sad cxovroben notebi?

gakveTili 29 _ gamoicani, romeli sakravia?............................................................... 80gakveTili 30 _ erTi dRe qarTul sofelSi............................................................... 82gakveTili 31 _ fifqebo, fifqebo... ..............................................................................83gakveTili 32 _ imedis varskvlavi....................................................................................84gakveTili 33 _ alilooba _.............................................................................................86gakveTili 34-36 _ proeqti................................................................................................87gakveTili 37 _ mamli muxasao..........................................................................................89gakveTili 38 _ cekvebi, cekvebi, cekvebi.......................................................................91gakveTili 39 _ romeli sakravia?.................................................................................... 92gakveTili 40 _ legenda Tbilisze...................................................................................94gakveTili 41 _ folkloris saRamo................................................................................95saxelmZRvanelos aqtualobadRes zogadsaganmanaTleblo skolis musikis sagnis maswavlebels gakveTilisefeqturad warmarTvisaTvis esaWiroeba ara direqtivebi, aramed mecnieruladgamarTuli, axali teqnologiebiT gamdidrebuli meToduri rekomendaciebikonkretuli magaliTebiT. vfiqrobT, Gven mier SemoTavazebuli naSromi maswavlebels(mSobelsac) daexmareba kursis ZiriTadi koncefciis ganxorcielebaSi,calkeuli gakveTilis dagegmvaSi, saswavlo procesis sainteresod, xalisianadwarmarTvaSi, rac, saboloo jamSi, gamoiRebs sasurvel Sedegs _ moswavleTamusikaluri Tvalsawieris gafarToebas Seuwyobs xels.Tavi III _ Sen da musikagakveTili 42 _ dilis musika............................................................................................96gakveTili 43 _ saRamos musika..........................................................................................97gakveTili 44 _ advilia gaxde Semsrulebeli?.............................................................98gakveTili 45 _ nikolo paganini.................................................................................... 100gakveTili 46 _ tyis koncerti...................................................................................... 101gakveTili 47 _ rogor moviqceT koncertze?............................................................ 103gakveTili 48 _ SevqmnaT simRera................................................................................... 103gakveTili 49 _ gaiTamaSe zRapari _............................................................................ 106gakveTili 50 _ Tojinebis TeatrSi.............................................................................. 107gakveTili 51 _ rogor moviqceT TeatrSi?................................................................ 109gakveTili 52-53 _ gakveTili-mosmena da gakveTili-koncerti.............................. 110gakveTili 54 _ musikaluri portretebi..................................................................... 111gakveTili 55-56 _ multfilmebi, multfilmebi........................................................ 112gakveTili 57 _ SuqniSani _ Gveni megobari _ .......................................................... 115gakveTili 58 _ gavcvaloT rolebi _.......................................................................... 118gakveTili 59 _ gazafxulis maxarobeli....................................................................... 119gakveTili 60-63 _ gazafxulis zeimi............................................................................ 122danarTi ............................................................................................................................... 123mizani6-7 wlis asaki e. w. konkretuli operaciebis periodia. imis molodini,rom bavSvi konkretul masalas ganazogadebs, jer isev naadrevia. es is etapia,rodesac mozards musikis gakveTilze unda Gamouyalibdes da ganuviTardessxvadasxva saWiro unar-Gveva: musikis mosmenisa da gaanalizebis, simReris, tembrisaRqmis; ganuviTardes ritmis grZnoba; mcire doziT _ dialogis formiT,TamaSiT miewodos Teoriuli masala.meTodikavagrZelebT ra I saswavlo wels arGeul kurss, momdevno safexurzec saswavloprocesis TamaSiT warmarTva erT-erT efeqtur saSualebad miviGnieT.am safexurze, vfiqrobT, moswavleebs gavacnoT:• sxvadasxva musikaluri, agreTve aramusikaluri termini (musika, kompozitori,poeti, mxatvari, diriJori, Semsrulebeli, repeticia, orkestri, solisti,dueti... ansambli, msmeneli, xalxuri simRera, opera, baleti da a.S.). aq mniSvnelovaniais, rom pataras etapobrivad Gamouyalibdes ama Tu im terminismiseburi gageba;• xalxuri, profesiuli klasikuri da Tanamedrove musikis maRalmxatvrulinimuSebis mosmeniT gavamdidroT patarebis musikaluri STabeWdilebebi. musikismosmenis procesSi aqcenti gakeTdes musikis mimarT e.w. `emociuri gamoZaxilebis~ganviTarebaze, musikaluri xelovnebisadmi myari interesis formirebaze.mTavaria ara codna musikis Sesaxeb, aramed bavSvis GaRrmaveba Tavad musikaSi.yovelives ki usaTuod ganapirobebs moswavleTa praqtikuli GarTva saswavloprocesSi, koleqtiuri muzicireba _ simRera, musikalur instrumentebze dakvra(xSir SemTxvevaSi warmosaxviT), ritmuli savarjiSoebi, plastikuri intonireba,umartivesi improvizaciebi da a.S.4 5

Gven mier SemoTavazebul sagakveTilo scenarebSi moswavleebisaTvis masalismiwodebas integrirebulad vapirebT _ GarTuli gveqneba motorika, saubari;leqsebi, zRaprebi, legendebi, ilustraciebi, mokle informacia kompozitorebisada maTi nawarmoebebis Sesaxeb, moTxrobebi musikalur sakravebze, situaciuriamocanebi _ yovelive mowodebulia musikis gakveTilze STabeWdilebebisgasaZliereblad, agreTve bavSvSi cocxali, gamomsaxveli metyvelebis unarisgansaviTareblad.SekiTxvebisa da SemoqmedebiTi davalebebis sistema moswavleTa yuradRebasmiapyrobs musikaluri nawarmoebis analizisaken _ Janris garkveva (umartivesimusikaluri Janrebi), musikaluri enis elementebi, musikis stiluri Taviseburebebi(xalxuri da profesiuli), sxva.vfiqrobT, moswavleebi maswavlebelTan (mSobelTanac) erTad nabij-nabijGaswvdebian musikaluri xelovnebis saidumloebas. rac ufro met informacias`moiZieben~ individualurad, sakuTar, Tundac arc ise did cxovrebiseul damusikalur gamocdilebebze dayrdnobiT, miT naTeli iqneba musikis gakveTilebzemiRebuli STabeWdilebebi.ar unda daviviwyoT isic, rom 6-7 wlis asakis bavSvis aRqmiTi TaviseburebebimoiTxovs mosmenili musikaluri Txzulebis mudmivad Sexsenebas, amitomviyenebT muzicirebisaTvis iseT TamaSebs, rogoricaa `diriJorobana~, `melodiisSesruleba warmosaxviT sakravebze~, `plastikuri etiudebi~; imave mosazrebiT IIsaswavlo wels araerTxel gamoviyenebT ganvlil safexurze damuSavebul musikalurilustracias.Gven vadgavarT msoflio pedagogikaSi damkvidrebul azrs imis Taobaze, rombavSvma pirveli musikaluri STabeWdilebani mSobliur musikalur enaze undaSeiZinos. amitom meore saswavlo welsac mniSvnelovan adgils vuTmobT erovnulimusikaluri folkloris nimuSebis (simRerebis, ferxulebis) Seswavlas.naSromSi kvlavindeburad mivmarTavT saganTaSoris kavSirebs; Gven mierSemoTavazebuli sagakveTilo scenarebis Sinaarsi moswavles saSualebas miscemsagreTve gaacnobieros urTierTkavSiri musikaluri xelovnebis momijnave dargebsSoris; gaviTvaliswineT klasgareSe zegavlenebic.saxelmZRvanelo da samuSao rveuliII klasis saxelmZRvanelos fonoqrestomaTiisa (kompaqtdiski _ CD maswavleblisaTvis),davurTeT moswavleeebisaTvis e.w. samuSao rveuli.Gveni mizania, bavSvSi misi aRqmiTi unarebis Sesabamisad, gavaRvivoT interesimusikisadmi, musikis gakveTilisadmi, sistemaSi moviyvanoT misi SesaZleblobebi;SevuqmnaT warmodgena sxvadasxva cxovrebiseuli movlenebisa da adamianisSinagani samyaros Sesaxeb, rac, esoden, Tavisebur asaxvas poulobs musikalurmxatvrul saxeebSi.TiToeul Temas saxelmZRvaneloSi aqvs saTauri. mcire moculobis, adviladkiTxvadida advilad gasagebi teqstebi, vfiqrobT, daexmareba patarebssagakveTilo Sinaarsis aRqmaSi. kiTxvebi da davalebebi (agreTve SedarebiT didimoculobis teqstebi) sasurveli iqneba, pataram maswavlebelTan (an mSobelTan)erToblivad waikiTxos.saxelmZRvaneloSi mniSvnelovani adgili eTmoba metyvelebis ganmaviTarebeldavalebebs, rac dakavSirebulia sxvadasxva emociis gamomxatveli leqsikurimaragis ganviTarebasTan, rac aseve aucilebelia musikis xasiaTis gansazRvrisaTvis.swored am mosazrebiT, saxelmZRvanelos gverdebze patarebs vTavazobTmaTTvis naklebad cnobil, maTi leqsikisaTvis jer kidev ucxo ganmartebebs,epiTetebs, metaforebs.imisaTvis, raTa pataram sakuTari leqsikuri maragis sistematizacia moaxdinos,samuSao rveulSi ganvaTavseT rubrika saTauriT, `Seni musikalurileqsikoni~, romelic bavSvma damoukideblad unda Seadginos (garkveuli TemisdamuSavebis Semdgom, rogorc ganmazogadebeli etapi) krosvordis amoxsnis gziT.daxmarebis mizniT, TiToeul sityvasTan (terminTan) Sesabamis naxats vTavazobT.vfiqrobT, leqsikuri maragi am gziTac etapobrivad Seivseba da gamyardebamomdevno klasebSic.saxelmZRvanelosa da samuSao rveulSi patarebs eliT mravalferovani SemoqmedebiTidavalebebi: musikaluri nawarmoebis mxatvruli saxis asociaciebismoZiebas daukavSireben leqsebis gamomsaxvel wakiTxvas, umartivesi melodiisSeTxzvas; `norGi kompozitorisadmi~, `msmenelisadmi~, `Semsrulebelebisadmi~mimarTuli problemuri SekiTxvebi, vfiqrobT, ganawyobs maT musikaze sasaubrod.cxadia, nebismieri saxelmZRvanelos ageba dafuZnebuli unda iyos fsiqologiur-pedagogirkanonzomierebebze. vfiqrobT, Gvens mokrZalebul naSromSi esmarTlac miRebulia mxedvelobaSi _ masala agebulia 6-7 wlis moswavlis asakobriviTaviseburebebis gaTvaliswinebiT, maT azrovnebas, interesebs, inteleqtualurdones Seesabameba.6 7

მუს.II.6. მოსწავლეს შეუძლია მონაწილეობის მიღება სხვადასხვა სახისღონისძიებაში.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• მონაწილეობს კლასის ზეიმში, თემატურ ღონისძიებებში - ახალი წელი, გაზაფხული,შემოდგომა;• ესწრება სკოლის საანგარიშო კონცერტს.მუს.II.7. მოსწავლეს აქვს უნარი, პატივისცემით მოეკიდოს სხვის შემოქმედებასადა აზრს.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• იცავს ქცევის ნორმებს სხვისი სიმღერის, საუბრის დროს;• უფრთხილდება სხვის ნამუშევარს;• ითვალისწინებს განსხვავებულ აზრს.მუს.II.8. მოსწავლეს ესმის და შეუძლია წარმოაჩინოს, რომ მუსიკა გრძნობებისადა განწყობილებების გამოხატვის საშუალებაა.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• საუბრობს მუსიკის მოსმენით აღძრულ შთაბეჭდილებებზე;• მუსიკალური ფრაგმენტის მელოდიას, დინამიკას, ტემპს, რიტმს უკავშირებსკონკრეტულ განწყობი ლებას;• ამოიცნობს თანაკლასელების მიერ სიმღერით, ღიღინით გადმოცემულგანწყობილებას, გრძნობას.მიმართულება: მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტშიმუს.II.9. მოსწავლეს შეუძლია განასხვავოს შემოქმედებითი პროფესიები დადაუკავშიროს ისინი ხელოვნების კონკრეტულ ნიმუშებს.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ასხვავებს კომპოზიტორის, მხატვრის, მოქანდაკის, პოეტის, მწერლის პროფესიებსდა ასახელებს მათთან დაკავშირებულ ერთ ან მეტ ნაწარმოებს;• ამოიცნობს ხელოვნების ნაწარმოებებს თავის გარემოცვაში;• ხელოვნების ნიმუშის ნახვის, მოსმენის შემდეგ ასახელებს ავტორის პროფესიას.მუს.II.10. მოსწავლეს შეუძლია მოსმენილი ნაწარმოების ყოველდღიურობასთანდაკავშირება.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• იხსენებს სად, რა გარემოში მოუსმენია თავისი საყვარელი მუსიკალურინაწარმოებები;• ჰყვება მუსიკალურ ნაწარმოებთან დაკავშირებულ თქმულებას, ისტორიას, შინაარსსდა პასუხობს კითხვებს ამის გარშემო;• სვამს კითხვებს მუსიკალური ნაწარმოების ავტორთან, სიუჟეტთან, ეპოქასთან,შემსრულებელთან დაკავშირებით;• იხსენებს, რომელი გმირის ასოციაციას იწვევს მუსიკალური ნაწარმოები;• აკავშირებს მუსიკალურ ნაწარმოებთან ვიზუალურ მასალას (ფოტო, ვიდეო) დაიხსენებს საკუთარ შთაბეჭდილებებს.მუს.II.11. მოსწავლე იცნობს ნასწავლ მუსიკალურ საკრავებს.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ამოიცნობს საკრავს ფორმის მიხედვით;• ამოიცნობს სოლო ჟღერადობის დროს;• მოძრაობით ახდენს მათზე დაკვრის იმიტაციას.მუს.II.12. მოსწავლეს შეუძლია განასხვავოს გარემოში მოსმენილი ხმები.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ასხვავებს ბუნებრივ და ხელოვნურ ხმებს;• სწორად განსაზღვრავს თითოეულ ხმას (ჭიკჭიკი, სტვენა, ღრჭიალი...).პროგრამის შინაარსირიტმულ-ინტონაციური სავარჯიშოები:მუსიკალური ენის ელემენტები: მელოდია (დიატონური), რიტმი (ნახევარი,მეოთხედი, მერვედი გრძლიობები, პაუზა), ხმოვანების სიძლიერე (დინამიურინიუანსები), რიტმი, ტემპი (ჩქარი-ნელი), კეთილხმოვანი, არაკეთილხმოვანიჟღერადობა.სიმღერა:სიმღერა თანხლებით;• ერთხმიანი სიმღერები ხალხური, საბავშვო და კლასიკური რეპერტუარიდან,მაგალითად, `ლაზარე~, `სალამი, ჩიტუნებო~, `იავნანა~, `მახსოვს პირველად~, `ესაკვანი ხარატული~; მ. დავითაშვილი – `მანანას სიმღერა~, გ. ცაბაძე – `ანა-ბანა~,კინოფილმიდან `ვერის უბნის მელოდიები~; ლ. იაშვილი – `კომში, კომში, კომარა~,მ. ოთიაშვილი - `ნოე ბაბუს კიდობანი~, `ჟუჟუნა წვიმა~, `ჭრელო პეპელა~; ლ.ბეთჰოვენი - `ზაზუნა~, რ. როჯერსი - `Do, Re, Mi~; `Alphabet~, სომხური საბავშვოსიმღერა `Kerin Yekav Mer Baky~ და სხვ.განწყობილების გადმოცემა:• ხმით, მოძრაობით, მიმიკით, ჟესტით, ცეკვით, თამაშით;• ეტიუდების შესრულება.მუსიკალური ტერმინები:მელოდია, რიტმი, გრძლიობა, პაუზა, რიტმი, ტემპი;• ტემპები: Allegro - ჩქარა, Adagio - ნელა;• დინამიური ნიუანსები: Forte - ხმამაღლა, Piano - ხმადაბლა;• კომპოზიტორი, პიესა, კონცერტი, რეპეტიცია, ორკესტრი, დირიჟორი, სოლისტი,აკომპანემენტი, ბალეტი, ოპერა;• ნასწავლი საკრავების სახელწოდებები.მუშაობის ფორმები:• ინდივიდუალური და ჯგუფური.10 11

ხმის წარმოქმნის წყარო:ბუნება, ქუჩა, საკონცერტო დარბაზი, სახლი.ღონისძიებები:• კლასის ზეიმი;• საჯარო კონცერტი, წარმოდგენა.მუსიკალური ნაწარმოების აღქმა კონტექსტში:• ინფორმაცია მუსიკალური ნაწარმოების შესახებ: ტექსტი, სიუჟეტი, ავტორი;• შემოქმედებითი პროფესიების გაცნობა: მხატვარი, კომპოზიტორი, პოეტი და სხვ.საკრავები:• ფანდური, ჩონგური, დიპლიპიტო; არფა, ჩელო, გიტარა, ლიტავრები, საყვირი.მოსასმენი მასალა:• ხალხური სიმღერები, ფრაგმენტები ქართული და უცხოური ნაწარმოებებიდან,საბავშვო მუსიკალური პროგრამული პიესები, სახასიათო ფრაგმენტები ცნობილიმუსიკალური ნაწარმოებებიდან, მაგალითად, `ბატონებო~, `სისა, ტურა~, `შინავორგილ~; საგალობელი `შენ ხარ ვენახი~, მიკის თეოდორაკის -~სირტაკი~;ზ. ფალიაშვილი - `ცანგალა და გოგონა~ ოპერიდან `დაისი~; ვ. დოლიძე -ცეკვა `ქართული~, სიკოს და საქოს კუპლეტები ოპერიდან `ქეთო და კოტე~; ს.ცინცაძე - საკვარტეტო მინიატიურა - `სოფლური ცეკვა~/~მწყემსური~/~ცოლიგამიდიდგულდა~; გ. ცაბაძე - `ოცდახუთსა დეკემბერსა~ კინოფილმიდან `ვერისუბნის მელოდიები~; ი.ს. ბახი - მენუეტი რე მინორი `ანა მაგდალინას რვეულიდან~;ვ.ა. მოცარტი - `ღამის პატარა სერენადა~, I ნაწილი; ლ. ბეთჰოვენი - `ელიზესადმი~,საფორტეპიანო მინიატიურა; ფ. შუბერტი - სიმღერა `კალმახი~; ე. გრიგი - `ანიტრასცეკვა~ სიუიტიდან `პერ-გიუნტი~; რ. შუმანი - `მამაცი მხედარი~; ი. ბრამსი -`უნგრული ცეკვა~ # 5; კ. სენ-სანსი - `აკვარიუმი~ ციკლიდან `ცხოველებისკარნავალი~; პ. ჩაიკოვსკი – `ყვავილების ვალსი~, `ტრეპაკი~, `ნეაპოლური სიმღერა~საყვირის სოლოთი ბალეტიდან `მაკნატუნა~; ს. პროკოფიევი - გავოტი `კლასიკურისიმფონიიდან~, III ნაწილი; კ. ჯოპლინი - `Maple leaf rag~, რ. როჯერსი - მიუზიკლი`მუსიკის ჰანგები~ და სხვ.gakveTili #Tema1gavmarToTkoncerti!2Semsruleblebidamsmenelebi3SevqmnaT sim­Rera4Ddeda ena _ sityviskonaMmizaniSemoqmedebiTi gare mos, sa ­sia movno ganwyo bis Seqm na.leqsikuri maragis gafar­Toeba;musikis mosmenis, dia lo gisunar-Cvevebis ganviTareba.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma.ganvlilSinaarsisa da miznebis rukagakveTilebzedamu Savebuli masalis ganzogadeba;musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba;simReris Seswavla.kavSiri erovnuli saswavlogegmis SedegebTanII.2. xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis simRe ras;mReris marto, sxvebTan erTad;II.3. sxeu lis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveulemocias; II.4. musikiT gamowveulemocias, ganwyobilebas gadmoscems naxatSi da SeZlebisdagvaradacocxelbs am naxats;II.7. icavs qcevis nor mebssxvisi simReris, saubris dros;II.10. ixsenebs, sad, ra garemoSimousmenia Tavisi sayvarelimusikaluri nawarmoebebi.II.1. axasiaTebs konkretul musikalurfragments melodiis,tempis, xmovanebis siZlierismixedviT; II.3 xmis, mimikis,Jestis, moZraobis saSualebiTgamoxatavs ama Tu im ganwyobilebas;II.4 gamoxatavs dadebiTan uaryofiT damokidebulebasmosmenili musikaluri nawarmoebismimarT; II.5. sworadwarmoTqvams naswavl terminebssaubris dros; saWiroebis Sem­TxvevaSi ganmartavs maT; II.8.musikaluri fragmentis melodias,dinamikas, temps, ritmsukavSirebs konkretul ganwyobilebas;II.11. moZraobiT axdensmusikalur sakravebze dakvrisimitacias.II.1. erT tonze simReriT imeorebsmartiv ritmul naxazs, cvlisbgeraTsimaRles, temps; II.2simReriT imeorebs musikalurfrazebs; II.3. mimikis, xmis saSualebiTgamoxatavs ama Tu imganwyobilebas; II.9. ganasxvavebskompozitoris, poetis profesiebsda axasiaTebs.II.2. xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis sim­Reras, musikalur Tanxlebas;II.5. sworad warmoTqvams naswavlterminebs saubris dros;saWiroebis SemTxvevaSi ganmartavsmaT;SefasebisformaSemajamebelisau bari:`rogorigindaT romiyos musikismomdevnogakveTilebi?~dialogi/kiTxva-pasuxi12 13

1 2 3 4musikis aRqma literaturuliprogramis daxmarebiT;SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma.5sad cxovrobennotebi?6ima mTazeda7rogor iqmnebodaxalxurisimRera?8Mmodi, vnaxoTvenaxi9gamosaxeT xazebiTdialogi/kiTxva-pasuximetrul-ritmuli savarjiSoebisSesruleba;simReris Seswavla.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ simReris `Seqmna~.ritmis grZnobis, dialogis,msje lobis, sakuTari azrisdasabuTebis unar-CvevebisganviTareba;musikaluri aRqmis gaaqtiureba qarTuli xalxu riumar tivesi sacekvao ile­Te bis gamoyenebiT.musikis aRqma _ musikismosmeniT miRebuli STabeWdilebebis sxvadasxva xerxiTada saSualebiT gamoxatvisunar-Cvevebis ganvi­Tareba.II.2. simReriT imeorebs musikalurfrazebs; II.3. xmis, mimikis,Jestis, moZraobis saSualebiTgamoxatavs ama Tu imganwyobilebas; gamoxatavs amaveganwyobilebas naxatis saSualebiT;II.4. ganmeorebiT mosmenisastaSiT, simReriT, cekviT ahyvebamusikas; II.5. sworad warmoTqvamsnaswavl terminebs saubrisdros.II.1. taSiT, kakuniT imeorebsmartiv ritmul naxazs; II.2.xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis simReras,musikalur Tanxlebas.II.2. mReris TanaklaselebTanerTad; reagirebs maswavleblisminiSnebebze (Cumad, xmamaRla,erTAad, Tavidan); enacvlebaTanaklaselebs simReriscalkeul frazebad Sesrulebisas;II.3. sxeulis moZraobiTgadmoscems musikiT gamowveulemocias; II.7. icavs qcevisnormebs sxvisi simReris, saubrisdros.II.4. ganmeorebiTi mosmenisassimReriT ahyveba musikas;II.5. sworad warmoTqvams naswavlterminebs saubris dros;saWiroebis SemTxvevaSi ganmartavsmaT.II.1. erT tonze simReriT imeorebsmartiv ritmul naxazs;TanaklaselebTan erTAd ahyvebamusikas, `ukravs~ saTamaSo isntrumentebisan/ da sxvadasxvasagnisgan Semdgar `ansamblSi~;II.3. xmis, mimikis, Jestis, moZraobis,TamaSis saSualebiTgamoxatavs ama Tu im ganwyobilebas.1 2 3 410 SemoqmedebiT saqmianobaSiII.1. taSiT, kakuniT imeorebsgamoicaniT,Cabma _ musikis aR­martiv ritmul naxazs; II.8.ra hqvia? qma; warmosaxvis, dialogis,musikaluri fragmentis melomuSaomsjelobis, jgufSi dias, temps, ritms, sxva ukav­bis, sakuTari azris Sirebs konkretul ganwyobilebas;II.11. amoicnobs sakravsdasa buTebis, sxvisi azrismi marT pativiscemis unar-Cvevebis ganviTareba.formis mixedviT; moZraobiTaxdens masze dakvris imitacias.11zazuna12SemajamebeligakveTili13maJori da minori14Mmxiaruli _sevdianiwarmosaxvis,dialogis,msjelobis, musikis aRqmis,musikis mosmeniT miRebuliSTabeWdilebebis sxva ­dasxva xerxebiT gamo xatvisunarebi.SeZenili codnis ganzogadeba-Seja meba; sakuTariazris gamoxatvis, dasabuTebis,dia logis, Sefasebisunar-Cvevebis ganviTareba.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ warmosaxvis, dialogis,vokaluri unar-Cvevebis, plastikis ganvi­Tareba; musikaluri leqsikurima ra gis gafarToeba.II.4. ganmeorebiTi mosmenisassimReriT, cekviT ahyveba musikas;II.5. sworad warmoTqvamsnaswavl terminebs; II.7. iTvaliswinebsgansxvavebul azrs;II.8 saubrobs musikis mosmeniTaRZrul STabeWdilebebze; musikalurifragmentis melodias,dinamikas, temps, ritms ukav­Sirebs konkretul ganwyobilebas;II.9. asxvavebs kompozitoris,mxatvris, mwerlis profesiebs;xelovnebis nimuSebis naxvis,msomenis Semdeg asaxelebsavtorTa profesias.II.2. xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis sim­Reras, musikalur Tanxlebas;reagirebs maswavleblis miniSnebebze(Cumad, xmamaRla, erTad,Tavidan); II.3. xmis, mimikis, Jestis,moZraobis, cekvis, TamaSissaSualebiT gamoxatavs ama Tuim ganwyobilebas. II.5. sworadwarmoTqvams naswavl terminebs.musikis aRqmis, yuradRebis II.4. ganmeorebiTi mosmenisassimReriT ahyveba musikas,koncentraciis, vokaluriunar-Cvevebis, leqsikuri `diriJorobs~ mosmenisas; II.5.maragis gafarToeba-ganvi­ sworad warmoTqvams naswavlTareba.terminebs; II.7. icavs qcevisnormebs sxvisi simReris dros;II.11. moZraobiT axdens musikalursakravebze dakvris imitacias.koncerti14 15

1 2 3 415cxenobana16Cqara _ nela17modiT, viTamaSoT!18xval gogonasDdReobaa!19Widaobas raunda!warmosaxvis, dakvirvebis,vokaluri unar-Cvevebis ganvi Tareba.II.1. ganasxvavebs nel da Cqartemps; axasiaTebs konkretulmusikalur fragments tempismixedviT; II.3. musikalurinawarmoebidan miRebuli ganwyobilebisgadmosacemad sxvebTanerTad gaiTamaSebs martivetiudebs Sesabamisi improvizaciuliteqstis damatebiT; II.4.ganmeorebiTi mosmenisas simReriT,cekviT ahyveba musikas.warmosaxvis, dakvirvebis, II.2. xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis sim­yuradRebis, musikis aRqmisunar-Cvevebis ganviTareba. Reras, musikalur Tanxlebas;II.3. xmis, mimikis, Jestis, moZraobis,TamaSis saSualebiTgamoxatavs ama Tu im ganwyobilebas;II.5. sworad warmoTqvamsnaswavl terminebs saubrisdros; saWiroebis SemTxvevaSiganmartavs maT; II.11. moZraobiTaxdens musikalur sakravebzedakvris imitacias.warmosaxvis, dialogis, II.2. mReris marto da sxvebTanurTierTTanamSromlobis, erTad; II.3. xmis, mimikis, Jestis,gansxvavebuli azrisadmi moZraobis, cekvis, TamaSispativiscemis unar-Cvevebis saSualebiT gamoxatavs ama TuganviTareba.im ganwyobilebas; II.12. sworadgansazRvravs TiToeul xmas.warmosaxvis, musikis aRqmis II.2. xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis sim­unar-Cvevebis, plastikis,ritmis grZnobis ganviTareba.mReris TanaklaselebTan erTad;Reras, musikalur Tanxlebas;II.3. sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias;II.7. icavs qcevis normebssxvisi simReris, saubris dros.musikis aRqmis, dialogis, II.3. xmis, mimikis, Jestis, moZraobis,TamaSis saSualebiTwarmosaxvis unar-CvevebisganviTareba.gamoxatavs ama Tu im ganwyobilebas;musikaluri nawarmoebidanmiRebuli ganwyobilebisgadmosacemad sxvebTan erTadgaiTamaSebs martiv etiudebs;II.5. sworad warmoTqvams naswavlterminebs.1 2 3 420 ritmis grZnobis, plastikis II.1. ganasxvavebs nel da CqarsakuTari saxelebiganma viTarebeli savarji­ temps; erT tonze simReriTSoebis Sesruleba.imeorebs martiv ritmul naxazs,cvlis bgeraTsimaRles, temps;II.3. sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias.21rTvelia,rTveli!22dila23ras daarqmevdiT?24SemajamebeligakveTili25qarTl-kaxeTi,imereTi...musikis aRqmis, dialogis,warmosaxvis unarebis gan vi­Tareba;Seswavliliter minebissaub ris dros.musikalurigamoyenebametrul-ritmuli savarjiSoebisSesruleba;simReris Seswavla.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ musikis aRqmis, warmosaxvis,dialogis, urTierTTanamSromlobisunarebisganviTareba.SeZenili codnis ganzogadeba-Seja meba;sakuTariazris ga moxatvis, dasabu­Tebis, dia logis, Sefasebisunar-Cvevebis ganviTareba.ritmis grZnobis, dialogis, vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.II.5. sworad warmoTqvams naswavlterminebs; II.11. amoicnobsmusikalur sakravs JReradobismixedviT; moZraobiT axdensmasze dakvris imitacias.II.1. taSiT, kakuniT imeorebsmartiv ritmul naxazs; II.2.xmas ayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis simReras; II.3.sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias.II.2. mReris TanaklaselebTanerTaAd popularul melodiebsada erTxmian simRerebs; reagirebsmaswavleblis miniSnebebze(Cumad, xmamaRla, erTad,Tavidan, Cqara, nela); II.4. gamoxatavsdadebiT an uaryofiTdamokidebulebas mosmenilinawarmoebis mimarT; II.5. sworadwarmoTqvams naswavl terminebs;II.7. icavs qcevis normebs sxvisisaubris dros; iTvaliswinebsgansxvavebul azrs; II.8. saubrobsmusikis mosmeniT miRebulSTabeWdilebebze.II.1. taSiT imeorebs martivritmul naxazs; II.2. xmasayolebs Tanaklaselebis,maswavleblis simReras; mRerisTanaklaslebTan erTad; II.3.sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias.kiTxva-pasuxi16 17

1 2 3 444Aadvilia gaxdeSemsrulebeli?45Nnikolo paganini46tyis koncerti47rogor moviqceTkoncertze?48SevTxzaT sim­Rera49gaiTamaSezRaparidialogis, msjelobis, gansxvavebuliazris mimarTpativiscemis gamovlenisunar-Cvevebis ganviTareba.dialogis, msjelobis unar-Cvevebis ganviTareba; tembruliaRqmis Camoyalibeba-ganviTareba.musikis mosmenis, misi aRqmis,dialogis, msjelobis,warmosaxvis unar-CvevebisganviTareba.dialogis, msjelobis, sakuTariSemoqmedebis warmoCenisunar-Cvevebis ganviTareba.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma; simReris Seswavla.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ zRapris gaTamaSeba;dialogis, msjelobis, warmosaxvisunar-Cvevebis ganviTareba.(II.10.) icnobs sxvadasxva SemoqmedebiTprofesias; (II.12.) amoicnobsformis mixedviT zogierTsakravs.(II.4.) moZraobiT gamoxatavs musikiTgamowveul emocias; (II.10.)icnobs sxvadasxva SemoqmedebiTprofesias; (II.12.) amoicnobs formismixedviT zogierT musikalursakravs; moZraobiT axdens maTzedakvris imitacias.(II.2.) mReris marto/sxvebTan er­Tad; (II.4.) sxeulis moZraobiTgadmoscems musikiT gamowveulemocias; icavs sxeulis koordinacias;(II.5.) gamoxatavs dadebiTan uaryofiT damokidebulebasmosmenili nawarmoebis mimarT;(II.6.) sworad warmoTqvams naswavlterminebs; (II.12.) amoicnobs musikalursakravs JReradobis mixedviT.(II.2.) mReris marto da sxvebTanerTad; (II.8.) icavs qcevis normebssxvisi simReris, saubris dros _ar xmaurobs, ar dascinis.(II.2.) simReriT imeorebs musikalurfrazebs; mReris gundSimravalxmiani simReris erT-erTxmas; xmas ayolebs gundis xmovanebas;(II.6.) sworad warmoTqvams naswavlterminebs, saWiroebis Sem­TxvevaSi ganmartavs maT.(II.2.) mReris musikalur frazas/motivs; (II.3.) gaiTamaSebs sxvebTanerTad Teatralur etiudebskonkretul siuJetTan kavSirSi;naxatiT gadmoscems konkretulsiuJets.1 2 3 450TojinebisTeatrSi51rogormoviqceTTeatrSi?52modiT, vioxunjoT!53-54gakveTilimosmenadagakveTili-koncerti.SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ warmodgenis dadgma;warmosaxvis, dialogisunar-Cvevebis ganviTareba.dialogis, msjelobis, sxvisiazris mimarT pativiscemisdemonstrirebis unar-Cvevebis ganviTareba.(II.2.) mosmenisas taSiT, simReriTahyveba musikas; (II.3.) gaiTamaSebssxvebTan erTad Teatraluretiudebs konkretul siuJet­Tan kavSirSi; (II.8.) icavs qcevisnormebs sxvisi simReris, saubrisdros _ ar dascinis, ar xmaurobs;(II.11.) asaxelebs, Tu romel gmirsagonebs musikaluri nawarmoebispersonaJi.(II.4.) sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias;sawyisi poziciidan asrulebserT-or elementarul ileTs;(II.8.) iTvaliswinebs gansxvavebulazrs; icavs qcevis normebs sxvisisaubris dros(ar xmaurobs).metrul-ritmuli savarji­ (II.2.) mosmenisas taSiT, simReriTkoncertiSoebi;vokaluri ahyveba musikas; (II.3.) mimikis,unar-Cvevebis, Jestis, moZraobis, cekvis saSualebiTplas ti kis, mimikis ganmavi­Tarebeli savarjiSoebi. gamoxatavs ama Tu im gan­wyobilebas; gaiTamaSebs sxvebTanerTad Teatralur etiudebskonkretul ganwyobilebasTankavSirSi; (II.4.) gamoxatavs musikismetrs fexis dartymiT, taSiT;sxeulis moZraobiT gadmoscemsmusikiT gamowveul emocias.SeZenili codnis ganzogadeba-Sejameba.22 23

1 2 3 455Mmusikaluriportretebi56-57Mmultfilmebi,multfilmebi...warmosaxvis, dialogis,msje lobis, musikis mosmena-aRqmisunar-CvevebisganviTareba.warmosaxvis,dialogis,msjelobis, musikis mosmena-aRqmis,vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.(II.5.) gamoxatavs dadebiT anuaryofiT damokidebulebas mo s­menili nawarmoebis mimarT; (II.6.)sworad warmoTqvams naswavl terminebssaubris dros, saWiroebisSemTxvevaSi, ganmartavs maT;(II.9.) saubrobs musikis mosmeniTmiRebul STabeWdilebebze; musikalurifragmentis temps, ritmsukavSirebs konkretul ganwyobilebas.(II.2.) mReris gundSi popularulsimRerebs; mosmenisas taSiT,simReriT ahyveba musikas; (II.8.)icavs qcevis normebs; (II.11.) hvebakonkretul simRerasTan dakav­Sirebul istorias da pasuxobskiTxvebs amis garSemo; icnobskonkretul nawarmoebTan dakavSirebulvizualur masalas(foto, video) da ixsenebs sakuTarSTabeWdilebebs.1 2 3 460gazafxulismaxarobeli61-64gazafxuliszeimidialogis, warmosaxvis, sakuTariazris dasabuTebis,vokaluri unar-Cvevebis ganviTareba.SeZenili codnis ganzo gadeba;SemoqmedebiT saqmianobaSiCabma _ mzadeba gazafxulisdResaswaulisaTvis _simRerebis gaxseneba-Seswavla;sakuTari Semoqmedebis wardgenanacnobi auditoriisaTvis...(II. 2) mosmenisas taSiT ahyvebamusikas; xmas ayolebs maswavleblissimReras/gundis xmovanebas;(II. 4) gamoxatavs musikis metrsfexis dartymiT, taSiT; (II. 5) axasiaTebskonkretul musikalurfragments tempis, xmovanebis si­Zlieris mixedviT.(II.2.) mReris marto da sxvebTanerTad; (II.7.) monawileobssxva dasxva saxis RoniZiebaSi;(II.8.) icavs qcevis normebs sxvisisimReris dros _ ar dascinis, arxmaurobs.koncerti58GSuqniSani_ Cveni megobariyuradRebis koncentraciis,warmosaxvis, dialo gis unarebis,ritmis grZnobisganviTareba.(II. 2) mosmenisas taSiT ahyvebamusi kas;(II. 4) gamoxatavs musikis metrsfexis dartymiT, taSiT;(II. 5) axasiaTebs konkretul musikalurfragments tempis, xmovanebissiZlieris mixedviT.59gavcvaloTrolebiSeZenili codnis ganzogadeba.(II. 2) mReris marto da sxvebTanerTad;(II. 5) usmens da damokidebulebasgamoxatavs musikaluri nawarmoebismimarT;(II. 6) icnobs da iyenebs martivmusikalur terminebs.kiTxva-pasuxi24 25

komentarebi wignis struqturul elementebTan dakavSirebiTII Tavi _ mxare, sadac Sen cxovrob (gverdi 70)I Tavi _ musika Gven irgvliv (gverdi 29-69)risi swavleba gvinda? razemogviTxrobs Tavi?mozardSi farulad SeigrZnoba SemoqmedebiTipotenciali. Gveni mizania,davinaxoT igi da ganviTarebis sworigezi da mimarTuleba mivceT.am TavSi:• patarebs eqnebaT SesaZlebloba,Sexvdnen leqsebis, moTxrobebis, zRaprebissxvadasxva gmirs, sadac mTavaripersonaJi swored musika iqneba;• gaecnobian musikalur da aramusikalurterminebs;• Tavad mouwevT, SeZlebisdagvaradSeTxzan sakuTari `opusebi~ _ `kompozitoris~ampluaSi mosinjon Zalebi;• monawileobas miiReben xalxuri sim-Reris Seqmnis SemoqmedebiT procesSi;• maT, visac uyvarT krosvordebi,Tavsatexebi, eqnebaT SesaZlebloba,dafiqrdnen, imsjelon, daasabuTon...• musikaluri leqsikuri maragis gafarToeba;garda amisa:Seasruleben metrul-ritmul savarji-Soebs, rolur TamaSobebs; imRereben.icekveben, monawileobas miiReben klasiszeimSi/Tematur RonisZiebaSi.romeli unar-Gvevis ganviTarebasemsaxureba?SemoqmedebiT saqmianobaSi Gabma;warmosaxvis, dialogis, msjelobis, vokaluriunar-Gvevebis, ritmis grZnobisganviTareba;sakuTari codnis Sefaseba _ TviTSefaseba;gansxvavebuli azris mimarT pativiscemisdemonstrireba.risi swavleba gvinda? razemogviTxrobs Tavi?damokidebuleba samSoblosadmi, misibunebisadmi, tradiciebisa da kulturisadmi,vfiqrobT, unda GamoyalibdesbavSvobis asakSi. Tanamedrove skolaSipatriotuli aRzrdis ideas dResac ardaukargavs aqtualoba.am TavSi:• patarebs mouwevT warmosaxviTimogzauroba saqarTvelos sxvadasxvakuTxeSi;• gaerkvevian, Tu ratom mReris adamianiSromis dros;• Seasruleben simRerebs inscenirebiT;• sxvadasxva musikaluri terminiTgaimdidreben leqsikur marags.garda amisa:cekva, moZraoba musikis TanxlebiTgamoxatvis erT-erTi efeqturi sa-Sualebaa, fsiqologiuri gadarTvisaqtiuri qmedebaa.III Tavi _ Sen da musika (gverdi 92)risi swavleba gvinda? razemogviTxrobs Tavi?bavSvis yoveldRiur cxovrebaSi aJRerebulimusika mas daexmareba sakuTariSTabeWdilebebi daakavSiros garesamyarosTan, adamianebTan, sakuTarxedvasTan...am TavSi:• musika kinoSi! musika cirkSi, TeatrSi!_ GvenTvis, ufrosebisTvis rTuli ariqneba SevTxzaT iseTi sagakveTiloscenarebi, romlebic patarebs daexmarebaam SekiTxvaze pasuxis gacemaSi;• Seni megobris iubile... gazafxuliszeimi...dedis dRe... _ miuZRvnanpatarebma megobrebs, dedebs, bebiebssimRera, leqsi, naxati...romeli unar-Gvevis ganviTarebasemsaxureba?mimikis, Jestis, xmis, cekvis elementebissaSualebiT ganwyobilebis gamoxatva;warmosaxvis, dakvirvebis, yuradRebiTmosmenis, dialogis unar-Gvevebi;ritmis grZnoba;tembruli aRqma;logikuri azrovneba;sxvadasxva saxis RonisZiebebSi monawileoba;urTierTTanamSormlobis unar-Gvevebi.romeli unar-Gvevis ganviTarebasemsaxureba?metyvelebis, mexsierebis ganviTareba;musikis mosmeniT/SesrulebiT miRebuliSTabeWdilebebis sxvadasxva xerxiTa dasaSualebiT gamoxatva;sxvadasxva saxis RonisZiebebSi monawileoba.26 27

audiokasetaSi Gawerili musikaluri masalis GamonaTvali:1. m. aroSiZe _ `wvims-wvims“ (`basti-bubus“ repertuaridan)2. sxvadasxva bgeriTi efeqti (Citebis WikWiki, qari, zRva, ZaRli,kata, sxva).3. n. rimski-korsakovi _ `kelas gafrena“.4. p. Caikovski _ `patara gedebis cekva“.5. i. bramsi _ `ungruli cekva“.6. al. basilaia _ `mgeli da kravi“.7. s. cincaZe _ `WriWinas simRera“.8. k. sen-sansi _ `frinvelebi“.9. k. sen-sansi _ `lomis marSi“.10. k. sen-sansi _ `akvariumi“.11. k. sen-sansi _ `ku“.12. k. sen-sansi _ `spilo“.13. p. Caikovski _ `yvavilebis valsi“.14. s. cincaZe _ sakvarteto miniatiura `mze Sinas“ Temaze.15. p. Caikovski _ `oqtomberi“.16. p. Caikovski _ `dekemberi“.17. l. iaSvili _ `komSi, komSi, komara“ (`basti-bubus repertuaridan).18. i.s. baxi _ `xumroba“ (fleita)19. k. debiusi _ `Tovli cekvavs“.20. v. a. mocarti _ `Turquli marSi“.21. p. Caikovski _ `xis jariskacebis marSi“.22. p. Caikovski _ `Tojinas avadmyofoba“.23. p. Caikovski _ `axali Tojina“.24. p. Caikovski _ `cxenobana“.25. r. Sumani _ `mxiaruli glexi“.26. i. Strausi _ `valsi“.27. `xorumi“.28. salamuris tembri.29. a. basilaia _ `soflis maSeneblebi“.30. s. cincaZe _ simRera filmidan `maia wyneTeli“.31. k. sen-sansi _ `gedi“.32. `gandagana“ xalxuri.33. a. vivaldi _ `gazafxuli“.34. a. vivaldi _ `zamTari“.35. q.k. gluki _ `melodia(op. „orfevsi da evridike“)36. s. prokofievi _ `zRapris personaJebis svla“ („petia da mgeli“).37. v. a. mocartis sonata _ #11, I nawili.38. espanuri melodia _ gitara.39. TuSuri melodiebi.40. r. rojersi _ `do-re-mi“.41. Tanamedrove sacekvao ritmebi. -142. Tanamedrove sacekvao ritmebi -243. l.v. beThoveni _ `zazuna“.44. r. laRiZe _ `saWidao“45. qarTl-kaxuri mravalJamieri46. e. grigi _ „dila“47. e.grigi _ „solveigis simRera“48. e.grigi _ „anitras cekva“49. e. grigi _ „jujebis svla“50. s. cincaZe _ sakv. miniatiura „lale“51. guTnuri _ xalxuri52. m. Teodorakisi _ „sirtaki“53. v. doliZe _ cekva „qarTuli“ (op. „qeTo da kote“)54. z. faliaSvili _ „cangala da gogona“ (op. „daisi“)55. z. faliaSvili _ kiazos scena, mowodeba Tavisuflebisaken (op.„daisi“)56. p. Caikovski _ „dilis locva“57. n. paganini _ kaprisebi58. r. Sumani _ arlekini („karnavali“)59. k. debiusi _ „selisferTmiani gogona“60. j. kaxiZe _ „mzis simRera“ („sazamTro“)61. v. kaxiZe _ „yvao-yvao-yvanCala“62. a. vivaldi _ „Semodgoma“ (weliwadis droni“)63. coli gamididgulda _ xalxuri64. v.a. mocarti _ „Ramis patara serenada“;65. i.s. baxi _ saorgano tokata da fuga re-minori66. f. Suberti _ „ave maria“67. f. Suberti _ „serenada“68. k. debiusi _ „nabijebi Tovlze“69. somxuri sacekvao _ „baxtavari“28 29

videofirebis GamonaTvali:01. Nn. rimski-korsakovi _ `kelas gafrena~02. Al. basilaia _ `mgeli da kravi~03. j pierpointi _ Jingle bells04. v. kaxiZe _ `alilo~k/filmidan `iavnanam ra hqmna?!~05. l.v. beThoveni _ `elizesadmi~06. saSobao simRera07. s. cincaZe _ WriWinas simRera k/filmidan `WriWina~08. p. Caikovski _ `tkbili ocnebebi~09. g. cabaZe _ `ocdaxuTsa dekembersa~, k/filmidan `veris ubnismelodiebi~10. p. Caikovski _ `yvavilebis valsi~ baletidan `mZinaremzeTunaxavi~11. v. a. mocarti _ `Ramis patara serenada~12. `sisa tura~ _ xalxuri13. Ee. grigi _ `dila~14. e. grigi _ `solveigis simRera~15. XXI saukunis bavSvi-saocreba (5 wlis)16. m. daviTaSvili _ `matarebeli~ (karaoke)17. i. gurgulia _ `aCu-aCu~18. m. areSiZe _ `kamfetebis wvima~ (karaoke)19. qarTuli xalxuri cekvebis kolaJi20. qurT-iezidTa xalxur cekva21. azerbaijanuli xalxuri cekva22. valsi23. raSovda _ xalxuri24. z. faliaSvili _ `dedinacvali~, eTeris aria operidan `abesalomda eTeri~25. z. faliaSvili _ abesalomis aria operidan `abesalom da eTeri~26. z. faliaSvili _ qorwilis scena operidan `abesalom da eTeri~27. v. durgliSvili `aCu-aCu~28. r. rojersi _ fragmentebi miuziklidan `musikis hangebi~29. al. basilaia _ `ori juja~30. Tbilisis musikisa da dramis Teatris speqtakli _ `meri popinsi~31. `Sina vorgil~ _ xalxuri32. saSobao melodiebigakveTilis dagegmvis zogadi principebigakveTilis dagegmvisas usaTuod unda iqnas gaTvaliswinebuli moswavleTainteresebi da saWiroebebi, agreTve maTi gamocdilebebi. amasTan, asakidan da SemecnebiTiTaviseburebebidan gamomdinare, ar unda daviviwyoT maTi SesaZleblobebi,rac mcire asakobriv jgufebSi gulisxmobs gakveTilis xanmokle, swrafi,amasTan, Tanmimdevruli da aqtiuri TamaSebiT/aqtivobebiT datvirTvas.saswavlomiznebi(risTvis vaswavliamas?ra ecodinebaTda raSeeZlebaTmoswavleebs?)aqtivobebi(rogor vaswavlo?rameTodebsviyeneb? raqmedebebsaxorcielebenmoswavleebi?)gakveTilis dagegmvis sqemaorganizeba(rogor movaxdenmoswavle-Ta oragnizebas?)drois ganawileba(ra drodasWirdebaTiToeul aqtivobas?)resursebi Semowmeba(ra mesaWiroebaiseTi, rac mowmo saswav-(rogor Seva-damexmareba lo Sedegebi?)saswavlomiznis miRwevaSi?)1. mizani _ miznis gansazRvrisas unda gaviTvaliswinoT Semdegi: aisaxeba Tuara mizanSi is unar-Gvevebi, romlebic unda ganuviTardes moswavles gakveTilismimdinareobis dros?2. aqtivobebi _ rogor movaxdinoT moswavleTa motivacia? romeli aqtivobebimigviyvans konkretul miznamde?moswavleTa motivaciaze fiqrs gakveTilis dagegmvis pirvelsave etapzeviwyebT _ miznis gansazRvrisas (risTvis vakeTebT amas? rogor davainteresoTbavSvi? rogor, ra saSualebebiT, xerxebiT gavaaqtiuroT igi?). sakuTriv swavlebisprocesSic, usaTuod unda vakontroloT moswavleTa damokidebuleba,maTi reaqcia Gven mier SeTavazebuli qmedebebis mimarT.30 31

a saxis saswavlo aqtivobebs vaniWebT upiratesobas?verbaluri informacia swavlebis vizualizacia diskusiaTavi Imusika Gven irgvlivistoriebis moyola;role bis mixedviT Tama-Si; savarjiSoebis drosleqsebis, simRerebis gamoyeneba.suraTebi, TvalsaGino masala;musikaluri ilustracia.kiTxva-pasuxi; musikismosmenis Semdeg msjeloba,azris gamoxatva.3. dagegmvis procesSi sasurvelia:• aqtivobas mieniSnos savaraudo dro (ra dros davuTmobT simRerisSeswavlas/musikis mosmenas? saubars? TamaSs?• ganisazRvros swavlebis formebi: individualuri, wyvilSi, jgufSi.4. resursebi _ imaze, Tu ra saxis saswavlo resurss gamoviyenebT, bevradaadamokidebuli moswavleTa dainteresebis, klasSi GarTulobis, maT mier masalisaRqmis xarisxi.5. Sefasebamusikis gakveTilze vafasebT:praqtikul muSaobas• mosmena, GarTuloba procesSi, kiTxva-pasuxi• sxeulis, mimikis, xmis flobaklasSi GarTuloba• aqtiuri monawileoba• sakuTari azris warmoGena.Tema: gavmarToT koncertigakveTili 1mizani: SemoqmedebiTi garemos, sasiamovno ganwyobis Seqmna.saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; samuSao rveuli; saTamaSo mikrofoni;saxatavi fe radi fanqrebi; sasimRero repertuari (gasul saswavlowels Ses wav lili _ maswavleblis SerGeviT); mosasmeni masala _ p. Gaikovski,fragmenti baletidan `maknatuna~; sacekvao ritmebi.kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:(II.2.)(II.3.)(II.4.)(II.7.)(II.10.)xmas ayolebs Tanaklaselebis, maswavleblis simReras; mRerismarto, sxvebTan erTad;sxeulis moZraobiT gadmoscems musikiT gamowveul emocias;musikiT gamowveul emocias, ganwyobilebas gadmoscemsnaxatSi da SeZlebisdagvarad acocxlebs am naxats;icavs qcevis normebs sxvisi simReris, saubris dros;ixsenebs, sad, ra garemoSi mousmenia Tavisi sayvarelimusikaluri nawarmoebebi.aqtivoba I (10-12 wT)moswavleebi Sedian saklaso oTaxSi musikis fonze (p. Gaikovski). SesvlisprocesSi didi mniSvneloba aqvs ganwyobas, romlis SeqmnaSi maswavlebelsmTavari roli akisria: igi win miuZRvis patarebs da Tavisi dinji, amasTan,amaRlebuli, sazeimo msvlelobiT bavSvebs aZlevs magaliTs.misalmebis Semdeg ufrosi sTavazobs patara megobrebs gamarTon koncerti,sadac aJRerdeba rogorc gasul saswavlo wels Seswavlili simRerebi, asevesimRerebi individualuri repertuaridanac.rGeva maswavlebels: vfiqrobT, pirvelsave gakveTilze ganwyobisSemqmneli garemo unda Seiqmnas: kedlebze gamoifinos gasul saswavlowels bavSvebis mier musikis gakveTilebze Sesrulebuli naxatebi; musikalurisakravebis, sanoto sistemaze daxatuli notebis, cnobili zRaprisgmirebis da sxva TvalsaGinoebebi.aqtivoba II (7-8 wT)Seaswavlis qalaqur simReras `maxsovs pirvelad~. simReris aGqarebulitempi, samwiladi zoma valsiseburi wrebrunvis xasiaTs iZens. moswavleebsSeuZliaT, simReris Sesrulebas brunviTi moZraobebic daurTon.32 33

aqtivoba III (4-5 wT)maswavlebeli GarTavs sacekvao ritmebs da sTxovs patarebs taSiT damoZraobiT ahyvnen.aqtivoba IV (5-6 wT)dialogi:_ ra mogewonaT? yvelaze metad risi gameoreba gagexardebaT? ra gainteresebT samomavlod? rogori gindaT rom iyos musikis momdevno gakve-Ti lebi?...aqtivoba VsamuSao rveulSi asruleben # 1 da # 2 davalebebs.komentari: davaleba 2 _ es SeiZleba iyos Sesrulebuli simRerebisilustracia da sxva.Tema: Semsruleblebi da msmenelebigakveTili 2mizani: leqsikuri maragis gamdidreba (terminebi: Semsrulebeli, msmeneli,diriJori); musikis mosmenis, dialogis unarebis ganviTareba.saswavlo resursebi: saxelmZRvanelo; samuSao revuli; mosasmeni masala:p. Gaikovski _ musikaluri fragmenti baletidan `maknatuna~ (ix. GanaweriaudiokasetaSi).kavSiri erovnuli saswavlo gegmis SedegebTan:(II.1.)(II.3.)axasiaTebs konkretul musikalur fragments melodiis,tempis, xmovanebis siZlieris mixedviT;xmis, mimikis, Jestis, moZraobis saSualebiT gamoxatavs ama Tuim ganwyobilebas;aqtivoba I (10-11wT)bavSvebi sxdebian wreze._ musika yovelTvis siGumidan aRmocendeba. modiT, movusminoT siGumes,vidre GavrTavdeT musikalur fragments..._ imisaTvis, rom movusminoT da gavigoT, Tu ra aris musikaSi gad mocemuli,saWiroa gavxdeT msmenelebi, _ maswavlebeli GarTavs Ganawers. arkvevs,rogori xasiaTis musikaa _ vokaluria Tu instrumentuli; ras niSnavsvo ka luri, instrumentuli; erTi Semsrulebeli asrulebs Tu bevri; Gqariamu sika Tu neli; xmadabali bgerebi ismis Tu xmamaRali; romeli terminiTaRi niS neba musikaSi xmadabali xmovaneba, xmamaRali.. moswonT Tu ara, ratom?mos wav leebs SeuZliaT ahyvnen musikas moZraobiTac.aqtivoba II_ gaxsovT, wina gakveTilze koncerti rom gavmarTeT? zogierTma Tqvenganma Seasrula sim Rera, maSasadme, is `Semsrulebeli~ iyo, Tqven ki usmendiTmas, anu `msmenelebi~ iyaviT.klasi iyofa or nawilad, `Semsruleblebi~ da `msmenelebi~; ganmeorebiTis menen Gaikovskis musikas.`msmenelebma~ samuSao rveulSi (davaleba 3) upasuxon SekiTxvaze: `rasgrZnobdiT, ro desac am musikas usmendiT?~ maT unda airGion sxvadasxvaemociis ga mom xat veli kacunidan erT-erTi da sakuTari damokidebulebagamoxaton _ Sea fe radon sasurveli:`Semsruleblebma~ ki SeZlebisdagvarad, mimikiTa da JestiT maT mieraRqmuli, amocnobili sakravTa tembrebis imitacia moaxdinon. davalebagansakuTrebiT saxaliso gaxdeba, Tu erT detalsac _ `diriJorsac~ mivumatebT(SeirGes `Semsruleblebs~ Soris).komentari: imisaTvis, rom klasSi yvela moswavles mieces SesaZleblobagamoxatos Tavisi ganwyoba-damokidebuleba mosmenilis mimarT,anu Seasrulos samuSao rveulSi micemuli saxaliso davaleba, TamaSismeore naxevarSi jgufebma rolebi gacvalon.(II.4.)(II.5.)(II.8.)(II.11.)gamoxatavs dadebiT an uaryofiT damokidebulebasmosmenili musikaluri nawarmoebis mimarT;sworad warmoTqvams naswavl terminebs saubris dros;saWiroebis SemTxvevaSi ganmartavs maT;musikaluri fragmentis melodias, dinamikas, temps, ritmsukavSirebs konkretul ganwyobilebas;moZraobiT axdens musikalur sakravebze dakvris imitacias.34 35