05.01.2013 Views

ío8o Lib. IV-De Aff. Abdominis. Cap.LXH

ío8o Lib. IV-De Aff. Abdominis. Cap.LXH

ío8o Lib. IV-De Aff. Abdominis. Cap.LXH

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ioj4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>LlX.<br />

<strong>De</strong> Calculo Renum.<br />

uilto, bibííTccacídulss , unde ab illo ipfo momento<br />

Mp*, tfpracepiei, ut bibcret tertiam pmem<br />

urina fubftitir, admortcmufqueperxi. dies.VVedelius \ de optinWbaifamT,"¿Z^t]L\i<br />

m •<br />

*7- Per medtcameHt* Mpraftantia) Diurética ínter,<br />

quam culmen fpci cakuloüs, ut videreeftex/'r M>- tan-<br />

funt TmBurancpbritica, jfiritus carminativa, licuor<br />

CafloreDurame,Z4cu,o.(k0. Chadeton p^f**'*<br />

Mephriticm, térra folíala tartarí: Inhorum ramenulii<br />

L.quor flillantiuse fruíru quodam -Ai^Sionu<br />

obiervetur, utubi fruftra fuerint adhibira , fublifta-<br />

tclnaí,henil, vi ,gn,s exrradus, & B»di¿ *"<br />

tur, & quali feria: relinquantur naturx ; Qupd moni- reexhibirofenam Ii largáisconcedatur valkunnariaL<br />

turo perexperientiam confirmar Epiph, Ferdm. hilt.94, reftati et.am mordacitatis veftigia difcifTus in culi"<br />

deparoxyímonephritico , in quo per novem diespíu- rehnquit. Inftilletur9j.fero laftisi Videatur G4 P<br />

ra remedia propinara & applicata abfque ufu & cff¿- fo H. N. Brafilix L 4. c. 4.6. Zacutm Pr.lUfl. ].g.' '¡<br />

¿tu fuerunt, fed cúm poftmodum per xi. dies quie- ídem p. 20/. ' "<br />

tcm concelfiflet natura;; hace fponte fuá liberavit x-<br />

«»• Exfimplicíbus) Gummi cerafer. in vino albo<br />

gram, in fine duodecimi plures cálculos ejiciendoj<br />

diilolutumcontra calculum profuiíle certocxpcrimen.<br />

Etmuller.<br />

to compertum cft. Mizjúdm.<br />

87,<br />

Permedieamentaid prdfiantia) Omnii ojfea ck *>• Exfimphcibiu) Probarus rmnicft virgxame<br />

lapidofa, á vegetabilis&mmeraliregno , funtlithon- pulvifeulus, vdartewijia, vc\ catan, arotmu.ponderriptica:<br />

Sic baca, alkekingi , acacia, arilli cynosbati, re 5j..in vino albo in aurora exhibitus, ied ipíorum/it<br />

»Jfa datlylornucl. cerafor.mejj'i/or. perjicor.lapides cancr. frequentior ufus, Reiu. Solenander.<br />

feriar.feorpion.ludushum. lapis fudaic. lyncis, nephri-<br />

*<br />

ücw,piftlithui,\\ac faciuntilcem itgnumncphrit..\C[uzs<br />

- inficiens, millepedes prapar. ob fal nitrofum volatile,<br />

quo pollenr. Wdelius.<br />

88<br />

• Pr&ftanttorafutitexfimplicibttí) Cinü corticum<br />

évorum aduftoruma 5fí. ad$j. exhibitusí*» vino albo<br />

, potenterexpellitcalculum in urina: meatibushxrentem.<br />

Sanguis loirci prxparatus ab ómnibus tum<br />

neotericis, tum antiquis commendatur tanquam remedium<br />

excellcns ad diflblvendujn calculuní: Doíis<br />

illuis erit á 3fí.ad 5j. ^.Aqua ex fanguine hirci dejltllata<br />

per vitiea organa in B. M. miranda prxftat •, Sed hircus<br />

per menfem nutriendus cft Saxífraga . pimpwclla.baccü<br />

junip. petrofel. aliifque diurcticisíine ullopotu.<br />

Hartmannus urinam hirci tanquam ftupendum rtmedium<br />

commendat, In obfirutlione renum a calcule<br />

tetali,veletiamubi uréteres zjveftcad cálcalis in eam<br />

regionem detrufis, omnino fuerunt obftrutli , utnegntta<br />

quidem urinaprolabi pojfit, praftantijfimum eft,J¡ urina<br />

hirci, recentiffime ex víventeadhuc hirco cum vélica<br />

extraña, potandadetur, (¿ementum cum inteftinü,<br />

venir i, pubi (§ perimofuerit applicatum; Sic enim calculus<br />

repente confumitur, fine Ufione vaforum, &patiens<br />

líberabitur.<br />

Valvismillepedum ad diflblvendos cálculos prxftantiflirBUs<br />

eft , ut & Infufum in vino albo paratum & diu<br />

continuatum ad idemeftefficax.<br />

Apud Prácticos commendatur cinis feorpionum ad<br />

9j. exhibíais, cum aquagramin. parietar. aur vino albo,<br />

cujus tamen ufus rariíKmus eft: At frequenriüs unitpmuOleum<br />

feorpion. maulo, cujus5j. per os exhibitacumprxdi&isliquoribus,<br />

calculi excrerionem eximio<br />

accelcrar.<br />

Achimicislaudatur Mercurius dulcís cumpropriis<br />

vehicuüs ufurpatus. Riverius.<br />

Olí 1<br />

' ' Prafranúortt funt ex fmplicibtu) Sanguinaria<br />

hetba, Geraniorunuu apparer generis, qux cxiio emicat<br />

flore, tota fuá fubftantiá in vino decoéta & pora<br />

, nngulari experimento adverfus calculum faceré<br />

dicitur, quod ego á calculofis audivi. Hier. Trsmu.<br />

^«*«fe-f tufiaegj. pondere invino funfpti,<br />

calculum expellunt, experientia id atteftante. ídem<br />

*»• Praftantiorafmt exjimpl.) Balfamum Pcruvianum<br />

(genuinum á>«W*»,Turcárum Imperaroris invidia<br />

chnítianis emporiis importan xgre íinit) Zj. aut<br />

5;j. pondere,iníenlaaiscapciUideftillati póculo, eporum<br />

finguhs auror.s per mcnfe(n . Virtutem hanc<br />

ancigorgonicam in Ballamo, olím deprehenderunt<br />

PriÍGÍ, tcltimoi>io(jrf/f*< ó.fimpl.tic. deBalf. SS- Lapisprunella) Hicg5. pondcre,cum^»4 auc<br />

phlegmate vitrioli, bis in feptimana mané fumptus , i.<br />

quibufdam pro fingulari arcano prxdicatur. Platerus.<br />

?<br />

uluraeft; cujus potu fe curant, arque euam bene<br />

príf<br />

etvant.<br />

6 - Lapis Carpionis) Gemma Perca nihil prxfentiusin<br />

frangendo calculo veficx, propterea eriam meritb&cautéab<br />

his qui ejus vires fciunt colligitur Chníí.<br />

Enciliut Lapillos e cerebro pifeis Percx , i n quibufdam<br />

Germanix locis, in Pomeraniá & alibis Pharmacopo-<br />

IxfervareSívenderéfolent adverfus cálculos renum»<br />

&quxin coftisalibive feritiuntur dolores pungentes;<br />

Conr. Gefnertu.<br />

Tophus repertus in fecore apri fylv. miré prodeft calculofis.<br />

Chr.Encelius, qui ex Plinio defumpfit, In ¡ecore<br />

apri,, inveniuntur lapilli, ficuti in vulgari fue;<br />

duririe lapillis íimilcs, candidi,quibus contritis, & in<br />

vino potis, cálculos pelliajunt.<br />

97' EJfentiaCryslalltrum) ínterEJfentias, fummí<br />

arcani & fpecifici titulo infigniuntur EJfentia baccaruni<br />

alkekingi, & EJfentia falisfoflilis, qux fie paratur.<br />

Tf*. Salisfoffúisq. V. inde in retortam, ac¡uam abunde<br />

pluvialem (3 ufque ad extreman» guttam deíiilla:<br />

pon capiti mortuo denuo aquam affundefluwam^uper'<br />

funde, (S deslilktionem itera , illudque tamdtu doñee_<br />

fal totumeum pradia¿aquÁtranJibit,Collttlom aquam<br />

\milatam\emtet poftea ufquead ternasabürahe, &<br />

tn loco frígido ad cry^alUfandutn expone.<br />

Hxcryltalli, non tanu.m in calculo, verum& in<br />

defperatiffimis morbis, invererata podagia , lum-


ioyó" <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LlV <strong>De</strong> Calculo Renum.<br />

mum affenmt revalefccndi folatium, Christ.Langius. ratij Augenii, qui ejufmodi auxilio af<br />

98 • Excompofitis) Troch.de alkek. lithontript. Au-<br />

"^<br />

na, abfinth. & cauliumallii, Jurculorum,beder £ 6 «í*<br />

junip. vel lauri & paliuri: Sí de illis quantum ma^<br />

comprehendiporeft fumatur, perqué eos vinum m<br />

velmalvat. adt&j. cum tertiá parte aqux w« noV1 '<br />

ampliulque rrans funda tur.<br />

Succi etiam aliqui in hanc rem quoque bibunturquiJkbtiluatcinfigni,<br />

autacidirate, qux laxa I" 0 !.,<br />

diilipare poteft (-ficut/^*»^/aceto rupes pertfigj<br />

idprxftant; uti vinum tenue álbum, acetum cMH<br />

aqua , prxferrim convenienti. Platería.<br />

Ad liquores refer urinam hirciquadrimí, ^ ^ ^<br />

/>r cur generationem potiús, quám dc~<br />

Jhuclianem calculi adícribam íali volatili Chr. Langiia.<br />

,0<br />

í- Salís ononidis ) Hujus radix inter aperienres &<br />

refolvemes vulgo nominatur, primatumenim ducit in<br />

doloiibus nephriticis, pro íáburrá renum evaeuandá»<br />

EJfentia hujus proftat in quibufdam locis,inaftc(ítibus<br />

calculoiis infigniter commendata.<br />

If.. Plantam integram, rad. (3 flor, mundata (3 "»cifa<br />

infunde malvatico ad eminentiam 4. digitorum,<br />

ftent in loco calido per 8. dies in digeftionc, poft deftilla<br />

, & in liquorem deftillatam herbara recenter<br />

contufamimméigecum radie, ¿kjloribi: rurfus per o-<br />

¿liduumin digtftione ftem, poftmodum miftura fortiterexprimanir,<br />

coletur& inbalneo mar. nonnihil abftrahatur,<br />

qux perchartamemporetieam filtrara magis<br />

pura fiunr, abhmcex cap.momio reftitantecalcinando<br />

elice falflxum fal'fum, quod li nimis calcinatur, fitürinoíumjHocadde<br />

prioribus.ckhabebis effentiam diuretii<br />

eam (3 Itthontripticam egregiam. Etmuller comm.Schr.<br />

pag. ¡sa. \<br />

'OÍ,. ytm Rhenani) Vini acidi largo potu fe quidam<br />

inebrians,urinamqucetfimi¿l-uriret,quamdiu ferré poterat5retinens,<br />

tandemque iinpecu quodam reddens,<br />

hac rarionecálculosretentosin ureteribus,eumqueaffligentes,propellebatíxpequcemingebar¡<br />

Sjc&c alius<br />

largiotc potu vini,pagiBlafini, in marchionaru Bajileé<br />

vicino,quod potenterdiureticum eft, cálculos ex ureteribuspropellens,ponderis<br />

Jfi. íxpe per urinas reddidir,<br />

quorum multos hoc remedí 1 genere * fine o.-.¡gniscruciatibus<br />

excretos mihi monftiavir. Plattrut..<br />

10<br />

7- IJinumgenerojuminquo) Iníuliune vinum ad<br />

cálculos abigendos paratur, úbaccís alkek¿ngi coirrw<br />

tis vinum aftutidatur , 8fpnft maccmnoneni jliquain<br />

bibatur. Vel li raphanu* communis, qui ai ns • il, vel<br />

ruflicanus concifus vel contritus \n vino per fatuas ad<br />

minimum xij. maceretur; quodadipodum juvat. Ab*<br />

Jynthites vinum ad cálculos renum &aruiulascuiirerrc<br />

docet Diofcor. Etpluribus vinum per infuíioi.em para-<br />

ri poteft. Platerus.<br />

108. Spiritus)Citcz commendatam fpmruum mineraliumin<br />

calculo efficaciara dubium oceurnr, V;z. primúm<br />

calculi principi.um donavi aciditati, & nihilominus<br />

in fubdium médendi voco res acidiífimas, h. e. fpiritus<br />

minerales? '<br />

Refpondeotripliciter, 1. ínter acetofitatem ventricuü<br />

Scaciditatem fpirituum mineralium magnum efle<br />

diferimen; Illa, utpote adhuc crafsé corporahs,n\agis<br />

quoque corruptibilis eft, ac proinde quám faciliimc.<br />

fummum amariiudinis vitium adlcifcit, Id quod probo<br />

ex aceto,quod fi conuptioncm patitur, tune acidnas<br />

ipfius in txdiofam ftatim ttanfit amaritiem: Hxc vero<br />

tanquam fpiritualis, & alterationi quám d fticiilime<br />

obnoxia,non in amaritudinem, fed dulcedinem potiús<br />

convertitur.<br />

<strong>De</strong>inde putes fpiritus hos ácidos ex earum rerum el-.<br />

fenurnero , quibus diverfx & coiurarix iníicx íüntfa-.<br />

cultates , hi enim immodicís hxmorrh gias, evacúa-,<br />

rionefqüealiasqux p.n.accidunrrehciui liiftUQt.-Pár-.<br />

ro quxvis etiam duta diflolvuntcorpota,& íieperconfequens<br />

potiúspituitofoshumores, vilcdos tartáreos-.<br />

„.?„ ..J^AiSil. «,„ru¡cnrnmDCcdiEerunr,incidunt,<br />

que,atqi cruditates quafvis prompr<br />

ahíumunr, qua de te doaáf%'«^» %*$£2¿<br />

Tandeindozis quoque eorun» f*¡*j¡¡¡*!*<br />

f„AXm¡n¡m9 & veheulum ex advcilo, cur;<br />

quxprofeaommraa *ft v . ,¿ larguin , in quc^<br />

ipnitushiimmilccntur, eit opi &<br />

aciditas illa neceifanó «a dñfandjtu^ ut vel


ioy8 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LIX<br />

cxquifiw guftandí fcnfu vix percipiatur : Quin nec hodienovum,<br />

fimilia curari fimihbus : Cautelam infuper<br />

medico obfervandam addo , Qui fpiritibus hifee tum<br />

tcmporis utetur commodius, quando excedens acetofitas<br />

in ventrículo jam quodammodo eft corréela mitiorque<br />

faíb. Chrift. Langius.<br />

,o8, SpiritusSalís) Ex ípiritibus Salini prxcedunt,<br />

longé efneaciores quám falia ipfa j efficaciores dico,<br />

funt enim his manifefte fubtiliores, longé potentiores,<br />

atque vi penetrandimagispollentcs , Hmc etiam ínter<br />

hos fpiritus, quidam funt tantx efficacix, ut ex tempore<br />

omnem calculum , five renes oceuparit, five veíicam,<br />

in limpidumforisrelolvant liquorem, qui liquor<br />

cutí afhdtus , fi ex renum calculo fueritprxparatus<br />

, illi egregtumcolorcm durabilem largitur.<br />

Et hac potiflimúm vittutcexcellit^í'/rírwí acidas Mercurii<br />

faxijragus,áe quo Faberin curat.Hinc quámproximé<br />

virtute relpondet^/Ví7«j nitri duplicatus, ut &<br />

Jpirttusfialis comm. quorum hic, ex Helmontii experientia<br />

de lith.c.3. §.31. fibi par remedium non habet<br />

inextinguendis ardonbus(prxfcnte etiam in vélica calculo)<br />

& inferum ftranguriis, qux difficultcr alias fedaripofliint-,<br />

Summx ergo, non immcrito, funrexiftimationis<br />

hi fpiritus, qui infuper quoque putrefactionum<br />

incommoda impediunt, mucagines diflolvunt,<br />

arenafque é renibus ¿¿vélica cxpellunt, teftc Helmontiol.<br />

c.<br />

<strong>De</strong> Spiritibus norandum, ut& deíalibus, vix ípiritibus<br />

qui exfatifixo prxparantur,longé notabilioti eficacia<br />

vigere, quám qui ex jale volatili Se halituofo<br />

proliciuñtur. Hinc eúamHe/mont.l. c. §.32.marinum<br />

&Hifpanicumfal, quod omni propemodum, ut fie<br />

dicam,volatilitate carcr,validius omnino ceníet,quám<br />

Lotharingicum ; utporc quod fatis halituoftam eft, óc<br />

hin«inftomacho faciléacefcit, proptereaque putredinem&<br />

Duelch ; (h. e. calculum) minüs arcct,imópotiüs<br />

auger; Sic quoque plurimúm .laudatur fpiritus ex<br />

faiefixa urina prxparatus: Et hoc fundamento nixi<br />

Fr. Bafilius valentinus, cum sfiir. fiatis ex calce viva<br />

prxparato, ac Helmontius cum fuo ludo, graviflimas<br />

calculi pafliones.non rarócurarunr. ídem.<br />

109. pulveres) xiii.Pulvis,eflicaxremedium.<br />

%. Stercoraglirium, velmurisficcata » c ' v. velviL<br />

Oi/bani $\.fiem.fi>nic. "S&.cinnam. di.fi. Pulvis.<br />

'X<strong>IV</strong>. Magis adhuc eíficax.<br />

^£. Cicadamfeu ¡ocuftam media magnitudinis, fie<br />

t*mn°-j. velBli. ocul. cancri 9ii. vel alteriuspulveris,<br />

cinuam-di. fritadentur cum decollo anthemidis velaranorumjuniperi.<br />

XV. Pulvis vehementior.<br />

T£. Canthar. fíceosn°-¡v. lap. fpongie, Bii.fim.melon,<br />

medalla, ut contemperet cantharid. acrímoniam , 3ifl.<br />

facch. candi if\. pulverijkta dentur cum decollo fiem. tini<br />

vel fiero/aclis.<br />

Sxpeufurpatum ame magno fucceflii remedium.<br />

"%.. Rldtc. liquir. radie, lauri ana. 5ii. radie, ano-<br />

*id."*>\.fiemin.alkekingi, paliuri, mitii fiolis ana. 5ü.<br />

fitmin. apü, fcenic. petrofel. ana. 3Í. nafiurtii ^Cs.gummi<br />

cerafir. vel prunor. fuccini ana. 3i. refina lar. coila<br />

unc.fi. cinerum corticum fiabarum 3i. Oculorum<br />

cancror. 3i./. Pulvis, addendo ad gratiam cimtam.<br />

&ad colorem fiantal.r, tantillúm; Cui cum dolorem<br />

fimul mitigare volumus fiem. hyoficyami 5ifí. admifeere<br />

lioet; Daturper(e3i. quantitate cum facch. q. f. vel<br />

cum illius f. q. aquaque convenienti formantur Tabula,<br />

Aut fyrupo exceptus Pulvis in formara Eletluar.<br />

redigitur vel Pilular. Tune nuc/ei Perfic. commode<br />

permifeentur, Sclocorad. liquir. Caceas ejufdcm emollitusadditur.<br />

Platerus.<br />

l09 - Pulveres) Lumbrici, Afielli, pulverifiati,fpeñiúiafcarabai<br />

majales, prx csteris conveniunr, In-<br />

pnmis ala horum fiuperiores ac dure pU|ver<br />

propinatx ,n vino.egrcgium dant ancineph ! *<br />

Quod panter valer de Seorptonibus, (x n j ^<br />

actusex4.vel ¡.ficorpian. lavatis , ficqueviviín^ va<br />

h . ' " * ~" ' ~"" * "»- v |ut. Vivís llpr v •<br />

oras in vina malvatieo reliáis, poftmodum ;,?•<br />

Cavrzfoliafalv.a poÍKÍSj infur. oblandé I? 0 " 1<br />

pulve, Dofis gr.iii.adiv. invino veloviSlf<br />

netur. Etmuller. propi.<br />

109. puheres) Sequenscommendatur.<br />

_ If.. Lapíd. fudaici, pulv. lithontript. 7-ffi •<br />

aa. 5j. nuclear.perfic. gumm. tragac. & nUol.cZ<br />

fiar, aa.56. redueantur in Pulverem , detur cmtí<br />

no albo , vel ,x to fiat Bolus cum terebintkna.<br />

9u. detur ,n tres dotes W & fiero fim,H¿<br />

Riverius.<br />

fitis.<br />

Vidc Quercet. Pulverem §. Ex,<br />

' compi.<br />

w * Pulveres) Pulvis contra calculum, ut ín Ir.<br />

bro quodam Germánico manuferipto reperi, fecorü<br />

leporini usli, apü, i. e. petrofielini vulgo dm,fmin.<br />

aquíleg. ana. uncu, maxtllarumlucii, mdetrumper-<br />

Jic.fangu.hircini. fiem. Itthofipermi, faxijra¿. kpllor.<br />

de aJlacis. zx.. albi, cmnamomi ana. uncí anifi.co.<br />

riand. ana. unc.fi. macer. 5¡i.fiacch. unev. mifee. Ctnr.<br />

Gefinerus.<br />

Pulvifculumapteconficies ex rad.petr»fel.f«xitrat,<br />

(¿lapillis quiin aflacorum capitibusreperiunttir ,conrert<br />

inirifice ad lapidem confringendumeum vintdbo,<br />

aquajanic.ficotip. aut pttroficLdtiuto exhtbitus.lad.Diirettss.<br />

Pulvis fequens á Quercetano valde commendatur<br />

in Pharmacop.<br />

y . Túnica ínter, ventric.gallina (¿Jlercor.ditjntdem<br />

áá. unc.fi. pu/ver. pellicula ínter, qua in futamin.<br />

ovorumreperitur ^íifi. herniar. cinnar». 'ú.d:\'."ttcl.<br />

mejpil. 3¡v. fiem. agtfi fcenic. áá. 5i. redueantur in Pulv.<br />

tenuijfimum , dt quo capiat gíi. vel jj. cum voto<br />

alba.<br />

10?. pH¡veris) Pulverumlichontripticorumingcií<br />

proftar copia, interquos ducunt clalTem Pulvis mipedum<br />

("de quo ad diflblvendos cálculos portenroh effcüas<br />

apud authores inveniuntur) Pulvis lap.pdaici,<br />

nuclear.per Re. mejpilor.cynosbati, daclylor. fruñuam tikek^contufior.<br />

item mandibular, ac pupiüarum lucf fijéis,<br />

oculorum 6?. leporis cum pelle in fi"» 0 eA fo ca "'""/.<br />

tacilU avis, aemfiemm. fiaxifirag. ruJU^nugp^<br />

raphani,genifia, bardana, magna urda ,¡>erm»nt<br />

Chrift. Langius. . r «<br />

U0 -Pulvis Calculi humani)Uvi\\as qui in taun vene<br />

menfe Majo reperitur, maguara habec incomnunuc<br />

do calculo efneaciam: Hic (i vino imp nltuc '^ Ut Hic li vino imponitur<br />

¿;<br />

ro paululumfapore, colorem croceumcontrai<br />

hoc vino, quotidie recens affufo dor.ee lapis vino 1^<br />

pofirus omnino confumptus fit, bibere opon ><br />

enim ratione non modo calculum comminuí, ^<br />

atque coni'umi multos experientia docuit. x^<br />

r<br />

H J<br />

• Salís abfimth.artemifia) Chymicifuos &I« ^<br />

calculorumexclufionem máxime ? íxiicinl, c\ a¡J fanón<br />

infimuralocum obtiner Jal'filiquarum^F! ^<br />

bar. cujus 56. cum uino albo egregié operatur.<br />

Pulvis exfieminenafturMBabyl.)C^ s ^l<br />

fticus Allobrox ib magnam exerevilje aüermr ^<br />

rumfaburram,& per muiros dies.undeproriu ^<br />

líber fuit, referente Laz. Meififoncrto EpiK- V^ni<br />

vicium, in¡putlcgio de Calculo p. 1»^ ^ ul Lrí.t \ íbrcum<br />

fruftu plurimis prxbuit. Galli vocant J>re<br />

m3,des<strong>Cap</strong>ucines, Noftrares, dtsEJptransw •<br />

"¡- Pulvislepuficuli) Qujn *f An Z mS %rj^.<br />

ftifi id feufi. teienda terancur, cum tereb. milceanuii:,<br />

aciiHÍii.ai]uxin vafe obiurato ad putredincm, feu<br />

digeáionern leponancur per iü. menfes, poft<br />

dutdlentur; Obnnebis oleiim prxftantiflimum á gutt.<br />

i. invino albo c.ipiendum. Etmuller.<br />

" 6 - leftádenique ovorum) Ex quibus excluíi funt<br />

pulli: Optimxfunt teJU ovorumftruthianum»« q»'bus<br />

cum ipiritu latís, modo infmuata ratione ( Vide %.<br />

Himr nephriticus ) liquor nephnticus fallí pcregrini<br />

fiporis, fed prxftans parari poteft. Etmuller.<br />

""• Tefta ovorum ) Prxfcrtim fi pullus abns e<br />

fus fuerit. P/aterus. • , .. ,<br />

"1- Vt Barthalinm prodit) Ab hoc m hift. Anas. &<br />

"*+&¿*u.&f¿*. teftat ovorum calc.natx eomnwndantuí•<br />

.referens aquam nephriticam dccoftionis<br />

talis calcis teftarura ovorum miré prodeífc, Et in Ipecie<br />

^am caléisoíireorum ad calculum in mucilag.nem<br />

^Holvendum multüra prodefle referr.<br />

, " 8 exclu-<br />

- Doloris remotionem) Peraclisperagendis, fi íe-<br />

««turdolor, &calculusproraovetur res beneeft,ub<br />

!«o dolor fedacus, Se calculus adhuc hxrer, acc.flus<br />

f« ad ea , qux drarefi blanda urinam P ~ ^ P £<br />

¡Wtt, autpropinanda ea qux calculum d.ffr.ngere va<br />

e^D^s'amotionem, ^uov1.d1xdiuturnxacviriumexolut.o(cqumr,ad<br />

D ^ f - j J ^<br />

^««.rconfugiendum eft, H P^ilo»» Ramju<br />

d yftenadm.lcendV, Vel Uudam optan gr. v. vel v„<br />

^ ejufdcm laudm gr- »-• a« ,v - P« os cxhlbend ^ :<br />

^deniqueAr. depapav.^u in Julepo coavemenu.<br />

Tom. II.<br />

IÓJ9<br />

"*• Doloris amotionem ) mitiganí dolorem 8¿<br />

acrimoniam , vellicationeni & tenlionem fpaímodicam<br />

plexus nervoli & membrariofi attendentia, Hxd<br />

ipfaut máxime funt neceflária, ita id prxftanr in genere<br />

quxcunque fpiciila acuta, triangularía, íálíná<br />

edomant, & ad frugem reducunt, feu pondere S¿<br />

mole coniuoóta fint renibus onerofa, & mólefta feu fola<br />

rolione.<br />

Mitigara fi) aqueapulpofia&c gúmmofa qux ínvif¿<br />

cant quafi & obtundunr vim faliumillam, ut rad. alth:<br />

pulpa caffie,Scc.<br />

Mitigara (1) Aqu'ea, oleofia, utemu/fioneS, tac (3 fien*. .<br />

inemulíionemliquata, qux Se ftranguriam refpiciunc<br />

& cantharid. funt antidotus:Exemplum taleannotavit<br />

Langius l. i.ep. 97. &nos conlimile quoqueobfervavimus:<br />

Refrigerando hxc & Temperando fimul ftimulum<br />

íeminalem ¿pyasir/*wSv,, temperara.<br />

Mitigara^) Traumática, nlrvina, balfamiea, í¿<br />

pro re nata íeniter adftringentia : ínter traumática<br />

plantago, e\\\(c\aeeffentia ,extraclum , fiyrupus laxitarem<br />

rchum , inpnmis diabetieam , egregié corrinanni.<br />

, ..', j ... gunt, EJfentia item traumática , pulvis ílypticusi<br />

U. Nitri puriffi. Wx.fluat m igne, tnjicuncto deju~<br />

JfruílumrLhmaJtudine fiaba, quodeflagrata a- < Sic & ctnnabarina ,n paroxyimo cum ocul cancro^<br />

F pujtumjutp». g j ..1 •£•*,, • r„« Seu refo vera bus & anodvms funt laudatif*<br />

'imdfuperiniice, doñee hujus fiulphuris unc.fi. abiumrum<br />

Sea refolventibus & anodynis<br />

puiit, ubi omnia refrixerinr, ac denuó pulveniata lima.<br />

liietint, denuó eodem raodo procedarur, arque hoc Mitigant (4) Acrimoniam fimplicem, feu cum fer­<br />

teniavice repecatur , leraper fucceflivé fulphuris ad vore S¿orgalmo íaltim non item cum rolíone conjunétam,<br />

acida, quorum inflar omnium, prxter di-<br />

¿ta alia, eft hepatieum rubrum.<br />

Mitigant (5) anodyna , unicum natürx laborarais Se<br />

affliclx'íblatium; hxc quippe non remorara inpciunc<br />

viis, velobftruunt, fed urgentes dolores lopuint,<br />

unaque roborant nacutam, ut non tendatur merabranofum<br />

genus nimis, & induciis conceflis forráis 111furgat,<br />

quin ira juvetur ut toldare poflit, ucvmcere<br />

1 Ut enim pellcntibus fumraa noxa infertur nephriricis<br />

, ita á fedantibus fumma vittus expc^<br />

¿tanda.<br />

Profuntilla, tumaliisin cafibus * tum in calculo<br />

paroxyfmante, & miftione cruenta potiílimum, Opiata<br />

\exo magis in renibus primario afféftis & laneinatis,non<br />

icem in feminis«que virus. Wedelim Am,m.m.<br />

pa?.i87- , . .tr ~ r<br />

c ns. Doloris amotionem) Doloris potiilimum, iedandicausa,<br />

dantur qux narcorica & anodyna vi eum<br />

mitigant vel compefeunt, permifeendo femper ea quas<br />

renes ealculumque refpiciunr; Emulíio feu lac id prxftans.<br />

2¿. Nuclear. Perfic. quart.j.femin. melón, vel cucúrbita<br />

unc.fi. femin. papav.albi 3¡i. contundantur , addttaque<br />

aqua comm. vel parietar. aut malva Vb&.exprimaturfiuccw<br />

latleus, additoquejacch. vel melle , bibaí<br />

anc.m.veliv-<br />

Poflúnr Se Pulveres calculum pellentes, ad dolorem<br />

fimul mitigandum parari E. g.<br />

1C. Semin.papav. albi rec.'S'ú. fiem. hyoficyam. Si»-<br />

4.fiemin.frig.mai. malva,U. 3 i. miliifiolis alkek¿ (3 g e "<br />

nifta ana.36. liquir.3¡i.rad.ononid. ^i.fiacch.unc.ii. fi<br />

Pulvis.<br />

Opiata cura dolor fummus urget, quoque dantur;<br />

Sed & Purgantibus narcóticamifta, ad alviimroovendam,<br />

& dolorem fimul compefeendum quandoque exhibentur;<br />

quornm ftimulo forte Sí calculus redtms propcllirur:<br />

Ídem Clyftcribus quoque cum alvumlolvere<br />

, & dolorem fimul fedare volumus & ct.us fere &<br />

tutiús, quám peraflumpta ptxftatur. Platerus.<br />

Si hxc omnia ad pacera conc.Iiandam ignava fueira<br />

, Sí langu.danimis, neprxmarurx monuamp^<br />

n ^• • r .,, -nproi'2 Drx ídia audacter alcenftim^xrccUnorilque<br />

cncrgí* ["»<br />

SdnnV; nempe freática. U ^ h * * .<br />


íoó-o <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>llY<br />

tionc; urjam confta&o penitus facultatisvitalis teño- nimis , Narcoticis-, Qua relat' r t<br />

re fuperfedeantur j veré namque deploratis Ccrtiús<br />

euthanafiam extctiorcm, quám vira: fcmel extinctx<br />

reaccerfionem fpondent opiata: ubiitaque extrema ex<br />

calculo in delaplú fixo in procindtu fuerinr, pcricula,<br />

moxad divinum illud m»i*¡y¿^utt, anodynorumque<br />

longeantefignanum, dolores quofcunquc,&<br />

cruciatus corporis immanes, blando introducto fom-<br />

•, no,mircconfopiens, fimul etiam hífee fedatis , fpiritus<br />

anxietatibus exhauftos abunde refarcicns , Laudanum<br />

opiatum, Paracelfi inventum confugere , dccet<br />

Medicum cordatum ; Feliciter exhibiti, in via<br />

hxfitante calculo, exemplum vide apud Greg.Horftium<br />

Epi/t.med. 16. Charletonp. 220.<br />

Evacuatis primis viis, & fublatis impedimentis,<br />

dum adhuc urget dolor, & hxret calculus, propinanda<br />

taha, qux quantum poflibilc eft dolorem rol»<br />

IcrepofTuntj undeóc fubinde ad Opiata appropriatis<br />

talibus mifta accedendum venir.<br />

%£. Lapid.cancr. di. cinnabar. nal. feu amimon.<br />

91. laúd, op.gr. j. velii. m.f. Pulvis.<br />

ítem effentia urinaria anodyna D. Michaelis: ítem<br />

Malvaticum juniper.com ejfientia Opií miftum. Vel<br />

prxfcribi tur tale <strong>De</strong>codtum.<br />

3¿. Rad. alth. unc.i. liquir.yñ. flor, malva ,m. j.<br />

fiem. violar, unc.fi. coqu. infiq. aqua hord.<br />

Tf.. Colat.t6ii.Jyr. papav.albi %i&.lap.cancr.prap. 3¡mijee,<br />

(3 i tA propinetur.<br />

Pertinet huc <strong>De</strong>coüum Forefti egregium lib. 24. obfi.<br />

26. Sí Sennerti cap. de calculo renum. <strong>De</strong>collum<br />

fUrum chamom. fingulariter excellit in paroxyfmo<br />

nephritico,Itemy«»«» trymph. ceu egtegiura remedium<br />

in paroxyfmo ncphritico extollitur. Laudatomodo decofto,<br />

Sennertus curavit virum defpcratafuppreffione<br />

urinx ex calculo renis finiftri laborantem , protruíis<br />

lapillis cum Ímpetu ; Hujus deco&i fingulis hauftibus<br />

Timaus monet efle addendas guttas aliquot<br />

Jpiritus fialts dulcís Scc. Sane fpiritus falis, extremo<br />

igne prole¿tus, adeoque acido íálfns, fingularis eft<br />

ad promovendum Sí refringendum calculum. Species<br />

has <strong>De</strong>cocli Forefti correctas vide in Zvvclfen<br />

Ph. R. 89. Nec forfan cíTct incongruum fi his de femine<br />

hyper. aut fiem. dauci% aut baccar. jnniperi aliquid<br />

adderetur. Etmuller.<br />

*"• Doleris amotionem) In ncphriticá accellione,<br />

dum immanis hic hoftis , Duelcch , fuo ex útero<br />

exitum moliens , feínanguftum ureteris angiportum<br />

ímpetu protrudit , teneram ejufdem fubftantiam,<br />

nervulorum favore fenfu exquifitiore dotatam , in<br />

tranfitu, fi gravis fit , fuá mole pcrlidit plangitque; fi<br />

afpec, angularitate crudclitcrconfauciat; Anxiferum<br />

hunc impetum ut eludant, hoftemque füum retro in<br />

anttum équo recensprorumpebat, ftrenué repellara,<br />

Vafa urinaria, reni utrinque infeminata, impenfe triftantur,<br />

contrahuntur juxta longitudinem , velutique<br />

obfeuto fpafmo convulfi crifpantur : Atque hinc<br />

illx lacrymx, hinc lugendi calculoforum gemitus;<br />

hinc enim vaforum contracuirx, feu convulfivx cormgationi,<br />

mox fupervenit acerrimus dolor, rainc<br />

pali infixi, modo gladii dilancinantis alias ponderis divulfivi<br />

fpeciem prajfe ferens.<br />

Urgenti ¡taque hujufmodi fymptoraati, Ci tanta<br />

feritate fxviat in lu&uofum cuentera , ut perpetuis<br />

vi'giliis fpirituumque cxhauftu, eum in manifeftum<br />

vitx diferimen adducat , matute obvertendum erit<br />

medentis confiliura ; Dolorificam aurem ureteris<br />

crifparionem demulccnt atque confopiunt ea prxfidia,<br />

qux contractas relaxando fibras facilíorem calculo<br />

egrefluro exitum prxbent: aflbeíata anodynís.<br />

~—~ ,-.~,*„n,j, »Mia reíatione F„.M<br />

ética, levirerque detcrf.va, Fomenta Z ? * \<br />

ter: Inunciones & Balnea renfos Z l T *<br />

los relaxantia plurimura profutura ípondemuT<br />

le tan p. 116. r ucni "s. Cb*<br />

" 8 - Doloris amotionem ) A quoicm-ir; -<br />

duc¡jUbetc^.wi,v7r;rs:f:<br />

leila mature). r s ' maier >*csi.<br />

' ;• Quaperagitur) Exhibui in hoc dolóte „<br />

fine.nfignixgrí juvamento aqmeaptil. venera<br />

tn cucurb. vitrea ^.croei di. vini malvat. ex £<br />

rapb.anc.iñ. Solenander. "*"><br />

">' ^?«W»r) Si autem calofe ncquc<br />

p.uretic.s,lot.ura.ll. á tergo cumulare (üffund •<br />

bus, unaquaque dolorofum crifpationis fpaC<br />

blando madore laxant.bus, nec cucutbita]/deD1 '<br />

lumbisaflixxtra


I06-2 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> Aft <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LlV<br />

T*!fitombus tortas, ab ufiu fimplicis c/yíferij ex lacle vac-<br />

*moparatimquo adexemplum Craconis, vel veronitam,<br />

vel flores chamam. vuíg. decolls , qHam cx<br />

alus majons apparatu Strauflius. pag.jój. Pare. 3.<br />

Gymn.if.<br />

'*•• Habent hic (3 clysleres ) Utilis eft fequens.<br />

„. ^ ***. *P», petr0jel. brufici, gramm, (3 aftarag.<br />

aa. I,, rad. maha (3 alth. .,6 fol. parietar. m. tu<br />

fiem. amfii, fa„ie. á„eth,, carvt, dauc* , amees,<br />

carthamt, ruta, cumtni, baccar. lauri,ü. 5,j. chamam,<br />

melilat. aneth. (3 ftoechad. áá. p. j. coqu. in vino<br />

alba ad media,. I» calat. fcj. dijfiolve butyr. ree.<br />

f iv. mell. rofiac. |ij, facch. rub. Jj. bened.Jaxae.M. viteU.ovtrP.<br />

j. o/. „ucum , anethi vel tini 5¡ij. OT. £<br />

«£/?«• qul rcnneacur, duabus horis, fifieri poflit.<br />

Riverius.<br />

"+• Habent hic (3 Clyfteres) Clyfmata injeda dolorem<br />

nephnticum pleruinque & fubitó compefctint<br />

vel «mitigara, tum quia íxces flatuíquc cducendo;<br />

nc dolor augeatur -, quod vero ft illis inteftina rcferta<br />

finí, ob compreflionem uretcrum & renum accidit<br />

, prxcavenr : Tura quia ad hafce fedes pcrvenieraes,<br />

fi anodyna lint, ea ratione quoque juvant:<br />

m gifque adhuc fi narcótica addantur , Et ea recipiant<br />

qux fimul calculum propellunt , vel comrainuutit<br />

, triphci nomine runc opítulantur. Platerus.<br />

lt S- Quibus & fruñus) Communia Clyímara paffirh<br />

explicumir, Calculo accommodatum fimul hoc<br />

erit.<br />

"}£. 4- LI. emolí, cum tota , parietar. batan. Jenec.<br />

beta vel mercurial, ana. m. \. fiar, chamom. meh!oi.<br />

aneth. aa. p. \. rad. liquir. *j. cicer. rub. fúrfur,<br />

aa. p. j. fieuum »?. x. baccar. lauri fcj,j, b.icc.<br />

a Jkíkz 3>j- fiem\cucurb. lini ficenugr. ana. ¿fi. J'em<br />

fcenic. carv» ana. 5¡fl. fi. decotlio tn aqua (3 vino<br />

vel jure carnium In colar, q. f. dijfolve meltis vel<br />

facch. uncí?, caffia unc.j. ben. lax. wel hiera yuol.amygd<br />

d.ol. nucum , olivar, vel butyr. áá. uncí, refina<br />

lariceavelabiet. $j.fiatis parumfi. Clyfter Si dolor<br />

vehementer urgear, Philon.Rom. 3¡j. addirx, admodum<br />

eum íedant. Platerus.<br />

Sequentes tres commendantur) Anodyni clyfteres<br />

in colicis doloribus varii prxfcripti hic quoque<br />

conveniunt, máxime fi qux calculum refpiciunt illis<br />

quoqueaddantur, vel hic.<br />

3¿. Refina lañe, vel terebinth. unc.ij. diffolve<br />

tn vitella ovi (3 vini fcfi. adde olei amygd. amar.<br />

unc.ij. el. ficorp. unc.j. axungia anfier. unc.ij<br />

mifice. '<br />

Ad Calculum, dum in itincreeft, promovendum<br />

comminuendumque , fequensparatur.<br />

?¿. Rad. lilior. unc.ij. rad. raphan. tipid. apü<br />

fetrojel. cum fiol. ana.unc.j. h. parietar. braffica,fie<br />

xecion.fiwfr^ CMm ^ ^ ¿ ^ hyperice». cum<br />

Jior. ju Crateva, fenic. mar.ped. columb. aquilea,<br />

betula: ana. m. 6. velñ paüciorcs fumas,» j. LlUiar.genft,<br />

. ^ y ^ w ¿ ^ ^ ^ l<br />

n ?<br />

le<br />

ni<br />

r Z 7 - Uni '-' tMMr fialts, fiaxifrag. petroj:<br />

- •• ^ >J ^k.m.fiemiu.lll<br />

f. <strong>De</strong>canto m „ „ & ^ fg n¿ g<br />

meltis velfiacch. Unc,g ^ ^ \> »<br />

vel petrofiel. ana. unc.i (,,„ iJv.. 1 t ,<br />

,<br />

-<br />

r , J ,


io6"4 <strong>Lib</strong>.lV.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>,<br />

loco dolorem ipfios infierre teftando (3 quando in renum<br />

finiapervadunt,Calculosautem in renum carntbmgenerari<br />

, propon ione tophisin articular um marbis genitis<br />

rclhondentcs oratianem in teftem adducunt tx libro de<br />

Nat.Hamtftis, (3 hh. deviil.Aut.(3c.2. Siexempladefídcrcntuncultro<br />

anatómico obvia.prodeat Foreftiu qui<br />

libr. 24. tbjervat.16. fcribit fe vidifle non modo,finum<br />

fe cavitatem renumexiguis calculis, veluri p.uvislapillis,replctam<br />

, quinctiam fubftafttia renum tales infardos.<br />

ítem Platerus, referens confpcdam multis annis<br />

de dolore conqueftam nephriticojxpiufque abortientem,in<br />

qua fuent repettus lapis, fola membrana, velut<br />

marfupio, lufpenfus íllic ubi ren fuent, lubftantia renis<br />

prorfus abfumpra. Et Euft. Rudtuscap. 4/. de Renibus<br />

dicens , Lapides nenfiolum renumfine contineri,<br />

verum etiam in ipforum fiubftantia reperiri, coxspertnm<br />

habet. 3. Nec deeft ratia, non enim eft, Cur enim arenulx<br />

vel calculi magis in ipfa renum fubftantiá, feu<br />

parcnchymate fibris contexto , quamin alveolis procrcenrur,<br />

quum in illos, veluri in locum amplioris fpa-<br />

»ii,nihilo tranfitum procludente,libere intromittantuí;<br />

in hanc vero utpote denfam Sí compadam,nonnifi difficulter<br />

fefeinfinuant. Charletoup.tof.<br />

W- Etfiapetamen albus excernitur) Fernelius ftatuit<br />

cálculos renales duros efle ac rubros,rcnifque fubftantiara<br />

Sí colorem manifefte retiñere j Sed licct calculus,<br />

aut fibulumnon in fubftantia,fed in cave renis producatur,<br />

poteft nihilominus tum colorem tum conliftcntiá<br />

renum parencbymati haud abfimilem fibi adfcifcere:<br />

accidit quippe utdode ZacuttuPr. Hiftar.lib. S.<br />

cap.16. rubrum confian calculum ex (angninis pornone,<br />

bilis, alteriufve fucci cornmixtione cum fucco, glutinis<br />

armulo, puta, tenaci pituita, ita ut c lenta pituitanonniíi<br />

albumaut fubeinecitiumcalculum produci contingat.<br />

Charle ton p. ¡07.<br />

*»• Et fiape albus) Triplex calculorum eftdiverfitas,<br />

A/barum, Rubrorum, Rufiorum , feu Flavorum ; Albi<br />

fiunt quando mucilago vifcidaex attritis membranuhs<br />

CAP. L X.<br />

<strong>Cap</strong>.L\<br />

renis tranfudans, íimul áprincípüs coa.<br />

crn » at>1 u J^<br />

corporis inquinabit; vel cá fede congeftum, iba lumbofque diftendet, lh é quibus etiam ap<br />

eute,diumultumque manat.<br />

•• Raro admodum illud) Vlcus in Renibus &veííca<br />

á tribus excitatur caufis ,AbficeJfiu difirupto poft inflammationem<br />

fuppuratam, Humorum acrimonia,ciaú\s eft<br />

ea.quxmidum cruentumemcit,qux intenfior fada,<br />

aut dilrans diutius , eas parces exulcerar, aut a Calculo<br />

afiperoÁidixs partes erodente: Poftrema hxc caufa frequentioreft,<br />

ac fere ordinaria, rcliqux vero infrequentiilira.e.<br />

Riverius.<br />

I' Rara ) Frequcntiffima caufá e&AéficeJfus (3 infiam-<br />

matiorenum, ututetiam catiuti j i o t e s , ^ ^<br />

rentes, fucceflivé eosad ulcerat.onem diipw ^ ^<br />

etiam quod vis acre, vehículo fenper r ei _ ^<br />

tum, eofdcm crodere & hinc exu ceraie / $ fluenspertinet<br />

etiara fanies aeris ex alus loe* ad, r ^<br />

Eofdem lúes venérea, fub¡ndeqaoo.K^^ jD.<br />

Horfirto ltb.4.abfi.4-3-^aú (¿gonarr^T *' ^ no0<br />

confultó fuppreíTam renum infign-s ardor. ^<br />

raro cxulccTauomfequi íolet. Etrnultir. ,. ^<br />

Ct<br />

<strong>De</strong> Vlcere & Vulnere Renum. 106^<br />

, c^en aecidat) Ínter fignadiagnofticaprimum deduc.ur. Riverius,^ funt ab mflammat.one fup<br />

Slt Zlt2%LxcretLamaim^aUaúús puratá, faciliüscmanrur, Cnix^^^ 10 «nrembuspe-<br />

^r C1 PT\n.^¡„nambusunnariislatensccrtifli- riculofiora, & non raro, n torras tenis coníumpt.onem<br />

' -vrans, Vlcus in partibus urinariis latenscertifli-<br />

F Mtendit' Vtrumveró*í*«anw^*» ulcereafh-<br />

111C n,r co2nofcitur ex fuu doloris, prora vel in regionSorum.<br />

vel in pube aut pecina» infeftai, Prxtern<br />

p á R_enibus procedensmelius codumelt, álbum<br />

Uirec lxvc, Sí minimé foetidum; quia parenchyraa re-<br />

Inmcarnofumrneliüsconcoquic , tum pus copiofrus<br />

í acurin* magis permixtum , qux ladi fim.l.s protdt^<br />

donec,on 8 c P oftrai¿tion rr ab eafepa "<br />

ur &m fundo relideat; E Vefied veróernananspu-<br />

Inta materia paucaeft. ñeque raultura urrax pet-<br />

2ta ñeque adeo concoda fed cruda.vanegata 8c gra-<br />

S L , pars erara exanguis , Sí debili calore prxd.ta,<br />

atLm fufficienter elaborare nequit: Ex calla autem<br />

Ví sT«ofio Renum eft á calculo, dolor mordicans &<br />

rodens in lumbis fentitur á fero acri & nitrofo, quod<br />

in tranfitu irritar Sí rodit, una cum jcalons fenlu. tt-<br />

U St lamen accidat)S\gm comraunia Renum vel ambotumvel<br />

unius exulceratorura , funt dolor erodens<br />

cumStavitate crea regionem renjsaftedi: Renes exu -<br />

ceratoshabentesdibere Se fine dificúltate mingunt, id<br />

quod in veficx exulcerationeminime cont.ng.t-. ^ex<br />

rapto apoftemate ortafit,cum urina,pus, fan.es, aur lamenta,<br />

aut carunculxparvx& oblongx &•nonnnncpm<br />

pili profluunt, tefte Hippoer.4.. aph 7S Sifongui-<br />

Lmaut pus mtngunt,autrenitmaut ^ f ^ ^ T<br />

ns^gntficat^ibuslimmA*^<br />

RoítbusexcernmtJr^alcetecxetononeta^^<br />

orto, firailiter ex calculi alperitate , ut .luimraraJanguis<br />

cura urinaemragitur fine d.fhculrate. Fr.foel.Pr.<br />

lib.6.p.3?4.<br />

prognotis.<br />

Cum omnia ulcera internapericulofafint iña etiam<br />

Widolofa Sí curatu difficilliraa cenfenda fura faqu<br />

dem perpetuus fit ad cas partes humorumaflflnxu... Li<br />

fit, hoc tamen locum habere pote«'» ft fi<br />

P foverc pof-<br />

vero pravihumores, ac e s ^ ^ <br />

tut, exulcerationem efhcete eamq^ r<br />

" t c e n t i a , ^ ^ ^ ^ - ; ^ ^<br />

pmnt,Inveteratave.o.ncraab. a a ** ^<br />

cutantur Renum & Veficx ulcera, n ,<br />

quando,fed nonnifi magno.labore Vlowqi«aclea<br />

lo funt Sí foventur, nonrafi e S f ^ T n S<br />

degenerara ; Qux funt ab erofione, periculoliora; qux<br />

magis inveteratacódifticiliüscurabilia: Alioquin ulcijRenumlumbos<br />

pcrforafTe,inque fiftulam generaffe»otatífi7/¿ídeurinis.<br />

Etmuller.<br />

Si ulcera Renum maligna fueiint, tum pus cxitfcctidumek;<br />

lividum, &rariflimé curari poflunt, prxfernm<br />

in feníbus, Renum exulceratiora fxpe vefiexulcus fuccedit.<br />

Fr. foel.<br />

'• Curationem) Si Renum inflammatio propofuis<br />

remediis difeuti nonpotuerit, fed ad fuppurationem<br />

tendat, quoddignofeetur ex febris , doloris, alíorumque<br />

fymptomatum incremento, tum etiam horróte Se<br />

vornitu , pondere circa partera majore, tum prxcipuc<br />

apparente, cum xger in partera fanam inclinat,monis<br />

VeHC,,autraeaCuramar.o> ^ ^ v £ ^ I S ! S ^ S ? £ £ ^ ^ ¿ ^ « ^<br />

ú í ^ ^ ^ ^ - ^ ^ ^ ^ ^ Z r i a s r l o -<br />

illiuscervicis,perpetuaadeftdy(uiia , SC con»"<br />

n0mminiméfierifolet3feddilucida funt dyfur.x&do-<br />

US<br />

cibt»(3herbtsemoll.femindií-,fior.ckamom. Quibus<br />

aodiSjtufiSjckctibratis, J adduntur/ÍÍ»'»*,^»-»»» adduntur farina,butyrum , , a»<br />

xungix&olea iifdem viribus ptxdita: Quibus nifi abfceflus<br />

ruptus cum urinis fefe expurgei, pus in ab­<br />

Inris intervalla. . , dominis cavitatem irrumpit, unde mots repentina-,<br />

Profundiori ulcere exiftente, íanguisinterdum co- vel febris hedica fuccedit: Aliquando foras Tumor<br />

piofus excernitur, qui difficíle cohibetur,fxp.ufqnera- prodit, tumquecauterio potentiali vel fcalpello ape-<br />

Lta partium cum puré , vel fangu.ne excernuntu , úendüseñ,R¿veriuf.Encb. M. Pr.<br />

Tempe carunculx ex renibus minurulx raplur.mum.al - 4- Djata, venafieñione Purgatione ) Qiu'n & vom.-<br />

quaído craffiores , qux per uréteres d.mc, era tranfi- tum commendant Avtcenna,Augenius l. i2:Ep.pag.693.<br />

Lhabentes, dolorem nephr.t.cum panunt. E vélica Valleriolalib.6.obfiervat.i. V. Vide íupra §. Curaiio-<br />

V£t6 fquaraul», feu pelliculxmerabranoíx cv lut nemuthumorum »%/?«)Reiicicauchor Enchir.Med.<br />

tóracexctuftulxdimanara: Acdenique in Vélica Pr. quia invomiru ulcus renum dilrumpitur ; Revera<br />

Sumo ulcere, Sí callofo, raucofa illa p.tuito a eaproptet in ulcere confirmarofufpeda funt,forté uti-<br />

ptoducitur , qux in calculo veficx defcnptaeft. Ri- lia eodem inchoantc, quo tempore revulfoms remediis<br />

locuseft. .<br />

4- D¿4M)^¿tí«fitiefrigerans,lemens, & humottó<br />

actimoniam obtundens: Fugienda ideo funt faifa omnia,<br />

acria, piperata& arómate condita: Venus, equitatio<br />

durior, exercitium immodicum,& quxcunque humores<br />

calfaciuntac commovent. Convenir (m Potu)<br />

Pnfanafodrofiacch.hotdeatum mundat. hydromelvalde<br />

aquoíum , m quo femana frígida ma,m, bull.er.nt:<br />

Lacafimnum , eaprtllum, cumfiacch.rofiato jumptum.<br />

Ench.MPr. .r.<br />

5- fen* feñione) Hxc patum condoc.t, n.íi.n corporibus<br />

plethoricis, biliofis& recnl.iad.s in qu.bus<br />

(i nrceflitas exigir, fec-rur vena hepática affedilatens<br />

pmw^demdcSítalaris.Fr.¿oel.<br />

6 - Etpurtratione) Ame V-S-quin Sí citra eam,plunmurrf<br />

contett crebro alvnm clyftere elucre : Multúm<br />

dicatur SC inenftrua Vamitio va curando ulcere<br />

Renum, & hoc unice curandn n clt,nealvus obfttuatuc<br />

Siveróconftnda fuent,ftitimvel jufculo prunorumdu/ciumfiaccharo<br />

cond.totum , un jufculo pingui<br />

ratíina,&ntglandt'bus,autlen. Enemate ieuieada apetiendaqüe<br />

erit. t .. .<br />

Tandera ftudiose coníiden-tur , qui poultimum viriofi<br />

humores, in corporc redundenc, lálfane pitnirtj<br />

aut recorrida bilis, ulcus exacerbans, & primüm prxparecur<br />

redundans humor ad edudionem, deindtí evacuetur<br />

leniter folventibus pharmacis: In Pituitosa causa<br />

fie pnrgetur. ... «<br />

y.. Diaphmn. 3x. aqu. eardui. ben. une. n> ms.j.<br />

m liZth biliofus retorridus humor, fequenti evacue­<br />

tur.<br />

' r '-. «1 r 1 ->•• n r.*«*iCs contufa maceren-<br />

%. M ^ S l & f i Z g ; ^ leniter ebulcur<br />

netnoaem wh- ^."í.r^tkeso.u autElcÜ.<br />

liara Cpto«^i^g£^ c d )¿V« mendu, i<br />

^funt&fovenulr,nollmup rmbCAU " w ^ , "' , *' ."ZZ r Htiuam fex hons ante cíou<br />

Sá?KS^«XíSii| m<br />


io6*eT <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<br />

7 ' lidem allapfi refrigerantibus ) Imó ante influxum&purganonem<br />

prxpareraur, & quidem li lit<br />

Pitaña.<br />

3¿. Rad.fttnic.pttrefeUiquir.ád.lb. hyffapi, card.<br />

ten. centaur.miH. a.í.m. R.fiemin. anifi.Janic. alkelring.<br />

aa.lii].pajfiuLmin. %0>.contufia (3'concifacoqu.in tbii.aq.<br />

duplici vafie per 2. hor.colat. addefiyr. de betón, dehyjfiopo<br />

áá. unc.iij. J~umat.rn.Z3 v. une. v.<br />

In biliosa causa humor fie prxparetur.<br />

3¿. Syr.decichor.cumrbab. vi0Ur.r0fiar.a3.anc. iij.<br />

aqu.fti/lat. cichor.petrofiel. áá. íbj. fiar Potio m.Sc v. cbi-<br />

benda. Fr.'jael.<br />

*• Nephriticis temperentur) Sunt quiacrioribusdiurcticis<br />

ulcus illud cergcra,&íiccannbusinttó fumptis<br />

ad cicatricem perducere conantur: Imó quidam ad exficcandura<br />

illud,confulunt ufum decoñi Guajacini, fed<br />

ciimabiis urina reddatut acrior.rcnis ulceran caro abfumitur.<br />

Ench. M. P.<br />

y - Terebinthina) In hoc affedu valde commcndarur,<br />

quia fimul alvumlaxac&alvum abftergit: Eaque cum<br />

pulverc tiquiritia exhibenda eft ad une. fi. cum aqua<br />

plantaginis Iota; Ptxcipué vero convenit , cum urina<br />

valde crafla Sí mueoía cft. Riverius. Nocuifle tamen<br />

nuperriméobfervavi exhibitamDom.Gui/lermet Aurifabro<br />

Genevenfi, ulcere veficx laborante.quam exMedici<br />

prxfcripto aflumpfit,qui calculo veficx illum laborare<br />

exiftimat, quamvis pauca hujus fint indicia; Vlcerisveró<br />

manifefta : A quo tempore á diuretftis Sí lithomtripticis<br />

abftinet, meliúshabet, ftranguria defiit;<br />

aliorfum, fcil.ad alvum.dedudisexcrementitiis humoribus,qui<br />

ad veficamuniverfi confluebant.<br />

*• Terebinthina) Cum urina valde crafla eft Sí mucofa,<br />

terebinth.in aquzparictaria & plantag. Iota utilis<br />

eft. Ench.m.P.Cyprinaoprimum eft auxilium, dercrgit<br />

renes Sí per inferiora derivar, Dofis á 5¡j- ad unc.fi, In<br />

fpecie convenir, íi ex abfccflu exulecratio fuent fada.<br />

Etmuller.<br />

*•• Tum urina antequam &c.) Caruncularum in uiinis<br />

repertarum non meminit, qux ortum fere fuura debent<br />

Vlcere laborantibusRenibus ,eorundemqae parnbus<br />

a corporc rciiquo feparatis , Sí una cum lotio excretis<br />

(Imó (3 lumbrifiormes excretas vidi a Generofijf.<br />

Dom. de 'Molondini auno t6fp. ulcere renum laborante,<br />

fieliciter mea cura reftituto)\\\3.tam curatio pendebit ab<br />

ulccris cutationc , qux fcliciterabfolvetur quotidianá<br />

balfiamifiulphuris ,fiuccinati vel juntperini ad gratas iij.<br />

vel iv. afliimptione.<br />

l0 - Tum urina) Carúnculas exiguas , in utinácrafsá<br />

exulceraría renibus apparere,eftconftantis veritatis,adftipulantc<br />

experimento (Hippocrat.authoritate 4-aphor.<br />

76. ) adeo ut decreto perpetuo ünciri in Mcdentum<br />

fcholis mereatur , modo cruditatis in venofo genere<br />

nulla pollit afferri excufario: Enimveró, ut dodé ibi<br />

Galmus, fi crafl^ fuerint utinx cum membranofis partibus,<br />

crunt fublhntix veficx exetementa , cum urina<br />

vero tenui licxcernantur carunculx, erunt ab hepare<br />

6c venís,partibufque diaphtagmati fuperioribus,ut in<br />

febribus magnis: Cura a renibus prodeunr carunculx,<br />

prxcellit dolor renum purulenta vrina , nec adeft febris;<br />

quxcumvchemens vrit, inrerdtim fanguisin renibus<br />

SC venís retorretur, & venarum fubftantiá, incen-<br />

Curatione.<br />

dio perufta, fodidumquiddam ,carunc JLw<br />

prx le terens:deperdit abiictóue. n„!I 11^<br />

; l<br />

' •! "- ;> « . . .<br />

mittitur, ícd runc urina non eft craífa foi rpr<br />

^r fia<br />

& 1<br />

lixivii fulgens, ob flararaeum & S ?<br />

colliqua<br />

bris udorcm," Charlatán dT&mípllT**"*^ *<br />

Cruenta ) Nonnunquam (3 carúncula ver<br />

num partes, hcet in aphot. Galenus id fe vidifl; « '<br />

6timendeLaff.Sím^,^at^JCZL<br />

ulcer.s acr.mon.a erofit parricidas Renumypi g<br />

in pulmonanis tabidis contingit partícula* n„i<br />

ex,pui,?,ndyferaer,apartefint?ftmí:1níd U Í<br />

• Perrot, Vidimus triinunas carúnculas,* non immerir<br />

p>tx& rece*.,* d.c. deberent ,quas fxpe emingebat ne<br />

que revera eratgruraus; has carúnculas prxcdit dolor<br />

pulíatilis, qui ad lumbos & coilas nothas extenditur &<br />

ligua renis cxulcer.iti ¡ in fanguine coiicretofc orobds<br />

urinisnon prxcedit. Hollerius. Exulceratio renum<br />

prxter dolorem 111 lumbis rodentcm plus mmusfimul<br />

•¿tí\-zntcm,urin* purulenta excretio oftendit,HincW;.<br />

4-f. 4.. Si quis languinem aut pus meiat, renumautveíicx<br />

exulceratio ügnificacur; Caufiasantecama ante<br />

cedentta fere oftendunt; In fpecie fi ulcus eft ex iniarnmatione.mulcúm<br />

puris apparctin lodo; & cúm mmgitur<br />

apparct album.fed curn ftecerit deponitur pus;quod<br />

fi bene eft codum, & urina fanorum íimilis, fuppurare<br />

folet; Si vero erofio eft á calculo, mingituí urina alba,<br />

inflar ladis ebutyrati, ftacim fublidet, &planéaliuscll<br />

confiftentíx inflar cincrum.quosetiamcolore referí,&<br />

minore gravitare excernitur. Etmuller.<br />

"• Si quanda obftruño ureteris capite 8?c.) Si quando<br />

obftrudo ureteris capite puscohibetur, idíenhm vel<br />

per emulgentcminmajores venas redundans, faoguinem<br />

habitumque corporis inquinabit, (qui ex caula<br />

quafi ex leucophlegmatiá calculofostumeceacpallefcere<br />

fxpe animadvern) vel ea fede congeftmii ilia<br />

lumbofque copia diftendet-eqüibus etiam aperta cute,<br />

diumultumque manan, Nonnunquam &illinc calcu.us<br />

ingenscum puro al ascxcc!Íit,aliasevulfuseft;HecCum<br />

accidant tota jampene Renis fubflantiaputredine confumpta<br />

cft , ¡llincqtie pus redundans Ínterpentonxi<br />

membranas fluduat;Hu/us copia interdum: vidimus<br />

totam ventris lumborrimque regionem diftendiA' P u!<br />

hinc tum dejedione , tumvomitioncreddi/ynceruni.<br />

Fernelius Pathll. 1.6. .. -.,<br />

*>• E quibus etiam apena ) <strong>De</strong> R**m ¿M*"<br />

extra vergentibusjfc Hippocrates 7- aphor.36.bt*»"<br />

ex renibus laborantibus adfiuertnt frtddU W » ^<br />

t3 dolores excitcntur circa ípinxmufculos , J' a P<br />

qua fioris fiunt percipiantur: Apopma fir* txg*<br />

Quod (i dolores' intr'o maris vergant, intas pott •<br />

petlandum apoftema. Ñam in doloribus oepW^<br />

tumor foris c renum regione confpicuus, luc<br />

fieos per meraftalineflundi in mufeulos dorfale:<br />

nos fignificat,adcoque abfceflumeo cX P c¿ten Jum0tc<br />

fe : Si vero dolores m.igis circa interiora hant. .-^<br />

¡n raufculos dorfales internos erTuíb; a P°rJ a ¿ jllic<br />

n.rum , In uens enim horran fe firmaveru *> »^g<br />

quoque abfceflum futurum móñítratur}N^^j^tie<br />

renibus ipiisíiippuratis, an folis rau(cuhs> a v^c<br />

nondum prxfinivit Hippocrates , Experientia<br />

omniafieri oftendit. Charlttonp. IJ4-<br />

1<br />

III. I4 . /* Curatione'5. ómnibus aluspalmam, '"•<strong>De</strong>coHumPetrofeUm* * hinojo inM'tthri^<br />

tecknU p. 150. defenptum, pr^riperc obfervavi.<br />

<strong>De</strong> Vulnere Renum hxc notaffe íatis crir. , ¿^<br />

' 7 - Cognofá, ex fitu, 1S I.<br />

- urinx íuppreílione vel diíficultate, cruentadonc, dolore ac<br />

na exteníb. rrníí»<br />

II. *6><br />

II. í 9 - Dividí in illud, quod eft in fuperficie.<br />

Et tum,nonmulrus fanguif prodir<br />

Et quod adipíam ufque esvitatempenetrat, & tum fanguis cum aqua egreditur<br />

In curattone, fangu.s eft fiftendus. Hoc fubfiftcntc glucinancia inimiftenda & imponenda<br />

ac valetluc ungucnwmfianclumAnd-rctd Cruce,epodinSennerto vide &c K,m P onenda »<br />

M« In curatione,ómnibus) Viden íum in his quid<br />

magis urgeat, quid contraindicet, Hinc licét refolventi3x*r<br />

Í¿OXÍV nephrítíca, expedúnt obftrudiones, &<br />

coagulum tarrareum ac pituitofum, ur urina; fecrerioni<br />

íccolledíoni líber detur trarifitus, adeoque calculolis,<br />

infitrdtui renum, & ureterum , edudioniaienulaiura,<br />

iíchurix unicé conveniant, archeumque renum debilem<br />

follicítent , attamen dantur cafus , ubi ftant poft<br />

principia Sí nociva potiús funt, quám proficua,quandonempe<br />

vel erofio adeft, ubi nonnifi remperatoria ex<br />

his íimul profunr, ut oculi cancrorum, ubi afperitas viatum<br />

lenienda eft, in exulcerationibus, ícabie , calculo,<br />

srdore&á cantharidibus, dolonbufq; inde produdisj<br />

quod de *oft»


106-3 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong> <strong>Abdominis</strong>. C<br />

fieri; cúm á cibo mcliús vomant, Sí aquam tepidam<br />

exhibctcumpauco oleo, fimul inungendoos ventri-<br />

IOICO lilior. ad ejufdem relaxationcm: Advertendum<br />

tamen Vomitum in iis efle prorirandum qui facilé<br />

vomunt, nam vchemens vomitus ulcus irritar.<br />

Poft debitas evacuationes Screvulliones ,ad <strong>De</strong>tergimtium<br />

ufum progrediendum eft: Quorum prxcipua<br />

fura Serum ¡aclis , matutinis horis in magna copia exhibitum<br />

.- Hydromel tenue, quod etiam mane fumi potcric<br />

ad ^vi. vel viii. &in Potu ordinario ufurpari. <strong>De</strong>tailum<br />

Hardei (3 liquir.eam fiacchar a, eodem modo eciam<br />

ufurparum,<br />

Cui pro Potu Hydrofiaccharum fimplex fubftirui poterit:<br />

In hydrometite autem, fi caliditas ejus metuacur;<br />

femina frígida majara, vel ad magis leniendum, radix<br />

liquir.t3fiummit. malvaincoctai poterunt.<br />

Loe etiam afininum non folúm detergit ferofa fui<br />

parte, fed & cafeofa confolidat, Non tamen exhibendum<br />

prxfente febte ; Vel ad detergendurn fimul Sí<br />

leniendum, <strong>De</strong>codum fequens componi poterit.<br />

If. Rad. alth.$&.fol.p¡aniag.agrimon.capil/iven.t3<br />

fummit. malva áá.m j.fiemin. malva (3 melonum cum<br />

cor tic. conrufior.áá. |fi. granar, alkel^ 5 vi. tiquirit. rafia<br />

l).hordei ineegr.p.]. Coqu. ad\%\). In colat. dijfalve mell.<br />

rafiac. jiii. fiacch. cand.%ii. fi. fulep. de que capiat $vüi.<br />

mane per x. dies.<br />

Qux ad Rcnum,veficx & uteri afFeduscxhibentur,<br />

magna dozi funt exhibenda, nc eorum vis in media viá<br />

diflipetur.<br />

Loco iftorum omnium utiliter ufurpari poflunt Aqua<br />

minerales aluminoja t3ferrata,c\uúes CantMeynenfies<br />

, quarum ufu diuturno corrigi poteft intemperies<br />

cahdior, ulcus mundifican & ad cicatricem perducí.<br />

Nonnulli commendant ad ¡chores, ulcus foventes<br />

abfumendos, 5c ulcera interna expurganda&confolidanda<br />

( in xgrís potiflimúm temperamenti pituitofi ,<br />

velfilue venérea aliquando fuerint infedi, & febris ac<br />

fanguinis fluxus non adfuerinrj <strong>De</strong>coñum fiudorifícum<br />

ex rad. Chinafalfiapar.aut ligno Sajfafrasyel etiamguajaconet<br />

xxx. aut etiam plures dies exhibitum; cum dccodo<br />

fecundario ad Potum ordinarium.viduque tcnui<br />

& exficcantc, Interea tamen nevifeera nimis inflammentur<br />

ufu iftius <strong>De</strong>codi, Jufculis refrigerantibus<br />

circa vefperam exhibitis, Sí inundionibus renum<br />

ex unguentis refrigerantibus temperan poftunt:Tuciús<br />

kutiliusin quolibet cafu <strong>De</strong>codum fequens ufurpari<br />

poterit.<br />

1£. Rad.fialfiapar. fiii. rafiligni lentifc.Q). lignifiafifiofras<br />

fj. raf.ebor. (3ce. áá. 3vi. jujubar.(3fiebeften.<br />

áá. ^fi. ligni nephrit. ^iv. hardei mund. i£ii. infunde<br />

per horas xíi. in aqu.fantis Ifev. coqu. ad ífeiii. pro<br />

vi. dozÁbus bis in diefiumendis, aromatizxntur Zú-cinnammom.<br />

Poft ufum <strong>De</strong>tergentium, ubi ulcus fatis mundificatum<br />

fuerit (quod cognoícitur quando pus cum urina<br />

minore quantitate excernitur , idque álbum & xquale<br />

ac minimé fotdidum ) ea qux adftringunr,<br />

exf.ccant , glutinant & confolidant , exhibenda,<br />

funt, e.g.<br />

If.. Boltarman.terrafigill.carall.r.zi.'ifú).gum.arab.<br />

{3 tragac.áí. |fl. Cum aqudagrimon.fi. Troch. pond. 3ii.<br />

capiat unum mané & feró cum lacle ovillo uftulato,<br />

vel <strong>De</strong>codo fymph.major. At reliquis prxfcruntur,<br />

imo omnium inflar habencur , ad Vlcera Renum Se<br />

Vclicx detergenda & conglutinando, TrochifieiGordonii,<br />

qui fimul dolorem lenrant Sí ardorem urinx contemperara<br />

, Eorum dozis eft ad jü. vel 3üi. cum hydro<br />

aplX<br />

¥.. Co »fi*tiefi*r.antiqui.o/ib. myrrha áá. d\v.fem.ftym.ú.<br />

bt t3 olltek¿ áá. 5¡fi. camph.Bij. terantur ommafrkiliffime,<br />

t3 additá terliá parte ponderis omnium ctrttfi<br />

antimonii , fieu diaphoret. vulgar. fixij!imi,cmf.<br />

hauftum, fingulis diebus matutinis máxime conferre<br />

teftatur Foreftus adulcerisconfolidationem, dicirquí<br />

hoc unum efle ex arcanis Prxceproris He¡idti,o^oi Se<br />

ulcus expurgat & fimul coníblidat.<br />

Quercetanus in Pharmac. commendat Aj»*» *•<br />

Gonorrhceam, qux aira ulcera ex gonorrheta contcact*<br />

confohdet, ídem in icnibus prxftare poteft.<br />

Hartmannus laudat Opiatam confectam ex cmjcrvi<br />

refipart.i]. & pulv.ficm.hyperici parte j. ¡n fine cutx p«<br />

aliquoc dies vefperi exliibitam : ídem curationem ulcerum<br />

felicuer ablolvi poíTe aíTerit, ufu Mrcurutmu<br />

odgr. ij. vel iij. in aquap/antag. quotidie íenwl atq<br />

iterum exhibiti, nj<br />

Majoris efficacix Mercurius diaphoreticits, e<br />

c ... fimistandemevaac<br />

rrcquenticalcinauone pararas, ut nxu»i<br />

dat, Sí igni fatis valido refiftat, qui ómnibusuicct<br />

internis perfanandis, juftá dofi,acdiu ufurp"us,<br />

biliter conducir. ¿ trM<br />

In ulceribus admodum inveteratis,^*"*"' '<br />

m.paratum in vino albo , &faccharoaddiiQ<br />

conrert. - ... QÍ1CÍI¡<br />

Animadverf.one dignum eft % quod fcnoi^ ^<br />

ab Harto, in urbe Goa, aloe» probé tufun, ^c$<br />

mixtam, iis propinan , qui Vlcere Renum ^jgtos<br />

laborant, ut qui purulentasexcernanturinas»<br />

illico curan'. . iavaBdaW.<br />

Exterius veroad confolidationcm ulceris (<br />

valet fequens Vneu. . . .r.rotitM'<br />

^iij. JC: aceti Succiplantag.t3fe^ iu litharg. tenuifitmepulver-o*- & S*'tíW'''' - j^,,-<br />

?fi. ^thiafiubtitiff.pulverrt,n\fiangu.draean.W<br />

tur omnia adfiarmam Nutriti- yulleri^-<br />

Sequensvalet abfentc inflaromatione^ .^r-<br />

1C, Ol. rofiat.mafttch.lentifie. fef>|- %""'¡hr^<br />

cocolía,fiangu.drac.ia.--,).*myli,tragac.iy -J<br />

lam.Sy cera alba q.fifiat ^«V R 'T e 'atos ren« e<br />

• Ómnibus alus palmam)r £xulc •melite, vel decodo hordei,Ci magis eft detergendurn, . ,<br />

g^ LM^'<br />

vd cum lacle capri/lo, aut potiús ovillo cum magis con- fentia flor, hyperíci comprimís Cimt.<br />

glutinandum: In eundera ufum. ^ Michoelis 15.0/"""<br />

<strong>De</strong> Vlcere ¿V Vulnere Renurri. ioV¿&<br />

gravis afFedara partera aífligit, Se *d»Bgu.na idhcu<br />

lofquedefcenditacextenditur^uandovunuseftm<br />

r « augentur. Suevas de Infp- Vuln. 1 are. r<br />

vulnéreos in lumbis , c reg.one^ren s d«t ,<br />

¿eind: per fex dies omnino fuit íappreüa.cam *<br />

ge«i pekns dolore* vefi^q-xec^nflauem,<br />

venj túmido Sí ^ ^ ^ ^ ^ ^ 1 -<br />

10 ex fangume á rene vulnero P t ure t ^ ^ ^<br />

«m defluxo SÍ in grumos concreto c<br />

Um medicamenta ad manum non c. ;<br />

8Weexcrementacoraraun.aedux.mus , <strong>De</strong>muele<br />

luentiaprxfcripfimus.<br />

Tom. II'<br />

y.. Rad.apii (adincifionem& fimul ad vulnerisdeterfionem;<br />

fixnic.petrafiel.iÁ.%). chtrefial. fiol. petrofiel.<br />

comm. t3 macedon.malva cumtoio,parittar.artcm.agriman.<br />

caul. rubr.melij]


I<br />

1070 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. C<br />

Calidum Ap»ftema,C\ diuriús duret,unacum urina<br />

pingucdincm ralear olei fuperhatantem ptofundit,qux<br />

renum liquefadionemoílendit, &quandoquepiíi rubei<br />

profluunt& in urina conglomerancur, qui Renum<br />

fubftantíam aflari fignificant.<br />

Progxoftica hxc prxcipua funt, ubi Apoftema niptum<br />

fuerir, & pus per uréteres in veficam, Sí ex veficá<br />

cura urina profluit, falutare eft: In calido fí adfit febris,<br />

Sí lingua nigricet, ratio turbetur, lethale eft: Scirrhofius<br />

five induratusTumor C\ perfeverec diutiús,rariflimc curatur;<br />

atq; fi dutities ex calidirate fie orea, coniiciet xgrumin<br />

tabcm;ii afr¡gidirateínhydropem,Quandoque<br />

rüpitur Apoftema, tum hominem rigorfebrilis invadir.-<br />

Pus cum urina rupto apoftemaceprofluens.fiin macula<br />

fubfideat,fitquealbum,lxve & non fcetidum, fequatnrquemítigatio<br />

doloris, falurare eft fignum, fecus fe habens<br />

malum, fcetorenim&colorfoedus faniei,perfeverantibus<br />

fymptomatibusmalum eft fignum.<br />

Curatio ovo macerix tumoremefficientis,6cqualitatis<br />

calida; vel frígida ratione varianda crinPerficitur vidus<br />

ratione.Vcnx fedione Sí materix fubdudioncqualita-<br />

tifque renum alteratione ,ac fymptomarum mitigado.<br />

ne cum remediorum intus & extra, qux apoftemata aut<br />

refolvura,aut ad maturitatem fuppurationemque deducura,ac<br />

indnrationcm prohibent adminiftratione.<br />

Viñus ratio qualitati cahdx renum frígida , frigidx<br />

calida prxfcribatur; Inunivcrfumalimentaomnia fint<br />

tenma Sí concodu facilia.<br />

Diurética omnia Sí materiam ad renes promoventia,<br />

non ante alimentis admifcenda,aut per fe offerenda,donec<br />

Apoftematis materia,clyftcribus,catharticis,fed l'enibus.lubduda<br />

íit,m urinifq; ligua maturitatis adpareanr.<br />

Ante venx íedionem fubducaturalvus , Sí artrahantut<br />

viciofi humores ex venis inefaraicis Sí epate leni clyftere:<br />

Evacuata alvo inplethoricis,& apofteraatc calido<br />

moliéda eft V.S.& primó aperta hepática brachii dexrrí,<br />

( edireñopotius.reniaffeñi)dcmde vena poplirís autfub<br />

mdleolo extenon; Vbi vero ex aliqua occafione V S<br />

impediatur.applicentur coxislumbifq-, cucurbitula cum<br />

fcarificatíone.<br />

A venx fedione humor vitiofus.five fu caiiditati.five<br />

frigiditari jundus prxparemr ac fubducatur , potillimúm<br />

Clyueribus,qui magis conducunt quám cathartica;<br />

Calidus itaque fíe praparetur.<br />

_ _ ¥•• Syr.de cühor.cum rhabarb.Zu.aqu.halicac.ononid.<br />

ad.fu ras. f. hauftus , perquatriduum mane & vefperi<br />

reiterandus, tepidéexhibendus.<br />

x<br />

Quintodiepurgetur humor calidas pulp*Cafii*5x.mt<br />

Q¿. Rhabarb^&.fiol.fenn.^ufiem.anifi 9i. contufamacerenturper<br />

noñem ¿n$v. aqu.ononid.mane ebttUimt,<br />

Colat.adde El.Lenit. gvi. f. hauftus tepidus in aurora<br />

fex horis ante prandium dandus; Alia vero violentiora<br />

remedia in Renum affedibus ftudiosé vitanda.<br />

Si Sitis urgeat, detur aqua hordei cum pauxillo cinnam.<br />

Dcinceps quotídie mané bibat liquorem Jadeum<br />

ex feminibus frig.hz paratum.<br />

¥•• 4.Scmin.frig. maj. aá.ffi. fiacch.candi §¡¿ fimul<br />

tenuiltame conterantür , mifceantur, in aqu. Onon. &<br />

etcbor.zi.lx.diiigenterfiíbiganruccolencur &c.<br />

Pono ad frigidum apoftema, tum ex cxtenuantibiis<br />

tum purgantibus fic paranda.<br />

¥" S r- de f^ocard.ben.deeupator.dd.U. aqu.ju-<br />

ap.LX<br />

»ip-5ft. aqu. betón. |i». fvHanftn. * -t<br />

per quatuor dies man! ¿ veíbeí "í***<br />

Poftea fubducaturalvus in r F<br />

T«.fU-f*&S\.fiEn*m!. {fi**^*^<br />

?£.DiaphandiatholM.^x.aa»«*•„/;/? ',<br />

Interea nec Tópica, in Á £ g £ ^ £ *<br />

Apoftematis confiftic, neg,Venda- In 5 ^<br />

rofiar.vioUr.Vc. Ineoíepído veiq t£*Sfr*><br />

diebus iníidcatxger.<br />

] "" aie >-*el alternu<br />

PoftBalneum,& fimul, fingulis diebus, bis RPn- ,<br />

fed. regio mungatur • nifiUpra¿¡*l^<br />

Renum) Admoveantur epithemata «r,«l r 'T*<br />

^e^pouuuc/X^a^<br />

Cavendum autem ne prxfcripta remedia fZ<br />

bris imponantur,fed ciria \ m ^ S S & S S i<br />

Sedato dolore cahdi apoftematis, emollienria, 75<br />

maturitatem deducentia applicanda erunt,e.g.<br />

mli'L^tr-<br />

CAP. LXÍ.<br />

a Ü b ' ff m »»¿ r -fi-t4*dch.<br />

mam.meltUz.rn.fior. hyperic.p. j. Puherata cm.cm<br />

JCatapL tepideexdupl. linte.s admovendura.<br />

]ly r f do ^P'>fiemate Balneum paretur ex íeq.krbif;<br />

_ ¥- ff c "'ulumariftar.avenac.rad.mdv.idMi.n.<br />

ZfíT m ' meUlot - a »eth.íL m. ivficm.fmnugr. Imií<br />

IB6. fiorum hyperic. m.iv. coquantur ; inf. Balneumcm<br />

crebro infidcatxger.<br />

A Balneoinungaturfequ. Linimento.<br />

Y- Ol.cbamtm. aneth. hyperic.ficorp,lattrini'ú.tl<br />

cera parum m.fi<br />

Poft mundionem imponatur Empl. de meliloto,aot<br />

fequ.cataplaíina.<br />

jC- Radalth.Zu.irid Illyr.baccar./auniíSiffica<br />

Ce/tic. majaran, melílot. áá.m. j. puherata mi. cum<br />

vini q.fi Impone repide.<br />

Iu Curatione Apoftemaris, Renum ftudíose avenaran,<br />

ne vel nimium refrigerando, vel im;<br />

faciendo tumor in fcirrhum abeu; Scirthoíum<br />

Apoftema cura Medico occmr.r, iuail.it eum ab e;us<br />

curatione abftinere, cjnía urpliumnim iocunéiie. Si<br />

ahquidIrogatus tentare cogicui^siaíaíifeftóincni -<br />

none fcirrhi eparis & lienis proponnntur.<br />

Rupto Apoftemate, quod ex purulenta urina cognolcitur,<br />

mundificantia& confolKÍantia,fimulqueu lurctl *<br />

carutoac commode exhiben pofTunr fnbinde itaq; bibat<br />

hydromel, Sí cum hauftulo vini afiumat crebnus ol.<br />

terebimh.gtt.ix,Fr./oel Pr.l.6.p.j?i.&{*


1072 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll<br />

*•• c.ilcftlttsvefica 1 - quidfit, 4 -ex calculi renum definicionepercipi poteft.<br />

f- signa cm íunt,pruritus dolorque acerbus in eolio veficx, pubeec pcrinxo, qui pro<br />

fione& veficx diftentionc, ingenti cruciatu torquee, xgri 6 - pudendumfcalpere & *•&» tf<br />

ftendere íblenr, ac s -urinam fumrno cum dolore 9 - guteatim reddunr;eaque calculo coeuoL '<br />

uuis cft & ,c - clara,colorefubalb¡da, eodem concreto,olcaginis more fubfidere folet, "curn f<br />

dirnento arenofo, albo,fcabiei iímili, fi calculus fit friabilis. '^Pathognomonica fere funt l KB<br />

funt^v,<br />

íturire mcjendo,& mejere egefturiendOjCiim urina láctea,gravitare,in pube, ,+ -& perineo cL<br />

lorífque fi quando xgttcefp¡tatautofFenditfenfu.<br />

,f ,0<br />

• Caufa Se - Curado ex capite de Calculo renum petenda funt. Si comm inui Se expelli non<br />

poteft, exfeindendus eft: de quo vide Chirurgos.<br />

, 7# 8,<br />

" Commimcndo infervit' compofitum ex íalis Tartarí albi l).Sc Aquxpetrofelini lib.j. invicem<br />

fniftis,8¿ per chartam bibulam colatis, colore croceo per corcices aurantiorum donatura, '»•<br />

Aqua ex octiíts betuLe mox cum prorumpuntdeftillata, le -pttlvis leporis in Martie capti calcinad<br />

cum ''• aqua 11, laxifragix,¿/t'f


I074 <strong>Lib</strong> JV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>i <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll<br />

tenetrantufiq-,adcavitatem,Superficiariam3.h(]aidemí tioin fundo rcmaner, qux eft ¿ráfla II £<br />

"on tamen omnino lechalia : Profunda B-uvx-nQogfi, ~~ J<br />

quia non coalefeunt, 1. quia admodum dolorola , ob<br />

nervoíam membranofanique fubftantiam, unde affluxum<br />

humorum & phlcgmonempatiuntur, ^.quia vefica<br />

marula corporis eft; at urina, qua ejuscontentumuum<br />

ob acriinoniam,&mordacitatem,cum molem diftendetcmuumactualcm<br />

humiditatem vulnus coalefeere non<br />

íinit, 4.quiagraviafuperveniuntai;cideraia, febris, vigilix,<br />

inedix, fingultus , lipothymix & alia; Hac vero,<br />

nimirum colli, funt fanabdia, quia íceundum Galenum<br />

ad aphor.to.ó. Carnofum eft collum, ejus fidem faciunt<br />

quibus calculis veficalis eft extradtus , his enim<br />

collum diflectum: Cornmuniterauteminhominibus<br />

provectioribus.ob aíliduam veficx exercitationem, &<br />

urinx acrimoniam , ulcera fere comirantur ufque ad<br />

niorrem,<br />

Signo, quibus vulnerara vefica dignofeitur, juxta<br />

Celfium, C3 Fernelium l. 7. Pathol.c.8. funt, fi midió fit<br />

cruenra,eaque parcior,dolor adinguina devolviturxque<br />

ádteftes, urinaque fubabdomine collccta hydropisquandam<br />

fpeciem exhibet. Bernardus Suevus de<br />

Inft.Vkln.caf.tf.<br />

A Vefica lxsáfi fanguinis mictio proveniat, quia copiofus<br />

fanguis ob venarumpaucitatem vixab ca emanare<br />

poteft, remedia potiús Ixfioni,ut¡ inulceribus didtum<br />

accommodantur per exhibirá atque injecta,<br />

Qupd Ci perfeveret, undiones veficx regioni applicabuiuur.<br />

Si grumi fanguinis in vefica retineantur, eamque obftruanr,<br />

propinamus qux eos difeutiunt, utfiuccinum,<br />

coagulum hxdi , aliaque in mictionisdefeétu a grumo<br />

fanguinisproveniente, Sí alus hxmorrhagiis declarara,<br />

Imprimís Jatureiam lumptam,fanguinem in vefica coagulatum<br />

diíTolvcte docent, Sí ti raphano excavato virgi<br />

ÍFidatur,grumum Ge elici. Platerus Prax.l.$.p.m.<br />

706.<br />

*•• Calculus vefica') \I3-IM7-CU; noraen non folum lapidis<br />

gencrariunis/ed etiam reí genitx, feu ipfimct cálenlo,<br />

rariüs renali, Lepras veíicali rribuitur: Ita Hippocrat.\.aphar.2Íi.<br />

inrer morbos pueriles tecenCetlithiafin<br />

Cea calculum vefica ; Sí in furejurañdo Médicos fecare<br />

verar 15i\iíicáv¡xc, id eft calculo veficx laborantes, his<br />

namque folis deftinatur lithocomia,qux veriüs cyftotomia<br />

nuncuparetur; Menjotius Differiat. de Lithiafi.<br />

i' Quid fit) Sic ab Authore <strong>De</strong>finit. Medie, definítut,<br />

Lithiaíis, quod fit Lapidis procreatio in vefica, impediens<br />

urina excretionem. ítem AJfetlio dijlenfionem<br />

vefica infierens.<br />

"•• Ex calculi Renum definitionepercipi) Caufx materialis&Efhciens<br />

calculi Veficx exdem omnino funt<br />

qux ad Calculi Renum productionem concurrunt:<br />

Hxc rantum in eorum generatione diffcrentia annotanda<br />

eft , quod Pueri magis calculo veficx laborent,<br />

Senes ver¿) calculo Renum magis afficiantur : Cujus<br />

•ventusratio á Galeno tradita eft, lib.6. Epid.3. quia nimirumcraíiities<br />

urinarum, qux in pueris frequenrer ob<br />

ingluviem contingit, á calore illorum blando diílblvitur,acfimul<br />

diffiínditur, nec in renibus moram trahit,<br />

juvante expultvicc renum facultare, qux fortior cft in<br />

eaxtate; fedlapfa in veficam, ¡bi reíidet ac moratur<br />

diutius, quia pueri ludicris intcnti ,Sí diuturno fomno<br />

indulgcnres, longiora faciunt meiendi intervalla:Adde<br />

quód urina minusacris veficx expultricem non irritar,<br />

doñee copia gravans cfficiatur,& fie fxx ift.n rerinetur,<br />

ñeque poteft deinde commode" expurgari per exiguum<br />

adhi'c urinx can.iliculum ; Prxterea vefica ab urinx<br />

copia valde-diftenta, non poteft eam exacté CeCe contra-<br />

coagmentandis idónea :* Senes contra fie "'^<br />

rrangimt eam materiam qux in vefici contC^*<br />

phorque ductus patet ad ejus expulfionCm. ££?<br />

autem craflamentum illud raoratur, cuia vi'fr, '<br />

JUScít,<br />

ñeque poteft diflblviab efitóo «rf^£¡¡?*<br />

mícolajt<br />

ob ficcitatcm,&.quafiariditatem,in renib,<br />

J^m jara Co„.<br />

í?^!ÍÍ!Í!s?^ Cr ' Ín C0,, " X VuIr hl P'dem<br />

pnus excitent.<br />

ÍV. xtatisanno, u|<br />

2 , 11<br />

í- .SrpuJ Calculi veficalis Signa vel pmts<br />

fe aut - per confenfum afflictas , vel d i ,„..<br />

¡pfi p!iim^f;rt.<br />

diañum,ve\urinamcmijfam reípicjuut; IUcip,ai r 4<br />

partibus affliñts.<br />

Vaga adeft circa púbera ac perinamm á calculo obcrrante<br />

titillatio.<br />

Gravitas quxdam juxta anum imamcjue pudendi<br />

partera perfentitun falrationem,afcen!uminceirumquc<br />

per loca falebrofa difficilcm reddens.<br />

In maribus verenda pruriunr, prxfertim pntpií.<br />

tium, quod. urpote membranofum, Veíicaimaoiscommunicar.proindeque<br />

pudendas parres aegriaOicliiécontractanc<br />

, imó prxdolore has interdum ttahunr, quafi<br />

calculum cum vefica exempturi.<br />

Fccmina pariter oranaturalium maribus admotuSabere<br />

crebró coguntur , nonnunquam fi digitumdmmrint,<br />

ubi vefica cervicemisurget,calculumfe»tÍHHt,mciaitCe/fius<br />

l.2.cap.7.<br />

Virilia quoque erigufuur, & quodmirum,infantibus<br />

fxpiüs, quam adulris ( ctíi méntula: artettioinfanti-<br />

bus (ir ¿Aoyíf) quod veficx collum illis tenerum taaes<br />

conftat arque ieníile.ideoque faciliüs inílammerur,ntillcturque<br />

: Alias enim grandi calculo intra veficam<br />

gravitante, quemadmodum impeditur motus id<br />

veretrum tantam quandoq; patiturretnóhonem, utin«<br />

ter arrigendam arcus modo incurverur.<br />

Vana cieturdefidendi cnpiditas,ufque & uíqi'e nortato,ut<br />

útAuretianus , ineft provocarapod¡cc,utpotc<br />

•ssKiTüiy^ú^ui , adeo ucincerdume fede fuá prolabatui;ac<br />

ficuti calculofi vix unquam meiunt quiu egefturiant,IH<br />

nec viciffimcgeruntquinmiiflraiaiu.<br />

In genere aucem alvusin oleris faciendisferefemp tr<br />

pigrefeit , inteftinis veficx íympathiá exardefccntibus,<br />

Secunda fignorum claílis Mñíonemíf^' hxc ^<br />

tur intercifa eft vel ftranguriofa, ita minina I" 16 volun "<br />

tatepaulatimdiftillec ,hydatidastfgutttstf•*»«/& deprompra, at extera quoque ejus ligua<br />

prius eoutncxata non tantum diftributivé,fcd etiam<br />

collective fide ftuftrantur , nec lapidis magis quam<br />

ceterorum Veficx aftectuum opinionem prxbent.<br />

Átprxlertim occultus eft ille calculus , qui annectiturveficae<br />

paricribus , ara de ejus fumino pender, nec<br />

detegi poteft, quam dolorifica catheteris<br />

ira mi Ilion e, ejuíque diligenti in omnes velicx partes<br />

t'fcumdatione, nam cum vefica mollis exiftat,quicquid<br />

fieri contadu durum fonotumque percipitur,calculum<br />

rmculdubioarguit.<br />

Quinimo circa hanc artificiofam perferutacionem<br />

ttiaobfervandafunt, 1. Cálculos multa lubrica pituita,<br />

"que etiam cyftíde nonnunquam circumvolvi. a. ve-<br />

''«m juxta collum fuum.adinteftini rectilatera, plur<br />

'Umlapidumonere interdum fieri finuofam, hofque<br />

'fibi tanquam in cubili delitefeere: 3. Calculum intta<br />

v el¡caeduplicaturam aliquando detineri, quo loco ur<br />

«eresveficamíenfimncrorruofeingrediuntur , irá uc<br />

olv;( |"e lethali veficx dilaniarione a Lirhotomis evclli<br />

"equeant: Qua forfan de caufa in nonnullorumcorponb<br />

uspoft inüitem diffectis gemí', a quandoque appatuic<br />

veficx cavitas.una n2tuialis,altera afeitica á ecleulo,<br />

°i u 'mole ac pondere quafi faeculum marfupiumvé fibi<br />

tformavir, ur fertur de magno Cafiaubono.<br />

Si 'girar dictis de caufis Chirurgi, ucut folicité<br />

recontarais judicium eludatur, tune indito digito<br />

ln finum nmliebrem, Ci fcemina fuerir, caque adultior,<br />

v « in podicem , fi mas, ifque potillimum natu mi-<br />

,;or > poterit calculus fidelius exploran ; quin eriarala-<br />

P iQ Uin numerus, figura atque magnitud© hac arte cla-<br />

Tom. II,<br />

i°7í<br />

riiis pacefient, Veruintamen ñ con tinga t calculunt<br />

a veficx eolio longiús abeflé, nec ¡píe quoque digicus<br />

partí fceminesaut ano, utdictum eft, iufercus quic-<br />

quamcerti renunciabit.<br />

Sunt alii qui prxfcripco violento motu, ut falratio-<br />

ne&equitatione, xgris per tres quatuorve dies exhibeantlithontripcica,quoru.n<br />

ufu íi excernantur arenulx,<br />

de calculi prxfentianon dubitant, fecus veficam<br />

expurgara á calculi luípicione , Sed tentado ifta, 6c<br />

periculofa eft metu inli.imniationis ac dyluri.t;


lo^tT <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXlI <strong>De</strong> Veíicéí Calculo.<br />

ft'um allabitur, idque anguftat, ut urina effluere libere<br />

non poílir. Sebifius.<br />

10<br />

- Tennis eftt3doro) Quando nlmirum veficx<br />

orificiumanguftiuseftredditum,¡ut nonn.fi quod tenue<br />

eft atque aquofum exire queat. Sebifius.<br />

#. Claro, celare fiubalbida, eodem concreto, oleogitiismorc)<br />

Urinx albedinem, turbulentiam & craffiticra<br />

inter figna reptnit Pet.foh. Faber Pathol. Spog.a<br />

S7. Sed illa urinx albedo renes ex calculo obftruclos<br />

pctius quam veficx calculum fignificat, in hoc vero<br />

túrbida fempcr&craíTa, non vero alba comparere foler,<br />

<strong>De</strong>inde oleago quoque hic nonnegligendo, quxconcurrentibus<br />

reliquis calculum fignantibus indiciis diflblutioncm<br />

fubftantixatquepericulofum magis calculum<br />

indicat, Tándem fedimentuin quandoque etiam álbum<br />

, vifcidum, & fcabici non diflimile hujusmodi<br />

urinis «bfervari folet, quod nos pro animatx putredinis<br />

&infigni corruptionisnota tunchabemüs: Cum<br />

urina autem vermes quoque excreros fui (Te extant exeinpla.<br />

Chr. Langius.<br />

"• Cumfedimento arenofi ) Nempe fi calculus adfo<br />

friabilis.<br />

,2<br />

- Pathognomanico fere funt fíe.) Helidaus in calculo<br />

veficx ccrtiflimam notaraaílerir, fi prxrer urinx<br />

diificultarern inter mejendum etiam adfit defiderium<br />

excernendi fxces inteftinorum , Etfi dum aliquam paleara,<br />

aut fimile quid humi collere conantes fe iñclinent<br />

, in parre veficx fentiant punctionem. Etmuller.<br />

Dcfidendi defiderium , quod quafi tenefmum refert,<br />

accidit cum V falva v.adetrudi: renibustamenmateriale calculifu<br />

ped.tari, quod ab archeo veficx lxfo, quatenus ib,<br />

íegregatiomajor quám fieri nondebebat un coa8uiu<br />

.b,fat.fc.tA, non quódXpirituslapidificusfit¡nienibuj<br />

fura vefica, fed in ipfa materia coagulabili í¿]¡<br />

tartárea: conveniunt utraque generali illo maemat"!<br />

tattareiob.ee, differunt fpecialiús uc morbis ita¿<br />

remediis , habito tamenfemperadfe invicemrefpectu<br />

id quod etiam de miau cruento, diabete & ali« va|«<br />

WeácliusA.m.m.p.toS.<br />

' calculus eft grandior; rectum enim<br />

intefttnam veficx in íexu virili eft proximum; ideoque<br />

a calculo non fecus ac veficx cervix ad excernenl<br />

4um folicitarur. Sebifius.<br />

'?' Egefturirt meiendo) Tenefmus ac frequens defidendicupiditasmingendi<br />

cupidiratcm fequitur , ob<br />

confenfum fphincteris ani & veficx, uno enim irritare,<br />

alter etiam irritatur, quia ramos rccipiunt ab eodem<br />

ñervo. Riverius.<br />

'•»• Et Perinao)\?ondasinnet\nxo Sí tota pectinis<br />

r.e"ione, cum dolore gravante, grandioris calculi fignum<br />

eft. .Riverius.<br />

*í« Caufio) Caufa adjuvans gemina eft, i, debiliras<br />

veficx urinam non finís coquentis, nec crafilores ac<br />

rartareas ejus partes aqueis partibus exacté commifccntis<br />

, unde illx facile faturantur ac fnbíidunt á quo íenfu<br />

frígiditas veficx diciporeft accidentaria calculi caula.<br />

i. Anguftiaangiportusurinariijobquam tenuiori filo<br />

, Sí velut gracilefcente urina excernitur, manente<br />

intetim hujus craftamento ; Anguftiailla, autmorboíaeft,<br />

a carúncula vel tubérculo; aut naturalis: Quapropter<br />

bruta etfi túrbidas potent aquas, crudaquc ingerant<br />

edulia, tutbatas quidem ac fubjugales urinas<br />

effundunt, fed calculum non experiuntur, videlicet<br />

ob canalis uretjei amplitudinem : Mulieres quoque,<br />

quamvis proptet coctionem deteriorem plurimum congerant<br />

materix calculofx, tamen ob urinx meatum<br />

Iatiorem, íaxiorem, breviorem atque rectum, lotii<br />

crafliorisbeneficio, tutx cíle folenr á calculo veficali,<br />

huneque fi forfan conceperint crudelem fretum, minore<br />

nCgotio abigunt, quod vefica fibimec auxilian<br />

fufficiat. Menjotius.<br />

'í- Caufa (3 curatio ex cap. de calcula Renum) Quxcunqiie<br />

renibus eadem & veficx conveniunt; Officium<br />

enim habent mutuum&fororians, mirequefibi confentiunt&conncctuntut.<br />

Unde non alia funt medicamentapto<br />

veficx calculo, quám pro renali: nondjfferunt<br />

nifi loco , qui folus tamen attendendus probé<br />

eft, cum Sí ifchuria alia vefica plena, alia vacua fiat:<br />

Ñeque obftat in vefica quoque calculum augmentum<br />

capere& concrefeerepofie, utiad aliquot uncías fxpe<br />

excifus fuit, qui a renibus nunquam potuiíTet,<br />

V '<br />

' 6 - Curatio ex capite de Calcula renum) Exdem<br />

funt intenciones in utroque , ut nempe materia ante<br />

cedens evacuetur, revellatur, hujus generará)'pro<br />

hibcatur; Conjundta vero, feu calculus ipfc, ¡mmi<br />

nuatur, atteratur, & difiolvatur: Quibus intentio<br />

nibus profunt remedia in calculo Renum propofita<br />

Riverius.<br />

r<br />

'*• Curatio) Curationis medi dúo funt, unuspe<br />

Díxtam & Pharmaciam, alter per Chirurgiam; qu¡<br />

Lithotomia nomine venit: Diaita autem mágis ad pro<br />

phylaxin, quám ad therapeian conducit, Vitanda au<br />

temíunt qux faifa, aromatízala nimis , ctaíla item<br />

dura, lenta, vifeida, Sí glutinofa; In Pharmacia ulurl<br />

panda qux vim purgandi, abftetgendi, penetrando<br />

diílblvendique habent ; Utrum vetó Calculi vefical<br />

les pharmacis cedant, dubium eft; Sunt qui dicanl<br />

poílc eos liquari Sí fundí, qüod falfum eft, lapides el<br />

nim non Ut metalla liquantur: Sunt qui aílcverenl<br />

pofle frangí Sí diflolvi ufu lithontripticorura, Sed á¡<br />

índuratis , confummatis, Sí infaxeam filiceamvc duti|<br />

tiem converfis hoc affirmari j nequit, idejue verum eíl<br />

experientia probar: <strong>De</strong> friabilibus £k nondum prorfuj<br />

compactis hoc concedí poteft, excantque hujus reiexl<br />

empla apud authores non pauca. Supercftetgo UthoT<br />

tomia, quam multi adeo extimefeunt, ut mor. malint]<br />

quám illi fefubjicere, Necimmeritó , Pcriculolaenin<br />

eft Sí intolerabili cum cruciatu conjuncta, prxfertin<br />

fi calculus fit grandior ; Supervenire enim quandoqud<br />

folcntfpafmi& convulfiones , qux moriem acceriuntl<br />

Interdum urinx confequitur incontinentia, prppcea<br />

diftectum fphincterem veficx , Minores calculi vel<br />

non apprehenduntur, vel apprehenfi efTugiant, auf<br />

franguntur. In mulieribus extrahuntur calculi ciciuí<br />

ac faciliüs ob canalis urinarii brevitarem, '& amplitu-j<br />

dinem. Calculi qui fura veficx affixi, Sí quidernfirj<br />

miter, pene funt «S-^V^oi, quia citraveficx vulnej<br />

rationcm & dilacerationem extrahí non poflunc, Ihaj<br />

bentque figna obfeuriora quam foluti. Sebirim "Kq<br />

inferius %. Setlione. L<br />

Nonnifi fectíone tollitur, nec fie periculo catetj<br />

quin fecti, aut extracti licet, fxpius tamen aut inflani-J<br />

mationem veficx lethalem poft fe reí relinquunt, au<br />

fuperveniente fiftula txdiofana agunt vuam<br />

muller.<br />

'7- Comminuendo) Comminutionem per IB] 8a*A C<br />

.ftuxfipiptris, de folü indicamento ex meliora-to<br />

J'rptus eadem prxftarecomrnoda tradunt. Ioh. Lan-<br />

V LAetitSí Aegineta. Troglodyten efTe credo<br />

íincquemGermanotum vulgus Regulum vocat, fe-<br />

.. s 0bvoUntem crtbro, fi quidem huic ipfi deferip-<br />

1" jtitn pcrbedíC congenie , & DoctiíT Tanftellerus<br />

r§mitinf remedium ex Trag.'adyte ad hunc modum<br />

•^rJetius prxfcnpfit comperic Sí experrus eft in nli-<br />

MQtcdculofisefficaciffimum; foh.Ammon. Agrico-<br />

1 Rcccntiores quidam caudam tremulam, alias mo-<br />

«w7/1«wd¡ctamintcrpretantur5quos refcllit Gefinerus:<br />

Sed &alteri & diverfx á Regulo aví, id nomen coraestere<br />

poteft, pauló majori_, qux cavernas murorum<br />

plcrumqueincolir, & in iis nidificar; Noftri vocant<br />

ImteUu, vela raubore quo pectoris (brama pars ad<br />

noltrum ufque confpicua eft, vel quia murorum<br />

foraminacumfubit.<br />

Ad calculum in vefica incidendum magni func momenrih-'ePilulx.<br />

%. Stmin. milijSolis , petrofifiaxifir. (3 charefrUm.<br />

llfang. hircippti dufiucci liquir. 9ii. troch. alkel^fine<br />

»9fi. terebinth. Iota in aqua fieme. & apü deindepa-<br />

«wwí?*5ii. piamPilulx admodum exigux, fingulis<br />

diebus capiat 9í?. aut paulo plus. Ludov. Mercatus<br />

tuf. 6.<br />

'<br />

nesin veficam quídam tentara, fed quanró veficx per ^<br />

culo id fiat quando ad lapidem frangendum vel aci .<br />

velfalfa, veloleofa injiciuntur, oftendit Olaui• J>><br />

chius, Vefica incoóla acidis in mucilagmem abit tándem,<br />

Infaliisincraflatur, patiturque fe in phylirajs "I<br />

cari,commodius; Inoleofis, ut&liqUore íalis »'^'<br />

lium , ut tartarí herbarumque incineratarum,n°"<br />

craflatur, non alio in mucilagínem, feo qnati p ^<br />

candentibus impofita aduritur, patiturque le S<br />

in pulverem teri. Th. Barthol. Anat.Reform.{•*• '<br />

x<br />

7- Comminuendo infiervit) Ex animalium tami<br />

Pafifiercuti troglotyti diffipandi calculum vires e^<br />

Medieorum antefignani affignant; Hic fale tan<br />

maceraras, &crudus & integer comeftus ca<br />

conterit, & cumlotioexcernit, renafc.quc proru<br />

At cínis quoque integrí, jfl olla vitreata cornbuitn r |<br />

7 circulatum , de quo" Paraceljia lib. de Renovat. fj<br />

Resiaur. Et deíhilato inde fale , dicitur Ludus calcin&tus<br />

; quin pauco binarum horarum fpatio tocus erit<br />

convcrfusráfalem, Ludus ergo fie calcinatus, & in<br />

falem reduct'us, fibique xquiponderans, decurrat<br />

fuo fponte in húmido loco; Iftud autem íal refolutura<br />

claudaturherméticofigillo , inovolongi colli, & in<br />

arena bulliat continuó, igne fecundi gradus, doñee<br />

totusLudus, in parí fin pondere, fteterit inflar olei<br />

craflioris fuper aquam, quam ex aere cellarum haufit;<br />

tune namque totusludus eft Sal volatile, in forma falis<br />

oleofi reíbluci, habctquealiqualem urina: guftum,<br />

Ideoque per urinam cum potu vadit integns viribus,<br />

Atque difiolvit omnem calculum ubicunque incorpore<br />

dehtuerit; quia cft fal volatile , refolyitur in húmido,<br />

nec feparatur in digeftionum oflicinis, fed quia guftum<br />

lotii aliquatenus reptxferaat habetque ínterim amicus<br />

qualit3tes naturx noftrx, lubentec recipitur , lunuU<br />

que ad renes dimirtiiur : Dofis ejuseft gr. xiv. ufque<br />

ad xx. cum r.qiire fimplicis deftillatx cantillo; Et calculas<br />

inediocns magnitudinisin vefica relolvitur in<br />

neolimagnitudinein potillimum duabus hebdomac aais.<br />

Charletón p. 229.<br />

'<br />

- Comminuendo infiervit) NonfolíraiG"alcnus,ied<br />

lAvkcnna ac medjearum plurimi ad cálculos comminnendos<br />

Vttri pulverem cxtollunt; quo modo au-<br />

Kiiihic fierctplurimum infudavi, tándem qui ab^íTO^feompónicurmihi<br />

ex voto fucceílit -, <strong>Cap</strong>itur j<br />

titri albi SC perfp.cui fruftulum , quod rerebinthina<br />

collinire oportet totum , mox camdiu in prnnis deci-<br />

Kreutexcandefcat; hoedemum inaquaextinguitur,<br />

tptiefque iteratur; primo tamenlinitur, fecundo ex- ,<br />

coquitur, ultimo extinguitur, quo'peracto vitrum confairat,<br />

& in pulverem fubuliíTimum mutatur: Profwatut<br />

languentibus aU«i pondus vel 5i. cum vino aillo,<br />

& efficacirer cálculos comminuí experimur. Ant.<br />

itGrand. Camp Ex.<br />

A raultis probatura Sí experientia' corifirmatura infttiio<br />

hoc medí camentura.<br />

% Vitriajfati (3praparati *>* feorpian. uslor. 3y.<br />

^mmmterr.ufvor.t>\\ufemm.foenic. apü ana.gii.<br />

imim.fiangu.hircippti^iCi. m.fi. Pulvis, Dbíis 3"-<br />

W¡9ii. mvino albo jejuno ftomacho , & pluribus<br />

Aebus continuerur H Mtrcttriatis Pr. 1. ¡. c. 33.<br />

Piftot quídam habebat filiolain qux fxpiús cruen-<br />

'"mmeielct, medioque filo fufpendebaiur louum,<br />

c<br />

'«autempaílidum cura multo íedmiinc ac glutinofo,<br />

tcque vii vixeratannunu villica qua:dam narrar Pi-<br />

*»' ¡dera fibi olim comigiflejuflit afferri veficam tau-<br />

'"míryonis nondum nati: Veíicula ifta plerumque<br />

,c<br />

pl=taeft liquore faporis non quidem urraalis.fed alie-<br />

»'» cujus fineulo manébibit uncu, cum totidem vin.<br />

*: Superftcs din vixic calculi nefeia. ídem remedium<br />

I'«« aliquot puellaspauperes : Idemexembryonehtrct<br />

'^aturnacfelicius adhuc fucceílit. f,HelmantinsTr.<br />

"'Lithiaflcap.7- ^ - i ni :<br />

, '>• Comminuendo infiervit compofilum) <strong>Cap</strong>ualePh.-<br />

^horam perignemremedium, foluuom Dwfctti<br />

lua<br />

deftinatione comparatum, cft Liquor Ludí, a i a-<br />

*to> inventus, & fub metaphóra «que inaufi^-<br />

,av<br />

eiboruratenebt¡tate pofteristraduus hh. demora<br />

'**> c.20. Hujus autem veram & genuraam prxparatÍQ<br />

nem D. Van Helmont.zmc* fub brevi lyrmate mun-<br />

^ vix fatis propalatara, apeí t.on fenfa defcnofic, ub<br />

tali<br />

.elogio. D.cam tamen apertius , ut Philolophlx<br />

f7totechn.es ¿nari foli me capiant.<br />

. Teratur luLm pulverem,inmortario&íub p.ít.1lo<br />

» deindefubcotc, if, fifice , uerura , Tandera cal-<br />

^«ur non quidem igne totrido , fed addáturilh fal<br />

8 - Compofitum ex fialis Tartarí albi) Nobilis.hic<br />

eft liquor Nephnticus regius , ab IlluftrifT. quodam<br />

Principe mihi communicarus, cujus tamen ScParactlfits<br />

1. de Tártaro, licet óbleme meminit, Sí apud magnates<br />

inauguftifiimisarcanis habitus eft.<br />

If.. Tartarí albi pulv. q. v. in celia in vitro folvetiw<br />

in liquorem, qui ad ignem rurfus induraras calcinetur<br />

Scpulvererur: Hujus pulver $u ajfunde aq. petrofiel.<br />

}fei. mixiaque ad pul veris (olutionem relinquantucqua<br />

facta percolentur bis terve per charram, uc clarus Se<br />

pellucidusfiat liquor, qui corticibm maliarantii confractis<br />

injectifque in citrinum colorem tingitur Sí fervatur,<br />

Dofiscachl. i. cum vini albi unc.v. velm. aqua<br />

fragor.ditu'iexlubcxcCoko. Gal. Laurembergus Dif<br />

decalc.vefip. 17ínter<br />

Interna qux ad ejus exclufionem conferunr,<br />

funt omnia ea qux ad calculum renum ufurpari folenr,<br />

diutius tamen conrinuanda, quia longioremora vis eorum<br />

nonnihil infringitur. Hmc aqua perficaria ab<br />

Anglisin calculo veficx-laudatur, Vrina hirci haufta,<br />

fíerniariaae betónica in juficulo cornmm coda quotidie<br />

bibita laudaiutu. Potería cent. 3. tur. 72. <strong>De</strong>coñum<br />

malva eam butyr o S¿ melle ufurpatura ab Harftio Obfi<br />

p. 462. Experimentum de millepedtbus Lanrembcrgij<br />

& Hor. Autcnii confirmar Boy leus inExperim.<br />

ExiernaptkafaSa funt qux injiciuntur inveficam,ax.<br />

alteietur ab iis Sí confumatur calculus , Rara tamen<br />

fura hxc admodum , imohactenus nulla cognita. Sunt<br />

camen quifblutionem^CT'Cflw columb. eolcinaü cum<br />

decollo parietar. vel ejus Aquam pro hoc feopo coramendant,<br />

ítem Cataplafima ex emallientibus anodynis<br />

&blandepellentibus, in ufu funt, prxcipue decantatum<br />

ex capa alba cocta invino deeoílionis parietarix fif<br />

c/ío/cor/Níw.admovendumubiquam.calide fieri poceft,<br />

Hujus ufa convaluille refertur á calculo veficx qui jan.<br />

eundem exfeindendum decreverat; Litus ex oteaficarpim.<br />

Sí pingued. hircina, Sí in fpecie ex petralaa,<br />

ítem , ubi magis pcllendum , ex aleo deftiltato fiucciht.<br />

Etmuller.<br />

Aqua experta 5c mirabilis lapidem frangens in Ve-<br />

* A<br />

Í ica, ....<br />

ÍC. Rad.afbaragi,arund.fitxifir. virg^ áurea, mili,<br />

fioiis, omnium cum rad. ana. ÍB.i. aeetifijl^í m£t »•- • • 1 ff m ^,.„ftni ana. ÍBi. contrita<br />

£<br />

mon.&u. vimaduftt, poli* mantón* ana<br />

diftilla ,Doíis SJ&V* *


1078 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll.<br />

<strong>De</strong> Vefic* Calculo:<br />

jgcax medícamentum conficitur ita,<br />

v, Cortic rad.raphaniacerrími ^i.vinum cum aqua<br />

c<br />

alculum vefíca» veficx, /. ?. Atrrieala Agrícola in Poppíum Poonütni p. o. 7p, ia. Vide ViH/> ibi ihi ÍOIÚ/,«»fteappofitxmulium<br />

valent, Et máxime vulpinas fianguis<br />

cum parietaria, anagall. raphanoSc finid.cum olea<br />

ficorpicn. Chrift. Guorinonitts confi.300.<br />

Ad veficx calculum laudarur caro kalicacabi cum<br />

faccharo candila, hcmmufius terr. cum vine alba coctus<br />

Sí epotus certillimo experimento calculum frangit.<br />

C¿. <strong>De</strong>odatm Panthei Hyg. p. 187.<br />

. Petroleum, ín quo bullieru lapis lynciscolatum 5c<br />

injectum per fyringammirabiliter lapidem veficx fianr<br />

gi t, Virga prius embrocara decollo malva. Joh.Baverius<br />

confi.4..<br />

Bart.TurrianusinIatrob. 1. 4. velicxcalculum jam<br />

% fcctioni deftinatum fregit propinato pulvere cryftalli,<br />

vel potiús fubftantiá ejufdem reíblubili: Fit autem cryftallusfiolubilis,<br />

h vel mínimum novies in fornace figulicalcinentur,<br />

tuncabitín friabileni fubftantiam , Sí<br />

in celia pofitus liquefeit, olei tartarí inftar: vel lapis<br />

cryftalli ignítusfepties extinguaturin aqua vel Jpiritu<br />

uriKi. minorie,<br />

Veficx calculus comminuiturEmpl. ex capa alba coila<br />

pectiniimpofito , tefte foh. Pravotio. Schroderus,<br />

commendat urinx (pjr¡cumj velé calculo humano factura<br />

; quem Sccgoíxpius probatura repetí. Wol-<br />

5fi. velllfiacch. vel mell. rofi. q. f. f. Potia.Qui quic<br />

faugus Hoefirus H. m. lib.3. c. 4..<br />

ulicucitcr horam dimidíam, cot Iapillos una cum uri­<br />

Gerardus Boat Molinxum quendam veficx calculo na excrevenint, ut fimul juncti nucis rnag<br />

laborantem ainaPerficariadeftill.admtegttim fanitatemperduxit;<br />

de eahauftlIm fingulis matutinis exhibendo.<br />

Rob. Boy le de mil. n. nat. p. 2. fien. 3.<br />

»• Aqua ex aculis betuU) Principes Gerraanix contraLithiafin<br />

quotannis in Maj0 bibunt quoridie hauftum<br />

liquoris, cornee vulneráisbetula ; quem liquorem<br />

prxfervant a corruptioncaeris affímdendo oleran<br />

olivarum: Vulneratur corttx Betula prope terram in<br />

trunco Menfe Martio, circa tempus quo folec vulneratavitisflorare<br />

novellumliquorcm. é tetra hauftmB, fcd<br />

nitud ' netn<br />

is liquor betulxeft pene infipidus. .%,<br />

aí.quisfpifficudinisniumdignorUmadLii^<br />

refertera : Nobilis fectioni deftinatus, hac Potione<br />

ufus, in dicto temporis fpatio ror Iapillos ejecit, ur<br />

fimul conjuncti ovi magnitudini refponderent. Tett.o<br />

vero die cum Potionemhaufifler, pauló poli máximo<br />

cum dolore lapidem, xque ur faba magnum, una cum<br />

urina excrevic. Cxtcrüm prxdictx aqux & pulveres<br />

diu Confervari poflunt prxter vinum rflphaninum ¿*<br />

fuecura hmon.fi quidem facile pucreícuiu. Alexis Pedem.<br />

ex quo Roder.d Fonfieca T. 1, canfiii, qui remedium<br />

aic cíle mirabile5c cxperuira.<br />

r<br />

. Efficax<br />

m H<br />

vnlneretur, inditáque lanf rcpl'eTrur^3<br />

quorem non mgrarura ac fnbacidum, qui etiam i„ ; L<br />

l.duafis tormento folatur afiliaos ad } vellt í P 0nidis dtlutum , infundantur radices, Hujus Aqux<br />

|iii. vel iv. pro vice exhibeantur, per ii. horas ante ci-<br />

W l,a, fidus Vidius Pr.l. 10. c 20.<br />

fumptus. Tenellos etiam fubnigrican eq'ue bt,<br />

leerme columbino Aqua f\c deftilletur.<br />

ramos ( undefcopx& virgx noftranum fiura qu *<br />

raentes geminas nondum frondofas habenr Z L Stircus columb. infortijfmo aceto pro juvene dies 8.<br />

fuper racudem vel lapidem conquaíW juffi ¿ ' p fene dies xx. macererur, poftea deftilla in Bal­<br />

qux ad cerevifiam fabncandaradeftinati, cui S f seo,Ex Aqua hac da quotí d _• cochlear.i.in Baln. hinc.<br />

f.x fipoftmodum dauci fiemen, aut beccabm«am2 Tf. ffyper.Malve,bijmahe,melil.albizm.f,f.coq.<br />

cavenm forocus fumerFectus ad lithiafis pf«aun„ ppgalaeain hoc íedeac xger per horam, da illi aquam<br />

ncmoptabi.es ; potentiorefque adhuc fi ifti ccrevln"<br />

;-er horam : ProbaturAqua"hxc in fili­<br />

hquor .fteraatt.-aliséfuperioribusramiscoliectus ¡níu abas, qui 1¡ in ift<br />

fus fu.ílet; poft fedationem maximam ebnll(00n,S<br />

fijx, quam vina & cerevifix in cadís fpofite tolcnmt<br />

Pompen namque mprimis, quodejufrnodi/wa, ¿ Bel<br />

tula diurencorum metum tollerct; eo quod dolores<br />

luhiahs-atque contracturas laxet, tam in lumbis quá<br />

inteftinis (hinc enim única lithiafis etiam cólicos dolo.<br />

res fufenat, non minusac fi fomes ejus inteftinis incf.<br />

fer;) prodeft criam dyfuriis 5c ftranguriis femlibus, calorem<br />

iremjccorismingar, primum, deinde tollir,<br />

foh. Helmontitis Tr. de Lithiafi c .?.<br />

10<br />

- Pulvis leporis (fe.) Pulvis expcrtiflimus exaqui<br />

fiíbfcribendis ínimixtus exhibendus.<br />

^¿T. Ciner. lepor. integri, cimbuñi infurnofia.partem<br />

x. Lepusfiuffiícari deber,na velJhnguim guita ex a<br />

pereatfiaxifrag. unc.v. bocear, laur. S'-ú.jimin. vnlar<br />

fruclus integri bardana herba,h. e. criciorimlappewai,<br />

velperfionaru ana. Q.fol. quercus jfú.pulverenturtMui<br />

fiubtilifftme *3 fierventur in ufium • Accipíatur quantt<br />

tote 5i • in vino albo mane jejuno ventrículo^'etum muí<br />

to cft efficacíor fi fequenti aquarum miftuta dúTol<br />

vatur.<br />

0/L. Aqua ex ftercore bovino in Maia menfe dtflillat<br />

|iv. vini malvatici, vel albipojentijfim, i» qui per hi<br />

ras xxiv. rapbaní contufi in vafe vitrea infitderint ^¡i<br />

aqua fragor, deftill. %i.fiucci aront. vel limón. 5¡ü. »•<br />

Palia tn aurora Jumen da.<br />

Hxc quanticas paulo major poteft aflumi, fi ph«t,<br />

5c adgratiam admifeeri poteft pauxillum^. cApiH.vi».<br />

vel mell. rofac. Sí per fe epotari: Vel fi eíficacius defideras<br />

Pulv.fupraftripti Ji.^ondus diflolvi, & fingulis<br />

diebus cum juvamentopropinari. Re¡». Solenander.<br />

ex Amoldo deVillanova Breviarü 12. c.32.<br />

u<br />

- Aqua) Optimum 5c perfectiflimum remedium<br />

in calculo renum Sí veficx ; In Majo fuper campos<br />

fumiro ftercoris bovis, ñeque nimiúm iccentis,<br />

ñeque nimium fieci quantum fiuis quod cum igne<br />

lento deftillatum fuerit, Aqua exibit infipida atque<br />

moderara (qux etiam ad lentigjnes Sí alias faciei<br />

maculas vslet, mané5c feró lavando) deinde fumü'ir<br />

r^A^tfwrminurimconcifus, 6cvinum Grxcum,Creticum,<br />

aut aliud injicito, moxadfolempcrdiempouico:Poft.<br />

jC. Hujus vini aqu. fiupro dícla áá. |ü. aqu.fragorh.fiuccilimón,<br />

ü'uautív.guitas, P'»lv.fuperiusprepar.<br />

1 -,«,• r- 1 . .. —lidam<br />

; atur in loco calido, vifebis<br />

mirabiliter refolvi 5c diflolvi fiüccs: Hxc Aqua a<br />

.'f. David Ritlandsís ph.Nov. p.p. 187.<br />

ProbaUMD remedium ?.d calculum.<br />

If.. Fimum columb. affunde vini malvar, q.fi. ftet<br />

¡.rnioácm, poft per alembicum deftilla , Spiíitus hic<br />

omnem calculum frangir 5c educu. loh.PoppiustMtd.<br />

lif. Í3*".<br />

'•'•• Saxifragia) Saxifr.atbaCCuigranulaqueedam<br />

atanda cotiandrí leminis magñitudine capilkmentis<br />

•iJicum innafeuntur) Sí radiéis decoctumex vino albo<br />

BBtum, renum cálculos frangir Sí educir, veficam ablt.;'<br />

; i & iiiinam provocar,Efiicacms tamen ü ex eodem<br />

áicoctoiadic. granofx fariña ~,u pondere propinecur:<br />

QciBoiamdatur cadera fariña per iecx vínogii. pon-<br />

5tre. Atqut felicius hxc potiofumitur dum aftedti in<br />

ü;o balneo fe fovent. Matthíolus.<br />

Sixifragiam magnam ¿u pondere ex vino hauftam<br />

¿islaudibiismihi conimendavit Fr. Calz.olarius\ y hatmcopccmis<br />

Veronenfis ad cálculos renum educendos,<br />

BMteipfa quoqueid mihi conílarct, mific is ad me<br />

•merolbscálculos, quorum plures magr.itudinem fa-<br />

«Inperabant, qui hujufceplantx potu ejecti funt;Cx-<br />

¡n adiiiuationenuiucicquod aliquot inter hos<br />

ut qui é vefica pocius quam renibus expulfi vi-<br />

' üecottum Hemiaria) Curavir Poterius quendam<br />

cíenlo veficx correptum folá Hemiaria cum Betónica<br />

B<br />

|Mcnlo coila; 5c fuñiendo lapidum aftacorum^ú.<br />

•i¡i;.sivefperis cumjíteco limonum viflO ínlíca<br />

vice ebu!liaiu,5c fíe exhibeantur, quod fie<br />

fal filuroin vinum deponanr. Qua rationefcio<br />

I v.ieuu.um nuiltnra emolumétunrpixftitifle in<br />

r^ololvcmln. ?.'tacSachsGammarol.p. 7XX-<br />

I . ' •dqua ex capis) máxima cft eflicacix, ait Ríveisufii<br />

per x!. dies continuare fe calculum fabx<br />

.Jiitiidinem fuperantem c vefica excretum vidifle<br />

I<br />

: 'vis millepeditm) Graviffimiauthores, 5cquo-<br />

'íperjentia docenc niedicamentis ore afíumptis<br />

;<br />

vix quidem calculum veficx diflolvi poflé;<br />

;<br />

ad lithocomiam umlurimúm confugiendiiin<br />

1<br />

l•••míen nonra.llx inveniunrurhiftorix calculo<br />

r -.um per medícameraa curatorum, nos prxci-<br />

L llC5 dnot;ibimus, uteuiqueliberumíit efficaciora<br />

fc/'r rem ' ?t ' in > priufquam periculofiííirax 5c terroris<br />

hú ecommi «ar Cliirragia:: Adde quod reperiun-<br />

Indo Calculi ¿tamolles Scarenoíi, aut recenrer<br />

rirn, et '. ,Ut eos diflolvere non fie¡mpoffibilemamduro-<br />

'lliceorom dífiolutio rainiraé fpcrabihsrft.<br />

i<br />

;«« Augenius Toma. Epift. Med.l.9. S. Ego, ¡n-<br />

^ l *'n hunc die'm calculum vefica firuüumvidi, priiiff*^°<br />

x delíberalione, atque matura confulratione<br />

\*' c «fiisfinir,Filium fundí Ponrificíi Typographí<br />

fe e ' X r"rgandum fiuficeperamus , ut poslea tutior ad<br />

iiif "ccederet: teutaverat enim anteo omnia remektfa<br />

• \ ener * , cum d Mediéis venetis tum Florentinis<br />

!H¡¡ a H'nerepr^anitükpharmoeum^dicebat fmarni u~<br />

Jns,de qua& mficipfia & ¡n aliu periculum frcJf ¿<br />

didebebat,liberabomni calculo nona dlfuú, Pharma-<br />

^mautema¡efiuitaeid.itumhoeetJ<br />

iuris'Jr^'^f- "V*"*" bto.*1*. vita H-.<br />

TmT<br />

> Cum vero nuil ir,; utilittitem fiubfiequi depreu<br />

Jec.tr¿ cupidus S.icerdotcmí jujíi-t accerfiri, utfi<br />

UmrUh -^ Ve/X - **" ^IsantepL<br />

Ego verejuvenemannorum xii. cal. (3 ficci teñipcra-<br />

^ratione 't'dottm tatius carpons,aqua , huic akcmisdarijuffi,Etpro<br />

fiabarum ®fr*Zorum<br />

^C. Satis tartarí albi |j. affunde aqu. petrofiel m. &<br />

per charrambibulamcola, & liquari calar croceus eortictbus<br />

auranttorum concilietur.<br />

Ufrapavicec.am geminara ¡liara Indicara , hiadk<br />

Hiipan.sd.aam, ad calculum frangendum celebcrrímam;Scd<br />

utrmfque remedii nullam vim deprehendjt-<br />

Ergo ínter rcl^a qUS ad calculum comrainuendura<br />

commendantur,Pharraacum« afiellis experiri volnir,<br />

quo dúosadoleícentes, Veficxcalculo laborantes felicuer<br />

fanatos elle Horatius Augenius profircrur: Ad<br />

cujus irairationem,prxmiflis univerfaíibus, 5c exquiíita<br />

v.aus ratione ¡nfticura, accepír Afiellarum prap.Qi.Spir:<br />

)unip3iujuriscncr.aib.l¡i.rubr.$x. Quo mané fumpró<br />

prima, 5c íecúdá vice á ííimpto inedicaméto rribusauc<br />

quatuor horis quandam peaoris coraprcflionem fenfir<br />

5c quafi iinraincns animi deliquium, utnecefle haberec<br />

theriaces 5¡. potioni admifeere.- atque ita remedio hoc<br />

retos xv. dies ufus eft,Scd toto hoc fpatio ne mínimum<br />

fabuh expurgan «Eperít, Itaque afia addenda. tatus<br />

fequenti medicamento ufus eft.<br />

jfang.roJar.fylvfem,n.violar.purpur.^.^ftecdiihonfr.<br />

aij.m.f.Anttdotum Cujus.<br />

T£. Bij. decoü.diur. frftir.juníperSij.<br />

Hoc .nedicamentumubi mané hora v, haufifTet fecunda<br />

v.ce.poft horas plusminús iv,fubpubis oíTe,ací<br />

Pauló poft parran ur.nxprofluebat, 5c curaea lamellx<br />

ex.gux, inftarfquamxpzfcis fubrubrx, quxliceraliquara<br />

v.fc.d.tatcm habere viderentur, ad tadum tamen<br />

ra fabulum refoWebantur; Ita ut raanífefté apparerec<br />

runicam velcruftam cíTeá majore calculo refoiraaraj<br />

Cujus medicamenti ufum cum coraínuarer, interdum<br />

quarto, nonnunquam quinto die, hujuíinodf lamell»<br />

craíiiores,5c fragmenta fxpe grsndiuícula profluxerunt;<br />

prxfertim ubi lavacro aqua: dulcís uteretur; Cum vero<br />

Se á calculo 8c abejus fragmentis,orificium veficx ef-<br />


<strong>ío8o</strong> <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>-<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.<strong>LXH</strong><br />

2£. Rad. liquir. 9¡üj. dltb.gramin.ononid.ana.unc.G.<br />

lacear, halicacabo n 0 .xx.cicer.rubr.anc.iii\.unar.pajfar.<br />

vmc.i.femin.iv.frigid. mai.áá.du hordei m.\]. coqu, inamua<br />

alt^b<br />

ifummavefica adharefeit, & quafi ex illa propendet; & tum omnia fymptomata íliperius r ^<br />

fita, funt obfeuriora: vifi funt qui nullo dolore illum.gcftaruntúmó,nulla fere ratione rer<br />

*?• Dijferentia) Nec pratereunda qua dfiexu defiumi^<br />

tur,cum alia fit prognofis, inftituenda cum mutier calculo<br />

vefica labora , aliaque eduüionis ratio ; Hinc meatus urinarii<br />

in mutieribus t3 fitustf conformatio pranoficeda.<br />

ínter Pudendi partes meatus urinarius perferutandus<br />

venit,ne erreraus cum idiotis mulierculis, qux in urinx<br />

fuppreflione catheterem in vulvx vaginam injiciunt,<br />

credentes ex illa urinam reddi.<br />

Dígito circiter tranfverfo fub Clitoride, immediaté<br />

íiipra vagins orificium, Nymphas inter Meatus utinarii<br />

confpicitur exitus , qui ficuti reliqtiae totius^^<br />

paites, per quas humor aliquis notabih qua<br />

rumpere confuevit; aliquantulum Jtotcaoti,^j ^<br />

prominentiamftriaéloquendo mate Carun .#<br />

pellant Anatomíci, cüm nihil carnis m le fc(<br />

Eamqueurethrxorificium claudere volunt, [(<br />

nobís verifimile videtur , quandoqu.dem va<br />

fphinaer Veficx collum conftringendo uffica . e<br />

Latitudo urethrx facile feriptoru c ^mi c*<br />

fuperat,imólevi opera ita diiatari poteft, ut B<br />

<strong>De</strong> Vcíicx Calculo. 1081<br />

,m-faeilr|méfldraittát, Qiiod ab iis omnino<br />

¡^ auiadeurarainiilieium Veíiculxcalculo la-<br />

:<br />

' ,"'arceílentur , quoniam meatus ultetiori arltf<br />

lt<br />

" -' dilatar' poteft , ul calculi, inftarovi columbiteaSit;<br />

Aliquando vidimus incre-<br />

• -V'.'Jj.v'nitudinis cálculos artificio millo prorfiís<br />

¡mtéta&a» eíTe, abíque quod urinx ii><br />

quovisincommodo exinde I<br />

•gtíe mié. org.cap. vi. A Matrona féxjri m-<br />

Domina Godee,¡mno i668.Neo-<br />

un fuifle calculum ovi c.'illinacci masenilllJ.euít'-"<br />

.; .<br />

., nullo adiuvantei trolla fuolequuta noxa deínüiaiüs.obí.rvavi.<br />

i. ¡/¡¡dcircodffieitis) Calculi lignura cft, li xgn<br />

mn polüirir, Sí in uno loco mancre, icd<br />

iuiectíunt,cf«bro mdventur, ckírataaltcrna-<br />

:: fiuujor fit calculus , vixrccli fiare<br />

i .¡bulare, per lalebiola locfl,qma<br />

•jíóris cervix velicx a lapide coraraoto valde<br />

loutanditar. Riverius. •<br />

i'. Sétuno) Saliuveliernentiori motum caiculi ltt<br />

¿apcrcipiuiuigri, modo non fit adnatus: Nnra<br />

-ara nimis vcdcini, raembranxcjus<br />

, uttanquam in capfula calculum rcmdar.<br />

Etmtdkt. • '<br />

Hmr mierafit:rr)C.ikulivefica tndicium cjt^a<br />

ssrmingcndum mina fupprimatur, xger vero pcdifeinaltura<br />

fublaiis libere poftmodum m.ngerc po-<br />

I, i-mu/ler.<br />

i ín calculo grandiori furama adeft rnm'geftiliíli.ultas,cura<br />

fummo conaiu.partnrienciummore,<br />

toa:iíilhcidio,gurtatiracftlueutis,cuiiimiaraitio-<br />

::lcíC|iienti. Riverius.<br />

«•0,!


io82 L.b.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong><strong>Aff</strong>.Abdoimms. C<br />

facilior eft operario, tí periculi expers, quod latiorem<br />

habeant meatum urinarium , Sí nulla fcaione,<br />

fed fimplici dilatatione perficiatur. Riverius.<br />

Temeraria eft omnis medicina peftifera 5: fxpe mordiera<br />

, qux frangendo veficx calculo adhibetur, Cui<br />

Írofuent vidi adhuc neminem, per inultos autem quiusexieioilUfuíe,<br />

Sedunicum illud remedium calculofi<br />

, quodinfeaione pofitumeft, tara prxcepseft,ut<br />

íxpe in inccrtofit Medicus quid agendum , xgro flagitantcAyimploranteauxiliura.<br />

Duretus.<br />

38, Curari ti vix alia ratione) Mirabile eft^Egyptiorum<br />

ftudium in extrahendo lapide a vefica ablquc<br />

íncifione, quando noftrates Medicí lapíllarii fine illa<br />

faceré nequeant, idque cum magno languentiumvixx.<br />

pericufo: Hi ligneara cannulam accipiunt oao<br />

digitorum longitudine, St digiti pollicis latitudine,<br />

in opere abfolvendo: Hanc colis canali adraovent<br />

foctiterque infufflant; ne autem flatus ad interiora<br />

perveniat, extremum pudendi raanu altera perftringunt;<br />

foramen deinde cannulx claudunt, ut virgx<br />

canalis intumefcat, latforque fiat: quo paao miniíler<br />

dígito in ano pofito lapidem paulatim ad canalem<br />

virgx , atque in ejus vas extremum deducit: qui<br />

ubi ptxputio lapidem appropinquare fentit, cannulam<br />

á virgx canali fortiter impecuque amovet , Sí<br />

lapis extrahitur. Rrofifier Alpinus de Medicar.<br />

xAigypt.<br />

* Q»*m feclionc) Ad quam non confugiendnm,<br />

nifi de calculi prxfcntia ab explorarione, qux fie per<br />

catheterem , Sí digiti in anum immiíiionem, ut ¿fia<br />

indubia omnino reddatur conftitent : Etiarafi hoc<br />

fignum fit ex iis qux utplurimúm contingunt , non<br />

de iis qux utfemper; aliquando enim calculus fubftantiá<br />

mucosa, vel etiam cyftide obvolutus eft, ut<br />

certa illius exploratio fieri non valeat, Sí flebótomos<br />

quandoque in eo decipi videaraus : Quod<br />

tamen de cathetere prxcipué radiendum eft, nam<br />

exploratio qux fit per finmimoncm digiti in anum,<br />

longé certior eft , 5c non folum calculum<br />

adeíle oftendit, fed etiam illius difterentias; quoad<br />

raagnitudinem, figuram, 5c numerum patefacit. Riverius.<br />

}9 - Seüime) Si medícamen tis calculus frangí nequit,<br />

ad operationem devenire , quanturavis periculofiflimam<br />

, neceffiras exigir; ne xger cum diuturnis<br />

5c graviílimis doloribus randera conóciatur;<br />

Ea autem peritum artificem ; SÍ valde exeicuatum<br />

defiderat, ut debité adminiftretur, lie enim utplurimúm<br />

folet fuccedete, nofquc quamplurimos hoc<br />

modo fanatos vidimus : Mcdici autem munus hac<br />

"i paite eft ante operationem corpus prxparare, perv.<br />

- f >Ui p tionem ' vitamque idoneam prout reí ftatus<br />

judicabit : Notandum autem minime pericidofam ef-<br />

« in muheribus calculi cxrraaionem, quippe qux fola<br />

meatus urinarii, qui breviífimus eft , dilatatione perscitur.<br />

Riverius.<br />

. }9 ' Seat0 »e) Quoniam medicamenta lapidem com-<br />

»ranuent.an.hil te,llic eperantuc ob , ld¿ srandl0r¡s<br />

dum.em, ranea Ch,rurg,a fupereft, qux eran de-<br />

«hondo ra.ferum Kgtum a tam grav.bus tamque<br />

afíiduis mobtns^ dolorrbus pene inrelcrabihbus<br />

hberare poflit. Sed cUm hoc max¡<br />

habeat ad,unaura penculum , 'potiífimum in Cene,<br />

molhore corpore & cacochymia laborante,<br />

,«re oprimo clanfiim.,vn. reeufarunt hoc prxíidií<br />

gemís. Sed cum ex grav,fl,raoiUm virorum dc_<br />

crees , in prxcipit. cafu magis ex ufu fu ac i<br />

ge melius prxiidium aliquod gencroíbm . l¡c¿r in<br />

ceps adrainiltrare , quam dura! seré a:euni m««<br />

•mnjbus ad xgr. flatuní prxíen-em & futraran at-<br />

3 '• Quamfieclione) Hxc peritis committenda 1<br />

curnpr.miSfilap1Snhcexfitfoliditatis: S, verófnal<br />

lis fu .He, íea.o tamremercinftituendanon eft, CJ<br />

prxfidium illud fit crudele5ctxdiofum; Sedtumtcl<br />

pons potras conducent Clyjleres in veficam commi<br />

Jolitoquetnftrumento tnjecli.- qax injeOio arns per]<br />

adminiítracu tara faciiis eft, quam qua:inpo/}eriorif<br />

celebran lolet:addica tantum liaccautei^urdicli cly(<br />

res nimium acres non fint, ne vuga; ve! veficx<br />

quxdamínducacur. Chrift. Langius.<br />

.. In H H0 aliquas)Hippocr.e(t aphor.78.5. Qribh<br />

nrints arenojaJubfident, his vefica calcula Idirat;<br />

multorum toríic ingenia, Galenusin comm.aiceumnj<br />

nifefte mancum efie,quodHippocr.dimidiam illius pi<br />

tcm omiferit; five enim in renibus, fivein vefica ci<br />

cuhgenerentur, arenofa cum urinis fimul egtediuj<br />

tur; Iple Htppocr. contrarius eft; qui lib. de int. api<br />

veteres Médicos reprehendit, putañees arenam ügnuj<br />

eftecalculi in vefica; Cardanus in comm. teftatur I<br />

ab anuisxxx. arcnulas primo rubras, poftmodum vel<br />

albas copióse 5c quotidie cxcn;viire, fine ulla caled<br />

renum aut veficx fufjncione: Alleritetiaro vixedecel<br />

unum reperiri qui arenas cuín lotio non excemac, ri<br />

rosramen clfi: qui calculó renum labotcnt, rarior|<br />

multó qui veficx .- Referant etiam Hifpanos roag»<br />

ex parte arenas cum urina excernere , qui nroel<br />

parum lithiafi obnoxii funt, <strong>Cap</strong>ite de Reuum calculi<br />

diftinxinras arenas qux calculumfignificare poffunt.aj<br />

iis qux nullo modo indicant, fed diximus fignum cfil<br />

valde xquivocum, fie enim plerumque ut tobore ex<br />

pultrícisarenulx illx penitus excludaimu, nec ulh<br />

modo retintantur in renibus 5c vefica.- Et quaniv:<br />

ejuíraodi arcnulx certius indícarent, nunquam tamd<br />

folí velicx tribuí poffent; atque ita aphorifmus,ut verba<br />

íonant,lcmperfalfitaris convincitur: Bevervvíe»"<br />

explicationem afferrad ufum praxeos nihil conf«e"tera',<br />

fed fi hic aphorifmus ad ufum artis fit revocandus,<br />

exiftiraamus inrerprctationem á loh. Zecchio, t*<br />

artis oper.bus exerciratifiimo, propoiitam, reliqu |S<br />

ómnibus efle prxferendam , cuius beneficio f1gr» urn<br />

pathognomonicum ftabilitur calculi vaiicx, 5c nVgnus<br />

aphorifmi ufus clicitur, in medicina facicnda,<br />

cum fecundum omnes illas interpretaciones i"i>tilis<br />

reddatur.<br />

Sic autem haber laadatus Zecchius Confuh.med^fíippscrat.inqait,<br />

aphar. X9'4- a w *^> ñeque o L<br />

1 pío<br />

t' I» uno fine) Caufam cur fenes magis calculürenalj,<br />

pueri vero veficali, (fenes enim magis obvios<br />

elfe calculis rcnahbus docenr Hippocrates,<br />

^i'tntu , ahiqne arris proceres^ ttiphcem damus<br />

'• aftionum , Sí confcquenttr etiam cxpuliricis in-<br />

«mitatem, qux facit ut materia calculi in renibus<br />

«tineatuc diurius. í. craflbrum crudorumque hu-<br />

"Mium copiara , quam p3rir caloris debilitas 5c v¡-<br />

^ fcdentaria , cui fenes magis quam alix Xtates ob<br />

' Ir "ira languorem funt addiai. 3. Renum ficcítalein<br />

1 cujus nomine meatus renum lunt anguftio-<br />

,ts > ira ut cruda illaquc crafla materia non facile<br />

Neare queat.<br />

Pueri autem minus Renal, calculo funt ob-<br />

¡li ; 1. quia vis renum fortis eft 5c aliena ex-<br />

Peüic. 1. quia calor in illis clt .ntenlior, ííioi qu. re­<br />

Jliri1<br />

meatus dilatat. 3. quia renes eorum , fiera 5c<br />

^"«s alia*, humidx funt atque molles, 5c propte-<br />

" l ^'latanti calori facile obfequuntur, Craflbs vero &<br />

Witiofos humores calor ifte artenuar, ut hauddif-<br />

5"et tranfire 5c ad veficam abire poflit. Vefica-<br />

' Ut eiri calculo divexaraur , quoniam materia a re-<br />

°'J? Us ad veficam tranfinifTa inibi iterum cogitur 5c<br />

í'P'Hatur, lenrorcmque quendam concípic, diutius<br />

^K, idque ob veficam qux cum fit membraíl<br />

* paucique fanguinis, Sí ampiara habeat eavita-<br />

• * 1 ' fiigida eft. Itaque ob craifitiem 5c lentorem<br />

j. c ' 1(; a immoratur<br />

J" 1 '"duratur,<br />

^rrium-, vide 'Galenus comm. 3- § >5- 6 - £ P i( lll<br />

auce m crudafquc urinas pueri proprerea colny"<br />

1 > codera Galena tefte, quia partim voracioti¡,<br />

U , DC d.utiús , tandemque in lapiquod<br />

vero tenue eft 5C aquofum<br />

' Partim quia intempeftivis utuntur exer-<br />

15 5<br />

mox enim a paftu hinc inde cutiere variif-<br />

Tom. 11,<br />

<strong>De</strong> Veíicít Calculo! ko8|<br />

traentibusdiligenrer fummaque oberS ,v r<br />

eam ven. fententiam ut ad ¿rviTlr ***"*'<br />

deveniretur, paruá frti leüloa" ^'"<br />

iiu<br />

c ^<br />

lacerarey&lo V ^ * C T U<br />

vum admodum urina perpetua 2 ? * ' ICei<br />

prxterlaberecur : Hoc enfm 0D' r "'"^ k<br />

r^ce^eColent,at7uZZl!7Zc 0<br />

fervatum; ac prxfertim in Nob ¡T.Í<br />

U,t<br />

quideraceps feheera i z m ^ ^ V ^<br />

in reddenda urinagem.nam ob caufamHnl' ^<br />

baraur, eum grabara urinxegrefluS it * T<br />

quafi prodnurus, duradimov! u S a ? ^<br />

cerando ingentiramos pariteruriams r Pa ""<br />

fubmia,on 6 gM*»<br />

,s finem f f L S ^ S ^ ^<br />

5c conftringenteíncaufaeft, u fil*****<br />

que, at nuncutraque doloris cauf, Jnfi.<br />

oco celüc, % u i dL ¿ £ ¡ + ¿ £ ¡ £ 1<br />

fenfim continuo educicur neai.p Aiñ-- T i ''<br />

predio adftr.a.oque ^ ¡ X Z ^ «<br />

impol.ra tenu. argéntea aut plúmbea fiftu!a' VUJ<br />

apertura fervecur quafi i„ fiftulam CiM^2\<br />

fah Zecchius confia Tali curatione pasativa ja<br />

pndera ufos efle Médicos Parificnfcs, ait R Ja)<br />

t.nch.An.1.2. c.30.<br />

1 "' " ¿'"t ex P lic f'>l>**c pratulit fin- L que raodis fe exercere folenr. Sebifius ¿Manual<br />

¡Lio», Quj.bus in urina íabulofa íubíident, his pag.í4op.<br />

,(jci calculo laborar; Quam quidem fententiam fi **• Qui inipfia vefica naficitur) Fernelius novam d«<br />

\ritione admittamus quam interpres Galenus fiecalculi<br />

veficxortu opinionem propofiíit, dicens om-<br />

\mtr> M'<br />

( nem calculum in vefica contentum, rudiiuentum ¿n<br />

tm pwfa e í[ e ex eo facile conslat, quia<br />

y^ti firme homines urinamJabulofiam tato vita lem-<br />

'rtre)icere objervantur {(3 unus ex illis fium) cipUWt»<br />

vefica lithiafis fiujpicionem : quo fit, ut non<br />

Jim »o» Vl, ^ e renibus traxifle, 5c m vefica poftmodum incrementuin<br />

fumpfifTe,quandonímirum calculus é Renibus excídit<br />

per dolorem nephrirícum, fi grandiufculus íir, in urinl<br />

Galcnum ; (3 omnes alias poft ipfium<br />

fubfiftíc, ibique novx matenx appofitionc fenfim ac-<br />

íLtirfí admirari , quippe qui tanti moménti ad<br />

crefeit: Aflerir criamfe in conttítisve-ficx calculis, nú¿<br />

'tejjcinAm fiariendam ophorifi. vel non intellexerint,<br />

clcum quendam ¿n medio reperifle é renibus extutba-<br />

ulfiltem ob oliquam in eo difificultatem neglexetum,<br />

diveríi á relíquo integumento coloris 5c fubftana<br />

_,,_ Tota auttm propofita difificultatis explicatio ex<br />

tix, Ñeque unquam fealiquem oftendifTe calculum iri<br />

¿¡¡¡a iierbis, Sabulofa , proprio Jignificatu palamde-<br />

vefica habcnrera,qui nephriticis doloribus antea diver,<br />

etenim hac voce, fbulofa , Grace *«u.xatus<br />

non fuerin<br />

«¿ÍÍ*. rihil aliud Hippocrar. tntelligere viluit,quam<br />

fAníum crajfum, cui veluti térra pinguis fit ad- yeiumhxc fententia áprobarisauthoribus non pau-<br />

$jX!a, h.e. Imofitm, five argillofkm quia , velut eis rcjic.tur.qui fuá experimenta prxdiais conrraria af-<br />

itrium mucus, matula fundo tenaciter inhareficens; ferunr, quamplurimos nimirum cálculos ex puerorum<br />

fea»» Jane lapidis majoris in vefica concreti patho- veficis extraaos fe vidifleaírífentes, núcleos habentes i<br />

nmmicum, Sed quoniam in rebits humanis nihil relíquo integumento, nec colore, nec fubftantiá ullo<br />

iUferpetuum , mirari non oportet.Ji interdum confi- modo diflimiles :Et certé vulgaris experientia hobis amli<br />

tffeftu laborantes hac figna dejiituantur , quod perte demonftratpucros calculo veficx laborantes nlin-<br />

¡ifii tn vefica fie exiguus, ut in Illuftriffi. Cardinali quam doloribus nephrirícis afteabs fuifle;quod fipiíli-<br />

Piltoio cbfervavimus .- Caufam autem caenofii ilme contingeretjíicalciilorúrudimenraá renibus exturí«<br />

txcrementi olios fufiori fiirmone explicuimus: . barénir, Vetü quidé eft in adultioribus nó raro cálculos<br />

Ubi autem explicUCrít Zecchius, competerán nobis á renibus deturbatos in vefica continen,5c per no ve. ma-<br />

ion eft.<br />

terix additionc paulatim increfeere íed illud femper ira<br />

fieri negandum eft, &" cónftanrer afllrendum quamplurimos<br />

cálculos exordium (umere in ipfa \cíica.R¿vcrius.<br />

Nos vetó eam dilucide explicuimuscap.de calcu-<br />

) Renum, ubi oftendimus raucofam illam materiam<br />

Fernclio concedí pofle cenfemus, quód quídam vefi­<br />

[fe vefica: maleaffeax proprium excremenrum ; cüm<br />

cx calculo ortum á renibus traxerint, Atquodomne*<br />

niraiam fanguinis copiam, Sí fuperfluos humores ad<br />

in univerfumihde prodeant,nullufq; in vefica originera<br />

¡¡iianüniíTos concoquere Sí aflimilare non poreft,<br />

luam habere queat,idadmitti minimeporeft,Nam cuni<br />

tolijue in mucilaginofam iftam materiam convertir,<br />

Sí materia SÍ efficiens,Sílocus pro calculi genératione,<br />

iilkm pravam duuhefin veficx diathefin á calculo<br />

inibr feofterat, íi quiera ibidem etiácalciilü nafci poll^;<br />

Kplutimum excitari. Riverius.<br />

Quod fi oninis veficalis calculus originem haberet<br />

á renalí, certc omnes veficali calculo laborantes<br />

etiam nephriticis doloribus pnus huíTentdivexati: At<br />

iftud expeticntia redargüir. Tertio, líinreguménrunl<br />

illud c quo involutus eft calculus, qui a renibus<br />

in veficam defcendit ; lapideUm corpus cft , ut elle<br />

nemo fanx mentís diftiretUr , fleque illie adhaifii<br />

aliatarum fbrdiüm eft coagmencicum, tandemque<br />

in lapídeam fubftantiam inutatum , quis dubitet in<br />

vefica lapideum corpus pofle generari. Sebifius man.<br />

pag. 14.11.<br />

•* 3, Alius qui a renibus) An Calculus veficx rudimennim<br />

femper habeat á Renibus, an vero primaria,<br />

localí genératione in vefica concrefcerc quear,<br />

difquifuione dignUm í Nota, fed obfeurx indagíT<br />

nis fententia Coi. x- Epidemia cammene. 3. til. //. To<br />

fÁir xpurtv ruv*y¡¿n!, antequam urina fit, Iu ienibus enim<br />

nondum perfeaa eft xfwií , nec dum ¿llud Ceium,<br />

quod ad veficam tranfmittieur. nomea haber urinx,<br />

priufquam eo fuerit tranfmifllira, Se cune rvv»yfMi,<br />

feu coagmentatum lapidoiiim > inregene-<br />

1 atura; in veficam illabitur, corticacimquc porro in<br />

ea crefeit, rudimentumque illud calculi, in renibuá<br />

faai in vefica exparum more, lamellis novis de^<br />

muro incruftatur : Alcera matrix eft m vefic^<br />

f*tr ¿pum , In vefica enim ferum urinx nometl<br />

primo acquírit , cúm lapis coagulauoras lux fu<br />

damentum primo jacit 111 vefica , 5c coagúlate<br />

YYyy í<br />

|,.rll'<br />

•<br />

l


io84 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXllll <strong>De</strong> Veficx Inflammatione, Scabie ¿Ve iooc<br />

lapidosa, quam rvyctyp*, i*fm V xft¡riv, appellat +•• Qui fumma vefica odharelcit\ Sf.n,„i -J- .1 ' 9 a . i- ' í<br />

fítppocrotespet fe fit ,1 gluuríofo 5c crafTo huraore. res cálculos majores circa H f f i » ^ÍTÍ P 'l f^T?" ""fr^ ^fica. laceratur, aut abo t. / ^ ^ ^ m^^ ) , '<br />

o«f ftabulatur in vefica ¿bilí, ur plunbus explica, branas ejus velie in cvfti condrat?¿¡T "'f'l Ido I** 1 "' .4 fuminUm f f ** dlC ^ l ° \ m "' I d«m. ut affluens fanguis d.vertarar derivemr § lapidosa, quam rvveoypui» I*ITM In* xpqriv, appellat<br />

Hippocrates per fe fit, á glunriofo Sí craflb humore, ^'£^¡<br />

qui ftabulatur in vefica debili, ur pluribus explicas<br />

rZ<br />

Galenus in comm. 1. cir. Epidem. Rolfincius.<br />

Calculus in vefica generatur, vel primó poft emiaionem<br />

generaríincipit, cumfero expulfoaliquid in<br />

vefica rctinetur quod paulatim concrefeit: Vel fecundarlo,<br />

quando lapillus ex renibus in veficam decidit,<br />

5c poftea affluxu materix accrefeit. Walaus med. Pr.<br />

eap. tp.<br />

C&fialpinus alium locum exuftionis mateeix, alium<br />

concrctionis aflignat, Uftio fit in venis, Locus concretionisminuscalidus:<br />

renes Sí vefica.<br />

HmmAVef,CS ^ h T fcí ^ Szmú ^r^ rt3Cnnqueexcausa,corpus veficx laceratur, aut alio I s- /,,y;...:,<br />

^ v X r a c ^<br />

ttc.a renibus adhuc minores din^in ^ fe, ^¡atur £ qUI j a m Lgfc, &<br />

!- ÜS i!K!Í C * tU " kaS P er . re P«ntibus manebarí<br />

atque ¡me fenfim mole augebantur. Matron<br />

ter anecia longe ante obitum érneatu urinario re,(<br />

cu membranam craflam atque latam mai<br />

losa refertam, qux (uti poftea c'cadáver,<br />

a,one conftabat) fuit pars túnica interior» vefic»<br />

a calculisibidcminclufis atuna 6c difrupta. WiL<br />

de urinis cap. x.<br />

CAP. LXIII.<br />


io8íf <strong>Lib</strong> I V.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong> <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXllll <strong>De</strong> Vefica: Inflammatione, Scabie, Scc ÍOo><br />

fubftantiá<br />

fubftantiá<br />

prófundius<br />

profundius cvelluntur<br />

cvelluntur<br />

Htppocrati,<br />

Htppocrati,<br />

non<br />

non<br />

auau<br />

1 fit odorille odor iUe teterrimus; tcterrimuc- qux „„.,/: fiabfinr .ur w 7 "»&***..* i "?*. porrum,raphanus porrum,rapnanus efeulétus elculérus6cmarinus;.rem 5cmarinus;item valde válele íalita lam*<br />

—— - - " ' . t . ü j v i v i / i i U i J i\Jltl±i U 1 U U V »•»•—-£<br />

tolerabilius illi fc tunchabere folent. Chrift. Langius<br />

Path.An.p.4.97,<br />

terna funr pus acre abunde ad veficam fluens, humores<br />

bilioíi.poiracei 5c xruginofijurinaacris admodum, pi­<br />

Ulcus 1. fu ¡n fphinacre veficx crafla fanies gígnitur,<br />

tuita falfa,phlegmonc,in fuppurationera definens, rup-<br />

modo pus copiofum ac gtaveolens profluit: Sin vero<br />

toque abfceflu ulcus poft fe relinquens: denique calcu­<br />

ulcus fit incorpore velicx, aut etiam in ipfis urcteribus,<br />

tune dolor eftinrer renes 5c pubem, atque pus capillus<br />

aíper 6c acu tus. Sebiztius.<br />

lorum inflar narar in urina, qux continerí tune nequít<br />

Prognofis.<br />

5cc. Pet. foh. FjiberPath. jpag, cap_ /7#<br />

ExiguaJfei) Incurabilía, velfaltem curatu perrirU-<br />

,r<br />

- Signa ejusfiunt) Comhnmulcemam veficam íaciílima funt, tum quia ob madorem veficx perpetuuai»<br />

nici purulentxexcretio, ira quidem uc fi vefica incipit xgrecoalefeere pofliint, tum quód ab urina , qd«cx<br />

exulcerati,primoy2f»£#¿f exit;fi fie perfecta,pus. Si ma^- fuá natura íhllk cft, continuó irritantur, maximegis<br />

adhuc fiquama,Sí ramenta, Si gravis 6c confummata que Ct urina ulceriorcm acrimoniam adepta fir; Ma­<br />

eft exulceratio,gravis fcetor in urina eft;Dolotadeft grajor tamen fanationis fpes fi carnoíam ipfius cervivis<br />

in pcaore [perinao Sí pene) quoties xgri mingunr cem poflideant; minor fi membraneam ipfius fedem<br />

urinx difíiciilcas accedir, fxpe Sí tenefmus, 5c membií oceupet , cum harum continuitas Poluta vix repa<br />

virilís ercaio. Etmuller,<br />

rariarapliüs poflit, longequc difficilius, fi fubíbiu:- irn<br />

¡Itíitf omnino penetrent, nifi forte ob vicinamcamera,<br />

ícati in vulneribus velicx hoc accidere pofle novimus,<br />

^ ha;c velicx Ixfio ex ulcere fkaa, percoalitum<br />

(onfolidari queat,Hifce ulcenbus,fi calculus jungatur,<br />

curo continuo eaaffricando amplius Ixdat.nec ulcera,<br />

jifiilleauferarur, quod fieri non poteft, fanari queant,<br />

dífpcratum eft malum. Platerus.<br />

'!• Exigua sjei) Veficx ulcera omnia funt difficilliuecuiabilia,<br />

urplurimum incurabilia , pcriculoliora<br />

ql]íexcro(ione,graviflimaquxámagnocalculo , qux<br />

¡ne extraa© calculo curari nequeunt. Etmuller.<br />

"• Injlituitiir ad modum) VrxmíCñs internis univerfclibus,conveniunr<br />

j. acrimoniam humorum tempr.rr.n-<br />

Bí,proprer urinam imprimís, exulcerationcmfubi.ide<br />

(safperantera. t. Vlcus fine morlii abfttrgentia , feu<br />

tmdtfcantío, obfiermentumulcetis acidum, Sí hinc<br />

pus. 3.confialidantia, ob relolucionem partís exjfx. 4.<br />

/kstfyita, propter dolorem imprimís urgenrem. Etmlltr.<br />

''•hflituitur admodum) Curatio ulcerum Veficx, ut<br />

¿Renum,( videfupracap. de Vlceribus Renum) inftiinirat<br />

exhibitis detergentibus,qax ea áíordibus abfterfy cilm ab illis retentis auc ind.ieacis excrementis<br />

i^lum irritetur, Cavendo tamen á fortioribus, qui-<br />

S;is<br />

laturam excitando, dolorem potiús exacerbare-<br />

^•atque inrerim de ulcere nihil educeremus: Prxt<br />

^confertC


io88 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<strong>IV</strong>.<br />

<strong>De</strong> Meatus Vrinarii Anguftia.<br />

Myrrha,thur, ftiroc. mafticLgumm. trogac.fiem.po- 2£. Loe recens,fierumldElis,mHlfiam,fuccumeqmrcti<br />

pov.olbi, hyoficyami la. 3¡.<br />

vel plantag. Aquamfierrotam, in qu.xrad.fymphitinio<br />

Succi liquir. 5fl-<br />

dice bulhcrinr, aquam calcis viva, cura fief .-riba M,ar¡s<br />

Terebinth.venet. qu.fi.<br />

fecundum Barbette in Chirnrgia, vel InjeñionesPlateri<br />

Ms. f. Pi/ul. mognitudinepifi minoris. Vel abfterfiva ufuatx.<br />

3£. Troch.alkeking.de Cárabe, gypfi ufti áa.36. %. Rad. liquir. $ú. cicer.rub.p. j. cortic. fabar z¡<br />

Boli Armen, térrafitgill. cran.hum.íi.ifu<br />

fal.plantag.m.j. fiat <strong>De</strong>coñum ina^uaMde parum/u-/<br />

Terebint. ven.q.f.<br />

vii, Ettn decocli hujus ífei. dijfolve Terebinth. i„ melle<br />

MS.Pilul.pífi minoris mognitudine.<br />

ditfol*ta,%v. mifice, In graviori malo poteft addi Fnau<br />

Pilularumharumvelpriotum, quotidic mane 8c vef­ tAZgypt. * '<br />

peri xger vi. fumat.<br />

Ad ulcus rn eolio veficx prxter interna,& inde fan.<br />

3¿. Aqua colcit vivo §iii.<br />

guinisper pencm egrefliim,prxter interna convenir In­<br />

Plantag. §iii.<br />

jeaio. Forefti.<br />

SiefalbiRhafisSi-<br />

y.. Vitr. Rom. %\i.Aq. comm.%\.fi<strong>De</strong>eoñ. Etmuller,<br />

Mifice pro Injeaione , fingulis diebus quatcrve ufur- l9<br />

' Perfiphonem injeñus) Injeaiones per penis dupanda.aumin<br />

mafculis,permeatum cervicis uteriin fceminís.<br />

Per aquam calcis viva hoc loco nihil aliud intelligo in veficam,quo tameninmafculisxgréobduausobli-<br />

quam aquam communcm in qua parum calcis vivxexquitacem Se longitudincmperveniunt, Infceminis oh<br />

tinaaeft, verum prudenter tibí cave ,ne nimiumacris beeuitatera facihüs,undeScfxpe fine fucceífuin mariJ<br />

reddatur. P. Barbette Chirurg.p.m.22.<br />

bus,cúm rurfum dum infunduntur regurgitcnt; admiJ<br />

18,<br />

Pro confiolidotiaue ) Coníolidant decoñum lignor, niftrantur, Et fi altiús canalis inftrumentiad veficam uíl<br />

eum vulneroriis, uti agrimon.hyperic.plantago , quibus que adigatur, interdum lxdatur, ac fi ulcus in cervice (il<br />

addantur CaralUa,terrafigill. bolus armena, fiuccin.tinillud<br />

reír ¡cando plus obfit,quám profit hoc remedium]<br />

ílurafiulph.vitriol.tinclura antiphthifica 5cc e. g. Qux tamen Injeaiones neccífitate urgente, fi esteta<br />

3¿. RofiligniSoníli ffnurod.fialfiapar. liquir.cortic. non juvent, tentandx.<br />

rad.eryngii áá íi.fior.raf.violÁít.p.iij.h,agrimon.veron. Ad quas faciendas,fumimusque. ulcus dum firdidun<br />

beder.terr.zZ.m.fi.paJf.maj.%\&. caq.ad Ibii. capiatur eft,abfterganr, detergentio, poftea quxficcandi fanerul<br />

erebrius.<br />

quod cum mador continuus impediat.xgreperficimrl<br />

Injeaio confolidativa.<br />

Nihilominus tamen tentanda , Quibus Se ea qua: ardil<br />

^/Í.Herb.equifiplantag.Jem.hyper.íz.m.j.rad.biftorta, rem mingendi inde contrachim mitigant, fi iJIe urgeaí<br />

confiolida,lilior. 4&.áa.ji. cortic.granat.'Zfúi. caq.inaqu. mifcentur;vel illx Injeñiones anodyna hifee intermíícenl<br />

ferrat tfci. dtjfolvetrac. alb. Rhafifine opio^fs. bolíArm. tur.<br />

5¡. mifice. Etmuller. vide§. Perfiphonem injeñis) (3 §. Fiunt hx ex Lañe, quod lenit, abftergit & ¡-latinad<br />

sb.Inftituitur admodum.<br />

utimurque cum magis'leniendum, muliebri,yÁMuli\<br />

I9<br />

- Perfiphonem injcñus )In ulcere Veficx pcculiarirer Cum detergendurn caprino vel alio cum additione/»iccl<br />

conveniunrlnjeaionesbis in die ufurpatx , primüm vel mellis, vel oqutmulfia t3 fieri ¿aclis , Cum|/»f»»H<br />

detergentes ex hydromelite, fiero latlis , aut decollo hor- dum.Ovillo, vel alio uftnlaco,aut mifto cum Jacch/tn vd<br />

deicam pauco melle rofaceo; poftea vero adftringentes melle rofiaceo, Ex <strong>De</strong>coílione hardei, addendo interdurl<br />

Sí conlblidantcs ex aqua ferratd, in qua radix fiymphyti, con. fabarum, fiacchar.(3 mel. uti de hae di(ftum,lii odj<br />

myrrha, alumen, fiarcocolla (3 tragacanthum bullierint; tergens Injeaio. í<br />

máxime vero cóferent Troch. Gordoniiin lañe difloluti. Vmumalhum tenue injeaum feliciterpro rrmndifi<br />

Fabritius Hild. ulcus infigne veficx Injeaione fequ. cante adhibetur: huic fi aliquotguttx phlegmatts v\<br />

cum nonnullis aliis remediis curavit. obferv.69.cent.rn. triol* addantur, potentius operabitur.<br />

2C. Rad.confolid. maj.%\.hord. int.m.j.fol. agrimon. Pars vi. ferum lañis caprini,aliquot gatüsJj>tr-V'<br />

verán, fiord, alchymilla , fianicula anam.h'. coquantur<br />

ad%\. Incolat. dijfalve mell. rofitc. %ii. m.f.Injeñio.<br />

Advertendum Injeaiones iftas non tantúm per fyringam<br />

immittendas efle , ut vulgo fit, quia in veficx<br />

cavitatem non penettant, obftante mufeulo fphínaere<br />

exquificc claufo , fed immiflb in veficam catheteri fy.<br />

ringa aptanda eft , ficque injeaio ad locum afteaum<br />

facile deferctur: Ad Veficx dolores fequens Injeaio<br />

parabitur.<br />

flf.. Semin.fmnUgr.*3cydonior.ana"&i. macerentur<br />

per horam ¿atfeifí. decoñihordei ,pofteoper linteum exprimontur,fiMque<br />

mucilago fiatis liquida, cui adde olei<br />

amygd. dulcen, mellis rofi. colat. |i. m.f. Injeñio; At<br />

vero loe tepemrecenter muiaum frequenter injeaum<br />

prxftantifiimum cft anodynum, In quo fi trochifei Gar-<br />

Áoñii diflblvantur , omnes fcop¡ tum doloris fedandi,<br />

rumulceciscurandi adimpleri porcrunt. Riverius. Experra<br />

eftPotio Thoneri obfirvat.pagin.176. qux mira<br />

prxftitit, Sí exulcerationem cura urina cruenta fuftulir.<br />

3¿. H. agrimon.plantag. equifiana w.f?. liqu.mund.<br />

3¡i. coqu. in aqu. plantag. &¡ betón, ana q.f.ad confumptianem<br />

tertiapartts. fn colat.m&. dijfihe mellis rofi%\8.<br />

mifice. Ipfe xger fingulis horis per fyringam portionem<br />

in veficam in jecit. ínter Inücienda varia, vel per catheterem,<br />

vel per fyringam fice.<br />

fr 'i<br />

li affiífis inderergendo Sí mundificando prxditunaer.l<br />

<strong>De</strong>coñum pro Injeaione ad fanationem ulceris.<br />

T¡C- Rad.confioiid.$i8. cortic. cucurbficct\uh.cM<br />

plantog.falaniano m.j.fiar.rofihyper.ana p. ).i'/-fi m -r%<br />

major. Svi.f.<strong>De</strong>eoñio in decano hordei , dilfolve in Ibi<br />

mellis velfiacch. rofiac. §ii¡. ,,[<br />

Si majori ficcatione opus eft,poflirat de féquentibu"<br />

quxdam addi, de bupleur;polygono," vel hemiario,f> |<br />

filia, burjdpaft. citerach.betonica,geranio Robert.<br />

Narcífii radix, qux valde glutinat, femina itemp"<br />

taginis t3 portulaca. ..<br />

Succiplantag. equifieti, virgapaftor. diflbluti,vel mi |<br />

prxdiais, utiliceriniiciuntur,7fi«'rt'itemy*fí' a ' f /' fí ,<br />

id eft amylum, diflolurus etiam glutínac : "3 üX - i<br />

aarum plantarum aliquam quoque habent einci • |<br />

injeax, imprimís plantaginis, uri Sí myrti, fum""\<br />

rubít3olea,t3peculi rajar, centaurii,hyperici- I<br />

Chalybeata, per injeaionern/m?' aut chalybts^n \<br />

qua, juvat, vel in qazmplumbum,igne folutum aliq<br />

tiesinfufum fuerit.<br />

Mifiura pro Injeaione Rantg/utinantes, ut<br />

Tf.. SarcoeolU, nutrita in lañe 3¡. infiufig. tragac- "\<br />

Arob. ifi.faña in aqua plantag. ¿ifi. cerufit $5- j* n (»t»equ. qu. butyr. aut ol. oliv. omphae.frigetur, .frío frixa<br />

uní omnia efFundantur in aquam frigjdam, fuperna-<br />

Blata.<br />

tatisoleaceus liquot á fordibus fundum pecentibusfe- Vita régimen quod attinet, ídem fere guod in cura<br />

Mtaiusfervetur ad ufum. Hisquandoq; mifeentur qux mia.oms aidcnus fine ulcere convenit, eran 5c hic ille<br />

¿0|otem fimul fedanc.u t i 11 decanoJim.papav.albi. cortic. ardor iníu: In quo cibiqui glutine velutiobliirant vías<br />

tnndrag. Vel addimus»í*«/íi¡r.raardore mingendi ex­ utinx , ulcenbus hifce fe obducentes ; uc minus ab<br />

políeos, albumen ovi, quin 5c Opium.<br />

urina raolefta efticiene : Pinguia tamen hic, cum<br />

In ttlccribus pertinacibus conferí <strong>De</strong>coñ./ithargr.^ii. ulcera fcrdida reddanr, non adeo competent. Píateintqiui<br />

rajar, peculi t3 plantag. Jiv. vel miíceantur V1*t *<br />

rus.<br />

pradichslnjeaionibus , bolus , lapis colaminar, tuna,<br />

Temperandum lympha) Quia in Vlceríbusve-<br />

cffufa,plumb.uftum (3 lorumjntctdum Sí Antimon. Sí<br />

f.cx,(5c Renum) dolores plerumq; infefti efle folenr,<br />

to/attriius e lapide hamatite.<br />

eorum mitigado in toto curationis decurfu, quoties<br />

txcom.p&(\tisTrochifeis, qui per os fumpti compe- urgebunt molienda eft auodynis,ínterius5cexretius 11tunr,<br />

diflolvi poíTunt; Tt.Alkek^ Gordonii,defiuccino,de lurpatis, Interna erunt fiyrup. depapav.laudanum Opia-<br />

Tmitt($c.Vngu.Aegypt.exiguaportio, in fummcforditum,Sí hmc ufuipeculiariter deftinati Troch.A!kek¿ngi.<br />

disulceribus, ea mundificat, 5c a putredine prxíervat. Tum etiam Emulfionesfimin.frigid.cumfiem.papav.úhi<br />

hávefica cervicis (3penis duñus exulccrationesab- adduo; Si opus fuerit ivlopapav.Jyrupo,ac denique con-<br />

Icrgendas & curandas commendant Chymicifpiritum fiervoflor.alrhaa frequenter exhibirá, Exterius veroFo-<br />

wrairii dulcís cum aqua plantag.wel equifieti maj. per raentum fequens admoveatur.<br />

lyphunculum injeaum.<br />

^¿. Rad.alth.ln. foLmalv.parietar. violar, ana m.j.<br />

femm.lini,fienugr.alkek^ano^a. fior.chamom.melilot.<br />

Inuncliones.<br />

nymph.anap.j. F^it <strong>De</strong>coaio qua foveatur pars cum<br />

films, non autem cum fpongiis, ob falfedinem quam<br />

Innnaiones etiam conveniunt , Pulvis Sí peri­ habent á mari.<br />

ta fedes in veficx illiufque cervicis ulcere refri­<br />

A Fotu Linimentum fequens admoveatur,<br />

gerantibus oléis , ut rofaceo , violac. ¡nungi pore-<br />

3¿. Ol. violac.amygd.d.ana ¿ifi. ol. rofiac.$\.mucilag.<br />

lit: Et fi metuitur inflammatio ob dolorem, adalth.<br />

t3fienugr.ana ífiu croa dufi.Lmim. Riverius-<br />

(kndum oleum myrtíll. cydonior. ac ¡ parum aceti ad -<br />

Acre temperant Loe, althao,tiquiriiia,paJfula,viola,vié-<br />

peuationem : Hifce unguentis cerufiam, lichargyloria,femina<br />

iv.frig. maj. hinc decoaum chamapit. in<br />

itw (3Juccumplantag. equifietiia\Í3.qaeíiccínthalce-<br />

lañe mire laudatur á quibufdam crebrius iiíurpanuaufa<br />

admifeent, qua tamen foris inunaa parum ad<br />

tum: Dolorem leniunt Opiata, papaverina, laótici-<br />

olcusfanandum conducere poffunt; Et cúmconftrinnía<br />

in fpecie, fi á cantharidtbus fuerit malum. Etpdoduaum<br />

urinx, liberum ipfius tranfitum impemuller.bndo,<br />

ut major ardor fuboriatur efficiunt, fatiuserit 11<br />

rehxantibus Inunaionibus hafce vias dilatare, ut oleo<br />

• Aliudiüxta meatum urinorium) Colli veficx ul-.<br />

Mjgd. dulcium, chamamel. eoque magis eum 5c dolo<br />

cera.iífdem mediiscutintat(quibiísvefica)Sc quidem fa-<br />

Km fimul lenianr. Foius peñmti (3 ptrinai, ad dolorem<br />

ciliúsjimó longé adhuc faciliüs qux pencm infeftant, e-<br />

ralceiidum ex iifdem fieri pofliinr, at decano malva,<br />

tíamfi ex gonorrhcea virulenta contraaá\Hxc ab aliis Sí<br />

t(mlva,chamam. melilet. addiris fi calor adfit, etiam<br />

per locura dolentem,oc per cffluxum materix, ante vel<br />

RÍngerantibus, ucnymph.rad.fiar.violar. Sí ¿rail. Pía-<br />

poft urinxexcrctionemdifcernerepoflúmus;Nifímature<br />

ea curare ftuducris.ad interiora proferpet malum, 5é<br />

vel vefica,velperinxuperforabitur. Barbette Chir.p.2/3.<br />

Ftjliila -ve/tcte,<br />

111. **• Fiftula curationom vide in Langio<br />

*<br />

auol<br />

í%<br />

drac3í. dijfolvanturinlañeveldecano, autaquis q<br />

bufdam. -<br />

a c<br />

Ad Confiolidandum hxc Injeaio Oleácea útil iíhm<br />

^¿. Stercor.gallinalntci&fluidi qpl-hicinfirt*g\<br />

c i» injeícus prodeft.<br />

Vefica/¡J!uU.<br />

"' Fílenla curationem vide) A Cive ordinisSena-<br />

'^Ambergam accerfitus,qui ex luppurato in Perineo<br />

*talw,nitnis feró aperto,donec purulenta ichorís col-<br />

"^itsqux fuá acredine veficx collum arroferat,5c in fi-<br />

Eu<br />

°iis apoftematis anfraaibusillatebraverac fpontefua<br />

^petet, unde tandera ulcus cavernofum in Fiftulam<br />

^Huit, per quamlotiumacre, coníblídationem ira-<br />

^ietis deftillabar, non raro quoq; ímpetu erumpens,<br />

^rislabia d.ftendebar.<br />

Wethodum igitur curx á falubri viaus ratíone,caufis<br />

" 1 ** 5c ulceris confolidationemremorantibuscoraraaau<br />

l'picabar, 5c corpus univerfum á noxiis humori-<br />

"s-ad expullioncm, referatis obfttuais meatibus,prx-<br />

9r3t<br />

¡s 5c purgatis: Peraaa partim ferofí 5c acris humo-<br />

Sei£<br />

cretione,ut lotii acrimonia mitefeeret, 5c idmelcat<br />

isviribus imbueretur,defequentibus Paftillisquo-<br />

Is<br />

uie binos, mane 5c vefperi exhibui, qui fiunt.<br />

. *• Pinear. ftillatiiio rofiar, liquore praparat. 3¡i.<br />

**« melon.Biv.g. rragae.arab.anadi.g.cerafior.rad.li-<br />

• HtY -*na m.cinnam&.pemdiar&.fiacch.inaqurofi (3<br />

^*ana qf.%i\R. difo/uti fiantTabellapander.^R.<br />

, eflc Ub.yEpiftolá quinta. Succus cancrorum per fipho-<br />

Dum his vefeeretur quovís quarto dic,quia fymptoma<br />

nulluin obftitit, hauftum decoñi ligniguaiac.is.<br />

fudorificum dedi,quo acre fanguinis ferum expurgaremos,<br />

quis decoélum faftídir.is oxymcl.fci/lit.Ziftdijfolvat<br />

in aqu.fumar.Z3agrimon.ana |ifi. pro eodem feopo<br />

: TaiidemTopicis,caufticis,auc feaionc.Fiftulx callum,<br />

quo ulceris, aut fiftulx agglutinatio impedicur,<br />

quampriinum extirpare intendi -. Surculos rad.veratri<br />

nigri ínferui, qui ccrtiodiefiftulxcallumexterercnt;<br />

Poft triduum, exrractahellebor.rad.ee, cum inrerna fiftula<br />

pelliculaattraaioniconcumax non obfequerctur,<br />

ex Aegineta,Celfi Sic. confilio.ex arugin.^xii.armoniac.<br />

Siii.dfíM^ríexcepris.oblonga penfcilla finxi,qux citra<br />

iuppurationem callum arrodebant; ut fuppuratíone<br />

collíquefceret ex terebinth.zcpifcíum glutine,addito hydmgyno<br />

puiverepracipitato,nio modulo fiftulx turundas<br />

formabam,quatum ope ¿aafiíppuraríoneinrraz^.<br />

hoías callus liquefcebat, 5c cum fanie fruftullarim profluxit:<br />

Verum neofeulum Fiftulx anreexaaam mundificationem<br />

connivcrer,fru(rula ípongix oblonga Scma-^<br />

dida, fili ligatura coaraara filo depoíiro cavitati fiftulx<br />

¡mpofui , 5c fintis ulceris non albores quam fub cutaneos<br />

foteipe incidi,ut faníei effluvium undique p.\ietet<br />

liberum ; ne intra finuofos ulceris curacuios dehtef-<br />

*5cmcatuum urinxafpetitatem leniunt 5c cu-<br />

io?5><br />

fL 1<br />

1/<br />


IO^O <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXlV.<br />

«ensdnteftinum reaum 5c" ñervos teft.'um cremafteres<br />

arroderet; His qux ulceris cavernofi,5c finus callo obduaiindicationes<br />

exigebant, reliquum erar ur á fordibus<br />

purulentis abftergerctur, proinde fubfcriptum Linimentumdinamentis<br />

difccrptis exceptum, diligenter<br />

ahitería fanie indidi.<br />

3¿. Metl.rof.^). lerebinth.$v.rad.ariftal.rot3'uireos,<br />

myrrh.rub.á.15fl- arugin.$i.gr.v.fevi hircini^iii.Ex his<br />

fiebat ungu.quod fi defuiflet Vngu.Apoft.CabCiituifíem.<br />

Cum fub fordium lentote caro mollis fuccreviflet,<br />

Pf^ere prMpitatototam ulcus confperfi ,5¿ £mhl,.<br />

chyl.mollicooperui.Poft ¿o.hnr^ E~„. \- , , m ? lí(l cooperui, Poft 40. horas Empl. (ublar. *<br />

cus afordibus5c carne raolli ac fpuria pulvetis ¿j"<br />

fione dolons experteabfurapta , purum reperi, ac T<br />

blata hydrargyr. pulvere ulceris virulencia ,dh<br />

carnis rubra grandine pullularet.nil farcoticis q J"*<br />

v.tatcm carnis expíenme, fed Emplaftris epuloS?<br />

catncem obducent.bus opus fore arbicrabar &r /<br />

gins Epift.p. 898J3fieq».<br />

CAP. LX<strong>IV</strong>.<br />

G)e "Meatus urinarii angufik.<br />

M<br />

Eatus urinarii anguftia, eft ejufdem '• d cmfisfuisprofecía, ¿r urina fupprefiiontm indu'cens, h<br />

terceptio.<br />

*• Signa, Caufe,S¿ Curatio, fi in genere aífe&um iftum fpe£cs)níhil habent fingulare.<br />

Dijferentia ex caufis petuntur.<br />

I. Alia eft ab obftruclione, qua; fit 1. Aut a Calculo ; qux 1 - cognofcitttr ex eo, quod figna calculi!<br />

pra:ccíTere,urina modo liberé reddirur, modo incidente calculo ex fundo vefica: in ipfius orificium,<br />

repente fupprimirur, dolor ad radicem vefica? magis urget.<br />

Curatio-conñCtít in /cV/«onícur,5cd/ao mo­<br />

Wvino decocáa,quibus faliavolatiliacommodepoce- do ufurpatur. Iu malo lev.on , cande/a ex cera alba,<br />

""Wadmifceri. Fr.Sylvins.<br />

cui admiícetur antimonium erudum ,pulverifi vel, qui<br />

' Incidendum (3 attenuandum ) Si a pituita crafsa melior , crocus metallor. levíter aufert carunculam.<br />

"farut unnxfuppreflio, conveniet priiniim Purgado- Quod fi gravius auc pertinacius fuerit , magma ex<br />

^ifhcenicone cum r habar boro inboli formara rcdu-' Mercurio fiublimat. jjf viridi arts tum céreo applicef*fo><br />

ac deinde terebinthina cum pulvere liquiritix<br />

^ucnterexhibita ; poftmodum radie, aperientium<br />

«odumcum oxymel autJyrup.byz.ant. exhiberi po-<br />

""'inonomiífis interira clyfter.bus,fomemis 5c ferriic,<br />

lls<br />

jP > 5c aperientibus , Eaque conveniunt qux ad<br />

jetarad.flblvendum 5c expellendum proponuntut,<br />

°Qone fequenti mul.er brevi curaca eft.<br />

r- Bened. lax. 18, trochific. myrrh. 9ii. decoñi Sa-<br />

«u 5»i. m.<br />

. ' ce dundantispituitx copia in toto corpore velca-<br />

""xuriate videátur, Putgatio univerfahspcrapozcat3<br />

adj.vel4. dies inftituta, ab ipfomoibi principio,<br />

/ ""lillima , prxmifla phlebotomia : Si hujufmodi<br />

.pifiones urinx ti materia pituitosa oriundx fre-<br />

Í" Cer acurrara, nihil erit prxftantiysaquis thermaas<br />

nitrofis 5c fulphureis , quales fuñe Balerueana,<br />

^tuivipocu ; eum balneo materiam illam mucilagi-<br />

Ua<br />

» dilTolvere.abftergere, 5c abfumere facile porc-<br />

J¡) Riverius.- Vide cap. de Ifchuria. Chymíci ad re-<br />

" 0n «n humorum á parce affeaa Vomitoria ufurj-<br />

t,e °mmque beneficio non paucos fuifle confeftim<br />

2?yi gloriantur. ídem.<br />

,¡ widendum (3 attenuandum) Folio raphani,cam<br />

8 ta tur.<br />

Obfervandum autem, ne virgx aut candclx íint ex<br />

pura cera, quia facile nimis franguntur, fedaddenda terebinth.<br />

1¿. Ceraalb.Yb). lereb.ven.%}.liquefiatcerapejtadde<br />

terebinth. quibus liquatis ungantur ellychnia , fiantque<br />

candela.<br />

Vngu.Fuficum Fel.Wietzdicum melle rofi etiam carunculun<br />

abfumir.<br />

Applicentur tamen candelx corrofivis imburx caure<br />

ne ex nimia corro.'ione gangrxna oboriatur, Curus cxemplumhabet<br />

Lyfierusobf.p.2so.<br />

'*• Curatur abj'umentibus) Caruncula,quia pepafiní<br />

experseft, li irapedimentum fecerit«confumi deber,ab*<br />

ftergí ulcus, 5c claudi,ne moriaturxger (inanitHollerius)<br />

cogimur caruncuJam illam abfumere & nimpere<br />

: Remedio 11 aneulis eñOleum Cucumerisafi». te*.<br />

mixtura cum Vhgit. rofiato, cuipaucagranofiubtimati',<br />

velpraeipitaii adeturaur; Caurlel 1 ca ca iminitwrur docta<br />

manu , Vel hxc addunrra Vngu. de tenia. Quídam<br />

xxx. fere ann.s na laboraverac, rain.- femper tenuiflimé<br />

fluente his recreara fuit.<br />

82. 4.<br />

Heurnius od aphar.<br />

nis piperis decoquuntar , Sí indemelicra- Familiarehabeofecretum, quod cft arfenícum ery-<br />

5a<br />

tatur , quod muabilicer favet nephriticis, ftallmum, cumfiitcco limanum, hunc Solí oxpono,ut íic-<br />

5c quibus urinales vix obftruax funt. Hoti cetur, tum iterura diluo cum acetodiftillato,neiam I*<br />

co, 6c hoc quater fació ¡ ulumó autem abluo oquA<br />

IS.<br />

r<br />

1<br />

I<br />

,,«<br />

y


ioo2 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<strong>IV</strong>.<br />

,efiac. tune aliquo cerato m.fceo , ra cm<br />

re<br />

a¿ diacbftoM cura «/« r«/«g «r- , & raao Empl,<br />

de cu.ommimam porcionera pono ra cxtrc.mratc candela:<br />

; Vel fihac non poteft penctrare.ra capite pcd.culiV.l'.raalvx.deralbcorricc<br />

exteciore.- Vel raucosacuminatos<br />

Vicentes, 5c in capite eorum acut.fli.uo .rapono<br />

portiunculam Vngucnii , inungendo prius janeara,<br />

deinde in canali pono, teñeras ra ienl.m penetret<br />

ínter callos , tune exnaho.Ecex hoc lucccdit lorian<br />

rehacer, poftea |iincum melle rolaceo> maderac.o.<br />

Sí impono, ad detergendurn lan.cra 5c l.c carunculamaufeio,<br />

Sí ulcus conlohdo quondic leincl vel<br />

his hoc fació : FaUbpuu Traillan. deTum.p. n.ca-<br />

Probarimraum mihi medicamentum eft, quodex^»'na<br />

pulver. 3 6. ac ccrati de muc.l.ig. |fi. paratur. AlfionfiusFerrius<br />

l.decarune.tollenda. Ex quo Fr.Peccetius<br />

' Sequens medicamentum pretiofum cft in difficultate<br />

mingendi ob callumcarnofum , vel verrucam inpene,<br />

& ad camera corapr.raendain in partibus valde lenl.-<br />

bil.bus. . ,<br />

¿C. Mellis crafliorq v. c.cmamtornace doñee auti<br />

colorem aflamar.<br />

U Hujus Pulveris $L fter c.conis%\. tortor salín 56.<br />

facch o!bt,alum. uftt,tuthiaaa. 5|. terantur0pulver 1jentur.<br />

,.<br />

2C Foliar.olivarec.contunde,addeparumvint albi,<br />

tune expref fuero adde ana finca p/anfag.ponaturad<br />

ignem, adde pr adíelos pulveres, benemrfce,adde tándem<br />

parum cera virid. (3me/l.roJdc. fiat. ungu. mulle. Fareftus<br />

l. 2f. O.to. vide ufum ibid.<br />

Valentiflimum remedium eft tale.<br />

%. Catas vtva,arjen.rub. utriufiquetino die in aceto<br />

maceran M.-ífi.ceran de mualag p- . . ._<br />

1£. Vitriol.Rom.auripigm.alum.roch virid.*rtsaa.<br />

36. In aceto per tres dies imcerentur, 5c nerum ficceurur,<br />

cerón de cerufia p. mi Ice, Quibus ómnibus cum<br />

diícreto raeré. Ofiv.Grembsp. 231.<br />

Cariincul.iraraveíicaaiuexx.diesexpcrimentoconfumit<br />

iftud Vnguentum.<br />

2£ Ol.rofilxv.cer.l\v.(%\*-)camp Sfi.(ofi.) tuna aq.<br />

rofiar prapar. \\. in mortonoplúmbeo mifcetur; Vbi Caedda<br />

céreaintinéta oleo, autbutyco rec. callumacungens,<br />

illa tenui 5c detrito linceólo involvatur, quoddiao<br />

uneuento extrema paitCi qux carunculam debet 1nungere,imbuuur,reliqua<br />

Oleo violar. Frane.Peceetius<br />

Gen.meth.p.p.<br />

Expeicuraefthoc Vngu-ad Penis carúnculas.<br />

1¿. mellis tucinerem'ufti,tutiaprap butyr.rec. terebinth.tita%€er*iÁ.l&<br />

olum.ufli S&.fi ungu.Pravatmsm.<br />

P.p.264.. n tobuumiSculteto in Armament.<br />

Piobatum medicamentum hoc eft.<br />

If.. Mjrabolatr. cofii, chebul áá. |g. nuc. cuprefii<br />

n"-iS-nuc.pin.;l\\s.rofar.p.).obfinth.Pont.m.j.gollar.gronor.myrú,<br />

fim.fiumacb. áá | . contunde t3 macera in vino<br />

auftero t3aquanuc.pim dijrillafigrcdnm aqua mire<br />

adftringens.Ho.c dccoCto tepuie madent.alintea adhibeancur,<br />

Euftach.Rudmt Pr.p.229.<br />

2¿T. Virid.aris,auripi0m.vitrioü, alumiri.roch.áá.^ú.<br />

omnia hxc aceto accernmo perfufa inter dúos porphyrites<br />

accuratifT.ducanrai-, & foli xftivo exponantur;hxc<br />

rurfus exficcata


ioj>4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV.<br />

verá 6 nihil horum appareac, ad intemperiem partís J profundunt. Ob fpiritus vitatis privationem om '<br />

frigidamSíhranidamanimus convertendus eft, eaque I dam in fyncope gravi, uti funaioncs omnes ta"'? °"<br />

dcprehendi poterit ex caufarum tam internarum quam *{ conquicfcunt,fic& fphinaeris á&ioncceíK,,.- -? Ct<br />

externarum conftirurione, 5cefteaibusqui ab illis dependenc,quales<br />

funt totius corporis mollities , color<br />

albicans , nentofi gcneris 5c!partium gcnitalium laxitas,a:tas<br />

pucriíisaut fenilis, cacochymiapituitofa 6cfimilia.<br />

Riverius.<br />

*• Sphikñeris) <strong>Aff</strong>eaus prxternaturalis 5c veré morbofus<br />

Urinx incontinentiam commirtcns, in mufculo<br />

fphinaere committit, qui vel.fi/mpathicc afHcitur vel<br />

idiopachicé, Sympathice quidem , ut quoties accidit<br />

fumma totius corporis debilitas Sccaloris nativi cxolurio,ficut<br />

in morti proximis: Vel quando cotum corpus,<br />

aut pars illius dimidia afficitur paralyfis aut illx cantúm<br />

ncrvorum propagines , qux ab olle íacró exortx,<br />

ramum veficx communicant: Fit etiam aliquando hxc<br />

mufculi refolutio ob fimplicem códolentiam Sí vicinitatern,ut<br />

in gcavidis mulieribusob rumore vteti vel dolorem<br />

6c in majoribus reai ¡nteítini affeaibus. ldiopathice<br />

vero mufculus fphinaer variis modis afficirur,<br />

per vulnera fcil.illi infliaa ut in lithotomia contingit,<br />

aut ulcera profundiora illius contraaionem 6c occlufioneraimpedientiajPotiflima<br />

tamen caufa 6c frequentiífima<br />

eft frígida 5c húmida intemperies, qux ad partera<br />

íftamdebilitandam Sírelaxandam aptiíüma eft. Ad<br />

quam intemperiem producendam plurimum conferunt<br />

nativum cemperamentum frigidum Se humidum,<br />

atas puerilís aut fenilis, fexus muhebris, 5c morbi totius<br />

corporis,aut quarundam partium afligidaSchumida<br />

intemperie oriundi:quibus addi polfunt caufx externxhuicintempcriei<br />

producendx idonex. Riverius.<br />

4 * Sphinñeris rejolutíonem) Qai alias fibris filis círcularibus<br />

collum veficx tam anÜé claudit, ut nonnifi<br />

voluntatis imperio relaxaras, vrinx tranfitum permittat.<br />

Etmuller.<br />

$• Muficulorum abdominis convulfione) <strong>Abdominis</strong><br />

mufeulis in convulfione valida, una cum exteris mufeulis<br />

convulfis, vrinx fimiliter effluxus voluntarius quandoque<br />

evenit,cum vrinaob conftriaionemhancmufculoram<br />

abdominis, venrrifque compreflioncm ex vefica<br />

propulfa, etfi tune quoque fphinaer convellacur,<br />

ampliufque ftringatur, hunc vrinx ¿mpecuiu cohibere<br />

nequear. Platerus.<br />

í* Muficulorum abdominis convulfione) Sic namque<br />

illis conftciais fubjeaa comprimitur vefíca, vrínamque<br />

effluerc finit,ut Epilcpticis accidere comperimus in paroxifrao.<br />

Sebifius.<br />

&. Curatio) Ad corrigendum aliquo paao hoc vitium<br />

in illis qui in leaos mingentes eos madefaciuiu,<br />

arque fxpe faciendo tándem corrumpunt,convenict,li<br />

vefica bovis aut tauri, inflatx ficcaexque 5c alicubí apertx.virgam<br />

no&u ante foinnum inferant, ficque eara<br />

alligatam in lcao retineanr, exque vrinam influentem<br />

inter doimiendum excipiant, quod Se alio aptoinftrumento'fieri<br />

poterit. Alii Jpongiam admovent, vt vrinam<br />

concipíat, quod tamen citra madcfaaioncm aliquara<br />

vix efficirur. Platerus.<br />

*• Alio eft dnervorum) <strong>Aff</strong>eau per confenfura fi<br />

vefica laboret, mufculoium qui excrecioni illius inferviunt,<br />

caufa, Involuntariaaccedit miaio. Sphinaeris<br />

prxcipuc occalione , fi ejus funaio vel aboleatur vel<br />

¡mminuatur; quod illi ob defeaum fpiritus animalis<br />

accidit, tune enimrelaxatus, \úrefo/utui, ut vocant,<br />

omnino non poteft, vel faltem non fufficiencer conflringi,<br />

urinamqne fie quominus effluat, conrinere;<br />

Qm defeaus ob nervi motura fphjnaeri commuracanris<br />

affeaum procedit;fi ille una cum aliis vel totius<br />

corporis, in generali refolutione j yel quibuldam faltem<br />

escullís in paralyíi expoíitisafhcíatur,quáratione<br />

Sí a] -¡ & paralytici aliqui urinam involuntaric<br />

fponce profluít. Platerus.<br />

6.<br />

aaione cenante, vrma<br />

corrupti 5c fabefacht i<br />

Sphinaer enim feconftringere nequir. Sebifim<br />

7- Si medulia ¡finolis offeña ) Vnde paralyfis, hinc<br />

ípuuuum influorum deficiente radiólo influxu&im<br />

pecu, fibrx relaxarx minusfeconftnngunt. Contindt<br />

hxc interdum Uafiu ab alta in regionem Jumborum<br />

& ofhs facn, vb. nempe nervi ad (phinaerem derivati<br />

fere oríuntur. Sic pariter luxatio vertebrarum circa<br />

iftum locura fubinde urinx incontinentiam infere"<br />

Etmuller;<br />

*• Pro earum varietatt curatio) Sí ob refolucionem<br />

aut virium lapfum in apopleaicis, paralyticis,SÍanimo<br />

deficientibus accidat, cum gravíoris cafus'potiús<br />

quam hujus míaionis ratio habeatur, cura dlucdirigenda;<br />

Etfi in paralyfi generaliori,vel particulari vrinam<br />

ampliús contincre nequeant, hóceme incommodum<br />

perfeveret, unde leaum commode faciendo Qbi<br />

noxam ob excoriarionera in cute, qux inde fequitur,<br />

inferunt, non alia cura quam eaqux paralyfi debetut<br />

inftituitur,Topicáque tune remedia hujus refolutionis<br />

caufa etiam fpinxcirca lumborum regionem adhibentur;<br />

atque juxta podicem, ubi cervix veficx applicantur,<br />

fuffic ufque coin loco excipiuntur. Videcapucdc<br />

paralyíi. Platerus.<br />

*• A Sphinñeris ) Vel cum cft difiruptuí, quod in<br />

difficili 5c laboriofo parcu quandoque concingerc íblec.<br />

Vel diffeñu* , ur nonnunquam in lithotomia fit,<br />

quando calculus veficx extrahitur. Sebifius.<br />

,f> . Laxitate ^¡mallitie) Ob quam ñeque copiam,<br />

ñeque acrimoniam vrinx fuftincrc poteft . Eftque hzc<br />

caufa inpueruhs valde frequcns,fbmni cum primis tempore,<br />

quo vires animales, quafi funt fopica:, obfeuracque<br />

aáiones edunt. Evadic autem fphinaer molliot<br />

Sí laxior, ob crebrum fugacium fruáuum efum.alliduum<br />

ufum butyri, olei,pinguedinis 5c medulk. Potum<br />

nimium laais 5c aqux,frequcntiam',balneiiníaqua<br />

dulcí, Scc. In puerulis caufa eft temperamenti humiditas.<br />

Sebifius.<br />

"• Viribus animalíbm)\n^o\anx.VLÍam vrinieffluuiura<br />

contingit aliquando in affeaibus gravibus cerebri,<br />

Epilepfil, Apoplexiá,Syncope , confteraatione,<br />

ve 5c Ebrietacc,in quibus fenfus omnes interni prsfertím<br />

turbantur labefaaanturve,ita ut ad vélica; fphinaerem<br />

ScTanicam fibrofam nulli, vel conturbad tintura<br />

feranrur fpiritus animales; quocirca vel non rennetur,<br />

vel nohrafi confufe acinordinate, adeoque mvolunrarie<br />

tune retinetur, tura víciflim exprinutur vnna.<br />

Fr¿>ylvius Pr.l./.c.f6.<br />

"• Oritur ob intemperie frígida t3 húmida) Dubitare<br />

licec quomodo conrrarii affeóttis ab eadem causa<br />

producantur ? Hippocr. eniminCoacis a frígida intemperie<br />

vrinx fupprcffionem fieri pronuntiat. Exrefrtge'<br />

ratione ,inquit, interceptio urinapejfima, Incontinen-,<br />

ria vero interceptioni contraria eft: Dicendumquan o<br />

frígida imemperies folum veficx feníum imminuit,v<br />

abolet,fieri fupprcilionem vrinx, quia vefica non Uti"<br />

tatut ad expellendum : fi vero facultas moriva Ia:datur<br />

, qux eft in mufculo fphinaere , ab eadem intemperie<br />

fieri incontinentiam eo mufculo relaxato.<br />

Riverius.<br />

Nota fecundara 1 Veficx membranam Aquopendentu<br />

Se Bartholtni judicio potiús efle mufeulmnambiéntelo<br />

tocara veficam, quia fibras haber perfpicue carnoias a<br />

veficx mitrara infectas, ita ut quemadmodum mufculus<br />

ille cúcularis, fphinaer d¿aus,vcficam conftnng^<br />

<strong>De</strong> Incontinentia Vriñ*. l<br />

°9t<br />

jdinvolurftarie nobis urina effluat, ita hic mufcu­ 3r. pulverifiata Jubtitifime prtpínentur ad 3j. Etlus<br />

ad excrecionem vrinx faciat, dum fe contraríenmuller.lo veficam conftringit. Bartholinus AnOthd.t. c.20.<br />

Pulvis capul.glondíum in aqua vel vino chalybeatit<br />

Refrigéralo ergo .lio mufculo veficx conftriaivo, convenit promilcue tam diurna; quám noaurnx, ítem<br />

feu membrana fecunda, orirur interceptio urinx; te- Pulvis caftorai junioribus ad 9j. propínatur. Itera<br />

frigcratofphinaere.illiusinv.tuseffluxus.Ira ut diver­ l'kivisAuguftan. pro leaimingio. ídem.<br />

jas Izfioras adfcribenda fit diverfis partibus atfeais, N.hil melras eft, quám hicSyrupus,<br />

nequáquam ad fenfitiváautmotivam facúltate: cffen-<br />

3¿. Tormentilla cum tito part. íi. quinqué fal. cunt<br />

usreferenda, cum vix una non item altera patiatur.<br />

teto, anfirina íí.part. 6. cnmfiacch. f. Syrupus. Mich.<br />

"• Intemperies frígida & húmida) Ut cum vefica Crugnerp-3fo.<br />

vebcmcnterabaeie, aut natat.one in aqiia frígida, ara Hac patiuncula morbum hunc aliquando ex teto<br />

fdüone fuper lapide frígido, 5cc. eft refrigerara. H3¡g& 5í5. bullianr infe>i).vinim-<br />

"• la curatione) Hxc ad frigidam 5c humidam inbri,&aquafxbror. |ij thurisSi]. adjeñis,caletur.<br />

itraperiem, 5c mufculi fphinaeris laxiratein corrigen- Ex hoc mane & vefperi xger bibebat, 5c valde conáwi<br />

dirigenda eft; Qux enim per fyraparhiarh ab aliis tulit. Foreftmobfi.ij2.libar.<br />

mimariis affeaibus procedir,ad illoruma'ffeauum cu­ Scquens valde commendatur.<br />

ratione refci enda eft: Tum euara qux á vulneribus, ul- %£• Gran.myrtil!or,gla»d.torrefiiñ.cértic.thur. cumia-tibus,aliifq;<br />

affeaibus conípicuis exoruur, ab eorum ni,cyperi áá-3 \.f Pulvis,dozJs $\.cum Vino decoñ.thuris,<br />

curatione depcder:Hxc iraque curatio ita proponenda, Jumach balanft.tf cupul.gland. ídem obfi.21.<br />

aerara pueris,tum grandioribuslufliterevaleanmodó Qmdam adhibent fequentem Pulverem probatif-<br />

Lc-ivedioruní dekaus habeatur, ur nempe leniora firaum.<br />

pucris alfignentur, 6c pro raajori vel ininori annorum % Calicumgland.ffl.galang.maftécb ftemachgallin.<br />

cumeto eorum quancitas Sí cfhcacia augeatur vel mi- rtuc.mbJch.áLlft h.agrimo».alchim.ocül. cantr prepar.<br />

waiur. Riverius.<br />

ád. 5¡j ciner-erinoc. une ij. faecb. une. iij. m. Sach's<br />

In cura, inprimis caufa tftremovenda, adeoque ner­ Gammor.p.770.<br />

vina & adftriugentia hic primatumobrinent, quibus **' Velthermas^pnxntlkeús molliries &Iaxitas emen-<br />

licuada íimul ípecificaquxdam , modo non fatis exdaturomniumefBcacifiimeBílneis nnruralibus, nimiplóralo<br />

vrinx incontinentiam tollentia. Obfervandumrum fallís aluminofis, nirrofis Sí fulphureis. Prxterca<br />

timen, fí malum fir á vitio nervorum,tcmedii ifta ncrr arrepararisi iis adhíbicis fimplícibus qux vim ficca.nd¿<br />

lira non tam velicx quam lumbis, oílique facto , ubi habent, ve fura arigañum,calamiiith.hy¡pjpus, pu/erium .<br />

rae nervorum eft cxortus,convcnire. Etmuller. rofimar falvio, majar ana, nepetha,artemifi menthafir.<br />

Incontinentix vrinx cura confifbt in tollendo illo marrubfirpillum, thymw.,fil.lauri. jatúreia, ruta, ab-<br />

tártaro, quod potiílimum obrinebis fpiritu fialts tartarí fiynth. SJLMÍIUS.<br />

Wifieati (3 acido vitrioli.P.foh.Fabervniv¿>ap.l¿.c.2. ^•Valent inter alia Jpecifica^tovtietatetniaAzm ju-<br />

" Negleña venafieñione ) Qui i pituuola iiluvics Sí varecreduntur Ccc^nz . coaa vel afla comefta. Heri-<br />

''igtclaintemperie;huncafFcaum producir. Ndi forte etits, mures, pulmo ha di, cerebrum Se tefticuli lepar tt ae<br />

tonus plethorain juneniü corpore eam fuadete vídea- vttlpts, cerebrum vulturis vel aquiU, Sí odepsperdías.<br />

•• ¡dverius.<br />

Pulveres item exfequentibusin furi;o piras admodum<br />

+<br />

' Exficcandum ) Ad exficcandam mareriam illam exficcatis, vel etiam in ciñeres combufti parari, variifqj<br />

F'iuirofam , partcmqne illam relaxatam conftringen- modis exhibiti,uc/>*/i'«- vel cinishericii, capitisleporis<br />

«m.Pulveics, opiatXj vina medicara, Sí fimilia ufur- campedeuftí, veficorum bovis.porci,capra,ovis,evtamo¡¡,<br />

P'tMH.ilunt. E.g.<br />

qu^ in pifeibus ir\vcniuntut,pellicu!arumftomachiga¡li-<br />

>[•• Nucttm cupr. t3 myrti/l. torrefoñ. rofi.ebar. cana.gutturisgalli,<br />

tingua anferís. Platerus,<br />

ri<br />

**lpr«p.corall.r»b t3 cárabes áá.gij. fiad. 3¡. rad. Confetunr proprierarc Pulmo hccdi.adeps perdicis,<br />

tytngguanga áá. 3íi. cumjyr.condit.citri f.Opia- lingua anferís. Sebifius.<br />

'"> ¿t e/na capiat magnitudinem coftonea, mane ^ fiero Muirá proponuntur,t?4/


io^ <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV. <strong>De</strong> Incontinentia Vrihá%<br />

aloes refinofiexatlepulver. 5¡6\ m. f- pulvis pro aliquot<br />

doz.. da l).muresexficcati (3 pulverifivel in butyro elixi,<br />

(3 ita propinan fxpius expertum funt fpecificum, tam<br />

invigilanribus quam dormiciitibus. Vide M. C. Anni<br />

2.p.£6. Etmuller.<br />

Urina infantium (ut refert Btnediñus Veranenfis)<br />

muribus elixis in cibo datis cohibetur, Ego hoc expertú<br />

novi á quibufdam mulierculis <strong>De</strong>lphenfibus, qux pueris<br />

elixos mures commodc dederint. Foreftus fich. ad<br />

abfi.22.1.2/.<br />

Pifiéis in venere Lucii pifiéis repertus cxficcatus 3J.<br />

pondere fxpeexhibicus, fpecificum eft. Ph.Grulingius<br />

Pr.l.4.p.2.c.f.<br />

2£. Stomach.gallin. vino lotor. pulverat. cap, leporis<br />

vfti,maftiches aa.¡\ agrimon. 5v. ciner. erinacei comhuft.<br />

I¿. m. f. Pulvis, Dofis 5fi- mane cum vino rubro<br />

ftyptico. Plurimum valet hic Pulvis. G.PeucerusPr.c.tS.<br />

Singularehoceft experimentum.<br />

3¿. Cerebelti leporiscrudi, trajiciatur illud in veficam<br />

apri, Sí aflecuc vnactim vefica, in fornace: poft pulvcrifetur<br />

hujus.<br />

%. 5ij.pyreth.Apii, velfiemin. petrofiel.ad. 3fí. m. f.<br />

Pulvis qui detur cum vino nigro lub adftringente. Arn.<br />

Weichardus p.296.<br />

i? - Veficacapra) Vefica copra in clibano exficcata, 6c<br />

pulv. 5j- in una ftyptico cxhibita, fxpius repetendo<br />

ípecificran eft. Grulingius Pr.l.4. p.2.c.r.<br />

'S.Guttur Ga/li)Teftatur So/enander Ce feliciflimum<br />

vidiíle fucceílum ex medicamento ¿Gilberto Hollando,<br />

Medico Romano celebérrimo i n ufumrcvocaro, Accipiebitgutturga/ti,<br />

vrebar,ut non confumptum.fed toftum,<br />

exficcatumq; teri poder. Exhibebat pulvifculum<br />

ante ccenam cum taradlo vini rubri, Et fi xger vino vti<br />

non poíTct, cum hauftuoxycratidilutiilimi, idque per<br />

aliquot dies iterabir. Riverius.<br />

Eft unum ex decantatiílimis fpecificis ab ómnibus<br />

cómendatum.tam ad diurnam quam noaurnam vrinx<br />

incontinentiamdtavt etiam ad eam que_ cft a partu difficilicommendetur<br />

ab Hosfero t.m. pj+f. Etmuller.<br />

,? - Anvero fiarcimen,t3c.) Pudendumfuis,C\sevulvafiuUla,<br />

quocunque modo prxparata, prxftans eft experimentum,<br />

Oprime fit ex hocfarcimen, zgio propinandum,<br />

vel pulverisforma, egregié convenir, ítem cinispudendi<br />

fiailli convenir, quo ipfopuer18.ann.ab incuntextate<br />

hoc malo affeaus curatus dicitnt .Etmuller.<br />

Pudendumfuis, eum brafiica capieatá acidó & muría<br />

candila, infcio laboranti calide exhibui, Arcanum eft,<br />

poteft enim inde fieri farcimen, multotics eft á Mi*<br />

thaele probatum. Fr.Hofmannus m.m.p.3ss-<br />

Prognofis.<br />

xo - In fenibus) <strong>Aff</strong>eaus ífte in fenibus immedicabilis<br />

eftobexuperantem humiditatem,6c caloris nativi exolutionem<br />

qux irreparabilis eft. In febre acuta excretio<br />

vrinx involuntaria admodum pcriculofa eft-, vel enim á<br />

delirio procedit,velá fummafacultatum omnium exolurione,qux<br />

caloris nativi exolutioncm confequítur.<br />

InPuctiscurarur vrinx incontinentia xtatis nratationccujusbeneficio<br />

humidiras fuperflua fenfim abfumitur,8c<br />

parteslaxiores conftringuntur. Si vero ante aj.<br />

annumnon curetur, immedicabilis cft. Riverius.<br />

*•'• Incurabilis eft) Cum remediis non ceflat malum,<br />

vafeula queda arteadparanda & applicanda in maribus,<br />

quibus vrina continuó fluens colligatur,ut cum minore<br />

faftidio vivant. VideHildanum cent.6.obfiu-(3 Tf-<br />

». Vel dfictu uterum) Vel etiam propter prolapfum<br />

finus pudoris,oriri poteft. Sicra Bartholinus cenr.+.bift.<br />

2. vrinx ¡nconrinentiam refert ex vlcere veficx cum<br />

prolapfuvteri. Etmuller.<br />

*?• Quodvltimti menfibus ) Tune enim illis invitis,<br />

prxfcrcira tulficnribus, ridentibus, canentibus, auc claraantibus,<br />

urina excernitur.<br />

**• A lacer añone vefica) Interdum involuntaria n,<br />

¿lio á folutá continuicate veficx ptocedit, ucfi fnl, "<br />

aerveficx.qui vrinxeffluxum cohibec, vulneren^ y"<br />

in feaione ad calculum ex vefica extrahendum, Velii!<br />

lacer alione colli veficx in mulieribus fxpe evenir ut X<br />

cet vulnus fanctur.miaionem tamen oblxíioncrn han"<br />

mufculi diutius retiñere nequeant. Platerus.<br />

** Lacerotione vefica in partu) Pcrtinet huc obírctricuminertia,<br />

qux 111 partu fubinde dilacerantes veficx<br />

collum vrinx incontinentiam infetunr. Uttaceamus<br />

in difficiliori partu rumpi quafi vefica: fphinacrem.<br />

Etmuller.<br />

V- Velfieñione calculi ) Fibris fphinaeris difeiffis ve<br />

laceratis,<br />

"• Dieituream) A vulnere in fphinaere vefica;, illiufque<br />

cervice poftfeaionem,aut dilacerationem pro<br />

calculi extraaioftc faao, fi remanferit vrina: mia¡o<br />

involuntaria, fere hxc permanet, Inqua tamen aliqua<br />

remedia,in immoderate miaionis cura exponenda,qua;<br />

urinam contemperando, viafque nonnihil adfttingendo,<br />

nimiam miaioncm impediré nonnihil poffunt, hic<br />

quoque tentanda. Platerus.<br />

*** Dicttur eam Pulvis) Quidam hoc vngu. ceu<br />

fingulare commendant comía profluvium autítillicidium<br />

vrinx mulierum poft panuro.<br />

0£. Lapid. calamin. primo aceto,poft aqua rofi. ais vel<br />

ter loti £3 fiubeiliff. pulver. Il5. iithar. arg. Jij. cirttft<br />

prap. unc.j. al.rofi.chamom. da. jv. agitenturfimulpir<br />

2. horas, & c **m axung. hirci ¿n).f. vngu.] agitanda ad<br />

horx quadrantem , doñee coniiftciuiamdebitamacquirar.<br />

Hoc ipfo pars affe&a leniter illinenda, ac línreo<br />

cooperienda. Etmuller. Videatür fíeer obJu-Uh. 1.<br />

Vide Rotfinkium Ep.l.g.c.6.<br />

"• Dieituream )Sphinaerdifiéaus, aut diftuprus,<br />

xgre admodum coalefcicac propcerea vulnus illius ut<br />

plurímú incurabilemanet.Si quid tamen fit quodvulnus<br />

fanare valeat, partim Balnea funt, partim Pollones<br />

vulnerarix. Pro Balneis eligenda funt, B.ilnca: aluminóla;<br />

ferratx, 5cqux chalcantho funt infedx. Herbis<br />

ítem vulnerariis, vtfianicnla, alckimilla, pyrola,ofii"glojfo,<br />

millefblio, agrimon. centinodia, hippuridc,fla*Hverbena<br />

, prunclla, bugula, burfia poft. fol.rubi, querc<br />

radie, tormén tilla, biflor t a, confilid.maj.penttphytif<br />

tag. fruaibus, nuc. euprejjí, cents abietis,pyris, raeffd'<br />

fiarbis exficc.glandibus quercinis. Sebifius.<br />

*7« Alia eft noñurna ) Vero t3proprie diña vtins inconrinentia<br />

vigilantibus ac darmientibus paricer convenir.<br />

Quoad impraprie diñam,Ci\e quando dirn«t"'<br />

tes tantum ftragula permingunr,iftud vitium exaebmtate<br />

facultatis retentricis, vt vulgo loquuntur, n, e- e<br />

torporc aut defeaufpiriruumanimaliuin, duro-non "<br />

tis firmara tonam fibrarum fphinaeris, vefica; coni -<br />

aoriarum,undcvidemustenellisininfancibus," r0 P<br />

fpirituum torporemautfcgnitiem hoc vitium elle. 11 '<br />

quens; quin 5c fenibus ultimo fenio obvenit interdu<br />

Interdum etiam confuetudo hic fupervenit,cujusoc«<br />

íione perminguntur ftragula. Etmuller.<br />

*?• Alia eft noñurna, &c.) Duobus modis foletcojjtingete<br />

vigilantibus nempe, Sctunc caufa grav.or e »<br />

aut dormientibus,quod levius efle confuevit; q uan<br />

quidem tune temporis funaiones animales minas u<br />

re exercentur; Et hoc etiam duobus modis fit, ne r^<br />

debilítate 5c laxitate mufculi fphinaeris veficx, ^<br />

puerisómnibuskacntibus, mullís decrepitis, Sí 4<br />

bufdam adulcís accidit, aut imaginatíonis errore, o<br />

pauci enim reperiunrur,qra vel ex nimio potu, a<br />

quifiriore fenfu veficx, ara acriori vrina leaumP<br />

mingunr, concurrente quodaramodovoluraatisimp<br />

rio, dum per formaran imaginantur fe in parietem»<br />

aliumlocum vnnamcffundere, &huic vico itao»*ciin''<br />

10^7<br />

t> vt fine una veucx auc ípnincrens ejuidem prava l Hoc fi fi quid aliud fuiranopere fummoperé ja j vaba t in quodat*<br />

hefiidfi", ñeque eam medicamento l.bcrentur, I vrínamab .nfantiá non continente.<br />

uam pravx illius imaginatíonis mutationc, ut in puc- T£. Jldenth.calaminth.fior.refi áá-m.j. fialvia, ruta.<br />

1 ,(¡agro, vel in adnltis, fi Iocusille quem per infom-<br />

[ arigoni, ana no.j. rad. enul. calam. arom. acor i, cyparia<br />

j permingere putant, rebus quibufdam pretiofis aut ana 3q. thuris,cortic. granas. Jumach. copular. gíandL<br />

vc'netandis exornetúr, Sí illis fxpe fpeaandus propo- cuprejf. balauft. ana 3J. caque in vino rubroftyptico, ad<br />

uatur. Riverius.<br />

ftiifí. pro Fotú Pubis. Foreftus 0bf21.tib.2f.<br />

17. Alta eft noñurna) Accidit ejufm»di miaio vel<br />

vigilantibus, veldormientibus,vel vtrífquc. Vigilan-<br />

Diata.<br />

tilm cum prxter voluntatis arbícriúm, Sí facultatera<br />

Qui fe in forrino permeiunt, caverfc fibi debentj<br />

«paltricem fere noft, aut levirer concurrentem, vrina<br />

quantum pofliintá potu,6r potiflimum vini diuretici.<br />

clfiuit adeo ut homo eam effluere fere non animad-<br />

Pro Potu xger vtacur vino rubro auítero mcracioríí<br />

vertat 5 Id quod apopleaicis, paralytieis, fyncopticis,<br />

vel pauca aqua fertata diluto: Hydropotx vero Í0I4<br />

morti vicinís,in fumma vitium debilitate,6cc. accidit.<br />

aqua ferróla, vel in apafiemen ciriandri, aut tantilíun»<br />

pumtntibus, cüm mingendi arleft defiderium,5cima-<br />

majtiches bullierit. Vel denique, ad magis adftrirgennnationi<br />

ftimulus ad vrine. excretioncmoíFertiu;homo<br />

dum, aqua in ya regula recentes ignitx extinüx fue-<br />

autem ita fe tegerc, & excretori facultati imperare non<br />

rint} Eadémqueaqua omnes cibi decoqui polTunt; Pa­<br />

poteft,vt vtinam cominear. Sebifius.<br />

rum auténi bibendum eft praefcttim in cecna, Tum iñ<br />

x-Pueris ) Infantibus adhuc incunis jacenribus, 5¿ ingreftu lc&i urinam rcddat xger,ac rurfus media no-<br />

puerulis qui le permingunt, tumob fplunaecis molli- de ,excitctur ad mingendum, nec non ante auroramj<br />

ItmSclaxuatcm, tum ob judicii infirmitarem. Vefica Hoc non mínimum faceré pdtetit ad jmmutandam<br />

eam ob copiam & acrimoniam vrinx foliciíata eam confuetudincm. Rivtrm.<br />

itddit. ídem.<br />

v-Ebriis) Quando homo admodum profunde dor- Vrinx Retentio noafuffciens.<br />

mit,vefica autem cepleta eft arque diftenta, tune reten- Ad vtinx incontínentias in fpecie pertinet etiam vi-*<br />

oravatur 6c expultrix irritatur; ideoejue quod mo- tium i\lad,quando hacfiatis diu ruinen mquit,\d quod<br />

er.x<br />

itutn un eic eft expellirur expellitur; j Q¡¡ Qux caufa in Ebriis, qui ma- fere proptetcontinuum ac fenfiliorem in vefica ftimu-<br />

gnam vni cepiam ingurgitarunt > fatis cft frequens. lum contingit, vitium hoc veficx interdum a calculo ve*<br />

nit,! qui incumbáis eolio claufo , mole aut afpericatej<br />

aliave ratione irritando, mictionera urger. ídem<br />

Tópica.<br />

obvenit grávida , ultimis geftacionis menfibus, dura<br />

Exteriüs.pubi fcil. 6c perinxo, Tópica admoveaatur moles uteri, aut premit veficam, aut in partu diftenden-<br />

ijux calefaciant, roborent Sí exficcent E.g.<br />

do jam vicinas partes, etiam vaginam diftendit, ficque<br />

%. Rad. enul. camp. calam. aram. rad. aceri.cyperi, orificium veficx fimul dilatar; unde vel pauca prxfcnee<br />

to'lí.fo/fatv.mentb'.origani, calam. abfiynth. anam.ñ. urina hanc excernerecoguntur Exulceratio quoque,<br />

wuuf r.myr tillar.gallar.& balauft. ana$\. rofirub.p.j. aut excoriatia vefica, circa collum, pariter crebrius fti-<br />

ai


I05>8 <strong>Lib</strong>.lV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVl<br />

inconvenicntem eftluxus, vel. ad mortem ufque durar, I ota, ab urina citius 6c antequam medíocris illius oua<br />

vel fi etiam evadant, nec ulcus tamen coalefcat , 5c<br />

occludatur, nihilominus permanet , ficuti illi cui in<br />

feñíane fiarcóceles vefica laja fuit,accidit, quod labiis<br />

vulnerura, tam in vefica quam carne Sí cute cicatrice<br />

obduais, vulnereque fie in fiftulam converfo , per<br />

eam ad hodiernam ufque diera urina effundatur, idque<br />

citra aliud incommodum , cum vrina per viam<br />

hanc illi extriníecus patefinícam extrorfura, nec in abdomen<br />

profluens , noxam intrinfecus nullam aíferat.<br />

Aliquando tamen in aliquibus,uc in eo cui bos cornu<br />

impreífo abdomen 5c veficam perfoderat, concigic ut<br />

vulnere iterran fánaco , 5c peuitus ocelufo , urina<br />

miaioni naturali rurfum redderetur , quod cum<br />

alias veficx corpori vulnus illatum non amplius coalefccre<br />

poflit, hanc ob caufam eveniíTe putamus, quia<br />

vulnus non membranam veficx , fed carnofám, cuca<br />

illius cervicem,fedem, ubi vulnera iterum coalefeere<br />

poflunc, penetraverit. Vel quod illie, aliave illius in<br />

fede vulnus infliaum , carra vicinx, qux fimul vulnerara<br />

fuir, itaintercoalcfcendumaccreverir, uc foramen<br />

in vefica faaum, veluri callo hoc fie obruraretur,<br />

atque ita minus in abdomen, aut vulnus externum,<br />

quod interea fimul f inatum fuit, urina effluere potuerit,6c<br />

proin adnaturalem fuam excretionem redierit.<br />

Platerus.<br />

Intempejliva & Frequentior miclio-<br />

Miaio frequens 6c intempeftiva ex confiuetudine mala<br />

quandoque nafeitur, fi vrinam inotdinate teddere<br />

aflucícunt. Cum enim in excretionibus alvi Sí miaione,<br />

natura iu illis qui in viveudi ratione non peccant,<br />

fuum fervet ordinem, cetto.que ad hxc obeunda ravitet<br />

tempore, fiordo hic illius anticipando, vel empando<br />

fxpius pervertatur , tándem ex confuetudine hac<br />

pervetfa exurgit, ut ad miaionem ante terneras conveniens<br />

impellancur. Ob quam 6c caufam infantes,!! noftu<br />

dotmicntes leaum commingete fxpius in eo delinqucndo<br />

aíhiefcancinvoluntarían! hanc Se intempeftivam<br />

miaionem tándem fibi familiarcm reddunr.<br />

Quod Sí adultisquibufdam,eandemob caufam evenir.<br />

Ob eonftitueionem quand&mpeculiarem, Renum (3<br />

vefica.micliionam quxdarn exurgunt genera: qualiseft<br />

fi fienfium exquifitum admodum vefica a natura «de­<br />

titas<br />

colligatur, ftimulum fcntiens, ad miaionem fí<br />

ctetur , unde intcrapeftivaoritur miáo. Qüx ¿<br />

caula forte cft in infam.bus,quodfrcqucntius1nin<br />

gant, noauque, nifi ur urinam reddanc excitentur iñ<br />

leaum urinam em.tcant, verum 5c exquifitus ¡Uevcfi<br />

ex íenfus, C\ rama acrimoniam majorera confequatur<br />

non folum ut tanto frequemius eam reddant emdet'<br />

fed 5c occafionem prxbebit,ut eo citius nnaio arde '<br />

as<br />

ab urina acri eveniat.<br />

Calidior Renum canftitutio,nondum praternaturalis<br />

fed á natura quibufdam infita, ut plus exteris íxpiuíque<br />

mingara caufam aliquam arierre poteritjcum ad fcgregationem<br />

citius abfolvcudam calor, vti omnes opcrationesacceleratjjuvaf.<br />

'•<br />

Quod & imíecilltar renumcaníUtutio fímiliter efficerc<br />

poteft, cum facúltate tune rearice debilitata ferum<br />

citius quamoportebac prauerlabatur.<br />

Quximbecillirasab ortu illis nonnunquam contingit<br />

, ob caloris debdnatem, aut fubftantiá; vaforumque<br />

illorum laxitatem nimiam 6c mollíricm. Alias!<br />

vero poftea primum ob crebram miaionem, a potatione<br />

trequenu piogreflam accedit, vel afi immoderata<br />

Venere, q'ix halce (edes debilitar, prodit.<br />

Vefica quoque imbecillitatem inde natam , quod<br />

molhor aut laxior lit , miaioni frequentiorem occafionem<br />

prxbere aliqui docent; Qux tamen potiús, C\<br />

nimíum arapliata tenuiorque exiftat , illud cfíiciet-,<br />

quod ab ortu quibufdam poteft accidere, alias vero<br />

ob longiorem urinx retentiopem in diu dutantibus<br />

conviviorum, 8cc. couvencibus, fi fa;pe hoc conrinuent.<br />

His quoque accedit imaginario forcís per infom-j<br />

nia, quibus le in loco aliquo commodo mingere nonnulli<br />

fomniant, fulcitata , faculratcm expultncem re<br />

num Su veficx ad fuum munus exequendum impcllen:<br />

Sí ftimulans.<br />

Ab intemperie frígida renum t3 vefica , fi reten-j<br />

ttix ipforumlibt-f-.aeuir, rraaio quoque frequcntioi<br />

reddi poteft, Q¿x a frigon; externo regionem hortin<br />

admodum ímpe.encc proficifeítun quam ob caul¿m &<br />

pedum trigus vehemens, per coníeníum hafcefede;<br />

quoque afficiens, 6c ad cas ufque perveniens, miaionem<br />

accelerar.<br />

<strong>De</strong> Diabete. l0 99<br />

* . PrX w« C « Í"T Í0 ' EífemU Cr ° á ?T lc "> 11 » ^rctipta, Tincluraftnara^dc qua<br />

fuperius Balnea ex aqua ferrartorum parata, "• forus ex ^fUmJL in aqua chaibel)'adecock<br />

norus fed exiguus ex decotlo cornu cervi. Cal CoralLinrum *A~ ^ ? cnaiybeata üecocta,<br />

Alius - Notous, qm o.n« airad elt quám - proHiivium vrina; colliquarivum, *< dum fucci i<br />

,* aut ipfa corporis fubftant.á ,n ferofam faniem tranfmutantur, qua, á renibus at rada' peí<br />

eofdem elabitur, inque veficam defcendit. ^ ^o^a, per<br />

'• Diabetes) Dicítur Diabetes im TS JfyGxímv, á<br />

panieando feu tranfeundo,,obcelerem vrinx traníi-<br />

BiTi.leurraduaionem , ficut aqua perfyphonem trajicituf,quani<br />

mechanici.tefte ColumeHa Sfyg^luj vocanr.<br />

Dicitur etiam Meamos i fiti inexplebili, 5c Hydrops ad<br />

nutulam proprer urinx copiara qux atlidue profundirur:<br />

Rariflimus eft affeaus, quem Galenus Ce bis tan-<br />

cura continuo 5c exubcranter per vrinam redditur id<br />

quod bibicurnihil plañe immutatum. Caftellus ínLcxict.<br />

Dicitur Diabetes iJfyGdw ,quod eft cito tranfeo,<br />

mutDiabetes proprié lie Ajfeílus in quopotulenta cito<br />

prnrpui tranfeunt ; Et propcerea raenoris doarinx<br />

pía, dillinguenda Diaberes in -veram (3 notham,Cea<br />

ipuciam; Vera tft immutaca per urinam excretio , Nb-<br />

^.copiofa 6c colhquativa vrinx excretio. Etmuller.<br />

Wtint'ra %. Alius tft Diabetes exquifitits.<br />

' diabetes) Dnbctes Siphenem vulgo denotar, per<br />

pnaqun ewoi^Qaü^ \ cccc vim erymijh.e. pertran-<br />

'•) unde Mediéis hoc nomen appofite omnino ad mi-<br />

^ofmí liphunculum craduaum cft. Chrift. Langius<br />

l *Uc.st. , ¿<br />

gemís colore fubflavo; Id enim notandum geminis<br />

parubus conftuui vrinam, Aquea &fialfia, qux íimul<br />

junar vr.nx componunt liquorem, (colore cirrino SC<br />

coníiftentia mediocri donacum : Unde poftquam<br />

copiolus, ac prxfeitim penetrans , adeoque diure-<br />

ticus aílumpcus eft pocus , quales func acidulx aqux,<br />

aim vidille refert 6. de loc.aff.c.j- Riverius.<br />

vinum cenuc , 5cc. qux primum 5c paulo poft cxcerní<br />

folec urina , non tantum colore , aft quoque<br />

Diabetes apud antiquos morbus adeo rarus fuir, uc fapore obfervatur aquea 6c infipida : Sieut ea qux<br />

multi celebres Media nullam ejus mentionem fece- poft abfolutam in ventrículo cículentorum fermenlint.<br />

In noftro auiem fxculocompotationibus, 5c imcationem prodic , non tantum colore plus minus<br />

primís vini meracioris ingurgitationíbus dediti, affe- flavefeente tíñela eft, at infuper faifa. Fr. Sylvius Pr.<br />

fiushujusexerapla Se inftantixfatiscrebrx, ne dicam tib.t. cap.ff.<br />

^uotidianxoccurrunr. Wtllis.<br />

4<br />

- Potus non tranfimutati) Quod plerique authores<br />

Eftvriux profluvium, Hydrops ad matulam, Hy- potum aut parum , auc nihil mucarum reddí aflérunrj<br />

iltopsmacellx.Dipficos, Hydrops invasurinale,Diar- a vero iongíflime diftat} quoniam urina in ómnibus<br />

ihcea ift vrina, AíotCiJTHf , vh^ «f ¿¡/.t^» , ¿s xg* (quos unquara me novifie contigit, 5c credo inuni-<br />

k¡f¡im u , II^XKOÍ , fi/nonima funt qux fignificanc verfis ita habere) tum á potu ingerto , tum a quovis<br />

hunioreincorpore noftro gigni íblito plurimum differens,<br />

quafi melle aut faccluroimbuta, mire dulcefcebar.<br />

Prxdiai erroris occalio ( vt opinor ) fuit urina»<br />

color, qui femper crudus, 5c aquofus, velut pica aut<br />

hydtopc laborantium, apparet Willis.<br />

Immoderata miclio.<br />

Ab vrinx quantitate nimia veficam implente Se ad<br />

excretionem ftimulante, copiofa exurgir minia, idque<br />

ob eorum qux materiam íéro , vnde vrina prodit prxbent,<br />

nimíum víiim, potufque inprimis ingurgitationera.<br />

A potatione largo plerumque evenit, ut ea qux<br />

bibunturníhil aut parum immutata, vel falrem cruda<br />

CAP. LXVÍ.<br />

S)e


iioo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>- <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXVi. <strong>De</strong> Diabete.<br />

tioris feccecionem ac dimiflioñem male affeaum; toque per hanc excretionem veficx evacuaci/copiof,<br />

Vel ob fupprcíTos fudores , Alvive fluxum ferofum<br />

«(nietos , Afhcitur male fanguis ad copiófiorem fui<br />

•dimiffionem ab Efferveficentia vitali per fialia volatilia<br />

, SC alia diurética vbertim quov.s tempore affumpta,<br />

quodammodo vicíata; vndé non tantum tedditur<br />

fanguis fluidior , fed infuper minus coaaus,<br />

aefecundum partes fuas ferofas cum exteris minus<br />

coadunaras, quapropter 6c facüius Se abundantius<br />

fecedit ab ipfo in Renibus locíum. Francificus Sylvius<br />

lib.t.c.jf.<br />

Immoderata miaio fie d¡aa quando copiofior aut<br />

frequefttior exiftit, Si ex mala canfiuemdine, quam<br />

oblervato ordine, fxpius vrinam reddendo acquifiverunt,<br />

ut poftea frequentius quam pac ccat, mingere<br />

cogantur t natutam aflüefecerint , tune candem<br />

confuetudinem contraria fenfim corrigant, nec femper<br />

cum miaio urget , naturx obtemperent , fed<br />

differendo aliquandiu ad naruralem ordinem reducant,<br />

ficque huic ifteommodo molefto 8c turpi medeantur.<br />

Ob fienfiumexquifitijfimum vefica, fiplus quam par<br />

erar ad miaionem impellantur , tune ve vrina minus<br />

acris fit procurandum ; Se fi perfeveret nihilominus,<br />

fenfus nonnihiletiamobtundendus,remediisin ardeftti<br />

miaionc expofitis ; mitioribus tamen cum defeaus<br />

hic non adeo magni fit ut ille, momentí.<br />

Ob conftitutionem calidiarem Renum, nondum tamen<br />

prxternaturalem, fi plus folie© vrinam reddant,<br />

cum citra deteimentum hoc fere fiat , correaionem<br />

aliam non exígii,quám vt á calidioribusintro fumptis,<br />

forifque admotis, in vivendi ratione confueta fibi temperent,<br />

Se temperatis, vel ad frigidicatem aliquam inclinantibus<br />

porius veáncuc.<br />

Ab imbecillitate Renum, á caloris nativi aliquodefcau,vcl<br />

laxitate vaforum in ipfis,aut vefica dilatatione<br />

& attenuatione que. otocedit frequens minio, fi ab ortu<br />

eam imbecillitatem hx partes acquifiverint, xgre amplius<br />

hxc a teneris aífueta fxpius mingendi coníuetudo<br />

emendaran Si vero ea ob Patationem crebram,urine.que<br />

per vim retentionem; maximeque fi fxpe hoc fiar,<br />

accidat.tum paufas hafee omittendo.plerumque etiam<br />

hic imbecillitas remictit, uti 6í fi obyenerem nimiam<br />

renum imbecillitas originan traxericfi pofteafibi abea<br />

«mperent. . . .<br />

"O^ipd fi vero nec fie altiüs hxc impreífa debilitas ceffet,6c<br />

qux inde fequitur miaionis frequencia, cum ea<br />

non adeo vt vero alia pejora: accidentia qux inde fimul<br />

prodcunt,incommodet,fere negligitur, aliorum- 1<br />

raiaio fuperveniens , tum in nofidum adhuc x*<br />

tantibus , tum in morbis quibufdam , uc cachexj3~<br />

hydrope, aliifque, cum ad morbum fururum ¡n i<br />

lis prxcavendum , in hifce vero fanañdúm conferat<br />

nifi immoderata omnino fit, vtüis necelüria, faluciferaque<br />

exiftit.<br />

Si vero ob fubicaroatfatimquehanc, 8c períevfcranter<br />

faaam evacuationem vires admodum deiicíantur<br />

noxam quoque inferre poteft-, ficuti enim ih afeitícis<br />

pet paracentefin aperto abdomine, íi aqua una vice<br />

tota, Vel máxima illius pars emictatur, v.ribus fubiro<br />

lapfis, in periculum veniunt, pari ratione & hic licet<br />

natura per viam ordinariam humores fupeifluos evacuet,<br />

niniio tamen 5c confertim faao effluxu, periclitari<br />

poftiint.<br />

InFebribua iramodica hxc miaioconting?ns,finatura<br />

caufam illarum in febrium concimumm crifi<br />

atque intermitcentium deelinatione expmgcr , cura<br />

febris pichiñique pee hanc evacuationem folvatur,<br />

convenicns atque falutifera exiftit : Quod fi tamen<br />

nimium profuía Se perfeverans exiftat, maximeque<br />

ca, nondum concoaa materia, needum inflante adhue<br />

crifi in febribus cominuis Se in intermitteatibus nondum<br />

declinante febre eveniat,cum tune de morbi caufa<br />

parum evacuecur,aut mhihnec proin ¿gri indealleveraur,fed<br />

vires eorum omnino profternantur,íitis augeatur.corpufque<br />

marcefcat, Diabetes periculofilfimus<br />

ille affeaus fuboritur.<br />

In ejufmodiautem copiofioribus miaionibus, pee<br />

qiias caufa, qux motbos producere poflec, vel jam produxit,<br />

é corpore evacuatut, nihil quod eas impediré<br />

poflit, moliendum,fed tune viribus falcem nelabintur.<br />

profpiciendum. Platerus.<br />

1- Mitins copiofiui ) Licét non raro vtins profluvia<br />

copiofa córa.ngarit in febribus acutis aliifque<br />

cafibus, illa tamen ad Diabeten referenda non funt»<br />

quoniam in iis fymptomata alia , ut fuis inexhaufta,<br />

corporis colliquatio , 8cc. non repetiantur.<br />

Wiltis.<br />

6<br />

- Parum vel non mutatus) Explicara arduum videtur<br />

quare ¿Egrorum vrinx adeo mire dulcelcunt,<br />

five faporem melliruoi refetunt, cum potiús e contra,fijuxta<br />

hypbthefinnoftram.vide ^.Dumftuciiw<br />

que potiús caufa hifce imbecillibus prolpieiturdis qux<br />

6c tune hanc moleftiam inde natam poflunt emendare.<br />

Ab intemperie frígida renum & vefica, A frigore maximeque<br />

á pedibus refrigeratis, hifce fedibus contingens<br />

miaio frequentior fi accidat, cum non diutius<br />

2ract negligitur, fi vero hifce locis frígida intemperies<br />

jmptefla remanferit, arque fie miaioni incommoder,<br />

eadem qua in paralyfi veficx calefacientia remedia<br />

competunt, hic quoque locum habebunt; vti<br />

¿c íi imbecillitas nata fit; eodem modo procedendum.<br />

Ob vrinx copiam , á nimia vini ingurgitatione<br />

coacervatam , fi copiofa fequatut miaio , cum ea<br />

& conferac , 6í necefiario fequatur, correaione alia<br />

minime opus habet, nifivtne turpe aliquid committant,<br />

é menfa furgendo , vel ínter dormiendum<br />

caligas aut leaum commiugendo, ab ebrietate abftíneant.velmediisin<br />

noaurna involuntaria miaioneexpofitis,<br />

hanc quoque avenara.<br />

Ob fieri redundantiam in venit coacetvati, fiíbi-<br />

1 '<br />

nis) Sanguinis fulio , 5c ( qux propcerea fuccedit<br />

vrinx profufio ob falium combinationes accidat, ccrte<br />

liquor his ¿mprxgnatus potius falfus effet q»»" 1<br />

Verum huic referre obvium eft - d' cendt><br />

dulcís<br />

imprimís vrinam fapore íalfo privari , in quanc<br />

plutcs íales , qui diverfx funtindicis. ineacon<br />

nantur Nam hoc multiplici in Chymicis «pe£<br />

mentó conftat, quod cum falis, qui diverísdunt i<br />

dolis, uti fixus aut volarihs, cum acido mifcen^ ><br />

uttiufque acrimonia obtundicur, aut amittitut, fl<br />

re quod vrina Diabete laborantium minime f*"*<br />

non eft quod mitemur, Cur autem inflar faecnar<br />

mellis ea mire dulccfcat, nodus vindice d'g nU ' e '<br />

Hunc effeaum ex eo quiípiam oriri pucaret, quo<br />

cum fanguinis fero , per cenes excurrence , tu" 1 ^<br />

quot recens nutritius » tum íblidarum P 3 " 1 " 1 r fpicati fas fit urinam ih diabete adeo dulcefcere,<br />

id fahbus ra fero combinatis particulx quxdara<br />

f. \.ncx, ex colÜQuatione íblidarum partium del.ba-<br />

¡Eefcunc. Wiitis.<br />

vSttis continua oboritur, (je.) Quod laborantes fe-<br />

. nt g¡ valde fitiunt,ratio parcim eft,quoniam hu-<br />

. g¿ iucci,qmbus cum fanguis,cum folidx partes 5c<br />

k'ftantur 6c refrigerancur ^ continuo pCr diurefin<br />

o-ndio plus nimis exhauriuncur,, quare fauces<br />

jnt & prxcordia infigniter xftuant: 5c parrim quolaió<br />

nr^erice Naturx inftinau, cor Sí pulmones in<br />

piotus rapidiores vrgentiir, vt fanguis fero diluente<br />

firivatüs á coagulatione five concretione vindicari, ac<br />

¿¡circuíationedcbitaconcinuari pollit. Wtllis.<br />

%• ¡Mis Renum attrañricem^c.) Sic depingit hunc<br />

ikctumCafte/lus in Léxico Medico.Paflio hxc calis eft,<br />

milis circa alvum lxvitas inteftinorum Sí bulimosjEx-<br />

]nftio ut diceret quifpiam vtriufque virtutis 5c retenüicis<br />

& alteratcicis : i. de crifi. 12. CoHfen.it quidem<br />

fflodammodo vefica , 6c copia vrinx premitur , at<br />

nccipfemoibus , nec morbi caufa eft in vefica, fed in<br />

fclis renibus. Eft autem attrahendx vrinx inexplebiiiscjpitlitas,<br />

6c ejus retinendx imporenna. Atcradioitra<br />

tanum excitar vel calida Sí ficca Renum in.era<br />

píes,vel humor biliofus , acris , faifus, rcius aflidue<br />

iiritans.inque ipfo remira corpore impaaus, vel ve ait<br />

fctwtt, morbus aliquis acutus in rene firmaras, 6¿<br />

wcrilin , malignicatem fuam in eos deponens, vel<br />

ienenum ahqtiod deleteriura , ex eorum genere quareieam<br />

6c renes infeftanr, quale eft id quod a Dipla-<br />

Jcíundiiur: Hxc enim omnia Sitini ragentcm movenc,<br />

¡bquam aflidue xger bibic : Potum autem hunc v»lécenes<br />

attrahunt,antequam etiam in ventrículo concoquacur,<br />

fed eumob imbecillitatem non retinent,íed<br />

ulemefíimdunt qualis fumptuseft: Ora in re Diabe-<br />

Ksjppetentixcaninx períirailis eft. Nec vero id folian<br />

quod bibitur protinus crudum mingitur, fed hunor<br />

etiam copioftis á renibus colliquato corpore<br />

Bahitur, in eocjwc Diabeten proprie coníiftere Are-<br />

"«arbitratur, definiens efle r^Mj ^c-Aiwv-n-í x£$v<br />

fyfyt, hoc cft, carnium 5c raembrorum m vrinam<br />

non fatisfacit tamen hxc rario quaradiu non<br />

«aliét vim Attrañricem inejfe Renibus , quam illi<br />

áaa<br />

taxat tribuere non luíficit in quoque calis evinca-<br />

^ac probetur. Accedo autem illis magis qui, quan-<br />

18,1<br />

licet, omnia mechanice incorpore noftrope.fi-<br />

(la<br />

«tumant, Se mechanica demonftrari cup.unt. Id<br />

aQtc<br />

innunquam fier,niíi corporis fabricara cognofea-<br />

^.fic cum mechanicis organis fimilitudinem haberc<br />

'"^daiHus.<br />

Namgravicec mihi peccare videntur quotquot meftlni<br />

cas m corpore mutaciones vrgent, intenm om-<br />

? B!m<br />

v¡. Uborent fubterfugium , ex quo corporis noftti<br />

quamina amandarentur j quare non improba i P^iutn cum mechanicis inftrumentis fimilitudinem<br />

detur dulcedinem iftam ex fuccis hifce opnnis ^omiitatem dedúcete licer, Unde videas hic quopermixns<br />

conciliari : Verum erara vero ex "HFnonnullos quxvis pro lubuu corpori afhngcre,<br />

c— 1—i. ,, ¡nftar laccis, a " •• i %icam ;„/:.,„ J„: nonc ífta íápor tantum lenis mftar racl.s.<br />

„.r,;„n.iam comminiíc , non<br />

jufcuh carnium , blandc demulcens<br />

Ced non tn*<br />

liras excitabitur; quinimo ad hunc<br />

non fol« m<br />

„ "cam ipfius partium nefeioquam comminiíc., non<br />

^ takm aélu exiftere autopfiam dcmonftrare, quod<br />

^fornninoneceífarium, 5cc<br />

gratus, fed quodammodo pungens eft. Ipicul.» la Aquotiesobfervamus oculi Cribrum mulr.farus<br />

una ac mulcimma fi.lphur.ia (provt alibi oftend'" Jminib<br />

concurrere debent; Quare provtfaccharum Sí nw A'tic lemín; . . ..,:<br />

rito ad concreciones fauno iulphureas reren» ¡? ne iioí<br />

faeculis diverfis ad fingida foramína divería aífiixis;<br />

toties ad hujus exemplum co'ncipere poteft ingcn.um<br />

humanum in variis humara corporis parnbus<br />

circa extremas artenarum 5c venarum commiífuraS<br />

diverfx figurx poros 6c aperturas exiftere poffc, per<br />

quos ad aliquas quidem parres tranfeant, qna in<br />

fanguine fura magis fpirituoía , ad illas vero qux<br />

funt maap faifa ; ad alias iterara qux in ipfo finir<br />

magis oleofa, Se ad alias qux in ipfo funr magis aquea<br />

, 5c fie porto , An vero res ita fe habeat in<br />

corpore<br />

trunes ODieivainua uw« —— ,. *<br />

"'bus in diverfis locis ira perrufum , ut diver.x<br />

'«mina ilüconfufim impolita agicat.one ac qiiat-<br />

ipfius finraila fcorfimperconveniera.xfuxforíac<br />

figurse íoramiaa penetrent, ac colligantur ra<br />

;; «au , nondum inde liquctjUvr commeotum<br />

tale vwestur ratione confentancum , propter<br />

experimentum íimiíe in rerurn natuta exifrens atque<br />

fenfibus manifcftum. llio ergo experimento aliud<br />

nil evíncitur prxter poflibilitatcm fimilis efteaus non<br />

irem necellirss cjufdcm , nifi confter príus alio modo<br />

talem eftcaum prodáci non poífe , quod probare<br />

illis admodum difficile, imo ele impollibile illis<br />

qui omnes in rerurn natura cxiftentes agendi modos'<br />

non babent petfneáos.<br />

Utexemplum aliquod proferam. Si quis unqi.am<br />

aleum tartarí , a l'uo fpirira feparare íatagir , aur<br />

per chaitam bibulam , aur per virri fragmenta ,• 8c<br />

pulverem, ara per ciñeres, in quibus ómnibus,fiftuur<br />

oleum, dum aqua 5c fpiritus raox penetrara,<br />

5c colmtur , fi-i ncqrat quin ad hoc fpeaaculuni<br />

anxius fiat veritatem inveftipotis aniraus, dum hic<br />

materiam cum fanguine ..¡hrráatem ni.i/oreríi quam<br />

cum feminibus variis habentera obfervat, Mulriim<br />

enítn differunt femina, flus ccrminis confiftenti.i ,*"A<br />

íangüinealieras duntaxac ternuras conliftenreac fluido<br />

, ideoque cuín diftillatis ex tartarí ípiriru ac oleo<br />

iridem fiuidis conveniente. Quod vel ideirco<br />

addo , ur omnes hinc difeane quxvis f.milia non<br />

efle continué f.milia, nifi illa in primis parce qua<br />

conferuntur aut conferri debent,fint fimtha; AcqiiQ<br />

(entina ; Sí quxvis alia confiftentiam propriam , Se<br />

formam figuramque dcteimin,itam haberaia differunt<br />

ab iis qux fluida funt Sí hquida , ouHamqtfe<br />

figurara externara obtinenc certam ac dcfinitara,<br />

quia rebus ambiencibtis, ibquc coneinenribus debitara.<br />

Quomodo ergo fatis fol.de proceder illa íimilitudo<br />

a figura externa penca qux in altero i.milium cft<br />

cetra Sí raanifefta, in altero plañe vel nulla, vel íaltem<br />

incerta Sí dubia.<br />

Quod fi alicui liberet per íimilia hic progredi,<br />

petenda foretfimilitudo, nona' rebusficcis,fed humidis<br />

, quemadmodum hic ámefáaum in feparatione<br />

partís oleaje a Jpiritutfia (3 aquea tartarí , Se quidem<br />

per vanas vias,ubique tamen per raodran colaturx-<br />

Antequam vero rite pollit procederé limiluudo,<br />

debec ante omnia confiare de modo quo penetrat tum<br />

per chartam empoietícamuum per vitri pulverem; tuirt<br />

per ciñeres, fpiritus 5c aqua, dum in fingulis fiftituí<br />

oleum. <strong>De</strong>bec quoque confiare haaenus faltem,fimilem<br />

efle fanguinem liquori aquofo, fpirituofo 6c oleüfo<br />

ex tártaro diftillato.<br />

Id quidem confiar per experienfiam, Olea omnia<br />

herere ih pnediais chacta Sí pulveribus.Aquanf vero Se<br />

ípiritum per eadem penetrare. An vero iftiuS affeclionís<br />

utriulque diverla: ratio xque pateat valde dubito,magnam<br />

prxtetea diflimilitudinem obfervo inter fanguinem<br />

, quippe partes magis conjunaaS habentera...<br />

5c Liquorem Tartarí, quippe partes ádiftdlatione minus<br />

conjunaas oftentantem dum painbus aquess Se<br />

fpirituolis innatat oleum. Quibus rice obíervans, quis<br />

non videc, quam difficile fie aliquid «re., &c. confticuere.<br />

Aique hxc .., genere dífta ^° l h °¿<br />

do procedend. in rcrunfabftrulamn. cograno,„e cr<br />

raanifcftarura 5c jara no«n.m applicaconera &<br />

cudinem-


"<br />

iroá <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV-<br />

<strong>De</strong>lncontinentia Vrinaí. iioj<br />

ap.<br />

Uc autem quod eipiafiare vrina áSáguíne fecretaex- acidus, fed á volatili fpiritu quoque fola cohobadonc<br />

«retaque fufpicer paucis proponam, exiftimo illud vi­ ita ternperatur, ut fruftea ipfum ampliús quxras<br />

tium nmtam in Rcnibusquam in ipfo fianguine harere.<br />

Quod fi á CAe volátil., eoqne aeri, auc forinfeenj<br />

Nam fi quam ego non levibus argumentis motus af-<br />

afiumpto admiflove, ara quocunquedemummodoin<br />

fertam omnium examini fubmif. Efferveficentia nota-<br />

corpore noftro fecreto ac exiftenre producatur D«<br />

bilis Se in tenui intestino, Se indextri cordis ventrículo<br />

beles, vtique curario ipfius confiftet in prxdiai /fcj<br />

excitetur , ex confluxu bilis; Ibi quidem cum fucco<br />

volatilis acriorts contemperanone, tum per alcofa £j<br />

Panaeatico; hic vero cum Iympha fecundum natu-<br />

mulfiones puta hordei, amygd. d. fem. papav. albi &c|<br />

tam fubacidis.utque provt 6c ipfa Bilis erit varíe affeaa,<br />

lac dulce. Tum vez Acida, kd per vohnlem ípirirun<br />

& Succus Pancreaticus Lyraphaque erunt diverfimode<br />

contemnetM,JpiritumfiatisdHlcem, Sic. admiícendcj<br />

a ftatu fuo Se confticutionenatural! aberrantes., quin-<br />

illa cum potu conveniente, jufeulis, 6cc. nonrten<br />

imo provtVéncna pocentiora vel leviora ejjuncincor-<br />

cum Emulfionibus , aut hete, cum omni Acido con*<br />

pus Se fanguinem admifla, multis modis varians con-<br />

etefeere foleant. Sylvius de le Bie Append. Tr. V. §|<br />

tinget effervefeentia.<br />

303- *d 339. '*?<br />

fterum, fi eífcrvefcentix illius ucriufque ope Sangui­ *• Renum attrañionem intenfiam) Quod nonnulí<br />

nis partes] dívcrfiflimae laxo duntaxac vinculo inter fe pro Diabetis caufa Renum vim actraaricem allignanrl<br />

funt fub fponte mox mucabilis fanguinis forma confu­ nobis minime arridet, quippe fanguis ad Renes ñor?<br />

ir, utriqucjob wwwwptxferrimdioceftresqualefcun- attrahitur, fed motu cotdis pellitur -, Porro nec ferum<br />

Ique hominis corpus continens aut contentum á nacu- é fanguine eosperluenre hauriri, fed partim percolaj<br />

rali fuo temperamento pervertentes, ob Venena, in- eione, parcim fulione quadam, five ptxcipienioní<br />

«u»m , Sanguinem nimirum in ferum converrentia, (provt oñenfium fupra artic.4.C. z. %.fiecretia kditur ]<br />

confequenter facile copiofior vrinx in renibus fecrerio, íecerni videtut; quapropter Diabeten fanguinis pol<br />

»«x ¿ ad veficam delirio , denique per vrcehram ex­ tius, 8c immediatius, quam Renum affeétionem eíT<br />

cretio.<br />

credimus , 6cc. Kfillis. Vide infra §. Dumfucci m<br />

Ut autem innotefcat nobis in quo natura iflius Ve­ venis.)<br />

nen: copiefioremvrinajecreiioñemexcretienemqne cau- '• A valde calida ear undena intemperie) Caufa im-l<br />

fantis confiftat, expendenda funt omnia medicamento mediata & próxima hujus affeótusex Galeno /. c.<br />

Diurética di£ti, Se vrinx fecretionem, excretionemque ómnibus illius fequacibus, eft calida Renum incempel<br />

promoventia $ mox 5c in quo conveniant,fi non omnia rics, cujus opera ferum a renibus copioGflime crahuntl<br />

pleraque faltem illa Diurética confiderandum, quo lie 6c ad veficam tranfmittunt, tancam ejus copiam retil<br />

aliquis adkus parecur ad potentioris adhuc , ideoque nere nequeunces : Venx exhauftx ab hepate eanden<br />

nocentis Diurttici, hoc eft, quafiti venenipenetralta. trahunt materiam, hepar ab inteftinis , Scvenrriculc<br />

Notumautem per Expenentiam. i.Omnia fialiavo- unde fiéis continua exontur, potufque ingens apperi|<br />

laiiliaejfeDiurética. 2. PotentiflimaDiurética,cantha- tus, qui fimul atque aflumptus cft a venis, jscore &rc<br />

vides, vermes mátales; millcpedes, (3c abundare aut fa­ rabus denuo abnpieur, Se copia íua expulceicem irril<br />

le volatili aut fixo faltem. 3. hxc cadera diurética rans, ac rerenericem gravans, denuo ad veficam detucl<br />

potentiflima proximé" ad venenorum natucam acce­ barur. Riverius.<br />

deré , fi nimirum quantitate aliquanto majore exhi­ A calida intemperie Renum Diabeten produci plc<<br />

beantur.<br />

rique exiftimanr, quod tamen, cuín rariflimus fu arre-I<br />

Ex quibus ómnibus concludo, Venenum illud fan­ aus , Renum vero intemperies calida (¿pe evemaej<br />

guinem ad copiofioremferi produaionemcogens,auc nec tamen miaio adeo im.nodica inde fequatur, non<br />

eundemín ferum corrumpens, tenfiílere infialevolati- fieri fatis demonftrare videcur; Er quod li Renes fura J<br />

ü t3 valde aeri, uc pote cui prx rcbus aliis ómnibus moperc incalefeant, vel infl.imracntur, miaio mininw<br />

competitres quafvis corrumpere, Se ad fluidiiaris fta- augeatur, fed pochas minuatur, vel etiam íitpprimaturl<br />

tum deducere.<br />

Et per hanc illorum intemperiem vis atttacírix pociui<br />

Huic fi intime admixta fie Aciditas acérrima , & deftruatur,quaminrcndarur. .<br />

lateas tamen,putem potenrius,ideoque noecntius tune <strong>De</strong>in 6c liece Sitis , calar cotius corporis illiuíqui<br />

in fanguinem aaurum, ipfumcjue in fanguinem con- cenfiumptio, miaioni huic crebrx copulentur,<br />

verfutum.<br />

Et ne quis putet non pode Spiritum acidum acerri-<br />

*»um latere inmixtis,.SWJ¡>A»r vulgare propono exempli<br />

loco, in quo cniisjpiritum acidum acerrimum ignorar,<br />

is rerurn notiflimarum ignarus exiftit. An non<br />

talis fpiritus acidus in Arfinico ScAuripigmento latear,<br />

judicent Chymix perici , ac ptxfertim qui talen, in<br />

mercurioJublimato, corrafivo ideo diao, evidencem, in<br />

Dulei autem vocato latentcm norunt.<br />

Ñeque omnia in mixtis exiftentia actia 6c acida externis<br />

fenfibus mox fe produnr, cum non pauca tum<br />

demummanifeftentur,quandofublatafunt impedimenta<br />

Se vincula quibus vínaa coneludebantur quafi Se<br />

celabancur.<br />

Sic acidus in fnlphure lacens fpiricus fub corporc<br />

infipido acrimoniam fuam manifeftat, quampriraum<br />

accenditur & a parte oleofa recedic acida.<br />

Ab oleofa veromixeorum parte Acidam tegi Se obtundi,<br />

non tantum hxc prxfata fulphuris analyfis<br />

clariflima manifeftar, verum cujufeumque fpiricusacídi<br />

Sí acerrimí cum oleo lenrcdecoai fyntheíis Sí compages<br />

in fubftantiam butyri confiftentiam xmulantem<br />

ídem ovíncit. Non tantum ab oleoobtunditur fpirirus<br />

t f ne l<br />

nec hxc eam á renum calore proficifei comprobancl<br />

cum fitis ob omnem fere per hanc continuara mij<br />

aionem humoremcxhauftum poflit accidere ;Sccalol<br />

totius corporis calore folo renum.nifi inflammatio a -i<br />

fie, unde totius eam miftionemminusoftendemnj<br />

non poflit accendi, mtilroque minus confumi- *i/j<br />

propcer aliam potiús Diabetis caufam efle cerneen |<br />

camque vt infrequens affeaus eft, ita quoque raro *<br />

offerentem: mixcionem tamen accelerari aliquo p<br />

c renum intemperie calida, fi feri adfir q uanm . a .Vote,<br />

modo,ficutí etiam á conftitutione ipforum cali 1 ><br />

libenter concedimus. At vero coníuetam illam ce p<br />

fufara inde proficifei inficiamur. Platerus. .<br />

Renes xquo calídiores tune exiftere neceflu '<br />

fie enim plus attrahunt , atque validius em U^<br />

quam ut exigua hxc oficina ferré «.coque» jj^<br />

unde poftmodum omnimode cru dum hoe<br />

tranfeurrit, Se vafa cmulgentia paritec atque vreteu.uiiLiuiii<br />

, oc vaia cmujgcnn* p"»"— ---3 pjj:<br />

res amphficantur nimíum : Qmim vero Rene v^<br />

debilítate copíofras traaum ferum contm .«. Afaxus humorum acrium) lo caufx conjunax . immutata cum vrina reddita, Unde etiam P. Pavvi:<br />

.malíquam Renes quandoque accederé putamus, obfip.s. ir¡ Diabetc mortuo renes admodum flaccidos, a<br />

1<br />

ote quorum fermentum ita nonnunquam vitiari<br />

f¡. vt fanguinem non falislixivialis influxu.in debita<br />

• Loe atquefluidirarecominear, proindeut ferum<br />

^ ' «colacione ab eo feparetur, fed interdum acci-<br />

^iféleacido in renibus depofiro cruorem, dum eos<br />

'ctanlit, velucá coagulo quodam in feroficacem co*<br />

líim q<br />

"un[ür,<br />

valeant , ad veficam id protinus ablegare cog _<br />

vnde quoque ipfa vefica, vrinx quantitate prel»*bus<br />

afteais confentit. Chr. Langius.<br />

UíC moX P er vreceíes amandatur,prxcipitari:<br />

1 c 0bfetvare eft in plerifq; Nephritidi obnoxiis,pa-<br />

.(Inoingruenre urinara limpidam Sí copiofam red-<br />

•Cujus caufa cft quod humor acidus per dmítus nerjjjsilkicdclatus,<br />

Se dolorem excicans, imprimís fanjiaem<br />

renibus illabentem fundit, ferique ubcriori:, ab<br />

i,decelTum producir. Willis.<br />

"• itnumfiubftanii&impañorum) Nonñullis prxdihcuiÍJ<br />

videcur in(ulficiens,cumcalidarenum incerapaBsfrcqnentiílimus<br />

fie affeaus, Diabetes vero rarilias,ideoalíquid<br />

aliud valde infrequens hic continpcaíufir,<br />

nempe humorcm acrem,auc falfum,renum<br />

rjínchymaci irabibieum , i. e. bilem auc pituitam fallí<br />

qua: virtutem partís ateraaricemcontinuo irritar,<br />

tilín febtium biliofaium paroxyfmis continua fitis<br />

m, qua; nullo potu fedatur, ex humore biliofo total<br />

ventriculi impaao, aut vaporibus biliofis apartiks\ic¡nis(vbi<br />

bilis ftagnat, 8f in paroxyfrnofcbrili có-<br />

M(ewr)clevar¡s,8c vencriculum impeeentibus.<br />

ike fententia probabilis eft , illi tamen hoc addi<br />

¡áexiilimamus non folos renes in hoc affeau rentat,cum<br />

bilis Se alii humores adufti in hepace primum<br />

¡Kitentur, acque ica eos non poíle magna copia inre-<br />

K:nfluere; quin hepar eadem inrempcric,codemquc<br />

MiSciacur. lino vero fi nobis vlcerius in re obfeuiiBetanalogifmumratiocinari<br />

liceat, Poífumus dícetwienatam<br />

quandam qualicacem huic fympcomaci<br />

¡«ando idoncam prxcipue concurrere , Cum enim<br />

Wlerpeneis genus, quod Dipfacos appcllatur, 6c in<br />

tóu prxfertim reperitur, morfuo fuo Venenum<br />

^aaiinhomincs ¡nfinuet, quo fitis inextinguíbi-<br />

Wucitur-, limileeciam venenum in corponbus nofc,<br />

)«cecea ac peculiari humorum corruptela genc-<br />

^potetit, ad limilem fitím inducendam idoneum,<br />

""ipfo Galeno authore, venena varii generis in corpus<br />

noftris generan poílinr, exemplo illius quod<br />

V*pnobiam inducir,affeaumhuiccoiitrarium, 6cc.<br />

*»*«. He¿c vero fitis incompefcíbilís caufam artin-<br />

^''icquaquamceleris potus tranfitusdn quo Diabe-<br />

"^ntiaconftiruitur.<br />

' Ñiutid ampl'uudo) Quod attinet Diabetem ve-<br />

"•> oritur hxc ex nimia ¿axitate Se apertura viarum<br />

^^"«pocus ex primis viis ad renes velloca urinaria<br />

^¿atucconcurrcnce fimul pyloro laxo, elab. finence<br />

¡"•"«a» ceufluidiora, antequam perfeae lint alte-<br />

'"«equídem tales adhuc dum funt incognitx.fieri<br />

"^nequic uc femina coriandri Seanifi excreta, cum<br />

;uine<br />

rapi, 6c hinc inde per vafa capillaria rireulari<br />

* l ¡ ítem quia vinum rubrum, aucemullioamygk<br />

""le fangumi permifeeri fine infigniori alceraeio-<br />

^"eunc.adeoque qua daeur próxima vía ex primis<br />

J* vrinaria eranfeune, Confirmacur hoc ex eo,<br />

d l<br />

^tcaufiu remotas ad hanc Diabecendifponanc<br />

ff* acidula; ac vero hx, ve rcae aíferir. Helmont.<br />

endura fupra diaphragma, cum exdem vix hau-<br />

'"¡Pdmis coneinuaro ufu , fubito per urinam ttanv'^P'dxSe<br />

clarx; A cali igitur crebriorc ac.dula-<br />

¡*m hauftarum rrauficu, laxacx iftxvix,ec.am<br />

^"'s liberiorem faciunc cranfuum, Hic Hildanm<br />

'V'fr. ex vfu acidularum obfervatD.abecen ex<br />

!<br />

**»jpgdaL irarautacura traníivic. Et Pigraus m<br />

' el frequenti liquidorum eranfiru invenit,verum, ve exifti- j<br />

mo, non fiacciditate refiolutionis, alias enim pocius fupr<br />

primerecur vrina, fed fiacciditate nimia apertionis, qua<br />

renes inftar fpongix porofi6c flaccidi, fibrxque admodum<br />

permeabiles reddicx fuerine. Etmuller.<br />

"•• Nimiaamplitudovajorum) Nonimprobabile eflí<br />

imptio-ni copiofam aliquacenus a Renum mala conformacione<br />

pcocedere,in quancum fcil.hocum cubuli lym*<br />

phaeici nimis ampli Se patences, ferofum laticem nimis<br />

prompte excipiunt; 6c fine remora quavis celeriter<br />

tranfmittunt, propterea ut major ejus quantitas in vrinam<br />

excuriar. Verum enim vero uc cubulos hos quandoque<br />

, Se prxfertim in calculofis, nimis paceré conceT<br />

dam, attamen proindelotiumcrueraum pocius quar»<br />

copiofumexcernercrurjErrevera miaionem cruentara<br />

á cali potiflimum caufa exoriri putamus. Porro cum<br />

vrina copiofa 6c cruenta fimul exiftit, fanguinis dyícrafiam,<br />

cum mala Renum conformatione concurrere<br />

cenfemus. Willis.<br />

"•• Nimia amplitudo vafiorum) Induña a diureticorum<br />

generofiorum abufiu , fie a balfami fulphuris \<br />

ufu aliquando Diabeten in ftudiofo obfervavimus.<br />

Wedelius.<br />

J<br />

5" Curatio ) Cnratio confiftit in calida Renum alio-t<br />

rumque vilcerum intemperie corrigenda , eorundem<br />

imbecillitate ac laxitate reparanda, humorum ad eos<br />

conflnenciura tenuitate incraflánda, Se maligna qualítate<br />

oppugnanda. Riverius.<br />

Difficillimum videcur in hoc morbo veras medendi<br />

intenciones dcfignarc,in quantum caufa ejus ica profunde<br />

latee, aliafque adeo Se valde remocas origines<br />

ducic. Nam quod vulgo pucaeur Renes,aliafc|uc panes<br />

folidas, ferum 6c fanguinem concinentes aut tcanfmittentes<br />

peccare , quatenus contenta fuá prxpropcre nimis<br />

dimiciunc, proinde Adftringencibus potiflimum ac<br />

fere tantum infiftendumefle,dico huic tumhypothefi,<br />

tum ptaxi, Se rationem Sí experientiam refragari, in<br />

quanrum pauci, aut nulli hac methodocurantur, SC<br />

fummeimprobabile (vrnondicam impoflibile) eftdiurefin<br />

iftam a rali caufa procederé Willis.<br />

Mechodum curarivam ex Eodem, vide ¡nferúis.<br />

Prognofis.<br />

*+• Nimis difficilis ) Prognofis huius affeaus nonnifi<br />

funefta ¡nftitui poteft, malura enim incurabile eft, nili<br />

in principio curacio adhibeacur, Se hominem ad tabem,<br />

eclerrime perducir. In fenibus etiam periculofior eft,.<br />

rum eriam, fi poft immodicam Venerem , aut febles<br />

chronicas concingar. Riverius. Incipiens fxpe ac facile<br />

curacur,confirraacus aucem raro admodum & difh><br />

cillime.quarenus nempe fanguinis crafis paulatim laxa»<br />

ta fine magno negotio reducitur, illa vero raultum foluta,<br />

itavt plurirax partes alixab aliis fecedant, vix auc<br />

ne vix reftieui poceft. Willis•<br />

Quoad Prognofin, Diabetes vera parum habec pericuu,<br />

fiquidem incerdum fponee ceífac-, Diabetes veta,<br />

notha (videinferius §. Alius exquifituSjaUus uothus)e&<br />

periculofa fxpiufq; lechalis inprimis nifi mox in principio<br />

cogniro curetur, <strong>De</strong>ducit enim homines ad Tabem<br />

lechalem. Eadem quoque poft immodícum lab»-,<br />

rem, poft nimíum Veneris nfum, poft chronicas deinde<br />

febres plerumque incurabilis eft. Etmuller. .<br />

x<br />

í- Curatio inflituitnr&c.) Copiofior vrinx fecrecío,<br />

ob vitiofam canalium fubftancieve caruncularum confticucionem,<br />

curabicur medicamencis canalium laxitatcm<br />

coaraaneibus.íubftantieque caruncularum v.tram .*££<br />

emendanubus. In canahumlaxicate máxime opporrana<br />

«rt fe vidiífe grana coriandri duranre ac.dula- externa , emplaftriformalumbarí región., ex robo-.<br />

u<br />

•- poft paftum roborando ttomachoaffumpta, rantibus Se adftringentíbus parata 5 Sangras petíaha<br />

.11<br />

I<br />

1 II<br />

I


£*<br />

no4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV<br />

volatilia, S-'c. nimium aflumpta fluidior, 6c ad feri fui<br />

copioíiorem dimiflionem male affeaus, reftituetur abftineado<br />

ab v ccriori notacocum abufu, 5c vfurpando<br />

temperara auftera. b. g.<br />

jf. Aqu.plantag. §iij. cinnam. %]. ftir.Alumin.gtt.<br />

xx. jyr. myrth. 5 j. fiat mifturafochlcatimfiumcnda, bis<br />

itrvtincbe. Sylvius.<br />

'!• Curatio inftituitur ) Manca eft curatio, ñeque<br />

omnes Indicationes curativx aíferuntur, Nam fi adfinr<br />

humores Renum fubftantiá impañi,\t in caufis dicitur,<br />

humores illi abítergendi firat Sí eluendi, nec folum<br />

concemperandi. Hinc P. foh. Faber Pathol. Sp¿*. e. s*.<br />

hujus mali curara prxcipue conftituit in collendo ac<br />

rclolvcndo illo carcaro , quod potiflimum obtineti ait<br />

á fiiritufialti tortor'* rcaificato Sí acido vitritli , cum<br />

primis vero aqua mlrcuriali, qux folajomncs materias<br />

earcareas refolvere pocenseft.<br />

Ad hxc Chr.Langius in Schol. Media curandi qux ab<br />

auchore hic preponuncur: pocius renum impuricaees,<br />

vnde illi incemperiem contrahunt, abftergunt. Sí faponaria<br />

exiftunc,quibus remocis,renes ad priftinum vigoren,<br />

rediré pofliinr, Sí reeenerix robur fuum vel ípontetecipic:<br />

Per acidum setovitrioli ftir.vitriolireñific.<br />

vel tart. vitriol. velJpir.vitr. caogulatum Auaorcm ¿ntelligere<br />

putamus , qux omnia contraaas in renibus<br />

cruditates,6c vicia cftkfiflime corrigere,achorum fubftanciam<br />

corroborare, adeoque per accidens adftringere<br />

vúent.Spiritusfialts tartart.t3aqua mercuriatis mediare<br />

hoc beneficium prxftara, non fecus ac Vomicoria<br />

frequenres vomicus fiftunr,<br />

'*• Inftituitur) In profufis Se immoderaeís miaionibust<br />

vires profternencibus, vel eciamraro illo in affeau<br />

diabete, in quo corpus fimul abfumicur, ficifquc fumma<br />

exoricur, mox occucrenduin; Quaproprcr tune feri<br />

proventus irapediendus.alioqj derivaron» per alias vias.<br />

evacuandü.dein illius ecnuicas,caliduas aeq; acrimonia<br />

incraflant¡bus,refrigerátibus6c lenientibus corrigenda,<br />

atquevixpetquas tercur,nonnihiladftringcndx araiorefque<br />

reddcudx, 6cvcftimulumminus fencianc,ftupefaciencibus<br />

nonnihil veficx fenfus minuendus ; qualia<br />

tnulca ejufinodi qux illud prxftanc inmiaionisardeneis<br />

curaexponuntur,6cc. Platerus.<br />

'!• Inftituitur) Clyfmata refrigerantia, Ievirerque adícringenria<br />

aliquid prxftabunc, addcndo rhabarb. Se<br />

tnyrobal. in decoao; Sunc qui ealia non folum ex de-<br />

wy<br />

rabal, citri-fiyup. rajar, ex infufione, quibus Sí alia ad-<br />

Itringent¡amifceiura-;fyrupi,decoaa, aqux, qualia in<br />

Pyfeoceria defcnbuntur, 8cc Platerus.<br />

Diabetes vero per adftringentia convenienter curanda<br />

, Ubi tamen cydonia fugienda vive íint ad-<br />

Bringentia , quia fura dra.etica ( vt (3 plurima auftera,<br />

meípila , pyra (3 í mA acerba > &t-)w no-<br />

<strong>De</strong> ífchuriá.' c noy<br />

tañe Barthalinus Sí Schenckim, Ergo Mortialia , ,te<br />

qux ex plantagini Sí tormemilla parancur, Icem D,<br />

coñumprunorumfylv. Scc. conveniunt, ítem Tmíl<br />

ra fiulphur. vitriali, bolus Armena, ierra figill. Cu<br />

eonfierva rofar. vitrialata vfurpatlua j ítem "decae!,,<br />

plantag. in aqua cha/ybeaea.<br />

Obfervandum i. quoad Pharmaciam , i„ prin<br />

pío curationis laudari Vomitum. Sic Brendeliut «<br />

83. ex Platero dicit.Vtincinium curationis C\t ybmit,<br />

jubendo vtdum xger máxima corquerur fiti, copioí<br />

aquam deglutiat frigidam , Inncque repente<br />

vomac, quod fiat fingulis quatuor diebus. Cert<br />

hoc eftauxilium pro revalfione. Icem Zacutus d<br />

ptodeft Vomttus, iis prxfertim quibus filia picuic,;<br />

ventrículo abundar, Vide Ferdmandum confi.37. Ho<br />

Augenium L12.Ep.13.<br />

Quo id remedia Diatetica , in pluribus cor.ve.<br />

hujus <strong>Aff</strong>eaus Curado cum heaica febre , quia<br />

fex rebus non naturahbus is ordo fecvandus, vt q<br />

pus refrigeretur Sí humeaetur.firmemur renes Sí<br />

rum exubetans caliditasattemperetur,vtloquitur<br />

cutus. Etmuller.<br />

'í* Inftituitur) Vena finia in principio morbi,<br />

ribus adhuc fans validis exiftentibus revulíionis<br />

refrigerationií caufa couvenirc poteft , parva qu<br />

titatc, Sí partitis vicibu? celebrara j Si vires<br />

dejcax fuerint, aut hic affeaus alteri fuccedac, n<br />

erit locus huic remedio : Evacuatit exereme,<br />

rum per c/yfteres moflientes Sí lenientes raolie<br />

eft.E.g.<br />

%. Ftl.lañuc.portulac. malva (3plmttg. aa<br />

hordei mundat. t3 rofar. rubr. áá. p. j. / Dicoftio<br />

tbifi. In colat. dijfalve Diaprun.limpl. 34 melro)<br />

(3 ol. amphac. áá. § j. / clyjtcr. fnftmttr m<br />

dendus.<br />

Tum etiam Purgatia blonda eft inftitnenh cm¡<br />

dulla cáfila (3 pulpa tomar. # styrob.cuajjr.refu<br />

Vomttus etiam a nonraillis commendatur ,<br />

decaño fiem. raphani Sí ebuli cum oxymel. qui vac<br />

Sí cevellic á partibus vrin iriis. Ad intemperiem •<br />

tem diaarum partium corrigendam , Sí nurrv<br />

incraílandos , conveniunt Jdlepi ex oquis vel at,<br />

ñis latinea , ponulac. ploma*, cum fyr- nfírhu.<br />

douior. (3fimi¿.2ta\ie etiam de papav. in módica qu<br />

titace , addendo pulv. diatragac. fing- trochife te,<br />

figill. tffm. Vel ad magis adftringendum in nmodum.<br />

1,L. Rad. confio!.. mo\. t3plantag. Sí. l\- fi l -P lan<br />

m. i. bolauft. t3myrobal.citr. áá 3j- Jemin.plwH-J<br />

tulac. a¿3&. r*fiar.rubr.p.i. coqu. ad%\- /**«•#<br />

Jyr. eydon. m.j. futip. in iij. dozjs. g<br />

In eundem huera Pulv» auc Opiata fien P 01 " 1 ;!<br />

IjL. Semin. plantag. panul, coriond.pup- 6 r0 P<br />

dd.l). corall.prap. boli Arm.morgar. pr&p- 6 r **ment.<br />

ad3).nucismofih.'5&.m.f. Pulvis.<br />

IC-ConJcrv.rofiantiq. |iv. boli Arm. cor'aH.fi<br />

ce. vfti aa3). cum myv'a cydonior.fi Optota-<br />

¡11<br />

cíca'ce 111 affeaibus huic nulo fimilibus víiup al Eraftus valde coramendat Jyr. ex radfr»>P'<br />

t3 prunisfylv. confeAum, quera (L-íiimma cuní í<br />

-<br />

¡fanir.<br />

Narcótica etiam, vt theriaca rec. fp'- de p a tt)"iiationem habent, v.Tceriimqiie intemperiem au-<br />

Si locus aliquis efle videacur,ex teraperatioribns<br />

, rad. Chinazat falfiapar. cum fio/, endiv.barrag.<br />

geetífr , decocíum parari poccrit; primo vero ¡11 confumpeis,<br />

fieri poterit ex decano pulli, aur galhnx junioris,<br />

uc fimul renucriciora corporis confulatur; Tutius<br />

vcro cenfemus externo Sudores elicere puta vapore<br />

p;coai convenientís in ligneo inftrumento,nudo corpore<br />

fufeepto.<br />

Ac illis prxvalent Diaphoreüca , qux fimul malignara<br />

qúalicatem oppugnare pofliint, ex quibus oleum<br />

\¡trioli prxcipuum eft, quia ad fitim extinguendam ,<br />

flusum cohibendum Sí malignicacem infringendam<br />

fsftanciflimum eft.<br />

F<br />

Pro Potu xger uututaquferratd,cumjyr.acidts Sí aflringentibus,<br />

Vel decoño prunarum Jylv.cnio remedio<br />

fere folo fe hunc morbum in puero curarte teftarur<br />

lrt$us> <strong>De</strong>nique (ymptomata hunc affeau tn comitantia<br />

\ Ut Vigilia, Sitis , canfiumptio aliaque remediis<br />

in propriis capícibus defcriptis mitígaraur. Rivtritu.<br />

Trochifci efficaciflimi hi funt.<br />

%. Mucilag. fiem pfiyllii cum qua in orbiculos digeliio<br />

fem.coriandr. ppti ífod. cara/1.Juccini, fangu. drae.<br />

fatal, rubr. far. áá. 2JÜ. campbor.*, 6. <strong>De</strong>ncur cum lalitovilla<br />

batyto exempeo. Al.BenediUusl1b.23.c20.<br />

Eft celebre auxilium, crémor fiymph. maj.cam deceño<br />

«püfeti, selfuccus ex viridi hería exprejfus.mhe enim<br />

¿Ucear, adftringic, retinet, P. Michael de Heredia Op.<br />

T. 4.. Diffwtj.cap.t.<br />

Egregié conferí hoc Eleauar.<br />

Ti/i. Mucilag.fem.cydon.%x\\.fiem.pfyllii'%s\. myrobal.<br />

t¡tr.ofium dañyl. Corall. r. áá. 3¡j. Cárabes 315- cerantur<br />

& addito facch.q.f.f.-£/*#. Dolis |fi. quotidic mane.<br />

tdatVidiue Pr. p. s/f/.<br />

Ifl<br />

Inftituitur) Quídam plures curavit,& ego quen-<br />

Jam invenem intra 4. dies curavi, qui p3tiebatur Diali«cn,6c<br />

raingebat in voluntario in leaum.<br />

X. Rofiar. jpod. áá. 'Sx.fiem portulac. cariand. fiantabr.<br />

herbaror.Í.3.. 31J. campher.^R. m.cumfiícco malar.<br />

fíMf. acetofie,f. Troch. quorum quilibetfitponderis gj.<br />

fotur unus mane f$ fiero cum aqua frígida Z3fyr.rofi.mifa-<br />

Bonum cft Sí expertum remedium ad hancpallio-<br />

«i!. Arnoldus Villanovanus Brev. I.2.C.36.<br />

Plurimum valet hic Pulvis.<br />

ty. Stomach. gallinar.vina ablutir.pulv.eaplepor, u~<br />

fomaftich áá. ilí. nuc.-tnofih. n°.\.apum 3v. cin. eriu<br />

'-cmibufti^'n\. m-f. Pulv. dox.ü ¿fí. ad ~,\.Arn, Wei-<br />

'k»dit6Thefip.27Í'.<br />

Pucr 7. annor. ufu Acidularum Griefpachenfíum in<br />

urinx profluvium incidit,ut an fimile vifuin lit<br />

«ubitem , viótus rationemprxfcripfi refrigeranwm &<br />

'["'ignicer nurrientcm -, Loco vini Se aqux lacamyg-<br />

*• Cí jufculo coftratorum caponum, dijfolutis ovorum<br />

'"itllis , Hac viaus ratione cum per aliquot dies ufus<br />

t C|<br />

" . vires Kcollegifleijyr.rofifiolut.compoficumrhabarb.<br />

"tjrobal.eitr. expurgaría fuir, Se per inrervalla Po-<br />

!;Bnc<br />

ulam exhibuimus.<br />

+•• rad.torment.biftortaJympb.ma.plantag.áá.Sijfrlt,<br />

P ^<br />

laudan. Op. prudenter vfurpata, pliiriraura pro<br />

porerunr.<br />

Períeverante affeau LacOviüum,mt<br />

afininum erit convcnienti.iiraiim , modo priu letí<br />

abfuraatur, injerís frequenter íihc.bus canden<br />

<strong>De</strong>tur mane ficut inahis affeaibus. ,. j.<br />

Sudorífica etiamcommendantur, quibus ICTO»<br />

raor ad corporis fupeiiicicra evocacur ,


iio6"! *<strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> Añ. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVUí.<br />

Inunaiones in • hepatis i .;, Se srrrnnm renum inflammatione deícri- deícri- Tobaci crafliciem Se Sí pinguedinem pineuedinem corporis cornoris infirmi... infifnitct¡<br />

ptx; quibus al.violar.nennpharfiuccus Uñuea raenthx fuifie immucaeam: In ómnibus his per collíquationís<br />

addi poterit: Iccm./«w» lumbric.onod pecul.aruer mi­ modum tam contencorum corporis, quam ipfius pin- I<br />

aionem compefcere crcdítur -,, dein 6c lem.na plantag. guedinis.hac ipfa intexturamferofamrefoluta illis mo- I<br />

ptrtu!.comphara,ConCetnntSíVngu.refr>gera»srenes ais fuerunt excreta; Sicut purgantia acriora, Cimili col-<br />

Rafae. cerot.fiontalin. quod potcntiusadftringu, ex •/.<br />

rifac.fiantal.rafis,Jfad.balo Se camphara concranatum,<br />

liquativa vi humores alccrare , Se flaccidam feri texcurara.murare<br />

folenr.<br />

Ep.chcma repellen* i ninflammaeionc hepatis Se renum<br />

propofitum:F.^renumregionis,velInfcffuseo ufque<br />

His poliris , arbicror maífam fanguineam, Sí primario<br />

parcemejus chyloíam, *>««ipfum rorem, Se fue-1<br />

íercingens,fic ex decaña plantag. burfa poft. thapfiborb. cum corporis nurcitivurn, Sí deniquc ipfam adeo pin­<br />

v„l.m*lv*,*jmph.frl.viti,,rofiar.balauftsm*cgranat. guedinem refolvi Se colliqueñeri, atque ita in formara<br />

granar.fiumach. berberís , myrtill ice. Ve major.s frac<br />

vircucis, fiar decoa-io in aquofobrar. vsl m qua [cana<br />

ferri fxpius ignicaexcinaafie. .<br />

Cataplafmata ex i.fdem deeoa.s SC coneufis fien<br />

poffunt , \idkzfor. hordei Se oléis conven.cnt.bus,<br />

Lnmbrki terr. contufi additi a quibufdam laudantur.<br />

atque confiftentiam laticis íerofi fatifcere , fubque tali<br />

forma períoca urinaria excerni, hinc enim urinx diabeticorum<br />

horum excretxmita dulcedo, expinguedinis<br />

aut roris chylofi líquefaai , cum falibus unnariis<br />

miftimutua temperatura. Se in dulcedinem vergentcI<br />

textura. Confer Wíllifium, cujus íencencia ¿afra adduA<br />

citur. §. Dumfiucci in venis.<br />

*""rotusex) Exterius admoveatur Fotus regioni<br />

lumborum, ex decebo rad.accufifalplantog.cortic.<br />

granat.fiemfumach. fjfimil. qu.bus aceu parum addatur.Vcí<br />

quod utilius erit , paretur Infeífus ex codera<br />

<strong>De</strong>coao : Eademque pars inungatur Vngu.rojii. fiautal.&C*mititf£C\mu\mixt\s.<br />

Vel<br />

% Ol.raffc.myrtin.ll.%Vfior,tol.rub.rofirubr.(oralLr.ii.d¡.fiucc*plantog.li.ceraq.fif.Vnguent.Ri-<br />

"• Exploxtagine) Vúett3p!*»tagointcnas,e)UÍque<br />

cflencia,excraaum,fyrupus,qux lax.tatcm renum<br />

diabcticam egregié corrigunc. Effent.a itera traumanca,<br />

pulvis Stypeicus. WedelÍHS.<br />

£. Atius eft Diabetes exquifitus,t3c. alius nathiu)<br />

Eo nomine dúo vicia vulgo inf.gniuntur idque prom.ícue,nec<br />

abfquc confufione; Nerape primo modo ( in<br />

Diabete noeho) dieta copiofa nimis unnx excrec.o,<br />

quam incenfiflima fitis, debilitas vitium .maces totius<br />

corporis, aliaque fymptomata.inftar heaicx conhimatx<br />

aut inflar tabis dorül.s.fxp'.us etiam mors fubfcquitur<br />

• Equídcm non rarumeft copiofiores unnx excretiones<br />

naturx o.pus eífe.qux motu critico, aut huic fimili<br />

fe ipfam á morbis libj:rat, unde cum xgri cuphoru<br />

eoncineicnec adeo diu durare folet,ita ucxger in principio<br />

hludadeo curet.fed fucceflive uber.or quantuas<br />

prodit, 6C quia cenuis,aquofa uno nom.ne^fic: dito<br />

¿ruda, quam Se orisficcitas, 6c fit.s, v.r.um defeaus Se<br />

vifeerum intetnorum quidam ardor.sfenfus,&c. comitantur<br />

• Quod fi urinam aliquando comineara xgri,<br />

iumbi.coxx Se teftes cum geavitate intumefcimt.<br />

Alio autem fenfu Se Diabetes dicuur,n.m.s cita potulentorum,<br />

aliorumque liquidorum aíruraptorura,aut<br />

plañe non, autpatum mucatorum,pervías minarani exírecio,<br />

ita ut non raro color, odor 6c fapor alfumptorumliquidorumin<br />

exceecís per uc.namadhuc fine íenfilcs,Imoobfervata<br />

etiam fuerunt grana aniiidem. coriandri<br />

integra; affeaus diftinaufimi uno nomine<br />

Diabetes dicuneur,quxeamen yoxprapne pofterion ar-<br />

feaui convenic. Etmuller. . .<br />

*4. Nathus, qui nihil aUudeft) Copiofifíirm ifttus<br />

urinx profluvii caufa inveftigacu perquam difficilis cft,<br />

Ee quidem dúo confideranda veniunc , i.Vnde tanta<br />

materia urinaria quantuas ? 2 .Quare iu fipecu eadem<br />

per vías urinarias, am&ndttur ?<br />

Quoad prius aliquoc locis afferunt exempla eorum,<br />

¡ jnfigniter licec obefiaccorpulenti, per ufum tamen<br />

remed.orum diureticorumadmodumemaciati fucrunr,<br />

medianee copiofo mne concitara urinx profluvio.Vidc<br />

Hujus calliqueficentiacaufa , Si inde geniea: copitjfas<br />

urinx, eft acrimonia infigras vilatilis acido faifa, fimilis 1<br />

aeri ifti volatili fali, qui .n contharidibus,afdlis, fiarabais,<br />

minetibus ac his cognatis inlcaulis deprehenditur,<br />

eafque ex primis vus deriuaca, Medianee chylc<br />

fanguini, Se hinc univerfo corporicommunicaca.quoc<br />

acre volatile frrmentun* attenuat, refolvic 8c fanguinem<br />

collíquat Se nutrimentum corporis chylcfum, &<br />

ex hoc produa*m pinguedinem, Id quod patee ex eoJ<br />

quodin Diabece incipiente urina acris, & obejus ro-j<br />

fionem cum ardoris fenfu excernatur, Icem, quod lid<br />

natha Diaiete, catetat inter alia fere per fimilia atejuj<br />

febris heaica, talia fcilicet qux acrimoniam comento!<br />

rum contraaam temperare valent; qualia funt hchcil<br />

nía: Etdeniquc quodhxc Diabetis_/^fCí>i «fíKintcl<br />

alias confias remotas ex abufu diunticarum , contentl<br />

corporis accenuancium ac renes ftimulantium excital<br />

foleac,Id quod conftacex obfervatione Tu!p¡>6 ¿M<br />

ti qui narrara ex ufu vini meracioris Se muría tccnnl<br />

marini natam Diabeten J Sic á nimio fute* betuU<br />

Ca Diabeces kchalisfaftcnus iuconfpicui,fcdquos adefle racio per(ua-<br />

*, V «fedc his Medicinam noftram Septtntrianalem<br />

,! Us 2.<br />

^'^am profiuvium urina eolliquotivum) He/man-<br />

' l "tmdiabcre tocum exuorem quandoque ra lo-<br />

^•nutari laaeum, vel pocius lerolam quaudamfa<br />

Tora. II.<br />

1117<br />

niem; Hxc támen Diabecís fpceíes reaius pro Diabete<br />

nochoiid cft pro uriñe profluuio colliquativojquam pro<br />

exquifico habendus eft. Chrift. Langius;<br />

Curatio Diabetis Notbi.<br />

In Diabete Notha 1. alterandum cft 6c corrigendurtí<br />

fermentum iftud colliquativum , fie diurcticum ac*<br />

tam per remedia ex fo.ue Pliarmaceucicb quam dixcetico.<br />

1. Narcoticorum incerpolaro uíiij & renum irritarío,<br />

& nimiafecrecio, forían, & nimia co.'/iqu;Jnñtoimpedienda,<br />

Etcpixpriori Jcopoconvenmat , Pharmaceutica<br />

quidem funr Cete abjorbentta acido


Ho8 <strong>Lib</strong>, <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVII.<br />

Sanguinc rcforbentur, quinimo ipfarum rarcimenca<br />

ra hujus repararionera deliquclcünc , hinc<br />

ut morbo illo laborances plurimum finara & brevi<br />

eiuarefcanc; lcaque uc Diabetis caufam conjuna.ain<br />

Sí rabonera formalera defignare aufin, opinari<br />

ducor fanguinis crafin , five miftionem, ita laxari,<br />

Sí quadamtenus diflolvi ; uc parciculx aquolx á<br />

c.affionbuscoraineri nequeanc, quin illa: harura amplexibus<br />

cito elaplx, 6c falinis imbucx , per vias renum<br />

máxime patentes excurrara : Inccrim veto ad ianguincmdilucndum.&ácoagulaeione<br />

vindicandum, humores<br />

alii cum ab exera.tum incus in eum cotripiuntur,<br />

atque prxcordia magno ufque molimine inmocum rapidiorem<br />

urgencur; Prxterea camen in caufx conjun-<br />

0* parcem aliquam Renes quandoque accederé praamus;<br />

utpot» quorum fermentum nonnunquam vician<br />

lolet,( Vide §. offiuxus humorum acrium ) uti nec<br />

improbabile cft hi?v¡


mo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.Abdomims. <strong>Cap</strong>.LXVlll<br />

Signis in affedu manifefto opus non eft.<br />

*• Crfw/ieftfaculcatisexpultricisfrufrratio. Sunt vero eriam qui tradunt radium paftinac<br />

marina: locoinfixum ubialiquis minxerat, urinam fiftere nifi evellatur.<br />

5 - curatio cft maturanda, ticinx.otwm corpus 4 -regurgirct, jécur opprimat,*- fanguinem i fi<br />

ciat, 8¿ fuffocationis periculum inducat. Satpé accidit, ut humores putrefeant, febres acce<br />

dantur, & nifi ante feptimum dicm,finempe rcliqua* via:, quibus per fudorcm, alviim vom<br />

tum evaeuatur, vel ad íummum duodecimum diem argri mingant, pereuar: "• quod íi poftea f<br />

perveniat, & dolor imminui videaturjndicat naturalem renum caloren, extincfum.argrumQu<br />

fub fudore frígido cum nervorum diftentione moriturum, 7 - folet tamen aliquando S¿ ad detimum<br />

tertium diem durare.<br />

Curataque eft undécimo in pugnante muliere. Curatam & décimo nono obfervavic Pifo<br />

Nullus aliquando dolor acutus fentitur , quia calculus íine dubio pituita obdu&us eft.<br />

Non curatur, fi ob lethalcs acceífionum concurfus fuboritur,j?ob fauciatam fpinam, aut<br />

vertebrarum luxationem,)* fingultus vel tenefmus fupervenit.<br />

'• Refpicit Curatio i. '• Ipfum¡ymptoma, ut nempe '*• urinaprovocetur.<br />

I. Comprimendum ergo abdomen, halitu comprelío.<br />

i. "• Immittendus catheter vel candela: cérea: oleo amygdal. illita: , nifi inflammatio<br />

obftet.<br />

3. '*• Applicandiacriores clyftcres S¿ glandes], propter inteftini redi cum vefica communioncm.<br />

4. lh Propinanda decoda rhamni, l41 -illorum tunic/ecumradiceinumbraficcatorumjfolior,<br />

dum.aquo partium fluidarumaque acfolidarum connexusvitiofus<br />

ortum habere folet, foluto autem huniorevifcidofeccderepoífuní<br />

faciliüs ab invicempartesfanguinis<br />

haud ira intime fibi alias juna^.<br />

Qiiodíiquisputet, fi humori viícido, in fanguine<br />

exíftenti, acque part.ura feceífum impedienti, adítribi<br />

debear urina; toties lethalis fuppreflio, pofle non in<br />

commode ab eadem viíciditace deduci qualem in<br />

icnum carunculis obftruaionem, urina: fecretionem<br />

autuanfcolatíonemímpediendo, ejufdem fuppreífionem<br />

caufancem, ucique cum illo non pugnavero,quin<br />

potiús utramque caufam conjungeudam,& fepitis conjunclampucavero,adeoucab<br />

illa cujufvis humoris in<br />

fanguine exiftenris vifeidirate, tum castera; fanguinis<br />

partes colligenrur intimius, & ad fui feceíTam reddancur<br />

inepciores, tum caruncularum pori obftruanrur .arque<br />

fie urinx tranfcolatio. fecrecio ,acque excrceío cohibeatur.<br />

Sylvius Append. Tr. v. §. 294..<br />

r - Facultatis expultricisfruftratio) <strong>De</strong>buté» diabeti<br />

contraria eft; in hoc malo prorfum urina fupprimitur,<br />

quoda taeearo nimis abundanri obftrienre Se ftupefa-<br />

<strong>De</strong> Jfchuna.<br />

un<br />

d?Jri^n n of? " P'*cor:<br />

^a.-egri Anob ferum copiofiusin vafis redundans L<br />

omnes funa,ones , ip¿rnqUe facci pancre,r fZ' &<br />

racionera y.t.ansí unde forfan Ídem fuecus v.riófE ex I<br />

?nr a • v an § uft,;,s '«explicabiles in ventrículo<br />

Snd^qtf Pr ° á r<br />

finnh.í , ^ íu PP«fl¡o.omnis excremerai ferocraíusied,rir.nonpetindeindioielocofuneresxgioum.<br />

ballonius Epid.p.n. °<br />

J• Solettamenaliquanda) Sí denuo xger anre 9<br />

d.em meiereracipiat, fervari poteft, fin J n m Z £<br />

rau,n mtere . Ecfi en¡m ? > J3¿^<br />

'<br />

^* rihes nigra, ligni nephritici lúteo & ca:ruleo tingentis, lignifia/fafrajfa, &c. in vino; nec non"*<br />

vinum tenue in quo folia rihes nigra maccrata, cum nuce myrifiica: I7# lixivium ex cinerihus rorifrnarini<br />

cum vino factum : oleumfeorpionum Matthioli a dr. j. ad i), in áceod:o,fuccusgammari<br />

piftati&pcr fetaceum tranfmiffi.-' 8 ' fal corticumfabarum. "<br />

5. '* Applicanda- 10 - pubi &C^túr\xo il - fomenta ex decoc~loparietar.meliltti, chamameli: ll -ipplicanda<br />

& Cattplafimata ex 1J - raphanorufiieano tufo &¿ in butyro frixo ; vel ex floribus)«KWms,figilli<br />

Salomonis, hederá arbórea &c. garata-, fpecifica vide inferius.<br />

11. i4 - Cau) ( dsfymptomatis de quibus inDiíferentiis.<br />

Dividiturlfchutfa duplicicer.<br />

'• Ifchuría) Nomen hic affeaus fuum haber á verbo mebane omnes lechi caufam fuifleurereres a lapide aut<br />

í«-%v«r, quod fignificat validum, potentem , Sí robu- materia íabulofa penitus obturaros : attamen difquififturncfle,<br />

Ec á nomine «¿j», urina .quoniam hoc in viríbneper ar.atomiam accuraciflimamadhibita,nulla omrio<br />

urina fupprimitur , Quafi vefica adeo pocens fie, uc nino in duaibus iftis obftruaio , aut lotii impedimen-<br />

nihil urina: cffluere finac. Sebifius man. p.1379. tum obfiervari potuerunt.- Similem huic abftrvatiinit»<br />

'• Ifchuría) Urina; fuppreflio omnímoda Ifichuria retutitmihi Vir Clariff. D.D. Lovver,Vbi nimirum If­<br />

ab auchoribus nominatur , Imminuta vero mingendi churía lethalis , nulla prorfus circa vias urinarias fui<br />

aa.o Stranguria dici folet, quamvis hoc vocabulum veftigia reliquerat : Hinc ut coniieere obvium íir, »<br />

latius multo paceac, & fimplieitet omne urina Stillici- quidcmRenes infuper farri teai erant,morbi cauíam<br />

dium comprehendat, quod fi abfque dolore fiac, Sí a- omnino in fanguinis concretione Se compaclione mrina<br />

ft.llacim effluat.eciam cumaliquo conacuumminu- mia conftinfle. Willis,<br />

ca eft Ifchucia ; Si veco fiac cum dolore, ad Dyfuriam<br />

pocius, feu urina; ardorem referenda eft. Riifichuria<br />

vitio Sanguinis preduÜ<br />

verius.<br />

u<br />

Caufa eft facultatis expultricisfruftratio) Doaiíf<br />

Riverius dúos refere xgrorancium cafus, in quibus Ifchuría<br />

toralis &plurium dierum fola phleboromia curabatur,<br />

& propterea morbi caufam adlcribit venis Emulgentibus<br />

fupra modura diftentís, adeo ut propter<br />

feri expulfionem fie contrahere nequirent, quemadmodum<br />

obfetvatur paffim in vefica urinaria , qua; valde<br />

iniplera non facile admiaioncm componitur: Verum<br />

enim veroin hiltonis iftis (uci pareftj fidem prxftamus;<br />

ifti tamen setiologix affenfus minime debeturj<br />

quippe vaforum Emulgcntium non illud munus eft,<br />

quod Vir Clarilf aflignavic, non vena: enim, fed arteria:<br />

ferum una cum fanguine, abfque ullo urina: plenitudinis<br />

aut rigiditatis periculo conftancer deferune:<br />

Cum autem ferum in vias patences non cito excuttat,<br />

ratio videtur quod cruorismafla ftrifib nim¡s & com.<br />

paaa, laticem aquofum intime permixtum éfinu fuo<br />

. jtgre dimittat; Huc facit obfervaeio Anaeomica fuper<br />

cadaverc Rever. N. qui diu calculofus, d«mum a fuppreífioae<br />

urinx diucurna facum obierac.- moxprxfu-<br />

1 -<br />

Urina: fuppreflio agnofeit forfan aliquandopro caula<br />

fuá ipfiumfianguinemda fcil.affeaum55¿fecundumvacias<br />

fui partes confufumacmixtü.urá cceerisfecedereac: ecerni<br />

nequeat ferum, in Renibus , Quod forcaíus trequentiusaccidit,quam<br />

quod ipfx renum carúncula: m<br />

raale affeax, cum prxfcrcim nulla noxa in Renibusoüfcrvaeur.quando<br />

máxime ipfi culpantur.<br />

Et certe ipfum fanguinem ita aífici poífe,ut parcesipfius<br />

ferofx ac urina: materiam fubminiftrantes exumifceanrurintimius<br />

, ac ideo ab illis fecerni nequean»<br />

plurima funt qua; perfuadere videntur , five quis*},<br />

rum fymptoraaca cune urgencia confidcraveritj;u<br />

randi rarionem per falia volaeilía expenderir, fiv F ,<br />

rimainchymicis mutaeionibus in dies oceurren<br />

muí coneulerir. r<br />

Nam uc de folo fale volatili, non fine graví cg^»<br />

propter non coneemnendam virium in ipl°<br />

ciuin notítiam.per multiplicem experienciam miW £ ftivo ortum haber, qui ficcicaee &: frigiduace fuá meatus<br />

impedie, acque impedic calorem renum nacívum,<br />

itautad expulfionem non fentiat ftimulantem urinx<br />

actiraoniam, imo quafi dulcen & iníipidam reddat uri-<br />

Dim: Obícurus tamen & obtufus ex diftenfione nimisreplecx<br />

veficx dolot adeft. P. foh. FaberPath. caj¡t.f.<br />

Indeterminanda caufa nimis eft obfeurus Aunar ut<br />

pote qux potiús in phintafia quadam confiftere videiut:Plerumquevcro<br />

ab obftruaionc ureterumacfiftu-<br />

Ixutinaríxoriri folet, veluci in calculo farailiaricercon-<br />

Iin rt:<br />

g Incerdura hoc malum fruaus eft abolici in vcfi<br />

calcnfus, cum ftimulum urinx non percipit: Auihor<br />

«me caufe fpeciem in tarrarum &c. Vel alkahfarum<br />

ítiamexcrementura, i.c.alkali horainisnativi acrimo-<br />

«m otu rollere; &hocquafi dulceredderc valec,unde<br />

«pulcricis pigntia quoque provenirc poteft. Eft ubi<br />

Jutiirniorrerencio urinx miaioniobftacut inTjchone<br />

W<br />

'&c. Chriftianus Langius.<br />

Prognofis.<br />

' Curmio eft maturanda ne ferum (3c. ) Grave ac<br />

F'cululum cft malum urinx fuppreflio: ac ifta qux fit<br />

'"Renum periculofior eft.quam ifta qux fie vicio vev<br />

'i Jupciveniuntaueem fymptomata varia, prout<br />

Pe leri urinari. in renibus plus minus alcerati.metaj|'<br />

^<br />

paratam,eoeies a me decancaco.aliquid dicam,ceH<br />

ipfum vim habere folvendi omnem humorcm v^<br />

Sact!:a ullatioinpartes (olidas varia, vel fanguinis<br />

uirnve contentorum alrcratio & immutario plus<br />

ttir S ,? tav ' s ^ ac ^ a fuerit, Sic anguftia & anxietates<br />

j. w Morum, torpor fienfiuum, Se facultatum animakt><br />

} n ° B raro e P'^eptica pathemata, inrerdum afeites<br />

iu- i HmtHm °res afdcma.toC\,vomítus, fudores, halífoí<br />

^ ^nusfietidí ac urinafi, Quod C\ in his urinoíi<br />

f,t , "*' adorts indicia obíerventur indicio cft alte-<br />

Utuv ' S cu Í u ^ am , jam á fermenco renali fiax, vel ira<br />

E<br />

perpelvimtranlicus íic incerclufus: Quod íi<br />

r<br />

°prieeacesabfinc, neincrocunéisquidemferi in<br />

, "P arer ichymaindiciumerir, ideoque fxpe lerhar<br />

C íc lu a<br />

*r J' - ^ " ' " « Si urinx fuppreflio eft á renum<br />

luí,•" " la ¡or.bus, eft ucpluriraum lethalis, Si arefioijfy-'<br />

* e »nm contingat, fere femper lethalis obferva-<br />

Ws * a( ^ eo ^ Uc a b Horftio retencio tocalis urinx in<br />

¡L- 0 ' " ne doloris fenfu, inflarais inoréis fignum efle<br />

/«r. Etmuller.<br />

»tn ff |" r ^"") Ad cerebrum ferum delatum coma-<br />

•"iic&<br />

UIU inducic.- Epilepfiam excitatam vidi,<br />

'fc|,q • ment| strporerainviro Rever, cui fatalis filie<br />

J. a, rura eft,quodI.chuc.ax¡. d.erura curara fuerír Ac.L<br />

m 6 p.,49 I„tcrim t jiJam dimi<br />

nusdraunnx fupprefli fuperviverepoffun?, Sicl.<br />

ftius l.+ 0bfi+f. fchuriara xiv. dierura, Fere ta.nen raerá<br />

jodies jugulantuí xjú; raroad xx. viv.,nt,&quidem<br />

fi fub urraa fupprell!, vel fudor, copiofus vel vorairuscrebnor,<br />

al.ave evacuatio exafio loco contragar,<br />

d.uc.usfuperv,verepolfunrxgri, SkFanfiecaT.2. canC.<br />

^.refere .non.alem Patav.nam, qua: fupervixic, licer<br />

per .nenies fex urina fuerie fuppreffa, quia fiídabae<br />

quotidie crea veneren Se umbihcum; Ipfemec<br />

obfervav. Ilchuriam vicio Reiram ad .7. dies, qux fuperven.ence<br />

Epilepfia denuo urinam reddebac, eciara<br />

curaca, exrccdivatamenlethalem, Etmuller.<br />

• Refficit Curatio) In Cura 1. caufa ¡mpedicnsex.<br />

crccionera unnx eft removenda, i. Interne Diurética<br />

ftxiemmfialina , vel acrimonia fuá urinam promovencia<br />

propinanda: 3. Externis fubinde veficx ftimulanda.<br />

Etmuller.<br />

•>• IpfitmJymptoma)Simalameftá vitio vefica, vel<br />

minus fenfilis, vel alias quafipaialycicx, incerne prxferrim<br />

malvatieum, junipermum, ol. defttll junip. auc<br />

terebinth. conveniunt, idque ad imicacionem Thoneri<br />

in obfi.p. i7S. qui ifchuriam &ftranguriam grav.flimam<br />

(prxm.flis íraerra's) abincemperíe veficx frígida Sí Iramida,<br />

cum humoribus phlcgmaticiscuravic pero/, deftilLfuccinigtt.<br />

vi. cum aqua petrofi Hinc propi'nentutPurgantia<br />

blanda, qux dum alvum proricant per<br />

confcníum íimul veficam ftimulando, eciam excretionem<br />

adjuvans; vel pro eodem feopo injic'antur difieres,<br />

i", quidem blande WW«, poftmodum e¿m,<br />

acres, éx centaur.mm.colacynth. Sí fimil.<br />

Mi<br />

7.die.<br />

Oí<br />

""guinem inficiat,fiufocatianis periculum indu-<br />

11<br />

w<br />

/^comprimacurabdomen, detineatur anhelitus,<br />

ut na vi quafi ur.naproliciaeur, quod nifi fiac Catheter<br />

ufurpetur, uc ejus medio urinx patefcat ex.cus.<br />

ítem. *<br />

t0<br />

- Vrina provocetur) Qux ad urinam promovendam<br />

facum iraernaexcernaque, miaionem copioíam<br />

facencia, vel illam accelcrancia,Diurctica,dicnntur, vel<br />

qu.a len cppiam gignendo urinas augent, vel quod illud<br />

aecenuando fluxile reddunr, & ut facile permeare<br />

poflir,& uc vocanc, á fanguine fegregari, Se lie i renibus<br />

ad veficam penecrare. Vel eciam quod dum ferum,<br />

SÍ per confequens urinam calídíora acrioraque olficiune3ut<br />

illud á facultare cxpulcrice, quam magis tune,<br />

folicitat,citius cum ad veficam, eum extra hanc in.<br />

miaionc propellatur, occafionem prxbenc. Platerus.<br />

l<br />

Jl Immittendus catheter vel candela certa) Quia<br />

A A aa a 4<br />

*~fl<br />

I


lili <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVl!,<br />

gravia, Sí fubinde periculofa fympcomaca vel raepee,<br />

Vel crebrius applicaeuscacheccr inferrc poteft, de quo<br />

vtd"Arftrús Ibfip. VO. Itera PanoralusPent.2.ab{.20<br />

Talasen cí/detocerea, melle auc oea^mygd.duti<br />

illica fi .mmiceacur , ad imitationcm SylynTr. decacne-<br />

XiaS.i7S. VclaCntoetutfiftulamcmbranaccasel coriácea<br />

ad imirat¡onemí&/w»/«7r. de Lithtafi c. ?• $•<br />

74- mediante qua, fimul per #/• Ww appl.cati liquores<br />

commode poflunt injic , utita.ftis medns recenta<br />

proliciacur urina. Etmuller. .<br />

* »• Immittendtu catheter) Qmbasobdiatmam morara<br />

, ebrictatcmve ampl.us jam excerra nequu ur.na,<br />

licet conentur ac velint, faciera modum excoguay. Se<br />

aliquoties cum fucceffu egtegio inftitu., per ramullam<br />

inurethram ufque ad veficx cavitatem candelam ceream<br />

tenuiflimam, li p.ius in fui execemo obcula reddatur<br />

& oleo illinatur; Hac vero utor loco Catheccrís,<br />

qui quoniam, mar.bus prxfcrcim racrud. nequ.e<br />

nifialiquacum difliculcace auc cainice dolore, adejus<br />

imieacionem hanc cencavi candelam, Se fuccefíum egregiura<br />

obfervavi. Quod arcificiura canto facendum<br />

majoris, quod ubique ad manus fere fit atque ab<br />

ómnibus ufurpari queac.dura cachetee noiraifi a peruis^<br />

& tune qu.dem cum moleftia intrudí poflit. Sylvim<br />

Tr.x.App.i.27f-(3¿76. . f<br />

« Applieandi chfteres) VirNob.ab urinx fuppref-<br />

- fione muleis diebus perfeveranee exteris irru.s fequenti<br />

Enematc, per duas horas retento liberaras cft.<br />

%. Rad. apij,petrofiel. brufici,gram*n. ajfarag. malva<br />

alth. áÜ. 3ii.portetor.rn.ii.Cem.anifi. fieme, anethi,<br />

,arvi, dauci, asneas, eorth. ruta, cumin.baceor.laur* aa.<br />

\Uor.chamom.melilot.antth.ftach.*í.p. u.coqu-tnvi-<br />

% alba admediosjn colot.%\. diffolvebutyr.rec.^umell.<br />

rafihi.fiacch.r.fubened.laxat.l&vite¡¡.av,n .j.alet nu-<br />

4um.antth.& fiem. liniana. Uncu. f. Clyfter. Rtverius.<br />

» Propinanda) Profune Julepüs ex fiucco parietar.<br />

ñénit. mar. £3 ¿man. Cüm oleo amygd. d. in curatione<br />

calculi Ren. deferipeus. Syr. Fernelii de raphanoad |u.<br />

petviecs exhíbicus: ExlW**^,oaogcnar,us l.x.v.o,<br />

ex ovorum teftis in cinerem redaais, cura vina Rhenona<br />

perraixcis,feraelaífumpco, ab unnxftillicd.o meegre<br />

íuie l.beraeus. Arnaldm Villan. refere Card.nalera , qu.<br />

Jara per quauiduUm Urinx abnegaeionem paflus erar,<br />

íure.dura, defperatum per potura vini alkck*ngt l.berarumefle,<br />

cujus vi profluxit urinahafigm co£*: Fit<br />

hujufinodi vinum, accipiendo frnñm Alkekinp j. 7.<br />

aucplurcs , & conrundendo cum bono vino albo, poftea<br />

colando Sí exhibendo.<br />

Afitlli camvino albo criti Se exhibu. ad unnam provocandamefncaciflimifunc.<br />

Cryftalli miner. ufus frequens fupprcflam urinam<br />

mover, prxcipue ubi mecuicur inflammauo, qux ab<br />

ipfa urina diu retenta fxpiflime concitatur in túnica interiore<br />

veficx.<br />

Spiritusfalis idem ptxftat, & multo eflicac.us.<br />

SUccusparietariadenantas ad §¡v. exhibnus cum<br />

facch.l&-Mm\Ccct\ votedfialprmella , vel fpiritus fia<br />

lis ( Ejficacifftmus fiuccus totius taraxaa) Riverius.<br />

Praaici porriguntfuccum milkpedum conchiliorum<br />

nigrot. cum incoaione^r*»*' uniuicanthar. aceto prius<br />

prxp.OJvb- Grembsp.2¡¡.ex Helmontia.<br />

Scribunc fupprcflioncm urinx 37. horar. curaram<br />

faiffe data olei fiuccim^&.mbilneo. ídem.<br />

Recocdor concuraaciífimam urinx recentionem ex<br />

calculo ufu ciñere* fabammor.Ceuequina catatatn fuifle<br />

pauliQuad.p.30.<br />

^.^»»fflW4pulverif.ad gi. cum taradlo mtri,us<br />

qn.busobcalculum urina luppnm.cut.ceufpec.facum<br />

valde commendatur Idemp. 1S2.<br />

<strong>De</strong>eofta fequencia conferunc. .<br />

T£. Rad. raphani |ii. rad. afparag. ononid. áá. \\,.rat.<br />

afiari tri D- l&.malv.pariet.z^.m.j.Jem.alkek^oú-fem.>ly}m.<br />

Q.Jem.apii Ifi.coqu.injurc cicer.rubr.Et b ibat haufimn<br />

Vel hoc.<br />

y., Bulbor. copar. t3 AÜii da. n°. j. coqu. i>¡ JHJCHIQ,<br />

do colat. Oxymeldiuretieum ufuacum elt medicameu'<br />

cum, cujus íii. cum aqua convenienci , vel vina .id urinas<br />

riendas propinancur movet: Patianes alia; í¡c<br />

nunc.<br />

¿£. Ol.fitlph. gtt.il ftir.vi fr.gtt.i. cum vino diluto 0qua<br />

conveniant i bibat.<br />

Tg.. Ole* fcorp.%Ci. bibat cum lañe vel vina.<br />

2£. Ol. amygd. d.od\ñ.bibat.eumcopiofio lañe.<br />

Oleum Ceraadgtt. ii. ni. vel plures in aqua única<br />

mai. cxhibjtum poteneiflime urinam pcllir.<br />

Succusmati Punid é malo rccenti preflb cxuau'si<br />

velégraniscorueftís deglucicus, auc alioquin expreffus<br />

& cbibicus copiofam miaionem paric. Vel fie.<br />

y. Rad. raphani rec.incifi; velraft & contufi, ¡rr<br />

ore tur vino fiortiffimo,velmalvatico,exprimaturfuecus,<br />

daunc.ú.<br />

2C. Succi parietar. §¡i. veliii. fiucci néítirt. unc.i.<br />

depurentur, adde vini q. v. addito facch. vel melle f.<br />

P° tt0 - ,. r<br />

Aqu-a, quia egregié penectant, hic pralercim conveniune,<br />

dando aquam parietar. alk. e k¿ Hmon. fj? *«cum,<br />

uc affacim bibane,\cl Aquamjtor.genifh^ddmdo<br />

parum aqua cinnamomi, Sunr Sí efticaces oque ra~<br />

phani > nafiurtii Üfimnis. mar ¿ni. Aqua ex nuclcis perficor.<br />

filis contufis in vino malvat. maceracis per díftiliacioncm<br />

cliciea eflicae¡filma. Balnm talcm devorare<br />

poffunc. ¿.. . .<br />

^£. Refina lar.vel terií*nth.lu.fitm.al^k¿^ccmi<br />

5fi. cumfiacch.fi. Bolus.<br />

Pilula ex ineracis paranrur.<br />

%. C Galbani,bdellii,myrrhaáá. 5(?•»'• /«f'f<br />

iv.Tefin. lorie, velterebinth. q.fif. PiluU parot, c*f>*><br />

Mi.provice. Riverius. ; .. ,<br />

Sumetur Canthar. di. pulver. ¡nfundancur ID vi»<br />

Rhenam 5iii. vel iv. vel ftir. vini, ftenc in intuüone<br />

per aliquoc dies, hinc filtra optimeper chartam, riujus<br />

liquoris cochl. i. da cum pauco vino vd ecicvilia. um<br />

duo5&fic deinceps cum felicí fuccelfu. ¡Urth***»<br />

cent.s.H.82. , Í-_,<br />

'3- Propinando decaña) Curabitur in primis hoc malum<br />

ufii rernediorum Diurecicorum diaoium» 6 '?^<br />

(ctttm^vblatmfueei^úa^fatitujvo /4f 'T^<br />

romanéis, quorum ope non tantum curacuc, le P<br />

venitur eam gravis,& eam fxpe lethalis urinx toJJK<br />

fio, in qua plurimum a u 8 e 7 r c c i r C ^^T^^<br />

Sylvius §. 2^3. Vide inferras §. Specijica) OÍ y<br />

le ^ m propinanda JMirifice huc facit^^w crjiW<br />

qui fie paracur. fijiirio-<br />

^¿. Cryftallipptiq.fifialveinfiuccakr»onum,\ow<br />

nem cum lkcharo coque inforrHamíyrupi- J» •<br />

kerus Here. Rediv. 1.2. c.3. ,. c[,m<br />

Lapides vulgares & eryftalli calcnencur, am^^<br />

parí quancitaceyí./íf ammen. fublimcncuijno ^<br />

Sfi.in aqua petrofel. velfpir.fal. f^dT^horias.<br />

man. conjunñi: mire eft efficax ad tollendas Ut"<br />

P. hh. Fabir unir.fiap. p. 312. -» m0.<br />

Experimenco mihi coniprobacum porenrra<br />

veré urinam virgam aureom lie. *. , . c0l0<br />

% Vah.fiol.Seramor. virgo áurea o>- °<br />

vino. Rad. dFonfiecaT.t.confi.97- 1 ft ;n fiíppr-<br />

Hoc arcanum meura fummopere prodeu,<br />

a calculo. . » iuife^-f-<br />

1¿. Semin.malv. olth.ro. 5"t. '^/"'J "¿.5„.<br />

frig.mai.dd3m.cicer.rub. ¿mftm.+.fr'g•*» • . r,<br />

hord. mundi |iu carie.pmg. +. ix.fibeften ». 1» »1f¿<br />

<strong>De</strong> Ifchuria.<br />

IU}<br />

,risi.coquein%\s.aqu.pluv.adconfiumpt.med.C.O' \ na ufhrpanda funt, qux non alia eflé debent,quam<br />

[./úra continuo Ujtenscalculum excrevit. Forcjlnsl.%%. } qux ad dolorem nephnticum proponuntur. ínter<br />

lnui'<br />

obf-16- . . .<br />

%. Succtni albi ppti. fem.nucís myrift. qui in offici-<br />

0Ü fewunapa/iurivocantm^Qiuaixgto invino : Ccrtam<br />

elt experimentum. fo-fi Schmid. Spec. Chir.<br />

Radix. centinod. cum aqua bibita máxime prxftar, ut<br />

vienten£3fal. trifiol. cum aqua cono (3 bibita? Ítem<br />

• Riba nutra ) Nilnl xque experrura haberaus,<br />

tpmfbl. Ribtsnigr. n>.¡. d^vt\\s.addete, etlialiquaní)tam<br />

VehemBnscftjtufanguinem firaul cura lotio e-<br />

' 5 ' Ribes nigra) Folia ribesnigra, urinx odorera ípirantia<br />

iKinara pellunt. Etmuller.<br />

inum tenue) Vinum Abfiynthites aftatim bibitura<br />

«tinarrimovet ,Vinumma¡vaticum,Ci


H24 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVIl.<br />

<strong>De</strong> Ifchuria. llI?<br />

''• .. Applieondo) Mnficus ex cortic. arbarum butyr o phona paraca remedia , fiuccus raphani, armaracis. radix<br />

frixus mire valet. Al. Benedillus p. 1107. Ad urinam vinoinfufa, mulcum valenc in ftimulanda urina. Et­<br />

•morantem evocandzm Linumcrudum ex fufis dcmpmuller.tum, cum urina fccmmx impofuum, calide , urinam *** Confias fiymptomatis) Legitima Ifichuria curaiut<br />

mari'bus ciec; Contta eadem fila cum morís urina íi im- remediis caulas eam producenresauferentibus, ac priponancur<br />

fceniiuarum pubi, ¡idem prxftare dicitur. mum fifiat á Veficx zatportiumvicinarum injUmma-<br />

ídem Ibid.<br />

tione remedia ex veficx inflammationis curatione mu­<br />

Hoc auxilium urinam fuppreflam máxime provocar. tua nda funr.<br />

1/L. <strong>Cap</strong>omintegr. Sí deiiiperfiane fi[furx4. fcpelia- Si vero fiat a calculo in veficx cervicem impacto<br />

lur incineribus'calidis, & ranilla al.fcorpian. quod be-<br />

Vide <strong>Cap</strong>ut 1. ortic. iii. Obslruñio colli vefica qua: ab<br />

nccoauro Sí concufum peaini apph'cetur G.Caldera<br />

inflammatione fit, propriis inflammationis remediis curabitunlnterim<br />

ramenfi urina diucius tetinebitur, candeHerediaPrampt.p-323dela<br />

cérea oleo amygd. d. illica, blande immitti poterit.<br />

Stercus bavti reeenrijfi. fi cum oléis appropnatis lo­<br />

omnino vitando catheterem,ne dolore excitara inflamcum<br />

fie, & eo peacn, & parces inCra anum & ceftes<br />

matio augeatur : Si á Carúncula; Si a Pituita crafTa,<br />

pauco (pació inungas, manabic atma.ZacutusPr.Adm.<br />

Grumo fanguinis , Puré, vide prxdicfum caput, Ad re-<br />

1.2. abfi 73'<br />

vulfionem humorum a parre affeda , Vomitoria com-<br />

Cura quidam ex recenta urina veficx diftenfionc lamendant Chymici, eorumque beneficio non paucos<br />

borarec, ufu cerefol.parietar. &pttrofiel.in butyro infiul-fuiffe<br />

confeftim hbcracos gloriancur. Riverius.<br />

Jifirixar. Se peaini applicac. prxfcnei vicx periculo me x<br />

-*- Caujos fiymptomatis) Cura potillimum confiftit<br />

fubduxilfe una vice circirer ifeiv.urinx.S.,P Quadr.<br />

in refolvendo carcaro illo narcocíco (vide$. Facult-t-<br />

pair. 2¡6,<br />

tis expultricisfrnslratia) quod obeinebis ajéis tarta­<br />

' Conficicbam Catapl. ex polenta probé cono c3 lúpulo^ rí Jpiritu rcñificato,t3acidovitriol¿,cum


\n


Hi8 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVll<br />

acctpit. Fceminis quoquemenftruorum tempore movetur,<br />

uceri conlenfu, veficx lapis, Irem in ..H fluoribus<br />

ac teAcfmis, ex reai inceftini íy.mpachia. ijMcnjotttís<br />

de Lithiafíp. -tt.<br />

i5- Propter calculum) Calculus in vefica latens , fi<br />

magnus fie, quocies in cervicis veficx inicium prolabicur<br />

, illique fe infinuac, urinam rerincr vel impedir,<br />

eouíque doñee inde recedens , vel repulfus,<br />

viam rurfum aperiae. Sed & calculus , fi parvus<br />

fie, ¿n malcuíis, ulceríus nonnunquam in ductum<br />

hunc progreflus , Se alicubi , & ca fede ancequam<br />

peñera fub.t, vel illicubi fub pene fertur, fubfiftens,<br />

viam hanc obcurando, miaionem impedir. Platerus.<br />

i 6 ' Et alia qua fupra a/lata funt) Si anguftia fie<br />

agrumo fanguinis, pro hujus diflblucione interne<br />

conveniunc diflblueio lapidum cancrerum cum aceto,<br />

<strong>De</strong>coaum rad. rubia tinñor. decañ. artemifi eum core<br />

fol. troch. de Cárabe, fiferma ce ti, cffentia hyperic. efifentia<br />

traumática t3c- Excerne, aliis fruftrancis, aptum<br />

auxilium cñftercus boum quam recentiflimum, quo fi<br />

pcaen, pudendum,& perinxum pauco tempore inungas,<br />

manabic urina: Si defic recens , atete Jícco oléis<br />

appc#ptiaeis ad ignem permifto, Zacutus 2. Pr. Adm.<br />

tbfióy Alias Focus, aucInfeffus, cxemolhencibusauc<br />

refolvencibus fanguinis grumos.<br />

Si malum fita Purulentía nimia, Succinum cum vino<br />

propinatum eftegrcgium, Irem oleum deftillatum terebinth.zat<br />

balfiomusfiulph. terebinth. & lira, qux circa<br />

grumos íangumis fueie.nfinuara.<br />

Si obftruaio fie á materia vifieida Se mucilaginofia,<br />

conveniunc incerna raphanacea ex armorac. raph. communi<br />

Sefimil. qiix muclaginemcraflarn poeenecr incidunc<br />

, \tem fiuccus liman, ad^ii.iii.iv. appropriatiflimam<br />

cft remedium , Amatuscent. f. curat. 71. Vel ad<br />

imicacionem Riverii inobfi.comm.<br />

Jfi,. Vini albi dulc.hu. fiucci timón, \\-ffir. tereb. 5¡.<br />

mifice capiancur fuccerave.<br />

Icem fitecusparietar. cum o-v^we/. Experimentum eft<br />

Hetidai: hinc tortor.vitriolat.y el Jpir.fiaLdutiis locum<br />

ínveniunt. Etmuller.<br />

* 7 non fitis ¿doneam commoditarcm urinam fpontc fi<br />

primie: ,i. Dum urinx ft.mulus non percipitur,ob obra<br />

lum veficx fenfum , affeais nervis qui ad veficam def<br />

runrur, cum taraen illi qui fphinaericonftringendod''<br />

cae. (unt incólumes remaneant: quod cuidaniaccidilf<br />

teftatur Galenus 6. de lac. c. +. luxatis ípinx vertebiK<br />

Riverius.<br />

<strong>De</strong>lirancibushoc etiam nonnunquam accidit.ut dum<br />

intenri funtcogitationibusfuis, funaiones uti alias fie<br />

Se miaionem, qux magis ex volúntate noftia depen<br />

det, edere oblivifeantur, te tale incommodum poftea<br />

paciancur, Platerus.<br />

* Emulfione ex fiemin. violar um) Quod approptiatum<br />

cft, ex quo cum aqua appropriaca, raaa Emulfio,<br />

egregium eft remedium, fimul alvum laxans ac<br />

urinam promováis.<br />

Tf/L. Semin.vi0lar.purpur.5iii. Uthoff.^i. cum fi. q.<br />

aqua petrofel. fiat Emulfio, cui adde teftar. ovor. pulver.<br />

in fpecie fitiuthion.^x, edulcore tur parum, (. Emulfio.<br />

Etmuller.<br />

Illius ufum expertiflimumfe deprehendifle aie. Wedelius<br />

Am. m. m. p. 1S6. ex Cr otoñe Epift. p. +T7><br />

,s<br />

- Interdum tollitur) Nota quod Ce/fius zit Vrinam<br />

quofdam ptomptius reaos, quofdam refupínatos,maximeque<br />

hoc qui grandes cálculos habent, quofdam<br />

etiam inclinaros reddere: Hippocratem fequucus Coaca<br />

A/¡1. O* AiSiwmf ftni/taíjii&ívlíi ÍU?7Í ti» Alio» f*¡¡<br />

•BQCTmtx-mv jj-^jf ^ ¿¡nrm^i ejnüicós ¿pata-iv. Calculo<br />

laborantes eo habicuconftituri.ut ne in urinariam<br />

fiftulam calculus illabacur , prompte urinam<br />

reddunt.<br />

}9- Extenfie nimia) Fit intetdum fuppreflio á nimia<br />

urina copia diucius recenea, qux totum veficx corpus<br />

ica diftendit,ut ad expellendumffefe concrahere nequeat<br />

{fibris etiam mufculi univerfiam veficam ambientis,<br />

quibus fecunda ejtu túnica conslituitur, nimiopere<br />

extenfis, ut fefie amplius colligere, nec veficam<br />

conftringcre valeant) ex qua tenfione meatus eciam<br />

concrah.tur & obturatur : Rcpletur autem vefica ab<br />

urina nimis diu retenta, 1 . quando fanus aliquis ur-<br />

r<br />

Exempla aíferc Schenckfus. Quod malúm tituc ap.<br />

parenterlcve videacur, nihilominus tamen ordinario<br />

fere vefica infiammatto Sí hinc gangrxnalethalis íupetvenir.<br />

Etmuller.<br />

+0<br />

« Fomentisparietar.) Prxrer comprcfííonem cum<br />

manu,in fpecie convenir fiotusex parietar. anetho.fior.<br />

chamom. melilot. Catapl. ex charefil pariet. tj petrofttin.<br />

in butyr o frixis. Siman Pauii Quadr. p. 117. Vide §.<br />

applieondo.<br />

4I<br />

- A meatus urinarii anguftia) Qux variis ex caufis<br />

oriri poteft, Has inter funt inprimis Tumores undec<br />

un que in ejufdem radice obortí, feu intra veficam exiliara,<br />

feu extra, v. g. Pcrtinent huc Tumor'es proftatar<br />

rum g/andulofiarum crea collum veficx collocataruní<br />

feu fitarran: Fit fcil. nonnunquam, ut poft nimium exercitium<br />

Venereum fupprimacur urina, id quod obfervaePlaterus<br />

in Obfierv. Nam tumefi.ax proítatx glandulofx,<br />

fi diucius fubfiftac tumor, neaíurio compriraiinc<br />

urecerem, & icaitnpediunc urinxtranfitutn:Cum<br />

clfem Romx,moricbacur Princeps Tu r cianusexnimia<br />

urinx fupprcflione, quam ñeque cacheiet, ñeque candeta<br />

cérea, ñeque res ulla alia prolicere pocerac; Dilleao<br />

cadavere,nilmaliin meatu urinario, aucveücainventumfu.t,<br />

fed folxproftauglandulojk, adradicem<br />

penis fitx cumefaax invenex fuñe, a quo curtióte lechalis<br />

urinx fuppreflio.<br />

Ejufmodi urina fupprefiíenem ¡ethalem vidi anna 16<br />

menfie <strong>De</strong>cembri in Dom. foltvio mercotore Genevenfit<br />

fieptuogenario: malum adficribebatur fuficeptofrtgori, &<br />

quoinduñus ftupor vefica i mortui apeno cadavere caufa<br />

malí reperra fuit tumorglandularumpro/lataritmtid<br />

radicem penisfinar um, qua nucís iuglandts mo/em ods.quabant,<br />

Et in inflammatione rarius reñí inteslmt ,<br />

«• Vitio Renum) Uchurix ex v.t.o Renum triplex fewfubcftcaufc,<br />

i- ex meotuumrenoliurn abslruñiam<br />

Dobbo, z<br />

D,<br />

I Ichuna; mh<br />

m<br />


*<br />

H2o <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVH. <strong>De</strong> Ifchuria.^ \nt<br />

fic'nfarau, i- ex lafofibrarum fifi ulofarnm renolium tm 1 aut etiam alia contenta vifcofa, feupimitofa ad!<br />

tona, fea torais lie relolutus, ut in disvl», leu fu \ urinaria rapiuntur, ibique mediante obftruclione<br />

nimis auafi ti; mus, ut in jpafimodica eonirallnra. 3. chañara inferunt, fie ex ufu terebinthina poft ciL<br />

exdcfeclu aut inertio fermenti renalis, cranlcolaiio- crudos & vilc.dos afTumpt.T, minara fupprcflamobfCr<br />

ncni&alceracioinm nonbenefe mentarais.<br />

vavir /íi/d.i»»/cent.5.obí.59. uti etiam<br />

Quoad primum vinum, uuet ea qux obftruunt centisnee ntedefteati obCetvzvitldemcei<br />

funr \. fionguis congrumotus, vel ex cafu aballo circa Etmuller.<br />

renes colleaus , vel ex aliis parcíbus per fangninis circulum<br />

ad renes derivaras, id quod caufa; antecedentes<br />

confiíraabunt, z. Eli pus vel ex ulcere remira, vel<br />

ex aliis panibus ad renes denvatura , quo ipfo fxpe<br />

urina fupprimitur; id quod parirer ex antecedentibus<br />

, vel renum, vel aliarum partium vomicis<br />

aut fuppurationibus fufpican licebit; 3. Obftrinrat<br />

renes humores croffi ac vificidi inprimis cura mina<br />

**• Non attrahunt) Serum adRen<br />

.-ibijlisattrahitur, fed una cum fangnineper" anenásre<br />

nales, convehirur rranfcolandus, Tranfcolatur autem<br />

in Renibus hoc modo:Sanguís una cum fero fibi admifloimpellitut<br />

in Renum uibílantiainglandulofanv huc<br />

impulíu ftarim per illius poros parricida: quídam tcnuiores<br />

feparantur in tubulos quamplurimos,qmbus<br />

confiar prxcipue interior renum fubftantiá, atque e:<br />

his definenribus in oao vel novera plerumque carun<br />

culas papulares , tranfeunr in pelvim 5 inde 1,1 uréteres<br />

Se veficam: Reliquum quod ad Renes venerar, partim<br />

ad venam cavam redit per venas Ernulgenrcs, (anguineraqueiuantediluit<br />

vehitque. Zyps.utmed.Pund.<br />

art.S.%.¡. Hinc conftat fi ferum actradlione ad Renes<br />

potus ad renes delati , vel etiam cum fanguine eo<br />

diftributi, qui infarcienres pondos, ineptos reddunc<br />

renes pro urina; fecrerione: Quo pcrtinee obfervatio<br />

Amoti cent. 6. Cur. 12. de puero llclnuia laborante<br />

ob c.'3Íliciem kaisnutricís.<br />

Iuuotefcit hoc vitium quando talium humorum<br />

prxlenria in corporcoblervatur , qua nempe ¡nceftina<br />

Sí primas vias obíidcnr, auc quando urina anrea effluic<br />

íóla, excernitur rurbida acémila, cum fedímento<br />

copiólo mucilaginoio, poftmodum cale contcncum<br />

ra rama deficíc, prxfcnce fimul gravicaee<br />

¿n lumbis. 4. Frequeneiíhma caufa Renes obftruens,<br />

ac unnx crajeaionem impediens, eft Caíanlas.<br />

Quoad alterum renum vitium , nempe vitiatum<br />

eorum /o»«K»,pertinethuc 1. eoiundem dtcvix , quam<br />

vulgo vocant imbecillitatem renum, exlxla facultare<br />

íecrerrice aur alteratnce natum -, Linquamus has facúltales<br />

illis, Se dicamus, fubefle tune aW«# renum,<br />

i. e. tale nervorum ac fibrarum hftuloíarum renaiium<br />

vicium, uedefeau inprimis fpiriruum influorum non<br />

fuftraeaiuur in debita teníionc ; quin potiús Sí nervi<br />

&iph ciin.tliculi fibroli quali fiíccefcanr, indeque orificia<br />

conniveant, unde parum vel nihil eo tranfmcarc-,<br />

ac ex languinefecerni poflit, Excmplum vide inBartbolini<br />

cent. 4.. Episl. 1S.3S. apud Heechftet. <strong>De</strong>e. s- c.w.<br />

ubi llclnuia lontríor ex renum refiioeracione. forfan<br />

pertinent huc morbi acutí, fiebres ardentes , varioU Sic.<br />

lübinde Itchuriam con]i.naam habentcs , Undelíchu-<br />

1 calera , abíque dolore (ripetvenicnteni nliis morbis<br />

acuris, ceulignum lethale,obcxtinaam facultatem<br />

habec Horftius l. j-.obfi 49. Pcrcincnc huc fupprelliones<br />

iftx urinx, qux ob vertebrar um luxarionem, auc<br />

iñum vcllapfium,zat vulnusfpinalismedulia accidunr,<br />

acin genere quxvis alia Kcuna vitio nervorum pl ns minus<br />

relolutorum eveniens-. Qrae ipfa ueuc magis veíi •<br />

eam afhccre videanrur, ramenquia Se renes afíiciancur<br />

abfque dubio videcur.<br />

Atonix huic concrarium cft vicium ftriñura pororum,<br />

Sí nimia fibrarumfiftulojdrum anguftia, fpaftno quafi<br />

qnodam conrraaarum , uri fie frequenter jn calculáis,<br />

dura uno rene lxfo , ac ácalculo irruaro ,alter fubindeccffa:.<br />

TrrtinmsRewn, vitimn crat Fermenti renalis alte -<br />

ratio, ejuídemnempedefeaus • aut inercia', non fufficiens<br />

altcratiomp ruomotioniurinx, ut fubinde in<br />

chronicis qmbuldam affeaibus plus minus hydropicis,<br />

nutadhydropemincliriaraibiis fere evidens cft.<br />

Etmuller.<br />

S°- Settoberroremextemum) Huc refer exrraordinariasqu.<br />

caulas, damvalidioraesxixcariaat dntrcz/crfiniempcftiveaflumpta<br />

nerape vel mox poft alimenca,<br />

vel antequam primas vias abftergentia prxmiffa<br />

funt, fubinde Ifchuriam inferunt; dum occafionc celerioris<br />

Si copiofiows feri urinnrii íecetionis, tanquam<br />

^ehicuii nutrimentí&excieraenci, una chylofa cruda,<br />

non perveniac, horum faculcacem atcra&ricem nonl<br />

culpandam, fed pocius Tranfcolationem fanguínísl<br />

aboliram vel imininutam , hinc expultricem , (i|<br />

conccdacur, lxfam , TranfcoLuio autem illa, vel<br />

tranferibratio, lxdi poteft ob morbos inrempe-l<br />

nei Se orgánicos, obftiuaionem , compreflionem al<br />

calculo Scc.<br />

í 1 ' Vel vitio Vreterum ) Urinx in veficam ex re-I<br />

nibus defluxus impeditur aliquando & inprimis obl<br />

anguftiam in ZJreteribus, eam ubi pelvi continuan-l<br />

tur, quam ubi velicx inter binas ejus túnicas iin-l<br />

plantaraur : Anguftia urinx tr.infirum uicteres ini-l<br />

pedíens fxpius obftruaio eft á calculo in PelwJ<br />

hxrente, atque ureterura ingreflum obturante, rarius<br />

ab eodem ipforum cum vélica conimillunm<br />

oppletue: Nonnunquam ab uno magno , pluti<br />

bufve calculis inediocribus veficx cavitatem replen-I<br />

ribus lifliiur diutius in Llretcnbus urina, aqua nonl<br />

'.¡.niel vidi tune fenfim amplíalos ac difiéraos metetes,<br />

pollicem non raro admitientes , acque un-1<br />

nam ufque ad Renes ipfos in fe continentes ¡ A C«-1<br />

culo in uieteribus ipfis hxrente vix putem impedir, j<br />

unquam , diu ("altera , hunc urinx traníitum, p°'M<br />

quara inveni aliquando in Ureteris medio, íbiflcm<br />

quára alibi magis explicaro Calculum ovi columbini<br />

magnitudúiera pene xquanrera , ad cujus<br />

rera defeendebae urina libere: quod inde patebae,<br />

quod nulla in eodem meceré concineremr urma,<br />

acnull.bi, prxtcrqtum ubi hxrebat calculusd.lt«n-|<br />

cus cnu uréter. Poteft quoque uriñe hicttzm<br />

irapediri a rumore quovis ureteris cum vélica >. j<br />

miili locum oceupante, atque ingrellum ibi LC<br />

dum naturam fatis angullum araplius anguítance<br />

Sylvius Pr. 1,1. c. f6. r<br />

Uréteres ferum non fufeipiune , n ec a . ,<br />

CVM demittunt, nroptec infiammationem vc<br />

ftruaíoncm a calculo , fanguinis grumo , F<br />

vel pituica craffa , vel ob compreflionem z tu<br />

ribus paiciurn vicinarum. Riverius. V.dc i-<br />

110 Renum). TfliU-<br />

F*' Vino uréter um ) Sacis vulgo notiim eftU ^<br />

rix fortioris & pertirracis caufam, íxpiuirne in<br />

ncscon(ir;im , oinriinoa duaibus urinarus pen.f"-"•<br />

fttiftis periderc ¡ Curaqueegomec plnrcsabunn" •<br />

lirer fupprefla tfefuudos aperui, va «anw«<br />

moctis caufam invincibilem ureteris unici, P 3 ' enS<br />

teapatcntis (altero dudom occlrffb, a csácu o<br />

irapadlo, obftruaioncra fuifle. Wi'Jts- vic>^<br />

ttrúm rarius mitb'o fupprimitur, cura en.<br />

iraní iinr , uno klo alter munus obué \ ^<br />

u« niíí z máxima caufa id fíen poteft, Qualis cft ob-<br />

¡}ruaio |neotUmÍnÍtÍ °' vel P ro gteffu, ijanguine.pualcult,<br />

quod tamen vix fieri poteft; Vel fi forte<br />

^"khtibtuardtntifiímti ambo uréteres exficcati conftri-<br />

• icéílent jAuc uniuslaecris, vicio conformacíonis,<br />

^etc abfenre, auc intorco, ficuti quoque in a-<br />

UI orne vidimus, alcer morbis prxdiais afficererur;<br />

Quorum caula fi fiat, vefica inani exilíente, nullo<br />

¿itínlionis dolóte , nullaque mingendi cupiditate<br />

aírente, miaio nulla fit. Platerus.<br />

j4. Vel abftruantur) Obftruaioni etiam obnoxii<br />

dmt Renes racione proprix conformacíonis, Vide fupra<br />

ÍMtuRtnum) Etmuller.<br />

«• Cnerum Specifica) Medulia in cavitatibus pentirum<br />

anferum exficcaca-, pulveraca , Se cum vino<br />

•ota, urinam potenter pellic, ídem & facic anima<br />

kécum pulverifata&pota.O/W. Crollitu Bafil.pag.4.0.<br />

Pío fecreto exhibent hoc.<br />

%. Songu. leporis Vbycum Svii. rad. fioxifrag. calcíneme<br />

in olla, de hoc cinece decur infanci cochl. feros<br />

cum vino albo vel la&e f. jure, quotidie jejuno fiomicho.<br />

Mitocilla combufta in craercm ídem prxltat auxiksA.<br />

Fran. Ferrariuslib. 4.C.10.<br />

Soiriias faltefiuccinatus peculiare hic cft remedium;<br />

Ulfitcciri cum fpir. falis digeritur , SC filtiatur,' Dofo<br />

gr. 16.16. ph. phardmundut Rbumeliut Bafi.ch.<br />

"EScax remedium expertus tum in tribus xgris, ex<br />

mera Pie* exficcato, Se cum vino albo propinato,<br />

hrra horam urinx fluxum promover. Riverius obfi<br />

tmm.p. 200. ....<br />

i 6 * Vermesterreni) Hivinoinfiufi &exprefii, item<br />

liriiiu lumbric. perputrefañíonem patatús egregie pro<br />

iuii'v, Etmuller. _<br />

"• Tejía «vi) Teftx ovorum caleinaexad 3¡. fi P r °pinencur,<br />

egregie utitiam pelicnt; poceneiores funr tehmrumftruthio-camelhciax.<br />

in Jpiritufialis difiolua,<br />

& fub nomine liquoris nephriuci propinatx, ue &<br />

ttfteovorum calcinarx vino ínfufx, & ita hauftx, uri-<br />

"«pellunt. Etmuller.<br />

fí ' Ttfta ovi) Forma Pulveris exhibenda, ( rchaa<br />

membrana interiore ) ad 5¡. Laudantur & Pulvetes<br />

feqaentes 5j. vel 5¡j. pondere exhibiri cum vinecere-<br />

4*> lañe, auc liquore alio conveniente, copiólead-<br />

**, vel fupetbibiris j qui, fi diu aflervari debent» in<br />

ahíleos redigantur.<br />

%• Stmin.nafturtXÚ.f. Pulvis.<br />

%. Glond.avellan.exficcat.infurna la. ^.f.Ful-<br />

^dandus cum lañe caprino mane & vefperi.<br />

. %• Rad.rub.moi.ofiori,fimfanic. petrofiel. leviíl. naw«,<br />

nigelk, alhek, áá- gi. valeriana^, f Pulvis.<br />

£ Rad.afari, phn.mei,acari,fiem.fwnic. aptt,petrafi<br />

^fefiLthlaff. áá. y\.fol.fabine,fichmnfticanard.cin-<br />

"^mi>fiper.3á.Sñ. crocidi.fi Pulvis. ¿<br />

%• Suecini, a.prunor.eerofiaz.^.refinalar.coña^.<br />

h'í fudoieijm. alkek^petrefi rad. ofiori áa. 3«. «*-<br />

"^•Bi./Pulv. 0. f<br />

.¥• nficas harengar. anas animas vocant n ..x./.<br />

. % Ciñeres a cambuflis, vel pulveres ab exfieeatis<br />

hfalumbr.cancr. fluvial- aa. gi- mifleped. ?(?• can-<br />

,h *-velricadar.ablatü atis tenuioribus, ^elfiapiol"»,Jib*ben<br />

pajfunt^.cinnam. 5''- coryaph. 3&.faccb.<br />

S<br />

'qucns valdeefificax, citoparandus néceflitateurente.<br />

.*> Cambar.„°.i¡. facch. c. ?>i. d,u fimulterantur<br />

^rcumaquamulfiocapiafiaMdecañolini, aut mul-<br />

* Vrimhir») Hxc calide pota, &cum totoo-<br />

Tom. II,<br />

memo Se inteftino ventrí appli'cata fiíbíto .omrjern retentara<br />

urinam ptopellir, Se calculum fimul forasmiccic.<br />

Ph.GmlingÍHS. Inabfi. (3Proxi.<br />

Si omnia defperara fuerint urina hirci &c. fubico urinam<br />

propellic, Sí calculum fimul, fi ille obllruaioneg<br />

facic, foras miccic. foh. Hartmannus.<br />

Vrina Secretio Imminuta.<br />

s9 ~ Vrina Imminutia) Urins fecretio imminuta eft»<br />

quando minús ejus per Renes rranfcolaturquam decer^<br />

rarione nempe proporcional i ad ferum in mafia fánguinea;<br />

Quando vero parum incft feri, uc quando hoc crcbrioribus<br />

fudoribus exhaurictí'r, auc non fufliciencec<br />

potu reftauracur, auc alibicolíig.cur, uc in Alcice, cune<br />

non poceftdici Imminura feri excreeio , quiaproporuonalircr<br />

feto in fanguine refiduo refpondet.<br />

Tune igieur eft imminuta Jicretio urina, quando<br />

proporcione non refpondec afliimpris , Sí inde collcao<br />

(ero in malla fanguinea, ficut Abolita , quando n.hil<br />

excernitur. Etmuller. ,<br />

Miaio Imminuta intetdum in prius fanis contingit}<br />

alias vetó cum aliis morbjs , ut cüm dolare cólica,<br />

nephritico, hydrope, febribus &c. concurrir. Caufa<br />

autem <strong>De</strong>feñus miñionis dependec , vel á materia,<br />

cujusporcio excrementicia urina eft, y?r« íc.licec, fi<br />

illud nongeneretur ,copiofe, auc alia feratur, auc eranficus<br />

illius impediatur: Vel ab inftrumentis míñtónis,<br />

renibus, in quibus tirinaá fanguine fecernitur, Sí ureteribtts,<br />

per quosin veficamdeftíllac: Vel Vefica, quaí<br />

eam excipic, Sí cervice illius per quam redduur: Serum<br />

, C\pztwz quantitate generetur, cum urina cune<br />

pauca colligatur , rariorem & pauciorem miaionem<br />

quoquefequi necefle eft, in illis qui minus bibunt liccioribusque<br />

cibis utuncur: Quod & fi fieri pars, qux X<br />

renibus attrahidcbebar, inhabitum corporis rap.atur¿<br />

ill.cque calore abfumatur, vel fudore manifefte exhauriatüt;<br />

evenir, ut ¡lliqui mulcum ficiune parum<br />

mingant: Quod &acciditfi per diarrhoeos, una cum<br />

fxcibusferum per alvum fimul copioíe profundara.-; m<br />

morbis ejufmodi: Auc ob cathártica fumpea, uc cune<br />

miaio diucius dilferacur , aur parum admodum reddacur;<br />

Qux parchís Sí rarius faaa miaio, ucnacura-<br />

lis adhuc, nec nociva , fie illa prxrernaturalis eft, Se,<br />

morbofa,fiabobftrucl:ionibus vifeerura hfcpatis, inprimis,<br />

cranficus feri impeditus miaionem facic tardiorcm<br />

& pauciorem, Sí fero alio effufo , hydrops<br />

afiches fiequatur , in quibus tam pauca cft miaio:<br />

Venina Sífierúm, fi tenuitaterh decentem non habeat<br />

, cum ob craífitiem craaam i renibus difticilius<br />

tune i fanguine fegregerur, Se, ut vocant coletur,<br />

íllorumque duaus penerret, miaionem rariorem<br />

facir; Quod ex afliimptis iis qux fanguinem &<br />

ferum fimul racraífant proficifeitur, ficuti ex vini rubri<br />

ftyptici ufu, aliifque fieri putant, quorum ufu<br />

veluci urinas minui, fie contrariis atecnuancibus calidis,<br />

diurecicis, urinas ptovocari videmus. Platerus.<br />

Si quia parum bibunt, ficciorique vivendí rarione<br />

ueuncur, aut quia mulcum fudarUnt ,auc per fedespurgantur,urinaminori<br />

copia rariufve reddatur, cmendatione<br />

cum nihil mcommodet , minime opus habent<br />

: Si objíruñis vificeribus in hydropicis retenro<br />

fero minus mingara , curatio adhydropem d'^nda:<br />

Si ob feri craflitiem, alTuliptorum caula, id acodar,<br />

vians rarione contralla, Sí prxfcrcim pocu remirare<br />

corrigitur. ídem. ,<br />

^Vrinaimminut¡a)Panciotqaando^ quara pro<br />

Pocus affurapc. copia decebat ««'"«»' ut L "' C<br />

J J «ir. nrinx ac iudons materiam,<br />

notandum eandem elle urm*<br />

, „n. jilos qu. mulcum ludant, minus<br />

underauum non eft .Hos q Bg b b b ¡<br />

r^


H22 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>: <strong>Cap</strong>LXVllI<br />

mc.ere, quin non eft quod fit Medicus follicitus<br />

de xgro minus urinx excernenre, qui mulcum fudaveric,<br />

quamvis grave poflic xgro cíle mulco fudore<br />

diñluere, nam longe magis áSudorc quam á lorio copiólo<br />

debilicaeur xger: Cum fudore namque omnes<br />

corporis vires debilitantur , exhauflis fimul fpiritibus,<br />

quod cum urina non contingit.- In urinx rtamque<br />

fecretione naturali nulli, aut paucí faltem fpiritus pereunt,<br />

quod tamen copiofc in omni contingit j ctiam<br />

minimo fudore , quem prxterea pro natutali<br />

excretione non habeo, quamvis non negem ipfum<br />

non raro efle xgris utilera, uti non inírcquenter<br />

iifilem, ut& (anís noxium,<br />

'• Stranguru) Vocabulum iftud Grxcum eft. Se<br />

componitur á chaione ?e$iy£' fc^tyaí, ñ> qux guteam<br />

fonat ,Sí nomine tpn, urina, £11 enim ftranguria ejufmodi<br />

veficx vitium.in quo urina llillarim guttatimque,<br />

&quidemcrebro admodum, cum vel fine dolore<br />

excernitur, Unde Se Stillicidium urina nuncupaeut:<br />

Adeft quippefrequensad mingendum ftimulatio; adeo<br />

Utfi cum dolore fiat,duplici nomine depravara fit miaio,<br />

tum ratione modi excernendi, tum racione doloris.<br />

Sebifius man.p.1390.<br />

*• Scranguria ) Ifichuria compararí (olee alvi conftipaeiou.;<br />

quemadmodum enim in hac fxces alviretinentur,<br />

fie in illa urina plañe fupprimitur , Stranguria<br />

aífimilatur Tenefmo , quia ficut in hoc affidua eft<br />

defidendi cupiditas,parümaucemexcernieur, ica india<br />

alfiduus eft mingendi appccicus, verum nonnifi<br />

guccacim ftillacimque reddicur. Dyfuria Dyfeneenam<br />

cacenus refere, quatenus in utroque affeau excrecio<br />

cum dolore pecagieur, ln illa quidem urinx, in hac<br />

fxcum alvi. Stbifiui man. p. 38+.<br />

Seringucia nihil aliud eft , quám m¡a.'o incercifa,<br />

five guttatim faaa, vel cum ardore, vel fine; cum<br />

dolore vel fine; Illa qux dolore carct iifdeni caufis accepta<br />

fettur, quibus ifchuria, fed levioribus ; Dolorificavero,<br />

de caufis Dyfurixnunquam non participare<br />

dicitur; Séneca ftranguriam ad tormenta veficx hinc<br />

refert. Chr. Langim.<br />

Dyfuriam non adeo valde á ftranguria dolorificá difcreparcexd.aispatet,<br />

Hi affeaus enim vix differunt,<br />

rafiquódSctangraiainutinsftillicidioconfiftac.InDyfiíria<br />

vero ardens urina fine íncerrupc.one reddatur, In<br />

rclíquis vero , ambo mala conveniunt propemodum.<br />

Dyfuriam proportione etiam dyl'enterixAuclorcs quidamrelpondeiíhnudabloneanuotirunr.<br />

fi quidem&<br />

in hac alvi excrementa, non fecus acin dyfuria lotium<br />

imcruciatu Se ardore dej.ciamur. ídem.<br />

eft quod idcirco valde folicitus fit Medií ICUs<br />

'Cumno<br />

in fanguine pcrmaneac tune ferum , verum<br />

poris habitu fecadac, ab ipfo hinc percorp •n cot<br />

evacuecur effundarurquc c corporc. onspol0<br />

Cxterum minus quam proalfumpto poriiderpk<br />

urina excerni folet utplurímum, quia minus ei„! r<br />

cerratur, Se quidem ob caufas diaas ( ubi de fin<br />

lionc utinx ) fed leviores, connexum puta „»•/'"<br />

partium fanguinis, Qf aliquarum in renibus ¡T"<br />

cularum obftruñtanem ab humore vificido famuim "¡'<br />

miffo ortumhabentem: Urina quoque obfervatur X<br />

quando parcior excerni in fummo corporis a;ft ° '*<br />

febrili ptxfertim, tune enim rainuitut humidita'^<br />

quea, ficque máxima urinx pars confumitur. ¿w<br />

VÍUS%.2p7.od¡02. ' J<br />

*? Vrina guttatim faña) Non íufEcienter miaio<br />

fie, tum quando rarius, vel minori quantitate, fi cum<br />

potu xftimetur, mingitur , Aficiticis peculiare: Alias<br />

autem difficulter redditur, quando dum menrur, nem<br />

continuo, uti par erat,fluit, fed vel ceíTat, ancequam<br />

vefica pcnuus inanicafuerit; in Djfiuria, feu mingendi<br />

dificúltate, vel incerruprisvicibuscummolcíliá excernicur;<br />

vel ftillacim & guttaeim emanar, in Strmg*ría<br />

feuStillicidio. Platerus.<br />

'• Cum vel fine dolore) Etmuller doloreríi>, eumque<br />

acerbum comitem facic urinx ftillicidíij cara<br />

in quam poft miaionem, remanente uní continua<br />

ad mingendum irricatione. Riverius ftranguriam<br />

ad Ifchuriam refert ; in qua ablata eft miclio»<br />

in ftranguria imminuta , quamhbec dolorracarn<br />

miaione.n ad Dyfuriam referens: Ac Imminuta miaio<br />

aliud vicium confticuic , poceft enim im rD1 *<br />

nui excrecio urinx, citra ftillicidium auc guta*<br />

cim faaam excreeíonem , quod vox Scranguria: denotan<br />

* Caufia) Próxima eft Vrina, idque fae dam<br />

á caufia externó oritur, aut in vefica forriiis itnB*<br />

cá, Se plus minus ¡nceriüs abrafá, auc nonnihil excoriara,<br />

Illud in vicio magis accidentali, Hoci" £0 '<br />

dem magis habitualí, Cea confirmólo : Eflque e0¡*<br />

próxima continua irritatio velicx , unde continua<br />

mingencium conatus cura ingenti dolore incer ra" 1 "<br />

gendum oricur : Quód C\ hoc vitium eft á caufa tX"<br />

ternd, feu urina vino, iftud hoc loco confidcrarattS'<br />

Quando vero cft d vitio ipfius vefica , iftud fub VJ"<br />

furia fimul confiderabimus. Etmuller.<br />

Hxrct caufa vel in Vrind vel in vefied,


ii¿4 <strong>Lib</strong>.lV.<strong>De</strong>AfT.<strong>Abdominis</strong>; <strong>Cap</strong>.LXVlIl. <strong>De</strong>St ftranguria. .<br />

quod ibidcrh innuere videtuí, quám per cOntraneta-<br />

tem, correao hoc modo fcrCcorreao fer mencoven- wclfimpl.velchalybeatiirwcCKiiinlocum<br />

muller.<br />

invenit. FL<br />

rncüli. Wedelius.<br />

Indacur in anum butyr um mójale, eoque inungatur<br />

b<br />

- Ab urinaacrimonia) Vis ca llimuland. nimia ra umb.hcus, Ec veficx regio illinatur axungií anferini<br />

urina fuícicacur, fi plus jufto ¿ncaíefcat& inflammetur] Sonatina.<br />

tune enim veluri urens , ardenceirt miaionem parir: 1£. Avena m.ij.bacc.junipJm.j,p„Ugrutt,alm¡¡<br />

Velfi vim deterfiariam zaterodenlem, ^olatMfi-<br />

ttZ a ÜT tSf : mÍ r n - akh ** ' Mentor. fi^f.Á<br />

ft^ibns ualner adra.fceripoffi.nt.ad dolo/em feníen-<br />

Cly V fterts n e, 3 Í7 0nrea,pC í andl ' md ° lorcm & ardo ><br />

ZoT 5 C °í ,even ' nc ' quídam videruiras<br />

&? t\ (craicup.o levaraen íufcepeiine. Rive-<br />

S^£?^^ i ^^^m<br />

juttatim&ciimílillicidioftciendam continuó excitan- f»r:hñc- -----—«.:<br />

veficx ftm ,d^uhf 1 S "T redd3tUr ' deinde ¿ 1 uia<br />

' 1 "!'ll° hci, \ mem «pultncem inteftinorum, vefinem<br />

af-fj.<br />

'* Exigtt) In Cura 1. acre acidum urinx corri^cnáum.<br />

2. Veficxqualifcnnque Ixfio reftituenda. Qupad<br />

pf.Vcncriculus reaificandus, ínter qnxin hoc malo<br />

coBtormdbi'i ptímatum bbtinent Vomitaría , quorum<br />

unlitatem commeudac Riverius, confirmar Hildanus<br />

iif.6.obf.f2 In quem fincm eci.ira pro feopo averfbno<br />

h'g,wtia,in fpecie ex 'jalapa cum terebinth. Extr.pan-<br />

^] ma *'•; Fer cafiíam & terebmthinam > Permifcentur all<br />

ae cogente : Abradicuf ulceraturque interne veficx ftjilV'. - T*<br />

g>gnmcamMercur.dtilciotovincntas ; Qtipad<br />

piimu-s conveniunc ca quxin Exulceratione veficx dicu<br />

ferac. Etmuller.<br />

redd3tUr ' de,iu,e & S<br />

fuperficies ab humoribus acribus eó delatis,& a ca/cu- cJ -, ' ha ' It3tem expultncem inteftinorum, vefibéeriirtbns,<br />

prxfertim ibi hxrentibns, atque ad cor- LTnT a*H T* "*"*** im P«tíumuc /Bolus<br />

1 « » ~>~i \ 'cuwtns noc pracltahir<br />

mnsmotum vehemenrem agicat.onem ac concuft.o-<br />

- ipíam fenfim fauciancibus. Fr. Sylvius Pr. lib. /.<br />

V rr<br />

cuT¿fa T ? " f f S & hen - lax W- *»*<br />

ebiJc.aa^R. fiemm. 4%^. ^.Jacch. q. fifi Bolus.<br />

^J


H2 ftranguriam edoraandam<br />

fideliterfuafu,quód eocum corpus,& perctonfequens<br />

corporis humores vi acefeenre oppido Ipolient;<br />

id ipfum comprobanre experienriá. ídem eftedlus<br />

ex tmñuro tortor i bonafide cxl. fiant Rotula afpergendx<br />

eljeftillcorticaranc. Dafis ?.6.S.&c. Vel<br />

%. Malvat.)unip,%vi.f)r.cort.arant%y fpir.carmin.<br />

m. Etmuller.<br />

17 '• Ualneum aq.dulcís) Externa remedia ad hujnímodi<br />

dolores temperandos nonpaiüm conducunt<br />

qualia funt2iW»M, vel Semicupio, Sí Fomenta pubi &<br />

pcrinxo admora , ex decoao herb.rcfri¡:erant. L,<br />

raca ; Linimento ex oleo rojac. nymph. nngurefioc.re)rn<br />

Gal.popul.cum capb. &mucil.pjyll.cxtr.in aqu.pUntl<br />

Renibus eciam & Jecori admovenda Epith.rcfri(..& f¿<br />

nimcncaprxdiaa, cum qux ad jecoris fií renum incemperiem<br />

corrigendam conveniunt. Riverius.<br />

,s - Vrina pramotionem) Afiparagorum ¡uñones novieer<br />

erum penecs comelli coai,longeque magis crudi, u,<br />

riñas feccidas reddunt , &ad fxpe urinam reddcndarn<br />

urgenc: Aeetarium parctur ex foliis recencibus inregtisportulaca,<br />

nafturtii hort.&aquat. c&refol. typetroi<br />

addcndo capas júniores cumradic. evulfas, permiícendu<br />

calcólas raphani quamplurimas.fi tempusiicidoneuro.<br />

Sífruñ.cucnmer. affundcndo aceiumalbum Sí oleum.<br />

qu.facis: <strong>De</strong> eo coraedae, miaionem admodum move<br />

bic,prxfcrcira fi cune parum ccenet.aucferc nihil. P,<br />

terus.<br />

A Calculo) A Calculo veficx ftillicidium urina:, cun<br />

mingendi conatu Se dolore fuboricur, quando ille i<br />

veficx cervicem fe infinuans eam irritando moleftat<br />

ubi quamdiu cara affligit, frequenter utinam redder<br />

coguntur, Si prora parúm illius per vicesegerurrequifl<br />

magnus fu , gravitatis fcnfum parit: Ejufmodi calculi<br />

a renibus plerumque primum pee uréteres invehan<br />

delabuurur,illicquereccnci ab afluente coneinuo eos 11<br />

rinaincremencum fumunc.<br />

10 • Avicinarumpartiumaffeñn) Hippocrates<br />

iS.ficñ.s. tres caufas ftrangurix tradic, intefiini red,<br />

infiammationem, Vteri inJtímationem,& renes fumín<br />

lis, Eft enim vefica in viris inteftino reaoeonrigua, ir<br />

mulieribus aurcm mero: ideoque utriquepartí vicini<br />

caiis jure comparicur, mquic Galenus in comm. partía<br />

paóenim& imcmpcriem,& infl-immaciontm, &itll«<br />

pereciam premura acque anguftacurapWcgmonejC¡u<br />

mero auc ineeftinoreaoinell.Puiulenciveto tenespi<br />

acre ad veficam per urcrcres ablegara, quod velieam*<br />

credinc fuá mordenseam ad excretionem im»c. *<br />

bizJtis<br />

«• vétate) Stranguria fenibus eft familias, quam<br />

ab caufam eciam Hippocratesaph.ultf.3- ' nt « afkétnS<br />

ferales eam commemorae, Ec quidem vel ob retenrn<br />

cis veficx imbecillicaeem, vel frigidieaccm, «l Jailsp.euitx<br />

feroíive humoris copiam. Sebirim^ 1 ^ U P<br />

Vel aliunde tranfimifiís. „..<br />

**• Refrigeratione & tum diagalang*& c -) .<br />

gus Ilarlochius <strong>De</strong>lphenfis fie curabat Stranguriam.<br />

T£. Flor.chamom.tbymiáá.q.f.Jol.Senn&W- «V<br />

inaqu.: chamam. hujus expreflionis cyathum P ro P^<br />

bat, Ad caufam frigidam teae valere arbitror. P.<br />

flus l.xs.abfi.3.<br />

Vrina Pinguis.<br />

adipí<br />

Pinguedo urinis aliquando innatans á Renum<br />

non eft deducenda.vcrüm ab ipfo fanguine," 1 1"° F .<br />

maturali ' r<br />

tes pingues non defune, qux áprxccr.<br />

calore excicaeo, vel ardore, aut pocius ab eadein ^<br />

ardorem iftum producence, ica poífunc aflici, u ^<br />

ris fecedant; Sí cum urinx materia in ^ e " L¡e' n,¿creta<br />

tándem cum ipfa cxcern3ntur,ac in fuper<br />

nifeftentur: Non negó in plerifquc tabis contar ^<br />

eixfpecitbus; qu.unvis non in ómnibus couW ¿e t3.<br />

fira pinguedinem, fed Se mufeulurura carnes,'<br />

raen nonpucofequi canden pinguedinem, e ^ L,¡<br />

cemaliquam cransferri in vafa Sí fie exce.n. CU1 "T[£.<br />

Nam nuil, debec efle ignocum fecundüm «turan<br />

n&confurai in nobis partes ipfas connnentes,ac r<br />

mis laxiores, quales funt pinguedo SÍ raufcuiorU"<br />

<strong>De</strong> Dyfuria.<br />

.... qux ni continué reparentur, deficiunt, illifque<br />

"lí'tuta ofla , cxtcrxque parces folidiores, adeoque<br />

•nu! ac fegnius macrelcentes corporis cabem indi cañe<br />

fcm.siiifeftanc. Sylvius Append.Try.%42.<br />

Vrina rarius reddita.<br />

Aliud eftminús excerni urinx, quám aflumpti potus<br />

uancicace oportebac , Airad eandem convenienti<br />

uítntitate, rarius tamen excerni, Quamvis enim raus<br />

quoquefolear fere excerni urina qux parciorpro-<br />

(iie acque parciorem urinam foleac confequi rarior ex-<br />

Ketjo ejus, fieri ramen poreft, ut fatis frequenrer, licce<br />

parcior excernacur urina; quin ue facis copiofa excercatur,<br />

licét rarius.<br />

Rarius proinde excernitur urina, vel quia non fatis<br />

ad lui excretionem excicacur, auc irritationem illam<br />

Dün fentic, aut fe exonerare non poteft vefica; Ad fuiei¡acuationem<br />

non excitatur Vefica, quocics urina minus<br />

exiftic acris [Sí faifa; Irritaeionem non feneit vefica i n<br />

1127<br />

candam, fed ¿Vad urediram humcaandam/ummé nccefl3iii,<br />

quod exemplo confirmar, Ouidamtzit, quod<br />

gráciles & penuria alimenU laborantes & fíceos haberet.obeam<br />

caufam vifits eft nobis,non pojfe min


U28 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>LXVllI.<br />

. . i .• i n..c -. r. .: X:C L ... „..-,•.,... : u_ :•_/-.._<br />

'• Dyfurioeft urinaardintis) Dyfuiia; feu urinx difficultacisnonirac.omnemdolonficamraiaionemineellim'mus,quam<br />

eriam Ardoris urina nomine Recenuores<br />

enunciare folenr: Cum Strangurtá fcrcconfunditurá<br />

quaraplraums .rathoribus, qu. inhacdolonhcam<br />

triara raiaionera confturainr,fed eam á Dyfnrt.i m hoc<br />

eanrum difteri-e volum, quód major uriose quanutas >n<br />

Dyfuiiáexcernacur, minor veióin Scranguria, quxetiamca<br />

ratione Stillicidium urinx norainatur; Verum<br />

maluímusclarioiis Doarinx gracia urinx quanritatem<br />

imminutam,qux fine dolore he Scranguriam nominare<br />

Se fub uno ca'pue cum Ifchuria comprehendere; Ex eo<br />

quód utiiquc eadem curacioadbibendaíic: Omnem vero<br />

miaionem dolorificam fubDyfueix nomine explicarc,propcerca<br />

quod ab iiídera cauíis omnes producaneur,<br />

iifdemque remediis cutentur. Riverius.<br />

Sic defccibit Etmuller,Dyfuna Gve Vrinx difliculcas,<br />

cft quando cura magno conacu Sí labore xgrii'accedente<br />

non levi dolore, urina eflluic; Dolor ifte concunens inter<br />

mingendum quafi acdoris fenfura inducicpropterea<br />

malura hoc Ardor urina dicicui : Cognatus eft, addit,<br />

Ídem, affeaus cum ftranguria, Diftetunc eamen, quód<br />

in Dyfuria urina non gurracim.fed fine incctruptione,ac<br />

fxpius debita quantitate effluat &e. Quod dolor iiucr<br />

mingcndum percpiacur, non vero ante Se poft miaíonem.uti<br />

in Scranguria. j.Quódin Dyfuria orificium veficx,aur<br />

meatus íalcem unnarius erofus, plus minus excorietur<br />

aat exulceretur, In ftranguria vetó interna veficx<br />

lüperficies plus minus arrofa¡&c.<br />

'• Dyfuria eft urina ardentis) Eft frequens urinx,<br />

excrec.o.cum magno conacu.&xgri dolore,aclabore,ardoris<br />

fenfura imprímente , fed fine racerrupcione accidens,exorcaab<br />

acrioribus acido-falfis urinx confticucivis<br />

in vias per quas cranfíc,íüafpicula infigencibus, vil<br />

efílueudo taita» compungencibus. funguen. Pr. Mcd.<br />

N sS -<br />

SignaJkntevidentio) Atcaufarum fignadiftinaione<br />

egenc, Si ex urina arimonia proccdac, illa tenuis appareoit.ac<br />

intenfo calore.interdum flammeo practica: vel<br />

admiilio b.liofx, picuicofx.auc purulenta materia Confpicua<br />

fiet: Vifcerum aderit intemperies.vel alimenta calida<br />

& acia , acris xftus Se iraníes caufx calefacientes<br />

prxccíferunt, Calculi autem $£ inflammationes illarum<br />

parriuiraex propnis fignis,fuislocs prupoíic.sinnotclcent.<br />

Riverius.<br />

^•.Caufitfiunt) Caufa próxima & immediata miaionis<br />

dolonficxeft folutio continui in mufculo fphinaere,<br />

vel canali veficx; acque adeo quxcunque folutionem<br />

continui in ilUspatcibusinferrc valera,dyfuriam,feuardorem<br />

urinx cxcicare pofliinc: Incer alias caufas pracipua<br />

Se magis frequens cft urina acrimonia , aliquando<br />

fimplex, Scfinc aliorum humorum permixeione , quam<br />

vifcerum, vel totius intemperies calidiot; velacriorum<br />

&calidiorumciborumufusexcitavit ; fxpius yero ex<br />

perra.ixt.one humorum acricrrum uc bilis


n }o> <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX.<br />

•Éficiant, ve cuidam Chirurgo Mediolani fucceflit, qui<br />

bis feoguíflis profluvio correpcus fuit per vrinam folum<br />

porrando caucerium ex cancharídibus in byrfa,ait<br />

jah.Michael Pafichaltus.<br />

•*• Et tum Lac) Damusea qux leniendo vrinx fummura<br />

fervoren , í quo vafotum emulgentium ofeula<br />

referantur, fluxufquehic concitatur.contemperentvel<br />

extinguanr, Inprimis decoñumJem./ini, lac.chalyb. affatim<br />

bibenda, ítem emulfianem quatuor fem.frigid. maj.<br />

Se papav. albi, amygdal. Icem olamygd.d. wel.rofiac.albnménque<br />

ovi, imucílag.ftm.pjyllq Sefimi/ia, Ec fi miaio<br />

cruenta perfeveret, tranfimus adalia remedia fuo loco<br />

expofita. Platerus.<br />

''• Aliaab Internis) His adnumera defeaum illius<br />

humoris qui glandulis praftatti ftillat, qui vrerhraream<br />

illinit&defenditabvrinxacrimonia,telle(7»Jacch.& nitro.<strong>De</strong>coñ.fior.malv.eum jujubis tf<br />

|¥Í». Nam,fi quid aliud, cene <strong>De</strong>coñum fiebeften zd<br />

p°mn¡ mane fumpeura iníigniter ardorem &dolo-<br />

/ IT1 Tina: lenire dicitur, in primis fi tantillum de croco<br />

1Uc<br />

¿-addicum.<br />

H<br />

» accedanc lañicinia Sí his Cognata oleofa, V.g. ol<br />

'^•¿.perquam eeregium fxpius vfurpatum.Itcra ol.<br />

*ffl*-d. cumfyr. dialth.^puh. ocul. caner. forma po-<br />

" ,s ano;<br />

iri¡fta, & crebrius vfurpaca.<br />

^°'«niune dCwo'e/?^ eft pulvis rad. alth. cumjoech.<br />

Jf*» Emulfiones ex amvzd. d. fiem- melón, nucí.perfic.<br />

10<br />

lapide penar, funt egregia.<br />

0, * Cc i%.c/¿r«.7j, quodiiuerdum folum fufncit,&<br />

: nia pulverifecue &mifceacur cum pulvere ofiium,addendo<br />

fiocchori q.fi Hujus Pulveris fumacur mane Sí vefperi<br />

quantumculcelh cufpisbis vcl eer cápete poceft, afliimatuc<br />

in fequenti miftura.<br />

y£ Syr.diatth.Fcmel.%ii).de cicbor.cum rhab. |j. aqu;<br />

nymph./añuc.chamom.áa.fyv. cinnam.'ifi.m. ítem.<br />

TjL. Lapid.percar. ofiisfiepia, cancror. c.ilcin. pulv.nue.<br />

mofihi áí.%É. Extr.optiBj. m. F. Pulvis. Etmuller.<br />

Seni ardore vrinxlaborancidiucurno, quidamMedicus<br />

exhibuie quoiidie Palverem nuceor.perfic.cum colycibusetizm<br />

concuíbrum,Ec brevi ex illius ufu in brodio<br />

decoñi liquir. vel piforura exhíbiri curarus fuit¿<br />

W.Gabelchefierus cent. 1. cur.,11.<br />

Ego in hoc cafu liquir. & alth. rad. cum momento<br />

nuc.mofich. in jure pulli decoxi, juíquc bibendum dedij<br />

quod in fenibus etiam veficx fcabiei obnoxiis fxpe<br />

experrus fum. ídem ibid.<br />

Ueerini dolores cum ardore vrinx;Bibat mane jejano<br />

Hornacho raparum brodtumCc


1132<br />

<strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXX.<br />

<strong>De</strong> Miau cruento, purulento, cVpilari. 1133<br />

Non eacebo Pulverem hunc in quo magnam habeo '• Materia alba Fj!añea)t\\adtez Se alba al<br />

fiduciara. .<br />

%. Fruñ. alkek¿ n.12. Jim.cucum. papav. albi aa.^fí.<br />

facc.albi q. fi Fiar Pulvis, ex quo femper anee alium cibumdegluciebac<br />

|fi. foh.ManardusEpift.12.1.13.<br />

%. Sa/.nitr.ppti.fiacch.c. áá.36. dacumaquapetrofielini,Expcttum<br />

eft. Joh.Pravotius Sccr.p.8*..<br />

Muabile h. e. in quo magnum experimenrum vidi:<br />

3¿. Sem.hyofieyam. apii,iañuc.papav.albi,fiem.melon.<br />

cucurb.cucumer.angur.moftichholi Arm.fiang. dracon.<br />

amytifiucci liquir.g.arab.opti, thuris, tragac. fem. alkek;<br />

áa.3ij.m. f. Pulvis, decur gj.cum brodiogallina, vcl decoño<br />

liquir. eunei cubieum. foh.Sioct\erusl.i.c.4t.<br />

'*• Eleñuar. Follopii) Eft Antonii Fumanelli!, quod<br />

fie habee,<br />

IC.Semín.lañuc.portu/.íz 3 M- papav.albi Ziü.ficartol.<br />

acelaja, endiv. áá.3j- pulpa fiebeften.prunor.damafcen, áá.<br />

|ij. amyli |iv. Jpod.decanna |j. tragac.g.arab. liquir.<br />

rofi áá.5¡j. mucílagfebeften.M. facch. cand.vio!. fviij.<br />

terantur, ($ cumpenidiis mificeantur, £$" fiacchar a, pasl<br />

coqu.infiuccigranat.dulc. ttiíí dozjs cochlear unum.<br />

,ú<br />

- Emulfia, &c. vel fieminum Jrigidorum) Emulfiones<br />

illas exfemimbus quatuor jrigidis major. {$papav.<br />

albo faaas improbar Chrisl. Langius,otontciez quod<br />

deíiibito acorem concrahant, adeoque malum potiús<br />

exafperare queanr,quam ut levamen al.'quod|hinC promittere<br />

licear.<br />

'7- Inflammatio ) Ab inflammatione Renum Ardentem<br />

miñionem, eorumque caliditaee oriri potius,quara<br />

Diabeten cenfecNam cune vrina i renum calore fervidiorreddica<br />

incer mingendum ardorem paric. Quod<br />

Se cicra inflammacionera ab ¡ntéperie fimplici hac fieri<br />

poeeft,vixearaé nifi prius jara vrina calorem Se acrimoniam<br />

ab aliis caufis adepta,vlteriorem calorem á renibus<br />

concipiens, amplius dum redditur urat. Platerus.<br />

n<br />

- Semen in moficulis)k femine in maículis éloco in<br />

quo continebatur commoto, neddum ejaculato,fcd retento,<br />

vrente acque irritante miaio ardens interdum<br />

fuboritur, Cum enim femen ex natura fuá acre admodum<br />

fit, licet in filis contineri poflit veficulis, nec eas,<br />

ficuti nec bilis fuam veficulam vellicandolxdat, tamen<br />

ex illis prodiens, C\ indu&u illius per quem projici debebat,<br />

angufto hxreat, cum túnica incrinfecus vix inveftitus<br />

nudus exiftat, mox illum nonnihil crodens,<br />

nonnunquam & exulcerans , facic vt vrina prxterlabente,<br />

haneque fedem afluente, ardor ille inter mingendum<br />

fentiatur, ficuti frequenter hoc illis contingit<br />

quibus per imaginaciones noaurnas, vel diurnas venéreas,<br />

aut aaus illius imperfeaos, femen concitaran,<br />

é fuá fede non fparg.tur.- Quod Se ob feminis paucitatem,<br />

Se virgx non fufhcienrem excenfioncm, in invalidis<br />

& fenibus máxime folet contingere, vt Se illi miaionem<br />

ardentem,qua jóvenesj.ó laboratunr,in fenio<br />

primumexperiantur. Keorruptofiemine, in Gansrrheea<br />

viriofad¡aa,hoc idem accidicuc non tancumquiaprxternatuvalem<br />

acrimoniam adeptum eft , ficuti in excretione<br />

feminis diaum elabatur, fed Se in tranfitu duaum<br />

illius erodat , maximeque fi portio fubfiftens<br />

illi adhateat,miaioncmq; ardentem pariat. Platerus.<br />

• 8 ...la materia,<br />

turbulenta quadam midao, purulenta nonadeo<br />

abfimihs, nifi quod albidioreft, cum mingendi atdote<br />

ineommodans procedit,qux eriam á|renibus , uti alia<br />

provenir; faifa tamen magis exiftit, quod ex ficcata materia<br />

, falem álbum colore & albore referente deprehendi,arquea<br />

feri felfedine, in illius renibus ferreeaei<br />

ne illic congefta proficifei, ilhcque ur aqua filfa fo|e:<br />

excoqui&craflefcerehac obfervaeionepocui colligere,<br />

quod alias ubi terreftreitatem majorcm poílidet,ín<br />

arenulas & calculum renum,vti in illorum generacioiic<br />

oftenfum convereatur. Platerus.<br />

Hxc nonnunquam, cum vrina copiofe emiuítur &<br />

ardorem vrinx inducir hanc vulgusMedicorum punílentameffcexiftimat&<br />

a renibus oriundam:Neeat vero^*»»»-/';»,eo<br />

quodetiamfi toti Renes in pusreíblvcrentur",<br />

non poílct tanta ejus copia, quanca interdum<br />

per aliquot feptimanas fingulis diebus excernitur inde<br />

íuppeditari : Sed arbitratur ipfe hanc materiam pro-,<br />

venire ex viriara coaione primum quidem ventticuli,<br />

deinde etiam hepatis cum prima coaionis ectot non<br />

poflit emendari in fecunda ¿ Unde chylus, & poftea<br />

eriam fanguis crudus relinquitur, ñeque a parcíbus fallís<br />

& tañareis mundatur, qux in prima codione feparari<br />

debenc, Sí illx poftmodum á renibus accra¿rx,&ad<br />

veficam tranfiniflx dolorem inter mingendumpariunt.<br />

Eamin fententiam fededuórum aic, quod vit quídam<br />

per aliquot feptimanas vrinx ardore laborans, & vrinam<br />

quidem fatis copiofam, fed tali alba materia adeo<br />

refertam,ut dimidium vrinalis occupareccum máximo<br />

dolore excemebac, Sí variis adhibitis remediis nihillevaminis<br />

fentiebat, tándem folius vini malvada' potu<br />

curatusfuit. Riverius.<br />

Hoc ipfo menfe Maio ann. 1684. eurandum habui<br />

virum Clanff. Senatorii ordmis phlcgmarici temperamenti,<br />

qui per bimeftre fimilem materiam cum urims<br />

excrev.t; Se fimul de dolore in hypochondiio dextto<br />

conquerebacur, comité apofieia, falivationemulta,aneai<br />

vencriculi indiciis. Materiam illam primo derivav.<br />

ad alvumerebro ufu Prifanx laxarais, exfoloíw»*<br />

infufocum rarraro, Vomitura femel inftitui, Poftmodum<br />

natura inclinationem ad vias urina adjuvi ulu<br />

decoñi tartarí & bocearumjuniperi:fic fenfim nypochondrii<br />

dextri dolor Sí gravitas, (in quo morbi focus<br />

& minera) evanuir, & vrina ad priftinam naturam rediere<br />

: Semicupii vfum optavit, quod concern dec 1nante<br />

morbo , quo liquefeeret pars craffior teitita<br />

Tándem potu AcidularumVicecomicenhum ex Atvernia<br />

allatarumintegramfanitatemadepcuscft.<br />

10<br />

- Cinaque a vitiata concoñioue ) Obfervandum in<br />

affea.bus Stranguria $ dyfiuria fimul fubinde excern<br />

maceriam craffam , mucilaginofam &P<br />

. Semen in mafiutis motum.) Pertincnt huc Praftataglandula<br />

juxea collum vefica male affeax,inprimis á<br />

contagio venéreo, vnde & Gonorthcex funt fubjcaum,<br />

¿C fubinde etiam exulecrantur, Exulcerara vero dum<br />

praterfluens vrina eafdem alluit, immenfe dolent;<br />

Qraa Se ita aífeax, loco lympha blandióris, elaborant<br />

fuecum acrem &virulentia corrofiva venérea infeaum,<br />

qui dum vrcthram , per quam fiuit, excoriar & ladir,<br />

hoc ipfo dyfutiam crudelem ififerre folcr. Difficillima<br />

cura eft talis Dyfuria, aut interdum in ulcus penis terminacur:<br />

quando & hac ipfa virulenta cum quibufdam<br />

confcncfcu oemoritur, uc obfervac Schenckitu in abfi<br />

Etmuller.<br />

ituit0 jj,m<br />

nihil aliud eft quam nurrimentum veficx, auc p<br />

illorum vrinariarum proximum, quod ex ifti'P a<br />

lxíis continuo exftillans, vna curo vrina fub formam<br />

cilaginis caifa aut laftea cxccrnicur;qux ípfarnucí^^<br />

hos ipfos affeaus infignicer augere folec&m 1 P ec ¿ccentet corpus ab humoribus excrementitiis, vnde qua uti illic pus ab vlcere, fie hfchanecemateriam ab-<br />

(,sc illuvies renibus adharefeens oritur, Se in ejufmoftergant. ínter qaxTerebinthiuavzlde convenir; Addi<br />

purulentam, vel pultaceam inarteriam convertitur, miniftrando interim etizmLenientia qox ardorem inde<br />

fie corpus purum reddamus, & caufam illius ancece- natummitigent; qualia in árdeme miaione exponundencem<br />

fubcrahamus. <strong>De</strong>in abftergentibus exhibitis ab tur, qua uti vrina acrimoniam contemperando iilic;u-<br />

hifce fordibus renes eluamus, urendo primum levio- vant,fic hic eandem quoque in hac materia retunden-<br />

:í,üsdetergentibits, in ulcerum Renum cura expofitis, do proderunt. Platerus.<br />

CAP. LXX.<br />

1. <strong>De</strong> Mi&u cruento > purulento, J<br />

4 u<br />

Signa funt, quod urina non fplcndeat, habeatque aqux, in qua recens ma&atorura anir<br />

maliiim caro abluitur, colorem.<br />

"• Caufa in definitione expofita eft: & in Difterentia plura dicentur.<br />

'• Curatio eft maturanda, íi eft malum inveceratum , ne in rabem vel cachexiam incidac li<br />

copiofe emittitur, ne in veficafubfiftat, & putrefeat.<br />

Ijnje<br />

naeum& excernendi laboren mirum intendere.<br />

refertVeslíngiusobfiAnat.Barthol.p.ió.qaodin ow<br />

tuis ex dyfuria deprchendatun vefica mucofa ce<br />

albicante materia plena. Etmuller. Tnrbu<br />

u<br />

• Curatur vniverfialibus prttmifft* ) •<br />

lenta miaiones , qux ab alba , loñea «>« "<br />

i renibus nondum exulceratis provemens,<br />

que ex illuvie quadam ibidem collecta ,, ^<br />

excoaa,vrinxque confufe nafcúor , cum<br />

quoque interdum mingendum pariant<br />

íeverent , tándem m Renibus Sí ***"*%.<br />

tionem quandam , vnde & ulcus feqoítur , r^<br />

fent indúcete ad utrumque avertendum .<br />

rara poflulant. Qux pcrficuur f. '"faga*<br />

8 . Ad caufam obverti debec, Symptoma,<br />

'• exteris paribus IO - adftringentia, condenfantia, & confolidantia repofeic, inter qux millefohm<br />

folio albo. Tinclura fmaragdi, arcanum agrimonix & quinquefolii. <strong>De</strong>codum Mynfichú; tx-<br />

/i/»///; pulverifdr.f. pondere cum pzuxiWo fmaragdi prxparari in aqua miUefolii; Terebinthina<br />

in qua vicrum uftum vicies extindum eft exhibita.<br />

'• Minio cruenta,purulenta,(Jc.) Addearenofam.<br />

Arenularum miclio citra vitium Renum<br />

aut vefica.<br />

Tametfi fitcerto certius, dari ejufmodi fabulofam,<br />

filian & tarcaream materiam, ex ardore hepatis Se ve-<br />

Mruin fanguinem adurenrecrilpatam, coagmentatam,<br />

fcatenularum fpecie concretam, qua una cum urinis<br />

dtula fimulacc lithiaun mentiatur,uu prxclareannobxmHturnius<br />

in aph.7y-4.Se Sennertus,deAJf.hippoth.<br />

«quamvis hifce ex granulis.modo á jccinorctranfmif-<br />

*ui cenibus, leu propcer eorundem ficcitatem , feu<br />

taolcaniúe denficarem , meatuúmve anguftiam diucius<br />

quampac fit fubfiftaiu, calculus coagulari pofle, qui<br />

j^gni fiant, novara in dies materiam accerfendo íibi<br />

occcílivc; attamen neino hinc inferat id genus are-<br />

'"asex cinefaao fanguine granulefcentcs,efle eau-<br />

^ calculorum univerfalem, & ómnibus convenire,<br />

j^nenimfequitur, non fundir fabulofa, ¡girar non<br />

ab<br />

°rat calculo, Qupt enim enumerarencur calculofi,<br />

1 Uo Wm in urinis ne arenula quidem per toeura vitx<br />

'ificuluHi apparuic unquarmNec converfo valecconequeneia,<br />

rubras arenulas minxir, ergo lichiafi obfictD<br />

c. Plerumque enim melancholix aut hypochonacae<br />

afteclioni impliciti quibus fanguis ad ciñeres<br />

c'? Ue dam in magna quanricaee cum locio excerni. Horurri<br />

nonnulli calculo Renum funtobnoxii atque paroxyfmis<br />

nepbriricis crebro cencari folent; Noví catnen alios<br />

finedolore, auc alio gravioi 1 íympcomate, longo tempore<br />

arcnofiímminxiflé : Urinx quxcunque fi in vafe<br />

plúmbeo, auc terreo vitreatoaliquandiu fteccrinr,ejufmodi<br />

fabulum rubrum maculx fundo Se lateribus affigunt,<br />

Nimirum fal urinx volatilis, cum fale fixo mctalli<br />

coagularas , fie quando fal atmoniacus limaturx<br />

chalybíSjfali marino autf*>ri'«flcooommixtus fubhmatus,<br />

flores elevati infignicer rubefeunt, quare vídetur<br />

quod ejufmodi arenulxrubrxin renibus g.'gnuntur,<br />

eo quod fel virina cum fxculentiis tañareis, circa anfraaus<br />

renum depoíiris coagulacur, (índeque materia fabulofa<br />

confiar) qua procuras a firoíblárice perrraftfeunce<br />

abluítur. Icaque arena qux ¡ea crebro minguntur<br />

; non funt ramenta calculi aiajoris ( uti vulgo cediera)<br />

verum fanguinis Se feri renum anfraaus perluentiura<br />

extemporánea produaa. Willti Troñ. de<br />

Vrinis c, /.<br />

'• Minio cruenta, purulenta ) Huc Se referti poceft<br />

miaio illa penicus aliena, in qua cum vrina ftercus excernitur,<br />

qualem in facum alvi dejeaionepracernacurali<br />

vidimus. Velafficula aliave arfumpea : vel monjes<br />

per vias vrina cum ea confufe cgeruncur. Ab ulcere<br />

aduritur haud raro, effundunt vrinas careareis cervicis veficc. miaio illa horrenda per quam ftercus Se<br />

Ja<br />

gulis,vitrea concha fe agglutinantibus > luculenter ofticula cum vrina excreca fuñe; Quod ulcus vel illic<br />

"Jl'petfas, qui tamen nelevilfimum nephritidis paro- primum incepit, vcl fceminis in vreri eolio, auercao<br />

ínceftino primo faaum, exedendo ferpendoque Cedes<br />

has vicinas permeans, & in vcrifquc apereura via faaa,<br />

vt qux in ínceftino continebancur, ftercora, vel etiam<br />

oíficula, incer traníeundum vrinx permifecrenrur, Se<br />

vice vería urina illis , fimulque fie confufa prodfrenr».<br />

effecic. Ob quam exulcerationem in fceminis etiam<br />

menfes veficam fubirc , urinxque permifceripoíiunr.<br />

Ad miSianem praternaturolem eriam varia alia genera<br />

referri poffunr, veluei hxc in quibus urina cinaa alieno<br />

colore aliaque.maceria, uri contenrís variis arenulis<br />

febuloque milla & perfufa cft • Platerus^<br />

x a C| dic<br />

- Miñus cruentus) Jj/nm^ W G« ? 'tur<br />

cum vrina- fanguine elt perrúfii Ideoque is fanguis<br />

qui fine vrina ab^c^obapertam^rupcanuaurexelam<br />

venara prodit, cuencam.aio haud quaquam voca-<br />

CCccc ? :<br />

N i? Unc l uam deguftarunc.<br />

do v n yp°diondriacum vidimus, quem lumborum<br />

cuit UC 0r contumax totum P er fepi enníurn excr '<br />

j lCu m arenularum incenfe rubrarum miaione mec,<br />

narecrcaii non poeuit, fed vi morbi tándem fatis<br />

nc eflit. Cnlavcre difleao, nullum calculum aut rejJi<br />

Usau i vefica imnaaura comperimus, led valá qua<br />

|n? e pate ad renes feruntur coagmento rubrorarrareo<br />

dJl^ueoblinita.&ad infignem ufque anguftiam<br />

^ tata - HU,K autem granula rubra eminxiflearbitra-<br />

^'^Pfopterquod ferum perenniter pracer labens,<br />

ti0 0resnia gifque iblubilescarcarex coagolariotria porítrif<br />

iuerir ' a cquefecuin ad renes Se veheam deduris<br />

u «*timp.+s.<br />

"taciirn eft arenulas rubicundi colorís á qnibuf-<br />

Tom. u.<br />

L 1


•<br />

ii34 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. Gap.LXX.<br />

tur, fed quando fanguis urina cft admiftus manavitque ftat , fi aliquandiu fteterit uno alterove die «aíT<br />

<strong>De</strong> Míflu cruento ¡ purulento ¡ &rpilari. 113f<br />

vel a vélica fphinaere, vel a corpore vefica, vel ab mentum deponere folet ex incenfe rubra quafi?<br />

uceceribus.vel á renibus', vel ab hepare, vel á aliene,vel grefeens, Se fenguinem grumofura exacíeTeCet^n" I<br />

á vaíis CeCe in duaus vrinarios exonerantibus. Sebifius Etmuller.<br />

Monualti p. 1400.<br />

h Sangninis una cum urina ) Quibufdam natuns<br />

fanguis eodem modo per vias urinarias excernitur quo<br />

aliis per nares, venas íedis, aut vomitum. Hoc ipfum<br />

praternacutam eft; Ejufmodi excreciones fanguinis excicanturfere<br />

veré inclinante, veris icaque inicio antevertendumeft.<br />

Ha/lerius.<br />

Nunc copiofiüs, nunc parcius huic permiftij unde<br />

interdum lotura carnium fimilis apparet urina , interdum<br />

intenfius rubet, ¿vel potiús ex opaco plus minus<br />

nigtefcit, ica uc eciam linteum immetfum fuo rubore<br />

inficiat. Etmuller.<br />

4- Signa fiunt) Diagnofis hujus affeaus rcfpicit illius<br />

fpeciem, parcem affeaam, Se caufam illam commiccentem.<br />

Afeñus /pecios CenCibas obvia eft , facile enim eft<br />

fenguinem urina permixcum agnofcere:eft enim locura<br />

carnium fimilis, & interdum exigui quidam ttumbi<br />

in ejus fundo refident, alias vero urina lixivio fimilis<br />

eft,quando diutius moratut in vefica, liquiden in illa<br />

mora fanguis denigraran Partem affcñam ficus doloris<br />

oftendit,íi enim in regione lumborumpercipiatur,renem<br />

affeaum fignificat, Ct vero in regione hypogaftrii,<br />

veficam. <strong>De</strong>inde fanguis a Renibus profluens urina cxquifice<br />

mifcecur , ex vefica veco pucus frequencer &<br />

impermixcus effunditut. Hanc diagnofin expreflic<br />

Hippocr. duobus aphorifmis,nempeaph.78.4. Qiticunque<br />

¡ponte £? repentefanguinemmingunt, iis d renibus<br />

•yenularuptafign¡ficatnr.Etzph.$o.c')uCdcmCc&.Sifianguiñen*<br />

mingant aut grumos, vel ftillicidium urina habeant,<br />

C$ dolor in imum ventrem ($ peñinem ,($ perinaurn,<br />

ad veficam labor eft. Si á calculo mideas fanguinis<br />

procedat, illius figna appatebunt; capite proprio relata.<br />

In horum defeau conjiciendum eft fanguinis copiam,<br />

acrimoniam hunc cffeaum producere. Copia<br />

fanguinis ex fignis plethorx apparebit. Acrimonia vero<br />

ex fiaras biliofi auc melancholici humoris in corpore<br />

dominarais, nim eciam pituita felfa qux per urinam excernitur,gravem<br />

dyfuriam & miaran fenguinis efficere<br />

confuevie, quod in fenibus frequenter contingie, huic<br />

pieuitxfalfx generanda valde obnoxiis. Ec hac ratione<br />

prxfertim difeernitur miaio fanguinolenta, qua fit ab<br />

«ctibus humoribus , ab ea qua fit á calculo,quod in<br />

hac nephritici dolores, aut etiam lapillorura excreciones<br />

praccíferura; in illa vero xger nunquam calculo<br />

laboravit, & urina clara ac limpida,multis heterogeacis<br />

contenéis intóla apparenr. Ec non folum a'.^ exercíeiis<br />

immodicis ( quod ucrique caufa commune eft)<br />

fed etiam á folis animi pathematis affeaus exciratur,<br />

quando ab humoribus acribus procedít,qui ab hujufmodi<br />

pathematis máxime commovcntur,ica uc huic<br />

affcaui obnoxií poft iram , aut marorem, aut animi<br />

contentionem graven, in miaum fanguinis plerumqj<br />

foleaftt incidere. Riverius.<br />

f- Omd vrina non ffle ndeat,) Probé diftinguenda<br />

rubedo urina fanguinea á" rubedine falina , quando<br />

nempe contenta copiofiora felina oleofa cum liquore<br />

continente exaae unita , idque fere vi acidi<br />

rubcum prafentant colorem : Hxc rubedo, qux eft<br />

fx fdlibus, perfpicua eft Se clara, aut qux prxcipitaca<br />

fcdimeiitum vcl ineenfe croceum , vcl inflar cinnabaris,<br />

vel incarnaci nonmhil colorís fuggerit; Qua<br />

vero eft a fenguine rubedo eft opaca, plus minus<br />

craíf.ufcula, peo copia commifti fanguinis, Unde<br />

etiara á folibus orta fplendet quafi, led qua eft d<br />

faniuine abfque fplendore obfervatur. Illa feorbuticisuibinde<br />

accidere folet, I etiam in aliis aigris<br />

deprehendicur,<br />

cns '<br />

6<br />

- Caufa) Non folüm ab urina admodum irrícam<br />

ardens miaio, fed Se cruenta, vix cansen poteft,<br />

gerc, cum fi calis fie, ad excretionem illius impelía<br />

diutius minime fubfiftatj Si tamen non folum ílimui r'<br />

fed Se vim erodentem adepta etiam veficam croché<br />

cune fanguine exúdame cruenca redditur. p/attr '<br />

Caufas acrimonia urinx, vide fupra artic.iv. <strong>De</strong> flr<br />

guria §. Ab urina acrimonia) Se %.Aut d caufis externü) i<br />

ítem §. Aut ab internis) *<br />

7- Curatio eft maturanda) Quod ad Prognofin fpe. I<br />

aat, Copiofa velfrequens fenguinis per urinas evacúatío<br />

valde penculofe eft, potell enim in tabem&hydtopem<br />

xgtum deducere-, Si vero diucurna fit, vlcus<br />

excitare poteft in ca parte a qua fanguis ematnat; íi arfa-1<br />

tim fanguis una vice emingacur, periculum cft neme-1<br />

tuendam excitet Ifchuriam in vefica conctefeens vcl I<br />

alia gravia fymptomata pariat in eadem puceícens&l<br />

pravam inducís qualicatem. Riverius.<br />

In genere miaus cruencus copiofior aut fapius recurrens<br />

periculofum malum eft,' variaque fyinpcomaral<br />

inferens qux hxmorrhagias confequuncur. Si exl<br />

pudendis fanguis eftluat,minori cum periculo junctum.l<br />

Pcriculofior eft quando ex vefica emanar. Omniuml<br />

máxime periculofus, fi ex renibus prxlenim eroíisj<br />

aut eorum, uc vocant, imbecillieate, malum oritur.|<br />

Etmuller.<br />

8<br />

- Ad caufiam convertí debet) Curatio pro varierate<br />

cauíarum varianda eft, Ac primum fi á fanguinis copia<br />

vel acrimonia producarur, curandus eft pnmum<br />

botomia, c diteCto renis aflea.' celebrata, parca mantJ<br />

Se frequencer, ve fiac major revulfio. Cui eriam con-j<br />

ferrépocerunr. Cucurbitula , Friñiones(¿Ligatttrt ifl<br />

partibus fuperionbus ; mío íi fanguis copióle nual<br />

Cucurbicula hypochondriis erunr admovendz : Ac<br />

<strong>De</strong>rivaeionem vero,fieñio malieaii, (3 operlio bxmorj<br />

rhoidum convenire poeeric.<br />

Quando humores ferofi auc biliofi fanguinis excrej<br />

tionem promovent, illi expurgandi erunt Vurgotmi\<br />

bus inHxmoptoe propofitis, per incetvalla repetitisl<br />

quibus eciam fequentia pro Medici arbitrio fubrogar]<br />

porerunt.<br />

If.. Rhabarb. parum torrefiañi & púber. %• cor allí<br />

prepar. Bfi. fieri caprill. aut aquxpl*»t*g- uncivl<br />

f. Potio. „ I<br />

2¿. Cáfila rec. extr. ffi. Pulpa tamannd. avii<br />

boli Armen, oritnt. 96. cumfiacch.fi Bolus. R>v« ,u! ¡J<br />

Pro varietatc cauíarum remotarum cura nonm j<br />

variandajln genere quxcunque hemorrbagias ípeen >:<br />

hic quoque conveniunt. In fpecie cum írequent"» •<br />

caufe ineerna folcat eflé acrimonia feri etodeaa!t ¡ilUI<br />

plus minus exulcerarais hanc acrimauiam tempe<br />

adeoque maximampartem¡adhxmoptyf inC ' r¡\<br />

ta remedia locum habent, Se hinc vulneraria ""11<br />

dantia conferunt, lmo cum ferum urinarium p u^<br />

ñus acre omnem miaran cruencum vndecunque _<br />

exafperare foleat, femper una attemperandi f 1<br />

probé attendendus venit, ande papaverina ^7.1<br />

item qua renum ac veficx exulcerationi con<br />

hic locum invenient. •<br />

Vena fieñio interdum locum habet. ^ ^ ¿ f ]<br />

talia non conveniunt, cum facile acrimonia 1 • l<br />

perare malum queant; Saltim rhaborb-dt qu.<br />

venit, & magis pro feopo alcerae.vc. « ^ " ;*<br />

Hinc , ic Pilula ex rhabarb. cumfiucco plontag.ncí P^^f^fJ^<br />

rhabarb. parum rorte&étí, & in fpece Pti** ,,<br />

bmth. cumrhaborb. aUmundocoauaaw^^<br />

c<br />

urina cruenta fi « fanguine con- exoeúmentaxn HoeferiinHMp- l •nferofiore corporis habito i autinacriori fanguinis gr. fiamach. myrtill. hypacyft. áá. 3ij. ealyc. gl,<br />

.rrimonia,<br />

simonía<br />

icem in renum imbecill.cace rheum opti- fiantaLr. & citr. áá. Jij; rafirub.p. iij. coqu. in<br />

«Bin. Etmuller.<br />

9. cateris poribus adftringentia ) lino calefacientia<br />

adm urebinthAiftilloto in ¡pío miaucruento vi balfemicafuá<br />

profunt. Wedelius Am.m.m.p.iQi.<br />

•°- Adftringentia, condenfiantia ) Poft debitas revalfiones<br />

Sí derivationes , vel eriam dum illx celebtmtur;<br />

íi res urgeac , ad ea veniendum eft qux fanepínem<br />

cohíbete, ac venas conftriugcre ac glutinnre<br />

Llfuiit. Qji?<br />

7*'& t<br />

ta nicn fl.uim apparentc fanguinis<br />

áaxu ufurpanda non funt , ne citius quam par fit<br />

cohibitus Se incrafluus alicubi gru.mefc.it. In hunc<br />

uínm máxime commendantur fiuccus plantag. recens<br />

tsttaclus ad vnc. iv. vel v. exhibicus , mane & fero<br />

¡iimptus, qui etiara ad quaracunque hx.norrhagiam<br />

uülillimus eft. Sí camen nimia vencriculi refrigeraliotimeatur<br />

, cum fecch.iro nonnihil decoquendus<br />

ell. Lacavi/lum máxime commendatur á Ferefto lib.<br />

'.i.ebf.i3.<br />

Szpe ,inquit, fenguinis m.clum folo ¿t¿7¿ ovillo,<br />

tempe fumendo jiv. lañis, Se 3j. boli Arm. cuavi:<br />

qai tamen prxcpicne poft ejus alfumprionemaliquis<br />

dotmiac , ñeque fe exereeac. Laudant idem Holleriwi<br />

Duretus , Ganiñaría, exHippecr. &Aviccnna.<br />

<strong>De</strong>codiones eciam ex centinodia, equifieio , portulac.<br />

tefummit. rubí func eficaces , addita j. patee fiucci<br />

¡rmator. acidar, vcl cydonitr. vel. ad fervoran fanguinis<br />

temperanduin utatur Apozemate in plures doicsmane<br />

Sí fero. E. g.<br />

Ifi. Fal. lañuc. portulac. canfiolid. maj. áá. m. j.<br />

fm.frigid. maj. & min. áá. 3j. jujubor. par. iij- Hpir.<br />

16. flor, nymph. violar. & rofar. áá. p. \.fi <strong>De</strong>tiíiio<br />

ad ibifl. colat. dtjfolv.g. tragac. 5¡íi. Jyr. violar.<br />

(¿ de rofi fice. áá. ?ifi. fiolis pr un. 58. trochific. alkek_-<br />

/«opio 3(3. f. fuíep.pro iv. doaibus.<br />

Ad magis incraflandum , Se fenguinem potcntius<br />

cohibendum poterit' addi Jyr. papav. une* j. Pulvet:s<br />

eciam fenguinis íluxura colubences , vt caralh<br />

tnhr.lapid. hamat. boli Armen, térra figill. exhiberi<br />

pfiHt, cum aqu. rajar, plantag. aut decoais prxdiftis.<br />

Si raorbiis tu diuturraor opiata fie parari<br />

poterit.<br />

%.Confierv.rofiradfiymph.ma. áí.fij. terr.figill.<br />

^Arm.fiang.drocen.'corall. r. lapidJiamat. & troúfi.<br />

de cárabe áa. § j . hypocift. gran. Kermes , Jem.<br />

( ! *»iag. áá. 9j. cum Jyr. papav. tfmyrt. áá. part.aq.fi<br />

°P*ta, dazjs mognitudo caílanea m. tfv.fiuperbibendo<br />

}»im aque plantag. _.<br />

<strong>Aff</strong>eau etiam pcfeverante , convenienciífimura<br />

•4 pet intervalla date decoñum myrebaL infiero lañis<br />

a<br />

"t alio liquore paratum. Holleritu Sí Duretus amt-<br />

^KTrochifieos Gordanii elfe inftacomnium,,Chr. o<br />

Vt<br />

l* trochifeos de Cárabe coramendat ex aqua plantag.<br />

"•que femel tantum hora fomni exhibitis íe huiicafteft<br />

«m curaífe aflirraat. r.<br />

p<br />

ro Potu ordinario conveniee infiufihm Lentijc*<br />

S* vino mixtura, mane etiam inflar Julep. exhiben-<br />

" n j. raj. rub.p. iq. coqu. in aceta<br />

ferrata & pauco aceto, pro Faeu tepidiuficule: Ex<br />

codera <strong>De</strong>coao poteft fieri Infiejfut auna dozi jimplicium.<br />

Tf» Vng. camit. &refrig.Gal. áá.|,fi. abluantur<br />

axycrato. Ungelumbos frequencer; vel ad magis conllrragendum.<br />

1f.. Succipiant.¡anguín: áá. Ji/. oeeti S;j. ale* amphac.<br />

|vj. bulltant adfuccarum confumpt. Adde fiang.<br />

drac. maft. cari. gran. áá. g'j, camph. 3Í5, vnguent:<br />

camit. 3ÍV. cera q, fifi. Ltnim. addcndo acitiparum<br />

unaionis cerapore. Lamino plúmbea raulcis foraminibus<br />

percufa, renibus appofita, vtilis.<br />

Inco Miau, qui fit ex humorum acrimonia. Jecotis<br />

ratio ineunda eft , Epichcmatis & vngu. illius regioni<br />

applicitis. Si fie á calculase Arenulis prxraiffis evacuancibas<br />

tevellencibus, acrimoniam dcinulcentibusa<br />

ad ca veniendum qua lenice abftergendo renes ab infarauhberarepoíuine.<br />

E.g.<br />

¿C. Majfpil.de tereb.cumRhab, §j. capiat 3ÍÍ. mané<br />

cum Jyr. de althoo cochl.ij. aliecnis diebus.<br />

Diebus vacuis ab vfu Pil. fumat altecnatim Pulv. fie<br />

módulos feq;<br />

"¡£. Liquir.r. 5Í). fiemen 4.flrigimai mund.áá.5j.<br />

fiem.portul.lotl. áí.$R. trach. de corabe.ee. vfti prtpv<br />

áá-9j. facch, adpond. omn. Fiat Pulvis tennis, dofi í¡\i<br />

cuín aquamolva in qua fiemen cydomar. aliquandiu ¿nfufum<br />

fuerin<br />

"y., Amygd. excortic. & pintar, mund. áá. 3ijfem.<br />

alth. alkek¿ áá.9j. fiem./añ.papav.a. áá.BR. amyli<br />

tragac. áá. Jfi. liquir. fij. facch. |vj. cum aqu. parietar.<br />

fiat confi. in morfiulis , capiat mane & veípe-<br />

Í-Í unc.fi.<br />

Efficaciora Diurética non conveniunc; ut pote qua<br />

fenguinis fluxum promoveré valent. <strong>De</strong>nique Aqua<br />

vitrialata ad fenguinem cohibendum tenes refrigerando*<br />

Se cálculos expellendos funt efhcacflima;<br />

Riverius.<br />

Hicfummum periculum eft vbigrümefcit fanguis,<br />

conandum itaque utincidanturgrumÍM7»«/. arremi-<br />

Jni,ftachade, aja odor. canyzA,fiem. raph. coagula; íummarim<br />

üs qux fanguinem comminuuntjdaris ex axym.<br />

Quibus li nihil eflicitur, incifo perinxo, quo modd<br />

calculi "educi debent , molienda curatio. HolleriuSi<br />

Ad vicandam ifchuriam, fyncopen Se vefica gangtanam.<br />

Duretus.<br />

10<br />

- Adftringentia , cindenfiantia , confialidantta)<br />

Prxmiflis univerfelibus remedia hxc valenc, v. g. mifturoiñzpolychrefta<br />

Sylviihic locum habet.<br />

^£. 'Aquaplantag. ?ij. cínnam. 5¡'¡. acetiftíllat.%&.<br />

coralürub. ppti 515- fiangu. dracon, 9fi, laúd, op.gr. j¡<br />

Jyr.myrth. |(j.m.<br />

Hxc mucura eochlearim fxpius fumpta curabit plerafque<br />

vaforum rupeuras fie lupia mulcorum expeaationem<br />

fanguinis effluxum brevi tollec ; fecundüm<br />

experienciam Graffii l. deorggen.vir.p.iS4.<br />

Cum vero ad acrimoniam leri vrinarr plus minus<br />

refpeaus habendus fie, pra exceris convenu hic por-<br />

«n. E.g. -<br />

tulaca , quovismodo ufurpata. Icem plontogo Seifle-<br />

, %> Lcntifcificci minutim concifil). aqmfiarttsXb^. ciaeim ejus fiucci unc.ij. vel iv. hauftus: hinc equije-<br />

Sndantur per horas xii. i» Mí- v«W« «pido, val. tum cjufiquedecoñum , item millefiol, flore albo, ejuf­<br />

ben<br />

eclaufo,colarraafervetucadutura.<br />

que decoaum egtegie confolídit: Hncc ra rpcae ad-<br />

. ^Jia vetofianguintigrimi quandoquein vélica te- daiBi agrimonia five Eupatorium vulgare, quod mi­<br />

"^nturfeva fymptoimra induccnrcs.prodiflolutiol]ire<br />

convenir in miau cruento quovis , in fpecie 1. ex<br />

vajet pofc/ Jpida bibita per incervaUa ex aqua erofione octus fuetit. Unde Lindonus «i"»''<br />

¡?-fe« &aceto albo non valde aeri: Acetum paucura qumquefalium, Se potentiUom <br />

"itttvixguftu percipiatur. ,<br />

£*tefiU\ Tópica admovenenr región, lumborum,<br />

tef<br />

tigerio & conftriaioni Renum idónea.<br />

, £. Rad. bijhru.fiymph. majar, áa. \y falplantog.<br />

^uUquiftti , palygo'n.burfiapoj}. áá.rmj. mojic.tf.<br />

Tam. II.<br />

{c *> k » iá f*¿Z~<br />

phcil contra miaím cruencum. H.lee inmfr<br />

c , a n d u m ^ ^ S / ^ S ^ ^ Í<br />

CCccc M£<br />

J<br />

*<br />

M<br />

\


m<br />

JI 36" <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX.| <strong>De</strong> Midu cruento, purulento, ¿V pilan. 1137<br />

^C, V. Herb. FTtrh- aarimen. agrimon. mi/lefol. millefbl. Cttmm. fiumm. hioer. hyper. mufei mufici • Si .Si a calculo& calmln ,V imnllr arenulis f,.Q-:. fueric, confule r._i . Rhen . I . . . I<br />

prun.Jyh. áá.ra.j. rad.fiymph. maj. Iij, ficm.kypcr.\&. Quod fi fedato miau cruento/*^ congtumacns<br />

incife Se contufá dentur. SignaJpecies.<br />

in vefica hxreat,fiye fuppreflionem vrinx inferat, „?<br />

Ex iis poteft fieri <strong>De</strong>coñum, vel in vino cui tempo- ceffe cft per remedia appropriata, qux tamen non ni.<br />

te ufus addatur parum de lapid. cancr. Vel in lañe, vcl mis cito danda, ne apenantur denuo vafa; Pradlac ti'<br />

in Jero lañis ehalyb. Se ita ufurpatum á quibufdam inprimis fiucrinum quod fenguinem coagalatum di?<br />

laudatur, vti Se beltis minar ac tota ejufdem planta, folvit Se cruentum cohiben Eimu/ler(<br />

<strong>De</strong>coñum Minfiñhi, In fpecie laííis ovilti §iv. cum Trochifci hi efhcacifluBi firat.<br />

boli Arm. 5j. propinatum omni mane experimentum lfi. Semin. melopepou. cucurbit. portulac. fhod. fucci<br />

eft, a Forefti probatum tib.24.abf. 10. Se Tima» lib.3. c.4. liquir. aa. 3ij. fem. lañuc. malva,amyli, rajar, trarae<br />

five fie ab acrimonia nimia feri erodcntis,five fie a fi­ fiem.papav. aa.ly fiem.gojfyp. cydanior. acetef.g.Jrab<br />

mili caufa.<br />

aa.5i(s. térra Armen, acacia áá. 5¡ifi. croci zfi. aim<br />

Ad hxc fuccinum Se omnia fuccinata , in Ipecie fiucco plantag. ms. tAZtÍMS.<br />

troch. de Cárabe funt egregium experimentum. Tima, Monacho fanguinem mingenri profuit aqmchalyb<br />

in Epiif.pag. 248. troch. de Cárabe cum bolo Arm. Se ut Se tragapogi, qux data in internis referacionibusmi-<br />

aqua plantag. cea probatum remedium laudantur. rabilis videtur. Eft Se aqua confina ex perfil, pimpin.<br />

Cutavi aliquando virum miau cruento laborantem Scportulaca , quam vidi valde profuifle. C.Guarino-<br />

ex acrimonia feri feorbucicanaeum, propinando troch. nius eonfii¡.<br />

de Cárabe cum ocul. cancr. & pauco facch. Saturni, Miaio cruenta fola tinñura fiulph. vitriali. Et ob<br />

Sed veve hxc juvarenc, conftaiuiaru fanicaeis confir- metum grumefeentis fenguinis, cjfeniiahyperia>n.aaimavic<br />

liquor Mortti Solaris , dofisgutt. x. ad xv.omní dam fenatus eft. Mific.C.Ann.ijbfi8S.<br />

mane ad aliquoc dies concinuatur. Hinc Se tinñura Canfiervafiamgmfiorba, cum ejufidemaqua dtftill.vd<br />

antiphthifica hic adhiberi poceft , "Icem lapis hemati­ exfol.quercus tenellis rub.deftil. exhibenda,mitc enim<br />

tes , auc ejus loco térra figill. prxfertim fi malum fit útiles funt. Salenanderconfi.27.fieñ.¡.<br />

á cantharid. Lapis hamat. cum copiofo lañe, quod Obfervavi ta&icamveronicam SepruneSam vinoin-<br />

acrimoniam infiguicer temperar, Propinaras eft ecoxifle Se miaum fenguinis diuturnum perfanaíTa, cjui<br />

gregius.<br />

antea curari non poterat, ídem ibid.<br />

Opiata per fe nota funt, in fpecie Eleftuar. Helidai Juveni, cum fanguinem ferofum & tenuem meje-<br />

?ad. pro fanguinis fputo.fie hic locum habet. rec itatim ufus fum iis qux refies debdiores fact's<br />

Quod fi Miaus cruentus ex affcaa vefica fit, prx- roborarene , venafque conftringercncadhibica vichis<br />

terdiaa Injeñiones fimiles conveniunc; qualis in vefi­ racione proba, fie Íimul lañe caprina ucens, poftea<br />

cx exulccraeionc propoíicx. In fpecie aqu.plantag.' eciam ovillo, cum nihil melius eo exiftimet. Avictma<br />

eam troch. de Cárabe 5j. injiciancur. Forrior eft Inje­ confirmandis renibus, dabam je juno u nc. vi .quibus adaio<br />

ex Emulfipapav. albi cum ¿op. hamat. prapar. vel I debam boli Arm.fy.Cic miaus fanguinis deCútJmjlHt<br />

fiuccus plantag. cum pulv. ¿apid.homat. Sec. obf. 10.1.24.<br />

*• Dijferentia •*• á partibus fanguinem fundentibus fumitur.<br />

I. Alius eft ab "• Externis cauíis ut a continuo ervi leu orobi & Chinx diutino ufu.<br />

Alius eft á ,4 - Renibus, qui ex eo cognofcitur,qabd copiofus fit, urina^-toti exquifitc permif-<br />

«eatur,ut eá quafi dilutus tcnuis fit, ,6 - rubicundus, liquidus ac minime concretus fubfidcat.<br />

11 ,s l0,<br />

• Oritur vel - a vafis alicujus iniis '^-anaftomofi: te tum copiofus & floridus redditur : autviolentiaaliqua,<br />

aut vulnus prxcefTit:~'-»ut plethorx figna adfunt; aut fanguis tenuitate peccaf.<br />

Vel ab **• ejufdem erofione, Sztum íanguis minore copia excernitur, in initio prcíertim. Vel • a<br />

Jfetzúña-i i sz tum urina leviter rubro colore tíñela t&^-Curatio etiam venar in brachio fe&ionem<br />

repofeit :«^am lí -adftringentiumintus& extra ufus cxcipercdcbct. 7w¿//r7 Gordonii l ' va-<br />

* cnt '<br />

Alius cfk^-ab Epate,vcl imbecillo vel fanguine gravato,vel iifdem morbis,ut jaffldixiaffe* 0 '<br />

tetum figna adfeáo rum renum nullaadfunt. <strong>Cap</strong>ut de epatis morbis confulendum eft- «u<br />

pertinet Harmorrhoidum fupprcífio, de qua fuo loco; ureterum a calculis tra*feuntibus vulnus»<br />

a quo pauciflírnus fanguis cffluit, &c. .<br />

Alius 18 - a Jphinftere cervicis mufculo .-& tum urina non arqualiter perfunditur, fanguis luí?<br />

oens ingrumos abit,dolor plxrumquemcjendo premir, ac veluti penis raáieem adurir, aha v<br />

ulceris vel rupta: vena: figna adfunt. Curatio eft eadem.<br />

19 conCr<br />

' Alius ab intimo virga meatu .& tum fatpe fine urina exit, qui cum urina effluií,<br />

tus ftatim fubfidet.<br />

Di enti<br />

ff.<br />

^"hferv.42. miaionts praulentx Se fengu.ncx ex ulc<br />

«c colli velicx propter carunculam ibidem loe. ex<br />

«dUmm vfu fuppuratum. Ex obufiu allit mitins<br />

«uentus obfervatur i Schenekio tn abfierv. Ex aloes<br />

«¡mió vfu vrina cruenta notatur in Añts Hafinienjtbus<br />

"•


ii}8 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX<br />

6ífcriuflet,Bili prxfertimadfcribereurinasmagisrubo-1 l 7- Oriturvel) Adhafce cruenramia'<br />

recíñelas , five illa moram prius aliquam in fanguine I continuitate foluta ptocedentcs etiam R niSCauí " as '3<br />

longiorem traxerir, five ipfa copiofiüs ad fanguinem ex ' cülitatem, nimiamque inde vafo'rum renu "? m ." nl>e '<br />

folliculo fuo propulia fuerit, five eadem quacunquedc<br />

caufa incendium íblitomajus conceperir,ab acris puta<br />

aftu.alimcntis acrioribus, & fale volatili oleofo abundantibus,<br />

vigiliis protraais, corporis exercitio vclagitatione<br />

vehemcntiore, iraSealiisanimi pathematísvehementioribus,<br />

fupprefla aliqua vacuatíone folita, fanguinis,<br />

feminis, fxcum alvi, Sec. Quo referri debent<br />

quoque afliimpta prxpoflere medicamenta, & in primis<br />

venena fale volatili acriorc Se oleofo , quod inprimis<br />

notandum ad remedia hincortis malis curandis<br />

conveniencia invenienda Se vfurpanda.<br />

Non cancum á Bile oritur vrinx coIor,íéd etiam non<br />

taro ab ipfo fanguine, quoties ejus aliquid una cum ipfa<br />

profunditurexcerniturque, Sec. Sylvius Append. Tr.<br />

v. §. 34S.<br />

Difterr autem rnbens d biti Sí fanguine vrina, cum<br />

ibi Se minus crafla & magis permanens fit in colore &<br />

confiftemia;»jc vero non tantum craflior, fed mox fedimentum<br />

cruentum, Se quandoque grumofurn deponens<br />

obfervetur vrina.<br />

Color idem rubens quando magis adhuc intenditur,<br />

Nigricans evadit, ab iifdem caufis, fed intenfioribus.<br />

ídem § 3si. (¿3/'.<br />

Vrina Foetens.<br />

Urinafoetorem notabilem acquirit, non tantum ob<br />

Pus, fimihaque fcedaSc fcetida fedimenta, fed etiam<br />

fecundüm totamfiuamfiubftantiam^cetot aucem omnis<br />

incorpore pucretaaionis alicujus fignum exiftit, non<br />

tantum i.ifxcibusalvi,fed Se ipfa urina Se fndore,cxteriíque<br />

excretis ómnibus. Pucrcfeaio auccm fequicur<br />

partium miíli feceflum ab invicem, adeoque miíli diffolurionempeculiaremjnequeenim<br />

quoties diflblvitur<br />

radium, toties id cum tectore contingit, fed inprimis<br />

quando effervefcentia concurrir cum partibus oleofis,<br />

rainus exaae eran exceris millis; lia ubi eífervefeentia<br />

contingit inter aceeum vinumvé acidiufculü oelixivum<br />

quodv.s forte,cui fulphur incoaum eft, aur quid fimile,tumfoetor<br />

intolerabilis cxcitatur,latiinx foetorem<br />

xmulans.<br />

Annon vero ex hoc fimili,ratio peti poflit fcetoris in<br />

humano corpore obfervandi, qualís Se major forfan in<br />

porcino repericur, nempe ex parce oleofa in bile cum<br />

falelixivo , fed volatili exilíente , ob fuccipancrearici<br />

aciduli affluxum ? ubi notandum non tantum tune<br />

quando fxces fimul propelluntur dcorfum , fcetorem<br />

illum obfervari, fed etiam tune Se máxime quando aliquando<br />

diutiusabftinuimusab alimentis, adeo ut tune<br />

yix aliquid prxter flatus Se parum materix pituitofx<br />

eum bile miftx cxpellatur-, quinimo non raro in diarthecafummus<br />

ftetor obCetvziat. Sylvius Aft.Fr.v §.358.<br />

Vrina fapor mutatus.<br />

Urinas fapor mutatus deprehenditur ab illis quibus<br />

vrinam guílare eft volupc , quialucrofum , aut faltem<br />

qui cafu eam aliquoties guftarunr, Notantenim ii urinam<br />

qux paulo poli aflumptum potum copiofum redditur<br />

fere infipidam efle, fed fallara obfervari, qux aliquot<br />

poft excernitur horis. Prxrernaruram vero efle<br />

aliquando infipídam^liapádQ (olito fia/fiorem, aliquando<br />

etiam de aciditate participare,vbi autem ^.n.infipida<br />

dcprehenditur.necefle eft partan felfem permanere in<br />

fanguine, quod noxium ; Ubi magis fialfia exiftie, plus<br />

falini ufurpatum, auc a reliquo fanguine fecretum.aut<br />

prius retentum jam excerni arguit; ÍXbiaciditas obCcrvatur<br />

in vrina, fignum eft plurimum acidi redundare in<br />

fucco pancreático vellympha,Eofdéve liquores copiofiüs<br />

in homine ex.ftere,aut ita eorrumpí, quemadmodum<br />

in gravedine fieri fxpius oftenfum. Sylvius App.<br />

Tr.v. %.¡6¡.<br />

.eferre pofllrraus: Unde tamen raia.o freraien^<br />

ñus, quam cruenta procedie, nifi jam aarrari. ^<br />

hxc acceda., ill.fque vt fanguis cieius elSSoS?<br />

tur. platerus. "fraile-<br />

^•Oriturvel o vofisaUeujiu)QZÜC^<br />

funt fangu.n.s copia vel aerinionia.vel calculasrenL<br />

.rapadlos. A copa fangura.s prxfercim ruptio vena ° *<br />

poceft conungere; abacr.moraa erofio , vel apeetio <br />

anaftomofisi a calculo ee.am erofio, Cea aterido venu<br />

larum, & ipfius renum parenchvmatis,quando calculi*<br />

e. .mnaaus per equ.tationcm, ambulationem celerem<br />

aut alium quemp.am motum celerem comraovecur &<br />

ra eo motu partes illas afperitace fuá dilacerar. Riverius<br />

Miaus hujufmodi cruencus, non fecus ac alia hamorrhagix,oncur<br />

interdum ex anaftomofi artcriolarum<br />

. ad vías vrinanas cendencínm: ineerdum, idq; frequentius<br />

Se crebrius ab carura diarefi,Ccu didrofi^naftomo.<br />

fu fie nunc vitio contentorum, in fpecie fanguinis.minc<br />

vitio ipfiorumvaficulorum renalium. Diarejti faltem vitío<br />

contentorum acrium, aut erodentium, aut alio modo<br />

lxdentium vafeula diaorum locorum ,quov. g.<br />

calculus pertinec, attriru fuo afperiori vafa Ixdens."<br />

Etmuller.<br />

| 8 - Avafis alicujus ) Cum vafa eorum pra copía,cenuitate,<br />

aut fervore fanguinis funt apena, Vcl cumretcntrix<br />

ob renum imbecillitacein fenguinem reciñere<br />

non poteft. Unde Hippocrates aph.78. fien. 4. qui inopinanter<br />

fanguinem meinnr, iis in renibus yenuíam<br />

rupeam cífe hgnificaeur. Sebifius.<br />

,0 - Anaííomojí, tf tum, ge.) Quoad hanc, michis<br />

cruentus nunc eft fpontancus , ruine non ffontmens,<br />

Cea fiymptomaticus, lile nunc eriticus, nunc periódicas,<br />

nunc vagus, £$c. Prxcedere autem folet dolorgravutivus<br />

Se tenfivus, vti Se comitari folet hujuímodicruen"<br />

tam miaionem hujufmodi pcrccpcibilis in ido loco, iu<br />

quo fanguis fummo Ímpetu anaílomofin infere. Sic<br />

Zacutus Pr.Adm.l.2¿>bf.6y. raiaum cruentumcriticura<br />

in febre ardente obfervavic. Pleutitides per fanguinis<br />

miaionem folutx, nocacxá Schenckio,Hildono 2. 31.<br />

Solenncs fanguinis evacuationes fuppreffas infequirur<br />

miaus cruentus. Foreftus lib.2.p.4¡7- inquit vrinam<br />

cruencam ex aleo delapfis ftatim emitei vidimus-,<br />

idque fxpius eciam ex nimia Venere in adolefcence<br />

nobili; In mulieribus eciam menfibus fuppreffis, &<br />

in viris hxmorrhoidibus fluere confuecis Se recencis;<br />

Truncara eciam manu vel pede, auc pleno corporc, ex<br />

abfeflibus vlcereque cruencam vrinam emiaam fuifle<br />

fcimus; Vide Hildanum cent. 1. Obfierv. 11. Periódica<br />

quibufdam vrinx cruencx miaio obfervacur. Pettinet<br />

huc vini abufius ad miaum cruentum difponens, vide<br />

Zocutum M. P. h. 139. Diurética fortiora aut acriora,<br />

v. g. poft Jpirit. therebinth. nimiam dozin. Hildaniu<br />

S- S2. Pettinet huc quam vocant Imbecillitas Renum,<br />

quorum poruli nimis aperti fenguinem vna tranfmitcant,<br />

cum lotio, adeoque á tubulis renum nimis aperéis<br />

miaum cruentum intetdum accidere reae aílerit<br />

Willis Ph. rae. p. 1. ¡06. eftque hujufmodi miaus fere<br />

indolens, minulque intenfe cinaura vrinx, miuufqf e<br />

erada. Tándem abufius Veneris anaílomofin vafoturn,<br />

Se fie eciam vrinam cruencam inferunt, dum inabuM<br />

Venéreo vafia fenguifera circa parces genuales «mis<br />

curaida hifeune Se ica fanguinem eflundunc; M -<br />

aum hinc oreum curavit Foreftus lj4.obferv.10. fong' 1 '<br />

acete calido infufe &lumbiscúcumpofica..£f»«''" r '<br />

I0 - Aut violenta aliqua) Alix caufx prxcer rcple-<br />

tionem,aut fenguinis copiam, ruptionem vaíorurne<br />

cere poífunt, ut cafus, ¡aus, ponderis gravioris elcvatio,<br />

vel geftatio, motus corporis vehemens, Se iuniM-<br />

RiveriUÍ - ix, Aut<br />

<strong>De</strong> Mi£lu cruento, purulento, árpilari. 1135<br />

u. Aut plethora ) Qui á plethora inducímr fluxus<br />

, u¡nisper urinas non femper morbofus cft,autíjrmomacicus,<br />

k¿ interdum contingit bonis xgri re-<br />

\ Natura onus fuperfluum per illas vias deponente;<br />

f ut refert Aretaus nonnuilos per quofdam circuías<br />

fanguinem mingere, eoque circuicu ceífance, canias<br />

dolores, oculorum calígines, Se vercigines exci-<br />

¡jji, Riverius.<br />

Quando ob fanguinis copiam Se impuricacem ra<br />

nlethoia, auc morbis inde pronatis , natran fangui-<br />

„ra ex vafis cinulgentibus in finus renum , indeque<br />

cita feto per vreteres in veficam expurgar, Unde fx-<br />

«tmulcum fanguinis ciera dolorem aliumve affeaum.<br />

Lar fe in aliis cruencx micTHonis caufis. oftenduní,<br />

ningeiido excernunt. Quod liece rarum , in febriles<br />

nonnunquam cricicé per hanc excrecionem eas<br />

diucas fuifle obfervatum eft. Platerus.<br />

Michis fanguineus fimilis tocas Cex feptimanas decijsit<br />

Nobililluraim Se generof.Dominum Samuelem<br />

Caumrium, SerenijfimoPrinc'tpi Longavillano d ConffuifiitiuSíOiiieJloremprimarium<br />

in Principara Neocoaicnf.;<br />

Vir erar quinquagenarius, plethoricus, pcdumob<br />

podagram, a vicennio officio privaras. Pluma<br />

remedia á me prxfcripca fuñe, eaque plethoram<br />

ccplentia, Venx feaiocecbra. cueurbiculx fcarificaiz'parcidixca,<br />

Sec. tándem fponte vrinx ad puritaitmnaturalein<br />

rediere , atque (ubironon pederentim;<br />

Eiiorcm illum impune Se innoxie tulit, radlumq; illi<br />

nk incommodum quam á remediorum vfu ; nec<br />

tamen inotilium , dempea plethora luperflua qux vl-<br />

KIUIS affeaum prodúcete potuiíTent. Vide §. Ana-<br />

¡Mtft.) _<br />

u - Ejufdem erofione ) Diorefis frequentior caula<br />

iriclus cruenti cífe folet, dum nempe á fero aeri va-<br />

'ukeroduntur ; Quo etiam pertinent exulceratiait¡<br />

renum Se veficx eroliones , quas non tantum<br />

mientas vrinx , fed Se lenfus doloris plus minus ro- ¡<br />

ácntis.aut etiam .-.lias in parte affcaa moleílus comitirat.<br />

Tali ex iaufe miaus nati cruenti fcotbuticis,<br />

tatatchpfis, 8cc. & fero acido felfiorc, aut alias plus<br />

ininuscotrofivo prxdicis accidere folenr. Vafculorum |<br />

'" locis vrinariis Ucerotianes ab afpericacc calculi,<br />

crebro vrinam Se cruentara rcddi faciunt. Pertinct<br />

l"ic miclns cruencus qui in Variolis fubinde accidit,'<br />

. l!> Vel d Jfymiüioi ) Tcnuitas nimia fangu.nis Se ,<br />

'«oleas hujus anaftomofis vcl diapedefis potras yaio-<br />

Iuni » in tenibus, vnde cruenta fie miaio , caufa elle<br />

f üt «ic; ob quam fanguis antequam á fero .n renib<br />

«s fegregetur , cum eo adhuc confuíus, vafa penef<br />

51 ». ad veficam prsterhbitm, vrinanique fanguino-<br />

'"wm, magis 'tamen quamfi puruseo feracur dducam<br />

^•Plateras. I", ,<br />

, 4 " Curatio cüamvena) Cruentamiaio.fila calculo<br />

^num , ¡Horum carnero dum lambí admodum<br />

^entur, contundente procedat, cura in ns paucus<br />

¿odum fanguis á renibus abfcedat, qu. yrinse per-<br />

^ eam cin|it, ñeque diu hoc durec, fed ceffane,<br />

^tuu.,na rurfura elarefeac, ciirationera vix aham<br />

f«* 4a* caufa; .llius calculo fcilic debetur re-<br />

Wit.<br />

Aodfivero á fínibiu renum, fenguinem nimiura<br />

C k>. miaus fCrinis proveniat, Se nacura cura<br />

0bfa nguims copiam, vel impuritatm auc mmtmm<br />

cum vrina confufum per miaionem expurget, quod<br />

tamenj infrequens exiftit, quia copióse tune plerunque<br />

fanguis excernicur, li diutius hoc perdurer, cura<br />

eritadhibenda; Qupd Sefi á Txfione ex cafiu vel iñu<br />

circa regionem renum ¡faaa cruenta hxc miaio fequanir<br />

faciendum , Qux omnia fequenribus perficiuntur.<br />

Revellimits fanguinem nimium flueneem per vena<br />

feñionem, Cucurbitulorum in excremiratibus applicaeione<br />

; cum fi lumbisadmoverenturjad Renes potiús<br />

fenguinem é venis majoribusallícerenc.<br />

Mundum reddemus Jangninem, Ci obfierafitaiem vel<br />

tmpuritatem ad renes feracur, lluxufque inde illeoriatur,<br />

Idque Purgantibus micioribus, qua Se íimul adfttingunt,<br />

ficuci Se aliis inde naeis hxraorrhagiis fieri<br />

folec?<br />

Siftirnus fluxum iis exhibitis qux fanguinem incraflant,<br />

vías adílringunt , additi» quandoque qux ftu*<br />

pefaciendo [ fcnfum partium minuunt ; repetenda<br />

ex cura aliarum himorrhagiarum ;. Valcnt Si íéqüentia.<br />

Pulveres dzátatfimplices vcl permifti invicem , per<br />

fe, vel addit fiacch. rofac.tobulato , aut ovo ¡ aut cum<br />

lañe chatib. vel ovilla, aut vino rubro ouftero , vel fin<br />

ahquo vt rofar.fice•otar,yel myrti/lorum,v'el aquí* conuenientibus,<br />

Suntqueidonc. Pulveres,equifieti, millefiol.<br />

rad. conjálíd. biftorta , pentaph. fiemin. myrctllor;<br />

ojfium dañy/or. vítor. Se vti vulc Diofcorides , elychriftSe<br />

fiemin. cumin.filv. alcerius -, Icem boli, vcl Ierra<br />

alicujus figill. lop. homatites, amianrii cora/l.rubr.<br />

quod Se fanguinis, fi adune grumos diflolveredicitat,fuccini,<br />

fiodii. g. trogacont. Arabici,acacia, 0c.<br />

Trechifici dtfuccino,alkek¿ Gerdonij , multaque ex illis<br />

qux adflringendo ín vlceribus renum juvant, hic quoque<br />

daca fluxum hunc fiflunc; Se íi ardor mingendi<br />

fimul adfu , eum quoque miciganr. Aqua , fiucci £¿<br />

decoña plantagin. portulac. millefbl. burfo pasl. fiumach.<br />

cydonior. Sec. propinanCur. Ex Norcoticis , Philon.<br />

Perfic. vti Se Troch. cum paratü Inprimis,/*»»». hyo-<br />

Extrinfecus Renum tegio his qux fangumis fluxu.d<br />

cohibene.inungenda, E. g.<br />

1¿T. Bili Armen, vel alterius térraglntinofia §fí. cortic,<br />

molorgronot. vcl gallar. %vp fiongu. drocan. olum.<br />

^erofione originen liabet, funeílus admodum , For- áá. 5j. al. ficarpian. q.fi.ad incorporandum , cum ov*<br />

f<br />

"i & ifti miaus cruenti qui in aliis febribus mali- álbum. Se Aceti parum , fiac Inunñio vel Emplaftrumi<br />

Enisobfervantur, huc pertinent, vt quando hxmor- quodefficacius fi oleran omiccacur, üliufque locofine-<br />

%« penis nimia in febri maligna dat hxmorrhagiam cus plantag. fumacur. Platerus-.<br />

x<br />

"«¡uralethalem. Hcecftetterus, <strong>De</strong>c.t. confi.3. InPeftt- í* Ad Extra) Summc cinis linteati vsli auxiliaeurj<br />

¡l<br />

»tk oBfecvata fuir vrina fenguinolcnta , qux ínter fi palmis admifceacur, aut epithematis. Soongia etiatn<br />

rtfuna tune refertur figna. Etmuller. Vide §. Ab ex- | pice liquida imbuta víla. Se epíthemaus admifta mirifi-<br />

'«tucaufis.) . tf i ce, fanguinis erupciones fiflic. Attius.<br />

Quicvie hoc fympcoma butyro Sáturni renibus applicaco<br />

intra 6. vcl 7. horas nec amplius rediit; Patatús<br />

eft foluto plumbo calcinato in aceto diftillato ; Ex<br />

qua folutione clarificara Se filcraca cum oleo violar, vel<br />

rajar. £ Ungu. feu bucyrum 5 Eft medicamentum fummopere<br />

refrígetans, adftringcns Se abílringens. foh<<br />

Pet.Faber Curat. 7f.<br />

Rufticus fupra lumbos cadens, fenguinem primo<br />

fecis purum mingebat, poftea etiam mulcum ac ccáffum,cumdoleree<br />

circa renum regionem , prottJWUbio<br />

venx in renibus ruptx erant; ad hictf .icc.tus»<br />

jufli vt ftatim fanguis ex vena baf.lica 8 irgione loci<br />

dolefttis ad averfionem decraherecur; deinde noc<br />

Linunencum , ad repellendum 6c conílr.ngcndura<br />

prxfcripfi,veeo locus dolens invngerctur.<br />

fangu.drac.tragac.g.Arob. **>?!>' J , á<br />

1 & , Ca,-. fiar I ic.mtntum , vti sera<br />

ter, cum oléis prxdiclis nac a-"-adjeaa<br />

Ceratum- íortftnt.<br />

\i<br />

I


1140 <strong>Lib</strong>.lV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>- <strong>Cap</strong>. LXX<br />

<strong>De</strong> Morbis Teftium. 114*<br />

**• Votint) Utina fenguinca in Renibus, vefica vrí- conceptacula cecidit: Diflolvunt autem gramos<br />

naria, hujulmodi eolio, aut vrcrhra, Ixfi v.iíi.s fengui- in vefica, tum etiam alibi, fequentia fimplicia. '<br />

nei rcllis , curabitur (anaco Se conlblidato vafe faucio,<br />

Radices Angélica, ariftol. rubio tinñ, cord. ben c<br />

Valecmixcura fequens cochleacim lumpea,<br />

ryopbyl.pimpin.fiaxifr. vincetox. rhapont.rhabarb fc<br />

j£. Aqn.petrofiplantag. áá.|ir?. cinnam. ffl. fiangu. cifit,polygonati,gentiana,leviftici.<br />

drocon. 96. laúd. op. gr. ij. fpir. nitridulc. gil. x. vel<br />

acetiftillat. 5ij. Jyr.myrth. Ij. mifee. FrSylvius.<br />

"• Valent JTunccaute danda diutetica , prxftat<br />

tune vti tenéis Se alcalinis tcrapetannbus, craumacicis<br />

fimul, vt troch. dealkekingi , oculis cancr. Excerius,<br />

oleum terebinth. illini lumborum climaii poteft commodc.<br />

Wedeliui.<br />

*7. Mus eft ab Hepate) Si hepar oflicium nonfa-<br />

Cit, vrinx funduncur cruencx, bullís oblicx, ut inhydropicis.<br />

Judicabifnc ídcirco illius ruborcm efle ab<br />

inflammatione feri, aut quod mixcione bilis fecuratx<br />

frac ? Non, quia hepar hydropicorum duobus modis<br />

depravacum eft , auc per impedimencum taculcaeis<br />

hepacicx, aut alienanonc fanguificacricis faculcatis,vt<br />

in marafrao retorcido , in quo hepar attrahit quidem<br />

chylum , qui rudimeneum á meferaicis, per quas<br />

fertur , accipit , fed micificari non poceft ; Dico igitur<br />

venas eífe oblitas quodam cruore Se Carne , Se<br />

ideo vrinas reddi cruentas, fed bullís obfuas , forbihbus<br />

Se fixis , quod fignum eft intemperíei frigidx;<br />

tales vrinx veniunr a frigido, aaumeft.in propinquomors<br />

eft: tales vrinxfalutisdcfperationem afrerunt<br />

in hydropicís, quia laborar ab exhauílo hepar,<br />

alicnata ipfius facúltate fenguificattice Duretus in<br />

Hi/lerium.<br />

J<br />

Hetbx charefiol. veron. btton. chamadr. animan a<br />

lamintha, gratia <strong>De</strong>i.<br />

Flor, centaur. min. tilia, acacie, hyperícum. Mitinj<br />

fperma cetifuccinum álbum. '<br />

Arte faaa funt fequentia.<br />

Aqua charefiol. apii.fiuccifia ,gentiam, taraxacca,.<br />

fia/id. reg.card.be». veron.fior.til.grai.<strong>De</strong>i, levift.m.<br />

immotur. chamad, polygan.<br />

Unguent. Potabile, ad |fi. vel j. cum vina,vugu.¿<br />

eynogl. Auguft. Vtride Regin.Auguft.<br />

Addo fequentia experimenra.<br />

Infufio chamadr. in vino & aquaficab. Expreffio bi<br />

batur bis in die.<br />

If,. Aqua charefiol. unc.iv. carbón. tilii,ocul. cune<br />

propar. (¿pulv. áá.5fi. bibatcalide.<br />

IfL. Terr a figill. vel batí Arm. fiangu, droc, mumiÁ<br />

ál 5ij- fperm. Ceti Jj. Rhabarb. 5í>.f. Pulvis, Dozi<br />

pondere aurc. Rhenani cum vino vel aqua cherefil.<br />

IfL. Vngu, de eynogl. quant. nnc. jugland. dilfolvcj<br />

in brod.o, adde fferm. cet. quantum digitale capcti<br />

poteft.<br />

<strong>De</strong>coñum charefiol. in hydrom. vel brodia cxrúm<br />

vfurpetut aliquoties.<br />

NdCcczntut aquo charefiol. 1 Iiij. aqualevift.átjtuco»<br />

**• AJphinñere) Cum eftfauciaras, aut vlceratus fiol.reg. áá.|ij. produabus dozíbus.<br />

i cathetere nnprudenter Se violentct in veficam intru- p¡at m¡{tUra j n aqua charefiol. •harefel. giv. fiv. aa». cari btn<br />

fo. Ab arena crafliore Se afperiore, aut calculo , Sec. tórax. 5á. iij. Da bis in die.<br />

Sebifius.<br />

If.. Sperm. ceti dj.vel dR.dzcumcemifm^í»<br />

lg<br />

- Alius a fphinñere cervicit) Si fphinaer mafeu- tyro, Sebifius man.p.1403.<br />

lus añiciatur , aut virgx canaliculus , inde copiofior Grumos prxclare folvi rubia tinñ. catnfem.niy»r<br />

fanguis emanare poteft, vt in eífrxnata Venere inter­ ti* &ftermate ceti cum mumia, vt fiat Pulvis. tim<br />

dum contingit, inprimis fi proftatarum inflammatio niiisad aph.i'0.4.<br />

tx gonorrheca adfuerit. Riverius.<br />

<strong>De</strong>ntur remedia qux grumos ac arenillas folvunt<br />

**• Alius ab intimo ) Vide fupra ^.Miñus cruentus.) tale edtvitrum viciesuftum,zc in terebinth. excinclutí<br />

pocui dacum. ídem ad aph.3p.7-<br />

Grumos difiolventia.<br />

Pro fanguinis gcumofi diflblucione convenicc f>}'4<br />

tepida, bibiea per intervalla, ex aqua mate*<br />

Dicendum aliquid de difolutione Sanguinis in grumos<br />

marati, quod fit quando his extra propria fuá<br />

ÍC4CÍ "<br />

non valet aeri, Acetum vero Cu in mínima quancica<br />

vt vix gullu fentiatut. Riverius I.14. c.4><br />

II. !?« Mielas purulentas, eft ''• excretio faniei cum urina in vefica. congefta. 5l -Congeritur.<br />

1. *• Vitio ipfius vefica, feu quod ifta ulcere laboret, feu quod fanguis in vefica contení" 51<br />

faniem convertatur; Sí tum pus minus permixtum urinx, cuín fquamulis furíuraceis, exc<br />

mtur.<br />

II. Vitio ureterum, Sí tum paucum capillorum fpecie innatat.<br />

III. M « Vitio meatus urinarii-, vaforum ffiermaticorum , & paraftatarum &tura primo loco 1<br />

rum prodit. y<br />

iv. "• vitio Renum?*'- )ecoris,thoracis, quatcnus illa: partes pus per venas ad veficam tran<br />

tunt; Sí tum pus aecuraté uúaxpermifcetur,fiquid craftiusfeorfum eft,fubfnem manat.<br />

III. **• Miñus pilar is feu Trichiafis efl,ubi cum urina, materia muco/a nuncpilis aut capil' lS ><br />

tenuibus foliis fimilis excernitur. Pili ifti aliquando unius autduorum palmorum longit"<br />

a:quant. #<br />

Caufa illorum eft craffa 8c vifeida pituita, in venis á calore exficcata Sí coacta, qu* ' in<br />

go per anguilas renum & ureterum venas tranfitu, in támara longitudinem extendirur.<br />

Vide de eo Epiftol. Medicarum fed. quintana fto7?«. 40 : In curatione 4I - Spiritusterebt» 1<br />

,«. Minio cruenta purulenta) Cuidara cum in gran?mo<br />

renum dolore pus , fanguinem Se craíTam pimejerec,<br />

quia tumebae hxmorrhois,8edolor non<br />

'Tbac remediis, apercione hxmorrhoidum, incredi-<br />

Ui eclericate, dolor conquievic. Ballonius Paradigma<br />

,0l jfáftus purulentas) Grxcis ¡s^ris zrviehs dicnur,<br />

... jtut aucempus cum vel'fine urina, Illud prodit ab<br />

keraca vélica , vel á renibus ulcere affeais vel a<br />

"ite alia, rupco feilicee abfccífu , quod ineerdum in<br />

F<br />

íciiriti«le", peripncumonia, hepaticide; Se empyema-<br />

F<br />

¡cri folec, Hoc vero ab urerhra prodit exulcérala, In<br />

lC<br />

¡ir¡cafu pus unnx aecutate eftpetmiftum, aut fi for-<br />

¡e'cuod craífius feorfum eft, id fub fincm emanar; In<br />

phriori primo.pus exit fincerum, deinde punor fequi-<br />

„r urina. Sebifius manualis p. 140r-<br />

Curationcra'ficradere nihil atcinec: Oftenfura enim<br />

auomodo Vlcus Renum Se velicx, urerhra itera exul-<br />

Ltatraaanda fit: <strong>De</strong> puré quod in Pleur.ude Pcr.pneumonia<br />

, Se Empyemate minguuc fuo loco aaum.<br />

i¿»»¿. Accamenprophylaxis partibus per quas pus,<br />

natuia acre, decurrit, debetur', ne ab ejus acrimonia<br />

viol-ncur, ufu Emulfionura tcmperantium. Injea.onummulcentiumex'mucorem,<br />

quem oftendit pus in<br />

nanfituabradit.reparantiumSec.<br />

)'• Excretio fianieicum urina) Mucofa excretio glutinofx<br />

m.netici,citra fere miaionem é Pene aliquando,<br />

&in fceminis per raeatum veficx, cum ulcen Se calculo<br />

vefica, copuletur, non aliam quoque euram quam<br />

quiexctetioni purulenta Secalculolx debetur,requu.t,<br />

bjeaionefque prxfertim, qux pus iftud v.fcofum abliunt&abller^rnr.Quod<br />

nilícedat ,ut..n v.tga.nterdum<br />

pettinaciter hxret, fenfim nonnunquam trahendo<br />

illudeximitut, velfi virga raphano excavato iraponatut,<br />

in coque aliquandiu retineacur , pus fie aectaní<br />

evacuarique docenc.'. Platerus.<br />

!'• Congeritur) A quo non folum mi Üm ardens, Se<br />

¿«furia i fed Se crabule.ua reddipoceft: Id non folum<br />

abexulceracis renibus procedir, fed eciam ab alia.lluvie<br />

iDimpuris corporibus .Hic recenta, caloteque Renum<br />

excoaa,8í pur.s inflar macuraca mucura, qux puris ge-<br />

'<br />

%*1<br />

tumfyrupo Altbe* prxftat.<br />

30.<br />

r : ineerdum J..^ ^^rf.iinc acredine na fuaararnera per urinam expurgara<br />

dorcm Ínter mi.wendum, Se purulenram íimul mict.onem<br />

pioducunc,alias vero, illud prxfert.ra quod cera<br />

txulceractoiieragignitur, citra aliaaccidentia,n.fi quod<br />

cicca renum regionem gravedo ¡nterdum .quadam<br />

fentirur, curbuleneam miaionem cmcxt.Platcrus.<br />

»• Futo ipfiusvefico) A veficx ulcere, ra cervice ,1liusauc<br />

fundo exifteneis; purulenta quoque mia.oenafeitm,<br />

purc fe cum urina raifcente,Se cumxx k^exo-<br />

Ktante Aliquando vero praiset-ametra BH&onem<br />

.«exctetioneofteníL,fiprxfetc.nyncerv,c.sreraotiore,<br />

vefica fede ulcus üt : Quod pusur.nxofo<br />

úmodumgraveo/entemteddn. Alias vero,m j<br />

unax exiffens, quale in hifce raembranofis lo s g.goi<br />

i t<br />

folet,c,n,aumfubfidens fundo - « ¿ | ¡ g ' ¿<br />

cum dificúltate egeritur: H.fce ^ ' ^ ; ¿ l .<br />

áit, eoque raajor ^ ^ ^ Z ^ s o x e d o » * *<br />

locamoleftec; Prevenir autem 1 xc J' C ¡_<br />

* illis quoque illius lxfiorabus a S»*««««ni. m<br />

&o F S t : Ct illx in ¿ 3 - « g S ¿ 2 S infe<br />

' 4 :nus<br />

- Vitio meatus urinarii) Vide cum<br />

"• I-litio meatus unn*r»j<br />

Actic, 5. Abftergentio ^ X ^ L u m Putulen-<br />

»• Vitio Renum) Ab ^ " ¿ ^ L j ^ mmx conwhiiu<br />

eai-nerabiaam.Sequxpui<br />

dolor inter mingendum;<br />

&<br />

íl P Ui quam acquifierit, intetdum accedit» alias veto nullus<br />

vel exiguus : Coraltibas etiam aliis qux ab ulcere renurrt<br />

proficifcuntUr accidentibus: Exuíccrarionis caufas<br />

vide cap. de Vlcer. Renum. Platerus.<br />

. iS' Vitio Renum) Nephriticis familiare eft fanguinem,<br />

aut »«í-€amribcio ctebro excernere; ecenim á calculó<br />

majotijSeafperitatibus ptxdito.renUm caro facile,atteritur,<br />

8e vaforum ofeula referaneur, quibus fanguis exundans<br />

urinam cingit-, cumque folucioconciriuihoc<br />

modo in renibus excitacur, fxpiffirne ulcus fuccedic ¿<br />

quo pus Se fanies cum ferofo lacice perfuliduncur.Se fedimentum<br />

copiofum Se fcetidum in urina conflituunt-,<br />

dein ab ulcere continuum plus folvitur , Se fenguinis<br />

profufioncslargiores non raro fequuntur,atque ipfa renum<br />

caro attrita , Se fenfim exefa cum lotio eiicitur:<br />

Ólim in vifi mulierem annofam, qux per plures menfes<br />

cum urina purum fenguinem in magna copia qüotidic<br />

reddebat: Infuper carúnculas ingentes, carnium fraila;<br />

Vaforum exeforum velut tubulos,quoties mingebat,in<br />

magna quantitate excernere folebar, ut fufpicio<br />

eífjt renumalterum hoc modo totume corpore ablccffifle,<br />

poftea tamen á decoao vulnerario, cum fpintil<br />

vicrioli acidulara miaio ifta cruenta fiíleb.uiir, atque<br />

iftafcemina adhuc in vivis degit. WilltsTr. di Vrtn.<br />

ca s<br />

P- - t •A<br />

Ex Vlcere Renum poft fenguinis Se puris miaum j<br />

excreta vidi corpuícula lumbricií non abfimiua, triutíi<br />

Se quatuor digitorumcranfvciloium longitudincinxauantia,<br />

ablllullr.Dominode MotondiniSec. Pro principe<br />

in PrincipacuNeocomeníi,anno iotfo.Evafir is mea<br />

cura ope terebinth. cyprit coffiu medulia icmmx, decoaitrauraatici.expt'/^//*»<br />

, plantagme , a/chimilld,<br />

vinca perrinca, Sec. prxmiflb bolo ex troch. de atkgkinvi,<br />

Exterius admotum Vngu. fontal. & comitijjo,<br />

fuperdato ¡omina plúmbea pertufe., Lac chalybcatum<br />

refpuebat venteiculus, in quo protinus 111 corruptioncmabibat.<br />

„<br />

V-fecoris, fhoracis) Ab alterius partís quam Renum<br />

aut veficx affeau miaio prxternaturalis quandoque<br />

pi-ocedit, veluti** hepatis abfceffu in ulcus converio,<br />

pus fero, indeque urinx comm.iceri, p.uule.uamque<br />

miaionem fieri polfe aliqui exiflimarunt: Ve. Szpulmanibus<br />

& tharace inpleurittde acperipneumantO lupputans.atquc,^^,<br />

purulentamillam mater«m peí<br />

urinas quoque expurgari: Quod fi ab h.fce fed.bus eo<br />

nerveniíe poteft, cune eciam ab alus fed.bus internis•,<br />

abfceflu indeque ulcere tencacis, pus in vafa raneare, Se<br />

fie cum fero ad renes pervenire, urinxquem.fcer. , Se<br />

cum ea progredi valer. In Purulenta hac miftione ,<br />

naturx hic motus potiús erit gromovendüs, quam hftendus,<br />

exhibiris qux per urinam illuviem in fanguine<br />

contentara evacuara; Pet rcliqua, cura potras accommodabitur.<br />

Platerus.<br />

i<br />

'" •<br />

Tom. II.<br />

6 - Vniojecoris,thoracis,quatenuspartes illa&c.)veculiaris<br />

pororum in Renibus difpofitio, feüconfiguratiorequirituradtranfmiflionem<br />

puris é partibus fuperioribus,<br />

qux admodum obfcura Sí ignota eft: Naríi<br />

quod in Renibus,aut circaRenes,fiac fpecifica aliqua effervefeencia<br />

, feu fegregaciva fermentatio (hanc olim<br />

coaionem appellabant, qua feri pars una cum IPÍI zdmiftis<br />

imputitatibus , é fanguine feparacur. docenc<br />

tres ratíones. 1. Quod pleraque diurética mulroia.e,<br />

fermencacionem taleru facience redundenc, im<br />

ex iis felia funt, utfaliafabarum, ^ f f l g z H<br />

Sec.Qupd fudorifica( f ^ f í g S l S &<br />

feparatur ) effacac.a fiunc fii É» f^e, ucacecum,<br />

tiuiH,v..u6v».T-s^ „n¡r,irioiiem, fermentun» ñor<br />

obdebilcra hepatis coníticucione ^ D d d d


1¡42<br />

<strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl<br />

.nvenieos píxparetm, arque hinc e- ab hoc inufieato capillorum miau, qui iDfi i 1<br />

tn manens non fuíhcienccr a langui- reverccbaturquohbet i A die r, ¿r P ,dentlt facis validum Se conveniens<br />

tiara ferum crudum manens non fuflicientcr á fangui­<br />

revercebaeurquohbec, M ^ ^ ^ g leit, *<br />

ne feparctur, nec fatis attenuetur , unde urinx tune<br />

cuitare, fie canea perturbancorpot»¿££2,-<br />

pauciílimx excernantunlicet ferum in roto corpore rev.xíe<br />

concmerec ¡n cubili . á quantibiK i "'<br />

dunde. ,omneíqucmoIliores partes radematoíb tumore<br />

diftendat. Sed quomodo per illam effervefeenciam<br />

feri pars cum ipíiadmixtis irapuritatibus feparata , &<br />

qualem nancifeatur figurationem.ut fola per renum porofos<br />

meatus delabi poflit, ipfo fanguine ab iisexclufo,<br />

©bfeurum; Sic etiam peculiaris pororum in renibus<br />

diípofirio, feu configuiatio non minus ignota cft<br />

quam modo diaa fpecifica fermenratio , Nam<br />

quis quxfo ,explicabit quare ferum cum filis contemis<br />

liquoribus, per antediaam fpecificara fermentationan<br />

a fanguine ieparatum, per renum Se glandularurn<br />

poros, fine ullo fenguine ad veficam deícendar, cum<br />

uuetimpurulenta materia e thoracedelztz, ac fanguini<br />

peuicus adraifta,ipfo fanguine mulco craflior, per eofdc<br />

poros fxpe fine ullo fanguine traníiifle vife fit.<br />

tít<br />

modo medrara, modo digiti to£¡*¡¡ ?*«<<br />

ha ira.olutis,iu tato íepatatira, fcdplerumou c " 7<br />

banmprod.ennt; duranre qualibec acceffione «S f<br />

rae quaruor; in quibus licettoritinenter & Z l<br />

redderet urinam , tranfegit tamen relígaos S ?<br />

ne ullo cruc.atu ; ullove --- "-<br />

s capillorum miélu nf<br />

""<br />

"<br />

dum poftlirainio repetcretconuictareciprocandin? 1 "<br />

McótousTulpius obfiervat.lib.2.capk.¡2 ÍücZ<br />

tum. Pr. Adm. l,br. 2. obfiervat. 72.® ¿. * l¡b T<br />

Jtor. 134. Jr " e,ai -<br />

37- Miñus pilaris) Eft quando juxta cum urina i*,,<br />

puntas quxdam mueoía, capillis non adeo dífümilis c<br />

tmttiwrj quamvis noftro quidem ;udicio urinam hanc<br />

tune pocius cc.niformibus, Se valde cxilibusvermicu,<br />

hs, fed oblongis tamen, fcatere exiftimemus; ficuti lQ<br />

ipfo etiam fale corrupto vermes gencrari nullam OLOque<br />

eftdubiura. Chrift. Langius Pothal.Amn.coh}S.<br />

§.¿. & 7.<br />

Quídam dicunt hoc fieri propter pororum in renibus<br />

fpecialem apticudinem ac figurationem (hanc tamen<br />

deferibere nequeunt) cujus ratione pus ciaffum<br />

per illos dimitti , fengnis vero tenuior tranfire non<br />

poteft; cum in ctibrum rufticum, inquiunt, rotundis<br />

foraminibus prxdieum fimul iniiciunrurpalex cenues,<br />

Se pifa vel fabx, cune per ejus foramina craflx fabx<br />

vel pifefaciledelabuncur, paleis cenuibus oblongis in<br />

cribroremanencibus .Verum ecfi pororum apcicudo in<br />

rebus iiccis ealia prxftare poflir, tamen ualdedubuandum<br />

an eciam in liquidis Se omnino fluidis corponbus<br />

íimul mixeis hoc contingece queat, prxcipue ubi neutrum<br />

pinguedine alrerum fuperatf fcilicet inpuscmadruplo<br />

fanguine ,cralfras, propter folam diaam pororum<br />

figurationem tranfire pollit, per tam anguftos noros<br />

, qui fanguinem ci admiftum , multoque teñuiorcm<br />

, non tranfmittunt, fedfiftunt ; an etiam íanguis<br />

( qui adeo tenuis Se fluidus eft ut inrerdum per poros<br />

cutis tranfludare vifus fit) ad poros renum de-<br />

Vcniens , non «jque facile, imolonge faciliüs poflit figurati<br />

adformam pororum renumquam pus,quodcr.-if<br />

lranadeo eft ut vix per uréteres tranfire queat , eofque<br />

diftendendomultotiesgravirerexcrucier, Atque ita illa<br />

ratio de fprcíali pororum renum configuratione vix fufficere<br />

videtur ad diax evacuacionis explicationem.<br />

Sed quid dicemus de rcbus folidis ac duris an illx etiam<br />

ealiter figurar* funt ut per poros renum dirairti<br />

poflintjfenguine non concomitante, atqui varia exrant<br />

excpla rerurndurarú lincfeiiguinectimurina excretará.<br />

Hxc dura perpendo ut Se illi qui acidulas diuréticas<br />

vel etiam vinum diurericum bibunt copiofiüs, intra femihoixfpatiumfxpettcs<br />

quatuoivc aut plures feri libias<br />

emingunefinc nllacordisalteratione, Se vix vero<br />

fimilc vidfcatur quod tanta feri etudi Se non colotati copia,<br />

tam citó per cor.pulmones Se renes íineincommodo<br />

tranfire poíür,ccepi cogitare neceflarió prxter renes,<br />

deberé alias etiam dari quafdam vias,per quas copiolí us<br />

ferum, atque etiam res duriufculxad veficam devenire<br />

poflint; Vus has fufpicatus fum efle vafa ladea quídam<br />

, qux peí oceultos 8e haacnus incógnitos meacus<br />

ad veficam íeruntur 5 Se non quidem in ómnibus , fed<br />

inpaucis quibufdam hominibus verfus veficam adeo<br />

patub. funt, ut non tantum, ipfum chylum Jacleum &<br />

ieium copiofum, fed.« quoq; folidas, dums Sí oblongas<br />

tranfmutcrepoflint.Sufpicionemconfirmaju obfervationes<br />

medicorum qui interdum chylofam lacleam<br />

materiam excrctam v.derunt Sec. <strong>De</strong> Diemerbroecb<br />

Anot.Lt.capjy,<br />

Ü7> MiElus Pilaris.fivt urichiafis) Miftum capillorum<br />

viderunt Medicorum aliqui , ar quis reciprocantem<br />

ipfius periodum .' quam nobis evídentiflime obfulit fi-<br />

• ¡u¿ Coníillis Hornani, afíli&us quacuor ajmplíus anuos<br />

Trkhiafis 3 miclio Pitar is.<br />

<strong>De</strong> Filamentis,non fine caufeambigitur An cum mina<br />

crafla, vel mcdiocri,effufe, femper prodeantáRenibus,Secorirad¿fiibílanciáe(reinl.-raguoreidcircoemiiiticr,<br />

Galenus caufam capillitii refere inlentamcrudainque<br />

picuitam, calore renum intcníioriin oblongameV<br />

cerecera figurara Conglubatam. ^v;Vlr»»4Ínquicfi¡amenca<br />

fuam fbrtiri longicudinem in vaíis renum vela-<br />

Ais; cum enim per diurética laiieraur, fereaneutejue fe<br />

ex renibus l.iborare,qui calía niingunc in tenibus f«raam,<br />

obeinere.<br />

Añuarius l.decaufiurin.21. Vcroqucfeliciusremcxpeudifle-<br />

videcur, ad uretetes referens citra ullam hilicaeioncm<br />

-, Cum enim Renum firais pituita fereabundee,<br />

qua: raro ad arenas Se duelech in fura morarur.fepc<br />

fimul cum urina ad uréteres labicur, confentancura<br />

cft ut lentorc fuo infigni ureteribus adlmens, & prx<br />

calore craffeícens, inoblongam & teretem efBgiempili<br />

formara aflumat.<br />

Fernelius3. Path.capit. 16. fcribit fe animadvcrtilfe<br />

ea ex vaíis paraftatis derívari, in quibus teretem & pilaran<br />

formara fortíuntur, ex feminis materia, qua vi<br />

morbi fenfim defluens Craflefrit calore ; Appuere aurem<br />

iniis plurima, qui ferda exulcerataque gonorrhcc-3,<br />

correptí non ita pndem fuere, Se iis mulieiibus quibus<br />

albicantes menfes profluunt, aut urerus fceda<br />

colluvie turget; item Seíxpenumero. inurinaquxpnma<br />

fita concubicu.<br />

Vijcerus eandem arbitratur craflbs ejufmodi & lentos<br />

humores é quibus ifta fuamcraa percenuia enafcuntur,<br />

in venis quidem primum procreari & coacervan,<br />

confiftentiam Se effigiem pilorum accipere in anguft' 5<br />

renum mentibus,per quos una cum lat.ee feroíb phlcgma<br />

traníiwc veluti per cribri foramina capiüariavalide<br />

trajicere, poftea vero defeendere in uréteres , "»<br />

quibus magis adhuc exficcetur, doñee á lotio abluía,<br />

in veficam protrudatur: ob teuacitatem tamen non<br />

rumpatur Sec.<br />

Qnam f'ententiamut rationi magisaffinem amplecli;<br />

mur, Itaque cura ex ómnibus hifce Authorum placitis<br />

fit manifcft..m,non tantum in Renum ditione piocteari.feu<br />

fuá primord.afbrtiri,verum etiamabuniverfovenólo<br />

genere , íxpenumero ad Renes relegan hiij"''<br />

modi filaraenra, Se corran materiam efle furcos cralfü»<br />

ac lentos;calpre rorrefaaos,neobfervatur.<br />

J[.p"ita refialutione.Cea humoris crajfl&pituitofi.lo-<br />

^ b '«sadmiftionc id evenire indicarura haaenus fuir,<br />

s «rtholinHs laaearum thoracicarum á fe invenra-<br />

4s ni .& autopfia: beneficio, dcprehendir.necpiuiitam,<br />

c Pis verum, Cxteris paribus , efle femper id quod<br />

Tom. Ih<br />

n 4j<br />

laaisctafllqnis inflar,'« mina nonnunquam fubfedifte<br />

f emíl anbu !, pCr,a(acos eamm «binarteítn<br />

f g KS - Í ^ UaS P*K»dunr, & renes ipfosad.<br />

centes una cum fero delaram pofteaque íinral cum<br />

u -na excretum, Qm Se facilenrinncatrophia-partiran<br />

pnc crtim tho,-ac,carum (íi qux chvlofum ejuíinodi I<br />

ac 1 vir mr . V !Í míeC1 "" Ur) r3tÍOnem P«W «cep-<br />

llbmSí coníequenter marafirram inferent.bus.<br />

^xterum cnratio ( fi quamrequirac Seadmietat enara<br />

mnlum iftud) ,„ caula vel comprimentis d oh,<br />

ttrantIS)Vei quocunque.modo chyli diftributionemS:<br />

rao uran a,em d i e m i s ^ ^ £ ^ « «<br />

ñSnÍT eni, ' r, ? bofa, " one * s' andu i""'"q;rpto rite<br />

S Í e § re 8: ,t,0 " e &c -) «° cempetiem legitimara<br />

redníhone Cttzem. Gréfwein Hodeg,p.llSl,<br />

h<br />

Miclio Nigra. ¡,<br />

Miaio heic V«/»«A«v», fitas habet differentias<br />

ratione .ntenfionis Se rem.llionis, in colore nigto, habetqoe<br />

caufas varias externas atque internas.<br />

Externx funt ebus Se potus, Ab h.fce enimcai.fi;<br />

vanan Se mutan urinas in odore,colorc Se conf.ftencia,<br />

quotidianus rerum ufus teftatur.<br />

Internx funt humor mejancholícus , bilis ana,<br />

«Kp«rM, mortificatio caloris nativi, Fernelius addic<br />

Cilculum loco mot.vum, qui poftea non fine dolore é<br />

renibus extutbatur.<br />

Vtinas nigras Hippocrates lethales pronuntiat.qux i<br />

calonsv tx^rn preveniunt, Calido namque vivimus,<br />

eftque calor commune am'mx organum , ad omnes aaiones<br />

obeundas, qux fi ob caloriá deféáuni cclíeín,<br />

nil nifi ¡nors expcaanda.<br />

Qnx nigrx func ob nigroium humorum admiftionem,<br />

lechales non funt, imo fxpe.<br />

Salutares/ivc crieice á natura, five arte per cathartica<br />

Se diurerica contingagt. (Aetramenti inflar nigras<br />

p crajfas ctitice Se périodice, excretas vidi á Iuríf-<br />

Confitltcú ajfinieote gamiáttamihiconjunño ; Lienis<br />

ille moleftiis obnoxiasvixit, incujusmortui corpore aperto<br />

Lien extraordinaria motis & eonfirmationn fe videndumexhibuit,<br />

Illius biflor tam in Anat.nojlra Prañ.<br />

tradidimUs.)<br />

Tales utinx non raro ab illis excernunrür qui Lienoli<br />

funr, Se obílruaione aut tumore Lienis laborara;<br />

ítem qui (cabie, hypocliondriaca melancholia,<br />

arquatonigro, quar.cana, aliifque melancholicis afteet'.bus<br />

confliaanrur , equidera magno cum eorum<br />

commodo , quoniam Caufe illorum affeéluum íponte<br />

vel arte evacuatur.<br />

Curatio inftituenda cftperaper.'enria.díureuca Secathartica,<br />

tí natura nihil, vel non fufixcieraer m«»eat •<br />

Quieicendum-iutem.fi expellat criticc,&quidem¿.7¿cf"'<br />

integre, ]axtioph.2o.fieñ.i. *<br />

Cothartica, debent cífe melanagoga, de quibus conílat<br />

ex dicxis.<br />

Diurética ¿^ aperientia funt fequentia.<br />

Ex fimplicibus Radices, Apii, ononid.'fmmc. petrofel..<br />

alfar, ruj'ci, raphani, afiari, peucedani,ficyiU , acori veri<br />

ariftaloch. ntr.cyclam.<br />

Cor.ex tomar, rad. <strong>Cap</strong>par.<br />

Herbx ,ficolependr. verum,linguacerv.eacbleor.beccabungo<br />

, ñafian, hort. cufie uta, veron. fumar, cha-<br />

modr.<br />

Floresgenifta,centaur.min. lupuli.<br />

Semmzcochl.viticis,nafturt.fraxinigenifto, única.<br />

Ex arte faais Se compofítis func.<br />

Aoaxfumar.cufcue.lupuli,raph.nafturt.cach/.becc^<br />

berber. ¿infuocerv.apii,chamadr- anón-petrafi.veronie<br />

S<br />

D'Dddd^L<br />

"I


H44 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> AfT<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl. <strong>De</strong> Morbis Tefhum.<br />

Syrupi,fumar.cochl. luputi,veron.2. &s.rad^acetafi feturatiorem fcilicet primo viridem, poftea<br />

nip<br />

comp.axymel. comp. (3 diuret.<br />

acquirent,ac eundem fero impcrtient;Ecenim fi ¿fi, grum<br />

E/eñ. chalybeatum.<br />

va, cyft. fellea exempta,ac cucúrbita indita leni bal<br />

Pulvis ehalyb.<br />

calori exponatur eadem brevi víridefeet, aepoílea ne.<br />

Spiritus nitri, tomar.capparum,cochleor. ftaratramenti nigerrimaapparebit, quare in Iftero "<br />

Crémor tart.fimpl. (3 vitriol.<br />

gro.qui tantum eft flavus diuturna moraindeterius'"*<br />

Sal genifta, fumar.oxalid. tamarifci.card.bened. ab- veaus, nihil ufuatius cft quam urinas anatas redd^<br />

finth.fmiperi, Sebifius man. p.1406.<br />

Prxterea ejufmodi urinx , iu maligna febre ac peíle ¿<br />

<strong>De</strong> Nigtis urinis fie fentit Willis Trañ. de Urinis terdum apparenc,etiam non raro abepoto veneno, ato"<br />

cap. 11.<br />

inhoccafij fignum lethale pletumque exillunt-quipPe<br />

Quod ad urinam viridem Se nigram fpeaat,colores fenguinem valde corruptum,Se proflígaos ípíritibus ac<br />

ejufmodi feturaros ( quales fcil.porrum Se atramentum foluto mixtionis vinculo , velut VÍK^O-» affeaum ár-<br />

exaae teCetant) fateor me nunquam in lotio vidifle, guunt: Nonfecus ac cum pars aliqua in corpore noilro<br />

quin exiftimo ex bile flava intenfiore,viridiuficula,cx ea­ ulcere aífeaa, poftea gangrxna aut fphacelo corupimr<br />

dem cum miftura opaca Se nonnihil atrata Nigricantis illico fanies, qux prius copiofa,alba,aut flava effluxerat'<br />

«««i apparentiamdefumi.indeque ab Aurhoríbus Lo- nigra evadir, Quare^in affeaibus chatis, cum urina íii!<br />

tium viride G? nigrum zonellaxi.<br />

gticat, fero Se fanguine per totum vitiatis, etiam cutis<br />

Qux autem iftis modis urinx coloratx habentur, externa tali colore obfufeacur.<br />

vel ita conftanter aliquo tempore perftant, ut funt iae- Quod ad urinas calore viridi, ac prxfcrcim nigra pc.<br />

ritix; aut etiam cruoris virulencia quxdam affeai figna; riodicecinaasaccinet Cqux nimirum hypochon Prax.inft. lib.i.c.23.<br />

'• Morbi Tejliumpracipui ) Peccanc quoque Te tes<br />

n<br />

J»*, dura incra abdomen latitanr, vel in inguinibus<br />

c<br />

°Dcinentur. Exprimo illo fituin divortiis vui declary<br />

«ut lleriles,etiamfi validi, quia non funcloco naeurai<br />

¡ pofiti. .<br />

Ex prava conformarione peccanc in Numero, í. urx-<br />

CUs<br />

adfie,vcl triplex, ut iisqu. Triorches dicuntur, íala-<br />

,<br />

^<br />

manera, timidi funt Se pufillanimes, voccm edun •<br />

nuem, Calv. non fi.unt,&c. Tanta eíl Teflhim m «*<br />

corpus vis atque poteñzs,Sebifius mon.pog W?' ,<br />

Teftibus conceflumeft Fermentnm cui mcumDi<br />

horario íí-minis, id cumlanguine Se lympiía ex<br />

bus rehuís fenguinex maíf* permiftun>mfignem v<br />

Ccs nem Tefticuli Ixdunt. Sí fuerint exígui inflar avellana<br />

nihil valentad concepcionem. RiolanusEncheir.libr.t.<br />

cap.34.<br />

Cuca numerum Teftium, quirirur An Monorchidcs<br />

fi.it veré Monorchides ? Trio: chin Agatoclen memoranchiftorix,<br />

MonorchinG»/M»¡i: an tamen ve-re Mor<br />

norchin pronunciare oporceat,nifi prxviaanatome, mihi<br />

ambiguum eíl.fxpe enim tefticulorum alter in abdominis<br />

imo reconditus prxpropcra judicia confutac: Id<br />

cum alias tum clatiflime mihi ipeaacum in nobdijuvene,qucm<br />

anucroconllab.it nonniií unum inferotofení.ire<br />

tefticulum; Verum cum c vi vis excederet, pollinaoribus<br />

ut balfama fuá ingererent, omnia cava corporis<br />

lateexperientibus.prodnt ex abdominis linu laccnrc<br />

tefticulus alcer,non minus bene habitus firmufq; quam<br />

ille prior,imo toroíior plcniorque calore loci nucrimentum<br />

copiofiüs fuggerente. Olaus líorrichim.<br />

Mot.orchidis fcecundi meniinic Sal. BrauntiuMcd.<br />

Sspt. vol.t.p.8s


1146" <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl. <strong>De</strong> Morbis Teftium.<br />

Morbafo hujus loe. cft,quia modum valde excidit,^»fitus<br />

Man p. 1+19. , . , ,<br />

+• Calido) Cal.g húmida Cernen copiolum generat,ad<br />

Venerem quidem non adeo incitat fed tamen ea minus<br />

lxdit; Calidafiteca, adeft femen paucum Se craflius infi-rnisfalacitas,<br />

fed cito veneris finetas cft, püi cuiflime<br />

nafeuntur. Primirofius.<br />

í- Semine multo nimis & calido) Vlus Teftium quis<br />

fit,eruditx an.iquicací vidctur fuilfe inccttam.Htppocratts<br />

l.deGenit.\ll\s nullum aflignat oflicium, nili ur femini<br />

átoto aflato tranfitum lblummodo concedant :<br />

Ariftoteles nonndi accidéntanos in hifce partibus agnofeu<br />

ufus-, nam lib.s-de Pare. Amm.cap.7. zit, quemadmodum<br />

textr ices te/amiugajungentes, ej tamen diftendentes<br />

appenduntpondera qua lapides vocant,Eodem<br />

modo teftes fiunt appenfivafis jpermaticts.Miam ulum adducit<br />

, ut facianeadcordis robur, Sí Ce¿\. 4. probl. 2.4.<br />

Vt pondere fino ereñtanem tj tenfionem penis juvent.<br />

Non pauc. c Rcccntioribus, femen in teftibus gene tari<br />

negant;Plurimis adduais rationibus,Sequod hne teftibus<br />

quofdam generaffe compertum Cit, Sí Eunuch.<br />

teftibus fpoliati coeant.<br />

Atquod femen conficiant Teftes multis rationibus<br />

probari poteft, na porteriori hoc nonffimum, ablatis cnim<br />

teftibus feraen non amplius generatur, Sí animal fie<br />

fíenle; Imo teftibus folum refrigeratis viroseffoeminari<br />

, teftanrur milites brumx tempore per fluvios dua¡,<br />

affirmante Salmuth. centur 3. obfiervat.ji. 2. Teftium<br />

fubftantiá pultácea, Se femini confp.flato limillima,<br />

cujus fimilis non eft in totocotpote , feminis elaborationem<br />

approbare videtur. 3. In brucorum majorum<br />

teftibus circa membranam interioren infiniti arteriatum<br />

Se venarum confpiciuntur fanguine tumentes<br />

ramuh. Pro nutritione autem tanta fanguinis copia opus<br />

non erat, ideoque pro ufu alio , feminis nimirum<br />

confeaione copiofior adduceturfanguis,4.Teftes prxfentcs<br />

robur Se animofitatem corpori prxftant peculiarem:<br />

Quomodo autem iftud fiet, nifi peculiaris coaio<br />

in iftis celébreme? E contrario abhvri teftesanimalis<br />

temperamentum plañe mutant. Mmbius p.410.<br />

Sed máxime confirmathifloria zDodonaoallzta,Qm<br />

damtcftis dolore intolcrabili cruciatusdiu,fruftrarcntatis<br />

ómnibus remediis,maluit fibi amputar. Teftem interura<br />

Se incorruptum, quam diutius vitan, in tormentis<br />

trahere, Exttaaum teftem cum adhuc calentem<br />

per médium diflecaret, in faciem ipfius crupit Se<br />

profihit femen.<br />

6 - Venarum circa illos a fianguine turgeficentia) VzCz<br />

habent merque Teftium , 1. Arteriamunamex arcerix<br />

magnx trunco, Hifce arteriis hoc peculiarccft,*/r Z¿«<br />

danus, quod fuis conjugibus venis ubique inajores ampliorefquefunt,quum<br />

tamen alias in roto corpore venx<br />

arteriis frac perpecuo majores Se capadores; Verum<br />

quod hoc inrerdum , Se quidem in hbidinofis ica contingat,adraittimus<br />

, quod autem femper Sein ómnibus<br />

res ita fe habeat ¿v}o"» ;<br />

n<br />

1147<br />

V mTobfer IT Cft ,6 ' Infiammati ° } in **« ' 7 - Omtío^ (de rc/iquis enim non habeo,<br />

quoduicam j ouici va.<br />

,. Dum medicamenta illis applicantur, ligaturam femper verfus fuperiora tendere deberé<br />

ut minus dependeant, &tíuxusrninoriir. '<br />

t. Ad inrereipiendum fluxum, ad latus pubis, ubi ven* Sí arteria ex abdomine ad teftes Sí<br />

ferotum rendunt, IS - intercipiens ponendum efle.<br />

s<br />

3. * Laudar!, paribus cíereris, <strong>De</strong>coclnm agrimonias cum vino & aceto; radicem cucamevis a-<br />

greftisfimHircrdccoctam.tfer^wParidis viridem contufam&applicatam Sec<br />

Aut t0 - Scinbus, feu alius tumor frigidus Sí dum* "• qui ex mal¿ curará inflammatione fVnc<br />

oritur.<br />

- — j —<br />

gulis diebus hauftus, cum Rotul. Diacymini.<br />

III. «• Vlcera, qux:quia inToco húmido, fimtpericulofa, & inrerdum in cancrum feu<br />

gangririam abcunr. Lavandcbent decoclarofar.foliar.verónica, &plantagims. Vnouemo Apotór«/0<br />

inundan poflunt. ° • ' * r<br />

<strong>IV</strong>. 16 - Contttfio, qux cum ingentí dolore conjunda eft, ovalem ipforum íiguram corrutnpit,<br />

&:gignendi fepc facultatem demit. " • Occiirrcndum cft maturédolori, * g - ne afrluxus<br />

concitetur.<br />

V. Huc refer 1. x "-Spadones quia natura impotentes, feu quia tedas parvi aut ,0 - attritii<br />

feu, quia meatus feminis cccci; pofTunrque aliquando a natura reftirui. Hinc iplis petmiíTa<br />

1 iiiftiniano adoptado. }l - Concumbere iidem poffunt, S¿ ''-fecoñ aliquid cum quali quali titillationc<br />

emirtere, femen fa:cundum non irem.<br />

11. ^-Eunucbi feu Coftrati quibus H - excifi funt tefticuli. Utiisque dcferrur }í - humor genitalis,<br />

qui in femen a teftibus perfici debebar, i6 - aliquando ad caput, unde cira canicies,<br />

calvicies nulla , cujus diverfaapud au&ores ratio j aliquando ad tracheam , unde, hac anguítiore<br />

redditá vox acutior, Sí linguá nimis humectara, balbuties: aliquando in univerjum<br />

corporis habitum, unde pinguedo Sí proceriras; aliquando ad pedes Se erara, quxfupcrfluo<br />

humore emollita u Ice roía fiunt: aliquando ad fedem&: partes finítimas.- ideo etiam ut<br />

plurimum funt alvi lubricae.<br />

<strong>De</strong> Eunucbifrno abinfibulatione olim ufitato, nunc in equabus adhiberi fueto,vidc Celfuml.vii.<br />

k ex recentioribus Sinibaldum Geneanthropia 1. III. traci. 3. c. n¡<br />

J<br />

teflium magmtndo non naturalis Atropbix.' ¡<br />

1? " Tumor) Augmcntum teftis unius aut utriufque<br />

mturale, Sanguinis boníubcriorem per vafa aperriora,<br />

acccíliiiu , caulam agnofeit, ut Atrophia ejufdem inopiam,<br />

adeoque in qualitatibus vitium, calíditatem<br />

máxime acredinem, malignitaeem.<br />

Vil'ui uterque affeaus objicitur: Ab aliis autem intumefecntiis<br />

hxc diftinguitur, quod fenfim magis fiat,<br />

incotporebenefe habente, fine alterius cujufdam tu-<br />

morisfignis.<br />

Nilmali inferunt, Se fere iis commoriunturnomines.<br />

Curatio utrobique fanguinem refpicit, hoc autillo<br />

modo pro fui difpofitionc alcerari exigentem: hinc<br />

& Topicis paicifuccurrimus, In primo cafu iis qux re-<br />

^igerandi arque adflringcndi, Infecundo qux emolflendi<br />

magis virtute pollera f'otus, unguenti, empla-<br />

, * l¡ , quandoque Se cacaplafmacis forma ufurpacis. G.<br />

titaftití Ther. Sp. p. J1I-<br />

Notanda inxqualicas Teftium quoad 1n.1gn.cud.-<br />

'.nem , Seegregiumac in praxi uciliflimum Aquopen-<br />

**« in oper. Chirnrg. f. j. e. 73- prxcepcum, Vidi, /«-<br />

?*"*, plurimos ad me venientes, credentcs fe malehabe<br />

«>quod unum teftetnakero majorera in fe iplis ob-<br />

¡«ivarent, propter quam imaginationem v.debatur d-<br />

'« Teftem majorera doleré, Ego aucm cerros redd<br />

'd¡ i, natutale elle, ñeque ullura malum inde eventu<br />

rum: Adolefcens ejufmodi Teftium inxquilitntem<br />

^íeipfoobfcmns, oftendens hunc teftem opuario,<br />

'«dixitfe habereHerniam , Sí brevi moruutun nifi<br />

Tom. I f|<br />

extrahatur teftis, atque, ut brevius pcrílríngam , eó<br />

ligato , dum teftem extraauruseílet, aecurrens pater<br />

adolcícentis, rctira.itoperaríum , dicens fe velle.uc<br />

prius ego víderem patienfem , qui propterea folutus<br />

eft, Se cum me adiret dixi ipfum nullo prorfus malo<br />

detineti, Se ita fuit.<br />

Novimusaliquem Gouda, cujus Tefticulus finifter<br />

ad pugni magnitudinem íponte luaexcreverar, qualia<br />

fpoliafxpe reportara ii, qui in veneris Caftr.s militara.<br />

Regn. de Graefi. de Vtrorum organisp. 17.<br />

No vi Se juvenem ,arfeélionchypochondriaca laborante<br />

, qui quod altcrurrum teftem majorera deprehenderec,<br />

íarcocele affeaum fe efle credid.t; Remediis<br />

abflinereteum prxccpiflcm huic affeaioni dicatis, ad<br />

priorem curam dirigens, a pofteriori fimul ac femel<br />

liberavi.<br />

9- Tumor, quiautes7\) ksróíij^,» |£y í^yjmv, Intumefeuncinviris<br />

crebro Tefticuli, non fecus ac in mulieribus<br />

mammx, Differenrix turaorura (prxttr illum<br />

qui exhydrope naícirur , Se Ramicum Ipec/es)<br />

quinqué funt, Tumorinflammatus ÍJmguflfens» Tumor<br />

frigidus Se pituitoíus, Tumor duras & melancholicus<br />

, Tumoraquofus, Tumor flaculenrus ; Hi<br />

Tumores aut inScroto, ideft,capfula liih externa cute<br />

tefticulorum , aut inter alia cúio eorum involucra,<br />

aut in ipfa Tefticulorum fubftantiá. (qui omnium eft<br />

periculofiffimus)exc.tantur. Fr. foel. Prox. lib. 7.<br />

pag. 431.<br />

16 - /»^ww/iíi#)InrerTuinoresemincns cft inflam­<br />

matio Tellium , qux á caula extern;. írequen<br />

1111 raa<br />

let fubnalc. , inprimis caneufftone Tclhum, a ira<br />

DUddil "4<br />


d<br />

1140 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl, <strong>De</strong> Morbis Teflium."<br />

1 ' \<br />

"4^<br />

natum poftea fanandum: Sí remediis non cedattinduñ<br />

ratujque penicus fie Teftis, nec toleran poflit, pee<br />

Caftrationem, eo modo ut in farcocele execandus.<br />

Plateras.<br />

cquitatione,item camprefiiane violenta Se f.milibus qux<br />

comunduraSelaxantTeftiranfuftantum.<br />

Teftes inflammati redduntur admodum doloroíi:<br />

Dolor riipzttimlancinans,pammpnljans; accedic/>.«•* '<br />

tiumvieinarumrubedo tftenfio ; cellos tumorem Sí duritiem<br />

concra huncinfignem, Ecmulkr. P.i. pr. p.414.<br />

Caufia coneinenseh fanguis ifqucexcravalacus, Sí teftibus<br />

impaaus, Excravafacusob fanguinis abundantiam,<br />

ob fervorera ejus Se tenuitacem, ob percuihonem,<br />

Sec. Sebifius Man. p. 1112.<br />

Inflammario Teftium Cubico fie ob frequenna vafia,<br />

ibidem exillentia , Se ob fitumin parte inferiorc : Fu<br />

autem ab iau vel ulcere, vel ob medicamenta acia ad<br />

curationem frigídi affeaus adhibita, vel ob immiflam<br />

fiftulam, vel ob aliud quodvisinftrumentum. Rondeletius<br />

Pr. 1.1. c. 77-<br />

17- In cujus curatione) Curatur ut alix inflammationes<br />

fcil. remediis aftluentcm fanguinem avertentibus,<br />

derivantibus , repelieraibus, Íntercipientibus, Se<br />

eum qui influxit difeutientibus ; aut, fi fuppuratio arceri<br />

non poflit, eam juvantibus, Opus ergo venx feaione<br />

in cubito, rcvulíionis ergo, opus incifione venx<br />

inmaUeoloKflíT í^affeao tefti refpondentis , derivationis<br />

graria; quem in finem eriam arara fcarificari lolent-,<br />

Quodfi aliqua cacochymia adfic, biliofa prxfertim,<br />

expurganda eft.<br />

Materia ^íJpí//w»"»'»8eintercipiencium ,qux inicio<br />

adhibenda, Digerentium qux in progreflu, Sefiuppurantium,<br />

qux cencanda ubi phlegmone ad fuppurationem<br />

inclinaverir, patet ex raulcarum partium inflammatione.<br />

Sebifius.<br />

Si doloroboriarar, mitiganduseft iis, quxmajorcm<br />

vim relaxandi non habene; pars enim ob copiam humoris<br />

, vel recrementorum facile purtefeic, fiat ígiturfic.<br />

%. Molva,violar.fiolan.áÁ.m.\. fúrfur, p.ii.decaqu.<br />

in fupra Sí partí applicentur.<br />

Si vero mitiganduseft dolor inflammationis vergentisad<br />

fuppurationem, humidioribusutendum.<br />

y.. Rad.molva, bifmolva áá. m. j. fiar. Jrumenti q. j.<br />

fur.fcenugr. &'fiemin.tini.zz. |i. ol.vio/ac.pingued.porcizz.<br />

q.j. coqu. fccontufa per cribrum tranimutantur,<br />

f. Cataplafma.<br />

Sí hifce remediis parum profeceris, Catapl. ex fal.<br />

hyoficyami utendumerit,decoquanturhec íub cinenbus,<br />

&contufa excipiantur axungia porci, reducanturque<br />

ad formara Cataplafmatis , Dolorem fedat Se inflammationem<br />

maturar. Fu autem Catapl. fedans dolorem<br />

ex fariña hardei Sí laae.<br />

Si Tumor rcfolvatur, quod cognofeitur cum minuitur,<br />

fiatCatapl. exfarina oryz.a,vclcicerum, vcl<br />

trobicam oxymel. \e\fiapa, vel vina, Seapplicetur, vel<br />

Empl. ex chalcir. reduaum in formam cerati cum oleo<br />

antiquo, vel aneth. vel rutaceo, vel irino.<br />

Siveto difeuti non poflit, fed fuppuretur, ubi fuppuratus<br />

fuerit, tune cute ferro difeifla, pus excernatur,<br />

ulcerique, ut in aliis fordidis ómnibus moris cft medeatur.<br />

Rondeletius.<br />

Admirandum cft ad Teftium inflammarionem Cataplafma<br />

ex fiaba Aegypttaca decorticata, módico melle<br />

tríta Sí illita. Aetim.<br />

ídem fequens Ceratum prxfcribit, fiedlocum tantum<br />

habens cum inflammatio in ficírrhum vergit.<br />

2£. Cera, refina picea al. aneth. narciff. do. Ix. currara<br />

Qufimi afininipilos ii¡. fimum arefiañum, tere,<br />

cribra,eumq; admífice,deinde cerato liquefizo confice<br />

& applíca. Super cataplafm. lanam rojac. raadefaaam<br />

admove. Aetius.<br />

Eflicax efthocauxilituu.<br />

'¡f.. Vv*pajftpurg.3R.cicer. rubr. 3¡fi. cuminitfu<br />

fulph. 5viii. mtri li.refma 5i¡'»- cum meue Se imponacur , Al-Bcnediñus l. 24.c. 24,<br />

Valec declinante inflammatione.<br />

Prx exteris admirandum eft Cataplafma ex fiaba Ae<br />

gyptia Sec. Foreftus ex Aeno^ni Sí prxftantiír.mum a,"r<br />

Cerotum ab eodera prxfcriptuni.<br />

[hirió ad rcpcllendum admodum eflicax eft ljqUor<br />

ex oleo, aceto C? aquaroj. in quem drraittc iintea niol-<br />

Iiflima Se feroeo appone. Vidas Vidius Pr.p.b¡7.<br />

Cataplafma ex fal. ruta cum aceto deftill. laudatnt ab<br />

HartmannoMem. quud fit exfiol.nymph.Se nofturt.aau.<br />

cum oleo rofi<br />

Egregius eft Fotns ex decollo rad. China in cereviü*,<br />

prxíertimfiinflammacio fuerit ex gonorrhcea, bcniciiá<br />

vel maligna.<br />

Oritur interdum Inflammario ex applicatis acrioribus<br />

externis, optimus ibifutus ex lañe incoñisfior. chamam.<br />

Sífiombact.<br />

Hisirritisexpeaetur inflammationis fuppuratio ,ad<br />

quampromovendam optimum eft Empl. Jim Zachar.<br />

malaxatum cum ba/fiamofiulph. terebinth. quodablcell'us<br />

maturat. Etmuller. p. 411/.<br />

'<br />

mifceatur,<br />

8 - Íntercipiensponendum ejfe) Si íanguincdetracto<br />

ebrachiomajorecopia, fi vires ferant; Se cucutbitulis<br />

coxis cuín fcarificatione ad derivationem polltidie<br />

adhibitis , Dcfluxionon conftiterit, rcpellentibus eft<br />

ucendum, ut qux ex fuccis herbarumfrigidarum.Seadftringentibus<br />

, vel excarundem aquis paiantut ,addiio<br />

aceto módico, vierais partibus admovenda funt:Iis autem<br />

addere poflirarasRepellentiacralfi, utbolumAm.<br />

cortic. malí granan Sí Emilia, ut melius fluxio inhibeatur,<br />

Poftea catnplafm. ex rcpellentibus Se difeutientibus<br />

confeaisuti, quxparantur ex fiuccis fiempervmi,vcl<br />

plantag. velfiolani, Sí forma hordei,cortice.mAli¿wmti,<br />

rofis tyfimii. v. g.<br />

Tf. Succor. plantag. velfiolani Xbi.fiar. hord %(\.ref.<br />

rubr- con. malí granat. áá. Ji. ol. rofi. |iv./i Cataplafm*.<br />

SolanumtS plantago, quia ob frigidicuem repelhint,<br />

Se quodammodo flecara, magis conveniunt;<br />

Lithargyr. nurritum 111 aleo rofi.Sí aceto welfiícco ph"^<br />

digerirse refrigerar, Rondeletius.<br />

"• Lasfdarí) Quídam ex cquicatione violenta ¡nadie<br />

in Tefticuli dexcri inflammacionem, cum cumote<br />

infigni, Bis fbaafbitvenabrachii, femelinmallcolo,<br />

purgans exhibieran ; pars fovebatur aquarofitr. & > m "<br />

ponebztat Cataplajma exfarina fiobar. caño inoxycrato<br />

, itautquarta pars aceti cum tribus aqua! partibus<br />

miícerctur ; quod cataplafma nunquam me refellic in<br />

hoc affeaus; In hoc tamen xgro adeo teñera erat cutis<br />

feroti, utexcoriata fuerit ab aceto acriori,& c3t;1 "<br />

plafma ferré amplius nequiverit, fed ad rollendam a -<br />

crimonia.n acet. illud decoquendum curavi cum aut permiftum periconxum auc<br />

Saturo, in Icroeum delapfa , idque in Ramicc. Siduritíes zdñt, ea emollienda fenfim malaaicis:<br />

Siena funt ipCe curaor durus Se retiuens, doloris fenDiflicileemolliunturfcirrb<br />

Teftium , Se carnofa Herf<br />

-,utexiguo, aucproríiis nullo prxdicus, cujus color nia , Pars enim interna laxa eft , ob id facile recipít:<br />

•lúividus, feu fufeus, ex rubro Se nigro conftans; irem excrementa, Se recepta retinet involucris illis quibus<br />

" tius corporis habitus melancholicus.<br />

teftes integuntur, Ea autem materia corigelatione in­<br />

' rJ.f¡ tempeftive Se rite duri tumores traaentur, incudurara máximo cum negotio emolliti poteft Se evar<br />

jbíles evadunt, Se utplurimum incancrum , auc fero- cuari: Emolliunt Fotus ex oleo amygd.dulc. lilior. oleó<br />

- ulcera cetminaneur, Exquificus, i. e. qui prorfus om- decoais, velmfiapa, rec. butyro, vel axungiaporci nor>.<br />

ni fenfu carer, curari nequit; prxftat icaque ab ejus cu- anriqua exceptis : Poft Emolhcntium ufum digerenci?<br />

janone abftinere.<br />

bus uti convenit, Digetunc ol. amygd. amar, irinttm,<br />

Curatio in principio, Se nondum orara lenlu pn- rutac. aneth. Pofliraras admovere in eundem ufum<br />

vito, confiftit invenafieñione,viñusratione,humoris Empl. cereneum, ungu. dialth. & martiatum mift¿<br />

mUnchalieifiubtrañione Se Topicorum applicalione.<br />

cum ol. amygd. ($ violar. Quod fi hoium omnium u?<br />

Vena fecanda eft ubi vires Se alix cucumftantix<br />

íu longo tumor induraras emolliri nequeat, tentandura<br />

eft fequens cataplafma. mirabile.<br />

petmittunt, Se corpus eft plethoricum melancholicoque<br />

fanguine abundans, finiftri humeri, vel ea qux in- 3¿. Mandrag. ríc.fclJ. hyoficiom. alhekingizz.m.'].<br />

KtannularcmSí minimum digíxum eft fita infiniftra coqu.injapa percribrum fimul contnfa tranímittanturi<br />

manu, falvatellam vocant, Vicfus racío modicé calefa- adde apopan. |i. loco radiéis , quam in deco¿lione mar<br />

ciens&humeaansprxfcribacur, <strong>De</strong>inde concoqua- cerare, l.quare, deinde mifeere oportet,fiat ad formara<br />

iuf extenueturque melancholicus humor, tandera eva- Empl. addendo cerx parum; Vel ad formamcataplafcuandus;<br />

Topicis fimiliter iifdemqux in mammarum<br />

mitis zddendoftiracísi&. Si poft hujus carapLím.<br />

dmicamoriscuratione adducuntur. faelp.433-<br />

ufum Tumor durus permanferit, de ejus cura dcfpel0randran,nifi<br />

perabíciflionemvel caftrationem teftis<br />

- Aatficirrhus) Ad Glándulas induracas etiam<br />

auferatur. Rondeletius. ,<br />

TétsindurarosleCetimus , qui interdum fimul in mamm<br />

tuiaorem, adeoque fxpe immenfum, uc fero-<br />

Nob.lis ex inflammatione Se fuppuratione faaa in<br />

inm fucci repleti Se d.ftenti inflar dependent, excreí-<br />

fcrotOjduriun eo locifcirrhum contraxit, qui ovi aníerinimagnitudineadauaus<br />

eft, indolcns, qui tamen<br />

cimc augencurque, huneque affeaum Scirrhum te-<br />

impedimentumJprxíercim incer equicandum illi affefomtfib<br />

duritiem qua fcírrho fimilis eft,vocanr;Quem<br />

rebat; multis ufus eft remediis, verum nullam fentie-<br />

nosadglandulofos potiasTumares referimus, un Se<br />

bat diminucionem, doñee Bafileam veniens, fcquen-<br />

glándulas alias induraras fcirthodes appellamus. Platibus ufus, ccepit admodum diminuí atque emollirij<br />

terus.<br />

ita utdifcedens de impedimento amplius minime con-;<br />

Sen alias tumor frigidus) Teftes in tumorem cura quereretur, turnóte rere penitus ablato, fenluque io<br />

inñammauonem elati atque indutati, quod frequen- illo recupéralo.<br />

tius prius prxcedente inflammatione, tandera etiam<br />

Fomentari jufli primum hoc fotu fingulis noaí-<br />

[ctrrhofi(z&i fiepermanent, Semoleftiam ínter eqiiibus.tandum<br />

máxime pariunr, Et fi in utroque teftc hoc fie­<br />

Tf. Rad.bryon.irid.rec. do. fiii. rad. eyelom. |ifi.<br />

ra, vafaquefpermauca Íimul indurarentur., procrean-<br />

fiem.naji. lufiem.finapi^ií.rad.ariftel. >w.|í?. fiutph.iúi;<br />

dura impotentem hominem redderent: Mature vero ti caq. in lixivio & aqua ferrara pro fotu.<br />

huictumorioecurratur, ille rutfran tolli poie&.Pla- Empl. fequens apphcet dies noacfque geftandum<br />

ttrus.<br />

fxpiuíque renovandum.<br />

"• Qui ex mole cimta) Ejufmodi turnóte* gene- ^¿. G. ommon. bdellii do. %$. infunde in aceto forrancur"cx~riig.d.s<br />

craflifque humoribus, qualcs func tifli.no per biduum, Se dilfolvantur, addendo fulph.<br />

phleematici&melancholici: Nafctintur Se Med.co-<br />

vivi,fi>am. mar.ád. yii.rad. ariftal. rol. fem. urtic.zz.<br />

mraerrore , cum vcl in principioinflammauorasn.m.s<br />

gi. fiem. finapi^'S. eum pauca oleo ontiquijf. cera rubra<br />

frgida 8c adftringentia repercufíionis ergo applicue-<br />

C3 melle fi Empl.<br />

rant, Vel in progreflu validé exficcantia, Se d.lcut.cnthadmoventur,<br />

Sic enim fubt.l.ores maten* panes<br />

Ufus eft poftmodum fine Fotu quam diutiflime, Ec<br />

*genirttur quidem, & m vapores vertuntur, cralhocum<br />

molliritumor inciperet,utmelius procederet, ca­<br />

Rsaatemrcmanent, qux progreflu tempor.s exhe- tapl. hoc noau urijufli, mane Se interdiu, Empla-<br />

«nturSeitaindurantur, utfc.rthusindeobot.acur. ftro.<br />

<strong>Aff</strong>eaio cwmoficitur facile ex durit.c teftium, qu.<br />

%. Rad. bryon. ireosdilior. a(b. rec. zz. Ibi. coque j»<br />

lixivio 0 aqua ferratafiabr.addeg.amman.diRbl.in a-<br />

Plerumque dolóte caret, aut fi quem pcrc.p.unt, «ucetafortiffimo<br />

%&. fiulph.%\.fiem."finapi.butyr. rec. iiii.<br />

guus camen is eft acque levis, Expcrs eciam calor.s ac<br />

m.f.mireprofuic.<br />

febris. c Purgatus ab inicio fuit.venaquc feaa. platerus. /. J.<br />

Tametfi autem fcirthofum iftud vinum curam fac Obfip- 693.<br />

*fficile, remanda taracn fura, univerfahbus prxm.f- Máxime prodeífe dicitur lañucaradix ex mulfo co-»<br />

K qux vira emolliendi Síraod.cara v.ra d.fcutiend. aa, fi duritiesdiu inveterata fuerir, eam fiar-barde* aut<br />

^bent, Stbiftnsmon.p.i42S- .-. ,, , fienugr. & lini femine eam cepa decoña. Foreftus I.27.0 bfi<br />

"• Tol/irur) In cura Ul.us , p«miffi» Vf**¡*<br />

Pt^fidiis,diferenciaemollientibus raterea quxapph- 1. qui Sí commendat iftud carapl.<br />

«ttut prevalere debent, ne facle fuppuratio fequa-<br />

3¿. Mandrag. rec. 16». byefc. olkekingi **• m.j. coq.<br />

*


líyo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>- <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>: <strong>Cap</strong>. LXXI.<br />

<strong>De</strong> Morbis TeíW tó|<br />

Valde etiam tumores fcinhofos diCcntitftcrcor.ca- certíflimum Rulandí, Pharm.yova p. 66.<br />

frin. cum aceto &pulv. fiar, chamom. (j pauca butyro.<br />

Arn'.Weickordus Th. $34-<br />

Tefticulorum Vulnera, Vlcera.<br />

*J- lnflotio) Teftes aliquando á flotibus intumeftunt,<br />

non fine dolore, idqueob diftcnfionem inVólucrorum<br />

in quibus concinencur, funtque illorum in<br />

fexu virili quacuor , dúo communia : qux ucrumque<br />

tefticulum invcftiunc, fcil. Scrotum, quod rugofum,<br />

pinguedinis expers , Seexcuriculaaccuce formatum,<br />

EcS*p7o{, ortum ápanniculocarnofo, venis Se arteriis<br />

lefertum, Excoriabile eft iftud involucrum , Se facile<br />

á ("crocofeparabile; / 3 Vulnera Teftium non funr lechaba , rucó enim de<br />

iftis parcicula poteft auferri •, Narrar LwdeniusCeAüoi<br />

gangrxna quafi dimidix Se inferiotis utriufquc ceílii,m<br />

parns curaffeexcifione ejus quod oceupatum eiatddos<br />

autem fanatos,non minus quam ante morbum perlñ!<br />

viífc conjugibus maritale debitum Se non tantum femen<br />

effudilfe, fed Se liberos fufcepiíre. Moebms<br />

rc/>r/¿icidemfunc dúo,Vogino- pag. 3p6.<br />

le,ÍAvú(j»^' quodáproceflibus perironxi oriri dici- Si folum ferotum fie vulneratuin , curatio fac¡Jís<br />

rur, Se Albugineum , a vafis fpermacicis produaum, eft; ar fi una cum feroco eciam tefticuli fauciaci fint<br />

hoc immediate cingic Se involvic : provcnire amera difEcilior, Vulneratur autem ferotum punclim.cxfim'<br />

videncur flatusvcl ab aquofa vel picuicofamaceria,ira- ruptim, Sccontufim.Danda ergo opera,ut fiat conlbbi<br />

colkaa, aucaliunde ad illos amandaca, Flatus aucem lidatio ; Glutinantium materia petatur ex capiübus<br />

frequencer gigni Tolera ex cibis Se pocibus flaculencis. de hepatis , lienis, renum Se ventricul. vulneribus.<br />

Sebifius man, p. 1413.<br />

Sebifius.<br />

l<br />

Tumor a flotibus oútatzb iis incer rúnicas obvolven- í- Vlcera) Ulcera hxc rurfus vel folius funt Scrotes<br />

colleais : XnPneumotocele. h, e. quando teftes fuc- ti; vel fimul etiam tefticulorum, Et autptoptias ha­<br />

Ceflive fiunt eumidi , cum tumore cenfivo, fimulque bent caulas fine prxvio aliquo affeau, autlcquuta af­<br />

.ferotum in fe cft adhuc rugofum , ica eamen uc teftis feaum alium; Om/wtrahunt, fi nullus prsceffit af­<br />

tumidus, fi contingatur manu, minus renitatur, Sí feaus alius, abaffluxuacrium Seerodentium humo­<br />

nunc plus nunc minus folet elle intenfus flatulentus rum , C*r4»/»rcarharticisraund¡ficaraibus, cedeter-<br />

tumor.<br />

geneibus, qux íiccandi vi funt prxdica: Maccria co­<br />

Origo hujus Infladoras teftium eft ex nutrimento pióla eradicurin ulcere mammarum, Hicaddimus*»-<br />

fpermatico, membranarum redes obvolventium, quod ga. de tuthia,deUtbargyro, Scquentiaduo magnarum<br />

vitiofe alteratum Se corruptura, plus minus ab acido<br />

Tunrvirium.<br />

vitiofb, per fermentationem induao , tranfmutaturín If. Succi ficrophul. olei comm. da. ftfi. ciqtt. ufque<br />

flacus. Nempe hic omnia poífene applicari, qux func ad fucci confumpcionem , colat. adde rtfins. olii.ftii.<br />

diaa de origine flacuum in Hornacho Se inteftiuis. terebinth. jifi. cera fiava q.fi. ad ungu. coiiíillca-<br />

Fiunt Se humidi eeftes ab Aqua inter eorundem memciam.branas contenta, qux dicitur alias Hydrocele. Et­ Aberran eft, If.- Refina a/bt milla eft, Ex folis<br />

ig,tiircaufisprocataraicisc,.nnngerecot.fiCCvir,quales<br />

juntlapfiB, autcafuséfublim:, in quo teftes in dulUm<br />

corpus impingurmir; Vioíeuta compreilio ab eqpindoM<br />

vehementíori, lelas á re- contundente in<br />

pugna, Se grandinm aaimalium rnorfus.<br />

Signo fuiítmanifefta , fit enim eorum contuíio cum<br />

intolerahüi dolore Se airara deliquio, Sepen'c ovaliseoi'jr.i<br />

figura.<br />

C¿hus.imbo Mfticuli funt contufi, iis ¡n rotlIm<br />

pctitgignendi faculcas ; Se fi folus dexter eft contuto,<br />

minquam makulos'j fifinifter> nunquam femellaígenerann<br />

«7- Occitrrendumeñ) Curandi ratio tora eft Chimtgid,<br />

opus tamen habet Medica prxcautíone, nec<br />

«ntufioni accedant fevá fi/mpromata, ainmi nimirum<br />

ikliquium , tumor ce inflammatio, Satis itaque erit<br />

quadam Tópica annotafle ; Primum itaque acerbus<br />

dolor mitigetur Epithemace calcfafto, Se duplicv.is<br />

nteoüs, aut lana fucsida excepto Se teftibus obvoato.<br />

%. 01. violar, nymph. rofior. aa. |¡. mucag. ex rad<br />

itó. (3 fiar, chamom. fimul maceraos in vmo conf.<br />

¡t,M.S.<br />

''<br />

illud cft.<br />

3¿. Aloes hepat. fiar cocolía, anethi combufti, éuru,<br />

lzpidhamat.áÁ.5ii. alum. ufti,acacia,fior. arisoa.y>fi.<br />

Pulvisoleorofiac. excipiendut: f. ungu. n<br />

Lavabat etiam ulcus cum <strong>De</strong>coño rofi. rubr. balan* •<br />

myrti/lor. cum módico alum. in vino rubro & W*<br />

plantag.<br />

Cicatrifabac ultimo cum XJnga.de minio.<br />

Hoc ungu. eciam prodeft quo Gardenias uticiu.<br />

~í£. Lithorg. Cerufia lata, cadmio, acack,cortic-gr*;<br />

nat. fiangu. droconistuthiada. 5¡i. aloesfarcacol'..'.hurt*¡<br />

alumin. áá. 5 i. fi. Pulvis, & cum ol. rofi p cera q.fi wg"'<br />

Bercrucius ucieur olio ovorum Foreftus I.26. Obfi. 10. (<br />

1( ¡ iU<br />

- Gontujioquocumtjc) jtiAi¿fhuitV¡» ?% l<br />

J<br />

Aut, ii tumor adfit, fiat Cataplafma ex íiii.fiar.fioy.(Sq.fi.<br />

lañis vaccini, fimul commixeis, Sí iníoinim<br />

pulcis concoclis , teftibufque circumpofitis.<br />

Sedara dolore , fublatoqüe tumore , Teftes contufi<br />

r;o:ufn fieri poceft, digitis rurfum in unam maflim<br />

alligantur, Se ad propriam formam redigancur: ac<br />

tedem fequenti carapl. fingulis diebus bis appoíño<br />

ülcnteconfolidenrur.<br />

%. Pulv. fiemin. lini.ficenigr. rad. alth. fiar, fabar.<br />

i.\\.herb. veron. jámenla, comar. hyperic. áá. í&.myrhithttr.<br />

áá. \\.coqu.t


U52<br />

<strong>Lib</strong>, <strong>IV</strong>-<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXXI.<br />

Aceorombonusibid. Voluotatem excitat non fcm.ras<br />

emiflio, fed (puuus qui face eu.llac.onem, Hoc^patee<br />

inquic Ariftot. ex pucr.s qu. nondum femen em.trerépoflunt,<br />

func camenprope illam xca.cmuc cmitrane<br />

Se ex iis viris qui femen non liabcnc, non minus<br />

éním deleelancur quaiti qui habenc. Hofmannas<br />

'%• E°unuchi)M^x»> vicompoficionis dicicur qui<br />

curandís leáis prxeft, ur ^ w • P " ^ ceux penuarix,<br />

ab «¿v-i cubile, t*«, tenco ,habeo ; Seahger<br />

Ex.p.W- Eunuchuseíl ñamen q.palltum, quo tegotar<br />

injuria notara faña fignificot enim tanquam fi diaam<br />

, lcéfci cuílodem , propterea quodad mulierum^ obfierv<br />

andampudicttiom adhibeamur, «% f wv tu*:<br />

Adremcubicularcmcumeligereutut hom.nes execiis<br />

teftibus, ideo Eunuchi dicebancur, quibus tefticuli,<br />

virilicatis notarü Se reliesademti erara, Eunuchi autem<br />

nil poflunt, ut meretriculaTerentiana (Eunuch.4.5. )<br />

noverat, ob decifum libidinis nervum, Se rom.tem<br />

caloris extinax Sec. Dietericm Iatreip. 49'- .<br />

3*. ExcifiíuntTeñiculi) Caftt atio non folum ntm<br />

iis quibus multcrum curo demándala, vel ob morbos<br />

«uofdamteftium, fed eciam interdum loco cucañeras<br />

inftituitur in maniacis , tefte Platero, ita en.m temperamentum<br />

mutatur, virilitas Scanim. fcroc.a compe 1citur,<br />

corpuslaxum Se humidum redditur, hominelquemeticulofi&effccminari<br />

emc.untur; Imo&Elephanticis<br />

olim caftratio, tefte Laurentio , fingulare<br />

«racprxfidium. Moebiusp. 397-<br />

?•• Excifi fiunt Tefticuli) Uracuique notum abninc<br />

aliquo cempore Tefticulorum excupationem, in hernia<br />

laborantibusadeo familiatem fuifle ut quidam Iaute<br />

¡fiac operatione viaum , & amiaum lucrarentur, Sed<br />

crudelis ac peticulofa nimis illa hernias curand. tatio,<br />

per fubligaculorum vel bracheriorum invencionera,<br />

ita obfolevit, ut jam vix aliquem reperias qui folum<br />

pancmhominum caftraiione lucrecur. Regn. de Graefi.<br />

iS- Aliquando ad caput &c.) Confeníus Teftium eft<br />

magnus, non folum cum capice, fed Se cum hypochondriis,<br />

Se parcíbus imo venere corltentis, cura corde,<br />

cum partibus thoracicis, cum afpera arteria, oculis,<br />

auribus , 1. Cum hypachondriti,inteftinis, ventrículo,<br />

hepatetí tiene, lis enim beneconft.tuus ,coOio<br />

indiais partibus fit laudabilior, qux non parum debilitaturfi<br />

contrario modo fe babeara: Quídam, tefte<br />

Zacuto Pr. adm. 1.2. obfi 118. madebae in tumorem<br />

umbilici, melonismagnitudine, renicentem Sí dotorificum,<br />

qui folo moderato Veneris ufu curaras eft;<br />

Zfywcr*ttjmefenrerii&inceftinorum confenfus cum<br />

teftibus meminic Epid.7. in fine: Impudens Scartatio<br />

dtffcultati inteftinorum medetur.<br />

II. Cumcorde,Teftes cordis quid prxftera vu.bus<br />

euuuchiSecaílracaanimaliateftantut, Imo Se venus<br />

immoderata virtutem vitalem profterrac, Se non raro<br />

in animi deliquium prxcipitac-, Vide Zacutum Pr.<br />

adm. 1.2.116. Epithema m Teftibus adhibita vires<br />

eordis mirum in modum reficiunt, Imo etiam ad<br />

fervorem fanguinis circa cor Se pulmones attemperandura<br />

in fputo fanguinis Se hxmorrhagiis profunt.<br />

III. Cum Palmonibus, Mammis, Tharace, Vidimus<br />

quendam fputo fanguinis laborantem, qui licet curatus,<br />

femper tamen in idem malum incidebat quoties vel rera<br />

cumuxorehabuiífer, vel poluuione noaurna laboraflec.<br />

Hippocr. Epid. 2. fien, /.meminit focietatis cum<br />

peaore, mammis, genitutx.Se vociscum Teftis intumuit,<br />

Vidc§. ubi de Tumoribus teftium.<br />

<strong>IV</strong>. Cum afpera arteria & eolio, \n juvenibus pubetibus<br />

voxmutatur &fit gnviot Hippoa.Epidfeñ.s.<br />

,- . • _ • ...Jl:. ir..:. :i;., __ • /•> .<br />

rationcmteddit, Vorisgraci/ítatem varix fiolvit ad fi.<br />

niftrum (3 dextram , abfique horum altera vix<br />

fien poteft utfiblvotur. Teftes fi ante pubettatem aufe.<br />

rantur, fitanguftior afpera arteria, Se vox permanec<br />

tenuis: Imo Veneris ufu afpcram arteriam carotides &<br />

iugulares diftendi Se ampliores fieri dicuntur: Unde<br />

Romanis olim familiaris erat colli commenfuratio, ex<br />

quapoftridie nuptiatumpuellam integtam vel corruptam<br />

cognofecbant.<br />

V. Cum^w*¿*J,Seaxtettoauresvcnx ílerilitatem<br />

inducunt tefte Hippocr. L de loe.<br />

VI. Cum Oculis, Iuvenibus Venerem nondum<br />

expertis oculorum cavum prope nares nativo colote<br />

florera Se tument, lafeivis fubíident, vena:que eo in<br />

loco fiunt confpicux Se demum livent; Matronam<br />

vichmus cui cum maritus extra modum Venercus contigiflet,<br />

tota oculorum circumferentia lividaerat,P¿jlofiophus<br />

2.degen. an.7. ait fiedesoculorum máxime omnium<br />

capitis locoramfieminalis eft.<br />

Vil. Cum ipfo cerebro & nervis, Ex veneris intemperie<br />

cerebrum & totumnervofum genus hedi authorum<br />

teftimonia pethibent; Sennertus in Inft. ait hoc<br />

accidere non folum ex fpirituum vitalium, fed & animalíum<br />

per ñervos eftufione Henr. ab Heer deliriiá nimia<br />

venere in fexagenario , qui iuvenem uxotem duxerat<br />

meminit; Vide Salmuth cent.2. obfi62.Epilc-p<br />

fixTeftium confenfu orrx exempla vide in Zacuto Pr<br />

adm. 1.2. Obfi 119. D.LeonoArt.med.c.14- latchinur<br />

9.14. Se alios. Mocbius Fund. p. 39*- ubi hoc confenfu.<br />

lura d<br />

P<br />

Gongrtna Teftium-<br />

Intet motbosTeftium ut rarus, ita graviffimuscjuoj<br />

queGangrxna, ubi tam caufia extetnx quam mterní<br />

in genere indicatx , rite applicacxlocum habent. Lo<br />

anoficuntur facile Se motbus, ipfrafque. midcnti* 1<br />

caufiaeiasmodo generatimtradica dcb.ee huc ttanse<br />

rancur, Vifus & caaus mulca hic pacefacic. Lema<br />

evádete poteft morbus nifi ablatione teftis vician w<br />

curramus, Curatio eadem hic locum invente qua; u<br />

aliis abarran partium gangrxnis quas manu traCUie<br />

cetprxcipuummedium videcur: Extirpa* y***<br />

facienda , vide in Chirurgia. G.BlafiusTherioc.Jfe<br />

p.311.<br />

Putredo.<br />

Hic nihil occuttit quod non ex prsgteuis qu°q^<br />

fatis conftet, five caulas fpeaes, five figna, » ^<br />

racionera ipfam ómnibus aliis fruftra tcntacis..<br />

ftirpationcm quoque five caftrationem pervemr<br />

mur. ídem.<br />

MagnitudoTeftium immfdicd, &c.<br />

Concingicnon raro ucrumque Tefticulum mw^<br />

tem magnitudinem excrefeere, un v.dcre e & ^<br />

obfierv. lib.t. ubi refert fe in hommetamo ^<br />

fto.ut vix pedeprogredi&incederepoU«,<br />

magnos& ponderofos obfervafle,uccapm1 m g<br />

nem adxquarent, Et River.as ^^ W ¿ 4 b ebat<br />

deN.N.qui tefticulos magnos admoduii<br />

natura , ut muleo ineexvallo fuperarenc w»g d<br />

tefticulorum equi, Ex quibusme refert, p°«<br />

cidcruntfrufta lapídea qux w.ceamdurue<br />

bancur, Se malleolo concufa in multas partes<br />

bant, ut exteri lapides. «na refert'*1<br />

Raram fimihterhiftoriam de hac materia* ,<br />

donas cent. f. obfi4H. de Hydtop.co in quo ,[<br />

dexceradovianferini raagratud.ncm.gg*' > ¿<br />

macetixcuidara Purulentx,oleagmolxüc a<br />

mixtis, infaraus repertus fuit. ffl%<br />

<strong>De</strong> Morbis Teftium.<br />

•TtKinmNameruí aunas) Tefticulos tres in una<br />

hurla aliquos geftafle, quos Triorcheti vocant, perk'betit;<br />

quod quidem fieri pofle, cum Se in aliis<br />

rtibus idem contingat, veriíiraile vídetur : Verum<br />

' en Uc hoc aílcverarent, impofuit iplis quod vaiis<br />

f minariis durities quxdam adnata infenfilis, veleondeni<br />

dilototiopermanens teftem reprxfcntans , ac-<br />

,cr¡r - ficuc ipfcmct contaau cum cxplorarem in<br />

nqibusdam deprehendi. Platerus.<br />

Tefticulorum dolor.<br />

Dolent Tefticuli graviílimelaefi lapfu , contufioue,<br />

vel eciam inflammati : Salmuth meminit inceníiífimi<br />

lioruin dolor.s, omnium aliarum parcium dolorem<br />

¡uperantis, a fola refrigeratiune in iis qui tempotc<br />

noaurno fub dio petnoaaflént , vel excuhus<br />

verno tempore egilfenc oborci , centur.f. ob<br />

h- 6 9-" • .. • v x 1<br />

A femine in iis cohibno dracurnum dolorem cxcitati»m,<br />

ait, Dodomus , Teflis dolore intolerabili<br />

Hiipanus diu vex.uus , fruftra tentaus ómnibus remediis<br />

, nialuu fibi amputan Teftem integrum &<br />

iocorruptum, quara diutius vicam in torraentis trahete,<br />

Extraaum teftem cum adhuc calcntem per<br />

¿dium diflecaret, in faciera ipfius etupit Seprofiliit<br />

femen.<br />

Teftes abfeonditi, retracli,convulfí.<br />

Situs Teftium eft notus, propendent nimirum extra<br />

abdomen, feroto involuti: Interdum, fed raro,<br />

mtra cavum abdominis latera , Se .enipore pubermisprorumpunt;<br />

Vide Paroum, Riolonum, Plamnil.2.0bferv.<br />

Salmuth. cop.i. Obfierv. 91. Th.<br />

Urtholinus cent.i. H. An. 36. l atei " e teftuulum<br />

iapuerub caufam tardions inceflus fuifle exitcimac:<br />

Si mtra abdomen manera viri in divorriis ,_au Rip.<br />

kms, deJarantur fterdes , etiamí. alias fine iac.s<br />

validi, quia non func loco natural, pofíti; Cabroimmfiuis<br />

bifloras, contrarium habet cxemplum,<br />

Qtíatiu mihi, au , 22. annos notus adoleficens, quem<br />

(?. exficc. &pulv. olib.mijlyrac.<br />

liquid. mufici qaerc. calam. aromot. ¡juca eelt. abfiynth.<br />

áá. |fí. pufvcrata coque cum decucto brulftca<br />

ad palta formara , adde nonnihil aceti rofiac. f. Cacapl.<br />

Per hqc remedia fi picuicofus humor non refolvatur*<br />

fed ad fuppurationem declinare videatm, quod ex<br />

mollicic partís cumcnCís deprehendi poteft, cura uc<br />

citoad maturitatem deveniat, applicetur Empl. diachyl.<br />

compof. aut fequ. Catapl.<br />

2£, Fol.malva,brancaurf.áít,m.].rad.alth. lilior. alb.<br />

cepar.fiemin. lini palv.da.^\. coqu.cumfiq.aqao,mmortariofiubiganturinpultisfbrmam,<br />

addita fermenti ($ axungiaporc.<br />

ad. q.fif. Catapl.<br />

Macuratus tumor aperiaeur, pus quotidie exprimatur<br />

Se a bfteigatur,In ulcus Vngu. Apoftot. cum lamento<br />

lintel imponatur , fequens Empl. donce conglutineturapponendo.<br />

2C. Ga/b. ammon.refine,picis,Jevi bubuli, olei veter.<br />

ád.p.oqu. Galbanum giammon. macerentuipernoaerh<br />

jn*fff0,&perlinteumtranfigantur ; Refina aute,pix ($<br />

fevumanz cum oleo ad lentum ignem refolvantur ac fimul<br />

commifceantur, f. Empl. loel.p. 433.<br />

Teftium Situs mutatus.<br />

Loco alieno continenctu Teftes , vel uterque vel<br />

unus, cum vel nimíum á corpore dependene; Vel intra<br />

ventrera imum , aurininguine hxrent.<br />

Illius caufa cremafterum edtdíjfeñio , aut laxatio, á<br />

caufa extetnzemoltiente,ut aqua in natationc balneum*<br />

medicamenta húmida applicata; aut tendente ut cft equitatio,<br />

faltatio, five idebilitate.<br />

Hujus vero, fi a natura non ita fuerir, n\ü\.\ arte reparandum)<br />

exficcotio cremafterum, five .i c.iuia inte rna<br />

humorali, five externa calefaciente.<br />

Oculis affeaus expofiti funt, Caufa: etiam per íe patera,<br />

quod fi enim externx nonadfiíerinc, internis diais<br />

tribuendum.<br />

Curatio caufas máxime refpicir, pro earum var.etate<br />

varianda, ita zliz dijfeñiam, al" l^ton ab humoribtu<br />

r ' •- -l... tvliccation* ab innammatione<br />

aut cauíis externis, alia expec*»"<br />

debetur. Blafiui\.c<<br />

EEee<br />

/<br />

I<br />

I


•<br />

tiJ4 <strong>Lib</strong>,<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXU.<br />

proftatarum morbi.<br />

Clandulx func fie ad radicem penes fitx, Inhisgcjieris<br />

omnis Tumores locum habent , quandoque Se<br />

Exulcerationes oaotam omnium caafafidnguti eft, hoc<br />

aut dio modo dilpofitus,loco peccans; vcl etiam fiemen,<br />

fubftantiá, quantitate, aut qualitate vitiatum.<br />

CAP. LXXII.<br />

(<strong>De</strong>M>rhis u Scroti.<br />

Morbum d.gnofccre ut hic difficillinmra ,<br />

d.fcernere myras grave-.gravítas ad penis radicem d<br />

aliquahunumeícentia, kminis re.¿e¡0,aucprav,fe'llD,<br />

rukra.excrec.o.ahqi.idfignificanc, aft valde mccSe<br />

Curatio, exgencral.bus pecenda, hic centari poflet fi<br />

de afteau poflemus elle cerc., quod qua vía fieri poffir<br />

vellera ab alio cognofeere. Blajius Therop. fi. p.3,3. '<br />

MOrbifcrorifunt 5- lnflammatio,Excoriatio,Vulnera,' r -Vlcera, ¿r Hernia. <strong>De</strong> illis non<br />

cít quod aliquid dicatur. Excoriatio, epidermideerosá farpe á lotio fit, Sipomfbolygis,veúmyrti<br />

aridx fubtiliilinjc tr¡ta:,cr¡bratx)cV:cum thure vclmirrhd raifta:,adfperíionc curatur.<br />

*• Scrati)\?et Scrorum intellíge Teftium perara aut tegmen,quod<br />

ex tunicis communibus, prxfertim cutícula,<br />

cute 8e panniculo carnofo confiare anatomedemóítrat:<br />

Qnjbus vero Se primara illam ex propriis involucris<br />

3ux tefticulis potiús competunt, nempe vaginalem<br />

¡aam, ex proceílibus pentonxi oriunaam, huc accenkrealiubefcit<br />

infuper, Iisper nos quidem idpropterea<br />

licet, quod hxc ipía tunica teftium globos non<br />

hnincdiate ambiat; deinde quod labórame feroto,<br />

proprix etiam tunicx, imo teftes ipfi facile in confenfum<br />

hujus affeaus trahi, arque fie pariter eodem infeftariiiificiquequeant.<br />

Chr.Langius Pathol. cap. S9-<br />

2><br />

Morbi Seránfiunt) Scrotum quo involvunturTeftes<br />

, iras obnoxium eft morbis, Inflammacur Sec.<br />

Gangrxna corripirur, , Pruritu non raro aftligitur<br />

tnoleftijjimo , Lapides inrerdum in eo, fed raro invemuncHr<br />

, cujus rei exempla proftanc apud Schenckium<br />

l.4.0bjervat.. Hiidan. cent. 6. obfi/7. Porro<br />

intumeficit variis á defluxionibus, five in tefticulis, recipiancur;<br />

Íleon vel omer.tum prolapfum facit Oficheoeelen,<br />

Se a*b hoc vocatusEpiplocele, abillo Entcrocele<br />

: Si aqua a ventris capacitare, aut flatus influanc,pariunt<br />

Hydrocelen vel Pneumaiocelen. Fonticulo in<br />

Scrotoaperco, hberabacur hydropicus apud Zacutum<br />

lib. obfi. Criricc in febribus interdum natura vitiofos<br />

humores ad ferorum defert, Vide apud Sennertam<br />

exemplum Se Glandorpium injpec. Cbir.Obfi.¡,$. Ida<br />

mcobfervacum in Viiolllullri qui cumanno 1680.din<br />

laboraflet colicis doloribus nothis, fado decubitu in<br />

ferotum fanatus cft Cataplafmate ex fariña fabar. mili],flor,<br />

chamom. Sec. Se melle0 brevi difeuflus tumor.<br />

G mgrxna córreptum ferotum Se abfedens vidi anno<br />

1654.. in fabro Perrario Grnevenfi, poft inflammationem,<br />

Nacuradefeaum reparante ac membrana denudaros<br />

ceftes inveftienec.<br />

Ser o ti Inftatio.<br />

*" Morbi Scroti fiunt) Adde his Scroti Inflationem<br />

leu intumcfcenMam , qux in Colicis plerumque<br />

doloribus fxv.flunis fe offcrt, qui deorfum in inguina<br />

protenfi, faciunt ne utrumque ferotum aliquo ufque<br />

iuflcrur; inqua inflacione infuper uterque tefticulus<br />

quandoque citcumvolvi , Se magna compref<br />

fione torqueri videcur.- Similiter Se inconatibus magnis<br />

diu concinuatishoc aliquando accidic; qux infirió<br />

crebro quidem remeat, fed mox iterara cv;vnefeit<br />

: <strong>De</strong> qua in colicis doloribus, egimus. Platera*.<br />

Scrotumafficitlnflatiq quxdam , alia a Pneumotocele,<br />

qux concigic in Colicis doloribus, c< conatibus<br />

dis, qunpropcerucrumqueícrocum nonnihil incumefeic.<br />

Infla tío illa cum non lie ftabilis, fed ceñante vi<br />

illa, fponte rurfum intumefeentia hxc levis iterum<br />

fubfidcat; nullam aliam c/iram requirit, nifi uc ne<br />

amplius redeac caufx auferamur, ne iterata cafeuius<br />

tandera quoque permanenrem inducat Pheumatocelen;<br />

cujus fi ahquod principinra appareat, matine<br />

Tópica, qux eoin cafu conveniunt, illud erit avertendum<br />

, flatuumquc in feroto collcaio impedienda.<br />

Platerus.<br />

Scroti tumor Scirrhofus,<br />

Hxc membrana folet tentari multis affeaionibus,<br />

potiflimum autem tumore fcirrhofo ac duro, dum excrementa<br />

vifcofa á tarcarea, qux ab alimenco Ícroti &<br />

teftium feparari íblent,ac poccncifpiricu patusejus cuílode<br />

non prorrudunrur,fed potiús ibi congératfnir&<br />

accumulantur.unde inhac parte contraausrarnorfcirthofus<br />

in dies magis indurcfcir.Se roro vita; tempore lie<br />

durus ibi remanctdta ut ambos fxpe teftes etiam is involvat,aliqiiando<br />

unum cancum includac. DilTolvamut<br />

hxc vifeida Se carearea excrementa fotu aqmfibor. ce<br />

catapl. ex fariña fiabar. aceto fttllat. malaxato tepide fa><br />

pins applicato,ita tamen ra prxcerea purgado ex antimonio<br />

noftro fxpius fiar, Se fudoriñea fxpius allümantur.<br />

P. foh. Faber.<br />

Quoad caufam hujus affcaus,fuflicir fcire degenera*<br />

cioncín nutrimenci,quoadfuftentationem acteredionem<br />

ícroti cransmiecitur, Se retencionem excrementi a<br />

prava hujus partís nutritione provenientem, inculpa<br />

cífe; veriílimum aurem cft quod llelmontiw ftatuit,<br />

Scirrhos cxrerna pétete fubfidia, non tamen<br />

negleais internis Se externis prxfidiis , prxíercimtalibus<br />

qux humorum contumaciam, tam per,fedes«<br />

urinam, quam per fudores Se infcnfibilem rranfpirat.onetn,<br />

cum vi.tute Sí generofa eficacia expeliere Scexpugnarcvalent;<br />

Remedia ab Auaore ptopofita ex *qua<br />

fiabar. Sic. quod hxc ipfa in execrgendis culis fordibus,<br />

ucut valdopere impac'cis (hmc quoque aqua<br />

diaaadcofmecicarefercur) necnon fuggdlacis, adeoque,<br />

Se perconícquens cumoiibus diícuriendis(qu°<br />

enim obfttuáis poris libertacem íiíaiu reftituit, 11 u ^<br />

infcnfibilem tranfpiracionemprocurare, S¿tumores<br />

dam curare valer) peculiarcm faculcatem habent.<br />

nobiliora adhuc prxíidia fcirihis exttinfecus adhib en j!<br />

da fuppecunr; Curatio enim nimis crafli Se f


•<br />

u^ <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXlI. <strong>De</strong> Morbis Scroti;<br />

Tollitur Prapatü Pruritus lentis deceña cum cortic. imbutaque , quo caro circumpofitarnadet,putrefcnn(<br />

r nt<br />

malicani.<br />

Se emoriuncur.<br />

Scroti Gangrana, Et de Gangrxna in genere.<br />

Cum vero Cangrxna á variis excitetur caufis, Ptt<br />

ftuciram eft etiam curationem variare, qu* CUm a(¡<br />

Ganqrxna incipiens eft parva VÍ-MUI-IS, c-tpotKtAQs Ctururgos potiflimum fpeaet , eam prxterm¡rti<br />

perfeaaSeabfoluta , utrique vitio nifi matute fuccur- mus hic.<br />

raturfit, ut etiam vicinx partes corrumpantur; Eft autem<br />

gangrxna adhuc curabilis, eo fenfim perferuraur;<br />

Qua racione eciam Inflacio hxc non diuduraus feroti,<br />

¿cohatibus illis vahdis proceífum illum per vim ddatantibus,<br />

flatibufque per eum erumpentibus proficifeirar<br />

, per quem tamen mox iterum ceífatue hot ímpetu<br />

, flatusremeantes-in venerem, Scrotum detumefcit,<br />

nec Inflacio hxc, proceflu eo fe rurfum recolligente,.<br />

nifi nova vis accedar, redit. Plateras.<br />

'}• Puerifique máxime familiar is) Primó propter<br />

lacris Sí laaiciniorum ctebrum ufum ; i. propter<br />

voracicatem, qux cruditatis Se fl.ituum eft ge-<br />

«is continentis. Wedelius.<br />

8 nittix, 3. ptopter aqux copiofum potum cui pncri,<br />

- Species ipfius funt quatuor, fi diferentias Jpeñes)<br />

Se prxfertim grandiores, funtafliieti, Se quidem fxpius<br />

quentesHc:rnixin hodierna praxi cognirx(unt,£«- matutino tempore , quam ob caufam vencriculum<br />

"rocele, Herma Inrcftinalis; Ep/pticete, Hernia o- debilitara, qui debilitaras flacus procrear; aecurrune<br />

"cnulis , Pneumatoccle, Hernia ventofe» Hydrocele, tum máxime ad aquam, cumie vehementíusexercue-<br />

Hernia aquofa, Cirfecele, cum venx fpermacicx ita ratllrunt,<br />

Se ob auaum calorem fuiculofí Czüi íunc. ¿#-<br />

mefcune ¡n feroeo, uetercium tefticulum mentiancra,<br />

ti'miaveneris,cum Tefticuli impuro concubitu índutancur,<br />

Hernia humorolts, cura ferotum humoribus<br />

P^cernaturalibus repletur. Sarcocele, Hernia carno- das.» fc«*&»S'-¿ESS:,ÜZ<br />

"• Spermatocele, improprie a me appellaca , cum vas melancholicus elanchoLcus flatuum Haeuum cauta ^ , r<br />

^<br />

Jpculatorium corrugatum in Scrotum delabuur: Et<br />

h ra.<br />

*diferenti& fiunt Herniaficroti: Sunt prxterea Ora- Jem. amju jeentcm. E£eec<br />

h<br />

Tom. II,<br />

itf<br />

")7<br />

1


ny8 <strong>Lib</strong>-<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXll<br />

t.íi . . . . • . «.: .1 t*i . . . . . .<br />

v.¡r. cuín pasco o!. Laurino, Empl. de viga cum mercurio.<br />

Ench. m. Pr.<br />

Laudatur aqua carmín. Darucrellij cum Etiñ. de<br />

boccíslaari interne a D. Michaelisin MS.Extetncfior.<br />

chamom. Empl. de baccis lauri.<br />

Wekkardasin Thefi Phorm. coramendat catapl. ex<br />

far.fabar.aceti mocerata, baccis lauri, pulv. filar, chamam.<br />

fiem. camin.fiol.ruta, nitro tffiulph. in vino irenerofia<br />

coais , addica aqua vita, aceto Óptimo Se oteo '<br />

aneth.<br />

Vigierius in Chit. Fotum ex camino, baccis loar i,<br />

rata (¿ fiefiel. in vino auftero vel lixivio churo decoais.<br />

Icem Empl. ex maftiche, ládano, myrrha,<br />

bolo Arm. alai, corall. r. caryaph. oleo maftich. & ab<br />

finth. cum tereb. & cera nova q. fi. Icem Empl. de Ranti<br />

cummeri.<br />

Empl. de Camino laudat Sorberteinchir.<br />

' 4 - Curatur prxmijfis univerfialtbus car tutu ativis) Si<br />

a flacibus Se Aqua fimul fcrocum diftendcuibus prolicifcacur,<br />

eadem racione , prxmifla generali cura, qua<br />

aqux 6e flaruum provcntus impeditur, Tópica quxin<br />

Tympanite cum Afeite copulato conveniunt, (croco<br />

apphcaea profunr, uti Se ea qux in Hydrocele adducuncur,<br />

TumSe quxaquas abfumanc, flacuseciam<br />

dtílipcnr, vel, uti illicoftenfura, fi neceflicas requirat,<br />

per punñuram ¿eaquam Se flatus íimul educemiis:<br />

Infimplici vero Pneawatoceti, ubi flatus foli ferotum<br />

excendunc, tumgeneralís cura perquam flacuum gcneracio<br />

impeditur , genicique flatus difcraiunrur;<br />

tura parcicularis per tópica eos abfumentia , feroto<br />

applicaca.in Tympanite expolita , hic quoque locum<br />

habebunt ; Inprimifque conferet Cataplafma<br />

ex ftercanbits illic defcriptuin, addica eciam fulphuris<br />

§6. Vcl hoc.<br />

3¿._ Far.fobac.m&.fiar. bocear, lauri 51'1'i. fem. cywin.<br />

Tft.pulv. fot. ruWiñ.nrtri 5¡.fiu/ph.^m.coqu.invinagenerofio<br />

addendo aqua vito %\,f. Cataplajma.<br />

Fotos, Sacculi,Sajfitas, £¿ Inunñiones in Tympanite<br />

deferipci Icroto ucilicer quoque adhibentur, Vclinungatur<br />

hoc ungüento.<br />

"3/1. Oleirutac. unc.iii. ol. de Caftor. depiperíb. áá.<br />

unc.i. oLfiicoftill.'Bi.fiapon.'Ssi. aqua vita unc.iii. rad.<br />

gentiana, ímperot.zz. 316. rad. pyreth. cyclam.aa. 3¡.<br />

fiem. cymin.ftophid.ogr. áá. 5fi. Cmer. lumbric. 9¡. Terebinth.<br />

q.fif. Vngu.<br />

Auc fiac Emplofirnm addendo moftíches, thuris<br />

9-fi<br />

Mulcum in hoc affeau, uc Se aliis Hernixfpeciebus<br />

- Jptritu vim maceran<br />

.vaca, atque u. Imteolu hoc ftintu n*adef¿l<br />

cum íubíigaciuo apphcaea Se ahVata. '<br />

Nonn Lili, miüemorbiam, Ceafcrófulariam maiorem<br />

recentem , cum radicibuscoutufara Se decochun<br />

phcaca.n.inhocaftcctu.ut &al„s berma: incípíenm<br />

bus fummc Uudanr, qua- íi ut nummularia (üpra<br />

capto modo ptxparetut, adhuc efficacius o0L<br />

bitur. Platerus-. l<br />

ínter Fotus difcutientes ufítacus cft iftc ex du 1<br />

fabar. fiírin. & parr. yfiem. cumm. In quorum defecto<br />

comraode ufurpari poflbnt bacca laurixubactx cui ti<br />

movoccino rec. quod Cataplafma mire d.ícuut<br />

Valet quoque hic Fotus.<br />

3¿. Semin.amand. cvmJn.anmU. ~¡i aluwin.SR.<br />

Vtni&aqua áá. ífe:. coqu. invicem , Sí igiúicn panal<br />

applicentur locoHernu<br />

Coiiíeninc quoque hxc in Hydrocele, Uh; lamen djctisbaljdmtisjulpb.vel<br />

terebinth. vel , , C0IH.<br />

raodeadduur-, li nempe calide Hernia: tíauílents .liiuantur,<br />

iraponendo defuper Empl. diojiílph. Rulandi<br />

Si acrius fuerit, Se excoriatio nein ferod niir.nrur, i>oteft<br />

temperan tantilo olei nuc, mofich. exprefi. Etmuller.<br />

,J - Carminatívisintra & extra) Carminativa Het'niara<br />

inrcftiualem experimento Helmontii Si noftro<br />

curancTenlionem enim inteftinorum demendo eadera<br />

locis fuis decinenr, ne ípatium Iongms eccupando<br />

hcrniaminrolerabilcm vel incarceraram reddant, Cunfirmat<br />

id hifroria ab Helmontío l.f. Daumvir.p.2o3.Sc<br />

lib de Fiat. p. 344. curae.iim Heeniofoincurioadeauirismagn|tudinemincrevifletrumor<br />

Scroti, Se innimuifiecmJrum<br />

in modum, obtalithauftalumvinifime'<br />

bulltti cum fiemin. contufis anifi,carvi,fixnic!¿ coriandri,<br />

ftatim hinc emollitaduruie, Se hernia retro imnuif;¡, thao<br />

una,quod improbar tamen , prius/¿/« curtí laíit &<br />

ftefcote bi.bulo, Hinc remede illis femíneas ícr.b.t /.<br />

cilla corruptionim limulatque.icidiíacem materia: h><br />

hibere.cfleque ideo inteftinorum Ian¡<br />

Hxc fcil. eft methoduscuraudi Hernia» cJ/'»/" s, 'cem<br />

(JHeoJammcaicetatAm , Simphccm, inter.US ptopinandofiemin<br />

o 4. carmmotiv.i, cum fiemin* perfiliata,<br />

lapidibus 6n. cum fióle, quod iuffimus poli abura<br />

capereordinarie veluc tragema domefticurri: Extern»<br />

applicandofubligaculum, Se pro re naca, Empl- contra<br />

rupruram; Ileofam, interius per canainadva St<br />

purganria, prxmiflisquandoque Opiatis, urgentevomitu<br />

, Exterins -per Fotus eniollicntibus. <strong>IV</strong>edeb»'<br />

Am. m. m. p. 359.<br />

II '*• Alia eft Aquofa, feu ¿tauÍAv. qux l7 - Cognofeitur, quód fluctuado percipiatur, ferotum<br />

lucidumquafiappareat: tumor íemperejufdcmmaguitudinismanet., nec per compreflionem<br />

in abdomen recedir.<br />

Oritur ah l *- aqua,qua: plerumque ex abdomine influir, l9 - propter caufas quarum in hydrope<br />

menrio. *<br />

Curatur 1. w - prohibitione, ne aqupfus humor generetur, Ui vel aifíuat. dequa vide Difterentias.<br />

^<br />

t Aquaillapf* tvatmtione, vel"- infenílbili, cuifuperius etiam cataplafma infervir; %h * e!<br />

fenfíbili, per ícroti apertionem: de qua vide authores.<br />

** • Dividiturvzñc.<br />

1. Alia eillfola aquaferorura diftendente.<br />

Alia cciamaj&/* eidem coniunao,incujus curatione utriufque habenda eft ratio.<br />

•*• Alia á carne circa teft.culú concreta, 10 -cujus curatio cante inllitut-da/^nein eancru abeati.<br />

,s - Alia eft cum Bf drope, Sz tum curatio ad hydiopem ofevertenda eft.<br />

Alia l9 -fineHydrope,m qua etfi aqux tanta copia non eft, ut ventr¿ in tumorem attólíere po¡-<br />

Wialiquid tamen ejus in abdominis cavitate, ob partium imbecillitatem, accedente inpi ¡nu*<br />

externa<br />

<strong>De</strong> Morbis Teftium: II ,9<br />

tcrná causa, percuiTione, o¿c. colligitur.<br />

CX TumorWtotum ferotum oceupar. Vél unum faltem Iaíus;& J0, toHiifflor in membrana<br />

-diroidc teftem continente hxrec. Nunquam dexter, femper finifterinrumeícir.<br />

^ ''• vitium eft mfiniftro rene, per quem cum ferum defeendere non poflit, per feminalem<br />

arnabemulgentc íiniftrirenis procedentem,intunicamerythroidemdelabitur ;l\cujus cuciorte<br />

vel abftinendum, vcl ferotum in interiore duntaxat parte incidendum.<br />

¿trt non eft; SLtttm ferotum, in íuperiore parce prope inguina, urS¿ humor cvacuetur, c3¿* no-<br />

• jfftuxus per cicatricem erychroidis impediatur , fecandum eft. Vide Fabricji Obícrva-<br />

tioties.<br />

-, Alia eft, quando aqua inter erythroidem tumeamé' d/irton continetur, in qua tumor eft rotl¡ndior,inftar<br />

ovi, tefticulus vifui ¿¿cactui oceultatur: ferotum ipfum albidius eft, ¿¿nihil vel<br />

parum intenditur.<br />

Alia, quando **• extra eam, inter ipfam &pelliculas adyacentes, in qua tefticulus tafrui occuirir,<br />

ferotum magis intenditur.<br />

Alia, quando inpropriapellicuU,feu túnica fuper.agríala,\\\ qua tumor undiqueconglobatus, al­<br />

terius tefticuli imaginem refere.<br />

>'• Aliaeftaquofa, fieu üSt$K¿,M) Scrotum tumores<br />

dvatim oceupare folenr , quorum unus frequentior,<br />

L ferotum admodum intumefeit ponderoliuíque fir,<br />

cttihminhydropcafeite fcrocum quoque implen; dijimos.,<br />

hic frac eo fe offerens : Qui cura ab aquéferomreplente<br />