Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationes in Psalmos. 1519—1521. 337recitarem, quando eo devenit etiam impudens nostri saeculi inipietas, iit siquaeras :Cur nolint audire Euaugelium, Respondeant: fabani hanc in se cudi",mnltnm de censii et tyrannide peritunmi, tum multas iniquissimas leges tolli.Et quod maxime oninium sit horreiidum, Ecclesiam et ecclesiasticos oportere5 reformari, iibi positis poiupa, fastu, reguis et mundi negociis ministerio verbiet orationi instaiidum sit et Apostoloruni exemplo in penuria et periculovitae pro veritatc viveuduni. Quod ne fiat, potiiis omnia praedicenius, sivehinc popnlorum animae maledictiouem capiant sive quid peius. Ita fit, utego quideni Antichristum venisse nou ausim dicere, negare tarnen non possini,10 ea quae geruntur, omnia referre pleuissime Anticln-istum. Movetque me nonparum, sauctos forme onmes et precessores nostros uno consensu velutspiritu sancto magistro, hunc psalmum Antichristo dedisse, quem tamen, nisivelinuis sensum negare, non possumus non fateri liodie impletum esse usquead minimum apicem et iota.n 'Amaritudine et dolo" seu rectius 'dolis et avaritia" seu ^isura et fraude\Dixinius ps. v., impios doctores ita docere, ut populum fallant, et doloseagere, tantum ut ventri suo satisfaciant, sicut et Paulus dicit 'Existimantes i. Xim. g, :>(juaestnm pietatem esse\ Et iterum E,o. ult. 'Hi enim ventri suo serviuntV^'i^'"" ic, is'quorum guttur est sepulchrum patens\ Voluit forte Spiritus sanctus diceresiöm. 3, is.20 sinioniam, sed praevidit aoutissimos glossatores futuros, qui simouiam essede iure humano invenirent. Ideo avaritiam seu fraudem seu usuram potiusdixit, quae sunt iuris divini, quod non possunt negare. Qui haec non intelligit,Decreta, deeretales, Rabothenu distinctiones observet, In quibus praeteravaritiam, dolum, tyrannidem vix aliud spirare ipsi fatentur. Hoc enim25 exemplo versum hunc intelligemus facilius, cum sit praesens et ob oculospositum. Nee reiecerim vocabulum 'Amaritudinis' tanto tempore et usureceptum non sine dei voluntate, quod haec blandiloquentia et humana traditio,quantum palpat et placet carnis sensui, tantum amaricabit postea conscientiam,ubi ignorato Christo coeperint iudicari secundum opei-a sua.30 'Laboren! et dolorem' (idest 'Aven et amaF) ps. vij. tractavimus, quod'aven" proj^rie 'dolorem', quod hie 'laborem', et 'amal' 'laborem', quod 'dolorem'transtulit, significet. Optime doctrinas hominum hie commendat. Quidenim ex his omnibus homo habet nisi inquietam, miseram excarnifieatamqueconscientiam? Vere et proprie sub lingua horum dolor et labor. At tales35 heu innumerabiles facti sunt ex iuribus et Theologia ista scholastica per hostrecentos annos ! Sic enim exempli vice lotjuimur, si fieri potest, ut Antichristusalias futurus sit et peiora faciat. Et recte, ut quantum foris titillanturimpietatis doctrina, qua per o])era hominum ad coclum facilom aditum1 deveiierit (; 2G Nee] Non C 36 anuos? AI? euliii] t.aiitnin \i si] sie J5C') Zn. 6un. 2, 'l, 89: 'Fsthaec in nip cndetur faba", ba§ ift auf mii^ atic}i'fff)t'it,ba§ tnevbe id) auäbobeit muffen. 33erg(. ()ierju auä) Adag. J]rasmi (1559)