Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationes in Psalmos. 1519—1521. 409(leus, «ed etiam viciet, immo pros])icit omnia, hoc est visu j)eiietrat et ])vrlingitad omnia. Deinde ne quis stultos illos et corruptores studioruin putetesse unius alicuius anguli homines, inter quos solos non sit, (|ui faciatbonum, extendit senteutiam generaliter ad omnes dicens, de coelo dominum5 prospicere, unde omues homines in terra prospicit, ac nullus eum latet. SicGen. vi. vidit, terrani totam corruptam esse. Et 'fihos hominum' dicit, in i-9){üf.6, 12.quo aeque universitas hominum intelligitur. In quibus verbis duo occulteinnuuntur. Primura unus fihus hominis, in quo solo omnes filii hominumiustificentur, propter quem et scriptura tropum hunc servat, ut filios hominum10 pro hominibus frequentissime dicat, Quod et ille sit homo, sed non filiusliominum, ceterosque omnes esse et filios hominum et peccatores, in peccatishominum conceptos et natos. Verecundum est enim et mite os Spiritussancti, qui cum pestilentissimos dicere possit homines, mitiore titulo accusat,quod sint filii hominum, in quo satis est comprehensa, licet tenui vocabulo,15 universa miseria et malitia hominum. Alterum, Quod ahter apparent hominesin })rospectu dei et aliter in prospectu hominum. 'In conspectu dei nongloriatur omuis caro' ait Apostolns Ro. iij. pulchre indicans, utrunque hunc 1. aor. 1, sy.conspectum intelligi in hoc versu, cum dicitur 'Dominus de coelo' non 'homode terra" hoc vidisse et iudicasse.2ü Nam homines invicem non modo non vident (saltem in omnibus), studiasua esse corrupta, sed etiam laudant quandoque et praedicant magna gloria,qualia sunt ingenia, artes, facinora moralesque virtutes (ut vocaut). Intercaetera vero omnia, nonne id quod omnium pessimum est, omnium maximecelebrant? Quis enim bellorum gloriam (idest humani sanguinis effusionem)25 non summam virtutis inter homines posuit? Quid sunt Homerus, Virgiliuset reliqui Heroici poetae, nisi incentores, inflammatores, iactatores cruentissimicrudelissimique homicidarum, tyrannorum truculentissimorumque hostiumsanguinis et generis humani? ita ut periculum sit Christiauo homini, sihorum libros legat, ne vel affectum cruentae huius gloriae imbibat aut cae-30 dibus tantis humani generis, mellita titillatus eloquentia, immo innata sanguinishumani siti perditus delectetur.Ut ergo taceam spurciloquos poetas et Carmina venerea, si in omnibusaliis hominum filii essent integri, nonne sola belli libido eos ad unum omnesinsanissimos merito probaret? Quantus est quaeso iste furor? quanta caligo35 de strage, clade, sanguine, cede et omni malorum caho, quod bellum infert,etiam gaudere, cantare, laudare? ubi sanguineis lachrymis omnes j)lorare conveniebat,praesertim ubi non mandante deo, sed insaniente libidine dominandiet possidendi belligeratur, sicut gentes fecerunt et faciunt. Et hodic, prohdolor, Christiani, populi pacis, filii dei, crudelius omnibus gcntibus faciunt.40 Sit ergo ista laus Horaero et similibus, ubi Horatius dicit 'Post quos in-26 incentores] incitatores BC