Wederopbouw%20in%20Schiedam%20deel%201

In de woonbuurten zijn de openbare binnengebieden kenmerkend voor de
wederopbouwperiode. In de opzet van Nieuwland is geen sprake van nauwe
straatruimte met nauwelijks groen bij de woning (zoals in Schiedam Oost) of ‘een
huis met een tuin’ (zoals in Tuindorp Kethel), maar van composities van stroken
en blokken op groene velden. De groene binnenhoven zijn oorspronkelijk ingericht
in een landschapsstijl die nauw aansluit bij de vormgeving van het Nieuwe
Bouwen. Als dit groen goed is onderhouden geeft dit veel extra kwaliteit aan de
woongebieden. De structuur met de hoogte en situering van bomen en heggen en
het tracé van paden is in samenhang met de bebouwing ontworpen. Een voorbeeld
hiervan is het wandelpad bij de vier stempels ten zuiden van de Mgr. Nolenslaan.
Tegenwoordig worden binnenterreinen die oorspronkelijk openbaar toegankelijk
waren, vanuit beheersoverwegingen minder openbaar toegankelijk gemaakt.
Het binnenterrein van het ensemble Schuttersveld/Tamboerstraat bijvoorbeeld is
uitsluitend toegankelijk voor bewoners.
Herstructurering
De herstructurering van Nieuwland is in volle gang. Al in 1991 is voor Nieuwland
een beheerplan onpgesteld. Sinds 000 wordt gewerkt met het wijkplan Nieuwland
Vernieuwend Verder (VHP). In 007 is Nieuwland door minster Vogelaar
aangewezen als een van 40 aandachtsgebieden (‘Vogelaarwijken’). De wijk telt
ongeveer 14.000 inwoners, waarvan 60 % allochtoon en 40 % autochtoon (voor
het grootste deel senioren). Wie nu met een geoefend oog door Nieuwland loopt
kan de ingrepen herkennen als een mozaïek van projecten, die een oplossing
bieden per deelgebied, en niet zijn gebaseerd op een analyse van de wijk als
geheel.
De afgelopen jaren zijn veel woningbouwcomplexen gerenoveerd, zoals de
gestaffelde stroken aan de Damlaan, het ensemble rond de Van Kamebeekstraat,
en het Schuttersveld. Soms is de renovatie zeer ingrijpend zoals bij de stroken
aan de Schaepmanlaan en omgeving. Er heeft al veel sloop en nieuwbouw plaats
gevonden. Sinds de bouw van Nieuwland zijn diverse gebieden getransformeerd
door vervangende nieuwbouw, zoals de historiserende woningbouw rond de
Burgemeester Honnerlage Gretehof, de eigentijdse uitstraling van de bebouwing
aan de ’s-Gravenlandse Plas en C. van de Lindelaan. Terreinen liggen braak
waarvoor nieuwe projecten zijn gepland, zoals aan de Noordvestsingel en bij de
Parkweg. Ook de voorzieningen worden in de herstructurering meegenomen. De
metrolijn op het tracé van de Burgemeester Honnerlage Gretelaan is aangelegd.
De RK kerk aan het Lieftinckplein is afgebroken en vervangen door een nieuw
kerkgebouw. Bij de Dr. Schaepmansingel is recent een moskee gebouwd.
Sinds het wijkplan Nieuwland Vernieuwend Verder (VHP, november 000) is de
toekomstige beoogde ontwikkeling gebaseerd op het versterken van drie ringen
of schillen van Nieuwland. In de schil het dichtste tegen het centrum aan kan de
bebouwing het dichtst en meest stedelijk zijn: dit is de binnenstad-schil. Daarna
komt een middenschil, waar de bebouwing minder dicht is: de ‘tuinstad’-schil. De
laatste schil, tegen de spoorlijn aan, is het meeste open. Hier is de gewenste sfeer
‘parkstad’.
Deze visie op de toekomstige transformatie sluit voor een deel aan bij de
naoorlogse structuur van Nieuwland met de twee concentrische wegen. Het
negeert echter de opbouw in stempels en stroken en de drie buurten west,
midden en oost. Om het wederopbouwkarakter van de wijk te respecteren zou bij
transformatie voortbouwen ook op deze hoofdkarakteristieken meer richtinggevend
kunnen zijn. Die hoofdkarakteristieken van de woonvelden zijn de strokenbouw en
de stempelverkaveling, en daarnaast de stroken met losstaande voorzieningen.
Het strookt niet met het oorspronkelijke karakter deze stroken te ‘verstedelijken’.
Bij vervangende nieuwbouw kan de architectuur eigentijds zijn. De historiserende
woningbouw rond de Burgemeester Honnerlage Gretehof is bijvoorbeld een
wezensvreemd element in Nieuwland en zoekt meer aansluiting met de historische
binnenstad. De planvorming rond de Parkweg bouwt wel voort op strokenbouw en
stempels.
85