibus septem prioribus;


XVI PRAEFATIO.<br />

turn folio eiusdem quaternionis VI recto inde a verbis<br />

Acceptis sub signifero in occasus ad meridiem cet. eiusdem<br />

libri propositiones tres extremae Latino sermone expres-<br />

sae sunt, omissae autem illae quae mediae in Graecis le-<br />

guntur, scilicet octava usque ad decimamquintam. Sequitur<br />

eodem folio verso tractatus qui inscribitur 'De signorum<br />

progressu dimensio. Si fuerint quotcunque termini in<br />

excessu 9<br />

cet.<br />

Autolyci libri de sphaera propositiones sine demon -<br />

strationibus suis Messanae prodierunt anno MDLVIII in<br />

volumine quod inscribitur<br />

Theodosii sphaericorvm | elementorvm libri. III. Ex<br />

|<br />

traditione Maurolyci Messanensis Mathematici. Menelai<br />

|<br />

sphaericorvm lib. III. Ex traditione eiusdem. | | Mavrolyci<br />

sphaericorvm lib. II. | Avtolyci de sphaera, qvae movetvr<br />

Liber. Theodosii de habitationibus. | | |<br />

nomena Brevissime demonstrata. | |<br />

Evclidis phae-<br />

Maurolyci<br />

Sphaera sermo. |<br />

de<br />

Incipit Avtolyci de spliaera qvae movetur, Ex traditione<br />

Mavrolyci, liber folio 61 recto, unde pertinet ad fol. 62<br />

rectum l7<br />

). Converterat autem Franciscus Maurolycus, abbas<br />

Messanensis, has Autolyci propositiones e libro Arabis<br />

Mauro-<br />

Zin-Eddin-Abhari, non e Graeco aliquo<br />

18<br />

codice ).<br />

lyci interpretationem Parisiis anno 1644 repetivit Marinus<br />

Mersenne in ea quam edidit Universae geometriae mixtae-<br />

que mathematicae synopsi p. 243 246.<br />

Primum Autolyci propositiones non solum Latino, sed<br />

17) Maurolyci libri quamvis typis plim expressi exempla<br />

nunc multo rariora sunt quam Autolyci codices Graeci manu<br />

scripti. Nos Monacensis Bibliothecae regiae exemplo usi sumus,<br />

quod uno eodemque volumine continetur cum Bongi rnystica<br />

numerorum, quo quidem titulo totum volumen obsignatum<br />

est.<br />

18) Martin, Revue critique (supra adn. 1) p. 410 sq., Ricardus<br />

Hoche in praefatione ad Autolycum p. II.


PRAEFATIO. XVII<br />

etiam native sermone edidit Conradus Kauchfuss Argen-<br />

torati anno MDLXXII. Titulus libelli, cuius item pauca<br />

admodum exempla exstant, hie est:<br />

Sphaericae doctrinae propositiones graecae et latinae:<br />

nunc primum per M. Cunradum Dasypodium in lucem<br />

editae.<br />

Priorem huius voluminis partem propositiones ex Theo-<br />

dosii libris GcpaiQwcov , neqii otV^'orscov, Ttsgl JHJIEQ&V %al<br />

VVKTCOV excerptae occupant. Sequuntur Autolyci proposi-<br />

tiones his sub titulis: AYTOAYKOY ns^l Kivovfjievrjg Gcpctlqag<br />

fiifiUov sv (p. 36 40), turn AYTOAYKOY negl emtoArov<br />

Kui dvGs&v ngwrov (p. 40 44), itemque TO 6sms-<br />

QOV (p. 4450).<br />

Faucis post mensibus, quam Dasypodius haec in publicum<br />

emiserat, propositiones librorum de ortibus occasibusque<br />

in sermonem Francogallicum conversas edidit<br />

Forcadel de Beziers, vir mathematicus, Parisiis anno<br />

MDLXXII 19<br />

).<br />

Ex eadem Dasypodii editione vir quidam et Graeca<br />

et mathematica doctus saeculo XVIII descripsit omnes<br />

quas diximus Theodosii Autolycique propositiones. Quod<br />

apographum extrema folia occupat eius codicis, quern nunc<br />

possidet Franciscus Eyssenhardt; atque eae quidem paginae,<br />

quibus Autolyci fragmenta continentur, separatim numeris<br />

1 9, turn rursus eae, quibus Theodosiana descripta<br />

sunt, numeris 1 18 notatae sunt. Edidit autem ipse<br />

possessor ex hoc apographo, Dasypodii editionis ignarus,<br />

in Fleckeiseni annalibus 20<br />

) Theodosii de habitationibus et<br />

de diebus ac noctibus propositiones, turn ad Autolycum<br />

19) Scripsimus haec secundum Martinum 1. c. p. 411, librum<br />

ipsum non vidimus.<br />

20) Jahrbucher fur dassische Philologie (Leipzig, Teubner)<br />

1868 p. 243 sqq.<br />

Autolycus.<br />

b


XVIII PRAEFATIO.<br />

variam scripturam<br />

indidem enotavit Ricardus Hoche in<br />

libello, quern statim citaturi sumus. Scriba igitur litteratus<br />

ille de quo diximus Dasypodii paginarum numeros<br />

in suum apographum transtulit, textum accuratissime,<br />

omissis tamen accentibus, adspiratione , iota subscriptis,<br />

repetivit, errores quosdam Dasypodii manifestos, velut<br />

dvGrjTcci, vel indicativi formam naQayiyvi}xcu, in describendo<br />

correxit, praeterea autem nihil neque coniectura sua ne-<br />

que vero ullo ex libro manu scripto supplevit. Id quod<br />

singillatim perscrutari licuit mihi per Eyssenhardti benevolentiam,<br />

qui codicem suum excutiendum mihi misit anno<br />

MDCCCLXXXIII.<br />

Plenos Autolyci libros in Latinum sermonem conver-<br />

ses Romae edidit losephus Auria, ac librum quidem de<br />

sphaera anno MDLXXXVII, eos autem qui sunt de ortibus<br />

et occasibus anno insequenti, his sub titulis:<br />

Autolyci de sphaera quae movetur liber. Scholiis<br />

antiquis, et figuris illustratus: de Vaticana Bibliotheca<br />

depromptus. losepho Auria Neapol. interprete.<br />

Autolyci de vario ortu et occasu astrorum inerrantium<br />

libri duo. Nunc primum de Graeca lingua in Latinam<br />

conversi: Scholiis antiquis et figuris illustrati, de<br />

Vaticana Bibliotheca deprompti. losepho Auria Neapolitan<br />

interprete.<br />

His libris editis egregiam ac vix unquam satis laudandam<br />

operam praestitit vir doctissimus ac diligentissi-<br />

mus, qui nisi Graecum contextum omisisset (quern quidem<br />

separatim edere animum induxerat), omnibus virorum<br />

litteratorum desideriis longum in tempus satisfecisset.<br />

Quod autem editoris fuerit consilium quibusque usus sit<br />

subsidiis, ipsum audiamus exponentem. Primum in praefatione<br />

ad librum de sphaera INTERPRES LECTORI<br />

S. D. his verbis:


PRAEFATIO. XIX<br />

In Autolyco, et Theodosio id a nobis susceptum est la-<br />

boris. Principio, Graecum exemplar nostrum manuscriptum<br />

cum omnibus exemplaribus graecis manuscriptis, antiquissimis<br />

illis quidem quinque, quae asservantur in Vaticana Bibliotheca,<br />

quorum mihi copiam meo arbitratu semper fecit humanissimns<br />

vir Federicus Reinaldus, Vaticanae custos, diligentissime<br />

contuli. Scholia omnia, veluti Apes summos Sores, ex<br />

illis, in quibus sparsim essent posita, decerpsimus , et in<br />

nostram Autolyci, et Theodosii versionem transtulimus. Quamquam<br />

aliqua sint fortasse, quae aliena prorsus videantur, tamen<br />

nos in hoc peccare maluimus, quam committere, ut diligentia<br />

nostra desiderari possit, si quid fuisset praetermissum: Omnia<br />

(ut videre licebit) suis apte<br />

locis collocanda curavimus.<br />

Atque idem paulo post, de Maurolyci editions, quam<br />

ille ex Arabico fonte haustam nobis tradiderit, disserens:<br />

Ut autem nihil omitteremus , Maurolyci harum trium (ut<br />

dixi) Propositionum una cum eiusdem scholiis versionem quoque<br />

addere voluimus: Ceterum, figuras magna ex parte mutavimus;<br />

Quid nos praestiterimus cum , graeca horum librorum<br />

exemplaria edemus omnes ,<br />

intelligent.<br />

Turn in praefatione ad libros de ortibus occasibusque<br />

INTERPRES LECTORI S. dicit his verbis:<br />

Quanta ardeam cupiditate, et adiuuandi et illustrandi hoc<br />

genus disciplinae quae [idd"r}OLS, seu pcc&rjficc graeco nomine<br />

appellatur, quae ve ad primum mobile spectat, vel ex editione<br />

Autolyci de sphaera, quae mouetur, et Theodosij de<br />

Habitationibus anno superiore potuisti, Lector, intelligere: in<br />

quorum librorum editione cum multos in hoc genere auctores<br />

etiam ad scientiam primi mobilis pertinentes, breui me in<br />

lucem emissurum, pollicitus essem, faciendum existimaui, vt<br />

Autolyci de vario ortu, et occasu inerrantium astrorum libri<br />

duo subsequerentur: in quorum librorum editione, si nihil<br />

aliud praeterea consequemur, illud certe mihi omnium gratiam,<br />

credo, conciliabit, quod Auctores antiquissimos, praestantissimosque<br />

in hoc genere, e tenebris, in quibus tot annos,<br />

nescio quo fato, misere iacuerunt, vindicare sim conatus. Di-<br />

ligentia eadem in his, atque in ceteris iam editis, adhibita<br />

est: Nam graecum exemplar nostrum manu scriptum, cum<br />

b*


XX PRAEFATIO.<br />

quinque vaticanis exemplaribus graecis item, & manuscriptis<br />

a nobis collatum est: ex quibus quidem scholia cunque<br />

omnia, quae-<br />

sparsiin in illis essent, a nobis & decerpta, & latine<br />

facta, in singulas propositiones videbis annotata, et addita.<br />

Locos auteni ad scientiam demon strandam, quoniam in graecis<br />

codicibus nusquam erant, vel ex Euclidis Phaenonienis,<br />

vel Theodosij xav 21<br />

)


PRAEFATIO. XXI<br />

ad codicum veterum duorum auctoritatem, Hamburgensis<br />

et Monacensis, verba Graeci scriptoris exegit. Censuram<br />

huius libelli Martinus egit eo loco quern initio citavimus<br />

p. 409416.<br />

Arabicae Autolyci librorum versiones exstant nonnullae<br />

de quibus agunt Harlesius in Fabricii Bibliothecae Gr.<br />

vol. IV p. 17 sq., I. G. Wenrich, De auctorum Graecorum<br />

versionibus et commentariis Syriacis Arabicis cet., Lipsiae<br />

1842, p. 208 sq. 23<br />

), F. Wiistenfeld, Die Ubersetzungen ara-<br />

lischer Werke in das Lateinisclie, AbTiandl der K. G-esellsch.<br />

der Wissensch. zu G-ottingen, vol. XX,<br />

anni 1877 actorum<br />

mensibus Maio et lulio p. 65, Maur. Cantor, Vorlesungen<br />

uber G-eschichte der Mathematik I p. 603. Gothae in bi-<br />

bliotheca ducali complures saeculi noni codices servari,<br />

qui Autolyci, Theodosii aliorumque astronomorum versiones<br />

Arabicas contineant, et ex his quidem nonnullos a<br />

Wenrichio nondum citatos esse Guilelmus Pertsch litteris<br />

Gotha a. 1876 missis humanissime mecum communicavit.<br />

Restat ut de libris manu scriptis, quos ipsi excussi-<br />

nms, pauca addamus. Ac Vaticanum quidem unum, ut<br />

iam dictum est, Romae descripsimus, alios Parisinos plu-<br />

res ilia in urbe contulimus, denique etiam Florentiae in<br />

libro Laurentiano Autolycea quaedam invenimus. Nostro<br />

in domicilio versavimus codices Monacensem et Hambur-<br />

gensem, quod ut per tantum temporis spatium, quantum<br />

opus esset, facere nobis liceret, Ge<strong>org</strong>ii Laubmanni et<br />

23 V<br />

) Locus hie est, ut Wenrichii testimonium de commentariis<br />

in Euclidem iniuria Autolyco tributis, qua de re iam<br />

supra (p.V) Martinum citavimus, verbo tenus afferamus: Autolyci<br />

nomine, iuquit Wenrichius p. 209, a Mohamrnede ben<br />

Ishak laudantur praeterea commentarii in Euclidis Elementa,<br />

Aristotelisque Categorias, quorum tamen librorum Deque veterum<br />

quisquam, neque Fabricius Harlesiusque mentionem in-<br />

iiciunt.


XXII PRAEFATIO.<br />

Francisci Eyssenhardti, virorum praeclarissimorum, huma-<br />

nitate contigit ac benevolentia.<br />

Sequitur codicum conspectus:<br />

A = Vaticanus Graecus 191 membraneus , saeculi<br />

XIV, partim etiam XV, continet fol. 64 70 libros nsql<br />

cav xal Svtisav, turn fol. 72 74 librum Ttsgl KLVOV-<br />

GqpalQctg. Medium inter haec Autolycea locum oc-<br />

cupat Hypsiclis avctcpoQiKos 24<br />

).<br />

B = Parisinus Graecus 2390, bombycinus, saeculo<br />

XIII ineunte, ut videtur, exaratus, continet fol. 261 264<br />

librum TCEQI xivovpEvrig GyaiQag.<br />

C = Parisinus Gr. 2342, chartaceus, saeculi XIV,<br />

contine-t fol. 129 V<br />

131' librum ite^l GyaiQvg, fol. 150 V<br />

154 V<br />

libros TtEQi IntToh&v YM\ SvGscov. In 'margine<br />

praeter figuras plurima scholia partim minio, partim atra-<br />

mento, eaque omnia minimis litterarum ductibus, qui non-<br />

nullis locis paene evanuerunt, adscripta sunt. Quae cuncta<br />

in ordinem redegimus ac suo quodque loco cum iis scho-<br />

liis, quae in aliis codicibus exstant,<br />

in hanc nostram edi-<br />

tionem recepimus.<br />

D = Monacensis Gr. 301, chartaceus, ab Andr. Dar-<br />

mario saeculo XVI scriptus, continet fol. 53 75 librum<br />

E = Hamburgensis math. gr. V fol., chartaceus, sae-<br />

culi XVII, continet pag. 5 28 librum TCBQI GyaiQag,<br />

pag. 29 89 libros Tte^l fTwroAcov xccl dvGscov. Breviora<br />

scholia ad suum quodque locum in rnargine, alia longiora<br />

ad librum de sphaera post singulas propositiones , ad li-<br />

bros de ortibus occasibusque uno tenore pag. 91 102<br />

adscripta sunt.<br />

24) Conspectum omnium auctorum et libroruin mathematicorum,<br />

qui hoc amplissimo codice plurium scribarum manibus<br />

exarato continentur, praebet Gustavus Parthey in annalibus<br />

acadeiniae Berolinensis (Monatsberichte etc.) 1863 p. 374 sqq.


PRAEFATIO.<br />

Praeterea de paucis quibusdam locis inspeximus codi-<br />

ces Parisinos Graecos, saeculo XIV exaratos, 2364 char-<br />

taceum, 2448 bombycinum, 2472 chartaceuni.<br />

Codex Laurentianus pint. XXVIII, 14, folio 301 sub<br />

titulo ainoJlvKov nQi ertirohcov ccGTeQav continet libri primi<br />

de ortibus occasibusque<br />

definitiones inde a verbis T


XXIV ADNOTATIO IN<br />

ADNOTATIO IN AUTOLYCI LIBROS.<br />

2, 1. dirroXuKou A, atJToXiiK 8 B. 2. Kivoujue-v^ 5 B. cqpai-<br />

pac D, cqpaipac pipXiov ev Da. 3. "Opoi add. Da. 4. A<br />

B in marg. , a' E in marg., a Da, om. A CD. ad '0|aaXil)C<br />

super versum addit<br />

m. superscr.<br />

icoTaxeuuc Paris. Graec. 2448. oca et ead.<br />

c<br />

/rav B, 8rav AD, oca CEDa. 5. Tea re AB,<br />

tea (omisso re) C, ica T D, Ted T E. ?\ BCD Da, ?\ A, om.<br />

E.Maw (et aequales magnitudines et etiatn similes Au}. bie^pxerai<br />

et superscr. ryrai B. 6. p' E, in marg. Da, om.<br />

ABCD. qpepouevov TI A, qpepouevov j6 B. 7. bio A.<br />

9. bief|X0e BCD. 11. TTpoTaceic add. Da. 12. a C in<br />

marg., a D in marg., A' E, om. AB. CTpe-qpeTai AB. 14.<br />

6ca jar) CCTIV em roO d5ovoc] praeter polos Mau. ^r\ icriv<br />

CDE. 15. ccpatpa D.<br />

4, 1. rd ap AB, distinx. CDE. 2. *|aimic, eraso uj, A.<br />

4. JUT] cnv D E. 6. tf\ cqpatpa A, TT) c^aipa D. 9. cqpaipac D, et sic<br />

passim infra, itemque in dativo cqpaipa vel cqpaipa. 11. TUUV<br />

of ABD, distinx. CE. bl}] TT'IV E. 12. TO wft BCDE Au,<br />

TO ap A. 16. iracav sine ace. A. TOU ayp BCDE^dw, TOO<br />

OY~ A - 17 TTI op euGeia A, TTJ op eiiOeia D. 18. ir\<br />

c^aipa A, Tfj c^aipa D. 19. oOca om. C. 20. 21. verba<br />

bid TO Kai Tfiv FA atel bia^vew Trj AB Trpoc 6p0dc tolerari<br />

possent, si abesset xai, sic enim repeteretur hypothesis quae<br />

paulo supra (vs. 15 17) posita est; at ille qui haec verba, addito<br />

KOI, repetivit alienum quid inculcasse videtur. 20. del<br />

ABCE, #ei D. 21. O'TI Td op AB, distinx. CDE. 26. nn<br />

kTiv E. 27. TUJ ct.p D. Ti6\ouc om. B.<br />

6, 1. oi be A pr. m. ex 6 be. 2. c^aipa xOicXot TrapdX-<br />

XriXoi eiciv D. 3. urj kTiv D. 5. eri] OTI D. 7. p A in<br />

marg., p B in marg., p C in marg., p D in marg., BE. 9.<br />

10. biepxeTai D, praeteribunt Fa Mau, percurrent Au. 10.<br />

KOxXujv om. Da. 13. Td aji AB, distinx. CDE. 16. Td yb<br />

AB, distinx. CDE. 17. yb AB. 21. TP om. D. 22. Td<br />

Yb AB. oi be ye ^ E. 23. bid Tf]C cipr emuebov CE.<br />

bri] be TO ayp i^juiKiiKXiov D.


LIBRUM DE SPHAERA. XXV<br />

8, 1. SepxV oTe<br />

ZJfAB.<br />

Hu.<br />

de TI^ A, aerjji BODE, virgulam notae B adscripsit<br />

15. frrl T6 B' Hu, frrl TO e ABODE, f<br />

J<br />

ad punctum E<br />

Au. 16. kTiv Tf]C D, sed v expunctum. 17. 18. TO, T Y<br />

eiri TO irapaYweTai D. 19. 6|uoiujc b D. 20. oub' E.<br />

TT' a\\6 TI ABCD, corr. E. 2225. un tpx^cGuj<br />

bt T6 "OY?<br />

fjluiKUKXiuj (sic) bid TOO b uuc ?x^ 1 ^^ Tin c 3' KaTttYpaqpnc D.<br />

23. bid TUJV QY^ ABE, distinx. C (de D vide priorem adnot.).<br />

25. beuT^pac] $" C , p' D (ut iam supra adnotatum est). 26 sq,<br />

circulus 6b parallelus, in quo 6 punctum feratnr Au (nisi quod<br />

Latinas notas H D F habet pro b )<br />

10, 1. 6 A0Z] 6 0bY TbAu (conf. priorem adnol). post<br />

TT) TE add. D compendium vocis Trepiqpepeiac. 2. ouoia i\ 0n<br />

et similiter paulo post TT) bZ. irepiqpepeia E secundum notas<br />

geometricas figurae, quae est in codice, adscriptas; illic enim<br />

occupat locum notae b in nostra figura (p. 8) et vice versa<br />

b locum ipsius 0; easdem notas in codice suo legisse videtur<br />

Au, sed tamen figura eius diversa est a notatione codicis E,<br />

nostrae autem notationi congrua. 2. 3. Trepupepeici ecriv<br />

6noicr Kcd rj AH dpa Tf] 0Z om. B. 3. xai ?\ Qr\ dpa E;<br />

idem in suo codice legisse videtur Au (conf. adnot. ad vs. 2).<br />

Tfj (ante crlv 6|uoia) CD, (omisso Tfj) E, TTJ el A, ipsi<br />

DF (id est Tfj"bT) Au. gcTiv A. 4. xal eici BCD. 49.<br />

Quare circurnferentia 0r] aequalis est circumferentiae bl : aequali<br />

igitur tempore punctum ad r| veniet, atque b ad I accedet:<br />

sed quo tempore punctum b ad Z. pervenit, eodem tempore<br />

punctum Y ad e accedit: aequali igitur tempore punctum Y ad<br />

e, et ad rj perveniet Au (nisi quod Latinas notas C pro Y<br />

E pro e et similiter ceteras habet). 4. dpd cnv A, dpa icrl<br />

C. 4. 5. i 5 a<br />

Tfj b Trepupepeia E (conf. ad vs. 2 et 3),<br />

) 0rj ^)


XXVI ADNOTATIO IN<br />

similiter Au (ut modo adnotatum est). 5 7. ev icuj dpa<br />

Xpovuj T6 eirl TO fj xal T6 6 era TO I. ev I'CLU 6e XPviy<br />

TO 6 eiri TO I uapaYiTveTai E (perinde igitur ac supra 6 et<br />

6 inter se permutavit). 6. irapaYiveTcn D (sed paulo post<br />

bis irapaYiYveTat). 8. XP^viu f6,T Y D. 9. xai TO 6 eirl<br />

TO fj E (conf. ad vs. 5 7). 10. f A in marg., P B in marg.,<br />

f" C in marg., 7^ D in marg., f E, dvTicrpocpov praeterea addit<br />

C in marg. 11. bieH^px^Tai] transmittent Va Mau, praeteribunt<br />

Au (iidem interpretes aliis quoque locis futura tempora<br />

verborum pro praesentibus suo arbitrio ponere, vel etiam praesentia<br />

pro futuris velut infra p. 12, 11 13, p. 14, 19<br />

praeferre solent). 12. cr}|ueta Tivd ABODE Da. 13. ojaoiai<br />

iciv AD, oVoiai eiciv BJDa. 14. iroXoi 6^ TCI op AB, distinx.<br />

CDE. 16. T& Y& AB, distinx. CDE, item vs. 17. 18. T6,<br />

Te Y crjiueiov D. 18. 19. biairopeu^cGuu usque ad irepiqpdpeiav<br />

om. C. 20. 6'juoid ic-civ A. 21. jur] kTiv E. 22. TO,T Y<br />

D, item vs. 24. 23. TTJV fe biaTropeiieTai Treptqp^peiav E.<br />

12, 1. 2. xpovtu T6,Te 6 D. 2. post TI^V AH add. B TT)<br />

A2, sed ea expunxit prima manus. Kcd etcl CD,<br />

Kai elci E.<br />

3. apa ICTIV A, apa ecriv B. 4. otr^p SCTIV A CD. 5. 6'juotd<br />

ecTiv A, 6|uoid ecTiv B. 6. oub' ctXXr) E. dpd ecTiv AB.<br />

7. Tfl AZ] Tf] oY Trepicpepeia D, Tf\ bl ^f E. 8. A A in<br />

marg., A B in marg., 6 C in marg., A' D in marg., idem E<br />

tituli instar. 11. ouov TUJV BCDE, ou6v TOV enotavi ex A.<br />

11 13. superficiei sphaerae punctum nullum occidit, nullum<br />

oritur Fa, nullum punctum superficiei sphaerae oritur, nullum<br />

occidit Mau (liberius Graeca verba interpretantes). 12.<br />

crijueiov D, crmeiuuv (sic) Da.<br />

cet. D in marg. adnotat d. dei<br />

del ecTiv ABCE, dei CCTIV D.<br />

13. ad verba d\\d Td j^^v<br />

cn ABCE, del ^CTi D. 14.<br />

semper occultantur Fa Mau,<br />

semper occulta sunt astra Au. 15. JUCYICTOC add. Hu. 17.<br />

T6T E. 20. etri Tfjc orn. B.<br />

14, 2. Trapd\Xr]\oc interpolatori tribuit Hu\ nam circulum<br />

Yb horizonti parallelum esse in proximis demum demonstratur.<br />

3. KUK\OC in contextu omissum in margine add. D. 4. 6p6dc<br />

ICTI BC, opGdc ecTi D, opOdc kTi E. 6. cujapdXXa et minio<br />

superscr. cuuiriiTTei C, cuju|3aXei et in marg. pr. manu cujuTrtTUTet<br />

E. 7. Strep ecTiv A BCD. ecTi YP BCDE. 9. f\ ante


LIBRUM DE SPHAERA. XXVII<br />

dvareXeT in D minus distincte scriptum est. 13. 14. ecnv ev<br />

TUJ qpavepuj] in ipso apparent! sunt Fa, erunt in apparente Au,<br />

immo ecnv qpavepd Hu. 14. 15. ecnv ev TUJ dqpavei] in non<br />

apparent! Fa, erunt in occulto Au, ecnv dqpavf) E. 16. e A<br />

in marg., ? B in marg., 6 C in marg., D in marg., E E.<br />

17. T6re pro T6 Te E, et sic passim posthac. 17. 18. ad<br />

verba Trdvra Ta tiri cet. D in marg. adnotat (conf. ad p. 12,<br />

13).<br />

tur<br />

19. Kdl<br />

Fa Mau.<br />

buceTai xal dvaTe"XXet Da, et occidunt et oriun-<br />

Tcov B E. 20. evexGrjcerai] vertuntur Fa,<br />

morantur Mau. 22. '0 YP bid TUJV CE. 23. 6 ABC] 6 ojj<br />

A, ABC (id est ABQ VaAu. 26. cr^eia BD, aiiueiov A,<br />

om. CE. occidere et oriri Fa, et orientur et accident Au.<br />

buvei] 6uvd|Ht (sic) D.<br />

16, 1. 2. TI cr)ueiov TO A] punctum aliquod C Au (hoc<br />

igitur loco in Graecis P legit, in reliqua autem demonstration<br />

easdem notas habet ac Graeci codices), punctum d Fa. 3.<br />

6 pb ye AB, coniunx. CDE. 4. ad verba orav |uv cet. D in<br />

marg. adnotat ^ (conf. ad p. 12,13. 14, 17sq.). 5. 6uvei] buva-<br />

c0ai D. 6. TOV 5r be A, TOV pr& BCD Fa, TOV peyb E,<br />

corr. Hu auctore Au. 7. MXCC T^ ABCD. Kal irp6c 6p6dc<br />

om. ABCD VaAu, irpoc opGdc om. E, corr. Hu. 8. dpd<br />

kxiv AB. 9. aiei ABCD, del E. 11. Icov ABE, corr. CD.<br />

16. Tcov AE, corr. BCD. 19. 4 A in marg., f B in rnarg.,<br />

? CD in marg., g' E, ad eandern propos. D in marg. praeterea<br />

adnotat b (conf. modo ad vs. 4). 21. dcpcbrreTai E, ^qpavyriTOti<br />

Da. 23. aiei ABCD, xai E, dei Da. 24. aiei ABCD,<br />

dei E-Da.<br />

18, 1. ine'vujv KuxXoc judYtcroc E. 2. TO Te A. 4. eqpdirTeTai<br />

E, sed iyeTai corr. prima m. in marg. 5. aiei AB<br />

CD, dei E, item proximo versu. 7. 8. ?CTUJ YP cpavepoc<br />

iroXoc Tf]C cqpaipac 6 6. Kai bid TUJV TOU apy<br />

KIIK\OU ir6Xujv xai<br />

TOU b ILI^YICTOC cet. D. 8. TOU ABF KUKXOU] TOIJ apy C. 10.<br />

11. biacTrnuaTt b TUJ ba xuxXoc vtypdcpQu) 6 an D. 12. ad<br />

verba biacrrnuaTi be TUJ Ef cet. D in marg. adnotat e (conf.<br />

ad p. 12, 13. 14, 17 sq. 16, 4 et 19). ^payQw 6 p


XXVIII ADNOTATIO IN<br />

-*<br />

TrapdXXr]X6c ecri CD. 14. 15. TUJV ad vs. 12).<br />

ar| YK@ B (couf. supra<br />

20, 1. aiei ecri BCD, aiei ecri A, del ecri E. 1.2. aiei<br />

ecriv ABC, dei ecriv E, aiei, omisso ecnv, D. 3. ^ ecriv<br />

AC, |uri ecriv BDE. del E. 5. cujupaXeTUJ D. 6. eirei]<br />

xai eirei D. 7. TUJV (ante ev Trj opaipa) om. D in contextu,<br />

sed add. prima m. in marg. 8. bfya re ABCD. 9. Te~uvei<br />

D. dpd ecTiv AB. 13. 14. eiri biaueTpou TT^C OY bis scripta<br />

sunt in E; sequitur cr]|ueia, sed id expunctum. 15.<br />

BCD. 19. 20. T^juverai xai xaTd TO 6 E. 23.<br />

ABCDE, sed A \icr partim in rasura. crlv Tractuv<br />

TOO A] ab d Fa,<br />

eqpecrrixe<br />

eXaxicrri<br />

E. caro<br />

a polo D Au. 25. euGeiac (post AA) om.<br />

D. ad verba d\Xd xai i'cri cet. D in marg. adnotat 2 (conf.<br />

ad p. 18, 12 cet.). 26. Y


LIBRUM DE SPHAERA. XXIX<br />

24,1. cTrereuxGwcav oi (sic) r\Q e -<br />

fi E. eirel]<br />

xcd eirei<br />

D. 3. TO oj$Yb AE,-TOV afab BC, corr. D. 3. 4. bix


XXX ADNOTATIO IN<br />

culus Au. ecri BCD. TOV HZ0] TOV rJ29 K\JK\OV D. 8.9.<br />

r| K0ivt\ dpa auTUJV TOUI>] C. 9. TUV ap fb pa A, TIUV ap<br />

yb, pa D, TUJV ctpYb-~pa E, corr. BC. AB if] (ante opGrj) om.<br />

D. ecri BCDE. 11. dTTTOue'vac atjTf]c xai oucac ev TIU<br />

D. ev TUJ r]0K eTrnre'buj C, ev TW r\lQ ItriTre'buj E,<br />

rtfti KUKXOU eTrnre'buj D. 12. 6] br] D. ^xdTepa<br />

ev TUJ TOO<br />

D. 13.<br />

TOO Y] 2 9 KIIK\OU D (et pro KUK\OU quidem KU cum compendio<br />

ou sub u). ad verba ^ AB apa cet. D in marg. adnotat \<br />

(conf. ad p. 24, 13 cet).<br />

28, 1. 11 imo Kju9, omisso TUJV, D. xXicic ecTiv A. 2.<br />

TOV ap TO A, TOV apfo BCE, corr. D (nisi quod ap by distin-<br />

xit). 3. f| UTTO Xv6, omisso TUJV, D. kTiv f\ K\ICIC] i 5<br />

)<br />

K\ICIC<br />

kTiv D. 4. TOV op T6 A, T6v afrb BCE, corr. D (recte<br />

etiam notas geometricas coniungens). 5. TCI afifb B. 6.<br />

TOU ZQ AC 8<br />

, TOO TJT0 BDE. 7. 7rapdX\Yi\oi eicvv ABD, ^_<br />

eiciv E (accentus ad 01 adiectus compendium scripturae signi-<br />

ficat). 8. f\ im6 xjuv, omisso TUJV, D. ^ Tfj UTTO Xv9 yuuvia<br />

D. 9. 7 s<br />

] u^v imo KJUV T^vta D. f^v ABCE, iv fj D. 10.<br />

TOV ap Y^ A, T6v apyb BCE, corr. D (nisi quod ap 6y distin-<br />

xit). 10. 11. r 5<br />

) 6^ UTTO Xv0 D. 11. f^v] in hanc scripturam<br />

h. 1. consentit etiam D. 12. TOV ap y6 A, TOV apyb BCE r<br />

corr. D (nisi quod ap by distinxit). ol apyb dpa BC. 13.<br />

TOV ap Y& A, TOV apyb BCE, corr. D (recte etiam notas geometricas<br />

coniungens). KtixXov] horizontem Au (rcpetivit igitur<br />

earn scripturam quae p. 26, 2 in codicibus legitur). 14.<br />

fi A in marg., ^ B in marg., "rf CD in marg., H E. 16. !q>apu6couciv<br />

ABCD, convenient Au, &papu6ouav E, conveniunt<br />

Fa, congruit Mau.<br />

30, 1. "ECTUJ T ctp v E. 6 ABP] ABCD^w. 2. \nk.v<br />

del ABCE, |iev del D. 6 AE] FG Au et similiter posthac<br />

notis ex arbitrio electis. be atel hoc loco recte ABC,<br />

be del D, be del E. 3. e^pcttrreTai] tangat Au. 3. 4. ye-<br />

YpdcpGuj TIC AE (de D vide proximam adnot.). 4. T!C ^71-<br />

CTOC KUKXoc ecpairT6uevoc om. D in contextu, add. prima m. in<br />

marg. 5 init. 6 bp e~Y AB, coniunx. CDE. 5 extr. 6 bp<br />

ey A, coniunx. BCDE. 7. Y^p TIC irapdXXriXoc xuxXoc TIXJ ab


LIBRUM DE SPHAERA. XXXI<br />

6 cet. D. 8. bri ecriv A, br| ecri BC, bi>) ecrl D, bri<br />

eCTai E.<br />

9. TCC T Z E Hu, TO b Ye ABE (item C, nisi quod lineas<br />

supra b YC om.), Ta blfe D (de ordine notarum I f e conf.<br />

adnot. ad figuram p. 30). cViro TOU A] pro diro in B legi-<br />

tur Oir6 (sic); notatus igitur est error pro<br />

d. 10. TCI H B<br />

A Hu, TCC anpX ABE (item C, nisi quod lineam transversam<br />

om.), TO\ ar\ (SX D. Trapd\\r|\oi eiclv KiixXoi A, TrapdXXr|Xoi<br />

elci xuxXoi B, TrapdXXr]Xoi eia xuxXoi CE, irapdXXr|Xot xuxXoi<br />

eiciv D. 11. xal ante YYpa|U|Lievoi om. C. elcl BCD. 12.<br />

01 op -fb-pe-f A, 01 a^y, 6epY D, corr. BCE. 13. KCU elci<br />

BCD, xai eia E. 14. ZH AE] friXe AC, Zr\'\e B, Zr\ Xe D,<br />

2ri, XTE. 15. dpd ecrtv AB, dpa -/.v E. 1} box E (at<br />

recte paulo post TI^V 6xa). 16. irepiqpepeiqt] irepiqpepei (sine<br />

ace.) D, ^9" E. 18. TrapaYweTCti D (at recte paulo supra<br />

irapaYiYVTai xal TO cet.). 18 20. xal GTI TO X T^V Xe bieXGov em TO e TrapaYiYveTai C. 19. 20.<br />

av<br />

~^<br />

irapaYiveTCU D. 20.<br />

21. O'TCXV TO a eni T6 6 irapaY^vriTai D. 22. Trape'crai ABCDE,<br />

sed A CT partim in rasura. xal TO Xe (sic) em TO ? C. eqp-<br />

ap)n6cei] conveniet Fa, congruit Au (sed easdem formas p. 32,<br />

2. 3. 5 redeuntes futuris congruet interpretatus est.<br />

32, 1. eirl T^IV BCDE, eul Tf) A. 6 b$ ef AB, coniunx.<br />

CDE. 3. T^JUVOUCIV E. 4. ad irXeiova supra versum TUUV<br />

buo add. C, unde irXeiova TUJV buo in contextu E. 6irep ecTiv<br />

ABCD. 5. 6 ABE] 6 ABEf coni. Hu. 5. 6. em TOV ABP<br />

KiixXov] circulo ABCD, horizonti scilicet, Au (conf. supra ad<br />

p. 28, 13).<br />

E. 12.<br />

7. 9 A in marg.,<br />

ev cqpaipc^ YP E.<br />

B in marg., G^CD in marg.,<br />

12. 13. ja^CTOC KuxXoc 6 ABf<br />

ex codicum auctoritate retinuimus, quia scriptor satis habuisse<br />

videtur ternis litteris, sicut in superiore propositione, circulum<br />

denotare; sed dubitari non potest, quin idem quartam litteram<br />

b ad eundem circulum eo fere figurae loco, quo nos adscripsi-<br />

mus, pertinere voluerit, id quod Auria quoque significavit<br />

c maximus circulus ABCD 7<br />

interpretans. 18. bOo crmeia TCI<br />

Ye AB, distinx. CDE, duo puncta, scilicet B et E, Au (idem<br />

etiam in reliqua demonstratione notas geometricas suo arlDitrio<br />

elegit). 22. TCI Y? AB, distinx. CDE. 25. YP oi 2^ E.<br />

26. Td =f AB, distinx. CDE. etrel] xal eirel D. 26. 27.


XXXH ADNOTATIO IN<br />

AoHoc ecn BCDE. 27. irpoc TOUC TrapCtX\r)\ouc] ad omnes<br />

circulos parallelos FEGH et KBLD Au (qui post parallelos<br />

omisisse videtur velut).<br />

34, 1. -f\ Y Treptq>e"peia dpa rf^c cet. B. 13. 6irp T^V<br />

ABODE, super (omisso terrain) Fa, supra terrain Au, (mep<br />

TOV opiSovTCi coni. Hu (nam de qualicunque sphaera quae convertitur<br />

et de punctis quae sunt in eius superficie, non de<br />

terra et astris agitur). T^v CTI CD, ^f\v<br />

ecriv E. 15. rot<br />

Zrj ABD, distinx. CE. dcrpa ABCDE, astra Va Au, criueia<br />

coni. Hu (conf. ad vs. 13). 18. 19. TTIC rpce BCDE, TTJC K<br />

A. 19. e'cruj] "CTUJ TP E. f\ I GT D. 20. etret] Kai<br />

tuel D. ojuoid ecTiv AB, 6^ioia -/.v E. ^ 26 -9" C (omisit<br />

igitur T)- 23. 24. eiri TO E* Trporepov dpa xai TO Z eiri TO f<br />

TrapaYVTveTai fjirep om. D.<br />

36, 1. i A in marg., TBCD in I' marg., E. 3. 4. v<br />

juiqi irepiqpopa Tfjc cqpaipac om. D Da in una circumferentia<br />

,<br />

sphaerae Fa, in uno sphaerae ambitu Mau, in una sphaerae<br />

revolutione Au. 4. CTCU] fit Mau. 5. ABf] ABCK Au<br />

(idem paulo post pro AZE posuit ADFE, pro A G, et similiter<br />

in reliqua demonstratione litteras suo arbitrio elegit). 7.<br />

aiet ABCD, del E. 8. 6 aTe K\JK\OC ABCD, 6 aTai, omisso<br />

KUK\OC, E. 9. 6 6 ABCDE, punctum G Au, quod respondet<br />

Graecis TO A, neque tamen scriptura codicum mutanda est.<br />

12. TUJV ab ABE, distinx. CD. 13. TOO a^Y KOxXou ir6\ujv<br />

D. 14. eireibr^ E. ^KdTepoc A, IxaTepa et super a prima<br />

manu compendium syllabae oc B, exaT^pa CDE.<br />

38, 1 init. Zbr\ BCDE, Eo A. 1. TOV aTerj KUK\OV E<br />

(conf. supra p. 36, 8).<br />

2. apd cnv B. 3. TO I crmeiov<br />

Tr]V la extrema sunt in D fol. 70 recto; eodem folio verso re-<br />

petuntur Tf) er) Trepiqpepeia. ev i'cuj usque ad Tf)v "La, sed haec<br />

expuncta. 4. bieXeuceTCti] transibit Fa, percurrit Au. 7.<br />

post verba TO E Trapay^vriTai C addit haec: 6 $yQ Geciv ^Hei<br />

Tr]v abe* Ta yap r\ I crmeia qpapu6cei eirl TCI a ? Kai (sequun-<br />

tur i 5<br />

! Ibr] Trepicp^peia cet.). 7. 8. r 5<br />

] ZAH<br />

irepupe"peia eqpap|u6-<br />

cei ^Trl Tr]v AAE irepi^^pemv] et circumferentia DGE positionem<br />

habebit, veluti AGF; nam D et E puncta conveniunt congruuntque<br />

cum punctis A et F: et circumferentia igitur DGE


LIBRUM DE SPHAERA. XXXIII<br />

circumferentiae AGF congruet Au (conf. scripturam codicis C<br />

ad vs. 7 adnotatam et vide figuram apud Auriam expressam,<br />

quae longe distat et a nostra et ab ilia quam Graeci codices<br />

exhibent). 9. TOV 066 BCDE, TOV 066 descripsi<br />

ex A. 9.10.<br />

dXX' 6 a&0 KuxXov E (error scribae ex compendio, quod in archetypo<br />

fuerit, ortus esse videtur). 10. 6p06c ten BCDE.<br />

10. 11. xai 6 BAP $pa KUKXoc 6p06c ICTIV Trpoc TOV ABP KUK\OV<br />

om. B. 11. 6p06c cert CD, 6p96c /. E, 6p66c gcrai coni. Hu.<br />

16. f\ lbr\ ABE, I 5<br />

aliam nescio quam), if\ 2 6rj E.<br />

) lb C (litteram b duxit prima manus super<br />

40, 1. CTI BCDE Paris. 2364. 2. 6 BAP #pa] 6 r&Y pa<br />

E. 6p06c cnv A, opGoc ecriv C (Icriv compendio scriptum),<br />

6p06c ecri BDE (in E compendium vocis ECTIV), 6p06c cri<br />

Paris. 2364, 6p66c Serai coni. Hu. 3. Trd\iv bi] orav usque<br />

ad 7. TT\OV f| 6ic ecrcu om. BCDE Va Au (in codice Parisino<br />

Graeco 2364 etiam verba, quae hunc locum antecedunt, xal 6<br />

P&Y ^P<br />

~~<br />

6p06c ecri irpoc TOV apy in contextu omissa,<br />

sed eadem inanu in margine adscripta sunt; deinceps item<br />

in margine, scbolii instar, adiuncta sunt verba irdXiv bi\<br />

6Tav cet. , quae abesse a BCDE diximus). 4. 6ieX0u)v A,<br />

corr. Paris. 2364. 5. irapecrcu A, irapcrfevr]ceTai Paris. 2364.<br />

6. 6 jtoyo A, 6 per Paris. 2364, corr. Hu. e'Hei A prima<br />

manu partim in rasura ex etxev, ut videtur. 7. 61c] p" A,<br />

eiusdeni litterae earn formam quae Latinae u similis est cum<br />

compendii ductu exaravit et spiritum lenem (voluit accentum<br />

gravem) superposuit Paris. 2364, quam ad notana recentior manus<br />

in margine adscripsit 6ic. ecrai A, item Paris. 2364<br />

prima manu, in quo &cra\ mutavit recentior manus. 9. KU-<br />

K\OC (post Tf|C cqpaipac) om. B. 11. ia A in marg., la B in<br />

marg., la C in marg., Id D in marg., la' E. 13. jaeYiCTOC<br />

om. D Da. 14. aTrrr|Tai i\ a>v 6 opiZiuuv] aTTTTai i\ 6 opi^uuv<br />

D, om. Da. 16. aiv e9diTTTai ABDE, quos attingat Fa,<br />

quos attingit Mau, om. C (tangit scilicet is circulus qui modo<br />

aXXoc TIC XoHoc cet. appellatus est, non horizon, ut est apud<br />

Auriam f<br />

quos horizon tangit'. iroierrai ABCE,<br />

facit Va<br />

Mau, -rrou'icei D Da, faciet Au. 18. 19. 6 ABC] ABCE Au.<br />

25. TOU AA] ut ad. Va, AD Au, AAE coni. Hu. 27. 6 TZ]<br />

RK Au (qui in reliqua etiam demonstratione litteras suo ar-<br />

bitrio elegit et figuram plurimarum linearum farragine satis<br />

Autolycua.<br />

C


XXXIV ADNOTATIO IN LIB. DE SPHAERA.<br />

impeditam appinxit). 28. post drrTecGuj add. TOO ab D. TUJV<br />

A, distinx. BCE, TUJV Z fr\ D. 28. 29. f| oiv 6 ABf<br />

KuxXoc ecpdTrreTai om. D. 29. Td lr\ AB, distinx. CDE.<br />

42, 1. TCI Pr AB, distinx. CDE. Xeruuv<br />

OTI D. aid<br />

ABCD, del E. 2. dvcrreXei D s<br />

, dvaTeXXei ABCE. 4. Td eic<br />

AB, distinx. CDE, item vs. 5. 6. 6. 7. TUJV Xeju-vKH DE,<br />

ol \0 jur] K (sic) A, 01 X9 JLiv x2 BC, orbes per quos ferantur<br />

bk. puncta . nempe lb.mn.kx. Va, circuli TSQ et VMY, in<br />

quibus puncta Q et V ferantur Au. 7. eirel] xai eirei D. 8.<br />

aiei ABCD, del E. 10 13. buvei, TO be aiei bid j^ev TOO<br />

M dvaTeXXei bid be TOO om. D. 11. del E, itemque posthac<br />

(in aiei ubique consentiunt ABCD). 17. Tfjc ME] Tf|c H(u D.<br />

18. Tnc Xv C8 D S<br />

E, Tnc Xrj AB. 22. 6Xuuc 6 fr D. 25.<br />

iroieiTai] facit Fa, faciet Au. 26. ip A in marg. , Ip B in<br />

marg., IB C in marg., i$ D in marg., IJ3' E. qpepojuevov] delatum<br />

Va Mau, mobilem Da (unde f<br />

delatum aliquem seu niobilem'<br />

concinnavit Au}. qpepojuevov Tivd ABDDa, accentum<br />

corr. CE. 27. del Te|uvr) bvx E Ho. 27.28. juribeTepoc be]<br />

|ur]beTepoc be AB, accentum corr. CD, 6 be ^Tepoc E. 29.<br />

Tf]c (ante ccpaipac) om. Da. IcTai] est Au.<br />

44, 1. juevujv KuxXoc 6 ABP] manens seu fixns circulus<br />

ABCD Au. 2. TOV TAB] scilicet EBFD Au (qui in reliqua<br />

etiam demonstratione , itemque in figura, litteras suo arbitrio<br />

3<br />

posuit). 3. jui^beTepoc AB, jur)b<br />

erepoc E, corr. CD. 5. TUJV<br />

AfB TAB] TUJV apT, Y&P D, TUJV crfp E (omisit igitur alterius<br />

circuli notas). jue~YiCTOC ecTiv E. 8. TOU pby xunXou D.<br />

10. xevTpov ecTi AB, accentum corr. CDE. 12. aiei ecTiv D,<br />

dei CTIV E. 10. dHovoc ecTiv D, #ovoc ecTiv (sic) E. 17.<br />

|ur) ecTiv E. 19. eirel] xal euei D. dei E, item vs. 21. 20.<br />

ecTiv AE, e'en B, ecri CD. 21. KaTa TOU KUKXou TOU er) B.<br />

6 lv] KuxXoc dpa D. 25. ^'CTIV] -/.v E. 26. dpd ecTiv A,<br />

dpd ecTi B, dpa ecrl CDE. 27. xevTp6v ecTi A, xevTpov ecTi<br />

E, accentum corr. BCD 3 . 29. post Tf^c ccpaipac repetit TO "e<br />

CY]ueiov jur*) Y^pj 6XX' ei buvaTov e'cruj K^VTpov Tf|c ccpaipac D.<br />

46, 1. emZieuxQuJ A. 1. 2. dpd ecri T^C ccpaipac AB, ace.<br />

corr. CE, dpa rf\c ccpaipac ecrlv D. 2. exaTepov Y&P TUJV 6e<br />

AB, distinx. CDE. 3. dovoc ^CTIV A, dHovoc ecTi B, dEovoc


ADNOTATIO IN LIB. DE ORTIBUS I. XXXV<br />

cri CD, ace. corr. E. 4. KUK\OC kriv AB. 6 pb~Y D. 6.<br />

roO PY KUKXOU D. 8. 9. TOV "pbY KUK\OV D. 9. 10. 6 pbY<br />

KUKXOC D. 11. 12. 6 pbY dpa D. 12. 6p06c ten BCDE.<br />

14. K\/Tp6v ecri AB. 15. cube ABC, oub' E, compendium<br />

brevissimum ac vix perspicuum exstat in D. dXXo TI E,<br />

3<br />

dXX<br />

O'TI A, dXXo TI BC, dXXov TI D. 16. K^VTpov ecrt AB. 17.<br />

ev (ante IKCIT^PUJ) om. B. TUJV af^f PT& KUKXUJV D. 18.<br />

dpa cnv A. TUJV apY P&Y Ki)KXiuv D. in fine add. Te"Xoc<br />

TOU auToXuKOu irepi Kivouuvr}c cqpaipac B, TeXoc auToXiwou<br />

irepl xtvoujuevric cqpai ? D, T^Xoc E, T^Xoc TOO rrepi<br />

cqpaipac ACiToXtiKOU Da.<br />

48, 1. duToXOxou A, AuToXuKou E. 3. TO a A, om. C,<br />

a', omisso T6, E, trpuJTOV Da, TO irpajTOv Ho. 4. "Opoi add.<br />

Da. 5. a' E in marg., a Da, om. A C Laurent. XXVIII, 14,<br />

fol. 301. dcT^poiv C. 7. p" E in marg. Da, om. AC Lau-<br />

rent. TObv be] Kal TOJV Da Ho. ^uOa CEDa, two. A, et<br />

similiter in reliquo contextu ACE i subscriptum constauter<br />

omittunt, atque A spiriturn lenem ponit pro aspero (in adnotationibus<br />

tamen, quae in A ad figuras libri II theorematis VI<br />

etc. tenuissimis ductibus adscriptae sunt, spiritus potius asper<br />

quam lenis exaratus esse videtur). 8. dcTp6v TI E, itemque<br />

vs. 10. 12. 16. 19, p. 50, 2. 4. cuvavaTeXXei E. 9. Y' E in<br />

marg., Y Da, om. AC Laurent. 10. bi)Vi E. 11. b' E in<br />

marg., b Da, om. AC Laurent. djua TOU 7iXiou buvovToc AE,<br />

sole occidente Fa, statim occidente Sole Au, corr. C Da. 12.<br />

dvaTeXXr) A, cuvavaTeXXr) C (omissum i, quod subscriptum vo-<br />

cant, posthac non adnotabitur). 13. e' E in marg., ? Da,<br />

om. AC Laurent. 15. ST E in marg., g Da, om. AC Laurent.<br />

16. dvaTf]Xai Da, item vs. 18. TrpuVriuc AE Laurent., upuu<br />

cum compendio syllabae uuc C, irpuuTOv Da. 18. I' E in<br />

marg. Da, om. AC Laurent. 19. TrpiuTuic<br />

cum compendio syllabae ov C, Trparrov Da.<br />

AE Laurent., irptu<br />

buvo-\i A C E Da<br />

Ho, et sic posthac iidem constanter.<br />

50, 1. if\ E in marg., f| Da, om. AC Laurent. jueTci T6<br />

A, jueTd, omisso T6, C, |UTd et TO pr. m. super versum E. 2.<br />

bCvai C 8<br />

Ho, buvai AE Da, item vs. 4. 3. 6' E in marg. Da,<br />

om. AC Laurent. 4. dcrpov TI qpavr) buvov cxaTUK Da. 5.<br />

c*


XXXVI ADNOTATIO IN<br />

TTpOTdceic Da, Uporacvc a' E, oin. AC. 6. a AC in marg.,<br />

om. E (TTpoT. a. 6euup., et similiter posthac, Da). dcrepuuv<br />

Da. 7. ucrepou eici (id est eiav) A, ucrepai eia C, ucrepcu<br />

eici Da. 8. earepioi AC (quam formam edere non dubitavis-<br />

sem, si usquam in singular! ecrre'pioc reperissem pro ecirepia).<br />

9. irp6Tepai eici A Da (codex E non differt ab editione nostra,<br />

nam eiav, quod Ho ad hunc locum adnotat ex E, pertinet potius<br />

ad vs. 7, ubi E ucrepcti eiav habet perinde ac nos edidi-<br />

mus). 13. uiro yf|v CE, UTr6 rf\v A. 15. dcTp6v TI E (item<br />

posthac). 16. dXr|9wvi ecriv A, accentum corr. CE. 17.<br />

ecri CE. 19. 20. TO b CE, item A, nisi quod b prima manus<br />

ex 61 correxit. 20. ad rjXiou E in margine adnotat com-<br />

pendium


LTBRUM DE ORTIBUS I. XXXVII<br />

58, 1. TOU A] TOU a ACE, corr. Au (etiam Va notam d<br />

habet, sed totum hunc locum liberius vertit). 2. TOU rjXiou<br />

C. 9. TO<br />

f<br />

E, roO rjXvou < A, TOU<br />

tf', ut passim aliis locis,<br />

A] TO a ACE 7 corr. Au. 16. A f' in marg., Y C in marg.,<br />

r E. 18. ev dXuj (sic) A.<br />

60, 1. oubevl Ho. 2. I'Xaccov A. 3. opiSwv ACE, circulus<br />

Horizon Au. Zuubiaxoc ACE, item Eujbiaxou iidem<br />

vs. 24, et sirniliter posthac constanter sine i subscripts. 4.<br />

UTTO TI^V Y*W E. 5. dcTpov TI A, dcTp6v TI CE. 6. 7. a\Y\-<br />

0wr] earn buac] verus matutinus occasus nus<br />

Fa, occasus matuti-<br />

Apparens Au (sed eundern pro Apparens voluisse Verus<br />

docet definitio huius libri tertia apud Auriam f<br />

l)iff. 2 J<br />

in margine citata). 16. ou (ante qpaiveTcu) om. C. 21. post<br />

eviauTOu Auriae interpretanti r<br />

circumferentia enim EG semi-<br />

circulo minor est' addenda esse videbantur eXdcowv Y


XXXVin ADNOTATIO IN<br />

AC. 11. eiM 60cic A, idja fcikic (ut aliis locis) CE. 1215.<br />

verba xal irl usque ad b\' Xdccovoc forsitan interpolator quidam<br />

addiderit (contra recte se habent ilia quae similiter<br />

scripta sunt theoremate V extreme). 12. T


LIBRUM DE ORTIBUS I. XXXIX<br />

V)|LUKUKXIOV A, f| TIUI, superscripto compendio ov, sed eo punc-<br />

tis notato, C, y' E. 6 ri xHr| E, be f\ rjHK legisse videtur<br />

Au, oin. AC Fa. ri SKO dpa E, eadem legisse videtur Au,<br />

om. A C Fa. 6. 7. eXdcajuv ecTiv et compendium formae<br />

riuiKUKXiov (ut paulo supra) E, semicirculo minor est Au, om.<br />

A C Fa. 7. dpa (ante -irepiqpepeiav) om. E. 9. 10. ^TriToXfjc<br />

ewac qpawouvr|v buciv iroieiTCti 01' Xdccovoc E. 11. C A in<br />

marg., e C in marg., E E. 12. TUJV uu6iuuv KuxXou AC Da,<br />

item E prima m. in marg., u)6iai


XL ADNOTATIO IN<br />

dorpou b dXri0ivri E (dpcc compendio scriptum). 8. YiveToa E<br />

(sed posthac fiYveTCu cum AC). 11. iv<br />

diebus Fa,<br />

6'Xaic repaid] totis<br />

in integris conversionibus Au. 14. ev 6'Xaic i5))^<br />

paic] cunctis diebus Fa, in integris conversionibus Au. av<br />

T^VOITO] erit Au (qui supra p. 74, 14 pro eadem forma posuit<br />

'fit'), om. Fa. 15. cuvbuvai AC, ace. corr. E. 17. emToX^i<br />

E. fijuicouc E, i^iuiceoc AC. 20. bid ^(uiceoc AC, bi' Vnui-<br />

couc E. 21. 'YYICT(X add. Hu, quasi Au. 22. A in f^ marg.,<br />

rj C in marg. H E. 23. , kxdTnv crrep(av C (conf. p. 78, 12<br />

et 20. 80, 16), earepvav, ornisso cx(m]v, AE (idem legit Fa),<br />

c7repiav et in parenthesi<br />

f<br />

Alit. cxcm]v '<br />

Da, vespertinam<br />

postremam Au, aipiav ecxarriv Ho. 25. vuicrec Da.<br />

78, 3. Ta yea ACE. 11 14. Tourecnv usque ad -npoc<br />

TUJ H forsitan commentator quidam addiderit. 11. TOUT'<br />

ICTIV E. 18. rrpocavaTeXXei E. TOOT' ^CTIV E. 19. buvtuv<br />

ACE, corr. Hu.<br />

80, 2. ou om. C. 6. TOUTECTI C, TOUT' cn E. 9. TOU<br />

dpa] TOUT' ^CTIV apa E. 12. ou ante qpaivTai add. E. 15.<br />

A in marg^, C in -9-' marg., E. |uaXov A. 17. epdav<br />

TToieiTai ACE Ho , iroieiTai ^dcw Da. irXeiovac Da, TrX^ovac<br />

AC, irXeiovoc E. 18. eiirep Da.<br />

82, 2. alei Hu, del ACE. 3. acrpov 6e ACE, acrpov<br />

b TI coni. Hu. 4. TOU TUJV ^ujbicuv KUKXou] iis quae in cir-<br />

culo Zodiaco sunt Au (voluit igitur TOJV in\ TOU TUJV I. K.).<br />

6. -rrXeiovac Hu, TrXeovac ACE. 9. 6 Xr) 6|u A, coniunx. CE.<br />

10. Td bn A, distinx. CE. 11. Ta ct|up A,<br />

distinx. CE. 14.<br />

K(peuY^c0u) E. 16. irpoc TUJ ic C, irpoc TUJV bid TO' 0K A (id<br />

est irpoc TUJ K cum scholio bid T6 0'), Trpoc TUJ f[ E. 18. Td<br />

Zr\ A, distinx. CE. CTI CE. 19. diro AC, item E prima m. in<br />

marg., CXUTO E in contextu, sed id expunctum. Td brj A,<br />

distinx. CE. 19. 20. d-rro TOU A] diro TOU, omisso a, C. 20.<br />

Td aJ3 A, distinx. CE. Td Zr\ AE, distinx. C.<br />

84, 1. T) ante kirepia add. C. 2. ICTI CE. 3. Td lr\<br />

A, distinx. CE. 5. gcnv E. 8. OUTTUJ CE. 12. f' A in<br />

marg., i C in marg., I' E. 14. TOO TUJV iub(ujv xuxXou] quam<br />

quae sunt in circulo Zodiaco Au (conf. supra ad p. 82, 4). 15.<br />

wv] Horizon circulus Au. 16. cuel Hu, del ACE. 6<br />

AC, 6 Z$Y E, idemque legit in suo codice Au. 17. Td


LIBRUM DE ORTIBUS I. XLI<br />

r\Q A, distinx. CE. 19. verba TOUT^CTIV usque ad 86, 2 oucic<br />

3<br />

interpolata esse docet structuraeinconcinnitas. 19.ToOT ^CTiv E.<br />

86, 1. Y] post TOU |uv ff om. E. 2. TLUV rjG A, distinx.<br />

CE. 4. oi] ot 6e E. 4 8. LUCT usque ad rrl T^V buciv]<br />

Cum codicum Graecorum scriptura fere consentit Au, cuius<br />

interpretationem Graecis litteris restitutis pro Latinis, quas ille<br />

posuit, hie repetimus: f<br />

ut semicirculus Kr]\ non concurrat cum<br />

semicirculo, qui a puncto a inchoat, et ad partes y proficiscitur:<br />

et semicirculus bK0|u item non concurrat cum semicirculo,<br />

qui a puncto a incipit, et ad partes 3 tendit: scilicet ut semicirculus<br />

r] tendat ad ortum, et semicirculus 06 ad oceasum'.<br />

Nos in Graeco quidem contextu codicum scripturam servavi-<br />

mus, sed in Latina interpretatione duos, de quibus agitur, semicirculos<br />

singulis litteris mutatis notavimus (v. p. 86 adnot. 4).<br />

6. 7. f ,uepr| usque ad LUC liri TCI om. C. 7. TOUTCTI C, roOr'<br />

e'en E. 8. eirl Tr)v (ante avaToXrjv) om. C. 11. 12. i'ai -f\<br />

(u E (sed paulo post recte Kai if] LI). 12. eirei bt Kai E.<br />

'<br />

14. 15. Kara OV OH-O ^CT! C. 15. TO H] T6 ic E. I'CTI E<br />

prima<br />

m. ex ecTai.<br />

88, 3. TLU N] TLU f) C. 5. Tf]v ZYV CE (idem in suo co-<br />

dice legit Au), TT^V Z*f A. 8. bidjueTpov kTi E, compendium<br />

(ut supra) et cnv (item compendio scriptum) C. 11. TLU E]<br />

TO) I E. 13. Tr]v Z$Z CE (idem legit Au), Tr]v v^l A.<br />

dvaTeXXov AC, idem ex avaT^XXuJv corr. prima m. in E,<br />

17.<br />

m-<br />

TeXXov Autolycus scripsit supra p. 56, 18. uuc<br />

8 C E, ^uuac A,<br />

(uexpi Autol. 1. c.<br />

TO<br />

90, 2. TLU<br />

K apa<br />

be H TO K cuvavctT^XXei coni. Hu. Kai ante<br />

add. Hu coll. vs. 9. 10. 3. ^Kdcrrjc Tf]C VUKTOC E.<br />

6. e'uuc CE, gmc A, ]u^xpi Autol. supra p. 58, 17. 8. CE (Au), Ti\v ZyZ A, item vs. 11. 9. 10. TO &<br />

Tr;v "spZ<br />

dcTpov usque<br />

Hu.<br />

ad buvov om. C. 9.<br />

13. oiGuropeueTai<br />

TLU bi acTpuj TO K cuvbuvei coni.<br />

E. T^V Zfv AC prima m. in rasura,<br />

TI*)V vy E. 15. xai ^avepov C prima m. in rasura. 16.<br />

Tiiyv Sf&fv AC, TI'IV 0Yv E (idem in codice suo legit Au). 17.<br />

X


XLII ADNOTATIO IN<br />

94, 1. Til)v ri 6v AE, TUJV r^H ov C. dva (sine accentu)<br />

A. 3. CTI CE. Kcn-pa ora. C. 6. ict A in marg., m<br />

C in marg., Id' E. OuGev ACE Da, Oubv Ho. TUJV iu-<br />

biuuv erri TOU TUJV luubiuuv E, sed prius Zujbiuuv expunctum. 7.<br />

i^uicqpepiov et prima m. ai super<br />

6 A. 9. TravTairaci CE Da<br />

Ho. 9. 10. evb^x r l Tai 6qp6eivai Da. 12. 6piuuv] circulus<br />

Horizon Au. 13. TCI abY A, distinx. CE. 17. Tiva b TUJV]<br />

sed aliquod astrum eorum Au. 18. qpep6|uevov E.<br />

96, 1. "Ecruj Yp] Sit vero Au. TO bej CE, T6 b JF A.<br />

2. TCI OOY A, distinx. CE, astra quaedam ADC Au. 3. TCI<br />

ante ircl TOO om. C. rrl TOO ZXubiaKou] in circulo Zodiaco<br />

Au. 4. dvaT^XXei Te xal 6uvei Eucl. phaenom. 6, et oriuntur<br />

et occidunt Au. 5. TOO apa 6 buvovTOC CE (Au),<br />

b om. A.<br />

6. bep AC, item E in marg., 6 JJ E in contextu, sed ea ex-<br />

puncta. 9. TG\ ab A, distinx. CE. 13. Ta yb A, distinx. CE.<br />

14. IvbfyeTai Tiva ACE, item vs. 16. 17. 17. UJG TOV TH] veluti<br />

CF Au (voluit igitur UJG T6v TZ). 20. post qppeTCu 6 f^Xioc<br />

add. C fivTiva Trepi^^pemv bi^pxeTai 6 fi\ioc (voces ueptqp^peiav<br />

et f^Xioc compendio scriptae). 22. fp A in marg., ip C in<br />

marg., Ip' E. 22. 23. GOTO lubac dvaToXf|C dXr|8ivfic, OKX cet.<br />

E. 23. YiveTat ACE Da Ho. 24. 25. CTIV ^juicouc eviau-<br />

TOU 6 XP VOC Da - 25. hoc inquam tempore aliquod astrum<br />

et orietur et occidet Au (sed paulo post p. 98, 2 sq. idem con-<br />

gruit cum Graeca scriptura interpretans astrum neque occidet<br />

neque orietur}.<br />

98, 1. bucr]TCu Da, item proximo versu. 2. Tcov ace. corr. C. 3. imp yf\v<br />

AE,<br />

E. 5. Triv (sine accentu) C.<br />

6. dcTp6v TI E. 8. YiveTCtt E. 10. X^Y^ br\ usque ad 12.<br />

eviauToO om. A. 13. 14. d. astrum et occidet et orietur<br />

astrum D et orietur et occidet Au. 15 17. dXXov b<br />

Fa,<br />

um><br />

Yfiv om. Fa.<br />

D neque<br />

16. Icov AE, ace. corr. C. 16. 17. astrum<br />

orietur neque occidet Au. 18. Yp oro. C. 21.<br />

^TTiToXfjc A, om. C, buceuuc ^TriToXfic E, sed bikeuuc expunctum.<br />

ecTi CE, cri A. ja^xpi E. 22. dpa om. E. 23. crlv 6<br />

Xp6voc A, item C, nisi quod ^CTW per compendium et sine ace.<br />

scriptum est, cri xp^voc E. 25. alet C, del AE.<br />

100, 3. dvcnr^XXei E. 4. bictTropeuYiTai E, biaTropUTai<br />

AC. 5. TT>)V Y AE, TYIV IT C. 7. dvcrreXXei ACE, oritur<br />

Au (praesens tuetur similis locus infra p. 104, 26, quapropter


LIBRUM DE ORTIBUS I. XLIII<br />

etiam p. 104, 16 dvca^XXei cum E non dvare\i cuin AC<br />

edidimus), oriens quidem Va (coniunctuin cum sequent! appa-<br />

rebit). 11. iJuc TOU a buvovroc C, quod A occidente Au (recte<br />

f d. occidente' Va). 12. TI CE, item A, nisi quod T in ra-<br />

sura pro CT, ut videtur. 15. bmiropeueTai E. 18. 19. buvei<br />

usque ad TO A ctCTpov om. C. 18. buvrj E. 20. TOO dpa<br />

i*|Xiou usque ad 21. T6 A dcrpov om. C. 21. 22. astrurn D<br />

et orietur et occidet Au, d. astrum neque occidit neque oritur<br />

(sic) Va. 23. imo ^r\v] v TUJ UTTO ^f\v coni. Hu coll. p. 102,<br />

7 sq. (sub terra Fa, qui aliis locis Graeca v TUJ UTTO YY\V,<br />

f<br />

in<br />

eo quod sub terra' vertit ; at Auria OTTO yf|v et ev TUJ UTTO ^f\v<br />

perinde f<br />

sub Terram' interpretatur). 23. 24. astrum D neque<br />

orietur neque occidet Au, d. astrum neque oritur Va<br />

(omissis reliquis). 24. TOU r^Xiou OVTOC v TUJ UTTO Y*lv s le<br />

]<br />

existente in eo quod sub terra Va, Sole praesertirn sub Terram<br />

existente Au, del. Hu. 25. 'Eirei YpJ narn quoniarn Va,<br />

Et quoniam Au. 26. Y*lv ^ CTl C, YHV ctcTpuu ^CT! E, sed<br />

dcrpuu expunctum. 27. dvaT^XXri AC, et A quidem eodem<br />

calami ductu ex dvcnr^AAet, quod ipsum in E etiamnunc exstat.<br />

28. bicmopeueTai E.<br />

102, 1. post TO |u^v 2ae compendium formae uepiqpepeiav<br />

add. E, sed id ut spurium notatum. Y^V ^CTI 6. d. astrum etiam occidet et orietur<br />

C, YHV Va, astrum D et<br />

^CT ^ JE.<br />

orietur<br />

et occidet Au. 8. d. astrum neque occidet neque orietur<br />

Fa, f<br />

astrum D neque orietur neque occidet: Quare etc.' Au.<br />

9. I~Y A in marg., IY C in marg., IY' E. 10. Y^veTCtl ACE<br />

Da Ho. 11. irXeiov Da. 12. 13. hoc inquam tempore aliquod<br />

astrum neque orietur neque occidet Au. 13. bucnTcu<br />

Da, item proximo versu. 14. Tcov AE, ace. corr. C. 14.<br />

15. KCU buceTdi KCti dvaTeXXei TO dcTpov E, astrurn et orietur<br />

et occidet Au. 16. 6pvujv] Horizon circulus Au. 6 otp YO<br />

A,_coniunx. CE. 17. UJG ante TI'IV AEfZ add. Hu. 19. TCI<br />

ojto A, distinx. CE. 21. Y^vcTai E. 23. kTiv orn. E. 24.<br />

astrum B neque orietur neque occidet Au.<br />

104, 1. Tcov AE, ace. corr. C. 2. astrum B et orietur<br />

et occidet Au. 8. X^YW] Dico iam Au (voluit igitur X^w<br />

9. 10. astrum B bi-\).<br />

neque orietur neque occidet Au. 15.<br />

T^V Y (ante 6taTropeuo|uvou) CE, TT^V Y A (sed idem paulo<br />

ante T>IV "yT). 16. dvaT^XXei E, dvcrreXei AC_(couf. ad<br />

p. 100, 7). 17. i'cr| T A, ace. corr. CE. 22. TO ^oe, oniisso


XL1V ADNOTATIO IN<br />

be, E. 25. were mi Hu,<br />

xcd were xai ACE. TOU ante<br />

apa r^jXiou om. E. 27. ou . ^avrjcerai be" AC, ou (paiveTCti be"<br />

E, at minime occidere videtur Au (voluit igitur post be addi<br />

bOvov). 28. 29. astrum B et oritur et occidit Au.<br />

106, 1. astrum B neque orietur neque occidet Au. 3.<br />

astrum B et orietur et occidet Au. xcd buceTCti AC, OUTC<br />

buceTca E, sed oure expunctum et xai prima m. superscr. 5.<br />

ff\v ecri E. 8. ujcre xai per versum.<br />

14. astrum B<br />

TKJV AC, item E, nisi quod xal su-<br />

etrei AE, em C. 9. ecTiv (sine ace.) C. 13.<br />

et orietur et occidet Au. 14. in fine add.<br />

auToXuxou Trepi eiriToXOuv xat buceuw a C, T^Xoc TOO a ov pip^ E,<br />

TOU TTpUJTOU (SIC) 1Tpi ^TTITOXOJV Kttl OUC6UJV AuTOXlJKOU Dtt.<br />

106, 17. TO A Da (sic) Da.<br />

Ho, om. CE.<br />

18. d A in marg., a C in<br />

AC, p' E, &


LIBRUM DE ORTIBUS II. XLV<br />

in medioque ipsius sit Sol Fa, et in ipsius media, sci-<br />

licet in puncto H, sit Sol Au (voluit igitur post ai)Tf|c addi<br />

TOUT^CTI Kara TO Z, nanique in figura sua inter D et E id<br />

est 6 et e ponit H id est I similiter ac Graecus codex<br />

E in figura ad propos. 3). 11. irepup^peux] compendium formae<br />

Ttepiqpepemv legitur in E. 13. yap om. E. TIJUICOUC E.<br />

13. 14. urrep f]|uicu Zitubiou Trepiqpepeiac dtrexouca] supra dimidii<br />

signi circumferentiam distans Fa, supra dimidium Zodiaci circuli<br />

nianens Au. 19. 20. imep fijuicu iybiou irepiqpepeiac dir-<br />

exouca] supra dimidii signi circumferentiam distans Fa, supra<br />

dimidium circuli Zodiaci circumferentiam habens Au.<br />

112, 1. Y A in marg., Y C in rnarg., V' E. 1. 2. evbexa<br />

ZuuMuuv lojbia OeujpeiTca Da, undecim signorum circurnferentia<br />

cernitur Fa, undecim Zodiaci Signorum circumferentiae con-<br />

spiciuntur Au (voluit igitur irepicpepemi GeuupouvTat). 2. 3.<br />

sex quidem praestructormn, quinque vero orientium Fa, sex<br />

quidem earum, quae ante exortae sunt: quinque vero earum,<br />

quae orientur Au : (scilicet circumferentiarum at in Graeco con-<br />

textu agitur de signis ortis vel orituris). 4. 6 KUK\OC 6 ap<br />

E. 5. 2!Lu6iou om. E. 9. 10. iri TOU Z TOTTOU] in f. loco<br />

Fa, in F puncto Au (voluit igitur iri TOU Z cruueiou). 10.<br />

6r|\ovoTi A, 6r]\ovo C, distinx. E. 11. qpatvo|a^vr|v om. CE<br />

Au. 12. in Ya & cum AC consentit E, nisi litteras<br />

quod ante has<br />

habet expunctas *fab. 13. XoiirOuv Hu, XOITTOV ACB;<br />

f<br />

Reliquum igitur est, ut' etc. Fa, liberius etiam Auria inter-<br />

f<br />

et reliquus igitur CBD semicirculus , quoniam sex<br />

pretatur:<br />

etiam Signa continet, et CE unum, occupatur sub Solis radiis'.<br />

15. im6 TOU i^Mou om. C. TT^VTC AE, e C. 16. dvctTeXXovTCx<br />

kTiv A, dvcxT^XXovTa ecTiv E, ace. corr. C. Zvjbia. E, signa<br />

Fa, Zodiaci signa Au. 17. 6 A in marg., 6 C in marg., 6'<br />

E. 20. bicarevTaurjvou E, 6m TrVTdur]vov Da. 24. acrpa<br />

TC( |u9v A, distinx. CE. X


XLVI ADNOTATIO IN<br />

A in marg., e C in inarg., e' E. olxoOciv E. {topeiav Da<br />

Ho. 13. |uev om. C. 14. 6 KY\ X6 A, coniunx. CE. 15.<br />

dcTpov TI A, dcrp6v TI E, ace. corr. C.<br />

116, 1. fijuicu AE, I'nuicu (sine ace.) C, i^juicouc coni. Hu<br />

(eonf. ad vs. 19).<br />

ratur Va (apud<br />

4. TrpoceiXrjcpGuj Hu, irpoeiXriqpGuj ACE, aufe-<br />

quern in hac extrema versionis parte errores<br />

plurimi occurrunt). 5. f] vo CE, ^ v9 A, non (sic} Va. 6.<br />

Kal ^ EO usque ad 7. ZiuMou om C. 8. djua ecriv AE, ajua<br />

ecri C (ajiia h. 1. similiter abundat ac paulo post vs. 16). 9.<br />

dpa] oOv E. aiei AC, del E. 10. -n^v v\r\ K0v AC, coniunx.<br />

E, nig. khn. Va, extremum v del. Au. 17. d|ua dpa aurou E.<br />

post cuvbuceTai oCv add. Tt C. 18. TI (ante TUJ 0) C, TI A,<br />

om. E, 19. rmicouc Hu (conf. p. 118, 5. 6), fiuicu ACE.<br />

118,1. TO b v AC, Kai TO v E. 2. buvei 60vei] occidit<br />

oceidit Fa, occidet occidet Au. 3. ^ju^pac compendio<br />

scriptum in C. 4. e'cro) r| pH A, ECTUJ r) p2 CE. 4 extr. f\<br />

po AC, 1s<br />

! pc E. 5. if] dpa Eo C, V| dpa lo A, \'ai dpa V) Ho<br />

E (in quo paulo infra ICY] cnv perinde legitur atque in AC).<br />

6. ecri C, ecri E (uterque antecedente compendio vocis trepiqp^peia).<br />

xal r\ prr CE, item A, nisi quod p prima m. su-<br />

perscr. 7. Trepiqpepeid kTt E, compendium vocis Trepup. et<br />

turn ^CT! C. 9. 10. Kal cuv6uvei auTtu TO M cet. liberius sic<br />

vertit Au: 'verum et cum ipso etiain N simul occidit astrum<br />

M: quare astrum M occasu matutino occidit: Atque occidet<br />

etiam Sole manente in T puncto: et hoc semper' cet. (tota<br />

demonstrationis clausula liberius composita est apud Va). 11.<br />

aiei AC, del E. 12. 6'Aov TOV KUK\OV]<br />

14. 4 A in marg., f C in marg., %' E.<br />

totum Zodiacum Au.<br />

c<br />

EKdcrujv Da. 14.<br />

15. Vnaqueque (sic) stella in signifero posita Fa, Unumquodque<br />

ex inerrantibus astris, quae in circulo Zodiaco sita sunt<br />

Au. 14. erri u)6iaKoO omisso , TOO, E. 16. irapaYiveTOi E<br />

Ho (at in TrapaYiTveTai E cum AC consentit vs. 17 etp. 120, 23).<br />

17. irapaYiveTai Ho. 20. ^jue'pav E. X AC, X' E, TpidKovTa<br />

Da Ho. 21. buvov ACE Da Ho. 23. irapaYweTat E Ho,<br />

item vs. 28. 26. X AC, X' E, TpidxovTa Da Ho. 28. bid<br />

irevTajurivOuv Da.<br />

120, 2. Ziubiaxoc 6e 6 PA] Signifer autem cd. Fa, Zodiacus<br />

circulus sit CD Au. dcTpov TI A, dcrpov TI E, ace. corr.<br />

C. 9. dvaToX^v E. 15. KOIVT^ r] Xe AC, KOIV^J r] 6e E, et


LIBRUM DE ORTIBUS U. XLVII<br />

communis le. Fa, communis ponatur<br />

circumferentia LE Au.<br />

ICY] cnv AC, CTW icrj E. 17. ^iriT^XXov coni. Hu. 19. aiel<br />

AC, del E. 6 ante fiXioc om. A. 20 22. cumqne fuerit<br />

in f. et abfuerit dimidii signi circumferentia cf d. astrum ve-<br />

spertinum ortum facietFa, Sol autem cum ad F punctum venerit<br />

et per circumferentiam CF distaverit ab Horizonte, quae<br />

sit et ipsa etiam dimidium signum, astrum D ortum vespertinum<br />

facit Au. 24 p. 122, 10. TT^VTE Yp iubiujv usque ad<br />

finem propositionis repetit C in margine (quam scripturam C m<br />

notabiinus). 24. r] X2 9"" C m . 25. Eujbia biatrevTaurivou E.<br />

122, 1. or] om. C m . 2. TrpOTacLuc AE, -rrpo et compendium<br />

litterae T cum terminatione LUC C. Tr)v YH ACC m ,<br />

Tr)v Iff] E. 3. iroiet Hu pro Troievrcu (conf. vs. 8). 4. bid<br />

^luepujv X C, bi' vijuepLUv ,<br />

X Cm 61' r^epuuv \' E. 5. iiti re<br />

rriv r\Q C m . ir^vTe ACE, e Cm. ruubiuuv corr. E prima < m.<br />

ex Suubiou. 5. 6. Tf)v ^cirepiav buav Tioiei TUJ A acrptu] ve-<br />

spertinum occasum facit d. astro Fa, ipsum D astrum facit occasum<br />

vespertinuni Au. 6. iroieT Hu pro iroieiTat. 6. 7.<br />

|UT]va)v e. TidXiv 6^ ir\v 66e Cm . 8. 9. Tr)v Ituav dvaToXr]v<br />

iroiei TUJ A aarpqj] matutinum ortum facit d. astro Fa, astrum<br />

D facit ortum matutinum Au. 8. iroiei ACE, TroieiTCxi Cm .<br />

9. bi 3<br />

. r),upOuv E,<br />

6ia (fa Cm X ACCm X' E. 10. bieiav<br />

,<br />

AE, 6ieia C, bidpxerai C m . 11. 2 A in marg., I C in marg.,<br />

Z.' E. Cuncta quae a signifero comprehenduntur Fa, Quaecunque<br />

astra comprehenduntur sub Zodiaco circulo Au. 13.<br />

14. TL)TTO TOO CujbiaKoO post 7ri Ta irpoc |uecr||uppiav transposuit<br />

Da. 14. 0uai A (ut reliquis locis), ^Cuai E (ut reliquis locis),<br />

0uoi C, ^uuai Da (ut aliis locis).<br />

124,1. in dcrpov Tt cum AC consentit hoc loco etiam E.<br />

m Tf]C dvaroXfic] in ortu Fa, in Oriente Au. 2. popeiojepov<br />

AE, popei et compendium syllabae ov C. 4. TO f] AE, TUJ<br />

f] C. 5. TLU (ante KCXI ECTUJ) E, TO AC. 7. r) eX AE,<br />

1 s<br />

! eo C. 17. TO e AE, TO F C. 18. xod T6 Y\ ACE, et k.<br />

Fa (id est xai TO K), quin etiam astrum E occidit Au (apud<br />

quem E locum Graecae rj obtinet), del. Hu. 19. 20. cuv-<br />

buvei TP TO H TLU 0] nam occidit h. cum g. Fa (id est TO<br />

TLU fj), om. Au. 20. dXXd xcd etri TOU K OVTOC] Caeterum in<br />

k. existente Fa, sed Sole manente in H puncto Au (apud quem<br />

H respondet Graecae K). 21. bieiav AC, btaTropeueTcn E.


XLVIII ADNOTATIO IN<br />

126, 3. 4. Rursus sit in ortu magis in austrum m. astrum<br />

Fa, Rursus sit in oriente astruin M, meridiem versus Au. 4.<br />

uev (ante A dcrpuj) om. E. 5. dvaT^XXov E, oriens Au, dva-<br />

TeAXovTi AC, oriente Fa. 6. TO |Ci A, TO b CE (voluerunt<br />

TOU 6). cuvbuceTai] pariter occidet Fa, simul occidat Au.<br />

10. 11. TO uev T AC, TO juev Hrj E. 11. dpa Hu, be ACE,<br />

at Fa, et contra Au (de |uev vs. 11, cui nullum be respondeat,<br />

cf. vs. 4). 12. 13. em Td o C. 13. 14. Caeterum etiam in<br />

k. existente matutinum oritur Fa, sed et Sole existente in H<br />

puncto ipsum astruin M matutino ortu oritur Au (cf. supra ad<br />

p. 124, 20). 14. e*XaTTOv ACE.<br />

128, 3. TrapecTOti] aderit Fa, pervenit Au. 4. eiuav E<br />

(et sic posthac). 5. TI A in marg., rj C in marg., rj' E. 5.<br />

6. Quaecunque astra ex Occidentis parte<br />

sub Zodiaco conti-<br />

neutur Au (voluit igitur buceic pro dvaToXdc, sed repugnat ea<br />

quae in Graecis sequitur constructio). 8. ZiiubiaKoO Hu auctore<br />

Au, biauecuuv A, bid ue"ca)v CE Da Ho. 9. exeivuj (sic)<br />

Da. ai earepicu E Da Ho, at ecu^pvoi AC. 12. dcTp6v TI<br />

E. 15. cuvbikeTdi] occidat cum Au (sed idem p. 130, 12<br />

recte futurum f occidet' posuit). TUJ 0] cum astro F Au<br />

(apud quern F ipsi 6 respondet), TO ACE. 16. KCU duei-<br />

XrjcpGuu] assumaturque Au. 17. eirei] euei ouv E.<br />

130,4. eirl TOV) T CE, em TO X A. 12. were cuvbuceTai]<br />

immo cuvbuceTai dpa, nisi forte ante lucre quaedam exciderunt.<br />

13. xai direiXricp6uu] assumaturque Au. 19. eirl TOO A] in H<br />

loco Au (voluit igitur em TOU X TOTTOU). 22. KOTOI be TOU N]<br />

KaTct be TOU v T6irou voluit Au. ^ Xyv AC, ^ yXv E.<br />

132, 3. 6 A in marg., 9~ C in marg., 9' E. 5. dEei e"ei E, dyei<br />

AC,<br />

Da. 5. 6. TOW em Td v6Tia TOU tujbiaxou] quam<br />

Meridionales Au. 7. 8. Sit<br />

quae sub Zodiaco sunt ad partes<br />

Horizon circulus ABCD, Meridianus circulus sit quideni AB Au.<br />

7. 6 af^fb ACE Au (vide superiorern adnot.), corr. Hu. 9.<br />

Itubiujv 6 "fb AC, Zliubiuuv xuxXoc 6 ybe E, Zodiacus sit CDH<br />

Au (voluit igitur Zuubiuuv 6 ybe). 10. 11. 6 r|6 ACE, qui sit<br />

EGF Au (voluit igitur 6 Oxn). 12. Td rjx A, distinx. CE.<br />

16. dSei coni. Hu (conf. vs. 5. 22. 24). 17. ecrlv Td H K Hu,<br />

ecriv Td f]. A, ecTl Td rj e CE, sunt astra, alterum quidem F:<br />

et alterum H Au (apud quern litterae F et H Graecis rj et e


LIBRUM DE OKTIBUS II. XLIX<br />

respondent). popiuurepov E. 18. voTiorrepov<br />

o TO K add.<br />

Hu, quam ipsum H Au (voluit igitur addi TOU e). 19. Xdccova<br />

xpovov ] ideo minor! tempore Au (voluit igitur eXaccova<br />

dpa xp-)- 20 - ^ CTiv AE CTl c - TCI ek > AC, Td e f] E, et<br />

alterum H, et alterum G Au (voluit igitur Td e K). 21. (3opiuuTepov<br />

E. voTiuuTepov b TO K] quam astrum G, quoniam<br />

astrum G meridionalius est Au (littera 6r, ut modo adnotavi-<br />

mus, respondet Graecae K). eXdccova] igitur minori Au (voluit<br />

igitur eXdccova dpa). 23. crfei (ante TO H dpa) Hu, dtei<br />

ACE. 24. dei CE, dyei A.<br />

134-, 1. i A in marg., t C in marg.,<br />

I' E. 2. edv Hu<br />

coll. propos. 13. 14. 16. 18, otc ACE Da Ho. 3. direxr) Hu pro<br />

d-irexei. aiJTOic delendum esse videtur: conf. propos. 13. 14.<br />

16. 18. 4. enrroXfic AC Da, dvaToXf^c E Ho. 5. irapayiTvriTai<br />

Da. btaTrevTaiarivou E, item vs. 10. 6. KOI TOUTOV<br />

TOV xpovov dvaTeXXovTa 6eu;pri0r)C6Tai scholii instar repetit C<br />

in marg. fol. 154 r . 7. 8. bid irXeiovuuv f| TpidKOVTa r^juepujv]<br />

pluribus diebus quam triginta veniunt Au (voluit igitur addi<br />

7rapaYiYveTai )' 10. 6id TrevTa)ur]vou] quinque mensibus veniunt<br />

Au (conf. priorem adnot.). 11. 6pa0r|ce.Tai ACE Da,<br />

6qp0r)C6Tai Ho. 12. ^XOTTOVDUV A Da, item C, nisi quod accentus<br />

acutus et exitus LUV in unum compendium colligati sunt,<br />

Xaccoviuv E Ho. 14. opilwv 6 a^y E, Horizon circulus AB<br />

Au. 18. TO be e E. 2325. f\ dpa v)iroKetc0ai] pro his<br />

scribi oportuit xai ecTcu ri HA Tiepiqpepeia ^XaTTUJv ^(uicouc 2tu-<br />

6iou (conf. p. 135 adnot. 3). Auria sic interpretatus est f<br />

Est<br />

igitur FD' id est HA f<br />

minor dimidio Signo: Hoc enim<br />

in ipsa propositione supponi voluit Auctor: et auferatur' cet.<br />

136, 3. post irepiqpepeia -f] repetit C verba 60- Kai CTI r 5<br />

) iqf<br />

et cetera usque ad -rrepicp^peia rj. 16. 17. xai cnv f) OK TrevTe<br />

jarivOuv] haec Graecus scriptor brevius composuit pro hisce fere<br />

verbis: Kal cnv f\ 0K irepicpepeia TT^VT ZUJ&IDUV T6 dpa E dcTpov<br />

Tiqv 0K bi^pxeTai oid irevTajurivou. Eadem Auria vertit c<br />

atque est<br />

f<br />

circumferentia HG' id est KG quinque Signorum: quinque<br />

mensibus igitur astrum E illam percurrit'. 23. xal ^CTI juei-<br />

Iwv Zitubiou] haec a Graeco scriptore, similiter ac supra, bre-<br />

vius scripta sunt pro hisce fere verbis: Kal ecnv ^ KfM irepiqp^peia<br />

lueiSujv Tujbiou- TO dpa E dcTpov Tfiv KfM biepxeTai bia<br />

TrXeiovuuv f| TpidxovTa ^jnepuuv. Eadem Auria vertit f<br />

atque est<br />

f<br />

HCM' id est KFM circumferentia maior uno Zodiaci<br />

-f]<br />

Autolycus.<br />

d


L ADNOTATTO IN<br />

Signo: Quare astrum E pluribus quam triginta diebus illam<br />

pertransit'.<br />

138, 3. Tiqv ]Sv CE (An), Trjv jorj A. 4. i 5<br />

) jlv CE (Au),<br />

haec Auria<br />

Y] jorj A. 4 6. xal cnv f<br />

liberius interpretatur atque<br />

>i MN qj6iou] est circumferentia MN quinque<br />

Signorum: quinque igitur mensibus ilia percurrit: Denique<br />

ab occasu<br />

E pervenit,<br />

vespertine<br />

quando Sol<br />

ad ortum matutinum<br />

circumferentiam NDG'<br />

tune astrum<br />

id est NAG)<br />

f<br />

pertransit: et astrum E etiam occultatur: est autem circumferentia<br />

NDG minor quam integrum Zodiaci Signuin'. 7<br />

ia A in marg., id C in marg., la' E. 8. post ZiubiaKoO<br />

omissa esse videntur Kara Tdc dvaToA.dc. ^KEVVOIC ACE Da Ho,<br />

cum his Au (conf. propos.|15. 17), del. Hu coll. prop. 12. 9. cuvavaT^XXovTa<br />

Da Ho. dTi^xei E Da. 11. ^xo^iv AC, TTOJUvrjv<br />

E Ho, consequentem Au, *xouvr|v (Alit. ^Trou^vr)v) Da.<br />

iroincr]Tai<br />

Da Ho.<br />

Da.<br />

12.<br />

12. 5ia ^Xacc6vujv Da.<br />

13. Tr]v ^crrepiav 6uav eiTa<br />

"X ACE, TpiaxovTa<br />

om. E. 13. xpu-<br />

\\i\v T A. 14. eiri TOU uj6iaKou] in circulo Zodiaco Au.<br />

15. 6piu)v] Horizon circulus Au. 16. Ta oe 16.<br />

A, distinx. CE.<br />

17. xal TO. E &UVTUJ] atque astrum E simul quidern oria-<br />

tur cum astro D, non autem simul occidat: sed prius occidat<br />

astrum E Au. 18. cuvbiivei] occidat Au. 19. r) o"pa ZA<br />

cet.] conf. supra ad p. 134, 2325. Xdcajuv E.<br />

140,<br />

3. I5<br />

) ffpc E (Au), i 5<br />

) YK<br />

AC. 4. fiTe o\ E, i\ TO 5X<br />

A, if] b\ C. 12. irl K, omisso TOU, E. 15. 6id|UTpov 2!,<br />

omisso TO, E. 17. Kal (ante TO E) super vs. add. A prima<br />

m. (in contextu habent CE). 23. irapaYiTveTai] pervenit<br />

astrum E Au (voluit igitur addi T6 e dcTpov). 24. fi\ioc |u6\,<br />

omisso Tr]V, E. oveici C. 26. fp A in margv ip C in marg.,<br />

Ip E. 27. Tac (ante dvaToXdc) om. Da.<br />

142, 1. iav Hu, iLv AC Da Ho, om. E. dn^xei ACE<br />

Da Ho. 2. c7repia E, kirepia Da. 5. 6 6 TUUV uu6iu)v<br />

ACE (sed in C addita est nota lacunam significans; librarius<br />

igitur KUK\OC addi voluit), Zodiacus circulus Au. 7. TUJ A<br />

cuvavaTeXX^TU)] simul cum D oriatur, non autem simul occidat<br />

Au. 8. cuv&uvei] occidet Au. 9. cd C. 10. kTi CE.<br />

22 25. TO E Icir^piov dvaT^XXei usque ad TOU dpa r|Xiou ^rri<br />

TOU K SVTOC om. C in contextu, sed in marg. add. prima m.<br />

22. ciT([piov C prima m. in rasura.


LIBRUM DE ORTIBUS n. LI<br />

144, 1. Tf) dpa usque ad e dcrpov C prima m. in rasura.<br />

1.2. or


LII ADNOTATIO IN<br />

usque ad iroiouue'vujv interpolator! tribuit Hu (conf. priorem<br />

adnot.).<br />

148, 1. Sit Horizon eirculus AB: Zodiacus autem sit CD<br />

Au. 2. dcrp6v TI E. 5. Kpuvyiv oux e'Eei dXXd del. Hu (ut<br />

p. 146, 25). oux 8=et AC, OUK dEei E. 10. direiXricpOuj] assumatur<br />

Au. 15 17. TO be f cet.]<br />

r<br />

sed astrum C occasu<br />

vespertine occidit: Quare et E astrum etiam occasu vespertine<br />

occidit: Eadem igitur' cet, Au. 20. 21. TO Z dvaTeXXei, xai<br />

TO E] et ipsi per diametrum positum astrum F oritur: et etiam<br />

E astrum oritur Au. 21. TOU ante dpa VjXiou om. E in contextu,<br />

sed add. prima m. in marg. 23. 24. TOU be A dva-<br />

TeXXovToc TO T buvei, xal TO E] sed D astro orients , et huic<br />

per diametrum positum astrum C occidit: quin etiam E occidit<br />

Au. 25. TO E eujov buvei] astrum E occasu matutino<br />

oritur Au (qui pro oritur sine dubio voluit occidit, itaque in<br />

marg. citat 'Diff. 6. 1. libri', i. e. libri 1 defin. 7). 26. fe A<br />

in marg., Te C in marg., le' E, TTp6T. ib. Geuup. Da. 27.<br />

TOUTUJV E.<br />

maiori circum-<br />

150, 1. 2. dir^x^ TrX^ov Zitubiou irepi^epeiac]<br />

ferentia uno Zodiaci Signo distaverint Au. 2. uepiqpepeiac<br />

A, item per compendium C, irepicp^peiav E, irepicpepeiav Da.<br />

oux 2 ei E. 3. uja TG Hu auctore Au (qui f<br />

et matutina<br />

oriuntur et vespertina occidunt' interpretatus est), two. A, uua<br />

CE, ^uua Da. 6. 6 be TUJV Eiubiuuv 6 sit CD An,.<br />

PA] Zodiacus eirculus<br />

7. Trpoc bucjuatc] in occidentis parte situm Au.<br />

9. KCtl ecTO) f\ PZ irXefuuv tiubiou irepicpepeiac] sit vero CF circumferentia<br />

maior uno Zodiaci Signo Au. irepi^dpeia A,<br />

item per compendium C, corr. E (conf. priorem adnotationem).<br />

10. oux 2ei E. 11. et vespertinum occidet et matutinum<br />

orietur Au. 12. Assumatur enim Au. 14. et sumatur Au.<br />

16. Kcd TO E] quin etiam E astrum occasu vespertine occidit<br />

Au. 17. KCtl TO E] et etiam E ortu matutino oritur Au.<br />

19. buvouevov E.<br />

152, 1. T6 be I AC, xal TO I E. 4. Tfiv Oy dpa CE,<br />

TI^V 6y euuav A (error ortus esse videtur ex compendio illo<br />

vocis dpa simili litterae e).<br />

8. f? A in marg., if C in marg.,<br />

Ig' E, TTp6T. ie Geubp. Da. 10. eXaTTOv i^uicouc] ^'Xarrov AC<br />

(idem legit Fa), eXarrovoc E, om. Da, corr. Ho Auriam secutus,<br />

qui verba drrexr) cet. vertit<br />

f<br />

minori circumferentia distaverint<br />

dimidio Signo'. Et conf. propositiones 16. 17. 18 ex


LIBRUM DE ORTIBUS H. LIII<br />

ordine cum propositionibus 13. 14. 15, Martimim eo loco quern<br />

supra p. V adnot. 1 citavimus, p. 412. 11. exeivai E. em-<br />

ToXfic ACE, dvctToXfic Da Ho. ^Tro.uevriv E, consequentem<br />

Va Au. 13. Kpuiytv be] KCU xpuvjnv Da. 14. astris in signifero<br />

const!tutis Va, quam quae in Zodiaco circulo sita sunt<br />

astra Au. 15. Sit horizon ab. signifer autem cd. Va, Sit<br />

Horizon circulus AB: Zodiacus sit CD Au. 16. TI Hu, om.<br />

ACE Au. 17 p. 154, 1. be TUJV eTroju^vujv Tivl TLU f. cuvavctTeXXeTUJ<br />

oni. E.<br />

154, 1. cuvavaTeXX^TUJ TUJ Z] post cuvavaTeXX^TUJ add. be<br />

C, sed id delevit prima m. 2. eXdrrujv om. E. r)juicouc<br />

om. ACE Fa (conf. ad p. 152, 10). 2. 3. ZXybiou irepiepepeiac,<br />

Kal TUJ Z fcTiw om. E. 3. r6 fj CE, g. Va, puncturn G Au<br />

(id est T6 r\), TO K descripsi ex A. Kal dTreiXr^Suj] capiaturque<br />

Va, et sumatur Au. 4. r| KH] malim r\ HK auctore<br />

Auria, vel Vj HAK collata propos. 11. 6. xcd TO E] etiam e.<br />

Va, quin etiam astrum E ortu matutino oritur Au. 14.<br />

Hu, orfi ACE, occultatur Va Au. f| yX^ E. 15.<br />

Hu, tempore Au, om. ACE Paris, graec. 2364 (diutius vertit<br />

Va). 16. quam quae sunt in signifero astra Fa, quam quae<br />

sunt in circulo Zodiaco sita astra Au. 17. i A in marg.,<br />

il C in marg., 12' E, TTpOT. i?. 6eujp. Da. 20. irepiqp^peictv<br />

AC Ho, -rrepupepeictv Da, -rrepiqpepeiac compendio scriptum E.<br />

21. ecrtepicL re Hu auctore Au (vide proximam adnot.), crrepia<br />

ACE Da Ho (idem legit Fa). et vespertina oriri et matutina<br />

occidere videntur Au. 22. 23. eis quae in signifero posita<br />

sunt Fa,, quam quae in circulo Zodiaco sunt astra Au.<br />

156, 1. 6 be TUJV Ziybiuuv] signorum orbis Fa, circulus Zodiacus<br />

Au. 3. 4. quae igitnr cocsequuntur cum c. orientur<br />

Fa. 4. cuvavcn-eXXei ACE (conf. p. 142,8), simul orietur<br />

Au (de Fa vide priorem adnot.). 4. 5. Kcd ecTUJ i 5 PZ ] cet.]<br />

sitque cf. signi circumferentia Fa, sit autem CF circumferentia<br />

unius Signi Zodiaci Au. 5. ZiyMou Trepicpepem] ^ Ziujbiou E.<br />

5 8. Kcd CTUJ TO Z usque ad uu5iou irepi^^peia om. C. 6.<br />

7. Kal diretXr|(p0uj] capiaturque Fa, assumaturque Au. 9. e-rrel]<br />

et quoniam Fa. 11. 12. ouvei TO Y xai TO e A, 6uvei TO p (omissis<br />

xai TO e) C, buvei TO e (omissis TO Y xai) E, astrum E oc-<br />

casu matutino occidit Au. 15. 16. KCU TO E, Tfjc auTfjc apa<br />

VUKTOC TO E dcTpov] et e. eadem noctis bora Fa, Quare astrum<br />

E eadem nocte Au. 16. TO E dcrpov add. Hu. ujcc T^ A,


LIV ADNOTATIO IN LIB. DE OUT. II.<br />

two. T6 C, two. TG E, corr. Hu. 17. orpm ACE, corr. Hu.<br />

18. irl TOO K 6vTOc] in k. existente Va, in loco M manente<br />

Au. 22. 23. estque kcl. circumferentia binorum signoruin<br />

Va, atque circumferentia MCK duo continet Zodiaci signa Au,<br />

23. apct xp^vov C E, xp^vov dpa A, sed rectum ordinem verborum<br />

superscriptis notis p et a restituit prima in. aei AC, eiEei E.<br />

24.T&V trl roO EujfcictKoO] eis quae in signifero Va, quam quae sunt<br />

in Zodiaco astra Au. 25. if) A in marg., \r\ C in marg., if\ v '<br />

Paris, graec. 2364 in marg., Irj' E, TTpdT. t. Geuup. Da. loj-<br />

, sine i subscr., Paris. 2364, ut ACE ubique. 27. 28.<br />

^tubiou ueiova irepiqp^peiav] signi maiorem circumferentiam<br />

Va, maiori circumferentia uno Zodiaci Signo distent Au<br />

(de Graecorum verborum structura conf. p. 138, 9sq. 144, 10 sq.).<br />

158, 3. ^TiiTe'XXovTa ACE Paris. 2364 Ho, dvaT&XovTa Da.<br />

diro rfjc ACE Paris. 2364, dud be Tf^c Da Ho. 4. Kpuipiv T^<br />

A Paris. 2364, accent, corr. CE. 5. xpovov AE Paris. 2364,<br />

Xpovuuv C. 6. 7. Sit horizon ab. signifer autem cd. Va, Sit<br />

circulus Horizon AB: Zodiacus circulus sit CD Au. 7. 8.<br />

flcrpov xi Paris. 2364. 10. 11. bt TO I Paris. 2364. 11. 12.<br />

Ktti ecruu cet.] sitque cf. maior signi circumferentia Va, Sit<br />

autem circumferentia CF rnaior uno Signo Zodiaci Au. 12.<br />

Trepiqpepeiac Hu, uepicpepeta A, -rrepicpe^ Paris. a<br />

2364, cj C E.<br />

16. ^Tiei] Kai ^rrel Paris. 2364.<br />

etiam E matutinum oritur Au.<br />

17. xal TO E] et e. Va, quin-<br />

17. 18. im TOO K 6vTOc] in<br />

k. existente Va, in loco K manente Au. 20. 7rt TOO 6v-<br />

TOC] in h. existente Va, in loco H manente Au. 24. 25. im<br />

TOU M OVTOC] in m. existente Va, in loco N manente Au.<br />

25. 26. TTI 6e TOU A] at in 1. Va, sed manente Sole in loco M<br />

Au. 26. TOCOUTOV A Paris. 2364, tandiu (sic) Va, irXeiova<br />

CE, maiori Au. 27. dei AC Paris. 2364, e'Ha E. 28. Kai<br />

crt (uefcuuv 6uo ^LUOI'UJV] Kai ^CTI juei^ujv ZiuubioudC, estque maior<br />

signo Va, f<br />

circumferentia enim NCM est maior quam duo Zodiaci<br />

Signa: Quare, etc.' Au. in fine add. auToXuKou irepl<br />

Kai buceuuv TO p': C, duToXOKOU irepl ^iriToXuuv Kai<br />

p. T^Xoc. E, T^Xoc auToXuKou irepl ^uiToXOuv Kai buceuuv<br />

TOU 6euT^pou:


ADNOTATIO IN SCHOLIA.<br />

4, 28. bid TO a 6|uoO xai g TUJV Geobodou ccpaipiKUJv Paris.<br />

2448 ad propos. 1 , bid TOU a' 6juoO xal


LVI ADNOTATIO<br />

cujuTriTTTouav C fol. 130 r sliper verba contextus tcnv YP<br />

uapdXXriXoc. Compendium voculae fap vix comparet, estque<br />

incertum an & voluerit scriba. Negationem ou ego addidi.<br />

30. 31. C fol. 130 r , Paris. 2448 ad prop. 5, Paris. 2472 fol. 45 V ,<br />

E pag. 12. 30. 6' ecnv] TOUTO icriv Paris. 2448. 31. krjluepia<br />

compendia ancipiti exaratum in C, unde Icr)|uepiv6c Paris.<br />

2472.<br />

16, 25 29. C fol. 130r , Paris. 2364 fol. 90 r<br />

, E<br />

pag. 13.<br />

25. 6 ejtoY C Paris. 2364, 6 ajtoY E. 26. oid TO a' C, bid<br />

TO a Paris. 2364 E. Tf|c ante auTOu evanuit iu C. 27.<br />

bri\ovo'Ti C, bYiXovoTi Paris. 2364. 6n 6 ef^Y Paris. 2364 E,<br />

in C vestigia tantum litterarura o efS comparent. xaGo Paris.<br />

2364, Ka0' 6 E, in C nihil nisi Ka6 comparet. 28. Tf|C ante<br />

Touf|c evanuit in C. 30. C fol. 130r , item E pag. 12, nisi<br />

quod Te et a. 31. 32. C fol. 130 r Paris. , 2472 fol. 46r . 31.<br />

OTCXV Paris. 2472, ST descripsi ex C. 32. fj C, Icrl Paris.<br />

2472.<br />

18, 16. bid. TOO p' Kai Y' TOU p TUUV cqpaipiKOuv C fol. 130 r ,<br />

item E pag. 14, nisi quod JJ' Kai y' TOU f. 1728. C fol.<br />

130 r , Paris. 2472 fol. 46 V , E pag. 15. 19. xal f\ C Paris.<br />

2472, f\ Kai E. 22. iv TO) a E. 23. TOJ E, TOU e C, om.<br />

Paris. 2472. 24. TrapdX\r|Xoi C Paris. 2472, TrapdXXr^Xoi elciv<br />

E. 25. tcai eta Paris. 2472. 26. ol opr arf,<br />

Paris. 2472.<br />

27. AATE Hu, ovr~e C, orj ye Paris. 2472, orffe E. 28. TT'<br />

auTUJV Paris. 2472.<br />

20,27. C fol.!30 r , item E pag. 14, nisi quod Te. 28-30.<br />

C fol. 130 r , Paris. 2364 fol. 90V , 2472 fol. 46 V . 28. 6 orjz: C<br />

Paris. 2364, 6 aft] Paris. 2472 Au. TOU oby C, TOU opt Pa-<br />

ris.<br />

Y').<br />

2364. 2472 Au.<br />

32. C fol. 130<br />

31. E pag. 14 (numeri notati sunt a' et<br />

r , E pag. 14. TOU e' Spou Hu, TOU Spou<br />

C, TOU Ti6Xou e' E.<br />

22, 28. 29. C fol. 130r , item E pag. 19, nisi quod Ka0d<br />

TTOiouav. 3032. Paris. 2472 fol. 47 r , E pag. 19. 31. TOO<br />

e Paris. 2472, om. E.<br />

24, 21. C fol. 130r , item E pag. 16, nisi quod \e et a.<br />

22. 23. C fol. 130r , Paris. 2472 fol. 47 r , E pag. 19. 23. ecpdvyeTCU<br />

C Paris. 2472, ^qpchrTeTai E. Kai ante oiuoituc om. E.<br />

Tf] dvuj Paris. 2472. beixOriceTai Paris. 2472 E,<br />

C. 24. C fol. 130 r<br />

, E pag. 16. 25. C fol. 130 r .


IN SCHOLIA LVII<br />

26, 15 26. Paris. 2472 fol. 47 V , E pag. 19 sq. 15. 16.<br />

'AXX 3<br />

f\ 6eu;pr||uaTOC om. Paris. 2472. eiri TOU be TOU 0e-<br />

qppriluaTOC E. 19. oirep ecnv Paris. 2472, o'rcep ecriv E. 20.<br />

TOV ir6\ov om. Paris. 2472. 7rapaXXr|Xujv per compendia scripturn<br />

in Paris. 2472 et E. xuxXwv om. Paris. 2472. 20. 21.<br />

TO H] rectius TO Z, quod auctore Auria edidimus in append,<br />

p. 161; nam ex figurae ratione r\ non est TUXOV cruueiov. 23.<br />

beiEojuev E. 25. be om. E. xal ev TLU g Oeuup cum linea<br />

per p ducta E, ev Tfi e 0ecei Paris. 2472 (sed litterae ev Tf\<br />

non satis distinctae). 27. C fol. 130 r , item E pag. 17, nisi<br />

quod Aia TOU om. et numerorum notas ie' et a exaravit. 28.<br />

C fol. 130 V item E ,<br />

pag. 17, nisi quod Aia TOU om. et numerorum<br />

notas 10' et ia' exaravit. 2935. C fol. 130 V , E pag. 18.<br />

29. irpdc ante etrurebov om. E. 32. TOU AB xuxXou] TOO apx<br />

E, tot fere litterae evanuerunt in C. 33. 34. r\ be 0M usque<br />

ad Tfj AB hoc loco om. E, habet autem haec verba peculiaris<br />

scholii instar pag. 20. 34. irpoc 6p0ac TT) AB in C evanuerunt.<br />

6p0dc]<br />

M<br />

|<br />

E. 35. ri\v UTTO xju0 C, TUJV uird K,u0 E.<br />

28, 17 34. C fol. 130y Paris. 2472 fol. 47 , V E , pag. 19.<br />

17. 6He!a CCTIV C, oHeia ecTlv Paris. 2472 E. 18. TOV EPO<br />

Hu auctore Au (conf. append.), TOV Ho C Paris. 2472 E. 20.<br />

6 ZP] 6 p E T<br />

,<br />

5<br />

) Hp Paris. 2472 ,<br />

in C, ri ZP commendavimus in append, p. 162 (ubi versu ante-<br />

tot fere litterae evanuerunt<br />

paenultimo numerus 19 restituendus est pro 9). 24. apa<br />

(ante r\ HP) C,, Spa Serai E ? ^'cTai (omisso tfpa) Paris. 2472.<br />

27. 28. HIP usque ad -f\ UTTO (ante PI0) om. E. 28. pc0 CE<br />

et Paris. 2472 in marg., ecT0 idem Paris, in contextu. 34. ai<br />

v Paris. 2472 E. 3537. C fol. 130 V , Paris. 2472 fol. 47 r .<br />

35. TOU F C, TOU n Paris. 2472. 38. C fol. 130V .<br />

30, 23. 24. C fol. 130V (scriptura partim evanida), Paris.<br />

2472 fol. 48 r , E pag. 22. 23. TUJ "ob E, Til) "ob C,<br />

TIU o\<br />

Paris. 2472. 24. toe xal Ta irXeiova crjiueta cujupaXeiv Paris.<br />

'Airo ToO<br />

2472. 25. C fol. 130 V , item E pag. 21, nisi quod<br />

om. et numerorum notas rf' et ^ exaravit. 26. C fol. 130 V ,<br />

Paris. 2472 fol. 48 r .<br />

32, 28. C fol. 130V . 34, 28. C fol. 130V , Paris. 2472 fol.<br />

48 r , E pag. 22. bice TOU x' (an forte TI'?) C, bict TO f[ Paris.<br />

2472, bid TOU a E. TOU p' C, TOU (3<br />

OU Paris. 2472, TOU JJ E.<br />

29. C fol. 130 V , item E pag. 22, nisi quod jj exaravit et TOO


LVHI ADNOTATIO<br />

pipXiou om. 30. C fol. 130 V , E pag. 23. 6|uotoc crlv (crlv<br />

compendio scr.) C.<br />

36, 15. 16. C fol. 130 V . 17. C fol. 130 V , item E pag. 24,<br />

nisi quod e' et p'.<br />

item E<br />

38, 19. C fol. 130V E , pag. 24. 20. C fol. 130V ,<br />

pag. 24, nisi quod Aid TOU om. 21. C fol. 130V item E<br />

,<br />

pag. 25, nisi quod Aid TOU om. 22. C fol. 130V item E<br />

,<br />

pag. 25, nisi quod 'Qc beixOr| 6id TOU om. [verba we IbeixOr)<br />

ad p. 36 extr. spectare videntur].<br />

pag. 25. 42, 30. C fol.<br />

r 131 , bid<br />

_40, 30. C fol. 131 r , E<br />

TO I TOUTOU E pag. 26. 44, 30. Paris. 2448 ad propos. 12.<br />

Aid TOU a' Hu, bid TO a TOU a' Paris. 46, 19. C fol. 131 r ,<br />

Paris. 2448 1. c., Paris. 2472 fol. 48r ,_E pag. 28. TOU I' TOU a'<br />

CE, TO I TOO v. Paris. 2448, T6 I TOU a Paris. 2472. 20.<br />

Paris. 2448 1.<br />

c., qui numerorum notas 4 et a exhibet.<br />

48, 20. C fol. 150 V , E pag. 29. 21. CE ibid. olov C,<br />

oiov uuc E.<br />

50, 23. E pag. 29, qui buvov pro bOvov. 2429. C fol.<br />

pag. 91. 26. TOUT' CTI TOU b. dvctTdXXei E. 27.<br />

150V E ,<br />

TOUTO Hu auctore Au, TOUTUJ CE. 30. C fol. 150 V . KCITavT(iec6ai<br />

satis distincte scriptum in C, corr. Hu.<br />

52, 29. C fol. 150 V , E pag. 31. TO TZA] TO yTb C, y2a<br />

(omisso TO) E. ^JUIKUKXIOV C, notam semicirculi et superscr.<br />

ov exhibet E. 30. 31. C fol. 150 V , E pag. 91. 30. TOUT'<br />

ecTi E. 30. 31. buvov buvov CE, ac sic posthac.<br />

54, 30. C fol. 150V , E pag. 31. TI E, In TI C.<br />

56, 2730. C fol. 150 Y , E pag. 91. 29. Tfjc -f^b T"' c ><br />

Tfjc 9 a; Y&X E. 31. C fol. 150 V .<br />

58, 1924. C fol. 150 V , E pag. 91. 19. TOOT' criv E.<br />

ICTUU Hu auctore Au, dir6 CE. irpuuTri E, a*' C. 21. ^ii;a<br />

E (similiter idem posthac). 22. |iir|b^-iTUj C, jur)Truu b^ E. eiri<br />

TO e E, ^iri TO C. 23. qpaivecGai C, qpGiveTCti E (non praeveniet<br />

D astri ortus Au}. 25. C fol. 150 V , E pag. 34. 26<br />

33. C fol. 150 V , E pag. 92. 26. 7repiqppiav] Q" CE, et<br />

similiter iidem passim. 30. ou rroieT dvaToXrjv] exspectaveris<br />

ou YiveTai i\ ^tua qpaivojLidvTi dvaToXr) (conf. Auriam in<br />

append, schol. 6). 32. TI^V ^ E, TiPrv yv<br />

C. 34. C fol.<br />

150 V , E pag. 34. auTdc] auTa E, au et superscr. T cum am-<br />

biguo ductu compendii C, corr. Hu. 35. CE ibid.


IX SCHOLIA. LIX<br />

60, 28. C fol. 151 r , item E pag. 35, nisi quod a. 29.<br />

CE ibid. 'TI ydp aiJTai eiciv C, CTI yap ai)Td (omisso eiciv)<br />

E, corr. Hu. OTI uXipuucei auTd E. 30. E pag. 35.<br />

62, 23. 24. C fol. 15 l r , E<br />

pag. 36. 23. TOUT' icrtv popiuO-<br />

Tepov TOU a TOU jj". TOUT' CTIV E. 2529. C fol. 151 r , E<br />

pag. 92. 25. KOTO ^ E. ypaqpoua E. 26. TO,T C, T6T<br />

E, tune Au.<br />

64, 1628. C fol. 151 r , E pag. 92 sq. 22. TOUT' CTI E,<br />

ac sic posthac. 27. cri<br />

om. C. 29. C fol. 15 l<br />

(ante TOU r^Xiou) oni. E. i^Xiou<br />

r . 3032. C fol. 151 r E , pag. 93.<br />

66, 22. C fol. 151 r E , pag. 38. TO 6 CE. TOO om. E.<br />

23. C fol. 151 r E r<br />

, pag. 93. cumy E. 2426. C fol. 15 l<br />

,<br />

E pag. 93. 2730. CE ibid. 27. dvaTeiXcu] oriatur Au.<br />

28. T6 E om. Au.<br />

68,<br />

25. 26. C fol. 151 r<br />

, E pag. 93. 25. ev E, v C. TCI<br />

acrpa om. C. 27. 28. C fol. 151 r , E<br />

ibid. 29. TI^V YP C, To yap E.<br />

pag. 93. 2932. CE<br />

70, 27 29. C fol. 151 r<br />

, E pag. 94. 27. Kav E. Tf]v<br />

(ante |ueTaHu) Hu, \ C, ^ E, quae est Au. 28. Tfjc NK] ex-<br />

spectaveris TUJV N K, sed idem dicendi genus redit in echolio |u<br />

1<br />

(p. 80, 19). s dm> TOU N euuc ! TOU K del. Hu. 29. Tnc v<br />

CE, Tfjc KV legisse videtur Au. 30. 31. C fol. 151 V E , pag. 94.<br />

31. KctTaYpctiyctvTOC dKO\ou9rico|uev E.<br />

uqp'<br />

72, 29. C fol. 151 Y , E pag. 94. imeSe et superscr. X' C,<br />

eS IXei E.<br />

74, 27 29. CE ibid. 27. TG vuxermepujv CE. 28.<br />

ouv C, p E. 6 fecrl CE. irapacuvavaT^XXei E.<br />

i 5<br />

! E<br />

76, 2631. C fol. 151 V E , pag. 94. 26. ei C et in marg. E,<br />

in contextu. 27. biifjet Hu, buei CE, percurrit Au. TO<br />

et dimidium circulum<br />

iljaicu TOU Q ou E, TO C/D TOU r s<br />

|jui"0" u C,<br />

zodiacum, id est xai TO fijuicu cet. Au. 28. 6uvev E. 29.<br />

ou TOV C, duTov E. 30. irou E, item vs. 31. f],uicu E, idem<br />

compendium quod<br />

vs. 27 C.<br />

78, 23. C fol. 151 V E , pag. 95. TOUT' ICTIV E. 24. 25.<br />

CE ibid. 24. TOUT' 'CTI E. ^YT^cet CE, appropinquaverit<br />

Au, ^YYicri coni. Hu. 25. Te A: C, ie' |uv E. 26. CE ibid.<br />

27. 28. CE ibid. 28. TOU e E, TOU (voluisse videtur TOO<br />

r^Xiou) C, om. Au.<br />

80, 19. 20. CE ibid. 19. crjMeiov Hu auctore Au, TOV


LX ADNOTATIO<br />

E. 20. beiKvuvrec<br />

jar] C (et TOV quidem compendio scr.), TIUTJ<br />

E. 21. 22. E pag. 95. 23. 24. C fol. 151 V E , pag. 95.<br />

25 35. C fol. 151 V totius ; scholii initium tantum habet E<br />

p. 95: TOUT' ecri juerd TO 60vai TOV f^Xiov rrpoc TO) . 25.<br />

60vai C, item posthac. 26. buvov, ut solet, C. 28. |ur]orruj<br />

Hu, (uribe^repov C, nequaquam Au. 29. ju Te C. 30. elTa<br />

C, adhuc enim (id est n YP) -4w. auTo Hu, auTov C,<br />

ipsum (scil. astrum) Au. 30. 31. d9avic6ev, TTPOKOTTTOVTOC cet.]<br />

lateat necesse est: quin etiam sole-, motu mundo contrario<br />

progrediente, non apparet astrum Au.<br />

82, 23 25. C fol. 151V , E pag. 95. 23. TOUT' gcnv E.<br />

26. C fol. 152 r . 2731. C fol. 152 r<br />

, E pag. 95 sq. 27. TOJV<br />

r\ C, TUJV lr\ E. irapaXXr|Xouc solito compendio scriptum<br />

in E. 28. Ta aju3 C, TOU aup E. irepiqp^peiai<br />

solito com-<br />

pendio scriptum in CE. 29. rijuiKUKXuuv E, QQ C. 30. TCC<br />

I rj C, TCI rj E.<br />

84, 20. C fol. 152 r . TOU 6 C. ccpaipac solito compendio<br />

scriptum in C. 2124. C fol. 152 r , E pag. 95. 21. &eqpeuY^v<br />

E. 22 init. cnv E. 6r]Xov6Ti C. 23. apa om.<br />

E. qpeijEeTat E, qpeuHet descripsi e C. 24. TO I E, TO 6 C.<br />

25. 26. C fol. 152 r , E pag. 96. 25. Trapa\\ri\oi)C solito com-<br />

pendio scriptum in E. 26. TUJV 06 E. 2731. C fol. 152 r .<br />

29. Te |u C. 30. diro TOO f Hu auctore Au, foro TO Y C.<br />

86, 1619. C fol. 152 r<br />

, E pag. 96. 17. ITT' aiml) C. 18.<br />

Te |uovac CE. dYCtYVTOC C, dYCXYOVTOC E.<br />

88, 1924. C fol. 152 r . 20. dvaT&Xei T^ C. Y\ in<br />

marg. corr. C alia littera, quae est in contextu, deleta.<br />

X (ante buvei) C corr. ex alia quadam<br />

littera. 2531. C fol.<br />

152 r . 28. euua C. 32. E pag. 49.<br />

90, 21. 22. C fol. 152 r E , pag. 96. 21. Trepicpepeiac] 99^<br />

r<br />

E, 'Tf C. 23. C fol. 152 E , pag. 96. ?j 6uvov C, ou buvov<br />

E. 2428. C fol. 152 r . 25. JUGTCI TI^V 6ixoTO)iiiav C, eui<br />

Tfjc bixoTOjiiac voluit Au. 28. OJCTE tcr]v elvai TVJV p2 (sic)<br />

Tfj ^Y C, Kal ^CTat kr] ^\ v$ Tirj GY voluit Au.<br />

92, 1518. C fol. 152 r . 15. rj HMA Hu auctore Au, f\<br />

|uX C. 17. apa Hu auctore Au, om. C. TT) 0A Hu auctore<br />

Au, TTI 6|u C. oiv Hu, eH div C, e&eixOr] 6^ STI voluit Au.<br />

Tfi 0f] Tn Tn GY C. 18 init. post kTi haec fere exciderunt:


IN SCHOLIA. LXI<br />

Xourri (vel xai Xonrr]) apa f\ BM TV) PA icrj ecTiv. tuv r} EM Tfl<br />

NA icr^ ecrr (conf. in appendice Auriae scholium 29). 19. C<br />

fol. 152 r . 20-26. C fol. 152 r . 20. rnuicouc] TIJUI C super<br />

vs. 20. 21. ie ie C. 22. 23. TOUTOU ouv C, igitur Au,<br />

Toiyapouv vel TOUTUUV ouv (scil. TOJV te' juopiuuv)<br />

coni. Hu. 27<br />

30. C fol. 152 r . 27. rf]v TV C, Tr]v fv f| Triv pF voluit Au.<br />

29. 30. qpaiveTO 6idTropUO|ue~vou om. Au. 31 33. C<br />

fol. 152 r .<br />

94, 2023. C fol. 152 r , E pag. 96. 20. TOUT' gcriv E.<br />

21. xai dvctTeXXov C, f) dvareXXov E. TOUT' ecn E, scilicet<br />

An ',, om. C. 22. etjuov C, uuviov E. TTOTG b C, TTOT^ 6e<br />

E, quod autem interdum Au. 23. v TUJ p w E, iv TU) p'<br />

pi(3X. ev TO) tp C, 2. propositionem<br />

2. hums Au.<br />

E pag. 96.<br />

96, 26. C fol. 152 r . C. 2731. C fol. 152 r<br />

27.<br />

,<br />

KttTCt Hu, Kcd CE (idem legit Au, qui post auTfjc Tfjc YH<br />

addi voluit UTTO YHV oucr)c. 29. ^aiveTai 6iepxo(aevri CE, apparet<br />

deferri Au. 30. Xdccovi XPov^ irpoc TOUTOV f^Xiov E.<br />

32. C fol. 152 V E , pag. 96, idem p. 53 ad propositionem 11<br />

extremam. 16' C, 6 E utroque loco. irepi om. E pag. 53.<br />

98, 2631. C fol. 152 V , E pag. 97. 28. TO 6 C, TO b<br />

ficTpov E. 6id TO 6 CE. 30. TOUT' ecTiv E. 31. uua C,<br />

i&a E.<br />

Tf\<br />

102, 2533. C fol. 152 V , E pag. 97. 27. T6 6 CE. 29.<br />

TOUT^CTIV add. Hu, scilicet Au. oiov TO Z. E in contextu, C<br />

pr. m. in margine. 30. TOU p E, TOU 6 C, item proximo<br />

versu. 30.31. TI^V AfZ Hu auctore Au, Tr\v ct^pCE. 32.<br />

dXr)0ivfic Hu auctore Au, qpcuvo|uvric CE. Kai cn C.<br />

106, 2326. C fol. 152 V , E pag. 97 sq. 23. 6uj6eKcmi-<br />

(noptov (sine ace.) CE. 23. 24. Kcrrci buu&dKCiTa C,<br />

TO 6uubKa<br />

TCI E. 25. 6v Tnc C, ev Trj E. irepicpopac] 3^ C, >"'' E.<br />

d^' oiou 6' dv C, dqp' fjc ouo' dv E.<br />

108, 24. C fol. 153 r . TOUTecTi paene totum evanuit in C.<br />

6id)LieTpov solito compendio scriptum in C. 25. 26. C fol. 153 r ,<br />

E pag. 98. 26. ecTiv compendio scriptum in C, ecrm E, est<br />

Au. 2730. C fol. 153 r<br />

eb voluit Au. 30. ecriv C, gcTai E,<br />

, E<br />

pag. 98. 29. f\ Ib CE, 6Xn f]<br />

sit Au. 3133. C<br />

fol. 153 r , E pag. 98. 31. 'Eiret yap E. 34. C fol. 153 r .<br />

TOU iy C.


LXH ADNOTATIO<br />

110, 22. C ibid. 2326. C ibid. 24. TO ITTO^VOV C<br />

ipsi per diametrum positum Au. 25. 6Xr\ C, 8\r\ if] ff\ voluit<br />

Au. 25. 26. dvcxT^XXouca be oux oparai C,<br />

oriri videbitur Au. 27. C fol. 153<br />

quare et tota<br />

r . 28. 29. C fol. 153r E ,<br />

p. 98. 28. Aid TO E, 6ia TOU C. auT^v E,<br />

CXUTOV C. 29.<br />

auTfjc om. C. 30 33. C fol. 153 r . 31. rrepicp^pem] tota<br />

circumferentia J.M, minim compendium comparet in C, scilicet<br />

TT cum a superscripto et nota compendii<br />

super<br />

adscripta, denique<br />

haec linea transversa cum littera a. 32. ^r\v ecriv C.<br />

112, 27. C fol. 153r . 6id<br />

28. 29. C fol. 153<br />

TOU a C, oid TO a' coni. Hu.<br />

r E , pag. 98.<br />

#PKTOV<br />

28. TOUT' ecn E. upoc<br />

E. 30. C fol. 153r . 6ia|ueTpouc solito compendio<br />

scriptum in C.<br />

114, 18. 19. C fol. 153 r , E pag. 98. 19. g C, & E. eivat<br />

om. E. 20. 21. CE ibid. 20. TOUT' ICTIV E. 21. dir-<br />

exov C. irl TO TT Hu auctore Au, d-iro TOU -ff CE. 2225.<br />

C fol. 153 r . 2628. C ibid. 27. bidcTYuua] 6 cum nota<br />

compendii C, intervallum Au. 27. 28. 6 ecriv usque ad xXi-<br />

Hcn-a om. Au. 29. 30. C fol. 153 r . 29. TO $ TOU a C.<br />

116, 2126. C ibid. 23. evTdc Hu, ev -rr\c C. 24. 6^<br />

Tdc dXXac qpdcetc] bid Tac dXX. 9. coni. Hu. 2729. C ibid.<br />

28. frriToauTo cpGdcei C. 3032. C ibid. 33. C ibid. 34.<br />

35. C ibid., E pag. 98. 34. Tou Yi ante orepicc add. E. 32. 33. CE ibid. 34.35. CEibid.


IN SCHOLIA. LXIII<br />

re an rduuc C.<br />

124, 25. C fol. 153 V . be Hu, ambiguuin<br />

2628. C fol. 153V E , pag. 99. 2931. CE ibid. 30. dvTi<br />

TOO (ante GCXTTOV) om. CE.<br />

126, 1532. C fol. 153V (nonnulla in hoc scholio sunt<br />

dubia, quaedam etiam comipta). 24. Kara (pro xai) TOU<br />

euuw>|uou coni. Hu. xal (ante ecrai) add. Hu. 25. TUJ (ante<br />

ev Tfj dvaToXf]) Hu pro TOU. 28. 29. eTro,uevov kri C. 29. 30.<br />

fortasse post ^Youjuevov interpungendum est, quo facto verba<br />

KdTd Trjv 0cw TOJV ujbiujv, deletis proximis Kcrrd TCI eTr6|ueva,<br />

pertineant ad Xaj^dvovTca ^|uiv. 33. 34. C fol. 153 V , E pag. 99.<br />

33. TOO Y E, TOU t (sed Z. minus dictinctum)<br />

N Hu, e-rrl TOU ff CE. 35. C fol. 153V bis (scilicet post cx6Xiov<br />

C. 34. eui TOU<br />

Xp et Xb), E pag. 99. TOUT' e'en E. ev & 6 fiXioc T^V YK E.<br />

128, 19 26. C fol. 153V (in hoc quoque scholio nonnulla<br />

corrupta sunt; paulo plura et emendatiora praebet Au}. 23.<br />

6 TdOpoc TUJ Kpitu ^irojuevoc] 6 Tccupoc Tr6juevoc- 6 Taupoc TO<br />

Kpiuu eTr6juevov C, taurus consequitur ipsum arietem, quoniam<br />

sol prius comprehendit arietem quam taurum Au. 27. 28<br />

pag. 100. 29..<br />

C fol. 153 V , E<br />

pag. 99. 2932. C fol. 153 V , E<br />

5<br />

11 K0 Hu, b0 CE. -r\ _30. UTrepmTTTei E. 31. 32. !e ju" ^9'<br />

eir^xov C, UE' |U0 eqp' CKTOU errexov E.<br />

130, 25. C fol. 153V . xeiTai 6 Hu collato scholio v, xei<br />

incerta scriptura in C. 2628. C fol. 153 V E , pag. 100.<br />

26. Tfi 7 C, Tf| KvH E.<br />

132, 25. 26. C fol. 153V . 2729. C fol. 153V E , pag. 100.<br />

29. 6v om. E. 30. C fol. 153 V .<br />

134, 2629. Cjfol. 154 r , E pag. 100. 26. ev TLU i? C,<br />

ev TUJ ?' E. 28. X C, X' E, ac similiter posthac. 30 32.<br />

CE ibid. 30. ev Tuube C, ev TUJ be E. 31. 32. TOUTIU Te<br />

xal TUJ eHnc C, TOUTUJ be xai eHnc'E. 33. C fol. 154 r .<br />

136, 2631. C ibid. 30. T^V KHM Hu auctore Au, TVJV<br />

KY C.<br />

138,<br />

32. C ibid.<br />

2022. C ibid., E pag. 100. 21.<br />

^tuceoc (ante be<br />

eXdccuuv E.<br />

r)) C, i^iiLiiceuJC E. 22. eXa cum nota cornpendii C,<br />

2325. C fol. 154r E , p. 100. 23. TOUT' ecri E. X C, item<br />

vs. 25. 24. euOav (ut solet) C, eOuov E. rrapaYi cum nota<br />

compendii C, irapaYiYveTai E. 25. bid TO f CE, corr. Hu.<br />

140, 2832. C fol. 154r . 142, 27. C ibid.<br />

144, 20-22. C ibid. 21. Yivojue"vr|c coni. Hu. 22. TO<br />

E Hu pro TO 0. xai ante eore"piov add. Hu auctore Au.


LXIV ADNOTATIO IN SCHOLIA.<br />

23. 24. C ibid. 24. TOU bi K C, sed K minus distinctum no-<br />

taeque r) admodum simile. 25 29. C ibid., E pag. 101.<br />

25. 26. T6 C, T6 6 0eujpr||ua E. 28. UJG irl ret I xai ju vo-<br />

corr. Hu<br />

luit Au. Tivi om. E Au. 29. otov TO Z. CE,<br />

auctore Au. TO e E,<br />

TUJ e C.<br />

146, 2931. C fol. 154 V , E pag. 101. 30. fcrl TOU K ecri<br />

Hu auctore Au, Tr6u.evov cn C, om. E. 31. in lacuna haec<br />

fere exciderunt: xpuijnv Spa ayei, ev & 6 f^Xioc TI?]V GTK Trepi-<br />

9^peiav 6i^pxTai. 32. C fol. 154V . TUJ ie C.<br />

150, 2123. C fol. 154V E , pag. 101. 21. 'Abiacpopiwc E.<br />

22. uuav C (ut solet), uuav E. 2432. C fol. 154V . 24.<br />

eiK6TUUc non satis distincte scriptum in C. 27. ctcpicrdjuevov<br />

C, corr. Hu auctore Au. 3335. C ibid., E pag. 101. 33.<br />

'Abiacpopuuc E, Indifferenter Au, 6taqp6pujc C. 34. v |uecuj<br />

yap, omisso TUJ, coni. Hu.<br />

152, 1820. CE ibid. 19. cpedcei CE, corr. Hu. 20.<br />

cpavv Hu, cpaveic C s<br />

, cpdvac E. dvaTeiXav C, dvctTeiXai E.<br />

2123. C fol. 154V . 2430. C ibid. 28. 6uav compendio quidem,<br />

sed eo minime ambiguo scriptum in C; attamen fcuceic vel<br />

bucjuidc legendum esse videtur. diro TOU I C,<br />

luit Au. 29. 30. im TCI I Kai jil voluit Au.<br />

d-rro TOU 6 vo-<br />

154, 24. 25. C ibid., E pag. 101. 2629. C ibid. 28. 6rav]<br />

6'Xrjv coni. Hu auctore Au. 28. 29. T^V APM Hu auctore Au,<br />

T}\V orjii C.<br />

156, 29. 30. C ibid., E pag. 102. 29. ^Tri C, 'Eirei E.<br />

30. Trpo^fi C, irpo E.<br />

158, 29. CE ibid. Y


ATTOATKOT<br />

IIEPI KINOTMENH2 S


a' .<br />

AYTOAYKOY<br />

IIEPI KINOYMENHS 2


AUTOLYCI<br />

DE SPHAERA QUAE MOVETUR<br />

LIBEK.<br />

Definitiones.<br />

1. Aequabiliter puncta ferri dicuntur, quaecunque<br />

aequali tempore aequales ac similes linearum magnitudines<br />

percurrunt 1<br />

).<br />

2. Sin autein punctum, quod in linea quadani<br />

fertur, aequabiliter duo eius lineae segmenta percurre-<br />

rit, tempus ad tempus, quo punctum utrumque segmentuni<br />

percurrit, in eadem ratione erit ac segmentum<br />

ad segmentum 2<br />

).<br />

Propositiones.<br />

Prop.<br />

I. Si sphaera aequabiliter circa axem suum con- l<br />

vertetur, omnia in superficie sphaerae puncta ; nisi<br />

quae in ipso axe sunt, parallelos circulos describent ;<br />

qui eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendiculares<br />

ad axeni erunt 3<br />

).<br />

Sit sphaera cuius axis recta a/3, poli autem puncta<br />

cem parallel!. MAUROLYCUS fol. 61 V , qui cum nonam primi<br />

libri propositionem citat, suam Theodosii sphaericoruni editio-<br />

nem (fol. 2 y ) sequitur;<br />

at secundum Graecos libros manu scriptos<br />

iu nostris editionibus est propositio octava.


HEPI S$AIPA2.<br />

d avrijs rd A B tf^fia, xal 6rQ(p()&a)<br />

rbv avri]$ d^ova rbv AB '<br />

^yo on<br />

Ttdvra rd iitl rfjg iticpavia rrjs<br />

t 9 o(5a {if} b'tinv itl rov<br />

rov$ avrovg nohovs e%ovrag r/<br />

Kal en OQ&OV$ itQog rov a%ova.<br />

yap n Grjustov ni rrjg<br />

rb F, nal %0-eo KTCQ rov F Bid rr\v AB sv-<br />

fteiav xd&sros ^ f^, xal &tfts(M,'q6&&<br />

rb dice r&v 10<br />

itohcov rcov A B uccl rfjs JTz/ STiiTtsdoV TtOiiqGei dq<br />

(a) ro[irjv xvxHov. sGro avrov r^uxvK^iov rb AFB. eav<br />

drj yisvovOYis rife AB ev&eCas TCQiV%&\v rb<br />

xhiov LS rb ccvrb TtuKiv ccTtoxccratira&fj o&V<br />

pQ6d'ai, 6v[utQt,V%&ii6rai avrc) KCCL rj Td v&la 15<br />

xarcc Ttatiav yiraKivri


DE SPHAERA PROPOS. 1. 5<br />

a ft, et vertatur aequabiliter circa axem suum a/3;<br />

dico omnia in superficie sphaerae puncta, nisi quae<br />

in ipso axe sunt, parallelos circulos descriptura esse,<br />

qui eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendicu-<br />

lares ad axem erunt.<br />

Sumatur enim in superficie sphaerae punctuni ali-<br />

quod y, et a y ad rectam a/3 ducatur perpendicularis<br />

yd, et producatur planum quod per polos a ft<br />

et rec-<br />

tarn yd transit; hoc igitur sphaeram secaus circulum<br />

efficiet 1<br />

). Sit eius circuit semicirculus ay/3; si igitur<br />

nianente recta a/3 semicirculus conversus eodeni red-<br />

ierit unde converti coepit, una cum eo etiani recta yd<br />

circumferetur per ornnem semicirculi ay/3 conversionem<br />

ruanens perpendicularis ad rectam a/3, et descri-<br />

bet circulum in sphaera, cuius centrum erit punctum<br />

d, radius autem yd perpendicularis ad axem a/3<br />

[propterea quod etiani yd semper manet perpendicu-<br />

laris ad a/3]. Atque apparet puncta a /3 polos esse<br />

circuli qui descriptus est, quoniam a centro sphaerae<br />

perpendicularis ad circulum ducta et ad superficiem<br />

sphaerae producta est recta ady 2<br />

). Similiter dernonstrabimus<br />

omnia reliqua in superficie sphaerae puncta,<br />

nisi quae in ipso axe sunt, circulos descriptura esse,<br />

qui perpendiculares erunt ad axem a/3 et eosdem ac<br />

FIGURAM secundum verba scriptoris delineavimus. In<br />

codicibus CE nihil comparet nisi dimidius circulus ay(3 cum<br />

diametro a@ et perpendicular! yd; in A semicirculus est apertus,<br />

aySfi notatus, intra quern haec leguntur: GVVK^ICPOTSQO?<br />

(brevissime, nee satis perspicue scriptum) a K


6<br />

IIEPI Z$AIPA.<br />

(y) 6(paiQa. of ds iteql rovg avrovg itokovg ovtsg sv<br />

6(pai$a Ttaodkhrjhoi, KVX&OL i(5i' rtdvra aoa ra 7cl rrjg<br />

7ticpaviag ri]g 6 rag<br />

rcav Ttaar&v xvxhav<br />

a,ova TOV AB^ Ttokot<br />

h'tir&Gav ra A B 6r\-<br />

rai ra F 4 6rj[ita oC FE 4Z, %al<br />

dua rijg AB nai rov F titfasdoV 7tOLt]6i drj<br />

v rfj GyaiQa uvxkov.


DE SPHAERA PROPOS, 2. 7<br />

sphaera polos habebunt. Atqui circuli in sphaera,<br />

quicumque eosdern polos habent, sibi parallel!<br />

sunt 1<br />

);<br />

ergo oinnia in superficie sphaerae puncta, nisi quae<br />

in ipso axe sunt, parallelos circulos describent, qui<br />

eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendiculares<br />

ad axem erunt.<br />

II. Si sphaera aequabiliter circa axeni suum con- 2<br />

vertitur, oninia in superficie sphaerae puncta aequali<br />

tempore similes arcus circulorum parallelorum, per<br />

quos feruntur, percurrunt 2<br />

).<br />

Sphaera enini aequabiliter circa axem suuni /3<br />

couvertatur, et poli sphaerae sint puncta a /3,<br />

et su-<br />

mantur puncta quaedarn in superficie sphaerae y $<br />

dico puncta y d aequali tempore similes arcus circu-<br />

lorum parallelorum, per quos feruntur ; percurrere.<br />

Sint enim parallel! circuli, per quos puncta y d<br />

feruntur 3<br />

), ys d, et producatur plauum quod per<br />

rectam a/5 et punctum y transit; hoc igitur sphaeram<br />

secans circuluni efficiet 4<br />

).<br />

Sit eius circuli senricircu-<br />

lus ay/3; hie igitur aut per d transibit aut uon.<br />

1) Theodos. spbaer. 2, 2 (conf. G%Qliov y).<br />

2) Hanc propositionem citat Pappus collect. 6 p. 612, 15;<br />

eandem repetit (non noininato auctore aut libro) Euclides<br />

phaen. p. 562 init. ed. Gregor. (conf. Heiberg. Stud. Eucl. p. 42).<br />

Manrolycus fol. 61 V adnotat: f Nam si duo puncta sint in eodem<br />

parallelo. Constat propositum per assumptain in principio<br />

petitionem. Si autem in diversis parallelis, constabit<br />

propositum adducta lo a secundi sphaericorum Theod.' In his,<br />

quae deciniaquinta citatur, est potius decima propositio secundi<br />

sphaericorum libri (conf. supra p. 3 adn.).<br />

3) Primam huius libri propositionem citat scholiasta<br />

Graecus.<br />

4) Theodos. sphaer. 1,1.


8<br />

IIEPI S^AIPAS.<br />

TtQOTEQOV xal E(5To TO AFd B ,<br />

Tt] TtEQLCpOQa Tljg GCpaLQag {lETaXEXWrjG&G)<br />

xal iv<br />

TO A FA B<br />

(*) qiltXVXhlOVy Xttl %ETG) &E01V COg TY\V AEZB. ETtEl EV<br />

GcpaiQa TtagakkrikQi xvxAoi, Eitilv 01 FE z/Z,<br />

xal dice<br />

Tcav Ttokcov avTcijv \Liyi6tQi xvxkoi yEygaynLEvoi sfalv 5<br />

01 AFAB AEZB, O^LOLK KQK Ettlv rj FE TtQi(pQia<br />

TO F<br />

Tfl Z/Z TtQl,CpQl


DE SPHAERA PROPOS. 2. 9<br />

Transeat primum, et sit semicirculus aydft, qui<br />

in conversione sphaerae simid nioveatur et positionem<br />

aet^ft occupet. Quia in sphaera sunt paralleli circuli<br />

ys d, et per polos eorum maximi circuli aydft as^ft<br />

arcui d similis est 1<br />

);<br />

descripti sunt, arcus igitur ys<br />

dico igitur aequali tempore punctum y ad ac d ad<br />

pervenire.<br />

Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, aequali<br />

tempore punctum y ad punctum s ac d ad rj perve-<br />

niat; in conversione igitur sphaerae, cum y ad s per-<br />

venerit, etiam d ad rj accedet, et semicirculus aydp<br />

fere positionem aerjft' habebit. Et quia uterque cir-<br />

culoruni asft asrifi' maximus est ? recta igitur ab a<br />

ad /3' iuncta diametrus sphaerae est 2<br />

). Sed etiam aft<br />

diametrus est, id quod absurdum; non igitur aequali<br />

tempore punctum y ad s ac d ad q pervenit. Similiter<br />

denionstrabimus punctum d ad nulluni aliud punctum<br />

praeter pervenire posse.<br />

lam semicirculus ayft non per d } sed per &<br />

trauseat, ut est in altera figura, et sit parallelus cir-<br />

1<br />

tur ^-O , pars circumferentiae S9"ri (in B omissuin est Ea-<br />

rf).<br />

dem figura reperitur in E, sed litterae 8 et & inter se commutatae<br />

sunt.<br />

1) Theodos. sphaer. 2, 10 (conf. o%6hov s}.<br />

2) Patet id manifeste: cum enim a(3 et aarj(3' maximi<br />

circuli sint, per sphaerae siquidem centrum et polos ducuntur,<br />

secabunt se mutuo bifariam necessario, ut patet ex 11. Theod.<br />

1. Sphaer. Quodsi coniunxerimus puncta, in quibus se circuli<br />

bifariam mutuo secant, erit ilia omnino recta linear nam (per<br />

3. nndecinii Euclid, elementorum) duorum planorum communis<br />

sectio est recta linea: quare recta linea ex puncto a ad<br />

punctum (3' coniuncta circulorum erit et sphaerae diametrus.<br />

SCHOLIUM ANTIQUUM apud Auriam p. 27, nisi quod ABFE<br />

et ABGE habet pro ae%p et as^^', atque punctum E pro<br />

'.<br />

punctum


10 nEPi .<br />

TO z/ 6r}{Jiiov 6 z/@Z, xl XEL'G&CO Trj FE<br />

4H. a/U' ^ F.E TtEQtyEQEia Ttj @Z TtEQicpE-<br />

6Tiv bfjioia' ual $] /1H CCQCC TTI &Z<br />

(?) Xal L6iV TOV aVTOV KVXkov' fay KQK CCQCt %OOVG) TO 5<br />

z/ ETtl TO H TtccQayCyvETKi xal TO ETtl TO Z. EV otic)<br />

$ 1QQVG) TO ETtl TO Z ItCCQayi'yVETai, ,<br />

Kttl TO F ETCi<br />

TO E' EV I'GCO CCQCC %QOVG) TO F ETtl TO E TtCiQCiyi'yVETai<br />

y.al TO z/ ETtl TO H.<br />

(t) y'. 'Eccv GcpatoK GTQECprjTcu 6fi/lc5g rtEQi<br />

TOV EKV- 10<br />

TIVCC T(DV TtaQakkrjkcOV KVXk&V KK& COV CpEQE-<br />

o{ioiai Ei6iv.<br />

'E6TG) 6(pcdQK ^g cc,G)v o AB)<br />

KCCI<br />

rtokoi df TO, A B<br />

Lkr]


DE SPHAERA PROPOS. 3. 11<br />

culus d# ; per quern. punctum d fertur, et arcui ye<br />

similis ponatur ipse drj. Sed arcus ye ipsi & siinilis<br />

est; itaque etiam dq ipsi #J<br />

siinilis est. Et sunt<br />

eiusdem circuli; ergo drj ipsi # aequalis est 1<br />

); aequali<br />

igitur tempore d ad ^ ac # ad perveniunt 2<br />

Sed<br />

).<br />

quo tenipore & ad , eodem y ad s pervenit; aequali<br />

igitur tempore y<br />

Prop.<br />

ad s ac d ad ^ perveniunt.<br />

III. Si sphaera aequabiliter circa axeni suum ver- 3<br />

titur, arcus circuloruni paralleloruni, quos aequali<br />

tempore puncta quaedani per eos circulos percurrunt,<br />

inter se similes sunt 3<br />

).<br />

Sit sphaera cuius axis a|8 ; poli autem puncta cc<br />

/5, et suniantur puncta quaedam<br />

y d in superficie sphaerae,<br />

et paralleli circuli, per quae<br />

puncta y d feruntur, sint ye<br />

d, et aequali tempore punctum<br />

y arcum ye ac punctum d arcum<br />

d percurrat; dico arcum<br />

ye<br />

arcui d simileni esse.<br />

Si enim arcus ye non similis est ipsi d, sit ye si-<br />

milis ipsi $17; aequali igitur tempore punctum y arcum<br />

ye et d ipsum dy percurrunt. Sed aequali tempore<br />

1) Hoc, nisi me fallit, scriptor ea fere ratione demonstrari<br />

voluit, quain posteriores inire potuerunt secundum Euclidis<br />

elem. 6, 33 et 3, 28. Et conf. G%6liov rj.<br />

2) Propter secundam defmitionem huius (conf. G%6liov &}.<br />

3) Conf. Pappum collect. 6 p. 628 sq. Conversam hanc esse<br />

propositionem ex ea quae praecedit et converse modo demonstrari<br />

adnotat Maurolycus fol. 61 V . Et conf. i 6%6liK 1/3.<br />

FIGURA longe alia exstat in codicibus ABCE, ubi rectam<br />

u(l secant duae circurnferentiae fere parallelae ye dqS (in AB<br />

omissum est 7^), circulus autem nullus comparet.


(ty)<br />

12<br />

TtOQSVSTttl KO.I TO Z/ TY]V<br />

IIEPI S$AIPA.<br />

Z/Z *<br />

SV f(7 O.QK XQOVO) TO<br />

Z/ TV]V Z/Z ^tWTtO^fVfrCCt 3CU TO Z/ T^V Z/jff. 3CCU ff'tftV<br />

TOV avTov koV i'Grj KQK stimv % 4H rfj z/Z, rj<br />

rfi [let&vi,, OXBQ eGrlv advvarov' OVK KQK<br />

6 ttOfc iCiLQLG3 aiSL StiTi<br />

CpttVSQCC., TCC ds SV TG) CCCpttVSL OilsC StiTlV dcpCCVtj.<br />

'Ev yccQ GyaiQa ^isvov ({isyiGToefy xvxhog o<br />

TtQt g og&ag cov TG) a^ovu OQL^STG)<br />

TO TS cpavsobv Tj]g Gcpaioccg nol TO<br />

5 / -, / ft i ~ y^<br />

acpavsg' Asyco OTL 6Tos(po^svi^g Tr]g<br />

Gcpaioag nsol TOV savTrjg ci^ova ovdsv<br />

TGJV STtl Tr}g STticpavsiccg Trjg<br />

OVTS dvtiSTai OVTS<br />

(ty) "O 86XLV snl TTJS [ivhoLdov$<br />

V.O.I *t<br />

TOTE yug nal 6<br />

KCU |<br />

1) Sic enim suppositum est.<br />

PROPOS. 4 : Pappus collect, 6 cap. 34 (p. 520). Ad eandem<br />

Maurolycus fol. 61 V adnotat: f Nam tails circulus manens<br />

est communis limes taliurn hemisphaeriorum, et per primam<br />

huius, puncta singula suos seorsum parallelos semper in alterutro<br />

hemisphaeriorum<br />

Schol. 1. Quod proponit Au-<br />

describent.' Praeterea haec scholia antiqua<br />

duo affert Auria p. 27 sq.: f<br />

15<br />

20<br />

25


DE SPHAERA PROPOS. 4. 13<br />

etiaiu punctum y ipsuni ys et d ipsum d percurrunt 1<br />

) ;<br />

ergo punctum d aequali tempore et fit, et drj per-<br />

currit. Et arcus sunt eiusdem circuli; ergo d^ ipsi<br />

d^ y minor maiori, aequalis est, id quod fieri non<br />

potest; ergo ys non similis est ipsi d^. Siniiliter demonstrabinius<br />

nullum alium praeter d similem esse;<br />

ergo areas ys ipsi d similis est.<br />

IV. Si in sphaera maxinius circulus rnanens, per- 4<br />

pendicularis ad axem, distinguet occultum et conspicuurn<br />

heniisphaeriurn, et sphaera circa suuni axem<br />

convertetur, nullum eorum quae sunt in superficie<br />

sphaerae punctorum neque occidet neque orietur, sed<br />

ea quae sunt in conspicuo hemisphaerio semper con-<br />

spicua sunt/ et quae in occulto semper occulta.<br />

In sphaera enim niaximus circulus manens a/3,<br />

perpendicularis ad axem, distinguat conspicuam sphaerae<br />

partem et occultarn; dico, si sphaera circa axem<br />

suuni convertetur, nullum eorum quae sunt in super-<br />

ficie sphaerae punctorum neque occasurum esse neque<br />

oriturum.<br />

tolycus, in motu sphaerae rotundo accidit, videlicet ubi circulus<br />

Aequinoctialis est Horizon: tune enim cuncta astra per circulos<br />

ipsi aequinoctiali parallelos feruntnr: et sex mensibus dies<br />

contimms est, et sex iterum mensibus perpetua nox. Schol. 2.<br />

Idem, quod Autolycus, ostendit etiam Theodosius propositione<br />

1. libri de habitationibus: Hoc autein accidit iis, qui sub Polo<br />

degunt: Lege quae in 1. Theod. de habitationibus sunt annotata:<br />

hue etenim spectant: Vide etiam et Decimam eiusdem<br />

Theod. in eodem libro de Habitationibus.' Ad Auriae Schol. 1<br />

conf. Graecurn ty. Quo sensu ab Autolyco (isvcov Kvulos dictus<br />

sit, pluribus exponit Th. H. Martin in Revue critique, 1877,<br />

premier semestre, p. 414 (conf. indicem nostrum s. v.).<br />

FIGURA diversa est in codicibus ABCE, duo scilicet circuli<br />

circa unum centrum descripti, quorum maior a|3, minor<br />

yd notatus est.


14<br />

HEPI<br />

yda TI 6ri[itov nl Trjg ETticpavstag Trjg<br />

TO F., xal b'tiTo [jrapaAA^Aog] xvxkog xa& ov<br />

(id) CpQTCCt, TO T ,<br />

tnicpaveias Tr^g GcpaiQag 6rjiit,a OVT<br />

dvGfTai, OVT avatsksi) AAoc ra<br />

v ro5 cpavQG) dice rtavTos


DE SPHAERA PROPOS. 5. 15<br />

Sumatur enini punctuna quoddain in superficie<br />

sphaerae y, et circulus, per quem punctum y fertur,<br />

sit<br />

T>#; ergo circulus yd perpendicularis est ad axein 1<br />

).<br />

Verum etiam circulus a/3; ergo circulus yd ipsi a/3<br />

parallelus<br />

est 2<br />

). Si igitur puuctura y<br />

aut occidet aut<br />

orietur, circulus yd continget horizontem a/3, id quod<br />

absurdurn est (nain eidem parallelus est); ergo punc- .<br />

turn y neque occidet neque orietur. Siniiliter demon-<br />

strabiinus omnia reliqua in superficie sphaerae puncta<br />

neque occasura esse neque oritura, sed ea quae in<br />

conspicuo sunt semper esse conspicua, et qaae<br />

culto semper esse occulta.<br />

in oc-<br />

V. Si circulus per polos sphaerae transiens et 5<br />

manens distinguet conspicuum et occultum, omnia in<br />

superficie sphaerae puncta ; dum ipsa vertetur,<br />

et Oc-<br />

cident et orientur et aequale tempus super horizontem<br />

ac sub horizonte ferentur.<br />

Per polos enini sphaerae circulus nianens afty<br />

distinguat conspicuam sphaerae partem et occultam;<br />

dico, si sphaera convertatur,<br />

superficie sphaerae puncta<br />

in conversione omnia in<br />

et occidere et oriri.<br />

2) Eucl. elem. 11, 14 (conf. G%6?.Lov is}.<br />

PROPOS. 5: Pappus collect. 6 cap. 35 (p. 520). Ad eandem<br />

Maurolycus fol. 61 V adnotat: f Nam talis circulus manens, per<br />

20 m [lege 15m ] prirni sphaericorum Theodosii, secat per aequalia<br />

singulos parallelos, hoc est in semicirculos. Quare per 2m<br />

huius, per aequale tempus punctorum unumquodque feretur<br />

utrinque a circulo secante.' Accedunfc duo scholia apud Auriam<br />

f<br />

p. 28 : Schol. 1. Hoc evenit iis, qui sphaeram rectam incolnnt:<br />

tune etenim Horizon per sphaerae polos est ductus, secatque<br />

circulnm Aequinoctialem , et omnes ipsi parallelos circulos in<br />

partes aequales: et semper aequinoctiuin est. (Lege praeterea,<br />

quae in 5. partem prop. 2. Euclid. Phaenomenum sunt adnotata.)<br />

Schol. 2. Idem ostendit Theod. prop. 2 lib. de Habitationib.<br />

Hoc autem illis accidit, qui degunt sub aequinoctiali.


16 IIEPI 3>AIPA2.<br />

TI 6rj[itov<br />

6


DE SPHAERA PROPOS. 6. 17<br />

Sit eniin punctum quoddam in superficie sphaerae<br />

d, et sit circulus parallelus, per quern punctual d fer-<br />

tur, /?


18 IIEPJ 3>AIPAS.<br />

'Ev yuQ 6(paiQa [isv&v {leyiGros 9tvxAo$ o ABP<br />

g av TtQog TOV a%ova oQi^era TO re


DE SPHAERA PROPOS. 6. 19<br />

In spliaera enim rnanens circulus maximus /ty?<br />

obliquus ad axein,<br />

distinguat conspicuam<br />

sphaerae partem et occultain;<br />

dico circulum<br />

afiy tacturuni esse duos<br />

circulos aequales inter<br />

se et parallelos, quorum<br />

alter, conspicuo<br />

polo propinquus, sem-<br />

per conspicuus erit, al-<br />

ter autem, occulto polo<br />

propinquus, semper erit occultus.<br />

Sit enim conspicuus sphaerae polus d, et per d<br />

et circuli afiy polos describatur maximus circulus<br />

adys *),<br />

et arcus ye ponatur ipsi ad aequalis 2<br />

),<br />

polo d intervalloque ad describatur circulus J^, polo<br />

auteni s intervalloque sy describatur circulus ydx-,<br />

apparet igitur circulum /? circulo y&K aequalem et<br />

parallelum esse et circulum afiy circulos afy yftn<br />

1) Qua ratione talis circulus describatur, docet Theodosius<br />

sphaer. 1, 20.<br />

2) Scholio antique, quod est apud Auriam p. 29, pnmum<br />

supponitur rectas ay Se se invicem secare, turn ex Eucl. elem.<br />

1, 15 rectas ctd yg , ideoque etiam propter elem. 3 , 28 arcus<br />

ad y8 inter se aequales esse deinonstratur. Attamen paulo<br />

aliter ipsius scriptoris sententia explicanda esse videtur.<br />

Quoniani enim maximorum circulorum a^y u8y circumferentiae<br />

ex constructione se secant in a, alterum sectionis<br />

punctum erit y, et circulorum plana se secabunt in recta ay.<br />

lam a 8 ad dimidiam ay, id est ad centrum sphaerae (quod<br />

littera ft notemus), ducatur recta a^ eaque producatur ad f,<br />

et ponatur fie = pd. Ergo punctum s erit in superficie<br />

sphaerae. lam facile demonstratur rectam fy aequalem esse<br />

rectae ^a, itaque etiam arcum fy arcui da.<br />

2*<br />

et


20<br />

HEPI 2


DE SPHAERA PKOPOS. 6. 21<br />

tangere 1<br />

); iam dico circuluin afy semper conspicuum<br />

et y&x semper occultum esse.<br />

Nam circulus a si in 17,<br />

conversione sphaerae<br />

non semper conspicuus erit, horizontem aj3y secabit.<br />

Secet in puncto A ; et iungantur rectae ad d& ay.<br />

Quoniam in sphaera maximus circulus ady alium in<br />

eadem sphaera circulum afiy per polos secat, bifariam<br />

eum et ad rectos angulos secabit 2<br />

); ergo ay diame-<br />

trus est circuli afly. Et circulus ady perpendicularis<br />

est ad circulum a/ty; circulo igitur afiy in diametro<br />

ay perpendiculare insistit segmentum ady,<br />

et circum-<br />

ferentia eius segnienti inaequaliter secatur in d, et<br />

minor est arcus ad (hoc eniin manifestum 3<br />

) ; ergo<br />

recta ad minima est omnium quae a d ad circulum<br />

deducuntur 4<br />

) 5 itaque recta ad minor est quain<br />

afly<br />

dL Sed eadem etiam aequalis (nam punctuni d polus<br />

est circuli<br />

??),<br />

id quod absurdum est; ergo in con-<br />

1) Scholio, quod Auria p. 29 sq. ex Graeco (vide tfgoX. x/i)<br />

convertit, primum demonstrator rectam ds diametrum sphaerae,<br />

ideoqne puncta d s polos circuli y-fbt, et propter Theodos.<br />

sphaer. 2, 2 (vide 6^61. xa) eirculos ctr} y&n inter se parallelos<br />

esse. Sed eosderu etiam aequales, quia rectae ex polis<br />

ductae da sy aequales sint (supra p. 19 adn. 2). Et quoniam<br />

duo circuli et<br />

|3y ufo maximi circuli aSye circuniferentiam<br />

in eodem secent puncto atque in eo ipso niaximo circulo polos<br />

habeant, propter sphaer. 2,3 (vide 6%6k. xa) eirculos a^y an<br />

se mutuo in puncto a tangere (iternque eirculos afty y-9-x in<br />

puncto y).<br />

2) Theodos. sphaer. 1, 15 (conf. G%Q\IOV xy).<br />

3) Quoniam vero circulus AFG [id est agrj] tangit circulum<br />

ABC [id est a/Jy] in puncto A, ideo maximus circulus<br />

non est: quare recta linea DA, ex ipsius polo ducta, minor est<br />

quarta circuli [circumferentiae] parte, et propterea semicirculi<br />

AC bipartita sectio non est D puncturu. Quare semicirculi<br />

AC pars minor est AD circumferentia. SCHOLIUM ANTI-<br />

QUUM apud Auriam p. 30, expressum e Graeco v.S.<br />

4) Theodos. sphaer. 3, 1 (conf. 6%oliov x).


22 IIEPI $AIPAS.<br />

07tQ drOTtOV V a$a rfj 7tOi(f>OOa TTJg 6(paiQag AZH<br />

xvxkog ov dv(jrai. o^ioiog drj di^o^iv on ovde o<br />

F@K dvarsfot' o plv AZH doa xvxlog KLBL i


DE SPHAERA PROPOS. 7. 23<br />

versione sphaerae circulus ty non occidet. Similiter<br />

denonstrabimus circulura yftn non oriturura esse: ergo<br />

circulus afy semper conspicuus, circulus autem y&x<br />

occultus est.<br />

semper<br />

VII. Si horizon, id est circulus qui in sphaera 7<br />

coaspicuam sphaerae partem et occultam distinguit,<br />

obliquus ad axem sit, circuli qui ad axem perpendiculares<br />

sunt et horizonteni secant semper in iisdem<br />

horizontis punctis et oriuntur et occidunt iidernque<br />

siniiliter inclinati erunt ad horizonteni.<br />

Sit in sphaera circulus conspicuam sphaerae par-<br />

tern et occultam distinguens aftdy obliquus ad axern,<br />

circuli autem ad axem perpendiculares sint aft yd;<br />

dico circulos aft yd semper in iisdem horizontis punc-<br />

tis et oriri et occidere [et oriri eos quidem in punc-<br />

tis ft d, occidere autem in a y\.<br />

Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, circulus<br />

aft in alio puncto, velut f ; oriatur et in puncto<br />

a oc-<br />

cidat, et polus circulorum parallelorum sit punctuni ;<br />

et per et polos circuli aftdy maximus circulus de-<br />

PROPOS. 7: Pappus collect. 6 cap. 38 (p. 520523). Et<br />

conf. Eucl. phaen. propos. 3 p. 566, Heiberg. Stud. Eucl. p. 42,<br />

denique appendicem ad b. 1.<br />

F1GURAM quae supra delineata est et illam alteram quae<br />

p. 25 extr. sequitur secundum scriptoris verba nostra coniectura<br />

adumbravirnus. In codicibus AC et Parisino 2472 ad hanc<br />

propositionem primum ea figura adscripta est quae in nostra<br />

editione infra sequetur tertio loco (p. 27), turn ilia quam ad<br />

Graecum scbolium It, (p. 28) exbibebimus. In BE prior tantum<br />

ex bis quas diximus reperitur. Auria p. 18 et 32 praebet figuram<br />

ex duabus quae sunt in AC Paris. 2472 concinnatam ; ad<br />

quam quae litterae adscriptae sunt, eas suo ingenio elegit iuterpres<br />

(conf. append, ad VII propos.).


24<br />

(xfr) HZ, xal en&vx&G)6av<br />

ai H HZ ZE ZB. exel<br />

iv GcpaiQa pfyt&tog xvxhog o HZ xvxhov nva rc5v<br />

iv r\i 6


DE SPHAERA PROPOS. 7. 25<br />

scribatur 77^, et iungantur rectae ^-9- 77 a /3. Quoniam<br />

in sphaera niaximus circulus 77<br />

-0- alium in eadem<br />

sphaera circulum afldy per<br />

polos secat, bifariam et ad<br />

rectos angulos secabit *) ;<br />

ergo YI&<br />

diametrus est cir-<br />

1<br />

culi afidy. Et circulus T^O<br />

perpendicularis est ad circulum<br />

afidy] itaque in cir-<br />

culi afidy dianietro ^ per-<br />

pendiculare insistit segmentum<br />

riffi, et eius segmenti<br />

circumferentia inaequaliter secta est in puncto , et<br />

minor arcus est<br />

2<br />

77 ); ergo recta 77 minima omnium<br />

est quae a puncto ad afidy circulum deducuntur 3<br />

) ;<br />

itaque etiani minor est quae propior rectae 77; ergo<br />

s minor est quam /3. Sed eadem etiani aequalis 4<br />

),<br />

a/3 yd semper<br />

punctis et oriuntur et occidunt.<br />

id quod absurdurn est; ergo circulus<br />

a/3 in nullo alio puncto nisi /3 orie-<br />

in ullo nisi a occidet 5<br />

).<br />

tur, neque<br />

Similiter demonstrabinius circulum<br />

quoque yd in puncto d orituruni<br />

esse et in y occasurum; ergo circuli<br />

in iisdeni horizontis<br />

3) Theodos. sphaer. 3, 1 (conf. G%oliov la}.<br />

4) Quia ex hypothesi punctum E positum est in circumferentia<br />

circuli a{3, cuius polus est ^. Conf. Theodos. sphaer.<br />

1 def. 5 et supra propos. 6 extremam (p. 21).<br />

5) Oinissa est demonstratio similis superiori, qua snpponebatur<br />

circulum aft in puncto quidem oriri, sed in alio puncto<br />

praeter a occidere et cet.


26<br />

KEPI 23>AIPA.<br />

(iy) AfyK> dr\ on xal b^ioCog eltil KMfa^voi, agog rov<br />

ai AB JTz/ KM AN. titsl 6<br />

HZ xvuhog rovg AB Td AT/IB uvxhovg diet rav<br />

r8[ivi, KKI Jtoog OQ&ag avrovg r^el'<br />

xvxhog OQ&og 6n itgog tuaGrov rwv AB<br />

KOLI endr()og rcov AB<br />

(l~)Kvxka)v oQ&og iGtiv 7tobg rov HZ' nal f]<br />

o HZ 5<br />

aocc roprj % rwv AB T/IBA r\ AB oofrr) itiriv<br />

rov HZ KVK^OV xal nobg naGag aoa rag 10<br />

% AB. K7trrai df rrjg AB warfya r&v H KM<br />

ov' i] AB agcc<br />

H KM OQ&IJ 6uv '<br />

wtirs<br />

'All' r\ [isv dst&s avrj] V.K\K>


DE SPHAERA PROPOS. 7. 27<br />

lam dico circulos a/3 yd etiam siiniliter inclinatos<br />

esse ad horizontem afidy 1<br />

).<br />

lungantur eniin a/3 yd up to. Quia circulus rjffi<br />

circulos a/3 yd aydfi per polos secat, eosdem ad rectos<br />

secabit 2<br />

); circulus igi-<br />

angulos<br />

tur yffi perpendicularis est ad<br />

unuinquenique circuloruni a/3 yd<br />

a/3(ty; itaque etiam uterque circulorum<br />

a/3 afldy ad circuluni<br />

T^ffr perpendicularis<br />

3<br />

est ); ergo<br />

etiam recta a/3, id est communis<br />

sectio circuloruni a/3 ydj$a, perpendicularis<br />

est ad circulum<br />

4<br />

); ergo eadem a/3 ad omnes<br />

rectas, quae ipsani tangunt, perpendicu-<br />

in piano<br />

laris est 5<br />

). Tangit autem rectam a/3 utraque rectarum<br />

r]& up, quae sunt in piano circuli ^ffr;<br />

ergo a/3<br />

ad utramque ^0- xp perpendicularis est; itaque angu-<br />

ram p. 23); nam si aliam forte rationem, similem prioribus<br />

nostris figuris, iDiissemus, perspicuitatem et evidentiam singularum<br />

linearuin vix servavissemus.<br />

1) Conf. c%6liov hy et appendicem ad VII. propositionem.<br />

2) Theodos. sphaer. 1, 15 (conf. 6%oliov 18).<br />

3) Postquam scriptor ostendit circulum rjffi ad circulos<br />

aft yd u$8y perpendicularem esse, nostratibus quidem viris<br />

doctis supervacaneum esse videatur hoc praeterea subiungere,<br />

vice versa unumquernque circulorum a$ yS uSy ad r}& perpendicularem<br />

esse. Sed ista in demonstrando verbositas propria<br />

fuit vetustissimae dictionis mathematicae, id quod, ut alia taceam,<br />

docet similis locus qui infra in demonstratione duodecimi<br />

theorematis sequetur. Verum in Graecis delendae erant<br />

notae Pd (v. p. 26 adnot. ad v. 7); nam de duobus tantum<br />

circulis ccfi afidy agi et tenor conclusions et ipsa forma xas<br />

(diversa ab ilia quae antecedit exact os) demonstrabat.<br />

4) Eucl. elem, 11, 19 (conf. G%O).IQV Af).<br />

6) Ibid. def. 3.


28<br />

I1EPI<br />

j vitb rcov KM y&vfa r\ xkitiig zdxlv ev y<br />

rbv ABAT xvxhov. dice ra ccvrcc<br />

o AB xvxAos n$o$<br />

dy xcci t] vnb rwv AN yavia stirlv rj xM6t,s ev f]<br />

xsxfarai, 6 .Tz/ xvxhos TtQog rbv ABdT. xal snel<br />

dvo ejtLJtsda ita^H^KK ra AB TA vjto nvoq Ini- 5<br />

rov Z ^tipvzrKi, ai xoival aga Kvrcov ro^al<br />

at KM AN siai<br />

jrapa'/U^Aot' efaiv cocTra<br />

for) e


DE SPHAERA PROPOS. 8. 29<br />

lus %n& inclinatio est, qua circulus aft<br />

aftdy<br />

iiiclinatus est 1<br />

).<br />

ad circulum<br />

Iain eadein ratione demonstra-<br />

tur angulum Ai/^ inclinationein<br />

esse, qua circulus yd ad circulum<br />

aftdy inclinatus est. Et<br />

quia duo plana parallela aft yd<br />

piano aliquo ffi secantur, communes<br />

igitur eoruui sectiones,<br />

id est rectae x^i Ai>, parallelae<br />

suni 2<br />

); itaque angulus npv an-<br />

gulo Av-fr aequalis est. Atqui<br />

angulus xji-fr est inclinatio, qua circulus aft ad circulum<br />

aftdy inclinatus est, et angulus Av-fr inclina-<br />

tio, qua circulus yd ad eundem aftdy inclinatus est;<br />

ergo circuli aft yd<br />

lum aftdy.<br />

siniiliter inclinati sunt ad circu-<br />

VIII. Circuli maximi ? qui eosdem quos horizon<br />

circulos tangunt, in conversione spliaerae cum bori-<br />

zonte congruent.<br />

1) Eucl. elem. 11 def. 6. Conf. 6%6lia Zg ac l et appendicem<br />

ad VII propositionem.<br />

2) Ibid. 11, 16 (conf. 6%6hov l&).<br />

PROPOS. 8: Pappus collect, 6 cap. 39 (p. 522). Mauro-<br />

lycus fol. 61 v Graeca verba sic dilatavit: c Si circulus maior in<br />

sphaera fixus apparens<br />

ab occulto dirimat inclinatus ad axem:<br />

quicunque circulus maior contingit duos circulos parallelos<br />

aequales semperque apparentem semperque occultuni, quos<br />

horizon contingit: evoluta sphaera, congruit horizonti.' Quae<br />

sic explicat idem: f<br />

Nam, dum yersatur sphaera, puncta contactuum<br />

feruntur semper in periferiis dictorum parallelorum :<br />

et perinde contactus dicti circuli maioris couniuntur contactibus<br />

horizontis: et circulus ipse counitur horizonti.'


30<br />

nEPI S'fcAIPAS.<br />

iv Gcpcctoa bo^cov 6 ABT, [ifyiGros<br />

ds r&v<br />

yiev aii dcpavav ftfro 6 AE, rwv de aisl yavsQKtv<br />

6 Ad, &v


DE SPHAERA PROPOS. 8. 31<br />

Sit in sphaera horizon /3y obliquus ad axem,<br />

maximus autem circu-<br />

horizonte afiy congruat.<br />

loruni parallelorum sem-<br />

per latentium sit As,<br />

et maximus eorum qui<br />

semper apparent sit<br />

d,<br />

quos quidem horizon<br />

/ty tangit,<br />

et describa-<br />

tur maximus aliquis cir-<br />

culus $/3j>7 qui circulos<br />

ad A tangat ;<br />

dico fore<br />

ut in conversione sphaerae<br />

circulus dpey cum<br />

Describatur enim circulus aliquis ^9- parallelus<br />

circulo ad; ergo semicirculus a puncto d ad partes<br />

y s pertinens non concurrit cum semicirculo qui ab<br />

a ad partes 77 /3 A pertinet. lam quia circuli ad 77$'<br />

paralleli sunt, et descripti sunt niaximi circuli afiy<br />

d^sy, unum quidem ad tangentes, alterum autem yffi<br />

secantes, et inter semicirculos non concurrentes sunt<br />

arcus dxa 77 As, similis igitur<br />

est arcus dxa arcui<br />

77 et arcui<br />

1<br />

Ae ); aequali igitur tempore punctum d,<br />

cum arcum (foa percucurrit, ad a pervenit ac , cum<br />

arcum 77 percucurrit, ad 97 pervenit ac denique ,<br />

cum arcum sA percucurrit , ad A pervenit 2<br />

). Itaque in<br />

conversione sphaerae, cum d ad a pervenerit, turn<br />

etiarn ad 77 et ad A accesserit, et arcus d& con-<br />

1) Theodos. sphaer. 2, 13 (conf. c%6hov ,ua).<br />

2) Antol. propos. 2 huius (conf. G%6l.iov fi(3).


32<br />

IIEPI<br />

7tQL(pOia 7tl TTjV AHA '<br />

G)6T Hal oA() 6<br />

xvxAos (p' ohov TOV AEF xvxhov dtpagpotiei,'<br />

t<br />

OVK E(paQiiotft,, dvo xvuhoi T{iov6iv a/UtjAoug Kara<br />

i 6 4BE KVH&OS id tbv AEF 5<br />

KVKIOV.<br />

& . 'Eav EV GcpaigK [lEyiGTOg uvxkog Ao|og cov TtQog<br />

TOV a%ova boi^y TO T cpavfobv Tfjg GyaLQag<br />

,<br />

TG)V<br />

TOACO V0TOOV dvVl, T(DV d<br />

TO. JtQOS TK> CpaVQK> Ttoha) 7tOOTQOV<br />

'Ev yaQ ticpaioa peyiGTog<br />

uvxhog b AEF<br />

Ao6g &v itob$ TOV a^ova<br />

^*<br />

OQi&TO) TO TE CpaVEQOV<br />

Trjg Gcpai'oas xal TO<br />

dvo 6rita Ta F E<br />

,<br />

xal<br />

TOV (pa-<br />

VOOV TtohoV TO JT 1J7tQ<br />

TO E' kfycn OTL Ta F E<br />

(jrj^lla OV% 6[106<br />

TOV E.<br />

yap<br />

V6TQOV<br />

Ta F E 6r]Hla 01 FZ EHK. tml b AEF boifcv<br />

6TLV TtQog TOV a%ova, nal Ttobg TOV$<br />

(tiy)<br />

Ev TO) t TWV y,VK%lK(OV.<br />

TCC<br />

Hal TO<br />

dvvovTcov 10<br />

TO<br />

15<br />

20<br />

COV CpBQETCU 25<br />

FIGURA codicum ABCE, in planum redacta, exhibet<br />

circulos &&y T^B-A circa centrum K descriptos et circulum ccrjfis<br />

(sic) hos quos dixi secantem. Littera d abest.


DE SPHAERA PROPOS. 9. 33<br />

gruet cum arcu en? /I; itaque etiam totus circulus dftey<br />

cum toto /3y congruet; nam si non congruet, duo se<br />

invicem circuli secabunt in pluribus quam duobus<br />

punctis, id quod<br />

absurdum est 1<br />

); ergo<br />

in conversion e<br />

sphaerae circulus dfls cum circulo afiy congruet.<br />

IX. Si in sphaera maxirnus circulus, obliquus ad r p<br />

g<br />

'<br />

axem, distinguat conspicuam sphaerae partem et occul-<br />

tani, punctorum simul orientium ea quae sunt propiora<br />

conspicuo polo posterius occidunt, punctorum autem<br />

simul occidentiuni ea quae sunt propiora conspicuo<br />

polo prius oriuntur.<br />

In sphaera enini maximus circulus /3y, obliquus<br />

ad axem, distinguat conspicuam sphaerae partem et<br />

occultam, et suniantur duo pun eta y s simul orientia,<br />

et sit y propius conspicuo polo quam e; dico puncta<br />

y s non simul occasura esse, sed posterius occasurum<br />

y quam f.<br />

Sint enim circuli paralleli, per quos puncta y<br />

feruntur, -yffi EY\K. Quoniam horizon /3y obliquus<br />

1) Sive Autolycus ipse sive alius quispiam<br />

hanc dernon-<br />

strationem apagogicam addidit, verborum sententia haec esse<br />

videtur: f<br />

Si duoram circulorum circumferentiae duo puncta communia<br />

habent, circuli aut se secant aut congruunt; at si tria<br />

puncta coinmunia habent, iam fieri non potest, ut se secent<br />

(nam sic se secarent in pluribus quam duobus punctis, quod<br />

absurdum est propter Eucl. elem. 3, 10) ; ergo unum relinqui-<br />

tur, ut congruant.' Euclidis elementorum libri tertii (rdov<br />

propositio decima citatur scholio Graeco fiy.<br />

PROPOS. 9: Pappus collect. 6 cap. 40 (p. 522). Ad eandein<br />

Maurolycus fol. 61 v adnotat: f Nam punctum polo manifesto<br />

vicinius habet, per 24 m \lege 20 m ] secundi Theodosii, maiorem<br />

arcum super horizontem: et perinde si simul oritur, cum puncto<br />

remotiori a dicto polo: posterius occidet. Et si simul occidat.<br />

iam prius exortum est per 2 m huius.'<br />

Autojycus.<br />

3


IIEPI 2


DE SPHAERA PROPOS. 9. 35<br />

est ad axem, idem etiam ad parallelos obliquus est 1<br />

);<br />

ergo arcus yj maior est quam similis arcui 2<br />

17 ). Sit<br />

arcui erj siinilis yA; aequali igitur tempore punctum<br />

y ad A ac punctum s ad r\ pervenit 3<br />

). At punctum s,<br />

cum ad rj accessit, occidit, punctum autem y, cum ad<br />

A accessit, nondum occidit, sed etiam super horizontem<br />

est 5 prius igitur occidit s quam y; itaque y posterius<br />

occidit quam f.<br />

Rursus autem puncta f v\ simul occidant; dico ea<br />

non simul, sed prius J<br />

Nam quia arcus yt,<br />

quam oriri.<br />

v\<br />

maior est quam<br />

e^lj reliquus igitur #7 minor est quam<br />

quo t?H<br />

4<br />

). Sit arcus<br />

^<br />

J^y similis ipsi<br />

I<br />

Y\K.<br />

arcus 5^7 ip s ^<br />

similis arcui<br />

similis reli-<br />

Quoniam<br />

similis est, in conversione igitur<br />

sphaerae punctum simul ad y atque Y\ ad K per-<br />

venit. Prius autem punctum ^ ad K quam ad s pervenit;<br />

ergo etiam punctum g prius ad y, quam ^ ad<br />

, pervenit. Sed punctum J 7 cum ad y accessit, oritur ;<br />

punctum autem q , cum ad accessit, oritur; ergo<br />

prius oritur quam 77.<br />

1) Autol. propos.<br />

7 hums.<br />

2) Theodos. sphaer. 2, 20 (conf. d^dAtov fitf).<br />

3) Autol. propos. 2 huius (conf. G%oUov ps).<br />

4) Quoniam omnis circulus omni circulo similis est: quattuor<br />

namque anguli, qui sunt in centre, in omnibus circulis<br />

insistent recti. SCHOLIUM apud Auriam p. 32 (expression e<br />

Graeco tg.<br />

rccg itgog rco nivTQfa rag OQ&CCS snl ohcov rdiv


77)<br />

36<br />

IIEPI 2>I>AIPA.<br />

'<br />

i . 'Eav iv 6(paiQa iieyLGTog xvxhog Aojog cov<br />

rbv a%ova oQi^r] TO TB cpavsgbv rr\g GyaiQag<br />

nal TO<br />

ayavsg, o dia TWV nohow rrjs 6(paiQa$ KVKAOS iv puck<br />

dig sGrai, o^-O-og 3tQO$ rov bgi^<br />

'Ev yccg GtpaiQa ftg'yKfrog xvxhos o ABT<br />

TO TS (pavsQOV trig Gcpaigccg xal TO acpavsg<br />

agog rov a|oi/oc ? xal 6ta) {ifyiOrog r&v aiel<br />

6 AZ,Ei wvuhog., b d (pavegbg Ttohog rijg GcpaiQas 6tG)<br />

b z/, 6 ds dice T&V rtohcov rijg GtpcciQccg uvxhog stiro<br />

b jBz/JT* heya oti ev \MU TCeQifpOQK rijg 6


DE SPHAERA PROPOS. 10. 37<br />

X. Si in sphaera maximus circulus, obliquus<br />

axein, distinguat conspicuam sphaerae partem et occultam,<br />

circulus per sphaerae polos ductus in una conversione<br />

sphaerae bis ad horizontem perpendicularis erit.<br />

In spliaera enim maximus circulus afiy distinguat<br />

conspicuam sphaerae partem et occultaui, obliquus ad<br />

axern, et maximus circulorum semper apparentium sit<br />

ctferj, perspicuus autem sphaerae polus sit punctual d,<br />

circulus autem per polos sphaerae ductus sit<br />

/3


38 nEPI


DE SPHAERA PROPOS. 10. 39<br />

circulorum dq<br />

1<br />

ads ) circulum a&i per polos secat,<br />

arcus igitur arcui Br\ aequalis est 2<br />

)*, aequali igitur<br />

tenipore puncturn arcum ga ac punctum ^ arcum ye<br />

percurret 3<br />

); ergo in conversione sphaerae 7 cum g, post-<br />

quara arcum g percucurrit, ad a, et punctum 17, postquam<br />

arcum ye percucurrit, ad s pervenerit ? arcus ^drj<br />

cum arcu ads congruet; itaque etiam totus circulus<br />

/3dy cum toto circulo adO* congruet. Sed circulus add'<br />

ad circulum /3y perpendicularis est-, ergo etiani circulus<br />

fifty ad circulum afiy perpendicularis erit. lam<br />

rursus in conversione sphaerae, cum punctum r\j post-<br />

quam a puncto e exiit et arcum fga percucurrit,<br />

ad a<br />

pervenerit, turn item punctum 7 postquam a puncto<br />

exiit et arcum arjs percucurrit , ad s perveniet ; et<br />

arcus $?} congruet cum arcu ads-, itaque etiani totus<br />

circulus fifty cum toto circulo aft& congruet. Sed<br />

3) Autol. propos. 2 hums (conf. 6%6hov v).


40<br />

IIEPI<br />

TOV ABF<br />

xvxhov xal o B4T aga xvxAoz oQ&og i


DE SPHAERA PROPOS. 11. 41<br />

circulus ad& ad circulum /3y perpendicularis est-,<br />

ergo etiam circulus fidy ad circulum a fly perpendi-<br />

cularis erit. lam rursus, cum punctum 77, postquam<br />

ab a exiit et arcuni ccq percucurrit, ad 17 pervenerit,<br />

turn item punctum g, postquam ab s exiit, ad g per-<br />

veniet, et circulus pdyft eandem, quam ab initio,<br />

positionem habebit; itaque non saepius quam bis perpendicularis<br />

erit ad horizontem; ergo in una conversione<br />

sphaerae circulus per polos sphaerae ductus bis<br />

ad horizontem perpendicularis erit.<br />

XI. Si in sphaera maximus circulus , obliquus ad<br />

axem, distinguat conspicuam sphaerae partem<br />

tain, et alter maximus circulus obliquus<br />

et occul-<br />

maiores cir-<br />

culos parallelos quam quos horizon tangat, alter ille<br />

quern diximus per totam horizontis circumferentiam,<br />

quae est inter eos quos tangit circulos parallelos, et<br />

oritur et occidit.<br />

In sphaera enini maximus circulus /ty, obliquus<br />

ad axem 7 distinguat conspicuam sphaerae partem et<br />

occultam, et tangat circulum aliquern d eorurn qui<br />

sunt in sphaera, alius autem maximus circulus obliquus<br />

yt, maiores circidos parallelos tangat /3 yrj quam quos<br />

circulus apy tangit, et sint partes orientales rj\ occi-<br />

PROPOS. 11: Pappus collect. 6 cap. 42 (p. 522. 523).<br />

Utitur hac propositione Eucl. phaen. 7 p. 570 (conf. Heiberg.<br />

Stud. Eucl. p. 42). Ad eandem Maurolycus fol. 62 r adnotat:<br />

f<br />

Patet, quoniam oinnia puncta talibus parallelis interiecta oriuntur<br />

et occiclunt apud periferias horizontis iisdem interiacentes.<br />

Quare et tota talis circuli maioris ididem facit.'<br />

periferia<br />

FIGURAM descripsimus ad similitudinem eius quae in<br />

codicibus ABCE adumbrata est. Punctum in centre circuli atf,<br />

a nobis additurn, polum ?phaerae ideoque obliquam ad axem<br />

positionem circuli a|3y significat. Auria arbitrio suo longe<br />

diversas et lineas et litteras posuit.


42<br />

IIEPI<br />

dvnxce ds ra B F' hsyco on b ZF xvxhog aid dice psv<br />

rijg ZH nsgicpsosiag dvarsfot, dice ds rijg BF dvGsrai.<br />

ydg two. Gri^eia 7tl rrjg ZF<br />

rv%vra to.<br />

K<br />

i, roc<br />

ta oi A&M<br />

7CSi TO Z<br />

V aiel dice {lev<br />

rov Z avaTeAhei dice<br />

ds rov B dvvsi, rb<br />

ds aid dia<br />

rov M avarehAei, dice<br />

ds rov A dvvsi<br />

Z aoa rtQi(pQeia<br />

aisl dice yiv rris ZM<br />

did ds T^g BA dvvsi' did rd avrd dr}<br />

xal j] @K 7tEQi(pQia did ^isv rrjg ME dvarsAhsi did<br />

ds rrjg AN dvvsi, fj ds KF did ^iv rr^g &H dva-<br />

tiktei did ds rf}g NF dvvsi' ohov aga rb ZF r\^i-<br />

xvxkiov aid did psv rrjg ZH itsgicpsosiag dvarskhsi 20<br />

did ds rqg BF dvvi. b{iOiO)g di] dEi%o{isv on xal<br />

rb TQOV fiiiixvxhiov' &(5r okog b ZF xvxkog aid<br />

xard 7ta6av r^v rov boi^ovrog rt()icpQEiav ri]v [isra^v<br />

rwv TtaQakkTqkcav xvxAcov rag rs dvarohdg xal rag<br />

dv(jSig 7tOilrai. 25<br />

if}'. 'Edv v GyaiQa {IE'V&V xvxAog cpEQOiiEVOv riva<br />

Kvxkov TGJV v Ti] Gcpaioa aid di%a ti\ivr[, {irjdsrsoog<br />

ds avT&v inJT 7tobg og&dg /} ro3 d%ovi in^rs did r&v<br />

itohcov rilg Gcpaioag, xdrQog avrcov<br />

(vd) JIK rov TOVTOV.


DE SPHAERA PROPOS. 12. 43<br />

dentales autein /3 y; dico circulum gy semper per arcum<br />

gi? oriturum et per (ly occasurum esse.<br />

Sumantur eniin in circumferentia<br />

1<br />

gj; ) quaelibet<br />

puncta & x, et circuli parallel], per quos pnncta # K<br />

feruntur, sint A-0-ft i/x|. Quia punctum g semper in g<br />

oritur et in /3 occidit 2<br />

), et punctum 0- semper in ^<br />

oritur inque A occidit, arcus igitur gO- semper per<br />

arcum gjj oritur et per /3A occidit; atque eadem ratione<br />

etiam arcus &x semper per [it, oritur et per kv<br />

occidit, et arcus xy per 17 oritur et per vy occidit;<br />

ergo totus semicirculus gy semper per arcurn gif oritur<br />

et per fly occidit. Ac similiter demonstrabimus alterum<br />

quoque semicirculuni per eosdem arcus semper oriri et<br />

occidcre] itaque totus circulus gy per totam horizontis<br />

circumferentiam, quae est inter parallelos circulos ? et<br />

oritur et occidit.<br />

XII. Si in sphaera circulus rnanens circulum quendam<br />

qui in sphaera fertur semper bifariam secet, neuter<br />

autem eoruni neque perpendicularis ad axem neque<br />

per polos sphaerae ductus sit ; uterque maximus erit.<br />

1) Ex verbis quae sub finem huius demonstrationis sequuntur<br />

cognosciinus TYJV ZF TtsQtcpEQSiKV hoc loco a scriptore<br />

intellegi semicirculnm ^y, qui est in conspicuo hemispbaerio.<br />

2) Autol. propos. 7 huius (conf. 6%6li,ov vd).<br />

PROPOS. 12: Pappus collect. 6 cap. 43 (p. 524). Utitur<br />

hac propositione Eucl. phaen. p. 562, 29 (conf. Heiberg. Stud.<br />

Eucl. p. 42). Ad eandem Maurolycus adnotat: f<br />

Nani si uterque<br />

sit circulus minor: manens non potest semper bifariam secare<br />

delaturn, nisi manens ad rectos sit axi. Si manens sit rnaior,<br />

ac delatus minor: non potest semper bifariam secare delatum,<br />

nisi existentem ad rectos axi quod est contra hypothesim. Si<br />

manens sit minor, ac delatus maior: hoc esset contra 17 m<br />

[lege 12 m ] prirni sphaericorum Theodosii. Superest ergo ut<br />

orniiino sint ambo maiores.' Qualis in hac propositione psvcov<br />

y.vv.loq intellegatur, explicat Th. H. Martin, Eeiue critique, 1877,<br />

premier semestre, p. 414 (conf. indicem nostrum s v.).


44<br />

"E6T& iv 6


DE SPHAERA PROPOS. 12. 45<br />

Sit in sphaera circulus manens a/3y, qui circuluni<br />

quendam ytf/3 qui in sphaera fertur semper bifariam<br />

secet, neuter auteni eoruni neque perpendicularis ad<br />

axem sit neque per polos sphaerae ductus; dico utrum-<br />

que circulorum j>/3 ydfi maximum esse.<br />

Sit enini communis eorum sectio recta /fy>; haec<br />

igitur circuli yd /3<br />

diametrus est 1<br />

). Bifariam secetur /ty<br />

in puncto ; hoc igitur centrum est circuli y#/3 2<br />

).<br />

Atque apparet punctum s semper et per onanem<br />

sphaerae conversionem esse in circuli a/ty piano 3<br />

);<br />

iam dico punctum s in axe positum esse.<br />

Etenim si non est in axe punctum , id in con-<br />

versione sphaerae circulum describet perpendicularem<br />

ad axem 4<br />

). Describat circulum %rj. Quia punctum s<br />

semper in circuli afiy piano est et per circulum ^r\<br />

fertur, circulus igitur %rj semper est in circuli afiy<br />

piano. Atqui circulus efy perpendicularis<br />

est ad axem5<br />

);<br />

ergo circulus quoque afiy perpendicularis est ad axem,<br />

id quod contra hypothesim est; ergo fieri non potest,<br />

ut punctum s non in axe sit, itaque est in axe.<br />

Iam dico punctum s centrum sphaerae esse.<br />

Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, centrum<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ABCE; a nobis addita<br />

est sphaerae et polorum significatio.<br />

1) Ex hypotkesi (bifariam enim circuli se secant) et propter<br />

Eucl. elem. 1 def. 17. 18. Similis est demonstrate apud Theodos.<br />

sphaer. 1, 12.<br />

2) Apagogica ratione scriptor hoc effecisse videtur ex iis<br />

definitionibus quae mine apud Euclidem primo elementorum<br />

libro leguntur 15. 6. 7.<br />

3) Ex hypothesi.<br />

4) Autol. propos. 1 huius (conf. G%6kiov vs).<br />

5) Ibidem.


46<br />

rb<br />

XCt<br />

IIEPI S<br />

Tyg GcpaiQccg r] 0E v&tcc (XCCTQOV ycco TCOV & E<br />

Jtl rov a<br />

xal s sv<br />

rov KtvtQOv rrjs<br />

ktirlv o jTz/5, ctTtb ds<br />

7Cl TO XVTQOV TOV ^ XV-<br />

xkov z<br />

E rj KQCC OQ&TJ e6ri nabs to<br />

xvxhov' coGrs xal b<br />

6g rov |ov, oito ov%<br />

V7t6xirai' ovx aacc rb<br />


DE SPHAERA PROPOS. 12. 47<br />

sphaerae sit punctuni -9-, et iungatur recta


AYTOAYKOY<br />

IIEPI EIIITOA&N KAI AYSE&N<br />

TO A.<br />

a'. Tcov djt^avcov atirQ&v ai IrtirokaC rs xal dv- 5<br />

ai {lev Asyovrai ttlrj&ivat, ai ds yaivopsvai,.<br />

ft'. Ttiv ds akri&ivKtv eaa psv i(5xiv sitirokri,<br />

orav apa ro5 ^Atw avarekkovti atiTQOv n GvvavatdKkri.<br />

y'.<br />

f<br />

Ec3a ds dvo^g, orav apa rep ^Atw avardkkovTi<br />

atirQov n dvvfl.<br />

d'. *E


AUTOLYCI<br />

DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />

LIBER I.<br />

Definitiones.<br />

1. Astrorum fixorum ortus et occasus partiin veri<br />

partiin apparentes dicuntur.<br />

2. Verus ortus matutinus est, cum sol simul atque<br />

astrum aliquod oriuntur.<br />

3. Verus occasus matutinus est, cum sol simul ori-<br />

tur atque astrum aliquod occidit.<br />

4. Verus ortus vespertinus est, cum sol simul oc-<br />

cidit atque astrum aliquod oritur.<br />

5. Verus occasus vespertinus est, cum sol simul<br />

atque astrum aliquod occidunt.<br />

6. Apparens ortus matutinus est, cum, antequam<br />

sol oritur, astrum aliquod priino oriens conspicitur.<br />

7. Apparens occasus matutinus est, cum ; antequam<br />

sol oritur, astrum aliquod priino occidens conspicitur.<br />

DEFINITIONES: conf. in appendice ad hunc librum scholium<br />

1. Diverse quodam ex fonte ea repetita sunt quae Theo<br />

Smyrnaeus in expositione rerum mathematicarnm ad legendum<br />

Platonein utilium, de astronomia cap. 14 (p. 137 sq. ed. Hiller),<br />

de eodem argumento tradit.<br />

Autolycus. 4


50<br />

HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

v\ '. *E


DE OKTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 51<br />

8. Apparens ortus vespertinus est, cum, postquam<br />

sol occidit, astrum aliquod postremo oriens conspi-<br />

citur.<br />

9. Apparens occasus vespertinus est, cum, postquam<br />

sol occidit, astruni aliquod postrerno occidens<br />

conspicitur.<br />

Propositiones.<br />

I. Omnium astrorum fixorum matutini ortus oc- i<br />

casusque, qui apparent, posteriores sunt quam veri,<br />

vespertini autem ortus occasusque, qui apparent,<br />

priores quam veri.<br />

Sit in mundo circulus horizon afiyd, solis autem<br />

circulus positionem habeat velut ayf, et sint partes<br />

orientales versus d, occidentales<br />

autem versus /3, et sit sub terra<br />

semicirculus asy, et sole in a<br />

oriente simul astruni aliquod<br />

fixum d oriatur; ergo astri d<br />

est verus ortus matutinus *) ;<br />

dico astri d ortum, qui apparet,<br />

posteriorem esse quam verum.<br />

Sole igitur in pimcto a oriente, astrum d oriens<br />

latet 2<br />

)-, neque vero, dum sol semicirculum y& percurrit,<br />

astrum d oriens apparet, ut posthac demon-<br />

strabitur 3<br />

); ergo quibusdam diebus praeteritis astrum<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE.<br />

1) His yerbis scriptor cum definitionem quam supra posuit<br />

secundam citat turn in figura, quae adscripta est, eum ortum<br />

adumbratum esse significat. Similes citationes infra passim<br />

leguntur.<br />

2) Conf. G%olio v d et in appendice 3.<br />

3) Vide infra p. 56, 5 16.<br />

4*


52<br />

nEpi EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

KQK TLvag r][iQag TO 4 KGTQQV {pKVYjGstat, avatekkov<br />

TOV rjhfov diek&OVTOS TrjAMaVTyV 7lQi avyag<br />

TOV fjMov ovTog itgbg TK> E' TOV aoa r}Mov<br />

ovTog agog TK> E, TOV B KGTQOV i


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 53<br />

d oriens apparebit, cum sol tantum arcuni percurrerit,<br />

ut astrum d solis radios effugiat. lam appareat priino,<br />

cum sol ad punctum s pervenit; ergo, cum sol est ad<br />

punctum , astri d est apparens ortus matutinus<br />

(def. 6}. Et quia sol prius ad a quam ad s pervenit,<br />

et eo ternpore ? quo ad a pervenit, astri d est verus<br />

ortus matutinus, quo autem ad , apparens ortus ma-<br />

tutinus, apparens igitur ortus posterior est quam verus.<br />

lam rursus, cum sol in oritur, astrum quoddam<br />

fixum /3 occidat; ergo astri /3 est verus occasus matu-<br />

tinus (def. 3); dico igitur occasum, qui apparet, posteriorem<br />

esse quam verum.<br />

Sole igitur in a oriente, astrum /3 occidens latet;<br />

neque vero, dum sol semicirculum yga percurrit,<br />

astrum /3 occidens apparet ^ ;<br />

ergo quibusdam diebus praeter-<br />

itis astrum ]3 occidens appare-<br />

bit, cum sol tantum arcum percurrerit,<br />

ut astrum /3 solis radios<br />

effugiat. lam astrum /3 solis<br />

radios primo effugiat, cum sol<br />

ad punctum s pervenit; ergo,<br />

cum sol est ad punctum , astri |3 est apparens oc-<br />

casus matutinus (def. 7). Et quia sol prius ad a<br />

quam ad s pervenit, et eo tempore, quo ad a pervenit,<br />

astri /3 est verus occasus matutinus, quo autem<br />

ad , apparens, occasus igitur apparens posterior est<br />

quam verus.<br />

1) Est enim semicirculus ya eupra terrain. AURIA in<br />

marg. p. 4 (conf. c%6liov 5).


54<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE.QN A.<br />

IIdA.iv dq, TOV qMov dvvovTos<br />

Decree TO I" 1<br />

, a6TQov<br />

xi T&V ankavcav dvciT^^To TO 4' TOV aoa z/ aGtyov<br />


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 55<br />

lam rursus ; cum sol in y occidit, astrum quoddam<br />

fixuin d oriatur; ergo astri d est verus ortus vesper-<br />

tinus (def. 4); dico igitur ortum, qui apparet; priorem<br />

esse quam verum.<br />

Sole igitur in y occidente, astrum d oriens latet,<br />

neque vero, cum sol in semicirculurn y transiit,<br />

sol ad<br />

astrum d oriens apparet 1<br />

); ergo ante, quam<br />

y pervenerit, astrum d oriens apparebit. lam postremo<br />

appareat, cum sol est ad<br />

77; ergo cum sol ad 77 est, astri<br />

d est apparens ortus vesperti-<br />

nus (def. 8). Et quia sol prius<br />

ad 77 quam ad y pervenit, et<br />

eo tempore, quo ad 77 pervenit,<br />

astri d est apparens ortus ve-<br />

spertinus, quo auteni ad y, verus,<br />

apparens igitur ortus prior est quam verus.<br />

lam rursus, cum sol in y occidit, astrum quoddam<br />

fixum /3 occidat; ergo astri /3 est verus occasus vesper-<br />

tinus (def. 5); dico occasum, qui apparet, priorem esse<br />

quam verum.<br />

Sole igitur in y occidente, astrum /3 occidens la-<br />

tet, neque vero, cum sol in semicirculum ya trans-<br />

iit, astrum /3 occidens apparet; ergo ante, quam sol<br />

ad y pervenerit, astrum /3 occidens apparebit. Po-<br />

stremo appareat, cum sol est ad 17; ergo, cum sol est<br />

ad 77, astri /3 est apparens occasus vespertinus (def. 9}.<br />

Et quia sol prius ad 77 quam ad y pervenit, et eo<br />

1) Soils enim radii adhuc supra terrain sunt. AURIA in<br />

marg. p. 4 (conf. 6%6hov 97).


56<br />

KEPI EmTOAN KAI ATSE&N A.<br />

i H 7taQKyi'yvTcci<br />

H 7tu.$uyivr\rai^<br />

7tl %7tQ rb F,<br />

rov B atirgov<br />

AA' orav<br />


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 2. 57<br />

tenipore, quo ad q pervenit, astri /3 est apparens occasus<br />

vespertinus, quo autem ad y? verus, apparens igi-<br />

tur occasus prior est quam verus.<br />

Sint eadem supposita; dico ne eo quidem tempore,<br />

quo sol semicirculum y^a percurrit, astrum d oriens<br />

appariturum esse *).<br />

Oriatur enim sol in puncto rj. Et quia rj prius<br />

oritur quaui<br />

2<br />

) ;<br />

3<br />

simul autem cum a astrum d oritur<br />

),<br />

prius igitur rj quam d oritur; ergo d non apparebit.<br />

Itaque 4<br />

) eo tempore, quo sol semicirculum ya per-<br />

currit, astrum d oriens non apparet.<br />

II. Unumquodque astrum fixum omnibus noctibus, 2<br />

quae sunt ab ortu apparente matutino usque ad vespertinum<br />

ortum apparentern, oriens conspicitur, nullo<br />

autem alio tempore, estque tempus ? quo astrum oriens<br />

conspicitur,<br />

minus dimidio anno.<br />

Sit in mundo circulus horizon a^yd, solis autem<br />

circulus positionem habeat velut ^^, et sole in a<br />

oriente simul astrum aliquod fixum d oriatur; ergo<br />

astri d est verus ortus rnatutinus (def. 2). Sed appa-<br />

1) Hanc extremam primi theorematis partem cum sua demonstratione<br />

inter scholia subiungit Auria p. 6. Idem ad<br />

ipsam propositionem illud insuper scholium expressum e<br />

Graeco & addit, quod nos in appendice (4) repetemus.<br />

FIGURA in hanc propositionem altera secundum verba<br />

scriptoris nostra coniectura delineata est. Apud Auriam p. 6<br />

notae geometricae similiter atque in priore figura sunt dispositae,<br />

et in semicirculo yga super e addita est littera H, id est -fr.<br />

2) Antegreditur enim ipsum a, ideo prius oritur. AURIA<br />

c<br />

in marg p. 6, quibus in verbis ipsum a' est accusativus, et<br />

subiectum intellegitur 77 (conf. 6%6liov i).<br />

3) Ut positum est. IDEM.<br />

4) Conclusio scriptoris valet, quamcunque positionem rj<br />

habet in semicirculo arjy.<br />

PROPOS. 2: conf. libri secundi propos. 4.


58<br />

nEPI EIHTOAS^N KAI ATSE&N A.<br />

(paivoyiSVKi r&v akY\\tiv&v. Gra) drj rov z/ aGrgov<br />

i] rov faiov ovrog 7tQO$ r


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 3. 59<br />

veri 1<br />

). Sit<br />

rentes ortus matutini posteriores sunt quam<br />

igitur astri d apparens ortus niatutinus, cum sol est<br />

ad<br />

2<br />

.<br />

) lam rursus supposituin sit ; cum d oritur, solem<br />

occidere in puncto y; ergo astri d est verus or-<br />

tus vespertiuus (def. 4). Sed<br />

apparentes ortus vespertini prio-<br />

res sunt quam veri 3<br />

).<br />

Sit igitur<br />

'astri d postrenms, qui appareat,<br />

ortus vespertinus, cum sol est<br />

ad 77. Burn igitur sol arcus as<br />

riy percurrit,<br />

astrum d oriens la-<br />

tet 4<br />

), neque vero ; dum sol semicirculum<br />

ycc percurrit, astrum d oriens apparebit 5<br />

);<br />

ergo solus arcus eq restat, quern cum sol percurrit,<br />

astrum d oriens apparet. Et tempus, quo sol arcuni<br />

eri percurrit, minus est dimidio anno (nam arcus srj<br />

minor est semicirculo).<br />

III. Unuinquodque astrum fixum omnibus noctibus, 3<br />

quae sunt ab occasu apparente matutino usque ad<br />

vespertinum occasuin apparentem, occidens conspicitur,<br />

FIGURA non differt a priore in propos. 1, ac similis exstat<br />

in codicibus AC. In E nota T\ posita est inter et a, et<br />

omissa est s.<br />

1) Autol. propos. 1 huius.<br />

2) Conf. G%6kiov ice efc in appendice 5.<br />

3) Autol. propos. 1 huius.<br />

4) Sunt enim solis radii adhuc supra terram; videbitur<br />

itaque d astrum oriri, cum sol ipsas circuinferentias as et yri<br />

omnino pertransiverit. AURIA in marg. p. 7. Conf. G%Q\KX. iS<br />

et ty (in appendice schol. 6).<br />

5) Est enim semicirculus ya supra terram. IDEM (conf.<br />

IS).


60<br />

nEPi EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

ov&svt, xal 6ti,v 6 %$6vog v c? TO atitoov ogatai,<br />

dvvov &cc66a)v Jipfaovg viccvtov.<br />

"Earo v notice) OQL^OV<br />

AEFZ,<br />

o ABF4,


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 61<br />

nullo autem alio tempore, estque teinpus, quo astruin<br />

occidens conspicitur, minus diinidio anno.<br />

Sit in mundo horizon afiyd, zodiacus auteni asyt;,<br />

et sit sub terra semicirculus /,<br />

et sole in a oriente<br />

astruin aliquod fixum /3 occidat; ergo astri /3 est<br />

verus occasus matutinus (def. 3). Sed apparentes oc-<br />

casus matutini posteriores sunt quani veri 1<br />

). Sit igitur<br />

astri /3 primus, qui appareat,<br />

occasus matutinus. cum sol est<br />

ad .<br />

Iain rursus, cum astruni<br />

/3 occidit, suppositum sit solem<br />

occidere in y; ergo astri /3 est<br />

verus occasus vespertinus (def.5}.<br />

Sed apparentes occasus vespertini<br />

priores sunt quarn veri. Sit igitur<br />

astri /3 postremus, qui appareat, occasus vespertinus,<br />

cum sol est ad ??. Dum igitur sol arcus as ^y per-<br />

currit ; astrum /3 occidens latet 1<br />

), neque vero, dum sol<br />

semicirculuni yga 2<br />

) percurrit, astruni /3 occidens ap-<br />

paret; ergo solus arcus srj restat ; quern cum sol per-<br />

currit, astrum /3 occidens conspicietur. Et ternpus,<br />

3<br />

minus est dimidio anno ).<br />

quo sol arcum q percurrit.<br />

IV. Astrorum fixorum ea quae sunt in circulo zo-<br />

diaco ab ortu matutino apparente occasum matutinuni<br />

apparentem faciunt post dimidium annum,<br />

quae sunt ad septentriones intermisso maiore,<br />

ea auteni<br />

ea de-<br />

nique quae sunt ad meridiem minore temporis spatio.<br />

1) Apparebit astrum (3 occidere, cum sol circumferentias<br />

KS et r\y omnino pertransiverit. AURIA in marg. p. 9 (conf. o%62.. i^).<br />

2) Est enim supra terram. IDEM (conf. 6%6liov irf).<br />

3) Circumferentia enim sr) semicirculo minor est. IDEM<br />

extreme contextu huius theorematis.


62<br />

HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

"E6TG) iv KOGpO) OQ%G)V KVK^Og 6 ART4', 6<br />

TOV rjhiov KVK&OS fteGiv %ET& cog rr\v AETZ^<br />

6TG) V7tb yfiv TO AET Kal rov<br />

^LKVK^LOV',<br />

Kara ro A atirga nva TGOV dithavcov<br />

ra B A z/ ? ro [iv A inl rov a)dia- 5<br />

TO d B 7tQOS KQKTOV^ TO $ Z/ 7SQO fl


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4, 63<br />

Sit in mundo circulus horizon aftyd, solis autem<br />

circulus positionem habeat velut asy, et sit semi-<br />

circulus asy sub terra, et, cum sol in puncto a ori-<br />

tur, astra quaedam fixa ft<br />

a d<br />

simul oriantur, et quidem astrum<br />

a in zodiaco, ft ad septentrio-<br />

d ad meridiem 1<br />

);<br />

nes, dico astri<br />

a ab ortu matutino apparente<br />

occasum matutinum apparentem<br />

^^v / fieri post dimidium annum, astri<br />

autem ft intermisso maiore, de-<br />

nique astri d minore temporis spatio.<br />

Quoniam enim, cum sol in a oritur, astra quaedam<br />

fixa ft a d simul oriuntur, astrorum igitur ft a d<br />

sunt veri ortus matutini (def.2).<br />

Sed apparentes ortus matutini<br />

veri 2<br />

).<br />

posteriores sunt quarn<br />

Sint igitur astrorum ft a d<br />

apparentes ortus matutini eo<br />

temp ore, quo sol est ad s.<br />

Et quia in circulo zodiaco<br />

astra iuxta diametrum opposita<br />

coniugate et oriuntur<br />

et occidunt 3<br />

), astro igitur a occidente astrum y ei<br />

oppositum oritur, ac semicirculus aey super terrain,<br />

semicirculus autem ccfy sub terra erit 4<br />

). Itaque, cum<br />

a occidet et y orietur et sol ad y erit, astri a fiet<br />

2) Autol. propos. 1 hums.<br />

3) Eucl. phaenom. 6.<br />

FIGURAM alteram secundum verba scriptoris<br />

iectura addidimus.<br />

nostra con-<br />

4) Conf. G%6kiov Y. et in appendice 7.


64<br />

HEPI EIHTOASN KAI ATSE^N A.<br />

ds iO'iv ecu ato-<br />

6rco ovv rov A aGroov r] (pawoyisvri saa<br />

dv


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 65<br />

verus occasus matutinus. Sed apparentes occasus<br />

1<br />

matutini posteriores sunt quam veri ). Sit igitur astri<br />

a apparens occasus matutinus<br />

eo tempore quo sol est ad<br />

2<br />

).<br />

Et quia observatuni est astra<br />

aequali tempore<br />

effugere 3<br />

), arcus igitur<br />

solis radios<br />

as arcui<br />

y aequalis<br />

auteni arcus ys^ totus igi-<br />

est. Communis est<br />

tur asy toti ay aequalis est.<br />

Atqui semicirculus est f; ergo etiam y senii-<br />

circulus est. Et semicirculum sy sol diniidio anno<br />

percurrit 4<br />

), quoniam item semicirculum asy; ergo astri<br />

o^ab ortu matutino apparente<br />

occasus matutinus apparens fit<br />

post dimidium annum. Et quia<br />

astra /3 a d siniul oriuntur,<br />

astrurn igitur /3 posterius occi-<br />

dit quam 5<br />

) 7 et d prius occidit<br />

quani<br />

6<br />

). Quapropter niani-<br />

festuni est astri /3 longiore,<br />

astri autem d minore quam dimidii anni tempore inter-<br />

misso occasum matutinum apparentem fieri, id quod iam<br />

demonstrabimus.<br />

3) Hoc non exacte omnino verum est: lege Maurolycum<br />

et Ptolemaei Almagestum lib. 8 ca. 6. AUEIA in marg. p. 10<br />

(conf. G%6Uov *).<br />

4) Conf. G%bUov xy et in appendice 9.<br />

5) Autol. de sphaera 9; conf. etiam Eucl. phaenom. 5.<br />

6) Id est: K posterius occidit quam 8-, valet igitur eadem<br />

quam statim citavimus Autolyci propositio.<br />

Autplycus.<br />

5


66<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />

bai%G)v KvxAog b ABF4,<br />

AEFy xai dvarfhttrco riva apa aGrga ra B A 4,<br />

&v rb {iv B rtab$ aoxrovg, rb $ A Jtl rov codta3ot> ?<br />

rb d z/ nobs ii6r][i/3oiav' hfya on rb B atfroov aito<br />

(paivo[ivrig srtirohrjg &av cpctivoyisvriv 7toiira,i 5<br />

dice TtfotovoQ fiuidovs wiavrov. rb ds 4 di'<br />

^ ovrog rb B vjtO 10<br />

yrjv 6rai. AA rov A dvvovrog rb F dvccr&tei,, ual<br />

b rmv %G)diG)v Kvxkog ftsGiv ^i (&s rrjv ZiKN y rb<br />

d AEF rjiuKVKA,iov h'tirou rb NK y xal b'tirai v7to<br />

AE rtQi,(pQi,a (Srai, &N' rj rov F aoa<br />

rb B vTtQ yv\v iQxiv' rb a@a 6vvavcc- 15<br />

rco B dvvovri id rrjs KZ& 6rl<br />

rb M' rov aoa i]Uov ovrog nobs<br />

rov B atiroov Itirlv TJ aa dArj&wrj dv6<br />

d 16iv ui cpKivoyiVKi TcSv aA,rj&ii>G)v' dik&6vro aoa<br />

rov ykiov 3tQifpQi


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 67<br />

Sit circulus horizon aftyd et zodiacus asy, et<br />

sirnul oriantur astra quaedam ft a d, quorum ft sit<br />

ad septentriones, a in zodiaco, d ad meridiem; dico<br />

astrurn ft ab ortu matutino apparente occasum matu-<br />

tinuui apparenteni facere longiore, astrum autem d<br />

minore quam dimidii anni tempore intermisso.<br />

Paralleli circuli, per quos<br />

astra ft a feruntur, sint ftq<br />

aft. Et quia ft posterius quam<br />

a occidit 1<br />

), astrum igitur /3,<br />

cum ad occasurn venerit,<br />

super<br />

terram erit. Sed astro<br />

a occidente astrum y oritur 2<br />

),<br />

et circulus zodiacus positionem<br />

habebit velut &V&., et<br />

semicirculus asy iani erit %VK, atque is quidem super<br />

terram, arcus autem as iam erit &v; ergo astro y oriente<br />

astrum ft adhuc super terram est 3<br />

); itaque astrum<br />

aliqiiod, quod eodeni quo ft occidit tempore oritur,<br />

est in semicirculo nCft.<br />

4<br />

Sit astrum fi ); ergo, cum sol<br />

est ad ft, astri ft est verus occasus niatutinus. Sed<br />

apparentes occasus matutini posteriores sunt 5<br />

quam veri );<br />

ergo, postquam sol tantam circumferentiam percurrerit,<br />

ut astrum ft radios eius effugiat, erit astri ft apparens<br />

nunc est, ibi olim fuisse |, ipsi aufcem suus locus inter y<br />

et a (ut in prima et ultima huius theorematis figuris) tribuendus<br />

esse videtur. Conf. in praefatione adnot. ad p. 66, 12 et<br />

infra adnot. ad figuram p. 69.<br />

1) Autol. de sphaera 9 (conf. o%6hov nS).<br />

2) Eucl. phaenom. 6.<br />

3) Conf. 6%6kiov HS et in appendice 10.<br />

4) Conf. G%6'kiQv n et in appendice 11.<br />

5) Autol. propos. 1 huius.


68<br />

HEPI EniTOASiN KAI ATSE&N A.<br />

MO' i'o-rj aya l


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 69<br />

*<br />

occasus matutinus. Percurrat arcum ^10; ergo arcus<br />

&v ipsi oil aequalis est 1<br />

); itaque arcus OK maior est<br />

quam &v. Communis addatur arcus KV\ ergo arcus<br />

oxv maior est quam xv&. Atqui &VK semicirculus<br />

est; ergo arcus oxv inaior est semicirculo; itaque<br />

astrum /3 ab ortu matutino apparente occasurn matu-<br />

tinum apparentem facit longiore quain<br />

tempore<br />

intermisso 2<br />

).<br />

dimidii anni<br />

lam dico astrum d ab ortu matutino apparente<br />

occasum matutinum apparentem facere minore quam<br />

dimidii anni tempore intermisso.<br />

Quoniam enim astrum d prius occidit quam<br />

a 3<br />

),<br />

astro igitur a occidente astrum d sub terra est. Sed,<br />

cum a occidit, y oritur 4<br />

), et circulus zodiacus positionem<br />

habebit velut ^fo^ ? arcus autem as positionem<br />

velut ^|; ergo, cum y oritur, d adhuc sub terra est;<br />

itaque astrum aliquod, quod eodem quo d occidit tem-<br />

pore oritur, est in semicirculo ^K. Sit astrum v;<br />

ergo, cum sol est ad v [et oritur], d occidit, eritque<br />

is astri d verus occasus matutinus. Sed verus prior<br />

1) Ex constructione scilicet est arcus &v = as (p. 66, 14),<br />

et ex hypothesi, postquam sol arcum as percurrit, astrum (3<br />

soils radios effugit (p. 62, 13 15); ergo propter Autol. de sphaera<br />

propos. 2 et Eucl. elem. 3 def. 11 propos. 26 arcus oft ipsi cce<br />

aequalis est. Conf. praeterea G%O\IOV v.r\ et in appendice 12.<br />

2) Conf. ff^oAiov k et in appendice 13.<br />

FIGURA similis exstat in codicibus A C , habetque littera<br />

eundem locum atque in prima huius theorematis figura (conf.<br />

adnot. ad figuram quae antecedit). Nostra coniectura addidimus<br />

litteram & et lineam 8&, omisimus autem parallelam<br />

circumferentiam xy in A C expressam. In codice E pro figura<br />

est circulus cum inscriptione G%r\\Lct TO> TIQOTSQGJ<br />

3) Vide 3) supra p. 65 adn. 5.<br />

4)<br />

Eucl. phaenom. 6.


70<br />

nEPI EIHTOA&N KAI AT2E&N A.<br />

/<br />

dv Tiva, co6T TO d X(pvyiv<br />

Tag rov<br />


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 5. 71<br />

est quam apparens 1<br />

); ergo, postquam<br />

sol tantam cir-<br />

cuinferentiam percurrerit, ut astrum d radios eius<br />

effugiat,<br />

erit astri $ apparens occasus matutinus.<br />

Percurrat arcum vxo. Et quia arcus vxo ipsi ^|<br />

2<br />

aequalis est ), arcus igitur ox minor quam vfe. Conimunis<br />

addatur arcus x(j; ergo totus %KO minor est<br />

toto vfyt. Atqui ufy(\ semicirculus est; ergo arcus |HO<br />

minor est semicirculo 3<br />

); itaque sol arcum %KO minore<br />

quam dimidii anni tempore percurrit, ita ut astrum d<br />

ab ortu niatutino apparente occasum matutinum appa-<br />

rentem faciat minore quam dimidii anni tempore<br />

intermisso.<br />

V. Astrorum fixorum ea quae sunt in circulo zo-<br />

diaco ab ortu vespertino apparente occasum vespertinum<br />

apparentem faciunt post dimidium annum, ea<br />

autem quae sunt ad septentriones intermisso maiore,<br />

ea denique quae sunt ad meridiem minore temporis<br />

spatio.<br />

Sit in niundo circulus horizon a/tyd, solis autern<br />

circulus positioneni habeat velut y,<br />

et sit semi-<br />

circulus asy sub terra, et, cum sol in puncto y occi-<br />

dit, astra quaedam fixa /3 a d oriantur, et quideni cc<br />

in zodiaco, /3 ad septentriones, d ad meridiem; dico<br />

astri a ab ortu vespertino apparente occasum vesper-<br />

tinurn apparentem fieri post dimidium annum, astri<br />

1) Autol. propos. 1 huius.<br />

2) Demonstratio similis est ei quam supra ad p. 69 adnotavimus.<br />

3) Conf. G^oUov \a et in appendice 14.<br />

PEOPOS. 5: conf. a%6Jiiov l.<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE.


72<br />

(5V<br />

IIEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />

viavrov, roo $ B did nfoiovog, r&<br />

ydg rov ^Uov dvvovrog xard rb F<br />

riva rwv dnhavcov 'avareMsi, rd B A rcov CCQCC<br />

B A z/<br />

ci


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 6. 73<br />

autem /3 intermisso maiore, denique astri d minore<br />

temporis spatio.<br />

Quoniam enim, cum sol in y occidit, astra quaedam<br />

fixa /3 a d oriuntur, astroruru igitur /3 a 6 est<br />

verus ortus vespertinus (clef. 4). Sed apparens ortus<br />

vespertinus prior est quain<br />

verus 1<br />

). Sint igitur astro-<br />

ruin /3 a d apparentes ortus vespertini eo tempore,<br />

quo sol est ad . Rursus quia<br />

in circulo zodiaco astra<br />

iuxta diaruetrum opposita conjugate et oriuntur et occi-<br />

dunt 2<br />

), astro igitur y oriente astrum a ei opposituin<br />

occidit; itaque, cum y orietur, sol, qui erit ad a, occidet.<br />

Et simul cum sole astrum a occidet, eritque astri a<br />

verus occasus vespertinus. Sed apparens occasus vesper-<br />

tinus prior est quam verus 1<br />

). lam sit astri a apparens<br />

occasus vespertinus eo tempore, quo sol est ad ; ergo<br />

arcus ys ipsi aequalis est. Et similiter ac supra<br />

(propos. 4) demonstrabitur astri a ab ortu apparente<br />

vespertino occasum apparentem vespertinum fieri post<br />

dimidium annum. Et apparet astri /3 intermisso lon-<br />

giore, astri autem d minore tempore quam dimtftii anni<br />

occasum vespertinum apparentem fieri.<br />

VI. Unumquodque astrorum fixorurn, quae ortus<br />

et occasus faciunt, intermisso fere annuo spatio 3<br />

) simul<br />

cum sole oritur verum ortum matutinuni faciens, ac<br />

similiter simul occidit.<br />

1) Autol. propos. 1 huius.<br />

2) Eucl. phaenom. 6.<br />

3) Graeca Si' SVIKVTOV tyyiOTa Auria vertit quasi toto anno;<br />

seel eum nihil aliud voluisse quam quod supra expressurn est<br />

docet scholium 15 infra a no bis repetitum. Ac paulo post in<br />

demonstratione di' iviuvrov (p. 74, 20) idem interpretatur per<br />

annum.


74<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSESN A.<br />

KVK&OS<br />

AEFZy Kal rov yfa'ov avarek-<br />

Kara TO A aGTOov n<br />

,G) boft&v b ABFz/y b ds rov v\kU<br />

vvavaTskksTG) TO<br />

TOV aoa z/ atiTQOv 6rlv i\ #\<br />

akri&ivYi &a fjrtroATJ. Af^co<br />

on TO z/ aGTQOv di' iviavrov ^<br />

syyiGTa Gvvavarekfai TG) rj<<br />

El ILSV ovv b qfaos dvaTfttas Kara TO A iv oAatg 10<br />

7tQiq)OQats TOV AEFZ KVK&OV diaitoQSvsrai, drjhov<br />

as rb z/ a6TQov Gvvavar&foi T


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 7. 75<br />

Sit in mundo horizon aftyd, solis auteni circulus<br />

positionem habeat velut aayj, et, cum sol in a oritur,<br />

astruni aliquod fixum d siruul oriatur; ergo astri d<br />

est verus ortus matutinus (def. 2), iam dico astrum d<br />

intermisso fere annuo spatio simul cum sole oriri.<br />

Enimvero si sol, postquani in a ortus est, per<br />

totas conversiones circulum y percurrit ;<br />

astrum d<br />

annuo spatio intermisso simul cum sole oriri apparet.<br />

Sed quia de totis conversionibus deest etiain pars<br />

quaedam<br />

conversionis 1<br />

), parvum quiddam interest, ne<br />

astrum d simul cum sole oriatur. Nam observatum<br />

est unumquodque astrorum fixorum intra quindecim<br />

solis conversiones radios eius<br />

2<br />

effugere ), annus autem<br />

Solaris fit ex totis conversionibus et quarta iiisup&r<br />

3<br />

conversionis parte ); proxime igitur astri d verus ortus<br />

rnatutinus redibit intermisso annuo spatio; itaque unum-<br />

quodque astrorum fixorum, quae<br />

faciunt, intermisso fere annuo spatio<br />

et ortus et occasus<br />

simul cum sole<br />

oritur verum ortum matutinum faciens. Ac similiter<br />

de occasu idem demonstrabimus.<br />

VII. Unumquodque astrum fixum ab ortu<br />

p<br />

vero<br />

matutino vespertinuni ortum verum, itemque ab occasu<br />

1) Totum conversionum numerum CCCLXYI scriptor hoc<br />

loco intellegere videtur, quern numerum ne compleat sol, desunt<br />

tres fere quartae partes unius conversionis. Paulo aliter eandem<br />

rem in proximis significat, quae scholio 16 explicantur.<br />

2) Conf. infra libri 2 propos. 6. Auria in margine p. 17<br />

adnotat Seilicit 15 gradibus; quid tamen intersit, facile intel-<br />

legitur, nam anni dies sunt 365 (et exsuperans quiddam), gradus<br />

auteni 360, quo de discrimine etiam Graecus scriptor tacet.<br />

3) Conf. G^oliov Jid et in appendice 16. Numerus CCCLXV<br />

dierum et quartae diei partis computatur in demonstratione<br />

decimi theorematis Theodosii de habitationibus.


76<br />

nEPi EHITOA^N KAI ATSE&N A.<br />

h'lKvrov fyyitircty xcd dito 67tQicc$ d<br />

Etirco Iv noti^co ooi^cov 6 ABT^d , 6 ds rov vj<br />

%Tco cos ^ v AEFZ, xtti, rov<br />

Kara TO A, atitgov n rcov drthavcov dvcc-<br />

ro ^/' TCO O.QK


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 8. 77<br />

vero vespertine matutinum occasum veruin intermisso<br />

dimidio fere anno facit.<br />

Sit in mundo horizon afiyd, solis autem circulus<br />

positioneni liabeat velut asy^,<br />

et, cum sol in a oritur, astruni<br />

aliquod fixum d simul oriatur;<br />

ergo astri d est verus ortus<br />

matutinus (def. ); dico astri d<br />

ab ortu vero matutino vesper-<br />

tinum ortum verum fieri diuiidio<br />

fere anno interims so.<br />

Eninivero si sol seniicirculuni aey per totos dies<br />

occasuruni esse 1<br />

), erit-<br />

percurrit, apparet eundem in y<br />

que astri d vespertinus ortus verus intermisso dimidio<br />

anno. At si non per totos dies semicirculum aey<br />

percurrit, parvurn quiddani interest, ne sol simul cum<br />

astro d occidat; itaque astri d ab ortu vero matutino<br />

ortus verus fit fere dimidio anno intermisso.<br />

vespertinus<br />

Ac similiter demonstrabimus astruni d etiam ab<br />

occasu vero vespertino matutinum occasum verum<br />

facere intermisso fere dimidio anno.<br />

VIII. Quaecunque astra in zodiaco circulo sunt,<br />

ea post ultimum. conspectum 2<br />

) vespertinum praebent<br />

primum conspectum matutinum, postquam per aliquot<br />

dies et noctes latuerunt.<br />

*<br />

FIGURA non differt a superiore (p. 74). In codicibus AC<br />

eaedem lineae et litterae repetitae sunt, in E intra circulum<br />

adnotatum est TO avtb G%r^cc.<br />

1) Conf. G%6ho v IE et in appendice 17.<br />

PROPOS. 8: conf. infra libri 2 propos. 6 et in appendice<br />

scholium 18 cum nostra adnotatione.<br />

2) Graecum ydciv Auria apparitionem vertit.<br />

Pr p><br />

g


78<br />

nEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />

"Etirco sv noticed boi^cov b ARTd , b ds rov<br />

ftsGiv S%STCO cog rrjv AEF, ncti b qhog nogsvcog<br />

knl ra F E A [legy, atiroov ds n rcov<br />

ankcivcov snl rov rcov codicov<br />

xvxkov sdrco rb E, xal rb E<br />

6%drcdg [ii<br />

VTtb rcov rov<br />

~ f , / \ ~ &<br />

rov VMOV ovrog TtQog rco<br />

Z, XQ&fcog ds sxyswysrco rag<br />

rov rjMov avya$ rov v\Uov ovrog<br />

agog rep H, rovrstirw sGrco rov E<br />

citirgov f) ply s


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 8. 79<br />

Sit in mundo horizon /tyd,<br />

solis autem circulus<br />

positionem habeat velut asy, et sol currat a y per<br />

fixum in circulo zodiaco<br />

ad a 1<br />

), astrum autem aliquod<br />

sit e, idque postremo solis radiis occupetur 2<br />

), cum sol<br />

est ad , primo autem solis radios effugiat 3<br />

),<br />

cum sol<br />

est ad YJ, id est astri e sit ultimus vespertinus con-<br />

spectus, cum sol est ad J, primus autem matutinus<br />

conspectus, cum sol est ad ^ 4<br />

); dico, dum sol arcum<br />

77 percurrit, astrum s non conspici.<br />

Sit enim sol ad & punctum inter g et s situm; ergo,<br />

cum sol est ad #, astrum e non conspicitur oriens 5<br />

);<br />

nam antea astrum #, id est sol, oritur. At idem ne<br />

occidens quidern conspicietur 6<br />

), quoniam ex Jiypothesi<br />

astri s est ultimus vespertinus conspectus, cum sol<br />

est ad ; ergo, cum sol est ad 0-,<br />

spicitur.<br />

astrum s non con-<br />

scriptor supponit arcum gerj a sole percurri duodechna parte<br />

annul cursus, id est diebus triginta.<br />

f<br />

1) Sol quidem iter faciat, verbi gratia, ad partes C, E, A'<br />

(id est yea) vertit Auria, ac posthac similiter.<br />

2) Scilicet postremo occidere videatur. AURIA in marg.<br />

p. 20 (conf. c%ol. As). Vide tamen in appendice adnotationem<br />

ad schol. 18.<br />

3) Scilicet ante appareat oriri, quam sol ipsi appropinqua-<br />

verit, distante tantum sole grad. 15 ab eo. IDEM (conf.<br />

4) Ad hunc locum apposuit Auria scholium, quod in appendice<br />

nostra est undevicesimum , expressum e Graeco fiy. Sed<br />

hoc quidem in codice C adscriptum est ad finem huiuri propositionis<br />

(p. 80, 11), ac similiter brevius illud scholium quod<br />

est in E.<br />

5) Apparebit siquidem oriri ante solis exortum. AURIA<br />

in rnarg. p. 20 (conf. G%oliov A??).<br />

6) Si enim manente sole in puncto apparet, patet quod,<br />

accedente propius, astrum e occidere non videtur. AURIA in<br />

marg. p. 20 (conf. G%6hov A#).


80<br />

HEPI EIHTOA.QN KAI ATSE&N A.<br />

on ovds tov rjMov tr\v ZE<br />

itQi(peQLttv dia7toQvo[ivov to E ccGtoov ov cpcu'vsrat<br />

Aeyca dr\ on ovds tqv EH.<br />

"EGta yao rtdkiv itgoq TG) K 6 Chios' tov ago.<br />

r^iov oVrog ytobs to} K to E ccGtoov ov cpaiVtcu, 5<br />

dvvov 7tQodvvi yag to E tov K, tovts


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 9. 81<br />

lam similiter demonstrabimus, quocunque olio in<br />

puncto inter 1<br />

J et e sito sol consistit<br />

), id est quoad sol<br />

arcum & percurrit, astrum s non conspici.<br />

lam dico ue eo quidem tempore, quo sol arcum srj<br />

percurrit, astrum s conspici.<br />

Sit enim rursus sol ad K punctum inter e et y<br />

situm; ergo cum sol est ad x,<br />

astrum s occidens non conspi-<br />

citur, quoniam id prius occidit<br />

quam %, id est quarn sol. Neque<br />

vero oriens conspicitur, quoniam<br />

ex hypothesi astri s est primus<br />

matutinus conspectus, cum sol<br />

est ad r\ ; ergo cum sol est ad ; x,<br />

astrum s<br />

2<br />

non conspicitur ).<br />

lam similiter demonstrabimus, quocunque olio in<br />

puncto inter e et it] sito sol consistit, id est quoad sol<br />

arcum srj percurrit, astrum e non conspici. Sed de-<br />

monstratum est ne eo quidem tempore, quo arcum g;<br />

ergo, dum sol totum arcum srj percurrit, astrum s<br />

non conspicitur.<br />

IX. Astra, quae propius ad meridiem sunt quam pr p -<br />

ilia quae sunt in circulo zodiaco, ab ultimo vesper-<br />

tino conspectu primum matutinum conspectum praebent,<br />

postquam per plures dies latuerunt quam astra<br />

quae<br />

sunt in circulo zodiaco 3<br />

).<br />

1) Conf.


82<br />

nEPI EIHTOA&N KAI ATZE&N A.<br />

"E6r& sv Ko


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 9. 83<br />

Sit in mundo horizon a/ty, maximus autem circulus<br />

eorum qui semper apparent ads,<br />

circulo zodiaco.<br />

solis autem circulus<br />

positionem habeat velut<br />

/3y, astrum autem aliquod<br />

fixum rj sit propius ad<br />

meridiem quam circulus<br />

zodiacus; dico astrum rj<br />

ab ultimo vespertine con-<br />

spectu primum matutinum<br />

conspectum praebere, post-<br />

quarn per plures dies latuit<br />

quam astra quae sunt in<br />

Describatur enim per q maximus circulus A??


84<br />

tK)<br />

HEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />

'<br />

Xal rOV H CCQCC atirQOV 6%drrj


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 85<br />

ad #; ergo etiani astri 77 est ultirnus vespertinus con.<br />

spectus, cum sol est ad #. Rursus quia astra 77<br />

simul occidunt, neque vero simul oriuntur, sed prius<br />

1<br />

quam t? ), apparet g prius radios solis effugere. Et ex<br />

hypothesi astri est primus matutinus conspectus, cum<br />

sol est ad K; ergo, cum sol est ad H, astrum 77 nondum<br />

effugit radios solis 2<br />

) ; itaque astrum 77 ab ultimo<br />

vespertino conspectu primum matutinum conspectum<br />

praebet, postquam per plures dies latuit quam astra<br />

quae sunt in circulo zodiaco.<br />

Prop.<br />

X. Ex astris fixis, quae ortus occasusque faciunt 10<br />

ac propius quain circulus zodiacus ad septentriones<br />

sunt, quaedam omnibus noctibus conspiciuntur.<br />

Sit in rnundo horizon /3y, maximus autem circu-<br />

lus eorum qui semper apparent afe, zodiacus autem<br />

FIGTJRAM nostra coniectura descripsimus:<br />

in codicibus ACE hae fere lineae et<br />

litterae exstant:<br />

et cum sol<br />

est ad f, astra<br />

quaedam 77 # ita<br />

posita sint, ut 77<br />

y solis radios primo<br />

effugiat,<br />

ft autem<br />

iisdem postremo


)<br />

86<br />

f<br />

iv fj rov [iv H r\<br />

HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

scocc (pttivoptvn] 7tirohri, rov de &<br />

rj 67tQict cpaivo[ivri dvtftg], xal did rcov H piyi-<br />

Groi xvxhoi ysygKcp&wtiav cpcc7tr6^ivoL rov A4E xv-<br />

xhov of AHKE MK4, cotirs rb plv EHA r)[it,xvxfoov<br />

aGvpitrcorov elvai TO) dnb rov A ijiMcvxMG) cos fal 5<br />

rcc F ft^>^, ro $ 4M rco aitb rov A qiiMvxMa) cos<br />

7tl rcl B fte'pt?, rovr


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 87<br />

occupetur [id est, ut astri rj sit ortus matutinus ap-<br />

parens 1<br />

),<br />

astri autem # occasus vespertinus appa-<br />

rens 2<br />

)], et per q # rnaximi circuli exqoA (fotbrft<br />

3<br />

) 7<br />

tangentes circulum<br />

ads, ita de-<br />

scribantur,<br />

ut ne<br />

seraicirculus ^o 4<br />

)<br />

concurrat cum eo<br />

qui ab a versus y<br />

tendit, neve semicirculus<br />

d&rt cum<br />

eo qui ab a ver-<br />

sus /3 tendit 5<br />

), id<br />

est,<br />

ut semicircu-<br />

lus srjo congruat<br />

ad ortum, semicir-<br />

culus autem dftit<br />

ad occasum, denique astrum aliquod versus septentriones<br />

sit H; iam dico astrum x omnibus noctibus<br />

conspici.<br />

Ponatur enim arcus kv ipsi ty, arcus autem ku<br />

6<br />

ipsi # aequalis ); erunt igitur etiam fi kv inter se<br />

aequales, quoniam item 0- fy inter se aequales<br />

sunt propterea, quod suppositum est astra aequali<br />

tempore solis radios effugere 7<br />

). Et quia astra 77 A<br />

iuxta diametrum sibi opposita sunt 8<br />

) ; et, cum sol est<br />

6) Theodos. sphaer. 2, 13 citat Auria in marg. p. 24.<br />

7) f Vide Schol. in margine positum in 4. huius' (in nostra<br />

editione p. 65 adnot. 3). AURIA ibidem.<br />

8) Theodos. sphaer. 1,11; scilicet uterque circulonun (3ryyX<br />

s?jX maximus est. Praeterea etiam Theodos. sphaer. 2, 9 Auria<br />

citat in marg. p. 24.


EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />

cpa fpauvo^vri imroK^ rov yUov ovros jrpog rc3 Z,<br />

(v|3)


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 89<br />

ad , astrum q matutinum ortuni apparentem<br />

facit 1<br />

),<br />

eiusdem igitur astri vespertinus ortus apparens erit,<br />

cuin sol erit ad v 2<br />

), quia arcus r? ipsi Av aequalis<br />

est 3<br />

). Et quo teinpore sol arcum fyv percurret, eo<br />

astrum ^ a rnatutino ortu apparente ad vespertinum<br />

ortuni apparentem perveniet. Rursus quia ft p iuxta<br />

diametrum sibi opposita 4<br />

),<br />

et arcus # ft inter se<br />

sunt 5<br />

),<br />

aequales<br />

et, cum sol est<br />

astrum #<br />

ad ,<br />

vespertinum occasumapparentem<br />

facit 6<br />

), eiusdem<br />

igitur erit<br />

matutinus occasus<br />

apparens, cum<br />

sol erit ad<br />

7<br />

).<br />

Et quo tempore<br />

sol arcum |/3J percurret,<br />

eo astrum<br />

0- a matutino occasu apparente ad vespertinum occa-<br />

sum apparentem perveniet. Sed quia demonstravimus<br />

unumquodque astrum fixum omnibus noctibus, quae<br />

sunt a matutino ortu apparente ad vespertinum ortum<br />

apparentem, oriens conspici 8<br />

) 7 astrum igitur 17<br />

3) Ut ponitur. AURIA in marg. p. 24.<br />

in<br />

4) Conf. supra p. 87 adn. 8. Theodos. sphaer. 2,9<br />

marg. p. 25 citat Auria.<br />

6) Theodos. sphaer. 2, 13 citat idem.<br />

6) Ut positum est. AURIA ibidem.<br />

et 1,11<br />

7) Conf. 6%6liov vy et in appendice 26.<br />

8) Autol. propos. ,2 huius (conf. G%6liov vd).


90<br />

nspi EIHTOASN KAI ATSE&N A.<br />

avardkhov rov riklov diaitOQEvopEvov rrjv ZFN<br />

rb d H tea K GwavarEkAEi,' (uaiy rb<br />

K aga OQa&iJGErai xa6rrjs vvxrbg avars^ov rov<br />

1<br />

rrjv ZFN 7tQi(pQiav dLa7toQvo[ivov. Ttakw<br />

EXCHJTOV rcov aTtkavwv acrgcov ccitb EOOUQ cpcuvo- 5<br />

dv6G)s xcc6rrjs vvxrbs oQarca dvvov fcog rrjs<br />

cpaivo[iEvrjs dvGEWS, rov a,Qa ri^Cov diarto-<br />

dvvov. rb d atfrgov<br />

rc5 K GvvdvvEi,' xal<br />

rb K CCQCC (pavrjGETai dvvov rov faiov diK7toQvo^ivov 10<br />

rqv &BZ TtEQifpEOEiaV yavrjGErai aga rb K aGroov<br />

vvxrbs dvvov (iv, orav rr\v &BZ 7iois QQctfrriGETtti, ov%i r) dvvov TJ dvccTsikov.<br />

(v) 'EnsiSr] yuQ sv rm vv%d"rj[iQCQ TCCCGKV &SGIV g'^ei 6 ^cad'tttHOS,<br />

^%TCO TOKXVTrjV &8GIV OJGTS TO (JLfV Z (ISTOC T7]V dl%OTO- 25<br />

[itccv slvai TOV BZr Tft^jttaTog, TK Ss B r ini TOV OQ^OVTOS'<br />

OTS yccQ TO Z syyvTSQOJ ytveTai TOV OQIOVTO$, ov-^kn I'^at ti\v<br />

CCVTTJV &GLV ^wdtaXOg WGTE lGr\V SLVttt, TTJV BZ TJj ZF.<br />

1) Conf. G^ol. vs (in appendice 27) et praefat. ad p. 90, 2.<br />

2) Autol. propos. 3 huius.<br />

p. 25.<br />

3) In Scho. 5 in hanc prop, patet hoc. AUEIA in marg.<br />

. Quintum Auriae scholium in nostra editione est 27.


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 91<br />

omnibus noctibus, dum sol arcum fyv percurrit, oriens<br />

conspicitur. Simul autem cum rj oritur K *) ; ergo<br />

etiam astrum it, dum sol arcum gyv percurrit; omnibus<br />

noctibus oriens conspicietur. Rursus quia unumquodque<br />

astrum fixum omnibus noctibus, quae sunt a matutino<br />

occasu apparente ad vespertinum occasum apparentem<br />

occidens conspicitur 2<br />

), astrum igitur -91<br />

, dum sol arcum<br />

|/3f percurret, occidens apparebit. Simul autem<br />

cum # astro oc-<br />

cidit K 3<br />

) ; ergo<br />

etiam H, dum sol<br />

arcum |/Jg per-<br />

occidens<br />

curret ,<br />

apparebit ; ergo<br />

astrum K omnibus<br />

noctibus occidens<br />

quidem, dum sol<br />

arcum |/3g percur-<br />

ret, oriens autem,<br />

dum arcum Jyi/,<br />

apparebit.<br />

Sic igitur nianifestum est astrum x et occidens et<br />

oriens appariturum esse, dum sol circumferentiam<br />

%Kyv percurrit (hoc enim statim denionstravimus);<br />

iam dico illo etiam tempore, quo sol arcum V\L^ percurret,<br />

astrum K omnibus noctibus 4<br />

conspectum iri<br />

).<br />

Supponatur enim arcum f}r\ ipsi yd aequalem<br />

4) Simpliciter videbitur: non autem vel oriri vel occidere.<br />

AURIA ibidem (conf. a#6L v$).


92<br />

nEPI EIHTOA&N KAI ATSE^N A.<br />

fcq ago. xal r\ PA rrj BM' cotirs xal YJ FN rij B&<br />

for] eGTiv. xccl etinv sxarsga rwv B& FN {isftcov<br />

Maregag r&v HZ Z@, rag d IIEL&VS 7tQicpQiag<br />

drt%ovros rov yMov vnb rov OQI&VTK excpsvysi, ra<br />

tecs tov rjhtov avyccs, entire rov f}Movy cog vvv 5<br />

6 rcov ^co^t'cav xvxAog -O'eVfcog, dLKTto^svo^svov<br />

tr\v NMS JtSQicpSQeiav Ttdvra ra atirgcc yaCvsrcu ra<br />

snl rqs BZF TieQiyegsias' xal rl K aga (pavqcfercu*<br />

ro a$a K sxaGrrjs vvxrbs oga&riGsrcu.<br />

"On ds sxarsga rav B& FN excczsqas XK>V HZ 10<br />

Z@ [i%G)v etiri, (pav$ov. Marsha yap rav HZ Z<br />

dva ijiiiGv i6nv tydiov (rovra ya.Q %Qr}


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 93<br />

esse 1<br />

); ergo arcus j>A ipsi /3ft aequalis, itaque etiain<br />

yv ipsi /3<br />

2<br />

aequalis est ). Et est /3 maior quam ??,<br />

et yv maior quain<br />

s<br />

ffi ) } quo autem niaiorem circuni-<br />

ferentiain sol sub horizonte distat, eo magis astra<br />

radios eius effugiunt<br />

4<br />

); itaque, qua-<br />

lis nunc est posi-<br />

tio circuli zodiaci,<br />

duni sol circuni-<br />

ferentiam v\&, percurrit,<br />

omnia<br />

astra ; quae sunt<br />

in circumferentia<br />

P&, apparent 5<br />

);<br />

ergo etiam astrum<br />

x apparebit; ergo<br />

astrum K omnibus<br />

noctibus conspicietur.<br />

Sed arcum /3 maiorem esse quam ^, et yv ma-<br />

1<br />

iorem quam f-9 , apparet. Nam uterque arcuuni ^<br />

1<br />

J-9<br />

dimidia pars eius circumferentiae est ? quam unum<br />

zodiaci signum obtinet 5<br />

) hoc enini lemmate etiam<br />

in libro de habitationibus usi sumus 7<br />

) ergo arcus<br />

^-9- unum signum obtinet 8<br />

); itaque etiam arcus Aft 9<br />

);<br />

10<br />

obtinet ); ergo arcuum ;<br />

ergo arcus vft| duo signa<br />

4) Conf. G%oKiov | et in appendice 30.<br />

5) Conf. G%6kLov |a et in appendice 31.<br />

6) f<br />

grad. 15.' AURIA in marg. p. 26.<br />

7) Prop. 10. 11. 12. Theodosii. AURIA ibidem.<br />

8) c<br />

9)<br />

10)<br />

grad. 30.' IDEM.<br />

Est enim ipsi ryd- aequalis. IDEM.<br />

f<br />

grad. 60.' IDEM. Praeterea conf. G%6liov |(3 et in<br />

appendice 32.


94<br />

HEPI EniTOASiN KAI ATSE&N A.<br />

rcov dva<br />


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 11. 95<br />

qui restant, rj$ &v uterque quattuor signa et dimidium<br />

obtinet. Sed uterque arcuum f$rj %y duo signa<br />

et dimidium obtinet; ergo arcuum, qui restant, /3 yv<br />

uterque maior est quam ^ &&" 1<br />

).<br />

Prop.<br />

XI. Nullum eorum astroruni, quae in circulo zo-<br />

diaco aut propius ad septentriones sunt, per totum<br />

conspicuum hemisphaerium<br />

ferri videtur 2<br />

), quae autem<br />

astro, versus meridiem nee plane propinqua circulo zo-<br />

diaco sunt, fieri potest ut per totum conspicuum he-<br />

misphaerium<br />

ferri videantur.<br />

Sit in mundo horizon a/tyd, zodiacus autem tf/3s,<br />

astra autem quaedam versus orientem sint a d y 3<br />

),<br />

et d quidem in circulo<br />

zodiaco,<br />

a autem versus<br />

septentriones , denique y<br />

versus meridiem; dico ne-<br />

que d astrum neque a per<br />

totum conspicuum hemi-<br />

sphaerium ferri videri,<br />

quaedam autem eorum,<br />

quae sunt versus meridiem,<br />

velut y, fieri posse ut ferri<br />

videantur per totum con-<br />

spicuum hemisphaerium.<br />

2) Conf. a%6hov |y et in appendice 33.<br />

FIGURAM secundum verba scriptoris delineavimus in<br />

;<br />

codicibus ACE praeter horizontem nihil exstat nisi zo-<br />


96<br />

nEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />

vitb yr{v TO 4EB fyixvxfaov, nal q>ca-<br />

ra A J P avatehlovra TOV rjMov OVTO$<br />

tos E. STtel ovv TCC sal rov ^wdiaKOv K^TQCC<br />

di,a[iTQOv ovra ncttcc Gv^vyiav ttvatekksi xal dvvi,<br />

rov KQCC z/ dvvovTOg TO KKTCC did[iTQOv KVTG) TO B 5<br />

, xal TO 4EB rHiiKvukiov iv TG) VTCSQ<br />

CCQCC dvvei TO d aGrgov OVK KQK TO<br />

K6TQQV 6


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 97<br />

Sit enira seniicirculus deft sub terra, et astra cc d<br />

y oriri videantur, cum sol est ad e. Iain quia astra<br />

in zodiaco iuxta diametrani opposita coniugate oriun-<br />

tur et occidunt 1<br />

), astro igitur d occidente oppositum<br />

ei astrum ft oritur, et seniicirculus dsfi super terram<br />

erit; ergo astrum d interdiu occidit, itaque non per<br />

totum conspicuuni henii-<br />

sphaerium<br />

Et quia astra a d simul<br />

ferri videbitur.<br />

oriuntur, et astrum a versus<br />

septentriones est, posterius<br />

igitur a 2<br />

quam d occidit ).<br />

Sed interdiu d occidit; ergo<br />

etiam cc interdiu occidet;<br />

itaque a non per totum con-<br />

spicuum hemisphaerium<br />

ferri videbitur. Rursus quia<br />

astra y d simul oriuntur,<br />

d igitur posterius quani


98<br />

HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N A.<br />

dv6tai xal avarskst tov yhiov ovtog iv rc5 VTCO<br />

ahkov ds tovta L'Gov IQOVQV to aGtoov ovt dv6tat<br />

ovt avat&t tov J]^LOV ovtos iv ta VTCO yrjv.<br />

"E


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 99<br />

anno deest, et Occident et orientur, dum sol erit in<br />

hemisphaerio quod sub terra est, altero autem aequali<br />

tempore neque Occident neque orientur, dum sol erit<br />

in eodem sub terra hemisphaerio.<br />

Sit in mundo circulus horizon cc/Hyd, solis autem<br />

circulus positionem habeat velut y,<br />

et sole in a<br />

oriente astrum aliquod d versus meridiem situm oria-<br />

tur; ergo astrum d ab ortu vero matutino occasum<br />

verum matutinum facit minore quam dimidii anni<br />

spatio intermisso *); iarn dico eo tempore, quod de<br />

dimidio anno deest, astrum d et occasuruni et oriturum<br />

esse, dum sol erit in JiemispJiaerio quod sub terra<br />

est, altero autem aequali tempore astrum d neque occasurum<br />

neque oriturum esse, dum sol erit in eodem<br />

sub terra hemispJiaerio.<br />

est ad<br />

Sit enini astri d verus occasus matutinus, cum sol<br />

2<br />

). Quo igitur tempore sol arcum as pereurrit,<br />

eodem astrum d ab ortu matutino vero ad occasum<br />

matutinum verum pervenit; tempus igitur , quod de<br />

dimidio anno deest, illud est, quo sol arcum sy per-<br />

currit. Et quia, cum astrum d in puncto d oritur,<br />

F1GURA similis exstat in codicibus ACE, et est aequalis<br />

illi quam ad propos. 5 p. 70 edidimus.<br />

1) Ex hypothesi astri 8 est ortus verus matutinus, cum<br />

sol ad K oritur; eiusdem autem astri, ut scholio | demon-<br />

stratur, occasus verus matutinus fit, cum sol est ad ; ergo,<br />

dum sol arcum as percurrit, astrum d ab ortu vero matutino<br />

ad occasum verum matutinum pervenit (conf. p. 98, 19 22). Et<br />

tempus, quo sol arcum as percurrit, minus est dimidio anno.<br />

Conf. similem demonstrationem in fine Graeci scholii 77 sive<br />

Latini 36. [Quod Auria in marg. p. 32 propositionem 11 huius<br />

libri citat, respexisse videtur verba astrum aliquod d versus<br />

meridiem situm, sed tamen haec ab ilia propos. aliena sunt.]<br />

2) Conf. 6%cliov | et in appendice 35.<br />

7*


100<br />

HEPI EIHTOAaN KAI ATSE^N A.<br />

s%i rr\v avrijvy xal stirai TO yiev AEF<br />

xfaov iv r& vnb y^v., to ds koinbv iv rco vnsQ yr^v<br />

rb FZA. xal roivvv., orav to z/ dvarsMr) KCC ^ ?^og<br />

rr]v AEr nsQicpSQSiav dianoQsvrjrai., sv TG> vito yr^v<br />

'<br />

'<br />

diehsvGsrai, Stirs xal rr\v FE rov aQa qMov 5<br />

avryv<br />

T^V FE 3tQlCpQlttV dia^tOQEVO^lEVOV iv t(p VTtO y^V,<br />

rb A atirgov dvareMsi, taV, ov itdvr&s ds xal yaviq-<br />

(Ssrai avars'Mov. xsfa&co dq rrj EF TtegKpSQSia i'tiq<br />

rs xal ttTtevavriov q AZ, xal sjtsl rov /I aGrgov 6rlv<br />

ri eaa akri&ivri dvGig rov qMov ovrog nobs to) E, 10<br />

drjAov cog rov z/ dvvovro$ b ^Af-og uvaxiKtei xara rb<br />

E xal n rb plv EFZ rnii,xvxht,ov iv rot vnb y^v<br />

6rai,, rb ds koiTtov sv rev vnlg yrjv rb ZAE' xal<br />

roivvv, orav rb z/ dvvrj xal b r^Uos rqv EFZ itQi-<br />

(pQiav dianoQSvqrai,) iv r& vrtl y^v avrqv difhsv- 15<br />

Gsrai' co6r xal rr\v EF* rov aQa riMov rqv EF 7tai-<br />

cpsasiav dia7toQSvo[ivov sv r& vnb yijv, rb z/ aGroov<br />

dvvi. tdeiffiri d\ xat, rov faiov ri]v EF 7toicpeQiav<br />

dianoQVO{JiEvov iv rc5 vnb yfjV) rb z/ aGroov dvarskkov'<br />

rov aQa ri^Cov TJ\V EF rtQi(pQiav diaitoQSvo-<br />

20<br />

ftfVov sv rc5 V7tb yv\V) rb z/ atirQov<br />

xal dvGsrai xal<br />

dvarsfal. keym dq on,, rov ri^iov diaitoQBvo^idvov<br />

rj]v ZA 7tQL(pSQEiav vnb yi\v, rb z/ adrQov ovr dv-<br />

VEL OVTE dvarsMEi, [rov qMov ovrog iv rc5 vnb yijv].<br />

'Ensl yaQ rov z/ atirQov avarsMovros rb plv AEF 25<br />

riiLXvxfaov iv r vnb yr^v iGxiv,<br />

rb ds FZA iv ro5<br />

vnsQ yr^v, xal roivvv, orav rb z/ avarM,r] xal b ijAtog<br />

rqv FZA nsQupsQsiav dianoQsvqrai,, iv ru vnsQ yi]v<br />

amr}v disksvGsrai' Stirs xal ryv ZA' rov aQa ^Atov<br />

ryv ZA nsQicpsQSiav iv rc5 vnEQ yr\v dtanoQvo[ivov, 30<br />

ro z/ atirQOv avarelKsi. naliv, tnsl rov z/ dvvovros


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 101<br />

zodiacus circulus semper eandem positionem habet, et<br />

sernicirculus asy sub terra, reliquus autem ya super<br />

terrain erit, cum igitur d orietur et sol semicirculum.<br />

aey percurret, hunc percurret in JiemispJiaerio quod<br />

sub terra est; itaque etiam arcum ey, ergo cum sol<br />

arcum sy sub terra percurrit, astrum quidem d oritur,<br />

nequaquam tainen etiam oriens conspicietur. lam<br />

ponatur arcui sy aequalis et oppositus arcus a, et<br />

quia astri d occasus verus matutinus est, cum sol esfc<br />

ad , apparet solem, cum astrum<br />

d occidit, in puncto s oriri, et<br />

semicirculum sy sub terra, re-<br />

liquuni autem cce super terrain<br />

futurum esse; ergo etiam, cum<br />

astrum d occidet et sol arcum<br />

, percurret,<br />

hunc percurret in<br />

Jiemisphaerio quod sub terra est 5<br />

itaque etiam arcum cy; ergo, cum sol arcum ey<br />

sub terra percurrit, astrum d occidit. Sed demonstra-<br />

vimus etiam, cum sol arcum sy sub terra percurrit,<br />

astrum d oriri; ergo, cum sol 'arcum sy sub terra<br />

percurret, astrum d et. occidet et orietur. lam dico,<br />

cum sol arcum ga sub terra percurrit, astrum d ne-<br />

que occidere neque oriri.<br />

Quoniani enim, cum astrum d oritur, semicirculus<br />

asy in JiemispJiaerio sub terra, semicirculus autem y&<br />

super terram est, cum igitur astrum d orietur et sol<br />

arcum y^a percurret, hunc super terram percurret;<br />

itaque etiam arcum ; ergo, cum sol arcum & super<br />

terram percurrit, astrum d oritur. Rursus, quia astro<br />

d occidente semicirculus &s in JiemispJiaerio super


102<br />

HEPI EIHTOASiN EAT ATSE&N A.<br />

TO [ilv ZAE rHLiXvukiOV sv<br />

EPZ iv TK> vnb yv\V) x^<br />

i<br />

xal o TfAtoj Tr\v ZAE jtQi(pBQiav diartOQsvrjTai,.,<br />

sv rc5<br />

vnQ yr\v avTrjv dizkevdsrcti' &6TS ual T^V ZA' TOV<br />

KQK ^LOV Tr]V 2.A diCC7tOOV0^8VOV V TK> V7tQ yfjV, 5<br />

TO d UtiTQOV Xal dvGSTCU XCtl KVKT^l' G)6T, TOV<br />

T^V ZA TtZQiysQziav di,a7toovo^Bvov iv TG> vitb<br />

TO A CC nhftcov 6Tiv 6<br />

60V IviKVTOV, TOVTOV TOV %QOVOV TO CC6TOOV OVTS<br />

OVT avaT. TOV rjov OVTOS V T<br />

avTG) i'6ov %QOVOV xcci dv


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 13. 103<br />

terrain et semicirculus j> sub terra est, cum igitur<br />

astruni d occidet et sol arcum as percurret, hunc<br />

super terrain percurret; itaque etiam arcum g; ergo,<br />

cuni sol arcuin fa super terram percurret, astrum d<br />

et occidet et orietur; itaque, cum sol arcuin a sub<br />

terra percurret, astrum d neque occidet neque orietur.<br />

XIII. Si quae astra ab ortu vero matutino occa- 13<br />

sum veruin inatutinuin maiore quam dimidii anni<br />

spatio intermisso faciunt, haec eo tempore, quod dimidium<br />

annum superat, neque Occident neque orien-<br />

tur, dum sol erit in hemisphaerio quod sub terra est,<br />

altero autem aequali tempore et Occident et orientur,<br />

dum sol erit in eodem sub terra hemisphaerio.<br />

Sit in mundo horizon /tyd,<br />

solis autem circulus<br />

positionem habeat velut ccsy^ semicirculus autem asy<br />

sub terra sit, et sole in a oriente astra quaedam fixa<br />

a ft d, quorum ft<br />

sit versus<br />

septentriones, oriantur; ergo<br />

astrum /3 ab ortu vero matu-<br />

tino occasum verum matutinuin<br />

facit maiore quam<br />

dimidii anni<br />

iam dico<br />

spatio intermisso 1<br />

) ;<br />

eo tempore, quod dimidium annum<br />

superat, astrum /? neque<br />

occasuruin neque oriturum esse, dum sol erit in he-<br />

misphaerio quod sub terra est, altero autem aequali<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE, et est aequalis<br />

illi quam ad propos. 4 p. 63 post vs. 3 edidimus.<br />

1) Conf. G%O\LOV %r\ et in appendice 36.<br />

'


104<br />

nEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />

rov 'Yikiov ovroq iv r& vttb yyV) akkov de rovrcp i'tiov<br />

%oovov TO B CCGTQOV<br />

ijAtW ovzos iv TG) vjtb yr^v.<br />

xal dvtierai xal avarekel rov<br />

yag rov B aGrQov r\ fcocc aArj&ivrj dv6i,s rov<br />

diek&ovrog rj]v AEFZ 7tQi


DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 13. 105<br />

tempore astrum /3 et occasuruin et oriturum esse, duin<br />

sol erit in eodem sub terra Jiemisphaerio.<br />

Sit enira astri /3 occasus verus matutinus, cum sol<br />

circuraferentiam y percucur-<br />

rit et ad g pervenit; tempus<br />

igitur, quod diinidium annum<br />

sol ar-<br />

superat ; illud est, quo<br />

cum y percurrit; dico, dum sol<br />

arcum yg sub terra percurret,<br />

astrum /? neque occasurum ne-<br />

que oriturum esse.<br />

Quoniam enim, cum astrum a oritur, semicirculus<br />

asy in Jiemisphaerio sub terra, semicirculus autem yga<br />

super terram est, cum igitur astrum /J orietur et sol<br />

semicirculum yga percurret, hunc super terram per-<br />

curret; itaque etiam arcurn yg; ergo,<br />

cum sol arcum<br />

yf super terram percurret, astrum quidem /5 oritur<br />

neque tamen oriens conspicietur. lam ponatur arcui<br />

yf aeqnalis et oppositus , et quia astri /3 occasus<br />

verus matutinus est, cum sol ad g 1<br />

), astro igitur ft<br />

occidente sol in puncto f oritur. Sed cum g oritur,<br />

a occidit 2<br />

). Et semicirculus sy super terram, semi-<br />

circulus autem sub terra erit; ergo etiam, cum /3<br />

occidet et sol semicirculum yg percurret, hunc per-<br />

curret in liemisphaerio quod super terram est; itaque<br />

etiam arcum yg; ergo, cum sol arcum yf super terram<br />

tamen con-<br />

percurrit, astrurn quidem /3 occidit neque<br />

spicietur; ergo, cum sol arcum yf super terram per-<br />

cum sol<br />

currit, astrum /3 et occidit et oritur; itaque,<br />

1) Ut ponitur. AUBIA in marg. p. 35.<br />

2) End. phaenom. 6.


106<br />

nEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />

TO B atiToov OVTS dvtfsTat, OVTS dvaTsksi. hsya dr]<br />

OTfc, TOV falOV TV]V AE TCSQiySQSiaV diaJtOQSVOjJLSVOV<br />

ev T& vno yv\V) TO B CCGTQOV xal dvtisTai, xal dvaTekst.<br />

'Ensl yaQ TOV B avaTsMovTog TO [lev AEP r.yu-<br />

iv raj vjtb yv\v s6Ti, TO ds FZA iv ro5 vnsQ 5<br />

xal ToivvVj OTKV TO B dvctTskhr] ual o ijAtog rr\v<br />

AEF diaitoaevrjTKi, iv ?& vitb yr\v avTijv dishevdSTcu,'<br />

xal Trjv AE. Ttdkiv, snd TOV B dvvovTog TO<br />

ZAE 6Tlv iv T& vitb yr^v TO ds ZFE BV rc5<br />

yr\v, nod roivvv, orav TO B dvwfl xal 6' fjAtog 10<br />

ZAE diaTtoasvrjTai,, iv T& VTCO yrp avTriv diskev-<br />

SOTS xal TJ]v AE' rov ccga qkiov T}\V AE<br />

7tQl


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 1. 107<br />

arcuin 7>g sub terra percurret, astrum /3 neque occidet<br />

neque orietur. lam dico,<br />

cuin sol arcum as sub terra<br />

et occasuruni et orituram esse.<br />

percurret, astruni /3<br />

Quoniam enim, cum /3 oritur, semicirculus aey in<br />

hemisphaerio sub terra ; semicirculus autem yga super<br />

terrain est ? cum igitur astrum /3 orietur et sol seini-<br />

circulum ccsy percurret, hunc sub terra percurret; ita-<br />

que etiani arcum as. Rursus, quia astro /3 occidente<br />

semicirculus J sub terra 7 semicirculus autein fye<br />

super terram est, cum igitur astrum /3 occidet et sol<br />

semicirculum f percurret, hunc sub terra percurret;<br />

itaque etiam arcum t; ergo, cum sol arcum ae sub<br />

terra percurret, astrum /3 et occidet et orietur.<br />

AUTOLYCI<br />

DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />

LIBER II.<br />

Propositiones.<br />

I. Zodiaci unurn dodecaternorion<br />

Prop.<br />

1<br />

), in quo esf sol,<br />

1<br />

neque oriens neque occidens conspicitur,<br />

sed occulta-<br />

tur; similiter etiam id ; quod huic iuxta dianietruin<br />

oppositum est ; neque occidens neque orieus videtur,<br />

sed per totas noctes super terram apparet.<br />

1) Conf. G%6hov a et in appendice 37 et 38.


108<br />

HEPI EHITOA^N KAI ATSE&N B.<br />

6 rwv tydi&v KVK&O$ b AB, OQ%(DV<br />

8s b<br />

? Kal dvaroAr] plv rov rjMov sGrco siti rov 4,<br />

(ft)dv6i$ ds Bid rov F y Kal b xotifios djtb *% d ava-<br />

roMj$ STtl dvtiiv rv\v F 6TQg)E6&a), 6 ds qfaos sts tec,<br />

svavtla TG) ^c)di^a5 KivBfa&ta,, xal a^cctA^'O'a) codt'oi> 5<br />

7CQi(pQia rj 4E, xal rsT^ri^o di%cc<br />

Kara ro Z*<br />

Aayoj on, r] E4 7tQicpQia ovrs avarsMovtia ovrs<br />

dvvovGa, oouraiy ovds [irjv 17 xara SiapzrQQV) dMa<br />

rv\v vneQ yrp> tpogav yavsQav noiov^evvi rov<br />

ovroq vrtb yr\v.<br />

pay vitonsirai ra$ avya$ fygtsvyew ra<br />

rag rov ^Atou, sav rov boi&vros vTtb yr^v<br />

t,(pdiQv d7t%r] b fjAtog, r^ii(5ovq ds ^cpdiov scfrlv r\<br />

7tSQt,cpQe(,a , rov CLQK yhtov snl rov Z ovrog rb 4<br />

scpav tpaivoiievrjv avaro^v Ttotstrai' vj aga 16<br />

7tQi(pEQia vvxrbs avarskkovGa ov% oQarai. drj&ov<br />

(y) ds on ovds rj ZE avarshhovda boarai,' ohq aoa r\ E4<br />

TtsQitpsosia dvars'Movtia ov% bgarai. dt ra avra dq<br />

(d)ovds [dvvovGa bgarai,] oA^ ^ E4 itSQKpsQsia rov<br />

ijMov ovrog<br />

iiti rov Z ovrs dvarsk2.ov


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 1. 109<br />

Sit zodiacus circulus a/3, horizon autem yd, et<br />

'<br />

ortus solis sit in puncto d ; occa-<br />

sus auteni in y, et mundus ab<br />

ortu 6 ad occasum y conver-<br />

tatur, sol autem in contrarias<br />

zodiaco partes moveatur, et inter-<br />

cipiatur unius signi circumferen-<br />

tia ds eaque bifariam secetur<br />

in ,<br />

dico circumferentiam sd<br />

neque orientem neque occidentem<br />

conspici, neque vero alteram iuxta diametrum<br />

oppositam, quae quidem oninem super<br />

sioneni facit ; dum sol sub terra est.<br />

terram conver-<br />

Quoniam enim suppositum est astra solis radios<br />

effugere, si sol sub terra ab horizonte dimidii signi<br />

1<br />

partem distet ), circumferentia auteni gd dimidii signi<br />

est 2<br />

) ? astrum igitur d, cum sol est ad g, facit matu-<br />

tinuni ortum apparentem; ergo circumferentia Jd<br />

non conspicitur noctu oriens. Sed nianifestum est<br />

ne Jf quidem circumferentiam orientem conspici 3<br />

);<br />

tota igitur e$ circumferentia non conspicitur oriens.<br />

lam eadem ratione tota sd circumferentia, cum sol<br />

est ad J, neque oriens neque occidens conspicitur 4<br />

),<br />

neque vero altera yrj^ quae iuxta diametrum ei opposita<br />

est 5<br />

). Nam dum circumferentia sd oritur, ipsa yrj<br />

FIGURA similis extat in codicibus ACE, nisi quod litterae<br />

s latins inter se distant ac paene totum fid quadrantem<br />

obtinent.<br />

1) f<br />

grad. 15.' AURIA in marg. p. 38.<br />

2) Conf. in appendice scholium 40.<br />

3) Conf. G%6%iov y et in appendice 41.<br />

4) Conf. G%o1iQv 3 et in appendice 42.<br />

5) Conf. 6%6hov s et in appendice 43.


110<br />

IIEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />

'<br />

f) KQO. Ed itQi(pQia ovrs a<br />

() kovGK ovre dvvovtia ogatai, ovds p^v q Kara<br />

o^r\v rqv VTCSQ yrjg cpogav (pavQav 7toiov[ivv].<br />

. T&v dcodwcc ^wdiav TO TtQoriyov^vov TOV iv<br />

6 faos hwtiKtov &ov


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 2. Ill<br />

ei opposita oceidit, dum autem sd occidit, opposita<br />

oritur 1<br />

); ergo circumferentia sd neque oriens neque<br />

occidens conspicitur, neque altera quae ei opposita est,<br />

sed totum supra terram motum apparentem faciens 2<br />

).<br />

II. Ex duodecim signis<br />

id quod illud antecedit, Pr p -<br />

in quo est sol, mane oriens conspicitur, id autem quod<br />

sequitur vesperi occidens.<br />

Sit zodiacus circulus a/3, hori-<br />

zon autem yd, ei dodecatemorii<br />

circumferentia auferatur sd, in<br />

qua media sit sol,<br />

et antecedens<br />

soli dodecatemorion sit dy, se-<br />

queus autem eft",<br />

dico circuni-<br />

ferentiam dy matutinum ortum,<br />

circuinferentiam autem e& ve-<br />

spertinum occasuin facere.<br />

Circumferentia enim dq, quoniam plus dimidiam<br />

signi circumferentiam distat, oriens conspicitur, ita- ,<br />

que ortuni matutinum facit, ipsa autem ds non conspicitur<br />

oriens, neque vero ipsa s& interdiu oriens con-<br />

Sed dum mundus convertitur, circumferentia<br />

spicitur 3<br />

).<br />

drj ortum matutinum facit, ipsa autem ds non conspici-<br />

tur oriens; denique circumferentia s& plus dimidii signi<br />

circumferentiam distans occidens apparet 4<br />

)-, itaque #<br />

occasum vespertinum facit, dr) autem ortum matutinum.<br />

citatur).<br />

1) Eucl. phaenom. 11 (aliter scholio Graeco


112<br />

HEPI EHITOASiN KAI ATSE&N B.<br />

/. 'Ev rc5 rrjg vvxrog XQovw svdsxa gcodtW Ttsai-<br />

ftscaQstrat,, | [isv rwv Ttooavarsrahnorav, Ttsvrs<br />

ds r&v avarskkovrwv.<br />

raiv fydtcov uvxAog b AB, bgftav de 6 Fz/ ?<br />

rov Z. Insl ovv vitoKSirai, ra<br />

avyag rov ovtog<br />

Z rortov, drilov on rb F atirgov<br />

EtiitsgCav (faivQ^ivr\v<br />

o<br />

rag rov<br />

iitl rov<br />

dvtiw TCOL-<br />

FE,<br />

Eltai. Stirs oAov rb T*AA ??^xvxkiov<br />

| tydtaov stiri' froirt&v &<br />

xal TCsl 5<br />

aga ?| co


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 3. 4. 113<br />

III.<br />

P<br />

Nocturno tempore undecim signorum circuni- 3<br />

Pr p '<br />

terentia 1<br />

) conspicitur ; sex quidem eorum quae antea<br />

orta sunt, quinque autem eorum quae oriuntur.<br />

Sit zodiacus circulus /3, horizon autem yd, et<br />

auferatur unius signi circumferentia ye, in qua media,<br />

id est in puncto ,<br />

sit sol. Iain quia supposition est<br />

astra sob's radios effugere, cum sol est in loco f,<br />

manifesto astruin y vespertinum occasuin apparentem<br />

facit; ergo totus yad semicirculus sex Cum igitur<br />

signorum est^<br />

in semicirculo yfiS reliqua shit sex signa,<br />

quorum unurn ye a sole oecupatur 2<br />

), reliqua quinque<br />

sunt orientia; ergo undecim signa apparent.<br />

IV. Astrorum fixorum ea, quae a zodiaco sive ad<br />

septentrionales sive ad meridianas partes intercipiuntur<br />

3<br />

), a niatutino ortu ad vespertinum ortum quinque<br />

rnensium spatio pervenient.<br />

Sit circulus a/3 apparentem et occultam partem<br />

distinguens, et tropici sint yd e, aequinoctialis autem<br />

1<br />

^O , zodiacus autem circulus xr]A.&, et tria astra ^ 0* v<br />

in ortu sint; dico astra ft # v a niatutino ortu vesper-<br />

tinum ortum facere intermisso quinque rnensium spatio.<br />

1) Hie intelligit circumferentiam cHRecatimorium. AURIA<br />

in marg. p. 42 (Graeca scilicet nsQirpsQStKi ftecogovvtai, inter-<br />

pretans: vide praefat. ad p. 112, 1. 2).<br />

F1GURA similis exstat in codice E, nisi quod ibi litterae<br />

^ aequalibus fere spatiis inter y {3 dispositae sunt. In AC<br />

notae s desunt.<br />

2) Autol. propos. 1 huius.<br />

PROPOS. 4: conf. libri primi propos. 2.<br />

r<br />

3) lnerrantiuin astrorum, quaecunque quidem sub Zodiaco<br />

circulo vel ad partes Septentrionales, vel ad Meridionales sita<br />

sunt' vertit et in margine hoc scholium addit Auria: c<br />

Zodiaco<br />

s- [id est scilicet] vel ad septentrionem vel ad Meridiem posito.'<br />

Conf. 6%6lLov iy et indicem nostrum s. aTto^K<br />

Autolycus.<br />

8


(te)<br />

114<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

tydiov TtSQicpEQeia ^ 8,<br />

wz rs-<br />

di%a Kara rb O,<br />

vvv ftfv drj (pttv avarohrjv itoi^Btai ra M & N, b<br />

KCLI sitl rov O s6ro b<br />

ds ijhiog sis f& svavrCa rav t,G)diK>v xcvov^isvog TCSVTS<br />

fypdfav TtSQicpsQSiav >artt^ftfd'iO,<br />

nal etiro STCI rov II<br />

rojtov CCTCO [ilv aga rov O rojiov o ^'Ato<br />

7tvrs ^cjdicov JtSQicpegsiav , ajtb de rov H<br />


DE ORTIBUS ET OCC. H. PROPOS. 5. 115<br />

Auferatur enim unius signi circumferentia #?, quae<br />

in o bifariam secetur, et sit sol in o. lam sic quidern<br />

, -<br />

astra ^ # v matutinum or-<br />

tuni facient, sol autem, in<br />

contrariam parteni signoruni<br />

se movens, quinque signo-<br />

rum circumferentiam percur-<br />

rat, sitque<br />

in loco a; 1<br />

); ergo<br />

a loco o sol quinque signorum<br />

circumferentiam percur-<br />

ret, ab rj autem diinidii signi<br />

circumferentiam 2<br />

), et puncto<br />

iq occidente astra ^ 0- v a matutino ortu vespertinum<br />

ortum faciunt 3<br />

).<br />

Y. lis. qui zonam borealem 4<br />

) incolunt, unum- pr p<<br />

O<br />

quodque astrorum fixorum et ortus et occasus vespertinos<br />

matutinosque 5<br />

) intermisso annuo spaMo facit.<br />

Sit horizon a/3 ; tropici<br />

yd s, aequinoctialis r}&,<br />

zodiacus circulus ^A^ et<br />

sit astrum quoddam pro-<br />

pius septentrionibus situni<br />

ft-, dico astrum ^<br />

ab ortu<br />

matutino ad ortum matu-<br />

tinum intermisso annuo<br />

spatio perventurum esse.<br />

4) Conf. o%6hov ir\ et in appendice 39.<br />

5) Conf. c%62.iov t-9 1<br />

et in appendice 50.<br />

FIGURAE duae, quae in codicibus ACE ad quintam propositioneni<br />

adscriptae sunt, similes sunt ei, de qua ad prop. 4<br />

(p. 114) diximus. Item Auria, qui una tantum figura utitur,<br />

rectas lineas intra circulum habet.<br />

8*


116<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

%a rov<br />

7tl rov N yevoiisvov TO @ atiroov r<br />

c5oi> ava-<br />

, xal rfj %rjs vvxrl ag^ptjtf-ih<br />

N&, %al rij N& 6Ta for} fj O@, xal xowrj<br />

y&co rj NO' oA^ aga y\ &O o/lft rjj N l6r\ tGxiv. 5<br />

^ ds N@ ruiCtiovs etixl ^cjdiov' xal rj &O CCQK rj<br />

toT06V \6riv apa ds avrc5 GvvKvarEhfai)<br />

aQK avra) dv6rai. 6vvdv0xca ovv rco M<br />

av 7tO[iVG)v xi Tc3 &. 6vvdvvra) TO N, xal TCO N<br />

(jTG) KKTCC didpttQov TO Sj xa ^<br />

aqyflQ'tjtiQ'G) Vftifaovs<br />

rov agcc fytov itl rov O 20<br />

m<br />

S) g)dfov 7tQi


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 5. 117<br />

Auferatur enirn dimidii signi circumferentia 0-v, et,<br />

cum sol ad v pervenerit, astrum # matutinum oria-<br />

tur, et proxima nocte auferatur circumferentia v^ y et<br />

ipsi v% aequalis<br />

sit oO1<br />

, et communis adiungatur ipsa<br />

vo; ergo tota o toti v& aequalis est. Circumfereutia<br />

autem v& diniidii signi est 1<br />

); ergo etiani Jo dimidii<br />

signi est. Et quoniam astrum # prius quam v oritur<br />

2<br />

), simul autem cum $ astrum p oritur, ft igitur<br />

prius quam v oritur. Atque hoc semper fiet, donee<br />

sol, postquam omnem i/A^x-fr circumferentiam percurrerit,<br />

ad v perveniet 3<br />

); itaque astrum p ab ortu<br />

matutino ad ortum matutinum intermisso annuo spat-io<br />

perveniet. Idem autem de vespertino ortu fiet.<br />

Rursus iisdem suppositis, quia astrum [i propius<br />

septentrionibus est quam & et simul cum eo oritur,<br />

non igitur sirnul cum eo<br />

occidet 4<br />

).<br />

lam simul cum<br />

[i astrum quoddam eoruni<br />

& quae sequuntur occidet.<br />

rf Simul occidat v, et ipsi v<br />

iuxta diametrum oppositum<br />

sit<br />

, et auferatur<br />

dimidii signi circumferentia<br />

o; ergo, cum sol ad o<br />

pervenit, astrum | matutinum oritur, et v matutinum<br />

occidit 5<br />

); ergo etiam \n, matutinum occidit. Sed diurno<br />

1) Ut ponitur. AURIA in marg. p. 44.<br />

2) Autol. de sphaera propos. 9.<br />

3) Conf. G%6kiov K et in appendice 51.<br />

4) Autol. l^c.<br />

5) Conf. G%O\IOV *d et in appendice 52.


118<br />

dvVEl '<br />

HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />

TO S K6TQOV O)OV CiVaTE^EL , TO $ N<br />

KCCi TO M CCQK G)OV dvVEL. EV ds TG) T^jg<br />

xal TTJ IIO i'6rj EGTCO rj P&. uoivrj 7tQOGikriq)&G) r\ PO'<br />

r\ CX.QK SO oty TTI PII for) EGTLV. TI ds SO ri^ovg<br />

diOV 7tQI,(pEQl(X EtiTlV TOV (tOCC faiOV 7tl TOV U OVTOg<br />

TO P BKtOV KVCCTE^El. KCCL TtQOCCVCiTsMfl, TO S TOV P,<br />

TOV ds S avccTEMovTog TO N s&ov dvvi, Hal Gvv-<br />

dvvfi, avTG) TO M' TO M aga G)ov dvvei TOV ^KCov 10<br />

7tl TOV II OVTOg. Kttl TOVTO KIEL EtiTCCly G)g KV O tfhlOg<br />

X71EOLEA.&G)V 0&OV TOV KVUkoV CCCplKrjTCCl ETtl TO O oV S VI-<br />

KVTOV. TO avTo d EGTKL uca Eitl Trjg EGitEQiag dvGscog.<br />

TCOV ETtl TOV t,G)dl,aKOV TETCtyUtEVOV<br />

me sTtl Triv EtittsoCav Eiti- 15<br />

arto<br />

aito<br />

1tl TTlV 8G3KV 7tlToA.tfv , XCCi CCTtO<br />

dv


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 6. 119<br />

tempore sol circumferentiam ox percurrat, et ipsi OTC<br />

aequalis sit p(j. Comrnunis adiungatur ipsa po; ergo<br />

tota o toti Qit aequalis est. Sed o dimidii signi<br />

circuinferentia est; ergo etiam QTC dimidii signi cir-<br />

cuinferentia est; ergo, cum sol est ad TT, punctum Q<br />

matutinum oritur. Et prius quam Q oritur, et ipso<br />

oriente occidit v matutinum, et simul cum eo ft<br />

occidit; ergo ft matutinum occidit, cum sol est ad it.<br />

Atque hoc semper fiet, donee sol, postquam totuni<br />

circulum percurrerit, ad o perveniet annuo spatio.<br />

Idem autem de vespertine occasu fiet.<br />

in<br />

Prop.<br />

zodiaco 6<br />

VI. Unumquodque astrorum, quae<br />

posita sunt, ab ortu matutino ad ortum vespertinum<br />

pervenit, turn ab ortu vespertine ad occasum matu-<br />

tinum, deinde ab occasu matutino ad occasum ve"spertinum,<br />

denique ab occasu vespertine ad ortum matutinum,<br />

et ab occasu matutinum<br />

quidem vespertine ad<br />

XXX diebus, quo temporis spatio<br />

ortum<br />

neque<br />

oriens neque occidens conspicitur, ab ortu autem matu-<br />

tino ad ortum vespertinum quinque mensibus perveuit,<br />

quo tempore oriens conspicietur, ab ortu autem<br />

vespertine ad occasum matutinum XXX diebus perveiiiet,<br />

quo tempore neque oriens neque occidens<br />

apparet, deuique ab occasu matutino ad occasum<br />

vespertinum quinque mensibus pervenit, quo tempore<br />

occidens conspicitur.<br />

TO M. -nal ovTcog fcog ov inl TO M aqpntfjrca 6 rJ/Uog, w anodi,Lg<br />

ItQOSLGiV , COGTE CpCCLVZG&CU fJiSV TO o r'fiiog seoov, TO<br />

TtQO TOV V CO SGTIV<br />

ds M povov cpctivsG&ai [ISTK TO


120<br />

IIEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N B.<br />

v o AB TO cpavQov xal ro d(pavg<br />

rrjg GcpaiQag. ^cpdiaxog d o Fz/, xal atirQov n 6r


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 6. 12 L<br />

Sit circidiis aft appareutem et occultara spbaerae<br />

partem distinguens, zodiacus autem yd,<br />

et astrum ali-<br />

quod d sit in ortu *), et auferatur diraidii signi circuruferentia<br />

ds, ac rursus %y et yrj et #d; apparet igitur,<br />

dura sol est in puncto , astrum d ortuni matutinum<br />

facere 2<br />

). Sit auteni ea quara sol noctu percurrit cir-<br />

cuniferentia ex, et ipsi sx aequalis auferatur


122<br />

KEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 123<br />

lam similiter reliqua etiam quae propositio con-<br />

tinet demonstrabuntur. Nam deinceps sol, cum circum-<br />

EGTtEQLK<br />

ferentiam gy^, quae<br />

est unius signi 1<br />

), per-<br />

cucurrit,<br />

astro d oc-<br />

casurn matutinum 2<br />

)<br />

efficit, id quod diebus<br />

triginta fieri appa-<br />

,ret 3<br />

). Porro ; postquamcircumferentiam<br />

yd, quae est<br />

quinque signorum,<br />

percucurrit, astro d occasum vespertinum, idque quinque<br />

4<br />

mensibus, efficit<br />

). Rursus circumferentiani &ds sol percurrens,<br />

cum ad s pervenit, matutinum ortum astro d<br />

efficit, idque triginta<br />

5<br />

diebus ); unius enini signi circumferentiani<br />

absolvit ).<br />

VII. Quaecunque astro, a zodiaco<br />

Prop.<br />

septentrionem 7<br />

versus inter cipiuntur, eorum occasus matutini ante-<br />

cedunt ortus matutinos; quaecunque autem a zodiaco<br />

meridiem versus intercipiuntur, eorum ortus matutini<br />

antecedunt occasus matutinos.<br />

Sit horizon a/3, zodiacus autem circulus yd, et<br />

1) Grad. 30. AURIA in marg. p. 47.<br />

2) Apparentem scilicet, per defiii. 7 libri primi, ut Auria<br />

adnotat. Similiter paulo post, ubi de vespertine occasu agitur,<br />

definitionem 9 citat.<br />

3) Conf. G%oliov wr\ et in appendice 55.<br />

et in appendice 56.<br />

4) Conf. G^oliov H-9 1<br />

5) Ut annotatum est in schol. 2 [id est in append, schol. 54]<br />

in bane proposit. AURIA in marg. p. 48.<br />

6) Conf. in appendice scholium 57.


124<br />

IIEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />

, teal a6TQOv xi 7tl<br />

Trjg avaTohrjc; k'tiTo TO z/,<br />

de TO H' TO KQCC z/ KGTQOV TCD H a6TQG)<br />

Tekksi,) ov% apa ds dvvei' &6TE T&V STCO-<br />

USV&V Tivl TG) Z/ K6TQG) TO H


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 125<br />

astrum aliquod in ortu sit d 1<br />

), et magis septentrionem<br />

versus 77; ergo astrum d simul cum astro rj oritur,<br />

tain en simul<br />

2<br />

occidit ); itaque astrum t] simul<br />

neque<br />

cum aliquo eorum quae astrum d sequuntur occidet.<br />

Occidat simul cum #, et ipsi # iuxta diametrum oppo-<br />

situm sit s, et auferatur dimidii signi circumferentia dx,<br />

itemque A. Et quia, cum sol est in H, astrum d<br />

matutinum oritur, ac simul cum d oritur r), cum igi-<br />

tur sol est in H, matutinum oritur r\. Rursus quia,<br />

cum sol in loco A est, s matutinum oritur ; oriente<br />

autem E occidit # 3<br />

), cum igitur sol in A est, rj matutinum<br />

occidit; nam r] simul cum & occidere suppositum<br />

est*). Sed, cum sol est in x, idem 77 matutinum ori-<br />

tur 5<br />

); itaque, cum sol circurnferentiam xyeh percurrit 6<br />

),<br />

astrum ^ matutinum occidit. Et rnaior est circum-<br />

ferentia xyfA quam Adx 7<br />

), atque astrum A ipsum x<br />

autecedit; ergo astrum 17<br />

ab ortu matutino ad occasum<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod zodiacus<br />

eandem positionem habet quam in figuris<br />

theorematis 5. Notas<br />

o5ov [fcoov AC] dvvsi ro rj etc. om. E. Pro r\ C utroque loco<br />

exhibet v<br />

1) Partes orientales sint versus 8 punctum, occidentals<br />

versus y: septentrio in a et meridies in {3 puncto. AURIA in<br />

marg. p. 50.<br />

2) Autol. de sphaer. 9.<br />

3) Eucl. phaenom. 6.<br />

4) Haec quae Graecis awSvvsi 70:9 TO H raj & respondent<br />

Quo-<br />

Auria in versione sua omittit, addit autem in margine f<br />

niam suppositum est cum astro F [id est -fr] simul occidere'.<br />

5) Conf. initium demonstrations quae propositionem 6<br />

sequitur (p. 120).<br />

6) A motu mundi ab ortu ad occasum. AURIA in marg.<br />

p. 50.<br />

7) Vide c%6l.iov iy et in appendice 58.


126<br />

HEPI EnrroAaN KAI ATSE&N B.<br />

TQOV) xccl ccTtb e&ag dv6&g xi 03ccv ava-<br />

7CQOTQOV.<br />

Tld'kiv


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 127<br />

matutinum posterius, et ab occasu matutino ad ortum<br />

matutinum prius pervenit 1<br />

).<br />

Rursus sit in ortu magis meridiem versus astrum ft.<br />

Et quia astrum p, simul cum d oriens, prius occidit 2<br />

),<br />

cum aliquo eorum quae ipsum d antecedunt astrum ft<br />

occidet. Occidat simul cum v^ et ipsi v iuxta diame-<br />

TO rival TO (i<br />

trum oppositum<br />

sit ,<br />

et auferatur<br />

dimidii signi cir-<br />

cumferentia o. Et<br />

quia, cum sol in<br />

K est, astrum d<br />

matutinum oritur,<br />

astrum quoque ft<br />

matutinum oritur.<br />

Rursus quia, cum<br />

sol est in<br />

o, astrum | matutinum oritur, astrum igitur<br />

v occidit 3<br />

). Sed occidente v occidit etiam 4<br />

ft ); itaque,<br />

cum sol est in o, astrum ft matutinum occidit. Verum<br />

etiam, cum sol in x erat, ipsum ft matutinum oriebatur.<br />

1) Posterins, id est tardius et maiori temporis spatio:<br />

prius, id est citius et minori tempore. AURIA in marg. p. 50.<br />

Et conf. scholium Graecum 1.8.<br />

2) Autol. de sphaer. 9.<br />

3) Eucl. phaenom. 6.<br />

4) Supponitur enim ipsum v simul occidere cum ipso p<br />

astro. AURIA in marg. p. 51.


128<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

sv co 6 ijhiog TYJV KO 7tQicpOiav<br />

jtoorj'ysiTai, TO K TOV O' ccitb aoa Trjg &ag dvtis&g<br />

vciTokj]v ita.Q6mi vtiTfoov, xal drtb


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 8. 129<br />

Et minus est tempus, quo sol circumferentiain HO per-<br />

o<br />

2<br />

antecedit<br />

currit 1<br />

), atque astruni x ipsum )-, ergo<br />

astrum /LI ab occasu inatutino ad ortum matutinuni<br />

posterius,<br />

prius perveniet.<br />

et ab ortu matutino ad occasum matutinum<br />

VIII. Quaecunque astro, a zodiaco in orientis parte s<br />

septentrionern versus intercipiuntur, eoruin occasus<br />

vespertini antecedunt ortus vespertinos; quaecunque<br />

auteni meridiem versus a zodiaco intercipiuntur, eorurn<br />

ortus vespertini antecedunt occasus vespertinos.<br />

Sit horizon a/3 et zodiacus circulus yd, et astrum<br />

aliquod in ortu septentrionern<br />

versus sit ^; ergo astrum ^<br />

siniul cum d oritur, neque<br />

tamen simul occidit 3<br />

); ergo<br />

astrum rj simul cum aliquo<br />

eorum quae astrum d sequuntur<br />

occidet. Occidat simul<br />

cum &, et auferatur dimidii<br />

signi 4<br />

) circumferentia &x,<br />

itemque yA. Quia, cum sol<br />

in x est, astrum ^ vespertinum occidit, occidente antem<br />

# etiam astrum ?? occidit 5<br />

), astrum igitur rj,<br />

cum sol<br />

2) Conf. G%6liov Irj et in appendice 59.<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod zodiacus<br />

eandem positionem habet quam in figuris theorematis 5. Ad<br />

dexteram partem superiorem in C, ac minus distincte in A,<br />

adscripts sunt sansQiov Svvzi TO fl, ad inferioreni 67tQiov<br />

dvvei TO fj, denique ad sinistram partem inferiorem in C<br />

8G7CEQLOV STtLTsMsi TO V, in A (OOV S7tLTM.ei TO fj.<br />

3) Autol. de sphaer. 9.<br />

4) Grad. 15. AURIA in marg. p. 52.<br />

5) Supponitur enim cum -9- simul occidere. IDEM.<br />

Autolycus. 9


130<br />

HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N B.<br />

rov aoa fatov Eitl rov K ovTog to H (57tBQiov dvvsi.<br />

ndhiv sitsl rov r^Mov ovrog snl rov A TO F EGXEOLOV<br />

dvvEi) rov d F dvvovrog TO H EtirtSQiov dvccTEkksi.,<br />

rov aoa YI^LOV 7tl rov A oVrog TO H SGTCBQIQV dva-<br />

) &6TE GvvdvGETcu rtinv<br />

aoa o %QOVOS iv co 6 ^'Atog TIJV A4K 5<br />

KA' CC710 ) TT (37t-<br />

cpQia i} N&. 7t\ rov riHov 7tl rov N ovrog TO<br />

67toiov dvvEi, rov ds & dvvovro TO M dvvi, rov 15<br />

aoa r.Mov sitl rov N OVTOS rb M 67tQi,ov dvvi.<br />

7tl TOV faioV ETtl TOV A OVTOg TO r 67tQLOV<br />

) rov ds F dvvovrog rb z/ e<br />

xal rov aga rjMov 7tl rov A oVrog TO z/ E<br />

. GwavaTEkfai, dl TO z/ TW M' w


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 8. 131<br />

in x est, vespertinum oceidit. Rursus quia, cuni sol<br />

in A est, astrum y vespertinum occidit, occidente<br />

autem y astrum r\ vespertinum oritur 1<br />

), astrum igitur<br />

rj, cum sol in A est, vespertinum oritur; maius igitur<br />

est tempus quo sol circumferentiam Adx, quani quo<br />

ipsam xA, percurrit; ergo astrum rj ab ortu vespertine<br />

ad occasum vespertinum posterius, et ab occasu vesper-<br />

tine ad ortum vespertinum prius pervenit.<br />

Rursus sumatur astrum ft meridiem versus 2<br />

).<br />

Et<br />

simul cum d<br />

quia astrum ft<br />

3<br />

oritur, neque tamen occidit ),<br />

igitur simul cum aliquo eorum<br />

quae ipsum d antecedunt occi-<br />

det. Occidat simul cum J, et<br />

auferatur dimidii signi circurn-<br />

ferentia vfj. Quia, cum sol<br />

in v est, astrum | vesper-<br />

tinum occidit, et occidente |<br />

astrum ^ occidit 4<br />

), astrum igitur ^, cum sol in v est,<br />

vespertinum occidit. Rursus quia, cum sol in A est,<br />

astrum y vespertinum occidit, et occidente y astrum d<br />

vespertinum<br />

oritur 5<br />

), astrum igitur d,<br />

cum sol in A<br />

est, vespertinum oritur. Sed d simul cum ipso p<br />

oritur; itaque astrum ft, cum sol in A quidem puncto<br />

est, vespertmum oritur, cum autem in v est, vespertinum<br />

occidit. Et minor est circumferentia Ayv quam<br />

ad ortum<br />

; ergo astrum ft ab occasu vespertino<br />

3) Autol. de sphaer. 9.<br />

4) Supponitur enim cum astro occidere. AUE/TA in<br />

marg. p. 53.<br />

5) Eucl. phaenom. 6.<br />

6) Conf. G%oliov pp et in appendice 61.<br />

9*


132<br />

nEPi EnrroA&N KAI ATSE&N B.<br />

QOV, xal ditb rrjg G7tQiag avarokfi 7il r^\v 67tQiav<br />

&'. T&v 7tl rov avrov xvxkov cpfoopwcov aGroov<br />

oGa aito^a^dverai vito rov adiaxov 7tl ra agog<br />

agxrovg, SKEiva kaGGova %QOVOV KQvtyiv a^i r&v itl<br />

ra vona rov ,G)diaxov.<br />

"EGrco OQI&V 6 AFB4) a<br />

[iGr]iifl()ivbg 6 AB , 6 ds<br />

r&v ^cpdicov 6 r"z/ 5 xal ye-<br />

xal Gro 7t avrov dvo<br />

ra H jfiT, fioQiorQOv<br />

ybv rov a)diaxov ro H, vontoregov<br />

df ro K' Ae'^co on ro H<br />

rov K ekaGGova %QQVOV XQV-<br />

yag dvo aGr^a stirlv ra H K, (loQi,6rQOv<br />

ply ro H, (vonwrzQov d ro 7T>, 7tl d rov tydia-<br />

KOV ro E. skaGGova %oovov xoviluv ayei ro H rov E.<br />

nal 7td 7tl rov ^iGrj^QLVOv dvo aGrQa iGrlv ra E K^<br />

((id) f$OQior()ov ply ro E, von&rfoov ds ro K, elaGGova<br />

(f*e) XQOVOV KQvtyiv afei ro E rov K. aMa ro H rov E<br />

skaGGova %QOVOV KO^LV ayei' ro H aQa rov K<br />

Gova<br />

'Aito rov i rov nsgl<br />

UKI dvcstov rov a'<br />

Ov fiovov ya(3 snl rov OQiovro$ ra aGrga ^c^<br />

rov


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 9. 133<br />

vespertinum posterius, et ab ortu vespertine ad occasmn<br />

vespertinum prius pervenit.<br />

IX. Astrorum, quae in eodem circulo feruntur, 9<br />

quaecunque a zodiaco septentrionem versus intercipi-<br />

untur, ea ininore tempore occulta erunt quam quae<br />

sunt ad zodiaci partes meridionales.<br />

1<br />

Sit horizon ccyfid ), meridianus a/3, zodiacus yd, et<br />

in sections meridiani cum zodiaco sit astrum ,<br />

1<br />

scribatur circulus parallelus ^o) , sintque<br />

et de-<br />

in eo duo<br />

astra 77 x, quorum sit r\ borealius quam zodiacus, x<br />

autem meridionalius idemque in meridiano positum ;<br />

astrum 17 ininore tempore occultari quam x.<br />

dico<br />

Quoniam enim duo astra sunt rj x, quorum ??<br />

x autem meridionalius<br />

2<br />

est<br />

), inque zodiaco<br />

borealius,<br />

est astrurn , minore igitur tempore astrum r\ quam s<br />

occultatur 3<br />

).<br />

Et quia in meridiano duo astra sunt f x,<br />

quorum borealius est ; _H autem meridionalius 4<br />

), minore<br />

tempore s quam x occultabitur 5<br />

). Sed astrum q<br />

minore tempore quam occultatur; ergo t? minore<br />

tempore quam<br />

x occultatur.<br />

1) A sit septentrio, |3 meridies, d oriens, y occidens. AURIA<br />

in marg. p. 54.<br />

2) Ut ponitur. IDEM.<br />

3) Libri primi propositio 10 citatur a scholiasta Graeco<br />

(fty) et Auria in marg. p. 54; at vero de hoc loco idem plane<br />

valet, quod de illo qui statim seqnitur (vide adnot. 5).<br />

4) Conf. 6%6liov [id et in appendice 62.<br />

5) Libri primi propositio 15 citatur a scholiasta Graeco<br />

(^), quae scriptura si vera est, pleniorem ille librum Autolyci<br />

in manibus habuit eo contextu, qui nunc exstat. Utique in iis<br />

theorematis, quae ad nostram aetatem pervenerunt nullum invenitur,,<br />

quod plane ad hunc locum conveniat. Nam libri<br />

primi propositio 9 similis est, neque tamen eadem atque ilia<br />

in scholio citata.


134 nEPi KAI ATSE&N B.<br />

i<br />

'<br />

. Tots aTto^ap^avopsvois vnb rov ^codiaxov xard<br />

rag dvarokdg sul rd Jtpog dgxrovg pSQq, sdv rd 6vvdvvovra<br />

dns^r] rwv Gvvavarshkovrcav avrotg skartov<br />

sxslva dnb rr\g eosag STtirokrjs sjtl<br />

sGrtSQiav srtiroA.rjv itaQayiyvsroii did<br />

xal rovrov rov %QOVOV dvarshhovta<br />

ditb ds rr\g tGnsQias sTtitokrjs STtl ryv s


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 10. 135<br />

X. Si quae astra a zodiaco ad partes orientales<br />

intercipiuntur septentrionern versus, et ea quae simul<br />

cum his occidunt minus dimidio signo distant ab iis<br />

quae simul oriuntur,<br />

ilia ab ortu niatutino ad ortum<br />

vespertinum quinque mensibus perveniunt<br />

et hoc tern-<br />

pore orientia conspicientur, ab ortu autem vespertino<br />

ad occasum matutinuni plus triginta diebus et hoc<br />

tempore occulta erunt ;<br />

ab occasu autem matutino ad<br />

occasum vespertinum quinque mensibus et hoc teni-<br />

pore occidentia videbuntur, denique ab occasu vesper-<br />

tino ad ortum matutinum minus triginta diebus per-<br />

venient et hoc tempore occulta erunt.<br />

Sit horizon y/37 zodiacus autem yd, sitque<br />

in hori-<br />

zonte astrum aliquod s ad partes orientales idque<br />

septentrionem<br />

1<br />

versus ); hoc igitur sirnul cum d ori-<br />

tamen simul<br />

2<br />

occidit ); ergo simul cum<br />

tur, neque<br />

aliquo eorum quae ipsum d sequuntur<br />

occidit. Occidat<br />

simul cum 77, sitque circumferentia r]d minor dimidio<br />

signo 3<br />

), et auferatur dimidii signi circumferentia d&><br />

PROPOS. 10: spatia maiora minorave triginta diebus comparanda<br />

sunt cum ipso tricenorum dierum tempore, quod in<br />

sexta huius libri propositione ponitur (conf. o%6hov fig); alia<br />

est ratio propositions decimae primi libri, ubi de astris borealibus<br />

quae nunquam occultantur agitur.<br />

FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod in AC<br />

zodiacus eandem positionem habet quam in figuris theorematis 5.<br />

Desunt in C littera s, in E notae adscriptae saa [Icoa AC]<br />

dvaig etc.<br />

1) Septentrio sit a, meridies {3, oriens sit versus d, occidens<br />

versus y punctum. AURIA in marg. p. 56.<br />

2) Autol. de sphaer. 9.<br />

3) Graeca verba praeter solitum composita sunt; namque<br />

aliud est concludere aliquid ex praecedentibus per KQCC (ut in<br />

libris manu scriptis h. 1. et similiter in proximis theorematis<br />

traditum est), aliud construere figuram secundum ea quae in


136<br />

HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />

ri z/ TG) H XCCTCC dltt^TOOV TO A^ KOi<br />

tfllfaoVS ^CpdlOV 7tQiq)QLtt ^ AM, KO.I Ti<br />

7ti TOV ri^iOV ltl TOV<br />

& ovTog TO z/<br />

scpov dvGis<br />

Kal TO E,<br />

1tl TOV faiOV<br />

7tl TOV K OVTOg TO F<br />

8vvi (TCOOyccQ<br />

TO K TOV<br />

F), TOV ds F dvvov-<br />

Tog TO z/ avaTslksi)<br />

Kal TO E, TOV aga foiov 7tl TOV K ovTog TO E<br />

Qiav ITCLTO^V TtaQayiyvzrcLi TO E atiTQOv iv o? 6 ^Atog 15<br />

&K 7tQl(pQiaV dl,Q%TKl. KOI (5TLV &K 7tVT<br />

'Y]<br />

Kal znel TOV ykiov iril TOV M ovTog TO ply A<br />

c3ov avaTtkfoi (nQoavaTthtei yag TO A TOV M), TOV<br />

ds A avccTkA.ovTog TO H dvvsi, Kal TO E^ TOV aga<br />

nl TOV M ovTog TO E


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 10. 137<br />

itemque #y, et sit /I ipsi rj iuxta diametrum oppo-<br />

situm, et auferatur dimidii signi circumferentia Aft,<br />

itemque vdq. Quia, cum sol in O1<br />

astrum d matu-<br />

tinum oritur, itemque f<br />

est, 1<br />

), porro quia, cum sol in K<br />

est, astrum y vespertinum occidit (nam % prius quam y<br />

d oritur 2<br />

), itemque ,<br />

occidit), occidente autem y ipsum<br />

astrum igitur s, cum sol in x est, vespertinum oritur;<br />

ergo ab ortu matutino ad ortuni vespertinum astrum s<br />

pervenit eo tempore ; quo sol circumferentiam &K per-<br />

currit. Et est circumferentia &x quinque signorum<br />

ergo astrum s quinque mensibus Jianc percurrit. Et<br />

quia, cum sol in ^ est, astrum A rnatutinurn oritur<br />

(nam A prius quam (i<br />

oritur D<br />

) 7<br />

oriente autem A ipsum<br />

ri occidit, itemque<br />

4<br />

), astrum igitur a, cum sol in p<br />

est ? matutiuum occidit-, ergo ab ortu vespertine ad<br />

occasum matutinuni astrum e pervenit eo tempore,<br />

quo sol circumferentiam ny^i percurrit. Et est circum-<br />

ferentia Hyp zuaior uno signo 5<br />

); ergo astrum e pluribus<br />

quam triginta diebus hanc percurrit^. Rursus quia,<br />

cum sol in v est ? astrum q vespertinum occidit (prius<br />

eniin v quam ^ occidit), occidente autem r\ astrum<br />

quoque vespertinum occidit, astrum igitur , cum<br />

enuntiatione theorematis proposita sunt. Rectum dicendi genus<br />

codices exhibent infra in propos. 15 18.<br />

1) Simul enim oriuntur et d et s astrum. AURIA in p.<br />

marg.<br />

56. Scilicet in hypothesi hoc est positum.<br />

2) Eucl. phaenom. 6.<br />

3) Veluti antegrediens. AURIA in marg. p. 56.<br />

4) Simul enim occidunt rj astrum et 8. IDEM. Ex hypothesi<br />

scilicet.<br />

5) Id est, plus quam 30 grad. continet. IDEM.<br />

6) Ex enuntiatione huius theorematis (p. 134, 8) apparet<br />

msuper demonstrandum esse illud quod propositum est: xcu<br />

TOVTOV TOV %QOVOV v.QVTpiv a^SL. Hoc non omisit scriptor Graeci<br />

scholii fi-9- (append. 63).


138<br />

nEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

, rov aoa foiov STCL rov N ovrog TO E <br />

yov^V(DV nvl 6vvdvvi. 6vvdvvtG) TGJ<br />

Z'<br />

'Ensl yceg f) NdH T^J,LGOVS Ihrjcp&ri gcodiov, r/ Nd 20<br />

TJ^LGOVS sorl gcodiov. r^iGsog ds 7] d&' olr) KQU rj<br />

TOVTSGTI ia nhsiovcov rj 1' ijpeQOJV KTCQ BGTCSQIKS dv-<br />

STllTOkrjV TKXQCCyLVSTCtl' TO. yKQ Jll TOV


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 11. 139<br />

sol in v est, vespertinum occidit; ergo ab occasu<br />

matutino ad occasum vespertinum astrum s pervenit<br />

eo tempore, quo sol circumferentiani [iv percurrit,<br />

quae quinque<br />

mensium est 1<br />

). Sed quo tempore sol<br />

circumferentiani vd& percurrit, astrum s occultatur;<br />

et est circumferentia vd& minor uno signo 2<br />

).<br />

XI. Si quae astra a zodiaco ad partes orientates<br />

iutercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul cum<br />

bis oriuntur ab iis quae simul occidunt minus diniidii<br />

signi circumferentia distant, ilia post ortum matutinum<br />

deinceps ortum vespertinum facient, turn occasum<br />

matutinum minus XXX diebus, porro occasum<br />

vespertinum, denique ortum matutinum, atque ab occasu<br />

vespertino ad ortum matutinum longiore temporis spatio<br />

occulta erunt quam astra quae in zodiaco posita suut.<br />

cum g, sitque circumferentia<br />

Sit horizon a/3, zo-<br />

diacus autem yd s<br />

\ et<br />

sumantur duo quae<br />

sint in ortu astra d e,<br />

et astrum E simul cum<br />

6 oriatur, prius autem<br />

occidat 4<br />

); ergo simul<br />

cum aliquo eoruni<br />

quae<br />

antecedunt occi-<br />

dit. Occidat simul<br />

minor dimidio signo 5<br />

).<br />

3) Oriens sit S punctum, occidens y, septent. sit or, merid.<br />

vero p. AURIA in marg. p. 59.<br />

4) Autol. de sphaer. 9.<br />

5) Minor grad. 15, ut auctor in proposit. supponit. AURIA<br />

in marg. p. 58. De Graecis verbis insolito more compositis<br />

conf. p. 135 adn. 3.<br />

Prop.


140<br />

IIEPI EIHTOA&N KAI ATSESN B.<br />

diov. 6ro res Z xard did^roov ro H' xal vj FH<br />

&a66'cov 6rlv rnniGovg ^(pdiov. xal aitBikriy&G)<br />

fadiov ?tQicpQi,a V] F, xal rj HFK^ xal<br />

n vj r z/'A xal v) MZ. 7ti rov rjhiov 7tl rov A<br />

ovrog ro z/ GJOV dvar&hfi,., xal ro E, Ttdhiv eitel rov<br />

foiov nl rov & ovrog ro F 67tQiov dvvsi, rov dl F<br />

dvvovrog ro /I dvar&tei, xal ro E, rov aoa qMov<br />

7tl rov ovros, xal<br />

SGTtSQLK<br />

dvvovrog rov JT, re<br />

TtaAiv 7ti rov r]<br />

7cl rov K<br />

C>ov cwcorfft, rov<br />

df H avar&kovrog ro<br />

xara dLCCiisroov ro Z<br />

8vvi,<br />

rov apa<br />

rov $ Z dvvovx<br />

^r,*'<br />

dVGLS / ^_lAcT<br />

rog KO.I ro h, ovvei^<br />

nl rov K ovros ro E G)OV Svvi.<br />

pdiov vj HFK. ndkiv 7ti rov<br />

fjMov 7il rov M ovrog ro Z 67t0iov dvvsL, rov $ Z<br />

dvvovros xal ro E dvvfi, rov CCQK rjktov fall rov M<br />

ovrog ro E 67tQi,ov dvvi' CCTTO aoa rrjg etfTtsgiag<br />

v dvccrohrjv TtagayiyvBrai v co 6<br />

rqv MzIA ttQtg)()t,av dfeitiiv. nol 6nv vj M4A<br />

t/3'. "Otia rcov atitQWV ditoAaii(ldvrui vito rov tydiaxov<br />

Kara rag dvarohas fal *<br />

(vy) 'AvceynuLcos 7tQoG&r)K TCOV inl TU ngbg<br />

TK flfV aVVKVCtTzMoVTCt TO)V GwdvVOVTOJV dll%<br />

V ovdsv yaQ T


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 12. 141<br />

Sit ipsi g iuxta diametruin opposituni astrum vft ergo<br />

etiam circuinferentia yr] minor est dimidio signo. Et<br />

auferantur singulae dimidii signi circumferentiae y&<br />

viyx d/l fig. Quia, cum sol in A est, astrum d niatutinum<br />

oritur, itemque f 1<br />

), porro quia, cum sol in -9-<br />

est, astrum y vespertinum occidit, occidente autem y<br />

astrum d oritur 2<br />

), itemque , astrum igitur , cum<br />

sol in 0- est et y occidit, vespertinum oritur. Rursus<br />

quia, cum sol in x est, astrum r\ matutinum oritur,<br />

oriente autem ^ astrum g oppositum occidit, occidente<br />

autem g ipsum quoque s occidit 3<br />

), astrum igitur e,<br />

cum sol in x est, matutinum occidit. Et est circumferentia<br />

ftriyx<br />

4<br />

minor uno signo ). Rursus quia ? cum<br />

sol in fi est, astrum g vespertinum occidit, occidente<br />

autem g ipsum quoque s<br />

5<br />

occidit ), astrum igitur e,<br />

cum sol in ^ est, vespertinum occidit; ergo astrum s<br />

ab occasu vespertino ad ortum matutinum pervenit eo<br />

tempore, quo sol circumferentiani fi(U percurrit, quae<br />

maior est uno signo 6<br />

).<br />

XII. Si quae astra a zodiaco ad partes orientales<br />

intercipiuntur<br />

meridiem versus 7<br />

), et ea quae siinul<br />

1) zi enim et s simul oriuntur, ut est suppositum. AURIA<br />

in marg. p. 59.<br />

2) Eucl. phaenom. 6.<br />

3) Suppositum enim est cum 8 occidere. AURIA in<br />

marg. p. 59.<br />

4) Hoc similitev demonstratur ac supra p. 138 expositum<br />

est in Graeco scholio vcc (append, schol. 65). Praeterea conclusio<br />

supplenda est, astrum ab ortu vespertino ad occasum<br />

matutinum minus triginta diebus pervenire.<br />

5) Ut positum est. AURIA in marg. p. 59.<br />

6) Maior gr. 30. IDEM. Ultima pars huius demonstrationis<br />

in brevius contracta est. Quae desunt, ea facile supplentur ex<br />

propos. 16 extrema.<br />

7) Conf. G%oliov vy et in appendice 66.


142<br />

HEPI EIIITOA&N KAI AT2ES>N B.<br />

ccv xa Gvvavaxs'hhovxa x&v Gvvdvvovx&v<br />

JtOHpQLC(V , XiVa XT] CCVtfj VVXxl Xttl (<br />

lAft Kttl dvvi, xccl<br />

I XG)V 7fl XOV %O)dLttXOV XEXtt^^VCDV CC(<br />

"E6xa QQifav b AB, b dl x&v tydCtov b JTz/,<br />

Hal 5<br />

'ftl xrjg Kvaxo^g 6xca 7tob$ {i6r]iipoiav xb E,<br />

xal xb E xc) 4 6vvavaxMXG)' xwv CCQK rj'yov^vcov<br />

xivl x& A 6vvdvvi. (SvvdvvBXG) xa Z' r] aga z/Z<br />

t,cpdCov etixtv. Kal xa Z xaxcc did^ifxoov<br />

f] F KQtt t,(pdlOV<br />

6XLV.<br />

xccxa xb K 6r)Hlov, xal<br />

ftlOV 7tQl,CpQia If ZH, Xttl<br />

Xi ri Ad. 7ti xov r\Mo(i<br />

(v8) 7tl xov A ovxog xb z/<br />

attqov


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 12. 143<br />

cuni his oriuntur ab iis quae simul occidunt imius<br />

signi circurnferentia distant, ilia quidem<br />

nocte eadern<br />

et vespertina oriuntur et matutina occidunt , eadeni-<br />

que longiore temporis spatio occulta erunt quain astra<br />

quae in zocliaco posita sunt.<br />

Sit horizon a/3, zodiacus auteni yd, et astrum ali-<br />

orientales meridiem versus 1<br />

) sit s, et<br />

quod ad partes<br />

oriatur simul cum $; ergo astrum s simul cum ali-<br />

quo eorum 2<br />

quae ipsum d antecedunt occidit ). Occidat<br />

simul cum g, sitque dg unius signi circumferentia 3<br />

).<br />

Et ipsi g iuxta diametrum oppositum sit<br />

-fr; ergo etiam<br />

y& unius signi circumferentia est. Et secetur y& bifariam<br />

in puncto fc, et auferatur dimidii signi circum-<br />

ferentia g?7, iternque A$. Quia, cum sol in A est,<br />

astrum d matutinum oritur, itemque<br />

4<br />

), porro quia,<br />

cum sol in x est, astruni


144<br />

QLOV <br />

'<br />

HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N B.<br />

iv tfj aoa amfj vvxrl TO E CCGTQOV 6rt-<br />

avaTslli xal eaov dvvsi. italiv enel TOV<br />

yliov 7tl rov H OVTOS TO Z atiTQov 67tQiov<br />

TOV $ Z dvvovTOs xal TO E dvvsi, TOV aoa<br />

(vs) sjtl TOV H OVTOS to E sGittQiov dv6Tcu. alia<br />

%al 7tl TOV A OVTOS (pov avaTzllEi' %Qvtyiv aoa<br />

> 6<br />

Tolg anola^^avo^ievoLg aGTQOLg vnb TOV Jc>wza<br />

Tag dvGsis tvtl TCC nobs (X.QKTOV mv TCC<br />

GvvdvvovTa ccTtb TWV GvvavaTsMovTcov aGTQ&v aite^r] 10<br />

elaTTOva rjiifaovs t,cpdiov TtsoHpsosiav, sxslva aito Tr^g<br />

%QOVOV xovijjiv a%i TKIV 7tl TOV a)diaxov<br />

GTQcov. 15<br />

"EVG)V Tivl TOV r TK) Z' V]<br />

aOtt TZ llaTT&V<br />

(vs) Mevsi, yaQ b rjhos vno yf}v Y.cii rfjs sGTtEQtas Kvarolrig 20<br />

KCCL Trig fwarg dvGscas ysvofisvrjg TOV E' COGTS sfaoTcos sv Tfj<br />

CiVT-f] VVHTl TO E KGTQOV SOTtSQLOV


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 13. 145<br />

vespertinum oritur; ergo uua eademque<br />

et vespertinum oritur et matutinuni occidit 1<br />

).<br />

nocte astruin e<br />

Rursus<br />

quia, cuin sol in 7] est, astrum vespertinum occidit,<br />

occidente autem g etiam s occidit, astrum igitur B,<br />

cum sol in v\ est, vespertinum occidet. Atqui idem,<br />

cum sol in A est, matutinuni oritur; occultum igitur<br />

erit eo tempore, quo sol circumferentiam j]dl per-<br />

curret 2<br />

).<br />

XIII. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- 13"<br />

tales intercipiuntur septentrionem versus , et ea astra<br />

simul oriun-<br />

quae sirnul cum his occiduut ab iis quae<br />

tur minus diniidii signi circumferentia distant, ilia<br />

post ortum matutinuni deinceps ortum vespertinum<br />

deinde occasum ve-<br />

facient, turn occasum matutinuni ;<br />

spertinum, atque db occasu vespertino ad ortum matutinum<br />

niinore temporis spatio occulta erunt quam<br />

astra quae in zodiaco posita sunt.<br />

Sit horizon a/3, zodiacus<br />

autem yd, et astrum aliquod<br />

ad partes occidentales septen-<br />

trionem versus 3<br />

) sit s, quod<br />

simul cum y occidat, cum ali-<br />

quo autem eorum quae ipsum<br />

y antecedunt, id est cum ,<br />

oriatur 4<br />

), et sit circumferen-<br />

tia yt, minor diniidio signo 5<br />

).<br />

Sit ipsi iuxta diametruni<br />

3) Oriens sit d, occidens y, septentrio a et merid. 0. AUEIA<br />

in marg. p. 61.<br />

4) Conf. G%6liov v et in appendice 68.<br />

5) Conf. supra p. 135 adn. 3. 'Ut supponitur in proposit.'<br />

AURIA in marg. p. 62.<br />

Autolycus. 10


146<br />

EIIITOA&N KAI ATZE&N B.<br />

cydov.


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 14. 147<br />

oppositum r], et auferantur singulae dimidii signi circumferentiae<br />

fry %yu Aq dp. Quia, cum sol in x est, astrum<br />

matutinuui oritur, itemque *), porro quia, cuni sol in /I<br />

est, astrum rj vespertinuin occidit, ac vespertinuni ori-<br />

tur 2<br />

), itemque , porro quia, cum sol in ft est, astrum d<br />

matutinum oritur, oriente autem d astrum y occidit 3<br />

),<br />

itemque , astrum igitar e, cum sol in ft est, matutinum<br />

occidit. Rursus quia, cum sol in # est, astrum y<br />

vespertinuni occidit, itemque , sed, cum sol in K est,<br />

matutinum oritur, astrum igitur s ab ortu matutino<br />

pervenit ad ortum vespertinum, et ab ortu vespertine<br />

ad occasum matutiuum, et ab occasu matutino ad<br />

occasum vespertinum, idemque eo tempore occultum<br />

est, quo sol circumferentiam &yx percurrit, quae minor<br />

uno signo est 4<br />

); itaque astrum s minore tempore<br />

occultum est quam astra quae sunt in zodiaco.<br />

XIV. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- 14<br />

tales intercipiuntur septentrionem versus, et ea quae<br />

simul cum his occidunt ab iis quae simnl oriuntur<br />

unius signi circumferentia distant, ilia quidein nocte<br />

eadeni et matutiua orientia et vespertina occidentia .<br />

apparebunt 5<br />

), eadeni que maiore temporis spatio occulta<br />

erunt quam quae in zodiaco posita sunt.<br />

1) Astra eniin t et ^ siinul oriuntur, ut supponitur. AUEIA<br />

in luarg. p. 62.<br />

2) Est enim v\ ipsi per diametrum, et oriente ipsurn rj<br />

occidit. IDEM. Scilicet secundum Eucl. phaenoin. 6.<br />

3) Eucl. phaenom. 6. 4) Conf. 6%6l. vr\ et in app. 69.<br />

5) Sequuntur apud Auriam haec uncinis seclusa c<br />

Quin<br />

etiam maiori tempore occultabuntur iis, quae in circulo Zo-<br />

diaco sunt: et quae ortum vespertinum: et occasum matutinum<br />

f<br />

faciunt'. Ad quae idem in marg. p. 63 adnotat Haec non<br />

leguntur in aliis Vaticanis exemplarib. graecis manuscriptis : et<br />

videntur abundare'.


148<br />

IIEPI EniTOAN KAI ATSES^N B.<br />

"E F'<br />

Z, 6vvdvvTG) dl<br />

a)diov ago. 7tQicpQi,a FZ' 7] kfyo QTI TO E<br />

E


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 15. 149<br />

Sit horizon a/3, zodiacus autem yd, et astrum ali-<br />

quod ad partes occidentales septentrionem versus sit ,<br />

idque simul cum oriatur ac simul cuin y occidat,<br />

et sit y unius signi circumferentia 1<br />

);<br />

dico astrum s<br />

eadem nocte et matutinum oriri et vespertinum occi-<br />

dere.<br />

Sit enim ipsi iuxta diametrum oppositum 77, et<br />

circumferentia y bifariam secetur in puncto -fr, et<br />

auferatur dimidii signi circumferentia rptj itemque dL<br />

Quia cum sol in -fr<br />

est, astrum matutinum oritur,<br />

ideoque etiam<br />

2<br />

matutinum oritur ), astrum autem y<br />

vespertinum occidit, ideoque etiam<br />

3<br />

), eadeni igitur<br />

nocte astrum s et matutinum oritur et vespertinum<br />

occidit.<br />

Rnrsus quia, cum sol in H est, astrum 77 vespertinum<br />

occidit, occidente autem rj astrum g oritur 4<br />

),<br />

itemque f, astrum igitur e, cum sol in % est, vespertinum<br />

oritur. Rursus quia, cum sol in A est, astrum<br />

d matutinum oritur, oriente autem d astrum y occidit,<br />

itemque , astrum igitur , cum sol in /I est, matutinum<br />

occidit. Et est circumferentia xrjdk diiorum<br />

signorum, qitam sol dudbus mensibus percurrit; ergo<br />

astrnm s maiore temporis spatio occultatur quam qiiae<br />

in zodiaco sunt astra 5<br />

).<br />

Prop.<br />

XV. Si quae astra a zodiaco ad partes occidenta- 15<br />

les intercipiuntur septentrionem versus, et ea quae<br />

in marg. p. 64 (nisi quod D, id est #, per errorem expression<br />

est pro E, id est ).<br />

3) Simul enim occidunt s et y astra, ut ponitur. IDEM.<br />

4) Eucl. phaenom. 6.<br />

5) Haec extrema supplevimus nostra coniectura. Et conf.<br />

propos. 12 extr. (p. 144 cum adnot. 2).


150<br />

nEPI EIIITOA&N KAI ATSE.QN B.<br />

EKV ra GvvdvvovTtt aito TWV GvvavaTskkovTCdv<br />

tEQifpEQEiaS) EKELVK ovx CC^EL<br />

avTrjs vvxTog o5 0^ E^iTE^Ei xal<br />

SVVEI aito Trjg ecja 7tiToki]$ ^X9 l r^ E6T& OQI&V 6 AR) o ds tcov tydfav 6 Fz/ ? not<br />

XL ytQos dva^ials enl ra agog agxrovs sGra TO<br />

E, Kal GvvdvvBTG) ply T


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 15. 151<br />

simul cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur<br />

plus unius signi circumferentia distant 7<br />

ilia non oc-<br />

cultabuntur, sed eadem nocte et rnatutina oriuntur et<br />

vespertina occidunt ab ortu matutino ad occasum<br />

vespertinum.<br />

Sit horizon /3, zodiacus autem yd,<br />

et astruui ali-<br />

quod ad partes occidentales<br />

septentrionem<br />

versus x<br />

)<br />

sit<br />

idque simul cum y occidat,<br />

simul autem cum oriatur, et<br />

sit y rnaior quam unius signi<br />

circumferentia;<br />

dico astruin s<br />

non occultatum iri, sed eadem<br />

nocte et vespertinum occidere<br />

et matutinum oriri.<br />

Auferatur enini dimidii signi circumferentia yr\ y<br />

itemque #, sitque ipsi J iuxta diametrum opposituin<br />

x, et auferatur dimidii signi circumferentia xA, item-<br />

que dp. Et quia, cum sol in r] est, astruni y vespertinum<br />

occidit ; itemque s 2<br />

), porro quia, cum sol in fr<br />

est, astruni g matutinum oritur, itemque<br />

3<br />

) 7 astruni<br />

igitur BJ cum sol circumferentiam -frj? percurrit, et<br />

matutinum oriens et vespertinum occidens conspicitur 4<br />

).<br />

Rursus quia ; cum sol in A est, astrum ^ vespertinum<br />

1) Oriens sit 8, occidens y, septentrio a, nierid. ^. AURIA<br />

in marg. p. 64.<br />

2) Supponitur enim et y simul occidere. IDEM in<br />

marg. p. 65.<br />

3) Supponitur enim et simul oriri. IDEM.<br />

4) Conf. c%6liu 'go. et fi (in appendice 70 et 71).<br />

,


152<br />

I1EPI EIIITOAON KAI ATSE.QN B.<br />

(|y) 67tO(,OV dvVl, tO $ Z EtiTtEQlOV KVaTEk^Sl, Kttl TO<br />

E aoa eGitsgiov avaTskkei. nakiv STCEI TOV rjfa'ov STtl<br />

TOV M OVTOg TO d G)QV a.VO.li'k'ksi , TO $ F


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 16. 153<br />

occidit, astrum autein vespertinum<br />

1<br />

oritur ), astrum<br />

igitur s etiam 2<br />

vespertinum oriiur ). Rursus quia, cum<br />

sol in ft est, astrum d matutinum oritur, astrum<br />

auteui y matutinum occidit 3<br />

), astrum igitur s etiam<br />

matutinum occidit; ergo, cum sol circumferentiam fry<br />

percurrit, astrum s oriens conspicitur, cum autern circumferentiam<br />

^77, occidens 4<br />

); ergo, cum circumferentiam<br />

fry sol percurrit, astrum s et occidens et oriens<br />

conspicitur.<br />

XVI. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- ie<br />

tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae sirnul<br />

cum his occidunt ab iis quae sirnul oriuntur minus<br />

dimidii signi circumferentia distant, ilia post ortum<br />

matutinum deinceps ortum vespertinum faciunt, turn<br />

occasum matutinum, deinde occasum vespertinum, at-<br />

que ab occasu vespertine ad ortum matutinum longiore<br />

ternporis spatio occulta erunt<br />

quam astra quae in zodiaco<br />

posita sunt.<br />

Sit horizon a/3, zodiacus<br />

auteni yd, et astrum ali-<br />

quod ad partes occidenta-<br />

les meridiem versus 5<br />

) sit s t<br />

idque simul cum y occidat,<br />

siniul autern cum aliquo<br />

4) Conf. a%6Uov %S et in appendice 72.<br />

FIGURAM nostra coniectura restituimus; nam in codicibus<br />

ACE et apud Auriam in semicirculo yW inter /I et S positae<br />

sunt # v. at sic circumferentia r\ ; #77 existit maior dimidio<br />

signo, itaque non est ?y opposition ipsi ^, id quod est contra<br />

hypothesin e similitudine propositionis 13 emendatarn.<br />

5) Oriens sit


154<br />

HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

) izoiiVK)v rim rc5 P. (yvvavarskhsTG) ro5 Z, xal r]<br />

FZ


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 17. 155<br />

eorum quae ipsuin y sequuntur<br />

oriatur 1<br />

).<br />

Oriatur si-<br />

raul cum g, sitque circumferentia y minor dimidio<br />

signo. Et ipsi iuxta diametruni oppositum sit 77, 'et<br />

auferantur singulae dimidii signi circumferentiae d&<br />

astrum matuti-<br />

xi] gfi yL Quia, cum sol in ft est,<br />

num oritur, itemque<br />

2<br />

), porro quia, cum sol in K est,<br />

astrum rj vespertinum occidit, ac vespertinum ori-<br />

circumferentiam Ayjt percurret 6<br />

).<br />

tur 3<br />

), itemque e, denique quia,<br />

cum sol in & est, astrum d ma-<br />

tutinum oritur, oriente autem<br />

d astrum y occidit 4<br />

), itemque<br />

5<br />

), astrum igitur s }<br />

cum sol<br />

in # est, matutinum occidit.<br />

Rursus quia, cum sol in A est,<br />

astrum y vespertinuni occidit,<br />

itemque f, occultum igitur erit<br />

astrum e eo tempore, quo sol<br />

Et est circumferentia<br />

ky\n maior uno signo; ergo astrum s longiore teinporis<br />

spatio occultum erit quam astra quae in zodiaco po-<br />

sita sunt.<br />

XVII. Si quae astra a zodiaco ad partes<br />

Prop.<br />

occiden- 17<br />

tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul<br />

cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur unius<br />

signi circumferentia distant, ilia quidem<br />

nocte eadern<br />

et vespertina oriuntur et niatutina occidunt, eademque<br />

longiore temporis spatio occulta erunt quam astra<br />

quae in zodiaco posita sunt.<br />

4) Eucl. phaenom. 6.<br />

5) Simul enim occidere positum est et y et astra. AU-<br />

RIA in marg. p. 67.<br />

6) Conf. G%6kiov | et in appendice 74.


156<br />

IIEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />

OOL^OV 6 AB,<br />

o ds rear<br />

atiroov xi 7tl rvjs dvtie&s 6rco itobg<br />

E teal 6vvdvvTG) nv ri<br />

y r


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 18. 157<br />

Sit horizon a@, zodiacus auteni yd, et astrurn ali-<br />

quod ad partes occidentals meridiem versus *) sit<br />

idque siniul cum y occidat; ergo simul cum aliquo<br />

eoruni quae ipsum y sequuntur oritur. Oriatur simul<br />

cum g, sitque / unius signi circuniferentia. Et ipsi<br />

iuxta diametrum oppositum sit #, et secetur d& bi-<br />

fariam in puncto 77, et auferatur dimidii signi circuni-<br />

ferentia A, itemque yx. Quia, cum sol in 77 est,<br />

astrum d niatutinum oritur, astruni igitur y matuti-<br />

nuni occidit, itemque s 2<br />

). Rursus quia, cum sol in r\<br />

est, astruni # vespertinum occidit ;<br />

occidente autem &<br />

astruni vespertinum<br />

nocte astrum s et matutinum occidit et vespertinum<br />

oritur 3<br />

), itemque , eadem igitur<br />

oritur. Rursus quia 7 cum sol in K est, astruni y<br />

vespertinum occidit, astruni igitur e etiam vespertinum<br />

occidit 4<br />

). Rursus quia, cum sol in A est, astruni<br />

niatutinum oritur, astrum igitur s etiam matutinum<br />

oritur 5<br />

); ergo astrum s occultum erit eo tempore, quo<br />

sol circumferentiam xyh percurrit. Et duorum signo-<br />

runi circuniferentia est HyA; ergo astrum s longiore<br />

temporis spatio occultum erit quarn astra quae in zodiaco<br />

sunt.<br />

XVIII. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- is<br />

tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul<br />

cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur plus<br />

unius signi circuniferentia distant, ilia ab ortu matu-<br />

1) Oriens sit d, occidens y, septentrio a, merid. 0. AUEIA<br />

in marg. p. 68.<br />

2) Conf. in 3)<br />

appendice scholium 75.<br />

Per diametrum sunt. AUBIA in marg. p. 68.<br />

4) Simul enim occidere astra y et e positum est. ID. p. 69.<br />

5) Simul enim oriri astra et e positum est. IDEM.<br />

,


158<br />

EIHTOA&N KAI AT2E&N B.<br />

iTa 7tl TVJV


DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 18. 159<br />

tino ad occasuin niatutinurn pervenient, turn ad ortum<br />

vespertinum, deinde ad occasuin vespertinum, et ab occasu<br />

quidem matutino ad ortuin vespertinum eadem nocte<br />

et orientia et occidentia conspicientur, ab occasu autern<br />

vespertino ad ortum matutinum longiore teraporis spatio<br />

occulta erunt quam quae in zodiaco posita sunt astra.<br />

Sit horizon aft, zodiacus auteni yd, et astrum ali-<br />

quod ad partes occidentales meridiem versus *) sit<br />

quod simul cum y occidat et siniul cum oriatur, et<br />

sit y niaior quam unius signi circuniferentia, et ipsi<br />

iuxta diametrum oppositum sit ??, et auferantur sin-<br />

gulae dimidii signi circumferentiae ^0* ted & y^. Quia,<br />

cum sol in A est, astrum matutinum oritur, itemque<br />

2<br />

), porro quia 7 cum sol in K est ; astrum d matutinum<br />

oritur, ipsum auteni y ei oppositum matutinum<br />

occidit 3<br />

), astrum igitur etiam matutinum occidit.<br />

Rursus quia 7 cum sol in -9" est ; astrum rj vespertinum<br />

occidit, occidente auteni 77 astrum f vespertinum oritur<br />

4<br />

), astrum igitur s etiani vespertinum oritur; ergo<br />

astrum , cum sol circumferentiam x& percurrit, eadem<br />

nocte et oritur et occidit. Rursus quia ; cum sol<br />

in ^ est, astrum y vespertinum occidit, itemque e, cum<br />

vero in A est, astrum matutinum oritur, itemque e,<br />

astrum igitur s eo tempore occultum erit, quo sol<br />

circumferentiam ftyA percurret. Et est haec niaior<br />

duobus signis 5<br />

).<br />

2) Simul enim oriri astra ^ et 8 positum est. AURIA 1. c.<br />

3) Eucl- phaenom. 6.<br />

4) Sunt enim per diametrum. AURIA 1. c.<br />

5) Omisit scriptor extremam conclusionem sic fere restituendam:<br />

TO KQCC E KGTQOV nlstovtx %QOVOV KQvipiv ciei rtov<br />

STti rov gcpdiccKov TSTaypsvcov cioTQcav (propos. 6).<br />

,


APPENDIX<br />

AD AUTOLYCI LIBRUM DE SPHAERA<br />

QUAE MOVETUR.<br />

Ad VII. propositionem Maurolycus fol. 61 V adno-<br />

tat: Nam cuin circulus fixus [id est horizon] constet<br />

semper in eodem loco: et circuli super<br />

axe suo ver-<br />

sati semper in suo singuli piano iaceant: fit ut neque<br />

periferiae locum aliquando coninmtent: et perinde secent<br />

fixuni in iisdem semper punctis. Inclinatio quo-<br />

que eorum una est: sequitur enini inclinationeni axis<br />

comniunis.<br />

Inter c<br />

scholia antiqua', quae Auria interpretationi<br />

suae subiunxit, pag. 31 ad septimam propositionem<br />

tria leguntur litteris H K M notata, ex Graecis no-<br />

stris Ay A A expressa. Ac primo quidem scholio<br />

idem explicate quod Pappus collect. 6 cap. 38 (p. 520)<br />

a se ad Autolyci librum demon stratum esse docet his<br />

verbis: ev&ilcog yovv TO % amcp &G)Qr][ia Gmfcerai eitl<br />

T OQ&rjs rrjg dice rcov itoAtpv frfascos Keel 7tl rrjs Ao|^g<br />

rov afcova' sdet^apev yap rj[iis TTCOQ dvvccrai<br />

i-itl rrjg dice t&v TtoAcov fri-dsog TO 0"5o>-<br />

Secundum Auriae scholium (K) respondet<br />

Graeco nostro As, cui subiunctum est lemma in nostra


SCHOLIA IN LIBRUM DE SPHAERA. 161<br />

editione A ; apud Auriam M. Figura apud eundem<br />

expressa similis est ei quae<br />

in Vaticano exstat ad VII<br />

propositiouem altera (conf. p. 23 adnot.), quain nos,<br />

ut supra p. 28 ad scholium A, ita rnox ad<br />

M exhibebimus. Notas auteni geometricas<br />

scholium<br />

suo arbi-<br />

trio Auria apposuit, quarum loco has Graecas resti-<br />

tuemus, alioquin autem Auriae verba ipsa repetemus:<br />

A = B = C = # E = F = tf G = T? j/ /3<br />

H = L = A M = > N = (? 0==tt P = x<br />

Primum scholium (H) spectat ad alteram partem<br />

propositionis, quae supra (p. 26 7 1) incipit<br />

his verbis:<br />

dy on, xal oftotog sfal xxAi{isvoi, TtQog TOV<br />

Hucusqite demonstratio liaec rede siquidem<br />

se liabet H<br />

in Theoremate, retenta propositions circumscriptione et<br />

determinationej quae liorizontem<br />

ad axem dbliquum ponit: verum<br />

tamen simili quoque modo potent<br />

demonstmri,<br />

ad axem non fuerit obliquus, sed<br />

etsi horizon circulus<br />

per sphaerae polos sit ductus,<br />

sicut in sphaera recta manifestum<br />

est: Si enim circulorum paralle-<br />

lorum polum contingent punctum,<br />

veluti g 1<br />

), acceperimus in horizonte, et per hitiusmodi<br />

punctum, sicuti ante factum est, maximum circulum de-<br />

scripserimus ; nimirum ostendemiis rectam lineam a polo<br />

1) Pro (quod apud Auriam est R) scriptor scholii<br />

(supra p. 26, 21) posuit 77.<br />

Autolycus. 11


162<br />

SCHOLIA IN<br />

ad punctum /3 ductam aequalem<br />

esse rectae ah e'odem<br />

ad punctum ductae, et in idem dbsurdum incidemus:<br />

Hoc autem ex propositione sexta Jmius libri patet.<br />

Sequitur secunduin scholium (K), quod<br />

verba p. 26, 14 sq. Sars rj vnb TCOV KM<br />

ad Gr<br />

nkCGis ftimv cet. pertinet, denique ad eius scholii ex<br />

trema verba adscriptuin est lemma M.<br />

K Ex diffinitione sexta Undecimi Elementorum Euclid,<br />

hoc patet: Plani enim ad planum inclinatio est anguhis<br />

acutus, rectis compraehensus lineis, quae ad rectos an-<br />

gulos communi planorum sectioni ad unum idemque<br />

punctum in unoquoque piano ductae sunt: Est autem<br />

recta linea K\L in piano circuli a/3 ad angulos rectos<br />

communi planorum sectioni, scilicet ipsi a/3, et recta &n<br />

est etiam in piano circuli rjct&fl ad rectos angulos ipsi<br />

et faciunt acutum an-<br />

communi planorum sectioni a/3 ;<br />

gulum sub x^d contentum.<br />

M Quod autem angulus<br />

sub KH& contentus sit an-<br />

gulus acutuSj lioc modo patebit.<br />

Describatur maximus<br />

parallelorum , qui sit gpo,<br />

et reliqua, ut patet in fi-<br />

gura,<br />

iam J(><br />

describantur. Erit<br />

x<br />

) maximi circuli<br />

quadrans: nam ex polo g<br />

1) Punctum ^, quod deest in figura codicis Vaticani, in C<br />

et Paris. 2472 eodem fere loco positum est quo exstat in priore<br />

figura (p. 161). Ceterum 9 quadrans, quae dicitur, rsrccgrri^o-<br />

QLOV est circumferentia, id quod patet ex scholio A p. 28,9:<br />

TSTctQTr)[ioQiov 6T


LIBRUM DE SPHAERA. 163<br />

circuli ipo ducta est 1<br />

*): Maior igitur est 2<br />

quadrante t?(> ) :<br />

sed TI& semicirculi IJQ& diametrus est: quare p# 3<br />

) qua-<br />

drante minor est: Maior igitur est ?IQ ipsa Q& circum-<br />

ferentia: consistit autem angulus Y\6Q in circumferentia<br />

rig:<br />

et angulus $&& in circumferentia Q&: et est punc-<br />

turn 6 omnium maximorum circulomm centrum: Quare<br />

angulus sub ^GQ contentus maior est angulo sub 1<br />

ptfO<br />

compraehenso : sunt autem anguli qtig et Q6& duobus<br />

rectis aequales 4<br />

). Angulus igitur QG& est angulus acu-<br />

tus: Quare anguli up et Av& sub lineis up et kv par-<br />

allelis contenti anguli acuti sunt; Tres itaque<br />

anguli aequales<br />

inter se sunt.<br />

1) Ad marginem adnotata est propositio f<br />

!6. Theodosii<br />

primi sphaericorum'. Quod ducta est Auria scripsit, rectam<br />

Q intellexit, quae circumferentiam Q subtendat.<br />

2) Ante TIQ suppleas casum nominativum arcus.<br />

3) Rursus arcus Q& intellegitur.<br />

4) Ad marginem adnotata eat propositio f !3. Euclidis 1.<br />

Elem.'<br />

11*


PPENDIX<br />

AD AUTOLYCI DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />

L I B R S.<br />

SCHOLIA VATICANA<br />

IOSEPHO AUEJA INTERPRETED<br />

IN LIBRUM PRIMUM.<br />

1 IN DEFINITIONES PAG. 49] Poetae ortum inatutinum<br />

verum vocant ortum cosmicum: occasum matutinum<br />

verum appellant occasum cosmicum. Ortum<br />

autem vespertinuin verum dicunt ortum chronicum:<br />

occasum vespertinum verum Dominant occasum chro-<br />

nicum. Praeterea ortum rnatutinurn apparenteni no-<br />

rninant poetae ortum heliacum: occasum rnatutinum<br />

1) Haec scholia in Auriae editione definitiones et singulas<br />

propositions sequuntur. Ubi ad unum theorema plura scholia<br />

adscripta sunt, singula primum, secundum cet. numerantur ac<br />

praeterea litteris A , J5 cet. distinguuntur. Nos continuos numeros<br />

1, 2 cet. apposuimus. Auriae contextum accurate repetivimus,<br />

nisi quod illius interpunctionem admodum impeditam<br />

passim emendavimus et pro litteris maiusculis, quibus ille<br />

omnes fere artis terminos, ut Verus, Apparens, Ortus, Occasus,<br />

Cosmicus, Sol cet. distinguit, minusculas posuimus, denique<br />

Graecas<br />

Auriam ,<br />

litteras geometricas<br />

restituimus.<br />

pro Latinis, quae sunt apud


SCHOLIA IN LIBRUM I DE ORT. ET OCC. 165<br />

apparentem dicunt occasum heliacum. Ortum denique<br />

vespertinum apparentem appellant ortum heliacum:<br />

occasum yespertinum apparentem dicunt occasum he-<br />

liacum J<br />

).<br />

IN PROPOSITIONEM I PAG. 50,6] Hie auctor ostendit 2<br />

ortum et occasum heliacum posteriorem esse ortu et<br />

occasu cosmico: praeterea ortum et occasum heliacum,<br />

qui ortus et occasus vespertinus apparens nominatur ab<br />

astronomis, priorem esse dicit ortu et occasu chronico.<br />

PAG. 50, 19 : Tov ^Iv ovv rjMov avarsMovros nctta 3<br />

to A) TO d atiTQOv ov (paivstccL avaxdhkov] Quoniam<br />

vero antecedentia puncta, quaecunque in circumferentia<br />

ytp. acceperimus, prius oriuntur, et quoniam<br />

sol ante-<br />

cedit et ante punctum a, scilicet ante punctum d,<br />

oritur (nam punctum d cum puncto a simul oritur),<br />

semper igitur sol ante punctum d oritur: quare d<br />

punctum oriri nullo modo conspicitur.<br />

PAG. 56, 5: "Etta ra avrd' Afj/ea on ovds rr\v 4<br />

TZ.A 7tQi(pQeiav cet.] Quo enini tempore sol circum-<br />

ferentiam y& perambulat, nequaquam d punctum ori-<br />

tur, quoniam neque punctum a oritur, otnnia siquidem<br />

puncta, quae sunt in circumferentia ycc, ante<br />

1) Sequuntur apud Auriam haec: De hoc vero ortu, et occasu<br />

astrorum inerrantium, videlicet cosmico, chronico et lieliaco,<br />

quantum ad poetas attinet, legas licebit lo. de Sacro Bosco caput<br />

tertium de Sphaera, et in illud commentaria. Ptolemaeum<br />

quoque lib. via. capit. mi. TJJ? fifya/toys avvrd^s cog videre licebit,<br />

qui in universum viginti quattuor commemorat G%riiiKTiGiio'vg^<br />

id est aspectus astrorum inerrantium ad solem. Quae cum ab<br />

ipso Auria composita esse appareat, etiam prior scholii pars,<br />

quae supra legitur, incertum est utrum e Graeco aliquo codice<br />

conversa, an ab ipso interprete adiecta sit. De discernendis<br />

ortibus heliaco, cosmico, achronico (sic) pauca commemorat<br />

Rud. Wolf, GescMchte der Astronomic, p. 114sq.


166<br />

SCHOLIA IN LIBRUM I<br />

punctum K oriuntur, veluti quae antegrediantur: haec<br />

autera sol percurrit.<br />

5 IN PROPOSITIONEM II PAG. 58, 1: s


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 167<br />

tionis gratia sit ? ut occidente a in puncto # astrum<br />

y oriatur in puncto x, et zodiacus circulus positionem<br />

habeat x&v: apparebit iam semicirculus ccsy, sicuti<br />

&VK, supra terram,<br />

et cir-<br />

cuniferentia as erit sicuti cir-<br />

cumferentia &v\ reliqua vero<br />

etiarn, ut reliqua, sub terram<br />

id erit: et proinde occidente a<br />

in puncto


168<br />

SCHOLIA IN LIBRUM I<br />

11 PAG. 66, 17: s6ro to M]<br />

Videlicet TO<br />

astrum oriatur astro /3 occidente, et erit in circumfe-<br />

rentia -frjx, quae quidem est sub terram, quoniam<br />

astrum /3 est supra terrain: quare, quando astrum<br />

occidit, et astrum ^ scilicet oritur.<br />

12 PAG. 68,1: fay CCQCC stirlv % N tfj OM] Quoniam<br />

aequali tempore supponitur astra solis radios effugere.<br />

(Vide scholium positum in margine in 1<br />

quartam huius. )<br />

13 PAG. 68 j 6: dice nhsiovog rjpfaovg svictvtov} Sole<br />

etenim circuniferentiam VKO deambulante astrum /3<br />

ab ortu niatutino apparente occasum matutinum ap-<br />

parentem facit, et quoniam<br />

diniidio semicirculo rnaior<br />

est, ideo maiori tempore dimidio anno astrum /3 id<br />

facit-<br />

li PAG. 70,6: r\ &KO ago, ekaGG&v Itirlv ijpwvxMov]<br />

Demonstratur autem, etsi solis intercapedinem fecerimus<br />

earn quae est inter vx circumferentiam, scilicet<br />

quae est a puncto v usque ad punctuin K, demonstratur<br />

inquam, quod circumferentia |%o omnino mi-<br />

nor est semicirculo, addita etiam conimuni circum-<br />

ferentia vx.<br />

15 IN PROPOSITIONEM vi PAG. 72,25] Itaque sex men-<br />

sibus semper fere astra apparebunt, sex auteni men-<br />

sibus contra occultabuntur 2<br />

).<br />

16 PAG. 74, 18 : f| ohcov ttEQicpoQ&v xal TSTKQTOV]<br />

Nam annus 365 diebus astronomicis, id est rots<br />

j<br />

et quarta insuper diei parte, id est<br />

1) In nostra editione 2)<br />

p. 65 adnot. 3.<br />

Accuratius haec ab ipso Autolyco libri 2 propositione 6<br />

pertractantur.<br />

3) vv%d"rjp()ots expressum est apud Auriara.


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 169<br />

horis sex, constat. Quarta igitur pars<br />

deficiens est<br />

differentia, qua astrum cum ipso sole non simul oriatur.<br />

(Vide quae sunt annotata in lib. Theodosii de<br />

habitationibus , in prop. X; hue enim spectare vi-<br />

deo tur.)<br />

IN PROPOSITIONEM VII PAG. 76, 10: El plv QVV 17<br />

rrjv AEP itsQicpsgeiav diQ%srai ev o'Aatg ^ kit-<br />

, dijhov &$ dvtiztai Kara TO F] Non deambulat<br />

autem, quoniam,<br />

si in 365 tanturn revolutionibus an-<br />

num percurrit sol, et dimidium circulum zodiacum in<br />

dimidio anno perambulans ornnino occidet in y puncto:<br />

sed quoniam totum zodiacum circulum non percurrit<br />

in 365 revolutionibus tantum, nisi quarta etiam parte<br />

unius revolutionis addita, patet, quod ante y punctum<br />

alio in loco occidet: narn 365 revolutionum pars di-<br />

midia cum quarta insuper parte revolutionis alio in<br />

loco quam in puncto y cadat necesse est. (Vide scho-<br />

lium primum posituni in X proposit. lib. Theodosii<br />

de habitationibus.)<br />

IN PROPOSITIONEM viii PAG. 76, 22] Pro vesper- 18<br />

tina postrema apparitione auctor intelligit occasum<br />

vespertinum apparentem, pro matutina prima apparitione<br />

vero matutiuum ortum apparentem x<br />

). Ergo ab<br />

occasu vespertine apparente ortum matutinum appa-<br />

rentem faciunt astra, quaecunque sunt in circulo zo-<br />

1) At vero Graecus scriptor %6%u.rr\v cpdatv sansQtcev intellexisse<br />

videtur vespertinum apparentem et occasum et ortum,<br />

atque item nq^rj\v cpuGiv euav matutinum apparentem<br />

et ortum et occasum. Nam libri secundi propositione 6<br />

idem demonstrat tarn ab occasu vespertine apparente ad ortum<br />

matutinum quam ab ortu vespertine ad occasum matutinum<br />

singula zodiac! astra per XXX dies latere.


diaco, cum aliquot dies et aliquot noctes occulta per-<br />

manserint. (Lege X proposit. huius.)<br />

19 PAG. 78, 5: ual TO E KGTQOV e6%arG)$ psv<br />

KKTakayipavEG&G) cet.] Videlicet ; postquam sol occidit,<br />

ipso quidem in puncto manente, postremo<br />

astrum e<br />

appareat occidere, et rursus, antequam oriatur sol,<br />

ipso quidem in 77 puncto manente, prirno videatur<br />

oriri. Sole enim nequaquani occupante ipsum astrum,<br />

verum quindecim gradibus ab eo distante, postquam<br />

adhuc euim etiam<br />

occidit, postremo astrum apparet:<br />

ipsum occupante sole, lateat necesse est: quin etiam<br />

sole, niotu rnundo contrario progrediente, non apparet<br />

astrum: rursus sole ab ortu plane remoto, primo<br />

astrum s apparet, antequam ipse sol exoriatur. Recte<br />

igitur primurn erit postreinus ortus *) vespertinus apparens,<br />

deinde primus ortus matutinus, quoniam, ut<br />

se habet in propositione, a vespertino facit matutinum.<br />

20 IN PROPOSITIONEM IX PAG. 82,12: XCCl TO Z &6TQOV<br />

6%dTG)s [LEV 7tQMaTaA,aiifiave6&G) cet.] Videlicet astrum<br />

faciat postremum ortum 2<br />

) vespertinum sole rnanente<br />

in puncto -O 1<br />

, et deinde faciat primuin orturn matutinum<br />

sole in puncto H existente 3<br />

).<br />

21 PAG. 82, 17: KCil 7ti TCI Z H adTQa o^iov dvvsi,<br />

cet.] Si etenini per puncta t] et circulos parallelos<br />

1) Legendum esse occasus docet proxima adnotatio.<br />

2) Immo occasum, id quod ipsum etiam Auriam voluisse<br />

apparet collata p. 22 media, ubi ad Latina, quae respondent<br />

Graecis TO Z KGTQOV G%a-tcQ$ (isv TCEQiytaralcc^i^ccvsGd'co cet., in<br />

margine citat definitionem 8 (nobis nonam), quae est de occasu<br />

vespertino apparente. Accedit ilia definitio, quam idem<br />

supra in scholio 18 proposuit.<br />

3) Praeterea in parenthesi citat Auria r<br />

scholium 1. in 8.<br />

huius' (nobis scholium 18), et in<br />

f<br />

margine !0. prop, huius'.


descriptos intellexerirnus,<br />

DE ORTLBUS ET OCCASIBUS. 171<br />

erunt nimirum circurnferen-<br />

tiae circulorum per et ^ puncta transeuntium, inter<br />

semicirculos non concurrentes interceptae, similes inter<br />

se 1<br />

),<br />

et hanc ob caussam eodem ternpore astra et<br />

T] occidunt, similes namque circumferentias tenapore<br />

aequali praetereunt 2<br />

).<br />

PAG. 84, 1: to H aGtQov ovTtcog exqjev'ysi, tecs rov 22<br />

yMov ccvyag] Siquideui<br />

enim astrum solis radios ef-<br />

fugit, et quoniam astrum r\ retro est ipsi astro ,<br />

patet, quod non longe aberit, quin<br />

solis radios effu-<br />

giat: post igitur aliquot dies solis radios effugiet.<br />

Quare fit, ut maiori quidem tempore quam astrum<br />

maneat occultuni.<br />

IN PKOPOSITIONEM x PAG. 84,19 86,1: rovrttirw 23<br />

1v TI rov p,\v H j] ewa fpaivo^idvri fawohrj] Sole si-<br />

quidem a puncto /3, id est ab occasu, iter faciente,<br />

quandoquidem fecit ipsius astri 17 matutinum ortum<br />

verum in mundi circumvolutione; distante tarnen gra-<br />

dibus quindecim a puncto y sub terrain 7 tune prirno<br />

astrum vj oriri apparebit: quare astri ^ erit ortus<br />

matutinus apparens.<br />

PAG. 86, 1: rov ds rj sGitsQia (paivo^dvri dv6L$] 24<br />

Quo autem tempore sol ad ipsum astrum ^ venit,<br />

simul cum eo occidit: quare erit astri & occasus vesper-<br />

tinus verus: antequam igitur ad ipsum # accedat sol,<br />

distans autem ab eo gradibus quindecim sub terrain, motu<br />

ipsius mundi postrerno astrum # occidere apparebit-<br />

PAG. 88, 2: 6rcu aaa rov H atirgov j] eGrtSQia 25<br />

7tirokr] cet.] Quoniam autem astra, quae<br />

1) f<br />

!3. Theod. 2 Sphaericorum' in margine citat Auria.<br />

2) f<br />

2. Autolyci de Sphaera, quae movetur' idem.


172<br />

SCHOLIA IN LIBRUM I<br />

sunt in circulo zodiaco per diametrum posita, con-<br />

iugate et oriuntur et occidunt *), astro igitur 17 oriente<br />

et astruni A occidit: et sole quidera manente in puncto<br />

A astri 17 est occasus vespertinus verus: sed priores<br />

sunt apparentes veris 2<br />

); sole igitur in puncto v exi-<br />

stente (praeit namque astrum v ipsum A) erit astri<br />

rj postremus 3<br />

) ortus vespertinus apparens.<br />

26 PAG. 88, 11: 6rat, aga rov r\\Cov OVTOS agog TCJ<br />

S TOV atitgov fj saa cpcavo^ievri dvGLg] Rursus, per<br />

eandem 6. Euclid, phaenom., quoniam astra ; quae sunt<br />

in circulo zodiaco per diametrum, coniugate et oriun-<br />

tur et occidunt, igitur astro # occidente et astrum p<br />

oritur: atque sole in ^ puncto manente erit astri #<br />

occasus matutinus verus: posteriores namque sunt<br />

apparentes veris: sole igitur in puncto | existente erit<br />

astri -fr primus 4<br />

) occasus matutinus apparens: poste-<br />

rius namque est astrum | ipso ^ astro.<br />

27 PAG. 90,2: TO ds H TCJ K Gwavarskksi] Quoniam<br />

circumferentiae, quas percurrit sol, cum inter semi-<br />

circulos existant non concurrentes, erunt similes per<br />

13. Theod. 2. sphaer., quas quidem (per 2. Autolyci<br />

de sphaera quae movetur) aequali tempore sol per-<br />

currit.<br />

28 PAG. 90, 20: 'Tnoxsfa&G) yap iGqv dvai ryv BH<br />

vfi F@] Quoniam circulus zodiacus iv Tti vv%&riiLQ


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 173<br />

punctum g sit in bipartita sectione segmenti |3gy;<br />

puncta autem /3 et y sint in horizonte: quando auiem<br />

punctum g propius accedit ad horizontein vel versus<br />

punctuin /3 vel ipsum y, non amplius<br />

habet eandem<br />

positioneni zodiacus: et erit circumferentia r\fi aequa-<br />

lis ipsi &y.<br />

PAG. 92, 1: eotfre xal r FN rrj BS faq


174<br />

SCHOLIA IN LIBRUM I<br />

31 PAG. 92, 5: CO&TS rov qMov dianoQSvoiievov rr\v<br />

NM& TtBQiysQsiciv cet.] Si enim, deambulante sole<br />

circumferentiam yv et /3| sub terram ; astra apparent,<br />

percurrente igitur circumferentiam v\n^ sub terram<br />

plus ab horizonte distantem, tanto magis astra ap-<br />

parent.<br />

32 PAG. 92, 14:


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 175<br />

quae maior sit ipsa $, et altera quae minor sit ipsa<br />

yrj circumferentia: quo itaque tempore mundus circumagit<br />

ipsain circumferentiam ds sub terrain inanen-<br />

tem, ipsa yr\ apparet deferri, veluti quae tempore<br />

minori circumferatur supra terram: antequam igitur<br />

sol exoriatur, hemisphaerium apparens transit.<br />

IN PROPOSITIONEM xii PAG. 98, 18: "Earn >yaQ rc5 35<br />

d ccGtgq) rj ahrj&ivri ecoa dvGig TOV fjMov OVTO$ Jtgbs<br />

Tc5 E] Etenim occidente a zodiacus circulus contra-<br />

positionem habebit, et semicirculus asy est supra terram.<br />

Quoniam vero astrum d prius occidit quam<br />

astruma 1<br />

), igitur<br />

astro d occidente et astrum simul<br />

oriens, scilicet , cum ipso d occidente erit in semi-<br />

circulo supra terram ; scilicet in semicirculo asy: quare<br />

sole existente in puncto s, astri d est occasus matu-<br />

tinus verus.<br />

IN PROPOSITIONEM XIII PAG. 102, 20: TG) B CCQCC 36<br />

r\ aito fwag aA^thi'tjg sitirohqg


176<br />

SCHOLIA IN LIBRUM II<br />

IN LIBRUM SECUNDUM.<br />

37 IN PROPOSITIONEM I PAG. 106, 18: Tov<br />

sv d&dexarrjiioQiov] Dodecatiinoriuni vocat auctor duo-<br />

decimam partem in totius rnundi circurnferentia, a<br />

quocunque libuerit zodiaci puncto acceptain 1<br />

).<br />

38 Duodecimam partem non intelligit, veluti verbi<br />

gratia zodiaci circuli divisio si fiat in duodecim signa,<br />

ut sit pars duodecima, aut aries aut taurus aut ge-<br />

mini etc. Sed d&dsKarrmoQiov dicit, si divisa fuerit<br />

mundi tota circurnferentia, in qua situs est et zodiacus<br />

circulus, in partes duodecim, licebit unam harum<br />

partium accipere, a quocunque volueris puncto zodiaci<br />

circuli, quam partem d&dexarriiioQiov dicit.<br />

39 IN PROPOSITIONEM V PAG. 114, 10: xr\V {SoQSlOV<br />


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 177<br />

ret oriri ; tauto inagis neque ipsa e apparebit noctu<br />

oriri, quoniara tota sub terrain est.<br />

PAG. 108,19: oA^ E4 f\ asQicpsQeia cet.] Quoniain 42<br />

sole manente in puncto g astruni s occidere videtur:<br />

sol etenim ante ipsum occidit: quare et e circuinfe-<br />

rentia non videtur occidere, quoniam tantuni punctum<br />

s videtur occidere: nequaquam igitur tota sd occidere<br />

conspieitur, cum tota sit sub terrain.<br />

PAG. 108, 21 : ovds p^v rj xara di&n&tQOV avtfi q 43<br />

FH] Quoniain punctuni y antegreditur ipsum 17, et<br />

prius occidit quam ipsum v\\ quare et tota i?y circum-<br />

ferentia occidere non conspicitur: solumniodo enini<br />

punctum y<br />

occidere videtur.<br />

PAG. 110, 2: ovds priv f] xara did^rgov cet.] Et- 44<br />

enim occidente circumferentia sd et puncto s viso oc-<br />

cidere, et ipsi per diametrum positum punctum 17<br />

1<br />

apparebit oriri<br />

). cum autem punctum y antegrediatur<br />

et supra terrain sit, necessario tota yi? circumferentia<br />

supra terrain conspicietur; quare et tota oriri videbitur.<br />

IN PROPOSITIONEM II PAG. 110, 16: % ds E@ rj^lS- 45<br />

QCCS KvareMovGa ov% OQarai] Propterea quod sol supra<br />

terram existens facit, ut ipsa circumferentia # minime<br />

appareat: prius enim quam ipsa oritur.<br />

PAG. 110, 19: 17 ds E xegitp^QSia yaivsrat, dv- 46<br />

vovGa] Etenim sole antegrediente ipsam & circumferentiam<br />

et propterea prius occidente, quando punctum<br />

s occidit, tota circumferentia eft apparet occidere,<br />

quoniam quidein punctum


178<br />

SCHOLIA IN LIBKUM II<br />

47 IN PKOPOSITIONEM IV PAG. 114, 5: xal 6ro 87tl<br />

1<br />

rov II ronov] Ita ut circumferentia ft?) ) sit dirnidiura<br />

signum: quoniam ipsa tota %"^ sex signa comprehen-<br />

dit, veluti quae<br />

semicirculi circumferentia sit.<br />

48 PAG. 114, 7: aTto ds rov H fipfoovs Jcodtov TCSQI-<br />

cpQiav~\ Scilicet inoveatur sol a puncto rj, per diinidii<br />

signi circumferentiam distans, usque ad punctum it.<br />

49 PAG. 114, 8: ra M N atirQa anb eaas ccvaro-<br />

Afjs stiitSQiav avarohqv vtoietrai] Quoniam est suppositum<br />

astra ft et v simul cum puncto ft oriri, atque<br />

ostensuni est quideni de astris ft et v, et simul etiani<br />

demonstratuni est de astro #, quod est in zodiaco<br />

circulo, etsi de hoc in propositione<br />

nulla sit mentio<br />

50 IN PROPOSITIONEM v PAG. 114, 11: rd$ re ecvato-<br />

hocg ual rag dv


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 179<br />

PAG. 116,20: rov KQK ^Atou enl rov O yevoiievov 52<br />

cet.] Quoniarn per sextam Euclidis Phaenom. astra,<br />

quae in circulo zodiaco per diametrum sunt, coniugate<br />

et oriuntur et occidunt: astro igitur |, cuni per diametrum<br />

sit ipsi v, et J oriatur, necessario et ipsum v<br />

occidet: quare cum astrum matutino ortu oriatur<br />

sole manente in puncto o, et astrum v contra matu-<br />

tino occasu occidet.<br />

IN PEOPOSITIONEM VI PAG. 120, 21 1 TO d CC6TQOV 53<br />

stimQiav ertirohrjv Ttoistrai] Etenini sole in puncto g<br />

existente astri y est occasus vespertinus: sed occi-<br />

dente y 1<br />

) astro et astrum $ oritur per<br />

sextain Eucli-<br />

dis phaenom.: sole igitur in J puncto manente astri<br />

d est ortus vespertinus.<br />

PAG. 120 ; 25: Mil cpavsgbv on jtevrs gcodtcc dia 5-i<br />

Ttsvra^vov disgusted,] Est enim circumferentia dy zo-<br />

diaci semicirculus et sex signa continet: cum auteni<br />

circumferentiae ds et yg unum signum zodiaci com-<br />

praehendant, reliqua igitur circumferentia s% quinque<br />

continebit signa, quae quidern spatio rnensiurn quin-<br />

que percurrit<br />

astrum d.<br />

PAG. 122 ? 3: rr\v e&av dvGiv TCOLBI rc5 4 aGtya 55<br />

cet.] Etenim existente sole in 17 puncto, in niundi re-<br />

volutione astri y est ortus matutinus: sed puncto 7<br />

oriente et astrum d occidit 2<br />

): quare sole in v\ puncto<br />

manente astri d est occasus matutinus, et neque oriri<br />

neque occidere videtur astrum d toto eo tempore quo<br />

sol circuniferentiam 777 percurrit, scilicet per triginta<br />

1) G, id est 77, expressum est apud Auriam; veram scripturam<br />

praebet Graecum scholium x.<br />

2) Eucl. phaenom. 6 citat Auria in marg. p. 48.<br />

12*


180<br />

SCHOLIA IN LIBRUM II<br />

dies, quoniam sole progrediente a puucto g et punctum<br />

quidein y non amplius distaverit ab ipso quin-<br />

decim gradibus: igitur neque apparebit facere vesper-<br />

tinum occasuin: quare et neque astrum d, quod ipsi<br />

y est per diametrum positum, ortum vespertinurn facere<br />

videbitur. Rursus autem sole ante punctuni 77<br />

manente et neque astruni j> distaverit quindecini partibus<br />

ab ipso puncto q: igitur neque apparet ortum<br />

niatutinum facere: quare neque astruni d, per diame-<br />

trum ipsi manens, occasum niatutinum facere videbitur.<br />

56 PAG. 122,5: rrjv


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 181<br />

PAG. 128, 2: xcd aQoyyetrai TO K rov O] Zodiaci 59<br />

circuli signa ab occidente ad orientem obtinent posi-<br />

tionem, verbi gratia, aries in occidentis parte; post<br />

arietem sequitur taurus magis ad orturn; deinde gemini<br />

etiarn magis ad ortum; rursus cancer, et similiter<br />

cetera signa zodiaci. Atque haec signa els ra<br />

7t6[ivcc, id est in consequentia, nioveri dicuntur, quia<br />

a sole cornprehenduntur ab occidentis rnotu ad orien-<br />

tem, ut exempli gratia ab ariete incipiendo taurus<br />

consequitur ipsum arietem, quoniam sol prius com-<br />

preliendit arietem quam taurum. Similiter gemini<br />

consequitur taurum, et isto modo cancer consequitur<br />

signum gernini, et sic de ceteris, et hoc modo signa<br />

appellantur consequentia. In antecedentia autem et,<br />

ut graece, els r^ TtQorjyov^isva dicuntur contra moveri<br />

a rnotu universi ab ortu ad occasum. Verbi gratia<br />

dicimus in hoc ruotu cancri signum magis orientale<br />

antecedere signum gemini, quod est minus ad orien-<br />

tem versus. Similiter gemini signum antecedere tau-<br />

rum, et tauri signum antecedere arietem etc.<br />

IN PROFOSITIONEM VIII PAG. 130,3: TOV ds F $V- 60<br />

vovrog rb H SGXSQIOV avax&fai] Nam astro y occi-<br />

dente et d per diametrum ipsi positum oritur per<br />

sextam Euclidis phaenorn.; sed cum astro d oritur<br />

quidem astrum ^ simul: quare astro y occidente et<br />

ortu oritur.<br />

ipsum r\ vespertine<br />

PAG. 130, 22: xal 6nv q AFN nsQKpsQeia 61<br />

rrjs<br />

NzJA shaGtiav] Quoniam circuniferentia Ay circumfe-<br />

rentiae v\ aequalis est (utraque enim signi dimidii<br />

partem continet), sed yv^<br />

circumferentia minor est<br />

semicirculo, quare et circumferentia kyv<br />

est etiani


182<br />

SCHOLIA IN LIBRUM II<br />

minor semicirculo: igitur et reliqua vSl maior semi-<br />

circulo est.<br />

62 IN PROPOSITIONEM IX PAG. 132, 21: fiogl6rQOV<br />

plv TO E, von&rsgov ds TO K] Non solum astra ac-<br />

cipiuntur<br />

in horizonte borealiora et meridionalion<br />

ipso zodiaco, sed etiam, ut hie, sub ipso<br />

zodiaco a<<br />

cipitur astrum % meridionalius, quamvis non sit ii<br />

horizonte acceptum.<br />

63 IN PROPOSITIONEM X PAG. 136, 22: V C? 6 %<<br />

rrjv KFM TtQicpQiav diQ%rai\ Ac manifestum est,<br />

quod astrum occultabitur, quo tempore sol circumferentiani<br />

ny^i percurrit. Quoniam autem *) sole in K<br />

manente astrum. ortu vespertino oritur, scilicet<br />

postrenio apparet<br />

oriri 2<br />

), et sole existente in puncto<br />

^ astrum occasu niatutino occidit, videlicet primo<br />

3<br />

occidere conspicitur ) , quare astrum occultabitur<br />

sole circumferentiani nyy, percurrente.<br />

Ttsvrs tir\vG>v] Quoniam<br />

vero astrum A per diametruin est positum ipsi<br />

64 PAG. 138, 4: Keel


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS, 183<br />

PAG. 138, 6: xccl 0Tiv % N^J skaGGav fcodt'ot/] 65<br />

Quoniam circuinferentia vdiq assumpta est uti diinidium<br />

signum, ideo circuinferentia vd est minor dimi-<br />

dio signo. Est autem d& circuinferentia dimidium<br />

signum: quare tota vd& integro signo<br />

zodiaci minor est.<br />

IN PROPOSITIONEM XII PAG. 140, 27: iltl TCC 7tQO$ 66<br />

UstirjiiflQiKv] Necessario addidit auctor 'quae versus<br />

meridiem sunt, ita ut quae siniul cum his oriuntur<br />

astra ab iis quae simul cum iisdem occidunt, signi<br />

nuius circuinferentia distent': etenini nullum eoruni<br />

astrorum quae in zodiaco circulo sunt, neque etiam<br />

quae sunt ad septentrionem ,<br />

aut 1<br />

) vespertinum<br />

in propos. XI prinii lib. patet.<br />

videbitur in una nocte<br />

oriri aut 1<br />

) niatutinuin occidere, ut<br />

PAG. 144, 1 : TO E &6TQOV itfittgiov


184<br />

SCHOLIA IN LIBRUM II<br />

69 PAG. 146, 19:<br />

0FK 7tQi(p0t,av<br />

xal KQvfyw aysi, iv w 6<br />

Tr\v<br />

dieQ%TKi cet.] Quoniam est demonstratum,<br />

quod sole in loco # *) manente astrum s<br />

postremo occidere<br />

2<br />

videtur ), et primo oriri conspicitur<br />

3<br />

) sole existente in puncto x, quare occultatur sole<br />

deambulante<br />

4<br />

circumferentiam 'Oytf ), quae minor est<br />

zodiaci signo.<br />

70 IN PKOPOSITIONEM xv PAG. 150, 18: TO E<br />

%al ?<br />

postremo apparuit vesperi occidere, atque etiara quidem<br />

magis distante a sole astro 7, vesperi magis<br />

astrum occidere videtur. Quando igitur sol inventus<br />

fuerit in quocunque puncto circumferentiae ^, astrum<br />

s eadem nocte et oriri mane et vesperi occidere con-<br />

spicitur.<br />

71 Indifferenter autem dixit, quod astrum et ortu<br />

matutino oritur et occasu vespertino occidit: nani in<br />

medio circumferentiae &YI sole manente astrum s apparet<br />

tantuin, non autem etiarn vel matutinum oriri<br />

vel vespertinum occidere 5<br />

).<br />

72 PAG. 152, 4: Hal TO E aoa t&ov dvvei] Etenim<br />

1) Auria iternm F, id est , habet.<br />

2) Id est, occasu vespertino occidit. AURIA in marg. p. 63.<br />

3) Id est, ortu matutino oritur. IDEM.<br />

4) Rursus FCK, id est yx, Auria.<br />

5) Hoc scholium Auria priori subiungit,<br />

tiquo' in margine adnotans.<br />

f<br />

Ex scholio an


DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 185<br />

quanto niagis sol ab astro d distaverit, tanto inagis<br />

videtur astrum occidere, quousque sol ad locum r\<br />

accesserit: ibi enim sol cum erit, astrum s postremo<br />

occidere conspicitur.<br />

IN PROPOSITIONEM xvi PAG. 152 , 17: Gvvavarsk- 73<br />

Astoo dl tav Ertonev&v nvl tea F] Quoniam vero y<br />

astrum prius oritur<br />

1<br />

quam astrum f<br />

), igitur y oriente<br />

astrum s etiam sub terrain est: quare s simul quidem<br />

oritur cum aliquo eorum astrorum quae consequuntur<br />

ipsum y, videlicet cum ipso J simul oritur. Et partes<br />

occidentales sunt versus y punctual, mundus autem<br />

ab ortu convertitur ad occasum, videlicet a d puncto<br />

ad partes ipsius y: ideo consequentia astra ab occasu<br />

ad ortum sunt, quae videlicet a puncto y ad partes J<br />

et ft tendunt.<br />

PAG. 154, 14: TO E KQvtyiv a%ei\ Etenim sole in 74<br />

loco A existente astrum e postremo apparuit occidere:<br />

quare non apparet deincle, quousque sol ad punctum<br />

^ accesserit: tune enim primo oriri videtur. Quare<br />

sole circumferentiam totam kyp deambulante astrum<br />

occultum latebit.<br />

IN PKOPOSITIONEM XVII PAG. 156, 11: $OV ttQO. 75<br />

dvvei ro F, HKL rb E] Quoniam d astro oriente et<br />

astrum y} ipsi d per diarnetrura positum, occidit per<br />

sextain Euclid, phaenorn., quare oriente d astro ortu<br />

matutino et y occidet occasu matutino. Et quoniam<br />

positum est astrum s simul occidere cum astro y,<br />

quare et ipsum astrum e occasu matutino occidit.<br />

1) Autol. de sphaera quae movetur -9 Auria citat in<br />

marg. p. 67.


INDEX IN AUTOLYCUM.<br />

)ompendia scripturae 2cp., 'En., 2%. significant librum<br />

Kivovfisvrig GyctiQKg, libros negi Imxol&v ncci dvcecvv (ac<br />

nota quidem I priorem, II alterum librum), denique G%6liK.<br />

Numeri qui haec compendia sequuntur sunt paginarum, proximi<br />

quique connnate interposito versuum. Singuli eiusdem paginae<br />

versus punctis, paginae a paginis sernicolis distincta sunt.<br />

Prout idem vocabulum vel eadem verbi forma saepius<br />

redibat, nisi forte ad unum omnes loci afferendi esse videban-<br />

tur, adiunctis notis cet. vel similiter passim significavimus scriptoris<br />

usuni dicendi iis locis qui ante citati sunt satis illustratum,<br />

eaque de causa reliquos eius generis locos omissos esse.<br />

Conf. praefationem in indicem Graecitatis Pappi vol. Ill<br />

torn. II.<br />

"A y E i v , ducere rectam : dyo[i -<br />

vcov Z%. 26, 31; ^KTKL Zcp. 4,<br />

23; i]%&co 4, 9. ducere, movere:<br />

TO nav ay EL TTJV E4<br />

nsQicpQSiav 2%. 96, 28 s. ;<br />

TOV nuvTog ciyuyovTog ctvrci<br />

(TK 0.6TQK) Z%. 86, 18 s.<br />

peculiariter astra dicuntur<br />

aysiv, occultari: KQVayei<br />

'En. II 132, 15 s.<br />

19. 23; 138, 6; 146, 19. 21;<br />

ayov 106, 20; |st 132, 5.<br />

22. 24; 134, 9. 13; 138, 13s.;<br />

142, 3s; 144, 6. 14; 146, [25.]<br />

27; 150, 2. 10; 152, 13. 154,<br />

14. 15 s. 22; 156, 21. 23;<br />

158, 4. 26s.; 2%. 136, 26. 31.<br />

Z%. 150, 33;<br />

adnot. ad 150, 21.<br />

p.<br />

ros: OTtsg saxlv ddvvcctov<br />

(p. 12, 4. Conf. aronoq.<br />

KSL Z%. 14, 31 cet.<br />

at si Sep. 4, 20; 12, 13. 14;<br />

16, 9. 23. 24; 18, 5. 6; 20, 1<br />

(bis). 3; 22, 3. 4 cet.; 'En. I<br />

82, 2; 84, 16; II 116, 9; 118,<br />

11; 120, 19. In codicibus aliquotiens<br />

scriptura asi reperitur:<br />

vide p. XXIV adnot.<br />

ad 4, 20, p. XXVI ad 12, 13.<br />

14 cet.<br />

}<br />

axoAo v&siv : ay.o%ov&ovv,<br />

soil. dfodsKarrjiJiOQiov, 'En. II<br />

110, 10; dno1.ovQ'riGK>[iv 2%.<br />

70, 31.<br />

'En. II 122, 2.<br />

64, 29.<br />

rj adriftwr] leocc<br />

i 'En. I 50, 16, vel 17<br />

EWD: cclrj&ivr} sntrol^ 'En. I<br />

52, 8, vel rrjg cclrj&ivije (soil.<br />

'<br />

snirolfis) 'En. I 50, 18;


52, 10, ac similiter passim;<br />

fcpag OVGTJS dlriftivfis sitiro-<br />

JLTJS 2%; 84, 28; rj eonsQicc<br />

dirj&ivri dvaToltj En. I 54, 3<br />

cet.; TJ<br />

(x>K dirjd'Lvrj dvoig<br />

omisso sajcc<br />

2%. 64, 23' (item<br />

64, 24), vel tfjs dlrj&ivijs (scil.<br />

OJK$ SVGSCOS) 'En. I 52, 14.<br />

28, vel zov B KGTQOV r\ dlrjftivr]<br />

coa earl dvcig 52, 12 s.,<br />

ac similiter passim ; dlrj&ivaL<br />

(scil. BniTOhct-l T Y.Cil dvGflC;)<br />

'En. I, 48, 6, TCOV dirj&ivcov<br />

48, 7; 50, 7s. 9 cet. cet<br />

dlri&ivKi, scil. scout<br />

'<br />

in<br />

sntToicct<br />

citanda<br />

TS Y.KI dvGsi? ,<br />

priore parte libri de ort. I<br />

propositionis I: VGTSQKI de<br />

SLGIV cci cpuiv6[Lvui TCOV dirjdivav<br />

'En. I 56, 26 s.; 60, 7 s.;<br />

64, 1; 66, 18 s.; Z%. 88, 28s,,<br />

Tel VGTSQOV et cetera perinde<br />

3<br />

En. I 62, 12 s.; at u.lri&ivu.i,<br />

scil. sGnsQiai, sniToXcti TS ncti<br />

dvGsis, in citanda eiusdem<br />

propositionis parte posteriore:<br />

nQOTsgcci ds SLGLV act<br />

qpccivofjisvcii TCOV dkrj&wcov'En.<br />

I s.; s.; 58,^5 60,^12 Z%. 88,<br />

22; TJ d%r}d'ivr}, scil. sGnsQia<br />

iniroiri, item in citando uno<br />

casu eiusdem propositionis:<br />

ngoTSQU Ss SGTLV rj cpKivo-<br />

(isvT) xr\g dlrjd'LvrjS I 72, 6,<br />

vel r\ cttrj&ivri, scil. ZCQK 8vojg,<br />

similiter in citando uno<br />

casu eiusdem propositionis:<br />

nQOTSQK ds KGTIV T) dlrj&ivr]<br />

rri & aiicc.<br />

GTiV GVVCiVKT^\OV TO Ml 16,<br />

8 (conf. praef. p. XL VI).<br />

%. 156,<br />

^<br />

civ appositum optative 'En. I<br />

74, 14; 76, 14; ndvTcog dv<br />

dvv } 2x.JQ, 28.<br />

Jcos uv,<br />

olos av , OTTOV av, oVog KV:<br />

vide haec vocabula.<br />

dvd praepositio sensu distributive<br />

posita: KUTQK TCOV


188<br />

HZ Z(9 (nSQlCpSQSLOJv} O.VK<br />

j'lpiav SGTIV (o8iov 'En. I 92,<br />

11 s.; eadem' loco adverbii<br />

posita: SKKTSQU raiv HS &N<br />

SGXLV 94, 1 s.; similiter KVK<br />

dvo ep$Lcov 94, 3 s.; atque<br />

etiain 94, 2 uva dvo fjfiiGovg<br />

tpSta>v pro TJfiiGv restituendum<br />

esse videtur. Conf. quae<br />

a nobis commemorata sunt<br />

in Fleckeiseni annalibus<br />

(JahrMcher fur dassische<br />

741 s.<br />

Philologie) 1884 p.<br />

uvayHocicos 2%. 140, 28.<br />

uvunuliv 2%. 134, 31.<br />

uvar&KTisiv dicuntur puncta<br />

2cp. 12, 12. 22; 14, 6. 9. 12.<br />

19. 26 cet., vel circulus Zy>.<br />

42, 1 s. (conf. avaToPvij); 2%.<br />

16, 27 s. cet., vel semicirculus<br />

Zy. 42, 19 s. 22, vel circumferentia<br />

Zcp. 42, 1416.<br />

17. 18; 'En. II 108, 7; 2%.<br />

28, 35 cet., vel sol 'En. I 48,<br />

8. 9. 16. 1.8; 50, 14. 19; 52,<br />

15 cet. (conf. r/Atos), vel astra<br />

Zcp. 34, 16; 'En. I 48, 12 cet.;<br />

2%. 116, 28 cet., vel co8ia<br />

'En, II 112, 13. Forrnae<br />

verbi occurrunt hae: KVUT^-<br />

lei. 2


trj dvaroky 126, 25; cog C?TTO<br />

dvarolrjg snl dvGfidg 2%. 126,<br />

17; nQog dvaroldg 'En. 194,<br />

13 (conf. n$6g)', TtQog tatg<br />

Y.KTK<br />

dvarohaig 2%. SO, 31 s. ;<br />

rag dvaroldg: vide nurd; fjrt<br />

avuroldg 2%. 126, 31 s.; 128,<br />

19. 20s. 21 cet.; arco araro-<br />

Zcov 2?. 128, 25. dlri&ivri,<br />

scnsQia, fcotf, dvacpaivofisvrj<br />

ToAr?<br />

cpKivsG&Ki. Conf. sniTolri,<br />

dvGig, dvG{n], item verba dvareMsiv<br />

cet.<br />

vctrohtKog: fGrco dvccrohiv.cc<br />

: vide haec adiectiva et<br />

(JLSQ7) ra Z H 2


190<br />

AE sv&stav v.d&STog 2cp. 4,<br />

9 s.; dnb TOV V.SVTQOV rrjg<br />

GcpKiQKg KK&STog TptTat 4,<br />

22 s. ; r; dnb rov A snl TO E'<br />

snisvyvv(isvr} SV&SLK 8, 15 s.;<br />

similiter 2%. 26, 23 s.; OTKV<br />

to H crjfislov KQ^Kfisvov dnb<br />

TOl E GTj(llOV Snl TO A TtCiQCiysvrjTKL<br />

Zrp. 38, 1214; dcp'<br />

ol'ov dv sftslyg crjpsiov, sell.<br />

KQJ-KG&aL, 2%. 106, 25s., ac<br />

similiter aliis locis; dnb KQIOV<br />

6 TKvgog TCO xptra snopsvog,<br />

dnb TKVQOV dtdv^oi, cet. 2%.<br />

128, 22 24; TO dnb TOV J<br />

ruiinvnUov 2cp. 30, 8; similiter<br />

30, 9; 'En. I 82 10 s.<br />

;<br />

18 20 cet. (conf. KGvfiTtrca-<br />

TOff); TOV T^t'ov onto TOV P<br />

oWoff Zx- 84, 29 s.; iav ret<br />

cvvSvvovTcc dnb TOJV GVVCLVU-<br />

TsMovTcov CCGTQCOV Kn%rj cet.<br />

'En. II 144, 9<br />

ll^ac similiter<br />

passim: vide dns%^iv in<br />

formis dns%r) et ajr^ovTO?;<br />

dnb TGZV Z H a>$ sni TK A ME<br />

[isgrj 2%. 82, 28; dnb TOV F<br />

snl TO Z v.al M Z%. 152, 29 s.;<br />

cog dnb TOV Z inl TO F Z%.<br />

152, 28; TK dnb TOV F to?<br />

snl TO @ Y.KL M (UGTQK) 2%.<br />

144, 27s.; dnb dvapaiv 2%.<br />

84, 27; dnb dvatiwv snl dvcc-<br />

Tolds Z%. 126, 31 s.; 128, 19;<br />

cog dno dvaTohfjs snl SvGfiKg<br />

%. 126, 17; dnb dvarolcov<br />

snl SvG^dg Z%. 128, 25; dnb<br />

dvKTohatv snl SVGLV 2%. 152,<br />

28; dnb dvcscov snl dvaToldg<br />

Z%. 152, 28; dnb smug ^KLvofisvqs<br />

sniTolris vel Svoscog<br />

'En. I 56, 17s.; 58, 16s.; 60,<br />

24; 62, 7 cet. (conf. yiyvs-<br />

G&Cil et TTOlftV); (bGTKlO %QOvog)<br />

TCO H KGTQO) dnb smug<br />

snl TJ\V<br />

smTOli\v<br />

'En. 1 88, 6s., similiter<br />

88, 14s.; item dnb Trjg swag<br />

sniTokrjg snl TTJV sGnsgictv<br />

sniTo\riv vel similiter astra<br />

dicuntur naQuyiyvEG&cti vel<br />

nuQstvai vel fjnsiv: vide haec<br />

verba; dnb r\ scoag dkrjd'ivfig<br />

sniTolrjg swa dhrj&ivr] dvag<br />

2%. 102, s.; (6 faiog)<br />

3^1 dnb<br />

SGnsQiag (sniTokijg) SWKV not-<br />

SLTKI 2%. 80, 34 s. '-- aTro',<br />

propter theorema aliquod, 2%.<br />

4, 30; 30, 25. 26; 36, 16. 17;<br />

^38,<br />

19; 132, 25. 30.<br />

dnods iKVvvai : p&ss.dnoSsi-<br />

KVVT,O.I 2%. 114, 22; dnsdsi%&ri<br />

10,<br />

31. Conf. SsiKvvvKi.<br />

2%. 119, 1.<br />

SV%&SV TO 7][llKVKll,OV Sig TO<br />

KVTO nd2.IV dnOKKTKGTCl&f]<br />

2cp. 4, 13 s.<br />

i]<br />

dA (nsQLcpsQSLcc)<br />

3<br />

En. II<br />

120, 4; Knsikrjcp&CQ (pSiov<br />

nsQicpSQSiu 108, 5 s., similiter<br />

120, 3 s. /; 124, 6 cet.<br />

126, 7 s.<br />

5j/<br />

OGK (scil. KGTQct, vel<br />

OGa TK>V KGTQCOV vel similiter)<br />

dnoAttfiBdvsTKi vnb TOV codLKKov<br />

En. II 112, 17 s.; 122,<br />

11. 13s.; 128, 5. 8s.; 132,<br />

3s.; 138, 7; 140, 26; 148, 26;<br />

154, 17; TOig dnola(iavo(jisvoig<br />

KGTQOIS vnb TOV wdiav.ov<br />

'En. II 144, 8; item<br />

omisso aGTQOig 134, 1; 146,<br />

22; 152, 8; 156, 25. Conf.<br />

Martinum Revue critique d' liistoire<br />

etc. (loco in praef. p. V<br />

laudato) p. 415, qui de verbis<br />

dno'kKiL$dvG&cti vnb TOV<br />

ZcoSictHov snl TK nQog dgHTOvg<br />

vel snl TK nQog[iGr](JipQLKv dis-<br />

serens, Ces mots, inquit, regoi-


vent id une significationpcu Jia-<br />

bituelle, qu'il est bon d'expliquer:<br />

Us s'appliquent aux<br />

etoiles fixes (aar^a), mises a<br />

part, les unes du cote du nord,<br />

les autres du cote du sud, par<br />

le zodiaque, c' est- a- dire aux<br />

etoiles fixes situe'es an nord<br />

ou au sud de la bande zodia-<br />

cale.<br />

dnoGTKGig TOV rfiiov Z%. 70,<br />

: cinTETKl Ttjg AB<br />

TCOV H KM (svftsicov)<br />

2(f. 26, 12; 77:965 nd-<br />

Gug Tag dnTOfisvag uvTi]g iv<br />

TCO HZK sniniSca oQ&r]<br />

S'GTLV r) AB 26, 10 12; (sav]<br />

KvnKog psifcovcav dnr-^Tai jj<br />

u>v 6 OQIG>V KnrsTKi 40, 13 s.;<br />

similiter KmsG&co r] cov<br />

scpUTtTETCU, 40, 28 s.; 01 TOJV<br />

KVTWV SCpKTCTOfJiSVOL {LEyiGTOL<br />

JfU/t^Ot, CQV KKI O OQl^COV K7tT-<br />

TKL 28, 14 s. Conf. scpuitTE-<br />

G&Kl.<br />

uTtaiTSQov p. XXIX adnot.<br />

ad 24, 13.<br />

KltCOTSQCO Z%. 80, 23.<br />

a QK 2y. 6, 2; 8, 6. 11. 15.<br />

17 cet.; 'En. I 50, 16; 52, 1<br />

cet.<br />

: TtQOS CCQHTOV$ n.<br />

60, 26; 62, 6; 66, 3; 70, 23<br />

cet.; 2%. 112, 28; TIQOS KQKTOV<br />

I 86, 9; II 112, 18 (at priorem<br />

ex his locis antecedit<br />

TIQOS UQKTOVS 84, 13, posteriorem<br />

sequitur idem 122,<br />

12). TK ngbg KQurovs: vide<br />

6,<br />

1 TO.<br />

TO fi[iiy.vKhov slg TO KVTO<br />

OTCCV TO<br />

d"fl oQ'sv %(}-<br />

. 4, 13 15;<br />

KUO rov E GrtfiSLOv<br />

191<br />

snl TO<br />

A iKXQccysvriTcti 38, 12 14;<br />

similiter 38, 14-16; 40, 3 5;<br />

. 126, 18.<br />

uQXrjS Z


192<br />

18 20; Vel COffTS K6V(Ji1fTCdrov<br />

slvai cet. 82, 911; 86,<br />

47; [ISra^V TGJV aGV[inr(nrcov<br />

77 [jiwvKkicov 2cp. 30, 13 s.;<br />

21 s.<br />

2%. 82, 29; 90,<br />

aronoq: onsq scr\v aronov<br />

2cp. 14, 7; 24, 14; 32, 4; onsQ<br />

aronov 8, 17; 22, 1; TO KTOnOV<br />

nUQaGrrjGOlJiSV 2%. 26, 24.<br />

avyr'j: astra dicuntnr sfininrsLV<br />

si? toes rov i]Uov avyds<br />

'En. I 82, 21, vel sc%drcos<br />

nsQiKarahaiifiavscd'ai, vno<br />

r&v rov Tjitov avywv 78,<br />

68; ^82, 13s., vel^ SKCpsvysiv<br />

rug rov ffiiov avydg 52,<br />

3. 20. 21; 64, 4s.; 66, 20s.;<br />

70, Is.; 78, 9s.; 82, 15; 84,<br />

5. 8. 18;<br />

68, 25s.;<br />

vel alio<br />

86, 14; 92, 5; 2%.<br />

84, 21; 112, 79;<br />

verborum ordine<br />

sncpsvysiv TOV fjMov Tag avyds<br />

'En. I 74, 17, vel rag<br />

avyds sncpsvysiv ra KGrga<br />

TK$ rov riUoV !l 108, 11s.;<br />

f<br />

vel brevius (acrgov} cpvybv<br />

rug Kvyccg 2%. 84, 23. sri<br />

ccvyKi slGiv 2%. 54, 30; 60,<br />

29.<br />

p. VI s.; XXXV adnot.<br />

ad 46, 18; Zy. 2, Is.;<br />

2%. 44, 30; 66, 22; 84, 20;<br />

96, 26; 98, 28; 102, 27; 144,<br />

25 s.; 152, 24 s. idem nsgi<br />

Znirolav v.ai dvcscov p. VII;<br />

XLIV adnot. ad 106, 14;<br />

LIV ad 158, 28; 'En. I 48,<br />

Is.; II 106, 15s.; ano rov i<br />

rov nQL snirolaiv xca dvcecov<br />

rov a $i$lov 2%. 132, 25s.;<br />

ano rov is' rov a pifiMov<br />

rov avrov 2%. 132^ 30. Conf.<br />

p. 133 adnot. 3 et 5.<br />

dem ngog 'AQiGro&riQOv<br />

K p. VII S.<br />

eius-<br />

diet-<br />

ccvrog: avrov 2y. 4, 12; 6,<br />

24; 'En. I 78, 18; 96, 18; II<br />

120, 18; 132, 11 cet.; avrto<br />

2y. 4, 15; 'En. I 62, 18; 72,<br />

12 cet.; II 106, 20; 116, 16.<br />

17 cet.; ccvrov 2. 16, 17<br />

cet.; ttvroov 8, 5; avr^g 4, 1;<br />

14, 19; 'En. II 110, 9; txvrfj<br />

108, 21. 23; avrrjv I 100, 5.<br />

15. 29 cet.; II 112, 6 cet.;<br />

ccvrci I 96, 15; uvrotg II 134,<br />

3. Si avrov rov KOVO$<br />

2%. 26, 28 s. (at nsgiys-<br />

QSiai) slclv rov avrov nvniov<br />

2cp. 12, 2s.; at kv TOO avrw<br />

uvula nsQicpSQBiai 2%. 10, 26;<br />

sv TOO avrcp rov AB v,vulov<br />

smn'sdcp 2%. 26, 32; ra snl<br />

rov avrov uvnlov GYHISICC, 2%.<br />

10, 27; rcov snl rov avrov<br />

'En. II 132, 3; nolog rov av-<br />

rov, scil. xux^ov, 2%. 18, 21;<br />

rovs avrovs nohovs 2cp. 2,<br />

15; 4, 6. 27; 6, 1. 4; sv TOO<br />

avra) %QQV(p 2%. 82, 30; TOV<br />

avrov hoyov 2cp. 2, 7; rrjs av-<br />

rrjs vvnros 'En. II 146, 25 cet.<br />

(conf. Wp); sv ry avrfj vvv,r<br />

144, 1, item omisso sv 142,<br />

2 ; &SGW tr\v avriqv 'En. I<br />

100, 1; TO avro serai II 116,<br />

13; 118, 13; sera) ra avrd I<br />

56, 5; TToog TW avrto Gruisicp<br />

2%. 26, 31; -nard TO avTO<br />

67](istov 2%. 18, 27; Kara rd<br />

avra GTj^isia 2cp. 16, 9; 22,<br />

8. 18s. cet.; sis TO avro 4,<br />

14; Hard rd avrd 'En. I 72,<br />

21; Sid rd avrd: vide did;<br />

r&v avrav vnoKSipsvcov: vide<br />

hoc verbum.<br />

dcpaiQOvvrss 2%. 116, 31.<br />

pass. (nsQifpsgsiav) dcpaiQov-<br />

2%. 116, 32; (nsQicps-


dcpr]Qi]Gd'03 'En. II 110,<br />

8; 112, 5; 114, 1; 116, 1. 3.<br />

19 cet.; 2%. 92, 16.<br />

cccpccvrjs (KVY.IOS) 2cp. 16, 24;<br />

18, 6; 20, 2; 22, 4; 30, 2;<br />

dice to tov Tjhtov ucpttvrj avrr^v<br />

(rj]v nsQicpsQSiuv*) noistv<br />

2%. 110, 28; ngog T dcpctvEL<br />

7r 2y. 16, 23; 18, 6; TO<br />

acpKveg fjfjLiGcpaiQiov xr\


1!<br />

'En. I 62 , 7s.; similiter 64,<br />

10s.; 70, 25 s.; 96, 22 s.; 98,<br />

7s.; 102, 9s. SOs.^cet.; yi-<br />

VOVTCil at 0)011, SvGt.S 2%.<br />

122, 35; Y.KL TIJS 6nQias<br />

KVKTohijg v,al rrjg Iwag 8v-<br />

Gms yvo[ivr)s 2%. 144, 20 s.<br />

Conf. sivcci et noiztv med.<br />

6 TJllOS TtQOS TOO P y-<br />

'En. I 62, 21; TOV fatov<br />

nl TOV N yVO(jLVOV II 116,<br />

1 s.; similiter 116, 20s.; 120,<br />

20. - - e scholiis praeterea<br />

enotavimus formas yivsTcti,<br />

12, 24; 64, 30. 32 cet.; yt-<br />

VOVTUI, 122, 35 cet.; ysvoiTO<br />

116, 30; yivG&Ki 134, 28;<br />

iysvero 66, 23; ysvo(ivov 58,<br />

20. 29; 64, 21 cet.<br />

oajtfi7, linea vel lineae<br />

segmentum Zy. 2, 6. 7. 9<br />

(bis). 10.<br />

vel TtKQcdlrfiovg dicuntur ar\-<br />

[ifa vel vQ-iat vel homines:<br />

yQcccpL Zrp. 4, 26; 6, 4;<br />

ygacpovGi 2%. 62, 25; yQCicpfraj<br />

2s 'En. I<br />

74, 11s.; 76, 11^84, 4; 100,<br />

11. Conf. CpKVQO$.<br />

8 IK c. gen.: yfy^aqp^co SIK TOV


H psyiGTOs xvxXog 'En. I 82,<br />

8; similiter 86, 2 s. cet.; (TO<br />

qfUXVXJLto?) gfovtffTat xca diet<br />

TOV d 2cp. 6, 25, ^uixvx^iov<br />

TO dta TCQI> A r B 8,<br />

22js.,<br />

ac similiter passim; 6V ail-<br />

Hov orjpEiov 2%. 22, 30, similiter<br />

22, 31 ; dia TOV KVTQOV<br />

2%. 46, 20; 6V avTOv TOV<br />

a^ovog 2fr. 26, 28 s., ac similiter<br />

passim; diet TGJV nolwv<br />

2(p. 4, 10; 14, 16. 22; 16, 6;<br />

2%. 14, 31 cet.; TO Sia T%<br />

AB xcu TOV F ininsSov 2cp.<br />

6, 22s., similiter 10s.<br />

4^, -<br />

punctum dicitur avctTsMsiv<br />

vel Svvsiv SLK a^asiov, velut<br />

TOV Z vel TOV B cet., Sep.<br />

42, 713; (01 dia<br />

xvxXoij<br />

TCOV z/ B GTjfisiW Tag avaTOas<br />

jroiovvTca cet. 2cp. 22,<br />

21s., similiter 22, 24s. cet.;<br />

item circulus dicitur a<br />

Vel 8VVLV dlCC<br />

ictg, velut rfjs ZH vel<br />

BF cet., Z


196<br />

9; 146, 1; 148, 7; 150, 13;<br />

154, 3; 156, 5; 158, 13; 2%.<br />

18, 19s. 23; 108, 24; 126,<br />

15; CCGTQK ru wara 8icc(iTQOv<br />

OVTK 'En. I 62, 16, item<br />

omisso ru 72, 9; 96, 3s.; TO<br />

HKTU SldflStQOV CCVTO) TO P<br />

I 62, 18; similiter 72, 11 s.;<br />

96, 5: 2%. 122, 24. 27; item<br />

omisso KVTW 'En. II 140, 14 s.;<br />

158, 18.<br />

8iKnoQSVG&ccL dicitur punctum<br />

(2q>. 10, 18. 22 s. 24;<br />

12, 1 s.) vel sol (reliquis locis)<br />

circumferentiam aliquam cir-<br />

culi, his formis: diccnoQevsTotL<br />

2y. 10, 23. 24; 12, 2; 'En.<br />

I 58, 14; 64, 8; 70, 7 cet.;<br />

2%. 56, 27. 30 cet.; 8iunoQvfirai<br />

'En. I 56, 14; 90, 13;<br />

100, 4. 15. 28; 102, 3 cet.;<br />

8ianoQEVG&m 2


dvvsiv (vel Svsa&ai) dicuntur<br />

14,<br />

puncta Zep. 12, 12. 21;<br />

6. 9. 12. 19. 26 cet., vel<br />

circulus 2


198<br />

Zq>. 42, 1; dvtina TK ngog<br />

TK> r 2ft. 152, 27.<br />

codEKK 'En. II 110, 4.<br />

adeKKTriiioQiov zodiaci<br />

'En. I 106, 18; II 110, 10; 2ft.<br />

106, 23 ; dcodsKKTrjfiOQiov nQi~<br />

ysQSta 'En. II 110, 8.<br />

adsKUTov zodiaci 2ft. 106,<br />

24, rfjg TOV<br />

106, 25.<br />

'EKV: vide si.<br />

SKVTOV 2%. 16, 26; S<br />

Zy. 2, 12; 4, 2; 6, 7. 11; 10,<br />

10; 12, 11. 19.<br />

syyi^siv: iyyioei 2ft. 78, 24.<br />

eyyvg c. gen. 2ft. 84, 22;<br />

syyvTSQco c. gen. 90, 27, idem<br />

sine casu 78, 28; gyyiov c.<br />

gen. Zy. 32, 20; rj syytov,<br />

scil. sv&sfa, 24, 13; eyyiGTct<br />

'En. I 72, 27; 74, 9. 19. 22;<br />

76, 1. 9. 18. 21; 2%. 114, 30.<br />

I yea: r\iLiv 2%. 126, 31; ^ag<br />

16, 31; 114, 27.<br />

f-df-hsiv: s&elys 2ft. 106, 25.<br />

si c. indie, praes. Zy. 10, 21;<br />

20, 3; 44, 17; 'En. I 74, 10;<br />

76, 10 (conf. p. XXXIX adnot.<br />

ad 74, 11. 12); 2ft. 16,<br />

25; aH' si SVVUTOV Zy. 8, 9;<br />

22, 23; 44, 29; si ds w<br />

disq^TKi cet. 'En. I 76, 13<br />

(in simili demonstratione 74,<br />

13 ens legitur). c. indie.<br />

fut. 2g>. 14, 5; 32, 2; Z%.<br />

22, 30. c. imperf.


20; 18, 2 cet.; 6'vTOg 'En. I<br />

52, 4. 22 cet.; 2%. 58, 20<br />

cet.; q*Tg 2cp. 6, 1; 22, 7.<br />

16; ovffa 27(p. 4, 19; 26, 13;<br />

OVGKV 'En. I 96, 18; JL22, 3;<br />

ovrog, sell. TOV ^ (aoTjJOu),<br />

'ETT. I 66, 10; OVTK: vide<br />

3iCC(lSTQOS', OVTCOV 'ETC. I 84,<br />

13; rjv 2ft. 126, 25; SGTKI 27g?.<br />

16, 23; 18, 6 (bis); 36, 4. 11.<br />

14; 40, 7. 9; 42, 29; 'En. I<br />

62, 19. 22; 66, 11. 13 (bis).<br />

14 cet.; 2%. 28, 19; 62, 29<br />

cet.; S'GSTKI (sic) 2ft. 22, 31;<br />

SGOVTUL<br />

2%. 82,<br />

2


200 VCtVTLOg<br />

ticulo ornisso 'En. I 64, 4, ac<br />

similiter aliis locis (conf. %QOvog);<br />

V , sell. XQOVCO, 2cp.<br />

2, 8; lv , quoad, dum, 'En.<br />

I 96, 20; 2ft. 146, 29. item fv OGCO 2ft. 56,<br />

30;<br />

27; 62,<br />

27; 86, 16;' 96, 28; 122, 21<br />

cet. ; v f][iiGi svLavTov I 64,<br />

9 cet. (conf. sviavros).<br />

svuvTLog: si? TK svccvrtu TOJ<br />

ZadLUKcp 'En. II 108, 4s.;<br />

eadem 'structura pro TWV gm-<br />

SLCOV restituenda esse videtur<br />

114, 4; xriv EVKVTLKV 2%.<br />

80, 31.<br />

'En. II 112, 1. 16.<br />

orp&ijvcu cpSQOpsvK 'En. I<br />

94, 9s. 18; similiter 16s.<br />

96, 14s.<br />

sviuvxog,<br />

TOV 'En. I 74, 17 s. ; ts'<br />

(JLSQtOV StVKL rOV SVIKVTOV V.CU<br />

TSTKQTOV Z%. 74, 27 s. (et conf.<br />

76, 2630); sviccvrov^ nagslftovrog<br />

2%. 119, 4; 81' SVLKV-<br />

-cov 'En. I 72, 26; 74, 8. 12.<br />

20. 22; II 114, 12. 17; 116,<br />

12^s.; 118, 12; 2ft. 114, 30;<br />

diet fjpfaovg sviavTov 'En. I<br />

60, 25; 62, 8; 64, 11 s.; 70,<br />

13. 26^s. ; 5 76, 1.^<br />

8s.<br />

13.^17.<br />

20s.; sv r^LLGSi EVIKVTOV 'En.<br />

I 64, 9; Z%. 64, 23; h rti<br />

fjpiGSi, rov SVLKVTOV 2%. 76,<br />

27; SLK nlsiovos %QOVOV r\^i-<br />

GOV$ SVIKVTOV 'En. 1 102, 10 s.<br />

22, item omisso %QOVOV 66, 6;<br />

68, 6, vel brevius^etiam $ia<br />

nlsLOVOs: vide dm; (%QOVOS)<br />

skacccov JipiGovg EVLKVTOV 'En.<br />

I 56, 21; 58, 14; 60, 2. 21;<br />

dt' eldrTovog (sive ihuGGovos}<br />

XQOVOV rj(iLGOvg iviavrov 'En.<br />

I 70, 10; 96, 23s.; 98, 9s.,<br />

item omisso %QOVOV 68, 8 s.,<br />

vel brevius etiam di' ilux-<br />

rovog: vide 8id\ iv S^KGGOVL<br />

XQOVCO TjfUaovs sviavTov 'En.<br />

I<br />

70, 8;<br />

7j(llGOVg<br />

(nsQicptQSia} pEigcov<br />

VLKVTOV %. 68, 31<br />

(conf. \Jur\v).<br />

VTUV&K 2%. 132, 28; 134,<br />

27 ',<br />

vxog nsvzK^vov 2%. 116,<br />

23.<br />

s| m8ia ' 'En. II 112, 2. 13.<br />

14; ?' ^(aSiav (nQicpQEici')<br />

2%. 114, 19.<br />

S^SiVKl'. %GTKL<br />

adnot. ad 40, 7.<br />

p. XXXIII<br />

VVKXI 'En. II<br />

l|r}g: TY) ^i]g<br />

116, 3; xr\v ^ijg VVKTK 2%.<br />

116, 21; KKI<br />

navru 128, 21;<br />

^rjg<br />

o^ioicog<br />

iv Tovtco rs<br />

KKI Tc5 t-ijg 134, 31 s.;' ?g<br />

TO f|rjg 134, 28 s.; iv TOig<br />

s^ijg 116, 26.<br />

inet 2(p. 8, 3; 24, 1; 26, 3;<br />

32, 26; 34, 20; 42, 7; 44, 19<br />

cet.; V.KI ini 2cp. 8, 14; 16,<br />

5; 36, 14; 46, 3; 'En. I 52,<br />

6. 24; 54, 12. 29 cet.; ind<br />

ovv 2(p. 30, 10; snsl yuq 34,<br />

17; 2%. 18, 17; ncchv InsC<br />

2%. 18, 25.<br />

tnsidij 2%. 18, 25; 20, 28;<br />

34, 30; 50, 24; 52, 29; 54,<br />

30; 56, 28; 58, 26. 35 cet,<br />

insidtfnsQ 2y. 4, 22; 'En. I<br />

64, 9; 78, 19; 80, 7.<br />

sniTct'En. II 138, 11; 158,<br />

1. Conf. tTK.<br />

nflVKi: n^LO)(JLV 2ft. 126,<br />

19 - 23 -<br />

: TKVQOg TOO<br />

2%. 128, 23;' similiter<br />

notivoL 128, 24; TO<br />

n6{isvov, scil. gcpStov, 'En.<br />

11110,5; TO & (KGTQOV) IGTIV<br />

n6[ivov 2%. 110, 32; TO


Sn6{lSVOV, SCll. OJGTOOV, 110,<br />

24; 126, 28; -AKXK ra, snoasva.<br />

i?fuxv'xlta 126, 28; Y.KTK<br />

ra snopsvu 126, 29. 30; sis<br />

ra, snopsvcc 181 ; (^wtfta) tffttv<br />

snofisva. 128,^ 22; snbpsva.<br />

sen ra. dnb dvGscov cet., sell.<br />

KGTQK, 152, 29; GvvSvosrai<br />

TO) M (a.GrQOp) r(OV SnOflSVCOV<br />

ti<br />

'En. II<br />

rep<br />

116, 17s.;<br />

TtOV SnO^SVCQV rivl TO) ZJ KGTQCp<br />

TO H GVVdvGSTKL II 124, 3 S.';<br />

similiter 128, 14 s.; 134, 21 s.;<br />

3. Conf.<br />

152, 17154, 1; 156,<br />

riystG&Ki et nQorjystG&cu.<br />

sno[isvr}v p. L LIII adnot.<br />

ad 138, 11; 144, 12; 152, 11.<br />

}<br />

sni nvog y^uftTJis cp, 2, 6;<br />

Snl SlCCllSrQOV t[lf][JlCC KV-<br />

'Alov OQ&OV Ecpsorriuev 20,<br />

1316 (reliquos locos vide<br />

sub rprjfjitt}', TO E orjfisiov snl<br />

rov K^ovog KGXIV 44, 15s.;<br />

similiter 44, 17 25 s.; 46, 2 s.;<br />

;<br />

OGK GTtV 871L TOV fJiT) tti-QVOS<br />

2, 14; 4, 4s. 26; 6, 3s. cet.;<br />

inl rijs eni(pKViKS rrjs G


202 ini&vyvvvai<br />

cendi genere occurrit ecog<br />

'En. I 88, 17 coll. 88, 6. 14.<br />

m,s vyvvvcti, iungere rectam<br />

lineam: pass, emfrvyvvpsvri<br />

2cp. 8, 15; snsgsvKTUi<br />

46, 7; tnst&vx&tD 46, 1; sns-<br />

20, 6; 24, 1; 26, 3.<br />

BTtL-<br />

TOV j\liov 2%. 80, 30. Conf.<br />

In ins 8 ov: Iv T. 28, 5 s.<br />

snirs'ksiv: pass. IniTshovvTai<br />

2%. 114, 30.<br />

sntTsM.8iv dicuntur astra,<br />

velut coa iiuteliJisi 'En. II<br />

150, 3, (TO E KOTQOV} SMOV<br />

Inixillti 150, 11, similiter<br />

2%. 128, 32; 134, 28 TOV<br />

21;<br />

cet.;<br />

P ETUTsHoVTOg 2%. 64,<br />

saepissime astrum dicitur<br />

OQUo&ca vel (pcclv6&ai<br />

eniTsttov: vide 'En. I 56, 18;<br />

58, 9. 11 (at vs. 13 dvctTel-<br />

;.oj>); Z%. 58, 32; 94, 21 (at<br />

eodem versu praecedit uva-<br />

TsUov, et sequitur idem vs.<br />

22); 136, 28s. eel; p. XLI<br />

XLVH adnot. ad 88, 17; 110,<br />

5; 120, .17; item astra i-ni-<br />

TsUovTK 'En. II 146, 25; 158,<br />

3; similiter dcodev.ciTrjfioQLov<br />

TOV ZcpSiCfHov vel cpdiov snt-<br />

'En. II 106, 19. 21;<br />

110, 5. Conf. av<br />

in ITSHo IJLSVOV eodem sensu<br />

semel occurrit 'En. II 120,<br />

17 (conf. adnot. ad h. 1.<br />

VII}.<br />

jP . XL<br />

sniToArj dtyfi'ivri, cpctivo[isvr],<br />

sansQia, , SG^CCTT]: vide<br />

haec adiectiva et cpaivsa&cii,<br />

et conf. KVUTolri; iniTolr\v<br />

vel sniToAas noistG&ui: vide<br />

noietv med. ; EniTohuC TS v.u.1<br />

dvceig 'En. I 48, 5; nsgl sni-<br />

TO^COV xat dvascov: vide Av-<br />

TOkvKO$. - nl TTjS TOV V.Vvbg<br />

sniTO^g S%. 48, 21; del<br />

TOVTO i'GTKl SVTOg nSVTKflTJ-<br />

VOV, TOVTSGTl TJJS GGnSQlCtg<br />

^niTolrjg 2%. 116, 23 s.<br />

inicpcivsitt sphaerae 2cp. 2,<br />

^13 ;> 4, 3 snTa: TO.<br />

8. 24. 25; 6, 3 cet.<br />

;<br />

^ki^axa %. 114, 28.<br />

8Q(JL7jVSV IV. r^Q^rjV8V6S %.<br />

119, 6.<br />

SQXSG&KI, dicitur semicirculus<br />

per punctum aliquod Zcp.<br />

6, 25; 8, 1. 22, scilicet pz*'-<br />

G&CO 8, 1. 22 (et conf. p. XXV<br />

adnot. ad 8, 10), &SVGSTCCI,<br />

6, 25. 6 7]lLog Q%TKI in'<br />

KVTO (TO &GTQOV} 2%. 86, 16;<br />

similiter I'/Mhy 86, 18; 119, 4;<br />

^154,^ 27; senega:<br />

el&av 116, 25.<br />

scpocvr] Svvov<br />

^<br />

TO E<br />

scnsQctg 2%. 150, 28; similiter<br />

150, 29. 32 (multo usita-<br />

tius hoc sensu est<br />

'En. I 48, 11, sive sniToKri 50,<br />

1. 8 cet.; 2%. 116, 23 s.; 120,<br />

28 cet.; sGnsQici cpKivopsvrj<br />

ri 'En. I 56, 19 cet.;<br />

similiter 2%. 80 ;<br />

33 s.; 82, 23;<br />

sGnsQia. dvcig 'En. I 48, 13;<br />

50, 3. 8 cet.; 2%. 120, 26s.;<br />

122, 23 cet.; rj E


GnQiav dvGiv (noi-<br />

En. II 110, 12; similiter<br />

110,20s.; (gcpdiov) sons-<br />

QIOV dvvov I 110, 6; (KGTQOV)<br />

GnQlOV STtlTSMoV 2%. 94, 21.<br />

icnsQia iniTolij vel dvoig,<br />

Vel SGnfQIKI iniTOlai T V.O.I<br />

dvGis omissarvide fU^ohvog.<br />

GnQioi pro GnQiKi in<br />

libris ms. traditum p. XXXVI,<br />

XXXIX, XL VIII adnot, ad<br />

50, 8; 72, 7; 128, 9; item<br />

GnQlOV pro GnQlKV p. LI<br />

ad 144, 13; 146, 19.<br />

SG%KTO$: TOV zl KGTQOV TJ<br />

iq 'En. I 58, 6 s.; ^ cpai-<br />

G XKTrj sonsqia, dvcis<br />

60, 13s.; rj sansQia sntTolrj<br />

serai rj cpaivopsvi] TOV H sons-<br />

Qia Kvaro^ri G%ocrr] 2%. 88,<br />

24 (conf. p. 172 adn. 3);<br />

ecnsQia G%dzri iniToZr} 2%.<br />

82, 23; 7] G%Krri sGnsgia cpd-<br />

GI$ 'En. I 78, 12. 20 (reliquos<br />

locos vide sub rpdcig).<br />

G%KT(og 'En. I 50, 2. 4; 54,<br />

10. 27; 78, 6; 82, 13; 84,<br />

19; 2%. 78, 23; 80,<br />

22. 26.<br />

29; 86, 19.<br />

TSQOS 2


204<br />

rr}v AHA Sep. 30, 22 s. ; similiter<br />

38, 7 s. 16 s.; TO psv HE nl<br />

rrjv avttToKr\v,<br />

TO ds A inl<br />

Tr t v SvGiv 'En. I 86, 7 s.<br />

bpeijs Z%. 154, 27.<br />

tyiGTuv, animum advertere<br />

ad rem, attente considerare:<br />

fcg scpiGTWGL 2%. 26, 25.<br />

: perf. intrans. scps-<br />

2cp. 20, 5; 24,8; scpec?TcoTOg<br />

20, 17; 24, 8.<br />

%IV: (x-UX^OVg) tOV$ CCVTOVg<br />

jrcUovg %OVTKS TJI GtpaiQa cet.<br />

2


6 Z&dlKKOS 2%.<br />

142, 27, GO? xsfrca 6 . 130,<br />

25; 136, 32.<br />

caiov nsQi-<br />

H 108, 6B. 112, 5;<br />

122, 3. 9 a. cet. ; 2%. 140, 29 s. ;<br />

sirniliter svdsnK, ?|, nsvrs<br />

'En. II 112, 1 s. cet.; ^if<br />

(sell. nsQitpEQL


206<br />

TOV .. , .<br />

TI]V n8QicpQiotv 1 52, 2, ac<br />

similiter passim. Conf. praeterea<br />

de motu solis acpiMsi-<br />

G&CCL,<br />

pass.,<br />

Ttgo'Csvai,<br />

pass., cp&avsw. 6 SVLCCVTOS<br />

yiyvsrcci, TOJ ri^Cco l| olcov<br />

TCSQLCpOQCOV Y.al TSTUQTOV 'En.<br />

1 74, 17 s. Conf. iviavTog.<br />

(tt>SlOv) V (p 8GTIV 6 fylOg<br />

'En. II 110, '4s.; praeterea<br />

de variis positionibus solis<br />

conf. dn8% iv, yi<br />

TOV PE vita TOV ri'ktov 'En.<br />

II 112, 15 (conf. VLKX^LV et<br />

imytKTK^Kfl^KVSiv}^ COGTS TO<br />

d UGTQOV SKCpSVySlV TK$ TOV<br />

riliov Kvycis 'En. I 52, 2 s.,<br />

ac similiter passim: conf. uvyri<br />

et sncpsvysLv. 6 TOV fjliov<br />

xvnlog, id est curriculum solis<br />

sive zodiacus, 'En. I 50, 11;<br />

56, 22 s.; 62, 1 s.; 70, 16 s.;<br />

74, 1 s.; 76, 3 s.; 78, 1 s.;<br />

82 2; 98, 4 s.; 102, 16 s.<br />

'En. II 118, 2 s. (conf. %QOVOS);<br />

riiLsqctg, interdiu, I 96, 7. 11<br />

(bis); ftera Tivct$ fjpsQas I 50,<br />

22 52, 18, similiter<br />

s.^ 2^. 84,<br />

s<br />

23 ; (CCGTQK) ucpKviG&svTa fjps-<br />

QKS TWU$ V.CLI vvKTug 'En. I<br />

76, 24 s., vel ntei'ovug rifiBQccg<br />

KcpttVLG&evTa I 80, 17; similiter<br />

82, 6 S.; 84,^ 10; Si'<br />

7][ISypiGovg<br />

'En. II 108,<br />

13 s.; 116, 6s. 19s.; 118, 5s.<br />

cet.; S%. 128, 29; 140, 20 cet.;<br />

7\ N@ rifiiGovg SGT\ &diov<br />

'En. II 116, 6; similiter 142,<br />

20; 2%. 114, 18; 138, 21 cet.;


oYov f] N 'En. II<br />

116, 1 (conf. p. XL VI ad h. 1.);<br />

rjfiicv (pSiov an%siv II 108,<br />

12 s.; 2%. 150, 25, item elar-<br />

TOV fjpiGovs o>oYou 'En. II<br />

134, 3s. (conf. un%iv'); uva<br />

7][iiGv ^(pStov 'En. I 92, 12;<br />

vnQ TJfiiGv cooYov 2%. 110,<br />

33, item addito neQicpQiccg<br />

'En. II 110, 13 s.;<br />

G(f>v] rjfiiGOvg gcodiov 'En. II<br />

134, 24; 136, 23; 138, 6. 9s.<br />

cet,; 2%. 92, 20; 138, 20 s.;<br />

154, 24 s. conf. iisycts et<br />

filKQOg}; CCVU. TEGGKQCOV JJ/*^~<br />

GOVS Icpdiojv 'En. I 94, 1 ; ccva<br />

dvo rjfjitGv oodYcov I 94, 2.<br />

gen. rj[iiGo$ p. XL adnot. ad<br />

76, 17 et 20; 2%. 138,21; fern.<br />

rjULGSia 2(p. [24, 10].<br />

r\u,i6cpcciQiov: TO cccpccvsg vel<br />

TO cpavsQov rjfitocp.: vide dcpavr\q<br />

et (puvsQOS', ev TW vnsg<br />

yr\v vel vno yr\v , scil. ^/ttt-<br />

GcpKiQico: vide 777.<br />

ijtfe Z^. 32, 21; 34, 23. 24;<br />

'En. I 52, 7. 25; 54, 13; 56,<br />

\. 10 cet.; -2fc.j34, 24.<br />

/f r| ov 2cp. 6, 25.<br />

ff Tripolita praef.<br />

P. XI S.; @OdOGLOV GCpKLQLKU<br />

Z%. 4, 28; p. LV adnot. ad<br />

4, 30; eadem brevius cqpca-<br />

QIY.O. citantur 27g. -4, 30; 6,<br />

26; 8, 27. 28; 10, 25; 16, 30;<br />

18, 16; 20, 27. 31. 32; 24, 21.<br />

'24; 26, 27; 30, 25. 26; 34,<br />

28; 36, 17; 38, 19. 22; 46,<br />

19. 20; ad sphaericorum<br />

librum I pertinere videtur<br />

porisma a scholiasta p. 18,<br />

21 s. citatum, unde ille effici<br />

dicit polos sphaerae iuxta<br />

diametrum oppositos esse.<br />

8v TW nsgl oiyn]Gcov<br />

207<br />

'En. I<br />

92, 13.<br />

SGIS: (TO ^tujtvxZtoj') f^fTco<br />

&SGIV cog xr\v AEZB 2!


208<br />

vel dtu rov $' 6, 26; similiter<br />

2%. 6, 27; 8, 27. 28 cet.;<br />

nQofiaivEt TO ^stogrj^a 2%.<br />

128, 31.<br />

"Idiog: SKarsaov (rcov GTJIIEICOV)<br />

rrjv tdiav nsQicpsgsiav dianOQVSrai<br />

2%. 62, 27.<br />

I'v a c. coni. 'En. I 86, 1; 2%.<br />

58, 20; 72, 29; 154, 24.<br />

tG7](lQia 2%. 14, 31.<br />

IcrjpSQivos, scil. xux^og, 'Err.<br />

II 112, 22; 114, 14; Z%. 12,<br />

24; 114, 26.<br />

i'cog: i'ca re Kal opoia fieyE&r}<br />

2ff. 2, 5; i'crj sarlv 77 AIL<br />

nsQicpSQSia rrj @Z nsQicpSQeta<br />

2cp. 10, 4 s. , vel brevius IGJ\<br />

sarlv 7) AH rrj 47, 12, 3, ac<br />

similiter posthac; item in<br />

libris nsQl snirohaiv , velut I<br />

64, 57; 68, 1 cet. Conf.<br />

^<br />

KSLO&ai. V LGCO %QOV


fj<br />

'<br />

1<br />

xaO<br />

TJ fiag onoffft? 2%. 16,<br />

31; item olKOtrpmg 114, 27;<br />

'<br />

xaO1<br />

8-ndcrriv vvv.ru 2%. 116,<br />

27; xTa TO; Qrfosvra 2%. 116,<br />

30 s.; xara ra ctvrd 'En. I 72,<br />

21; *&' a 2ft. 22, 28 (conf.<br />

xa-9"a et xa


210<br />

conf. nag'-, ^ v ^OG^KO 'En. I<br />

50, 10; 56, 22; 60, 3; 62, 1<br />

cet.; rra xdffju-w not. ad 108, 5;<br />

p. XLIV ad-<br />

cosmicus ortus<br />

et occasus 2%6Hia 1 et 2<br />

p. 164s.<br />

xptog, signum zodiaci, Z%.<br />

106, 24; 128, 20. 23 (bis). 26.<br />

xovptfrjv p. XLIV adnot. ad<br />

106, 20.<br />

KQVtyig astrorum : vide<br />

avctncdiv %OVGIV ai<br />

2%. 134, 31.<br />

A v x 1 1 x K , liber tertius elemen-<br />

torum, 2%. 32, 28; p. 33 adnot.<br />

1.<br />

KVKlog Sep. 4, 12. 17. 22 cet.<br />

(conf. yoaqpfiv). (xvx^ot)<br />

OQ&Ol nQOg TOV K^OVK 2fp. 2,<br />

16; 4, 26 8.;^ 6, 5 a.; ot TOO<br />

a^OVt TT^Og O^thiff OVTS XVx^ot<br />

27qp. 22, 7. 15 s.; (xvxXog)<br />

^.o|6g wv Ttgog TOV a^ovcc:<br />

vide hoc adiect. ;<br />

xvxAot Trapdnrjloi<br />

Zcp. 2, 14s.; 4, 5;<br />

6, 2. 4 cet. (conf.<br />

xvxZot t'aot TS xa<br />

aU^Xotg ^(p. 16, 21 s.; 18, 4;<br />

similiter 18, 13 s. cet.; Trag<br />

. 34, 30;<br />

^03V TO T CpUVEQOV TTJ$ GCpCtl-<br />

QKS xal TO aqparf'?: vide bgi-<br />

&iv et oot^oov; ot TV aurrav<br />

icpKnt6[ivoi. KVY.IOI, cbv xca<br />

6 OQifav uTtTsrcci Z


124, 25;<br />

adnot. ad 56, 5; xaTct<br />

&VTU 2%. 116, 30 8.<br />

lr\pu.cLta. sis *&<br />

p. XI adnot. 11.<br />

roc<br />

QT^-<br />

JLo'yog: TOV KVTOV sj-si Aoyov<br />

O TS XQOVOS nqbg TOV %QOVOV<br />

cet. 2


212<br />

immobile, et, a plus forte<br />

raison, il n'y a pas un seul<br />

cercle qui soit immobile un<br />

seul instant;, si ce n'est 1'ho-<br />

rizon, parce que sa position<br />

ne depend pas de celle du<br />

ciel toujours tournant, mais<br />

de celle de la terre toujours<br />

en repos suivant Autolycus,<br />

qui admet que Fhorizon immobile<br />

comrne la terre, mais<br />

different suivant les contrees,<br />

est irnmuable pour chacune<br />

d'elles. Cependant ce n'est<br />

pas seulement a 1'horizon,<br />

plus ou moins incline par<br />

rapport a 1'equateur dans la<br />

sphere oblique (prop. 6), ou<br />

comcidant avec 1'equateur<br />

dans la sphere parallele (prop.<br />

4), ou perpendiculaire a 1'equateur<br />

dans la sphere droite(prop.<br />

5), c'est aussi a 1'equateur<br />

lui-menrie et a tous ses paralleles<br />

dans toute position<br />

de la sphere (prop. 12), et<br />

par consequent c'est a des<br />

cercles tournant chaque jour<br />

avec toute la sphere, d'orient<br />

en Occident, qu' Autolycus<br />

donne ainsi I'epithete iisvcov,<br />

mot qui habituellement, chez<br />

les mathematiciens grecs, si-<br />

gnifie, en repos, comme les<br />

mots KLVOVHSVOS OU CpfQO^lfvo$<br />

signifient en mouvement.<br />

Mais il faut savoir que, chez<br />

les astronomes grecs, le verbe<br />

(izvsiv a souvent un sens special,<br />

pour designer 1'absence<br />

de tout mouvement propre,<br />

c'est- a-dire distinct de celui<br />

du ciel entier. C'est ainsi<br />

qu'apres avoir dit, que les<br />

etoiles fixes sont emportees<br />

dans cette revolution diurne<br />

du ciel, Platon (Timee, p. 40 B)<br />

ajoute qu'elles sont toujours<br />

en repos, cm (itvsi, parce<br />

qu'elles ne se deplacent pas<br />

dans le ciel, comme les planetes.<br />

Ainsi Autolycus pouvait<br />

appeler p,vortsg des cer-<br />

cles, tel que 1'equateur et ses<br />

paralleles , emportes , mais<br />

sans aucun mouvement propre,<br />

dans la revolution quotidienne<br />

du ciel autour de la terre,<br />

d'orient en Occident; tandis<br />

que, suivant Autolycus comme<br />

suivant Eudoxe, Callippe et<br />

Aristote, d'autres cercles dits<br />

mobiles (pSQo^evot, (prop. 12),<br />

tels que ceux du soleil, de<br />

la lune et des cinq planetes,<br />

tout en pavtageant le mouvement<br />

diurne du ciel, ont, de<br />

plus, des mouvements plus<br />

ou moins lents et obliquemeut<br />

contraires a celui du<br />

ciel, mouvements propres par<br />

lesquels ils font retrograder<br />

d'occident en orient, par rapport<br />

aux e'toiles sept<br />

fixes, ces<br />

astres, dont chacun est<br />

attache en un point de son<br />

orbite tournante'.<br />

: CtGV^TtTCOTOV S6TIV TO<br />

ana rov J r^i-Avviliov cog iitl<br />

TK r Z E {isgri T(p uitb rov<br />

A fj(JilKVKl.lCp COg 7tl tK H E A<br />

cp. 30, 8 10; 6 rfiios<br />

(Og 7tl Ttt F E A<br />

'En. I 78, 2 s. ; similiter<br />

86, 57; 2%.<br />

82, 10s. 19s.; 4<br />

82, 28; 7tl roc itQog a.QY.rov<br />

?J<br />

l-Ttl TCi TtQOS (AfGTJupQlKV<br />

II 112, 18 S. ; Ttl XCi 7CQOS<br />

e 7 ? II 13^ 2; sl$<br />

TCC TtQorjyovfieva (iSQrj 2%. 122,<br />

34 KvaToUxa ;<br />

[iQr] Zqp. 40, 29 ;<br />

50, 12, item SVTIKU. 42, 1 ; 50, 12.


'En. I 60, 26; 62, 6; 66, 4;<br />

70, 24 cet.; 2%. 112, 28.<br />

TU ngog peffqpjfyla? : vide 6,<br />

T}, TO.<br />

fGrtufJQivog, scil.<br />

'Erc. II 132,<br />

: xcrra<br />

8.^20.<br />

f'ar/? avxr^<br />

'En. II 110, 9,<br />

6r}v ccvTijv 112, 5s.;<br />

tv [TCO] ^


214 livrjuovsvstv 'O, 17, TO<br />

pommtur); 2%. 70, 29; 124,<br />

26. 27 cet.; sluTTOvog .96<br />

28 (et conf. fviavTog);<br />

TOVL 2%. 96, 30;<br />

'En. II 134, 12.<br />

r] oftot'a: vide ofioiog.<br />

a'Aarrov ctn%ov<br />

2%. 126, 28, et vide cini<br />

sub forma dnsxy.<br />

2y. 20, 23; 24, 11.<br />

[ivrj(iovv iv c. gen.:<br />

fiovsvGv 2%. 114, -24.<br />

lionet, gradus, 2%. 78, 25;<br />

80, 29; 84, 29; 86, 18; 92,<br />

21 cet. Similiter (IOQLOV 2%.<br />

92, 21.<br />

judvor 2%. 76, 26; 106, 24;<br />

ou fiovov aHa xca 2%. 132,<br />

27 s.<br />

juovog 'En. I 58, 11; 60, 18;<br />

2%. 108, 25. 29. 32; 119,<br />

3 cet.<br />

pOQiov n 'En. I 74, 13; (00-<br />

St6v)


122, 11s.; 128, 6. 12s.; 132,<br />

4s.; 144, 9; 146, 23; 148, 2.<br />

27; 150, 7; TO. 7fQO$ fiajjftfaiav<br />

II 122, 14 (aliter siinili<br />

loco 128, 8, et conf. 130, 10);<br />

138, 8; 140, 27; 154, 18; 156,<br />

26. - - articulus praedicato<br />

appositus in his forrnulis: TO<br />

AEP ruLMvv.'kiov SOTKI TO<br />

0NK 'En. I 66, 12 s., vel rj<br />

AE neQicpSQSta sGXKi 17 &N<br />

66, 14, ac similiter aliis locis.<br />

articulus cum infin. : TOO<br />

Peflrjv.evcct, ^ 2%. 34, 30 ss.; Sict<br />

TO et /n/fTo: TO cet.: vide dice<br />

sub finem et ILSTK. 6 nds<br />

xvxXog 2%. 76, 29; 6 avTo'g:<br />

vide a-vTo'g. articulus cum<br />

sententia relativa: TO nQor}yov^svov<br />

TOV sv a SGTLV 6<br />

rfiio? 'En. II 110, 4 8.; TO<br />

ngb TOV v q> SGTIV 6 rfiio$<br />

2%. 119, 2 s.' 6 [iev 6<br />

Ss 2y. 12, 13 s.; 14, 12 s.;<br />

16, 22 s.; 18, 5 s.; 'En. I<br />

48, 6.<br />

odf: snl Tovde TOV ftecoQtjficnroff<br />

2%. 26, 15s.; sv ToodX<br />

scil. TOO Q~toQrm,KTi, 2%. 134,<br />

30; ToSs rovds ^yftrat 2%.<br />

126, 19 s.; rode Ttods insTUL<br />

2%. 126, 24.<br />

o&sv 2


forme, 6|&aZd, parcourfc en<br />

temps egaux des grandeurs<br />

non - seulement<br />

, epales faa,<br />

mais semblables, bfioia. Que<br />

signifie cette seconde expression?<br />

La similitude existe<br />

pour toutes les parties egales<br />

de lignes droites quelconques<br />

et pour tous les arcs eganx<br />

de circonferences de cercles<br />

de meme rayon. Mais, d'apres<br />

la definition d'Autolycus, sur<br />

des circonferences de cercles<br />

de rayons differents, ou sur<br />

des arcs differents d'une meme<br />

ellipse, d'une meme parabole<br />

ou d'une meme hyperbole,<br />

le mouvement ne serait pas<br />

uniforme, lors meme que les<br />

grandeurs lineaires pareourues<br />

en temps egaux seraient<br />

egales; car ces grandeurs ne<br />

seraienfc pas semblables entre<br />

elles, a cause des differences<br />

de courbure. D'un autre cote,<br />

suivant Autolycus (Prop. 2),<br />

dans la sphere tournant uniformement<br />

sur son axe immobile,<br />

tous les points des<br />

cercles perpendiculaires sur<br />

Taxe decrivent en un meme<br />

temps des arcs semblables,<br />

c'est-a-dire qui spnt chacun<br />

une meme partie aliquote<br />

des differentes circonferences;<br />

mais ces arcs ne sont<br />

pas egaux, puisque ces circonferences<br />

eatre elles.<br />

et comment<br />

sont inegales<br />

Voila pourquoi<br />

dans les grandeurs<br />

lineaires parcourues,<br />

quand elles ne sont pas rectilignes,<br />

Yegalite<br />

Autolycus distingue<br />

1<br />

de la similitude .<br />

T/Jff<br />

EH<br />

OQKV<br />

bpOLa 2cp. 34, 1 s. 17 s.; "koinj\<br />

7) Z&F hoinrjs Trjs HKE siuG-<br />

GCOV GT\v r) b{ioict 34, 18s.;<br />

J<br />

?siav skdoGovcc slvat P)<br />

Trjs do&etGrjs nsQtcps-<br />

'En. I 96, 18 s. Conf.<br />

indicem in Pappum sub<br />

opoiog.<br />

6 po IMS 'En. I 72, 28; Z%. 80,<br />

20; 128, 21 cet.; (xvx^oi)<br />

OUOLCOg K%li[LVOl nQO? TOV<br />

OQIOVTCC Zcp. 22, 10; 26, 1;<br />

similiter 28, 13; o^otoog TOO<br />

avco dsi^YiGSTKi 2%. 24, 23;<br />

TOO ngb UVTOV 70, 30 s.<br />

in j\ continuatione<br />

demonstrationis 2cp. 4, 24;<br />

8, 19; 12, 5; 14, 9; 16, 13;<br />

22, 2; 24, 17; 42, 21; 46,<br />

14 s.; 'En. I 76, 19; 80, 1.<br />

11; 2%. 26, 17; 32; simi-<br />

^58,<br />

liter ofioins $8 'En. I 74, 23;<br />

II 106, 20 cet.; o^otoog xca<br />

2%. 134, 28.<br />

o^dfff Zy. 32, 19. 23; 34, 15<br />

(conf. Kficc 32, 9. 10).<br />

6ju,ov dicuntur astra dvvsiv<br />

vel dvuTsUsiv 'En. I 82, 18;<br />

84, 3 s. (quo ex loco apparet<br />

bfjiov de tempore similiter<br />

atque ccpcc poni) ; 96,<br />

9. 13.<br />

b[iov YMI 2%. 4, 28.<br />

d^vg: O^SLCC ycovLct Z%. 26, 30.<br />

^35; 28, 33.<br />

17^.<br />

oxia&ev SGTL TOV Z (UGXQOV)<br />

^TO H Z%. 84, 21 s.<br />

onov 2%. 116, 28; onov av<br />

] 6 IJUOS Zl- 150, 30.<br />

f<br />

OQKV: pass., idque plerumque<br />

cum participio positum: 69^rcti<br />

'En. 1 56, 18; 58, 17; 60,<br />

1; 80, 7 33 et<br />

cet.; Z%. 108, 25<br />

110, 24 26 passim;<br />

122, 20 cet.; OQW^ISVOV 2%.<br />

110, 23; otp&rjvcci 'En. I 94,<br />

10. 18; 2%. 48, 20; 50, 23;


ocp&ev 2^.48,20; 6cpfi"i]6 rat.<br />

En. I 94, 7. 16; 96, 8. 12;<br />

Z%. 94, 20. 22; 140, 31; 6oa-<br />

^tJGSTUL "En. I 78, 19; 90, 3.<br />

19; 92, 9; 134, 11; 158, 3;<br />

90, 23. 24. Conf. praef.<br />

,<br />

,<br />

6 Q & 6 : $ OQ&rj, perpendicularis,<br />

dicitur esse recta ad rectam<br />

Zcp. 26, 10-12. 13 s., vel<br />

recta ad circulurn 26, 810;<br />

46, 8 s., vel OQ&OS circulus ad<br />

circulum 20, 10 s. ; 24, 5 s. ; 26,<br />

5-8; 36, 4 cet., vel circulus<br />

ad axem sphaerae 2, 16; 4, 7;<br />

6, 5 s., vel OQ&OV segmentum<br />

circuli ad diametrum 20, 13<br />

16; 24, 7 s., vel OQ&OS circulus<br />

ad horizontem 36, 4. 11 ; 40, 7.<br />

9. (yavicti) dvciv OQ&UIS<br />

IGOCI Z%. 28, 32 s.<br />

diKfisvovGct Ty AB<br />

(sv&f-ia]<br />

sv&sicc<br />

nQOs oQ&ds Zcp. 4, 16s.; rj<br />

rd nQOs OQ&KS ovGa TOO AB<br />

ut-ovi 4, 19s.; similiter 4,<br />

20s. 26 s.; 12, 8s. 15 s.; 14,<br />

3 s. cet.; TTQOg OQ&ag TTJ nowy<br />

TOfjL^ Z%. 26, 30 s. 33.' 34.<br />

OQ&ij<br />

!9.<br />

GcpatQct 2%. 14, 30; 26,<br />

t<br />

Qt^SLv: (sav sv oyaiQK nvxZog)<br />

OQii) TO TS dcpavfs nat<br />

TO cpavsQov riiLiGfpaiQLQV rtjg<br />

G


218 outre<br />

20 cet.; eo Zy. 2, 8; 'En. I<br />

56, 20; 60, 1 cet; a>v Zy. 6,<br />

10; 10, 12. 17; 40, 14. 16.<br />

28; 42, 5 cet.; f t g Zy. 2, 17;<br />

10, 14; y 28, 1. 3; %v 28, 9.<br />

11; 40, 6; 'En. II 120, 10; as<br />

Zy. 10, 11; o Z^. 16, 31; 74,<br />

28; sv co: vide v; tta-fr' a<br />

2ty. 22, 28; aW 'JEw. I 66, 3;<br />

94, 2 cet.; otg I 96, 22;<br />

^102, 9.<br />

6'ffog: lv oG(o %govto Zy. 10,<br />

6s.; BV caw, quoad, dum:<br />

Vide V; OGD3 - TOtfOVTCO 2%.<br />

152, 21; Grjfisfa, oca. Zy. 2,<br />

4. 14; 4, 4<br />

% 25s.; 6, 3; (


ovtog: rovrov rov %QOVOV et<br />

aJUov ds rovrw i'cov %QOVOV:<br />

vide %QOVOS; rovrov (scil. roov<br />

KVKltov) 2q>. 16, 22; 18, 5;<br />

ccvrui 2cp. 10, 13; TOVTO Zap.<br />

20, 21 cet.; '. I 64, 14; 90,<br />

17; II 116, 9; 118, 11; 120,<br />

19; 134, 24 cet.; 2%. 50,^27;<br />

xetvTK 2%. 56, 30 ; rovroig 'En.<br />

II 148, 27; 154, 18, ac passim<br />

hae aliaeve formae.<br />

TOVZOV rov fiifiliov 2%. 6, 27;<br />

34, 29, item rovrov 2%. 14,<br />

27; 38, 20.^21; 42, 30; dice<br />

rov ngo rovrov, scil. ftscogr}fiaTOff,<br />

2%. 10, 31; sirniliter<br />

TOVTGO sxQriGKiis&a 'En. I 92,<br />

12; sv TGO nQO rovrov sdsi-<br />

%&ri 2%. 24, 25.<br />

ov%t 2%. 90, 23; rov (irj ov%i<br />

c. infin. 'En. 1 74, 14s.; 76,<br />

^15.<br />

ocpeikeiv: (acpsdev q>avi]VKi<br />

2%. 80, 21; TO oqpftAov aargov<br />

civurtt.Ki Z%. 66, 27 (et conf.<br />

p. 168).<br />

Tluliv Zy. 4, 14 cet.; Z%. 18,<br />

22; 80, 26. 31; 88, 25 cet;<br />

ncttiv tfr? 2


220<br />

aHr^ov jwfr' ou cpQTai b<br />

7]7iiog 'En. I 96, 19 s. ; eitfafda<br />

ci Zcp. 28, 5.<br />

ncxQ ivKi, similiter -<br />

atque not<br />

QccyiyvG&ai, dicuntur puncta<br />

vel astra in aliquem locum:<br />

(TO Gripsiov} sni TO E nctgf-<br />

GTKiZy. 38, 5 16; similiter 40,<br />

5; (ttGTQu} dno rrj$ (p-<br />

Qrj^KTL TOV nagovTog 0if3>U'ov<br />

Z%. 26, 25 s.<br />

nC(QQ%G&Ki: SVLKVTOV 71CCQ-<br />

: TO aTOTrov na-<br />

Q


'En. 1 68, 3 s. ; 17 SKO<br />

GCOV SGrlv I<br />

77fUXUX*fc'oU 70,<br />

s. cet.; povrjv rr]v EH I 58,<br />

lls.; Tag ofioiag 2%. 82, 30 s. ;<br />

rccg psigovg rjfiLGovg gadiov<br />

Zl. 92, 20 (et conf. 92, 23);<br />

Z'GTLV r\ K nevre (irjvwv 'En.<br />

II 136, 16 s. cet. Conf. xoird?<br />

tt . 20,<br />

17s.; 24, 9; V.KXK nacKV rrjv<br />

rov OQLOVTO nfQicpSQfiav rrjv<br />

ILzrct^v cet. Zy.^Q, 14 s.; 42,<br />

23s.; rr t v PH vneg yf^v av-<br />

TOV (rOV Y.VV.lov} OVGCtV TtEQltpegsiKv<br />

tluGGova BWKI cet.<br />

'En. I 96, 17s.; rj Ed TIBQL-<br />

CpSQSlK TOV gcpdlKHOV 1 96,<br />

20 s.; dcodsKCcrrjiLOQiov, ^aydtov<br />

vel cpC(QV TtSQicpegzicc: vide<br />

haec vocabula et conf. rjpiGvg.<br />

- r\<br />

E/J 7tQl(pQttt OVT8 KVK-<br />

TfMovGK OVTS SvVOVGK OQCt-<br />

TKI 'En. II 108, 7 s., ac simi-<br />

w avKTolriv vel<br />

SVGLV noisiTKi, vel<br />

liter passim (conf. haec verba) ;<br />

'vrj: vide fcoog, scnf-<br />

QIO$, noifiv med. SGTLV r\<br />

&K nivrs firjvoov 'En. II 136,<br />

16 s.; (nsQKpSQSux) [IZL&COV<br />

fiptGovs SVLKVTOV 2%. 68, 31.<br />

Conf. (irjv.<br />

tQstv: pass, nsgifvs-<br />

TO r,fuxu'x/Uov Sep. 4, 13;<br />

122, 17; similiter 122, 29s. cet.<br />

sQicpOQu: ev ry ntQicpOQa<br />

rfis ocpaiQus 2cp. 8, Is.; 16,<br />

3 s ; 20, 3 s.; 22, 1; 30, 20;<br />

sv it<br />

221<br />

36, 3s. 10; 40, 8; iv tr\<br />

cpOQK (scil. rfi$ ocpaiQKs) 14,<br />

24s.; xara ncccccv nsQicpogav<br />

rfjs Gcpaigag 44, 14 s. rj rov<br />

nuvrog nQi(pOQK 2%. 106,25;<br />

dice dsKansvre nsQtcpoQtov 'En.<br />

I 74, 16; sv r|f' nsgicpOQaig<br />

Z%. 76, 26. 28s.; ro tfpiGv<br />

TO>V re' E%. 76, ^30s.; ev<br />

oJiKig nsQicpOQKLg 'En. I 74,<br />

10s.; s olwv nsQiyogcov K. 6, 23s.; similiter<br />

4, 11 P.<br />

(6 rj^toc) rrjv smctv<br />

dvGiv noisi TOO /7 CCGTQCO 'En.<br />

II 122, 3s.;' similiter rr^v<br />

sGnsQictv dvGiv II 122, 5 s.,<br />

rr]v scpKV KVKrolr\v II 122,<br />

8 s. cet., rrjv swav qpatvojitsvr<br />

( v sniTolrjv 2%. 58, 27^8.<br />

30; (6 xvx^oe) rr t v ccvctroli t v<br />

noirjGei Z%. 22, 30 s. (ubi<br />

noir)GTca requirit usns^dicendi).<br />

med. V.KV rrjv ctno-<br />

GrccGiv rov TjMov rrjv fisra^v<br />

rrg NK noirjGcofji^&a 2%. 70,


222 notog nohvg<br />

27 s.; (nsQicpSQELK^Trfv vnsQ<br />

yrjv cpoQcxv cpavsgccv noiov-<br />

VEvri 'En. II 108, 9; ? 110, 3.<br />

(xvxJtofc) tag ts dvaroXag<br />

xtu rag dvctig noiovvrcti Zcp.<br />

22,9.20s.; 24,20; similiter 22,<br />

22, item (xvx^og) noisiTca 42,<br />

24 s.; noLiG&(a 6 ^4B xvxilps<br />

oV a'Hov TWOS Grjusiov tv\v<br />

v 22, 23 s., item TTJV<br />

OlYlGBXKl 24, 16.<br />

18; 77 JAV Z/H nSQlCpQlK<br />

scpKv dvaxolriv noieixcti, rj ds<br />

E& SGTfSQiCCV SvGLV 'Elf. II<br />

110, 11 s.; similiter 110, 15.<br />

17 s. 20 s. (CCGXQO) scpav<br />

'En. I 60, 24 s., item (&GXQOV)<br />

dvaxolriv II 108, 15; (CCOTQO)<br />

rag TS Kvurolcis v,al tecs 8v-<br />

GEIS SGnSQIKS TS KCcl fMOfff Si'<br />

SVIUVTOV noisircall 114, 11 s.;<br />

TO JB KGTQOV dno fooag qpai-<br />

noisirui dvGtv 1 66,<br />

46; similiter 68, 48; 70,<br />

9 s. 12 s.; 74, 25 s. cet.; II<br />

112, 25 ?j 114, 9 cet; TO H<br />

CCGXQOV dno 6nQLug 8G%di;r]s<br />

(pKGSOJS scoav nQcaxrjv cpctGiv<br />

noisiTui I 82, 5 s.; similiter<br />

80, 16 s.; 84, 8 10 cet. (conf.<br />

yfyrfothu, nctQSivcti,, qpafftg);<br />

rrjv d^&LVTjV scoccv BntTO^rjv<br />

noiovpzvov (KGTQOV) I 72, 27;<br />

74, 22 s.; similiter Z%. 122,<br />

2328; SKKGXOV TOOV dnlavmv<br />

aGTQcav TCOV dvuro^ag<br />

(vel Kvcfzolug TS vel entrances<br />

rs) xal dvGEig noiovfisvcov 'En.<br />

I 72, 25s.; 74,20s.; 84,12s.;<br />

similiter II 146, 28. Praeterea<br />

in eodem dicendi genere<br />

occurrunt formae noisZrcci 2%.<br />

68, 30 cet. ; noieiG&co Z%. 82,<br />

23. 24; noitiG&cci 2%. 92, 22;<br />

'En. II 114, 3; 138,<br />

11; 144, 12; snoi^Garo Z%.<br />

116. 29; denique eodem pertinere<br />

videtur locus lacuna<br />

corruptus 2%. 116, 32: inoirj-<br />

GKTO ov% r\v fjisM.81. noistoQ'Ki.<br />

6 ri^iog %Y\V soHxv avxov<br />

smrolrjv noieiTcti 2%. 116, 26<br />

[immo noist, ut supra inde a<br />

verbis (6 rj'iiog) tr]V scoav cet.<br />

demonstratum est].<br />

no tog Z%. 126, 16.<br />

to ^ GrieLOV rov<br />

AZH HvxZov Zy. 20, 26; item<br />

nolot circuli 4, 21. 27; 6, 1.<br />

4. 12 cet., sphaerae 2, 15. 17 ;<br />

4, 6. 11; 6, 12 d dlKGr^KTl.<br />

cet.; nolaj TCO<br />

TW A/J V.Vukog<br />

ysyQCtcpdoj 2tp. 18, 10 S.;<br />

similiter 2%. 24, 22; 6 nblog<br />

ttov nttQuXirjlcov KVKlcov 2(p.<br />

22, 25 s.; 8ia TCOV nolwv trig<br />

GcpaiQctg vel brevius o^ta rav<br />

nolav 2 nol&v<br />

2%. 18, 25; fiogsLog nolog 2%.<br />

144, 27; dcpocvris et cpKVfQog<br />

nolog: vide haec adiectiva.<br />

nokv adv.: nhsov 7} dug 2cp.<br />

40, 7; TOGOVTO) nliov 2%. 152,<br />

21; TroUw TT^'OV ^. 92, 24.<br />

25 s.; 108, 25.<br />

no\vg: nteicov 'En. I 60, 26;<br />

62, 9; 64, 15; 102, 11 cet.;<br />

dice n^SLOvog %QQVOV et similia:<br />

vide did et sviccvrog^ ev<br />

rikziovi %(>6v(p 2%. 84, 23 s. ;<br />

Sia. nHsiovcov i] tQiaKOvrcc rjfJiS-<br />

QUV 'En. II 134, 7 s.; 2%. 138,<br />

23; dice nlsiovcov quEQtov X<br />

2%. 134, 27. 30; nteiovag<br />

riiiEQag 'En. I 80, 17; 82, 6 s.;<br />

84, 10; nttov d' hi fysi 2%.


nUov uns%iv vel<br />

134, 26 s.';<br />

dcpiGTttG&ai 'En. II 150, 2; 2%.<br />

126, 29; 150, 26 s. 29 (conf.<br />

haec verba); noM.a> ntiov:<br />

vide nolv-, Y.KTCC ntei'ova Grjpsfa<br />

2y. 32, 3s.; 2ft. 30, 24.<br />

nleovas p. XL adnot. ad<br />

82, 6.<br />

nogs V a&ttL: SGTCO r}v nOgsvsTcci<br />

6 rjhog nsgLcpEgzia<br />

f] EK 'En. II 120, 10-13;<br />

similiter nogsvecftaj I 78, 2.<br />

nogiG^ia. sv TOJ a' sphaericorum<br />

Theodosii, ut videtur,<br />

2ft. 18, 22.<br />

noggooTsgov p. XXIX adnot.<br />

ad 24, 13.<br />

Ttore 2%. 94, 22.<br />

nov indef. 2ft. 76, 30. 31.<br />

ngiv c. indie, fut. 2ft. 78, 24;<br />

c. coniunct. Z%. 86, 17; c. infin.<br />

'En. I 48, 16. 18; 54, 8.<br />

25; 2%. 78, 26; 80, 26. 32;<br />

116, 34.<br />

TCQO rovrov Z%. 10, 31; 52, 30;<br />

(orjpsiK, CCGTQK) ngb TOV A<br />

dvccT&Usi 2%. 50, 26; 56, 29;<br />

TO TtQO TOV SV W GTLV 6 T^tOff<br />

TOV TOV<br />

2%. 119, 2 s. nQO<br />

ijUov avccTeiUccL 2%. 96, 30.<br />

ngoav KT sUlz LV: nQOUvccrsK-<br />

ISL KVTOV TO 'En. I 78, 18;<br />

TOV N nQOCtVKTEMst TO @ II<br />

116, 7 s.; similiter 118, 8;<br />

120, 18; 136, 18; 2%. 110,29;<br />

118, 31 cet.; TO H nQOuvu-<br />

Tettsi (sine genitive) 2%. 56,<br />

31; similiter 116, 22; nQoccva-<br />

TSTcdnoTcov<br />

H2, 2.<br />

(^codteov) 'En. II<br />

,<br />

iVSLv: sav (6 r-ffoog)<br />

T v H 2%. 156, 30; ngo-<br />

TO fre(OQr}[icc 2%. 128, 31.<br />

ngod e iKvvvcti: pass. ngoSe-<br />

2%. 26, 25.<br />

Us 2%. 26, 16.<br />

223<br />

: ngoSvvei TO E<br />

TOV K 'En. I 80, 6; similiter<br />

II 136, 911. 24 s.; 2%. 98,<br />

28; 108, 28; TOV riliov ngo-<br />

TOVTO ngodvvovTos 2%. 110,<br />

30 s.<br />

KVTOV (TOV rjMov] 2%. 122,<br />

22.<br />

A TOV K 'En. II 124, 3 s.;<br />

similiter 128, 2 cet.; 2%. 88,<br />

23; TCOV dcodsna ^cooYeov TO<br />

TOV Iv a SGTIV<br />

ngorj'yov^svov<br />

6 rjiiog 'En. II 110,4s.; TT^O-<br />

T/yov/ifvdv SGTI TO r 2%. 108,<br />

31; similiter 50, 28 s.; 56, 31;<br />

110, 24 cet.; noiov SGTL TO<br />

ngorjyovusvov 2%. 126, 16;<br />

fGTt ngorjyovfisva TO, (a.GTga)<br />

2%. 144, 27; a>g ngor^ov^ieva<br />

2%. 56, 29; TCOV ngoriyovps-<br />

VCOV Tivl CiVTOV TO M GVV-<br />

dvGSTcci 'En. II 126, 5 s.; similiter<br />

II 138, 18; 144, 18s.;<br />

2ft. 144, 28 (conf. ensG&ai et<br />

riysiGftui). TOV rjMov ngorjyovfisvov<br />

avTi]s (T^S nsgLcpBgeiccs}<br />

2%. 110, 30. at<br />

stoKi dvGeig TOJV (ocov sni-<br />

Tolaiv ngorjyovvTcci, 'En. II<br />

122, 12 s.; similiter 122, 14 s.,<br />

128, 6 s. 9 s. cet.; (eniTolr]}<br />

ngorjyovfievr) TOV H 2%. 58,<br />

25. TO: ngorjyovfjifva GrjfiEia<br />

2%. 50, 24, item omisso cr\pEict<br />

50, 28. Sig TK ngorjyoviJLEvcc<br />

[isgrj 2%. 122, 34;<br />

slg TO. ngoifjyoviisvK 2%. 181.<br />

Vcn: KCifta ngosiGtv o<br />

2%. 50, 25 s.; rj ano-<br />

1 s.<br />

ngosiGiv 2%. 119,<br />

ngo-nonTSLv: ngononTOVTog<br />

TOV riliov TTJV SVCCVTLCCV TV><br />

navTi2%. 80, 30 s. Conf.


224<br />

og: c. dat. SCTTCO uvccroliY.a,<br />

[iQrj tec ngbg TW d (soil.<br />

l(p),<br />

dwtlY.Ci 8\ TCC TtQOg<br />

TOO B 'En, I 50, 12 s., TOV<br />

^tov ovTog ngbg raj E I 52,<br />

.4, ac similiter passim (item<br />

in scholiis, velut 58, 20 s.;<br />

64, 22. 26 cet.); ngbg TCO<br />

KVTW Grjfisioj %. 26, 31; itQog<br />

rtp cpavsQqj vel acpuvst nolco<br />

Zcp. 16, 22 s.; 18, 5 s.;<br />

^32,<br />

9s. 11; TOU ^4 ngbg TJJ SVGSI<br />

ovrog 'En. I 66, 10; ngbg<br />

tivGfiaig II 150, 7; TT^O? Tcag<br />

dvccToluis 2%. 80, 31 s. c.<br />

accus. xov KVTQV ssi hoyov<br />

o rs XQOVOS ngog rov %QOVOV<br />

rj<br />

Y.a.1^ YQKfifirj ngbs rr\v<br />

r}v Zcp. 2, 710; (xv-<br />

OQ&oi ngbs TOV a^ovcc<br />

2


. 64, 16.<br />

c a cp co s : GcccpGrQOv 2%. 70, 30.<br />

crjfifiov Z(p. 2, 6. 8; 4, 8.<br />

18 cet., Gratia 2, 4. 14; 4,<br />

4. 21; 6, 3 cet.; rcc A B Grj-<br />

I*.LCC Zcp. 4, 1, vel brevius rcc<br />

E A 'En. I 66, 8, ac similiter<br />

passim; v.Kia TO STSQOV rfi$<br />

1<br />

rofir^g (scil. crjfisiov} 2%. 16,<br />

28; (rn orjpsia} xvxAoug yoai!)i<br />

.


226<br />

KVKTsUovTcov II 146, 23 s. ;<br />

150, 1; 154, 19 s.; 156, 26s.,<br />

vel denique roc GWETUX Klovrct<br />

Kno TGJV GvvdvvovTtov<br />

II 138, 8s. to A KGTQOV<br />

GvvcivKTztkKi TOJ r^icp 'En. I<br />

74, 15. Conf. GVV'SVVSLV.<br />

c v v a n o d s i x v v v a i :pass.av v-<br />

KnodeiKWTKi, 2%. 114, 23,<br />

Gvvdvvsiv: (KGTQOV TW j\Mw)<br />

Gvvdvvsi 'En. I 72, 28; 74,<br />

24; TO & KGTQOV TO) K GVV-<br />

dvvsi I 90, 9; similit'er II 118,<br />

9 s.; 134, 22 cet.j p. XLI<br />

adnot. ad 90, 9; orav K^a<br />

T(p ri^lCO SVVOVTI KGTQOV Ti<br />

Gvvdvvfl 'En. I 48, 13 s.; (TO<br />

H) GvvSvvsTO) TOO @ II 124,<br />

4 s.; 128, 15; similiter 126,<br />

6; 148, 3 cet. ; GvvdvvsTto TO<br />

IV, scilicet ra M, II 116, 18.<br />

- (KGTQOV) GvvSvvov TOO r<br />

'En. II 144, 18; TK cv'vdv-<br />

VOVTK et TWV GvvSvvovTwv:<br />

vide GWKVKTsMsiv sub finem.<br />

- GvvdvvKi TOV rjitov TOO A<br />

KGTQO) 'En. I 76, 15 s. GVVdvGSTKl<br />

TO)<br />

TjMcp TO A KGTQOV<br />

'En. I 72,' 14 s'.; OwdvGBtcu<br />

TCO M TCOV nO[lV(OV Ti TO) &<br />

II 116, 17 s.; similiter II 124,<br />

3^s.; 126, 5 s.; 128, 15 cet.<br />

evvsyyvg: V.KTK TO ovvsyyvs<br />

S Z . 64, 29.<br />

GVV 8KLT zMsiv: vide GVVKVKsub<br />

finem.<br />

Zy. 2,12.13.15. 17; 4,<br />

4. 6. 9. 18. 23 cet.; nsgl xtvov(jiiv7]s<br />

G(pKiQK$: vide Av-<br />

TQfrpo^isvrjg TTJS<br />

: vide GTQSCPEIV^ enl<br />

OQ&fjq GfpKLQKg 2%. 14,<br />

30; 26, 19.<br />

K: vide<br />

TKGGSLV: TCOV sni TOV<br />

HOV TTKy[lVCOV KGTQCOV 'En.<br />

II 118, 14 s.; 138, 14; 142,<br />

4; 144, 14 s.; 152, 14; 154,<br />

16. 22 s.; 158, 5; item omisso<br />

KGTQOJV II 146, 27.<br />

TKVQOS, signuin zodiaci, 2%.<br />

106, 24; 128, 20. 2326.<br />

TK%i(og: &KTTOV 2%. 124, 30.<br />

re -AKL Zy. 2, 5. 8s.; 12,<br />

9. 17; 14, 17. 20. 23; 16, 7.<br />

17 s. 20. 21 cet.;<br />

5; 50 7 ; cet.; Z%.<br />

'En. I 48,<br />

64, 31 cet.<br />

re(JkVBtv circulus circulum dicitur<br />

his formis: TS^VZI Zcp.<br />

16, 7; 20, 8; 24, 3; 26, 5;<br />

38, 1; 2%. 16, 27; TS^VOVGI<br />

2%. 18, 27; refivj] Zy. 42,<br />

27; TSitvsTco 44, 3; TSfivovTsg<br />

22, 7; 30, 13; T/*ft 16, 7;<br />

20, 9; 24, 4; 26, 5; T}IOVGLV<br />

32, 3. pass.: nsQicpEQSiK<br />

fig KVLGK . T[lVSTKl Ztp 20,<br />

18 s., item TST^TUI 24, 9;<br />

TSTIMJG&CO 71 EP (SlK[lSTQOg')<br />

di%a Zcp. 44, 8 s.; item nsQiysQf-iK<br />

'En. II 108, 6; 114,<br />

1 s.; 142, 11; 148, 8 s.; 156,<br />

6. 8vo snlnedK TIKQK^^K<br />

TK AE Td vno Tivog sni-<br />

nsSov TOV Z


yag 'En. I 64, 35; TfTJjoij-<br />

TKl tfO tYMGTOV T(QV UnhttVCOV<br />

CtGTQCQV iet SKUnSVTE nQlcpoQav<br />

gxqpfvyov TOV rjJiiov<br />

rag ctvyug I 74, 1517.<br />

Tig indefin.: knt Tivog yQaplirjg<br />

tpsQOpsvtv XL Gr}[tiov Zy.<br />

2, 6; KGTQOV TI 'En. I 50, 15;<br />

ctGTQCt riva I 62, 4. 10s.;<br />

nQicpQidv rivet 1 66, 20;<br />

xv'xAov rivog Zcp. 20, 12,<br />

wonlov rivet 20, 7, rivet nvnlov<br />

'En. I 96, 17; fuxgd Ttg<br />

jrapa/Uayr? I 74, 14; i^f'<br />

Tivdg I 76, 24; ftf-9<br />

nvdg 2%. 84, 23; fifra nvag<br />

rifiBQctg 'En. I 50, 22 s.; 52,<br />

18; a^^og rig: vide aHog.<br />

Praeterea enotavimus formas<br />

rl Zy. 4, 8; 8, 20, nvi 'En.<br />

II 124, 4, Tivd Zy. 6, 14; 10,<br />

12. 15.<br />

: snl SIK^JLSTQOV rfjg AT<br />

xvxAou OQ&OV cp6rrj-<br />

*tv TO AdT Zy. 20, 1316;<br />

similiter 24, 7 s.; 97 rov scpe-<br />

20, 1618; 24, 8 s.;<br />

8i%oro^iav TOV BZJ1 r^r^Krog<br />

2%. 90, 25 s.<br />

totya^ovv p. LXI adnot. ad<br />

92, 22. 23.<br />

roivvv: xat roivvv 'En. I 62,<br />

20; 100, 3. 13 s. 27; 102, 2;<br />

104, 12. 23; 106, 6. 10; Z%-<br />

64, 20; p. XIV.<br />

TOiOVTOg: %ETCO TOKXVTTJV ^fonv<br />

cadre cet. 27^.<br />

T0fift5g<br />

90, 25.<br />

oinissum: 6 ZP ^.<br />

28, 20 (nisi forte legendum 97<br />

ZP, scil. nsQKpSQSict: conf.<br />

p.<br />

LVII adnot. ad h. 1. et<br />

p. 162 adn. 1).<br />

TOfATj: (TO sninsdov] noir\GSi<br />

rofirjv nvxhov Zqp. 4, 11 8.;<br />

6, 23 s.; ^ V.OIVY] TOJU-TJ 17 ruv<br />

rig vrtQ 227<br />

^B 26,<br />

AE FJBA (xv'xicov) 1}<br />

8 s.<br />

; similiter 44, 6 s.; xa&o'<br />

1<br />

sdTtv 17 TO/XT] Z ^. 16, 27 s.<br />

;<br />

xara TO srsgov rfig rofifjg, TO<br />

B, Zi. 16, 28; at noivui KV-<br />

TGJV (rOOV 7tinsd(DV} TO[ICXL Zfp.<br />

28, 6; Troog CQ&ctg Trj Y.OLVT<br />

ro^ifj Z%. 26, 30 s. 33. 34.<br />

ronog: snl rov Z TOTTOV 'En<br />

II 112, 9 s.; similiter 114, 5 s.<br />

6;<br />

est<br />

124, 16 s. cet. Usitatior<br />

formula enl rov A vel<br />

similiter, scil. ar^sfov. Conf.<br />

II 124, 8s. 13. 19. 20 cet.<br />

ToaovTOg: TOCOUTOV %govov<br />

'En. II 158, 26; o'orco TOffovTo?<br />

%l. 152, 21.<br />

TOTS 2


228<br />

: vide yr\ et o<br />

insg 7][jii6v 'En. II 110, 13.<br />

19; 2%. 110, 33^<br />

Vn QninT LV: (fj 7tQlCpQ LOi)<br />

vnsqninTr) xr\v J 2%. 128,<br />

so ;<br />

vno: ri 7tQis%o[Jivr] o^Eta ycoi<br />

icc vno T&V dyopsvcov 2%.<br />

26, 30 s.; rj vno TO>V KM<br />

ycovtcc 2svu TOV r^iov 2%.<br />

^128, 22.<br />

vnons LG&CCI: vnoKSiTcci c. inf.<br />

'En. II 108, 11; 112, 7 cet.;<br />

2%. 28, 36; 92, 21 cet.; item<br />

vnox.ELod'co 'En. I 90, 20, vno-<br />

x.eiGfi'oti I 86, 13; TOVTO yccg<br />

ev Tfl ngoTKGEi fiovtexKi vno-<br />

HtiG&ui II 134, 24 s.; onsg<br />

ov% vnoKUTKi 2(p. 44, 24;<br />

46, 13; 2%. 22, 32; o> vnoy.irai<br />

2%. 28, 18 s.; T


2%. 52, 30; 64, 19; 80, 31^;<br />

cpaivoutvov 2%. 112, 27; TO;<br />

cpaiVL(jiva, Euclidis scilicet:<br />

vide Ev%kidr}s; at (pcavo-<br />

/i*m et rj cpawonsvr): vide<br />

infra; Icpaivsio Z%. 78, 27;<br />

80, 23; 86, 19; 92, 25. 27.<br />

29; eyctvrj 2%. 78,26; 84,29;<br />

150, 25. 28; 154, 26; yavfi<br />

'En. I 48, 17. 19; 50, 2. 4;<br />

2%. 48, 21; 52, 31; 58, 21<br />

cet.; cpav^VKi 'En. I 96, 15;<br />

2%. 80, 21; 119, 3; tpavev 2%.<br />

152, 20; yccvrioiTKi 'En. I 52,<br />

1. 19; 54,<br />

imrolai TS<br />

9. 26 cet. at<br />

Kai 6vGig at plv<br />

liyoviui aAjjohvcu, at ds cpctivofisvctL<br />

'En. I 48, 5s.; TCOV<br />

(patVOfitVtoV (scil. ntTOlo)V T<br />

v.ccl dvGfcov) I 48, 15; at fcoai<br />

inixoKai xs nut dvGi$ at qpcavopsvai<br />

I 50, 6s.; item at<br />

8G7tQLKi I 50, 8 s.; rov J<br />

KGTQOV Grlv fj cpccivo^Lsvr}<br />

tepee avuTokri I 52, 5 s.; scrco<br />

TOV ^/ aoTQOv ?y cpaivo(ivr]<br />

toja imro^j] I 58, 1 s.; fj<br />

tcpa cpaivo{jivr] KvaroKri 2%.<br />

58, 30; ?} fw'a cpoavofjie'vrj Ini-<br />

TO^TJ 2%. 58, 21.^24. 28; 1}<br />

cpatvo^vri fjrtToA/;, coa sci-<br />

licet, 'En. I 50, 17; 'item fj<br />

qpat?5o(UfV^ TtQarr] Iniro&rj 2%.<br />

58, 19; fj 67tSQict rpKivouLBvri<br />

'cTciroKri 'En. I 56, 19; fj 8G7i-<br />

Qld STllTO^i] ffULVO^SVYl 2%-<br />

80, 33 s.; rj cpaivoptvr] 67t-<br />

Qtcc KVUTO\TI ^X; 88, 24; 97<br />

r] 'En. I 58, 6 s.; TJ<br />

vr] E(oa 25; 17<br />

dvaig 2%. 64,<br />

twa ffKivo^ivi] dvcig<br />

2%. 64, 27; r; yKivopivri nQw-<br />

Tcog Kta dvoig 'En. I 60, 8 s.;<br />

r/ (vel<br />

av 7toiov^vri 'En. II<br />

108, 9; 110, 3; (xvjdog) g)avs^o's<br />

2


230<br />

: TO CtOTQOV<br />

dciv 2%. 92, 22, vel Tag<br />

aMag (paGsig noistzcu 2%. 116,<br />

24; (affToa) tr/v SOJKV nQco-<br />

T7JV CpKGlV nOlLTCtl''En. I 76,<br />

23 s., yel ajro la^av^g scns-<br />

Qlug CpCiGECOg SKtCCV CpCCGlV nOlfl-<br />

Ttti ng


138, 13 s.; 142, 3; 152, 13s.;<br />

154, 14; 156, 23; 158, 4 s.;<br />

diet Ttteiovos IQOVOV I 102,<br />

10. 22; S%. 124, 29 s.; lv<br />

K XQOVOV 'En. II 146,<br />

26 s.; llaGGOva %QOVOV II 146,<br />

21; Si' slaTTOVog (sive &KG-<br />

GOVOS) XQOVOV I 70, 10; 96,<br />

23; 98, 9; Z%. 124, 30<br />

s.;^v<br />

l/larrort (sive a00ovt) #


CORPUS<br />

POETARli EP1CORII GRAECORH<br />

CONSILIO ET STUDIO<br />

ARMINII KOECHLY<br />

VOL. I'll.<br />

M A N E T H N I A N A<br />

RELEGIT<br />

ARMINIUS KOECHLY<br />

L 1 P S I A E<br />

IX AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />

MDCCCLVIII.


MANETHONIS<br />

APOTELESMATICORUM<br />

QUI FERUNTUR<br />

L I B R I VI.<br />

RELEGIT<br />

ARMINIUS KOECHLY.<br />

ACCEDUNT DOROTHEI ET ANNUBIONIS FRAGMENTA<br />

ASTROLOGICA.<br />

LIPSIAE<br />

IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />

MDCCCLVIII.


LIPSIAE TYP1S li. G. TEUBNKKI.


PRAEFATIO.<br />

In Manelhonianis idem mihi mine quod olim in Quinlo ac-<br />

cidit, ut non solum obiter semelque relegenti sed adeo accuratius<br />

pliiriesque perlustranti recensionem meam ante hos octo<br />

annos absolutam atque 1851 Parisiis apud Didolum editam tenue<br />

tantum novarum emendationum spicilegium suppeteret. Neque<br />

alii haec fragmenta interea curaverunt corruptissima sane ne-<br />

que aut ab argumento aut a forma commendabilia, ut ad ea nihil<br />

alieni subsidii admovere licuerit praeter sexti libri interpretationem<br />

vernaculam programmati scholastico gymnasii Wetzla-<br />

riensis a. 1835 praemissam, qua Axtius ,,insanientis sapientiae"<br />

consulta satis fideliter expressit et notulis quibusdam partim<br />

ad ipsam rem partim ad alios scriptores spectantibus illustravit.<br />

Novarum tamen conjecturartim sex tantum eo in libello inveni,<br />

quarum conjecturarum duae (4 xctpavcp pro -Qwaro), 32 KTTS^OV<br />

pro 8Tt8%cQv^ etiam a me jam olim receptae erant, ceteras quatuor<br />

suis qnibusque locis notatas (50. 56. 153. 605.) probare<br />

non potui.<br />

Deinde nunc demum nancisci mihi licuit Ludovici Ziegleri<br />

professoris olim Rostochiensis ,,de libris apotelesmaticis, Manethonis<br />

nomini vulgo addictis commentationem", quae inserta<br />

legitur libri, qui ,,Neues Magazin fiir Schullehrer.<br />

Herausgegeben von G. A. Huperti und H. Schlichthorst.<br />

Gottingen 1793." inscribitur, vol. II, fasc. 1, p. 99<br />

127. Ejus libri inspiciendi quoniam nee olim Axtio atque Ri-<br />

glero (quorum vid. praefat. p. IX*)) nee nuper mihi potestas<br />

facta est, quamquam equidem nihil novi ex eo didici, tamen viri<br />

defunct! operam sobriam atque modestam silentio premere nolui,<br />

cum profe