You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
\ STUDIA IN /<br />
THE LIBRARY<br />
of<br />
VICTORIA UNIVERSITY<br />
Toronto<br />
IS,
AUTOLYCI<br />
DE SPHAERA QUAE MOVETUR<br />
LIBER<br />
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />
LIBRI DUO<br />
UNA CUM SCHOLIIS ANTIQUIS<br />
E LIBRIS MANU SCRIPTIS EDIDIT<br />
LATINA INTERPRETATIONS ET COMMENTARIIS<br />
INSTRUXIT<br />
FRIDERICUS HULTSCH.<br />
LIPSIAE<br />
IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />
MDCCCLXXXV.
LIPSIAE: TYI>IS B. G. TEUBNEBI.
MAURITIO CANTORI<br />
EDUARDO HILLERO<br />
s.
PRAEFATIO.<br />
Autolycum Pitanaeum ex Aeolide, mathematicum, Ar-<br />
cesilai adulescentis , qui cum eo Sardes migraverit, prae-<br />
ceptorem fuisse Diogenes Laertius tradit libro IV (6, 28 sq.).<br />
Floruit igitur Autolycus ea fere aetate, qua Alexander<br />
Magnus regnum obtinuit, et aequalis<br />
ac,<br />
fuit Aristoteli seni<br />
nisi forte extremis suae vitae annis Arcesilaum in-<br />
stituit, usque ad exitum quarti vel ad initia tertii ante<br />
1<br />
Chr. n. saeculi aetatem produxit Nam ).<br />
Arcesilaum,<br />
1) Th. Henricus Martin in censura qnam egit de Autolyci<br />
propositionibus ab Hochio editis, Revue critique d'histoire et de<br />
litterature, onzieme annee, premier semestre, nouvelle serie, tome<br />
Illy Parisiis 1877, p. 409 sq. haec de Autolyci aetate scribit:<br />
Suivant Diogene de Laerte, Autolycus, mathematicien grec, de<br />
Pitane en Asie mineure sur la cote d'Eolide, eut pour disciple<br />
le philosophe Arcesilaiis de Pitane, qui ensuite entra dans I'ecole<br />
de Theophraste, ouverte a AtTienes vers 322 avant J.-C. lors de<br />
la retraite d'Aristote, et qui en sortit tout jeune encore, VSUVLaxog<br />
(ib. IV, 30); et pourtant Arcesilaiis etait dans la force de<br />
I' age, waf, vers 298 (ib. IV, 45). C' etait done probablement<br />
des 322 environ qu'il avait quitte Autolycus pour Theophraste.<br />
Par consequent, Autolycus enseignait vers 322. II etait done<br />
ante'rieur au ce'lebre geometre Euclide, qui . . . florissait sous Ptole'me'e<br />
Soter, mort en 2S3. C'est done a tort que Mohammed<br />
ben Ishak (cite par Wenrich De auctorum graecorum versionibus<br />
. . . syriacis, arabicis etc., p. 209, Leipzig, 1842, in -8) attribue<br />
seul a Autolycus un commentaire sur les Elements d'Euclide.<br />
Conf. etiam eundem in Memoires de I'Institut national<br />
de France, Academie des inscriptions et belles-lettres, tome XXX,<br />
premiere partie, 1881, p. 271 sq., Rud. Wolf, Geschichte dcr<br />
Astronomic, Monaci 1877, p. 113 115, Maur. Cantor, Vorlesungen<br />
uber Geschichte der Mathematik, vol. I, Lipsiae 1880,<br />
p. 380. 311.
VI PRAEFATIO.<br />
postquam Autoljcum Pitanae et Sardibus audivit, Athenas<br />
se contulisse ibique primum Xanthi musici, turn Theo-<br />
phrasti, qui Aristoteli successit, scholas adiisse, denique<br />
in Academiam ad Crantorem transiisse idem scribit Dio-<br />
genes.<br />
Antiquissimus igitur Autolycus est eorum virorum<br />
inathematicorum, quorum scripta ad nostram aetatem per-<br />
venerunt; proximi autem ab Autolyco sunt Euclides et<br />
Archimedes.<br />
Autolyci theoremata duodecim percenset Pappus Ale-<br />
xandrinus libro VI 2<br />
), atque hoc quidem loco,<br />
ut in re<br />
omnibus qui ea legant satis nota, titulum libri, quo ilia<br />
theoremata contineantur, commemorare supersedet, et rur-<br />
sus alio loco (pag. 612,15) librum ns^l %ivov(jievrig Gcpat-<br />
$ag citat non addito auctoris nomine. Sed et Autolyci<br />
esse hunc de sphaera quae movetur librum et ilia ipsa<br />
quae Pappus percensuit duodeeim theoremata eo libro<br />
tractata esse codicum manu scriptorum qui hodieque ex-<br />
stant testimonio satis constat.<br />
loannes Philoponus in Aristotelis physicae ausculta-<br />
tionis librum II 3<br />
), postquam Theodosii sphaericorum rationem<br />
breviter exposuit, qui %G)QlGag naG^g ovGlccg to<br />
GcpatQwov Gyr^ia ovrco rcc Gv^aivovxa CCVTW<br />
1<br />
OTL lav GcpaiQct emTteSip tfi^O ^ KvxKov Tcoisi,<br />
nal oGa<br />
Autolycus, inquit, neQL nivovpivrig Gcpalgag, ygatyctg xal<br />
OGct Gv^alvei rrj Kivovpivri GtpaiQa^ (iSQLKcoreQog SGU rov<br />
sodoGlov xa.1<br />
2) Pappi Alexandiini collectionis quae supersunt e libris<br />
manu scriptis edidit Latina interpretatione et commentariis<br />
instruxit Frid. Hultsch, Berolini 18761878, vol. II p. 518, 15<br />
524, 24.<br />
3) Scholia in Aristotelem collegit Christ. Aug. Brandis, ed.<br />
Acadeinia regia Borussica, Berolini 1836, p. 348b (in Aristot.<br />
cpvc. cinq. $' p. 193 b , 25).
PRAEFATIO. VII<br />
Librum Ttsgl KLvov^iv^g Gfpaigag^ Autolyci scilicet,<br />
laudat etiam scholiasta ad Pappi collectionem (p. 1180,21).<br />
Libros duo Ttsgl eitirokcov nai dvGscov et hi codices manu<br />
scripti, de quibus statim dicturi sumus, et ceteri, quot-<br />
quot innotuerunt, Autolyco tribuunt. Libri primi ^Ttsgl<br />
tTtiwlav nal SVGECOV' tlieoremata duo citantur in scholiis<br />
nostris p. 132.<br />
Longiore disputatione Simplicius ad Aristotelis de<br />
caelo librum II 4<br />
) demonstrat varias sphaeras caelestes<br />
quibus planetae ferantur,<br />
ea ratione descriptas esse quae
VHI PRAEFATIO.<br />
^AQtGto&rjQOv diccq)OQcc.<br />
l
PRAEFATIO. IX<br />
suis notis geometricis ducebantur. Itaque cum sic verae<br />
circulorum, qui sunt in sphaera, descriptiones quasi ex<br />
ipsa rerum natura repetitae in conspectum discipulorum<br />
prodirent, minores relinquebantur earum figurarum diffi-<br />
cultates, quae praeterea ad verba scriptoris<br />
in charta de-<br />
pingendae erant. Has enim quodammodo in planum ex-<br />
plicatas exhibuit Autolyeus, nihil in eo opere<br />
curans nisi<br />
hoc, ut linearum ac notarum ordines ac mutuae inter se<br />
complexiones perspicerentur. Tales igitur figurae nonnullae<br />
in codicibus ad hanc usque aetatem propagatae<br />
sunt, quarum de ratione nos ad libri de sphaera propositiones<br />
2 (pag. 8), 5, 6, 8, 9, ad libri de ortibus et occa-<br />
sibus primi propositionem 10, secundi propos. 4 (pag. 114),<br />
quaedam adnotavimus.<br />
Autolyci libros inter antiquissimos praestantissimosque<br />
refert losephus Auria 7<br />
), eosque e tenebris, in quibus tot<br />
annos, nescio quo fato, misere iacuerint, a se vindicates<br />
esse non iniuria gloriatur. Sed tamen, postquam Auria<br />
eos libros in Latinum sermonem converses edidit, rursus<br />
tria fere saecula intermissa sunt, quibus ipsae Autolyci<br />
demonstrationes , Graeco scilicet sermone conscriptae, us-<br />
que in tenebris latuerunt. Quocirca cum nuper Autolyci<br />
libri, ut Pappi librum VI recte edere possem, Romae a<br />
me describebantur e codice Vaticano Graeco CXCI 8<br />
), simul<br />
in publicum usum illos mathematicae doctrinae in-<br />
signes thesauros convertere instituebam. Sed cum Pappi<br />
collectionem absolvissem, veterum mensurarum ac ponderum<br />
rationes secundis curis exigendae erant aliaque quaedam<br />
opuscula pertractanda. Itaque non prius quam illud<br />
7) Autolyci de vario ortu cet. (plenum titulum infra exhibebiinus),<br />
in praefatione quae inscripta est INTERPRES LEC-<br />
TORI S.<br />
8) Conf. praefationem in Pappi volumen II p. VII sq.
X PRAEFATIO.<br />
Horatianum nonumque prematur in annum verbo terms,<br />
ut aiunt, evenit, Autolyci libri de sphaera et de ortibus<br />
occasibusque,<br />
anno huius saeculi LXXVI Romae excuti<br />
coepti, anno autem LXXXIII Parisiis ex bibliothecae publicae<br />
copiis emendati ac scholiis instruct!, nunc demum<br />
in lucem prodeunt.<br />
Quoniam a nonnullis viris doctis, quos infra laudabi-<br />
mus, solae propositiones Autolyci editae sunt, dubitatio<br />
quaedam exorta est, num demonstrationes etiam, id quod<br />
summum est in omni opere mathematico, adiecerit Auto-<br />
lycus, aut, si quae adiectae fuerint, utmm ab hoc ipso,<br />
an forte ab alio recentiore scriptore compositae sint. Quin<br />
etiam scholia dicere coeperunt pro demonstrationibus 9<br />
),<br />
quamvis diversa illorum ratio ab his esse soleat. Quibus<br />
de opinionibus non opus est plura dicere: omnium, quorum<br />
ea perquirere interest, usui iam patent Autolyci et<br />
propositiones et illae quas ipse<br />
addidit demonstrationes<br />
accuratissimae et copiosissimae ; denique etiam scholia an-<br />
tiqua plus ducenta exstant, ac plurima quidem ex Graecis<br />
codicibus in lucem a nobis prolata, pauca autem in Grae-<br />
cis nondum reperta, sed tamen ab Auria Latino expressa<br />
sermone.<br />
Atque ipsius quidem Autolyci demonstrationes hoc<br />
quod edimus volumine contineri nostro iure contendere<br />
9) Kicardus Hoche in praefatione ad Autolyci propositiones<br />
codice Hamburgensi Autolycum cum scholiis adiectis, tum<br />
codice Monacensi eiusdem nsgl ^ivov^vri? GcpctiQuq libellum<br />
cum iisdem quae in cod. H. leguntur scholiis contineri scribit.<br />
Similiter Martinus 1. c. p. 411 laudat Auriae interpretationem,<br />
ces manuscrits<br />
comprenant en latin les scholies grecques que<br />
fournissent, et paulo post secundum Hochium les deux opuscules<br />
d'Autolycus avec les scholies grecques commemorat. Idem tamen<br />
p. 413 iure suspicatur in illis quae Hochius dixit scholiis demonstrationes,<br />
quibus ipse Autolycus propositiones suas confirmaverit,<br />
latitare.
PRAEFATIO. XI<br />
videmur. Scilicet nemini eorum, qui adhuc scriptorum<br />
mathematicorum propositiones cum suis demonstrationibus<br />
uno tenore compositas et sic in libris manu scriptis con-<br />
servatas publici iuris fecerunt, hoc insuper munus impo-<br />
situm est, ut demonstrationes, id est totius operis partem<br />
et copiosiorem et graviorem, ab eodem auctore, quern<br />
propositiones scripsisse inter omnes constaret, profectas esse<br />
convinceret. Quid, quod ipsum dicendi genus germanam<br />
antiquitatis speciem atque incorruptam prae se fert? Si<br />
quibus theorematis singulae demonstrationis partes sub-<br />
nituntur, ea aut omnino non citantur aut ipsa theorema-<br />
tis verba repetuntur, neque usquam auctor theorematis aut<br />
nomen libri aut numerus propositionis afferuntur: haec<br />
autem omnia vetustissimae dictionis mathematicae propria<br />
esse satis constat. Accedit fusum fere et prolixum di-<br />
cendi genus, idem tamen, ornissis mediis quibusdam de-<br />
monstrationis membris, passim etiam hiulcum; accedit<br />
testis antiquitatis nativa verboruin simplicitas ac tenuitas,<br />
qualis decuit ilia mathematicae disciplinae quasi incunabula.<br />
Sed forte dixerit quispiam Theodosii sphaerica in his<br />
de quibus agitur demonstrationibus aliquotiens citari; ergo<br />
post Theodosium demum, qui primo ante Chr. n. saeculo<br />
vixerit, scriptas esse demonstrationes; alienas igitur easdem<br />
esse ab Autolyco, tribus fere saeculis antiquiore. Ad earn<br />
quaestionem in simili argumento accessit J. L. Heiberg,<br />
auctor in omni huius doctrinae genere locupletissimus 10<br />
) 7<br />
ac mihi quoque pauca, quae ad earn rem pertinerent,<br />
nuper commemorata sunt 11<br />
).<br />
Nimirum Euclidis etiam in<br />
10) Litterargeschichtliche Studien uber Euklid, Lips. 1882,<br />
p. 43 47. Hunc Heibergii libellum posthac, ubicunque eius<br />
citandi occasio redibit, breviter Studia Euclidea vpcabimus.<br />
slg TU cyciiQiKK in Fieckeiseni annalibus
XII PRAEFATIO.<br />
phaenomenis nonnulla theoremata, quae nunc in Theodosii<br />
sphaericis leguntur, citata deprehendimus neque tamen ob<br />
earn causam abiudicamus plaaenomena ab Euclide auctore<br />
Immo sphaericorum libri ante Euclidem fuerunt, quibus<br />
ille usus est, quosque duobus post saeculis Theodosius in<br />
earn formam redegit, quae ad nostram usque aetatem<br />
est tradita. Atqui si ante Euclidem fuerunt sphaerica,<br />
num incredibile est ante Autolycnm quoqne eadem fuisse?<br />
Ne multa, mmquam Autolycus in animum inducere potuit<br />
de sphaera quae movetur aut de ortibus et occasibus ex<br />
artis mathematicae regulis libros componere, nisi iam in<br />
manibus fuissent sphaericae doctrinae elementa, ratione<br />
geometrica demonstrata. Quae sphaerica vetustissima quis-<br />
eundem fere theorematum ac demon-<br />
quis composuit 12<br />
),<br />
strationum ordinem tenuit, qui ex Theodosii sphaericis nobis<br />
est notus, ac simili etiam scribendi genere usus est. Non<br />
negaverim equidem nonnulla Theodosium suo ingenio addi-<br />
disse, pauca etiam emendavisse; sed in plerisque ilia quae<br />
dicimus antiquissima sphaerica simillima fuerunt his recentioribus<br />
quae sub Theodosii nomine feruntur. Nam<br />
Euclidem in phaenomenis usum esse sphaericorum libri<br />
primi theorematis quattuor, secundi octo, tertii uno demonstrat<br />
Heibergius eo quern laudavimus loco; atqui ad<br />
haec ipsa theoremata demonstranda rursus alia necessaria<br />
fuerunt, quae in iisdem sphaericorum libris inveniuntur;<br />
ergo plura etiam quam haec tredecim, quae statim enu-<br />
(Jahrbucher fur dassische Philologie, Leipzig, Teubner}, 1883,<br />
p. 415 420. Ibi de sphaericis, quibus Autolycus usus sit, diximus<br />
p. 416 adn. 6. Et conf. eosdem annales, 1884, p. 367 sq.<br />
12) Ab Eudoxo Cnidio sphaerica scripta esse praeter Heibergium<br />
(1. c. p. 46) suspicatur etiam Paulus Tannery litteris<br />
mense Septembri anni 1883 ad me missis : J'ai ete joyeux de<br />
vous voir emettre T opinion que Us Splwriques de Theodose re-<br />
presentent un ouvrage anterieur a Archimede et a Autolycus.<br />
On ne peut guere, je crois, penser qiCa Eudoxe.
PRAEFATIO. XIII<br />
ineravimus, in antiquioribus sphaericorum libris iis fuerunt<br />
quibus Euclides usus est. Et simili argumentatione<br />
ex Autolyci demonstrationibus formam quandam illorum<br />
sphaericorum licet restituere.<br />
Verum alia quoque in Heibergii studiis Euclideis oc-<br />
cnrrit similitude, quae ad hanc de Autolyco disputationem<br />
apte transferatur. Nam ut in phaenomena irrepserunt<br />
nonnulla recentiorum interpretum supplementa, ita non<br />
omnia quae nunc in Autolyci libris manu scriptis legun-<br />
tur eadem prorsus forma qua ad nostram aetatem pervenerunt<br />
olim ab ipso composita sunt. Velut in demon-<br />
strationibus quae exstant ad libri primi itsgl litixok^v nctl<br />
dvGscov theoremata 8 et 10 non semel o^crih^fcrat, at in<br />
ipsa propositione undecima et in ea quae sequitur demonstratione<br />
ubique ogpxbftffim<br />
13<br />
legitur ). lam cum eundem<br />
scriptorem has formas longe<br />
inter se diversas eadem in<br />
scriptione promiscue admisisse vix credibile sit, atque<br />
illud oQadriGeTtti, posteriore demum aetate e vulgari di-<br />
cendi usu in litterarum monumenta sit translatum u ), theorema<br />
undecimum, in quo vetustior forma oyfrqesrat le-<br />
gitur, integrum ex Autolyci aetate exstare,<br />
contra illae<br />
quae o^aobftffTafc exhibent demonstrationes a scriptore ali-<br />
quo, qui uno pluribusve saeculis post Autolycum fuit, in<br />
hanc quam nuuc legimus formam redactae esse videntur.<br />
decimum eiusdem libri<br />
Atque in demonstrationem , quae<br />
13) Vide p. 78, 19. 90, 3 et 19. 92, 9. 94, 7 et 16. 96, 8 et 12.<br />
14) Prinmm qui OQcc&^asTKt scripserit citant Galenum Ttsgl<br />
%Qiag TOOV sv ttv&gcQTtov ffoofttm (JLOQLCOV libro X, vol. Ill p. 820.<br />
822 ed. Kiihn. Quamquam aoristus SCOQK^V inde ab Aristotelis<br />
aetate in usum venire coepit. Conf. R. Ktihner, AusfuJir-<br />
Uclie Grammatik der griechischen Sprache, edit. II, vol. I p. 881,<br />
W. Veich, Greek verbs, new edition, Oxoniae 1879, p. 495.<br />
Aristotelem ipsum aoristi formis modo 093^ modo oQa&ij ac<br />
siniilibus usum esse clocet Hennamms Bonitz in indice Aristotelico<br />
p. 520.
XIV PRAEFATIO.<br />
theorema sequitur, insuper inculcatum est lemma quoddam<br />
recentius (p. 92, 10 94,5), cuius scriptor, quasi sit ipse<br />
Theodosius Tripolita, TOVTG) yap, inquit, l%Qr}Ga(jieQ'C( %al<br />
sv TOO negi omjtfeeov. Denique in demonstrationibus theorematum<br />
12 et 13 passim occurrit conclusionis formula<br />
xccl wlvvv, aliena a vetustiorum scriptorum usu.<br />
Ergo sub finem primi de ortibus occasibusque libri<br />
nonnulla interpolata esse satis constat; at vero alia, quae<br />
ipse Autolycus eo loco adiunxerat, periisse videntur, si-<br />
quidem recte ab interprets quodam citatur primi libri<br />
theorema decimum quintum 15<br />
), id est secundum post illud<br />
quod<br />
in nostris codicibus est ultimum.<br />
Secundi libri de ortibus in decimo ac proximis theorematis<br />
quaedam insolito more composita esse commemo-<br />
ravimus p. 135 adn. 3.<br />
Contextum Graecum, qui hoc volumine continetur, non<br />
solum scholiis antiquis, sed etiam continua interpretatione<br />
Latina adnotationibusque nonnullis illustravimus. Necesse<br />
autem esse Graecorum scriptorum mathematicorum verbis<br />
addi versiones Latinas, cum et alioquin constaret et edi-<br />
tionibus Archimedis, Euclidis, Pappi, quae Heibergio et<br />
nobis auctoribus prodierunt, satis probatum esset, nuper<br />
de Autolyco edendo disserens confirmavit M. Curtze, vir<br />
in omni doctrina mathematica versatissimus 16<br />
).<br />
Ac ratio-<br />
nem interpretandi eaudem fere quam nuper in Pappi col-<br />
lectione tenuimus, et Graecis verbis accurate exprimendis<br />
et sententiis formulisque perspicue conformandis sedulo,<br />
quantum in nobis erat, intenti. Itaque, ne hoc silentio<br />
praetereamus, ex recentiorum usu Graecam<br />
15) Vide p. 132 G%6liov fis, p. 133 adn. 5.<br />
16) Jahresbericht uber die Fortschritte der dassisclien Alterthumsicissenschaft<br />
herausgeg. von C. Bursian, vol. XI, 1877,<br />
p. 210.
PRAEFATIO. XV<br />
id est partem aliquam totius circuli circumferentiae, Er-<br />
nestum Nizze, Theodosii interpretem, secuti plerumque<br />
arcum interpretati sumus; sed in libro de ortibus secundo<br />
circumferentiam dicere aptius visum est.<br />
lam quoniam princeps haec Autolyci scriptorum, quot-<br />
quot supersunt, in lucem prodit editio, operae pretium<br />
esse videtur, quibus rerum vicissitudinibus quasi iactatae<br />
fuerint praeclarissimi scriptoris reliquiae, paucis exquirere.<br />
Primum enim Autolyci libri in Latinum sermonem ex<br />
codice aliquo Graeco, ut videtur, verbo tenus conversi<br />
neque uspiam emendati, passim vero mutilati atque etiam<br />
auctoris sui nomine destituti, Venetiis anno MDI prodie-<br />
runt in priore volumine operis quod inscribitur<br />
Ge<strong>org</strong>ii Yallae Placentini viri clariss. de expetendis<br />
et fugiendis rebus.<br />
Cuius operis libro XVI sive Astrologiae libro I, cap. II,<br />
quaternionis cc folio primo verso incipit tractatus: De<br />
spliaerae moUlitate. Spliaerae puncta aequaliter ferri dicun-<br />
iur quaecunque aequali tempore aequales ac similes praeter-<br />
eunt magnitudmes cet., quae sunt Autolyci ns^l xivov(jivrjg<br />
Gcpcugag, usque ad verba: similiter demonstrabimus quod<br />
nequidem aliud aliquod praeterquam e. igitur e. punctum<br />
centrum spliaerae est, et est in utroque ale. orbium maximus<br />
ergo est uterque a~bc. cdb. orb is, quae respondent ex-<br />
tremo contextui Graeco eiusdem libri. Sequuntur folio III<br />
verso haec: De ortu et occasu siderum. Stellarum non er-<br />
rantium ortus et occasus alii dicuntur veri, alii apparentes<br />
cet., quae conversa sunt ex Autolyci Ttsgl Imwl&v %al<br />
dvtieuv libro primo. Sed octavam Autolyci propositiouem<br />
apud Vallam sequitur duodecima eademque extrema; omissae<br />
igitur sunt propositiones nona, decima, undecima, ter-<br />
tiadecima. Sequuntur alia theoremata quae respondent<br />
Autolyci secundi libri propositionibus septem prioribus;
XVI PRAEFATIO.<br />
turn folio eiusdem quaternionis VI recto inde a verbis<br />
Acceptis sub signifero in occasus ad meridiem cet. eiusdem<br />
libri propositiones tres extremae Latino sermone expres-<br />
sae sunt, omissae autem illae quae mediae in Graecis le-<br />
guntur, scilicet octava usque ad decimamquintam. Sequitur<br />
eodem folio verso tractatus qui inscribitur 'De signorum<br />
progressu dimensio. Si fuerint quotcunque termini in<br />
excessu 9<br />
cet.<br />
Autolyci libri de sphaera propositiones sine demon -<br />
strationibus suis Messanae prodierunt anno MDLVIII in<br />
volumine quod inscribitur<br />
Theodosii sphaericorvm | elementorvm libri. III. Ex<br />
|<br />
traditione Maurolyci Messanensis Mathematici. Menelai<br />
|<br />
sphaericorvm lib. III. Ex traditione eiusdem. | | Mavrolyci<br />
sphaericorvm lib. II. | Avtolyci de sphaera, qvae movetvr<br />
Liber. Theodosii de habitationibus. | | |<br />
nomena Brevissime demonstrata. | |<br />
Evclidis phae-<br />
Maurolyci<br />
Sphaera sermo. |<br />
de<br />
Incipit Avtolyci de spliaera qvae movetur, Ex traditione<br />
Mavrolyci, liber folio 61 recto, unde pertinet ad fol. 62<br />
rectum l7<br />
). Converterat autem Franciscus Maurolycus, abbas<br />
Messanensis, has Autolyci propositiones e libro Arabis<br />
Mauro-<br />
Zin-Eddin-Abhari, non e Graeco aliquo<br />
18<br />
codice ).<br />
lyci interpretationem Parisiis anno 1644 repetivit Marinus<br />
Mersenne in ea quam edidit Universae geometriae mixtae-<br />
que mathematicae synopsi p. 243 246.<br />
Primum Autolyci propositiones non solum Latino, sed<br />
17) Maurolyci libri quamvis typis plim expressi exempla<br />
nunc multo rariora sunt quam Autolyci codices Graeci manu<br />
scripti. Nos Monacensis Bibliothecae regiae exemplo usi sumus,<br />
quod uno eodemque volumine continetur cum Bongi rnystica<br />
numerorum, quo quidem titulo totum volumen obsignatum<br />
est.<br />
18) Martin, Revue critique (supra adn. 1) p. 410 sq., Ricardus<br />
Hoche in praefatione ad Autolycum p. II.
PRAEFATIO. XVII<br />
etiam native sermone edidit Conradus Kauchfuss Argen-<br />
torati anno MDLXXII. Titulus libelli, cuius item pauca<br />
admodum exempla exstant, hie est:<br />
Sphaericae doctrinae propositiones graecae et latinae:<br />
nunc primum per M. Cunradum Dasypodium in lucem<br />
editae.<br />
Priorem huius voluminis partem propositiones ex Theo-<br />
dosii libris GcpaiQwcov , neqii otV^'orscov, Ttsgl JHJIEQ&V %al<br />
VVKTCOV excerptae occupant. Sequuntur Autolyci proposi-<br />
tiones his sub titulis: AYTOAYKOY ns^l Kivovfjievrjg Gcpctlqag<br />
fiifiUov sv (p. 36 40), turn AYTOAYKOY negl emtoArov<br />
Kui dvGs&v ngwrov (p. 40 44), itemque TO 6sms-<br />
QOV (p. 4450).<br />
Faucis post mensibus, quam Dasypodius haec in publicum<br />
emiserat, propositiones librorum de ortibus occasibusque<br />
in sermonem Francogallicum conversas edidit<br />
Forcadel de Beziers, vir mathematicus, Parisiis anno<br />
MDLXXII 19<br />
).<br />
Ex eadem Dasypodii editione vir quidam et Graeca<br />
et mathematica doctus saeculo XVIII descripsit omnes<br />
quas diximus Theodosii Autolycique propositiones. Quod<br />
apographum extrema folia occupat eius codicis, quern nunc<br />
possidet Franciscus Eyssenhardt; atque eae quidem paginae,<br />
quibus Autolyci fragmenta continentur, separatim numeris<br />
1 9, turn rursus eae, quibus Theodosiana descripta<br />
sunt, numeris 1 18 notatae sunt. Edidit autem ipse<br />
possessor ex hoc apographo, Dasypodii editionis ignarus,<br />
in Fleckeiseni annalibus 20<br />
) Theodosii de habitationibus et<br />
de diebus ac noctibus propositiones, turn ad Autolycum<br />
19) Scripsimus haec secundum Martinum 1. c. p. 411, librum<br />
ipsum non vidimus.<br />
20) Jahrbucher fur dassische Philologie (Leipzig, Teubner)<br />
1868 p. 243 sqq.<br />
Autolycus.<br />
b
XVIII PRAEFATIO.<br />
variam scripturam<br />
indidem enotavit Ricardus Hoche in<br />
libello, quern statim citaturi sumus. Scriba igitur litteratus<br />
ille de quo diximus Dasypodii paginarum numeros<br />
in suum apographum transtulit, textum accuratissime,<br />
omissis tamen accentibus, adspiratione , iota subscriptis,<br />
repetivit, errores quosdam Dasypodii manifestos, velut<br />
dvGrjTcci, vel indicativi formam naQayiyvi}xcu, in describendo<br />
correxit, praeterea autem nihil neque coniectura sua ne-<br />
que vero ullo ex libro manu scripto supplevit. Id quod<br />
singillatim perscrutari licuit mihi per Eyssenhardti benevolentiam,<br />
qui codicem suum excutiendum mihi misit anno<br />
MDCCCLXXXIII.<br />
Plenos Autolyci libros in Latinum sermonem conver-<br />
ses Romae edidit losephus Auria, ac librum quidem de<br />
sphaera anno MDLXXXVII, eos autem qui sunt de ortibus<br />
et occasibus anno insequenti, his sub titulis:<br />
Autolyci de sphaera quae movetur liber. Scholiis<br />
antiquis, et figuris illustratus: de Vaticana Bibliotheca<br />
depromptus. losepho Auria Neapol. interprete.<br />
Autolyci de vario ortu et occasu astrorum inerrantium<br />
libri duo. Nunc primum de Graeca lingua in Latinam<br />
conversi: Scholiis antiquis et figuris illustrati, de<br />
Vaticana Bibliotheca deprompti. losepho Auria Neapolitan<br />
interprete.<br />
His libris editis egregiam ac vix unquam satis laudandam<br />
operam praestitit vir doctissimus ac diligentissi-<br />
mus, qui nisi Graecum contextum omisisset (quern quidem<br />
separatim edere animum induxerat), omnibus virorum<br />
litteratorum desideriis longum in tempus satisfecisset.<br />
Quod autem editoris fuerit consilium quibusque usus sit<br />
subsidiis, ipsum audiamus exponentem. Primum in praefatione<br />
ad librum de sphaera INTERPRES LECTORI<br />
S. D. his verbis:
PRAEFATIO. XIX<br />
In Autolyco, et Theodosio id a nobis susceptum est la-<br />
boris. Principio, Graecum exemplar nostrum manuscriptum<br />
cum omnibus exemplaribus graecis manuscriptis, antiquissimis<br />
illis quidem quinque, quae asservantur in Vaticana Bibliotheca,<br />
quorum mihi copiam meo arbitratu semper fecit humanissimns<br />
vir Federicus Reinaldus, Vaticanae custos, diligentissime<br />
contuli. Scholia omnia, veluti Apes summos Sores, ex<br />
illis, in quibus sparsim essent posita, decerpsimus , et in<br />
nostram Autolyci, et Theodosii versionem transtulimus. Quamquam<br />
aliqua sint fortasse, quae aliena prorsus videantur, tamen<br />
nos in hoc peccare maluimus, quam committere, ut diligentia<br />
nostra desiderari possit, si quid fuisset praetermissum: Omnia<br />
(ut videre licebit) suis apte<br />
locis collocanda curavimus.<br />
Atque idem paulo post, de Maurolyci editions, quam<br />
ille ex Arabico fonte haustam nobis tradiderit, disserens:<br />
Ut autem nihil omitteremus , Maurolyci harum trium (ut<br />
dixi) Propositionum una cum eiusdem scholiis versionem quoque<br />
addere voluimus: Ceterum, figuras magna ex parte mutavimus;<br />
Quid nos praestiterimus cum , graeca horum librorum<br />
exemplaria edemus omnes ,<br />
intelligent.<br />
Turn in praefatione ad libros de ortibus occasibusque<br />
INTERPRES LECTORI S. dicit his verbis:<br />
Quanta ardeam cupiditate, et adiuuandi et illustrandi hoc<br />
genus disciplinae quae [idd"r}OLS, seu pcc&rjficc graeco nomine<br />
appellatur, quae ve ad primum mobile spectat, vel ex editione<br />
Autolyci de sphaera, quae mouetur, et Theodosij de<br />
Habitationibus anno superiore potuisti, Lector, intelligere: in<br />
quorum librorum editione cum multos in hoc genere auctores<br />
etiam ad scientiam primi mobilis pertinentes, breui me in<br />
lucem emissurum, pollicitus essem, faciendum existimaui, vt<br />
Autolyci de vario ortu, et occasu inerrantium astrorum libri<br />
duo subsequerentur: in quorum librorum editione, si nihil<br />
aliud praeterea consequemur, illud certe mihi omnium gratiam,<br />
credo, conciliabit, quod Auctores antiquissimos, praestantissimosque<br />
in hoc genere, e tenebris, in quibus tot annos,<br />
nescio quo fato, misere iacuerunt, vindicare sim conatus. Di-<br />
ligentia eadem in his, atque in ceteris iam editis, adhibita<br />
est: Nam graecum exemplar nostrum manu scriptum, cum<br />
b*
XX PRAEFATIO.<br />
quinque vaticanis exemplaribus graecis item, & manuscriptis<br />
a nobis collatum est: ex quibus quidem scholia cunque<br />
omnia, quae-<br />
sparsiin in illis essent, a nobis & decerpta, & latine<br />
facta, in singulas propositiones videbis annotata, et addita.<br />
Locos auteni ad scientiam demon strandam, quoniam in graecis<br />
codicibus nusquam erant, vel ex Euclidis Phaenonienis,<br />
vel Theodosij xav 21<br />
)
PRAEFATIO. XXI<br />
ad codicum veterum duorum auctoritatem, Hamburgensis<br />
et Monacensis, verba Graeci scriptoris exegit. Censuram<br />
huius libelli Martinus egit eo loco quern initio citavimus<br />
p. 409416.<br />
Arabicae Autolyci librorum versiones exstant nonnullae<br />
de quibus agunt Harlesius in Fabricii Bibliothecae Gr.<br />
vol. IV p. 17 sq., I. G. Wenrich, De auctorum Graecorum<br />
versionibus et commentariis Syriacis Arabicis cet., Lipsiae<br />
1842, p. 208 sq. 23<br />
), F. Wiistenfeld, Die Ubersetzungen ara-<br />
lischer Werke in das Lateinisclie, AbTiandl der K. G-esellsch.<br />
der Wissensch. zu G-ottingen, vol. XX,<br />
anni 1877 actorum<br />
mensibus Maio et lulio p. 65, Maur. Cantor, Vorlesungen<br />
uber G-eschichte der Mathematik I p. 603. Gothae in bi-<br />
bliotheca ducali complures saeculi noni codices servari,<br />
qui Autolyci, Theodosii aliorumque astronomorum versiones<br />
Arabicas contineant, et ex his quidem nonnullos a<br />
Wenrichio nondum citatos esse Guilelmus Pertsch litteris<br />
Gotha a. 1876 missis humanissime mecum communicavit.<br />
Restat ut de libris manu scriptis, quos ipsi excussi-<br />
nms, pauca addamus. Ac Vaticanum quidem unum, ut<br />
iam dictum est, Romae descripsimus, alios Parisinos plu-<br />
res ilia in urbe contulimus, denique etiam Florentiae in<br />
libro Laurentiano Autolycea quaedam invenimus. Nostro<br />
in domicilio versavimus codices Monacensem et Hambur-<br />
gensem, quod ut per tantum temporis spatium, quantum<br />
opus esset, facere nobis liceret, Ge<strong>org</strong>ii Laubmanni et<br />
23 V<br />
) Locus hie est, ut Wenrichii testimonium de commentariis<br />
in Euclidem iniuria Autolyco tributis, qua de re iam<br />
supra (p.V) Martinum citavimus, verbo tenus afferamus: Autolyci<br />
nomine, iuquit Wenrichius p. 209, a Mohamrnede ben<br />
Ishak laudantur praeterea commentarii in Euclidis Elementa,<br />
Aristotelisque Categorias, quorum tamen librorum Deque veterum<br />
quisquam, neque Fabricius Harlesiusque mentionem in-<br />
iiciunt.
XXII PRAEFATIO.<br />
Francisci Eyssenhardti, virorum praeclarissimorum, huma-<br />
nitate contigit ac benevolentia.<br />
Sequitur codicum conspectus:<br />
A = Vaticanus Graecus 191 membraneus , saeculi<br />
XIV, partim etiam XV, continet fol. 64 70 libros nsql<br />
cav xal Svtisav, turn fol. 72 74 librum Ttsgl KLVOV-<br />
GqpalQctg. Medium inter haec Autolycea locum oc-<br />
cupat Hypsiclis avctcpoQiKos 24<br />
).<br />
B = Parisinus Graecus 2390, bombycinus, saeculo<br />
XIII ineunte, ut videtur, exaratus, continet fol. 261 264<br />
librum TCEQI xivovpEvrig GyaiQag.<br />
C = Parisinus Gr. 2342, chartaceus, saeculi XIV,<br />
contine-t fol. 129 V<br />
131' librum ite^l GyaiQvg, fol. 150 V<br />
154 V<br />
libros TtEQi IntToh&v YM\ SvGscov. In 'margine<br />
praeter figuras plurima scholia partim minio, partim atra-<br />
mento, eaque omnia minimis litterarum ductibus, qui non-<br />
nullis locis paene evanuerunt, adscripta sunt. Quae cuncta<br />
in ordinem redegimus ac suo quodque loco cum iis scho-<br />
liis, quae in aliis codicibus exstant,<br />
in hanc nostram edi-<br />
tionem recepimus.<br />
D = Monacensis Gr. 301, chartaceus, ab Andr. Dar-<br />
mario saeculo XVI scriptus, continet fol. 53 75 librum<br />
E = Hamburgensis math. gr. V fol., chartaceus, sae-<br />
culi XVII, continet pag. 5 28 librum TCBQI GyaiQag,<br />
pag. 29 89 libros Tte^l fTwroAcov xccl dvGscov. Breviora<br />
scholia ad suum quodque locum in rnargine, alia longiora<br />
ad librum de sphaera post singulas propositiones , ad li-<br />
bros de ortibus occasibusque uno tenore pag. 91 102<br />
adscripta sunt.<br />
24) Conspectum omnium auctorum et libroruin mathematicorum,<br />
qui hoc amplissimo codice plurium scribarum manibus<br />
exarato continentur, praebet Gustavus Parthey in annalibus<br />
acadeiniae Berolinensis (Monatsberichte etc.) 1863 p. 374 sqq.
PRAEFATIO.<br />
Praeterea de paucis quibusdam locis inspeximus codi-<br />
ces Parisinos Graecos, saeculo XIV exaratos, 2364 char-<br />
taceum, 2448 bombycinum, 2472 chartaceuni.<br />
Codex Laurentianus pint. XXVIII, 14, folio 301 sub<br />
titulo ainoJlvKov nQi ertirohcov ccGTeQav continet libri primi<br />
de ortibus occasibusque<br />
definitiones inde a verbis T
XXIV ADNOTATIO IN<br />
ADNOTATIO IN AUTOLYCI LIBROS.<br />
2, 1. dirroXuKou A, atJToXiiK 8 B. 2. Kivoujue-v^ 5 B. cqpai-<br />
pac D, cqpaipac pipXiov ev Da. 3. "Opoi add. Da. 4. A<br />
B in marg. , a' E in marg., a Da, om. A CD. ad '0|aaXil)C<br />
super versum addit<br />
m. superscr.<br />
icoTaxeuuc Paris. Graec. 2448. oca et ead.<br />
c<br />
/rav B, 8rav AD, oca CEDa. 5. Tea re AB,<br />
tea (omisso re) C, ica T D, Ted T E. ?\ BCD Da, ?\ A, om.<br />
E.Maw (et aequales magnitudines et etiatn similes Au}. bie^pxerai<br />
et superscr. ryrai B. 6. p' E, in marg. Da, om.<br />
ABCD. qpepouevov TI A, qpepouevov j6 B. 7. bio A.<br />
9. bief|X0e BCD. 11. TTpoTaceic add. Da. 12. a C in<br />
marg., a D in marg., A' E, om. AB. CTpe-qpeTai AB. 14.<br />
6ca jar) CCTIV em roO d5ovoc] praeter polos Mau. ^r\ icriv<br />
CDE. 15. ccpatpa D.<br />
4, 1. rd ap AB, distinx. CDE. 2. *|aimic, eraso uj, A.<br />
4. JUT] cnv D E. 6. tf\ cqpatpa A, TT) c^aipa D. 9. cqpaipac D, et sic<br />
passim infra, itemque in dativo cqpaipa vel cqpaipa. 11. TUUV<br />
of ABD, distinx. CE. bl}] TT'IV E. 12. TO wft BCDE Au,<br />
TO ap A. 16. iracav sine ace. A. TOU ayp BCDE^dw, TOO<br />
OY~ A - 17 TTI op euGeia A, TTJ op eiiOeia D. 18. ir\<br />
c^aipa A, Tfj c^aipa D. 19. oOca om. C. 20. 21. verba<br />
bid TO Kai Tfiv FA atel bia^vew Trj AB Trpoc 6p0dc tolerari<br />
possent, si abesset xai, sic enim repeteretur hypothesis quae<br />
paulo supra (vs. 15 17) posita est; at ille qui haec verba, addito<br />
KOI, repetivit alienum quid inculcasse videtur. 20. del<br />
ABCE, #ei D. 21. O'TI Td op AB, distinx. CDE. 26. nn<br />
kTiv E. 27. TUJ ct.p D. Ti6\ouc om. B.<br />
6, 1. oi be A pr. m. ex 6 be. 2. c^aipa xOicXot TrapdX-<br />
XriXoi eiciv D. 3. urj kTiv D. 5. eri] OTI D. 7. p A in<br />
marg., p B in marg., p C in marg., p D in marg., BE. 9.<br />
10. biepxeTai D, praeteribunt Fa Mau, percurrent Au. 10.<br />
KOxXujv om. Da. 13. Td aji AB, distinx. CDE. 16. Td yb<br />
AB, distinx. CDE. 17. yb AB. 21. TP om. D. 22. Td<br />
Yb AB. oi be ye ^ E. 23. bid Tf]C cipr emuebov CE.<br />
bri] be TO ayp i^juiKiiKXiov D.
LIBRUM DE SPHAERA. XXV<br />
8, 1. SepxV oTe<br />
ZJfAB.<br />
Hu.<br />
de TI^ A, aerjji BODE, virgulam notae B adscripsit<br />
15. frrl T6 B' Hu, frrl TO e ABODE, f<br />
J<br />
ad punctum E<br />
Au. 16. kTiv Tf]C D, sed v expunctum. 17. 18. TO, T Y<br />
eiri TO irapaYweTai D. 19. 6|uoiujc b D. 20. oub' E.<br />
TT' a\\6 TI ABCD, corr. E. 2225. un tpx^cGuj<br />
bt T6 "OY?<br />
fjluiKUKXiuj (sic) bid TOO b uuc ?x^ 1 ^^ Tin c 3' KaTttYpaqpnc D.<br />
23. bid TUJV QY^ ABE, distinx. C (de D vide priorem adnot.).<br />
25. beuT^pac] $" C , p' D (ut iam supra adnotatum est). 26 sq,<br />
circulus 6b parallelus, in quo 6 punctum feratnr Au (nisi quod<br />
Latinas notas H D F habet pro b )<br />
10, 1. 6 A0Z] 6 0bY TbAu (conf. priorem adnol). post<br />
TT) TE add. D compendium vocis Trepiqpepeiac. 2. ouoia i\ 0n<br />
et similiter paulo post TT) bZ. irepiqpepeia E secundum notas<br />
geometricas figurae, quae est in codice, adscriptas; illic enim<br />
occupat locum notae b in nostra figura (p. 8) et vice versa<br />
b locum ipsius 0; easdem notas in codice suo legisse videtur<br />
Au, sed tamen figura eius diversa est a notatione codicis E,<br />
nostrae autem notationi congrua. 2. 3. Trepupepeici ecriv<br />
6noicr Kcd rj AH dpa Tf] 0Z om. B. 3. xai ?\ Qr\ dpa E;<br />
idem in suo codice legisse videtur Au (conf. adnot. ad vs. 2).<br />
Tfj (ante crlv 6|uoia) CD, (omisso Tfj) E, TTJ el A, ipsi<br />
DF (id est Tfj"bT) Au. gcTiv A. 4. xal eici BCD. 49.<br />
Quare circurnferentia 0r] aequalis est circumferentiae bl : aequali<br />
igitur tempore punctum ad r| veniet, atque b ad I accedet:<br />
sed quo tempore punctum b ad Z. pervenit, eodem tempore<br />
punctum Y ad e accedit: aequali igitur tempore punctum Y ad<br />
e, et ad rj perveniet Au (nisi quod Latinas notas C pro Y<br />
E pro e et similiter ceteras habet). 4. dpd cnv A, dpa icrl<br />
C. 4. 5. i 5 a<br />
Tfj b Trepupepeia E (conf. ad vs. 2 et 3),<br />
) 0rj ^)
XXVI ADNOTATIO IN<br />
similiter Au (ut modo adnotatum est). 5 7. ev icuj dpa<br />
Xpovuj T6 eirl TO fj xal T6 6 era TO I. ev I'CLU 6e XPviy<br />
TO 6 eiri TO I uapaYiTveTai E (perinde igitur ac supra 6 et<br />
6 inter se permutavit). 6. irapaYiveTcn D (sed paulo post<br />
bis irapaYiYveTat). 8. XP^viu f6,T Y D. 9. xai TO 6 eirl<br />
TO fj E (conf. ad vs. 5 7). 10. f A in marg., P B in marg.,<br />
f" C in marg., 7^ D in marg., f E, dvTicrpocpov praeterea addit<br />
C in marg. 11. bieH^px^Tai] transmittent Va Mau, praeteribunt<br />
Au (iidem interpretes aliis quoque locis futura tempora<br />
verborum pro praesentibus suo arbitrio ponere, vel etiam praesentia<br />
pro futuris velut infra p. 12, 11 13, p. 14, 19<br />
praeferre solent). 12. cr}|ueta Tivd ABODE Da. 13. ojaoiai<br />
iciv AD, oVoiai eiciv BJDa. 14. iroXoi 6^ TCI op AB, distinx.<br />
CDE. 16. T& Y& AB, distinx. CDE, item vs. 17. 18. T6,<br />
Te Y crjiueiov D. 18. 19. biairopeu^cGuu usque ad irepiqpdpeiav<br />
om. C. 20. 6'juoid ic-civ A. 21. jur] kTiv E. 22. TO,T Y<br />
D, item vs. 24. 23. TTJV fe biaTropeiieTai Treptqp^peiav E.<br />
12, 1. 2. xpovtu T6,Te 6 D. 2. post TI^V AH add. B TT)<br />
A2, sed ea expunxit prima manus. Kcd etcl CD,<br />
Kai elci E.<br />
3. apa ICTIV A, apa ecriv B. 4. otr^p SCTIV A CD. 5. 6'juotd<br />
ecTiv A, 6|uoid ecTiv B. 6. oub' ctXXr) E. dpd ecTiv AB.<br />
7. Tfl AZ] Tf] oY Trepicpepeia D, Tf\ bl ^f E. 8. A A in<br />
marg., A B in marg., 6 C in marg., A' D in marg., idem E<br />
tituli instar. 11. ouov TUJV BCDE, ou6v TOV enotavi ex A.<br />
11 13. superficiei sphaerae punctum nullum occidit, nullum<br />
oritur Fa, nullum punctum superficiei sphaerae oritur, nullum<br />
occidit Mau (liberius Graeca verba interpretantes). 12.<br />
crijueiov D, crmeiuuv (sic) Da.<br />
cet. D in marg. adnotat d. dei<br />
del ecTiv ABCE, dei CCTIV D.<br />
13. ad verba d\\d Td j^^v<br />
cn ABCE, del ^CTi D. 14.<br />
semper occultantur Fa Mau,<br />
semper occulta sunt astra Au. 15. JUCYICTOC add. Hu. 17.<br />
T6T E. 20. etri Tfjc orn. B.<br />
14, 2. Trapd\Xr]\oc interpolatori tribuit Hu\ nam circulum<br />
Yb horizonti parallelum esse in proximis demum demonstratur.<br />
3. KUK\OC in contextu omissum in margine add. D. 4. 6p6dc<br />
ICTI BC, opGdc ecTi D, opOdc kTi E. 6. cujapdXXa et minio<br />
superscr. cuuiriiTTei C, cuju|3aXei et in marg. pr. manu cujuTrtTUTet<br />
E. 7. Strep ecTiv A BCD. ecTi YP BCDE. 9. f\ ante
LIBRUM DE SPHAERA. XXVII<br />
dvareXeT in D minus distincte scriptum est. 13. 14. ecnv ev<br />
TUJ qpavepuj] in ipso apparent! sunt Fa, erunt in apparente Au,<br />
immo ecnv qpavepd Hu. 14. 15. ecnv ev TUJ dqpavei] in non<br />
apparent! Fa, erunt in occulto Au, ecnv dqpavf) E. 16. e A<br />
in marg., ? B in marg., 6 C in marg., D in marg., E E.<br />
17. T6re pro T6 Te E, et sic passim posthac. 17. 18. ad<br />
verba Trdvra Ta tiri cet. D in marg. adnotat (conf. ad p. 12,<br />
13).<br />
tur<br />
19. Kdl<br />
Fa Mau.<br />
buceTai xal dvaTe"XXet Da, et occidunt et oriun-<br />
Tcov B E. 20. evexGrjcerai] vertuntur Fa,<br />
morantur Mau. 22. '0 YP bid TUJV CE. 23. 6 ABC] 6 ojj<br />
A, ABC (id est ABQ VaAu. 26. cr^eia BD, aiiueiov A,<br />
om. CE. occidere et oriri Fa, et orientur et accident Au.<br />
buvei] 6uvd|Ht (sic) D.<br />
16, 1. 2. TI cr)ueiov TO A] punctum aliquod C Au (hoc<br />
igitur loco in Graecis P legit, in reliqua autem demonstration<br />
easdem notas habet ac Graeci codices), punctum d Fa. 3.<br />
6 pb ye AB, coniunx. CDE. 4. ad verba orav |uv cet. D in<br />
marg. adnotat ^ (conf. ad p. 12,13. 14, 17sq.). 5. 6uvei] buva-<br />
c0ai D. 6. TOV 5r be A, TOV pr& BCD Fa, TOV peyb E,<br />
corr. Hu auctore Au. 7. MXCC T^ ABCD. Kal irp6c 6p6dc<br />
om. ABCD VaAu, irpoc opGdc om. E, corr. Hu. 8. dpd<br />
kxiv AB. 9. aiei ABCD, del E. 11. Icov ABE, corr. CD.<br />
16. Tcov AE, corr. BCD. 19. 4 A in marg., f B in rnarg.,<br />
? CD in marg., g' E, ad eandern propos. D in marg. praeterea<br />
adnotat b (conf. modo ad vs. 4). 21. dcpcbrreTai E, ^qpavyriTOti<br />
Da. 23. aiei ABCD, xai E, dei Da. 24. aiei ABCD,<br />
dei E-Da.<br />
18, 1. ine'vujv KuxXoc judYtcroc E. 2. TO Te A. 4. eqpdirTeTai<br />
E, sed iyeTai corr. prima m. in marg. 5. aiei AB<br />
CD, dei E, item proximo versu. 7. 8. ?CTUJ YP cpavepoc<br />
iroXoc Tf]C cqpaipac 6 6. Kai bid TUJV TOU apy<br />
KIIK\OU ir6Xujv xai<br />
TOU b ILI^YICTOC cet. D. 8. TOU ABF KUKXOU] TOIJ apy C. 10.<br />
11. biacTrnuaTt b TUJ ba xuxXoc vtypdcpQu) 6 an D. 12. ad<br />
verba biacrrnuaTi be TUJ Ef cet. D in marg. adnotat e (conf.<br />
ad p. 12, 13. 14, 17 sq. 16, 4 et 19). ^payQw 6 p
XXVIII ADNOTATIO IN<br />
-*<br />
TrapdXXr]X6c ecri CD. 14. 15. TUJV ad vs. 12).<br />
ar| YK@ B (couf. supra<br />
20, 1. aiei ecri BCD, aiei ecri A, del ecri E. 1.2. aiei<br />
ecriv ABC, dei ecriv E, aiei, omisso ecnv, D. 3. ^ ecriv<br />
AC, |uri ecriv BDE. del E. 5. cujupaXeTUJ D. 6. eirei]<br />
xai eirei D. 7. TUJV (ante ev Trj opaipa) om. D in contextu,<br />
sed add. prima m. in marg. 8. bfya re ABCD. 9. Te~uvei<br />
D. dpd ecTiv AB. 13. 14. eiri biaueTpou TT^C OY bis scripta<br />
sunt in E; sequitur cr]|ueia, sed id expunctum. 15.<br />
BCD. 19. 20. T^juverai xai xaTd TO 6 E. 23.<br />
ABCDE, sed A \icr partim in rasura. crlv Tractuv<br />
TOO A] ab d Fa,<br />
eqpecrrixe<br />
eXaxicrri<br />
E. caro<br />
a polo D Au. 25. euGeiac (post AA) om.<br />
D. ad verba d\Xd xai i'cri cet. D in marg. adnotat 2 (conf.<br />
ad p. 18, 12 cet.). 26. Y
LIBRUM DE SPHAERA. XXIX<br />
24,1. cTrereuxGwcav oi (sic) r\Q e -<br />
fi E. eirel]<br />
xcd eirei<br />
D. 3. TO oj$Yb AE,-TOV afab BC, corr. D. 3. 4. bix
XXX ADNOTATIO IN<br />
culus Au. ecri BCD. TOV HZ0] TOV rJ29 K\JK\OV D. 8.9.<br />
r| K0ivt\ dpa auTUJV TOUI>] C. 9. TUV ap fb pa A, TIUV ap<br />
yb, pa D, TUJV ctpYb-~pa E, corr. BC. AB if] (ante opGrj) om.<br />
D. ecri BCDE. 11. dTTTOue'vac atjTf]c xai oucac ev TIU<br />
D. ev TUJ r]0K eTrnre'buj C, ev TW r\lQ ItriTre'buj E,<br />
rtfti KUKXOU eTrnre'buj D. 12. 6] br] D. ^xdTepa<br />
ev TUJ TOO<br />
D. 13.<br />
TOO Y] 2 9 KIIK\OU D (et pro KUK\OU quidem KU cum compendio<br />
ou sub u). ad verba ^ AB apa cet. D in marg. adnotat \<br />
(conf. ad p. 24, 13 cet).<br />
28, 1. 11 imo Kju9, omisso TUJV, D. xXicic ecTiv A. 2.<br />
TOV ap TO A, TOV apfo BCE, corr. D (nisi quod ap by distin-<br />
xit). 3. f| UTTO Xv6, omisso TUJV, D. kTiv f\ K\ICIC] i 5<br />
)<br />
K\ICIC<br />
kTiv D. 4. TOV op T6 A, T6v afrb BCE, corr. D (recte<br />
etiam notas geometricas coniungens). 5. TCI afifb B. 6.<br />
TOU ZQ AC 8<br />
, TOO TJT0 BDE. 7. 7rapdX\Yi\oi eicvv ABD, ^_<br />
eiciv E (accentus ad 01 adiectus compendium scripturae signi-<br />
ficat). 8. f\ im6 xjuv, omisso TUJV, D. ^ Tfj UTTO Xv9 yuuvia<br />
D. 9. 7 s<br />
] u^v imo KJUV T^vta D. f^v ABCE, iv fj D. 10.<br />
TOV ap Y^ A, T6v apyb BCE, corr. D (nisi quod ap 6y distin-<br />
xit). 10. 11. r 5<br />
) 6^ UTTO Xv0 D. 11. f^v] in hanc scripturam<br />
h. 1. consentit etiam D. 12. TOV ap y6 A, TOV apyb BCE r<br />
corr. D (nisi quod ap by distinxit). ol apyb dpa BC. 13.<br />
TOV ap Y& A, TOV apyb BCE, corr. D (recte etiam notas geometricas<br />
coniungens). KtixXov] horizontem Au (rcpetivit igitur<br />
earn scripturam quae p. 26, 2 in codicibus legitur). 14.<br />
fi A in marg., ^ B in marg., "rf CD in marg., H E. 16. !q>apu6couciv<br />
ABCD, convenient Au, &papu6ouav E, conveniunt<br />
Fa, congruit Mau.<br />
30, 1. "ECTUJ T ctp v E. 6 ABP] ABCD^w. 2. \nk.v<br />
del ABCE, |iev del D. 6 AE] FG Au et similiter posthac<br />
notis ex arbitrio electis. be atel hoc loco recte ABC,<br />
be del D, be del E. 3. e^pcttrreTai] tangat Au. 3. 4. ye-<br />
YpdcpGuj TIC AE (de D vide proximam adnot.). 4. T!C ^71-<br />
CTOC KUKXoc ecpairT6uevoc om. D in contextu, add. prima m. in<br />
marg. 5 init. 6 bp e~Y AB, coniunx. CDE. 5 extr. 6 bp<br />
ey A, coniunx. BCDE. 7. Y^p TIC irapdXXriXoc xuxXoc TIXJ ab
LIBRUM DE SPHAERA. XXXI<br />
6 cet. D. 8. bri ecriv A, br| ecri BC, bi>) ecrl D, bri<br />
eCTai E.<br />
9. TCC T Z E Hu, TO b Ye ABE (item C, nisi quod lineas<br />
supra b YC om.), Ta blfe D (de ordine notarum I f e conf.<br />
adnot. ad figuram p. 30). cViro TOU A] pro diro in B legi-<br />
tur Oir6 (sic); notatus igitur est error pro<br />
d. 10. TCI H B<br />
A Hu, TCC anpX ABE (item C, nisi quod lineam transversam<br />
om.), TO\ ar\ (SX D. Trapd\\r|\oi eiclv KiixXoi A, TrapdXXr|Xoi<br />
elci xuxXoi B, TrapdXXr]Xoi eia xuxXoi CE, irapdXXr|Xot xuxXoi<br />
eiciv D. 11. xal ante YYpa|U|Lievoi om. C. elcl BCD. 12.<br />
01 op -fb-pe-f A, 01 a^y, 6epY D, corr. BCE. 13. KCU elci<br />
BCD, xai eia E. 14. ZH AE] friXe AC, Zr\'\e B, Zr\ Xe D,<br />
2ri, XTE. 15. dpd ecrtv AB, dpa -/.v E. 1} box E (at<br />
recte paulo post TI^V 6xa). 16. irepiqpepeiqt] irepiqpepei (sine<br />
ace.) D, ^9" E. 18. TrapaYweTCti D (at recte paulo supra<br />
irapaYiYVTai xal TO cet.). 18 20. xal GTI TO X T^V Xe bieXGov em TO e TrapaYiYveTai C. 19. 20.<br />
av<br />
~^<br />
irapaYiveTCU D. 20.<br />
21. O'TCXV TO a eni T6 6 irapaY^vriTai D. 22. Trape'crai ABCDE,<br />
sed A CT partim in rasura. xal TO Xe (sic) em TO ? C. eqp-<br />
ap)n6cei] conveniet Fa, congruit Au (sed easdem formas p. 32,<br />
2. 3. 5 redeuntes futuris congruet interpretatus est.<br />
32, 1. eirl T^IV BCDE, eul Tf) A. 6 b$ ef AB, coniunx.<br />
CDE. 3. T^JUVOUCIV E. 4. ad irXeiova supra versum TUUV<br />
buo add. C, unde irXeiova TUJV buo in contextu E. 6irep ecTiv<br />
ABCD. 5. 6 ABE] 6 ABEf coni. Hu. 5. 6. em TOV ABP<br />
KiixXov] circulo ABCD, horizonti scilicet, Au (conf. supra ad<br />
p. 28, 13).<br />
E. 12.<br />
7. 9 A in marg.,<br />
ev cqpaipc^ YP E.<br />
B in marg., G^CD in marg.,<br />
12. 13. ja^CTOC KuxXoc 6 ABf<br />
ex codicum auctoritate retinuimus, quia scriptor satis habuisse<br />
videtur ternis litteris, sicut in superiore propositione, circulum<br />
denotare; sed dubitari non potest, quin idem quartam litteram<br />
b ad eundem circulum eo fere figurae loco, quo nos adscripsi-<br />
mus, pertinere voluerit, id quod Auria quoque significavit<br />
c maximus circulus ABCD 7<br />
interpretans. 18. bOo crmeia TCI<br />
Ye AB, distinx. CDE, duo puncta, scilicet B et E, Au (idem<br />
etiam in reliqua demonstratione notas geometricas suo arlDitrio<br />
elegit). 22. TCI Y? AB, distinx. CDE. 25. YP oi 2^ E.<br />
26. Td =f AB, distinx. CDE. etrel] xal eirel D. 26. 27.
XXXH ADNOTATIO IN<br />
AoHoc ecn BCDE. 27. irpoc TOUC TrapCtX\r)\ouc] ad omnes<br />
circulos parallelos FEGH et KBLD Au (qui post parallelos<br />
omisisse videtur velut).<br />
34, 1. -f\ Y Treptq>e"peia dpa rf^c cet. B. 13. 6irp T^V<br />
ABODE, super (omisso terrain) Fa, supra terrain Au, (mep<br />
TOV opiSovTCi coni. Hu (nam de qualicunque sphaera quae convertitur<br />
et de punctis quae sunt in eius superficie, non de<br />
terra et astris agitur). T^v CTI CD, ^f\v<br />
ecriv E. 15. rot<br />
Zrj ABD, distinx. CE. dcrpa ABCDE, astra Va Au, criueia<br />
coni. Hu (conf. ad vs. 13). 18. 19. TTIC rpce BCDE, TTJC K<br />
A. 19. e'cruj] "CTUJ TP E. f\ I GT D. 20. etret] Kai<br />
tuel D. ojuoid ecTiv AB, 6^ioia -/.v E. ^ 26 -9" C (omisit<br />
igitur T)- 23. 24. eiri TO E* Trporepov dpa xai TO Z eiri TO f<br />
TrapaYVTveTai fjirep om. D.<br />
36, 1. i A in marg., TBCD in I' marg., E. 3. 4. v<br />
juiqi irepiqpopa Tfjc cqpaipac om. D Da in una circumferentia<br />
,<br />
sphaerae Fa, in uno sphaerae ambitu Mau, in una sphaerae<br />
revolutione Au. 4. CTCU] fit Mau. 5. ABf] ABCK Au<br />
(idem paulo post pro AZE posuit ADFE, pro A G, et similiter<br />
in reliqua demonstratione litteras suo arbitrio elegit). 7.<br />
aiet ABCD, del E. 8. 6 aTe K\JK\OC ABCD, 6 aTai, omisso<br />
KUK\OC, E. 9. 6 6 ABCDE, punctum G Au, quod respondet<br />
Graecis TO A, neque tamen scriptura codicum mutanda est.<br />
12. TUJV ab ABE, distinx. CD. 13. TOO a^Y KOxXou ir6\ujv<br />
D. 14. eireibr^ E. ^KdTepoc A, IxaTepa et super a prima<br />
manu compendium syllabae oc B, exaT^pa CDE.<br />
38, 1 init. Zbr\ BCDE, Eo A. 1. TOV aTerj KUK\OV E<br />
(conf. supra p. 36, 8).<br />
2. apd cnv B. 3. TO I crmeiov<br />
Tr]V la extrema sunt in D fol. 70 recto; eodem folio verso re-<br />
petuntur Tf) er) Trepiqpepeia. ev i'cuj usque ad Tf)v "La, sed haec<br />
expuncta. 4. bieXeuceTCti] transibit Fa, percurrit Au. 7.<br />
post verba TO E Trapay^vriTai C addit haec: 6 $yQ Geciv ^Hei<br />
Tr]v abe* Ta yap r\ I crmeia qpapu6cei eirl TCI a ? Kai (sequun-<br />
tur i 5<br />
! Ibr] Trepicp^peia cet.). 7. 8. r 5<br />
] ZAH<br />
irepupe"peia eqpap|u6-<br />
cei ^Trl Tr]v AAE irepi^^pemv] et circumferentia DGE positionem<br />
habebit, veluti AGF; nam D et E puncta conveniunt congruuntque<br />
cum punctis A et F: et circumferentia igitur DGE
LIBRUM DE SPHAERA. XXXIII<br />
circumferentiae AGF congruet Au (conf. scripturam codicis C<br />
ad vs. 7 adnotatam et vide figuram apud Auriam expressam,<br />
quae longe distat et a nostra et ab ilia quam Graeci codices<br />
exhibent). 9. TOV 066 BCDE, TOV 066 descripsi<br />
ex A. 9.10.<br />
dXX' 6 a&0 KuxXov E (error scribae ex compendio, quod in archetypo<br />
fuerit, ortus esse videtur). 10. 6p06c ten BCDE.<br />
10. 11. xai 6 BAP $pa KUKXoc 6p06c ICTIV Trpoc TOV ABP KUK\OV<br />
om. B. 11. 6p06c cert CD, 6p96c /. E, 6p66c gcrai coni. Hu.<br />
16. f\ lbr\ ABE, I 5<br />
aliam nescio quam), if\ 2 6rj E.<br />
) lb C (litteram b duxit prima manus super<br />
40, 1. CTI BCDE Paris. 2364. 2. 6 BAP #pa] 6 r&Y pa<br />
E. 6p06c cnv A, opGoc ecriv C (Icriv compendio scriptum),<br />
6p06c ecri BDE (in E compendium vocis ECTIV), 6p06c cri<br />
Paris. 2364, 6p66c Serai coni. Hu. 3. Trd\iv bi] orav usque<br />
ad 7. TT\OV f| 6ic ecrcu om. BCDE Va Au (in codice Parisino<br />
Graeco 2364 etiam verba, quae hunc locum antecedunt, xal 6<br />
P&Y ^P<br />
~~<br />
6p06c ecri irpoc TOV apy in contextu omissa,<br />
sed eadem inanu in margine adscripta sunt; deinceps item<br />
in margine, scbolii instar, adiuncta sunt verba irdXiv bi\<br />
6Tav cet. , quae abesse a BCDE diximus). 4. 6ieX0u)v A,<br />
corr. Paris. 2364. 5. irapecrcu A, irapcrfevr]ceTai Paris. 2364.<br />
6. 6 jtoyo A, 6 per Paris. 2364, corr. Hu. e'Hei A prima<br />
manu partim in rasura ex etxev, ut videtur. 7. 61c] p" A,<br />
eiusdeni litterae earn formam quae Latinae u similis est cum<br />
compendii ductu exaravit et spiritum lenem (voluit accentum<br />
gravem) superposuit Paris. 2364, quam ad notana recentior manus<br />
in margine adscripsit 6ic. ecrai A, item Paris. 2364<br />
prima manu, in quo &cra\ mutavit recentior manus. 9. KU-<br />
K\OC (post Tf|C cqpaipac) om. B. 11. ia A in marg., la B in<br />
marg., la C in marg., Id D in marg., la' E. 13. jaeYiCTOC<br />
om. D Da. 14. aTrrr|Tai i\ a>v 6 opiZiuuv] aTTTTai i\ 6 opi^uuv<br />
D, om. Da. 16. aiv e9diTTTai ABDE, quos attingat Fa,<br />
quos attingit Mau, om. C (tangit scilicet is circulus qui modo<br />
aXXoc TIC XoHoc cet. appellatus est, non horizon, ut est apud<br />
Auriam f<br />
quos horizon tangit'. iroierrai ABCE,<br />
facit Va<br />
Mau, -rrou'icei D Da, faciet Au. 18. 19. 6 ABC] ABCE Au.<br />
25. TOU AA] ut ad. Va, AD Au, AAE coni. Hu. 27. 6 TZ]<br />
RK Au (qui in reliqua etiam demonstratione litteras suo ar-<br />
bitrio elegit et figuram plurimarum linearum farragine satis<br />
Autolycua.<br />
C
XXXIV ADNOTATIO IN LIB. DE SPHAERA.<br />
impeditam appinxit). 28. post drrTecGuj add. TOO ab D. TUJV<br />
A, distinx. BCE, TUJV Z fr\ D. 28. 29. f| oiv 6 ABf<br />
KuxXoc ecpdTrreTai om. D. 29. Td lr\ AB, distinx. CDE.<br />
42, 1. TCI Pr AB, distinx. CDE. Xeruuv<br />
OTI D. aid<br />
ABCD, del E. 2. dvcrreXei D s<br />
, dvaTeXXei ABCE. 4. Td eic<br />
AB, distinx. CDE, item vs. 5. 6. 6. 7. TUJV Xeju-vKH DE,<br />
ol \0 jur] K (sic) A, 01 X9 JLiv x2 BC, orbes per quos ferantur<br />
bk. puncta . nempe lb.mn.kx. Va, circuli TSQ et VMY, in<br />
quibus puncta Q et V ferantur Au. 7. eirel] xai eirei D. 8.<br />
aiei ABCD, del E. 10 13. buvei, TO be aiei bid j^ev TOO<br />
M dvaTeXXei bid be TOO om. D. 11. del E, itemque posthac<br />
(in aiei ubique consentiunt ABCD). 17. Tfjc ME] Tf|c H(u D.<br />
18. Tnc Xv C8 D S<br />
E, Tnc Xrj AB. 22. 6Xuuc 6 fr D. 25.<br />
iroieiTai] facit Fa, faciet Au. 26. ip A in marg. , Ip B in<br />
marg., IB C in marg., i$ D in marg., IJ3' E. qpepojuevov] delatum<br />
Va Mau, mobilem Da (unde f<br />
delatum aliquem seu niobilem'<br />
concinnavit Au}. qpepojuevov Tivd ABDDa, accentum<br />
corr. CE. 27. del Te|uvr) bvx E Ho. 27.28. juribeTepoc be]<br />
|ur]beTepoc be AB, accentum corr. CD, 6 be ^Tepoc E. 29.<br />
Tf]c (ante ccpaipac) om. Da. IcTai] est Au.<br />
44, 1. juevujv KuxXoc 6 ABP] manens seu fixns circulus<br />
ABCD Au. 2. TOV TAB] scilicet EBFD Au (qui in reliqua<br />
etiam demonstratione , itemque in figura, litteras suo arbitrio<br />
3<br />
posuit). 3. jui^beTepoc AB, jur)b<br />
erepoc E, corr. CD. 5. TUJV<br />
AfB TAB] TUJV apT, Y&P D, TUJV crfp E (omisit igitur alterius<br />
circuli notas). jue~YiCTOC ecTiv E. 8. TOU pby xunXou D.<br />
10. xevTpov ecTi AB, accentum corr. CDE. 12. aiei ecTiv D,<br />
dei CTIV E. 10. dHovoc ecTiv D, #ovoc ecTiv (sic) E. 17.<br />
|ur) ecTiv E. 19. eirel] xal euei D. dei E, item vs. 21. 20.<br />
ecTiv AE, e'en B, ecri CD. 21. KaTa TOU KUKXou TOU er) B.<br />
6 lv] KuxXoc dpa D. 25. ^'CTIV] -/.v E. 26. dpd ecTiv A,<br />
dpd ecTi B, dpa ecrl CDE. 27. xevTp6v ecTi A, xevTpov ecTi<br />
E, accentum corr. BCD 3 . 29. post Tf^c ccpaipac repetit TO "e<br />
CY]ueiov jur*) Y^pj 6XX' ei buvaTov e'cruj K^VTpov Tf|c ccpaipac D.<br />
46, 1. emZieuxQuJ A. 1. 2. dpd ecri T^C ccpaipac AB, ace.<br />
corr. CE, dpa rf\c ccpaipac ecrlv D. 2. exaTepov Y&P TUJV 6e<br />
AB, distinx. CDE. 3. dovoc ^CTIV A, dHovoc ecTi B, dEovoc
ADNOTATIO IN LIB. DE ORTIBUS I. XXXV<br />
cri CD, ace. corr. E. 4. KUK\OC kriv AB. 6 pb~Y D. 6.<br />
roO PY KUKXOU D. 8. 9. TOV "pbY KUK\OV D. 9. 10. 6 pbY<br />
KUKXOC D. 11. 12. 6 pbY dpa D. 12. 6p06c ten BCDE.<br />
14. K\/Tp6v ecri AB. 15. cube ABC, oub' E, compendium<br />
brevissimum ac vix perspicuum exstat in D. dXXo TI E,<br />
3<br />
dXX<br />
O'TI A, dXXo TI BC, dXXov TI D. 16. K^VTpov ecrt AB. 17.<br />
ev (ante IKCIT^PUJ) om. B. TUJV af^f PT& KUKXUJV D. 18.<br />
dpa cnv A. TUJV apY P&Y Ki)KXiuv D. in fine add. Te"Xoc<br />
TOU auToXuKOu irepi Kivouuvr}c cqpaipac B, TeXoc auToXiwou<br />
irepl xtvoujuevric cqpai ? D, T^Xoc E, T^Xoc TOO rrepi<br />
cqpaipac ACiToXtiKOU Da.<br />
48, 1. duToXOxou A, AuToXuKou E. 3. TO a A, om. C,<br />
a', omisso T6, E, trpuJTOV Da, TO irpajTOv Ho. 4. "Opoi add.<br />
Da. 5. a' E in marg., a Da, om. A C Laurent. XXVIII, 14,<br />
fol. 301. dcT^poiv C. 7. p" E in marg. Da, om. AC Lau-<br />
rent. TObv be] Kal TOJV Da Ho. ^uOa CEDa, two. A, et<br />
similiter in reliquo contextu ACE i subscriptum constauter<br />
omittunt, atque A spiriturn lenem ponit pro aspero (in adnotationibus<br />
tamen, quae in A ad figuras libri II theorematis VI<br />
etc. tenuissimis ductibus adscriptae sunt, spiritus potius asper<br />
quam lenis exaratus esse videtur). 8. dcTp6v TI E, itemque<br />
vs. 10. 12. 16. 19, p. 50, 2. 4. cuvavaTeXXei E. 9. Y' E in<br />
marg., Y Da, om. AC Laurent. 10. bi)Vi E. 11. b' E in<br />
marg., b Da, om. AC Laurent. djua TOU 7iXiou buvovToc AE,<br />
sole occidente Fa, statim occidente Sole Au, corr. C Da. 12.<br />
dvaTeXXr) A, cuvavaTeXXr) C (omissum i, quod subscriptum vo-<br />
cant, posthac non adnotabitur). 13. e' E in marg., ? Da,<br />
om. AC Laurent. 15. ST E in marg., g Da, om. AC Laurent.<br />
16. dvaTf]Xai Da, item vs. 18. TrpuVriuc AE Laurent., upuu<br />
cum compendio syllabae uuc C, irpuuTOv Da. 18. I' E in<br />
marg. Da, om. AC Laurent. 19. TrpiuTuic<br />
cum compendio syllabae ov C, Trparrov Da.<br />
AE Laurent., irptu<br />
buvo-\i A C E Da<br />
Ho, et sic posthac iidem constanter.<br />
50, 1. if\ E in marg., f| Da, om. AC Laurent. jueTci T6<br />
A, jueTd, omisso T6, C, |UTd et TO pr. m. super versum E. 2.<br />
bCvai C 8<br />
Ho, buvai AE Da, item vs. 4. 3. 6' E in marg. Da,<br />
om. AC Laurent. 4. dcrpov TI qpavr) buvov cxaTUK Da. 5.<br />
c*
XXXVI ADNOTATIO IN<br />
TTpOTdceic Da, Uporacvc a' E, oin. AC. 6. a AC in marg.,<br />
om. E (TTpoT. a. 6euup., et similiter posthac, Da). dcrepuuv<br />
Da. 7. ucrepou eici (id est eiav) A, ucrepai eia C, ucrepcu<br />
eici Da. 8. earepioi AC (quam formam edere non dubitavis-<br />
sem, si usquam in singular! ecrre'pioc reperissem pro ecirepia).<br />
9. irp6Tepai eici A Da (codex E non differt ab editione nostra,<br />
nam eiav, quod Ho ad hunc locum adnotat ex E, pertinet potius<br />
ad vs. 7, ubi E ucrepcti eiav habet perinde ac nos edidi-<br />
mus). 13. uiro yf|v CE, UTr6 rf\v A. 15. dcTp6v TI E (item<br />
posthac). 16. dXr|9wvi ecriv A, accentum corr. CE. 17.<br />
ecri CE. 19. 20. TO b CE, item A, nisi quod b prima manus<br />
ex 61 correxit. 20. ad rjXiou E in margine adnotat com-<br />
pendium
LTBRUM DE ORTIBUS I. XXXVII<br />
58, 1. TOU A] TOU a ACE, corr. Au (etiam Va notam d<br />
habet, sed totum hunc locum liberius vertit). 2. TOU rjXiou<br />
C. 9. TO<br />
f<br />
E, roO rjXvou < A, TOU<br />
tf', ut passim aliis locis,<br />
A] TO a ACE 7 corr. Au. 16. A f' in marg., Y C in marg.,<br />
r E. 18. ev dXuj (sic) A.<br />
60, 1. oubevl Ho. 2. I'Xaccov A. 3. opiSwv ACE, circulus<br />
Horizon Au. Zuubiaxoc ACE, item Eujbiaxou iidem<br />
vs. 24, et sirniliter posthac constanter sine i subscripts. 4.<br />
UTTO TI^V Y*W E. 5. dcTpov TI A, dcTp6v TI CE. 6. 7. a\Y\-<br />
0wr] earn buac] verus matutinus occasus nus<br />
Fa, occasus matuti-<br />
Apparens Au (sed eundern pro Apparens voluisse Verus<br />
docet definitio huius libri tertia apud Auriam f<br />
l)iff. 2 J<br />
in margine citata). 16. ou (ante qpaiveTcu) om. C. 21. post<br />
eviauTOu Auriae interpretanti r<br />
circumferentia enim EG semi-<br />
circulo minor est' addenda esse videbantur eXdcowv Y
XXXVin ADNOTATIO IN<br />
AC. 11. eiM 60cic A, idja fcikic (ut aliis locis) CE. 1215.<br />
verba xal irl usque ad b\' Xdccovoc forsitan interpolator quidam<br />
addiderit (contra recte se habent ilia quae similiter<br />
scripta sunt theoremate V extreme). 12. T
LIBRUM DE ORTIBUS I. XXXIX<br />
V)|LUKUKXIOV A, f| TIUI, superscripto compendio ov, sed eo punc-<br />
tis notato, C, y' E. 6 ri xHr| E, be f\ rjHK legisse videtur<br />
Au, oin. AC Fa. ri SKO dpa E, eadem legisse videtur Au,<br />
om. A C Fa. 6. 7. eXdcajuv ecTiv et compendium formae<br />
riuiKUKXiov (ut paulo supra) E, semicirculo minor est Au, om.<br />
A C Fa. 7. dpa (ante -irepiqpepeiav) om. E. 9. 10. ^TriToXfjc<br />
ewac qpawouvr|v buciv iroieiTCti 01' Xdccovoc E. 11. C A in<br />
marg., e C in marg., E E. 12. TUJV uu6iuuv KuxXou AC Da,<br />
item E prima m. in marg., u)6iai
XL ADNOTATIO IN<br />
dorpou b dXri0ivri E (dpcc compendio scriptum). 8. YiveToa E<br />
(sed posthac fiYveTCu cum AC). 11. iv<br />
diebus Fa,<br />
6'Xaic repaid] totis<br />
in integris conversionibus Au. 14. ev 6'Xaic i5))^<br />
paic] cunctis diebus Fa, in integris conversionibus Au. av<br />
T^VOITO] erit Au (qui supra p. 74, 14 pro eadem forma posuit<br />
'fit'), om. Fa. 15. cuvbuvai AC, ace. corr. E. 17. emToX^i<br />
E. fijuicouc E, i^iuiceoc AC. 20. bid ^(uiceoc AC, bi' Vnui-<br />
couc E. 21. 'YYICT(X add. Hu, quasi Au. 22. A in f^ marg.,<br />
rj C in marg. H E. 23. , kxdTnv crrep(av C (conf. p. 78, 12<br />
et 20. 80, 16), earepvav, ornisso cx(m]v, AE (idem legit Fa),<br />
c7repiav et in parenthesi<br />
f<br />
Alit. cxcm]v '<br />
Da, vespertinam<br />
postremam Au, aipiav ecxarriv Ho. 25. vuicrec Da.<br />
78, 3. Ta yea ACE. 11 14. Tourecnv usque ad -npoc<br />
TUJ H forsitan commentator quidam addiderit. 11. TOUT'<br />
ICTIV E. 18. rrpocavaTeXXei E. TOOT' ^CTIV E. 19. buvtuv<br />
ACE, corr. Hu.<br />
80, 2. ou om. C. 6. TOUTECTI C, TOUT' cn E. 9. TOU<br />
dpa] TOUT' ^CTIV apa E. 12. ou ante qpaivTai add. E. 15.<br />
A in marg^, C in -9-' marg., E. |uaXov A. 17. epdav<br />
TToieiTai ACE Ho , iroieiTai ^dcw Da. irXeiovac Da, TrX^ovac<br />
AC, irXeiovoc E. 18. eiirep Da.<br />
82, 2. alei Hu, del ACE. 3. acrpov 6e ACE, acrpov<br />
b TI coni. Hu. 4. TOU TUJV ^ujbicuv KUKXou] iis quae in cir-<br />
culo Zodiaco sunt Au (voluit igitur TOJV in\ TOU TUJV I. K.).<br />
6. -rrXeiovac Hu, TrXeovac ACE. 9. 6 Xr) 6|u A, coniunx. CE.<br />
10. Td bn A, distinx. CE. 11. Ta ct|up A,<br />
distinx. CE. 14.<br />
K(peuY^c0u) E. 16. irpoc TUJ ic C, irpoc TUJV bid TO' 0K A (id<br />
est irpoc TUJ K cum scholio bid T6 0'), Trpoc TUJ f[ E. 18. Td<br />
Zr\ A, distinx. CE. CTI CE. 19. diro AC, item E prima m. in<br />
marg., CXUTO E in contextu, sed id expunctum. Td brj A,<br />
distinx. CE. 19. 20. d-rro TOU A] diro TOU, omisso a, C. 20.<br />
Td aJ3 A, distinx. CE. Td Zr\ AE, distinx. C.<br />
84, 1. T) ante kirepia add. C. 2. ICTI CE. 3. Td lr\<br />
A, distinx. CE. 5. gcnv E. 8. OUTTUJ CE. 12. f' A in<br />
marg., i C in marg., I' E. 14. TOO TUJV iub(ujv xuxXou] quam<br />
quae sunt in circulo Zodiaco Au (conf. supra ad p. 82, 4). 15.<br />
wv] Horizon circulus Au. 16. cuel Hu, del ACE. 6<br />
AC, 6 Z$Y E, idemque legit in suo codice Au. 17. Td
LIBRUM DE ORTIBUS I. XLI<br />
r\Q A, distinx. CE. 19. verba TOUT^CTIV usque ad 86, 2 oucic<br />
3<br />
interpolata esse docet structuraeinconcinnitas. 19.ToOT ^CTiv E.<br />
86, 1. Y] post TOU |uv ff om. E. 2. TLUV rjG A, distinx.<br />
CE. 4. oi] ot 6e E. 4 8. LUCT usque ad rrl T^V buciv]<br />
Cum codicum Graecorum scriptura fere consentit Au, cuius<br />
interpretationem Graecis litteris restitutis pro Latinis, quas ille<br />
posuit, hie repetimus: f<br />
ut semicirculus Kr]\ non concurrat cum<br />
semicirculo, qui a puncto a inchoat, et ad partes y proficiscitur:<br />
et semicirculus bK0|u item non concurrat cum semicirculo,<br />
qui a puncto a incipit, et ad partes 3 tendit: scilicet ut semicirculus<br />
r] tendat ad ortum, et semicirculus 06 ad oceasum'.<br />
Nos in Graeco quidem contextu codicum scripturam servavi-<br />
mus, sed in Latina interpretatione duos, de quibus agitur, semicirculos<br />
singulis litteris mutatis notavimus (v. p. 86 adnot. 4).<br />
6. 7. f ,uepr| usque ad LUC liri TCI om. C. 7. TOUTCTI C, roOr'<br />
e'en E. 8. eirl Tr)v (ante avaToXrjv) om. C. 11. 12. i'ai -f\<br />
(u E (sed paulo post recte Kai if] LI). 12. eirei bt Kai E.<br />
'<br />
14. 15. Kara OV OH-O ^CT! C. 15. TO H] T6 ic E. I'CTI E<br />
prima<br />
m. ex ecTai.<br />
88, 3. TLU N] TLU f) C. 5. Tf]v ZYV CE (idem in suo co-<br />
dice legit Au), TT^V Z*f A. 8. bidjueTpov kTi E, compendium<br />
(ut supra) et cnv (item compendio scriptum) C. 11. TLU E]<br />
TO) I E. 13. Tr]v Z$Z CE (idem legit Au), Tr]v v^l A.<br />
dvaTeXXov AC, idem ex avaT^XXuJv corr. prima m. in E,<br />
17.<br />
m-<br />
TeXXov Autolycus scripsit supra p. 56, 18. uuc<br />
8 C E, ^uuac A,<br />
(uexpi Autol. 1. c.<br />
TO<br />
90, 2. TLU<br />
K apa<br />
be H TO K cuvavctT^XXei coni. Hu. Kai ante<br />
add. Hu coll. vs. 9. 10. 3. ^Kdcrrjc Tf]C VUKTOC E.<br />
6. e'uuc CE, gmc A, ]u^xpi Autol. supra p. 58, 17. 8. CE (Au), Ti\v ZyZ A, item vs. 11. 9. 10. TO &<br />
Tr;v "spZ<br />
dcTpov usque<br />
Hu.<br />
ad buvov om. C. 9.<br />
13. oiGuropeueTai<br />
TLU bi acTpuj TO K cuvbuvei coni.<br />
E. T^V Zfv AC prima m. in rasura,<br />
TI*)V vy E. 15. xai ^avepov C prima m. in rasura. 16.<br />
Tiiyv Sf&fv AC, TI'IV 0Yv E (idem in codice suo legit Au). 17.<br />
X
XLII ADNOTATIO IN<br />
94, 1. Til)v ri 6v AE, TUJV r^H ov C. dva (sine accentu)<br />
A. 3. CTI CE. Kcn-pa ora. C. 6. ict A in marg., m<br />
C in marg., Id' E. OuGev ACE Da, Oubv Ho. TUJV iu-<br />
biuuv erri TOU TUJV luubiuuv E, sed prius Zujbiuuv expunctum. 7.<br />
i^uicqpepiov et prima m. ai super<br />
6 A. 9. TravTairaci CE Da<br />
Ho. 9. 10. evb^x r l Tai 6qp6eivai Da. 12. 6piuuv] circulus<br />
Horizon Au. 13. TCI abY A, distinx. CE. 17. Tiva b TUJV]<br />
sed aliquod astrum eorum Au. 18. qpep6|uevov E.<br />
96, 1. "Ecruj Yp] Sit vero Au. TO bej CE, T6 b JF A.<br />
2. TCI OOY A, distinx. CE, astra quaedam ADC Au. 3. TCI<br />
ante ircl TOO om. C. rrl TOO ZXubiaKou] in circulo Zodiaco<br />
Au. 4. dvaT^XXei Te xal 6uvei Eucl. phaenom. 6, et oriuntur<br />
et occidunt Au. 5. TOO apa 6 buvovTOC CE (Au),<br />
b om. A.<br />
6. bep AC, item E in marg., 6 JJ E in contextu, sed ea ex-<br />
puncta. 9. TG\ ab A, distinx. CE. 13. Ta yb A, distinx. CE.<br />
14. IvbfyeTai Tiva ACE, item vs. 16. 17. 17. UJG TOV TH] veluti<br />
CF Au (voluit igitur UJG T6v TZ). 20. post qppeTCu 6 f^Xioc<br />
add. C fivTiva Trepi^^pemv bi^pxeTai 6 fi\ioc (voces ueptqp^peiav<br />
et f^Xioc compendio scriptae). 22. fp A in marg., ip C in<br />
marg., Ip' E. 22. 23. GOTO lubac dvaToXf|C dXr|8ivfic, OKX cet.<br />
E. 23. YiveTat ACE Da Ho. 24. 25. CTIV ^juicouc eviau-<br />
TOU 6 XP VOC Da - 25. hoc inquam tempore aliquod astrum<br />
et orietur et occidet Au (sed paulo post p. 98, 2 sq. idem con-<br />
gruit cum Graeca scriptura interpretans astrum neque occidet<br />
neque orietur}.<br />
98, 1. bucr]TCu Da, item proximo versu. 2. Tcov ace. corr. C. 3. imp yf\v<br />
AE,<br />
E. 5. Triv (sine accentu) C.<br />
6. dcTp6v TI E. 8. YiveTCtt E. 10. X^Y^ br\ usque ad 12.<br />
eviauToO om. A. 13. 14. d. astrum et occidet et orietur<br />
astrum D et orietur et occidet Au. 15 17. dXXov b<br />
Fa,<br />
um><br />
Yfiv om. Fa.<br />
D neque<br />
16. Icov AE, ace. corr. C. 16. 17. astrum<br />
orietur neque occidet Au. 18. Yp oro. C. 21.<br />
^TTiToXfjc A, om. C, buceuuc ^TriToXfic E, sed bikeuuc expunctum.<br />
ecTi CE, cri A. ja^xpi E. 22. dpa om. E. 23. crlv 6<br />
Xp6voc A, item C, nisi quod ^CTW per compendium et sine ace.<br />
scriptum est, cri xp^voc E. 25. alet C, del AE.<br />
100, 3. dvcnr^XXei E. 4. bictTropeuYiTai E, biaTropUTai<br />
AC. 5. TT>)V Y AE, TYIV IT C. 7. dvcrreXXei ACE, oritur<br />
Au (praesens tuetur similis locus infra p. 104, 26, quapropter
LIBRUM DE ORTIBUS I. XLIII<br />
etiam p. 104, 16 dvca^XXei cum E non dvare\i cuin AC<br />
edidimus), oriens quidem Va (coniunctuin cum sequent! appa-<br />
rebit). 11. iJuc TOU a buvovroc C, quod A occidente Au (recte<br />
f d. occidente' Va). 12. TI CE, item A, nisi quod T in ra-<br />
sura pro CT, ut videtur. 15. bmiropeueTai E. 18. 19. buvei<br />
usque ad TO A ctCTpov om. C. 18. buvrj E. 20. TOO dpa<br />
i*|Xiou usque ad 21. T6 A dcrpov om. C. 21. 22. astrurn D<br />
et orietur et occidet Au, d. astrum neque occidit neque oritur<br />
(sic) Va. 23. imo ^r\v] v TUJ UTTO ^f\v coni. Hu coll. p. 102,<br />
7 sq. (sub terra Fa, qui aliis locis Graeca v TUJ UTTO YY\V,<br />
f<br />
in<br />
eo quod sub terra' vertit ; at Auria OTTO yf|v et ev TUJ UTTO ^f\v<br />
perinde f<br />
sub Terram' interpretatur). 23. 24. astrum D neque<br />
orietur neque occidet Au, d. astrum neque oritur Va<br />
(omissis reliquis). 24. TOU r^Xiou OVTOC v TUJ UTTO Y*lv s le<br />
]<br />
existente in eo quod sub terra Va, Sole praesertirn sub Terram<br />
existente Au, del. Hu. 25. 'Eirei YpJ narn quoniarn Va,<br />
Et quoniam Au. 26. Y*lv ^ CTl C, YHV ctcTpuu ^CT! E, sed<br />
dcrpuu expunctum. 27. dvaT^XXri AC, et A quidem eodem<br />
calami ductu ex dvcnr^AAet, quod ipsum in E etiamnunc exstat.<br />
28. bicmopeueTai E.<br />
102, 1. post TO |u^v 2ae compendium formae uepiqpepeiav<br />
add. E, sed id ut spurium notatum. Y^V ^CTI 6. d. astrum etiam occidet et orietur<br />
C, YHV Va, astrum D et<br />
^CT ^ JE.<br />
orietur<br />
et occidet Au. 8. d. astrum neque occidet neque orietur<br />
Fa, f<br />
astrum D neque orietur neque occidet: Quare etc.' Au.<br />
9. I~Y A in marg., IY C in marg., IY' E. 10. Y^veTCtl ACE<br />
Da Ho. 11. irXeiov Da. 12. 13. hoc inquam tempore aliquod<br />
astrum neque orietur neque occidet Au. 13. bucnTcu<br />
Da, item proximo versu. 14. Tcov AE, ace. corr. C. 14.<br />
15. KCU buceTdi KCti dvaTeXXei TO dcTpov E, astrurn et orietur<br />
et occidet Au. 16. 6pvujv] Horizon circulus Au. 6 otp YO<br />
A,_coniunx. CE. 17. UJG ante TI'IV AEfZ add. Hu. 19. TCI<br />
ojto A, distinx. CE. 21. Y^vcTai E. 23. kTiv orn. E. 24.<br />
astrum B neque orietur neque occidet Au.<br />
104, 1. Tcov AE, ace. corr. C. 2. astrum B et orietur<br />
et occidet Au. 8. X^YW] Dico iam Au (voluit igitur X^w<br />
9. 10. astrum B bi-\).<br />
neque orietur neque occidet Au. 15.<br />
T^V Y (ante 6taTropeuo|uvou) CE, TT^V Y A (sed idem paulo<br />
ante T>IV "yT). 16. dvaT^XXei E, dvcrreXei AC_(couf. ad<br />
p. 100, 7). 17. i'cr| T A, ace. corr. CE. 22. TO ^oe, oniisso
XL1V ADNOTATIO IN<br />
be, E. 25. were mi Hu,<br />
xcd were xai ACE. TOU ante<br />
apa r^jXiou om. E. 27. ou . ^avrjcerai be" AC, ou (paiveTCti be"<br />
E, at minime occidere videtur Au (voluit igitur post be addi<br />
bOvov). 28. 29. astrum B et oritur et occidit Au.<br />
106, 1. astrum B neque orietur neque occidet Au. 3.<br />
astrum B et orietur et occidet Au. xcd buceTCti AC, OUTC<br />
buceTca E, sed oure expunctum et xai prima m. superscr. 5.<br />
ff\v ecri E. 8. ujcre xai per versum.<br />
14. astrum B<br />
TKJV AC, item E, nisi quod xal su-<br />
etrei AE, em C. 9. ecTiv (sine ace.) C. 13.<br />
et orietur et occidet Au. 14. in fine add.<br />
auToXuxou Trepi eiriToXOuv xat buceuw a C, T^Xoc TOO a ov pip^ E,<br />
TOU TTpUJTOU (SIC) 1Tpi ^TTITOXOJV Kttl OUC6UJV AuTOXlJKOU Dtt.<br />
106, 17. TO A Da (sic) Da.<br />
Ho, om. CE.<br />
18. d A in marg., a C in<br />
AC, p' E, &
LIBRUM DE ORTIBUS II. XLV<br />
in medioque ipsius sit Sol Fa, et in ipsius media, sci-<br />
licet in puncto H, sit Sol Au (voluit igitur post ai)Tf|c addi<br />
TOUT^CTI Kara TO Z, nanique in figura sua inter D et E id<br />
est 6 et e ponit H id est I similiter ac Graecus codex<br />
E in figura ad propos. 3). 11. irepup^peux] compendium formae<br />
Ttepiqpepemv legitur in E. 13. yap om. E. TIJUICOUC E.<br />
13. 14. urrep f]|uicu Zitubiou Trepiqpepeiac dtrexouca] supra dimidii<br />
signi circumferentiam distans Fa, supra dimidium Zodiaci circuli<br />
nianens Au. 19. 20. imep fijuicu iybiou irepiqpepeiac dir-<br />
exouca] supra dimidii signi circumferentiam distans Fa, supra<br />
dimidium circuli Zodiaci circumferentiam habens Au.<br />
112, 1. Y A in marg., Y C in rnarg., V' E. 1. 2. evbexa<br />
ZuuMuuv lojbia OeujpeiTca Da, undecim signorum circurnferentia<br />
cernitur Fa, undecim Zodiaci Signorum circumferentiae con-<br />
spiciuntur Au (voluit igitur irepicpepemi GeuupouvTat). 2. 3.<br />
sex quidem praestructormn, quinque vero orientium Fa, sex<br />
quidem earum, quae ante exortae sunt: quinque vero earum,<br />
quae orientur Au : (scilicet circumferentiarum at in Graeco con-<br />
textu agitur de signis ortis vel orituris). 4. 6 KUK\OC 6 ap<br />
E. 5. 2!Lu6iou om. E. 9. 10. iri TOU Z TOTTOU] in f. loco<br />
Fa, in F puncto Au (voluit igitur iri TOU Z cruueiou). 10.<br />
6r|\ovoTi A, 6r]\ovo C, distinx. E. 11. qpatvo|a^vr|v om. CE<br />
Au. 12. in Ya & cum AC consentit E, nisi litteras<br />
quod ante has<br />
habet expunctas *fab. 13. XoiirOuv Hu, XOITTOV ACB;<br />
f<br />
Reliquum igitur est, ut' etc. Fa, liberius etiam Auria inter-<br />
f<br />
et reliquus igitur CBD semicirculus , quoniam sex<br />
pretatur:<br />
etiam Signa continet, et CE unum, occupatur sub Solis radiis'.<br />
15. im6 TOU i^Mou om. C. TT^VTC AE, e C. 16. dvctTeXXovTCx<br />
kTiv A, dvcxT^XXovTa ecTiv E, ace. corr. C. Zvjbia. E, signa<br />
Fa, Zodiaci signa Au. 17. 6 A in marg., 6 C in marg., 6'<br />
E. 20. bicarevTaurjvou E, 6m TrVTdur]vov Da. 24. acrpa<br />
TC( |u9v A, distinx. CE. X
XLVI ADNOTATIO IN<br />
A in marg., e C in inarg., e' E. olxoOciv E. {topeiav Da<br />
Ho. 13. |uev om. C. 14. 6 KY\ X6 A, coniunx. CE. 15.<br />
dcTpov TI A, dcrp6v TI E, ace. corr. C.<br />
116, 1. fijuicu AE, I'nuicu (sine ace.) C, i^juicouc coni. Hu<br />
(eonf. ad vs. 19).<br />
ratur Va (apud<br />
4. TrpoceiXrjcpGuj Hu, irpoeiXriqpGuj ACE, aufe-<br />
quern in hac extrema versionis parte errores<br />
plurimi occurrunt). 5. f] vo CE, ^ v9 A, non (sic} Va. 6.<br />
Kal ^ EO usque ad 7. ZiuMou om C. 8. djua ecriv AE, ajua<br />
ecri C (ajiia h. 1. similiter abundat ac paulo post vs. 16). 9.<br />
dpa] oOv E. aiei AC, del E. 10. -n^v v\r\ K0v AC, coniunx.<br />
E, nig. khn. Va, extremum v del. Au. 17. d|ua dpa aurou E.<br />
post cuvbuceTai oCv add. Tt C. 18. TI (ante TUJ 0) C, TI A,<br />
om. E, 19. rmicouc Hu (conf. p. 118, 5. 6), fiuicu ACE.<br />
118,1. TO b v AC, Kai TO v E. 2. buvei 60vei] occidit<br />
oceidit Fa, occidet occidet Au. 3. ^ju^pac compendio<br />
scriptum in C. 4. e'cro) r| pH A, ECTUJ r) p2 CE. 4 extr. f\<br />
po AC, 1s<br />
! pc E. 5. if] dpa Eo C, V| dpa lo A, \'ai dpa V) Ho<br />
E (in quo paulo infra ICY] cnv perinde legitur atque in AC).<br />
6. ecri C, ecri E (uterque antecedente compendio vocis trepiqp^peia).<br />
xal r\ prr CE, item A, nisi quod p prima m. su-<br />
perscr. 7. Trepiqpepeid kTt E, compendium vocis Trepup. et<br />
turn ^CT! C. 9. 10. Kal cuv6uvei auTtu TO M cet. liberius sic<br />
vertit Au: 'verum et cum ipso etiain N simul occidit astrum<br />
M: quare astrum M occasu matutino occidit: Atque occidet<br />
etiam Sole manente in T puncto: et hoc semper' cet. (tota<br />
demonstrationis clausula liberius composita est apud Va). 11.<br />
aiei AC, del E. 12. 6'Aov TOV KUK\OV]<br />
14. 4 A in marg., f C in marg., %' E.<br />
totum Zodiacum Au.<br />
c<br />
EKdcrujv Da. 14.<br />
15. Vnaqueque (sic) stella in signifero posita Fa, Unumquodque<br />
ex inerrantibus astris, quae in circulo Zodiaco sita sunt<br />
Au. 14. erri u)6iaKoO omisso , TOO, E. 16. irapaYiveTOi E<br />
Ho (at in TrapaYiTveTai E cum AC consentit vs. 17 etp. 120, 23).<br />
17. irapaYiveTai Ho. 20. ^jue'pav E. X AC, X' E, TpidKovTa<br />
Da Ho. 21. buvov ACE Da Ho. 23. irapaYweTat E Ho,<br />
item vs. 28. 26. X AC, X' E, TpidxovTa Da Ho. 28. bid<br />
irevTajurivOuv Da.<br />
120, 2. Ziubiaxoc 6e 6 PA] Signifer autem cd. Fa, Zodiacus<br />
circulus sit CD Au. dcTpov TI A, dcrpov TI E, ace. corr.<br />
C. 9. dvaToX^v E. 15. KOIVT^ r] Xe AC, KOIV^J r] 6e E, et
LIBRUM DE ORTIBUS U. XLVII<br />
communis le. Fa, communis ponatur<br />
circumferentia LE Au.<br />
ICY] cnv AC, CTW icrj E. 17. ^iriT^XXov coni. Hu. 19. aiel<br />
AC, del E. 6 ante fiXioc om. A. 20 22. cumqne fuerit<br />
in f. et abfuerit dimidii signi circumferentia cf d. astrum ve-<br />
spertinum ortum facietFa, Sol autem cum ad F punctum venerit<br />
et per circumferentiam CF distaverit ab Horizonte, quae<br />
sit et ipsa etiam dimidium signum, astrum D ortum vespertinum<br />
facit Au. 24 p. 122, 10. TT^VTE Yp iubiujv usque ad<br />
finem propositionis repetit C in margine (quam scripturam C m<br />
notabiinus). 24. r] X2 9"" C m . 25. Eujbia biatrevTaurivou E.<br />
122, 1. or] om. C m . 2. TrpOTacLuc AE, -rrpo et compendium<br />
litterae T cum terminatione LUC C. Tr)v YH ACC m ,<br />
Tr)v Iff] E. 3. iroiet Hu pro Troievrcu (conf. vs. 8). 4. bid<br />
^luepujv X C, bi' vijuepLUv ,<br />
X Cm 61' r^epuuv \' E. 5. iiti re<br />
rriv r\Q C m . ir^vTe ACE, e Cm. ruubiuuv corr. E prima < m.<br />
ex Suubiou. 5. 6. Tf)v ^cirepiav buav Tioiei TUJ A acrptu] ve-<br />
spertinum occasum facit d. astro Fa, ipsum D astrum facit occasum<br />
vespertinuni Au. 6. iroieT Hu pro iroieiTat. 6. 7.<br />
|UT]va)v e. TidXiv 6^ ir\v 66e Cm . 8. 9. Tr)v Ituav dvaToXr]v<br />
iroiei TUJ A aarpqj] matutinum ortum facit d. astro Fa, astrum<br />
D facit ortum matutinum Au. 8. iroiei ACE, TroieiTCxi Cm .<br />
9. bi 3<br />
. r),upOuv E,<br />
6ia (fa Cm X ACCm X' E. 10. bieiav<br />
,<br />
AE, 6ieia C, bidpxerai C m . 11. 2 A in marg., I C in marg.,<br />
Z.' E. Cuncta quae a signifero comprehenduntur Fa, Quaecunque<br />
astra comprehenduntur sub Zodiaco circulo Au. 13.<br />
14. TL)TTO TOO CujbiaKoO post 7ri Ta irpoc |uecr||uppiav transposuit<br />
Da. 14. 0uai A (ut reliquis locis), ^Cuai E (ut reliquis locis),<br />
0uoi C, ^uuai Da (ut aliis locis).<br />
124,1. in dcrpov Tt cum AC consentit hoc loco etiam E.<br />
m Tf]C dvaroXfic] in ortu Fa, in Oriente Au. 2. popeiojepov<br />
AE, popei et compendium syllabae ov C. 4. TO f] AE, TUJ<br />
f] C. 5. TLU (ante KCXI ECTUJ) E, TO AC. 7. r) eX AE,<br />
1 s<br />
! eo C. 17. TO e AE, TO F C. 18. xod T6 Y\ ACE, et k.<br />
Fa (id est xai TO K), quin etiam astrum E occidit Au (apud<br />
quem E locum Graecae rj obtinet), del. Hu. 19. 20. cuv-<br />
buvei TP TO H TLU 0] nam occidit h. cum g. Fa (id est TO<br />
TLU fj), om. Au. 20. dXXd xcd etri TOU K OVTOC] Caeterum in<br />
k. existente Fa, sed Sole manente in H puncto Au (apud quem<br />
H respondet Graecae K). 21. bieiav AC, btaTropeueTcn E.
XLVIII ADNOTATIO IN<br />
126, 3. 4. Rursus sit in ortu magis in austrum m. astrum<br />
Fa, Rursus sit in oriente astruin M, meridiem versus Au. 4.<br />
uev (ante A dcrpuj) om. E. 5. dvaT^XXov E, oriens Au, dva-<br />
TeAXovTi AC, oriente Fa. 6. TO |Ci A, TO b CE (voluerunt<br />
TOU 6). cuvbuceTai] pariter occidet Fa, simul occidat Au.<br />
10. 11. TO uev T AC, TO juev Hrj E. 11. dpa Hu, be ACE,<br />
at Fa, et contra Au (de |uev vs. 11, cui nullum be respondeat,<br />
cf. vs. 4). 12. 13. em Td o C. 13. 14. Caeterum etiam in<br />
k. existente matutinum oritur Fa, sed et Sole existente in H<br />
puncto ipsum astruin M matutino ortu oritur Au (cf. supra ad<br />
p. 124, 20). 14. e*XaTTOv ACE.<br />
128, 3. TrapecTOti] aderit Fa, pervenit Au. 4. eiuav E<br />
(et sic posthac). 5. TI A in marg., rj C in marg., rj' E. 5.<br />
6. Quaecunque astra ex Occidentis parte<br />
sub Zodiaco conti-<br />
neutur Au (voluit igitur buceic pro dvaToXdc, sed repugnat ea<br />
quae in Graecis sequitur constructio). 8. ZiiubiaKoO Hu auctore<br />
Au, biauecuuv A, bid ue"ca)v CE Da Ho. 9. exeivuj (sic)<br />
Da. ai earepicu E Da Ho, at ecu^pvoi AC. 12. dcTp6v TI<br />
E. 15. cuvbikeTdi] occidat cum Au (sed idem p. 130, 12<br />
recte futurum f occidet' posuit). TUJ 0] cum astro F Au<br />
(apud quern F ipsi 6 respondet), TO ACE. 16. KCU duei-<br />
XrjcpGuu] assumaturque Au. 17. eirei] euei ouv E.<br />
130,4. eirl TOV) T CE, em TO X A. 12. were cuvbuceTai]<br />
immo cuvbuceTai dpa, nisi forte ante lucre quaedam exciderunt.<br />
13. xai direiXricp6uu] assumaturque Au. 19. eirl TOO A] in H<br />
loco Au (voluit igitur em TOU X TOTTOU). 22. KOTOI be TOU N]<br />
KaTct be TOU v T6irou voluit Au. ^ Xyv AC, ^ yXv E.<br />
132, 3. 6 A in marg., 9~ C in marg., 9' E. 5. dEei e"ei E, dyei<br />
AC,<br />
Da. 5. 6. TOW em Td v6Tia TOU tujbiaxou] quam<br />
Meridionales Au. 7. 8. Sit<br />
quae sub Zodiaco sunt ad partes<br />
Horizon circulus ABCD, Meridianus circulus sit quideni AB Au.<br />
7. 6 af^fb ACE Au (vide superiorern adnot.), corr. Hu. 9.<br />
Itubiujv 6 "fb AC, Zliubiuuv xuxXoc 6 ybe E, Zodiacus sit CDH<br />
Au (voluit igitur Zuubiuuv 6 ybe). 10. 11. 6 r|6 ACE, qui sit<br />
EGF Au (voluit igitur 6 Oxn). 12. Td rjx A, distinx. CE.<br />
16. dSei coni. Hu (conf. vs. 5. 22. 24). 17. ecrlv Td H K Hu,<br />
ecriv Td f]. A, ecTl Td rj e CE, sunt astra, alterum quidem F:<br />
et alterum H Au (apud quern litterae F et H Graecis rj et e
LIBRUM DE OKTIBUS II. XLIX<br />
respondent). popiuurepov E. 18. voTiorrepov<br />
o TO K add.<br />
Hu, quam ipsum H Au (voluit igitur addi TOU e). 19. Xdccova<br />
xpovov ] ideo minor! tempore Au (voluit igitur eXaccova<br />
dpa xp-)- 20 - ^ CTiv AE CTl c - TCI ek > AC, Td e f] E, et<br />
alterum H, et alterum G Au (voluit igitur Td e K). 21. (3opiuuTepov<br />
E. voTiuuTepov b TO K] quam astrum G, quoniam<br />
astrum G meridionalius est Au (littera 6r, ut modo adnotavi-<br />
mus, respondet Graecae K). eXdccova] igitur minori Au (voluit<br />
igitur eXdccova dpa). 23. crfei (ante TO H dpa) Hu, dtei<br />
ACE. 24. dei CE, dyei A.<br />
134-, 1. i A in marg., t C in marg.,<br />
I' E. 2. edv Hu<br />
coll. propos. 13. 14. 16. 18, otc ACE Da Ho. 3. direxr) Hu pro<br />
d-irexei. aiJTOic delendum esse videtur: conf. propos. 13. 14.<br />
16. 18. 4. enrroXfic AC Da, dvaToXf^c E Ho. 5. irapayiTvriTai<br />
Da. btaTrevTaiarivou E, item vs. 10. 6. KOI TOUTOV<br />
TOV xpovov dvaTeXXovTa 6eu;pri0r)C6Tai scholii instar repetit C<br />
in marg. fol. 154 r . 7. 8. bid irXeiovuuv f| TpidKOVTa r^juepujv]<br />
pluribus diebus quam triginta veniunt Au (voluit igitur addi<br />
7rapaYiYveTai )' 10. 6id TrevTa)ur]vou] quinque mensibus veniunt<br />
Au (conf. priorem adnot.). 11. 6pa0r|ce.Tai ACE Da,<br />
6qp0r)C6Tai Ho. 12. ^XOTTOVDUV A Da, item C, nisi quod accentus<br />
acutus et exitus LUV in unum compendium colligati sunt,<br />
Xaccoviuv E Ho. 14. opilwv 6 a^y E, Horizon circulus AB<br />
Au. 18. TO be e E. 2325. f\ dpa v)iroKetc0ai] pro his<br />
scribi oportuit xai ecTcu ri HA Tiepiqpepeia ^XaTTUJv ^(uicouc 2tu-<br />
6iou (conf. p. 135 adnot. 3). Auria sic interpretatus est f<br />
Est<br />
igitur FD' id est HA f<br />
minor dimidio Signo: Hoc enim<br />
in ipsa propositione supponi voluit Auctor: et auferatur' cet.<br />
136, 3. post irepiqpepeia -f] repetit C verba 60- Kai CTI r 5<br />
) iqf<br />
et cetera usque ad -rrepicp^peia rj. 16. 17. xai cnv f) OK TrevTe<br />
jarivOuv] haec Graecus scriptor brevius composuit pro hisce fere<br />
verbis: Kal cnv f\ 0K irepicpepeia TT^VT ZUJ&IDUV T6 dpa E dcTpov<br />
Tiqv 0K bi^pxeTai oid irevTajurivou. Eadem Auria vertit c<br />
atque est<br />
f<br />
circumferentia HG' id est KG quinque Signorum: quinque<br />
mensibus igitur astrum E illam percurrit'. 23. xal ^CTI juei-<br />
Iwv Zitubiou] haec a Graeco scriptore, similiter ac supra, bre-<br />
vius scripta sunt pro hisce fere verbis: Kal ecnv ^ KfM irepiqp^peia<br />
lueiSujv Tujbiou- TO dpa E dcTpov Tfiv KfM biepxeTai bia<br />
TrXeiovuuv f| TpidxovTa ^jnepuuv. Eadem Auria vertit f<br />
atque est<br />
f<br />
HCM' id est KFM circumferentia maior uno Zodiaci<br />
-f]<br />
Autolycus.<br />
d
L ADNOTATTO IN<br />
Signo: Quare astrum E pluribus quam triginta diebus illam<br />
pertransit'.<br />
138, 3. Tiqv ]Sv CE (An), Trjv jorj A. 4. i 5<br />
) jlv CE (Au),<br />
haec Auria<br />
Y] jorj A. 4 6. xal cnv f<br />
liberius interpretatur atque<br />
>i MN qj6iou] est circumferentia MN quinque<br />
Signorum: quinque igitur mensibus ilia percurrit: Denique<br />
ab occasu<br />
E pervenit,<br />
vespertine<br />
quando Sol<br />
ad ortum matutinum<br />
circumferentiam NDG'<br />
tune astrum<br />
id est NAG)<br />
f<br />
pertransit: et astrum E etiam occultatur: est autem circumferentia<br />
NDG minor quam integrum Zodiaci Signuin'. 7<br />
ia A in marg., id C in marg., la' E. 8. post ZiubiaKoO<br />
omissa esse videntur Kara Tdc dvaToA.dc. ^KEVVOIC ACE Da Ho,<br />
cum his Au (conf. propos.|15. 17), del. Hu coll. prop. 12. 9. cuvavaT^XXovTa<br />
Da Ho. dTi^xei E Da. 11. ^xo^iv AC, TTOJUvrjv<br />
E Ho, consequentem Au, *xouvr|v (Alit. ^Trou^vr)v) Da.<br />
iroincr]Tai<br />
Da Ho.<br />
Da.<br />
12.<br />
12. 5ia ^Xacc6vujv Da.<br />
13. Tr]v ^crrepiav 6uav eiTa<br />
"X ACE, TpiaxovTa<br />
om. E. 13. xpu-<br />
\\i\v T A. 14. eiri TOU uj6iaKou] in circulo Zodiaco Au.<br />
15. 6piu)v] Horizon circulus Au. 16. Ta oe 16.<br />
A, distinx. CE.<br />
17. xal TO. E &UVTUJ] atque astrum E simul quidern oria-<br />
tur cum astro D, non autem simul occidat: sed prius occidat<br />
astrum E Au. 18. cuvbiivei] occidat Au. 19. r) o"pa ZA<br />
cet.] conf. supra ad p. 134, 2325. Xdcajuv E.<br />
140,<br />
3. I5<br />
) ffpc E (Au), i 5<br />
) YK<br />
AC. 4. fiTe o\ E, i\ TO 5X<br />
A, if] b\ C. 12. irl K, omisso TOU, E. 15. 6id|UTpov 2!,<br />
omisso TO, E. 17. Kal (ante TO E) super vs. add. A prima<br />
m. (in contextu habent CE). 23. irapaYiTveTai] pervenit<br />
astrum E Au (voluit igitur addi T6 e dcTpov). 24. fi\ioc |u6\,<br />
omisso Tr]V, E. oveici C. 26. fp A in margv ip C in marg.,<br />
Ip E. 27. Tac (ante dvaToXdc) om. Da.<br />
142, 1. iav Hu, iLv AC Da Ho, om. E. dn^xei ACE<br />
Da Ho. 2. c7repia E, kirepia Da. 5. 6 6 TUUV uu6iu)v<br />
ACE (sed in C addita est nota lacunam significans; librarius<br />
igitur KUK\OC addi voluit), Zodiacus circulus Au. 7. TUJ A<br />
cuvavaTeXX^TU)] simul cum D oriatur, non autem simul occidat<br />
Au. 8. cuv&uvei] occidet Au. 9. cd C. 10. kTi CE.<br />
22 25. TO E Icir^piov dvaT^XXei usque ad TOU dpa r|Xiou ^rri<br />
TOU K SVTOC om. C in contextu, sed in marg. add. prima m.<br />
22. ciT([piov C prima m. in rasura.
LIBRUM DE ORTIBUS n. LI<br />
144, 1. Tf) dpa usque ad e dcrpov C prima m. in rasura.<br />
1.2. or
LII ADNOTATIO IN<br />
usque ad iroiouue'vujv interpolator! tribuit Hu (conf. priorem<br />
adnot.).<br />
148, 1. Sit Horizon eirculus AB: Zodiacus autem sit CD<br />
Au. 2. dcrp6v TI E. 5. Kpuvyiv oux e'Eei dXXd del. Hu (ut<br />
p. 146, 25). oux 8=et AC, OUK dEei E. 10. direiXricpOuj] assumatur<br />
Au. 15 17. TO be f cet.]<br />
r<br />
sed astrum C occasu<br />
vespertine occidit: Quare et E astrum etiam occasu vespertine<br />
occidit: Eadem igitur' cet, Au. 20. 21. TO Z dvaTeXXei, xai<br />
TO E] et ipsi per diametrum positum astrum F oritur: et etiam<br />
E astrum oritur Au. 21. TOU ante dpa VjXiou om. E in contextu,<br />
sed add. prima m. in marg. 23. 24. TOU be A dva-<br />
TeXXovToc TO T buvei, xal TO E] sed D astro orients , et huic<br />
per diametrum positum astrum C occidit: quin etiam E occidit<br />
Au. 25. TO E eujov buvei] astrum E occasu matutino<br />
oritur Au (qui pro oritur sine dubio voluit occidit, itaque in<br />
marg. citat 'Diff. 6. 1. libri', i. e. libri 1 defin. 7). 26. fe A<br />
in marg., Te C in marg., le' E, TTp6T. ib. Geuup. Da. 27.<br />
TOUTUJV E.<br />
maiori circum-<br />
150, 1. 2. dir^x^ TrX^ov Zitubiou irepi^epeiac]<br />
ferentia uno Zodiaci Signo distaverint Au. 2. uepiqpepeiac<br />
A, item per compendium C, irepicp^peiav E, irepicpepeiav Da.<br />
oux 2 ei E. 3. uja TG Hu auctore Au (qui f<br />
et matutina<br />
oriuntur et vespertina occidunt' interpretatus est), two. A, uua<br />
CE, ^uua Da. 6. 6 be TUJV Eiubiuuv 6 sit CD An,.<br />
PA] Zodiacus eirculus<br />
7. Trpoc bucjuatc] in occidentis parte situm Au.<br />
9. KCtl ecTO) f\ PZ irXefuuv tiubiou irepicpepeiac] sit vero CF circumferentia<br />
maior uno Zodiaci Signo Au. irepi^dpeia A,<br />
item per compendium C, corr. E (conf. priorem adnotationem).<br />
10. oux 2ei E. 11. et vespertinum occidet et matutinum<br />
orietur Au. 12. Assumatur enim Au. 14. et sumatur Au.<br />
16. Kcd TO E] quin etiam E astrum occasu vespertine occidit<br />
Au. 17. KCtl TO E] et etiam E ortu matutino oritur Au.<br />
19. buvouevov E.<br />
152, 1. T6 be I AC, xal TO I E. 4. Tfiv Oy dpa CE,<br />
TI^V 6y euuav A (error ortus esse videtur ex compendio illo<br />
vocis dpa simili litterae e).<br />
8. f? A in marg., if C in marg.,<br />
Ig' E, TTp6T. ie Geubp. Da. 10. eXaTTOv i^uicouc] ^'Xarrov AC<br />
(idem legit Fa), eXarrovoc E, om. Da, corr. Ho Auriam secutus,<br />
qui verba drrexr) cet. vertit<br />
f<br />
minori circumferentia distaverint<br />
dimidio Signo'. Et conf. propositiones 16. 17. 18 ex
LIBRUM DE ORTIBUS H. LIII<br />
ordine cum propositionibus 13. 14. 15, Martimim eo loco quern<br />
supra p. V adnot. 1 citavimus, p. 412. 11. exeivai E. em-<br />
ToXfic ACE, dvctToXfic Da Ho. ^Tro.uevriv E, consequentem<br />
Va Au. 13. Kpuiytv be] KCU xpuvjnv Da. 14. astris in signifero<br />
const!tutis Va, quam quae in Zodiaco circulo sita sunt<br />
astra Au. 15. Sit horizon ab. signifer autem cd. Va, Sit<br />
Horizon circulus AB: Zodiacus sit CD Au. 16. TI Hu, om.<br />
ACE Au. 17 p. 154, 1. be TUJV eTroju^vujv Tivl TLU f. cuvavctTeXXeTUJ<br />
oni. E.<br />
154, 1. cuvavaTeXX^TUJ TUJ Z] post cuvavaTeXX^TUJ add. be<br />
C, sed id delevit prima m. 2. eXdrrujv om. E. r)juicouc<br />
om. ACE Fa (conf. ad p. 152, 10). 2. 3. ZXybiou irepiepepeiac,<br />
Kal TUJ Z fcTiw om. E. 3. r6 fj CE, g. Va, puncturn G Au<br />
(id est T6 r\), TO K descripsi ex A. Kal dTreiXr^Suj] capiaturque<br />
Va, et sumatur Au. 4. r| KH] malim r\ HK auctore<br />
Auria, vel Vj HAK collata propos. 11. 6. xcd TO E] etiam e.<br />
Va, quin etiam astrum E ortu matutino oritur Au. 14.<br />
Hu, orfi ACE, occultatur Va Au. f| yX^ E. 15.<br />
Hu, tempore Au, om. ACE Paris, graec. 2364 (diutius vertit<br />
Va). 16. quam quae sunt in signifero astra Fa, quam quae<br />
sunt in circulo Zodiaco sita astra Au. 17. i A in marg.,<br />
il C in marg., 12' E, TTpOT. i?. 6eujp. Da. 20. irepiqp^peictv<br />
AC Ho, -rrepupepeictv Da, -rrepiqpepeiac compendio scriptum E.<br />
21. ecrtepicL re Hu auctore Au (vide proximam adnot.), crrepia<br />
ACE Da Ho (idem legit Fa). et vespertina oriri et matutina<br />
occidere videntur Au. 22. 23. eis quae in signifero posita<br />
sunt Fa,, quam quae in circulo Zodiaco sunt astra Au.<br />
156, 1. 6 be TUJV Ziybiuuv] signorum orbis Fa, circulus Zodiacus<br />
Au. 3. 4. quae igitnr cocsequuntur cum c. orientur<br />
Fa. 4. cuvavcn-eXXei ACE (conf. p. 142,8), simul orietur<br />
Au (de Fa vide priorem adnot.). 4. 5. Kcd ecTUJ i 5 PZ ] cet.]<br />
sitque cf. signi circumferentia Fa, sit autem CF circumferentia<br />
unius Signi Zodiaci Au. 5. ZiyMou Trepicpepem] ^ Ziujbiou E.<br />
5 8. Kcd CTUJ TO Z usque ad uu5iou irepi^^peia om. C. 6.<br />
7. Kal diretXr|(p0uj] capiaturque Fa, assumaturque Au. 9. e-rrel]<br />
et quoniam Fa. 11. 12. ouvei TO Y xai TO e A, 6uvei TO p (omissis<br />
xai TO e) C, buvei TO e (omissis TO Y xai) E, astrum E oc-<br />
casu matutino occidit Au. 15. 16. KCU TO E, Tfjc auTfjc apa<br />
VUKTOC TO E dcTpov] et e. eadem noctis bora Fa, Quare astrum<br />
E eadem nocte Au. 16. TO E dcrpov add. Hu. ujcc T^ A,
LIV ADNOTATIO IN LIB. DE OUT. II.<br />
two. T6 C, two. TG E, corr. Hu. 17. orpm ACE, corr. Hu.<br />
18. irl TOO K 6vTOc] in k. existente Va, in loco M manente<br />
Au. 22. 23. estque kcl. circumferentia binorum signoruin<br />
Va, atque circumferentia MCK duo continet Zodiaci signa Au,<br />
23. apct xp^vov C E, xp^vov dpa A, sed rectum ordinem verborum<br />
superscriptis notis p et a restituit prima in. aei AC, eiEei E.<br />
24.T&V trl roO EujfcictKoO] eis quae in signifero Va, quam quae sunt<br />
in Zodiaco astra Au. 25. if) A in marg., \r\ C in marg., if\ v '<br />
Paris, graec. 2364 in marg., Irj' E, TTpdT. t. Geuup. Da. loj-<br />
, sine i subscr., Paris. 2364, ut ACE ubique. 27. 28.<br />
^tubiou ueiova irepiqp^peiav] signi maiorem circumferentiam<br />
Va, maiori circumferentia uno Zodiaci Signo distent Au<br />
(de Graecorum verborum structura conf. p. 138, 9sq. 144, 10 sq.).<br />
158, 3. ^TiiTe'XXovTa ACE Paris. 2364 Ho, dvaT&XovTa Da.<br />
diro rfjc ACE Paris. 2364, dud be Tf^c Da Ho. 4. Kpuipiv T^<br />
A Paris. 2364, accent, corr. CE. 5. xpovov AE Paris. 2364,<br />
Xpovuuv C. 6. 7. Sit horizon ab. signifer autem cd. Va, Sit<br />
circulus Horizon AB: Zodiacus circulus sit CD Au. 7. 8.<br />
flcrpov xi Paris. 2364. 10. 11. bt TO I Paris. 2364. 11. 12.<br />
Ktti ecruu cet.] sitque cf. maior signi circumferentia Va, Sit<br />
autem circumferentia CF rnaior uno Signo Zodiaci Au. 12.<br />
Trepiqpepeiac Hu, uepicpepeta A, -rrepicpe^ Paris. a<br />
2364, cj C E.<br />
16. ^Tiei] Kai ^rrel Paris. 2364.<br />
etiam E matutinum oritur Au.<br />
17. xal TO E] et e. Va, quin-<br />
17. 18. im TOO K 6vTOc] in<br />
k. existente Va, in loco K manente Au. 20. 7rt TOO 6v-<br />
TOC] in h. existente Va, in loco H manente Au. 24. 25. im<br />
TOU M OVTOC] in m. existente Va, in loco N manente Au.<br />
25. 26. TTI 6e TOU A] at in 1. Va, sed manente Sole in loco M<br />
Au. 26. TOCOUTOV A Paris. 2364, tandiu (sic) Va, irXeiova<br />
CE, maiori Au. 27. dei AC Paris. 2364, e'Ha E. 28. Kai<br />
crt (uefcuuv 6uo ^LUOI'UJV] Kai ^CTI juei^ujv ZiuubioudC, estque maior<br />
signo Va, f<br />
circumferentia enim NCM est maior quam duo Zodiaci<br />
Signa: Quare, etc.' Au. in fine add. auToXuKou irepl<br />
Kai buceuuv TO p': C, duToXOKOU irepl ^iriToXuuv Kai<br />
p. T^Xoc. E, T^Xoc auToXuKou irepl ^uiToXOuv Kai buceuuv<br />
TOU 6euT^pou:
ADNOTATIO IN SCHOLIA.<br />
4, 28. bid TO a 6|uoO xai g TUJV Geobodou ccpaipiKUJv Paris.<br />
2448 ad propos. 1 , bid TOU a' 6juoO xal
LVI ADNOTATIO<br />
cujuTriTTTouav C fol. 130 r sliper verba contextus tcnv YP<br />
uapdXXriXoc. Compendium voculae fap vix comparet, estque<br />
incertum an & voluerit scriba. Negationem ou ego addidi.<br />
30. 31. C fol. 130 r , Paris. 2448 ad prop. 5, Paris. 2472 fol. 45 V ,<br />
E pag. 12. 30. 6' ecnv] TOUTO icriv Paris. 2448. 31. krjluepia<br />
compendia ancipiti exaratum in C, unde Icr)|uepiv6c Paris.<br />
2472.<br />
16, 25 29. C fol. 130r , Paris. 2364 fol. 90 r<br />
, E<br />
pag. 13.<br />
25. 6 ejtoY C Paris. 2364, 6 ajtoY E. 26. oid TO a' C, bid<br />
TO a Paris. 2364 E. Tf|c ante auTOu evanuit iu C. 27.<br />
bri\ovo'Ti C, bYiXovoTi Paris. 2364. 6n 6 ef^Y Paris. 2364 E,<br />
in C vestigia tantum litterarura o efS comparent. xaGo Paris.<br />
2364, Ka0' 6 E, in C nihil nisi Ka6 comparet. 28. Tf|C ante<br />
Touf|c evanuit in C. 30. C fol. 130r , item E pag. 12, nisi<br />
quod Te et a. 31. 32. C fol. 130 r Paris. , 2472 fol. 46r . 31.<br />
OTCXV Paris. 2472, ST descripsi ex C. 32. fj C, Icrl Paris.<br />
2472.<br />
18, 16. bid. TOO p' Kai Y' TOU p TUUV cqpaipiKOuv C fol. 130 r ,<br />
item E pag. 14, nisi quod JJ' Kai y' TOU f. 1728. C fol.<br />
130 r , Paris. 2472 fol. 46 V , E pag. 15. 19. xal f\ C Paris.<br />
2472, f\ Kai E. 22. iv TO) a E. 23. TOJ E, TOU e C, om.<br />
Paris. 2472. 24. TrapdX\r|Xoi C Paris. 2472, TrapdXXr^Xoi elciv<br />
E. 25. tcai eta Paris. 2472. 26. ol opr arf,<br />
Paris. 2472.<br />
27. AATE Hu, ovr~e C, orj ye Paris. 2472, orffe E. 28. TT'<br />
auTUJV Paris. 2472.<br />
20,27. C fol.!30 r , item E pag. 14, nisi quod Te. 28-30.<br />
C fol. 130 r , Paris. 2364 fol. 90V , 2472 fol. 46 V . 28. 6 orjz: C<br />
Paris. 2364, 6 aft] Paris. 2472 Au. TOU oby C, TOU opt Pa-<br />
ris.<br />
Y').<br />
2364. 2472 Au.<br />
32. C fol. 130<br />
31. E pag. 14 (numeri notati sunt a' et<br />
r , E pag. 14. TOU e' Spou Hu, TOU Spou<br />
C, TOU Ti6Xou e' E.<br />
22, 28. 29. C fol. 130r , item E pag. 19, nisi quod Ka0d<br />
TTOiouav. 3032. Paris. 2472 fol. 47 r , E pag. 19. 31. TOO<br />
e Paris. 2472, om. E.<br />
24, 21. C fol. 130r , item E pag. 16, nisi quod \e et a.<br />
22. 23. C fol. 130r , Paris. 2472 fol. 47 r , E pag. 19. 23. ecpdvyeTCU<br />
C Paris. 2472, ^qpchrTeTai E. Kai ante oiuoituc om. E.<br />
Tf] dvuj Paris. 2472. beixOriceTai Paris. 2472 E,<br />
C. 24. C fol. 130 r<br />
, E pag. 16. 25. C fol. 130 r .
IN SCHOLIA LVII<br />
26, 15 26. Paris. 2472 fol. 47 V , E pag. 19 sq. 15. 16.<br />
'AXX 3<br />
f\ 6eu;pr||uaTOC om. Paris. 2472. eiri TOU be TOU 0e-<br />
qppriluaTOC E. 19. oirep ecnv Paris. 2472, o'rcep ecriv E. 20.<br />
TOV ir6\ov om. Paris. 2472. 7rapaXXr|Xujv per compendia scripturn<br />
in Paris. 2472 et E. xuxXwv om. Paris. 2472. 20. 21.<br />
TO H] rectius TO Z, quod auctore Auria edidimus in append,<br />
p. 161; nam ex figurae ratione r\ non est TUXOV cruueiov. 23.<br />
beiEojuev E. 25. be om. E. xal ev TLU g Oeuup cum linea<br />
per p ducta E, ev Tfi e 0ecei Paris. 2472 (sed litterae ev Tf\<br />
non satis distinctae). 27. C fol. 130 r , item E pag. 17, nisi<br />
quod Aia TOU om. et numerorum notas ie' et a exaravit. 28.<br />
C fol. 130 V item E ,<br />
pag. 17, nisi quod Aia TOU om. et numerorum<br />
notas 10' et ia' exaravit. 2935. C fol. 130 V , E pag. 18.<br />
29. irpdc ante etrurebov om. E. 32. TOU AB xuxXou] TOO apx<br />
E, tot fere litterae evanuerunt in C. 33. 34. r\ be 0M usque<br />
ad Tfj AB hoc loco om. E, habet autem haec verba peculiaris<br />
scholii instar pag. 20. 34. irpoc 6p0ac TT) AB in C evanuerunt.<br />
6p0dc]<br />
M<br />
|<br />
E. 35. ri\v UTTO xju0 C, TUJV uird K,u0 E.<br />
28, 17 34. C fol. 130y Paris. 2472 fol. 47 , V E , pag. 19.<br />
17. 6He!a CCTIV C, oHeia ecTlv Paris. 2472 E. 18. TOV EPO<br />
Hu auctore Au (conf. append.), TOV Ho C Paris. 2472 E. 20.<br />
6 ZP] 6 p E T<br />
,<br />
5<br />
) Hp Paris. 2472 ,<br />
in C, ri ZP commendavimus in append, p. 162 (ubi versu ante-<br />
tot fere litterae evanuerunt<br />
paenultimo numerus 19 restituendus est pro 9). 24. apa<br />
(ante r\ HP) C,, Spa Serai E ? ^'cTai (omisso tfpa) Paris. 2472.<br />
27. 28. HIP usque ad -f\ UTTO (ante PI0) om. E. 28. pc0 CE<br />
et Paris. 2472 in marg., ecT0 idem Paris, in contextu. 34. ai<br />
v Paris. 2472 E. 3537. C fol. 130 V , Paris. 2472 fol. 47 r .<br />
35. TOU F C, TOU n Paris. 2472. 38. C fol. 130V .<br />
30, 23. 24. C fol. 130V (scriptura partim evanida), Paris.<br />
2472 fol. 48 r , E pag. 22. 23. TUJ "ob E, Til) "ob C,<br />
TIU o\<br />
Paris. 2472. 24. toe xal Ta irXeiova crjiueta cujupaXeiv Paris.<br />
'Airo ToO<br />
2472. 25. C fol. 130 V , item E pag. 21, nisi quod<br />
om. et numerorum notas rf' et ^ exaravit. 26. C fol. 130 V ,<br />
Paris. 2472 fol. 48 r .<br />
32, 28. C fol. 130V . 34, 28. C fol. 130V , Paris. 2472 fol.<br />
48 r , E pag. 22. bice TOU x' (an forte TI'?) C, bict TO f[ Paris.<br />
2472, bid TOU a E. TOU p' C, TOU (3<br />
OU Paris. 2472, TOU JJ E.<br />
29. C fol. 130 V , item E pag. 22, nisi quod jj exaravit et TOO
LVHI ADNOTATIO<br />
pipXiou om. 30. C fol. 130 V , E pag. 23. 6|uotoc crlv (crlv<br />
compendio scr.) C.<br />
36, 15. 16. C fol. 130 V . 17. C fol. 130 V , item E pag. 24,<br />
nisi quod e' et p'.<br />
item E<br />
38, 19. C fol. 130V E , pag. 24. 20. C fol. 130V ,<br />
pag. 24, nisi quod Aid TOU om. 21. C fol. 130V item E<br />
,<br />
pag. 25, nisi quod Aid TOU om. 22. C fol. 130V item E<br />
,<br />
pag. 25, nisi quod 'Qc beixOr| 6id TOU om. [verba we IbeixOr)<br />
ad p. 36 extr. spectare videntur].<br />
pag. 25. 42, 30. C fol.<br />
r 131 , bid<br />
_40, 30. C fol. 131 r , E<br />
TO I TOUTOU E pag. 26. 44, 30. Paris. 2448 ad propos. 12.<br />
Aid TOU a' Hu, bid TO a TOU a' Paris. 46, 19. C fol. 131 r ,<br />
Paris. 2448 1. c., Paris. 2472 fol. 48r ,_E pag. 28. TOU I' TOU a'<br />
CE, TO I TOO v. Paris. 2448, T6 I TOU a Paris. 2472. 20.<br />
Paris. 2448 1.<br />
c., qui numerorum notas 4 et a exhibet.<br />
48, 20. C fol. 150 V , E pag. 29. 21. CE ibid. olov C,<br />
oiov uuc E.<br />
50, 23. E pag. 29, qui buvov pro bOvov. 2429. C fol.<br />
pag. 91. 26. TOUT' CTI TOU b. dvctTdXXei E. 27.<br />
150V E ,<br />
TOUTO Hu auctore Au, TOUTUJ CE. 30. C fol. 150 V . KCITavT(iec6ai<br />
satis distincte scriptum in C, corr. Hu.<br />
52, 29. C fol. 150 V , E pag. 31. TO TZA] TO yTb C, y2a<br />
(omisso TO) E. ^JUIKUKXIOV C, notam semicirculi et superscr.<br />
ov exhibet E. 30. 31. C fol. 150 V , E pag. 91. 30. TOUT'<br />
ecTi E. 30. 31. buvov buvov CE, ac sic posthac.<br />
54, 30. C fol. 150V , E pag. 31. TI E, In TI C.<br />
56, 2730. C fol. 150 Y , E pag. 91. 29. Tfjc -f^b T"' c ><br />
Tfjc 9 a; Y&X E. 31. C fol. 150 V .<br />
58, 1924. C fol. 150 V , E pag. 91. 19. TOOT' criv E.<br />
ICTUU Hu auctore Au, dir6 CE. irpuuTri E, a*' C. 21. ^ii;a<br />
E (similiter idem posthac). 22. |iir|b^-iTUj C, jur)Truu b^ E. eiri<br />
TO e E, ^iri TO C. 23. qpaivecGai C, qpGiveTCti E (non praeveniet<br />
D astri ortus Au}. 25. C fol. 150 V , E pag. 34. 26<br />
33. C fol. 150 V , E pag. 92. 26. 7repiqppiav] Q" CE, et<br />
similiter iidem passim. 30. ou rroieT dvaToXrjv] exspectaveris<br />
ou YiveTai i\ ^tua qpaivojLidvTi dvaToXr) (conf. Auriam in<br />
append, schol. 6). 32. TI^V ^ E, TiPrv yv<br />
C. 34. C fol.<br />
150 V , E pag. 34. auTdc] auTa E, au et superscr. T cum am-<br />
biguo ductu compendii C, corr. Hu. 35. CE ibid.
IX SCHOLIA. LIX<br />
60, 28. C fol. 151 r , item E pag. 35, nisi quod a. 29.<br />
CE ibid. 'TI ydp aiJTai eiciv C, CTI yap ai)Td (omisso eiciv)<br />
E, corr. Hu. OTI uXipuucei auTd E. 30. E pag. 35.<br />
62, 23. 24. C fol. 15 l r , E<br />
pag. 36. 23. TOUT' icrtv popiuO-<br />
Tepov TOU a TOU jj". TOUT' CTIV E. 2529. C fol. 151 r , E<br />
pag. 92. 25. KOTO ^ E. ypaqpoua E. 26. TO,T C, T6T<br />
E, tune Au.<br />
64, 1628. C fol. 151 r , E pag. 92 sq. 22. TOUT' CTI E,<br />
ac sic posthac. 27. cri<br />
om. C. 29. C fol. 15 l<br />
(ante TOU r^Xiou) oni. E. i^Xiou<br />
r . 3032. C fol. 151 r E , pag. 93.<br />
66, 22. C fol. 151 r E , pag. 38. TO 6 CE. TOO om. E.<br />
23. C fol. 151 r E r<br />
, pag. 93. cumy E. 2426. C fol. 15 l<br />
,<br />
E pag. 93. 2730. CE ibid. 27. dvaTeiXcu] oriatur Au.<br />
28. T6 E om. Au.<br />
68,<br />
25. 26. C fol. 151 r<br />
, E pag. 93. 25. ev E, v C. TCI<br />
acrpa om. C. 27. 28. C fol. 151 r , E<br />
ibid. 29. TI^V YP C, To yap E.<br />
pag. 93. 2932. CE<br />
70, 27 29. C fol. 151 r<br />
, E pag. 94. 27. Kav E. Tf]v<br />
(ante |ueTaHu) Hu, \ C, ^ E, quae est Au. 28. Tfjc NK] ex-<br />
spectaveris TUJV N K, sed idem dicendi genus redit in echolio |u<br />
1<br />
(p. 80, 19). s dm> TOU N euuc ! TOU K del. Hu. 29. Tnc v<br />
CE, Tfjc KV legisse videtur Au. 30. 31. C fol. 151 V E , pag. 94.<br />
31. KctTaYpctiyctvTOC dKO\ou9rico|uev E.<br />
uqp'<br />
72, 29. C fol. 151 Y , E pag. 94. imeSe et superscr. X' C,<br />
eS IXei E.<br />
74, 27 29. CE ibid. 27. TG vuxermepujv CE. 28.<br />
ouv C, p E. 6 fecrl CE. irapacuvavaT^XXei E.<br />
i 5<br />
! E<br />
76, 2631. C fol. 151 V E , pag. 94. 26. ei C et in marg. E,<br />
in contextu. 27. biifjet Hu, buei CE, percurrit Au. TO<br />
et dimidium circulum<br />
iljaicu TOU Q ou E, TO C/D TOU r s<br />
|jui"0" u C,<br />
zodiacum, id est xai TO fijuicu cet. Au. 28. 6uvev E. 29.<br />
ou TOV C, duTov E. 30. irou E, item vs. 31. f],uicu E, idem<br />
compendium quod<br />
vs. 27 C.<br />
78, 23. C fol. 151 V E , pag. 95. TOUT' ICTIV E. 24. 25.<br />
CE ibid. 24. TOUT' 'CTI E. ^YT^cet CE, appropinquaverit<br />
Au, ^YYicri coni. Hu. 25. Te A: C, ie' |uv E. 26. CE ibid.<br />
27. 28. CE ibid. 28. TOU e E, TOU (voluisse videtur TOO<br />
r^Xiou) C, om. Au.<br />
80, 19. 20. CE ibid. 19. crjMeiov Hu auctore Au, TOV
LX ADNOTATIO<br />
E. 20. beiKvuvrec<br />
jar] C (et TOV quidem compendio scr.), TIUTJ<br />
E. 21. 22. E pag. 95. 23. 24. C fol. 151 V E , pag. 95.<br />
25 35. C fol. 151 V totius ; scholii initium tantum habet E<br />
p. 95: TOUT' ecri juerd TO 60vai TOV f^Xiov rrpoc TO) . 25.<br />
60vai C, item posthac. 26. buvov, ut solet, C. 28. |ur]orruj<br />
Hu, (uribe^repov C, nequaquam Au. 29. ju Te C. 30. elTa<br />
C, adhuc enim (id est n YP) -4w. auTo Hu, auTov C,<br />
ipsum (scil. astrum) Au. 30. 31. d9avic6ev, TTPOKOTTTOVTOC cet.]<br />
lateat necesse est: quin etiam sole-, motu mundo contrario<br />
progrediente, non apparet astrum Au.<br />
82, 23 25. C fol. 151V , E pag. 95. 23. TOUT' gcnv E.<br />
26. C fol. 152 r . 2731. C fol. 152 r<br />
, E pag. 95 sq. 27. TOJV<br />
r\ C, TUJV lr\ E. irapaXXr|Xouc solito compendio scriptum<br />
in E. 28. Ta aju3 C, TOU aup E. irepiqp^peiai<br />
solito com-<br />
pendio scriptum in CE. 29. rijuiKUKXuuv E, QQ C. 30. TCC<br />
I rj C, TCI rj E.<br />
84, 20. C fol. 152 r . TOU 6 C. ccpaipac solito compendio<br />
scriptum in C. 2124. C fol. 152 r , E pag. 95. 21. &eqpeuY^v<br />
E. 22 init. cnv E. 6r]Xov6Ti C. 23. apa om.<br />
E. qpeijEeTat E, qpeuHet descripsi e C. 24. TO I E, TO 6 C.<br />
25. 26. C fol. 152 r , E pag. 96. 25. Trapa\\ri\oi)C solito com-<br />
pendio scriptum in E. 26. TUJV 06 E. 2731. C fol. 152 r .<br />
29. Te |u C. 30. diro TOO f Hu auctore Au, foro TO Y C.<br />
86, 1619. C fol. 152 r<br />
, E pag. 96. 17. ITT' aiml) C. 18.<br />
Te |uovac CE. dYCtYVTOC C, dYCXYOVTOC E.<br />
88, 1924. C fol. 152 r . 20. dvaT&Xei T^ C. Y\ in<br />
marg. corr. C alia littera, quae est in contextu, deleta.<br />
X (ante buvei) C corr. ex alia quadam<br />
littera. 2531. C fol.<br />
152 r . 28. euua C. 32. E pag. 49.<br />
90, 21. 22. C fol. 152 r E , pag. 96. 21. Trepicpepeiac] 99^<br />
r<br />
E, 'Tf C. 23. C fol. 152 E , pag. 96. ?j 6uvov C, ou buvov<br />
E. 2428. C fol. 152 r . 25. JUGTCI TI^V 6ixoTO)iiiav C, eui<br />
Tfjc bixoTOjiiac voluit Au. 28. OJCTE tcr]v elvai TVJV p2 (sic)<br />
Tfj ^Y C, Kal ^CTat kr] ^\ v$ Tirj GY voluit Au.<br />
92, 1518. C fol. 152 r . 15. rj HMA Hu auctore Au, f\<br />
|uX C. 17. apa Hu auctore Au, om. C. TT) 0A Hu auctore<br />
Au, TTI 6|u C. oiv Hu, eH div C, e&eixOr] 6^ STI voluit Au.<br />
Tfi 0f] Tn Tn GY C. 18 init. post kTi haec fere exciderunt:
IN SCHOLIA. LXI<br />
Xourri (vel xai Xonrr]) apa f\ BM TV) PA icrj ecTiv. tuv r} EM Tfl<br />
NA icr^ ecrr (conf. in appendice Auriae scholium 29). 19. C<br />
fol. 152 r . 20-26. C fol. 152 r . 20. rnuicouc] TIJUI C super<br />
vs. 20. 21. ie ie C. 22. 23. TOUTOU ouv C, igitur Au,<br />
Toiyapouv vel TOUTUUV ouv (scil. TOJV te' juopiuuv)<br />
coni. Hu. 27<br />
30. C fol. 152 r . 27. rf]v TV C, Tr]v fv f| Triv pF voluit Au.<br />
29. 30. qpaiveTO 6idTropUO|ue~vou om. Au. 31 33. C<br />
fol. 152 r .<br />
94, 2023. C fol. 152 r , E pag. 96. 20. TOUT' gcriv E.<br />
21. xai dvctTeXXov C, f) dvareXXov E. TOUT' ecn E, scilicet<br />
An ',, om. C. 22. etjuov C, uuviov E. TTOTG b C, TTOT^ 6e<br />
E, quod autem interdum Au. 23. v TUJ p w E, iv TU) p'<br />
pi(3X. ev TO) tp C, 2. propositionem<br />
2. hums Au.<br />
E pag. 96.<br />
96, 26. C fol. 152 r . C. 2731. C fol. 152 r<br />
27.<br />
,<br />
KttTCt Hu, Kcd CE (idem legit Au, qui post auTfjc Tfjc YH<br />
addi voluit UTTO YHV oucr)c. 29. ^aiveTai 6iepxo(aevri CE, apparet<br />
deferri Au. 30. Xdccovi XPov^ irpoc TOUTOV f^Xiov E.<br />
32. C fol. 152 V E , pag. 96, idem p. 53 ad propositionem 11<br />
extremam. 16' C, 6 E utroque loco. irepi om. E pag. 53.<br />
98, 2631. C fol. 152 V , E pag. 97. 28. TO 6 C, TO b<br />
ficTpov E. 6id TO 6 CE. 30. TOUT' ecTiv E. 31. uua C,<br />
i&a E.<br />
Tf\<br />
102, 2533. C fol. 152 V , E pag. 97. 27. T6 6 CE. 29.<br />
TOUT^CTIV add. Hu, scilicet Au. oiov TO Z. E in contextu, C<br />
pr. m. in margine. 30. TOU p E, TOU 6 C, item proximo<br />
versu. 30.31. TI^V AfZ Hu auctore Au, Tr\v ct^pCE. 32.<br />
dXr)0ivfic Hu auctore Au, qpcuvo|uvric CE. Kai cn C.<br />
106, 2326. C fol. 152 V , E pag. 97 sq. 23. 6uj6eKcmi-<br />
(noptov (sine ace.) CE. 23. 24. Kcrrci buu&dKCiTa C,<br />
TO 6uubKa<br />
TCI E. 25. 6v Tnc C, ev Trj E. irepicpopac] 3^ C, >"'' E.<br />
d^' oiou 6' dv C, dqp' fjc ouo' dv E.<br />
108, 24. C fol. 153 r . TOUTecTi paene totum evanuit in C.<br />
6id)LieTpov solito compendio scriptum in C. 25. 26. C fol. 153 r ,<br />
E pag. 98. 26. ecTiv compendio scriptum in C, ecrm E, est<br />
Au. 2730. C fol. 153 r<br />
eb voluit Au. 30. ecriv C, gcTai E,<br />
, E<br />
pag. 98. 29. f\ Ib CE, 6Xn f]<br />
sit Au. 3133. C<br />
fol. 153 r , E pag. 98. 31. 'Eiret yap E. 34. C fol. 153 r .<br />
TOU iy C.
LXH ADNOTATIO<br />
110, 22. C ibid. 2326. C ibid. 24. TO ITTO^VOV C<br />
ipsi per diametrum positum Au. 25. 6Xr\ C, 8\r\ if] ff\ voluit<br />
Au. 25. 26. dvcxT^XXouca be oux oparai C,<br />
oriri videbitur Au. 27. C fol. 153<br />
quare et tota<br />
r . 28. 29. C fol. 153r E ,<br />
p. 98. 28. Aid TO E, 6ia TOU C. auT^v E,<br />
CXUTOV C. 29.<br />
auTfjc om. C. 30 33. C fol. 153 r . 31. rrepicp^pem] tota<br />
circumferentia J.M, minim compendium comparet in C, scilicet<br />
TT cum a superscripto et nota compendii<br />
super<br />
adscripta, denique<br />
haec linea transversa cum littera a. 32. ^r\v ecriv C.<br />
112, 27. C fol. 153r . 6id<br />
28. 29. C fol. 153<br />
TOU a C, oid TO a' coni. Hu.<br />
r E , pag. 98.<br />
#PKTOV<br />
28. TOUT' ecn E. upoc<br />
E. 30. C fol. 153r . 6ia|ueTpouc solito compendio<br />
scriptum in C.<br />
114, 18. 19. C fol. 153 r , E pag. 98. 19. g C, & E. eivat<br />
om. E. 20. 21. CE ibid. 20. TOUT' ICTIV E. 21. dir-<br />
exov C. irl TO TT Hu auctore Au, d-iro TOU -ff CE. 2225.<br />
C fol. 153 r . 2628. C ibid. 27. bidcTYuua] 6 cum nota<br />
compendii C, intervallum Au. 27. 28. 6 ecriv usque ad xXi-<br />
Hcn-a om. Au. 29. 30. C fol. 153 r . 29. TO $ TOU a C.<br />
116, 2126. C ibid. 23. evTdc Hu, ev -rr\c C. 24. 6^<br />
Tdc dXXac qpdcetc] bid Tac dXX. 9. coni. Hu. 2729. C ibid.<br />
28. frriToauTo cpGdcei C. 3032. C ibid. 33. C ibid. 34.<br />
35. C ibid., E pag. 98. 34. Tou Yi ante orepicc add. E. 32. 33. CE ibid. 34.35. CEibid.
IN SCHOLIA. LXIII<br />
re an rduuc C.<br />
124, 25. C fol. 153 V . be Hu, ambiguuin<br />
2628. C fol. 153V E , pag. 99. 2931. CE ibid. 30. dvTi<br />
TOO (ante GCXTTOV) om. CE.<br />
126, 1532. C fol. 153V (nonnulla in hoc scholio sunt<br />
dubia, quaedam etiam comipta). 24. Kara (pro xai) TOU<br />
euuw>|uou coni. Hu. xal (ante ecrai) add. Hu. 25. TUJ (ante<br />
ev Tfj dvaToXf]) Hu pro TOU. 28. 29. eTro,uevov kri C. 29. 30.<br />
fortasse post ^Youjuevov interpungendum est, quo facto verba<br />
KdTd Trjv 0cw TOJV ujbiujv, deletis proximis Kcrrd TCI eTr6|ueva,<br />
pertineant ad Xaj^dvovTca ^|uiv. 33. 34. C fol. 153 V , E pag. 99.<br />
33. TOO Y E, TOU t (sed Z. minus dictinctum)<br />
N Hu, e-rrl TOU ff CE. 35. C fol. 153V bis (scilicet post cx6Xiov<br />
C. 34. eui TOU<br />
Xp et Xb), E pag. 99. TOUT' e'en E. ev & 6 fiXioc T^V YK E.<br />
128, 19 26. C fol. 153V (in hoc quoque scholio nonnulla<br />
corrupta sunt; paulo plura et emendatiora praebet Au}. 23.<br />
6 TdOpoc TUJ Kpitu ^irojuevoc] 6 Tccupoc Tr6juevoc- 6 Taupoc TO<br />
Kpiuu eTr6juevov C, taurus consequitur ipsum arietem, quoniam<br />
sol prius comprehendit arietem quam taurum Au. 27. 28<br />
pag. 100. 29..<br />
C fol. 153 V , E<br />
pag. 99. 2932. C fol. 153 V , E<br />
5<br />
11 K0 Hu, b0 CE. -r\ _30. UTrepmTTTei E. 31. 32. !e ju" ^9'<br />
eir^xov C, UE' |U0 eqp' CKTOU errexov E.<br />
130, 25. C fol. 153V . xeiTai 6 Hu collato scholio v, xei<br />
incerta scriptura in C. 2628. C fol. 153 V E , pag. 100.<br />
26. Tfi 7 C, Tf| KvH E.<br />
132, 25. 26. C fol. 153V . 2729. C fol. 153V E , pag. 100.<br />
29. 6v om. E. 30. C fol. 153 V .<br />
134, 2629. Cjfol. 154 r , E pag. 100. 26. ev TLU i? C,<br />
ev TUJ ?' E. 28. X C, X' E, ac similiter posthac. 30 32.<br />
CE ibid. 30. ev Tuube C, ev TUJ be E. 31. 32. TOUTIU Te<br />
xal TUJ eHnc C, TOUTUJ be xai eHnc'E. 33. C fol. 154 r .<br />
136, 2631. C ibid. 30. T^V KHM Hu auctore Au, TVJV<br />
KY C.<br />
138,<br />
32. C ibid.<br />
2022. C ibid., E pag. 100. 21.<br />
^tuceoc (ante be<br />
eXdccuuv E.<br />
r)) C, i^iiLiiceuJC E. 22. eXa cum nota cornpendii C,<br />
2325. C fol. 154r E , p. 100. 23. TOUT' ecri E. X C, item<br />
vs. 25. 24. euOav (ut solet) C, eOuov E. rrapaYi cum nota<br />
compendii C, irapaYiYveTai E. 25. bid TO f CE, corr. Hu.<br />
140, 2832. C fol. 154r . 142, 27. C ibid.<br />
144, 20-22. C ibid. 21. Yivojue"vr|c coni. Hu. 22. TO<br />
E Hu pro TO 0. xai ante eore"piov add. Hu auctore Au.
LXIV ADNOTATIO IN SCHOLIA.<br />
23. 24. C ibid. 24. TOU bi K C, sed K minus distinctum no-<br />
taeque r) admodum simile. 25 29. C ibid., E pag. 101.<br />
25. 26. T6 C, T6 6 0eujpr||ua E. 28. UJG irl ret I xai ju vo-<br />
corr. Hu<br />
luit Au. Tivi om. E Au. 29. otov TO Z. CE,<br />
auctore Au. TO e E,<br />
TUJ e C.<br />
146, 2931. C fol. 154 V , E pag. 101. 30. fcrl TOU K ecri<br />
Hu auctore Au, Tr6u.evov cn C, om. E. 31. in lacuna haec<br />
fere exciderunt: xpuijnv Spa ayei, ev & 6 f^Xioc TI?]V GTK Trepi-<br />
9^peiav 6i^pxTai. 32. C fol. 154V . TUJ ie C.<br />
150, 2123. C fol. 154V E , pag. 101. 21. 'Abiacpopiwc E.<br />
22. uuav C (ut solet), uuav E. 2432. C fol. 154V . 24.<br />
eiK6TUUc non satis distincte scriptum in C. 27. ctcpicrdjuevov<br />
C, corr. Hu auctore Au. 3335. C ibid., E pag. 101. 33.<br />
'Abiacpopuuc E, Indifferenter Au, 6taqp6pujc C. 34. v |uecuj<br />
yap, omisso TUJ, coni. Hu.<br />
152, 1820. CE ibid. 19. cpedcei CE, corr. Hu. 20.<br />
cpavv Hu, cpaveic C s<br />
, cpdvac E. dvaTeiXav C, dvctTeiXai E.<br />
2123. C fol. 154V . 2430. C ibid. 28. 6uav compendio quidem,<br />
sed eo minime ambiguo scriptum in C; attamen fcuceic vel<br />
bucjuidc legendum esse videtur. diro TOU I C,<br />
luit Au. 29. 30. im TCI I Kai jil voluit Au.<br />
d-rro TOU 6 vo-<br />
154, 24. 25. C ibid., E pag. 101. 2629. C ibid. 28. 6rav]<br />
6'Xrjv coni. Hu auctore Au. 28. 29. T^V APM Hu auctore Au,<br />
T}\V orjii C.<br />
156, 29. 30. C ibid., E pag. 102. 29. ^Tri C, 'Eirei E.<br />
30. Trpo^fi C, irpo E.<br />
158, 29. CE ibid. Y
ATTOATKOT<br />
IIEPI KINOTMENH2 S
a' .<br />
AYTOAYKOY<br />
IIEPI KINOYMENHS 2
AUTOLYCI<br />
DE SPHAERA QUAE MOVETUR<br />
LIBEK.<br />
Definitiones.<br />
1. Aequabiliter puncta ferri dicuntur, quaecunque<br />
aequali tempore aequales ac similes linearum magnitudines<br />
percurrunt 1<br />
).<br />
2. Sin autein punctum, quod in linea quadani<br />
fertur, aequabiliter duo eius lineae segmenta percurre-<br />
rit, tempus ad tempus, quo punctum utrumque segmentuni<br />
percurrit, in eadem ratione erit ac segmentum<br />
ad segmentum 2<br />
).<br />
Propositiones.<br />
Prop.<br />
I. Si sphaera aequabiliter circa axem suum con- l<br />
vertetur, omnia in superficie sphaerae puncta ; nisi<br />
quae in ipso axe sunt, parallelos circulos describent ;<br />
qui eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendiculares<br />
ad axeni erunt 3<br />
).<br />
Sit sphaera cuius axis recta a/3, poli autem puncta<br />
cem parallel!. MAUROLYCUS fol. 61 V , qui cum nonam primi<br />
libri propositionem citat, suam Theodosii sphaericoruni editio-<br />
nem (fol. 2 y ) sequitur;<br />
at secundum Graecos libros manu scriptos<br />
iu nostris editionibus est propositio octava.
HEPI S$AIPA2.<br />
d avrijs rd A B tf^fia, xal 6rQ(p()&a)<br />
rbv avri]$ d^ova rbv AB '<br />
^yo on<br />
Ttdvra rd iitl rfjg iticpavia rrjs<br />
t 9 o(5a {if} b'tinv itl rov<br />
rov$ avrovg nohovs e%ovrag r/<br />
Kal en OQ&OV$ itQog rov a%ova.<br />
yap n Grjustov ni rrjg<br />
rb F, nal %0-eo KTCQ rov F Bid rr\v AB sv-<br />
fteiav xd&sros ^ f^, xal &tfts(M,'q6&&<br />
rb dice r&v 10<br />
itohcov rcov A B uccl rfjs JTz/ STiiTtsdoV TtOiiqGei dq<br />
(a) ro[irjv xvxHov. sGro avrov r^uxvK^iov rb AFB. eav<br />
drj yisvovOYis rife AB ev&eCas TCQiV%&\v rb<br />
xhiov LS rb ccvrb TtuKiv ccTtoxccratira&fj o&V<br />
pQ6d'ai, 6v[utQt,V%&ii6rai avrc) KCCL rj Td v&la 15<br />
xarcc Ttatiav yiraKivri
DE SPHAERA PROPOS. 1. 5<br />
a ft, et vertatur aequabiliter circa axem suum a/3;<br />
dico omnia in superficie sphaerae puncta, nisi quae<br />
in ipso axe sunt, parallelos circulos descriptura esse,<br />
qui eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendicu-<br />
lares ad axem erunt.<br />
Sumatur enim in superficie sphaerae punctuni ali-<br />
quod y, et a y ad rectam a/3 ducatur perpendicularis<br />
yd, et producatur planum quod per polos a ft<br />
et rec-<br />
tarn yd transit; hoc igitur sphaeram secaus circulum<br />
efficiet 1<br />
). Sit eius circuit semicirculus ay/3; si igitur<br />
nianente recta a/3 semicirculus conversus eodeni red-<br />
ierit unde converti coepit, una cum eo etiani recta yd<br />
circumferetur per ornnem semicirculi ay/3 conversionem<br />
ruanens perpendicularis ad rectam a/3, et descri-<br />
bet circulum in sphaera, cuius centrum erit punctum<br />
d, radius autem yd perpendicularis ad axem a/3<br />
[propterea quod etiani yd semper manet perpendicu-<br />
laris ad a/3]. Atque apparet puncta a /3 polos esse<br />
circuli qui descriptus est, quoniam a centro sphaerae<br />
perpendicularis ad circulum ducta et ad superficiem<br />
sphaerae producta est recta ady 2<br />
). Similiter dernonstrabimus<br />
omnia reliqua in superficie sphaerae puncta,<br />
nisi quae in ipso axe sunt, circulos descriptura esse,<br />
qui perpendiculares erunt ad axem a/3 et eosdem ac<br />
FIGURAM secundum verba scriptoris delineavimus. In<br />
codicibus CE nihil comparet nisi dimidius circulus ay(3 cum<br />
diametro a@ et perpendicular! yd; in A semicirculus est apertus,<br />
aySfi notatus, intra quern haec leguntur: GVVK^ICPOTSQO?<br />
(brevissime, nee satis perspicue scriptum) a K
6<br />
IIEPI Z$AIPA.<br />
(y) 6(paiQa. of ds iteql rovg avrovg itokovg ovtsg sv<br />
6(pai$a Ttaodkhrjhoi, KVX&OL i(5i' rtdvra aoa ra 7cl rrjg<br />
7ticpaviag ri]g 6 rag<br />
rcav Ttaar&v xvxhav<br />
a,ova TOV AB^ Ttokot<br />
h'tir&Gav ra A B 6r\-<br />
rai ra F 4 6rj[ita oC FE 4Z, %al<br />
dua rijg AB nai rov F titfasdoV 7tOLt]6i drj<br />
v rfj GyaiQa uvxkov.
DE SPHAERA PROPOS, 2. 7<br />
sphaera polos habebunt. Atqui circuli in sphaera,<br />
quicumque eosdern polos habent, sibi parallel!<br />
sunt 1<br />
);<br />
ergo oinnia in superficie sphaerae puncta, nisi quae<br />
in ipso axe sunt, parallelos circulos describent, qui<br />
eosdem polos ac sphaera habebunt et perpendiculares<br />
ad axem erunt.<br />
II. Si sphaera aequabiliter circa axeni suum con- 2<br />
vertitur, oninia in superficie sphaerae puncta aequali<br />
tempore similes arcus circulorum parallelorum, per<br />
quos feruntur, percurrunt 2<br />
).<br />
Sphaera enini aequabiliter circa axem suuni /3<br />
couvertatur, et poli sphaerae sint puncta a /3,<br />
et su-<br />
mantur puncta quaedarn in superficie sphaerae y $<br />
dico puncta y d aequali tempore similes arcus circu-<br />
lorum parallelorum, per quos feruntur ; percurrere.<br />
Sint enim parallel! circuli, per quos puncta y d<br />
feruntur 3<br />
), ys d, et producatur plauum quod per<br />
rectam a/5 et punctum y transit; hoc igitur sphaeram<br />
secans circuluni efficiet 4<br />
).<br />
Sit eius circuli senricircu-<br />
lus ay/3; hie igitur aut per d transibit aut uon.<br />
1) Theodos. spbaer. 2, 2 (conf. G%Qliov y).<br />
2) Hanc propositionem citat Pappus collect. 6 p. 612, 15;<br />
eandem repetit (non noininato auctore aut libro) Euclides<br />
phaen. p. 562 init. ed. Gregor. (conf. Heiberg. Stud. Eucl. p. 42).<br />
Manrolycus fol. 61 V adnotat: f Nam si duo puncta sint in eodem<br />
parallelo. Constat propositum per assumptain in principio<br />
petitionem. Si autem in diversis parallelis, constabit<br />
propositum adducta lo a secundi sphaericorum Theod.' In his,<br />
quae deciniaquinta citatur, est potius decima propositio secundi<br />
sphaericorum libri (conf. supra p. 3 adn.).<br />
3) Primam huius libri propositionem citat scholiasta<br />
Graecus.<br />
4) Theodos. sphaer. 1,1.
8<br />
IIEPI S^AIPAS.<br />
TtQOTEQOV xal E(5To TO AFd B ,<br />
Tt] TtEQLCpOQa Tljg GCpaLQag {lETaXEXWrjG&G)<br />
xal iv<br />
TO A FA B<br />
(*) qiltXVXhlOVy Xttl %ETG) &E01V COg TY\V AEZB. ETtEl EV<br />
GcpaiQa TtagakkrikQi xvxAoi, Eitilv 01 FE z/Z,<br />
xal dice<br />
Tcav Ttokcov avTcijv \Liyi6tQi xvxkoi yEygaynLEvoi sfalv 5<br />
01 AFAB AEZB, O^LOLK KQK Ettlv rj FE TtQi(pQia<br />
TO F<br />
Tfl Z/Z TtQl,CpQl
DE SPHAERA PROPOS. 2. 9<br />
Transeat primum, et sit semicirculus aydft, qui<br />
in conversione sphaerae simid nioveatur et positionem<br />
aet^ft occupet. Quia in sphaera sunt paralleli circuli<br />
ys d, et per polos eorum maximi circuli aydft as^ft<br />
arcui d similis est 1<br />
);<br />
descripti sunt, arcus igitur ys<br />
dico igitur aequali tempore punctum y ad ac d ad<br />
pervenire.<br />
Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, aequali<br />
tempore punctum y ad punctum s ac d ad rj perve-<br />
niat; in conversione igitur sphaerae, cum y ad s per-<br />
venerit, etiam d ad rj accedet, et semicirculus aydp<br />
fere positionem aerjft' habebit. Et quia uterque cir-<br />
culoruni asft asrifi' maximus est ? recta igitur ab a<br />
ad /3' iuncta diametrus sphaerae est 2<br />
). Sed etiam aft<br />
diametrus est, id quod absurdum; non igitur aequali<br />
tempore punctum y ad s ac d ad q pervenit. Similiter<br />
denionstrabimus punctum d ad nulluni aliud punctum<br />
praeter pervenire posse.<br />
lam semicirculus ayft non per d } sed per &<br />
trauseat, ut est in altera figura, et sit parallelus cir-<br />
1<br />
tur ^-O , pars circumferentiae S9"ri (in B omissuin est Ea-<br />
rf).<br />
dem figura reperitur in E, sed litterae 8 et & inter se commutatae<br />
sunt.<br />
1) Theodos. sphaer. 2, 10 (conf. o%6hov s}.<br />
2) Patet id manifeste: cum enim a(3 et aarj(3' maximi<br />
circuli sint, per sphaerae siquidem centrum et polos ducuntur,<br />
secabunt se mutuo bifariam necessario, ut patet ex 11. Theod.<br />
1. Sphaer. Quodsi coniunxerimus puncta, in quibus se circuli<br />
bifariam mutuo secant, erit ilia omnino recta linear nam (per<br />
3. nndecinii Euclid, elementorum) duorum planorum communis<br />
sectio est recta linea: quare recta linea ex puncto a ad<br />
punctum (3' coniuncta circulorum erit et sphaerae diametrus.<br />
SCHOLIUM ANTIQUUM apud Auriam p. 27, nisi quod ABFE<br />
et ABGE habet pro ae%p et as^^', atque punctum E pro<br />
'.<br />
punctum
10 nEPi .<br />
TO z/ 6r}{Jiiov 6 z/@Z, xl XEL'G&CO Trj FE<br />
4H. a/U' ^ F.E TtEQtyEQEia Ttj @Z TtEQicpE-<br />
6Tiv bfjioia' ual $] /1H CCQCC TTI &Z<br />
(?) Xal L6iV TOV aVTOV KVXkov' fay KQK CCQCt %OOVG) TO 5<br />
z/ ETtl TO H TtccQayCyvETKi xal TO ETtl TO Z. EV otic)<br />
$ 1QQVG) TO ETtl TO Z ItCCQayi'yVETai, ,<br />
Kttl TO F ETCi<br />
TO E' EV I'GCO CCQCC %QOVG) TO F ETtl TO E TtCiQCiyi'yVETai<br />
y.al TO z/ ETtl TO H.<br />
(t) y'. 'Eccv GcpatoK GTQECprjTcu 6fi/lc5g rtEQi<br />
TOV EKV- 10<br />
TIVCC T(DV TtaQakkrjkcOV KVXk&V KK& COV CpEQE-<br />
o{ioiai Ei6iv.<br />
'E6TG) 6(pcdQK ^g cc,G)v o AB)<br />
KCCI<br />
rtokoi df TO, A B<br />
Lkr]
DE SPHAERA PROPOS. 3. 11<br />
culus d# ; per quern. punctum d fertur, et arcui ye<br />
similis ponatur ipse drj. Sed arcus ye ipsi & siinilis<br />
est; itaque etiam dq ipsi #J<br />
siinilis est. Et sunt<br />
eiusdem circuli; ergo drj ipsi # aequalis est 1<br />
); aequali<br />
igitur tempore d ad ^ ac # ad perveniunt 2<br />
Sed<br />
).<br />
quo tenipore & ad , eodem y ad s pervenit; aequali<br />
igitur tempore y<br />
Prop.<br />
ad s ac d ad ^ perveniunt.<br />
III. Si sphaera aequabiliter circa axeni suum ver- 3<br />
titur, arcus circuloruni paralleloruni, quos aequali<br />
tempore puncta quaedani per eos circulos percurrunt,<br />
inter se similes sunt 3<br />
).<br />
Sit sphaera cuius axis a|8 ; poli autem puncta cc<br />
/5, et suniantur puncta quaedam<br />
y d in superficie sphaerae,<br />
et paralleli circuli, per quae<br />
puncta y d feruntur, sint ye<br />
d, et aequali tempore punctum<br />
y arcum ye ac punctum d arcum<br />
d percurrat; dico arcum<br />
ye<br />
arcui d simileni esse.<br />
Si enim arcus ye non similis est ipsi d, sit ye si-<br />
milis ipsi $17; aequali igitur tempore punctum y arcum<br />
ye et d ipsum dy percurrunt. Sed aequali tempore<br />
1) Hoc, nisi me fallit, scriptor ea fere ratione demonstrari<br />
voluit, quain posteriores inire potuerunt secundum Euclidis<br />
elem. 6, 33 et 3, 28. Et conf. G%6liov rj.<br />
2) Propter secundam defmitionem huius (conf. G%6liov &}.<br />
3) Conf. Pappum collect. 6 p. 628 sq. Conversam hanc esse<br />
propositionem ex ea quae praecedit et converse modo demonstrari<br />
adnotat Maurolycus fol. 61 V . Et conf. i 6%6liK 1/3.<br />
FIGURA longe alia exstat in codicibus ABCE, ubi rectam<br />
u(l secant duae circurnferentiae fere parallelae ye dqS (in AB<br />
omissum est 7^), circulus autem nullus comparet.
(ty)<br />
12<br />
TtOQSVSTttl KO.I TO Z/ TY]V<br />
IIEPI S$AIPA.<br />
Z/Z *<br />
SV f(7 O.QK XQOVO) TO<br />
Z/ TV]V Z/Z ^tWTtO^fVfrCCt 3CU TO Z/ T^V Z/jff. 3CCU ff'tftV<br />
TOV avTov koV i'Grj KQK stimv % 4H rfj z/Z, rj<br />
rfi [let&vi,, OXBQ eGrlv advvarov' OVK KQK<br />
6 ttOfc iCiLQLG3 aiSL StiTi<br />
CpttVSQCC., TCC ds SV TG) CCCpttVSL OilsC StiTlV dcpCCVtj.<br />
'Ev yccQ GyaiQa ^isvov ({isyiGToefy xvxhog o<br />
TtQt g og&ag cov TG) a^ovu OQL^STG)<br />
TO TS cpavsobv Tj]g Gcpaioccg nol TO<br />
5 / -, / ft i ~ y^<br />
acpavsg' Asyco OTL 6Tos(po^svi^g Tr]g<br />
Gcpaioag nsol TOV savTrjg ci^ova ovdsv<br />
TGJV STtl Tr}g STticpavsiccg Trjg<br />
OVTS dvtiSTai OVTS<br />
(ty) "O 86XLV snl TTJS [ivhoLdov$<br />
V.O.I *t<br />
TOTE yug nal 6<br />
KCU |<br />
1) Sic enim suppositum est.<br />
PROPOS. 4 : Pappus collect, 6 cap. 34 (p. 520). Ad eandem<br />
Maurolycus fol. 61 V adnotat: f Nam tails circulus manens<br />
est communis limes taliurn hemisphaeriorum, et per primam<br />
huius, puncta singula suos seorsum parallelos semper in alterutro<br />
hemisphaeriorum<br />
Schol. 1. Quod proponit Au-<br />
describent.' Praeterea haec scholia antiqua<br />
duo affert Auria p. 27 sq.: f<br />
15<br />
20<br />
25
DE SPHAERA PROPOS. 4. 13<br />
etiaiu punctum y ipsuni ys et d ipsum d percurrunt 1<br />
) ;<br />
ergo punctum d aequali tempore et fit, et drj per-<br />
currit. Et arcus sunt eiusdem circuli; ergo d^ ipsi<br />
d^ y minor maiori, aequalis est, id quod fieri non<br />
potest; ergo ys non similis est ipsi d^. Siniiliter demonstrabinius<br />
nullum alium praeter d similem esse;<br />
ergo areas ys ipsi d similis est.<br />
IV. Si in sphaera maxinius circulus rnanens, per- 4<br />
pendicularis ad axem, distinguet occultum et conspicuurn<br />
heniisphaeriurn, et sphaera circa suuni axem<br />
convertetur, nullum eorum quae sunt in superficie<br />
sphaerae punctorum neque occidet neque orietur, sed<br />
ea quae sunt in conspicuo hemisphaerio semper con-<br />
spicua sunt/ et quae in occulto semper occulta.<br />
In sphaera enim niaximus circulus manens a/3,<br />
perpendicularis ad axem, distinguat conspicuam sphaerae<br />
partem et occultarn; dico, si sphaera circa axem<br />
suuni convertetur, nullum eorum quae sunt in super-<br />
ficie sphaerae punctorum neque occasurum esse neque<br />
oriturum.<br />
tolycus, in motu sphaerae rotundo accidit, videlicet ubi circulus<br />
Aequinoctialis est Horizon: tune enim cuncta astra per circulos<br />
ipsi aequinoctiali parallelos feruntnr: et sex mensibus dies<br />
contimms est, et sex iterum mensibus perpetua nox. Schol. 2.<br />
Idem, quod Autolycus, ostendit etiam Theodosius propositione<br />
1. libri de habitationibus: Hoc autein accidit iis, qui sub Polo<br />
degunt: Lege quae in 1. Theod. de habitationibus sunt annotata:<br />
hue etenim spectant: Vide etiam et Decimam eiusdem<br />
Theod. in eodem libro de Habitationibus.' Ad Auriae Schol. 1<br />
conf. Graecurn ty. Quo sensu ab Autolyco (isvcov Kvulos dictus<br />
sit, pluribus exponit Th. H. Martin in Revue critique, 1877,<br />
premier semestre, p. 414 (conf. indicem nostrum s. v.).<br />
FIGURA diversa est in codicibus ABCE, duo scilicet circuli<br />
circa unum centrum descripti, quorum maior a|3, minor<br />
yd notatus est.
14<br />
HEPI<br />
yda TI 6ri[itov nl Trjg ETticpavstag Trjg<br />
TO F., xal b'tiTo [jrapaAA^Aog] xvxkog xa& ov<br />
(id) CpQTCCt, TO T ,<br />
tnicpaveias Tr^g GcpaiQag 6rjiit,a OVT<br />
dvGfTai, OVT avatsksi) AAoc ra<br />
v ro5 cpavQG) dice rtavTos
DE SPHAERA PROPOS. 5. 15<br />
Sumatur enini punctuna quoddain in superficie<br />
sphaerae y, et circulus, per quem punctum y fertur,<br />
sit<br />
T>#; ergo circulus yd perpendicularis est ad axein 1<br />
).<br />
Verum etiam circulus a/3; ergo circulus yd ipsi a/3<br />
parallelus<br />
est 2<br />
). Si igitur puuctura y<br />
aut occidet aut<br />
orietur, circulus yd continget horizontem a/3, id quod<br />
absurdurn est (nain eidem parallelus est); ergo punc- .<br />
turn y neque occidet neque orietur. Siniiliter demon-<br />
strabiinus omnia reliqua in superficie sphaerae puncta<br />
neque occasura esse neque oritura, sed ea quae in<br />
conspicuo sunt semper esse conspicua, et qaae<br />
culto semper esse occulta.<br />
in oc-<br />
V. Si circulus per polos sphaerae transiens et 5<br />
manens distinguet conspicuum et occultum, omnia in<br />
superficie sphaerae puncta ; dum ipsa vertetur,<br />
et Oc-<br />
cident et orientur et aequale tempus super horizontem<br />
ac sub horizonte ferentur.<br />
Per polos enini sphaerae circulus nianens afty<br />
distinguat conspicuam sphaerae partem et occultam;<br />
dico, si sphaera convertatur,<br />
superficie sphaerae puncta<br />
in conversione omnia in<br />
et occidere et oriri.<br />
2) Eucl. elem. 11, 14 (conf. G%6?.Lov is}.<br />
PROPOS. 5: Pappus collect. 6 cap. 35 (p. 520). Ad eandem<br />
Maurolycus fol. 61 V adnotat: f Nam talis circulus manens, per<br />
20 m [lege 15m ] prirni sphaericorum Theodosii, secat per aequalia<br />
singulos parallelos, hoc est in semicirculos. Quare per 2m<br />
huius, per aequale tempus punctorum unumquodque feretur<br />
utrinque a circulo secante.' Accedunfc duo scholia apud Auriam<br />
f<br />
p. 28 : Schol. 1. Hoc evenit iis, qui sphaeram rectam incolnnt:<br />
tune etenim Horizon per sphaerae polos est ductus, secatque<br />
circulnm Aequinoctialem , et omnes ipsi parallelos circulos in<br />
partes aequales: et semper aequinoctiuin est. (Lege praeterea,<br />
quae in 5. partem prop. 2. Euclid. Phaenomenum sunt adnotata.)<br />
Schol. 2. Idem ostendit Theod. prop. 2 lib. de Habitationib.<br />
Hoc autem illis accidit, qui degunt sub aequinoctiali.
16 IIEPI 3>AIPA2.<br />
TI 6rj[itov<br />
6
DE SPHAERA PROPOS. 6. 17<br />
Sit eniin punctum quoddam in superficie sphaerae<br />
d, et sit circulus parallelus, per quern punctual d fer-<br />
tur, /?
18 IIEPJ 3>AIPAS.<br />
'Ev yuQ 6(paiQa [isv&v {leyiGros 9tvxAo$ o ABP<br />
g av TtQog TOV a%ova oQi^era TO re
DE SPHAERA PROPOS. 6. 19<br />
In spliaera enim rnanens circulus maximus /ty?<br />
obliquus ad axein,<br />
distinguat conspicuam<br />
sphaerae partem et occultain;<br />
dico circulum<br />
afiy tacturuni esse duos<br />
circulos aequales inter<br />
se et parallelos, quorum<br />
alter, conspicuo<br />
polo propinquus, sem-<br />
per conspicuus erit, al-<br />
ter autem, occulto polo<br />
propinquus, semper erit occultus.<br />
Sit enim conspicuus sphaerae polus d, et per d<br />
et circuli afiy polos describatur maximus circulus<br />
adys *),<br />
et arcus ye ponatur ipsi ad aequalis 2<br />
),<br />
polo d intervalloque ad describatur circulus J^, polo<br />
auteni s intervalloque sy describatur circulus ydx-,<br />
apparet igitur circulum /? circulo y&K aequalem et<br />
parallelum esse et circulum afiy circulos afy yftn<br />
1) Qua ratione talis circulus describatur, docet Theodosius<br />
sphaer. 1, 20.<br />
2) Scholio antique, quod est apud Auriam p. 29, pnmum<br />
supponitur rectas ay Se se invicem secare, turn ex Eucl. elem.<br />
1, 15 rectas ctd yg , ideoque etiam propter elem. 3 , 28 arcus<br />
ad y8 inter se aequales esse deinonstratur. Attamen paulo<br />
aliter ipsius scriptoris sententia explicanda esse videtur.<br />
Quoniani enim maximorum circulorum a^y u8y circumferentiae<br />
ex constructione se secant in a, alterum sectionis<br />
punctum erit y, et circulorum plana se secabunt in recta ay.<br />
lam a 8 ad dimidiam ay, id est ad centrum sphaerae (quod<br />
littera ft notemus), ducatur recta a^ eaque producatur ad f,<br />
et ponatur fie = pd. Ergo punctum s erit in superficie<br />
sphaerae. lam facile demonstratur rectam fy aequalem esse<br />
rectae ^a, itaque etiam arcum fy arcui da.<br />
2*<br />
et
20<br />
HEPI 2
DE SPHAERA PKOPOS. 6. 21<br />
tangere 1<br />
); iam dico circuluin afy semper conspicuum<br />
et y&x semper occultum esse.<br />
Nam circulus a si in 17,<br />
conversione sphaerae<br />
non semper conspicuus erit, horizontem aj3y secabit.<br />
Secet in puncto A ; et iungantur rectae ad d& ay.<br />
Quoniam in sphaera maximus circulus ady alium in<br />
eadem sphaera circulum afiy per polos secat, bifariam<br />
eum et ad rectos angulos secabit 2<br />
); ergo ay diame-<br />
trus est circuli afly. Et circulus ady perpendicularis<br />
est ad circulum a/ty; circulo igitur afiy in diametro<br />
ay perpendiculare insistit segmentum ady,<br />
et circum-<br />
ferentia eius segnienti inaequaliter secatur in d, et<br />
minor est arcus ad (hoc eniin manifestum 3<br />
) ; ergo<br />
recta ad minima est omnium quae a d ad circulum<br />
deducuntur 4<br />
) 5 itaque recta ad minor est quain<br />
afly<br />
dL Sed eadem etiam aequalis (nam punctuni d polus<br />
est circuli<br />
??),<br />
id quod absurdum est; ergo in con-<br />
1) Scholio, quod Auria p. 29 sq. ex Graeco (vide tfgoX. x/i)<br />
convertit, primum demonstrator rectam ds diametrum sphaerae,<br />
ideoqne puncta d s polos circuli y-fbt, et propter Theodos.<br />
sphaer. 2, 2 (vide 6^61. xa) eirculos ctr} y&n inter se parallelos<br />
esse. Sed eosderu etiam aequales, quia rectae ex polis<br />
ductae da sy aequales sint (supra p. 19 adn. 2). Et quoniam<br />
duo circuli et<br />
|3y ufo maximi circuli aSye circuniferentiam<br />
in eodem secent puncto atque in eo ipso niaximo circulo polos<br />
habeant, propter sphaer. 2,3 (vide 6%6k. xa) eirculos a^y an<br />
se mutuo in puncto a tangere (iternque eirculos afty y-9-x in<br />
puncto y).<br />
2) Theodos. sphaer. 1, 15 (conf. G%Q\IOV xy).<br />
3) Quoniam vero circulus AFG [id est agrj] tangit circulum<br />
ABC [id est a/Jy] in puncto A, ideo maximus circulus<br />
non est: quare recta linea DA, ex ipsius polo ducta, minor est<br />
quarta circuli [circumferentiae] parte, et propterea semicirculi<br />
AC bipartita sectio non est D puncturu. Quare semicirculi<br />
AC pars minor est AD circumferentia. SCHOLIUM ANTI-<br />
QUUM apud Auriam p. 30, expressum e Graeco v.S.<br />
4) Theodos. sphaer. 3, 1 (conf. 6%oliov x).
22 IIEPI $AIPAS.<br />
07tQ drOTtOV V a$a rfj 7tOi(f>OOa TTJg 6(paiQag AZH<br />
xvxkog ov dv(jrai. o^ioiog drj di^o^iv on ovde o<br />
F@K dvarsfot' o plv AZH doa xvxlog KLBL i
DE SPHAERA PROPOS. 7. 23<br />
versione sphaerae circulus ty non occidet. Similiter<br />
denonstrabimus circulura yftn non oriturura esse: ergo<br />
circulus afy semper conspicuus, circulus autem y&x<br />
occultus est.<br />
semper<br />
VII. Si horizon, id est circulus qui in sphaera 7<br />
coaspicuam sphaerae partem et occultam distinguit,<br />
obliquus ad axem sit, circuli qui ad axem perpendiculares<br />
sunt et horizonteni secant semper in iisdem<br />
horizontis punctis et oriuntur et occidunt iidernque<br />
siniiliter inclinati erunt ad horizonteni.<br />
Sit in sphaera circulus conspicuam sphaerae par-<br />
tern et occultam distinguens aftdy obliquus ad axern,<br />
circuli autem ad axem perpendiculares sint aft yd;<br />
dico circulos aft yd semper in iisdem horizontis punc-<br />
tis et oriri et occidere [et oriri eos quidem in punc-<br />
tis ft d, occidere autem in a y\.<br />
Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, circulus<br />
aft in alio puncto, velut f ; oriatur et in puncto<br />
a oc-<br />
cidat, et polus circulorum parallelorum sit punctuni ;<br />
et per et polos circuli aftdy maximus circulus de-<br />
PROPOS. 7: Pappus collect. 6 cap. 38 (p. 520523). Et<br />
conf. Eucl. phaen. propos. 3 p. 566, Heiberg. Stud. Eucl. p. 42,<br />
denique appendicem ad b. 1.<br />
F1GURAM quae supra delineata est et illam alteram quae<br />
p. 25 extr. sequitur secundum scriptoris verba nostra coniectura<br />
adumbravirnus. In codicibus AC et Parisino 2472 ad hanc<br />
propositionem primum ea figura adscripta est quae in nostra<br />
editione infra sequetur tertio loco (p. 27), turn ilia quam ad<br />
Graecum scbolium It, (p. 28) exbibebimus. In BE prior tantum<br />
ex bis quas diximus reperitur. Auria p. 18 et 32 praebet figuram<br />
ex duabus quae sunt in AC Paris. 2472 concinnatam ; ad<br />
quam quae litterae adscriptae sunt, eas suo ingenio elegit iuterpres<br />
(conf. append, ad VII propos.).
24<br />
(xfr) HZ, xal en&vx&G)6av<br />
ai H HZ ZE ZB. exel<br />
iv GcpaiQa pfyt&tog xvxhog o HZ xvxhov nva rc5v<br />
iv r\i 6
DE SPHAERA PROPOS. 7. 25<br />
scribatur 77^, et iungantur rectae ^-9- 77 a /3. Quoniam<br />
in sphaera niaximus circulus 77<br />
-0- alium in eadem<br />
sphaera circulum afldy per<br />
polos secat, bifariam et ad<br />
rectos angulos secabit *) ;<br />
ergo YI&<br />
diametrus est cir-<br />
1<br />
culi afidy. Et circulus T^O<br />
perpendicularis est ad circulum<br />
afidy] itaque in cir-<br />
culi afidy dianietro ^ per-<br />
pendiculare insistit segmentum<br />
riffi, et eius segmenti<br />
circumferentia inaequaliter secta est in puncto , et<br />
minor arcus est<br />
2<br />
77 ); ergo recta 77 minima omnium<br />
est quae a puncto ad afidy circulum deducuntur 3<br />
) ;<br />
itaque etiani minor est quae propior rectae 77; ergo<br />
s minor est quam /3. Sed eadem etiani aequalis 4<br />
),<br />
a/3 yd semper<br />
punctis et oriuntur et occidunt.<br />
id quod absurdurn est; ergo circulus<br />
a/3 in nullo alio puncto nisi /3 orie-<br />
in ullo nisi a occidet 5<br />
).<br />
tur, neque<br />
Similiter demonstrabinius circulum<br />
quoque yd in puncto d orituruni<br />
esse et in y occasurum; ergo circuli<br />
in iisdeni horizontis<br />
3) Theodos. sphaer. 3, 1 (conf. G%oliov la}.<br />
4) Quia ex hypothesi punctum E positum est in circumferentia<br />
circuli a{3, cuius polus est ^. Conf. Theodos. sphaer.<br />
1 def. 5 et supra propos. 6 extremam (p. 21).<br />
5) Oinissa est demonstratio similis superiori, qua snpponebatur<br />
circulum aft in puncto quidem oriri, sed in alio puncto<br />
praeter a occidere et cet.
26<br />
KEPI 23>AIPA.<br />
(iy) AfyK> dr\ on xal b^ioCog eltil KMfa^voi, agog rov<br />
ai AB JTz/ KM AN. titsl 6<br />
HZ xvuhog rovg AB Td AT/IB uvxhovg diet rav<br />
r8[ivi, KKI Jtoog OQ&ag avrovg r^el'<br />
xvxhog OQ&og 6n itgog tuaGrov rwv AB<br />
KOLI endr()og rcov AB<br />
(l~)Kvxka)v oQ&og iGtiv 7tobg rov HZ' nal f]<br />
o HZ 5<br />
aocc roprj % rwv AB T/IBA r\ AB oofrr) itiriv<br />
rov HZ KVK^OV xal nobg naGag aoa rag 10<br />
% AB. K7trrai df rrjg AB warfya r&v H KM<br />
ov' i] AB agcc<br />
H KM OQ&IJ 6uv '<br />
wtirs<br />
'All' r\ [isv dst&s avrj] V.K\K>
DE SPHAERA PROPOS. 7. 27<br />
lam dico circulos a/3 yd etiam siiniliter inclinatos<br />
esse ad horizontem afidy 1<br />
).<br />
lungantur eniin a/3 yd up to. Quia circulus rjffi<br />
circulos a/3 yd aydfi per polos secat, eosdem ad rectos<br />
secabit 2<br />
); circulus igi-<br />
angulos<br />
tur yffi perpendicularis est ad<br />
unuinquenique circuloruni a/3 yd<br />
a/3(ty; itaque etiam uterque circulorum<br />
a/3 afldy ad circuluni<br />
T^ffr perpendicularis<br />
3<br />
est ); ergo<br />
etiam recta a/3, id est communis<br />
sectio circuloruni a/3 ydj$a, perpendicularis<br />
est ad circulum<br />
4<br />
); ergo eadem a/3 ad omnes<br />
rectas, quae ipsani tangunt, perpendicu-<br />
in piano<br />
laris est 5<br />
). Tangit autem rectam a/3 utraque rectarum<br />
r]& up, quae sunt in piano circuli ^ffr;<br />
ergo a/3<br />
ad utramque ^0- xp perpendicularis est; itaque angu-<br />
ram p. 23); nam si aliam forte rationem, similem prioribus<br />
nostris figuris, iDiissemus, perspicuitatem et evidentiam singularum<br />
linearuin vix servavissemus.<br />
1) Conf. c%6liov hy et appendicem ad VII. propositionem.<br />
2) Theodos. sphaer. 1, 15 (conf. 6%oliov 18).<br />
3) Postquam scriptor ostendit circulum rjffi ad circulos<br />
aft yd u$8y perpendicularem esse, nostratibus quidem viris<br />
doctis supervacaneum esse videatur hoc praeterea subiungere,<br />
vice versa unumquernque circulorum a$ yS uSy ad r}& perpendicularem<br />
esse. Sed ista in demonstrando verbositas propria<br />
fuit vetustissimae dictionis mathematicae, id quod, ut alia taceam,<br />
docet similis locus qui infra in demonstratione duodecimi<br />
theorematis sequetur. Verum in Graecis delendae erant<br />
notae Pd (v. p. 26 adnot. ad v. 7); nam de duobus tantum<br />
circulis ccfi afidy agi et tenor conclusions et ipsa forma xas<br />
(diversa ab ilia quae antecedit exact os) demonstrabat.<br />
4) Eucl. elem, 11, 19 (conf. G%O).IQV Af).<br />
6) Ibid. def. 3.
28<br />
I1EPI<br />
j vitb rcov KM y&vfa r\ xkitiig zdxlv ev y<br />
rbv ABAT xvxhov. dice ra ccvrcc<br />
o AB xvxAos n$o$<br />
dy xcci t] vnb rwv AN yavia stirlv rj xM6t,s ev f]<br />
xsxfarai, 6 .Tz/ xvxhos TtQog rbv ABdT. xal snel<br />
dvo ejtLJtsda ita^H^KK ra AB TA vjto nvoq Ini- 5<br />
rov Z ^tipvzrKi, ai xoival aga Kvrcov ro^al<br />
at KM AN siai<br />
jrapa'/U^Aot' efaiv cocTra<br />
for) e
DE SPHAERA PROPOS. 8. 29<br />
lus %n& inclinatio est, qua circulus aft<br />
aftdy<br />
iiiclinatus est 1<br />
).<br />
ad circulum<br />
Iain eadein ratione demonstra-<br />
tur angulum Ai/^ inclinationein<br />
esse, qua circulus yd ad circulum<br />
aftdy inclinatus est. Et<br />
quia duo plana parallela aft yd<br />
piano aliquo ffi secantur, communes<br />
igitur eoruui sectiones,<br />
id est rectae x^i Ai>, parallelae<br />
suni 2<br />
); itaque angulus npv an-<br />
gulo Av-fr aequalis est. Atqui<br />
angulus xji-fr est inclinatio, qua circulus aft ad circulum<br />
aftdy inclinatus est, et angulus Av-fr inclina-<br />
tio, qua circulus yd ad eundem aftdy inclinatus est;<br />
ergo circuli aft yd<br />
lum aftdy.<br />
siniiliter inclinati sunt ad circu-<br />
VIII. Circuli maximi ? qui eosdem quos horizon<br />
circulos tangunt, in conversione spliaerae cum bori-<br />
zonte congruent.<br />
1) Eucl. elem. 11 def. 6. Conf. 6%6lia Zg ac l et appendicem<br />
ad VII propositionem.<br />
2) Ibid. 11, 16 (conf. 6%6hov l&).<br />
PROPOS. 8: Pappus collect, 6 cap. 39 (p. 522). Mauro-<br />
lycus fol. 61 v Graeca verba sic dilatavit: c Si circulus maior in<br />
sphaera fixus apparens<br />
ab occulto dirimat inclinatus ad axem:<br />
quicunque circulus maior contingit duos circulos parallelos<br />
aequales semperque apparentem semperque occultuni, quos<br />
horizon contingit: evoluta sphaera, congruit horizonti.' Quae<br />
sic explicat idem: f<br />
Nam, dum yersatur sphaera, puncta contactuum<br />
feruntur semper in periferiis dictorum parallelorum :<br />
et perinde contactus dicti circuli maioris couniuntur contactibus<br />
horizontis: et circulus ipse counitur horizonti.'
30<br />
nEPI S'fcAIPAS.<br />
iv Gcpcctoa bo^cov 6 ABT, [ifyiGros<br />
ds r&v<br />
yiev aii dcpavav ftfro 6 AE, rwv de aisl yavsQKtv<br />
6 Ad, &v
DE SPHAERA PROPOS. 8. 31<br />
Sit in sphaera horizon /3y obliquus ad axem,<br />
maximus autem circu-<br />
horizonte afiy congruat.<br />
loruni parallelorum sem-<br />
per latentium sit As,<br />
et maximus eorum qui<br />
semper apparent sit<br />
d,<br />
quos quidem horizon<br />
/ty tangit,<br />
et describa-<br />
tur maximus aliquis cir-<br />
culus $/3j>7 qui circulos<br />
ad A tangat ;<br />
dico fore<br />
ut in conversione sphaerae<br />
circulus dpey cum<br />
Describatur enim circulus aliquis ^9- parallelus<br />
circulo ad; ergo semicirculus a puncto d ad partes<br />
y s pertinens non concurrit cum semicirculo qui ab<br />
a ad partes 77 /3 A pertinet. lam quia circuli ad 77$'<br />
paralleli sunt, et descripti sunt niaximi circuli afiy<br />
d^sy, unum quidem ad tangentes, alterum autem yffi<br />
secantes, et inter semicirculos non concurrentes sunt<br />
arcus dxa 77 As, similis igitur<br />
est arcus dxa arcui<br />
77 et arcui<br />
1<br />
Ae ); aequali igitur tempore punctum d,<br />
cum arcum (foa percucurrit, ad a pervenit ac , cum<br />
arcum 77 percucurrit, ad 97 pervenit ac denique ,<br />
cum arcum sA percucurrit , ad A pervenit 2<br />
). Itaque in<br />
conversione sphaerae, cum d ad a pervenerit, turn<br />
etiarn ad 77 et ad A accesserit, et arcus d& con-<br />
1) Theodos. sphaer. 2, 13 (conf. c%6hov ,ua).<br />
2) Antol. propos. 2 huius (conf. G%6l.iov fi(3).
32<br />
IIEPI<br />
7tQL(pOia 7tl TTjV AHA '<br />
G)6T Hal oA() 6<br />
xvxAos (p' ohov TOV AEF xvxhov dtpagpotiei,'<br />
t<br />
OVK E(paQiiotft,, dvo xvuhoi T{iov6iv a/UtjAoug Kara<br />
i 6 4BE KVH&OS id tbv AEF 5<br />
KVKIOV.<br />
& . 'Eav EV GcpaigK [lEyiGTOg uvxkog Ao|og cov TtQog<br />
TOV a%ova boi^y TO T cpavfobv Tfjg GyaLQag<br />
,<br />
TG)V<br />
TOACO V0TOOV dvVl, T(DV d<br />
TO. JtQOS TK> CpaVQK> Ttoha) 7tOOTQOV<br />
'Ev yaQ ticpaioa peyiGTog<br />
uvxhog b AEF<br />
Ao6g &v itob$ TOV a^ova<br />
^*<br />
OQi&TO) TO TE CpaVEQOV<br />
Trjg Gcpai'oas xal TO<br />
dvo 6rita Ta F E<br />
,<br />
xal<br />
TOV (pa-<br />
VOOV TtohoV TO JT 1J7tQ<br />
TO E' kfycn OTL Ta F E<br />
(jrj^lla OV% 6[106<br />
TOV E.<br />
yap<br />
V6TQOV<br />
Ta F E 6r]Hla 01 FZ EHK. tml b AEF boifcv<br />
6TLV TtQog TOV a%ova, nal Ttobg TOV$<br />
(tiy)<br />
Ev TO) t TWV y,VK%lK(OV.<br />
TCC<br />
Hal TO<br />
dvvovTcov 10<br />
TO<br />
15<br />
20<br />
COV CpBQETCU 25<br />
FIGURA codicum ABCE, in planum redacta, exhibet<br />
circulos &&y T^B-A circa centrum K descriptos et circulum ccrjfis<br />
(sic) hos quos dixi secantem. Littera d abest.
DE SPHAERA PROPOS. 9. 33<br />
gruet cum arcu en? /I; itaque etiam totus circulus dftey<br />
cum toto /3y congruet; nam si non congruet, duo se<br />
invicem circuli secabunt in pluribus quam duobus<br />
punctis, id quod<br />
absurdum est 1<br />
); ergo<br />
in conversion e<br />
sphaerae circulus dfls cum circulo afiy congruet.<br />
IX. Si in sphaera maxirnus circulus, obliquus ad r p<br />
g<br />
'<br />
axem, distinguat conspicuam sphaerae partem et occul-<br />
tani, punctorum simul orientium ea quae sunt propiora<br />
conspicuo polo posterius occidunt, punctorum autem<br />
simul occidentiuni ea quae sunt propiora conspicuo<br />
polo prius oriuntur.<br />
In sphaera enini maximus circulus /3y, obliquus<br />
ad axem, distinguat conspicuam sphaerae partem et<br />
occultam, et suniantur duo pun eta y s simul orientia,<br />
et sit y propius conspicuo polo quam e; dico puncta<br />
y s non simul occasura esse, sed posterius occasurum<br />
y quam f.<br />
Sint enim circuli paralleli, per quos puncta y<br />
feruntur, -yffi EY\K. Quoniam horizon /3y obliquus<br />
1) Sive Autolycus ipse sive alius quispiam<br />
hanc dernon-<br />
strationem apagogicam addidit, verborum sententia haec esse<br />
videtur: f<br />
Si duoram circulorum circumferentiae duo puncta communia<br />
habent, circuli aut se secant aut congruunt; at si tria<br />
puncta coinmunia habent, iam fieri non potest, ut se secent<br />
(nam sic se secarent in pluribus quam duobus punctis, quod<br />
absurdum est propter Eucl. elem. 3, 10) ; ergo unum relinqui-<br />
tur, ut congruant.' Euclidis elementorum libri tertii (rdov<br />
propositio decima citatur scholio Graeco fiy.<br />
PROPOS. 9: Pappus collect. 6 cap. 40 (p. 522). Ad eandein<br />
Maurolycus fol. 61 v adnotat: f Nam punctum polo manifesto<br />
vicinius habet, per 24 m \lege 20 m ] secundi Theodosii, maiorem<br />
arcum super horizontem: et perinde si simul oritur, cum puncto<br />
remotiori a dicto polo: posterius occidet. Et si simul occidat.<br />
iam prius exortum est per 2 m huius.'<br />
Autojycus.<br />
3
IIEPI 2
DE SPHAERA PROPOS. 9. 35<br />
est ad axem, idem etiam ad parallelos obliquus est 1<br />
);<br />
ergo arcus yj maior est quam similis arcui 2<br />
17 ). Sit<br />
arcui erj siinilis yA; aequali igitur tempore punctum<br />
y ad A ac punctum s ad r\ pervenit 3<br />
). At punctum s,<br />
cum ad rj accessit, occidit, punctum autem y, cum ad<br />
A accessit, nondum occidit, sed etiam super horizontem<br />
est 5 prius igitur occidit s quam y; itaque y posterius<br />
occidit quam f.<br />
Rursus autem puncta f v\ simul occidant; dico ea<br />
non simul, sed prius J<br />
Nam quia arcus yt,<br />
quam oriri.<br />
v\<br />
maior est quam<br />
e^lj reliquus igitur #7 minor est quam<br />
quo t?H<br />
4<br />
). Sit arcus<br />
^<br />
J^y similis ipsi<br />
I<br />
Y\K.<br />
arcus 5^7 ip s ^<br />
similis arcui<br />
similis reli-<br />
Quoniam<br />
similis est, in conversione igitur<br />
sphaerae punctum simul ad y atque Y\ ad K per-<br />
venit. Prius autem punctum ^ ad K quam ad s pervenit;<br />
ergo etiam punctum g prius ad y, quam ^ ad<br />
, pervenit. Sed punctum J 7 cum ad y accessit, oritur ;<br />
punctum autem q , cum ad accessit, oritur; ergo<br />
prius oritur quam 77.<br />
1) Autol. propos.<br />
7 hums.<br />
2) Theodos. sphaer. 2, 20 (conf. d^dAtov fitf).<br />
3) Autol. propos. 2 huius (conf. G%oUov ps).<br />
4) Quoniam omnis circulus omni circulo similis est: quattuor<br />
namque anguli, qui sunt in centre, in omnibus circulis<br />
insistent recti. SCHOLIUM apud Auriam p. 32 (expression e<br />
Graeco tg.<br />
rccg itgog rco nivTQfa rag OQ&CCS snl ohcov rdiv
77)<br />
36<br />
IIEPI 2>I>AIPA.<br />
'<br />
i . 'Eav iv 6(paiQa iieyLGTog xvxhog Aojog cov<br />
rbv a%ova oQi^r] TO TB cpavsgbv rr\g GyaiQag<br />
nal TO<br />
ayavsg, o dia TWV nohow rrjs 6(paiQa$ KVKAOS iv puck<br />
dig sGrai, o^-O-og 3tQO$ rov bgi^<br />
'Ev yccg GtpaiQa ftg'yKfrog xvxhos o ABT<br />
TO TS (pavsQOV trig Gcpaigccg xal TO acpavsg<br />
agog rov a|oi/oc ? xal 6ta) {ifyiOrog r&v aiel<br />
6 AZ,Ei wvuhog., b d (pavegbg Ttohog rijg GcpaiQas 6tG)<br />
b z/, 6 ds dice T&V rtohcov rijg GtpcciQccg uvxhog stiro<br />
b jBz/JT* heya oti ev \MU TCeQifpOQK rijg 6
DE SPHAERA PROPOS. 10. 37<br />
X. Si in sphaera maximus circulus, obliquus<br />
axein, distinguat conspicuam sphaerae partem et occultam,<br />
circulus per sphaerae polos ductus in una conversione<br />
sphaerae bis ad horizontem perpendicularis erit.<br />
In spliaera enim maximus circulus afiy distinguat<br />
conspicuam sphaerae partem et occultaui, obliquus ad<br />
axern, et maximus circulorum semper apparentium sit<br />
ctferj, perspicuus autem sphaerae polus sit punctual d,<br />
circulus autem per polos sphaerae ductus sit<br />
/3
38 nEPI
DE SPHAERA PROPOS. 10. 39<br />
circulorum dq<br />
1<br />
ads ) circulum a&i per polos secat,<br />
arcus igitur arcui Br\ aequalis est 2<br />
)*, aequali igitur<br />
tenipore puncturn arcum ga ac punctum ^ arcum ye<br />
percurret 3<br />
); ergo in conversione sphaerae 7 cum g, post-<br />
quara arcum g percucurrit, ad a, et punctum 17, postquam<br />
arcum ye percucurrit, ad s pervenerit ? arcus ^drj<br />
cum arcu ads congruet; itaque etiam totus circulus<br />
/3dy cum toto circulo adO* congruet. Sed circulus add'<br />
ad circulum /3y perpendicularis est-, ergo etiani circulus<br />
fifty ad circulum afiy perpendicularis erit. lam<br />
rursus in conversione sphaerae, cum punctum r\j post-<br />
quam a puncto e exiit et arcum fga percucurrit,<br />
ad a<br />
pervenerit, turn item punctum 7 postquam a puncto<br />
exiit et arcum arjs percucurrit , ad s perveniet ; et<br />
arcus $?} congruet cum arcu ads-, itaque etiani totus<br />
circulus fifty cum toto circulo aft& congruet. Sed<br />
3) Autol. propos. 2 hums (conf. 6%6hov v).
40<br />
IIEPI<br />
TOV ABF<br />
xvxhov xal o B4T aga xvxAoz oQ&og i
DE SPHAERA PROPOS. 11. 41<br />
circulus ad& ad circulum /3y perpendicularis est-,<br />
ergo etiam circulus fidy ad circulum a fly perpendi-<br />
cularis erit. lam rursus, cum punctum 77, postquam<br />
ab a exiit et arcuni ccq percucurrit, ad 17 pervenerit,<br />
turn item punctum g, postquam ab s exiit, ad g per-<br />
veniet, et circulus pdyft eandem, quam ab initio,<br />
positionem habebit; itaque non saepius quam bis perpendicularis<br />
erit ad horizontem; ergo in una conversione<br />
sphaerae circulus per polos sphaerae ductus bis<br />
ad horizontem perpendicularis erit.<br />
XI. Si in sphaera maximus circulus , obliquus ad<br />
axem, distinguat conspicuam sphaerae partem<br />
tain, et alter maximus circulus obliquus<br />
et occul-<br />
maiores cir-<br />
culos parallelos quam quos horizon tangat, alter ille<br />
quern diximus per totam horizontis circumferentiam,<br />
quae est inter eos quos tangit circulos parallelos, et<br />
oritur et occidit.<br />
In sphaera enini maximus circulus /ty, obliquus<br />
ad axem 7 distinguat conspicuam sphaerae partem et<br />
occultam, et tangat circulum aliquern d eorurn qui<br />
sunt in sphaera, alius autem maximus circulus obliquus<br />
yt, maiores circidos parallelos tangat /3 yrj quam quos<br />
circulus apy tangit, et sint partes orientales rj\ occi-<br />
PROPOS. 11: Pappus collect. 6 cap. 42 (p. 522. 523).<br />
Utitur hac propositione Eucl. phaen. 7 p. 570 (conf. Heiberg.<br />
Stud. Eucl. p. 42). Ad eandem Maurolycus fol. 62 r adnotat:<br />
f<br />
Patet, quoniam oinnia puncta talibus parallelis interiecta oriuntur<br />
et occiclunt apud periferias horizontis iisdem interiacentes.<br />
Quare et tota talis circuli maioris ididem facit.'<br />
periferia<br />
FIGURAM descripsimus ad similitudinem eius quae in<br />
codicibus ABCE adumbrata est. Punctum in centre circuli atf,<br />
a nobis additurn, polum ?phaerae ideoque obliquam ad axem<br />
positionem circuli a|3y significat. Auria arbitrio suo longe<br />
diversas et lineas et litteras posuit.
42<br />
IIEPI<br />
dvnxce ds ra B F' hsyco on b ZF xvxhog aid dice psv<br />
rijg ZH nsgicpsosiag dvarsfot, dice ds rijg BF dvGsrai.<br />
ydg two. Gri^eia 7tl rrjg ZF<br />
rv%vra to.<br />
K<br />
i, roc<br />
ta oi A&M<br />
7CSi TO Z<br />
V aiel dice {lev<br />
rov Z avaTeAhei dice<br />
ds rov B dvvsi, rb<br />
ds aid dia<br />
rov M avarehAei, dice<br />
ds rov A dvvsi<br />
Z aoa rtQi(pQeia<br />
aisl dice yiv rris ZM<br />
did ds T^g BA dvvsi' did rd avrd dr}<br />
xal j] @K 7tEQi(pQia did ^isv rrjg ME dvarsAhsi did<br />
ds rrjg AN dvvsi, fj ds KF did ^iv rr^g &H dva-<br />
tiktei did ds rf}g NF dvvsi' ohov aga rb ZF r\^i-<br />
xvxkiov aid did psv rrjg ZH itsgicpsosiag dvarskhsi 20<br />
did ds rqg BF dvvi. b{iOiO)g di] dEi%o{isv on xal<br />
rb TQOV fiiiixvxhiov' &(5r okog b ZF xvxkog aid<br />
xard 7ta6av r^v rov boi^ovrog rt()icpQEiav ri]v [isra^v<br />
rwv TtaQakkTqkcav xvxAcov rag rs dvarohdg xal rag<br />
dv(jSig 7tOilrai. 25<br />
if}'. 'Edv v GyaiQa {IE'V&V xvxAog cpEQOiiEVOv riva<br />
Kvxkov TGJV v Ti] Gcpaioa aid di%a ti\ivr[, {irjdsrsoog<br />
ds avT&v inJT 7tobg og&dg /} ro3 d%ovi in^rs did r&v<br />
itohcov rilg Gcpaioag, xdrQog avrcov<br />
(vd) JIK rov TOVTOV.
DE SPHAERA PROPOS. 12. 43<br />
dentales autein /3 y; dico circulum gy semper per arcum<br />
gi? oriturum et per (ly occasurum esse.<br />
Sumantur eniin in circumferentia<br />
1<br />
gj; ) quaelibet<br />
puncta & x, et circuli parallel], per quos pnncta # K<br />
feruntur, sint A-0-ft i/x|. Quia punctum g semper in g<br />
oritur et in /3 occidit 2<br />
), et punctum 0- semper in ^<br />
oritur inque A occidit, arcus igitur gO- semper per<br />
arcum gjj oritur et per /3A occidit; atque eadem ratione<br />
etiam arcus &x semper per [it, oritur et per kv<br />
occidit, et arcus xy per 17 oritur et per vy occidit;<br />
ergo totus semicirculus gy semper per arcurn gif oritur<br />
et per fly occidit. Ac similiter demonstrabimus alterum<br />
quoque semicirculuni per eosdem arcus semper oriri et<br />
occidcre] itaque totus circulus gy per totam horizontis<br />
circumferentiam, quae est inter parallelos circulos ? et<br />
oritur et occidit.<br />
XII. Si in sphaera circulus rnanens circulum quendam<br />
qui in sphaera fertur semper bifariam secet, neuter<br />
autem eoruni neque perpendicularis ad axem neque<br />
per polos sphaerae ductus sit ; uterque maximus erit.<br />
1) Ex verbis quae sub finem huius demonstrationis sequuntur<br />
cognosciinus TYJV ZF TtsQtcpEQSiKV hoc loco a scriptore<br />
intellegi semicirculnm ^y, qui est in conspicuo hemispbaerio.<br />
2) Autol. propos. 7 huius (conf. 6%6li,ov vd).<br />
PROPOS. 12: Pappus collect. 6 cap. 43 (p. 524). Utitur<br />
hac propositione Eucl. phaen. p. 562, 29 (conf. Heiberg. Stud.<br />
Eucl. p. 42). Ad eandem Maurolycus adnotat: f<br />
Nani si uterque<br />
sit circulus minor: manens non potest semper bifariam secare<br />
delaturn, nisi manens ad rectos sit axi. Si manens sit rnaior,<br />
ac delatus minor: non potest semper bifariam secare delatum,<br />
nisi existentem ad rectos axi quod est contra hypothesim. Si<br />
manens sit minor, ac delatus maior: hoc esset contra 17 m<br />
[lege 12 m ] prirni sphaericorum Theodosii. Superest ergo ut<br />
orniiino sint ambo maiores.' Qualis in hac propositione psvcov<br />
y.vv.loq intellegatur, explicat Th. H. Martin, Eeiue critique, 1877,<br />
premier semestre, p. 414 (conf. indicem nostrum s v.).
44<br />
"E6T& iv 6
DE SPHAERA PROPOS. 12. 45<br />
Sit in sphaera circulus manens a/3y, qui circuluni<br />
quendam ytf/3 qui in sphaera fertur semper bifariam<br />
secet, neuter auteni eoruni neque perpendicularis ad<br />
axem sit neque per polos sphaerae ductus; dico utrum-<br />
que circulorum j>/3 ydfi maximum esse.<br />
Sit enini communis eorum sectio recta /fy>; haec<br />
igitur circuli yd /3<br />
diametrus est 1<br />
). Bifariam secetur /ty<br />
in puncto ; hoc igitur centrum est circuli y#/3 2<br />
).<br />
Atque apparet punctum s semper et per onanem<br />
sphaerae conversionem esse in circuli a/ty piano 3<br />
);<br />
iam dico punctum s in axe positum esse.<br />
Etenim si non est in axe punctum , id in con-<br />
versione sphaerae circulum describet perpendicularem<br />
ad axem 4<br />
). Describat circulum %rj. Quia punctum s<br />
semper in circuli afiy piano est et per circulum ^r\<br />
fertur, circulus igitur %rj semper est in circuli afiy<br />
piano. Atqui circulus efy perpendicularis<br />
est ad axem5<br />
);<br />
ergo circulus quoque afiy perpendicularis est ad axem,<br />
id quod contra hypothesim est; ergo fieri non potest,<br />
ut punctum s non in axe sit, itaque est in axe.<br />
Iam dico punctum s centrum sphaerae esse.<br />
Etiamsi non est, tamen, si fieri possit, centrum<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ABCE; a nobis addita<br />
est sphaerae et polorum significatio.<br />
1) Ex hypotkesi (bifariam enim circuli se secant) et propter<br />
Eucl. elem. 1 def. 17. 18. Similis est demonstrate apud Theodos.<br />
sphaer. 1, 12.<br />
2) Apagogica ratione scriptor hoc effecisse videtur ex iis<br />
definitionibus quae mine apud Euclidem primo elementorum<br />
libro leguntur 15. 6. 7.<br />
3) Ex hypothesi.<br />
4) Autol. propos. 1 huius (conf. G%6kiov vs).<br />
5) Ibidem.
46<br />
rb<br />
XCt<br />
IIEPI S<br />
Tyg GcpaiQccg r] 0E v&tcc (XCCTQOV ycco TCOV & E<br />
Jtl rov a<br />
xal s sv<br />
rov KtvtQOv rrjs<br />
ktirlv o jTz/5, ctTtb ds<br />
7Cl TO XVTQOV TOV ^ XV-<br />
xkov z<br />
E rj KQCC OQ&TJ e6ri nabs to<br />
xvxhov' coGrs xal b<br />
6g rov |ov, oito ov%<br />
V7t6xirai' ovx aacc rb<br />
DE SPHAERA PROPOS. 12. 47<br />
sphaerae sit punctuni -9-, et iungatur recta
AYTOAYKOY<br />
IIEPI EIIITOA&N KAI AYSE&N<br />
TO A.<br />
a'. Tcov djt^avcov atirQ&v ai IrtirokaC rs xal dv- 5<br />
ai {lev Asyovrai ttlrj&ivat, ai ds yaivopsvai,.<br />
ft'. Ttiv ds akri&ivKtv eaa psv i(5xiv sitirokri,<br />
orav apa ro5 ^Atw avarekkovti atiTQOv n GvvavatdKkri.<br />
y'.<br />
f<br />
Ec3a ds dvo^g, orav apa rep ^Atw avardkkovTi<br />
atirQov n dvvfl.<br />
d'. *E
AUTOLYCI<br />
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />
LIBER I.<br />
Definitiones.<br />
1. Astrorum fixorum ortus et occasus partiin veri<br />
partiin apparentes dicuntur.<br />
2. Verus ortus matutinus est, cum sol simul atque<br />
astrum aliquod oriuntur.<br />
3. Verus occasus matutinus est, cum sol simul ori-<br />
tur atque astrum aliquod occidit.<br />
4. Verus ortus vespertinus est, cum sol simul oc-<br />
cidit atque astrum aliquod oritur.<br />
5. Verus occasus vespertinus est, cum sol simul<br />
atque astrum aliquod occidunt.<br />
6. Apparens ortus matutinus est, cum, antequam<br />
sol oritur, astrum aliquod priino oriens conspicitur.<br />
7. Apparens occasus matutinus est, cum ; antequam<br />
sol oritur, astrum aliquod priino occidens conspicitur.<br />
DEFINITIONES: conf. in appendice ad hunc librum scholium<br />
1. Diverse quodam ex fonte ea repetita sunt quae Theo<br />
Smyrnaeus in expositione rerum mathematicarnm ad legendum<br />
Platonein utilium, de astronomia cap. 14 (p. 137 sq. ed. Hiller),<br />
de eodem argumento tradit.<br />
Autolycus. 4
50<br />
HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
v\ '. *E
DE OKTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 51<br />
8. Apparens ortus vespertinus est, cum, postquam<br />
sol occidit, astrum aliquod postremo oriens conspi-<br />
citur.<br />
9. Apparens occasus vespertinus est, cum, postquam<br />
sol occidit, astruni aliquod postrerno occidens<br />
conspicitur.<br />
Propositiones.<br />
I. Omnium astrorum fixorum matutini ortus oc- i<br />
casusque, qui apparent, posteriores sunt quam veri,<br />
vespertini autem ortus occasusque, qui apparent,<br />
priores quam veri.<br />
Sit in mundo circulus horizon afiyd, solis autem<br />
circulus positionem habeat velut ayf, et sint partes<br />
orientales versus d, occidentales<br />
autem versus /3, et sit sub terra<br />
semicirculus asy, et sole in a<br />
oriente simul astruni aliquod<br />
fixum d oriatur; ergo astri d<br />
est verus ortus matutinus *) ;<br />
dico astri d ortum, qui apparet,<br />
posteriorem esse quam verum.<br />
Sole igitur in pimcto a oriente, astrum d oriens<br />
latet 2<br />
)-, neque vero, dum sol semicirculum y& percurrit,<br />
astrum d oriens apparet, ut posthac demon-<br />
strabitur 3<br />
); ergo quibusdam diebus praeteritis astrum<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE.<br />
1) His yerbis scriptor cum definitionem quam supra posuit<br />
secundam citat turn in figura, quae adscripta est, eum ortum<br />
adumbratum esse significat. Similes citationes infra passim<br />
leguntur.<br />
2) Conf. G%olio v d et in appendice 3.<br />
3) Vide infra p. 56, 5 16.<br />
4*
52<br />
nEpi EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
KQK TLvag r][iQag TO 4 KGTQQV {pKVYjGstat, avatekkov<br />
TOV rjhfov diek&OVTOS TrjAMaVTyV 7lQi avyag<br />
TOV fjMov ovTog itgbg TK> E' TOV aoa r}Mov<br />
ovTog agog TK> E, TOV B KGTQOV i
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 53<br />
d oriens apparebit, cum sol tantum arcuni percurrerit,<br />
ut astrum d solis radios effugiat. lam appareat priino,<br />
cum sol ad punctum s pervenit; ergo, cum sol est ad<br />
punctum , astri d est apparens ortus matutinus<br />
(def. 6}. Et quia sol prius ad a quam ad s pervenit,<br />
et eo ternpore ? quo ad a pervenit, astri d est verus<br />
ortus matutinus, quo autem ad , apparens ortus ma-<br />
tutinus, apparens igitur ortus posterior est quam verus.<br />
lam rursus, cum sol in oritur, astrum quoddam<br />
fixum /3 occidat; ergo astri /3 est verus occasus matu-<br />
tinus (def. 3); dico igitur occasum, qui apparet, posteriorem<br />
esse quam verum.<br />
Sole igitur in a oriente, astrum /3 occidens latet;<br />
neque vero, dum sol semicirculum yga percurrit,<br />
astrum /3 occidens apparet ^ ;<br />
ergo quibusdam diebus praeter-<br />
itis astrum ]3 occidens appare-<br />
bit, cum sol tantum arcum percurrerit,<br />
ut astrum /3 solis radios<br />
effugiat. lam astrum /3 solis<br />
radios primo effugiat, cum sol<br />
ad punctum s pervenit; ergo,<br />
cum sol est ad punctum , astri |3 est apparens oc-<br />
casus matutinus (def. 7). Et quia sol prius ad a<br />
quam ad s pervenit, et eo tempore, quo ad a pervenit,<br />
astri /3 est verus occasus matutinus, quo autem<br />
ad , apparens, occasus igitur apparens posterior est<br />
quam verus.<br />
1) Est enim semicirculus ya eupra terrain. AURIA in<br />
marg. p. 4 (conf. c%6liov 5).
54<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE.QN A.<br />
IIdA.iv dq, TOV qMov dvvovTos<br />
Decree TO I" 1<br />
, a6TQov<br />
xi T&V ankavcav dvciT^^To TO 4' TOV aoa z/ aGtyov<br />
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 1. 55<br />
lam rursus ; cum sol in y occidit, astrum quoddam<br />
fixuin d oriatur; ergo astri d est verus ortus vesper-<br />
tinus (def. 4); dico igitur ortum, qui apparet; priorem<br />
esse quam verum.<br />
Sole igitur in y occidente, astrum d oriens latet,<br />
neque vero, cum sol in semicirculurn y transiit,<br />
sol ad<br />
astrum d oriens apparet 1<br />
); ergo ante, quam<br />
y pervenerit, astrum d oriens apparebit. lam postremo<br />
appareat, cum sol est ad<br />
77; ergo cum sol ad 77 est, astri<br />
d est apparens ortus vesperti-<br />
nus (def. 8). Et quia sol prius<br />
ad 77 quam ad y pervenit, et<br />
eo tempore, quo ad 77 pervenit,<br />
astri d est apparens ortus ve-<br />
spertinus, quo auteni ad y, verus,<br />
apparens igitur ortus prior est quam verus.<br />
lam rursus, cum sol in y occidit, astrum quoddam<br />
fixum /3 occidat; ergo astri /3 est verus occasus vesper-<br />
tinus (def. 5); dico occasum, qui apparet, priorem esse<br />
quam verum.<br />
Sole igitur in y occidente, astrum /3 occidens la-<br />
tet, neque vero, cum sol in semicirculum ya trans-<br />
iit, astrum /3 occidens apparet; ergo ante, quam sol<br />
ad y pervenerit, astrum /3 occidens apparebit. Po-<br />
stremo appareat, cum sol est ad 17; ergo, cum sol est<br />
ad 77, astri /3 est apparens occasus vespertinus (def. 9}.<br />
Et quia sol prius ad 77 quam ad y pervenit, et eo<br />
1) Soils enim radii adhuc supra terrain sunt. AURIA in<br />
marg. p. 4 (conf. 6%6hov 97).
56<br />
KEPI EmTOAN KAI ATSE&N A.<br />
i H 7taQKyi'yvTcci<br />
H 7tu.$uyivr\rai^<br />
7tl %7tQ rb F,<br />
rov B atirgov<br />
AA' orav<br />
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 2. 57<br />
tenipore, quo ad q pervenit, astri /3 est apparens occasus<br />
vespertinus, quo autem ad y? verus, apparens igi-<br />
tur occasus prior est quam verus.<br />
Sint eadem supposita; dico ne eo quidem tempore,<br />
quo sol semicirculum y^a percurrit, astrum d oriens<br />
appariturum esse *).<br />
Oriatur enim sol in puncto rj. Et quia rj prius<br />
oritur quaui<br />
2<br />
) ;<br />
3<br />
simul autem cum a astrum d oritur<br />
),<br />
prius igitur rj quam d oritur; ergo d non apparebit.<br />
Itaque 4<br />
) eo tempore, quo sol semicirculum ya per-<br />
currit, astrum d oriens non apparet.<br />
II. Unumquodque astrum fixum omnibus noctibus, 2<br />
quae sunt ab ortu apparente matutino usque ad vespertinum<br />
ortum apparentern, oriens conspicitur, nullo<br />
autem alio tempore, estque tempus ? quo astrum oriens<br />
conspicitur,<br />
minus dimidio anno.<br />
Sit in mundo circulus horizon a^yd, solis autem<br />
circulus positionem habeat velut ^^, et sole in a<br />
oriente simul astrum aliquod fixum d oriatur; ergo<br />
astri d est verus ortus rnatutinus (def. 2). Sed appa-<br />
1) Hanc extremam primi theorematis partem cum sua demonstratione<br />
inter scholia subiungit Auria p. 6. Idem ad<br />
ipsam propositionem illud insuper scholium expressum e<br />
Graeco & addit, quod nos in appendice (4) repetemus.<br />
FIGURA in hanc propositionem altera secundum verba<br />
scriptoris nostra coniectura delineata est. Apud Auriam p. 6<br />
notae geometricae similiter atque in priore figura sunt dispositae,<br />
et in semicirculo yga super e addita est littera H, id est -fr.<br />
2) Antegreditur enim ipsum a, ideo prius oritur. AURIA<br />
c<br />
in marg p. 6, quibus in verbis ipsum a' est accusativus, et<br />
subiectum intellegitur 77 (conf. 6%6liov i).<br />
3) Ut positum est. IDEM.<br />
4) Conclusio scriptoris valet, quamcunque positionem rj<br />
habet in semicirculo arjy.<br />
PROPOS. 2: conf. libri secundi propos. 4.
58<br />
nEPI EIHTOAS^N KAI ATSE&N A.<br />
(paivoyiSVKi r&v akY\\tiv&v. Gra) drj rov z/ aGrgov<br />
i] rov faiov ovrog 7tQO$ r
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 3. 59<br />
veri 1<br />
). Sit<br />
rentes ortus matutini posteriores sunt quam<br />
igitur astri d apparens ortus niatutinus, cum sol est<br />
ad<br />
2<br />
.<br />
) lam rursus supposituin sit ; cum d oritur, solem<br />
occidere in puncto y; ergo astri d est verus or-<br />
tus vespertiuus (def. 4). Sed<br />
apparentes ortus vespertini prio-<br />
res sunt quam veri 3<br />
).<br />
Sit igitur<br />
'astri d postrenms, qui appareat,<br />
ortus vespertinus, cum sol est<br />
ad 77. Burn igitur sol arcus as<br />
riy percurrit,<br />
astrum d oriens la-<br />
tet 4<br />
), neque vero ; dum sol semicirculum<br />
ycc percurrit, astrum d oriens apparebit 5<br />
);<br />
ergo solus arcus eq restat, quern cum sol percurrit,<br />
astrum d oriens apparet. Et tempus, quo sol arcuni<br />
eri percurrit, minus est dimidio anno (nam arcus srj<br />
minor est semicirculo).<br />
III. Unuinquodque astrum fixum omnibus noctibus, 3<br />
quae sunt ab occasu apparente matutino usque ad<br />
vespertinum occasuin apparentem, occidens conspicitur,<br />
FIGURA non differt a priore in propos. 1, ac similis exstat<br />
in codicibus AC. In E nota T\ posita est inter et a, et<br />
omissa est s.<br />
1) Autol. propos. 1 huius.<br />
2) Conf. G%6kiov ice efc in appendice 5.<br />
3) Autol. propos. 1 huius.<br />
4) Sunt enim solis radii adhuc supra terram; videbitur<br />
itaque d astrum oriri, cum sol ipsas circuinferentias as et yri<br />
omnino pertransiverit. AURIA in marg. p. 7. Conf. G%Q\KX. iS<br />
et ty (in appendice schol. 6).<br />
5) Est enim semicirculus ya supra terram. IDEM (conf.<br />
IS).
60<br />
nEPi EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
ov&svt, xal 6ti,v 6 %$6vog v c? TO atitoov ogatai,<br />
dvvov &cc66a)v Jipfaovg viccvtov.<br />
"Earo v notice) OQL^OV<br />
AEFZ,<br />
o ABF4,
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 61<br />
nullo autem alio tempore, estque teinpus, quo astruin<br />
occidens conspicitur, minus diinidio anno.<br />
Sit in mundo horizon afiyd, zodiacus auteni asyt;,<br />
et sit sub terra semicirculus /,<br />
et sole in a oriente<br />
astruin aliquod fixum /3 occidat; ergo astri /3 est<br />
verus occasus matutinus (def. 3). Sed apparentes oc-<br />
casus matutini posteriores sunt quani veri 1<br />
). Sit igitur<br />
astri /3 primus, qui appareat,<br />
occasus matutinus. cum sol est<br />
ad .<br />
Iain rursus, cum astruni<br />
/3 occidit, suppositum sit solem<br />
occidere in y; ergo astri /3 est<br />
verus occasus vespertinus (def.5}.<br />
Sed apparentes occasus vespertini<br />
priores sunt quarn veri. Sit igitur<br />
astri /3 postremus, qui appareat, occasus vespertinus,<br />
cum sol est ad ??. Dum igitur sol arcus as ^y per-<br />
currit ; astrum /3 occidens latet 1<br />
), neque vero, dum sol<br />
semicirculuni yga 2<br />
) percurrit, astruni /3 occidens ap-<br />
paret; ergo solus arcus srj restat ; quern cum sol per-<br />
currit, astrum /3 occidens conspicietur. Et ternpus,<br />
3<br />
minus est dimidio anno ).<br />
quo sol arcum q percurrit.<br />
IV. Astrorum fixorum ea quae sunt in circulo zo-<br />
diaco ab ortu matutino apparente occasum matutinuni<br />
apparentem faciunt post dimidium annum,<br />
quae sunt ad septentriones intermisso maiore,<br />
ea auteni<br />
ea de-<br />
nique quae sunt ad meridiem minore temporis spatio.<br />
1) Apparebit astrum (3 occidere, cum sol circumferentias<br />
KS et r\y omnino pertransiverit. AURIA in marg. p. 9 (conf. o%62.. i^).<br />
2) Est enim supra terram. IDEM (conf. 6%6liov irf).<br />
3) Circumferentia enim sr) semicirculo minor est. IDEM<br />
extreme contextu huius theorematis.
62<br />
HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
"E6TG) iv KOGpO) OQ%G)V KVK^Og 6 ART4', 6<br />
TOV rjhiov KVK&OS fteGiv %ET& cog rr\v AETZ^<br />
6TG) V7tb yfiv TO AET Kal rov<br />
^LKVK^LOV',<br />
Kara ro A atirga nva TGOV dithavcov<br />
ra B A z/ ? ro [iv A inl rov a)dia- 5<br />
TO d B 7tQOS KQKTOV^ TO $ Z/ 7SQO fl
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4, 63<br />
Sit in mundo circulus horizon aftyd, solis autem<br />
circulus positionem habeat velut asy, et sit semi-<br />
circulus asy sub terra, et, cum sol in puncto a ori-<br />
tur, astra quaedam fixa ft<br />
a d<br />
simul oriantur, et quidem astrum<br />
a in zodiaco, ft ad septentrio-<br />
d ad meridiem 1<br />
);<br />
nes, dico astri<br />
a ab ortu matutino apparente<br />
occasum matutinum apparentem<br />
^^v / fieri post dimidium annum, astri<br />
autem ft intermisso maiore, de-<br />
nique astri d minore temporis spatio.<br />
Quoniam enim, cum sol in a oritur, astra quaedam<br />
fixa ft a d simul oriuntur, astrorum igitur ft a d<br />
sunt veri ortus matutini (def.2).<br />
Sed apparentes ortus matutini<br />
veri 2<br />
).<br />
posteriores sunt quarn<br />
Sint igitur astrorum ft a d<br />
apparentes ortus matutini eo<br />
temp ore, quo sol est ad s.<br />
Et quia in circulo zodiaco<br />
astra iuxta diametrum opposita<br />
coniugate et oriuntur<br />
et occidunt 3<br />
), astro igitur a occidente astrum y ei<br />
oppositum oritur, ac semicirculus aey super terrain,<br />
semicirculus autem ccfy sub terra erit 4<br />
). Itaque, cum<br />
a occidet et y orietur et sol ad y erit, astri a fiet<br />
2) Autol. propos. 1 hums.<br />
3) Eucl. phaenom. 6.<br />
FIGURAM alteram secundum verba scriptoris<br />
iectura addidimus.<br />
nostra con-<br />
4) Conf. G%6kiov Y. et in appendice 7.
64<br />
HEPI EIHTOASN KAI ATSE^N A.<br />
ds iO'iv ecu ato-<br />
6rco ovv rov A aGroov r] (pawoyisvri saa<br />
dv
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 65<br />
verus occasus matutinus. Sed apparentes occasus<br />
1<br />
matutini posteriores sunt quam veri ). Sit igitur astri<br />
a apparens occasus matutinus<br />
eo tempore quo sol est ad<br />
2<br />
).<br />
Et quia observatuni est astra<br />
aequali tempore<br />
effugere 3<br />
), arcus igitur<br />
solis radios<br />
as arcui<br />
y aequalis<br />
auteni arcus ys^ totus igi-<br />
est. Communis est<br />
tur asy toti ay aequalis est.<br />
Atqui semicirculus est f; ergo etiam y senii-<br />
circulus est. Et semicirculum sy sol diniidio anno<br />
percurrit 4<br />
), quoniam item semicirculum asy; ergo astri<br />
o^ab ortu matutino apparente<br />
occasus matutinus apparens fit<br />
post dimidium annum. Et quia<br />
astra /3 a d siniul oriuntur,<br />
astrurn igitur /3 posterius occi-<br />
dit quam 5<br />
) 7 et d prius occidit<br />
quani<br />
6<br />
). Quapropter niani-<br />
festuni est astri /3 longiore,<br />
astri autem d minore quam dimidii anni tempore inter-<br />
misso occasum matutinum apparentem fieri, id quod iam<br />
demonstrabimus.<br />
3) Hoc non exacte omnino verum est: lege Maurolycum<br />
et Ptolemaei Almagestum lib. 8 ca. 6. AUEIA in marg. p. 10<br />
(conf. G%6Uov *).<br />
4) Conf. G%bUov xy et in appendice 9.<br />
5) Autol. de sphaera 9; conf. etiam Eucl. phaenom. 5.<br />
6) Id est: K posterius occidit quam 8-, valet igitur eadem<br />
quam statim citavimus Autolyci propositio.<br />
Autplycus.<br />
5
66<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />
bai%G)v KvxAog b ABF4,<br />
AEFy xai dvarfhttrco riva apa aGrga ra B A 4,<br />
&v rb {iv B rtab$ aoxrovg, rb $ A Jtl rov codta3ot> ?<br />
rb d z/ nobs ii6r][i/3oiav' hfya on rb B atfroov aito<br />
(paivo[ivrig srtirohrjg &av cpctivoyisvriv 7toiira,i 5<br />
dice TtfotovoQ fiuidovs wiavrov. rb ds 4 di'<br />
^ ovrog rb B vjtO 10<br />
yrjv 6rai. AA rov A dvvovrog rb F dvccr&tei,, ual<br />
b rmv %G)diG)v Kvxkog ftsGiv ^i (&s rrjv ZiKN y rb<br />
d AEF rjiuKVKA,iov h'tirou rb NK y xal b'tirai v7to<br />
AE rtQi,(pQi,a (Srai, &N' rj rov F aoa<br />
rb B vTtQ yv\v iQxiv' rb a@a 6vvavcc- 15<br />
rco B dvvovri id rrjs KZ& 6rl<br />
rb M' rov aoa i]Uov ovrog nobs<br />
rov B atiroov Itirlv TJ aa dArj&wrj dv6<br />
d 16iv ui cpKivoyiVKi TcSv aA,rj&ii>G)v' dik&6vro aoa<br />
rov ykiov 3tQifpQi
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 67<br />
Sit circulus horizon aftyd et zodiacus asy, et<br />
sirnul oriantur astra quaedam ft a d, quorum ft sit<br />
ad septentriones, a in zodiaco, d ad meridiem; dico<br />
astrurn ft ab ortu matutino apparente occasum matu-<br />
tinuui apparenteni facere longiore, astrum autem d<br />
minore quam dimidii anni tempore intermisso.<br />
Paralleli circuli, per quos<br />
astra ft a feruntur, sint ftq<br />
aft. Et quia ft posterius quam<br />
a occidit 1<br />
), astrum igitur /3,<br />
cum ad occasurn venerit,<br />
super<br />
terram erit. Sed astro<br />
a occidente astrum y oritur 2<br />
),<br />
et circulus zodiacus positionem<br />
habebit velut &V&., et<br />
semicirculus asy iani erit %VK, atque is quidem super<br />
terram, arcus autem as iam erit &v; ergo astro y oriente<br />
astrum ft adhuc super terram est 3<br />
); itaque astrum<br />
aliqiiod, quod eodeni quo ft occidit tempore oritur,<br />
est in semicirculo nCft.<br />
4<br />
Sit astrum fi ); ergo, cum sol<br />
est ad ft, astri ft est verus occasus niatutinus. Sed<br />
apparentes occasus matutini posteriores sunt 5<br />
quam veri );<br />
ergo, postquam sol tantam circumferentiam percurrerit,<br />
ut astrum ft radios eius effugiat, erit astri ft apparens<br />
nunc est, ibi olim fuisse |, ipsi aufcem suus locus inter y<br />
et a (ut in prima et ultima huius theorematis figuris) tribuendus<br />
esse videtur. Conf. in praefatione adnot. ad p. 66, 12 et<br />
infra adnot. ad figuram p. 69.<br />
1) Autol. de sphaera 9 (conf. o%6hov nS).<br />
2) Eucl. phaenom. 6.<br />
3) Conf. 6%6kiov HS et in appendice 10.<br />
4) Conf. G%6'kiQv n et in appendice 11.<br />
5) Autol. propos. 1 huius.
68<br />
HEPI EniTOASiN KAI ATSE&N A.<br />
MO' i'o-rj aya l
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 4. 69<br />
*<br />
occasus matutinus. Percurrat arcum ^10; ergo arcus<br />
&v ipsi oil aequalis est 1<br />
); itaque arcus OK maior est<br />
quam &v. Communis addatur arcus KV\ ergo arcus<br />
oxv maior est quam xv&. Atqui &VK semicirculus<br />
est; ergo arcus oxv inaior est semicirculo; itaque<br />
astrum /3 ab ortu matutino apparente occasurn matu-<br />
tinum apparentem facit longiore quain<br />
tempore<br />
intermisso 2<br />
).<br />
dimidii anni<br />
lam dico astrum d ab ortu matutino apparente<br />
occasum matutinum apparentem facere minore quam<br />
dimidii anni tempore intermisso.<br />
Quoniam enim astrum d prius occidit quam<br />
a 3<br />
),<br />
astro igitur a occidente astrum d sub terra est. Sed,<br />
cum a occidit, y oritur 4<br />
), et circulus zodiacus positionem<br />
habebit velut ^fo^ ? arcus autem as positionem<br />
velut ^|; ergo, cum y oritur, d adhuc sub terra est;<br />
itaque astrum aliquod, quod eodem quo d occidit tem-<br />
pore oritur, est in semicirculo ^K. Sit astrum v;<br />
ergo, cum sol est ad v [et oritur], d occidit, eritque<br />
is astri d verus occasus matutinus. Sed verus prior<br />
1) Ex constructione scilicet est arcus &v = as (p. 66, 14),<br />
et ex hypothesi, postquam sol arcum as percurrit, astrum (3<br />
soils radios effugit (p. 62, 13 15); ergo propter Autol. de sphaera<br />
propos. 2 et Eucl. elem. 3 def. 11 propos. 26 arcus oft ipsi cce<br />
aequalis est. Conf. praeterea G%O\IOV v.r\ et in appendice 12.<br />
2) Conf. ff^oAiov k et in appendice 13.<br />
FIGURA similis exstat in codicibus A C , habetque littera<br />
eundem locum atque in prima huius theorematis figura (conf.<br />
adnot. ad figuram quae antecedit). Nostra coniectura addidimus<br />
litteram & et lineam 8&, omisimus autem parallelam<br />
circumferentiam xy in A C expressam. In codice E pro figura<br />
est circulus cum inscriptione G%r\\Lct TO> TIQOTSQGJ<br />
3) Vide 3) supra p. 65 adn. 5.<br />
4)<br />
Eucl. phaenom. 6.
70<br />
nEPI EIHTOA&N KAI AT2E&N A.<br />
/<br />
dv Tiva, co6T TO d X(pvyiv<br />
Tag rov<br />
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 5. 71<br />
est quam apparens 1<br />
); ergo, postquam<br />
sol tantam cir-<br />
cuinferentiam percurrerit, ut astrum d radios eius<br />
effugiat,<br />
erit astri $ apparens occasus matutinus.<br />
Percurrat arcum vxo. Et quia arcus vxo ipsi ^|<br />
2<br />
aequalis est ), arcus igitur ox minor quam vfe. Conimunis<br />
addatur arcus x(j; ergo totus %KO minor est<br />
toto vfyt. Atqui ufy(\ semicirculus est; ergo arcus |HO<br />
minor est semicirculo 3<br />
); itaque sol arcum %KO minore<br />
quam dimidii anni tempore percurrit, ita ut astrum d<br />
ab ortu niatutino apparente occasum matutinum appa-<br />
rentem faciat minore quam dimidii anni tempore<br />
intermisso.<br />
V. Astrorum fixorum ea quae sunt in circulo zo-<br />
diaco ab ortu vespertino apparente occasum vespertinum<br />
apparentem faciunt post dimidium annum, ea<br />
autem quae sunt ad septentriones intermisso maiore,<br />
ea denique quae sunt ad meridiem minore temporis<br />
spatio.<br />
Sit in niundo circulus horizon a/tyd, solis autern<br />
circulus positioneni habeat velut y,<br />
et sit semi-<br />
circulus asy sub terra, et, cum sol in puncto y occi-<br />
dit, astra quaedam fixa /3 a d oriantur, et quideni cc<br />
in zodiaco, /3 ad septentriones, d ad meridiem; dico<br />
astri a ab ortu vespertino apparente occasum vesper-<br />
tinurn apparentem fieri post dimidium annum, astri<br />
1) Autol. propos. 1 huius.<br />
2) Demonstratio similis est ei quam supra ad p. 69 adnotavimus.<br />
3) Conf. G^oUov \a et in appendice 14.<br />
PEOPOS. 5: conf. a%6Jiiov l.<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE.
72<br />
(5V<br />
IIEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />
viavrov, roo $ B did nfoiovog, r&<br />
ydg rov ^Uov dvvovrog xard rb F<br />
riva rwv dnhavcov 'avareMsi, rd B A rcov CCQCC<br />
B A z/<br />
ci
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 6. 73<br />
autem /3 intermisso maiore, denique astri d minore<br />
temporis spatio.<br />
Quoniam enim, cum sol in y occidit, astra quaedam<br />
fixa /3 a d oriuntur, astroruru igitur /3 a 6 est<br />
verus ortus vespertinus (clef. 4). Sed apparens ortus<br />
vespertinus prior est quain<br />
verus 1<br />
). Sint igitur astro-<br />
ruin /3 a d apparentes ortus vespertini eo tempore,<br />
quo sol est ad . Rursus quia<br />
in circulo zodiaco astra<br />
iuxta diaruetrum opposita conjugate et oriuntur et occi-<br />
dunt 2<br />
), astro igitur y oriente astrum a ei opposituin<br />
occidit; itaque, cum y orietur, sol, qui erit ad a, occidet.<br />
Et simul cum sole astrum a occidet, eritque astri a<br />
verus occasus vespertinus. Sed apparens occasus vesper-<br />
tinus prior est quam verus 1<br />
). lam sit astri a apparens<br />
occasus vespertinus eo tempore, quo sol est ad ; ergo<br />
arcus ys ipsi aequalis est. Et similiter ac supra<br />
(propos. 4) demonstrabitur astri a ab ortu apparente<br />
vespertino occasum apparentem vespertinum fieri post<br />
dimidium annum. Et apparet astri /3 intermisso lon-<br />
giore, astri autem d minore tempore quam dimtftii anni<br />
occasum vespertinum apparentem fieri.<br />
VI. Unumquodque astrorum fixorurn, quae ortus<br />
et occasus faciunt, intermisso fere annuo spatio 3<br />
) simul<br />
cum sole oritur verum ortum matutinuni faciens, ac<br />
similiter simul occidit.<br />
1) Autol. propos. 1 huius.<br />
2) Eucl. phaenom. 6.<br />
3) Graeca Si' SVIKVTOV tyyiOTa Auria vertit quasi toto anno;<br />
seel eum nihil aliud voluisse quam quod supra expressurn est<br />
docet scholium 15 infra a no bis repetitum. Ac paulo post in<br />
demonstratione di' iviuvrov (p. 74, 20) idem interpretatur per<br />
annum.
74<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSESN A.<br />
KVK&OS<br />
AEFZy Kal rov yfa'ov avarek-<br />
Kara TO A aGTOov n<br />
,G) boft&v b ABFz/y b ds rov v\kU<br />
vvavaTskksTG) TO<br />
TOV aoa z/ atiTQOv 6rlv i\ #\<br />
akri&ivYi &a fjrtroATJ. Af^co<br />
on TO z/ aGTQOv di' iviavrov ^<br />
syyiGTa Gvvavarekfai TG) rj<<br />
El ILSV ovv b qfaos dvaTfttas Kara TO A iv oAatg 10<br />
7tQiq)OQats TOV AEFZ KVK&OV diaitoQSvsrai, drjhov<br />
as rb z/ a6TQov Gvvavar&foi T
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 7. 75<br />
Sit in mundo horizon aftyd, solis auteni circulus<br />
positionem habeat velut aayj, et, cum sol in a oritur,<br />
astruni aliquod fixum d siruul oriatur; ergo astri d<br />
est verus ortus matutinus (def. 2), iam dico astrum d<br />
intermisso fere annuo spatio simul cum sole oriri.<br />
Enimvero si sol, postquani in a ortus est, per<br />
totas conversiones circulum y percurrit ;<br />
astrum d<br />
annuo spatio intermisso simul cum sole oriri apparet.<br />
Sed quia de totis conversionibus deest etiain pars<br />
quaedam<br />
conversionis 1<br />
), parvum quiddam interest, ne<br />
astrum d simul cum sole oriatur. Nam observatum<br />
est unumquodque astrorum fixorum intra quindecim<br />
solis conversiones radios eius<br />
2<br />
effugere ), annus autem<br />
Solaris fit ex totis conversionibus et quarta iiisup&r<br />
3<br />
conversionis parte ); proxime igitur astri d verus ortus<br />
rnatutinus redibit intermisso annuo spatio; itaque unum-<br />
quodque astrorum fixorum, quae<br />
faciunt, intermisso fere annuo spatio<br />
et ortus et occasus<br />
simul cum sole<br />
oritur verum ortum matutinum faciens. Ac similiter<br />
de occasu idem demonstrabimus.<br />
VII. Unumquodque astrum fixum ab ortu<br />
p<br />
vero<br />
matutino vespertinuni ortum verum, itemque ab occasu<br />
1) Totum conversionum numerum CCCLXYI scriptor hoc<br />
loco intellegere videtur, quern numerum ne compleat sol, desunt<br />
tres fere quartae partes unius conversionis. Paulo aliter eandem<br />
rem in proximis significat, quae scholio 16 explicantur.<br />
2) Conf. infra libri 2 propos. 6. Auria in margine p. 17<br />
adnotat Seilicit 15 gradibus; quid tamen intersit, facile intel-<br />
legitur, nam anni dies sunt 365 (et exsuperans quiddam), gradus<br />
auteni 360, quo de discrimine etiam Graecus scriptor tacet.<br />
3) Conf. G^oliov Jid et in appendice 16. Numerus CCCLXV<br />
dierum et quartae diei partis computatur in demonstratione<br />
decimi theorematis Theodosii de habitationibus.
76<br />
nEPi EHITOA^N KAI ATSE&N A.<br />
h'lKvrov fyyitircty xcd dito 67tQicc$ d<br />
Etirco Iv noti^co ooi^cov 6 ABT^d , 6 ds rov vj<br />
%Tco cos ^ v AEFZ, xtti, rov<br />
Kara TO A, atitgov n rcov drthavcov dvcc-<br />
ro ^/' TCO O.QK
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 8. 77<br />
vero vespertine matutinum occasum veruin intermisso<br />
dimidio fere anno facit.<br />
Sit in mundo horizon afiyd, solis autem circulus<br />
positioneni liabeat velut asy^,<br />
et, cum sol in a oritur, astruni<br />
aliquod fixum d simul oriatur;<br />
ergo astri d est verus ortus<br />
matutinus (def. ); dico astri d<br />
ab ortu vero matutino vesper-<br />
tinum ortum verum fieri diuiidio<br />
fere anno interims so.<br />
Eninivero si sol seniicirculuni aey per totos dies<br />
occasuruni esse 1<br />
), erit-<br />
percurrit, apparet eundem in y<br />
que astri d vespertinus ortus verus intermisso dimidio<br />
anno. At si non per totos dies semicirculum aey<br />
percurrit, parvurn quiddani interest, ne sol simul cum<br />
astro d occidat; itaque astri d ab ortu vero matutino<br />
ortus verus fit fere dimidio anno intermisso.<br />
vespertinus<br />
Ac similiter demonstrabimus astruni d etiam ab<br />
occasu vero vespertino matutinum occasum verum<br />
facere intermisso fere dimidio anno.<br />
VIII. Quaecunque astra in zodiaco circulo sunt,<br />
ea post ultimum. conspectum 2<br />
) vespertinum praebent<br />
primum conspectum matutinum, postquam per aliquot<br />
dies et noctes latuerunt.<br />
*<br />
FIGURA non differt a superiore (p. 74). In codicibus AC<br />
eaedem lineae et litterae repetitae sunt, in E intra circulum<br />
adnotatum est TO avtb G%r^cc.<br />
1) Conf. G%6ho v IE et in appendice 17.<br />
PROPOS. 8: conf. infra libri 2 propos. 6 et in appendice<br />
scholium 18 cum nostra adnotatione.<br />
2) Graecum ydciv Auria apparitionem vertit.<br />
Pr p><br />
g
78<br />
nEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />
"Etirco sv noticed boi^cov b ARTd , b ds rov<br />
ftsGiv S%STCO cog rrjv AEF, ncti b qhog nogsvcog<br />
knl ra F E A [legy, atiroov ds n rcov<br />
ankcivcov snl rov rcov codicov<br />
xvxkov sdrco rb E, xal rb E<br />
6%drcdg [ii<br />
VTtb rcov rov<br />
~ f , / \ ~ &<br />
rov VMOV ovrog TtQog rco<br />
Z, XQ&fcog ds sxyswysrco rag<br />
rov rjMov avya$ rov v\Uov ovrog<br />
agog rep H, rovrstirw sGrco rov E<br />
citirgov f) ply s
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 8. 79<br />
Sit in mundo horizon /tyd,<br />
solis autem circulus<br />
positionem habeat velut asy, et sol currat a y per<br />
fixum in circulo zodiaco<br />
ad a 1<br />
), astrum autem aliquod<br />
sit e, idque postremo solis radiis occupetur 2<br />
), cum sol<br />
est ad , primo autem solis radios effugiat 3<br />
),<br />
cum sol<br />
est ad YJ, id est astri e sit ultimus vespertinus con-<br />
spectus, cum sol est ad J, primus autem matutinus<br />
conspectus, cum sol est ad ^ 4<br />
); dico, dum sol arcum<br />
77 percurrit, astrum s non conspici.<br />
Sit enim sol ad & punctum inter g et s situm; ergo,<br />
cum sol est ad #, astrum e non conspicitur oriens 5<br />
);<br />
nam antea astrum #, id est sol, oritur. At idem ne<br />
occidens quidern conspicietur 6<br />
), quoniam ex Jiypothesi<br />
astri s est ultimus vespertinus conspectus, cum sol<br />
est ad ; ergo, cum sol est ad 0-,<br />
spicitur.<br />
astrum s non con-<br />
scriptor supponit arcum gerj a sole percurri duodechna parte<br />
annul cursus, id est diebus triginta.<br />
f<br />
1) Sol quidem iter faciat, verbi gratia, ad partes C, E, A'<br />
(id est yea) vertit Auria, ac posthac similiter.<br />
2) Scilicet postremo occidere videatur. AURIA in marg.<br />
p. 20 (conf. c%ol. As). Vide tamen in appendice adnotationem<br />
ad schol. 18.<br />
3) Scilicet ante appareat oriri, quam sol ipsi appropinqua-<br />
verit, distante tantum sole grad. 15 ab eo. IDEM (conf.<br />
4) Ad hunc locum apposuit Auria scholium, quod in appendice<br />
nostra est undevicesimum , expressum e Graeco fiy. Sed<br />
hoc quidem in codice C adscriptum est ad finem huiuri propositionis<br />
(p. 80, 11), ac similiter brevius illud scholium quod<br />
est in E.<br />
5) Apparebit siquidem oriri ante solis exortum. AURIA<br />
in rnarg. p. 20 (conf. G%oliov A??).<br />
6) Si enim manente sole in puncto apparet, patet quod,<br />
accedente propius, astrum e occidere non videtur. AURIA in<br />
marg. p. 20 (conf. G%6hov A#).
80<br />
HEPI EIHTOA.QN KAI ATSE&N A.<br />
on ovds tov rjMov tr\v ZE<br />
itQi(peQLttv dia7toQvo[ivov to E ccGtoov ov cpcu'vsrat<br />
Aeyca dr\ on ovds tqv EH.<br />
"EGta yao rtdkiv itgoq TG) K 6 Chios' tov ago.<br />
r^iov oVrog ytobs to} K to E ccGtoov ov cpaiVtcu, 5<br />
dvvov 7tQodvvi yag to E tov K, tovts
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 9. 81<br />
lam similiter demonstrabimus, quocunque olio in<br />
puncto inter 1<br />
J et e sito sol consistit<br />
), id est quoad sol<br />
arcum & percurrit, astrum s non conspici.<br />
lam dico ue eo quidem tempore, quo sol arcum srj<br />
percurrit, astrum s conspici.<br />
Sit enim rursus sol ad K punctum inter e et y<br />
situm; ergo cum sol est ad x,<br />
astrum s occidens non conspi-<br />
citur, quoniam id prius occidit<br />
quam %, id est quarn sol. Neque<br />
vero oriens conspicitur, quoniam<br />
ex hypothesi astri s est primus<br />
matutinus conspectus, cum sol<br />
est ad r\ ; ergo cum sol est ad ; x,<br />
astrum s<br />
2<br />
non conspicitur ).<br />
lam similiter demonstrabimus, quocunque olio in<br />
puncto inter e et it] sito sol consistit, id est quoad sol<br />
arcum srj percurrit, astrum e non conspici. Sed de-<br />
monstratum est ne eo quidem tempore, quo arcum g;<br />
ergo, dum sol totum arcum srj percurrit, astrum s<br />
non conspicitur.<br />
IX. Astra, quae propius ad meridiem sunt quam pr p -<br />
ilia quae sunt in circulo zodiaco, ab ultimo vesper-<br />
tino conspectu primum matutinum conspectum praebent,<br />
postquam per plures dies latuerunt quam astra<br />
quae<br />
sunt in circulo zodiaco 3<br />
).<br />
1) Conf.
82<br />
nEPI EIHTOA&N KAI ATZE&N A.<br />
"E6r& sv Ko
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 9. 83<br />
Sit in mundo horizon a/ty, maximus autem circulus<br />
eorum qui semper apparent ads,<br />
circulo zodiaco.<br />
solis autem circulus<br />
positionem habeat velut<br />
/3y, astrum autem aliquod<br />
fixum rj sit propius ad<br />
meridiem quam circulus<br />
zodiacus; dico astrum rj<br />
ab ultimo vespertine con-<br />
spectu primum matutinum<br />
conspectum praebere, post-<br />
quarn per plures dies latuit<br />
quam astra quae sunt in<br />
Describatur enim per q maximus circulus A??
84<br />
tK)<br />
HEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />
'<br />
Xal rOV H CCQCC atirQOV 6%drrj
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 85<br />
ad #; ergo etiani astri 77 est ultirnus vespertinus con.<br />
spectus, cum sol est ad #. Rursus quia astra 77<br />
simul occidunt, neque vero simul oriuntur, sed prius<br />
1<br />
quam t? ), apparet g prius radios solis effugere. Et ex<br />
hypothesi astri est primus matutinus conspectus, cum<br />
sol est ad K; ergo, cum sol est ad H, astrum 77 nondum<br />
effugit radios solis 2<br />
) ; itaque astrum 77 ab ultimo<br />
vespertino conspectu primum matutinum conspectum<br />
praebet, postquam per plures dies latuit quam astra<br />
quae sunt in circulo zodiaco.<br />
Prop.<br />
X. Ex astris fixis, quae ortus occasusque faciunt 10<br />
ac propius quain circulus zodiacus ad septentriones<br />
sunt, quaedam omnibus noctibus conspiciuntur.<br />
Sit in rnundo horizon /3y, maximus autem circu-<br />
lus eorum qui semper apparent afe, zodiacus autem<br />
FIGTJRAM nostra coniectura descripsimus:<br />
in codicibus ACE hae fere lineae et<br />
litterae exstant:<br />
et cum sol<br />
est ad f, astra<br />
quaedam 77 # ita<br />
posita sint, ut 77<br />
y solis radios primo<br />
effugiat,<br />
ft autem<br />
iisdem postremo
)<br />
86<br />
f<br />
iv fj rov [iv H r\<br />
HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
scocc (pttivoptvn] 7tirohri, rov de &<br />
rj 67tQict cpaivo[ivri dvtftg], xal did rcov H piyi-<br />
Groi xvxhoi ysygKcp&wtiav cpcc7tr6^ivoL rov A4E xv-<br />
xhov of AHKE MK4, cotirs rb plv EHA r)[it,xvxfoov<br />
aGvpitrcorov elvai TO) dnb rov A ijiMcvxMG) cos fal 5<br />
rcc F ft^>^, ro $ 4M rco aitb rov A qiiMvxMa) cos<br />
7tl rcl B fte'pt?, rovr
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 87<br />
occupetur [id est, ut astri rj sit ortus matutinus ap-<br />
parens 1<br />
),<br />
astri autem # occasus vespertinus appa-<br />
rens 2<br />
)], et per q # rnaximi circuli exqoA (fotbrft<br />
3<br />
) 7<br />
tangentes circulum<br />
ads, ita de-<br />
scribantur,<br />
ut ne<br />
seraicirculus ^o 4<br />
)<br />
concurrat cum eo<br />
qui ab a versus y<br />
tendit, neve semicirculus<br />
d&rt cum<br />
eo qui ab a ver-<br />
sus /3 tendit 5<br />
), id<br />
est,<br />
ut semicircu-<br />
lus srjo congruat<br />
ad ortum, semicir-<br />
culus autem dftit<br />
ad occasum, denique astrum aliquod versus septentriones<br />
sit H; iam dico astrum x omnibus noctibus<br />
conspici.<br />
Ponatur enim arcus kv ipsi ty, arcus autem ku<br />
6<br />
ipsi # aequalis ); erunt igitur etiam fi kv inter se<br />
aequales, quoniam item 0- fy inter se aequales<br />
sunt propterea, quod suppositum est astra aequali<br />
tempore solis radios effugere 7<br />
). Et quia astra 77 A<br />
iuxta diametrum sibi opposita sunt 8<br />
) ; et, cum sol est<br />
6) Theodos. sphaer. 2, 13 citat Auria in marg. p. 24.<br />
7) f Vide Schol. in margine positum in 4. huius' (in nostra<br />
editione p. 65 adnot. 3). AURIA ibidem.<br />
8) Theodos. sphaer. 1,11; scilicet uterque circulonun (3ryyX<br />
s?jX maximus est. Praeterea etiam Theodos. sphaer. 2, 9 Auria<br />
citat in marg. p. 24.
EIIITOA&N KAI ATSE&N A.<br />
cpa fpauvo^vri imroK^ rov yUov ovros jrpog rc3 Z,<br />
(v|3)
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 89<br />
ad , astrum q matutinum ortuni apparentem<br />
facit 1<br />
),<br />
eiusdem igitur astri vespertinus ortus apparens erit,<br />
cuin sol erit ad v 2<br />
), quia arcus r? ipsi Av aequalis<br />
est 3<br />
). Et quo teinpore sol arcum fyv percurret, eo<br />
astrum ^ a rnatutino ortu apparente ad vespertinum<br />
ortuni apparentem perveniet. Rursus quia ft p iuxta<br />
diametrum sibi opposita 4<br />
),<br />
et arcus # ft inter se<br />
sunt 5<br />
),<br />
aequales<br />
et, cum sol est<br />
astrum #<br />
ad ,<br />
vespertinum occasumapparentem<br />
facit 6<br />
), eiusdem<br />
igitur erit<br />
matutinus occasus<br />
apparens, cum<br />
sol erit ad<br />
7<br />
).<br />
Et quo tempore<br />
sol arcum |/3J percurret,<br />
eo astrum<br />
0- a matutino occasu apparente ad vespertinum occa-<br />
sum apparentem perveniet. Sed quia demonstravimus<br />
unumquodque astrum fixum omnibus noctibus, quae<br />
sunt a matutino ortu apparente ad vespertinum ortum<br />
apparentem, oriens conspici 8<br />
) 7 astrum igitur 17<br />
3) Ut ponitur. AURIA in marg. p. 24.<br />
in<br />
4) Conf. supra p. 87 adn. 8. Theodos. sphaer. 2,9<br />
marg. p. 25 citat Auria.<br />
6) Theodos. sphaer. 2, 13 citat idem.<br />
6) Ut positum est. AURIA ibidem.<br />
et 1,11<br />
7) Conf. 6%6liov vy et in appendice 26.<br />
8) Autol. propos. ,2 huius (conf. G%6liov vd).
90<br />
nspi EIHTOASN KAI ATSE&N A.<br />
avardkhov rov riklov diaitOQEvopEvov rrjv ZFN<br />
rb d H tea K GwavarEkAEi,' (uaiy rb<br />
K aga OQa&iJGErai xa6rrjs vvxrbg avars^ov rov<br />
1<br />
rrjv ZFN 7tQi(pQiav dLa7toQvo[ivov. Ttakw<br />
EXCHJTOV rcov aTtkavwv acrgcov ccitb EOOUQ cpcuvo- 5<br />
dv6G)s xcc6rrjs vvxrbs oQarca dvvov fcog rrjs<br />
cpaivo[iEvrjs dvGEWS, rov a,Qa ri^Cov diarto-<br />
dvvov. rb d atfrgov<br />
rc5 K GvvdvvEi,' xal<br />
rb K CCQCC (pavrjGETai dvvov rov faiov diK7toQvo^ivov 10<br />
rqv &BZ TtEQifpEOEiaV yavrjGErai aga rb K aGroov<br />
vvxrbs dvvov (iv, orav rr\v &BZ 7iois QQctfrriGETtti, ov%i r) dvvov TJ dvccTsikov.<br />
(v) 'EnsiSr] yuQ sv rm vv%d"rj[iQCQ TCCCGKV &SGIV g'^ei 6 ^cad'tttHOS,<br />
^%TCO TOKXVTrjV &8GIV OJGTS TO (JLfV Z (ISTOC T7]V dl%OTO- 25<br />
[itccv slvai TOV BZr Tft^jttaTog, TK Ss B r ini TOV OQ^OVTOS'<br />
OTS yccQ TO Z syyvTSQOJ ytveTai TOV OQIOVTO$, ov-^kn I'^at ti\v<br />
CCVTTJV &GLV ^wdtaXOg WGTE lGr\V SLVttt, TTJV BZ TJj ZF.<br />
1) Conf. G^ol. vs (in appendice 27) et praefat. ad p. 90, 2.<br />
2) Autol. propos. 3 huius.<br />
p. 25.<br />
3) In Scho. 5 in hanc prop, patet hoc. AUEIA in marg.<br />
. Quintum Auriae scholium in nostra editione est 27.
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 91<br />
omnibus noctibus, dum sol arcum fyv percurrit, oriens<br />
conspicitur. Simul autem cum rj oritur K *) ; ergo<br />
etiam astrum it, dum sol arcum gyv percurrit; omnibus<br />
noctibus oriens conspicietur. Rursus quia unumquodque<br />
astrum fixum omnibus noctibus, quae sunt a matutino<br />
occasu apparente ad vespertinum occasum apparentem<br />
occidens conspicitur 2<br />
), astrum igitur -91<br />
, dum sol arcum<br />
|/3f percurret, occidens apparebit. Simul autem<br />
cum # astro oc-<br />
cidit K 3<br />
) ; ergo<br />
etiam H, dum sol<br />
arcum |/Jg per-<br />
occidens<br />
curret ,<br />
apparebit ; ergo<br />
astrum K omnibus<br />
noctibus occidens<br />
quidem, dum sol<br />
arcum |/3g percur-<br />
ret, oriens autem,<br />
dum arcum Jyi/,<br />
apparebit.<br />
Sic igitur nianifestum est astrum x et occidens et<br />
oriens appariturum esse, dum sol circumferentiam<br />
%Kyv percurrit (hoc enim statim denionstravimus);<br />
iam dico illo etiam tempore, quo sol arcum V\L^ percurret,<br />
astrum K omnibus noctibus 4<br />
conspectum iri<br />
).<br />
Supponatur enim arcum f}r\ ipsi yd aequalem<br />
4) Simpliciter videbitur: non autem vel oriri vel occidere.<br />
AURIA ibidem (conf. a#6L v$).
92<br />
nEPI EIHTOA&N KAI ATSE^N A.<br />
fcq ago. xal r\ PA rrj BM' cotirs xal YJ FN rij B&<br />
for] eGTiv. xccl etinv sxarsga rwv B& FN {isftcov<br />
Maregag r&v HZ Z@, rag d IIEL&VS 7tQicpQiag<br />
drt%ovros rov yMov vnb rov OQI&VTK excpsvysi, ra<br />
tecs tov rjhtov avyccs, entire rov f}Movy cog vvv 5<br />
6 rcov ^co^t'cav xvxAog -O'eVfcog, dLKTto^svo^svov<br />
tr\v NMS JtSQicpSQeiav Ttdvra ra atirgcc yaCvsrcu ra<br />
snl rqs BZF TieQiyegsias' xal rl K aga (pavqcfercu*<br />
ro a$a K sxaGrrjs vvxrbs oga&riGsrcu.<br />
"On ds sxarsga rav B& FN excczsqas XK>V HZ 10<br />
Z@ [i%G)v etiri, (pav$ov. Marsha yap rav HZ Z<br />
dva ijiiiGv i6nv tydiov (rovra ya.Q %Qr}
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 10. 93<br />
esse 1<br />
); ergo arcus j>A ipsi /3ft aequalis, itaque etiain<br />
yv ipsi /3<br />
2<br />
aequalis est ). Et est /3 maior quam ??,<br />
et yv maior quain<br />
s<br />
ffi ) } quo autem niaiorem circuni-<br />
ferentiain sol sub horizonte distat, eo magis astra<br />
radios eius effugiunt<br />
4<br />
); itaque, qua-<br />
lis nunc est posi-<br />
tio circuli zodiaci,<br />
duni sol circuni-<br />
ferentiam v\&, percurrit,<br />
omnia<br />
astra ; quae sunt<br />
in circumferentia<br />
P&, apparent 5<br />
);<br />
ergo etiam astrum<br />
x apparebit; ergo<br />
astrum K omnibus<br />
noctibus conspicietur.<br />
Sed arcum /3 maiorem esse quam ^, et yv ma-<br />
1<br />
iorem quam f-9 , apparet. Nam uterque arcuuni ^<br />
1<br />
J-9<br />
dimidia pars eius circumferentiae est ? quam unum<br />
zodiaci signum obtinet 5<br />
) hoc enini lemmate etiam<br />
in libro de habitationibus usi sumus 7<br />
) ergo arcus<br />
^-9- unum signum obtinet 8<br />
); itaque etiam arcus Aft 9<br />
);<br />
10<br />
obtinet ); ergo arcuum ;<br />
ergo arcus vft| duo signa<br />
4) Conf. G%oKiov | et in appendice 30.<br />
5) Conf. G%6kLov |a et in appendice 31.<br />
6) f<br />
grad. 15.' AURIA in marg. p. 26.<br />
7) Prop. 10. 11. 12. Theodosii. AURIA ibidem.<br />
8) c<br />
9)<br />
10)<br />
grad. 30.' IDEM.<br />
Est enim ipsi ryd- aequalis. IDEM.<br />
f<br />
grad. 60.' IDEM. Praeterea conf. G%6liov |(3 et in<br />
appendice 32.
94<br />
HEPI EniTOASiN KAI ATSE&N A.<br />
rcov dva<br />
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 11. 95<br />
qui restant, rj$ &v uterque quattuor signa et dimidium<br />
obtinet. Sed uterque arcuum f$rj %y duo signa<br />
et dimidium obtinet; ergo arcuum, qui restant, /3 yv<br />
uterque maior est quam ^ &&" 1<br />
).<br />
Prop.<br />
XI. Nullum eorum astroruni, quae in circulo zo-<br />
diaco aut propius ad septentriones sunt, per totum<br />
conspicuum hemisphaerium<br />
ferri videtur 2<br />
), quae autem<br />
astro, versus meridiem nee plane propinqua circulo zo-<br />
diaco sunt, fieri potest ut per totum conspicuum he-<br />
misphaerium<br />
ferri videantur.<br />
Sit in mundo horizon a/tyd, zodiacus autem tf/3s,<br />
astra autem quaedam versus orientem sint a d y 3<br />
),<br />
et d quidem in circulo<br />
zodiaco,<br />
a autem versus<br />
septentriones , denique y<br />
versus meridiem; dico ne-<br />
que d astrum neque a per<br />
totum conspicuum hemi-<br />
sphaerium ferri videri,<br />
quaedam autem eorum,<br />
quae sunt versus meridiem,<br />
velut y, fieri posse ut ferri<br />
videantur per totum con-<br />
spicuum hemisphaerium.<br />
2) Conf. a%6hov |y et in appendice 33.<br />
FIGURAM secundum verba scriptoris delineavimus in<br />
;<br />
codicibus ACE praeter horizontem nihil exstat nisi zo-<br />
96<br />
nEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N A.<br />
vitb yr{v TO 4EB fyixvxfaov, nal q>ca-<br />
ra A J P avatehlovra TOV rjMov OVTO$<br />
tos E. STtel ovv TCC sal rov ^wdiaKOv K^TQCC<br />
di,a[iTQOv ovra ncttcc Gv^vyiav ttvatekksi xal dvvi,<br />
rov KQCC z/ dvvovTOg TO KKTCC did[iTQOv KVTG) TO B 5<br />
, xal TO 4EB rHiiKvukiov iv TG) VTCSQ<br />
CCQCC dvvei TO d aGrgov OVK KQK TO<br />
K6TQQV 6
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 97<br />
Sit enira seniicirculus deft sub terra, et astra cc d<br />
y oriri videantur, cum sol est ad e. Iain quia astra<br />
in zodiaco iuxta diametrani opposita coniugate oriun-<br />
tur et occidunt 1<br />
), astro igitur d occidente oppositum<br />
ei astrum ft oritur, et seniicirculus dsfi super terram<br />
erit; ergo astrum d interdiu occidit, itaque non per<br />
totum conspicuuni henii-<br />
sphaerium<br />
Et quia astra a d simul<br />
ferri videbitur.<br />
oriuntur, et astrum a versus<br />
septentriones est, posterius<br />
igitur a 2<br />
quam d occidit ).<br />
Sed interdiu d occidit; ergo<br />
etiam cc interdiu occidet;<br />
itaque a non per totum con-<br />
spicuum hemisphaerium<br />
ferri videbitur. Rursus quia<br />
astra y d simul oriuntur,<br />
d igitur posterius quani
98<br />
HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N A.<br />
dv6tai xal avarskst tov yhiov ovtog iv rc5 VTCO<br />
ahkov ds tovta L'Gov IQOVQV to aGtoov ovt dv6tat<br />
ovt avat&t tov J]^LOV ovtos iv ta VTCO yrjv.<br />
"E
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 99<br />
anno deest, et Occident et orientur, dum sol erit in<br />
hemisphaerio quod sub terra est, altero autem aequali<br />
tempore neque Occident neque orientur, dum sol erit<br />
in eodem sub terra hemisphaerio.<br />
Sit in mundo circulus horizon cc/Hyd, solis autem<br />
circulus positionem habeat velut y,<br />
et sole in a<br />
oriente astrum aliquod d versus meridiem situm oria-<br />
tur; ergo astrum d ab ortu vero matutino occasum<br />
verum matutinum facit minore quam dimidii anni<br />
spatio intermisso *); iarn dico eo tempore, quod de<br />
dimidio anno deest, astrum d et occasuruni et oriturum<br />
esse, dum sol erit in JiemispJiaerio quod sub terra<br />
est, altero autem aequali tempore astrum d neque occasurum<br />
neque oriturum esse, dum sol erit in eodem<br />
sub terra hemispJiaerio.<br />
est ad<br />
Sit enini astri d verus occasus matutinus, cum sol<br />
2<br />
). Quo igitur tempore sol arcum as pereurrit,<br />
eodem astrum d ab ortu matutino vero ad occasum<br />
matutinum verum pervenit; tempus igitur , quod de<br />
dimidio anno deest, illud est, quo sol arcum sy per-<br />
currit. Et quia, cum astrum d in puncto d oritur,<br />
F1GURA similis exstat in codicibus ACE, et est aequalis<br />
illi quam ad propos. 5 p. 70 edidimus.<br />
1) Ex hypothesi astri 8 est ortus verus matutinus, cum<br />
sol ad K oritur; eiusdem autem astri, ut scholio | demon-<br />
stratur, occasus verus matutinus fit, cum sol est ad ; ergo,<br />
dum sol arcum as percurrit, astrum d ab ortu vero matutino<br />
ad occasum verum matutinum pervenit (conf. p. 98, 19 22). Et<br />
tempus, quo sol arcum as percurrit, minus est dimidio anno.<br />
Conf. similem demonstrationem in fine Graeci scholii 77 sive<br />
Latini 36. [Quod Auria in marg. p. 32 propositionem 11 huius<br />
libri citat, respexisse videtur verba astrum aliquod d versus<br />
meridiem situm, sed tamen haec ab ilia propos. aliena sunt.]<br />
2) Conf. 6%cliov | et in appendice 35.<br />
7*
100<br />
HEPI EIHTOAaN KAI ATSE^N A.<br />
s%i rr\v avrijvy xal stirai TO yiev AEF<br />
xfaov iv r& vnb y^v., to ds koinbv iv rco vnsQ yr^v<br />
rb FZA. xal roivvv., orav to z/ dvarsMr) KCC ^ ?^og<br />
rr]v AEr nsQicpSQSiav dianoQsvrjrai., sv TG> vito yr^v<br />
'<br />
'<br />
diehsvGsrai, Stirs xal rr\v FE rov aQa qMov 5<br />
avryv<br />
T^V FE 3tQlCpQlttV dia^tOQEVO^lEVOV iv t(p VTtO y^V,<br />
rb A atirgov dvareMsi, taV, ov itdvr&s ds xal yaviq-<br />
(Ssrai avars'Mov. xsfa&co dq rrj EF TtegKpSQSia i'tiq<br />
rs xal ttTtevavriov q AZ, xal sjtsl rov /I aGrgov 6rlv<br />
ri eaa akri&ivri dvGig rov qMov ovrog nobs to) E, 10<br />
drjAov cog rov z/ dvvovro$ b ^Af-og uvaxiKtei xara rb<br />
E xal n rb plv EFZ rnii,xvxht,ov iv rot vnb y^v<br />
6rai,, rb ds koiTtov sv rev vnlg yrjv rb ZAE' xal<br />
roivvv, orav rb z/ dvvrj xal b r^Uos rqv EFZ itQi-<br />
(pQiav dianoQSvqrai,) iv r& vrtl y^v avrqv difhsv- 15<br />
Gsrai' co6r xal rr\v EF* rov aQa riMov rqv EF 7tai-<br />
cpsasiav dia7toQSvo[ivov sv r& vnb yijv, rb z/ aGroov<br />
dvvi. tdeiffiri d\ xat, rov faiov ri]v EF 7toicpeQiav<br />
dianoQVO{JiEvov iv rc5 vnb yfjV) rb z/ aGroov dvarskkov'<br />
rov aQa ri^Cov TJ\V EF rtQi(pQiav diaitoQSvo-<br />
20<br />
ftfVov sv rc5 V7tb yv\V) rb z/ atirQov<br />
xal dvGsrai xal<br />
dvarsfal. keym dq on,, rov ri^iov diaitoQBvo^idvov<br />
rj]v ZA 7tQL(pSQEiav vnb yi\v, rb z/ adrQov ovr dv-<br />
VEL OVTE dvarsMEi, [rov qMov ovrog iv rc5 vnb yijv].<br />
'Ensl yaQ rov z/ atirQov avarsMovros rb plv AEF 25<br />
riiLXvxfaov iv r vnb yr^v iGxiv,<br />
rb ds FZA iv ro5<br />
vnsQ yr^v, xal roivvv, orav rb z/ avarM,r] xal b ijAtog<br />
rqv FZA nsQupsQsiav dianoQsvqrai,, iv ru vnsQ yi]v<br />
amr}v disksvGsrai' Stirs xal ryv ZA' rov aQa ^Atov<br />
ryv ZA nsQicpsQSiav iv rc5 vnEQ yr\v dtanoQvo[ivov, 30<br />
ro z/ atirQOv avarelKsi. naliv, tnsl rov z/ dvvovros
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 12. 101<br />
zodiacus circulus semper eandem positionem habet, et<br />
sernicirculus asy sub terra, reliquus autem ya super<br />
terrain erit, cum igitur d orietur et sol semicirculum.<br />
aey percurret, hunc percurret in JiemispJiaerio quod<br />
sub terra est; itaque etiam arcum ey, ergo cum sol<br />
arcum sy sub terra percurrit, astrum quidem d oritur,<br />
nequaquam tainen etiam oriens conspicietur. lam<br />
ponatur arcui sy aequalis et oppositus arcus a, et<br />
quia astri d occasus verus matutinus est, cum sol esfc<br />
ad , apparet solem, cum astrum<br />
d occidit, in puncto s oriri, et<br />
semicirculum sy sub terra, re-<br />
liquuni autem cce super terrain<br />
futurum esse; ergo etiam, cum<br />
astrum d occidet et sol arcum<br />
, percurret,<br />
hunc percurret in<br />
Jiemisphaerio quod sub terra est 5<br />
itaque etiam arcum cy; ergo, cum sol arcum ey<br />
sub terra percurrit, astrum d occidit. Sed demonstra-<br />
vimus etiam, cum sol arcum sy sub terra percurrit,<br />
astrum d oriri; ergo, cum sol 'arcum sy sub terra<br />
percurret, astrum d et. occidet et orietur. lam dico,<br />
cum sol arcum ga sub terra percurrit, astrum d ne-<br />
que occidere neque oriri.<br />
Quoniani enim, cum astrum d oritur, semicirculus<br />
asy in JiemispJiaerio sub terra, semicirculus autem y&<br />
super terram est, cum igitur astrum d orietur et sol<br />
arcum y^a percurret, hunc super terram percurret;<br />
itaque etiam arcum ; ergo, cum sol arcum & super<br />
terram percurrit, astrum d oritur. Rursus, quia astro<br />
d occidente semicirculus &s in JiemispJiaerio super
102<br />
HEPI EIHTOASiN EAT ATSE&N A.<br />
TO [ilv ZAE rHLiXvukiOV sv<br />
EPZ iv TK> vnb yv\V) x^<br />
i<br />
xal o TfAtoj Tr\v ZAE jtQi(pBQiav diartOQsvrjTai,.,<br />
sv rc5<br />
vnQ yr\v avTrjv dizkevdsrcti' &6TS ual T^V ZA' TOV<br />
KQK ^LOV Tr]V 2.A diCC7tOOV0^8VOV V TK> V7tQ yfjV, 5<br />
TO d UtiTQOV Xal dvGSTCU XCtl KVKT^l' G)6T, TOV<br />
T^V ZA TtZQiysQziav di,a7toovo^Bvov iv TG> vitb<br />
TO A CC nhftcov 6Tiv 6<br />
60V IviKVTOV, TOVTOV TOV %QOVOV TO CC6TOOV OVTS<br />
OVT avaT. TOV rjov OVTOS V T<br />
avTG) i'6ov %QOVOV xcci dv
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 13. 103<br />
terrain et semicirculus j> sub terra est, cum igitur<br />
astruni d occidet et sol arcum as percurret, hunc<br />
super terrain percurret; itaque etiam arcum g; ergo,<br />
cuni sol arcuin fa super terram percurret, astrum d<br />
et occidet et orietur; itaque, cum sol arcuin a sub<br />
terra percurret, astrum d neque occidet neque orietur.<br />
XIII. Si quae astra ab ortu vero matutino occa- 13<br />
sum veruin inatutinuin maiore quam dimidii anni<br />
spatio intermisso faciunt, haec eo tempore, quod dimidium<br />
annum superat, neque Occident neque orien-<br />
tur, dum sol erit in hemisphaerio quod sub terra est,<br />
altero autem aequali tempore et Occident et orientur,<br />
dum sol erit in eodem sub terra hemisphaerio.<br />
Sit in mundo horizon /tyd,<br />
solis autem circulus<br />
positionem habeat velut ccsy^ semicirculus autem asy<br />
sub terra sit, et sole in a oriente astra quaedam fixa<br />
a ft d, quorum ft<br />
sit versus<br />
septentriones, oriantur; ergo<br />
astrum /3 ab ortu vero matu-<br />
tino occasum verum matutinuin<br />
facit maiore quam<br />
dimidii anni<br />
iam dico<br />
spatio intermisso 1<br />
) ;<br />
eo tempore, quod dimidium annum<br />
superat, astrum /? neque<br />
occasuruin neque oriturum esse, dum sol erit in he-<br />
misphaerio quod sub terra est, altero autem aequali<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE, et est aequalis<br />
illi quam ad propos. 4 p. 63 post vs. 3 edidimus.<br />
1) Conf. G%O\LOV %r\ et in appendice 36.<br />
'
104<br />
nEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N A.<br />
rov 'Yikiov ovroq iv r& vttb yyV) akkov de rovrcp i'tiov<br />
%oovov TO B CCGTQOV<br />
ijAtW ovzos iv TG) vjtb yr^v.<br />
xal dvtierai xal avarekel rov<br />
yag rov B aGrQov r\ fcocc aArj&ivrj dv6i,s rov<br />
diek&ovrog rj]v AEFZ 7tQi
DE ORTIBUS ET OCC. I. PROPOS. 13. 105<br />
tempore astrum /3 et occasuruin et oriturum esse, duin<br />
sol erit in eodem sub terra Jiemisphaerio.<br />
Sit enira astri /3 occasus verus matutinus, cum sol<br />
circuraferentiam y percucur-<br />
rit et ad g pervenit; tempus<br />
igitur, quod diinidium annum<br />
sol ar-<br />
superat ; illud est, quo<br />
cum y percurrit; dico, dum sol<br />
arcum yg sub terra percurret,<br />
astrum /? neque occasurum ne-<br />
que oriturum esse.<br />
Quoniam enim, cum astrum a oritur, semicirculus<br />
asy in Jiemisphaerio sub terra, semicirculus autem yga<br />
super terram est, cum igitur astrum /J orietur et sol<br />
semicirculum yga percurret, hunc super terram per-<br />
curret; itaque etiam arcurn yg; ergo,<br />
cum sol arcum<br />
yf super terram percurret, astrum quidem /5 oritur<br />
neque tamen oriens conspicietur. lam ponatur arcui<br />
yf aeqnalis et oppositus , et quia astri /3 occasus<br />
verus matutinus est, cum sol ad g 1<br />
), astro igitur ft<br />
occidente sol in puncto f oritur. Sed cum g oritur,<br />
a occidit 2<br />
). Et semicirculus sy super terram, semi-<br />
circulus autem sub terra erit; ergo etiam, cum /3<br />
occidet et sol semicirculum yg percurret, hunc per-<br />
curret in liemisphaerio quod super terram est; itaque<br />
etiam arcum yg; ergo, cum sol arcum yf super terram<br />
tamen con-<br />
percurrit, astrurn quidem /3 occidit neque<br />
spicietur; ergo, cum sol arcum yf super terram per-<br />
cum sol<br />
currit, astrum /3 et occidit et oritur; itaque,<br />
1) Ut ponitur. AUBIA in marg. p. 35.<br />
2) End. phaenom. 6.
106<br />
nEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />
TO B atiToov OVTS dvtfsTat, OVTS dvaTsksi. hsya dr]<br />
OTfc, TOV falOV TV]V AE TCSQiySQSiaV diaJtOQSVOjJLSVOV<br />
ev T& vno yv\V) TO B CCGTQOV xal dvtisTai, xal dvaTekst.<br />
'Ensl yaQ TOV B avaTsMovTog TO [lev AEP r.yu-<br />
iv raj vjtb yv\v s6Ti, TO ds FZA iv ro5 vnsQ 5<br />
xal ToivvVj OTKV TO B dvctTskhr] ual o ijAtog rr\v<br />
AEF diaitoaevrjTKi, iv ?& vitb yr\v avTijv dishevdSTcu,'<br />
xal Trjv AE. Ttdkiv, snd TOV B dvvovTog TO<br />
ZAE 6Tlv iv T& vitb yr^v TO ds ZFE BV rc5<br />
yr\v, nod roivvv, orav TO B dvwfl xal 6' fjAtog 10<br />
ZAE diaTtoasvrjTai,, iv T& VTCO yrp avTriv diskev-<br />
SOTS xal TJ]v AE' rov ccga qkiov T}\V AE<br />
7tQl
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 1. 107<br />
arcuin 7>g sub terra percurret, astrum /3 neque occidet<br />
neque orietur. lam dico,<br />
cuin sol arcum as sub terra<br />
et occasuruni et orituram esse.<br />
percurret, astruni /3<br />
Quoniam enim, cum /3 oritur, semicirculus aey in<br />
hemisphaerio sub terra ; semicirculus autem yga super<br />
terrain est ? cum igitur astrum /3 orietur et sol seini-<br />
circulum ccsy percurret, hunc sub terra percurret; ita-<br />
que etiani arcum as. Rursus, quia astro /3 occidente<br />
semicirculus J sub terra 7 semicirculus autein fye<br />
super terram est, cum igitur astrum /3 occidet et sol<br />
semicirculum f percurret, hunc sub terra percurret;<br />
itaque etiam arcum t; ergo, cum sol arcum ae sub<br />
terra percurret, astrum /3 et occidet et orietur.<br />
AUTOLYCI<br />
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />
LIBER II.<br />
Propositiones.<br />
I. Zodiaci unurn dodecaternorion<br />
Prop.<br />
1<br />
), in quo esf sol,<br />
1<br />
neque oriens neque occidens conspicitur,<br />
sed occulta-<br />
tur; similiter etiam id ; quod huic iuxta dianietruin<br />
oppositum est ; neque occidens neque orieus videtur,<br />
sed per totas noctes super terram apparet.<br />
1) Conf. G%6hov a et in appendice 37 et 38.
108<br />
HEPI EHITOA^N KAI ATSE&N B.<br />
6 rwv tydi&v KVK&O$ b AB, OQ%(DV<br />
8s b<br />
? Kal dvaroAr] plv rov rjMov sGrco siti rov 4,<br />
(ft)dv6i$ ds Bid rov F y Kal b xotifios djtb *% d ava-<br />
roMj$ STtl dvtiiv rv\v F 6TQg)E6&a), 6 ds qfaos sts tec,<br />
svavtla TG) ^c)di^a5 KivBfa&ta,, xal a^cctA^'O'a) codt'oi> 5<br />
7CQi(pQia rj 4E, xal rsT^ri^o di%cc<br />
Kara ro Z*<br />
Aayoj on, r] E4 7tQicpQia ovrs avarsMovtia ovrs<br />
dvvovGa, oouraiy ovds [irjv 17 xara SiapzrQQV) dMa<br />
rv\v vneQ yrp> tpogav yavsQav noiov^evvi rov<br />
ovroq vrtb yr\v.<br />
pay vitonsirai ra$ avya$ fygtsvyew ra<br />
rag rov ^Atou, sav rov boi&vros vTtb yr^v<br />
t,(pdiQv d7t%r] b fjAtog, r^ii(5ovq ds ^cpdiov scfrlv r\<br />
7tSQt,cpQe(,a , rov CLQK yhtov snl rov Z ovrog rb 4<br />
scpav tpaivoiievrjv avaro^v Ttotstrai' vj aga 16<br />
7tQi(pEQia vvxrbs avarskkovGa ov% oQarai. drj&ov<br />
(y) ds on ovds rj ZE avarshhovda boarai,' ohq aoa r\ E4<br />
TtsQitpsosia dvars'Movtia ov% bgarai. dt ra avra dq<br />
(d)ovds [dvvovGa bgarai,] oA^ ^ E4 itSQKpsQsia rov<br />
ijMov ovrog<br />
iiti rov Z ovrs dvarsk2.ov
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 1. 109<br />
Sit zodiacus circulus a/3, horizon autem yd, et<br />
'<br />
ortus solis sit in puncto d ; occa-<br />
sus auteni in y, et mundus ab<br />
ortu 6 ad occasum y conver-<br />
tatur, sol autem in contrarias<br />
zodiaco partes moveatur, et inter-<br />
cipiatur unius signi circumferen-<br />
tia ds eaque bifariam secetur<br />
in ,<br />
dico circumferentiam sd<br />
neque orientem neque occidentem<br />
conspici, neque vero alteram iuxta diametrum<br />
oppositam, quae quidem oninem super<br />
sioneni facit ; dum sol sub terra est.<br />
terram conver-<br />
Quoniam enim suppositum est astra solis radios<br />
effugere, si sol sub terra ab horizonte dimidii signi<br />
1<br />
partem distet ), circumferentia auteni gd dimidii signi<br />
est 2<br />
) ? astrum igitur d, cum sol est ad g, facit matu-<br />
tinuni ortum apparentem; ergo circumferentia Jd<br />
non conspicitur noctu oriens. Sed nianifestum est<br />
ne Jf quidem circumferentiam orientem conspici 3<br />
);<br />
tota igitur e$ circumferentia non conspicitur oriens.<br />
lam eadem ratione tota sd circumferentia, cum sol<br />
est ad J, neque oriens neque occidens conspicitur 4<br />
),<br />
neque vero altera yrj^ quae iuxta diametrum ei opposita<br />
est 5<br />
). Nam dum circumferentia sd oritur, ipsa yrj<br />
FIGURA similis extat in codicibus ACE, nisi quod litterae<br />
s latins inter se distant ac paene totum fid quadrantem<br />
obtinent.<br />
1) f<br />
grad. 15.' AURIA in marg. p. 38.<br />
2) Conf. in appendice scholium 40.<br />
3) Conf. G%6%iov y et in appendice 41.<br />
4) Conf. G%o1iQv 3 et in appendice 42.<br />
5) Conf. 6%6hov s et in appendice 43.
110<br />
IIEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />
'<br />
f) KQO. Ed itQi(pQia ovrs a<br />
() kovGK ovre dvvovtia ogatai, ovds p^v q Kara<br />
o^r\v rqv VTCSQ yrjg cpogav (pavQav 7toiov[ivv].<br />
. T&v dcodwcc ^wdiav TO TtQoriyov^vov TOV iv<br />
6 faos hwtiKtov &ov
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 2. Ill<br />
ei opposita oceidit, dum autem sd occidit, opposita<br />
oritur 1<br />
); ergo circumferentia sd neque oriens neque<br />
occidens conspicitur, neque altera quae ei opposita est,<br />
sed totum supra terram motum apparentem faciens 2<br />
).<br />
II. Ex duodecim signis<br />
id quod illud antecedit, Pr p -<br />
in quo est sol, mane oriens conspicitur, id autem quod<br />
sequitur vesperi occidens.<br />
Sit zodiacus circulus a/3, hori-<br />
zon autem yd, ei dodecatemorii<br />
circumferentia auferatur sd, in<br />
qua media sit sol,<br />
et antecedens<br />
soli dodecatemorion sit dy, se-<br />
queus autem eft",<br />
dico circuni-<br />
ferentiam dy matutinum ortum,<br />
circuinferentiam autem e& ve-<br />
spertinum occasuin facere.<br />
Circumferentia enim dq, quoniam plus dimidiam<br />
signi circumferentiam distat, oriens conspicitur, ita- ,<br />
que ortuni matutinum facit, ipsa autem ds non conspicitur<br />
oriens, neque vero ipsa s& interdiu oriens con-<br />
Sed dum mundus convertitur, circumferentia<br />
spicitur 3<br />
).<br />
drj ortum matutinum facit, ipsa autem ds non conspici-<br />
tur oriens; denique circumferentia s& plus dimidii signi<br />
circumferentiam distans occidens apparet 4<br />
)-, itaque #<br />
occasum vespertinum facit, dr) autem ortum matutinum.<br />
citatur).<br />
1) Eucl. phaenom. 11 (aliter scholio Graeco
112<br />
HEPI EHITOASiN KAI ATSE&N B.<br />
/. 'Ev rc5 rrjg vvxrog XQovw svdsxa gcodtW Ttsai-<br />
ftscaQstrat,, | [isv rwv Ttooavarsrahnorav, Ttsvrs<br />
ds r&v avarskkovrwv.<br />
raiv fydtcov uvxAog b AB, bgftav de 6 Fz/ ?<br />
rov Z. Insl ovv vitoKSirai, ra<br />
avyag rov ovtog<br />
Z rortov, drilov on rb F atirgov<br />
EtiitsgCav (faivQ^ivr\v<br />
o<br />
rag rov<br />
iitl rov<br />
dvtiw TCOL-<br />
FE,<br />
Eltai. Stirs oAov rb T*AA ??^xvxkiov<br />
| tydtaov stiri' froirt&v &<br />
xal TCsl 5<br />
aga ?| co
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 3. 4. 113<br />
III.<br />
P<br />
Nocturno tempore undecim signorum circuni- 3<br />
Pr p '<br />
terentia 1<br />
) conspicitur ; sex quidem eorum quae antea<br />
orta sunt, quinque autem eorum quae oriuntur.<br />
Sit zodiacus circulus /3, horizon autem yd, et<br />
auferatur unius signi circumferentia ye, in qua media,<br />
id est in puncto ,<br />
sit sol. Iain quia supposition est<br />
astra sob's radios effugere, cum sol est in loco f,<br />
manifesto astruin y vespertinum occasuin apparentem<br />
facit; ergo totus yad semicirculus sex Cum igitur<br />
signorum est^<br />
in semicirculo yfiS reliqua shit sex signa,<br />
quorum unurn ye a sole oecupatur 2<br />
), reliqua quinque<br />
sunt orientia; ergo undecim signa apparent.<br />
IV. Astrorum fixorum ea, quae a zodiaco sive ad<br />
septentrionales sive ad meridianas partes intercipiuntur<br />
3<br />
), a niatutino ortu ad vespertinum ortum quinque<br />
rnensium spatio pervenient.<br />
Sit circulus a/3 apparentem et occultam partem<br />
distinguens, et tropici sint yd e, aequinoctialis autem<br />
1<br />
^O , zodiacus autem circulus xr]A.&, et tria astra ^ 0* v<br />
in ortu sint; dico astra ft # v a niatutino ortu vesper-<br />
tinum ortum facere intermisso quinque rnensium spatio.<br />
1) Hie intelligit circumferentiam cHRecatimorium. AURIA<br />
in marg. p. 42 (Graeca scilicet nsQirpsQStKi ftecogovvtai, inter-<br />
pretans: vide praefat. ad p. 112, 1. 2).<br />
F1GURA similis exstat in codice E, nisi quod ibi litterae<br />
^ aequalibus fere spatiis inter y {3 dispositae sunt. In AC<br />
notae s desunt.<br />
2) Autol. propos. 1 huius.<br />
PROPOS. 4: conf. libri primi propos. 2.<br />
r<br />
3) lnerrantiuin astrorum, quaecunque quidem sub Zodiaco<br />
circulo vel ad partes Septentrionales, vel ad Meridionales sita<br />
sunt' vertit et in margine hoc scholium addit Auria: c<br />
Zodiaco<br />
s- [id est scilicet] vel ad septentrionem vel ad Meridiem posito.'<br />
Conf. 6%6lLov iy et indicem nostrum s. aTto^K<br />
Autolycus.<br />
8
(te)<br />
114<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
tydiov TtSQicpEQeia ^ 8,<br />
wz rs-<br />
di%a Kara rb O,<br />
vvv ftfv drj (pttv avarohrjv itoi^Btai ra M & N, b<br />
KCLI sitl rov O s6ro b<br />
ds ijhiog sis f& svavrCa rav t,G)diK>v xcvov^isvog TCSVTS<br />
fypdfav TtSQicpsQSiav >artt^ftfd'iO,<br />
nal etiro STCI rov II<br />
rojtov CCTCO [ilv aga rov O rojiov o ^'Ato<br />
7tvrs ^cjdicov JtSQicpegsiav , ajtb de rov H<br />
DE ORTIBUS ET OCC. H. PROPOS. 5. 115<br />
Auferatur enim unius signi circumferentia #?, quae<br />
in o bifariam secetur, et sit sol in o. lam sic quidern<br />
, -<br />
astra ^ # v matutinum or-<br />
tuni facient, sol autem, in<br />
contrariam parteni signoruni<br />
se movens, quinque signo-<br />
rum circumferentiam percur-<br />
rat, sitque<br />
in loco a; 1<br />
); ergo<br />
a loco o sol quinque signorum<br />
circumferentiam percur-<br />
ret, ab rj autem diinidii signi<br />
circumferentiam 2<br />
), et puncto<br />
iq occidente astra ^ 0- v a matutino ortu vespertinum<br />
ortum faciunt 3<br />
).<br />
Y. lis. qui zonam borealem 4<br />
) incolunt, unum- pr p<<br />
O<br />
quodque astrorum fixorum et ortus et occasus vespertinos<br />
matutinosque 5<br />
) intermisso annuo spaMo facit.<br />
Sit horizon a/3 ; tropici<br />
yd s, aequinoctialis r}&,<br />
zodiacus circulus ^A^ et<br />
sit astrum quoddam pro-<br />
pius septentrionibus situni<br />
ft-, dico astrum ^<br />
ab ortu<br />
matutino ad ortum matu-<br />
tinum intermisso annuo<br />
spatio perventurum esse.<br />
4) Conf. o%6hov ir\ et in appendice 39.<br />
5) Conf. c%62.iov t-9 1<br />
et in appendice 50.<br />
FIGURAE duae, quae in codicibus ACE ad quintam propositioneni<br />
adscriptae sunt, similes sunt ei, de qua ad prop. 4<br />
(p. 114) diximus. Item Auria, qui una tantum figura utitur,<br />
rectas lineas intra circulum habet.<br />
8*
116<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
%a rov<br />
7tl rov N yevoiisvov TO @ atiroov r<br />
c5oi> ava-<br />
, xal rfj %rjs vvxrl ag^ptjtf-ih<br />
N&, %al rij N& 6Ta for} fj O@, xal xowrj<br />
y&co rj NO' oA^ aga y\ &O o/lft rjj N l6r\ tGxiv. 5<br />
^ ds N@ ruiCtiovs etixl ^cjdiov' xal rj &O CCQK rj<br />
toT06V \6riv apa ds avrc5 GvvKvarEhfai)<br />
aQK avra) dv6rai. 6vvdv0xca ovv rco M<br />
av 7tO[iVG)v xi Tc3 &. 6vvdvvra) TO N, xal TCO N<br />
(jTG) KKTCC didpttQov TO Sj xa ^<br />
aqyflQ'tjtiQ'G) Vftifaovs<br />
rov agcc fytov itl rov O 20<br />
m<br />
S) g)dfov 7tQi
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 5. 117<br />
Auferatur enirn dimidii signi circumferentia 0-v, et,<br />
cum sol ad v pervenerit, astrum # matutinum oria-<br />
tur, et proxima nocte auferatur circumferentia v^ y et<br />
ipsi v% aequalis<br />
sit oO1<br />
, et communis adiungatur ipsa<br />
vo; ergo tota o toti v& aequalis est. Circumfereutia<br />
autem v& diniidii signi est 1<br />
); ergo etiani Jo dimidii<br />
signi est. Et quoniam astrum # prius quam v oritur<br />
2<br />
), simul autem cum $ astrum p oritur, ft igitur<br />
prius quam v oritur. Atque hoc semper fiet, donee<br />
sol, postquam omnem i/A^x-fr circumferentiam percurrerit,<br />
ad v perveniet 3<br />
); itaque astrum p ab ortu<br />
matutino ad ortum matutinum intermisso annuo spat-io<br />
perveniet. Idem autem de vespertino ortu fiet.<br />
Rursus iisdem suppositis, quia astrum [i propius<br />
septentrionibus est quam & et simul cum eo oritur,<br />
non igitur sirnul cum eo<br />
occidet 4<br />
).<br />
lam simul cum<br />
[i astrum quoddam eoruni<br />
& quae sequuntur occidet.<br />
rf Simul occidat v, et ipsi v<br />
iuxta diametrum oppositum<br />
sit<br />
, et auferatur<br />
dimidii signi circumferentia<br />
o; ergo, cum sol ad o<br />
pervenit, astrum | matutinum oritur, et v matutinum<br />
occidit 5<br />
); ergo etiam \n, matutinum occidit. Sed diurno<br />
1) Ut ponitur. AURIA in marg. p. 44.<br />
2) Autol. de sphaera propos. 9.<br />
3) Conf. G%6kiov K et in appendice 51.<br />
4) Autol. l^c.<br />
5) Conf. G%O\IOV *d et in appendice 52.
118<br />
dvVEl '<br />
HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />
TO S K6TQOV O)OV CiVaTE^EL , TO $ N<br />
KCCi TO M CCQK G)OV dvVEL. EV ds TG) T^jg<br />
xal TTJ IIO i'6rj EGTCO rj P&. uoivrj 7tQOGikriq)&G) r\ PO'<br />
r\ CX.QK SO oty TTI PII for) EGTLV. TI ds SO ri^ovg<br />
diOV 7tQI,(pEQl(X EtiTlV TOV (tOCC faiOV 7tl TOV U OVTOg<br />
TO P BKtOV KVCCTE^El. KCCL TtQOCCVCiTsMfl, TO S TOV P,<br />
TOV ds S avccTEMovTog TO N s&ov dvvi, Hal Gvv-<br />
dvvfi, avTG) TO M' TO M aga G)ov dvvei TOV ^KCov 10<br />
7tl TOV II OVTOg. Kttl TOVTO KIEL EtiTCCly G)g KV O tfhlOg<br />
X71EOLEA.&G)V 0&OV TOV KVUkoV CCCplKrjTCCl ETtl TO O oV S VI-<br />
KVTOV. TO avTo d EGTKL uca Eitl Trjg EGitEQiag dvGscog.<br />
TCOV ETtl TOV t,G)dl,aKOV TETCtyUtEVOV<br />
me sTtl Triv EtittsoCav Eiti- 15<br />
arto<br />
aito<br />
1tl TTlV 8G3KV 7tlToA.tfv , XCCi CCTtO<br />
dv
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 6. 119<br />
tempore sol circumferentiam ox percurrat, et ipsi OTC<br />
aequalis sit p(j. Comrnunis adiungatur ipsa po; ergo<br />
tota o toti Qit aequalis est. Sed o dimidii signi<br />
circuinferentia est; ergo etiam QTC dimidii signi cir-<br />
cuinferentia est; ergo, cum sol est ad TT, punctum Q<br />
matutinum oritur. Et prius quam Q oritur, et ipso<br />
oriente occidit v matutinum, et simul cum eo ft<br />
occidit; ergo ft matutinum occidit, cum sol est ad it.<br />
Atque hoc semper fiet, donee sol, postquam totuni<br />
circulum percurrerit, ad o perveniet annuo spatio.<br />
Idem autem de vespertine occasu fiet.<br />
in<br />
Prop.<br />
zodiaco 6<br />
VI. Unumquodque astrorum, quae<br />
posita sunt, ab ortu matutino ad ortum vespertinum<br />
pervenit, turn ab ortu vespertine ad occasum matu-<br />
tinum, deinde ab occasu matutino ad occasum ve"spertinum,<br />
denique ab occasu vespertine ad ortum matutinum,<br />
et ab occasu matutinum<br />
quidem vespertine ad<br />
XXX diebus, quo temporis spatio<br />
ortum<br />
neque<br />
oriens neque occidens conspicitur, ab ortu autem matu-<br />
tino ad ortum vespertinum quinque mensibus perveuit,<br />
quo tempore oriens conspicietur, ab ortu autem<br />
vespertine ad occasum matutinum XXX diebus perveiiiet,<br />
quo tempore neque oriens neque occidens<br />
apparet, deuique ab occasu matutino ad occasum<br />
vespertinum quinque mensibus pervenit, quo tempore<br />
occidens conspicitur.<br />
TO M. -nal ovTcog fcog ov inl TO M aqpntfjrca 6 rJ/Uog, w anodi,Lg<br />
ItQOSLGiV , COGTE CpCCLVZG&CU fJiSV TO o r'fiiog seoov, TO<br />
TtQO TOV V CO SGTIV<br />
ds M povov cpctivsG&ai [ISTK TO
120<br />
IIEPI EIIITOA&N KAI AT2E&N B.<br />
v o AB TO cpavQov xal ro d(pavg<br />
rrjg GcpaiQag. ^cpdiaxog d o Fz/, xal atirQov n 6r
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 6. 12 L<br />
Sit circidiis aft appareutem et occultara spbaerae<br />
partem distinguens, zodiacus autem yd,<br />
et astrum ali-<br />
quod d sit in ortu *), et auferatur diraidii signi circuruferentia<br />
ds, ac rursus %y et yrj et #d; apparet igitur,<br />
dura sol est in puncto , astrum d ortuni matutinum<br />
facere 2<br />
). Sit auteni ea quara sol noctu percurrit cir-<br />
cuniferentia ex, et ipsi sx aequalis auferatur
122<br />
KEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 123<br />
lam similiter reliqua etiam quae propositio con-<br />
tinet demonstrabuntur. Nam deinceps sol, cum circum-<br />
EGTtEQLK<br />
ferentiam gy^, quae<br />
est unius signi 1<br />
), per-<br />
cucurrit,<br />
astro d oc-<br />
casurn matutinum 2<br />
)<br />
efficit, id quod diebus<br />
triginta fieri appa-<br />
,ret 3<br />
). Porro ; postquamcircumferentiam<br />
yd, quae est<br />
quinque signorum,<br />
percucurrit, astro d occasum vespertinum, idque quinque<br />
4<br />
mensibus, efficit<br />
). Rursus circumferentiani &ds sol percurrens,<br />
cum ad s pervenit, matutinum ortum astro d<br />
efficit, idque triginta<br />
5<br />
diebus ); unius enini signi circumferentiani<br />
absolvit ).<br />
VII. Quaecunque astro, a zodiaco<br />
Prop.<br />
septentrionem 7<br />
versus inter cipiuntur, eorum occasus matutini ante-<br />
cedunt ortus matutinos; quaecunque autem a zodiaco<br />
meridiem versus intercipiuntur, eorum ortus matutini<br />
antecedunt occasus matutinos.<br />
Sit horizon a/3, zodiacus autem circulus yd, et<br />
1) Grad. 30. AURIA in marg. p. 47.<br />
2) Apparentem scilicet, per defiii. 7 libri primi, ut Auria<br />
adnotat. Similiter paulo post, ubi de vespertine occasu agitur,<br />
definitionem 9 citat.<br />
3) Conf. G%oliov wr\ et in appendice 55.<br />
et in appendice 56.<br />
4) Conf. G^oliov H-9 1<br />
5) Ut annotatum est in schol. 2 [id est in append, schol. 54]<br />
in bane proposit. AURIA in marg. p. 48.<br />
6) Conf. in appendice scholium 57.
124<br />
IIEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />
, teal a6TQOv xi 7tl<br />
Trjg avaTohrjc; k'tiTo TO z/,<br />
de TO H' TO KQCC z/ KGTQOV TCD H a6TQG)<br />
Tekksi,) ov% apa ds dvvei' &6TE T&V STCO-<br />
USV&V Tivl TG) Z/ K6TQG) TO H
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 125<br />
astrum aliquod in ortu sit d 1<br />
), et magis septentrionem<br />
versus 77; ergo astrum d simul cum astro rj oritur,<br />
tain en simul<br />
2<br />
occidit ); itaque astrum t] simul<br />
neque<br />
cum aliquo eorum quae astrum d sequuntur occidet.<br />
Occidat simul cum #, et ipsi # iuxta diametrum oppo-<br />
situm sit s, et auferatur dimidii signi circumferentia dx,<br />
itemque A. Et quia, cum sol est in H, astrum d<br />
matutinum oritur, ac simul cum d oritur r), cum igi-<br />
tur sol est in H, matutinum oritur r\. Rursus quia,<br />
cum sol in loco A est, s matutinum oritur ; oriente<br />
autem E occidit # 3<br />
), cum igitur sol in A est, rj matutinum<br />
occidit; nam r] simul cum & occidere suppositum<br />
est*). Sed, cum sol est in x, idem 77 matutinum ori-<br />
tur 5<br />
); itaque, cum sol circurnferentiam xyeh percurrit 6<br />
),<br />
astrum ^ matutinum occidit. Et rnaior est circum-<br />
ferentia xyfA quam Adx 7<br />
), atque astrum A ipsum x<br />
autecedit; ergo astrum 17<br />
ab ortu matutino ad occasum<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod zodiacus<br />
eandem positionem habet quam in figuris<br />
theorematis 5. Notas<br />
o5ov [fcoov AC] dvvsi ro rj etc. om. E. Pro r\ C utroque loco<br />
exhibet v<br />
1) Partes orientales sint versus 8 punctum, occidentals<br />
versus y: septentrio in a et meridies in {3 puncto. AURIA in<br />
marg. p. 50.<br />
2) Autol. de sphaer. 9.<br />
3) Eucl. phaenom. 6.<br />
4) Haec quae Graecis awSvvsi 70:9 TO H raj & respondent<br />
Quo-<br />
Auria in versione sua omittit, addit autem in margine f<br />
niam suppositum est cum astro F [id est -fr] simul occidere'.<br />
5) Conf. initium demonstrations quae propositionem 6<br />
sequitur (p. 120).<br />
6) A motu mundi ab ortu ad occasum. AURIA in marg.<br />
p. 50.<br />
7) Vide c%6l.iov iy et in appendice 58.
126<br />
HEPI EnrroAaN KAI ATSE&N B.<br />
TQOV) xccl ccTtb e&ag dv6&g xi 03ccv ava-<br />
7CQOTQOV.<br />
Tld'kiv
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 7. 127<br />
matutinum posterius, et ab occasu matutino ad ortum<br />
matutinum prius pervenit 1<br />
).<br />
Rursus sit in ortu magis meridiem versus astrum ft.<br />
Et quia astrum p, simul cum d oriens, prius occidit 2<br />
),<br />
cum aliquo eorum quae ipsum d antecedunt astrum ft<br />
occidet. Occidat simul cum v^ et ipsi v iuxta diame-<br />
TO rival TO (i<br />
trum oppositum<br />
sit ,<br />
et auferatur<br />
dimidii signi cir-<br />
cumferentia o. Et<br />
quia, cum sol in<br />
K est, astrum d<br />
matutinum oritur,<br />
astrum quoque ft<br />
matutinum oritur.<br />
Rursus quia, cum<br />
sol est in<br />
o, astrum | matutinum oritur, astrum igitur<br />
v occidit 3<br />
). Sed occidente v occidit etiam 4<br />
ft ); itaque,<br />
cum sol est in o, astrum ft matutinum occidit. Verum<br />
etiam, cum sol in x erat, ipsum ft matutinum oriebatur.<br />
1) Posterins, id est tardius et maiori temporis spatio:<br />
prius, id est citius et minori tempore. AURIA in marg. p. 50.<br />
Et conf. scholium Graecum 1.8.<br />
2) Autol. de sphaer. 9.<br />
3) Eucl. phaenom. 6.<br />
4) Supponitur enim ipsum v simul occidere cum ipso p<br />
astro. AURIA in marg. p. 51.
128<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
sv co 6 ijhiog TYJV KO 7tQicpOiav<br />
jtoorj'ysiTai, TO K TOV O' ccitb aoa Trjg &ag dvtis&g<br />
vciTokj]v ita.Q6mi vtiTfoov, xal drtb
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 8. 129<br />
Et minus est tempus, quo sol circumferentiain HO per-<br />
o<br />
2<br />
antecedit<br />
currit 1<br />
), atque astruni x ipsum )-, ergo<br />
astrum /LI ab occasu inatutino ad ortum matutinuni<br />
posterius,<br />
prius perveniet.<br />
et ab ortu matutino ad occasum matutinum<br />
VIII. Quaecunque astro, a zodiaco in orientis parte s<br />
septentrionern versus intercipiuntur, eoruin occasus<br />
vespertini antecedunt ortus vespertinos; quaecunque<br />
auteni meridiem versus a zodiaco intercipiuntur, eorurn<br />
ortus vespertini antecedunt occasus vespertinos.<br />
Sit horizon a/3 et zodiacus circulus yd, et astrum<br />
aliquod in ortu septentrionern<br />
versus sit ^; ergo astrum ^<br />
siniul cum d oritur, neque<br />
tamen simul occidit 3<br />
); ergo<br />
astrum rj simul cum aliquo<br />
eorum quae astrum d sequuntur<br />
occidet. Occidat simul<br />
cum &, et auferatur dimidii<br />
signi 4<br />
) circumferentia &x,<br />
itemque yA. Quia, cum sol<br />
in x est, astrum ^ vespertinum occidit, occidente antem<br />
# etiam astrum ?? occidit 5<br />
), astrum igitur rj,<br />
cum sol<br />
2) Conf. G%6liov Irj et in appendice 59.<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod zodiacus<br />
eandem positionem habet quam in figuris theorematis 5. Ad<br />
dexteram partem superiorem in C, ac minus distincte in A,<br />
adscripts sunt sansQiov Svvzi TO fl, ad inferioreni 67tQiov<br />
dvvei TO fj, denique ad sinistram partem inferiorem in C<br />
8G7CEQLOV STtLTsMsi TO V, in A (OOV S7tLTM.ei TO fj.<br />
3) Autol. de sphaer. 9.<br />
4) Grad. 15. AURIA in marg. p. 52.<br />
5) Supponitur enim cum -9- simul occidere. IDEM.<br />
Autolycus. 9
130<br />
HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N B.<br />
rov aoa fatov Eitl rov K ovTog to H (57tBQiov dvvsi.<br />
ndhiv sitsl rov r^Mov ovrog snl rov A TO F EGXEOLOV<br />
dvvEi) rov d F dvvovrog TO H EtirtSQiov dvccTEkksi.,<br />
rov aoa YI^LOV 7tl rov A oVrog TO H SGTCBQIQV dva-<br />
) &6TE GvvdvGETcu rtinv<br />
aoa o %QOVOS iv co 6 ^'Atog TIJV A4K 5<br />
KA' CC710 ) TT (37t-<br />
cpQia i} N&. 7t\ rov riHov 7tl rov N ovrog TO<br />
67toiov dvvEi, rov ds & dvvovro TO M dvvi, rov 15<br />
aoa r.Mov sitl rov N OVTOS rb M 67tQi,ov dvvi.<br />
7tl TOV faioV ETtl TOV A OVTOg TO r 67tQLOV<br />
) rov ds F dvvovrog rb z/ e<br />
xal rov aga rjMov 7tl rov A oVrog TO z/ E<br />
. GwavaTEkfai, dl TO z/ TW M' w
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 8. 131<br />
in x est, vespertinum oceidit. Rursus quia, cuni sol<br />
in A est, astrum y vespertinum occidit, occidente<br />
autem y astrum r\ vespertinum oritur 1<br />
), astrum igitur<br />
rj, cum sol in A est, vespertinum oritur; maius igitur<br />
est tempus quo sol circumferentiam Adx, quani quo<br />
ipsam xA, percurrit; ergo astrum rj ab ortu vespertine<br />
ad occasum vespertinum posterius, et ab occasu vesper-<br />
tine ad ortum vespertinum prius pervenit.<br />
Rursus sumatur astrum ft meridiem versus 2<br />
).<br />
Et<br />
simul cum d<br />
quia astrum ft<br />
3<br />
oritur, neque tamen occidit ),<br />
igitur simul cum aliquo eorum<br />
quae ipsum d antecedunt occi-<br />
det. Occidat simul cum J, et<br />
auferatur dimidii signi circurn-<br />
ferentia vfj. Quia, cum sol<br />
in v est, astrum | vesper-<br />
tinum occidit, et occidente |<br />
astrum ^ occidit 4<br />
), astrum igitur ^, cum sol in v est,<br />
vespertinum occidit. Rursus quia, cum sol in A est,<br />
astrum y vespertinum occidit, et occidente y astrum d<br />
vespertinum<br />
oritur 5<br />
), astrum igitur d,<br />
cum sol in A<br />
est, vespertinum oritur. Sed d simul cum ipso p<br />
oritur; itaque astrum ft, cum sol in A quidem puncto<br />
est, vespertmum oritur, cum autem in v est, vespertinum<br />
occidit. Et minor est circumferentia Ayv quam<br />
ad ortum<br />
; ergo astrum ft ab occasu vespertino<br />
3) Autol. de sphaer. 9.<br />
4) Supponitur enim cum astro occidere. AUE/TA in<br />
marg. p. 53.<br />
5) Eucl. phaenom. 6.<br />
6) Conf. G%oliov pp et in appendice 61.<br />
9*
132<br />
nEPi EnrroA&N KAI ATSE&N B.<br />
QOV, xal ditb rrjg G7tQiag avarokfi 7il r^\v 67tQiav<br />
&'. T&v 7tl rov avrov xvxkov cpfoopwcov aGroov<br />
oGa aito^a^dverai vito rov adiaxov 7tl ra agog<br />
agxrovg, SKEiva kaGGova %QOVOV KQvtyiv a^i r&v itl<br />
ra vona rov ,G)diaxov.<br />
"EGrco OQI&V 6 AFB4) a<br />
[iGr]iifl()ivbg 6 AB , 6 ds<br />
r&v ^cpdicov 6 r"z/ 5 xal ye-<br />
xal Gro 7t avrov dvo<br />
ra H jfiT, fioQiorQOv<br />
ybv rov a)diaxov ro H, vontoregov<br />
df ro K' Ae'^co on ro H<br />
rov K ekaGGova %QQVOV XQV-<br />
yag dvo aGr^a stirlv ra H K, (loQi,6rQOv<br />
ply ro H, (vonwrzQov d ro 7T>, 7tl d rov tydia-<br />
KOV ro E. skaGGova %oovov xoviluv ayei ro H rov E.<br />
nal 7td 7tl rov ^iGrj^QLVOv dvo aGrQa iGrlv ra E K^<br />
((id) f$OQior()ov ply ro E, von&rfoov ds ro K, elaGGova<br />
(f*e) XQOVOV KQvtyiv afei ro E rov K. aMa ro H rov E<br />
skaGGova %QOVOV KO^LV ayei' ro H aQa rov K<br />
Gova<br />
'Aito rov i rov nsgl<br />
UKI dvcstov rov a'<br />
Ov fiovov ya(3 snl rov OQiovro$ ra aGrga ^c^<br />
rov
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 9. 133<br />
vespertinum posterius, et ab ortu vespertine ad occasmn<br />
vespertinum prius pervenit.<br />
IX. Astrorum, quae in eodem circulo feruntur, 9<br />
quaecunque a zodiaco septentrionem versus intercipi-<br />
untur, ea ininore tempore occulta erunt quam quae<br />
sunt ad zodiaci partes meridionales.<br />
1<br />
Sit horizon ccyfid ), meridianus a/3, zodiacus yd, et<br />
in sections meridiani cum zodiaco sit astrum ,<br />
1<br />
scribatur circulus parallelus ^o) , sintque<br />
et de-<br />
in eo duo<br />
astra 77 x, quorum sit r\ borealius quam zodiacus, x<br />
autem meridionalius idemque in meridiano positum ;<br />
astrum 17 ininore tempore occultari quam x.<br />
dico<br />
Quoniam enim duo astra sunt rj x, quorum ??<br />
x autem meridionalius<br />
2<br />
est<br />
), inque zodiaco<br />
borealius,<br />
est astrurn , minore igitur tempore astrum r\ quam s<br />
occultatur 3<br />
).<br />
Et quia in meridiano duo astra sunt f x,<br />
quorum borealius est ; _H autem meridionalius 4<br />
), minore<br />
tempore s quam x occultabitur 5<br />
). Sed astrum q<br />
minore tempore quam occultatur; ergo t? minore<br />
tempore quam<br />
x occultatur.<br />
1) A sit septentrio, |3 meridies, d oriens, y occidens. AURIA<br />
in marg. p. 54.<br />
2) Ut ponitur. IDEM.<br />
3) Libri primi propositio 10 citatur a scholiasta Graeco<br />
(fty) et Auria in marg. p. 54; at vero de hoc loco idem plane<br />
valet, quod de illo qui statim seqnitur (vide adnot. 5).<br />
4) Conf. 6%6liov [id et in appendice 62.<br />
5) Libri primi propositio 15 citatur a scholiasta Graeco<br />
(^), quae scriptura si vera est, pleniorem ille librum Autolyci<br />
in manibus habuit eo contextu, qui nunc exstat. Utique in iis<br />
theorematis, quae ad nostram aetatem pervenerunt nullum invenitur,,<br />
quod plane ad hunc locum conveniat. Nam libri<br />
primi propositio 9 similis est, neque tamen eadem atque ilia<br />
in scholio citata.
134 nEPi KAI ATSE&N B.<br />
i<br />
'<br />
. Tots aTto^ap^avopsvois vnb rov ^codiaxov xard<br />
rag dvarokdg sul rd Jtpog dgxrovg pSQq, sdv rd 6vvdvvovra<br />
dns^r] rwv Gvvavarshkovrcav avrotg skartov<br />
sxslva dnb rr\g eosag STtirokrjs sjtl<br />
sGrtSQiav srtiroA.rjv itaQayiyvsroii did<br />
xal rovrov rov %QOVOV dvarshhovta<br />
ditb ds rr\g tGnsQias sTtitokrjs STtl ryv s
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 10. 135<br />
X. Si quae astra a zodiaco ad partes orientales<br />
intercipiuntur septentrionern versus, et ea quae simul<br />
cum his occidunt minus dimidio signo distant ab iis<br />
quae simul oriuntur,<br />
ilia ab ortu niatutino ad ortum<br />
vespertinum quinque mensibus perveniunt<br />
et hoc tern-<br />
pore orientia conspicientur, ab ortu autem vespertino<br />
ad occasum matutinuni plus triginta diebus et hoc<br />
tempore occulta erunt ;<br />
ab occasu autem matutino ad<br />
occasum vespertinum quinque mensibus et hoc teni-<br />
pore occidentia videbuntur, denique ab occasu vesper-<br />
tino ad ortum matutinum minus triginta diebus per-<br />
venient et hoc tempore occulta erunt.<br />
Sit horizon y/37 zodiacus autem yd, sitque<br />
in hori-<br />
zonte astrum aliquod s ad partes orientales idque<br />
septentrionem<br />
1<br />
versus ); hoc igitur sirnul cum d ori-<br />
tamen simul<br />
2<br />
occidit ); ergo simul cum<br />
tur, neque<br />
aliquo eorum quae ipsum d sequuntur<br />
occidit. Occidat<br />
simul cum 77, sitque circumferentia r]d minor dimidio<br />
signo 3<br />
), et auferatur dimidii signi circumferentia d&><br />
PROPOS. 10: spatia maiora minorave triginta diebus comparanda<br />
sunt cum ipso tricenorum dierum tempore, quod in<br />
sexta huius libri propositione ponitur (conf. o%6hov fig); alia<br />
est ratio propositions decimae primi libri, ubi de astris borealibus<br />
quae nunquam occultantur agitur.<br />
FIGURA similis exstat in codicibus ACE, nisi quod in AC<br />
zodiacus eandem positionem habet quam in figuris theorematis 5.<br />
Desunt in C littera s, in E notae adscriptae saa [Icoa AC]<br />
dvaig etc.<br />
1) Septentrio sit a, meridies {3, oriens sit versus d, occidens<br />
versus y punctum. AURIA in marg. p. 56.<br />
2) Autol. de sphaer. 9.<br />
3) Graeca verba praeter solitum composita sunt; namque<br />
aliud est concludere aliquid ex praecedentibus per KQCC (ut in<br />
libris manu scriptis h. 1. et similiter in proximis theorematis<br />
traditum est), aliud construere figuram secundum ea quae in
136<br />
HEPI EIHTOA&N KAI ATSE&N B.<br />
ri z/ TG) H XCCTCC dltt^TOOV TO A^ KOi<br />
tfllfaoVS ^CpdlOV 7tQiq)QLtt ^ AM, KO.I Ti<br />
7ti TOV ri^iOV ltl TOV<br />
& ovTog TO z/<br />
scpov dvGis<br />
Kal TO E,<br />
1tl TOV faiOV<br />
7tl TOV K OVTOg TO F<br />
8vvi (TCOOyccQ<br />
TO K TOV<br />
F), TOV ds F dvvov-<br />
Tog TO z/ avaTslksi)<br />
Kal TO E, TOV aga foiov 7tl TOV K ovTog TO E<br />
Qiav ITCLTO^V TtaQayiyvzrcLi TO E atiTQOv iv o? 6 ^Atog 15<br />
&K 7tQl(pQiaV dl,Q%TKl. KOI (5TLV &K 7tVT<br />
'Y]<br />
Kal znel TOV ykiov iril TOV M ovTog TO ply A<br />
c3ov avaTtkfoi (nQoavaTthtei yag TO A TOV M), TOV<br />
ds A avccTkA.ovTog TO H dvvsi, Kal TO E^ TOV aga<br />
nl TOV M ovTog TO E
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 10. 137<br />
itemque #y, et sit /I ipsi rj iuxta diametrum oppo-<br />
situm, et auferatur dimidii signi circumferentia Aft,<br />
itemque vdq. Quia, cum sol in O1<br />
astrum d matu-<br />
tinum oritur, itemque f<br />
est, 1<br />
), porro quia, cum sol in K<br />
est, astrum y vespertinum occidit (nam % prius quam y<br />
d oritur 2<br />
), itemque ,<br />
occidit), occidente autem y ipsum<br />
astrum igitur s, cum sol in x est, vespertinum oritur;<br />
ergo ab ortu matutino ad ortuni vespertinum astrum s<br />
pervenit eo tempore ; quo sol circumferentiam &K per-<br />
currit. Et est circumferentia &x quinque signorum<br />
ergo astrum s quinque mensibus Jianc percurrit. Et<br />
quia, cum sol in ^ est, astrum A rnatutinurn oritur<br />
(nam A prius quam (i<br />
oritur D<br />
) 7<br />
oriente autem A ipsum<br />
ri occidit, itemque<br />
4<br />
), astrum igitur a, cum sol in p<br />
est ? matutiuum occidit-, ergo ab ortu vespertine ad<br />
occasum matutinuni astrum e pervenit eo tempore,<br />
quo sol circumferentiam ny^i percurrit. Et est circum-<br />
ferentia Hyp zuaior uno signo 5<br />
); ergo astrum e pluribus<br />
quam triginta diebus hanc percurrit^. Rursus quia,<br />
cum sol in v est ? astrum q vespertinum occidit (prius<br />
eniin v quam ^ occidit), occidente autem r\ astrum<br />
quoque vespertinum occidit, astrum igitur , cum<br />
enuntiatione theorematis proposita sunt. Rectum dicendi genus<br />
codices exhibent infra in propos. 15 18.<br />
1) Simul enim oriuntur et d et s astrum. AURIA in p.<br />
marg.<br />
56. Scilicet in hypothesi hoc est positum.<br />
2) Eucl. phaenom. 6.<br />
3) Veluti antegrediens. AURIA in marg. p. 56.<br />
4) Simul enim occidunt rj astrum et 8. IDEM. Ex hypothesi<br />
scilicet.<br />
5) Id est, plus quam 30 grad. continet. IDEM.<br />
6) Ex enuntiatione huius theorematis (p. 134, 8) apparet<br />
msuper demonstrandum esse illud quod propositum est: xcu<br />
TOVTOV TOV %QOVOV v.QVTpiv a^SL. Hoc non omisit scriptor Graeci<br />
scholii fi-9- (append. 63).
138<br />
nEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
, rov aoa foiov STCL rov N ovrog TO E <br />
yov^V(DV nvl 6vvdvvi. 6vvdvvtG) TGJ<br />
Z'<br />
'Ensl yceg f) NdH T^J,LGOVS Ihrjcp&ri gcodiov, r/ Nd 20<br />
TJ^LGOVS sorl gcodiov. r^iGsog ds 7] d&' olr) KQU rj<br />
TOVTSGTI ia nhsiovcov rj 1' ijpeQOJV KTCQ BGTCSQIKS dv-<br />
STllTOkrjV TKXQCCyLVSTCtl' TO. yKQ Jll TOV
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 11. 139<br />
sol in v est, vespertinum occidit; ergo ab occasu<br />
matutino ad occasum vespertinum astrum s pervenit<br />
eo tempore, quo sol circumferentiani [iv percurrit,<br />
quae quinque<br />
mensium est 1<br />
). Sed quo tempore sol<br />
circumferentiani vd& percurrit, astrum s occultatur;<br />
et est circumferentia vd& minor uno signo 2<br />
).<br />
XI. Si quae astra a zodiaco ad partes orientates<br />
iutercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul cum<br />
bis oriuntur ab iis quae simul occidunt minus diniidii<br />
signi circumferentia distant, ilia post ortum matutinum<br />
deinceps ortum vespertinum facient, turn occasum<br />
matutinum minus XXX diebus, porro occasum<br />
vespertinum, denique ortum matutinum, atque ab occasu<br />
vespertino ad ortum matutinum longiore temporis spatio<br />
occulta erunt quam astra quae in zodiaco posita suut.<br />
cum g, sitque circumferentia<br />
Sit horizon a/3, zo-<br />
diacus autem yd s<br />
\ et<br />
sumantur duo quae<br />
sint in ortu astra d e,<br />
et astrum E simul cum<br />
6 oriatur, prius autem<br />
occidat 4<br />
); ergo simul<br />
cum aliquo eoruni<br />
quae<br />
antecedunt occi-<br />
dit. Occidat simul<br />
minor dimidio signo 5<br />
).<br />
3) Oriens sit S punctum, occidens y, septent. sit or, merid.<br />
vero p. AURIA in marg. p. 59.<br />
4) Autol. de sphaer. 9.<br />
5) Minor grad. 15, ut auctor in proposit. supponit. AURIA<br />
in marg. p. 58. De Graecis verbis insolito more compositis<br />
conf. p. 135 adn. 3.<br />
Prop.
140<br />
IIEPI EIHTOA&N KAI ATSESN B.<br />
diov. 6ro res Z xard did^roov ro H' xal vj FH<br />
&a66'cov 6rlv rnniGovg ^(pdiov. xal aitBikriy&G)<br />
fadiov ?tQicpQi,a V] F, xal rj HFK^ xal<br />
n vj r z/'A xal v) MZ. 7ti rov rjhiov 7tl rov A<br />
ovrog ro z/ GJOV dvar&hfi,., xal ro E, Ttdhiv eitel rov<br />
foiov nl rov & ovrog ro F 67tQiov dvvsi, rov dl F<br />
dvvovrog ro /I dvar&tei, xal ro E, rov aoa qMov<br />
7tl rov ovros, xal<br />
SGTtSQLK<br />
dvvovrog rov JT, re<br />
TtaAiv 7ti rov r]<br />
7cl rov K<br />
C>ov cwcorfft, rov<br />
df H avar&kovrog ro<br />
xara dLCCiisroov ro Z<br />
8vvi,<br />
rov apa<br />
rov $ Z dvvovx<br />
^r,*'<br />
dVGLS / ^_lAcT<br />
rog KO.I ro h, ovvei^<br />
nl rov K ovros ro E G)OV Svvi.<br />
pdiov vj HFK. ndkiv 7ti rov<br />
fjMov 7il rov M ovrog ro Z 67t0iov dvvsL, rov $ Z<br />
dvvovros xal ro E dvvfi, rov CCQK rjktov fall rov M<br />
ovrog ro E 67tQi,ov dvvi' CCTTO aoa rrjg etfTtsgiag<br />
v dvccrohrjv TtagayiyvBrai v co 6<br />
rqv MzIA ttQtg)()t,av dfeitiiv. nol 6nv vj M4A<br />
t/3'. "Otia rcov atitQWV ditoAaii(ldvrui vito rov tydiaxov<br />
Kara rag dvarohas fal *<br />
(vy) 'AvceynuLcos 7tQoG&r)K TCOV inl TU ngbg<br />
TK flfV aVVKVCtTzMoVTCt TO)V GwdvVOVTOJV dll%<br />
V ovdsv yaQ T
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 12. 141<br />
Sit ipsi g iuxta diametruin opposituni astrum vft ergo<br />
etiam circuinferentia yr] minor est dimidio signo. Et<br />
auferantur singulae dimidii signi circumferentiae y&<br />
viyx d/l fig. Quia, cum sol in A est, astrum d niatutinum<br />
oritur, itemque f 1<br />
), porro quia, cum sol in -9-<br />
est, astrum y vespertinum occidit, occidente autem y<br />
astrum d oritur 2<br />
), itemque , astrum igitur , cum<br />
sol in 0- est et y occidit, vespertinum oritur. Rursus<br />
quia, cum sol in x est, astrum r\ matutinum oritur,<br />
oriente autem ^ astrum g oppositum occidit, occidente<br />
autem g ipsum quoque s occidit 3<br />
), astrum igitur e,<br />
cum sol in x est, matutinum occidit. Et est circumferentia<br />
ftriyx<br />
4<br />
minor uno signo ). Rursus quia ? cum<br />
sol in fi est, astrum g vespertinum occidit, occidente<br />
autem g ipsum quoque s<br />
5<br />
occidit ), astrum igitur e,<br />
cum sol in ^ est, vespertinum occidit; ergo astrum s<br />
ab occasu vespertino ad ortum matutinum pervenit eo<br />
tempore, quo sol circumferentiani fi(U percurrit, quae<br />
maior est uno signo 6<br />
).<br />
XII. Si quae astra a zodiaco ad partes orientales<br />
intercipiuntur<br />
meridiem versus 7<br />
), et ea quae siinul<br />
1) zi enim et s simul oriuntur, ut est suppositum. AURIA<br />
in marg. p. 59.<br />
2) Eucl. phaenom. 6.<br />
3) Suppositum enim est cum 8 occidere. AURIA in<br />
marg. p. 59.<br />
4) Hoc similitev demonstratur ac supra p. 138 expositum<br />
est in Graeco scholio vcc (append, schol. 65). Praeterea conclusio<br />
supplenda est, astrum ab ortu vespertino ad occasum<br />
matutinum minus triginta diebus pervenire.<br />
5) Ut positum est. AURIA in marg. p. 59.<br />
6) Maior gr. 30. IDEM. Ultima pars huius demonstrationis<br />
in brevius contracta est. Quae desunt, ea facile supplentur ex<br />
propos. 16 extrema.<br />
7) Conf. G%oliov vy et in appendice 66.
142<br />
HEPI EIIITOA&N KAI AT2ES>N B.<br />
ccv xa Gvvavaxs'hhovxa x&v Gvvdvvovx&v<br />
JtOHpQLC(V , XiVa XT] CCVtfj VVXxl Xttl (<br />
lAft Kttl dvvi, xccl<br />
I XG)V 7fl XOV %O)dLttXOV XEXtt^^VCDV CC(<br />
"E6xa QQifav b AB, b dl x&v tydCtov b JTz/,<br />
Hal 5<br />
'ftl xrjg Kvaxo^g 6xca 7tob$ {i6r]iipoiav xb E,<br />
xal xb E xc) 4 6vvavaxMXG)' xwv CCQK rj'yov^vcov<br />
xivl x& A 6vvdvvi. (SvvdvvBXG) xa Z' r] aga z/Z<br />
t,cpdCov etixtv. Kal xa Z xaxcc did^ifxoov<br />
f] F KQtt t,(pdlOV<br />
6XLV.<br />
xccxa xb K 6r)Hlov, xal<br />
ftlOV 7tQl,CpQia If ZH, Xttl<br />
Xi ri Ad. 7ti xov r\Mo(i<br />
(v8) 7tl xov A ovxog xb z/<br />
attqov
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 12. 143<br />
cuni his oriuntur ab iis quae simul occidunt imius<br />
signi circurnferentia distant, ilia quidem<br />
nocte eadern<br />
et vespertina oriuntur et matutina occidunt , eadeni-<br />
que longiore temporis spatio occulta erunt quain astra<br />
quae in zocliaco posita sunt.<br />
Sit horizon a/3, zodiacus auteni yd, et astrum ali-<br />
orientales meridiem versus 1<br />
) sit s, et<br />
quod ad partes<br />
oriatur simul cum $; ergo astrum s simul cum ali-<br />
quo eorum 2<br />
quae ipsum d antecedunt occidit ). Occidat<br />
simul cum g, sitque dg unius signi circumferentia 3<br />
).<br />
Et ipsi g iuxta diametrum oppositum sit<br />
-fr; ergo etiam<br />
y& unius signi circumferentia est. Et secetur y& bifariam<br />
in puncto fc, et auferatur dimidii signi circum-<br />
ferentia g?7, iternque A$. Quia, cum sol in A est,<br />
astrum d matutinum oritur, itemque<br />
4<br />
), porro quia,<br />
cum sol in x est, astruni
144<br />
QLOV <br />
'<br />
HEPI EIHTOASN KAI ATSE&N B.<br />
iv tfj aoa amfj vvxrl TO E CCGTQOV 6rt-<br />
avaTslli xal eaov dvvsi. italiv enel TOV<br />
yliov 7tl rov H OVTOS TO Z atiTQov 67tQiov<br />
TOV $ Z dvvovTOs xal TO E dvvsi, TOV aoa<br />
(vs) sjtl TOV H OVTOS to E sGittQiov dv6Tcu. alia<br />
%al 7tl TOV A OVTOS (pov avaTzllEi' %Qvtyiv aoa<br />
> 6<br />
Tolg anola^^avo^ievoLg aGTQOLg vnb TOV Jc>wza<br />
Tag dvGsis tvtl TCC nobs (X.QKTOV mv TCC<br />
GvvdvvovTa ccTtb TWV GvvavaTsMovTcov aGTQ&v aite^r] 10<br />
elaTTOva rjiifaovs t,cpdiov TtsoHpsosiav, sxslva aito Tr^g<br />
%QOVOV xovijjiv a%i TKIV 7tl TOV a)diaxov<br />
GTQcov. 15<br />
"EVG)V Tivl TOV r TK) Z' V]<br />
aOtt TZ llaTT&V<br />
(vs) Mevsi, yaQ b rjhos vno yf}v Y.cii rfjs sGTtEQtas Kvarolrig 20<br />
KCCL Trig fwarg dvGscas ysvofisvrjg TOV E' COGTS sfaoTcos sv Tfj<br />
CiVT-f] VVHTl TO E KGTQOV SOTtSQLOV
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 13. 145<br />
vespertinum oritur; ergo uua eademque<br />
et vespertinum oritur et matutinuni occidit 1<br />
).<br />
nocte astruin e<br />
Rursus<br />
quia, cuin sol in 7] est, astrum vespertinum occidit,<br />
occidente autem g etiam s occidit, astrum igitur B,<br />
cum sol in v\ est, vespertinum occidet. Atqui idem,<br />
cum sol in A est, matutinuni oritur; occultum igitur<br />
erit eo tempore, quo sol circumferentiam j]dl per-<br />
curret 2<br />
).<br />
XIII. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- 13"<br />
tales intercipiuntur septentrionem versus , et ea astra<br />
simul oriun-<br />
quae sirnul cum his occiduut ab iis quae<br />
tur minus diniidii signi circumferentia distant, ilia<br />
post ortum matutinuni deinceps ortum vespertinum<br />
deinde occasum ve-<br />
facient, turn occasum matutinuni ;<br />
spertinum, atque db occasu vespertino ad ortum matutinum<br />
niinore temporis spatio occulta erunt quam<br />
astra quae in zodiaco posita sunt.<br />
Sit horizon a/3, zodiacus<br />
autem yd, et astrum aliquod<br />
ad partes occidentales septen-<br />
trionem versus 3<br />
) sit s, quod<br />
simul cum y occidat, cum ali-<br />
quo autem eorum quae ipsum<br />
y antecedunt, id est cum ,<br />
oriatur 4<br />
), et sit circumferen-<br />
tia yt, minor diniidio signo 5<br />
).<br />
Sit ipsi iuxta diametruni<br />
3) Oriens sit d, occidens y, septentrio a et merid. 0. AUEIA<br />
in marg. p. 61.<br />
4) Conf. G%6liov v et in appendice 68.<br />
5) Conf. supra p. 135 adn. 3. 'Ut supponitur in proposit.'<br />
AURIA in marg. p. 62.<br />
Autolycus. 10
146<br />
EIIITOA&N KAI ATZE&N B.<br />
cydov.
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 14. 147<br />
oppositum r], et auferantur singulae dimidii signi circumferentiae<br />
fry %yu Aq dp. Quia, cum sol in x est, astrum<br />
matutinuui oritur, itemque *), porro quia, cuni sol in /I<br />
est, astrum rj vespertinuin occidit, ac vespertinuni ori-<br />
tur 2<br />
), itemque , porro quia, cum sol in ft est, astrum d<br />
matutinum oritur, oriente autem d astrum y occidit 3<br />
),<br />
itemque , astrum igitar e, cum sol in ft est, matutinum<br />
occidit. Rursus quia, cum sol in # est, astrum y<br />
vespertinuni occidit, itemque , sed, cum sol in K est,<br />
matutinum oritur, astrum igitur s ab ortu matutino<br />
pervenit ad ortum vespertinum, et ab ortu vespertine<br />
ad occasum matutiuum, et ab occasu matutino ad<br />
occasum vespertinum, idemque eo tempore occultum<br />
est, quo sol circumferentiam &yx percurrit, quae minor<br />
uno signo est 4<br />
); itaque astrum s minore tempore<br />
occultum est quam astra quae sunt in zodiaco.<br />
XIV. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- 14<br />
tales intercipiuntur septentrionem versus, et ea quae<br />
simul cum his occidunt ab iis quae simnl oriuntur<br />
unius signi circumferentia distant, ilia quidein nocte<br />
eadeni et matutiua orientia et vespertina occidentia .<br />
apparebunt 5<br />
), eadeni que maiore temporis spatio occulta<br />
erunt quam quae in zodiaco posita sunt.<br />
1) Astra eniin t et ^ siinul oriuntur, ut supponitur. AUEIA<br />
in luarg. p. 62.<br />
2) Est enim v\ ipsi per diametrum, et oriente ipsurn rj<br />
occidit. IDEM. Scilicet secundum Eucl. phaenoin. 6.<br />
3) Eucl. phaenom. 6. 4) Conf. 6%6l. vr\ et in app. 69.<br />
5) Sequuntur apud Auriam haec uncinis seclusa c<br />
Quin<br />
etiam maiori tempore occultabuntur iis, quae in circulo Zo-<br />
diaco sunt: et quae ortum vespertinum: et occasum matutinum<br />
f<br />
faciunt'. Ad quae idem in marg. p. 63 adnotat Haec non<br />
leguntur in aliis Vaticanis exemplarib. graecis manuscriptis : et<br />
videntur abundare'.
148<br />
IIEPI EniTOAN KAI ATSES^N B.<br />
"E F'<br />
Z, 6vvdvvTG) dl<br />
a)diov ago. 7tQicpQi,a FZ' 7] kfyo QTI TO E<br />
E
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 15. 149<br />
Sit horizon a/3, zodiacus autem yd, et astrum ali-<br />
quod ad partes occidentales septentrionem versus sit ,<br />
idque simul cum oriatur ac simul cuin y occidat,<br />
et sit y unius signi circumferentia 1<br />
);<br />
dico astrum s<br />
eadem nocte et matutinum oriri et vespertinum occi-<br />
dere.<br />
Sit enim ipsi iuxta diametrum oppositum 77, et<br />
circumferentia y bifariam secetur in puncto -fr, et<br />
auferatur dimidii signi circumferentia rptj itemque dL<br />
Quia cum sol in -fr<br />
est, astrum matutinum oritur,<br />
ideoque etiam<br />
2<br />
matutinum oritur ), astrum autem y<br />
vespertinum occidit, ideoque etiam<br />
3<br />
), eadeni igitur<br />
nocte astrum s et matutinum oritur et vespertinum<br />
occidit.<br />
Rnrsus quia, cum sol in H est, astrum 77 vespertinum<br />
occidit, occidente autem rj astrum g oritur 4<br />
),<br />
itemque f, astrum igitur e, cum sol in % est, vespertinum<br />
oritur. Rursus quia, cum sol in A est, astrum<br />
d matutinum oritur, oriente autem d astrum y occidit,<br />
itemque , astrum igitur , cum sol in /I est, matutinum<br />
occidit. Et est circumferentia xrjdk diiorum<br />
signorum, qitam sol dudbus mensibus percurrit; ergo<br />
astrnm s maiore temporis spatio occultatur quam qiiae<br />
in zodiaco sunt astra 5<br />
).<br />
Prop.<br />
XV. Si quae astra a zodiaco ad partes occidenta- 15<br />
les intercipiuntur septentrionem versus, et ea quae<br />
in marg. p. 64 (nisi quod D, id est #, per errorem expression<br />
est pro E, id est ).<br />
3) Simul enim occidunt s et y astra, ut ponitur. IDEM.<br />
4) Eucl. phaenom. 6.<br />
5) Haec extrema supplevimus nostra coniectura. Et conf.<br />
propos. 12 extr. (p. 144 cum adnot. 2).
150<br />
nEPI EIIITOA&N KAI ATSE.QN B.<br />
EKV ra GvvdvvovTtt aito TWV GvvavaTskkovTCdv<br />
tEQifpEQEiaS) EKELVK ovx CC^EL<br />
avTrjs vvxTog o5 0^ E^iTE^Ei xal<br />
SVVEI aito Trjg ecja 7tiToki]$ ^X9 l r^ E6T& OQI&V 6 AR) o ds tcov tydfav 6 Fz/ ? not<br />
XL ytQos dva^ials enl ra agog agxrovs sGra TO<br />
E, Kal GvvdvvBTG) ply T
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 15. 151<br />
simul cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur<br />
plus unius signi circumferentia distant 7<br />
ilia non oc-<br />
cultabuntur, sed eadem nocte et rnatutina oriuntur et<br />
vespertina occidunt ab ortu matutino ad occasum<br />
vespertinum.<br />
Sit horizon /3, zodiacus autem yd,<br />
et astruui ali-<br />
quod ad partes occidentales<br />
septentrionem<br />
versus x<br />
)<br />
sit<br />
idque simul cum y occidat,<br />
simul autem cum oriatur, et<br />
sit y rnaior quam unius signi<br />
circumferentia;<br />
dico astruin s<br />
non occultatum iri, sed eadem<br />
nocte et vespertinum occidere<br />
et matutinum oriri.<br />
Auferatur enini dimidii signi circumferentia yr\ y<br />
itemque #, sitque ipsi J iuxta diametrum opposituin<br />
x, et auferatur dimidii signi circumferentia xA, item-<br />
que dp. Et quia, cum sol in r] est, astruni y vespertinum<br />
occidit ; itemque s 2<br />
), porro quia, cum sol in fr<br />
est, astruni g matutinum oritur, itemque<br />
3<br />
) 7 astruni<br />
igitur BJ cum sol circumferentiam -frj? percurrit, et<br />
matutinum oriens et vespertinum occidens conspicitur 4<br />
).<br />
Rursus quia ; cum sol in A est, astrum ^ vespertinum<br />
1) Oriens sit 8, occidens y, septentrio a, nierid. ^. AURIA<br />
in marg. p. 64.<br />
2) Supponitur enim et y simul occidere. IDEM in<br />
marg. p. 65.<br />
3) Supponitur enim et simul oriri. IDEM.<br />
4) Conf. c%6liu 'go. et fi (in appendice 70 et 71).<br />
,
152<br />
I1EPI EIIITOAON KAI ATSE.QN B.<br />
(|y) 67tO(,OV dvVl, tO $ Z EtiTtEQlOV KVaTEk^Sl, Kttl TO<br />
E aoa eGitsgiov avaTskkei. nakiv STCEI TOV rjfa'ov STtl<br />
TOV M OVTOg TO d G)QV a.VO.li'k'ksi , TO $ F
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 16. 153<br />
occidit, astrum autein vespertinum<br />
1<br />
oritur ), astrum<br />
igitur s etiam 2<br />
vespertinum oriiur ). Rursus quia, cum<br />
sol in ft est, astrum d matutinum oritur, astrum<br />
auteui y matutinum occidit 3<br />
), astrum igitur s etiam<br />
matutinum occidit; ergo, cum sol circumferentiam fry<br />
percurrit, astrum s oriens conspicitur, cum autern circumferentiam<br />
^77, occidens 4<br />
); ergo, cum circumferentiam<br />
fry sol percurrit, astrum s et occidens et oriens<br />
conspicitur.<br />
XVI. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- ie<br />
tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae sirnul<br />
cum his occidunt ab iis quae sirnul oriuntur minus<br />
dimidii signi circumferentia distant, ilia post ortum<br />
matutinum deinceps ortum vespertinum faciunt, turn<br />
occasum matutinum, deinde occasum vespertinum, at-<br />
que ab occasu vespertine ad ortum matutinum longiore<br />
ternporis spatio occulta erunt<br />
quam astra quae in zodiaco<br />
posita sunt.<br />
Sit horizon a/3, zodiacus<br />
auteni yd, et astrum ali-<br />
quod ad partes occidenta-<br />
les meridiem versus 5<br />
) sit s t<br />
idque simul cum y occidat,<br />
siniul autern cum aliquo<br />
4) Conf. a%6Uov %S et in appendice 72.<br />
FIGURAM nostra coniectura restituimus; nam in codicibus<br />
ACE et apud Auriam in semicirculo yW inter /I et S positae<br />
sunt # v. at sic circumferentia r\ ; #77 existit maior dimidio<br />
signo, itaque non est ?y opposition ipsi ^, id quod est contra<br />
hypothesin e similitudine propositionis 13 emendatarn.<br />
5) Oriens sit
154<br />
HEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
) izoiiVK)v rim rc5 P. (yvvavarskhsTG) ro5 Z, xal r]<br />
FZ
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 17. 155<br />
eorum quae ipsuin y sequuntur<br />
oriatur 1<br />
).<br />
Oriatur si-<br />
raul cum g, sitque circumferentia y minor dimidio<br />
signo. Et ipsi iuxta diametruni oppositum sit 77, 'et<br />
auferantur singulae dimidii signi circumferentiae d&<br />
astrum matuti-<br />
xi] gfi yL Quia, cum sol in ft est,<br />
num oritur, itemque<br />
2<br />
), porro quia, cum sol in K est,<br />
astrum rj vespertinum occidit, ac vespertinum ori-<br />
circumferentiam Ayjt percurret 6<br />
).<br />
tur 3<br />
), itemque e, denique quia,<br />
cum sol in & est, astrum d ma-<br />
tutinum oritur, oriente autem<br />
d astrum y occidit 4<br />
), itemque<br />
5<br />
), astrum igitur s }<br />
cum sol<br />
in # est, matutinum occidit.<br />
Rursus quia, cum sol in A est,<br />
astrum y vespertinuni occidit,<br />
itemque f, occultum igitur erit<br />
astrum e eo tempore, quo sol<br />
Et est circumferentia<br />
ky\n maior uno signo; ergo astrum s longiore teinporis<br />
spatio occultum erit quam astra quae in zodiaco po-<br />
sita sunt.<br />
XVII. Si quae astra a zodiaco ad partes<br />
Prop.<br />
occiden- 17<br />
tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul<br />
cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur unius<br />
signi circumferentia distant, ilia quidem<br />
nocte eadern<br />
et vespertina oriuntur et niatutina occidunt, eademque<br />
longiore temporis spatio occulta erunt quam astra<br />
quae in zodiaco posita sunt.<br />
4) Eucl. phaenom. 6.<br />
5) Simul enim occidere positum est et y et astra. AU-<br />
RIA in marg. p. 67.<br />
6) Conf. G%6kiov | et in appendice 74.
156<br />
IIEPI EIIITOA&N KAI ATSE&N B.<br />
OOL^OV 6 AB,<br />
o ds rear<br />
atiroov xi 7tl rvjs dvtie&s 6rco itobg<br />
E teal 6vvdvvTG) nv ri<br />
y r
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 18. 157<br />
Sit horizon a@, zodiacus auteni yd, et astrurn ali-<br />
quod ad partes occidentals meridiem versus *) sit<br />
idque siniul cum y occidat; ergo simul cum aliquo<br />
eoruni quae ipsum y sequuntur oritur. Oriatur simul<br />
cum g, sitque / unius signi circuniferentia. Et ipsi<br />
iuxta diametrum oppositum sit #, et secetur d& bi-<br />
fariam in puncto 77, et auferatur dimidii signi circuni-<br />
ferentia A, itemque yx. Quia, cum sol in 77 est,<br />
astrum d niatutinum oritur, astruni igitur y matuti-<br />
nuni occidit, itemque s 2<br />
). Rursus quia, cum sol in r\<br />
est, astruni # vespertinum occidit ;<br />
occidente autem &<br />
astruni vespertinum<br />
nocte astrum s et matutinum occidit et vespertinum<br />
oritur 3<br />
), itemque , eadem igitur<br />
oritur. Rursus quia 7 cum sol in K est, astruni y<br />
vespertinum occidit, astruni igitur e etiam vespertinum<br />
occidit 4<br />
). Rursus quia, cum sol in A est, astruni<br />
niatutinum oritur, astrum igitur s etiam matutinum<br />
oritur 5<br />
); ergo astrum s occultum erit eo tempore, quo<br />
sol circumferentiam xyh percurrit. Et duorum signo-<br />
runi circuniferentia est HyA; ergo astrum s longiore<br />
temporis spatio occultum erit quarn astra quae in zodiaco<br />
sunt.<br />
XVIII. Si quae astra a zodiaco ad partes occiden- is<br />
tales intercipiuntur meridiem versus, et ea quae simul<br />
cum his occidunt ab iis quae simul oriuntur plus<br />
unius signi circuniferentia distant, ilia ab ortu matu-<br />
1) Oriens sit d, occidens y, septentrio a, merid. 0. AUEIA<br />
in marg. p. 68.<br />
2) Conf. in 3)<br />
appendice scholium 75.<br />
Per diametrum sunt. AUBIA in marg. p. 68.<br />
4) Simul enim occidere astra y et e positum est. ID. p. 69.<br />
5) Simul enim oriri astra et e positum est. IDEM.<br />
,
158<br />
EIHTOA&N KAI AT2E&N B.<br />
iTa 7tl TVJV
DE ORTIBUS ET OCC. II. PROPOS. 18. 159<br />
tino ad occasuin niatutinurn pervenient, turn ad ortum<br />
vespertinum, deinde ad occasuin vespertinum, et ab occasu<br />
quidem matutino ad ortuin vespertinum eadem nocte<br />
et orientia et occidentia conspicientur, ab occasu autern<br />
vespertino ad ortum matutinum longiore teraporis spatio<br />
occulta erunt quam quae in zodiaco posita sunt astra.<br />
Sit horizon aft, zodiacus auteni yd, et astrum ali-<br />
quod ad partes occidentales meridiem versus *) sit<br />
quod simul cum y occidat et siniul cum oriatur, et<br />
sit y niaior quam unius signi circuniferentia, et ipsi<br />
iuxta diametrum oppositum sit ??, et auferantur sin-<br />
gulae dimidii signi circumferentiae ^0* ted & y^. Quia,<br />
cum sol in A est, astrum matutinum oritur, itemque<br />
2<br />
), porro quia 7 cum sol in K est ; astrum d matutinum<br />
oritur, ipsum auteni y ei oppositum matutinum<br />
occidit 3<br />
), astrum igitur etiam matutinum occidit.<br />
Rursus quia 7 cum sol in -9" est ; astrum rj vespertinum<br />
occidit, occidente auteni 77 astrum f vespertinum oritur<br />
4<br />
), astrum igitur s etiani vespertinum oritur; ergo<br />
astrum , cum sol circumferentiam x& percurrit, eadem<br />
nocte et oritur et occidit. Rursus quia ; cum sol<br />
in ^ est, astrum y vespertinum occidit, itemque e, cum<br />
vero in A est, astrum matutinum oritur, itemque e,<br />
astrum igitur s eo tempore occultum erit, quo sol<br />
circumferentiam ftyA percurret. Et est haec niaior<br />
duobus signis 5<br />
).<br />
2) Simul enim oriri astra ^ et 8 positum est. AURIA 1. c.<br />
3) Eucl- phaenom. 6.<br />
4) Sunt enim per diametrum. AURIA 1. c.<br />
5) Omisit scriptor extremam conclusionem sic fere restituendam:<br />
TO KQCC E KGTQOV nlstovtx %QOVOV KQvipiv ciei rtov<br />
STti rov gcpdiccKov TSTaypsvcov cioTQcav (propos. 6).<br />
,
APPENDIX<br />
AD AUTOLYCI LIBRUM DE SPHAERA<br />
QUAE MOVETUR.<br />
Ad VII. propositionem Maurolycus fol. 61 V adno-<br />
tat: Nam cuin circulus fixus [id est horizon] constet<br />
semper in eodem loco: et circuli super<br />
axe suo ver-<br />
sati semper in suo singuli piano iaceant: fit ut neque<br />
periferiae locum aliquando coninmtent: et perinde secent<br />
fixuni in iisdem semper punctis. Inclinatio quo-<br />
que eorum una est: sequitur enini inclinationeni axis<br />
comniunis.<br />
Inter c<br />
scholia antiqua', quae Auria interpretationi<br />
suae subiunxit, pag. 31 ad septimam propositionem<br />
tria leguntur litteris H K M notata, ex Graecis no-<br />
stris Ay A A expressa. Ac primo quidem scholio<br />
idem explicate quod Pappus collect. 6 cap. 38 (p. 520)<br />
a se ad Autolyci librum demon stratum esse docet his<br />
verbis: ev&ilcog yovv TO % amcp &G)Qr][ia Gmfcerai eitl<br />
T OQ&rjs rrjg dice rcov itoAtpv frfascos Keel 7tl rrjs Ao|^g<br />
rov afcova' sdet^apev yap rj[iis TTCOQ dvvccrai<br />
i-itl rrjg dice t&v TtoAcov fri-dsog TO 0"5o>-<br />
Secundum Auriae scholium (K) respondet<br />
Graeco nostro As, cui subiunctum est lemma in nostra
SCHOLIA IN LIBRUM DE SPHAERA. 161<br />
editione A ; apud Auriam M. Figura apud eundem<br />
expressa similis est ei quae<br />
in Vaticano exstat ad VII<br />
propositiouem altera (conf. p. 23 adnot.), quain nos,<br />
ut supra p. 28 ad scholium A, ita rnox ad<br />
M exhibebimus. Notas auteni geometricas<br />
scholium<br />
suo arbi-<br />
trio Auria apposuit, quarum loco has Graecas resti-<br />
tuemus, alioquin autem Auriae verba ipsa repetemus:<br />
A = B = C = # E = F = tf G = T? j/ /3<br />
H = L = A M = > N = (? 0==tt P = x<br />
Primum scholium (H) spectat ad alteram partem<br />
propositionis, quae supra (p. 26 7 1) incipit<br />
his verbis:<br />
dy on, xal oftotog sfal xxAi{isvoi, TtQog TOV<br />
Hucusqite demonstratio liaec rede siquidem<br />
se liabet H<br />
in Theoremate, retenta propositions circumscriptione et<br />
determinationej quae liorizontem<br />
ad axem dbliquum ponit: verum<br />
tamen simili quoque modo potent<br />
demonstmri,<br />
ad axem non fuerit obliquus, sed<br />
etsi horizon circulus<br />
per sphaerae polos sit ductus,<br />
sicut in sphaera recta manifestum<br />
est: Si enim circulorum paralle-<br />
lorum polum contingent punctum,<br />
veluti g 1<br />
), acceperimus in horizonte, et per hitiusmodi<br />
punctum, sicuti ante factum est, maximum circulum de-<br />
scripserimus ; nimirum ostendemiis rectam lineam a polo<br />
1) Pro (quod apud Auriam est R) scriptor scholii<br />
(supra p. 26, 21) posuit 77.<br />
Autolycus. 11
162<br />
SCHOLIA IN<br />
ad punctum /3 ductam aequalem<br />
esse rectae ah e'odem<br />
ad punctum ductae, et in idem dbsurdum incidemus:<br />
Hoc autem ex propositione sexta Jmius libri patet.<br />
Sequitur secunduin scholium (K), quod<br />
verba p. 26, 14 sq. Sars rj vnb TCOV KM<br />
ad Gr<br />
nkCGis ftimv cet. pertinet, denique ad eius scholii ex<br />
trema verba adscriptuin est lemma M.<br />
K Ex diffinitione sexta Undecimi Elementorum Euclid,<br />
hoc patet: Plani enim ad planum inclinatio est anguhis<br />
acutus, rectis compraehensus lineis, quae ad rectos an-<br />
gulos communi planorum sectioni ad unum idemque<br />
punctum in unoquoque piano ductae sunt: Est autem<br />
recta linea K\L in piano circuli a/3 ad angulos rectos<br />
communi planorum sectioni, scilicet ipsi a/3, et recta &n<br />
est etiam in piano circuli rjct&fl ad rectos angulos ipsi<br />
et faciunt acutum an-<br />
communi planorum sectioni a/3 ;<br />
gulum sub x^d contentum.<br />
M Quod autem angulus<br />
sub KH& contentus sit an-<br />
gulus acutuSj lioc modo patebit.<br />
Describatur maximus<br />
parallelorum , qui sit gpo,<br />
et reliqua, ut patet in fi-<br />
gura,<br />
iam J(><br />
describantur. Erit<br />
x<br />
) maximi circuli<br />
quadrans: nam ex polo g<br />
1) Punctum ^, quod deest in figura codicis Vaticani, in C<br />
et Paris. 2472 eodem fere loco positum est quo exstat in priore<br />
figura (p. 161). Ceterum 9 quadrans, quae dicitur, rsrccgrri^o-<br />
QLOV est circumferentia, id quod patet ex scholio A p. 28,9:<br />
TSTctQTr)[ioQiov 6T
LIBRUM DE SPHAERA. 163<br />
circuli ipo ducta est 1<br />
*): Maior igitur est 2<br />
quadrante t?(> ) :<br />
sed TI& semicirculi IJQ& diametrus est: quare p# 3<br />
) qua-<br />
drante minor est: Maior igitur est ?IQ ipsa Q& circum-<br />
ferentia: consistit autem angulus Y\6Q in circumferentia<br />
rig:<br />
et angulus $&& in circumferentia Q&: et est punc-<br />
turn 6 omnium maximorum circulomm centrum: Quare<br />
angulus sub ^GQ contentus maior est angulo sub 1<br />
ptfO<br />
compraehenso : sunt autem anguli qtig et Q6& duobus<br />
rectis aequales 4<br />
). Angulus igitur QG& est angulus acu-<br />
tus: Quare anguli up et Av& sub lineis up et kv par-<br />
allelis contenti anguli acuti sunt; Tres itaque<br />
anguli aequales<br />
inter se sunt.<br />
1) Ad marginem adnotata est propositio f<br />
!6. Theodosii<br />
primi sphaericorum'. Quod ducta est Auria scripsit, rectam<br />
Q intellexit, quae circumferentiam Q subtendat.<br />
2) Ante TIQ suppleas casum nominativum arcus.<br />
3) Rursus arcus Q& intellegitur.<br />
4) Ad marginem adnotata eat propositio f !3. Euclidis 1.<br />
Elem.'<br />
11*
PPENDIX<br />
AD AUTOLYCI DE ORTIBUS ET OCCASIBUS<br />
L I B R S.<br />
SCHOLIA VATICANA<br />
IOSEPHO AUEJA INTERPRETED<br />
IN LIBRUM PRIMUM.<br />
1 IN DEFINITIONES PAG. 49] Poetae ortum inatutinum<br />
verum vocant ortum cosmicum: occasum matutinum<br />
verum appellant occasum cosmicum. Ortum<br />
autem vespertinuin verum dicunt ortum chronicum:<br />
occasum vespertinum verum Dominant occasum chro-<br />
nicum. Praeterea ortum rnatutinurn apparenteni no-<br />
rninant poetae ortum heliacum: occasum rnatutinum<br />
1) Haec scholia in Auriae editione definitiones et singulas<br />
propositions sequuntur. Ubi ad unum theorema plura scholia<br />
adscripta sunt, singula primum, secundum cet. numerantur ac<br />
praeterea litteris A , J5 cet. distinguuntur. Nos continuos numeros<br />
1, 2 cet. apposuimus. Auriae contextum accurate repetivimus,<br />
nisi quod illius interpunctionem admodum impeditam<br />
passim emendavimus et pro litteris maiusculis, quibus ille<br />
omnes fere artis terminos, ut Verus, Apparens, Ortus, Occasus,<br />
Cosmicus, Sol cet. distinguit, minusculas posuimus, denique<br />
Graecas<br />
Auriam ,<br />
litteras geometricas<br />
restituimus.<br />
pro Latinis, quae sunt apud
SCHOLIA IN LIBRUM I DE ORT. ET OCC. 165<br />
apparentem dicunt occasum heliacum. Ortum denique<br />
vespertinum apparentem appellant ortum heliacum:<br />
occasum yespertinum apparentem dicunt occasum he-<br />
liacum J<br />
).<br />
IN PROPOSITIONEM I PAG. 50,6] Hie auctor ostendit 2<br />
ortum et occasum heliacum posteriorem esse ortu et<br />
occasu cosmico: praeterea ortum et occasum heliacum,<br />
qui ortus et occasus vespertinus apparens nominatur ab<br />
astronomis, priorem esse dicit ortu et occasu chronico.<br />
PAG. 50, 19 : Tov ^Iv ovv rjMov avarsMovros nctta 3<br />
to A) TO d atiTQOv ov (paivstccL avaxdhkov] Quoniam<br />
vero antecedentia puncta, quaecunque in circumferentia<br />
ytp. acceperimus, prius oriuntur, et quoniam<br />
sol ante-<br />
cedit et ante punctum a, scilicet ante punctum d,<br />
oritur (nam punctum d cum puncto a simul oritur),<br />
semper igitur sol ante punctum d oritur: quare d<br />
punctum oriri nullo modo conspicitur.<br />
PAG. 56, 5: "Etta ra avrd' Afj/ea on ovds rr\v 4<br />
TZ.A 7tQi(pQeiav cet.] Quo enini tempore sol circum-<br />
ferentiam y& perambulat, nequaquam d punctum ori-<br />
tur, quoniam neque punctum a oritur, otnnia siquidem<br />
puncta, quae sunt in circumferentia ycc, ante<br />
1) Sequuntur apud Auriam haec: De hoc vero ortu, et occasu<br />
astrorum inerrantium, videlicet cosmico, chronico et lieliaco,<br />
quantum ad poetas attinet, legas licebit lo. de Sacro Bosco caput<br />
tertium de Sphaera, et in illud commentaria. Ptolemaeum<br />
quoque lib. via. capit. mi. TJJ? fifya/toys avvrd^s cog videre licebit,<br />
qui in universum viginti quattuor commemorat G%riiiKTiGiio'vg^<br />
id est aspectus astrorum inerrantium ad solem. Quae cum ab<br />
ipso Auria composita esse appareat, etiam prior scholii pars,<br />
quae supra legitur, incertum est utrum e Graeco aliquo codice<br />
conversa, an ab ipso interprete adiecta sit. De discernendis<br />
ortibus heliaco, cosmico, achronico (sic) pauca commemorat<br />
Rud. Wolf, GescMchte der Astronomic, p. 114sq.
166<br />
SCHOLIA IN LIBRUM I<br />
punctum K oriuntur, veluti quae antegrediantur: haec<br />
autera sol percurrit.<br />
5 IN PROPOSITIONEM II PAG. 58, 1: s
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 167<br />
tionis gratia sit ? ut occidente a in puncto # astrum<br />
y oriatur in puncto x, et zodiacus circulus positionem<br />
habeat x&v: apparebit iam semicirculus ccsy, sicuti<br />
&VK, supra terram,<br />
et cir-<br />
cuniferentia as erit sicuti cir-<br />
cumferentia &v\ reliqua vero<br />
etiarn, ut reliqua, sub terram<br />
id erit: et proinde occidente a<br />
in puncto
168<br />
SCHOLIA IN LIBRUM I<br />
11 PAG. 66, 17: s6ro to M]<br />
Videlicet TO<br />
astrum oriatur astro /3 occidente, et erit in circumfe-<br />
rentia -frjx, quae quidem est sub terram, quoniam<br />
astrum /3 est supra terrain: quare, quando astrum<br />
occidit, et astrum ^ scilicet oritur.<br />
12 PAG. 68,1: fay CCQCC stirlv % N tfj OM] Quoniam<br />
aequali tempore supponitur astra solis radios effugere.<br />
(Vide scholium positum in margine in 1<br />
quartam huius. )<br />
13 PAG. 68 j 6: dice nhsiovog rjpfaovg svictvtov} Sole<br />
etenim circuniferentiam VKO deambulante astrum /3<br />
ab ortu niatutino apparente occasum matutinum ap-<br />
parentem facit, et quoniam<br />
diniidio semicirculo rnaior<br />
est, ideo maiori tempore dimidio anno astrum /3 id<br />
facit-<br />
li PAG. 70,6: r\ &KO ago, ekaGG&v Itirlv ijpwvxMov]<br />
Demonstratur autem, etsi solis intercapedinem fecerimus<br />
earn quae est inter vx circumferentiam, scilicet<br />
quae est a puncto v usque ad punctuin K, demonstratur<br />
inquam, quod circumferentia |%o omnino mi-<br />
nor est semicirculo, addita etiam conimuni circum-<br />
ferentia vx.<br />
15 IN PROPOSITIONEM vi PAG. 72,25] Itaque sex men-<br />
sibus semper fere astra apparebunt, sex auteni men-<br />
sibus contra occultabuntur 2<br />
).<br />
16 PAG. 74, 18 : f| ohcov ttEQicpoQ&v xal TSTKQTOV]<br />
Nam annus 365 diebus astronomicis, id est rots<br />
j<br />
et quarta insuper diei parte, id est<br />
1) In nostra editione 2)<br />
p. 65 adnot. 3.<br />
Accuratius haec ab ipso Autolyco libri 2 propositione 6<br />
pertractantur.<br />
3) vv%d"rjp()ots expressum est apud Auriara.
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 169<br />
horis sex, constat. Quarta igitur pars<br />
deficiens est<br />
differentia, qua astrum cum ipso sole non simul oriatur.<br />
(Vide quae sunt annotata in lib. Theodosii de<br />
habitationibus , in prop. X; hue enim spectare vi-<br />
deo tur.)<br />
IN PROPOSITIONEM VII PAG. 76, 10: El plv QVV 17<br />
rrjv AEP itsQicpsgeiav diQ%srai ev o'Aatg ^ kit-<br />
, dijhov &$ dvtiztai Kara TO F] Non deambulat<br />
autem, quoniam,<br />
si in 365 tanturn revolutionibus an-<br />
num percurrit sol, et dimidium circulum zodiacum in<br />
dimidio anno perambulans ornnino occidet in y puncto:<br />
sed quoniam totum zodiacum circulum non percurrit<br />
in 365 revolutionibus tantum, nisi quarta etiam parte<br />
unius revolutionis addita, patet, quod ante y punctum<br />
alio in loco occidet: narn 365 revolutionum pars di-<br />
midia cum quarta insuper parte revolutionis alio in<br />
loco quam in puncto y cadat necesse est. (Vide scho-<br />
lium primum posituni in X proposit. lib. Theodosii<br />
de habitationibus.)<br />
IN PROPOSITIONEM viii PAG. 76, 22] Pro vesper- 18<br />
tina postrema apparitione auctor intelligit occasum<br />
vespertinum apparentem, pro matutina prima apparitione<br />
vero matutiuum ortum apparentem x<br />
). Ergo ab<br />
occasu vespertine apparente ortum matutinum appa-<br />
rentem faciunt astra, quaecunque sunt in circulo zo-<br />
1) At vero Graecus scriptor %6%u.rr\v cpdatv sansQtcev intellexisse<br />
videtur vespertinum apparentem et occasum et ortum,<br />
atque item nq^rj\v cpuGiv euav matutinum apparentem<br />
et ortum et occasum. Nam libri secundi propositione 6<br />
idem demonstrat tarn ab occasu vespertine apparente ad ortum<br />
matutinum quam ab ortu vespertine ad occasum matutinum<br />
singula zodiac! astra per XXX dies latere.
diaco, cum aliquot dies et aliquot noctes occulta per-<br />
manserint. (Lege X proposit. huius.)<br />
19 PAG. 78, 5: ual TO E KGTQOV e6%arG)$ psv<br />
KKTakayipavEG&G) cet.] Videlicet ; postquam sol occidit,<br />
ipso quidem in puncto manente, postremo<br />
astrum e<br />
appareat occidere, et rursus, antequam oriatur sol,<br />
ipso quidem in 77 puncto manente, prirno videatur<br />
oriri. Sole enim nequaquani occupante ipsum astrum,<br />
verum quindecim gradibus ab eo distante, postquam<br />
adhuc euim etiam<br />
occidit, postremo astrum apparet:<br />
ipsum occupante sole, lateat necesse est: quin etiam<br />
sole, niotu rnundo contrario progrediente, non apparet<br />
astrum: rursus sole ab ortu plane remoto, primo<br />
astrum s apparet, antequam ipse sol exoriatur. Recte<br />
igitur primurn erit postreinus ortus *) vespertinus apparens,<br />
deinde primus ortus matutinus, quoniam, ut<br />
se habet in propositione, a vespertino facit matutinum.<br />
20 IN PROPOSITIONEM IX PAG. 82,12: XCCl TO Z &6TQOV<br />
6%dTG)s [LEV 7tQMaTaA,aiifiave6&G) cet.] Videlicet astrum<br />
faciat postremum ortum 2<br />
) vespertinum sole rnanente<br />
in puncto -O 1<br />
, et deinde faciat primuin orturn matutinum<br />
sole in puncto H existente 3<br />
).<br />
21 PAG. 82, 17: KCil 7ti TCI Z H adTQa o^iov dvvsi,<br />
cet.] Si etenini per puncta t] et circulos parallelos<br />
1) Legendum esse occasus docet proxima adnotatio.<br />
2) Immo occasum, id quod ipsum etiam Auriam voluisse<br />
apparet collata p. 22 media, ubi ad Latina, quae respondent<br />
Graecis TO Z KGTQOV G%a-tcQ$ (isv TCEQiytaralcc^i^ccvsGd'co cet., in<br />
margine citat definitionem 8 (nobis nonam), quae est de occasu<br />
vespertino apparente. Accedit ilia definitio, quam idem<br />
supra in scholio 18 proposuit.<br />
3) Praeterea in parenthesi citat Auria r<br />
scholium 1. in 8.<br />
huius' (nobis scholium 18), et in<br />
f<br />
margine !0. prop, huius'.
descriptos intellexerirnus,<br />
DE ORTLBUS ET OCCASIBUS. 171<br />
erunt nimirum circurnferen-<br />
tiae circulorum per et ^ puncta transeuntium, inter<br />
semicirculos non concurrentes interceptae, similes inter<br />
se 1<br />
),<br />
et hanc ob caussam eodem ternpore astra et<br />
T] occidunt, similes namque circumferentias tenapore<br />
aequali praetereunt 2<br />
).<br />
PAG. 84, 1: to H aGtQov ovTtcog exqjev'ysi, tecs rov 22<br />
yMov ccvyag] Siquideui<br />
enim astrum solis radios ef-<br />
fugit, et quoniam astrum r\ retro est ipsi astro ,<br />
patet, quod non longe aberit, quin<br />
solis radios effu-<br />
giat: post igitur aliquot dies solis radios effugiet.<br />
Quare fit, ut maiori quidem tempore quam astrum<br />
maneat occultuni.<br />
IN PKOPOSITIONEM x PAG. 84,19 86,1: rovrttirw 23<br />
1v TI rov p,\v H j] ewa fpaivo^idvri fawohrj] Sole si-<br />
quidem a puncto /3, id est ab occasu, iter faciente,<br />
quandoquidem fecit ipsius astri 17 matutinum ortum<br />
verum in mundi circumvolutione; distante tarnen gra-<br />
dibus quindecim a puncto y sub terrain 7 tune prirno<br />
astrum vj oriri apparebit: quare astri ^ erit ortus<br />
matutinus apparens.<br />
PAG. 86, 1: rov ds rj sGitsQia (paivo^dvri dv6L$] 24<br />
Quo autem tempore sol ad ipsum astrum ^ venit,<br />
simul cum eo occidit: quare erit astri & occasus vesper-<br />
tinus verus: antequam igitur ad ipsum # accedat sol,<br />
distans autem ab eo gradibus quindecim sub terrain, motu<br />
ipsius mundi postrerno astrum # occidere apparebit-<br />
PAG. 88, 2: 6rcu aaa rov H atirgov j] eGrtSQia 25<br />
7tirokr] cet.] Quoniam autem astra, quae<br />
1) f<br />
!3. Theod. 2 Sphaericorum' in margine citat Auria.<br />
2) f<br />
2. Autolyci de Sphaera, quae movetur' idem.
172<br />
SCHOLIA IN LIBRUM I<br />
sunt in circulo zodiaco per diametrum posita, con-<br />
iugate et oriuntur et occidunt *), astro igitur 17 oriente<br />
et astruni A occidit: et sole quidera manente in puncto<br />
A astri 17 est occasus vespertinus verus: sed priores<br />
sunt apparentes veris 2<br />
); sole igitur in puncto v exi-<br />
stente (praeit namque astrum v ipsum A) erit astri<br />
rj postremus 3<br />
) ortus vespertinus apparens.<br />
26 PAG. 88, 11: 6rat, aga rov r\\Cov OVTOS agog TCJ<br />
S TOV atitgov fj saa cpcavo^ievri dvGLg] Rursus, per<br />
eandem 6. Euclid, phaenom., quoniam astra ; quae sunt<br />
in circulo zodiaco per diametrum, coniugate et oriun-<br />
tur et occidunt, igitur astro # occidente et astrum p<br />
oritur: atque sole in ^ puncto manente erit astri #<br />
occasus matutinus verus: posteriores namque sunt<br />
apparentes veris: sole igitur in puncto | existente erit<br />
astri -fr primus 4<br />
) occasus matutinus apparens: poste-<br />
rius namque est astrum | ipso ^ astro.<br />
27 PAG. 90,2: TO ds H TCJ K Gwavarskksi] Quoniam<br />
circumferentiae, quas percurrit sol, cum inter semi-<br />
circulos existant non concurrentes, erunt similes per<br />
13. Theod. 2. sphaer., quas quidem (per 2. Autolyci<br />
de sphaera quae movetur) aequali tempore sol per-<br />
currit.<br />
28 PAG. 90, 20: 'Tnoxsfa&G) yap iGqv dvai ryv BH<br />
vfi F@] Quoniam circulus zodiacus iv Tti vv%&riiLQ
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 173<br />
punctum g sit in bipartita sectione segmenti |3gy;<br />
puncta autem /3 et y sint in horizonte: quando auiem<br />
punctum g propius accedit ad horizontein vel versus<br />
punctuin /3 vel ipsum y, non amplius<br />
habet eandem<br />
positioneni zodiacus: et erit circumferentia r\fi aequa-<br />
lis ipsi &y.<br />
PAG. 92, 1: eotfre xal r FN rrj BS faq
174<br />
SCHOLIA IN LIBRUM I<br />
31 PAG. 92, 5: CO&TS rov qMov dianoQSvoiievov rr\v<br />
NM& TtBQiysQsiciv cet.] Si enim, deambulante sole<br />
circumferentiam yv et /3| sub terram ; astra apparent,<br />
percurrente igitur circumferentiam v\n^ sub terram<br />
plus ab horizonte distantem, tanto magis astra ap-<br />
parent.<br />
32 PAG. 92, 14:
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 175<br />
quae maior sit ipsa $, et altera quae minor sit ipsa<br />
yrj circumferentia: quo itaque tempore mundus circumagit<br />
ipsain circumferentiam ds sub terrain inanen-<br />
tem, ipsa yr\ apparet deferri, veluti quae tempore<br />
minori circumferatur supra terram: antequam igitur<br />
sol exoriatur, hemisphaerium apparens transit.<br />
IN PROPOSITIONEM xii PAG. 98, 18: "Earn >yaQ rc5 35<br />
d ccGtgq) rj ahrj&ivri ecoa dvGig TOV fjMov OVTO$ Jtgbs<br />
Tc5 E] Etenim occidente a zodiacus circulus contra-<br />
positionem habebit, et semicirculus asy est supra terram.<br />
Quoniam vero astrum d prius occidit quam<br />
astruma 1<br />
), igitur<br />
astro d occidente et astrum simul<br />
oriens, scilicet , cum ipso d occidente erit in semi-<br />
circulo supra terram ; scilicet in semicirculo asy: quare<br />
sole existente in puncto s, astri d est occasus matu-<br />
tinus verus.<br />
IN PROPOSITIONEM XIII PAG. 102, 20: TG) B CCQCC 36<br />
r\ aito fwag aA^thi'tjg sitirohqg
176<br />
SCHOLIA IN LIBRUM II<br />
IN LIBRUM SECUNDUM.<br />
37 IN PROPOSITIONEM I PAG. 106, 18: Tov<br />
sv d&dexarrjiioQiov] Dodecatiinoriuni vocat auctor duo-<br />
decimam partem in totius rnundi circurnferentia, a<br />
quocunque libuerit zodiaci puncto acceptain 1<br />
).<br />
38 Duodecimam partem non intelligit, veluti verbi<br />
gratia zodiaci circuli divisio si fiat in duodecim signa,<br />
ut sit pars duodecima, aut aries aut taurus aut ge-<br />
mini etc. Sed d&dsKarrmoQiov dicit, si divisa fuerit<br />
mundi tota circurnferentia, in qua situs est et zodiacus<br />
circulus, in partes duodecim, licebit unam harum<br />
partium accipere, a quocunque volueris puncto zodiaci<br />
circuli, quam partem d&dexarriiioQiov dicit.<br />
39 IN PROPOSITIONEM V PAG. 114, 10: xr\V {SoQSlOV<br />
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 177<br />
ret oriri ; tauto inagis neque ipsa e apparebit noctu<br />
oriri, quoniara tota sub terrain est.<br />
PAG. 108,19: oA^ E4 f\ asQicpsQeia cet.] Quoniain 42<br />
sole manente in puncto g astruni s occidere videtur:<br />
sol etenim ante ipsum occidit: quare et e circuinfe-<br />
rentia non videtur occidere, quoniam tantuni punctum<br />
s videtur occidere: nequaquam igitur tota sd occidere<br />
conspieitur, cum tota sit sub terrain.<br />
PAG. 108, 21 : ovds p^v rj xara di&n&tQOV avtfi q 43<br />
FH] Quoniain punctuni y antegreditur ipsum 17, et<br />
prius occidit quam ipsum v\\ quare et tota i?y circum-<br />
ferentia occidere non conspicitur: solumniodo enini<br />
punctum y<br />
occidere videtur.<br />
PAG. 110, 2: ovds priv f] xara did^rgov cet.] Et- 44<br />
enim occidente circumferentia sd et puncto s viso oc-<br />
cidere, et ipsi per diametrum positum punctum 17<br />
1<br />
apparebit oriri<br />
). cum autem punctum y antegrediatur<br />
et supra terrain sit, necessario tota yi? circumferentia<br />
supra terrain conspicietur; quare et tota oriri videbitur.<br />
IN PROPOSITIONEM II PAG. 110, 16: % ds E@ rj^lS- 45<br />
QCCS KvareMovGa ov% OQarai] Propterea quod sol supra<br />
terram existens facit, ut ipsa circumferentia # minime<br />
appareat: prius enim quam ipsa oritur.<br />
PAG. 110, 19: 17 ds E xegitp^QSia yaivsrat, dv- 46<br />
vovGa] Etenim sole antegrediente ipsam & circumferentiam<br />
et propterea prius occidente, quando punctum<br />
s occidit, tota circumferentia eft apparet occidere,<br />
quoniam quidein punctum
178<br />
SCHOLIA IN LIBKUM II<br />
47 IN PKOPOSITIONEM IV PAG. 114, 5: xal 6ro 87tl<br />
1<br />
rov II ronov] Ita ut circumferentia ft?) ) sit dirnidiura<br />
signum: quoniam ipsa tota %"^ sex signa comprehen-<br />
dit, veluti quae<br />
semicirculi circumferentia sit.<br />
48 PAG. 114, 7: aTto ds rov H fipfoovs Jcodtov TCSQI-<br />
cpQiav~\ Scilicet inoveatur sol a puncto rj, per diinidii<br />
signi circumferentiam distans, usque ad punctum it.<br />
49 PAG. 114, 8: ra M N atirQa anb eaas ccvaro-<br />
Afjs stiitSQiav avarohqv vtoietrai] Quoniam est suppositum<br />
astra ft et v simul cum puncto ft oriri, atque<br />
ostensuni est quideni de astris ft et v, et simul etiani<br />
demonstratuni est de astro #, quod est in zodiaco<br />
circulo, etsi de hoc in propositione<br />
nulla sit mentio<br />
50 IN PROPOSITIONEM v PAG. 114, 11: rd$ re ecvato-<br />
hocg ual rag dv
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 179<br />
PAG. 116,20: rov KQK ^Atou enl rov O yevoiievov 52<br />
cet.] Quoniarn per sextam Euclidis Phaenom. astra,<br />
quae in circulo zodiaco per diametrum sunt, coniugate<br />
et oriuntur et occidunt: astro igitur |, cuni per diametrum<br />
sit ipsi v, et J oriatur, necessario et ipsum v<br />
occidet: quare cum astrum matutino ortu oriatur<br />
sole manente in puncto o, et astrum v contra matu-<br />
tino occasu occidet.<br />
IN PEOPOSITIONEM VI PAG. 120, 21 1 TO d CC6TQOV 53<br />
stimQiav ertirohrjv Ttoistrai] Etenini sole in puncto g<br />
existente astri y est occasus vespertinus: sed occi-<br />
dente y 1<br />
) astro et astrum $ oritur per<br />
sextain Eucli-<br />
dis phaenom.: sole igitur in J puncto manente astri<br />
d est ortus vespertinus.<br />
PAG. 120 ; 25: Mil cpavsgbv on jtevrs gcodtcc dia 5-i<br />
Ttsvra^vov disgusted,] Est enim circumferentia dy zo-<br />
diaci semicirculus et sex signa continet: cum auteni<br />
circumferentiae ds et yg unum signum zodiaci com-<br />
praehendant, reliqua igitur circumferentia s% quinque<br />
continebit signa, quae quidern spatio rnensiurn quin-<br />
que percurrit<br />
astrum d.<br />
PAG. 122 ? 3: rr\v e&av dvGiv TCOLBI rc5 4 aGtya 55<br />
cet.] Etenim existente sole in 17 puncto, in niundi re-<br />
volutione astri y est ortus matutinus: sed puncto 7<br />
oriente et astrum d occidit 2<br />
): quare sole in v\ puncto<br />
manente astri d est occasus matutinus, et neque oriri<br />
neque occidere videtur astrum d toto eo tempore quo<br />
sol circuniferentiam 777 percurrit, scilicet per triginta<br />
1) G, id est 77, expressum est apud Auriam; veram scripturam<br />
praebet Graecum scholium x.<br />
2) Eucl. phaenom. 6 citat Auria in marg. p. 48.<br />
12*
180<br />
SCHOLIA IN LIBRUM II<br />
dies, quoniam sole progrediente a puucto g et punctum<br />
quidein y non amplius distaverit ab ipso quin-<br />
decim gradibus: igitur neque apparebit facere vesper-<br />
tinum occasuin: quare et neque astrum d, quod ipsi<br />
y est per diametrum positum, ortum vespertinurn facere<br />
videbitur. Rursus autem sole ante punctuni 77<br />
manente et neque astruni j> distaverit quindecini partibus<br />
ab ipso puncto q: igitur neque apparet ortum<br />
niatutinum facere: quare neque astruni d, per diame-<br />
trum ipsi manens, occasum niatutinum facere videbitur.<br />
56 PAG. 122,5: rrjv
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 181<br />
PAG. 128, 2: xcd aQoyyetrai TO K rov O] Zodiaci 59<br />
circuli signa ab occidente ad orientem obtinent posi-<br />
tionem, verbi gratia, aries in occidentis parte; post<br />
arietem sequitur taurus magis ad orturn; deinde gemini<br />
etiarn magis ad ortum; rursus cancer, et similiter<br />
cetera signa zodiaci. Atque haec signa els ra<br />
7t6[ivcc, id est in consequentia, nioveri dicuntur, quia<br />
a sole cornprehenduntur ab occidentis rnotu ad orien-<br />
tem, ut exempli gratia ab ariete incipiendo taurus<br />
consequitur ipsum arietem, quoniam sol prius com-<br />
preliendit arietem quam taurum. Similiter gemini<br />
consequitur taurum, et isto modo cancer consequitur<br />
signum gernini, et sic de ceteris, et hoc modo signa<br />
appellantur consequentia. In antecedentia autem et,<br />
ut graece, els r^ TtQorjyov^isva dicuntur contra moveri<br />
a rnotu universi ab ortu ad occasum. Verbi gratia<br />
dicimus in hoc ruotu cancri signum magis orientale<br />
antecedere signum gemini, quod est minus ad orien-<br />
tem versus. Similiter gemini signum antecedere tau-<br />
rum, et tauri signum antecedere arietem etc.<br />
IN PROFOSITIONEM VIII PAG. 130,3: TOV ds F $V- 60<br />
vovrog rb H SGXSQIOV avax&fai] Nam astro y occi-<br />
dente et d per diametrum ipsi positum oritur per<br />
sextam Euclidis phaenorn.; sed cum astro d oritur<br />
quidem astrum ^ simul: quare astro y occidente et<br />
ortu oritur.<br />
ipsum r\ vespertine<br />
PAG. 130, 22: xal 6nv q AFN nsQKpsQeia 61<br />
rrjs<br />
NzJA shaGtiav] Quoniam circuniferentia Ay circumfe-<br />
rentiae v\ aequalis est (utraque enim signi dimidii<br />
partem continet), sed yv^<br />
circumferentia minor est<br />
semicirculo, quare et circumferentia kyv<br />
est etiani
182<br />
SCHOLIA IN LIBRUM II<br />
minor semicirculo: igitur et reliqua vSl maior semi-<br />
circulo est.<br />
62 IN PROPOSITIONEM IX PAG. 132, 21: fiogl6rQOV<br />
plv TO E, von&rsgov ds TO K] Non solum astra ac-<br />
cipiuntur<br />
in horizonte borealiora et meridionalion<br />
ipso zodiaco, sed etiam, ut hie, sub ipso<br />
zodiaco a<<br />
cipitur astrum % meridionalius, quamvis non sit ii<br />
horizonte acceptum.<br />
63 IN PROPOSITIONEM X PAG. 136, 22: V C? 6 %<<br />
rrjv KFM TtQicpQiav diQ%rai\ Ac manifestum est,<br />
quod astrum occultabitur, quo tempore sol circumferentiani<br />
ny^i percurrit. Quoniam autem *) sole in K<br />
manente astrum. ortu vespertino oritur, scilicet<br />
postrenio apparet<br />
oriri 2<br />
), et sole existente in puncto<br />
^ astrum occasu niatutino occidit, videlicet primo<br />
3<br />
occidere conspicitur ) , quare astrum occultabitur<br />
sole circumferentiani nyy, percurrente.<br />
Ttsvrs tir\vG>v] Quoniam<br />
vero astrum A per diametruin est positum ipsi<br />
64 PAG. 138, 4: Keel
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS, 183<br />
PAG. 138, 6: xccl 0Tiv % N^J skaGGav fcodt'ot/] 65<br />
Quoniam circuinferentia vdiq assumpta est uti diinidium<br />
signum, ideo circuinferentia vd est minor dimi-<br />
dio signo. Est autem d& circuinferentia dimidium<br />
signum: quare tota vd& integro signo<br />
zodiaci minor est.<br />
IN PROPOSITIONEM XII PAG. 140, 27: iltl TCC 7tQO$ 66<br />
UstirjiiflQiKv] Necessario addidit auctor 'quae versus<br />
meridiem sunt, ita ut quae siniul cum his oriuntur<br />
astra ab iis quae simul cum iisdem occidunt, signi<br />
nuius circuinferentia distent': etenini nullum eoruni<br />
astrorum quae in zodiaco circulo sunt, neque etiam<br />
quae sunt ad septentrionem ,<br />
aut 1<br />
) vespertinum<br />
in propos. XI prinii lib. patet.<br />
videbitur in una nocte<br />
oriri aut 1<br />
) niatutinuin occidere, ut<br />
PAG. 144, 1 : TO E &6TQOV itfittgiov
184<br />
SCHOLIA IN LIBRUM II<br />
69 PAG. 146, 19:<br />
0FK 7tQi(p0t,av<br />
xal KQvfyw aysi, iv w 6<br />
Tr\v<br />
dieQ%TKi cet.] Quoniam est demonstratum,<br />
quod sole in loco # *) manente astrum s<br />
postremo occidere<br />
2<br />
videtur ), et primo oriri conspicitur<br />
3<br />
) sole existente in puncto x, quare occultatur sole<br />
deambulante<br />
4<br />
circumferentiam 'Oytf ), quae minor est<br />
zodiaci signo.<br />
70 IN PKOPOSITIONEM xv PAG. 150, 18: TO E<br />
%al ?<br />
postremo apparuit vesperi occidere, atque etiara quidem<br />
magis distante a sole astro 7, vesperi magis<br />
astrum occidere videtur. Quando igitur sol inventus<br />
fuerit in quocunque puncto circumferentiae ^, astrum<br />
s eadem nocte et oriri mane et vesperi occidere con-<br />
spicitur.<br />
71 Indifferenter autem dixit, quod astrum et ortu<br />
matutino oritur et occasu vespertino occidit: nani in<br />
medio circumferentiae &YI sole manente astrum s apparet<br />
tantuin, non autem etiarn vel matutinum oriri<br />
vel vespertinum occidere 5<br />
).<br />
72 PAG. 152, 4: Hal TO E aoa t&ov dvvei] Etenim<br />
1) Auria iternm F, id est , habet.<br />
2) Id est, occasu vespertino occidit. AURIA in marg. p. 63.<br />
3) Id est, ortu matutino oritur. IDEM.<br />
4) Rursus FCK, id est yx, Auria.<br />
5) Hoc scholium Auria priori subiungit,<br />
tiquo' in margine adnotans.<br />
f<br />
Ex scholio an
DE ORTIBUS ET OCCASIBUS. 185<br />
quanto niagis sol ab astro d distaverit, tanto inagis<br />
videtur astrum occidere, quousque sol ad locum r\<br />
accesserit: ibi enim sol cum erit, astrum s postremo<br />
occidere conspicitur.<br />
IN PROPOSITIONEM xvi PAG. 152 , 17: Gvvavarsk- 73<br />
Astoo dl tav Ertonev&v nvl tea F] Quoniam vero y<br />
astrum prius oritur<br />
1<br />
quam astrum f<br />
), igitur y oriente<br />
astrum s etiam sub terrain est: quare s simul quidem<br />
oritur cum aliquo eorum astrorum quae consequuntur<br />
ipsum y, videlicet cum ipso J simul oritur. Et partes<br />
occidentales sunt versus y punctual, mundus autem<br />
ab ortu convertitur ad occasum, videlicet a d puncto<br />
ad partes ipsius y: ideo consequentia astra ab occasu<br />
ad ortum sunt, quae videlicet a puncto y ad partes J<br />
et ft tendunt.<br />
PAG. 154, 14: TO E KQvtyiv a%ei\ Etenim sole in 74<br />
loco A existente astrum e postremo apparuit occidere:<br />
quare non apparet deincle, quousque sol ad punctum<br />
^ accesserit: tune enim primo oriri videtur. Quare<br />
sole circumferentiam totam kyp deambulante astrum<br />
occultum latebit.<br />
IN PKOPOSITIONEM XVII PAG. 156, 11: $OV ttQO. 75<br />
dvvei ro F, HKL rb E] Quoniam d astro oriente et<br />
astrum y} ipsi d per diarnetrura positum, occidit per<br />
sextain Euclid, phaenorn., quare oriente d astro ortu<br />
matutino et y occidet occasu matutino. Et quoniam<br />
positum est astrum s simul occidere cum astro y,<br />
quare et ipsum astrum e occasu matutino occidit.<br />
1) Autol. de sphaera quae movetur -9 Auria citat in<br />
marg. p. 67.
INDEX IN AUTOLYCUM.<br />
)ompendia scripturae 2cp., 'En., 2%. significant librum<br />
Kivovfisvrig GyctiQKg, libros negi Imxol&v ncci dvcecvv (ac<br />
nota quidem I priorem, II alterum librum), denique G%6liK.<br />
Numeri qui haec compendia sequuntur sunt paginarum, proximi<br />
quique connnate interposito versuum. Singuli eiusdem paginae<br />
versus punctis, paginae a paginis sernicolis distincta sunt.<br />
Prout idem vocabulum vel eadem verbi forma saepius<br />
redibat, nisi forte ad unum omnes loci afferendi esse videban-<br />
tur, adiunctis notis cet. vel similiter passim significavimus scriptoris<br />
usuni dicendi iis locis qui ante citati sunt satis illustratum,<br />
eaque de causa reliquos eius generis locos omissos esse.<br />
Conf. praefationem in indicem Graecitatis Pappi vol. Ill<br />
torn. II.<br />
"A y E i v , ducere rectam : dyo[i -<br />
vcov Z%. 26, 31; ^KTKL Zcp. 4,<br />
23; i]%&co 4, 9. ducere, movere:<br />
TO nav ay EL TTJV E4<br />
nsQicpQSiav 2%. 96, 28 s. ;<br />
TOV nuvTog ciyuyovTog ctvrci<br />
(TK 0.6TQK) Z%. 86, 18 s.<br />
peculiariter astra dicuntur<br />
aysiv, occultari: KQVayei<br />
'En. II 132, 15 s.<br />
19. 23; 138, 6; 146, 19. 21;<br />
ayov 106, 20; |st 132, 5.<br />
22. 24; 134, 9. 13; 138, 13s.;<br />
142, 3s; 144, 6. 14; 146, [25.]<br />
27; 150, 2. 10; 152, 13. 154,<br />
14. 15 s. 22; 156, 21. 23;<br />
158, 4. 26s.; 2%. 136, 26. 31.<br />
Z%. 150, 33;<br />
adnot. ad 150, 21.<br />
p.<br />
ros: OTtsg saxlv ddvvcctov<br />
(p. 12, 4. Conf. aronoq.<br />
KSL Z%. 14, 31 cet.<br />
at si Sep. 4, 20; 12, 13. 14;<br />
16, 9. 23. 24; 18, 5. 6; 20, 1<br />
(bis). 3; 22, 3. 4 cet.; 'En. I<br />
82, 2; 84, 16; II 116, 9; 118,<br />
11; 120, 19. In codicibus aliquotiens<br />
scriptura asi reperitur:<br />
vide p. XXIV adnot.<br />
ad 4, 20, p. XXVI ad 12, 13.<br />
14 cet.<br />
}<br />
axoAo v&siv : ay.o%ov&ovv,<br />
soil. dfodsKarrjiJiOQiov, 'En. II<br />
110, 10; dno1.ovQ'riGK>[iv 2%.<br />
70, 31.<br />
'En. II 122, 2.<br />
64, 29.<br />
rj adriftwr] leocc<br />
i 'En. I 50, 16, vel 17<br />
EWD: cclrj&ivr} sntrol^ 'En. I<br />
52, 8, vel rrjg cclrj&ivije (soil.<br />
'<br />
snirolfis) 'En. I 50, 18;
52, 10, ac similiter passim;<br />
fcpag OVGTJS dlriftivfis sitiro-<br />
JLTJS 2%; 84, 28; rj eonsQicc<br />
dirj&ivri dvaToltj En. I 54, 3<br />
cet.; TJ<br />
(x>K dirjd'Lvrj dvoig<br />
omisso sajcc<br />
2%. 64, 23' (item<br />
64, 24), vel tfjs dlrj&ivijs (scil.<br />
OJK$ SVGSCOS) 'En. I 52, 14.<br />
28, vel zov B KGTQOV r\ dlrjftivr]<br />
coa earl dvcig 52, 12 s.,<br />
ac similiter passim ; dlrj&ivaL<br />
(scil. BniTOhct-l T Y.Cil dvGflC;)<br />
'En. I, 48, 6, TCOV dirj&ivcov<br />
48, 7; 50, 7s. 9 cet. cet<br />
dlri&ivKi, scil. scout<br />
'<br />
in<br />
sntToicct<br />
citanda<br />
TS Y.KI dvGsi? ,<br />
priore parte libri de ort. I<br />
propositionis I: VGTSQKI de<br />
SLGIV cci cpuiv6[Lvui TCOV dirjdivav<br />
'En. I 56, 26 s.; 60, 7 s.;<br />
64, 1; 66, 18 s.; Z%. 88, 28s,,<br />
Tel VGTSQOV et cetera perinde<br />
3<br />
En. I 62, 12 s.; at u.lri&ivu.i,<br />
scil. sGnsQiai, sniToXcti TS ncti<br />
dvGsis, in citanda eiusdem<br />
propositionis parte posteriore:<br />
nQOTsgcci ds SLGLV act<br />
qpccivofjisvcii TCOV dkrj&wcov'En.<br />
I s.; s.; 58,^5 60,^12 Z%. 88,<br />
22; TJ d%r}d'ivr}, scil. sGnsQia<br />
iniroiri, item in citando uno<br />
casu eiusdem propositionis:<br />
ngoTSQU Ss SGTLV rj cpKivo-<br />
(isvT) xr\g dlrjd'LvrjS I 72, 6,<br />
vel r\ cttrj&ivri, scil. ZCQK 8vojg,<br />
similiter in citando uno<br />
casu eiusdem propositionis:<br />
nQOTSQK ds KGTIV T) dlrj&ivr]<br />
rri & aiicc.<br />
GTiV GVVCiVKT^\OV TO Ml 16,<br />
8 (conf. praef. p. XL VI).<br />
%. 156,<br />
^<br />
civ appositum optative 'En. I<br />
74, 14; 76, 14; ndvTcog dv<br />
dvv } 2x.JQ, 28.<br />
Jcos uv,<br />
olos av , OTTOV av, oVog KV:<br />
vide haec vocabula.<br />
dvd praepositio sensu distributive<br />
posita: KUTQK TCOV
188<br />
HZ Z(9 (nSQlCpSQSLOJv} O.VK<br />
j'lpiav SGTIV (o8iov 'En. I 92,<br />
11 s.; eadem' loco adverbii<br />
posita: SKKTSQU raiv HS &N<br />
SGXLV 94, 1 s.; similiter KVK<br />
dvo ep$Lcov 94, 3 s.; atque<br />
etiain 94, 2 uva dvo fjfiiGovg<br />
tpSta>v pro TJfiiGv restituendum<br />
esse videtur. Conf. quae<br />
a nobis commemorata sunt<br />
in Fleckeiseni annalibus<br />
(JahrMcher fur dassische<br />
741 s.<br />
Philologie) 1884 p.<br />
uvayHocicos 2%. 140, 28.<br />
uvunuliv 2%. 134, 31.<br />
uvar&KTisiv dicuntur puncta<br />
2cp. 12, 12. 22; 14, 6. 9. 12.<br />
19. 26 cet., vel circulus Zy>.<br />
42, 1 s. (conf. avaToPvij); 2%.<br />
16, 27 s. cet., vel semicirculus<br />
Zy. 42, 19 s. 22, vel circumferentia<br />
Zcp. 42, 1416.<br />
17. 18; 'En. II 108, 7; 2%.<br />
28, 35 cet., vel sol 'En. I 48,<br />
8. 9. 16. 1.8; 50, 14. 19; 52,<br />
15 cet. (conf. r/Atos), vel astra<br />
Zcp. 34, 16; 'En. I 48, 12 cet.;<br />
2%. 116, 28 cet., vel co8ia<br />
'En, II 112, 13. Forrnae<br />
verbi occurrunt hae: KVUT^-<br />
lei. 2
trj dvaroky 126, 25; cog C?TTO<br />
dvarolrjg snl dvGfidg 2%. 126,<br />
17; nQog dvaroldg 'En. 194,<br />
13 (conf. n$6g)', TtQog tatg<br />
Y.KTK<br />
dvarohaig 2%. SO, 31 s. ;<br />
rag dvaroldg: vide nurd; fjrt<br />
avuroldg 2%. 126, 31 s.; 128,<br />
19. 20s. 21 cet.; arco araro-<br />
Zcov 2?. 128, 25. dlri&ivri,<br />
scnsQia, fcotf, dvacpaivofisvrj<br />
ToAr?<br />
cpKivsG&Ki. Conf. sniTolri,<br />
dvGig, dvG{n], item verba dvareMsiv<br />
cet.<br />
vctrohtKog: fGrco dvccrohiv.cc<br />
: vide haec adiectiva et<br />
(JLSQ7) ra Z H 2
190<br />
AE sv&stav v.d&STog 2cp. 4,<br />
9 s.; dnb TOV V.SVTQOV rrjg<br />
GcpKiQKg KK&STog TptTat 4,<br />
22 s. ; r; dnb rov A snl TO E'<br />
snisvyvv(isvr} SV&SLK 8, 15 s.;<br />
similiter 2%. 26, 23 s.; OTKV<br />
to H crjfislov KQ^Kfisvov dnb<br />
TOl E GTj(llOV Snl TO A TtCiQCiysvrjTKL<br />
Zrp. 38, 1214; dcp'<br />
ol'ov dv sftslyg crjpsiov, sell.<br />
KQJ-KG&aL, 2%. 106, 25s., ac<br />
similiter aliis locis; dnb KQIOV<br />
6 TKvgog TCO xptra snopsvog,<br />
dnb TKVQOV dtdv^oi, cet. 2%.<br />
128, 22 24; TO dnb TOV J<br />
ruiinvnUov 2cp. 30, 8; similiter<br />
30, 9; 'En. I 82 10 s.<br />
;<br />
18 20 cet. (conf. KGvfiTtrca-<br />
TOff); TOV T^t'ov onto TOV P<br />
oWoff Zx- 84, 29 s.; iav ret<br />
cvvSvvovTcc dnb TOJV GVVCLVU-<br />
TsMovTcov CCGTQCOV Kn%rj cet.<br />
'En. II 144, 9<br />
ll^ac similiter<br />
passim: vide dns%^iv in<br />
formis dns%r) et ajr^ovTO?;<br />
dnb TGZV Z H a>$ sni TK A ME<br />
[isgrj 2%. 82, 28; dnb TOV F<br />
snl TO Z v.al M Z%. 152, 29 s.;<br />
cog dnb TOV Z inl TO F Z%.<br />
152, 28; TK dnb TOV F to?<br />
snl TO @ Y.KL M (UGTQK) 2%.<br />
144, 27s.; dnb dvapaiv 2%.<br />
84, 27; dnb dvatiwv snl dvcc-<br />
Tolds Z%. 126, 31 s.; 128, 19;<br />
cog dno dvaTohfjs snl SvGfiKg<br />
%. 126, 17; dnb dvarolcov<br />
snl SvG^dg Z%. 128, 25; dnb<br />
dvKTohatv snl SVGLV 2%. 152,<br />
28; dnb dvcscov snl dvaToldg<br />
Z%. 152, 28; dnb smug ^KLvofisvqs<br />
sniTolris vel Svoscog<br />
'En. I 56, 17s.; 58, 16s.; 60,<br />
24; 62, 7 cet. (conf. yiyvs-<br />
G&Cil et TTOlftV); (bGTKlO %QOvog)<br />
TCO H KGTQO) dnb smug<br />
snl TJ\V<br />
smTOli\v<br />
'En. 1 88, 6s., similiter<br />
88, 14s.; item dnb Trjg swag<br />
sniTokrjg snl TTJV sGnsgictv<br />
sniTo\riv vel similiter astra<br />
dicuntur naQuyiyvEG&cti vel<br />
nuQstvai vel fjnsiv: vide haec<br />
verba; dnb r\ scoag dkrjd'ivfig<br />
sniTolrjg swa dhrj&ivr] dvag<br />
2%. 102, s.; (6 faiog)<br />
3^1 dnb<br />
SGnsQiag (sniTokijg) SWKV not-<br />
SLTKI 2%. 80, 34 s. '-- aTro',<br />
propter theorema aliquod, 2%.<br />
4, 30; 30, 25. 26; 36, 16. 17;<br />
^38,<br />
19; 132, 25. 30.<br />
dnods iKVvvai : p&ss.dnoSsi-<br />
KVVT,O.I 2%. 114, 22; dnsdsi%&ri<br />
10,<br />
31. Conf. SsiKvvvKi.<br />
2%. 119, 1.<br />
SV%&SV TO 7][llKVKll,OV Sig TO<br />
KVTO nd2.IV dnOKKTKGTCl&f]<br />
2cp. 4, 13 s.<br />
i]<br />
dA (nsQLcpsQSLcc)<br />
3<br />
En. II<br />
120, 4; Knsikrjcp&CQ (pSiov<br />
nsQicpSQSiu 108, 5 s., similiter<br />
120, 3 s. /; 124, 6 cet.<br />
126, 7 s.<br />
5j/<br />
OGK (scil. KGTQct, vel<br />
OGa TK>V KGTQCOV vel similiter)<br />
dnoAttfiBdvsTKi vnb TOV codLKKov<br />
En. II 112, 17 s.; 122,<br />
11. 13s.; 128, 5. 8s.; 132,<br />
3s.; 138, 7; 140, 26; 148, 26;<br />
154, 17; TOig dnola(iavo(jisvoig<br />
KGTQOIS vnb TOV wdiav.ov<br />
'En. II 144, 8; item<br />
omisso aGTQOig 134, 1; 146,<br />
22; 152, 8; 156, 25. Conf.<br />
Martinum Revue critique d' liistoire<br />
etc. (loco in praef. p. V<br />
laudato) p. 415, qui de verbis<br />
dno'kKiL$dvG&cti vnb TOV<br />
ZcoSictHov snl TK nQog dgHTOvg<br />
vel snl TK nQog[iGr](JipQLKv dis-<br />
serens, Ces mots, inquit, regoi-
vent id une significationpcu Jia-<br />
bituelle, qu'il est bon d'expliquer:<br />
Us s'appliquent aux<br />
etoiles fixes (aar^a), mises a<br />
part, les unes du cote du nord,<br />
les autres du cote du sud, par<br />
le zodiaque, c' est- a- dire aux<br />
etoiles fixes situe'es an nord<br />
ou au sud de la bande zodia-<br />
cale.<br />
dnoGTKGig TOV rfiiov Z%. 70,<br />
: cinTETKl Ttjg AB<br />
TCOV H KM (svftsicov)<br />
2(f. 26, 12; 77:965 nd-<br />
Gug Tag dnTOfisvag uvTi]g iv<br />
TCO HZK sniniSca oQ&r]<br />
S'GTLV r) AB 26, 10 12; (sav]<br />
KvnKog psifcovcav dnr-^Tai jj<br />
u>v 6 OQIG>V KnrsTKi 40, 13 s.;<br />
similiter KmsG&co r] cov<br />
scpUTtTETCU, 40, 28 s.; 01 TOJV<br />
KVTWV SCpKTCTOfJiSVOL {LEyiGTOL<br />
JfU/t^Ot, CQV KKI O OQl^COV K7tT-<br />
TKL 28, 14 s. Conf. scpuitTE-<br />
G&Kl.<br />
uTtaiTSQov p. XXIX adnot.<br />
ad 24, 13.<br />
KltCOTSQCO Z%. 80, 23.<br />
a QK 2y. 6, 2; 8, 6. 11. 15.<br />
17 cet.; 'En. I 50, 16; 52, 1<br />
cet.<br />
: TtQOS CCQHTOV$ n.<br />
60, 26; 62, 6; 66, 3; 70, 23<br />
cet.; 2%. 112, 28; TIQOS KQKTOV<br />
I 86, 9; II 112, 18 (at priorem<br />
ex his locis antecedit<br />
TIQOS UQKTOVS 84, 13, posteriorem<br />
sequitur idem 122,<br />
12). TK ngbg KQurovs: vide<br />
6,<br />
1 TO.<br />
TO fi[iiy.vKhov slg TO KVTO<br />
OTCCV TO<br />
d"fl oQ'sv %(}-<br />
. 4, 13 15;<br />
KUO rov E GrtfiSLOv<br />
191<br />
snl TO<br />
A iKXQccysvriTcti 38, 12 14;<br />
similiter 38, 14-16; 40, 3 5;<br />
. 126, 18.<br />
uQXrjS Z
192<br />
18 20; Vel COffTS K6V(Ji1fTCdrov<br />
slvai cet. 82, 911; 86,<br />
47; [ISra^V TGJV aGV[inr(nrcov<br />
77 [jiwvKkicov 2cp. 30, 13 s.;<br />
21 s.<br />
2%. 82, 29; 90,<br />
aronoq: onsq scr\v aronov<br />
2cp. 14, 7; 24, 14; 32, 4; onsQ<br />
aronov 8, 17; 22, 1; TO KTOnOV<br />
nUQaGrrjGOlJiSV 2%. 26, 24.<br />
avyr'j: astra dicuntnr sfininrsLV<br />
si? toes rov i]Uov avyds<br />
'En. I 82, 21, vel sc%drcos<br />
nsQiKarahaiifiavscd'ai, vno<br />
r&v rov Tjitov avywv 78,<br />
68; ^82, 13s., vel^ SKCpsvysiv<br />
rug rov ffiiov avydg 52,<br />
3. 20. 21; 64, 4s.; 66, 20s.;<br />
70, Is.; 78, 9s.; 82, 15; 84,<br />
5. 8. 18;<br />
68, 25s.;<br />
vel alio<br />
86, 14; 92, 5; 2%.<br />
84, 21; 112, 79;<br />
verborum ordine<br />
sncpsvysiv TOV fjMov Tag avyds<br />
'En. I 74, 17, vel rag<br />
avyds sncpsvysiv ra KGrga<br />
TK$ rov riUoV !l 108, 11s.;<br />
f<br />
vel brevius (acrgov} cpvybv<br />
rug Kvyccg 2%. 84, 23. sri<br />
ccvyKi slGiv 2%. 54, 30; 60,<br />
29.<br />
p. VI s.; XXXV adnot.<br />
ad 46, 18; Zy. 2, Is.;<br />
2%. 44, 30; 66, 22; 84, 20;<br />
96, 26; 98, 28; 102, 27; 144,<br />
25 s.; 152, 24 s. idem nsgi<br />
Znirolav v.ai dvcscov p. VII;<br />
XLIV adnot. ad 106, 14;<br />
LIV ad 158, 28; 'En. I 48,<br />
Is.; II 106, 15s.; ano rov i<br />
rov nQL snirolaiv xca dvcecov<br />
rov a $i$lov 2%. 132, 25s.;<br />
ano rov is' rov a pifiMov<br />
rov avrov 2%. 132^ 30. Conf.<br />
p. 133 adnot. 3 et 5.<br />
dem ngog 'AQiGro&riQOv<br />
K p. VII S.<br />
eius-<br />
diet-<br />
ccvrog: avrov 2y. 4, 12; 6,<br />
24; 'En. I 78, 18; 96, 18; II<br />
120, 18; 132, 11 cet.; avrto<br />
2y. 4, 15; 'En. I 62, 18; 72,<br />
12 cet.; II 106, 20; 116, 16.<br />
17 cet.; ccvrov 2. 16, 17<br />
cet.; ttvroov 8, 5; avr^g 4, 1;<br />
14, 19; 'En. II 110, 9; txvrfj<br />
108, 21. 23; avrrjv I 100, 5.<br />
15. 29 cet.; II 112, 6 cet.;<br />
ccvrci I 96, 15; uvrotg II 134,<br />
3. Si avrov rov KOVO$<br />
2%. 26, 28 s. (at nsgiys-<br />
QSiai) slclv rov avrov nvniov<br />
2cp. 12, 2s.; at kv TOO avrw<br />
uvula nsQicpSQBiai 2%. 10, 26;<br />
sv TOO avrcp rov AB v,vulov<br />
smn'sdcp 2%. 26, 32; ra snl<br />
rov avrov uvnlov GYHISICC, 2%.<br />
10, 27; rcov snl rov avrov<br />
'En. II 132, 3; nolog rov av-<br />
rov, scil. xux^ov, 2%. 18, 21;<br />
rovs avrovs nohovs 2cp. 2,<br />
15; 4, 6. 27; 6, 1. 4; sv TOO<br />
avra) %QQV(p 2%. 82, 30; TOV<br />
avrov hoyov 2cp. 2, 7; rrjs av-<br />
rrjs vvnros 'En. II 146, 25 cet.<br />
(conf. Wp); sv ry avrfj vvv,r<br />
144, 1, item omisso sv 142,<br />
2 ; &SGW tr\v avriqv 'En. I<br />
100, 1; TO avro serai II 116,<br />
13; 118, 13; sera) ra avrd I<br />
56, 5; TToog TW avrto Gruisicp<br />
2%. 26, 31; -nard TO avTO<br />
67](istov 2%. 18, 27; Kara rd<br />
avra GTj^isia 2cp. 16, 9; 22,<br />
8. 18s. cet.; sis TO avro 4,<br />
14; Hard rd avrd 'En. I 72,<br />
21; Sid rd avrd: vide did;<br />
r&v avrav vnoKSipsvcov: vide<br />
hoc verbum.<br />
dcpaiQOvvrss 2%. 116, 31.<br />
pass. (nsQifpsgsiav) dcpaiQov-<br />
2%. 116, 32; (nsQicps-
dcpr]Qi]Gd'03 'En. II 110,<br />
8; 112, 5; 114, 1; 116, 1. 3.<br />
19 cet.; 2%. 92, 16.<br />
cccpccvrjs (KVY.IOS) 2cp. 16, 24;<br />
18, 6; 20, 2; 22, 4; 30, 2;<br />
dice to tov Tjhtov ucpttvrj avrr^v<br />
(rj]v nsQicpsQSiuv*) noistv<br />
2%. 110, 28; ngog T dcpctvEL<br />
7r 2y. 16, 23; 18, 6; TO<br />
acpKveg fjfjLiGcpaiQiov xr\
1!<br />
'En. I 62 , 7s.; similiter 64,<br />
10s.; 70, 25 s.; 96, 22 s.; 98,<br />
7s.; 102, 9s. SOs.^cet.; yi-<br />
VOVTCil at 0)011, SvGt.S 2%.<br />
122, 35; Y.KL TIJS 6nQias<br />
KVKTohijg v,al rrjg Iwag 8v-<br />
Gms yvo[ivr)s 2%. 144, 20 s.<br />
Conf. sivcci et noiztv med.<br />
6 TJllOS TtQOS TOO P y-<br />
'En. I 62, 21; TOV fatov<br />
nl TOV N yVO(jLVOV II 116,<br />
1 s.; similiter 116, 20s.; 120,<br />
20. - - e scholiis praeterea<br />
enotavimus formas yivsTcti,<br />
12, 24; 64, 30. 32 cet.; yt-<br />
VOVTUI, 122, 35 cet.; ysvoiTO<br />
116, 30; yivG&Ki 134, 28;<br />
iysvero 66, 23; ysvo(ivov 58,<br />
20. 29; 64, 21 cet.<br />
oajtfi7, linea vel lineae<br />
segmentum Zy. 2, 6. 7. 9<br />
(bis). 10.<br />
vel TtKQcdlrfiovg dicuntur ar\-<br />
[ifa vel vQ-iat vel homines:<br />
yQcccpL Zrp. 4, 26; 6, 4;<br />
ygacpovGi 2%. 62, 25; yQCicpfraj<br />
2s 'En. I<br />
74, 11s.; 76, 11^84, 4; 100,<br />
11. Conf. CpKVQO$.<br />
8 IK c. gen.: yfy^aqp^co SIK TOV
H psyiGTOs xvxXog 'En. I 82,<br />
8; similiter 86, 2 s. cet.; (TO<br />
qfUXVXJLto?) gfovtffTat xca diet<br />
TOV d 2cp. 6, 25, ^uixvx^iov<br />
TO dta TCQI> A r B 8,<br />
22js.,<br />
ac similiter passim; 6V ail-<br />
Hov orjpEiov 2%. 22, 30, similiter<br />
22, 31 ; dia TOV KVTQOV<br />
2%. 46, 20; 6V avTOv TOV<br />
a^ovog 2fr. 26, 28 s., ac similiter<br />
passim; diet TGJV nolwv<br />
2(p. 4, 10; 14, 16. 22; 16, 6;<br />
2%. 14, 31 cet.; TO Sia T%<br />
AB xcu TOV F ininsSov 2cp.<br />
6, 22s., similiter 10s.<br />
4^, -<br />
punctum dicitur avctTsMsiv<br />
vel Svvsiv SLK a^asiov, velut<br />
TOV Z vel TOV B cet., Sep.<br />
42, 713; (01 dia<br />
xvxXoij<br />
TCOV z/ B GTjfisiW Tag avaTOas<br />
jroiovvTca cet. 2cp. 22,<br />
21s., similiter 22, 24s. cet.;<br />
item circulus dicitur a<br />
Vel 8VVLV dlCC<br />
ictg, velut rfjs ZH vel<br />
BF cet., Z
196<br />
9; 146, 1; 148, 7; 150, 13;<br />
154, 3; 156, 5; 158, 13; 2%.<br />
18, 19s. 23; 108, 24; 126,<br />
15; CCGTQK ru wara 8icc(iTQOv<br />
OVTK 'En. I 62, 16, item<br />
omisso ru 72, 9; 96, 3s.; TO<br />
HKTU SldflStQOV CCVTO) TO P<br />
I 62, 18; similiter 72, 11 s.;<br />
96, 5: 2%. 122, 24. 27; item<br />
omisso KVTW 'En. II 140, 14 s.;<br />
158, 18.<br />
8iKnoQSVG&ccL dicitur punctum<br />
(2q>. 10, 18. 22 s. 24;<br />
12, 1 s.) vel sol (reliquis locis)<br />
circumferentiam aliquam cir-<br />
culi, his formis: diccnoQevsTotL<br />
2y. 10, 23. 24; 12, 2; 'En.<br />
I 58, 14; 64, 8; 70, 7 cet.;<br />
2%. 56, 27. 30 cet.; 8iunoQvfirai<br />
'En. I 56, 14; 90, 13;<br />
100, 4. 15. 28; 102, 3 cet.;<br />
8ianoQEVG&m 2
dvvsiv (vel Svsa&ai) dicuntur<br />
14,<br />
puncta Zep. 12, 12. 21;<br />
6. 9. 12. 19. 26 cet., vel<br />
circulus 2
198<br />
Zq>. 42, 1; dvtina TK ngog<br />
TK> r 2ft. 152, 27.<br />
codEKK 'En. II 110, 4.<br />
adeKKTriiioQiov zodiaci<br />
'En. I 106, 18; II 110, 10; 2ft.<br />
106, 23 ; dcodsKKTrjfiOQiov nQi~<br />
ysQSta 'En. II 110, 8.<br />
adsKUTov zodiaci 2ft. 106,<br />
24, rfjg TOV<br />
106, 25.<br />
'EKV: vide si.<br />
SKVTOV 2%. 16, 26; S<br />
Zy. 2, 12; 4, 2; 6, 7. 11; 10,<br />
10; 12, 11. 19.<br />
syyi^siv: iyyioei 2ft. 78, 24.<br />
eyyvg c. gen. 2ft. 84, 22;<br />
syyvTSQco c. gen. 90, 27, idem<br />
sine casu 78, 28; gyyiov c.<br />
gen. Zy. 32, 20; rj syytov,<br />
scil. sv&sfa, 24, 13; eyyiGTct<br />
'En. I 72, 27; 74, 9. 19. 22;<br />
76, 1. 9. 18. 21; 2%. 114, 30.<br />
I yea: r\iLiv 2%. 126, 31; ^ag<br />
16, 31; 114, 27.<br />
f-df-hsiv: s&elys 2ft. 106, 25.<br />
si c. indie, praes. Zy. 10, 21;<br />
20, 3; 44, 17; 'En. I 74, 10;<br />
76, 10 (conf. p. XXXIX adnot.<br />
ad 74, 11. 12); 2ft. 16,<br />
25; aH' si SVVUTOV Zy. 8, 9;<br />
22, 23; 44, 29; si ds w<br />
disq^TKi cet. 'En. I 76, 13<br />
(in simili demonstratione 74,<br />
13 ens legitur). c. indie.<br />
fut. 2g>. 14, 5; 32, 2; Z%.<br />
22, 30. c. imperf.
20; 18, 2 cet.; 6'vTOg 'En. I<br />
52, 4. 22 cet.; 2%. 58, 20<br />
cet.; q*Tg 2cp. 6, 1; 22, 7.<br />
16; ovffa 27(p. 4, 19; 26, 13;<br />
OVGKV 'En. I 96, 18; JL22, 3;<br />
ovrog, sell. TOV ^ (aoTjJOu),<br />
'ETT. I 66, 10; OVTK: vide<br />
3iCC(lSTQOS', OVTCOV 'ETC. I 84,<br />
13; rjv 2ft. 126, 25; SGTKI 27g?.<br />
16, 23; 18, 6 (bis); 36, 4. 11.<br />
14; 40, 7. 9; 42, 29; 'En. I<br />
62, 19. 22; 66, 11. 13 (bis).<br />
14 cet.; 2%. 28, 19; 62, 29<br />
cet.; S'GSTKI (sic) 2ft. 22, 31;<br />
SGOVTUL<br />
2%. 82,<br />
2
200 VCtVTLOg<br />
ticulo ornisso 'En. I 64, 4, ac<br />
similiter aliis locis (conf. %QOvog);<br />
V , sell. XQOVCO, 2cp.<br />
2, 8; lv , quoad, dum, 'En.<br />
I 96, 20; 2ft. 146, 29. item fv OGCO 2ft. 56,<br />
30;<br />
27; 62,<br />
27; 86, 16;' 96, 28; 122, 21<br />
cet. ; v f][iiGi svLavTov I 64,<br />
9 cet. (conf. sviavros).<br />
svuvTLog: si? TK svccvrtu TOJ<br />
ZadLUKcp 'En. II 108, 4s.;<br />
eadem 'structura pro TWV gm-<br />
SLCOV restituenda esse videtur<br />
114, 4; xriv EVKVTLKV 2%.<br />
80, 31.<br />
'En. II 112, 1. 16.<br />
orp&ijvcu cpSQOpsvK 'En. I<br />
94, 9s. 18; similiter 16s.<br />
96, 14s.<br />
sviuvxog,<br />
TOV 'En. I 74, 17 s. ; ts'<br />
(JLSQtOV StVKL rOV SVIKVTOV V.CU<br />
TSTKQTOV Z%. 74, 27 s. (et conf.<br />
76, 2630); sviccvrov^ nagslftovrog<br />
2%. 119, 4; 81' SVLKV-<br />
-cov 'En. I 72, 26; 74, 8. 12.<br />
20. 22; II 114, 12. 17; 116,<br />
12^s.; 118, 12; 2ft. 114, 30;<br />
diet fjpfaovg sviavTov 'En. I<br />
60, 25; 62, 8; 64, 11 s.; 70,<br />
13. 26^s. ; 5 76, 1.^<br />
8s.<br />
13.^17.<br />
20s.; sv r^LLGSi EVIKVTOV 'En.<br />
I 64, 9; Z%. 64, 23; h rti<br />
fjpiGSi, rov SVLKVTOV 2%. 76,<br />
27; SLK nlsiovos %QOVOV r\^i-<br />
GOV$ SVIKVTOV 'En. 1 102, 10 s.<br />
22, item omisso %QOVOV 66, 6;<br />
68, 6, vel brevius^etiam $ia<br />
nlsLOVOs: vide dm; (%QOVOS)<br />
skacccov JipiGovg EVLKVTOV 'En.<br />
I 56, 21; 58, 14; 60, 2. 21;<br />
dt' eldrTovog (sive ihuGGovos}<br />
XQOVOV rj(iLGOvg iviavrov 'En.<br />
I 70, 10; 96, 23s.; 98, 9s.,<br />
item omisso %QOVOV 68, 8 s.,<br />
vel brevius etiam di' ilux-<br />
rovog: vide 8id\ iv S^KGGOVL<br />
XQOVCO TjfUaovs sviavTov 'En.<br />
I<br />
70, 8;<br />
7j(llGOVg<br />
(nsQicptQSia} pEigcov<br />
VLKVTOV %. 68, 31<br />
(conf. \Jur\v).<br />
VTUV&K 2%. 132, 28; 134,<br />
27 ',<br />
vxog nsvzK^vov 2%. 116,<br />
23.<br />
s| m8ia ' 'En. II 112, 2. 13.<br />
14; ?' ^(aSiav (nQicpQEici')<br />
2%. 114, 19.<br />
S^SiVKl'. %GTKL<br />
adnot. ad 40, 7.<br />
p. XXXIII<br />
VVKXI 'En. II<br />
l|r}g: TY) ^i]g<br />
116, 3; xr\v ^ijg VVKTK 2%.<br />
116, 21; KKI<br />
navru 128, 21;<br />
^rjg<br />
o^ioicog<br />
iv Tovtco rs<br />
KKI Tc5 t-ijg 134, 31 s.;' ?g<br />
TO f|rjg 134, 28 s.; iv TOig<br />
s^ijg 116, 26.<br />
inet 2(p. 8, 3; 24, 1; 26, 3;<br />
32, 26; 34, 20; 42, 7; 44, 19<br />
cet.; V.KI ini 2cp. 8, 14; 16,<br />
5; 36, 14; 46, 3; 'En. I 52,<br />
6. 24; 54, 12. 29 cet.; ind<br />
ovv 2(p. 30, 10; snsl yuq 34,<br />
17; 2%. 18, 17; ncchv InsC<br />
2%. 18, 25.<br />
tnsidij 2%. 18, 25; 20, 28;<br />
34, 30; 50, 24; 52, 29; 54,<br />
30; 56, 28; 58, 26. 35 cet,<br />
insidtfnsQ 2y. 4, 22; 'En. I<br />
64, 9; 78, 19; 80, 7.<br />
sniTct'En. II 138, 11; 158,<br />
1. Conf. tTK.<br />
nflVKi: n^LO)(JLV 2ft. 126,<br />
19 - 23 -<br />
: TKVQOg TOO<br />
2%. 128, 23;' similiter<br />
notivoL 128, 24; TO<br />
n6{isvov, scil. gcpStov, 'En.<br />
11110,5; TO & (KGTQOV) IGTIV<br />
n6[ivov 2%. 110, 32; TO
Sn6{lSVOV, SCll. OJGTOOV, 110,<br />
24; 126, 28; -AKXK ra, snoasva.<br />
i?fuxv'xlta 126, 28; Y.KTK<br />
ra snopsvu 126, 29. 30; sis<br />
ra, snopsvcc 181 ; (^wtfta) tffttv<br />
snofisva. 128,^ 22; snbpsva.<br />
sen ra. dnb dvGscov cet., sell.<br />
KGTQK, 152, 29; GvvSvosrai<br />
TO) M (a.GrQOp) r(OV SnOflSVCOV<br />
ti<br />
'En. II<br />
rep<br />
116, 17s.;<br />
TtOV SnO^SVCQV rivl TO) ZJ KGTQCp<br />
TO H GVVdvGSTKL II 124, 3 S.';<br />
similiter 128, 14 s.; 134, 21 s.;<br />
3. Conf.<br />
152, 17154, 1; 156,<br />
riystG&Ki et nQorjystG&cu.<br />
sno[isvr}v p. L LIII adnot.<br />
ad 138, 11; 144, 12; 152, 11.<br />
}<br />
sni nvog y^uftTJis cp, 2, 6;<br />
Snl SlCCllSrQOV t[lf][JlCC KV-<br />
'Alov OQ&OV Ecpsorriuev 20,<br />
1316 (reliquos locos vide<br />
sub rprjfjitt}', TO E orjfisiov snl<br />
rov K^ovog KGXIV 44, 15s.;<br />
similiter 44, 17 25 s.; 46, 2 s.;<br />
;<br />
OGK GTtV 871L TOV fJiT) tti-QVOS<br />
2, 14; 4, 4s. 26; 6, 3s. cet.;<br />
inl rijs eni(pKViKS rrjs G
202 ini&vyvvvai<br />
cendi genere occurrit ecog<br />
'En. I 88, 17 coll. 88, 6. 14.<br />
m,s vyvvvcti, iungere rectam<br />
lineam: pass, emfrvyvvpsvri<br />
2cp. 8, 15; snsgsvKTUi<br />
46, 7; tnst&vx&tD 46, 1; sns-<br />
20, 6; 24, 1; 26, 3.<br />
BTtL-<br />
TOV j\liov 2%. 80, 30. Conf.<br />
In ins 8 ov: Iv T. 28, 5 s.<br />
snirs'ksiv: pass. IniTshovvTai<br />
2%. 114, 30.<br />
sntTsM.8iv dicuntur astra,<br />
velut coa iiuteliJisi 'En. II<br />
150, 3, (TO E KOTQOV} SMOV<br />
Inixillti 150, 11, similiter<br />
2%. 128, 32; 134, 28 TOV<br />
21;<br />
cet.;<br />
P ETUTsHoVTOg 2%. 64,<br />
saepissime astrum dicitur<br />
OQUo&ca vel (pcclv6&ai<br />
eniTsttov: vide 'En. I 56, 18;<br />
58, 9. 11 (at vs. 13 dvctTel-<br />
;.oj>); Z%. 58, 32; 94, 21 (at<br />
eodem versu praecedit uva-<br />
TsUov, et sequitur idem vs.<br />
22); 136, 28s. eel; p. XLI<br />
XLVH adnot. ad 88, 17; 110,<br />
5; 120, .17; item astra i-ni-<br />
TsUovTK 'En. II 146, 25; 158,<br />
3; similiter dcodev.ciTrjfioQLov<br />
TOV ZcpSiCfHov vel cpdiov snt-<br />
'En. II 106, 19. 21;<br />
110, 5. Conf. av<br />
in ITSHo IJLSVOV eodem sensu<br />
semel occurrit 'En. II 120,<br />
17 (conf. adnot. ad h. 1.<br />
VII}.<br />
jP . XL<br />
sniToArj dtyfi'ivri, cpctivo[isvr],<br />
sansQia, , SG^CCTT]: vide<br />
haec adiectiva et cpaivsa&cii,<br />
et conf. KVUTolri; iniTolr\v<br />
vel sniToAas noistG&ui: vide<br />
noietv med. ; EniTohuC TS v.u.1<br />
dvceig 'En. I 48, 5; nsgl sni-<br />
TO^COV xat dvascov: vide Av-<br />
TOkvKO$. - nl TTjS TOV V.Vvbg<br />
sniTO^g S%. 48, 21; del<br />
TOVTO i'GTKl SVTOg nSVTKflTJ-<br />
VOV, TOVTSGTl TJJS GGnSQlCtg<br />
^niTolrjg 2%. 116, 23 s.<br />
inicpcivsitt sphaerae 2cp. 2,<br />
^13 ;> 4, 3 snTa: TO.<br />
8. 24. 25; 6, 3 cet.<br />
;<br />
^ki^axa %. 114, 28.<br />
8Q(JL7jVSV IV. r^Q^rjV8V6S %.<br />
119, 6.<br />
SQXSG&KI, dicitur semicirculus<br />
per punctum aliquod Zcp.<br />
6, 25; 8, 1. 22, scilicet pz*'-<br />
G&CO 8, 1. 22 (et conf. p. XXV<br />
adnot. ad 8, 10), &SVGSTCCI,<br />
6, 25. 6 7]lLog Q%TKI in'<br />
KVTO (TO >QOV} 2%. 86, 16;<br />
similiter I'/Mhy 86, 18; 119, 4;<br />
^154,^ 27; senega:<br />
el&av 116, 25.<br />
scpocvr] Svvov<br />
^<br />
TO E<br />
scnsQctg 2%. 150, 28; similiter<br />
150, 29. 32 (multo usita-<br />
tius hoc sensu est<br />
'En. I 48, 11, sive sniToKri 50,<br />
1. 8 cet.; 2%. 116, 23 s.; 120,<br />
28 cet.; sGnsQici cpKivopsvrj<br />
ri 'En. I 56, 19 cet.;<br />
similiter 2%. 80 ;<br />
33 s.; 82, 23;<br />
sGnsQia. dvcig 'En. I 48, 13;<br />
50, 3. 8 cet.; 2%. 120, 26s.;<br />
122, 23 cet.; rj E
GnQiav dvGiv (noi-<br />
En. II 110, 12; similiter<br />
110,20s.; (gcpdiov) sons-<br />
QIOV dvvov I 110, 6; (KGTQOV)<br />
GnQlOV STtlTSMoV 2%. 94, 21.<br />
icnsQia iniTolij vel dvoig,<br />
Vel SGnfQIKI iniTOlai T V.O.I<br />
dvGis omissarvide fU^ohvog.<br />
GnQioi pro GnQiKi in<br />
libris ms. traditum p. XXXVI,<br />
XXXIX, XL VIII adnot, ad<br />
50, 8; 72, 7; 128, 9; item<br />
GnQlOV pro GnQlKV p. LI<br />
ad 144, 13; 146, 19.<br />
SG%KTO$: TOV zl KGTQOV TJ<br />
iq 'En. I 58, 6 s.; ^ cpai-<br />
G XKTrj sonsqia, dvcis<br />
60, 13s.; rj sansQia sntTolrj<br />
serai rj cpaivopsvi] TOV H sons-<br />
Qia Kvaro^ri G%ocrr] 2%. 88,<br />
24 (conf. p. 172 adn. 3);<br />
ecnsQia G%dzri iniToZr} 2%.<br />
82, 23; 7] G%Krri sGnsgia cpd-<br />
GI$ 'En. I 78, 12. 20 (reliquos<br />
locos vide sub rpdcig).<br />
G%KT(og 'En. I 50, 2. 4; 54,<br />
10. 27; 78, 6; 82, 13; 84,<br />
19; 2%. 78, 23; 80,<br />
22. 26.<br />
29; 86, 19.<br />
TSQOS 2
204<br />
rr}v AHA Sep. 30, 22 s. ; similiter<br />
38, 7 s. 16 s.; TO psv HE nl<br />
rrjv avttToKr\v,<br />
TO ds A inl<br />
Tr t v SvGiv 'En. I 86, 7 s.<br />
bpeijs Z%. 154, 27.<br />
tyiGTuv, animum advertere<br />
ad rem, attente considerare:<br />
fcg scpiGTWGL 2%. 26, 25.<br />
: perf. intrans. scps-<br />
2cp. 20, 5; 24,8; scpec?TcoTOg<br />
20, 17; 24, 8.<br />
%IV: (x-UX^OVg) tOV$ CCVTOVg<br />
jrcUovg %OVTKS TJI GtpaiQa cet.<br />
2
6 Z&dlKKOS 2%.<br />
142, 27, GO? xsfrca 6 . 130,<br />
25; 136, 32.<br />
caiov nsQi-<br />
H 108, 6B. 112, 5;<br />
122, 3. 9 a. cet. ; 2%. 140, 29 s. ;<br />
sirniliter svdsnK, ?|, nsvrs<br />
'En. II 112, 1 s. cet.; ^if<br />
(sell. nsQitpEQL
206<br />
TOV .. , .<br />
TI]V n8QicpQiotv 1 52, 2, ac<br />
similiter passim. Conf. praeterea<br />
de motu solis acpiMsi-<br />
G&CCL,<br />
pass.,<br />
Ttgo'Csvai,<br />
pass., cp&avsw. 6 SVLCCVTOS<br />
yiyvsrcci, TOJ ri^Cco l| olcov<br />
TCSQLCpOQCOV Y.al TSTUQTOV 'En.<br />
1 74, 17 s. Conf. iviavTog.<br />
(tt>SlOv) V (p 8GTIV 6 fylOg<br />
'En. II 110, '4s.; praeterea<br />
de variis positionibus solis<br />
conf. dn8% iv, yi<br />
TOV PE vita TOV ri'ktov 'En.<br />
II 112, 15 (conf. VLKX^LV et<br />
imytKTK^Kfl^KVSiv}^ COGTS TO<br />
d UGTQOV SKCpSVySlV TK$ TOV<br />
riliov Kvycis 'En. I 52, 2 s.,<br />
ac similiter passim: conf. uvyri<br />
et sncpsvysLv. 6 TOV fjliov<br />
xvnlog, id est curriculum solis<br />
sive zodiacus, 'En. I 50, 11;<br />
56, 22 s.; 62, 1 s.; 70, 16 s.;<br />
74, 1 s.; 76, 3 s.; 78, 1 s.;<br />
82 2; 98, 4 s.; 102, 16 s.<br />
'En. II 118, 2 s. (conf. %QOVOS);<br />
riiLsqctg, interdiu, I 96, 7. 11<br />
(bis); ftera Tivct$ fjpsQas I 50,<br />
22 52, 18, similiter<br />
s.^ 2^. 84,<br />
s<br />
23 ; (CCGTQK) ucpKviG&svTa fjps-<br />
QKS TWU$ V.CLI vvKTug 'En. I<br />
76, 24 s., vel ntei'ovug rifiBQccg<br />
KcpttVLG&evTa I 80, 17; similiter<br />
82, 6 S.; 84,^ 10; Si'<br />
7][ISypiGovg<br />
'En. II 108,<br />
13 s.; 116, 6s. 19s.; 118, 5s.<br />
cet.; S%. 128, 29; 140, 20 cet.;<br />
7\ N@ rifiiGovg SGT\ &diov<br />
'En. II 116, 6; similiter 142,<br />
20; 2%. 114, 18; 138, 21 cet.;
oYov f] N 'En. II<br />
116, 1 (conf. p. XL VI ad h. 1.);<br />
rjfiicv (pSiov an%siv II 108,<br />
12 s.; 2%. 150, 25, item elar-<br />
TOV fjpiGovs o>oYou 'En. II<br />
134, 3s. (conf. un%iv'); uva<br />
7][iiGv ^(pStov 'En. I 92, 12;<br />
vnQ TJfiiGv cooYov 2%. 110,<br />
33, item addito neQicpQiccg<br />
'En. II 110, 13 s.;<br />
G(f>v] rjfiiGOvg gcodiov 'En. II<br />
134, 24; 136, 23; 138, 6. 9s.<br />
cet,; 2%. 92, 20; 138, 20 s.;<br />
154, 24 s. conf. iisycts et<br />
filKQOg}; CCVU. TEGGKQCOV JJ/*^~<br />
GOVS Icpdiojv 'En. I 94, 1 ; ccva<br />
dvo rjfjitGv oodYcov I 94, 2.<br />
gen. rj[iiGo$ p. XL adnot. ad<br />
76, 17 et 20; 2%. 138,21; fern.<br />
rjULGSia 2(p. [24, 10].<br />
r\u,i6cpcciQiov: TO cccpccvsg vel<br />
TO cpavsQov rjfitocp.: vide dcpavr\q<br />
et (puvsQOS', ev TW vnsg<br />
yr\v vel vno yr\v , scil. ^/ttt-<br />
GcpKiQico: vide 777.<br />
ijtfe Z^. 32, 21; 34, 23. 24;<br />
'En. I 52, 7. 25; 54, 13; 56,<br />
\. 10 cet.; -2fc.j34, 24.<br />
/f r| ov 2cp. 6, 25.<br />
ff Tripolita praef.<br />
P. XI S.; @OdOGLOV GCpKLQLKU<br />
Z%. 4, 28; p. LV adnot. ad<br />
4, 30; eadem brevius cqpca-<br />
QIY.O. citantur 27g. -4, 30; 6,<br />
26; 8, 27. 28; 10, 25; 16, 30;<br />
18, 16; 20, 27. 31. 32; 24, 21.<br />
'24; 26, 27; 30, 25. 26; 34,<br />
28; 36, 17; 38, 19. 22; 46,<br />
19. 20; ad sphaericorum<br />
librum I pertinere videtur<br />
porisma a scholiasta p. 18,<br />
21 s. citatum, unde ille effici<br />
dicit polos sphaerae iuxta<br />
diametrum oppositos esse.<br />
8v TW nsgl oiyn]Gcov<br />
207<br />
'En. I<br />
92, 13.<br />
SGIS: (TO ^tujtvxZtoj') f^fTco<br />
&SGIV cog xr\v AEZB 2!
208<br />
vel dtu rov $' 6, 26; similiter<br />
2%. 6, 27; 8, 27. 28 cet.;<br />
nQofiaivEt TO ^stogrj^a 2%.<br />
128, 31.<br />
"Idiog: SKarsaov (rcov GTJIIEICOV)<br />
rrjv tdiav nsQicpsgsiav dianOQVSrai<br />
2%. 62, 27.<br />
I'v a c. coni. 'En. I 86, 1; 2%.<br />
58, 20; 72, 29; 154, 24.<br />
tG7](lQia 2%. 14, 31.<br />
IcrjpSQivos, scil. xux^og, 'Err.<br />
II 112, 22; 114, 14; Z%. 12,<br />
24; 114, 26.<br />
i'cog: i'ca re Kal opoia fieyE&r}<br />
2ff. 2, 5; i'crj sarlv 77 AIL<br />
nsQicpSQSia rrj @Z nsQicpSQeta<br />
2cp. 10, 4 s. , vel brevius IGJ\<br />
sarlv 7) AH rrj 47, 12, 3, ac<br />
similiter posthac; item in<br />
libris nsQl snirohaiv , velut I<br />
64, 57; 68, 1 cet. Conf.<br />
^<br />
KSLO&ai. V LGCO %QOV
fj<br />
'<br />
1<br />
xaO<br />
TJ fiag onoffft? 2%. 16,<br />
31; item olKOtrpmg 114, 27;<br />
'<br />
xaO1<br />
8-ndcrriv vvv.ru 2%. 116,<br />
27; xTa TO; Qrfosvra 2%. 116,<br />
30 s.; xara ra ctvrd 'En. I 72,<br />
21; *&' a 2ft. 22, 28 (conf.<br />
xa-9"a et xa
210<br />
conf. nag'-, ^ v ^OG^KO 'En. I<br />
50, 10; 56, 22; 60, 3; 62, 1<br />
cet.; rra xdffju-w not. ad 108, 5;<br />
p. XLIV ad-<br />
cosmicus ortus<br />
et occasus 2%6Hia 1 et 2<br />
p. 164s.<br />
xptog, signum zodiaci, Z%.<br />
106, 24; 128, 20. 23 (bis). 26.<br />
xovptfrjv p. XLIV adnot. ad<br />
106, 20.<br />
KQVtyig astrorum : vide<br />
avctncdiv %OVGIV ai<br />
2%. 134, 31.<br />
A v x 1 1 x K , liber tertius elemen-<br />
torum, 2%. 32, 28; p. 33 adnot.<br />
1.<br />
KVKlog Sep. 4, 12. 17. 22 cet.<br />
(conf. yoaqpfiv). (xvx^ot)<br />
OQ&Ol nQOg TOV K^OVK 2fp. 2,<br />
16; 4, 26 8.;^ 6, 5 a.; ot TOO<br />
a^OVt TT^Og O^thiff OVTS XVx^ot<br />
27qp. 22, 7. 15 s.; (xvxXog)<br />
^.o|6g wv Ttgog TOV a^ovcc:<br />
vide hoc adiect. ;<br />
xvxAot Trapdnrjloi<br />
Zcp. 2, 14s.; 4, 5;<br />
6, 2. 4 cet. (conf.<br />
xvxZot t'aot TS xa<br />
aU^Xotg ^(p. 16, 21 s.; 18, 4;<br />
similiter 18, 13 s. cet.; Trag<br />
. 34, 30;<br />
^03V TO T CpUVEQOV TTJ$ GCpCtl-<br />
QKS xal TO aqparf'?: vide bgi-<br />
&iv et oot^oov; ot TV aurrav<br />
icpKnt6[ivoi. KVY.IOI, cbv xca<br />
6 OQifav uTtTsrcci Z
124, 25;<br />
adnot. ad 56, 5; xaTct<br />
&VTU 2%. 116, 30 8.<br />
lr\pu.cLta. sis *&<br />
p. XI adnot. 11.<br />
roc<br />
QT^-<br />
JLo'yog: TOV KVTOV sj-si Aoyov<br />
O TS XQOVOS nqbg TOV %QOVOV<br />
cet. 2
212<br />
immobile, et, a plus forte<br />
raison, il n'y a pas un seul<br />
cercle qui soit immobile un<br />
seul instant;, si ce n'est 1'ho-<br />
rizon, parce que sa position<br />
ne depend pas de celle du<br />
ciel toujours tournant, mais<br />
de celle de la terre toujours<br />
en repos suivant Autolycus,<br />
qui admet que Fhorizon immobile<br />
comrne la terre, mais<br />
different suivant les contrees,<br />
est irnmuable pour chacune<br />
d'elles. Cependant ce n'est<br />
pas seulement a 1'horizon,<br />
plus ou moins incline par<br />
rapport a 1'equateur dans la<br />
sphere oblique (prop. 6), ou<br />
comcidant avec 1'equateur<br />
dans la sphere parallele (prop.<br />
4), ou perpendiculaire a 1'equateur<br />
dans la sphere droite(prop.<br />
5), c'est aussi a 1'equateur<br />
lui-menrie et a tous ses paralleles<br />
dans toute position<br />
de la sphere (prop. 12), et<br />
par consequent c'est a des<br />
cercles tournant chaque jour<br />
avec toute la sphere, d'orient<br />
en Occident, qu' Autolycus<br />
donne ainsi I'epithete iisvcov,<br />
mot qui habituellement, chez<br />
les mathematiciens grecs, si-<br />
gnifie, en repos, comme les<br />
mots KLVOVHSVOS OU CpfQO^lfvo$<br />
signifient en mouvement.<br />
Mais il faut savoir que, chez<br />
les astronomes grecs, le verbe<br />
(izvsiv a souvent un sens special,<br />
pour designer 1'absence<br />
de tout mouvement propre,<br />
c'est- a-dire distinct de celui<br />
du ciel entier. C'est ainsi<br />
qu'apres avoir dit, que les<br />
etoiles fixes sont emportees<br />
dans cette revolution diurne<br />
du ciel, Platon (Timee, p. 40 B)<br />
ajoute qu'elles sont toujours<br />
en repos, cm (itvsi, parce<br />
qu'elles ne se deplacent pas<br />
dans le ciel, comme les planetes.<br />
Ainsi Autolycus pouvait<br />
appeler p,vortsg des cer-<br />
cles, tel que 1'equateur et ses<br />
paralleles , emportes , mais<br />
sans aucun mouvement propre,<br />
dans la revolution quotidienne<br />
du ciel autour de la terre,<br />
d'orient en Occident; tandis<br />
que, suivant Autolycus comme<br />
suivant Eudoxe, Callippe et<br />
Aristote, d'autres cercles dits<br />
mobiles (pSQo^evot, (prop. 12),<br />
tels que ceux du soleil, de<br />
la lune et des cinq planetes,<br />
tout en pavtageant le mouvement<br />
diurne du ciel, ont, de<br />
plus, des mouvements plus<br />
ou moins lents et obliquemeut<br />
contraires a celui du<br />
ciel, mouvements propres par<br />
lesquels ils font retrograder<br />
d'occident en orient, par rapport<br />
aux e'toiles sept<br />
fixes, ces<br />
astres, dont chacun est<br />
attache en un point de son<br />
orbite tournante'.<br />
: CtGV^TtTCOTOV S6TIV TO<br />
ana rov J r^i-Avviliov cog iitl<br />
TK r Z E {isgri T(p uitb rov<br />
A fj(JilKVKl.lCp COg 7tl tK H E A<br />
cp. 30, 8 10; 6 rfiios<br />
(Og 7tl Ttt F E A<br />
'En. I 78, 2 s. ; similiter<br />
86, 57; 2%.<br />
82, 10s. 19s.; 4<br />
82, 28; 7tl roc itQog a.QY.rov<br />
?J<br />
l-Ttl TCi TtQOS (AfGTJupQlKV<br />
II 112, 18 S. ; Ttl XCi 7CQOS<br />
e 7 ? II 13^ 2; sl$<br />
TCC TtQorjyovfieva (iSQrj 2%. 122,<br />
34 KvaToUxa ;<br />
[iQr] Zqp. 40, 29 ;<br />
50, 12, item SVTIKU. 42, 1 ; 50, 12.
'En. I 60, 26; 62, 6; 66, 4;<br />
70, 24 cet.; 2%. 112, 28.<br />
TU ngog peffqpjfyla? : vide 6,<br />
T}, TO.<br />
fGrtufJQivog, scil.<br />
'Erc. II 132,<br />
: xcrra<br />
8.^20.<br />
f'ar/? avxr^<br />
'En. II 110, 9,<br />
6r}v ccvTijv 112, 5s.;<br />
tv [TCO] ^
214 livrjuovsvstv 'O, 17, TO<br />
pommtur); 2%. 70, 29; 124,<br />
26. 27 cet.; sluTTOvog .96<br />
28 (et conf. fviavTog);<br />
TOVL 2%. 96, 30;<br />
'En. II 134, 12.<br />
r] oftot'a: vide ofioiog.<br />
a'Aarrov ctn%ov<br />
2%. 126, 28, et vide cini<br />
sub forma dnsxy.<br />
2y. 20, 23; 24, 11.<br />
[ivrj(iovv iv c. gen.:<br />
fiovsvGv 2%. 114, -24.<br />
lionet, gradus, 2%. 78, 25;<br />
80, 29; 84, 29; 86, 18; 92,<br />
21 cet. Similiter (IOQLOV 2%.<br />
92, 21.<br />
judvor 2%. 76, 26; 106, 24;<br />
ou fiovov aHa xca 2%. 132,<br />
27 s.<br />
juovog 'En. I 58, 11; 60, 18;<br />
2%. 108, 25. 29. 32; 119,<br />
3 cet.<br />
pOQiov n 'En. I 74, 13; (00-<br />
St6v)
122, 11s.; 128, 6. 12s.; 132,<br />
4s.; 144, 9; 146, 23; 148, 2.<br />
27; 150, 7; TO. 7fQO$ fiajjftfaiav<br />
II 122, 14 (aliter siinili<br />
loco 128, 8, et conf. 130, 10);<br />
138, 8; 140, 27; 154, 18; 156,<br />
26. - - articulus praedicato<br />
appositus in his forrnulis: TO<br />
AEP ruLMvv.'kiov SOTKI TO<br />
0NK 'En. I 66, 12 s., vel rj<br />
AE neQicpSQSta sGXKi 17 &N<br />
66, 14, ac similiter aliis locis.<br />
articulus cum infin. : TOO<br />
Peflrjv.evcct, ^ 2%. 34, 30 ss.; Sict<br />
TO et /n/fTo: TO cet.: vide dice<br />
sub finem et ILSTK. 6 nds<br />
xvxXog 2%. 76, 29; 6 avTo'g:<br />
vide a-vTo'g. articulus cum<br />
sententia relativa: TO nQor}yov^svov<br />
TOV sv a SGTLV 6<br />
rfiio? 'En. II 110, 4 8.; TO<br />
ngb TOV v q> SGTIV 6 rfiio$<br />
2%. 119, 2 s.' 6 [iev 6<br />
Ss 2y. 12, 13 s.; 14, 12 s.;<br />
16, 22 s.; 18, 5 s.; 'En. I<br />
48, 6.<br />
odf: snl Tovde TOV ftecoQtjficnroff<br />
2%. 26, 15s.; sv ToodX<br />
scil. TOO Q~toQrm,KTi, 2%. 134,<br />
30; ToSs rovds ^yftrat 2%.<br />
126, 19 s.; rode Ttods insTUL<br />
2%. 126, 24.<br />
o&sv 2
forme, 6|&aZd, parcourfc en<br />
temps egaux des grandeurs<br />
non - seulement<br />
, epales faa,<br />
mais semblables, bfioia. Que<br />
signifie cette seconde expression?<br />
La similitude existe<br />
pour toutes les parties egales<br />
de lignes droites quelconques<br />
et pour tous les arcs eganx<br />
de circonferences de cercles<br />
de meme rayon. Mais, d'apres<br />
la definition d'Autolycus, sur<br />
des circonferences de cercles<br />
de rayons differents, ou sur<br />
des arcs differents d'une meme<br />
ellipse, d'une meme parabole<br />
ou d'une meme hyperbole,<br />
le mouvement ne serait pas<br />
uniforme, lors meme que les<br />
grandeurs lineaires pareourues<br />
en temps egaux seraient<br />
egales; car ces grandeurs ne<br />
seraienfc pas semblables entre<br />
elles, a cause des differences<br />
de courbure. D'un autre cote,<br />
suivant Autolycus (Prop. 2),<br />
dans la sphere tournant uniformement<br />
sur son axe immobile,<br />
tous les points des<br />
cercles perpendiculaires sur<br />
Taxe decrivent en un meme<br />
temps des arcs semblables,<br />
c'est-a-dire qui spnt chacun<br />
une meme partie aliquote<br />
des differentes circonferences;<br />
mais ces arcs ne sont<br />
pas egaux, puisque ces circonferences<br />
eatre elles.<br />
et comment<br />
sont inegales<br />
Voila pourquoi<br />
dans les grandeurs<br />
lineaires parcourues,<br />
quand elles ne sont pas rectilignes,<br />
Yegalite<br />
Autolycus distingue<br />
1<br />
de la similitude .<br />
T/Jff<br />
EH<br />
OQKV<br />
bpOLa 2cp. 34, 1 s. 17 s.; "koinj\<br />
7) Z&F hoinrjs Trjs HKE siuG-<br />
GCOV GT\v r) b{ioict 34, 18s.;<br />
J<br />
?siav skdoGovcc slvat P)<br />
Trjs do&etGrjs nsQtcps-<br />
'En. I 96, 18 s. Conf.<br />
indicem in Pappum sub<br />
opoiog.<br />
6 po IMS 'En. I 72, 28; Z%. 80,<br />
20; 128, 21 cet.; (xvx^oi)<br />
OUOLCOg K%li[LVOl nQO? TOV<br />
OQIOVTCC Zcp. 22, 10; 26, 1;<br />
similiter 28, 13; o^otoog TOO<br />
avco dsi^YiGSTKi 2%. 24, 23;<br />
TOO ngb UVTOV 70, 30 s.<br />
in j\ continuatione<br />
demonstrationis 2cp. 4, 24;<br />
8, 19; 12, 5; 14, 9; 16, 13;<br />
22, 2; 24, 17; 42, 21; 46,<br />
14 s.; 'En. I 76, 19; 80, 1.<br />
11; 2%. 26, 17; 32; simi-<br />
^58,<br />
liter ofioins $8 'En. I 74, 23;<br />
II 106, 20 cet.; o^otoog xca<br />
2%. 134, 28.<br />
o^dfff Zy. 32, 19. 23; 34, 15<br />
(conf. Kficc 32, 9. 10).<br />
6ju,ov dicuntur astra dvvsiv<br />
vel dvuTsUsiv 'En. I 82, 18;<br />
84, 3 s. (quo ex loco apparet<br />
bfjiov de tempore similiter<br />
atque ccpcc poni) ; 96,<br />
9. 13.<br />
b[iov YMI 2%. 4, 28.<br />
d^vg: O^SLCC ycovLct Z%. 26, 30.<br />
^35; 28, 33.<br />
17^.<br />
oxia&ev SGTL TOV Z (UGXQOV)<br />
^TO H Z%. 84, 21 s.<br />
onov 2%. 116, 28; onov av<br />
] 6 IJUOS Zl- 150, 30.<br />
f<br />
OQKV: pass., idque plerumque<br />
cum participio positum: 69^rcti<br />
'En. 1 56, 18; 58, 17; 60,<br />
1; 80, 7 33 et<br />
cet.; Z%. 108, 25<br />
110, 24 26 passim;<br />
122, 20 cet.; OQW^ISVOV 2%.<br />
110, 23; otp&rjvcci 'En. I 94,<br />
10. 18; 2%. 48, 20; 50, 23;
ocp&ev 2^.48,20; 6cpfi"i]6 rat.<br />
En. I 94, 7. 16; 96, 8. 12;<br />
Z%. 94, 20. 22; 140, 31; 6oa-<br />
^tJGSTUL "En. I 78, 19; 90, 3.<br />
19; 92, 9; 134, 11; 158, 3;<br />
90, 23. 24. Conf. praef.<br />
,<br />
,<br />
6 Q & 6 : $ OQ&rj, perpendicularis,<br />
dicitur esse recta ad rectam<br />
Zcp. 26, 10-12. 13 s., vel<br />
recta ad circulurn 26, 810;<br />
46, 8 s., vel OQ&OS circulus ad<br />
circulum 20, 10 s. ; 24, 5 s. ; 26,<br />
5-8; 36, 4 cet., vel circulus<br />
ad axem sphaerae 2, 16; 4, 7;<br />
6, 5 s., vel OQ&OV segmentum<br />
circuli ad diametrum 20, 13<br />
16; 24, 7 s., vel OQ&OS circulus<br />
ad horizontem 36, 4. 11 ; 40, 7.<br />
9. (yavicti) dvciv OQ&UIS<br />
IGOCI Z%. 28, 32 s.<br />
diKfisvovGct Ty AB<br />
(sv&f-ia]<br />
sv&sicc<br />
nQOs oQ&ds Zcp. 4, 16s.; rj<br />
rd nQOs OQ&KS ovGa TOO AB<br />
ut-ovi 4, 19s.; similiter 4,<br />
20s. 26 s.; 12, 8s. 15 s.; 14,<br />
3 s. cet.; TTQOg OQ&ag TTJ nowy<br />
TOfjL^ Z%. 26, 30 s. 33.' 34.<br />
OQ&ij<br />
!9.<br />
GcpatQct 2%. 14, 30; 26,<br />
t<br />
Qt^SLv: (sav sv oyaiQK nvxZog)<br />
OQii) TO TS dcpavfs nat<br />
TO cpavsQov riiLiGfpaiQLQV rtjg<br />
G
218 outre<br />
20 cet.; eo Zy. 2, 8; 'En. I<br />
56, 20; 60, 1 cet; a>v Zy. 6,<br />
10; 10, 12. 17; 40, 14. 16.<br />
28; 42, 5 cet.; f t g Zy. 2, 17;<br />
10, 14; y 28, 1. 3; %v 28, 9.<br />
11; 40, 6; 'En. II 120, 10; as<br />
Zy. 10, 11; o Z^. 16, 31; 74,<br />
28; sv co: vide v; tta-fr' a<br />
2ty. 22, 28; aW 'JEw. I 66, 3;<br />
94, 2 cet.; otg I 96, 22;<br />
^102, 9.<br />
6'ffog: lv oG(o %govto Zy. 10,<br />
6s.; BV caw, quoad, dum:<br />
Vide V; OGD3 - TOtfOVTCO 2%.<br />
152, 21; Grjfisfa, oca. Zy. 2,<br />
4. 14; 4, 4<br />
% 25s.; 6, 3; (
ovtog: rovrov rov %QOVOV et<br />
aJUov ds rovrw i'cov %QOVOV:<br />
vide %QOVOS; rovrov (scil. roov<br />
KVKltov) 2q>. 16, 22; 18, 5;<br />
ccvrui 2cp. 10, 13; TOVTO Zap.<br />
20, 21 cet.; '. I 64, 14; 90,<br />
17; II 116, 9; 118, 11; 120,<br />
19; 134, 24 cet.; 2%. 50,^27;<br />
xetvTK 2%. 56, 30 ; rovroig 'En.<br />
II 148, 27; 154, 18, ac passim<br />
hae aliaeve formae.<br />
TOVZOV rov fiifiliov 2%. 6, 27;<br />
34, 29, item rovrov 2%. 14,<br />
27; 38, 20.^21; 42, 30; dice<br />
rov ngo rovrov, scil. ftscogr}fiaTOff,<br />
2%. 10, 31; sirniliter<br />
TOVTGO sxQriGKiis&a 'En. I 92,<br />
12; sv TGO nQO rovrov sdsi-<br />
%&ri 2%. 24, 25.<br />
ov%t 2%. 90, 23; rov (irj ov%i<br />
c. infin. 'En. 1 74, 14s.; 76,<br />
^15.<br />
ocpeikeiv: (acpsdev q>avi]VKi<br />
2%. 80, 21; TO oqpftAov aargov<br />
civurtt.Ki Z%. 66, 27 (et conf.<br />
p. 168).<br />
Tluliv Zy. 4, 14 cet.; Z%. 18,<br />
22; 80, 26. 31; 88, 25 cet;<br />
ncttiv tfr? 2
220<br />
aHr^ov jwfr' ou cpQTai b<br />
7]7iiog 'En. I 96, 19 s. ; eitfafda<br />
ci Zcp. 28, 5.<br />
ncxQ ivKi, similiter -<br />
atque not<br />
QccyiyvG&ai, dicuntur puncta<br />
vel astra in aliquem locum:<br />
(TO Gripsiov} sni TO E nctgf-<br />
GTKiZy. 38, 5 16; similiter 40,<br />
5; (ttGTQu} dno rrj$ (p-<br />
Qrj^KTL TOV nagovTog 0if3>U'ov<br />
Z%. 26, 25 s.<br />
nC(QQ%G&Ki: SVLKVTOV 71CCQ-<br />
: TO aTOTrov na-<br />
Q
'En. 1 68, 3 s. ; 17 SKO<br />
GCOV SGrlv I<br />
77fUXUX*fc'oU 70,<br />
s. cet.; povrjv rr]v EH I 58,<br />
lls.; Tag ofioiag 2%. 82, 30 s. ;<br />
rccg psigovg rjfiLGovg gadiov<br />
Zl. 92, 20 (et conf. 92, 23);<br />
Z'GTLV r\ K nevre (irjvwv 'En.<br />
II 136, 16 s. cet. Conf. xoird?<br />
tt . 20,<br />
17s.; 24, 9; V.KXK nacKV rrjv<br />
rov OQLOVTO nfQicpSQfiav rrjv<br />
ILzrct^v cet. Zy.^Q, 14 s.; 42,<br />
23s.; rr t v PH vneg yf^v av-<br />
TOV (rOV Y.VV.lov} OVGCtV TtEQltpegsiKv<br />
tluGGova BWKI cet.<br />
'En. I 96, 17s.; rj Ed TIBQL-<br />
CpSQSlK TOV gcpdlKHOV 1 96,<br />
20 s.; dcodsKCcrrjiLOQiov, ^aydtov<br />
vel cpC(QV TtSQicpegzicc: vide<br />
haec vocabula et conf. rjpiGvg.<br />
- r\<br />
E/J 7tQl(pQttt OVT8 KVK-<br />
TfMovGK OVTS SvVOVGK OQCt-<br />
TKI 'En. II 108, 7 s., ac simi-<br />
w avKTolriv vel<br />
SVGLV noisiTKi, vel<br />
liter passim (conf. haec verba) ;<br />
'vrj: vide fcoog, scnf-<br />
QIO$, noifiv med. SGTLV r\<br />
&K nivrs firjvoov 'En. II 136,<br />
16 s.; (nsQKpSQSux) [IZL&COV<br />
fiptGovs SVLKVTOV 2%. 68, 31.<br />
Conf. (irjv.<br />
tQstv: pass, nsgifvs-<br />
TO r,fuxu'x/Uov Sep. 4, 13;<br />
122, 17; similiter 122, 29s. cet.<br />
sQicpOQu: ev ry ntQicpOQa<br />
rfis ocpaiQus 2cp. 8, Is.; 16,<br />
3 s ; 20, 3 s.; 22, 1; 30, 20;<br />
sv it<br />
221<br />
36, 3s. 10; 40, 8; iv tr\<br />
cpOQK (scil. rfi$ ocpaiQKs) 14,<br />
24s.; xara ncccccv nsQicpogav<br />
rfjs Gcpaigag 44, 14 s. rj rov<br />
nuvrog nQi(pOQK 2%. 106,25;<br />
dice dsKansvre nsQtcpoQtov 'En.<br />
I 74, 16; sv r|f' nsgicpOQaig<br />
Z%. 76, 26. 28s.; ro tfpiGv<br />
TO>V re' E%. 76, ^30s.; ev<br />
oJiKig nsQicpOQKLg 'En. I 74,<br />
10s.; s olwv nsQiyogcov K. 6, 23s.; similiter<br />
4, 11 P.<br />
(6 rj^toc) rrjv smctv<br />
dvGiv noisi TOO /7 CCGTQCO 'En.<br />
II 122, 3s.;' similiter rr^v<br />
sGnsQictv dvGiv II 122, 5 s.,<br />
rr]v scpKV KVKrolr\v II 122,<br />
8 s. cet., rrjv swav qpatvojitsvr<br />
( v sniTolrjv 2%. 58, 27^8.<br />
30; (6 xvx^oe) rr t v ccvctroli t v<br />
noirjGei Z%. 22, 30 s. (ubi<br />
noir)GTca requirit usns^dicendi).<br />
med. V.KV rrjv ctno-<br />
GrccGiv rov TjMov rrjv fisra^v<br />
rrg NK noirjGcofji^&a 2%. 70,
222 notog nohvg<br />
27 s.; (nsQicpSQELK^Trfv vnsQ<br />
yrjv cpoQcxv cpavsgccv noiov-<br />
VEvri 'En. II 108, 9; ? 110, 3.<br />
(xvxJtofc) tag ts dvaroXag<br />
xtu rag dvctig noiovvrcti Zcp.<br />
22,9.20s.; 24,20; similiter 22,<br />
22, item (xvx^og) noisiTca 42,<br />
24 s.; noLiG&(a 6 ^4B xvxilps<br />
oV a'Hov TWOS Grjusiov tv\v<br />
v 22, 23 s., item TTJV<br />
OlYlGBXKl 24, 16.<br />
18; 77 JAV Z/H nSQlCpQlK<br />
scpKv dvaxolriv noieixcti, rj ds<br />
E& SGTfSQiCCV SvGLV 'Elf. II<br />
110, 11 s.; similiter 110, 15.<br />
17 s. 20 s. (CCGXQO) scpav<br />
'En. I 60, 24 s., item (&GXQOV)<br />
dvaxolriv II 108, 15; (CCOTQO)<br />
rag TS Kvurolcis v,al tecs 8v-<br />
GEIS SGnSQIKS TS KCcl fMOfff Si'<br />
SVIUVTOV noisircall 114, 11 s.;<br />
TO JB KGTQOV dno fooag qpai-<br />
noisirui dvGtv 1 66,<br />
46; similiter 68, 48; 70,<br />
9 s. 12 s.; 74, 25 s. cet.; II<br />
112, 25 ?j 114, 9 cet; TO H<br />
CCGXQOV dno 6nQLug 8G%di;r]s<br />
(pKGSOJS scoav nQcaxrjv cpctGiv<br />
noisiTui I 82, 5 s.; similiter<br />
80, 16 s.; 84, 8 10 cet. (conf.<br />
yfyrfothu, nctQSivcti,, qpafftg);<br />
rrjv d^&LVTjV scoccv BntTO^rjv<br />
noiovpzvov (KGTQOV) I 72, 27;<br />
74, 22 s.; similiter Z%. 122,<br />
2328; SKKGXOV TOOV dnlavmv<br />
aGTQcav TCOV dvuro^ag<br />
(vel Kvcfzolug TS vel entrances<br />
rs) xal dvGEig noiovfisvcov 'En.<br />
I 72, 25s.; 74,20s.; 84,12s.;<br />
similiter II 146, 28. Praeterea<br />
in eodem dicendi genere<br />
occurrunt formae noisZrcci 2%.<br />
68, 30 cet. ; noieiG&co Z%. 82,<br />
23. 24; noitiG&cci 2%. 92, 22;<br />
'En. II 114, 3; 138,<br />
11; 144, 12; snoi^Garo Z%.<br />
116. 29; denique eodem pertinere<br />
videtur locus lacuna<br />
corruptus 2%. 116, 32: inoirj-<br />
GKTO ov% r\v fjisM.81. noistoQ'Ki.<br />
6 ri^iog %Y\V soHxv avxov<br />
smrolrjv noieiTcti 2%. 116, 26<br />
[immo noist, ut supra inde a<br />
verbis (6 rj'iiog) tr]V scoav cet.<br />
demonstratum est].<br />
no tog Z%. 126, 16.<br />
to ^ GrieLOV rov<br />
AZH HvxZov Zy. 20, 26; item<br />
nolot circuli 4, 21. 27; 6, 1.<br />
4. 12 cet., sphaerae 2, 15. 17 ;<br />
4, 6. 11; 6, 12 d dlKGr^KTl.<br />
cet.; nolaj TCO<br />
TW A/J V.Vukog<br />
ysyQCtcpdoj 2tp. 18, 10 S.;<br />
similiter 2%. 24, 22; 6 nblog<br />
ttov nttQuXirjlcov KVKlcov 2(p.<br />
22, 25 s.; 8ia TCOV nolwv trig<br />
GcpaiQctg vel brevius o^ta rav<br />
nolav 2 nol&v<br />
2%. 18, 25; fiogsLog nolog 2%.<br />
144, 27; dcpocvris et cpKVfQog<br />
nolog: vide haec adiectiva.<br />
nokv adv.: nhsov 7} dug 2cp.<br />
40, 7; TOGOVTO) nliov 2%. 152,<br />
21; TroUw TT^'OV ^. 92, 24.<br />
25 s.; 108, 25.<br />
no\vg: nteicov 'En. I 60, 26;<br />
62, 9; 64, 15; 102, 11 cet.;<br />
dice n^SLOvog %QQVOV et similia:<br />
vide did et sviccvrog^ ev<br />
rikziovi %(>6v(p 2%. 84, 23 s. ;<br />
Sia. nHsiovcov i] tQiaKOvrcc rjfJiS-<br />
QUV 'En. II 134, 7 s.; 2%. 138,<br />
23; dice nlsiovcov quEQtov X<br />
2%. 134, 27. 30; nteiovag<br />
riiiEQag 'En. I 80, 17; 82, 6 s.;<br />
84, 10; nttov d' hi fysi 2%.
nUov uns%iv vel<br />
134, 26 s.';<br />
dcpiGTttG&ai 'En. II 150, 2; 2%.<br />
126, 29; 150, 26 s. 29 (conf.<br />
haec verba); noM.a> ntiov:<br />
vide nolv-, Y.KTCC ntei'ova Grjpsfa<br />
2y. 32, 3s.; 2ft. 30, 24.<br />
nleovas p. XL adnot. ad<br />
82, 6.<br />
nogs V a&ttL: SGTCO r}v nOgsvsTcci<br />
6 rjhog nsgLcpEgzia<br />
f] EK 'En. II 120, 10-13;<br />
similiter nogsvecftaj I 78, 2.<br />
nogiG^ia. sv TOJ a' sphaericorum<br />
Theodosii, ut videtur,<br />
2ft. 18, 22.<br />
noggooTsgov p. XXIX adnot.<br />
ad 24, 13.<br />
Ttore 2%. 94, 22.<br />
nov indef. 2ft. 76, 30. 31.<br />
ngiv c. indie, fut. 2ft. 78, 24;<br />
c. coniunct. Z%. 86, 17; c. infin.<br />
'En. I 48, 16. 18; 54, 8.<br />
25; 2%. 78, 26; 80, 26. 32;<br />
116, 34.<br />
TCQO rovrov Z%. 10, 31; 52, 30;<br />
(orjpsiK, CCGTQK) ngb TOV A<br />
dvccT&Usi 2%. 50, 26; 56, 29;<br />
TO TtQO TOV SV W GTLV 6 T^tOff<br />
TOV TOV<br />
2%. 119, 2 s. nQO<br />
ijUov avccTeiUccL 2%. 96, 30.<br />
ngoav KT sUlz LV: nQOUvccrsK-<br />
ISL KVTOV TO 'En. I 78, 18;<br />
TOV N nQOCtVKTEMst TO @ II<br />
116, 7 s.; similiter 118, 8;<br />
120, 18; 136, 18; 2%. 110,29;<br />
118, 31 cet.; TO H nQOuvu-<br />
Tettsi (sine genitive) 2%. 56,<br />
31; similiter 116, 22; nQoccva-<br />
TSTcdnoTcov<br />
H2, 2.<br />
(^codteov) 'En. II<br />
,<br />
iVSLv: sav (6 r-ffoog)<br />
T v H 2%. 156, 30; ngo-<br />
TO fre(OQr}[icc 2%. 128, 31.<br />
ngod e iKvvvcti: pass. ngoSe-<br />
2%. 26, 25.<br />
Us 2%. 26, 16.<br />
223<br />
: ngoSvvei TO E<br />
TOV K 'En. I 80, 6; similiter<br />
II 136, 911. 24 s.; 2%. 98,<br />
28; 108, 28; TOV riliov ngo-<br />
TOVTO ngodvvovTos 2%. 110,<br />
30 s.<br />
KVTOV (TOV rjMov] 2%. 122,<br />
22.<br />
A TOV K 'En. II 124, 3 s.;<br />
similiter 128, 2 cet.; 2%. 88,<br />
23; TCOV dcodsna ^cooYeov TO<br />
TOV Iv a SGTIV<br />
ngorj'yov^svov<br />
6 rjiiog 'En. II 110,4s.; TT^O-<br />
T/yov/ifvdv SGTI TO r 2%. 108,<br />
31; similiter 50, 28 s.; 56, 31;<br />
110, 24 cet.; noiov SGTL TO<br />
ngorjyovusvov 2%. 126, 16;<br />
fGTt ngorjyovfisva TO, (a.GTga)<br />
2%. 144, 27; a>g ngor^ov^ieva<br />
2%. 56, 29; TCOV ngoriyovps-<br />
VCOV Tivl CiVTOV TO M GVV-<br />
dvGSTcci 'En. II 126, 5 s.; similiter<br />
II 138, 18; 144, 18s.;<br />
2ft. 144, 28 (conf. ensG&ai et<br />
riysiGftui). TOV rjMov ngorjyovfisvov<br />
avTi]s (T^S nsgLcpBgeiccs}<br />
2%. 110, 30. at<br />
stoKi dvGeig TOJV (ocov sni-<br />
Tolaiv ngorjyovvTcci, 'En. II<br />
122, 12 s.; similiter 122, 14 s.,<br />
128, 6 s. 9 s. cet.; (eniTolr]}<br />
ngorjyovfievr) TOV H 2%. 58,<br />
25. TO: ngorjyovfjifva GrjfiEia<br />
2%. 50, 24, item omisso cr\pEict<br />
50, 28. Sig TK ngorjyoviJLEvcc<br />
[isgrj 2%. 122, 34;<br />
slg TO. ngoifjyoviisvK 2%. 181.<br />
Vcn: KCifta ngosiGtv o<br />
2%. 50, 25 s.; rj ano-<br />
1 s.<br />
ngosiGiv 2%. 119,<br />
ngo-nonTSLv: ngononTOVTog<br />
TOV riliov TTJV SVCCVTLCCV TV><br />
navTi2%. 80, 30 s. Conf.
224<br />
og: c. dat. SCTTCO uvccroliY.a,<br />
[iQrj tec ngbg TW d (soil.<br />
l(p),<br />
dwtlY.Ci 8\ TCC TtQOg<br />
TOO B 'En, I 50, 12 s., TOV<br />
^tov ovTog ngbg raj E I 52,<br />
.4, ac similiter passim (item<br />
in scholiis, velut 58, 20 s.;<br />
64, 22. 26 cet.); ngbg TCO<br />
KVTW Grjfisioj %. 26, 31; itQog<br />
rtp cpavsQqj vel acpuvst nolco<br />
Zcp. 16, 22 s.; 18, 5 s.;<br />
^32,<br />
9s. 11; TOU ^4 ngbg TJJ SVGSI<br />
ovrog 'En. I 66, 10; ngbg<br />
tivGfiaig II 150, 7; TT^O? Tcag<br />
dvccToluis 2%. 80, 31 s. c.<br />
accus. xov KVTQV ssi hoyov<br />
o rs XQOVOS ngog rov %QOVOV<br />
rj<br />
Y.a.1^ YQKfifirj ngbs rr\v<br />
r}v Zcp. 2, 710; (xv-<br />
OQ&oi ngbs TOV a^ovcc<br />
2
. 64, 16.<br />
c a cp co s : GcccpGrQOv 2%. 70, 30.<br />
crjfifiov Z(p. 2, 6. 8; 4, 8.<br />
18 cet., Gratia 2, 4. 14; 4,<br />
4. 21; 6, 3 cet.; rcc A B Grj-<br />
I*.LCC Zcp. 4, 1, vel brevius rcc<br />
E A 'En. I 66, 8, ac similiter<br />
passim; v.Kia TO STSQOV rfi$<br />
1<br />
rofir^g (scil. crjfisiov} 2%. 16,<br />
28; (rn orjpsia} xvxAoug yoai!)i<br />
.
226<br />
KVKTsUovTcov II 146, 23 s. ;<br />
150, 1; 154, 19 s.; 156, 26s.,<br />
vel denique roc GWETUX Klovrct<br />
Kno TGJV GvvdvvovTtov<br />
II 138, 8s. to A KGTQOV<br />
GvvcivKTztkKi TOJ r^icp 'En. I<br />
74, 15. Conf. GVV'SVVSLV.<br />
c v v a n o d s i x v v v a i :pass.av v-<br />
KnodeiKWTKi, 2%. 114, 23,<br />
Gvvdvvsiv: (KGTQOV TW j\Mw)<br />
Gvvdvvsi 'En. I 72, 28; 74,<br />
24; TO & KGTQOV TO) K GVV-<br />
dvvsi I 90, 9; similit'er II 118,<br />
9 s.; 134, 22 cet.j p. XLI<br />
adnot. ad 90, 9; orav K^a<br />
T(p ri^lCO SVVOVTI KGTQOV Ti<br />
Gvvdvvfl 'En. I 48, 13 s.; (TO<br />
H) GvvSvvsTO) TOO @ II 124,<br />
4 s.; 128, 15; similiter 126,<br />
6; 148, 3 cet. ; GvvdvvsTto TO<br />
IV, scilicet ra M, II 116, 18.<br />
- (KGTQOV) GvvSvvov TOO r<br />
'En. II 144, 18; TK cv'vdv-<br />
VOVTK et TWV GvvSvvovTwv:<br />
vide GWKVKTsMsiv sub finem.<br />
- GvvdvvKi TOV rjitov TOO A<br />
KGTQO) 'En. I 76, 15 s. GVVdvGSTKl<br />
TO)<br />
TjMcp TO A KGTQOV<br />
'En. I 72,' 14 s'.; OwdvGBtcu<br />
TCO M TCOV nO[lV(OV Ti TO) &<br />
II 116, 17 s.; similiter II 124,<br />
3^s.; 126, 5 s.; 128, 15 cet.<br />
evvsyyvg: V.KTK TO ovvsyyvs<br />
S Z . 64, 29.<br />
GVV 8KLT zMsiv: vide GVVKVKsub<br />
finem.<br />
Zy. 2,12.13.15. 17; 4,<br />
4. 6. 9. 18. 23 cet.; nsgl xtvov(jiiv7]s<br />
G(pKiQK$: vide Av-<br />
TQfrpo^isvrjg TTJS<br />
: vide GTQSCPEIV^ enl<br />
OQ&fjq GfpKLQKg 2%. 14,<br />
30; 26, 19.<br />
K: vide<br />
TKGGSLV: TCOV sni TOV<br />
HOV TTKy[lVCOV KGTQCOV 'En.<br />
II 118, 14 s.; 138, 14; 142,<br />
4; 144, 14 s.; 152, 14; 154,<br />
16. 22 s.; 158, 5; item omisso<br />
KGTQOJV II 146, 27.<br />
TKVQOS, signuin zodiaci, 2%.<br />
106, 24; 128, 20. 2326.<br />
TK%i(og: &KTTOV 2%. 124, 30.<br />
re -AKL Zy. 2, 5. 8s.; 12,<br />
9. 17; 14, 17. 20. 23; 16, 7.<br />
17 s. 20. 21 cet.;<br />
5; 50 7 ; cet.; Z%.<br />
'En. I 48,<br />
64, 31 cet.<br />
re(JkVBtv circulus circulum dicitur<br />
his formis: TS^VZI Zcp.<br />
16, 7; 20, 8; 24, 3; 26, 5;<br />
38, 1; 2%. 16, 27; TS^VOVGI<br />
2%. 18, 27; refivj] Zy. 42,<br />
27; TSitvsTco 44, 3; TSfivovTsg<br />
22, 7; 30, 13; T/*ft 16, 7;<br />
20, 9; 24, 4; 26, 5; T}IOVGLV<br />
32, 3. pass.: nsQicpEQSiK<br />
fig KVLGK . T[lVSTKl Ztp 20,<br />
18 s., item TST^TUI 24, 9;<br />
TSTIMJG&CO 71 EP (SlK[lSTQOg')<br />
di%a Zcp. 44, 8 s.; item nsQiysQf-iK<br />
'En. II 108, 6; 114,<br />
1 s.; 142, 11; 148, 8 s.; 156,<br />
6. 8vo snlnedK TIKQK^^K<br />
TK AE Td vno Tivog sni-<br />
nsSov TOV Z
yag 'En. I 64, 35; TfTJjoij-<br />
TKl tfO tYMGTOV T(QV UnhttVCOV<br />
CtGTQCQV iet SKUnSVTE nQlcpoQav<br />
gxqpfvyov TOV rjJiiov<br />
rag ctvyug I 74, 1517.<br />
Tig indefin.: knt Tivog yQaplirjg<br />
tpsQOpsvtv XL Gr}[tiov Zy.<br />
2, 6; KGTQOV TI 'En. I 50, 15;<br />
ctGTQCt riva I 62, 4. 10s.;<br />
nQicpQidv rivet 1 66, 20;<br />
xv'xAov rivog Zcp. 20, 12,<br />
wonlov rivet 20, 7, rivet nvnlov<br />
'En. I 96, 17; fuxgd Ttg<br />
jrapa/Uayr? I 74, 14; i^f'<br />
Tivdg I 76, 24; ftf-9<br />
nvdg 2%. 84, 23; fifra nvag<br />
rifiBQctg 'En. I 50, 22 s.; 52,<br />
18; a^^og rig: vide aHog.<br />
Praeterea enotavimus formas<br />
rl Zy. 4, 8; 8, 20, nvi 'En.<br />
II 124, 4, Tivd Zy. 6, 14; 10,<br />
12. 15.<br />
: snl SIK^JLSTQOV rfjg AT<br />
xvxAou OQ&OV cp6rrj-<br />
*tv TO AdT Zy. 20, 1316;<br />
similiter 24, 7 s.; 97 rov scpe-<br />
20, 1618; 24, 8 s.;<br />
8i%oro^iav TOV BZJ1 r^r^Krog<br />
2%. 90, 25 s.<br />
totya^ovv p. LXI adnot. ad<br />
92, 22. 23.<br />
roivvv: xat roivvv 'En. I 62,<br />
20; 100, 3. 13 s. 27; 102, 2;<br />
104, 12. 23; 106, 6. 10; Z%-<br />
64, 20; p. XIV.<br />
TOiOVTOg: %ETCO TOKXVTTJV ^fonv<br />
cadre cet. 27^.<br />
T0fift5g<br />
90, 25.<br />
oinissum: 6 ZP ^.<br />
28, 20 (nisi forte legendum 97<br />
ZP, scil. nsQKpSQSict: conf.<br />
p.<br />
LVII adnot. ad h. 1. et<br />
p. 162 adn. 1).<br />
TOfATj: (TO sninsdov] noir\GSi<br />
rofirjv nvxhov Zqp. 4, 11 8.;<br />
6, 23 s.; ^ V.OIVY] TOJU-TJ 17 ruv<br />
rig vrtQ 227<br />
^B 26,<br />
AE FJBA (xv'xicov) 1}<br />
8 s.<br />
; similiter 44, 6 s.; xa&o'<br />
1<br />
sdTtv 17 TO/XT] Z ^. 16, 27 s.<br />
;<br />
xara TO srsgov rfig rofifjg, TO<br />
B, Zi. 16, 28; at noivui KV-<br />
TGJV (rOOV 7tinsd(DV} TO[ICXL Zfp.<br />
28, 6; Troog CQ&ctg Trj Y.OLVT<br />
ro^ifj Z%. 26, 30 s. 33. 34.<br />
ronog: snl rov Z TOTTOV 'En<br />
II 112, 9 s.; similiter 114, 5 s.<br />
6;<br />
est<br />
124, 16 s. cet. Usitatior<br />
formula enl rov A vel<br />
similiter, scil. ar^sfov. Conf.<br />
II 124, 8s. 13. 19. 20 cet.<br />
ToaovTOg: TOCOUTOV %govov<br />
'En. II 158, 26; o'orco TOffovTo?<br />
%l. 152, 21.<br />
TOTS 2
228<br />
: vide yr\ et o<br />
insg 7][jii6v 'En. II 110, 13.<br />
19; 2%. 110, 33^<br />
Vn QninT LV: (fj 7tQlCpQ LOi)<br />
vnsqninTr) xr\v J 2%. 128,<br />
so ;<br />
vno: ri 7tQis%o[Jivr] o^Eta ycoi<br />
icc vno T&V dyopsvcov 2%.<br />
26, 30 s.; rj vno TO>V KM<br />
ycovtcc 2svu TOV r^iov 2%.<br />
^128, 22.<br />
vnons LG&CCI: vnoKSiTcci c. inf.<br />
'En. II 108, 11; 112, 7 cet.;<br />
2%. 28, 36; 92, 21 cet.; item<br />
vnox.ELod'co 'En. I 90, 20, vno-<br />
x.eiGfi'oti I 86, 13; TOVTO yccg<br />
ev Tfl ngoTKGEi fiovtexKi vno-<br />
HtiG&ui II 134, 24 s.; onsg<br />
ov% vnoKUTKi 2(p. 44, 24;<br />
46, 13; 2%. 22, 32; o> vnoy.irai<br />
2%. 28, 18 s.; T
2%. 52, 30; 64, 19; 80, 31^;<br />
cpaivoutvov 2%. 112, 27; TO;<br />
cpaiVL(jiva, Euclidis scilicet:<br />
vide Ev%kidr}s; at (pcavo-<br />
/i*m et rj cpawonsvr): vide<br />
infra; Icpaivsio Z%. 78, 27;<br />
80, 23; 86, 19; 92, 25. 27.<br />
29; eyctvrj 2%. 78,26; 84,29;<br />
150, 25. 28; 154, 26; yavfi<br />
'En. I 48, 17. 19; 50, 2. 4;<br />
2%. 48, 21; 52, 31; 58, 21<br />
cet.; cpav^VKi 'En. I 96, 15;<br />
2%. 80, 21; 119, 3; tpavev 2%.<br />
152, 20; yccvrioiTKi 'En. I 52,<br />
1. 19; 54,<br />
imrolai TS<br />
9. 26 cet. at<br />
Kai 6vGig at plv<br />
liyoviui aAjjohvcu, at ds cpctivofisvctL<br />
'En. I 48, 5s.; TCOV<br />
(patVOfitVtoV (scil. ntTOlo)V T<br />
v.ccl dvGfcov) I 48, 15; at fcoai<br />
inixoKai xs nut dvGi$ at qpcavopsvai<br />
I 50, 6s.; item at<br />
8G7tQLKi I 50, 8 s.; rov J<br />
KGTQOV Grlv fj cpccivo^Lsvr}<br />
tepee avuTokri I 52, 5 s.; scrco<br />
TOV ^/ aoTQOv ?y cpaivo(ivr]<br />
toja imro^j] I 58, 1 s.; fj<br />
tcpa cpaivo{jivr] KvaroKri 2%.<br />
58, 30; ?} fw'a cpoavofjie'vrj Ini-<br />
TO^TJ 2%. 58, 21.^24. 28; 1}<br />
cpatvo^vri fjrtToA/;, coa sci-<br />
licet, 'En. I 50, 17; 'item fj<br />
qpat?5o(UfV^ TtQarr] Iniro&rj 2%.<br />
58, 19; fj 67tSQict rpKivouLBvri<br />
'cTciroKri 'En. I 56, 19; fj 8G7i-<br />
Qld STllTO^i] ffULVO^SVYl 2%-<br />
80, 33 s.; rj cpaivoptvr] 67t-<br />
Qtcc KVUTO\TI ^X; 88, 24; 97<br />
r] 'En. I 58, 6 s.; TJ<br />
vr] E(oa 25; 17<br />
dvaig 2%. 64,<br />
twa ffKivo^ivi] dvcig<br />
2%. 64, 27; r; yKivopivri nQw-<br />
Tcog Kta dvoig 'En. I 60, 8 s.;<br />
r/ (vel<br />
av 7toiov^vri 'En. II<br />
108, 9; 110, 3; (xvjdog) g)avs^o's<br />
2
230<br />
: TO CtOTQOV<br />
dciv 2%. 92, 22, vel Tag<br />
aMag (paGsig noistzcu 2%. 116,<br />
24; (affToa) tr/v SOJKV nQco-<br />
T7JV CpKGlV nOlLTCtl''En. I 76,<br />
23 s., yel ajro la^av^g scns-<br />
Qlug CpCiGECOg SKtCCV CpCCGlV nOlfl-<br />
Ttti ng
138, 13 s.; 142, 3; 152, 13s.;<br />
154, 14; 156, 23; 158, 4 s.;<br />
diet Ttteiovos IQOVOV I 102,<br />
10. 22; S%. 124, 29 s.; lv<br />
K XQOVOV 'En. II 146,<br />
26 s.; llaGGOva %QOVOV II 146,<br />
21; Si' slaTTOVog (sive &KG-<br />
GOVOS) XQOVOV I 70, 10; 96,<br />
23; 98, 9; Z%. 124, 30<br />
s.;^v<br />
l/larrort (sive a00ovt) #
CORPUS<br />
POETARli EP1CORII GRAECORH<br />
CONSILIO ET STUDIO<br />
ARMINII KOECHLY<br />
VOL. I'll.<br />
M A N E T H N I A N A<br />
RELEGIT<br />
ARMINIUS KOECHLY<br />
L 1 P S I A E<br />
IX AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />
MDCCCLVIII.
MANETHONIS<br />
APOTELESMATICORUM<br />
QUI FERUNTUR<br />
L I B R I VI.<br />
RELEGIT<br />
ARMINIUS KOECHLY.<br />
ACCEDUNT DOROTHEI ET ANNUBIONIS FRAGMENTA<br />
ASTROLOGICA.<br />
LIPSIAE<br />
IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.<br />
MDCCCLVIII.
LIPSIAE TYP1S li. G. TEUBNKKI.
PRAEFATIO.<br />
In Manelhonianis idem mihi mine quod olim in Quinlo ac-<br />
cidit, ut non solum obiter semelque relegenti sed adeo accuratius<br />
pliiriesque perlustranti recensionem meam ante hos octo<br />
annos absolutam atque 1851 Parisiis apud Didolum editam tenue<br />
tantum novarum emendationum spicilegium suppeteret. Neque<br />
alii haec fragmenta interea curaverunt corruptissima sane ne-<br />
que aut ab argumento aut a forma commendabilia, ut ad ea nihil<br />
alieni subsidii admovere licuerit praeter sexti libri interpretationem<br />
vernaculam programmati scholastico gymnasii Wetzla-<br />
riensis a. 1835 praemissam, qua Axtius ,,insanientis sapientiae"<br />
consulta satis fideliter expressit et notulis quibusdam partim<br />
ad ipsam rem partim ad alios scriptores spectantibus illustravit.<br />
Novarum tamen conjecturartim sex tantum eo in libello inveni,<br />
quarum conjecturarum duae (4 xctpavcp pro -Qwaro), 32 KTTS^OV<br />
pro 8Tt8%cQv^ etiam a me jam olim receptae erant, ceteras quatuor<br />
suis qnibusque locis notatas (50. 56. 153. 605.) probare<br />
non potui.<br />
Deinde nunc demum nancisci mihi licuit Ludovici Ziegleri<br />
professoris olim Rostochiensis ,,de libris apotelesmaticis, Manethonis<br />
nomini vulgo addictis commentationem", quae inserta<br />
legitur libri, qui ,,Neues Magazin fiir Schullehrer.<br />
Herausgegeben von G. A. Huperti und H. Schlichthorst.<br />
Gottingen 1793." inscribitur, vol. II, fasc. 1, p. 99<br />
127. Ejus libri inspiciendi quoniam nee olim Axtio atque Ri-<br />
glero (quorum vid. praefat. p. IX*)) nee nuper mihi potestas<br />
facta est, quamquam equidem nihil novi ex eo didici, tamen viri<br />
defunct! operam sobriam atque modestam silentio premere nolui,<br />
cum profe