Werke. Kritische Gesamtausgabe. [Hrsg. von J.K.F. ... - Maarten Luther

Openitionos in Psaluios. 1019—1521. 559Nimqiiani eo pervenitur operando et laborando, quia operibus et laboribusnon impletur, sed desperando de operibus et laboribus. Nou euini delectarepotest lex ante sui impletionem, sed post impletioueni. Cum autem operariiid agant operibus suis stulti, ut eam irupleant et nunquam de sen desperent, uecessario fatigantur et laborant frustra. Donec enim apud seinveniuut, quod exactrici legi persolvant, operari ac per hoc iuquieti esse etlegem odisse non cessant. Ita lex eos exhaurit et fatigat, donec consumateos inaeternum. Qui autem impotentiam suam experti et insuperabilemlegis exactionem confessi de se desperant et ad Christum, unicum legis im-10 pletorem, confugiunt, audientes et credentes in eum, ut qui finis est legis ad mm. 10, 4.iustitiam omni credenti, quisquis talis est, hie ante omnia opera sua et sineulla lege, gratis hac humilitate et fide sua accipit spirituni sanctum, qui nonoperibus, sed suae virtutis gratia sola accendit novam et dulcem concupiscentiamcharitatis et odisse facit concupiscentiam lege prohibitam, quo15 facto voluntas iam in aliam mutata intuetur legem domini videtque, eam idipsum praecipere et prohibere, quod ipsa spiritu succeusa et cupit et amat.Ita fit, nt legem sibi per omnia ad votum respondentem non possit nonamare, laudare et ea cantare, quae bis versibus cantautur.Tunc enim videt non legis, sed voluntatis vitio fieri, ut lex augeat20 peccatum et operetur iram eo ipso, dum inunaculata est et convertit animas,sapientes facit, laetificat et illuminat oculos.Si enim lex natura sua peccatum augeret et iram operaretur, idemfaceret charitas, legis amica et illi per omnia consentieus, quod et facit,nbi extra voluntatem fuerit, sicut lex semper extra voluntatem est, ubi25 charitas presens non est. Nam quid operabatur charitas Christi in ludaeis,nisi maiorem iram et peccatum? Sic lex quoque operatur in omnibushominibus, donec extra voluntatem eorum est, non est autem in voluntateeorum nee voluntas eorum in ea, donec diligatur et hoc ametur, quod lexpraecipit.30 Timor domini sanctus, permanens in saeculum saeculi: 19,10.luditia domini vera, iustificata in semetipsa.Hebraeus proprie habet 'Timor domini purus' seu 'mundus', uec hocdicitur velut epitheto (ut vulgo sentiunt), quo discernatur a timore servili,quantum ego capio, sed timor domini simpliciter hie accipitur pro timore35 dei, quem titulo laudis demonstrat per Euangelium fieri in cordibus ealoreverbi ardentibus purum, qui in omnibus abis est impurus, idest habeturirapurus. Quod facilius intelligimus, si de timore et puritate eins obiectiveversum hunc dictum accipiemus, ad modum, quo de omnibus praedictisdisputavimus. Sic enim et lex domini simpliciter accepta Immaculata est,13 virtuti^ gratiq A 32 proprio A