Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Operationcs in P.siilnios. 1519—1521, 4HQiialis est eoriim patriim, qui per spiritum multo usu versati in verlx) etopere pro cousuetudine exercitatos liabent sensiis ad discretionein honi etmali, ut ad Heb. v. dicit Apostolus, qiiando doctriua seu eruditio pietatis ijcor. ,5, h.omumo talis est, ut dici, scribi cogitarique a multi.s facile quidem possit,5 unde coram hominibus sapientes vocentur, ob insignem sermonem sapientiaeet scientiae, quo dotati sunt, quales i. Cor. xi. describuutur, Intelligi vero aci.Gor. n.ipso gustu seutiri (quod proprie sapieutia est) nou possit, nisi usu vitae inea exercitatae hominem reddiderit expertuni et certum ac constantem inoninibus viis, qua experientia nou modo de illorum vita, sed et ipsa doctrina10 quantunilibet sana iudicare possit. Hi sunt, quorum doctrina nou verbuni,sed vita, nou fumus, sed iguis, nou litera, sed spiritus est, qui non sapieutiaSpiritus, sed spiritu sapientiae pleui sunt, ut Isa. vi. de Christo dicitur. ^cf. u, .'.Caeteri vero, quantumlibet multi sciaut, de illorum tarnen numero suut, quosApostolus i. Timo. i. signat, cum dicit 'Volentes esse legis doctores, cum igno- i- Sim- hi-15 reut quid loquautm' aut de quibus afBrment'. Hoc est, quod vulgo dicitur:non possuut applicare suam doctrinam loquentes iu ventum, qui ubi occasiovenerit, qua utendum sit sapieutia, nihil minus inveniantur esse quamsapientes, et cum alios orania docuerint, ipsi etiam uno verbo egent doceri,quales esse necesse est omnes rauas istas semiuiverbios, qui multa dicunt et20 nihil intelligunt.Tales, inquam, stultos hoc vocabulo pingere videtur propheta, quoduullus sit iu filiis hominum eruditus seu sapiens, ac si dicat: Non solum ii,qui prae caeteris rudiores sunt, non sunt intelligentes, sed et ii, qui multagarriunt, sicut amici lob, Heliu, Balaam, quorum sapientiae, aliorum ruditati25 comparatae, non est numerus, nihil intelligunt, quia nunquam ea gustu aliquovitae et experientiae cognoverunt. Ad hanc significationem verbi movet, quodet ps. xxxi. in titulo scribitur 'Intellectus' seu 'eruditio David' et multis aliis *j>i. 32, 1.psalmis, in quibus ipsa vita et experientia eruditi videutur loqui, experientia,inquam, non naturae vitio, sed gratiae douo exercitata. Est autem absoluta30 locutio 'Non est intelligens'. Neque enim addit, quid non intelligat, deum nean alia, ut hanc absolutara eruditionem vitae usu paratam intelligamus, quaefacit, ut homo in omni rerum et doctrinarum sorte et prudenter iudicet etrecte sapiat de deo et omnibus, qua re fit, ut idoueus sit et alios rectadocere, ut non iuepte hoc vocabulo imprudentes et garrulos Magistros argui35 iuteUigeremus sicut sequenti 'non est requirens deum' auditores seu imitatores.'Requirens deum', hoc verbo pravitatem alFectus taxat, sicut praecedentecaecitatem meutis, quod ubi non est vera dei notitia, nee verus amor est,omnes enim quaerunt quae sua sunt, ait Apostolus excepta sola charitate, i.csor. 13,5.40 quae quaerit nou quae sua sunt. Et hoc vitium cordis humani subtilius est,6 xi.] i. B 13 tarnen] tautum g. 24 ruditate A 25 gestu B 38 est(üor vera) fef)U 6.