Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

496 OptM-iitioiU's in rsaliiios. l.MII -1021.iJj. 22,taiiu'ii iKis de Clii'isld liuiu' |ts:iliniiiii cocpimus intclli^crc, sciisti intcrimgenerali oniisi^o, ideo inortein et infernum Christi hoc loco aecipinuis.Hie autein versus de morte, sequens de iuferiio loquitur, utcrque eandenirem repetita sententia eloqueus. Idem cnim est 'ciremidederiint medoloivs mortis' quod 'torrentes iniquitatis oontiirbaverunt iiie\ Et idem 'Cir- 5eiindederunt me dolores interni' quod 'praeoecupaveruut me laquei mortis'.Ita nos sentimus, uon rcfragantes, si quis haec quattuor voluerit diversa facere.Sunt etiam verba proprie et graviter posita 'Circuudederunt', non tantumoceurrerunt aut inscctati sunt, sed undique tenuerunt et vallav^erunt, solitai-iuniet unicum concluserunt, quod vel maxime in morte discruciat. Si 10enim gradiendum esset magna turba eoraitante et apparente, mitius malumesset mors. 'Funes' seu 'Cunei', quos 'dolores' noster vocat, non seilieetunus aliquis me eircundat mortis minister, sed multi, imnio multae copiae,multae turbae, quo iterum solitudo amarissima significatur in morte. Hosfunes seu Cuneos posse intelligi impios homines, quorura ministerio mors et 151;'.. daemones utuntur, admittimus, iuxta illud ps. 21. 'Circundederunt me vituli*4äf. 22, 22. multi, thauri pingues obsederunt me'. Et iterum 'Erue a framea deus animammeam et a cornibus unicornium humilitatem meara'.Noster tarnen non inepte has copias intelligit multitudinem dolorum,in hora mortis irruentium, ubi nulla creatura est, quae non morti et pavori 20serviat. Omnia enim quae aspiciuntur sunt mors et non vita. Ita morsarmatur orbe terrarum et puguat universa creatura contra morientem seumorte paventem, derelietum, unicum et omnibus circundatum. Inde fit, utnon possit iis nomen dare nisi metaphoricum Cuneos seu copias appellaiidoMortis. Mors enim, ultimum malorum, mitius erat, si copiae alterius cuiuspiam 25mali circundarent. Dictum est autem psalmis superioribus, Christum vere passumesse pavores et tedia mortis pro uobis, licet non omues nos similia patiamur.'Torrentes Belial', itidem metaphora est, impetum et exercitum malorumsine nomine edisserens. ßevera enim tantus est dolor mortis, ut nomiuaricogitarique non possit, sed tantum pati possit. Sentiunt, sese pessime habere, 30nee quid sit, possunt iudicare'. Ideo et nullum ibi remedium est, sicutecontra gustus aeternae vitae tantus est, ut sentiaut quidem, sese optimehabere, non tamen dieere aut iudicare, quid sit, possunt. Unde hie torrens*)". 30, 9. voluptatis dei dicitur, ps. 35. 'Inebriabuntur ubertate domus tuae, et torrentegjit^t 19voluptatis tuae potabis eos', ille autem torrens Belial seu maliciae, ut hoc 35loco dicit. 'Belial', frequens dictio in scripturis, hebraeis dicitur significare'malitiam', licet fere ubique 'iniquitas' transferatur, idque improprie. Inde22/fihi Belial' (idest maliciae) ludic. 19. Bosz buffenn, die keyn nucz seyn.Etymologiam habet a 'bli' (idest 'non') et 'iaal' (idest 'profuit'), ut qui ad10 morte] monte C 17 obsiderunt A 18 vincornium A 24 dari C37 inipropri^ A 38 iüfien C