15.07.2013 Views

CcPtia. fo^CGLYlIL | - Digitum

CcPtia. fo^CGLYlIL | - Digitum

CcPtia. fo^CGLYlIL | - Digitum

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

— ^ ^ U ^<br />

<strong>CcPtia</strong>. <strong>fo^CGLYlIL</strong> |<br />

rodicaELfat aut in lege naturg vel diuini reuera ínceptíoneliabebít.jCEx hac folutiôe aliquas ps |||<br />

nug cadat pplexitasiex fluito tñ alicuius iudido pofitionesinferamcoroIlanasrquarúPrímadt.; ^ |<br />

poteft cadere pplexltas:qd iudidum facile potefl Si duo purent fecontrahere/& de faâo non con ' '<br />

homo confitto prudentumamouere. traliant:quia eft aliqd impedimentummon acqui . U<br />

CDiftínaíonís Vigefimxfexcç S ' ^ S S ^ Ä ^ Ä ' 1<br />

Quçftio Tercia. bile explicati/& m ilio inftanti in mortali peccatoi<br />

Frrín rírrgrñAcAíñí &poftea mox in gratia:nunq habebunt gratiam . ^<br />

^^^^^brtio circaeaaeautl n,J^tri,nonialé. Iftud corollarui depender ex vno ii ^<br />

'Ç??'"'^· ^^^î tî'ôo in de baptifmo.· g, in facramentis ites 3| L<br />

rabilibusfinonfueritaliquifdifpofitusadgratie<br />

O M ^ S O """Sí'®faaametis.Pro fufceptionemmon dabiturd protuncgratia: nec V ^ d<br />

W » iP!« vnqpoft.Tertiofequítur®ínterdumdatur gra ^<br />

" tiamatrimonialisvnipartT6¿nonalteri,quladl Ì||<br />

^^^¿^^'ptoquarttdicetemg,matrk ínmortaliradusaútadíuorumfuntinpatiétepí ift<br />

^ T , monium no eft facramentu. diTpofito.fecundo de anima.Cluarto fequitur m M<br />

fedmfecundaeditionemoderatiusloquutuseft, contingitBertamhabere gratiämatrimonialeÄ - ..<br />

^ non fit facramétum vniuocc cu aliis.Pro quo fine fepténii.qdpatet.côfentiat Berta ab initio:«<br />

pono hac coclufionemlSfetrimomum eft vniuo fortes fide pnunciet:in fine fepténij confentiat in 'tí,I<br />

ccfacramentncualiisfex.hoccftifteterminusfa Bertá-.láeftWrimomüdenouo:quiaconfenfus ^ - ^ i<br />

aamentum/vniuoce didtur de matrimonio, bas „iutuus:&túc vter® habebit grana matrimonia<br />

pufino & alijs.probanir.omnía Illa qug habet no je^.Q^uinto fequif^ ftat fortem dormiétem ha , ^<br />

men comune &ranonemfubftanüae eandem/ bere gratiam matni^nialé.namftat/quando ipe . ^<br />

funt vníuoca vníuocata:8í nomen illayniiioce fi confenfit Bertam nondum confcnfiífe : fed forte ¿B'f:<br />

gnfñcat.vt patetín antepraedicamentis.fedratio dormienteípfamprimoconfentíre.quéadmodu * / "El·<br />

fubftantiœ termini faeramentum eftw m onii fi pamulus dormiens baptizareî.illud autem con '<br />

bus facramentís:quía matrímoniu eft ienlibile il tingitdegranafacramentali&nondegratiaad» -<br />

gnum/in quo confertur gratia virtute opens ope operantis.CSecundo arguiî. Sacramenta nouai<br />

tam illa eft ratio facramenti in cominuni . Nec j ^ tranfcendunt rationem luminis naturalis:dî ^ ^<br />

obftat g, bapnfmus vd euchanftia fit pertci^r fiStquedam figna fidem pteftâtia,qu» eft dehi».<br />

matrimonio.na fic homo eft afino pfedior. fed «y^ „on apparét.adHêbrgos.xj.fed in matrimo<br />

quia afinus aeque participar rationem anin^Iis gj^ rationem naturalemtrâfcédat.igi J^t<br />

vthomcscumfitfubftanriafenfltiuaianimalhgc tur.írRefpondetur:fí minor fit vera:maÍ0r vhÍ5 ¿¡s<br />

omia vniuoce fignificatfic eft in propofito.igiî. uerfaliteríntelledaeftfalfa:6¿proptereanejgáda«<br />

^[Contra hác coclufíoné arguítur. Aliqua em funt i lumine naturali nota: vtvnitas ^ Jßt<br />

matrimonium non confert gratiamîergo non eft dd a philofophís probata:vídelícetv«í.phyficos ^<br />

faaamentum.Ad hoc argumentumrefponfum tú.8¿.xíi.metaphyfícgab Aríftote.detideena^mt ;<br />

cft qugft.príma huius díft.fed reftat oftédere quâ nor eft faifa g^ gratia virtute operis operan cofe« ..<br />

do conferì gratta matrímoníalis,prout in prima ratur: quiá lumen naturalis ráttonis tranfcendit. |<br />

queftionehuius materia pollidtus fum. Et diciì CETertio arguitur.bapnfmus eft lanua omnium 3<br />

^ in fine terminante prolationem verborum foe facramcntorum.fednoneftianuamatrimonipet<br />

minsE/fi fecûdo loco proferat:vd viri fi fecundo go matrimonium non eft facrametum.minorpa<br />

loco pferat:quia hfc non eft ordo de neceffitate:!! tet.nam infiddes matrimonium contrahunt:quia % "[<br />

cet a viro tanq a capite indioandum fit de con; non oportet g^ in omibus adibus camis peccét*<br />

gruitate vd confuetudine.probaì.in inftanti ters íllR-^po"'^^'"'· diftinguendo maiorem.fi (oîm> •<br />

minante formam verborum in baptifmo vd eu capiatur colledfuc,eft lanua omnium:hoc eft,nes t<br />

chariftia/ datur gra baptifmalis,&'confecraîcorî mo poteft capere omnia fine baptifmo^ettam los :<br />

pus Chriftí.crgo î fine fi'gni fenfibilis côfenfum qudido de alifs:vt patet de ordinibus/cofirniato H. i<br />

explicantis datur gratia matrimonialis:vd m tés ne/& de matrimonio ppetuo.& fic concedo.di^. ' ^<br />

pore ad illudinftanstcrminato,vtpluries ante di' bütíueaútvtfitdiftributioaccommoda,noneít ç<br />

ximus.fed hac difficultaté pr£etermíffa fufficit di vera.nam realiter qsfumit euchariftiam fine bas<br />

ccre,infine.Pr«tcreainprimoinftâtfquoverum ptffmo:quia brutum acdperd.& ex errore inuins<br />

eft dicere:nunc eft matrímonium:prímo conferì cibiliputansfebaptizatufufdperetfrudupœnf - j<br />

gratia matrimonialis.nam fi matrimoniû per vU tentias.Et fateor g; infiddis non peccat in quoli^ f<br />

tfmum non effe habeat oríginem:fimíliter gratia betaâucognofeendofuamvxçr^^TiadusS;<br />

•'• '<br />

: -.'l-'r<br />

i' i.<br />

Hs


p ' í<br />

I 1<br />

k feab fafíddítatejxedat: vel vt íiabeat pié gratia uít Abraâdnmfuû.Etvtdidt loânes Andreas<br />

r fuiccroriscötinuädi.ßi hice fermo de baptifmo vir matrimoniolOâus/proutredtatPánor^^ia^<br />

1= fluminis,&nófanguinís/vdflaminis.|i;(^uarto Literas.de reftitu.fpolia.debet mulier lauare viri<br />

I arguií.matrimoniü inter abfentesc5n'ahítur:n5 pedes^caput:» huiufmodi obfequia facere.quod<br />

I- fie alia dantur facramenta:ergo non eft facramés oportet itdligere nifi fuerit mulier nobilis qiuuri<br />

f tumdufdérattoniscumaí


, , - , — — — —<br />

• • :<br />

j^üflWol^íím^ / fOvCCLIX;<br />

Were/ncftcfâtôpfobrp âffidâtur.memoriïtmii cubitus fed confenfus fadt.ergofôlus eêfënfuf<br />

iferem primàmex offe » qdem curuo fabricatâ. fuffidt.Refpôdctur.côfenfus partialíter facítmaí<br />

Saccüfiautemoffibusrefertusíhfolumproíed' trímoníum:lícetpartiaIiterfaccrefítfácdefímpÍI<br />

magnUm dat fpnum.faccus vero ierra/ ex qua cíter^CTertío arguítur.Matrímoniu ínter abfeni<br />

Adam plafmatuseft/plenus:fonum exilé reddit. tes crebro contraliií:vt reges contrahere fóláitín<br />

Mulierem ad veftium mediocrítaté reducat:» po magna locorumínterGapcdme,tunc aíite vno c5<br />

tíus ad def^um q ad abundantiam : oflédendo fentiétc altera forte dormitíergo no requíiü! c5feti jf<br />

dquomddóhoc ad decorem virtutis cedat viri, fus mutuus.CCRefpondetur concedandoq? im»<br />

ft vxoris legítimíe. trimoníum intet ablentes côtrahttur fîîfpecialitei? t '<br />

MDrn^mVi^Gm^cptím^ S ^ Z S ^ J ^ ^ S ^ Z<br />

(¿Uçltio Frima. . retín eadé voluntáté.vtliabeBdepcur.caJProc«<br />

r • •• . • Trra Hín-kftío rator.librofexto,íundagloffa.Sed^fbíimiatsi «t:-^-!<br />

t - / í ¿ gumentí dico. 0 dúplex eft confenfus . "quídái»<br />

• i ^^^^ ¿dualisí&íllcalmaWoniumfuffidiífedrfiÓrc «i<br />

^ T P"^· quirítur.ISfam qúahdó vír profertverbadfepfétt<br />

' tí &confentit:potcft mulier adhuc non conienti<br />

nÍI!Í re.p0ftcamulíerevcrbapferente&háb'ent6c0ns<br />

11 W ^ ^ ^ ^ S M .'"r ir fí? fenfum viri,confenfusnó eft ínrerum naturai« -<br />

'Il P^^ÎJ^"^ tamen eft verum matrímonium.alioquin taríffís<br />

Ì meetít matríinoniumíí talis vtiiocotìfèflfiiiSteg<br />

W.AliuseftGonfenfusvlrtualís/qtiidebíÉáS .<br />

' SrtSS^nf^ fimul:&illefuffidt. Confenfumvirtuaiem Voco . ^^<br />

• í ^ ^ ^ ^ ^ w J ^Uindóalterconfenflt,6¿pofteanódiffetttít.Vífí ,<br />

P^S^i^ggi^^^ : r L^ï etfam cum formali fuffidt.hoc iïc"aceîaf^^ . .<br />

r r í trjmoniu.veicon .gorfes ínBrítanía confentit ín Berta tniGalliaírt t::<br />

Tenfusfo^alísidatíonemcorpotum¿íii^^^^ prfncipíoIanuaríi'lBertaveroínFranda^ófditit<br />

mmiiefduntitadifcernereffedreqm Ihiinc Sorté primo die FebtuariífbS^ > .Iconíenfustadtustoterillos^<br />

té:íáin confenfus virtualis ín forte Wíiéurrttcüm<br />

cónfdifúaduallBertíeíquiduOcófcnfúsadma^ T<br />

tcdd^debitum:vdaliquíd^quíM^^^^ mmóhíumfuffídunt.TátiaptopofítíoipÓffíb^^^^ ,<br />

.a«íclufio.Aliquaadrnatrímoníu intetp^fo^^^ ^ftMímOniUfñ prímO effe cObtradûî» tamen .<br />

ífíS'Í^ScS"'rf r'^V' fiuírumcffeconfcnfiSñadualdninvnocóíugae<br />

torum.Probatur;SGrtesínpritícípíoIanuaríiíii :<br />

S - ^^^^ Bertamconfenfiti&BertaínSortcmanteexplfc<br />

cationònverbòrumiiiprindpibFebruàtti^^ '<br />

domatrímoníüriicóm^^ .<br />

SLním^^^^^^ tíumadmatrímoníumg.Bertámncileratocóúfentt'at:fedfuffidtq,ípl|cpfenferit^&poftean5<br />

díffentíat.CExíftí?^trfeusptOpOíitíonWar. I<br />

lií ígumétúreí^óííufsíriferoal&sppofitíonesrqua« i<br />

^^perí^a.igitur. , _ l^íítrcóíeníusvíráalísmanetíuffidés;ia:Tér¿<br />

C^ontracocluIlonemargUit. No tíappofítío.fi SortesinBertamcofennat» hòc<br />

requiritur expifcatío per fignum feiSbílc in cafu cxplicet verbo,» Berta diffentíattfcd Berta con» / ;<br />

inter Petrum »Bertam iam fígnátos.NáPetms fentíaitc Sortes diffentiat:n5 eft matrímoníu.p3 , , -= ι<br />

lnBertamconfentft:&fdtfeconfentlre:hocctiâ td:qa nec eft cofeiifusadualís/nec virtualis cuni -<br />

Berta de fe ipfa fdtiergo ipfi duo fdunt fc côfen» formali fimul:» ille ad matrimoHíu requiriî. Af«<br />

tire infe mutuo.Refpodctur.lícet íftí fdant fe cô ferri poteft exéplû ex fedo Regû de Thamar 8< :<br />

fentire dcmatríraonío:hoc tamen nò fuffidt:fed Ammò.CO^uarta ppofitio.NlhileftqdPanór. î<br />

requíríEq, vter^fdat íllud de altero.(ESscundo fn ca.Diled'.de fpòfa.dfdt,q? de fubtilitate iuris - ><br />

arguitur.ff.de regu.iuris.didtor.Nuptias non co fecurior & totior debet eé cofenfus^iutu' Îïmul» ^. '^^ ;<br />

:¿-·


' .• . ' i:.«·, • ••·:· •· )<br />

• " \ ^ • • •<br />

Bíllmctíoníe Visefimçfcpamf<br />

\ quia tâlis iuris fubtílítas omnia mariitnonia tâ in * tñ Berta.poftea contrahat S or^ cum Tebcrg«;<br />

ter pfentes q inter abfentes côfunderet.Nec valet di i eam côfentiat.Hoc fuppofito fie argumétor.<br />

didum/Specu.in ti.de fponfa.dicétis^ alterius Inter Sorté Berta elf verii matrimoruû:& nec<br />

reiponfio debet fequi incôtinenri. Ad hoc addus côfenfus ad:ualfs/necvirtuaiis:igimr.maiorpba:<br />

dt.l.|.if.d.e verbo.obli. lili de attuali confenfu Io tur:quiacompeUifSortesBertgadligrere&eired<br />

quunturiEt patet g; nô:inter abfentes & inter prf deredebitum;ergohoceileiliatum:alioqumcCs<br />

fentesrStmiiiter fi S Qttes confenriret in Bertamt clefia illicitum prçaperet.qd efi mconuenkns. Si<br />

& Berta.m'éntirefpferendoverba/non confentié dicas.excufabiîapeccatoadliereiwJoBertfobec<br />

do .vf«$ ad finem liebdomadas; adhuc effet matti clefiç prgceptum.Conna.ergo côdufio còtta quâ<br />

moniûqijando Berta côfenriret.nec video.opus obijdmus eil falfa.Item tenebitur veram vxorê<br />

effe g» i^a hoc forri explfcetrquia antea ei fuam fcilicet Tebergam dim!ttere.& fie in lege gratte<br />

métê àf^uit/Iicet dolofe.quod fufRdt. Ad.l.indu erit diuorriû. CRcfpondetur negâdo maiorem:<br />

diçô g» eft confetifus virtualis fimul:& hoc fdlicet g? fit verû matrimoniû inter Sorté & Ber<br />

fufflcit^ClQ.uínta |)pofitío.licet Berta e gallia ad tam.nam fi rton connaxit cu Têbcrga/tenemr dt<br />

Britaraiiâtediens cotraliat in fade ecclefiç/non fa nouo in Bertâ côfennre:&nîanimomû Uichoatû<br />

citmammoniûiquia ïam illud eft côtradum: fed perfi'cere fub pcena mortalis peccari. Si vero eu<br />

hoc fit obfoIenmtaté6¿ ad cautelam p maiori fes Tebergacontraxerit,cûea manebit: nec ecddi»<br />

curitate.CSexta propofitio.Si Sortes mittat lite parebit:quía non poteft.ecdefîa tñ licite pr«dpit<br />

ras ad Bertam dicens fe côfentire in eam de pfen et facere aliquid quod facere effet illiatû: puta res<br />

tt & pcrmanfurum in hoc propofito fi ipfa con-- Irnquere propríam vxorem.Ecdefia ením poteft<br />

fentíatívifís literis anteg refcribat / eft matrimo« falli m tali fado.Et fecundum pbariones allegas<br />

fiiû:qa-eft confenfus muriio figno fenfibili cxpli tas bene pcedit 8i íudícat:quía plus eft aedédum<br />

. catus. Sed contra illud arguitur.nô fuffidt côfen tefti in prima depofirione anteq falfiim deponat<br />

fus mutuus nifi per fignum côftiterit : qd non fit g poftea.Dicebat ifte in facie œclefiç fe in Bertâ<br />

inter abfOTtes.Refpondetur.eft fignum fenfibile confenrire:nec conftabat adiiuc de eius falfitaté.<br />

extenus fuffidens fecundum exigentiâ matenae. quando autê poftea didt fe non confenfilfe : mis<br />

nam oratores 8¿ m^agni viri poffunt de mente ilk? nus debet d aedi iâ q ab ínlrio.íudicat em ecdes<br />

facere fidem.ft ipfaconfenrit adualiter & pfenria fia g, inirio métiri noluit:&eam cognofceréfinô<br />

ftteroratoríbus:vdatit^confenfit:8¿inilloppos fuiifetd vxor.NamfidCTederet poftea:dareîoc<br />

fiiomaneiTs poftea no diffenfît? vel fi diffenferit/ cafio multis a matrimonio retrocáendi.qd foret<br />

lutriçtt poftenor confenfus. oportet autem habes incômodû i politia chriftianaicum ípfum ob fuâ<br />

re vitimMm:quia côfenfus fupueniés diffenfum vtilitatem&honeftaté fit omni modo lidto côfet<br />

^ocat^çpnn^ante çomplementû contradus. uâdû &manutenédû.Siaûtcôfite3ÎoffidaIifeex<br />

Ç^uarg arguii. Erat manimoniû mter lacob cômunicâti:credet d offidalis in occulto:qa inils<br />

r ^^ c^^ius mutuus nec lo foro aedrmt viro tam pro fe q contra fe. fed î<br />

ÎfoTiidL'^ÏÏfr.^^ foroextenbreeumexco,LunilŒdœdo<br />

uSlS^Tmïn^^^^^ cí&redeadlmereprím^.fedhocde'diffuadet.<br />

namaebrodeus&homodífformftervolunt in<br />

KS Ä S ^ p volfto:& homo licite vult.quía in foro exterior.<br />

aiorS · ? allegata «probara conclude^<br />

róbSSXní^^^ re.fcitenfmoffídaIisfllum mortaliter peccalfe»<br />

/ effe contumacem/ecder^ non parenteS,:&pcôs<br />

y rJouiriilLÄ^^ fequensexcommunicationedignum.&potäof<br />

oÄtSÄ^^^^^^ fícialisaffennrig^doIofecontrSt vd oppofito<br />

SSiräÄSSwr/T^u'"®'^^^ vdnullumaffeSumdehochabere/fecundumrà<br />

E S o ^fnSr^^^^^ tíones&apparentíasoccurrétes.PoteftautéRoc<br />

S S A manumpSínfícem adire d cafum reudandoiquí<br />

SíaSá^ft^wI^ eumafOTtétíaexcommunicatíonísabfoluetác<br />

í Iegc,fivcmmfitquodredtat.fifalfu.n:nonintê<br />

r n S o Ä S n ? « ^ diteumabfoluere^Etvbfeftcogníttis:ínoccultó<br />

fufcípíatfacramenta.vbídlin?ognítus:potdl<br />

ccclefiehSm^ííííífP capereínpublíco:quia abfolutusIftcondiriona<br />

lítCT:&ípfe fcit g. condirio inexiftit.^fíuefit<br />

f i a S û ^ ^ abfolums/iîue n?n : eft ín ftatu faluris. Nes<br />

naDeQamopu.breuiternoncpnfentiat:côfenriat moeníairarioníscomposttilegeDd eftpcrpfe


^ftíaSecíiiídía^ fo^CCLÌX^ I<br />

xus,quùidpateatviaralutis:etiâexquacû^cul fummatû/p verba de pienti côtraâû.Hasë côdu<br />

pa precedete.Sed Berta nôpoteft çôtrahere mai fío patet p determinationé loânis.xxij.quaeind "<br />

iriinonium forte viuente.Raho eft:qa nô pôt ei pit. Antiqug côcertationiVEt pbaî ratione.non rc i<br />

conftare quin Sortes fít vir fuus/licet ipfa fît pfo pugnar iuri diuîo g? quis pnmo côtrahat 6i poft ^<br />

naiiabiIis,&Platocûquocontrahit,ecreueraeft eadfidaEfacerdos,exdiftin.xxiüj.nä&grfdhoc<br />

matrimoniû inter eam & Platonem:cum nec ipfa fadût.Indiffolubilitas em manimonij eft de iure Ai j<br />

necipfefintperfonç inhabiles ad mumo contra diuino/nifîinillofolocafu.vtpoftdiceî. |tTerc -IÇ h<br />

lindö.Scd qdiu putant matrimonium dfe inter tia côdufio.Matrimonium confummatum/vtra fg-<br />

Sortein&Bertamdlloiudiaoftantenô polfunt ^ parte confennente tam ad matrimonium q ad *<br />

finepeccatocötraliere.Sitnconftaret fumcienter cofummarionénôdiiToluiÎpreligiôispfdrioné/<br />

BertgR Platon! nôfuiife côfenfum fortis primo vd alio modo,extremismanentib'fine vtriuf®<br />

eu Ber,ta:ipfaBerta poffet tûc Platoni coliabitare. côfenfmvd nífí alter ius petédiamifit. Pria pars ' 1<br />

IfEcce^ confenfus ad matrimoniû requiritur/q patet Matrhgi.xix. vbi dicit CIiriftus.Q^uod de'<br />

nô fuffiat nifí aliquo figno fenfibili vd aequalén coniûxit homo nô feparet.Bi de diuor.ca.Gaude J |<br />

expliccf.qs fit côlenfus adualis:« quis virtualis. mus.« poftea amplius dicef. Item vir nô folum Ì |<br />

q? fide côtrahêscûaliqua/ante aliud matrimoniû liabet poteftatem in ppriumcorpus:fedî corpus J |<br />

côtradu deb? deponerefidioné;&cû priore côtra mulieris «econuerfo.vt dicit Apfusprîae ad Co . p^<br />

hereivd poft matrimonium de prœfenri ante car rinth.vii.ergonÔpôtvouereilIudqdeft ipiudis ij^v<br />

nalé copulam poteft religione pfiteri: vt in qftio ciû mulieris.fed pfiteti rdigioné eét î mulieris ps<br />

ne fequétedicef.poft matrimoniû vero côtradû iudidum/nô cohabitado d nec debitû reddendo« 'ÎÎß<br />

cöfummatü/difRdliuseft culpam tâ quo ad fe De extremis nômanentibuspatet.nâmotttio vi p" !<br />

q quo ad illam cui iUufit reparare. ro/foluta eft mullera lege virisfecûdûapoftoluin l<br />

CDiftin^ôfaVigefîmçfeptimç P ^ l ä ^ r Ä o Ä Ä M<br />

QuçltlO pecuda, muliere cotrad!cente.vt fedt Paulus fimplex ere<br />

^ , - J-' J' mita.Ratioeft:quianô teneî ei reddere debitum î '<br />

Ecudo circa eade dl fgculo:ipfaenimiusdebiriamifit. ergocumfitli J<br />

ftindioné quçritur: An ma dte folut^poteft ea côtradicéte rdigioné pfitêri. ,<br />

îl X^ßStiä^y trimonium pet faaos ordis _ , m ^ *<br />

Mhi-jC^-^ nes& rdi^iôis pfdftonem gCotitraprimacocluüonearguit.<br />

diffoIuaLPro qugftionis fo Vd hoc effetquia Chriftus ita fedt de Ioanne,c5<br />

Iutione pono tres côdufio^ ad apoftolatum vocando poft matrimonium dè<br />

aSnSÂS5S^^nes.quarûPrimacft.Côtra prgfenti.nâeû de nuptijsnubere volente vocàùit<br />

hensmatrimoniûpervcrbade prgfenttantecars dñs:vt dicit Hieronymus in plogoeuangeKf loi<br />

nalem copulam poteft/altera parte etiam renitens nis.feddehoc non côftat.etiam nullo modo fufs i<br />

te religionem profiteri.patet de côuer.côiuga.ca. fieienter doceîq? apoftoli tria vota emiferût. Ve«<br />

Verum.vbi fic fcribitur.Veru poft côfenfum legi hoc eft quia rdigio eft de meliore bono.« tûc dif<br />

tima de prgfenri lidtum eft alteri/altero etiâ repus (bluerei matrimoniû côfuramatûiquia illi thattis -¿<br />

gnâtee%eremonaftcriÛ Jficut fandi quidâ de nu monio rdigio pftat. l<br />

ptljsvocarifecerûntsdûmodo carnaliscômixtio tur de matrimonio loannis cum Magjdalemino ^ ^<br />

iiôinteruenerit inter cos.« alteri remanenriiïcom eft verofimile cum Magdalena connaxitquia<br />

monit'côrinétiâferuarenoluerlt/lidtumeft adfe prímo,paupcr erat« pifcatortilla aût mulier no s<br />

cûda vota trâfire.Idé didî in ca.Ex publico.duG bilis. Secundo nec ds defedffet vinum ob folets<br />

dcmrituIi.«.xxvi|.q.i|.cap.Defpófatá.Ma^iari9 tiamMarthaefororisdus.contráxiffettñ matrfs<br />

n✠« aliqui fandi panes hoc obferuarût.îôcvii. moniû fi ad apoftolatum ñon fuiffet vocattis:ve<br />

q.ij.ca.Scrfbít.§.Ecce.vbí fic diciî.Vt d refert bea Petrus « alif.« hoc fuffidt pro dido Hieronymf»<br />

tus Hieronymus,Madiarius pdpuus inter Chri-, Dico ígitur q? ínter arguendum nulh caufa fuffí<br />

ftí eremítas/celebrato nuptíalí cóuíuío cñ vefperi dens rada eft.fed exemplís fandon^ , « detws<br />

thalamû effet íngreffurus:ex vrbe egredfens trâf mínationibus pontíficum ad hoc fufficienter edo<br />

marina petijt:« eremi folítudíné fibi elegit. Item cemur q^ íftíc é exceptio nô folu ad rdfgíone:fed<br />

beatus Alexius Epíphaní j danffimí fílius fimili; etiam ad eremum ín qua voudur caftítas.íftum<br />

ter ex nuptifs diuina gratia vocatus,fponfam de» ergo cafum deus excepit:nam deo ínftígante afe<br />

fcmít:«nudus Chrifto famulari coepit. Et magi qui fandí ita fecerunt. « hoc erat fn caufa quare<br />

fter in litera hgc recitar. CSecûda côdufio.fufcci ecclefia ita detemiinauít. CSecundo arguitur,<br />

prio faai ordinfs nò dírímít mattfmoniû nòn cô Matrimonium carnali copula confummaturR<br />

. ^ Kiiif<br />

^ h<br />

Ja...<br />

ì ' .


^ non eílmaíotíslígamínisq ante carnalem copu? emm duilem corrumpíturvínculumrlfcetvmcuí<br />

È Iam:quía alioquin ípfum íolueret:q3 eft falfum: lum non definat ette entía.<br />

' vtpatetinca.fï.defpon.duo.fed vnû eftíndiífo o j<br />

R Iubfle:ergo&aliud.C;Refpondeîdiftinguédog? 5[UO ad allá partícula dubiu<br />

¿ fit tânligaminis:vel quo ad feparationê:» q[> fíat eft:an pônfex poífit d!fpéfare,cû aliqua fidelis co<br />

P ' nouus côtradus matrimonialis:» hoc eft dubiû: traxit matrimoniû de pfentí cû aliquo/ante cama<br />

qd paulopoft tágemus.vd per hoc g? fludiuagû lem copula: vt alter iftorû altero in feculo manen<br />

" » inftabile faeculû relinquitur, » ponlfimum per te poífit côtrahere rurfus cû alio*puta poífit fepa<br />

p ' relígioníspfdrionem.»fíc noneftidem.ratioiâ rare matrimoniû ínter Sortem» Bertam,dando<br />

P proxime redditaeft.dScd côtra hoc arguiî.quâ; facultatcmBert«cônahendicûCicerone:»Sor<br />

doilleprofitcmrreligioncm:vdvinculummatri tt'cum Teberga.Et hic duas pofitiôes oppofitas<br />

moniieftfolutum:vd non.fi fecundû/ cum ipfa inucnio:quaru vna cft glofie in cap. Ex publico,<br />

poífítícótrahere ficut pontifex ddînit:fequitur g, decon.côiu.faltemredtatiue.»clanusina.Qua<br />

- vna mulier habebit duos viros in mundo,» ad propter.xxvij.q.ii.qdidtg^matnmoniûnôcon<br />

duosvirosduovincula:q3eftincôueni&.Sicft fummatû fignificât vnioné anime fiddfe ad ddî.<br />

r nipttim:contra.vtrÛ9 extremum eft m rerum m Confummatû fignificât vnionê verbi ad humai<br />

mra:»vinculûcftijlçperfonçvinaç.Relatioeiîk nitatê:»ddadecddîâ.priorvniop mortaledif»<br />

h nondíftinguitutafundamcnto»tcrmíno,prout foluii:fecûda vero nunq. propterê matrimoniû<br />

Ir: fiippono^cxtrcmamanent:«goilM nôcôfummatûdiifoluiturmoîiautéconfumma.<br />

r mand5Ít.Refpondetur.alíqui dic^^^ tum.Hoftiéfis » Panor.hic difl-ute » finiftre glof<br />

Li- tonoeífefcJutum.feddicoípta famimpugnât.tumpnmoœglof.folumredat.<br />

^ ^^ exínftímtfonedd.sldnoáusargumcntiínhoc<br />

. 1 ginibus.dcdiuor.ca.Gaudcmus.NechabethíBc confiftít:anindiíroIubílitasmatrimonííantecars<br />

mul·erduosv«ros.namcumv^^^^^ nalem copulam fit ex mftímnoncTuírL a^^^^^^^<br />

î- nonhabrt^ m.&voliitelof.dicere® eratexhum^.a^^^<br />

' silièsiéi·<br />

nçbaturpoft refurredíonemeucapere:nccDruí loaatEt ficut HoftimfiíftPa^^^<br />

tettenereîegemcômunemnouitiorum inillo^. Panormítan^^^^^^<br />

fiïîfedarbiSoiudidstempuseftabbreuiâdum.<br />

CSeddídspapampofie^ifpcnfarecumrdiffio ípiníSS^^<br />

= ^ ínxafuargumentítradatur/egr^^^^^<br />

Rducat vWm:iam Berta hStduofvírSí vilo modo difpenfare: qaho^<br />

fecuIo:cumfSS ror^^^^^ eft íus fuperiorisreuocare.Nô valet díccrcTfenás<br />

imperSftŒl^^ je votû fpôtaneeemiflum eft de iure diuino: fed<br />

*nwdeífeí,babíh'us:c¿ fS^d^^^ "o in omne cUcntû:verûrfn cafu andpíti fuperior<br />

Wri^niumc^onfSaîum^^^^^ ao:qufa fic matrimoniû de quo loquimurdlpiç<br />

i^entialiter fadû:» nÔpoteftSabcri pro nòfaSé,<br />

í I T v ^ pereademqu^ípfeaÍlegat.Reflab?tergodi5fl<br />

: t víncHlum.per morte ; . g, cft ex fnftitutíone pofi'tíiia ecdefiœ : pcr éc«<br />

rl^ •<br />

r'' •


. — - —— „ __ ... L 1.1 III 111<br />

fo^CGLXL I<br />

clelîam pontíficem lntd%édo.8¿ fic pontifex po níum/nífi ex cauíaíníurecxpreíla/vel omnino íí<br />

teil ad nutu in tali matrimonio dífpéfare. Et hoc mili.Ecce eius verba fuper fenrentia líterg funda® ^<br />

vult gloffa in d&au:6íHoíhéíis cu alí/s canoni« ta:qug licet eius pofirionírepugnent/n5 eft admis ì-^<br />

ftis,Sed hoc cöiequens eft falíum:qd íic probo. randum in vírb plura íicribente,« habente ex lite ^ 11<br />

nó poteft papa nec p caufa nec cu cauíadiíToluc ra fundamenti5.C!Síc ergo clare formatur ratio, ' pK<br />

f re matrimoniií de prgfentt ante camalem copula. necprolcpra/necprohgrefi'mam'moníunóconis pp<br />

Sí cu cauía; maxime eét obhgrefim vbí alter no íummatij ínter fideles poteft díffoluí: nec pro alís |Í<br />

poffet manere cu altera fine contumelia aeatortsi qua alia caufa nifi per religionísíngrcffum;vt do Ip<br />

fed hoc nö pôtpôrifextqd pbatur p ca. Ex parte äiffimus ille Innocérius rerrius determùiat.erjgo ! é<br />

tu3.tîcc5uer.coniugato.vbilnnocériusternusar poiîrioglofl;gnulla.|£Secûdoarguituradidem. JÍÍchf^iícopoLugdunenfiícribensíi[cinquft.Ex<br />

Sí quis matrimonium contraxerit cum aliqua,& j||||"<br />

parte tua cft intimatûq|7cûquasdam mulier velú ante copulam camalem in amétiam cedderit: vel iS<br />

viduítatis corâ duobus abbanbus afflimpfiíírct/ fi mébra genitalia truncentur:talc matrimonium^ i i<br />

benediâionefialennicûcelcbrarionemiflgacleta diiïôluin5poteft.Textusadhoceftrotundusin Ìl<br />

nia(ficutdebuit)accedente:quidamnobílisppoí cap.Hiquímatrímoniü.xxxij.qugft.vij.vbí Nfs<br />

nebat fe príus mulieré ípfam mediantibus inter« colaus papa fic^ ínquít. Ht qui matrimonili íattf; Ìli;<br />

nûd/s per verba de prgfi^ntí/ arra etiâ interpofìta contraxerunt:6¿ vni ex duobus dementia aut fus ]<br />

deiponfafIe.& infra. At fila fein illum côidîfiffë ror aut aliqua infirmítasacceffdit:ob hâc infirmi ^ ||<br />

côfdia,dixitœaudierateudïeleprapercufliim tátem8¿caufamconíugía taliùibluinôpoiTunt» '<br />

6í ob hoc dus merit abominata c^lcxus.8¿ínfi-a fimiliter ídendum eft de his qui ab aduerfariis ex ip;<br />

Nosautéinquffi.t.t.r.3> etfi poflit no inconfulte cgcantur:autmembrisn"uncantur:autabarbaris J|iii<br />

videri:g> ex quo matrimoníu Inter legirimaspfb exedi fuerint. Et tamen hic efièt caufa fbluen»<br />

nas per verba de prgfenricontrahitur: illis viuens di matrimonii fi iblui poffet : cum non pofißt J·;;;<br />

tibus in nullo cafu poffit diffblui,vt viuente rdis mulierem cognofcere plufq religiofus: licet ille i<br />

quo alter ad fecíída vota tranfmigret:eriâfi vnus cafus in iure expreffe nôhabeatur.igitur.'Secus ¿i s<br />

fiddium ínter quos eft ratumconiu^ú fieret Iigre fíiiff'et fi hoc ante matrimoniû poft íponfalíaacs 5<br />

tfcus,R noUet permanere cû altero fíue cotumelía cídiíTet.CTertio arguítur. Diftu Chrifti Matthgl ' ®'<br />

aeatoris:nifi forte fecus fieret ex reuclarione díuí xíx.Q.uos deus contunxit/ homo no feparet.des ^ ^<br />

na qug íuperat omné legem:fïcut a quíbuídá fan bet teneri vt verba Îbnât: nifi vbí ponitur aliqua<br />

tìis legitur effe faâum.Nos tamé nolentes a prae ^determinario aliquem cafum exc^iens 6i vérbu f !<br />

deceffbrû noftrorû veftígí|s declínare:quí reípoñ Chrifti exponens.fed riufq fn iure diuino vd p5 3<br />

dere confultí,anteqmammoníú fît per camalem tífido ponitur exceptio ab illa ppofirione prgtet ^ !<br />

copulam confummatû, licere alteri coníugum re relígionísprofeffioné.ergo nemo debet ahum ca<br />

Kquo incófulto ad religiondn tranfire: ita q; relis fum excipere ne legis díuíng ttanfgreffor habeaî;<br />

quus extunc Intimé poterit alteri copulan: hoc CQ."3rto arguítur. matrimonium coníummaí<br />

ípfum nbiconfulimusobferuandumínarriculo tum fequens manimoníum nô confummatUm/<br />

prgnotato: quís faifa fít caufa per quâ ad fufces ípfum nódíffoluít.textus eft cxpreffüsíncap.fíi<br />

ptíonem veli prgdiâa mulier eft induda: cû finé na.de fpon.duo.ergo non dl vinculum maius in<br />

qualibet tali caufa idipfumreligionisobtétu face matrimonionôconfummato/vllampatiensexs<br />

re potuiffet.Porro licet prgdída mulier videaî. in ceptionem nifli in profeffione religionis: nec mas<br />

veli fufceprione religionis habitû affumpfiffè: fî loris ligaminis^fed matrimoniû confummatû ins<br />

tamen velit in domó ppria remanere quafi ppofi ter fiddes a nullo puro homine poteft diffolui: et<br />

tum caftitatis in fgculo ferüatura:níhílomínus c5 go nec etiâ matrimoniû nô confummatû nifi in<br />

fummandû eft matrimoniû iam contraâû/nifi'fe cafu a iure expreffo:extra qué ius diuinum matri<br />

voto aftrinxerit ad obferuantiâ regularé: in quo monium didt indiffolubile. nec iura excipiunt vi<br />

cafu côpelli poteft vt rdido faecUlo rdigionisps Ium cafum nifihunc/vbi homo vocatur fpeda«<br />

pofitû exequatur. Hic manifefte habes œ nullus liter a deo ad religionem: 6i dicunt nullum alium<br />

cafus excipitur nifi ingreffus religionis.vndePa cafum excipi debere. nec vlla rario eft vd textuä<br />

nor.ínverfi.Nosauté.dídt.Hícnotaoprimúarí ad oppofitum tendens. igimr hoc eft tenendum.<br />

gumentû q> mariimoniû contradum per verba |[;Quinto arguitur .Cum quídam peteret ( vt rc«<br />

de prçfenturiâ carnali copula nondum confums citar Panor. hic) ab Innocétío odauo dífpcnfac<br />

matû/nô poteft foluí nifi in cafibus a iure expref tionem de matrimonio nò confummato : 8i Ins<br />

fis. vnde pondera texts in verficulo.Nullo cafu. nocenriusrefponderetfe nonpoffe:difpenfarios<br />

iundo vetfi.Nolétes,& fic bene fadt file texms in nem petens hanc opinionem a gloffa redtatâ alle<br />

arguméto/papâ nôpoffe diffoluere tale mattimo gauit. cui Innoccnrius.Maledidus qui te docuit.<br />

Kv<br />

/ • • ) • • :<br />

• • if


• • • ^ • • i P ^ — ^ • • "<br />

I © ífttóioníó Vigeiîmç^^<br />

L èrgo confiliû » opinio gloíTg eft malediâa,» pcc res quorá fcrípta funt in iure contêta/uitfratto^<br />

f. : . care facit fíbiinnítentes, , nabiliora.'&connariaexclufaÄitaquihbetdoä?<br />

f • • ' _ , , f , ^ ^ iñtelligit.ergo licet prçdeceifores in iure diunro de<br />

' |[ i eneO ica(jimprçientiaru WNosigiíotfultatícmiíw quíturiurispontifidj/decrctorumpontifidonim<br />

m-^rS'-^X gj'musíhcetquídapr^eceífornoftcrfenfiíft autiurisiufi'rmitas.ratioeft:qaillaqdrcahâcraa<br />

1 • • X'y'oeaí^^^^^ teríam minus crani rationi confentanea, funt ex«<br />

• ; . • íSií jiífu o""' habuifti clufa:8i: ratíonabíliora inferra feu incorporata, nô<br />

» F ^ & s s , o^.®""^· Laudabilem. tñ nego quin fint drca aliqua iniure pontifidocp<br />

, L/aÎ^^^· ^^^ trarfeexpofitíoncs:vtquandoagiturdeauaorís;<br />

S • . - tatcconcilíjvníuerfalisRromaníponttfids:dep<br />

^^ ; tíu^omS'í?!??^^^^ minêtfaregûRpôtificisitéporalibûs,Rfîmil!b'.<br />

\ ' V «P°»^P'oft diat/víndt.Iftfautempofteríos . Dicotamfn vix fuffidenter oftenfum,g, oppos<br />

V,ï'. , . - .


^ u f l l i o C e i t í a v f o . ^ ^ ^<br />

fíta fucceffiíue detcrmínauerínt: licet glof, & Pas rem fi quís fit in contradu initiato g confiimma* ^ |<br />

nonita dicant, Forte fuffidt dicere,aliter fenferut to.propterea enim ponitur tempus nouitiatuslii -ii <br />

vel fentirevififunt.ex quo non fequitur c|>aKter religione.<br />

detertrtnar^t. , ^ ^ - , C^ontra prima conclufioné argiii<br />

CDíltmdhoñiS Vlgelimgicptimf tur.Q.uispoteltmatrímoniucontraherequ^dt><br />

ÔuçftÎO Tertia, ' maliriafuppletçtatem/anteanhos pubettatis cS S<br />

^ " ^ ' r pletos:putaantequartndeciraumannumîergo6i «^^«t^í«<br />

jg^ssss^^l Ertio quaero ^S pop fponfaliaantefeptennium.Infupcmon eitrauo r -^ÍÍ<br />

i O ^ KeSil fponialia çôtrahere; & an fígnáda qre poti' ftàtur in fepténio q in alia çtas g Í<br />

J^^^ ^ ^ ^ fint iidta.Proqugíitonís fos te.igitur terminus eil írratíonabílis.£Ad prímú<br />

l O r ï ^ ^ O n e g o c ó f e q u e n t í a m : & caufa dida eft virmaliter. ^<br />

fumrarfi nuptiaru pro= nâ cum alter eft mulieris potens:et dífcretíonem í J ®<br />

i^P^A-^í® miffio.xxx.q.V. Noftrates. habet ante.xiii|.annos et confentít,eft verum ma • l?^ If |<br />

¡^«»^Jû^ai^ Et dícuní a fpondeo fpons trimonium. ante fepténlum autem non poteft - S<br />

dcs.vtinJ,fj.ff.defpôfa.hinc fponfus quàfipros vllo modo mulierem cognofcere. Propterea to .<br />

miiïus.fponfa.quafij)miira. ideo poft matrimò tentío legiflatoris eft rationabiliter pofi'ta:pdpue . rf^flia<br />

nium de prçfenti/etiâ ante camalera copulam no in vno et non in álio.Et patet.xxx.q.íj.ín vtro^ -- , ' J<br />

dicuntur proprie fponfi:fed marims a¿ vxor. Vn? ca. Ad fecûdum dico:q> m his pure pofitiuis qd W. ; ^ ^ -<br />

de cum legatur alirfuid alicui fi contraxerit marris ptindpi placuit/legis habet vJgorem.Et licet noti ' v r _<br />

monium cû Berta: ilico vbi contraxit per verba poffit.darl ratio quare terminus ponatur in hoc/ Ti<br />

de prefenti/debetur d iegatum:licct non confums etnon in illo:tamen multum rationabile cft figes »<br />

mauerit.patet.xxvii.q.iÎ.c.Suffidat.(iuâdo^ta te terminû.et hoc in çquitate namrali fûdanir.vo<br />

men appellatione matrimoni/ côprehenditur mas luntai autem legiflatoris fuperuenlens ponit ter Z'I<br />

trimoniu duntaxat carnali copula confummatû. miniím in vno determinato volûtarie.ficut de íu<br />

ytin cap.Ex publico.de côuer.coniug.& fie ante re naturçjrat ^ tribus lenitica cultui diuino mâd<br />

copiilam polfunt/licet minus proprie/dld fponfi: pata oralis pro fe et tribíibús rdiquis effet nuttiés<br />

quia mulier regulariter eft fponfa,id eft promiffa da et fuflditâda:fed quo ad quotam dedmarum<br />

refpedu copute carnalis. Et propterea dicit Pas erat de pofitiuo lure diuind/tempore illius legis.<br />

nor.de fponfa.&primo.^ quâdo agiwr de odio: Aliquà enim lex in çquitate naturali fundara eft:<br />

appdlanone maritate nó venit fponfa.Secusdl Et hoc dupliciter. vno modo euidéter omnibus:<br />

fidefauore ageretur." aliomodoeufdenterfolubcnC natis.Allqua etiâ<br />

CHocpr^mifforefi^ondecurper<br />

duas^conclufiones:quarum pnoreft.OmnKqui fum.Alduanullâ rationem habet pro fe/nec pro ,,<br />

poteft matrimoriumcontrahere poteft fponfalia oppofito, aliâ a volutatcegiflatbris.et illa eft etia<br />

connahere:etaIiqufsalter:quiaquinonprohibcs pí^denterinftituta.vbinoneftquerenda ratio^lcs<br />

mr/admittíttw.príorparspatet.Namahquf wrfo ^sjfed fola inftituétis vóíutas fuffidt.<br />

ne poffunt cotrahcre:ct non eft maior rano de alis » . ^ ^<br />

quibus q de ali/s in quibus non reperitur prohibí C^ontra lecuda cocluuone arguw'<br />

tío. Secunda pars probatur:quía feptennes et fus tur.Totum et perfedum idem funt.tertio phyfl<br />

pra eam çtatem poffunt cptraliere fponfalia:et tas corum.fcd j^erfedû eft mattimoniû line fpôfaûs<br />

men non omnes tales poffunt matrimonium con bus.crgo fpÔfalià nô funt rationabiliter inftituta<br />

naherCiVt infra pátebit.fi'militer tempore ¿ratios p mammonio.Refpôdetiir. fponfajlia non funt<br />

nis vtin quadragefima/ poffunt hoíes fponfalia pars matrimoni/:nec de necdfitate faaaméti ad<br />

contrahere:e^non matrimbnium,propter matris matrimoniû rcquifita:nec aliquç proclamationcs<br />

mom'/ folenuitateirucitra autem feptimum annû in ecclefia:licet pleruqj miniftri peccent illas rdin«<br />

contraherenonpoffunt.de defpon.impuberum. quétes.Nam multa incomoda illis omiftis fequé<br />

6.vn{co.libro.vf.et fi contrahant,non tenent.nec retur:vtpotc mUltç perfonç inhabiles côtraherét.<br />

oritur publicç honeftatis íuftitía:licet alter fit fus Sicutauténouitiatusnòn eft parsreligionisrqa ^<br />

pra feptimum/nifi minor ratificet cum feptenniû habitusnonfadtmonachumîtaméad beneeffè<br />

attt'gérit.cSccundaconclufio.Sponfaliafuntra profeffionis prçrequiritur:fic in propofito. Cons<br />

tíonablIíterinftinita.próbatur:qtiia côtradus ma« tra hoc arguitur. vniufcuiufq^ rdpotiffima pars<br />

trfmonialis eft difficile iugum multis:ergo expes cftfuû principiû.ff.de ordi.iuris.l./.EtHorarfus ; |<br />

dit facere contradum futurum prçuium potius q didt.Dimfdium fadi qui cœpit habet. Refpôdê<br />

trente contraIiere:quia fadlius erit corrigere eno mr.hoc eft verû de prindpio intrinfeco/nô autem<br />

V ' ' • Í<br />

^ ' ^


N .V- • . • -V • ·<br />

r . · . •<br />

Bíñimionis YiQciïmçfcptimç<br />

extrinfeco. Scamdo dico g? multum fadt prind probatur.Iiicdl vere matrimoniumxapiote ta<br />

piûextnnfecum ad côplementii operis: nô tamê meâ fi deus eil:et contra:dumm odo confenfus .<br />

cil de dus dienti. mutuus ponatur.quod probo:quia elf confenfus<br />

r«;;-* mutuus:et verborum torma futfidens.nam fi re»<br />

^Uubìt^u quomodo pollint Ivo^ Imqucretur illaconditio,dret forma fuffidens fc-<br />

« Jaliacotrahi wtegorice. Refpondeî,quadnfaria. aindumomnes:fed illa côditio dlnecdfana fim«<br />

Rimop vcrbadepfmtilî fintambo ipub^es, piiciteriiginir.Infupcrliecfonna dtftffidensad<br />

ydaltcrdutaxat.Naiurisfiaip^^ toliafuntfolu Ltrimonium,ego«pioteinmeâ:et contra.fed<br />

,fpofalia:vtpi5ln.c.fí.dedefpoapube^.&roeft^ alteraformain qua {¿nitur conditio necdfaria<br />

vdoportet di^c^eftmrimo^^^^^^ fq"í"alctífti vtmpr^ofito capím^;ergofi vna<br />

v^t tex.:velc(^s^ forma fuffidt et airerafLffidet.Prcterca^ dico.<br />

.tut.fed4tellig.ì^cclaufula,fino valet vt ago va communem in iiac parte nuUum&mm<br />

tovtvalcrepot.1^^^^^ t"'"


m^ommrm fo^CCLXIÏL |<br />

tri meo plaeucrit. verba eñí porii^ debent inters Si cap. Aliquando.Prîina condirio eil contra bos -<br />

pretari vt aliqué elîeâu inducant q vt nihil operé nuin proJis. fecuda côtra bonû faaäfnenti.tertia Im<br />

tur;yt fuperius recitauimus de impuberib^ côtra contra bonum fi'dei.Et quglibet iilarum conditio v 11<br />

hentibusp verba de prgfenti;g[>fauorepîatrimoi nummatrimoniu vitiatànô vuiatur;vtpatet g . jp?<br />

nijínte%iííllaclaufula,finó valet vt ago valeat determinationépontífícis:acfí immediate&per #-J^<br />

vt valere poteft.& hoc nifi ¿pteíletur g; non erunt ' fe conditio impediret côtraélum matrimonij, vt , È<br />

fponfalia:qafifíc/nihilvaiebunt.nóemeriátfp0 dicendo>capiotein vxoréfinóconfentiasmme<br />

falia/obitêtionécôtrariâ.nec eil raatrimonm ante &: nôaliterrvel finó fím tibi maritus. vd capio te<br />

patriscôfenfum.necfolusfequensconfenfuscû confanguineâfinôhabeamus difpéfationé.Ex<br />

totocotradu preterito fine adiuiido facit matri; liîo patet g; aliquid ftat cum matrimònio; et tas ^ f<br />

moniû.'quêadmodu in de baptifmo diximus g> men fi illud ponatur in côditioné in principio cps<br />

fi'quis baptizat pamulum fi patri placcat.'ante pa traélus/ipfum contradum irritât in fíeri.patet.nó<br />

trisconfenfumparuulusnóeratbaptÍ2atus:ncc habere prolem ftat cu matrimonio.-fimiiiter aduls ,<br />

partis poftea fuperuenlens confenfus retrahit ba^ terari euitare gaierationé prolis:& tamen fi alfs ^ t<br />

ptifmu,qui nullus fuit. Requiritur ergo côfenfus qua illarum conditionû ponatur in prinapio cori IJI<br />

prgfens ad matrimonii] cú figno hoc explicante. tradus/matrimoniú vitiat:quia ponit aliquid côs «ti E<br />

Verba autê requirûtur categorice in forma vel in tra fubftantiam contradus matrimonialis,vt pec ^^ill<br />

valore.in valore dico ppter conditioné iam pofis dida patet.Hoc dedaro nôinconuenire per fimis<br />

tam in effe nô deuêdenté ex aliquo futuro.quéad le.licitum dl mutuanti capere donum a mutuata<br />

modum eft conditio neaffaria de prgteritovel de río more non mutuantis tamen non poteft<br />

prçfenri:qug condirio nÔ depender ex vna de fus hoc deducere in padum. fic fi liasc conditio vel . ' f<br />

turo côtingenri.Q_uarelîçc forma nôfiitfïcit,cas quçcunçp ponatur poft matnmoniûcontraduiii ^^^<br />

pio te in meâ fi antidiriftus fuit futurusivd fi an ipfum non tollit.cum enim fubftantia matrimos<br />

tichriftuseritvdeftrewobus.omniaenimillade nijconfummarieftpofita:pofteriusnullD/ipfum<br />

pendent ex aliquo de futuro côtingenti. Et idem diffoluit: Si ante carnalem copulam/ftante vtroq^<br />

dl in effedu in talibus ac fi poneretur conditio extremo in vita naturali & polirica.ficut in natu« 'ZJ<br />

oirnmo futura quç nôdum pofita eft in effe. Ex ralibus fœtor candelç gcnerarionem prolis impe<br />

ifta côclufioné fequitur g» fi fortes côtrahat cum dit :quç tamen prolem non tollit e medio.Pctrus<br />

Berta fub hac forma,capio te in meâ fi patri meo Paludanus tamé nô improbabiliter refiringit ca.<br />

{ )laceat:8i interea ante patris confenfum contras prçfatum quo ad vnum bonum/fcilicet bonum<br />

lat cum alia:verfi eft matrimoniu.probaturrquia prôlis.namfi euitetur medio lidto pet caltitateni<br />

funt perfonç habiles prout fuppono; nec cû Ber honeftâidicit hoc nô ipedire fubftâtiâ nitimonii,<br />

tha adhuc contraxit. Si idem eft poft confenfui n conclufio. Aliqua eft conditio appofí<br />

patnsfortisfi aliud fadum nô fuerit inter í^orté tainmatrimonio vinata 6¿ matrimoniû non vi«<br />

Ê'Bertam.


îi • '<br />

^ vltimis voluntatibus.l. Obtinuit.ff. de condi.et dus non femetur.patet.C.de pacinteremp.et vc<br />

; i dem6.et illud efl rationabile:ne per tricas foemii di.l. Cum te fundum. Si autê modus non fuerit<br />

nf quç aedulç funt fadle fallantur.vtdicendo,ca caufa finalís contra


—— .--T-v-M^n-m ir<br />

íaufllt05aumm» fo.CCLXIIII. j|<br />

díffoIui;datog^ erantputa&categoríca.hocpa5 cedít,« no conliat quare aliunde decedít:fígnS eíl ' v<br />

tetper.c.Prçrerea.defpon.Seddias:pontifexdi g^vítifiillud impediinentû fpófalibusdediíTeta<br />

cit illud tolerandú:rícut aliqua peccata minora ne pnncipio fi affuilfet. Ç^uintus cafus: qíi alter ;<br />

deteriora contingant/toleranÎ.Êt ita tenet glo.ors fornrcatur/quoadinnocétem. ille cinqui fornica<br />

dina.Cotra hoc arguo.hûc côtradu pomifexfoi tuseftnòpótrefilirefialterinnocés velitcu ipfo<br />

detancóparatmodo focíetas initacúvtriuf(jcó vel ipfa côtrahere.patetp.c.i|.detranila.prgla.etiâ ^<br />

fenfu pót fine peccato drtfolui.Verum hoc arguî fi fornicatioeiTet violenta cû tali cognita. Pleriqg<br />

mentû nóvinceret.quia diceretur nó elfe omnmo eiìi funt g nullo modo çôtrahere/«rationabiliter ,7,<br />

fítnile:fed in aliquo quo ad tolerantiam. Secundo nollent cû tali.hoc poteft etiâ contingere il tépore ?"<br />

arguiturad idem.Omnis res per quafcûc^caufas defpofationis erat corruptaquâ yirgméputabat.<br />

oritur/per eafdem diifoluimr. 6i hoc in contradi« nâ poteft eífe g» nolit bigamiâ 8¿ íUam pcenâ cas<br />

busratífícationéindiSblubílítaris nôliabentibus nonicâincurrere.velfinshoc/vultcaftam&inco<br />

a deo:quéadmodum funt fponfalia. fed fponfa« g^itâ.CSextus cafus,qñ alter eft hgreUcus.Hçre<br />

lia etiácategonca funt huiufmodi.igitur.ÇSecû fis eiîi ê fornicario fpiritualis.xxviif.q.j.c. Nô fo<br />

da coclufio. Sponfalia poifuntdiftolui fine pec« lum.«.c.Iamnunc.|[;Septimuscafus,infponfa<br />

cato altero dílfentiente. probaî, poteft fupuenire IíbuscódítíonaIib'defidente códitíone:vtíímüs<br />

, nouacaufa:quçfîoccurrifletincôtradionefpon lier pmittat dotem quâ dare nequit. C Odauus<br />

falium/fponfalianô fuiífent contrada:fed in tali cafus eft ob affinitaté.vt fi fponfuscôfanguinéâ<br />

cafu poffunt fponfalia fine peccato diifolui. igiî. fponfg cognofcat,velecótrario,xxvij»q-ii. Siqs<br />

Secundo probatur idem.aliqui cafus in iure con fporifam.de eoqcogno.côfan.vxo.fu.c.Ex lite<br />

ceduntur lidti de nôperficiendisfponfalibus:etiâ ris.Nôautéobpublicçhoneftatisiuftiiiâ.ratioeft<br />

altero diffentiente.'CTgo conclufio vera.quorû alis quia pfpôfalia primo contrada fuit primo indu<br />

quos enumerabimus.C Primus cafus eft quans da publicg honeftatis íuftítia:ergo par ratio indu<br />

do alter rdigioné affumit eriâ ante profeffionem. da nô pôt eâ toilere. CNonus cafus ob ordinis<br />

patet p.c.Veniens.qui deti. vel vouen. fecundum facrifufccptionêrxxvij.q.i].c.Scribit.§.Ecce. fes<br />

vnum mtdledû. Prgterea, matrimoniû ante cars eus eft de matrimonio.vt ex prgcedentib^ patuit.<br />

nalem copulam per profeffionem diffolui poteft Cl^edmuscafus.fifponfusfeadremotatranfs<br />

ex didis in hac diftin. q3 alioquin eft indiilolubi fert:fponfalia etiâ iuramento firmata funt diffols<br />

te. fed multo minus fponfalia obligant q matris uenda a muliere: fi per eânôftetit quin mam'mos<br />

moniû. igitur. Terrio. aliquis cafus fponfalium nium côpIeuiffet.deipon.c.Deillis.Et licet pona<br />

diffolurioné parir : qui id minus videtur poffe q tur tres anni fecûdum leges. vt.Cide repû.l.ii,nô<br />

rdigionis ingreffus, vt patebit per fequétia: ergo tamé eft neceffe fi'c expedare:fed ad arbitriû iudi<br />

etiâ ille eft admittcndus.|[;Secunduscafus:quâi ds fecûdum exigétiâ cafus/tépus eft abbreuiâdû<br />

do alter fponfus cum alfa contrahit per verba de vdprorogandum. Cafus hos tangit gloffa in di<br />

praefenrivd per verba de futuro carnali copula do.c.DeilIís.&patétinIiisverficuIfs.Leprafu^s<br />

fubfecuta.c.j.defpon.duoru.Et patet rarione. nâ uenicns,furor,ordo,fanguís4« abfensíLffa$ vír<br />

vinculum minus vinculû maius & incópoíribíle ginitas:mébridânum{minorfctas,AcIîgrefis:las<br />

toIlit.|IlTatiuscafus,quâdocertustermfnustés pfus,fiddremiffio,prorfusSponfosdiffoluunt M<br />

poris a principio fponíaliu appofitus fuit. Nam Si vota futura retradant. Breuiter tot cafus fup«<br />

termino elapfo ille p qué nôftetit liber eft:« côtra uenire poffunt vt enumerari nequeât. Sed in me<br />

hit ettâ fine periurio:fed alteri imponitur pcenité theorica flandum eft qua in tota materia vrimur.<br />

tia de periurio .pater in eodé titulo.c. Sicut ex lite« Cafiis ille poft fpôfaliaeueniens diffolurioné eos<br />

ris. Signâter didtur (a principio fpófalìum)quia rûdem inducit:qui fi affuiffet in principio fponfa<br />

fi fuiffent fponfalia a principio categorice côtrài lium/ eadé iudido prudentû impediuiffet. Et qn<br />

da,« poftea de die nuptiarû conueniffentrper las caufa eft notoria vel fpôfaliafunt penitus occuls<br />

pfum illius did nô liberatur alter.f[;Q.ùartus.quâ ta:aüdoritatc jjpria poteft refilire:in cafu auté du<br />

do alter lepram aut paralyfim incurrlt:autvífum bio ecclefig aiidoritate feparatio fieri debet.patet<br />

vel nafumamittít:auteí aliquid turpi^euenit poft per.c. Si duo pueri.de defpon.impube.ÇTèrria<br />

fponfalia.patet in.c.Literas.de coniu.lcpro.Et in côdufio. Sponfalia nôpoffunt diffolui fine pecs<br />

c.Ç^uêadmodû.de iurduran.Notâter (poft fpon cato nifi vbi interuenit caufa/quœ ab initio ca ius<br />

falia)ga fecus eft fl ante fpôfalfavitiû tale inerat. dido prudentis impediuiffet. probatur.quaelibet<br />

Et ratio iftius cafus eft: qa fi iftud vitiu a prinds promiffio ddiberata « ratìonabilis eft feruanda.<br />

píoaffuiffetrfi'dioneiurisobicéfponfalib^prgftt de pad.c.f.vbididtur.Antigonus epifcopus dis<br />

nffet. SI dicas ^nô:tûc alter vitiûnô habens pôt xit. «infra. Aut initapada fuâ obrineant firmi<br />

matrimoniû pficere. fi ergo vitiû nô liabés retro« tatem:aut conuentus fi fe nô a^ibuerit/ ecdefia«<br />

/ / ' ' •. ' • •


J ( 1.<br />

: ©jfltoipmô Vigef^^<br />

flfcam feiltiat difdplinâ,.Pa(âad^^ aKam àbs te vnq habebo:& eu fecunda fub fors<br />

ne$ dolo malo/ne^ aduerfus leges/ ne^ quibus ma comuni.ilio cafu fuppofito potdl cum fecun<br />

? fraus alicui fíat fadta funt,feruabo. ait praetor .ff* da manere.q3 probo: quia nô côtraxit fponfalia<br />

de pac.l.Iutis gentiu.f Ait prgtor. eu priore: quippe per illam negatiuam fponfalia<br />

CComrapríma-cóclufionéargu,V Ä ^ ^ Ä Ä ^ S<br />

tur per.l.|,ff.Ex quibus c3U.infa.irro. vbi fponfa detur.côtrahendo fponfalia cum fecunda peccat,<br />

efficittirinfamisfibinâfpofaliacôtrahat.Refpôs contraueniendo fuo promiffo:nÔ tamé promiffo<br />

detur.hoceft vcri5:nifi primis fponfalibus renun ad fponfalia fuffidenri; cum fit pure negatiuum.<br />

, tíct.vtpatet.l./.C.defpon.vbidicitur.Vnidefpó Secus eftde negatiua affirmattuânônecdfariam<br />

fataalteri nuberenophibetur* C Secûdoarguiî* intrinfeceinferente:vtde tali, nullam mulieré cas<br />

per matrimonia fequens; fponfalia diffohiunmr. piam prêter te vd nifi te.quç inferi lianc,capiâte.<br />

vt videre eft m fecijdo cafu prius redtato.dRcs ftEcce quomodo fponfalia p vtriufœ confcn»<br />

fpondetur.hicponunnir dug regulf.quarû Prior fum diffolui licite poffunt:» vno diffœtiditeins<br />

eft.quandofuntduovinculaincôpoffibilia:ami terdum lidte foluunî quando caufa ocdirritpoft<br />

nore vínculo maius abfoluit.vt eft in materia prg ipfa contraâa,que fi a prindpio irifuiffet:contras<br />

ceptorû de obligato feruare vjtâ:» obligato idus ftum fponfalium proWbufffetiudidO pnidentu.<br />

narequieftínfirmus.cuverofuntcompoffibilía/ interdumab dsàfceditur de fad^<br />

vtru$feruabitur.ÇSccunda re^la.qui^^^ Item per vinculum maius eorû fit diffolutioîoa<br />

culamcopoffibiliafunt œqualisligaminisiptius femper in vinculisfncompoffibilibus vinculura<br />

eftfemandum.pptereacuduabusfucceffiuecon m Ä tollitur per maius/<br />

trahcns/príorí^adligrebit;Iicetiuratafuerintfpons I-N'O<br />

, faIiafecuda.Etra«oeft:quíaperiufi'urandumnó CDjltjn


S iauçftto Scjcta. fo^GGEXV. |<br />

litquotlibetmuliercsrproptcrcanôcffîdtur biga áfContra prima conclufîonem ar^ # 1<br />

tnus.CSecund0patetg,fiquiS50trax^ítcum gumentor.contírigit vim contrállete cñnierettíí i<br />

virgine:8¿^eamortua/antecarnalecopulacuá ?c occulta, qua pmat cíTe virginê i & ea mortua ^ ' ;j<br />

Vírginccotralii^8¿e2cognofcit:noeíiadh^^^ fufcipere ordines etiá fine difpéfattone: ergo bfc f<br />

gamusJdecíinpnrnacognouiíretantefecuda gamus licite fine difpéfatioiilpmoueí.Rdrpori '<br />

ctognjta;fedfi:cunda cognita, eíl bigamustq^^^^^ díftinguédo côfequés. vélnotUsbigamus C<br />

carneduabusvxoribusdiuifit. CEtexillocu «ficnego:&deílloínt3ligimfcóclúfio.í^linco<br />

interptattonevócabuhquodammodofequitut gnitusi&ficcôceditur.fiéutmulti facerdòiu filif<br />

ô;viplansyirgine&pofteacueacotrahens,cos fn occidentali ecclefia ad ordines facros pmoue ^<br />

^oícOTseain matnmonio,noeílbigamus;^^ tur fine difpéfatione ob ignorâtia inuincibilem. ' '<br />

nodiuifitcamefuamultis.poençem funtreftrin Et hic erit extéfus error pbabilis.na fi aliqui ims<br />

ged|. lîuare niiHus eil diced^bigamus, nifi lure ¿i^ât vxoré tua nô fuifl'e virginé quâ -<br />

|)beî,i^taId qd dicif in.c. Cu apud.de fponfa. ^^ ^^ côtrahebas,vel eâ adultenum cômififie 1<br />

ft ma.CQ.uarto fequiî^ plerito credut fe mo« ^^ tu^.g^ ^^ gg cognouiife:vbi fuf. Ü<br />

nogamos qui funt bigami. na Ji quis credat fe Scienter de hoc non doceris,fidem non adhibet<br />

eu virgine cotraxifle:& p^ea copenens cotranu tis. nam multi multa loquuntur t nec te torque.<br />

reueraertbigamus.li.dí. Qu bis,magnamindagincn?fupcrhocfaciêdo. fed<br />

ine. Ide e cognofcedo fua vxore poft adultenu ^ fufficientet es fuper hoc edoâusîte bigamum<br />

CCiuito inferì velie cognofcere plures vxos iudicabis. -<br />

'cScxt^^feqSîf^^^ €C5tra fecuda coclufione arguíé ^<br />

trimoniu & incurrit bigamiâ: puta cognofcédo de biga.cap.ii.dicitur fic. Q.uia î bigamis cotra s<br />

viduâdefponfatâ. CScptimo fequiî g? maior Apoftolu difpéfare no llcet:vt debeât ad facros '<br />

bigamiaexpartcmulierísqviriorímr:licetvít ordines pmouerí,vel m eis fi promoti fuerint re<br />

bigamus,&nonmuîierappellettir. manere.Refpodeî.Nonlicuitilliinferioricpifco ;<br />

TT/ - r - 1 J ' po ad que Romanus pontifex fcripfit,cfi biga* m<br />

pmillis rclpodet ad ticulu modifpéfare,etiâinminoribus:vtnotaîincap. ^<br />

qntiôisptrescôclufiôcs:quarûPrimaé.]Bigam9 vnicodebiga.lib.vf.Etetiâfuitforte Irrational - P<br />

nô eft pmouend^ ad facraméta.finc difpéfatiôe bilis caufa difpéfandi.&Jta fuit côtra Apoftolû ^<br />

patet de bigâ.p totíj.|t;Securtdá côdufio. Papa Dicétes aût Romanû pôtificé difpenfare conna I·<br />

poteft difpéfare cû bigamo quolibet vt ad ordì Apoftolû,nibil dicût.ratio eft:qa vdeft rationa 1<br />

Tics promoueatur.probaî.BigamO non ordinari biliscaufanô feruâdiilliusdiaiapoftoliciç^ vic |<br />

ad ordines eft folû de iure humano pôtificio.fed non habeat plures vxores fic apoftolus ans g<br />

in ilio pontifex pôt difpéfare. Nâ fi efllët de iure nueret:quomodo ergo tûc cÔtra Apoftolû difpé<br />

diuino thoc efl^et propter verba Apoftoli ad Tis fat papai'vd nô eft ratiôabilis caufa difpéfandiî î<br />

motheû fcribétis( vnius vxoris virû) hpc eft,nô Si fic nô eft bona difpéfatio. Vd diciî ¿ phibeí i<br />

habeat plures vxores. fed nô ppterea eft de iure ordinari p legé cômuné:nô aû t difpenfari.CSe<br />

diuino: vt patet de virginltate primg ad Corîth. cûdo arguiî côtra eâdé côclufioné p illa q fcribû i<br />

vl/.Sed dicis.illic dicit.Dico egonon dominus. tur î cap.Debitû. de biga.8¿ in glof.q fic dicit in J<br />

Contra.non cft magis bigamus de iure diuino verbo (facramétû).Triplex facramétû defignaS |<br />

prohibítusproraouerigcftcrisvítíisinfedi,qs m manfmonio carnali copula côfummato.Pris |<br />

buscôiungiturtfdlicetvinolétus/dyfcoluspers mo eft vnio fiddis anfmç ad deû pdiledioné« |<br />

cufibr/rephéfibilis. fed tales nô prohibémr iure châritaté.& hçc defignaî p côiûdioné animorS |<br />

diuino ad ordines pmoueri: ergo nec bigamus tin ipfa prima defpôfatione.'dû alter p mutuû cô f<br />

nec trigamus.Hcc côcluiîo cômuniter a fapiens fenfum côfentit î alterû. Secûdû eft vnio huma« |<br />

tibus tâ thcologis q canoniftis tenctiir.Prçtcrea nç namrç ad deû,q fada eft in vtero virginali p S<br />

vt gbf.dicit in ca.Ledor.xxxiiii.di.Lucius dif« incarnationé verbi dei:& hçc defignaî p carnale |<br />

penfauitcumarchiepifcopoPanormitano.fed commixtionêviri&vxoris.ReliquûverodcR« |<br />

ílíud argumentû non cft maximi ponderis. alia gnat côformitatê q côfiftit in came,inter Chriftíj i<br />

tamen ad cóclufionem fuíÍíciunt.CTertía cons «fandâecclefiâ.Etpôtifexîillo capituloficdl I<br />

cluGo.Inferíot papa non poteft difpenfare cum cit.Cûergoppterfacramétidefcdûinhibitûfic i<br />

bigamo vt ad ordines promoueatur.patet debi nebigam^ aut maritus viduçpfumat ad facros i<br />

garnis pet tonim.nam aîicuiiliicprohlbcmrfub ordines pmoueti:qin nec illa eft vnica vnid:ricc I<br />

pœna & non papç:quià pat in parem non habet ifte vtiiis vni^: pfedo vbi deficit iter huiufmôi<br />

4mpetium.igttur. côiugescômixtiocorpotûînôdeefthmôifignas î<br />

L w<br />

, . - • - ,<br />

Ml«<br />

• • Il


í ' ' ' • • • , •<br />

Pillínctíonfe Vfecfîmçfeptimf<br />

culû íaaamenti. Ecclefia aût cft vm ab origine amifiíré.Etinra.Vníus.ciuí


^ · -.Liir<br />

iti.<br />

i' !<br />

iSuçftk) pním^. f o^CCLXVL<br />

t{oDe,infamiâ,exc5munfcationê,&fufpcnnonê nota.proboantéccdés.nácürponralíacontraxe^ ^<br />

cnurneraî-Irregularitas vero hçc aebro fine culs nnt & cómífcuertnt fefe: eft fignu .pbabile cófen<br />

pacótrahií:vt patet in noftra materia.Et fic hos fusmutui&^fe cômifcere voluerit fine culpa<br />

tuo fine culpa ab ordinibus« beneficijs repelMí vel falté affedu maritali, hoc aiát fignû fufficit.<br />

non añt fine caufa,vt addifcat magis a veneréis qa pbatur:qiñ nó requiruní determinata verba: il^<br />

abftinere.Multi item funt bigami q fine peccato fed nutus/criptû,« alia figna fufficiût ficut vet ^<br />

fufcipiût ordines fine difpéfatione.« bigami fci ba:quia de œquipollentibus idé eft iudiciû : vbí<br />

êtes fufcipiût otdinss fine difpéfatiôe.Hçc ppo certa verba nôpcipiûmr.· vt in Euchariftia « in<br />

lìtio verlficaturduplidter:Vnomô ex pcedente, baptifmo.ergo m ifto cafu carnalis copula çqui »<br />

fie fyllogizâdo. ifti fciéter fufcipiût ordinesiifti pollet verbis.illud tñ fignum fcnfibile,fateor,eft<br />

ßint bígamí:ígií. prçmiffç funt verç. Secûdo ve multo magis occultû q vetba.CTertia condus<br />

tificaî:fi fdant fe bigamos ante baptifmû fcdm fio.Carnalis copula poft fponfalia fiue adfit côs<br />

fenténâ Hieronymi.alioqn nô oportet. Ampli» fenfus,fiue nô,caufat matrimoniû pfumptum.<br />

patet nô oportete pônficé capere difpofitionem probaf fic. verba côfenfum indicantia médacio<br />

|?auli vniuerfaliter î difpofitione ordinâdoçî m prolata dficiût matrimoniû pfumptû: licet non<br />

facris.patct.nôtenefcaperedifpofitionéalterius verû.fed fponfalia« camalis copula fequés,ver <<br />

pôtificis maximi.nec hoc é diâo Pauli côtraire, bis œquiualent ex pcedente: ergo tale matrimo·<br />

quâdo eft rationabilis caufa difpéfandi^Vltimo, niû efficiût quale verba pfentíaliter plata. Secûs<br />

quâdo difpéfaî cû bigamo: nô facit pôtifex de do arguitur ad idé.matrimoniu qd eftpfumpri5 ,<br />

bigamo nôbigamû:fed tollit irregularitaté: hoc nullû,nôpftat impedimentû matrimonio fequê<br />

cft pœnâ ecdefiafticâ a pdeceffore illatâ, ab ilio ti.fed carnalis copula poft verba de futtiro pftat<br />

promouédo.ficutrex tollit pœnâ,vltimû fuppli impedimenta matrimoniofequentí : conria qd<br />

dum:hoceft poenâ homicidio debitâ,tn cafu:de etiam nô admittttur ptobario: vt patetde fpôfa.<br />

quo qdiu viuit verû cft dicere,ifte eft liomidda. cap.ia qui fidcm.igitur. ,<br />

QuçLllO fntna· antecedes pbaî:quia camalis copula ante fpon»<br />

falía aequiualet fponfalibus cû copula fequeiite·<br />

tsrij ü'cut ducatus « denarius a^quiualent dénario « , r,<br />

V çritur pn> ducato.feddeœquiualentibûs idéeftiudldû.vt<br />

mo circadiftidio «barione fecûde côclufionis dicii.CRcfpon<br />

" • vigefimaoâas ^^^^ negâdo ç^ ilfe duç côclufiones iter fefe pu<br />

t ^^ ? gnét:« nego q» aiTumpta a:quiualent.nec eft fis<br />

f / \1 fponfaUs addudo.Nâ trâfponendo aliqua verba<br />

f S ^ o r B ^ ^ S I cxplicâtiacôfenfum:nôhabebisvllufignûfuffi il<br />

1 r ciétercxplicatiuûcôfenfusmutuiillomôvtédi.<br />

hoc dico proptettalestônes,quascudere potes. '<br />

, he voces vd fcripturç flcpofitçfunt fignû fuffit<br />

^jgS^gig^^j^jCarnalis copuh ^j trâfpofitçfunthçliterçquali<br />

PKgM^^^^^jante fponfalia no serene» fi'tuétur.igiî.Nôncinarithmettca vides<br />

im/fcmswi^^ ^ficaufat matrimo. poneredemétû nihili qddfrâ vocât,<br />

riûverû:necpfumptu.puta_totuillud3ggrega antgfi2urá,«poftponercí'EttñídéeftmulripIís<br />

tu.Cbnofitvefumatrimoniu,patct:quiahicno pet fepté,« fepté pet nouem*.<br />

Ä ^ S Ä Ä Ä CCôcra fccúdá cóclufiong arguì,?<br />

matrimoniû verû. Oi nec fit pfumptûpbaî:qa Sola copula carnalis non facit matrimoniuînca<br />

carnalis copula fola nô fadt matrimonium: nec folus côfenfus facit matrímoniu: ergo illud ags<br />

fponfalia fola:nec fponfalia fequéria camalé co gregatû nô facit matrimoniuJR.efpodetur.cofe r<br />

pulâtquia ex his oîbus lûdis nô colligiî argumé quentía eft nulla. vt patetín côfenfu mutuò'cu ^<br />

tu côidrfiîs murni. ergo nôeft matrimoniû prç; verbis píentiaíibus,quo9í neutru ígum fuíficit<br />

fumptû.fî:Secundâconcluiîo.Camaliscopula ad matrimoníu:« tñ aggregatu íumcit.f[;Sccu ¡<br />

poft fponfalia fi adfit côfenfus mumus, veni fa doarguiturcôtraeâdem.Sortesnohabetiafep<br />

cit matrimoniû. probatut.íllic cft côfenfus mus pofitû quo vult Bertam cognofcere taq vxore<br />

tuus fignis exterionbus fuffidéter oftéfus:ergo fuamîncc Beriia ^ vult cognofci taq cius vxor i<br />

cft verum mattimoniû.côfequentiaexdi


I^íílmctionís Vfeciîmç octaaç<br />

cogitâtes;:ergo côcîuiîo nulla.Refpôdetur.argu cautela de nouo cofentiIt.Q.uo fit vt fî alios cd<br />

I meîitu qtete inrédit,quíd fit Sorte & Berta afires gnofcat fua fponfam credens elfe matrimonió,<br />

¿lu maritali fe inuicé cognofcef e » Si fint ambo diflTentiés tñ:nó é ppterea yerú matrimoniû J o*<br />

dodi & prudentes:dicût ve^íbo fe hoc figno ma pter diífenfum adualé.fi auté nô diifentiatrcon·<br />

trimoniûpfi'cere:vdSortes/dicit,pmittasmete fenfus tácitüs reputabítur.<br />

• potiritâqvxore.a:ipfahaclegeadiedacôfentit i r- ^ à<br />

vel aliquo fimiiiexfifoÂtûcnuiiaé difficultas; fiContra ter tía cocjúfíone arguít<br />

K v fortaffe nullu verbudicût;fed cofentiñtin fe iui fic.Côtrahat SortescuduabuSvagehoc raodc»^<br />

P cé tâq vir in vxoré Si cótramihil vocaliter exprí capiâ vnâ veilrû ;6¿ poftea vnâ illarû cognofcat»'<br />

; médo:& fic adhui eft matrimoniû: quia p fadS tune hic erit raatrioionïij verû velf fumptû,q3<br />

SlV / ^ verba pcedétia côfenfus verus fuffidenter ex fi côcedasiinfto.fponfaîia nulla Scefferuntrergo.<br />

^v V > ^ plicaturîillofadosddito.&illacopulacarnalis, nô habeî fignû fenfibile fuffidés. ^CRefpôdeî»<br />

. , mô affenfus mutuus fubfit, eft fignû fufficiens erit matrimoniû pfumptû.fcd nôeft côtra terti»<br />

E tí . ^cut verba, fi veto alter diffentit mtendens po» côclufionem: quia nô erât fponfalia pprie dida»<br />

' tiri altera gratia explédflíbidinisfolú,8¿ noma· nam vage &difiun¿|^"m quodâmodo fponfali«<br />

B ' • trimoni} côtrahendi, nó eft matrimoniû realiter. fecit:fed cû vnâ cognofcit, pfumiî^ fpôfionê<br />

^ ; > , Alio modo poffunt fehabere fie g^ nec confen· vaga in determîatâ de pfenti cÔmuwt.Ex quo<br />

m • - tionifc diffentiat:vd falté alter nec cofentit nec patet ^ fi fponfiis fponfam cognofcere vdit, •<br />

%-P·' : diffentftpfentia[iter,cognofcendo aliâ tâq côiu« & iparenitatur:nô eft verû matrimoniû:ncc prep-<br />

^ , ge-iea no cogitat de hoc: & tue reuera nô eft ma fumptû. cognofciî em œ nô é côfenfus mutu^é<br />

L trimpniu. ratio eft: qa nuq fuitcôfenfusmutu' îmofitétaretqs fponfam cognofcere quâ non<br />

P ^duaks vel virtualis B^fens.tn cpgendi funt coi pôt:côtrahés eu alia,cû fecûda manebit.Textus<br />

fcr habitaremutuopcpfura ecclefiafticâ,&côfenti eftclarusíncap.fi'.defponfalí.frHadenusqco<br />

m- Kpíentialiter:6¿^ioctenentur:nififitnotabila pula cû iponffiibus ciiíet matrimoniû & &<br />

R : ^S'Copulacarnalisppftfponfaliaficmatnmo<br />

.7·; côditionis mû pfumptû caufat vt côtrai^mnon admittaC<br />

|, SnÄf^^^ probatio.PropfumptíonemSiusíntelIígenda<br />

L·': ' Un^sytnmtmtnmom Notato fidio eft q^uâdo ius certum de Siquo<br />

fingitftafuédooppo^fi'tû:vtcûfi'ngitvxoréV<br />

pûlatamdotemreddifibi:licetfitcltûœnôfuâ<br />

d^ut^^S^^JI^Â^^^ títftipulata:iedinfáuoremmulíerísh¿?fingit.<br />

Í Í : i · • defuu excufa O) puras hac via magnu viru la Prçfumptio veroeft fup dubio Si verofimiliTEfc<br />

I matrimoniû allicere:fed ipa objncôtm^^^^^ eftkplSc.Ciuçdâ pfumptio uris^qS^<br />

I b f no mo coteptuj ab illo:veruejiaapari,8f me- PrçfumptioTi^s aSiuc fubdiSdi unS^^^^<br />

h " ntoeritvehemespfumptioincptineti?dus.Se¿ eft fimplex :vécû ius inalimi HnKiv^^^^^^<br />

f ta.tucem citius pfumeî de matrimonio:cn mul prcfumptoficutfuoervero FtròtratSpnfum<br />

" rÄdLbTf'S^-^^^^^^^^ ptioné a Œ u Â<br />

î®"^?fctricioabinferiore q affedu vxorio:& nuf ca.Propofuifti.deProba. O uedâeft ñfumotio<br />

I p r u S S ditadftatuédûlcfîcxfadoifumptovere fibi<br />

tr : . E l S S '


' ' '[lìti<br />

iauçftioBecmida,fo.CCLXVIL ¿I<br />

qwdicqufualens.EtcutefiiperhocconfuIêtin liçrba cito crcfdt. vt videmus de cicuta,vrtica, ' r !! ''!<br />

cií uancipíti;perceo9;íntétioncmí & fcdtnhoc zizania,& fimilibus. fed hoc nihil ciï, licetenim •Í ís<br />

fentétia feres rede côfulédo.alioquin ent tibi tes mulleres fint vins inftabiliores&imprudétiores<br />

nebrofa aqua in nubibusaeris ferre fentétià.Oî caufam aliijde oportet oftédere.Dico igiî mu<br />

aöt alio mô cognofcere cft meretricie cognofce lier définit parere anteq vir definat generare.lVlu<br />

re,ni{iinaltero(ît ignorantia inuincibilis: q ad lier em poft annû quinquagefimu non parit:vir 'J<br />

callitatcm coniugalem fufficit.Vltimo patet ma. aût ad feptuagefimu vfç generar,« n5 vitra,ra "T ^<br />

tériâ matrimoni} eife fauorabilém ad meretriciû riffimû nâ^ eft qd de Mafiniffa Numidarû rege<br />

cuitandû:&g?etiâinforoc5fcientigproeoftan Iegiî:q>icéteiîmoannojenuerit.Sicutaut vito ,<br />

dum eft,in cafu ancipiti. deus natura dedit generadi vltra fceminâ: fic in<br />

-.-T^'n/ ' \r' /T ^ partupuiditmulieriQbcitiuspariat.Sedn5pôt MM<br />

C Dlltindtioms V Igellmxoctauas ¿ari certus terminus vtrobiç generadi. Aliqui ^<br />

Ousílíó Secunda. em ex côplexionelndiuiduali habét dtius ge r'âVvvÇ^i^^^ff<br />

__________ ^ , nerentq alij :quiacalidiores funt. Salomon fiq· '<br />

Ecûdo in eadem di^ dé ante vndedmû annû genuit Roboam »Nec ^<br />

ftindioné qritnr: An fit té» debet illud Nicolaû Lyranû « aliquos alios de? íj<br />

I pus aliquod ad fponfalia terrere.na « Gregorius récitât in libro dialogo^«<br />

"Ml g¿ matrimonia côtrahenda quicîâ î nono anno fuâ nutricé·· impregnauit. - •<br />

1 determinatû : &q fit ratio Et Albertus î quarto didt fe vidiffepuellâ quâ -«"«»iwi<br />

fie ftatuédi. Pro illius quf s dâ noué anno^ grauidâ : ac eâ in decimo anno TÌ-^' -<br />

ftianis folutione pono ali* peperiffe.Et lacobus Foroliuienfis Fen prima,<br />

quas côdufîones:quarû pnma eft. De iure natu« dodtina qnta primi canonis dicit g? quidâ fide " '<br />

içnullû tépus determinatû cft ftatutû pfponfas dignusMarfiliusdefanda Sophia, fibi retulit<br />

libus vd matrimonifs.Probaî:quia tépus illuâ fÇ vidiffe Papif pudîâ prçgnâté q côpleuerat ps<br />

apud fapiétes variai «in mare & in muliere, vt eife annos odo.Q^uare ad annos nôpôthaberi<br />

èx dicetìdis patebit.ergo oportet ob têpus a iure refpedus quâdo malina fupplet setatê. In mare<br />

pofiriuo inftituaî:vd quilibet fit fibi relidus ad aût.xiiij.anni fuffidût:&.xi/.in fœmina: potiffi<br />

quodcûqîtêpusaccipiedû:fedfcdtneftpterra5 mû quâdo poft fadûnôcognofciî error malte<br />

tionë ppter deceptiones & mala q fequi poffent: ro.Q¿ tñ ftatim fn.xiiif.poilit cognofcere nô re«<br />

6C nö eft determinatio ex iure diuino pofitluo:re quinî:vt pt? de laborare morbo. Ariftoteles aût.<br />

linquitur ergo ^ fitex iure humano pofitiuo. aliâ habuit fentétiâ,a legib'Qfareis «pôtificifs<br />

CSecudacôdufio.fpôfalia nôpoffuntcôtrahi alienâ.feprimo.Politicoçi. Dicebatg^ mulier de<br />

ante feptenniû.hoc patet de defpon.impu. cap. bebatin.xvii/.anno primo contrahere : & vir in<br />

vnico.libro.vf.vt in diftidionepcedéti retulim» xxxvi. «hocpropterea quia vir ad fepriiagefi'«<br />

fed côparariue hic p matrimonio refumpfimus. mû annû générât: « mulier ad quinquagefimu<br />

CTertia côdufio.Tépus matrimonii côtrahédi parit,« ira fimul erit ftat9generâdi&pariédi.ftâi<br />

in mare cft Eetas.xiiij.anno^tin fdèmina.xif.nifi te aût oppofito,nô bene côuenirét. Dicit infuper<br />

malitiafuppleatœtatê.In.c.Puberes.dedefpôf. philofophus g? qñ nimis iuuenes côtrahût: fœ« ^<br />

impu.diciî:^pubert3sexaliqbus cognofdî. tus debiles generât.qdpt3 in briitis.« in libro de<br />

primo fi habeat quartûdecimû annû: mafculus aîalib^ hoc ad oculû oftédit.fifiter í hoîbus.nâ iu<br />

fc?.ip.f Q uidâ.vbi diciî.Q^uidâ tñ ex annis pu uenes & fenes/debiles tâ corpore S méte générât<br />

bertatéa2Îifmât:{d eft eû effe pubere qui.xiiif.an «potiffimû fœminas.« illa é caufa quare parui<br />

nos impîeuerit:quis tardiffime pubefcat.« pat? hoîes generenî î qbufdâ regionib'. vbi.fi î bona<br />

xx.q.j.Illud.« de regula. Ad noftrâ. Secûdo qn date côiûgerenîrviri eént robufti.prçterea nimis<br />

malitía fupplet astate, vt quando vir pôt cognoí hoíes multiplicanî qñ tâdto indpiût.Sed dicis.<br />

fcere & mulier parere. « hoc expiétia dignofdî. fdé philofophus pmittit vt fiat aborfus: & peí*<br />

arbitrio aût iudids reliquiî, quâdo fit'pubertas. pit otbatos expdlere.fed hoc eft multum in hac<br />

alia em regula dan non poteft. materia errarc:ergo nô oportet oculû in hac pte<br />

^ ^ \ f ^ , ad Ariftotelêfledere.Refpondeo.nôdéfunt dis<br />

CContra tercia cocluuone arguit. çcntes Ariftotelem vdle Ita dicere vt argumen*<br />

Muîtcr pôt çôtrahere in duodecimo anno; ergo tû affumit.fed longe aliter fentit. DidtexprdTe<br />

« mafcu!us,cû fint eiufdé fpeciei.Rcfpôdeî. cô in ilio fepnmo:cauédû effe ne aliquis ocddatur.<br />

fequétia eft nulla : quia licet fint dufdem fpedei fed caueri poteft a tâta prolis generatiôe p abfti<br />

eírentíaliSsnótñaccidétalis.Scdquaremulicran ncnriâ« continentiâ « alijs medifs.vd cum ali«<br />

te vítu côtrahat,eft dubiû.Dicûtqdâ.quia mala quilegûlatores ita leges tulcrint,minus malura<br />

Líi|<br />

, lì


! ' '<br />

. ^iftífictíoníó V^lîmçoctauf<br />

eil cauere ne proles generetutqprolS vitale fuf« generent:n5eil niùâdô; nâ etiâ citius moríGtur*<br />

focare.& cette hoc eil verû.nâ Jf lato talé legé an CTertio arguiî.homiiies ab exordio mûdi diu<br />

te retítauit.Ex hoc manifeílefequifg^ noluit or tius vixerûtq nunc viuâr,vt videî cx principio<br />

batos occidi:fcdexponëdos effe extra vrbé,& il Genefcos.plerií^em vitra nôgétosannos vixe<br />

lie nutriédos:ii lex vrbis eos relîdere in vrbe nô rût.fcd poftea pedetétira minus & minus vixe«<br />

patiaî.g? ira voluerit,patet p ei^verba. At fi mul runt.ergo fenfim & téporis fucceffu dabunî viri<br />

titudo tâta prolis alicui côtigerit: vt duplicati fit non potentes viuere.x vii;, vel.xx.annos. quara<br />

fi'lioçî numerus (nam is definims effe debet) ad oportebit cos generare ante.xiii|.ânos. alioquin<br />

mftitudinénimiâeuitâdlanteucnire oportetne mfìdus hoibus vacabit. HRefpodeì.fcriptura<br />

fœtus côcipiantur. nâ poftg côcepti funt,& fen loquiî de hoibus qui diu vixerûl.& cft verofimi<br />

fum aut vitâ accepetint: nefas cft attingere eos. le g, hoc fiebat miraculofe: nâ ali} nò Ita diu vis<br />

Ecce eius verba.ac fi expffiffimedixiffet.Culpa xcre.Nec fufficit dicere:^? erant tépcrati &bonç<br />

grâdis eft eis nocere.Ex quo clare fequiî q» nulli côplexionis fub bono egli afpedupdudi. quia<br />

tales funt necâdi.Nufq verO melius q î materia iUa in diebus iftis côtingût:in qbus nulliad hâc<br />

matrimonii, SC pueroç» cducanone loquutus cft «taré pueniût.Opinor tii q? hoîes alij de quibus<br />

^ philofophus-quare mirâdûeft de aliquib^ tlicOi fcriptura nô facit mentioné, vixcrût multo diu«<br />

logis:q cû Politiconi libros vix îfpexerint, coró tius q hoîes nûc viuât.deus n✠côferuabat eos<br />

dem audoré reprobant. Alia caufa eft fcdm eû: obeo39ibonitaté:vclquiapaucieruditierant,ad<br />

nâ quâdo côiûgunî iuucnes:paru çtatis diftat in alios docédos tâ in legibus g in moribus. Sed a<br />

terparétes&li^ros:quâobrénopfequunîeos bis mille annis pteriris comunes hoîes optima<br />

honorcSed œtra Ulud arguiî.ergo ipeadmitt« côpiexione donati nô tranfierunt.Ixx.annos Jn<br />

fornicatione finiplice Ircita:qa no approbat ma= gigantcis aût viris »tas eft.Ixxx.annoa.Teftis<br />

ttimoniuantccotwdu.hoiesemtadiucotiner^^ eftpfalmographuspfalmo.Ixxxbc.canens.An<br />

ñequeut.Re5>odeí negado fequela. nuquid no ni noftri ficut aranea mcditabûtur: dies annotò<br />

ftnvouetes6¿ facerdotes conrinere poífunt fine noftro9îinipfis.Ixx.anni. Siaûtinpotétatibu»<br />

matrimonio vd fornicatane,'' pfertim fi Anfto odoginta anni Sc amplius: eoçîlabor Si dolor,<br />

teils vterenî cofilio Sc dodrina m code feptimo: Hoîes quo^ adhuc eâ Wé viuût. Nego igitur<br />

fcj^iniuuetutcnecvideretnecaudirerturpia» fuppofitû ^guméti:q,fempholes fenfim min»<br />

Rhoneftas occupatwnes feqrenî. Fateor tn ^ & minus viuât. AliqSi ciñ viuunt tâdiii g in àie<br />

^í^^^f."!^! 1 t>«sDauidis,etiâapudnos.NâStrabo.xv.lib.<br />

dicitIndospaflìmvluere.cxxx.annos,&Seres<br />

toa Ariftotelis,^eager« dfet ecclefiç gra cc.Sed quicquid fitdc hocrniliil ad noi Credo<br />

Ä f Ä u l ä Ä ^ q ^ q ^ ^ ^ ^^^clonsen^sy^aru^ü^rn..<br />

genarifs&fuîîraciartaténe ducâtiuuéculaspo ÎRSSÇSS-TIF<br />

tiffimû nobties aHtdfuites.multa cm mala ex ta duoitatur primo: quácío<br />

hb'côii^ifscuenirefolét. Si tñ fenex gfa fobo ¡»egf! occurrit dubiû in aliquo contradu.-an<br />

fis habédf iuuené rnulieré defideretrducat vidua fpôfalia côtrahartiir an matrimoniû:<br />

probâ,cutus fœcûditas eft cognita: vel pauperê pro quo iudicâdû fit. Refpôdeî.oportet videre<br />

mulieré e bona Si laudata ftirpe: quç viro ent Si circûftâtias côtradû In noftro ppofito fpôfalia<br />

vxor & andlla.vidimus fiqufdê plerafjj taies ca plerû^ matrimoniû antecedût. Porro m cafu du<br />

fte a pie eu marins fuistn omni pbitate viuétes. bio p fponfalibus pfumiî fi iâ non pcefferint.iï<br />

opuietas aut & nobiles mulieres cû fenibus cOn« aût antecefferint,p matrimonio pfumédû é. Scd<br />

tr^hetes crebro labi audiuim'.CSccûdo arguiî qa fpôfalia nô funt neceffaria matrimoniotpof.<br />

cotra cade coclufione. Pigmçt générât in qumto funt audientes côfidcrare ex ali/s circûftârijs: qn<br />

anno,& fenefcut m odauo. ergo côclufio faifa. ' erit pfumprio p matrîonio.Tn verbis aût dubijs<br />

Ä1 neges pigmçosthoc eft côtra Ariftotelé. vif. oportet refpicere côcm hoîm îtdligétiâ, Ä nô ar·<br />

mS^^^"iîj"·^' Auicéna odauo de Ani gutlas inepras.vt fi Sortes Bertç dicerct.tenebp<br />

maiib dicif.q, Pigmçi funt vnius cubiritft pus tepvxorequouftt terra oculosmcos coopiat:<br />

IhïiSn · 'loc eft médadû.Petrus ité Kcet îrdligat /quoufœpulucré fup oculos ponat;<br />

S;« XS ? V problematû Ariftos cogiî mammoniû cotinuare,gi p co pfumiî.'Iicj<br />

S n,«;Si? ^'»^os vidifi'e.CR fidcmr.Pigmçi fí nô côfentiar,nô fit matrimomû.hoc p^ î ca.Ex<br />

tech^^S.^ÍT-'^'''? fponfa. vbi Alexâder Tern? CâmariéH<br />

i^earfiS^nir^^^^^ archicpofcribitdicés.Exliis.&îfra.Dehocaût<br />

pterea em noies putamr a mulns.^ bruta citius qdcôfuluifti quid debeat obferaari,qñ inter afe<br />

i


m^ñío pîima.f o^GCLXVIIL<br />

ijuos rpbnfaliacÔtfahiinî: nec intclligtt alter q3 tali côiûdiôe fufcepta prorfus iWegitimacêfeàî:<br />

airerproponir.Refpôdenius^infpiciédû eil m de parentu ignorâtia nullu habiturafubfldiû.'cu<br />

dici fi matrimoniû côtraduriiad id facicndû fint illi taliter côtraliédo nô expertes fciétiç, vel faite<br />

idonei fciétia & çtate.quo cognito fi alter nô îtels affeâatores ignorâtig videanî, Pari modo pros<br />

kxent qd alter ppofuittad cômuné verbi intelli* es illegitima céfeaî: fi ambo parétes impedimés if<br />

gentiâ recurraî;« cogat vterqjj verba plata in eo tû fciétes legitimû pter oé interdidû etiâ in con« m'<br />

fenfu retiñ ere qué folét rede intelligétibus gene fpedu ecclefig çôtrahere prffumpferint. (CEcce ^<br />

rare.Oportet vero th eologû m côfciétia qrere eo fponfaliû & nuptiaru annos : 6i g? mulier^citius<br />

tû intétioné. in foro aût côtradidoriorefpiciatur cognofci pôt regfariterq mas generare: qdq^ei<br />

ad cômuné intelligétiâ cum circûfiâtia cafus. vt natura negauit m diuturnitate tpis pariédi: id in<br />

fi vit & mulier pmittant iuramento ^ tenebunt acccleratione eius rependit.nec hoc in ea maioré<br />

fe pro coniugibus in poftcrum: matrimoniû ius caufalitatêarguit:imo eft multo minonqiiia nec j<br />

dicabitur ab ecclefia.de fponfa.cap.Exparte.In hgmorroides nec nariû profluuiû, virorû more<br />

re vero ambigua fequamut illud qd eft verofis patii.Îpfa eiñ eft phlegmatica & frigidi. Vlteri» U<br />

milius.« fi perfonç pares fint:p otius pro matris diximus aliquos a côplexione indiuiduali ante f<br />

monio iudicandû eft:cû ob eius fauoré:tum pto xif .annos «.xiiii.generaffe & pepenife: in qbus *<br />

fecuritate confciennç. ' malina fupplet ^até:q eft multû prona tn vene«<br />

CDubítatur fecundo î an fecundas «a.vt de Salomone diximus.Prçterea nôfemp<br />

nuptiç fimbenedicêdç.Refpôde£ ^nô.defecû. ÎÎSÏ"'^.!"'?^^ viuûtrquia ilio dato mun<br />

nup.cap.i.»ca.Vit.tario glof.in.c%rimo nihil dus_deftituereî^^<br />

valet,dicés^ benedidioeft faaamétû.qdéma Licet aut Neftor Homericua trecetefima<br />

nifeftefalfum.nâeftfacramétalequoddâabec« n^amit annu;hoc no cocM^<br />

clefi'aintrodudû:»côftitutioeccIefiçeftfolacau S f W<br />

fa.proptereahicfufficitcapereintétionéecclefîç.<br />

cûeiîî&tercôiugûfucritfemelmatrimonialità<br />

benedidus:nôeftipfe,neceiuscôiunxcûeocôs<br />

trahêsampliUsbenedicéda:vtpt3Îca.Vir.fiue<br />

altericômunicetbenedidionéfinenô.nôemeft<br />

hicaliudnifivolûtaseccIefiç.pôttfieflècôfuetu Î'IP'^fhXr.<br />

doalicui^regionisîcôtrariû/ûfithumanûius. columeshato<br />

necoportctpapâhocfcirctolerâdo,vtdicitglo. cometuawt.<br />

Infup aliud falfum illic tenet glof. œfcjextrcs ^r^/n./ a' » \T' r<br />

ma vndio non eft faeramentum. CDjltin


teftpptiecapto vocabulo. iCSccudacócluGo. ucfehabeat refpedu illfus adus: adhucadîlîô<br />

Volutas tamê poteft çogi laxato vocabulo.hoc adû voluntas no violentaretur: quia talis adus.<br />

eft induci ad côfenfum pattím fpontaneum ad eftetperfcdio & falus animç.Etiâ volutas eftli^<br />

quemconcurntvoluntas. CTertiaconclufío. beta refpedu adus totaliter a volûtate elicinnlli^»<br />

Côfenfus cpadus tífnore cadente in conftáteni fecûdi adus naturaliter produciíui:vt fi volûtas..<br />

virû ad matrimoniû nô fuffîcit. con« efficaciter velit diledioné Sortìs.Tertio patet q><br />

clufîo.Confenfus coadus timore nô cadente iti adadû exterioré voluntas eft libera.licet emine<br />

côftanté virû ad matrimoniû fufficit CPpbaî mere naturaliter ab interiore procedat.ix. Metas<br />

3f prima conclufio. Illud pprie cogitur ad aliquid phy ficç:tfi adus ille eft liber m fua originali eau.<br />

qd omnino mouetur ab extrinfeco:&nô coagit fa.Siquis emmanu meaaliqué percui;iat, &eâ<br />

ad illud. bicdicit philofopbus.iii.Ettiicorû.yio menoléte moueat ad aliû percutiédû: illa verbe<br />

lentû eft cuius principiû eft extra, nô conferente ratio nô eft meamec meus adus imperatus. Ex<br />

vim paflb.modo volûtas ad quélibet fuû adû quo patet g? aqua manet naturaliter fub frigore<br />

eoagit:ergo ad nullû adû cogitur. Sed dicis:ps 6i violéte fub calore.materia tñ aquç ftat neutra«<br />

babile eft deus folus po^ft adum in volûtas liter fubcalorcível frigore. CSecunda côclufio<br />

teproducere ad qué nullam efficientiâhabetvo probaî ficLicct volutas fit libera libertare côtra<br />

luntas; quç nedum eft potétia adiua 6¿ paffiua, rietatis & côtradidionis:nihilo tñ minus aliquid<br />

Çd etia pperatiua.hoc eft: pet adû taléinobies eft eipcrfuafibile fcdm redâ rationé, volumatê<br />

dum tedit volendo vel nolendo. vt m diftind. moués ad faciédû.bonû nâqj voluntaré allicit in<br />

xlix.dicetut. Illo^datononinfirmâturdida.fe4 amoréfui.vtem dicit philofophus primi EthiV<br />

oppofitû eli probabilc.picamps ergo vniuerfa eorû primo,Omnia bonû appetut.Similiter bo<br />

hus fic.IIIud eft yiojentualicuiqd eft contra nas nûdeledabile allicit & trahit incôtinentéin malû<br />

vtvidem'.ficutoratoringenijacuminefilbquo<br />

tatoppofiw&ipmtollatfcclufoimpedimento dâverboçînedare voluntaré audienns ad fe tra<br />

. exeplu.quado graue mouetur furfiim:motus ils hit. hoc idé facit tcnibile.Talis aût volitio eft in<br />

rnf^nrH^c^^^^ inípreflo:ad quémotûncc «oluntario admixta quâdo a difcôuenienti mos<br />

neturqdeftnolitû abfolute.vtquâdo mercator<br />

cftinnauîtéporcpericuli nauim exonerâdone<br />

pereatipericilûabfolute&folitarieeftnoJimm:<br />

no powreop{wntu.fic de calprem aqua:q omo. quo nô obftâte volitio merces eijdédi maeis de<br />

mton?!^^^^^^^ voluntariopticipat.nf,Ethico9.1nprincipi.Et<br />

r/mrnrS^^^^ i^pterca dicebâ in côcîifione,eâ cffeptim^ons<br />

ïo fiwíí ? "quietefubfiftes fub oppofi tancâ.CTertta côclufio pbaî p ca. Cû locû.dc<br />

V toîî&dS^^^^^ fp5fa.&cap. feq.&.c. CôfultatPoni.in finc.&.ff!<br />

V jOfl'^efcdeorfum addefcefum Qi metus caufi.l.Metû.Nô iuuat dicere,coranï<br />

cîeoeftmatrlmoniû:fedecclefirpfuS<br />

cftmatrimoniûppternôcôfenfum.Nâidcfia<br />

SJo^te^^^^ cafumfratrismferptaîinmS^^;^^^^^^^<br />

d fmSd?^^^^^ ftatdeoppofi'to.Etideointerptaîœhomonon<br />

voSrS-S^ vültmétíripfentialiterdícédo:ca^otcmmeá,<br />

SStercôff«^^^^ quíncófentíat.Necvaletdídfídñicardinalis in<br />

doTcadêr^^^^^^^^^ ^^P· Abbas.dehisqv¿&c.dicétis ^matrimos<br />

' Siulfivo^^^^^^^ niümetucontradútenetjpóttñrefdndipadio<br />

"tï vt n S caufa.Q.a pbaî p ea. Signlcauit.<br />

o p u s v S S «3eabquiduxrtíntrátri.&c.v&tenuitTc3m ma<br />

tftoS poftprimû mcn'culofum: nulla<br />

Si^iv^^^^^ petitapriusrefdffionepadionég^met^caufa.<br />

r S io Date^ S' valuiffet primû matrimoniê,nô tenuiffet<br />

SûSnlS'S'^'I^^^ fecûdûprimonôanniMatoîcû mattimoniûnô<br />

i^^ciialvZZçlT^^ poflîtconfiftere mfi interduos.Ranonabileeft<br />

g^adnuTlûacMeS^ emç^odionoccntis&fauoreinnocentisiuspa<br />

- talécoadionéfuccurrat. CQnartacôcJu<br />

" fiotfalicct^côfcnfuscoaduspmenimnonca<br />

tarisaliûtotûptSiSfv^ denté in conftâtévimm ad manimoniû fuffidt,<br />

tan IU orupr


tri;rjoniumfufFídunt:etíaaírífitcoaaus,vbíeó tacorporalispôtftibfinerc.Q^u^aùtpœna de«<br />

fenfusaboinnHurenonirrítaí.fednceftdeífto bear volúntate mouere ad confentiendû:&q mí<br />

c0fenfu.ígi|ur.paretm3ior:{ínóírr!teturíurena iius:nonpotcn vnaregula determinarínifírecíj<br />

turœ/diuino,vel humano.fed duob^ pránís mo dum íudiciú prudentis.CQ.uarto fequit qr duo<br />

dis nullus confenfus coadus irritatur plufq in bus habennbps duos confenfus gqualíter coa« U<br />

capiendJsordinibus.necetiâiùre humano.cap. dos:v.nusrealitercontrahít&nonalter.Probaí. Jf-<br />

Cum ditedus.de his quae vi me.ve cau.fí. iîcut contingít q> in vno non íit timor cades in cóññ'- ^ '<br />

leges fubueniuntrcftituédo in integrum eiqiuí tem virumífed in aIío:íam fecundus irritatur &<br />

ftumnjetú paífus cíl:nó añt iniuíiú.Idé patet (q non primus.& patet ínfd'í.conting¡t duos hfc co ç<br />

cleri.velvouen.cap.Iniìnuante.tf.^metuscàu fenfus scquales 5: fpontaneos:quorû vnus con«<br />

fa.l.Metû.fuperiusallegara;-Prohis duabus co» trahit realiter« non alter.qd videre potes ín.xii}.<br />

clufiqnibus intelljgendis fcito : q^ duplex eíl me annos nato: « in.xiiii.cófenfus eiñ priora lege<br />

íus.quidamcadensinconftantem virü:hoc eíl írritatur.íícinpropofito.$nQ^uintofeqturq>arí '<br />

" Inprudétem vírum.vt viro ducere aliquam mu írritationeíllíusconfenfus coadiab ecclefia ad ,<br />

«eré meretricé ignobile infenoris conditioniseíl contrahendum,realiter fuíífet matrimoniû.ficut ;<br />

pœnale.ri tri eil verofife g? fi nô confentiat,gra« in baptifmo & in ordíe.Baptifmus cm eil facra«<br />

uiorem iaduram« fugibiliorê patietqcû illa cô mentû falutis:« felix eft illa coadioq ad m¿iora<br />

trahcndo:a maiore pcEnafugiet prudens:« mis compellit.iuxta illa q in baptifmo diximus. pau<br />

nori appropinquabit: vbl vtraq? abfolute é noli ci etiâ ad ordines côpelluntur. Si autem côfenfus '<br />

ta.Oppofito modo facit inconftans qui ducitur coadus ad contrahendû non fuifl^et irr3tatus:cre f<br />

in confenfum aliqué metu minoris pœnje:« fic bro occurreret.fed eft graue iugû cû odiofa mus [<br />

eft inconftans.Céruicofus autem & pertinax is liete femp cohabitare.nô fic autem in baptifmo<br />

dicitur qui non mufat confenfum vbi fecundû « ordie. ppterea ecclefia illû côtradlû irritauit. Si<br />

rationem mutare deberett dicas.deiurediuino reqrifcôfenfusiiber adma<<br />

CExhísreciu„„turalíquíe,ppónes iroÂXŒSt'^^^^^<br />

Prima eft.Vir coftans plus fugiet a quacûqj culs ^ ,<br />

pa/etfiveniali/qaquacunq?pcenanôculpa.Pro .^Contra tertiani conclufioiiem ar<br />

baî.femperfu^ieta maiore piculo.fed fie eft de guitur. Sortes dodus in hac materia,diccnshœ.c<br />

malo culpse îcoparabiliter refpedu cuiuftibet ma verba,capio te in mcâ.fcit fe dicere verû vel fais<br />

li pœnae non culpa::igiî. CS^^^^'^or^qwif S'po fum.Sifecundû,eftmendaciû.Siprimû/cftmas<br />

nus conjians confeotretin meretricé ducendam frimoniucontradida.fEK-efpondetuf.fifortes<br />

« inquâcûqîmuliéréqdicatfeconfentire «nç iït dodus:fcitfe dicere verum in toto f(?iifu quê<br />

confennat.patéR qa primum eft folû malû pce» rede intelligít,hoc eft capio te in meam quâ,tû eft<br />

nsB.fecundum autem eft malu culpaj/quia mèda ex parte mea:vcl quantû ad me attinet: velo me<br />

ciû.fCTertt'o feqtur. Aliquâ poenâ conftans pa non ftatetiâ fi luraret fe pmittererhocmétaUter í<br />

tietur anteq côtrahat matrimoniû cum impari:« telligit,« quia materia eft odíofa: non oportet Ils ^,<br />

aliquâ non patietur.Primum pbaî.nam contras lud totû tyranno exprimere.hoc aût faluat eum<br />

here matrimoniû etfi licitu fit cum hacmuliereî« -ne fall3t:qanômétitur:f3 ita aflentit ficut pfert.<br />

paris condítionis:tñ cft viro^forti valde pœnale Etiâ hoc totû eft verû. Si vero verba diceret «<br />

ita qr in ratione non errante mauult perdere cétû diirent{ret:iam métiretur « peccaret:« fic non ef<br />

fcuta q cû illa çôtrahere. ergo fi tyrânus minetur fet côftans.fed tn realiter non eífet matrlmohiû<br />

îfcrre viro pditionê centû fcutoçi vel minoris fû dato q» nulla effet côfenfusirritatio.Contra hoc<br />

>rîç,non confentict.quia fi côfentiat iâ ius ei non arguo. Voluntas eft libera : « nihil ex natura fua<br />

fuccurret:cû talis timor non cadat in côftanté vi eft voluntati difconueniens:fed folumqa ci noli<br />

rum: « îïc erit matrimonium.« per confequens tû.ergo adhuc ftante ilio confenfu coado poteft<br />

rô eft vir côftans côtra pofitu .Et aliquam pœnl aliû confenfum pure fpontaneû elicere;« tûc erit<br />

nô patieîanteq côtrahat. nâ côtingit dare aliquâ realiter mattiraoniû,qa non erit côfenfus coad^<br />

pœnâ magis fugibiléq fit matrímoniu côtrahe Nô valet dicere^ illi duo confenfuserûteiufdc<br />

re cû muliere ppbfita;vt eft ftupratio, verberarlo fpeciei«fcintendêt:qaficargumêtûnôdûêfo«<br />

nesp^culofie/mors/feruituslegalis:qcôtinéîhoc lutum. nam vna pars eius èrit confenfus liber;«<br />

carmine comuni. Stuprû fiue flatus verberû ati^ altera confenfus coadus.Nec iuuat dicère,nô po<br />

necis.Perditio oîm bonorû vcl maioris ptis:qa teft alium adum elicere pi'opterali^ adû elicitû.<br />

ficut fptritualia fine téporalibus diu effe non poi* quia ponatur alter confenfus coad^ remiffus, ÏÏ<br />

funt.|.q.ùj.si qsol)iecerit.afottiorencchaec vii fpecíedíftínguantur:argumentumprocedit.Rie<br />

Lv<br />

/


f^íftínctíoms Vig^^^^^<br />

' ¡ ' fpondeí;etfí adú libitum refpedu talis obfedi uituWs pmifsrít.&hocideojqafpfafibíítuíítnií<br />

habere potsílmihilad a, quia oís côfenfus qué tumcómittendoingratitudinem.&dñs iuílc ei<br />

habet eíl a lege initatus. ¿Secundo arguitur^èc minabaî q?camadferuitutéreuocarst.Petiílá<br />

I virtualiter contra principalem folutionem arguí ad formam folutionem habes.|CTef tío arguíí<br />

mentí pcedentis.Fortius eíl vinculúfignífeníi« per refponfum beati A uguílíni fcribeníis SCue .<br />

bilis de pfentí cum cófenfu de pfenti,q verbosi ro Mileuítano epifcopo de cafu qiiendamYbal<br />

^ . de futuro cu cófenfu de futuro, caetens paribus dum fuum parochíanum tangente ; qVbaldus<br />

hincinde.hoccílg> vtcrqjfítKbervelvterq^coa capt^& timore necis impulfusíuraueratfuíec3<br />

- dus:fed côtradus fponfaliu dé futuro coadus cubinar q» eam vxore ducerct,& ppria matrcraí<br />

^^P® iuramentovallatusiurantéoblígat.cap. Adaus curafratríb? domo cxpelleret:8¿ nihil alimoniaaí<br />

^ ^ ^ fes.dehisqvíme.vecaufafíút.vbídícitRoma eis vnq daret.q cafus recitai iíicap.Inter cçtera»<br />

^ í nus pontife q>renuncíanseledioni de fcfedas xxii.q.iin.Rcfpôdcndo Augiiíl.dícítíÍc. Cluia<br />

^^^, terrore laicoçj pôt pfici ecclefiç,nifi[ iuramétû vel vero quam prius habûerat non cft pdm in com<br />

' - : fidé fup hoc pftiterit.6¿ p theOricI cômunem iuf iugem fufcipere: matrimonium fit in deo fîrmiï<br />

' , iurandum qdlibet feruandû eft,qd pôt fine l^lu « & ftabile.Porro iuramcntû non ob hoc fuiife in<br />

^ ^ tis interituferuari:qacoa


«•""•-I .H- • -, : - M i, -.¡t -<br />

^açftio f o.CCLXX. . 'li<br />

fnoniû:quisc5fenfusfitcoaaiis.îgiî.|[;RM myrismuWs vitispniterint;hocnôcilfrequês. ' ^CIÍ<br />

raroWanda verba tantü mouêt quantum iníree. nec facile crcdiderim Amazones illas virorum<br />

Nam.M.Tulli/eIoquétia cûei^ adinuétionibus iníÍmilipatrianaforumaíoíÍtatemattígííre.Se


©iftmctíoníe<br />

flínafpn«·" quíEttítan mn^ ¿gn,incipiatcóplácereíd«modo ad cótraTicndú<br />

legitimçfintpfon£e.Videsg/pfonastperaptus<br />

nóhrepütát pontifex iMmasifeddí^^^<br />

p . 1 anteq räptapatc- ^^^^^ ^ dúmodo almd impedirne<br />

tumcanonicumnonpr^ftetobicéreílverema»<br />

Marti trfmonium. Patet h£cccôeIuno.xxxvi.q4c. De<br />

^ ^ ^ ^ ^ n u r n de magiftrismouem» níq,.s.c.Tria.Pr«tereaarguiíad idenvSi inter<br />

quiinfuohbrodeteperatiamqftionederaptu haÍpfonaseétinhabilitas:hoceflet ppter legés<br />

S ' tenetcodufionesaliquasquasnomira^ vel antiquos cánones eas illegitimasíeddentej<br />

- barcinrendoqdebea.Infexta coclufione fie J fed hoc nô.nâincanonib'pofitiuis femp íus po<br />

g-:,-, cit.Priusqinterraptore&raptalegitimuconili Aerius reuocatpcedensiergo lili canoncs.dc pu·<br />

m^-;:· -y tuaîmatrjmomu:oportetvtpuella rapta patris cllisÄca. Siaiit.&ca.Plaiuit.qhabéî.xxxvi.<br />

- primureddaîpoteftatu&rapiçcrime digna pœ q.if.núcnóhabétrobur.Olimfigdé infra fepti·<br />

. - . mûgradûnôcôtrahebaîfinedirpëfationctpoil<br />

caíusilldreuocatuéadquartúgíadumconfan·<br />

> as tranßrenonpot.Tn odaua quocj coclufione «uini-tis vtoatebit dift xli At? 1 vniram C<br />

SM''-^ matrimonioécctófacramento luti canonica<br />

. trahenduerithabilis. punilidus eft innitimur. CS^undAoncUifio<br />

p — ^ /rt j ex priore & cius probationé feqtur,fc5 Qb côfen·<br />

^^^^ ;r fLContra llta pono duas condulio fusmumusfpontaneus mterpfonas legitimast<br />

- iies;quaríi prior cft primae Clus côclufioni híc res fiue parères côfcntiant,fiuecôtradicât:ad matti·<br />

É? r : çitatg virtualiter côtradidoria. Ad verum matri moniû fuificit fine viteriore difpéfalionc.mòii<br />

monium fuffidt raptœ 8i raptoris liber côfenfus batû eft has pfonas efl'e legitimas: hoc eft nulla<br />

mutuus abfç^ pœnitentia puiagi vlla reftitutiôe illegitimatio ex rapina puenit.<br />

facienda parentibus.CPofterior conclufio. Ra i «<br />

r ptor abfq? benefido epi : hoc eft abfolutiôe pôt


í^u^ftío fO.GCLXXL<br />

mam icchiìse ínrpenfnrus. Similiter pot crdîea taîi 8¿caítítati coniugali virginîtas fitatitefereiîtf ,<br />

füfcipere de fado/&charaâerêm ordmis.cap. dà.Q.uatta:an fuetit verû matrímoniu inter di«<br />

CumiîIornm.defenten.excommuni.Ciuarecô uam virgine 8


j^iftmctiomö ^ ^<br />

hoc nôîpedittga illud iiifficerct de ídétítate Ipe- tius autem q fine gleba vendi non p5t/nececon ?<br />

cifica.ppterea dt,qetrat no cofentit,!» Si p ertos uerfo,nullo mô é pfona illcgitima.patet;qa cdi«<br />

rê.ff,de lutifdi. om.iu. Idé patet» de iuteÄ faät dû matnmonij eft phibitonû,8i caetera, tt hoc<br />

ignorâtia.l.Cûteftamêtà£Trantisvo]ûtasnuIIa patet in auten.dc fane. epifc^'Afcriptitius.coI.<br />

flt.Idépat3 de fetuitute.näq credit aliqua liberà xíx.vbídí.Afcriptitiipoífuntordinari & matri<br />

&ineâ confentit,cû ipa fîtancilla: ppne nôcon· monium contrahere fine volúntate dñi,non aût<br />

= fentit.6idato gbihâc/demÔftr3doancillâ/côfen< ferui fecundû leges. CSecundo feqtur q[7 fi fot<br />

^ tiat:hoc nô futticit ppter ecdefiae illegitimationc tes contrahat cû Berta neíciés côditionê eius,8¡<br />

piB^B erroré puiû cû iugo intolerabili. Part' aût infe ipfa fit ancillamô manet mattimoniii fi recedat<br />

^ qtur vétrêmifi fuerit lex munidpalis vel côfue« cû pnmû d côftitent.|£Tettio.fi fortes côtrahat<br />

tudoin oppofitû.alioqn oportebit habere fobo cû Berta andlla,8¿ dñs Bettle dederit libertatem<br />

- - lé feruitun miferae fubiedâ.nec ipa pôt reddere ancillç poft matrimoniû, nÔ€ft necdfe q> fortes<br />

debitû ad nutû petétis rónabiliter:&qd acqrit ê eam capiat.qa licet an|eî eam confenfcrit:&'ipa<br />

dñi.hocpatet de côiu.feruo.c. Propofuit.CSes nûc côfentiat:nô eft côfenfus mutuus fuifidens<br />

^R^ajSmM cunda conclufio pbaf. remanentib' eifentialib' Îi vero tépore côtradus vel ante cam manumit·<br />

alicuius contradus quantûcûçp variétut acddé tat:eft verû matrimoniû. CQ.narto feqf. fi for·<br />

pmpBM talí3:manet contradus ille.Accidétia ciñ nó va« tescredatfecôtraherecûancilla,&ipfafitlibera<br />

jj^œgl^F^ riant eflintiamrci.vt patet p definitioncm acch manet matrimonium. patctiqa erjor conditiôis<br />

dentis apud Porphyrium, prime intentionaliter mdiorisnóípedit.&qconfentitinBettáqéan·<br />

^ ^ ^ R de rebus eam exponendo, fed ptffupponuní dna,côfentitineâcûlifacrtatc.nec Içdiîinaliquo<br />

_ mas ßifoemina habiles per modum materiac:c5 ficcontrahés.talisetiânon KftimaîpfonaihabI<br />

fenfus aût explicatusp verba obtinetfimilitudi lis ab ecclefia.Eodem modo fi feruus cûandll·<br />

a; néformç.modo feclufa materia vd forma feclu contrahatquâcredit efle liberà, manet matrimo<br />

dif côpofitûintcgrû:8i eis pofitis/oiñib'alijs fe« nium:quÍ3fquel»diturvtcr^.ar.xxlx.q.íj,pto<br />

dufis poniî côpofitû.fed î duob' fcdts erronb* tum.dediuor.cap.Significafti. Si itéliber fcien·<br />

f r • ponunî mas & fœmina & côfcnfus.igtî. diuiti« ter cum anelila contrahat:eft matrimoniû.xxix."<br />

U: aût 6¿ bonitasacddunt matrímonío:qa fi opor· q.if.Si qs liber.6¿ liber teneî fcqui anciîlam. ipfe<br />

% ^ terethabercillade neceffitate/nûqdfet firmitas aût eft liber:nonipfa.CQ.«into fequitur^ fer·<br />

'· In matrimonio.ptinusdiceretmaritus bile côcis uitutisconditiononillegitimat fimpliciter:hoc<br />

î tus/arbitrabar hanc humilé q more leonino fups eft,fi alter confentiat.nam cum quia côtrahit cû<br />

^ ba é.Iiinc noftratesloquetcs pudiis hoc puerbio anelila ignorâter vd ex ignorantia, poftea tñ c5<br />

I ' vtunî. Sis humiIisanmatrimoniû,poftea erige fentiens ineam dumhoc fduerit,eft vere mari·<br />

f cornua.qcJ crebro! praxim deducût. Dcdiuiti|s tus ¡llíusmulierís:& hocfi mulier tune confen·<br />

minuseÎfetftabiliméH.Siqsaûtcôtrahatcûcôî nat.fecuscftfimulietdiflentiat.CSextofequi·<br />

: dinone cxpreffa de diuitifs vd hmôi î alioqn nô tut q» cû andlla quis fcienter contraliit/ &nó ma<br />

f; Intendens côtrahercmôcôtrahit:neceft matrimo net matrimonium.patet. credat Titius Tebergä<br />

nium verum,necpfumptum ab ecclefia. fed fí liberà q eft ancillai&confentiat in eâitunc fic. Cu<br />

non ccfentiat mente nifi fint diuiriae:8£ hoc non hacTeberga Titius fdenter contrahit : bxc Te·<br />

exprefle ponat:nô eft côfenfus matrimonlalis:p bcrga eft andlla: ergo cû ancilla fciéter côtrahit»<br />

f fumiî tñ matrimoniû ab ecdefia : & cogeî de in· & tñ matrimoraû nô tenet, fed is nô côtrahit fdé<br />

tcgro confentircjillam capiendo. ter eu ancilla.ficut in fifí : regem fdo dfe prope<br />

ÎTSubneAam alinua t5 extilírafíoí^ me:&nô fcio rcgé dfe m hac vrbe. Capio híc c5<br />

tL^uonectamaiiquap cxplicatioe trahcrevttanmm valetquamûniriturcôtrahere<br />

vtvides.nonludemurámp devirrntefermôis<br />

CSeptimoieqturœÎCTUiScôrrahésdjlibera<br />

^genitaexlbero&ancilla,vbiccofuetudores S:ignoraritc/piccat1âcognofcédo:qafdtnon<br />

eflÄiatrimoiimlicctadhScipia cô^tiat poft<br />

camalécopulâ:nifiignorantiainuindblIiseHCX<br />

cufaret/crácntómeflematrimoniu.<br />

leruisfemitutelegaluquales m neutro Britânoçi . . . ^ ^<br />

tc^orepcriuntur.Propteteahsccfcruimsapud Vbicat î An fcrUUS pOÎliC<br />

B matrimoniû côtrahere îuito dño.B<br />

li iraÍqdfadetvxorevnumpetéte:&dño<br />

âfSin^?"?^^^^ lidtamadmít Ei^^ädi codé tpe.Rñdeí.fenrii'nó phi·<br />

bctyítumaíkramétííecdefi«.d«iacram5itrt<br />

'V


i<br />

jauçlWo Sectmcla.f o.CGLXXII. |<br />

üeccíTüj-iis id nota cft,vt baptifmo. née etiâ ab in BaœUcis Paiîpliacjq friû liberai^ mater erat<br />

alifsfacramétis vtamatrimonio,aîtq3n5obli* Ah virgoinfclix qtedemétia cepitfXheoIogi 1'<br />

gaf. patet de coriiugio fcruoçi cap. j.apœniien tn non fie capiQt/fed loge alíter.cuií'reídiuerfitaá '<br />

lia,fiihmôi,nam p hgc nô ipediîaferuitio dñi.tft ex dicendis nota eiiadet. ItVirginitas aâualis<br />

nôdébetîponiei pœnitétia pegrinatiôisjieiunij, putévirti» fic defaibitur. Virginîtas évoiitio in<br />

ii hmôi p quâ reddereî îutilis feruitio dni.Etrô é Ilio qui non cognouit vel in fila qu» non eft co» '<br />

qacxdeliaoftruínó deb3dñs priuaniurefuo» gnitaïqua vult feruare fuum corpus ne polluai<br />

Bwdémôflferu''clericnpcuflit:nôcogif irea(J pet opus libidinofum fecundum diftamêrcaç ^<br />

Romanâ cunâ pabfolutioe. vt habeî î cap. Re» rationis. Alio mô defi'nitur omittèndo didamc<br />

latu.defcn.excômuni.Si etiâ attétet ordines fiif reâç rationis:« fie nÔ cft femp virtua.nâ fatuis<br />

dpé t reuera COS fufcipitj« honeftu offidû dño virginibuscouenit.Adhuctertiomodocapitut<br />

exhibebit.|nAdfecûdâptédubiidî.vddfisde apud vulgo loquétes pillo q nung cognëuitiâÉ j<br />

ditfadiîtatéferuocôtraliédûvd nô.Si primû:« peaq nondû eft cognita per carnaîecopulamill<br />

yXQt « dfis icôpoffibiHa fimf petâticaîteris pas cet nullum adû vnq habuerit de corpore ferUâ» i<br />

tibas potius vxori parendo eft. fi fccúdií,dño* do immuni a vcnerds.Ha;c acceptio eft recepta<br />

Si vero estera fint ìparia t pura vn· fit i maiore alioqn multas fîmplices iuuéculas, virgines nul,<br />

ticcefritate:illi pri· obediédû ét vtcum dñs petit Io modo dicetcmuSi cotta vulgatû modû loque<br />

opé pro defenfionecorpistamuIierÇdpit viro dl:qa talia propofita aâualia nunq habuerunt<br />

y t eat àd côqrédû qnç folidos.^CEcce qdrupli Cormpta etiâ q habebit corpus rdntegratum in |<br />

céetroté:« guô error pfonic «côditfôis íterioris pamajpoteft aliquo mô dici virgo.Ex iftopatet i<br />

matnmoniu îpedit.primû: qa deffdt côfenfus. » aliqua eft virgo q habet propofitû téporâtiâ ¡<br />

vt fj pmittaî fòrti mulier abfens a.quâ relatione de virginitâte ferüanda: faltem fi nubere no intS<br />

alio^ cognofdt in forma corpons/morib^/«pa dat.fed de ea qu^intendit nubere/pofthac loque<br />

tenrib':«adducaîeipfcnsmulierb.lnquâlicet mur. Secundo patet q» propofîtum têruandfcS<br />

conlentiat: hoeéexpracfuppofito ûta.aliter tinentiaeincognitanoneft virginitas.vtpatet<br />

nâtuc nô é côfenfus,« p côfequés nec matrimo definirionem.nam terminus virgo eft connota»<br />

niq.Fœininactiâftatusinfcriotis,puta feniitUi tiuus pto homine fupponens: connotando »<br />

tis viro ignota non côtfahitmatrlraoniûi Côfen non fedtadumad cognitionem fuÎFicientem.<br />

fusem mutuus nonfufficit propter ecclefias phi vd ^noneftcognitamechoc voluit.fedfivo»<br />

birioiiê.fecuseftfiineâconferitiat poftferuitu« luit,ante compIerioncm adus cmcndat per pœ« Î<br />

té ço^itâ.Ignobilitas aût vd pauptas nô é fta s nitentiam. Schiattcus enim non cognofCens vf<br />

tusiferiorîpi^ofito.'fcd ftat'«qlis:cûmaneat li fpado fadens qd in fe eft ad cognofccndH:veI<br />

bertas.Oésem liberi funt çqualis côdirionis feu aliter conria naturam ddinquens,non eft virgò#<br />

ftat'impfentiarû.Et ex ilio patet çpferuit'nôê tt > -<br />

Impedimétû fimpfr ficut confanguinitas.nâin ftHoc fuppouto pOnUtlt cocluua<br />

ledo îpediméto nullo môfitmrimoniu fine dif* 9Bsdu£e.Priorfeft.Virginítasévittus. PrObatüi:<br />

penfatione.fecUsaûth!c.Errorcriâfortunas«q Omnisadusin medietatecôfiftcnsinterexcef- ^ H<br />

Iitans matrímoniu nonipedit aliquo mô,qaaIio fum «defedum/eftviruis. viïginitas cft hmôi. '<br />

effet fixum. Vlterius patet igitur.Confequétiâ tenetcum maiotc-minorfic<br />

ôferuit'de!urecanonicoéadmifraUdtâ.xv.q. : oftendlî.Aliqspoteftexcederein venereis vbl<br />

v!tima.Cu multae.11110 iterdû pius canonicû in non oportet« quando nô oportetialiqs etiâ po»<br />

duciî feruitus.vt in cap.Ita quorûdâ. de iudasis teft deficeré : quod notû eft fi vxorê Iiabeatetiá<br />

ft^arra-deillis qdeferunt arma ad hoftes fide! non habés q deberet vxorê ducere ddïdt. ergo<br />

àdnos impugnandosi - inmediocft virtus. Secûda côdufio. Virginità«<br />

• · c D M ì ^ r . ^<br />

(¿UíCÍtlO Secunda. ab omnibus veneras abftinere:qd pet virginità ;<br />

Rrimrîn rtiif^nV T^ tcm fit.Infupet vfrginitati debetutaureo&vit«<br />

Dcunao quçrit. id ginum.vf patebit diftindion&xlix.huius.etgo·<br />

l l l ^ ^ ^ l fftvirtus excdlcns, - '<br />

an fit vlrt". Pro qftionis fo , ^<br />

^ ^ esotra prioíecdncluaonearguíc<br />

K^^^pâ Ij appdlata eft. Nulla virt'p Virnitêcorriipif : virginitas pcafti<br />

Marres em facpc vKgines taté coiugale amitti!:etgo virginitas nôé virt'·<br />

«^^r^^^ dfeiœî» ytapud Virgilium njaiof pbaf i quia ficut oi vetu verocofonat.i^


I Bíílmctíoílía W^ig^fm^ |<br />

i BtliîcOivii/.ficvîttus qlibet caic^ vìftutì eíl com tuptatprímo aâiis ille eíTcí vírgíniías : Âpoiîea<br />

f • poíribiIís.¿Rñdeínegando maioré: qñ virtus idem adus deiïmt cíTe virginitas : & incipit elT«<br />

s vel eius adus eil opus confiln". Aliqs em pôt eé viduitas,iï vit eâtelîquat,& ipfa cafte viuat.Eo<br />

I virgoiînevoto:fthaberepropofitumfetuandg démôdehabitu:qqhabitus ipfcavirginitat<br />

I virginitatispto tempore/velppetuo:qpcrcons aâibusemerfit. hoc em non fuificit î fed reqriî<br />

I iugiumlicitum&mcritoriucorrumpif.Etlicct cum hoc g^fiíppofituhabitumhñs fit virgo in<br />

I , poifit habere ppoiltum eiufdé fpeciei cû cft cô« corrupta,fiueipfacôfentientefiuerenitente.Nnl<br />

| \ lunx:tñnó habet amplius virginitaté:fiue adus lus emhabitus vel adus denominai virgoialio<br />

i . _ categorico^ caftitatis,fiue conditionales habeat qn virgo poifetparere in fenfu côpofito:q3ap3<br />

| · ; (¿Sccundo.ponaíBettahabéshabitumítenfu vul^oloquétes reputaííncóueníens.habitüsau<br />

I ; virginitatis Si adumicognofcaî inuita Si renités tem ille q prius erat virginitas, inclmabit in ad»<br />

? tue fic arguiî Jn hac vir ginitas amittiî vel amit« dc feruanda caftitaté eiufdem fpeciei fpecialilTíí<br />

I - titur virginitas.fed nulla virtus inuito aufertur. mac entitatiue cu virginitate:fednô erit virginia<br />

I ígitur.Hic a variis varío modo refpôdeî. fed dií tas ob defedö connotati termini virgo :qa vir·<br />

I cog^corrumpiturvirginitas.Gôtrahocarguiî. go non fupponít amplius pro ahqua poftq ipa<br />

I non eft necelîehabitû illu corrûpi:qaugcri pôt. eftcorrupta.Ad multas audoritates infinuátes<br />

I HícdicítMattínusmagífter:^^ ille habitus non q» corrupta corporc/incorrupta méte adhuc ma<br />

L corr5piî:fednôinclinatinfifesaduseiufdéfpe net virgo,dicâî^itclIigunîde virginum aureo<br />

i :; cieifpecialiirimœ cntitariue vt antea: fjí fifes q Ia:6íq> fie corruptíe non peccant:qanô eft îeatâ<br />

It » »qualent in merito vírginitatís.Integritas enim ptltenoncotrppicorporc.quarceisnonîputabl<br />

i: corporis exiftens cadit in rarione obiedi virgini tur. C^ fint audoritates docétes violente corra·<br />

i tatis.propterea integritateamiffa définit illd ob^ ptas,efle virgines:viderc cft ap3 Auguftinunt<br />

. |édu:&p confequés non pôt virginitas haberi: primodeciuitatedeilongiufcule.lnlibrodcdua<br />

I nec ppofitííadualc eiufdé fpeciei fpecialiifimas busaîabus.&inprimodeIi.arbi.& Hieronymó<br />

i , quemadmodu noritiaintultiua non manetobic inepiftolâ ad Romanos. ffTertio arguiî. Ois<br />

I do abfente vel corrupto.H»c pofitio eft nulli» virtusamiífaéreparabílís.vírginitas amiíTa no<br />

li moméri.nam qro qd in viro corrumpaí:&rñde eft'reparabilis:ergo virginitas non eft virt'.con·<br />

L-· renonpôt.Secundoponendo^deusmiracuIo fequcntiaeftinBaroco.MínorpatetpHierony<br />

É iß teneat clauftra pudorisintegra in muliere co· mu in epiftola ad Euftochium. Audéter loquar<br />

I ,gníta,R^fitpcnetratiocorporum:iápóthabc¿ cumde'poifitoia/fufcitarenôpôt virgínépoft<br />

I réppofitutnadualeeíufdéfpecíct.&ficmcretrix ruinam.CRefpondeî.cumillaqualitaseftamif<br />

I erítvírgo.Terriofeqtur ^córruptafcrrointtií fa:non eft amplius virginitas: licet propofitum<br />

uentiite:hoceftfícIauftravírgínaliafintín iuüé eius de fpecie fpccialiinma aduali vel habitual!<br />

I tute cDn:upta:nonpoíriteífe virgo·, cum nô pof recuperemr.ímmo licet idé adus nûero repateí<br />

i ïît habere propofitum íüfificíés ad virginitatem a deomunq tñ redit virginitas pptcr cónotatío·<br />

I fecûdû eiim.Q,uarto,falfum eft ^ mulieris íte# nem termini, Aliq nan^ tenniní fupponunt^<br />

f gritascorrûpiîifedfolûcorrûpiîintcgritasmui aliquo cônotando talem qualítaté fubiedo iniMB<br />

I lieris.Partes em q fuerunt íntcgrítas manent:fed rere fiue corrumpaí fcmel/fiuc nô.& tales termí<<br />

1 non manét íntegrítas.Quínto,fi Bertahabeatp «i ppter vnicû defedû connotationisadhuc p<br />

I pofitum adualcvírgínitaris anteq cognofcatur Ilio fupponuntp quo prius fupponebât.vt alba<br />

1 "Oí» video qn ipa cognita poífit taléadû î fpe· fciens. Ali/ vero p fubiedo fupponunt cônotâ·<br />

I cieentitatiuaconrinuarcvelfimiléelicercrnôaût do q, nunq cecideruntadualitcr in adum exte·<br />

i y aenoiattone. Et licet adus volûtatis dcpé riotcm : Si il cccidemnt non fupponunt pro ew<br />

f oenspowiattituttíua:8¿ad9ababftradiuade amplíusdefeduconnotarionis. vthoccôpIexS !<br />

I pendes différant fpecic:non pôt hic ad illud cô· ftatus innocenri« poft pdm primo» parétum<br />

I i"gere.& ratio eft:quiade tali obicdo non opor &pœniteniiâpadâ.Licetemqlibet fueritîgfa<br />

- & omis peccariexps.'ftamsinnoccnric non reçu<br />

I ÖU lit,fiueobiedu non fit.lEProptcrca dico ç^ perabinir.fifr hoc côplexû,nunq peccat.tiûq ce<br />

qnipfaeftcognita,definiteircvirgo:&pôthabc cidit ad terram,poft cafum in terram nô ampli''<br />

re umiiem adu m fpecie fpedalifiîma enritariue fupponít p illo p quo fiipponcbat. Sic eft de il· |<br />

ÎS tfa" fpedaliifima moris Si acdden« 1 o tcnnino (virgo ) q cônotat çb fubiedû du« |<br />

o n i e f t cognita,nô eft ampKus vir nunq fuit œnaptum libidinofe. Virginitas tñ I<br />

SnriniMnfc ^ virginitas. ficut fi adus eét amiffa an coraundíoné camalé eft rccupabílis;<br />

&qficeam recopcMuitdccedcnsaurco&m vir·<br />

ieparteipiaçuetincornipta:&î poíleríorecor· ginû Iiabebit. Virginitas ein connotatq>nûqce<br />

• i<br />

!<br />

4 I


^uçilio 0ecund[a.faCCLXXIII.<br />

ddit: vel fi ccddit ante carmleni copulam recupe eíl ifte,placet mfhíq>femauerimvírgfnítaté mea 4<br />

ratur per dífplícetítíamrpoft copulam vero recu^ ame mammonifi,fecundum illud Aencg»Forfaa '. , . J<br />

perarittónpotdl.


ir ' '<br />

no eft fCcupctabílis.Ex quo fequiî q? dug çqualis Et pet locum a cotittario fenfu,qui non habebat<br />

tet peccant:« fqualiter peccata p pœnitentiâ emé hanc fœcunditaté/falté apud vulgus malediceba<br />

dant: fed in vna virginitas recuperaî:n5 autê in tut: vel per legem cômuné, difpenfantc autê deo<br />

alia, hocpatet^e duabus virofis in carnalem C05 femp pulchrius erat feruare virginitaté.vt videre<br />

pulam gqualiterconf^tiennbus:quarum vna eft eft de Helia:« Hieremia. in cutus libri plogo Hie<br />

" tmcQgnita:alteraauté


' • ' ì - . ' '<br />

• ' ' ^ • • ' • • ;•••;•!·<br />

íaufUíoCcrtía. fo^GGLXXIIIL i<br />

Voce du terrei vidu'pharetra Rißt Apollo.Caftì dm fint:quo modo placcar deo.Q^ui auté cuyxa i^«<br />

tas cóiugalis eli caftitas in viro S¿ vxor e; vel igno • re eft:folliGÌtus eft quf funt miâduquo modo p¿s '<br />

ranter inuincibilíterputataíterillos.Cóiugíu autê ceat vxoriî&diuifuseft^ Prgterea Chnftusáeius '<br />

eft vinculû'nâ vir & fœmina coniûgunî iîcut bo mater fliatumvirgineriaifumpferôtîe^gfequunl<br />

ues lugo Gopulani.iugu em nofti eífe inftrumen agnu^de qbusdicii Apocalypfis.xiiij.Hifunt q<br />

tum quo boues lungunt.Q^uare fi vu nô habeat eu mulierib' nô funt coinqnati;virgines em funt<br />

vxoré.'caflitasifíConóeftcóíugalis.Eodémodo Bífequuníagniíquocíjq^ierít.hinGGhriftusIoás y<br />

m muliere. femp tamê ignorâtiâ inuincibilé excií né euâgeliftâ ppinquû ôi charû Iiabuit:6i virginé<br />

pio métaliter.'licetdeincepsnon loquamur de illa.^ matré(vtcx induftria euâgeliftfceeinerut)virgini<br />

C Ex iflis patet g? meretríxqcótínet/8¿ fuit cors cômédauit.EtMatth.xix.aitfaluator.Suieunus t<br />

rupta,eft vidua. Nâ ipfa eft cafta aliqua caftitate, chi qui feipfos caftrauerût ppter regnû dei. Q.ul<br />

& nô côiugali/nec virginali.ergo viduali.alioqum pôt capere capiat.Ité rñdet ei frudus cétefim'.fes<br />

diuifum caftitas hâc mébrorútrínitaté exuparet.< cûdum gloífam Matth.xüf.8¿ inferior alijs caftita<br />

qd nô eft necelTe dicere.Et idé eft î viro côtinéter tibus vt in côdufione fequéte dicef .modo nume<br />

tiûc viuente:q mulieré cognouit. Sedo fequiî q> tus cétenarius eft quadrat'ex dududenarij in fe# ¡<br />

h§ mulieres quas Parififs filias pœnitëtesvocâr/ numerû auté quadratû.f.Ethic.Arifto^ beato cos<br />

funt vidug. Tertio patet q> aliqua cailitas primo aptat.nâ quocûç^ loco cadit telTera quadrata/ fup<br />

dl coniugaüs:& poftea eadem numero côtlnuafa coftamfolideftat.&frudû vidualé inpportione ¡|<br />

cft vidualis.vt fi Berta habeat ppofitû bonû con fupbiptiente exuperat: nâ fexaginta côtinet& ci' .A<br />

iugijviuenteviro:quodeomoriuocôtinuet:iam duas tertias.|];;Secûda côclufio.^viduitas caftitati<br />

dus caftitas eft viduafisqiif prius côiugalis erat. coniugali prçferédaeft.pbaî.melius eft oîno a ve . ^ .<br />

Quarto infertur q> caftitas virginalis incipit dfe nereis abftinere q m partCjCx côdufione preceden<br />

viduaf.vt fi virgo ppofitû virginitatis côtinuet/ te.ergo meli'eft abftinere in maiore parte q m mi<br />

R fit cognita in tépore medio violente. Q,uinto nore.fic facit vidua refpedu coniugis. Secundo<br />

patet ^chriftifera virgo poft morté lofeph no» pbaî idé.frudusfexagefimusviduitati rñdet, 6i<br />

erat vidua.quia nunq fuit cognita. tricenarius frudus caftitaticÔiugali fecûdû prgfa<br />

-rfrlJ r r J - 1 tam gloífam:fícutcentenariusvirginitatí. modo<br />

4ti~lOClUppoUtO pono duas COClLi.' fexagenari'tricenariûinpportioneduplaexupe<br />

fiones réfpôfiuas. Prior eft. Virginitas viduitati êi rat: gì eft numer' impariter paricu icindi poflit in<br />

caftitati côiugali prçftat.Probaî.nâ virginitas eft partes pares:6i vtraeg illarû partiû fcindi nô reçus<br />

difficittotviduitate&caftitateeoiugalijdiificultas fct.fîcviduaalibidinib'prçfentib'&futurisabfti<br />

te ex pte obiedi etiâ pueniéte.ergo eft mdior Illa. net.Tricenari'auté numer' pariter impar/ par ab<br />

côfequétia ptî.nâvirt'& ars funt circa diíficile.lf. exordio ftatim partitus in imparitatépgrediî. fis<br />

Etliíco.& potiírimúqñé idé obièdû. Antecedés eut vir & mulier in volûtate ab exordio pares: m<br />

patèt.qa difficilius eft oía venerea & ppetuo abdt ánimos impares téporis fucceffu prolabunî. lté<br />

care q téporaria.primû fadt virgo:& fecûdû ali» primg ad Timoth.v.pdpit Apfs dicens. Viduas<br />

duf,igíí.Scdopbaíídé.maiorémétíspuritasí» honora qug vere vidugfunt.Infup in folo deo ia<br />

virginitate q in alifs duab':8(: ad clare fpccularidû dant cogitatôî& nôqugruntfolatiû a vito, illud<br />

maior prÔptitudo.hinc côtra patrios mores^îhila auté eft ditfidle.Prgtetea,viduarûcaufg funt pig,,<br />

fophorû deus Plato virginitatéferuauit. &poetg Ixxxvif.díft.c.íf.vbi fic diciî. Licet oîb'de nobis<br />

mufas virgîes in nemorib'aquam bibétesdfins fperantib'nô debeam'inquâtû pofl'um'nos des<br />

xere.Et propterea colligit Gratia-nus. xxxif.q.f^ negare:plus tñ viduarû & orplianorû caufas/ «<br />

ca.Nuptíf .ex Ambrofio, q? virginitas replet pâ impêfi'us ducimus exequédas,quas tueri a nojjis<br />

tadifum,díeéte.Nuptíg terrà tmplétrvirginitas pa vd ab oîb' diuina manifeftat alïertio.Caufg nâcj<br />

radifum.Eigurate quo


Biblis fequitur ^ caftitasconiugalis cft bon3.pa prohibente deo, & bene fe habeat in faïcuîo íkut<br />

tetfíc. caftitas vidualis ft viçgtnalis eft ea melior: Abrahâ:isnô rain'merenir qrelígioné,pf€flLus.<br />

ergo ipfa eft bona,ab exportbtìi copulatiue ad al Infup ftatus epifcoporû no rcligioforS eftXupe«<br />

fera cxponentiG pprie cóparatíuúcapiédo.Et ptj rior ftatu religioforû.Côtra folutioné Martini ars<br />

hoc^^ump Apoftolu^ad Corinth.vijV guo. Si Abrahâ virginitaté reliquiifet j^picnte<br />

, ^ ^ r '


—:—. ^^^^—^^m^mmmmmmmmm^mmmmmmi^ma^mBa^sifit:<br />

^¡ii^m^rm. füfvÉCL<br />

!ordírari.Iv.díft'C.Síquís abfcíderítfemetípfum. vel velie tunc c5iungí:&forn'ter in magnis iiifufc<br />

id eftjfi quis amputauerit fibi vírilía:nó fiat cletis tib'pafl:i5ísfehíeincafiítatec5iugali;qplusme<br />

cus;quia fui efl homicida:« dei condition! inuni rebii q alia vidua. A Iiqua ét efl: virginitas nô me<br />

cus. Relpondeî, virginitas in Origene nô.ellvi= lior viduitate. Sed optimû indiuiduûvlrginitatis * : I<br />

tuperâda:necfanaûdefideriûcaftitatisferuàd»: oprimo idiuiduoviduitatis«côiugi| pftat.vel re<br />

qd veliemens in eo erat.fed modus pcurandg ca^ gulariter rota virginitas viduitan pitar; & tota vi ^<br />

Ititatisíeratillícitus.-quiaexpofuitfepericulomor duitas côiugio.Ité multç decedûtcôiugesqçqua î!<br />

.iis.jEtiâper hoclibidoîtrinfecusnôextinguitur. îébtitudinè&charitatéliabétcû virginib'i&aiiq r<br />

feruanda funt ergo mébra/occafionesluxustol· maioré.MuItç aût virtutes virginitanpferuni.pis'<br />

|endo:«hoceftfecaftrare. cm laudai diua virgo rône huiiitatisq rône virgi<br />

•r T| / / J lUtatis.Prçtereaaliq eft virgiiutas&viduttascâ<br />

j^^jVDitatur primo J quomodo .voto:aliq fine voto.Sedadolefcétulçvidug funt<br />

|.g!g poft corruptioné violentara ma dânationéqa primâ fidé irrita fecerût. Simul aût<br />

neat virginitas, côtra dida in quçftiôeprçcedéte: «ociofçdifcutdrcuiredomos:nôfoluodofç/ fj<br />

aut dabil alia caftitas, (^Secûdo dubitaî:an cafti & verbofç & curiofç:loquéies qug nô oportet;Vo !<br />

tas virginea/vidualis/« coniugalis fint eiufdé fpe lo aût iumores nubere:filios $creare:matreffamis T<br />

€i€ifpecialiirimas.|i;Tertlodubitat:analiquafit lias eé.Etpauloante in eodé capfo. Vidua eligaí i<br />

meretrix« virgo fimul.tERñdeí ad primû. aliq nô minus fexagintaannorû;quç fuerit vnius viri<br />

dicût q? in patiédo çquanimiter gnaî patiennà:« vxor:in operib' bonis teftimoniû Iiabês «c. licet<br />

manet ét caftitas:« fic caftitas duplicai. Sed hoc nô oporteat h§c oîa feruare àd literâ.fj voluit dice<br />

iiôvaIet,qanôdupIicabiîcaftitasadcoronâ.Di5 re.Cauédç funt iuuenes vlduf.«fexagenariç,hoc<br />

coigiefíc.Caftítasqeratvirgínalisaugebif/lícet eft/quatû libido extindaeft/admfttènde funt;<br />

nômanés in motu vir^nitatLs/ppter duplicano« ; ·. . T<br />

c P i f t í ^ í s T O ^ f i ^ ^ ^<br />

caihtas:nâ argumétû ab inferiori ad fupius cû di t¿U§ltioC¿uarCa,' ;<br />

diôenegationéindudétenihilvalet.étnôeftinfe r' , ' '- - ^<br />

rius ton'exuemi ad extremû. ficut îdpiéseéalb' VartO Circa eatïdettl<br />

nô indpit cé colorât'. CI Ad fecûdû dubiû rñdeí ^^^^[^3*^iftindioné qufríí.Anfuefít<br />

gp fietclûmodo habeât obieda dufdé fpli.hic em W ^ ^ ^ V m verû matrimoniû îter Maria<br />

nihil apget dífaíminísfpedfíd,nok) co^ofci ab virgíné/&Iofeph.Rñdéf.ye<br />

iftosdemôftrâdovirgfnê.fedad'illeinipaeft vit j^rû erat matrimoniû ïfe diuâ<br />

ginïtas:inviduaêviduftas:icôiugecaftitascôiu LV^^^^^jjvirgfncm&Iofeph.<br />

galis.differuttnifpedemoris«caftitatis.nâ vna . J^^^^^^^imattimoniu/patetîSJatth^if.<br />

eft virginítás:alia fub alia fpecie côtenta.nô tñ ne angeto. NbU timere ie<br />

go quin aliqua virginitas ab aliq viduitate diftin cfpere Mariâ Coniugé tuâ.q^ auté erat Virgo patet<br />

^aî. fic em aliqua virginitas ab aliq vir^nitate p Auguftinû î libro de vítiis« cÓeüpifcétíis.« re<br />

fpecieefl'étíalifecerni^iqñobiedafpecíedífíerút. xitatur.xxvil-q-ij^'BeataMariajjpofuitfeferua<br />

¿Ad tertiû dfq» aliq pôt hîe adû quo vult pari turam votum'virginitaris in corde:fed ipfum v«^ ^ ^<br />

•fecognofci anofuoputaforte:« hîe nolitioné tumvirginitatisnôexpreffïtore:fubiecitfediuis<br />

quanôvùltcognofciaplatone.qad'inBertare nedifpofitionî:dumppofûitfepérfeueraturâvir<br />

fpedu platonis eft virginitas.qd pbai :qa eft ad' gjnemr nifi deus aliter ei reudaret. Et paulopoiî»<br />

caftitatis:« nô vidualis:nec côiugalis: ergo virgin Poftea vero cû filium genuit:q3 corde concepes<br />

nftas.« tîiipa é meretrix:« adû meretridû caftita rat/fimul cû viro labifs expreflit:« vtercj in virgi<br />

riiimicûrefpedualteri'habet.Hocidêptjaliûde. nftatepermâfit.Similcfermeinliteradidtmagis<br />

Nâ aliqua pôt fi'mfh« pdm mortale« adû mo fter.Et licet conditio diuinç voluntaris in oî voto<br />

talftet bonû: ergo aliq pôt hîe adum meretriciû « ppofito intdligi debeat: nô tamé eft impfedio<br />

«adû virginitatis.fed fi aliq fie decedat dânabiî, nis/fed pfedionis hoC addete.« etiâ qa fere tunc<br />

nec Iiabebit aureolâ vlfgineâ.


I^ífltoctíoms Cr^elïmf<br />

yfrS nocognorco.nam fí hadenus ípfa feruaíTet hant: quibus deus proliibeat camalem copula iti<br />

VfrgWtat^ no ppofuíffet fírmitet ín poflemm perpetuuni:mter íítos eft verû manimoniû :8i tas<br />

Vttgítiítaté feruare; ínanís fuíífet qugftío vírguns men nô poífunt carnalíter fe cognofcere,C Decí<br />

culg,Q.uomofíet Iftud qm virû non cognofcof mo.ínterfrigídum& ftcrílem dummodo ínter fe<br />

aC fí dixíífet. eft difficile capm qd ais angele dei: inumo côfentiât,pôt elfe matnmoniûiinter quos<br />

cû iam virginitatê vouerim. cui cu angelus egre^ nunq erit carnalis copula»ergo copula non cft de<br />

gie cùm analogiaCquia opus eratjrefpondilfet de cflTemia matrímoníj.Decé lus ratíoníb' arca mas<br />

vtóùif^ cópoífibilítaterígeniofa virgûcula mox trimoniu eius qug fimilem nò iiabuit in feruâdis<br />

hoc deprehédens,qa animi fortita erat bonâ/acs decem prgceptis decalogijcontétus manebo»<br />

quieuir.lCSecûdopbaîidem.fînôeratverû ma , i r- -'<br />

trimoniûinterdiuam vírgíné&lofeph: hocerat tl^^'í^tr^ hanc concjulione arguii<br />

Ideogaerant virgines: fed hocnô ímpcdít.ígií, tur fie. Scribitur.xviï.q.|.c.Vouentibus.ex Hiero<br />

Probaî minor.Nâ aliqui duo virgines poffunt fi nymo. Vouétibus virginibus nô folû nuberc.'ied<br />

râul côrtahete,« poft côtradû matrimoniû fímul etfâvelle nubere dânabilc eft. Simile ex Paulo pri<br />

vouere vírgínítaté;ínter quos erit verû matnmos ugadTimotheû.v.adducipoteft.Diciî.g? hoc<br />

iiiû,vt erat iter Crifantu,« Dariâ:ergo matrimos efi yeru regulariter:nifi aliqua intêdaet pñreri res<br />

niû nô répugnât virgimtari.« fi virginitas fit ma Kgionem ante carnalem copulam: vel effet doda<br />

trimonio cópoffíbilis poft matrimoniû côtradû: a fpiritu fando ^ ab ipfa vel ipfo non peteretur<br />

non magis intrinfece matrimonio répugnât ante debitum.f[;Sccûdo arguitur.cx hac via fequitur<br />

mariimoniû.|£ Et hoc patet terrio arguendo ad S? ^titct fororé & fratrê polfet elfe mariímoniií .cô<br />

idcm.côn-ahât Sortes 6i Berta virgines matrimo fequens eft incôueniens:ergo & antecedés.Refcô<br />

lîiumante carnalem copulam: qugrimr poil vers detur.nô fequiî/cû fint perfonçinliabiles.CTers<br />

ba de prgfentt & confenfum muniû:an fit vemm ^o arguitur. fequiî ç^ aliqui poifent çôtrahere cû<br />

matrimonin,an nô.fecûdum dici nôpoteft.fi'pri conditioné appofita^vt nô reddantdebirij.confe<br />

«lû: ergo polTuntilIud vouere antcmariiimoniû. q«ens eft contracap.fi.de conditiôi.appo.in mas<br />

CQ.«arto arguitur.poft votum fimplex Sortes tri. Ad hoc prius refponfum eft. Paludanus exis<br />

ft Berta poífunt çôtrahere mariimoniû de fado: ftimat elfe probabile g, illa conditio poteft appo<br />

quia votum fimplex mariimoniû contraliédum ni^modo licito,6¿ quicquid fit de illo/certiftiinum<br />

impedit:fednôdirimitcôriadum:& nôpeccarent cft quando funtdodi a fpiritu fando g> hoc pa^<br />

contrahOTdo nffii, quia fe exponerent difcrimini dum feruabunt.alioquin imprudenter apponwe<br />

peccati de Violanda yírgínitate.fed diua virgo 6C tur.nam câ fimul cohabitât/nô eft veto fimile a»<br />

lofeph ^adi cettiores y trin«® q, nô effet péris illud fcruabunt. Sed obiídes. ecdefía coeft homi<br />

SS^îr^/ion^T^^^ néprofiterireligioné;vdredderedebitûaItaicon<br />

tog'-Patet.deCôucr.côiuga.c.Expublico.deq<br />

«ft de dfenria matrimonii.fed hoc no:qa carnalis fuperius mentioné fedmus. ergo debittim alteri<br />

í^nlfnnÁZ^'^t^ffl^^^^ matrimonio: coniugireddereeftmatrimonioeffenríalé: qancs<br />

^nihripoften9tpedldeeflrenriaprioris.igitur. mo tenettir feruare accidentalia mariimoni?. Res<br />

C Sexto. Tenens concubinam ex qua fufcepit fpondeî côcedendo^ cogit more côfueto W<br />

proIes.defperans de vita iam in exriemis/vere cô hentes ad reddendum debitû altenirii.fed tamen<br />

flludrôeftdfentialcmattimoniomTôî^Sionu<br />

5 dcSrfíSLÍf ^^^^ '' matrimonio di effentiale;cû qdlibet côtrahariir<br />

AliauKí^ antecarnalécopulamatrimoníalé.&nego^nes<br />

domimu alicuius rd/ mo teneî feruare acdde'talia matrimoni'/. SeSdo.<br />

coSoo^^Î^^^^ fiecciïacognofceretfimile-cafumquaLcratiter<br />

Iofeph&ddparâvirgine-:nôcoge?deosadreds<br />

fed · r · ^ d^nd"«« altemtri debitû.Nec fi (Tuo poft voriim<br />

SoSrmW^l^^^ fimplexcôtraherit;cogeret adcarnafecopulam*<br />

C:Sedcôtrahocargu.î!pofi'to®Iofcphpctiuifs<br />

6 ^ matrimoniû/ fet a diua virgine débitûnBa tenTbaî d debitû red<br />

fitu/v^frpw dere:alioqnnÔfuiffenttriabonamatrfmonf|mfI<br />

tatis prSoSS?. conriadu matrimoniali.Rndeo.Iofeph iuftus<br />

rc.cafus eft rohiSc fÎ^ poftea religione aifumes erat/etii virgo 8¿ animi generofi,qd conuindî ex<br />

in ilio erit v«5 .Sol! fpôfa.ergo hoc cum e tot hominû milibus deus elegit pro<br />

^¿¿nrsTsSS^^^Î'i'"^""®^»'^^' coniîgefuçpientifrimçmariis&virg.'nisverecû<br />

tLwio.oiùortes&Bertavfrginesiamcôrias da;ftvtCliriftibaiulusft nuriidusaliqñforefc


^çlliô^ûaita/fo.CCLXXYt<br />

úuare nópetíuiiretvnqdebítñ.Sedvtarguméto de tribu in tribû.Par ratio eíl de oîbus muHeríb^ i<br />

fatíífiíat/dídt Martin' ^ virgo debitû rcddidilfeti hgredib' & fïliab' Salphaad. Vel ali|s mulíeríb':»<br />

Hâc folutfonédicofaJlam.qáfíc pbo. virgo vos fie ncgaíáino licuit eis nubere viris cuiufcûçtrf# i<br />

uerat:&fdd>at lofeph vouiflc:ergofdebat feab bus.Micholem ex tribu Benfaminnupfit Dauid i<br />

folutâaredditiôedebiti.&patethoGexcafiinonç extribuluda.narncû mulier liabés fratres nun^<br />

i)bat!onisaddudgadcôdufionê|>bandâ.mulier dfet hgres


. W í l í ^ o n í s ^ f í g f ^ i-<br />

fíne pâtre/ genítus ex puríirímo fanguiné beatíífi lofephtanteq cóuenírent/ínuenta eft ín vtero lia«<br />

híf virginis quoad humanítáté.Fortedícis;& fíe bens de fpú fapdo. Iofephaut| vir eius cû eíTet<br />

dlcutdoäorestg? cû bcat^lVlatthçus deducat ges iuftus « nollet eâ traducere«;voluit occulte dímíts<br />

nealogiâ lofeph q duxit beatâ vírgíné,« ípa eét ^ tere fâmJpa enim. erat fponfa Iofeph.quia mos<br />

hfresnpa erat eiufdé trib'. Sed obifciesrcx hoc nô fuit ánííquitus obferuatuSs^t dicit Chry foftpm'<br />

tiabes q^ ipfa crat^e domo Dauidrqa in tribu lu eùâgeliH exponés:^ tccíi|ÉÍxx vi^^ Priufq.<br />

da multf aant domus & famiji| alif a Danid: qa ^ fponif in domibuà fponforû habit^rét.vt ges<br />

dom^frattû Daïiid erât de ttibu luda fícut ipfe neri Loth apud focerñ leguni babitaife cu fpòfis<br />

Dauid.& nò cogebanf mulieres hubere vírís fug nondû fibí copülatís legewiugipSicßi María lu<br />

familíf :fed lícuíf cape cuíiifcú^ familíf virû, dûs bítabat Cû fponfo, Anteq cÔuenirent,(dicit gíofs<br />

modo ín fuá tribu manerét.Refpódet ín additiôe fa) ad carnalé CQpuIâ:accepit eâ in f^: npi^i dos<br />

Burgéfis q^ credédû eft auâoritati beati Matthçi mû fuâ/a qua eâ nô eiecerat;fed accepitî aff^.<br />

Hoc nô vaiet.nâ volebat euâgelifta oftédere Chri Tutbationis auté principiû in lofeph erat,cii 104<br />

ftû Bethlcemitâ;eé/& ex domo Dauíd/ côtrâ muís ab Helizabeth redibati & erat m ei' domo, yides<br />

tos^eûjputabâtfuilfCaNazârcthî&pcôfequés cm lofeph eâgrauidâ:argumentû forteincôtiné<br />

nô effe meflTiam. Notû erat oîbus illius tépeftans tiç habuit.ex aduerfo eâ vidit prudenté/mitçtn/gÂ<br />

q> virgo crarex domo Dáuíd.propterea nô labo virtutibus redimitam: 6i optimâ opinioné ínter<br />

labatcirca hoc.Hínc ad Hebrços.vij.dicit apofto ces de ca audíuít.:vt nô facile effet fufpícari aliqd<br />

lus. Manifeftû eft emq^ex luda ortus fit dñs no malí de:e3.0¿ fie flucâuabat.tandemcôclufà eadís<br />

ßer.Et^ Roma.i.pe filíofíioquí fad' eft CiiTiittendâ, & nô domo expdlendam.çui angefe.<br />

femine Dauid fecudum carne. ÇtpatetXtoo. Noli timere accipere Mariâ coniugen? tuâfideft<br />

oiIulianushfretiœsîRprfdicabflm fpönfam.\?nde AÜ^ftinusinfërmo;ie denatls<br />

Porphyríusnffifíntrepugnw^^^ «ítate dicit. Inte%ensMaríevterúgrauídarí tur<br />

gcnealogiam_GhriftiingrMatthçn,&to^ hatw^MariâquâdetépIodfiiacceperat&nôs<br />

fecerunt difficultatemiquia hoc erat dum cognouerat/grauidâ fentiebat;fecrffifftuas<br />

^nonffimum. — ^ batdû^tâs&dicés,quidfaciâ:prodo:afi W<br />

èîl^Sw^iSÎf«^^ ^^ lapidandâeâeifecognofto. Sítacúero:maIo<br />

S^ÂSr^r^ïïf"'^^^^^^ côfentio:8icûaduIterisWioriêmcâpono.qin<br />

S ï ï Â crgotaceremalûeft:adulteriûpdere/peiuseftrdis<br />

niíftáeáaconíugío.NolenseÍlraducere:hoceíl<br />

locus a co^no fcnfuparum foliditatis liabet.ex propalareivt clâra interlinearis exoonit Hiccôs<br />

pleuitaeÎemcIamoremoreftultLparuâfufpis<br />

tnodoG^fis.v«t.fcribiîdecomo:Noreuerfus cionédccôiugibushabèntiû^ecdik?tdiueviÎgi<br />

niqdanimofôaperetÂ^aSÂ<br />

S Ä l n Ä Ä culIvcrccúdiaduda/feS^oné^<br />

tunoi&tnnacomusrediçvn^ P«peret:noJuítíñ indiare. Naorimo, no fuíífet<br />

S ^ A H o ^ ^ ^ fare:qppequçi:ciebatdeûoiafuauitCTdifpofiWi<br />

C n í r S S f ? ^ ^ ^ |xponithuncIocumdicens.Myftenû!ognouÎ<br />

lQfephanteqangeIuseidixít:6íVetnd/gnumfC^^<br />

ETfcvteiîv^^^^^ putabathab«areçûea:&eumangelusrâpcabaf,<br />

S S l S Î o a r T n ^ QufexpofitioIiteranonrepugíatdícetpriGrm<br />

SSlrroS^S" r apparéfior&cômunior.CESextoarguimî.ExiIs<br />

ÂeSôSr«^^^^^^^^ loUofdonecipfapep^itfi'Iiumfepnmoge,<br />

SorSXt,'ffi f i'ïî Í ipfa habuit poilea fecûdo ges<br />

M ^ a Ä tiitumquiex fpStu fando nô erat côceptus: a.<br />

toto populo rirn^rf^^^^^ godefiiteffevirgo.Refpódeì.fifuplatiuusaffirs.<br />

feph^CuíS^ nìatiuefumrrcf:trgumé'Ìcccluderet.fednega^<br />

ângeliB^infihuaSvi^?^^^ ueexponiî.Didion%fuperIariuf gradus reddit<br />

^¿tthel.^CûS¿r^ eft.Scnbitur propífirionécxponibílemaffirmatfueft negati?<br />

«ngi.>.Cueírer drfponfata mater lefu María ¿e:quareeftdÂéda,vtexarn-buspatet^


— , . , , * liJI' -'IH I I , I III , .<br />

mm^rnm^oxmMmu. I<br />

tíuefgiÍfolüSgenftuSéílprffíiógenít'íetí^^^ ría.Crifantuscu Daría.De hominumpfduradi<br />

lus génitas.&i'acerdòtibusdebeiif primogenita, catur illud Horatianum. Pidonbus anj^ poetis<br />

vtexiegepatct. (ESeptimo ar^iì.Chriftus ha: Q.uidlíbctaudendifempfuít|quapoteítas;Ima<br />

buit frâtres.didîem Matthfi.xi}.Ecce mater eius gmor tamen g; crat.xxiii/.annos natus vel an¿<br />

& fratres eius ftabát forís qrcntes loqui ei.& non pllus.Verofimile eft(& ita pie aedo)deum prgfcc<br />

cx parte patris vt notu eft. & p confequés nec ex ualfefuam caftiifimam matrem fic vtnUllus in<br />

parte vtnuf$:ergo ex parte matris. Aliqui dicût/ cam impudicemoueretur:licet eifet virgo decora •<br />

q? lofeph habuit v-xoré ante virginé:ex qua pro nimis Dauid de femie regis.ad motû enim impu<br />

les habuitï&^a rcpûtabaî pf Chrifti:vocabantur dicû m eà/nó cócurrebat de'.ft cx côfequéti niilîû<br />

fratrcs Chrifti.Ethocin vnafolutionetenetMar talé motû habere poterat quif g obdefectûeôci^t<br />

finus.llludnullo modo placet. Auguftin' em fus generalis dd. hoc autem áecuit in dd marre»<br />

magifter tenét eû fuiife virginé:» hoc credo.cer5 In exppfitione autem euangdif Matthaei primo;<br />

te virû intcgcrrfmû/pariter & opiiniû illa tépefta« hoc prolixius deduxim'.quocirca his pàuds cófi<br />

teelegit de'^ côiug^ matris,» Virginé.quo mor " tentus tranfeo ad reliqua» ! • ;<br />

tuoantcpaifioné/alteri virginrea cômendauit.fi ' v i, ri ^<br />

autélofephtéporepa^^^ COí^ínaíotlÍs Trígcfítóepríl^l^·<br />

nuHialtericomedalfct.Oesverocofanguineimo ^ ^ ^ , fzr<br />

refcripturç fratres dicebanìific Abraham Loth C¿lja2ltiO VniGa* : v : . |<br />

fratrem appellabat.Genefis.xiij.qui tamen eratei ' r» /t '<br />

nepos ex fratre:» Saram vxoré fuâ/fororé.GCî Ro di{tm¿FiÓ I<br />

neCs.xx.modo multi apoftoli erât Cl'cognati ex [mV^^^^p^^^^^ ne ttigelîmaprirra ^<br />

^te matris.vt patet ex folutioné ad quartû. Clâ I^J^^^^^X^^J qu^ro. An tria bOs<br />

iam vidimusquomodo erat verum matrimoniû ^ t ^ ï ^ ^ M j ^ S namatriiiiortif ejci!<br />

inter chriftíferamvfrginem,» virgínem lofeph. M cufent àdumàtii«<br />

nec virginitas vtriufiqg partis cû matrimonio pu monialé ne fit pèôs<br />

gnatSicmmatrimoniop verba de pfenti cons ícatum. AÎâdUdtéS „j<br />

trado,virmcmbrisgenitiuis orbareî:verumerit ; iuxta diuú AUtó^<br />

matrimoniû^& mfcparablle nifi p rdigionis ígref · i ' / f u p e r ^<br />

fum.» manebit hincinde virginitas corporis,» i M Îïni ad Ut^ Iibrp<br />

anímifi voluerint.vd fi duohûc votuiii fimplex l'^'^-vijitripiexcífe<br />

v¡rginitaris vouerint:edodiafpirítufana:onon bOnû mátfíhih^.<br />

effe periculum cotraucniêdivotis/paritercôtrahé nong>hfctriafi'ntdedrentïamatrimoni|înâi)ôÈ<br />

do:& deo mat«moniû picpiente:matrimoniûefs effîe verum mam'moniû fine illfe.fed aliquo moi<br />

fet licitû cum virginitate.Pr»tereadixim' q> mu db poffunt did matrimonio eêntfaliaîiqapai^os<br />

lier nô hgres poteratnubcre cuicG^ viro cuiufcû néexcludensea in principiocòtradusr riultó'mp»<br />

^ tnbuspopultlfraelitidihfrcs autem folum vU dO contrahit:vt ante dixiriius de coriditipnib'ià<br />

rofuas tribus. Alioquin vna tribus creuiffet & al« matrimonio appofi'ris.^cd bkc tria fulit pofiòt<br />

tcradcdeuiffctì magnitudinétcrigfupfortes da raquœ matrimonio infunt,fdlicet bonum fidd?<br />

tasa deo fub ducatulofue.q3eratihcommodû hoc eft feruare lìdeiitatcm alteri côiugutnihô redé<br />

p^e illius legis in illa plaga terrç.Et ppterea ter s dendo cuiuis alteri vfuiii fui corporis:» coniugi<br />

sam^cnderc nò poterant vltra annum iubileum. reddendo quando par eft. vt inter Vly ffein ft Pa<br />

Amplius diximus terrà parritam fecûdû capita neIopcn:interLucretiàm&dusmàritum CoÌlàìtl<br />

eótum qui Aegyptû egreififunt.Salphaad auté num fuiffe memprantBonum faaainenrieftilii<br />

mortuus eftin dcfertoicuius terra filigCquia filios " diffolubílitas:hoc eil^q? Vinculum fit indiÌToÌubì<br />

nôhabuit)acccperut in hçreditate.Etex côfequés le.Petrus Paludenfis Wc tres pofitiories dé entità<br />

tefequiîg^multiplicàtisliberisdiminuebaîinter tevinculiredtat:quasadíndiffolubiÍíÉaitdrit^^^<br />

eos dñium tcrrç.Vlteri'patet g> beata Maria feiii ducere exiftimat.Vna tenet vinculuni eíí ték^<br />

per virgini tradita eft cuftodienda.primo ipfi Toi rio rationisfolum. Secunda pofitto,^^ulum eí|<br />

fcphinconiügíoifccundopoft eius mortéChris aliquidabfolutûcorpcffiùihaercns.Teftiàeft qua<br />

fto fuo filio.tempore vero paflionis commenda Petrus Ífequítur,g; cft qiiídabfolutum iií ¿riimaj<br />

ta eft virgin! nepoti èx forore. AddoJícet loí Séd dico illa propofito non conduCerc.quaccuns<br />

fephfenex depingatur:nô eft verofimile g? temí » enim res fit vinculum:fempcr manet gquajis i«<br />

porecontraâus matrimonialis fie fuerit fenex.» diffolubilitas.Vltcrt'dico^ nulla pofitioriú quS<br />

jd teñafur


w<br />

fiabet^Et tarn hoc äbotnnib' pterqpdicatocum bilt,6¿ omnes annos,ppetuitatemintdUg


— — - , , • • : - , - • : , 1î|<br />

0ojltoVnfe9^.CCLXXVlIL<br />

teííipa poteft peteredebirnm: cui vir teneî fuccur opinorillic vHumeiTepiam/fi'vireiuseSeognos ,<br />

rae ft'poteft fine fuo danino.itC^uartacocrufio . íTcatvt cam ab his prgferuetî& nullo modo eaufá<br />

vii: licite cognofcit vxorem gratia vitandi adulte euitandae fornicationis in fe vel in carnee ad gene [,<br />

ri/in feipfo,Q.ui3 hgc coclufio eft côtra fan.ThOí rationem plis. CSexta côclufio^ voluptas ícides<br />

Bi dóí SetapbtcS:prob3tur fíe. Vit licite cognofcit in copula carnali cum vxore/nó reddit adum illfs ^<br />

vxoron gratia euitadiadulterij in vxore ex prEEs citum.probatur.quaíidoaliquis facítadumlib¿ r "<br />

miifa:ergoinfeipfo,probaturconfcquentia:quia rumlicitià/pprerpaifionemnaturaliteriniiaerentè r i<br />

quílibetteneífuccurrercpoti'fibiipfíqalteri.Exé adui/adus prior nô reddiî illidtus:nec illapalfio " jj<br />

pit caufa.ii Sortes fit alTuet' cum Berta cômifce; ei imputaî.exemplum cape de comeftione cibi Be ,]<br />

riante matrimoniú;fed vt à fornicatione fe retra« bibitione potus, vter^ enim iftorum aduum eft ' »<br />

hài/contrahitcum Teberga:8iBcrtâallocuturus^ licitus:» voluptas in cibo &potu naturaliter ind<br />

ante ppriam vxoré cogtìofcit yt libido in fe exti ^ dit ob coniundionem obiedi conuenientis cum<br />

guaì: Bí adulteríú in feipfo euitet:quis dicet eum fua potentia:fiue voluptas fit magna/fiue parua?<br />

in hoc male agerei'Apoftolus niliil aliud vult per non refertipotifljímum quando homo non facit i<br />

prasdidaverba.Propterfomicationéauté vnufí adum illum obvoluptatemiuam comedendo cû<br />

quifqp fuâ vxoré habeat.adi dicat. vtaì vir ppria dem cibum habés guftuni bene difpofitu/maio« t<br />

vxore:qa hoc eft ci licitu vt in fe fornicatipné cui rem voluptatem capit q habés palatum iridifpo '<br />

tet.Nonvald qdPaludanusdicit:côclufioeftve fltum


l^iüimiomß^ j<br />

perunt folia:& fecerunt fibi perizomata.fic etiam ratio ad ebrietatem,^ rationis amííríonem,Nó eli<br />

erubefcit vir de egeßione fupfluitatum naturaliii autein fimile de fomno qui eft viro neceífari': ga<br />

prímg & fecíjdg dígeftíonís,8í occulte facit:nec ta acquirit fibí alíquíd œque bonum vel melius per<br />

men fequitur effe peccatum. fomnum^dígeftio éním ín fomnocompletur : &<br />

CCótra fecudá codufioné arguii. mane fomno petado cítíus ^erít q alio tempo«<br />

mulíerpeccatpetendodebítumíergovírp?ccateí rerquiavírmsdígeftiuaaliísfenfibusli^tisopas<br />

reddédo.RñdeLcófequentíaeftnülla: qiTícqdfit tur m fomno:« virfô corporis 6¿ animi firm^^<br />

de antecede-te.quéadmodum ego habés pecunia ergo acquirií alíquíd ita bonum vel meli' q amít<br />

tuamincuftodía/quárepetísame/intédéseáíutí tebaí m ratíone.|EHicrefpondetur negando an--<br />

«ter expendére:hoc non obftante,quía mea no ín tecedens:íta commode pro coíugatis loquor. Se^<br />

tereft,reddam tibípecunfam.Símíliter vfurarius/ confequentia eft nulla.««gumétú,fi aliqd<br />

«aptor/« exiftens ín mortali petens Euchariftiâ in valeret,contra prímam conclufionem militaret.H<br />

publíco/peccatpetédo:fedeg0nopeccopecüníá cet ení m homo priireí ratione in coitu per breué<br />

^ dando/vel Euchariftíá.Pr^terea mihi dubium momlamihoc excufatur per aequiualens/faciedo<br />

eft an ípfa peccet petédopoteft tamen coníux pe íll«dadqdteneí,velqd kite potdl. Tertíofic«<br />

tere debitum fic illicite vt alterilo teneaî d fíe red meli^príuarí ratione no arguitpeccati3/qíí homo<br />

dcre.fed quando fie/« qñ non:prudentís eft diiUí ^^^ lícítum: vt patetín dormiente: « pus<br />

dicare.« quís petés peccd:eí' peccato Ji5 coopas gnantc ín bello íufto:cuíus ratíopercutítur p vul<br />

tur alter/cumlidtedebitum reddat. |£Secundo "era ífli^a/permedícinam,iludíumhoneftu, vd<br />

arguítur.Elephas non accedit addephantem íms «"íufmodf.Non eft idem de ebríetate omni fapíé<br />

'· prsejgnatam :nec alia bruta fceta feuámprggnata ínterdida.vt ín.xvij.díftín.huíus díxímus.príí<br />

appeturttcoítum.ergo mulíer'nunq poteft petes uarí autem ratíone no eft caufa quare ebrietas fit<br />

re^ebitû quando eft grauída vd confeda fenío» mala:fed quia multa alia inhonefta in ebrietate co<br />

Réfpóndeturiconfequentia éft nulla. nam varía tingüt.f|£Secundo arguítur per Auguftínum in<br />

aïalia varios habent^ppetítus. aliqua em in vere ^'bro de bono coniugali.Coníugalís concubítus<br />

coeut vt afini,camdi,pörcu&fyluefter/« aues.quî j^enerandícaufa,non habet culpamîconcupifcen<br />

to de híftoríjsanímallu.alíqua in decêbri vtvrfi. tte vero fan'andsejfed tamen cumeoniuge ppter<br />

aliqua othi tépore vt mulier. vnde mulier « iumê fîdem,venialem habet culpam.ïdcm ponit<br />

. tumfecundum Ariftotelé.iii/.de generatione ani Auguftini primae ad Corinth.vij.« eu (ü<br />

malíum/ímpr^ata appetunt coitum. Secus eft «andœ)ponitur refrenandae.Refpondctur.audo<br />

de ali}s áíálibus.quarep alia alalia affumere argus «tares fandorum non^anonicorum funt ftride<br />

mentS de muliere,nihil eft;quod tibi oftéditur ad cxpoñend^ vbi extreme loquuntur,vtfín propo<br />

oculum.Namvirlidtepoteftexpmiffisextrage fito·® "on extendendae.modo^Ioira Auguftini<br />

nerationem plis petere debitum. imo licet peccas i« loco allegato didt g^ in tribus bonis matrimo<br />

ret:mulier tenereî d reddere.fi aiitabhorreret hoc "^î excufatur coitus vt non fiit peccatum: vd ves<br />

à natura,n5 libenter redderet debitum.deus ergo veritatem autemdifiundiug fuffidt al<br />

dedit d aliam naturâ quatdi' viro fatíffadat.Sc ^^^ partem effe veram.<br />

•ad alia brutafdpedum habebis. r - - i<br />

CGontra tertiana ÔC quarta cónclu ^ coclufíonem arguit<br />

lïonesfimularffumpntof fir 3tíc Gregorium diceHtem,vt magifter inliteraal<br />

fibirlSrd?f3aÄ legat in cap.vltimo huius díftíni. « Gratianus<br />

tcfua,aliarationcqvxoremcS


mü^i^Vhtm. $0.CCLXX1X. I<br />

/Ecce virû a l i o à " v e r b o m inordinationem additam. Ad verbum pfal.diaîî #1<br />

;totû mundu iliaqueanté. Ego facilius( vbi nulla ponitur plurale p iîngulari:quia illic eft fermo<br />

ítcftareí alia refpôiio}decé audoritates Gregoria« de peccato originalupeccata enim parentum Dâs ^ (i;!?<br />

nas infîciarer qhoc coricederem; dicendo^ipfe fie uidis non funt fua.gloffa marginalis Auguftini ^ T<br />

¿citífed non probat.» tñ vbi quis didt inopina illic dicit. N5 quia peccatum fit mifceri côiuglb':<br />

:bileJopus eft fortiifimajjbatione. Sed didû Hus fed qd fit de carne:pœnalefit»Et gloífa interlinea<br />

. gonis fîc iniprobaî. Sortes teneî reddere debitû riseiufdem.Nô q»deadultcríonatus;fedquiaín ¿"f<br />

vxori;&nô pôt redderefínepeccato:ergo tenetur omnibus trahitur iniquitas ex Adam & vinculû<br />

ad aâû peccati vd ad peccâdum. Sed forte (ficut mortis.Peccatumnâ(j&iniquitasinterdûcapiâ "<br />

;ïpfe& non fine ingenio)negasconfequétiâiquês tut pro pœna peccati.Xtemqd fit côtra naturam<br />

admodû hgc côfequêtianôévalida.Sortes pfby hominis primo inftituti/poteft did peccatû. Etiâ -i<br />

ter tenetur celebrare miifam:» non poteft celebra peccatum eft fuperius ad culpam» hinc môftrum<br />

refine linguatergo Sortes pfbyter teneî habere li in natura.lj.phylîcorum vocatur peccatû;nô aût Î ' ><br />

guam.fic diceî de alia.Conn:a.hocnô fatiffadt ar culpa.Nec mirabere fi interdum gloifemati glof " I""<br />

guméto.qa ficut prefbyter teneî Í cafu celebrare: femaaddaturmam »pifces in aqua faifa aliti/fale .<br />

fíe fuain linguam femare:hc fua culpa amittatur. iterato cgët.|EEcce tria bona matrimoníí,fcilícet<br />

Secundo ad nodû rd.Sortes hûc adum copulœ bonum facraméti,qd eft matrimonio elfentiali',<br />

coniugiteneturreddere:hicaduscftpeccatum p & reliquis duob'eminêtius. Bonum fidd,tamii» "! ·<br />

terergo ad peccatum teiietur Sortes, confequétia reddédo debito pro loco »tépore/q non reddens '<br />

eft fyllogifmusexpofitorius.» antecedens conce do alteri.fecundum priore eft dfentialiusmrimo<br />

^dis.Abfurdiirimumautemeftcôcederegbhomo nio loquendo de redditionelidta.Bonum ptoííífí "<br />

ádadumquieftpeccatum/8¿nonpoteltbencfíe 'Vt pies fi habeaî rdígiofceducetur.Etli^ carna ;;<br />

ri/teneaî.ae fi côcedereî^ Sortes teneatur ad cele lis copula in coniugio crebro fit lidta:tamen quia -<br />

-brationcm:»tñcdebrationópoffíteé fine pdô» plura peccata in câincidunt»turpitudines: diciî<br />

; CSufficiéter opinione mea errore Hugonis eua excufa« per tria bon^manimonij . Et vltra bec<br />

¡cuatoíínmeípfum argumentando yerrarrpbâdo voluptatem adui deus indiditnc ob adum tuts<br />

homo ad peccatû teneattir.Capio adum prgcé pem euitareturgeneratio.NâArifto.quartapartf<br />

pti diuini ad quem Sortes teneî:» habeat côfden cula pbl.pblematc.xv.& in.vii/.pblematedufdé<br />

' tiam erroneam grille adus eft peccatum.mnc fib dicit tantam dfe turpitudinem in adu vtmafcus<br />

Adiftuadû Sortes tenetur;liÎG ad'eft peccatû: lus nunq eam diltgat quam primo cognouit/ vfc , ^ -<br />

ergo ad pdiîi Sortes tcnctur.confcquétia eft fylî guiitatemamittendo. NÔ fic autem eft de rnultfc " r* :<br />

;îogifinuscxpofîtori'.»maiorpatet:quiaeftàd' alijs adibus:quitotiens bene fi'untquotiësmale.<br />

praecepti diuini.» minor paiet:quia quicunç dis Ifta tamen bona matrimonio nô funt dfentialia. '<br />

citadum ket de fe bonum 7 quem iudicat malû/ Infuper poteftquisvxorem cognofcere gratia ^ '<br />

peccat contraueniendo côfdétias fug. CRefpom lis generandg:hoc eft quando probabiliter vel a{y ,<br />

detur. Illud argumentum non Gondudit,proptér parenter proies generabitur. item reddendo dcDÎ<br />

duoiprimoadmiffa conclufione iftius argumens tum vxoriJvd quâdo ipfa aliquo figno petit:qa<br />

ti/nihilhabeturnifig>adaliquéadHmquieftpec noii refert quomodo quis fuam voluntaré expri -<br />

'catûfibi/exftultitiafuaipfeteneaî.hoceft:adalis m3í/verbisanfadis.lEdeIeg.l»pcqUíb'.ve^qíî H'<br />

'quid Sortes teneî:» illud eft forti peccatû/contra dubitaturdedusincôtincntianifiddetun Etpo .<br />

iieniendoconfdenti£e fug.illetamenaduspoteft teftquisetiampeteredebitum gratia adulteri/in<br />

bene fieri deponendo confcientiam erroneam/ » feipfo vitandi:quod etiam alia via ad quâ non te<br />

vindbilem.Sedadusconiugalisdequoloqmut nctur,poteft cuitare.Ex quo fequitur g> poteft d<br />

«on poteft bene fieri fecûdumHugoncm".ppters bis calidisvdofculis feipfum prouocare^îaliun<br />

ca multum intereft inter hgc duo. Secundo dico: de impotcns fuerit ad fatiffadendum parti mo(fe<br />

nec conclufio argumenttaddudi eft concédés rate petenti: vt Columbeé »vrfi fadunt . Eodem<br />

da propter hoc argumentum:licet confequétia fit modo poteft vxorem cognofcerc gratia mentis<br />

bona.nam maior ex qua partialiter dependet cft ferenanda^svcl corporis prasferuandiin fe vel èi<br />

falfa.Sortesenimpoteftimplere prgceptum dei vxorc fua:» hoc aliquo modo poteft tedud ad<br />

per rtiedietatem illius adus/» medietatem medies generationem prolis : quia is qui fano eft corpo ¡ l,j <<br />

tatis:quia ad nullû gradum illius teneî,» fie fcms re »mentc,eft aptlor ad gcnerandum qinfirs<br />

per maior eft faifa. 1 ed fi adus in certo gtadu prg mus vd amens. S ocietas enim viri » mulieris eft<br />

dpereturjoporterctad prforem via habere recuts ; ad amidriam.viif.Ethicottim. non folum ad fo<br />

fum.Vultautem beatus Gregorius dicere g? pie bofem gcneraiidamîfed etiam ad confolâtionem ^^<br />

îû^ eft-peccatumi hac voluptaté proptet auquâ ad aM obfequia: mutua prsftanda • Vlterius<br />

ilV.<br />

'Í • i


W^' ^ ; . I<br />

diximusdiffidlccÎTeinluminemturali pbarc^ 'Sedccrtehicglc^amnonintclIigo«voIcbat^<br />

coitus viricumppria vxote gratiampderatg vp ßolus hocdicere:noneft pr^eceptum contrahere:<br />

iuptatis fit pdm imputabile,hoc eft culpa:dfimo fed pcrmitto tanq licitum. volo autem oiñes ho<br />

do no ponatur alia mala circunftantia:& nolit ma mines effe ficut meipfum.CPoftfcmo adhortor<br />

rims cum aliqua alia cocumbere q cum fua & co . dominum praBdicatorem,in fennone de fexta &<br />

tra:nec fit iniadurâ corporis aut animç in eo vcl feptia conclufione,8¿ ofculis coniugif lidtis:« de<br />

in vxoreeius;autprolis¿Sandftn rationabilitec prouocationcper dbos& medicaminaiñ cafura<br />

^ rígíde6¿feueredecarnalieopuIalocutifunt:non tionablliÎoquinondebereajuianôomneverum<br />

g,,,, quia iudicarunt eam vtrobi^ effe malam:fed ob & licitum eft in vulgus fpargedum:fed folum Ûî<br />

pnitatem qua in eadelínquíí.verum eorum dida lud quod poffe edificate iudicctprudens.fdmus<br />

^Mll non oportet extendere:fed potius in hac parte re tamen ínterdum ex rationabili dido/verbi diuini<br />

ftringereine omnes coniugesdânemus.Ettheos declamatorfsprudêtis/occafionemmalosaedpcî<br />

- logoexpedit tum in confeffione audienda:tum î re:quodcondonator cuitare non poteft.<br />

;f . ; : confilio dando/fdre qui in ca re funt culpabiles:<br />

Ä Ä Ä S S ^ Ä ^ CDíftí^í^ís Trigefimaîfecuclç<br />

tans priraçad Corîth.vii.paucfs verbis de cama Quçitio Prima.<br />

^ Ii copula magna compleuit fententiam· Cuius di /n /<br />

' epilogando ponam per propofitiones : vt ad »gsass^^Lw^ Agiuer in hac<br />

- eas obtutum in hac materia dirigas.<br />

mulicremnontangere.CESecadaj)pofitio.Pros E àX^^^I^ |j cedenti tradat.Pro<br />

Dterfontícgtioneaútvnufquífq^fua>^^^^^^ ï II Pt«^ «Iam profe«<br />

S^^^MM q^mdoquAjKn<br />

fequii^marituspoteftftredderedebitö&pete. . Ê ^ ^ ^ ^ m |1 ^ti ' reddere deU<br />

regratíaeuit^dgforii^tíonís:fíuelnfe/fiue in I ^ ^ ^ ^ A S ] tu:« quomodo^.<br />

Äv^^P'i'/i^^'i^^ ft,tes?oníugalísfa<br />

mndafit.ProfoIutionequçftionismem«.œmi<br />

dabiscxqugftionepcedentlaliquoscafusinqul<br />

busadusmatrimoWlidtosdiximMVJÖclje<br />

Ä S i S Ä ^ «<br />

Snïa^orSmnl^^^^^^^<br />

tpe/loco/«aIi,soccurrétíb^loqmurpcódufióes.<br />

IEPrimaeft.InoccuIto&cum verecundia eftde<br />

bitûcôiugireddédû. Probatur códufio. poftpcc<br />

catúprím^arétishoíesdemébrfsgenlnLv^<br />

r^fuLvhfnlJft^^^^^^^^ cundanî:&eaoccultâtinftindunSrali:et«ofi<br />

SimÄÄÄof^'^"''^?^^^^^^ gnumeftc^eoruadusdTedebentoccuÄo<br />

probaíídem.SífíerettaJísadusinpubIfco:cuni<br />

pus vtSr^?^^^^^ homfnesfintadcarnisvítiapdiues:aperíree via<br />

S i ^ S ^ n f Ä Perhacmtelligo^trú<br />

fuumanïfiaS<br />

dlSmÍáuM^^^^<br />

peccâdi«j,ximosfcâdaIizaSr.Q,Î0verecun<br />

diaconiuiSfittradanda^atetN^ verecundia<br />

feruaícaftítas:ergovbícSi0xtíldfronsfrontcm<br />

attritam«mere#idâhabés:d^caftitas périclitai.<br />

hçcparsenlroboraîab Ariftotelefecûdi'cecono<br />

micoru.üfvbíhocexHomeroprobatdicés.Ná<br />

iSSf^^jy^^^^^^^ neçamoremne^timorem abFç verecûdià la«<br />

fi veftram.hoc eft: dat Homerus:f3vbfœ amarepœdpitcû mode í<br />

biZmf^â^â^^^^ incontinent/ae:fi ftia & pudore. EoquilmmoSotiiÌac Hdená<br />

tiarn eSSm i Priam*um inquit ita dicentem.Omettiende mihi<br />

femp femper® timendeCíiarefocer. Et Vlyffes<br />

!<br />

Pcrfum.XS^„^ dico:« non fecundû im ad Ñaufic^m ihquit.Te mulier valdee^idê ad<br />

qui aliter agirCmn giMmiBopeccatq«ificagit:f6d leui»- tur&rcueref.CSecûdacôdufîo.vfr miror/ft meuio.nam nemodeteriorem vxorécaftâ<br />

fe admira


, ' • ' ' • • 'Mi<br />

deHdêransdébd cam in fánétís legibus tenere oc naturalibus.nam homo fupfluum fertig digeñío i<br />

cupatam:&inôffici|s domus:benigneeâmtraaâ nís pro continuatione fpeciei cniittit:» bonû nu<br />

doiÄei fidem feruádofvirtutem&caílítatem lau trimeritüprofetenet*Sedobijciesg>fanustenei<br />

dando^probatunquia deum timendo magis feti reddere debitum vxori leprofas.dc cóiu.Iep^ro.ca,. „ ,<br />

uabit caíUtatem/nedeumotfendat.Secunda pars prímo.Refpondetur.fanus non tenetur cStínuo · .<br />

patettqafívetcmotorpeat:viamalarum cogita: aífiílere» cohabitare cum leprofaçoniugetfed te<br />

nonum aperietur. Tertia pars patet:quia fic ipfa netur ei reddere debitum:quia non eft vero fimile j<br />

cum magis diliget,8¿ crcdet cura meliorcm, 8¿ ex g? eam cognofcendo incurrct lepram*^ fi leoni<br />

hoc cura plus reuerebitur, 6i caftitatcm fcruabit» na lepra percuífa fuerit mulier:fic fcilicet medi , 2 ^<br />

¿uarta pars patetiquia in vindidàftudebitcau eorum iudicio fanus non poifit eam cognofcere ·<br />

te ei non feruare fidem.Hoc probat Ariftoteles quin tabifieam lepram Contrahat : no credo ^ te<br />

fecûdi ccconomicorû.iij.per ftultitia Agaménoì neatur ci tûc reddetedebitû.hicmedicis qui confi >¡„'<br />

nis Brifddembarbaram in publica gr«coramc5 dcrantfanum&ggrúaedatur.vnufquif^eiñin ^<br />

cioneGlytcmneftr^pferentis. AtVlyifescûCa fua arte fapiés eft.Vxor aût fana tenef viro leprò<br />

lypfoAtlantisfiliarfempitemitatcmctiampollis fo reddere debitumiquia non eft tantû pCriculi le '<br />

cëiepmanerenoIuit:quiacicur»eratppriavxor prjBcontrahédasinca.nâmultorûleprofotûvxo<br />

PenelopcÄ ppterea ipfa fide ei feruauit^hinc ve« res etiam cû maritis cohabitantes videmus nô p<br />

rifícatur vulgare verbum.Frangentí fidem frage cuíTaslepra.Virita^&mulierquoadcOpulácac ^ -r^<br />

tur fides eidem.Vltima pars patetrquía virt'laus nalem iudicantut ad paria/quando caufg funt pa -. j<br />

data crefdt.


W'<br />

#ilîmcttofife WriQcûmçfcmndç<br />

Backt ob coatempmm:Îed vt reddat debita: vel re de hac purgationc;nô accedat ad vxoron quo<br />

quatenus fe a pdô pferuct.quare ergo abftinêdu uf^ mulier eum admittat,quie tempus purgatio<br />

eft fî cxpreft^a phíbítio ecdefiae non fuperueniati· ms nouít.fortalTe etiam morbum habet ob labo«<br />

fanâiautcôfuluerût ilio tépore abftinere propter rem in partu.|EHa(íten9 vifum eft quomô vxos<br />

perículapeccatorü q illi aäui íneífefolét.fed vbí ríreddendú fit debitíjin occulto,« addo/nô excef<br />

eft viro pbabile g? illa nóeueníent/vd íudido fa^ fíue fed moderate reddédiâme marítus vxoré ad<br />

cerdotíscíj quo cófultat ín cófdTíoe vd extta côs libídínem fuapte natura prompta/fadat pclíuíos<br />

fdïïonérnô eftneceírcabftínere.


^uçftio 0ccunda^foXCLXXXI. Î<br />

non intendat matrimonium côfummate, CSe« Si tamê folum propofuerit contrahere,& nô cô<br />

dacôcluiio,Votû iîmplex impedit matrimoniû fummare abf^ voto;poteil debitû reddere fine .<br />

contrahendû : fed non dirimit contradum^hoc peccato;qa contraire bono ppoGto de confilio<br />

cíí,fic côtrahens ammo côfummandi, peccat cô fine voto nô cil pdm.qd patet de illo qui ex cô*<br />

trahendo.'fcd matrimoniû tenet etiâ îîne difpen fuetudine » de côiîlio diçit quolibet die âliquas<br />

fatione.Prior pars patetîquia côtrauenit fuo vo preces; & poiìea illas relinquit quando vult fine j<br />

f o:crgopcccat.Secundaparspatet.in.c,Rurfus peccato.Sedqprimûisqui vbuit vxoré cogno<br />

ftin.ca.Confuluit.quicle.vel vouen.Ratio efi: uitnam nôpôt ad rcligioné vxore inuita traniïre<br />

quia taies perfonas tion illegitimantur ab eccles fed tenetur reddere debitum vxori petenti.Hoc<br />

iiarnecab aliqua alialegeifiueambae pfonas vos enim eil de iure diu;no:cump camalé copulâ fa i<br />

tum fimplex emiferint, fiue vna tm. CTerna di fint vna caro.& fic fedo reddédo/» deinceps !<br />

conclufio. Poft carnalem copulam vit nô pôtp non peccat plus q fi non vouiflèt.» ita ex culpa<br />

fiterireligionemfinecôfenfu vxorísfuac.Proba > fuaabfoluiturapartefui voti p aliud ftridius<br />

tur:quia nihil poteft vouere in ^iudiciunivxos obligans icompofiribiledefado fuovcto.qué<br />

ris.modonôhabctliberum dominiû fui corpos admodum incurrés aegritudinem ex culpa iua<br />

tis ex diftindionê praecedente. CQu^tca côclu abfoluii a ieiunio quadragefimse. C Scd an pof<br />

IjÎo.Coniugatus poft carnalem copulam rcligio fit petere debitumieft maiot difficultas.Et vtrin<br />

tiiemaflumenscontradicentevxore,»eireftitu» ^arguiî.ad parté negariuâ fi'c.licitû cft ei nunq<br />

tus,nonteneî ea mortua rcligioné profiteri. pros debitû petere: ergo adhuc eft obligatus feruare i<br />

I)afpercap.Q_uidam.&.c. Placct.de côuerfione fuû votû quo ad illud quod feruare poteft.'p illâ j<br />

coniuga.» ratio eft,qa connadus erat pet vxos regulam iuris. Si nô valet qd ago vt agoivaleat<br />

temirritatusiergonon erat rcligiofus.fi veto vo vt valere poífit.de quo î cap.prîo de defponfa. •<br />

Ciim continenti^ erat perpetuum,mortua vxore impuber.Iibro. vi. Ad pté affirmanuâ argumen<br />

tjînetur fub pœna pcccan continere. fi tamen cô tor.teneî reddere debitu :fed erit ei nimis difficile<br />

trahat/manet matrimoniû :qa erat folum votû reddere nifi interdum cum muliere dormiés pof<br />

lÌmplcx-CQ^uinta côclufio. Si maritus rcligio s Îît petere. Difficile em eft in medi/s vndis fïti la«<br />

«cm pfiteatur:» votum nô fit irritatû ab yxore borare.Infuper matrimonin effet î nimis grâdc v<br />

In vita:poft mortem vxoris manebit religiofus. onus mulieri.nâ ipfa fola haberet vcrecundfâ in í<br />

probatur conclufio.per cap.Confuluit.de con« petcndoiin reddendo em non eft tanta verecun »<br />

uerf.coniuga.fCSexta concIufio.de fubftâna te diat. modo verecudia debet fcqualirer inter cos '<br />

jigionisnon requiriî necdfariovt alter coniugu diuiditfaltemnôrelinqui infirmiorivafculofci»<br />

voueat continentiam, vel g? interueniat confeti licet mulieri,cui vetecûdia dl magis annexa q ¡<br />

fus epifcopi. Probaî hsec conclufio.per cap.Ex viro.ergo etiam debitû pôt petere.CÔcedo con«<br />

parte, vbî eft cafus expreffus de quodâ in aegris clufioné harû tationû ad partem afîirmatiuâ ad»<br />

tudine côftituto:qui confentiente vxore habitu dudarum:tâ caufa plis generandscqdcbirired<br />

fufcepit monachalcm.poftmodû libérât' vxotê dendi ad feruandam mulieré côtinentem : » ad |<br />

fuam retinuit:» ea defunda aliam duxit. Mâda feipfum ab incontinentia praefcruandû .Petat et<br />

uit pontifex q» vir ille ad rcligioné côpdleretur, go difpenfarionem ab epifcopo qui to hoc ca« •<br />

R mulieré dimitteret.fi aût fuiffet votû fimplex ft difpenfare poteft propter periculum caftitatis<br />

Iblum/» nô votum foléne : fecûdû matrimoniû perdendaetq in hoc difpenfare poteft: vt î dido<br />

de fado tenuiifct,» nullo modo fuiCTetrûpédû, cap.Rurfus. tômunitertenctur.quia epifcopus<br />

^ f J i r difpenfat ob periculû fornicationis vt poft vo«<br />

f[L,ontra lecundam concluuonem tû fimplex caftitatis quis contrahat.ca. Veniens.<br />

arguitur fic. votû folenne dirimit manimonium qui cler. vd voucn.» fi ambo côttahentcs votû<br />

côtradû:crgo » votû fimplex. tenet côfequéria caftitatis emiferint:epifcopus adhuc facere pôt<br />

caambo^quafrobligâtcorâ deo.Rfideîcôccf vt debitum pétant» reddât:fed proies fic gene»<br />

loafitencgandocôfequériâcûcôfequéte.& pba rata ent illegitima.vt notât Innocentius in cap.<br />

tio eft nulla: vt patet p ca. vnicû dc yoto.lib. vi. Dudum.de conuer.coniug. quia non cft ampli'<br />

CScdo arguiî cctra eâdé côclufionem. Si Sot matrimonium quo ad exercitlum carnis.De ille<br />

tes voueat voto fimplici:» matrimoniû de pfen girimarione tñ q eft pœnalis/nifi vitetius fuper<br />

ti comrahat,non poteft reddere debitû fine pdô hoodoceat,noncredaturilli.feddehaclegitima<br />

«tiâ coniuge petéte.ergo nô eft verum matrimo tione param theologi intcreft.<br />

nium.Refpondeturconcedêdo totu antecedes: , ^ * n "<br />

Rratio eftîquia primo reddendo pcccat:cO pofs ^[Cotra tcrtiatn COClUUOne argUlC<br />

(ît adhuc votû fetuate, rdigioneni pr^fitsndo. dgyoto votitedép.cap.£x multa.$'Tn tanta.<br />

N<br />

*


P / ' ' ' " ^ ' ^ '<br />

I BilííBcttoía Crigelîmçt^^<br />

I dícií^vifpótimfílerevotúadcúdi tetramfaní dü:debetadpetítíoncmmulícrfs víraccenobíd<br />

I · âara line côfenfu vxons:& poteft illic tota fua euocatí. vel vtdícít loan. Gaíde.8£ Panor. ínfea<br />

I vitapmanereíergogí poteft vouere. Refpôdeî. tur,« glofla idem ponitin cap. Vxorat^ ex iuclì<br />

I vxor pôt vinimfcqiii.vel forte occidetur in beli cis oifidorquia pftâdo facúltate alteri teligionS<br />

I io:« ita mulier erit libera ad contrahendum. VI« aifumendi ipfa renunciar luri qd in alteru habet<br />

I terius dico q» male & imptudenter fadt vit relin quare nò habebit ampli^ adfonè. Sed h£cc rô n5<br />

t quensvxoremfuam in periculo inconnnentîîB concludit:cumfitiurisinfcia.fedfíuefic:fíucml<br />

I rationêfuîBabfeotiîe.CPr«terea arguitur pro« nusinô tefert.gïoirainca. Vxbrat^.creditœvitf<br />

I ; bando quarta coclufio fextae repugnet.Iii ps cft rd/giofus:« votij folêhizauit quoad fe.£5«<br />

I barione fext® conclufionis vit vxonreddebaf. tñ pôt eû cœnobio e euocare vt reddat debitunr<br />

j ergo contradus erat irritatus:« tamé poftea CO- vxori.«hocidécreditPâhor.^fc3évcterelià<br />

I gebaturrdigionêpfitertmorniavxore.RefpÔ6 ofus.Adhoceftratiotqa mortua vxore tenetur<br />

I deninnon eft repugnantla.nam in quarta côclus rdigioné profiteri:ergo non eft votû fimplex.«'<br />

I fione eft fermo devilo qui vxore contradicentc oftendiîper cap.Ex partè.Si vxor confenfitiit<br />

reIigionemaírumpfit:ínfextaaútcumfacuItas lngreff"u vin vouendo continentiam: & fit an«^<br />

te vxoris.


. . _ ;<br />

^u^ft/Pîwna. f oXCLXXXIL<br />

celebra« ab adoentu ad cpiphaniâ vfc^ inclufi« dis/8c pro acqrendfs & confpruandis bonis for¿<br />

lic.xxxiu.q.íin.Non oportet »if. lté a feptuageiï tunae.'licet pniriüm per vxorö pluralítatem me«<br />

tna ad odauäpafch« inclufiue.de feríis.cap.Ca líus acgratur q per earum fingularitatem.aliOçi<br />

pellánus.Item a primo die rogationü qui eft fe« autem fequentium oppofita puenirent • Nô em<br />

lia feda ante afcéfionédñi/adodauam penteco eífetpacificamulíerumcohabitatioíterfetaccá<br />

ftesvfijinclufiue.quiahteradicit,Vf(çp adfeptê manto lites & iurgiahaberent.quod patet exèm<br />

diespoft pentecoften.fed nô eftient fepté dies ni pio de famatis mulieribus in bonitate. quid erit<br />

ßdominica includerei.í^uí tñ his t^orib' côtra ergoin ali js/ vide guanta fuerit inuidia ínter Sa<br />

hit¡Teamcótrabtt,Ced cotra phibitioné eedefías tam & Agar,poftq ipfa concepit.Genefis.xxi.<br />

gi male agit:iuxta verfus quos recitat gloifaí ca Rachelis in Liam,quia filios non habebát Ra«<br />

pitulo praefato.EccIefiae vctitô,necnô tépus fe s chel vt Lia.Genefís.xxx, quanta Ann» ftérilis<br />

cíarum Impcdiunt fieri.'permittunt faäa teneri. in Fenennl foecundam.quanta Marifcad Moyf<br />

^T-k'rL' A' • T^ ' r ' fen propter Aethiopiífam.Numeri.xii. Refert !<br />

CL'UtinaioniS 1 rigelim«ccrtl» Beatus Hieronymus contra louínianS/cum Xá |<br />

O uÉcftíO Prima. thippe&Miro vxores Socratis crebroiter fe iur I<br />

T gatent:8¿i}lecascfl'etfolítusdetídereg[?proptef<br />

Mwriyiiyiimi^^ auuCtlO fe fcediífímum hominem, fimís natib^recalua<br />

nem trigefimam írontc,pilofis humeri's,répandis cruribus difce» í<br />

B tertiam i quamas ptaréntrnoníflíme verterunt in cu ímpetu:» ma !<br />

g i f t e t d e v x o r ö J è m u î t a t û / f u g i c n t é ( ^ d i u p e r f e c u t » f u n t . ( ^ û ô a i<br />

y / V ^ S ^ ^ ^ M a l j d a m c u m i n f i n i t a c o n u í c l a e x f u p e r i o r i l o c o í n<br />

I /iv^^^^SÄJ Q-"®"^· Xanthippe rèftitiifetiaquà pcrfufus im«<br />

I I v e l l i c u c r i t v n q f i m u n d a n i h i l a m p l i u s r e f p o n d i t g c a p i t e d e t c r f o<br />

I m u l p l u r e s h a b e » S c í e b a m ( i n q u i t ) f u t u r u i n v t p o f t i f t a t o n i t r u »<br />

Ä X ^ ^ ^ ^ ^ ^ I J Ä J J i m b e r f u b f c q u e r e f . E x h i s v i d e r e l i c e t q u « p a x<br />

futura fit vxomm ihrer fe R cum hiaríto : vift<br />

i S^^^a^^^î P"·"^ ¿arumimpüdétíá.vnde Laftantius itótío inftf.<br />

H^^^^^g^ggi eft. Liçuit difpen díuí.dicít,nunq aliquam mulierem fciiiiflephi«<br />

liftifflgSmaa^^fflfcì ^glfantedeo fimfha lofophiânifi'niemefté. Et Tertio jpbliticorarai<br />

bere plures vxorcs.Probaî hase côclufio fic.ha« ait Ariftoteles. Simulier fît eloqucns,riÔ eft vir«<br />

bcreplures vx,orés,non eft perfe »infe malum tutiafcribendûfedloquacitati. acfîdicerct.Sua<br />

(îcutodiumdci:crgopotéftdeoaiilurcs vxores fine dd difpenfatione eft contra ponitC^uid leUius fumo.^ñamé.Q^uid ààmin^<br />

vtilitatem publicam. Probatur.Illud eft contra yentus.C^tíid véto.''muIier.(^uidm^^^^<br />

vtilitatem publicàm qd lites, rapiñas/» vitiâ in Òum igitur iftç fintrauIierum condítiones:qíi6<br />

república nutrit.fed flceft m vxorum pluralità» morabitur aliquis in pace cum eis/Et cum fint<br />

êe.igitur.confcquenria eft nota cum maiore.ml« natura auarg/ vt Seneca in libro Declamatí.dicít<br />

nor oftcnditur.nám matrimonium propter pro« colligerét pro fe & fuis liberis:» maritum boni»<br />

lem qua!titHr,pto pacífica cohabitätione viri» forttinacfpoHarentiponífímum vbi curam habe<br />

iniilierisjpto dorao,pue:is>&familíamod«aii ientfamili»,quéadmodû habeotiri niägna pig<br />

- • ^ Nif<br />

I


Biñmctíoníó ^riQcimçtçrtiç<br />

Europíe:vbiídomib^nóc5cluduní.C0igi{hfc contradídaindiftindíonib^immediate pccdí<br />

incommoda contingant:c5tta vtilitatem publi« tíbus.nec eft maíor ratio quare debitum exolue*<br />

cam humanam eft plurés habere vxores.Lege ret vnipotius q alteti.igií. fCRefpondetur ad<br />

autem ciuíli eu q binas habebat vxores cócomi primû ¿ Abraliamus côfentiéte Sara dedít do<br />

tabaturínfamia.Cad.l.Iul.de adul.UEum q bí minium partíale fui corporis ípi Agar.Genefís<br />

nas.ÉtGeneíís.íiíí.deLameGhfcribií.Ciuiacce xví.&.xxxií.q.íi»í.DixítSaraad Abraham.Ec<br />

pit duas vxores.qd non fine fale adíedum eft» ce concluítt me dñs ne paiereungredere ad ancil<br />

vbi glofifa mterlinearis.Primus contra naturam Iâ meâ:fi forte faltem ex illa fufapiâ filios. Sift<br />

^ Si morem/adulteríuni cômittés * Adde ^ vxos forte Rachel cofenfit ^ lacob ducerei Líam p<br />

rum multitudo non facit amicitíamín república pter côfuetudine, Mefopotamí« ne minor natu<br />

inter affines,non inter focerû Si generum.nâlicj nuberet ante maiorê natu.accepít autem Baiami<br />

Bocchus luguctliae filiam haberet vxoré:Iugut R Zelpham ex confenfu Lias « Rachelis.Gene<br />

tham Syllf dolo trádidit. Dat caufam Sallufti» feos.xxx. & fic introduca eft confuetudo ex cô<br />

inlugurtha quaremulierî Aphrícanó annedít fenfu expreíTo vel tacito príprísvxorís/accípíéii<br />

duas domos in charítate/dicés id eífe propterea di fecüda vxorê.modo fciétí 6í volcti nó fit íiu«<br />

Numídaí & Mauritaní jtot hñt vxores/quot «a. v-Ethí.Dc^tñ poterat date facultaré vito du<br />

alere qUeunt.CTettia cóncluno, Nullo mo licet cèdi fecûdâ,priore repugnante.vtraœ ergo vxo<br />

in lege gratiae plures tenere vxores.Probatur ex tû habebat dñium corporis manri. Ad fecundû<br />

verbo Chrifti Matth^i.xix. Q.UICÛ9 dímíferít prudentes erant manri:& vxoribus determinata<br />

vxoré fuâ nifi ob fornicationéì & aliam duxerit tépora aiTignabât.qd patet Genefis.xxx.vbip<br />

mœchatur. Si em dimilfa vxore nò licet aliam mandragoris quas repperit Ruben tpe meifis<br />

ducereimulto magis nec ipfa retenta. Secûdo p Rachel concelTitLíae® vir cûea dormíretvna<br />

bai idem; per rationes Innocérií tetti/in.c.Gaus node.exqgenit9eftIfachar.nâ bon«lltema*<br />

demus.dediuor.§.Q>uia vero paganí.Cliríftu5 tronœgfiatioi operâdabâtlibídinenegieda.Ex<br />

fiqde,reduxit matnmoniu ad primanâ ínftitutío quo faris c5uinciîq> nodes habebât determina<br />

initio autem non fuit flc.Sî tas pcôcubitu maritali. fTTertio arguiî.Agî«<br />

Adasdiâuf,ButJtduomcarîie vnainôries fuit ancillaSar»;ergo non fuit vxor Abrah«.<br />

vrquatuo^ a¿ Adhœrebit vir yxori fuç;nô vxo Sic BalaS Zelpha.« îterdû vocanîcôcubin».<br />

ribusfiiis..ISiumemvnqlicuitfimulpIuresvxo nâ Salomó legiîtertùRegû.xi.habuiflefeptini<br />

reshabcre:nificuifuitdmina reuelatiôe cpccflu. gentas vxores quafi reginas,« trecetascocubi«<br />

fequenaeftnuIla.navitvn'imucotpepôt^^^ ris fu» andllâ poft moSé vxoris propS<br />

LmvlrôtÂÂ^^^^^^ ftitaté«pbitatéancilteiâLuit.quôp^rudélsÂ<br />

rentvna.Cptra^otingitvnu jíru eífe frigidu. magnos^írosfenesm patrlamäfaditâtesno<br />

uiJtpauperíoresmulíLdícebaníTócubin^t<br />

L qrií vcraíCTantvxoresficut diuites.Patet íftud<br />

fudícn.xíx.& fecundi Regum.xvi.vbí Achito<br />

phelconfuIuitAbfalonivtíngredereniradcon<br />

cubinasDauidispariístqeranTvergvxoresDa<br />

SsÂûâm^^^^ uídís.SedlícetDeuteronomii.xviíphibítúfue<br />

res vxorls c^^^^ rit regí habere plurímasmótñ plures.quareí hoc<br />

îurrSr^Sonî^S?^^ Salomó peccaSit:« in deû mgïatiflimus erat, ^<br />

StöftoiÄbnm^^^^ fibifapi^riâtantâdederat:&latnipenucumqc<br />

tuSÍS^^^ tcQ^afítmilIe fie habetet,poteratdreflcutda<br />

SdnSiÄ^^^^^ folulítigant:« AffiTero gétilí fcribiî: q,nulS veniret ad regen,<br />

CSecûdoa^^^^^^^^^ nifi vocata.nammuÂûrariflîmevocabanf<br />

^fmbabïlt^^^ fortenôâpli'femcl.


o^GCLXXXII<br />

quaredeiis difpenfabat.fed caufa furidamëfalis ft iï cum reîfgiofô/ dequo ducitur argutnctitö, ||l<br />

erat dcf voIuntas.nâ in principio erant hoîes bñ diípcníetur qui vXorèm cognitam in ikculo ha 1P<br />

inílítutí;&manícruntvnacontentí«pofteagene -beatmon poteíl aliam illa vxore víuente ducere II<br />

re humano multíplicato cum multi idololatriç & cum vinculum íllud poil camaiem copulam tiô ' i p<br />

vitiís fctraderent: volens deus gentem vnâ par fit folutum per mortem ciuilem,c:Exdí¿lisígl<br />

uam habere inqua fi'dem plâtaret,admifit vxo tur habes g^ín initio orbís condì ti nemo poterat<br />

tú pluralítatm gratia filiorumpcreandorum. fimul habere piuría vxorcs.Deinccps autem té j'-<br />

CContraIecûdamconcIuiîonéa,v ^ Ä ^ Ö ^ S l S ^ Ä I n î-<br />

^uiturJn hiftoria triotita libro oâauo/capitulo Genefi mentionem facit de vxoribus pluribuí» ' I ' "<br />

vndecimo/ legif ^ Valentinianus fenior lege p» daiotorum vírorum î & poftea in lege faípta. " ' -<br />

tulit vt pcreatíonis caufa liceret duas hfe vxo· qu^ pluralitas fine dei facúltate non f uíflct ad«<br />

tcs.Infiiperdutuê diccrc^ omnes/plures vxo milIa.Hinc Auguftinus fuperGcnefim,vtalie<br />

res habentes fint damnati: vtoptímus Socrates gat magifter/dicit.Q.uando mos erat/crimen nô ^<br />

duas vxores habês:& multi alif-CReípondcf. erat.Vlteríu$ diximus g; plures vxores habere e Ä'<br />

illc Valentinianus erat An:ianus:&legé illam ob contrabonampoliriam humanam.vt patetex<br />

fua líbidinétulít.qd ab eftcdu patuit:nam ipe 5 didis in fecunda côclufione.Cum omnibus his , "<br />

ter Seueramvxoré/Iuftinamdnxlt:ex qua Vale quae diximus/fcimus fœminarum multas efl'e -<br />

tinianus iunior natus fuit. Ad aliud diciturg^ cu bonas.nam Bc ecclefia precatur diuam vígíneJii j í<br />

antclegé gratiaînon ornes tenerent legem Mo· tcrccde pro dcuotofoemineofexli. Et licet mf ^ :<br />

faicam fufcipcre:viuentcs in iuminenaturali fai tum pron« fint in vitia: per verecundiam tamê -<br />

«abantur dummodo legeluminis naturalis bes Rpudicam vítam,ilIapíurím»peírundaiit^coti l^ r<br />

ne feruarcnt:quia illam imprcflit deus eorû cor.» culcantÄ exterminant. Sût autem humano ge* ì! -<br />

dibusiqeistuncfuíflciebat.velfimalevixerat, neri neccflarias:8¿ adco creaCícÍ natura bona:mo „ .<br />

&poenitudine duccbanî:Îaluabanîfinepœnites do eam bene modercntur. Aliquid tamen de Ca* Iii<br />

tía facramêto.poft legem vero gratiae pmulgata rum tnftabilitatc&imprudentía fecundum exí* Û.<br />

omnes habentes plures vxores funt in ftatu da» gentiammateriiequam trado/ex iduftriacxpH . > i<br />

tnnationis.kxem gîa^pbligatoês.CScdcôtra caui,nchominesnimis inordinatcergaeasaffi« M'<br />

hoc arguitur .Innocétius temuti cap,Gaudem? cerentur.nunc vero eafdem mundo neceifarias '<br />

dediuor.dícít.Nec vllílicuitvnq habere plures laudo, vfme circa cas ifoIûtenuifl^ mcdiO often ^^^^<br />

vxoresnificuifuitdiuinareuektionecöceifum* da.ficut inphilofophialatitudo vniformiter dit<br />

Reípondctur,cumhcbracís oîbus temporelegis formis reducir ad denoîationê gradus medif. i t<br />

Wofaíc£c difpenfatû erat:cû principaliores & ari > ïu<br />

folamvnamhabuit.Scdjentìles^ " QuxílíO Sccunda« V/<br />

eít pro tempore legis Mofaicsedamnarc inca re v ^^<br />

gione in qua erat hominum paucítas poft acce* • . - ^ r> J ' ^<br />

ptâcladêinbellOivterattcmpore Socratis,quo bCUndO qiXXVlt Clf^<br />

lexlatadidffuiflTe.depluribusivxoribüshaben t d i f t i n d i ô e m » Ati i<br />

dis ob multos Athenienfesperêptos.&fic foirs M repUdii in legeMo»<br />

tcfufficitdicerejrVbi erat in gentilibus apparens ^^.nitiS^^^ faicafuerítlicíte permiífus»<br />

caufa in lumine naturali; fuiifea deo difpenfatû ' ·- Pro qftionis folutíone me*<br />

lege interiore fuiSdente» ^ V . ^^^^^Jftimoriie mandabis, qu^^^<br />

, ^ r, >· ... : , fe^^^^i^iä tiam aliquideÌTe pmìflum. . -<br />

Incontra tettiam coclulione açgm El^^i^^Prímo modo minus bonö<br />

tur.pontifcx poteíidifpenfare cum religiofo vt maíotísboni comparatióe.hoc modomatrímo Ç^<br />

vxorem ducat in fîBCuloîergp poteft difpenfare tiium refpedu virginitatis cft pmiifum.» illud ·<br />

cum viro vxorem fterííem habente vt aliàm eft licitum. Secundo modo aliquid eft permiifu<br />

fœcûdam fuperíndueat.8í fie duas habebit.Re* quia no punitum.» fic nullum ppfitiuum didt/ ; '<br />

fpondetur concedendo antecederli?^ quod pate? fed folum ímpunitatem.Sí dicitur diífimulatios i '<br />

bitamplíus diflindíone.xxxviiíf huíus.fedne? permifliOfimplex/fiuetoÍetantia:quianon pus t ^<br />

goconfequétíam.nam vnum. dcpendetab adii nitur/fcdnontollitur cuIpaJiocmodo deus per<br />

nominis fpôtanco,& interpretationem fufcipiti mittit peccata in hoc mundo:qnia ea non fem< ^ ||i<br />

«ïïwdautemeftproliibituip exprdfe a Chrifto. perliícpHnít:fedínfuturopuníftirnseftfiineí# J *:<br />

• Iii •<br />

, S'


Piftírtetiónfe^^<br />

; qs deccdat»Tertío modo pmííTío capiî Vt duo, lubilitasideus tñpoteftmdíúofíio diípcnrare^fi<br />

I ciídt,fG5Ímpunítatem,& piohibítioné ímpeditio cut î vxótum pluralitate. fed vnû fecit ex qftio<br />

! nis.K hoc modo quis dicitur permittere aliquid ne prfcedente:ergo di alterú facere poterat.Ter»<br />

- quando illud nò punit:« phibet eos q volunt U tio arguitur. Si reuera non erat diuortium, & ma<br />

pedire facientes tale malum. quéadmodum ec< trimonium ruptum:feqtur q> contrahés cum rc<br />

clefiapermittit Îudœis vti fuis cerimonialib',qs pudiata nullo modo contrahebat ^ qd eft contra<br />

busvti eftmortaîepain:idelj: ecclefia non pu* illud qd fcribiî Deuteronomi|.xxiii|.CÛ9cgref<br />

nit eos pro ilio peccato, «cum hoc j)hlbetchrí< fa alterum matitum duxerit/« lile quoq^ oderit<br />

iiianis ne in hoc eos infeftent,vel eos ab hoc pec eâ:dederitç^ ei libellû repudi//« dimiferit de do*<br />

S cato iinpedilt.vt patet î cap.QLUi fyncera. xlv* mo fua,vel certe mortuus fuerit: non poterit pri<br />

diftindionc.Cluarto vt tna dicit:primo impuni or marit» recipere cam m vxoté:qa pólluta eft «<br />

tatem:fecundo prohibirionem impcditionisì « abominabilis fada coram dño. ergo textus vult<br />

cum hoc pmotionem.hoceft,airiííit aliqd facie dicere^ipfacôriaxit reuera cûfecundo.nec prí<br />

ti,auxilium pftâs vtillud aflêquatur.hoc modo or manms poterat iterato eam recipere:nehomi<br />

lex Caeiarea aliquas permittit vfuras qa eas no nes redderenì propéfi fuas repudiare vxores.Ité<br />

punit:« prohibet ne quis impediat exercere vo* Matthaei.xix.fcribiî.Q.uicunq^ dimiferit vxorê<br />

lentes:« dat eis adioné in foro côtradidorio vt fuá nifi ob fornícatíoné/« ahi duxerít,mccchaí.<br />

cisinvfura foluaí.Hoc quarto modo tam licitû ergo per locû a contrario fenfu,qdimifent vxo<br />

qillidtû ab imprudéribus fupiorib' pmíttií.bo ré fuam ex caufa fornìcationis & aliam duxerit/<br />

nahocmôpmittunî «mala. non mœchai Sed illud dices nô elfe magni pô«<br />

árHoc t>rsEtiotato dico ad aii^ftio deris:quia vir poteft aliam ducere etiam vinculo<br />

tLnoc pr^nocaro aico aa mariimonij manétecum priore.auarto arguii<br />

nem,duaseffepoi^nones oppofitas Si vxorê repudiare fuiifet illicitu^î hoc debuit<br />

vxoriseirctmalaihoc effet/quia vinculû matri« CGontra hanc conclufîoné arguii<br />

fuam quacunçexcaufa^Q.uí refpondens ait<br />

^dSSî) xSni^^^^^^^ eis:Nonlegiftif:quia qui fait hominem ab ini«<br />

SSntanftnf^Sm^^ «O : mafculum&fœminamfcciteos.^Et dixit.<br />

Propter hocdimittcthomopatrem «matrem;<br />

Sffirì^rZ &adh«rebit vxori fuaí:&¿mnt duo àicame<br />

S S S S f S —^^^^ iamnonfunt duo,fedvnacaro.Q.3<br />

tolcrabiliranonemo« ergodeutconiunxit,homo non f^aret.ergo<br />

KimfniSi?^^^^^ caruittoancccu ex his verbis videmr veritas volulifc dicere li«<br />

belIumrepudiiillidmm.«itaPliarifçiintellexc<br />

KriaSíí^í^T/'^^P'"^^ nintivtvidettirpereonim obiedionem contra<br />

^SocSnS^fSS tefponfioncmc?.namfequimrí»tera.Dícútini


0.GCLXXXH1L·<br />

Jìocé zuäoiitis Moylî. Ait ilIis.Q,uoniâ Moys / duxcrit,mœchatur.hoc eft,vxor noti eft dimit« ^^<br />

r íes ad duritiâ cordis veftti permifit vobis dinnt tenda vlb modo nifi ob fornicationê.lllic eníñi I<br />

tere vxores veftras.ab initio aöt non fuit fie, vbí ( nifi) capítur exceptiue,fornicationem ergo ex« i<br />

gloifa íterlinearís fuper verbo ( Moyfes) non de cípit, fed qui dimittít vxorê ob aliâ caufam: vt<br />

us.acfi díceretfeparatío matrimoni/ erat contra pote pro turpítüdine/vel alia difplícentia,& aliâ<br />

voluntatédei:fedadmaiusmalum euítandups duxcrit/mcechafcumfecunda:quíavincülú no p<br />

inittebatut.Etiam ex verbis Oirifti hoc videi cft folutö cu priore.Et qui dimiuâ duxerít/nace ^<br />

iiahiri.EtitadifcipuliGhrifti intellexerötificut chatur:hocé qui ducitdimiifam aliter q per fot« 1<br />

Píí3rífaBÍ,dicentes. Sí ita eft caufa hominis cum nicationem/mcechaîl. Dedït autem ex induftria<br />

yxore;nô expedir nubere.ac fi dicerent. Si vícu verfipellibus 6( vafris pharifaéis folutionê inuo<br />

Ium matrimoni/ eft indiíTolubile: nô expedir nu lutamrita vt vix caperent in quo fenfu refpons<br />

bere.|ERefpondctur.obie(ftumeft apparês ex fione dederif.vtconfufidifcèdçrcht,quiadQl0fc<br />

refponfione Cîirifti. Et g^ tes fuerit inmcatarpa difputabant. Apoftolis autem/dífcipuIis/& fin»<br />

tetafi'gno.Nuqem Pharifasi in lege excrcitati, plici plebi feorfuin lucidas propofuitrefponfio i<br />

ppofuerunt Chrifto quacftioné nifi ancípitem 8C nes cum analogi/s rudibus. ficut ingeniofus hô i<br />

problematicam: vt qcqd refponderet/Iocus res in mëfa fedens inter magnos viros,aliter refpôs<br />

ftaret obiedioni:more difputationis viciftrami det föphißascauillanti acinanê gloriolam capta<br />

nis vel forbonici aâus,qcqd dicatur impugnâ tí:8¿ aliter bono viro feriofe quaerenti. Si auteni<br />

do.nô tamêaddentcs,fecundnlaudabilemcons clare apoftolis coram phanfœisrefpondiflét:illâ<br />

fuetudinem huius almae vniuerfitatis. Si'em dis fubito dolofe impugnairent. quemadmodû in i<br />

xiiTet libellû repudi/ fuiíTe lidtû.'cxpife obiecifs Sorbona refpôdens, primis arguentibus,quos<br />

fentilla q Chriftus adduxit a principio de Adâ non timet/intelledû fuarû pofitionum referaret:<br />

& Eua:« bona «qtate naturali ift oppofiti5,Res nifi vcreretur îgeniofos fecuturos. CEcce libeTs<br />

.ïpondeo igitur q» Chriftus non reprobauit libel Iwm repudi/ lidtum.quí propterea dfd^ eft libcl<<br />

Ium repudii.namcu ipo dTe lidto ftat tota Chri lus/qa mulier habebat libdlum a marito datö:in<br />

fti reíjponfio:^ non fie erat a prícípío:fed ppter quo dabatur fibi facultas abeûdi vt alium duce·<br />

duritiam çordis,hoc eft,Iud£eis ppenfis ad vxo te poiTet.In libdlo fcribebatur fecundum Íofe¿<br />

rum ca:dem deus pmifiti« fic propter duritiam phum. Promitto tibi q? non plus conueniam té<br />

cordis pmifit licitû, Ad glolfam refpondeî ^ ciï. Simile ferme poniî in lege ciuili.if.de diuor.<br />

. nonefatdeiimperium,redadeo pmiirum.alios l.i/.Tuasrestibihabeto.vJ'tuasresagito.audÒ<br />

.^n Moyfes hanc Viam eis nô aperuíífer. Analo ritas autem Chrifti q fola ftringerc videtur î op<br />

giamacdpíto.SíalíqsRomanuspontifexfub pofitum,foluta eft ad literâ. Ad audoritates ep¿<br />

iraheret duos dies quadragefimasîheMomada rum qui oppofitû tenucri5t,refponderenô opors<br />

qualibet/fciIicetdiemiouis«martisppterhoïtn tet:nifirôncspfeadducât,vi'audoritatesirrefrà<br />

duritiam« malirlamnôieiunantiûinonieiunan gabiles.Cû em Deuteronomi/.xxiiii. libelluis te<br />

tes illis duobus diebus nô peccarent:« tamê tes pudi/ fit aptus :nec a Moyfe vel a propheta quo<br />

laxatíodíerum fieret ob duntíam cordis. CCô« q pofteriore fit reprobatus tanq malus:îmo Ma<br />

tra hocpbatur^ folutio ftare non poteft.peccat lachias ínter nouiífimos poft reditu a captíuíta« ' '<br />

*epudiatâducens:crgonôfcparabaî vinculum teBabylonicaeûadmittattnoneratreproband*<br />

jn3trímoní/.antecedenspatetper verba Chrifti pro tempore illius legis.Nûcaûf Oiriftusin le·<br />

DICO autem vobís/quía qcunq^ dimiferit vxorê GC gw^'Ç repudium vduit/Iegem de nôrepudiâ<br />

fuânifipbfornicatiônê/«aliâduxerir/mœchaî do primçinftitutt'cniconiûgens:« repudium le«<br />

Et fcqnir neruus argumêtt'.Et qui dimiflam du g'S Mofaicae e medio tollens tanq m'nus pdfé<br />

«erit/inœdiaî.hoc crt,qcontrahit cum répudia dum. vt patet Matthasi.xix.« primse ad Corin*<br />

ta/mœchaîi&hocnô nifiq> cft vxor prioris ma vi/.vbidicit Apfus.His aût qui matrimonio lû<br />

riti:« vinculum manimoní/ adhuc manet cum praecipio non ego fed dominus/vx;orc<br />

prioreviroqui cam repudiatjfCRefpôdcî. Chri a vironon difcedete.q» fidifcdferittmancreînii<br />

ftus dicebat vxorem non eife dimittendam nifi ptam,3Ut viro fuo reconcilíari.Vlterius patet,q^<br />

ob foraicarionem.fic folum libellus repudi/fuit apud gditiles vxoris repudium eft iniquiusiu·<br />

Iicit».Sed vtdidt glofiâ interlinearis fiip ilio ver dicatum q vxorum pluralitas.<br />

ficuîoi Si ita eft caufa hominis, Pharifaí miílri<br />

CDíftínítíonís TrígeGmsqáa««<br />

/<br />

... .... ^ ^


. ' J<br />

. ©liîmctioms Cngefímfquartf<br />

'·' R I'fYtrk Avcck gnoícer¿,ímpedítmatrímonium:fí fuerit mulíe<br />

li. I, , trt. " - . " ignotum.Patet liaec conclufio de frigid.» ma<br />

^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ diftinâionettigc lefi.c.i}.».iíi.Raíloconclufióíseft,quiaerroriin<br />

fifn^qnyt^ pedít matrimonium:vtindíílind.xxx.dixim'.<br />

' fí enim fciret mulier/non contraheret cum tali»<br />

P® CTettiaconcIufio.conn-aliens cum impotente<br />

í&S moniu impedían adcopuláfciens/vcrecontrahitpatetin.c.Con«<br />

Pro folutíone q< fuicationi.eiufdem titu.Ratio côclufionis efttga<br />

; P I I ^ S ^ ® ^ « ^ ! »'onis notato ^ „„„ ^fl ^jg matrimonii carnalis copuS.<br />

K r ^ ä ^ S ^ ^ ^ P vtlongiufculein.xxx.diftin(a.oftendimus.cr*<br />

là f go fi pcrfonœ inter fe confenferint,licet vir fit h<br />

: I g potensadcarnalemcopulam/eftverumatrimo«<br />

iierem cognolce« nium:quia efi confenfus mutuus fuificienter tu<br />

re ponit vt natu« plicat^nCc ecdefia illcgitlmat pcrfonas illas ab<br />

raIisfrigiditas.&fiueacaIorevdquaIiterc^ folute:fed folum fialter diflentiat.CQL"3rtacô<br />

illudanaturaproucniat:fubnominefo^^^^^ clufio. Arda contrahens cum aliqS^^ui abf«<br />

mduditur:v fi vtro^ tefie careat. Simtoar. diuino miraculo auxilium dari non poteft,velB<br />

datio in mullere impedir ne cognofci poflit fi il corooris Drobabilí nprimln nnn ^rSí^^nlí<br />

arditudini remedium apponi nô poffîtfinepi ialÄ't.?^^^^^<br />

ttiinoniumquodpmafmterhoailnescôttaas. raentltet. i<br />

Mairimoniumeramreueracôtraaanonpotea CCótra fecundam conclufíonéar^<br />

íolíite,§nmpIiciteramLmonio S . Ali« Ï Î Â i f Z m n ^ ^ contrahunt fuppolï<br />

qu^fimpfrlegitimKr&aliqu^mediomodofe<br />

» habcnr tiPfbi^çTitimf ««^fI^» ^^ mftrmi conttahetcs non vere contraherent·<br />

& fimofr-alínna. Ci .V^uí cohabitctcu BcTtaÄ I fine trieníí,íquopo<br />

Primí^r^ ! quçftiorts refpofiuas: quarû quantû m fceft,fornícanir vd formcationipba«<br />

taÎ^rf, ! , biliflîmcfefcexponit.Etquiexponitfcperfculo<br />

dubio pdîmortalls/mortafr peccat,ficur expo<br />

nêsfepiculodubiodealiquoocddêdo.CRnde<br />

i u f S K P^'"· "Patrimonium dl hu. tut negandofeqlamifedcirca carepôtfe habere<br />

tri^nSum P^t^t'^u'a " 'Cófenfu cö« côiunx fic vt nÎlIum fit peccamm: vd vt peccet.<br />

S a coSn conflatur.CSe fi em fit cert^dc frigiditatc:» côiûx nocôfentiat<br />

tuumaSaSmiSf inyiroperpe in fngidfi,peccat.Vnde ficut Innocentius tertius<br />

cap;inquifitioni.defen.excômu.etLu<br />

«Sœe>!i»Honeciuusnpnpoteftmultoem dus^itoäp.Dnsaiefc^nuptiis.vfaltÄ<br />

i<br />

I<br />

i


IIIHIHIIIIIMI , — - • • — • ^ - • - ' • · ' ' . . 1-··' -j II. I|1I ••"S.· ^<br />

pìima.^^CGLXXXV^ |<br />

çoniugu certp fdt hnpedimentQ coiugif: vel ha Uerem cognofcere:quia nihil alindad verû ma< 1<br />

bet confciétiâ ex credulitatc leui & temeraria: vel trimonifi requiritur.nâ poteft nefcirequid fît mu j<br />

ex pbabili & difaeta. Si primû :nec debet reddes lierem cognofcere:« facere poteft in hora quod |<br />

te debitû,necpetere. Si fecundû: deponat illam non fecit in anno. ;<br />

cpfcientiâ fcdm côfiliû fui paiìoris,« tune tam i<br />

íeddat q petan Si terUiì :nô exigat debítum,,fed Voítaturj CUtn híc de înu^ j<br />

reddat.In primo mébro nulla eft difficultas. In |J M Jlierúmfterilitate« virorû frigiditate i<br />

fecundomembrodeponatcôfcientiâ per moti= g tradetur: quid càufœ fit quare reges I<br />

va in oppofitû rationabiliora, & fcdm iudicium g¿ príncipes taro habeât libétos. agri i<br />

prudentû cû quibus confert.nâ ftante ludicio de colf aût & plebei plurimos generent. Et duljitas<br />

pppofito per luâ confciennâ, no poteft aflentiri tionis rano eft. lil pauperes mtous generationi<br />

iudicioprudentûrquianôpotefthabere iudicia vacant:quarepauciorespioîcshabcredebèrenti<br />

C9ntraria.8ifîfugparticularicôfcientigcontraue In oppofitum tamê eft quott'dianaexperientia» |<br />

niât etiâ erroneç,peccat:fed fua côfciétia euacua |CRefpôdeî.multlplex eft ratio.Prima obeorû<br />

ta,teddendonô peccat.vt patet ex tertio mébro. culpas.nâ liberos nô merentut in peccatoçïpœ<br />

ne^ perendo: quia iam rede informatus aiTenti nam,fcdm illud Pfalmographi.Beati oés qui tí i<br />

tur efle verû matrimoniû inter fe & Bertam. & p ment dominû: qUi ambulant in vijs eius.« quœ<br />

cpfequés licite more aliorû poteft debitû petere. fequûtur.Pfal.cxxvii.Secûda ratio ê nàturalis·<br />

Si aÛE habeat fcrupulos leues:hoc eft motiua ali namexceírmecoimí vacâtesnecpariUntnecgà ì<br />

qua parui momenti ^ nô fit matrimoniûiaifens nérantivt euenit de mulieribus proftitutîs: q nû |<br />

tiendo rationabiliter eiT^ macrimoniû,poteft ex q,cum fe omnibusappIicét,pariunt. Sed nô eft<br />

petere debitû « reddere. habere eñí fcrupulos m idem omnino in viris « mulietibus:in his enini<br />

oppofitû, nô eft oppofito aíFentirí.. nâ aífení'us cft feminû varioçj forte côtrario?« in matrlcém'<br />

pppofiti côtrariantur.iiii. Metaphyficç. Si vero coñíedio:« nôfuifidens quies. non fie in Viris.<br />

babear probabiles tationes etiâçquilibres/poteft Séd principes,« crebro coeuntes nô patiuntut<br />

reddere debitû :nô au t petere.TâtiQ primi eft:quia fetben conçôquiîfed ante concodloné futficiéré<br />

probabile eft effe matrimoniû:pone g^ fit pbles côciimbûtiquare eft murile.Prfterea a cràpula SC<br />

ma neunû:« habet rationé ^ reddédo debitum exèefiïuo-potu obruûtUr, fie vt natura fit pftras<br />

peccet,eo q? nôeft matrimoniû .habet etiâ ratios ta:quare^d generationem funt inepti.In iéiunio<br />

nes tot « tâtf efficaciae in oppofitû q» fit matris aliqui plus polluuntur noâu in fomno:<br />

moniû,« ^nôdando,pcccaret.Etcû alter con·- poft fpkndidâcœnâi Petrus Ebanenfis Arifto-<br />

Sugum fit in ppireíIíone:lite pédente nihil debet telé exponés quarta partícula problematû dicit<br />

iiinouari:fed poteft reddere debitû. Petere autê fe aiidiuifte quêdâ iuuené ieiunanté duobûs die<br />

debitû nôpoteft.« ratio eft:quia nô perendo nô bus in hebdómada in pane« aqua:dicétéfe ilio J<br />

peccat:ilIudmetnbrûeftccrtû:petédoaût expOi tempore ponutíonesnodurnaspaíTum, Et Ari • :<br />

nit fe periculo peccati:cû nô fit ,releuamen in op ftoteles rangés caufam in problemate citato dis ' ;<br />

pofitû,iuxta notata in fecûdâ qftione prologi.er cit.FPramina corpòris,ieiunofuntinaniora:rés . I -<br />

go nô debet petere.Côformiter poteft fe habere p¿to aût plena habétur. ita® impediuiit ni hus ; · '<br />

Ifte frigidus vel VX or eius peccando vel nô pec mot feminisgénitalis valeat pmeare.Adde q> . „<br />

câdo,fcdm côfciétiâ « motiua rationabilia quas ¿x delicatioribus cibis,etfi fuperflueaffumpris, JF · ' ^ -<br />

habet.nâpotefthabereiudicium qj fi'tmatrimo natura ad fe multû ttâhi'tiitavtnô relinquat fu* . •<br />

niû :« ^ nô fit frigidus.« fic eiuseoniunx.Et q perfîuû tertiç digcftionis.Mulieres eriâ mç delica -1jî<br />

ûisfitfrigidus,ficrôpeccat.forteeinplaceteis i^funtociofçî«humidioresexceiriuefiunic,Edi; . ;<br />

fimul cohabitare nô obftâte frigiditate. Si veto ucrfo auté In paupenbus côringit.nâ exercitanÎ ' ^ ^<br />

rationabiliter dubitet de matrimonio:patet folu m laboribus tâ domi q foris in agris. propterea ' ¿<br />

tio ex didis cû alio membro.SiexftuIta opinio minus pingues «humidf funt qfœminç diui» :<br />

ne fua peccet,quid ad ai'Q_d didtur de longa co tçs.infiip comunib*« minime exquifitis Véïcû ' .<br />

lîabitarione,pôt ira impedimétû efle notû: vtpo tiir cibarijs:«tempcratcacrarorei venereçdant ^ ^Ïlïï<br />

te per afpedum,aut quia non poteft feminare in qper5:quapropter crebriUs pariunt.ÇEcce quo =J<br />

vas debitû : vel quia ipfa eft adhuc virgo: « tûc modo ex pte frigiditatls viri « arditudine mus ^<br />

nô diu fimul cohabitabunt.fi qms aût ftarim tes jieris cui p artem fubueniri nô poteft fine corpo* ' ~ -<br />


í • · •<br />

flerilitaté muîiet ddmòdoipfa tepore matrintio« marí:& eorû bona oía publícarf. C. de malefic.t<br />

Díf cognofci poífit,nô eíl a viro remouenda«nec Nenio,&.l,CuIpa.Virgili^ etíl quatto Aeneidos<br />

1 ífi ÍTOc Romanus pontifex difpéfare pôt. Eodé hanc atté vitanda docet,vbí Dido fororé fie ak<br />

modo fi vir poífit mulieré cognofcerc tempore loquitur.Tcflor chara déos & te germana,tuû^<br />

matrimonij,licetpoíl matrimonili nópoífít:fed Dulce caput: magicas ínuitam aceing/er artes,<br />

fíat impdtés etiá ante carnalé copulâ:manec ma« CSecûda côclufio. Maleficiatus perpetuo,non<br />

% trliTioniu-nec vxor pôt aliû mariwm habere nifi poteft contrahere.Probatut côclufio. Na primo<br />

: . Épfe religionépfiteaî^ Si vero putatus frigidus eft impotés mulieré cognofcere:» mulier poteft<br />

jte; ^ ; ai muliere ftpareî,» côtrahat cil alia:cogetur ad auribus viri intonare, volo eématerflicet hoc nô<br />

É ptioré redire, nâ verû erat matrimonió: »nullû impediat matrimoniu.modo eiñ poifit vit mu#<br />

^^ impedimétû,fed fo® putatû.Et ptj iild.xxxiii* lieré cognofcete,nô reqüíntur maternitas. Secû·<br />

ij ; -, q.i.c.Q.i aût interrpgafti.:Si qs aût fit impotés do probatur pet rubricam quâ' tradam^ » cap.<br />

cognofcere Berti:» poffit cognofcere Tebergâ allegata,vbifngiditatifempetperpetiiûmaleiï»<br />

g \ poteftcM Teberga côtrahere »nôcû Berta, quâ ciumconiungitur.<br />

nullo^nodo pôt cognofcere. quéadmodû fiqs , ^ t /·<br />

Ue nuis inulieré poflit cognofcere,eû nulla contrai» fLUontra priorem COCJUBOtie ar^<br />

st; ^itmfi aliqua vclit.& potésquâcÛ!$mulieféco« guitur.Nulluseftmaleficus^rgo quçftiopfup*<br />

gnofcetc cû quâlibet côtrahere poteft fî ajiud nô ponitfalfum. Antecedés patet. xxv j.quçft.v.C·<br />

obíÍet.SiBctta q côtraxit çû-Sorte, quâ ipfg co Epifcopi.» eft ex concilio Acquirenfi deprom«<br />

if . gnofcerenô poteft,feparato matrimonio cc^no ptû.vbi fie dicitur.Illud etiâ nô eft omittendûc»<br />

' ^ fcatUr a Pktoneî» forte ppter vfum carnis pôt quçdâ fceleratç mulleres retropoft fathanâ contf<br />

a. Sorte cognofciîqd fado opus fit,»alifs ciuf* uerfç, daemonû illufionibus» phantafmaribus<br />

il mpdi,nô infîfto:nec vtile ceitfiH.Cln dubitatiti fedudç credût fe,» pfi'tenttir cû Diana nodur*<br />

" tie tctigimus.varíascaufasliábédgprolís:quará «is horis dea Paganorû, vel cû Herodiade, vel<br />

^ precipua cftibene viuere m mâdatis dei. hoc em^ cû innúmera mulritudinc muliernequitarefupeif<br />

. ipaximopere cupiés fobolê » fe perpeniare î fo quafdâ beftias:» multarû térrarû fpatia intera#<br />

k l>ole,exequiftudebit:qa forte deus eû yel eâfo» pcftçnodis fiIenriopertrâfire:eiuf


Secunda,fo.CCLXXXVL Í<br />

fie defcríuncrcbro èm eíl error.qd patet p Gmíle gído veneris magis appetétes: & minus in ¿ila· •<br />

de patiente incuba: vbi eil fanguís coadunatus te.oppofito modo de fœminis. Cú ita® homi·<br />

circa cor dormientis refupine poil fplendidâ cœ nes illa experiméto nouerínt: multo melius dxs<br />

namiíí ÍÍt humoríbus plenus. videtur nâ^ viro mones ea capíüt.Nó ergo mirabere 1! daemonçs<br />

07 fit teucra magna mole extema pifusjvel mus poíTint carnalé copuli impedire: & yeneficg rtiii<br />

lieri:& tamé nihil externú ell. Nec debet aliquís heces dacnjonu auxilio adiutg. <<br />

aífcrcrefceífelocalitermotunifialiundcdoceas ^ , , i<br />

tur.ficutfomniansfeeífefuptrabemnondebet iL »^ecundO argUltUr contra eadcm<br />

illudaifercrejUifirationesvaldepbabilesadhoc conclunoné.Ma^cg mulieres «daemonesp di·<br />

habeat.« vbl funt rationes hindnde oppofitae: da non poífunt té de vna fpedé dlentialí m aliâ<br />

dicere debet ficut Apoftolus fecíídf ad Corinth. mutâre:ièd tanta eft apparenria g> tem de fpecie<br />

xí|.Ncfcío an ín corpore» an extra corpus, deus eíTentiali m aliâ tranfmutentîquata de quibufcâ<br />

fdt. homo ein nô debet aÎfentiri vifis in fomno ^ alijs tràfmutàtionibus:ergo non habes dicere<br />

nifi vígílans de hoc doceamr. Vbi veto in alla p ^ aliquid fadât.Refpôdetur .licet multa de trâf<br />

te dicitur nôpoife aliquid mutati de fpede î fpe forniatislegâtur:« aliqua apud poetas: vtàpud<br />

cic,nô eft hic fermo de fpecie eífentialí & quidita Nafonem in Metamorphofi ; poetatS fígmentb i<br />

tiua.nonem credo cû lofepho de Nabudiodo. funt:«intelligentiâ latenté« moralem habét.vt '<br />

nofor ^ deus poifit facere hominé,bouem,vcl de multis in porcos mutatis: qui in vitos fordi«<br />

cquú,quiahocímplícat.fermoeftíllicdccreatio dosloxuideditos&ingradumbcftialitatisvitii<br />

ne proprie diände qua in prima qftione primae defcêderut.Poetaru nâ^ mos eft fub nube allé· !<br />

dìft.huius quarti loquuti fumus:quç cteaturç nô gona feu moralitatem indudere: vt apud Aefo·<br />

côpetit.nô em poteft facete aeaturas quas deus. pum & alios íntueri licet. Alia ad literam aliquo<br />

ipfe nâç poteft formâ fubftantíalé produccre « modo verum Iiabét:íudicío tñ plurimû erroneo<br />

eoipus:« partes côiûgcre,totû côpofitû pducé» hominû. vt videre eft apud Auguftioum.xvüj.<br />

do:qd non poteft facere angdus. bene tñ poteft de emítate dd.ca.x víí.de fod|s Díomedís î aues<br />

côiungere aétíüa paíriuis:vt agentia naturalía p ^nuetfis.Et apud poeta dicentera.Carminibus<br />

ducantur.vt didt gloifa Auguftini Exodi. vif. Orce focios mutauit Vlyffis, nâ fublatis fodjS<br />

psmones quis mali,naturâ fuâ nôamifenint. D'omedis loco eoç« corpora auiûdeemones ad<br />

Ideo dû pet incantationé eo^ malefid aliquid ducete poterât. Sed quia pferiq^ hominû dicuriî<br />

efficereconâtur,difcunûtpmundû:« fubito fCi in^beftiasmutati:delufioetatinhominû vifib?.<br />

mina eorû de quibus hoc agitur,aiferût;fic<br />

buscorporisdiifiindamr:«magisfeminis gCí cxpte medij.nâ poteft impedire fpedes ne dèuë<br />

ncrattonê.AIiquf aûtfuntherbf fpermaris nu* niât ad organnaftâtiûtq fpecies licet corporalái<br />

tritiuç &calefadíuf,vt apud audores notu eft. fùcrintaiô poITunt naturaliter ab homine viderí<br />

fed exepfificare riö côducit* Aliquf funt frigefa« fed folû funt mediû per qd homo videt» I>gmo<br />

diuçîq febridtâribus in œftatecôcedûtun Influé autem poteft has fpecies expdlere ab vria parte<br />

tía etiâ cfli^d hoc multu fadt. Ariftotélés in pro medij ad aliâ.« fie vnus affiftens videbitad que<br />

bkmatibû^didtvitGsinhyemeKint^refiis deuententfpèdes,«oôaIter.d!emonquo$ta«<br />

I , 11


' • • . . "<br />

Tvl^iHîîctioi^^ Cr^éfímiquaftf<br />

corpus q animâ:vel fuperior daemon inferiore a citius f^quicfi^ homo, fícut perítus medicus<br />

(up loco pellere pót:quis fînt fpiritus qbus non pulfun7,vriná,& fupfiuû primg digeftionis mul<br />

rèpugtiat eé iîmul í eodé loco fi velint. ¿íicut em ta noutt,fup qbus impitus miratur. Confiderai<br />

fortiorpôtdebiiioré proftertiere,» a fua fede trti tiâ^ caute & malitiofe circa q illicita homo ver«<br />

dere:fic pôt daemon fpedes oés verfus obiedíí feturtvtpote fi circa mulieré hâc pulchrâ,côiugê<br />

tédétes repdlere,yt nemo afliftés videatmô mo vd aliquid tale: Si fpecies talis mulieris optime<br />

uédoaccidés defubiedoin fubicdñ:fed aeré,« potétif applicar8¿noa:e8¿ îrerdiu,fic vttétatus<br />

totû fimul rcpdlédo.Et fi teneaî pofitio qûâ nbf cogitatiopes aduales crebro habeat: qbus apps<br />

nus ratiònabilé cxiflimo g? nô funt ponédç fpe« henfis homo ex negligen«a & debilitate pletú®<br />

des i medlo:pôt impedimétiâ ne obicâû videaî fuccubit.fed quâdo illç fpedes cû potétia appli·<br />

efficere.fi'cut iâ vnû obiedu opacû alterius obie catç naturaliter pducût cogitationé mulieris dc<br />

ài vifianl impcdit.Infup pôt facere vnû obs qua loquimur:nô cft peccatû vllumîfî homo nô<br />

iedû alteri^ coloris vni appareat galternifpeciea côfentiat/? diuertat fe ^ primû comode pôt ab<br />

immifcédo quo ad aliquos:g£ non quo ad alios» illa cogitationé piculofa.nâ pôt côuertédo fe aâ<br />

Sicûtidé obiedû alterius coloris videî,quando alia obieda fanda & falutifera,vtpote ad paifio<br />

fup ipm pânus tenuis poniî.6C aliter videmus p né Chrifti,» ad horrendû extremû iudiciû, illas<br />

vittû rubrû q fine illo.Et a fomno modo excita cogitationes naturaliter extinguerc.licet em îtek<br />

tus aliter iudicat de Iride c^rcacandelam qiâdu ledus & fenfus pofiTint plures fenfationcsvd in<br />

dûvigilâs:J


Secunda ,f O.CCLXXX VIL I<br />

fíi dome capilli dus infimilftudiné aquilarum habétvítí aût funt feCTeti& riîerenouerût.Scdo , ;<br />

crefçerentî&vîigues eius quail vnguesauíum. mulleres funt maxime appetítiuf yindiâç:<br />

Refpodetunno eft reuerà faâus bos: prout loí tût vlcifdín eos q fibí multû dífplicuerút.Hínc ^<br />

iephuscxiftimat:fedamésínterpecora curres» diciíjEcclefiafticí.xxv.CómOrarí leoniSídracós ;<br />

fíSit ftulti cíí canib^ & brutis currût. Deus nâ^ ni placebit q habitare cû muliere nequâ. No em i<br />

In fuâ gloria,« ad cofundêdâfupbiâNabucho eft malitia fup malitiâ mulieris.« eu vires nô ha M<br />

donoforhocfecitglandibusqde/fruäibusne beant:daEmonisopêfollicitât:«cûeô padûfa ,<br />

morís & hfrbis vefcebaî.nâ deus pôt cÔferuare ciunt,eû colêdo « fibi côciliâdo. Illg auté haben<br />

lîominé fínecomeftione,vd cu comeftionegra« tes padu explicitû cû dœmonedbcent alias vec<br />

ininis:fîcutnuncviuithomo frudus «porros ba aliqua «fignaiq fi faciât,pmittunt,g^ habes<br />

(Comcdédo. prfferuauit tn eû a morte naturali:« bunt intenttim:vt quas dœmon folus capere ne<br />

ne a beftifs occiderel.cu aût fui « ipfe hoc futus quit:ope iftarû malarû capiat,intendens fine pat<br />

rumadannbs fcptéaudiuerûtaDaniele,cuiob do explícito ab initio alias fuperinducçre vt fe<br />

|andimoniâ«ftupendamiraculafidéadhibucs colant;« de fide Chriftianamalefièntiant: vt tail<br />

luntrpmífemnt eû currere « vagati quoquouer dem damnêmr.fed pedetêtim « càute procediti<br />

fum: certo fdentes q» rediret ad fceptra regni:« etil aliquas pmiflìoncs ds feruâdp vt fallai, ña<br />

c^eruareîadeo:vtaddifc€retddpotentiâ&ho flnecauiaapparcntienoncömittiffallaciatvtex; i<br />

iñínüínfirmítatem. IíÍ5rísElenchorupetlpÍcuneft.Fídem em totius i<br />

, , ^ t? * falutis fundamentñeuertereíludet.Mulieres aut . ]<br />

^^^Silf ca ííla dubítat. An Fauíii propter carnis fiuxibilítatem funt maxime leües<br />

« i^Hj« homines fylueftres fint daemones. « inftabilés. vnde Ícdefiaftid.xix.Q,uí credit ci î<br />

•^^SlíTSecúdo dubitai: quare fintpíures to,l6UÍs corde eft^« minorabítun ^Ad tertium<br />

müliéresvcrtdiceqvírí.írTertíodubítaí:anÍi dídtur nullo modo licet maleficium vnu p^<br />

ceatmalefidûpmalefidûtollere.CR-CÎ"P^t aliud maleficium tollere: quia non funt facienda<br />

ID^mon interdu aífumít corpus humanû vt ali mala vt bona eueníant. ad Românosaif. Licita<br />

quéfallat: qd creberrime videre éin vitis patrû. tàmcncftmaîeficium vifs Ileitis e medio tolte<br />

Sût vero nonullí qui deuotíonísvdtriftítig gra vt per licitu cxorcifmû,per aquç benedidçafpe^^<br />

tía mundûrdinquêtespnemoradlfcurrût,nudi fione,fandoruinterçcflrioncmiperpœnitentÏ3fn<br />

Rhirfuti,foliistediVvitâercmiticâ ducentes,ali veram,perEuchariftigdeuotamfumptioné.na<br />

quâdocbcftijsinretibus avenatoríbus captí. poteft homo his munimentis contra daemon«<br />

Sunt « môftraratiôalia effigies ferinashabétía vetfutias procedere. ,<br />

CHaaént^demaleteqddçma i<br />

alios pulchros.fic effe pÔt de iftis.Mírabile mon nû opé omnia mala perpétrant $ quoru poteftas<br />

ßrS « rationale vidit diuus Antonius cû Paulu ad grandines/tempeftatcs/lgfione/« morte extes<br />

ptimí5ctemít3qfiuít:vtfcribítHícronym9,Qui dítur,nifíadeoímpediatur.&cuadco$hibetüÉ ¡<br />

pmiffofignocrucis,cñquifnáefletíterrogaffct tí gratig ímméfg fup hoc reddendg funt^licet ein , '<br />

fefpôdit Satyrus ine. mortalis ego fum,vn9 ex magis vdlétdaemones nocete infontibus g fOti<br />

accolís eremítquos vano errore ddufa antíqtas tibusttamé hoc paífim a deo no permittiì^Legi<br />

:Eaunos,Satyrofdj« íncubos appdlat:legatiÔe musfiquídédefeptevírisoccifi^cuSaragrana / -<br />

fungor gregis md, pcamurc» vtcômuné dñm voluptatis matrimonio iundis»Thobiâé»v/. Et<br />

®nobísdepceri^:que r)f3lutcmúdí olímvenif plerñc^ vdpptçrpeccatu pfens ye pcedéshœd<br />

Te cognouim?:etín oém terra exiuit fonus eius. obfeíTiopmittif.Et quis bonus lob ta ín bonis<br />

Húc virû Hicronym9defcribêsait.Erataûthos fortung:|inçorpprc«infiIiisad^monibusve<br />

mudo adunéis naribus:« frontecomibusaípa xaretut:tnddemu ad gloria ceffit.Sunime pte<br />

cuius extrema corporis ín caprarûpedes define cauêdû eíl cum dœmombus habere comerciurn<br />

bât. Alíquiptereafuntfcrmeftolidi«feríní,na Audiuiê quodâ relígíofiffimo pâtre de aliquib'<br />

ti fub polis «íínfuiisrecétcrabhefperiis inuen mulieribus mültuvexatis adasmonibus: quos<br />

tist5peequatoré.fortaffeeÍTÍfícutmukabequa in magna pcgnitentía expeliere nequibant:quia<br />

«afino2eneraî:acpôtanimaîrationa1eabhoÎe adítu ipfis initio dederf.modo yno íncouenie^<br />

«pecorej«fific,gdmirû^habeatefi&giêquo te dato multa mala cotinguntNoñfatK^^<br />

dâmodobmtalê&quodâmôhumana:vtmuia reshgíndcocofidebat:neceutímehant:impetu<br />

eûcqua&afinoptiâpansf'CAdfecundâdubï fœmi5P«temCTarioaufgpadionemcumd^^^<br />

tationê refpôdeî 07 mulicres funt dicaces « dos ^moníbus fallacíffímis mire. Vlterius cauendum<br />

çêtJfeinnicêînecpo%iitfû^^^ eíl 4b oíbus fufpedís modís opa^^^^


( , . ><br />

tas hominô vel brutotú.Suf^e¿tos modos vo etror plebems pullulât. Satie abhmc quinquënifi<br />

co qui funt ptet comune ecclclìg côfuetudinem: cu muitis mercatoribus p Anglia ^iicifcens,la«<br />

vd vetba ambigua impOnétes. vt tangendo ter ces patrios reuifurus, hoc inter eos ois comperi<br />

terrà: &tangêdototiesgenaminflatâcù Otanos iuxta morem antiqua mcç puetitîf,vt opinatus<br />

nibus.Illa ein radio eft ínutilis: ficut alijchara< fum.Sedhçcvanafunt.Siîitcrvertereclauéin«<br />

d;eres.8¿^pter fpecié malí ne flmplicibus detur ter duos dígitos p furto dephédédojdicedo. SI<br />

òccafio (ic fadédi,multa alia î fe lícita funt omit yidcbas furé di currebas cñ eoÄ cçtera. vd feri«<br />

tenda • Bt idé inídligitur in fomnijs, & augurijs pto,nomína de gbus dubítas ponédo ! vas<br />

auiQ,geomantía,ncaomantw,pyromanna,chi« plenû aqua:vel pcutiédo facié fufpedi íparietc<br />

romanna.dcnominibus eiñ nò refert. Poteft^ quç Içdeffi furtû fecetit.Hgcciñ fine attediamo<br />

homo aliquos efifedus naturales p manus dep· nís fieri nequeût:cû caufam naturalé habeát nul<br />

hendere:vt ex multitudine longotö lineamento lá. Sed dc auiû cantu naturaliter aliqua depliédl<br />

tum in manu,eognofcimus íngeniofum virum nius;nâ fcimus aliquas aues tépore tépeftatís fìt<br />

fií delicata camé.nâ molles carne aptos mente dí turç mate relinquere,petétesrura.tûc autem pro<br />

címus.fecûdode anima.Sedindicare gerlinca gnofticamurpluuíá futurá.ficuttelle Ariilotdô ;<br />

menta ex tranfuetfo duda bona fortuna vel ma in Meteotis ex pulicibus mofdétibus, & bobus<br />

lam,cft cômentû vana nullam caufam naturalé a campis redeuntibus vel per humorem bpidö.<br />

habés. Sic m fafcinatlone, vbi aliqua mulier ma CEodemmodo dicatur de fomnijsiqu« multfo<br />

lis humotibus plena odio vd ira agitata,humoi fariam eueniunt in fomno.Interdú fomnia fune<br />

res ad oculos dirfgit:& teneros ocuTos paruuloçi caufa aUcui" dfedus futuri.vt Galemis de quò<br />

inficit per acrem infedû intermediû; paruulí ein dâ recitat fomniâteiob fi minuereî d fanguís ítef<br />

fadle Içdûtur.Et ficut Ariftoteles récitât dc ocu duos digitos,fanareî.q3 pofttidie faciès fanât»<br />

Io menftruatç fpeculum mûdû infidt^nô aute eft.8i forte illud erat ex dei reuelatiôe.vt fomniô<br />

vews.fíc de agno 8£ non de oue,fc3m illud Vit. lofeph. Gcnefis.xxvii.de quodicebat. Audit·<br />

gilianû.Nefcio quis teneros oculus mihi fafci* fomniûmeû q3vídi.EtDaníer.vii*oftcndíí a»<br />

mtagno$.Cruditâté aûthymorârnuliebriuper fomniû prophètecœpit a cogitatiôc,» terminé<br />

menitruuex Plinio libro.Vii. naturalishiftorias baîîreuelattone.fc3milludNameri.xiï.Siquif<br />

intdIígerepote.sftcdicete. Nihil facile repetítur fuerit iter vospphctadñijvifloneapparebo dt<br />

mulicçu pfluuio magis monariferu:acefcSt fup yd p fomniS loquar ad illû. Interdû fomntû eft<br />

uentu mufta:orta ftailefcunt,fruges moriûtur, fignûalicui' humoris î dormiéte abâdâfi\


nibusdcuoíis5cú cerímonifs in eccleiîa cofuetísí Forte dícis.n5 eft de iure diuino redderé débífíí '<br />

ab ali;s verbis obfcuris 8i vetularû lígnis,6¿ car« vxoriifí ipfa peccauit contra bona matrimoni/, • '<br />

minibuscauétes.licet mulieres aliquç Interdiì ex & thorum coniugis violamt.Contra Iiod argtio» l<br />

ÍÍmpIicítate talia facientes,vbi nó docétur de op, ergo fi mulier occulte peccàuit 8¿ virum lateat t . ~ ~<br />

pofito,no videanturpeccare.Verbi gratia.fi Ber ipía nô poteft debitum peteresfed peccat pereti« ^ ^<br />

ta videat matrem fuá habita proba dicété quins do:qui3 ius petendi fuo peccato occiilto amifit. i 'í,<br />

quies Pater nofter,» quinquies tangenté vbera CRefpondetur fuificiéter inter arguendû.iftud<br />

vaccç a buffone infedaiper naturâ aût vacca fas enim eft ius pofitiuû qd mulier nÔ tenetur fcis<br />

netur;« putét mater Bertç & Berta hoc puenire re.fed ipfa intédés mutare fiiâ malam vitâ/ poil ^<br />

fl'caufâ naturali orationis, & tadus vberû: vel a pcenitentiâ poteft petere. CSecûdo atguitur. il<br />

caufa meritoria, ficut de exorcifmo creditur: cû vxor doininico die amiferic iu» petendi debitû $ 41<br />

a fapiétib^ nô doceaî de oppofito :ncc fit fcnptû Si Sortes die lunç ob fimile peccatû:tenetûr vxo 5<br />

oppofitum in corde iftiusbonç ruralis mulieris, « reddere debitû.xxxij.q.vi.ca.penul, CK-efpó<br />

alioqmnprobeviuentisrdurueftdicerehàcfim detur.fepteni vel odo modis tenetur virredde*<br />

plicemptopterea delinquere. re debitû adulterç. Primus modus iam inter ar*<br />

* ^ f ^ guendûdiduseft.SecûdomodofiVxor fitvi<br />

1 ngefirnxqumt« opprefta.xxxii.q.v.ca. ita ne. Tertio,fí marita<br />

Oiií»íT-írtPrímí> probabiliter credat mortuû.xxxiiiï.q.i. Cum o -!-·<br />

v^uçitiornma. belIicâ.Q.uarto fi alter fub fpede mariti cogno-<br />

'. ' A 'U uit mulierem.xxxiiif.q.ii. In ledum. CIuirilo,fll "f<br />

/Agutennac maritustradiditeamadulterandâprœfertimins<br />

uitam.de eo qui cog.confan.vXo.fuç.ca.Difcre -<br />

TO tionem. Sexto,fi maritus poft adulteriûcognos.'<br />

il ^ uit&tolerauitcam.ar.xxxii.q.i.Siquis vxoré.<br />

il il vxoré ob adultes Septimo,fi matrimonioininfîdditate côtrado<br />

H Mv^S^œJ S dimittere.« vir dedit vxori libdiu repudii,« vxor alteri nu« '<br />

hoc manebitpro pfeririquiafi virconuertatur,tenetur eamaccis<br />

quçftionis titulo* pere.c.Gaudemus.dediuorti.Odauo,fi virdes' ^<br />

FI fe^V/Î^S kl Refponderurp¿r dit occafibnemn-iulieri remore « mediate aduls - '<br />

ÎM^^^^^^I^I duas côclufiones. teni pérpetrâdn vtpote non miniftrauit d necef 'I<br />

Prior eft. Hoceft faria vel eâreliquit:ipfa contra virû fercpudian- di<br />

" • " ~ licitu; etiâ loquen rem nô poteft obiícere.Textus ad hoc eft clarus HL<br />

do de matrimonio cofummato,« altero côiug^ in cap.Significafti.dediuor.de muliere rdida a :<br />

diirentiéte.patetcôclufiodediuor.ca.Exliteris. marito:quç tempore ilio ex alio fobolem fufce· -i-<br />

Et Mattbçi.xix.fornicatio excipitur. fed hçc ps peratt« cum ipfa pèterct marito reftitui,pôtifex:<br />

bario non côcludlt:quia veritas loquitur p tépo defi'niuit a? ad eam reclpiédam maritus cogi nô<br />

re legisMofaicç:«etiâde.vinculo matrimoni/. deberet. Si aût vir dederit d caufam propinqua<br />

Rario côclufionis eftrquia vt plebdo verficulo adulterii;put3 inftigauiteam ad adultenum: ipa<br />

dicitur.Frangenti fidecn frangetur fides ddem. virò eft reftinienda. Sed contra hoc arguitur pet<br />

fi igitur coniunx peccauit contra bonum fidd: Auguftinû de adulterinis coniugiis, & redtatuf<br />

asquum eft d negare debitum m pœnâ peccati. xxvii.q'ü.dicentem. Sí tuabftincs fine vxoris If<br />

Ex qua côclufioné fequiî g? vit reperir côucniés voluntate,tnbuis ci fornicandilicétiam:« pecca<br />

ré rationé pfitendi religionem quâdo vxor fua tum ill"is tuç imputabitur abftinentiç. Refpon· ' ^<br />

adulterata eft, vt fecit Paulus fimplex cremitài detur cocedêdo ¿ marítus in ilio cafu peccat «<br />

CSecûda côclufio.HQc etiam eft verû m hçrefi mortaliter,multum vd parû fcdm magnitudiné<br />

. quç eft fornicatio fpiritualis.xx vifi-q.f.ca. Idos yd paruitatem occafionis darç.fed hoc mulierfi<br />

3attia.de dlupr. Q.uçfiuit. « hoc fi nolit fe corris «on excufat a grauipéccato,vd vt ipfa reftitui ¿<br />

gere. vbi etiâ velit fe corrígete,non eft neceífanu debeatNeceftignofcendum ei, qua? praetextu 57<br />

illam recipere-Ratio côclufionis eftiquiahçrefis paupertatis turpiílí mam vitam ducit.fif^deriiu<br />

eft côtra bonû prolis vt nô religiole educetur. nup.î.PaIam.§.Non eft. CEcce quomodo pro« s ^<br />

^ ^ , V , /J plcrfornicationemcorporalemvd fpiritualem ^<br />

C^Oritta priore cocluuone arguit folû poteft effe diuortiû quo ad thorû vdcoha<br />

Reddere debitum vxdtf petenti eft de iure diuis bitationcmmutuâ,etiâpoftcamalem copulam<br />

no.pttmç ad Corinth.vif.ergo per conftiturionê muliereinuita.VndeAuguft.inlib.defermone<br />

non poteft ab hoç ^eabÎbîuf^ dorami in monte. «citotunxxxii.q.v.Çc dicit;<br />

N · '.<br />

- . . ' ^ • .<br />

\<br />

• , l·'


l^íílmctíonís ^riQcûmçqmntç<br />

Si vxorem quis habeat íleríléfíuc deforme cor« dcphciííam punire.fic,nâcô ipfa habeat firmû^<br />

botib' doloribuf^ confeââ:& quicqd excepta poiîtû caftitatis aa nullum adu luxusmô eft ani<br />

fotnícationiscauia,excogitaripoteft vehement pli'peccato adulteriiobnoxia:guishabitf adul<br />

ter horribile:p focietate fidecj fuftineat. Et fi fit terij in ea adhuc nò fuerit omnino remiifus per<br />

fomicatio notoria:poteft vir vxoré ppria audo caftitaté coniugalé adulterio oppofítá. CAd fe<br />

ritate dimitteremô tñ obtincbit donationé ppter cûdû dubiû diciî ^ lex Mofaica î adulterio dep<br />

nuptias vel ppta doté, patet p cap. Plerû^.dc héfas occidebat.pat3 Leuitid.xx.Si mœcliatus -<br />

dona.inter vi.» vxo. vbi dicitur.PlerÛ9.& ifra. quis fuerit cû vxore alteríus;g¿ adultenû ppetra<br />

Si mulier ob caufam fornicationis iudicio eccle uerit cû côiuge pximi fui;motiaî & mœchus H<br />

Cf autppria volûtate a viro recdferitmec recon aduItcra.Mec Chnftus mulieri dephéfç in adulte<br />

dliata poftea Îît eidérdoté vd dotalitiû repetere tio parcés. loânis. viii.ilîâ legé Mofaicâ euacua·<br />

nô valebit.Si veto delidû nô fit notoriû: diuor· uit. Et licet tota lex Mofaica in palfionc Chrifti<br />

nû debet fieri p ecclefiâ. alioquin inftante altero fit extinda: tñ iudidalia poífunt adhuc feruari:<br />

côpelletur cohabitare.Sed quo ad redditioné dc & vim obligâdi habere,nô a lege fed a Icgiilato<br />

bitipotcftçpriaaudoritatedenegare;cû fibicô rehumano:môlex fit rônabilis.Hec etiâ lex fuit<br />

ftet alterius d^du.AdultOTo aut eft notoriû ex apud Romanos.C.ad leg.lul.de adulie.hGrac<br />

mulieris coMonetyd quia ex alio ibboléftifce chus.8i adhuc inplerííatocisoccidétalisheípe.<br />

pitexquoeftamaritpcognita:vdquíacuaíío riç feruatur; fed ipfa eífvalde rigida, propterea<br />

vetfaturindomo,mefa,&huiufmodí:qdnulía Pharifçi mulieré dephéfam in adulteno ad Chri<br />

tergiuerfatione poteft negare. Sed matrimonia ftö adduxcrût: vt experirémr quid ipfe fup hoc<br />

cofummatu,quo adyjnculu no eft fepabile etia fentiret.cAd tertiâ dubitatioíé dicîtur : J aut<br />

pjnorteciuíle:fe^olupmortenaturate,altero muIlereftcorrigibilis:autnô.fifecûdû: nôeft re»<br />

coiugumoriete.DequodicitAprsadR^^ côciliâda.Sieftcorrcdatpotefteârecôdliare.nâ<br />

vif.Naq fub viroeftmuíier,viuete viro alligata diuortiû eft introdudûîÊuoréinnocétis:» iuri<br />

eftlegi.Siautmwtu9fuerit vir eius:^ eft a fuo renûciarc pôt in cafu quo pôt fieri recôcilialege<br />

vm.Et.i.ad Corfti.vn. Mulier alligata cft le tio. Aut vter^ côcordat î «côdliationérauV^^^^^<br />

ç&difcordat:autvnusconcordat,&alterdifcor.<br />

îï^f .f yat.Siprimâ:debetfierirecôdliatio. Si fecûdû,<br />

ObligatK>emfemdextindanonrcuiuifcit.& nôdebet.Sitertiû,côtingitdupIiciter:autinnS<br />

refufateî,notenelmariturec^e.Ahud auteft î -censpetitrecôciliationéilficdebetïïerS<br />

facramétis charadcresiprime^^^^ & initerabili „océs p diuortiû nô amifit ius q3 habet S^ô"<br />

a ^ n ï Â Â S X nes,autreligioné.fienimvelLlterôeorû,nôte.<br />

innocétiâ oftédatmeipfc v W turpis delidi fo ^ tomicantem.<br />

tor.Etfivide«^pottuscorrigemrfecâmané« áT Díftíníílíonís TnVefîmçôUÎnti»<br />

doqeaexpeIl^do.-nondebeteâafediccre.Si·<br />

mihterfinôpoifitfineeacôtinéterviuercimaxi secunda,<br />

me eam tcnebittn remedium» fl^^^^^^Ö N tertio capítulo<br />

^Ipftconclufiones «epiloga ^<br />

® afferam dubitationem. mulierem fibi matrimonio<br />

^ g g Ä t ' Ä t e : rpSTn^o^SSf<br />

CSecndodubit^iAnliceatvxorêinadulterio occidit ytïliâto


idípfunífecundolócoiníiac díftíndíoneínqtS. trafisrecuinBertaxuraeniin edidü de matrimo ¡<br />

Refpondeí.AJíquafuntcriminapfonasaltquas nio fitphibitiorum^quodnöeii probíbitum,eíl '<br />

inhabiles etftaentía ad contrahendum inter feí concellum.fed non prohibétur mammonium in I<br />

quae perfonas illas non proliibét contrállete cum ter Sortem & Bertamicum non dederit ei fídem.<br />

aliis.CEtin ppoßto funt duo cafus quos in lites CRefpondetur.fi non faciat hoc Sortes infrau r ^<br />

ra tangir magiíter.Priorefl::fí quis cum aliqua CÓ dem legis:verum eft matrimoníum:vt argumen /<br />

trahat per verba de pfenti viuéte vxore propria, tum tangit.fi vero fecerint hoc ex induftria p drs<br />

vel econuerfo vxor cum alio: vel fidi de cótrahé cuítum;funt pcrfon¿e inhabiles:« nullum eit ma -- ,<br />

do dedit;« ad qdlibet iftorum fequutü eft adulte trimoniu.CSecundo arguitur.ponendo q» Sors i<br />

nú. vt in cap.fi'.de eo qui dux.iii matri.quá pol. tes dedit fidem Bertae g^ eam ducer vxorem: fed ; '<br />

p aduLHic requinî g? vter^ fciat alterum habete Bertam non cognouít. vxore fua mortua corftra i?;<br />

coníugé:quia fi cú ignorante alíquís contraheret : hat cum loanna tertia muliere,qua viuéte cogno ' · . I - -<br />

poíTet eífe matrimoniû ínter eos poft morté príg fear Bertam.exdidís fequitur mortua loanna<br />

vxoris.vt patet p cap.primu huius tituli.« hoc fi non poifet côtraliere cum Berta:cum dederit d fï<br />

fupinduda fuit ignoras toto tépOre vitç vxons, dem « eam cognouerit. Refpódetur.poteft cum ó, ;;.<br />

Dicitur autemígnoransqdiunóhabetcertitudis Berta cótrahere;quia licet d fidem promiferít: ab li;'<br />

né vel probabilem opinionem. vt in cap.Inqulfii illa tamen difceffit.'contrahédo cu loanna.CCós<br />

tioni.de fenten,excómuní.alíoqui fi certior reddi tra fecundû ípedimétü loco côclufionis pofirumi i'"<br />

ta de vita primg vxoris pmitteret fe cognofd nò arguitur fic.Dauid cognouit Berfabeâ « madiís<br />

poíTet iter eos effe matrimoniû.vt íiabet didû ca. natus eft mortem virici^ fdlicet Vrig:«tñ poftea · 1,·<br />

fi.Et ídem eft quando data fide feqtur adulteriû: cum ea contraxit. RefpÔdetur.ifta prohibirio eft<br />

quia illud cap.didt(parifícaní).Scdo requinî q? folum pofiriuapontifida:iii qua pontifex poteft<br />

fît fides data de ea in côiugéaccipienda.quia fine difpenfare.In diebus autem Dauidisnô erat h^<br />

fide data nullum effet impedimêtû.fola em fides prcfhibitio contradum írrítans. Ecce duo crimis<br />

fine adulterio:« folu adulteriû fine fide nô etïicit na pofitíua quç impediunt matnmonium contra<br />

hocfmpedimentû.vtdidîincap. Signifi'cafti.rii hendum:«dirimuntcontradum:i^cilicetdariofîa<br />

tulo quem tradam9.«.xxxf.q.j.ca.j. Statutû aût dei,hoc eft promiffionis nudeB,quaî crebro fides<br />

hoceftratíonabile.nam alioquin pleríij vxores vocatur,feGUtoadulterio,requiriturauté q^reues<br />

ocaderent:vt aliaslTaberët:« ediuerfo vxores VÍ ra fit matrimoniumrquia fi prima vxor nô fit les<br />

ros,ad qd vitandû hçc inhabilitas lata eft.


âe adullGtacchas,Licet autem magna pcenité« lieti poteftatem corporis fui fíne confenfu domis<br />

tia pro matricidio imponatur.yt decénis.xxxiij. ni.Hincdidmus ^ yir non poteft abdicare odiia<br />

q.i|Xatorem»rariffime tamöi auditum cft yiros venerea connadicente yxore:quç habet dominiu<br />

fuasmatresocddere^Namg? iuuenis Ninusma corporis viti.CEAd primum refpondetur^oeft<br />

trem Sen^midem ocdderit:quid mirum/ p fœ fimile:qida per matrimonium pa rum impeditur<br />

do matrimonio iito/'g? AIcmçon mané £riphy feruus a feruitio dñi.fecus eft in ordine & religio«<br />

iugulauerít:in parte danda erat venia:^? patré ne,vbi homo eft mandpatus cultui diuino,6¿ vo<br />

adbdiuminquocúoccúbererataé/miferat.quo IuntattpIati.fedetfi'peccatacdpicndo ordines:rfl<br />

non obftante turpiter & inique egit.Orcfti multo uera manet ordinatus.» epifcopus talé ordinans<br />

maior venia danda eft,^ dfet yindex ncds Aga fcienter^dd^et^ eo fanffacere.iì vero ignorans ot<br />

ménonis patrisicui^ matcr Clytemneftra auélor dinet n-adendus eft diio: » deputabiì negodfs ho<br />

erat.Brcuiterfuntmonftrahominum/matru occi ncftis fecundum fuum ftatu. Ad aliud diftinguo<br />

fores. C^uis autem in.xxxvij»diftinâfone lóqua ^ fît dííi: yd quo ad feruitia corporalia; » fîc co<br />

tur magifter de ordinatis non potentibusconna cedo>fed«on tale dominium liabet in corpus fet<br />

herei&tnfccundo capitulodevxoruin fuarum î uiiqualevxor.Díds.exiftofequiturq^coniugaí<br />

terfeâ:oribus:malui tamen hancdi&itatiûculam tus non habet tam plenum dominium in corpus<br />

ob conuenientiam cum materia quam traâam^, proprium ^ non coniugatus.Cócedo i]lamm.p«<br />

jhtcinferere. pterea n^iq^ mortua vx(N-e yir didî liberatus a q<br />

CDíftú^tó^ígefímgfextg ÄrSTÄ^^<br />

QuiÇÎtlO Vnica. ufat^licat verum:« non aliter»» obufetBcrtícdí<br />

^ iju^Aimip^Tijiìm^aLwiul·' i Ví^rífnf rír^ qua contrahat:» ante omnia dicat Berta,tu es fer<br />

! fil? Mus.quaErendo an feraus Tiri! fit liber »poifitco<br />

! ca diftindionem traheremecne.Sidicas.dlferuus,iamBertadidt<br />

verum:ergopercondirionempofltam/eftliber.et<br />

goprimadoccurreasdidtverum:&Bcrtadidt<br />

r ÍTr : Sortemdreferuum:»ítaeftperte:ctgonondl<br />

I I liberadcontrahendudeiure.capimusfipromiifi<br />

ue.Simile argumétum refert. A.Gdlius in nodi<br />

iX^^^i^^·^ if ÍT^ busAttídslibríquinricap.x,Q.ualedlCínquít)<br />

I ? ^^ÎÎJZÎ peruulgatumilludquo Protagoram fophlftarfi<br />

«fcfr^lÄS: accrrimumyfumclÍeferuntaÍuerfusEÍathlura<br />

S^íflSlÍL difdpulumfuum.tisnanœintereos:&contro.<br />

feStrimoniumcontradum'XSsTdá Ä f r e f ^ u Ä S<br />

gnumeS»infra.sSieiuxta yerbum Apoftolí<br />

r^nontomtiusnamraE»diumum. cauïç graria yeniflet : tfi Protagoras ficexorfiw<br />

tl^^ed obiicies î feruus non poteft cft.Difce,ínquit,ftuIriíffmeadokfcens:vtrocpid<br />

OTduwn facerdos vd monachus.Kiif .diftm.per to modo fore vri reddas qd peto: fiue conha te pnû<br />

ordo cft faaamentum ecclefiae.ígf; datum crit,fiue pro tc.Nâfi contra te lis data erit:<br />

tur.imup« tefte Arifto.primi Politicoríj.tíj.fers merces mihi ex fententiadébebitur:quia ego vice<br />

uuseitomntaodomini.ergonô poteft dare mu« ro. Sin yero fecundum te iudicattim erit: merces


^ ^ ——^MBMgBBBII<br />

• • ' • " : • •, ' ^ " ' •. • • • •<br />

I<br />

toihfexpa(âodebèbimr:quia tu vfccrís» Adea iugatum.patet.toIlendomodum,qdréltquumeil<br />

tefpôndftEûathlus:Potui,inquit5huictuç tâan; veritatem habetïngrfco façerdote ; vtpote facer<br />

cMti captioni ffle obuiam fî verba ípíe non face¿ dos eft coniugatus.nam cura côiugatus fit iacet i ><br />

rcfwatœ alio patrono vterer. Sed maius mihi in dostp côuerfionemiïmplicem facerdos eft coniu<br />

ifta vidoriapludium eft:quu te nÔ in caufa tm; gatus.Îed ifti grça primo coniugani:& deinde af y<br />

fed in argumento quotj ifto vinco. Difce igitur fumunt ordines. ÇTertia propofítio.ei qui prio ; ¡/^<br />

tu quo® magifter fapiétíífime vtroçjg modo fieri èft facerdos non licet poftea ducere vxorem. hoc<br />

Vti non reddam qd petis,fiue contra me pronuns amplius dift.xxiii|.profecuti fumus.Per facerdo<br />

tíatum fuerit^fiue pro me. Nam fi iudices p eau« tem etiam intelligo diaconu fubdiaconum. At<br />

fâmôfenferint,nihiltibiex fententiadebebitur, dids.contrahens matrimoniû côtra interdiäura<br />

quücgö vicero.Sin contra me pronunciauerint, ecclefig,vere contrahit licet peccet contrahendo.<br />

nihiltibiexpadodebebo:quiaegononvicero, etgo ordinatus côtrahens vere contrahit licet péc<br />

Ecce argumenta reciproca» Sed dico 3>Euathlus Cet contrahendo.quia ordo nô impedir inàtrimo<br />

non obligabatur foluere.fi vîcebat:notum eft.fin nium quia ordoialioquin omnis ,ordo impediret<br />

minus:ex pado nihil debebât. Sic î propofito di mâtnmonium.qa eft falfum.nec ratioe voti; alio<br />

cas.Sed illud argumentum & fimilia funt iuniori quin non eÎfent duo impedimenta diftinda,ordo ^<br />

bus qui recenter philofophiam imbibcrunt,relin &votum.Negocònfequentiam.nam ecclefia aîi<br />

quenda.nami theologiâ prolixe eiufmodi tricas quos contradus phibet:fed non irritât eos-fifiât<<br />

deducere, cft eâ labefadare & indecorc augere.tri-- vt inîterdido ecclefiç. Aliquos Si pliibet 6¿ fimul<br />

bufftamCn verbis iocofe didis,danda eft venia* reddit inancs.vt in propofito ordo impedit quia<br />

ÎTsec enim non pOÎUimus yt fophiftis aditum fic facer.Itaç ordo facer eft caufa Îine qua tiori,vël<br />

fcribendi demusrfed vt eos miferos & infelici in^ propinquá.Irritatío autem legis eft proprie caufa<br />

gènio,neidfaciant,dehortemur&deterreamus. in ordine fàcro.Et dicitur facer quia ei caftitas eft<br />

annexa,quae virum càslibem&facru facit reliqul<br />

CDiílínítíonís Trigefîmçfeptimç<br />

Queftio Vnica. cDíft^ndlíonís Ttigefîmsbôaau^<br />

xxxii.dif.ica.Placui^excÔdliôÂa5^^^ ^<br />

CGontra condufionem hanc argu pro primi expeditípncdecferábií quídnoís votif<br />

mentor.coniugatus poflíbílitér eft facerdosíergo poftea côclufiue ad Qftione ppofitâ rCfpondebo.<br />

facerdos poifibiliter eft coniugatus.anteccdêspâ ^Votû interdû çapiî vt tâtû valet quâtû arbitriû<br />

tet degrfds.(]:Refpondeîconcedédoillatum.nâ vel voIutas,fcdm illud Perfif,V#e fuû cui% eft<br />

potens & pofiibiliter ainpliant a frôte 6¿ a tergo. nec voto viuiï vnb.nô fie impfdittarü càpifnùsj<br />

CScda ppofitio.pofftbile eft facerdotem effe GÔ fedaliter,vt exd' defi'nitiÔéqdnoisvidebii;qus<br />

C^ if<br />

t<br />

•Ì<br />

' I


©íllínctíoft^<br />

pono hâc. Voriim eft volitío deliberata de inelíore ni« vplén's alíquíd vouere. Caufa matcríalís fiue<br />

bono/noneceffaríoad faluté/deo fadta medíate obíedíua eft res ípfa q voueíip^natíojeleerao?<br />

vel itnediateß no irritata a fugiore.Volitío eftfu fyna,caftitas,telígío vel fimile.Caufa fínalis,dc^<br />

perius advotñi fupius inquá denommatíuum. Caufa fotmalíSjalíaqadvottim requiruntur.<br />

nam omne votu eft animi volítio.fí fit nolitío vo<br />

lítloné ínferens:níhíl íntereft.(Deliberata) hoc eft <br />

Ü: rc.vtateqpIeneafomnoexdt^aliquís,vd


"^•aàin^i^aaa^u-^fcaii^M^^ i-.—n·» ^^—- ^ i· , iciw •<br />

^ • t<br />

fo^CCXGI;<br />

rit fc cleticatus tonfuram & relígíonís liabítfí non lepte filiara: varías afferés caufas.fílíam ergo oc<br />

fufcepturum:quis aliquibus videaí rcprehenfibi cilam fupponit.Dicis.hoc nö fuífidt ad Nicoläü<br />

fe-quía opus clwritatís luraraêto fe nô fadurum omnino improbandum.Oltendo hoc idem ex Ö<br />

:praifit:nulla tamen audoritate feruare proliibeí. tera qug dicit.Et dimifit câduob'mefibus.Cu^<br />

quia etfi nunq cleticatus tôfurâ velreligionis ve abifiet cû focijs ac fodalibus fuis flebat virginité Î ^<br />

fié fufdpiat:non tamen ideo minus falutem pro tem fuam m môtib^Expletif(j duobus menfib» ,<br />

mereri vW.Potes ctiam dicere ^ nô tenet oppo reuerfa é ad patré fuu:8¿ fecit ei îîcut vouerat. Ex j ;<br />

fitû corollari(.quia didt:nô eil cogédus ad aliud. inde mos increuitin Ifrael & côfuemdo feruata é, |<br />

licet iftud non videaî dfe ad eius mcntem.Potes vt poft anni drculö côucniât in vnu filiç Iftael,8i ,i<br />

eum relínquere:fícut manifefte in eodé ca.glof.dî plâgât filiâ lepre Galaaditg dieb« quatuor.Nô eft<br />

reprehendit,cum dicit. Aliquando nâ^ iuramen« autem verofimile g? hoc fecitfent p morte duili: < j<br />

to deeft iuftitia:veluti cu quifpiam poft votu cas fed p naturali ob cafum lamentabilemdus quâ II<br />

ftitatis ducit vxorem, iuramento firmans nunf tera virginem aiferit. Similiter fi aliquiddl hatâ<br />

abea difceffurum. qd guisilüdtú fit,quia iuftitia tepore votnfuccdfu téporis fadû illidtu vd rai®<br />

fibi pbaî deeíre:tñaudontate Auguftini feruari nus licitum:nô eft obligatio. Alia regula non loa ; !<br />

toitur.Vbiglof.inverbo(nuq) non bene didt: ge ab hac difcrepâs eft. Q.uicquíd impedit vota<br />

quS fi iUe vouit fimpliciter poftq duxit vxoré: fipfens cét,aufert obligarioné a voto.Nam quas<br />

iuratg7 nondimitteteam.illud iuramétû licitum de nouo emergunt,nouo egent côfilio.vt ego vo j<br />

eft.f€d fi prius vouit q ducat vxoré:tuncporius uens me non comdlurum carnes vtdomâ çaro: i<br />

fenjabit v^otum g iurainentumfequens.vt extra inddens in debilitatem non (^ligor:quia fi debili i<br />

qui cle.vd voueaRurfus.Fateor tamen didum tas a prindpio adfuilfetmon fuiifem obligat9:ers<br />

Gratianiprimafrôtehaberecoloremapparenté. go nec nimc. CSextofequiî.g^ fi pater voueat<br />

iTO uinto fequiî g, incurrés iadurâex mutuo« pro filio:filius no tenetur feruare votumpatrism<br />

voués a> nunq d^t alicui mutuo:occurrcnti ali fi voluerit. votum ei pfonale & finguîare no oblb<br />

cui cui dtpreœptû dare mutuo, vdconfîliû:dan gat nifi volentem. CSeptimo fequiî.ficut aUq3 ^<br />

do mutuo non côtrauenit fuo voto.qd patet: qa dl votum categorlcu:ita eft aUquod conditiona^<br />

non eft votummon em eft de meliore bono : fed le.na tota definitío vori couenit illi. vt voueonia<br />

vd dl peccamm,vd minus bonû non dandò:cri pfcífurum rdigíonem fi fuero fan? ifto a^o.fed<br />

Rovxvotinôobligaturadinud.Proregulanâq^ non teiiet,nifi extante condittone: quia illa cftfe.<br />

Bcfcruato:qÌiquifvòuet aliquid qd potcft ver. tentio vouentis.» licet ex iniÈperantiafua^otó« i<br />

^r¿ínbonarapartemvdínminusbaná:cúímí beat fanitatem:dumödo hoc íntedat,n^^^^<br />

Sus bonam partem maioris exdufiuam de per fe gatus.ficut voues g, faciet a,fi de'det fibi bona<br />

yergit:non eft votû.Hoc em fequiî, ex definitióe dodrinam vel fe prçferuet a pacato,non obhg^ 1<br />

voti Jtacft vbí magis falutí mee 6i meomra expe tor ad a.fi in pdm labatur:quía licet non ftctpei; !<br />

dit nô d¿e mutuo,eft votu:& ñon alíter.Propter deum quin prgferueî:fed per ipfummet no facie,<br />

ea lepte ftulte compleuit fuum votum,vt fcribiî tem quodin fe eft:hoc non obftante:cu hgceft f<br />

îudicum.x),Is vouerat domino g, primum atii. intêtio:nô eft obligatus.Nec putetur cum dno In<br />

malegrediensdedomo fua otferret domino fifi no'ccntiog^fitfimoniaemendoa deofanitatem ^<br />

líos Amon vincerct.in quo non peccauit: fed in vd hmôi pro téporali.na cu deo qm ommum no<br />

hoc zelo laudatus cft:vt dicit Apoftolus ad He« ftrû díís eft:nô comittiî fimonia.Nunquid pm J«<br />

brços.xi.vbiponiturinfandorumcatalogo.qa rit vitam aéternamp eleemofynâ<br />

poterat elfe œ animal immolaritiûegreirumfâf Matthgi.xxv.&Danielis.iiH.dicit.Etpcccata tua<br />

fetprimo.fednondebebatfiliamofferre.prudcn eleemofynisredime:«iwquitates tuasmifertcpr<br />

terifâœvoûebat:qûiavotumpoteratbeneimple difs pauperû. Sicut aliquis puniî pœna fimoni»<br />

ti:fed miprudenter votum implcuit: vbi nô debe cum inferiore : & non curtí Romano potífice.vel<br />

batímplere.Nonvaletq3Nicolausdicit:g7non loqUendo de fimoniaco quia prohibitu efta mn<br />

ocddit filiara nifi duiliter.Non dl verofimile (di rificoaliquid eft fimoniacum cum jnfenore a Ko<br />

dt^quín orudentes d dixiífcnt œ non tenebatur mano pontifíce:non autem cuín ipo.licinppoll<br />

filiamoc&deretfedadoppofimratenebatur.Hoc to. Sicut fi Romanus pontifex pdperet ré alivia<br />

ínquam non valet.nam vd aliorum confilio non auferre:dret furtu 8¿ peccatu: no aute fi deus pcfe»<br />

acquíeuit: vd alií vidétes cum óbtfnüílfe vidoriâ peret.fic eft ín materia fimôn!Ç.ÇOdauo fequiî.<br />

miraculofam,confulueruntd filiara perímere.Et g; aliquis eft adus vnus quo rdigiofusfuo vos<br />

hocoftendo¿er beatum Auguftfnú:qüí ínqftio· tocôtrau^it:& tñad'eius cft^quiualenterdu^^<br />

nibusvcterls&nouítdlaméti.q.xlííl.qugrit,quaí peccata.no loquor de pàmb^ad^quariiqu^ibct<br />

re Abraham erat prohíbífUsfiaú occídere:«non eftpeccatû.Ptobaîîqa duashäbe^deformitates


ir-— · - - - • ^ ^ „ . • / ' .<br />

•Ji- ' ^ , · - • • ' .<br />

Biñitictíotííe ^iscñ^^<br />

annexas Jioceft,œtrauenitpîuiibus legibus,fcffi men licita materia voti, voués n5 obligabitur vi<br />

cet j?hibítíoni díuíng de furto:& fuo voto de pau voti ad illud.ergo contraueniens nô peccabit am<br />

pertate.fed fi adus íítímpartibílís fecundum inté plius| fínonvouííret:íicut vouensœaudonta<br />

tionemîvt Thomfftg putant, non erunt in re duo te propria hominem occidet;hoc relinquens nuls<br />

peccata, Sicut fi fecunda perfona in diuinis duas lo modo peccat. Sed non eit fîmile:quia habet ps<br />

aifumerethumanitatestnoneiretpropterea duo ceptum diuinum in contrarium de non ocadens<br />

/ hommes.,fed vnf homo.Scd an religiofus diftra do.iiic autem legem dei Iiabet omne peccatum n<br />

t ^nspecuniain fibi a fuperiore conceUam contra hibentem. Aliter poteft dici concedendo maioreî<br />

fuam regulam,virtualiter duob^ peccatis peccet: « negando minorem.nec confequentia probatio<br />

ícilicetcontrauenfendo ,voto:8¿ praecepto diuino : nis valet:qufa eodem modo i^baret g, non líceat<br />

. non eíl; iglucidurn.de priore nomm eft ^ im voueré.CEcce quid eft votum :8¿®^xpedítvo<br />

5TO(tSane quis frater ^^ «ere fiue fît pr^ceptum dei vel hoiSnis: fiue nô.<br />

diei yœerisin quadragefíma,duplidtcr pecat:alí e¿ per confequens homo pot vouere plurîes fers<br />

üm fâmen diemyenerisnon obferuans:nó^^^ du uare fuam religíonem.vfirate tamen vocabulum<br />

phm peccattCed m^ capím^ pro opere confili/ante votum emiffum.<br />

reguIfïÇrgofinîiliterilleGufeclufovotopauperta T t.- j i-'<br />

tis,pr^fatampecuniam expendendo côtraregus n^^lrcanactnatcria dubitátur<br />

lam,non peccaret contra prgcepmmdd:fi peccet, ? qug fínt diuifiones vori. Refpôddur.<br />

vñíeopeccato peccat. CNono fequitur q? aliqd fâ^^S duplex eft votum.Namquoddam eft<br />

I, çft votu labijs non expreflrum:fed folum mente. genérale ád qd omnes oblígantur. vt baptifmus,<br />

- CHispmiffîsrefpondeturaffirma iiiudóbii<br />

tadefi'nítíonelocutífumusfadqdnetiooblígaí<br />

% bSSonrSSríadtól^^^^^^ nífívolés.Itemvotòrumquoddam eftpfonfle:<br />

reSSlSi^^^^^^^ vt votumcontínentí^. Aiud reale vt ellmofys<br />

SrSíSmr^^^^^^^^^ ^^^^^ tiamvouere.Alíudmíxtum:vtdarefe8¿fuateí<br />

- t gföni.Item votorumaliud foléne:aIíud votúrió<br />

itc^ptra hac coclufione arguíf fíe. foléne,fiuefímplex.Votum folum eft foléne duo<br />

inaiti funt damnatí,fuís votís contraueníétes. vt modís. vno modo per fufceprionem faai or<br />

mUití religíofí qui regulam fuam non feruáruntí dínis. Alio modo per profeífionem relígíónís ap<br />

guiíaménfuifl^tfaluarinonvouendo.ergonó pfobatae.de voto 6¿ vori redemp.ca.Q,dvotu¿lí.<br />

expedít vouete.Ci:R€fpondetut concedendo ans v/ Qnodllbet autem aliud votum eft fi'mplexífí<br />

tec^ens.nam melius eft non vouere qvotS non «e fuerit occultum,fiue publicum. Ex quo patet<br />

pérficere.xíi.q.j.Sdmus.fedhocexeorumculpís «pn eífe ídem votum foIenne,8í votum publi«<br />

ptouenit:& non ex parte reí quam vouent vdvo cum.Itemvotorum aliud temporatíum:aIíudpí<br />

uerunt,Q.uéadmodam fihomo habeat optimu pduum.<br />

t pontemadtranfeundumfluuíum:ínfidenstamé<br />

2uo todomíto:velínadu^^^^ C^íftíní^íonís Trí^eGmxoáaue<br />

tottibiamvdcollum:noeftponriimputâdum, i-k n.' c - j<br />

íed negligenti« tranfeuetís. CSecundo arguii y ugltio C>ecuda.<br />

voués fe nunq peccaturum emíttit bene votum: Ecudo circa hác VO<br />

mtaoSii'^f'rS''?"^^<br />

SXvïtnMT^®^^^^<br />

Svoní^^^P^<br />

doprímafaaem^orem.liotenimhomooblíge<br />

f ^ ^ ^ J tommmateríáqrií: Aní^s<br />

milfioobliget ^míttent^<br />

abf^hoclpromítrens ín<br />

1 tenltfeoSlígareadferuas<br />

dum illud quod pmífit. Ins<br />

l^^^^^'tendímus|reredííIIoq<br />

dum^i<br />

St ^ ^^^ ^er<br />

peccati,a qua<br />

^OM^S<br />

forte rionrSE r<br />

I»:reDlÍ£2M hocvouendo. Potes<br />

«:repiicate.cumnonpeccarefitltdmm,nonta.<br />

míttt'tfefaauruma.fíneíntétíoneformalífeobs<br />

lígandí,hoc eft non cogitando de obligatíoneran<br />

dicatur oblígattis fub poena peccari ad illud faaé<br />

anhocadvommfuíRdat.Etliindnde<br />

eft dífKcuItas,quamRícardusMíddiítonus tend<br />

problematícam:fed mihinonpIacet.CPropters<br />

« pro qusftione foluenda ponímTteS»is.


mßio »ecttda^ fo>CCXCII^ 1<br />

cIufio.Hoino tenef nudû paâum lidtâ & hones mortalis vel venfalis^nín rationabilis caufa non i<br />

' (lum feruate fub pœna peccati. Nudum paâum plendi promiifioccurrat.Prudentisautemdlmu<br />

voco qd nec fide nec iurdurâdo eil vallatum.'fed tare confilium in caufa rationabili. vt prolixe des<br />

i!inpIidpollicitatione.Probaturconclufio.Pada clarat loannes Cafi:tanus in collatione abbati»<br />

enim legitima qug dolo malo/nc^ aduerfus lofeph.<br />

Ieges/ne$ quibus fraus alicui fiatjfada funt/fers v·<br />

uabo:ait praetor4f.depaais.l.Iurisgentiû.f Ait fCC^ntra hànc conduuoncm argU<br />

prgtor.& nollet gtor ligc feruare nifi cótraueniédo mentot.promittés fe profdTurum rdigionCiS &<br />

' eét turpe 6¿vitiú.igitur.Infuperpdiáú vulgare. non intendens fe ad hoc obligare>non vouet.ígí<br />

Omnepmüfumlidtum&hondtumexore fide tur conclufio falfa.airurapnmiollendituf paci<br />

iis cadit ta debitû.Vulgoquoq^ didî. Verbaligât pi.Literamram.de voto. Vbi eíl cafus de pater«<br />

homínes;taurorúcomua funes. Tertipjfi homo tito mortis pauore/proponenteánímtyaaüquí<br />

nô tenerci feruare promíífum:labcreí in extremû do rdígíoriís habitum dfet fufcepturuSÄ^on '<br />

verítatis,fcilícet mcndadû:qa Ariftoteles quarto tifex conclufit ^ fi non fit ampli» prOöäTuiiiiä<br />

Ètliicomm vitiû aÎferit.Prgterea non poterit alis yoto non tenebatur profitertreligionem; Vbf dis<br />

ter côftare de íntentione hominû:fl liceat fiine pec dtglof.in verbo (propôncns in animo) Nontü 1<br />

cato refilire ab hondlo pmííTo ad nutum. CSes mgn animo obligandi:ncc firmiter hoc pt^'tì&<br />

cunda condufio.allqua poteft efle tráfgrdfío nu do feu eIígendo.6í nemo fe obligat nifi qüi aníí<br />

di pron^ijquáhomoprgteriens/mortalíter pecs mum habet oblígandí. CRefpondetur negleda'<br />

cat.Probanir conclufib.nemo eft excómunícans gloífa & canoniltísj ga ca. aliqd ex artíbus j^üp<br />

dus nifi pro mortalí.xi.q.ííí,cap.Nemo epifcopo ponitadhoc vtexpketuridicamäfacillime pof<br />

rum.fed p tranfgrdfioné nudi padi aliquis pôt flm.Ex textu Literaturam.níhíl aliud condudi«<br />

«xcommunicari. capito. Antígonus. de padís. tur nifi ille timore pcrculfus dicebat, non^it<br />

vbi didtur. Aut inita pada fuam obtineát firmis híc morabor. proponens ín animo g> alíqiiahdo |i<br />

tatemiautconuenttis fife noncohibuerit ecclefia religionishabítumcffet fufcepturuí qu» veri«<br />

ÍÜcam fentiat difdplinam.Prsterea arguiî ad Idé. expofitione indigcnt.Propterea fit díco.cum vo<br />

Aliqua poteft eé promiffioboní notabilís: a qua tura fitadus voluntatisi8í voluntas non fewtur<br />

fl quis fine caufa labatur,mortaliter peccabit. Ná inincognitumjprœfuppoiiitvnum adumintefc<br />

prgterírepromíffumfíncrationabili caufa eft pec Icdus vdplutes.hoccft,tamnotítfasapprchenfl '<br />

cammrfn re modica veníale:ín magna mottale.fi msq iudicatiuas,8í dífcurfum.fyllogífat nan«<br />

cut in furto magno ft patuo.fi enim homo intés pru(!ens.anteq votuni émíttatrpaícula mundi Si<br />

dat non feruare pmíífumifed fallere promittédo dus inftabilitatemapprehcnditÄita iudicat.quS<br />

peccat.fed non teneî feruate promifl;um: ficut in obrem proponit deo feruire:» putat fepoife me«<br />

voto vd&itamnito:nifi alter aliquam iadurâ ras bus hoc facere in rdigione q extra rdigiotiem^<br />

done pus promiffionis incunat:puta quia confi! tunc cogitar de rcligionCi« iiSicat fibi vtfflus fó %<br />

dd>atintepromittéte:nccptouiditfibìdeIibris, rc profiteri rditíonem a manere fa iaedao,'fed<br />

Iígnís,equo,vdhuíufcemodí:vnde patii iadurâ. amiuc non vouetiquia nullum adum voluntatis<br />

quare tendis d fuccunerercum doccafionédâni habet:& voluntas eft libera tara contràrie g con«<br />

dederís.Cinfuper arguitur ad vnâç conclufio tradidorie,ftantequocûffiintelIedusiudihabethO<br />

ô.i|.cap.(iuicû(5futîragio.6iquçft.v.cap.Q,uia mo intentionem profitendí reMgionemí vult ta«<br />

Ioannes.&exptdIiiusexIoaneChryfoftomo,vt men feruare fe liberum ab obliganonc,» tenere fí<br />

dtaî.xxij.q.v.ca.Iuramêti.vbifichabeî.Etidco non oblígatum adhuc quouf® amplius exco^<br />

dominus ínter iuramentum ftloqudam noftram tetradhucnullomodo votumemítrit.ftilludeft<br />

nullam vultdfediftanriam.quiaficutiniuramen proponete de quo eft fermo in capini. Literatur<br />

to nullam conuenít dfe pcrfidiamrftaquoç I ver ram.pro cuius intdlígcntiah«c didmus. Dedas<br />

bis noftrís nullum debet dfe mendadum. Sed di ro g? illud proponete non obligar proponetemi<br />

œ.illud non condudit. quia ilKc loquitur de men Nonne vides g» homo proponit furgere tota<br />

dado & periurfo.» notum cft vtrum» íllorum ef »ftate hora quarta vd tertia : & alifs didt fe ins<br />

tcnderchocfacere:quononobftantefinon futí<br />

lodens facere quod promíttít:non fadt meda gat hora quarta, quando etiam bene poteft : ne<br />

S!!«!?* mo iudicat eum maie ageref'Breuiter(proponere)<br />

nonem reor eÎTc obligatoriam fub pœna peccati nefdo melius explicare g fic. homo inteoàit -<br />

om<br />

i ' •

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!