20.01.2013 Views

©Biblioteca Nacional de Colombia

©Biblioteca Nacional de Colombia

©Biblioteca Nacional de Colombia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


LIBER PSALMORUM<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


COnTSOPITI, EX TYPJS ARS. DE KERANGAL<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


Vj MONITUM AUCTORIS<br />

absunt. Sunt enim sat multi, iique nominatissi­<br />

mi et doctissimi viri, qui psalmis explicandis<br />

opcram <strong>de</strong><strong>de</strong>runt. Plerique vero eorum scripse­<br />

runt eum tanto apparatu scientice et sermonis<br />

copia, ut facultates <strong>de</strong>sint pluribus ad grandia.<br />

eorum volumina comparanda, et s::epius <strong>de</strong>fi­<br />

ciant vel notiones prroparatoriœ, qnce necessarüe<br />

sunt ad ilia utiliter evolvencla, vel tempus quod<br />

insumatur in tantas itwestigationes. Secl prœter<br />

illos magnas commentatorès, sunt alii minoris<br />

molis magisque accomodati facoltatibus et cap­<br />

tui omnium. Eorum numerus non est parvus, et<br />

inter eos reperies non paucos hene notos et<br />

valcle commendahiles. Ut quid igitur ego, tali­<br />

bus impar viris, hoc novum commentariolum<br />

e<strong>de</strong>re prœsumpsi ? Fatebor ingenue : siqui<strong>de</strong>m<br />

recordatus sum veterem et semper veram sententiam:<br />

«Alios alia <strong>de</strong>lectant.» Hac ratione, pu­<br />

taYi reperiri posse qnilms placeat et prosit iste<br />

Jabor meus. Insuper, ut integra sit mea con­<br />

l'essia, non aliis tantum, sed mihimetipsi con­<br />

sulni, quia eram ohlectans et pascens animum<br />

meum, (Jum versarer inter illa sacra cantica, re­<br />

l'erta tot cœlestibus documen tis et pietatis afiec­<br />

tibus.<br />

Libenter annuo dicatur <strong>de</strong> me, quod vemm<br />

est : « Ahi laLoraverunt, et iste introivit in labo­<br />

res eorum. >> En enim : collegi quotquot potui<br />

invenire probato:; commentatores Psalmorum ;<br />

<strong>de</strong>incle inter diversas interprelationes ab eis al­<br />

latas, selegi eam qmn mihi potior visa est, ip­<br />

samque unicam, nt hrevis essem, excerpsi. ct<br />

exposai , semota omni discussione. Itaque,<br />

verissimum est in hoc opusculo quam multa<br />

esse rlicta aliorum, paucissima mea, quin imo<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


x NOTA TA<br />

1.0•. Mos est apud prophetas, ut geminatam verbo­<br />

rum prolationem usurpent, quo rei excessum ac fer­<br />

vorem magis exprimant. Sic Psal. 36, dicitur : <strong>de</strong> ficien­<br />

tes autem, quemadmodum fumtts <strong>de</strong>ficient ; sic etiam<br />

Psal. 39 : Exp eclans expectavi Dominum ; rursus Psal.<br />

H 7 : Circumdantes circum<strong>de</strong><strong>de</strong>runt me, et alibi pas­<br />

sim. Et oh hanc eam<strong>de</strong>mque rationem, una pars ver­<br />

siculi smpe e t repetitio prioris, v. g., Psal. 97 prmdi­<br />

cans David œquitatem judicii divini, postquam clixit :<br />

judicabit O?'bem terrarum in justitia, slatim subdit :<br />

et populos in œquitale ; ubi vi<strong>de</strong>s eamclem . utriusque<br />

membri esse sententiam, ,ola verhorum diiTerentia ad<br />

majorem emphasin.<br />

H• Circa Psal. H8 speeiatim observes, velim, quod<br />

hic Psalmus compositus sit ordine lillerarum alpha­<br />

beli Hebraici, quœ sunt 22. Ornatus igitur causa<br />

juvanclœque memorice, semper octo versus dicli octo­<br />

narius ab una ducunt initium littera. Porro Lex, qum<br />

in hoc Psalmo tantopere commenclatur, uno ex his<br />

nominibus singulis pene versibus appellatur: mandrt­<br />

ta, testimonia, justificationes, via, semila, judîcia, ser­<br />

mones, etoquia, verba, œqnilales, veritas, qum hic con­<br />

geruntur, ut Lex magis celebretur, atque ejus multi­<br />

pliees <strong>de</strong>monstrentur proprielates. Via et semita di­<br />

cunlur, cum quia su nt recta vivendi ratio, tum quia<br />

per hmc ad Drum tendilur: testimonia, r1uocl conlestentur<br />

nobis volunlatem Dei prmcipientis, quicl agen­<br />

clum, quid omittenclum : jttstificationes, quia iis, qui<br />

Liment Deum, conferunt justiliam : judicia, quia sunt<br />

<strong>de</strong>creta summm œquitatis. Cur dieantur mandata, prœ­<br />

cepta, œquitates sermones, eloquia, etc. salis per se<br />

notum est.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


(j PSAL)!US IV<br />

Tu autem, Domine, protector meus es, qui gloriam mihi<br />

confers et facis ut, erecto capite, ambulem confi<strong>de</strong>nter.<br />

4. Voce mea ad Dominum clamavi, et exaudivit me<br />

<strong>de</strong> monte sancto sua.<br />

Vocem meam clamans levavi ad Dominum. et me <strong>de</strong>pre-<br />

cantem exaudivit <strong>de</strong> cxcelso cœlo suo. '<br />

5. Ego dormivi,et soporatus sttm ; et exsurrexi,qnia<br />

Dominus suscepil me. ·<br />

!laque, <strong>de</strong>posita omni sollicitudine, somno me tradidi,<br />

et alte dormivi; atque alacer exsurrexi, quia vidi salutem<br />

meam Dco eurre esse.<br />

6. Non timebo millia populi circumdantis me; ex-<br />

surge, Domine: salvum me {ac, Deus mous. .<br />

Divino auxilio fretus. non timcbo millenos e populo hos­<br />

tes, qui undique obsi<strong>de</strong>nt me : erige te, Domine, ct <strong>de</strong><br />

inimicis meis salvum me fac, Deus meus, cujus solius ni­<br />

tor virtu te.<br />

7. Quoniam tu percussisli onmes adversantes mihi<br />

sine causa : <strong>de</strong>ntes peccalorum contrivisti.<br />

Quoniam tu eos, qui sine meo merito injuste mihi ad­<br />

versati sunt, pe•·cussisli manu valida : in faciem verbe­<br />

l'asti peccatores ignominiose, et tam graviter, ut eorum<br />

<strong>de</strong>ntes contererentur.<br />

8. Domini est salus, et super populum tttum bene­<br />

dictio tua.<br />

Domini est salYare, et non est in alio aliquo salus :<br />

YCniat igitur, Domine, super populum tibi tidcntem bene­<br />

dictio tua.<br />

=-<br />

PSALMUS IV<br />

Cnm invoen••em, exou


PSAL)JUS YI<br />

et inlet·ius crucier vehementcr : at lu, Domine, usquequo<br />

differes mihi subvenire ?<br />

4. Convertere, Domine, et eripe animam mewn;<br />

salvum me fac propter misericorcliam tuam.<br />

Convertere et redi ad me. Domine, et ab angustiis suis<br />

eripc animam meam : salvum me fac, non quia dignus<br />

sum, sed quia tu infinite misericors es.<br />

o. Quoniam non est in morte qtei memor sit tui : in<br />

inferno autem quis confitebitur tibi ?<br />

Quoniam non est in statu mortuorum qui te palam et<br />

publiee commemoret : in sepulcro autem, quis te celebra bit<br />

si eut fit inter vi vos?<br />

6. Laboravi in gemittt meo, lavabo per singulas<br />

noctes leclttm meum, lacrymis meis stratum mewn ri­<br />

gabo.<br />

Gemendo dcfessus sum : per singulas noctcs, lam co­<br />

pil'>se lacrymas effundam, ut eis lectus meus lavctur ct hu­<br />

mectetur abun<strong>de</strong>.<br />

7. Turbatus est a furore oculus meus; inveteravi<br />

inter omnes inimicos meos.<br />

Oculi mei propter acerbilatem doloris turbali sunt et<br />

caligaverunt : in mcdio inimicorum meorum, qui mihi in­<br />

sultant, ante tempus consenui.<br />

8. Discedite a me, omnes qui opemmini iniquita­<br />

tem, quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei.<br />

Receditc procul a mr, omnes operarii iniquitatis, qui<br />

inlcritum meum expectabalis : quoniam Dominus exaudivit<br />

fletum meum invocantem ipsum.<br />

9. Exandivit Do minus <strong>de</strong>precalionem rnearn; Do­<br />

minus orationem rneam suscepit.<br />

Exaudivit Dominus <strong>de</strong>precationem meam : Dominus<br />

oralionem meam non repulit, sed acceptam gratamquc<br />

habuit.<br />

10. Ernbescant et conturbcntut t:ehementer omnes<br />

inimici mei : converlanlur et crubescant vat<strong>de</strong> veloci­<br />

ter.<br />

EI'Ubescant igilur, quia nihil profecerunl, et vehementi<br />

terrore conturbentur omnes inimici mei : citissime convertantur<br />

in fugam et rubore frustrationis suœ perfundan­<br />

tm·.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


l'S."-L)!US VII<br />

eos qui recto sunt el simplici cor<strong>de</strong>, qualem et me esse con­<br />

fîdo.<br />

1'2. Deus, jlt<strong>de</strong>x justus, fortis et patiens, nmnquid<br />

irascit'ttr per sing1ûos dies ? .<br />

Deus est ju<strong>de</strong>x .iustus et forlis, pa tiens quoque : numqmd<br />

irascitur per singulos dies, Ionganimiler e contra tolerans<br />

]leccatores, ut <strong>de</strong>t locum pœnitentiœ.<br />

13. Nisi conversi fueritis, gladium suum vibrabit :<br />

arcttm suum tetendit, el paravit illum.<br />

Si tamen a vcstra pravilate non fucrit.is conversi, Do­<br />

minus gladium suum evaginabit et coruscare faciet : jam­<br />

jam tetendit arcum suum et ilium ad sagittandum paravit.<br />

14. Et in eo paravil vasa mortis; sagittas suas ar­<br />

clentibus elfecit.<br />

EL in ipso arcu prœparavit instrumenta mortis: sagittas<br />

suas ignitas et ar<strong>de</strong>ntes fecit, ut vehementius offendant et<br />

incendant.<br />

1.5. Ecce parturiit injustitiam, concepit dolorem, et<br />

peperit iniqttitatem.<br />

Ecce hostis meus, quasi magno nisu cl lahore parturiens,<br />

edidit injusliliam quam mcditabatur : primum enim, con­<br />

cepit in ani mo suo dolorem quem inferret <strong>de</strong>in<strong>de</strong> malum in<br />

cor<strong>de</strong> conceptum peperit,opere perficiens iniquitatem mente<br />

prœconceptam.<br />

16. Lacum aperuit, et effodit eum, et incidit in fo­<br />

vemn quam fecit.<br />

Puteum occultum aperuit ct profon<strong>de</strong> effodit, ut incau­<br />

tus in eum lapsus peri rem : at ipse priorincidit in foveam<br />

quam excavavit ad perditionem meam.<br />

17. Convertetur do lor ejus in cap ut ejus ; et in ver­<br />

ticern ipsi'us iniqttitas ejtts <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>t.<br />

Dolor quem infcrre voluit recidct in caput ejus : iniqui­<br />

tas quam operatus est, <strong>de</strong>labetur velut pondus opprimens<br />

in verticem ipsius.<br />

i8. Confilebor Domino secundum justiliam ejus, et<br />

psallam nomini Domini allissimi.<br />

Ego autem g1'alias agam Domino eumque laudabo pro<br />

justitia ejus, qua innocentes salvat, impiosque, ut merentur,<br />

perdit; et sanctissimum nomen Domini altissimi hymnis<br />

celebrabo.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS ' 'lll<br />

dis inimicos tuos, et obmutescere facis adversarios et per­<br />

secutores nominis tui.<br />

4. Quoniam vi<strong>de</strong>bo cœlos tuas, opera digitorum tuo-<br />

rum. lunam et stellas, quœ ttt fnndasti. . . .<br />

Quoniam contemplabor cœlos tuos, a te conditos; ·Simi­<br />

li ter lunam et stellas, quas lu in illis firmiter stabilivisti<br />

atque fixisti.<br />

n. Quid est homo, quod memor es ejus ? aut filius<br />

hominis, quoniam visitas eum ?<br />

. Quiù est homo, ut tu, qui tarn mirabilia opera fecisti,<br />

ù1gneris ejus recor!lari, apponere crga eum cor Luum? a ut<br />

9uid est filius hominis, terrenus et mortalis, ut digneris<br />

Ilium tam amice visHare, insignia ei beneficia conferendo?<br />

6. Minuisti eum paulo minus ab Angelis ; gloria et<br />

honore C01'onasti eum, et constituisti emn super opera,<br />

manuum tttarum .<br />

Eum paululum et paulisper infcriorem angelis posuisti :<br />

pr::eclarioribus anim::e et corporis dotibus dccorasti : <strong>de</strong>disti<br />

ei imperium in omncs crcaturas tuas.<br />

7. Omnia subjecisli wb pedibus ejus, oves et boves<br />

universas, insuper et pecora campi. ·<br />

Omnia re<strong>de</strong>gisli sul) dominatu ejus, oves et boves reli­<br />

quaque animalia domestica, insuper et feras agrestes, quas<br />

etsi fcrociores domare valet.<br />

8. Volttcres cœli, et pisces maris, qui perambulant<br />

semitas maris.<br />

Nec terrestria tantum illi subjecisti animalia, sed eliam<br />

volucres in aere volitantes, et pisces maris, qui per varia<br />

mari:; loca huc illucque vagantur, ac veluti perambulant.<br />

9. Domine, Dominus noster, quam admirabile est no­<br />

rnem tuum in ttniversa terra !<br />

Domine Deus , qui peculiariter noster es Dominus,<br />

quam merilo tu ab omnibus hominibus admirandus es in<br />

univcrsa terra !<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong><br />

.)<br />

17


26 PSAL)ITIS XI<br />

Tollat Dominus universa bujusmodi lahia dolosa, cl<br />

linguam se ,jactantem ob suos doJos el ft·au<strong>de</strong>s.<br />

4. Qui dixerunt: linguam nostram magnificabimus,<br />

labia nostra (t nobis sttnt : quis noster dominus est ?<br />

Lingua nostra potentes efllciemm· : labia nostra pcnes<br />

nos sunt, licet nobis eloqui quidquid tibet : quis habet jus<br />

nabis dominandi ?<br />

o. Propter miseriam inopmn et gemitum paupe­<br />

rurn :nunc exnrgam, dicit Dominus.<br />

Etsi aliquandiu, dicit Dominus, dissimulantcr egcrim,<br />

sinens impios pr·o sua Jibidine Ioqui el agere : nunc tamen<br />

Jll'Opter miseriam quam ab eis inopes patiuntur, et pr·opter<br />

gemitum quo me pauperes invocant, exlll'gam et auxiliabor<br />

eis. ·<br />

6. Ponam in salulari : fiducialiter agam in eo.<br />

Eos in locum tutum ac munitum tr·aducam, ubi semtler<br />

salvi consist.ent : in hac re, libere agam et nemo me im­<br />

pediet.<br />

7. Eloquia Domini, eloquict casta : ar,qenttnn igne<br />

examinatum, probatwn terrœ, p1wgatnm seplitplum.<br />

Verba et promissa Domini sunt pura, sincer·a : simil­<br />

lima sunt candido argenlo quod igne est examinatum et.<br />

pcr· ignis probalionem purgatum ab ornni terTre admixlione,<br />

nec seme! tantum, sed s::epius per iteratum fusionem repur­<br />

gatum.<br />

8. Tu, Domine, servabis nos; et custodies nos, ct ge­<br />

neralione hac in œternwn.<br />

Sic tLI, Domine, ser,·abis nos humilcs et inope , et tue­<br />

beris nos ab hac ::etale prava usque in retemum.<br />

9. In circuitn impii ambulant : secundum altitudi­<br />

nem luam mulliplicasti filios hominum.<br />

CircumL(Uaque discununt impii ad nocendum justis : se­<br />

cundum altissima et occullissima judicia tua, mullas cl po­<br />

tentes esse pateris bomines iniquos, quibus piorum et in­<br />

noccntium palienlia probatur.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSAL)fUS XIV<br />

Deum non invocaverunt conllsi forlitudini suœ : subito<br />

territi sunt et trcpidaverunt, ubi nulla erat apparens ti­<br />

mendi causa.<br />

iO. Quoniam Dominus in generatione justa est: con·<br />

silium inopis confudistis, quoniam Dominus spes ejus<br />

est. Dominus enim a<strong>de</strong>st ac favet gcnti justorum: vos autem,<br />

impii, <strong>de</strong>risistis inopem, eo quod statuerit in Deo omnem<br />

spem suam ponere.<br />

11. Quis dabit ex Sion salztlare Israël ? Cum aver­<br />

terit Dominus captivilatem plebis suœ, exultabit Jacob,<br />

et ltetabitur Israël.<br />

Utinam cito ex Sion pro<strong>de</strong>at salus Jst•aëli promissa !<br />

nam, quum eam restituerit Dominus, excussa populi sui<br />

dilecti servitute, tune sane exullabunt filii Jacob, lœtabun­<br />

tur fllii Ist·aël.<br />

PSALMUS XIV<br />

Domine, quis hobltablt, ..<br />

EXPOSITIO<br />

DesCI'ibunt!n' hoc in 1JSalmo pietatis officia. quibus<br />

fungi <strong>de</strong>bet homo, 11t sit dignus habital'e in cœles·<br />

tibus tabernaculis.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Domine, quis habitabit in taùernaculo tua ? au/<br />

quis requiescet in monte sancto tua ?<br />

Domilll' quis habitabil tceum in rœlrsti domo tua, cujus<br />

tabcrnaeulum libi in munte Sion constilutum ligut·a l'SI Y<br />

aut, quis stabilem habebit se<strong>de</strong>m tecum et sanclis luis, in<br />

alli simo monte cœlorum'?<br />

2. Qui ingreditur sine macula, et operatw· justi­<br />

tiam.<br />

Is erit, qui conYersatur sine omni viliorum labe, ct<br />

amore justiti


36 PSAL)!US XVII<br />

cum, priusquam me <strong>de</strong>voret: libera animam meam ab im­<br />

piis, poleslatem quam lu conccssisli, jam tan<strong>de</strong>m aufer· ab<br />

his qui operibus manus tuœ adversantur.<br />

Hî. Domine, a paucis <strong>de</strong> terra divi<strong>de</strong> eos in vila<br />

eorurn : <strong>de</strong> absconditis tuis adirnplettts est venter eo­<br />

mm.<br />

Domine, ex exiguis terr·re bonis fac portionem impio­<br />

rum, dum in boe sœculo vivunt: unice appetunt bona isla<br />

terrena, et implevisti <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ria eorum, dans illis quidquid<br />

juxla hoc genus habes pretiosius, quasi reconditum in thesauris<br />

luis.<br />

16. Saturati sunt filiis, et dimiserunt reliquias suas<br />

parvulis suis.<br />

l\lultitudinem filiorum a<strong>de</strong>pti sunt : et nihilominus amplissima<br />

patrimonia reliquerunt omnibus pat•vulis suis.<br />

i 7. Ego autem in justitia apparebo conspectui tuo ;<br />

satiabor quum apparuerit gloria tua.<br />

Ego autem juste coram te vivet·e stu<strong>de</strong>bo : nihil aliud<br />

ex pelens , satiabor, quum sese visendam mihi exhibebit<br />

gloria majestalis tuœ.<br />

PSALMUS XVII<br />

Diligam te, Domine, ...<br />

EXPOSITIO<br />

Hune hymnum cecinit David quum jam divina vir­<br />

tute omnes hostes suas superasset sibique subjecisset, et,<br />

ngno constituto, 7Jlacidissima pace (rue1·ettw. Primttm<br />

canit immotam suam in Deum fiduciam, et mala qui­<br />

bus fuemt obmtus <strong>de</strong>sctibit : tum iram Dei in hostes<br />

SHOS, figum tempestatis ab itlo concitata,<strong>de</strong>pingit; ra­<br />

lionem <strong>de</strong>in<strong>de</strong> 1·eddit cw· Deus ipsi tulerit auxilium,<br />

justitiam scilicet et innocentiarn Stbam qtwrn sem7Je1·<br />

1·espicit Deus, severe puniens pravos, et banos semper<br />

remuneJ'aJlS.<br />

Divinm api et misericordim adsc,·ibit {ortitudinem<br />

suam, victorias 1·elatas, pTDlatos 1·eg1û terminas, <strong>de</strong>bel­<br />

lalos hostes, dornilos populos cxtraneos; <strong>de</strong>nique psal-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


48 PSAL)!US XX<br />

6. Jmpleat Dominus ornnes petitiones t1tas : nunc<br />

cognovi quoniarn salvum fecit Domimts christwn<br />

suum.<br />

Adimpleat Dominus omnes postulationes tuas : nunc certo<br />

scio quoniam Dominus salvum facere constituit regem a<br />

se unctum.<br />

7. Exaudiet illum <strong>de</strong> cœlo sancto suo : in potentati­<br />

bus salus <strong>de</strong>xterœ ejus.<br />

Exaudiet ilium a cœlo suo sancto : et eum potenti sua<br />

<strong>de</strong>xtera red<strong>de</strong>t victorem.<br />

8. Hi in curribus, et hi in eqwis : nos autem in no­<br />

mine Domini Dei nostri invocabimus.<br />

Hostes nostri vel in curruum multitudine, vel equorum<br />

vi ac numero confidunt : nos autem unum Dei nostri no­<br />

men invocabimus, et in illo omnem fiduciam nostram collo­<br />

cabimus.<br />

9. !psi obligati sunt et ceci<strong>de</strong>runt : nos autem sttr­<br />

reximus et erecti sumus.<br />

Ipsi, quasi compedibus implicati, impediti sunt, ne quid<br />

contra nos possent, sicque facile <strong>de</strong>jecli sunt ad terram :<br />

nos autem, qui tanto agmine perterriti, pene ceci<strong>de</strong>ramus,<br />

surreximus et firmiter stetimus.<br />

10. Domine, salvum {ac regem : et exaudi nos in<br />

die qua invocaverimus te.<br />

Domine, salvum fac ab hostibus •·egem nostrum pro no­<br />

bis pugnantem : et non nunc solum, sed et semper, dum te<br />

invocaverimus, exaudire nos digneris.<br />

PSALMUS XX<br />

Domine, ln vlrtu.te tua ...<br />

EXPOSITIO<br />

Prœsens psalrmts supe1·iori respon<strong>de</strong>t ut, sicut ille<br />

est 01'atio pro rege wm hostibus pugnaturo, hic sit<br />

gratulatio pro salute 1·egis et victoria <strong>de</strong> hostibus ?'eportata.<br />

Sed, quemadmodurn in 11r;ece<strong>de</strong>nti psalmo,<br />

juxta spirituatem senswn, David merita dicendus est<br />

'Ïn Ch1'istum respexisse, ita rnulto rnagis <strong>de</strong> hoc 1Jsal-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


52 PSALMUS XXI<br />

A<strong>de</strong>o <strong>de</strong>spectus sum et proculcatus fui, ut vermis potius<br />

esse vi<strong>de</strong>at' quam homo : homines erubcscunt <strong>de</strong> me quasi<br />

<strong>de</strong> viro probroso, ipsamet plebs intima abjecit me quasi rem<br />

vilissimam.<br />

7. Omnes vi<strong>de</strong>ntes me, <strong>de</strong>riserunt me : locuti sunt<br />

labiis, et moverunt caput.<br />

Omnes inimici mei, 4uum vi<strong>de</strong>rent me gravissime excru­<br />

ciatum, <strong>de</strong>riserunt me : irrisoria et blasphema verba la­<br />

hiis suis effutierunt, et ad ludibrium moverunt capita sua.<br />

8. Speravit in Domino, eripiat eum ; salvwn facial<br />

eurn, quoniam vult eum.<br />

Dixerunt enim : hic omnem spem suam in Domino reposuit<br />

; eripiat nunc eum Dominus <strong>de</strong> manibus nostris ;<br />

salvum faciat eum, quandoqui<strong>de</strong>m ipse gloriatur se a Deo<br />

specialitet' diligi.<br />

9. Quoniam tu es qui extmxisti me <strong>de</strong> ventre ; spes<br />

mea ab uberibus matris meœ. In te projecttts sum ex<br />

utero.<br />

Et qui<strong>de</strong>m, Domine, nonne tu es is, qui me in utero<br />

mall'is formatum ex eo eduxisti in banc lucem ? ln te, ab<br />

eo tempore quo sugebam ubera rnatris meœ, confi<strong>de</strong>re ct<br />

sperare cœpi : prodiens ex utero, curœ tuœ paterme cmn­<br />

missus su m.<br />

10. De ventre matris meœ Deus meus es tu: ne dis­<br />

cesseris a me.<br />

Ex quo factus sum homo, te solum pro Deo meo agnovi<br />

et colui : ne igitur discesseris a me in necessitate mea<br />

maxima.<br />

11. Quoniam tribulatio proxima est: quoniam non<br />

est qui adjuvet.<br />

Instat namque tribulatio gravissima : nec quisquam a<strong>de</strong>st,<br />

qui opem mihi ferat.<br />

12. Circwn<strong>de</strong><strong>de</strong>runt me vituli multi : tauri pingues<br />

obse<strong>de</strong>runt me.<br />

1\Iulti e populo quasi vituli lascivientes circum<strong>de</strong><strong>de</strong>runt<br />

me ad illu<strong>de</strong>ndum ct afiligendum: principes et duces eorum,<br />

efferati insta1· taurorum pinguium, undique me obse<strong>de</strong>rUJlt<br />

occlu<strong>de</strong>nles omnem viam sulutis.<br />

13. Aperuerunt sup&r me os suum: sicut leo rapiens<br />

et ru giens.<br />

Adversum me aperuerunt os suum, <strong>de</strong>vorare me qum­<br />

rentes: non aliter quam Jeo prœdam inva<strong>de</strong>ns et prœ fame<br />

rugiens.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


60 PSALMUS XXIV<br />

obliviscens, tequc solum cogitans : Deus meus, in tc con­<br />

fido, non erubescam quasi fiducia mea fuisset vana.<br />

2. Neque irri<strong>de</strong>ant me inimici mei : etenim universi<br />

qui Sltstinent te, non confun<strong>de</strong>ntur.<br />

Neque permitte ut irri<strong>de</strong>ant me inimici mei, vi<strong>de</strong>ntes me<br />

ope <strong>de</strong>stilutum, seque superiores me tactos: universi enim,<br />

qui patienter expectant tuum auxilium, non confun<strong>de</strong>ntur<br />

sua frustrati expectatione. '<br />

3. Confundantur omnes iniqua agentes sttpervawe.<br />

Pudore potius afficiantur omnes iniqua agentes, dum<br />

cernant se in supervacuum, et sine fructu iniquitatem operatas<br />

esse.<br />

4. Vias tuas, Domine, <strong>de</strong>monstra mihi, et semitas<br />

tuas edoce me.<br />

Scirc me fac, Domine, vias quibus ibo ad te : ct semitas<br />

quibus ad te perveniam, osten<strong>de</strong> mihi.<br />

5. Di1·ige me in veritate tua, et doce me ; quia tu es<br />

Deus salvator meus, et te sustinni tota die.<br />

Tu ipse adsis mihi dux, dirigens me in via ve1·a legis<br />

ture, semperque mc doce ut nunquam mandatorum tuorum<br />

obliviscar : te enim agnosco ut unicum salvatol'em meum,<br />

et IÏ<strong>de</strong>nti animo opem Luam perseveranter expectavi.<br />

6. Reminiscere miserationum tnarum, Domine, et<br />

misericorcliarum tuarum quœ a sewlo sunt.<br />

Recordare, Domine, miserationum tuarum quas semper<br />

fi<strong>de</strong>libus tuis impendisti : et in memoriam revoca miseri­<br />

cordias tuas quarum exempla tarn multa edidisti ab inilio<br />

mundi.<br />

7. Delictct juventutis rneœ, et. ignorantias rneas ne<br />

memineris.<br />

Memor admirandœ bonitatis tuœ, obliviscaJ'is e contra<br />

<strong>de</strong>licta juvenilis œtatis meœ, et peccata, mihi non salis co­<br />

gnita, <strong>de</strong>leas e memoria tua.<br />

8. Secundum misericordiam tuam memento rnei, tu,<br />

propter bonitatem tuam, Domine.<br />

l\Iemento mei, qureso, Domine, non secundum justitiœ<br />

ture rigorem, sed juxta misericordiam tuam : peccata mea<br />

pra)terita clementer condona. ne qui<strong>de</strong>m propter meritum<br />

meum, sed pro ea, qua prœditus es, bonitate.<br />

9. Dulcis et 1·ectus Dominus, propter hoc legem dabit<br />

<strong>de</strong>linquentibus in via.<br />

Dominus benignu& est el a)qui obserYantissimus : i<strong>de</strong>o<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


62 PSALMUS XXV<br />

!8. Tribulationes cordis mei multiplicata'3 sunt : <strong>de</strong><br />

necessatibus mei erue me.<br />

Angores cordis mei numero et magnitudinc aucti sunt :<br />

educ me <strong>de</strong> tantis ct Lam mullis œrumnis, quibus m·geor.<br />

i9. Vi<strong>de</strong> humilitatem meam et laborem meum, et di­<br />

mille universa <strong>de</strong>licta mea.<br />

Vi<strong>de</strong> abjectionem mcam et cruciatum meum : jam tem­<br />

pus est ut placatus dimittas universa <strong>de</strong>licta mea.<br />

20. Respice inimicos meos, quoniam multiplicati<br />

s1tnt, et odio iniquo o<strong>de</strong>runt me.<br />

Consi<strong>de</strong>ra inimicos meos quam sint multi et quod injusto<br />

odio o<strong>de</strong>runt me, quum nu !lam eis justam <strong>de</strong><strong>de</strong>rim causa m.<br />

2L Custodi animam meam, et ertte me ; non eru­<br />

bescam quoniam speravi in te.<br />

Custodi animam meam, quaro illi pm·<strong>de</strong>re stu<strong>de</strong>nt, et a<br />

periculo instante erue me : nec in te speravisse tuœque me<br />

li<strong>de</strong>i crcdidisse mihi pudori sil.<br />

22. Innocentes et recti adh


64 PSALMUS XXVI<br />

7. Ut audiam vocem laudis, et enarrem universa<br />

mirabilia tua.<br />

Ut audiam voces canentium lau<strong>de</strong>s tuas, et ipse, ca­<br />

nendo hymnos, commemorem universa quœ admirabiliter<br />

gessisti.<br />

8. Domine, dilexi <strong>de</strong>corem domus tuœ, et locîtm ha­<br />

bitationis gloriœ tuœ.<br />

Domine, <strong>de</strong>lectatus sum consi<strong>de</strong>rando pulchritudinem<br />

dom us ture: <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratissimus est mihi locus, in quo singu­<br />

lariter gloriam tuam manifestas.<br />

9. Ne perdas wm impiis, Jleus, animam meam, et<br />

cttm viris sanguinum vitam rneam.<br />

Ne involvas, Deus, anima rn meam perditione impiorum:<br />

et, cum viris sanguinem sitientibus, ne <strong>de</strong>leas me <strong>de</strong> libro<br />

viventium.<br />

10. In quorum manibus iniquitates sunl; <strong>de</strong>xtera<br />

eorum repleta est muneribus.<br />

Quorum manus plenre sunt iniquitatibus, quas perfe­<br />

cerunt: <strong>de</strong>xtera eorum repleta est muneribus quœ dant vel<br />

accipiunt ad pervertendum judicium et ad malefaciendum.<br />

1.1.. Ego autem in innocentia mea ingressus surn;<br />

redime me et miserere mei.<br />

Ego autem non ut illi sed innocenter conversatus sum:<br />

itaque redime me a malis, et pl'O tua misericordia succurre<br />

mihi.<br />

1.2. Pes meus stetit in directo : in ecclesiis benedi­<br />

cam te, Domine.<br />

A te sustentatus, non vacillavi, sed pes meus firmiter<br />

stetit in recto tramite justitire : lau<strong>de</strong>s tuas, Domine, ce­<br />

lebrabo, pro salute allata, in piorum hominum conventi­<br />

bus.<br />

PSALMUS XXVI<br />

DoiDinutil illuiDinatio DJ.eo • ••<br />

EXPOSITIO<br />

Davidyost crebra et maxima pe1·icula Dei ope superata,<br />

a!firrnat se, tali auxilio f'retum nihil jam exti-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


70 ' PSALMUS XXVJT!<br />

potentiam et majestatem ostendtmt tonitnta et cœterœ<br />

cœli tempestates.·<br />

A SS. Patribtts, intelligitur· hic psalmtts <strong>de</strong> pr·œdica­<br />

tione Evangelii per Apostolos, qtti ut filii tonitmi,<br />

lrfarc ur. 17, ornnes populos comrnoverttnt ad pœniten­<br />

tiam et ubiqtte enuaerttnt saltttarcs gratiœ plttvias.<br />

Ab aliis expomtu1· psalmtls <strong>de</strong> ultimo judic·ii die,<br />

'in quo Deus, ir·a exaràescens,tonabit confringetque po­<br />

tentes et impios, qtLi sunt ced1·i Libani, af!luentiam<br />

vero bonorum stwrum ftts tis irnpertiet.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Aff'erte Domino, filii, Dei : atferte Domino filios<br />

arietum.<br />

Alferle Domino, omnes viri pii, qui Deum patrem ves­<br />

lrum esse agnoscitis : atferte Domino agnos immolandos<br />

in graliarum aclionem.<br />

2. Atferte Domino gloriam et honorem : affm·te Do­<br />

mino gloriam. nomini ejus ; adorate Dorninum. in<br />

at1·io sancto ejus.<br />

Afferte Domino gloriam et honorem oll'erendo sacrificia<br />

cl cantica laudis canendo : allerte Domino gloriam nornini<br />

ejus <strong>de</strong>bitam, pt·ostet•nite vos ante Dominum, in atria<br />

sanctuarii ejus. .<br />

3. Vox Domini super aquas, Deus majestatis into­<br />

nuit : Dominus super aquas mullas.<br />

Vox Domini resonuit super nubes aquis gravidas, Deus<br />

majestatis intonuit : Dominus <strong>de</strong>dit vocero suam e mcdio<br />

nubium aquis refertarum.<br />

4. Vox Do mini in virtule :vox Do mini in magni­<br />

ficentia.<br />

Vox Dornini vim habet admirabilem : vox Domini plena<br />

est majesta Lis.<br />

5. Vox Domini con{ringentis cedros :el confringet<br />

Dominus cedros Libani.<br />

Vox Domini. fui men emittens, qua til et confringit cedros:<br />

confringet etiam cedros procerrissimas, quales sunt in<br />

monte Libano.<br />

6. Et commirmet eas tanquam vitttlmn Libani, et<br />

dilectus quemadmodum filius unicornium.<br />

Has cedros tarn facile Jranget et comminuet Dominus<br />

fulmine suo, quam facile stemi et occidi potest vitulus<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


88 PSALMUS XXXI\'<br />

quanlut· persecutores mei ; in intimo cor<strong>de</strong> die animœ<br />

mc:e : conservabo te, noli timere.<br />

li. Conftmdantur et revereantur quœrentes animam<br />

meam.<br />

Confundantur spe sua exci<strong>de</strong>ntes el pudore afficiantur·,<br />

qui vitam mihi er·iperc stu<strong>de</strong>nl.<br />

o. Avertantur retrorwm, et confundantur co,qi­<br />

tantes mihi mala.<br />

Terga vertentes recedant, vicli et confusi, quotquot cogitant<br />

mihi mala inferre.<br />

6. Fiant tanquam pulvis ante {aciem venti, et ange­<br />

lus Domini coarctans eos.<br />

Fiant sicut pulvis qui a Yento rapitur et in varias par­<br />

tes diSJ)ergitur : et eos sic disjectos et dissipaLos angelus<br />

Domini urgeat et propellat, Ha ut nullo loco consistere<br />

possinl.<br />

7. Fiat via illormn tenebr,-r: et lubricum, et angelus<br />

Domini persequens eos.<br />

Viœ, per quas illis fugiendum Prit, fiant tenebrosœ ct<br />

lubricœ : et angelus Domini insequatur eos, juslam <strong>de</strong> eis<br />

sumpturus ultionem.<br />

8. Qnoniam gratis abscon<strong>de</strong>runl mihi interitum ta­<br />

quei sui, supervacue e.Tprobraverunt auimam meam.<br />

Quoniam, quum nullam a me injuriam accepissent<br />

occulte teten<strong>de</strong>runt laqueum ad interimendum me : sinè<br />

causa opprobrio me aftecerunt, falsa <strong>de</strong> me loqucntes.<br />

9. Veniat illi laqueus quem ignorat ; el captio quam<br />

absconclit, apprehenclat emn, et in laqueum caclat in<br />

ipsum.<br />

ObYeniat inimico mco laqueus quem non suspicatur nec<br />

ti met : et rete, quod clam pa ravit mihi eum irt·etiat: et in­<br />

cidat in eum<strong>de</strong>m ipsum laqucum in ![uem me pcrtraherc<br />

machinalus est. •<br />

W. Anima autem mea exultabit in Domino,el <strong>de</strong>lec­<br />

tabitnr super salutari sua.<br />

Inlerea, ex animo gau<strong>de</strong>bo in Domino, laudans et magni­<br />

ficans eum : ct l:etabor <strong>de</strong> salute mihi allata ab ipso.<br />

libi ?<br />

11. Omnia ossa mea dicent : Domine, qui similis<br />

Tum pgo PX omnibus inlimis meis, omnibusque Yiribus.<br />

dicam : Domine, quis libi in bonilate, potentia , rcliquisque<br />

perfectionibus usquam similis est ?<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


90 PSALMUS XXXIY<br />

Discor<strong>de</strong>s fuerunt in suis consiliis, nec tamen compuncti<br />

sunt acumine remorsus ; tenlaverunt me irritare suis subsannationibus<br />

ct ludibriis : frenduerunt contra me <strong>de</strong>ntibus<br />

suis, diras proferendo minas.<br />

20. Domine, qttando respicies ? restitue anirnarn<br />

rneam a malignitate eornm, a leonibus unicam meam.<br />

Domine, quando tan<strong>de</strong>m <strong>de</strong>clarabis te hoc vidcre ? Li­<br />

bera animam meam a malignis eorum consiliis : eamque<br />

nunc solitariam et ab omnibus <strong>de</strong>relictam, libera ab iis<br />

qui, cru<strong>de</strong>litate et ferocita le, leon es di ci possun t.<br />

21. Confltebor tibi in ecclesia magna : in populo<br />

gravi laudabo te.<br />

Id ubi feceris, tuam bonitatem, in cœtu magno, publiee<br />

prredicabo : coram numer·oso populo lau<strong>de</strong>s tibi reddam.<br />

22. Non supergau<strong>de</strong>ant mihi qui adversantur mihi<br />

inique, qui o<strong>de</strong>rttnt me gratis, et anmmnt oculis.<br />

Non sinas, ut supet· me et perdiLione mea, quam qure­<br />

runt, gau<strong>de</strong>anl hi qui mihi injuste adversantm· : qui sine<br />

causa o<strong>de</strong>runt me et nibilominus pacem mecum simulant<br />

oculis, ut soient amici, mihi annuenles.<br />

23. Quoniam mihi qui<strong>de</strong>m pacifiee loqttebantur; et<br />

in imcundia terrœ loquentes, dolas cogitabant.<br />

Nam illi qui<strong>de</strong>m vel'llis cxtcrioribus pacifiee loqueban­<br />

lur·, quasi amici mei esscnt : sed, conversantes r·mn homi­<br />

nibus mihi infensis, dolos simul excogitabant ad me per­<br />

<strong>de</strong>ndum.<br />

24. Et dilatavenwt super rne os szmm; dixerunt :<br />

euge, euge, vi<strong>de</strong>ntnt oculi nostri.<br />

Et tan<strong>de</strong>m, quum incidis em in calamitales quas paraverant.<br />

os risu eL cacbinno dilataverunt ; dixerunt sibi<br />

mutuo : oplime, optime, oculis nostris vidimus quod tanta-<br />

pere cxpectabamus. ·<br />

2o. Vidisti, Domine, ne sileas : Domine, ne dis­<br />

cedas a me. ·<br />

Vidisti, Domine, hrec omnia, ne sileas quasi, non possis<br />

aut non velis me <strong>de</strong>t'en<strong>de</strong>re : Domine, ne dcseras me in<br />

tanta tribulatione positum, quomoclo faciunt qui procul<br />

abeunt.<br />

26. Exurge et inten<strong>de</strong> judicio meo, Deus rneus, el<br />

Dominus meus in causam meam.<br />

Obsecro, ne diu ti us quiescas; exurge et in ten<strong>de</strong> a11imam<br />

ad judicandum inter me et inimicos meos : Deus lll('US et<br />

Dominus meus, cau re mere patrocinium suscipe.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSAL)!US XXXVI<br />

PSALMUS XXXVI<br />

Noll œmularl ln mallgnaotlbus . ..<br />

EXPOSITIO<br />

Quoniam in(irmi homines, qutwn vi<strong>de</strong>nt f/o?'e?·e impios,<br />

sotent mirt(;m in modum ttwbari etnonnunqttam<br />

cogitare Deum mdtam rervm humanantm habe1·e cu··<br />

ntrn ; i<strong>de</strong>o hos ù1 isto psalmo JJTopheta adrnonet tLt<br />

apparenti peccatorum felicitati invi<strong>de</strong>re <strong>de</strong>sistant et in<br />

1Jietatis studio strenue pergant. Timentibtts enim Deum<br />

et in illum spenmtibus omnia tan<strong>de</strong>m optime sunt<br />

cesmra, vercque feliccs tales su.nt futtwi ; impii anlem<br />

utcumque (loTete vi<strong>de</strong>anttw, tan<strong>de</strong>m eœscin<strong>de</strong>ndi<br />

wnt et JJenilus <strong>de</strong>lendi.<br />

Quando autem pscdrnista justos certos 1·eddit cle<br />

arnpla et magni(ica 1·etributione, atque possessionem et<br />

abundantiam {1·uctttum terne iltis spon<strong>de</strong>t, nos in nova<br />

lege animum sempe1· adve1·tere <strong>de</strong>benms ter1·œ vere vi­<br />

ventium et bonis cœtestibus, quorum bona tarena sunt<br />

tantum ttmbm et figuta.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Noli a:mulari in malignantibus : neque .:elaveris<br />

fa.cientes iniquitatem.<br />

Noli indignari <strong>de</strong> felicilate improborum : neque invi­<br />

<strong>de</strong>as prosperitali iniquorum.<br />

2. Quoniam tctnqua.m fœnum velociter arescent, et<br />

quemadmodwn olera herbarum cita <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>nt.<br />

Quoniam sicut virens gramen mox perdit suam viridita­<br />

Lem, ita et illi velociter arescent : eL quemadmodum lenel­<br />

lre herbre subito marcescunt, ila el ipsi a suo ornatu et<br />

felicitate cito <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>nt.<br />

3. Spera in Domino, et {ac bonitalem : et inhabila<br />

lerram, et pasceris in divitiis ejus.<br />

Spera in Domino et fac conslanter quod bonum est :<br />

qure si feceris, pacifiee incoles terram, et reficieris abun­<br />

tlantia ft·uctuum ejus.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


lOO PSA!,MUS XXX\'11<br />

PSALMUS XXXVII<br />

Oondnc, ne in fu•·ore tuo nt•gua§ 1nc .. .<br />

EXPOSITIO<br />

David, sive quum s:eviore m01·bo cor-reptus rsset, sive<br />

quurn graviss1mis aliis malis a(fligerelu?·, ob admissa<br />

adulluii et homicidii scelera, Dei irarn <strong>de</strong>precatnr,accttsans<br />

et <strong>de</strong>plomns peccata p1·opterqu:e h:ec patiebatw·.<br />

Exin<strong>de</strong> dolontm suomm intolerabilem virn, amicorum<br />

<strong>de</strong>[rctionmt, inimicorum cnt<strong>de</strong>litatem, vivi<strong>de</strong> <strong>de</strong>pingit<br />

Deoque exponit, ac <strong>de</strong>nwm opem ejtts implomt humi­<br />

lite1· et !iducialite1·.<br />

S. Patres hune psalmum ad Christum peccata<br />

nostra portantem quasi in se svscepta, et passione sua<br />

expiantem, 1·e[emnt. Consi<strong>de</strong>ra ergo Christwn, initia<br />

psalmi, pro humano genere. cujtts ipse caput est, <strong>de</strong>precantem,<br />

et sub multitudine et g1·avitate peccatornm<br />

nostrorum, qtt:e sua quodarn modo effecta sunt, ingemiscmtem.<br />

Meditare ejus ingentes corporis et ani­<br />

mm cniCiatus, paratnmqtte ejus animum ad plura<br />

etiam pro nobls patiendttm, et audi ipntm in (inr<br />

psalmi petentem: Ne discesseris a me ! Deus rneus,<br />

quare me <strong>de</strong>reliquisti ?<br />

Psalmus iste convenit omnibus aMt rnorbo sive corparis,<br />

sive anim:e, aut catamitate aliqua pressis.<br />

PARAPHRASIS<br />

i. Domine, ne in {ur ore tuo arguas me : neque in<br />

ira tua corripias me.<br />

Domine, ne in furore tuo rxcan<strong>de</strong>sr,entc punias me: ne­<br />

que in ira tua erumpente corripias me, quia impar sum<br />

ta lem vindictam ferre.<br />

2. Quoniam sagittœ luJE infixœ s1mt mihi : et confir­<br />

masti super me manwn tnam.<br />

Rcce jam multiplicibus malis et miseriis, quasi sagittis<br />

mihi inlixis, me affecisti : et duram fecisti super me ma­<br />

num tuam .<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


'lOi PSALMUS XXXYTTI<br />

dientrn suorwrn inte1·rogat, sirmd <strong>de</strong>plorans brevitatem,<br />

miseriam, vanitatem vitœ horninwrn; <strong>de</strong>rnttrn peccato­<br />

l'wrn worurn rernissionern ac a(flictionis suœ, quam<br />

peccat'is wis <strong>de</strong>bitarn agnoscit, tiberationern exorat,<br />

rogans tbt saltern reliquurn brevissimurn vitœ spatiurn<br />

qniete tmnsigere liceat. Describitnr in hoc psalrno bre­<br />

vitas et vamtas prœsentis vitœ, ut intetliganms spern<br />

nostrarn non in hac vila sed in Deo, qui est ipse<br />

vita œtema, esse ponendarn, et i<strong>de</strong>o dandam esse ope­<br />

mm patientiœ et paci cu.m omnibus hominibus, et<br />

p1·œcipue vigilandurn esse ne, irTitati malevolorum in­<br />

sectationibt(,S, Zingua peccemus, con{'ngientes potit/,S ad<br />

misericor·diam Dei, qui juste 1Jennittit t(,t af!ligarntw<br />

ob peccata nostTa.<br />

PARAPI-IRASIS<br />

i . Dixi : custodiam vias meas : ttl non <strong>de</strong>linqnam<br />

in Zingua mea.<br />

Dehberavi , et apud me firmiter statui meam agendi ea­<br />

tionem sic observare, ut nequi<strong>de</strong>m lingua peccem mea.<br />

2. Posui ori meo custodiam, cttm consisteret peccator<br />

adverswn me.<br />

Posui oei meo feenum quum pcccatoe me oppugnarel, Pl<br />

''luti in acie ex adverso mei staret.<br />

3. Obmttlui et httmiliatus sum, et siltti a bonis: el<br />

rlolor meus renovaltts est.<br />

Remansi mu tus, et humiliter tu li injuriam, ne ea quidcrn<br />

locutus sum quœ pro mea <strong>de</strong>i'E·nsione dicet·e potuissem : el<br />

rccruduit dolot· meus, quum ilium totum silendo intra cor<br />

meum recon<strong>de</strong>rem.<br />

ft,. Concaluit cor meum intra me : et in meditatione<br />

rnea exar<strong>de</strong>scet ignis.<br />

Tune exœstuavit cot· meum intra me: et dum mecum<br />

revolverem omnes affiictiones meas, dolor vehemenlior<br />

adbuc factus est, et quasi ignis urens superaccensus est in<br />

me.<br />

5. Locutus sum in lingua mea: notum {ac mihi,<br />

Dornine, finem meum.<br />

Tan<strong>de</strong>m vero cum me diutius conlinerc non possem, lin­<br />

gua mea prorupit in bœc verba : notum fac mihi, Domine,<br />

quando sil fuwr·us finis vitœ meœ?<br />

6. Et numerwn dierurn meormn quis est ? ut sciam<br />

quid <strong>de</strong>sit mihi.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


106 PSALMUS XXXIX<br />

io. Et tabescere fecisti,sicut araneam,animam ejus:<br />

verumtamen vane conturbatttr omnis homo.<br />

Et fecisti ut anima ejus contabesceret, instar aranem,<br />

quœ se ipsam continuo in texendis telis lahore exhaurit eL<br />

consumit : vere. vanum est omni homini se tot curis et<br />

laboribus conturbare.<br />

16. Exaudi orationem meam, Domine, et <strong>de</strong>preca­<br />

tionem meam : attribus percipe lacrymas meas.<br />

Exaudi, Domine, orationem meam pro bonis adipiscendis<br />

et <strong>de</strong>precationem meam, pro malis amovendis : auribus<br />

percipe vocero lacrymarum mearum.<br />

i 7. Ne sileas : quoniam advena ego sum apud te et<br />

peregrinus, sicut omnes patres mei.<br />

Ne sileas, sed respon<strong>de</strong> benigne: nam ego, sicuL omnes<br />

progenitores mei, sum coram te advena peregrinus e<br />

mundo sine mora dicessurus.<br />

18. Rem ille mihi, ut refrigerer priusqtwm abeam: et<br />

amplius non ero. ·<br />

Quapropter remissius leniusque mecum age, ut paululum<br />

quietis ac solatii sentiam, priusquam hinc abeam et am­<br />

plius non sim inter vivos.<br />

PSALMUS XXXIX<br />

Expectans expectavi Dominum . ..<br />

EXPOSITIO<br />

In hoc psatmo, David,gmvi mor·bo a ut atio ingenti pe­<br />

riculo Uberatus, gmtias agit Domino qtd <strong>de</strong> vita peTiclitanli<br />

prmslo fuit, el potlicetttr· se, tanti beneficù memorem:<br />

<strong>de</strong>inceps Dei glorim celebrandm totum fore additttm.<br />

De·in<strong>de</strong>, quoniam intettigit mttlla semper imminere<br />

pericula, Deum r·ogat, ut quemadmodum kactenus<br />

semper ad{uit, sic adsit in postentm. In fine<br />

ipsum etiam orat ut hostes suos con{tlsione a(ficiat,<br />

gauclentibtts e contrct et exultantibus jttstis.<br />

Juxta comnwnim·em patntm et catholiconmt ·interpretum<br />

mentem, psalmtts isle propheticus est, et celebrat<br />

hwmani generis re<strong>de</strong>mptionem 1Je1· passionem,<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


'110 PSALMUS XL<br />

23. Ego autem mendietts sum et pcmper : Dorninus<br />

sollicitus est mei.<br />

Ego qui<strong>de</strong>m egenus sum et omui humano <strong>de</strong>stitulus au­<br />

:dlio: sed,quid ad me? Do minus cura rn geril sollicitam mei.<br />

24. Adjutor meus, et protector meus tu es : Deus<br />

meus, ne tardaveris.<br />

Oerte protector meus et adjutor meus lu es : Deus meus,<br />

ne diutius differas mihi auxilium afferre.<br />

PSALMUS XL<br />

Dent. us qui lnt.elllglt. super egenuJD . ..<br />

EXPOSITIO<br />

Hune psalmum composuisse vi<strong>de</strong>ttw David, quurn<br />

recens convatesceret ex gravissirna mg1·itudine sive<br />

cm·poris, sive anirni, in quam se ob peccata stta inci­<br />

disse agnosât. P1·imum bene precatttr iis, qui a(flictos<br />

et calamitosos mise?·antu?·.Postea,rnemorata prece quam<br />

e({udit ad Dominurn queritu1· <strong>de</strong> inimicis suis, qui,<br />

qtturn eurn dotentem atiquando invise1·ent, specie ami­<br />

citim mortern tamen ejus in cor<strong>de</strong> optabant, ·inter qnos<br />

unurn notat imprimis, qui quum amicissimus esse <strong>de</strong>­<br />

bebat et spembattw, per<strong>de</strong>re tamen ipsurn rnagis stu­<br />

duerit. Tan<strong>de</strong>m, narrat quomodo omnti sioi Deus<br />

opem tv.lerit et vitam restittteJ'it, subtracta inimicis<br />

ejus lmtandi super interittt itli1ts occasione, propter<br />

quod Domimtm perpetua lau<strong>de</strong> proseqttendum concltt·<br />

dit. Hujus psatmi versiculus <strong>de</strong>cimus ab ·ipso Christo<br />

citatu1·, tanquarn vaticiniurn p1·oditionis Judm. Hinc,<br />

?':ttione anatogice hujusce verstwli curn prmce<strong>de</strong>ntibus<br />

et sequentibus, necesse vi<strong>de</strong>attw, et integer psatmus ex­<br />

ponatur- <strong>de</strong> passione CMisti et ej11s futur-a gtoriatione<br />

.per 1·esun·ectionem. Quando atttem indtwitur, dicens<br />

se peccasse, illttd sempe1· accipiencturn est <strong>de</strong> nostris ab<br />

dto susceptis peccatis.<br />

PARAPHRASIS<br />

:l. Beatus qui intelligit super egenwn et pauperem :<br />

in die mala liberabit ewn Dominus.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


116 PSALMUS X Lill<br />

2. Quia tu es, Deus fortitudo mea: quare me re­<br />

pulisti ?a et qnare tristis incedo dum afjligit me ini­<br />

micus?<br />

Quum tu, Deus, sis fortitudo mca et auxilium in quo<br />

unice confidam, un<strong>de</strong> nt ut me repulisse vi<strong>de</strong>aris, et quarc<br />

ineluctabili tristitia gravatus incedo, dum perpetuo ailligit<br />

me inimicus ?<br />

3. Emitte htcem tuam et veritatem tuam : ipsa me<br />

<strong>de</strong>duxerunt et adduxerunt in montem sanctum tuum et<br />

in tabernacttla tua.<br />

Emille lucem favoris tui, et promissorum tuorum veri­<br />

tatem exhibe : sic misericordia et fi<strong>de</strong>litas tua me secure<br />

<strong>de</strong>ducen! et feliciter· adducent :.d montem sanctum tuum<br />

Sion, et in tabernacula tua.<br />

4. Et introïbo ad allare Dei : ad Deum, qui lœtificat<br />

juventutem meam.<br />

Et statim ad altare Dei progressus sacrificia olfer·am illi,<br />

illi Deo qui excitat in me l::eliliam, qua animus meus ju­<br />

venescere et revirescei'C se sentit.<br />

5. Confitebor tibi in cilhara, Deus, Deus meus:<br />

quare tristis es anima, et quare conturbas me ?<br />

Tune laudaho te, Deus, Deus meus, et cum fervore can­<br />

taho misericordias tuas, consonante cithara : quare ergo<br />

tristis es anima mea et quare nimio mœrore tuo conturbas<br />

me '?<br />

6. Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi: sa­<br />

lutare vultus mei, et Deus meus.<br />

Spera in Deo, quoniam erit adbuc tempus, quando pr·::e­<br />

sens in domo ejus collaudalw eum, eum, inquam, qui<br />

est illuminatio et l::etilia vultus mei, Deus meus super om­<br />

nia dilectus et beatificans.<br />

PSALMUS XLIII<br />

Deu•, aurlbus nos tri& audlvlmu& ...<br />

EXPOSITIO<br />

Psalmista, commemorata singvlari Dei in patres<br />

protectione, qua eos ia ten·am p1·omissarn induxit,<strong>de</strong>s-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


120 l'SALMUS XLIV<br />

enim non tantum externa facta, sed et secreta cordis ho­<br />

minum novit.<br />

24. Quoniam propter te mortificamur tata die : œs­<br />

timati sumus sicut oves occisionis.<br />

Quum autem talia crimina in nobis non vi<strong>de</strong>as, Domine,<br />

sed propter nominis tui confessionem quotidic morli tradi­<br />

mur : et non pluris faciunL nos hostes nostri, quam oves<br />

occisioni <strong>de</strong>stinatas.<br />

25. Exurge,quare obdormis Domine ? exurge, et ne<br />

repellas in finem.<br />

Ex urge, cur tu, Domine, siles, quasi non adverteres dor­<br />

mieus ? Exurge in auxilium nostrum, et ne repellas nos ab<br />

adjutorio tuo in perpetuum.<br />

26. Quare faciern tuam avertis : oblivisceris inopim<br />

nost?·m, et tribulationis nostrœ?<br />

Quare benignum aspectum favoremque tuum avertis a<br />

nobis ? Ut quid sic te geris, quasi nullam habeas <strong>de</strong>sola­<br />

tionis et affiictionis nostrœ rationem.<br />

27. Quoniam humiliata est in pulvere anima nostra:<br />

con glutinatus est in terra venter nos ter.<br />

Quoniam, tanta calamitate oppressi, jacemus in pulvere<br />

prost ra ti : procubuimus bumi et venter noster lenœ adhœ­<br />

sit. 28. Exurge, Domine, adjuva nos,et redime nos prop­<br />

ter nomen lttttm.<br />

Ex urge, Domine, · auxilium fer nobis : et libera nos<br />

propter gloriam nominis lui, ne amplius ab infi<strong>de</strong>libus<br />

blaspbemetut', sed timeatur cL veneralioni sit apud omnes .<br />

PSALMUS XLIV<br />

Eructnvlt cor meum vea·bum bonum ...<br />

EXPOSITIO<br />

Psalmus isle est epithalamiwn seu carmen nuptir<strong>de</strong><br />

in nuptiis regis al1cujus <strong>de</strong>cantatmn. Eqtoùlem vates<br />

alludtt qd 1·itus nuptiçlles, Davidis tef!lporibus usitalfY 0<br />

et occaswnem canendt (orsan sumpszt ex cii'CIImstan-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


146 PSALMUS Lili<br />

mns, ad Deum per orationem con{ugit et hune psalmttm,<br />

Domino inspirante, composuil. In eo auxûiurn<br />

Dei implomt, hoc adfuttwum confidit,ac lau<strong>de</strong>s in gra­<br />

tiarum actiones vovet.<br />

!taque litteratiter spectatus, psalmus isle est oratw<br />

Davidîs adverstts Saülis militeô opem Dei implorantis:<br />

mystice vem, aptattw Ch?'isto conque1·enti apud Patrem<br />

<strong>de</strong> persecutoribus suis, et exemplum est omnibus justis<br />

ut, urgente tentatione, ad Deum con{ttgiant adve1·sus<br />

hostes animœ, et ei elapsi <strong>de</strong> periculo gratias agant.<br />

PARAPHRASIS<br />

i. Deus J in no mine ttto salvum me {ac : et in virt·ute<br />

tua judica me.<br />

Deus, propter nomen tuum glorificandum,salvum me fac:<br />

et pet· potentiam tuam vindica causam meam.<br />

2. Deus, exaudi orationem meam : auribus percipe<br />

verba oris mei.<br />

Deus, exaudi orationem hanc quam fundo cora rn te : au­<br />

rem attentam pr:ebe verbis oris mei.<br />

3. Quoniam alieni insurrexerunt adversum me et<br />

fortes quœsierunt animam meam : et non proposuenmt<br />

Deum ante conspectum suum.<br />

Periclitor, quoniam bi qui alieni sunt a te, contempla­<br />

res nominis tui, consurrexerunt contra me, et qui fortes<br />

sunt armis et numero qu:esierunt vitam mihi eripere : nec<br />

ob oculos mentis su:e conslituerunt sibi Deum, ut ejus ti­<br />

more a malilia sua revocarentur.<br />

4. Ecce enim Deus adjut>at me : et Dorninus suscep._<br />

tor est anùnœ meœ.<br />

Verumtamen non est quod illos anxie metuam, quoniam<br />

ecce pro me stat Deus et adjuvat ·me : et Dominus est pro­<br />

tector Yit:e me:e, quam mihi auferre conantur.<br />

5. Averte mala inimicis meis : et in veritate ttta dis-<br />

per<strong>de</strong> illas. .<br />

In inimicos meos converte et retorque mala qu:e miht<br />

paraverunt: el pro tua in servandis promissis fi<strong>de</strong>litate,dis­<br />

per<strong>de</strong> illos. .<br />

6. Votuntarie sacrificabo tibi :et confitebm· nomim<br />

tua, Domine) quoniam bonum est.<br />

Tune pt·ompto ac I:eto animo, in gratiarum actionelll<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


148 PSALMUS L!V<br />

Exaudi, Deus, oralionem meam et ne <strong>de</strong>digneris humi­<br />

lem ac supplicem precem meam : atten<strong>de</strong> mihi, et tribuc,<br />

QUlCSO, lJUOd a te peLO.<br />

2. Contristatus sum in exercitatione mea : et con­<br />

turbatus swn a voce inimici et a tribulalione pecca­<br />

toris.<br />

Bgo enim dum meipsum exerceo, consi<strong>de</strong>rando ct medi­<br />

tando anguslias qu::e me premunt vehementer contristalus<br />

sum : et inlus conturbatus sum, audiens vocem inimici<br />

calumnianlis me, ct cogitans Lribulationem quam mibi parat<br />

homo peccator.<br />

3. Quoniam <strong>de</strong>clinaverunt in me iniquitates : et in<br />

ira molesti erant mihi.<br />

Ipsi enim falsa crimina mi hi imposuerunl: el ira ar<strong>de</strong>n­<br />

Les vexant eL ailligunt me variis modis.<br />

4. Cor meum conturbatum est in me : et formido<br />

mortis cecidit super me.<br />

Ob hrec, cor meum conturhatum est inlra me : et formi­<br />

do mortis quaro mihi minantur in me graviter incubait.<br />

o. Timor et tremor venenmt super me : et contexe­<br />

runt me tenebra:J.<br />

Timor magnus in intimis prrecordiis, et ex eo Lremor in<br />

membris invaserunt me : et mœstitire Lenebr::e involverunt<br />

me, mentem offuscantes.<br />

6. Et dixi : quis dabit mihi pennas sicut columbœ?<br />

et volabo, et requiescam.<br />

Et dixi : Utinam darentur mihi aire tarn celeres quam<br />

sunt penn::e columbre ! Volarem in locum tutum,ibique securas<br />

quiescerem.<br />

7. Ecce elongavi fugiens : et mansi in soliludine.<br />

Feci quod mihi licuit: ecce enim fugiens meipsum clon­<br />

gavi ab impiis : et relicto bominum consorlio, permansi<br />

atque habitavi in <strong>de</strong>serlo cmn feris agreslibus.<br />

8. E.rpectabam eztm, qui salvwn me fecit a pusilla­<br />

nimitate spiritus et tempestate.<br />

Ibi expectavi auxilium Dei, qui reipsa eripuit me a <strong>de</strong>­<br />

jectione ani mi, et a !empesta te conflictantium inter se co­<br />

gitationum mearum.<br />

9. Prtecipila, Domine, divi<strong>de</strong> linguas eorwn : quo­<br />

niam üdi iniquilalem, el contradictionem in civilate.<br />

Everte, Domine, consilia inimicorum meorum, discor­<br />

dias inter eos suscita, ut, contraria loquentes et sen tien tes,<br />

minus conspit'are possint ad meum exitium : nam vidi in<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


150 PSALMUS L!Y<br />

Regnant cnim nequitiaJ in habitaculis eorum.et,inter sese<br />

collecli, aliud non cogitant quaro omnis generis nequifias.<br />

18. Ego atttem ad Deztm clmnavi: et Domimts salva­<br />

bit me.<br />

Ego autem contra horum oppugnationes magno ar<strong>de</strong>n ti­<br />

tique aiiectu Dei auxilium imploravi : alque certe Domi­<br />

nus servabit me incolumem.<br />

19. Vespere, et mane, el meridie narrabo et annun­<br />

tiabo : et exaudiet vocem. rneam.<br />

V espere, mane et meridic, omni tempore narrabo et ex­<br />

ponam Domino miseriam meam ac hostium meorum per­<br />

fidiam : certoque confldo quod exaudiet Ol'ationem meam.<br />

20. Redimet in pace animam meam ab his qui ap­<br />

propinq·uant mihi : quoniam inter mullas erant me­<br />

cztm.<br />

· Animam meam paci redditam subtrahet malitire eorum<br />

qui appropinquant mihi ad nocendum : co magis sontes<br />

quod eos elegeram inter multos ut semper mecum es-<br />

sent. .<br />

21. Exaudiet Deus et hwniliabit illas, qui est ante<br />

s


160 PSALMUS LV!ll<br />

tu cnim es Deus et <strong>de</strong>fensor meus, Deus meus talis est ut<br />

ejus misericordiam non clubitem me prœventuram.<br />

11. Dezts osten<strong>de</strong>/ mihi super inimicos meos: ne oc­<br />

cidas eos : nequando oblivi.çcantttr populi rnei.<br />

Deus vi<strong>de</strong>r·e me faciet claclem inimicorum meorum : te<br />

tamen precor', Domine, noli subito illos omnes <strong>de</strong> meclio<br />

tollere, ne forte hoc ex.emplum justiliœ ture effiuat e me­<br />

maria populorum super quos me regem constitues.<br />

12. Disperge illas in virtute tua, et <strong>de</strong>pone eos, pro·<br />

teclor meus, Domine.<br />

Propter quod potius per· forlitudinem tuam dissipa eos,<br />

et vagari coge <strong>de</strong> loco in locum : et eos <strong>de</strong> gradu honoris<br />

in quo sunt <strong>de</strong>jice, Dom ine, protector meus.<br />

13. Deliclum oris eornm, sermonem labiontm ipso·<br />

rum : et comprehendantur in snperbia sua.<br />

Jla, Domine, eos puni, propter <strong>de</strong>lictum quod commiscrunt<br />

ore suo ct propter ser·monem qui egressus est ex.labiis<br />

ipsoi'Um : et illaqueentur superbia sua qum erit cis occasio<br />

ruinœ.<br />

14. Et <strong>de</strong> execratione et mendacio annunlùzbuntttr<br />

in consummalione : in ira consumm.ationis et non<br />

erunt.<br />

Tune apud omnes erunt infames, tanquam rei blaspbc­<br />

miœ et perfidiœ, quum complebitur eorum <strong>de</strong>structio, et,<br />

ob iram divinam, ita complebitur, ut amplius non subsis­<br />

tant in loco suo.<br />

US. Et scient quia Deus dominabitur Jacob et finium<br />

terrœ.<br />

Id ubi factum fuerit, tum et ipsi et omnes homines ex<br />

<strong>de</strong>clarata Dili potentia ac justitia cognoscent quod Deus<br />

imperium habet in populo Isr·aëlitico et in omnibus linibus<br />

terrœ.<br />

16. Convertentur cul vesperam et famem paiientuf<br />

ut canes : et circuibunt civitatem.<br />

Qui prius discursabant ut me caperent, rursum discur­<br />

·sare misere cogenlur, ut panem sibi comparent, propter<br />

quem qmcrendum ibunt et redibunt sub vesperam, et ca·<br />

num famelicorum more, circuibunt civitatem, ut inveniant<br />

aliquas ciborum rcliquias.<br />

17. /psi dispetgentut ad mantlucandum :si vero non<br />

fuerinl saturali el munnurabunt.<br />

Imo dispergentur per· varias regioues ad \ictum qure·<br />

rendum, ct quia frel(uenter acci<strong>de</strong>t ut saturari non pos·<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


180 PSALMUS LXYJI<br />

lionis ipsorum, babitabant in tenebrosis carceribus tan­<br />

quam in sepulcris.<br />

8. Deus, cum egre<strong>de</strong>reris in conspectu populi lui,<br />

cum pertransires in <strong>de</strong>serto ;<br />

Deus, quum olim prreires visibiliter ante populum tuum<br />

in columna nubis et in columna ignis : quum, instar ducis,<br />

cum populo tuo pertransires in <strong>de</strong>serto ;<br />

9. Terra mota est, elenim cœli distillaverunt a facie<br />

Dei Sinaï, a f'acie Dei Israël.<br />

Tune terra tremuit et mota est : atque etiam cœli agi­<br />

tati distillaverunt e nubibus aquas suas, apparente majes­<br />

tate Dei in monte Sinaï, majestate Dei Israël.<br />

1.0. Pluviam volunlariam segregabis, Deus, hcere­<br />

ditati tuœ : et infinnala est, ltt vero per{ecisti eam.<br />

'l'u vero, Deus, pluviam <strong>de</strong>lectam, tuo speciali jussu<br />

missam, rorem prrestanlissimum seorsum <strong>de</strong>stinabis hrere­<br />

ditali ture: si quando terra tua elanguit, tu cita eam refe­<br />

cisli et contlrmasli.<br />

H. Animalia tua habilabunt in ea : parasti in dul­<br />

cedine tua pauperi, Deus.<br />

Grex populi tui habilabit in terra ilia maxime ferlili :<br />

pro dulcedine aifectus tui, parasli, Deus, plebi tu:.e indi­<br />

genti, omnia quibus egebat et mulla piura bona.<br />

i2. Dominus dabit verbum evangelizantibus, virtute<br />

mulla.<br />

Dominus habebit pr:.ec.ones victoriarum suarum, et in<br />

ore eorum ponet verba potentissima et ellicacissima.<br />

13. Rex virtutwn dilecti dilecti, et speciei dom us<br />

divi<strong>de</strong>re spolia.<br />

Quicumque rex bostilis. licet magnis copiis instructus,<br />

flet prreda populi summe dilecti : et mu lieres ipsre cgredien­<br />

tur e domibus suis, ut dividant spolia hoslium <strong>de</strong>victorum.<br />

H. Si dormialis inter medios cler os, pennœ columbœ<br />

<strong>de</strong>argentatœ, et posteriora dorsi ejus in pal/ore auri.<br />

Quum in pace requieverilis in medio possessionum ves­<br />

trarum, quas a Deo accepistis, tune, onusti divitiis et<br />

splendidis vestibus ornati , fulgebitis velut <strong>de</strong>argentatre<br />

penn.e columbre, cujus dorsum et cauda aura reni<strong>de</strong>re vi­<br />

<strong>de</strong>ntur.<br />

f.o. Dwrn discernit cœlestis 1·eges super eam, nive<br />

<strong>de</strong>albabuntur in Selmon: mons Dei, mons pinguis.<br />

Quum rex cœleslis distribuerit super terram sanctam<br />

suam principes, qui eam ordinate regant, tune ejus incolœ<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


188 PSALMUS LXVIII<br />

appositus non vitam sed mortem affert avibus inescatis :<br />

ilia mensa sit eis occasio recipiendi quœ promeruerunt, sit<br />

eis in offendiculum et ruinam.<br />

28. Obscurentur oculi eorum ne vi<strong>de</strong>ant : et dorsum<br />

eorum semper incurva.<br />

Obtenebrentur oculi mentis eorum ne vi<strong>de</strong>ant manifes­<br />

lam veritatem : dorsum eorum oneribus mancipiorum sem­<br />

per incurva , ila ut , terram semper speclanles, oculos<br />

sursum non a Ltollan t.<br />

29. Effttn<strong>de</strong> super eos irarn tuam: et furor irm tuœ<br />

comprehendat eos.<br />

Largiter super eos <strong>de</strong>mitte vindictas tuas, et gravissima<br />

ultio indignationis tuœ apprehendat eos.<br />

30. Fiat habitatio eorztm <strong>de</strong>serta: et in tabernaculis<br />

eorum non sit qui inhabilet.<br />

Ejiciantur <strong>de</strong> habitaculis suis quœ manebunt <strong>de</strong>serta; et<br />

in tabernaculis eorum funditus eversis non sit qui inha­<br />

bitare possit.<br />

31. Quoniam quem tu percussisti, persecuti sunt : et<br />

super dolorem vulnerum meontm addi<strong>de</strong>runt.<br />

Quoniam quem tu, Domine, gravihus malis affiixeras,<br />

magis ac magis persecuti sunt, et ad . dotorem vutnerum<br />

meomm addi<strong>de</strong>runt suis conviciis et CXJli'Obrationibus.<br />

32. Appone iniquitatem snper iniqnitatem eorum :<br />

et non in trent in justitiam tuam.<br />

Quoniam illi addi<strong>de</strong>runt vulnera super vulnera mea,i<strong>de</strong>o,<br />

juste ju<strong>de</strong>x, permitte ut; ex scelerc in scelus libere et voluntarie<br />

ruentes, addant iniquitatcm, et non admittantur ad<br />

justificationcm, quœ fit ex tua misericordia.<br />

33. Deleantm' <strong>de</strong> libro viventium : et ettm justis non<br />

scribantur. ·<br />

Nomina eorum expungantur ex libro eorum quos ad vi­<br />

tam œternam <strong>de</strong>legisti : et numero justorum amplius non<br />

adscribantur.<br />

31. Ego sttm pauper et dolens : salus tua, Deus,<br />

suscepit me.<br />

Ego qui<strong>de</strong>m pauper sum, omni humano <strong>de</strong>stilutus auxi­<br />

lia et mœrore summo atfcctus: sed, ecce, salularis manus<br />

tua ex omnibus malis sublevavit me.<br />

3o. Laudabo nomen Dei cum cantico : et magnifi­<br />

cabo eum in lau<strong>de</strong>.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS LXXVI 211<br />

aliquam cœpi : at rursum exercitavi animum meum multis<br />

cogitationibus, et spiritus meus prœ nimio dolore <strong>de</strong>fecit.<br />

4. Anticipaverunt vigilias ocuti mei : turbatus sum,<br />

et non smn tocutus.<br />

Oculi mei lota nocle operli prœvenerunt tempus exper­<br />

giscendi et vigilandi : a<strong>de</strong>o sum in meipso turbatus, ut ne<br />

loqui qui<strong>de</strong>m amplius poluerim.<br />

5. Cogitavi dies antiquas : et annos


PSALMUS LXXY!I 2l5<br />

ii. Generatio, qttœ non direxit cor suum : et non est<br />

creditus cmn Ileo spiritus ejus.<br />

Generalio quœ non fecit r·ectum cor suum, nec unquam<br />

ex animo et firmitcr cr·edidit Deo, semper diffidcns <strong>de</strong> ejus<br />

poten lia ac bon il a te.<br />

1.2. Filii Ephrem intendantes Pl rnittentes arwm,<br />

conversi sunt in die belli.<br />

Ecce enim filii Epbraïm, Iicet fortissimi bellatores, pe­<br />

riti inten<strong>de</strong>re arcum et miltcre sagiltas, frequenter, lem­<br />

pore belli, terga verterunt hostibus suis .<br />

. 1.3. Non custodiernnt testamentwn Dei : et in lege<br />

l'JUs nolnerunt ambulare.<br />

Id conligit, quia non custodierunl pactum cum Deo ini­<br />

lum, cl secundum pr::escripta Iegis ejus virer·c noluerunt.<br />

H: Et obliti sunt benefactorum ejus et mirabilium<br />

ejus, quœ os tendit eis.<br />

Et obliti sunt beneflciorum cjus, et mirabilium operum<br />

cjus, qu::e nota fecit eis per patrum suorum narr·ationcm.<br />

Hi. Coram patribus eorwn {ecit mirabilia in lerm<br />

.dt,qypti in campo 1'aneos.<br />

Obliti sunt quomodo Deus. speclantibus palribus co­<br />

rum, prodigia fecit in terra JEgypli, in agro 'l'ancos, ur·bis<br />

rcgi::c.<br />

H>. Interrupit mm·e et perduxit eos : et stat nit aquas<br />

l)ltrtsi in utre.<br />

Postea divisil mare, et per illud sicco pPdc traduxit pa­<br />

lt·cs nostros et aquas starr fccit a <strong>de</strong>xtris et sinistr·is,<br />

quasi in utre conclus:c essent.<br />

1 ï. Et cleduxit l'OS in nube diei: et tol(t nocif' in il­<br />

lumination l' ignis.<br />

Et <strong>de</strong>duxit cos in ilincrc, pet• diem quidt•m, pr·::ceunte<br />

eoiumna nubis, per· totam vero noctcm Iuecnlc ante eos<br />

coJumna ignis.<br />

18. Interrupit petram in eremo : et adaqurtvit eos ve­<br />

lut in abysso rnutta.<br />

Scidit pelram in <strong>de</strong>serta et ex ca potum j)l'œstitit cis,<br />

Quasi ex: maxima el incxhausta aquarum abysso.<br />

Hl. Et eduxit aquam <strong>de</strong> pl'lta : et rlNlu.'til trmquwn<br />

flmnina aqzws.<br />

Et r


PSALMUS J,XXVI!l<br />

Corpora servorum tuorum occisorum non <strong>de</strong><strong>de</strong>runt se­<br />

pultur


'232 PSALMUS LXXXI<br />

PSALMUS LXXXI<br />

Deus stetl t in s-y n ag o g a d e orurn . ..<br />

EXPOSITIO<br />

Deus inducitu1· iniquos judices objtwgans ac offiûi<br />

stâ admonens, utque memores sint se, quamvis divi­<br />

mtm rnumts exerceant, mortales esse. In fine, auctor<br />

psalmi Deum omt, ttt quoniam iniqui sunt judices,<br />

ipse judicet universarn terrarn.<br />

Sewndum mysticurn sensurn redarguuntur sc1·ib;e<br />

et JJharis;ei injuste CMistum judicantes : prmdicitur<br />

etiam judicittrn quod in novissirno die ipse Homo-Deus<br />

facturus est <strong>de</strong> tmiversa te1·ra.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Deus sletit in $ynagoga <strong>de</strong>orum : in media au­<br />

tmn <strong>de</strong>os dijudicat.<br />

Deus semper assistit prœsens invisibili majestate in con­<br />

gressu ju(licum vices ipsius gerenlium: et dum illi judicant<br />

populos, Deus, in medio corum assistens, judicat ipsos ju­<br />

dices.<br />

2. Usquequo judicatis iniquitatem : et facies peccato­<br />

rum sumilis ?<br />

Usquequo, ait Deus, inique pronunliabitis in judiciis<br />

vestris : ct vultus peccatorum bonor·antes, ad personam<br />

hominum non ad justitiam rei rcspicictis ?<br />

3. Judicate egeno el pttpillo: humilem et pauperem<br />

justificate. . ·<br />

Causam indigentis et orphani libenter· admittite : et, sr<br />

illam inrenitis justam, !10minem abjectum et inopem <strong>de</strong>­<br />

fenditc et absolvite.<br />

4. Eripite pauperem, et egenum <strong>de</strong> manu peccato·<br />

loris liberale.<br />

Eripite pauperem ab injusta oppressione et egcnum <strong>de</strong><br />

manu violenta potentis iniqui.<br />

!5. Ne3cierwll, neque intelle.rentnt, in tenebris am·<br />

butant : mocebuntur omnia {undmnenta terrte.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS LXXXVI<br />

perem hostibus meis, et salvum fac ftlium humilis ancillre<br />

ture.<br />

i6. Ji'ac mecurn signnm in bomtrn, 1ll t'i<strong>de</strong>ant qui<br />

o<strong>de</strong>mnt me, et confundanlttr : quoniam tu, Domine,<br />

adjuvisti me el consolatus es me.<br />

Osten<strong>de</strong> illustre aliquod signum ture erga me bonitatis,<br />

ut vel ipsi inimici mei hoc vi<strong>de</strong>ant et confundantur, cum<br />

vi<strong>de</strong>rint me tibi cbarissimum esse et a te protegi : quo­<br />

niam tu, Domine, semper me adjuvisti et adjuvabis, ac<br />

tua mediis in periculis ope et gratia semper me consolatus<br />

es el consolaberis.<br />

PSALMUS LXXXVI<br />

Fuudamenta ejus in monUbus sanctis ...<br />

EXPOSITIO<br />

llic psalmus est pr;econium u1·bis .Tentsalem : at,<br />

evi<strong>de</strong>nte1·, sub typo ten·estris . Sion, celebmt propheta<br />

Jerusalem novam et spiritualem, id est, Ecclesiam<br />

Chrùti, <strong>de</strong> qua, in spi1·itu meditans, prorumpit in<br />

verba adrnimtionis, commendans earn a {tmdarnentis<br />

suis et partis, hoc est a Christo, apostotis et prophetis,<br />

ac vat ici nans in ea am nes gentes, a Dea quondarn atie·<br />

nas, habitatums esse curn surnma anirnarum l


254 PSALMUS LXXXVIII<br />

Et thronus ejus coram me, in œternum apparebit splen­<br />

didus sicut sol in die et luna plena in nocte, et sicut in<br />

nubibus arcus cœlestis, qui est tesLis fi<strong>de</strong>lis nunquam am·<br />

plius fore diluvium.<br />

37. 1'u vero repulisti et <strong>de</strong>spexisti : distulisti Chris·<br />

tum tttum.<br />

Hoc qui<strong>de</strong>m olim Davidi et semini ejus pollicitus es :<br />

interim tamen, tanquam horum omnium obliLus, rcpulisse,<br />

<strong>de</strong>spexisse et clongasse vi<strong>de</strong>ris a te Cbristum tuum.<br />

38. Evertisti teslamentwn servi tui : pro{anasti in<br />

terra sanctuarium ejus.<br />

Evertisse vi<strong>de</strong>ris et initum fecisse pactum a te cum ser·<br />

vo tuo initum : quasi rem profanam, ignominiose in ten·am<br />

projecisti saci'Um dia<strong>de</strong>ma, quod imposueras capiti ejus.<br />

39. Destruxisti omnes sepes ejus: posuisti firmamen­<br />

tum ejus formidinem.<br />

Destruxisti omnia septa et munimenta regni ejus, fecisti<br />

ut in locb firmioribus formidarent, qui in ipsis antea<br />

Lutos se existirnabanL.<br />

40. Diripuenmt eull'L om11es t1·anseuntes viam : {ac·<br />

ttts est opprobrium vicinis suis.<br />

Sicut ornnes transeuntes viam <strong>de</strong>ripiunt vineam aper­<br />

tam, ila possessiones ejus vastaverunt quotquot voluerunt:<br />

factus est ludibrio vicinis suis.<br />

41. Exaltasti <strong>de</strong>xteram <strong>de</strong>primentimn eum : lœtifi·<br />

casti omnes inimicos ejus.<br />

Vires addidisti <strong>de</strong>xterœ eorum qui eum tlcprimebant :<br />

omnibus ejus inimicis <strong>de</strong>disti occasioncm lœtandi.<br />

42. Avertisti adjutoriurn gladii ejus : et non es auxi­<br />

liatus ei in bello.<br />

llcbetasti aciem glatlii ejus; et non atlulisLi ei opem ifl<br />

pra>lio.<br />

43. Destruxisli eltm ab emundatione : et se<strong>de</strong>m ejuS<br />

in terram collisisti.<br />

Splendore quo nilebat, spoliasti eum : et regiam se<strong>de</strong>fl 1<br />

ejus ad terram allisisti.<br />

44. Minorasti dies temporis ejus : per(udisti euuz<br />

confusione. .<br />

Ad brcvissimum tempus contraxisli dies illius regm :<br />

undique ignominia eum cooperuisli.<br />

'15. Usquequo, Domine, avertis in finem : exar<strong>de</strong>scet<br />

sicut ignis ira tua ?<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


2titi PSALMUS XCIII<br />

pro placito suo, quando et quomodo voluit, semper ultus<br />

est impios, quantumvis multos, nobiles, potentes.<br />

2. Exaltare,quijudicas terranz : red<strong>de</strong> retributionem<br />

superbis.<br />

Ascen<strong>de</strong> altum solium tuum, tu qui ju<strong>de</strong>x es univer·sre<br />

temc : superbos homines confun<strong>de</strong>, et red<strong>de</strong> eis pa:mas<br />

quas mer·entur.<br />

3. Usqueqzw peccatores, Domine, usquequo peccato·<br />

res gloriabuntur ?<br />

Quamdiu impii, Domine, quamdiu impii gloriahuntur<br />

<strong>de</strong> prosperitate sua, <strong>de</strong> vi ri bus suis, <strong>de</strong> sceleribus suis?<br />

4. Effabttntur et loquenltM' iniquitatem : loquentur<br />

omnes, qui opemntur injustitiam ?<br />

Quamdiu jactabunt et prredicabunt iniqua facta sua;<br />

insolenter· loquentut· omnes operarii iniquitatis?<br />

5. Populum tuunz, Dornine, hunziliaverunt, et hœ·<br />

reditatem tuarn vexavernnt.<br />

Populum tuum, Domine, attriverunt. et quos tibi <strong>de</strong>le·<br />

gisli in peculiarem tuam hœreditatem variis malis affiixerunt.<br />

6. Viduam et advenam inter{ecerunt, et pupillos oc·<br />

ci<strong>de</strong>runt.<br />

Eos, qui humana ope maxime <strong>de</strong>stiluti sunt, qua les sun!.<br />

viduro, advenre atque pupilli, cru<strong>de</strong>liter occi<strong>de</strong>runt.<br />

7. Et dixerunt : Non vi<strong>de</strong>bit Do minus, nec intelli­<br />

get Deus Jacob.<br />

Et dixel'Unt: neque sensu vi <strong>de</strong>n di a ut audiendi cognoscet<br />

Dominus opera nostra : ncquc mentis intelligentia, Deus<br />

Jacob ilia consi<strong>de</strong>rabit vel examinabit.<br />

8. fntelligite, insipie,aes in populo : et stulti, ali­<br />

quando sapite.<br />

Vos autem. qui maxime estis insipientcs inter homines,<br />

intelligite tan<strong>de</strong>m : et qui stultam <strong>de</strong> Deo habetis opinio·<br />

nem, tan<strong>de</strong>m qure recta sunt sapite. .<br />

9. Qui plantavit aurem non audiel ? attt qui fin.1ltl<br />

oculum. non consi<strong>de</strong>rat ?<br />

Qui capitibus hominum aflixit aures, <strong>de</strong>ditque eis po·<br />

testatem audiendi, an ipse auditu carebit ? Aut, qui for·<br />

ma vil oculum, an ipse visum non habebit?<br />

10. Qui cm·ripit gentes non m·guet ? qui docet lw·<br />

minem scienliam ?<br />

An qui, per pr:eterita srecula gentes totas pro illaruni<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


27ü PSAL)!US XCVI!<br />

Cantate in honorem Domini canticum novum, quia nova<br />

et nondum visa fecit mirabilia.<br />

2. Salt-avit <strong>de</strong>xtera ejus et brachiurn sanctum ejus.<br />

Salutem prrestilit per se, propria <strong>de</strong>xtera, non alienis<br />

adjutus viribus: et omnia per·fecit brachium ejus sanctum,<br />

quod iniquitali nunquam favet.<br />

3. Noturn fecit Dominus salut are sumn : in conspec­<br />

tu gentittm revelavit justitiam suarn.<br />

Manifestum fecit Dominus quod ipse salvator est : reve­<br />

lavit omnibus gentibus quo modo fient justre cora rn eo.<br />

4. Recordatus est rnisericordiœ sztœ, et veritatis sux<br />

domui Israël.<br />

Recordatus est se misericordiam pt•omisisse, et se vera­<br />

cern ostendit, adimplendo omnia qu:E pronuntiaverat domui<br />

Israël.<br />

5. Vi<strong>de</strong>runt omnes termini terrœ salutare Dei nos­<br />

tri. Vi<strong>de</strong>runt, quotquot eliam in finibus extremis terrre ba­<br />

bilant, salutem quam nobis Deus nosler attulil.<br />

6. Jnbilate Jleo omnis terra: cantate, et exultate, et<br />

psallite.<br />

Jubilate itaque in honorem Domini, omnes terrre habitatores:<br />

cantate voce, exultale geslibus, et psallite musicis<br />

insli'Umentis.<br />

7. Psallite Domino in cithara, in cilhara et voce<br />

psalmi, in tubis cluctilibus et voce tubœ corneœ.<br />

Celebrate Dominum cithara, et citharre sonum psalterji<br />

jungite : tubis ex duclo metallo conflatis, ac tubis cornets<br />

clangite.<br />

8. Jubilate in conspectu regis Dornini : rnoveatttr'<br />

mare el plenitudo ejus., or bis terrarum et qui habitant<br />

in eo. .<br />

.Jubilate, cum se conspiciendum <strong>de</strong><strong>de</strong>rit rex magnus, qut<br />

Dominus omnium est : moveatur mare et quidquid in eo<br />

est, moLtt exultationis, moveatut' pat'iter orbis terrai'Uffi et<br />

univcr·si qui habitant in eo.<br />

9. Flumina plau<strong>de</strong>nt manu, simul montes exullabunt<br />

a conspectn Domini, quouiam venit judicare terrmf"·<br />

Flumina fluctuum allisione, quasi complosis manibU 5<br />

gaudium suum teblabuntur : simu! et montes geslient<br />

pt·oplcr Dominum pr:Esenlem et visibilem; venit enim ut<br />

lerram judicet et imperio regat.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PlHLIJUS CX<br />

exci<strong>de</strong>re : in primis <strong>de</strong>dit colentibus sc cscam cœlcstem,<br />

qua aluit eos in <strong>de</strong>serto.<br />

5. Memor erit in sœculum testmnenti sui : virtutem<br />

operum suorum annuntiabit populo suo.<br />

Ipse continua protectione osten<strong>de</strong>t se memorem esse fœ­<br />

<strong>de</strong>ris, quod cum Abraham et semine ejus iniiL : manifestabit<br />

populo suo potentiam suam, patrando opera mirœ<br />

lortiludinis.<br />

6. Ut <strong>de</strong>t illis hœredilalem gentium : opera manuum<br />

ejus ?lerilas et jud1cium..<br />

Ad dandum electis suis hœreditarias possessiones gen­<br />

tium ejectarum : operationes Dei omnes sunt veritas, id<br />

est fi<strong>de</strong>lis adimplelio pr·omissorum, et judicium, id est,<br />

justa retrilmtio pœnœ aut pr::emii unicuique <strong>de</strong>bita.<br />

7. Fi <strong>de</strong>lia omnia mandata ejus : con/irma ta in sœ­<br />

culum sœculi, {acta in verilate et œquitate.<br />

Omnia Dei mandata sunt fida et crrte conducunt ad<br />

salutem; prœcepta, qu::e respiciunt fi<strong>de</strong>m et mores, sunt<br />

flrma ac immutabilia in ::eternum, quia sunt ipsa expressio<br />

veritatis et ::equilatis.<br />

8. Re<strong>de</strong>mptionem misit populo suo : mandavit in<br />

œternum testamentum suum.<br />

Liberationem e servitute attulit Dominus populo suo :<br />

statuil cum eo fœdus quod voluit esse œternum.<br />

9. Sanctttm et ferribile nomen ejus : initium sapien­<br />

liœ timor Domini.<br />

Diligenter servent illud fœdus ii quibuscum inilum est,<br />

quoniam Dominus sanctus est, omne peccatum odio ha­<br />

bens, simulque terribilis est ii qui frangunt fi<strong>de</strong>m ei da­<br />

tarn : timor Domini est principium et 1·adix verre sa­<br />

pientire.<br />

iO. lnlellertus bonus omnibus facientibus eum : lau­<br />

datio ejus manet in sœculum sœwli.<br />

Vera intelligentia est in iis omnibus hominibus, qui ti­<br />

morem Dei non vcrbis solum sed factis etiam ostendunt :<br />

quicumque sic intelligit et agit œremam lau<strong>de</strong>m meretur<br />

et consequetur.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong><br />

•<br />

,


340 PSALMUS CXVIII<br />

lpse vero <strong>de</strong>clarat suurn erga earn<strong>de</strong>rn tegern vehernens<br />

studium, obsecrans ta illarn intelligere valeat et exe­<br />

qui, seipsurn excitans expositione variorum comrno­<br />

dor·twn 2n<strong>de</strong> provenientiurn : signi(icat etiam quantum<br />

<strong>de</strong>testetur· eos qui eurn ab hoc stvdio revocare conan­<br />

ttw, vel in(erendo injurias, vel aliis rnodis : tan<strong>de</strong>m<br />

et pro se et contra iltos irnplorat auxiliurn divinum.<br />

Dividuntttr centum et srytttaginta sex hujus psalmi<br />

versic·uli in octonarios viginti duos, tot scilicet quot<br />

sunt litter·;p alphabeti hebraici. Singttli autern cujus­<br />

que octonarii versus in textu hebr;eo incipiunt ab<br />

ea<strong>de</strong>m tittera qu;e octonarii ordinern seu numerum<br />

t:ndicat, in eo igittu· tatum alphabeturn hebr·;ewm octies<br />

repetitur. Hujus ar·ti(icii causa, non vi<strong>de</strong>tur alia pr;e­<br />

ter itlam , quod lectorum attentionem et cantor·um<br />

memoriam juvare voluerit psalmogmphus. Sunt tamen,<br />

etiam inter PatTes, qui in hujtts modi d'isp_o­<br />

s'itione arbitmntur· atiquod rnysteriwrn subesse. Sic<br />

S. Hier·onyrnus, animadvertens tatum hune psalmum<br />

esse momlern, <strong>de</strong>ducit ex hac alphaûeti repetitione,<br />

pr·ophetarn voluisse nos instruere quod, siettt a cogn·i­<br />

tione litterarttrn atphabeti <strong>de</strong>bemus inci1Jere ad majo­<br />

nm scientiarn ttlterius acquirendarn, ita et nos in di­<br />

vinis scripturis non valemus ea qum majora sunt nasse,<br />

nisi prius a r·egutis morum addiscendis cœperimus.<br />

Cmterum ille ordo alphabetictts in ver·sione grmca et<br />

in latina servari non potttit.<br />

Aliter· hic psalmtts dividitur ab Ecclesia in sectiones<br />

nempe un<strong>de</strong>cim; quar·um singul;e octonar·ios duos, seu<br />

ve1'stculos sex<strong>de</strong>cim continent, quoque in officia divino<br />

ad parvas homs recitantur· : nimirum dtt3J ad Pr·i­<br />

mam, tres ad Tertiam, et similiter tres ad Sextam<br />

atque ad Nonam. Generatim dici po test sensttm psatmi<br />

aliquatenus r·espon<strong>de</strong>re divisiombus (actis pro una­<br />

qu.aque hora canon ica. Et qui<strong>de</strong>m sectiones: aà Primam,<br />

rnagis accomodat;e vi<strong>de</strong>ntur jttniori ;etati atque ani­<br />

rn;e in viam divin;e legis primurn ingr·edicnti, - ad<br />

Tertiam progredienti ac fr-aud·ibtts exposit;e,- ad Sextam<br />

luctanli et tribulationibtts obnoxi;e, - ad Nonam <strong>de</strong>rnum,<br />

anim;e per(ectior·i jam et tritbmpho pr·oxim;e.<br />

PARAPHRASIS<br />

L Beati immaculati in via, qui ambulant in lege<br />

Domini.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


P8ALl!US CXVIU<br />

Beati qui non inquinantur peccato in via hujus vitre, qui<br />

gressus suos seu actus dirigunt secundum legem Domini.<br />

2. Beati, qui scrutantur testimonia ejus, in toto<br />

cor<strong>de</strong> exqninmt eum.<br />

Beati qui diligenter scrutantur sensum totius legis, qure<br />

dicitur testimonium, quia testificatur nobis Dei voluntatem<br />

et, hi ne, slrenue vigilanterque stu<strong>de</strong>nt Domino pl acere:<br />

reliquis omnibus posthabitis.<br />

3. Non enim qui operantttr iniquitatem in viis ejus<br />

ambttlaverunt.<br />

Non enim illi qui inique agunt, quantumvis sint eruditi<br />

in lege, ambulant in viis per quas ad Dominum tenditur<br />

ac pervenitur.<br />

4. Tn mandasti mandata tua custodiri nimis.<br />

Tu enim, Domine, prœcepisti ut mandata tua a nobis<br />

custodirentur summa diligentia. volens ne minimum qui­<br />

<strong>de</strong>m mandatorum tuorum a nobis prrotermittatur.<br />

5. Utin am dirigantur viœ meœ, ad custodiendas jus­<br />

tificationes tuas !<br />

Ulinam igitur, te rectore, sic dirigantur gressus mci, ut<br />

semper custodiam mandata tua. quœ ut sunt in seipsis<br />

justissima, ita quoque ea servantem coram te justum faciunt!<br />

6. Tune non con{undar, cmn perspexero in omnibus<br />

mandatis luis.<br />

Tune non confundar, frustt·atus spe mea, si non solum<br />

aliqua sed omnia tua mandata ob oculos mentis habuero,<br />

atque secundum ea omnes aclioncs meas instituero.<br />

7. Confitebor tibi in directione cm· dis, in eo quod<br />

didici judiciajustitiœ tuœ.<br />

Laudabo te cor<strong>de</strong> recto et sincero, eo quod, te docente<br />

et juvante, didicerim cognosccre et servare justissima judi­<br />

cia tua.<br />

8. Juslificationes tuas custodiatn : non me <strong>de</strong>relin-<br />

quas usquequaque. .<br />

Statui custodire mandata tua, quœ jusllficant observa­<br />

tores snos : qnod ut prrestarc possim , quoniam ex me<br />

nequaquam possum, tu, qureso, nr mc unquam omnino<br />

dcscras, opem tuam subtrahcns.<br />

9. In quo corrigit adolescentior vimn suam? ln cus­<br />

lodiendo sermones tuos.<br />

Qua ratione potest juvcnis corrigere viam suam. tarn<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


344 PSALMUS CXVll!<br />

ac, veluti pavimenlo affixus, suppliciter te oro : fac me<br />

reviviscere secundum fi<strong>de</strong>le promissum tuum.<br />

26. Vias meas enuntiavi, et exaudisti me : doce me<br />

j'llslificationes tuas.<br />

Tibi ego res omnes meas et neccssitates exponere con­<br />

suevi, optans in omnibus a te dirigi: et semper te propi­<br />

tium et misel'icor<strong>de</strong>m cxpertus sum : noli igitur nunc mihi<br />

<strong>de</strong>esse postulanti, ut tua me doceas justa prœcepta.<br />

27. Viam justificationum tuarum instrtte me : et<br />

exercebor in mirabilibus tuis.<br />

Osten<strong>de</strong> mihi viam quaro sequi <strong>de</strong>beo ad mores meos<br />

instituendos juxta !egem tuam : et meditabor sedulo om­<br />

nes voluntates tuas summa admiratione dignissimas.<br />

28. Dormitavit anima mea pne tœdio : confirma me<br />

in ver bis tu.is.<br />

Pro lassitudine et tœdio luctœ continure, cœpit anima<br />

mea fatiscere et soporari : tu ergo per verba promissionum<br />

tuarum Ha confirma cor meum, ut, alacritate resumpta,<br />

perseverem ct pergam in bene cœptis.<br />

29. Viam iniquilalis amove a me: et <strong>de</strong> lege tua mi­<br />

serere mei.<br />

Longe fac a mc viam iniquitalis et mendacii, neque<br />

sinas mc unquam in ea ambulare : sed, misertus mei, ita<br />

mc conforta ut non <strong>de</strong>viem a lege tua.<br />

tus.<br />

30. Viam veritalis elegi : judicia tua non sum obli­<br />

Viam, ab omni falsilate et pravitate alienam, ut partem<br />

meam elegi : justissima judicia tua nunquam mibi e me­<br />

moria exci<strong>de</strong>runt.<br />

3 t. Adhœsi testimoniis tuis, Domine : noli me con­<br />

fun<strong>de</strong>re.<br />

Toto animi atfectu, Domine, adbresi pr::eceptis luis : ne<br />

ergo permittas ut contundar, frustratus spe consequendi<br />

fructum eorum.<br />

32. Viam mandatornm tuornm wcnrri, cum dila­<br />

tasti cor meum.<br />

Expedile amplum illud mandatorum tuorum stadium cu­<br />

curri. quotiescumque cor meum, constrictum mœrore, dilatasli<br />

interna grati:c tu:c consolatione.<br />

33. Legem pone mihi, Domine, viam JztstificaliOJwrn<br />

tuarwn : et I'Xquiram eam semper.<br />

Far, Domine, ut pro lege babeam scqui viam eL obser-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALiiiUS CXVIIl 345<br />

vationem mandatorum tuorum justorum : atque in ea<br />

ambulare conabor semper et in finem usque vitre mere.<br />

34. Da mihi intellectum, et sc·rutabor legem tuam,<br />

et custodiam illam. in toto cor<strong>de</strong> meo.<br />

Da mihi intelligentiam, et scrutabor legis ture utilitates<br />

ac prrestantiam ; et, magis eruditus, magis illam diligam<br />

et observabo.<br />

35. Dedltc me in semitam mandatorum tuorum,<br />

quia ipsam volui.<br />

Deduc me ver semilam quam monstrant mandata tua ;<br />

hanc enim , cœteris rejectis, elegi, et in ea ambulare<br />

<strong>de</strong>si<strong>de</strong>ro.<br />

36. Inclina cor meum in testimonia tua et non in<br />

avaritiam.<br />

Auxilio gratire ture, fac ut propen<strong>de</strong>am et ferar in arno­<br />

rem et observationem legis ture, nequaquam vero in cu­<br />

piditatem lucri et divitiarum.<br />

3 7. A verte oculos meos ne vi<strong>de</strong>ant vanitatem : in via<br />

tua vivifica me.<br />

Averte oculos meos, ne occupentur in consi<strong>de</strong>randis et<br />

concupiscendis rebus temporalibus, qure vanre sunt : sed<br />

potius effice ut lotus intendam legi tuœ, et sic, in via tua<br />

ambulando, vere et plene vivam.<br />

38. Statue servo tuo eloquium tuum, in timore tuo.<br />

Firmam fac ct stabilem !egem tuam in anima seni tui,<br />

implendo eam llliali timot'e tuo.<br />

39. Amputa opprobrium meum, quod suspicatus<br />

smn, quia judicia tua jucunda.<br />

Amove a me peccatum, quod mihi summo esset oppro­<br />

brio, quodque suspicatus et reveritus sum me habet·e, nam<br />

lege tua, quippe optima, vehementer <strong>de</strong>lector.<br />

40. Ecce conwpivi mandata tua : in œquitate tua<br />

vivifica me.<br />

Ecce ar<strong>de</strong>nler <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ravi observare mandata hia : tu<br />

ergo, pro tua :-equilate et justitia, serva et accresce in me<br />

vitam, qure est in illorum observatione.<br />

4L Et veniat wper me misericordia tua, Domine,<br />

salutare tu mn secundwn eloqztium tuum.<br />

Et <strong>de</strong>scendat ex allo super me miscricordia tua, Do­<br />

mine : et adsit mihi salutare auxilium tuum, quemad­<br />

modum dixisti et pollicitus es.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXVHI 351<br />

Ipsi oculi mei pene consumpti sunt ùum assidue et in­<br />

tente in cœlum suspiciunt, si qua forte vi<strong>de</strong>rent venientem<br />

salutem promissam, suo modo clamantes : Quando tan<strong>de</strong>m<br />

consolaberis me ?<br />

83. Quia factus snm sicut uter in pruina : justifica­<br />

tiones tuas non smn oblitus .<br />

•<br />

Tarn l'acta est cutis mea similis sacco coriaceo, pmina<br />

et gelu in rugas contracta : nec tamen in his malis man­<br />

datorum tuorum oblitus sum.<br />

84. Quot sunt dies servi sui ? qttando facies <strong>de</strong> per­<br />

sequentibus me judicium ?<br />

Quot sunt dies quibus ego servus tuus in his calamita­<br />

Libus victurus sum ? quando <strong>de</strong> his qui persequuntur me<br />

justam sumes vindictam ?<br />

85. Nmoraverunt mihi iniqui fabulationes, sed non<br />

ut lex tua.<br />

Tentantes me, iniqui narraverunt mibi imaginarias <strong>de</strong>­<br />

lcctationes mundi : sed, quidquid tlngunt longe est ab<br />

excellenLia et suavitate legis ture.<br />

86. Omnia mandata tua veritas : inique persecuti<br />

sunt me, adjuva me.<br />

Omnia mandata tua, cum prornissis adjunctis, fi<strong>de</strong> digna<br />

sunt : tu igitur O!)ern promissam confer rnihi contra eos<br />

qui injuste persecuti sunt me.<br />

87. Paulo minus consummaverunt me in terra : ego<br />

autem non <strong>de</strong>reliqui mandata tua.<br />

Parurn abfuit quin me in terram <strong>de</strong>jectum prorsus perdi<strong>de</strong>rint:<br />

ego tamen non <strong>de</strong>t•eliqui mandata tua, ad extre­<br />

mum usque spiritum pat·atus ea servare.<br />

88. Secundum misericordiam tuam vivifica me : et<br />

custodiam tesfimonia oris lui.<br />

Pro tua misericot·dia , mihi miseriis prope exanimato<br />

vitam red<strong>de</strong>, et tua ilia mandata <strong>de</strong>inceps magis ac magis<br />

observa ho.<br />

89. In œternum, Domine, verbum tuum permanet in<br />

cœlo.<br />

In reternum, Domine, jussio tua perstat, vim habet in<br />

cœto, aù illius diuturnitatem et regularem motum conser­<br />

vandum.<br />

90. In generationem et generationem veritas tua :<br />

{undasli terram, el permanet.<br />

Quod in terris esse ac fieri voluisti, est, eritque per<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


352 PSALMUS CXVIII<br />

omnes generationes : ipsa terrre moles, a le fundata, sem­<br />

per IÎlanet ac subsistit.<br />

9L Ordinatione tua perseverat dies, quoniam am­<br />

nia serviunt tibi.<br />

Ordinatione tua, pet·severat successio dierum, quoniam<br />

omnia serviunt tibi, ac verbo tuo obediunt.<br />

92. Nisi quod lex tua meditatio mea est, tune forte<br />

periissem in humitilate mea.<br />

Nisi assidue euro animo meo cogitassem <strong>de</strong> lege tua,qure<br />

me docet omnia imperio tuo parere, nihilque temere, nihil<br />

fortuito fieri in universo, jamjam, <strong>de</strong>sperans, periissem in<br />

afllictione mea gravissima.<br />

93. In œternum non obliviscar justificationes tuas,<br />

quia in ipsis vivificasti me.<br />

Itaque nunquam, quamdiu vixero, obliviscar prxcepta<br />

Jegis ture, quia in ipsis meditandis et implendis vitam<br />

mibi conservasti et auxisti.<br />

94. Tuus sum ego, salvum me {ac, quoniam j?tstifi­<br />

cationes tuas exquisivi.<br />

Ego sum tuus obsequentissimus servus, me igitur sal­<br />

vum fac, et ut rem tuam conserva ne peream, dum niltil<br />

ali ud qurero ni si mandata tua, ut ilia perficiam.<br />

95. Me expectaverunt peccatores, ut per<strong>de</strong>rent me :<br />

lestimonia tua intellexi.<br />

Peccatores observaverunt vias meas, expectantes occa­<br />

sionem per<strong>de</strong>ndi me : interim ego inlelligendre legi ture me<br />

addixi, ut certius vilarem insidias eorum.<br />

96. Omnis consummationis vidi fi<strong>de</strong>m : tatum man­<br />

datum lttum ni mis.<br />

Vidi nibil esse tam absolutum et perfectum in hoc<br />

mundo quod non habeat finem et terminum : at lex tua<br />

nullis temporum aut perfectionis limitibus circumscribitur.<br />

97. Quomodo dilexi legem tuam, Domine ! Tata<br />

die meditatio mea est.<br />

Quam ar<strong>de</strong>n ter dilexi !egem tuam, Domine ! Totam diem<br />

in ea meditanda consumo.<br />

98. Super inimicos meos pru<strong>de</strong>ntem me fecisti man­<br />

data tuo, quia in œternum mihi est.<br />

Fecisti me pru<strong>de</strong>ntiorem inimicis meis, per intelligen­<br />

tiam mandatorum tuorum, quia ilia semper ante oculos<br />

mibi sunt.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


351I PSALMUS CXVIII<br />

Voluntarias promissiones quibus juravi me servaturum<br />

judicia tua justissima, tu, qmeso, benignus accipe: et doce<br />

me semper ilia judicia.<br />

!09. Anima mea in manibus meis semper : et legem<br />

tuam non swn oblitus.<br />

Quolidie <strong>de</strong> vita periclitor, animam meam velut in ma­<br />

nibus portans, sicut rem expositam perpetuo periculo casus<br />

aut direptionis : et tamen legis tu:e in malis tarn pr:esentibus<br />

non sum oblitus.<br />

HO. Posuenmt peccatores laqutmm mihi : et <strong>de</strong><br />

mandatis tuis non erravi.<br />

lmpii veluti expan<strong>de</strong>ntes laqueum in perniciem meam,<br />

omnibus artibus egerunt ut <strong>de</strong> lege tua rece<strong>de</strong>rem : et <strong>de</strong><br />

mandatis luis non aberravi, sed ilia constanter tenui.<br />

iii. Rœreditate acquisivi testimonia tua in œler­<br />

num, quia exultatio cordis mei sunt.<br />

Our a mandatis tuis non <strong>de</strong>tlexerim ea causa est quia<br />

elegi mihi in h::ereditatem œte1'nam !egem tuam ; ipsa<br />

enim est mihi jucundissima et dulcissima, exultatio cordis<br />

mei.<br />

H2. Inclinavi cor meum ad {aciendas justificationes<br />

tttas in œternwn, p1·opter retributionem.<br />

Inclinavi et direxi cor meum ut opere pr::estem justis­<br />

sima pr::ecepta tua usque in finem : idque ut consequai'<br />

eam merce<strong>de</strong>m, qu::e in lege tua promissa est servantibus<br />

mandata tua.<br />

113. Iniquos odio habui, et legem tuam dilexi.<br />

Iniquos <strong>de</strong>testatus sum, non ralione natur::e, sed ratione<br />

iniquitatis quatenus adversantur legi tu::e, quam permul­<br />

tum dilexi.<br />

ii4. Adjutor et susceptor meus es tu : et in verbum<br />

tumn supersperavi.<br />

Adjutor et protector meus es tu contra eorum aggres­<br />

sioncs : et magis ac magis in certissimis legis tu::e promissis<br />

speravi.<br />

1.15. Declinate a me, maligni: et scrutabor manda-<br />

ta !Jei mei. ·<br />

Recedite a me, homines perversi, nibil vobiscum com­<br />

mune volo : sic enim liberius scrutabor mandata Dei mei.<br />

116. S1tscipe me secundum eloquium tuum et vivam:<br />

et non con{ttndas me ab expectatione mea.<br />

'l'u Yero, Domine, acce<strong>de</strong>, sustenta me manu tua, se-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXVIII 35G<br />

cundum eloquium tuum, per quod me bene sperare ao<br />

securum esse jussisti, et vitam mihi serva : ne patiaris me<br />

frustratum exci<strong>de</strong>re spe mea, ac propterea erubescere.<br />

H 7. A djuva me, et salvus ero : et meditabor in jus­<br />

tificationibus tuis semper.<br />

Adjuva me, et quanquam multi fortesque sint qui me<br />

oppugnant, tuo auxilio mox ab eorum viol enlia salvus ero;<br />

atque, tune sine impedimento assidue meditabor in justis­<br />

simis pr::eceptis luis.<br />

H8. Sprevisti omnes disce<strong>de</strong>ntes a judiciis tuis, quia<br />

injusla cogitatio eorum.<br />

Abjecisti omnes rece<strong>de</strong>ntes a justissimis mandatis tuis,<br />

quia injusta et impia est cogilatio, quam <strong>de</strong> non pr::es­<br />

tanda tibi obedientia susr,ipiunt.<br />

:1.19. Pra;varicantes reputavi omnes peccatores ter­<br />

rœ, i<strong>de</strong>o dilexi testimonia tua.<br />

Peccatores quoslibet tanquam a via veritatis et beatitu­<br />

dinis <strong>de</strong>vios reslimavi : i<strong>de</strong>o, ut tarn magnum malum<br />

effugiam dilexi !egem tuam et illi adhresi.<br />

1.20. Confige timore tuo carnes meas : a judiciis<br />

enirn tuis tirnui.<br />

Ca rna les omnes cupiditates meas timore tuo, quasi clavis<br />

quibusdam, confige. ut a perficiendo <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ria sua cohi­<br />

beantur : limui enim judicia tua et pamas quas !egem<br />

tuam violantibus intentas.<br />

1.21.. Feci judicium et justitiam : non tradas me ca­<br />

lumniantibus me.<br />

Jus suum unicuique reddidi et quod ::equum et justum<br />

est constanler feci : ne permittas a calumniantibus me<br />

impune vexari.<br />

122. Suscipe servum tuttm in bonum : non calum­<br />

nientur me superbi.<br />

Suscipe, ut patron us, causa rn servi tui ut bene sit ei :<br />

nec patiaris ut superbi hostes mei suis me injustis calum­<br />

niis opprimant.<br />

f 23. Oculi mei <strong>de</strong>fecm·unt in salutare tztttm, et in<br />

eloquium iustitia; tua;.<br />

Oculi mei <strong>de</strong>bilitati sunt dum jugiter eos ad cœlum<br />

intendo, expectans vcnturam a te salutem, et adimpletio­<br />

nem promissionis tua- fi<strong>de</strong>lissimam.<br />

1.24. Fac cum servo t'lw secu.ndurn misericordia.m<br />

tuam : et justificationes tuas doce me.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


3:iG PSALMUS CXVIII<br />

Age cum scrvo tuo, non secundum merita ipsius, sed<br />

secundum misericordiam tuam : el hoc prresla ut, te do­<br />

cente, prœcepta tua justissima addiscam.<br />

125. Servus tuus sum ego : da mihi intellectum, ut<br />

sciam lestimonia tua.<br />

Servus tuus obscquens ego sum : hoc oro, ut <strong>de</strong>s mihi<br />

donum intellectus, quo instruclus perfecle cognoscam vo­<br />

Iuntates tuas, quas exequi <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ro.<br />

126. 1'empus faciendi, Domine: dissipaverunt legem<br />

lttam.<br />

0 Domine, tempus est ut exeras potentiam tuam adver­<br />

sus impios , nam legem tuam, quantum in ipsis fuit,<br />

<strong>de</strong>struxerunt.<br />

127. l<strong>de</strong>o dilexi mandala tua, super aurum et to-<br />

pazion. •<br />

Quoniam autem eos vidi !egem tuam spernentes ac vio­<br />

lantes, i<strong>de</strong>o ego, ex ad verso, hujus legis amore magis accen­<br />

sus sum; et illam pluris feci quam aurum et topazion, et<br />

quidquid preriosius habetur in terra.<br />

1.28. Propterea ad omnia mandala tlta dirigebar :<br />

omnem viam iniquam odio habui.<br />

Quoniam !egem tuam tantopere dilexi, i<strong>de</strong>o non ad<br />

unum solum aut alterum, sed ad mandata tua universa<br />

implcnda dirigebam voluntates meas : omnem autem viam<br />

pravam refugi et execratus sum.<br />

129. Mirabilia testimonia tua : i<strong>de</strong>o scrutata est ea<br />

cmima mea.<br />

Mirabilia sunt testimonia tua propler alla mysteria quœ<br />

in eis involvunlut·, i<strong>de</strong>o anima mea totam se iis scrutandis<br />

addixit.<br />

130. Declaratio sermonu·m tuorum illttminat, et in­<br />

tellectmn dal parvulis.<br />

Sermones Lui, si <strong>de</strong>clarentur ct explicentm·, lumen affe­<br />

runt iis qui sunt in ignorantiœ tenebris, et verœ sapientiœ<br />

intelligenliam prœstant parvulis, qui tales sunt œtate,<br />

sensu et maxime humilitate cordis.<br />

131. Os mewn aperui et attraxi spirilttm, quiet man­<br />

data tua <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabam.<br />

Sicut ii qui, avi<strong>de</strong> aliquid expectantes, os aperiunt et<br />

auram attrahunl, ila, prœ summo Iegis tuœ cognoscendœ<br />

et servandœ <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rio, anhelavi.<br />

132. Aspice in me, el miserere mei, secundum ju­<br />

diciwn diligenlium nomen tuum.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXVIII 361<br />

166. Expectabam sahttare tuum, Domine: et man­<br />

data tua dilexi.<br />

Expectabam salutem a te , Domine, atque, ut hanc<br />

impetrat·em, mandata tua ar<strong>de</strong>ntius dilexi.<br />

:1.67. Custodivit anima mea testimonia tua, et dilexit<br />

ea vehementer.<br />

Observavi teslimonia tua ex animo, sincero cor<strong>de</strong> : et ea<br />

dilexi, non communi dilectione, sed vehementi.<br />

:1.68. Servavi mandata ttta et testimonia tua : quia<br />

omnes viœ meœ in conspectu tuo.<br />

Srrvavi diligenter mandata tua et statuta tua, in omni<br />

re : scio enim Le vi<strong>de</strong>re et tibi perspectas esse omnes cogi­<br />

tationes et actiones meas.<br />

i69. Appropinquet <strong>de</strong>precatio mea in conspectu tuo,<br />

Domine : juxta eloquùtm tu1tm da mihi intellectum.<br />

AsccnJat oratio mea ad te, Domine, et pr


362. PSALMUS CXIX<br />

Vehementer exoptavi, Domine, salutem quaro promi­<br />

sisti, interimque ture Iegis meditatione animum meum<br />

oblecto.<br />

175. Vivet anima mea, et laudabit te : et judicia tua<br />

adjuvabunt me.<br />

Quum salutem concupitam obtinuerit anima mea, tune<br />

vivet in reternum et laudabit te in perpetuum : et mandata<br />

tua ad beatum ilium eJJectum adjuvabunt ac perducent me.<br />

i 76. Erravi, sicut avis quœ periit : qumre servttm<br />

tttttrn, qttia mandata tua non sum oblitus.<br />

Huc illuc erravi profugus et exul, veluti perdita ovicula :<br />

tu, qui es pastor meus, me servum tuum require, et reduc<br />

in patriam, quia tuorum mandatorum semper memor fui.<br />

PSALMUS CXIX<br />

Ad Domlnum, cum trlbuhn·ea· . ..<br />

EXPOSITIO<br />

Hic psalmus est p1·imus e gradualibus, id est ex quin­<br />

<strong>de</strong>cim ill-is qui post psalmttm :118, sequuntur et inscri­<br />

bunttw singuli canticum graduum seu ascensionum. Qwenam<br />

sit hujus nom1:nù causa, val<strong>de</strong> incertum est.<br />

Alii tenent hosce psalmos i<strong>de</strong>o graduum dictas fuisse,<br />

quod canerentur· in ascensione quin<strong>de</strong>cim graduurn<br />

ducentium ad templum Satomonù. Ali'i potius interpr·etantur<br />

cantica ascensionum, et 1·ationem dant, quod<br />

cantati fuerint hi psalmi,ab israelitis Babylone captivis,<br />

d'ltm per· turmas successivas redirent in patriam.<br />

Tttnc titultts allu<strong>de</strong>ret ad situm Jemsalem, ad qttam<br />

ex omni parte ascen<strong>de</strong>ndurn erat, eo quod esset colla­<br />

cala in rnontibus. Al ii alias sententias afferunt.<br />

Ii Patres, qui intra sensus spiritualis fines se con­<br />

tinuerunt, quin<strong>de</strong>cirn hos psalmos perin<strong>de</strong> habent ac<br />

toti<strong>de</strong>rn gradus , quibus ad virtutern beatarnque 33ter­<br />

nitatem âedttcinwr. Pr33clara enirn in illis ad mores<br />

(ormandos documenta. eximii anim33 1·eligios33 senstts,<br />

et accomodata ad omnern vit;e conditionem exempta<br />

inveniuntur.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


364 PSALMUS CXX<br />

PSALMUS CXX<br />

Leva vi oculos meoa in montes, , ,<br />

EXPOSITIO<br />

ln duobtts primis versibus Propheta inducit loquen­<br />

tem virum justum, qui pergens ad civitatem sanctam<br />

levat oculos ad montes, in quibus posita erat, auxiliumque<br />

Dei creatoris imptorat , ad prospe1·e conficiendum<br />

iter inceptum. Sequentibus versibus, psaltes<br />

preca,ntem altoquitur et consotatur, ipsi promittens<br />

afTuturam opem Domini, qui worum saluti perpetua<br />

invigitat. Psatmus est consolatorius, et convenit cuicumque<br />

christiano peregrinanti in terra et levanti<br />

oculos ad cœlum, qtta ascen<strong>de</strong>re <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rat.<br />

PARAPHRASIS<br />

L Levavi oculos meos in montes, un<strong>de</strong> veniel auxi­<br />

lium mihi.<br />

Peregrinus ego viator, levavi oculos meos ad montes<br />

in quibus rediticata est Jerusalem, un<strong>de</strong> veniel mihi auxi­<br />

lium protectionis et consolationis.<br />

2 .. Auxilium meum a Domino, qui {ecit cœlum et<br />

terram.<br />

Auxilium meum veniet a Domino, qui solus, inter omnes<br />

qui dicuntur dii , creavit cœlum ac terram ac proin<strong>de</strong><br />

omnia babet in sua ditione ac potestate.<br />

3. Non <strong>de</strong>tin commotionem pe<strong>de</strong>m tuum, nequedor­<br />

mitet qui custodit te.<br />

Adsit tibi Deus quem invocasti, o homo : rogo ut non<br />

sinat vacillare pe<strong>de</strong>s tuos, neque dormitanti similis vel<br />

!eviter negligat tui custodiam, quam suscepit!<br />

4. Ecce non dormitabit, neque dormiet, qui cztstodit<br />

Israël.<br />

Ecce, flet, ut dixi : etiam si enim Dominus quandoquc<br />

vi<strong>de</strong>atur attentione carens, dum multa dissimulat ad Lem­<br />

pus , nequaquam tamen vel !eviter obdormiscet , mullO<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXXI 365<br />

magis non alte dormiet unquam, is qui singulariter custo­<br />

diendum suscepit servum suum Israelem.<br />

o. Do minus custodit te, Dominus protectio tua super<br />

manum <strong>de</strong>xteram tuam.<br />

Dominus vigilans custodit te in periculis Dominus pro­<br />

tegit te, ad la tus tuum <strong>de</strong>xtrum assistit,' para tus ad te<br />

adjuvandum, et vicem tenens umbraculi.<br />

6. Per diem sol non uret te, neque luna per noctern.<br />

Per diem sol non uret te ardore suo, neque luna per<br />

noctem lœ<strong>de</strong>t te frigore suo. ·<br />

7. Dominus custodit te ab omni malo : custodiat ani­<br />

mam tuam Dominus.<br />

Non solum te Dominus custodit ne cadas et ne fatige­<br />

ris , sed ab omni alio malo, quod in itinere occurrere<br />

possit, te Dominus proteget atque custodiet, ex quo flet ut<br />

anima tua, seu vita tua, omnino incolumis in itinere con­<br />

servetur.<br />

8. Dominuscustodiat introïtum tuum etexilumtuum,<br />

ex hoc nunc et usque in sr.eculum.<br />

Custodiat te Dominus domi et foris, in negotiis domes­<br />

ticis et externis, in vita et morte, ab initio peregrinationis<br />

tuœ usque in tlnem : sit semper tecum, ex hoc nunc usque<br />

in œternum.<br />

PSALMUS CXXI<br />

Lmtotua aum in hl" quœ dicta 11unt mlbl ...<br />

EXPOSITIO<br />

Prr.esens psalmus maximum piorum Js1·aelitarum<br />

<strong>de</strong>si<strong>de</strong>rium indicat Jer·usalem veniendi, templumque<br />

a<strong>de</strong>undi : et ea w·bs a pulcMitttdine r.edificwrum, a<br />

concordia civium, atque ut cent?'ttm relig_ionis et se<strong>de</strong>s<br />

tum jud·iciarir.e, twrn regir.e potestatis laudatttr; postre­<br />

rnum huic dilectissimr.e cimtati omnia fattsta et pros­<br />

per·a optantur·.<br />

Sttb typo autem terr·enr.e Jentsalem,hic opoTtet intel­<br />

ligere <strong>de</strong>scribi potissimum lr.etitiam animr.e, qur.e dum<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


370 PSALMUS CXXIV<br />

tem ; et quaml.Yis ad ternpus interdlurn pcrrnittat Deus<br />

pios ab irnprob'is vexari, tarnen hos tan<strong>de</strong>m cornp1·i­<br />

mit, ne itli supm vires a(flicti excidant a justitia. Si<br />

qui autem <strong>de</strong>clinant a 1·ecta via, per quarn pergere<br />

mceperant, Dorninus in ptmitione cos conjunget irn­<br />

piissimis hominibus; interea veri Is1·aelitce tranquilta<br />

pace fruituri sunt.<br />

Afystice, hic psalrnus continet promissiones <strong>de</strong> perpe­<br />

tuitate Ecclesice, cujus typus erat urbs Jerusalem, <strong>de</strong><br />

assidtta Dei protectoris prcesentia in populo suo et<br />

continua piorttrn <strong>de</strong>{ensione.<br />

P ARAPHRASIS<br />

L Qui confidunt in Domino, sicut mons Sion :non<br />

commovebitur in œternum, qui habitat in Jerusalem.<br />

Quotquot spem suam collocant in Domino, eique sc<br />

totos credunt, hi stabiles et immoti erunt, sicut mons<br />

Sion : qui suam in Jerusalem constituit habitationem,<br />

nunquam <strong>de</strong> loco suo tolletur.<br />

2. Montes in circuitu ejus : et Dominus in circuitu<br />

popttli sui ex hoc nunc et us que in scecu.lum.<br />

Sicut montes sunt in circuitu Jcrusalem, eisque circumcincla<br />

munitur: ita et Dominus est pr·o muro in ciœuitu<br />

populi sui, ipsum ab hostili impetu muniens et <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>ns,<br />

idque ex hoc tempore usque in perpetuum.<br />

3. Quia non relinquet Dominus virgam peccatorum<br />

snper sortem justo rum, ut non extendant justi ad ini­<br />

quitatem manus was.<br />

Si quando patiatur Dominus, in meritum vel in correc­<br />

tionem populi sui, euro ab improbis vehementer affiigi, ta­<br />

men non sin et diu requiescere tyrannicam virgam im­<br />

piowm super terram justorum, ne ipsi. malis fracti et<br />

pessimis exemplis allecti, ad eas<strong>de</strong>m iniquitates per·petran­<br />

das manus admoveant.<br />

4 Benefac, Domine, bonis et reelis cor<strong>de</strong>.<br />

Pro hac ergo, Domine, tua provi<strong>de</strong>ntia tuer·e semper et<br />

bonis luis impie hos, qui non ficte sed vere boni sunt, et<br />

habent cor sincerum, purum ab omni simulatione et perversitale.<br />

5. Declinantes autem in obligationes, addttcet Do­<br />

minus cum operantibus iniquitatem :pax super Israël.<br />

Eos autem qui, relicta rectitudine justiti:e, <strong>de</strong>clinant ad<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


372 PSALMUS CXXVI<br />

2. Tune repletum est gauclio os nostrum, et lingtta<br />

nostra e.'Cultatione.<br />

Tune os nostrum plenum fuit !reLis cantieis, et lingua<br />

nostra pro ru pit in voees exullationis et jubilalionis.<br />

3. Tune dicent inter gentes : magnificavit Domimts<br />

{acere cum eis.<br />

Tune ipsre gentes dieent inter sese : magnifiee admodum<br />

egit Dominus cum istis, et supra modum magna et mira­<br />

bilia sunt, qure fecit in gratiam eorum.<br />

4. Magnificavit Dominus {acere nobiscttm : facti<br />

sumus lœtantes.<br />

Vere magnifiee Dominus se nobiscum gessit: i<strong>de</strong>o faeti<br />

sumus lretantes, qui prius eramus tristes et gementes.<br />

5. Converte, Domine, captivitatem nostram, sicut<br />

torrens in Austro.<br />

Domine , redue r·eliquos nostrates captivos in tanta<br />

multitudine el euro tanta rapiditate, ut imitentur torrentem<br />

quem replet aquis et vehementer' impellit ventus australis.<br />

6. Qui seminant in laerymis, in exultatione metent.<br />

Uerte, flet in nobis quod in agricolis seminantibus fieri<br />

solet: seminant cum lahore et <strong>de</strong>fatigatione , gementes<br />

propter duriliem soli, at, tempore messis, cum maxima<br />

lretitia metent.<br />

7. Euntes ibant et flebant, miltentes semina sua.<br />

lbant agrieolre per arva et semina in terram spargebant,<br />

tr·istes tamen proptet' laborem et incertiludinem lructus.<br />

8. Venientes autem venient cum exultatione, portan­<br />

tes manipulos suos.<br />

Postea autem, venientcs ex agro, venient domum eum<br />

exultatione, reterentes pro paucis granis integros mani­<br />

pulos spicarum.<br />

PSALMUS CXXVI<br />

Nitd Domlnut!l œdlficuve••lt ...<br />

EXPOSITIO<br />

Prmsenti psalrno Propheta, ut ad colendum Deum et<br />

{i<strong>de</strong>ndum ei tmice adducat homines, asseverat sine<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXXX 379<br />

Ipse igitur redimet Israël ex omnibus quantumvis multis,<br />

variis ac gravibus peccatis ejus, ac proin<strong>de</strong> etiam ab aliis<br />

malis quorum iniquitates sunt causa.<br />

PSALMUS CXXX<br />

Dooline, nou e11t exaltotnDl ...<br />

EXPOSITIO<br />

Vidcttw htmc psalmwn scripttbm esse a Davi<strong>de</strong>, Ctb­<br />

jtbS nomine inscribitur, t&l matas <strong>de</strong> se apud Saulem<br />

suspiciones dilueret: St6pm·bo enim ltbmenteque anima<br />

1·egiam potestatem af[ectare dicebattw. Suam igitur<br />

hic apologiam suscipit, Deum testem advocans sese ab<br />

omni superbi33 aut ambit·ionis sgspicione abesse;<br />

Canticttm istud asstbmere potutt Nehemias, 'Ut protestaretur<br />

cont1·a eos qui eum injuste accusabant, qtbia<br />

ipse ct Jud33i a captivitate Bab'ylonica reversi vellent<br />

1·ebeltare ad versus 1·egern Persarttrn. Esd1·. II. G, 7, 8.<br />

F'orsilan ·ultimtt.s psalmi versus fuit addit·us a Nehe­<br />

mia, ad (lrmandam spem populi inter tot insecta­<br />

tiones.<br />

Est autern hic psalmus gmdualibus ttntts, quoniam<br />

docet in quo humilitas vera consistat, et nulta est via<br />

securior ad asccn<strong>de</strong>ndum, httrnilitate, dicentc Domino:<br />

omnis qui se humiliat exaltabitur.<br />

PARAPHRASIS<br />

l. Domine , non est exaltatum cor meum, neque<br />

ela ti su nt oculi mei.<br />

Domine, tu ipse mihi testis es quoniam cor meum non<br />

superbiit, neque ela li sunt oculi mei, quasi arroganter<br />

alios <strong>de</strong>spiceeem.<br />

2. Neque ctmbulavi 'in magnis, neque in mirabilibus<br />

super me.<br />

Neque pt·osecutus sum res qu;e vires meas vel meum<br />

statum exce<strong>de</strong>rent, neque arcana divinœ provi<strong>de</strong>ntile ,·onsilia,<br />

qum sunt supra captum meum, attingere tentavi.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


384 PSAL!IIUS CXXXIT!<br />

Ecce quaro utilis et quaro jucunda r!)s est concor<strong>de</strong>s<br />

simul habitare fratres, vitam unanimem ducentes !<br />

2. Sicut unguentum in capite,quod <strong>de</strong>scendit in bar-<br />

barn, barbam Aaron. ·<br />

Grata est brec concordia, instar olei illius fragranlissimi<br />

odoris quod ex Aaronis capite in banc et illam ejus barb:e<br />

partem olim <strong>de</strong>fluxit.<br />

3. Quod <strong>de</strong>scendit in oram vestimenti ejus, sicut ros<br />

Ilermon, qui <strong>de</strong>scendit in montem Sion.<br />

Et quod ex barba <strong>de</strong>cidit in oram superiorem vestis ejus<br />

sacerdotaUs , utilis insuper est ea<strong>de</strong>m bœc concordia,<br />

instar roris qui in montem Het·mon et in montem Sion<br />

<strong>de</strong>pluit, quique utrumque monlem feracem reddit ac fer­<br />

tilem.<br />

4. Quoniam illic mandavit Dominus benedictionem<br />

et vitam usque in sœculwn.<br />

Etenim, ubi viget fratrum concordia, illic misit Dominus<br />

benediclionem suam, quœ est fons omnium bonorum el<br />

pignus vitœ perpetuœ.<br />

PSALMUS CXXXIII<br />

Ecce nunc benedicite Dominum ...<br />

EXPOSITIO<br />

In hoc psalmo, qui est ultimus gradualium, adhor­<br />

tattw Pt·opheta omnes servos Dei potissirnumque sacer­<br />

dotes et levitas ad laudandwrn Deum in templo ejus,<br />

ac vicissim eis divinam bencdictionem optat et pro­<br />

mittit.<br />

Sensu mystico, Ecclesia sctee1·dotalem ordinem atlo­<br />

quitm·, et ad Deum assidue orandum provocat. Non<br />

tarnen ad solos sacerdotes dù·igtmtur verba efus, seeZ<br />

etiam ad fi<strong>de</strong>les omnes.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Ecce nunc benedicite Dominum, omnes servi Do­<br />

mini.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


390 PSALMUS ÙXXXY<br />

10. Qui percussit lEgyptum cum primogenitis eo­<br />

rum, quoniam in œtemum misericordia ejus.<br />

Qui multis plagis aftecit .lEgyptum, ultimo interficiens<br />

omnia primogenita .lEgyptiorum, quoniam in roternum per­<br />

manet misericordia ejus.<br />

H. Qui edu:Jiil israël <strong>de</strong> medio eorum, quoniam in<br />

œternum misericordia ej1,ts.<br />

Qui <strong>de</strong>in<strong>de</strong> eduxit lilios Israël ex medio .Jegyptiorum,<br />

qui eos tenebant captivos, quoniam in reternum permanet<br />

misericordia ejus.<br />

1.2. ln manu potenti et brachio excelso, quoniam in<br />

œternum misericordia ejtts.<br />

Idque fecit, manu valida et brat:hio exlento, proplér<br />

]10pulum suum , quoniam in ;eternum permanet miseri­<br />

cordia ejus.<br />

13. Qui diviût mare ntbrurn in divisiones,quoniam<br />

in œtermtm misericordia ejus. .<br />

C.1ui divisit mare rubrum in duas partes, aquis bine el<br />

in<strong>de</strong> stantibus, tfuoniam il1 :eLernum pe1·manet miseri­<br />

cordia ejus.<br />

U. Qui eduwit Israël per medium ejus, quoniam in<br />

œternum misericordia ejus.<br />

Et transire fecit Israël, per medium maris alveum, ita<br />

siccatum, quoniam in reternum permaneL misericordia<br />

ejus.<br />

1.5. Et excussit Pharaonem et virtutem ejus in mari<br />

ntbro, quoniam in œternum misericordia ejus.<br />

Qui Pharaonem et milites ejus, e ;:urribus atque equis<br />

excussos, <strong>de</strong>mersil in eo<strong>de</strong>m mari rubro, aquis reversis,<br />

quooiam in reternum permanet misericordia ejus.<br />

16. Qui (radwx:it populum suum per <strong>de</strong>sertum, quo­<br />

niam in œlernum misericordia ejus.<br />

Qui pcr imium dcsettum <strong>de</strong>duxit populum suum, nec<br />

quidquam illi <strong>de</strong>esse passus est, quoniam in œtemum<br />

pm·manet misericordia ejus.<br />

17. Qui perwssit reg es magnos, quon·iam in éeter­<br />

num misericordia ejus.<br />

Qui <strong>de</strong>in<strong>de</strong> percussit et <strong>de</strong>jecit reges gran<strong>de</strong>s potentia et<br />

vir·ibus, fJUi ohsistebant populo suo, (JUOniam in œtel'IIlllll<br />

permanet misericorùia ejus.<br />

!8. Et occidit reae!) forte!;, quoniam in


P8AL11US CXXXVJ<br />

PSALMUS CXXXVI<br />

SUJ>el• fluminn Bnbylonl!!! .. ,<br />

EXPOSITIO<br />

Psalmtts istc vox est sacerdotum,levita1'1J,rn omniumque<br />

fustontm ·in captivitate Babylonica existentittm,<br />

qui pr·imo qtà<strong>de</strong>m memorant susceptttm a se ob vastationem<br />

Jerusatem luctttm, eumque se non <strong>de</strong>posituros<br />

esse, durante exiho, assever·ant, <strong>de</strong>ctar·antes se non<br />

passe cantare cantica lœtitùe in terra aliena; <strong>de</strong>in<strong>de</strong><br />

ea<strong>de</strong>m imprecantur mala ldttmœis et Babyloniis, qttœ<br />

ab his oentibus perttûemt poptûus Judaicus. Secun­<br />

dum rnysticam intelligentiarn, hic psalmus aptandus<br />

est populo (i<strong>de</strong>tiwn in hoc munda, tanquam in ex'itio<br />

atque in media Babylonis, <strong>de</strong>ge·nl'i. Sancti enirn jugiter<br />

memor·es sui exilii, et agnoscente locttm ttn<strong>de</strong><br />

abducti stmt et ·in qttem redir·e aliquanào sperant,<br />

suspendunt organa in salicibus, hoc est, omnia httjus<br />

mtmdi gattclia abjw·ant, semper ad patriarn suam<br />

aspirantes , atque ab omnibus quœ hic bland·iuntwr<br />

r·enuentes <strong>de</strong>tectari. Utlio autem illa qu::e in fine psal­<br />

mi canitur, signifîcat vindictarn illam gravissimam<br />

quam <strong>de</strong> d::emonibtts, malorum suasoribus, et cle hominibHs<br />

persecutotibus in novissirno die sumptttrus est<br />

populus ficlelis.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Super flmnina Babylonis, illic sedimus et /levi­<br />

mus, cwrn recordaremur Sion.<br />

Juxta Oumina tenre Babyloniorum, illic mœsti sedimus,<br />

et Jacrymas profudimus, cum recordaremur Sionis vastatœ<br />

et diruta;.<br />

2. In salicibïts in rnedio ejus, suspendimus organa<br />

noslra.<br />

Ad salices riparum, in medio regionis Babylonicre, sus­<br />

pendimus orgaua nostra , ab mnni l:elilia:! signo absli­<br />

nrnles.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXXX\'I 393<br />

3. Quia illic interro.gaverunt nos, qui captivas duxe­<br />

runt nos, verba cantionum.<br />

Igitur, quando illic hi, qui adduxerunt nos in captivitatem,<br />

rogavet·unt nos ut audirent melodias cantionum<br />

nostrarum.<br />

4. Et qui abduxerunt nos : hymnum cantate nobis<br />

<strong>de</strong> canticis Sion.<br />

Et hi qui abduxerunt nos e terra nostra, nobis dixerunt:<br />

cantate, ad mulcendum aures nostras, aliquem ex<br />

festivis hymnis, quos canere solebatis in Sione.<br />

5. Quomodo cantabimus canticum Domini in terra<br />

aliena?<br />

Respondimus : quomodo poterimus cantare jubila­<br />

tionis cantica in terra qure non est nostra, quasi ali­<br />

quam in ea voluptatem caperemus et Ilierosolymitani<br />

excidii obliti fuissemus.<br />

6. Si oblitus fuero lui, Jerusalem, oblivioni <strong>de</strong>tur<br />

<strong>de</strong>xlera mea.<br />

Certe, o Jerusalem, si tui oblitus fuero, inst1·umenta<br />

musica in terra extera pulsando, mea hrec, qure ilia ins­<br />

trumenta pulsaverit, <strong>de</strong>xtera exarescat.<br />

7. Adha?reat Zingua mea faucibus meis, si non me­<br />

minera tui.<br />

Et lingua mea adbrereat immobilis faucibus meis, si<br />

vocero Jlectendo in modulas expetitos, signum <strong>de</strong>dcrim me<br />

non amplius meminisse civilatis sanctre.<br />

8. Si non proposuero Jerusalem in principio lmtitiœ<br />

meœ.<br />

Ita fiat, si non statuera mibi futuram Jerosolymre ins­<br />

taurationem tanquam initium omnis Iretitire mere, ita ut,<br />

donec ilia restituta fuer·it, nihil mibi sapiat, nihil me <strong>de</strong>­<br />

lectet.<br />

9. Memor esto, Domine, filiorum Edom, in die Je­<br />

rusalern,<br />

Memor esto, Domine, vindictam sumet'e <strong>de</strong> filiis Edom<br />

qui, in die vastationis Jerusalem,<br />

:10. Qui dicunt: Exinanite, exinanite usque ad fun­<br />

damentttm in ea.<br />

Dicebant Babyloniis : eam funditus evertile, e funda-<br />

mentis ipsis eam evertite. . .<br />

H. Füirt Baûylonis misera : beattts, qut retnbuet<br />

tibi retributionem tuam, quam retribttisti nabis.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


396 PSALMUS CXXXYIIl<br />

PSALMUS CXXXVIII<br />

Dotuiue, tn•ohnsU utc, et co;,;novi!!oti n1e . ..<br />

EXPOSITIO<br />

ln hoc psalmo David canit Dei omniscientiam et<br />

omnipr;esentiam. Caltvmniis impelitus, pottût <strong>de</strong> se<br />

p1·oprie loqui, et Deum scientem ornnia 'in testem<br />

adducere su;e ùwocenti;e. Attamen, juxta S. Chr·ysos­<br />

tomurn et ·insigniores interpretes, pr·;eciputtrn psat­<br />

mistœ pr-oP,ositum fuit admonere genus hurnanttrn<br />

De·um nihû ornnino latere, ewnque attente ornnia ins­<br />

picere, ita ttt nemo dicere possit: « Deus non novit aut<br />


PSALMUS CXXXVIII 397<br />

3. Et omnes vias meas prœvidisti, quia non est ser­<br />

mo in lin,qua mea.<br />

Omnia arcana consilia cordis mei prrevidisti, nec opus<br />

habes ut ea verbis eloquar.<br />

4. Ecce, Domine, tu cognovisti omnia, novissima et<br />

antiqua : tu formasti me, et posuisti super me manum<br />

tuam.<br />

Ecce, Domine, tu cognovisti omnia, futura in novissimis<br />

ùiebus et prreterita ab antiquissimo tempore : tu prreterea<br />

formasti me, et posuisti super me manum luam, ita ut<br />

ab ea egredi fas non sit.<br />

5. Mirabilis {acta est scientia tua ex me : conforlata<br />

est, et non potero ad eam.<br />

Hrec tua scientia, per quaro omnia nosti, a<strong>de</strong>o mirabilis<br />

est, ut captum meum omnino superet: prrevaluit sua cel­<br />

situdine et non potero ad eam pertingere.<br />

6. Quo ibo a spiritu ttw ? et quo a facie tua fttgiam?<br />

Quo ibo, ut abscondar a tua mente et intelligentia ? et<br />

quo fugere potero, ut conspectum tuum lateam ?<br />

7. Si ascen<strong>de</strong>ro in cœlum, tu illic es : si <strong>de</strong>scendm'o<br />

in infernum, a<strong>de</strong>s.<br />

Si, pro ubitrio meo, possem in summum cœlum ascen­<br />

<strong>de</strong>re, tu illic es : si <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>ro in infima terrre loca, etiam<br />

ibi tu ipse i<strong>de</strong>m a<strong>de</strong>s.<br />

8. Si sumpsero penn as meas diluculo, et habitavero<br />

in extremis maris.<br />

Si <strong>de</strong>ntur mihi pennre et, diluculo surgens, has pennas<br />

sumam et, taro velociler quaro lux aurorre, volem ab<br />

oriente ad occi<strong>de</strong>ntem, et llabitaverim in extremis maris,<br />

non tamen te elfugiam.<br />

9. Etenim illuc manus tua <strong>de</strong>ducet me : et tenebit<br />

me <strong>de</strong>xtera tua.<br />

Ipsa manus tua, sine qua moveri non possum, illuc per­<br />

feret me et <strong>de</strong>xtera tua semper tenebit me in potestale tua.<br />

10. Et dixi : forsitan tenebrœ conculcabmtt me :<br />

et nox illuminatio mea in <strong>de</strong>liciis meis.<br />

Et dixi, forsitan tenebrre, ut pertegit terram quam calcat,<br />

ita occullabunt me; sed nox ipsa illuminabit me,<br />

perspicuum exhibebit me tibi cum meis <strong>de</strong>liciis et volup­<br />

tatibus, quibus tuto in tenebris me fruiturum esse pu­<br />

ta!Jam .<br />

iL Quia tenebrœ non obscnrabantm' a te, et nox si-<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


:398 PSALMUS CXXXVIII<br />

eut dies illuminabitur : sicut tenebra: ejus, ita et lumen<br />

ejus.<br />

Quia tenebrm nullam apud te obscuritatem habent, et<br />

omnia in nocte libi clarescunt sicut in die : perin<strong>de</strong> tibi<br />

est sive dies sit, sive non, :eque omnia semper vi<strong>de</strong>s.<br />

12. Quia tu possedisti renes meos : suscepisti me <strong>de</strong><br />

utero matris meœ.<br />

Quia tu ipse <strong>de</strong>disti mihi principium vitale, quod est<br />

origo affectuum meorum : tu pl'Ovidisti mihi antequam exi­<br />

œm et statim atque exivi <strong>de</strong> utero matris meœ.<br />

13. Confitebor tibi, quia terribiliter magnificatus es:<br />

mirabilia opera tua, et anima mea cognoscit nimis.<br />

Lau<strong>de</strong>s persolvam tibi, Domine, quia ita magnum te<br />

ostendis ut stuporem menti me:e inferas : mirabilia sunt<br />

opera tua, plus quaro dici potest, idque anima mea supe­<br />

rabundanter cognoscit.<br />

14. Non est occ·ultatum os meum a te, quod {ecisti in<br />

occulto, et substantia mea in inferioribus terrœ . .<br />

Nullum ex ossibus meis te latet, eo quod unum quod­<br />

que tu ipse fecisti in occulto uteri materni, et tota subs­<br />

tantia mea a te formata est in imis visceribus genitricis<br />

me:e, sicut semina evolvuntur in sinu terrre.<br />

HS. Imper{ectum meum vi<strong>de</strong>runt oculi tui, et in libro<br />

tuo omnes scribentur : dies {ormabuntur, et nemo in<br />

eis.<br />

Imperfectum ac informe corpus meum, ab ipso nempe<br />

ejus exordio, vi<strong>de</strong>runt oculi tui : et in libro cognitionis tu:e<br />

omnes dies, quibus vivam, notati sunt, et nullus inter assi­<br />

gnatos <strong>de</strong>crit.<br />

16 . . Mihi autem nimis honorificati sunt amici tui,<br />

Deus : nimis conforlatus est principatus eorum.<br />

Est qui<strong>de</strong>m val<strong>de</strong> mirabilis h:ec provida operatio tua,<br />

qua complecteris omnes homines ; sed, meo judicio, in<br />

longe majori honore habuisti amicos tuos , eorum ex­<br />

cellentia et dignitas a te summopere auctre sunt.<br />

17. Dinumerabo eos et super arenarn. mtûtiplicaban­<br />

tur : exurrexi, et adhuc sum tecum.<br />

Si coner tuos amicos dinumerare, plures esse invenien­<br />

tur quaro sit arena maris : vi<strong>de</strong>ns eos, exurrexi ut me illis<br />

jungerem, et tecum persistere statui.<br />

18. Si occi<strong>de</strong>ris, Deus, peccatores : vir'i sanguinum,<br />

<strong>de</strong>clinate a me.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXXXIX 39()<br />

Quia autem <strong>de</strong>crevisti, Deus, per<strong>de</strong>re peccatores rebel­<br />

les: ob id, o vos viri sanguinarii, qui sanguini innocen­<br />

tium fun<strong>de</strong>ndo inhiatis, procul recedite a me, ne ruinre<br />

vestr::e implicer.<br />

1.9. Quia dicitis in cogitatione : accipient in vani­<br />

tate civitates tuas.<br />

Facessant. a me, Deus, peccatot·es, qui tibi dicunt in<br />

suis malignis cogitationibus: accipient, amici tui in vanum<br />

civitates et possessiones quas ei <strong>de</strong><strong>de</strong>ris; nam brevi illas<br />

eis sumus erepturi, quasi Dei erga suos provi<strong>de</strong>ntiam ct<br />

benevolentiam possent intervet'tere.<br />

20. Nonne, qui o<strong>de</strong>runt te, Domine, o<strong>de</strong>ram : et<br />

super inimicos tuos tabescebam ?<br />

Tu mihi testis es, Domine, me odisse eos qui te o<strong>de</strong>runt,<br />

tantamque esse vim odii mei et zeli, ut tabescam et<br />

<strong>de</strong>ficiam, vi<strong>de</strong>ns inimicos tuos honorem tuum violantes.<br />

21. Perfecto odia o<strong>de</strong>r am illos : et inimici {ac ti<br />

SW1l mihi.<br />

Quam maximo odio prosequebar eos, respectu iniqui­<br />

tatis illorum el quia tui inimici erant, ego etiam pro<br />

inimicis meis habui eos.<br />

22. Proba me, Deus, et scito cor mmtm : interroga<br />

me, et cognosce semitas meas.<br />

Explora me, Deus, et perscrutare intimiore ammt mei<br />

sensus, et perspice quales sunt semit::e per quas ambulo,<br />

investiga omnes actiones meas.<br />

23. Et vi<strong>de</strong>, si via iniquitatis in me est : et <strong>de</strong>duc<br />

me in via œterna.<br />

Et vi<strong>de</strong>, an forte <strong>de</strong>tlexerim ad aliquam iniquitatem : et,<br />

si me <strong>de</strong>prehen<strong>de</strong>ris non recte gt•adientem, retrahas me et<br />

<strong>de</strong>ducas in via, cujus terminus est ::eterna felicilas.<br />

PSALMUS CXXXIX<br />

Erlpe Dle, Dornlne, ab hornine :rnolo ...<br />

EXPOSITIO<br />

Omninrn fer·e inte1pTeturn ea<strong>de</strong>m sententia est hune<br />

psatnwm a Davi<strong>de</strong> esse cornpositttm, wm fugeret a<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


400 PSALMUS CXXXIX<br />

facie Saulis et aliorum inimicorum suorum qui eum<br />

calumniis, insidiis et armis impetebant. Tres partes<br />

habet hoc carmen. In priori, precatur· David p1·o sua<br />

salute; in secunda, hostibus unpr·ecatur; in tertia et<br />

postrema, cm·tam fiduciam concipit <strong>de</strong> futw·o hostium<br />

exitio <strong>de</strong>que sua sahbte.<br />

Porro in his aliisque similibus, cum Christi om­<br />

niumque justm·um typum pr·aJtule?·it David, etiam<br />

illis tJsalmus accomodandus est. Passioni CMisti illum<br />

applwat Ecclesia in hebdomada sancta.<br />

PARAPHRASIS<br />

1. Eripe me, Domine, ab homine malo : a viro tnt­<br />

quo eripe me.<br />

Eripe et libera me, Domine, ab homine perverso et do­<br />

loso : libera me a viro injusto et violento.<br />

2. Qui cogitaverunt iniquitates in cor<strong>de</strong> : tota die<br />

constituebant pr


· PSALMUS CXL<br />

Iniqui peribunt, at vero justi celebrabunt nomen tuum,<br />

Domine : recti cor<strong>de</strong> tecum perpetuo babitabunt, fruentes<br />

prresentia tua et aspectu benigni vultus tui.<br />

PSALMUS CXL<br />

Domine, clama vi nd te ...<br />

EXPOSITIO<br />

Vi<strong>de</strong>tur hic psalmus a Davi<strong>de</strong> compositus, cum per<br />

Sautis persecutionem cogeretw· fugere, et loco consistere<br />

prohiberetur. Ubic[ue tamen memor erat tabernaculi<br />

sancti, in quo fiebant sacrificia matutina et vespertina,<br />

incensumque adolebatur in honorem Domini.<br />

Incipit igitur orationem sttam, precando eam a Dea<br />

acceptari tanquam sac1'i{icia illa et incensum istud.<br />

Dein<strong>de</strong> orat et labia stba 2ta custodiri, tbt ne quid unguam<br />

in tantis tentationibtbs temere et per impatientiam<br />

proferant, et eam sibi dari mentcm, qua blanditiis<br />

impiorum sempe1· justortbm severam cor?·ectionern<br />

anteponat. In fine, petit se servari et <strong>de</strong>fend·i ab<br />

insidiis liostium, quos optat suis 1·psorum artibus perire,<br />

et comprehendi in laqueis ab ipsis innocenti paratis.<br />

!tfeminit autem Propheta sacri[icii vespertini potius<br />

quam matutini, forte eo quod sub vesperam hœc precaretur.<br />

Sed verisimitius respexit in sacrificium illud<br />

singutare, quod vespertino tempo1·e Christus, etevatis<br />

in cruce manibus, Dea oblatu1·us erat, consummans<br />

omnia veteris legis sacrificia.<br />

PARAPHRASIS<br />

i. Domine, clamavi ad te, exaudi me : inten<strong>de</strong> voci<br />

meCE, cum clamavero ad te.<br />

Domine, clamavi ad le, ut auxilium feras : am·em at­<br />

tenlam prrebe voci mere,quotiescumque eam leva vero ad te.<br />

2. Dirigatur oratio mea sicttt incensum in conspectn<br />

tuo : elevatio manuum mearum sacrificium vespertinnm.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


404 PSALl\IUS CXLI<br />

quoniam in te assidue intenti sunt oculi mei atque in te<br />

speravi, non permittas hostes meos auferre mihi vitam.<br />

1.0. Custodi me a laqueo quem statzterunt mihi, et a<br />

scandalis operantium iniquitatem.<br />

Custodi me, Domine, ne capiar insidiis, quas tanquam<br />

laqueum disposuerunt mihi, et ne impingam in olfendicula<br />

hominum iniquitati <strong>de</strong>ditorum.<br />

H. Ca<strong>de</strong>nt in retiacuto ejus peccatores : singttlariter<br />

sum ego donec transeam.<br />

Suis ipsis retibus illaqueabuntur peccatores : ego autem,<br />

solus et ab omni prœsidio humano <strong>de</strong>stitutus , transibo<br />

illœsus, quia Deus me exaudivit.<br />

PSALMUS CXLI<br />

Voce mea ad Dominum clama"l ...<br />

EXPOSITIO<br />

Hic psalmus est oratio Davidis, qttam ad Dmtm fu­<br />

dit, cum où persecutionem Saulis in spetunca latitaret.<br />

Vi1· sanctus exprimit qtwmodo, ab omnibus <strong>de</strong>retictus<br />

et animo <strong>de</strong>ficiens, Domimtm invocavit, precans <strong>de</strong><br />

tanta angustia tiberm·i, tttm ttt solenniter celebrare<br />

possit nomen Dei, tum ut satisf"actio <strong>de</strong>tur expectationi<br />

justontm.<br />

Recte autem totus hic psalmus, altio1·e sens-tt, refer­<br />

tur Christo cum orm·et vet in horto, vet in cruce, <strong>de</strong>sertus<br />

ab omnibus et in mortis pr


PSALMUS CXL!I 40ï<br />

3. Quia persecutus est inimicus animam meam :<br />

humiliavit in terra vitam meam.<br />

Ecce inimicus persecutus est me ut animam mihi eri­<br />

piat : prostravit usque ad terram vitam meam, eam quasi<br />

conculcavit et obtrivil.<br />

4. Collocavit me in obscuris sicut mortuos sœculi :et<br />

anxiatus est super me spiritus meus, in me turbatum<br />

est cor meurn.<br />

Coegit me habitare in obscuris speluncis, Ha ut similis<br />

sim jamdudum mortuis : atque ob hœc animus meus ango­<br />

ribus conficitur, et conturbatum est prœ nimio timore cor<br />

meu m.<br />

o. Memor fui dierum antiquorwn ; meditatus sum in<br />

omnibus operibus luis : in factis manuwm tuarum me­<br />

ditabar.<br />

Ut me reficerem, in memoriam t•evocavi dies prœtel'itos;<br />

diligenter meditatus sum <strong>de</strong> omnibus operibus tuis, per<br />

qure priscis illis temporibus cum in me, tum in alios srepe<br />

tuam bonitatem mirifice <strong>de</strong>clarasti : et in gestis potentire<br />

ture recolendis tolus eram.<br />

6. E.':cpandi manus meas ad te: anima mea sicut terra<br />

sine aqua tibi.<br />

Ar<strong>de</strong>nter igitur orans, expandi manus meas ad te : ut<br />

terra arida avidissime pluviam expetit, sic supplicat tibi<br />

anima mea.<br />

7. Velociter exattdi me, Domine : <strong>de</strong>{ecit spiritus<br />

meus.<br />

Cito exaudi me, Domine : prœ tristitia ac metu in extre­<br />

mis ago, vix spiritum duco.<br />

8. Non avertas faciem tuam a me : et similis ero<br />

<strong>de</strong>.scen<strong>de</strong>ntibus in lacum.<br />

Non avertas faciem tuam a me, t·espuendo orationem<br />

meam : alioquin, similis ero corporibus quœ exanimata<br />

facta sepulturœ dantur , et tanquam ignobilia cadavera.<br />

projiciuntur in foveam.<br />

9. Auditam {ac mihi mane misericordiam tuam,<br />

quia in te speravi.<br />

Fac ut, primo tempore, audiam interius consolatoria<br />

misericordiœ tmc verba, quia in te omnem fiduciam collo­<br />

cavi.<br />

1.0. Notam {ac mihi viam in qua ambulem, quia ad<br />

te levavi animam meam.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


4IO PSALMUS CXLIII<br />

6. Domine, inclina cœlos tuos, et <strong>de</strong>scen<strong>de</strong> : tange<br />

montes, et {umigabunt.<br />

Domine, inclina nubes cœlorum tuorum, et, vectus super<br />

illas, <strong>de</strong>scen<strong>de</strong> ut mihi auxilieris : percute superbos hostes<br />

meos, qui montibus similes vi<strong>de</strong>ntur, et in fumum ver­<br />

tentur.<br />

7. Fulgura coruscationem et dissipabis eos : emitte<br />

sagittas tuas, et conturbabis eos.<br />

Coruscantia fulmina conlorque in hostes meos et dis­<br />

perges eos: jaculare sagittas tuas ar<strong>de</strong>ntes, et terre facies eos.<br />

8. Emitte manum tuam <strong>de</strong> allo : eripe me, et libera<br />

me <strong>de</strong> aguis multis, <strong>de</strong> manu filiorum alienorum.<br />

Mihi autem ex alto cœlo, ubi <strong>de</strong>gis, porrige manum tuam<br />

auxiliatricem : erue me e multis illis hostibus qui in me<br />

magno impetu, velut aqu::e mult::e,feruntur: erue me e manu<br />

filiorum populi a lienigeni.<br />

9. Quorum os locutum est vanitatem : et <strong>de</strong>xtera eo­<br />

rum <strong>de</strong>xtera iniquitalis.<br />

Quorum os locutum est blasphemias : el <strong>de</strong>xtera eorum<br />

plena est iniquis operibus.<br />

1.0. Deus, canticum novum cantabo tibi : in psalte­<br />

rio <strong>de</strong>cachordo psallam libi.<br />

Tune, ego canticum novum inauditum cantabo tibi :<br />

simulque canendo psallam tibi in llsalterio <strong>de</strong>cem chor­<br />

damm.<br />

H. Qui das salutem regibus, qui re<strong>de</strong>misti David,<br />

servu1n tuum, <strong>de</strong> glarlio matigno, eripe me.<br />

Tu qui das regibus salutem quaro a te expeclant et spe­<br />

rant, qui me Davi<strong>de</strong>m, servum tuum, jam prœservasli a<br />

gladio hostili, etiamnum libera me a violentia inimicorum<br />

meorum.<br />

1.2. Et erue me <strong>de</strong> manu filiorum alienorum, quo­<br />

rum os locutum est vanitatem : et <strong>de</strong>xlera eorum <strong>de</strong>x­<br />

tera iniquitatis.<br />

Et erue me <strong>de</strong> manu filiorum alienorum, quorum os lo­<br />

cutum est blaspbemias : et <strong>de</strong>xtera eorum plena est ini­<br />

quis operibus.<br />

1.3. Qzwrttm filii sicut novellé.e plantationes in juven­<br />

tute sua.<br />

Quorum filii crescunt et norentem agunt jurentutem,<br />

sicut virent novell::e arborum plantationes in loco pingui<br />

et irriguo.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


l'SALMUS CXLIV 413<br />

T!lx intimo cor<strong>de</strong>, redundante gratitudine, proferent lau­<br />

<strong>de</strong>s memoriales abundantissimœ benignitatis tuœ : et jubi­<br />

labunt ob fi<strong>de</strong>litatem, qua promissa beneficia prœstas.<br />

8. Miserator et misericors Dominus : patiens et<br />

multttm misericors.<br />

Dominus est miserator afiectu, bomines quasi ,;sceribus<br />

paternis diligens ; ast misericors efiectu, utpote donorum<br />

suorum generosus largitor ; est patiens, tardus ad iras­<br />

cendum et puniendum ; est multum misericors, beneficus<br />

etiam in ingratos vel immeritos, semper paratus veniam<br />

dare pœnitentibus.<br />

9. Suavis Dominus universis :et miserationes ejus<br />

super omnia opera ejus.<br />

Se suavem et benignum exbibet Dominus erga universas<br />

creaturas : et miserationes suas difiundit super omnia<br />

opm·a manuum suarum.<br />

1.0. Confiteantur tibi, Domine, omnia opera tua : et<br />

sancti tui benedicant tibi.<br />

Omnia igilur opera tua, Domine, suo modo lau<strong>de</strong>nt te,<br />

<strong>de</strong>monstrando in seipsis potentiam, sapientiam, bonitatem<br />

tuam : et prœsertim, lau<strong>de</strong>s dicant tibi ii quos elegisti in<br />

populum tuum, in gentem sanctam.<br />

H. Gloriam regni tui dicent : et potentiam tuam lo­<br />

quentur.<br />

Hi sancti prœdicabunt amplitudinem, opes, copias regni<br />

tui : et, quantum fas erit, annuntiabunt quaro potenter el<br />

mirabiliter illuJ gubernas.<br />

1.2. Ut notam faciant filiis hominum potentiam<br />

tuam, et gloriltm magnificentùE regni tui.<br />

Ut faciant filios hominum intelligere tuum supremum<br />

dominatum , et concupiscere gloriosam magnificentiam<br />

regni tui.<br />

1.3. Regnum tuum regnum omnium sœculorum :et<br />

dominatio tua in omni generatione et generationem.<br />

Regnum quippe tuum nequaquam tale est quale regnum<br />

principum hujus mundi, breve et circumscriptum ; sed du­<br />

ratio ejus se extendit ad omnia sœcula , tarn prœterita<br />

quam futura, et potestas tua regia in omnes sibi sucee­<br />

<strong>de</strong>ntes obtinet generationes, ita ut nullus omnino sit po­<br />

pulus, nullum tempus in quo non t•egnes.<br />

1.4. Fi<strong>de</strong>lis Dominus in omnibus verbis suis: et sanc­<br />

tus in omnibus operibus suis.<br />

Dominus est in omnibus verbis suis verax , fi<strong>de</strong>liter<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXLlV<br />

adimplens quœcumque promitlit : sanctus et irreprehensi­<br />

bilis est jn omnibus operibus suis.<br />

io. Allevat Dominus omnes qui corruunt : et erigit<br />

omnes elisos.<br />

Si ad euro clamaverint, eos qui labant sublevat Domi­<br />

nus sustentatque ne cadant: et jam collapsos, qui ca<strong>de</strong>ndo<br />

elisi sunt, mox erigit ne omnino pereant.<br />

16. Oculi omnium in te sperant, Domine : et tu das<br />

escam ülorum in tempore opportuno.<br />

Omnium animantium oculi, Domine, in te intenti sunt,<br />

expectantes a tua pasci benignitate : et tu suppeditas in<br />

tempore opportuno cibum cuique convenientem.<br />

f 7. A peris ttt manum tuam : et im.ples omne animal<br />

benedictione.<br />

Non restricta manu sed aperta distribuis dona tua : et<br />

satias largiter omne vivens beneficiis tuis.<br />

1.8. Justus Dominus in omnibus viis suis, et sanctus<br />

in omnibus operibus suis.<br />

Justum Dominus se prrebet in omni sua agendi ratione,<br />

et sanctum atque irreprehensibilem in omnibus suis ope­<br />

ribus se exhibet, tribuens omnibus quod illis <strong>de</strong>betur.<br />

19. Prope est Dominus omnibus invocantibus eum:<br />

omnibus invocantibus eum in veritate.<br />

Dominus, sine discretione personarum, propinquus est<br />

omnibus qui invocant euro : a<strong>de</strong>st, auxilium laturus om­<br />

nibus qui non labiis tantum, sed ex animo pio et sincero<br />

invocant ilium.<br />

20. Voluntatem timentium se {aciet: et <strong>de</strong>precationem<br />

eontm exaudiet, et salvos {aciet eos.<br />

Voluntatem bonam timentium se faciet , tribuens eis<br />

quidquid vere utile optavermt : et piam eorum <strong>de</strong>precatio­<br />

nem exaudiel, liberans eos ab omni pressura, tempore op­<br />

portuno.<br />

2L Cnstodit Dominus omnes diligentes se : et omnes<br />

peccatores disper<strong>de</strong>t.<br />

Dominus singulari provi<strong>de</strong>ntia protegit omnes diligentes<br />

ipsum, neque sinet eos perire: at omnes peccalores disper­<br />

<strong>de</strong>t, quando tempus ultionis advenerit.<br />

22. Lattdationem Domini loquetur os meum : et be­<br />

nedicat omnis caro no mini sancto ejus in sœculum, et<br />

in sœculum sœculi.<br />

Ob hrec omnia semper lau<strong>de</strong>s Domini personabit os<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


416 PSALMUS CXL V<br />

4.. Beatus, cujus DeusJacob adjuto1· ejus, spes ejus<br />

in Domino Deo ipsius, qui fecit cœlum et terram,<br />

mare et omnia quœ in eis sunt.<br />

Felix autem est ille, qui adjutorem ct protectorem in<br />

bac vila Deum Jacob habet, cujusque spes omnis reposita<br />

est in Domino Deo suo : nam, primum, Deus ejus summe<br />

est potens reque ac dives, euro ipse uno verbo fecerit cœ­<br />

Ium el terram, mare et omnia qure in eis sunt, i<strong>de</strong>oque<br />

omnia babeat in suo dominio et sua potestate.<br />

o. Qui custodit veritatem in sœculum, facit judicium<br />

infuriam patientibus, dat escam esurientibus.<br />

Dein<strong>de</strong> fi<strong>de</strong>lissimus est in servandis promissis, observans<br />

in perpetuum pacta sua ; postremum i<strong>de</strong>m et benignissi­<br />

mus est, qui patrocinatur iis qui injuriam paliuntur,<br />

eorumque causam vindicat, atque cibum suppeditat esu­<br />

rientibus.<br />

6. Dominus solvit compeditos : Dominus illuminat<br />

cœcos.<br />

Dominus solvit compedibus vinctos et carcere <strong>de</strong>tentos :<br />

Dominus illuminat eos quibus lux diei a<strong>de</strong>mpta fuerat.<br />

7. Dom in us erigit elis os : Dominus diligit just os.<br />

Dominus erigit et susten lat eos, qui miseriis et cala mita­<br />

Lihus fracti sunt ac <strong>de</strong>jecti : Dominus ita diligit justos ut<br />

nunquam patiatur iis male esse,nisi ad tempus et in quan­<br />

tum ipsis expedit.<br />

8. Dominus custodit advenas, pupillum et viduam<br />

suscipit : et vias peccatomm disper<strong>de</strong>t.<br />

Dominus tutatur incolumesque serval eos qui peregri­<br />

nantur in terra aliena, ipse suscipit curam pupillorum et<br />

viduarum : vias autem peccatorum disper<strong>de</strong>t, faciet ut illo­<br />

rum prava consilia nullum exitum habeant, aut longe di­<br />

vet·sum ab illo quem cogitaverant.<br />

9. Regnabit Dominus in sa!cula, Deus tt1,us, Sion,<br />

in generationem et generationem.<br />

0 Sion, lretare et lauda Dominum Deum tuum; nun­<br />

quam enim, ut hujus mundi principibus accidit, <strong>de</strong>sinet<br />

esse, neque cessabil regnum ejus, sed regnabit Dominus<br />

in perpetuas relates , in generationem et generationem,<br />

absque ullo fine.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXLVI 417<br />

PSALMUS CXLVI<br />

Lauda te Domloum, quo ulam bonulil, ..<br />

EXPOSlTIO<br />

Hoc item psalmo hortatur Propheta Ismelitas ad<br />

latt<strong>de</strong>s Dei: tttqtte ad id cos addttcat, adhuc comme­<br />

mm·at ejtts bene(icentiam, sapientiam, potentiam, pro­<br />

vi<strong>de</strong>ntiam, jtbstitiam et misericot·diam.<br />

Quod, in pr;esenti psatmo, dicitu1· <strong>de</strong> Domino ;edifi­<br />

cante Jet·usatem et dispersas Israelis congregante, lille­<br />

t'aliter intelligitur <strong>de</strong> terrena Jerusatem , qu;e, post<br />

eversionem a Nabuchodonosore, cœpit itet·um ;edificari,<br />

quandot captivitate Babylonica sotuta, redierunt in pa­<br />

triam aispersi Jud;ei. At sensu altiore, potest intellig·i<br />

<strong>de</strong> ;edificatione Ecclesi;e pe1· Apostolorum pr;ed·icatio­<br />

nem et <strong>de</strong> congregatione dispersorum filiorum Dei,<br />

juxta illud Joan. Xl: «Jesus moriturus erat pro gente<br />

·• et non tantum p1·o gente, sed ut filios Dei, qui emnt<br />

« dispersi, congregaret in unum. » Possumtts etiarn<br />

inteUigere supernam et cœlestem Jerusalem, qu;e qtw­<br />

tidie œdificatur ut civitas, ascen<strong>de</strong>ntibtts ad eam lapi­<br />

dibus vivis, scilicet novis electis, qui illic congregantttr<br />

ex omnibus mundi pat·tibus.<br />

P ARAPHRASIS<br />

l. Laudate Dorninum, quoniam bonus est psalmus :<br />

Deo nostro sit jucunda <strong>de</strong>coraque laudatio.<br />

Laudate Dominum, quia :equum est et salutare psallerr<br />

in bonorem Domini : laudatio, quam otferimus Deo nostro,<br />

sit ei jucunda, grata et accepta, i<strong>de</strong>oque sit <strong>de</strong>cora talis<br />

qualis <strong>de</strong>cet ejus majestatem.<br />

2. JEdificans Jerusalem Dominus , dispersiones<br />

Israelis congregabit.<br />

Jpse enim Dominus :edificat civilatem nostram Jerusa­<br />

lem, atque ad eam dispersos populi Jsraelitici congregabit.<br />

3. Qui sanat contritos cor<strong>de</strong>, et alligat contritiones<br />

eorum.<br />

27<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXLVI<br />

Jpse sanat eos qui fracto sunt animo : et, instar periti et<br />

amanlis medici, eorum vulnera quasi fasciis obvolvil, ut<br />

Ieniter el facile curentur.<br />

4. Qui numeral multitudinem stellarum : et omnibus<br />

eis nomina vocal.<br />

Ipsius scientia tanta est ut innumerabilem multitu­<br />

dinem stellarum numeratam babeat et exacte pernoscat:<br />

nec tantum earum numerum scit, sed distincte et si­<br />

gillalim cognoscit illas, et illarum naturas, vires, magni­<br />

tudines, intluxus, ita ut unamquamque earum suo proprio<br />

ac convenienti nomine sciat appellare.<br />

5. Magnus Dominus noster, et magna virtus :et sa­<br />

pientiœ ejus non est numerus.<br />

Magnus est Dominus noster ultra omnem magniludinem,<br />

el magna est ejus polenlia ultra omnem JlOlentiam : non<br />

est numerus earum rerum quas Deus per sapienliam ac<br />

intelligentiam suam cognoscit.<br />

6. Suscipiens mansuelos Dominus, humilians autem<br />

peccatores usque ad terram.<br />

Dominus ad se elevat mites ac humiles ; peccalores vet•o<br />

supet·be se erigenles <strong>de</strong>primit et prostet•nit usquc in pulve­<br />

t·em terr:e.<br />

7. Prœcinile Domino in confessione : psallite Deo<br />

nostr·o in citlwm.<br />

lncboate cancre lau<strong>de</strong>s Domini, el canlui addite sonitum<br />

eithar:e.<br />

8. Qui operit cœlnm nttbibus, et par at terrœ plu­<br />

viam.<br />

Laudate cum, qui obtegit aereum cœlum nubibus aquo­<br />

sis, et per eas parat terr:e pluviam tempestivam.<br />

9. Qui prodncit in montibtts fœnum, et herbam ser­<br />

vituti hominum.<br />

Qui per imbres suos producit gramen in montibus siccis<br />

alioquin et aridis, simulque in campis multiplicat herbam<br />

pro ii animalibus, qu:e hominum serviunt utilitatibus.<br />

iO. Qui dat jumentis escam ipsorum, et pullis cor­<br />

varum invocantibus eum.<br />

Qui dat jumentis pabulum ip is conveniens, et pullos<br />

corvorum enutrit, cum, a parentibus <strong>de</strong>serti, suo modo<br />

eum invocant, attollendo vocero et caput in cœlum.<br />

11. Non in fortitudine equi voluutatem hubebit : nec<br />

in tibiis riri beneplacitwn eril ei.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CXLVI!<br />

Dominus in terris exe1·citat et per(icit. Flat us a us tri,<br />

solvens qlacies in aquas, signi(icat etiam e({ectum gra·<br />

ti;e in éor<strong>de</strong> obdumto peccatoris. Denique, pr;edilectio<br />

Dei erga Israiil, longe majorem adumbrat dilectionem<br />

Clwisti erga sponsam suam Ecclesiam et (ilios ejus.<br />

PARAPHRASIS<br />

L Lauda, Jerusalem, Dominum: lauda Deum tuum<br />

Sion.<br />

Vos, quolquot eslis cives Jerusalem, laudale Dominum:<br />

laudate Deum vestrum, quicumque incolilis montem Sion,<br />

a Domino in suam habitationem <strong>de</strong>leclum.<br />

2. Quoniam con{ortavit seras portarmn tuarum :<br />

benedi.x:it filiis tuis in le.<br />

Ipse enim, o Jerusalem, corrobora vit seras portarum<br />

tuarum, ne quisquam boslis ingredi valeat: <strong>de</strong>imle ct civi­<br />

bus tuis, qui inll·a tc sunt, copiose benedixit, multipli­<br />

cando corum generationes et bona.<br />

3. Qui posuit fines tuos lJacem : et adipe frumenti<br />

satiat te.<br />

Pacem difludit per universam regionem tuam, usque ad<br />

ullimos ejus fines: abuudanter te nutrit selectissima lritici<br />

mcdulla.<br />

4. Qui emillit eloquiwn suwn lerrœ : velociler cur­<br />

til sermo ejus.<br />

Ipse, cum vult, mittil in terr·am verbum quo <strong>de</strong>nuntiat<br />

YOiuntatem suam : quam celerrime mandatum ejus pcr­<br />

currit spa lia, et perficitur· illico.<br />

5. Qui dat nivem sicut lanam : nebulmn sicut cine­<br />

rem spargit.<br />

Jpsius igilur jussu, nix per modum flocorum lanre can­<br />

didœ dcnsa cadil, et tcrram instar <strong>de</strong>nsi velleris legit :<br />

nebula spargit pruinam, qum eam<strong>de</strong>m terram instar cineris<br />

cooperil.<br />

ù. lllittit crystallum suam sicul buccellas : a11te fa­<br />

ciem friv.oris ejus quis sustinebit ?<br />

ProjiCJt c nubibus glacialem grandinem, in frusta a.:<br />

veluli buccellas comminutam, ut saginet terram : quis to­<br />

lerare poterit asperilalem et vim frigoris a Domino im­<br />

missi 1<br />

7. Emittet rerbum wum, et lique(aciet ea : flabit<br />

spiritus ejus, et fluent aquœ.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>


PSALMUS CL<br />

P ARAPHRASIS<br />

1. Laudate Dominum in sancl'is ejus : laudate eum<br />

·in firmamento virtutis ejus.<br />

Laudate Dominum in sancLuario suo cœlesti habiLan­<br />

tem : laudate eum in cœlo, 1irmissima ejus domo, ubi<br />

virtus ejus refulget.<br />

2. Laudate eum in virtutibus ejïts : laudate eum se­<br />

cwldum multitudinem magnitudinis ejus.<br />

Laudate eum pt•opter varia omnipotentiœ cjus opera :<br />

Iauclale cum, toto conamine, ut requiriL ellimia ejus magni­<br />

tudo et excellentia.<br />

3. Laudateeum in sono tubœ: laudate eum in psal­<br />

te'l'io et cithara.<br />

Lauclale eum clangore tubœ : Iaudate eum pulsu psal­<br />

terii et ciLbarœ.<br />

4. Laudate eum in tympano et chm·o : laudate eurn<br />

in chordis et organo.<br />

Laudate eum consonante tympano ct choro : laudate<br />

eum fidibus et organo.<br />

5. Laudate ewn in cymbalis bene sonantibtts ; lau­<br />

date mtrn in cymbalis jubilalionis : omnis spiritus lan­<br />

<strong>de</strong>t Dorninum.<br />

Laudate eum in cymbalis bene Linnientibus, in cymbalis<br />

ad jubilationem cxcilantibus : quidquid viLa ct spiritu<br />

fi'Uilur lan<strong>de</strong>t Dominum.<br />

A. M. D. G.<br />

<strong>©Biblioteca</strong> <strong>Nacional</strong> <strong>de</strong> <strong>Colombia</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!