Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ioj4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>LlX.<br />
<strong>De</strong> Calculo Renum.<br />
uilto, bibííTccacídulss , unde ab illo ipfo momento<br />
Mp*, tfpracepiei, ut bibcret tertiam pmem<br />
urina fubftitir, admortcmufqueperxi. dies.VVedelius \ de optinWbaifamT,"¿Z^t]L\i<br />
m •<br />
*7- Per medtcameHt* Mpraftantia) Diurética ínter,<br />
quam culmen fpci cakuloüs, ut videreeftex/'r M>- tan-<br />
funt TmBurancpbritica, jfiritus carminativa, licuor<br />
CafloreDurame,Z4cu,o.(k0. Chadeton p^f**'*<br />
Mephriticm, térra folíala tartarí: Inhorum ramenulii<br />
L.quor flillantiuse fruíru quodam -Ai^Sionu<br />
obiervetur, utubi fruftra fuerint adhibira , fublifta-<br />
tclnaí,henil, vi ,gn,s exrradus, & B»di¿ *"<br />
tur, & quali feria: relinquantur naturx ; Qupd moni- reexhibirofenam Ii largáisconcedatur valkunnariaL<br />
turo perexperientiam confirmar Epiph, Ferdm. hilt.94, reftati et.am mordacitatis veftigia difcifTus in culi"<br />
deparoxyímonephritico , in quo per novem diespíu- rehnquit. Inftilletur9j.fero laftisi Videatur G4 P<br />
ra remedia propinara & applicata abfque ufu & cff¿- fo H. N. Brafilix L 4. c. 4.6. Zacutm Pr.lUfl. ].g.' '¡<br />
¿tu fuerunt, fed cúm poftmodum per xi. dies quie- ídem p. 20/. ' "<br />
tcm concelfiflet natura;; hace fponte fuá liberavit x-<br />
«»• Exfimplicíbus) Gummi cerafer. in vino albo<br />
gram, in fine duodecimi plures cálculos ejiciendoj<br />
diilolutumcontra calculum profuiíle certocxpcrimen.<br />
Etmuller.<br />
to compertum cft. Mizjúdm.<br />
87,<br />
Permedieamentaid prdfiantia) Omnii ojfea ck *>• Exfimphcibiu) Probarus rmnicft virgxame<br />
lapidofa, á vegetabilis&mmeraliregno , funtlithon- pulvifeulus, vdartewijia, vc\ catan, arotmu.ponderriptica:<br />
Sic baca, alkekingi , acacia, arilli cynosbati, re 5j..in vino albo in aurora exhibitus, ied ipíorum/it<br />
»Jfa datlylornucl. cerafor.mejj'i/or. perjicor.lapides cancr. frequentior ufus, Reiu. Solenander.<br />
feriar.feorpion.ludushum. lapis fudaic. lyncis, nephri-<br />
*<br />
ücw,piftlithui,\\ac faciuntilcem itgnumncphrit..\C[uzs<br />
- inficiens, millepedes prapar. ob fal nitrofum volatile,<br />
quo pollenr. Wdelius.<br />
88<br />
• Pr&ftanttorafutitexfimplicibttí) Cinü corticum<br />
évorum aduftoruma 5fí. ad$j. exhibitusí*» vino albo<br />
, potenterexpellitcalculum in urina: meatibushxrentem.<br />
Sanguis loirci prxparatus ab ómnibus tum<br />
neotericis, tum antiquis commendatur tanquam remedium<br />
excellcns ad diflblvendujn calculuní: Doíis<br />
illuis erit á 3fí.ad 5j. ^.Aqua ex fanguine hirci dejltllata<br />
per vitiea organa in B. M. miranda prxftat •, Sed hircus<br />
per menfem nutriendus cft Saxífraga . pimpwclla.baccü<br />
junip. petrofel. aliifque diurcticisíine ullopotu.<br />
Hartmannus urinam hirci tanquam ftupendum rtmedium<br />
commendat, In obfirutlione renum a calcule<br />
tetali,veletiamubi uréteres zjveftcad cálcalis in eam<br />
regionem detrufis, omnino fuerunt obftrutli , utnegntta<br />
quidem urinaprolabi pojfit, praftantijfimum eft,J¡ urina<br />
hirci, recentiffime ex víventeadhuc hirco cum vélica<br />
extraña, potandadetur, (¿ementum cum inteftinü,<br />
venir i, pubi (§ perimofuerit applicatum; Sic enim calculus<br />
repente confumitur, fine Ufione vaforum, &patiens<br />
líberabitur.<br />
Valvismillepedum ad diflblvendos cálculos prxftantiflirBUs<br />
eft , ut & Infufum in vino albo paratum & diu<br />
continuatum ad idemeftefficax.<br />
Apud Prácticos commendatur cinis feorpionum ad<br />
9j. exhibíais, cum aquagramin. parietar. aur vino albo,<br />
cujus tamen ufus rariíKmus eft: At frequenriüs unitpmuOleum<br />
feorpion. maulo, cujus5j. per os exhibitacumprxdi&isliquoribus,<br />
calculi excrerionem eximio<br />
accelcrar.<br />
Achimicislaudatur Mercurius dulcís cumpropriis<br />
vehicuüs ufurpatus. Riverius.<br />
Olí 1<br />
' ' Prafranúortt funt ex fmplicibtu) Sanguinaria<br />
hetba, Geraniorunuu apparer generis, qux cxiio emicat<br />
flore, tota fuá fubftantiá in vino decoéta & pora<br />
, nngulari experimento adverfus calculum faceré<br />
dicitur, quod ego á calculofis audivi. Hier. Trsmu.<br />
^«*«fe-f tufiaegj. pondere invino funfpti,<br />
calculum expellunt, experientia id atteftante. ídem<br />
*»• Praftantiorafmt exjimpl.) Balfamum Pcruvianum<br />
(genuinum á>«W*»,Turcárum Imperaroris invidia<br />
chnítianis emporiis importan xgre íinit) Zj. aut<br />
5;j. pondere,iníenlaaiscapciUideftillati póculo, eporum<br />
finguhs auror.s per mcnfe(n . Virtutem hanc<br />
ancigorgonicam in Ballamo, olím deprehenderunt<br />
PriÍGÍ, tcltimoi>io(jrf/f*< ó.fimpl.tic. deBalf. SS- Lapisprunella) Hicg5. pondcre,cum^»4 auc<br />
phlegmate vitrioli, bis in feptimana mané fumptus , i.<br />
quibufdam pro fingulari arcano prxdicatur. Platerus.<br />
?<br />
uluraeft; cujus potu fe curant, arque euam bene<br />
príf<br />
etvant.<br />
6 - Lapis Carpionis) Gemma Perca nihil prxfentiusin<br />
frangendo calculo veficx, propterea eriam meritb&cautéab<br />
his qui ejus vires fciunt colligitur Chníí.<br />
Enciliut Lapillos e cerebro pifeis Percx , i n quibufdam<br />
Germanix locis, in Pomeraniá & alibis Pharmacopo-<br />
IxfervareSívenderéfolent adverfus cálculos renum»<br />
&quxin coftisalibive feritiuntur dolores pungentes;<br />
Conr. Gefnertu.<br />
Tophus repertus in fecore apri fylv. miré prodeft calculofis.<br />
Chr.Encelius, qui ex Plinio defumpfit, In ¡ecore<br />
apri,, inveniuntur lapilli, ficuti in vulgari fue;<br />
duririe lapillis íimilcs, candidi,quibus contritis, & in<br />
vino potis, cálculos pelliajunt.<br />
97' EJfentiaCryslalltrum) ínterEJfentias, fummí<br />
arcani & fpecifici titulo infigniuntur EJfentia baccaruni<br />
alkekingi, & EJfentia falisfoflilis, qux fie paratur.<br />
Tf*. Salisfoffúisq. V. inde in retortam, ac¡uam abunde<br />
pluvialem (3 ufque ad extreman» guttam deíiilla:<br />
pon capiti mortuo denuo aquam affundefluwam^uper'<br />
funde, (S deslilktionem itera , illudque tamdtu doñee_<br />
fal totumeum pradia¿aquÁtranJibit,Collttlom aquam<br />
\milatam\emtet poftea ufquead ternasabürahe, &<br />
tn loco frígido ad cry^alUfandutn expone.<br />
Hxcryltalli, non tanu.m in calculo, verum& in<br />
defperatiffimis morbis, invererata podagia , lum-
ioyó" <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LlV <strong>De</strong> Calculo Renum.<br />
mum affenmt revalefccndi folatium, Christ.Langius. ratij Augenii, qui ejufmodi auxilio af<br />
98 • Excompofitis) Troch.de alkek. lithontript. Au-<br />
"^<br />
na, abfinth. & cauliumallii, Jurculorum,beder £ 6 «í*<br />
junip. vel lauri & paliuri: Sí de illis quantum ma^<br />
comprehendiporeft fumatur, perqué eos vinum m<br />
velmalvat. adt&j. cum tertiá parte aqux w« noV1 '<br />
ampliulque rrans funda tur.<br />
Succi etiam aliqui in hanc rem quoque bibunturquiJkbtiluatcinfigni,<br />
autacidirate, qux laxa I" 0 !.,<br />
diilipare poteft (-ficut/^*»^/aceto rupes pertfigj<br />
idprxftant; uti vinum tenue álbum, acetum cMH<br />
aqua , prxferrim convenienti. Platería.<br />
Ad liquores refer urinam hirciquadrimí, ^ ^ ^<br />
/>r cur generationem potiús, quám dc~<br />
Jhuclianem calculi adícribam íali volatili Chr. Langiia.<br />
,0<br />
í- Salís ononidis ) Hujus radix inter aperienres &<br />
refolvemes vulgo nominatur, primatumenim ducit in<br />
doloiibus nephriticis, pro íáburrá renum evaeuandá»<br />
EJfentia hujus proftat in quibufdam locis,inaftc(ítibus<br />
calculoiis infigniter commendata.<br />
If.. Plantam integram, rad. (3 flor, mundata (3 "»cifa<br />
infunde malvatico ad eminentiam 4. digitorum,<br />
ftent in loco calido per 8. dies in digeftionc, poft deftilla<br />
, & in liquorem deftillatam herbara recenter<br />
contufamimméigecum radie, ¿kjloribi: rurfus per o-<br />
¿liduumin digtftione ftem, poftmodum miftura fortiterexprimanir,<br />
coletur& inbalneo mar. nonnihil abftrahatur,<br />
qux perchartamemporetieam filtrara magis<br />
pura fiunr, abhmcex cap.momio reftitantecalcinando<br />
elice falflxum fal'fum, quod li nimis calcinatur, fitürinoíumjHocadde<br />
prioribus.ckhabebis effentiam diuretii<br />
eam (3 Itthontripticam egregiam. Etmuller comm.Schr.<br />
pag. ¡sa. \<br />
'OÍ,. ytm Rhenani) Vini acidi largo potu fe quidam<br />
inebrians,urinamqucetfimi¿l-uriret,quamdiu ferré poterat5retinens,<br />
tandemque iinpecu quodam reddens,<br />
hac rarionecálculosretentosin ureteribus,eumqueaffligentes,propellebatíxpequcemingebar¡<br />
Sjc&c alius<br />
largiotc potu vini,pagiBlafini, in marchionaru Bajileé<br />
vicino,quod potenterdiureticum eft, cálculos ex ureteribuspropellens,ponderis<br />
Jfi. íxpe per urinas reddidir,<br />
quorum multos hoc remedí 1 genere * fine o.-.¡gniscruciatibus<br />
excretos mihi monftiavir. Plattrut..<br />
10<br />
7- IJinumgenerojuminquo) Iníuliune vinum ad<br />
cálculos abigendos paratur, úbaccís alkek¿ngi coirrw<br />
tis vinum aftutidatur , 8fpnft maccmnoneni jliquain<br />
bibatur. Vel li raphanu* communis, qui ai ns • il, vel<br />
ruflicanus concifus vel contritus \n vino per fatuas ad<br />
minimum xij. maceretur; quodadipodum juvat. Ab*<br />
Jynthites vinum ad cálculos renum &aruiulascuiirerrc<br />
docet Diofcor. Etpluribus vinum per infuíioi.em para-<br />
ri poteft. Platerus.<br />
108. Spiritus)Citcz commendatam fpmruum mineraliumin<br />
calculo efficaciara dubium oceurnr, V;z. primúm<br />
calculi principi.um donavi aciditati, & nihilominus<br />
in fubdium médendi voco res acidiífimas, h. e. fpiritus<br />
minerales? '<br />
Refpondeotripliciter, 1. ínter acetofitatem ventricuü<br />
Scaciditatem fpirituum mineralium magnum efle<br />
diferimen; Illa, utpote adhuc crafsé corporahs,n\agis<br />
quoque corruptibilis eft, ac proinde quám faciliimc.<br />
fummum amariiudinis vitium adlcifcit, Id quod probo<br />
ex aceto,quod fi conuptioncm patitur, tune acidnas<br />
ipfius in txdiofam ftatim ttanfit amaritiem: Hxc vero<br />
tanquam fpiritualis, & alterationi quám d fticiilime<br />
obnoxia,non in amaritudinem, fed dulcedinem potiús<br />
convertitur.<br />
<strong>De</strong>inde putes fpiritus hos ácidos ex earum rerum el-.<br />
fenurnero , quibus diverfx & coiurarix iníicx íüntfa-.<br />
cultates , hi enim immodicís hxmorrh gias, evacúa-,<br />
rionefqüealiasqux p.n.accidunrrehciui liiftUQt.-Pár-.<br />
ro quxvis etiam duta diflolvuntcorpota,& íieperconfequens<br />
potiúspituitofoshumores, vilcdos tartáreos-.<br />
„.?„ ..J^AiSil. «,„ru¡cnrnmDCcdiEerunr,incidunt,<br />
que,atqi cruditates quafvis prompr<br />
ahíumunr, qua de te doaáf%'«^» %*$£2¿<br />
Tandeindozis quoque eorun» f*¡*j¡¡¡*!*<br />
f„AXm¡n¡m9 & veheulum ex advcilo, cur;<br />
quxprofeaommraa *ft v . ,¿ larguin , in quc^<br />
ipnitushiimmilccntur, eit opi &<br />
aciditas illa neceifanó «a dñfandjtu^ ut vel
ioy8 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LIX<br />
cxquifiw guftandí fcnfu vix percipiatur : Quin nec hodienovum,<br />
fimilia curari fimihbus : Cautelam infuper<br />
medico obfervandam addo , Qui fpiritibus hifee tum<br />
tcmporis utetur commodius, quando excedens acetofitas<br />
in ventrículo jam quodammodo eft corréela mitiorque<br />
faíb. Chrift. Langius.<br />
,o8, SpiritusSalís) Ex ípiritibus Salini prxcedunt,<br />
longé efneaciores quám falia ipfa j efficaciores dico,<br />
funt enim his manifefte fubtiliores, longé potentiores,<br />
atque vi penetrandimagispollentcs , Hmc etiam ínter<br />
hos fpiritus, quidam funt tantx efficacix, ut ex tempore<br />
omnem calculum , five renes oceuparit, five veíicam,<br />
in limpidumforisrelolvant liquorem, qui liquor<br />
cutí afhdtus , fi ex renum calculo fueritprxparatus<br />
, illi egregtumcolorcm durabilem largitur.<br />
Et hac potiflimúm vittutcexcellit^í'/rírwí acidas Mercurii<br />
faxijragus,áe quo Faberin curat.Hinc quámproximé<br />
virtute relpondet^/Ví7«j nitri duplicatus, ut &<br />
Jpirttusfialis comm. quorum hic, ex Helmontii experientia<br />
de lith.c.3. §.31. fibi par remedium non habet<br />
inextinguendis ardonbus(prxfcnte etiam in vélica calculo)<br />
& inferum ftranguriis, qux difficultcr alias fedaripofliint-,<br />
Summx ergo, non immcrito, funrexiftimationis<br />
hi fpiritus, qui infuper quoque putrefactionum<br />
incommoda impediunt, mucagines diflolvunt,<br />
arenafque é renibus ¿¿vélica cxpellunt, teftc Helmontiol.<br />
c.<br />
<strong>De</strong> Spiritibus norandum, ut& deíalibus, vix ípiritibus<br />
qui exfatifixo prxparantur,longé notabilioti eficacia<br />
vigere, quám qui ex jale volatili Se halituofo<br />
proliciuñtur. Hinc eúamHe/mont.l. c. §.32.marinum<br />
&Hifpanicumfal, quod omni propemodum, ut fie<br />
dicam,volatilitate carcr,validius omnino ceníet,quám<br />
Lotharingicum ; utporc quod fatis halituoftam eft, óc<br />
hin«inftomacho faciléacefcit, proptereaque putredinem&<br />
Duelch ; (h. e. calculum) minüs arcct,imópotiüs<br />
auger; Sic quoque plurimúm .laudatur fpiritus ex<br />
faiefixa urina prxparatus: Et hoc fundamento nixi<br />
Fr. Bafilius valentinus, cum sfiir. fiatis ex calce viva<br />
prxparato, ac Helmontius cum fuo ludo, graviflimas<br />
calculi pafliones.non rarócurarunr. ídem.<br />
109. pulveres) xiii.Pulvis,eflicaxremedium.<br />
%. Stercoraglirium, velmurisficcata » c ' v. velviL<br />
Oi/bani $\.fiem.fi>nic. "S&.cinnam. di.fi. Pulvis.<br />
'X<strong>IV</strong>. Magis adhuc eíficax.<br />
^£. Cicadamfeu ¡ocuftam media magnitudinis, fie<br />
t*mn°-j. velBli. ocul. cancri 9ii. vel alteriuspulveris,<br />
cinuam-di. fritadentur cum decollo anthemidis velaranorumjuniperi.<br />
XV. Pulvis vehementior.<br />
T£. Canthar. fíceosn°-¡v. lap. fpongie, Bii.fim.melon,<br />
medalla, ut contemperet cantharid. acrímoniam , 3ifl.<br />
facch. candi if\. pulverijkta dentur cum decollo fiem. tini<br />
vel fiero/aclis.<br />
Sxpeufurpatum ame magno fucceflii remedium.<br />
"%.. Rldtc. liquir. radie, lauri ana. 5ii. radie, ano-<br />
*id."*>\.fiemin.alkekingi, paliuri, mitii fiolis ana. 5ü.<br />
fitmin. apü, fcenic. petrofel. ana. 3Í. nafiurtii ^Cs.gummi<br />
cerafir. vel prunor. fuccini ana. 3i. refina lar. coila<br />
unc.fi. cinerum corticum fiabarum 3i. Oculorum<br />
cancror. 3i./. Pulvis, addendo ad gratiam cimtam.<br />
&ad colorem fiantal.r, tantillúm; Cui cum dolorem<br />
fimul mitigare volumus fiem. hyoficyami 5ifí. admifeere<br />
lioet; Daturper(e3i. quantitate cum facch. q. f. vel<br />
cum illius f. q. aquaque convenienti formantur Tabula,<br />
Aut fyrupo exceptus Pulvis in formara Eletluar.<br />
redigitur vel Pilular. Tune nuc/ei Perfic. commode<br />
permifeentur, Sclocorad. liquir. Caceas ejufdcm emollitusadditur.<br />
Platerus.<br />
l09 - Pulveres) Lumbrici, Afielli, pulverifiati,fpeñiúiafcarabai<br />
majales, prx csteris conveniunr, In-<br />
pnmis ala horum fiuperiores ac dure pU|ver<br />
propinatx ,n vino.egrcgium dant ancineph ! *<br />
Quod panter valer de Seorptonibus, (x n j ^<br />
actusex4.vel ¡.ficorpian. lavatis , ficqueviviín^ va<br />
h . ' " * ~" ' ~"" * "»- v |ut. Vivís llpr v •<br />
oras in vina malvatieo reliáis, poftmodum ;,?•<br />
Cavrzfoliafalv.a poÍKÍSj infur. oblandé I? 0 " 1<br />
pulve, Dofis gr.iii.adiv. invino veloviSlf<br />
netur. Etmuller. propi.<br />
109. puheres) Sequenscommendatur.<br />
_ If.. Lapíd. fudaici, pulv. lithontript. 7-ffi •<br />
aa. 5j. nuclear.perfic. gumm. tragac. & nUol.cZ<br />
fiar, aa.56. redueantur in Pulverem , detur cmtí<br />
no albo , vel ,x to fiat Bolus cum terebintkna.<br />
9u. detur ,n tres dotes W & fiero fim,H¿<br />
Riverius.<br />
fitis.<br />
Vidc Quercet. Pulverem §. Ex,<br />
' compi.<br />
w * Pulveres) Pulvis contra calculum, ut ín Ir.<br />
bro quodam Germánico manuferipto reperi, fecorü<br />
leporini usli, apü, i. e. petrofielini vulgo dm,fmin.<br />
aquíleg. ana. uncu, maxtllarumlucii, mdetrumper-<br />
Jic.fangu.hircini. fiem. Itthofipermi, faxijra¿. kpllor.<br />
de aJlacis. zx.. albi, cmnamomi ana. uncí anifi.co.<br />
riand. ana. unc.fi. macer. 5¡i.fiacch. unev. mifee. Ctnr.<br />
Gefinerus.<br />
Pulvifculumapteconficies ex rad.petr»fel.f«xitrat,<br />
(¿lapillis quiin aflacorum capitibusreperiunttir ,conrert<br />
inirifice ad lapidem confringendumeum vintdbo,<br />
aquajanic.ficotip. aut pttroficLdtiuto exhtbitus.lad.Diirettss.<br />
Pulvis fequens á Quercetano valde commendatur<br />
in Pharmacop.<br />
y . Túnica ínter, ventric.gallina (¿Jlercor.ditjntdem<br />
áá. unc.fi. pu/ver. pellicula ínter, qua in futamin.<br />
ovorumreperitur ^íifi. herniar. cinnar». 'ú.d:\'."ttcl.<br />
mejpil. 3¡v. fiem. agtfi fcenic. áá. 5i. redueantur in Pulv.<br />
tenuijfimum , dt quo capiat gíi. vel jj. cum voto<br />
alba.<br />
10?. pH¡veris) Pulverumlichontripticorumingcií<br />
proftar copia, interquos ducunt clalTem Pulvis mipedum<br />
("de quo ad diflblvendos cálculos portenroh effcüas<br />
apud authores inveniuntur) Pulvis lap.pdaici,<br />
nuclear.per Re. mejpilor.cynosbati, daclylor. fruñuam tikek^contufior.<br />
item mandibular, ac pupiüarum lucf fijéis,<br />
oculorum 6?. leporis cum pelle in fi"» 0 eA fo ca "'""/.<br />
tacilU avis, aemfiemm. fiaxifirag. ruJU^nugp^<br />
raphani,genifia, bardana, magna urda ,¡>erm»nt<br />
Chrift. Langius. . r «<br />
U0 -Pulvis Calculi humani)Uvi\\as qui in taun vene<br />
menfe Majo reperitur, maguara habec incomnunuc<br />
do calculo efneaciam: Hic (i vino imp nltuc '^ Ut Hic li vino imponitur<br />
¿;<br />
ro paululumfapore, colorem croceumcontrai<br />
hoc vino, quotidie recens affufo dor.ee lapis vino 1^<br />
pofirus omnino confumptus fit, bibere opon ><br />
enim ratione non modo calculum comminuí, ^<br />
atque coni'umi multos experientia docuit. x^<br />
r<br />
H J<br />
• Salís abfimth.artemifia) Chymicifuos &I« ^<br />
calculorumexclufionem máxime ? íxiicinl, c\ a¡J fanón<br />
infimuralocum obtiner Jal'filiquarum^F! ^<br />
bar. cujus 56. cum uino albo egregié operatur.<br />
Pulvis exfieminenafturMBabyl.)C^ s ^l<br />
fticus Allobrox ib magnam exerevilje aüermr ^<br />
rumfaburram,& per muiros dies.undeproriu ^<br />
líber fuit, referente Laz. Meififoncrto EpiK- V^ni<br />
vicium, in¡putlcgio de Calculo p. 1»^ ^ ul Lrí.t \ íbrcum<br />
fruftu plurimis prxbuit. Galli vocant J>re<br />
m3,des<strong>Cap</strong>ucines, Noftrares, dtsEJptransw •<br />
"¡- Pulvislepuficuli) Qujn *f An Z mS %rj^.<br />
ftifi id feufi. teienda terancur, cum tereb. milceanuii:,<br />
aciiHÍii.ai]uxin vafe obiurato ad putredincm, feu<br />
digeáionern leponancur per iü. menfes, poft<br />
dutdlentur; Obnnebis oleiim prxftantiflimum á gutt.<br />
i. invino albo c.ipiendum. Etmuller.<br />
" 6 - leftádenique ovorum) Ex quibus excluíi funt<br />
pulli: Optimxfunt teJU ovorumftruthianum»« q»'bus<br />
cum ipiritu latís, modo infmuata ratione ( Vide %.<br />
Himr nephriticus ) liquor nephnticus fallí pcregrini<br />
fiporis, fed prxftans parari poteft. Etmuller.<br />
""• Tefta ovorum ) Prxfcrtim fi pullus abns e<br />
fus fuerit. P/aterus. • , .. ,<br />
"1- Vt Barthalinm prodit) Ab hoc m hift. Anas. &<br />
"*+&¿*u.&f¿*. teftat ovorum calc.natx eomnwndantuí•<br />
.referens aquam nephriticam dccoftionis<br />
talis calcis teftarura ovorum miré prodeífc, Et in Ipecie<br />
^am caléisoíireorum ad calculum in mucilag.nem<br />
^Holvendum multüra prodefle referr.<br />
, " 8 exclu-<br />
- Doloris remotionem) Peraclisperagendis, fi íe-<br />
««turdolor, &calculusproraovetur res beneeft,ub<br />
!«o dolor fedacus, Se calculus adhuc hxrer, acc.flus<br />
f« ad ea , qux drarefi blanda urinam P ~ ^ P £<br />
¡Wtt, autpropinanda ea qux calculum d.ffr.ngere va<br />
e^D^s'amotionem, ^uov1.d1xdiuturnxacviriumexolut.o(cqumr,ad<br />
D ^ f - j J ^<br />
^««.rconfugiendum eft, H P^ilo»» Ramju<br />
d yftenadm.lcendV, Vel Uudam optan gr. v. vel v„<br />
^ ejufdcm laudm gr- »-• a« ,v - P« os cxhlbend ^ :<br />
^deniqueAr. depapav.^u in Julepo coavemenu.<br />
Tom. II.<br />
IÓJ9<br />
"*• Doloris amotionem ) mitiganí dolorem 8¿<br />
acrimoniam , vellicationeni & tenlionem fpaímodicam<br />
plexus nervoli & membrariofi attendentia, Hxd<br />
ipfaut máxime funt neceflária, ita id prxftanr in genere<br />
quxcunque fpiciila acuta, triangularía, íálíná<br />
edomant, & ad frugem reducunt, feu pondere S¿<br />
mole coniuoóta fint renibus onerofa, & mólefta feu fola<br />
rolione.<br />
Mitigara fi) aqueapulpofia&c gúmmofa qux ínvif¿<br />
cant quafi & obtundunr vim faliumillam, ut rad. alth:<br />
pulpa caffie,Scc.<br />
Mitigara (1) Aqu'ea, oleofia, utemu/fioneS, tac (3 fien*. .<br />
inemulíionemliquata, qux Se ftranguriam refpiciunc<br />
& cantharid. funt antidotus:Exemplum taleannotavit<br />
Langius l. i.ep. 97. &nos conlimile quoqueobfervavimus:<br />
Refrigerando hxc & Temperando fimul ftimulum<br />
íeminalem ¿pyasir/*wSv,, temperara.<br />
Mitigara^) Traumática, nlrvina, balfamiea, í¿<br />
pro re nata íeniter adftringentia : ínter traumática<br />
plantago, e\\\(c\aeeffentia ,extraclum , fiyrupus laxitarem<br />
rchum , inpnmis diabetieam , egregié corrinanni.<br />
, ..', j ... gunt, EJfentia item traumática , pulvis ílypticusi<br />
U. Nitri puriffi. Wx.fluat m igne, tnjicuncto deju~<br />
JfruílumrLhmaJtudine fiaba, quodeflagrata a- < Sic & ctnnabarina ,n paroxyimo cum ocul cancro^<br />
F pujtumjutp». g j ..1 •£•*,, • r„« Seu refo vera bus & anodvms funt laudatif*<br />
'imdfuperiniice, doñee hujus fiulphuris unc.fi. abiumrum<br />
Sea refolventibus & anodynis<br />
puiit, ubi omnia refrixerinr, ac denuó pulveniata lima.<br />
liietint, denuó eodem raodo procedarur, arque hoc Mitigant (4) Acrimoniam fimplicem, feu cum fer<br />
teniavice repecatur , leraper fucceflivé fulphuris ad vore S¿orgalmo íaltim non item cum rolíone conjunétam,<br />
acida, quorum inflar omnium, prxter di-<br />
¿ta alia, eft hepatieum rubrum.<br />
Mitigant (5) anodyna , unicum natürx laborarais Se<br />
affliclx'íblatium; hxc quippe non remorara inpciunc<br />
viis, velobftruunt, fed urgentes dolores lopuint,<br />
unaque roborant nacutam, ut non tendatur merabranofum<br />
genus nimis, & induciis conceflis forráis 111furgat,<br />
quin ira juvetur ut toldare poflit, ucvmcere<br />
1 Ut enim pellcntibus fumraa noxa infertur nephriricis<br />
, ita á fedantibus fumma vittus expc^<br />
¿tanda.<br />
Profuntilla, tumaliisin cafibus * tum in calculo<br />
paroxyfmante, & miftione cruenta potiílimum, Opiata<br />
\exo magis in renibus primario afféftis & laneinatis,non<br />
icem in feminis«que virus. Wedelim Am,m.m.<br />
pa?.i87- , . .tr ~ r<br />
c ns. Doloris amotionem) Doloris potiilimum, iedandicausa,<br />
dantur qux narcorica & anodyna vi eum<br />
mitigant vel compefeunt, permifeendo femper ea quas<br />
renes ealculumque refpiciunr; Emulíio feu lac id prxftans.<br />
2¿. Nuclear. Perfic. quart.j.femin. melón, vel cucúrbita<br />
unc.fi. femin. papav.albi 3¡i. contundantur , addttaque<br />
aqua comm. vel parietar. aut malva Vb&.exprimaturfiuccw<br />
latleus, additoquejacch. vel melle , bibaí<br />
anc.m.veliv-<br />
Poflúnr Se Pulveres calculum pellentes, ad dolorem<br />
fimul mitigandum parari E. g.<br />
1C. Semin.papav. albi rec.'S'ú. fiem. hyoficyam. Si»-<br />
4.fiemin.frig.mai. malva,U. 3 i. miliifiolis alkek¿ (3 g e "<br />
nifta ana.36. liquir.3¡i.rad.ononid. ^i.fiacch.unc.ii. fi<br />
Pulvis.<br />
Opiata cura dolor fummus urget, quoque dantur;<br />
Sed & Purgantibus narcóticamifta, ad alviimroovendam,<br />
& dolorem fimul compefeendum quandoque exhibentur;<br />
quornm ftimulo forte Sí calculus redtms propcllirur:<br />
Ídem Clyftcribus quoque cum alvumlolvere<br />
, & dolorem fimul fedare volumus & ct.us fere &<br />
tutiús, quám peraflumpta ptxftatur. Platerus.<br />
Si hxc omnia ad pacera conc.Iiandam ignava fueira<br />
, Sí langu.danimis, neprxmarurx monuamp^<br />
n ^• • r .,, -nproi'2 Drx ídia audacter alcenftim^xrccUnorilque<br />
cncrgí* ["»<br />
SdnnV; nempe freática. U ^ h * * .<br />
•
íoó-o <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>llY<br />
tionc; urjam confta&o penitus facultatisvitalis teño- nimis , Narcoticis-, Qua relat' r t<br />
re fuperfedeantur j veré namque deploratis Ccrtiús<br />
euthanafiam extctiorcm, quám vira: fcmel extinctx<br />
reaccerfionem fpondent opiata: ubiitaque extrema ex<br />
calculo in delaplú fixo in procindtu fuerinr, pcricula,<br />
moxad divinum illud m»i*¡y¿^utt, anodynorumque<br />
longeantefignanum, dolores quofcunquc,&<br />
cruciatus corporis immanes, blando introducto fom-<br />
•, no,mircconfopiens, fimul etiam hífee fedatis , fpiritus<br />
anxietatibus exhauftos abunde refarcicns , Laudanum<br />
opiatum, Paracelfi inventum confugere , dccet<br />
Medicum cordatum ; Feliciter exhibiti, in via<br />
hxfitante calculo, exemplum vide apud Greg.Horftium<br />
Epi/t.med. 16. Charletonp. 220.<br />
Evacuatis primis viis, & fublatis impedimentis,<br />
dum adhuc urget dolor, & hxret calculus, propinanda<br />
taha, qux quantum poflibilc eft dolorem rol»<br />
IcrepofTuntj undeóc fubinde ad Opiata appropriatis<br />
talibus mifta accedendum venir.<br />
%£. Lapid.cancr. di. cinnabar. nal. feu amimon.<br />
91. laúd, op.gr. j. velii. m.f. Pulvis.<br />
ítem effentia urinaria anodyna D. Michaelis: ítem<br />
Malvaticum juniper.com ejfientia Opií miftum. Vel<br />
prxfcribi tur tale <strong>De</strong>codtum.<br />
3¿. Rad. alth. unc.i. liquir.yñ. flor, malva ,m. j.<br />
fiem. violar, unc.fi. coqu. infiq. aqua hord.<br />
Tf.. Colat.t6ii.Jyr. papav.albi %i&.lap.cancr.prap. 3¡mijee,<br />
(3 i tA propinetur.<br />
Pertinet huc <strong>De</strong>coüum Forefti egregium lib. 24. obfi.<br />
26. Sí Sennerti cap. de calculo renum. <strong>De</strong>collum<br />
fUrum chamom. fingulariter excellit in paroxyfmo<br />
nephritico,Itemy«»«» trymph. ceu egtegiura remedium<br />
in paroxyfmo ncphritico extollitur. Laudatomodo decofto,<br />
Sennertus curavit virum defpcratafuppreffione<br />
urinx ex calculo renis finiftri laborantem , protruíis<br />
lapillis cum Ímpetu ; Hujus deco&i fingulis hauftibus<br />
Timaus monet efle addendas guttas aliquot<br />
Jpiritus fialts dulcís Scc. Sane fpiritus falis, extremo<br />
igne prole¿tus, adeoque acido íálfns, fingularis eft<br />
ad promovendum Sí refringendum calculum. Species<br />
has <strong>De</strong>cocli Forefti correctas vide in Zvvclfen<br />
Ph. R. 89. Nec forfan cíTct incongruum fi his de femine<br />
hyper. aut fiem. dauci% aut baccar. jnniperi aliquid<br />
adderetur. Etmuller.<br />
*"• Doleris amotionem) In ncphriticá accellione,<br />
dum immanis hic hoftis , Duelcch , fuo ex útero<br />
exitum moliens , feínanguftum ureteris angiportum<br />
ímpetu protrudit , teneram ejufdem fubftantiam,<br />
nervulorum favore fenfu exquifitiore dotatam , in<br />
tranfitu, fi gravis fit , fuá mole pcrlidit plangitque; fi<br />
afpec, angularitate crudclitcrconfauciat; Anxiferum<br />
hunc impetum ut eludant, hoftemque füum retro in<br />
anttum équo recensprorumpebat, ftrenué repellara,<br />
Vafa urinaria, reni utrinque infeminata, impenfe triftantur,<br />
contrahuntur juxta longitudinem , velutique<br />
obfeuto fpafmo convulfi crifpantur : Atque hinc<br />
illx lacrymx, hinc lugendi calculoforum gemitus;<br />
hinc enim vaforum contracuirx, feu convulfivx cormgationi,<br />
mox fupervenit acerrimus dolor, rainc<br />
pali infixi, modo gladii dilancinantis alias ponderis divulfivi<br />
fpeciem prajfe ferens.<br />
Urgenti ¡taque hujufmodi fymptoraati, Ci tanta<br />
feritate fxviat in lu&uofum cuentera , ut perpetuis<br />
vi'giliis fpirituumque cxhauftu, eum in manifeftum<br />
vitx diferimen adducat , matute obvertendum erit<br />
medentis confiliura ; Dolorificam aurem ureteris<br />
crifparionem demulccnt atque confopiunt ea prxfidia,<br />
qux contractas relaxando fibras facilíorem calculo<br />
egrefluro exitum prxbent: aflbeíata anodynís.<br />
~—~ ,-.~,*„n,j, »Mia reíatione F„.M<br />
ética, levirerque detcrf.va, Fomenta Z ? * \<br />
ter: Inunciones & Balnea renfos Z l T *<br />
los relaxantia plurimura profutura ípondemuT<br />
le tan p. 116. r ucni "s. Cb*<br />
" 8 - Doloris amotionem ) A quoicm-ir; -<br />
duc¡jUbetc^.wi,v7r;rs:f:<br />
leila mature). r s ' maier >*csi.<br />
' ;• Quaperagitur) Exhibui in hoc dolóte „<br />
fine.nfignixgrí juvamento aqmeaptil. venera<br />
tn cucurb. vitrea ^.croei di. vini malvat. ex £<br />
rapb.anc.iñ. Solenander. "*"><br />
">' ^?«W»r) Si autem calofe ncquc<br />
p.uretic.s,lot.ura.ll. á tergo cumulare (üffund •<br />
bus, unaquaque dolorofum crifpationis fpaC<br />
blando madore laxant.bus, nec cucutbita]/deD1 '<br />
lumbisaflixxtra
I06-2 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> Aft <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LlV<br />
T*!fitombus tortas, ab ufiu fimplicis c/yíferij ex lacle vac-<br />
*moparatimquo adexemplum Craconis, vel veronitam,<br />
vel flores chamam. vuíg. decolls , qHam cx<br />
alus majons apparatu Strauflius. pag.jój. Pare. 3.<br />
Gymn.if.<br />
'*•• Habent hic (3 clysleres ) Utilis eft fequens.<br />
„. ^ ***. *P», petr0jel. brufici, gramm, (3 aftarag.<br />
aa. I,, rad. maha (3 alth. .,6 fol. parietar. m. tu<br />
fiem. amfii, fa„ie. á„eth,, carvt, dauc* , amees,<br />
carthamt, ruta, cumtni, baccar. lauri,ü. 5,j. chamam,<br />
melilat. aneth. (3 ftoechad. áá. p. j. coqu. in vino<br />
alba ad media,. I» calat. fcj. dijfiolve butyr. ree.<br />
f iv. mell. rofiac. |ij, facch. rub. Jj. bened.Jaxae.M. viteU.ovtrP.<br />
j. o/. „ucum , anethi vel tini 5¡ij. OT. £<br />
«£/?«• qul rcnneacur, duabus horis, fifieri poflit.<br />
Riverius.<br />
"+• Habent hic (3 Clyfteres) Clyfmata injeda dolorem<br />
nephnticum pleruinque & fubitó compefctint<br />
vel «mitigara, tum quia íxces flatuíquc cducendo;<br />
nc dolor augeatur -, quod vero ft illis inteftina rcferta<br />
finí, ob compreflionem uretcrum & renum accidit<br />
, prxcavenr : Tura quia ad hafce fedes pcrvenieraes,<br />
fi anodyna lint, ea ratione quoque juvant:<br />
m gifque adhuc fi narcótica addantur , Et ea recipiant<br />
qux fimul calculum propellunt , vel comrainuutit<br />
, triphci nomine runc opítulantur. Platerus.<br />
lt S- Quibus & fruñus) Communia Clyímara paffirh<br />
explicumir, Calculo accommodatum fimul hoc<br />
erit.<br />
"}£. 4- LI. emolí, cum tota , parietar. batan. Jenec.<br />
beta vel mercurial, ana. m. \. fiar, chamom. meh!oi.<br />
aneth. aa. p. \. rad. liquir. *j. cicer. rub. fúrfur,<br />
aa. p. j. fieuum »?. x. baccar. lauri fcj,j, b.icc.<br />
a Jkíkz 3>j- fiem\cucurb. lini ficenugr. ana. ¿fi. J'em<br />
fcenic. carv» ana. 5¡fl. fi. decotlio tn aqua (3 vino<br />
vel jure carnium In colar, q. f. dijfolve meltis vel<br />
facch. uncí?, caffia unc.j. ben. lax. wel hiera yuol.amygd<br />
d.ol. nucum , olivar, vel butyr. áá. uncí, refina<br />
lariceavelabiet. $j.fiatis parumfi. Clyfter Si dolor<br />
vehementer urgear, Philon.Rom. 3¡j. addirx, admodum<br />
eum íedant. Platerus.<br />
Sequentes tres commendantur) Anodyni clyfteres<br />
in colicis doloribus varii prxfcripti hic quoque<br />
conveniunt, máxime fi qux calculum refpiciunt illis<br />
quoqueaddantur, vel hic.<br />
3¿. Refina lañe, vel terebinth. unc.ij. diffolve<br />
tn vitella ovi (3 vini fcfi. adde olei amygd. amar.<br />
unc.ij. el. ficorp. unc.j. axungia anfier. unc.ij<br />
mifice. '<br />
Ad Calculum, dum in itincreeft, promovendum<br />
comminuendumque , fequensparatur.<br />
?¿. Rad. lilior. unc.ij. rad. raphan. tipid. apü<br />
fetrojel. cum fiol. ana.unc.j. h. parietar. braffica,fie<br />
xecion.fiwfr^ CMm ^ ^ ¿ ^ hyperice». cum<br />
Jior. ju Crateva, fenic. mar.ped. columb. aquilea,<br />
betula: ana. m. 6. velñ paüciorcs fumas,» j. LlUiar.genft,<br />
. ^ y ^ w ¿ ^ ^ ^ l<br />
n ?<br />
le<br />
ni<br />
r Z 7 - Uni '-' tMMr fialts, fiaxifrag. petroj:<br />
- •• ^ >J ^k.m.fiemiu.lll<br />
f. <strong>De</strong>canto m „ „ & ^ fg n¿ g<br />
meltis velfiacch. Unc,g ^ ^ \> »<br />
vel petrofiel. ana. unc.i (,,„ iJv.. 1 t ,<br />
,<br />
-<br />
r , J ,
io6"4 <strong>Lib</strong>.lV.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>,<br />
loco dolorem ipfios infierre teftando (3 quando in renum<br />
finiapervadunt,Calculosautem in renum carntbmgenerari<br />
, propon ione tophisin articular um marbis genitis<br />
rclhondentcs oratianem in teftem adducunt tx libro de<br />
Nat.Hamtftis, (3 hh. deviil.Aut.(3c.2. Siexempladefídcrcntuncultro<br />
anatómico obvia.prodeat Foreftiu qui<br />
libr. 24. tbjervat.16. fcribit fe vidifle non modo,finum<br />
fe cavitatem renumexiguis calculis, veluri p.uvislapillis,replctam<br />
, quinctiam fubftafttia renum tales infardos.<br />
ítem Platerus, referens confpcdam multis annis<br />
de dolore conqueftam nephriticojxpiufque abortientem,in<br />
qua fuent repettus lapis, fola membrana, velut<br />
marfupio, lufpenfus íllic ubi ren fuent, lubftantia renis<br />
prorfus abfumpra. Et Euft. Rudtuscap. 4/. de Renibus<br />
dicens , Lapides nenfiolum renumfine contineri,<br />
verum etiam in ipforum fiubftantia reperiri, coxspertnm<br />
habet. 3. Nec deeft ratia, non enim eft, Cur enim arenulx<br />
vel calculi magis in ipfa renum fubftantiá, feu<br />
parcnchymate fibris contexto , quamin alveolis procrcenrur,<br />
quum in illos, veluri in locum amplioris fpa-<br />
»ii,nihilo tranfitum procludente,libere intromittantuí;<br />
in hanc vero utpote denfam Sí compadam,nonnifi difficulter<br />
fefeinfinuant. Charletoup.tof.<br />
W- Etfiapetamen albus excernitur) Fernelius ftatuit<br />
cálculos renales duros efle ac rubros,rcnifque fubftantiara<br />
Sí colorem manifefte retiñere j Sed licct calculus,<br />
aut fibulumnon in fubftantia,fed in cave renis producatur,<br />
poteft nihilominus tum colorem tum conliftcntiá<br />
renum parencbymati haud abfimilem fibi adfcifcere:<br />
accidit quippe utdode ZacuttuPr. Hiftar.lib. S.<br />
cap.16. rubrum confian calculum ex (angninis pornone,<br />
bilis, alteriufve fucci cornmixtione cum fucco, glutinis<br />
armulo, puta, tenaci pituita, ita ut c lenta pituitanonniíi<br />
albumaut fubeinecitiumcalculum produci contingat.<br />
Charle ton p. ¡07.<br />
*»• Et fiape albus) Triplex calculorum eftdiverfitas,<br />
A/barum, Rubrorum, Rufiorum , feu Flavorum ; Albi<br />
fiunt quando mucilago vifcidaex attritis membranuhs<br />
CAP. L X.<br />
<strong>Cap</strong>.L\<br />
renis tranfudans, íimul áprincípüs coa.<br />
crn » at>1 u J^<br />
corporis inquinabit; vel cá fede congeftum, iba lumbofque diftendet, lh é quibus etiam ap<br />
eute,diumultumque manat.<br />
•• Raro admodum illud) Vlcus in Renibus &veííca<br />
á tribus excitatur caufis ,AbficeJfiu difirupto poft inflammationem<br />
fuppuratam, Humorum acrimonia,ciaú\s eft<br />
ea.quxmidum cruentumemcit,qux intenfior fada,<br />
aut dilrans diutius , eas parces exulcerar, aut a Calculo<br />
afiperoÁidixs partes erodente: Poftrema hxc caufa frequentioreft,<br />
ac fere ordinaria, rcliqux vero infrequentiilira.e.<br />
Riverius.<br />
I' Rara ) Frequcntiffima caufá e&AéficeJfus (3 infiam-<br />
matiorenum, ututetiam catiuti j i o t e s , ^ ^<br />
rentes, fucceflivé eosad ulcerat.onem diipw ^ ^<br />
etiam quod vis acre, vehículo fenper r ei _ ^<br />
tum, eofdcm crodere & hinc exu ceraie / $ fluenspertinet<br />
etiara fanies aeris ex alus loe* ad, r ^<br />
Eofdem lúes venérea, fub¡ndeqaoo.K^^ jD.<br />
Horfirto ltb.4.abfi.4-3-^aú (¿gonarr^T *' ^ no0<br />
confultó fuppreíTam renum infign-s ardor. ^<br />
raro cxulccTauomfequi íolet. Etrnultir. ,. ^<br />
Ct<br />
<strong>De</strong> Vlcere & Vulnere Renum. 106^<br />
, c^en aecidat) Ínter fignadiagnofticaprimum deduc.ur. Riverius,^ funt ab mflammat.one fup<br />
Slt Zlt2%LxcretLamaim^aUaúús puratá, faciliüscmanrur, Cnix^^^ 10 «nrembuspe-<br />
^r C1 PT\n.^¡„nambusunnariislatensccrtifli- riculofiora, & non raro, n torras tenis coníumpt.onem<br />
' -vrans, Vlcus in partibus urinariis latenscertifli-<br />
F Mtendit' Vtrumveró*í*«anw^*» ulcereafh-<br />
111C n,r co2nofcitur ex fuu doloris, prora vel in regionSorum.<br />
vel in pube aut pecina» infeftai, Prxtern<br />
p á R_enibus procedensmelius codumelt, álbum<br />
Uirec lxvc, Sí minimé foetidum; quia parenchyraa re-<br />
Inmcarnofumrneliüsconcoquic , tum pus copiofrus<br />
í acurin* magis permixtum , qux ladi fim.l.s protdt^<br />
donec,on 8 c P oftrai¿tion rr ab eafepa "<br />
ur &m fundo relideat; E Vefied veróernananspu-<br />
Inta materia paucaeft. ñeque raultura urrax pet-<br />
2ta ñeque adeo concoda fed cruda.vanegata 8c gra-<br />
S L , pars erara exanguis , Sí debili calore prxd.ta,<br />
atLm fufficienter elaborare nequit: Ex calla autem<br />
Ví sT«ofio Renum eft á calculo, dolor mordicans &<br />
rodens in lumbis fentitur á fero acri & nitrofo, quod<br />
in tranfitu irritar Sí rodit, una cum jcalons fenlu. tt-<br />
U St lamen accidat)S\gm comraunia Renum vel ambotumvel<br />
unius exulceratorura , funt dolor erodens<br />
cumStavitate crea regionem renjsaftedi: Renes exu -<br />
ceratoshabentesdibere Se fine dificúltate mingunt, id<br />
quod in veficx exulcerationeminime cont.ng.t-. ^ex<br />
rapto apoftemate ortafit,cum urina,pus, fan.es, aur lamenta,<br />
aut carunculxparvx& oblongx &•nonnnncpm<br />
pili profluunt, tefte Hippoer.4.. aph 7S Sifongui-<br />
Lmaut pus mtngunt,autrenitmaut ^ f ^ ^ T<br />
ns^gntficat^ibuslimmA*^<br />
RoítbusexcernmtJr^alcetecxetononeta^^<br />
orto, firailiter ex calculi alperitate , ut .luimraraJanguis<br />
cura urinaemragitur fine d.fhculrate. Fr.foel.Pr.<br />
lib.6.p.3?4.<br />
prognotis.<br />
Cum omnia ulcera internapericulofafint iña etiam<br />
Widolofa Sí curatu difficilliraa cenfenda fura faqu<br />
dem perpetuus fit ad cas partes humorumaflflnxu... Li<br />
fit, hoc tamen locum habere pote«'» ft fi<br />
P foverc pof-<br />
vero pravihumores, ac e s ^ ^ <br />
tut, exulcerationem efhcete eamq^ r<br />
" t c e n t i a , ^ ^ ^ ^ - ; ^ ^<br />
pmnt,Inveteratave.o.ncraab. a a ** ^<br />
cutantur Renum & Veficx ulcera, n ,<br />
quando,fed nonnifi magno.labore Vlowqi«aclea<br />
lo funt Sí foventur, nonrafi e S f ^ T n S<br />
degenerara ; Qux funt ab erofione, periculoliora; qux<br />
magis inveteratacódifticiliüscurabilia: Alioquin ulcijRenumlumbos<br />
pcrforafTe,inque fiftulam generaffe»otatífi7/¿ídeurinis.<br />
Etmuller.<br />
Si ulcera Renum maligna fueiint, tum pus cxitfcctidumek;<br />
lividum, &rariflimé curari poflunt, prxfernm<br />
in feníbus, Renum exulceratiora fxpe vefiexulcus fuccedit.<br />
Fr. foel.<br />
'• Curationem) Si Renum inflammatio propofuis<br />
remediis difeuti nonpotuerit, fed ad fuppurationem<br />
tendat, quoddignofeetur ex febris , doloris, alíorumque<br />
fymptomatum incremento, tum etiam horróte Se<br />
vornitu , pondere circa partera majore, tum prxcipuc<br />
apparente, cum xger in partera fanam inclinat,monis<br />
VeHC,,autraeaCuramar.o> ^ ^ v £ ^ I S ! S ^ S ? £ £ ^ ^ ¿ ^ « ^<br />
ú í ^ ^ ^ ^ - ^ ^ ^ ^ ^ Z r i a s r l o -<br />
illiuscervicis,perpetuaadeftdy(uiia , SC con»"<br />
n0mminiméfierifolet3feddilucida funt dyfur.x&do-<br />
US<br />
cibt»(3herbtsemoll.femindií-,fior.ckamom. Quibus<br />
aodiSjtufiSjckctibratis, J adduntur/ÍÍ»'»*,^»-»»» adduntur farina,butyrum , , a»<br />
xungix&olea iifdem viribus ptxdita: Quibus nifi abfceflus<br />
ruptus cum urinis fefe expurgei, pus in ab<br />
Inris intervalla. . , dominis cavitatem irrumpit, unde mots repentina-,<br />
Profundiori ulcere exiftente, íanguisinterdum co- vel febris hedica fuccedit: Aliquando foras Tumor<br />
piofus excernitur, qui difficíle cohibetur,fxp.ufqnera- prodit, tumquecauterio potentiali vel fcalpello ape-<br />
Lta partium cum puré , vel fangu.ne excernuntu , úendüseñ,R¿veriuf.Encb. M. Pr.<br />
Tempe carunculx ex renibus minurulx raplur.mum.al - 4- Djata, venafieñione Purgatione ) Qiu'n & vom.-<br />
quaído craffiores , qux per uréteres d.mc, era tranfi- tum commendant Avtcenna,Augenius l. i2:Ep.pag.693.<br />
Lhabentes, dolorem nephr.t.cum panunt. E vélica Valleriolalib.6.obfiervat.i. V. Vide íupra §. Curaiio-<br />
V£t6 fquaraul», feu pelliculxmerabranoíx cv lut nemuthumorum »%/?«)Reiicicauchor Enchir.Med.<br />
tóracexctuftulxdimanara: Acdenique in Vélica Pr. quia invomiru ulcus renum dilrumpitur ; Revera<br />
Sumo ulcere, Sí callofo, raucofa illa p.tuito a eaproptet in ulcere confirmarofufpeda funt,forté uti-<br />
ptoducitur , qux in calculo veficx defcnptaeft. Ri- lia eodem inchoantc, quo tempore revulfoms remediis<br />
locuseft. .<br />
4- D¿4M)^¿tí«fitiefrigerans,lemens, & humottó<br />
actimoniam obtundens: Fugienda ideo funt faifa omnia,<br />
acria, piperata& arómate condita: Venus, equitatio<br />
durior, exercitium immodicum,& quxcunque humores<br />
calfaciuntac commovent. Convenir (m Potu)<br />
Pnfanafodrofiacch.hotdeatum mundat. hydromelvalde<br />
aquoíum , m quo femana frígida ma,m, bull.er.nt:<br />
Lacafimnum , eaprtllum, cumfiacch.rofiato jumptum.<br />
Ench.MPr. .r.<br />
5- fen* feñione) Hxc patum condoc.t, n.íi.n corporibus<br />
plethoricis, biliofis& recnl.iad.s in qu.bus<br />
(i nrceflitas exigir, fec-rur vena hepática affedilatens<br />
pmw^demdcSítalaris.Fr.¿oel.<br />
6 - Etpurtratione) Ame V-S-quin Sí citra eam,plunmurrf<br />
contett crebro alvnm clyftere elucre : Multúm<br />
dicatur SC inenftrua Vamitio va curando ulcere<br />
Renum, & hoc unice curandn n clt,nealvus obfttuatuc<br />
Siveróconftnda fuent,ftitimvel jufculo prunorumdu/ciumfiaccharo<br />
cond.totum , un jufculo pingui<br />
ratíina,&ntglandt'bus,autlen. Enemate ieuieada apetiendaqüe<br />
erit. t .. .<br />
Tandera ftudiose coníiden-tur , qui poultimum viriofi<br />
humores, in corporc redundenc, lálfane pitnirtj<br />
aut recorrida bilis, ulcus exacerbans, & primüm prxparecur<br />
redundans humor ad edudionem, deindtí evacuetur<br />
leniter folventibus pharmacis: In Pituitosa causa<br />
fie pnrgetur. ... «<br />
y.. Diaphmn. 3x. aqu. eardui. ben. une. n> ms.j.<br />
m liZth biliofus retorridus humor, fequenti evacue<br />
tur.<br />
' r '-. «1 r 1 ->•• n r.*«*iCs contufa maceren-<br />
%. M ^ S l & f i Z g ; ^ leniter ebulcur<br />
netnoaem wh- ^."í.r^tkeso.u autElcÜ.<br />
liara Cpto«^i^g£^ c d )¿V« mendu, i<br />
^funt&fovenulr,nollmup rmbCAU " w ^ , "' , *' ."ZZ r Htiuam fex hons ante cíou<br />
Sá?KS^«XíSii| m<br />
•
io6*eT <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<br />
7 ' lidem allapfi refrigerantibus ) Imó ante influxum&purganonem<br />
prxpareraur, & quidem li lit<br />
Pitaña.<br />
3¿. Rad.fttnic.pttrefeUiquir.ád.lb. hyffapi, card.<br />
ten. centaur.miH. a.í.m. R.fiemin. anifi.Janic. alkelring.<br />
aa.lii].pajfiuLmin. %0>.contufia (3'concifacoqu.in tbii.aq.<br />
duplici vafie per 2. hor.colat. addefiyr. de betón, dehyjfiopo<br />
áá. unc.iij. J~umat.rn.Z3 v. une. v.<br />
In biliosa causa humor fie prxparetur.<br />
3¿. Syr.decichor.cumrbab. vi0Ur.r0fiar.a3.anc. iij.<br />
aqu.fti/lat. cichor.petrofiel. áá. íbj. fiar Potio m.Sc v. cbi-<br />
benda. Fr.'jael.<br />
*• Nephriticis temperentur) Sunt quiacrioribusdiurcticis<br />
ulcus illud cergcra,&íiccannbusinttó fumptis<br />
ad cicatricem perducere conantur: Imó quidam ad exficcandura<br />
illud,confulunt ufum decoñi Guajacini, fed<br />
ciimabiis urina reddatut acrior.rcnis ulceran caro abfumitur.<br />
Ench. M. P.<br />
y - Terebinthina) In hoc affedu valde commcndarur,<br />
quia fimul alvumlaxac&alvum abftergit: Eaque cum<br />
pulverc tiquiritia exhibenda eft ad une. fi. cum aqua<br />
plantaginis Iota; Ptxcipué vero convenit , cum urina<br />
valde crafla Sí mueoía cft. Riverius. Nocuifle tamen<br />
nuperriméobfervavi exhibitamDom.Gui/lermet Aurifabro<br />
Genevenfi, ulcere veficx laborante.quam exMedici<br />
prxfcripto aflumpfit,qui calculo veficx illum laborare<br />
exiftimat, quamvis pauca hujus fint indicia; Vlcerisveró<br />
manifefta : A quo tempore á diuretftis Sí lithomtripticis<br />
abftinet, meliúshabet, ftranguria defiit;<br />
aliorfum, fcil.ad alvum.dedudisexcrementitiis humoribus,qui<br />
ad veficamuniverfi confluebant.<br />
*• Terebinthina) Cum urina valde crafla eft Sí mucofa,<br />
terebinth.in aquzparictaria & plantag. Iota utilis<br />
eft. Ench.m.P.Cyprinaoprimum eft auxilium, dercrgit<br />
renes Sí per inferiora derivar, Dofis á 5¡j- ad unc.fi, In<br />
fpecie convenir, íi ex abfccflu exulecratio fuent fada.<br />
Etmuller.<br />
*•• Tum urina antequam &c.) Caruncularum in uiinis<br />
repertarum non meminit, qux ortum fere fuura debent<br />
Vlcere laborantibusRenibus ,eorundemqae parnbus<br />
a corporc rciiquo feparatis , Sí una cum lotio excretis<br />
(Imó (3 lumbrifiormes excretas vidi a Generofijf.<br />
Dom. de 'Molondini auno t6fp. ulcere renum laborante,<br />
fieliciter mea cura reftituto)\\\3.tam curatio pendebit ab<br />
ulccris cutationc , qux fcliciterabfolvetur quotidianá<br />
balfiamifiulphuris ,fiuccinati vel juntperini ad gratas iij.<br />
vel iv. afliimptione.<br />
l0 - Tum urina) Carúnculas exiguas , in utinácrafsá<br />
exulceraría renibus apparere,eftconftantis veritatis,adftipulantc<br />
experimento (Hippocrat.authoritate 4-aphor.<br />
76. ) adeo ut decreto perpetuo ünciri in Mcdentum<br />
fcholis mereatur , modo cruditatis in venofo genere<br />
nulla pollit afferri excufario: Enimveró, ut dodé ibi<br />
Galmus, fi crafl^ fuerint utinx cum membranofis partibus,<br />
crunt fublhntix veficx exetementa , cum urina<br />
vero tenui licxcernantur carunculx, erunt ab hepare<br />
6c venís,partibufque diaphtagmati fuperioribus,ut in<br />
febribus magnis: Cura a renibus prodeunr carunculx,<br />
prxcellit dolor renum purulenta vrina , nec adeft febris;<br />
quxcumvchemens vrit, inrerdtim fanguisin renibus<br />
SC venís retorretur, & venarum fubftantiá, incen-<br />
Curatione.<br />
dio perufta, fodidumquiddam ,carunc JLw<br />
prx le terens:deperdit abiictóue. n„!I 11^<br />
; l<br />
' •! "- ;> « . . .<br />
mittitur, ícd runc urina non eft craífa foi rpr<br />
^r fia<br />
& 1<br />
lixivii fulgens, ob flararaeum & S ?<br />
colliqua<br />
bris udorcm," Charlatán dT&mípllT**"*^ *<br />
Cruenta ) Nonnunquam (3 carúncula ver<br />
num partes, hcet in aphot. Galenus id fe vidifl; « '<br />
6timendeLaff.Sím^,^at^JCZL<br />
ulcer.s acr.mon.a erofit parricidas Renumypi g<br />
in pulmonanis tabidis contingit partícula* n„i<br />
ex,pui,?,ndyferaer,apartefint?ftmí:1níd U Í<br />
• Perrot, Vidimus triinunas carúnculas,* non immerir<br />
p>tx& rece*.,* d.c. deberent ,quas fxpe emingebat ne<br />
que revera eratgruraus; has carúnculas prxcdit dolor<br />
pulíatilis, qui ad lumbos & coilas nothas extenditur &<br />
ligua renis cxulcer.iti ¡ in fanguine coiicretofc orobds<br />
urinisnon prxcedit. Hollerius. Exulceratio renum<br />
prxter dolorem 111 lumbis rodentcm plus mmusfimul<br />
•¿tí\-zntcm,urin* purulenta excretio oftendit,HincW;.<br />
4-f. 4.. Si quis languinem aut pus meiat, renumautveíicx<br />
exulceratio ügnificacur; Caufiasantecama ante<br />
cedentta fere oftendunt; In fpecie fi ulcus eft ex iniarnmatione.mulcúm<br />
puris apparctin lodo; & cúm mmgitur<br />
apparct album.fed curn ftecerit deponitur pus;quod<br />
fi bene eft codum, & urina fanorum íimilis, fuppurare<br />
folet; Si vero erofio eft á calculo, mingituí urina alba,<br />
inflar ladis ebutyrati, ftacim fublidet, &planéaliuscll<br />
confiftentíx inflar cincrum.quosetiamcolore referí,&<br />
minore gravitare excernitur. Etmuller.<br />
"• Si quanda obftruño ureteris capite 8?c.) Si quando<br />
obftrudo ureteris capite puscohibetur, idíenhm vel<br />
per emulgentcminmajores venas redundans, faoguinem<br />
habitumque corporis inquinabit, (qui ex caula<br />
quafi ex leucophlegmatiá calculofostumeceacpallefcere<br />
fxpe animadvern) vel ea fede congeftmii ilia<br />
lumbofque copia diftendet-eqüibus etiam aperta cute,<br />
diumultumque manan, Nonnunquam &illinc calcu.us<br />
ingenscum puro al ascxcc!Íit,aliasevulfuseft;HecCum<br />
accidant tota jampene Renis fubflantiaputredine confumpta<br />
cft , ¡llincqtie pus redundans Ínterpentonxi<br />
membranas fluduat;Hu/us copia interdum: vidimus<br />
totam ventris lumborrimque regionem diftendiA' P u!<br />
hinc tum dejedione , tumvomitioncreddi/ynceruni.<br />
Fernelius Pathll. 1.6. .. -.,<br />
*>• E quibus etiam apena ) <strong>De</strong> R**m ¿M*"<br />
extra vergentibusjfc Hippocrates 7- aphor.36.bt*»"<br />
ex renibus laborantibus adfiuertnt frtddU W » ^<br />
t3 dolores excitcntur circa ípinxmufculos , J' a P<br />
qua fioris fiunt percipiantur: Apopma fir* txg*<br />
Quod (i dolores' intr'o maris vergant, intas pott •<br />
petlandum apoftema. Ñam in doloribus oepW^<br />
tumor foris c renum regione confpicuus, luc<br />
fieos per meraftalineflundi in mufeulos dorfale:<br />
nos fignificat,adcoque abfceflumeo cX P c¿ten Jum0tc<br />
fe : Si vero dolores m.igis circa interiora hant. .-^<br />
¡n raufculos dorfales internos erTuíb; a P°rJ a ¿ jllic<br />
n.rum , In uens enim horran fe firmaveru *> »^g<br />
quoque abfceflum futurum móñítratur}N^^j^tie<br />
renibus ipiisíiippuratis, an folis rau(cuhs> a v^c<br />
nondum prxfinivit Hippocrates , Experientia<br />
omniafieri oftendit. Charlttonp. IJ4-<br />
1<br />
III. I4 . /* Curatione'5. ómnibus aluspalmam, '"•<strong>De</strong>coHumPetrofeUm* * hinojo inM'tthri^<br />
tecknU p. 150. defenptum, pr^riperc obfervavi.<br />
<strong>De</strong> Vulnere Renum hxc notaffe íatis crir. , ¿^<br />
' 7 - Cognofá, ex fitu, 1S I.<br />
- urinx íuppreílione vel diíficultate, cruentadonc, dolore ac<br />
na exteníb. rrníí»<br />
II. *6><br />
II. í 9 - Dividí in illud, quod eft in fuperficie.<br />
Et tum,nonmulrus fanguif prodir<br />
Et quod adipíam ufque esvitatempenetrat, & tum fanguis cum aqua egreditur<br />
In curattone, fangu.s eft fiftendus. Hoc fubfiftcntc glucinancia inimiftenda & imponenda<br />
ac valetluc ungucnwmfianclumAnd-rctd Cruce,epodinSennerto vide &c K,m P onenda »<br />
M« In curatione,ómnibus) Viden íum in his quid<br />
magis urgeat, quid contraindicet, Hinc licét refolventi3x*r<br />
Í¿OXÍV nephrítíca, expedúnt obftrudiones, &<br />
coagulum tarrareum ac pituitofum, ur urina; fecrerioni<br />
íccolledíoni líber detur trarifitus, adeoque calculolis,<br />
infitrdtui renum, & ureterum , edudioniaienulaiura,<br />
iíchurix unicé conveniant, archeumque renum debilem<br />
follicítent , attamen dantur cafus , ubi ftant poft<br />
principia Sí nociva potiús funt, quám proficua,quandonempe<br />
vel erofio adeft, ubi nonnifi remperatoria ex<br />
his íimul profunr, ut oculi cancrorum, ubi afperitas viatum<br />
lenienda eft, in exulcerationibus, ícabie , calculo,<br />
srdore&á cantharidibus, dolonbufq; inde produdisj<br />
quod de *oft»
106-3 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong> <strong>Abdominis</strong>. C<br />
fieri; cúm á cibo mcliús vomant, Sí aquam tepidam<br />
exhibctcumpauco oleo, fimul inungendoos ventri-<br />
IOICO lilior. ad ejufdem relaxationcm: Advertendum<br />
tamen Vomitum in iis efle prorirandum qui facilé<br />
vomunt, nam vchemens vomitus ulcus irritar.<br />
Poft debitas evacuationes Screvulliones ,ad <strong>De</strong>tergimtium<br />
ufum progrediendum eft: Quorum prxcipua<br />
fura Serum ¡aclis , matutinis horis in magna copia exhibitum<br />
.- Hydromel tenue, quod etiam mane fumi potcric<br />
ad ^vi. vel viii. &in Potu ordinario ufurpari. <strong>De</strong>tailum<br />
Hardei (3 liquir.eam fiacchar a, eodem modo eciam<br />
ufurparum,<br />
Cui pro Potu Hydrofiaccharum fimplex fubftirui poterit:<br />
In hydrometite autem, fi caliditas ejus metuacur;<br />
femina frígida majara, vel ad magis leniendum, radix<br />
liquir.t3fiummit. malvaincoctai poterunt.<br />
Loe etiam afininum non folúm detergit ferofa fui<br />
parte, fed & cafeofa confolidat, Non tamen exhibendum<br />
prxfente febte ; Vel ad detergendurn fimul Sí<br />
leniendum, <strong>De</strong>codum fequens componi poterit.<br />
If. Rad. alth.$&.fol.p¡aniag.agrimon.capil/iven.t3<br />
fummit. malva áá.m j.fiemin. malva (3 melonum cum<br />
cor tic. conrufior.áá. |fi. granar, alkel^ 5 vi. tiquirit. rafia<br />
l).hordei ineegr.p.]. Coqu. ad\%\). In colat. dijfalve mell.<br />
rafiac. jiii. fiacch. cand.%ii. fi. fulep. de que capiat $vüi.<br />
mane per x. dies.<br />
Qux ad Rcnum,veficx & uteri afFeduscxhibentur,<br />
magna dozi funt exhibenda, nc eorum vis in media viá<br />
diflipetur.<br />
Loco iftorum omnium utiliter ufurpari poflunt Aqua<br />
minerales aluminoja t3ferrata,c\uúes CantMeynenfies<br />
, quarum ufu diuturno corrigi poteft intemperies<br />
cahdior, ulcus mundifican & ad cicatricem perducí.<br />
Nonnulli commendant ad ¡chores, ulcus foventes<br />
abfumendos, 5c ulcera interna expurganda&confolidanda<br />
( in xgrís potiflimúm temperamenti pituitofi ,<br />
velfilue venérea aliquando fuerint infedi, & febris ac<br />
fanguinis fluxus non adfuerinrj <strong>De</strong>coñum fiudorifícum<br />
ex rad. Chinafalfiapar.aut ligno Sajfafrasyel etiamguajaconet<br />
xxx. aut etiam plures dies exhibitum; cum dccodo<br />
fecundario ad Potum ordinarium.viduque tcnui<br />
& exficcantc, Interea tamen nevifeera nimis inflammentur<br />
ufu iftius <strong>De</strong>codi, Jufculis refrigerantibus<br />
circa vefperam exhibitis, Sí inundionibus renum<br />
ex unguentis refrigerantibus temperan poftunt:Tuciús<br />
kutiliusin quolibet cafu <strong>De</strong>codum fequens ufurpari<br />
poterit.<br />
1£. Rad.fialfiapar. fiii. rafiligni lentifc.Q). lignifiafifiofras<br />
fj. raf.ebor. (3ce. áá. 3vi. jujubar.(3fiebeften.<br />
áá. ^fi. ligni nephrit. ^iv. hardei mund. i£ii. infunde<br />
per horas xíi. in aqu.fantis Ifev. coqu. ad ífeiii. pro<br />
vi. dozÁbus bis in diefiumendis, aromatizxntur Zú-cinnammom.<br />
Poft ufum <strong>De</strong>tergentium, ubi ulcus fatis mundificatum<br />
fuerit (quod cognoícitur quando pus cum urina<br />
minore quantitate excernitur , idque álbum & xquale<br />
ac minimé fotdidum ) ea qux adftringunr,<br />
exf.ccant , glutinant & confolidant , exhibenda,<br />
funt, e.g.<br />
If.. Boltarman.terrafigill.carall.r.zi.'ifú).gum.arab.<br />
{3 tragac.áí. |fl. Cum aqudagrimon.fi. Troch. pond. 3ii.<br />
capiat unum mané & feró cum lacle ovillo uftulato,<br />
vel <strong>De</strong>codo fymph.major. At reliquis prxfcruntur,<br />
imo omnium inflar habencur , ad Vlcera Renum Se<br />
Vclicx detergenda & conglutinando, TrochifieiGordonii,<br />
qui fimul dolorem lenrant Sí ardorem urinx contemperara<br />
, Eorum dozis eft ad jü. vel 3üi. cum hydro<br />
aplX<br />
¥.. Co »fi*tiefi*r.antiqui.o/ib. myrrha áá. d\v.fem.ftym.ú.<br />
bt t3 olltek¿ áá. 5¡fi. camph.Bij. terantur ommafrkiliffime,<br />
t3 additá terliá parte ponderis omnium ctrttfi<br />
antimonii , fieu diaphoret. vulgar. fixij!imi,cmf.<br />
hauftum, fingulis diebus matutinis máxime conferre<br />
teftatur Foreftus adulcerisconfolidationem, dicirquí<br />
hoc unum efle ex arcanis Prxceproris He¡idti,o^oi Se<br />
ulcus expurgat & fimul coníblidat.<br />
Quercetanus in Pharmac. commendat Aj»*» *•<br />
Gonorrhceam, qux aira ulcera ex gonorrheta contcact*<br />
confohdet, ídem in icnibus prxftare poteft.<br />
Hartmannus laudat Opiatam confectam ex cmjcrvi<br />
refipart.i]. & pulv.ficm.hyperici parte j. ¡n fine cutx p«<br />
aliquoc dies vefperi exliibitam : ídem curationem ulcerum<br />
felicuer ablolvi poíTe aíTerit, ufu Mrcurutmu<br />
odgr. ij. vel iij. in aquap/antag. quotidie íenwl atq<br />
iterum exhibiti, nj<br />
Majoris efficacix Mercurius diaphoreticits, e<br />
c ... fimistandemevaac<br />
rrcquenticalcinauone pararas, ut nxu»i<br />
dat, Sí igni fatis valido refiftat, qui ómnibusuicct<br />
internis perfanandis, juftá dofi,acdiu ufurp"us,<br />
biliter conducir. ¿ trM<br />
In ulceribus admodum inveteratis,^*"*"' '<br />
m.paratum in vino albo , &faccharoaddiiQ<br />
conrert. - ... QÍ1CÍI¡<br />
Animadverf.one dignum eft % quod fcnoi^ ^<br />
ab Harto, in urbe Goa, aloe» probé tufun, ^c$<br />
mixtam, iis propinan , qui Vlcere Renum ^jgtos<br />
laborant, ut qui purulentasexcernanturinas»<br />
illico curan'. . iavaBdaW.<br />
Exterius veroad confolidationcm ulceris (<br />
valet fequens Vneu. . . .r.rotitM'<br />
^iij. JC: aceti Succiplantag.t3fe^ iu litharg. tenuifitmepulver-o*- & S*'tíW'''' - j^,,-<br />
?fi. ^thiafiubtitiff.pulverrt,n\fiangu.draean.W<br />
tur omnia adfiarmam Nutriti- yulleri^-<br />
Sequensvalet abfentc inflaromatione^ .^r-<br />
1C, Ol. rofiat.mafttch.lentifie. fef>|- %""'¡hr^<br />
cocolía,fiangu.drac.ia.--,).*myli,tragac.iy -J<br />
lam.Sy cera alba q.fifiat ^«V R 'T e 'atos ren« e<br />
• Ómnibus alus palmam)r £xulc •melite, vel decodo hordei,Ci magis eft detergendurn, . ,<br />
g^ LM^'<br />
vd cum lacle capri/lo, aut potiús ovillo cum magis con- fentia flor, hyperíci comprimís Cimt.<br />
glutinandum: In eundera ufum. ^ Michoelis 15.0/"""<br />
<strong>De</strong> Vlcere ¿V Vulnere Renurri. ioV¿&<br />
gravis afFedara partera aífligit, Se *d»Bgu.na idhcu<br />
lofquedefcenditacextenditur^uandovunuseftm<br />
r « augentur. Suevas de Infp- Vuln. 1 are. r<br />
vulnéreos in lumbis , c reg.one^ren s d«t ,<br />
¿eind: per fex dies omnino fuit íappreüa.cam *<br />
ge«i pekns dolore* vefi^q-xec^nflauem,<br />
venj túmido Sí ^ ^ ^ ^ ^ ^ 1 -<br />
10 ex fangume á rene vulnero P t ure t ^ ^ ^<br />
«m defluxo SÍ in grumos concreto c<br />
Um medicamenta ad manum non c. ;<br />
8Weexcrementacoraraun.aedux.mus , <strong>De</strong>muele<br />
luentiaprxfcripfimus.<br />
Tom. II'<br />
y.. Rad.apii (adincifionem& fimul ad vulnerisdeterfionem;<br />
fixnic.petrafiel.iÁ.%). chtrefial. fiol. petrofiel.<br />
comm. t3 macedon.malva cumtoio,parittar.artcm.agriman.<br />
caul. rubr.melij]
I<br />
1070 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. C<br />
Calidum Ap»ftema,C\ diuriús duret,unacum urina<br />
pingucdincm ralear olei fuperhatantem ptofundit,qux<br />
renum liquefadionemoílendit, &quandoquepiíi rubei<br />
profluunt& in urina conglomerancur, qui Renum<br />
fubftantíam aflari fignificant.<br />
Progxoftica hxc prxcipua funt, ubi Apoftema niptum<br />
fuerir, & pus per uréteres in veficam, Sí ex veficá<br />
cura urina profluit, falutare eft: In calido fí adfit febris,<br />
Sí lingua nigricet, ratio turbetur, lethale eft: Scirrhofius<br />
five induratusTumor C\ perfeverec diutiús,rariflimc curatur;<br />
atq; fi dutities ex calidirate fie orea, coniiciet xgrumin<br />
tabcm;ii afr¡gidirateínhydropem,Quandoque<br />
rüpitur Apoftema, tum hominem rigorfebrilis invadir.-<br />
Pus cum urina rupto apoftemaceprofluens.fiin macula<br />
fubfideat,fitquealbum,lxve & non fcetidum, fequatnrquemítigatio<br />
doloris, falurare eft fignum, fecus fe habens<br />
malum, fcetorenim&colorfoedus faniei,perfeverantibus<br />
fymptomatibusmalum eft fignum.<br />
Curatio ovo macerix tumoremefficientis,6cqualitatis<br />
calida; vel frígida ratione varianda crinPerficitur vidus<br />
ratione.Vcnx fedione Sí materix fubdudioncqualita-<br />
tifque renum alteratione ,ac fymptomarum mitigado.<br />
ne cum remediorum intus & extra, qux apoftemata aut<br />
refolvura,aut ad maturitatem fuppurationemque deducura,ac<br />
indnrationcm prohibent adminiftratione.<br />
Viñus ratio qualitati cahdx renum frígida , frigidx<br />
calida prxfcribatur; Inunivcrfumalimentaomnia fint<br />
tenma Sí concodu facilia.<br />
Diurética omnia Sí materiam ad renes promoventia,<br />
non ante alimentis admifcenda,aut per fe offerenda,donec<br />
Apoftematis materia,clyftcribus,catharticis,fed l'enibus.lubduda<br />
íit,m urinifq; ligua maturitatis adpareanr.<br />
Ante venx íedionem fubducaturalvus , Sí artrahantut<br />
viciofi humores ex venis inefaraicis Sí epate leni clyftere:<br />
Evacuata alvo inplethoricis,& apofteraatc calido<br />
moliéda eft V.S.& primó aperta hepática brachii dexrrí,<br />
( edireñopotius.reniaffeñi)dcmde vena poplirís autfub<br />
mdleolo extenon; Vbi vero ex aliqua occafione V S<br />
impediatur.applicentur coxislumbifq-, cucurbitula cum<br />
fcarificatíone.<br />
A venx fedione humor vitiofus.five fu caiiditati.five<br />
frigiditari jundus prxparemr ac fubducatur , potillimúm<br />
Clyueribus,qui magis conducunt quám cathartica;<br />
Calidus itaque fíe praparetur.<br />
_ _ ¥•• Syr.de cühor.cum rhabarb.Zu.aqu.halicac.ononid.<br />
ad.fu ras. f. hauftus , perquatriduum mane & vefperi<br />
reiterandus, tepidéexhibendus.<br />
x<br />
Quintodiepurgetur humor calidas pulp*Cafii*5x.mt<br />
Q¿. Rhabarb^&.fiol.fenn.^ufiem.anifi 9i. contufamacerenturper<br />
noñem ¿n$v. aqu.ononid.mane ebttUimt,<br />
Colat.adde El.Lenit. gvi. f. hauftus tepidus in aurora<br />
fex horis ante prandium dandus; Alia vero violentiora<br />
remedia in Renum affedibus ftudiosé vitanda.<br />
Si Sitis urgeat, detur aqua hordei cum pauxillo cinnam.<br />
Dcinceps quotídie mané bibat liquorem Jadeum<br />
ex feminibus frig.hz paratum.<br />
¥•• 4.Scmin.frig. maj. aá.ffi. fiacch.candi §¡¿ fimul<br />
tenuiltame conterantür , mifceantur, in aqu. Onon. &<br />
etcbor.zi.lx.diiigenterfiíbiganruccolencur &c.<br />
Pono ad frigidum apoftema, tum ex cxtenuantibiis<br />
tum purgantibus fic paranda.<br />
¥" S r- de f^ocard.ben.deeupator.dd.U. aqu.ju-<br />
ap.LX<br />
»ip-5ft. aqu. betón. |i». fvHanftn. * -t<br />
per quatuor dies man! ¿ veíbeí "í***<br />
Poftea fubducaturalvus in r F<br />
T«.fU-f*&S\.fiEn*m!. {fi**^*^<br />
?£.DiaphandiatholM.^x.aa»«*•„/;/? ',<br />
Interea nec Tópica, in Á £ g £ ^ £ *<br />
Apoftematis confiftic, neg,Venda- In 5 ^<br />
rofiar.vioUr.Vc. Ineoíepído veiq t£*Sfr*><br />
diebus iníidcatxger.<br />
] "" aie >-*el alternu<br />
PoftBalneum,& fimul, fingulis diebus, bis RPn- ,<br />
fed. regio mungatur • nifiUpra¿¡*l^<br />
Renum) Admoveantur epithemata «r,«l r 'T*<br />
^e^pouuuc/X^a^<br />
Cavendum autem ne prxfcripta remedia fZ<br />
bris imponantur,fed ciria \ m ^ S S & S S i<br />
Sedato dolore cahdi apoftematis, emollienria, 75<br />
maturitatem deducentia applicanda erunt,e.g.<br />
mli'L^tr-<br />
CAP. LXÍ.<br />
a Ü b ' ff m »»¿ r -fi-t4*dch.<br />
mam.meltUz.rn.fior. hyperic.p. j. Puherata cm.cm<br />
JCatapL tepideexdupl. linte.s admovendura.<br />
]ly r f do ^P'>fiemate Balneum paretur ex íeq.krbif;<br />
_ ¥- ff c "'ulumariftar.avenac.rad.mdv.idMi.n.<br />
ZfíT m ' meUlot - a »eth.íL m. ivficm.fmnugr. Imií<br />
IB6. fiorum hyperic. m.iv. coquantur ; inf. Balneumcm<br />
crebro infidcatxger.<br />
A Balneoinungaturfequ. Linimento.<br />
Y- Ol.cbamtm. aneth. hyperic.ficorp,lattrini'ú.tl<br />
cera parum m.fi<br />
Poft mundionem imponatur Empl. de meliloto,aot<br />
fequ.cataplaíina.<br />
jC- Radalth.Zu.irid Illyr.baccar./auniíSiffica<br />
Ce/tic. majaran, melílot. áá.m. j. puherata mi. cum<br />
vini q.fi Impone repide.<br />
Iu Curatione Apoftemaris, Renum ftudíose avenaran,<br />
ne vel nimium refrigerando, vel im;<br />
faciendo tumor in fcirrhum abeu; Scirthoíum<br />
Apoftema cura Medico occmr.r, iuail.it eum ab e;us<br />
curatione abftinere, cjnía urpliumnim iocunéiie. Si<br />
ahquidIrogatus tentare cogicui^siaíaíifeftóincni -<br />
none fcirrhi eparis & lienis proponnntur.<br />
Rupto Apoftemate, quod ex purulenta urina cognolcitur,<br />
mundificantia& confolKÍantia,fimulqueu lurctl *<br />
carutoac commode exhiben pofTunr fnbinde itaq; bibat<br />
hydromel, Sí cum hauftulo vini afiumat crebnus ol.<br />
terebimh.gtt.ix,Fr./oel Pr.l.6.p.j?i.&{*
1072 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll<br />
*•• c.ilcftlttsvefica 1 - quidfit, 4 -ex calculi renum definicionepercipi poteft.<br />
f- signa cm íunt,pruritus dolorque acerbus in eolio veficx, pubeec pcrinxo, qui pro<br />
fione& veficx diftentionc, ingenti cruciatu torquee, xgri 6 - pudendumfcalpere & *•&» tf<br />
ftendere íblenr, ac s -urinam fumrno cum dolore 9 - guteatim reddunr;eaque calculo coeuoL '<br />
uuis cft & ,c - clara,colorefubalb¡da, eodem concreto,olcaginis more fubfidere folet, "curn f<br />
dirnento arenofo, albo,fcabiei iímili, fi calculus fit friabilis. '^Pathognomonica fere funt l KB<br />
funt^v,<br />
íturire mcjendo,& mejere egefturiendOjCiim urina láctea,gravitare,in pube, ,+ -& perineo cL<br />
lorífque fi quando xgttcefp¡tatautofFenditfenfu.<br />
,f ,0<br />
• Caufa Se - Curado ex capite de Calculo renum petenda funt. Si comm inui Se expelli non<br />
poteft, exfeindendus eft: de quo vide Chirurgos.<br />
, 7# 8,<br />
" Commimcndo infervit' compofitum ex íalis Tartarí albi l).Sc Aquxpetrofelini lib.j. invicem<br />
fniftis,8¿ per chartam bibulam colatis, colore croceo per corcices aurantiorum donatura, '»•<br />
Aqua ex octiíts betuLe mox cum prorumpuntdeftillata, le -pttlvis leporis in Martie capti calcinad<br />
cum ''• aqua 11, laxifragix,¿/t'f
I074 <strong>Lib</strong> JV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>i <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll<br />
tenetrantufiq-,adcavitatem,Superficiariam3.h(]aidemí tioin fundo rcmaner, qux eft ¿ráfla II £<br />
"on tamen omnino lechalia : Profunda B-uvx-nQogfi, ~~ J<br />
quia non coalefeunt, 1. quia admodum dolorola , ob<br />
nervoíam membranofanique fubftantiam, unde affluxum<br />
humorum & phlcgmonempatiuntur, ^.quia vefica<br />
marula corporis eft; at urina, qua ejuscontentumuum<br />
ob acriinoniam,&mordacitatem,cum molem diftendetcmuumactualcm<br />
humiditatem vulnus coalefeere non<br />
íinit, 4.quiagraviafuperveniuntai;cideraia, febris, vigilix,<br />
inedix, fingultus , lipothymix & alia; Hac vero,<br />
nimirum colli, funt fanabdia, quia íceundum Galenum<br />
ad aphor.to.ó. Carnofum eft collum, ejus fidem faciunt<br />
quibus calculis veficalis eft extradtus , his enim<br />
collum diflectum: Cornmuniterauteminhominibus<br />
provectioribus.ob aíliduam veficx exercitationem, &<br />
urinx acrimoniam , ulcera fere comirantur ufque ad<br />
niorrem,<br />
Signo, quibus vulnerara vefica dignofeitur, juxta<br />
Celfium, C3 Fernelium l. 7. Pathol.c.8. funt, fi midió fit<br />
cruenra,eaque parcior,dolor adinguina devolviturxque<br />
ádteftes, urinaque fubabdomine collccta hydropisquandam<br />
fpeciem exhibet. Bernardus Suevus de<br />
Inft.Vkln.caf.tf.<br />
A Vefica lxsáfi fanguinis mictio proveniat, quia copiofus<br />
fanguis ob venarumpaucitatem vixab ca emanare<br />
poteft, remedia potiús Ixfioni,ut¡ inulceribus didtum<br />
accommodantur per exhibirá atque injecta,<br />
Qupd Ci perfeveret, undiones veficx regioni applicabuiuur.<br />
Si grumi fanguinis in vefica retineantur, eamque obftruanr,<br />
propinamus qux eos difeutiunt, utfiuccinum,<br />
coagulum hxdi , aliaque in mictionisdefeétu a grumo<br />
fanguinisproveniente, Sí alus hxmorrhagiis declarara,<br />
Imprimís Jatureiam lumptam,fanguinem in vefica coagulatum<br />
diíTolvcte docent, Sí ti raphano excavato virgi<br />
ÍFidatur,grumum Ge elici. Platerus Prax.l.$.p.m.<br />
706.<br />
*•• Calculus vefica') \I3-IM7-CU; noraen non folum lapidis<br />
gencrariunis/ed etiam reí genitx, feu ipfimct cálenlo,<br />
rariüs renali, Lepras veíicali rribuitur: Ita Hippocrat.\.aphar.2Íi.<br />
inrer morbos pueriles tecenCetlithiafin<br />
Cea calculum vefica ; Sí in furejurañdo Médicos fecare<br />
verar 15i\iíicáv¡xc, id eft calculo veficx laborantes, his<br />
namque folis deftinatur lithocomia,qux veriüs cyftotomia<br />
nuncuparetur; Menjotius Differiat. de Lithiafi.<br />
i' Quid fit) Sic ab Authore <strong>De</strong>finit. Medie, definítut,<br />
Lithiaíis, quod fit Lapidis procreatio in vefica, impediens<br />
urina excretionem. ítem AJfetlio dijlenfionem<br />
vefica infierens.<br />
"•• Ex calculi Renum definitionepercipi) Caufx materialis&Efhciens<br />
calculi Veficx exdem omnino funt<br />
qux ad Calculi Renum productionem concurrunt:<br />
Hxc rantum in eorum generatione diffcrentia annotanda<br />
eft , quod Pueri magis calculo veficx laborent,<br />
Senes ver¿) calculo Renum magis afficiantur : Cujus<br />
•ventusratio á Galeno tradita eft, lib.6. Epid.3. quia nimirumcraíiities<br />
urinarum, qux in pueris frequenrer ob<br />
ingluviem contingit, á calore illorum blando diílblvitur,acfimul<br />
diffiínditur, nec in renibus moram trahit,<br />
juvante expultvicc renum facultare, qux fortior cft in<br />
eaxtate; fedlapfa in veficam, ¡bi reíidet ac moratur<br />
diutius, quia pueri ludicris intcnti ,Sí diuturno fomno<br />
indulgcnres, longiora faciunt meiendi intervalla:Adde<br />
quód urina minusacris veficx expultricem non irritar,<br />
doñee copia gravans cfficiatur,& fie fxx ift.n rerinetur,<br />
ñeque poteft deinde commode" expurgari per exiguum<br />
adhi'c urinx can.iliculum ; Prxterea vefica ab urinx<br />
copia valde-diftenta, non poteft eam exacté CeCe contra-<br />
coagmentandis idónea :* Senes contra fie "'^<br />
rrangimt eam materiam qux in vefici contC^*<br />
phorque ductus patet ad ejus expulfionCm. ££?<br />
autem craflamentum illud raoratur, cuia vi'fr, '<br />
JUScít,<br />
ñeque poteft diflblviab efitóo «rf^£¡¡?*<br />
mícolajt<br />
ob ficcitatcm,&.quafiariditatem,in renib,<br />
J^m jara Co„.<br />
í?^!ÍÍ!Í!s?^ Cr ' Ín C0,, " X VuIr hl P'dem<br />
pnus excitent.<br />
ÍV. xtatisanno, u|<br />
2 , 11<br />
í- .SrpuJ Calculi veficalis Signa vel pmts<br />
fe aut - per confenfum afflictas , vel d i ,„..<br />
¡pfi p!iim^f;rt.<br />
diañum,ve\urinamcmijfam reípicjuut; IUcip,ai r 4<br />
partibus affliñts.<br />
Vaga adeft circa púbera ac perinamm á calculo obcrrante<br />
titillatio.<br />
Gravitas quxdam juxta anum imamcjue pudendi<br />
partera perfentitun falrationem,afcen!uminceirumquc<br />
per loca falebrofa difficilcm reddens.<br />
In maribus verenda pruriunr, prxfertim pntpií.<br />
tium, quod. urpote membranofum, Veíicaimaoiscommunicar.proindeque<br />
pudendas parres aegriaOicliiécontractanc<br />
, imó prxdolore has interdum ttahunr, quafi<br />
calculum cum vefica exempturi.<br />
Fccmina pariter oranaturalium maribus admotuSabere<br />
crebró coguntur , nonnunquam fi digitumdmmrint,<br />
ubi vefica cervicemisurget,calculumfe»tÍHHt,mciaitCe/fius<br />
l.2.cap.7.<br />
Virilia quoque erigufuur, & quodmirum,infantibus<br />
fxpiüs, quam adulris ( ctíi méntula: artettioinfanti-<br />
bus (ir ¿Aoyíf) quod veficx collum illis tenerum taaes<br />
conftat arque ieníile.ideoque faciliüs inílammerur,ntillcturque<br />
: Alias enim grandi calculo intra veficam<br />
gravitante, quemadmodum impeditur motus id<br />
veretrum tantam quandoq; patiturretnóhonem, utin«<br />
ter arrigendam arcus modo incurverur.<br />
Vana cieturdefidendi cnpiditas,ufque & uíqi'e nortato,ut<br />
útAuretianus , ineft provocarapod¡cc,utpotc<br />
•ssKiTüiy^ú^ui , adeo ucincerdume fede fuá prolabatui;ac<br />
ficuti calculofi vix unquam meiunt quiu egefturiant,IH<br />
nec viciffimcgeruntquinmiiflraiaiu.<br />
In genere aucem alvusin oleris faciendisferefemp tr<br />
pigrefeit , inteftinis veficx íympathiá exardefccntibus,<br />
Secunda fignorum claílis Mñíonemíf^' hxc ^<br />
tur intercifa eft vel ftranguriofa, ita minina I" 16 volun "<br />
tatepaulatimdiftillec ,hydatidastfgutttstf•*»«/& deprompra, at extera quoque ejus ligua<br />
prius eoutncxata non tantum diftributivé,fcd etiam<br />
collective fide ftuftrantur , nec lapidis magis quam<br />
ceterorum Veficx aftectuum opinionem prxbent.<br />
Átprxlertim occultus eft ille calculus , qui annectiturveficae<br />
paricribus , ara de ejus fumino pender, nec<br />
detegi poteft, quam dolorifica catheteris<br />
ira mi Ilion e, ejuíque diligenti in omnes velicx partes<br />
t'fcumdatione, nam cum vefica mollis exiftat,quicquid<br />
fieri contadu durum fonotumque percipitur,calculum<br />
rmculdubioarguit.<br />
Quinimo circa hanc artificiofam perferutacionem<br />
ttiaobfervandafunt, 1. Cálculos multa lubrica pituita,<br />
"que etiam cyftíde nonnunquam circumvolvi. a. ve-<br />
''«m juxta collum fuum.adinteftini rectilatera, plur<br />
'Umlapidumonere interdum fieri finuofam, hofque<br />
'fibi tanquam in cubili delitefeere: 3. Calculum intta<br />
v el¡caeduplicaturam aliquando detineri, quo loco ur<br />
«eresveficamíenfimncrorruofeingrediuntur , irá uc<br />
olv;( |"e lethali veficx dilaniarione a Lirhotomis evclli<br />
"equeant: Qua forfan de caufa in nonnullorumcorponb<br />
uspoft inüitem diffectis gemí', a quandoque appatuic<br />
veficx cavitas.una n2tuialis,altera afeitica á ecleulo,<br />
°i u 'mole ac pondere quafi faeculum marfupiumvé fibi<br />
tformavir, ur fertur de magno Cafiaubono.<br />
Si 'girar dictis de caufis Chirurgi, ucut folicité<br />
recontarais judicium eludatur, tune indito digito<br />
ln finum nmliebrem, Ci fcemina fuerir, caque adultior,<br />
v « in podicem , fi mas, ifque potillimum natu mi-<br />
,;or > poterit calculus fidelius exploran ; quin eriarala-<br />
P iQ Uin numerus, figura atque magnitud© hac arte cla-<br />
Tom. II,<br />
i°7í<br />
riiis pacefient, Veruintamen ñ con tinga t calculunt<br />
a veficx eolio longiús abeflé, nec ¡píe quoque digicus<br />
partí fceminesaut ano, utdictum eft, iufercus quic-<br />
quamcerti renunciabit.<br />
Sunt alii qui prxfcripco violento motu, ut falratio-<br />
ne&equitatione, xgris per tres quatuorve dies exhibeantlithontripcica,quoru.n<br />
ufu íi excernantur arenulx,<br />
de calculi prxfentianon dubitant, fecus veficam<br />
expurgara á calculi luípicione , Sed tentado ifta, 6c<br />
periculofa eft metu inli.imniationis ac dyluri.t;
lo^tT <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXlI <strong>De</strong> Veíicéí Calculo.<br />
ft'um allabitur, idque anguftat, ut urina effluere libere<br />
non poílir. Sebifius.<br />
10<br />
- Tennis eftt3doro) Quando nlmirum veficx<br />
orificiumanguftiuseftredditum,¡ut nonn.fi quod tenue<br />
eft atque aquofum exire queat. Sebifius.<br />
#. Claro, celare fiubalbida, eodem concreto, oleogitiismorc)<br />
Urinx albedinem, turbulentiam & craffiticra<br />
inter figna reptnit Pet.foh. Faber Pathol. Spog.a<br />
S7. Sed illa urinx albedo renes ex calculo obftruclos<br />
pctius quam veficx calculum fignificat, in hoc vero<br />
túrbida fempcr&craíTa, non vero alba comparere foler,<br />
<strong>De</strong>inde oleago quoque hic nonnegligendo, quxconcurrentibus<br />
reliquis calculum fignantibus indiciis diflblutioncm<br />
fubftantixatquepericulofum magis calculum<br />
indicat, Tándem fedimentuin quandoque etiam álbum<br />
, vifcidum, & fcabici non diflimile hujusmodi<br />
urinis «bfervari folet, quod nos pro animatx putredinis<br />
&infigni corruptionisnota tunchabemüs: Cum<br />
urina autem vermes quoque excreros fui (Te extant exeinpla.<br />
Chr. Langius.<br />
"• Cumfedimento arenofi ) Nempe fi calculus adfo<br />
friabilis.<br />
,2<br />
- Pathognomanico fere funt fíe.) Helidaus in calculo<br />
veficx ccrtiflimam notaraaílerir, fi prxrer urinx<br />
diificultarern inter mejendum etiam adfit defiderium<br />
excernendi fxces inteftinorum , Etfi dum aliquam paleara,<br />
aut fimile quid humi collere conantes fe iñclinent<br />
, in parre veficx fentiant punctionem. Etmuller.<br />
Dcfidendi defiderium , quod quafi tenefmum refert,<br />
accidit cum V falva v.adetrudi: renibustamenmateriale calculifu<br />
ped.tari, quod ab archeo veficx lxfo, quatenus ib,<br />
íegregatiomajor quám fieri nondebebat un coa8uiu<br />
.b,fat.fc.tA, non quódXpirituslapidificusfit¡nienibuj<br />
fura vefica, fed in ipfa materia coagulabili í¿]¡<br />
tartárea: conveniunt utraque generali illo maemat"!<br />
tattareiob.ee, differunt fpecialiús uc morbis ita¿<br />
remediis , habito tamenfemperadfe invicemrefpectu<br />
id quod etiam de miau cruento, diabete & ali« va|«<br />
WeácliusA.m.m.p.toS.<br />
' calculus eft grandior; rectum enim<br />
intefttnam veficx in íexu virili eft proximum; ideoque<br />
a calculo non fecus ac veficx cervix ad excernenl<br />
4um folicitarur. Sebifius.<br />
'?' Egefturirt meiendo) Tenefmus ac frequens defidendicupiditasmingendi<br />
cupidiratcm fequitur , ob<br />
confenfum fphincteris ani & veficx, uno enim irritare,<br />
alter etiam irritatur, quia ramos rccipiunt ab eodem<br />
ñervo. Riverius.<br />
'•»• Et Perinao)\?ondasinnet\nxo Sí tota pectinis<br />
r.e"ione, cum dolore gravante, grandioris calculi fignum<br />
eft. .Riverius.<br />
*í« Caufio) Caufa adjuvans gemina eft, i, debiliras<br />
veficx urinam non finís coquentis, nec crafilores ac<br />
rartareas ejus partes aqueis partibus exacté commifccntis<br />
, unde illx facile faturantur ac fnbíidunt á quo íenfu<br />
frígiditas veficx diciporeft accidentaria calculi caula.<br />
i. Anguftiaangiportusurinariijobquam tenuiori filo<br />
, Sí velut gracilefcente urina excernitur, manente<br />
intetim hujus craftamento ; Anguftiailla, autmorboíaeft,<br />
a carúncula vel tubérculo; aut naturalis: Quapropter<br />
bruta etfi túrbidas potent aquas, crudaquc ingerant<br />
edulia, tutbatas quidem ac fubjugales urinas<br />
effundunt, fed calculum non experiuntur, videlicet<br />
ob canalis uretjei amplitudinem : Mulieres quoque,<br />
quamvis proptet coctionem deteriorem plurimum congerant<br />
materix calculofx, tamen ob urinx meatum<br />
Iatiorem, íaxiorem, breviorem atque rectum, lotii<br />
crafliorisbeneficio, tutx cíle folenr á calculo veficali,<br />
huneque fi forfan conceperint crudelem fretum, minore<br />
nCgotio abigunt, quod vefica fibimec auxilian<br />
fufficiat. Menjotius.<br />
'í- Caufa (3 curatio ex cap. de calcula Renum) Quxcunqiie<br />
renibus eadem & veficx conveniunt; Officium<br />
enim habent mutuum&fororians, mirequefibi confentiunt&conncctuntut.<br />
Unde non alia funt medicamentapto<br />
veficx calculo, quám pro renali: nondjfferunt<br />
nifi loco , qui folus tamen attendendus probé<br />
eft, cum Sí ifchuria alia vefica plena, alia vacua fiat:<br />
Ñeque obftat in vefica quoque calculum augmentum<br />
capere& concrefeerepofie, utiad aliquot uncías fxpe<br />
excifus fuit, qui a renibus nunquam potuiíTet,<br />
V '<br />
' 6 - Curatio ex capite de Calcula renum) Exdem<br />
funt intenciones in utroque , ut nempe materia ante<br />
cedens evacuetur, revellatur, hujus generará)'pro<br />
hibcatur; Conjundta vero, feu calculus ipfc, ¡mmi<br />
nuatur, atteratur, & difiolvatur: Quibus intentio<br />
nibus profunt remedia in calculo Renum propofita<br />
Riverius.<br />
r<br />
'*• Curatio) Curationis medi dúo funt, unuspe<br />
Díxtam & Pharmaciam, alter per Chirurgiam; qu¡<br />
Lithotomia nomine venit: Diaita autem mágis ad pro<br />
phylaxin, quám ad therapeian conducit, Vitanda au<br />
temíunt qux faifa, aromatízala nimis , ctaíla item<br />
dura, lenta, vifeida, Sí glutinofa; In Pharmacia ulurl<br />
panda qux vim purgandi, abftetgendi, penetrando<br />
diílblvendique habent ; Utrum vetó Calculi vefical<br />
les pharmacis cedant, dubium eft; Sunt qui dicanl<br />
poílc eos liquari Sí fundí, qüod falfum eft, lapides el<br />
nim non Ut metalla liquantur: Sunt qui aílcverenl<br />
pofle frangí Sí diflolvi ufu lithontripticorura, Sed á¡<br />
índuratis , confummatis, Sí infaxeam filiceamvc duti|<br />
tiem converfis hoc affirmari j nequit, idejue verum eíl<br />
experientia probar: <strong>De</strong> friabilibus £k nondum prorfuj<br />
compactis hoc concedí poteft, excantque hujus reiexl<br />
empla apud authores non pauca. Supercftetgo UthoT<br />
tomia, quam multi adeo extimefeunt, ut mor. malint]<br />
quám illi fefubjicere, Necimmeritó , Pcriculolaenin<br />
eft Sí intolerabili cum cruciatu conjuncta, prxfertin<br />
fi calculus fit grandior ; Supervenire enim quandoqud<br />
folcntfpafmi& convulfiones , qux moriem acceriuntl<br />
Interdum urinx confequitur incontinentia, prppcea<br />
diftectum fphincterem veficx , Minores calculi vel<br />
non apprehenduntur, vel apprehenfi efTugiant, auf<br />
franguntur. In mulieribus extrahuntur calculi ciciuí<br />
ac faciliüs ob canalis urinarii brevitarem, '& amplitu-j<br />
dinem. Calculi qui fura veficx affixi, Sí quidernfirj<br />
miter, pene funt «S-^V^oi, quia citraveficx vulnej<br />
rationcm & dilacerationem extrahí non poflunc, Ihaj<br />
bentque figna obfeuriora quam foluti. Sebirim "Kq<br />
inferius %. Setlione. L<br />
Nonnifi fectíone tollitur, nec fie periculo catetj<br />
quin fecti, aut extracti licet, fxpius tamen aut inflani-J<br />
mationem veficx lethalem poft fe reí relinquunt, au<br />
fuperveniente fiftula txdiofana agunt vuam<br />
muller.<br />
'7- Comminuendo) Comminutionem per IB] 8a*A C<br />
.ftuxfipiptris, de folü indicamento ex meliora-to<br />
J'rptus eadem prxftarecomrnoda tradunt. Ioh. Lan-<br />
V LAetitSí Aegineta. Troglodyten efTe credo<br />
íincquemGermanotum vulgus Regulum vocat, fe-<br />
.. s 0bvoUntem crtbro, fi quidem huic ipfi deferip-<br />
1" jtitn pcrbedíC congenie , & DoctiíT Tanftellerus<br />
r§mitinf remedium ex Trag.'adyte ad hunc modum<br />
•^rJetius prxfcnpfit comperic Sí experrus eft in nli-<br />
MQtcdculofisefficaciffimum; foh.Ammon. Agrico-<br />
1 Rcccntiores quidam caudam tremulam, alias mo-<br />
«w7/1«wd¡ctamintcrpretantur5quos refcllit Gefinerus:<br />
Sed &alteri & diverfx á Regulo aví, id nomen coraestere<br />
poteft, pauló majori_, qux cavernas murorum<br />
plcrumqueincolir, & in iis nidificar; Noftri vocant<br />
ImteUu, vela raubore quo pectoris (brama pars ad<br />
noltrum ufque confpicua eft, vel quia murorum<br />
foraminacumfubit.<br />
Ad calculum in vefica incidendum magni func momenrih-'ePilulx.<br />
%. Stmin. milijSolis , petrofifiaxifir. (3 charefrUm.<br />
llfang. hircippti dufiucci liquir. 9ii. troch. alkel^fine<br />
»9fi. terebinth. Iota in aqua fieme. & apü deindepa-<br />
«wwí?*5ii. piamPilulx admodum exigux, fingulis<br />
diebus capiat 9í?. aut paulo plus. Ludov. Mercatus<br />
tuf. 6.<br />
'<br />
nesin veficam quídam tentara, fed quanró veficx per ^<br />
culo id fiat quando ad lapidem frangendum vel aci .<br />
velfalfa, veloleofa injiciuntur, oftendit Olaui• J>><br />
chius, Vefica incoóla acidis in mucilagmem abit tándem,<br />
Infaliisincraflatur, patiturque fe in phylirajs "I<br />
cari,commodius; Inoleofis, ut&liqUore íalis »'^'<br />
lium , ut tartarí herbarumque incineratarum,n°"<br />
craflatur, non alio in mucilagínem, feo qnati p ^<br />
candentibus impofita aduritur, patiturque le S<br />
in pulverem teri. Th. Barthol. Anat.Reform.{•*• '<br />
x<br />
7- Comminuendo infiervit) Ex animalium tami<br />
Pafifiercuti troglotyti diffipandi calculum vires e^<br />
Medieorum antefignani affignant; Hic fale tan<br />
maceraras, &crudus & integer comeftus ca<br />
conterit, & cumlotioexcernit, renafc.quc proru<br />
At cínis quoque integrí, jfl olla vitreata cornbuitn r |<br />
7 circulatum , de quo" Paraceljia lib. de Renovat. fj<br />
Resiaur. Et deíhilato inde fale , dicitur Ludus calcin&tus<br />
; quin pauco binarum horarum fpatio tocus erit<br />
convcrfusráfalem, Ludus ergo fie calcinatus, & in<br />
falem reduct'us, fibique xquiponderans, decurrat<br />
fuo fponte in húmido loco; Iftud autem íal refolutura<br />
claudaturherméticofigillo , inovolongi colli, & in<br />
arena bulliat continuó, igne fecundi gradus, doñee<br />
totusLudus, in parí fin pondere, fteterit inflar olei<br />
craflioris fuper aquam, quam ex aere cellarum haufit;<br />
tune namque totusludus eft Sal volatile, in forma falis<br />
oleofi reíbluci, habctquealiqualem urina: guftum,<br />
Ideoque per urinam cum potu vadit integns viribus,<br />
Atque difiolvit omnem calculum ubicunque incorpore<br />
dehtuerit; quia cft fal volatile , refolyitur in húmido,<br />
nec feparatur in digeftionum oflicinis, fed quia guftum<br />
lotii aliquatenus reptxferaat habetque ínterim amicus<br />
qualit3tes naturx noftrx, lubentec recipitur , lunuU<br />
que ad renes dimirtiiur : Dofis ejuseft gr. xiv. ufque<br />
ad xx. cum r.qiire fimplicis deftillatx cantillo; Et calculas<br />
inediocns magnitudinisin vefica relolvitur in<br />
neolimagnitudinein potillimum duabus hebdomac aais.<br />
Charletón p. 229.<br />
'<br />
- Comminuendo infiervit) NonfolíraiG"alcnus,ied<br />
lAvkcnna ac medjearum plurimi ad cálculos comminnendos<br />
Vttri pulverem cxtollunt; quo modo au-<br />
Kiiihic fierctplurimum infudavi, tándem qui ab^íTO^feompónicurmihi<br />
ex voto fucceílit -, <strong>Cap</strong>itur j<br />
titri albi SC perfp.cui fruftulum , quod rerebinthina<br />
collinire oportet totum , mox camdiu in prnnis deci-<br />
Kreutexcandefcat; hoedemum inaquaextinguitur,<br />
tptiefque iteratur; primo tamenlinitur, fecundo ex- ,<br />
coquitur, ultimo extinguitur, quo'peracto vitrum confairat,<br />
& in pulverem fubuliíTimum mutatur: Profwatut<br />
languentibus aU«i pondus vel 5i. cum vino aillo,<br />
& efficacirer cálculos comminuí experimur. Ant.<br />
itGrand. Camp Ex.<br />
A raultis probatura Sí experientia' corifirmatura infttiio<br />
hoc medí camentura.<br />
% Vitriajfati (3praparati *>* feorpian. uslor. 3y.<br />
^mmmterr.ufvor.t>\\ufemm.foenic. apü ana.gii.<br />
imim.fiangu.hircippti^iCi. m.fi. Pulvis, Dbíis 3"-<br />
W¡9ii. mvino albo jejuno ftomacho , & pluribus<br />
Aebus continuerur H Mtrcttriatis Pr. 1. ¡. c. 33.<br />
Piftot quídam habebat filiolain qux fxpiús cruen-<br />
'"mmeielct, medioque filo fufpendebaiur louum,<br />
c<br />
'«autempaílidum cura multo íedmiinc ac glutinofo,<br />
tcque vii vixeratannunu villica qua:dam narrar Pi-<br />
*»' ¡dera fibi olim comigiflejuflit afferri veficam tau-<br />
'"míryonis nondum nati: Veíicula ifta plerumque<br />
,c<br />
pl=taeft liquore faporis non quidem urraalis.fed alie-<br />
»'» cujus fineulo manébibit uncu, cum totidem vin.<br />
*: Superftcs din vixic calculi nefeia. ídem remedium<br />
I'«« aliquot puellaspauperes : Idemexembryonehtrct<br />
'^aturnacfelicius adhuc fucceílit. f,HelmantinsTr.<br />
"'Lithiaflcap.7- ^ - i ni :<br />
, '>• Comminuendo infiervit compofilum) <strong>Cap</strong>ualePh.-<br />
^horam perignemremedium, foluuom Dwfctti<br />
lua<br />
deftinatione comparatum, cft Liquor Ludí, a i a-<br />
*to> inventus, & fub metaphóra «que inaufi^-<br />
,av<br />
eiboruratenebt¡tate pofteristraduus hh. demora<br />
'**> c.20. Hujus autem veram & genuraam prxparatÍQ<br />
nem D. Van Helmont.zmc* fub brevi lyrmate mun-<br />
^ vix fatis propalatara, apeí t.on fenfa defcnofic, ub<br />
tali<br />
.elogio. D.cam tamen apertius , ut Philolophlx<br />
f7totechn.es ¿nari foli me capiant.<br />
. Teratur luLm pulverem,inmortario&íub p.ít.1lo<br />
» deindefubcotc, if, fifice , uerura , Tandera cal-<br />
^«ur non quidem igne totrido , fed addáturilh fal<br />
8 - Compofitum ex fialis Tartarí albi) Nobilis.hic<br />
eft liquor Nephnticus regius , ab IlluftrifT. quodam<br />
Principe mihi communicarus, cujus tamen ScParactlfits<br />
1. de Tártaro, licet óbleme meminit, Sí apud magnates<br />
inauguftifiimisarcanis habitus eft.<br />
If.. Tartarí albi pulv. q. v. in celia in vitro folvetiw<br />
in liquorem, qui ad ignem rurfus induraras calcinetur<br />
Scpulvererur: Hujus pulver $u ajfunde aq. petrofiel.<br />
}fei. mixiaque ad pul veris (olutionem relinquantucqua<br />
facta percolentur bis terve per charram, uc clarus Se<br />
pellucidusfiat liquor, qui corticibm maliarantii confractis<br />
injectifque in citrinum colorem tingitur Sí fervatur,<br />
Dofiscachl. i. cum vini albi unc.v. velm. aqua<br />
fragor.ditu'iexlubcxcCoko. Gal. Laurembergus Dif<br />
decalc.vefip. 17ínter<br />
Interna qux ad ejus exclufionem conferunr,<br />
funt omnia ea qux ad calculum renum ufurpari folenr,<br />
diutius tamen conrinuanda, quia longioremora vis eorum<br />
nonnihil infringitur. Hmc aqua perficaria ab<br />
Anglisin calculo veficx-laudatur, Vrina hirci haufta,<br />
fíerniariaae betónica in juficulo cornmm coda quotidie<br />
bibita laudaiutu. Potería cent. 3. tur. 72. <strong>De</strong>coñum<br />
malva eam butyr o S¿ melle ufurpatura ab Harftio Obfi<br />
p. 462. Experimentum de millepedtbus Lanrembcrgij<br />
& Hor. Autcnii confirmar Boy leus inExperim.<br />
ExiernaptkafaSa funt qux injiciuntur inveficam,ax.<br />
alteietur ab iis Sí confumatur calculus , Rara tamen<br />
fura hxc admodum , imohactenus nulla cognita. Sunt<br />
camen quifblutionem^CT'Cflw columb. eolcinaü cum<br />
decollo parietar. vel ejus Aquam pro hoc feopo coramendant,<br />
ítem Cataplafima ex emallientibus anodynis<br />
&blandepellentibus, in ufu funt, prxcipue decantatum<br />
ex capa alba cocta invino deeoílionis parietarix fif<br />
c/ío/cor/Níw.admovendumubiquam.calide fieri poceft,<br />
Hujus ufa convaluille refertur á calculo veficx qui jan.<br />
eundem exfeindendum decreverat; Litus ex oteaficarpim.<br />
Sí pingued. hircina, Sí in fpecie ex petralaa,<br />
ítem , ubi magis pcllendum , ex aleo deftiltato fiucciht.<br />
Etmuller.<br />
Aqua experta 5c mirabilis lapidem frangens in Ve-<br />
* A<br />
Í ica, ....<br />
ÍC. Rad.afbaragi,arund.fitxifir. virg^ áurea, mili,<br />
fioiis, omnium cum rad. ana. ÍB.i. aeetifijl^í m£t »•- • • 1 ff m ^,.„ftni ana. ÍBi. contrita<br />
£<br />
mon.&u. vimaduftt, poli* mantón* ana<br />
diftilla ,Doíis SJ&V* *
1078 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXll.<br />
<strong>De</strong> Vefic* Calculo:<br />
jgcax medícamentum conficitur ita,<br />
v, Cortic rad.raphaniacerrími ^i.vinum cum aqua<br />
c<br />
alculum vefíca» veficx, /. ?. Atrrieala Agrícola in Poppíum Poonütni p. o. 7p, ia. Vide ViH/> ibi ihi ÍOIÚ/,«»fteappofitxmulium<br />
valent, Et máxime vulpinas fianguis<br />
cum parietaria, anagall. raphanoSc finid.cum olea<br />
ficorpicn. Chrift. Guorinonitts confi.300.<br />
Ad veficx calculum laudarur caro kalicacabi cum<br />
faccharo candila, hcmmufius terr. cum vine alba coctus<br />
Sí epotus certillimo experimento calculum frangit.<br />
C¿. <strong>De</strong>odatm Panthei Hyg. p. 187.<br />
. Petroleum, ín quo bullieru lapis lynciscolatum 5c<br />
injectum per fyringammirabiliter lapidem veficx fianr<br />
gi t, Virga prius embrocara decollo malva. Joh.Baverius<br />
confi.4..<br />
Bart.TurrianusinIatrob. 1. 4. velicxcalculum jam<br />
% fcctioni deftinatum fregit propinato pulvere cryftalli,<br />
vel potiús fubftantiá ejufdem reíblubili: Fit autem cryftallusfiolubilis,<br />
h vel mínimum novies in fornace figulicalcinentur,<br />
tuncabitín friabileni fubftantiam , Sí<br />
in celia pofitus liquefeit, olei tartarí inftar: vel lapis<br />
cryftalli ignítusfepties extinguaturin aqua vel Jpiritu<br />
uriKi. minorie,<br />
Veficx calculus comminuiturEmpl. ex capa alba coila<br />
pectiniimpofito , tefte foh. Pravotio. Schroderus,<br />
commendat urinx (pjr¡cumj velé calculo humano factura<br />
; quem Sccgoíxpius probatura repetí. Wol-<br />
5fi. velllfiacch. vel mell. rofi. q. f. f. Potia.Qui quic<br />
faugus Hoefirus H. m. lib.3. c. 4..<br />
ulicucitcr horam dimidíam, cot Iapillos una cum uri<br />
Gerardus Boat Molinxum quendam veficx calculo na excrevenint, ut fimul juncti nucis rnag<br />
laborantem ainaPerficariadeftill.admtegttim fanitatemperduxit;<br />
de eahauftlIm fingulis matutinis exhibendo.<br />
Rob. Boy le de mil. n. nat. p. 2. fien. 3.<br />
»• Aqua ex aculis betuU) Principes Gerraanix contraLithiafin<br />
quotannis in Maj0 bibunt quoridie hauftum<br />
liquoris, cornee vulneráisbetula ; quem liquorem<br />
prxfervant a corruptioncaeris affímdendo oleran<br />
olivarum: Vulneratur corttx Betula prope terram in<br />
trunco Menfe Martio, circa tempus quo folec vulneratavitisflorare<br />
novellumliquorcm. é tetra hauftmB, fcd<br />
nitud ' netn<br />
is liquor betulxeft pene infipidus. .%,<br />
aí.quisfpifficudinisniumdignorUmadLii^<br />
refertera : Nobilis fectioni deftinatus, hac Potione<br />
ufus, in dicto temporis fpatio ror Iapillos ejecit, ur<br />
fimul conjuncti ovi magnitudini refponderent. Tett.o<br />
vero die cum Potionemhaufifler, pauló poli máximo<br />
cum dolore lapidem, xque ur faba magnum, una cum<br />
urina excrevic. Cxtcrüm prxdictx aqux & pulveres<br />
diu Confervari poflunt prxter vinum rflphaninum ¿*<br />
fuecura hmon.fi quidem facile pucreícuiu. Alexis Pedem.<br />
ex quo Roder.d Fonfieca T. 1, canfiii, qui remedium<br />
aic cíle mirabile5c cxperuira.<br />
r<br />
. Efficax<br />
m H<br />
vnlneretur, inditáque lanf rcpl'eTrur^3<br />
quorem non mgrarura ac fnbacidum, qui etiam i„ ; L<br />
l.duafis tormento folatur afiliaos ad } vellt í P 0nidis dtlutum , infundantur radices, Hujus Aqux<br />
|iii. vel iv. pro vice exhibeantur, per ii. horas ante ci-<br />
W l,a, fidus Vidius Pr.l. 10. c 20.<br />
fumptus. Tenellos etiam fubnigrican eq'ue bt,<br />
leerme columbino Aqua f\c deftilletur.<br />
ramos ( undefcopx& virgx noftranum fiura qu *<br />
raentes geminas nondum frondofas habenr Z L Stircus columb. infortijfmo aceto pro juvene dies 8.<br />
fuper racudem vel lapidem conquaíW juffi ¿ ' p fene dies xx. macererur, poftea deftilla in Bal<br />
qux ad cerevifiam fabncandaradeftinati, cui S f seo,Ex Aqua hac da quotí d _• cochlear.i.in Baln. hinc.<br />
f.x fipoftmodum dauci fiemen, aut beccabm«am2 Tf. ffyper.Malve,bijmahe,melil.albizm.f,f.coq.<br />
cavenm forocus fumerFectus ad lithiafis pf«aun„ ppgalaeain hoc íedeac xger per horam, da illi aquam<br />
ncmoptabi.es ; potentiorefque adhuc fi ifti ccrevln"<br />
;-er horam : ProbaturAqua"hxc in fili<br />
hquor .fteraatt.-aliséfuperioribusramiscoliectus ¡níu abas, qui 1¡ in ift<br />
fus fu.ílet; poft fedationem maximam ebnll(00n,S<br />
fijx, quam vina & cerevifix in cadís fpofite tolcnmt<br />
Pompen namque mprimis, quodejufrnodi/wa, ¿ Bel<br />
tula diurencorum metum tollerct; eo quod dolores<br />
luhiahs-atque contracturas laxet, tam in lumbis quá<br />
inteftinis (hinc enim única lithiafis etiam cólicos dolo.<br />
res fufenat, non minusac fi fomes ejus inteftinis incf.<br />
fer;) prodeft criam dyfuriis 5c ftranguriis femlibus, calorem<br />
iremjccorismingar, primum, deinde tollir,<br />
foh. Helmontitis Tr. de Lithiafi c .?.<br />
10<br />
- Pulvis leporis (fe.) Pulvis expcrtiflimus exaqui<br />
fiíbfcribendis ínimixtus exhibendus.<br />
^¿T. Ciner. lepor. integri, cimbuñi infurnofia.partem<br />
x. Lepusfiuffiícari deber,na velJhnguim guita ex a<br />
pereatfiaxifrag. unc.v. bocear, laur. S'-ú.jimin. vnlar<br />
fruclus integri bardana herba,h. e. criciorimlappewai,<br />
velperfionaru ana. Q.fol. quercus jfú.pulverenturtMui<br />
fiubtilifftme *3 fierventur in ufium • Accipíatur quantt<br />
tote 5i • in vino albo mane jejuno ventrículo^'etum muí<br />
to cft efficacíor fi fequenti aquarum miftuta dúTol<br />
vatur.<br />
0/L. Aqua ex ftercore bovino in Maia menfe dtflillat<br />
|iv. vini malvatici, vel albipojentijfim, i» qui per hi<br />
ras xxiv. rapbaní contufi in vafe vitrea infitderint ^¡i<br />
aqua fragor, deftill. %i.fiucci aront. vel limón. 5¡ü. »•<br />
Palia tn aurora Jumen da.<br />
Hxc quanticas paulo major poteft aflumi, fi ph«t,<br />
5c adgratiam admifeeri poteft pauxillum^. cApiH.vi».<br />
vel mell. rofac. Sí per fe epotari: Vel fi eíficacius defideras<br />
Pulv.fupraftripti Ji.^ondus diflolvi, & fingulis<br />
diebus cum juvamentopropinari. Re¡». Solenander.<br />
ex Amoldo deVillanova Breviarü 12. c.32.<br />
u<br />
- Aqua) Optimum 5c perfectiflimum remedium<br />
in calculo renum Sí veficx ; In Majo fuper campos<br />
fumiro ftercoris bovis, ñeque nimiúm iccentis,<br />
ñeque nimium fieci quantum fiuis quod cum igne<br />
lento deftillatum fuerit, Aqua exibit infipida atque<br />
moderara (qux etiam ad lentigjnes Sí alias faciei<br />
maculas vslet, mané5c feró lavando) deinde fumü'ir<br />
r^A^tfwrminurimconcifus, 6cvinum Grxcum,Creticum,<br />
aut aliud injicito, moxadfolempcrdiempouico:Poft.<br />
jC. Hujus vini aqu. fiupro dícla áá. |ü. aqu.fragorh.fiuccilimón,<br />
ü'uautív.guitas, P'»lv.fuperiusprepar.<br />
1 -,«,• r- 1 . .. —lidam<br />
; atur in loco calido, vifebis<br />
mirabiliter refolvi 5c diflolvi fiüccs: Hxc Aqua a<br />
.'f. David Ritlandsís ph.Nov. p.p. 187.<br />
ProbaUMD remedium ?.d calculum.<br />
If.. Fimum columb. affunde vini malvar, q.fi. ftet<br />
¡.rnioácm, poft per alembicum deftilla , Spiíitus hic<br />
omnem calculum frangir 5c educu. loh.PoppiustMtd.<br />
lif. Í3*".<br />
'•'•• Saxifragia) Saxifr.atbaCCuigranulaqueedam<br />
atanda cotiandrí leminis magñitudine capilkmentis<br />
•iJicum innafeuntur) Sí radiéis decoctumex vino albo<br />
BBtum, renum cálculos frangir Sí educir, veficam ablt.;'<br />
; i & iiiinam provocar,Efiicacms tamen ü ex eodem<br />
áicoctoiadic. granofx fariña ~,u pondere propinecur:<br />
QciBoiamdatur cadera fariña per iecx vínogii. pon-<br />
5tre. Atqut felicius hxc potiofumitur dum aftedti in<br />
ü;o balneo fe fovent. Matthíolus.<br />
Sixifragiam magnam ¿u pondere ex vino hauftam<br />
¿islaudibiismihi conimendavit Fr. Calz.olarius\ y hatmcopccmis<br />
Veronenfis ad cálculos renum educendos,<br />
BMteipfa quoqueid mihi conílarct, mific is ad me<br />
•merolbscálculos, quorum plures magr.itudinem fa-<br />
«Inperabant, qui hujufceplantx potu ejecti funt;Cx-<br />
¡n adiiiuationenuiucicquod aliquot inter hos<br />
ut qui é vefica pocius quam renibus expulfi vi-<br />
' üecottum Hemiaria) Curavir Poterius quendam<br />
cíenlo veficx correptum folá Hemiaria cum Betónica<br />
B<br />
|Mcnlo coila; 5c fuñiendo lapidum aftacorum^ú.<br />
•i¡i;.sivefperis cumjíteco limonum viflO ínlíca<br />
vice ebu!liaiu,5c fíe exhibeantur, quod fie<br />
fal filuroin vinum deponanr. Qua rationefcio<br />
I v.ieuu.um nuiltnra emolumétunrpixftitifle in<br />
r^ololvcmln. ?.'tacSachsGammarol.p. 7XX-<br />
I . ' •dqua ex capis) máxima cft eflicacix, ait Ríveisufii<br />
per x!. dies continuare fe calculum fabx<br />
.Jiitiidinem fuperantem c vefica excretum vidifle<br />
I<br />
: 'vis millepeditm) Graviffimiauthores, 5cquo-<br />
'íperjentia docenc niedicamentis ore afíumptis<br />
;<br />
vix quidem calculum veficx diflolvi poflé;<br />
;<br />
ad lithocomiam umlurimúm confugiendiiin<br />
1<br />
l•••míen nonra.llx inveniunrurhiftorix calculo<br />
r -.um per medícameraa curatorum, nos prxci-<br />
L llC5 dnot;ibimus, uteuiqueliberumíit efficaciora<br />
fc/'r rem ' ?t ' in > priufquam periculofiííirax 5c terroris<br />
hú ecommi «ar Cliirragia:: Adde quod reperiun-<br />
Indo Calculi ¿tamolles Scarenoíi, aut recenrer<br />
rirn, et '. ,Ut eos diflolvere non fie¡mpoffibilemamduro-<br />
'lliceorom dífiolutio rainiraé fpcrabihsrft.<br />
i<br />
;«« Augenius Toma. Epift. Med.l.9. S. Ego, ¡n-<br />
^ l *'n hunc die'm calculum vefica firuüumvidi, priiiff*^°<br />
x delíberalione, atque matura confulratione<br />
\*' c «fiisfinir,Filium fundí Ponrificíi Typographí<br />
fe e ' X r"rgandum fiuficeperamus , ut poslea tutior ad<br />
iiif "ccederet: teutaverat enim anteo omnia remektfa<br />
• \ ener * , cum d Mediéis venetis tum Florentinis<br />
!H¡¡ a H'nerepr^anitükpharmoeum^dicebat fmarni u~<br />
Jns,de qua& mficipfia & ¡n aliu periculum frcJf ¿<br />
didebebat,liberabomni calculo nona dlfuú, Pharma-<br />
^mautema¡efiuitaeid.itumhoeetJ<br />
iuris'Jr^'^f- "V*"*" bto.*1*. vita H-.<br />
TmT<br />
> Cum vero nuil ir,; utilittitem fiubfiequi depreu<br />
Jec.tr¿ cupidus S.icerdotcmí jujíi-t accerfiri, utfi<br />
UmrUh -^ Ve/X - **" ^IsantepL<br />
Ego verejuvenemannorum xii. cal. (3 ficci teñipcra-<br />
^ratione 't'dottm tatius carpons,aqua , huic akcmisdarijuffi,Etpro<br />
fiabarum ®fr*Zorum<br />
^C. Satis tartarí albi |j. affunde aqu. petrofiel m. &<br />
per charrambibulamcola, & liquari calar croceus eortictbus<br />
auranttorum concilietur.<br />
Ufrapavicec.am geminara ¡liara Indicara , hiadk<br />
Hiipan.sd.aam, ad calculum frangendum celebcrrímam;Scd<br />
utrmfque remedii nullam vim deprehendjt-<br />
Ergo ínter rcl^a qUS ad calculum comrainuendura<br />
commendantur,Pharraacum« afiellis experiri volnir,<br />
quo dúosadoleícentes, Veficxcalculo laborantes felicuer<br />
fanatos elle Horatius Augenius profircrur: Ad<br />
cujus irairationem,prxmiflis univerfaíibus, 5c exquiíita<br />
v.aus ratione ¡nfticura, accepír Afiellarum prap.Qi.Spir:<br />
)unip3iujuriscncr.aib.l¡i.rubr.$x. Quo mané fumpró<br />
prima, 5c íecúdá vice á ííimpto inedicaméto rribusauc<br />
quatuor horis quandam peaoris coraprcflionem fenfir<br />
5c quafi iinraincns animi deliquium, utnecefle haberec<br />
theriaces 5¡. potioni admifeere.- atque ita remedio hoc<br />
retos xv. dies ufus eft,Scd toto hoc fpatio ne mínimum<br />
fabuh expurgan «Eperít, Itaque afia addenda. tatus<br />
fequenti medicamento ufus eft.<br />
jfang.roJar.fylvfem,n.violar.purpur.^.^ftecdiihonfr.<br />
aij.m.f.Anttdotum Cujus.<br />
T£. Bij. decoü.diur. frftir.juníperSij.<br />
Hoc .nedicamentumubi mané hora v, haufifTet fecunda<br />
v.ce.poft horas plusminús iv,fubpubis oíTe,ací<br />
Pauló poft parran ur.nxprofluebat, 5c curaea lamellx<br />
ex.gux, inftarfquamxpzfcis fubrubrx, quxliceraliquara<br />
v.fc.d.tatcm habere viderentur, ad tadum tamen<br />
ra fabulum refoWebantur; Ita ut raanífefté apparerec<br />
runicam velcruftam cíTeá majore calculo refoiraaraj<br />
Cujus medicamenti ufum cum coraínuarer, interdum<br />
quarto, nonnunquam quinto die, hujuíinodf lamell»<br />
craíiiores,5c fragmenta fxpe grsndiuícula profluxerunt;<br />
prxfertim ubi lavacro aqua: dulcís uteretur; Cum vero<br />
Se á calculo 8c abejus fragmentis,orificium veficx ef-<br />
<strong>ío8o</strong> <strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>-<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.<strong>LXH</strong><br />
2£. Rad. liquir. 9¡üj. dltb.gramin.ononid.ana.unc.G.<br />
lacear, halicacabo n 0 .xx.cicer.rubr.anc.iii\.unar.pajfar.<br />
vmc.i.femin.iv.frigid. mai.áá.du hordei m.\]. coqu, inamua<br />
alt^b<br />
ifummavefica adharefeit, & quafi ex illa propendet; & tum omnia fymptomata íliperius r ^<br />
fita, funt obfeuriora: vifi funt qui nullo dolore illum.gcftaruntúmó,nulla fere ratione rer<br />
*?• Dijferentia) Nec pratereunda qua dfiexu defiumi^<br />
tur,cum alia fit prognofis, inftituenda cum mutier calculo<br />
vefica labora , aliaque eduüionis ratio ; Hinc meatus urinarii<br />
in mutieribus t3 fitustf conformatio pranoficeda.<br />
ínter Pudendi partes meatus urinarius perferutandus<br />
venit,ne erreraus cum idiotis mulierculis, qux in urinx<br />
fuppreflione catheterem in vulvx vaginam injiciunt,<br />
credentes ex illa urinam reddi.<br />
Dígito circiter tranfverfo fub Clitoride, immediaté<br />
íiipra vagins orificium, Nymphas inter Meatus utinarii<br />
confpicitur exitus , qui ficuti reliqtiae totius^^<br />
paites, per quas humor aliquis notabih qua<br />
rumpere confuevit; aliquantulum Jtotcaoti,^j ^<br />
prominentiamftriaéloquendo mate Carun .#<br />
pellant Anatomíci, cüm nihil carnis m le fc(<br />
Eamqueurethrxorificium claudere volunt, [(<br />
nobís verifimile videtur , quandoqu.dem va<br />
fphinaer Veficx collum conftringendo uffica . e<br />
Latitudo urethrx facile feriptoru c ^mi c*<br />
fuperat,imólevi opera ita diiatari poteft, ut B<br />
<strong>De</strong> Vcíicx Calculo. 1081<br />
,m-faeilr|méfldraittát, Qiiod ab iis omnino<br />
¡^ auiadeurarainiilieium Veíiculxcalculo la-<br />
:<br />
' ,"'arceílentur , quoniam meatus ultetiori arltf<br />
lt<br />
" -' dilatar' poteft , ul calculi, inftarovi columbiteaSit;<br />
Aliquando vidimus incre-<br />
• -V'.'Jj.v'nitudinis cálculos artificio millo prorfiís<br />
¡mtéta&a» eíTe, abíque quod urinx ii><br />
quovisincommodo exinde I<br />
•gtíe mié. org.cap. vi. A Matrona féxjri m-<br />
Domina Godee,¡mno i668.Neo-<br />
un fuifle calculum ovi c.'illinacci masenilllJ.euít'-"<br />
.; .<br />
., nullo adiuvantei trolla fuolequuta noxa deínüiaiüs.obí.rvavi.<br />
i. ¡/¡¡dcircodffieitis) Calculi lignura cft, li xgn<br />
mn polüirir, Sí in uno loco mancre, icd<br />
iuiectíunt,cf«bro mdventur, ckírataaltcrna-<br />
:: fiuujor fit calculus , vixrccli fiare<br />
i .¡bulare, per lalebiola locfl,qma<br />
•jíóris cervix velicx a lapide coraraoto valde<br />
loutanditar. Riverius. •<br />
i'. Sétuno) Saliuveliernentiori motum caiculi ltt<br />
¿apcrcipiuiuigri, modo non fit adnatus: Nnra<br />
-ara nimis vcdcini, raembranxcjus<br />
, uttanquam in capfula calculum rcmdar.<br />
Etmtdkt. • '<br />
Hmr mierafit:rr)C.ikulivefica tndicium cjt^a<br />
ssrmingcndum mina fupprimatur, xger vero pcdifeinaltura<br />
fublaiis libere poftmodum m.ngerc po-<br />
I, i-mu/ler.<br />
i ín calculo grandiori furama adeft rnm'geftiliíli.ultas,cura<br />
fummo conaiu.partnrienciummore,<br />
toa:iíilhcidio,gurtatiracftlueutis,cuiiimiaraitio-<br />
::lcíC|iienti. Riverius.<br />
«•0,!
io82 L.b.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong><strong>Aff</strong>.Abdoimms. C<br />
facilior eft operario, tí periculi expers, quod latiorem<br />
habeant meatum urinarium , Sí nulla fcaione,<br />
fed fimplici dilatatione perficiatur. Riverius.<br />
Temeraria eft omnis medicina peftifera 5: fxpe mordiera<br />
, qux frangendo veficx calculo adhibetur, Cui<br />
Írofuent vidi adhuc neminem, per inultos autem quiusexieioilUfuíe,<br />
Sedunicum illud remedium calculofi<br />
, quodinfeaione pofitumeft, tara prxcepseft,ut<br />
íxpe in inccrtofit Medicus quid agendum , xgro flagitantcAyimploranteauxiliura.<br />
Duretus.<br />
38, Curari ti vix alia ratione) Mirabile eft^Egyptiorum<br />
ftudium in extrahendo lapide a vefica ablquc<br />
íncifione, quando noftrates Medicí lapíllarii fine illa<br />
faceré nequeant, idque cum magno languentiumvixx.<br />
pericufo: Hi ligneara cannulam accipiunt oao<br />
digitorum longitudine, St digiti pollicis latitudine,<br />
in opere abfolvendo: Hanc colis canali adraovent<br />
foctiterque infufflant; ne autem flatus ad interiora<br />
perveniat, extremum pudendi raanu altera perftringunt;<br />
foramen deinde cannulx claudunt, ut virgx<br />
canalis intumefcat, latforque fiat: quo paao miniíler<br />
dígito in ano pofito lapidem paulatim ad canalem<br />
virgx , atque in ejus vas extremum deducit: qui<br />
ubi ptxputio lapidem appropinquare fentit, cannulam<br />
á virgx canali fortiter impecuque amovet , Sí<br />
lapis extrahitur. Rrofifier Alpinus de Medicar.<br />
xAigypt.<br />
* Q»*m feclionc) Ad quam non confugiendnm,<br />
nifi de calculi prxfcntia ab explorarione, qux fie per<br />
catheterem , Sí digiti in anum immiíiionem, ut ¿fia<br />
indubia omnino reddatur conftitent : Etiarafi hoc<br />
fignum fit ex iis qux utplurimúm contingunt , non<br />
de iis qux utfemper; aliquando enim calculus fubftantiá<br />
mucosa, vel etiam cyftide obvolutus eft, ut<br />
certa illius exploratio fieri non valeat, Sí flebótomos<br />
quandoque in eo decipi videaraus : Quod<br />
tamen de cathetere prxcipué radiendum eft, nam<br />
exploratio qux fit per finmimoncm digiti in anum,<br />
longé certior eft , 5c non folum calculum<br />
adeíle oftendit, fed etiam illius difterentias; quoad<br />
raagnitudinem, figuram, 5c numerum patefacit. Riverius.<br />
}9 - Seüime) Si medícamen tis calculus frangí nequit,<br />
ad operationem devenire , quanturavis periculofiflimam<br />
, neceffiras exigir; ne xger cum diuturnis<br />
5c graviílimis doloribus randera conóciatur;<br />
Ea autem peritum artificem ; SÍ valde exeicuatum<br />
defiderat, ut debité adminiftretur, lie enim utplurimúm<br />
folet fuccedete, nofquc quamplurimos hoc<br />
modo fanatos vidimus : Mcdici autem munus hac<br />
"i paite eft ante operationem corpus prxparare, perv.<br />
- f >Ui p tionem ' vitamque idoneam prout reí ftatus<br />
judicabit : Notandum autem minime pericidofam ef-<br />
« in muheribus calculi cxrraaionem, quippe qux fola<br />
meatus urinarii, qui breviífimus eft , dilatatione perscitur.<br />
Riverius.<br />
. }9 ' Seat0 »e) Quoniam medicamenta lapidem com-<br />
»ranuent.an.hil te,llic eperantuc ob , ld¿ srandl0r¡s<br />
dum.em, ranea Ch,rurg,a fupereft, qux eran de-<br />
«hondo ra.ferum Kgtum a tam grav.bus tamque<br />
afíiduis mobtns^ dolorrbus pene inrelcrabihbus<br />
hberare poflit. Sed cUm hoc max¡<br />
habeat ad,unaura penculum , 'potiífimum in Cene,<br />
molhore corpore & cacochymia laborante,<br />
,«re oprimo clanfiim.,vn. reeufarunt hoc prxíidií<br />
gemís. Sed cum ex grav,fl,raoiUm virorum dc_<br />
crees , in prxcipit. cafu magis ex ufu fu ac i<br />
ge melius prxiidium aliquod gencroíbm . l¡c¿r in<br />
ceps adrainiltrare , quam dura! seré a:euni m««<br />
•mnjbus ad xgr. flatuní prxíen-em & futraran at-<br />
3 '• Quamfieclione) Hxc peritis committenda 1<br />
curnpr.miSfilap1Snhcexfitfoliditatis: S, verófnal<br />
lis fu .He, íea.o tamremercinftituendanon eft, CJ<br />
prxfidium illud fit crudele5ctxdiofum; Sedtumtcl<br />
pons potras conducent Clyjleres in veficam commi<br />
Jolitoquetnftrumento tnjecli.- qax injeOio arns per]<br />
adminiítracu tara faciiis eft, quam qua:inpo/}eriorif<br />
celebran lolet:addica tantum liaccautei^urdicli cly(<br />
res nimium acres non fint, ne vuga; ve! veficx<br />
quxdamínducacur. Chrift. Langius.<br />
.. In H H0 aliquas)Hippocr.e(t aphor.78.5. Qribh<br />
nrints arenojaJubfident, his vefica calcula Idirat;<br />
multorum toríic ingenia, Galenusin comm.aiceumnj<br />
nifefte mancum efie,quodHippocr.dimidiam illius pi<br />
tcm omiferit; five enim in renibus, fivein vefica ci<br />
cuhgenerentur, arenofa cum urinis fimul egtediuj<br />
tur; Iple Htppocr. contrarius eft; qui lib. de int. api<br />
veteres Médicos reprehendit, putañees arenam ügnuj<br />
eftecalculi in vefica; Cardanus in comm. teftatur I<br />
ab anuisxxx. arcnulas primo rubras, poftmodum vel<br />
albas copióse 5c quotidie cxcn;viire, fine ulla caled<br />
renum aut veficx fufjncione: Alleritetiaro vixedecel<br />
unum reperiri qui arenas cuín lotio non excemac, ri<br />
rosramen clfi: qui calculó renum labotcnt, rarior|<br />
multó qui veficx .- Referant etiam Hifpanos roag»<br />
ex parte arenas cum urina excernere , qui nroel<br />
parum lithiafi obnoxii funt, <strong>Cap</strong>ite de Reuum calculi<br />
diftinxinras arenas qux calculumfignificare poffunt.aj<br />
iis qux nullo modo indicant, fed diximus fignum cfil<br />
valde xquivocum, fie enim plerumque ut tobore ex<br />
pultrícisarenulx illx penitus excludaimu, nec ulh<br />
modo retintantur in renibus 5c vefica.- Et quaniv:<br />
ejuíraodi arcnulx certius indícarent, nunquam tamd<br />
folí velicx tribuí poffent; atque ita aphorifmus,ut verba<br />
íonant,lcmperfalfitaris convincitur: Bevervvíe»"<br />
explicationem afferrad ufum praxeos nihil conf«e"tera',<br />
fed fi hic aphorifmus ad ufum artis fit revocandus,<br />
exiftiraamus inrerprctationem á loh. Zecchio, t*<br />
artis oper.bus exerciratifiimo, propoiitam, reliqu |S<br />
ómnibus efle prxferendam , cuius beneficio f1gr» urn<br />
pathognomonicum ftabilitur calculi vaiicx, 5c nVgnus<br />
aphorifmi ufus clicitur, in medicina facicnda,<br />
cum fecundum omnes illas interpretaciones i"i>tilis<br />
reddatur.<br />
Sic autem haber laadatus Zecchius Confuh.med^fíippscrat.inqait,<br />
aphar. X9'4- a w *^> ñeque o L<br />
1 pío<br />
t' I» uno fine) Caufam cur fenes magis calculürenalj,<br />
pueri vero veficali, (fenes enim magis obvios<br />
elfe calculis rcnahbus docenr Hippocrates,<br />
^i'tntu , ahiqne arris proceres^ ttiphcem damus<br />
'• aftionum , Sí confcquenttr etiam cxpuliricis in-<br />
«mitatem, qux facit ut materia calculi in renibus<br />
«tineatuc diurius. í. craflbrum crudorumque hu-<br />
"Mium copiara , quam p3rir caloris debilitas 5c v¡-<br />
^ fcdentaria , cui fenes magis quam alix Xtates ob<br />
' Ir "ira languorem funt addiai. 3. Renum ficcítalein<br />
1 cujus nomine meatus renum lunt anguftio-<br />
,ts > ira ut cruda illaquc crafla materia non facile<br />
Neare queat.<br />
Pueri autem minus Renal, calculo funt ob-<br />
¡li ; 1. quia vis renum fortis eft 5c aliena ex-<br />
Peüic. 1. quia calor in illis clt .ntenlior, ííioi qu. re<br />
Jliri1<br />
meatus dilatat. 3. quia renes eorum , fiera 5c<br />
^"«s alia*, humidx funt atque molles, 5c propte-<br />
" l ^'latanti calori facile obfequuntur, Craflbs vero &<br />
Witiofos humores calor ifte artenuar, ut hauddif-<br />
5"et tranfire 5c ad veficam abire poflit. Vefica-<br />
' Ut eiri calculo divexaraur , quoniam materia a re-<br />
°'J? Us ad veficam tranfinifTa inibi iterum cogitur 5c<br />
í'P'Hatur, lenrorcmque quendam concípic, diutius<br />
^K, idque ob veficam qux cum fit membraíl<br />
* paucique fanguinis, Sí ampiara habeat eavita-<br />
• * 1 ' fiigida eft. Itaque ob craifitiem 5c lentorem<br />
j. c ' 1(; a immoratur<br />
J" 1 '"duratur,<br />
^rrium-, vide 'Galenus comm. 3- § >5- 6 - £ P i( lll<br />
auce m crudafquc urinas pueri proprerea colny"<br />
1 > codera Galena tefte, quia partim voracioti¡,<br />
U , DC d.utiús , tandemque in lapiquod<br />
vero tenue eft 5C aquofum<br />
' Partim quia intempeftivis utuntur exer-<br />
15 5<br />
mox enim a paftu hinc inde cutiere variif-<br />
Tom. 11,<br />
<strong>De</strong> Veíicít Calculo! ko8|<br />
traentibusdiligenrer fummaque oberS ,v r<br />
eam ven. fententiam ut ad ¿rviTlr ***"*'<br />
deveniretur, paruá frti leüloa" ^'"<br />
iiu<br />
c ^<br />
lacerarey&lo V ^ * C T U<br />
vum admodum urina perpetua 2 ? * ' ICei<br />
prxterlaberecur : Hoc enfm 0D' r "'"^ k<br />
r^ce^eColent,at7uZZl!7Zc 0<br />
fervatum; ac prxfertim in Nob ¡T.Í<br />
U,t<br />
quideraceps feheera i z m ^ ^ V ^<br />
in reddenda urinagem.nam ob caufamHnl' ^<br />
baraur, eum grabara urinxegrefluS it * T<br />
quafi prodnurus, duradimov! u S a ? ^<br />
cerando ingentiramos pariteruriams r Pa ""<br />
fubmia,on 6 gM*»<br />
,s finem f f L S ^ S ^ ^<br />
5c conftringenteíncaufaeft, u fil*****<br />
que, at nuncutraque doloris cauf, Jnfi.<br />
oco celüc, % u i dL ¿ £ ¡ + ¿ £ ¡ £ 1<br />
fenfim continuo educicur neai.p Aiñ-- T i ''<br />
predio adftr.a.oque ^ ¡ X Z ^ «<br />
impol.ra tenu. argéntea aut plúmbea fiftu!a' VUJ<br />
apertura fervecur quafi i„ fiftulam CiM^2\<br />
fah Zecchius confia Tali curatione pasativa ja<br />
pndera ufos efle Médicos Parificnfcs, ait R Ja)<br />
t.nch.An.1.2. c.30.<br />
1 "' " ¿'"t ex P lic f'>l>**c pratulit fin- L que raodis fe exercere folenr. Sebifius ¿Manual<br />
¡Lio», Quj.bus in urina íabulofa íubíident, his pag.í4op.<br />
,(jci calculo laborar; Quam quidem fententiam fi **• Qui inipfia vefica naficitur) Fernelius novam d«<br />
\ritione admittamus quam interpres Galenus fiecalculi<br />
veficxortu opinionem propofiíit, dicens om-<br />
\mtr> M'<br />
( nem calculum in vefica contentum, rudiiuentum ¿n<br />
tm pwfa e í[ e ex eo facile conslat, quia<br />
y^ti firme homines urinamJabulofiam tato vita lem-<br />
'rtre)icere objervantur {(3 unus ex illis fium) cipUWt»<br />
vefica lithiafis fiujpicionem : quo fit, ut non<br />
Jim »o» Vl, ^ e renibus traxifle, 5c m vefica poftmodum incrementuin<br />
fumpfifTe,quandonímirum calculus é Renibus excídit<br />
per dolorem nephrirícum, fi grandiufculus íir, in urinl<br />
Galcnum ; (3 omnes alias poft ipfium<br />
fubfiftíc, ibique novx matenx appofitionc fenfim ac-<br />
íLtirfí admirari , quippe qui tanti moménti ad<br />
crefeit: Aflerir criamfe in conttítisve-ficx calculis, nú¿<br />
'tejjcinAm fiariendam ophorifi. vel non intellexerint,<br />
clcum quendam ¿n medio reperifle é renibus extutba-<br />
ulfiltem ob oliquam in eo difificultatem neglexetum,<br />
diveríi á relíquo integumento coloris 5c fubftana<br />
_,,_ Tota auttm propofita difificultatis explicatio ex<br />
tix, Ñeque unquam fealiquem oftendifTe calculum iri<br />
¿¡¡¡a iierbis, Sabulofa , proprio Jignificatu palamde-<br />
vefica habcnrera,qui nephriticis doloribus antea diver,<br />
etenim hac voce, fbulofa , Grace *«u.xatus<br />
non fuerin<br />
«¿ÍÍ*. rihil aliud Hippocrar. tntelligere viluit,quam<br />
fAníum crajfum, cui veluti térra pinguis fit ad- yeiumhxc fententia áprobarisauthoribus non pau-<br />
$jX!a, h.e. Imofitm, five argillofkm quia , velut eis rcjic.tur.qui fuá experimenta prxdiais conrraria af-<br />
itrium mucus, matula fundo tenaciter inhareficens; ferunr, quamplurimos nimirum cálculos ex puerorum<br />
fea»» Jane lapidis majoris in vefica concreti patho- veficis extraaos fe vidifleaírífentes, núcleos habentes i<br />
nmmicum, Sed quoniam in rebits humanis nihil relíquo integumento, nec colore, nec fubftantiá ullo<br />
iUferpetuum , mirari non oportet.Ji interdum confi- modo diflimiles :Et certé vulgaris experientia hobis amli<br />
tffeftu laborantes hac figna dejiituantur , quod perte demonftratpucros calculo veficx laborantes nlin-<br />
¡ifii tn vefica fie exiguus, ut in Illuftriffi. Cardinali quam doloribus nephrirícis afteabs fuifle;quod fipiíli-<br />
Piltoio cbfervavimus .- Caufam autem caenofii ilme contingeretjíicalciilorúrudimenraá renibus exturí«<br />
txcrementi olios fufiori fiirmone explicuimus: . barénir, Vetü quidé eft in adultioribus nó raro cálculos<br />
Ubi autem explicUCrít Zecchius, competerán nobis á renibus deturbatos in vefica continen,5c per no ve. ma-<br />
ion eft.<br />
terix additionc paulatim increfeere íed illud femper ira<br />
fieri negandum eft, &" cónftanrer afllrendum quamplurimos<br />
cálculos exordium (umere in ipfa \cíica.R¿vcrius.<br />
Nos vetó eam dilucide explicuimuscap.de calcu-<br />
) Renum, ubi oftendimus raucofam illam materiam<br />
Fernclio concedí pofle cenfemus, quód quídam vefi<br />
[fe vefica: maleaffeax proprium excremenrum ; cüm<br />
cx calculo ortum á renibus traxerint, Atquodomne*<br />
niraiam fanguinis copiam, Sí fuperfluos humores ad<br />
in univerfumihde prodeant,nullufq; in vefica originera<br />
¡¡iianüniíTos concoquere Sí aflimilare non poreft,<br />
luam habere queat,idadmitti minimeporeft,Nam cuni<br />
tolijue in mucilaginofam iftam materiam convertir,<br />
Sí materia SÍ efficiens,Sílocus pro calculi genératione,<br />
iilkm pravam duuhefin veficx diathefin á calculo<br />
inibr feofterat, íi quiera ibidem etiácalciilü nafci poll^;<br />
Kplutimum excitari. Riverius.<br />
Quod fi oninis veficalis calculus originem haberet<br />
á renalí, certc omnes veficali calculo laborantes<br />
etiam nephriticis doloribus pnus huíTentdivexati: At<br />
iftud expeticntia redargüir. Tertio, líinreguménrunl<br />
illud c quo involutus eft calculus, qui a renibus<br />
in veficam defcendit ; lapideUm corpus cft , ut elle<br />
nemo fanx mentís diftiretUr , fleque illie adhaifii<br />
aliatarum fbrdiüm eft coagmencicum, tandemque<br />
in lapídeam fubftantiam inutatum , quis dubitet in<br />
vefica lapideum corpus pofle generari. Sebifius man.<br />
pag. 14.11.<br />
•* 3, Alius qui a renibus) An Calculus veficx rudimennim<br />
femper habeat á Renibus, an vero primaria,<br />
localí genératione in vefica concrefcerc quear,<br />
difquifuione dignUm í Nota, fed obfeurx indagíT<br />
nis fententia Coi. x- Epidemia cammene. 3. til. //. To<br />
fÁir xpurtv ruv*y¡¿n!, antequam urina fit, Iu ienibus enim<br />
nondum perfeaa eft xfwií , nec dum ¿llud Ceium,<br />
quod ad veficam tranfmittieur. nomea haber urinx,<br />
priufquam eo fuerit tranfmifllira, Se cune rvv»yfMi,<br />
feu coagmentatum lapidoiiim > inregene-<br />
1 atura; in veficam illabitur, corticacimquc porro in<br />
ea crefeit, rudimentumque illud calculi, in renibuá<br />
faai in vefica exparum more, lamellis novis de^<br />
muro incruftatur : Alcera matrix eft m vefic^<br />
f*tr ¿pum , In vefica enim ferum urinx nometl<br />
primo acquírit , cúm lapis coagulauoras lux fu<br />
damentum primo jacit 111 vefica , 5c coagúlate<br />
YYyy í<br />
|,.rll'<br />
•<br />
l
io84 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXllll <strong>De</strong> Veficx Inflammatione, Scabie ¿Ve iooc<br />
lapidosa, quam rvyctyp*, i*fm V xft¡riv, appellat +•• Qui fumma vefica odharelcit\ Sf.n,„i -J- .1 ' 9 a . i- ' í<br />
fítppocrotespet fe fit ,1 gluuríofo 5c crafTo huraore. res cálculos majores circa H f f i » ^ÍTÍ P 'l f^T?" ""fr^ ^fica. laceratur, aut abo t. / ^ ^ ^ m^^ ) , '<br />
o«f ftabulatur in vefica ¿bilí, ur plunbus explica, branas ejus velie in cvfti condrat?¿¡T "'f'l Ido I** 1 "' .4 fuminUm f f ** dlC ^ l ° \ m "' I d«m. ut affluens fanguis d.vertarar derivemr § lapidosa, quam rvveoypui» I*ITM In* xpqriv, appellat<br />
Hippocrates per fe fit, á glunriofo Sí craflb humore, ^'£^¡<br />
qui ftabulatur in vefica debili, ur pluribus explicas<br />
rZ<br />
Galenus in comm. 1. cir. Epidem. Rolfincius.<br />
Calculus in vefica generatur, vel primó poft emiaionem<br />
generaríincipit, cumfero expulfoaliquid in<br />
vefica rctinetur quod paulatim concrefeit: Vel fecundarlo,<br />
quando lapillus ex renibus in veficam decidit,<br />
5c poftea affluxu materix accrefeit. Walaus med. Pr.<br />
eap. tp.<br />
C&fialpinus alium locum exuftionis mateeix, alium<br />
concrctionis aflignat, Uftio fit in venis, Locus concretionisminuscalidus:<br />
renes Sí vefica.<br />
HmmAVef,CS ^ h T fcí ^ Szmú ^r^ rt3Cnnqueexcausa,corpus veficx laceratur, aut alio I s- /,,y;...:,<br />
^ v X r a c ^<br />
ttc.a renibus adhuc minores din^in ^ fe, ^¡atur £ qUI j a m Lgfc, &<br />
!- ÜS i!K!Í C * tU " kaS P er . re P«ntibus manebarí<br />
atque ¡me fenfim mole augebantur. Matron<br />
ter anecia longe ante obitum érneatu urinario re,(<br />
cu membranam craflam atque latam mai<br />
losa refertam, qux (uti poftea c'cadáver,<br />
a,one conftabat) fuit pars túnica interior» vefic»<br />
a calculisibidcminclufis atuna 6c difrupta. WiL<br />
de urinis cap. x.<br />
CAP. LXIII.<br />
io8íf <strong>Lib</strong> I V.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong> <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXllll <strong>De</strong> Vefica: Inflammatione, Scabie, Scc ÍOo><br />
fubftantiá<br />
fubftantiá<br />
prófundius<br />
profundius cvelluntur<br />
cvelluntur<br />
Htppocrati,<br />
Htppocrati,<br />
non<br />
non<br />
auau<br />
1 fit odorille odor iUe teterrimus; tcterrimuc- qux „„.,/: fiabfinr .ur w 7 "»&***..* i "?*. porrum,raphanus porrum,rapnanus efeulétus elculérus6cmarinus;.rem 5cmarinus;item valde válele íalita lam*<br />
—— - - " ' . t . ü j v i v i / i i U i J i\Jltl±i U 1 U U V »•»•—-£<br />
tolerabilius illi fc tunchabere folent. Chrift. Langius<br />
Path.An.p.4.97,<br />
terna funr pus acre abunde ad veficam fluens, humores<br />
bilioíi.poiracei 5c xruginofijurinaacris admodum, pi<br />
Ulcus 1. fu ¡n fphinacre veficx crafla fanies gígnitur,<br />
tuita falfa,phlegmonc,in fuppurationera definens, rup-<br />
modo pus copiofum ac gtaveolens profluit: Sin vero<br />
toque abfceflu ulcus poft fe relinquens: denique calcu<br />
ulcus fit incorpore velicx, aut etiam in ipfis urcteribus,<br />
tune dolor eftinrer renes 5c pubem, atque pus capillus<br />
aíper 6c acu tus. Sebiztius.<br />
lorum inflar narar in urina, qux continerí tune nequít<br />
Prognofis.<br />
5cc. Pet. foh. FjiberPath. jpag, cap_ /7#<br />
ExiguaJfei) Incurabilía, velfaltem curatu perrirU-<br />
,r<br />
- Signa ejusfiunt) Comhnmulcemam veficam íaciílima funt, tum quia ob madorem veficx perpetuuai»<br />
nici purulentxexcretio, ira quidem uc fi vefica incipit xgrecoalefeere pofliint, tum quód ab urina , qd«cx<br />
exulcerati,primoy2f»£#¿f exit;fi fie perfecta,pus. Si ma^- fuá natura íhllk cft, continuó irritantur, maximegis<br />
adhuc fiquama,Sí ramenta, Si gravis 6c confummata que Ct urina ulceriorcm acrimoniam adepta fir; Ma<br />
eft exulceratio,gravis fcetor in urina eft;Dolotadeft grajor tamen fanationis fpes fi carnoíam ipfius cervivis<br />
in pcaore [perinao Sí pene) quoties xgri mingunr cem poflideant; minor fi membraneam ipfius fedem<br />
urinx difíiciilcas accedir, fxpe Sí tenefmus, 5c membií oceupet , cum harum continuitas Poluta vix repa<br />
virilís ercaio. Etmuller,<br />
rariarapliüs poflit, longequc difficilius, fi fubíbiu:- irn<br />
¡Itíitf omnino penetrent, nifi forte ob vicinamcamera,<br />
ícati in vulneribus velicx hoc accidere pofle novimus,<br />
^ ha;c velicx Ixfio ex ulcere fkaa, percoalitum<br />
(onfolidari queat,Hifce ulcenbus,fi calculus jungatur,<br />
curo continuo eaaffricando amplius Ixdat.nec ulcera,<br />
jifiilleauferarur, quod fieri non poteft, fanari queant,<br />
dífpcratum eft malum. Platerus.<br />
'!• Exigua sjei) Veficx ulcera omnia funt difficilliuecuiabilia,<br />
urplurimum incurabilia , pcriculoliora<br />
ql]íexcro(ione,graviflimaquxámagnocalculo , qux<br />
¡ne extraa© calculo curari nequeunt. Etmuller.<br />
"• Injlituitiir ad modum) VrxmíCñs internis univerfclibus,conveniunr<br />
j. acrimoniam humorum tempr.rr.n-<br />
Bí,proprer urinam imprimís, exulcerationcmfubi.ide<br />
(safperantera. t. Vlcus fine morlii abfttrgentia , feu<br />
tmdtfcantío, obfiermentumulcetis acidum, Sí hinc<br />
pus. 3.confialidantia, ob relolucionem partís exjfx. 4.<br />
/kstfyita, propter dolorem imprimís urgenrem. Etmlltr.<br />
''•hflituitur admodum) Curatio ulcerum Veficx, ut<br />
¿Renum,( videfupracap. de Vlceribus Renum) inftiinirat<br />
exhibitis detergentibus,qax ea áíordibus abfterfy cilm ab illis retentis auc ind.ieacis excrementis<br />
i^lum irritetur, Cavendo tamen á fortioribus, qui-<br />
S;is<br />
laturam excitando, dolorem potiús exacerbare-<br />
^•atque inrerim de ulcere nihil educeremus: Prxt<br />
^confertC
io88 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<strong>IV</strong>.<br />
<strong>De</strong> Meatus Vrinarii Anguftia.<br />
Myrrha,thur, ftiroc. mafticLgumm. trogac.fiem.po- 2£. Loe recens,fierumldElis,mHlfiam,fuccumeqmrcti<br />
pov.olbi, hyoficyami la. 3¡.<br />
vel plantag. Aquamfierrotam, in qu.xrad.fymphitinio<br />
Succi liquir. 5fl-<br />
dice bulhcrinr, aquam calcis viva, cura fief .-riba M,ar¡s<br />
Terebinth.venet. qu.fi.<br />
fecundum Barbette in Chirnrgia, vel InjeñionesPlateri<br />
Ms. f. Pi/ul. mognitudinepifi minoris. Vel abfterfiva ufuatx.<br />
3£. Troch.alkeking.de Cárabe, gypfi ufti áa.36. %. Rad. liquir. $ú. cicer.rub.p. j. cortic. fabar z¡<br />
Boli Armen, térrafitgill. cran.hum.íi.ifu<br />
fal.plantag.m.j. fiat <strong>De</strong>coñum ina^uaMde parum/u-/<br />
Terebint. ven.q.f.<br />
vii, Ettn decocli hujus ífei. dijfolve Terebinth. i„ melle<br />
MS.Pilul.pífi minoris mognitudine.<br />
ditfol*ta,%v. mifice, In graviori malo poteft addi Fnau<br />
Pilularumharumvelpriotum, quotidic mane 8c vef tAZgypt. * '<br />
peri xger vi. fumat.<br />
Ad ulcus rn eolio veficx prxter interna,& inde fan.<br />
3¿. Aqua colcit vivo §iii.<br />
guinisper pencm egrefliim,prxter interna convenir In<br />
Plantag. §iii.<br />
jeaio. Forefti.<br />
SiefalbiRhafisSi-<br />
y.. Vitr. Rom. %\i.Aq. comm.%\.fi<strong>De</strong>eoñ. Etmuller,<br />
Mifice pro Injeaione , fingulis diebus quatcrve ufur- l9<br />
' Perfiphonem injeñus) Injeaiones per penis dupanda.aumin<br />
mafculis,permeatum cervicis uteriin fceminís.<br />
Per aquam calcis viva hoc loco nihil aliud intelligo in veficam,quo tameninmafculisxgréobduausobli-<br />
quam aquam communcm in qua parum calcis vivxexquitacem Se longitudincmperveniunt, Infceminis oh<br />
tinaaeft, verum prudenter tibí cave ,ne nimiumacris beeuitatera facihüs,undeScfxpe fine fucceífuin mariJ<br />
reddatur. P. Barbette Chirurg.p.m.22.<br />
bus,cúm rurfum dum infunduntur regurgitcnt; admiJ<br />
18,<br />
Pro confiolidotiaue ) Coníolidant decoñum lignor, niftrantur, Et fi altiús canalis inftrumentiad veficam uíl<br />
eum vulneroriis, uti agrimon.hyperic.plantago , quibus que adigatur, interdum lxdatur, ac fi ulcus in cervice (il<br />
addantur CaralUa,terrafigill. bolus armena, fiuccin.tinillud<br />
reír ¡cando plus obfit,quám profit hoc remedium]<br />
ílurafiulph.vitriol.tinclura antiphthifica 5cc e. g. Qux tamen Injeaiones neccífitate urgente, fi esteta<br />
3¿. RofiligniSoníli ffnurod.fialfiapar. liquir.cortic. non juvent, tentandx.<br />
rad.eryngii áá íi.fior.raf.violÁít.p.iij.h,agrimon.veron. Ad quas faciendas,fumimusque. ulcus dum firdidun<br />
beder.terr.zZ.m.fi.paJf.maj.%\&. caq.ad Ibii. capiatur eft,abfterganr, detergentio, poftea quxficcandi fanerul<br />
erebrius.<br />
quod cum mador continuus impediat.xgreperficimrl<br />
Injeaio confolidativa.<br />
Nihilominus tamen tentanda , Quibus Se ea qua: ardil<br />
^/Í.Herb.equifiplantag.Jem.hyper.íz.m.j.rad.biftorta, rem mingendi inde contrachim mitigant, fi iJIe urgeaí<br />
confiolida,lilior. 4&.áa.ji. cortic.granat.'Zfúi. caq.inaqu. mifcentur;vel illx Injeñiones anodyna hifee intermíícenl<br />
ferrat tfci. dtjfolvetrac. alb. Rhafifine opio^fs. bolíArm. tur.<br />
5¡. mifice. Etmuller. vide§. Perfiphonem injeñis) (3 §. Fiunt hx ex Lañe, quod lenit, abftergit & ¡-latinad<br />
sb.Inftituitur admodum.<br />
utimurque cum magis'leniendum, muliebri,yÁMuli\<br />
I9<br />
- Perfiphonem injcñus )In ulcere Veficx pcculiarirer Cum detergendurn caprino vel alio cum additione/»iccl<br />
conveniunrlnjeaionesbis in die ufurpatx , primüm vel mellis, vel oqutmulfia t3 fieri ¿aclis , Cum|/»f»»H<br />
detergentes ex hydromelite, fiero latlis , aut decollo hor- dum.Ovillo, vel alio uftnlaco,aut mifto cum Jacch/tn vd<br />
deicam pauco melle rofaceo; poftea vero adftringentes melle rofiaceo, Ex <strong>De</strong>coílione hardei, addendo interdurl<br />
Sí conlblidantcs ex aqua ferratd, in qua radix fiymphyti, con. fabarum, fiacchar.(3 mel. uti de hae di(ftum,lii odj<br />
myrrha, alumen, fiarcocolla (3 tragacanthum bullierint; tergens Injeaio. í<br />
máxime vero cóferent Troch. Gordoniiin lañe difloluti. Vmumalhum tenue injeaum feliciterpro rrmndifi<br />
Fabritius Hild. ulcus infigne veficx Injeaione fequ. cante adhibetur: huic fi aliquotguttx phlegmatts v\<br />
cum nonnullis aliis remediis curavit. obferv.69.cent.rn. triol* addantur, potentius operabitur.<br />
2C. Rad.confolid. maj.%\.hord. int.m.j.fol. agrimon. Pars vi. ferum lañis caprini,aliquot gatüsJj>tr-V'<br />
verán, fiord, alchymilla , fianicula anam.h'. coquantur<br />
ad%\. Incolat. dijfalve mell. rofitc. %ii. m.f.Injeñio.<br />
Advertendum Injeaiones iftas non tantúm per fyringam<br />
immittendas efle , ut vulgo fit, quia in veficx<br />
cavitatem non penettant, obftante mufeulo fphínaere<br />
exquificc claufo , fed immiflb in veficam catheteri fy.<br />
ringa aptanda eft , ficque injeaio ad locum afteaum<br />
facile deferctur: Ad Veficx dolores fequens Injeaio<br />
parabitur.<br />
flf.. Semin.fmnUgr.*3cydonior.ana"&i. macerentur<br />
per horam ¿atfeifí. decoñihordei ,pofteoper linteum exprimontur,fiMque<br />
mucilago fiatis liquida, cui adde olei<br />
amygd. dulcen, mellis rofi. colat. |i. m.f. Injeñio; At<br />
vero loe tepemrecenter muiaum frequenter injeaum<br />
prxftantifiimum cft anodynum, In quo fi trochifei Gar-<br />
Áoñii diflblvantur , omnes fcop¡ tum doloris fedandi,<br />
rumulceciscurandi adimpleri porcrunt. Riverius. Experra<br />
eftPotio Thoneri obfirvat.pagin.176. qux mira<br />
prxftitit, Sí exulcerationem cura urina cruenta fuftulir.<br />
3¿. H. agrimon.plantag. equifiana w.f?. liqu.mund.<br />
3¡i. coqu. in aqu. plantag. &¡ betón, ana q.f.ad confumptianem<br />
tertiapartts. fn colat.m&. dijfihe mellis rofi%\8.<br />
mifice. Ipfe xger fingulis horis per fyringam portionem<br />
in veficam in jecit. ínter Inücienda varia, vel per catheterem,<br />
vel per fyringam fice.<br />
fr 'i<br />
li affiífis inderergendo Sí mundificando prxditunaer.l<br />
<strong>De</strong>coñum pro Injeaione ad fanationem ulceris.<br />
T¡C- Rad.confioiid.$i8. cortic. cucurbficct\uh.cM<br />
plantog.falaniano m.j.fiar.rofihyper.ana p. ).i'/-fi m -r%<br />
major. Svi.f.<strong>De</strong>eoñio in decano hordei , dilfolve in Ibi<br />
mellis velfiacch. rofiac. §ii¡. ,,[<br />
Si majori ficcatione opus eft,poflirat de féquentibu"<br />
quxdam addi, de bupleur;polygono," vel hemiario,f> |<br />
filia, burjdpaft. citerach.betonica,geranio Robert.<br />
Narcífii radix, qux valde glutinat, femina itemp"<br />
taginis t3 portulaca. ..<br />
Succiplantag. equifieti, virgapaftor. diflbluti,vel mi |<br />
prxdiais, utiliceriniiciuntur,7fi«'rt'itemy*fí' a ' f /' fí ,<br />
id eft amylum, diflolurus etiam glutínac : "3 üX - i<br />
aarum plantarum aliquam quoque habent einci • |<br />
injeax, imprimís plantaginis, uri Sí myrti, fum""\<br />
rubít3olea,t3peculi rajar, centaurii,hyperici- I<br />
Chalybeata, per injeaionern/m?' aut chalybts^n \<br />
qua, juvat, vel in qazmplumbum,igne folutum aliq<br />
tiesinfufum fuerit.<br />
Mifiura pro Injeaione Rantg/utinantes, ut<br />
Tf.. SarcoeolU, nutrita in lañe 3¡. infiufig. tragac- "\<br />
Arob. ifi.faña in aqua plantag. ¿ifi. cerufit $5- j* n (»t»equ. qu. butyr. aut ol. oliv. omphae.frigetur, .frío frixa<br />
uní omnia efFundantur in aquam frigjdam, fuperna-<br />
Blata.<br />
tatisoleaceus liquot á fordibus fundum pecentibusfe- Vita régimen quod attinet, ídem fere guod in cura<br />
Mtaiusfervetur ad ufum. Hisquandoq; mifeentur qux mia.oms aidcnus fine ulcere convenit, eran 5c hic ille<br />
¿0|otem fimul fedanc.u t i 11 decanoJim.papav.albi. cortic. ardor iníu: In quo cibiqui glutine velutiobliirant vías<br />
tnndrag. Vel addimus»í*«/íi¡r.raardore mingendi ex utinx , ulcenbus hifce fe obducentes ; uc minus ab<br />
políeos, albumen ovi, quin 5c Opium.<br />
urina raolefta efticiene : Pinguia tamen hic, cum<br />
In ttlccribus pertinacibus conferí <strong>De</strong>coñ./ithargr.^ii. ulcera fcrdida reddanr, non adeo competent. Píateintqiui<br />
rajar, peculi t3 plantag. Jiv. vel miíceantur V1*t *<br />
rus.<br />
pradichslnjeaionibus , bolus , lapis colaminar, tuna,<br />
Temperandum lympha) Quia in Vlceríbusve-<br />
cffufa,plumb.uftum (3 lorumjntctdum Sí Antimon. Sí<br />
f.cx,(5c Renum) dolores plerumq; infefti efle folenr,<br />
to/attriius e lapide hamatite.<br />
eorum mitigado in toto curationis decurfu, quoties<br />
txcom.p&(\tisTrochifeis, qui per os fumpti compe- urgebunt molienda eft auodynis,ínterius5cexretius 11tunr,<br />
diflolvi poíTunt; Tt.Alkek^ Gordonii,defiuccino,de lurpatis, Interna erunt fiyrup. depapav.laudanum Opia-<br />
Tmitt($c.Vngu.Aegypt.exiguaportio, in fummcforditum,Sí hmc ufuipeculiariter deftinati Troch.A!kek¿ngi.<br />
disulceribus, ea mundificat, 5c a putredine prxíervat. Tum etiam Emulfionesfimin.frigid.cumfiem.papav.úhi<br />
hávefica cervicis (3penis duñus exulccrationesab- adduo; Si opus fuerit ivlopapav.Jyrupo,ac denique con-<br />
Icrgendas & curandas commendant Chymicifpiritum fiervoflor.alrhaa frequenter exhibirá, Exterius veroFo-<br />
wrairii dulcís cum aqua plantag.wel equifieti maj. per raentum fequens admoveatur.<br />
lyphunculum injeaum.<br />
^¿. Rad.alth.ln. foLmalv.parietar. violar, ana m.j.<br />
femm.lini,fienugr.alkek^ano^a. fior.chamom.melilot.<br />
Inuncliones.<br />
nymph.anap.j. F^it <strong>De</strong>coaio qua foveatur pars cum<br />
films, non autem cum fpongiis, ob falfedinem quam<br />
Innnaiones etiam conveniunt , Pulvis Sí peri habent á mari.<br />
ta fedes in veficx illiufque cervicis ulcere refri<br />
A Fotu Linimentum fequens admoveatur,<br />
gerantibus oléis , ut rofaceo , violac. ¡nungi pore-<br />
3¿. Ol. violac.amygd.d.ana ¿ifi. ol. rofiac.$\.mucilag.<br />
lit: Et fi metuitur inflammatio ob dolorem, adalth.<br />
t3fienugr.ana ífiu croa dufi.Lmim. Riverius-<br />
(kndum oleum myrtíll. cydonior. ac ¡ parum aceti ad -<br />
Acre temperant Loe, althao,tiquiriiia,paJfula,viola,vié-<br />
peuationem : Hifce unguentis cerufiam, lichargyloria,femina<br />
iv.frig. maj. hinc decoaum chamapit. in<br />
itw (3Juccumplantag. equifietiia\Í3.qaeíiccínthalce-<br />
lañe mire laudatur á quibufdam crebrius iiíurpanuaufa<br />
admifeent, qua tamen foris inunaa parum ad<br />
tum: Dolorem leniunt Opiata, papaverina, laótici-<br />
olcusfanandum conducere poffunt; Et cúmconftrinnía<br />
in fpecie, fi á cantharidtbus fuerit malum. Etpdoduaum<br />
urinx, liberum ipfius tranfitum impemuller.bndo,<br />
ut major ardor fuboriatur efficiunt, fatiuserit 11<br />
rehxantibus Inunaionibus hafce vias dilatare, ut oleo<br />
• Aliudiüxta meatum urinorium) Colli veficx ul-.<br />
Mjgd. dulcium, chamamel. eoque magis eum 5c dolo<br />
cera.iífdem mediiscutintat(quibiísvefica)Sc quidem fa-<br />
Km fimul lenianr. Foius peñmti (3 ptrinai, ad dolorem<br />
ciliúsjimó longé adhuc faciliüs qux pencm infeftant, e-<br />
ralceiidum ex iifdem fieri pofliinr, at decano malva,<br />
tíamfi ex gonorrhcea virulenta contraaá\Hxc ab aliis Sí<br />
t(mlva,chamam. melilet. addiris fi calor adfit, etiam<br />
per locura dolentem,oc per cffluxum materix, ante vel<br />
RÍngerantibus, ucnymph.rad.fiar.violar. Sí ¿rail. Pía-<br />
poft urinxexcrctionemdifcernerepoflúmus;Nifímature<br />
ea curare ftuducris.ad interiora proferpet malum, 5é<br />
vel vefica,velperinxuperforabitur. Barbette Chir.p.2/3.<br />
Ftjliila -ve/tcte,<br />
111. **• Fiftula curationom vide in Langio<br />
*<br />
auol<br />
í%<br />
drac3í. dijfolvanturinlañeveldecano, autaquis q<br />
bufdam. -<br />
a c<br />
Ad Confiolidandum hxc Injeaio Oleácea útil iíhm<br />
^¿. Stercor.gallinalntci&fluidi qpl-hicinfirt*g\<br />
c i» injeícus prodeft.<br />
Vefica/¡J!uU.<br />
"' Fílenla curationem vide) A Cive ordinisSena-<br />
'^Ambergam accerfitus,qui ex luppurato in Perineo<br />
*talw,nitnis feró aperto,donec purulenta ichorís col-<br />
"^itsqux fuá acredine veficx collum arroferat,5c in fi-<br />
Eu<br />
°iis apoftematis anfraaibusillatebraverac fpontefua<br />
^petet, unde tandera ulcus cavernofum in Fiftulam<br />
^Huit, per quamlotiumacre, coníblídationem ira-<br />
^ietis deftillabar, non raro quoq; ímpetu erumpens,<br />
^rislabia d.ftendebar.<br />
Wethodum igitur curx á falubri viaus ratíone,caufis<br />
" 1 ** 5c ulceris confolidationemremorantibuscoraraaau<br />
l'picabar, 5c corpus univerfum á noxiis humori-<br />
"s-ad expullioncm, referatis obfttuais meatibus,prx-<br />
9r3t<br />
¡s 5c purgatis: Peraaa partim ferofí 5c acris humo-<br />
Sei£<br />
cretione,ut lotii acrimonia mitefeeret, 5c idmelcat<br />
isviribus imbueretur,defequentibus Paftillisquo-<br />
Is<br />
uie binos, mane 5c vefperi exhibui, qui fiunt.<br />
. *• Pinear. ftillatiiio rofiar, liquore praparat. 3¡i.<br />
**« melon.Biv.g. rragae.arab.anadi.g.cerafior.rad.li-<br />
• HtY -*na m.cinnam&.pemdiar&.fiacch.inaqurofi (3<br />
^*ana qf.%i\R. difo/uti fiantTabellapander.^R.<br />
, eflc Ub.yEpiftolá quinta. Succus cancrorum per fipho-<br />
Dum his vefeeretur quovís quarto dic,quia fymptoma<br />
nulluin obftitit, hauftum decoñi ligniguaiac.is.<br />
fudorificum dedi,quo acre fanguinis ferum expurgaremos,<br />
quis decoélum faftídir.is oxymcl.fci/lit.Ziftdijfolvat<br />
in aqu.fumar.Z3agrimon.ana |ifi. pro eodem feopo<br />
: TaiidemTopicis,caufticis,auc feaionc.Fiftulx callum,<br />
quo ulceris, aut fiftulx agglutinatio impedicur,<br />
quampriinum extirpare intendi -. Surculos rad.veratri<br />
nigri ínferui, qui ccrtiodiefiftulxcallumexterercnt;<br />
Poft triduum, exrractahellebor.rad.ee, cum inrerna fiftula<br />
pelliculaattraaioniconcumax non obfequerctur,<br />
ex Aegineta,Celfi Sic. confilio.ex arugin.^xii.armoniac.<br />
Siii.dfíM^ríexcepris.oblonga penfcilla finxi,qux citra<br />
iuppurationem callum arrodebant; ut fuppuratíone<br />
collíquefceret ex terebinth.zcpifcíum glutine,addito hydmgyno<br />
puiverepracipitato,nio modulo fiftulx turundas<br />
formabam,quatum ope ¿aafiíppuraríoneinrraz^.<br />
hoías callus liquefcebat, 5c cum fanie fruftullarim profluxit:<br />
Verum neofeulum Fiftulx anreexaaam mundificationem<br />
connivcrer,fru(rula ípongix oblonga Scma-^<br />
dida, fili ligatura coaraara filo depoíiro cavitati fiftulx<br />
¡mpofui , 5c fintis ulceris non albores quam fub cutaneos<br />
foteipe incidi,ut faníei effluvium undique p.\ietet<br />
liberum ; ne intra finuofos ulceris curacuios dehtef-<br />
*5cmcatuum urinxafpetitatem leniunt 5c cu-<br />
io?5><br />
fL 1<br />
1/<br />
•
IO^O <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXlV.<br />
«ensdnteftinum reaum 5c" ñervos teft.'um cremafteres<br />
arroderet; His qux ulceris cavernofi,5c finus callo obduaiindicationes<br />
exigebant, reliquum erar ur á fordibus<br />
purulentis abftergerctur, proinde fubfcriptum Linimentumdinamentis<br />
difccrptis exceptum, diligenter<br />
ahitería fanie indidi.<br />
3¿. Metl.rof.^). lerebinth.$v.rad.ariftal.rot3'uireos,<br />
myrrh.rub.á.15fl- arugin.$i.gr.v.fevi hircini^iii.Ex his<br />
fiebat ungu.quod fi defuiflet Vngu.Apoft.CabCiituifíem.<br />
Cum fub fordium lentote caro mollis fuccreviflet,<br />
Pf^ere prMpitatototam ulcus confperfi ,5¿ £mhl,.<br />
chyl.mollicooperui.Poft ¿o.hnr^ E~„. \- , , m ? lí(l cooperui, Poft 40. horas Empl. (ublar. *<br />
cus afordibus5c carne raolli ac fpuria pulvetis ¿j"<br />
fione dolons experteabfurapta , purum reperi, ac T<br />
blata hydrargyr. pulvere ulceris virulencia ,dh<br />
carnis rubra grandine pullularet.nil farcoticis q J"*<br />
v.tatcm carnis expíenme, fed Emplaftris epuloS?<br />
catncem obducent.bus opus fore arbicrabar &r /<br />
gins Epift.p. 898J3fieq».<br />
CAP. LX<strong>IV</strong>.<br />
G)e "Meatus urinarii angufik.<br />
M<br />
Eatus urinarii anguftia, eft ejufdem '• d cmfisfuisprofecía, ¿r urina fupprefiiontm indu'cens, h<br />
terceptio.<br />
*• Signa, Caufe,S¿ Curatio, fi in genere aífe&um iftum fpe£cs)níhil habent fingulare.<br />
Dijferentia ex caufis petuntur.<br />
I. Alia eft ab obftruclione, qua; fit 1. Aut a Calculo ; qux 1 - cognofcitttr ex eo, quod figna calculi!<br />
pra:ccíTere,urina modo liberé reddirur, modo incidente calculo ex fundo vefica: in ipfius orificium,<br />
repente fupprimirur, dolor ad radicem vefica? magis urget.<br />
Curatio-conñCtít in /cV/«onícur,5cd/ao mo<br />
Wvino decocáa,quibus faliavolatiliacommodepoce- do ufurpatur. Iu malo lev.on , cande/a ex cera alba,<br />
""Wadmifceri. Fr.Sylvins.<br />
cui admiícetur antimonium erudum ,pulverifi vel, qui<br />
' Incidendum (3 attenuandum ) Si a pituita crafsa melior , crocus metallor. levíter aufert carunculam.<br />
"farut unnxfuppreflio, conveniet priiniim Purgado- Quod fi gravius auc pertinacius fuerit , magma ex<br />
^ifhcenicone cum r habar boro inboli formara rcdu-' Mercurio fiublimat. jjf viridi arts tum céreo applicef*fo><br />
ac deinde terebinthina cum pulvere liquiritix<br />
^ucnterexhibita ; poftmodum radie, aperientium<br />
«odumcum oxymel autJyrup.byz.ant. exhiberi po-<br />
""'inonomiífis interira clyfter.bus,fomemis 5c ferriic,<br />
lls<br />
jP > 5c aperientibus , Eaque conveniunt qux ad<br />
jetarad.flblvendum 5c expellendum proponuntut,<br />
°Qone fequenti mul.er brevi curaca eft.<br />
r- Bened. lax. 18, trochific. myrrh. 9ii. decoñi Sa-<br />
«u 5»i. m.<br />
. ' ce dundantispituitx copia in toto corpore velca-<br />
""xuriate videátur, Putgatio univerfahspcrapozcat3<br />
adj.vel4. dies inftituta, ab ipfomoibi principio,<br />
/ ""lillima , prxmifla phlebotomia : Si hujufmodi<br />
.pifiones urinx ti materia pituitosa oriundx fre-<br />
Í" Cer acurrara, nihil erit prxftantiysaquis thermaas<br />
nitrofis 5c fulphureis , quales fuñe Balerueana,<br />
^tuivipocu ; eum balneo materiam illam mucilagi-<br />
Ua<br />
» dilTolvere.abftergere, 5c abfumere facile porc-<br />
J¡) Riverius.- Vide cap. de Ifchuria. Chymíci ad re-<br />
" 0n «n humorum á parce affeaa Vomitoria ufurj-<br />
t,e °mmque beneficio non paucos fuifle confeftim<br />
2?yi gloriantur. ídem.<br />
,¡ widendum (3 attenuandum) Folio raphani,cam<br />
8 ta tur.<br />
Obfervandum autem, ne virgx aut candclx íint ex<br />
pura cera, quia facile nimis franguntur, fedaddenda terebinth.<br />
1¿. Ceraalb.Yb). lereb.ven.%}.liquefiatcerapejtadde<br />
terebinth. quibus liquatis ungantur ellychnia , fiantque<br />
candela.<br />
Vngu.Fuficum Fel.Wietzdicum melle rofi etiam carunculun<br />
abfumir.<br />
Applicentur tamen candelx corrofivis imburx caure<br />
ne ex nimia corro.'ione gangrxna oboriatur, Curus cxemplumhabet<br />
Lyfierusobf.p.2so.<br />
'*• Curatur abj'umentibus) Caruncula,quia pepafiní<br />
experseft, li irapedimentum fecerit«confumi deber,ab*<br />
ftergí ulcus, 5c claudi,ne moriaturxger (inanitHollerius)<br />
cogimur caruncuJam illam abfumere & nimpere<br />
: Remedio 11 aneulis eñOleum Cucumerisafi». te*.<br />
mixtura cum Vhgit. rofiato, cuipaucagranofiubtimati',<br />
velpraeipitaii adeturaur; Caurlel 1 ca ca iminitwrur docta<br />
manu , Vel hxc addunrra Vngu. de tenia. Quídam<br />
xxx. fere ann.s na laboraverac, rain.- femper tenuiflimé<br />
fluente his recreara fuit.<br />
82. 4.<br />
Heurnius od aphar.<br />
nis piperis decoquuntar , Sí indemelicra- Familiarehabeofecretum, quod cft arfenícum ery-<br />
5a<br />
tatur , quod muabilicer favet nephriticis, ftallmum, cumfiitcco limanum, hunc Solí oxpono,ut íic-<br />
5c quibus urinales vix obftruax funt. Hoti cetur, tum iterura diluo cum acetodiftillato,neiam I*<br />
co, 6c hoc quater fació ¡ ulumó autem abluo oquA<br />
IS.<br />
r<br />
1<br />
I<br />
,,«<br />
y
ioo2 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LX<strong>IV</strong>.<br />
,efiac. tune aliquo cerato m.fceo , ra cm<br />
re<br />
a¿ diacbftoM cura «/« r«/«g «r- , & raao Empl,<br />
de cu.ommimam porcionera pono ra cxtrc.mratc candela:<br />
; Vel fihac non poteft penctrare.ra capite pcd.culiV.l'.raalvx.deralbcorricc<br />
exteciore.- Vel raucosacuminatos<br />
Vicentes, 5c in capite eorum acut.fli.uo .rapono<br />
portiunculam Vngucnii , inungendo prius janeara,<br />
deinde in canali pono, teñeras ra ienl.m penetret<br />
ínter callos , tune exnaho.Ecex hoc lucccdit lorian<br />
rehacer, poftea |iincum melle rolaceo> maderac.o.<br />
Sí impono, ad detergendurn lan.cra 5c l.c carunculamaufeio,<br />
Sí ulcus conlohdo quondic leincl vel<br />
his hoc fació : FaUbpuu Traillan. deTum.p. n.ca-<br />
Probarimraum mihi medicamentum eft, quodex^»'na<br />
pulver. 3 6. ac ccrati de muc.l.ig. |fi. paratur. AlfionfiusFerrius<br />
l.decarune.tollenda. Ex quo Fr.Peccetius<br />
' Sequens medicamentum pretiofum cft in difficultate<br />
mingendi ob callumcarnofum , vel verrucam inpene,<br />
& ad camera corapr.raendain in partibus valde lenl.-<br />
bil.bus. . ,<br />
¿C. Mellis crafliorq v. c.cmamtornace doñee auti<br />
colorem aflamar.<br />
U Hujus Pulveris $L fter c.conis%\. tortor salín 56.<br />
facch o!bt,alum. uftt,tuthiaaa. 5|. terantur0pulver 1jentur.<br />
,.<br />
2C Foliar.olivarec.contunde,addeparumvint albi,<br />
tune expref fuero adde ana finca p/anfag.ponaturad<br />
ignem, adde pr adíelos pulveres, benemrfce,adde tándem<br />
parum cera virid. (3me/l.roJdc. fiat. ungu. mulle. Fareftus<br />
l. 2f. O.to. vide ufum ibid.<br />
Valentiflimum remedium eft tale.<br />
%. Catas vtva,arjen.rub. utriufiquetino die in aceto<br />
maceran M.-ífi.ceran de mualag p- . . ._<br />
1£. Vitriol.Rom.auripigm.alum.roch virid.*rtsaa.<br />
36. In aceto per tres dies imcerentur, 5c nerum ficceurur,<br />
cerón de cerufia p. mi Ice, Quibus ómnibus cum<br />
diícreto raeré. Ofiv.Grembsp. 231.<br />
Cariincul.iraraveíicaaiuexx.diesexpcrimentoconfumit<br />
iftud Vnguentum.<br />
2£ Ol.rofilxv.cer.l\v.(%\*-)camp Sfi.(ofi.) tuna aq.<br />
rofiar prapar. \\. in mortonoplúmbeo mifcetur; Vbi Caedda<br />
céreaintinéta oleo, autbutyco rec. callumacungens,<br />
illa tenui 5c detrito linceólo involvatur, quoddiao<br />
uneuento extrema paitCi qux carunculam debet 1nungere,imbuuur,reliqua<br />
Oleo violar. Frane.Peceetius<br />
Gen.meth.p.p.<br />
Expeicuraefthoc Vngu-ad Penis carúnculas.<br />
1¿. mellis tucinerem'ufti,tutiaprap butyr.rec. terebinth.tita%€er*iÁ.l&<br />
olum.ufli S&.fi ungu.Pravatmsm.<br />
P.p.264.. n tobuumiSculteto in Armament.<br />
Piobatum medicamentum hoc eft.<br />
If.. Mjrabolatr. cofii, chebul áá. |g. nuc. cuprefii<br />
n"-iS-nuc.pin.;l\\s.rofar.p.).obfinth.Pont.m.j.gollar.gronor.myrú,<br />
fim.fiumacb. áá | . contunde t3 macera in vino<br />
auftero t3aquanuc.pim dijrillafigrcdnm aqua mire<br />
adftringens.Ho.c dccoCto tepuie madent.alintea adhibeancur,<br />
Euftach.Rudmt Pr.p.229.<br />
2¿T. Virid.aris,auripi0m.vitrioü, alumiri.roch.áá.^ú.<br />
omnia hxc aceto accernmo perfufa inter dúos porphyrites<br />
accuratifT.ducanrai-, & foli xftivo exponantur;hxc<br />
rurfus exficcata
ioj>4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV.<br />
verá 6 nihil horum appareac, ad intemperiem partís J profundunt. Ob fpiritus vitatis privationem om '<br />
frigidamSíhranidamanimus convertendus eft, eaque I dam in fyncope gravi, uti funaioncs omnes ta"'? °"<br />
dcprehendi poterit ex caufarum tam internarum quam *{ conquicfcunt,fic& fphinaeris á&ioncceíK,,.- -? Ct<br />
externarum conftirurione, 5cefteaibusqui ab illis dependenc,quales<br />
funt totius corporis mollities , color<br />
albicans , nentofi gcneris 5c!partium gcnitalium laxitas,a:tas<br />
pucriíisaut fenilis, cacochymiapituitofa 6cfimilia.<br />
Riverius.<br />
*• Sphikñeris) <strong>Aff</strong>eaus prxternaturalis 5c veré morbofus<br />
Urinx incontinentiam commirtcns, in mufculo<br />
fphinaere committit, qui vel.fi/mpathicc afHcitur vel<br />
idiopachicé, Sympathice quidem , ut quoties accidit<br />
fumma totius corporis debilitas Sccaloris nativi cxolurio,ficut<br />
in morti proximis: Vel quando cotum corpus,<br />
aut pars illius dimidia afficitur paralyfis aut illx cantúm<br />
ncrvorum propagines , qux ab olle íacró exortx,<br />
ramum veficx communicant: Fit etiam aliquando hxc<br />
mufculi refolutio ob fimplicem códolentiam Sí vicinitatern,ut<br />
in gcavidis mulieribusob rumore vteti vel dolorem<br />
6c in majoribus reai ¡nteítini affeaibus. ldiopathice<br />
vero mufculus fphinaer variis modis afficirur,<br />
per vulnera fcil.illi infliaa ut in lithotomia contingit,<br />
aut ulcera profundiora illius contraaionem 6c occlufioneraimpedientiajPotiflima<br />
tamen caufa 6c frequentiífima<br />
eft frígida 5c húmida intemperies, qux ad partera<br />
íftamdebilitandam Sírelaxandam aptiíüma eft. Ad<br />
quam intemperiem producendam plurimum conferunt<br />
nativum cemperamentum frigidum Se humidum,<br />
atas puerilís aut fenilis, fexus muhebris, 5c morbi totius<br />
corporis,aut quarundam partium afligidaSchumida<br />
intemperie oriundi:quibus addi polfunt caufx externxhuicintempcriei<br />
producendx idonex. Riverius.<br />
4 * Sphinñeris rejolutíonem) Qai alias fibris filis círcularibus<br />
collum veficx tam anÜé claudit, ut nonnifi<br />
voluntatis imperio relaxaras, vrinx tranfitum permittat.<br />
Etmuller.<br />
$• Muficulorum abdominis convulfione) <strong>Abdominis</strong><br />
mufeulis in convulfione valida, una cum exteris mufeulis<br />
convulfis, vrinx fimiliter effluxus voluntarius quandoque<br />
evenit,cum vrinaob conftriaionemhancmufculoram<br />
abdominis, venrrifque compreflioncm ex vefica<br />
propulfa, etfi tune quoque fphinaer convellacur,<br />
ampliufque ftringatur, hunc vrinx ¿mpecuiu cohibere<br />
nequear. Platerus.<br />
í* Muficulorum abdominis convulfione) Sic namque<br />
illis conftciais fubjeaa comprimitur vefíca, vrínamque<br />
effluerc finit,ut Epilcpticis accidere comperimus in paroxifrao.<br />
Sebifius.<br />
&. Curatio) Ad corrigendum aliquo paao hoc vitium<br />
in illis qui in leaos mingentes eos madefaciuiu,<br />
arque fxpe faciendo tándem corrumpunt,convenict,li<br />
vefica bovis aut tauri, inflatx ficcaexque 5c alicubí apertx.virgam<br />
no&u ante foinnum inferant, ficque eara<br />
alligatam in lcao retineanr, exque vrinam influentem<br />
inter doimiendum excipiant, quod Se alio aptoinftrumento'fieri<br />
poterit. Alii Jpongiam admovent, vt vrinam<br />
concipíat, quod tamen citra madcfaaioncm aliquara<br />
vix efficirur. Platerus.<br />
*• Alio eft dnervorum) <strong>Aff</strong>eau per confenfura fi<br />
vefica laboret, mufculoium qui excrecioni illius inferviunt,<br />
caufa, Involuntariaaccedit miaio. Sphinaeris<br />
prxcipuc occalione , fi ejus funaio vel aboleatur vel<br />
¡mminuatur; quod illi ob defeaum fpiritus animalis<br />
accidit, tune enimrelaxatus, \úrefo/utui, ut vocant,<br />
omnino non poteft, vel faltem non fufficiencer conflringi,<br />
urinamqne fie quominus effluat, conrinere;<br />
Qm defeaus ob nervi motura fphjnaeri commuracanris<br />
affeaum procedit;fi ille una cum aliis vel totius<br />
corporis, in generali refolutione j yel quibuldam faltem<br />
escullís in paralyíi expoíitisafhcíatur,quáratione<br />
Sí a] -¡ & paralytici aliqui urinam involuntaric<br />
fponce profluít. Platerus.<br />
6.<br />
aaione cenante, vrma<br />
corrupti 5c fabefacht i<br />
Sphinaer enim feconftringere nequir. Sebifim<br />
7- Si medulia ¡finolis offeña ) Vnde paralyfis, hinc<br />
ípuuuum influorum deficiente radiólo influxu&im<br />
pecu, fibrx relaxarx minusfeconftnngunt. Contindt<br />
hxc interdum Uafiu ab alta in regionem Jumborum<br />
& ofhs facn, vb. nempe nervi ad (phinaerem derivati<br />
fere oríuntur. Sic pariter luxatio vertebrarum circa<br />
iftum locura fubinde urinx incontinentiam infere"<br />
Etmuller;<br />
*• Pro earum varietatt curatio) Sí ob refolucionem<br />
aut virium lapfum in apopleaicis, paralyticis,SÍanimo<br />
deficientibus accidat, cum gravíoris cafus'potiús<br />
quam hujus míaionis ratio habeatur, cura dlucdirigenda;<br />
Etfi in paralyfi generaliori,vel particulari vrinam<br />
ampliús contincre nequeant, hóceme incommodum<br />
perfeveret, unde leaum commode faciendo Qbi<br />
noxam ob excoriarionera in cute, qux inde fequitur,<br />
inferunt, non alia cura quam eaqux paralyfi debetut<br />
inftituitur,Topicáque tune remedia hujus refolutionis<br />
caufa etiam fpinxcirca lumborum regionem adhibentur;<br />
atque juxta podicem, ubi cervix veficx applicantur,<br />
fuffic ufque coin loco excipiuntur. Videcapucdc<br />
paralyíi. Platerus.<br />
*• A Sphinñeris ) Vel cum cft difiruptuí, quod in<br />
difficili 5c laboriofo parcu quandoque concingerc íblec.<br />
Vel diffeñu* , ur nonnunquam in lithotomia fit,<br />
quando calculus veficx extrahitur. Sebifius.<br />
,f> . Laxitate ^¡mallitie) Ob quam ñeque copiam,<br />
ñeque acrimoniam vrinx fuftincrc poteft . Eftque hzc<br />
caufa inpueruhs valde frequcns,fbmni cum primis tempore,<br />
quo vires animales, quafi funt fopica:, obfeuracque<br />
aáiones edunt. Evadic autem fphinaer molliot<br />
Sí laxior, ob crebrum fugacium fruáuum efum.alliduum<br />
ufum butyri, olei,pinguedinis 5c medulk. Potum<br />
nimium laais 5c aqux,frequcntiam',balneiiníaqua<br />
dulcí, Scc. In puerulis caufa eft temperamenti humiditas.<br />
Sebifius.<br />
"• Viribus animalíbm)\n^o\anx.VLÍam vrinieffluuiura<br />
contingit aliquando in affeaibus gravibus cerebri,<br />
Epilepfil, Apoplexiá,Syncope , confteraatione,<br />
ve 5c Ebrietacc,in quibus fenfus omnes interni prsfertím<br />
turbantur labefaaanturve,ita ut ad vélica; fphinaerem<br />
ScTanicam fibrofam nulli, vel conturbad tintura<br />
feranrur fpiritus animales; quocirca vel non rennetur,<br />
vel nohrafi confufe acinordinate, adeoque mvolunrarie<br />
tune retinetur, tura víciflim exprinutur vnna.<br />
Fr¿>ylvius Pr.l./.c.f6.<br />
"• Oritur ob intemperie frígida t3 húmida) Dubitare<br />
licec quomodo conrrarii affeóttis ab eadem causa<br />
producantur ? Hippocr. eniminCoacis a frígida intemperie<br />
vrinx fupprcffionem fieri pronuntiat. Exrefrtge'<br />
ratione ,inquit, interceptio urinapejfima, Incontinen-,<br />
ria vero interceptioni contraria eft: Dicendumquan o<br />
frígida imemperies folum veficx feníum imminuit,v<br />
abolet,fieri fupprcilionem vrinx, quia vefica non Uti"<br />
tatut ad expellendum : fi vero facultas moriva Ia:datur<br />
, qux eft in mufculo fphinaere , ab eadem intemperie<br />
fieri incontinentiam eo mufculo relaxato.<br />
Riverius.<br />
Nota fecundara 1 Veficx membranam Aquopendentu<br />
Se Bartholtni judicio potiús efle mufeulmnambiéntelo<br />
tocara veficam, quia fibras haber perfpicue carnoias a<br />
veficx mitrara infectas, ita ut quemadmodum mufculus<br />
ille cúcularis, fphinaer d¿aus,vcficam conftnng^<br />
<strong>De</strong> Incontinentia Vriñ*. l<br />
°9t<br />
jdinvolurftarie nobis urina effluat, ita hic mufcu 3r. pulverifiata Jubtitifime prtpínentur ad 3j. Etlus<br />
ad excrecionem vrinx faciat, dum fe contraríenmuller.lo veficam conftringit. Bartholinus AnOthd.t. c.20.<br />
Pulvis capul.glondíum in aqua vel vino chalybeatit<br />
Refrigéralo ergo .lio mufculo veficx conftriaivo, convenit promilcue tam diurna; quám noaurnx, ítem<br />
feu membrana fecunda, orirur interceptio urinx; te- Pulvis caftorai junioribus ad 9j. propínatur. Itera<br />
frigcratofphinaere.illiusinv.tuseffluxus.Ira ut diver l'kivisAuguftan. pro leaimingio. ídem.<br />
jas Izfioras adfcribenda fit diverfis partibus atfeais, N.hil melras eft, quám hicSyrupus,<br />
nequáquam ad fenfitiváautmotivam facúltate: cffen-<br />
3¿. Tormentilla cum tito part. íi. quinqué fal. cunt<br />
usreferenda, cum vix una non item altera patiatur.<br />
teto, anfirina íí.part. 6. cnmfiacch. f. Syrupus. Mich.<br />
"• Intemperies frígida & húmida) Ut cum vefica Crugnerp-3fo.<br />
vebcmcnterabaeie, aut natat.one in aqiia frígida, ara Hac patiuncula morbum hunc aliquando ex teto<br />
fdüone fuper lapide frígido, 5cc. eft refrigerara. H3¡g& 5í5. bullianr infe>i).vinim-<br />
"• la curatione) Hxc ad frigidam 5c humidam inbri,&aquafxbror. |ij thurisSi]. adjeñis,caletur.<br />
itraperiem, 5c mufculi fphinaeris laxiratein corrigen- Ex hoc mane & vefperi xger bibebat, 5c valde conáwi<br />
dirigenda eft; Qux enim per fyraparhiarh ab aliis tulit. Foreftmobfi.ij2.libar.<br />
mimariis affeaibus procedir,ad illoruma'ffeauum cu Scquens valde commendatur.<br />
ratione refci enda eft: Tum euara qux á vulneribus, ul- %£• Gran.myrtil!or,gla»d.torrefiiñ.cértic.thur. cumia-tibus,aliifq;<br />
affeaibus conípicuis exoruur, ab eorum ni,cyperi áá-3 \.f Pulvis,dozJs $\.cum Vino decoñ.thuris,<br />
curatione depcder:Hxc iraque curatio ita proponenda, Jumach balanft.tf cupul.gland. ídem obfi.21.<br />
aerara pueris,tum grandioribuslufliterevaleanmodó Qmdam adhibent fequentem Pulverem probatif-<br />
Lc-ivedioruní dekaus habeatur, ur nempe leniora firaum.<br />
pucris alfignentur, 6c pro raajori vel ininori annorum % Calicumgland.ffl.galang.maftécb ftemachgallin.<br />
cumeto eorum quancitas Sí cfhcacia augeatur vel mi- rtuc.mbJch.áLlft h.agrimo».alchim.ocül. cantr prepar.<br />
waiur. Riverius.<br />
ád. 5¡j ciner-erinoc. une ij. faecb. une. iij. m. Sach's<br />
In cura, inprimis caufa tftremovenda, adeoque ner Gammor.p.770.<br />
vina & adftriugentia hic primatumobrinent, quibus **' Velthermas^pnxntlkeús molliries &Iaxitas emen-<br />
licuada íimul ípecificaquxdam , modo non fatis exdaturomniumefBcacifiimeBílneis nnruralibus, nimiplóralo<br />
vrinx incontinentiam tollentia. Obfervandumrum fallís aluminofis, nirrofis Sí fulphureis. Prxterca<br />
timen, fí malum fir á vitio nervorum,tcmedii ifta ncrr arrepararisi iis adhíbicis fimplícibus qux vim ficca.nd¿<br />
lira non tam velicx quam lumbis, oílique facto , ubi habent, ve fura arigañum,calamiiith.hy¡pjpus, pu/erium .<br />
rae nervorum eft cxortus,convcnire. Etmuller. rofimar falvio, majar ana, nepetha,artemifi menthafir.<br />
Incontinentix vrinx cura confifbt in tollendo illo marrubfirpillum, thymw.,fil.lauri. jatúreia, ruta, ab-<br />
tártaro, quod potiílimum obrinebis fpiritu fialts tartarí fiynth. SJLMÍIUS.<br />
Wifieati (3 acido vitrioli.P.foh.Fabervniv¿>ap.l¿.c.2. ^•Valent inter alia Jpecifica^tovtietatetniaAzm ju-<br />
" Negleña venafieñione ) Qui i pituuola iiluvics Sí varecreduntur Ccc^nz . coaa vel afla comefta. Heri-<br />
''igtclaintemperie;huncafFcaum producir. Ndi forte etits, mures, pulmo ha di, cerebrum Se tefticuli lepar tt ae<br />
tonus plethorain juneniü corpore eam fuadete vídea- vttlpts, cerebrum vulturis vel aquiU, Sí odepsperdías.<br />
•• ¡dverius.<br />
Pulveres item exfequentibusin furi;o piras admodum<br />
+<br />
' Exficcandum ) Ad exficcandam mareriam illam exficcatis, vel etiam in ciñeres combufti parari, variifqj<br />
F'iuirofam , partcmqne illam relaxatam conftringen- modis exhibiti,uc/>*/i'«- vel cinishericii, capitisleporis<br />
«m.Pulveics, opiatXj vina medicara, Sí fimilia ufur- campedeuftí, veficorum bovis.porci,capra,ovis,evtamo¡¡,<br />
P'tMH.ilunt. E.g.<br />
qu^ in pifeibus ir\vcniuntut,pellicu!arumftomachiga¡li-<br />
>[•• Nucttm cupr. t3 myrti/l. torrefoñ. rofi.ebar. cana.gutturisgalli,<br />
tingua anferís. Platerus,<br />
ri<br />
**lpr«p.corall.r»b t3 cárabes áá.gij. fiad. 3¡. rad. Confetunr proprierarc Pulmo hccdi.adeps perdicis,<br />
tytngguanga áá. 3íi. cumjyr.condit.citri f.Opia- lingua anferís. Sebifius.<br />
'"> ¿t e/na capiat magnitudinem coftonea, mane ^ fiero Muirá proponuntur,t?4/
io^ <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV. <strong>De</strong> Incontinentia Vrihá%<br />
aloes refinofiexatlepulver. 5¡6\ m. f- pulvis pro aliquot<br />
doz.. da l).muresexficcati (3 pulverifivel in butyro elixi,<br />
(3 ita propinan fxpius expertum funt fpecificum, tam<br />
invigilanribus quam dormiciitibus. Vide M. C. Anni<br />
2.p.£6. Etmuller.<br />
Urina infantium (ut refert Btnediñus Veranenfis)<br />
muribus elixis in cibo datis cohibetur, Ego hoc expertú<br />
novi á quibufdam mulierculis <strong>De</strong>lphenfibus, qux pueris<br />
elixos mures commodc dederint. Foreftus fich. ad<br />
abfi.22.1.2/.<br />
Pifiéis in venere Lucii pifiéis repertus cxficcatus 3J.<br />
pondere fxpeexhibicus, fpecificum eft. Ph.Grulingius<br />
Pr.l.4.p.2.c.f.<br />
2£. Stomach.gallin. vino lotor. pulverat. cap, leporis<br />
vfti,maftiches aa.¡\ agrimon. 5v. ciner. erinacei comhuft.<br />
I¿. m. f. Pulvis, Dofis 5fi- mane cum vino rubro<br />
ftyptico. Plurimum valet hic Pulvis. G.PeucerusPr.c.tS.<br />
Singularehoceft experimentum.<br />
3¿. Cerebelti leporiscrudi, trajiciatur illud in veficam<br />
apri, Sí aflecuc vnactim vefica, in fornace: poft pulvcrifetur<br />
hujus.<br />
%. 5ij.pyreth.Apii, velfiemin. petrofiel.ad. 3fí. m. f.<br />
Pulvis qui detur cum vino nigro lub adftringente. Arn.<br />
Weichardus p.296.<br />
i? - Veficacapra) Vefica copra in clibano exficcata, 6c<br />
pulv. 5j- in una ftyptico cxhibita, fxpius repetendo<br />
ípecificran eft. Grulingius Pr.l.4. p.2.c.r.<br />
'S.Guttur Ga/li)Teftatur So/enander Ce feliciflimum<br />
vidiíle fucceílum ex medicamento ¿Gilberto Hollando,<br />
Medico Romano celebérrimo i n ufumrcvocaro, Accipiebitgutturga/ti,<br />
vrebar,ut non confumptum.fed toftum,<br />
exficcatumq; teri poder. Exhibebat pulvifculum<br />
ante ccenam cum taradlo vini rubri, Et fi xger vino vti<br />
non poíTct, cum hauftuoxycratidilutiilimi, idque per<br />
aliquot dies iterabir. Riverius.<br />
Eft unum ex decantatiílimis fpecificis ab ómnibus<br />
cómendatum.tam ad diurnam quam noaurnam vrinx<br />
incontinentiamdtavt etiam ad eam que_ cft a partu difficilicommendetur<br />
ab Hosfero t.m. pj+f. Etmuller.<br />
,? - Anvero fiarcimen,t3c.) Pudendumfuis,C\sevulvafiuUla,<br />
quocunque modo prxparata, prxftans eft experimentum,<br />
Oprime fit ex hocfarcimen, zgio propinandum,<br />
vel pulverisforma, egregié convenir, ítem cinispudendi<br />
fiailli convenir, quo ipfopuer18.ann.ab incuntextate<br />
hoc malo affeaus curatus dicitnt .Etmuller.<br />
Pudendumfuis, eum brafiica capieatá acidó & muría<br />
candila, infcio laboranti calide exhibui, Arcanum eft,<br />
poteft enim inde fieri farcimen, multotics eft á Mi*<br />
thaele probatum. Fr.Hofmannus m.m.p.3ss-<br />
Prognofis.<br />
xo - In fenibus) <strong>Aff</strong>eaus ífte in fenibus immedicabilis<br />
eftobexuperantem humiditatem,6c caloris nativi exolutionem<br />
qux irreparabilis eft. In febre acuta excretio<br />
vrinx involuntaria admodum pcriculofa eft-, vel enim á<br />
delirio procedit,velá fummafacultatum omnium exolurione,qux<br />
caloris nativi exolutioncm confequítur.<br />
InPuctiscurarur vrinx incontinentia xtatis nratationccujusbeneficio<br />
humidiras fuperflua fenfim abfumitur,8c<br />
parteslaxiores conftringuntur. Si vero ante aj.<br />
annumnon curetur, immedicabilis cft. Riverius.<br />
*•'• Incurabilis eft) Cum remediis non ceflat malum,<br />
vafeula queda arteadparanda & applicanda in maribus,<br />
quibus vrina continuó fluens colligatur,ut cum minore<br />
faftidio vivant. VideHildanum cent.6.obfiu-(3 Tf-<br />
». Vel dfictu uterum) Vel etiam propter prolapfum<br />
finus pudoris,oriri poteft. Sicra Bartholinus cenr.+.bift.<br />
2. vrinx ¡nconrinentiam refert ex vlcere veficx cum<br />
prolapfuvteri. Etmuller.<br />
*?• Quodvltimti menfibus ) Tune enim illis invitis,<br />
prxfcrcira tulficnribus, ridentibus, canentibus, auc claraantibus,<br />
urina excernitur.<br />
**• A lacer añone vefica) Interdum involuntaria n,<br />
¿lio á folutá continuicate veficx ptocedit, ucfi fnl, "<br />
aerveficx.qui vrinxeffluxum cohibec, vulneren^ y"<br />
in feaione ad calculum ex vefica extrahendum, Velii!<br />
lacer alione colli veficx in mulieribus fxpe evenir ut X<br />
cet vulnus fanctur.miaionem tamen oblxíioncrn han"<br />
mufculi diutius retiñere nequeant. Platerus.<br />
** Lacerotione vefica in partu) Pcrtinet huc obírctricuminertia,<br />
qux 111 partu fubinde dilacerantes veficx<br />
collum vrinx incontinentiam infetunr. Uttaceamus<br />
in difficiliori partu rumpi quafi vefica: fphinacrem.<br />
Etmuller.<br />
V- Velfieñione calculi ) Fibris fphinaeris difeiffis ve<br />
laceratis,<br />
"• Dieituream) A vulnere in fphinaere vefica;, illiufque<br />
cervice poftfeaionem,aut dilacerationem pro<br />
calculi extraaioftc faao, fi remanferit vrina: mia¡o<br />
involuntaria, fere hxc permanet, Inqua tamen aliqua<br />
remedia,in immoderate miaionis cura exponenda,qua;<br />
urinam contemperando, viafque nonnihil adfttingendo,<br />
nimiam miaioncm impediré nonnihil poffunt, hic<br />
quoque tentanda. Platerus.<br />
*** Dicttur eam Pulvis) Quidam hoc vngu. ceu<br />
fingulare commendant comía profluvium autítillicidium<br />
vrinx mulierum poft panuro.<br />
0£. Lapid. calamin. primo aceto,poft aqua rofi. ais vel<br />
ter loti £3 fiubeiliff. pulver. Il5. iithar. arg. Jij. cirttft<br />
prap. unc.j. al.rofi.chamom. da. jv. agitenturfimulpir<br />
2. horas, & c **m axung. hirci ¿n).f. vngu.] agitanda ad<br />
horx quadrantem , doñee coniiftciuiamdebitamacquirar.<br />
Hoc ipfo pars affe&a leniter illinenda, ac línreo<br />
cooperienda. Etmuller. Videatür fíeer obJu-Uh. 1.<br />
Vide Rotfinkium Ep.l.g.c.6.<br />
"• Dieituream )Sphinaerdifiéaus, aut diftuprus,<br />
xgre admodum coalefcicac propcerea vulnus illius ut<br />
plurímú incurabilemanet.Si quid tamen fit quodvulnus<br />
fanare valeat, partim Balnea funt, partim Pollones<br />
vulnerarix. Pro Balneis eligenda funt, B.ilnca: aluminóla;<br />
ferratx, 5cqux chalcantho funt infedx. Herbis<br />
ítem vulnerariis, vtfianicnla, alckimilla, pyrola,ofii"glojfo,<br />
millefblio, agrimon. centinodia, hippuridc,fla*Hverbena<br />
, prunclla, bugula, burfia poft. fol.rubi, querc<br />
radie, tormén tilla, biflor t a, confilid.maj.penttphytif<br />
tag. fruaibus, nuc. euprejjí, cents abietis,pyris, raeffd'<br />
fiarbis exficc.glandibus quercinis. Sebifius.<br />
*7« Alia eft noñurna ) Vero t3proprie diña vtins inconrinentia<br />
vigilantibus ac darmientibus paricer convenir.<br />
Quoad impraprie diñam,Ci\e quando dirn«t"'<br />
tes tantum ftragula permingunr,iftud vitium exaebmtate<br />
facultatis retentricis, vt vulgo loquuntur, n, e- e<br />
torporc aut defeaufpiriruumanimaliuin, duro-non "<br />
tis firmara tonam fibrarum fphinaeris, vefica; coni -<br />
aoriarum,undcvidemustenellisininfancibus," r0 P<br />
fpirituum torporemautfcgnitiem hoc vitium elle. 11 '<br />
quens; quin 5c fenibus ultimo fenio obvenit interdu<br />
Interdum etiam confuetudo hic fupervenit,cujusoc«<br />
íione perminguntur ftragula. Etmuller.<br />
*?• Alia eft noñurna, &c.) Duobus modis foletcojjtingete<br />
vigilantibus nempe, Sctunc caufa grav.or e »<br />
aut dormientibus,quod levius efle confuevit; q uan<br />
quidem tune temporis funaiones animales minas u<br />
re exercentur; Et hoc etiam duobus modis fit, ne r^<br />
debilítate 5c laxitate mufculi fphinaeris veficx, ^<br />
puerisómnibuskacntibus, mullís decrepitis, Sí 4<br />
bufdam adulcís accidit, aut imaginatíonis errore, o<br />
pauci enim reperiunrur,qra vel ex nimio potu, a<br />
quifiriore fenfu veficx, ara acriori vrina leaumP<br />
mingunr, concurrente quodaramodovoluraatisimp<br />
rio, dum per formaran imaginantur fe in parietem»<br />
aliumlocum vnnamcffundere, &huic vico itao»*ciin''<br />
10^7<br />
t> vt fine una veucx auc ípnincrens ejuidem prava l Hoc fi fi quid aliud fuiranopere fummoperé ja j vaba t in quodat*<br />
hefiidfi", ñeque eam medicamento l.bcrentur, I vrínamab .nfantiá non continente.<br />
uam pravx illius imaginatíonis mutationc, ut in puc- T£. Jldenth.calaminth.fior.refi áá-m.j. fialvia, ruta.<br />
1 ,(¡agro, vel in adnltis, fi Iocusille quem per infom-<br />
[ arigoni, ana no.j. rad. enul. calam. arom. acor i, cyparia<br />
j permingere putant, rebus quibufdam pretiofis aut ana 3q. thuris,cortic. granas. Jumach. copular. gíandL<br />
vc'netandis exornetúr, Sí illis fxpe fpeaandus propo- cuprejf. balauft. ana 3J. caque in vino rubroftyptico, ad<br />
uatur. Riverius.<br />
ftiifí. pro Fotú Pubis. Foreftus 0bf21.tib.2f.<br />
17. Alta eft noñurna) Accidit ejufm»di miaio vel<br />
vigilantibus, veldormientibus,vel vtrífquc. Vigilan-<br />
Diata.<br />
tilm cum prxter voluntatis arbícriúm, Sí facultatera<br />
Qui fe in forrino permeiunt, caverfc fibi debentj<br />
«paltricem fere noft, aut levirer concurrentem, vrina<br />
quantum pofliintá potu,6r potiflimum vini diuretici.<br />
clfiuit adeo ut homo eam effluere fere non animad-<br />
Pro Potu xger vtacur vino rubro auítero mcracioríí<br />
vertat 5 Id quod apopleaicis, paralytieis, fyncopticis,<br />
vel pauca aqua fertata diluto: Hydropotx vero Í0I4<br />
morti vicinís,in fumma vitium debilitate,6cc. accidit.<br />
aqua ferróla, vel in apafiemen ciriandri, aut tantilíun»<br />
pumtntibus, cüm mingendi arleft defiderium,5cima-<br />
majtiches bullierit. Vel denique, ad magis adftrirgennnationi<br />
ftimulus ad vrine. excretioncmoíFertiu;homo<br />
dum, aqua in ya regula recentes ignitx extinüx fue-<br />
autem ita fe tegerc, & excretori facultati imperare non<br />
rint} Eadémqueaqua omnes cibi decoqui polTunt; Pa<br />
poteft,vt vtinam cominear. Sebifius.<br />
rum auténi bibendum eft praefcttim in cecna, Tum iñ<br />
x-Pueris ) Infantibus adhuc incunis jacenribus, 5¿ ingreftu lc&i urinam rcddat xger,ac rurfus media no-<br />
puerulis qui le permingunt, tumob fplunaecis molli- de ,excitctur ad mingendum, nec non ante auroramj<br />
ItmSclaxuatcm, tum ob judicii infirmitarem. Vefica Hoc non mínimum faceré pdtetit ad jmmutandam<br />
eam ob copiam & acrimoniam vrinx foliciíata eam confuetudincm. Rivtrm.<br />
itddit. ídem.<br />
v-Ebriis) Quando homo admodum profunde dor- Vrinx Retentio noafuffciens.<br />
mit,vefica autem cepleta eft arque diftenta, tune reten- Ad vtinx incontínentias in fpecie pertinet etiam vi-*<br />
oravatur 6c expultrix irritatur; ideoejue quod mo- tium i\lad,quando hacfiatis diu ruinen mquit,\d quod<br />
er.x<br />
itutn un eic eft expellirur expellitur; j Q¡¡ Qux caufa in Ebriis, qui ma- fere proptetcontinuum ac fenfiliorem in vefica ftimu-<br />
gnam vni cepiam ingurgitarunt > fatis cft frequens. lum contingit, vitium hoc veficx interdum a calculo ve*<br />
nit,! qui incumbáis eolio claufo , mole aut afpericatej<br />
aliave ratione irritando, mictionera urger. ídem<br />
Tópica.<br />
obvenit grávida , ultimis geftacionis menfibus, dura<br />
Exteriüs.pubi fcil. 6c perinxo, Tópica admoveaatur moles uteri, aut premit veficam, aut in partu diftenden-<br />
ijux calefaciant, roborent Sí exficcent E.g.<br />
do jam vicinas partes, etiam vaginam diftendit, ficque<br />
%. Rad. enul. camp. calam. aram. rad. aceri.cyperi, orificium veficx fimul dilatar; unde vel pauca prxfcnee<br />
to'lí.fo/fatv.mentb'.origani, calam. abfiynth. anam.ñ. urina hanc excernerecoguntur Exulceratio quoque,<br />
wuuf r.myr tillar.gallar.& balauft. ana$\. rofirub.p.j. aut excoriatia vefica, circa collum, pariter crebrius fti-<br />
ai
I05>8 <strong>Lib</strong>.lV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVl<br />
inconvenicntem eftluxus, vel. ad mortem ufque durar, I ota, ab urina citius 6c antequam medíocris illius oua<br />
vel fi etiam evadant, nec ulcus tamen coalefcat , 5c<br />
occludatur, nihilominus permanet , ficuti illi cui in<br />
feñíane fiarcóceles vefica laja fuit,accidit, quod labiis<br />
vulnerura, tam in vefica quam carne Sí cute cicatrice<br />
obduais, vulnereque fie in fiftulam converfo , per<br />
eam ad hodiernam ufque diera urina effundatur, idque<br />
citra aliud incommodum , cum vrina per viam<br />
hanc illi extriníecus patefinícam extrorfura, nec in abdomen<br />
profluens , noxam intrinfecus nullam aíferat.<br />
Aliquando tamen in aliquibus,uc in eo cui bos cornu<br />
impreífo abdomen 5c veficam perfoderat, concigic ut<br />
vulnere iterran fánaco , 5c peuitus ocelufo , urina<br />
miaioni naturali rurfum redderetur , quod cum<br />
alias veficx corpori vulnus illatum non amplius coalefccre<br />
poflit, hanc ob caufam eveniíTe putamus, quia<br />
vulnus non membranam veficx , fed carnofám, cuca<br />
illius cervicem,fedem, ubi vulnera iterum coalefeere<br />
poflunc, penetraverit. Vel quod illie, aliave illius in<br />
fede vulnus infliaum , carra vicinx, qux fimul vulnerara<br />
fuir, itaintercoalcfcendumaccreverir, uc foramen<br />
in vefica faaum, veluri callo hoc fie obruraretur,<br />
atque ita minus in abdomen, aut vulnus externum,<br />
quod interea fimul f inatum fuit, urina effluere potuerit,6c<br />
proin adnaturalem fuam excretionem redierit.<br />
Platerus.<br />
Intempejliva & Frequentior miclio-<br />
Miaio frequens 6c intempeftiva ex confiuetudine mala<br />
quandoque nafeitur, fi vrinam inotdinate teddere<br />
aflucícunt. Cum enim in excretionibus alvi Sí miaione,<br />
natura iu illis qui in viveudi ratione non peccant,<br />
fuum fervet ordinem, cetto.que ad hxc obeunda ravitet<br />
tempore, fiordo hic illius anticipando, vel empando<br />
fxpius pervertatur , tándem ex confuetudine hac<br />
pervetfa exurgit, ut ad miaionem ante terneras conveniens<br />
impellancur. Ob quam 6c caufam infantes,!! noftu<br />
dotmicntes leaum commingete fxpius in eo delinqucndo<br />
aíhiefcancinvoluntarían! hanc Se intempeftivam<br />
miaionem tándem fibi familiarcm reddunr.<br />
Quod Sí adultisquibufdam,eandemob caufam evenir.<br />
Ob eonftitueionem quand&mpeculiarem, Renum (3<br />
vefica.micliionam quxdarn exurgunt genera: qualiseft<br />
fi fienfium exquifitum admodum vefica a natura «de<br />
titas<br />
colligatur, ftimulum fcntiens, ad miaionem fí<br />
ctetur , unde intcrapeftivaoritur miáo. Qüx ¿<br />
caula forte cft in infam.bus,quodfrcqucntius1nin<br />
gant, noauque, nifi ur urinam reddanc excitentur iñ<br />
leaum urinam em.tcant, verum 5c exquifitus ¡Uevcfi<br />
ex íenfus, C\ rama acrimoniam majorera confequatur<br />
non folum ut tanto frequemius eam reddant emdet'<br />
fed 5c occafionem prxbebit,ut eo citius nnaio arde '<br />
as<br />
ab urina acri eveniat.<br />
Calidior Renum canftitutio,nondum praternaturalis<br />
fed á natura quibufdam infita, ut plus exteris íxpiuíque<br />
mingara caufam aliquam arierre poteritjcum ad fcgregationem<br />
citius abfolvcudam calor, vti omnes opcrationesacceleratjjuvaf.<br />
'•<br />
Quod & imíecilltar renumcaníUtutio fímiliter efficerc<br />
poteft, cum facúltate tune rearice debilitata ferum<br />
citius quamoportebac prauerlabatur.<br />
Quximbecillirasab ortu illis nonnunquam contingit<br />
, ob caloris debdnatem, aut fubftantiá; vaforumque<br />
illorum laxitatem nimiam 6c mollíricm. Alias!<br />
vero poftea primum ob crebram miaionem, a potatione<br />
trequenu piogreflam accedit, vel afi immoderata<br />
Venere, q'ix halce (edes debilitar, prodit.<br />
Vefica quoque imbecillitatem inde natam , quod<br />
molhor aut laxior lit , miaioni frequentiorem occafionem<br />
prxbere aliqui docent; Qux tamen potiús, C\<br />
nimíum arapliata tenuiorque exiftat , illud cfíiciet-,<br />
quod ab ortu quibufdam poteft accidere, alias vero<br />
ob longiorem urinx retentiopem in diu dutantibus<br />
conviviorum, 8cc. couvencibus, fi fa;pe hoc conrinuent.<br />
His quoque accedit imaginario forcís per infom-j<br />
nia, quibus le in loco aliquo commodo mingere nonnulli<br />
fomniant, fulcitata , faculratcm expultncem re<br />
num Su veficx ad fuum munus exequendum impcllen:<br />
Sí ftimulans.<br />
Ab intemperie frígida renum t3 vefica , fi reten-j<br />
ttix ipforumlibt-f-.aeuir, rraaio quoque frequcntioi<br />
reddi poteft, Q¿x a frigon; externo regionem hortin<br />
admodum ímpe.encc proficifeítun quam ob caul¿m &<br />
pedum trigus vehemens, per coníeníum hafcefede;<br />
quoque afficiens, 6c ad cas ufque perveniens, miaionem<br />
accelerar.<br />
<strong>De</strong> Diabete. l0 99<br />
* . PrX w« C « Í"T Í0 ' EífemU Cr ° á ?T lc "> 11 » ^rctipta, Tincluraftnara^dc qua<br />
fuperius Balnea ex aqua ferrartorum parata, "• forus ex ^fUmJL in aqua chaibel)'adecock<br />
norus fed exiguus ex decotlo cornu cervi. Cal CoralLinrum *A~ ^ ? cnaiybeata üecocta,<br />
Alius - Notous, qm o.n« airad elt quám - proHiivium vrina; colliquarivum, *< dum fucci i<br />
,* aut ipfa corporis fubftant.á ,n ferofam faniem tranfmutantur, qua, á renibus at rada' peí<br />
eofdem elabitur, inque veficam defcendit. ^ ^o^a, per<br />
'• Diabetes) Dicítur Diabetes im TS JfyGxímv, á<br />
panieando feu tranfeundo,,obcelerem vrinx traníi-<br />
BiTi.leurraduaionem , ficut aqua perfyphonem trajicituf,quani<br />
mechanici.tefte ColumeHa Sfyg^luj vocanr.<br />
Dicitur etiam Meamos i fiti inexplebili, 5c Hydrops ad<br />
nutulam proprer urinx copiara qux atlidue profundirur:<br />
Rariflimus eft affeaus, quem Galenus Ce bis tan-<br />
cura continuo 5c exubcranter per vrinam redditur id<br />
quod bibicurnihil plañe immutatum. Caftellus ínLcxict.<br />
Dicitur Diabetes iJfyGdw ,quod eft cito tranfeo,<br />
mutDiabetes proprié lie Ajfeílus in quopotulenta cito<br />
prnrpui tranfeunt ; Et propcerea raenoris doarinx<br />
pía, dillinguenda Diaberes in -veram (3 notham,Cea<br />
ipuciam; Vera tft immutaca per urinam excretio , Nb-<br />
^.copiofa 6c colhquativa vrinx excretio. Etmuller.<br />
Wtint'ra %. Alius tft Diabetes exquifitits.<br />
' diabetes) Dnbctes Siphenem vulgo denotar, per<br />
pnaqun ewoi^Qaü^ \ cccc vim erymijh.e. pertran-<br />
'•) unde Mediéis hoc nomen appofite omnino ad mi-<br />
^ofmí liphunculum craduaum cft. Chrift. Langius<br />
l *Uc.st. , ¿<br />
gemís colore fubflavo; Id enim notandum geminis<br />
parubus conftuui vrinam, Aquea &fialfia, qux íimul<br />
junar vr.nx componunt liquorem, (colore cirrino SC<br />
coníiftentia mediocri donacum : Unde poftquam<br />
copiolus, ac prxfeitim penetrans , adeoque diure-<br />
ticus aílumpcus eft pocus , quales func acidulx aqux,<br />
aim vidille refert 6. de loc.aff.c.j- Riverius.<br />
vinum cenuc , 5cc. qux primum 5c paulo poft cxcerní<br />
folec urina , non tantum colore , aft quoque<br />
Diabetes apud antiquos morbus adeo rarus fuir, uc fapore obfervatur aquea 6c infipida : Sieut ea qux<br />
multi celebres Media nullam ejus mentionem fece- poft abfolutam in ventrículo cículentorum fermenlint.<br />
In noftro auiem fxculocompotationibus, 5c imcationem prodic , non tantum colore plus minus<br />
primís vini meracioris ingurgitationíbus dediti, affe- flavefeente tíñela eft, at infuper faifa. Fr. Sylvius Pr.<br />
fiushujusexerapla Se inftantixfatiscrebrx, ne dicam tib.t. cap.ff.<br />
^uotidianxoccurrunr. Wtllis.<br />
4<br />
- Potus non tranfimutati) Quod plerique authores<br />
Eftvriux profluvium, Hydrops ad matulam, Hy- potum aut parum , auc nihil mucarum reddí aflérunrj<br />
iltopsmacellx.Dipficos, Hydrops invasurinale,Diar- a vero iongíflime diftat} quoniam urina in ómnibus<br />
ihcea ift vrina, AíotCiJTHf , vh^ «f ¿¡/.t^» , ¿s xg* (quos unquara me novifie contigit, 5c credo inuni-<br />
k¡f¡im u , II^XKOÍ , fi/nonima funt qux fignificanc verfis ita habere) tum á potu ingerto , tum a quovis<br />
hunioreincorpore noftro gigni íblito plurimum differens,<br />
quafi melle aut faccluroimbuta, mire dulcefcebar.<br />
Prxdiai erroris occalio ( vt opinor ) fuit urina»<br />
color, qui femper crudus, 5c aquofus, velut pica aut<br />
hydtopc laborantium, apparet Willis.<br />
Immoderata miclio.<br />
Ab vrinx quantitate nimia veficam implente Se ad<br />
excretionem ftimulante, copiofa exurgir minia, idque<br />
ob eorum qux materiam íéro , vnde vrina prodit prxbent,<br />
nimíum víiim, potufque inprimis ingurgitationera.<br />
A potatione largo plerumque evenit, ut ea qux<br />
bibunturníhil aut parum immutata, vel falrem cruda<br />
CAP. LXVÍ.<br />
S)e
iioo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>- <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXVi. <strong>De</strong> Diabete.<br />
tioris feccecionem ac dimiflioñem male affeaum; toque per hanc excretionem veficx evacuaci/copiof,<br />
Vel ob fupprcíTos fudores , Alvive fluxum ferofum<br />
«(nietos , Afhcitur male fanguis ad copiófiorem fui<br />
•dimiffionem ab Efferveficentia vitali per fialia volatilia<br />
, SC alia diurética vbertim quov.s tempore affumpta,<br />
quodammodo vicíata; vndé non tantum tedditur<br />
fanguis fluidior , fed infuper minus coaaus,<br />
aefecundum partes fuas ferofas cum exteris minus<br />
coadunaras, quapropter 6c facüius Se abundantius<br />
fecedit ab ipfo in Renibus locíum. Francificus Sylvius<br />
lib.t.c.jf.<br />
Immoderata miaio fie d¡aa quando copiofior aut<br />
frequefttior exiftit, Si ex mala canfiuemdine, quam<br />
oblervato ordine, fxpius vrinam reddendo acquifiverunt,<br />
ut poftea frequentius quam pac ccat, mingere<br />
cogantur t natutam aflüefecerint , tune candem<br />
confuetudinem contraria fenfim corrigant, nec femper<br />
cum miaio urget , naturx obtemperent , fed<br />
differendo aliquandiu ad naruralem ordinem reducant,<br />
ficque huic ifteommodo molefto 8c turpi medeantur.<br />
Ob fienfiumexquifitijfimum vefica, fiplus quam par<br />
erar ad miaionem impellantur , tune ve vrina minus<br />
acris fit procurandum ; Se fi perfeveret nihilominus,<br />
fenfus nonnihiletiamobtundendus,remediisin ardeftti<br />
miaionc expofitis ; mitioribus tamen cum defeaus<br />
hic non adeo magni fit ut ille, momentí.<br />
Ob conftitutionem calidiarem Renum, nondum tamen<br />
prxternaturalem, fi plus folie© vrinam reddant,<br />
cum citra deteimentum hoc fere fiat , correaionem<br />
aliam non exígii,quám vt á calidioribusintro fumptis,<br />
forifque admotis, in vivendi ratione confueta fibi temperent,<br />
Se temperatis, vel ad frigidicatem aliquam inclinantibus<br />
porius veáncuc.<br />
Ab imbecillitate Renum, á caloris nativi aliquodefcau,vcl<br />
laxitate vaforum in ipfis,aut vefica dilatatione<br />
& attenuatione que. otocedit frequens minio, fi ab ortu<br />
eam imbecillitatem hx partes acquifiverint, xgre amplius<br />
hxc a teneris aífueta fxpius mingendi coníuetudo<br />
emendaran Si vero ea ob Patationem crebram,urine.que<br />
per vim retentionem; maximeque fi fxpe hoc fiar,<br />
accidat.tum paufas hafee omittendo.plerumque etiam<br />
hic imbecillitas remictit, uti 6í fi obyenerem nimiam<br />
renum imbecillitas originan traxericfi pofteafibi abea<br />
«mperent. . . .<br />
"O^ipd fi vero nec fie altiüs hxc impreífa debilitas ceffet,6c<br />
qux inde fequitur miaionis frequencia, cum ea<br />
non adeo vt vero alia pejora: accidentia qux inde fimul<br />
prodcunt,incommodet,fere negligitur, aliorum- 1<br />
raiaio fuperveniens , tum in nofidum adhuc x*<br />
tantibus , tum in morbis quibufdam , uc cachexj3~<br />
hydrope, aliifque, cum ad morbum fururum ¡n i<br />
lis prxcavendum , in hifce vero fanañdúm conferat<br />
nifi immoderata omnino fit, vtüis necelüria, faluciferaque<br />
exiftit.<br />
Si vero ob fubicaroatfatimquehanc, 8c períevfcranter<br />
faaam evacuationem vires admodum deiicíantur<br />
noxam quoque inferre poteft-, ficuti enim ih afeitícis<br />
pet paracentefin aperto abdomine, íi aqua una vice<br />
tota, Vel máxima illius pars emictatur, v.ribus fubiro<br />
lapfis, in periculum veniunt, pari ratione & hic licet<br />
natura per viam ordinariam humores fupeifluos evacuet,<br />
niniio tamen 5c confertim faao effluxu, periclitari<br />
poftiint.<br />
InFebribua iramodica hxc miaioconting?ns,finatura<br />
caufam illarum in febrium concimumm crifi<br />
atque intermitcentium deelinatione expmgcr , cura<br />
febris pichiñique pee hanc evacuationem folvatur,<br />
convenicns atque falutifera exiftit : Quod fi tamen<br />
nimium profuía Se perfeverans exiftat, maximeque<br />
ca, nondum concoaa materia, needum inflante adhue<br />
crifi in febribus cominuis Se in intermitteatibus nondum<br />
declinante febre eveniat,cum tune de morbi caufa<br />
parum evacuecur,aut mhihnec proin ¿gri indealleveraur,fed<br />
vires eorum omnino profternantur,íitis augeatur.corpufque<br />
marcefcat, Diabetes periculofilfimus<br />
ille affeaus fuboritur.<br />
In ejufmodiautem copiofioribus miaionibus, pee<br />
qiias caufa, qux motbos producere poflec, vel jam produxit,<br />
é corpore evacuatut, nihil quod eas impediré<br />
poflit, moliendum,fed tune viribus falcem nelabintur.<br />
profpiciendum. Platerus.<br />
1- Mitins copiofiui ) Licét non raro vtins profluvia<br />
copiofa córa.ngarit in febribus acutis aliifque<br />
cafibus, illa tamen ad Diabeten referenda non funt»<br />
quoniam in iis fymptomata alia , ut fuis inexhaufta,<br />
corporis colliquatio , 8cc. non repetiantur.<br />
Wiltis.<br />
6<br />
- Parum vel non mutatus) Explicara arduum videtur<br />
quare ¿Egrorum vrinx adeo mire dulcelcunt,<br />
five faporem melliruoi refetunt, cum potiús e contra,fijuxta<br />
hypbthefinnoftram.vide ^.Dumftuciiw<br />
que potiús caufa hifce imbecillibus prolpieiturdis qux<br />
6c tune hanc moleftiam inde natam poflunt emendare.<br />
Ab intemperie frígida renum & vefica, A frigore maximeque<br />
á pedibus refrigeratis, hifce fedibus contingens<br />
miaio frequentior fi accidat, cum non diutius<br />
2ract negligitur, fi vero hifce locis frígida intemperies<br />
jmptefla remanferit, arque fie miaioni incommoder,<br />
eadem qua in paralyfi veficx calefacientia remedia<br />
competunt, hic quoque locum habebunt; vti<br />
¿c íi imbecillitas nata fit; eodem modo procedendum.<br />
Ob vrinx copiam , á nimia vini ingurgitatione<br />
coacervatam , fi copiofa fequatut miaio , cum ea<br />
& conferac , 6í necefiario fequatur, correaione alia<br />
minime opus habet, nifivtne turpe aliquid committant,<br />
é menfa furgendo , vel ínter dormiendum<br />
caligas aut leaum commiugendo, ab ebrietate abftíneant.velmediisin<br />
noaurna involuntaria miaioneexpofitis,<br />
hanc quoque avenara.<br />
Ob fieri redundantiam in venit coacetvati, fiíbi-<br />
1 '<br />
nis) Sanguinis fulio , 5c ( qux propcerea fuccedit<br />
vrinx profufio ob falium combinationes accidat, ccrte<br />
liquor his ¿mprxgnatus potius falfus effet q»»" 1<br />
Verum huic referre obvium eft - d' cendt><br />
dulcís<br />
imprimís vrinam fapore íalfo privari , in quanc<br />
plutcs íales , qui diverfx funtindicis. ineacon<br />
nantur Nam hoc multiplici in Chymicis «pe£<br />
mentó conftat, quod cum falis, qui diverísdunt i<br />
dolis, uti fixus aut volarihs, cum acido mifcen^ ><br />
uttiufque acrimonia obtundicur, aut amittitut, fl<br />
re quod vrina Diabete laborantium minime f*"*<br />
non eft quod mitemur, Cur autem inflar faecnar<br />
mellis ea mire dulccfcat, nodus vindice d'g nU ' e '<br />
Hunc effeaum ex eo quiípiam oriri pucaret, quo<br />
cum fanguinis fero , per cenes excurrence , tu" 1 ^<br />
quot recens nutritius » tum íblidarum P 3 " 1 " 1 r fpicati fas fit urinam ih diabete adeo dulcefcere,<br />
id fahbus ra fero combinatis particulx quxdara<br />
f. \.ncx, ex colÜQuatione íblidarum partium del.ba-<br />
¡Eefcunc. Wiitis.<br />
vSttis continua oboritur, (je.) Quod laborantes fe-<br />
. nt g¡ valde fitiunt,ratio parcim eft,quoniam hu-<br />
. g¿ iucci,qmbus cum fanguis,cum folidx partes 5c<br />
k'ftantur 6c refrigerancur ^ continuo pCr diurefin<br />
o-ndio plus nimis exhauriuncur,, quare fauces<br />
jnt & prxcordia infigniter xftuant: 5c parrim quolaió<br />
nr^erice Naturx inftinau, cor Sí pulmones in<br />
piotus rapidiores vrgentiir, vt fanguis fero diluente<br />
firivatüs á coagulatione five concretione vindicari, ac<br />
¿¡circuíationedcbitaconcinuari pollit. Wtllis.<br />
%• ¡Mis Renum attrañricem^c.) Sic depingit hunc<br />
ikctumCafte/lus in Léxico Medico.Paflio hxc calis eft,<br />
milis circa alvum lxvitas inteftinorum Sí bulimosjEx-<br />
]nftio ut diceret quifpiam vtriufque virtutis 5c retenüicis<br />
& alteratcicis : i. de crifi. 12. CoHfen.it quidem<br />
fflodammodo vefica , 6c copia vrinx premitur , at<br />
nccipfemoibus , nec morbi caufa eft in vefica, fed in<br />
fclis renibus. Eft autem attrahendx vrinx inexplebiiiscjpitlitas,<br />
6c ejus retinendx imporenna. Atcradioitra<br />
tanum excitar vel calida Sí ficca Renum in.era<br />
píes,vel humor biliofus , acris , faifus, rcius aflidue<br />
iiritans.inque ipfo remira corpore impaaus, vel ve ait<br />
fctwtt, morbus aliquis acutus in rene firmaras, 6¿<br />
wcrilin , malignicatem fuam in eos deponens, vel<br />
ienenum ahqtiod deleteriura , ex eorum genere quareieam<br />
6c renes infeftanr, quale eft id quod a Dipla-<br />
Jcíundiiur: Hxc enim omnia Sitini ragentcm movenc,<br />
¡bquam aflidue xger bibic : Potum autem hunc v»lécenes<br />
attrahunt,antequam etiam in ventrículo concoquacur,<br />
fed eumob imbecillitatem non retinent,íed<br />
ulemefíimdunt qualis fumptuseft: Ora in re Diabe-<br />
Ksjppetentixcaninx períirailis eft. Nec vero id folian<br />
quod bibitur protinus crudum mingitur, fed hunor<br />
etiam copioftis á renibus colliquato corpore<br />
Bahitur, in eocjwc Diabeten proprie coníiftere Are-<br />
"«arbitratur, definiens efle r^Mj ^c-Aiwv-n-í x£$v<br />
fyfyt, hoc cft, carnium 5c raembrorum m vrinam<br />
non fatisfacit tamen hxc rario quaradiu non<br />
«aliét vim Attrañricem inejfe Renibus , quam illi<br />
áaa<br />
taxat tribuere non luíficit in quoque calis evinca-<br />
^ac probetur. Accedo autem illis magis qui, quan-<br />
18,1<br />
licet, omnia mechanice incorpore noftrope.fi-<br />
(la<br />
«tumant, Se mechanica demonftrari cup.unt. Id<br />
aQtc<br />
innunquam fier,niíi corporis fabricara cognofea-<br />
^.fic cum mechanicis organis fimilitudinem haberc<br />
'"^daiHus.<br />
Namgravicec mihi peccare videntur quotquot meftlni<br />
cas m corpore mutaciones vrgent, intenm om-<br />
? B!m<br />
v¡. Uborent fubterfugium , ex quo corporis noftti<br />
quamina amandarentur j quare non improba i P^iutn cum mechanicis inftrumentis fimilitudinem<br />
detur dulcedinem iftam ex fuccis hifce opnnis ^omiitatem dedúcete licer, Unde videas hic quopermixns<br />
conciliari : Verum erara vero ex "HFnonnullos quxvis pro lubuu corpori afhngcre,<br />
c— 1—i. ,, ¡nftar laccis, a " •• i %icam ;„/:.,„ J„: nonc ífta íápor tantum lenis mftar racl.s.<br />
„.r,;„n.iam comminiíc , non<br />
jufcuh carnium , blandc demulcens<br />
Ced non tn*<br />
liras excitabitur; quinimo ad hunc<br />
non fol« m<br />
„ "cam ipfius partium nefeioquam comminiíc., non<br />
^ takm aélu exiftere autopfiam dcmonftrare, quod<br />
^fornninoneceífarium, 5cc<br />
gratus, fed quodammodo pungens eft. Ipicul.» la Aquotiesobfervamus oculi Cribrum mulr.farus<br />
una ac mulcimma fi.lphur.ia (provt alibi oftend'" Jminib<br />
concurrere debent; Quare provtfaccharum Sí nw A'tic lemín; . . ..,:<br />
rito ad concreciones fauno iulphureas reren» ¡? ne iioí<br />
faeculis diverfis ad fingida foramína divería aífiixis;<br />
toties ad hujus exemplum co'ncipere poteft ingcn.um<br />
humanum in variis humara corporis parnbus<br />
circa extremas artenarum 5c venarum commiífuraS<br />
diverfx figurx poros 6c aperturas exiftere poffc, per<br />
quos ad aliquas quidem parres tranfeant, qna in<br />
fanguine fura magis fpirituoía , ad illas vero qux<br />
funt maap faifa ; ad alias iterara qux in ipfo finir<br />
magis oleofa, Se ad alias qux in ipfo funr magis aquea<br />
, 5c fie porto , An vero res ita fe habeat in<br />
corpore<br />
trunes ODieivainua uw« —— ,. *<br />
"'bus in diverfis locis ira perrufum , ut diver.x<br />
'«mina ilüconfufim impolita agicat.one ac qiiat-<br />
ipfius finraila fcorfimperconveniera.xfuxforíac<br />
figurse íoramiaa penetrent, ac colligantur ra<br />
;; «au , nondum inde liquctjUvr commeotum<br />
tale vwestur ratione confentancum , propter<br />
experimentum íimiíe in rerurn natuta exifrens atque<br />
fenfibus manifcftum. llio ergo experimento aliud<br />
nil evíncitur prxter poflibilitatcm fimilis efteaus non<br />
irem necellirss cjufdcm , nifi confter príus alio modo<br />
talem eftcaum prodáci non poífe , quod probare<br />
illis admodum difficile, imo ele impollibile illis<br />
qui omnes in rerurn natura cxiftentes agendi modos'<br />
non babent petfneáos.<br />
Utexemplum aliquod proferam. Si quis unqi.am<br />
aleum tartarí , a l'uo fpirira feparare íatagir , aur<br />
per chaitam bibulam , aur per virri fragmenta ,• 8c<br />
pulverem, ara per ciñeres, in quibus ómnibus,fiftuur<br />
oleum, dum aqua 5c fpiritus raox penetrara,<br />
5c colmtur , fi-i ncqrat quin ad hoc fpeaaculuni<br />
anxius fiat veritatem inveftipotis aniraus, dum hic<br />
materiam cum fanguine ..¡hrráatem ni.i/oreríi quam<br />
cum feminibus variis habentera obfervat, Mulriim<br />
enítn differunt femina, flus ccrminis confiftenti.i ,*"A<br />
íangüinealieras duntaxac ternuras conliftenreac fluido<br />
, ideoque cuín diftillatis ex tartarí ípiriru ac oleo<br />
iridem fiuidis conveniente. Quod vel ideirco<br />
addo , ur omnes hinc difeane quxvis f.milia non<br />
efle continué f.milia, nifi illa in primis parce qua<br />
conferuntur aut conferri debent,fint fimtha; AcqiiQ<br />
(entina ; Sí quxvis alia confiftentiam propriam , Se<br />
formam figuramque dcteimin,itam haberaia differunt<br />
ab iis qux fluida funt Sí hquida , ouHamqtfe<br />
figurara externara obtinenc certam ac dcfinitara,<br />
quia rebus ambiencibtis, ibquc coneinenribus debitara.<br />
Quomodo ergo fatis fol.de proceder illa íimilitudo<br />
a figura externa penca qux in altero i.milium cft<br />
cetra Sí raanifefta, in altero plañe vel nulla, vel íaltem<br />
incerta Sí dubia.<br />
Quod fi alicui liberet per íimilia hic progredi,<br />
petenda foretfimilitudo, nona' rebusficcis,fed humidis<br />
, quemadmodum hic ámefáaum in feparatione<br />
partís oleaje a Jpiritutfia (3 aquea tartarí , Se quidem<br />
per vanas vias,ubique tamen per raodran colaturx-<br />
Antequam vero rite pollit procederé limiluudo,<br />
debec ante omnia confiare de modo quo penetrat tum<br />
per chartam empoietícamuum per vitri pulverem; tuirt<br />
per ciñeres, fpiritus 5c aqua, dum in fingulis fiftituí<br />
oleum. <strong>De</strong>bec quoque confiare haaenus faltem,fimilem<br />
efle fanguinem liquori aquofo, fpirituofo 6c oleüfo<br />
ex tártaro diftillato.<br />
Id quidem confiar per experienfiam, Olea omnia<br />
herere ih pnediais chacta Sí pulveribus.Aquanf vero Se<br />
ípiritum per eadem penetrare. An vero iftiuS affeclionís<br />
utriulque diverla: ratio xque pateat valde dubito,magnam<br />
prxtetea diflimilitudinem obfervo inter fanguinem<br />
, quippe partes magis conjunaaS habentera...<br />
5c Liquorem Tartarí, quippe partes ádiftdlatione minus<br />
conjunaas oftentantem dum painbus aquess Se<br />
fpirituolis innatat oleum. Quibus rice obíervans, quis<br />
non videc, quam difficile fie aliquid «re., &c. confticuere.<br />
Aique hxc .., genere dífta ^° l h °¿<br />
do procedend. in rcrunfabftrulamn. cograno,„e cr<br />
raanifcftarura 5c jara no«n.m applicaconera &<br />
cudinem-
"<br />
iroá <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV-<br />
<strong>De</strong>lncontinentia Vrinaí. iioj<br />
ap.<br />
Uc autem quod eipiafiare vrina áSáguíne fecretaex- acidus, fed á volatili fpiritu quoque fola cohobadonc<br />
«retaque fufpicer paucis proponam, exiftimo illud vi ita ternperatur, ut fruftea ipfum ampliús quxras<br />
tium nmtam in Rcnibusquam in ipfo fianguine harere.<br />
Quod fi á CAe volátil., eoqne aeri, auc forinfeenj<br />
Nam fi quam ego non levibus argumentis motus af-<br />
afiumpto admiflove, ara quocunquedemummodoin<br />
fertam omnium examini fubmif. Efferveficentia nota-<br />
corpore noftro fecreto ac exiftenre producatur D«<br />
bilis Se in tenui intestino, Se indextri cordis ventrículo<br />
beles, vtique curario ipfius confiftet in prxdiai /fcj<br />
excitetur , ex confluxu bilis; Ibi quidem cum fucco<br />
volatilis acriorts contemperanone, tum per alcofa £j<br />
Panaeatico; hic vero cum Iympha fecundum natu-<br />
mulfiones puta hordei, amygd. d. fem. papav. albi &c|<br />
tam fubacidis.utque provt 6c ipfa Bilis erit varíe affeaa,<br />
lac dulce. Tum vez Acida, kd per vohnlem ípirirun<br />
& Succus Pancreaticus Lyraphaque erunt diverfimode<br />
contemnetM,JpiritumfiatisdHlcem, Sic. admiícendcj<br />
a ftatu fuo Se confticutionenatural! aberrantes., quin-<br />
illa cum potu conveniente, jufeulis, 6cc. nonrten<br />
imo provtVéncna pocentiora vel leviora ejjuncincor-<br />
cum Emulfionibus , aut hete, cum omni Acido con*<br />
pus Se fanguinem admifla, multis modis varians con-<br />
etefeere foleant. Sylvius de le Bie Append. Tr. V. §|<br />
tinget effervefeentia.<br />
303- *d 339. '*?<br />
fterum, fi eífcrvefcentix illius ucriufque ope Sangui *• Renum attrañionem intenfiam) Quod nonnulí<br />
nis partes] dívcrfiflimae laxo duntaxac vinculo inter fe pro Diabetis caufa Renum vim actraaricem allignanrl<br />
funt fub fponte mox mucabilis fanguinis forma confu nobis minime arridet, quippe fanguis ad Renes ñor?<br />
ir, utriqucjob wwwwptxferrimdioceftresqualefcun- attrahitur, fed motu cotdis pellitur -, Porro nec ferum<br />
Ique hominis corpus continens aut contentum á nacu- é fanguine eosperluenre hauriri, fed partim percolaj<br />
rali fuo temperamento pervertentes, ob Venena, in- eione, parcim fulione quadam, five ptxcipienioní<br />
«u»m , Sanguinem nimirum in ferum converrentia, (provt oñenfium fupra artic.4.C. z. %.fiecretia kditur ]<br />
confequenter facile copiofior vrinx in renibus fecrerio, íecerni videtut; quapropter Diabeten fanguinis pol<br />
»«x ¿ ad veficam delirio , denique per vrcehram ex tius, 8c immediatius, quam Renum affeétionem eíT<br />
cretio.<br />
credimus , 6cc. Kfillis. Vide infra §. Dumfucci m<br />
Ut autem innotefcat nobis in quo natura iflius Ve venis.)<br />
nen: copiefioremvrinajecreiioñemexcretienemqne cau- '• A valde calida ear undena intemperie) Caufa im-l<br />
fantis confiftat, expendenda funt omnia medicamento mediata & próxima hujus affeótusex Galeno /. c.<br />
Diurética di£ti, Se vrinx fecretionem, excretionemque ómnibus illius fequacibus, eft calida Renum incempel<br />
promoventia $ mox 5c in quo conveniant,fi non omnia rics, cujus opera ferum a renibus copioGflime crahuntl<br />
pleraque faltem illa Diurética confiderandum, quo lie 6c ad veficam tranfmittunt, tancam ejus copiam retil<br />
aliquis adkus parecur ad potentioris adhuc , ideoque nere nequeunces : Venx exhauftx ab hepate eanden<br />
nocentis Diurttici, hoc eft, quafiti venenipenetralta. trahunt materiam, hepar ab inteftinis , Scvenrriculc<br />
Notumautem per Expenentiam. i.Omnia fialiavo- unde fiéis continua exontur, potufque ingens apperi|<br />
laiiliaejfeDiurética. 2. PotentiflimaDiurética,cantha- tus, qui fimul atque aflumptus cft a venis, jscore &rc<br />
vides, vermes mátales; millcpedes, (3c abundare aut fa rabus denuo abnpieur, Se copia íua expulceicem irril<br />
le volatili aut fixo faltem. 3. hxc cadera diurética rans, ac rerenericem gravans, denuo ad veficam detucl<br />
potentiflima proximé" ad venenorum natucam acce barur. Riverius.<br />
deré , fi nimirum quantitate aliquanto majore exhi A calida intemperie Renum Diabeten produci plc<<br />
beantur.<br />
rique exiftimanr, quod tamen, cuín rariflimus fu arre-I<br />
Ex quibus ómnibus concludo, Venenum illud fan aus , Renum vero intemperies calida (¿pe evemaej<br />
guinem ad copiofioremferi produaionemcogens,auc nec tamen miaio adeo im.nodica inde fequatur, non<br />
eundemín ferum corrumpens, tenfiílere infialevolati- fieri fatis demonftrare videcur; Er quod li Renes fura J<br />
ü t3 valde aeri, uc pote cui prx rcbus aliis ómnibus moperc incalefeant, vel infl.imracntur, miaio mininw<br />
competitres quafvis corrumpere, Se ad fluidiiaris fta- augeatur, fed pochas minuatur, vel etiam íitpprimaturl<br />
tum deducere.<br />
Et per hanc illorum intemperiem vis atttacírix pociui<br />
Huic fi intime admixta fie Aciditas acérrima , & deftruatur,quaminrcndarur. .<br />
lateas tamen,putem potenrius,ideoque noecntius tune <strong>De</strong>in 6c liece Sitis , calar cotius corporis illiuíqui<br />
in fanguinem aaurum, ipfumcjue in fanguinem con- cenfiumptio, miaioni huic crebrx copulentur,<br />
verfutum.<br />
Et ne quis putet non pode Spiritum acidum acerri-<br />
*»um latere inmixtis,.SWJ¡>A»r vulgare propono exempli<br />
loco, in quo cniisjpiritum acidum acerrimum ignorar,<br />
is rerurn notiflimarum ignarus exiftit. An non<br />
talis fpiritus acidus in Arfinico ScAuripigmento latear,<br />
judicent Chymix perici , ac ptxfertim qui talen, in<br />
mercurioJublimato, corrafivo ideo diao, evidencem, in<br />
Dulei autem vocato latentcm norunt.<br />
Ñeque omnia in mixtis exiftentia actia 6c acida externis<br />
fenfibus mox fe produnr, cum non pauca tum<br />
demummanifeftentur,quandofublatafunt impedimenta<br />
Se vincula quibus vínaa coneludebantur quafi Se<br />
celabancur.<br />
Sic acidus in fnlphure lacens fpiricus fub corporc<br />
infipido acrimoniam fuam manifeftat, quampriraum<br />
accenditur & a parte oleofa recedic acida.<br />
Ab oleofa veromixeorum parte Acidam tegi Se obtundi,<br />
non tantum hxc prxfata fulphuris analyfis<br />
clariflima manifeftar, verum cujufeumque fpiricusacídi<br />
Sí acerrimí cum oleo lenrcdecoai fyntheíis Sí compages<br />
in fubftantiam butyri confiftentiam xmulantem<br />
ídem ovíncit. Non tantum ab oleoobtunditur fpirirus<br />
t f ne l<br />
nec hxc eam á renum calore proficifei comprobancl<br />
cum fitis ob omnem fere per hanc continuara mij<br />
aionem humoremcxhauftum poflit accidere ;Sccalol<br />
totius corporis calore folo renum.nifi inflammatio a -i<br />
fie, unde totius eam miftionemminusoftendemnj<br />
non poflit accendi, mtilroque minus confumi- *i/j<br />
propcer aliam potiús Diabetis caufam efle cerneen |<br />
camque vt infrequens affeaus eft, ita quoque raro *<br />
offerentem: mixcionem tamen accelerari aliquo p<br />
c renum intemperie calida, fi feri adfir q uanm . a .Vote,<br />
modo,ficutí etiam á conftitutione ipforum cali 1 ><br />
libenter concedimus. At vero coníuetam illam ce p<br />
fufara inde proficifei inficiamur. Platerus. .<br />
Renes xquo calídiores tune exiftere neceflu '<br />
fie enim plus attrahunt , atque validius em U^<br />
quam ut exigua hxc oficina ferré «.coque» jj^<br />
unde poftmodum omnimode cru dum hoe<br />
tranfeurrit, Se vafa cmulgentia paritec atque vreteu.uiiLiuiii<br />
, oc vaia cmujgcnn* p"»"— ---3 pjj:<br />
res amphficantur nimíum : Qmim vero Rene v^<br />
debilítate copíofras traaum ferum contm .«. Afaxus humorum acrium) lo caufx conjunax . immutata cum vrina reddita, Unde etiam P. Pavvi:<br />
.malíquam Renes quandoque accederé putamus, obfip.s. ir¡ Diabetc mortuo renes admodum flaccidos, a<br />
1<br />
ote quorum fermentum ita nonnunquam vitiari<br />
f¡. vt fanguinem non falislixivialis influxu.in debita<br />
• Loe atquefluidirarecominear, proindeut ferum<br />
^ ' «colacione ab eo feparetur, fed interdum acci-<br />
^iféleacido in renibus depofiro cruorem, dum eos<br />
'ctanlit, velucá coagulo quodam in feroficacem co*<br />
líim q<br />
"un[ür,<br />
valeant , ad veficam id protinus ablegare cog _<br />
vnde quoque ipfa vefica, vrinx quantitate prel»*bus<br />
afteais confentit. Chr. Langius.<br />
UíC moX P er vreceíes amandatur,prxcipitari:<br />
1 c 0bfetvare eft in plerifq; Nephritidi obnoxiis,pa-<br />
.(Inoingruenre urinara limpidam Sí copiofam red-<br />
•Cujus caufa cft quod humor acidus per dmítus nerjjjsilkicdclatus,<br />
Se dolorem excicans, imprimís fanjiaem<br />
renibus illabentem fundit, ferique ubcriori:, ab<br />
i,decelTum producir. Willis.<br />
"• itnumfiubftanii&impañorum) Nonñullis prxdihcuiÍJ<br />
videcur in(ulficiens,cumcalidarenum incerapaBsfrcqnentiílimus<br />
fie affeaus, Diabetes vero rarilias,ideoalíquid<br />
aliud valde infrequens hic continpcaíufir,<br />
nempe humorcm acrem,auc falfum,renum<br />
rjínchymaci irabibieum , i. e. bilem auc pituitam fallí<br />
qua: virtutem partís ateraaricemcontinuo irritar,<br />
tilín febtium biliofaium paroxyfmis continua fitis<br />
m, qua; nullo potu fedatur, ex humore biliofo total<br />
ventriculi impaao, aut vaporibus biliofis apartiks\ic¡nis(vbi<br />
bilis ftagnat, 8f in paroxyfrnofcbrili có-<br />
M(ewr)clevar¡s,8c vencriculum impeeentibus.<br />
ike fententia probabilis eft , illi tamen hoc addi<br />
¡áexiilimamus non folos renes in hoc affeau rentat,cum<br />
bilis Se alii humores adufti in hepace primum<br />
¡Kitentur, acque ica eos non poíle magna copia inre-<br />
K:nfluere; quin hepar eadem inrempcric,codemquc<br />
MiSciacur. lino vero fi nobis vlcerius in re obfeuiiBetanalogifmumratiocinari<br />
liceat, Poífumus dícetwienatam<br />
quandam qualicacem huic fympcomaci<br />
¡«ando idoncam prxcipue concurrere , Cum enim<br />
Wlerpeneis genus, quod Dipfacos appcllatur, 6c in<br />
tóu prxfertim reperitur, morfuo fuo Venenum<br />
^aaiinhomincs ¡nfinuet, quo fitis inextinguíbi-<br />
Wucitur-, limileeciam venenum in corponbus nofc,<br />
)«cecea ac peculiari humorum corruptela genc-<br />
^potetit, ad limilem fitím inducendam idoneum,<br />
""ipfo Galeno authore, venena varii generis in corpus<br />
noftris generan poílinr, exemplo illius quod<br />
V*pnobiam inducir,affeaumhuiccoiitrarium, 6cc.<br />
*»*«. He¿c vero fitis incompefcíbilís caufam artin-<br />
^''icquaquamceleris potus tranfitusdn quo Diabe-<br />
"^ntiaconftiruitur.<br />
' Ñiutid ampl'uudo) Quod attinet Diabetem ve-<br />
"•> oritur hxc ex nimia ¿axitate Se apertura viarum<br />
^^"«pocus ex primis viis ad renes velloca urinaria<br />
^¿atucconcurrcnce fimul pyloro laxo, elab. finence<br />
¡"•"«a» ceufluidiora, antequam perfeae lint alte-<br />
'"«equídem tales adhuc dum funt incognitx.fieri<br />
"^nequic uc femina coriandri Seanifi excreta, cum<br />
;uine<br />
rapi, 6c hinc inde per vafa capillaria rireulari<br />
* l ¡ ítem quia vinum rubrum, aucemullioamygk<br />
""le fangumi permifeeri fine infigniori alceraeio-<br />
^"eunc.adeoque qua daeur próxima vía ex primis<br />
J* vrinaria eranfeune, Confirmacur hoc ex eo,<br />
d l<br />
^tcaufiu remotas ad hanc Diabecendifponanc<br />
ff* acidula; ac vero hx, ve rcae aíferir. Helmont.<br />
endura fupra diaphragma, cum exdem vix hau-<br />
'"¡Pdmis coneinuaro ufu , fubito per urinam ttanv'^P'dxSe<br />
clarx; A cali igitur crebriorc ac.dula-<br />
¡*m hauftarum rrauficu, laxacx iftxvix,ec.am<br />
^"'s liberiorem faciunc cranfuum, Hic Hildanm<br />
'V'fr. ex vfu acidularum obfervatD.abecen ex<br />
!<br />
**»jpgdaL irarautacura traníivic. Et Pigraus m<br />
' el frequenti liquidorum eranfiru invenit,verum, ve exifti- j<br />
mo, non fiacciditate refiolutionis, alias enim pocius fupr<br />
primerecur vrina, fed fiacciditate nimia apertionis, qua<br />
renes inftar fpongix porofi6c flaccidi, fibrxque admodum<br />
permeabiles reddicx fuerine. Etmuller.<br />
"•• Nimiaamplitudovajorum) Nonimprobabile eflí<br />
imptio-ni copiofam aliquacenus a Renum mala conformacione<br />
pcocedere,in quancum fcil.hocum cubuli lym*<br />
phaeici nimis ampli Se patences, ferofum laticem nimis<br />
prompte excipiunt; 6c fine remora quavis celeriter<br />
tranfmittunt, propterea ut major ejus quantitas in vrinam<br />
excuriar. Verum enim vero uc cubulos hos quandoque<br />
, Se prxfertim in calculofis, nimis paceré conceT<br />
dam, attamen proindelotiumcrueraum pocius quar»<br />
copiofumexcernercrurjErrevera miaionem cruentara<br />
á cali potiflimum caufa exoriri putamus. Porro cum<br />
vrina copiofa 6c cruenta fimul exiftit, fanguinis dyícrafiam,<br />
cum mala Renum conformatione concurrere<br />
cenfemus. Willis.<br />
"•• Nimia amplitudo vafiorum) Induña a diureticorum<br />
generofiorum abufiu , fie a balfami fulphuris \<br />
ufu aliquando Diabeten in ftudiofo obfervavimus.<br />
Wedelius.<br />
J<br />
5" Curatio ) Cnratio confiftit in calida Renum alio-t<br />
rumque vilcerum intemperie corrigenda , eorundem<br />
imbecillitate ac laxitate reparanda, humorum ad eos<br />
conflnenciura tenuitate incraflánda, Se maligna qualítate<br />
oppugnanda. Riverius.<br />
Difficillimum videcur in hoc morbo veras medendi<br />
intenciones dcfignarc,in quantum caufa ejus ica profunde<br />
latee, aliafque adeo Se valde remocas origines<br />
ducic. Nam quod vulgo pucaeur Renes,aliafc|uc panes<br />
folidas, ferum 6c fanguinem concinentes aut tcanfmittentes<br />
peccare , quatenus contenta fuá prxpropcre nimis<br />
dimiciunc, proinde Adftringencibus potiflimum ac<br />
fere tantum infiftendumefle,dico huic tumhypothefi,<br />
tum ptaxi, Se rationem Sí experientiam refragari, in<br />
quanrum pauci, aut nulli hac methodocurantur, SC<br />
fummeimprobabile (vrnondicam impoflibile) eftdiurefin<br />
iftam a rali caufa procederé Willis.<br />
Mechodum curarivam ex Eodem, vide ¡nferúis.<br />
Prognofis.<br />
*+• Nimis difficilis ) Prognofis huius affeaus nonnifi<br />
funefta ¡nftitui poteft, malura enim incurabile eft, nili<br />
in principio curacio adhibeacur, Se hominem ad tabem,<br />
eclerrime perducir. In fenibus etiam periculofior eft,.<br />
rum eriam, fi poft immodicam Venerem , aut febles<br />
chronicas concingar. Riverius. Incipiens fxpe ac facile<br />
curacur,confirraacus aucem raro admodum & difh><br />
cillime.quarenus nempe fanguinis crafis paulatim laxa»<br />
ta fine magno negotio reducitur, illa vero raultum foluta,<br />
itavt plurirax partes alixab aliis fecedant, vix auc<br />
ne vix reftieui poceft. Willis•<br />
Quoad Prognofin, Diabetes vera parum habec pericuu,<br />
fiquidem incerdum fponee ceífac-, Diabetes veta,<br />
notha (videinferius §. Alius exquifituSjaUus uothus)e&<br />
periculofa fxpiufq; lechalis inprimis nifi mox in principio<br />
cogniro curetur, <strong>De</strong>ducit enim homines ad Tabem<br />
lechalem. Eadem quoque poft immodícum lab»-,<br />
rem, poft nimíum Veneris nfum, poft chronicas deinde<br />
febres plerumque incurabilis eft. Etmuller. .<br />
x<br />
í- Curatio inflituitnr&c.) Copiofior vrinx fecrecío,<br />
ob vitiofam canalium fubftancieve caruncularum confticucionem,<br />
curabicur medicamencis canalium laxitatcm<br />
coaraaneibus.íubftantieque caruncularum v.tram .*££<br />
emendanubus. In canahumlaxicate máxime opporrana<br />
«rt fe vidiífe grana coriandri duranre ac.dula- externa , emplaftriformalumbarí región., ex robo-.<br />
u<br />
•- poft paftum roborando ttomachoaffumpta, rantibus Se adftringentíbus parata 5 Sangras petíaha<br />
.11<br />
I<br />
1 II<br />
I
£*<br />
no4 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXV<br />
volatilia, S-'c. nimium aflumpta fluidior, 6c ad feri fui<br />
copioíiorem dimiflionem male affeaus, reftituetur abftineado<br />
ab v ccriori notacocum abufu, 5c vfurpando<br />
temperara auftera. b. g.<br />
jf. Aqu.plantag. §iij. cinnam. %]. ftir.Alumin.gtt.<br />
xx. jyr. myrth. 5 j. fiat mifturafochlcatimfiumcnda, bis<br />
itrvtincbe. Sylvius.<br />
'!• Curatio inftituitur ) Manca eft curatio, ñeque<br />
omnes Indicationes curativx aíferuntur, Nam fi adfinr<br />
humores Renum fubftantiá impañi,\t in caufis dicitur,<br />
humores illi abítergendi firat Sí eluendi, nec folum<br />
concemperandi. Hinc P. foh. Faber Pathol. Sp¿*. e. s*.<br />
hujus mali curara prxcipue conftituit in collendo ac<br />
rclolvcndo illo carcaro , quod potiflimum obtineti ait<br />
á fiiritufialti tortor'* rcaificato Sí acido vitritli , cum<br />
primis vero aqua mlrcuriali, qux folajomncs materias<br />
earcareas refolvere pocenseft.<br />
Ad hxc Chr.Langius in Schol. Media curandi qux ab<br />
auchore hic preponuncur: pocius renum impuricaees,<br />
vnde illi incemperiem contrahunt, abftergunt. Sí faponaria<br />
exiftunc,quibus remocis,renes ad priftinum vigoren,<br />
rediré pofliinr, Sí reeenerix robur fuum vel ípontetecipic:<br />
Per acidum setovitrioli ftir.vitriolireñific.<br />
vel tart. vitriol. velJpir.vitr. caogulatum Auaorcm ¿ntelligere<br />
putamus , qux omnia contraaas in renibus<br />
cruditates,6c vicia cftkfiflime corrigere,achorum fubftanciam<br />
corroborare, adeoque per accidens adftringere<br />
vúent.Spiritusfialts tartart.t3aqua mercuriatis mediare<br />
hoc beneficium prxftara, non fecus ac Vomicoria<br />
frequenres vomicus fiftunr,<br />
'*• Inftituitur) In profufis Se immoderaeís miaionibust<br />
vires profternencibus, vel eciamraro illo in affeau<br />
diabete, in quo corpus fimul abfumicur, ficifquc fumma<br />
exoricur, mox occucrenduin; Quaproprcr tune feri<br />
proventus irapediendus.alioqj derivaron» per alias vias.<br />
evacuandü.dein illius ecnuicas,caliduas aeq; acrimonia<br />
incraflant¡bus,refrigerátibus6c lenientibus corrigenda,<br />
atquevixpetquas tercur,nonnihiladftringcndx araiorefque<br />
reddcudx, 6cvcftimulumminus fencianc,ftupefaciencibus<br />
nonnihil veficx fenfus minuendus ; qualia<br />
tnulca ejufinodi qux illud prxftanc inmiaionisardeneis<br />
curaexponuntur,6cc. Platerus.<br />
'!• Inftituitur) Clyfmata refrigerantia, Ievirerque adícringenria<br />
aliquid prxftabunc, addcndo rhabarb. Se<br />
tnyrobal. in decoao; Sunc qui ealia non folum ex de-<br />
wy<br />
rabal, citri-fiyup. rajar, ex infufione, quibus Sí alia ad-<br />
Itringent¡amifceiura-;fyrupi,decoaa, aqux, qualia in<br />
Pyfeoceria defcnbuntur, 8cc Platerus.<br />
Diabetes vero per adftringentia convenienter curanda<br />
, Ubi tamen cydonia fugienda vive íint ad-<br />
Bringentia , quia fura dra.etica ( vt (3 plurima auftera,<br />
meípila , pyra (3 í mA acerba > &t-)w no-<br />
<strong>De</strong> ífchuriá.' c noy<br />
tañe Barthalinus Sí Schenckim, Ergo Mortialia , ,te<br />
qux ex plantagini Sí tormemilla parancur, Icem D,<br />
coñumprunorumfylv. Scc. conveniunt, ítem Tmíl<br />
ra fiulphur. vitriali, bolus Armena, ierra figill. Cu<br />
eonfierva rofar. vitrialata vfurpatlua j ítem "decae!,,<br />
plantag. in aqua cha/ybeaea.<br />
Obfervandum i. quoad Pharmaciam , i„ prin<br />
pío curationis laudari Vomitum. Sic Brendeliut «<br />
83. ex Platero dicit.Vtincinium curationis C\t ybmit,<br />
jubendo vtdum xger máxima corquerur fiti, copioí<br />
aquam deglutiat frigidam , Inncque repente<br />
vomac, quod fiat fingulis quatuor diebus. Cert<br />
hoc eftauxilium pro revalfione. Icem Zacutus d<br />
ptodeft Vomttus, iis prxfertim quibus filia picuic,;<br />
ventrículo abundar, Vide Ferdmandum confi.37. Ho<br />
Augenium L12.Ep.13.<br />
Quo id remedia Diatetica , in pluribus cor.ve.<br />
hujus <strong>Aff</strong>eaus Curado cum heaica febre , quia<br />
fex rebus non naturahbus is ordo fecvandus, vt q<br />
pus refrigeretur Sí humeaetur.firmemur renes Sí<br />
rum exubetans caliditasattemperetur,vtloquitur<br />
cutus. Etmuller.<br />
'í* Inftituitur) Vena finia in principio morbi,<br />
ribus adhuc fans validis exiftentibus revulíionis<br />
refrigerationií caufa couvenirc poteft , parva qu<br />
titatc, Sí partitis vicibu? celebrara j Si vires<br />
dejcax fuerint, aut hic affeaus alteri fuccedac, n<br />
erit locus huic remedio : Evacuatit exereme,<br />
rum per c/yfteres moflientes Sí lenientes raolie<br />
eft.E.g.<br />
%. Ftl.lañuc.portulac. malva (3plmttg. aa<br />
hordei mundat. t3 rofar. rubr. áá. p. j. / Dicoftio<br />
tbifi. In colat. dijfalve Diaprun.limpl. 34 melro)<br />
(3 ol. amphac. áá. § j. / clyjtcr. fnftmttr m<br />
dendus.<br />
Tum etiam Purgatia blonda eft inftitnenh cm¡<br />
dulla cáfila (3 pulpa tomar. # styrob.cuajjr.refu<br />
Vomttus etiam a nonraillis commendatur ,<br />
decaño fiem. raphani Sí ebuli cum oxymel. qui vac<br />
Sí cevellic á partibus vrin iriis. Ad intemperiem •<br />
tem diaarum partium corrigendam , Sí nurrv<br />
incraílandos , conveniunt Jdlepi ex oquis vel at,<br />
ñis latinea , ponulac. ploma*, cum fyr- nfírhu.<br />
douior. (3fimi¿.2ta\ie etiam de papav. in módica qu<br />
titace , addendo pulv. diatragac. fing- trochife te,<br />
figill. tffm. Vel ad magis adftringendum in nmodum.<br />
1,L. Rad. confio!.. mo\. t3plantag. Sí. l\- fi l -P lan<br />
m. i. bolauft. t3myrobal.citr. áá 3j- Jemin.plwH-J<br />
tulac. a¿3&. r*fiar.rubr.p.i. coqu. ad%\- /**«•#<br />
Jyr. eydon. m.j. futip. in iij. dozjs. g<br />
In eundem huera Pulv» auc Opiata fien P 01 " 1 ;!<br />
IjL. Semin. plantag. panul, coriond.pup- 6 r0 P<br />
dd.l). corall.prap. boli Arm.morgar. pr&p- 6 r **ment.<br />
ad3).nucismofih.'5&.m.f. Pulvis.<br />
IC-ConJcrv.rofiantiq. |iv. boli Arm. cor'aH.fi<br />
ce. vfti aa3). cum myv'a cydonior.fi Optota-<br />
¡11<br />
cíca'ce 111 affeaibus huic nulo fimilibus víiup al Eraftus valde coramendat Jyr. ex radfr»>P'<br />
t3 prunisfylv. confeAum, quera (L-íiimma cuní í<br />
-<br />
¡fanir.<br />
Narcótica etiam, vt theriaca rec. fp'- de p a tt)"iiationem habent, v.Tceriimqiie intemperiem au-<br />
Si locus aliquis efle videacur,ex teraperatioribns<br />
, rad. Chinazat falfiapar. cum fio/, endiv.barrag.<br />
geetífr , decocíum parari poccrit; primo vero ¡11 confumpeis,<br />
fieri poterit ex decano pulli, aur galhnx junioris,<br />
uc fimul renucriciora corporis confulatur; Tutius<br />
vcro cenfemus externo Sudores elicere puta vapore<br />
p;coai convenientís in ligneo inftrumento,nudo corpore<br />
fufeepto.<br />
Ac illis prxvalent Diaphoreüca , qux fimul malignara<br />
qúalicatem oppugnare pofliint, ex quibus oleum<br />
\¡trioli prxcipuum eft, quia ad fitim extinguendam ,<br />
flusum cohibendum Sí malignicacem infringendam<br />
fsftanciflimum eft.<br />
F<br />
Pro Potu xger uututaquferratd,cumjyr.acidts Sí aflringentibus,<br />
Vel decoño prunarum Jylv.cnio remedio<br />
fere folo fe hunc morbum in puero curarte teftarur<br />
lrt$us> <strong>De</strong>nique (ymptomata hunc affeau tn comitantia<br />
\ Ut Vigilia, Sitis , canfiumptio aliaque remediis<br />
in propriis capícibus defcriptis mitígaraur. Rivtritu.<br />
Trochifci efficaciflimi hi funt.<br />
%. Mucilag. fiem pfiyllii cum qua in orbiculos digeliio<br />
fem.coriandr. ppti ífod. cara/1.Juccini, fangu. drae.<br />
fatal, rubr. far. áá. 2JÜ. campbor.*, 6. <strong>De</strong>ncur cum lalitovilla<br />
batyto exempeo. Al.BenediUusl1b.23.c20.<br />
Eft celebre auxilium, crémor fiymph. maj.cam deceño<br />
«püfeti, selfuccus ex viridi hería exprejfus.mhe enim<br />
¿Ucear, adftringic, retinet, P. Michael de Heredia Op.<br />
T. 4.. Diffwtj.cap.t.<br />
Egregié conferí hoc Eleauar.<br />
Ti/i. Mucilag.fem.cydon.%x\\.fiem.pfyllii'%s\. myrobal.<br />
t¡tr.ofium dañyl. Corall. r. áá. 3¡j. Cárabes 315- cerantur<br />
& addito facch.q.f.f.-£/*#. Dolis |fi. quotidic mane.<br />
tdatVidiue Pr. p. s/f/.<br />
Ifl<br />
Inftituitur) Quídam plures curavit,& ego quen-<br />
Jam invenem intra 4. dies curavi, qui p3tiebatur Diali«cn,6c<br />
raingebat in voluntario in leaum.<br />
X. Rofiar. jpod. áá. 'Sx.fiem portulac. cariand. fiantabr.<br />
herbaror.Í.3.. 31J. campher.^R. m.cumfiícco malar.<br />
fíMf. acetofie,f. Troch. quorum quilibetfitponderis gj.<br />
fotur unus mane f$ fiero cum aqua frígida Z3fyr.rofi.mifa-<br />
Bonum cft Sí expertum remedium ad hancpallio-<br />
«i!. Arnoldus Villanovanus Brev. I.2.C.36.<br />
Plurimum valet hic Pulvis.<br />
ty. Stomach. gallinar.vina ablutir.pulv.eaplepor, u~<br />
fomaftich áá. ilí. nuc.-tnofih. n°.\.apum 3v. cin. eriu<br />
'-cmibufti^'n\. m-f. Pulv. dox.ü ¿fí. ad ~,\.Arn, Wei-<br />
'k»dit6Thefip.27Í'.<br />
Pucr 7. annor. ufu Acidularum Griefpachenfíum in<br />
urinx profluvium incidit,ut an fimile vifuin lit<br />
«ubitem , viótus rationemprxfcripfi refrigeranwm &<br />
'["'ignicer nurrientcm -, Loco vini Se aqux lacamyg-<br />
*• Cí jufculo coftratorum caponum, dijfolutis ovorum<br />
'"itllis , Hac viaus ratione cum per aliquot dies ufus<br />
t C|<br />
" . vires Kcollegifleijyr.rofifiolut.compoficumrhabarb.<br />
"tjrobal.eitr. expurgaría fuir, Se per inrervalla Po-<br />
!;Bnc<br />
ulam exhibuimus.<br />
+•• rad.torment.biftortaJympb.ma.plantag.áá.Sijfrlt,<br />
P ^<br />
laudan. Op. prudenter vfurpata, pliiriraura pro<br />
porerunr.<br />
Períeverante affeau LacOviüum,mt<br />
afininum erit convcnienti.iiraiim , modo priu letí<br />
abfuraatur, injerís frequenter íihc.bus canden<br />
<strong>De</strong>tur mane ficut inahis affeaibus. ,. j.<br />
Sudorífica etiamcommendantur, quibus ICTO»<br />
raor ad corporis fupeiiicicra evocacur ,
iio6"! *<strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> Añ. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVUí.<br />
Inunaiones in • hepatis i .;, Se srrrnnm renum inflammatione deícri- deícri- Tobaci crafliciem Se Sí pinguedinem pineuedinem corporis cornoris infirmi... infifnitct¡<br />
ptx; quibus al.violar.nennpharfiuccus Uñuea raenthx fuifie immucaeam: In ómnibus his per collíquationís<br />
addi poterit: Iccm./«w» lumbric.onod pecul.aruer mi modum tam contencorum corporis, quam ipfius pin- I<br />
aionem compefcere crcdítur -,, dein 6c lem.na plantag. guedinis.hac ipfa intexturamferofamrefoluta illis mo- I<br />
ptrtu!.comphara,ConCetnntSíVngu.refr>gera»srenes ais fuerunt excreta; Sicut purgantia acriora, Cimili col-<br />
Rafae. cerot.fiontalin. quod potcntiusadftringu, ex •/.<br />
rifac.fiantal.rafis,Jfad.balo Se camphara concranatum,<br />
liquativa vi humores alccrare , Se flaccidam feri texcurara.murare<br />
folenr.<br />
Ep.chcma repellen* i ninflammaeionc hepatis Se renum<br />
propofitum:F.^renumregionis,velInfcffuseo ufque<br />
His poliris , arbicror maífam fanguineam, Sí primario<br />
parcemejus chyloíam, *>««ipfum rorem, Se fue-1<br />
íercingens,fic ex decaña plantag. burfa poft. thapfiborb. cum corporis nurcitivurn, Sí deniquc ipfam adeo pin<br />
v„l.m*lv*,*jmph.frl.viti,,rofiar.balauftsm*cgranat. guedinem refolvi Se colliqueñeri, atque ita in formara<br />
granar.fiumach. berberís , myrtill ice. Ve major.s frac<br />
vircucis, fiar decoa-io in aquofobrar. vsl m qua [cana<br />
ferri fxpius ignicaexcinaafie. .<br />
Cataplafmata ex i.fdem deeoa.s SC coneufis fien<br />
poffunt , \idkzfor. hordei Se oléis conven.cnt.bus,<br />
Lnmbrki terr. contufi additi a quibufdam laudantur.<br />
atque confiftentiam laticis íerofi fatifcere , fubque tali<br />
forma períoca urinaria excerni, hinc enim urinx diabeticorum<br />
horum excretxmita dulcedo, expinguedinis<br />
aut roris chylofi líquefaai , cum falibus unnariis<br />
miftimutua temperatura. Se in dulcedinem vergentcI<br />
textura. Confer Wíllifium, cujus íencencia ¿afra adduA<br />
citur. §. Dumfiucci in venis.<br />
*""rotusex) Exterius admoveatur Fotus regioni<br />
lumborum, ex decebo rad.accufifalplantog.cortic.<br />
granat.fiemfumach. fjfimil. qu.bus aceu parum addatur.Vcí<br />
quod utilius erit , paretur Infeífus ex codera<br />
<strong>De</strong>coao : Eademque pars inungatur Vngu.rojii. fiautal.&C*mititf£C\mu\mixt\s.<br />
Vel<br />
% Ol.raffc.myrtin.ll.%Vfior,tol.rub.rofirubr.(oralLr.ii.d¡.fiucc*plantog.li.ceraq.fif.Vnguent.Ri-<br />
"• Exploxtagine) Vúett3p!*»tagointcnas,e)UÍque<br />
cflencia,excraaum,fyrupus,qux lax.tatcm renum<br />
diabcticam egregié corrigunc. Effent.a itera traumanca,<br />
pulvis Stypeicus. WedelÍHS.<br />
£. Atius eft Diabetes exquifitus,t3c. alius nathiu)<br />
Eo nomine dúo vicia vulgo inf.gniuntur idque prom.ícue,nec<br />
abfquc confufione; Nerape primo modo ( in<br />
Diabete noeho) dieta copiofa nimis unnx excrec.o,<br />
quam incenfiflima fitis, debilitas vitium .maces totius<br />
corporis, aliaque fymptomata.inftar heaicx conhimatx<br />
aut inflar tabis dorül.s.fxp'.us etiam mors fubfcquitur<br />
• Equídcm non rarumeft copiofiores unnx excretiones<br />
naturx o.pus eífe.qux motu critico, aut huic fimili<br />
fe ipfam á morbis libj:rat, unde cum xgri cuphoru<br />
eoncineicnec adeo diu durare folet,ita ucxger in principio<br />
hludadeo curet.fed fucceflive uber.or quantuas<br />
prodit, 6C quia cenuis,aquofa uno nom.ne^fic: dito<br />
¿ruda, quam Se orisficcitas, 6c fit.s, v.r.um defeaus Se<br />
vifeerum intetnorum quidam ardor.sfenfus,&c. comitantur<br />
• Quod fi urinam aliquando comineara xgri,<br />
iumbi.coxx Se teftes cum geavitate intumefcimt.<br />
Alio autem fenfu Se Diabetes dicuur,n.m.s cita potulentorum,<br />
aliorumque liquidorum aíruraptorura,aut<br />
plañe non, autpatum mucatorum,pervías minarani exírecio,<br />
ita ut non raro color, odor 6c fapor alfumptorumliquidorumin<br />
exceecís per uc.namadhuc fine íenfilcs,Imoobfervata<br />
etiam fuerunt grana aniiidem. coriandri<br />
integra; affeaus diftinaufimi uno nomine<br />
Diabetes dicuneur,quxeamen yoxprapne pofterion ar-<br />
feaui convenic. Etmuller. . .<br />
*4. Nathus, qui nihil aUudeft) Copiofifíirm ifttus<br />
urinx profluvii caufa inveftigacu perquam difficilis cft,<br />
Ee quidem dúo confideranda veniunc , i.Vnde tanta<br />
materia urinaria quantuas ? 2 .Quare iu fipecu eadem<br />
per vías urinarias, am&ndttur ?<br />
Quoad prius aliquoc locis afferunt exempla eorum,<br />
¡ jnfigniter licec obefiaccorpulenti, per ufum tamen<br />
remed.orum diureticorumadmodumemaciati fucrunr,<br />
medianee copiofo mne concitara urinx profluvio.Vidc<br />
Hujus calliqueficentiacaufa , Si inde geniea: copitjfas<br />
urinx, eft acrimonia infigras vilatilis acido faifa, fimilis 1<br />
aeri ifti volatili fali, qui .n contharidibus,afdlis, fiarabais,<br />
minetibus ac his cognatis inlcaulis deprehenditur,<br />
eafque ex primis vus deriuaca, Medianee chylc<br />
fanguini, Se hinc univerfo corporicommunicaca.quoc<br />
acre volatile frrmentun* attenuat, refolvic 8c fanguinem<br />
collíquat Se nutrimentum corporis chylcfum, &<br />
ex hoc produa*m pinguedinem, Id quod patee ex eoJ<br />
quodin Diabece incipiente urina acris, & obejus ro-j<br />
fionem cum ardoris fenfu excernatur, Icem, quod lid<br />
natha Diaiete, catetat inter alia fere per fimilia atejuj<br />
febris heaica, talia fcilicet qux acrimoniam comento!<br />
rum contraaam temperare valent; qualia funt hchcil<br />
nía: Etdeniquc quodhxc Diabetis_/^fCí>i «fíKintcl<br />
alias confias remotas ex abufu diunticarum , contentl<br />
corporis accenuancium ac renes ftimulantium excital<br />
foleac,Id quod conftacex obfervatione Tu!p¡>6 ¿M<br />
ti qui narrara ex ufu vini meracioris Se muría tccnnl<br />
marini natam Diabeten J Sic á nimio fute* betuU<br />
Ca Diabeces kchalisfaftcnus iuconfpicui,fcdquos adefle racio per(ua-<br />
*, V «fedc his Medicinam noftram Septtntrianalem<br />
,! Us 2.<br />
^'^am profiuvium urina eolliquotivum) He/man-<br />
' l "tmdiabcre tocum exuorem quandoque ra lo-<br />
^•nutari laaeum, vel pocius lerolam quaudamfa<br />
Tora. II.<br />
1117<br />
niem; Hxc támen Diabecís fpceíes reaius pro Diabete<br />
nochoiid cft pro uriñe profluuio colliquativojquam pro<br />
exquifico habendus eft. Chrift. Langius;<br />
Curatio Diabetis Notbi.<br />
In Diabete Notha 1. alterandum cft 6c corrigendurtí<br />
fermentum iftud colliquativum , fie diurcticum ac*<br />
tam per remedia ex fo.ue Pliarmaceucicb quam dixcetico.<br />
1. Narcoticorum incerpolaro uíiij & renum irritarío,<br />
& nimiafecrecio, forían, & nimia co.'/iqu;Jnñtoimpedienda,<br />
Etcpixpriori Jcopoconvenmat , Pharmaceutica<br />
quidem funr Cete abjorbentta acido
Ho8 <strong>Lib</strong>, <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVII.<br />
Sanguinc rcforbentur, quinimo ipfarum rarcimenca<br />
ra hujus repararionera deliquclcünc , hinc<br />
ut morbo illo laborances plurimum finara & brevi<br />
eiuarefcanc; lcaque uc Diabetis caufam conjuna.ain<br />
Sí rabonera formalera defignare aufin, opinari<br />
ducor fanguinis crafin , five miftionem, ita laxari,<br />
Sí quadamtenus diflolvi ; uc parciculx aquolx á<br />
c.affionbuscoraineri nequeanc, quin illa: harura amplexibus<br />
cito elaplx, 6c falinis imbucx , per vias renum<br />
máxime patentes excurrara : Inccrim veto ad ianguincmdilucndum.&ácoagulaeione<br />
vindicandum, humores<br />
alii cum ab exera.tum incus in eum cotripiuntur,<br />
atque prxcordia magno ufque molimine inmocum rapidiorem<br />
urgencur; Prxterea camen in caufx conjun-<br />
0* parcem aliquam Renes quandoque accederé praamus;<br />
utpot» quorum fermentum nonnunquam vician<br />
lolet,( Vide §. offiuxus humorum acrium ) uti nec<br />
improbabile cft hi?v¡
mo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.Abdomims. <strong>Cap</strong>.LXVlll<br />
Signis in affedu manifefto opus non eft.<br />
*• Crfw/ieftfaculcatisexpultricisfrufrratio. Sunt vero eriam qui tradunt radium paftinac<br />
marina: locoinfixum ubialiquis minxerat, urinam fiftere nifi evellatur.<br />
5 - curatio cft maturanda, ticinx.otwm corpus 4 -regurgirct, jécur opprimat,*- fanguinem i fi<br />
ciat, 8¿ fuffocationis periculum inducat. Satpé accidit, ut humores putrefeant, febres acce<br />
dantur, & nifi ante feptimum dicm,finempe rcliqua* via:, quibus per fudorcm, alviim vom<br />
tum evaeuatur, vel ad íummum duodecimum diem argri mingant, pereuar: "• quod íi poftea f<br />
perveniat, & dolor imminui videaturjndicat naturalem renum caloren, extincfum.argrumQu<br />
fub fudore frígido cum nervorum diftentione moriturum, 7 - folet tamen aliquando S¿ ad detimum<br />
tertium diem durare.<br />
Curataque eft undécimo in pugnante muliere. Curatam & décimo nono obfervavic Pifo<br />
Nullus aliquando dolor acutus fentitur , quia calculus íine dubio pituita obdu&us eft.<br />
Non curatur, fi ob lethalcs acceífionum concurfus fuboritur,j?ob fauciatam fpinam, aut<br />
vertebrarum luxationem,)* fingultus vel tenefmus fupervenit.<br />
'• Refpicit Curatio i. '• Ipfum¡ymptoma, ut nempe '*• urinaprovocetur.<br />
I. Comprimendum ergo abdomen, halitu comprelío.<br />
i. "• Immittendus catheter vel candela: cérea: oleo amygdal. illita: , nifi inflammatio<br />
obftet.<br />
3. '*• Applicandiacriores clyftcres S¿ glandes], propter inteftini redi cum vefica communioncm.<br />
4. lh Propinanda decoda rhamni, l41 -illorum tunic/ecumradiceinumbraficcatorumjfolior,<br />
dum.aquo partium fluidarumaque acfolidarum connexusvitiofus<br />
ortum habere folet, foluto autem huniorevifcidofeccderepoífuní<br />
faciliüs ab invicempartesfanguinis<br />
haud ira intime fibi alias juna^.<br />
Qiiodíiquisputet, fi humori viícido, in fanguine<br />
exíftenti, acque part.ura feceífum impedienti, adítribi<br />
debear urina; toties lethalis fuppreflio, pofle non in<br />
commode ab eadem viíciditace deduci qualem in<br />
icnum carunculis obftruaionem, urina: fecretionem<br />
autuanfcolatíonemímpediendo, ejufdem fuppreífionem<br />
caufancem, ucique cum illo non pugnavero,quin<br />
potiús utramque caufam conjungeudam,& fepitis conjunclampucavero,adeoucab<br />
illa cujufvis humoris in<br />
fanguine exiftenris vifeidirate, tum castera; fanguinis<br />
partes colligenrur intimius, & ad fui feceíTam reddancur<br />
inepciores, tum caruncularum pori obftruanrur .arque<br />
fie urinx tranfcolatio. fecrecio ,acque excrceío cohibeatur.<br />
Sylvius Append. Tr. v. §. 294..<br />
r - Facultatis expultricisfruftratio) <strong>De</strong>buté» diabeti<br />
contraria eft; in hoc malo prorfum urina fupprimitur,<br />
quoda taeearo nimis abundanri obftrienre Se ftupefa-<br />
<strong>De</strong> Jfchuna.<br />
un<br />
d?Jri^n n of? " P'*cor:<br />
^a.-egri Anob ferum copiofiusin vafis redundans L<br />
omnes funa,ones , ip¿rnqUe facci pancre,r fZ' &<br />
racionera y.t.ansí unde forfan Ídem fuecus v.riófE ex I<br />
?nr a • v an § uft,;,s '«explicabiles in ventrículo<br />
Snd^qtf Pr ° á r<br />
finnh.í , ^ íu PP«fl¡o.omnis excremerai ferocraíusied,rir.nonpetindeindioielocofuneresxgioum.<br />
ballonius Epid.p.n. °<br />
J• Solettamenaliquanda) Sí denuo xger anre 9<br />
d.em meiereracipiat, fervari poteft, fin J n m Z £<br />
rau,n mtere . Ecfi en¡m ? > J3¿^<br />
'<br />
^* rihes nigra, ligni nephritici lúteo & ca:ruleo tingentis, lignifia/fafrajfa, &c. in vino; nec non"*<br />
vinum tenue in quo folia rihes nigra maccrata, cum nuce myrifiica: I7# lixivium ex cinerihus rorifrnarini<br />
cum vino factum : oleumfeorpionum Matthioli a dr. j. ad i), in áceod:o,fuccusgammari<br />
piftati&pcr fetaceum tranfmiffi.-' 8 ' fal corticumfabarum. "<br />
5. '* Applicanda- 10 - pubi &C^túr\xo il - fomenta ex decoc~loparietar.meliltti, chamameli: ll -ipplicanda<br />
& Cattplafimata ex 1J - raphanorufiieano tufo &¿ in butyro frixo ; vel ex floribus)«KWms,figilli<br />
Salomonis, hederá arbórea &c. garata-, fpecifica vide inferius.<br />
11. i4 - Cau) ( dsfymptomatis de quibus inDiíferentiis.<br />
Dividiturlfchutfa duplicicer.<br />
'• Ifchuría) Nomen hic affeaus fuum haber á verbo mebane omnes lechi caufam fuifleurereres a lapide aut<br />
í«-%v«r, quod fignificat validum, potentem , Sí robu- materia íabulofa penitus obturaros : attamen difquififturncfle,<br />
Ec á nomine «¿j», urina .quoniam hoc in viríbneper ar.atomiam accuraciflimamadhibita,nulla omrio<br />
urina fupprimitur , Quafi vefica adeo pocens fie, uc nino in duaibus iftis obftruaio , aut lotii impedimen-<br />
nihil urina: cffluere finac. Sebifius man. p.1379. tum obfiervari potuerunt.- Similem huic abftrvatiinit»<br />
'• Ifchuría) Urina; fuppreflio omnímoda Ifichuria retutitmihi Vir Clariff. D.D. Lovver,Vbi nimirum If<br />
ab auchoribus nominatur , Imminuta vero mingendi churía lethalis , nulla prorfus circa vias urinarias fui<br />
aa.o Stranguria dici folet, quamvis hoc vocabulum veftigia reliquerat : Hinc ut coniieere obvium íir, »<br />
latius multo paceac, & fimplieitet omne urina Stillici- quidcmRenes infuper farri teai erant,morbi cauíam<br />
dium comprehendat, quod fi abfque dolore fiac, Sí a- omnino in fanguinis concretione Se compaclione mrina<br />
ft.llacim effluat.eciam cumaliquo conacuumminu- mia conftinfle. Willis,<br />
ca eft Ifchucia ; Si veco fiac cum dolore, ad Dyfuriam<br />
pocius, feu urina; ardorem referenda eft. Riifichuria<br />
vitio Sanguinis preduÜ<br />
verius.<br />
u<br />
Caufa eft facultatis expultricisfruftratio) Doaiíf<br />
Riverius dúos refere xgrorancium cafus, in quibus Ifchuría<br />
toralis &plurium dierum fola phleboromia curabatur,<br />
& propterea morbi caufam adlcribit venis Emulgentibus<br />
fupra modura diftentís, adeo ut propter<br />
feri expulfionem fie contrahere nequirent, quemadmodum<br />
obfetvatur paffim in vefica urinaria , qua; valde<br />
iniplera non facile admiaioncm componitur: Verum<br />
enim veroin hiltonis iftis (uci pareftj fidem prxftamus;<br />
ifti tamen setiologix affenfus minime debeturj<br />
quippe vaforum Emulgcntium non illud munus eft,<br />
quod Vir Clarilf aflignavic, non vena: enim, fed arteria:<br />
ferum una cum fanguine, abfque ullo urina: plenitudinis<br />
aut rigiditatis periculo conftancer deferune:<br />
Cum autem ferum in vias patences non cito excuttat,<br />
ratio videtur quod cruorismafla ftrifib nim¡s & com.<br />
paaa, laticem aquofum intime permixtum éfinu fuo<br />
. jtgre dimittat; Huc facit obfervaeio Anaeomica fuper<br />
cadaverc Rever. N. qui diu calculofus, d«mum a fuppreífioae<br />
urinx diucurna facum obierac.- moxprxfu-<br />
1 -<br />
Urina: fuppreflio agnofeit forfan aliquandopro caula<br />
fuá ipfiumfianguinemda fcil.affeaum55¿fecundumvacias<br />
fui partes confufumacmixtü.urá cceerisfecedereac: ecerni<br />
nequeat ferum, in Renibus , Quod forcaíus trequentiusaccidit,quam<br />
quod ipfx renum carúncula: m<br />
raale affeax, cum prxfcrcim nulla noxa in Renibusoüfcrvaeur.quando<br />
máxime ipfi culpantur.<br />
Et certe ipfum fanguinem ita aífici poífe,ut parcesipfius<br />
ferofx ac urina: materiam fubminiftrantes exumifceanrurintimius<br />
, ac ideo ab illis fecerni nequean»<br />
plurima funt qua; perfuadere videntur , five quis*},<br />
rum fymptoraaca cune urgencia confidcraveritj;u<br />
randi rarionem per falia volaeilía expenderir, fiv F ,<br />
rimainchymicis mutaeionibus in dies oceurren<br />
muí coneulerir. r<br />
Nam uc de folo fale volatili, non fine graví cg^»<br />
propter non coneemnendam virium in ipl°<br />
ciuin notítiam.per multiplicem experienciam miW £ ftivo ortum haber, qui ficcicaee &: frigiduace fuá meatus<br />
impedie, acque impedic calorem renum nacívum,<br />
itautad expulfionem non fentiat ftimulantem urinx<br />
actiraoniam, imo quafi dulcen & iníipidam reddat uri-<br />
Dim: Obícurus tamen & obtufus ex diftenfione nimisreplecx<br />
veficx dolot adeft. P. foh. FaberPath. caj¡t.f.<br />
Indeterminanda caufa nimis eft obfeurus Aunar ut<br />
pote qux potiús in phintafia quadam confiftere videiut:Plerumquevcro<br />
ab obftruaionc ureterumacfiftu-<br />
Ixutinaríxoriri folet, veluci in calculo farailiaricercon-<br />
Iin rt:<br />
g Incerdura hoc malum fruaus eft abolici in vcfi<br />
calcnfus, cum ftimulum urinx non percipit: Auihor<br />
«me caufe fpeciem in tarrarum &c. Vel alkahfarum<br />
ítiamexcrementura, i.c.alkali horainisnativi acrimo-<br />
«m otu rollere; &hocquafi dulceredderc valec,unde<br />
«pulcricis pigntia quoque provenirc poteft. Eft ubi<br />
Jutiirniorrerencio urinx miaioniobftacut inTjchone<br />
W<br />
'&c. Chriftianus Langius.<br />
Prognofis.<br />
' Curmio eft maturanda ne ferum (3c. ) Grave ac<br />
F'cululum cft malum urinx fuppreflio: ac ifta qux fit<br />
'"Renum periculofior eft.quam ifta qux fie vicio vev<br />
'i Jupciveniuntaueem fymptomata varia, prout<br />
Pe leri urinari. in renibus plus minus alcerati.metaj|'<br />
^<br />
paratam,eoeies a me decancaco.aliquid dicam,ceH<br />
ipfum vim habere folvendi omnem humorcm v^<br />
Sact!:a ullatioinpartes (olidas varia, vel fanguinis<br />
uirnve contentorum alrcratio & immutario plus<br />
ttir S ,? tav ' s ^ ac ^ a fuerit, Sic anguftia & anxietates<br />
j. w Morum, torpor fienfiuum, Se facultatum animakt><br />
} n ° B raro e P'^eptica pathemata, inrerdum afeites<br />
iu- i HmtHm °res afdcma.toC\,vomítus, fudores, halífoí<br />
^ ^nusfietidí ac urinafi, Quod C\ in his urinoíi<br />
f,t , "*' adorts indicia obíerventur indicio cft alte-<br />
Utuv ' S cu Í u ^ am , jam á fermenco renali fiax, vel ira<br />
E<br />
perpelvimtranlicus íic incerclufus: Quod íi<br />
r<br />
°prieeacesabfinc, neincrocunéisquidemferi in<br />
, "P arer ichymaindiciumerir, ideoque fxpe lerhar<br />
C íc lu a<br />
*r J' - ^ " ' " « Si urinx fuppreflio eft á renum<br />
luí,•" " la ¡or.bus, eft ucpluriraum lethalis, Si arefioijfy-'<br />
* e »nm contingat, fere femper lethalis obferva-<br />
Ws * a( ^ eo ^ Uc a b Horftio retencio tocalis urinx in<br />
¡L- 0 ' " ne doloris fenfu, inflarais inoréis fignum efle<br />
/«r. Etmuller.<br />
»tn ff |" r ^"") Ad cerebrum ferum delatum coma-<br />
•"iic&<br />
UIU inducic.- Epilepfiam excitatam vidi,<br />
'fc|,q • ment| strporerainviro Rever, cui fatalis filie<br />
J. a, rura eft,quodI.chuc.ax¡. d.erura curara fuerír Ac.L<br />
m 6 p.,49 I„tcrim t jiJam dimi<br />
nusdraunnx fupprefli fuperviverepoffun?, Sicl.<br />
ftius l.+ 0bfi+f. fchuriara xiv. dierura, Fere ta.nen raerá<br />
jodies jugulantuí xjú; raroad xx. viv.,nt,&quidem<br />
fi fub urraa fupprell!, vel fudor, copiofus vel vorairuscrebnor,<br />
al.ave evacuatio exafio loco contragar,<br />
d.uc.usfuperv,verepolfunrxgri, SkFanfiecaT.2. canC.<br />
^.refere .non.alem Patav.nam, qua: fupervixic, licer<br />
per .nenies fex urina fuerie fuppreffa, quia fiídabae<br />
quotidie crea veneren Se umbihcum; Ipfemec<br />
obfervav. Ilchuriam vicio Reiram ad .7. dies, qux fuperven.ence<br />
Epilepfia denuo urinam reddebac, eciara<br />
curaca, exrccdivatamenlethalem, Etmuller.<br />
• Refficit Curatio) In Cura 1. caufa ¡mpedicnsex.<br />
crccionera unnx eft removenda, i. Interne Diurética<br />
ftxiemmfialina , vel acrimonia fuá urinam promovencia<br />
propinanda: 3. Externis fubinde veficx ftimulanda.<br />
Etmuller.<br />
•>• IpfitmJymptoma)Simalameftá vitio vefica, vel<br />
minus fenfilis, vel alias quafipaialycicx, incerne prxferrim<br />
malvatieum, junipermum, ol. defttll junip. auc<br />
terebinth. conveniunt, idque ad imicacionem Thoneri<br />
in obfi.p. i7S. qui ifchuriam &ftranguriam grav.flimam<br />
(prxm.flis íraerra's) abincemperíe veficx frígida Sí Iramida,<br />
cum humoribus phlcgmaticiscuravic pero/, deftilLfuccinigtt.<br />
vi. cum aqua petrofi Hinc propi'nentutPurgantia<br />
blanda, qux dum alvum proricant per<br />
confcníum íimul veficam ftimulando, eciam excretionem<br />
adjuvans; vel pro eodem feopo injic'antur difieres,<br />
i", quidem blande WW«, poftmodum e¿m,<br />
acres, éx centaur.mm.colacynth. Sí fimil.<br />
Mi<br />
7.die.<br />
Oí<br />
""guinem inficiat,fiufocatianis periculum indu-<br />
11<br />
w<br />
/^comprimacurabdomen, detineatur anhelitus,<br />
ut na vi quafi ur.naproliciaeur, quod nifi fiac Catheter<br />
ufurpetur, uc ejus medio urinx patefcat ex.cus.<br />
ítem. *<br />
t0<br />
- Vrina provocetur) Qux ad urinam promovendam<br />
facum iraernaexcernaque, miaionem copioíam<br />
facencia, vel illam accelcrancia,Diurctica,dicnntur, vel<br />
qu.a len cppiam gignendo urinas augent, vel quod illud<br />
aecenuando fluxile reddunr, & ut facile permeare<br />
poflir,& uc vocanc, á fanguine fegregari, Se lie i renibus<br />
ad veficam penecrare. Vel eciam quod dum ferum,<br />
SÍ per confequens urinam calídíora acrioraque olficiune3ut<br />
illud á facultare cxpulcrice, quam magis tune,<br />
folicitat,citius cum ad veficam, eum extra hanc in.<br />
miaionc propellatur, occafionem prxbenc. Platerus.<br />
l<br />
Jl Immittendus catheter vel candela certa) Quia<br />
A A aa a 4<br />
*~fl<br />
I
lili <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVl!,<br />
gravia, Sí fubinde periculofa fympcomaca vel raepee,<br />
Vel crebrius applicaeuscacheccr inferrc poteft, de quo<br />
vtd"Arftrús Ibfip. VO. Itera PanoralusPent.2.ab{.20<br />
Talasen cí/detocerea, melle auc oea^mygd.duti<br />
illica fi .mmiceacur , ad imitationcm SylynTr. decacne-<br />
XiaS.i7S. VclaCntoetutfiftulamcmbranaccasel coriácea<br />
ad imirat¡onemí&/w»/«7r. de Lithtafi c. ?• $•<br />
74- mediante qua, fimul per #/• Ww appl.cati liquores<br />
commode poflunt injic , utita.ftis medns recenta<br />
proliciacur urina. Etmuller. .<br />
* »• Immittendtu catheter) Qmbasobdiatmam morara<br />
, ebrictatcmve ampl.us jam excerra nequu ur.na,<br />
licet conentur ac velint, faciera modum excoguay. Se<br />
aliquoties cum fucceffu egtegio inftitu., per ramullam<br />
inurethram ufque ad veficx cavitatem candelam ceream<br />
tenuiflimam, li p.ius in fui execemo obcula reddatur<br />
& oleo illinatur; Hac vero utor loco Catheccrís,<br />
qui quoniam, mar.bus prxfcrcim racrud. nequ.e<br />
nifialiquacum difliculcace auc cainice dolore, adejus<br />
imieacionem hanc cencavi candelam, Se fuccefíum egregiura<br />
obfervavi. Quod arcificiura canto facendum<br />
majoris, quod ubique ad manus fere fit atque ab<br />
ómnibus ufurpari queac.dura cachetee noiraifi a peruis^<br />
& tune qu.dem cum moleftia intrudí poflit. Sylvim<br />
Tr.x.App.i.27f-(3¿76. . f<br />
« Applieandi chfteres) VirNob.ab urinx fuppref-<br />
- fione muleis diebus perfeveranee exteris irru.s fequenti<br />
Enematc, per duas horas retento liberaras cft.<br />
%. Rad. apij,petrofiel. brufici,gram*n. ajfarag. malva<br />
alth. áÜ. 3ii.portetor.rn.ii.Cem.anifi. fieme, anethi,<br />
,arvi, dauci, asneas, eorth. ruta, cumin.baceor.laur* aa.<br />
\Uor.chamom.melilot.antth.ftach.*í.p. u.coqu-tnvi-<br />
% alba admediosjn colot.%\. diffolvebutyr.rec.^umell.<br />
rafihi.fiacch.r.fubened.laxat.l&vite¡¡.av,n .j.alet nu-<br />
4um.antth.& fiem. liniana. Uncu. f. Clyfter. Rtverius.<br />
» Propinanda) Profune Julepüs ex fiucco parietar.<br />
ñénit. mar. £3 ¿man. Cüm oleo amygd. d. in curatione<br />
calculi Ren. deferipeus. Syr. Fernelii de raphanoad |u.<br />
petviecs exhíbicus: ExlW**^,oaogcnar,us l.x.v.o,<br />
ex ovorum teftis in cinerem redaais, cura vina Rhenona<br />
perraixcis,feraelaífumpco, ab unnxftillicd.o meegre<br />
íuie l.beraeus. Arnaldm Villan. refere Card.nalera , qu.<br />
Jara per quauiduUm Urinx abnegaeionem paflus erar,<br />
íure.dura, defperatum per potura vini alkck*ngt l.berarumefle,<br />
cujus vi profluxit urinahafigm co£*: Fit<br />
hujufinodi vinum, accipiendo frnñm Alkekinp j. 7.<br />
aucplurcs , & conrundendo cum bono vino albo, poftea<br />
colando Sí exhibendo.<br />
Afitlli camvino albo criti Se exhibu. ad unnam provocandamefncaciflimifunc.<br />
Cryftalli miner. ufus frequens fupprcflam urinam<br />
mover, prxcipue ubi mecuicur inflammauo, qux ab<br />
ipfa urina diu retenta fxpiflime concitatur in túnica interiore<br />
veficx.<br />
Spiritusfalis idem ptxftat, & multo eflicac.us.<br />
SUccusparietariadenantas ad §¡v. exhibnus cum<br />
facch.l&-Mm\Ccct\ votedfialprmella , vel fpiritus fia<br />
lis ( Ejficacifftmus fiuccus totius taraxaa) Riverius.<br />
Praaici porriguntfuccum milkpedum conchiliorum<br />
nigrot. cum incoaione^r*»*' uniuicanthar. aceto prius<br />
prxp.OJvb- Grembsp.2¡¡.ex Helmontia.<br />
Scribunc fupprcflioncm urinx 37. horar. curaram<br />
faiffe data olei fiuccim^&.mbilneo. ídem.<br />
Recocdor concuraaciífimam urinx recentionem ex<br />
calculo ufu ciñere* fabammor.Ceuequina catatatn fuifle<br />
pauliQuad.p.30.<br />
^.^»»fflW4pulverif.ad gi. cum taradlo mtri,us<br />
qn.busobcalculum urina luppnm.cut.ceufpec.facum<br />
valde commendatur Idemp. 1S2.<br />
<strong>De</strong>eofta fequencia conferunc. .<br />
T£. Rad. raphani |ii. rad. afparag. ononid. áá. \\,.rat.<br />
afiari tri D- l&.malv.pariet.z^.m.j.Jem.alkek^oú-fem.>ly}m.<br />
Q.Jem.apii Ifi.coqu.injurc cicer.rubr.Et b ibat haufimn<br />
Vel hoc.<br />
y., Bulbor. copar. t3 AÜii da. n°. j. coqu. i>¡ JHJCHIQ,<br />
do colat. Oxymeldiuretieum ufuacum elt medicameu'<br />
cum, cujus íii. cum aqua convenienci , vel vina .id urinas<br />
riendas propinancur movet: Patianes alia; í¡c<br />
nunc.<br />
¿£. Ol.fitlph. gtt.il ftir.vi fr.gtt.i. cum vino diluto 0qua<br />
conveniant i bibat.<br />
Tg.. Ole* fcorp.%Ci. bibat cum lañe vel vina.<br />
2£. Ol. amygd. d.od\ñ.bibat.eumcopiofio lañe.<br />
Oleum Ceraadgtt. ii. ni. vel plures in aqua única<br />
mai. cxhibjtum poteneiflime urinam pcllir.<br />
Succusmati Punid é malo rccenti preflb cxuau'si<br />
velégraniscorueftís deglucicus, auc alioquin expreffus<br />
& cbibicus copiofam miaionem paric. Vel fie.<br />
y. Rad. raphani rec.incifi; velraft & contufi, ¡rr<br />
ore tur vino fiortiffimo,velmalvatico,exprimaturfuecus,<br />
daunc.ú.<br />
2C. Succi parietar. §¡i. veliii. fiucci néítirt. unc.i.<br />
depurentur, adde vini q. v. addito facch. vel melle f.<br />
P° tt0 - ,. r<br />
Aqu-a, quia egregié penectant, hic pralercim conveniune,<br />
dando aquam parietar. alk. e k¿ Hmon. fj? *«cum,<br />
uc affacim bibane,\cl Aquamjtor.genifh^ddmdo<br />
parum aqua cinnamomi, Sunr Sí efticaces oque ra~<br />
phani > nafiurtii Üfimnis. mar ¿ni. Aqua ex nuclcis perficor.<br />
filis contufis in vino malvat. maceracis per díftiliacioncm<br />
cliciea eflicae¡filma. Balnm talcm devorare<br />
poffunc. ¿.. . .<br />
^£. Refina lar.vel terií*nth.lu.fitm.al^k¿^ccmi<br />
5fi. cumfiacch.fi. Bolus.<br />
Pilula ex ineracis paranrur.<br />
%. C Galbani,bdellii,myrrhaáá. 5(?•»'• /«f'f<br />
iv.Tefin. lorie, velterebinth. q.fif. PiluU parot, c*f>*><br />
Mi.provice. Riverius. ; .. ,<br />
Sumetur Canthar. di. pulver. ¡nfundancur ID vi»<br />
Rhenam 5iii. vel iv. vel ftir. vini, ftenc in intuüone<br />
per aliquoc dies, hinc filtra optimeper chartam, riujus<br />
liquoris cochl. i. da cum pauco vino vd ecicvilia. um<br />
duo5&fic deinceps cum felicí fuccelfu. ¡Urth***»<br />
cent.s.H.82. , Í-_,<br />
'3- Propinando decaña) Curabitur in primis hoc malum<br />
ufii rernediorum Diurecicorum diaoium» 6 '?^<br />
(ctttm^vblatmfueei^úa^fatitujvo /4f 'T^<br />
romanéis, quorum ope non tantum curacuc, le P<br />
venitur eam gravis,& eam fxpe lethalis urinx toJJK<br />
fio, in qua plurimum a u 8 e 7 r c c i r C ^^T^^<br />
Sylvius §. 2^3. Vide inferras §. Specijica) OÍ y<br />
le ^ m propinanda JMirifice huc facit^^w crjiW<br />
qui fie paracur. fijiirio-<br />
^¿. Cryftallipptiq.fifialveinfiuccakr»onum,\ow<br />
nem cum lkcharo coque inforrHamíyrupi- J» •<br />
kerus Here. Rediv. 1.2. c.3. ,. c[,m<br />
Lapides vulgares & eryftalli calcnencur, am^^<br />
parí quancitaceyí./íf ammen. fublimcncuijno ^<br />
Sfi.in aqua petrofel. velfpir.fal. f^dT^horias.<br />
man. conjunñi: mire eft efficax ad tollendas Ut"<br />
P. hh. Fabir unir.fiap. p. 312. -» m0.<br />
Experimenco mihi coniprobacum porenrra<br />
veré urinam virgam aureom lie. *. , . c0l0<br />
% Vah.fiol.Seramor. virgo áurea o>- °<br />
vino. Rad. dFonfiecaT.t.confi.97- 1 ft ;n fiíppr-<br />
Hoc arcanum meura fummopere prodeu,<br />
a calculo. . » iuife^-f-<br />
1¿. Semin.malv. olth.ro. 5"t. '^/"'J "¿.5„.<br />
frig.mai.dd3m.cicer.rub. ¿mftm.+.fr'g•*» • . r,<br />
hord. mundi |iu carie.pmg. +. ix.fibeften ». 1» »1f¿<br />
<strong>De</strong> Ifchuria.<br />
IU}<br />
,risi.coquein%\s.aqu.pluv.adconfiumpt.med.C.O' \ na ufhrpanda funt, qux non alia eflé debent,quam<br />
[./úra continuo Ujtenscalculum excrevit. Forcjlnsl.%%. } qux ad dolorem nephnticum proponuntur. ínter<br />
lnui'<br />
obf-16- . . .<br />
%. Succtni albi ppti. fem.nucís myrift. qui in offici-<br />
0Ü fewunapa/iurivocantm^Qiuaixgto invino : Ccrtam<br />
elt experimentum. fo-fi Schmid. Spec. Chir.<br />
Radix. centinod. cum aqua bibita máxime prxftar, ut<br />
vienten£3fal. trifiol. cum aqua cono (3 bibita? Ítem<br />
• Riba nutra ) Nilnl xque experrura haberaus,<br />
tpmfbl. Ribtsnigr. n>.¡. d^vt\\s.addete, etlialiquaní)tam<br />
VehemBnscftjtufanguinem firaul cura lotio e-<br />
' 5 ' Ribes nigra) Folia ribesnigra, urinx odorera ípirantia<br />
iKinara pellunt. Etmuller.<br />
inum tenue) Vinum Abfiynthites aftatim bibitura<br />
«tinarrimovet ,Vinumma¡vaticum,Ci
H24 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVIl.<br />
<strong>De</strong> Ifchuria. llI?<br />
''• .. Applieondo) Mnficus ex cortic. arbarum butyr o phona paraca remedia , fiuccus raphani, armaracis. radix<br />
frixus mire valet. Al. Benedillus p. 1107. Ad urinam vinoinfufa, mulcum valenc in ftimulanda urina. Et<br />
•morantem evocandzm Linumcrudum ex fufis dcmpmuller.tum, cum urina fccmmx impofuum, calide , urinam *** Confias fiymptomatis) Legitima Ifichuria curaiut<br />
mari'bus ciec; Contta eadem fila cum morís urina íi im- remediis caulas eam producenresauferentibus, ac priponancur<br />
fceniiuarum pubi, ¡idem prxftare dicitur. mum fifiat á Veficx zatportiumvicinarum injUmma-<br />
ídem Ibid.<br />
tione remedia ex veficx inflammationis curatione mu<br />
Hoc auxilium urinam fuppreflam máxime provocar. tua nda funr.<br />
1/L. <strong>Cap</strong>omintegr. Sí deiiiperfiane fi[furx4. fcpelia- Si vero fiat a calculo in veficx cervicem impacto<br />
lur incineribus'calidis, & ranilla al.fcorpian. quod be-<br />
Vide <strong>Cap</strong>ut 1. ortic. iii. Obslruñio colli vefica qua: ab<br />
nccoauro Sí concufum peaini apph'cetur G.Caldera<br />
inflammatione fit, propriis inflammationis remediis curabitunlnterim<br />
ramenfi urina diucius tetinebitur, candeHerediaPrampt.p-323dela<br />
cérea oleo amygd. d. illica, blande immitti poterit.<br />
Stercus bavti reeenrijfi. fi cum oléis appropnatis lo<br />
omnino vitando catheterem,ne dolore excitara inflamcum<br />
fie, & eo peacn, & parces inCra anum & ceftes<br />
matio augeatur : Si á Carúncula; Si a Pituita crafTa,<br />
pauco (pació inungas, manabic atma.ZacutusPr.Adm.<br />
Grumo fanguinis , Puré, vide prxdicfum caput, Ad re-<br />
1.2. abfi 73'<br />
vulfionem humorum a parre affeda , Vomitoria com-<br />
Cura quidam ex recenta urina veficx diftenfionc lamendant Chymici, eorumque beneficio non paucos<br />
borarec, ufu cerefol.parietar. &pttrofiel.in butyro infiul-fuiffe<br />
confeftim hbcracos gloriancur. Riverius.<br />
Jifirixar. Se peaini applicac. prxfcnei vicx periculo me x<br />
-*- Caujos fiymptomatis) Cura potillimum confiftit<br />
fubduxilfe una vice circirer ifeiv.urinx.S.,P Quadr.<br />
in refolvendo carcaro illo narcocíco (vide$. Facult-t-<br />
pair. 2¡6,<br />
tis expultricisfrnslratia) quod obeinebis ajéis tarta<br />
' Conficicbam Catapl. ex polenta probé cono c3 lúpulo^ rí Jpiritu rcñificato,t3acidovitriol¿,cum
\n
Hi8 <strong>Lib</strong>.1V. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVll<br />
acctpit. Fceminis quoquemenftruorum tempore movetur,<br />
uceri conlenfu, veficx lapis, Irem in ..H fluoribus<br />
ac teAcfmis, ex reai inceftini íy.mpachia. ijMcnjotttís<br />
de Lithiafíp. -tt.<br />
i5- Propter calculum) Calculus in vefica latens , fi<br />
magnus fie, quocies in cervicis veficx inicium prolabicur<br />
, illique fe infinuac, urinam rerincr vel impedir,<br />
eouíque doñee inde recedens , vel repulfus,<br />
viam rurfum aperiae. Sed & calculus , fi parvus<br />
fie, ¿n malcuíis, ulceríus nonnunquam in ductum<br />
hunc progreflus , Se alicubi , & ca fede ancequam<br />
peñera fub.t, vel illicubi fub pene fertur, fubfiftens,<br />
viam hanc obcurando, miaionem impedir. Platerus.<br />
i 6 ' Et alia qua fupra a/lata funt) Si anguftia fie<br />
agrumo fanguinis, pro hujus diflblucione interne<br />
conveniunc diflblueio lapidum cancrerum cum aceto,<br />
<strong>De</strong>coaum rad. rubia tinñor. decañ. artemifi eum core<br />
fol. troch. de Cárabe, fiferma ce ti, cffentia hyperic. efifentia<br />
traumática t3c- Excerne, aliis fruftrancis, aptum<br />
auxilium cñftercus boum quam recentiflimum, quo fi<br />
pcaen, pudendum,& perinxum pauco tempore inungas,<br />
manabic urina: Si defic recens , atete Jícco oléis<br />
appc#ptiaeis ad ignem permifto, Zacutus 2. Pr. Adm.<br />
tbfióy Alias Focus, aucInfeffus, cxemolhencibusauc<br />
refolvencibus fanguinis grumos.<br />
Si malum fita Purulentía nimia, Succinum cum vino<br />
propinatum eftegrcgium, Irem oleum deftillatum terebinth.zat<br />
balfiomusfiulph. terebinth. & lira, qux circa<br />
grumos íangumis fueie.nfinuara.<br />
Si obftruaio fie á materia vifieida Se mucilaginofia,<br />
conveniunc incerna raphanacea ex armorac. raph. communi<br />
Sefimil. qiix muclaginemcraflarn poeenecr incidunc<br />
, \tem fiuccus liman, ad^ii.iii.iv. appropriatiflimam<br />
cft remedium , Amatuscent. f. curat. 71. Vel ad<br />
imicacionem Riverii inobfi.comm.<br />
Jfi,. Vini albi dulc.hu. fiucci timón, \\-ffir. tereb. 5¡.<br />
mifice capiancur fuccerave.<br />
Icem fitecusparietar. cum o-v^we/. Experimentum eft<br />
Hetidai: hinc tortor.vitriolat.y el Jpir.fiaLdutiis locum<br />
ínveniunt. Etmuller.<br />
* 7 non fitis ¿doneam commoditarcm urinam fpontc fi<br />
primie: ,i. Dum urinx ft.mulus non percipitur,ob obra<br />
lum veficx fenfum , affeais nervis qui ad veficam def<br />
runrur, cum taraen illi qui fphinaericonftringendod''<br />
cae. (unt incólumes remaneant: quod cuidaniaccidilf<br />
teftatur Galenus 6. de lac. c. +. luxatis ípinx vertebiK<br />
Riverius.<br />
<strong>De</strong>lirancibushoc etiam nonnunquam accidit.ut dum<br />
intenri funtcogitationibusfuis, funaiones uti alias fie<br />
Se miaionem, qux magis ex volúntate noftia depen<br />
det, edere oblivifeantur, te tale incommodum poftea<br />
paciancur, Platerus.<br />
* Emulfione ex fiemin. violar um) Quod approptiatum<br />
cft, ex quo cum aqua appropriaca, raaa Emulfio,<br />
egregium eft remedium, fimul alvum laxans ac<br />
urinam promováis.<br />
Tf/L. Semin.vi0lar.purpur.5iii. Uthoff.^i. cum fi. q.<br />
aqua petrofel. fiat Emulfio, cui adde teftar. ovor. pulver.<br />
in fpecie fitiuthion.^x, edulcore tur parum, (. Emulfio.<br />
Etmuller.<br />
Illius ufum expertiflimumfe deprehendifle aie. Wedelius<br />
Am. m. m. p. 1S6. ex Cr otoñe Epift. p. +T7><br />
,s<br />
- Interdum tollitur) Nota quod Ce/fius zit Vrinam<br />
quofdam ptomptius reaos, quofdam refupínatos,maximeque<br />
hoc qui grandes cálculos habent, quofdam<br />
etiam inclinaros reddere: Hippocratem fequucus Coaca<br />
A/¡1. O* AiSiwmf ftni/taíjii&ívlíi ÍU?7Í ti» Alio» f*¡¡<br />
•BQCTmtx-mv jj-^jf ^ ¿¡nrm^i ejnüicós ¿pata-iv. Calculo<br />
laborantes eo habicuconftituri.ut ne in urinariam<br />
fiftulam calculus illabacur , prompte urinam<br />
reddunt.<br />
}9- Extenfie nimia) Fit intetdum fuppreflio á nimia<br />
urina copia diucius recenea, qux totum veficx corpus<br />
ica diftendit,ut ad expellendumffefe concrahere nequeat<br />
{fibris etiam mufculi univerfiam veficam ambientis,<br />
quibus fecunda ejtu túnica conslituitur, nimiopere<br />
extenfis, ut fefie amplius colligere, nec veficam<br />
conftringcre valeant) ex qua tenfione meatus eciam<br />
concrah.tur & obturatur : Rcpletur autem vefica ab<br />
urina nimis diu retenta, 1 . quando fanus aliquis ur-<br />
r<br />
Exempla aíferc Schenckfus. Quod malúm tituc ap.<br />
parenterlcve videacur, nihilominus tamen ordinario<br />
fere vefica infiammatto Sí hinc gangrxnalethalis íupetvenir.<br />
Etmuller.<br />
+0<br />
« Fomentisparietar.) Prxrer comprcfííonem cum<br />
manu,in fpecie convenir fiotusex parietar. anetho.fior.<br />
chamom. melilot. Catapl. ex charefil pariet. tj petrofttin.<br />
in butyr o frixis. Siman Pauii Quadr. p. 117. Vide §.<br />
applieondo.<br />
4I<br />
- A meatus urinarii anguftia) Qux variis ex caufis<br />
oriri poteft, Has inter funt inprimis Tumores undec<br />
un que in ejufdem radice obortí, feu intra veficam exiliara,<br />
feu extra, v. g. Pcrtinent huc Tumor'es proftatar<br />
rum g/andulofiarum crea collum veficx collocataruní<br />
feu fitarran: Fit fcil. nonnunquam, ut poft nimium exercitium<br />
Venereum fupprimacur urina, id quod obfervaePlaterus<br />
in Obfierv. Nam tumefi.ax proítatx glandulofx,<br />
fi diucius fubfiftac tumor, neaíurio compriraiinc<br />
urecerem, & icaitnpediunc urinxtranfitutn:Cum<br />
clfem Romx,moricbacur Princeps Tu r cianusexnimia<br />
urinx fupprcflione, quam ñeque cacheiet, ñeque candeta<br />
cérea, ñeque res ulla alia prolicere pocerac; Dilleao<br />
cadavere,nilmaliin meatu urinario, aucveücainventumfu.t,<br />
fed folxproftauglandulojk, adradicem<br />
penis fitx cumefaax invenex fuñe, a quo curtióte lechalis<br />
urinx fuppreflio.<br />
Ejufmodi urina fupprefiíenem ¡ethalem vidi anna 16<br />
menfie <strong>De</strong>cembri in Dom. foltvio mercotore Genevenfit<br />
fieptuogenario: malum adficribebatur fuficeptofrtgori, &<br />
quoinduñus ftupor vefica i mortui apeno cadavere caufa<br />
malí reperra fuit tumorglandularumpro/lataritmtid<br />
radicem penisfinar um, qua nucís iuglandts mo/em ods.quabant,<br />
Et in inflammatione rarius reñí inteslmt ,<br />
«• Vitio Renum) Uchurix ex v.t.o Renum triplex fewfubcftcaufc,<br />
i- ex meotuumrenoliurn abslruñiam<br />
Dobbo, z<br />
D,<br />
I Ichuna; mh<br />
m<br />
•
*<br />
H2o <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXVH. <strong>De</strong> Ifchuria.^ \nt<br />
fic'nfarau, i- ex lafofibrarum fifi ulofarnm renolium tm 1 aut etiam alia contenta vifcofa, feupimitofa ad!<br />
tona, fea torais lie relolutus, ut in disvl», leu fu \ urinaria rapiuntur, ibique mediante obftruclione<br />
nimis auafi ti; mus, ut in jpafimodica eonirallnra. 3. chañara inferunt, fie ex ufu terebinthina poft ciL<br />
exdcfeclu aut inertio fermenti renalis, cranlcolaiio- crudos & vilc.dos afTumpt.T, minara fupprcflamobfCr<br />
ncni&alceracioinm nonbenefe mentarais.<br />
vavir /íi/d.i»»/cent.5.obí.59. uti etiam<br />
Quoad primum vinum, uuet ea qux obftruunt centisnee ntedefteati obCetvzvitldemcei<br />
funr \. fionguis congrumotus, vel ex cafu aballo circa Etmuller.<br />
renes colleaus , vel ex aliis parcíbus per fangninis circulum<br />
ad renes derivaras, id quod caufa; antecedentes<br />
confiíraabunt, z. Eli pus vel ex ulcere remira, vel<br />
ex aliis panibus ad renes denvatura , quo ipfo fxpe<br />
urina fupprimitur; id quod parirer ex antecedentibus<br />
, vel renum, vel aliarum partium vomicis<br />
aut fuppurationibus fufpican licebit; 3. Obftrinrat<br />
renes humores croffi ac vificidi inprimis cura mina<br />
**• Non attrahunt) Serum adRen<br />
.-ibijlisattrahitur, fed una cum fangnineper" anenásre<br />
nales, convehirur rranfcolandus, Tranfcolatur autem<br />
in Renibus hoc modo:Sanguís una cum fero fibi admifloimpellitut<br />
in Renum uibílantiainglandulofanv huc<br />
impulíu ftarim per illius poros parricida: quídam tcnuiores<br />
feparantur in tubulos quamplurimos,qmbus<br />
confiar prxcipue interior renum fubftantiá, atque e:<br />
his definenribus in oao vel novera plerumque carun<br />
culas papulares , tranfeunr in pelvim 5 inde 1,1 uréteres<br />
Se veficam: Reliquum quod ad Renes venerar, partim<br />
ad venam cavam redit per venas Ernulgenrcs, (anguineraqueiuantediluit<br />
vehitque. Zyps.utmed.Pund.<br />
art.S.%.¡. Hinc conftat fi ferum actradlione ad Renes<br />
potus ad renes delati , vel etiam cum fanguine eo<br />
diftributi, qui infarcienres pondos, ineptos reddunc<br />
renes pro urina; fecrerione: Quo pcrtinee obfervatio<br />
Amoti cent. 6. Cur. 12. de puero llclnuia laborante<br />
ob c.'3Íliciem kaisnutricís.<br />
Iuuotefcit hoc vitium quando talium humorum<br />
prxlenria in corporcoblervatur , qua nempe ¡nceftina<br />
Sí primas vias obíidcnr, auc quando urina anrea effluic<br />
íóla, excernitur rurbida acémila, cum fedímento<br />
copiólo mucilaginoio, poftmodum cale contcncum<br />
ra rama deficíc, prxfcnce fimul gravicaee<br />
¿n lumbis. 4. Frequeneiíhma caufa Renes obftruens,<br />
ac unnx crajeaionem impediens, eft Caíanlas.<br />
Quoad alterum renum vitium , nempe vitiatum<br />
eorum /o»«K»,pertinethuc 1. eoiundem dtcvix , quam<br />
vulgo vocant imbecillitatem renum, exlxla facultare<br />
íecrerrice aur alteratnce natum -, Linquamus has facúltales<br />
illis, Se dicamus, fubefle tune aW«# renum,<br />
i. e. tale nervorum ac fibrarum hftuloíarum renaiium<br />
vicium, uedefeau inprimis fpiriruum influorum non<br />
fuftraeaiuur in debita teníionc ; quin potiús Sí nervi<br />
&iph ciin.tliculi fibroli quali fiíccefcanr, indeque orificia<br />
conniveant, unde parum vel nihil eo tranfmcarc-,<br />
ac ex languinefecerni poflit, Excmplum vide inBartbolini<br />
cent. 4.. Episl. 1S.3S. apud Heechftet. <strong>De</strong>e. s- c.w.<br />
ubi llclnuia lontríor ex renum refiioeracione. forfan<br />
pertinent huc morbi acutí, fiebres ardentes , varioU Sic.<br />
lübinde Itchuriam con]i.naam habentcs , Undelíchu-<br />
1 calera , abíque dolore (ripetvenicnteni nliis morbis<br />
acuris, ceulignum lethale,obcxtinaam facultatem<br />
habec Horftius l. j-.obfi 49. Pcrcincnc huc fupprelliones<br />
iftx urinx, qux ob vertebrar um luxarionem, auc<br />
iñum vcllapfium,zat vulnusfpinalismedulia accidunr,<br />
acin genere quxvis alia Kcuna vitio nervorum pl ns minus<br />
relolutorum eveniens-. Qrae ipfa ueuc magis veíi •<br />
eam afhccre videanrur, ramenquia Se renes afíiciancur<br />
abfque dubio videcur.<br />
Atonix huic concrarium cft vicium ftriñura pororum,<br />
Sí nimia fibrarumfiftulojdrum anguftia, fpaftno quafi<br />
qnodam conrraaarum , uri fie frequenter jn calculáis,<br />
dura uno rene lxfo , ac ácalculo irruaro ,alter fubindeccffa:.<br />
TrrtinmsRewn, vitimn crat Fermenti renalis alte -<br />
ratio, ejuídemnempedefeaus • aut inercia', non fufficiens<br />
altcratiomp ruomotioniurinx, ut fubinde in<br />
chronicis qmbuldam affeaibus plus minus hydropicis,<br />
nutadhydropemincliriaraibiis fere evidens cft.<br />
Etmuller.<br />
S°- Settoberroremextemum) Huc refer exrraordinariasqu.<br />
caulas, damvalidioraesxixcariaat dntrcz/crfiniempcftiveaflumpta<br />
nerape vel mox poft alimenca,<br />
vel antequam primas vias abftergentia prxmiffa<br />
funt, fubinde Ifchuriam inferunt; dum occafionc celerioris<br />
Si copiofiows feri urinnrii íecetionis, tanquam<br />
^ehicuii nutrimentí&excieraenci, una chylofa cruda,<br />
non perveniac, horum faculcacem atcra&ricem nonl<br />
culpandam, fed pocius Tranfcolationem fanguínísl<br />
aboliram vel imininutam , hinc expultricem , (i|<br />
conccdacur, lxfam , TranfcoLuio autem illa, vel<br />
tranferibratio, lxdi poteft ob morbos inrempe-l<br />
nei Se orgánicos, obftiuaionem , compreflionem al<br />
calculo Scc.<br />
í 1 ' Vel vitio Vreterum ) Urinx in veficam ex re-I<br />
nibus defluxus impeditur aliquando & inprimis obl<br />
anguftiam in ZJreteribus, eam ubi pelvi continuan-l<br />
tur, quam ubi velicx inter binas ejus túnicas iin-l<br />
plantaraur : Anguftia urinx tr.infirum uicteres ini-l<br />
pedíens fxpius obftruaio eft á calculo in PelwJ<br />
hxrente, atque ureterura ingreflum obturante, rarius<br />
ab eodem ipforum cum vélica conimillunm<br />
oppletue: Nonnunquam ab uno magno , pluti<br />
bufve calculis inediocribus veficx cavitatem replen-I<br />
ribus lifliiur diutius in Llretcnbus urina, aqua nonl<br />
'.¡.niel vidi tune fenfim amplíalos ac difiéraos metetes,<br />
pollicem non raro admitientes , acque un-1<br />
nam ufque ad Renes ipfos in fe continentes ¡ A C«-1<br />
culo in uieteribus ipfis hxrente vix putem impedir, j<br />
unquam , diu ("altera , hunc urinx traníitum, p°'M<br />
quara inveni aliquando in Ureteris medio, íbiflcm<br />
quára alibi magis explicaro Calculum ovi columbini<br />
magnitudúiera pene xquanrera , ad cujus<br />
rera defeendebae urina libere: quod inde patebae,<br />
quod nulla in eodem meceré concineremr urma,<br />
acnull.bi, prxtcrqtum ubi hxrebat calculusd.lt«n-|<br />
cus cnu uréter. Poteft quoque uriñe hicttzm<br />
irapediri a rumore quovis ureteris cum vélica >. j<br />
miili locum oceupante, atque ingrellum ibi LC<br />
dum naturam fatis angullum araplius anguítance<br />
Sylvius Pr. 1,1. c. f6. r<br />
Uréteres ferum non fufeipiune , n ec a . ,<br />
CVM demittunt, nroptec infiammationem vc<br />
ftruaíoncm a calculo , fanguinis grumo , F<br />
vel pituica craffa , vel ob compreflionem z tu<br />
ribus paiciurn vicinarum. Riverius. V.dc i-<br />
110 Renum). TfliU-<br />
F*' Vino uréter um ) Sacis vulgo notiim eftU ^<br />
rix fortioris & pertirracis caufam, íxpiuirne in<br />
ncscon(ir;im , oinriinoa duaibus urinarus pen.f"-"•<br />
fttiftis periderc ¡ Curaqueegomec plnrcsabunn" •<br />
lirer fupprefla tfefuudos aperui, va «anw«<br />
moctis caufam invincibilem ureteris unici, P 3 ' enS<br />
teapatcntis (altero dudom occlrffb, a csácu o<br />
irapadlo, obftruaioncra fuifle. Wi'Jts- vic>^<br />
ttrúm rarius mitb'o fupprimitur, cura en.<br />
iraní iinr , uno klo alter munus obué \ ^<br />
u« niíí z máxima caufa id fíen poteft, Qualis cft ob-<br />
¡}ruaio |neotUmÍnÍtÍ °' vel P ro gteffu, ijanguine.pualcult,<br />
quod tamen vix fieri poteft; Vel fi forte<br />
^"khtibtuardtntifiímti ambo uréteres exficcati conftri-<br />
• icéílent jAuc uniuslaecris, vicio conformacíonis,<br />
^etc abfenre, auc intorco, ficuti quoque in a-<br />
UI orne vidimus, alcer morbis prxdiais afficererur;<br />
Quorum caula fi fiat, vefica inani exilíente, nullo<br />
¿itínlionis dolóte , nullaque mingendi cupiditate<br />
aírente, miaio nulla fit. Platerus.<br />
j4. Vel abftruantur) Obftruaioni etiam obnoxii<br />
dmt Renes racione proprix conformacíonis, Vide fupra<br />
ÍMtuRtnum) Etmuller.<br />
«• Cnerum Specifica) Medulia in cavitatibus pentirum<br />
anferum exficcaca-, pulveraca , Se cum vino<br />
•ota, urinam potenter pellic, ídem & facic anima<br />
kécum pulverifata&pota.O/W. Crollitu Bafil.pag.4.0.<br />
Pío fecreto exhibent hoc.<br />
%. Songu. leporis Vbycum Svii. rad. fioxifrag. calcíneme<br />
in olla, de hoc cinece decur infanci cochl. feros<br />
cum vino albo vel la&e f. jure, quotidie jejuno fiomicho.<br />
Mitocilla combufta in craercm ídem prxltat auxiksA.<br />
Fran. Ferrariuslib. 4.C.10.<br />
Soiriias faltefiuccinatus peculiare hic cft remedium;<br />
Ulfitcciri cum fpir. falis digeritur , SC filtiatur,' Dofo<br />
gr. 16.16. ph. phardmundut Rbumeliut Bafi.ch.<br />
"EScax remedium expertus tum in tribus xgris, ex<br />
mera Pie* exficcato, Se cum vino albo propinato,<br />
hrra horam urinx fluxum promover. Riverius obfi<br />
tmm.p. 200. ....<br />
i 6 * Vermesterreni) Hivinoinfiufi &exprefii, item<br />
liriiiu lumbric. perputrefañíonem patatús egregie pro<br />
iuii'v, Etmuller. _<br />
"• Tejía «vi) Teftx ovorum caleinaexad 3¡. fi P r °pinencur,<br />
egregie utitiam pelicnt; poceneiores funr tehmrumftruthio-camelhciax.<br />
in Jpiritufialis difiolua,<br />
& fub nomine liquoris nephriuci propinatx, ue &<br />
ttfteovorum calcinarx vino ínfufx, & ita hauftx, uri-<br />
"«pellunt. Etmuller.<br />
fí ' Ttfta ovi) Forma Pulveris exhibenda, ( rchaa<br />
membrana interiore ) ad 5¡. Laudantur & Pulvetes<br />
feqaentes 5j. vel 5¡j. pondere exhibiri cum vinecere-<br />
4*> lañe, auc liquore alio conveniente, copiólead-<br />
**, vel fupetbibiris j qui, fi diu aflervari debent» in<br />
ahíleos redigantur.<br />
%• Stmin.nafturtXÚ.f. Pulvis.<br />
%. Glond.avellan.exficcat.infurna la. ^.f.Ful-<br />
^dandus cum lañe caprino mane & vefperi.<br />
. %• Rad.rub.moi.ofiori,fimfanic. petrofiel. leviíl. naw«,<br />
nigelk, alhek, áá- gi. valeriana^, f Pulvis.<br />
£ Rad.afari, phn.mei,acari,fiem.fwnic. aptt,petrafi<br />
^fefiLthlaff. áá. y\.fol.fabine,fichmnfticanard.cin-<br />
"^mi>fiper.3á.Sñ. crocidi.fi Pulvis. ¿<br />
%• Suecini, a.prunor.eerofiaz.^.refinalar.coña^.<br />
h'í fudoieijm. alkek^petrefi rad. ofiori áa. 3«. «*-<br />
"^•Bi./Pulv. 0. f<br />
.¥• nficas harengar. anas animas vocant n ..x./.<br />
. % Ciñeres a cambuflis, vel pulveres ab exfieeatis<br />
hfalumbr.cancr. fluvial- aa. gi- mifleped. ?(?• can-<br />
,h *-velricadar.ablatü atis tenuioribus, ^elfiapiol"»,Jib*ben<br />
pajfunt^.cinnam. 5''- coryaph. 3&.faccb.<br />
S<br />
'qucns valdeefificax, citoparandus néceflitateurente.<br />
.*> Cambar.„°.i¡. facch. c. ?>i. d,u fimulterantur<br />
^rcumaquamulfiocapiafiaMdecañolini, aut mul-<br />
* Vrimhir») Hxc calide pota, &cum totoo-<br />
Tom. II,<br />
memo Se inteftino ventrí appli'cata fiíbíto .omrjern retentara<br />
urinam ptopellir, Se calculum fimul forasmiccic.<br />
Ph.GmlingÍHS. Inabfi. (3Proxi.<br />
Si omnia defperara fuerint urina hirci &c. fubico urinam<br />
propellic, Sí calculum fimul, fi ille obllruaioneg<br />
facic, foras miccic. foh. Hartmannus.<br />
Vrina Secretio Imminuta.<br />
s9 ~ Vrina Imminutia) Urins fecretio imminuta eft»<br />
quando minús ejus per Renes rranfcolaturquam decer^<br />
rarione nempe proporcional i ad ferum in mafia fánguinea;<br />
Quando vero parum incft feri, uc quando hoc crcbrioribus<br />
fudoribus exhaurictí'r, auc non fufliciencec<br />
potu reftauracur, auc alibicolíig.cur, uc in Alcice, cune<br />
non poceftdici Imminura feri excreeio , quiaproporuonalircr<br />
feto in fanguine refiduo refpondet.<br />
Tune igieur eft imminuta Jicretio urina, quando<br />
proporcione non refpondec afliimpris , Sí inde collcao<br />
(ero in malla fanguinea, ficut Abolita , quando n.hil<br />
excernitur. Etmuller. ,<br />
Miaio Imminuta intetdum in prius fanis contingit}<br />
alias vetó cum aliis morbjs , ut cüm dolare cólica,<br />
nephritico, hydrope, febribus &c. concurrir. Caufa<br />
autem <strong>De</strong>feñus miñionis dependec , vel á materia,<br />
cujusporcio excrementicia urina eft, y?r« íc.licec, fi<br />
illud nongeneretur ,copiofe, auc alia feratur, auc eranficus<br />
illius impediatur: Vel ab inftrumentis míñtónis,<br />
renibus, in quibus tirinaá fanguine fecernitur, Sí ureteribtts,<br />
per quosin veficamdeftíllac: Vel Vefica, quaí<br />
eam excipic, Sí cervice illius per quam redduur: Serum<br />
, C\pztwz quantitate generetur, cum urina cune<br />
pauca colligatur , rariorem & pauciorem miaionem<br />
quoquefequi necefle eft, in illis qui minus bibunt liccioribusque<br />
cibis utuncur: Quod & fi fieri pars, qux X<br />
renibus attrahidcbebar, inhabitum corporis rap.atur¿<br />
ill.cque calore abfumatur, vel fudore manifefte exhauriatüt;<br />
evenir, ut ¡lliqui mulcum ficiune parum<br />
mingant: Quod &acciditfi per diarrhoeos, una cum<br />
fxcibusferum per alvum fimul copioíe profundara.-; m<br />
morbis ejufmodi: Auc ob cathártica fumpea, uc cune<br />
miaio diucius dilferacur , aur parum admodum reddacur;<br />
Qux parchís Sí rarius faaa miaio, ucnacura-<br />
lis adhuc, nec nociva , fie illa prxrernaturalis eft, Se,<br />
morbofa,fiabobftrucl:ionibus vifeerura hfcpatis, inprimis,<br />
cranficus feri impeditus miaionem facic tardiorcm<br />
& pauciorem, Sí fero alio effufo , hydrops<br />
afiches fiequatur , in quibus tam pauca cft miaio:<br />
Venina Sífierúm, fi tenuitaterh decentem non habeat<br />
, cum ob craífitiem craaam i renibus difticilius<br />
tune i fanguine fegregerur, Se, ut vocant coletur,<br />
íllorumque duaus penerret, miaionem rariorem<br />
facir; Quod ex afliimptis iis qux fanguinem &<br />
ferum fimul racraífant proficifeitur, ficuti ex vini rubri<br />
ftyptici ufu, aliifque fieri putant, quorum ufu<br />
veluci urinas minui, fie contrariis atecnuancibus calidis,<br />
diurecicis, urinas ptovocari videmus. Platerus.<br />
Si quia parum bibunt, ficciorique vivendí rarione<br />
ueuncur, aut quia mulcum fudarUnt ,auc per fedespurgantur,urinaminori<br />
copia rariufve reddatur, cmendatione<br />
cum nihil mcommodet , minime opus habent<br />
: Si objíruñis vificeribus in hydropicis retenro<br />
fero minus mingara , curatio adhydropem d'^nda:<br />
Si ob feri craflitiem, alTuliptorum caula, id acodar,<br />
vians rarione contralla, Sí prxfcrcim pocu remirare<br />
corrigitur. ídem. ,<br />
^Vrinaimminut¡a)Panciotqaando^ quara pro<br />
Pocus affurapc. copia decebat ««'"«»' ut L "' C<br />
J J «ir. nrinx ac iudons materiam,<br />
notandum eandem elle urm*<br />
, „n. jilos qu. mulcum ludant, minus<br />
underauum non eft .Hos q Bg b b b ¡<br />
r^
H22 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>: <strong>Cap</strong>LXVllI<br />
mc.ere, quin non eft quod fit Medicus follicitus<br />
de xgro minus urinx excernenre, qui mulcum fudaveric,<br />
quamvis grave poflic xgro cíle mulco fudore<br />
diñluere, nam longe magis áSudorc quam á lorio copiólo<br />
debilicaeur xger: Cum fudore namque omnes<br />
corporis vires debilitantur , exhauflis fimul fpiritibus,<br />
quod cum urina non contingit.- In urinx rtamque<br />
fecretione naturali nulli, aut paucí faltem fpiritus pereunt,<br />
quod tamen copiofc in omni contingit j ctiam<br />
minimo fudore , quem prxterea pro natutali<br />
excretione non habeo, quamvis non negem ipfum<br />
non raro efle xgris utilera, uti non inírcquenter<br />
iifilem, ut& (anís noxium,<br />
'• Stranguru) Vocabulum iftud Grxcum eft. Se<br />
componitur á chaione ?e$iy£' fc^tyaí, ñ> qux guteam<br />
fonat ,Sí nomine tpn, urina, £11 enim ftranguria ejufmodi<br />
veficx vitium.in quo urina llillarim guttatimque,<br />
&quidemcrebro admodum, cum vel fine dolore<br />
excernitur, Unde Se Stillicidium urina nuncupaeut:<br />
Adeft quippefrequensad mingendum ftimulatio; adeo<br />
Utfi cum dolore fiat,duplici nomine depravara fit miaio,<br />
tum ratione modi excernendi, tum racione doloris.<br />
Sebifius man.p.1390.<br />
*• Scranguria ) Ifichuria compararí (olee alvi conftipaeiou.;<br />
quemadmodum enim in hac fxces alviretinentur,<br />
fie in illa urina plañe fupprimitur , Stranguria<br />
aífimilatur Tenefmo , quia ficut in hoc affidua eft<br />
defidendi cupiditas,parümaucemexcernieur, ica india<br />
alfiduus eft mingendi appccicus, verum nonnifi<br />
guccacim ftillacimque reddicur. Dyfuria Dyfeneenam<br />
cacenus refere, quatenus in utroque affeau excrecio<br />
cum dolore pecagieur, ln illa quidem urinx, in hac<br />
fxcum alvi. Stbifiui man. p. 38+.<br />
Seringucia nihil aliud eft , quám m¡a.'o incercifa,<br />
five guttatim faaa, vel cum ardore, vel fine; cum<br />
dolore vel fine; Illa qux dolore carct iifdeni caufis accepta<br />
fettur, quibus ifchuria, fed levioribus ; Dolorificavero,<br />
de caufis Dyfurixnunquam non participare<br />
dicitur; Séneca ftranguriam ad tormenta veficx hinc<br />
refert. Chr. Langim.<br />
Dyfuriam non adeo valde á ftranguria dolorificá difcreparcexd.aispatet,<br />
Hi affeaus enim vix differunt,<br />
rafiquódSctangraiainutinsftillicidioconfiftac.InDyfiíria<br />
vero ardens urina fine íncerrupc.one reddatur, In<br />
rclíquis vero , ambo mala conveniunt propemodum.<br />
Dyfuriam proportione etiam dyl'enterixAuclorcs quidamrelpondeiíhnudabloneanuotirunr.<br />
fi quidem&<br />
in hac alvi excrementa, non fecus acin dyfuria lotium<br />
imcruciatu Se ardore dej.ciamur. ídem.<br />
eft quod idcirco valde folicitus fit Medií ICUs<br />
'Cumno<br />
in fanguine pcrmaneac tune ferum , verum<br />
poris habitu fecadac, ab ipfo hinc percorp •n cot<br />
evacuecur effundarurquc c corporc. onspol0<br />
Cxterum minus quam proalfumpto poriiderpk<br />
urina excerni folet utplurímum, quia minus ei„! r<br />
cerratur, Se quidem ob caufas diaas ( ubi de fin<br />
lionc utinx ) fed leviores, connexum puta „»•/'"<br />
partium fanguinis, Qf aliquarum in renibus ¡T"<br />
cularum obftruñtanem ab humore vificido famuim "¡'<br />
miffo ortumhabentem: Urina quoque obfervatur X<br />
quando parcior excerni in fummo corporis a;ft ° '*<br />
febrili ptxfertim, tune enim rainuitut humidita'^<br />
quea, ficque máxima urinx pars confumitur. ¿w<br />
VÍUS%.2p7.od¡02. ' J<br />
*? Vrina guttatim faña) Non íufEcienter miaio<br />
fie, tum quando rarius, vel minori quantitate, fi cum<br />
potu xftimetur, mingitur , Aficiticis peculiare: Alias<br />
autem difficulter redditur, quando dum menrur, nem<br />
continuo, uti par erat,fluit, fed vel ceíTat, ancequam<br />
vefica pcnuus inanicafuerit; in Djfiuria, feu mingendi<br />
dificúltate, vel incerruprisvicibuscummolcíliá excernicur;<br />
vel ftillacim & guttaeim emanar, in Strmg*ría<br />
feuStillicidio. Platerus.<br />
'• Cum vel fine dolore) Etmuller doloreríi>, eumque<br />
acerbum comitem facic urinx ftillicidíij cara<br />
in quam poft miaionem, remanente uní continua<br />
ad mingendum irricatione. Riverius ftranguriam<br />
ad Ifchuriam refert ; in qua ablata eft miclio»<br />
in ftranguria imminuta , quamhbec dolorracarn<br />
miaione.n ad Dyfuriam referens: Ac Imminuta miaio<br />
aliud vicium confticuic , poceft enim im rD1 *<br />
nui excrecio urinx, citra ftillicidium auc guta*<br />
cim faaam excreeíonem , quod vox Scranguria: denotan<br />
* Caufia) Próxima eft Vrina, idque fae dam<br />
á caufia externó oritur, aut in vefica forriiis itnB*<br />
cá, Se plus minus ¡nceriüs abrafá, auc nonnihil excoriara,<br />
Illud in vicio magis accidentali, Hoci" £0 '<br />
dem magis habitualí, Cea confirmólo : Eflque e0¡*<br />
próxima continua irritatio velicx , unde continua<br />
mingencium conatus cura ingenti dolore incer ra" 1 "<br />
gendum oricur : Quód C\ hoc vitium eft á caufa tX"<br />
ternd, feu urina vino, iftud hoc loco confidcrarattS'<br />
Quando vero cft d vitio ipfius vefica , iftud fub VJ"<br />
furia fimul confiderabimus. Etmuller.<br />
Hxrct caufa vel in Vrind vel in vefied,
ii¿4 <strong>Lib</strong>.lV.<strong>De</strong>AfT.<strong>Abdominis</strong>; <strong>Cap</strong>.LXVlIl. <strong>De</strong>St ftranguria. .<br />
quod ibidcrh innuere videtuí, quám per cOntraneta-<br />
tem, correao hoc modo fcrCcorreao fer mencoven- wclfimpl.velchalybeatiirwcCKiiinlocum<br />
muller.<br />
invenit. FL<br />
rncüli. Wedelius.<br />
Indacur in anum butyr um mójale, eoque inungatur<br />
b<br />
- Ab urinaacrimonia) Vis ca llimuland. nimia ra umb.hcus, Ec veficx regio illinatur axungií anferini<br />
urina fuícicacur, fi plus jufto ¿ncaíefcat& inflammetur] Sonatina.<br />
tune enim veluri urens , ardenceirt miaionem parir: 1£. Avena m.ij.bacc.junipJm.j,p„Ugrutt,alm¡¡<br />
Velfi vim deterfiariam zaterodenlem, ^olatMfi-<br />
ttZ a ÜT tSf : mÍ r n - akh ** ' Mentor. fi^f.Á<br />
ft^ibns ualner adra.fceripoffi.nt.ad dolo/em feníen-<br />
Cly V fterts n e, 3 Í7 0nrea,pC í andl ' md ° lorcm & ardo ><br />
ZoT 5 C °í ,even ' nc ' quídam videruiras<br />
&? t\ (craicup.o levaraen íufcepeiine. Rive-<br />
S^£?^^ i ^^^m<br />
juttatim&ciimílillicidioftciendam continuó excitan- f»r:hñc- -----—«.:<br />
veficx ftm ,d^uhf 1 S "T redd3tUr ' deinde ¿ 1 uia<br />
' 1 "!'ll° hci, \ mem «pultncem inteftinorum, vefinem<br />
af-fj.<br />
'* Exigtt) In Cura 1. acre acidum urinx corri^cnáum.<br />
2. Veficxqualifcnnque Ixfio reftituenda. Qupad<br />
pf.Vcncriculus reaificandus, ínter qnxin hoc malo<br />
coBtormdbi'i ptímatum bbtinent Vomitaría , quorum<br />
unlitatem commeudac Riverius, confirmar Hildanus<br />
iif.6.obf.f2 In quem fincm eci.ira pro feopo averfbno<br />
h'g,wtia,in fpecie ex 'jalapa cum terebinth. Extr.pan-<br />
^] ma *'•; Fer cafiíam & terebmthinam > Permifcentur all<br />
ae cogente : Abradicuf ulceraturque interne veficx ftjilV'. - T*<br />
g>gnmcamMercur.dtilciotovincntas ; Qtipad<br />
piimu-s conveniunc ca quxin Exulceratione veficx dicu<br />
ferac. Etmuller.<br />
redd3tUr ' de,iu,e & S<br />
fuperficies ab humoribus acribus eó delatis,& a ca/cu- cJ -, ' ha ' It3tem expultncem inteftinorum, vefibéeriirtbns,<br />
prxfertim ibi hxrentibns, atque ad cor- LTnT a*H T* "*"*** im P«tíumuc /Bolus<br />
1 « » ~>~i \ 'cuwtns noc pracltahir<br />
mnsmotum vehemenrem agicat.onem ac concuft.o-<br />
- ipíam fenfim fauciancibus. Fr. Sylvius Pr. lib. /.<br />
V rr<br />
cuT¿fa T ? " f f S & hen - lax W- *»*<br />
ebiJc.aa^R. fiemm. 4%^. ^.Jacch. q. fifi Bolus.<br />
^J
H2 ftranguriam edoraandam<br />
fideliterfuafu,quód eocum corpus,& perctonfequens<br />
corporis humores vi acefeenre oppido Ipolient;<br />
id ipfum comprobanre experienriá. ídem eftedlus<br />
ex tmñuro tortor i bonafide cxl. fiant Rotula afpergendx<br />
eljeftillcorticaranc. Dafis ?.6.S.&c. Vel<br />
%. Malvat.)unip,%vi.f)r.cort.arant%y fpir.carmin.<br />
m. Etmuller.<br />
17 '• Ualneum aq.dulcís) Externa remedia ad hujnímodi<br />
dolores temperandos nonpaiüm conducunt<br />
qualia funt2iW»M, vel Semicupio, Sí Fomenta pubi &<br />
pcrinxo admora , ex decoao herb.rcfri¡:erant. L,<br />
raca ; Linimento ex oleo rojac. nymph. nngurefioc.re)rn<br />
Gal.popul.cum capb. &mucil.pjyll.cxtr.in aqu.pUntl<br />
Renibus eciam & Jecori admovenda Epith.rcfri(..& f¿<br />
nimcncaprxdiaa, cum qux ad jecoris fií renum incemperiem<br />
corrigendam conveniunt. Riverius.<br />
,s - Vrina pramotionem) Afiparagorum ¡uñones novieer<br />
erum penecs comelli coai,longeque magis crudi, u,<br />
riñas feccidas reddunt , &ad fxpe urinam reddcndarn<br />
urgenc: Aeetarium parctur ex foliis recencibus inregtisportulaca,<br />
nafturtii hort.&aquat. c&refol. typetroi<br />
addcndo capas júniores cumradic. evulfas, permiícendu<br />
calcólas raphani quamplurimas.fi tempusiicidoneuro.<br />
Sífruñ.cucnmer. affundcndo aceiumalbum Sí oleum.<br />
qu.facis: <strong>De</strong> eo coraedae, miaionem admodum move<br />
bic,prxfcrcira fi cune parum ccenet.aucferc nihil. P,<br />
terus.<br />
A Calculo) A Calculo veficx ftillicidium urina:, cun<br />
mingendi conatu Se dolore fuboricur, quando ille i<br />
veficx cervicem fe infinuans eam irritando moleftat<br />
ubi quamdiu cara affligit, frequenter utinam redder<br />
coguntur, Si prora parúm illius per vicesegerurrequifl<br />
magnus fu , gravitatis fcnfum parit: Ejufmodi calculi<br />
a renibus plerumque primum pee uréteres invehan<br />
delabuurur,illicquereccnci ab afluente coneinuo eos 11<br />
rinaincremencum fumunc.<br />
10 • Avicinarumpartiumaffeñn) Hippocrates<br />
iS.ficñ.s. tres caufas ftrangurix tradic, intefiini red,<br />
infiammationem, Vteri inJtímationem,& renes fumín<br />
lis, Eft enim vefica in viris inteftino reaoeonrigua, ir<br />
mulieribus aurcm mero: ideoque utriquepartí vicini<br />
caiis jure comparicur, mquic Galenus in comm. partía<br />
paóenim& imcmpcriem,& infl-immaciontm, &itll«<br />
pereciam premura acque anguftacurapWcgmonejC¡u<br />
mero auc ineeftinoreaoinell.Puiulenciveto tenespi<br />
acre ad veficam per urcrcres ablegara, quod velieam*<br />
credinc fuá mordenseam ad excretionem im»c. *<br />
bizJtis<br />
«• vétate) Stranguria fenibus eft familias, quam<br />
ab caufam eciam Hippocratesaph.ultf.3- ' nt « afkétnS<br />
ferales eam commemorae, Ec quidem vel ob retenrn<br />
cis veficx imbecillicaeem, vel frigidieaccm, «l Jailsp.euitx<br />
feroíive humoris copiam. Sebirim^ 1 ^ U P<br />
Vel aliunde tranfimifiís. „..<br />
**• Refrigeratione & tum diagalang*& c -) .<br />
gus Ilarlochius <strong>De</strong>lphenfis fie curabat Stranguriam.<br />
T£. Flor.chamom.tbymiáá.q.f.Jol.Senn&W- «V<br />
inaqu.: chamam. hujus expreflionis cyathum P ro P^<br />
bat, Ad caufam frigidam teae valere arbitror. P.<br />
flus l.xs.abfi.3.<br />
Vrina Pinguis.<br />
adipí<br />
Pinguedo urinis aliquando innatans á Renum<br />
non eft deducenda.vcrüm ab ipfo fanguine," 1 1"° F .<br />
maturali ' r<br />
tes pingues non defune, qux áprxccr.<br />
calore excicaeo, vel ardore, aut pocius ab eadein ^<br />
ardorem iftum producence, ica poífunc aflici, u ^<br />
ris fecedant; Sí cum urinx materia in ^ e " L¡e' n,¿creta<br />
tándem cum ipfa cxcern3ntur,ac in fuper<br />
nifeftentur: Non negó in plerifquc tabis contar ^<br />
eixfpecitbus; qu.unvis non in ómnibus couW ¿e t3.<br />
fira pinguedinem, fed Se mufeulurura carnes,'<br />
raen nonpucofequi canden pinguedinem, e ^ L,¡<br />
cemaliquam cransferri in vafa Sí fie exce.n. CU1 "T[£.<br />
Nam nuil, debec efle ignocum fecundüm «turan<br />
n&confurai in nobis partes ipfas connnentes,ac r<br />
mis laxiores, quales funt pinguedo SÍ raufcuiorU"<br />
<strong>De</strong> Dyfuria.<br />
.... qux ni continué reparentur, deficiunt, illifque<br />
"lí'tuta ofla , cxtcrxque parces folidiores, adeoque<br />
•nu! ac fegnius macrelcentes corporis cabem indi cañe<br />
fcm.siiifeftanc. Sylvius Append.Try.%42.<br />
Vrina rarius reddita.<br />
Aliud eftminús excerni urinx, quám aflumpti potus<br />
uancicace oportebac , Airad eandem convenienti<br />
uítntitate, rarius tamen excerni, Quamvis enim raus<br />
quoquefolear fere excerni urina qux parciorpro-<br />
(iie acque parciorem urinam foleac confequi rarior ex-<br />
Ketjo ejus, fieri ramen poreft, ut fatis frequenrer, licce<br />
parcior excernacur urina; quin ue facis copiofa excercatur,<br />
licét rarius.<br />
Rarius proinde excernitur urina, vel quia non fatis<br />
ad lui excretionem excicacur, auc irritationem illam<br />
Dün fentic, aut fe exonerare non poteft vefica; Ad fuiei¡acuationem<br />
non excitatur Vefica, quocics urina minus<br />
exiftic acris [Sí faifa; Irritaeionem non feneit vefica i n<br />
1127<br />
candam, fed ¿Vad urediram humcaandam/ummé nccefl3iii,<br />
quod exemplo confirmar, Ouidamtzit, quod<br />
gráciles & penuria alimenU laborantes & fíceos haberet.obeam<br />
caufam vifits eft nobis,non pojfe min
U28 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>LXVllI.<br />
. . i .• i n..c -. r. .: X:C L ... „..-,•.,... : u_ :•_/-.._<br />
'• Dyfurioeft urinaardintis) Dyfuiia; feu urinx difficultacisnonirac.omnemdolonficamraiaionemineellim'mus,quam<br />
eriam Ardoris urina nomine Recenuores<br />
enunciare folenr: Cum Strangurtá fcrcconfunditurá<br />
quaraplraums .rathoribus, qu. inhacdolonhcam<br />
triara raiaionera confturainr,fed eam á Dyfnrt.i m hoc<br />
eanrum difteri-e volum, quód major uriose quanutas >n<br />
Dyfuiiáexcernacur, minor veióin Scranguria, quxetiamca<br />
ratione Stillicidium urinx norainatur; Verum<br />
maluímusclarioiis Doarinx gracia urinx quanritatem<br />
imminutam,qux fine dolore he Scranguriam nominare<br />
Se fub uno ca'pue cum Ifchuria comprehendere; Ex eo<br />
quód utiiquc eadem curacioadbibendaíic: Omnem vero<br />
miaionem dolorificam fubDyfueix nomine explicarc,propcerca<br />
quod ab iiídera cauíis omnes producaneur,<br />
iifdemque remediis cutentur. Riverius.<br />
Sic defccibit Etmuller,Dyfuna Gve Vrinx difliculcas,<br />
cft quando cura magno conacu Sí labore xgrii'accedente<br />
non levi dolore, urina eflluic; Dolor ifte concunens inter<br />
mingendum quafi acdoris fenfura inducicpropterea<br />
malura hoc Ardor urina dicicui : Cognatus eft, addit,<br />
Ídem, affeaus cum ftranguria, Diftetunc eamen, quód<br />
in Dyfuria urina non gurracim.fed fine incctruptione,ac<br />
fxpius debita quantitate effluat &e. Quod dolor iiucr<br />
mingcndum percpiacur, non vero ante Se poft miaíonem.uti<br />
in Scranguria. j.Quódin Dyfuria orificium veficx,aur<br />
meatus íalcem unnarius erofus, plus minus excorietur<br />
aat exulceretur, In ftranguria vetó interna veficx<br />
lüperficies plus minus arrofa¡&c.<br />
'• Dyfuria eft urina ardentis) Eft frequens urinx,<br />
excrec.o.cum magno conacu.&xgri dolore,aclabore,ardoris<br />
fenfura imprímente , fed fine racerrupcione accidens,exorcaab<br />
acrioribus acido-falfis urinx confticucivis<br />
in vias per quas cranfíc,íüafpicula infigencibus, vil<br />
efílueudo taita» compungencibus. funguen. Pr. Mcd.<br />
N sS -<br />
SignaJkntevidentio) Atcaufarum fignadiftinaione<br />
egenc, Si ex urina arimonia proccdac, illa tenuis appareoit.ac<br />
intenfo calore.interdum flammeo practica: vel<br />
admiilio b.liofx, picuicofx.auc purulenta materia Confpicua<br />
fiet: Vifcerum aderit intemperies.vel alimenta calida<br />
& acia , acris xftus Se iraníes caufx calefacientes<br />
prxccíferunt, Calculi autem $£ inflammationes illarum<br />
parriuiraex propnis fignis,fuislocs prupoíic.sinnotclcent.<br />
Riverius.<br />
^•.Caufitfiunt) Caufa próxima & immediata miaionis<br />
dolonficxeft folutio continui in mufculo fphinaere,<br />
vel canali veficx; acque adeo quxcunque folutionem<br />
continui in ilUspatcibusinferrc valera,dyfuriam,feuardorem<br />
urinx cxcicare pofliinc: Incer alias caufas pracipua<br />
Se magis frequens cft urina acrimonia , aliquando<br />
fimplex, Scfinc aliorum humorum permixeione , quam<br />
vifcerum, vel totius intemperies calidiot; velacriorum<br />
&calidiorumciborumufusexcitavit ; fxpius yero ex<br />
perra.ixt.one humorum acricrrum uc bilis
n }o> <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX.<br />
•Éficiant, ve cuidam Chirurgo Mediolani fucceflit, qui<br />
bis feoguíflis profluvio correpcus fuit per vrinam folum<br />
porrando caucerium ex cancharídibus in byrfa,ait<br />
jah.Michael Pafichaltus.<br />
•*• Et tum Lac) Damusea qux leniendo vrinx fummura<br />
fervoren , í quo vafotum emulgentium ofeula<br />
referantur, fluxufquehic concitatur.contemperentvel<br />
extinguanr, Inprimis decoñumJem./ini, lac.chalyb. affatim<br />
bibenda, ítem emulfianem quatuor fem.frigid. maj.<br />
Se papav. albi, amygdal. Icem olamygd.d. wel.rofiac.albnménque<br />
ovi, imucílag.ftm.pjyllq Sefimi/ia, Ec fi miaio<br />
cruenta perfeveret, tranfimus adalia remedia fuo loco<br />
expofita. Platerus.<br />
''• Aliaab Internis) His adnumera defeaum illius<br />
humoris qui glandulis praftatti ftillat, qui vrerhraream<br />
illinit&defenditabvrinxacrimonia,telle(7»Jacch.& nitro.<strong>De</strong>coñ.fior.malv.eum jujubis tf<br />
|¥Í». Nam,fi quid aliud, cene <strong>De</strong>coñum fiebeften zd<br />
p°mn¡ mane fumpeura iníigniter ardorem &dolo-<br />
/ IT1 Tina: lenire dicitur, in primis fi tantillum de croco<br />
1Uc<br />
¿-addicum.<br />
H<br />
» accedanc lañicinia Sí his Cognata oleofa, V.g. ol<br />
'^•¿.perquam eeregium fxpius vfurpatum.Itcra ol.<br />
*ffl*-d. cumfyr. dialth.^puh. ocul. caner. forma po-<br />
" ,s ano;<br />
iri¡fta, & crebrius vfurpaca.<br />
^°'«niune dCwo'e/?^ eft pulvis rad. alth. cumjoech.<br />
Jf*» Emulfiones ex amvzd. d. fiem- melón, nucí.perfic.<br />
10<br />
lapide penar, funt egregia.<br />
0, * Cc i%.c/¿r«.7j, quodiiuerdum folum fufncit,&<br />
: nia pulverifecue &mifceacur cum pulvere ofiium,addendo<br />
fiocchori q.fi Hujus Pulveris fumacur mane Sí vefperi<br />
quantumculcelh cufpisbis vcl eer cápete poceft, afliimatuc<br />
in fequenti miftura.<br />
y£ Syr.diatth.Fcmel.%ii).de cicbor.cum rhab. |j. aqu;<br />
nymph./añuc.chamom.áa.fyv. cinnam.'ifi.m. ítem.<br />
TjL. Lapid.percar. ofiisfiepia, cancror. c.ilcin. pulv.nue.<br />
mofihi áí.%É. Extr.optiBj. m. F. Pulvis. Etmuller.<br />
Seni ardore vrinxlaborancidiucurno, quidamMedicus<br />
exhibuie quoiidie Palverem nuceor.perfic.cum colycibusetizm<br />
concuíbrum,Ec brevi ex illius ufu in brodio<br />
decoñi liquir. vel piforura exhíbiri curarus fuit¿<br />
W.Gabelchefierus cent. 1. cur.,11.<br />
Ego in hoc cafu liquir. & alth. rad. cum momento<br />
nuc.mofich. in jure pulli decoxi, juíquc bibendum dedij<br />
quod in fenibus etiam veficx fcabiei obnoxiis fxpe<br />
experrus fum. ídem ibid.<br />
Ueerini dolores cum ardore vrinx;Bibat mane jejano<br />
Hornacho raparum brodtumCc
1132<br />
<strong>Lib</strong>. <strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXX.<br />
<strong>De</strong> Miau cruento, purulento, cVpilari. 1133<br />
Non eacebo Pulverem hunc in quo magnam habeo '• Materia alba Fj!añea)t\\adtez Se alba al<br />
fiduciara. .<br />
%. Fruñ. alkek¿ n.12. Jim.cucum. papav. albi aa.^fí.<br />
facc.albi q. fi Fiar Pulvis, ex quo femper anee alium cibumdegluciebac<br />
|fi. foh.ManardusEpift.12.1.13.<br />
%. Sa/.nitr.ppti.fiacch.c. áá.36. dacumaquapetrofielini,Expcttum<br />
eft. Joh.Pravotius Sccr.p.8*..<br />
Muabile h. e. in quo magnum experimenrum vidi:<br />
3¿. Sem.hyofieyam. apii,iañuc.papav.albi,fiem.melon.<br />
cucurb.cucumer.angur.moftichholi Arm.fiang. dracon.<br />
amytifiucci liquir.g.arab.opti, thuris, tragac. fem. alkek;<br />
áa.3ij.m. f. Pulvis, decur gj.cum brodiogallina, vcl decoño<br />
liquir. eunei cubieum. foh.Sioct\erusl.i.c.4t.<br />
'*• Eleñuar. Follopii) Eft Antonii Fumanelli!, quod<br />
fie habee,<br />
IC.Semín.lañuc.portu/.íz 3 M- papav.albi Ziü.ficartol.<br />
acelaja, endiv. áá.3j- pulpa fiebeften.prunor.damafcen, áá.<br />
|ij. amyli |iv. Jpod.decanna |j. tragac.g.arab. liquir.<br />
rofi áá.5¡j. mucílagfebeften.M. facch. cand.vio!. fviij.<br />
terantur, ($ cumpenidiis mificeantur, £$" fiacchar a, pasl<br />
coqu.infiuccigranat.dulc. ttiíí dozjs cochlear unum.<br />
,ú<br />
- Emulfia, &c. vel fieminum Jrigidorum) Emulfiones<br />
illas exfemimbus quatuor jrigidis major. {$papav.<br />
albo faaas improbar Chrisl. Langius,otontciez quod<br />
deíiibito acorem concrahant, adeoque malum potiús<br />
exafperare queanr,quam ut levamen al.'quod|hinC promittere<br />
licear.<br />
'7- Inflammatio ) Ab inflammatione Renum Ardentem<br />
miñionem, eorumque caliditaee oriri potius,quara<br />
Diabeten cenfecNam cune vrina i renum calore fervidiorreddica<br />
incer mingendum ardorem paric. Quod<br />
Se cicra inflammacionera ab ¡ntéperie fimplici hac fieri<br />
poeeft,vixearaé nifi prius jara vrina calorem Se acrimoniam<br />
ab aliis caufis adepta,vlteriorem calorem á renibus<br />
concipiens, amplius dum redditur urat. Platerus.<br />
n<br />
- Semen in moficulis)k femine in maículis éloco in<br />
quo continebatur commoto, neddum ejaculato,fcd retento,<br />
vrente acque irritante miaio ardens interdum<br />
fuboritur, Cum enim femen ex natura fuá acre admodum<br />
fit, licet in filis contineri poflit veficulis, nec eas,<br />
ficuti nec bilis fuam veficulam vellicandolxdat, tamen<br />
ex illis prodiens, C\ indu&u illius per quem projici debebat,<br />
angufto hxreat, cum túnica incrinfecus vix inveftitus<br />
nudus exiftat, mox illum nonnihil crodens,<br />
nonnunquam & exulcerans , facic vt vrina prxterlabente,<br />
haneque fedem afluente, ardor ille inter mingendum<br />
fentiatur, ficuti frequenter hoc illis contingit<br />
quibus per imaginaciones noaurnas, vel diurnas venéreas,<br />
aut aaus illius imperfeaos, femen concitaran,<br />
é fuá fede non fparg.tur.- Quod Se ob feminis paucitatem,<br />
Se virgx non fufhcienrem excenfioncm, in invalidis<br />
& fenibus máxime folet contingere, vt Se illi miaionem<br />
ardentem,qua jóvenesj.ó laboratunr,in fenio<br />
primumexperiantur. Keorruptofiemine, in Gansrrheea<br />
viriofad¡aa,hoc idem accidicuc non tancumquiaprxternatuvalem<br />
acrimoniam adeptum eft , ficuti in excretione<br />
feminis diaum elabatur, fed Se in tranfitu duaum<br />
illius erodat , maximeque fi portio fubfiftens<br />
illi adhateat,miaioncmq; ardentem pariat. Platerus.<br />
• 8 ...la materia,<br />
turbulenta quadam midao, purulenta nonadeo<br />
abfimihs, nifi quod albidioreft, cum mingendi atdote<br />
ineommodans procedit,qux eriam á|renibus , uti alia<br />
provenir; faifa tamen magis exiftit, quod ex ficcata materia<br />
, falem álbum colore & albore referente deprehendi,arquea<br />
feri felfedine, in illius renibus ferreeaei<br />
ne illic congefta proficifei, ilhcque ur aqua filfa fo|e:<br />
excoqui&craflefcerehac obfervaeionepocui colligere,<br />
quod alias ubi terreftreitatem majorcm poílidet,ín<br />
arenulas & calculum renum,vti in illorum generacioiic<br />
oftenfum convereatur. Platerus.<br />
Hxc nonnunquam, cum vrina copiofe emiuítur &<br />
ardorem vrinx inducir hanc vulgusMedicorum punílentameffcexiftimat&<br />
a renibus oriundam:Neeat vero^*»»»-/';»,eo<br />
quodetiamfi toti Renes in pusreíblvcrentur",<br />
non poílct tanta ejus copia, quanca interdum<br />
per aliquot feptimanas fingulis diebus excernitur inde<br />
íuppeditari : Sed arbitratur ipfe hanc materiam pro-,<br />
venire ex viriara coaione primum quidem ventticuli,<br />
deinde etiam hepatis cum prima coaionis ectot non<br />
poflit emendari in fecunda ¿ Unde chylus, & poftea<br />
eriam fanguis crudus relinquitur, ñeque a parcíbus fallís<br />
& tañareis mundatur, qux in prima codione feparari<br />
debenc, Sí illx poftmodum á renibus accra¿rx,&ad<br />
veficam tranfiniflx dolorem inter mingendumpariunt.<br />
Eamin fententiam fededuórum aic, quod vit quídam<br />
per aliquot feptimanas vrinx ardore laborans, & vrinam<br />
quidem fatis copiofam, fed tali alba materia adeo<br />
refertam,ut dimidium vrinalis occupareccum máximo<br />
dolore excemebac, Sí variis adhibitis remediis nihillevaminis<br />
fentiebat, tándem folius vini malvada' potu<br />
curatusfuit. Riverius.<br />
Hoc ipfo menfe Maio ann. 1684. eurandum habui<br />
virum Clanff. Senatorii ordmis phlcgmarici temperamenti,<br />
qui per bimeftre fimilem materiam cum urims<br />
excrev.t; Se fimul de dolore in hypochondiio dextto<br />
conquerebacur, comité apofieia, falivationemulta,aneai<br />
vencriculi indiciis. Materiam illam primo derivav.<br />
ad alvumerebro ufu Prifanx laxarais, exfoloíw»*<br />
infufocum rarraro, Vomitura femel inftitui, Poftmodum<br />
natura inclinationem ad vias urina adjuvi ulu<br />
decoñi tartarí & bocearumjuniperi:fic fenfim nypochondrii<br />
dextri dolor Sí gravitas, (in quo morbi focus<br />
& minera) evanuir, & vrina ad priftinam naturam rediere<br />
: Semicupii vfum optavit, quod concern dec 1nante<br />
morbo , quo liquefeeret pars craffior teitita<br />
Tándem potu AcidularumVicecomicenhum ex Atvernia<br />
allatarumintegramfanitatemadepcuscft.<br />
10<br />
- Cinaque a vitiata concoñioue ) Obfervandum in<br />
affea.bus Stranguria $ dyfiuria fimul fubinde excern<br />
maceriam craffam , mucilaginofam &P<br />
. Semen in mafiutis motum.) Pertincnt huc Praftataglandula<br />
juxea collum vefica male affeax,inprimis á<br />
contagio venéreo, vnde & Gonorthcex funt fubjcaum,<br />
¿C fubinde etiam exulecrantur, Exulcerara vero dum<br />
praterfluens vrina eafdem alluit, immenfe dolent;<br />
Qraa Se ita aífeax, loco lympha blandióris, elaborant<br />
fuecum acrem &virulentia corrofiva venérea infeaum,<br />
qui dum vrcthram , per quam fiuit, excoriar & ladir,<br />
hoc ipfo dyfutiam crudelem ififerre folcr. Difficillima<br />
cura eft talis Dyfuria, aut interdum in ulcus penis terminacur:<br />
quando & hac ipfa virulenta cum quibufdam<br />
confcncfcu oemoritur, uc obfervac Schenckitu in abfi<br />
Etmuller.<br />
ituit0 jj,m<br />
nihil aliud eft quam nurrimentum veficx, auc p<br />
illorum vrinariarum proximum, quod ex ifti'P a<br />
lxíis continuo exftillans, vna curo vrina fub formam<br />
cilaginis caifa aut laftea cxccrnicur;qux ípfarnucí^^<br />
hos ipfos affeaus infignicer augere folec&m 1 P ec ¿ccentet corpus ab humoribus excrementitiis, vnde qua uti illic pus ab vlcere, fie hfchanecemateriam ab-<br />
(,sc illuvies renibus adharefeens oritur, Se in ejufmoftergant. ínter qaxTerebinthiuavzlde convenir; Addi<br />
purulentam, vel pultaceam inarteriam convertitur, miniftrando interim etizmLenientia qox ardorem inde<br />
fie corpus purum reddamus, & caufam illius ancece- natummitigent; qualia in árdeme miaione exponundencem<br />
fubcrahamus. <strong>De</strong>in abftergentibus exhibitis ab tur, qua uti vrina acrimoniam contemperando iilic;u-<br />
hifce fordibus renes eluamus, urendo primum levio- vant,fic hic eandem quoque in hac materia retunden-<br />
:í,üsdetergentibits, in ulcerum Renum cura expofitis, do proderunt. Platerus.<br />
CAP. LXX.<br />
1. <strong>De</strong> Mi&u cruento > purulento, J<br />
4 u<br />
Signa funt, quod urina non fplcndeat, habeatque aqux, in qua recens ma&atorura anir<br />
maliiim caro abluitur, colorem.<br />
"• Caufa in definitione expofita eft: & in Difterentia plura dicentur.<br />
'• Curatio eft maturanda, íi eft malum inveceratum , ne in rabem vel cachexiam incidac li<br />
copiofe emittitur, ne in veficafubfiftat, & putrefeat.<br />
Ijnje<br />
naeum& excernendi laboren mirum intendere.<br />
refertVeslíngiusobfiAnat.Barthol.p.ió.qaodin ow<br />
tuis ex dyfuria deprchendatun vefica mucofa ce<br />
albicante materia plena. Etmuller. Tnrbu<br />
u<br />
• Curatur vniverfialibus prttmifft* ) •<br />
lenta miaiones , qux ab alba , loñea «>« "<br />
i renibus nondum exulceratis provemens,<br />
que ex illuvie quadam ibidem collecta ,, ^<br />
excoaa,vrinxque confufe nafcúor , cum<br />
quoque interdum mingendum pariant<br />
íeverent , tándem m Renibus Sí ***"*%.<br />
tionem quandam , vnde & ulcus feqoítur , r^<br />
fent indúcete ad utrumque avertendum .<br />
rara poflulant. Qux pcrficuur f. '"faga*<br />
8 . Ad caufam obverti debec, Symptoma,<br />
'• exteris paribus IO - adftringentia, condenfantia, & confolidantia repofeic, inter qux millefohm<br />
folio albo. Tinclura fmaragdi, arcanum agrimonix & quinquefolii. <strong>De</strong>codum Mynfichú; tx-<br />
/i/»///; pulverifdr.f. pondere cum pzuxiWo fmaragdi prxparari in aqua miUefolii; Terebinthina<br />
in qua vicrum uftum vicies extindum eft exhibita.<br />
'• Minio cruenta,purulenta,(Jc.) Addearenofam.<br />
Arenularum miclio citra vitium Renum<br />
aut vefica.<br />
Tametfi fitcerto certius, dari ejufmodi fabulofam,<br />
filian & tarcaream materiam, ex ardore hepatis Se ve-<br />
Mruin fanguinem adurenrecrilpatam, coagmentatam,<br />
fcatenularum fpecie concretam, qua una cum urinis<br />
dtula fimulacc lithiaun mentiatur,uu prxclareannobxmHturnius<br />
in aph.7y-4.Se Sennertus,deAJf.hippoth.<br />
«quamvis hifce ex granulis.modo á jccinorctranfmif-<br />
*ui cenibus, leu propcer eorundem ficcitatem , feu<br />
taolcaniúe denficarem , meatuúmve anguftiam diucius<br />
quampac fit fubfiftaiu, calculus coagulari pofle, qui<br />
j^gni fiant, novara in dies materiam accerfendo íibi<br />
occcílivc; attamen neino hinc inferat id genus are-<br />
'"asex cinefaao fanguine granulefcentcs,efle eau-<br />
^ calculorum univerfalem, & ómnibus convenire,<br />
j^nenimfequitur, non fundir fabulofa, ¡girar non<br />
ab<br />
°rat calculo, Qupt enim enumerarencur calculofi,<br />
1 Uo Wm in urinis ne arenula quidem per toeura vitx<br />
'ificuluHi apparuic unquarmNec converfo valecconequeneia,<br />
rubras arenulas minxir, ergo lichiafi obfictD<br />
c. Plerumque enim melancholix aut hypochonacae<br />
afteclioni impliciti quibus fanguis ad ciñeres<br />
c'? Ue dam in magna quanricaee cum locio excerni. Horurri<br />
nonnulli calculo Renum funtobnoxii atque paroxyfmis<br />
nepbriricis crebro cencari folent; Noví catnen alios<br />
finedolore, auc alio gravioi 1 íympcomate, longo tempore<br />
arcnofiímminxiflé : Urinx quxcunque fi in vafe<br />
plúmbeo, auc terreo vitreatoaliquandiu fteccrinr,ejufmodi<br />
fabulum rubrum maculx fundo Se lateribus affigunt,<br />
Nimirum fal urinx volatilis, cum fale fixo mctalli<br />
coagularas , fie quando fal atmoniacus limaturx<br />
chalybíSjfali marino autf*>ri'«flcooommixtus fubhmatus,<br />
flores elevati infignicer rubefeunt, quare vídetur<br />
quod ejufmodi arenulxrubrxin renibus g.'gnuntur,<br />
eo quod fel virina cum fxculentiis tañareis, circa anfraaus<br />
renum depoíiris coagulacur, (índeque materia fabulofa<br />
confiar) qua procuras a firoíblárice perrraftfeunce<br />
abluítur. Icaque arena qux ¡ea crebro minguntur<br />
; non funt ramenta calculi aiajoris ( uti vulgo cediera)<br />
verum fanguinis Se feri renum anfraaus perluentiura<br />
extemporánea produaa. Willti Troñ. de<br />
Vrinis c, /.<br />
'• Minio cruenta, purulenta ) Huc Se referti poceft<br />
miaio illa penicus aliena, in qua cum vrina ftercus excernitur,<br />
qualem in facum alvi dejeaionepracernacurali<br />
vidimus. Velafficula aliave arfumpea : vel monjes<br />
per vias vrina cum ea confufe cgeruncur. Ab ulcere<br />
aduritur haud raro, effundunt vrinas careareis cervicis veficc. miaio illa horrenda per quam ftercus Se<br />
Ja<br />
gulis,vitrea concha fe agglutinantibus > luculenter ofticula cum vrina excreca fuñe; Quod ulcus vel illic<br />
"Jl'petfas, qui tamen nelevilfimum nephritidis paro- primum incepit, vcl fceminis in vreri eolio, auercao<br />
ínceftino primo faaum, exedendo ferpendoque Cedes<br />
has vicinas permeans, & in vcrifquc apereura via faaa,<br />
vt qux in ínceftino continebancur, ftercora, vel etiam<br />
oíficula, incer traníeundum vrinx permifecrenrur, Se<br />
vice vería urina illis , fimulque fie confufa prodfrenr».<br />
effecic. Ob quam exulcerationem in fceminis etiam<br />
menfes veficam fubirc , urinxque permifceripoíiunr.<br />
Ad miSianem praternaturolem eriam varia alia genera<br />
referri poffunr, veluei hxc in quibus urina cinaa alieno<br />
colore aliaque.maceria, uri contenrís variis arenulis<br />
febuloque milla & perfufa cft • Platerus^<br />
x a C| dic<br />
- Miñus cruentus) Jj/nm^ W G« ? 'tur<br />
cum vrina- fanguine elt perrúfii Ideoque is fanguis<br />
qui fine vrina ab^c^obapertam^rupcanuaurexelam<br />
venara prodit, cuencam.aio haud quaquam voca-<br />
CCccc ? :<br />
N i? Unc l uam deguftarunc.<br />
do v n yp°diondriacum vidimus, quem lumborum<br />
cuit UC 0r contumax totum P er fepi enníurn excr '<br />
j lCu m arenularum incenfe rubrarum miaione mec,<br />
narecrcaii non poeuit, fed vi morbi tándem fatis<br />
nc eflit. Cnlavcre difleao, nullum calculum aut rejJi<br />
Usau i vefica imnaaura comperimus, led valá qua<br />
|n? e pate ad renes feruntur coagmento rubrorarrareo<br />
dJl^ueoblinita.&ad infignem ufque anguftiam<br />
^ tata - HU,K autem granula rubra eminxiflearbitra-<br />
^'^Pfopterquod ferum perenniter pracer labens,<br />
ti0 0resnia gifque iblubilescarcarex coagolariotria porítrif<br />
iuerir ' a cquefecuin ad renes Se veheam deduris<br />
u «*timp.+s.<br />
"taciirn eft arenulas rubicundi colorís á qnibuf-<br />
Tom. u.<br />
L 1
•<br />
ii34 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. Gap.LXX.<br />
tur, fed quando fanguis urina cft admiftus manavitque ftat , fi aliquandiu fteterit uno alterove die «aíT<br />
<strong>De</strong> Míflu cruento ¡ purulento ¡ &rpilari. 113f<br />
vel a vélica fphinaere, vel a corpore vefica, vel ab mentum deponere folet ex incenfe rubra quafi?<br />
uceceribus.vel á renibus', vel ab hepare, vel á aliene,vel grefeens, Se fenguinem grumofura exacíeTeCet^n" I<br />
á vaíis CeCe in duaus vrinarios exonerantibus. Sebifius Etmuller.<br />
Monualti p. 1400.<br />
h Sangninis una cum urina ) Quibufdam natuns<br />
fanguis eodem modo per vias urinarias excernitur quo<br />
aliis per nares, venas íedis, aut vomitum. Hoc ipfum<br />
praternacutam eft; Ejufmodi excreciones fanguinis excicanturfere<br />
veré inclinante, veris icaque inicio antevertendumeft.<br />
Ha/lerius.<br />
Nunc copiofiüs, nunc parcius huic permiftij unde<br />
interdum lotura carnium fimilis apparet urina , interdum<br />
intenfius rubet, ¿vel potiús ex opaco plus minus<br />
nigtefcit, ica uc eciam linteum immetfum fuo rubore<br />
inficiat. Etmuller.<br />
4- Signa fiunt) Diagnofis hujus affeaus rcfpicit illius<br />
fpeciem, parcem affeaam, Se caufam illam commiccentem.<br />
Afeñus /pecios CenCibas obvia eft , facile enim eft<br />
fenguinem urina permixcum agnofcere:eft enim locura<br />
carnium fimilis, & interdum exigui quidam ttumbi<br />
in ejus fundo refident, alias vero urina lixivio fimilis<br />
eft,quando diutius moratut in vefica, liquiden in illa<br />
mora fanguis denigraran Partem affcñam ficus doloris<br />
oftendit,íi enim in regione lumborumpercipiatur,renem<br />
affeaum fignificat, Ct vero in regione hypogaftrii,<br />
veficam. <strong>De</strong>inde fanguis a Renibus profluens urina cxquifice<br />
mifcecur , ex vefica veco pucus frequencer &<br />
impermixcus effunditut. Hanc diagnofin expreflic<br />
Hippocr. duobus aphorifmis,nempeaph.78.4. Qiticunque<br />
¡ponte £? repentefanguinemmingunt, iis d renibus<br />
•yenularuptafign¡ficatnr.Etzph.$o.c')uCdcmCc&.Sifianguiñen*<br />
mingant aut grumos, vel ftillicidium urina habeant,<br />
C$ dolor in imum ventrem ($ peñinem ,($ perinaurn,<br />
ad veficam labor eft. Si á calculo mideas fanguinis<br />
procedat, illius figna appatebunt; capite proprio relata.<br />
In horum defeau conjiciendum eft fanguinis copiam,<br />
acrimoniam hunc cffeaum producere. Copia<br />
fanguinis ex fignis plethorx apparebit. Acrimonia vero<br />
ex fiaras biliofi auc melancholici humoris in corpore<br />
dominarais, nim eciam pituita felfa qux per urinam excernitur,gravem<br />
dyfuriam & miaran fenguinis efficere<br />
confuevie, quod in fenibus frequenter contingie, huic<br />
pieuitxfalfx generanda valde obnoxiis. Ec hac ratione<br />
prxfertim difeernitur miaio fanguinolenta, qua fit ab<br />
«ctibus humoribus , ab ea qua fit á calculo,quod in<br />
hac nephritici dolores, aut etiam lapillorura excreciones<br />
praccíferura; in illa vero xger nunquam calculo<br />
laboravit, & urina clara ac limpida,multis heterogeacis<br />
contenéis intóla apparenr. Ec non folum a'.^ exercíeiis<br />
immodicis ( quod ucrique caufa commune eft)<br />
fed etiam á folis animi pathematis affeaus exciratur,<br />
quando ab humoribus acribus procedít,qui ab hujufmodi<br />
pathematis máxime commovcntur,ica uc huic<br />
affcaui obnoxií poft iram , aut marorem, aut animi<br />
contentionem graven, in miaum fanguinis plerumqj<br />
foleaftt incidere. Riverius.<br />
f- Omd vrina non ffle ndeat,) Probé diftinguenda<br />
rubedo urina fanguinea á" rubedine falina , quando<br />
nempe contenta copiofiora felina oleofa cum liquore<br />
continente exaae unita , idque fere vi acidi<br />
rubcum prafentant colorem : Hxc rubedo, qux eft<br />
fx fdlibus, perfpicua eft Se clara, aut qux prxcipitaca<br />
fcdimeiitum vcl ineenfe croceum , vcl inflar cinnabaris,<br />
vel incarnaci nonmhil colorís fuggerit; Qua<br />
vero eft a fenguine rubedo eft opaca, plus minus<br />
craíf.ufcula, peo copia commifti fanguinis, Unde<br />
etiara á folibus orta fplendet quafi, led qua eft d<br />
faniuine abfque fplendore obfervatur. Illa feorbuticisuibinde<br />
accidere folet, I etiam in aliis aigris<br />
deprehendicur,<br />
cns '<br />
6<br />
- Caufa) Non folüm ab urina admodum irrícam<br />
ardens miaio, fed Se cruenta, vix cansen poteft,<br />
gerc, cum fi calis fie, ad excretionem illius impelía<br />
diutius minime fubfiftatj Si tamen non folum ílimui r'<br />
fed Se vim erodentem adepta etiam veficam croché<br />
cune fanguine exúdame cruenca redditur. p/attr '<br />
Caufas acrimonia urinx, vide fupra artic.iv. <strong>De</strong> flr<br />
guria §. Ab urina acrimonia) Se %.Aut d caufis externü) i<br />
ítem §. Aut ab internis) *<br />
7- Curatio eft maturanda) Quod ad Prognofin fpe. I<br />
aat, Copiofa velfrequens fenguinis per urinas evacúatío<br />
valde penculofe eft, potell enim in tabem&hydtopem<br />
xgtum deducere-, Si vero diucurna fit, vlcus<br />
excitare poteft in ca parte a qua fanguis ematnat; íi arfa-1<br />
tim fanguis una vice emingacur, periculum cft neme-1<br />
tuendam excitet Ifchuriam in vefica conctefeens vcl I<br />
alia gravia fymptomata pariat in eadem puceícens&l<br />
pravam inducís qualicatem. Riverius.<br />
In genere miaus cruencus copiofior aut fapius recurrens<br />
periculofum malum eft,' variaque fyinpcomaral<br />
inferens qux hxmorrhagias confequuncur. Si exl<br />
pudendis fanguis eftluat,minori cum periculo junctum.l<br />
Pcriculofior eft quando ex vefica emanar. Omniuml<br />
máxime periculofus, fi ex renibus prxlenim eroíisj<br />
aut eorum, uc vocant, imbecillieate, malum oritur.|<br />
Etmuller.<br />
8<br />
- Ad caufiam convertí debet) Curatio pro varierate<br />
cauíarum varianda eft, Ac primum fi á fanguinis copia<br />
vel acrimonia producarur, curandus eft pnmum<br />
botomia, c diteCto renis aflea.' celebrata, parca mantJ<br />
Se frequencer, ve fiac major revulfio. Cui eriam con-j<br />
ferrépocerunr. Cucurbitula , Friñiones(¿Ligatttrt ifl<br />
partibus fuperionbus ; mío íi fanguis copióle nual<br />
Cucurbicula hypochondriis erunr admovendz : Ac<br />
<strong>De</strong>rivaeionem vero,fieñio malieaii, (3 operlio bxmorj<br />
rhoidum convenire poeeric.<br />
Quando humores ferofi auc biliofi fanguinis excrej<br />
tionem promovent, illi expurgandi erunt Vurgotmi\<br />
bus inHxmoptoe propofitis, per incetvalla repetitisl<br />
quibus eciam fequentia pro Medici arbitrio fubrogar]<br />
porerunt.<br />
If.. Rhabarb. parum torrefiañi & púber. %• cor allí<br />
prepar. Bfi. fieri caprill. aut aquxpl*»t*g- uncivl<br />
f. Potio. „ I<br />
2¿. Cáfila rec. extr. ffi. Pulpa tamannd. avii<br />
boli Armen, oritnt. 96. cumfiacch.fi Bolus. R>v« ,u! ¡J<br />
Pro varietatc cauíarum remotarum cura nonm j<br />
variandajln genere quxcunque hemorrbagias ípeen >:<br />
hic quoque conveniunt. In fpecie cum írequent"» •<br />
caufe ineerna folcat eflé acrimonia feri etodeaa!t ¡ilUI<br />
plus minus exulcerarais hanc acrimauiam tempe<br />
adeoque maximampartem¡adhxmoptyf inC ' r¡\<br />
ta remedia locum habent, Se hinc vulneraria ""11<br />
dantia conferunt, lmo cum ferum urinarium p u^<br />
ñus acre omnem miaran cruencum vndecunque _<br />
exafperare foleat, femper una attemperandi f 1<br />
probé attendendus venit, ande papaverina ^7.1<br />
item qua renum ac veficx exulcerationi con<br />
hic locum invenient. •<br />
Vena fieñio interdum locum habet. ^ ^ ¿ f ]<br />
talia non conveniunt, cum facile acrimonia 1 • l<br />
perare malum queant; Saltim rhaborb-dt qu.<br />
venit, & magis pro feopo alcerae.vc. « ^ " ;*<br />
Hinc , ic Pilula ex rhabarb. cumfiucco plontag.ncí P^^f^fJ^<br />
rhabarb. parum rorte&étí, & in fpece Pti** ,,<br />
bmth. cumrhaborb. aUmundocoauaaw^^<br />
c<br />
urina cruenta fi « fanguine con- exoeúmentaxn HoeferiinHMp- l •nferofiore corporis habito i autinacriori fanguinis gr. fiamach. myrtill. hypacyft. áá. 3ij. ealyc. gl,<br />
.rrimonia,<br />
simonía<br />
icem in renum imbecill.cace rheum opti- fiantaLr. & citr. áá. Jij; rafirub.p. iij. coqu. in<br />
«Bin. Etmuller.<br />
9. cateris poribus adftringentia ) lino calefacientia<br />
adm urebinthAiftilloto in ¡pío miaucruento vi balfemicafuá<br />
profunt. Wedelius Am.m.m.p.iQi.<br />
•°- Adftringentia, condenfiantia ) Poft debitas revalfiones<br />
Sí derivationes , vel eriam dum illx celebtmtur;<br />
íi res urgeac , ad ea veniendum eft qux fanepínem<br />
cohíbete, ac venas conftriugcre ac glutinnre<br />
Llfuiit. Qji?<br />
7*'& t<br />
ta nicn fl.uim apparentc fanguinis<br />
áaxu ufurpanda non funt , ne citius quam par fit<br />
cohibitus Se incrafluus alicubi gru.mefc.it. In hunc<br />
uínm máxime commendantur fiuccus plantag. recens<br />
tsttaclus ad vnc. iv. vel v. exhibicus , mane & fero<br />
¡iimptus, qui etiara ad quaracunque hx.norrhagiam<br />
uülillimus eft. Sí camen nimia vencriculi refrigeraliotimeatur<br />
, cum fecch.iro nonnihil decoquendus<br />
ell. Lacavi/lum máxime commendatur á Ferefto lib.<br />
'.i.ebf.i3.<br />
Szpe ,inquit, fenguinis m.clum folo ¿t¿7¿ ovillo,<br />
tempe fumendo jiv. lañis, Se 3j. boli Arm. cuavi:<br />
qai tamen prxcpicne poft ejus alfumprionemaliquis<br />
dotmiac , ñeque fe exereeac. Laudant idem Holleriwi<br />
Duretus , Ganiñaría, exHippecr. &Aviccnna.<br />
<strong>De</strong>codiones eciam ex centinodia, equifieio , portulac.<br />
tefummit. rubí func eficaces , addita j. patee fiucci<br />
¡rmator. acidar, vcl cydonitr. vel. ad fervoran fanguinis<br />
temperanduin utatur Apozemate in plures doicsmane<br />
Sí fero. E. g.<br />
Ifi. Fal. lañuc. portulac. canfiolid. maj. áá. m. j.<br />
fm.frigid. maj. & min. áá. 3j. jujubor. par. iij- Hpir.<br />
16. flor, nymph. violar. & rofar. áá. p. \.fi <strong>De</strong>tiíiio<br />
ad ibifl. colat. dtjfolv.g. tragac. 5¡íi. Jyr. violar.<br />
(¿ de rofi fice. áá. ?ifi. fiolis pr un. 58. trochific. alkek_-<br />
/«opio 3(3. f. fuíep.pro iv. doaibus.<br />
Ad magis incraflandum , Se fenguinem potcntius<br />
cohibendum poterit' addi Jyr. papav. une* j. Pulvet:s<br />
eciam fenguinis íluxura colubences , vt caralh<br />
tnhr.lapid. hamat. boli Armen, térra figill. exhiberi<br />
pfiHt, cum aqu. rajar, plantag. aut decoais prxdiftis.<br />
Si raorbiis tu diuturraor opiata fie parari<br />
poterit.<br />
%.Confierv.rofiradfiymph.ma. áí.fij. terr.figill.<br />
^Arm.fiang.drocen.'corall. r. lapidJiamat. & troúfi.<br />
de cárabe áa. § j . hypocift. gran. Kermes , Jem.<br />
( ! *»iag. áá. 9j. cum Jyr. papav. tfmyrt. áá. part.aq.fi<br />
°P*ta, dazjs mognitudo caílanea m. tfv.fiuperbibendo<br />
}»im aque plantag. _.<br />
<strong>Aff</strong>eau etiam pcfeverante , convenienciífimura<br />
•4 pet intervalla date decoñum myrebaL infiero lañis<br />
a<br />
"t alio liquore paratum. Holleritu Sí Duretus amt-<br />
^KTrochifieos Gordanii elfe inftacomnium,,Chr. o<br />
Vt<br />
l* trochifeos de Cárabe coramendat ex aqua plantag.<br />
"•que femel tantum hora fomni exhibitis íe huiicafteft<br />
«m curaífe aflirraat. r.<br />
p<br />
ro Potu ordinario conveniee infiufihm Lentijc*<br />
S* vino mixtura, mane etiam inflar Julep. exhiben-<br />
" n j. raj. rub.p. iq. coqu. in aceta<br />
ferrata & pauco aceto, pro Faeu tepidiuficule: Ex<br />
codera <strong>De</strong>coao poteft fieri Infiejfut auna dozi jimplicium.<br />
Tf» Vng. camit. &refrig.Gal. áá.|,fi. abluantur<br />
axycrato. Ungelumbos frequencer; vel ad magis conllrragendum.<br />
1f.. Succipiant.¡anguín: áá. Ji/. oeeti S;j. ale* amphac.<br />
|vj. bulltant adfuccarum confumpt. Adde fiang.<br />
drac. maft. cari. gran. áá. g'j, camph. 3Í5, vnguent:<br />
camit. 3ÍV. cera q, fifi. Ltnim. addcndo acitiparum<br />
unaionis cerapore. Lamino plúmbea raulcis foraminibus<br />
percufa, renibus appofita, vtilis.<br />
Inco Miau, qui fit ex humorum acrimonia. Jecotis<br />
ratio ineunda eft , Epichcmatis & vngu. illius regioni<br />
applicitis. Si fie á calculase Arenulis prxraiffis evacuancibas<br />
tevellencibus, acrimoniam dcinulcentibusa<br />
ad ca veniendum qua lenice abftergendo renes ab infarauhberarepoíuine.<br />
E.g.<br />
¿C. Majfpil.de tereb.cumRhab, §j. capiat 3ÍÍ. mané<br />
cum Jyr. de althoo cochl.ij. aliecnis diebus.<br />
Diebus vacuis ab vfu Pil. fumat altecnatim Pulv. fie<br />
módulos feq;<br />
"¡£. Liquir.r. 5Í). fiemen 4.flrigimai mund.áá.5j.<br />
fiem.portul.lotl. áí.$R. trach. de corabe.ee. vfti prtpv<br />
áá-9j. facch, adpond. omn. Fiat Pulvis tennis, dofi í¡\i<br />
cuín aquamolva in qua fiemen cydomar. aliquandiu ¿nfufum<br />
fuerin<br />
"y., Amygd. excortic. & pintar, mund. áá. 3ijfem.<br />
alth. alkek¿ áá.9j. fiem./añ.papav.a. áá.BR. amyli<br />
tragac. áá. Jfi. liquir. fij. facch. |vj. cum aqu. parietar.<br />
fiat confi. in morfiulis , capiat mane & veípe-<br />
Í-Í unc.fi.<br />
Efficaciora Diurética non conveniunc; ut pote qua<br />
fenguinis fluxum promoveré valent. <strong>De</strong>nique Aqua<br />
vitrialata ad fenguinem cohibendum tenes refrigerando*<br />
Se cálculos expellendos funt efhcacflima;<br />
Riverius.<br />
Hicfummum periculum eft vbigrümefcit fanguis,<br />
conandum itaque utincidanturgrumÍM7»«/. arremi-<br />
Jni,ftachade, aja odor. canyzA,fiem. raph. coagula; íummarim<br />
üs qux fanguinem comminuuntjdaris ex axym.<br />
Quibus li nihil eflicitur, incifo perinxo, quo modd<br />
calculi "educi debent , molienda curatio. HolleriuSi<br />
Ad vicandam ifchuriam, fyncopen Se vefica gangtanam.<br />
Duretus.<br />
10<br />
- Adftringentia , cindenfiantia , confialidantta)<br />
Prxmiflis univerfelibus remedia hxc valenc, v. g. mifturoiñzpolychrefta<br />
Sylviihic locum habet.<br />
^£. 'Aquaplantag. ?ij. cínnam. 5¡'¡. acetiftíllat.%&.<br />
coralürub. ppti 515- fiangu. dracon, 9fi, laúd, op.gr. j¡<br />
Jyr.myrth. |(j.m.<br />
Hxc mucura eochlearim fxpius fumpta curabit plerafque<br />
vaforum rupeuras fie lupia mulcorum expeaationem<br />
fanguinis effluxum brevi tollec ; fecundüm<br />
experienciam Graffii l. deorggen.vir.p.iS4.<br />
Cum vero ad acrimoniam leri vrinarr plus minus<br />
refpeaus habendus fie, pra exceris convenu hic por-<br />
«n. E.g. -<br />
tulaca , quovismodo ufurpata. Icem plontogo Seifle-<br />
, %> Lcntifcificci minutim concifil). aqmfiarttsXb^. ciaeim ejus fiucci unc.ij. vel iv. hauftus: hinc equije-<br />
Sndantur per horas xii. i» Mí- v«W« «pido, val. tum cjufiquedecoñum , item millefiol, flore albo, ejuf<br />
ben<br />
eclaufo,colarraafervetucadutura.<br />
que decoaum egtegie confolídit: Hncc ra rpcae ad-<br />
. ^Jia vetofianguintigrimi quandoquein vélica te- daiBi agrimonia five Eupatorium vulgare, quod mi<br />
"^nturfeva fymptoimra induccnrcs.prodiflolutiol]ire<br />
convenir in miau cruento quovis , in fpecie 1. ex<br />
vajet pofc/ Jpida bibita per incervaUa ex aqua erofione octus fuetit. Unde Lindonus «i"»''<br />
¡?-fe« &aceto albo non valde aeri: Acetum paucura qumquefalium, Se potentiUom <br />
"itttvixguftu percipiatur. ,<br />
£*tefiU\ Tópica admovenenr región, lumborum,<br />
tef<br />
tigerio & conftriaioni Renum idónea.<br />
, £. Rad. bijhru.fiymph. majar, áa. \y falplantog.<br />
^uUquiftti , palygo'n.burfiapoj}. áá.rmj. mojic.tf.<br />
Tam. II.<br />
{c *> k » iá f*¿Z~<br />
phcil contra miaím cruencum. H.lee inmfr<br />
c , a n d u m ^ ^ S / ^ S ^ ^ Í<br />
CCccc M£<br />
J<br />
*<br />
M<br />
\
m<br />
JI 36" <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX.| <strong>De</strong> Midu cruento, purulento, ¿V pilan. 1137<br />
^C, V. Herb. FTtrh- aarimen. agrimon. mi/lefol. millefbl. Cttmm. fiumm. hioer. hyper. mufei mufici • Si .Si a calculo& calmln ,V imnllr arenulis f,.Q-:. fueric, confule r._i . Rhen . I . . . I<br />
prun.Jyh. áá.ra.j. rad.fiymph. maj. Iij, ficm.kypcr.\&. Quod fi fedato miau cruento/*^ congtumacns<br />
incife Se contufá dentur. SignaJpecies.<br />
in vefica hxreat,fiye fuppreflionem vrinx inferat, „?<br />
Ex iis poteft fieri <strong>De</strong>coñum, vel in vino cui tempo- ceffe cft per remedia appropriata, qux tamen non ni.<br />
te ufus addatur parum de lapid. cancr. Vel in lañe, vcl mis cito danda, ne apenantur denuo vafa; Pradlac ti'<br />
in Jero lañis ehalyb. Se ita ufurpatum á quibufdam inprimis fiucrinum quod fenguinem coagalatum di?<br />
laudatur, vti Se beltis minar ac tota ejufdem planta, folvit Se cruentum cohiben Eimu/ler(<br />
<strong>De</strong>coñum Minfiñhi, In fpecie laííis ovilti §iv. cum Trochifci hi efhcacifluBi firat.<br />
boli Arm. 5j. propinatum omni mane experimentum lfi. Semin. melopepou. cucurbit. portulac. fhod. fucci<br />
eft, a Forefti probatum tib.24.abf. 10. Se Tima» lib.3. c.4. liquir. aa. 3ij. fem. lañuc. malva,amyli, rajar, trarae<br />
five fie ab acrimonia nimia feri erodcntis,five fie a fi fiem.papav. aa.ly fiem.gojfyp. cydanior. acetef.g.Jrab<br />
mili caufa.<br />
aa.5i(s. térra Armen, acacia áá. 5¡ifi. croci zfi. aim<br />
Ad hxc fuccinum Se omnia fuccinata , in Ipecie fiucco plantag. ms. tAZtÍMS.<br />
troch. de Cárabe funt egregium experimentum. Tima, Monacho fanguinem mingenri profuit aqmchalyb<br />
in Epiif.pag. 248. troch. de Cárabe cum bolo Arm. Se ut Se tragapogi, qux data in internis referacionibusmi-<br />
aqua plantag. cea probatum remedium laudantur. rabilis videtur. Eft Se aqua confina ex perfil, pimpin.<br />
Cutavi aliquando virum miau cruento laborantem Scportulaca , quam vidi valde profuifle. C.Guarino-<br />
ex acrimonia feri feorbucicanaeum, propinando troch. nius eonfii¡.<br />
de Cárabe cum ocul. cancr. & pauco facch. Saturni, Miaio cruenta fola tinñura fiulph. vitriali. Et ob<br />
Sed veve hxc juvarenc, conftaiuiaru fanicaeis confir- metum grumefeentis fenguinis, cjfeniiahyperia>n.aaimavic<br />
liquor Mortti Solaris , dofisgutt. x. ad xv.omní dam fenatus eft. Mific.C.Ann.ijbfi8S.<br />
mane ad aliquoc dies concinuatur. Hinc Se tinñura Canfiervafiamgmfiorba, cum ejufidemaqua dtftill.vd<br />
antiphthifica hic adhiberi poceft , "Icem lapis hemati exfol.quercus tenellis rub.deftil. exhibenda,mitc enim<br />
tes , auc ejus loco térra figill. prxfertim fi malum fit útiles funt. Salenanderconfi.27.fieñ.¡.<br />
á cantharid. Lapis hamat. cum copiofo lañe, quod Obfervavi ta&icamveronicam SepruneSam vinoin-<br />
acrimoniam infiguicer temperar, Propinaras eft ecoxifle Se miaum fenguinis diuturnum perfanaíTa, cjui<br />
gregius.<br />
antea curari non poterat, ídem ibid.<br />
Opiata per fe nota funt, in fpecie Eleftuar. Helidai Juveni, cum fanguinem ferofum & tenuem meje-<br />
?ad. pro fanguinis fputo.fie hic locum habet. rec itatim ufus fum iis qux refies debdiores fact's<br />
Quod fi Miaus cruentus ex affcaa vefica fit, prx- roborarene , venafque conftringercncadhibica vichis<br />
terdiaa Injeñiones fimiles conveniunc; qualis in vefi racione proba, fie Íimul lañe caprina ucens, poftea<br />
cx exulccraeionc propoíicx. In fpecie aqu.plantag.' eciam ovillo, cum nihil melius eo exiftimet. Avictma<br />
eam troch. de Cárabe 5j. injiciancur. Forrior eft Inje confirmandis renibus, dabam je juno u nc. vi .quibus adaio<br />
ex Emulfipapav. albi cum ¿op. hamat. prapar. vel I debam boli Arm.fy.Cic miaus fanguinis deCútJmjlHt<br />
fiuccus plantag. cum pulv. ¿apid.homat. Sec. obf. 10.1.24.<br />
*• Dijferentia •*• á partibus fanguinem fundentibus fumitur.<br />
I. Alius eft ab "• Externis cauíis ut a continuo ervi leu orobi & Chinx diutino ufu.<br />
Alius eft á ,4 - Renibus, qui ex eo cognofcitur,qabd copiofus fit, urina^-toti exquifitc permif-<br />
«eatur,ut eá quafi dilutus tcnuis fit, ,6 - rubicundus, liquidus ac minime concretus fubfidcat.<br />
11 ,s l0,<br />
• Oritur vel - a vafis alicujus iniis '^-anaftomofi: te tum copiofus & floridus redditur : autviolentiaaliqua,<br />
aut vulnus prxcefTit:~'-»ut plethorx figna adfunt; aut fanguis tenuitate peccaf.<br />
Vel ab **• ejufdem erofione, Sztum íanguis minore copia excernitur, in initio prcíertim. Vel • a<br />
Jfetzúña-i i sz tum urina leviter rubro colore tíñela t&^-Curatio etiam venar in brachio fe&ionem<br />
repofeit :«^am lí -adftringentiumintus& extra ufus cxcipercdcbct. 7w¿//r7 Gordonii l ' va-<br />
* cnt '<br />
Alius cfk^-ab Epate,vcl imbecillo vel fanguine gravato,vel iifdem morbis,ut jaffldixiaffe* 0 '<br />
tetum figna adfeáo rum renum nullaadfunt. <strong>Cap</strong>ut de epatis morbis confulendum eft- «u<br />
pertinet Harmorrhoidum fupprcífio, de qua fuo loco; ureterum a calculis tra*feuntibus vulnus»<br />
a quo pauciflírnus fanguis cffluit, &c. .<br />
Alius 18 - a Jphinftere cervicis mufculo .-& tum urina non arqualiter perfunditur, fanguis luí?<br />
oens ingrumos abit,dolor plxrumquemcjendo premir, ac veluti penis raáieem adurir, aha v<br />
ulceris vel rupta: vena: figna adfunt. Curatio eft eadem.<br />
19 conCr<br />
' Alius ab intimo virga meatu .& tum fatpe fine urina exit, qui cum urina effluií,<br />
tus ftatim fubfidet.<br />
Di enti<br />
ff.<br />
^"hferv.42. miaionts praulentx Se fengu.ncx ex ulc<br />
«c colli velicx propter carunculam ibidem loe. ex<br />
«dUmm vfu fuppuratum. Ex obufiu allit mitins<br />
«uentus obfervatur i Schenekio tn abfierv. Ex aloes<br />
«¡mió vfu vrina cruenta notatur in Añts Hafinienjtbus<br />
"•
ii}8 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXX<br />
6ífcriuflet,Bili prxfertimadfcribereurinasmagisrubo-1 l 7- Oriturvel) Adhafce cruenramia'<br />
recíñelas , five illa moram prius aliquam in fanguine I continuitate foluta ptocedentcs etiam R niSCauí " as '3<br />
longiorem traxerir, five ipfa copiofiüs ad fanguinem ex ' cülitatem, nimiamque inde vafo'rum renu "? m ." nl>e '<br />
folliculo fuo propulia fuerit, five eadem quacunquedc<br />
caufa incendium íblitomajus conceperir,ab acris puta<br />
aftu.alimcntis acrioribus, & fale volatili oleofo abundantibus,<br />
vigiliis protraais, corporis exercitio vclagitatione<br />
vehemcntiore, iraSealiisanimi pathematísvehementioribus,<br />
fupprefla aliqua vacuatíone folita, fanguinis,<br />
feminis, fxcum alvi, Sec. Quo referri debent<br />
quoque afliimpta prxpoflere medicamenta, & in primis<br />
venena fale volatili acriorc Se oleofo , quod inprimis<br />
notandum ad remedia hincortis malis curandis<br />
conveniencia invenienda Se vfurpanda.<br />
Non cancum á Bile oritur vrinx coIor,íéd etiam non<br />
taro ab ipfo fanguine, quoties ejus aliquid una cum ipfa<br />
profunditurexcerniturque, Sec. Sylvius Append. Tr.<br />
v. §. 34S.<br />
Difterr autem rnbens d biti Sí fanguine vrina, cum<br />
ibi Se minus crafla & magis permanens fit in colore &<br />
confiftemia;»jc vero non tantum craflior, fed mox fedimentum<br />
cruentum, Se quandoque grumofurn deponens<br />
obfervetur vrina.<br />
Color idem rubens quando magis adhuc intenditur,<br />
Nigricans evadit, ab iifdem caufis, fed intenfioribus.<br />
ídem § 3si. (¿3/'.<br />
Vrina Foetens.<br />
Urinafoetorem notabilem acquirit, non tantum ob<br />
Pus, fimihaque fcedaSc fcetida fedimenta, fed etiam<br />
fecundüm totamfiuamfiubftantiam^cetot aucem omnis<br />
incorpore pucretaaionis alicujus fignum exiftit, non<br />
tantum i.ifxcibusalvi,fed Se ipfa urina Se fndore,cxteriíque<br />
excretis ómnibus. Pucrcfeaio auccm fequicur<br />
partium miíli feceflum ab invicem, adeoque miíli diffolurionempeculiaremjnequeenim<br />
quoties diflblvitur<br />
radium, toties id cum tectore contingit, fed inprimis<br />
quando effervefcentia concurrir cum partibus oleofis,<br />
rainus exaae eran exceris millis; lia ubi eífervefeentia<br />
contingit inter aceeum vinumvé acidiufculü oelixivum<br />
quodv.s forte,cui fulphur incoaum eft, aur quid fimile,tumfoetor<br />
intolerabilis cxcitatur,latiinx foetorem<br />
xmulans.<br />
Annon vero ex hoc fimili,ratio peti poflit fcetoris in<br />
humano corpore obfervandi, qualís Se major forfan in<br />
porcino repericur, nempe ex parce oleofa in bile cum<br />
falelixivo , fed volatili exilíente , ob fuccipancrearici<br />
aciduli affluxum ? ubi notandum non tantum tune<br />
quando fxces fimul propelluntur dcorfum , fcetorem<br />
illum obfervari, fed etiam tune Se máxime quando aliquando<br />
diutiusabftinuimusab alimentis, adeo ut tune<br />
yix aliquid prxter flatus Se parum materix pituitofx<br />
eum bile miftx cxpellatur-, quinimo non raro in diarthecafummus<br />
ftetor obCetvziat. Sylvius Aft.Fr.v §.358.<br />
Vrina fapor mutatus.<br />
Urinas fapor mutatus deprehenditur ab illis quibus<br />
vrinam guílare eft volupc , quialucrofum , aut faltem<br />
qui cafu eam aliquoties guftarunr, Notantenim ii urinam<br />
qux paulo poli aflumptum potum copiofum redditur<br />
fere infipidam efle, fed fallara obfervari, qux aliquot<br />
poft excernitur horis. Prxrernaruram vero efle<br />
aliquando infipídam^liapádQ (olito fia/fiorem, aliquando<br />
etiam de aciditate participare,vbi autem ^.n.infipida<br />
dcprehenditur.necefle eft partan felfem permanere in<br />
fanguine, quod noxium ; Ubi magis fialfia exiftie, plus<br />
falini ufurpatum, auc a reliquo fanguine fecretum.aut<br />
prius retentum jam excerni arguit; ÍXbiaciditas obCcrvatur<br />
in vrina, fignum eft plurimum acidi redundare in<br />
fucco pancreático vellympha,Eofdéve liquores copiofiüs<br />
in homine ex.ftere,aut ita eorrumpí, quemadmodum<br />
in gravedine fieri fxpius oftenfum. Sylvius App.<br />
Tr.v. %.¡6¡.<br />
.eferre pofllrraus: Unde tamen raia.o freraien^<br />
ñus, quam cruenta procedie, nifi jam aarrari. ^<br />
hxc acceda., ill.fque vt fanguis cieius elSSoS?<br />
tur. platerus. "fraile-<br />
^•Oriturvel o vofisaUeujiu)QZÜC^<br />
funt fangu.n.s copia vel aerinionia.vel calculasrenL<br />
.rapadlos. A copa fangura.s prxfercim ruptio vena ° *<br />
poceft conungere; abacr.moraa erofio , vel apeetio <br />
anaftomofisi a calculo ee.am erofio, Cea aterido venu<br />
larum, & ipfius renum parenchvmatis,quando calculi*<br />
e. .mnaaus per equ.tationcm, ambulationem celerem<br />
aut alium quemp.am motum celerem comraovecur &<br />
ra eo motu partes illas afperitace fuá dilacerar. Riverius<br />
Miaus hujufmodi cruencus, non fecus ac alia hamorrhagix,oncur<br />
interdum ex anaftomofi artcriolarum<br />
. ad vías vrinanas cendencínm: ineerdum, idq; frequentius<br />
Se crebrius ab carura diarefi,Ccu didrofi^naftomo.<br />
fu fie nunc vitio contentorum, in fpecie fanguinis.minc<br />
vitio ipfiorumvaficulorum renalium. Diarejti faltem vitío<br />
contentorum acrium, aut erodentium, aut alio modo<br />
lxdentium vafeula diaorum locorum ,quov. g.<br />
calculus pertinec, attriru fuo afperiori vafa Ixdens."<br />
Etmuller.<br />
| 8 - Avafis alicujus ) Cum vafa eorum pra copía,cenuitate,<br />
aut fervore fanguinis funt apena, Vcl cumretcntrix<br />
ob renum imbecillitacein fenguinem reciñere<br />
non poteft. Unde Hippocrates aph.78. fien. 4. qui inopinanter<br />
fanguinem meinnr, iis in renibus yenuíam<br />
rupeam cífe hgnificaeur. Sebifius.<br />
,0 - Anaííomojí, tf tum, ge.) Quoad hanc, michis<br />
cruentus nunc eft fpontancus , ruine non ffontmens,<br />
Cea fiymptomaticus, lile nunc eriticus, nunc periódicas,<br />
nunc vagus, £$c. Prxcedere autem folet dolorgravutivus<br />
Se tenfivus, vti Se comitari folet hujuímodicruen"<br />
tam miaionem hujufmodi pcrccpcibilis in ido loco, iu<br />
quo fanguis fummo Ímpetu anaílomofin infere. Sic<br />
Zacutus Pr.Adm.l.2¿>bf.6y. raiaum cruentumcriticura<br />
in febre ardente obfervavic. Pleutitides per fanguinis<br />
miaionem folutx, nocacxá Schenckio,Hildono 2. 31.<br />
Solenncs fanguinis evacuationes fuppreffas infequirur<br />
miaus cruentus. Foreftus lib.2.p.4¡7- inquit vrinam<br />
cruencam ex aleo delapfis ftatim emitei vidimus-,<br />
idque fxpius eciam ex nimia Venere in adolefcence<br />
nobili; In mulieribus eciam menfibus fuppreffis, &<br />
in viris hxmorrhoidibus fluere confuecis Se recencis;<br />
Truncara eciam manu vel pede, auc pleno corporc, ex<br />
abfeflibus vlcereque cruencam vrinam emiaam fuifle<br />
fcimus; Vide Hildanum cent. 1. Obfierv. 11. Periódica<br />
quibufdam vrinx cruencx miaio obfervacur. Pettinet<br />
huc vini abufius ad miaum cruentum difponens, vide<br />
Zocutum M. P. h. 139. Diurética fortiora aut acriora,<br />
v. g. poft Jpirit. therebinth. nimiam dozin. Hildaniu<br />
S- S2. Pettinet huc quam vocant Imbecillitas Renum,<br />
quorum poruli nimis aperti fenguinem vna tranfmitcant,<br />
cum lotio, adeoque á tubulis renum nimis aperéis<br />
miaum cruentum intetdum accidere reae aílerit<br />
Willis Ph. rae. p. 1. ¡06. eftque hujufmodi miaus fere<br />
indolens, minulque intenfe cinaura vrinx, miuufqf e<br />
erada. Tándem abufius Veneris anaílomofin vafoturn,<br />
Se fie eciam vrinam cruencam inferunt, dum inabuM<br />
Venéreo vafia fenguifera circa parces genuales «mis<br />
curaida hifeune Se ica fanguinem eflundunc; M -<br />
aum hinc oreum curavit Foreftus lj4.obferv.10. fong' 1 '<br />
acete calido infufe &lumbiscúcumpofica..£f»«''" r '<br />
I0 - Aut violenta aliqua) Alix caufx prxcer rcple-<br />
tionem,aut fenguinis copiam, ruptionem vaíorurne<br />
cere poífunt, ut cafus, ¡aus, ponderis gravioris elcvatio,<br />
vel geftatio, motus corporis vehemens, Se iuniM-<br />
RiveriUÍ - ix, Aut<br />
<strong>De</strong> Mi£lu cruento, purulento, árpilari. 1135<br />
u. Aut plethora ) Qui á plethora inducímr fluxus<br />
, u¡nisper urinas non femper morbofus cft,autíjrmomacicus,<br />
k¿ interdum contingit bonis xgri re-<br />
\ Natura onus fuperfluum per illas vias deponente;<br />
f ut refert Aretaus nonnuilos per quofdam circuías<br />
fanguinem mingere, eoque circuicu ceífance, canias<br />
dolores, oculorum calígines, Se vercigines exci-<br />
¡jji, Riverius.<br />
Quando ob fanguinis copiam Se impuricacem ra<br />
nlethoia, auc morbis inde pronatis , natran fangui-<br />
„ra ex vafis cinulgentibus in finus renum , indeque<br />
cita feto per vreteres in veficam expurgar, Unde fx-<br />
«tmulcum fanguinis ciera dolorem aliumve affeaum.<br />
Lar fe in aliis cruencx micTHonis caufis. oftenduní,<br />
ningeiido excernunt. Quod liece rarum , in febriles<br />
nonnunquam cricicé per hanc excrecionem eas<br />
diucas fuifle obfervatum eft. Platerus.<br />
Michis fanguineus fimilis tocas Cex feptimanas decijsit<br />
Nobililluraim Se generof.Dominum Samuelem<br />
Caumrium, SerenijfimoPrinc'tpi Longavillano d ConffuifiitiuSíOiiieJloremprimarium<br />
in Principara Neocoaicnf.;<br />
Vir erar quinquagenarius, plethoricus, pcdumob<br />
podagram, a vicennio officio privaras. Pluma<br />
remedia á me prxfcripca fuñe, eaque plethoram<br />
ccplentia, Venx feaiocecbra. cueurbiculx fcarificaiz'parcidixca,<br />
Sec. tándem fponte vrinx ad puritaitmnaturalein<br />
rediere , atque (ubironon pederentim;<br />
Eiiorcm illum impune Se innoxie tulit, radlumq; illi<br />
nk incommodum quam á remediorum vfu ; nec<br />
tamen inotilium , dempea plethora luperflua qux vl-<br />
KIUIS affeaum prodúcete potuiíTent. Vide §. Ana-<br />
¡Mtft.) _<br />
u - Ejufdem erofione ) Diorefis frequentior caula<br />
iriclus cruenti cífe folet, dum nempe á fero aeri va-<br />
'ukeroduntur ; Quo etiam pertinent exulceratiait¡<br />
renum Se veficx eroliones , quas non tantum<br />
mientas vrinx , fed Se lenfus doloris plus minus ro- ¡<br />
ácntis.aut etiam .-.lias in parte affcaa moleílus comitirat.<br />
Tali ex iaufe miaus nati cruenti fcotbuticis,<br />
tatatchpfis, 8cc. & fero acido felfiorc, aut alias plus<br />
ininuscotrofivo prxdicis accidere folenr. Vafculorum |<br />
'" locis vrinariis Ucerotianes ab afpericacc calculi,<br />
crebro vrinam Se cruentara rcddi faciunt. Pertinct<br />
l"ic miclns cruencus qui in Variolis fubinde accidit,'<br />
. l!> Vel d Jfymiüioi ) Tcnuitas nimia fangu.nis Se ,<br />
'«oleas hujus anaftomofis vcl diapedefis potras yaio-<br />
Iuni » in tenibus, vnde cruenta fie miaio , caufa elle<br />
f üt «ic; ob quam fanguis antequam á fero .n renib<br />
«s fegregetur , cum eo adhuc confuíus, vafa penef<br />
51 ». ad veficam prsterhbitm, vrinanique fanguino-<br />
'"wm, magis 'tamen quamfi puruseo feracur dducam<br />
^•Plateras. I", ,<br />
, 4 " Curatio cüamvena) Cruentamiaio.fila calculo<br />
^num , ¡Horum carnero dum lambí admodum<br />
^entur, contundente procedat, cura in ns paucus<br />
¿odum fanguis á renibus abfcedat, qu. yrinse per-<br />
^ eam cin|it, ñeque diu hoc durec, fed ceffane,<br />
^tuu.,na rurfura elarefeac, ciirationera vix aham<br />
f«* 4a* caufa; .llius calculo fcilic debetur re-<br />
Wit.<br />
Aodfivero á fínibiu renum, fenguinem nimiura<br />
C k>. miaus fCrinis proveniat, Se nacura cura<br />
0bfa nguims copiam, vel impuritatm auc mmtmm<br />
cum vrina confufum per miaionem expurget, quod<br />
tamenj infrequens exiftit, quia copióse tune plerunque<br />
fanguis excernicur, li diutius hoc perdurer, cura<br />
eritadhibenda; Qupd Sefi á Txfione ex cafiu vel iñu<br />
circa regionem renum ¡faaa cruenta hxc miaio fequanir<br />
faciendum , Qux omnia fequenribus perficiuntur.<br />
Revellimits fanguinem nimium flueneem per vena<br />
feñionem, Cucurbitulorum in excremiratibus applicaeione<br />
; cum fi lumbisadmoverenturjad Renes potiús<br />
fenguinem é venis majoribusallícerenc.<br />
Mundum reddemus Jangninem, Ci obfierafitaiem vel<br />
tmpuritatem ad renes feracur, lluxufque inde illeoriatur,<br />
Idque Purgantibus micioribus, qua Se íimul adfttingunt,<br />
ficuci Se aliis inde naeis hxraorrhagiis fieri<br />
folec?<br />
Siftirnus fluxum iis exhibitis qux fanguinem incraflant,<br />
vías adílringunt , additi» quandoque qux ftu*<br />
pefaciendo [ fcnfum partium minuunt ; repetenda<br />
ex cura aliarum himorrhagiarum ;. Valcnt Si íéqüentia.<br />
Pulveres dzátatfimplices vcl permifti invicem , per<br />
fe, vel addit fiacch. rofac.tobulato , aut ovo ¡ aut cum<br />
lañe chatib. vel ovilla, aut vino rubro ouftero , vel fin<br />
ahquo vt rofar.fice•otar,yel myrti/lorum,v'el aquí* conuenientibus,<br />
Suntqueidonc. Pulveres,equifieti, millefiol.<br />
rad. conjálíd. biftorta , pentaph. fiemin. myrctllor;<br />
ojfium dañy/or. vítor. Se vti vulc Diofcorides , elychriftSe<br />
fiemin. cumin.filv. alcerius -, Icem boli, vcl Ierra<br />
alicujus figill. lop. homatites, amianrii cora/l.rubr.<br />
quod Se fanguinis, fi adune grumos diflolveredicitat,fuccini,<br />
fiodii. g. trogacont. Arabici,acacia, 0c.<br />
Trechifici dtfuccino,alkek¿ Gerdonij , multaque ex illis<br />
qux adflringendo ín vlceribus renum juvant, hic quoque<br />
daca fluxum hunc fiflunc; Se íi ardor mingendi<br />
fimul adfu , eum quoque miciganr. Aqua , fiucci £¿<br />
decoña plantagin. portulac. millefbl. burfo pasl. fiumach.<br />
cydonior. Sec. propinanCur. Ex Norcoticis , Philon.<br />
Perfic. vti Se Troch. cum paratü Inprimis,/*»»». hyo-<br />
Extrinfecus Renum tegio his qux fangumis fluxu.d<br />
cohibene.inungenda, E. g.<br />
1¿T. Bili Armen, vel alterius térraglntinofia §fí. cortic,<br />
molorgronot. vcl gallar. %vp fiongu. drocan. olum.<br />
^erofione originen liabet, funeílus admodum , For- áá. 5j. al. ficarpian. q.fi.ad incorporandum , cum ov*<br />
f<br />
"i & ifti miaus cruenti qui in aliis febribus mali- álbum. Se Aceti parum , fiac Inunñio vel Emplaftrumi<br />
Enisobfervantur, huc pertinent, vt quando hxmor- quodefficacius fi oleran omiccacur, üliufque locofine-<br />
%« penis nimia in febri maligna dat hxmorrhagiam cus plantag. fumacur. Platerus-.<br />
x<br />
"«¡uralethalem. Hcecftetterus, <strong>De</strong>c.t. confi.3. InPeftt- í* Ad Extra) Summc cinis linteati vsli auxiliaeurj<br />
¡l<br />
»tk oBfecvata fuir vrina fenguinolcnta , qux ínter fi palmis admifceacur, aut epithematis. Soongia etiatn<br />
rtfuna tune refertur figna. Etmuller. Vide §. Ab ex- | pice liquida imbuta víla. Se epíthemaus admifta mirifi-<br />
'«tucaufis.) . tf i ce, fanguinis erupciones fiflic. Attius.<br />
Quicvie hoc fympcoma butyro Sáturni renibus applicaco<br />
intra 6. vcl 7. horas nec amplius rediit; Patatús<br />
eft foluto plumbo calcinato in aceto diftillato ; Ex<br />
qua folutione clarificara Se filcraca cum oleo violar, vel<br />
rajar. £ Ungu. feu bucyrum 5 Eft medicamentum fummopere<br />
refrígetans, adftringcns Se abílringens. foh<<br />
Pet.Faber Curat. 7f.<br />
Rufticus fupra lumbos cadens, fenguinem primo<br />
fecis purum mingebat, poftea etiam mulcum ac ccáffum,cumdoleree<br />
circa renum regionem , prottJWUbio<br />
venx in renibus ruptx erant; ad hictf .icc.tus»<br />
jufli vt ftatim fanguis ex vena baf.lica 8 irgione loci<br />
dolefttis ad averfionem decraherecur; deinde noc<br />
Linunencum , ad repellendum 6c conílr.ngcndura<br />
prxfcripfi,veeo locus dolens invngerctur.<br />
fangu.drac.tragac.g.Arob. **>?!>' J , á<br />
1 & , Ca,-. fiar I ic.mtntum , vti sera<br />
ter, cum oléis prxdiclis nac a-"-adjeaa<br />
Ceratum- íortftnt.<br />
\i<br />
I
1140 <strong>Lib</strong>.lV. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>- <strong>Cap</strong>. LXX<br />
<strong>De</strong> Morbis Teftium. 114*<br />
**• Votint) Utina fenguinca in Renibus, vefica vrí- conceptacula cecidit: Diflolvunt autem gramos<br />
naria, hujulmodi eolio, aut vrcrhra, Ixfi v.iíi.s fengui- in vefica, tum etiam alibi, fequentia fimplicia. '<br />
nei rcllis , curabitur (anaco Se conlblidato vafe faucio,<br />
Radices Angélica, ariftol. rubio tinñ, cord. ben c<br />
Valecmixcura fequens cochleacim lumpea,<br />
ryopbyl.pimpin.fiaxifr. vincetox. rhapont.rhabarb fc<br />
j£. Aqn.petrofiplantag. áá.|ir?. cinnam. ffl. fiangu. cifit,polygonati,gentiana,leviftici.<br />
drocon. 96. laúd. op. gr. ij. fpir. nitridulc. gil. x. vel<br />
acetiftillat. 5ij. Jyr.myrth. Ij. mifee. FrSylvius.<br />
"• Valent JTunccaute danda diutetica , prxftat<br />
tune vti tenéis Se alcalinis tcrapetannbus, craumacicis<br />
fimul, vt troch. dealkekingi , oculis cancr. Excerius,<br />
oleum terebinth. illini lumborum climaii poteft commodc.<br />
Wedeliui.<br />
*7. Mus eft ab Hepate) Si hepar oflicium nonfa-<br />
Cit, vrinx funduncur cruencx, bullís oblicx, ut inhydropicis.<br />
Judicabifnc ídcirco illius ruborcm efle ab<br />
inflammatione feri, aut quod mixcione bilis fecuratx<br />
frac ? Non, quia hepar hydropicorum duobus modis<br />
depravacum eft , auc per impedimencum taculcaeis<br />
hepacicx, aut alienanonc fanguificacricis faculcatis,vt<br />
in marafrao retorcido , in quo hepar attrahit quidem<br />
chylum , qui rudimeneum á meferaicis, per quas<br />
fertur , accipit , fed micificari non poceft ; Dico igitur<br />
venas eífe oblitas quodam cruore Se Carne , Se<br />
ideo vrinas reddi cruentas, fed bullís obfuas , forbihbus<br />
Se fixis , quod fignum eft intemperíei frigidx;<br />
tales vrinx veniunr a frigido, aaumeft.in propinquomors<br />
eft: tales vrinxfalutisdcfperationem afrerunt<br />
in hydropicís, quia laborar ab exhauílo hepar,<br />
alicnata ipfius facúltate fenguificattice Duretus in<br />
Hi/lerium.<br />
J<br />
Hetbx charefiol. veron. btton. chamadr. animan a<br />
lamintha, gratia <strong>De</strong>i.<br />
Flor, centaur. min. tilia, acacie, hyperícum. Mitinj<br />
fperma cetifuccinum álbum. '<br />
Arte faaa funt fequentia.<br />
Aqua charefiol. apii.fiuccifia ,gentiam, taraxacca,.<br />
fia/id. reg.card.be». veron.fior.til.grai.<strong>De</strong>i, levift.m.<br />
immotur. chamad, polygan.<br />
Unguent. Potabile, ad |fi. vel j. cum vina,vugu.¿<br />
eynogl. Auguft. Vtride Regin.Auguft.<br />
Addo fequentia experimenra.<br />
Infufio chamadr. in vino & aquaficab. Expreffio bi<br />
batur bis in die.<br />
If,. Aqua charefiol. unc.iv. carbón. tilii,ocul. cune<br />
propar. (¿pulv. áá.5fi. bibatcalide.<br />
IfL. Terr a figill. vel batí Arm. fiangu, droc, mumiÁ<br />
ál 5ij- fperm. Ceti Jj. Rhabarb. 5í>.f. Pulvis, Dozi<br />
pondere aurc. Rhenani cum vino vel aqua cherefil.<br />
IfL. Vngu, de eynogl. quant. nnc. jugland. dilfolvcj<br />
in brod.o, adde fferm. cet. quantum digitale capcti<br />
poteft.<br />
<strong>De</strong>coñum charefiol. in hydrom. vel brodia cxrúm<br />
vfurpetut aliquoties.<br />
NdCcczntut aquo charefiol. 1 Iiij. aqualevift.átjtuco»<br />
**• AJphinñere) Cum eftfauciaras, aut vlceratus fiol.reg. áá.|ij. produabus dozíbus.<br />
i cathetere nnprudenter Se violentct in veficam intru- p¡at m¡{tUra j n aqua charefiol. •harefel. giv. fiv. aa». cari btn<br />
fo. Ab arena crafliore Se afperiore, aut calculo , Sec. tórax. 5á. iij. Da bis in die.<br />
Sebifius.<br />
If.. Sperm. ceti dj.vel dR.dzcumcemifm^í»<br />
lg<br />
- Alius a fphinñere cervicit) Si fphinaer mafeu- tyro, Sebifius man.p.1403.<br />
lus añiciatur , aut virgx canaliculus , inde copiofior Grumos prxclare folvi rubia tinñ. catnfem.niy»r<br />
fanguis emanare poteft, vt in eífrxnata Venere inter ti* &ftermate ceti cum mumia, vt fiat Pulvis. tim<br />
dum contingit, inprimis fi proftatarum inflammatio niiisad aph.i'0.4.<br />
tx gonorrheca adfuerit. Riverius.<br />
<strong>De</strong>ntur remedia qux grumos ac arenillas folvunt<br />
**• Alius ab intimo ) Vide fupra ^.Miñus cruentus.) tale edtvitrum viciesuftum,zc in terebinth. excinclutí<br />
pocui dacum. ídem ad aph.3p.7-<br />
Grumos difiolventia.<br />
Pro fanguinis gcumofi diflblucione convenicc f>}'4<br />
tepida, bibiea per intervalla, ex aqua mate*<br />
Dicendum aliquid de difolutione Sanguinis in grumos<br />
marati, quod fit quando his extra propria fuá<br />
ÍC4CÍ "<br />
non valet aeri, Acetum vero Cu in mínima quancica<br />
vt vix gullu fentiatut. Riverius I.14. c.4><br />
II. !?« Mielas purulentas, eft ''• excretio faniei cum urina in vefica. congefta. 5l -Congeritur.<br />
1. *• Vitio ipfius vefica, feu quod ifta ulcere laboret, feu quod fanguis in vefica contení" 51<br />
faniem convertatur; Sí tum pus minus permixtum urinx, cuín fquamulis furíuraceis, exc<br />
mtur.<br />
II. Vitio ureterum, Sí tum paucum capillorum fpecie innatat.<br />
III. M « Vitio meatus urinarii-, vaforum ffiermaticorum , & paraftatarum &tura primo loco 1<br />
rum prodit. y<br />
iv. "• vitio Renum?*'- )ecoris,thoracis, quatcnus illa: partes pus per venas ad veficam tran<br />
tunt; Sí tum pus aecuraté uúaxpermifcetur,fiquid craftiusfeorfum eft,fubfnem manat.<br />
III. **• Miñus pilar is feu Trichiafis efl,ubi cum urina, materia muco/a nuncpilis aut capil' lS ><br />
tenuibus foliis fimilis excernitur. Pili ifti aliquando unius autduorum palmorum longit"<br />
a:quant. #<br />
Caufa illorum eft craffa 8c vifeida pituita, in venis á calore exficcata Sí coacta, qu* ' in<br />
go per anguilas renum & ureterum venas tranfitu, in támara longitudinem extendirur.<br />
Vide de eo Epiftol. Medicarum fed. quintana fto7?«. 40 : In curatione 4I - Spiritusterebt» 1<br />
,«. Minio cruenta purulenta) Cuidara cum in gran?mo<br />
renum dolore pus , fanguinem Se craíTam pimejerec,<br />
quia tumebae hxmorrhois,8edolor non<br />
'Tbac remediis, apercione hxmorrhoidum, incredi-<br />
Ui eclericate, dolor conquievic. Ballonius Paradigma<br />
,0l jfáftus purulentas) Grxcis ¡s^ris zrviehs dicnur,<br />
... jtut aucempus cum vel'fine urina, Illud prodit ab<br />
keraca vélica , vel á renibus ulcere affeais vel a<br />
"ite alia, rupco feilicee abfccífu , quod ineerdum in<br />
F<br />
íciiriti«le", peripncumonia, hepaticide; Se empyema-<br />
F<br />
¡cri folec, Hoc vero ab urerhra prodit exulcérala, In<br />
lC<br />
¡ir¡cafu pus unnx aecutate eftpetmiftum, aut fi for-<br />
¡e'cuod craífius feorfum eft, id fub fincm emanar; In<br />
phriori primo.pus exit fincerum, deinde punor fequi-<br />
„r urina. Sebifius manualis p. 140r-<br />
Curationcra'ficradere nihil atcinec: Oftenfura enim<br />
auomodo Vlcus Renum Se velicx, urerhra itera exul-<br />
Ltatraaanda fit: <strong>De</strong> puré quod in Pleur.ude Pcr.pneumonia<br />
, Se Empyemate minguuc fuo loco aaum.<br />
i¿»»¿. Accamenprophylaxis partibus per quas pus,<br />
natuia acre, decurrit, debetur', ne ab ejus acrimonia<br />
viol-ncur, ufu Emulfionura tcmperantium. Injea.onummulcentiumex'mucorem,<br />
quem oftendit pus in<br />
nanfituabradit.reparantiumSec.<br />
)'• Excretio fianieicum urina) Mucofa excretio glutinofx<br />
m.netici,citra fere miaionem é Pene aliquando,<br />
&in fceminis per raeatum veficx, cum ulcen Se calculo<br />
vefica, copuletur, non aliam quoque euram quam<br />
quiexctetioni purulenta Secalculolx debetur,requu.t,<br />
bjeaionefque prxfertim, qux pus iftud v.fcofum abliunt&abller^rnr.Quod<br />
nilícedat ,ut..n v.tga.nterdum<br />
pettinaciter hxret, fenfim nonnunquam trahendo<br />
illudeximitut, velfi virga raphano excavato iraponatut,<br />
in coque aliquandiu retineacur , pus fie aectaní<br />
evacuarique docenc.'. Platerus.<br />
!'• Congeritur) A quo non folum mi Üm ardens, Se<br />
¿«furia i fed Se crabule.ua reddipoceft: Id non folum<br />
abexulceracis renibus procedir, fed eciam ab alia.lluvie<br />
iDimpuris corporibus .Hic recenta, caloteque Renum<br />
excoaa,8í pur.s inflar macuraca mucura, qux puris ge-<br />
'<br />
%*1<br />
tumfyrupo Altbe* prxftat.<br />
30.<br />
r : ineerdum J..^ ^^rf.iinc acredine na fuaararnera per urinam expurgara<br />
dorcm Ínter mi.wendum, Se purulenram íimul mict.onem<br />
pioducunc,alias vero, illud prxfert.ra quod cera<br />
txulceractoiieragignitur, citra aliaaccidentia,n.fi quod<br />
cicca renum regionem gravedo ¡nterdum .quadam<br />
fentirur, curbuleneam miaionem cmcxt.Platcrus.<br />
»• Futo ipfiusvefico) A veficx ulcere, ra cervice ,1liusauc<br />
fundo exifteneis; purulenta quoque mia.oenafeitm,<br />
purc fe cum urina raifcente,Se cumxx k^exo-<br />
Ktante Aliquando vero praiset-ametra BH&onem<br />
.«exctetioneofteníL,fiprxfetc.nyncerv,c.sreraotiore,<br />
vefica fede ulcus üt : Quod pusur.nxofo<br />
úmodumgraveo/entemteddn. Alias vero,m j<br />
unax exiffens, quale in hifce raembranofis lo s g.goi<br />
i t<br />
folet,c,n,aumfubfidens fundo - « ¿ | ¡ g ' ¿<br />
cum dificúltate egeritur: H.fce ^ ' ^ ; ¿ l .<br />
áit, eoque raajor ^ ^ ^ Z ^ s o x e d o » * *<br />
locamoleftec; Prevenir autem 1 xc J' C ¡_<br />
* illis quoque illius lxfiorabus a S»*««««ni. m<br />
&o F S t : Ct illx in ¿ 3 - « g S ¿ 2 S infe<br />
' 4 :nus<br />
- Vitio meatus urinarii) Vide cum<br />
"• I-litio meatus unn*r»j<br />
Actic, 5. Abftergentio ^ X ^ L u m Putulen-<br />
»• Vitio Renum) Ab ^ " ¿ ^ L j ^ mmx conwhiiu<br />
eai-nerabiaam.Sequxpui<br />
dolor inter mingendum;<br />
&<br />
íl P Ui quam acquifierit, intetdum accedit» alias veto nullus<br />
vel exiguus : Coraltibas etiam aliis qux ab ulcere renurrt<br />
proficifcuntUr accidentibus: Exuíccrarionis caufas<br />
vide cap. de Vlcer. Renum. Platerus.<br />
. iS' Vitio Renum) Nephriticis familiare eft fanguinem,<br />
aut »«í-€amribcio ctebro excernere; ecenim á calculó<br />
majotijSeafperitatibus ptxdito.renUm caro facile,atteritur,<br />
8e vaforum ofeula referaneur, quibus fanguis exundans<br />
urinam cingit-, cumque folucioconciriuihoc<br />
modo in renibus excitacur, fxpiffirne ulcus fuccedic ¿<br />
quo pus Se fanies cum ferofo lacice perfuliduncur.Se fedimentum<br />
copiofum Se fcetidum in urina conflituunt-,<br />
dein ab ulcere continuum plus folvitur , Se fenguinis<br />
profufioncslargiores non raro fequuntur,atque ipfa renum<br />
caro attrita , Se fenfim exefa cum lotio eiicitur:<br />
Ólim in vifi mulierem annofam, qux per plures menfes<br />
cum urina purum fenguinem in magna copia qüotidic<br />
reddebat: Infuper carúnculas ingentes, carnium fraila;<br />
Vaforum exeforum velut tubulos,quoties mingebat,in<br />
magna quantitate excernere folebar, ut fufpicio<br />
eífjt renumalterum hoc modo totume corpore ablccffifle,<br />
poftea tamen á decoao vulnerario, cum fpintil<br />
vicrioli acidulara miaio ifta cruenta fiíleb.uiir, atque<br />
iftafcemina adhuc in vivis degit. WilltsTr. di Vrtn.<br />
ca s<br />
P- - t •A<br />
Ex Vlcere Renum poft fenguinis Se puris miaum j<br />
excreta vidi corpuícula lumbricií non abfimiua, triutíi<br />
Se quatuor digitorumcranfvciloium longitudincinxauantia,<br />
ablllullr.Dominode MotondiniSec. Pro principe<br />
in PrincipacuNeocomeníi,anno iotfo.Evafir is mea<br />
cura ope terebinth. cyprit coffiu medulia icmmx, decoaitrauraatici.expt'/^//*»<br />
, plantagme , a/chimilld,<br />
vinca perrinca, Sec. prxmiflb bolo ex troch. de atkgkinvi,<br />
Exterius admotum Vngu. fontal. & comitijjo,<br />
fuperdato ¡omina plúmbea pertufe., Lac chalybcatum<br />
refpuebat venteiculus, in quo protinus 111 corruptioncmabibat.<br />
„<br />
V-fecoris, fhoracis) Ab alterius partís quam Renum<br />
aut veficx affeau miaio prxternaturalis quandoque<br />
pi-ocedit, veluti** hepatis abfceffu in ulcus converio,<br />
pus fero, indeque urinx comm.iceri, p.uule.uamque<br />
miaionem fieri polfe aliqui exiflimarunt: Ve. Szpulmanibus<br />
& tharace inpleurittde acperipneumantO lupputans.atquc,^^,<br />
purulentamillam mater«m peí<br />
urinas quoque expurgari: Quod fi ab h.fce fed.bus eo<br />
nerveniíe poteft, cune eciam ab alus fed.bus internis•,<br />
abfceflu indeque ulcere tencacis, pus in vafa raneare, Se<br />
fie cum fero ad renes pervenire, urinxquem.fcer. , Se<br />
cum ea progredi valer. In Purulenta hac miftione ,<br />
naturx hic motus potiús erit gromovendüs, quam hftendus,<br />
exhibiris qux per urinam illuviem in fanguine<br />
contentara evacuara; Pet rcliqua, cura potras accommodabitur.<br />
Platerus.<br />
i<br />
'" •<br />
Tom. II.<br />
6 - Vniojecoris,thoracis,quatenuspartes illa&c.)veculiaris<br />
pororum in Renibus difpofitio, feüconfiguratiorequirituradtranfmiflionem<br />
puris é partibus fuperioribus,<br />
qux admodum obfcura Sí ignota eft: Naríi<br />
quod in Renibus,aut circaRenes,fiac fpecifica aliqua effervefeencia<br />
, feu fegregaciva fermentatio (hanc olim<br />
coaionem appellabant, qua feri pars una cum IPÍI zdmiftis<br />
imputitatibus , é fanguine feparacur. docenc<br />
tres ratíones. 1. Quod pleraque diurética mulroia.e,<br />
fermencacionem taleru facience redundenc, im<br />
ex iis felia funt, utfaliafabarum, ^ f f l g z H<br />
Sec.Qupd fudorifica( f ^ f í g S l S &<br />
feparatur ) effacac.a fiunc fii É» f^e, ucacecum,<br />
tiuiH,v..u6v».T-s^ „n¡r,irioiiem, fermentun» ñor<br />
obdebilcra hepatis coníticucione ^ D d d d
1¡42<br />
<strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl<br />
.nvenieos píxparetm, arque hinc e- ab hoc inufieato capillorum miau, qui iDfi i 1<br />
tn manens non fuíhcienccr a langui- reverccbaturquohbet i A die r, ¿r P ,dentlt facis validum Se conveniens<br />
tiara ferum crudum manens non fuflicientcr á fangui<br />
revercebaeurquohbec, M ^ ^ ^ g leit, *<br />
ne feparctur, nec fatis attenuetur , unde urinx tune<br />
cuitare, fie canea perturbancorpot»¿££2,-<br />
pauciílimx excernantunlicet ferum in roto corpore rev.xíe<br />
concmerec ¡n cubili . á quantibiK i "'<br />
dunde. ,omneíqucmoIliores partes radematoíb tumore<br />
diftendat. Sed quomodo per illam effervefeenciam<br />
feri pars cum ipíiadmixtis irapuritatibus feparata , &<br />
qualem nancifeatur figurationem.ut fola per renum porofos<br />
meatus delabi poflit, ipfo fanguine ab iisexclufo,<br />
©bfeurum; Sic etiam peculiaris pororum in renibus<br />
diípofirio, feu configuiatio non minus ignota cft<br />
quam modo diaa fpecifica fermenratio , Nam<br />
quis quxfo ,explicabit quare ferum cum filis contemis<br />
liquoribus, per antediaam fpecificara fermentationan<br />
a fanguine ieparatum, per renum Se glandularurn<br />
poros, fine ullo fenguine ad veficam deícendar, cum<br />
uuetimpurulenta materia e thoracedelztz, ac fanguini<br />
peuicus adraifta,ipfo fanguine mulco craflior, per eofdc<br />
poros fxpe fine ullo fanguine traníiifle vife fit.<br />
tít<br />
modo medrara, modo digiti to£¡*¡¡ ?*«<<br />
ha ira.olutis,iu tato íepatatira, fcdplerumou c " 7<br />
banmprod.ennt; duranre qualibec acceffione «S f<br />
rae quaruor; in quibus licettoritinenter & Z l<br />
redderet urinam , tranfegit tamen relígaos S ?<br />
ne ullo cruc.atu ; ullove --- "-<br />
s capillorum miélu nf<br />
""<br />
"<br />
dum poftlirainio repetcretconuictareciprocandin? 1 "<br />
McótousTulpius obfiervat.lib.2.capk.¡2 ÍücZ<br />
tum. Pr. Adm. l,br. 2. obfiervat. 72.® ¿. * l¡b T<br />
Jtor. 134. Jr " e,ai -<br />
37- Miñus pilaris) Eft quando juxta cum urina i*,,<br />
puntas quxdam mueoía, capillis non adeo dífümilis c<br />
tmttiwrj quamvis noftro quidem ;udicio urinam hanc<br />
tune pocius cc.niformibus, Se valde cxilibusvermicu,<br />
hs, fed oblongis tamen, fcatere exiftimemus; ficuti lQ<br />
ipfo etiam fale corrupto vermes gencrari nullam OLOque<br />
eftdubiura. Chrift. Langius Pothal.Amn.coh}S.<br />
§.¿. & 7.<br />
Quídam dicunt hoc fieri propter pororum in renibus<br />
fpecialem apticudinem ac figurationem (hanc tamen<br />
deferibere nequeunt) cujus ratione pus ciaffum<br />
per illos dimitti , fengnis vero tenuior tranfire non<br />
poteft; cum in ctibrum rufticum, inquiunt, rotundis<br />
foraminibus prxdieum fimul iniiciunrurpalex cenues,<br />
Se pifa vel fabx, cune per ejus foramina craflx fabx<br />
vel pifefaciledelabuncur, paleis cenuibus oblongis in<br />
cribroremanencibus .Verum ecfi pororum apcicudo in<br />
rebus iiccis ealia prxftare poflir, tamen ualdedubuandum<br />
an eciam in liquidis Se omnino fluidis corponbus<br />
íimul mixeis hoc contingece queat, prxcipue ubi neutrum<br />
pinguedine alrerum fuperatf fcilicet inpuscmadruplo<br />
fanguine ,cralfras, propter folam diaam pororum<br />
figurationem tranfire pollit, per tam anguftos noros<br />
, qui fanguinem ci admiftum , multoque teñuiorcm<br />
, non tranfmittunt, fedfiftunt ; an etiam íanguis<br />
( qui adeo tenuis Se fluidus eft ut inrerdum per poros<br />
cutis tranfludare vifus fit) ad poros renum de-<br />
Vcniens , non «jque facile, imolonge faciliüs poflit figurati<br />
adformam pororum renumquam pus,quodcr.-if<br />
lranadeo eft ut vix per uréteres tranfire queat , eofque<br />
diftendendomultotiesgravirerexcrucier, Atque ita illa<br />
ratio de fprcíali pororum renum configuratione vix fufficere<br />
videtur ad diax evacuacionis explicationem.<br />
Sed quid dicemus de rcbus folidis ac duris an illx etiam<br />
ealiter figurar* funt ut per poros renum dirairti<br />
poflintjfenguine non concomitante, atqui varia exrant<br />
excpla rerurndurarú lincfeiiguinectimurina excretará.<br />
Hxc dura perpendo ut Se illi qui acidulas diuréticas<br />
vel etiam vinum diurericum bibunt copiofiüs, intra femihoixfpatiumfxpettcs<br />
quatuoivc aut plures feri libias<br />
emingunefinc nllacordisalteratione, Se vix vero<br />
fimilc vidfcatur quod tanta feri etudi Se non colotati copia,<br />
tam citó per cor.pulmones Se renes íineincommodo<br />
tranfire poíür,ccepi cogitare neceflarió prxter renes,<br />
deberé alias etiam dari quafdam vias,per quas copiolí us<br />
ferum, atque etiam res duriufculxad veficam devenire<br />
poflint; Vus has fufpicatus fum efle vafa ladea quídam<br />
, qux peí oceultos 8e haacnus incógnitos meacus<br />
ad veficam íeruntur 5 Se non quidem in ómnibus , fed<br />
inpaucis quibufdam hominibus verfus veficam adeo<br />
patub. funt, ut non tantum, ipfum chylum Jacleum &<br />
ieium copiofum, fed.« quoq; folidas, dums Sí oblongas<br />
tranfmutcrepoflint.Sufpicionemconfirmaju obfervationes<br />
medicorum qui interdum chylofam lacleam<br />
materiam excrctam v.derunt Sec. <strong>De</strong> Diemerbroecb<br />
Anot.Lt.capjy,<br />
Ü7> MiElus Pilaris.fivt urichiafis) Miftum capillorum<br />
viderunt Medicorum aliqui , ar quis reciprocantem<br />
ipfius periodum .' quam nobis evídentiflime obfulit fi-<br />
• ¡u¿ Coníillis Hornani, afíli&us quacuor ajmplíus anuos<br />
Trkhiafis 3 miclio Pitar is.<br />
<strong>De</strong> Filamentis,non fine caufeambigitur An cum mina<br />
crafla, vel mcdiocri,effufe, femper prodeantáRenibus,Secorirad¿fiibílanciáe(reinl.-raguoreidcircoemiiiticr,<br />
Galenus caufam capillitii refere inlentamcrudainque<br />
picuitam, calore renum intcníioriin oblongameV<br />
cerecera figurara Conglubatam. ^v;Vlr»»4Ínquicfi¡amenca<br />
fuam fbrtiri longicudinem in vaíis renum vela-<br />
Ais; cum enim per diurética laiieraur, fereaneutejue fe<br />
ex renibus l.iborare,qui calía niingunc in tenibus f«raam,<br />
obeinere.<br />
Añuarius l.decaufiurin.21. Vcroqucfeliciusremcxpeudifle-<br />
videcur, ad uretetes referens citra ullam hilicaeioncm<br />
-, Cum enim Renum firais pituita fereabundee,<br />
qua: raro ad arenas Se duelech in fura morarur.fepc<br />
fimul cum urina ad uréteres labicur, confentancura<br />
cft ut lentorc fuo infigni ureteribus adlmens, & prx<br />
calore craffeícens, inoblongam & teretem efBgiempili<br />
formara aflumat.<br />
Fernelius3. Path.capit. 16. fcribit fe animadvcrtilfe<br />
ea ex vaíis paraftatis derívari, in quibus teretem & pilaran<br />
formara fortíuntur, ex feminis materia, qua vi<br />
morbi fenfim defluens Craflefrit calore ; Appuere aurem<br />
iniis plurima, qui ferda exulcerataque gonorrhcc-3,<br />
correptí non ita pndem fuere, Se iis mulieiibus quibus<br />
albicantes menfes profluunt, aut urerus fceda<br />
colluvie turget; item Seíxpenumero. inurinaquxpnma<br />
fita concubicu.<br />
Vijcerus eandem arbitratur craflbs ejufmodi & lentos<br />
humores é quibus ifta fuamcraa percenuia enafcuntur,<br />
in venis quidem primum procreari & coacervan,<br />
confiftentiam Se effigiem pilorum accipere in anguft' 5<br />
renum mentibus,per quos una cum lat.ee feroíb phlcgma<br />
traníiwc veluti per cribri foramina capiüariavalide<br />
trajicere, poftea vero defeendere in uréteres , "»<br />
quibus magis adhuc exficcetur, doñee á lotio abluía,<br />
in veficam protrudatur: ob teuacitatem tamen non<br />
rumpatur Sec.<br />
Qnam f'ententiamut rationi magisaffinem amplecli;<br />
mur, Itaque cura ex ómnibus hifce Authorum placitis<br />
fit manifcft..m,non tantum in Renum ditione piocteari.feu<br />
fuá primord.afbrtiri,verum etiamabuniverfovenólo<br />
genere , íxpenumero ad Renes relegan hiij"''<br />
modi filaraenra, Se corran materiam efle furcos cralfü»<br />
ac lentos;calpre rorrefaaos,neobfervatur.<br />
J[.p"ita refialutione.Cea humoris crajfl&pituitofi.lo-<br />
^ b '«sadmiftionc id evenire indicarura haaenus fuir,<br />
s «rtholinHs laaearum thoracicarum á fe invenra-<br />
4s ni .& autopfia: beneficio, dcprehendir.necpiuiitam,<br />
c Pis verum, Cxteris paribus , efle femper id quod<br />
Tom. Ih<br />
n 4j<br />
laaisctafllqnis inflar,'« mina nonnunquam fubfedifte<br />
f emíl anbu !, pCr,a(acos eamm «binarteítn<br />
f g KS - Í ^ UaS P*K»dunr, & renes ipfosad.<br />
centes una cum fero delaram pofteaque íinral cum<br />
u -na excretum, Qm Se facilenrinncatrophia-partiran<br />
pnc crtim tho,-ac,carum (íi qux chvlofum ejuíinodi I<br />
ac 1 vir mr . V !Í míeC1 "" Ur) r3tÍOnem P«W «cep-<br />
llbmSí coníequenter marafirram inferent.bus.<br />
^xterum cnratio ( fi quamrequirac Seadmietat enara<br />
mnlum iftud) ,„ caula vel comprimentis d oh,<br />
ttrantIS)Vei quocunque.modo chyli diftributionemS:<br />
rao uran a,em d i e m i s ^ ^ £ ^ « «<br />
ñSnÍT eni, ' r, ? bofa, " one * s' andu i""'"q;rpto rite<br />
S Í e § re 8: ,t,0 " e &c -) «° cempetiem legitimara<br />
redníhone Cttzem. Gréfwein Hodeg,p.llSl,<br />
h<br />
Miclio Nigra. ¡,<br />
Miaio heic V«/»«A«v», fitas habet differentias<br />
ratione .ntenfionis Se rem.llionis, in colore nigto, habetqoe<br />
caufas varias externas atque internas.<br />
Externx funt ebus Se potus, Ab h.fce enimcai.fi;<br />
vanan Se mutan urinas in odore,colorc Se conf.ftencia,<br />
quotidianus rerum ufus teftatur.<br />
Internx funt humor mejancholícus , bilis ana,<br />
«Kp«rM, mortificatio caloris nativi, Fernelius addic<br />
Cilculum loco mot.vum, qui poftea non fine dolore é<br />
renibus extutbatur.<br />
Vtinas nigras Hippocrates lethales pronuntiat.qux i<br />
calonsv tx^rn preveniunt, Calido namque vivimus,<br />
eftque calor commune am'mx organum , ad omnes aaiones<br />
obeundas, qux fi ob caloriá deféáuni cclíeín,<br />
nil nifi ¡nors expcaanda.<br />
Qnx nigrx func ob nigroium humorum admiftionem,<br />
lechales non funt, imo fxpe.<br />
Salutares/ivc crieice á natura, five arte per cathartica<br />
Se diurerica contingagt. (Aetramenti inflar nigras<br />
p crajfas ctitice Se périodice, excretas vidi á Iuríf-<br />
Confitltcú ajfinieote gamiáttamihiconjunño ; Lienis<br />
ille moleftiis obnoxiasvixit, incujusmortui corpore aperto<br />
Lien extraordinaria motis & eonfirmationn fe videndumexhibuit,<br />
Illius biflor tam in Anat.nojlra Prañ.<br />
tradidimUs.)<br />
Tales utinx non raro ab illis excernunrür qui Lienoli<br />
funr, Se obílruaione aut tumore Lienis laborara;<br />
ítem qui (cabie, hypocliondriaca melancholia,<br />
arquatonigro, quar.cana, aliifque melancholicis afteet'.bus<br />
confliaanrur , equidera magno cum eorum<br />
commodo , quoniam Caufe illorum affeéluum íponte<br />
vel arte evacuatur.<br />
Curatio inftituenda cftperaper.'enria.díureuca Secathartica,<br />
tí natura nihil, vel non fufixcieraer m«»eat •<br />
Quieicendum-iutem.fi expellat criticc,&quidem¿.7¿cf"'<br />
integre, ]axtioph.2o.fieñ.i. *<br />
Cothartica, debent cífe melanagoga, de quibus conílat<br />
ex dicxis.<br />
Diurética ¿^ aperientia funt fequentia.<br />
Ex fimplicibus Radices, Apii, ononid.'fmmc. petrofel..<br />
alfar, ruj'ci, raphani, afiari, peucedani,ficyiU , acori veri<br />
ariftaloch. ntr.cyclam.<br />
Cor.ex tomar, rad. <strong>Cap</strong>par.<br />
Herbx ,ficolependr. verum,linguacerv.eacbleor.beccabungo<br />
, ñafian, hort. cufie uta, veron. fumar, cha-<br />
modr.<br />
Floresgenifta,centaur.min. lupuli.<br />
Semmzcochl.viticis,nafturt.fraxinigenifto, única.<br />
Ex arte faais Se compofítis func.<br />
Aoaxfumar.cufcue.lupuli,raph.nafturt.cach/.becc^<br />
berber. ¿infuocerv.apii,chamadr- anón-petrafi.veronie<br />
S<br />
D'Dddd^L<br />
"I
H44 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> AfT<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl. <strong>De</strong> Morbis Tefhum.<br />
Syrupi,fumar.cochl. luputi,veron.2. &s.rad^acetafi feturatiorem fcilicet primo viridem, poftea<br />
nip<br />
comp.axymel. comp. (3 diuret.<br />
acquirent,ac eundem fero impcrtient;Ecenim fi ¿fi, grum<br />
E/eñ. chalybeatum.<br />
va, cyft. fellea exempta,ac cucúrbita indita leni bal<br />
Pulvis ehalyb.<br />
calori exponatur eadem brevi víridefeet, aepoílea ne.<br />
Spiritus nitri, tomar.capparum,cochleor. ftaratramenti nigerrimaapparebit, quare in Iftero "<br />
Crémor tart.fimpl. (3 vitriol.<br />
gro.qui tantum eft flavus diuturna moraindeterius'"*<br />
Sal genifta, fumar.oxalid. tamarifci.card.bened. ab- veaus, nihil ufuatius cft quam urinas anatas redd^<br />
finth.fmiperi, Sebifius man. p.1406.<br />
Prxterea ejufmodi urinx , iu maligna febre ac peíle ¿<br />
<strong>De</strong> Nigtis urinis fie fentit Willis Trañ. de Urinis terdum apparenc,etiam non raro abepoto veneno, ato"<br />
cap. 11.<br />
inhoccafij fignum lethale pletumque exillunt-quipPe<br />
Quod ad urinam viridem Se nigram fpeaat,colores fenguinem valde corruptum,Se proflígaos ípíritibus ac<br />
ejufmodi feturaros ( quales fcil.porrum Se atramentum foluto mixtionis vinculo , velut VÍK^O-» affeaum ár-<br />
exaae teCetant) fateor me nunquam in lotio vidifle, guunt: Nonfecus ac cum pars aliqua in corpore noilro<br />
quin exiftimo ex bile flava intenfiore,viridiuficula,cx ea ulcere aífeaa, poftea gangrxna aut fphacelo corupimr<br />
dem cum miftura opaca Se nonnihil atrata Nigricantis illico fanies, qux prius copiofa,alba,aut flava effluxerat'<br />
«««i apparentiamdefumi.indeque ab Aurhoríbus Lo- nigra evadir, Quare^in affeaibus chatis, cum urina íii!<br />
tium viride G? nigrum zonellaxi.<br />
gticat, fero Se fanguine per totum vitiatis, etiam cutis<br />
Qux autem iftis modis urinx coloratx habentur, externa tali colore obfufeacur.<br />
vel ita conftanter aliquo tempore perftant, ut funt iae- Quod ad urinas calore viridi, ac prxfcrcim nigra pc.<br />
ritix; aut etiam cruoris virulencia quxdam affeai figna; riodicecinaasaccinet Cqux nimirum hypochon Prax.inft. lib.i.c.23.<br />
'• Morbi Tejliumpracipui ) Peccanc quoque Te tes<br />
n<br />
J»*, dura incra abdomen latitanr, vel in inguinibus<br />
c<br />
°Dcinentur. Exprimo illo fituin divortiis vui declary<br />
«ut lleriles,etiamfi validi, quia non funcloco naeurai<br />
¡ pofiti. .<br />
Ex prava conformarione peccanc in Numero, í. urx-<br />
CUs<br />
adfie,vcl triplex, ut iisqu. Triorches dicuntur, íala-<br />
,<br />
^<br />
manera, timidi funt Se pufillanimes, voccm edun •<br />
nuem, Calv. non fi.unt,&c. Tanta eíl Teflhim m «*<br />
corpus vis atque poteñzs,Sebifius mon.pog W?' ,<br />
Teftibus conceflumeft Fermentnm cui mcumDi<br />
horario íí-minis, id cumlanguine Se lympiía ex<br />
bus rehuís fenguinex maíf* permiftun>mfignem v<br />
Ccs nem Tefticuli Ixdunt. Sí fuerint exígui inflar avellana<br />
nihil valentad concepcionem. RiolanusEncheir.libr.t.<br />
cap.34.<br />
Cuca numerum Teftium, quirirur An Monorchidcs<br />
fi.it veré Monorchides ? Trio: chin Agatoclen memoranchiftorix,<br />
MonorchinG»/M»¡i: an tamen ve-re Mor<br />
norchin pronunciare oporceat,nifi prxviaanatome, mihi<br />
ambiguum eíl.fxpe enim tefticulorum alter in abdominis<br />
imo reconditus prxpropcra judicia confutac: Id<br />
cum alias tum clatiflime mihi ipeaacum in nobdijuvene,qucm<br />
anucroconllab.it nonniií unum inferotofení.ire<br />
tefticulum; Verum cum c vi vis excederet, pollinaoribus<br />
ut balfama fuá ingererent, omnia cava corporis<br />
lateexperientibus.prodnt ex abdominis linu laccnrc<br />
tefticulus alcer,non minus bene habitus firmufq; quam<br />
ille prior,imo toroíior plcniorque calore loci nucrimentum<br />
copiofiüs fuggerente. Olaus líorrichim.<br />
Mot.orchidis fcecundi meniinic Sal. BrauntiuMcd.<br />
Sspt. vol.t.p.8s
1146" <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl. <strong>De</strong> Morbis Teftium.<br />
Morbafo hujus loe. cft,quia modum valde excidit,^»fitus<br />
Man p. 1+19. , . , ,<br />
+• Calido) Cal.g húmida Cernen copiolum generat,ad<br />
Venerem quidem non adeo incitat fed tamen ea minus<br />
lxdit; Calidafiteca, adeft femen paucum Se craflius infi-rnisfalacitas,<br />
fed cito veneris finetas cft, püi cuiflime<br />
nafeuntur. Primirofius.<br />
í- Semine multo nimis & calido) Vlus Teftium quis<br />
fit,eruditx an.iquicací vidctur fuilfe inccttam.Htppocratts<br />
l.deGenit.\ll\s nullum aflignat oflicium, nili ur femini<br />
átoto aflato tranfitum lblummodo concedant :<br />
Ariftoteles nonndi accidéntanos in hifce partibus agnofeu<br />
ufus-, nam lib.s-de Pare. Amm.cap.7. zit, quemadmodum<br />
textr ices te/amiugajungentes, ej tamen diftendentes<br />
appenduntpondera qua lapides vocant,Eodem<br />
modo teftes fiunt appenfivafis jpermaticts.Miam ulum adducit<br />
, ut facianeadcordis robur, Sí Ce¿\. 4. probl. 2.4.<br />
Vt pondere fino ereñtanem tj tenfionem penis juvent.<br />
Non pauc. c Rcccntioribus, femen in teftibus gene tari<br />
negant;Plurimis adduais rationibus,Sequod hne teftibus<br />
quofdam generaffe compertum Cit, Sí Eunuch.<br />
teftibus fpoliati coeant.<br />
Atquod femen conficiant Teftes multis rationibus<br />
probari poteft, na porteriori hoc nonffimum, ablatis cnim<br />
teftibus feraen non amplius generatur, Sí animal fie<br />
fíenle; Imo teftibus folum refrigeratis viroseffoeminari<br />
, teftanrur milites brumx tempore per fluvios dua¡,<br />
affirmante Salmuth. centur 3. obfiervat.ji. 2. Teftium<br />
fubftantiá pultácea, Se femini confp.flato limillima,<br />
cujus fimilis non eft in totocotpote , feminis elaborationem<br />
approbare videtur. 3. In brucorum majorum<br />
teftibus circa membranam interioren infiniti arteriatum<br />
Se venarum confpiciuntur fanguine tumentes<br />
ramuh. Pro nutritione autem tanta fanguinis copia opus<br />
non erat, ideoque pro ufu alio , feminis nimirum<br />
confeaione copiofior adduceturfanguis,4.Teftes prxfentcs<br />
robur Se animofitatem corpori prxftant peculiarem:<br />
Quomodo autem iftud fiet, nifi peculiaris coaio<br />
in iftis celébreme? E contrario abhvri teftesanimalis<br />
temperamentum plañe mutant. Mmbius p.410.<br />
Sed máxime confirmathifloria zDodonaoallzta,Qm<br />
damtcftis dolore intolcrabili cruciatusdiu,fruftrarcntatis<br />
ómnibus remediis,maluit fibi amputar. Teftem interura<br />
Se incorruptum, quam diutius vitan, in tormentis<br />
trahere, Exttaaum teftem cum adhuc calentem<br />
per médium diflecaret, in faciem ipfius crupit Se<br />
profihit femen.<br />
6 - Venarum circa illos a fianguine turgeficentia) VzCz<br />
habent merque Teftium , 1. Arteriamunamex arcerix<br />
magnx trunco, Hifce arteriis hoc peculiarccft,*/r Z¿«<br />
danus, quod fuis conjugibus venis ubique inajores ampliorefquefunt,quum<br />
tamen alias in roto corpore venx<br />
arteriis frac perpecuo majores Se capadores; Verum<br />
quod hoc inrerdum , Se quidem in hbidinofis ica contingat,adraittimus<br />
, quod autem femper Sein ómnibus<br />
res ita fe habeat ¿v}o"» ;<br />
n<br />
1147<br />
V mTobfer IT Cft ,6 ' Infiammati ° } in **« ' 7 - Omtío^ (de rc/iquis enim non habeo,<br />
quoduicam j ouici va.<br />
,. Dum medicamenta illis applicantur, ligaturam femper verfus fuperiora tendere deberé<br />
ut minus dependeant, &tíuxusrninoriir. '<br />
t. Ad inrereipiendum fluxum, ad latus pubis, ubi ven* Sí arteria ex abdomine ad teftes Sí<br />
ferotum rendunt, IS - intercipiens ponendum efle.<br />
s<br />
3. * Laudar!, paribus cíereris, <strong>De</strong>coclnm agrimonias cum vino & aceto; radicem cucamevis a-<br />
greftisfimHircrdccoctam.tfer^wParidis viridem contufam&applicatam Sec<br />
Aut t0 - Scinbus, feu alius tumor frigidus Sí dum* "• qui ex mal¿ curará inflammatione fVnc<br />
oritur.<br />
- — j —<br />
gulis diebus hauftus, cum Rotul. Diacymini.<br />
III. «• Vlcera, qux:quia inToco húmido, fimtpericulofa, & inrerdum in cancrum feu<br />
gangririam abcunr. Lavandcbent decoclarofar.foliar.verónica, &plantagims. Vnouemo Apotór«/0<br />
inundan poflunt. ° • ' * r<br />
<strong>IV</strong>. 16 - Contttfio, qux cum ingentí dolore conjunda eft, ovalem ipforum íiguram corrutnpit,<br />
&:gignendi fepc facultatem demit. " • Occiirrcndum cft maturédolori, * g - ne afrluxus<br />
concitetur.<br />
V. Huc refer 1. x "-Spadones quia natura impotentes, feu quia tedas parvi aut ,0 - attritii<br />
feu, quia meatus feminis cccci; pofTunrque aliquando a natura reftirui. Hinc iplis petmiíTa<br />
1 iiiftiniano adoptado. }l - Concumbere iidem poffunt, S¿ ''-fecoñ aliquid cum quali quali titillationc<br />
emirtere, femen fa:cundum non irem.<br />
11. ^-Eunucbi feu Coftrati quibus H - excifi funt tefticuli. Utiisque dcferrur }í - humor genitalis,<br />
qui in femen a teftibus perfici debebar, i6 - aliquando ad caput, unde cira canicies,<br />
calvicies nulla , cujus diverfaapud au&ores ratio j aliquando ad tracheam , unde, hac anguítiore<br />
redditá vox acutior, Sí linguá nimis humectara, balbuties: aliquando in univerjum<br />
corporis habitum, unde pinguedo Sí proceriras; aliquando ad pedes Se erara, quxfupcrfluo<br />
humore emollita u Ice roía fiunt: aliquando ad fedem&: partes finítimas.- ideo etiam ut<br />
plurimum funt alvi lubricae.<br />
<strong>De</strong> Eunucbifrno abinfibulatione olim ufitato, nunc in equabus adhiberi fueto,vidc Celfuml.vii.<br />
k ex recentioribus Sinibaldum Geneanthropia 1. III. traci. 3. c. n¡<br />
J<br />
teflium magmtndo non naturalis Atropbix.' ¡<br />
1? " Tumor) Augmcntum teftis unius aut utriufque<br />
mturale, Sanguinis boníubcriorem per vafa aperriora,<br />
acccíliiiu , caulam agnofeit, ut Atrophia ejufdem inopiam,<br />
adeoque in qualitatibus vitium, calíditatem<br />
máxime acredinem, malignitaeem.<br />
Vil'ui uterque affeaus objicitur: Ab aliis autem intumefecntiis<br />
hxc diftinguitur, quod fenfim magis fiat,<br />
incotporebenefe habente, fine alterius cujufdam tu-<br />
morisfignis.<br />
Nilmali inferunt, Se fere iis commoriunturnomines.<br />
Curatio utrobique fanguinem refpicit, hoc autillo<br />
modo pro fui difpofitionc alcerari exigentem: hinc<br />
& Topicis paicifuccurrimus, In primo cafu iis qux re-<br />
^igerandi arque adflringcndi, Infecundo qux emolflendi<br />
magis virtute pollera f'otus, unguenti, empla-<br />
, * l¡ , quandoque Se cacaplafmacis forma ufurpacis. G.<br />
titaftití Ther. Sp. p. J1I-<br />
Notanda inxqualicas Teftium quoad 1n.1gn.cud.-<br />
'.nem , Seegregiumac in praxi uciliflimum Aquopen-<br />
**« in oper. Chirnrg. f. j. e. 73- prxcepcum, Vidi, /«-<br />
?*"*, plurimos ad me venientes, credentcs fe malehabe<br />
«>quod unum teftetnakero majorera in fe iplis ob-<br />
¡«ivarent, propter quam imaginationem v.debatur d-<br />
'« Teftem majorera doleré, Ego aucm cerros redd<br />
'd¡ i, natutale elle, ñeque ullura malum inde eventu<br />
rum: Adolefcens ejufmodi Teftium inxquilitntem<br />
^íeipfoobfcmns, oftendens hunc teftem opuario,<br />
'«dixitfe habereHerniam , Sí brevi moruutun nifi<br />
Tom. I f|<br />
extrahatur teftis, atque, ut brevius pcrílríngam , eó<br />
ligato , dum teftem extraauruseílet, aecurrens pater<br />
adolcícentis, rctira.itoperaríum , dicens fe velle.uc<br />
prius ego víderem patienfem , qui propterea folutus<br />
eft, Se cum me adiret dixi ipfum nullo prorfus malo<br />
detineti, Se ita fuit.<br />
Novimusaliquem Gouda, cujus Tefticulus finifter<br />
ad pugni magnitudinem íponte luaexcreverar, qualia<br />
fpoliafxpe reportara ii, qui in veneris Caftr.s militara.<br />
Regn. de Graefi. de Vtrorum organisp. 17.<br />
No vi Se juvenem ,arfeélionchypochondriaca laborante<br />
, qui quod altcrurrum teftem majorera deprehenderec,<br />
íarcocele affeaum fe efle credid.t; Remediis<br />
abflinereteum prxccpiflcm huic affeaioni dicatis, ad<br />
priorem curam dirigens, a pofteriori fimul ac femel<br />
liberavi.<br />
9- Tumor, quiautes7\) ksróíij^,» |£y í^yjmv, Intumefeuncinviris<br />
crebro Tefticuli, non fecus ac in mulieribus<br />
mammx, Differenrix turaorura (prxttr illum<br />
qui exhydrope naícirur , Se Ramicum Ipec/es)<br />
quinqué funt, Tumorinflammatus ÍJmguflfens» Tumor<br />
frigidus Se pituitoíus, Tumor duras & melancholicus<br />
, Tumoraquofus, Tumor flaculenrus ; Hi<br />
Tumores aut inScroto, ideft,capfula liih externa cute<br />
tefticulorum , aut inter alia cúio eorum involucra,<br />
aut in ipfa Tefticulorum fubftantiá. (qui omnium eft<br />
periculofiffimus)exc.tantur. Fr. foel. Prox. lib. 7.<br />
pag. 431.<br />
16 - /»^ww/iíi#)InrerTuinoresemincns cft inflam<br />
matio Tellium , qux á caula extern;. írequen<br />
1111 raa<br />
let fubnalc. , inprimis caneufftone Tclhum, a ira<br />
DUddil "4<br />
•
d<br />
1140 <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXl, <strong>De</strong> Morbis Teflium."<br />
1 ' \<br />
"4^<br />
natum poftea fanandum: Sí remediis non cedattinduñ<br />
ratujque penicus fie Teftis, nec toleran poflit, pee<br />
Caftrationem, eo modo ut in farcocele execandus.<br />
Plateras.<br />
cquitatione,item camprefiiane violenta Se f.milibus qux<br />
comunduraSelaxantTeftiranfuftantum.<br />
Teftes inflammati redduntur admodum doloroíi:<br />
Dolor riipzttimlancinans,pammpnljans; accedic/>.«•* '<br />
tiumvieinarumrubedo tftenfio ; cellos tumorem Sí duritiem<br />
concra huncinfignem, Ecmulkr. P.i. pr. p.414.<br />
Caufia coneinenseh fanguis ifqucexcravalacus, Sí teftibus<br />
impaaus, Excravafacusob fanguinis abundantiam,<br />
ob fervorera ejus Se tenuitacem, ob percuihonem,<br />
Sec. Sebifius Man. p. 1112.<br />
Inflammario Teftium Cubico fie ob frequenna vafia,<br />
ibidem exillentia , Se ob fitumin parte inferiorc : Fu<br />
autem ab iau vel ulcere, vel ob medicamenta acia ad<br />
curationem frigídi affeaus adhibita, vel ob immiflam<br />
fiftulam, vel ob aliud quodvisinftrumentum. Rondeletius<br />
Pr. 1.1. c. 77-<br />
17- In cujus curatione) Curatur ut alix inflammationes<br />
fcil. remediis aftluentcm fanguinem avertentibus,<br />
derivantibus , repelieraibus, Íntercipientibus, Se<br />
eum qui influxit difeutientibus ; aut, fi fuppuratio arceri<br />
non poflit, eam juvantibus, Opus ergo venx feaione<br />
in cubito, rcvulíionis ergo, opus incifione venx<br />
inmaUeoloKflíT í^affeao tefti refpondentis , derivationis<br />
graria; quem in finem eriam arara fcarificari lolent-,<br />
Quodfi aliqua cacochymia adfic, biliofa prxfertim,<br />
expurganda eft.<br />
Materia ^íJpí//w»"»'»8eintercipiencium ,qux inicio<br />
adhibenda, Digerentium qux in progreflu, Sefiuppurantium,<br />
qux cencanda ubi phlegmone ad fuppurationem<br />
inclinaverir, patet ex raulcarum partium inflammatione.<br />
Sebifius.<br />
Si doloroboriarar, mitiganduseft iis, quxmajorcm<br />
vim relaxandi non habene; pars enim ob copiam humoris<br />
, vel recrementorum facile purtefeic, fiat ígiturfic.<br />
%. Molva,violar.fiolan.áÁ.m.\. fúrfur, p.ii.decaqu.<br />
in fupra Sí partí applicentur.<br />
Si vero mitiganduseft dolor inflammationis vergentisad<br />
fuppurationem, humidioribusutendum.<br />
y.. Rad.molva, bifmolva áá. m. j. fiar. Jrumenti q. j.<br />
fur.fcenugr. &'fiemin.tini.zz. |i. ol.vio/ac.pingued.porcizz.<br />
q.j. coqu. fccontufa per cribrum tranimutantur,<br />
f. Cataplafma.<br />
Sí hifce remediis parum profeceris, Catapl. ex fal.<br />
hyoficyami utendumerit,decoquanturhec íub cinenbus,<br />
&contufa excipiantur axungia porci, reducanturque<br />
ad formara Cataplafmatis , Dolorem fedat Se inflammationem<br />
maturar. Fu autem Catapl. fedans dolorem<br />
ex fariña hardei Sí laae.<br />
Si Tumor rcfolvatur, quod cognofeitur cum minuitur,<br />
fiatCatapl. exfarina oryz.a,vclcicerum, vcl<br />
trobicam oxymel. \e\fiapa, vel vina, Seapplicetur, vel<br />
Empl. ex chalcir. reduaum in formam cerati cum oleo<br />
antiquo, vel aneth. vel rutaceo, vel irino.<br />
Siveto difeuti non poflit, fed fuppuretur, ubi fuppuratus<br />
fuerit, tune cute ferro difeifla, pus excernatur,<br />
ulcerique, ut in aliis fordidis ómnibus moris cft medeatur.<br />
Rondeletius.<br />
Admirandum cft ad Teftium inflammarionem Cataplafma<br />
ex fiaba Aegypttaca decorticata, módico melle<br />
tríta Sí illita. Aetim.<br />
ídem fequens Ceratum prxfcribit, fiedlocum tantum<br />
habens cum inflammatio in ficírrhum vergit.<br />
2£. Cera, refina picea al. aneth. narciff. do. Ix. currara<br />
Qufimi afininipilos ii¡. fimum arefiañum, tere,<br />
cribra,eumq; admífice,deinde cerato liquefizo confice<br />
& applíca. Super cataplafm. lanam rojac. raadefaaam<br />
admove. Aetius.<br />
Eflicax efthocauxilituu.<br />
'¡f.. Vv*pajftpurg.3R.cicer. rubr. 3¡fi. cuminitfu<br />
fulph. 5viii. mtri li.refma 5i¡'»- cum meue Se imponacur , Al-Bcnediñus l. 24.c. 24,<br />
Valec declinante inflammatione.<br />
Prx exteris admirandum eft Cataplafma ex fiaba Ae<br />
gyptia Sec. Foreftus ex Aeno^ni Sí prxftantiír.mum a,"r<br />
Cerotum ab eodera prxfcriptuni.<br />
[hirió ad rcpcllendum admodum eflicax eft ljqUor<br />
ex oleo, aceto C? aquaroj. in quem drraittc iintea niol-<br />
Iiflima Se feroeo appone. Vidas Vidius Pr.p.b¡7.<br />
Cataplafma ex fal. ruta cum aceto deftill. laudatnt ab<br />
HartmannoMem. quud fit exfiol.nymph.Se nofturt.aau.<br />
cum oleo rofi<br />
Egregius eft Fotns ex decollo rad. China in cereviü*,<br />
prxíertimfiinflammacio fuerit ex gonorrhcea, bcniciiá<br />
vel maligna.<br />
Oritur interdum Inflammario ex applicatis acrioribus<br />
externis, optimus ibifutus ex lañe incoñisfior. chamam.<br />
Sífiombact.<br />
Hisirritisexpeaetur inflammationis fuppuratio ,ad<br />
quampromovendam optimum eft Empl. Jim Zachar.<br />
malaxatum cum ba/fiamofiulph. terebinth. quodablcell'us<br />
maturat. Etmuller. p. 411/.<br />
'<br />
mifceatur,<br />
8 - Íntercipiensponendum ejfe) Si íanguincdetracto<br />
ebrachiomajorecopia, fi vires ferant; Se cucutbitulis<br />
coxis cuín fcarificatione ad derivationem polltidie<br />
adhibitis , Dcfluxionon conftiterit, rcpellentibus eft<br />
ucendum, ut qux ex fuccis herbarumfrigidarum.Seadftringentibus<br />
, vel excarundem aquis paiantut ,addiio<br />
aceto módico, vierais partibus admovenda funt:Iis autem<br />
addere poflirarasRepellentiacralfi, utbolumAm.<br />
cortic. malí granan Sí Emilia, ut melius fluxio inhibeatur,<br />
Poftea catnplafm. ex rcpellentibus Se difeutientibus<br />
confeaisuti, quxparantur ex fiuccis fiempervmi,vcl<br />
plantag. velfiolani, Sí forma hordei,cortice.mAli¿wmti,<br />
rofis tyfimii. v. g.<br />
Tf. Succor. plantag. velfiolani Xbi.fiar. hord %(\.ref.<br />
rubr- con. malí granat. áá. Ji. ol. rofi. |iv./i Cataplafm*.<br />
SolanumtS plantago, quia ob frigidicuem repelhint,<br />
Se quodammodo flecara, magis conveniunt;<br />
Lithargyr. nurritum 111 aleo rofi.Sí aceto welfiícco ph"^<br />
digerirse refrigerar, Rondeletius.<br />
"• Lasfdarí) Quídam ex cquicatione violenta ¡nadie<br />
in Tefticuli dexcri inflammacionem, cum cumote<br />
infigni, Bis fbaafbitvenabrachii, femelinmallcolo,<br />
purgans exhibieran ; pars fovebatur aquarofitr. & > m "<br />
ponebztat Cataplajma exfarina fiobar. caño inoxycrato<br />
, itautquarta pars aceti cum tribus aqua! partibus<br />
miícerctur ; quod cataplafma nunquam me refellic in<br />
hoc affeaus; In hoc tamen xgro adeo teñera erat cutis<br />
feroti, utexcoriata fuerit ab aceto acriori,& c3t;1 "<br />
plafma ferré amplius nequiverit, fed ad rollendam a -<br />
crimonia.n acet. illud decoquendum curavi cum aut permiftum periconxum auc<br />
Saturo, in Icroeum delapfa , idque in Ramicc. Siduritíes zdñt, ea emollienda fenfim malaaicis:<br />
Siena funt ipCe curaor durus Se retiuens, doloris fenDiflicileemolliunturfcirrb<br />
Teftium , Se carnofa Herf<br />
-,utexiguo, aucproríiis nullo prxdicus, cujus color nia , Pars enim interna laxa eft , ob id facile recipít:<br />
•lúividus, feu fufeus, ex rubro Se nigro conftans; irem excrementa, Se recepta retinet involucris illis quibus<br />
" tius corporis habitus melancholicus.<br />
teftes integuntur, Ea autem materia corigelatione in<br />
' rJ.f¡ tempeftive Se rite duri tumores traaentur, incudurara máximo cum negotio emolliti poteft Se evar<br />
jbíles evadunt, Se utplurimum incancrum , auc fero- cuari: Emolliunt Fotus ex oleo amygd.dulc. lilior. oleó<br />
- ulcera cetminaneur, Exquificus, i. e. qui prorfus om- decoais, velmfiapa, rec. butyro, vel axungiaporci nor>.<br />
ni fenfu carer, curari nequit; prxftat icaque ab ejus cu- anriqua exceptis : Poft Emolhcntium ufum digerenci?<br />
janone abftinere.<br />
bus uti convenit, Digetunc ol. amygd. amar, irinttm,<br />
Curatio in principio, Se nondum orara lenlu pn- rutac. aneth. Pofliraras admovere in eundem ufum<br />
vito, confiftit invenafieñione,viñusratione,humoris Empl. cereneum, ungu. dialth. & martiatum mift¿<br />
mUnchalieifiubtrañione Se Topicorum applicalione.<br />
cum ol. amygd. ($ violar. Quod fi hoium omnium u?<br />
Vena fecanda eft ubi vires Se alix cucumftantix<br />
íu longo tumor induraras emolliri nequeat, tentandura<br />
eft fequens cataplafma. mirabile.<br />
petmittunt, Se corpus eft plethoricum melancholicoque<br />
fanguine abundans, finiftri humeri, vel ea qux in- 3¿. Mandrag. ríc.fclJ. hyoficiom. alhekingizz.m.'].<br />
KtannularcmSí minimum digíxum eft fita infiniftra coqu.injapa percribrum fimul contnfa tranímittanturi<br />
manu, falvatellam vocant, Vicfus racío modicé calefa- adde apopan. |i. loco radiéis , quam in deco¿lione mar<br />
ciens&humeaansprxfcribacur, <strong>De</strong>inde concoqua- cerare, l.quare, deinde mifeere oportet,fiat ad formara<br />
iuf extenueturque melancholicus humor, tandera eva- Empl. addendo cerx parum; Vel ad formamcataplafcuandus;<br />
Topicis fimiliter iifdemqux in mammarum<br />
mitis zddendoftiracísi&. Si poft hujus carapLím.<br />
dmicamoriscuratione adducuntur. faelp.433-<br />
ufum Tumor durus permanferit, de ejus cura dcfpel0randran,nifi<br />
perabíciflionemvel caftrationem teftis<br />
- Aatficirrhus) Ad Glándulas induracas etiam<br />
auferatur. Rondeletius. ,<br />
TétsindurarosleCetimus , qui interdum fimul in mamm<br />
tuiaorem, adeoque fxpe immenfum, uc fero-<br />
Nob.lis ex inflammatione Se fuppuratione faaa in<br />
inm fucci repleti Se d.ftenti inflar dependent, excreí-<br />
fcrotOjduriun eo locifcirrhum contraxit, qui ovi aníerinimagnitudineadauaus<br />
eft, indolcns, qui tamen<br />
cimc augencurque, huneque affeaum Scirrhum te-<br />
impedimentumJprxíercim incer equicandum illi affefomtfib<br />
duritiem qua fcírrho fimilis eft,vocanr;Quem<br />
rebat; multis ufus eft remediis, verum nullam fentie-<br />
nosadglandulofos potiasTumares referimus, un Se<br />
bat diminucionem, doñee Bafileam veniens, fcquen-<br />
glándulas alias induraras fcirthodes appellamus. Platibus ufus, ccepit admodum diminuí atque emollirij<br />
terus.<br />
ita utdifcedens de impedimento amplius minime con-;<br />
Sen alias tumor frigidus) Teftes in tumorem cura quereretur, turnóte rere penitus ablato, fenluque io<br />
inñammauonem elati atque indutati, quod frequen- illo recupéralo.<br />
tius prius prxcedente inflammatione, tandera etiam<br />
Fomentari jufli primum hoc fotu fingulis noaí-<br />
[ctrrhofi(z&i fiepermanent, Semoleftiam ínter eqiiibus.tandum<br />
máxime pariunr, Et fi in utroque teftc hoc fie<br />
Tf. Rad.bryon.irid.rec. do. fiii. rad. eyelom. |ifi.<br />
ra, vafaquefpermauca Íimul indurarentur., procrean-<br />
fiem.naji. lufiem.finapi^ií.rad.ariftel. >w.|í?. fiutph.iúi;<br />
dura impotentem hominem redderent: Mature vero ti caq. in lixivio & aqua ferrara pro fotu.<br />
huictumorioecurratur, ille rutfran tolli poie&.Pla- Empl. fequens apphcet dies noacfque geftandum<br />
ttrus.<br />
fxpiuíque renovandum.<br />
"• Qui ex mole cimta) Ejufmodi turnóte* gene- ^¿. G. ommon. bdellii do. %$. infunde in aceto forrancur"cx~riig.d.s<br />
craflifque humoribus, qualcs func tifli.no per biduum, Se dilfolvantur, addendo fulph.<br />
phleematici&melancholici: Nafctintur Se Med.co-<br />
vivi,fi>am. mar.ád. yii.rad. ariftal. rol. fem. urtic.zz.<br />
mraerrore , cum vcl in principioinflammauorasn.m.s<br />
gi. fiem. finapi^'S. eum pauca oleo ontiquijf. cera rubra<br />
frgida 8c adftringentia repercufíionis ergo applicue-<br />
C3 melle fi Empl.<br />
rant, Vel in progreflu validé exficcantia, Se d.lcut.cnthadmoventur,<br />
Sic enim fubt.l.ores maten* panes<br />
Ufus eft poftmodum fine Fotu quam diutiflime, Ec<br />
*genirttur quidem, & m vapores vertuntur, cralhocum<br />
molliritumor inciperet,utmelius procederet, ca<br />
Rsaatemrcmanent, qux progreflu tempor.s exhe- tapl. hoc noau urijufli, mane Se interdiu, Empla-<br />
«nturSeitaindurantur, utfc.rthusindeobot.acur. ftro.<br />
<strong>Aff</strong>eaio cwmoficitur facile ex durit.c teftium, qu.<br />
%. Rad. bryon. ireosdilior. a(b. rec. zz. Ibi. coque j»<br />
lixivio 0 aqua ferratafiabr.addeg.amman.diRbl.in a-<br />
Plerumque dolóte caret, aut fi quem pcrc.p.unt, «ucetafortiffimo<br />
%&. fiulph.%\.fiem."finapi.butyr. rec. iiii.<br />
guus camen is eft acque levis, Expcrs eciam calor.s ac<br />
m.f.mireprofuic.<br />
febris. c Purgatus ab inicio fuit.venaquc feaa. platerus. /. J.<br />
Tametfi autem fcirthofum iftud vinum curam fac Obfip- 693.<br />
*fficile, remanda taracn fura, univerfahbus prxm.f- Máxime prodeífe dicitur lañucaradix ex mulfo co-»<br />
K qux vira emolliendi Síraod.cara v.ra d.fcutiend. aa, fi duritiesdiu inveterata fuerir, eam fiar-barde* aut<br />
^bent, Stbiftnsmon.p.i42S- .-. ,, , fienugr. & lini femine eam cepa decoña. Foreftus I.27.0 bfi<br />
"• Tol/irur) In cura Ul.us , p«miffi» Vf**¡*<br />
Pt^fidiis,diferenciaemollientibus raterea quxapph- 1. qui Sí commendat iftud carapl.<br />
«ttut prevalere debent, ne facle fuppuratio fequa-<br />
3¿. Mandrag. rec. 16». byefc. olkekingi **• m.j. coq.<br />
*
líyo <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>- <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>: <strong>Cap</strong>. LXXI.<br />
<strong>De</strong> Morbis TeíW tó|<br />
Valde etiam tumores fcinhofos diCcntitftcrcor.ca- certíflimum Rulandí, Pharm.yova p. 66.<br />
frin. cum aceto &pulv. fiar, chamom. (j pauca butyro.<br />
Arn'.Weickordus Th. $34-<br />
Tefticulorum Vulnera, Vlcera.<br />
*J- lnflotio) Teftes aliquando á flotibus intumeftunt,<br />
non fine dolore, idqueob diftcnfionem inVólucrorum<br />
in quibus concinencur, funtque illorum in<br />
fexu virili quacuor , dúo communia : qux ucrumque<br />
tefticulum invcftiunc, fcil. Scrotum, quod rugofum,<br />
pinguedinis expers , Seexcuriculaaccuce formatum,<br />
EcS*p7o{, ortum ápanniculocarnofo, venis Se arteriis<br />
lefertum, Excoriabile eft iftud involucrum , Se facile<br />
á ("crocofeparabile; / 3 Vulnera Teftium non funr lechaba , rucó enim de<br />
iftis parcicula poteft auferri •, Narrar LwdeniusCeAüoi<br />
gangrxna quafi dimidix Se inferiotis utriufquc ceílii,m<br />
parns curaffeexcifione ejus quod oceupatum eiatddos<br />
autem fanatos,non minus quam ante morbum perlñ!<br />
viífc conjugibus maritale debitum Se non tantum femen<br />
effudilfe, fed Se liberos fufcepiíre. Moebms<br />
rc/>r/¿icidemfunc dúo,Vogino- pag. 3p6.<br />
le,ÍAvú(j»^' quodáproceflibus perironxi oriri dici- Si folum ferotum fie vulneratuin , curatio fac¡Jís<br />
rur, Se Albugineum , a vafis fpermacicis produaum, eft; ar fi una cum feroco eciam tefticuli fauciaci fint<br />
hoc immediate cingic Se involvic : provcnire amera difEcilior, Vulneratur autem ferotum punclim.cxfim'<br />
videncur flatusvcl ab aquofa vel picuicofamaceria,ira- ruptim, Sccontufim.Danda ergo opera,ut fiat conlbbi<br />
colkaa, aucaliunde ad illos amandaca, Flatus aucem lidatio ; Glutinantium materia petatur ex capiübus<br />
frequencer gigni Tolera ex cibis Se pocibus flaculencis. de hepatis , lienis, renum Se ventricul. vulneribus.<br />
Sebifius man, p. 1413.<br />
Sebifius.<br />
l<br />
Tumor a flotibus oútatzb iis incer rúnicas obvolven- í- Vlcera) Ulcera hxc rurfus vel folius funt Scrotes<br />
colleais : XnPneumotocele. h, e. quando teftes fuc- ti; vel fimul etiam tefticulorum, Et autptoptias ha<br />
Ceflive fiunt eumidi , cum tumore cenfivo, fimulque bent caulas fine prxvio aliquo affeau, autlcquuta af<br />
.ferotum in fe cft adhuc rugofum , ica eamen uc teftis feaum alium; Om/wtrahunt, fi nullus prsceffit af<br />
tumidus, fi contingatur manu, minus renitatur, Sí feaus alius, abaffluxuacrium Seerodentium humo<br />
nunc plus nunc minus folet elle intenfus flatulentus rum , C*r4»/»rcarharticisraund¡ficaraibus, cedeter-<br />
tumor.<br />
geneibus, qux íiccandi vi funt prxdica: Maccria co<br />
Origo hujus Infladoras teftium eft ex nutrimento pióla eradicurin ulcere mammarum, Hicaddimus*»-<br />
fpermatico, membranarum redes obvolventium, quod ga. de tuthia,deUtbargyro, Scquentiaduo magnarum<br />
vitiofe alteratum Se corruptura, plus minus ab acido<br />
Tunrvirium.<br />
vitiofb, per fermentationem induao , tranfmutaturín If. Succi ficrophul. olei comm. da. ftfi. ciqtt. ufque<br />
flacus. Nempe hic omnia poífene applicari, qux func ad fucci confumpcionem , colat. adde rtfins. olii.ftii.<br />
diaa de origine flacuum in Hornacho Se inteftiuis. terebinth. jifi. cera fiava q.fi. ad ungu. coiiíillca-<br />
Fiunt Se humidi eeftes ab Aqua inter eorundem memciam.branas contenta, qux dicitur alias Hydrocele. Et Aberran eft, If.- Refina a/bt milla eft, Ex folis<br />
ig,tiircaufisprocataraicisc,.nnngerecot.fiCCvir,quales<br />
juntlapfiB, autcafuséfublim:, in quo teftes in dulUm<br />
corpus impingurmir; Vioíeuta compreilio ab eqpindoM<br />
vehementíori, lelas á re- contundente in<br />
pugna, Se grandinm aaimalium rnorfus.<br />
Signo fuiítmanifefta , fit enim eorum contuíio cum<br />
intolerahüi dolore Se airara deliquio, Sepen'c ovaliseoi'jr.i<br />
figura.<br />
C¿hus.imbo Mfticuli funt contufi, iis ¡n rotlIm<br />
pctitgignendi faculcas ; Se fi folus dexter eft contuto,<br />
minquam makulos'j fifinifter> nunquam femellaígenerann<br />
«7- Occitrrendumeñ) Curandi ratio tora eft Chimtgid,<br />
opus tamen habet Medica prxcautíone, nec<br />
«ntufioni accedant fevá fi/mpromata, ainmi nimirum<br />
ikliquium , tumor ce inflammatio, Satis itaque erit<br />
quadam Tópica annotafle ; Primum itaque acerbus<br />
dolor mitigetur Epithemace calcfafto, Se duplicv.is<br />
nteoüs, aut lana fucsida excepto Se teftibus obvoato.<br />
%. 01. violar, nymph. rofior. aa. |¡. mucag. ex rad<br />
itó. (3 fiar, chamom. fimul maceraos in vmo conf.<br />
¡t,M.S.<br />
''<br />
illud cft.<br />
3¿. Aloes hepat. fiar cocolía, anethi combufti, éuru,<br />
lzpidhamat.áÁ.5ii. alum. ufti,acacia,fior. arisoa.y>fi.<br />
Pulvisoleorofiac. excipiendut: f. ungu. n<br />
Lavabat etiam ulcus cum <strong>De</strong>coño rofi. rubr. balan* •<br />
myrti/lor. cum módico alum. in vino rubro & W*<br />
plantag.<br />
Cicatrifabac ultimo cum XJnga.de minio.<br />
Hoc ungu. eciam prodeft quo Gardenias uticiu.<br />
~í£. Lithorg. Cerufia lata, cadmio, acack,cortic-gr*;<br />
nat. fiangu. droconistuthiada. 5¡i. aloesfarcacol'..'.hurt*¡<br />
alumin. áá. 5 i. fi. Pulvis, & cum ol. rofi p cera q.fi wg"'<br />
Bercrucius ucieur olio ovorum Foreftus I.26. Obfi. 10. (<br />
1( ¡ iU<br />
- Gontujioquocumtjc) jtiAi¿fhuitV¡» ?% l<br />
J<br />
Aut, ii tumor adfit, fiat Cataplafma ex íiii.fiar.fioy.(Sq.fi.<br />
lañis vaccini, fimul commixeis, Sí iníoinim<br />
pulcis concoclis , teftibufque circumpofitis.<br />
Sedara dolore , fublatoqüe tumore , Teftes contufi<br />
r;o:ufn fieri poceft, digitis rurfum in unam maflim<br />
alligantur, Se ad propriam formam redigancur: ac<br />
tedem fequenti carapl. fingulis diebus bis appoíño<br />
ülcnteconfolidenrur.<br />
%. Pulv. fiemin. lini.ficenigr. rad. alth. fiar, fabar.<br />
i.\\.herb. veron. jámenla, comar. hyperic. áá. í&.myrhithttr.<br />
áá. \\.coqu.t
U52<br />
<strong>Lib</strong>, <strong>IV</strong>-<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>. LXXI.<br />
Aceorombonusibid. Voluotatem excitat non fcm.ras<br />
emiflio, fed (puuus qui face eu.llac.onem, Hoc^patee<br />
inquic Ariftot. ex pucr.s qu. nondum femen em.trerépoflunt,<br />
func camenprope illam xca.cmuc cmitrane<br />
Se ex iis viris qui femen non liabcnc, non minus<br />
éním deleelancur quaiti qui habenc. Hofmannas<br />
'%• E°unuchi)M^x»> vicompoficionis dicicur qui<br />
curandís leáis prxeft, ur ^ w • P " ^ ceux penuarix,<br />
ab «¿v-i cubile, t*«, tenco ,habeo ; Seahger<br />
Ex.p.W- Eunuchuseíl ñamen q.palltum, quo tegotar<br />
injuria notara faña fignificot enim tanquam fi diaam<br />
, lcéfci cuílodem , propterea quodad mulierum^ obfierv<br />
andampudicttiom adhibeamur, «% f wv tu*:<br />
Adremcubicularcmcumeligereutut hom.nes execiis<br />
teftibus, ideo Eunuchi dicebancur, quibus tefticuli,<br />
virilicatis notarü Se reliesademti erara, Eunuchi autem<br />
nil poflunt, ut meretriculaTerentiana (Eunuch.4.5. )<br />
noverat, ob decifum libidinis nervum, Se rom.tem<br />
caloris extinax Sec. Dietericm Iatreip. 49'- .<br />
3*. ExcifiíuntTeñiculi) Caftt atio non folum ntm<br />
iis quibus multcrum curo demándala, vel ob morbos<br />
«uofdamteftium, fed eciam interdum loco cucañeras<br />
inftituitur in maniacis , tefte Platero, ita en.m temperamentum<br />
mutatur, virilitas Scanim. fcroc.a compe 1citur,<br />
corpuslaxum Se humidum redditur, hominelquemeticulofi&effccminari<br />
emc.untur; Imo&Elephanticis<br />
olim caftratio, tefte Laurentio , fingulare<br />
«racprxfidium. Moebiusp. 397-<br />
?•• Excifi fiunt Tefticuli) Uracuique notum abninc<br />
aliquo cempore Tefticulorum excupationem, in hernia<br />
laborantibusadeo familiatem fuifle ut quidam Iaute<br />
¡fiac operatione viaum , & amiaum lucrarentur, Sed<br />
crudelis ac peticulofa nimis illa hernias curand. tatio,<br />
per fubligaculorum vel bracheriorum invencionera,<br />
ita obfolevit, ut jam vix aliquem reperias qui folum<br />
pancmhominum caftraiione lucrecur. Regn. de Graefi.<br />
iS- Aliquando ad caput &c.) Confeníus Teftium eft<br />
magnus, non folum cum capice, fed Se cum hypochondriis,<br />
Se parcíbus imo venere corltentis, cura corde,<br />
cum partibus thoracicis, cum afpera arteria, oculis,<br />
auribus , 1. Cum hypachondriti,inteftinis, ventrículo,<br />
hepatetí tiene, lis enim beneconft.tuus ,coOio<br />
indiais partibus fit laudabilior, qux non parum debilitaturfi<br />
contrario modo fe babeara: Quídam, tefte<br />
Zacuto Pr. adm. 1.2. obfi 118. madebae in tumorem<br />
umbilici, melonismagnitudine, renicentem Sí dotorificum,<br />
qui folo moderato Veneris ufu curaras eft;<br />
Zfywcr*ttjmefenrerii&inceftinorum confenfus cum<br />
teftibus meminic Epid.7. in fine: Impudens Scartatio<br />
dtffcultati inteftinorum medetur.<br />
II. Cumcorde,Teftes cordis quid prxftera vu.bus<br />
euuuchiSecaílracaanimaliateftantut, Imo Se venus<br />
immoderata virtutem vitalem profterrac, Se non raro<br />
in animi deliquium prxcipitac-, Vide Zacutum Pr.<br />
adm. 1.2.116. Epithema m Teftibus adhibita vires<br />
eordis mirum in modum reficiunt, Imo etiam ad<br />
fervorem fanguinis circa cor Se pulmones attemperandura<br />
in fputo fanguinis Se hxmorrhagiis profunt.<br />
III. Cum Palmonibus, Mammis, Tharace, Vidimus<br />
quendam fputo fanguinis laborantem, qui licet curatus,<br />
femper tamen in idem malum incidebat quoties vel rera<br />
cumuxorehabuiífer, vel poluuione noaurna laboraflec.<br />
Hippocr. Epid. 2. fien, /.meminit focietatis cum<br />
peaore, mammis, genitutx.Se vociscum Teftis intumuit,<br />
Vidc§. ubi de Tumoribus teftium.<br />
<strong>IV</strong>. Cum afpera arteria & eolio, \n juvenibus pubetibus<br />
voxmutatur &fit gnviot Hippoa.Epidfeñ.s.<br />
,- . • _ • ...Jl:. ir..:. :i;., __ • /•> .<br />
rationcmteddit, Vorisgraci/ítatem varix fiolvit ad fi.<br />
niftrum (3 dextram , abfique horum altera vix<br />
fien poteft utfiblvotur. Teftes fi ante pubettatem aufe.<br />
rantur, fitanguftior afpera arteria, Se vox permanec<br />
tenuis: Imo Veneris ufu afpcram arteriam carotides &<br />
iugulares diftendi Se ampliores fieri dicuntur: Unde<br />
Romanis olim familiaris erat colli commenfuratio, ex<br />
quapoftridie nuptiatumpuellam integtam vel corruptam<br />
cognofecbant.<br />
V. Cum^w*¿*J,Seaxtettoauresvcnx ílerilitatem<br />
inducunt tefte Hippocr. L de loe.<br />
VI. Cum Oculis, Iuvenibus Venerem nondum<br />
expertis oculorum cavum prope nares nativo colote<br />
florera Se tument, lafeivis fubíident, vena:que eo in<br />
loco fiunt confpicux Se demum livent; Matronam<br />
vichmus cui cum maritus extra modum Venercus contigiflet,<br />
tota oculorum circumferentia lividaerat,P¿jlofiophus<br />
2.degen. an.7. ait fiedesoculorum máxime omnium<br />
capitis locoramfieminalis eft.<br />
Vil. Cum ipfo cerebro & nervis, Ex veneris intemperie<br />
cerebrum & totumnervofum genus hedi authorum<br />
teftimonia pethibent; Sennertus in Inft. ait hoc<br />
accidere non folum ex fpirituum vitalium, fed & animalíum<br />
per ñervos eftufione Henr. ab Heer deliriiá nimia<br />
venere in fexagenario , qui iuvenem uxotem duxerat<br />
meminit; Vide Salmuth cent.2. obfi62.Epilc-p<br />
fixTeftium confenfu orrx exempla vide in Zacuto Pr<br />
adm. 1.2. Obfi 119. D.LeonoArt.med.c.14- latchinur<br />
9.14. Se alios. Mocbius Fund. p. 39*- ubi hoc confenfu.<br />
lura d<br />
P<br />
Gongrtna Teftium-<br />
Intet motbosTeftium ut rarus, ita graviffimuscjuoj<br />
queGangrxna, ubi tam caufia extetnx quam mterní<br />
in genere indicatx , rite applicacxlocum habent. Lo<br />
anoficuntur facile Se motbus, ipfrafque. midcnti* 1<br />
caufiaeiasmodo generatimtradica dcb.ee huc ttanse<br />
rancur, Vifus & caaus mulca hic pacefacic. Lema<br />
evádete poteft morbus nifi ablatione teftis vician w<br />
curramus, Curatio eadem hic locum invente qua; u<br />
aliis abarran partium gangrxnis quas manu traCUie<br />
cetprxcipuummedium videcur: Extirpa* y***<br />
facienda , vide in Chirurgia. G.BlafiusTherioc.Jfe<br />
p.311.<br />
Putredo.<br />
Hic nihil occuttit quod non ex prsgteuis qu°q^<br />
fatis conftet, five caulas fpeaes, five figna, » ^<br />
racionera ipfam ómnibus aliis fruftra tcntacis..<br />
ftirpationcm quoque five caftrationem pervemr<br />
mur. ídem.<br />
MagnitudoTeftium immfdicd, &c.<br />
Concingicnon raro ucrumque Tefticulum mw^<br />
tem magnitudinem excrefeere, un v.dcre e & ^<br />
obfierv. lib.t. ubi refert fe in hommetamo ^<br />
fto.ut vix pedeprogredi&incederepoU«,<br />
magnos& ponderofos obfervafle,uccapm1 m g<br />
nem adxquarent, Et River.as ^^ W ¿ 4 b ebat<br />
deN.N.qui tefticulos magnos admoduii<br />
natura , ut muleo ineexvallo fuperarenc w»g d<br />
tefticulorum equi, Ex quibusme refert, p°«<br />
cidcruntfrufta lapídea qux w.ceamdurue<br />
bancur, Se malleolo concufa in multas partes<br />
bant, ut exteri lapides. «na refert'*1<br />
Raram fimihterhiftoriam de hac materia* ,<br />
donas cent. f. obfi4H. de Hydtop.co in quo ,[<br />
dexceradovianferini raagratud.ncm.gg*' > ¿<br />
macetixcuidara Purulentx,oleagmolxüc a<br />
mixtis, infaraus repertus fuit. ffl%<br />
<strong>De</strong> Morbis Teftium.<br />
•TtKinmNameruí aunas) Tefticulos tres in una<br />
hurla aliquos geftafle, quos Triorcheti vocant, perk'betit;<br />
quod quidem fieri pofle, cum Se in aliis<br />
rtibus idem contingat, veriíiraile vídetur : Verum<br />
' en Uc hoc aílcverarent, impofuit iplis quod vaiis<br />
f minariis durities quxdam adnata infenfilis, veleondeni<br />
dilototiopermanens teftem reprxfcntans , ac-<br />
,cr¡r - ficuc ipfcmct contaau cum cxplorarem in<br />
nqibusdam deprehendi. Platerus.<br />
Tefticulorum dolor.<br />
Dolent Tefticuli graviílimelaefi lapfu , contufioue,<br />
vel eciam inflammati : Salmuth meminit inceníiífimi<br />
lioruin dolor.s, omnium aliarum parcium dolorem<br />
¡uperantis, a fola refrigeratiune in iis qui tempotc<br />
noaurno fub dio petnoaaflént , vel excuhus<br />
verno tempore egilfenc oborci , centur.f. ob<br />
h- 6 9-" • .. • v x 1<br />
A femine in iis cohibno dracurnum dolorem cxcitati»m,<br />
ait, Dodomus , Teflis dolore intolerabili<br />
Hiipanus diu vex.uus , fruftra tentaus ómnibus remediis<br />
, nialuu fibi amputan Teftem integrum &<br />
iocorruptum, quara diutius vicam in torraentis trahete,<br />
Extraaum teftem cum adhuc calcntem per<br />
¿dium diflecaret, in faciera ipfius etupit Seprofiliit<br />
femen.<br />
Teftes abfeonditi, retracli,convulfí.<br />
Situs Teftium eft notus, propendent nimirum extra<br />
abdomen, feroto involuti: Interdum, fed raro,<br />
mtra cavum abdominis latera , Se .enipore pubermisprorumpunt;<br />
Vide Paroum, Riolonum, Plamnil.2.0bferv.<br />
Salmuth. cop.i. Obfierv. 91. Th.<br />
Urtholinus cent.i. H. An. 36. l atei " e teftuulum<br />
iapuerub caufam tardions inceflus fuifle exitcimac:<br />
Si mtra abdomen manera viri in divorriis ,_au Rip.<br />
kms, deJarantur fterdes , etiamí. alias fine iac.s<br />
validi, quia non func loco natural, pofíti; Cabroimmfiuis<br />
bifloras, contrarium habet cxemplum,<br />
Qtíatiu mihi, au , 22. annos notus adoleficens, quem<br />
(?. exficc. &pulv. olib.mijlyrac.<br />
liquid. mufici qaerc. calam. aromot. ¡juca eelt. abfiynth.<br />
áá. |fí. pufvcrata coque cum decucto brulftca<br />
ad palta formara , adde nonnihil aceti rofiac. f. Cacapl.<br />
Per hqc remedia fi picuicofus humor non refolvatur*<br />
fed ad fuppurationem declinare videatm, quod ex<br />
mollicic partís cumcnCís deprehendi poteft, cura uc<br />
citoad maturitatem deveniat, applicetur Empl. diachyl.<br />
compof. aut fequ. Catapl.<br />
2£, Fol.malva,brancaurf.áít,m.].rad.alth. lilior. alb.<br />
cepar.fiemin. lini palv.da.^\. coqu.cumfiq.aqao,mmortariofiubiganturinpultisfbrmam,<br />
addita fermenti ($ axungiaporc.<br />
ad. q.fif. Catapl.<br />
Macuratus tumor aperiaeur, pus quotidie exprimatur<br />
Se a bfteigatur,In ulcus Vngu. Apoftot. cum lamento<br />
lintel imponatur , fequens Empl. donce conglutineturapponendo.<br />
2C. Ga/b. ammon.refine,picis,Jevi bubuli, olei veter.<br />
ád.p.oqu. Galbanum giammon. macerentuipernoaerh<br />
jn*fff0,&perlinteumtranfigantur ; Refina aute,pix ($<br />
fevumanz cum oleo ad lentum ignem refolvantur ac fimul<br />
commifceantur, f. Empl. loel.p. 433.<br />
Teftium Situs mutatus.<br />
Loco alieno continenctu Teftes , vel uterque vel<br />
unus, cum vel nimíum á corpore dependene; Vel intra<br />
ventrera imum , aurininguine hxrent.<br />
Illius caufa cremafterum edtdíjfeñio , aut laxatio, á<br />
caufa extetnzemoltiente,ut aqua in natationc balneum*<br />
medicamenta húmida applicata; aut tendente ut cft equitatio,<br />
faltatio, five idebilitate.<br />
Hujus vero, fi a natura non ita fuerir, n\ü\.\ arte reparandum)<br />
exficcotio cremafterum, five .i c.iuia inte rna<br />
humorali, five externa calefaciente.<br />
Oculis affeaus expofiti funt, Caufa: etiam per íe patera,<br />
quod fi enim externx nonadfiíerinc, internis diais<br />
tribuendum.<br />
Curatio caufas máxime refpicir, pro earum var.etate<br />
varianda, ita zliz dijfeñiam, al" l^ton ab humoribtu<br />
r ' •- -l... tvliccation* ab innammatione<br />
aut cauíis externis, alia expec*»"<br />
debetur. Blafiui\.c<<br />
EEee<br />
/<br />
I<br />
I
•<br />
tiJ4 <strong>Lib</strong>,<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>.<strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXU.<br />
proftatarum morbi.<br />
Clandulx func fie ad radicem penes fitx, Inhisgcjieris<br />
omnis Tumores locum habent , quandoque Se<br />
Exulcerationes oaotam omnium caafafidnguti eft, hoc<br />
aut dio modo dilpofitus,loco peccans; vcl etiam fiemen,<br />
fubftantiá, quantitate, aut qualitate vitiatum.<br />
CAP. LXXII.<br />
(<strong>De</strong>M>rhis u Scroti.<br />
Morbum d.gnofccre ut hic difficillinmra ,<br />
d.fcernere myras grave-.gravítas ad penis radicem d<br />
aliquahunumeícentia, kminis re.¿e¡0,aucprav,fe'llD,<br />
rukra.excrec.o.ahqi.idfignificanc, aft valde mccSe<br />
Curatio, exgencral.bus pecenda, hic centari poflet fi<br />
de afteau poflemus elle cerc., quod qua vía fieri poffir<br />
vellera ab alio cognofeere. Blajius Therop. fi. p.3,3. '<br />
MOrbifcrorifunt 5- lnflammatio,Excoriatio,Vulnera,' r -Vlcera, ¿r Hernia. <strong>De</strong> illis non<br />
cít quod aliquid dicatur. Excoriatio, epidermideerosá farpe á lotio fit, Sipomfbolygis,veúmyrti<br />
aridx fubtiliilinjc tr¡ta:,cr¡bratx)cV:cum thure vclmirrhd raifta:,adfperíionc curatur.<br />
*• Scrati)\?et Scrorum intellíge Teftium perara aut tegmen,quod<br />
ex tunicis communibus, prxfertim cutícula,<br />
cute 8e panniculo carnofo confiare anatomedemóítrat:<br />
Qnjbus vero Se primara illam ex propriis involucris<br />
3ux tefticulis potiús competunt, nempe vaginalem<br />
¡aam, ex proceílibus pentonxi oriunaam, huc accenkrealiubefcit<br />
infuper, Iisper nos quidem idpropterea<br />
licet, quod hxc ipía tunica teftium globos non<br />
hnincdiate ambiat; deinde quod labórame feroto,<br />
proprix etiam tunicx, imo teftes ipfi facile in confenfum<br />
hujus affeaus trahi, arque fie pariter eodem infeftariiiificiquequeant.<br />
Chr.Langius Pathol. cap. S9-<br />
2><br />
Morbi Seránfiunt) Scrotum quo involvunturTeftes<br />
, iras obnoxium eft morbis, Inflammacur Sec.<br />
Gangrxna corripirur, , Pruritu non raro aftligitur<br />
tnoleftijjimo , Lapides inrerdum in eo, fed raro invemuncHr<br />
, cujus rei exempla proftanc apud Schenckium<br />
l.4.0bjervat.. Hiidan. cent. 6. obfi/7. Porro<br />
intumeficit variis á defluxionibus, five in tefticulis, recipiancur;<br />
Íleon vel omer.tum prolapfum facit Oficheoeelen,<br />
Se a*b hoc vocatusEpiplocele, abillo Entcrocele<br />
: Si aqua a ventris capacitare, aut flatus influanc,pariunt<br />
Hydrocelen vel Pneumaiocelen. Fonticulo in<br />
Scrotoaperco, hberabacur hydropicus apud Zacutum<br />
lib. obfi. Criricc in febribus interdum natura vitiofos<br />
humores ad ferorum defert, Vide apud Sennertam<br />
exemplum Se Glandorpium injpec. Cbir.Obfi.¡,$. Ida<br />
mcobfervacum in Viiolllullri qui cumanno 1680.din<br />
laboraflet colicis doloribus nothis, fado decubitu in<br />
ferotum fanatus cft Cataplafmate ex fariña fabar. mili],flor,<br />
chamom. Sec. Se melle0 brevi difeuflus tumor.<br />
G mgrxna córreptum ferotum Se abfedens vidi anno<br />
1654.. in fabro Perrario Grnevenfi, poft inflammationem,<br />
Nacuradefeaum reparante ac membrana denudaros<br />
ceftes inveftienec.<br />
Ser o ti Inftatio.<br />
*" Morbi Scroti fiunt) Adde his Scroti Inflationem<br />
leu intumcfcenMam , qux in Colicis plerumque<br />
doloribus fxv.flunis fe offcrt, qui deorfum in inguina<br />
protenfi, faciunt ne utrumque ferotum aliquo ufque<br />
iuflcrur; inqua inflacione infuper uterque tefticulus<br />
quandoque citcumvolvi , Se magna compref<br />
fione torqueri videcur.- Similiter Se inconatibus magnis<br />
diu concinuatishoc aliquando accidic; qux infirió<br />
crebro quidem remeat, fed mox iterara cv;vnefeit<br />
: <strong>De</strong> qua in colicis doloribus, egimus. Platera*.<br />
Scrotumafficitlnflatiq quxdam , alia a Pneumotocele,<br />
qux concigic in Colicis doloribus, c< conatibus<br />
dis, qunpropcerucrumqueícrocum nonnihil incumefeic.<br />
Infla tío illa cum non lie ftabilis, fed ceñante vi<br />
illa, fponte rurfum intumefeentia hxc levis iterum<br />
fubfidcat; nullam aliam c/iram requirit, nifi uc ne<br />
amplius redeac caufx auferamur, ne iterata cafeuius<br />
tandera quoque permanenrem inducat Pheumatocelen;<br />
cujus fi ahquod principinra appareat, matine<br />
Tópica, qux eoin cafu conveniunt, illud erit avertendum<br />
, flatuumquc in feroto collcaio impedienda.<br />
Platerus.<br />
Scroti tumor Scirrhofus,<br />
Hxc membrana folet tentari multis affeaionibus,<br />
potiflimum autem tumore fcirrhofo ac duro, dum excrementa<br />
vifcofa á tarcarea, qux ab alimenco Ícroti &<br />
teftium feparari íblent,ac poccncifpiricu patusejus cuílode<br />
non prorrudunrur,fed potiús ibi congératfnir&<br />
accumulantur.unde inhac parte contraausrarnorfcirthofus<br />
in dies magis indurcfcir.Se roro vita; tempore lie<br />
durus ibi remanctdta ut ambos fxpe teftes etiam is involvat,aliqiiando<br />
unum cancum includac. DilTolvamut<br />
hxc vifeida Se carearea excrementa fotu aqmfibor. ce<br />
catapl. ex fariña fiabar. aceto fttllat. malaxato tepide fa><br />
pins applicato,ita tamen ra prxcerea purgado ex antimonio<br />
noftro fxpius fiar, Se fudoriñea fxpius allümantur.<br />
P. foh. Faber.<br />
Quoad caufam hujus affcaus,fuflicir fcire degenera*<br />
cioncín nutrimenci,quoadfuftentationem acteredionem<br />
ícroti cransmiecitur, Se retencionem excrementi a<br />
prava hujus partís nutritione provenientem, inculpa<br />
cífe; veriílimum aurem cft quod llelmontiw ftatuit,<br />
Scirrhos cxrerna pétete fubfidia, non tamen<br />
negleais internis Se externis prxfidiis , prxíercimtalibus<br />
qux humorum contumaciam, tam per,fedes«<br />
urinam, quam per fudores Se infcnfibilem rranfpirat.onetn,<br />
cum vi.tute Sí generofa eficacia expeliere Scexpugnarcvalent;<br />
Remedia ab Auaore ptopofita ex *qua<br />
fiabar. Sic. quod hxc ipfa in execrgendis culis fordibus,<br />
ucut valdopere impac'cis (hmc quoque aqua<br />
diaaadcofmecicarefercur) necnon fuggdlacis, adeoque,<br />
Se perconícquens cumoiibus diícuriendis(qu°<br />
enim obfttuáis poris libertacem íiíaiu reftituit, 11 u ^<br />
infcnfibilem tranfpiracionemprocurare, S¿tumores<br />
dam curare valer) peculiarcm faculcatem habent.<br />
nobiliora adhuc prxíidia fcirihis exttinfecus adhib en j!<br />
da fuppecunr; Curatio enim nimis crafli Se f
•<br />
u^ <strong>Lib</strong>.<strong>IV</strong>.<strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXlI. <strong>De</strong> Morbis Scroti;<br />
Tollitur Prapatü Pruritus lentis deceña cum cortic. imbutaque , quo caro circumpofitarnadet,putrefcnn(<br />
r nt<br />
malicani.<br />
Se emoriuncur.<br />
Scroti Gangrana, Et de Gangrxna in genere.<br />
Cum vero Cangrxna á variis excitetur caufis, Ptt<br />
ftuciram eft etiam curationem variare, qu* CUm a(¡<br />
Ganqrxna incipiens eft parva VÍ-MUI-IS, c-tpotKtAQs Ctururgos potiflimum fpeaet , eam prxterm¡rti<br />
perfeaaSeabfoluta , utrique vitio nifi matute fuccur- mus hic.<br />
raturfit, ut etiam vicinx partes corrumpantur; Eft autem<br />
gangrxna adhuc curabilis, eo fenfim perferuraur;<br />
Qua racione eciam Inflacio hxc non diuduraus feroti,<br />
¿cohatibus illis vahdis proceífum illum per vim ddatantibus,<br />
flatibufque per eum erumpentibus proficifeirar<br />
, per quem tamen mox iterum ceífatue hot ímpetu<br />
, flatusremeantes-in venerem, Scrotum detumefcit,<br />
nec Inflacio hxc, proceflu eo fe rurfum recolligente,.<br />
nifi nova vis accedar, redit. Plateras.<br />
'}• Puerifique máxime familiar is) Primó propter<br />
lacris Sí laaiciniorum ctebrum ufum ; i. propter<br />
voracicatem, qux cruditatis Se fl.ituum eft ge-<br />
«is continentis. Wedelius.<br />
8 nittix, 3. ptopter aqux copiofum potum cui pncri,<br />
- Species ipfius funt quatuor, fi diferentias Jpeñes)<br />
Se prxfertim grandiores, funtafliieti, Se quidem fxpius<br />
quentesHc:rnixin hodierna praxi cognirx(unt,£«- matutino tempore , quam ob caufam vencriculum<br />
"rocele, Herma Inrcftinalis; Ep/pticete, Hernia o- debilitara, qui debilitaras flacus procrear; aecurrune<br />
"cnulis , Pneumatoccle, Hernia ventofe» Hydrocele, tum máxime ad aquam, cumie vehementíusexercue-<br />
Hernia aquofa, Cirfecele, cum venx fpermacicx ita ratllrunt,<br />
Se ob auaum calorem fuiculofí Czüi íunc. ¿#-<br />
mefcune ¡n feroeo, uetercium tefticulum mentiancra,<br />
ti'miaveneris,cum Tefticuli impuro concubitu índutancur,<br />
Hernia humorolts, cura ferotum humoribus<br />
P^cernaturalibus repletur. Sarcocele, Hernia carno- das.» fc«*&»S'-¿ESS:,ÜZ<br />
"• Spermatocele, improprie a me appellaca , cum vas melancholicus elanchoLcus flatuum Haeuum cauta ^ , r<br />
^<br />
Jpculatorium corrugatum in Scrotum delabuur: Et<br />
h ra.<br />
*diferenti& fiunt Herniaficroti: Sunt prxterea Ora- Jem. amju jeentcm. E£eec<br />
h<br />
Tom. II,<br />
itf<br />
")7<br />
1
ny8 <strong>Lib</strong>-<strong>IV</strong>. <strong>De</strong> <strong>Aff</strong>. <strong>Abdominis</strong>. <strong>Cap</strong>.LXXll<br />
t.íi . . . . • . «.: .1 t*i . . . . . .<br />
v.¡r. cuín pasco o!. Laurino, Empl. de viga cum mercurio.<br />
Ench. m. Pr.<br />
Laudatur aqua carmín. Darucrellij cum Etiñ. de<br />
boccíslaari interne a D. Michaelisin MS.Extetncfior.<br />
chamom. Empl. de baccis lauri.<br />
Wekkardasin Thefi Phorm. coramendat catapl. ex<br />
far.fabar.aceti mocerata, baccis lauri, pulv. filar, chamam.<br />
fiem. camin.fiol.ruta, nitro tffiulph. in vino irenerofia<br />
coais , addica aqua vita, aceto Óptimo Se oteo '<br />
aneth.<br />
Vigierius in Chit. Fotum ex camino, baccis loar i,<br />
rata (¿ fiefiel. in vino auftero vel lixivio churo decoais.<br />
Icem Empl. ex maftiche, ládano, myrrha,<br />
bolo Arm. alai, corall. r. caryaph. oleo maftich. & ab<br />
finth. cum tereb. & cera nova q. fi. Icem Empl. de Ranti<br />
cummeri.<br />
Empl. de Camino laudat Sorberteinchir.<br />
' 4 - Curatur prxmijfis univerfialtbus car tutu ativis) Si<br />
a flacibus Se Aqua fimul fcrocum diftendcuibus prolicifcacur,<br />
eadem racione , prxmifla generali cura, qua<br />
aqux 6e flaruum provcntus impeditur, Tópica quxin<br />
Tympanite cum Afeite copulato conveniunt, (croco<br />
apphcaea profunr, uti Se ea qux in Hydrocele adducuncur,<br />
TumSe quxaquas abfumanc, flacuseciam<br />
dtílipcnr, vel, uti illicoftenfura, fi neceflicas requirat,<br />
per punñuram ¿eaquam Se flatus íimul educemiis:<br />
Infimplici vero Pneawatoceti, ubi flatus foli ferotum<br />
excendunc, tumgeneralís cura perquam flacuum gcneracio<br />
impeditur , genicique flatus difcraiunrur;<br />
tura parcicularis per tópica eos abfumentia , feroto<br />
applicaca.in Tympanite expolita , hic quoque locum<br />
habebunt ; Inprimifque conferet Cataplafma<br />
ex ftercanbits illic defcriptuin, addica eciam fulphuris<br />
§6. Vcl hoc.<br />
3¿._ Far.fobac.m&.fiar. bocear, lauri 51'1'i. fem. cywin.<br />
Tft.pulv. fot. ruWiñ.nrtri 5¡.fiu/ph.^m.coqu.invinagenerofio<br />
addendo aqua vito %\,f. Cataplajma.<br />
Fotos, Sacculi,Sajfitas, £¿ Inunñiones in Tympanite<br />
deferipci Icroto ucilicer quoque adhibentur, Vclinungatur<br />
hoc ungüento.<br />
"3/1. Oleirutac. unc.iii. ol. de Caftor. depiperíb. áá.<br />
unc.i. oLfiicoftill.'Bi.fiapon.'Ssi. aqua vita unc.iii. rad.<br />
gentiana, ímperot.zz. 316. rad. pyreth. cyclam.aa. 3¡.<br />
fiem. cymin.ftophid.ogr. áá. 5fi. Cmer. lumbric. 9¡. Terebinth.<br />
q.fif. Vngu.<br />
Auc fiac Emplofirnm addendo moftíches, thuris<br />
9-fi<br />
Mulcum in hoc affeau, uc Se aliis Hernixfpeciebus<br />
- Jptritu vim maceran<br />
.vaca, atque u. Imteolu hoc ftintu n*adef¿l<br />
cum íubíigaciuo apphcaea Se ahVata. '<br />
Nonn Lili, miüemorbiam, Ceafcrófulariam maiorem<br />
recentem , cum radicibuscoutufara Se decochun<br />
phcaca.n.inhocaftcctu.ut &al„s berma: incípíenm<br />
bus fummc Uudanr, qua- íi ut nummularia (üpra<br />
capto modo ptxparetut, adhuc efficacius o0L<br />
bitur. Platerus-. l<br />
ínter Fotus difcutientes ufítacus cft iftc ex du 1<br />
fabar. fiírin. & parr. yfiem. cumm. In quorum defecto<br />
comraode ufurpari poflbnt bacca laurixubactx cui ti<br />
movoccino rec. quod Cataplafma mire d.ícuut<br />
Valet quoque hic Fotus.<br />
3¿. Semin.amand. cvmJn.anmU. ~¡i aluwin.SR.<br />
Vtni&aqua áá. ífe:. coqu. invicem , Sí igiúicn panal<br />
applicentur locoHernu<br />
Coiiíeninc quoque hxc in Hydrocele, Uh; lamen djctisbaljdmtisjulpb.vel<br />
terebinth. vel , , C0IH.<br />
raodeadduur-, li nempe calide Hernia: tíauílents .liiuantur,<br />
iraponendo defuper Empl. diojiílph. Rulandi<br />
Si acrius fuerit, Se excoriatio nein ferod niir.nrur, i>oteft<br />
temperan tantilo olei nuc, mofich. exprefi. Etmuller.<br />
,J - Carminatívisintra & extra) Carminativa Het'niara<br />
inrcftiualem experimento Helmontii Si noftro<br />
curancTenlionem enim inteftinorum demendo eadera<br />
locis fuis decinenr, ne ípatium Iongms eccupando<br />
hcrniaminrolerabilcm vel incarceraram reddant, Cunfirmat<br />
id hifroria ab Helmontío l.f. Daumvir.p.2o3.Sc<br />
lib de Fiat. p. 344. curae.iim Heeniofoincurioadeauirismagn|tudinemincrevifletrumor<br />
Scroti, Se innimuifiecmJrum<br />
in modum, obtalithauftalumvinifime'<br />
bulltti cum fiemin. contufis anifi,carvi,fixnic!¿ coriandri,<br />
ftatim hinc emollitaduruie, Se hernia retro imnuif;¡, thao<br />
una,quod improbar tamen , prius/¿/« curtí laíit &<br />
ftefcote bi.bulo, Hinc remede illis femíneas ícr.b.t /.<br />
cilla corruptionim limulatque.icidiíacem materia: h><br />
hibere.cfleque ideo inteftinorum Ian¡<br />
Hxc fcil. eft methoduscuraudi Hernia» cJ/'»/" s, 'cem<br />
(JHeoJammcaicetatAm , Simphccm, inter.US ptopinandofiemin<br />
o 4. carmmotiv.i, cum fiemin* perfiliata,<br />
lapidibus 6n. cum fióle, quod iuffimus poli abura<br />
capereordinarie veluc tragema domefticurri: Extern»<br />
applicandofubligaculum, Se pro re naca, Empl- contra<br />
rupruram; Ileofam, interius per canainadva St<br />
purganria, prxmiflisquandoque Opiatis, urgentevomitu<br />
, Exterins -per Fotus eniollicntibus. <strong>IV</strong>edeb»'<br />
Am. m. m. p. 359.<br />
II '*• Alia eft Aquofa, feu ¿tauÍAv. qux l7 - Cognofeitur, quód fluctuado percipiatur, ferotum<br />
lucidumquafiappareat: tumor íemperejufdcmmaguitudinismanet., nec per compreflionem<br />
in abdomen recedir.<br />
Oritur ah l *- aqua,qua: plerumque ex abdomine influir, l9 - propter caufas quarum in hydrope<br />
menrio. *<br />
Curatur 1. w - prohibitione, ne aqupfus humor generetur, Ui vel aifíuat. dequa vide Difterentias.<br />
^<br />
t Aquaillapf* tvatmtione, vel"- infenílbili, cuifuperius etiam cataplafma infervir; %h * e!<br />
fenfíbili, per ícroti apertionem: de qua vide authores.<br />
** • Dividiturvzñc.<br />
1. Alia eillfola aquaferorura diftendente.<br />
Alia cciamaj&/* eidem coniunao,incujus curatione utriufque habenda eft ratio.<br />
•*• Alia á carne circa teft.culú concreta, 10 -cujus curatio cante inllitut-da/^nein eancru abeati.<br />
,s - Alia eft cum Bf drope, Sz tum curatio ad hydiopem ofevertenda eft.<br />
Alia l9 -fineHydrope,m qua etfi aqux tanta copia non eft, ut ventr¿ in tumorem attólíere po¡-<br />
Wialiquid tamen ejus in abdominis cavitate, ob partium imbecillitatem, accedente inpi ¡nu*<br />
externa<br />
<strong>De</strong> Morbis Teftium: II ,9<br />
tcrná causa, percuiTione, o¿c. colligitur.<br />
CX TumorWtotum ferotum oceupar. Vél unum faltem Iaíus;& J0, toHiifflor in membrana<br />
-diroidc teftem continente hxrec. Nunquam dexter, femper finifterinrumeícir.<br />
^ ''• vitium eft mfiniftro rene, per quem cum ferum defeendere non poflit, per feminalem<br />
arnabemulgentc íiniftrirenis procedentem,intunicamerythroidemdelabitur ;l\cujus cuciorte<br />
vel abftinendum, vcl ferotum in interiore duntaxat parte incidendum.<br />
¿trt non eft; SLtttm ferotum, in íuperiore parce prope inguina, urS¿ humor cvacuetur, c3¿* no-<br />
• jfftuxus per cicatricem erychroidis impediatur , fecandum eft. Vide Fabricji Obícrva-<br />
tioties.<br />
-, Alia eft, quando aqua inter erythroidem tumeamé' d/irton continetur, in qua tumor eft rotl¡ndior,inftar<br />
ovi, tefticulus vifui ¿¿cactui oceultatur: ferotum ipfum albidius eft, ¿¿nihil vel<br />
parum intenditur.<br />
Alia, quando **• extra eam, inter ipfam &pelliculas adyacentes, in qua tefticulus tafrui occuirir,<br />
ferotum magis intenditur.<br />
Alia, quando inpropriapellicuU,feu túnica fuper.agríala,\\\ qua tumor undiqueconglobatus, al<br />
terius tefticuli imaginem refere.<br />
>'• Aliaeftaquofa, fieu üSt$K¿,M) Scrotum tumores<br />
dvatim oceupare folenr , quorum unus frequentior,<br />
L ferotum admodum intumefeit ponderoliuíque fir,<br />
cttihminhydropcafeite fcrocum quoque implen; dijimos.,<br />
hic frac eo fe offerens : Qui cura ab aquéferomreplente<br />