Manueel verwijderen ontlasting - RESPECTnet

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Lichaamsverzorging en observatie 226
Manueel verwijderen ontlasting
Omschrijving
Ontlasting wordt met de vinger uit de darm van de cliënt gehaald.
Opdracht tot voorbehouden of risicovolle handeling:
Mag zelfstandig verricht worden door: 3 IG 4 5
Aandachtspunten
– De handeling kan emotioneel zijn voor de cliënt.
– Bij het verwijderen van ontlasting ligt de cliënt op de linkerzij.
– Het verwijderen van ontlasting bij cliënten met obstipatie kan pijnlijk zijn. Overweeg het gebruik van
Instillagel ® .
– De handeling wordt niet uitgevoerd indien cliënt zwanger is, bekend is met darmaandoeningen of
hartafwijkingen of recent geopereerd is aan darmen, buikvlies of urogenitaal stelsel.
– Training van de dikke darm dient met de cliënt te worden besproken.
– Gebruik eventueel twee handschoenen over elkaar heen.
– Draag ter bescherming van de kleding een overschort.
Complicaties tijdens de handeling Handelwijze
Bloeding. Stop de handeling en waarschuw de arts.
Met de vinger waarneembare obstructie
(bijvoorbeeld tumor, aambei) in de darm.
Stop de handeling en waarschuw de arts.
Misselijkheid. Wacht even en probeer opnieuw.
Verwijzingen
– Achtergrondinformatie: obstipatie, manueel verwijderen van ontlasting
– Hygiënerichtlijnen: handhygiëne, handschoenen, overschort.
Benodigdheden
– 2 handschoenen (worden over elkaar gedragen)
– overschort
– zoete olie (en evt glijmiddel)
– onderlegger
– nat washandje en handdoek
– afvalbak
onbewaakte kopie
© Vilans 22-03-2012 Manueel verwijderen ontlasting: 1 (van 2)
Respect Zorggroep Scheveningen

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Lichaamsverzorging en observatie 227
Werkwijze
1 Pas handhygiëne toe.
2 Zet de benodigdheden binnen handbereik.
3 Laat de cliënt in bed liggen met opgetrokken knieën, op de linkerzijde en met ontbloot onderlichaam.
4 Leg de onderlegger onder de stuit.
5 Trek de handschoen en overschort aan en doe zoete olie op de wijsvinger.
onbewaakte kopie
6 Masseer de sluitspier met de wijsvinger met zoete olie zodat deze gestimuleerd wordt.
NB. Dit kan mogelijk voldoende zijn.
7 Doe zoete olie (of eventueel glijmiddel) op de wijsvinger.
8 Schuif de wijsvinger voorzichtig zover in het rectum totdat ontlasting wordt gevoeld.
9 Probeer door middel van beweging (scheppende haakbeweging en draaiend terughalen) met de
wijsvinger (eventueel twee vingers: wijsvinger en middelvinger) de harde massa losser te maken.
10 Haal met de wijsvinger (vingers) de massa uit het rectum en leg het op de onderlegger.
11 Ga hiermee door totdat met de wijsvinger geen ontlasting wordt gevoeld.
12 Reinig de stuit met een nat washandje en droog het daarna goed met de handdoek.
13 Controleer de ontlasting op geur, kleur en consistentie.
14 Trek de handschoen en overschort uit.
15 Ruim de materialen op.
16 Pas handhygiëne toe.
17 Noteer de handeling en eventuele bevindingen.
© Vilans 22-03-2012 Manueel verwijderen ontlasting: 2 (van 2)
Respect Zorggroep Scheveningen