DE PRAETORIBUS TRIDENTINIS ... - Provincia Tridentina
DE PRAETORIBUS TRIDENTINIS ... - Provincia Tridentina
DE PRAETORIBUS TRIDENTINIS ... - Provincia Tridentina
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tovazzi Giangrisostomo OFM<br />
<strong>DE</strong> <strong>PRAETORIBUS</strong> TRI<strong>DE</strong>NTINIS<br />
COLLECTANEA<br />
NUMQUAM PROUT IACENT<br />
PUBLICIS TYPIS COMMITTENDA.<br />
TRI<strong>DE</strong>NTI, MDCCLXXXVI<br />
Apud Sanctum Bernardinum Senensem<br />
Die XIV septembris.
Antiquis Romanis vehementer Praetoris placuit nomen.<br />
Iustinianus Imp. Authent. 13<br />
de Praetoribus populi<br />
§ Nos igitur 1 .<br />
1 Iniziata la trascrizione il giorno 11 giugno 2007. – Nella pagina 01 c’è scritto:<br />
1. Carolus Magnus in Capitularibus, et in Lege 42 inter Longobardicas decervit, quod<br />
Iudices ieiuni causas audirent, et discernerent.<br />
2. In Italicis Rebuspublicis Iudex Potestas dicitur. Carolus Macrus in Hierolexico,<br />
verbo Iudex.
Presentazione del trascrittore<br />
Il manoscritto del Tovazzi n. 40 è composto da una Praefatio (pagine<br />
III-X), seguita dalla Tabula chronologica Praetorum Tridenti (pagine XI-<br />
XXVI); alla pag. XXVIII c’è l’elenco dei Pro-Praetores; segue il Syllabus<br />
auctorum qui pro libello isto adornando utiliter adhibiti sunt (pagine<br />
XXIX-XXX); poi l’Index patrialis, seu topologicus sequentium Assessorum,<br />
Vicariorum, Praetorumque (pagine XXXI-XXXIII).<br />
Segue la trattazione dei singoli personaggi disposti, come dice il<br />
Tovazzi, per capitoli, che il trascrittore per evitare errori, chiamerà numeri.<br />
Infatti la trattazione dei singoli personaggi è compresa fra i numeri romani<br />
I-CCVII (pagine 1-121); segue Addenda, vel Notanda, composta dai numeri<br />
arabici 1-160 (pagine 122-181). Vi sono aggiunte alla fine due pagine pure<br />
manoscritte con l’indicazione dei Toni per il canto dei Salmi e dei cantici<br />
nella recita del Breviario.<br />
P. Remo Stenico
Praefatio auctoris<br />
Percurrenti post obitum meum Collectanea isthaec, ut tituli, quem eis<br />
praefigendum duxi, numquam obliviscatur, immo semper, et quamlibet<br />
paginam prae oculis habeat, memor sit, enixe commendo, eumque rogo, et<br />
obstestor. Ego enim multa huc pro mea tantum memoria congessi, et alia<br />
multa retuli al literam prout eadem in tabulis notarialibus reperi.<br />
Nullam aliam hactenus vidi tridentinorum Potestatum, seu Praetorum<br />
seriem: pro hac mea prorsus nova concinnanda nullum pulsavi, nullique<br />
molestiam vel minimam intuli. Multum sane laboris impendi, laboremque<br />
meum frustraneum, et posteris omnibus ingratum non futurum (absit verbo<br />
iactantia) confido, ac spero.<br />
Imperfectum opus ego prior ingenue 2 fateor, et assero. Desiderantur<br />
siquidem in eo multi Praetores, patriae aliquiot, plurimique anni, et alia<br />
huiusmodi; sed quid inde? num idcirco in cassum laboravi? Profecto<br />
celeberrimus abbas Ferdinandus Ughellus florentinus in sua Italia Sacra,<br />
episcoporum Italiae catalogos exhibens, plurimos ignoravit, praeteriit,<br />
duplicavit, confudit, extra proprium locum recensuit, ac prope infinitos<br />
errores admisit. Omnium tamen calculo utilissimum, et nullo tempore satis<br />
commendabile opus protulit, ac reipubliace dedit. Alius alio plura invenire<br />
potest, nemo omnia, ut inquit Decius Ausonius burdegalensis Idyl. 10, ut<br />
autem scite monet illustrissimus marchio Maffeius part. 2 Veronae<br />
Illustratae, in praefatione ad suma notitiam scriptorum veronensium, chi<br />
non volesse dare al pubblico sì fatte compilazioni, se non quando son<br />
ridotte a non potercisi aggiugner nulla, non si darebbero mai. Totidem<br />
igitur quot ego, Praetores e tenebris eruat, colligat, ac referat alius a me<br />
felicior, aliosque tertius, et quartus, tuncque demum, licet adhuc forte non<br />
omnino perfecta, et integra, certe non spernenda ipsorum series ad manum<br />
erit. Inventis addere facile est.<br />
Porro heic adnotasse iuverit, quod monente Ludovico Antonio<br />
Muratorio, viro clarissimo, Antiquit. Ital. medii aevi To. 4 Dissert. 46, col.<br />
70, Italicae civitates (quibus est <strong>Tridentina</strong> olim adnumerari consuevit) non<br />
omnes eodem tempore, sed quaedam citius, quaedam serius, usum<br />
Potestatum invexere:neque in iis perpetuo habendis constantes primo<br />
fuerunt. Et infra col. 72, In nonnullis urbibus serius, quam in reliquis<br />
Praetorum munus invectum est, atque invectum cito desiit.<br />
Hinc etiam Ioannes Baptista Vercius bassanensis in sua nuperrima,<br />
elentique Historia Ecelinorum, To. 1, pag. 230, in nota scribit: Non si può<br />
fissare il tempo, quando fu introdotto l’uso de’ Podestà. La serie de’<br />
2 candidamente.
Podestà di Verona incomincia nel 1163, ma con interruzione fino all’anno<br />
1193; que’ di Vicenza nel 1170, que’ de Trevigi nel 1173, que’ de Padova<br />
alquanto più tardi 3 .<br />
Titulum Potestatis apud nos tridentinos primus usurpasse noscitur<br />
Adelpretus Comes Tirolensis ineunte saeculo tertiodecimo. Idipsum etiam<br />
nonnulli successores eius praestitere.<br />
Siluit deinde, fuitque constanter intermissus ab anno MCCLXXIX,<br />
usque ad annum MCCCCLVI, infra quod temporis spatium alius Vicarii in<br />
temporalibus titulus adhibitus est. Idem tamen importavit, quemadmodum<br />
etiam in Statutis tridentinis edit. Tridenti 1528, vel 1614 animadvertitur, ubi<br />
habetur in Indice Lib. 2, de Syndicis: Praetor nostri temporis, olim<br />
dicebatur Vicarius.<br />
De tridentini Potestatis, seu Praetoris electione, nominatione,<br />
confirmatione, ac officio agunt praedicta Statuta, reformata et impressa<br />
Tridenti anno MDXXIIX, sub episcopo ac principe Bernardo de Clesio,<br />
Libro primo de Civilibus cap. 1, 2, ac 3. Ex primo capite lubet ad verbum<br />
decerpere, atque huc transferre, omissis tamen minus notabilibus, quod<br />
Omni anno civitatis tridentinae consules ac provisores tenentur eligere 4 ,<br />
seu nominare duos aut tres, aut quatuor, aut plures legum doctores, qui extra<br />
dioecesim tridentinam orti sint, et non habeant attinentes, vel affines in<br />
civitate tridentina, eosque per schedulam praesentare domino episcopo, vel<br />
eius locumtenentibus, qui unum ex nominatis, quem maluerit, eligere debet,<br />
atque confirmare, nec non pro annuo salario eidem dare libras octingentas et<br />
vigintiquinque bonae monetae, videlicet ad grossos charentanos duodecim<br />
pro una quaque libra 5 .<br />
Potestas habet onus tenendi ad minus unum famulum, et unum regatium<br />
suis sumptibus, ac etiam conducendi, et tenendi unum cavalerium idoneum<br />
extra districtum, seu dioecesim natum, sine tamen sua impensa.<br />
Cum pulsu campanae turris Communitatis intrare debet ad Magistratum<br />
honorifice, cum vexillis, et insigniis suis: circumire per civitatem, ac loca<br />
consueta, et visitare ecclesiam cathedralem Sancti Vigilii, ac offerre ipsius<br />
altari magno quod sibi videbitur, infra triduum.<br />
Deinde legere, ac dicurrere tenetur Statuta civitatis, et cum placuerit<br />
domino episcopo, vel eius locumtenentibus, consules illum eidem<br />
praesentare debent, a quo sceptrum Praeturae suae tam in civilibus, quam in<br />
3 Vide tamen Blacolinum in Chronologia ad an. 1178, 1183, 1186, 1188, 1193. Vide<br />
etiam infra pag. 132, nota 17, (Addenda num. 17). - Serie Potestatum, et iudicum<br />
Fanensium apud Amianum To. 2, pag. 348, incipit ab anno 1134.<br />
4 Vide infra num. LXIII.<br />
5 Nunc salarium annuum dicitur adscendere ad circiter mille florenos. Vide infra pag.<br />
151, nota 60 (Addenda num. 60), et pag. 96, cap. 157.
criminalibus recipit, et in manibus eiusdem episcopi, vel capitanei, aut<br />
locumtenentium fidelitatis iuramentum emittit.<br />
Per unum annum dumtaxat in tali officio durare debet: nec ad illud<br />
resumi potest, nisi post septennium. In fine dicti sui officii debet syndicari<br />
per duos eligendos, et deputandos a consulibus, et per tertium deputandum<br />
ab episcopo, vel eius locumtenentibus. Non licet eidem Praetori sceptrum<br />
deponere priusquam novus Praetor adveniat, cum quo se se praesentare<br />
debet coram domino episcopo, vel eius locumtenentibus, et ibi tantum<br />
deponere debet sceptrum, novo Praetori tradendum.<br />
Quilibet novus Potestas primo die postquam praefatum iuramentum<br />
emisit, sub poena librarum quinquaginta bonae monetae debet publico<br />
edicto proscribere omnes malae vitae homines. Tenor edicti exhibetur citato<br />
capite 3 Statutorum, estque huiusmodi: “Diffidamus omnes et singulos<br />
homicidas, veneficos, maleficos, haereticos, siccarios, viarum aggressores,<br />
effractores carcerum, incendiarios, adulteros, incestuosos, sodomitas,<br />
raptores virginum, et aliarum mulerum solicitatores, lenones, stupratores,<br />
invasores, falsarios, quoscumque fures diurnos, et nocturnos, ceterosque<br />
delinquentes, et cuiusvis malae, ac perditae vitae homines in civitate<br />
Tridenti, ac eius districtu commorantes”.<br />
Utinam his etiam nostris diebus evulgaretur 6 , fieretque ad amussim<br />
sevari huiusmodi edictum! Sed proh dolor! in desuetudinem abiisse, ac una<br />
cum plurimis aliis veterum notrorum saluberrimis placitis et sanctionibus<br />
antiquatum esse videtur. Faxint Superi, quod nullo unquam tempore idipsum<br />
accidat sacrosancto Evangelio Iesu Christi Dei, et Domini nostri<br />
clementissimi, cui omnis honor, et gloria in saecula saeculorum. Amen.<br />
P.S. Visis meis hisce scriptis, admodum revrendus Pater Epiphanius de<br />
Roncone, olim <strong>Provincia</strong>e huius nostrae Minister, pro singulari sua in me, ac<br />
mea omnia sollicitudine, ac benevolentia, motu proprio, et ultroneo rogavit<br />
nobilem ac humanissimum dominum Vincentium de Bernardis Zetta<br />
notarium collegiatum, civem et habitatorem Tridenti, atque ab eo mihi<br />
obtinuit calendis octobris huius anni 1786 libellum manuscriptum cuius<br />
primus titulus est Nomina, et cognomina Praetorum huius civitatis<br />
tridentinae ab anno 1456 usque ad annum 1776. Secundus auten Praetores<br />
Tridenti, quorum antecessores nuncupati sunt Vicarii in temporalibus.<br />
Incipit: 1456 Lanfrancus de Oriano. Desinit prima manus 1774 Hieronymus<br />
Cattaneus. Alia vero subdidit alios duos Marinium, ac Paravicinum. Sub<br />
titulo Catalogi Bernardiani non raro ipsum allegavi. Utilis enim mihi<br />
plurimum fuit, praesertim quoad posteriores Potestates, sive Praetores.<br />
Plures tamen, idest quatuordecim ex antiquioribus in eo desiderantur<br />
6 Evulgatur sed non servatur integre.
Tabula chronologica Praetorum Tridenti7<br />
Pro episcopo<br />
1159 Henricus de la Bella de Verona Assessor, num. I.<br />
1183 Gerardus de la Bella de Verona Assessor, num. II.<br />
1206 Adelpretus Comes Tirolensis Potestas, num. III.<br />
1208 Henricus Iudex Curiae tridentinae num. III.<br />
1209 Henricus de Egna Iudex, num. IV.<br />
1215 Henricus de la Bella de Verona iunior, Iudex, num. V.<br />
1222 Adelpretus Comes Tirolensis Potestas, num. VI.<br />
1228 Tridentinus Iudex, et Vicarius, num. VI in fine<br />
1233 Odolricus de Campo Potestas, num. VII.<br />
1235 Adelpretus Comes Tirolensis Potestas, num. VIII.<br />
1237 Swikerius de Monte Albano Potestas, num. IX.<br />
Pro imperatore<br />
1239 Sodegerius de Tito neapolitanus Potestas, num. X.<br />
1255 Fulcus de Apulia eques, Potestas, num. XI.<br />
1260 Calapinus de Tridento Iudex imperialis Curiae, num. XI.<br />
1264 Bonus de Montorio Assessor, num. XI in fine.<br />
Pro episcopo<br />
1270 Bonazunta de Brixina Assessor, num. XII.<br />
1273 Nicolaus Spagnolus de Tridento Assessor num. XIII.<br />
1276 Anonymus Vicarius.<br />
Pro Paduanis<br />
1278 Marsilius de Partenopeo Potestas, num. XIV.<br />
1279 Blasius Vicarius, et Potestas, num. XIV in margine<br />
1279 Gratiadeus Vicarius in temporalibus num. XV.<br />
Pro episcopo<br />
1281 Nicolaus Spagnolus de Tridento Vicarius, num. XVI.<br />
1281 Bonazunta de Parma Auditor, num. XVII.<br />
1282 Maximianus Vicarius, num. XVIII.<br />
7 Un elenco simile è presente nel MS 33 pure del Tovazzi dell’anno 1777, pp. 72-87;<br />
questo del MS 40 fu pubblicato da Bartolomeo Malfatti in Archivio per Trieste, l’Istria e il<br />
Trentino, Roma 1886, pp. 303-309, senza l’indicazione della pagina cui il Tovazzi rimanda<br />
ogni nominativo, dove ci sono notizie più numerose relative al singolo personaggio.
1282 Riprandus Novellus de domino Gonselmo Vicarius, num. XVIII in<br />
fine.<br />
1284 Bondus Iudex, et Vicarius, num. XVIII in margine<br />
1284 Ioannes de Cavedeno Vicarius, et Assessor, num. XIX.<br />
1285 Calapinus Iudex faciens rationem.<br />
1287 Bertoldus de Widotis de Bergamo Vicarius, num. XX.<br />
1288 Gulielmus de Bergomo Vicarius, num. XXI.<br />
1289 Odoricus de Coredo Vicarius, num. XXI in fine.<br />
1291 Adelpretus Vicarius, num. XXII.<br />
1292 Maximianus Vicarius, num. XXIII.<br />
1295 Calapinus de Flaveo Vicarius, num. XXIV.<br />
1301 Guido de Tridento Vicarius, num. XXV.<br />
1302 Aichebonus de Tridento Vicarius, num. XXVI.<br />
1302 Simon de Gardulis Vicarius, num. XXVII.<br />
1303 Antonius de Leudro Vicarius, num. XXVIII.<br />
1303 Simon de Gardulis Vicarius, num. XXIX.<br />
1307 Andreas Quirinus de Venetiis Vicecomes Tridenti, num. XXIX in fine.<br />
1307 Iacobinus de Cremona Vicarius, num. XXX.<br />
1307 Finius Vicarius Vicarius, num. XXXI.<br />
1307 Guido de Parma Vicarius, num. XXXI, simul cum Finio.<br />
1308 Simon de Gardulis Vicarius, num. XXXII.<br />
1312 Gulielmus de Bellenzanis de Tridento Vicarius, num. XXXIII.<br />
1312 Aichebonus de Tridento Vicarius, num. XXXIV.<br />
1313 Iacobinus de Cremona Vicarius, num. XXXV.<br />
1314 Gerardus de Bononia Vicarius, num. XXXVI.<br />
1315 Laurentius de Vello Vicarius, num. XXXVII.<br />
1317 Gulielmus de Bellenzanis de Tridento Vicarius, num. XXXVII in fine.<br />
1323 Matthaeus de Gardellis de Tridento Vicarius, num. XXXVIII.<br />
1328 Adelperius de Tridento Vicarius, num. XXXIX.<br />
1334 Franciscus de Burgo novo de Tridento Vicarius, num. XL.<br />
1334 Iustinianus de Gardulis de Tridento Vicarius, num. XLI.<br />
1338 Cinus de Castellione Aretino Vicarius, num. XLII.<br />
1339 Franciscus Castellionus de Aretio Vicarius, num. XLIII.<br />
1344 Guido de Cardinalibus de Pisauro Vicarius, num. XLIV.<br />
1348 Nicolaus de Avolano de Tridento Vicarius , num. XLV.<br />
Pro Brandenburg.<br />
1355 Ecelinus de Campo de Tridento Vicarius, num. XLVI.<br />
Pro Episcopo<br />
1366 Nicolaus de Meclo annaniensis, num. XLVI in fine.
1367 Ioannes de Pugnis de Parma Vicarius, num. XLVII.<br />
1372 Vricius de Castro Thoni Vallis Annaniae Vicarius; Fricius de Castro<br />
Thoni, num. XLVIII.<br />
1374 Ioannes Salgardus de Feltro Vicarius, num. XLIX.<br />
1376 Tramontonus de Cividado Belluni Vicarius, num. L.<br />
1377 Ioannes Salgardus de Feltro Vicarius, num. LI.<br />
1378 Dedus de Dedis de Feltro Vicarius, num. LII.<br />
1380 Ioannes de Strata de Padua Vicarius, num. LIII.<br />
1381 Ioannes de Pugnis de Parma Vicarius, num. LIV.<br />
1387 Antonius de Tridento Vicarius, num. LV.<br />
1391 Antonius de Dasindo Vicarius, num. LVI.<br />
1391 Antonius de Bergomo Vicarius, num. LVII (etiam 1399: Franco G. :<br />
Prosapia arcensium)<br />
1392, 1394 Nicolaus de Tenuciis (et Tanutiis) de Levico Vicarius, num.<br />
LVIII.<br />
1395 Ioannes de Capitaneis de Bononia Vicarius, num. LIX.<br />
1399 Alexander de Doctoribus de Padua Vicarius, num. LX.<br />
1400 Antonius Vicarius, num. LXI.<br />
1400 Francischinus de Sarnonico Vicarius, num. LXII.<br />
1407 Alexander de Doctoribus de Padua Vicarius, num. LXIII.<br />
Pro imperatore<br />
1415 Laurentius de Gauslinis de Feltro Vicarius, num. LXIV<br />
--- Ziviglinus de Casali de Padua Vicarius Tridenti anno incomperto.<br />
1418 Petrus de la Turre de Bergomo Vicarius pro Comite Tirolensi, num.<br />
LXV.<br />
1419 Nicolaus de Campolongo de Padua Vicarius, num. LXVI.<br />
1420 Antonius de Molveno Vicarius, num. LXVII.<br />
1420 Petrus de la Turre de Bergomo Vicarius, num. LXIIX.<br />
1421 Gulielmus de la Pigna Vicarius, num. LXIX.<br />
1422 Bartholomaeus de Minatis Vicarius, num. LXX.<br />
1424 Albertinus de Marostica Vicarius, num. LXXI.<br />
1425 Antonius de Leudro Vicarius, num. LXXII.<br />
Pro episcopo<br />
1428 Ludovicus de Calvis de Bononia Vicarius, num.LXXIII.<br />
1429 Gerius de Monte Catino de Ferraria Vicarius, num. LXXIV.<br />
1432 Antonius de Tosabechis de Papia Vicarius, ac deinde archidiaconus<br />
Tridenti, num. LXXV.<br />
1433 Iacobus de Ursulinis Bononia de Tussiniano Vicarius, num. LXXVI.
1435 circiter Ludovicus de Calvis iterum Vicarius, num. LXXVII in<br />
margine.<br />
Pro Tirolensi<br />
1442 Iulianus de Coccapanis de Carpo Vicarius, num. LXXVII.<br />
1443 Melchior de Facinis de Padua de Tridento Vicarius, num. LXXVIII.<br />
1450 Bonamens de Aliprandis de Mantua Vicarius, num. LXXIX et<br />
Addenda num. 154.<br />
1453 Iacobus de Gazio Vicarius, num. LXXX.<br />
1455 Lanfrancus de Oriano de Brixia Vicarius, et Potestas, num. LXXXI.<br />
1457 Melchior de Facinis de Padua de Tridento Potestas, num. LXXXII.<br />
1460 Christophorus Lanfranchinus veronensis Potestas, Addenda num. 27.<br />
1462 Hieronymus Mussatus patavinus Potestas, Addenda num. 28.<br />
1467 Bartholomaeus de Gozadinis de Bononia Potestas, num. LXXXV.<br />
Etiam sequentes omnes dicti fuerunt Potestates, seu Praetores Tridenti.<br />
468 Alexander de Mediis de Bassano, et Padua, num. LXXXVI.<br />
1470 Paulus de Ungarellis de Padua, num. LXXXVII.<br />
1475 Ioannes de Salis de Brixia, num. LXXXVIII.<br />
1477 Alexander e Madiis de Padua, num. LXXXVIIII.<br />
1480 Salius de Buzacharinis de Padua, num. LXXXX.<br />
1481 Ioannes Victor de Burgasio de Feltro, num. LXXXXI.<br />
Pro imperatore<br />
1484 Paulus de Oriano de Brixia, num. XCII.<br />
1485 Ioannes Petrus de Gandinis de Brixia, num. XCII in fine.<br />
1486 Leonardus Coepolla de Verona, num. XCIII.<br />
1490 Ioannes Baptista de Lambertinis de Bononia, num. XCIV.<br />
1491 Paulus de Ungarellis de Padua, num. XCV.<br />
1492 Paulus de Oriano de Brixia, num. XCVI.<br />
1493 Ioannes Baptista de Lambertinis de Bononia, num. XCVI in fine.<br />
1492 Ludovicus Pavesius mantuanus, num. XCVII.<br />
1495 Ottobonus de Ottobonis Valentinus (de Valentia), num. XCIX.<br />
1497-1499 Daniel de Crescendulis de Portu Navonis, num. C.<br />
Pro episcopo<br />
1501 Hercules Tassonius de Mutina eques, num. CI. [Etiam 1494]<br />
1503 Princivallius Mantica de Portu Naonis, num. CII.<br />
1506 Nicolaus Bassileus de Tergesto, num. CIII.
1508 Ulpianus de Zanis de Bononia, num. CIV.<br />
1509 Aloysius Saxolus mirandulanus eques, num. CV.<br />
1514 Aloysius de Albertis de Verona, num. CVI.<br />
1516 Stephanus de Ugonibus brixianus, num. CVII.<br />
1517 Leonardus Coepolla de Verona Comes, num. CVIII.<br />
1518 Antonius de Cappo mantuanus, num. CIX.<br />
1518 Antonius Gardellinus de Bassano, num. CX.<br />
1521 Hieronymus Romagnanus de Tridento, num. CXI.<br />
1522 Nazarius Scopulus mantuanus, num. CXII.<br />
1523 Petrus Petorellus de Parma, num. CXIII.<br />
1524 Ioannes de Castro Vitreo mutinensis, num. XVIV.<br />
1525 Ioannes Franciscus Bebius regiensis, num. CXV.<br />
1528 Alphonsus Rossettus ferrariensis eques, dein episcopus Ferrariae, num.<br />
CXVI.<br />
1530 Bernardus Nuvolonus mantuanus, num. CXVII.<br />
1534 Ioannes Baptista Scopolus mantuanus, num. CXVIII.<br />
1537 Petrus Petorellus parmensis, num. CXIX.<br />
1741 Vincentius Gemmus parmensis, num. CXX.<br />
1543 Gaspar Brugnolus ferrariensis, num. CXXI.<br />
1544-1545 Petrus Foschirus mutinensis, num. CXXII.<br />
1548 Philippus Valentinus mutinensis, num. CXXIII.<br />
1550 Ludovicus Frontorius de Cento Ferrariensi, num. CXXIV.<br />
1552 Iosephus Fontanellus regiensis, num. CXXV.<br />
1553 Ludovicus de Superbo ferrariensis, num. CXXV, in margine.<br />
1553 Iulius Caesar Castrovitreus mutinensis, num. CXXVI.<br />
1555 Ludovicus de Superbo ferrariensis, num. CXXVII, post CXXVI.<br />
1557 Michael Castagninus faventinus, num. CXXVIII, post CXXVI.<br />
1559 Attilius Tondinus senensis, num. CXXIX, post CXXVI.<br />
1560 Ioannes Baptista Nardus de Tussiniano, num. CXXX.<br />
1562 Mathias Caraccius de Cento, num. CXXXI.<br />
1563 Darius Pogellinus eques imolensis, num. CXXXII.<br />
1565 Alphonsus Hirundinellus de Lugo ferrariensi, num. CXXXIII.<br />
1565 Ioannes Baptista Moragius placentinus, num. CXXXIV.<br />
1568 Aloysius Guarinonius de Riparolio, num. CXXXV.<br />
1571 Horatius Sacratus regiensis, num. CXXXVI.<br />
1577 Iulius Tocholus parmensis, num. CXXXVII.<br />
1579 Ioannes Baptista Ponginibius placentinus, num. CXXXIIX.<br />
1580 Lazarus Foenuccius de Saxulo, num. CXXXIX.<br />
1582 Ludovicus Cremaschius de Mantua, num. CXXXX.<br />
15834 Ioannes Ordelaphus pisaurensis, num. CXLI.<br />
1585 Cleodorus Calcus mediolanensis,num. CXLII.
1586 Bernardinus Codebonius mutinensis, num. CXLIII.<br />
1588 Concinus de Concinis annaniensis, num. CXLIV.<br />
1588 Hieronymus Bertus mantuanus, num. CXLV.<br />
1594 Sempronius Scacchius parmensis, num. CXXXXVI.<br />
1596 Hieronymus Fondulius cremonensis, num. CXXXXVII.<br />
1598 Octavius Mussonus mantuanus, num. CXXXXVIII.<br />
1600 Iulius Albertinus senogalliensis, num. CXXXXIX.<br />
1604 Ludovicus Cremascus mantuanus, num. CL.<br />
1605 Ludovicus Pellicellus mantuanus, num. CLI.<br />
1609 Ludovicus Rudolphinus de Sabloneta, num. CLII.<br />
1610 Ioannes Baptista Pianus de Massa Carrariae, num. CLIII.<br />
1612 Camillus Farnellus (Sernetus) de Novellaria, num. CLIV.<br />
1615 Ioannes Stephanus Castellius de Tirano Vallis Telinae, num. CLV.<br />
1617 Maiolinus Bisacionus Aesinus, num. CLVI.<br />
1619 Caesar Pioppius eques mutinensis, num. CLVII.<br />
1621 Claudius Beggius de Massa Carrariae, num. CLVIII.<br />
1626 Ioannes Franciscus Pavarellus cremonensis, num. CLIX.<br />
1628 Sebastianus Rastellinus recinetensis, num. CLX.<br />
1629 Manfredus de Manfredis castilionensis, num. CLXI.<br />
1631 Ioannes Angelus Castellius bellasiensis de Larii Lacu, num. CLXII-<br />
1638 Amantius Lambertegnus comensis, num. CLXIII.<br />
1640 Maynardus Trussus cremonensis, num. CLXIV.<br />
1644-1646 Franciscus Assandreus mediolanensis, num. CLXV.<br />
1648 Ioannes Maria Novellus pontremulensis, num. CLXVI<br />
1650 Antonius Maria Novellus pontremulensis, num. CLXVII.<br />
1656 Laurentius Marachius pontremulensis, Addenda num. 95.<br />
1657 Iacobus Antonius Guerra veronensis, num. CLXVIII.<br />
1660 Franciscus Prazzolius (Piazzolius) Novo-Comensis, num. CLXIX.<br />
1662 Ioannes Bastus Valentinus, num. CLXX.<br />
1664 Stephanus Marachius pontremulensis, num. CLXXI.<br />
1666 Carolus Spadatius de Fusiniano, num. CLXXII.<br />
1669 Marcus Baratta romanus, num. CLXXIII.<br />
1671 Augustinus Fontana florentinus, num. CLXXIV, in fine.<br />
1671 Ioannes Fontana florentinus Comes ac tandem episcopus Caesenae,<br />
num. CLXXIV.<br />
1674 Franciscus Riccius pontremulensis, num. CLXXV.<br />
1678 Zacharias Seraptus pontremolensis, num. CLXXVI.<br />
1681 Antonius Michelorius urbinas, num. CLXXVII.<br />
1683 Hieronymus Castilioneus mediolanensis, num. CLXXVIII.<br />
1684 Ioannes Marcus Triva mutinensis, num. CLXXIX.<br />
1686 Ioannes Albertus Mirabilia mediolanensis, num. CLXXX.
1687 Bernardinus Piccatellius pontremulensis, num. CLXXXI.<br />
1690 Franciscus Sigismundus Avesanus veronensis, num. CLXXXII<br />
1694 Sebastianus de Rubeis de Massa Carrariae, num. CLXXXIII<br />
1698 Ioannes Marcus Triva mutinensis, num. CLXXXIV.<br />
1703 Franciscus de Francischinis de Ettoreis imolensis, num. CLXXXV.<br />
1708 Ioannes Sebastianus de Vespignanis imolensis, num. CLXXXVI.<br />
1713 Angelus Paulinus Balestrerius lucensis, num. CLXXXVII.<br />
1716 Antonius Maria Beghinus parmensis, num. CLXXXVIII.<br />
1720 Antonius Mutii tifernas, seu de Civitate Castelli, num. CLXXXIX.<br />
1722 Ioannes Dominicus a Carretto Mancurtius imolensis, num. CXC.<br />
1727 Ioannes Pizzolius mediolanensis, num. CXCI.<br />
1729 Iosephus Tonellius mantuanus, num. CXCII.<br />
1730 Caesar Thomas a Porta mediolanensis, num. CXCIII.<br />
1730 Antonius Loria mantuanus, num. CXCIV.<br />
1735 Ioannes Dominicus a Carretto Mancurtius imolensis secundum, num.<br />
CXCV.<br />
1745 Hieronymus Iosephus Pasqua pontremulensis, num. CXCVI.<br />
1752 Dominicus de Madiis mantuanus, num. CXCVII.<br />
1755 Claudius Lanzonius mantuanus, num. CXCVIII<br />
1758 Ioannes Dominicus a Carretto Mancurti imolensis, num. CIC.<br />
1762 Ioannes Albertus Cavazanus de Avio, num. CC.<br />
1767 Dominicus a Carretto Mancurti imolensis, filius Ioannis Dominici,<br />
num. CCI.<br />
1772 Sebastianus de Gervasiis bellunensis, num. CCII.<br />
1774 Hieronymus Cattaneus papiensis, num. CCIII.<br />
1777 Alphonsus de Marinis Castilionensis mantuanus, num. CCIV.<br />
1782 Iosephus Paravicinus de Valle Tellina, et Papia, num. CCV.<br />
1786 Pro Praetor Bernardinus de Petra Plana, num. CCV, in fine.<br />
1787 Octavius Caesar Pusterla nobilis mediolanensis iuris consultus, num.<br />
CCVI.<br />
1788 Iulius Caesar Vainus ferrariensis, num. CCVII.<br />
1790 Franciscus Valdrigius mutinensis, num. CCVIII, in fine<br />
1791 Ioannes Dominucus Romagnosius placentinus, Addenda num. 103<br />
ecc..<br />
1792 Aloysius Franciscus Riboldus parmensis, Addenda num. 100.<br />
1794 Aloysius Chelutius Collensis etruscus, Addenda num. 196.<br />
1800 Philippus Comes Caesarinus parmensis, Addenda num. 124.<br />
1802 Pax Bonacina mediolanensis, Addenda num. 133.<br />
Pro Praetores<br />
1507 Ioannes Paulus Schratenperger
1507 Nicolaus<br />
1521 Ioannes Andreas a Scutellis. Etiam anno 1525.<br />
1540 Antonius Thesinus.<br />
1610 Petrus Alexandrinus.<br />
1619-1620 Ioannes Baptista Madrutius.<br />
1629 Andreas Pompeatus: Et 1631.<br />
1653 Ioannes Iacobus Sitius.<br />
1681 Petrus Mancius.<br />
1682 Bernardinus Bomportus.<br />
1752 Ioannes Paulus Ciurlettus.<br />
1770 cir. Andreas ab Aquila.<br />
1786 Bernardinus de Gerardis de Petra Plana.<br />
1803 Aloysius de Lupis.
Index patrialis, seu topologicus squentium Assessorum, Vicariorum,<br />
Praetorumque<br />
Annania<br />
Apulia<br />
Aretium<br />
Avium<br />
Bassanum<br />
Bellasium<br />
Bellunum<br />
Bergomum<br />
Bononia<br />
Brixia<br />
Brixina<br />
Campum Iudicariae<br />
Carpum<br />
Castellio aretinus<br />
Castellio Stiverorum<br />
Castrovitreum<br />
Cavedinum<br />
Centum<br />
Collis<br />
Comum<br />
Cremona<br />
Dasindum<br />
Egna<br />
Faventia<br />
Feltria<br />
Ferraria<br />
Flavetum<br />
Florentia<br />
Fusinianum<br />
Imola<br />
Leudrum<br />
Lugum<br />
Luca<br />
Mantua<br />
Marostica<br />
Massa Carrariae<br />
Mediolanum<br />
Mirandula<br />
Molvenum<br />
Mons Albanus<br />
Mutina<br />
Novellaria<br />
Padua<br />
Papia<br />
Parma<br />
Pertenopeum<br />
Pisaurum<br />
Placentia<br />
Pontremulum<br />
Portus Naonis<br />
Recinetum<br />
Regium<br />
Riparolium<br />
Roma<br />
Sabuloneta<br />
Sarnonicum<br />
Saxulum<br />
Sena<br />
Senogallia<br />
Tergestum<br />
Tifernum<br />
Tirolis<br />
Titum<br />
Tridentum<br />
Tussinianum<br />
Urbinum<br />
Valentia Insubriae<br />
Vallis Annania<br />
Vallis Telina<br />
Vellum
Venetiae Verona<br />
Praetores tridentini<br />
I. Henricus de la Bella de Verona iudex, et assessor domini episcopi<br />
tridentini anno 1159, 1160, 1161, 1163 1166, 1171 et 1172. Vide infra num.<br />
V.<br />
II. Gerardus de la Bella de Verona iudex, et Assessor tridentinae Curiae<br />
an. 1183 ac 1201. Antea, nempe an. 1180 et 1181 dictus fuit legisperitus, et<br />
iudex, vixitque Tridenti etiam an. 1216 et 1218. Natus est patre Henrico<br />
praecedenti 8 .<br />
III. Adelpretus Comes Tirolensis, ac Potestas Tridenti anno 1206 die 27<br />
maii. Eius vicesgerentes fuerunt dominus Petrus de Malusco, et Gralantus.<br />
Vide infra Addenda num. 11.<br />
Henricus iudex Curiae tridentinae an. 1208 die tertio martii recensitus<br />
post decanum Tridenti, et ante omnes alios nobiles vassalllos praecipuos.<br />
IV. Henricus de Egna iudex Curia tridentinae an. 1209 die 7 decembris.<br />
Quidam Henricus de Egna Potestas Veronae occisus fuit anno 1247. Vide<br />
infra Addenda num. 16 et 21.<br />
V. Henricus de la Bella iudex tridentinae Curiae an. 1215, 1216, 1218 et<br />
1220., fuitque Tridenti etiam anno 1224 die 20 septembris. Filius fuit<br />
praecedentis Gerardi, officiumque iudicis in Curia tridentina, sed pro causis<br />
criminalibus tantum, recognovit anno 1220 die 24 ianuarii ceu feudum suae<br />
familiae a Casa Dei sancti Vigilii acceptum, quemadmodum illud habuerunt<br />
pater et avus ipsius. Confer Monumenta Ecclesiae <strong>Tridentina</strong>e vol. IV, pag.<br />
53 ac 54. Pro memoria vero heic notare placet, quod Bonifacius de Bella fuit<br />
canonicus ecclesiae veronensis anno 1278. Benedictus della Bella<br />
veronensis fuit abbas Olivetanus ad s. Mariam in Organis Veronae an. 1552.<br />
Iosephus della Bella veronensis fuit rector s. Mariae Rochae Antiquae an.<br />
1589 et la molto illustre, e molto reverenda Suor Orsetta dalla Bella an.<br />
1671 fuit monaca nel venerando monasterio di s. Chiara di Venetia, eique<br />
dicatus fuit liber quidam.<br />
VI. Adelpretus Comes Tirolensis, et Potestas Tridenti anno 1222 die 12<br />
martii constitutus per dominum Albertum Dei gratia episcopum tridentinae<br />
ecclesiae. Fuit Potestas etiam an. 1235 ac 1236, interque vivos etiam anno<br />
1237. Idem anno 1224 die 7 octobris dictus est Assessor domini episcopi<br />
tridentini Gerardi. Sed rationem fecit Tridenti in civilibus, et criminalibus<br />
causis per iudicem substitutum. Hinc est, quod dominus Iacobus iudex,<br />
dictus Blanzemanus 9 , ad an. 1222 asseritur constitutus in Tridento ad<br />
8<br />
Dominus Gerardus assessor et iudex tridentinae Curiae anno 1191.<br />
9<br />
Dictus etiam Blanzemana.
ationem faciendam per dominum Adelpretum Comitem Tirolensem,<br />
Potestatem Tridenti: quodque anno eodem 1222 die 12 martii Tridenti in<br />
palatio episcopali sententiam tulit pro communitate Tridenti contra Brianum<br />
de Castrobarco in causa thelonei ravazonensis, Gerardus tridentinae<br />
ecclesiae archidiaconus, faciens rationem per dominum Adelpretum<br />
Comitem Tyrolis, potestatem Tridenti, et episcopatus per dominum<br />
Albertum episcopum tridentinum. Ioannes Baptista Blancolinus in sua<br />
Chronologia veronensi ait, quod anno 1232 Comes Tirolensis cum duobus<br />
aliis Comitibus, necnon 150 hominibus equitibus, ac 100 balistariis, nomine<br />
Carsaris, seu Romanorum imperatoris, coepit urbem veronensem. Quod<br />
autem in tridentina civitate proprium domum habuerit, constat ex<br />
monumento, quod scriptum dicitur anno 1261 indictione 4 die mercurii<br />
quintodecimo exeunte augusto, Tridenti sub porticu domus quondam<br />
Comitis Adelpreti Tyrolensis. Hunc ego nullatenus distinguo ab Adelpreto<br />
ad an. 1206 commemorato. Vide infra Addenda num. 7 10 .<br />
VII. Odolricus de Campo Potestas Tridenti, et rationem faciens per<br />
dominum Aldricum electum episcopum tridentinum anno 1233 indictione 6<br />
die veneris undercimo exeunte octobri, Tridenti in palatio episcopatus.<br />
Etiam episcopus Aldricus fuit de Campo iudicariensis, natus patre Friderico<br />
filio Odolrici de Campo. Vide infra Addenda num. 25.<br />
VIII. Adelpretus Comes Tirolensis, Potestas Tridenti per dominum<br />
Aldricum episcopum an. 1235, ac 1236. Recolantur dicta num. VI.<br />
Muratorius To. 4 Antiquit. Ital., col. 74 ait, quod olim ne ab ipsis quoque<br />
principibus respuebatur Praetoris munus.<br />
IX. Swikerius de Monte Albano Potestas Tridenti anno 1237 die 28<br />
octobris. Swikerius et Outus de Monte Albano comparent inter praecipuos<br />
tridentini episcopi vassallos in charta anni 1184. Idem Swikerius occurrit<br />
insuper in chartis an. 1228 ac 1234. Fridericus de Monte Albano fuit<br />
canonicus tridentinus, ac Praepositus frisingensis an. 1276, posteaque<br />
frisingensium episcopus. Castrum vero Montis Albani est in Valle Venusta<br />
prope Schlandersbergam dioecesis curiensis.<br />
Anno 1237 Potestati, et Consilio tridentino literas dedit Gregorius IX<br />
Papa, ut infra Addenda num. 15.<br />
Anno 1238 fuit Tridenti commissarius imperialis dominus Lazarus de<br />
Luca. Vide infra Addenda num. 51.<br />
X. Sodegerius de Tito Potestas Tridenti, et episcopatus ab anno 1239<br />
ante iunium usque ad annum 1255 quo amplius Potestas non fuit die 24<br />
10 Tridentinus causidicus, et faciens rationem in Curia tridentina 1228.
maii 11 . Dictus est etiam Potestas, et Antianus Tridenti. Filium habuit, qui<br />
appellatus fuit Sodoerius Iuvenis anno 1253, necnon Sodegerius quondam<br />
domini Sodegerii de Tito Potestas (rectius forsan Potestatis) Tridenti alio<br />
anno. Senior quoque dictus fuit etiam Sedoverius, ac Sedoerius. Castrum in<br />
civitate tridentina aedificasse discitur ex charta incipiente Anno Domini<br />
1255 die 21 iunii Tridenti in castro quod aedificavit quondam Sodigerius de<br />
Thito, qui fuit Potestas Tridenti, in quo nunc habitat dominus Egno Dei<br />
gratia episcopus Tridenti. Alia charta scripta fuit coram eodem episcopo die<br />
15 iunii anno 1255 Tridenti in domo, quae fuit domini Sodegerii de Tito<br />
quondam Potestatis Tridenti. Porro Titum seu terra et civitas Titi, vulgo lo<br />
Tito, cuius habitatores passim dicuntur dal Tito, est in Basilicata, regni<br />
Neapolitani provincia, inque Potentina dioecesi apud Satrianum. Potestas<br />
noster dictus est nobilis vir dominus. Ipse aedificavit castrum Livi, et<br />
castrum Tridenti.<br />
Anno 1240 et 1244 Bartholomaeus de Alba fuit imperialis Curiae iudex,<br />
et assessor domini Sodegerii Potestatis Tridenti. Ex quanam Alba fuerit,<br />
mihi non constat. Plures extant eiusdem nominis civitates. Forsan<br />
probabilius fuit ex Alba civitate Latii: vel ex Alba Pompeia civitate<br />
episcopali Montis Ferrati.<br />
An. 1240 dictus est etiam dominus Bartholomaeus iudex faciens<br />
rationem per dominum Sodegerium Potestatem Tridenti. Anno 1240<br />
Tridenti in episcopali palatio dominus Bartholomaeus iudex faciens<br />
rationem per dominum Sodegerium Potestatem Tridenti, et episcopatus per<br />
dominum Fridericum imperatorem Romanorum.<br />
Anno 1251 die 18 iulii fuit Tridenti dominus Albertus iudex faciens<br />
rationem per dominum Sodegerium Potestatem Tridenti. Vixit Tridenti<br />
dominus Albertus iudex etiam an. 1256.<br />
Anno 1253 Riprandus quidam fuit castaldio episcopatus tridentini pro<br />
eodem Sodegerio Potestate Tridenti.<br />
Anno 1254 Tridenti decretum quodddam fecit dominus Ioannes iudex<br />
ordinarius imperialis Curiae. Anno eodem 1254 die 9 novembris dominus<br />
Iohannes iudex, et assessor domini Sodegerii de Tito Potestatis Tridenti, et<br />
episcopatus. Vixit Tridenti dominus Ioannes iudex etiam an. 1234, 1235,<br />
1255, ac 1256. Anno 1255 mandante domino Ezelino de Romano facta fuit<br />
recensio eorum, qui fictum in Ala solvere debebant episcopo tridentino.<br />
XI. Fulcus miles Apulus Potestas Tridenti anno 1255. A Petro Zagata<br />
historico veronensi ad eumdem annum 1255 dicitur Misser lo Folco cavaler<br />
11 Sodegerius Potestas Tridenti fuit Ripae die 14 februarii 1247. Anno 1252 Tridenti in<br />
domo nova domini Sodegerii Potestatis. Dominus Sodegerius de Tito Potestas Tridenti et<br />
episcopatus etc.
de Pugia Podestà de Trento: et additur, quod con Azo, e Aldrighetto da<br />
Castelbarco, e con altri cittadini de Trento, tolse la città, el castello de<br />
Trento in si contra lo signor Misser Icerin da Roman. Vide infra, Addenda<br />
num. 16 et 22 12 .<br />
Bonus de Montorio iudex, et assessor Tridenti anno 1264 die 31 iulii.<br />
Montorium uno miliario distat a Verona. Latine dicitur Mons Aureus.<br />
XII. Bonazunta de Priscina iudex, et assessor Tridenti sub episcopo<br />
Egnone, an. 1270, et 1272 die 23 decembris. Prixina pro Brixina pluries<br />
occurrit nobis in vetustis monumentis.<br />
XIII. Nicolaus Spagnolus iudex, et assessor Tridenti anno 1273. Vixit<br />
sapiens vir dominus Nicolaus de Spagnolis iurisperitus Tridenti etiam anno<br />
1320 cum Spagnolo quondam domini Bondi iudicis de Spagnolis cive<br />
tridentino. Anno 1287 vixit domina Blanca vidua domini Nicolai Spagnoli<br />
iudicis de Tridento 13 .<br />
XIV. Marsilius de Partenopeo Potestas Tridenti creatus an. 1278 mense<br />
iulio, et dimissus anno 1279 mense augusto. In Chronico patavino apud<br />
Muratorium To. 4 Antuquit. Ital, col. 1147 legere est, quod “Anno 1278<br />
mense iulii dominus episcopus, et populus Vicentinus 14 dederunt civitatem,<br />
et districtum Tridenti communi Paduae, ad cuius regimen missus fuit<br />
Potestas dominus Marsilius de Partenopeo cum equitubus, et peditibus<br />
soldatis, qui aliquas villas inobedientes combusserunt. Sed modico tempore<br />
paduani tenuerunt Tridentum, quia castellani, et qui subditi esse debebant,<br />
rebellabant cum favore domini Alberti de la Scala domini Veronae: propter<br />
quod orta fuit guerra inter paduanos, et veronenses, quae duravit duobus<br />
annis, vel circa”. Ita ibi. Ad annum autem 1279 col. 1148, “Hoc anno mense<br />
augusti episcopus, et populus tridentinus subtraxerunt Tridentum de fortia<br />
paduanorum, licentiato curialiter domino Marsilio suo Potestate pro<br />
communi Paduae”. Vide Muratorium etiam To. 8 Rerum Ital. col 737.<br />
Vercius ad an. 1278 scribit Marsilio Partenopeo, vultque non mense<br />
augusto, sed iulio se se subtraxisse tridentinos a paduanis. Inter scriptores<br />
est quidam Ercole Partenopeo auctor libri, cui tit. Descrizione del Friuli. In<br />
Udine 1604, in 4°.<br />
Blaxius Vicarius, et Potestas Tridenti anno 1279 ante septembrem.<br />
XV. Gratiadeus legum doctor, et Vicarius Tridenti anno 1279 die 25<br />
septembris ac die 10 octobris. Vixit Tridenti etiam anno 1288. Etiam<br />
12<br />
Calapinus de Tridento iudex ordinarius imperialis Curiae Tridenti constituit<br />
quemdam tutorem anno 1260 die 25 iulii.<br />
13<br />
In charta scripta Tridenti anno 1273 occurrit dominus Egno episcopus, Dux, Comes,<br />
et Marchio, Potestas civitatis episcopatus tridentini. Sic apud Vercium.<br />
14<br />
Vicentinus hahet editio muratoriana; sed legendum Tridentinus.
Potestatibus Mutinae successerunt anno 1311 Vicarii, dein Potestates,<br />
iterum Vicarii, iterum Potestas. Vicarii, et Potestates.<br />
XVI. Nicolaus Spagnolus iudex, et Vicarius in civitate Tridenti sub<br />
episcopo Henrico, anno 1281 die 21 aprilis. Fuit etiam civis tridentinus 15 .<br />
Supersunt familiae de Spagnolis in Monte Cimonii Vallis Lagarinae, ac in<br />
proximo pago Aldeni, et in Leudro.<br />
XVII. Bonazunta iudex, et Auditor causarum episcopatus Tridenti sub<br />
episcopo Henrico anno 1281 die 24 decembris. Dominus Bonazunta de<br />
Parma iudex fuit Tridenti anno 1288, 1307, et 1314. Idem dominus<br />
Bonazunta de Parma de Tridento dictus est anno 1307.<br />
XVIII. Maximianus iudex, et Vicarius Tridenti sub episcopo Henrico<br />
an. 1282. Dictus fuit Maximianus iudex etiam anno 1270 quo una cum<br />
multis aliis ab episcopo Egnone fuit excommunicatus: necnon an. 1277.<br />
Eius memoria iterum redibit infra num. XXIII. Fuisse tridentinum ne<br />
quidem dubito. Vide infra, Addenda, num. 22.<br />
Bondus iudex Vicarius Tridenti an. 1284 die 18 iulii.<br />
Riprandus Novellus de domino Gonselmo civis Tridenti faciens<br />
rationem Tridenti an. 1282 die 12 octobris, et 27 octobris.<br />
XIX. Ioannes de Cavedeno Vicarius, assessor et iudex Tridenti anno<br />
1284 die 19 octobris, 1285 die 10 ianuarii, et anno 1287 diebus 14 ianuarii,<br />
ac 30 maii, ac die 6 novembris 1287. Vide Addenda, num. 136. Cavedinum<br />
autem est vallis Praeturae tridentinae. Vide infra Addenda, num. 1. In charta<br />
scripta Tridenti anno 1288 4 martii primus testis est dominus Ioannes iudex,<br />
qui fuit de cavedeno; secundus dominus Bonazunta iudex, qui fuit de<br />
Parma; tertius dominus Bonomus iudex, quartus dominus Daniel iudex 16 .<br />
XX. Bertoldus de Widotis de Bergamo, seu Bergomo, Vicarius in<br />
civitate tridentina anno 1287 mense novembri et anno 1288 indictione<br />
prima, die quarta martii, et die 22 aprilis. In Chronico bergomensi Castelli<br />
de Castellis apud Muratorium To. 16 Rerum Ital. col. 855 ad annum 1386<br />
memoratur domus stationis illorum de Guidottis. Ad an. 1400 Iacobus<br />
quondam domini Bonetti de Guidottis. Ad an. 1402 Iacobus quondam<br />
Bonomi de Guidottis 17 .<br />
15<br />
Anno 1287 vixit domina Blancha vidua domini Nicolai Sèpagnoli iudicis de<br />
Tridento.<br />
16<br />
Anno 1339 commemorata fuit clausura abbatiae s. Laurentii a Porta antiqua muri,<br />
qui fuit domini Ioannis de Cavedeno.<br />
17<br />
Bertoldus de Guidotis de Pergamo iudex, et Vicarius Tridenti 22 aprilis 1288.-<br />
Quidam Paulus Guidottus Burghesius italus laudatur ab Auberto Miraeo inter scriptores<br />
saeculi XVII cap. 170, sed Guidotti fuerunt etiam Bononiae, ac in dioecesi asculana.
XXI. Guilielmus de Bergamo Vicarius in Tridento, dictus etiam<br />
Vicarius in temporalibus Tridenti anno 1288 indictione prima, die tertia<br />
novembris.<br />
Odoricus de Coredo Vicarius Tridenti an. 1289 die 18 iunii. Vide<br />
Inventarium rip. pag. 29 18 , et Catalogum Capitaneorum Tridenti 19 .<br />
XXII. Adelpretus iudex, et Vicarius in Curia tridentina, dictus quoque<br />
iudex faciens rationem in Curia tridentina anno 1291 die ultima ianuarii, et<br />
an. 1292 die 14 ianuarii. Quidam dominus Adelpretus iudex vixit Tridenti<br />
etiam an. 1277, nempe iudex habitualis, vel ex-iudex.<br />
XXIII. Maximianus iudex, et Vicarius Tridenti anno 1292 die 15 iulii.<br />
Vide supra num. XVIII.<br />
XXIV. Calapinuis iudex de Flaveo, Vicarius et faciens rationem in<br />
Curia tridentina anno 1295 die 8 martii, et anno 1296 die 8 iunii. Idem<br />
Calapinus an. 1289 fuit iudex Arci. Flaveum (Fiavedo) est pagus Iudicariae<br />
lomasiensis. Dominus Calapinus iudex de Flaveo anno 1258 mutuo dedit<br />
episcopo tridentino multos denarios. Ad an. 1326 claruit Tridenti Adelperius<br />
de Flaveo iudex filius Calapini. Pro Flaveo ego scribo Flavetum 20 .<br />
XXV. Guido iudex de Tridento, Vicarius in temporalibus Tridenti anno<br />
1301. Vide infra, Addenda num. 24.<br />
XXVI. Aychebonus iudex de Tridento, Iacobi filius, Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti anno 1302. Idem anno 1285 dictus fuit Aichebonus<br />
filius Iacobi de Auchebonis syndicus communitatis Tridenti. Vixit etiam<br />
anno 1307, ac 1312.<br />
XXVII. Simon de Gardulis iudex, et Vicarius Tridenti anno 1302, die 3<br />
augusti, sub Fratre Philippo episcopo.<br />
XXVIII. Antonius de Leudro iudex, Vicarius, et rationem faciens in<br />
Curia tridentina tempore Fratris Philippi episcopi anno 1303 die 13 martii.<br />
Immo etiam anno praecedenti 1302 quod simul fuit Vicarius in Tridento<br />
etianm quo ad homines Iudicariarum, et Pergini, et Vallium Annaniae, ac<br />
Solis. Idem fuit pariter Vicarius per sexennium etiam in Tignalo. Etsi autem<br />
cognominatus de Leudro fuit civis, et habitator Tridenti. Filium habuit<br />
nomine Alexandrum, qui ad annum 1315 et 1336 fuit canonicus tridentinus.<br />
Vixit sapiens vir dominus Antonius de Leudro iurisperitus, iudex, civis, et<br />
habitator Tridenti nedum an. 1320, sed etiam anno 1330. Idem Antonius de<br />
18<br />
Tovazzi, Opus XXX dierum ripensium seu Inventarium archivi ripensis... BSB MS<br />
17, pp. XXIV-479.<br />
19<br />
Tovazzi, Tabula chronologia capitaneorum Tridenti dal 1237 al 1773, BSB MS 33.<br />
20 *Di qui Fiavedo.
Leudro dictus fuit iudex tridentinae Curiae anno 1307 indictione quinta, die<br />
21 aprilis. Vixit Tridenti etiam anno 1311 21 .<br />
XXIX. Simon de Gardulis Vicarius tridentinae Curiae anno 1303 die 28<br />
maii, et anno 1304. Dictus fuit etiam Dumpnus Simon de Gardulis iudex, et<br />
Vicarius, et faciens rationem in Curia tridentina, nec non civis, et habitator<br />
Tridenti. Residebat in palatio episcopali, et anno 1330 iam obierat. A<br />
Gardulis, nunc Gardulo, pago Tridentum inter et Avisium sito cognomen<br />
accepit. Fuit tertium Vicarius anno 1308. Notarius, et Vicarius anno 1303.<br />
Antonius de Leudro iudex tridentinae Curiae an. 1307 ut supra dictum.<br />
Anno 1307 Andreas Quirinus de Venetiis, frater Bartholomaei episcopi<br />
tridentini, fuit Vicecomes Tridenti, et rector in temporalibus totius<br />
episcopatus tridentini. Idem fuit Potestas Brixiae anno 1301. Titulus eius<br />
nobilis vir dominus. Iacobus Quirinus de Venetiis fuit Potestas Mutinae an.<br />
1303. Angelus Maria Quirinus venetus Ordinis s. Benedicti cardinalis, et<br />
episcopus Brixiae in epistola ad Andream Quirinum nepotem suum, ac<br />
senatorem venetum natum anno 1710 pag. 11 recenset le memorie de’<br />
Quirini Podestà di Fermo.<br />
XXX. Iacobinus de Cremona iudex, et Vicarius, et faciens rationem in<br />
Curia tridentina, tempore Bartholomaei episcopi anno 1307 die 8 martii 22 .<br />
XXXI. Finius, et Guido de Parma simul iudices, et Vicarii, et facientes<br />
rationem in Curia tridentina sub episcopo Bartholomaeo anno 1307 die 3<br />
aprilis et die 3 iunii. Reperi etiam Guidonem de Papia, simul cum Iacobino<br />
de Cremona iudicem, et Vicarium Tridenti praedicto anno 1307 die 6 aprilis.<br />
Solum etiam Guidonem de Pavia iudicem, et Vicarium Tridenti anno 1307.<br />
Sed non vidi monumenta nissi apographa 23 . Ceterum Veronae quoque olim<br />
Praetoris unius loco fuerunt duo simul Vicarii. Quidam Guido de Corregio<br />
de Parma fuit Vicarius Veronae anno 1332 teste Blancolino in Chronologia<br />
veronensi, ubi eum refert in serie Potestatum, sed con titolo di Vicario.<br />
Senis etiam anno 1230 fuerunt simul duo Potestates, forsi, ut notat<br />
Muratorius, per contentare il popolo, che nelle due fazioni Guelfa, e<br />
Ghibellina era diviso, To. 15 Rerum Ital., col. 24. Sic etiam ad an. 1240 ibi<br />
pariter duo simul Potestates occurrunt etiam Mutinae ad an. 1202, 1249,<br />
1250, 1251, 1252, 1253, 1254, 1255, 1257, 1258. Immo anno 1318 ibi<br />
21 Galvagnus notarius de Zivezano Vicarius et factor rationum in Curia Tridenti toti<br />
gastaldiae Levici, Perzini, et Meyani per dominum Hugonem de la Porta de Bulzano<br />
capitaneum castri Perzini per dominos Ottonem, et Henricum Duces Karinthiae, et Comites<br />
Tirolis, et Goritiae an. 1306 die 10 ianuarii.<br />
22 Gerardus de Iosano de Cremona fuit Potestas Paduae anno 1293.<br />
23 Dominus Vido iudex an. 1303. Dominus Iacobinus de Cremona et Vido de Papia<br />
Vicarius Curiae tridentinae anno 1307. Iacobinus de Cremona, et Guido de Papia iudices<br />
Vicarii Tridenti an. 1307 die 6 aprilis.
fuerunt octo. Etiam Placentiae uno anno 1220 fuerunt tres Potestates, ex<br />
Chron. Placent. apud Muratorium To. 16 Rerum Ital., col. 615. Similiter ibi<br />
fuerunt Potestates quatuor anno 1232 et quatuor anno 1234.<br />
XXXII. Simon de Gardulis Vicarius Tridenti anno 1308 die 14<br />
decembris. Vide supra num. 19. Domum habuit Tridenti etiam non Vicarius.<br />
Fuit Vicarius Tridenti etiam anno 1309 die 5 iulii.<br />
XXXIII. Gulielmus iudex de Bellenzanis de Tridento, Vicarius, et<br />
faciens rationem in Curia tridentina sub Fratre Henrico episcopo anno 1312<br />
die 18 febraurii. Dictus fuit iudex etiam an. 1317, ac 1320. Iudex iterum<br />
anno 1327. Celebris olim fuit Tridenti Contrata Bellenzanorum ad an. 1435,<br />
et 1439, dicta etiam Mercati Veteris an. 1451 et nunc Contrata Lata.<br />
XXXIV. Aychebonus de Tridento iudex, Vicarius, et faciens rationem<br />
in Curia tridentina anno 1312. Vide supra num. XXVI.<br />
XXXV. Iacobinus de Cremona iurisperitus, Vicarius, et rationem<br />
reddens in Curia tridentina tempore Fratris Henrici episcopi anno 1313, et<br />
1314 die 27 februarii. Iacobinus de Cremona iudex, et Vicarius faciens<br />
rationem in Curia tridentina pro venerabili in Christo Patre domino Fratre<br />
Henrico Dei gratia episcopo tridentino 1313 die 18 aprilis, et an. 1314 die<br />
15 martii.<br />
XXXVI. Gerardus de Bononia iurisperitus, Vicarius Tridenti anno 1314<br />
die 16 iunii, et die 10 septembris. Qua iurisperitus fuit Enni in Anaunia anno<br />
1341 indictione 9 24 . Alius Gerardus de Bononia obiit anno 1317 qui fuit<br />
viginti annis Prior generalis laudatissimus Ordinis Fratrum B.M.V. de<br />
Monte Carmelo, doctor parisiensis, et scriptor illustris, recenseturque a<br />
Ioanne Tritemio in libro de Scriptoribus ecclesiasticis cap. 549. Circa idem<br />
tempus, nempe anno 1313 fuit capitaneus in Iudicaria, Theno, et Tignalo<br />
alius bononiensis, videlicet nobilis vir dominus Henricus de Bononia. Paulo<br />
autem post, idest anno 1321, ac 1325 Millancius de Millanciis de Bononia<br />
iuris utriusque doctor, et iudex, iussu Fratris Henrici episcopi tridentini egit<br />
pro recuperatione bonorum ecclesiae tridentinae apud tridentinos.<br />
XXXVII. Laurentius iudex de Vello Vicarius in temporalibus Tridenti<br />
tempore Fratris Henrici episcopi anno 1315 die 16 aprilis. Vellum est pagus<br />
Territorii Vicentini duodevinginti P.M. a Vicentia dissitus, et ad<br />
Schledanam Praeturam spectans. Aliud Vellum est in dioecesi brixiensi<br />
XXVI P.M. a Brixia distans. Anno 1783 Tridenti obiit quidam granimensor,<br />
agnatus Comitum Vicentinorum dal Vello, qui Tridentum venit cuiusdam<br />
homicidii caussa.<br />
24 Anno 1314 dominus Gerardus de Bononia iudex, et Vicarius, et faciens rationem in<br />
Curia tridentina pro venerabili Patre domini Henrico Dei gratia episcopo tridentino.
... Guilielmus de Belenzanis iudex, et Vicarius in Curia tridentina anno<br />
1317 die 17 octobris. Pro familiae ipsius origine iuverit nosse, quod anno<br />
1257 vixerunt Guilielmus, et Bellaverius fratres filii quondam Bellenzani de<br />
Tridento. Guilielmus fuit Vicarius etiam anno 1319.<br />
XXXVIII. Matthaeus de Gardellis iudex, Vicarius, et faciens rationem<br />
in Curia tridentina tempore Fratris Henrici episcopi anno 1323 die 26<br />
novembris. Quidam dominus Rubeus Gardelli vixit Tridenti anno 1269, et<br />
quidam dominus Bonaventura de Gardellis de Tridento anno 1330.<br />
Matthaeus iudex, et frater Bonaventurae dictus est anno 1328, simulque et<br />
ipse de Tridento. Anno 1361 Tridenti vixit nobilis, et honesta domina<br />
domina Francisca de Arco uxor quondam Dionysii quondam domini<br />
Bonaventurae de Gardellis de Tridento, et mater Antonii de Gardellis.<br />
Bonaventura scripsit libellum iuridicum contra Nicolaum, et alios de<br />
Madrutio anno 1350 quo probavit eos amisisse feuda ob defectum fidelitatis<br />
iuratae erga episcopum tridentinum.<br />
XXXIX. Adelperius iudex de Tridento Vicarius in temporalibus<br />
Tridenti sub Fratre Henrico episcopo anno 1328 mense octobri, necnon anno<br />
1330, et 1331 die 5 novembris. Idem dominus Adelperius civis Tridenti fuit<br />
iudex in Vallibus Ananiae ac Solis anno 1337. Dictus est Adelperius domini<br />
Calapini iurisperitus, et civis Tridenti anno 1338. Filium genuit, qui anno<br />
1391 appellatus fuit dominus Bonaventura iuris utriusque peritus, filius<br />
quondam domini Adelperii iudicis de Calapinis de Tridento. Idem anno<br />
1385 dictus fuit Sapiens vir dominus. Vide sis quae de nobili Calapinorum<br />
gente collegi Variarum inscript. 481 et 483. Eadem anno 1580 habuit<br />
iurisdictionem Grumesii in Cimbria. Vide quoque nostram Chronologiam<br />
Calapinam.<br />
XL. Franciscus de Burgonovo iudex, et civis tridentinus, Vicarius, et<br />
ius reddens in Curia tridentina tempore Fratris Henrici episcopi anno 1334<br />
die primo iunii. Dictus fuit tantum iurisperitus, iudex, et civis Tridenti an.<br />
1331, et 1338. Burgum novum est intra moenia tridentinae civitatis, prope<br />
Portam veronensem s. Crucis.<br />
XLI. Iustinianus de Gardulis, dictus etiam de Gardellis, civis<br />
tridentinus, filius Simonis, iudex, Vicarius, et ius reddens in civitate<br />
Tridenti, etiam de omnibus personis Perzini etc. an. 1333, 1334, 1335, et<br />
1337. Dictus fuit iurisperitus tantum an. 1320, 1338, et 1339, et 1344. Idem<br />
Iustinianus iudex de Gardulis, et Bonaventura de Gardelis occurrerunt etiam<br />
an. 1315. Quidam Ioannes de Gardellis occisus fuit a nepote in castro<br />
Perzene anno 1343,vel 1348. Alius Iustinianus de Gardulis fuit consul<br />
Tridenti an. 1416, et 1419, archiconsul autem an. 1424. Prior anno 1346<br />
indictione 14 die veneris 17 februarii Tridenti in ecclesia cathedrali per<br />
discretum virum magistrum Marcum de Murio sindicum, et procuratorem
domini Nicolai episcopi tridentini, tulit quamdam sententiam, ceu<br />
iurisperitus electus, et nobilis vasallus et fidelis episcopatus et ecclesiae<br />
tridentinae, et ut de paribus Curiae dictae ecclesiae tridentinae. Appellatus<br />
fuit dominus Iustinianus dictus de Gardulis civis Tridenti.<br />
XLII. Cinus de Castellione Aretino iudex, Vicarius in temporalibus<br />
Tridenti an. 1338, et 1339 die ultimo decembris, una simul etiam<br />
consiliarius regis Bohemiae. Titulus eius fuit Honorabilis, et sapiens vir<br />
dominus. Notandum autem quod Cinus de Pistorio celebris iuris consultus,<br />
Poeta, et scriptor, cognomento de Sinibaldis, Bartholique praeceptor,<br />
certissime obiit anno 1336 Bononiae; ab eoque descendit familia<br />
Pistoriensis Cinorum. Alius Cinus de Pistorio vixit anno 1338 factusque fuit<br />
lector canonista in universitate florentina an. 1367, teste Zacharia To. 7 Hist.<br />
Lit. Ital., pag. 295 25 .<br />
XLIII. Franciscus de Aretio iurisperitus, in temporalibus Vicarius<br />
Tridenti sub episcopo Nicolao an. 1339 die 26 novembris, et 1340 die 13<br />
iunii. In charta anni 1339 dictus fuit dominus Franciscus Castellionus<br />
Aretinus I.U.D. Vicarius generalis in civitate Tridenti. Quidam Franciscus<br />
de Albergottis de Aretio celebris legum doctor, et scriptor obiit anno 1376<br />
Florentiae. Vicarius noster fortasse fuit de Castellione Aretino, sicut Cinus<br />
eius praecessor. Anno 1339 dictus fuit sapiens vir dominus Franciscus de<br />
Aretio Vicarius tridentinus pro venerabili in Christo Patre et domino domino<br />
Nicolao episcopo tridentino. Anno 1340 sapiens vir dominus Franciscus de<br />
Aretio Vicarius in temporalibus reverendi in Christo Patris, et domini<br />
domini Nicolai Dei, et Apostolicae Sedis gratia episcopi tridentini.<br />
XLIV. Guido de Pisauro ius reddens in civilibus, et criminalibus causis<br />
in civitate, et Curia tridentina sub episcopo Nicolao anno 1344, die 10<br />
novembris. Idem Guido fuit cognomento de Cardinalibus. In Chronico<br />
patavino apud Muratorium To. 4 Antiquit. col. 1163 dicitur de Cardinalibus<br />
de Pensauro iurisperitus, ac gerens vices Potestatis Paduae, ac officium<br />
cancellariae a calendis octobris 1345 usque ad cal. martii 1346 26 .<br />
XLV. Nicolaus notarius de Avolano civis Tridenti, Vicarius, et ius<br />
reddens in civitate et Curia tridentina anno 1348. Idem dictus fuit notarius<br />
imperiali auctoritate, ac filius domini Bonaventurae de Avolano, et civis<br />
tridentinus an. 1340, et 1343, nec non faciens vices domini Francisci de<br />
domina Bellina de Tridento Vicarii in Valle Ananiae, ac Solis, in villa<br />
25 Anno 1339 indictione 7, die 3 ianuarii honorabilis, et sapiens vir dominus Cinus de<br />
Castellione Aretino utriusque iuris peritus, in civitate tridentina Vicarius generalis<br />
venerabilis in Christo Patris, et domini Nicolai Dei et Apostolicae Sedis gratia episcopi<br />
tridentini. – Magister Cinus de Castellione Aretino fuit Auditor causarum palatii regalis<br />
Caroli quarti Romanorum regis, et Bohemiae anno 1355, quo fuit Pisis.<br />
26 Vide infra, Addenda num. 41, 65, 83, 108.
Banchi, ubi ius fiebat, anno 1353, et assessor in Vallibus Annaniae, ac Solis<br />
anno 1362.<br />
XLVI. Ecelinus notarius de Campo civis Tridenti, Vicarius, et ius<br />
reddens in civitate, et Curia Tridenti anno 1355 die 3 martii, et die 12<br />
octobris, dictus Honorabilis et sapiens vir dominus pro Ludovico Bavaro<br />
marchione Brandeburgensi. Hic eodem anno 1355 in sui defensionem emisit<br />
scriptum, ex quo constat, quod tali anno a die 25 martii usque ad 8 octobris<br />
dies feriati, praeter dominicos, fuerint sequentes:<br />
25 martii ob festum Annuntiationis B.M.V.<br />
A dominica Palmarum usque ad dominicam in Albis.<br />
23 aprilis ob festum Sancti Georgii.<br />
24 aprilis ob idem festum s. Georgii.<br />
25 aprilis ob festum Sancti Marchi.<br />
28 aprilis ob festum s. Petri Martyris et propter Kalendas madii usque ad 4<br />
madii exclusive.<br />
6 madii ob festum s. Ioannis ante Portam Latinam.<br />
A 9 madii usque ad 15 propter processiones Rogationum, et festum<br />
Ascensionis.<br />
A 23 madii usque ad 26 propter Pentecosten.<br />
29 madii propter festum ss. Sisinii, Martyrii, et Alexandri.<br />
A 31 madii usque ad 2 iunii inclusive propter Kalendas mensis iunii.<br />
A 4 iunii usque ad 14 inclusive.<br />
A 15 iunii usque ad 24 inclusive propter messem.<br />
25 iunii proper merchatum s. Ioannis Baptistae.<br />
26 iunii proper festum Sancti Vigilii.<br />
A 28 iunii usque ad 2 iulii inclusive propter festum ss. Petri, et Pauli, et<br />
propter Kalendas iulii.<br />
4 iulii propter festum s. Odorici.<br />
10 iulii propter festum septem Fratrum.<br />
12, et 14 iulii propter festum s. Margaritae.<br />
21 et 22 iulii propter festum s. Danielis, e s. Mariae Magdalenae.<br />
25 iulii propter festum s. Christophori, et s. Iacobi.<br />
A 31 iulii usque ad 2 augusti propter Kalendas augusti.<br />
A 3 augusti usque ad 5 augusti propter processionem Crucium.<br />
7 augusti propter festum s. Donati.<br />
10 augusti propter festum s. Laurentii.<br />
15 augusti propter festum B. Mariae.<br />
19 augusti propter festum s. Ludovici.<br />
24 augusti propter festum s. Bartholomaei.<br />
28 augusti propter festum s. Augustini.<br />
29 augusti propter festum Decollationis s. Iohannis.
A 31 augusti usque ad 2 septembris propter Kalendas septembris.<br />
Ab 8 septembris usque ad octavam s. Michaelis propter vindemias, Vide<br />
infra, Addenda num. 2, 25.<br />
Anno 1358 die 23 iunii fuit in castro Valerii (quod est in Anaunia<br />
Tassullitana) venerabilis dominus Henricus plebanus Tirolensis, Generalis<br />
Vicarius, protector, et defensor civitatis tridentinae, ac totius episcopatus,<br />
nullo praesidente Pastore.<br />
... Nicolaus de Meclo Vicarius in temporalibus Tridenti, dictus discretus<br />
vir dominus, anno 1366 die 30 decembris. Idem dominus Nicolaus de Meclo<br />
civis Tridenti assessor nobilis domini Uricii de Tono Vicarii et ius publice<br />
reddentis in civitate Tridenti in civilibus et criminalibus causis pro R.mo in<br />
Christo Patre domino Alberto episcopo tridentino die 24 februarii anno<br />
1374. Idem dominus Nicolaus de Meclo civis Tridenti iudex delegatus etc.<br />
anno 1360. Anno autem 1372 dominus Nicolaus quondam ser Bertolini de<br />
Meclo Vallis Annaniae.<br />
XLVII. Ioannes de Pugnis de Parma, legum doctor,Vicarius in<br />
temporalibus Generalis, et ius publice reddens in criminalibus, et civilibus<br />
causis in civitate, et Curia tridentina, et de hominibus, ac personis totius<br />
Gastaldiae et Perticae Percini, videlicet plebatuum Percini, Pinedi, Civezani,<br />
Meyani, et Albiani, tempore Alberti episcopi tridentini, seu pro eodem<br />
Alberto, an. 1367, 1368, 1369, ac 1370.<br />
XLVIII. Vricius 27 de Castro Otoni Vicarius Generalis in civilibus, et<br />
criminalibus causis in civitate, et Curia tridentina sub episcopo Alberto anno<br />
1372 indictione 10 die martis penultimo iunii, et anno 1374 die 24 februarii.<br />
Titulus eius fuit Nobilis vir dominus. Pro de Castro Otoni autem ego puto<br />
legendum de Castro Toni. Nam anno 1363 die 19 novembris fuit Tridenti in<br />
castro episcopali Boni Consilii cum pluribus aliis nobilibus viris, etiam<br />
nobilis vir ser Uricius de Castro Thoni quondam domini Friderici, de Valle<br />
Annania, testis investiturae datae nobili viro ser Petro de Castro Thoni,<br />
quondam nobilis viri domini Simonis de dicto Castro Thoni. Videsis To. 4<br />
Monumenta Eccl. Trid. pag. 109. Notandus Fricius de Castro Thoni anno<br />
1368 qui annjo 1371 dictus fuit Frixius de Tun. Anno 1391 vixit nobilis vir<br />
dominus Guarimbertus quondam nobilis viri domini Federici de Castro<br />
Toni, qui anno 1376 creatus fuit Vicarius Generalis in temporalibus Vallium<br />
Ananiae, et Solis, tunc dictus discretus, et nobilis vir dominus Guarimbertus<br />
filius quondam domini Federici de Thono Vallis Ananiae. Anno 1584 vixit<br />
27 NB. Legendum non Uricius, sed Vricius more germano pro Fricius.- Anno 1373<br />
nobilis vir Fritzius de Thono. – Anno 1363 die 20 novembris fuit Tridenti in Castro Boni<br />
Consilii nobilis vir dominus Fricius quondam domini Federici de Castro Toni.
in Anaunia illustris dominus Sigismundus de Castro Thoni. Anno 1438<br />
nobilis ac egregius vir dominus Sigismundus quondam nobilis ac egregii<br />
viri domini Simeonis de Castro Toni, habitator Castri Bragerii. Anno 1425<br />
spectabilis, et prudens vir dominus Baldessar de Castro Toni Vicarius<br />
Generalis totius Iudicariae. Anno 1391 nobiles viri Vigilius, et Simeon de<br />
Castro Toni. Anno 1399 nobiles viri domini Simeon, et Erasmus de Castro<br />
Thoni. Sed haec nunc supervacanea sunt. Anno 1368 Fricius de Castro<br />
Thoni 28 .<br />
XLIX. Ioannes Salgardus de Feltro, legum doctor, Vicarius, et ius<br />
reddens in civilibus, et criminalibus causis in civitate, et Curia tridentina, et<br />
de hominibus, ac personis totius Gastaldiae, et Praeturae Perzini districtus<br />
Tridenti, tempore Alberti episcopi an. 1374 et 1377. Idem fuit Praetor<br />
Paduae an. 1361, 1362, et 1363. In Chronico tamen patavino apud<br />
Muratorium To. 4 Antiquit. Ital, col. 1165 dicitur tantum Vice-Potestas<br />
Paduae ad an. 1362 pro tribus mensibus, et alio anteriori anno pro novem<br />
mensibus. Titulus eius fui Honorabilis vir dominus. In alio Chronico<br />
patavino apud Muratorium To. 8 Rer. Ital. col. 417 Dominus Iohannes<br />
Salgardus Vice-Potestas Paduae an. 1362 29 .<br />
L. Tramontonus de Cividado Belluni Vicarius in temporalibus Tridenti<br />
an. 1376 die 13 ianuarii. Etiam Tramontanus in quodam manuscripto<br />
dicitur. Sed utraque lectio mihi suspecta est. Vide infra, Addenda num. 26 30 .<br />
LI. Ioannes Salgardus de Feltro Vicarius in temporalibus Tridenti anno<br />
1377 die 20 februarii. Honorabilis vir dominus Ioannes Salgardus de Feltro<br />
legum doctor, Vicarius, et ius reddens in civilibus, et criminalibus causis in<br />
civitate, et Curia tridentina, et de hominibus, ac personis totius Gastaldiae,<br />
ac Perticae Perzini districtus Tridenti.<br />
LII. Dedus de Dedis de Feltro iurisperitus, et Vicarius in temporalibus<br />
Tridenti anno 1378 die 10 maii. Hieronymus Bertondellus de Burgo<br />
ausuganus in sua Historia feltrensi recenset inter vivos illustres militem<br />
Ioannem Dedum vivemtem anno 1477.<br />
LIII. Ioannes de Strata de Padua, in iure civili licentiatus, Vicarius, et<br />
ius reddens in civitate, et Curia tridentina anno 1380 die 17 decembris 31 .<br />
28 Anno 1424 vixit nobilis vir Ulricus filius quondam Herasmi de Thono. Anno 1450<br />
vixit nobilis dominus Udalricus de Thono filius quondam Erasmi de Thono, senior suae<br />
familiae. Anno 1371 vixit Fricius de Tun, seu Tono, de Castro Thioni.<br />
29 Spectabilis dominus Antonius de civitate Belluni fuit Tridenti anno 1475 curator<br />
Lazari iudaei Simonicidae, et aliorum an. 1476, dictus etiam dominus Antonius de Vitulis<br />
civis bellunensis et legum doctor.<br />
30 Quidam Antonius de Civedado fuit canonicus Tridenti an. 1385. Cividal di Belluno<br />
dicitur Bellunum, civitas episcopalis Feltro ciontermina.
LIV. Ioannes de Pugnis Vicarius in temporalibus Tridenti anno 1381<br />
die 16 februarii, ac 1383 die 3 septembris. Vide supra num. XLVIII.<br />
Dominus Ioannes de Pugnis legum doctor, et Vicarius Tridenti in civilibus,<br />
et criminalibus causis pro episcopo tridentino anno 1382.<br />
LV. Antonius de Tridento, filius magistri Nicolai Schinchignoli,<br />
quondam ser Alberti de Tridento, in iure civili licentiatus, Vicarius, et ius<br />
reddens in civitate, et Curia tridentina sub episcopo Alberto anno 1387 die<br />
23 augusti, ac 1390 die 20 aprilis. Idem anno 1399 dictus fuit Antonius<br />
Stinkanoli legum doctor, et civis Tridenti, prout egomet legi in charta<br />
authentica. Inter vivos amplius non fuit anno 1424. Domus eius fuit inter<br />
duas Rugias maiorem, et minorem Tridenti. Vixit anno 1402. In charta an.<br />
1416 dictum legi Antonium Schichionolum. Anno 1407 die 12 fuit Tridenti<br />
testis sapiens iurium doctor dominus Antonius quondam Nicolai<br />
Schirignoli 32 .<br />
LVI. Antonius de Dasindo iurisperitus, et Vicarius in temporalibus<br />
Generalis Tridenti anno 1391 die 12 aprilis dictus honorabilis, et sapiens vir<br />
dominus. Dasindum est vicus Iudicariae lomasiensis. Anno 1413 vixit<br />
discretus vir Dominicus quondam sapientis viri domini Antonii dicti de<br />
Marsino de Dasindo de Iudicariis tunc habitator Burgi Arci.<br />
LVII. Antonius de Pergamo Vicarius in temporalibus Tridenti anno<br />
1391 die 27 novembris. Ioannes Hieronymus Gradonicus, nunc<br />
archiepiscopus utinensis, in Brixia sacra pag. XXXIII monet veterem<br />
scribendi Pergamum rationem labente saeculo XV omnino desiisse, tuncque<br />
scriptum Bergomum.<br />
LVIII. Nicolaus de Tenuciis legum doctor, et Vicarius in temporalibus<br />
Tridenti anno 1394 die 8 ianuarii. Eodem anno vixit Tridenti dominus<br />
Rolandinus de Gerardis de Tridento iurisperitus 33 .<br />
LIX. Ioannes de Capitaneis Castri Sancti Petri de Bononia, legum<br />
doctor, Vicarius, et ius publice reddens in temporalibus in civitate et Curia<br />
tridentina sub episcopo Georgio anno 1395 die 23 martii, et anno 1396 die<br />
16 novembris. Titulus eius fuit Honorabilis, et sapiens vir dominus Ioannes<br />
de Capitaneis etc.<br />
LX. Alexander de doctoribus de Padua, honorabilis in temporalibus<br />
Vicarius in Tridento, et Curia tridentina sub episcopo Georgio anno 1399<br />
31 Paulus de Strata papiensis anno 1410 fuit studiosus Paduae. Alius Ioannes de Strata<br />
imolensis, Matthaei filius, vir opibus potens, fuit episcopus Comaclensis ab anno 1404 dein<br />
Foroiuliensis ab anno 1413 usque ad 1427 teste Ughello.<br />
32 Anno 1418 occurrunt haeredes quondam domini Antonii Schichignoli de Tridento.<br />
33 Dominus Nicolaus de Tanutiis de Levico legum doctor, et Vicarius Curiae<br />
tridentinae in civilibus et criminalibus pro R.mo domino Georgio episcopo tridentino die 29<br />
iunii anno 1392.
indictione 7 die lunae 16 iunii. Titulus eiusdem fuit Egregius legum doctor<br />
dominus Alexander, cuius mentio redibit infra num. 63. Primus Familiae<br />
Doctoriae Comes ab Aula caesarea creatus saeculo XVII fuit Carolus de<br />
Doctoribus vita functus anno 1688 teste Papadopulo To. 2 pag. 328.<br />
LXI. Antonius, et Francischinus Vicarii in Tridento anno 1400 die 18<br />
martii. Dicti sapientes viri domini... legum doctores, honorabiles Vicarii in<br />
Tridento.<br />
LXII. Francischinus de Valle Annaniae, filius quondam Murli de<br />
Sarnonico, legum doctor, et Vicarius in temporalibus Tridenti an. 1400,<br />
1401, 1402, 1403, 1405 et 1406 die 24 maii,et 1407 die 2 februarii. Occurrit<br />
mihi etiam Franceschinus de Arcessio, atque Arzesio, egregius legum<br />
doctor, et Vicarius in temporalibus Tridenti anno 1405 die 17 augusti, et<br />
anno 1406 die 12 octobris. Idem Francischinus de Sarnonico, tamquam<br />
Vicarius episcopi tridentini, una cum Iacobo quondam presbyteri Grisi de<br />
Revò, ac Manfredo de Clesio, et aliis commisit in Vallibus Annaniae, ac<br />
Solis multas, et varias baratarias, usurpationes, et extorsiones innumerabiles.<br />
Quapropter homines dictarum Vallium catervatim domos praefatorum<br />
Francischini, et aliorum ad terram deiecerunt, resque, ac bona eorum ad<br />
saccomanum posuerunt, necnon castra Tuyeni, et Sancti Hippolyti, ac<br />
Altaeguardae solo aequarunt: obtinueruntque anno 1407 die ultimo martii ab<br />
episcopo tridentino Georgio de Liechtenstein, quod dicti Francischinus, et<br />
Iacobus, eorumque haeredes in perpetuum habitare non valerent in Vallibus<br />
praedictis, nec ad aliquod officium admitti: mecnon quod omnia eorum bona<br />
in memoratis Vallibus existentia publicarentur, et applicarentur<br />
communitatibus dictarum Vallium. Eadem occasione antedicti homines<br />
Vallium Annaniae, ac Solis multa, et notabilia privilegia obtinuerunt a<br />
laudato episcopo Georgio per diploma datum in Terra Bulzani dioecesis<br />
tridentinae, in domo eiusdem episcopi tridentini, petentibus honorabilibus et<br />
sapientibus viris syndicis, procuratoribus, et nunciis totius Vallis Annaniae,<br />
ac Solis, nempe ser Guilelmo notario quondam ser Ottonis de Clesio,<br />
Semblanto notario quondam ser Antonii de Pavilo, Delaito de Cusiano<br />
Vallsi Solis, et ser Sendero notario quondam ser Antonii notarii de Cazuffo<br />
habitatore villae Nani. Ceterum Francischinus laudatur a Patre Francisco<br />
Rugerio mediolanensi, Clerico Regulari Congregationis de Somascha in<br />
declamatione XXIV habita Romae in Collegio clementino anno 1611 ac<br />
impressa Mediolani anno 1629, parte 2 declamatioum eius, ubi Franciscum<br />
Tridentum nobilem vicentinum, poetam, et scriptorem elegantissimum, ac<br />
iurisprudentiae scientissimum, vitaque paullo ante defunctum, alloquens ait<br />
pag. 38: “Non ego ab atavis gloriam hic repeto tuam. Non hic nobilem<br />
Morlinorum Familiam, heroum numquam effoetam, factis illustrem aere, et<br />
cera nobilem, Malusco, et Fundo, pagis amoenissimis in Valle Anania agri
tridentini, imperiantem, in qua genus, et proavos lustras tuos. Non hic<br />
producam celebrem illum virum Francischinum in Marchia Tarvisina<br />
primum gentilem tuum, qui cum urbe Tridento profugus, Morlinorum<br />
Vincentiam intulisset suae familiae gloriam, factis et virtute incoepisset<br />
clarescere, Tridentorum Familiam, vetere relicto Morlinorum cognomine,<br />
feliciter est ominatus, quique ob egregiam supra omnium invidiam,<br />
virtutem, non Vicaetiae solum, sed Patavii nobilium Albo meruit adscribi”.<br />
Haec Rugerius, cui addo quod apud Muratorium To. 8 Rer. Ital. col. 92<br />
recensentur Familiae, quae aliunde ad Vicetiam habitatum venere, inter<br />
quas sunt Familiae de Trintinariis, de Tridento, ac iterum de Tridento.<br />
Addo, quod vicentini Tridenti, vulgo Trenti, nunc sunt Comites. Addo<br />
insuper, quod praedicto anno 1407 fuit canonicus, et decanus Tridenti<br />
dominus Rambaldus filius quondam ser Murlini de Tridento, et canonicus<br />
Tridenti Franciscus de Morlinis de Tridento. Anno 1413 die 6 septembris<br />
egregius, et sapiens legum doctor dominus Franceschinus de Tridento fuit<br />
Vicarius magnifici, et generosi viri domini Leonardi Aymo de Vence<br />
civitatis Vincentiae, et districtus honorandi Potestatis pro serenissima ducali<br />
dominatione veneta.<br />
LXIII. Alexander de Doctoribus de Padua legum doctor, in<br />
temporalibus Vicarius in Tridento, et Curia tridentina sub Georgio episcopo<br />
an. 1407, ac anno 1408 die 24 februarii 34 . Familiae patavinae Comitum de<br />
Doctoribus nobilissimae, ac vetustissimae texit elogium To. 2 Hist.<br />
Gymnasii Patavini pag. 328 et alibi Nicolaus Comnenus Papadopoli.<br />
Eorumdem Comitum familiam dicit Familiam Doctoriam. Anno 1407<br />
statutum est, quod Vicarius civitatis Tridenti eligendus per dominum<br />
episcopum cum consilio et declaratione decurionum, et sapientum civitatis<br />
Tridenti, de cetero durare debeat per spatium unius anni, et non ultra, et in<br />
fine dicti anni iudicari debeat per sindicum a communitate Tridenti<br />
eligendum: et quod non possit reassumi ad Vicariatum nisi post absolutum<br />
quinquennium: quodque idem Vicarius esse possit tam civis Tridenti, quam<br />
forensis. Confertio praxim sequentem, ac Statuta in praefatione allegata.<br />
LXIV. Laurentius de Gauslinis de Feltro legum doctor, Comes<br />
Palatinus, et eques Auratus, a Sigismundo Romanorum imperatore creatus,<br />
fuit Vicarius, et ius publice reddens in civilibus, et criminalibus causis in<br />
civitate, et Curia tridentina anno 1415 die 14 et 31 augusti, dictus<br />
34 Honorabilis, et egregius legum doctor dominus Alexander de Doctoribus de Padua<br />
Vicarius, et ius publice reddens in civilibus et criminalibus causis in civitate et Curia<br />
Tridenti pro ill.mo principe et magnifico domino domino Federico D.G. Duce Austriae, et<br />
Carinthiae, Comite Tyrolis, et Goritiae, et ecclesias tridentinae advocato, et defensore anno<br />
1407 die ultimo madii.
Clarissimus legum doctor, et spectabilis Comes Palatinus dominus<br />
Laurentius etc., qui tandem fuit monachus carthusianus in Silva Mantellana<br />
territorii Tarvisini, vulgo nel Bosco del Mantello, ac Selva del Mantello.<br />
Ipsum laudat Bertondellus in Historia feltrensi pag. 113, et 130 cum<br />
pluribus aliis Gauslinis, quos dicit etiam Guslinos, et Goslinos. Alius<br />
Laurentius Guslinus nobilis feltrensis annorum 55 claruit anno 1629.<br />
LXV. Petrus de la Turre de Pergamo, utriusque iuris doctor, Vicarius, et<br />
ius publice reddens in civilibus, et criminalibus causis in civitate et Curia<br />
tridentina pro ill.mo principe, et excelso domino domino Federico Duce<br />
Austriae, Stiriae, Carinthiae, Carniolae, Comiteque Tirolis, et domino<br />
Tridenti dignissimo, anno 1418 die martis penultimo augusti. Idem in charta<br />
scripta an. 1419 die 2 decembris Tridenti coram se appellatur Petrus de<br />
Turre de Pergamo, egregius legum doctor, olim Vicarius in temporalibus in<br />
Tridento. Vide infra num. LXIIX. Papadopulus To. 2, pag. 18 monet<br />
Bergomum a scriptoribus barbaris Pergami nomine appellari. Sic<br />
frequenter appellatum reperi saeculo XV 35 .<br />
LXVI. Nicolaus de Campo Longo de Padua, legum doctor, Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti anno 1419 die 2 decembris 36 . Campolongus<br />
Campolongus nobilis patavinus fuit professor philosophiae et medicus<br />
Patavii an. 1683, ac 1694, ex Papadopulo To. 1, pag. 181, 186. Eodem anno<br />
1419 Antonius de Molveno civis Tridenti fuit delegatus, et commissarius in<br />
quadam causa tridentina. Idem an. 1415 dictus fuit honorabilis vir dominus<br />
Antonius de Molveno iurisperitus, civis, et habitator Tridenti. Circa an.<br />
1400 ab ecclesia tridentina obtinuit dynastiam Andeli et Molveni. Anno<br />
1405 fuit massarius episcopalis Tridenti.<br />
LXVII. Antonius iurisperitus, Vicarius, et ius publice reddens in Curia,<br />
et civitate Tridenti anno 1420 indictione 13 die martis 2 mensis aprilis. Forte<br />
non distinguendus a mox laudato Antonio de Molveno, qui fuit archiconsul<br />
Tridenti an. 1426 et 1429 ac 1433. Iurisperitus etiam in Fastis consularibus<br />
appellatus, ac probabiliter pater illius Christophori de Molveno notarii, qui<br />
fuit archiconsul Tridenti anno 1448. Quidam Antonius f.q. ser Francisci<br />
notarii de Molveno olim civis Tridenti cum fratribus suis Ioanne, Iacobo, et<br />
Marco investituram decimarum, aliorumque bonorum accepit ab episcopo<br />
tridentino Georgio anno 1391. Vide infra, Addenda num. 54.<br />
35 Alius dominus Petrus de la Turas (sic) fuit Potestas Bononiae anno 1268, ex<br />
Rolandino bononiensi in Arte notaria f.m. CXIX, col. 4.<br />
36 Dominicus Campolongus circa an. 1430 fuit Vicarius in spiritualibus generalis<br />
Paduae, ac Prior commendatarius s. Mariae de Avantio.
LXIIX. Petrus de la Turre de Pergamo, legum doctor, Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti, et ius publice reddens in civilibus, et criminalibus<br />
causis anno 1420.<br />
LXIX. Guillelmus de la Pigna Vicarius in temporalibus Tridenti anno<br />
1421 die 4 octobris. Idem propria manu scripsit hanc pagellam.<br />
Figura 1: Autografo di Guglielmo della Pigna incollato dal tovazzi sul recto della<br />
p. 35 del manoscritto.<br />
1421<br />
Recepi ego Guillemus de la Pigna Vicarius in Temporalibus Tridenti<br />
etc. a Iacobo sindico de Supramonte pro parte solutionis sallarii mei libras<br />
triginta sex, computando Grossos XI pro libra.<br />
Ego idem Guillelmus scripsi die 4 octobris.
Maffeius part. 2 Veronae Illustratae in fol. col. 63, refert codicem<br />
manuscriptum saeculi 1300 continentem Summam magistri Ioannis a Pigna<br />
artis grammaticae professoris veronensis. Nomine autem saeculi del 1300<br />
intelligit saec. XIV. In indice ipsum dicit dalla Pigna. Anno 1436 claruit<br />
Veronae vir egregius legum doctor dominus Alexander de Gafforinis<br />
quondam domini Antonii de Pigna Veronae Prior Collegii nobilium<br />
Advocatorum Veronae. Anno 1376 vixit Iacobinus quondam domini<br />
Albertini de Pigna Veronae imperiali auctoritate notarius, dictus etiam<br />
Magister Iacopinus artis grammaticae, et notarius quondam domini<br />
Albertini de Pigna Veronae. Anno eodem 1376 vixit etiam sapiens vir<br />
dominus Leonardus iudex quondam domini Ioannis de Quinto de Pigna<br />
Veronae. Item Iacobinus quondam domini Albertini de Robatiis de Pigna<br />
publicus imperiali auctoritate notarius Veronae dicto anno 1376. Insuper<br />
anno 1407 Veronae fuit Contrata Pignae.<br />
LXX. Bartholomaeus de Minattis legum doctor, et Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti anno 1422. Nicolaus Comnenus Papadopoli To. 1<br />
Hist. Gymnasii Patavini pag. 211 laudat ceu amicum suum Felicem<br />
Minatum, s. Nicolai rectorem, virum doctum, et in Collegium theologorum<br />
gymnasii patavini olim adlectum. Ceterum Minati clarent etiam apud<br />
Grignum Ausugii pagum, ex quibus tres nostris diebus fuerunt parochi.<br />
Anno 1581 egregius dominus Iacobus Minatus fuit regulanus Perzini. Anno<br />
1588 Rugerius filius egregii domini Dominici Minatti a Grigno, fuit notarius<br />
publicus et cancellarius Pergini, ac iudex ordinarius.<br />
LXXI. Albertinus de Marostica legum doctor, Vicarius in temporalibus<br />
in civitate Tridenti an. 1424 dictus etiam Albertus. Marostica, dicta quoque<br />
Mons Ostia, est oppidum dioecesis vicentinae, Bassano proximum, et XV<br />
Passuum Milia a Vicentia dissitum.<br />
LXXII. Antonius de Leudro legum doctor,Vicarius in temporalibus<br />
Generalis Tridenti anno 1425 die 6 augusti, et an. 1427 die 13 iunii, et die 5<br />
septembris. Dictus fuit etiam licentiatus in iure civili. Proprium autem eius<br />
cognomen varie scriptum reperitur, videlicet Antonius de Civolis de Leudro,<br />
Antonius de Cenobiis de Leudro, Antonius de Cindis de Leudro, et Antonius<br />
Cinel de Leudro, forsan pro de Piccolis; nam prout dixi in catalogo<br />
Vicariorum Generalium in spiritualibus, et in alio canonicorum Tridenti,<br />
alius Antonius de Piccolis de Leudro claruit ad an. 1539,ac 1566, suntque<br />
adhuc in Leudro Piccoli. Antonius dictus est etiam Egregius legum doctor,<br />
Vicarius in civilibus, et criminalibus causis in civitate Tridenti,<br />
perperamque dictus Vicarius in spiritualibus Tridenti anno 1427 37 .<br />
37 Anno 1391 vixit Antonius filius Bonapassi de Toculis de Leudro feudatarius<br />
ecclesiae tridentinae. Idem anno 1424 dictus fuit Antonius filius domini Bonapassi de
LXXIII. Ludovicus de Calvis de Bononia legum doctor, Vicarius, et ius<br />
publice reddens in civilibus et criminalibus causis in civitate, et Curia<br />
tridentina sub Alexandro episcopo anno 1428 die 18 iunii: quo quidem die<br />
sub datum Tridenti in epsicopali palatio emisit decretum incipiens: “Nos<br />
Ludovicus de Calvis de Bononia, legum doctor, Vicarius, et ius publice<br />
reddentes in civilibus, et criminalibus causis in civitate, et Curia tridentina<br />
pro R.mo in Christo Patre, et principe serenissimo, et domino domino<br />
Alexandro Dei et Apostolicae Sedis gratia episcopo, et domino Tridenti<br />
dignissimo, Duceque Mazoviae etc.”<br />
Anno 1429 Bernardus Laniola de Bononia, utriusque iuris doctor, fuit<br />
concommissarius delegatus ab Alexandro episcopo tridentino, una cum<br />
Gotfredo Vicario in spiritualibus, et Gerio Vicario in temporalibus Tridenti,<br />
in quadam causa communitatum Pedegazae, Calavini, Lasini etc.<br />
In alia charta scripta Roveredi anno 1285 in curtivo Brugnae de<br />
Avolano, ceu testem legi Comitem Zordanum de la Molla, uno verbo scripto<br />
delamolla.<br />
LXXIV. Gerius de Monte Catino de Ferraria, legum doctor, et Comes<br />
Palatinus, Vicarius in temporalibus Tridenti sub episcopo Alexandro anno<br />
1429 die 2 septembris, ac 1430 38 . Gerii nomen, ut ego puto, est diminutivum<br />
Rogerii, Rodinegrii, Ogerii, Adalgerii, vel alterius similis. Pro<br />
authenticando cognomine facit, quod anno 1542 Venetiis editum fuerit opus<br />
Patris Matthaei Silvagii catanensis Ordinis Minorum Regularis Observantiae<br />
de tribus Peregrinis, cum hac inscriptione: Domino domino Antonio de<br />
Monte Catino, ac domino domino Francisco eius filio, Comitibus<br />
illustrissimis Adernionis et Calatanixebeta, virtutibus clarissimis, et<br />
caesareae maiestati equitibus strenuisissimis et fidelissimis: quodque anno<br />
1746 Romae claruerit Montecatinus consistorialis Aulae advocatus; et anno<br />
1594 Ferrariae typis prodierit Antonii Montecatini versio secundi<br />
Politicorum Aristotelis: partitiones in eumdem, et Platonis libri 10 de<br />
Republica etc. in fol. Anno 1784 prodierit Io. Baptistae Montecatini de Vita<br />
Philippi Bonamicii commentarius, Lucae typis Ios. Rocchi 1784, in 8°.<br />
Ioannes Baptista Capellus venetus in suo Lessico Farmaceutico Chimico<br />
edit. 8 Venet. 1763 pag. 253, col. 2, dicit: Monte Catino, castello poco<br />
lontano da Pistoia in Toscana. Vide infra , Addenda num. 19, et 67, 93.<br />
Toculis de Arco. Anno 1349 sapiens vir dominus Trintinus iudex de Toculis de Leudro<br />
civis tridentinus.<br />
38 Anno 1455 Antonius Comes de Monte Cattino de Ferraria fuit Potestas Fani, teste<br />
Petro Maria Amiano part. 2 delle Memorie istoriche delal città di Fano, in catalogo<br />
Potestatum fanensium pag. 351. Ibidem pag. 349 ad an. 1344 dicitur Fani Potestas Nicola<br />
Landi da Monte Cattino da Perugia.
LXXV. Antonius de Tosabechis de Papia, decretorum doctor, et iuris<br />
civilis professor, Vicarius in temporalibus Tridenti sub Alexandro antistite<br />
anno 1432 die 12 septembris. Idem dictus etiam de Tosabecis, anno 1433<br />
ante nonum iulii diem factus est canonicus tridentinus ex collatione<br />
capitulari, unaque simul arhidiaconus tridentinus a praefato episcopo<br />
Alexandro. Fuit inter vivos etiam anno 1452. Nunc Papiae sunt quidam<br />
nobiles de’ Tosi, non vero de’ Tosabechi. Taurinenses nobiles, qui olim<br />
Bechii dicti fuerunt, postea Becios se se appellarunt. In Sollandia quoque<br />
nostra inveniuntur Becii. Anno 1318 floruit dominus Zacharias de<br />
Tosabechis de Carpo, vir potens, ac dives, ex Chron. Mutinensi To. 15 Rer.<br />
Ital. col. 580, 582, et 583. Quidam signor Francesco Tosabezzo Castellano<br />
di Mantova floruit anno 1559 et 1560, et 1563. Ad eum dedit septem<br />
epistolas Iosephus Pallacivinus de Varrano typis editas cum aliis anno 1566<br />
Venetiis.<br />
LXXVI. Iacobus de Ursulinis de Tussigno, quondam Bonoria, Vicarius<br />
Curiae tridentinae, dictus etiam egregius legum doctor, Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti sub Alexandro episcopo anno 433 die 9 iulii. Forte<br />
pro Tussigno legendum Tussignano, quod est oppidum Aemiliae,<br />
dioecesisque imolensis, septem Passuum Milia ab Imola dissitum, latine<br />
dictum etiam Tussinianum, de quo cardinalis Hadrianus Cornetanus in suo<br />
itinere Iulii secundi cecinit:<br />
Est locus extremis in montibus asper Hetruscis:<br />
Hunque dictum peribent a Tussi Tussinianum.<br />
Certe Tussignum nullo loco invenire potui. Tossignanum autem dicitur<br />
Taussinianum, et Tausinianum in vetustis chartis, ac Tossignanum. Ab<br />
Ughello Tossinianum. Ab aliis Tussignanum.<br />
Ludovicus de Calvis iterum Vicarius in temporalibus Tridenti circa et<br />
post annum 1435. Vide infra, Addenda num. 62.<br />
LXXVII. Iulianus de Chochapanis, seu Coccapanis de Carpo, legum<br />
doctor, Vicarius, et ius publice reddens in civilibus, et criminalibus causis in<br />
civitate, et Curia tridentina sub episcopo cardinali Alexandro anno 1442 die<br />
17 februarii. Processum quemdam factum per eximium legum doctorem<br />
dominum Iulianum de Cochapanis electum ad id a magnifico domino<br />
Thadaeo de Manfredis domino Imolensi, laudat Alexander Tartagnus<br />
imolensis iuris consultus Lib. 1 Consil. 136 edit Venet. 1597 pag. 142, qui<br />
quidem Tartagnus obiit anno 1477 aetatis suae 53. Ludovicus Antonius<br />
Muratorius in quodam suo libro commemorat ceu viventem hoc nostro<br />
saeculo XVIII ill.mum dominum Ioannem Gallianum de Coccapanis<br />
serenissimi Mutinae Ducis a secretis. Aliunde accepi, quod Bartholomaeus<br />
de Coccapanis de Carpo canonicus ecclesiae Regii Lepidi frustra electus fuit<br />
episcopus regiensis anno 1466, quodque ann. 1472 factus est episcopus
ariminensis. Insuper quod an. 1625 Paulus ex Comitibus Coccapanis<br />
carpensis electus fuit regiensis episcopus. Haec dicta sint pro mea memoria,<br />
ut hinc appareat genus nostri Vicarii, qui perperam in aliquo apographo<br />
dictus est Ioannes pro Iulianus. Appellatus fuit etiam Vicarius in<br />
temporalibus: ac de Campo pro de Carpo.<br />
LXXVIII. Melchior de Facinis de Padua, legum doctor, et Vicarius in<br />
temporalibus Tridenti an. 1443, 1444, 1446, 1448 die 22 maii. Titulus eius<br />
fuit Spectabilis vir dominus. Vide infra num. LXXXII. Anno 1455 dictus<br />
fuit egregius, et famosus legum doctor dominus Melchior de Facinis de<br />
Padua honorabilis civis, et habitator Tridenti, ac syndicus, et procurator<br />
monasterii s. Michaelis Tridenti 39 .<br />
LXXIX. Bonamens de Aliprandis 40 de Mantua, legum doctor, Vicarius<br />
in civilibus et criminalibus causis in civitate, et Curia tridentina anno 1450,<br />
et 1452. Reperitur appellatus etiam Bonamontus, ac Vicarius in<br />
temporalibus, necnon eximius et egregius legum doctor dominus<br />
Bonamentus de Aliprandis de Mantua honorabilis Vicarius, et ius publice<br />
reddens in civilibus et criminalibus causis in civitate et Curia tridentina, qui<br />
nullatenus confundendus est cum Bonamente de Aliprandis cive mantuano<br />
auctore Chronici mantuani dicti L’Aliprandina, evulgati a Muratorio To.<br />
quinto Antiquit. Ital. medii aevi col.1062 et seqq., nam iste Chronista senior<br />
fuit. Testamentum suum condidit anno 1414 et obiisse videtur anno 1417<br />
sine liberis. Dictus fuit etiam Bonamentus, ac Bonamontus, filius quondam<br />
domini Simonis de Aliprandis de Modovia civis, et habitator Mantuae,<br />
dives, ac pius. In praefato testamento haeredem suum instituit Ioannem<br />
Aliprandum consanguineum suum. Vicarius noter fuit commissarius una<br />
cum Antonio de Factis de Terlaco, et Melchiore de Facinis de Padua,<br />
deputatus a Sigismundo Duce Austriae in causa Vallis Primerii, et<br />
Baltassaris de Vallispergio domini eiudem Vallis.<br />
LXXX. Iacobus de Gazzio, legum doctor, et in temporalibus Vicarius<br />
Tridenti anno 1453 die 26 ianuarii, quo emisit quoddam suum Consilium<br />
iuridicum directum Spectabili domino Antonio, super quodam processu<br />
instituto contra Zillium quondam a Vicario Vallis Ananiae. Legitur<br />
huiusmodi Consilium a pagina 138 voluminis secundi Consiliorum<br />
criminalium, quae collegit Ioannes Baptista Zilettus venetus I.U.D. ac<br />
impressit Venetiis Iordanus Zilettus an. 1560 in 4°. Spectabilis domini<br />
Antonii nomine Antonium de Fatis de Trilacu tridentinum non<br />
improbabiliter accipiendum reor, qui fuit famosus legum doctor etiam<br />
39<br />
Anno 1476 misser Marchior dei Facini fuit livellarius monasterii s. Michaelis pro<br />
una clausura.<br />
40<br />
Franciscus de Aliprandis mantuanus fuit Praetor Roboreti ab an. 1548 ad 1549.
vivens appellatus, egitque commissarium in quadam causa, una cum Ioanne<br />
de Mezio Coronae capitaneo civitatis Tridenti, Bonamente Vicario<br />
tridentino, et Melchiore de Facinis anno 1452, obiitque an. 1477 ac sepultus<br />
iacet in magnifica urna penes nos hac in ecclesia s. Bernardini. Quo ad<br />
Vicarii nostri Iacobi patriam placet admonere, quod a vetusto historico<br />
refertur inter illustriores familias patavinas La Casa de Gazo. In Bibliotheca<br />
episcopali Tridenti anno 1539 fuit Antonii Gazii Patavini (qui obiit anno<br />
1530) Florida Corona ad sanitatem hominum conservandam. Teste Nicolao<br />
Comneno Papadopuli in Hist. Gymn. Patavini To. 2, pag. 191 edit. Venet.<br />
1726 Gaziorum familia honesta admodum est Patavii, Cremona, oriunda,<br />
unde Patavium migrasse videtur ex traduce cum Iambonino de Gazo<br />
cremonensi, qui doctor parisiensis scientiae medicae, Patavii forte artem<br />
eamdem professus est, iacetque in templo divi Augustini in urna marmorea<br />
posita in sublimi loco. Ita ex Comneno, cui addo, quod Iacobus Gaddius<br />
eruditissimus scriptor ad annum 1645 fuit florentinus patricius, quodque<br />
modo Gaddi florentini sunt Comites, etiam italice Gaddi appellati. Ita et<br />
ferrarienses.<br />
LXXXI. Lanfrancus de Oriano de Brixia Vicarius in temporalibus<br />
Tridenti anno 1455, et 1456. In palatio episcopali apud ecclesiam<br />
cathedralem Tridenti sito, ubi Praetor residet, ac ius reddit, inque cubiculo,<br />
ubi est Bibliotheca Bomporta, supra caminum, die 23 augusti anno 1766 ac<br />
etiam anno 1785, vidi scutum pictoris manu factum, exhibens Aquilam<br />
nigram, et inferius Leonem rubeum erectum, linguamque emittentem, cum<br />
hoc disticho:<br />
Qui fuit et Legum lumen, primusque Tridenti<br />
Praetor Lanfranci signa Oriana vides.<br />
MCCCCLXVI.<br />
Aquila est insigne urbis tridentinae. Inscriptionem autem Bernardo<br />
Clesio principe antiquiorem non esse, innuere videntur praefatus caminus, et<br />
portae superliminare. Ad descriptum distichon allusisse videtur Michael<br />
Angelus Marianus, dum in suo Trento pag. 219 scripsit: “Il primo, che<br />
tenesse nome di Pretore di Trento fu Lanfranco Oriano Giurista celebre per<br />
varie opere legali, che ha dato in luce”. Chartae quidem quas vidimus nos ab<br />
huiuscemodi titulo abstinent, illumque Vicarii praedecessoribus communem<br />
ei tribuunt: sed ab aliis ei datum fuisse Praetoris, seu Potestatis titulum<br />
censeo, attenta inscriptione praedicta, et quia tali titulo insigniti fuerunt<br />
omnes eius successores. Ioannes Trithemius Germanus Benedictinus, in suo<br />
libro de Scriptoribus ecclesiasticis tertium emendato, augmentato, et<br />
completo an. 1494 habet cap. 811: “Lanfrancus de Oriano iureconsultus<br />
celeberrimus, et saecularis literaturae non ignarus, ingenio praestans, et<br />
clarus eloquio, scripsit in sua professione quaedam non spernenda volumina,
quibus ingenii sui memoriam ad posteros transmisit, et se in studio<br />
multipliter, et magnifice comprobavit. De quorum numero exstant subiecta:<br />
Repetitiones Quoniam contra de prob. Commentatio Clementinae Saepe de<br />
ver. sig. In c. Dispendiosam de iudi. Repet. c. Raynucius de testam. De lege<br />
Admonendi de iureiurando. De interpretatione Statutorum. L. Centurio de<br />
vulgari, et pupillari substitutione. Rpet. Rubr. de causa possessionis et<br />
proprietatis. Alia quoque complura edidit, quae ad notitiam meam non<br />
venerunt”. Ita Trithemius. Papadopulus autem in Historia Gymnasii Patav.<br />
To. 1, pag. 227 scribit: “Lanfrancus de Oriano, quem Orianum seniorem<br />
appellat Marcus Mantua Bevavidius in Epitome virorum illustrium num.<br />
198, Brixiensis, eodem Mantua teste docuit Patavii tunc, cum ibidem Iason<br />
docebat 41 , et si credimus Antonio Porcellino 42 , Iasonis famam ad doctrinam<br />
aequabat summus sua aetate iurisconsultus. Floruisse eum inter canonici<br />
iuris interpretes tradit Guido Pancirolus sextidecimi saeculi scriptor Lib. 3<br />
de Claris legum interpertibus cap. 34, quo tempore Ioannes de Anania<br />
decessit, hoc est circa an. 1458, sed serius multo ad Patavinas Exedras venit,<br />
nec scimus unde huc fuerit accitus. Fertur non amplius quadriennio militasse<br />
gymnasio, indeque reducem in patriam an. 1484 intra quadriennium obiisse<br />
anno scilicet 1488 nonagenarium. Sepultus est sumptuose in templo Brixiae<br />
maiori cum epigraphe graeca, quam italicis versibus reddidit Octavius<br />
Rubeus in suis Elogiis historicis brixiensium illustrium pag. 201 antequam<br />
etc.”. Filium genuit, qui dictus fuit Paulus de Oriano, ibidem praeclarus, et<br />
infra num. XCII laudandus. In hac nostra bibliotheca bernardiniana servatur<br />
volumen inscriptum Practica Lanfranci de Oriano, impressa iterato<br />
Lugduni in aedibus Mathiae Bonhome calcographi, sumtibus Stephani<br />
Mailleti anno 1538, in 8°, fol. 111, cum apostillis Benedicti de Vadis<br />
forsemproniensis, et Celsi Hugonis Celtae, iuris utriusque doctorum.<br />
Comprehendit Lanfranci Repetitionem in decretalem Quoniam contra, et<br />
Repetitionem Clementinae Saepe contingit. Notandum autem, quod in<br />
repetitione prima, eo in loco, ubi agitur de instrumentorum productione<br />
habetur: verbi gratia: in fine imbreviaturarum dicit notarius: hae sunt<br />
imbreviaturae mei talis notarii, de quibus fui rogatus anno Domini 1456,<br />
qui quidem annus est ille ipse, quo Lanfrancus fuit Praetor Tridenti.<br />
Notandum insuper, quod in fine Repetitionis primae legere est: Deo laus sit,<br />
et gloriosae V. Mariae, ac beato Ioanni Baptistae. Nescio quis tractatus<br />
Lanfranci eiusdem recensitus fuit anno 1539 in catalogo bibliothecae<br />
episcopalis tridentinae in Classe iuris civilis. Idem Lanfrancus laudatur<br />
nedum a Trithemio, Papadopulo, Mariano, Pancirolo, Benavidio, Porcellino,<br />
41 Iason docuit ibi ab an. 1486 ad 1489 teste Papadopulo.<br />
42 Ant. Porcellinus obiit an. 1529 aetatis suae 40.
Rubeo, supra memoratis, sed etiam a Thoma Garzonio in Platea universali<br />
edit. 1601, Iacobo Menochio Consil. 495, n. 1, Iacobo Sbrotio Piceno L. 1<br />
Vicarii episcopalis edit. Venet. 1606, quaest. 31, n. 12, Ansaldo de Ansaldis<br />
florentino in Discursibus legalibus pag. 12, Paulo Zacchia medico romano<br />
in Decisionibus Sacare Rotae romanae Decis. 9, Augustino Barbosa lusitano<br />
in Lib. de Officio, et potestate episcopi part. 2, Allegt. 43, n. 16, Lancillotto<br />
Conrado laudensi iuris consulto et aliis. Plures tractatus eiusdem Lanfranci<br />
cuna cum aliis aliorum recusi fuerunt Venetiis anno 15834. Quod non fuerit<br />
primus omnino Praetor Tridenti patet ex dictis supra num. 3, 6, 7, 9, 10, 11,<br />
et 14. Dicendum potius, quod ipse antiquatum, et obsoletum Potestatis<br />
titulum tridentino iudici restituit. Hinc ab eo exordium ducit Catalogus<br />
Bernardianus, de quo in fine praefationis dixi, sed patriam eius non notavit 43 .<br />
LXXXII. Melchior de Facinis de Padua, iuris utriusque doctor, et<br />
Potestas Tridenti anno 1457 44 . Idem fuit civis, et consul primarius<br />
tridentinae civitatis anno 1450, 1454, 1457, 1462, 1463, 1469, 1475, ac<br />
forsan aliis annis, qui vacui sunt in meo consulum Catalogo. Inter vivos<br />
etiam an. 1476, quo arbiter in quadam causa constitutus fuit a Ioanne<br />
tridentino episcopo. Circa eundem annum 1476 pro eodem episcopo Ioanne<br />
fuit orator apud Rempublicam venetam in causa Sancti Simonis pueri<br />
tridentini contra iudaeos. Anno 1477 die quinta februarii fuit Tridenti testis<br />
in eadem causa. Eodem anno 1477 fuit assessor in Vallibus Annaniae, ac<br />
Solis. Obiit Tridenti anno 1482 die 25 octobris. Habitatio eius anno 1471<br />
fuit in Contrata Belenzanorum, quae hoc anno 1786 Contrata Lata<br />
nuncupatur. Vidi quinque ipsius Consilia seu responsa legalia collecta anno<br />
1559 a Ioanne Baptista Ziletto veneto I.U.D. ac vulgata Vol. primo<br />
Consiliorum Criminalium a pag. 169 ad 189, edit Ven. Iordani Ziletti an.<br />
1562 in 4° et sextum a pag. 141 voluminis secundi editi anno 1560. In<br />
huiusmodi Consiliis vol. 1 manifestat suam specialem devotionem erga<br />
utrumque Sanctum Antonium, laudatque Excellentissimum dominum suum<br />
(idest praecptorem in patavino lyceo) dominum Paulum de Castro. filios<br />
habuit Antonium, et Nicolaum 45 , ac forsan etiam illum Andream de Facinis<br />
de Padua civem tridentinum, qui fuit canonicus Tridenti ad an. 1477, ac<br />
1505, parochumque gardunensis ad an. 1489. Prior in charta an. 1471 se se<br />
subscripsit: Ego Antonius filius spectabilis doctoris domini Melchioris de<br />
Facinis de Padua civism et habitator Tridenti, publicus imperiali<br />
43<br />
Praxis iudiciaria Lanfranci de Oriano a Iacobo Bonjour plurimis axiomatibus<br />
locupletata. Venetiis 1565 in 8°, ex Catalogo Remondiniano 1785, pag. CCLXI.<br />
44<br />
Non extat in Catalogo Bernardiano.<br />
45<br />
Anno 1466 vixit Tridenti Nicolaus filius spectabilis legum doctoris domini<br />
Melchioris de Facinis de Padua.
auctoritate notarius: in alia vero anni 1484 dicitur: Dominus Antonius<br />
notarius filius quondam spectabilis legum doctoris domini Melchioris de<br />
Facinis de Padua, civis tridentinus, habitator in Contrata s. Mariae<br />
Magdalenae Tridenti. Dicitur notarius etiam in aliis chartis, et in coaevis<br />
actis hinderbachianis contra iudaeos cap. 180 et in Catalogo consulum<br />
tridentinorum ad an. 1494. Iurisperitus autem ad an. 1498 quo utroque anno<br />
fuit consul. Alter filius in charta an. 1466 ceu testis dicitur Nicolaus filius<br />
spectabilis legum doctoris domini Melchioris de Facinis de Padua civis, et<br />
habitator Tridenti 46 . Ante Melchiorem alii Facini certo certius fuerunt<br />
Tridenti: nam Odoricus de Facinis fuit consul Tridenti an. 1428, 1432, et<br />
1437. Franciscus autem de Facinis fuit itidem consul Tridenti an. 1451.<br />
Odoricus forsan exstitit pater, et franciscus frater Melchioris. An autem<br />
modo supersint, plane ignoro. Anno 1741 obiit Tridenti Lucia facina<br />
Propola. Pragenae in Sollandia sunt Facini. Non frustra Melchior, et eius<br />
filii addiderutn ly de Padua, et quidem constanter; etenim Hieronymus<br />
Bertoldellus in Hist. feltrensi pag. 132 ait: “La Famila Facina anch’ella in<br />
Feltre molto risplende, per quello dimostra il privilegio dell’invittissimo<br />
Carlo quinto imperatore glorioso, fatto a Francesco Facino, dato nelal città<br />
d’Augusta a’ 27 ottobre 1547 veduto in forma autentica, e legalizzato dalla<br />
Pretoria di Feltre, nel quale queste parole si leggono: «Quum omnes fere<br />
gentilitia nobilitas ex virtute alicuius strenui atque insignis viri ad<br />
posteritatem emanaverit, et praecipua quadam veneratione habiti sint, eam<br />
sane familiam vere nobilem censemus, cuius dignitas, et splendor nedum ab<br />
unius probitate, verum ex longo descendentium tramite multorum clarorum<br />
virorum virtute originem traxisse comprobatur. Et proinde attendentes in<br />
primis veterem illam gentis, et familiae tuae Facinorum claritatem, cuius<br />
maiores olim in agro vicentino sub titulo Marchionum, et Comitum<br />
iurisdictiones, et dominia possedisse, ac deinde feritate tyrannorum expulsi,<br />
quum Paduam se se contulissent, bellorum duces facti, non minus armis<br />
strenui, qual literis florentes exstitisse ferantur». Onde proseguendo dice,<br />
che il detto Francesco Facino per trentasei anni continui abbia il Sacro<br />
Romano Imperio servito, tanto sotto la maestà cesarea di Massimiliano<br />
primo, come sotto l’istesso Carlo quinto, dicendo, militando praesertim in<br />
conflictu ad Vincentiam, et aliis praeliis in dominio mediolanensi, videlicet<br />
etc. Ed ivi commemorando anco un Melchiore Facino iurisconsulto, avo<br />
paterno di Francesco, che sette anni continui abbia la Pretura di Trento<br />
46 Anno 1527 Tridenti vixit dominus Philippus quondam domini Antonii de Facinis<br />
civis, et habitator Tridenti. – Miser Andrea di Facini fuit confrater Misericordiae Tridenti<br />
anno 1494. –Anno 1504 Tridenti memorati fuerunt pupilli heredes Facini.
esercitata, quale ivi poi mancò 47 . Onde Carlo quinto gli concesse l’insegna, e<br />
arma nobile della sua famiglia ivi descritta, tanto ad esso, quanto a Nicolò, e<br />
Giovanni, ed altro Giovanni de’ Facini nominato Pasole di Feltre suoi<br />
congiunti presenti, e della stessa famiglia discendenti”. Apud Muratorium<br />
To. 8 Rerum Italic. col 93 in serie familiarum olim potentium in irbe<br />
vicentina dicitur, quod familia de Facino reducta est in Tridento, et vocatur<br />
de Pilotis 48 . Teste Pierio Valeriano bellunensi Lib. 2 de Infelicitate<br />
litaratorum pag. m. 85, Galeatius Facinus patavinus literis graecis, et<br />
latinis optime eruditus fuit saeculo XV exeunte, ac XVI ineunte. Marcus<br />
Forcellinus sub datum Paduae 20 augusti 1752 dicavit librum al Signor<br />
Facino de’ Conti Facini Pasole Gentiluomo Feltrense, laudavitque patrem<br />
eius Comitem Bernardinum, fratres Comites Franciscum, et Augustinum, ac<br />
patruum Comitem Augustinum. De Melchiore Facino dixi etiam supra num.<br />
78 ac in Bibliotheca Tirolensi verbo Facini. Angelus Castro U.I.D., miles, et<br />
Comes, et advocatus consistorialis, ac iuris canonici professor in Studio<br />
paduano, laudat magnificum, et egregium legum doctorem dominum<br />
Melchiorem de Facinis de Padua delegatum per rev. dominum Ioannem<br />
episcopum tridentinum in quadam causa iurisdictionis Castri Sylvae, ac<br />
Levici, in Consilio dato die 15 augusti 1476, ac edito typis 49 .<br />
LXXXIII. Christophorus Lanfranchinus: vide Addenda num. 27, et 37.<br />
LXXXIV. Heronymus Mussatus: vide Addenda num. 46.<br />
LXXXV. Bartholomaeus de Gozadinis de Bononia Potestas Tridenti<br />
ante an. 1468, quo fuit Tridenti tamquam olim Potestas Tridenti, etsi non<br />
compareat in Catalogo Bernardiano. Franciscus Gozadinus bononiensis<br />
anno 1541 dicavit Christophoro Madrucio episcopo et principi tridentino,<br />
pro veteri sua amicitia conservanda, librum in folio editum, et continentem<br />
Consilia domini Ludovici Gozadini fratris sui iam vita functi. Anno 1709<br />
Ulysses Iosephus Gozadinus de Bononia episcopus imolensis, creatus est<br />
S.R.E. cardinalis. Delphinus Gozadinus bononiensis fuit Ordinis Carthusiani<br />
nonatulanus ab anno 1400 tum episcopus pennensis ac dein<br />
forosemproniensis anno 1432. Marcus Antonius Gozadinus bononiensis<br />
consobrinus Papae Gregorii XV fuit cardinalis et episcopus faventinus anno<br />
1623.<br />
LXXXVI. Alexander de Madiis de Bassano, dictus etiam de Padua,<br />
legum doctor, et Potestas Tridenti anno 1468. Vidi quoddam eius Consilium<br />
legale in causa cuiusdam Brigidae condinensis, scriptum Tridenti eo<br />
47<br />
Non Praeturam sed Vicariatum exercuit per septem continuos annos, licet titulus<br />
uterque idipsum importaret.<br />
48<br />
Nullum Pilotum reperi apud tridentinos.<br />
49<br />
Vide infra, Addenda num. 27, ac 28.
tempore, quo fuit Praetor, sed absque anni nota, evulgatum cum aliis<br />
aliorum anno 1560 Venetiis ab Ioanne Baptista Ziletto To. 2 Consiliorum<br />
Criminalium a pag. 105. Italice dicendum de’ Maggi. Papadopulis in Hist.<br />
Gymn. Patav. To. 2, pag. 29 haec habet: Alexandrum Maggium,<br />
cognomento Bassianum Patavinum, alumnum gymnasii nostri, unde prodiit<br />
iureconsultus egregius, et orator eloquentissimus, posteritatis memoriae<br />
consecrat Scandeonius. Is causarum actor in patria primum, deinde Venetiis<br />
praecipui nominis fuit: assedit deinde Praetoribus, in eoque munere<br />
subiectis veneto imperio populis fidem probavit suam, ravennatibus<br />
praesertim, quorum in urbe adsessor Bernardi Bembi, quem Petri cardinalis<br />
Bembi patrem inferius describemus, vivere desiit circa an. MCDXCV.<br />
Scripsit opus elegantissimum, teste Scardeonio eodem, qui copiosum illud,<br />
grave, eruditum existimat, utpote ab eo compositum, qui de re scriberet,<br />
quam longa experientia vehementer edoctus, et sciret, et sciret exponere.<br />
Huc usque Papadopulus. Vide infra num. 89, et num. 4. Praetor iste non est<br />
in Catalogo Bernardiano.<br />
LXXXVII. Paulus de Ungarellis de Padua, legum doctor, et potestas<br />
Tridenti anno 1470 die februarii, et 1471 die 12 decembris. Vide infra num.<br />
XCV. Desideratur in Catalogo Bernardiano. In historia vero patavina<br />
gymnasii apud Papdopulum nulla occurrit ullius Ungarelli mentio.<br />
Gulielmus Ungarellus scripsit Historiam patavinam saeculo XV, quae<br />
servatur inedita penes Comitem Ioannem de Lazara paduanum, teste nostro<br />
Ioanne Augustinio To. 1 pag. 140. Ipsam scribere coepit anno 1441 die 7<br />
martii. Forsan fuit Pauli pater 50 .<br />
LXXXVIII. Ioannes de Salis de Brixia Potestas Tridenti anno 1475<br />
ineunte, ac anno 1477 51 . Celebratur eius nomen in libris agentibus de<br />
martyrio Sancti Simonis pueri tridentini, quod ab iudaeis anno 1475 passus<br />
est, nominatim in Dissertatione apologetica nostri Patris Benedicti Bonelli,<br />
et in Chronicis franciscanis Patris Bartholomaei Cimarelli, ubi de Beato<br />
Bernardino feltrensi, necnon in historiis brixianis Heliae Capreoli (Cavriolo)<br />
ubi L. 12 pag. n. 207 dicitur: “l’anno MCCCCLXXV i giudei che stavano in<br />
Trento, preso acostamento un certo putto chiamato Simone, a’ venticinque<br />
di marzo giorno della Passione di nostro Signor l’uccisero. Qual fatto<br />
saputosi da Giovan Sala dottore nostro gentiluomo, allora Podestà di Trento,<br />
comandò, che fossero con vari, e atroci, ma però meritati supplizi, morti”.<br />
50 Magnificus, ac generosus vir dominus Paulus de Ungarellis de Padus I.U.D., ac<br />
Potestas civitatis tridentinae pro R,.mo in Christo Patre, et domino domino Iohanne Dei, et<br />
Sedis apostolicae gratia episcopo, et domino Tridenti dignissimo, ac benemerito.<br />
51 A Patre Lactantio Olivo mantuano Carmelita in libello, cui tit. Martirio di s. Simone<br />
di Trento, edito in Modena appresso Francesco Gadaldino 1603, in 8° mai. perperam<br />
dicitur Giovanni dalla Sale pag. 28 et 32.
Forte idem Ioannes Praeturam tridentinam obtinuit procrante Ioanne Mathia<br />
Tiberino brixiano, tunc protomedico tridentini episcopi Ioannis<br />
Hinderbachii: qui quidem episcopus anno 1476 Praetorem Salium appellavit<br />
virum doctum, gravem, ac maturum, in iureque dicendo expertiassimum. In<br />
alia epistola eiusdem Hinderbachii ad Bartholomaeum Palearinium<br />
vicentinum data Tridenti die 3 iunii 1476 legitur Ioannes de Salis, civis<br />
brixiensis, legum doctor insignis, urbis tridentinae Praetor, vir nobilis, ac<br />
strenuus iudaicae perfidiae ultor, ac iniuriaa christianae vindex, et additur,<br />
quod nec auro manus, nel precibus, fautorum iudaici facinoris aures<br />
praestitit. Laudatur a Pusculo brixiano Simonidos L. 1 et 2. Dicitur egregius<br />
legum doctor, ingenti fidei zelo succensus a P. Iacobo Philippo Foresto<br />
bergomensi. A Sabellico autem To. 2, Aeneid. 10. L. 7, Ioannes<br />
cognomento Sala brixianus, iuris scientia tempestate illa pene princeps.<br />
Denique commendatur etiam a ulio Caesare de Beatiano in opere, cui tit. La<br />
fortezza illustrata. Calumnias eorum, qui patrocinium susceperunt iudaicae<br />
impietatis contra Salium, diluit Ioannes Antonius Vaschettus iuris consultus<br />
tridentinus emisso libello anno 1477 et alio libello, cuius annum non inveni.<br />
Salius autem vixit Brixiae anno 1480,et 1491. In Catalogo bibliothecae<br />
episcopalis Tridenti scripto anno 1539 recensetur Opusculum Ioannis Salii<br />
de praeservatione a pestilentia, et ipsius cura; sed ad Praetorem nostrum<br />
pertinere non videtur, quia mon fuit medicus. Hodie apud brixianos claret<br />
nobilis dominus Carolus Sala. Anno 1213 Giroldus Sala brixianus fuit<br />
Potestas Mantuae. Saeculo eodem XIII Cavalcantes Sala fuit episcopus<br />
brixiensis, et Bruno Sala brixianus arma sumpsit contra impium Ezelinum<br />
de Romano. Anno 1340 Rolandinus de Salis de Brixia fuit Rector Brixiae.<br />
Anno 1476 die 13 septembris Ioannes Hinderbachius episcopus<br />
tridentinus scripsit Bartholomaeo Paiarino iuris consulto vicentino, laurea<br />
donato anno 1458, quod tridentina Praetura, ad quam idem Paiarinus<br />
anhelabat, alteri iam fuerit conlata: promisitque nihilominus, quod data<br />
occasione ipsum providebit, ut eius gratissima, et erudita conversatione frui<br />
valeat.<br />
LXXXVIIII. Alexander de Madiis de Padua utriusque iuris doctor, et<br />
Potestas Tridenti anno 1477 die quinta februarii, et anno 1479 die 28 iulii,<br />
aliisque diebus 52 . Dicto anno 1477 die 5 februarii Tridenti existens, dictus<br />
fuit magnificus, et generosus dominus Alexander de Bassano, legum doctor,<br />
et honorabilis Potestas civitatis tridentinae, et eius districtus 53 . Ipsius<br />
patentes literae sic exordiuntur: Nos Alexander de Bassano legum doctor,<br />
52 Non est in catalogo Bernardiano.<br />
53 Consilio 52 Bartholomaei Coepolae veronensis defuncti anno 1477 seu potius<br />
Ioannis Baptistae Roselli subscripsit Nicolaus de Maiis de Bassano legum doctor.
Potestasque Tridenti: Tamquam successor Sali commendatur ab Ubertino<br />
Pusculo brixiano coaetaneo Lib. 2 Simonidos, ubi dicitur alumnus urbis<br />
patavinae, ac civis Vicentiae. Pusculi verba haec sunt:<br />
“Bassano actutum sontes inquirere Praesul<br />
Mandat Alexandro, Salo successerat is nam,<br />
Accitus Praetor, iuris legumque magister<br />
Integer, et magna praestans virtute Tridentrum.<br />
Heus Magia urbs Patavi tanto laetatur alumno,<br />
Quo nato de te gaudes Vincentia cive”.<br />
Scripsit idem Madius defensionem processuuum ab Salio confectorum<br />
contra iudaeos beati Simonis tridentini pueri interfectores. Recolantur dicta<br />
num. 86. Insuper anno 1468 quum esset Tridenti Potestas edidit egregium<br />
Consilium pro causa vertente inter Ioannem Zuchellum Vicarium<br />
iurisdictuionis Castri Perzini, et Ioannem Dominicum Vicarium<br />
iurisdictionis Cstri Silvae, ac Levigi.<br />
LXXXX. Salius de Buzzacharinis de Padua, Potestas Tridenti anno<br />
1480 die 17 martii 54 . Idem Salio Buzzacharinus patavinus anno 1492 fuit<br />
professor in gymnasio patavino, prout notat Papadopulus To. 1 pag. 150, qui<br />
pag. 42 ceu viventem laudat olim discipulum suum Comitem Ducium<br />
Buzzacharenum antiquissimae clarissimaeque inter patavinas familiae<br />
surculum 55 .<br />
Alius Duxius de Buzzacharinis fuit Praetor Tarvisii an. 1320.<br />
Buzzacharinus de Buzzacharinis paduanus Vicarius Veronae an. 1253,<br />
1254, et 1259. Bernardus Buzzacharinus patavinus fuit professor<br />
iurisconsultus Paduae an. 1477, forsanque nostri Praetoris pater.<br />
Wenceslaus, et Patarus, et Oswaldus, et Antonius fratres marchiones<br />
Buzzacarini de Padua inter nobiles venetos relati fuerunt anno 1782 die<br />
mercurii 28 augusti. Post, et circa an. 1428 teste Ioanne Clericato Praeposito<br />
patavino in opere de Sacrificio Missae decis. 40, num. 49, nobilis, ac pius<br />
vir Ludovicus Buzzacarenus, annuente Petro Donato episcopo patavino,<br />
fabricare coepit ecclesiam s. Maria de Monte Ortone in dioecesi patavina,<br />
ubi est coenobium Fratrum Eremitarum s. Augustini, et aqua medicinalis<br />
dicta della Vergine 56 .<br />
54 Non est in Catalogo Benardiano.<br />
55 Buzacharinus legum doctor et iudex an. 1260 Paduae testis.<br />
56 Ex Vitis Ducum venetorum To. 22 Rer. Ital. col. 834 missi fuerunt in Cretam<br />
Ludovicus, et Franciscus Buzzacarini cives paduani, et parenti de’ signori di Carrara, anno<br />
1406. Anno 1307 die 30 ianuarii Aquileiae in ecclesia mariori inque synodo fuit scripta<br />
charta praesente discreto viro domino Salione de Buzacherinis Priore s. Spiritus de Padua,<br />
et aliis. Anno 1323 Salion Buzzacharinus de Padua electus fuit episcopus Hadriae, obiitque
LXXXXI. Ioannes Victor de Burgasio de Feltro, iuris utriusque doctor,<br />
et Potestas Tridenti anno 1481, 1482, et 1484. Pater fuit illius Pauli Borgasii<br />
I.U.D. plurium librorum auctoris, episcopi nicosiensis in Cypro, et Vicarii<br />
Generalis in spiritualibus Paduae, tandemque patavini episcopi, qui obiit<br />
anno 1541 aetatis suae anno 75. Paulus Bogasius, et Ioannes Borgasius<br />
tamquam scriptores de re beneficiaria laudantur a Ludovico Carbone<br />
Costaciarino L. 6 Introduct. in Theol. cap. 27, edit. 1589. Ioannes Victor<br />
Borgasius iuris consultus eiusque filius Paulus commemorantur etiam a<br />
Papadopulo To. 2 Hist. Gymn. patav. pag. 44. Bertondellus autem in<br />
Historia Feltren. pag. 133 inter feltrenses illustres recenset Paulo Bogasio<br />
famoso legista, e maestro delle lettere umane nello Studio di Padova, i di<br />
cui antenati trassero l’origine da Limiso del regno di Cipro. Praetor noster<br />
perperam in charta quadam dictus est Ioannes Michael. In Catalogo<br />
Bernardiano est 1484 Ioannes Victor de Bogasiis de Feltro. In charta<br />
quoque sine anno apud me dictus est de Burgasiis de Feltro 57 .<br />
XCII Paulus de Oriano de Brixia, iuris utriusque doctor, et Potestas<br />
civitatis Tridenti anno 1484, et 1485. Fuso calamo de ipso agit Papadopulus<br />
To. 1 pag. 236, et ante Papadopulum egerunt Iacobus Philippus<br />
Thomasinus, Marcus Mantua Benavidius, Guido Pancirolus, et Octavius<br />
Rubeus. Teste Papadopulo fuit filius, vel nepos Lanfranci de Oriano supra<br />
laudati, sed eodem Lanfranco mior virtute, ac sapientiae gloria, quum<br />
nedum iurisprudentia, sed etiam humanioribus literis, ac philosophia<br />
claruerit. Fuit gymnasiarcha patavinus anno 1458 et professor post Iasonem<br />
Maynum per annos circiter vigintiquinque, ac proinde usque ad annum<br />
1512. Inter iam mortuos fuisse anno 1515 coniicere probabiliter licet.<br />
Scripsit doctissimum librum de Immortalitate animarum. Scripsit insuper<br />
varios tractatus, qui uno codice comprehensi sunt sub titulo Oeconomiae<br />
legalis 58 . Iidem tractatus a Trithemio, et aliis attribuuntur Lanfranco: et<br />
nihilominus Papadopulus non Lanfranci, sed Pauli esse autumat. Litem hanc<br />
dirimere meum non est. Vide infra num. 96. In Catalogo Bernardiano semel<br />
tantum occurrit ad an. 1483 Paulus de Oriano brixianus.<br />
... Ioannes Petrus de Gandinis de Brixia I.U.D. et Potestas honorandus<br />
Tridenti die ultimo octobris 1485. Vide nostrum Notariale tridentinum num.<br />
1205.<br />
anno 1327. De magnanima Buzacharinorum domo egit Michael Savonarola in Lib. de<br />
Laudibus Patavii To. 24 Script. Rer. Ital. col. 1168.<br />
57 Paulus Bergasius I.U.D. episcopus nimosiensis, et locumtenens, ac Vicarius in<br />
spiritualibis Generalis Paduae an. 1530 die 19 februarii occurrit in quodam suo edicto apud<br />
Flaminium Cornelium venetum. Idem fuit canonicus feltrensis, et clarissimus decretorum<br />
doctor anno 1499.<br />
58 Tractatus de Dispositione legali Pauli de Oriano.
XCIII. Leonardus Caepolla, vulgo Cipolla de Verona, Potestas Tridenti<br />
anno 1486 die penultimo maii, ex charta tridentina et ex Ioanne Baptista<br />
Blancolino in Supplemento Chronici veronensis vol. 1 partis 2, pag. 86 ad<br />
annum 1474, ubi ait: “Del 1485 avendo inteso l’imperador Federico IV le<br />
virtù, e iurisprudenza di Leonardo Cipolla lo dimandò, e colle che fosse<br />
Podestà della città di Trento. Requisitio contigit an. 1488 executio autem<br />
post Gandinum”. Memoria eius redibit infra num. 108. In Catalogo<br />
Bernardiano desideratur iste Praetor ad hunc annum 1485. Quidam Thomas<br />
de Coepolis canonicus veronensis obiit anno 1393 die 29 iunii.<br />
XCIV. Ioannes Baptista de Lambertinis de Bononia, iuris utriusque<br />
doctor, ac Potestas Tridenti anno 1490 die 17 septembris et anno 1491,<br />
Magnificus, et clarissimus dominus Ioannes Baptista de Lambertinis<br />
appellatus. Laudatur Potestas Lambertinus in dissertatione quadam legali<br />
scripta Tridenti ante an. 1600 ad an. 1490 59 . Vixit etiam post annum 1513<br />
nam reperi, quod Praeturae tridentinae salarium ei datum fuerit iussu<br />
Bernardi Clesii episcopi, ac principis tridentini, qui electus fuit anno 1514.<br />
Ipsum ego nullatenus distinguendum censeo ab illo Ioanne Francisco de<br />
Bononia, quem in apographo quodam Potestatem Tridenti circa an. 1499<br />
appellatum inveni. Cuiusdam Lambertini opus de Iure Patronatus saepe<br />
saepius laudatum animadverti ab Augustino Barbosa in Tractatu de officio<br />
ac potestate episcopi, a Ioanne Clericato, Iacobo Strobio, et Iacobo<br />
Menochio, et Lucio Ferrario; sed aliunde didici opus esse Caesaris<br />
Lambertini, qui fuit archiepiscopus tranensis in Apulia usque ad an. 1509,<br />
ac dein episcopus insulanus. Apud Buderum in Biblioth. historica seleceta<br />
cap. 12, pag. 238, et 266 edit. Ienae 1740 reperi: Io. Bapt. Lamebrtini<br />
Theatrum Regium, sive Tabulae regum Hispaniae, et Lusitaniae. Bruxellis<br />
1620 in 4°, et apud Nicolaum Langletum in Methodo historici studii To. 2,<br />
pag. 261 edit Ven. 1726 in fol., necnon apud Apostolum Zenum To. 2 Epist.<br />
77 pag. 156 ex Catalogo bibliothecae Mallinkrotianae pag. 300 Historiae<br />
venetae Ioannis Bptistae Lambertini ab V. C. ad annum 1501, liber quintus<br />
et sextus Antuerpiae 1635 in 8° de quibus quidem libris intelligendus videtur<br />
praefatus Zenus, dum vol. 3 epist. 315 data Venetiis 26 iulii 1749 Comiti<br />
Ottolino de Ottolinis veronensi dicit: “Rimango appagato della sincerità del<br />
libro rarissimo de Lambertini, del quale in vano si cercano riscontri presso<br />
gli storici fiamminghi, e italiani, e ne’ vecchi, e moderni cataloghi”. Accedit<br />
his, quod Ioannes Baptista de Lambertinis anno circiter 1638 edidit<br />
59 Non est in Catalogo Bernardiano ad hunc annum 1490. Vide infra, Addenda num.<br />
145. Post annum 1486 dictus spectabilis I.U.D. dominus Ioannes de Lambertinis de<br />
Bononia honorabilis Potestas civitatis Tridenti pro R.mo in Christo Patre, et domino<br />
domino Uldarico Dei, et Apostolicae Sedis gratia epsicopo dominoque Tridenti dignissimo.
Antuerpiae vitam Beatae Imeldae Lambertinae ab alio scriptam. Sed is fuit<br />
distinctus a Ioanne Baptista Praetore nostro, etsi fuerit ex Bononia<br />
oriundus 60 . Egit Praetorem hallensem in Belgio anno 1625 filiumque habuit<br />
itidem Ioannem Baptistam de Lambertinis dictum, ac urbis antuerpiensis<br />
senatorem. Benedictus Papa XIV de Lambertinis bononiensibus, in suis<br />
Ecclesiasticis institutionibus latine redditis (italicas enim, quibus olim usus<br />
sum, modo non teneo) Institut. 79 pag. 209, col. 1, edit. Ven. 1750 adserit<br />
Ioannem Baptistam Lambertinum Hispaniae regum historiam scripsisse, ut<br />
celeberrimama victoriam de turcis ab exercitu christiano apud Lepantum,<br />
sive Curzularios reportatam s. Pii quindi tempore literis consignaret, quod<br />
accuratius omnibus, ac sincerius ab eo praestitum attestatur. Huiusmodi<br />
autem victoria contigit anno 1571, die 7 octobris dominica ss. Rosarii.<br />
Iosephus Simonius Assemanus sirus maronita praelatus domesticus et<br />
canonicus vaticanus testatus est anno 1743 coram laudato Benedicto XIV,<br />
quod Ioannes Baptista de Lambertinis, eiusdem Papae gentilis, Societatis<br />
Iesu alumnus, ac vir dignitatum abdicatione clarissimus, fuerit romani<br />
Maronitarum Collegii rector a die 17 iunii 1594, usque ad die 16 februarii<br />
1596 prout legere est apud Chronologiam seraphicam P. Caroli Mariae<br />
Perusini To. 3, part. 2 pag. 306, et in Bullario Benedicti XIV, To. 1, pag.<br />
396. Sed de his plus quam satis. Muratorius To. 4 Antiquit. medii aevi,<br />
dissert. 46, col. 90 refert, quod anno 1272 fuit Praetor mutinensis Saracenus<br />
Lambertinus Bononiensis, et addit, ex eius familia descendisse Papam<br />
Benedictum XIV. Ibi praefert etiam Rambertinum de Ramberto de Bononia<br />
Potestatem Mutinae anno 1219. Ioannes Hieronymus Gradonicus C.R. nunc<br />
utinensis archiepiscopus, in sua Brixia sacra pag. 307 monet Lambertinum<br />
bononiensem ineunte saeculo XIII brixianis semel, iterum, ac tertio ius<br />
civile dixisse: atque ab an. 1344 Lambertinum de Lambertinis bononiensem<br />
fuisse Brixiae episcopum usque ad annum suae mortis 1349.<br />
XCV. Paulus de Ungarellis de Padua, legum doctor, et Potestas Tridenti<br />
an. 1491. Vide supra num. 87. Desideratur in Catalogo Bernardiano.<br />
Quidam beatus Iacobus Ungarellus de Padua Ordinis Minorum<br />
Observantium doctissimus vir, et scriptor, obiit Foroiulii anno 1517<br />
laudaturque ab Arturo, Waddingo, et aliis pluribus 61 .<br />
XCVI. Paulus de Oriano de Brixia, iuris utriusque doctor, et Potestas<br />
Tridenti anno 1492. Conferto num. XCII. Elais Capreolus in Historiis<br />
60 Anno 1367 Cortesius Lambertinus de Bononia fuit Vicarius Fani, et anno 1406<br />
Albergetus de Lambertinis de Bononia Potestas Fani, teste Amiano, in catalogo Potestatum.<br />
Anno 1216 Guidus de Lambertinis Potestas Faventiae. Anno 1260 dominus Guido domini<br />
Lambertini de Bononia capitaneus Forolivii.<br />
61 Traversus de Ongarello fuit Paduae in Consilio publico anno 1233.
ixianis ad an. 1483 Lib. 12, p. m. 210, ait: Fu condotto in bona provisione<br />
per leggere nello Studio di Padoa Paolo Oriano giurisconsulto, nostro<br />
cittadino. Fuit coaevus.<br />
XCVII. Ludovicus Pavesius Potestas Tridenti anno 1492 die 3 octobris<br />
et 1493 die 26 decembris. Mantuae in ecclesia s. Marthae habetur sequens<br />
epitaphium, prout testatur Franciscus Swerrtius in Deliciis christiani orbis<br />
editis Coloniae an. 1608, pag. 171.<br />
Albertino Pavesio ingenius artibus<br />
erudito Ludovicus filio P.<br />
Intempesta mihi cur et mors abstuli? heu heu!<br />
Debueras oculos claudere (nate) meos.<br />
Patriam Ludovici non inveni 62 . Scio tamen, quod fuit Cavedini anno<br />
1570 et 1571 patrinus baptisimalis presbyter dominus Pavesius parmensis<br />
dioecesis, quodque anno 1560 in terra parochiali Quintiani XX P.M. a<br />
Brixia distante, fuerunt Pavesii: quod nosetr Waddingus ad an. 1352 num.<br />
18 laudat P.F. Ludovicum Pabvesium de Pinarolio Minoritam <strong>Provincia</strong>e<br />
taurinensis. Novi etiam, quod Iulius Pavesius Ordinis Praedicatorum<br />
archiepiscopus surrentinus ad an. 1558 dictus fuerit patria catansariensis<br />
calaber, ac etiam brixiensis 63 : quodque Ioannes Iacobus Pavesius de<br />
Catansario fuit lector medicus Romae, ac Paduae saeculo XVI, pluriumque<br />
librorum auctor. Quidam illustrissimus dominus eques Pavesius mantuanus<br />
vixit ante an. 1650, ex quo, et ex alio epitaphio deduci posse censeo, quod<br />
mantuanus fuerit etiam Ludovicus Pavesius Praetor noster, qui desideratur<br />
in Catalogo Bernardiano.<br />
XCVIII. Ioannes Baptista de Lambertinis bononiensis Potestas Tridenti<br />
anno 1493, ex Catalogo Bernardiano. Vide num. XCIV. Semel tantum ad<br />
hunc annum 1493 recensetur iste Praetor in citato Catalogo Bernardiano.<br />
XCIX. Ottobonus de Ottobonis Potestas Tridenti an. 1495, ex Catalogo<br />
Bernardiano. Vide infra, Addenda num. 40., et 57, 68, 79.<br />
C. Daniel de Crescendulis de Portu Navono, iuris utriusque doctor, et<br />
Potestas Tridenti anno 1497, 1498, 1499, ac 1500. Alii tunc scripserunt<br />
etiam de Cressendulis. Portus Navonus, seu Navonis, indigenis Pordenone,<br />
est oppidum Carniae Concordiensis, ex quo potius fuisse Danielem censeo,<br />
62<br />
Spectabilis doctor dominus Ludovicus Pavesius de Mantua Potestas Tridenti pro<br />
R.mo in Christo Patre, et domino domino Udalrico Dei gratia epsicopo, et domino<br />
tridentino dignissimo an. 1492 die 3 octobris. Magnificus, et clarissimus I.U.D. dominus<br />
Ludovicus Pavesius de Mantua honorandus Potestas civitatis tridentinae pro R.mo in<br />
Christo Patre et domino tridentino dignsisimo, die 3 octobris an. 1492, praesente Tridenti<br />
nobili viro domino Albertino filio eius.<br />
63<br />
F. Iulius Pavesius archiepiscopus surrentinus dicitur brixianus in epitaphio, et aliis<br />
inscriptionibus surrentinis.
quam ex Portu Navonio, Porto Navon, Corsicae, quem recenset Philippus<br />
Ferrarius in suo Lexico geographico, ubi Michael Baudrandus legendum<br />
putat Portus Favonius, Porto Favone. Dictum reperi etiam Clescendulum in<br />
Catalogo Bernardiano. Praefatum Portum carnicum appellat Portum<br />
Navonium etiam Papadopulus in Hist. gymn. patav. To. 2, pag. 327, ac<br />
alibi 64 .<br />
CI. Hercules Tassonus de Mutina, sacri romani imperii eques, iuris<br />
utriusque doctor, consilairius domini Udalrici de Liechtenstein episcopi<br />
tridentini, et Potestas civitatis tridentinae an. 1501, 1502, 1503. Idem<br />
Hercules Tassonius de Mutina fuit aulicus principum estensium anno 1552.<br />
Dictus fuit etiam de Taxonibus 65 . Ludovicus quoque Muratorius mutinensis<br />
V.C. alium eiusdem gentis virum laudans, eum appellavit Tassonium<br />
nostrum. Eumdem Herculem reperi appellatum Praetorem actualem Tridenti<br />
etiam anno 1523 die 17 ianuarii; sed puto pro an. 1523 legendum 1503.<br />
Celebris est memoria Alexandri Tassoni, cuius manuscripta Chronica urbis<br />
mutinensis laudat Waddingus noster ad an. 1317 num. 64 edit 2. Noster<br />
Praetor dictus fuit etiam spectabilis I.U.D. dominus Hercules Taxoni de<br />
Mutina honorandus Potestas Tridenti pro R.mo in Christo Patre, et domino<br />
domino Udalrico de Lichtenstein Dei gratia episcopo et domino Tridenti<br />
dignissimo 66 .<br />
CII. Princivallius Mantica de Portu Navonis I.U.D. et Potestas Tridenti<br />
anno 1503, ac 1504. Varie scriptum reperi nonen eius, videlicet<br />
Prinovellius, Primonalius, et Pumovallius, non tamen in chartis authenticis,<br />
et originalibus; unde ipsum converti in Princivallius, quia nomen istud in<br />
usu fuisse comperi, et similitudinem aliquam prae se fert cum tribus<br />
descriptis 67 . Cognomen quoque, non tamen constanter, trasmutatum in<br />
patriam, nempe in de Mantua observavi. Lectio autem Manticae potius<br />
probanda mihi videtur ex eo, quod tunc temporis cognomina usurpari<br />
64 Inscriptio anni 1591 habet Portum Naonis. Ipsum non invenio apud geographos<br />
Ferrarium, et Baudrandum. Pordenone ac Portus Naonis dicitur etiam in Hist. Salmonii To.<br />
20 part. 1, pag. 218. Portum-Naonem appellat pluries P. Brnard. Rubeus. Alii Portum-<br />
Naonis. Clericatus de Baptismo decis. 47, dub.9, dicit Pordenone oppidum Fori-Iulii.<br />
65 Illustris dominus Comes Hercules Tassonus mutinensis vixit post an. 1573.<br />
66 Anno 1503 die 2 maii magnificus dominus Hercules Tassonus mutinensis, Potestas<br />
Tridenti. Anno 1502 magnificus, et praeclarissimus I.U.D. dominus Hercules Tassonus<br />
honorabilis Potestas Tridenti pro R.mo etc. Alexander Tassonius mutinensis obiit an. 1635<br />
poeta et historicus. Hercules Tassonius an. 1570 in bello veneto contra turcas.<br />
67 An. 1258 vixit Percevalles de Auria, Princivalle d’Oria dictus italice, Regius Vic.<br />
Gen. Romandiolae etc. Dictus etiam Percivalle. Inter epsicopos brixienses est Princivallus<br />
de Flisco ab an. 1317 apud Gradonicum. Apud Ughellum autem sunt episcopi Percevallus,<br />
Princevallus, Princivallis, Princevallis, et Princevalles ab an. 1287 ad 1530. Princivallis<br />
Maltraversus patavinus canonicus, dein episcopus apud Comnenum.
consueverint. Franciscus Mantica utinensis, Andrea patre natus anno 1530<br />
in Portu Naonis Carniae oppido, fuit professor utriusque iuris in universitate<br />
patavina, et tandem Romae obiit S.R.E. cardinalis, pluriumque librorum<br />
scriptor clarus, anno 1614. Alios viros illustres, quos eadem familia<br />
protulit,heic commemorare non vacat. In Catalogo Bernardiano dicitur:<br />
1503, Pirrus Valius Mantica Portus Naonis 68 . Anno 1759 fuit Romae Petrus<br />
Mantica utinensis cubicularius intimus Papae, ac secretarius legationis.<br />
Anno 1753 Franciscus Mantica quondam Francisci doctoris, fuit septemvir<br />
civitatis Utinensis, sive unus ex septem deputatis civitatis Utini.<br />
CIII. Nicolaus Bassileus tergestinus, iuris utriusque doctor, et Potestas<br />
in civitate Tridenti anno 1506, et 1508. Quidam Laurus Basilius tergestinus,<br />
referente Iacobo Tartarotto, fuit Potestas Roboreti ad an. 1582. In Catalogo<br />
Bernardiano dicitur Nicolaus Basileus. Perperam in quodam apographo<br />
Ioan. Baptista Tagestius Potestas Tridenti. Anno 1507 die 7 maii fuit Vice<br />
Potestas Tridenti Ioannes Paulus Schrateneperger I.U.D. ac civis tridentinus:<br />
qui teste laudato Tartarotto, et quadam ipsiusmet Schratenperegri epistola<br />
per me visa, fuit Roboreti Potestas anno 1513, die 21 decembris, et anno<br />
1545. Tum archiconsul tridentinae urbis an. 1519, 1530, 1534, 1538, et<br />
1542. Consulque secundus anno 1523.<br />
Anno 1507 die 19 octobris magnificus, et clarissimus I.U.D. dominus<br />
Nicolaus... Vice Potestas Tridenti loco magnifici et clarissimi I.U.D. domini<br />
P. Mantica de Portu Naonis honorabilis Potestatis Tridenti pro R.mo in<br />
Christo Patre domino domino Udalrico de Liethestain episcopo, dominoque<br />
Tridenti dignissimo. Anno 1508 die 15 ianuarii fuit Tridenti in episcopali<br />
palatio sedens pro audientia danda clarissimus doctor dominus Nicolaus<br />
Basileus Tergestinus, honorandus Potestas civitatis Tridenti pro R.mo in<br />
Christo patre et domino domino Giorgio de Neidech episcopo et domino<br />
Tridenti dignissimo.<br />
Anno 1508 die 28 iunii sub datum Tridenti Georgius de Neydegg<br />
episcops tridentinus scripsit Ludovico Bolognino senatori Bononiae, ut ipsi<br />
novum Tridenti Praetorem instituendum indicaret. Idem Ludovicus fuit<br />
doctor collegiatus Bononiae. Typis prodiit columen Consiliorum, seu<br />
responsorum Ludovici Bolognini de testament. Susbtit. et Feud. Venet.<br />
68 In protocollis Ioannis Iacobi Calavini dicitur saepissime Primus Valius Mantica. In<br />
iis egomet legi: Anno 1504 die martis 26 martii per magnificum virum dominum Primum<br />
Valium Mantica Potestatem Tridenti. Anno 1504 die mercurii 27 martii coram magnifico,<br />
et generoso viro domino Primovalio Mantica honorabili Potestate Tridenti pro R.mo in<br />
Christo Patre, et domino domino Udalrico Lichtenstain Dei gratia episcopo, et domino<br />
Tridenti dignissimo. Anno 1504 die 13 maii, coram magnifico domino Primovalio Mantica<br />
Potestate Tridenti. Anno 1504 die 9 octobris coram magnifico, et generoso viro domino<br />
Primovalio Mantica utriusque iuris doctore, Potestate Tridenti dignissimo.
1576, eiusdem lectura super totum ius canonicum, et civile. Tractatus de<br />
Indulgentiis. Historia summorum Pontificum. Repetitio quaedam ipsius fuit<br />
in biblioth. episcopali Tridenti ante an. 1539.<br />
CIV. Ulpianus de Zanis 69 , a Bernardo Clesio tunc Bononiae studioso<br />
nominatus Praetor Tridenti, admissus, et confirmatus fuit a Georgio<br />
tridentino episcopo sub datum Stenici anno 1508 die 8 augusti, In praefata<br />
bibliotheca tridentina repertus fuit anno 1539 Ulpiani de Zannis nescio quis<br />
tractatus legalis. Hodie siquidem non teneo inventarium illius bibliothecae,<br />
quod ex parte tantum transcripsi anno 1764. Quidam Comes Valerius Zanus<br />
bononiensis sub anagrammatico nomine Aurelii de Antiis, Aurelio Anzi,<br />
scriptis historicis claruit anno 1691. In Catalogo Bernardiano, desideratur<br />
iste Praetor Ulpianus de Zanis. Apud Muratorium in Collect. Script. Rer.<br />
Ital. occurrunt quatuor viri Ioannes, Marinus, Nicolaus, et Petrus de Zanis,<br />
omnes veneti. Anno 1654 facta fuit mentio Comitis Angeli de Zanis<br />
bononiensis defuncti 70 .<br />
CV. Aloysius Saxolus mirandulanus 71 , iuris utriusque doctor, eques<br />
caesareus, et Potestas Tridenti anno 1509, dei 12 maii, 1510 die 24 ianuarii,<br />
anno 1512, et 1514 72 . Nominatus invenitur etiam Alovisius, ac Praetor,<br />
necnon magnificus, et clarissimus iuris doctor, et eques caesareus<br />
excell.mus dominus Aloysius Saxolus de la Mirandula Potestas benemeritus<br />
civitatis Tridenti pro R.mo domino Georgio episcopo et domino Tridenti an.<br />
1510 die 22 novembris.<br />
CVI. Aloysius de Albertis de Verona, iuris utriusque doctor, et Potestas<br />
Tridenti an. 1514, 1515, 1516. Idem dominus Alovisius de Albertis de<br />
Verona I.U.D. et Potestas Tridenti anno 1514 die 9 septembris<br />
consultationem scripsit pro defensione iurium sancti Vigilii martyris<br />
gloriosissimi, episcopatus tridentini patroni, super terra, sive oppido Rippae,<br />
uti loquitur monumentum 73 . Anno 1520 pro negotiis veronensis urbis patriae<br />
suae missus est Venetias. Aloysius de Albertis citatur in collectaneis<br />
Augustini Barbosa in ius pontificium universum. Eiusdem autem singularia<br />
69<br />
Zanni, buffone; Zanna, dente grande d’alcuni animali; Zena, cesta ovata.<br />
70<br />
Anno 1645 Comes Carolus de Zanis patricius bononiensis fundator Collegii civium<br />
bononiensium Bononi D. – Ill.mus dominus Comes Valerius de Zanis bononiensis laudatur<br />
a Bolllandianis To. 2 iunii, pag. 363, edit. anni 1698, ceu vivens. Anno 1751 vixit<br />
monsignor Paulo Zani nobile cittadino di Bologna, e cameriero segreto di Papa Benedetto<br />
XIV.<br />
71<br />
dalla Mirandola.<br />
72<br />
Ego Alovisius Saxolus de la Mirandula iurisconsultus, equesque caesareus, et<br />
Praetor magnificae civitatis Tridenti.<br />
73<br />
Magnificus I.U.D. dominus Alovisius de Albertis de Verona Praetor Tridenti anno<br />
1514 die 10 maii.
extabant olim Romae in bibliotheca Ioannis Baptistae Coccini Rotae decani<br />
anno 1647.<br />
Unde mirum, quod inter scriptores veronenses relatus non fuerit a<br />
marchione Scipione Maffeio, e a P. Baptista Blancolino, ubi praeter<br />
Albertum de Albertis scriptorem legalem saeculi XV, alios etiam inferioris<br />
notae scriptores commemorant. Forsan ad ipsum directae fuerunt literae<br />
sequentes: “Maximilianus divina favente clementia electus Romanorum<br />
imperator semper augustus etc. Honorabilis, fidelis, dilecte. Intelleximus<br />
istic quosdam latrones detineri, qui quondam Octavianum Capram<br />
consobrinum fidelis nobis dilecti Antonii de Dreseno interfecerunt, eosque<br />
iam esse condemnatos, nullamque ob aliam causam iustitiam deferri, nisi<br />
quia homicidium in alio districtu patratum fuit. Cum autem praefatus<br />
Octavianus tam misere interfectus asseratur, fueritque nobis una cum<br />
fidelissima Dresenorum familia summopere affectus, mortem illius, iustitia<br />
mediante, ad terrorem aliorum ulcisci volentes, eosdemque homicidas<br />
poenam subire promeritam, cum publici latrones in nullo loco tuti esse<br />
debeant, iccirco iniungimus tibi omni studio, ut si praefati captivi legitima<br />
confessione dicti homicidii rei conventi sunt, quod absque ulteriori mora<br />
procedas ad iustitiam, eamque fieri demandes, non obstante, quod<br />
homicidium in alio districtu patratum fuerit, nostram expressam executurus<br />
voluntatem. Datum in oppido nostro Rippa Tridenti die decima mensis maii<br />
anno 1516, regni nostri romani tricesimo primo.<br />
Ut p. Caesar Commiassio Caesareae<br />
etc. Maietatis in Consilio<br />
Serentayner.<br />
Foris. Honorabili Fideli Dilecto N.<br />
Potestati Civitatis nostrae Tridenti.<br />
Authographum huiuscemodi epistolae vidi anno 1777 die 8 maii<br />
Tridenti apud Ill.mum, et veterum monumentorum antiquissimae suae gentis<br />
collectorem studiosisimum D. Bartholomaeum Tabarellum de Fatis,<br />
Comitem Palatinum, et maritum Constantiae ex Comitubus de Trissino, seu<br />
de Dresseno vicentinis. Inutile non erit, illud exscripsisse. In Chronico Petri<br />
Zagatae noster Aloysius dicitur Alvise Alberti, quod apud venetos est ac<br />
Luigi, et Lodovico. Sed etiam Dux Alvise Mocenigo dictus est Aloysius.<br />
CVII. Stephanus de Ugonibus brixianus Potestas Tridenti anno 1516, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Vide infra, Addenda num. 32, 77.<br />
CVIII. Leonardus Coepolla de Verona, Comes, iurisconsultus, et<br />
Potestas Tridenti sub Bernardo Clesio episcopo, et domino tridentino an.
1517 die... Ianuarii. Titulus eius fuit magnificus dominus 74 . A Ferdinando<br />
Ughello To. 5 Italiae Sacrae, in veronens. episcopis ad an. 1504, col. 949<br />
dicitur spectatae virtutis vir. Orationem habuit civitatis veronensis nomine<br />
ad episcopum Marcum cardinalem Cornelium. Venetias missus fuit anno<br />
1520 orator civitatis veronensis. Neque a Maffeio, neque a Blancolino<br />
recensetur inter scriptores veronenses. Nihil de ipso habet Papadopulus.<br />
Consilia criminalia Coepolae, quae habentur Tridenti in bibliotheca<br />
capitulari sub AP atque atque Liber Coepol. de Contractibus emptionis, et<br />
locatrionis ibidem sub AG prout referuntur in eisudem bibliothecae indice,<br />
sunt Comitis Bartholomaei Coepollae veronensis, qui fuit iureconsultus et<br />
professor paduanus, advocatus consistorialis Romae, primus suae gentis<br />
Comes, et eques, defunctus Paduae, ac sepultus in ecclesia s. Francisci anno<br />
1477. Eiusdem Bartholomaei Tractatus de Eligendo imperatore servatur<br />
Tridenti in bibliotheca episcopali. Sed et alios lucubravit. Laudatur a<br />
Trithemio cap. 843, Iacobo phil. bergomensi, Aloysio Contareno crucifero,<br />
Lodovico Carbone, Nicolai Cafferio pag. 409, Papadopulo To. 1, pag. 224,<br />
Maffeio in Verona illustr., Blancolino, et aliis. Misser Leonardo Cepola<br />
nomine civium veronensium anno 1509 respondit epistolae Dominii veneti,<br />
uti refert Petrus Zagata ad dictum annum. Misser Leonardo Cevola anno<br />
1514 missus fuit orator ad Caesarem cum aliis praedictis civibus<br />
veronensibus, ex eodem Zagata ad annum 1514. Iterum an. 1516 die XI<br />
martii missus est Avium ad Caesarem cum aliis Misser Leonardo Cevola.<br />
Tertio missus fuit a veronensibus Venetias anno 1520, Misser Leonardo<br />
Cepola. In hac nostra bernardiniana est D.D. Barthol. Coepollae veronensis<br />
I.C. clarissimi tractatus de Servitutibus editus Venetiis an. 1681, in 4°. In<br />
Catalogo Bernardiano ad hunc annum 1517 idem Leonardus Cepolla dicitur<br />
comensis, cur autem nescio. In dicta nostra bibliotheca bernardiniana est<br />
liber Consilia criminalia celeberrimi, ac praestantissimi utriusque iuris<br />
illuminatoris domini Bartholomaei Coepolae veronensis, edita Lugduni<br />
typis Antonii de Ry, impensis Iacobi de Giunta florentini anno 1531, in 8°<br />
mai. Consilia sunt 80.<br />
CIX. Antonius de Cappo Praetor Tridenti an. 1518. In Catalogo<br />
Benardiano additur, quod fuit patria mantuanus. Quidam Antonius Scappus<br />
occurrit in Nomenclatore auctorum, qui partem collectaneis doctorum in ius<br />
74 Anno 1517 magnificus dominus Leonardus Cepolla de Verona Comes ac<br />
iurisconsultus Potestatisque Tridenti pro R.mo in Christo Patre domino domino Bernardo<br />
de Clesio Dei gratia episcopo dominoque Tridenti dignissimo.
pontificium universum Augustini Barbosae Lusitani edit. Lugduni 1647<br />
contulerunt 75 .<br />
CX. Antonius Gardellinus de Bassano, iuris utriusque doctor, et<br />
Potestas Tridenti anno 1518, 1520, 1521 mense iulio. Idem teste Iacobo<br />
Tartarotto, fuit Potestas Roboreti a decembri an. 1522 usque ad augustum<br />
anni 1525. Eiusdem mentio fit ab Iacobo Philippo Thomasino in Vitis<br />
illustrium virorum, ubi de Antonio Quaerengo pag. 134 et 135 necnon in<br />
epitaphio relato ab eodem Thomasino inter patavinas inscriptiones pag. 36<br />
exstante in sacello s. Antonii. Huiusmodi est: “Marcus Quaerengus, et Paula<br />
coniux lectissima, unica soror Antonii Cardellini I.C. bassanensis,<br />
Maximiliani primi imperatoris a consiliis, et Tridenti Praetoris, Marco, et<br />
Paulae parentibus carissimis adiacet Nicolaus, et Nicolao patri optimo<br />
Marcus vir integritate vitae insignis, Flavius Quaerengus canonicus<br />
patavinus, et Gregorii XV Ponificis Maximi intimus cibicularius, proavis,<br />
avo, patri. Anno salutis MDCXXIII”. De laudato Antonio Cardellino<br />
scripsit etiam Antonius Quaerengus canonicus patavinus, praelatus<br />
domesticus et ref. papalis vir in re literaria intra saeculum XVI et XVII<br />
facile princeps, et urbano Papae octavo carissimus, laudatusque impense a<br />
Papadopulo To. 2 pag. 191, et Ioanne Iosepho Orilia in Dictionario<br />
Historico To. 2, verbo Quarenghi. Scripsit autem sequentes versus<br />
descriptos a Thomasino in Vitis illustrium virorum pag. 135.<br />
“Quem saevo Hesperias bello flagrante per urbes<br />
Vis animi excelsa ingentis, probitasque fidesque<br />
Invicta, et magnis prudentia cognita rebus,<br />
Caesaris in summum merito adscripsere Senatum:<br />
Et regere imperio populos docuere potentes”.<br />
Quia dictis est de Bassano addendum, quod quidam Iulianus de<br />
Gardellinis fuit consul urbis tridentinae anno 1475 confirmatusque anno<br />
1476. Forsan Gardellini Tridento relicto Bassanum concessere.<br />
Anno 1521 Ioannes Andreas a Scutelli civis tridentinus, ac iuris<br />
utriusque doctor, egit vices absentis Praetoris tridentini. Idem Scutellius fuit<br />
Potestas Roboreti ab an. 1525 usque ad an. 1526. Fuit insuper consul<br />
primarius Tridenti an. 1521 et an. 1525. De aliis Scutelliis tridentinis dixi, et<br />
dicam in Bibblioth. Tirol. Dixi et in collectanea Variarum inscript. 573, ac<br />
912. Quidam Bonaventura a Scutellis fui Potestas Ripae an. 1315.<br />
CXI. Hieronymus Romagnanus, iuris utriusque doctor, et potestas<br />
Tridenti anno 1521 die 13 novembris 76 . Fuit Tridenti consiliarius aulicus<br />
75 Vidi chartam originalem scriptam Tridenti die martis 22 decembris 1517 coram<br />
magnifico domino Antonio de Cappo de Mantua iuris utriusque doctore, Praetore Tridenti.<br />
Vide infra, Addenda num. 59.
Georgii de Neydegg episcopi tridentini etiam anno 1512. Familia<br />
Romagnana fuit inter civicas Tridenti ante an. 1528 modoque non superest.<br />
Nullus ex ea sub eodem cognomine comparet in meis fastis consularibus,<br />
Originem habuit a domino Ioanne Andrea de Monticulo parmensis<br />
dioecesis, qui ad an. 1497 fuit Tridenti ludi literarii praecptor. Tituli<br />
Hieronymo attributi fuerunt Magnificus, et excellens I.U.D. dominus. Anno<br />
1509 obiit Amadeus episcopus Montis Regalis in Pedemontio, ex<br />
marchionibus Romagnani, eique posuit Taurini epitaphium Antonius<br />
Romagnanus, teste Ferdinando Ughello To. 4 Italiae Sacrae col. 1091, qui<br />
antea col. 1056 laudavit Aymonem de Romagnano ex marchionibus<br />
Romagnani episcopum taurinensem usque ad an. 1438, et Ludovicum Ursini<br />
Romagnani filium itidem taurinensem episcopum ab an. 1438. Nulla<br />
Hieronymi Romagnani mentio est in Catalogo Bernardiano. Fuit Praetor<br />
Tridenti, etsi civis Tridenti vigore Statuti an. 1407 supra pag. 32 (num. 63).<br />
Uxor eiusdem spectabilis doctoris domini Hieronymi Romagnani anno 1514<br />
fuit domina Valentina filia quondam nobilis viri domini Stephani Cazufi<br />
civis et habitatoris Tridenti.<br />
CXII. Nazarius Scopulus mantuanus Praetor Tridenti an. 1522 ac 1523.<br />
Idem anno 1533 die undecima maii dictus fuit auditor, et consiliarius<br />
Friderici Ducis Mantuae, olimque Potestas Tridenti.<br />
CXIII. Petrus Petorellus parmensis, iuris utriusque doctor, ac Praetor<br />
Tridenti anno 1523. Idem anno 1542 fuit secretarius episcopi, ac principis<br />
tridentini Christophori Madrutii. Memoratur ab Iacobo Menochio Consil.<br />
495. Eius memoria redibit infra num. CXIX. Quidam Franciscus Pettorelli<br />
Lallata, natus Parmae die 12 februarii 1712 fuit vir literatus, et<br />
archidiaconus parmensis, necnon a die 15 decembris 1760 episcopus<br />
parmensis, vivens etiam anno 1781 77 . Teste citato domino Menochio ibi<br />
num. 40 domini Petrus Pectorellus, et Vincentius de Nobilibus sententias<br />
quasdam tulerunt pro ultrasarchensibus contra archenses, super loco dicto il<br />
Muge in monte nuncupato Il Stivo 78 .<br />
Anno 1523 die 29 iulii sub datum Oeniponti Bernardus Clesius<br />
epsicopus tridentinus ex quinque per consules tridentinos propositis ad<br />
Praeturam tridentinam elegit dominum Ioannem de Castro Vitreo: et ipso<br />
non acceptante, confirmavit Bernardum Nugolonum mantuanum, de quo<br />
76<br />
Fuuit Praetor Rippae an. 1521 die 24 septembris et anno 1522 die 28 iunii.<br />
77<br />
Anno 1788 fuit episcopus Parmae Comes Franciscus Pettorelli Lallata, ex<br />
Calendario aulico Parmae.<br />
78<br />
Anno 1541 die 15 iunii magnificus dominus Petrus Pettorellus parmensis, I.U.D.<br />
cancellarius R.mi d. d. Christophori episcopi, et principis Tridenti ill.mi, fuit commissarius<br />
in causa appellationis inter homines plebis Lomasii, et homines plebis Blezii de supra. Ipse<br />
se se subscripsit Petrum Pectorellum.
infra. Sed Bonellus pro anno 1523 scripsit anno 1529, pag. 318 Vol. 3<br />
Monument. Eccl. Trid.<br />
Anno 1524 die 7 septembris Alexander Gelphus civis, et habitator<br />
Tridenti, ac iuris utriusque doctor, fuit Vice-Praetor Tridenti in domini<br />
Praetoris absentia. Qui quidem Alexander fuit consul Tridenti an. 1525, et<br />
Praetor Roboreti ab an. 1526 usque ad an. 1529.<br />
CXIV: Ioannes de Castrovitro, dictus etiam de Castro Vitreo, et<br />
Castelvitrus, Praetor Tridenti anno 1524, et 1525 die 27 al. 17 maii. Hic<br />
Roboretum fugit caussa rusticanae seditionis in Bernardum episcopum<br />
tridentinum exortae, ac saevientis 79 . Fuit mutinensis; nam in territorio<br />
mutinensi est terra dicta Castelvetro. Ipsum puto distinguendum ab illo<br />
Ioanne Maria Castrovitro, qui saeculo XVI defecit ad haereticos<br />
lugdunenses, genevenses, clavenenses, ac basilienses. In Catalogo<br />
Bernardiano ponitur ad an. 1524 Ioannes Castelvitrinus mutinensis. Alius<br />
Ioannes Maria Castelvetri, natus Mutinae 30 ianuarii an. 1711 factus est<br />
episcopus Regii Lepidi die 7 decembris, obiitque anno 1785 80 .<br />
Anno 1525 die 27 maii fuit Tridenti Vice-Praetor Ioannes Andreas a<br />
Scutellis, laudatus num. 110.<br />
CXV. Ioannes Franciscus Bebius regiensis, iuris utriusque doctor, et<br />
Praetor Tridenti ab octobri an. 1525 nec non anni 1526, 1527, ac 1528.<br />
Praeturam acceptavit sub datum Regii sextodecimo calendas septembris an.<br />
1525. Eius tempore, idest an. 1527 episcopus Bernardus de Clesio<br />
approbavit novam compilationem Statutorum tridentinae civitatis, quae<br />
anno 1528 Tridenti prodiit typis Maphaei Fracacini medici. In Catalogo<br />
Bernardiano ad an. 1526 habetur: Ioannes Franciscus Bubius de Bubiis<br />
regiensis. In chartis a me visis dicitur: “Magnificus et clarissimus iuris<br />
utriusque doctor dominus Franciscus de Bebiis de Regio honorandus Praetor<br />
Tridenti pro R.mo in Christo Patre domino domino Bernardo Dei gratia<br />
episcopo, et principe Tridenti illustrissimo”. Vide Addenda num. 64.<br />
CXVI. Alphonsus Rossettus nobilis ferrariensis, eques, ac Praetor<br />
Tridenti an. 1528, 1529, ac 1530. Non omnino certum est, quod Praetor iste<br />
distinguendus sit ab eo Alphonso Rossetto nobili ferrariensi, qui fuit<br />
consiliarius Ducum ferrariensium, orator eorum ad summos Pontifices,<br />
imperatores, et reges, coadiutor episcopi comaclensis cum spe futurae<br />
successionis a die 22 octobris anni 1548, episcopus comaclensis ab anno<br />
1549 usque ad an. 1563 quo ransiit ad episcopatum ferrariensem, ubi senex<br />
79 Anno 1603 claruit poeta molto illustre, et eccellente signor Castelvetro di Modena.<br />
80 Magnificus I.U.D. eques et Comes apostolicus dominus Ioannes de Castro Vitreo<br />
mutinensis, Praetor Tridenti pro R.mo principe tridentino die 3 martii 1524.
obiit anno 1579 81 . Qua comaclensis interfuit sacrosancto Concilio tridentino,<br />
in cuius Patrum catalogo edito Venetiis apud Christophorum Zanettum an.<br />
1570 cognominatur Rosetus. Ex eadem gente Carolus Rossettus nobilis<br />
ferrariensis, episcopus faventinus, et S.R.E. cardinalis epsicopus portuensis<br />
obiit anno 1681. Idem ab an. 1639 fuit nuncius apostolicus Londini in<br />
Anglia, laudaturque ab Hieronymo Brusonio Vol. 2 Historiarum Europae ab<br />
an. 1627 usque ad an. 1657, edit. Ven. 1657, Lib. 19. p. 507, ubi dicitur il<br />
Conte Carlo Rossetti cavalier ferrarese di gran talento. Praetor noster<br />
dicitur Rosettus ferrariensis in Catalogo Bernardiano 1776. Nunc ab<br />
episcopo non distinguendus censeo.<br />
Anno 1529 die 29 iulii Bernardus Clesius episcopus tridentinus elegit<br />
novum Praetorem ut supra num. CXIII.<br />
CXVII. Bernardus Nuvolonus nobilis mantuanus, iuris utriusque doctor,<br />
et honorabilis Praetor Tridenti sub cardinali, et episcopo ac principe<br />
Bernardo Clesio die 17 novembris 1530, necnon anno 1531, et 1533 die 7<br />
iulii. In charta an. 1530 dictus est magnificus, et celeberrimus iuris utriusque<br />
doctor dominus Bernardus Nuvolonus nobilis mantuanus, Praetor Tridenti<br />
honorabilis 82 . Vide supra num. CXIII. Quibus addo, quod saeculo<br />
sextodecimo ante annum 1560, quidam Iulius Nuvolonus patricius<br />
mantuanus, fuit eximius poeta, socius Academiae degl’Invaghiti mantuanae,<br />
aulicusque ducalis Parmae. In literis Ducis Mantuae an. 1533 dicitur il<br />
Magnifico Miser Bernardo Nuvolono Podestà di Trento. Praeturam hanc<br />
obtinuit, quia ipsam recusavit Ioannes de Castro Vitreo. In Catalogo<br />
Bernardiano ponitur ad an. 1531 83 .<br />
CXVIII. Ioannes Baptista Scopolus civis mantuanus, patruelis iam<br />
laudati Nazarii Scopuli num. CXII, iuris utriusque doctor, ac Praetor<br />
Tridenti anno 1534, et 1535. Successit Nuvolono ad commendationem<br />
81<br />
Alios quoque Ughellus recenset a Praeturis, et similibus muniis ad episcopales<br />
infulas promotos. Quibus omnibus praeponendus Sanctus Ambrosius episcopus<br />
mediolanensis. Magnificus I.U. consultus dominus Alphonsus Rossettus nobilis<br />
ferrariensis, Tridenti Praetor.<br />
82<br />
Anno 1533 die 28 maii magnificus dominus Bernardus Nuvolonus nobilis<br />
mantuanus Praetor Tridenti.<br />
83<br />
Anno 1260 fuit Paduae dominus Bartholomaeus iudex de Nuvolono testis. Anno<br />
1323 dominus Bernardinus de Nuvolono civis mantuanus iurisperito, et procurator<br />
dominorum de Bonacolsis de Mantua. Anno 1530 ex episcopali palatio emisit suum<br />
decretum incipiens Nos Bernardus Nuvolonus Mantuanus I.U.D. ac Tridenti Praetor. In<br />
quadam recenti exemplari chartae scriptae post an. 1515 dicitur Clar. U.I.D. dominus<br />
Bernardus Avolanus nobilis mantuanus, magnificus Praetor civitatis Tridenti, sed perperam.<br />
Stephanus Guatius nob. de Casali Montis Ferrati ne’ suoi Dialoghi piacevoli editis an. 1586<br />
pag. 145 col 1 laudat impense la sig. Vittoria Scarampa Nuvolona mantovana creata di<br />
Margherita Paleologa, e Leonora d’Austria duchesse di Mantova, ceu viventem.
Friderici Gonzagae Ducis mantuani datam Mantuae tridentino episcopo<br />
cardinali Bernardo die undecima maii an. 1533 atque descriptam a meo<br />
Bonello To. 3 pag. 317-318, necnon ad similem, eodemque die datam<br />
commendationem Herculis cardinalis mantuani, fratris laudati Ducis. In<br />
literis Ducis dicitur Il magnifico Miser Gio. Battista Scopulo cittadino<br />
Mantovano, dottor eccellente, iam probatus ab eodem Duce in ufficii<br />
onorevoli, e di momento. Etiam Cavalesii in Flemis sunt clarentque Scopuli,<br />
ex quibus Ioannes Ambrosius publicus physicus, plurium librorum auctor, et<br />
ab an. 1777 publicus regiae universitatis ticinensis professor est 84 .<br />
CXIX. Petrus Petorellus parmensis 85 , iuris utriusque doctor, et Potestas<br />
civitatis tridentinae sub Bernardo Clesio, et Christophoro Madrutio<br />
episcopis anno 1537, ac 1539 die mercurii 12 novembris indictione 12.<br />
Tituli eius fuere: Magnifcius et clarissimus utriusque iuris doctor dominus<br />
Petrus Petorellus, non vero Pectorellus. Recolantur de eo, eiusque gente<br />
adnotata num. CXIII. Semel tantum ad an. 1537 recensetur in Catalogo<br />
Bernardiano, in quo dicitur Pectorellus. In charta anni 1538 dictus fuit lo<br />
magnifico Podestà 86 .<br />
CXX. Vincentius Gemmus parmensis Potestas Tridenti an. 1541, ex<br />
Catalogo Bernardiano et postea ex chartis. Vincentius Gemmus de Parma<br />
I.U.D. Tridenti Praetor anno 1542 die XI augusti.<br />
CXXI. Gaspar Brugnollus, civis ferrariensis, iuris utriusque doctor, ac<br />
honorandus Praetor civitatis Tridenti sub cardinali episcopo Christophoro<br />
Madrutio anno 1543 87 . Dictus fuit etiam Magnifcius iuris utriusaque doctor<br />
dominus Gaspar Brunolus (sic) nobilis ferrariensis, honorandus Praetor<br />
civitatis Tridenti. Idem fuit Tridenti non Praetor,sed cancellarius, et<br />
secretarius principis episcopi tridentini Christophori Madrutii anno 1545, et<br />
1553. Fuit Tridenti Messer Gasparo Brugnolo marito di Madonna Babara<br />
etiam anno 1553, obiitque ante annum 1567, quia eadem Barbara anno 1566<br />
Tridenti degens dicta fuit vidua. Quidam Leonellus Brognolus, nobilis, et<br />
multum magnificus dominus, fuit capitaneus castri Penetrani, seu Penedae,<br />
aut Naci, anno 1581. Anno autem 1597 a quodam typographo veneto dictus<br />
fuit liber amplissimo, et sapientissimo viro Bartholomaeo Brugnolo regio<br />
84 Magnificus I.U.D. dominus Ioannes Baptista Scopulus mantuanus Praetor Tridenti<br />
pro R.mo, et Ill.mo domino Bernardo Clesio cardinali, episcopo, et principe tridentino. Io.<br />
Baptista Scopulus Praetor Tridenti in palatio episcopali sedens anno 1534 die decimo<br />
februarii.<br />
85 Dictus etiam Pectorellus.<br />
86 Anno 1540 die 22 ianuarii magnificus dominus Antonius Thesinus Vice Praetor<br />
Tridenti habitator in Contrata Portae Oriolae.<br />
87 Vide infra, Addenda num. 84.
senatori, rerumque italicarum in aula potentissimi Hispaniarum regis<br />
praesidi, et gubernatori 88 .<br />
CXXII. Petrus Foschirus nobilis mutinensis, iuris utriusque doctor, et<br />
Praetor tridentinus anno 1544, et 1545 die 6 martii, atque alio tempore 89 .<br />
Anno 1547 fuit Tridenti inter primarias matronas Bartholomaea Podestessa,<br />
ides uxor Potestatis tridentini, sed cuius nescio. In Catalogo Bernardiano<br />
dicitur Foscherius. Sic et in chartis penes me. Magnificus dominus Petrus<br />
Foscherius 90 .<br />
CXXIII. Philippus Valentinus mutinensis Potestas Tridenti an. 1548, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Quidam dottor Domenico Valentini ante an. 1762<br />
edidit Tragedia istorica di Giulio Cesare, in 8°.<br />
CXXIV. Ludovicus Frontorius de Cento Potestas Tridenti an. 1550, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Centum est insigne oppidum Ducatus ferrariensis, de<br />
quo Baudrandus, Pertinet ad dioecesim bononiensem, ipsumque Civitatis<br />
titulo decoravit anno 1754 Benedictus Papa XIV bononiensis 91 .<br />
CXXV. Iosephus Fontanellus regiensis, iurisconsultus, et Potestas<br />
Tridenti dei 29 novembris an. 1552. Idem dominus Ioseph Fontanella die 18<br />
iulii anno 1551 fuit unus ex dominis Adiunctis communitatis regiensis, prout<br />
constat ex quodam decreto dominorum antianorum, et dominorum<br />
adiunctorum eiusdem communis, edito a Patre Flaminio de Parma Ordinis<br />
Minorum observantium To. 2 pag. 401 delle Memorie istoriche<br />
dell’Oservante <strong>Provincia</strong> di Bologna, in Parma 1760, in 4°. Doctor Ioannes<br />
baptista Zilettus anno 1560 Venetiis edidit quoddam Consilium nostri<br />
Fontanelli To. 2 Consiliorum criminalium a pag. 270, cui subscriptus est<br />
Iosephus Fontanellus I.U.D. regiensis. Ibidem subditur Consilium Marci<br />
88 Videsis nostrum Compendium diplomaticum num. 242, ubi se se dicit de Riperia<br />
Salodii. Anno 1577 fuit Tridenti magnificus dominus Paulus Brugnolus de Rivoltela. –<br />
Magnificus, ac praeclarissimus I.U.D. dominus Gaspar Brugnolus civis ferrariensis,<br />
honorandus Praetor civitatis Tridenti pro R.mo, et Ill.mo domino domino Christophoro de<br />
castro Madrutii episcopo et principe tridentino dignissimo anno 1543 die 22 novembris. –<br />
Cosmographus Bernardus Brugnolus an. 1564 chartam topographicam Venetiis edidit<br />
territorii veronensis. An. 1519 presbyter Lazarus Brognolus de Parma fuit procurator, et<br />
nuncius specialis apud Papa pro archiepiscopo genuensi.<br />
89 Magnificus I.U.D. dominus Petrus Fuschirus etc.<br />
90 Magnificus I.U.D. dominus Petrus Foscherius nobilis mutinensis Praetorque<br />
Tridenti pro R.mo ac Ill.mo etc. post 1543.<br />
91 Magnificus I.U.D. dominus Ludovicus Frontorius de Cento ferrariens. pro R.mo, et<br />
Ill.nmo domino domino Christophoro de Madrutio tit. s. Caesarei in Palatio S.R.E.<br />
persbytero cardinali epsicopo et principe tridentino, ac administratore brixinensi etc.<br />
domino domino nostro gratiosissimo Praetor Tridenti dignissimus anno 1551 indictione 9<br />
die lunae quinta mensis octobris Tridenti in episcopali palatio. Non ergo dicendus<br />
Frontorius (sic). Sed alibi legi Frontorius de Cento nobilis ferrariensis.
Mantuae Bonaviti patavini iurisconsulti, et Comitis caesarei, ad cuius finem<br />
laudatur elegantissima consultatio praedicta excellentissimi iurisconsulti D.<br />
Iosephi Fontanelli regiensis, et in praesentiarum Tridenti Potestasis optime<br />
meriti, et mihi (Marco) uti fratris semper honorandi 92 . Commendatur<br />
insuper in subsequenti Consilio Federici Rugerii iuris Consulti et in<br />
gymnasio patavino vespertini interpretis, qui ait bene scripsisse<br />
excellentissimum consultorem D. Iosephum Fontanellum concivem suum, et<br />
tunc Tridenti Potestatem dignissimum, et sibi vere fratrem honorandum.<br />
Eiusdem Fontanelli sententiam continuo approbat etiam Guidus Pancirolus<br />
regiensis I.U.D. et Patavii publicus professor. Anno 1597 ac 1598 claruit<br />
Comes Alphonsus Fontanellus regiensis, in epistolis cardinalis Lanfranci<br />
Margotti appellatus Conte Alfonso Fontanella, servitio serenissimae<br />
archiducissae addictus. Anno 1651 marchio Iulius Fontana regiensis, ita<br />
dictus ab Ughello, et anno 1725, et 1751 vixit eruditissimus dominus<br />
marchio Alphonsus Fontanellus regiensis. Praefatum Consilium exhibet<br />
vindicias cuiusdam Donati ne poena mortis multaretur. Iosephus noster in<br />
Catalogo Bernardiano dicitur Fontanella. In charta scripta Tridenti die 24<br />
ianuarii 1553 coram eo dicitur magnificus, ac clarissimus I.U.D. dominus<br />
Iosephus Fontanella nobilis regiensis honorandus Praetor civitatis Tridenti<br />
pro R.mo etc.<br />
CXXVI. Iulius Caesar Castelvitrius mutinensis Potestas Tridenti an.<br />
1553 ex Catalogo Bernardiano V. N. 71.<br />
CXXVII. Ludovicus de Superbo ferrariensis Potestas Tridenti an. 1555,<br />
ex Catalogo Bernardiano. Videsis Addenda num. 42 93 .<br />
CXXVIII. Michael Castagninus faventinus Potestas Tridenti an. 1557,<br />
ex Catalogo Bernardiano, et 1558 die 19 iulii. Fuit I.U.D.<br />
CXXIX. Attilius Tondinus senensis Potestas Tridenti 1559, ex Catalogo<br />
Bernardiano.<br />
CXXX. Ioannes Baptista Nardus de Fussignano, iuris utriusque doctor,<br />
et magnificus Praetor Tridenti an. 1560. Ita ego attentis oculis legi olim in<br />
coaevo et notariali monumento. Forsan tamen legere debuissem Tussignano,<br />
de quo supra num. LXVI, nam Catalogus Bernardianus habet<br />
Thosignanensis. Porro Fusignanum, latine dictum a modernis Fusinianum,<br />
est pagus faventinae dioecesis in Aemilia, de quo infra num. CLXXII. Alia<br />
92<br />
Anno 1623 Ioseph Fontanella regiensis miles militiae s. Iacobi de Spatha fuit<br />
conclavista Romae.<br />
93<br />
Anno 1556 die 2 septembris magnificus I.U.D. dominus Ludovicus de Superbo<br />
ferrariensis Praetor Tridenti. – Anno 1555 die 17 septembris Nos Ludovicus Superbus<br />
iureconsultus ferrariensis, Tridenti Praetor. – Anno 1555 die 26 ianuarii magnificus I.C.<br />
dominus Ludovicus de Superbo honorabilis Praetor civitatis Tridenti.
charta scripta Tridenti anno 1560 die 16 decembris habet magnificus I.U.D.<br />
dominus Ioannes Baptista Nardi de Tussignano Praetor Tridenti.<br />
CXXXI. Mathias Caracius de Cento Praetor Tridenti an. 1562, ex<br />
Catalogo Bernardiano.<br />
CXXXII. Darius Pogellinus, dictus etiam Pozellinus, imolensis,<br />
iurisconsultus, nobilis, eques, ac Potestas Tridenti an. 1563, ac 1564 die 12<br />
iunii. In charta sine anni nota dicitur Potestas Tridenti pro dominio<br />
Christophoro cardinali episcopo tridentino, et brixinensi, necnon Marchiae<br />
Anconitanae Sedis apostolicae Legato. Porro idem Christophorus fuit<br />
Marchiae Legatus an. 1564, et 1565. Etiam in Catalogo Bernardiano<br />
Pogellinus de Imola occurrit ad an. 1563 94 .<br />
CXXXIII. Alphonsus Hirundinellus, nobilis de Lugo, iuris utriusque<br />
doctor, ac Praetor Tridenti anno 1565, et 1566 die 16 ianuarii,ac iulii. Fuit<br />
de Lugo ferrariensis, italice cognominatus Rondinelli. Unde latine quoque in<br />
Catalogo Bernardiano dictur Alphonsus Rondinellus de Lugo ferrariensis 95 .<br />
Quidam Marchio Hercules Rondinelli ferrariensis fuit cubicularius intimus<br />
di Spada, e Cappa Clementis XIII Papae anno 1738, et 1767, sed<br />
supernumerarius. Et Ioannes Rondinelli natus Ferrariae XI iunii 1717 factus<br />
est episcopus Comacli die 22 novembris 1758. Vixit etiam an. 1781.<br />
Antonius Rondinellus de Lugo fuit Potestas Fani in Umbria anno 1527.<br />
Venerabilis Frater Henricus Rondinellus de Florentia eques Ordinis<br />
Melitensis, Tertiariusque Reformatorum s. Francisci obiit anno 1708 aetatis<br />
49, sanctitate clarus.<br />
CXXXIV. Ioannes Baptista Moragius, nobilis placentinus, et Praetor<br />
Tridenti, successor Hirundinelli creatus anno 1565. Dictus fuit magnificus<br />
dominus Ioannes Baptista Moragius doctor placentinus, et Praetor Tridenti<br />
in quadam charta. In aliis etiam Moraggius. Cave ne ipsum Maioraggiis<br />
adnumeres. Nam mediolanensis fuit Marcus Antonius Maioraggius, qui<br />
edidit suos libros Patavii, Mediolani, et Venetiis an. 1569, ac aliis, utique<br />
posthumos, cum obierit an. 1551 aetatis 41, laudante Iacobo Bruckero in<br />
Hist. crit. philos. Pariter mediolanensis fuit Comes Maioragius clarus ad an.<br />
1632. In Catalogo Bernardiano habetur: 1567 Ioannes Baptista Muraggius<br />
parmensis. Nunc Parma, et Placentia unico Duci parent. Magnificus<br />
94 Magnificus, et praeclarus I.U.D. dominus Darius Pogellinus, eques, ac nobilis<br />
imolensis, et honorandus Potestas Tridenti post 1558. Magnificus, et clarissimus I.U.D.<br />
dominus Darius Pogellinus nobilis, et eques de Imola, Praetor civitatis Tridenti 1564 die 12<br />
iunii. 95 Magnificus dominus Alfonsus Rondinellus Praetor Tridenti dignissimus die 16<br />
ianuarii 1566 Tridenti in studio episcopalis palatii. In alia charta magnificus dominus<br />
Alphonsus Rondinellus de Lugo Praetor Tridenti.
dominus Ioannes Baptista Moraggius plecentinus honorandus Tridenti<br />
Praetor 96 .<br />
CXXXV. Aloysius Guarinonius de Rivarolo Praetor Tridenti anno 1568<br />
die 7 decembris, et anno 1569. Rivarolum est insigne dioecesis eporediensis<br />
oppidum, vulgo della diocesi d’Ivrea in Pedemontio. Etiam Tridenti sunt<br />
Guarinonii nobiles, oriundi ex Averraria inter Mediolanum et Comum.<br />
Hippolytus Guerinonius, vir celebris, natus est anno 1571. Nicolaus<br />
Giarinonius Tridentum venit anno 1445 97 .<br />
Anno circ. 1570 tempore Ludovici cardinalis Madrutii episcopi<br />
tridentini quidam Cischius 98 dioecesanus Tridenti electus fuit Praetor<br />
Tridenti; sed ipsum non admiserunt officiales tridentini antistitis. Unde<br />
Pragam se se contulit ad Caesarem, et interim substitutus fuit Franciscus<br />
Betta consiliarius tridentinus, eoque alio transmigrante Hieronymus Pilatus.<br />
De Iacobo, et aliis Cischiis dixi in Biblioth. Tirolensi verbo Ceschi.<br />
Pariter cum Cischio electus fuit Potestas Tridenti quidam doctor<br />
Saibandus dioecesanus Tridenti, sed an fuerit admissus non inveni. Is fuit<br />
excellens I.U.D. dominus Franciscus f.q. nobilis, et magnifici domini Marci<br />
Antonii Saybandi equitis de Roboreto, qui anno 1571 fuit provisor Roboreti.<br />
Sane in catalogo Bernardiano neque Cischius, neque Saibandus exstat. De<br />
pluribus Saibandis dixi in citata Biblioth. verbo Accademia degli Agiati.<br />
Anno 1515 Roboreti die 2 decembris occisus fuit dominus Petrus f.q.<br />
domini Ioannis de Xaibantis de Roboreto.<br />
CXXXVI. Horatius Sacratus regiensis, iuris utriusque doctor, et Praetor<br />
Tridenti an. 1571 die 26 septembris, et 1572, 1573, ac anno 1574. Idem<br />
dominus Horatius Sacratus I.U.D. vixit Regii etiam an. 1601 die 13<br />
novembris 99 . Quidam autem Comes Iulius Sacratus regiensis, seu Regii<br />
Lepidi, vixit ibidem anno 1597. Hercules Sacratus ferrariensis, Iulii Sacarti<br />
filius, obiit Ferrariae anno 1591 episcopus Comaclensis. Franciscus Sacratus<br />
cardinalis,et episcopus Caesenae, ac Alphonsus Sacratus episcopus<br />
Comacli, fuerunt ferrarienses, nati ex Camilla Iulii Sacrati filia. Familia vero<br />
96 Anno 1568 die 10 iulii magnificus I.U.D. dominus Ioannes Baptista Moragius<br />
plecentinus, Praetor Tridenti.<br />
97 Magnificus dominus Aloysius Guarinonus de Rivarello olim Praetor Tridenti post<br />
an. 1565.<br />
98 Bollandiani 4 aug. pag. 658 agunt de B. Francisco, diminutive Cisco, seu potius<br />
Cicco pisaurensi.<br />
99 Magnifcus, et clarissimus iurium doctor dominus Horatius de Sacratis de Regio<br />
Praetor Tridenti die 20 octobris 1571. Magnificius dominus Horatius Sacratus regiensis,<br />
praetor Tridenti dignissimus 1572. –Magnificus dominus Horatius Sacartus de Regio legum<br />
doctor, et Praetor Tridenti 1573, die 17 augusti, ac 23 septembris. Magnificus et clarissimus<br />
I.U.D. dominus Horatius Sacratus de Rhegio (sic) honorabilis Praetor Tridenti anno 1574<br />
die 16 ianuarii.
Sacrata ex Burgundia Parmam, Ferrariamque venit, teste Ughello To. 2, col.<br />
488. Venetiis quoque sunt Sacrati, ubi vulgo Sagredo appellantur. Alii etiam<br />
italice Sacrati dicuntur.<br />
CXXXVII. Iulius Tocholus parmensis Praetor Tridenti an. 1577, ac<br />
1579. Sua signoria Podestà Tocholo an. 1580, ceu ex Potestas.<br />
CXXXVII bis 100 . Iulius Tochulus Praetor Tridenti anno 1577, ac 1579.<br />
In Catalogo Bernardiano dicitur Parmensis. Ceterum quidam magister<br />
Gregorius de Toculis de Leudro phisicus vixit an. 1327. Dominus Trentinus<br />
de Toculis iudex de Tridento an. 1349. Tridentinus de Toculis civis<br />
tridentinus, iurisperitus, iudex delegatus, et specialiter constitutus a<br />
Reverendo in Christo Patre, et domino domino Nicolao Dei, et apostolicae<br />
Sedis gratia episcopo tridentino in causa Montis Bordinae vertente in<br />
murienses, et nacenses an. 1342. Trentinus quondam Francisci Bonapasii de<br />
Toculis de Arco civis tridentinus anno 1499. Odoricus de Toculis procurator<br />
episcopi tridentini an. 1322. Toculi sunt etiam Cavedini. Sed Veronae<br />
quoque floruerunt Toculi; nam Ioannes Franciscus Toculus nobilis<br />
veronensis laudatur ceu scriptor veronensis a Blancolino pag. 180: Script.<br />
veronensis dominus Paganinus de Toccolis de Parma fuit Potestas Mutinae<br />
an. 1323, 1324 101 .<br />
CXXXIIX. Ioannes Baptista Ponginibius placentinus Praetor Tridenti<br />
anno 1579, ex Catalogo Bernardiano. Videsis infra, Addenda num. 53.<br />
CXXXIX. Lazarus Foenuccius de Saxolo 102 Potestas Tridenti anno<br />
1580, et 1583. Obiisse videtur anno 1588 103 . Scripsit Tractatum de momento<br />
temporis. Venetiis ex officina Ioannis Baptistae Somaschi 1586, in 4° et<br />
librum sub tit. Ragionamenti sopra alcune osservazioni della lingua volgare<br />
di M. Lazzaro Fenucci da Sassuolo. In Bologna, Per Anselmo Giaccarello<br />
1551, in 8°, et alia. Laudatur ab Augustino Barbosa in Lib. de officio, et<br />
potestate episcopi edit. 1628, a Dionysio Sancassano Scanz. Cinel. 20 pag.<br />
83; Mariano Ruellio Scanz. Cinel. pag. 112; Iacobo Tartarotto Biblioth.<br />
Tirol. pag. 60; Ioanne Celricato in Lib. de Extrema Unctione, Decis. 80, n.<br />
33.<br />
CXXXX. Ludovicus Cremaschius de Mantua legum doctor collegiatus<br />
Mantuae, ac Potestas Tridenti anno 1582. Oratio eius latina in funere<br />
Eleonorae de Austria, Ducissae Mantuae prodiit typis Mantuae anno 1594.<br />
Multa panxit carmina, ob quae saepe laudari meruit ab Angelo Grillo, et<br />
100<br />
*Pagina 89 manuscripti.<br />
101<br />
Matthaeus Tocculus veronensis Vicarius domus mercantilis an. 1549. Ludovicus<br />
Tocculus Vicarius ibidem 1565, provisor Sanitatis 1577. Ioanninus de Tocolis de Berzeca<br />
Vicarius Arci an. 1393.<br />
102<br />
Saxolum est oppidum dioecesis regiensis, Ducatusque mutinensis.<br />
103<br />
Infra, Addenda num. 159.
aliis poetis sui aevi, ac inter illustriores Mantuae poetas comparet. Vide<br />
infra num. CL.<br />
CXLI. Ioannes Ordelaphus pisauriensis Praetor Tridenti anno 1584, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Videsis infra, Addenda num. 35 104 .<br />
Anno 1586 die primo martii magnificus dominus Ioannes Baptista<br />
Busettus doctor, et Praeturae Tridenti locumtenens asseritur 105 . Fuit de Rallo<br />
Anauniae tassullitanae vico. Tridentum venit qua consiliarius aulicus<br />
episcopi et principis. Albo civium tridentinorum adscriptus est l’eccellente<br />
Misser Gio. Battista Busetto da Rall l’an. 1589, vixit etiam anno 1603.<br />
Beneficium Missae perpetuae instituit in ecclesia s. Marci PP.<br />
Augustinianorum Tridenti, ubi etiam sepultus est cum uxore sua Christina<br />
sub lapide dicente: Io. Baptista Busettus de Rallo I.U.D. Ill.mi et R.mi D.D.<br />
Ludovici Madrutii S.R.E. Card. Episc. et Principis Triden. Consiliarius,<br />
Christinae foeminae pietatis et prudentiae laude commendabili, uxori<br />
cariss. quae obiit die XI Decembr. Anno M.D.XCIV aetatis suae XLV. Item<br />
sibi,et posteris suis M.H.P.C., idest ut ego quidem censeo Monumentum<br />
Hoc Poni Curavit. Cavendum ne cum aliis eiusdem nominis Busettis, sive<br />
(ut scribunt moderni, ac marchiones Bussetti mediolanenses) Bussettis<br />
confundatur. Vide sis Biblioth. nostram Tirol. verbo Bussetti, ac Marianum<br />
in Trento pag. 129.<br />
CXLII. Cleodorus Calcus mediolanensis Praetor Tridenti an. 1585, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Vide sis infra, Addenda num. 35 106 .<br />
CXLIII. Bernardinus Codebonius mutinensis Praetor Tridenti an. 1586,<br />
ex Catalogo Bernardiano. Vide infra, Addenda num. 34.<br />
CXLIV. Concinus de Concinis annaniensis Praetor Tridenti an. 1588,<br />
ex Catalogo Bernardiano. Vide Addenda num. 39, 58.<br />
CXLV. Hieronymus Bertus, nobilis mantuanus, dictus etiam nobilis de<br />
Mantua, iuris utriusque doctor, et Praetor Tridenti an. 1588 die 22 iunii, ac<br />
1590, 1591, 1592, 1593. Magnificus I.U.D. dominus Hieronymus Berthus<br />
mantuanus, Tridenti Praetor anno 1593 die 23 februarii 107 . Titulus eius fuit<br />
magnificus I.U.D. dominus. In Catalogo Bernardiano dicitur Hieronymus de<br />
104 Magnificus filius dominus Ioannes Hordelafius Praetor Tridenti anno 1584, die 4<br />
iunii.<br />
105<br />
Post an. 1568 magnificus dominus Franciscus Beta Praeturae tridentinae<br />
locumtenens.<br />
106<br />
Anno 1585 die 27 februarii Tridenti magnificus et clarissimus U.I.D. dominus<br />
Cleodorus Chalchus patricius mediolanensis, et civitatis Tridenti Praetor pro etc. Illustris<br />
dominus Cleodorus Calchus iureconsultus collegii mediolanensis, et civitatis Tridenti<br />
Praetor die XI octobris an. 1584.<br />
107<br />
Anno 1591 magnificus, et clarissimus dominus Hieronymus Bertus nobilis<br />
mantuanus, Praetor Tridenti dignissimus pro etc.
Bertis 1591. In quadam charta dicitur magnificus d. Hieronymus Bertus<br />
nobilis mantuanus. In alia de anno 1592 die quinta decembris magnificus,<br />
atque clarissimus I. C. dominus Hieronymus de Berthis nobilis mantuanus,<br />
et civitatis Tridenti Praetor honorandus pro Ill.mo et R.mo D.D. cardinale<br />
Ludovico Madruzio episcopo et principe Tridenti domino nostro<br />
gratiosissimo etc.<br />
CXXXXVI. Sempronius Scacchinus parmensis nobilis, iuris utriusque<br />
doctor, et Praetor Tridenti anno 1594. Clarissimus dominus Sempronius<br />
Schachinus Praetor Tridenti post annum 1590. Magnificus, et clarissimus<br />
dominus Sempronius Scachinus parmensis, et Tridenti Praetor post annum<br />
1577 108 .<br />
CXXXXVII. Hieronymus Fondulius cremonensis, iuris utriusque<br />
doctor, ac Tridenti Praetor an. 1596, et 1597 die 14 augusti, dictus<br />
magnificus dominus I.U.D. Helias Capreolus in suis Hist. brixiensibus ad an.<br />
1413 Lib. 9, p. m. 150 commemorat ceu dicto anno florentem Cabrin<br />
Fondulo prencipe già di Cremona. Pariter ad dictum annum 1413 in<br />
Annalibus Italiae de eodem Gabrino Fondolo Tiranno di Cremona, et<br />
hospite Ioannis Papae XXIII, ac Sigismundi Rom. regis loquitur Ludovicus<br />
Antonius Muratorius. Sic et ad an. 1414 Ughellus To. 4, col. m. 612<br />
recenset Constantium de Fundulis nobilem cremonensem, episcopum<br />
Cremonae ab an. 1412 usque ad an. 1423 quo resignavit. In Catalogo<br />
Bernardiano dicitur Hier. Fondolus 109 .<br />
Anno 1604 mense ianuario coepit reddi ratio a Praetore tridentino in<br />
aula, sive sala palatii episcopalis prope cathedralem ecclesiam Sancti Vigilii<br />
siti, quae alibi antea reddi consueverat 110 . Id si mea non fallat me memoria,<br />
notatum reperi a Bartholomaeo Tomaciolo, quem Bonellus Anonymum<br />
Tridentinum constanter appellavit, in manuscriptis vitis epsicoporum<br />
Tridenti. In eodem palatio tamen praefata ratio reddi consuevit etiam diu<br />
antea.<br />
Anno 1591 inter et 1595 clarissimus dominus Cornelius Gentilottus<br />
locumtenens Praeturae Tridenti.<br />
CXXXXVIII. Octavius Mussonus mantuanus Praetor Tridenti anno<br />
1598, ex Catalogo Bernardiano.<br />
108<br />
Magnificus, et clarissimus dominus Sempronius Schachinus doctor parmensis, et<br />
Tridenti Praetor post an. 1587.<br />
109<br />
An. 1597 die 27 iunii magnificus et clarissimus dominus Hieronymus Fundulus<br />
cremonensis Praetor Tridenti dignissimus. Fondulus 1597 die 13 martii, et 1598 die 2<br />
aprilis. Item Chron. bergomense ad an. 1415 To. 16 Rer. Ital. col. 916, et Salmonius To. 19<br />
p. m. 41.<br />
110<br />
Nos Hieronymus Fondulus iuris consultus cremonensis, et civitatis Tridenti Praetor<br />
pro Ill.mo et R.mo domino Tridenti, die 8 maii 1598.
Anno 1600 die 26 ianuarii clarissimus dominus Ludovicus Particella<br />
iureconsultus et consiliarius Tridenti fuit Vice Praetor Tridenti.<br />
Anno 1610 die 21 maii pro nobili et clarissimo domino Praetore infirmo<br />
fuit Vice Praetor Tridenti nobilis et clarissimus dominus Petrus<br />
Alexandrinus a Neustein, consiliarius et cancellarius episcopi cardinalis<br />
tridentini.<br />
CXXXXIX. Iulius Albertinus senogalliensis Praetor Tridenti anno<br />
1600, ex Catalogo Bernardiano, in quo dicitur Senagoliensis. Anno 1625 in<br />
romano gymnasio fuit primarius pontificii iuris professor Petrus Albertinus.<br />
Clarissimus dominus Iulius Albertinus iureconsultus scenogaliensis, ac<br />
Tridenti Praetor die 29 aprilis 1603. Iulius Albertinus de Senogalia Potestas<br />
Tridenti 21 aprilis 1603.<br />
CL. Ludovicus Cremascus mantuanus Praetor Tridenti anno 1604, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Vide supra num. CXXXX, ubi quae de ipso retuli a<br />
quodam Diario mantuano pro anno 1785 accepi. Diarium autem huiusmodi,<br />
ut praefatum nostrum Potestatem notarem, ultro mihi videndum exhibuit<br />
humanissimus, ac piissimus dominus Ioannes Iosephus Volanus presbyter ac<br />
nobilis roboretanus, olim sacrorum canonum in tridentino seminario<br />
professor, vivens, ac studiis vacans etiam hoc anno 1786 111 .<br />
CLI. Ludovicus Pellicellus iurisconsultus mantuanus, ac civitatis<br />
tridentinae Praetor anno 1605 112 , et 1607 die 17 septembris. Quidam<br />
appellatus don Lodovico Pellicelli capitan-tenente del Corpo degli arcieri di<br />
Mantova vixit circa annum 1780. In Catalogo Bernardiano dicitur<br />
Pellucellus noster iste Praetor.<br />
CLII. Ludovicus Rudolphinus de Sabloneta Praetor Tridenti an. 1609,<br />
ex Catalogo Bernardiano. Alioquin scribitur Sabuloneta. Est inter Mantuam,<br />
et Cremonam. Italice Sabionetta. Vide infra, Addenda num. 43, 72, 101,<br />
132.<br />
CLIII. Ioannes Baptista Pianus de Massa Carrariae Praetor Tridenti<br />
anno 1610, ex Catalogo Bernardiano. Pianus etiam anno 1611 113 .<br />
CLIV. Camillus Sernetus Praetor Tridenti anno 1612 die 15 iunii. Idem<br />
in charta anni 1613 die 19 iunii dictus est Camillus Farnettus de Novellaria<br />
Potestas Tridenti: Farnettus pariter dicitur etiam in Catalogo Bernardiano 114 .<br />
111<br />
Anno 1604 die 23 februarii clarissimus dominus Ludovicus Cremascus nobilis<br />
mantuanus, praetor Tridenti.<br />
112<br />
Clarissimus dominus Ludovicus Pollicellus mantuanus Praetor Tridenti die 12<br />
decembris 1605.<br />
113<br />
Illustris, et excell.mus iuris consultus dominus Ioannes Baptista Pianus de Massa<br />
Carrariae Tridenti Praetor die 24 ianuarii anno 1611.<br />
114<br />
Anno 1613 die 8 iulii illustris, et clarissimus dominus Camillus Farnelus (sic)<br />
honorandus Praetor Tridenti sedit Tridenti in salono iuris ad Bancum solitum. Anno 1614
Huic Praetori Carolus cardinalis Madrutius episcopus tridentinus dicto die<br />
19 iunii 1613 commisit, ut una cum duobus urbis consulibus reparare faciat,<br />
et impedire, ne Athesis, et alii circumiacentes fluvii agris noceant. Lectio<br />
varia Serneti, et Farnetti ab exscriptoribus monumentorum derivare potuit.<br />
Exstat Farnetum oppidum Hetruriae, Cortonam inter et Aretium. In olim<br />
Custodia perusina Fratrum Ordinis Minorum S. P. Francisci fuit conventus<br />
Farneti, sei Ferneti. Oppidum Novellariae, italice di Novellara, spectavit<br />
olim ad marchiones Gonzagas mantuanos sub titulo Comitatus, estque situm<br />
inter Ducatus mantunaum, et mutinensem. Hodie paret Duci mutinensi, et<br />
epsicopo regiensi, Camillo Serneti Podestà di Trento legi egomet in charta<br />
originali diei 15 iunii 1612.<br />
CLV. Ioannes Stephanus Castellius Praetor Tridenti an. 1615, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Fuit de Tirano Vallis Telinae. Vide infra, Addenda<br />
num. 113. Quidam Ioannes Baptista Castellius protonotarius apostolicus<br />
fuit Vicarius generalis s. Caroli Borromaei archiepiscopi mediolanensis<br />
anno 1572. Gabriel Castellius bononiensis an. 1530 archiepiscopus<br />
dariensis, et Suffraganeus bergomensis. Stephanus Castellius fuit Potestas<br />
Rpae anno 1620.<br />
CLVI. Maiolinus Bisacionus Praetor Tridenti anno 1617, ex Catalogo<br />
Bernardiano. Maiolinum Praetorem Tridenti intra an. 1612, et 1660 reperi<br />
ego alibi commemoratum. Fuit e Aesio Pivani. Quidam Bisaccione de’<br />
Conti di Pianano fuit capitano del Popolo di Fiorenza anno 1399, teste<br />
nostro P. Ioanne de Augustinis de Venetiis Minorita Obsevantiae in Istoria<br />
degli scrittori viniziani To. 1, pag. 311, edit. Ven. 1752. Maiolinus nomen<br />
habuit a sancto Maiolo abbate cluniacensi, de quo Martyrologium romanum<br />
XI maii, et Ven. Baronius ibidem. Quidam Maiolus de Numasiis nobilis<br />
foroliviensis claruit saec. XIV et fuit pater Ioannis episcopi foroliviensis ab<br />
anno 1402. Sed de Praetore nostro intelligendum, quod ait Pater Antonius<br />
Forestus Iesuita To. 4 parte secunda del Mappamondo istorico edit. venetae<br />
1694, pag. 175 ubi ad an. 1648 loquens de tumultu neapolitano, cuius<br />
antesignanum fuit Thomas Aniellus, vulgo dictus il Masaniello, testatur,<br />
quod il progresso, e l’esito di questa sedizione, ampiamente lo descrivono<br />
gl’istorici del nostro tempo, massime il Brusone, et il Conte Maiollino<br />
Bisaccione. In Langletiana metodo per istudiare la storia editionis Ven.<br />
1736, To. 3, pag. 15 inter praecipuos hsitoricos recensetur Maiolino<br />
Bisaccioni Continuazione delle storie de’ suoi tempi di Alessandro Zilioli.<br />
In Venezia 1643, in 4°. Insuper pag. 14 dicitur quod Luca di Linda,<br />
Descrizioni universali, e particolari del Mondo, Venezia 1660, in 4° Ienae<br />
die 14 aprilis illustris, et clarissimus dominu Camillus Farnetus novellariensis, I.U.D.<br />
eques, et comes Palatinus apostolicus, Tridentique Praetor.
To. 2 1660 ed Amstelodami 1665, in 8°. Fu volgarizzato, e accersciuto da<br />
Maiolino Bisaccioni. Scriptum fuit latine. Item pag. 118 Maiolino<br />
Bisaccioni Memorie storiche della mossa d’armi di Gustavo Adolfo in<br />
Germania l’anno 1630. In Venezia 1642, in 4°. Non è assai stimato.<br />
Pagina 96 del manoscritto del Tovazzi N. 40.
In Bibliotheca historica selecta Struvio- Buderiana, edit. Ienae 1740 To.<br />
1 cap. 13, § 16, pag. 411, recensetur liber inscriptus “Historie delle guerre<br />
civili di Catalogna del Conte Maiolino Bisaccioni. In Bologna 1653, in 4°”.<br />
Maiolini Bisaccioni delle Historie memorabili de’ nostri tempi dall’an. 1630<br />
sino al 1640, o sia la quarta parte delle Historie di Alessandro Zilioli.<br />
Venetia 1653 (sic), in 4°. Buderus pag. 135 115 .<br />
CLVII. Caesar Pioppius mutinensis iurisconsultus, comes et eques<br />
auratus, ac Tridenti Praetor dignissimus appellatus anno 1619, ac 1620, et<br />
1621, die quinta novembris. Tituli eius illustris,et clarissimus dominus.<br />
Idem Cesare Pioppi Podestà di Trento anno 1621 in suo supplici libello<br />
exhibito Al’Ill.mi et R.mi signori consiglieri di Trento dixit, quod olim il<br />
Podestà di Trento haveva ducattoni otto il mese, ed hora ne vien ad haver a<br />
pena quatro. Anno 1620 dictus fuit Comes, et eques aureatus, illustris et<br />
clarissimus dominus.<br />
CLVIII. Claudius Beggius de Massa Carrariae tuscus, iurisconsultus, et<br />
civitatis tridentinae Praetor an. 1621 et 1625, die 7 novembris 1623. Tituli<br />
eius fuerunt Illustris, et clarissimus dominus. In Catalogo Bernardiano<br />
dicitur Claudius Reggius. Sed Beggius nominatur etiam apud Ill.mum<br />
canonicum Gentilottum.<br />
CLIX. Ioannes Franciscus Pavarellus cremonensis I.U.D., Praetor<br />
Tridenti anno 1626, et 1627. Clarissimus dominus Ioannes Pavarellus iuris<br />
consultus et Tridenti Praetor 1626. Quidam Ioannes Baptista Pavarellus<br />
cremonensis anno 1700 libris editis claruit. Anno 1626 die 3 iulii illustris, et<br />
clarissimus dominus Ioannes Pavarellus etc.<br />
CLX. Sebastianus Rastellinus recanatensis, Praetor Tridenti successor<br />
immediatus Pavarelli creatus est a Carolo Madrutio cardinali, et episcopo<br />
tridentino, ac sabinensi, anno 1628 die 30 ianuarii. Recanatum, seu potius<br />
Recinetum, italice Recanati, est civitas episcopalis Piceni, Laureto quoad<br />
episcopum unita. Anno 1629 die 8 maii illustris et excellens dominus<br />
Ioannes Sebastianus Rastellinus de Recineto Potestas Tridenti. Vide infra,<br />
Addenda num.155 116 .<br />
115 Historia delle guerre civili di Francia descritta dal Comte (sic) Maiolino Bisaccioni<br />
geltilhuomo ordianrio della Camera del re christianissimo, qua ea, quae ab anno 1648 usque<br />
ad an. 1651 contigerunt, et in secunda editione ad annum usque 1653. Extat haec pars<br />
historiae in huius scriptoris Historia bellorum civilium, quae in Venetia 1652, et in Bologna<br />
1653 in 4° prodiit. Sic Bibl. Buderiana To. 1, cap. 13, § 16 pag. 416. Vide infra, Addenda<br />
num. 105.- Historia delle guerre di Germania dal 1629 sin al 1630 del Conte Maiolino<br />
Bisaccioni. In Venezia 1653, in 4°. – Maiolino Bisaccioni Memorie Historiche della mossa<br />
d’armi di Gustavo Adolfo in Germania nell’anno 1630. Venetia 1642, in 4°. Ex Bibl.<br />
Buderiana To. 1, c. 16, § 88, pag. 959.<br />
116 Anno 1619 Madrucius locumtenens: Vide Addenda num. 129.
CLXI. Manfredus de Manfredis castilionensis Praetor Tridenti an. 1629<br />
ex Catalogo Bernardiano. Varia sunt oppida sub nomine Castilionis. Ego<br />
puto, quod Manfredus fuerit de Castilione Stiverorum, da Castiglione delle<br />
Stiviere, Ducatus mantuani 117 .<br />
CLXII. Ioannes Castellius bellasiensis Larii Lacus, Praetor Tridenti an.<br />
1631, ex Catalogo Bernardiano, qui recte addit illud Larii Lacus, idest Lacus<br />
comensis, ne Bellasium pagus in ripa eiusdem Lacus exsistens, confundatur<br />
cum Bellasio nostrae Anauniae inferioris, seu Ennanae. Bellasium comense<br />
memoratur a P. Philippo Ferrario in Lexico geographico verbo Larius. In<br />
eius actis dicitur Ioannes Angelus Castellius de Bellasio iuris consultus et<br />
Praetor Tridenti anno 1632, et 1634.<br />
CLXIII. Amantius Lambertegnus episcopatus Comi Praetor Tridenti an.<br />
1638, ex Catalogo Bernardiano. Ughellus tamen in comensibus scribit<br />
Lambertengum dicens: Frater Leo Lambertengus ex Ordine Minorum<br />
episcopus Comi patriae suae. Sic etiam Iovius ibidem, et Augustinus<br />
Valerius. Idem Leo fuit episcopus ab anno 1293, alias ab anno 1296 usque<br />
ad 1327. Prosper Farinacius iuris consultus romanus Rotae romanae Decis.<br />
part. 2, decis. 68 diei 18 aprilis allegat Lamberteng. de Contract. Mulier. in<br />
fin. num. 109, editio posthuma Farinacii est Lugdun. 1633 118 .<br />
CLXIV. Maynardus Trussus cremonensis, iuris utriusque doctor, et<br />
honorandus Praetor Tridenti anno 1640, 1641, 1642, et 1643. Titulus eius:<br />
perillustris, et clarissimus dominus. Idem Maynardus Trussus iuris<br />
consultus cremonensis fuit Praetor Roboreti anno 1645 mense maio die 6 et<br />
19, seu potius ab anno 1644 post diem 15 maii usque ad 6 iulii an. 1648.<br />
Dictus fuit etiam Trusius 119 .<br />
CLXV. Franciscus Assandreus mediolanensis, nobilis, iuris utriusque<br />
doctor, ac Tridenti Praetor an. 1644, 1645 et 1646. Vide sis infra, Addenda<br />
num. 31. Italice dictus Assandri. Perillustris, et clarissimus dominus<br />
Franciscus Assandrus I.U.D. mediolanensis, et Tridenti Praetor die 22 martii<br />
anno 1646.<br />
CLXVI. Ioannes Maria Novellius pontremulensis Praetor Tridenti ad<br />
an. 1648, ex Catalogo Bernardiano. Perillustris, et clarissimus iurisconsultus<br />
117 Anno 1629 die 2 novembris Andreas Pompeatus Vice Praetor Tridenti. Sic et an.<br />
1631 die 30 aprilis et ultima maii. – Illustris, et clarissimus iurisconsultus cremonensis<br />
dominus Manfredus de Manfredis civitatis tridentinae Praetor anno 1630, die 19 februarii.<br />
118 Ughellus laudat in comensibus Ioannem Andream Rambertengum U.I.D. insignem<br />
pagtria comensem ad an.clarum ad an. 1520.<br />
119 Alphonsus Maynardus cremonensis iuris consultus Comes, et eques vixit in patria<br />
an. 1636. Vincentius Mainoldus cremonensis fuit Praetor Roboreti ab an. 1584 et Horatius<br />
Mainoldus Praetor Roboreti ab an. 1586.
de Pontremolo dominus Antonius Maria Novellus consiliarius archiducalis,<br />
et Tridenti Praetor die XI decembris 1646, et 23 decembris 1647.<br />
CLXVII. Antonius Maria Novellius Pontremulensis Praetor Tridenti an.<br />
1650, ex Catalogo Bernardiano. Antea fuit Praetor Roboreti ab an. 1633<br />
usque ad an. 1637, ex Tartarotto.<br />
CLXVIII. Iacobus Antonius Guerra de Verona, Potestas Tridenti anno<br />
1657, et 1658 mense novembri ac decembri. Hic, qui etiam Iaonnes<br />
Antonius dictus fuit, paullo post Roboreto Tridentum rediens, a facinorosis<br />
proditorie occisus est apud Matarellum. Etiam in Catalogo Bernardiano<br />
appellatur Ioannes Antonius, cuius quidem vel alterius ullius Guerrae<br />
veronensis mentionem invenire mihi datum non est in historicis<br />
veronensibus, praeter Dionigi Guerri pictorem apud Blancoliniana<br />
ecclesiarum veronensium monumenta 120 .<br />
CLXIX. Franciscus Prazzolius (Piazzolius) Novo-Comensis Praetor<br />
Tridenti an. 1660, ex Catalogo Bernardiano. Et anno 1661 Franciscus<br />
Piazzoli iuris consultus novocomensis 121 .<br />
CLXX. Ioannes Bastus Valentinus Praetor Tridenti an. 1662, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Ego puto, quod iste Valentinus fuerit de Valentia,<br />
oppido Ducatus mediolanensis, de qua Baudrandus.<br />
Perillustris, et clarissimus dominus Ioannes Basti I.U.D. Valentiae, et<br />
tridentinae urbis benemeritus Praetor anno 1663 die 21 februarii.<br />
CLXXI. Stephanus Marachius pontremulensis civis, legum, seu iuris<br />
utriusque doctor, et benemeritus Tridenti Praetor anno 1664 die 9 februarii,<br />
anno 1665 die 29 ianuarii, et anno 1666 die 7 ianuarii, et 4, 7 februarii,<br />
dictus perillustris, et clarissimus dominus. Idem Stephanus Marachius<br />
pontremulensis fuit Praetor Roboreti ab an. 1672 usque ad 1675. Cavendum<br />
autem, ne confundatur cum Stephano Maraphio pontremulensi, qui ab an.<br />
1664 usque ad an. 1667 fuit Praetor roboretanus. Nostro Marachio in<br />
roboretana Praetura successit Franciscus Maraphius pontremulensis ab an<br />
1675 usque ad an. 1681. His placet adiicere, quod anno 1612 die 30 martii<br />
fuit Praetor in tridentino principatru alius Maraphius, cuius decreta sic<br />
exodiri consuevenrunt: Nos Sacramorus Maraphius I. C. Pontremolensis, et<br />
Praetor Rippae, ac pertinentiarum. Alios pontremulanos audiemus infra.<br />
Porro civitas nunc dicta Pontremoli, quondam dicta fuit Apua. Sita est in<br />
120 Anno 1657 die 28 iulii perillustris,et clarissimus I. C. veronensis dominus Ioannes<br />
Antonius Guerra civitatis tridentinae Praetor pro tribunali sedes. Dicitur insignis vir doctor<br />
Ioannes Antonius Guerra veronensis tridentinorum dignus Praetor etiam a Vigilio<br />
Episcopio.<br />
121 Anno 1661 die ultimo ianuarii Nos Franciscus Piazzoli iuris consutltus<br />
novocomensis, et urbis tridentinae Praetor.
dioecesi sarzanensi, et lunensi, nuncque magno Duci Hetruriae paret 122 .<br />
Laudatur vol. 21 dello stato presente di tutt’i paesi del mondo Francisci<br />
Salmonii pag. 164, edit. 1757, ubi dicitur, quod Pontremoli, città della<br />
Toscana, soggetta al Gran Duca, situata nella Lunigiana, diede parecchi<br />
giureconsulti ai primi tribunali d’Italia. Fabricius Maracchus de<br />
Pontremulo I.U.D. Parmae laureatus, ac spectatae virtutis vir, fuit tandem<br />
episcopus termulanus (di Termoli) in Apulia ab an. 1661 usque ad annum<br />
1676, quo vivere desiit, teste Coleto To. 8, col. 378.<br />
CLXXII. Carolus Spadatius de Fusiniano, dictus etiam Spadazza de<br />
Fussignano, legum, seu iuris utriusque doctor, ac Praetor Tridenti an. 1666,<br />
et anno 1667 die 16 novembris, ac die 22 decembris dictus perillustris et<br />
clarissimus dominus. Idem ab an. 1670 usque ad annum 1672, Iacobo<br />
Tartariotto attestamte, fuit Praetor Roboreti. Laudatur etiam a Mariano in<br />
Trento edito an. 1673, pag. 574, ubi ait: Nella città di Rovereto vi sta una<br />
Pretura cospicua, e lucrosa con titolo d’illustrissimo, ed autorità di mero, e<br />
misto impero: carica sostenuta ultimamente dal dottor Carlo Spadazza da<br />
Fusignano, dopo quella di Pretore di Trento. Ab eodem Carolo scriptus fuit<br />
liber, cui titulus: Theatrum viduile, seu de viduis, ac privilegiis viduilibus.<br />
Ferrariae 1672, in fol. De Fusiniano patria eius dictum supra num. 130.<br />
Carolus dicitur Spadacius in Catalogo Bernardiano 123 .<br />
CLXXIII. Marcus Baratta romanus Praetor Tridenti anno 1669, ex<br />
catalogo Bernardiano. Vide Addenda, num. 56.<br />
CLXXIV. Ioannes Fontana, iuris utriusque doctor, et Potestas Tridenti<br />
anno 1671, 1672, ac 1673. Fuit insuper academicus Accensus Tridenti. De<br />
eo scribit Nicolaus Coletus venetus To. 2 Italiae Sacrae Ughellianae col.<br />
467, edit, Ven. 1717 in hunc modum: “Ioannes ex Comitibus Fontana,<br />
nobilis florentinus, ex Mactiliano dioecesis faventinae, I.U.D. gubernator<br />
Imolae, Potestas Tridenti, praefectus cubiculi eminentissimi cardinalis<br />
Barbadici, Vicarius generalis, ac Praepositus ariminensis, et tantem Vicarius<br />
generalis cardinalis Ioannis Casimiri Denhoff Poloni, huic in episcopatu<br />
Caesenae successit die 3 iunii an. 1697, qui cum optimi Praesuli partes<br />
luculenter implesset, ad coelos evolavit die 2 mensis martii anni 1716. Duas<br />
dioecesanas synodos celebravit, alteram mense novembri 1708, quae<br />
impressa fuit Caesenae, alteram mense maio 1713”. Haec Coletus, cui addo,<br />
122 Pontremoli in Val di Magra, soggetto al re di Spagna. Ioannes Antonius Maginus<br />
ante annum 1620 in Descriptione Italiae. Pontremoli della Lunigiana Vercius To. 1, pag. 36<br />
Hist. March. Travis. Terra Pontremoli sarzanensis dioecesis. Alexander VII in Epist.<br />
123 Fusignano est pagus Ducatus ferrariensis, feudum marchionis Calcagnini, a<br />
Ferraria dist. 138 P.M. sed dioecesis faventinae, numerans homines 1970 anno 1777, ex<br />
Diario ferrariensi. Anno 1777 inter legum doctores ferrarienses computatus fuit Iosephus<br />
Spadazza.
quod Mutilianum patria nostri Praetoris, dicitur italice Modigliana, estque<br />
oppidulum Aemiliae Magno Duci Hetruriae parens. Quod cardinalis<br />
Barbadicus fuit episcopus paduanus usque ad an. 1697, quo decessit, nunc<br />
ab an. 1761 dictus Beatus Gregorius Barbadicus. Quod denique Ioanni<br />
Fontanae Comiti, ac episcopo Caesenae dicatum fuit il Quaresimale del P.<br />
Fulvio Fontana Iesuitae, fratris eius, editum Venetiis anno 1713, necnon<br />
quod alius Ioannes Fontana fuit episcopus ferrariensis anno 1611. Marianus<br />
in Trento edito anno 1673 Praetorem nostrum recensens inter socios<br />
Academiae Accensorum Tridenti pag. 349, abstinet a Comitis titulo,<br />
dicitque tantum: Il dottor Gio. Fontana Podestà di Trento. Alibi dictus fuit<br />
perillustris, et clarissimus dominus Ioannes Fontana florentinus legum<br />
doctor, ac Tridenti Praetor. In Catalogo Bernardiano pro Ioanne Fontana<br />
est: 1671 Augustinus Fontana florentinus; sed lectio Ioannis est certa.<br />
Augustinus Fontana florentinus Praetor Tridenti anno 1671 dicitur etiam in<br />
charta coram eo scripta dicto anno, et a me lecta die 19 iunii 1795 in<br />
Tabulario Comitum Maelchiororum. Forsan fuit Ioannes Augustinus: vel<br />
Augustinus fuit antecessor Ioannis.<br />
CLXXV. Franciscus Riccius pontremolensis, legum doctor, et<br />
tridentinae urbis benemeritus Praetor anno 1674 die 10 decembris, necnon<br />
an. 1675, 1676, et 677, dictus perillsutris, et clarissimus dominus. Ipsius<br />
tempore instauratum est palatium Praetorium, episcopale nuncupatum, ac<br />
situm prope cathedralem ecclesiam 124 , uti constat ex lapide adiecto, et<br />
dicente: Hoc episcopale palatium vetustate collapsum restituit Sigismundus<br />
Alphonsus episcopus princepsque Tridenti, et Brixinae, ec Comitibus de<br />
Thun Anno domini MDLXXVI. Titulus benemeriti Riccio praesenti datus fuit<br />
a notario. Secum Tridenti an. 1674 habuit filium suum appellatum nobilem<br />
dominum Nicolaum Riccium.<br />
CLXXVI. Zacharias Serapti pontremolensis Praetor Tridenti anno 1678,<br />
ex catalogo Bernardiano. Postea fuit Praetor Roboreti a die 9 aprilis 1681<br />
usque ad an. 1686 teste Iacobo Tartarotto, a quo dicitur Zaccaria Serati<br />
pontremolese. Iterumque Praetor Roboreti ab an. 1688 die 6 maii usque ad<br />
an. 1694. In documento anni 1692 apud me dictus est Dominus Zacharias<br />
Serratus Praetor Roboreti. In alia an. 1684 l’illustrissimo sig. Zaccaria<br />
Serrati Podestà di Rovereto, e suo distretto. Anno 1792 S.E. sig. cavalier<br />
Francesco Seratti fuit consigliere intimo attuale di Stato, governatore della<br />
città, e Porto di Lovorno, e Littorale Toscano, comandante in capite della<br />
Marina di guerra del Gran Duca di Toscana.<br />
124<br />
In charta anni 1350 dicitur Palatium Episcopatus Tridenti prope Rugiam<br />
Molendinorum.
CLXXVII. Antonius Michalorius urbinas Praetor Tridenti an. 1683, ex<br />
Catalogo Bernardiano. Vide infra, Addenda num. 44.<br />
CLXXVIII. Hieronymus Castilioneus mediolanensis Praetor Tridenti<br />
an. 1684, ex Catalogo Bernardiano. Vide infra, Addenda num. 33.<br />
CLXXIX. Ioannes Marcus Triva mutinensis Praetor Tridenti an. 1684,<br />
ex Catalogo Bernardiano, in quo<br />
Anno 1681 indictione 4 die iovis 27 martii perillustris, et clarissimus<br />
dominus Petrus Mancius, legum doctor, patritius, et collegiatus Tridenti, ac<br />
meritissimus Vice-Praetor Tridenti dicitur a quodam notario. Obiit Tridenti<br />
dominus Petrus Mantius I.U.D. anno 1687 die mercurii 9 aprilis. Fuit consul<br />
Tridenti an. 1659, 1660. 1663, 1671. Archiconsul anno 1672, ac iterum an.<br />
1673, necnon an. 1679, ac 1680. Vide sis, quae de Manciis dixi in<br />
Collectanea Variarum Inscript. 534.<br />
Anno 1682 indictione quinta, die sabati quinta septembris perillustris, et<br />
clarissimus dominus Bernardinus Bomportus, I.U.D. collegiatus, ac patritius<br />
Tridenti, ac benemeritus Pro-Praetor Tridenti occurrit. Obiit Tridenti anno<br />
1687 die dominico 2 aprilis. De eo dixi in Biblioth. Tirol. verbo Bomporti.<br />
Hic autem addere placet pro memoria, quod an. 1517 magister Vincentius<br />
aromatarius quondam Bartholomaei de Bonporto de Scledo emit unam<br />
domum positam in civitate Tridenti in Contrata episcopalis palatii, apud<br />
dominum Donatum de Calapinis versus mane, ac meridiem, apud viam<br />
communem versus sero, et apud haeredes quondam domini Calapini cives<br />
Tridenti versus septentrionem, inde dato pretio centum et decem raynensium<br />
in ratione librarum quinque bonae monetae pro quolibet raynense, uti habet<br />
instrumentum emptionis.<br />
CLXXX. Ioannes Albertus Mirabilia mediolanensis Praetor Tridenti an.<br />
1686, ex catalogo Bernardiano. Quidam dominus Iosephus Maria<br />
Maraviglia mediolanensis Clericus Regularis, et ab an. 1668 episcopus<br />
novariensis. Laudatur a Papadopulo, et Coleto. Librum edidit inscriptum Le<br />
prerogative de’ Sinodi diocesani, in 12°, et alium Gli errori de’ savi.<br />
CLXXXI. Bernardinus Piccatellius pontremolensis Praetor Tridenti an.<br />
1687, ex Catalogo Bernardiano.<br />
CLXXXII. Franciscus Sigismundus Avesanus, iurisconsultus<br />
veronensis, ac Praetor Tridenti an. 1690 indict. 13 die iovis 14 decembris<br />
atque an. 1691, et anno 1692 die 16 maii 125 . Et iste dictus fuit perillustris, et<br />
clarissimus dominus. Nullam prorsus familiae Avesanorum mentionem<br />
invenire potui apud veronenses historico, excepto Maffeio, ne quidem apud<br />
125 Anno 1691 il molto illustre, e clarissimo sig. Francesco Sigismondo Avesani<br />
iureconsulto, nobile veronese, Podestà di Trento. - Il molto illustre e clarissimo sig.<br />
Francesco Sigismondo Avesano iureconsulto veronese etc.
lancolinianas familiarum veronensium antiquorum, et recentium tabulas.<br />
Forsan ab Avesa loco Veronae proximo et suburbano sic dictus est Praetor<br />
noster. Ceterum hodie quoque superest in urbe Veronae honesta<br />
Avesanorum familia. Maffeius autem in Verona illustrata part. 4, Lib. 2,<br />
cap. 1, col. 95 edit 1713 ceu sibi coaevum laudat il sig. Saverio Avesani<br />
cittadin veronese pubblico ingegnere nell’ultima guerra col turco. In<br />
principio eiusdem operis est iconismus Veronae delineatus da Saverio<br />
Avesan publico ingegnere.<br />
CLXXXIII. Sebastianus de Rubeis, nobilis de Carraria, iurisconsultus,<br />
et Potestas Tridenti anno 1694. Pro patria sciendum, quod praeter<br />
Carrariam, urbeculam Tusciae, principatus titulo insignitam, et spectantem<br />
ad Ducem massanum gentis de Cybo, est Carraria terra notabilis agri<br />
paduani, olim dominus Paduae denominationem tribuens. Vidi eam a longe.<br />
Apud Comnenum Papadopuli To. 1, pag. 152 ad an. 1520 est professor<br />
artium Ludovicus de Carraria pataviensis, medicus. In Catalogo<br />
Bernardiano Praetor noster dicitur de Massa Carrariae.<br />
CLXXXIV. Ioannes Marcus Triva mutinensis, iurisconsultus, et<br />
Potestas Tridenti perillustris, et clarissimus anno 1698 indictione 6 die<br />
veneris 23 maii. Vide supra num. CLXXIX. Il molto illustre, e clarissimo<br />
sig. Marco Triva iureconsulto modenese Podestà di Trento li 20 febbraio<br />
1702. Obiit ante 20 novembris 1703.<br />
CLXXXV. Franciscus de Francischinis de Ettoreis imolensis Praetor<br />
Tridenti an. 1703. Idem Francesco Ettori Imolese fuit Praetor Roboreti a die<br />
6 februarii 1710 usque ad an. 1714 teste Iacobo Tartarotto. In Catalogo<br />
Bernardiano dicitur Franciscus Franceschinis d’Ettoreis imolensis, sine de<br />
ante Franceschinis 126 , eique nullo medio subiungitur ad an. 1708 sequens<br />
Vespinianus, pro quo sciendum, quod anno 1716 fuit Potestas Fani in<br />
Umbria quidam Annibal Vespignanus de Imola, teste Petro Maria Amiano<br />
nelle Memroie di Fano parte 2, in Catalogo Potestatum.<br />
Utrum a iudicibus rite, ac iuste procedentibus timendae sint citationes<br />
eorum, qui ultimo supplicio plectuntur, ad rationem reddendam coram<br />
divino tribunali, discutitur ab Stephano Menochio in Storeis Cent. 1, c. 28 et<br />
a Martino Delrio Disquisit. Magic. L. 4, c. 4, 12, 45, sect. 1. Videsis<br />
Necrologium nostum universale num. 632.<br />
CLXXXVI. Ioannes Sebastianus de Vespignanis iuris utriusque<br />
consultus imolensis, Rotae bononiensis auditor, consiliarius aulicus<br />
salisburgensis, Praetor, et capitaneus Bononiae: necnon Praetor Caesenae,<br />
126 Fuit eques Ordinis s. Stephani. – Anno 1704 die 17 novembris il Molt’illustre e<br />
clarissimo sig. Francesco Franceschino de de Ectoreis iureconsulto e patritio<br />
forocornoliensis, et al presente meritissimo Podestà di Trento.
ac Fulginei: capitaneus iustitiae, atque commissarius Quatuor Vicariatuum<br />
lagarinorum Brentonici, Murii, Avii, et Alae, assessor Vallium Annaniae, ac<br />
Solis in oppido Clesio adan. 1722, et 1724. Item assessor officii spiritualis<br />
Tridenti, Praetor Tridenti, ac Roboreti, et Ripae, tandemque auditor Rotae<br />
genuensis,et scriptor, fuit ultra quadraginta annos iudex in partibus<br />
tirolensibus ante annum 1740 127 . Fuit Praetor Tridenti anno 1708, deinde<br />
Praetor Roboreti ab anno 1714, usque ad an. 1719, tum asessor Clesii usque<br />
ad an. 1724, iterumque Praetor Roboreti ab anno 1724 usque ad an. 1729.<br />
Anno 1723 inter suos consiliarios aulicos eum cooptasset epsicopus<br />
tridentinus, nisi obstitissent canonici tridentini. Uxorem duxit Teresiam<br />
sororem domini Andreae Ravelli civis tridentini, et obiit ante an. 1748 apud<br />
Genuam 128 . Vidi eiusdem volumen inscriptum: Vota decisiva, seu rationes<br />
decidendi, opus adiuvante quoque Ioanne Carolo I.U.D. authoris filio<br />
absolutum. Bononiae 1741, Ex Typogr. Laurentii Martelli, in fol. pp. 608<br />
continensque 130 vota. Idem Dottor Gio. Carlo Vespignani d’Imola fuit<br />
gubernmator Vetrallae anno 1759, et Comacli anno 1767. In Hetruria est<br />
pagus dictus Vespignanum. Alia Sebastianus edidit ante an. 1735.<br />
Sebastianus scripsit etiam alios libros, laudaturque ab Hieronymo Tartarotto<br />
roboretano in Apologia del congresso notturno delle Lammie, pag. 10, edit.<br />
venetae 1751, et a Clemente Baronio ibi pag. 249.<br />
CLXXXVII. Angelus Paulinus Balestrieri lucensis Praetor Tridenti an.<br />
1713, ex Catalogo Bernardiano. Quidam Dominicus Balestrieri<br />
mediolanensis fuit Accademicus roboretanus circa an. 1754.<br />
CLXXXVIII. Antonius Maria Beghinus parmensis Praetor Tridenti an.<br />
1716, ex Catalogo Bernardiano, et anno 1718 die 2 novembris. Videsis<br />
Addenda num. 87.<br />
CLXXXIX. Antonius Mutii tifernas, sive de Civitate Castelli Praetor<br />
Tridenti anno 1720. Ita Catalogus Brnardianus. Civitas Castelli dicta etiam<br />
Tifernum Tiberinum, est in Umbria, et Ditione pontificia.<br />
CXC. Ioannes Dominicus a Carretto Mancurti, nobilis imolensis 129 ,<br />
iurisconsultus, ac Praetor Tridenti an. 1722, 1726 et 1727. Circumfertur<br />
liber inscriptus: Flaminiorum Forocorneliensium M. Antonii, Ioannis<br />
Antonii, et Gabrielis carmina a Mancurtio illustrata. Patavii 1743, Typis<br />
Comini, in 8°. Vide infra, et scito, quod Forum Cornelii nunc ferquentius<br />
dicitur Imola, quodque an. 1660 Luca Carrettus de Imola fuit Potestas Fani,<br />
et anno 1634 dominicus Carrettus de Imola fuit itidem Potestas Fani in<br />
Umbria. Vide infra, Addenda num. 18.<br />
127 Quidam Annibal Vespignanus de Imola fuit Potestas Fani in Piceno anno 1716.<br />
128 Tractatum de Emptione scripsit.<br />
129 Imola dicitur etiam Forum Cornelii.
CXCI. Iosephus Pizzolius mediolanensis Praetor Tridenti an. 1727, ex<br />
Catalogo Bernardiano.<br />
CXCII. Iosephus Tonellius mantuanus Praetor Tridenti an. 1729. Obiit<br />
die 8 martii 1731, ex suppuratione. Ex Catalogo Bernardiano. Ipse scripsit<br />
Tonellus Praetor die 21 novembris 1729. Vidi.<br />
CXCIII. Caesar Thomas dalla Porta mediolanensis Praetor Tridenti an.<br />
1730, ex catalogo Bernardiano. Dein fuit Praetor Roboreti a die 21 augusti<br />
1732 usque ad an. 1738 teste Iacobo Tartarotto.<br />
CXCIV. Antonius Loria nobilis de Mantua, iurisconsultus, ac Praetor<br />
Tridenti an. 1730, et 1734 die 14 ianuarii. Deinde assessor Clesii an. 1736-<br />
1738. Praetor Roboreti ab anno 1738 usque ad an. 1745. Idem ante an. 1744<br />
fuit commissarius Poleti in Ducatu mantuano, Potestas Luzariae, rector<br />
Gubernuli, gubernator Luzariae licet absens. Eidem Carolus Iosephus<br />
Pruner presbyter tridentinus, dein parochus brancaforensis, dicavit suum<br />
libellum de Partu Virginis anno 1744, Tridenti excusum in 4° cum<br />
inscriptione: All’ill.mo signore Antonio Loria Patrizio di Mantova, Podestà<br />
di Roveredo. Heic ad vacuum implendum liceat mihi subiungere, quod<br />
eodem Loria Praeturam tridentinam occupante, idest anno 1731 die 22<br />
novembris festo sanctae Caeciliae virginis, et martyris primam lucem<br />
adspexi ego Frater Ioannes Chrysostomus de Avolano Iesu Christi, et<br />
Mariae servus, ac Ordinis Seraphici Minorum Reformatorum professor. Id<br />
prorsus abs re non erit adnotasse. Alii quoque ante me idem praestitere in<br />
similibus suis libris.<br />
CXCV. Ioannes Dominicus dal Carretto Mancurti de Imola iuris<br />
consultus ac Praetor Tridenti iterum an. 1735, et 1740 die 29 februarii. Vide<br />
infra num. CIC.<br />
Anno 1744 in palatio Praetorio posita fuit Bibliotheca Bomporta in<br />
usum Praetorum, prout monui in Biblioth. Tirol. verbo Bomporti Giuseppe<br />
Andrea.<br />
CXCVI. Hieronymus Iosephus Pasqua, patritius pontremulensis,<br />
iurisconsultus, ac Praetor Tridenti anno 1745, 1746, et 1747 die 7 augusti.<br />
Quidam Simon Pasqua ianuensis, fuit episcopus lunensis, et sarzanensis,<br />
necnon cardinalis, obiitque Romae anno 1565. Idem fuit Tridenti ad<br />
Consilium generale, sub nomine vero Simonis de Nigris; fuit enim olim<br />
adscriptus familiae de Nigro. Vide Ughellum Coleti To. 1, col. 856, et<br />
Catalogum Patrum Concilii Tridentini editum Venetiis an. 1570. Vide infra,<br />
Addenda num. 20 130 .<br />
130<br />
Hironymus Ioseph Pasqua I. C. pontremolensis, tridentinae urbis Praetor 1747<br />
dictus Ill.mus dominus Praetor.
Ioannes Paulus Ciurlettus de Belfonte 131 , nobilis civis, ac iuris utriusque<br />
doctor collegiatus Tridenti fuit Vice-Praetor Tridenti an. 1752, et 1760,<br />
custos archivi secretioris castri tridentini, consul urbis an. 1745, 1749, 1754,<br />
archiconsul 1763, consiliarius aulicus Tridenti ab hoc anno 1763. Obiit<br />
Tridenti anno 1770 die 24 decembris. Post se reliquit Leopoldum filium,<br />
pluresque filias, et uxorem suam Margaritam Sitiam f.q. Francisci Ignatii<br />
Sitii de Noris consiliarii aulici Tridenti, ac bonam famam. Novi eum, et<br />
alloquutus sum pluries. De eo dicam etiam in Biblioth. Domus eius fuit e<br />
regione ecclesiae parochialis s. Petri quam novissime reformavit, et<br />
ampliavit Leopoldus.<br />
CXCVII. Dominicus Madius, vulgo de’ Maggi, mantuanus, iuris<br />
utriusque doctor, ac Praetor Tridenti anno 1752, post diem 19 iulii.<br />
CXCVIII. Claudius Lanzonus, nobilis mantuanus, iuris utriusque<br />
doctor, et Praetor Tridenti an. 1755, 1756, 1757, 1758. Postea Praetor<br />
Roboreti usque ad an. 1767. Vidi eum in hoc nostro coenobio bernardiniano.<br />
Vir fuit decorus adspectu, et non senex. Quidam Iospehus Lanzonus scripsit<br />
Exercitationem de Coronis, et unguentis in antiquorum conviviis, italice<br />
anno 1698, latine Ferrariae anno 1715. De Armis convivalibus schediasma,<br />
Ferrariae an. 1715. De vestibus convivalibus antiquorum etc. Vita eius cum<br />
omnibus ipsius operibus medicis, physicis, et philosophicis prodiit<br />
Lausannae anno 1738, voll. 2, in 4°, pro libris 25.<br />
CIC. Ioannes Dominicus dal Carretto Mancurti tertium Praetor Tridenti<br />
ab an. 1758. Fuit Tridenti ex-Praetor apud filium suum Praetoren etiam anno<br />
1768. Quantum vir fuerit, quantique habitus, innuit satis repetitio tanta<br />
Praeturae tridentinae. Vidi eum pluries in palatio Praetorio, et in nostro<br />
choro bernardiniano ad Officia Tenebrarum 132 . Perseveravit in Praetura<br />
usque ad an. 1762.<br />
Andraes ab Aquila I.U.D. pluries consul urbis tridentinae, ac assessor<br />
Officii spiritualis, fuit Vice-Praetor Tridenti, ubi decessit an. 1772, in nocte<br />
diem 14 decembris praecedente. Domus eius fuit apud s. Mariam<br />
Magdalenam.<br />
CC. Ioannes Albertus Cavazanus de Sancto Carolo, nobilis patritius<br />
aviensis, lagarinus, iuris utriusque doctor, et Praetor Tridenti an. 1762,<br />
1763, 1764, 1765, 1766, 1767 die 6 octobris. Commissarius Comitatus<br />
arcensis ab an. 1768, ac etiam an. 1770 usque ad ianuarium anni 1772, quo<br />
domum suam rediit. Fuit etiam poeta, et frater Bartholomaei Antonii parochi<br />
saccensis. Genuit filium nomine Iosephum, qui fuit Praetor Ripae<br />
131 Fuit Vice-Praetor in capite per annum circiter ad annum 1751 et 1752, quo tempore<br />
actum de creando Praetore cive tridentino.<br />
132 *Officium Hebdomadae Sanctae.
possessione donatus an. 1770 die 14 decembris. Eiusdem Alberti decreta sic<br />
exordiuntur: Noi Gio. Alberto Cavazzani di s. Carlo, I. C. nob. Patrizio<br />
d’Avio de’ 4 Vicariati per Sua Altezza R.ma Monsig. Cristoforo Sizzo<br />
vescovo e del S.R.I. principe di Trento etc. Marchese di Castellaro etc. etc.<br />
di questa sua città, e Pretura Podestà etc. Quidam Zaninus Cavazanus fuit<br />
unus ex iis multis veronensibus factionis Guelphae, qui a Friderico secundo<br />
romanorum imperatore suadente impio Ezelino de Romano Veronam<br />
deserere compulsi fuerunt, et exilio damnati. Nihilominus vixit Veronae an.<br />
1749 Ioannes Antonius Cavazzanus de Verona. Albertus fuit Praetor<br />
Tridenti, etsi natus in tridentino principatu, contra Statuti tridentini<br />
praescriptum. Anno 1654 dominus Franciscus Cavazanus fuit capitaneus<br />
Castri Avii. Anno 1796 die 19 ianuarii Ephemeridibus tridentinis additum,<br />
quod il signor Innocenzo Cavazzani di Avio de’ Quattro Vicariati famoso, e<br />
rinomato professore d’organi non è altrimenti morto, come fu sparsa voce,<br />
ma d’una perfetta salute, e pronto a servire chiunque si degnerà di<br />
comandargli, o scrivergli.<br />
CCI. Dominicus a Carretto Mancurti iurisconsultus, nobilis patritius<br />
imolensis, prout ipse se se scripsit, filius fuit saepe laudati Ioannis<br />
Dominici, undecimque annis Iesuita, Praetor autem Tridenti ab autumno an.<br />
1767 usque ad novembrem anni 1772, quo ab episcopo principe<br />
Christophoro Sitio dimissus fuit, quia Magistratui consulari favens, eumdem<br />
Praesulem offendit. Idem longe distans a Tridento scripsit rogatus pro<br />
praedicto Magistratu contra episcopum libellum italica lingua impressum<br />
an. 1774 in fol. Vide infra, Addenda num. 5. Huius Praetoris tempore, idest<br />
anno 1768 coepi Catalogum istum exarare Tridenti. Obiit Fani die... augusti<br />
anno 1800.<br />
CCII. Sebastianus de Gervasiis de Rudo, nobilis, patritius bellunensis, I.<br />
C. consiliarius, et collegiatus Belluni, ac Praetor Tridenti a die 26 novembris<br />
1772 usque ad 26 novembris 1774. Fuit senex, statura pusillus, e a<br />
iuristarum cavillationibus abhorrens. Frequenter ei dati sunt iudices<br />
coadiuncti 133 . Domicilium suum fixit Tridenti, ubi etiam obiit die mercurii<br />
19 martii anno 1783 aetatis suae 84, et me praesente sepultus est die 20 post<br />
meridiem apud s. Petrum. Ipsum visitavi aegrotantem. Apoplexia correptus<br />
fuit non diu ante obitum. Origine anauniacum se se dixit. Certe Gervasii<br />
sunt in pago Anauniae, cui nomen Ennum. Uxor eius Teresia de Gerardis<br />
filia doliarii tridentini, modo est uxor Iosephi Caroli Guarinonii notarii<br />
tridentini. Nullum ei filium genuit. Ambo promiserunt facultates suas<br />
pauperibus sanctimonialibis Clarissis monasetrii ss. Trinitatis Tridenti<br />
relinquere, cum onere alendae dictae Teresiae, sed praeter verba, nihil aliud<br />
133 Fuit ineptissimus.
dederunt, quia non habuerunt.Anno 1781 claruit quidam Conte Luigi Rudio<br />
di Belluno poeta in quadam collectione. Teresia obiit Tridenti in Contrata<br />
Mortis die 4 decembris 1795.<br />
CCIII. Hieronymus Cattaneus de Momo iurisconsultus, nobilis, patritius<br />
papiensis, aetatis annorum vigintiseptem, Praetor Tridenti a die lunae quinta<br />
decembris an. 1774, qua suum ingressum fecit. Fuit Academicus<br />
Affidatorum Papiae, ac Lentorum Roboreti, olimque regius condirector<br />
orphanotrophii papiensis. Ipse se se scripsit: Girolamo de’ Cattanei di<br />
Momo Podestà di Trento 134 . Anno 1775 die sabati 8 aprilis duos nefarios<br />
homines in platea Praetoria capite minui fecit. Eodem anno coepit privatim<br />
pluribus legere Digesta quinquies in hebdomada unaquaque. Desinente anno<br />
eodem carceri mancipavit notarium quemdam tridentinum 135 , probante<br />
coniudice Vigilio equite de Angelis cive Tridenti atque Consilio aulico: sed<br />
tandem notarius innocens exiit. Anno 1776 mense iulio fuit Viennae cum<br />
electo nostro episcopo Petro Vigilio, sermonemque habuit cum regina<br />
imperatrice vidua Maria Teresia. Eodem anno 1776 mense decembri<br />
collectioni poeticae doctoris Romedii Antonii Gallicioli tridentini addidit<br />
suum italicum epigramma in laudem praedicti neo-electi episcopi;<br />
missusque Bulsanum defendit causam baronis Martini Klotii tridentini, et<br />
victoriam retulit cum centenis aureis. In syndicatu consueto, causa praedicti<br />
notarii ad examen revocata est, notariusque innocens, et Cataneus iustus ac<br />
legalis declarati sunt. In notarii laudem, et gratulationem prodiit typis folium<br />
cum italico epigrammate. Praedicto mense decembri 1776 desiit Cattaneus<br />
esse Praetor Tridenti. Anno autem 1777 fuit iudex Castilionis Stiverorum in<br />
Ducatu mantuano. Vidi eum in hoc nostro coenobio bernardiniano.<br />
Tartarottus habet Giovanni Cataneo di Tortona Praetorem Roboreti ab an.<br />
1653 ad an. 1654. Anno 1538 fuit Tridenti habitator magister Sylvester<br />
luchanicarius filius quondam ser Antonii de Chatanis de Papya.<br />
CCIV. Alphonsus Marinius de Ceresaria iurisconsultus, nobilis,<br />
patricius mantuanus, ac Praetor Tridenti, possessione accepta die septima<br />
ianuarii an. 1777. Desiit anno 1782 die... ianuarii. Anno autem 1784 fuit<br />
Praetor Ripae creatus ab episcopo Petro Vigilio, contradicentibus ripanis, et<br />
canonicis tridentinis. In eodem munere perseverat etiam hoc anno 1786.<br />
Ceterum iuste, ac laudabiliter munere suo functus est hactenus. Patria eius<br />
dicitur Castellio Stiverorum, etiam in Catalogo Bernardiano. Desiit esse<br />
134<br />
Etiam Papadopolus scribit Cattaneus geminata litera t. Muratorius autem unica<br />
litera t.<br />
135<br />
C. L. D. C. idest Caietanum Ludovicum de Capris, de quo in nostro Notariali<br />
pluries.
Praetor Ripae anno 1788. Petiit reassumi post Vainum, sed frustra. Vide<br />
infra, Addenda num. 113.<br />
Anno 1778 die 19 iunii ab episcopo Petro Vigilio suppressum fuit<br />
coenobium s. Laurentii PP. Dominicanorum ad Athesim extra muros<br />
Tridenti, et anno 1781 mense februario inibi esse coepit Ergastulum, seu<br />
Domus Correctionis, germanice Zuchthaus.<br />
CCV. Iosephus Paravicinus de Valle Telina, idest de Monasterio,<br />
indigenis Monaster, pago Vallis Telinae, legum doctor, ac Praetor Tridenti,<br />
possessione adita die 28 ianuarii an . 1782. Desiit, et abiit, officio consiliarii<br />
Mantuae obtento, anno 1786 die lunae vigesimoquarto maii 136 . Rediit paullo<br />
post ad suberundum legalem sindicatum. Secum hic tenuit uxorem<br />
papiensem, ac filiolos. Sigillum eius praetorium in orbe habuit Nob. D.<br />
Ioseph aravicinus Vallis Tel. I. C. Tr. Pr. Ab ultimo suo domicilio dictus est<br />
etiam de Papia. Ipsum visitavi aliquantisper aegrotantem. Officum<br />
Mantuanum obtinuit a Comite de Wilzegg magno cancellario regio ad<br />
preces epsicopi, ac principis tridentini Petri Vigilii ex Comitibus de Thunn,<br />
qui deinde ad preces Wilzechii elegit Praetorem Tridenti quemdam<br />
mediolanensem, posthabitis aliis commendatis a cardinalibus Hertzano, et<br />
Garampio 137 . Electus dicitur Carolus Gambaloita de Mediolano; sed non<br />
venit, quia obiit mense decembri 1786. All’Ill.mo sig. Fulvio Gambaloita<br />
dicavit la Tavola del Territorio Cremasco di Gio. Ant. Magini Fabius eius<br />
filius editum Bononiae an. 1620.<br />
Bernardinus de Gerardis de Petraplana, I.U.D. nobilis, civis, et habitator<br />
Tridenti, est actualis consul civitatis tridentinae, ac Vice-Praetor Tridenti a<br />
Paravicini discessu etiam hoc 12 die octobris 1786. Eius habitatio est apud<br />
s. Mariam Maiorem. Uxor autem domina Ioanna filia nobilis viri domini<br />
Dominici Antonii Salvetti patritii tridentini. Fuit consul etiam an. 1776, et<br />
1782. Pro memoria placet heic adnotare, quod civibus tridentinis adscriptus<br />
fuit anno 1577 (sic) Mr. Capitanio Simon di Girardi di Predapiana. Idem<br />
dictus fuit il signor Capitanio Simon da Predapiana in tabulis tridentinis an.<br />
1571, et 1572. Capitaneus Simon de Gerardis de Murio Vallis Lagarinae<br />
civis tridentinus, filius quondam domini Petri de Murio praedicto, anno<br />
1567 die 13 octobris emit castrum de Petra plana in pertinentiis Pahi situm<br />
pretio florenorum octo millium, ac trecentorum ab equite Ferdinando de<br />
Castro Clesio, consentiente cardinali epsicopo tridentino. Eius familia in<br />
censum nobilium tirolensium relata est eodem anno 1567. Fuit consul<br />
136 Anno 1786 Nos Iosephus Paravicinus I. C. nobilis Vallis Tellinae,et nunc<br />
tridentinae urbis Praetor. – Anno 1659 obiit Ioannes Antonius Paravicinus de Sondrio<br />
Vallis Tellinae archiepiscopus sanctae Severinae in regno neapolitano.<br />
137 Hondedes.
Tridenti an. 1582. Simon de’ Girardi di Pietrapiana capitanio, Alius forsan<br />
fuit ille sig. Simon Gerardi de Preda piana, qui vixit an. 1624, ac ille Simon<br />
Ghirardi di Pioetra Piana, qui an. 1628 teste Mariano in Trento primis<br />
Accademiae Accensorum Tridenti sociis fuit adscriptus. Hoc nostro saeculo<br />
vixit l’Ill.mo sig. Ferdinando Gerardi da Pietra piana consigliere di sua<br />
cesarea maestà. Anno 1579 capitaneus Simon Moris collegit quingentos<br />
milites in Valle Lagarina, eosque duxit contra iudicarienses episcopo<br />
tridentino renitentes, prout narrat Gnesottus pag. 192, ubi recte ipsum non<br />
distinguit ab eo Capitano Simon Gerardi di Mori, qui habebat multa bona<br />
Setauri, videlicet domos, et agros an. 1564 a communitate coemptos.<br />
Bernardinus cum laude fuit Vice-Praetor in capite usque ad adeventum novi<br />
Praetoris Octavii de Pusetrla mediolanensis, qui pervenit die 29 novembris<br />
et possessionem accepit die 3 decembris 1787. Idem Bernardinus inchoat<br />
sua edicta sic: Nos Bernardinus Gerardi de Petra Plana I. C. nobilis Sacri<br />
Romani Imperii, et <strong>Provincia</strong>e Tirolis patricius, et collegiatus Tridenti,<br />
modoque huius urbis, suaeque Praeturae P. Praetor etc. In fine autem se se<br />
subscibit: Bernardinus Gerardi de Petra Plana P. Praetor etc. Sigillum<br />
habet rotundem, et magnum cum inscriptione in orbem: Bernard. Gerardi<br />
de Petra Plana I.C.N. I. et P. Tyr. Tridenti PP: idest Pro-Praetor. Habet<br />
filios, et filias, ac fratrem presbyterum Maximilianum. Lauream doctoralem<br />
accepit Mantuae anno 1762. Obiit Tridenti in domo sua e regione S. Mariae<br />
Maioris die sabati 22 decembris 1804, sed falsa fuit mortis relatio.<br />
CCVI. Caesar Octavius Pusterla de Mediolano, legum doctor, et<br />
Comes, fuit Praetor Tridenti a die 3 decembris 1787 usque ad diem 3<br />
decembris 1788. Causa presbyteri Vincentii Pisoni eidem obfuit 138 . Familia<br />
Pusterla est inter mediolanenses nobilissima. Multoties laudatur apud<br />
Muratorium in Collect. Scriptorum Rer. Ital. et alios. Dicitur Pusetrla, et de<br />
Pusterla. Caesar Octavius dictus fuit etiam Octavius Caesar, ab episcopo<br />
nostro factus est Praetor Ripae hoc ipso anno 1788. Antea fuit Vicarius<br />
iustitiae, sive inspector criminalium Papiae, ac assessor Mediolani. Anno<br />
1789 in laudem nostri P. Amandi dal Covolo praedicatoris ripani prodiit<br />
muriensibus typis un Sonetto dedicato al merito impareggiabule dell’Ill.mo<br />
sig. Cesare Ottavio de’ Conti Pusterla Pretore di Riva 139 .<br />
CCVII. Iulius Caesar Vainus I. C. nobilis ferrariensis, sed incolatu<br />
parmensis, Praetor Tridenti electus ab episcopo Tridentum pervenit die 13<br />
decembris 1788 140 . Iuramentum praestitit die 19. Is tempore Sitii episcopi<br />
138 Vide infra, Addenda num. 118.<br />
139 L’Ill.mo sig. Ottavio Cesare de’ Conti Pusterla Podestà di Riva 1790.- Ottavio<br />
Pusetrla del collegio de’ Conti cavalieri, e giurisperiti di Milano, ora Podestà di Riva 1790.<br />
140 Vide infra, Addenda num. 80.
uxorem duxit Tridenti, non tamen tridentinam. Consules obtulerunt<br />
episcopo pro Praetore Iosephum Bonvicinum de Parma, Vainum<br />
praedictum, et Antonium Ranam itidem de Parma, quos omnes consulibus<br />
laudavit, ac suggessit doctor Franciscus Stephanus Bartholomaeius de<br />
Pergino consiliarius ducalis Parmae. Vainus die 4 februarii 1789 edictum<br />
contra usurarios, etiam nominatim reprobatos, dedit incipiens: D’ordine, e<br />
comando dell’Ill.mo signor don Giulio Cesare de’ Conti Vaini, nobile<br />
patrizio ferrarese, giureconsulto, consigliere aulico di onore di S.A.R. etc.<br />
Avvocato de’ poveri, e sindicatore perpetuo dei pro tempore governatori<br />
dell’insigne Terra di Bagnocavallo, ed al presente Podestà di Trento etc.<br />
etc. Ei subscriptus est hoc modo: Conte Giulio Cesare Vaini Podestà etc.<br />
Siglae illae S.A.R. dicunt Sua Altezza Reverendissima episcopi et principis<br />
Tridenti. Quatuor mensium prorogationem impetravit. Etiam anno 1787 fuit<br />
consiliarius episcopi tridentini. Desiit esse Praetor die 31 maii 1790, et obiit<br />
in Italia anno 1791 ante septembrem, ut vulgatum, sed vivit mense novembri<br />
1791 filius Francisci viventis.<br />
Addenda vel Notanda<br />
1. Dominus Ioannes de Cavedino iudex, et Vicarius Tridenti anno 1285<br />
indictione 13, die 8 exeunte madio (idest die 24 maii) Tridenti in palatio<br />
episcopatus, in praesentia domini Adelperii de Mezo, Petri de Belenzanis, et<br />
aliorum, ad preces domini Viti de Mezo investivit de officio Comadariae<br />
Simeonem f. q. Boninsignae ad hoc, quod valeat facere ambassatas, et<br />
exercere dictum officium per totum episcopatum Tridenti, eique praecepit,<br />
quod sub poena sacramenti portet infulam viatorum cum aquila etc. Idem<br />
autem Simeon iuravit de recte agendo officio suo, et tenendo secreto. Sic ad<br />
literam monumentum. Sed alibi ad an. 1284, et 1288 est dominus Uto de<br />
Mezo.<br />
2. Dominus Ezelinus de Campo, de quo [supra] num.XLVI, obiit ante<br />
an. 1393 141 , nam anno 1392 die martis quinta decembris Tridenti investivit<br />
nobilem dominam Elisabeth filiam quondam domini Ezelini de Castro<br />
Campi in Iudicaria civem, et habitatricem Tridenti pro se, ac sorore sua<br />
domina Catharina, earumque liberis in perpetuum descendentibus, de sua<br />
parte dicti Castri Campi, et Castri, sive Dossi de Morlino plebatus Boni, et<br />
castri de Toblino. Item de certa parte cuiusdam Comitatus cum decima<br />
141 Immo obiit ante an.1372 quo honesta domina domina Ysabeta f. q. ser Azolini<br />
notarii de Campo habitatrix Tridenti in Contrata Belenzanorum, et uxor Henrici dicti<br />
Pocherii teutonici pro 180 libris denariorum parvulorum tridentinorum vendidit affictum<br />
unius vinealis ad Dossum presbyterorum in Mesian positum apud Tridentum.
ipsius iacente in pertinentiis Ripae supra ecclesiam s. Maria de Prenono.<br />
Item de quibusdam vassallis, seu servis. Haec ostendunt, cuius generis fuerit<br />
Ezelinus noster. Vide infra num. 25.<br />
3. Anno 1780 palatium Praetorium Tridenti restauratum fuit notabiliter,<br />
scala in plateam desinens amota fuit. Sic et porticus. In facie autem<br />
aquilonari tres lapides albi positi sunt, quorum unus exhibet insigna<br />
episcopi, alter insignia civitatis, ac tertius istam inscriptionem:<br />
Hanc<br />
Curiam pene collapsam<br />
restituit<br />
S.P.Q.T.<br />
A:MDCCLXXX.<br />
Ita legi eodem an. 1780 die 12 novembris.<br />
4. Madius, de quo num. LXXXVI se se subscripsit Consilio edito a<br />
Ziletto his verbis: Ego Alexander Magius Bassanensis inter legum doctores<br />
minimus, et ad praesens Tridenti Potestas pro R.mo in Christo Patre, et<br />
domino Ioanne Dei, et apostioliace Sedis gratia episcopo, et domino<br />
Tridenti meritissimo. Haec pro mea memoria. Ego scribo Madius, quia sic<br />
Maggi brixinenses latine dicti occurrunt.<br />
5. Decreta Dominici Mancurti, de quo ad an. 1767, sic exordiri<br />
consueverunt: Noi Domenico dal Carretto Mancurti I. C. nob. patrizio<br />
d’Immola, e per l’Altezza Sua R.ma monsignor Cristoforo Sizzo, marchese<br />
di Castellara, sig. sig. padron clementissimo, di questa sua città, e pretura<br />
Podestà. “Alius iudex tridentinus, de quo ad an. 1302 dictus est” Dumpnus<br />
Simon de Gardulis iudex, et Vicarius, et faciens rationem in Curia tridentina<br />
per honorabilem virum Dumpnum Fratrem Philippum Dei Gratia ecclesiae<br />
tridentinae episcopum, Tridenti in palatio episcopali anno 1302 die 3<br />
augusti. Alius de quo ad an. 1543 magnificus iuris utriusque doctor dominus<br />
Gaspar Brunolus (sic) nobilis ferrariensis, honorandus Praetor civitatis<br />
Tridenti pro R.mo, et Ill.mo domino cardinali domino nostro Tridenti<br />
dignissimo etc. Alius, de quo ad an. 1395 honorabilis, et sapiens vir<br />
dominus Ioannes de Capitaneis castri Sancti Petri de Bononia, legum doctor,<br />
Vicarius, et ius publice reddens in temporalibus in civitate, et Curia<br />
tridentina pro R.mo in Christo Patre, et domino, domino Georgio Dei et<br />
apostolicae Sedis gratia episcopo tridentino an. 1395 Tridenti in palatio<br />
episcopali, in loco iuridico consueto. Alius ad an. 1471 Paulus de Ungarellis<br />
de Padua legum doctor, et Potestas Tridenti pro R.mo in Christo Patre, et<br />
domino domino Iohanne Dei, et apostolicae Sedis gratia episcopo Tridenti<br />
dignissimo. Alius, de quo ad an. 1517 magnificus dominus Leonardus<br />
Cipolla de Verona Comes, ac iurisconsultus, Potestasque Tridenti pro R.mo<br />
in Christo Patre, domino, domino Bernardo de Clesio, Dei gratia episcopo,
dominoque Tridenti dignissimo, anno 1517 Tridenti in episcopali palatio.<br />
Alia huiusmodi omitto.<br />
6. Sub uno ex laudati Praetoribus, seu iudicibus saeculi XIII accidisse<br />
putandum, quod ex Caesarii dialogis refertur in Sermonibus discipuli editis<br />
Lugduni an. 1499 ac iterum an. 1534. Etenim Serm. 164 habetur, quod extra<br />
civitatem tridentinam decollatus fuit quidam famosissimus latro, et in<br />
eodem supplicii loco sepultus: die tamen sequenti, issu Deiparae Virginis,<br />
quae mirabiliter apparuisse urbis vigilibus narratur, honorifica sepultura<br />
intra eiusdem urbis muros ab epsicopo donatus fuit, quia edoctus a quodam<br />
Religioso abstinuit omni die sabati a quocumque maleficio, consuevitque<br />
tali die nihil penitus comedere, ob sanctissimae Virginis Mariae honorem, et<br />
reverentiam. Subditur autem, quod ab illo tempore usque hodie vix aliquis<br />
adultus invenitur in illa <strong>Provincia</strong>, qui eius exemplo diem sabbati in<br />
honorem nostrae Dominae ieiunet. Porro casus inibi late descriptus evenit,<br />
quum Tridentum per circuitum ab hostibus infestaretur 142 . Ipsum legi apud<br />
Caesarium Lib. 7, cap. 59,et apud citatum Discipulum. Latro autem videtur<br />
ille Comes Germanus Capo di Assassini, de quo Thomas Cantipatranus<br />
Ordinis Praedicatorum saeculi XIII Lib. 2 Apum cap. 50. Caesarius, qui fuit<br />
Heisterbacensis Ordinis Cisterciensis, ac teste card. Ioanne Bona in Notitia<br />
auctorum, in Historiis memorabilibis pius, verax, et simplex, cucullum<br />
induit Heisterbaci anno 1199, scripsitque ad an. 1237. Discipulus vero, seu<br />
Heroldus, idest venerabilis, et devotus Iohannes Herolt Sancti Dominici<br />
sectator professus, scribebat anno 1418 saeculo XV. Vide infra num. 12.<br />
7. In stemmate Comitum Goritianorum, ac tirolensium, quod exhibet in<br />
Monumentis Ecclesiae Aquileiensis Pater Bernardus Maria de Rubeis<br />
Dominicanus col. 1050 occurrit Albertus Comes Tirolensis 1204, 1217,<br />
1250, aliusque Albertus Comes Goritiae, ac Tirolis 1238 † circiter 1253.<br />
Uterque sistitur sine patre, sine matre, sine filiis, aut fratribus. Apud alios<br />
autem iidem Alberti nominantur Adelpreti. Quidam Comes Albertus de Tirol<br />
impense commendatur a Radevico frisingensi Praeposito, ac historico XII<br />
saeculi Lib. 1 de Gestis Friderici primi Romanorum Imperatoris, cap. 37. In<br />
calendario udalriciano tridentino saeculi XI manu posteriori notatur VII Kal.<br />
martias Obitus Comitis Adelpreti de Tirol. Vixit an. 1161, quo pariter dictus<br />
est Comes Adelpretus de Tirol. An. 1163 Albertus Comes de Tirolo. Ipsum<br />
distinguo a Potestate tridentino, et ab Albertis, seu potius unico Alberto<br />
Patris Rubei. D. Adelpretus Comes Tirolensis absque titulo Potestatis<br />
occurrit in nostris tabulis ad an. 1204, 1208, 1215, 1222 di 5 augusti, ad an.<br />
1233, 1236.<br />
142 De eodem latrone loquitur etiam P. Alexander Dioptallevius nei Trattenimenti<br />
spirituali part. 3, Tratten. 17, Dom. 16, edit. Ven. 1729.
8. Sanctus Petrus Damiani card. in Rhythmo de omnibus ordinibus<br />
hominum in saeculo viventium cecenit:<br />
Potestas mundet vitia,<br />
Furta, et latrocinia,<br />
Ut ceteri perterriti<br />
Timeant poenam consequi.<br />
Ego tamen scripsissem potius Et furta, et latrocinia, necnon Formident<br />
pro Timeant: vel Poenam referre timeant.<br />
9. Emmanuel Sa lusitanus Iesuita in suis aphorismis confessariorum<br />
verbo Debitum num.8, dicit: Debitum publicum salarium, seu stipendium<br />
integrum Potestati, Avvocato, Assessori, et Doctori etiamsi ante finem<br />
statuti temporis moriatur; et salarium talibus promissum a privata persona,<br />
solum pro rata debetur.<br />
10. Gralantus vicesgerens Potestatis tridentini ad an. 1206 laudati<br />
probabiliter fuit ille dominus Gralantus filius quondam domini Gralanti de<br />
Salurno, qui anno 1258 promisit episcopum tridentinum defendere suis<br />
armis, equis, et balestariis: quique anno 1259 eidem episcopo, nomine<br />
Egnoni, dedit mutuo setptingentas libras denariorum parvulorum, et alias<br />
anno 1269. Dictus fuit etiam D. Gralandus de Salurno. Decessit ante an.<br />
1391 quo mentio facta fuit bonorum, quae fuerunt olim D. Gralandi de<br />
Salurno in Metio Sancti Petri.<br />
11. Petrus de Malusco laudatus ad an. 1206,vivere desiit ante an. 1231.<br />
Fuit causidicus, iudex, Vicedominus Anauniae, dives, nobilis, ac vir<br />
insignis. Eumdem pluribus laudavi etiam in Collectaneis de Praefectis<br />
Anauniae ad an. 1211.<br />
12. Latro, de quo supra num. 6, non fuit quell’Assassino di Strada, de<br />
quo in Vita Beati Henrici Susonis constantiensis suevi Ordinis<br />
Praedicatorum a P. Ignatio del Nente scripto cap. 34, edit. Paduanae 1710,<br />
pag. 44, et Paulus Segnerius in Quadragesimali Conc. 30 paret 2, nam latro,<br />
quem Suso convertit, habitavit in silva Rhenana, non vero tridentina,<br />
vixitque saeculo XIV, quo idem Suso defunctus Ulmae in Suevia die 25<br />
ianuarii 1365. Uno verbo alius fuit.<br />
13. Quaedam Paravicini solemnis attestatio incipit: Nos Iosephus<br />
Paravicini I.C. nob. Vallis Tellinae, et nunc <strong>Tridentina</strong>e Urbis Praetor,<br />
fidem facimus etc. Tridenti ex Palatio Praetorio solitae nostrae Residentiae<br />
die 24 apr. 1786 143 .<br />
143 An. 1471 Nos Paulus de Ungarellis de Padua legum doctor et Potestas Tridenti pro<br />
R.mo in Christo Patre, et domino domino Iohanne Dei, et apostolicae Sedis gratia episcopo<br />
Tridenti dignissimo, sub datum Tridenti in episcopali palatio.
14. Ille Vicarius iurisdictionis castri Perzini, quem supra num.<br />
LXXXIX, ex quodam manuscripto appellavi Zuchellum, dicitur Prudens vir<br />
ser Ioannes Zochelrigel Vicarius totius Comitatus Castri Perzini in quodam<br />
Consilio Melchioris Facini apud ceteroquin corruptissimam Collectionem<br />
Ziletti To. 1, pag. 180, col. 2.<br />
15. Anno 1237 die 8 aprilis Potestati, et Consilio tridentino literas dedit<br />
Gregorius nonus Papa, ne moniales Clarissas s. Michaelis Tridenti cogant<br />
Statuta civitatis observare, ac banna solvere. Ad verbum easdem retuli in<br />
regesto diplomatico Relationis secundae ad P. Paschalem de Varisio num.<br />
VI, ubi etiam monui, fore incertum, an tunc Adelpretus, vel Swikerius fuerit<br />
Potestas. Ecce, num expediat notare etiam diem anni, quo quis primum, vel<br />
ultimo occurrit Potestas.<br />
16. Referente Blancolino in Chronologia veronensi Henricus de Egna 144<br />
factus est Potestas Veronae an. 1240, iterumque an. 1246, et occisus a<br />
Ioanne Scanarola an. 1247, quo anno ei successit in Praetura Henricus de<br />
Egna iunior, defuncti nepos. Henricus de Egna filius quondam domini<br />
Ioannis de Castro Fundo anno 1172 a Sancto Adelpreto episcopo tridentino<br />
licentiam obtinuit aedificandi castrum Egnae. Diploma integrum legere est<br />
apud meum Bonellum Vol. 2 Monum., pag. 452 145 . Dominus Nicolaus de<br />
Egna, vir nobilis, vixit an. 1208, 1210, 1211, et sequentibus, etiam an. 1231.<br />
Dominus Henricus de Egna fuit in Consilio tridentino anno 1240. Nobiles<br />
viri domini Odoricus, Henricus, Ezelinus, et Vilemus fratres filii quondam<br />
domini Ezelini de Egna claruerunt anno 1282. Dominus Ezelinus de Egna<br />
fuit capitaneus Tridenti anno 1260. Ex eadem familia fuerunt duo episcopi<br />
brixinenses, videlicet Albertus primus de Egna ab an. 1323 usque ad an.<br />
1336, et Albertus secundus ab an. 1374 usque ad an. 1377, ut dixi in<br />
Episcopario quadruplici. Teste laudato Blancolino in Chronico veronensi ad<br />
an. 1247 Henricus de Egna occisus a Scanarola fuit nepos Ezelini de<br />
Romano saevissimi tyranni, nempe filius sororis eius. Monachus Patavinus<br />
in Chronico suo apud Muratorium To. 8 Rer. Ital. col. 690 habet, quod<br />
“Anno 1255 circa principium aprilis, tridentini gravissimum iugum<br />
tyrannidis Ecelini a suis cervicibus excusserunt. Ad quos opprimendos<br />
validum exercitum per Vallem Suganam festinanter direxit, qui multa castra,<br />
et villas eorum tam incendiis, quam rapinis crudeliter devastarunt. Eodem<br />
144 Enida nata d’Enrico d’Egna, e di Aldisia Migoli di lui moglie beneficam se<br />
praebuit Fratribus, et sororibus s. Piritus Veronae, teste Blancolino L. 2 delle Chiese, pag.<br />
652. 145 Dominus Henricus de Egna vassallus ecclesiae tridentinae fuit Tridenti an. 1220.<br />
Fuit de Egna, dicta etiam Innia, et Igna, pago Athesiae Tridentum inter et Bulsanum, non de<br />
Enna Siciliae. Unde perperam dicitur Neapolitanus a Vercio To. 1, pag. 109 Hist.<br />
Ecelinianae.
tempore Ecelinum de Egna, filius sororis suae, coniecit in vinculis etc.”. Ita<br />
citatus Monachus. De praefato Henrico Potestate Veronae habet Chronicon<br />
Estense To. 15 Rer. Ital. col. 311, quod anno 1247 de mense februarii cum<br />
Henrius de Egna filius sororis nequissimi Eccellini gereret regimen civitatis<br />
Veronae, quidam miles veronensis, nomine Iohannes de Scanarola<br />
accusatus de proditione, ante tribunal eius vinctus compedibus existebat.<br />
Cui cum Henricus diceret: Iohannes, scias esse impossibile, quod evadas,<br />
ille gladium de caliga latenter educens, irruit in eum, ipsumque in capite<br />
graviter vulneravit, ita quod vix diebus XV supervixerit. Tunc satellites<br />
Potestatis ipsum protinus occiderunt. Tum col. 312 dicitur, quod Henricus<br />
fuit iuvenis bellicosus, fortis, strenuus, et terribilis inimicis; ac subditur<br />
illud proverbium: Qui vult mori, regem potest occidere. Quod Henricus<br />
fuerit nepos Eccelini de Romano laudem eius non auget; nam ibi col. 311,<br />
praemissum, quod idem Eccellinus fuit Sathanae minister, Diaboli carnifex,<br />
potator humani sanguinis, sitibundus inimicus Ecclesiae, haereticorum<br />
refugium, malitiae saedulus adinventor. Alii dicunt, quod fuit niger, et<br />
pilosus totus.<br />
17. Propter dicta in Praefatione § Hinc etiam animadverto, quod primus<br />
senensium Potestas fuit ad an. 1199 ex Chronico senensi To. 15 Rer. Ital.<br />
col. 19, ubi longa series Potestatum senensium ine interruptione datur, post<br />
quam ad an. 1202, 1203, 1210, 1211 loco Potestatis positi fuere tres<br />
consules 146 . Potestatum mutinensium series exhibetur cit. To. a col. 556.<br />
Primus est ad an. 1188. Etiam in hisce Catalogis unicuique constanter<br />
additur titulus Potestatis. Potestas mutinensis ad an. 1219 non dicitur<br />
Rambertinus, sed Rambertus de Rambertis de Bononiam quem praecessit<br />
an. 1217 Lambertus de Bualelo de Bononia, et sequuti sunt Rambertinus<br />
domini Matthaei dominae Samaritanae civis Bononiae anno 1254.<br />
Lamberinus Dominae Samaritanae Bononia 1268. Saracenus de<br />
Lambertinis de Bononia 1272.<br />
18. Iuverit nosse pro Praetoribus a Carretto, quod Othobonus de Carreto<br />
ex marchionibus Finarii fuit episcopus ferrariensis an. 1304. Carolus ex<br />
eadem familia cardinalis, et plures alii episcopi, et non episcopi fuerunt viri<br />
illustres, teste Ughello To. 2, col. 545.<br />
19. Ughellus, et Coletus impense laudant To. 1, col. 717 Antonium<br />
Comitem Monte Catinum, nobilem ferrariensem, advocatum consistorialem,<br />
episcopumque Fulginii ab an. 1643 usque ad an. 1668.<br />
20. Pro nostro Pasqua facit, quod laudati Simonis cardinalis Pasquae<br />
nepos ex fratre Octavianus Pasqua ianuensis, fuit episcopus Hieracensis (di<br />
146 Primus Potestas Placentiae ad an. 1158, sed sine interpositione consulum mihi<br />
Potestates fuerunt ab anno 1214, Murat. To. 16 Rer. Ital. col. 615.
Gerace) in Calabria ab an. 1574 usque ad an. 1591 laudatissimus, ac<br />
plurium librorum scriptor, referente Ughello To.9, col. 398, edit. Coletanae<br />
1721,qua semper utor.<br />
21. Henricum de Egna inter Praetores nostros recensui, quia eius titulo<br />
iudicis additum illud Curiae tridentinae, prout additum etiam sequenti<br />
Henrico de la Bella. Sane additionem huiusmodi actuale iudicis munus<br />
importasse inferre licet ex eo, quod non omnibus iudicibus facta reperitur.<br />
Quamplurimos collegi solo iudicis titulo decoratos hoc modo: D. Trintinus<br />
iudex, D. Iordanus iudex, D. Iacobus iudex dicitur de Pissavacca de<br />
Tridento, Domini Calapinus, et Albertus, et Gisloldus iudices etc. quo<br />
quidem titulo iudices habituales, idest Ex-iudices, sive olim iudices, indicari<br />
censeo, praesertim quum eosdem in chartis anterioribus iurisperitos tantum<br />
appellatos animadverterim: et duos, tres, aut quatuor simul iudices in una<br />
eademque charta memoratos invenerim. In charta tridentina an. 1218 sic<br />
recensiti occurrunt quatuor: Dominus Petrus de Malusco iudex, et dominus<br />
Henricus iudex tridentinae Curiae, et dominus Adelwardus, et dominus<br />
Gerardus iudices. In alia an. 1215 post archidiaconum occurrit dominus<br />
Henricus iudex Curiae tridentinae: dominus Henricus de Cronpach,<br />
presbyter Henricus capellanus.<br />
22. Pro memoria placet hic referre, quod scriptum legi: Ioannes Baptista<br />
Blancolinus in sua Chronologia veronensi ad an. 1213 habet: La città di<br />
Trento venne in podestà de’ veronesi. Ad annum autem 1223 “Per opera di<br />
Manfredo Cordovico 147 s’impadroniscono li veronesi di Trento, e vi<br />
costituiscono Pretori Antonio Nogarola, e Pace Lazise nobili veronesi; ma<br />
Pietro Zagata mette ciò esser seguito nel 1213, altri dicono nel 1231”.<br />
Torellus Sarayna I.U.D. in Historiis veronen. Lib. 1, fol. 19 edit. veronen.<br />
1542,col. 1, scribit: “Nel 1265 Mastino de la Scala posto inpronto l’essercito<br />
de la Republica veronese andò alla recuperatione de Trento già sotto<br />
Eccelino manchato da la ubbidienza de Veronesi. Gionto sopra quello non<br />
volendosi dare li cittadini, con una leggier battaglia guadagnoe l’entrata, e<br />
concesse la città per ragione della guerra in preda agli soldati, per il che le<br />
robe, e persone divennero in podestà de quelli con estremo danno e ruina”.<br />
Idipsum quod Torellus habet ex Curte Bertondellus quoque in Hist. feltren.<br />
pag. 76, ubi additur, quod Tridenti moenia fuerint a veronensibus prostrata,<br />
et deinde sumptibus tridentinorum restituta, necnon quod dicto an. 1265<br />
acciderit secunda tridentinorum a veronensibus defectio. Denique<br />
Blancolinus in Chronologia veronen. ad annum 1265: “Mastino dalla Scala<br />
capitano del popolo veronese ito a Trento con grossa banda di gente prese<br />
quella città, e la saccheggiò: la quale innanzi la morte di Ezelino erasi<br />
147 Allii da Cordovico.
ibellata dai veronesi”. Idipsum citatis Blancolino, Saraina, et Curte, habet<br />
etiam Vercius in Hist. Marchiae Tarvisinae, ac veronensis, To. 1, edit. Ven.<br />
1786, pag. 144 ad an. 1265. Etiam Fidelis Onofri in suo Summario istorico<br />
ait, quod nel 1222 Trento venne in potere della Repubblica di Verona per<br />
opera di Manfredo di Cordovico. Haec omnia die alio examinanda relinquo.<br />
Bonellus Cordovici factum reiicit, ac negat vol. 2, pag. 117, et 555, etsi<br />
dictum etiam a Ioanne Francisco Tinto, Ludovico Muscardo, et Hieronymo<br />
de Curte veronensibus, ac realtum a Hieronymo Tartarotto nelle Memorie<br />
antiche pag. 19, ac Simone Petro Bartholomaeio perginate in Dissert. de<br />
Monetis pag. 33.<br />
23. Anno 1283 tridentini litigarunt cum veronensibus propter confines,<br />
Albertumque de Castrobarco ab Scaligero veronensi missum in vincula<br />
coniecerunt, suo tamen malo eventu.<br />
24. Anno 1301 Albertus Scaliger veronensium dominus milites<br />
Tridentum misit, ut ipsum recuperaret, sed frustra, et cum suo damno.<br />
25. Pro Cicario Ezelino de Campo notandum, quod fuerunt canonici<br />
ecclesiae tridentinae Albertinus de Campo an. 1166, Aldrigetus de Campo,<br />
Fridrici filius, an. 1211, tandem episcopus, Odolricus de Campo 1259, et<br />
1295. Henricus de Campo an. 1259, et 1265. Ezelinus de Campo an. 1261,<br />
et 1295. Gislembertus de Campo, Armanni filius 1288, deinde decanus<br />
Tridenti 1303, et 1321. Henricus de Campo eius frater 1311, tandem<br />
decanus ab an. 1321 usque ad 1328 148 . Ioannes Baptista de Castro Campi<br />
legum doctor fuit archiconsul Tridenti an. 1494, et 1498 dictus etiam<br />
Mathias Comes Gallassius de Castro Campi. Celeberrimus fuit Mathias<br />
Comes Gallassius tridentinus, Dux Luceriae, ac supremus exercituum<br />
austriacorum praefectus usque ad an. 1647 quo obiit. Ioannes Wenceslaus<br />
Gallassius tridentinus Comes fuit orator caesareus Romae an. 1715, obiitque<br />
Pro-Rex neapolitanus an. 1719. Nunc Castrum Campi est Comitum<br />
Trappiorum Aeniponti a tempore, quo Gallassii defecerunt.<br />
26. Non frustra fuit additum pag 25 [num. L] Cividado illud Belluni,<br />
nam in brixiana dioecesi 43 P.M. ab urbe dissitus est pagus parochialis cum<br />
Vicariatu foraneo dictus Cividate in libello Il Sole di Brescia pro anno 1773,<br />
pag. 70, et Cividato in alio Diario bresciano per l’an. 1786, pag. 106.<br />
27. In manuscripto Catalogo Bernardiano post Lanfrancum de Oriano<br />
habetur: 1460 Christophorus Lanfranchinus veronensis Praetor Tridenti.<br />
Vide infra num. 37.<br />
148 Anno 1392 vixit Tridenti domina Isabeta quondam domini Encelini de Campo. Et<br />
an. 1401 Vigilius filius et heres quondam ser Henrici dicti Pocherii, et dominae Elizabet<br />
eisudem ser Henrici uxoris et filio quondam domini Hecelini de Campo.
28. In eodem Catalogo Bernardiano ponitur: 1462 Hieronymus<br />
Mussatus patavinus Praetor Tridenti. Vide infra num. 46.<br />
29. Ibi post Nardum est: 1562 Mathias Caracius de Cento Potestas<br />
Tridenti. Quidam Baptista Carracius, teste Pincio fuit Dux militum<br />
venetiarum an. 1508 ad Petram Vallis Lagarinae.<br />
30. Nulla mentio ibi est Praetorum Gozadini, Alexandri Madii, et Pauli<br />
Ungarelli. Ioannes e Sallis perperam dicitur brixiensis. Pariter inibi<br />
desideratur Praetor Buzacharenus, et Coepolla anni 1485 et Lambertinus an.<br />
1490, et Ungarellus anni 1491 et Paulus de Oriano anno 1492, et Paveius, et<br />
alii.<br />
31. Praetor Assandreus dictus in chartis a me visis, dicitur Assander in<br />
Catalogo Bernardiano. Recte utroque modo 149 . Quidam Manfredus de<br />
Asandris de Mantua fuit Potestas Mutinae anno 1313, ex Chronico<br />
mutinensi apud Muratorium To. 15 Script. Rer, Ital. col. 574. Quidam vero<br />
Gio. Battista Assandri scripsit opus praenotatum: Della economia,ovvero<br />
disciplina domestica. In Cremona 1616, in 8°, et aliud sub tit. Rivoluzioni di<br />
Cattalonia. In Bologna 1645 in 4°.<br />
32. Ugonii Praetoris nostri tempore vixit, claruitque Mathias Ugonius<br />
brixianus I.U.D. episcopus Famaugusate in Cypro, Suffraganeus Brixiae,<br />
atque an. 1505, et 1509 Vicarius generalis episcopi veronensis in<br />
spiritualibus, et temporalibus. Resurrectionem suam expectat Brixiae in<br />
ecclesia ss. Apollonii, Rochi, et Iosephi nostrorum Patrum Observantium<br />
per eum die 4 octobris 1519 dedicata, teste nostro Waddingo ad an. 1517<br />
num. 50. Scripsit librum de patrairchali praestantia in dialogi formam,<br />
editum Brixiae an. 1507 qui servatur Tridenti in Biblioth. episcopali, nec<br />
non Tractatum de Conciliis approbatum a Paulo III Papa per diploma<br />
speciale die 16 decembris an. 1553 impressumque Venetiis an. 1565 sub tit.<br />
Synodia Ugonia. Hunc impense commendat Ludovicus Morerius parisiensis<br />
in suo Diction. verbo Ugonis. Laudatur etiam a Benedicto XIV L. 1 de<br />
Synodo, cap. 1, num. 4, et L. 2, c. 5, n.1, et L. 3, c. 1, n. 2. Vixit etiam an<br />
1530. Quidam Lodovico Ugone brixianus fuit capitaneus contra turcas anno<br />
1570.<br />
33. De Familia Castillionaea tractatur apud Murat. To. 6 Rer. Ital. col.<br />
1004, deque aliis Castillionaeis in pluribus aliis tomis eiusdem collectionis.<br />
Claret etiam hodie Mediolani.<br />
34. Ughellus To. 2 col. 754 laudat Hieronymum Codebò episcopum<br />
Montis Alti, natum Mutinae ex generoso stemmate, patre Andrea Mutinae<br />
Ducum a Consiliis clarissimo. Idem translatus anno 1661 ad episcopatum<br />
149<br />
Hoc anno 1789 Camillo Assandri capitaneus militum mediolanensium contra<br />
turcas eumtium.
Regii Lepidi, defunctusque ipsomet anno, laudatur etiam a Nicolao Coleto<br />
cit. To. 2 Ital. Ughell. col. 320 verbis hisce: Hieronymus ex Comitibus de<br />
Codeboviis Mutinensis, ortus die 13 augusti 1594, ex Comite Andrea<br />
Codebovio. In iudicibus quoque dictae Italiae legitur non Codebonius, sed<br />
Codebovius. Catalogus Bernardianus luculenter habet Codebonius. Vide<br />
infra num. 127.<br />
35. Anno 1300 Bellotus de Calchis de Mediolano fuit Ianuae Potestas,<br />
ex Annal. genuiens. Georgii Stellae To. 17 Rer. Ital. col 1015. Aliis quoque<br />
Calchi commemorantur in eadem collectione Script. Rer. Ital, quos inter<br />
celebris scriptor Tristanus Calchus mediolanensis dictus nobilissimus<br />
historicorum mediolanensium a Muratorio 150 .<br />
36. Circa an. 1366 obiit Franciscus de Ordelaphis Tyrannus, seu<br />
dominus Forolivii. Filius eius fuit Scarpetta de Ordelaphis episcopus<br />
Forolivii ab an. 1391. Vide infra num. 45.<br />
37. Anno 1460 Christophorus Lanfranchinus veronensis fuit Praetor<br />
Tridenti, ex Catalogo Bernardiano 151 . De eo loquitrus Papadopulus To. 2<br />
Hist. Gymn. patavini pag. 25 in hunc modum: “Christophorus<br />
Lanfranchinus, Comes, et eques, nobilis veronensis, a prima aetate<br />
liberalibus disciplinis operam dedit Bononiae, claruitque adhuc iuvenis ex<br />
elegantissima oratione habita in nuptiis Gherardi Bevilaquae, et Constantiae<br />
Bentivolae. Iurisprudentiam quoque ibidem attigit; verum revovatus<br />
Patavium a legibus venetis, hic et curriculum studiorum absolvit, et lauream<br />
in utroque consecutus est, post quam reversus Veronam iurisconsultorum<br />
veronensium facile princeps fuit declinante saeculo XV, carus etiam, ac<br />
potens consiliis seu responsis plurimis editis apud Fridericum III caesarem,<br />
aliosque principes maximos. Scripsit librum doctissimum de Iure<br />
praecedendi doctorum, et militum, quo nomine viros Ordinis equestris<br />
significat. Primas autem concedit doctoribis, validissimis, sed et acutissimis<br />
rationibus, stylo tamen barbaro, et luculento, in quo doctrinam laudes,<br />
elocutionem detesteris. Sumptuosus, locuples, et venerabilis omnibus, sed<br />
enim pia largitate, ac magnificentia erga res sacras gloriosior in patria<br />
mortalitatem explevit circa finem saeculi eiusdem, anno ut creditur<br />
MCDXC. Laudatur a Panvinio, Curtio, et Puteo, ex quibus haec pauca<br />
decerpimus”. Ita Papadopulus. Ex Blancolino de’ Supplementi alla cronica<br />
di Pier Zagata vol. 2 partis 1, laudatus Christophorus fuit Vicarius<br />
150 Franciscus Maximilianus Calcus nobilis mediolanensis anno 1610 studuit<br />
Ingolstadii. – Tristani Calchi Historia mediolanensis prodiit Mediolani an. 1628 in fol.<br />
Eisudem residua historiae mediolanensis Mediolani an. 1644 in fol.<br />
151 Veronae nunc sunt Comites Lanfranchini, teste Blancolino. Christophorum<br />
Lanfranchinum inter illustriores veronenses recenset Ferd. Ughellus in praefatione ad<br />
catalogum episcoporum veronensium To. 5, col. 659.
magistratus mercantilis Veronae an. 1464, 1470, 1472, 1476, ac Potestas<br />
Leniaci an. 1469, 1479, et 1504, quo decessit, habuitque successorem anno<br />
1535 Alexandrum Lanfranchinum Vicarium dicti magistratus 152 . Auctor<br />
praefati libri de Praecedentia doctoris et militis in cit. To. pag. 151,<br />
asseritur etiam ab eodem Blancolino.Marchio Maffeius in Verona illustrata<br />
part. 2 col. 102, 103 eumdem laudat, et appellat insigne legista, che fu<br />
ambasciator per la patria a Venezia. Praeter librum editum de<br />
Praecedentia, scripsit teste Maffeio, alium librum in laudem caesaris<br />
Friderici. Orationem habitam in suo ingressu ad lecturam ferrariensem anno<br />
1448 et aliam pro nuptiis Gerardi Bevilaquae, et Constantiae Bentivolae de<br />
Bononia. Scripsit invectivam in quosdam tunc gliscentes mores, idest<br />
adsectandi nomenclatruram Comitis, et assumendi extraneos habitus, quos<br />
deliros, inhonestos, histrionibus aptissimos, cauponarios, barbaricos, et<br />
gallicos appellat. Scripsit tandem alia multa versu, et prosa, quae in<br />
manuscriptis codicibus asservantur. Multos libros impressos, et ineditos<br />
possedit, quos renseuit in suo testamento scripto anno 1494 notante Maffeio.<br />
Vide supra num. 18.<br />
38. Anno 1786 die 8 octobris reddidi domino Bernardio suum<br />
Catalogum, eique grati animi ergo adieci Appendicem ad Praetores civitatis<br />
tridentinae, continentem nomina, et notulas plures. Incipit: 1206 Adelpretus<br />
Comes Tirolensis Potestas. Sed non omnes Vicarios recensui, neque ullum<br />
assessorem. Libellus implet pagg. 8 in 4°, ac finit: Legum doctor.<br />
39. Concinum de Concinis annaniensem, de quo ad an. 1588, alibi<br />
nuspiam invenire potui, videlicet neque in tabulis manuscriptis exhibentibus<br />
alios Concinos (de Concinis) de Tuyeno, et Casetio usque ad an. 1447,<br />
neque in libello ceteroquin diligentissimo, impresso Tridenti anno 1757 sub<br />
titulo: Descrizione geneologica 153 dell’antica, e nobil famiglia Concinni, in<br />
quo agitur de Concinis etruscis, et annaniensibus ab origine usque ad dictum<br />
annum 1757 recensenturque alii Concini de Concinis, sed nostro Praetore<br />
anni 1588 multo antiquiores. Recentior inter annanienses est ad an. 1490<br />
idemque legum doctor.<br />
40. Nonnisi Venetiis reperi Ottobonos, ex quibus nullus quidem fuit<br />
Reipublicae princeps, seu Dux, […]men eiusdem Reipublicae magni<br />
152 Blancolinus L. 1 Eccl. Veron. pag. 367 dicit factam fuisse portam cuiusdam<br />
ecclesiae cum inspriptione: Christophorus Lanfranchibnus doctor, et Comes, eques suo ere,<br />
et sponte vivens dicavit anno salutis 1493. – Idem Christophorus Lanfranchinus scripsit<br />
elegiam quinquaginta versuum ad Hermolaum Barbarum episcopum veronensem<br />
defunctum anno 1471, laudatam a nostro P. Ioanne de Augustinis To. 1 dell’Istoria degli<br />
scrittori viniziani, pag. 256. Eumdem Christophorum recenset inter viros illustriores<br />
civitatis veronensis Ughellus in praefat. ad episcopos veronenses.<br />
153 *Nel testo genealogica.
cancellarii fuerunt ab an. 1559 Ioannes Franciscus filius Ectoris, Leonardus<br />
filius Iacobi, et Marcua filius Marci Antonii, omnes Ottoboni, prout<br />
admonet noster P. Ioannes de Augustinis nell’Istoria degli scrittori viniziani<br />
To. 2, pag. 559, 560 154 . Ex iisdem Ottobonis unus, idest Petrus praedicti<br />
Marci filius, fuit episcopus arixiensis, ac tandem usque ad an. 1691 Papa<br />
Alexander octavus nuncupatus. Hodie nulla est ottoboniana familia penes<br />
venetos; etenim nulla comparet in Libro aureo exhibente Familias patricias<br />
Venetiarum edito an. 1764, ac iterum an. 1778. Leonardus Otthobonus anno<br />
1596 fuit secretarius Consilii decemviralis. Petrus Othobonus an. 1729 fuit<br />
cardinalis episcopus sabinensis, et S.R.E. vicecancellarius. Antonius<br />
Ottobonus fuit Potestas Feltri an. 1675. Vide infra num. 57.<br />
41. Venetiis pariter est familia patricia de Pisauro appellata, ex qua<br />
Ioannes fuit Dux Reipublicae anno 1658, et Ioannes Maria episcopus<br />
Paphensis in Cypro an. 1555. Pisaurum autem est civitas episcopalis in<br />
Ditione pontificia, inque regione Umbriae. Anno 1425 fuit Potestas<br />
Ravennae Ioannes de Pisauro patricius venetus. Pisaurum ab aliis collocatur<br />
in Piceno, et putatur a flumine Isauro, sive Pinsauro Pinsauri ferre<br />
cognomen, ut Ugghellus admonet To. 2, col. 857.In antiquis tabulis<br />
Pisaurum nominatur.<br />
42. Quidam Superbus de Viris illustribus ferrariensibus saepe allegatur<br />
in Italia sacra editionis venetae Nicolai Coleti, in episcopis ferrariensibus, et<br />
alibi.<br />
43. Augustinus Barbosa lusitanus To. 1 Collectaneorum in ius<br />
pontificium universum edit Lugdun. 1647, Lib 2, tit. 30, cap. 8, num. 7, et<br />
19 allegat Ludovicun Rodolphinum de suprema, seu absoluta principis<br />
potestate, opus in capita, et numeros tributum. Idem Ludovicus Rodolphinus<br />
recensetur etiam in Nomenclatore auctorum, qui partem huiusmodi<br />
collectaneis contuletrunt 155 . Pariter il Rodolfino etiam in Muratorio<br />
commeoratur in Tract. dei difetti della giurisprudenza edit. Tridenti 1743, p.<br />
187, cap. 14. Redolfini Praxis recentior. Venetiis 1726 in fol. Petri Ridolfini<br />
praxis recentior procedendi in iudiciis in Romana Curia. In fol. pro L. 18.<br />
44. Ansaldus de Ansaldis I.U.C. florentinus, et S.R.R 156 . auditor in sui<br />
discursibus legalibus de Commercio et mercatura editis Coloniae<br />
Allobrogum an. 1718 157 . Discursu 45, pag. 152, 153, 154 et in aliis, citat<br />
Michalor de Fratrib. opus in partes, capita, et numeros divisum. Hisce<br />
154<br />
Vie infra num. 68, 79.<br />
155<br />
Ludovicus Rudolphinus de Sabloneta de Origine, dignitate, et potestate Ducum<br />
Italiae. Argentorati 1624 in 4°. Ex methodo Langleti.<br />
156<br />
*Sacrae Rotae Romanae.<br />
157<br />
Obiit Rotae decanus.
scriptis vidi Blasii Michalorii I. C. urbinatis, ac Rotae collegialis Urbini<br />
iudicis ordinarii opera iuridica, nempe de Fratribus, de Positionibus, et de<br />
coeco, surdo, et muto, volumen in folio editum Venetiis an. 1709 apud<br />
Paulum Balleonium. Idem Blasius forsan exstitit nostri Praetoris genitor;<br />
etenim natus est anno circiter 1575, et claruit usque ad an. saltem 1659.<br />
Studuit in bonnoniensi gymnasio sub Horatio Giovagn. ispo attestante in Tr.<br />
de Fratrib. part. 1, c. 20, n. 21.<br />
45. Alius Ioannes Ordelaphus anno 1183 una cum aliis civibus<br />
tarvisinis egit de arcendo Ezelino romanensi a civitate tarvisina, prout monet<br />
anonymus Monacus Camaldulensis nelle Memorie del monastero de’ ss.<br />
Cristiana, e Parisio di Treviso di monache Camaldolesi additis alle<br />
Memorie della vita di san Parisio Mon. Camald., editisque Venetiis 1748,<br />
pag. 76 ubi praemittitur, quod forsan idem fuit ille Ioannes Ordelaphus, qui<br />
anno 1190 die quinta februarii pro remedio animae suae obtulit eremo<br />
Cmaldulensi agrum, ut super ipsum aedificari posset sicti Ordinis<br />
Camaldulensis monasterium 158 . Pag. 77 notatur, quod “gli Ordelaffi erano<br />
cittadini trevigiani, diramati, secondo l’opinione comune, dalla Casa<br />
Faledro, del ruolo delle patrizie veneziane: poiché Ordelaf è lo stesso nome<br />
che Faledro, letto al rovescio. Questi divenuti col tempo assai potenti si<br />
fecere signori di Forlì, città della Romagna: ma in questo secolo essi erano<br />
de’ primi di Treviso, e possedevano molti palazzi, e case”. Praefatus<br />
anonymus Camaldulensis fuit Pater abbas dominus Ioannes Benedictus<br />
Mittarellus, aliorum etiam operum auctor clarus, teste Rambaldo de<br />
Azonibus Advocatis canonico tarvisino nelle Memorie del Beato Enrico<br />
morto in Trevigi, editis Venetiis an. 1760, part. 1, pag. 107, ac alibi: ac<br />
etiam Ioanne Lamio nelle Novelle di Firenze 1748 pag. 567, apud<br />
Zachariam historicum literarium Italiae To. 1, pag. 175, edit. 2, Ven. 1750.<br />
46. Apud Muratorium To. 10 Rer. Ital. exstat Historia augusta Albertini<br />
Mussati patavini. Apud Ughellum autem Galeatius Mussatus archipresbyter<br />
ecclesiae cathedralis patavinae ad an. 1648. Citato To. 10 Rer. Ital. col 787<br />
occurrit perillustris, et excell.mus I.U.D. Antonius Mussatus patavinus ad<br />
an. cir. 1625. Alia praedicti Albertini opera recenset Muratorius ibi. col. 1,<br />
2, 3 eumque dicit historicum, poetam, et tragoedum, ac patavinae urbis<br />
insigne ornamentum. Obiit senex Clugiae exul anno 1329 aut 1330. Dubium<br />
habet, num reapse a Musis cognomen Musati acceperit, dictusque primum<br />
fuerit Mussus, ut putavit Scardeonius. Impense laudatur Papadopulo To. 2,<br />
pag. 7 ubi refertur, quod appellatus fuerit Musaptus, quasi Musis aptus,<br />
quando fuit coronatus poeta. Fuit Praetor Florentiae, ac Lendinariae, legatus<br />
158 Anno 1259 fuit civis tarvisinus Ordelafus de Marcio.
paduanorum ad Caesarem. Anno 1781 claruit poeta Conte Nicolò Mussato<br />
padovano.<br />
47. Anno 1490 Ioannes Gothardus, et Ioannes Franciscus fratres,<br />
civesque tridentini, ex familia nunc extincta, fuerunt exilio multati a<br />
potestate Lambertino tamquam fautores Roberti Sanseverini, ac venetorum<br />
contra civitatem Tridenti. Imagines autem eorum depictae fuerunt in Tutti<br />
Praetoria pedibus, et capite inversis: ipsorumque bona ad fiscalem Cameram<br />
devoluta. Ubinam pedem fixerint, nescio. Sciens alioquin, quod fuit Tridenti<br />
familia nobilis 159 eiusdem cognominis etiam anno 1591, uti dixi in Biblioth.<br />
Tirol. art. 249.<br />
48. Bonus iudex sicut nocere cuilibet nescit, ita prodesse omnibus novit.<br />
Boni iudices iustitiam ad solam obtinendam salutem aeternam suscipiunt,<br />
nec eam muneribus acceptis destruunt. S. Isidorus Lib. 3 Sententiarum, c.<br />
54. Et haec pro memoria.<br />
49. P. Cyprianus Gnesottus de Setauro Capuccinus nelle Memorie delle<br />
Giudicarie edit, Trid. 1786, pag. 99, et 100 ait: “Alcuni cittadini di Trento<br />
(hic citat Francum in Vita Federici Arc.) massime Manfredo Crodovino<br />
diedero la città di Trento in potere de’ Veronesi. Il Tartarotti nella Lett. al<br />
Prep. Muratori pag. 19, va osservando, che gli scrittori veronesi riportano<br />
questo fatto all’anno 1222, e che Antonio Nogarola, e Pazio Lazisio cittadini<br />
di Verona venissero col nome, ed autorità di governatori a prenderne il<br />
possesso, ed usarvi giurisdizione. Se questo fosse vero etc.”. Vide supra<br />
num. 22.<br />
50. Idem Gnesottus pag. 100, et 101 subdit “Riferisce il Muratori, che<br />
Federico II imperatore senza vere in considerazione le donazioni di Corrado<br />
e di Federico I imperatori si appropriò la podestà temporale di Trento, e che<br />
vi ponesse nell’anno 1225 per Podestà Adalperto, o Alberto Conte del<br />
Tirolo, cui il vescovo dovette accordarsi... Ad Adalperto Podestà di Trento<br />
sotto il titolo di reprimere i ribelli, e tenere soggetti i popoli l’imperadore<br />
sostituì Sodigerio di Thito Pretor di Trento con grossa truppa di tedeschi<br />
dopo il 1240, il quale sostituiva altri giudici subalterni, e dopo Sidigerio<br />
proseguirono i Conti Mainardi come apparisce dal testamento di Egnone<br />
presso il Bonelli vol. 2, pag. 138. Faceva molto bene i fatti suoi Sodigerio sì<br />
in Trento, che nel Trentino, usurpando a chi che sia sotto ogni pretesto e di<br />
esazioni, e di condanne, secondo narra il Franco in Vita Riprandi, le case, i<br />
campi, le decime, e quanto sapeva desiderare. Diede sentenza a’ 2 febbraio<br />
1245 contro Odorico Pancera per usurparsi i suoi beni sotto titolo, che<br />
avesse in guerra dato soccorso ai bresciani, dichiarandolo ribelle, quando<br />
anzi nel 1242 aveva valorosamente aiutato i trentini, ed i loro alleati, come<br />
159 *Perotti.
si ricava dal Franco, insorti essendo i bresciani poco innanzi”. Haec<br />
Gnesottus conferenda cum superius iam scriptis.<br />
51. Praefatus Gnesottus pag. 102 dicit: “In Trento risiedeva il Podestà<br />
delle Giudicarie, tenendo nelle Giudicarie li Podestà subordinati. L’augusto<br />
impeartore, con sentenza data die 7 exeunte octubri in campanea de Monte<br />
Claro apud castra... l’anno 1237, cessavit potestariam Comitis Tirolis de<br />
Iudicaria... et omnes alias potestarias civitatis et episcopaus Tridenti...<br />
praecipiendo districte, quod omnes homines epsicopatus Tridenti veniant de<br />
cetero ad civitatem Tridenti pro iustitia postulanda, et facienda etc. Costituì<br />
in allora in suo nunzio e luogotenente per le cause Lazario, acciò giudicasse<br />
in nome di S.M.”. Sic Gnesottus, cui addo, quod Montechiaro est locus<br />
parochialis, ac vicarialis XII P.M. distans a Brixia. Vie supra num. IX.<br />
52. Idem Gnesottus pag. 106 scribit “Viveva Egnone nel tempo, che<br />
Sodigerio di Thito era Podestà di Trento, e seppe così bene esso vescovo<br />
coltivare l’affetto de Podestà colle buone grazie, e co’ regali, che Sodigerio<br />
stesso fatto amico favorì il vescovo, ed i suoi aderenti sino a raccomandarli<br />
a Cesare, e ad Eccellino il tiranno, purché né il vescovo, né i suoi aderenti<br />
fossero apertamente contrari a Cesare, o ad Eccelino. Riacquistò perciò il<br />
vescovo quanto per avanti era stato da Sodigerio usurpato”. Pag. 107:<br />
“Eccelino... aveva vendute le sue ragioni contro i Conti di Arco a<br />
Sodigerio”. Pag. 113: “Avendo Sodigerio Pretor di Trento comperati da<br />
Riprando d’Arco ancor vivente mulini, decime, ed altri beni, vedendo di non<br />
potere ritenerne il pacifico possesso contro voglia de’ Conti d’Arco, ne avea<br />
cesse a Mainardo tutte le ragioni per così spogliarli più facilmente”.<br />
53. Ponzinibius tamquam scriptor catholicus italus commemoratur a P.<br />
Martino Del-Rio Iesuita in Disquisitionibus magicis recusis Coloniae<br />
Agrippinae 1679, Lib. 2, quaest. 15, pag. 175.ubi agitur de daemonibus<br />
incubis, et succubis. Citatur etiam quaest. 16 Ponzinibius Italus ceu a quo<br />
scriptus integer fere liber de nocturnis sagarum conventibus. Additur quod<br />
Spinaeus scripsit contra Ponzinibium, idest Bartholomaeus Spinaeus, dictus<br />
etiam de Spina Sacri apostolici palatii magisetr in quaest. de strigibus<br />
citatus a Del-Rio. Spinaeus inquam, Ord. Praedicatorum, qui teste Miraeo<br />
de Script. saec. 16, cap. 26, edidit librum de strigibus, et Lamiis Romae<br />
anno 1575, in 4°. Delrius obiit anno 1608. Etiam L. 4, sent. 16 Del-rius citat<br />
Spinaeum contra Ponzinibium pluries. Quartam editionem ordinavit an.<br />
1604 sub operis Salmanticae. Iuxta Echardum To. 2, Script. Ordinis<br />
Pradicatorum, pag. XXI Bartholomaeus Spina fuit S.A.P. magister ab an.<br />
1542 ad 1546, quo obiit. Eodem Echardo auctore To. 2, pag. 127 idem<br />
Bartholomaeus de Spina pisanus edidit suum Tractatum de strigibus prima<br />
vice Venetiis anno 1523. Deinde cum Tractatu de praeeminantia sacrae<br />
theologiae super alias omnes scientias, et praecipue humanarum legum,
adversus Ioannem Franciscum Ponzinibium iurisperitum: cumque Apologiis<br />
tribus adversus eumdem de Lamiis, quae prodierunt primum Venetiis an.<br />
1525, deinde alibi. Haec accumulavisse iuverit, ut innotescat Ponzinibium a<br />
Spina confutatum distinguendum a nostro Praetore Ioanne Baptista. Forsan<br />
hic filius eius fuit. Vetustior scripsit de Lamiis teste Delrio L. 2, quaest. 16,<br />
pag. 180. Franciscum Ponzinibium a Spineo confutatum dicit etiam noster<br />
Candidus Brugnolus in suo Alexicaco edit. Ven. 1668.<br />
54. Anno 1424 die 20 augusti Tridenti honorandus Antonius de<br />
Molveno quondam ser Francisci notarii, fuit ab Alexandro episcopo<br />
tridentino investitus de decima vini, bladi etc. post Castrum Trentum de<br />
prope Tridentum, et circa ecclesiam s. Georgii post dictum Castrum sitam,<br />
salvo iure quartae ecclesiarum s. Georgii, et Blasii de Castro Trento<br />
praedicto. Anno 1456 vixit Christophorus Comes Palatinus quondam<br />
generosi Comitis Palatini, ac iurisperiti domini Antonii de Molveno civis, et<br />
habitator civitatis Tridenti, ac publicus imperiali auctoritate notarius. Idem<br />
an. 1451 dictus fuit nobilis vir Christophorus notarius quondam domini<br />
Antonii de Molveno civis Tridenti.<br />
55. Curiae civitatis brunsvigensis in Saxonia praefixa dicitur sequens<br />
inscriptio apud Petrum Bertium in Commentariis rerum germanicarum edit.<br />
Amstelodami 1633, pag. 491: “In controversiis caussarum capitales<br />
inimicitiae oriuntur. Fit amissio expensarum. Corpus quotidie defatigatur.<br />
Labor animi exercetur. Multa, et inhonesta crimina deinde consequuntur.<br />
Bona, et utilia iopera postponuntur. Et qui saepe credunt obtinere, frequenter<br />
succumbunt. Et si obtinent, computatis laboribus et expensis nihil<br />
acquirunt”. Brunsvigae ceteriquin latine dicitur Brunopolis.<br />
56. Quidam discretus et sapiens vir dominus Bernardus de Baratis de<br />
Parma fuit iudex, et Vicarius nobilis, et potentis domini Nicolai ab Equis de<br />
Verona civitatis Vincentiae, et districtus honorabilis Potestatis anno 1361<br />
die 4 februarii. Quidam Nicolaus de Barattis parmensis fuit abbas<br />
nonantolanus in Ducatu mutinensi anno 1311. Saladinus Barattus fuit<br />
Vicarius capitularis Parmae anno 1259.<br />
57. Zacharia To. 7 Hist. Lit. pag. 326 habet: Introdottosi sul declinare<br />
de dodicesimo secolo nelle città di Lombardia, e in altre ancora il costume<br />
di chiamare Podestà forestieri a rendervi ragione, furono a tale impiego da<br />
molte d’esse domandati patrizi veneti: il che con erudito novero di coloro,<br />
che da Venezia furono ad altre città richiesti a presedere 160 a’ giudizi,<br />
dimostra il N. A. idest Marcus Fuscarenus eques, ac procurator, ac tandem<br />
Dux Venetiarum in libris della Letteratura veneziana edita Patav. 1752”.<br />
160 Presedére Facciolatus.
58. Concini habuerunt domum Tridenti apud Plateam Castri dictam la<br />
Mostra: quae quidem domus usque ad Iosephum II appellata fuit la<br />
Munizione, sive armamentarium regium. Anno 1515 nobiles domini<br />
Antonius, Iacobus, et Bartholomaeus fratres, filii quondam domini Arnoldi<br />
de Concinis de Casezio Vallis Annaniae vendiderunt Bernardo episcopo<br />
tridentino unum stabulum positum in civitate Tridenti apud Plaetam Castri<br />
Boni Consilii pro pretio rhenensium 85 in ratione librarum quinque<br />
denariorum bonae monetae pro quolibet rhenense.<br />
59. Pro Praetore Cappo laudato num. CIX facit, quod legere est To. 10,<br />
del Giornale Enciclopedico, ottobre 1778 in Vicenza, nella stamperia<br />
Mosca, nam pag. 93 sub dat. Roma 6 ottobre 1778 habetur: “S.E. la S.<br />
Contessa vedova Braschi nata marchesa Cappi Pietrozzani mantovana<br />
cognata di Sua Santità fu dalla imperatrice regina creata Dama della<br />
Crociera”.<br />
60. Salarium, quod nunc datur Praetori tridentino est librarum 825<br />
praeter sportulas, et alios proventus, a quibus eidem promanamt centum<br />
circiter floreni quolibet mense. Tempore episcopi Frundsbergii fuit librarum<br />
900 cum onere tenendi suis expensis octo famulos, prout habent eius<br />
Statruta cap. 2.<br />
61. Anno 1786 doctor Vincentius de Bernardis Zetta civis, et notarius et<br />
del Corpo d’Aggiunta, exhibuit Magistratui consulari un progetto di far<br />
Podestà di Trento un terriere cittadino col titolo di Vice-Podestà<br />
provisionale. Constat sex articulis. Incipit epistola: Avendo io l’onore.<br />
Contra scripsit ill.mus baro Gaudentius Ant. de Gaudento libellum sub tit.<br />
Parere di un cittadino sopra il progetto di fare Podestà un terriere. Incipit:<br />
Sono a tutti note. Implet pp. 30 in fol., fuitque Magistratui exhibitus die 2<br />
ianuarii 1787. Alius scripsit: Riflessi d’un altro cittadino in risposta al<br />
parere sopra il progetto etc.; incipit: A qualunque cittadino. Implet pp. 24 in<br />
fol. Statim respondit baro Gaudentus libello inscripto: Replica ai riflessi<br />
sopra il parere d’un cittadino intorno al progetto di far Podestà un terriere.<br />
Incipit: Se il sapere. Implet pp. 25. Omnia descripta manu laudati baronis<br />
concinna, et eleganti vidi, et legi hac die 18 ian. 1788. Praevaluit votum<br />
baronis pro Praetore statutario extraneo. Bernardius nomen suum aliis<br />
commodavit. Libellus riflexionum compositus fuit non ab uno tantum, sed a<br />
pluribus.<br />
62. Ludovicus de Calvis de Bononia iterum Vicarius Tridenti ad annum<br />
circiter 1435 putatur, quia ceu talis licentiam dedit Ioanni Staufero notario<br />
Tridenti relevandi rogationes quondam Antonii f. q. Bertolasii, qui scripsit<br />
saltem usque ad an. 1431 inclusive, fuitque inter vivos etiam anno 1435.<br />
Vide nostrum Notariale tridentinum parte 2, cap. 15, num. 1338.
63. Bartholomaeus Coepola veronensis I. C. qui obiit an. 1477, scripsit<br />
suum Consilium 58 editum Lugduni an. 1531 contra magnificum dominum<br />
Potestatem Tridenti, quia capi fecit Paulum Fabrum, et Georgium de Villa<br />
Roveredi de Vello districtus veronensis, homicidas, et fures, etsi delicta non<br />
commiserint in Praetura tridentina. Dicit idem Coepola, quod alias inita<br />
fuerunt certa capitula inter ill.mum Ducale Dominium Venetiarum, et<br />
Ill.mum dominum Ducem Austriae, sub cuius nomine tunc gerebatur<br />
Praetura tridentina, in quibus capitulis continetur, quod solum crematores, et<br />
diffiadtores sicarii manifesti remitti debeant, ne talia delicta impunita<br />
remaneant. In fine autem dicit: Concludo, quod magnificus dominus<br />
Potestas Tridenti non tenetur, nec debet remittere dictos inquisitos ad<br />
civitatem Veronae, nec potest contra eos procedere, nec eos punire.<br />
64. Quidam Philippus Bebius scripsit Vitam s. Ursulae ante an. 1660,<br />
teste nostro Bonaventura Conoro hiberno, lectore Bulsani tridentinae<br />
dioecesis. Vide supra num. CXV.<br />
65. Exstat liber Nicolai Crassi de Pisaurae gentis origine et<br />
praestantia. Venetiis 1652, in 4°, idest della Famiglia Pesaro nobile in<br />
Venezia. Vide supra num. XLIV. Marcus Guatius patavinus in suis Historiis<br />
ad an. 1537 laudat il Clarissimo Girolamo da ca de Pesari.<br />
66. Anno 1240 Tridenti in palatio episcopatus dominus Sodegerius de<br />
Tito, de imperiali mandato in episcopatu tridentino Potestas, et Ancianus,<br />
dedit licentiam aedificandi castrum Turani, scilicet Dossum Turani ubi<br />
dicitur Castrum Cai, cui cohaeret a mane et meridie flumen: ita tamen, quod<br />
castrum illud sit apertum semper episcopatui tridentino. Ita charta.<br />
67. Anno 1429 die 7 ianuarii sententiam tulit egregius legum doctor<br />
dominus Gerius de Monte Catino de Ferraria honorabilis Vicarius, et ius<br />
publice reddens in civilibus et criminalibus causis in civitate et Curia<br />
tridentina pro R.mo in Christo Patre, et principe serenissimo, et domino<br />
domino Alexandro Dei, et apostolicae Sedis gratia episcopo, et domino<br />
Tridenti dignissimo, Duceque Mazoviae etc.<br />
68. Anno 1495 indictione 13 fuit Tridenti magnificus, et clarissimus<br />
iuris utriusque doctor dominus Ottobonus de Valenza honorabilis Potestas<br />
Tridenti pro R.mo in Christo Patre, et domino domino Udalrico Dei, et<br />
apostolicae Sedis gratia electo, et domino Tridenti dignissimo. Charta fracta<br />
est, et non habet diem mensis.<br />
69. Anno 1509 die 12 maii fuit Tridenti magnificus, et praeclarissimus<br />
iurisconsultus, strenuusque miles dominus Alovisius Saxolus de Mirandula<br />
honorabilis Potestas Tridenti pro R.mo in Christo Patre domino domino<br />
Georgio de Naidech Dei gratia episcopo et principe tridentino illustrissimo.<br />
70. Anno post 1534 magnificus I.U.D. dominus Michael Castagninus<br />
faventinus Praetor Tridenti. Dictus etiam Castegninus.
71. Anno 1554 die martis 16 ianuarii scriptuum: “Nos Iulius Caesar<br />
Castelvitreus mutinensis iuris utriusque doctor, et pro R.mo,et Ill.mo S.R.E.<br />
cardinali et principe tridentino dignissimo etc. Praetor. In suo sigillo sunt lit:<br />
I.C.C.<br />
72. Anno 1609 die 12 ianuarii nobilis et clarissimus dominus Ludovicus<br />
Rudolfinus I.U.D. de Sabolonetta Tridenti Praetor honorandus. Exstat<br />
Ridolfini praxis recentiorum de ordine procedendi in Romana Curia.<br />
Venetiis 1726 in fol.<br />
73. Anno 1524 die 3 martii clarissimus I.U.D. eques et Comes<br />
apostolicus, dominus Ioannes de Castrovitreo de Mutina magnificus<br />
Potestas civitatis Tridenti pro R.mo in Christo Patre, et domino domino<br />
Bernardo Dei gratia episcopo et principe Tridenti ill.mo.<br />
74. Anno 1566 die... iulii magnificus I.U.D. dominus Alphonsus<br />
Rondinellus de Lugo honorandus Praetor Tridenti.<br />
75. Anno 1562 die 26 augusti Tridenti. Coram magnifico I.U.D. domino<br />
Mathia Caratio de Cento Praetore Tridenti. Centum est Bononiam inter, et<br />
Ferrariam, spectans ad bononiensem dioecesim, et ad Ducatum<br />
ferrariensem, seu Legationem ferrariensem. In civitatem erectum fuit a Papa<br />
Benedicto XIV anno 1754 Bulla incipiente Apostolicae Sedis.<br />
76. Anno 1559 die 22 augusti magnificus, et clarissimus I.U.D.<br />
dominus Athilius Tondius senensis Praetor Tridenti. Sic clarissime scriptum<br />
in charta scripta dicto die coram eo. Post an. 1557 magnificus I.U.D.<br />
dominus Attilius Tondius senensis Praetor Tridenti dignissimus.<br />
77. Iacobus Menochius papiensis I. C. et lector Papiae, ac Paduae<br />
saeculo XVI ante an. 1587 Consil. 452 libri quinti commemorat plures<br />
Ugonios brixianos, idest magnificum, atque excell.mum dominum Iacobum<br />
de Ugonibus brixiensem iam defunctum, necnon dominum Hectorem, et<br />
dominum Camillum eius filios, dominum Alexandrum, et dominum<br />
Christophorum de Ugonibus, ac tandem dominum Stephanum, et dominum<br />
Bonifacium de Ugonibus, quos omnes dictus Iacobus haerdes suos instituit,<br />
vel substituit 161 .<br />
78. Laudatus Blancolinus Lib. 1, delle Chiese di Verona, pag. 367 ait,<br />
quod supra portam maiorem ecclesiae s. Thomae cantuariensis legitur:<br />
“Christophorus Lanfranchinus doctor, et Comes, eques suo ere, et sponte<br />
vivens dicavit anno salutis 1493”. Videsis supra num. 37.<br />
79. Anno 1495, indict. 13 die veneris 13 novembris spectabilis, et<br />
praeclarus iuris doctor dominus Ottobonus de Valentia Potestas honorandus<br />
civitatis tridentinae pro R.mo in Christo Patre, et domino domino Odorico<br />
de Liechtenstain electo, et donmino Tridenti dignissimo.<br />
161 Anno 1239 fuit Praetor Mediolani Raymundus de Ugonibus brixianus. Ex Corio.
80. Hoc die 12 februarii 1790 apud ill.mum baronem G. A, de Gaudento<br />
vidi diploma civitatis ferrariensis, quo nobilibus ferrariensibus anno 1787<br />
adnumerati fuerunt nobiles Vaini, nominatim Iulius Caesar consiliarius<br />
episcopi,ac principis Tridenti, origine imolenses, ac deinde<br />
bagnacavallensies. Iulius aliam prorogationem Praeturae obtinuit usque a<br />
diem ultimum maii 162 .<br />
81. Anno 1576 die 20 februarii magnificus I.U.D. dominus Ioannes<br />
Baptista Calavinus, habitator in Contrata s. Mariae Maioris, fuit<br />
locumtenens Praeturae Tridenti.<br />
82. Anno 1607 die 15 octobris indictione 5, die lunae Tridenti in<br />
Contrata Alemana, in stuba palatii illustr. dominorum de Trautmansdorff,<br />
coram nobili, et clarissimo domino Ludovico Rodulphino I.U.D. de<br />
Sabloneta, Tridenti Praetore honorando.<br />
83. In vita s. Francisci pisaurensis apud Bollandianos To. 1, aug. die 4,<br />
pag. 660 nominatur Civitas Pensauri, notaturque pag. 662 quod Pensaurum<br />
a sciolis medii aevi scribi solet.<br />
84. Brugnolis supra num. CXXI recensitis addo, Benedictum<br />
Brugnolum virum optimum, ac utriusque linguae peritissimum appellatum a<br />
Petro Cyrnaeo, seu Corso, apud Muratorium To. 24 Rer. Ital., col. 498, et a<br />
nostro Ioanne de Augustinis in opere de script. venetis, quia Venetiis docuit<br />
saeculo XV. Item Candidum Brugnolum de Sarnico bergomensem nostrum<br />
reformatum ad an. 1666. Eius Alexicacon prodiit Venetiis an. 1668<br />
sumpribus reverendi domini domini Iulii Brognoli, et domini Bernardi<br />
Aquilinae.<br />
85. Franciscus Valdrigius de Mutina Comes, ac iuris utriusque doctor,<br />
aetatis annorum 23, creatus est Praetor Tridenti hoc anno 1790. Tridentum<br />
venit die dominico ss. Trinitatis 30 maii hora circiter octava matutina. A<br />
consulibus exhibitus fuit episcopo una cum Feronio parmensi, et<br />
Romagnosio placentino doctoribus. Se se frustra consulibus obtulerunt<br />
etiam Marinius olim Praetor Tridenti, et Comes Alexander Saviolus<br />
bononiensis Tridenti degens, publicusque socius damnatae sectae Liberorum<br />
Muratorum e Bavaria expulsus. Valdrigius sceptrum accepit die lunae 31<br />
maii 1790. Vide infra num. 91.<br />
86. Lazarus Foenitius iurisconsultus de Saxolo, et civitatis Tridenti<br />
Praetor occurrit mihi in eius actibus sub die luane 28 martii anno 1583<br />
indictione XI secundum kalendarium novum. Ita legi hac die 6 octobris<br />
1790.<br />
162<br />
Anno 1767 monsignor Carlo Francesco Vaini cremonese cameriere d’onore in<br />
abito pavonazzo de Papa Clemente XIII.
87. Antonius Maria Beghinus nobilis parmensis, I.U.D. ac Praetor<br />
Tridenti die 2 novembris anno 1718, et die 20 novembris 1720.<br />
88. Magnificus legum doctor dominus Ioannes Ordilaffus de Pisauro<br />
Praetor Tridenti anno 1584 die 17 iulii. Charta habet Ordilaffus, non vero<br />
Ordelaffus, sed errat.<br />
89. Riprandus Novellus quondam domini Aycheboni de Tridento anno<br />
1280 uxorem habuit dominam Minam filiam quondam domini Tridentinelli<br />
Borserii de Tridento, quae anno 1296 fuit uxor domini Gratiadei quondam<br />
domini Albertini de Castro Campi.<br />
90. Riprandus Gonselmi fuit unus ex syndicis civitatis Tridenti quos<br />
anno 1269 die veneris 15 februarii Tridenti in palatio episcopatus dominus<br />
Ianuarius Prior s. Mariae Coronatae loco, et vice domini Egnonis episcopi<br />
tridentini, cum psalmis, et verberationus consuetis absolvit ab<br />
escommunicatione. Vie supra num. XVIII.<br />
91. Anno Praetori Valdrigio ad trimestre prorogata fuit<br />
potestas,desiitque dici Praetor Tridenti die ultimo augusti. Mansit tamen<br />
Tridenti in eodem palatio Praetorio, inque loco inferiori, pro absolvendis<br />
nonnullis causis. Fuit sine uxore, sine familia, et sine patientia. Fuit Tridenti<br />
etiam die 25 novembris brevi discessurus.<br />
92. Dominicus Romagnosius de Placentia I.U.D. electus Praetor<br />
Tridenti venit die dominico 28 augusti 1791 circa horam undecimam<br />
matutinam, solemnissime de more exceptus, et per urbem ductus.<br />
Iuramentum autem in Castro emsiit, ac sceptrum suscepit, episcopo absente,<br />
die veneris 2 septembris de mane. An sit Comes nescio. Ceterum Stephanus<br />
Guatius de Casali Montis Ferrati ne’ suioi Dialoghi piacevoli edit. venetae<br />
1586 in 4°, Dialogo 9 dell’Honore fol. 110, col. 2 scribit: “Non sapete il<br />
volgar detto, che hormai è scorso per tutta Italia, che tre città sono copiose<br />
Cremona di capitani, Piacenza di Conti, et Parma di cavalieri?”. Vide num.<br />
94, 97.<br />
93. Anno isto 1791 nella Gazzetta Universale di Firenze num. 84 die 18<br />
ottob. 1791 legi, quod de’ Bagni di Monte Catini (sic) sono proprietari<br />
benefici li monaci della Badia di Firenze.<br />
94. Anno 1791 die 9 decembris Tridenti i Ephemeridibus tacito nomine<br />
annunciatum fuit venale opus analiticum Praetoris Romagnosii inscriptum:<br />
Genesi del diritto penale impressum extra Tridentum in 8°, et valde<br />
commendatum.<br />
95. Anno 1656 die 21 ianuarii Laurentius Maracchius I. C. civis<br />
collegiatus Pontremuli et tridentinae urbis Praetor Tridenti in Praetorio<br />
palatio sedens.<br />
96. Idea del perfetto capitano del Conte Maiolino Bisaccioni. Messina<br />
1660, in 4°, pro L. 3 in Catalogo veneto bibliopolae Iosephi Rossi anno
1792, pag. 44. Commentario delle guerre successe in Allemagna del Conte<br />
Maiolino Bisaccioni. Venezia 1633 in 4°, pro L. 5, ibi pag. 14.<br />
97. Anno 1792 mense martio exeunte Praetor Romagnosius offendit<br />
baronem Martinum Klotium civem Tridenti. Causa ad Consilium aulicum<br />
delata, idem Consilium misit ad petendum processum a Praetore, qui non<br />
misit processum, sed epistolam irriverentem. Iem scripsit Consilium, et<br />
vocavit Praetorem, qui scripto tantum respondit. Consilium igitur paravit in<br />
castro novem milites Domus castigatoriae, vocavitque iterum Praetorem<br />
cum interminatione violentiae. Igitur ascendit in Castrum, expectare<br />
compulsus est extra ianuam Consilii, ac tandem admissus sine pileo, et sine<br />
ense, ac stans graviter reprehensus est, ac suspensus ab officio per dies<br />
quindecim. Veniam petiitm eam obtinuit, sed cum onere producendi infra<br />
quindenam suas isutificatiobnes. Iuvenis est, sed doctus, non tamen Comes,<br />
nuncupaturque Ioannes Dominicus. Idem hoc anno 1792 mense iulio typis<br />
monaunianis Tridenti edidit libellum inscriptum: “Discorso sull’amore delle<br />
donne considerato come motore precipuo della legislazione”, letto nella<br />
Società letteraria dì Piacenza nella sessione pubblica de’ 23 giugno 1789 da<br />
Giandomenico Romagnosi, socio di essa. Annunciatus fuit in<br />
Ephemeridibus monaunianis fol. 60 diei 27 iulii 1792, ceu venalis pro<br />
decem solidis venetis, etsi imperssus eleganter. Vidi etiam versus eiusdem<br />
Romagnosii typis editos: qui adhuc Tridenti est hoc die 27 novembris 1792<br />
pro suo syndicatu. Vide infra num. 102.<br />
98. Hoc die 8 augusti 1792 tandem inveni patriam Maiolini Bisaccioni<br />
Praetoris tridentini. Nam legi chartam scriptam Tridenti, in Contrata s.<br />
Benedicti, in domo admodum nobilis domini capitanei Alberti Balduini,<br />
coram illustri, et clarissimo domino Maiolino Bisacionio iuris consultus de<br />
Aesio honorando Praetore Tridenti anno 1618 indictione prima, die mercurii<br />
16 mensis maii. Aliam postea vidi in archivo monialium s. Michaelis<br />
scriptam die 2 martii an. 1619 coram illustri, et clarissimo domino Maiolino<br />
Bisaccionio iuris consulto. et civitatis Tridenti Praetore.<br />
99. Anno 1620 diebus 16 iulii et 17 augusti illustris, et clarissimus<br />
dominus Ioannes Baptista Madrutius de Ebemheim consilairius et Praeturae<br />
tridentinae locumtenens, seu vice Praetor. De hoc plura dicam in Biblioth.<br />
Tirolensi.<br />
100. Anno 1792 die dominico 23 septembris Aloysius Franciscus<br />
Riboldus civis parmensis iuris utriusque doctor, et electus Praetor Tridenti,<br />
aetatis suae an. 29 posthabitis Caietano Godio, et Antonio de Vincentiis<br />
ibidem ibidem parmensibus iuvenibus, ingressus est Tridentum solemniter<br />
circa horam undecimam matutinam. Sceptrum autem accepit die veneris 28<br />
septembris, nulla allocutione facta in Consilio aulico, id vetante domino<br />
cancellario Ioanne Baptista Gentilotto, quia eam prius examinandam illi non
ostendit. Completo anno confirmatus fuit ad semestre. Recuperavit an. 1794<br />
oblatam aliam prorogationem, et abiit gloriosus mense februario 1794. Adeo<br />
ipsum offendit prohibitio praedicta cancellarii, postquam coeperat loqui, ut<br />
per totum suae Praeturae spatium eius cordi insederit, et vocem tandem<br />
amiserit. Parmam rediit, inde Tridentum scripsit die 4 martii, et paullo post<br />
obiit ante diem 18 martii. Audivi quod fuerit ethicus. Fuit morti proximus,<br />
sed vivit adhuc. Obiit vere die 13 iunii 1794.<br />
101. Anno 1609 die 7 novembris facta fuit mentio sententiae prioribus<br />
diebus latae per nobilem et clarissimum dominum Ludovicum Rodolfinum<br />
tunc Praetorem Tridenti.<br />
102. Anno isto 1792 in Ephemeridibus tridentinis folio 94 diei veneris<br />
23 novembris positum est: “L’uscito de’ miei torchi (videlicet in Trento per<br />
Giambattista Monauni stamp. vesc.) un libretto, che porta il titolo Cosa è<br />
l’eguaglianza. Egli è un’istruzione affatto popolare diretta a rettificare nel<br />
volgo una mal concepita idea sull’eguaglianza. Si vende a soldi 7 la copia”.<br />
Auctor est Romagnosius Ex-Praetor Tridenti. Censor autem fuit consiliarius<br />
Franciscus Vigilius Barbacovius. Aequalitatis inter homines spiritum<br />
excitarunt galli tumultuantes. In praefatis Ephemeridibus folio 19 die 5<br />
martii 1793 alius libellus Romagnosianus annunciatur his verbis: “È sortito<br />
da miei torchi un libretto intitolato Cosa è libertà, primo avviso al popolo.<br />
Egli va di seguito all’altro foglio intitolato Cosa è l’eguaglianza sorto pochi<br />
mesi fa dalla mia stamperia, ed è rivolto allo stesso oggetto. Il suo prezzo è<br />
di soldi dieci, e si trova vendibile nel mio negozio, come pure presso lo<br />
stampatore Luigi Marchesani in Roveredo. Vide infra num. 104.<br />
103. In libello, cui tit. Diario ferrarese per l’anno 1777, occurrunt ceu<br />
viventes, il sig. marchese Alessandro Rondinelli capitano militare: il sig.<br />
marchese Lorenzo Rondinelli alfiere: il sig. marchese Vincenzo Rondinelli<br />
tenete. Giulio Rondinelli capitano in Lugo: il sig. Conte Luigi Rondinelli.<br />
Haec pro Praetore Hirundinello, de quo supra num. CXXXIII 163 .<br />
104. Ex-Praetor Romagnosius Tridentum reliquit hoc mense maio 1793<br />
decoratus titulo consiliarii celsissimi principis, et episcopi tridentini Petri<br />
Vigilii, nondum tamen finita causa depositorum apud eum, quae furata<br />
fuisse dicuntur. Hoc die 18 maii 1793 prae manibus habeo sequentes<br />
quatuor eius libros, videlicet: Genesi del diritto penale. In Pavia nella<br />
stamperia del R.I. monastero di s. Salvatore. Con permissione 1791, in 4°<br />
parvo pagg. 439 sine nomine auctoris. Tributum est hoc opus in tres partes,<br />
libros, sectiones, capita, sub unica serie §§ qui sunt 898. Ab auctore dicatum<br />
est al chiarissimo signor don Luigi Cremani professore d’instituzioni<br />
163 Gli Amanti sventurati, dramma di M. Arnaud, tradotto dal francese dal marchese<br />
Rondinelli. In Venezia 1778, in 8°. Pinerolo 1784, in 8°.
criminali, e civili nella regia imp. università di Pavia. 2. Discorso sull’amore<br />
delle donne considerato come motore precipuo della legislazione, letto nella<br />
Società letteraria di Piacenza nella sessione pubblica de’ 23 giugno 1789 da<br />
Giandomenico Romagnosi socio di essa. In Trento 1792. Per Giambattista<br />
Monauni Stamp. Vescovile Con Permissione, in 8°, pagg. 44. 3. Cosa è<br />
l’Eguaglianza. In Trento 1792. Per Giambattista Monauni stamp. vesc. Con<br />
licenza de’ Sup., in 8°, pagg. 19 sine nomine auctoris. 4. Cosa è libertà.<br />
Primo avviso al popolo. In Trento 1793. Per Giamb. Monauni stamp. vesc.,<br />
con licenza de’ Sup., in 8°, pagg. 32 sine nomine auctoris, qui in fine<br />
promittit continuationem. Pagina 18 ait: Forse ciò vi verrà fatto di<br />
persuadere con uno scritto, in cui verranno esaminate le seguenti questioni:<br />
Primo Cosa sia la democrazia ecc. Romagnosius est Tridenti infirmus hoc<br />
anno 1794 mense ianuario. Est etiam die 7 aprilis, sed sanus. Die 15<br />
februarii 1795 in domo Comitis de Colico, iurisconsultum agens. Anno isto<br />
1799 mense aprili ceu gallorum fautor, captus fuit Roboreti, ductusque in<br />
curru Oenipontum. Videsis infra num. 116.<br />
105. Opus inscriptum Continuatione del commentario delle guerre<br />
successe in Alemagna di Maiolino Bisaccioni prohibitum fuit a S.C. Ind. die<br />
23 augusti anno 1634, teste P. Thoma Augustino Ricchinio in Indice edito<br />
Romae anno 1761, pag. 33. Vie supra num. CLXV. In Indice librorum<br />
venalium Venetiis apud Iosephum Rubeum quondam Bartholomaei ante an.<br />
1792 est pag. 114, Commentario delle guerre successe in Alemagna del Co.<br />
Maiolino Bisaccioli. In Venetia 1633, in 4°, pro Lib. 1.<br />
106. Anno 1794 die nona martii, dominica prima Quadragesimae<br />
ingressum suum solemnem in tridentinam urbam post concionem fecit<br />
novus Praetor, natione florentinus, dictus Aloysius Chelutius 164 de Colle<br />
etruscus aetatis annorum circ. 28. Sceptrum solemni, ac solito ritu accepit<br />
die mercurii 12 martii hora circiter undecima; sed in cubiculo episcopi, non<br />
in Consilio aulico. Introitus eius, et possessionis histioriolam evulgarunt<br />
Ephemerides florentinae, dubio procul Chelutio dictante 165 . Idem die<br />
dominico 6 aprilis 1794 domum rediens post coenam sumptam apud<br />
baronissam Buffam Taxiam, cecidit in Plateola Operarum ex convulsionibus<br />
atrocissimis ita, ut domum vix potuerit portari, et sisti. Sed convaluit cito.<br />
Semper comedit apud dictam baronissam Taxiam.<br />
107. Hac die 3 martii 1794 accepi duo volumina sub titulo “Della<br />
Cleopatra portata dal francese dal marchese Maiolino Bisaccioni<br />
gentil’huomo della camera del re christianissimo”. Volume quinto. In<br />
Venetia 1697. Appresso Gio. Battista Indrich. Con lic. de’ Sup., in 12°.<br />
164 Cheluzzi ipse scribit.<br />
165 Vide infra num. 112, 120, 123, 161.
Aliud volumen sub ipsomet titulo, solumque habet in fronte Volume sesto, e<br />
settimo.Quodlibet volumen tributum est in Libros. Libri autem sunt indivisi.<br />
Desunt volumina priora.<br />
108. Anno 1344 indictione 12 die mercurii 10 novembris dominus<br />
Guido de Pesauro ius reddens in civilibus, et criminalibus in civitate, et<br />
Curia tridentina pro domino Nicolao episcopo tridentino. Idem dominus<br />
Guido de Cardinalibus de Pesauro delegatus ipsius domini episcopi in Valle<br />
Annaniae, et plebe Livi contra Petrum quondam domini Symeonis de Tono,<br />
et alios Annaniae.<br />
109. In Catalogo librorum Ioannis Baptistae Paronii typographi<br />
tridentini edito Tridenti an. 1756 in 12°, pag. 31 est: “Maiolino Bisaccioni<br />
Guerre successe in Allemagna. Ven. 1633, in 4°, et L’Albergo Favole.<br />
Venezia 1632, in 12°.<br />
110. Anno 1631 die 27 ianuarii fuit Vice-Praetor Tridenti illustris, et<br />
clarissimus I.U.D. dominus Andreas Pompeatus civis Tridenti iuris<br />
Consultus et eques auratus, habitator in Contrata Oriola civitatis Tridenti.<br />
Hic creatus fuit nobilis ab imperatore Rudolpho II, fui assessor in Vallibus<br />
Anauniae, ac Solis, Praetor Roboreti, consiliarius, et auditor principis<br />
castilionensis, archiconsulque Tridenti. Natus est patre Ioanne notario, fuit<br />
maritus Mariae Magdalenae Consolatae, pater Ioannis, et Bernardi, obiitque<br />
Tridenti die 7 ianuarii anno 1650, ex nostro Familiario tridentino, cap. 28,<br />
num. 27 et seqq.<br />
111. Supra memoratus Comes Maiolinus a Comite Francisco Adamo de<br />
Brandis in Fama Austriaca edita Bolsani anno 1678, pag. 354 perperam<br />
dicitur Maiolanio Conte di Bisaccione. Ibi allegantur eius Memoriae<br />
historicae.<br />
112. Anno 1795 die sabati 18 iulii laudatus Praetor Chelutius ultimo<br />
supplicio affecit Dominicum Pilonium tridentinum. Sententia eisu typis<br />
edita incipit: Nel nome di Dio. Noi don Luigi Cheluzzi nobile di Colle in<br />
Toscana, delle leggi dottore, e per Sua Altezza R.ma Monsig. Pietro Vigilio<br />
vescovo, e del S.R.I. principe di Trento, Marchese di Castellaro, de’ Conti<br />
di Thunn, ed Hohenstein, Signore, e Padrone nostro Clementsisimo, di<br />
questa sua Città, e Pretura Podestà. Huiusmodi sententia gravissime<br />
offendit Comitem Iosephum Festum Consiliarium Episcopi, patronum<br />
Pilonis, seu Pilummi scelestissimi: sed universa civitas Praetorem laudavit.<br />
Franciscus Antonius Zacharias in Hist. Lit. Ital. laudat P. Paulinum<br />
Cheluccium Lucensem scriptorem ad an. 1743, et 1749, et 1755. Cler, Reg.<br />
Schol. Piarum Aloysius anno 1795 mense ianuario ivit Mediolanum, unde<br />
rediit Tridentum die 11 martii.<br />
113. Anno 1615 die 18 iulii illustris, et clarissimus dominus Ioannes<br />
Stephanus Castellus I.U.D. de Tirano Praetor Tridenti occurrit in rogitis
Ioannis Bassetti notarii tridentini existentibus in archivo Communis, teste<br />
domino cancellario civico Iosepho Castellio hac die 29 augusti 1795. Eodem<br />
anno 1615 die 28 iulii illustris, et clarissimus dominus Ioannes Stephanus<br />
Castellius I.U.D. Vallis Tellinae honorandus Tridenti Praetor in rogitis<br />
Antonii Bernardelli servatis in dicto archivo teste laudato cancellario civico.<br />
Anno 1615 die 15 decembris illustris, et clarissimus dominus Ioannes<br />
Stephanus Castellus I.U.D. Tridenti Praetor dignissimus. Anno 1615 die 2<br />
septembris illustris, et clarissimus dominus Ioannes Stephanus Castellius<br />
Tridenti Praetor.<br />
114. Anno 1275 dominus Riprandus de domino Gonselmo fuit primus<br />
sindicus Communitatis Tridenti. Vide supra num. XVIII.<br />
115. Anno 1795 legi librum inscriptum: Sentenza degl’illustrissimi<br />
signori sindicatori Gio. Battista Sardagna Tessari, e Giuseppe de’ Geremia<br />
nella causa de’ sigg. fratelli Offner contra il sig. Alfonso Marini Ex-<br />
Podestà di Trento. 1783, pagg. 108. Compositus fuit ab ill.mo domino<br />
barone Gaudentio Antonio de Gaudento, et Rochabruna patricio tridentino,<br />
ac benefactore meo singulari; editus autem Veronae sine loco, e nomine<br />
typographi. Est contra libellum praenotatum Alfonso Marini Ex-Pretore di<br />
Trento vendicato dalle accuse della Dita fratelli Offner, e dalla senetnza de’<br />
sindicatori consolari Giambatista Sardagna Tessari, e Giuseppe Geremia.<br />
L’anno 1782. Auctor huius fuit Iosephus Festus consiliarius episcopi<br />
tridentini; sed opus est indignum.<br />
116. Anno isto 1795 die 28 novembris accepi folium typis editum<br />
continens cantiunculam Romagnosii Ex-Praetoris tridentini, etiamnum<br />
Tridenti moram trahentis apud Comites de Colico, laudati supra num. 92,<br />
sub titulo Pel Giorno onomastico di Sua Altezza R.ma Monsignor Tommaso<br />
vescovo, e del S.R.I. pricnipe di Passavia, de’ Conti di Thunn, ed Hohnstein<br />
Ec. Ec. Zingaresca d’Idaste Nedeo Pastor Arcade di Roma. Finit: A<br />
significazione di profonda venerazione, di felice augurio, e di vica<br />
congratulazione il barone Luigi de Faes capitano. In Trento, Per<br />
Giambattista Monauni Stamp. Vescov. Con Permissione 1795, in fol. aperto.<br />
Incipit: Ben io sentii che acuta. Constat tetrastichis 22 sed non gratis.<br />
Fayesius est tridentinus, miles pataviensis, qui nuncium tridentino episcopo<br />
detulit electionis nuper sequutae fratris eius Thomae in episcopum<br />
pataviensem. Romagnosius aliud edidit folium, sub tit. Facendo Professione<br />
nel venerabile monistero della Visitazione di Nostra Signora in Roveredo<br />
Suor Maria Massimiliana de’ Tartarotti all’Ornatissima sgnora Margherita<br />
de’ Tartarotti sorella amorisissima della stessa, Francesco Perini in<br />
contrassegno di vera stima dedica il seguente sonetto d’Idaste Nedeo P. A.<br />
In Trento 1795. Per Giambattista Monauni stampatore vescovile. Con
Permissione, pagg. 2 in fol. aperto. Perinus patria ripanus, ac servitor<br />
Celsissimi in Castro Tridenti. Videsis infra num. 119.<br />
117. Anno 1795 legi scriptum anno 1569, quod sub cardinali<br />
Christophoro Madrucio non amplius permissum civitati Praetorem de more<br />
eligere: quod Praetoribus data fuit liberatio a sindicatu, factaeque literae<br />
patentes ut procederent etiam non servato iuris ordine. Quod aliquando<br />
accersiti fuerunt ii, qui nomen hominum crudelissimorum, et<br />
criminalistarum acerrimorum maximum in tota Italia sortiti fuerant in<br />
perniciem civium tridentinorum.<br />
118. Anno 1793 die sabbati 27 aprilis dominus Caesar Octavius e<br />
Comitibus de Pusterla mediolanensis, antea urbis Ripae Praetor, clam de<br />
nocte, et quin aliquid illi illustri Communi, aut eius repraesentantibus<br />
communicaverit, Ripa cum sua familia discessit, viam suscipiendo versus<br />
Lacum, non redditis prius debita forma, et qualitate Praetorii mobilibus, et<br />
nemine, quod sciatur; constituto, qui eum repraesentet, et qui respondeat<br />
querelis in syndicatum permagna omnium admiratione, et contra publicam<br />
expectationem. Ita ex actis illustris Consilii generalis Ripae. Vide supra<br />
num. CCVI. De eo scriptum in libello restitutorio § 60 pag. 50, quod fuit<br />
quibusdam consilairiis tridentinis addictissimus, quod omnia eorum iussa<br />
diligenter faciebat, nec curabat, quae sui muneris erant, civitatis, civibusque<br />
Ripae praestare. Cives eum tolerabant, et expectabant syndicatum. Ita ibi.<br />
Anno 1789 ab episcopo tridentino dictus fuit Octavius Caesar Pusterla<br />
legum doctor, et Ripae Praetor. Eodem anno a ripanis ill.mus dominus<br />
Octavius Caesar ex Comitibus de Pusterla Praetor Ripae.<br />
119. Anno 1795 Ioannes Dominicus de Romagnosiis Ex-Praetor<br />
Tridenti, et consiliarius aulicus honorarius Celsissimi, ac R.mi episcopi, et<br />
principis tridentini, typis commisit suum librum inscriptum: Risposta del<br />
signor Pietro Gianantonio de Martini 166 nobile in Wasserberg, cavagliere<br />
del Sa. Rom. Imp. e patrizio tirolese alla deduzione legale nella causa<br />
Visintainer, e Martini. In Trento, Nella Stamperia vescovile Monauniana<br />
Con Lic. de’ Sup. 1795, in 4°, pp. 208, et ... pagg. Document. Dicata est: Al<br />
nobile, e reverendo signor don Alfonso Pilati de Tassullo cappellano<br />
Beneficiato seniore dell’insigne cattedrale di Trento. Subscriptio haec est: Il<br />
tuo amico il Cav. Pietro Gio. Antonio de Martini. Etiam in epistolae textu<br />
dicit da te, in te, con te, ti anima. Contra hunc Romagnosii librum statim<br />
scripsit alium acrem Carolus Antonius Pilatus Tassullitanus, praenotatum:<br />
Replica contro la Risposta Martini in causa Visintainer pagg. 80 in 4°, sine<br />
loco, et nomine typgraphi, et auctoris, et sine anno. Sequitur alius libellus<br />
inscriptus Relazione nella causa Martini, e Visintainer pagg. 24, in 4° cum<br />
166 Filii quondam Caroli.
sententia contra Martinium lata Tridenti die 4 dec. 1795. Vide infra num.<br />
122, 125.<br />
120. De Chelutio florentino Praetore Tridenti plura dicuntur in libello,<br />
cui tit. Libello dei quattro consiglieri aulici, che furono ostaggi della città di<br />
Trento presso l’armata francese Festi, Leporini, Hippoliti, e Prati, contro<br />
del Vice-cancelliere Consolati autore dello spoglio e di loro danno ed<br />
ingiuria commesso nel dì 3 e 4 ottobre 1796, di tutte le loro carte, scritture,<br />
e lettere, presentato all’Imp. Reg. Consiglio amministrativo di Trento nel dì<br />
8 agosto 1797, n 4° pp. 23. Auctor libelli fuit Festus. Ceterum eidem<br />
subscripti sunt Giuseppe Conte Festi, Giuseppe de Leporini, Gio. Paolo de<br />
Hippoliti, Anton Luigi de Prati. Vice-cancellarius infra dicitur Filippo Conte<br />
Consolati. Chelutius fuit Neapoleoni Bonaparti archistratego militiae<br />
gallicae acceptus, ac tridentinorum apud eum patronus benemeritus, nedum<br />
Tridenti, sed etiam Bassani, quo missus fuit a Magistratu tridentino. A dictis<br />
consiliariis die 19 septembris 1796 depositus fuit, eique subrogatus dominus<br />
Vigilius Scrattenbergius civis Tridenti, sed frustra. Unde Chelutius<br />
perseveravit, ac perseverat Praetor Tridenti etiam hac die 5 februarii 1798<br />
cum laude, ac die 29 aprilis 1799, necnon die 31 ianuarii an. 1800.<br />
121. Relazioni, e descrizioni universali, e particolari del mondo di Luca<br />
di Linda, tradotte, accresciute, e corrette dal marchese Maiolino Bisaccioni.<br />
In Bologna 1674 in 4°, pro L. 16 fuerunt venales Venetiis apud<br />
Remondinum an. 1785, ex ipsius Catalogo. Sed an Maiolinus fuerit Praetor<br />
noster laudatus supra num. CLXI, 96, 98, 105, 109, disquirendum relinquo..<br />
122. Ex-Praetor Romagnosius edidit hoc anno 1799 mense aprili<br />
exeunte libellum inscriptum “Pervigilium Veneris ossia inno per le feste di<br />
Venere. Nuova traduzione”: Sic prior titulus. Alius vero sequens: “Al<br />
celebrarsi delle ben augurate nozze tra la nobile signora Contessa donna<br />
Maria Teresa d’Arco ec. ec. col nobile signor barone Pier-Paolo de<br />
Altenburger ec. ec. si pubblica questa nuova e fedele versione del<br />
Pervigilium Veneris a significazione di sincero giubilo, di dovuta<br />
gratitudine, e di profondo rispetto N. N. In Trento 1799. Per Giambattista<br />
Monauni, Stamp. Vescov. Con permissione in 8° gr., pagg. XV”. Nuptiae<br />
Arci celebratae fuerunt heri. In sola fronte sunt plura non tolleranda.<br />
123. Laudato Chelutio composita fuerunt 114 capita accusationis apud<br />
commissarium austriacum, qui fuit Tridenti pluribus mensibus usque ad<br />
initium decembris pro eo, et aliis multis examinandis; sed se se plane<br />
purgavit, ac defendit. Idem hoc anno 1800 die lunae 27 ianuarii, festo Sancti<br />
mei Synonimi, uxorem duxit dominam Mariam Annam filiam unicam<br />
domini Iohannis Thomazzoli mercatoris, ac civis tridentini, coram<br />
Provicario in spiritualibus generali capitulari Iosepho Antonio Menghino.<br />
Hinc die sabati 1 februarii coram consulibus Praeturam resignavit, quam
tamen tenebit usque ad sui anni complementum, quod occurreret die 12<br />
martii. Postea in patriam suam rediit cum uxore. Est Tridenti hoc anno 1803,<br />
ac 1805 cum uxore ac duabus filiabus.<br />
124. Philippus Comes Caesarinus parmensis Praetor Tridenti a die 25<br />
maii an. 1800 aetatis suae circ. 35. Est coelebs 167 . De familia nobili romana<br />
Caesarinorum, che ogni secolo abbondò di uomini illustri, agit dominus<br />
Advocatus in suo Dictionario hsitorico-portatili verbo Cesarini. Ceterum in<br />
libello edito in Parma, nella Stamperia Reale dub titulo Il Calendario di<br />
Corte per l’anno bisestile 1788, quamvis longam exhibeat seriem<br />
officialium eiusdem Aulae sexus utriusque, nulla prorsus est mentio<br />
Caesarinorum. Videsis infra num. 126.<br />
125. In Ephemeridibus roboretanis folio 63 diei 8 augusti 1800, lego:<br />
Articolo comunicato. Sua Maestà Imp. Reg. Apostolica confermando la<br />
sentenza de giudicio criminale d’Innsbruck nel processo di delitto di Stato,<br />
di cui era stato accusato il sig. Giandomenico de Romagnosi ex Pretore di<br />
Trento, con supremo suo decreto emanato dopo i tre giudici antecedenti, ha<br />
dichiarato il detto sig. de Romagnosi innocente dall’imputazione datagli,<br />
assolvendolo da tutte le spese; e contestivamente esigliò il calunnioso<br />
istigatore 168 da tutti gli Stati ereditari, e dal distretto di Trento. Idem<br />
Romagnosius Tridentum rediit, ibidemque manet hoc anno 1800. Idem<br />
factus est secretarius generalis Consilii superiori Tridenti hoc anno 1801 die<br />
9 ianuarii erecti, et instituti a Macdonaldo capite supremo militiae rheticae<br />
pro Republica francorum: desiitque die 29 martii resignante dominium, ac<br />
die 30 abeunte Macdonaldo. Videsis num. 137.<br />
126. Adde numero 124, quod alius Caesarinus claruit Tridenti saeculo<br />
sextodecimo; nam Comes Fridericus Althanus de Salvarolo foroiuliensis, in<br />
sua opella, cui titulus: Memorie intorno alla vita, ed all’opere dell’insigne<br />
pittore Pomponio Amalteo, edita To. 48 della Raccolta Calogeriana, dicit<br />
pag. 129. Fiorì questo letterato (Girolamo Cesarini) verso il fine del decimo<br />
sesto secolo. Egli nacque in questa Terra di s. Vito, ove la di lui illustre<br />
famiglia poch’anni sono si rimase estinta, fu molto caro al cardinal<br />
Madruccio di Trento, nella Corte di cui ci visse parecchi anni, e indirizzò<br />
egli il menzionato suo Dialogo (manoscritto sopra l’origine del Castello di s.<br />
Vito) a Giovanni Grimani allora patriarca d’Aquileia. Ita Althanus. Ego<br />
cardinalis Madrucii nomine Ludovicum intelligo, qui obiit anno 1600.<br />
Laudatus Praetor Philippus hoc anno 1801 die 26 iulii evulgavit suum<br />
epigramma italicum editum typis monaunianis in folio expanso, dicatum<br />
167 Hic Caesarinus anno 1804 uxorem duxit filiam Comitis Hieronymi de Gratiadeis<br />
tridentini, cum qua est Tridenti hoc ipso anno 1804 menese novembri.<br />
168 Franciscus Sloppius tridentinus, fil. Iosephi prof Pisani.
Comiti Hieronymo de Gratiadeis occasione, qua Trilaci penes eumdem<br />
Comitem suas sacerdotales primitias celebravit presbyetr Maximilianus<br />
Putzer tridentinus. Eodem anno 1801 mense augusto eius famulus fuit<br />
carceri mancipatus in Castro Boni Consilii Tridenti, quia verbis offendit<br />
militiam urbanam. Hinc mense septembri Praetor eum dimisit, et canonici<br />
administratores principatus, sede vacante, eumdem exsilio multarunt, ut<br />
audivi; sed verum, quod non multarunt, quia ex condicto cum canonicis eum<br />
expulit Praetor. Vide infra num. 128.<br />
127. Dictis pag. 91 [num. CXLIII], et 138 [num. 34] addo, quod anno<br />
1725 Concilio romano interfuit procurator Alexandri Codebò episcopi<br />
civitatis Castelli.<br />
128. Hoc anno 1802 mense februario laudato Praetori Caesarino<br />
molestiam gravem creavit causa furis Garelli tridentini in Casto Boni<br />
Consilii carceribus detenti.<br />
129. Anno 1619 die 26 augusti nobilis, et clarissimus dominus Ioannes<br />
Baptista Madrucius consiliarius, et locumtenens Praeturae tridentinae. De<br />
eodem Madrutio dixi alibi.<br />
130. Anno 1617 die 18 decembris illustris, et clarissimus dominus<br />
Maiolinus Bisacionius iuris consultus de Iese Marchae Anconitanae<br />
honorandus Praetor Tridenti pro etc. Anno 1618 die 17 martii illustris, et<br />
clarissimus dominus Maiolinus Bisaccionius Praetor Tridenti.<br />
131. Anno 16.. Camillus Farnetus I.U.D. novellanensis de Visso<br />
Tridenti Praetor.<br />
132. Anno 1609 die 12 novembris nobilis, et clarissimus dominus<br />
Ludovicus Rodolfinus iurisconsultus de Sabloneta alias Praetor Tridenti.<br />
Anno 1609 die 7 novembris nobilis et clarissimus dominus Ludovicus<br />
Rodolfinus prioribus diebus Praetor Tridenti.<br />
133. Anno isto 1802 Caesarino Praetori tridentino successit Dominus<br />
Pax Bonacina mediolanensis, accepto sceptro in castro Boni Con. die<br />
dominico, ac festo ss. Trinitatis 13 iunii, vacante sede episcopali. Est aetatis<br />
annorum circiter 30. Martinus Bonacina celebris canonista mediolanensis ac<br />
theologus moralis, obiit anno 1631 in itinere cum ex urbe Bona Viennam<br />
Austriae cogitaret. Dicitur vir pius, theologus iurisconsultus insignis, Comes<br />
Palatinus, et utriusque Signaturae referendarius apostolicus, ab Auberto<br />
Miraeo.<br />
134. Anno 1611 die lunae 16 maii nobilis, et clarissimus dominus<br />
Ludovicus Particella consiliarius Ill.mi, et R.mi domini domini etc. fuit<br />
locumtenens Praeturae Tridenti, dictus etiam Vice Praetor.<br />
135. Anno 1632 die 2 aprilis. Illustris, et clarissimus dominus Ioannes<br />
Angelus Castelius episcopus Cumi Ducatus mediolanensis, iuris utriusque<br />
doctor, Tridentique Praetor. Infra num. 138, 144.
136. Anno 1291 dominus Iohannes de Cavedeno iudex, faciens<br />
rationem in Curia tridentina de hominibus Arci, et plebatus, per dominos<br />
Iacopum Comitem, et Odoricum Iuvenem canonicos Tridenti, hyconimos<br />
vice dominos Capituli, et Ecclesiae tridentinae.<br />
137. Anno isto 1802 Romagnosius, de quo supra laudatus fuit in<br />
Ephemer. tridentinis fol. 62 diei 3 augusti sub datum Tridenti, subque tit.<br />
Articolo sul Galvanismo, ubi legitur: “Il sig. consigliere Gian Domenico de<br />
Romagnosi abitante di questa città, noto alla Repubblica letteraria per altre<br />
sue profonde produzioni, si affretta di comunicare ai fisici dell’Europa uno<br />
sperimento relativo al fluido galvanico applicato al magnetismo. Preparata<br />
etc.” Tandem dicitur, quod idem auctor sta componendo una memoria sul<br />
Galvanismo, e al elettricità. Vide infra num. 142.<br />
138. Anno 1634 die 7 e 21 augusti illustris, et clarissimus dominus<br />
Ioannes Angelus Castellius iurisconsultus de Bellasio Ducatus Mediolani,<br />
honorandus Praetor Tridenti.<br />
139. Anno 1625 die … septembris clarissimus dominus Claudius<br />
Beggius Praetor Tridenti.<br />
140. Anno 1610 die 30 ianuarii illustris dominus Baptista Pianus iuris<br />
consultus de Massa Carrariae, et civitatis Tridenti Praetor honorandus pro<br />
etc.<br />
141. Anno 1585 magnificus dominus Praetor Tridenti.<br />
142. Anno 1803 mense ianuario exeunte typis tridentinis prodiit Elegia<br />
elegantissima distichorum 23 incipiens: Quid loquar infelix? Sub titulo:<br />
“Lectissimo Viro Ioanni Dominico Romagnosio patricio placentino ad<br />
explanandas in parmensi athenaeo iuris universi publici disciplinas<br />
proficiscenti Ioseph Sigismundus Mosca”. Est in 4° mai. pagg. 2 et ultra.<br />
Auctor A. R. D. Presb. Ioannes Vigilius de Carolis principiorum magister<br />
publicus,et poeta celebris. Musca vero est filius domini Caietani, forsan<br />
Ioseph Mosca presb. an. 28 anno 1793.<br />
143. Anno 1642 die 23 ianuarii perillustris et clarissimus iurisconsultus<br />
cremonensis dominus Mainardus Trussus civitatis tridentinae Praetor. Sic<br />
etiam anno 1641. Perillustris, et clarissimus dominus Mainardus Trussus<br />
I.U.D. cremonensis, et urbis tridentinae Praetor 13 iunii 1640 et antea.<br />
144. Anno 1632 die 2 aprilis perillustris, et clarissimus iurisconsultus<br />
bellasiensis dominus Ioannes Angelus Castellius civitatis tridentinae<br />
Praetor. Et dominus Ioannes quondam Dominici Gramatica bellasiensis<br />
servus eisudem clarissimi domini Praetoris.<br />
145. Anno 1633 illustris, et clarissimus dominus Ioannes Angelus<br />
Castellius de Bellasio Ducatus Mediolani honorabilis Praetor Tridenti.<br />
146. Anno 15.. magnificus iuris utriusque doctor dominus Michael<br />
Castagninus faentinus Praetor Tridenti pro ill.mo, et R.mo domino domino
Christophoro de castro Madrutii tituli S. ae Cae. S.R.E. presbytero cardinali,<br />
episcopo principeque Tridenti dignissimo, nec non Brixinae perpetuo<br />
administratore benemerito, circa annum 1557.<br />
147. Anno .... magnificus dominus Nicolaus Basileus tergestinus<br />
iurisconsultus Praetor Tridenti pro R.mo domino domino Georgio de Naideg<br />
Dei gratia episcopo, et domino Tridenti dignissimo post annum 1508.<br />
148. Anno 1653 indict. 6 die 21 iunii perillustris, et clarissimus<br />
dominus Ioannes Iacobus Sizzius Vicepraetor Tridenti, habitans in Contrata<br />
Longa civitatis Tridenti.<br />
149. Anno isto 1803 Pax Bonacina Praetor Tridenti laudatus supra<br />
num. 133, factus est consiliarius imp. reg. Regiminis Venetiarum. Abiit<br />
Tridento versus Venetias hoc die mercurii 21 decembris. Is Mediolanum<br />
reliquit propter adventum francorum. Fuit nobis beneficus. Usus est mensa<br />
baronissae Victoriae viduae Crosinae, prope domum Praetoriam habitantis.<br />
150. Anno 1803 post discessum Bonacinae fuit Pro-Praetor Tridenti<br />
nobilis dominus Aloysius de Lupis de Margono I.U.D. et filius quondam<br />
noilis domini Francisci civis Tridenti. Se dicit Vice Pretore in editis. Talis<br />
est etiam hoc anno 1806.<br />
51. Anno 1631 die 30 aprilis illustris, et clarissimus dominus Andreas<br />
Pompeatus iuris consultus Tridenti, Comes Palatinus Caesareus, et<br />
tridentinae civitatis Vice Praetor. Anno 1640 perillustris, et clarsisimus<br />
dominus Andreas Pompeatus iuris consulttus Tridenti, et Vice Praetor die 3<br />
novembris.<br />
152. Anno 1647 die 23 decembris perillustris, et clarissimus dominus<br />
Antonius Maria Novellus iuris consultus Pontremuli consiliarius<br />
archiducalis, et tridentinae urbis Praetor honorandus.<br />
153. Anno 1653 die quinta septembris perillustris, et clarissimus<br />
dominus Ioannes Iacobus Sizzius U.I.D. collegiatus Tridenti, consiliarius<br />
excell.mi, et R.mi nostri principis, ac Propraetor civitatis Tridenti.<br />
154. Anno... Eximius, et egregius legum doctor dominus Bonamentus<br />
de Aliprandis de Mantua honorabilis Vicarius, et ius publice reddens in<br />
civilibus, et criminalibus causis in civitate, et Curia tridentina pro Ill.mo, et<br />
Ser.mo principe, et domino domino Sigismundo Dei gratia Duce Austriae,<br />
Stiriae, Karinthiae, Comiteque Tirolis, necnon advocato et defensore<br />
episcopatus et civitatis Tridenti, ac in temporalibus dictae civitatis<br />
tridentinae domino dignissimo etc. post annum 1466, post mortem Lucae de<br />
Lippis notarii.<br />
155. Anno 1628 die 21 februarii illustris, et clarissimus dominus<br />
Ioannes Bastianus Rastellinus iuris consultus recanatensis, Praetor Tridenti.
156. Anno 1636 die 9 ianuarii perillustris, et clarissimus iurisconsultus<br />
bellasiensis dominus Ioannes Angelus Castellius civitatis tridentinae<br />
Praetor.<br />
157. Anno 1619 die XI martii illustris, et clarissimus dominus<br />
Maiolinus Bissaccioni honorandus Tridenti Praetor.<br />
158. Anno 1629 die 8 maii illustris, et clarissimus dominus Ioannes<br />
Sebastianus Restilinus (sic) I.U.D. de Recanatis Tridenti Praetor.<br />
159. Anno... post 1579 magnificus dominus Lazarus Fenutius nobilis<br />
saxolensis, et Praetor Tridenti. Idem magnificus, et clarissimus dominus<br />
Lazarus Foenutius de Saxolo ferrariensi Praetor Tridenti die 23 februarii<br />
anno 1583. Forsan quia successor electus an. 1582 non venerat.<br />
160. Anno 1697 prodiit liber inscriptus “Della Cleopatra portata dal<br />
francese dal marchese Maiolino Bisaccioni gentilhuomo della Camera del re<br />
christianissimo volume sesto, e settiamo. In Venezia, 1697. Appresso Gio.<br />
Battista Indrich, in 12°”.<br />
161, Anno 1805 mense novembri Ex-Praetor Chelutius a Magistratu<br />
consulari Tridenti missus fuit Bulsanum contra quemdam tridentinis<br />
imperantem Francum. Mense autem decembri missus fuit Goritiam ad<br />
Massenam, a quo retulit utile responsum: ac die 20 eiusdem mensis missus<br />
fuit ad Eugenium proregem Italiae, unde rediit die XI ianuarii 1806 169 .<br />
169 *Manu P. Titi Greif: Tovatius haec ultima scripsit duo menses ante mortem<br />
secutam an. 1806, 5 martii. - Ed io ho finito la trascrizione oggi 6 luglio 2007.
Presentazione del trascrittore ..............................................................3<br />
Praefatio auctoris.................................................................................4<br />
Tabula chronologica Praetorum Tridenti ............................................7<br />
Index patrialis, seu topologicus squentium Assessorum, Vicariorum,<br />
Praetorumque ...........................................................................................15<br />
Praetores tridentini ............................................................................16<br />
Addenda vel Notanda........................................................................84