lesmap gran torino - Lessen in het donker

GRaN
TORINO
jekino
EDUCATIE

Lesmap
GRaN TORINO
Film en educatie…
... in het vertoningscircuit van
Lessen in het donker, in het kader van
Filmfestival Open Doek, ter gelegenheid
van een workshop verzorgd door
Jekino of van een film in de klas...
Het medium film kreeg een plaats
in het lessenpakket van heel wat scholen,
daarom zorgen wij graag voor
een degelijke programmatie en pedagogische
omkadering. We maken
jaarlijks een pittige selectie van een
30-tal films uit het afgelopen seizoen,
organiseren op heel wat plaatsen
vertoningen en zorgen voor kant-enklare
lesmappen voor een boeiende
verwerking in de klas. Daarbij spelen
we in op de eindtermen en ontwikkelingsdoelen.
In elke lesmap streven we naar
een filmtechnische en inhoudelijke
benadering van de film en focussen
we op één filmterm.
dOelGROeP
GRan tORinO: VanaF
het 4de jaaR SO
jekino
EDUCATIE
www.opendoek.be
www.jekino.be
www.lesseninhetdonker.be
Online FilmFiche!
Surf naar www.filmfiches.be en laat
je (sterren)mening achter bij de film
die je zag. De fiches zijn een digitale,
meer visuele uitdieping van deze lesmap
met trailers, foto’s en interessante
achtergrondinfo.
inhOudStaFel
Filmfiche _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 4
Regie en productie _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 7
Clint Eastwood
Het maken van GRAN TORINO
Reacties verzamelen bij de leerlingen _ _ _ _ _ _ _ _ 10
Vóór de film: kijkopdracht
Eerste reacties bij het verlaten van de zaal
Opdracht: filmische nabespreking
Klassieke nabespreking met de klas
Vragen
Personages _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 14
Focus op acteurs die regisseren _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 19
Vragen
Het einde van GRAN TORINO _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 23
Vragen
Opdracht
Achtergrond bij de Hmong _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 27
Vragen
Bibliografie _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 29
Leerlingenfiche _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 31
FilmFiche
Kopieer de filmfiche op de volgende pagina voor je leerlingen.
Zo zijn ze meteen goed voorbereid op de voorstelling!
Ook voor je collega’s die de leerlingen vergezellen, kan het een
handige leidraad zijn.
P 2 P 3

FILmFIche
SynOPSiS
De verbitterde en vuilgebekte
oorlogsveteraan Walt Kowalski vindt
het maar niks dat er steeds meer
Aziaten - spleetogen noemt hij ze -
in zijn buurt komen wonen. Wanneer
zijn Aziatische buurjongen zijn dure
wagen, een Gran Torino uit 1972,
probeert te stelen, besluit hij de
plaatselijke jeugdbende een lesje te
leren. Vanaf dat moment beschouwt
de hele buurt hem als een reddende
engel. Maar Walt wil vooral met rust
gelaten worden…
techniSche kaaRt
USA / 2008 / 112 minuten
Taal: Engels/Hmong,
Nederlands ondertiteld
Regie: Clint Eastwood
Scenario: Nick Schenk
Camera: Stephen S. Campanelli
Casting: Ellen Chenoweth
Muziek : Kyle Eastwood en
Michael Stevens
Montage: Joel Cox en Gary Roach
Productie: Clint Eastwood, Bill
Gerber, /Robert Lorenz
Distributeur: Warner Bros.
Met o.a. Clint Eastwood (Walt),
Christopher Carley (priester), Bee
Vang (Thao), Ahney Her (Sue)
25 FEBRUARI
IN DE BIOSCOOP
WWW.GRANTORINO.BE
PalmaReS
GRAN TORINO won heel wat
internationale prijzen. Zo won de
film o.a. de prijs van de Beste
Buitenlandse Film van de Franse,
Spaanse en Japanse tegenhangers
van de Oscars. In de VS was de film
o.a. genomineerd voor de Golden
Globes en won Clint Eastwood
de prijs van Beste Acteur van de
National Board of Review.
En ook het publiek kon deze film
smaken. GRAN TORINO is de meest
succesvolle film uit de legendarische
carrière van Clint Eastwood.
in de PeRS…
“Een weergaloze filmervaring.”
Cinema.nl
“Lang geleden dat een filmervaring
tegelijkertijd grappig, meeslepend en
droevig kon genoemd worden.”
Cinenews.be
“GRAN TORINO is een absoluut
meesterwerk!”
Moviepulp.be
“Uitstekend en rijk gelaagd drama
over racisme, geweld, religie en
wraak”
De Morgen
OFFiciële webSite
Op de officiële filmsite http://
www.thegrantorino.com vind je
filmfoto’s, achtergrondinformatie
over het verhaal, de cast, de productie
en de filmmakers…
VóóR je naaR
de Film Gaat…
Nadat GRAN TORINO was opgenomen,
liet Clint Eastwood weten
dat hij definitief stopt met acteren.
Zo werd deze film voor vele fans
het afscheid van een legendarisch
filmicoon. Wat weet jij over Clint
Eastwood? Heb je al andere films
met hem gezien? Welke verwachtingen
heb je van een film met Clint
Eastwood? Die verwachtingen kunnen
natuurlijk zowel positief als negatief
zijn. Als je de film gezien hebt,
kan je vergelijken welke verwachtingen
effectief zijn uitgekomen, en
welke niet.
Wij horen graag je reactie
op deze film. Laat die achter op
www. lesseninhetdonker.be
(selecteer de film op de homepage).
P 4 P 5

Clint Eastwood (links) op de filmset.
ReGIe eN
pROducTIe
clint eaStwOOd:
acteuR, ReGiSSeuR
én PROducent
Als acteur debuteerde Clint Eastwood
(°1930) in de film FRANCIS IN
THE NAVY (1955), maar hij werd pas
echt bekend door de televisieserie
RAWHIDE. Met deze serie was meteen
ook de richting van zijn carrière
gezet: hij concentreerde zich op de
western. Eastwood werd wereldberoemd
dankzij de film A FISTFUL
OF DOLLARS (1964) van de bekende
Italiaanse regisseur Sergio Leone.
Dit succes kreeg een vervolg:
FOR A FEW DOLLARS MORE (1965)
en daarna met THE GOOD THE BAD
AND THE UGLY (1966), volgens velen
de beste western ooit.
De personages die hij in deze spaghettiwesterns*
neerzette zijn allemaal
onverstoorbaar, koppig en
ze hebben een droog gevoel voor
humor. Zijn vertolkingen zijn bijna
iconisch: een grimmig gezicht,
peinzende ogen, een smeulend
sigaartje bungelend in een mond-
* Spaghettiwestern: een bijnaam voor Westerns
uit de jaren zestig en zeventig die er
heel Amerikaans uitzien, maar eigenlijk in
Italië werden geproduceerd.
hoek en zijn geweer steeds binnen
handbereik. De trailer van A FIST-
FUL OF DOLLARS kan je bekijken
op Youtube.com onder de titel A
Fistful of Dollars (trailer)
Begin de jaren zeventig ruilde hij
zijn rol van naamloze cowboy voor
de keiharde politieagent Harry Callahan
in de film DIRTY HARRY. Harry
Callahan is een inspecteur die altijd
de smerige klusjes krijgt en keihard
is tegen criminelen maar ook
tegenover zijn collega’s (vandaar
zijn bijnaam Dirty Harry). Hij maakte
heel wat filmquotes wereldberoemd,
waaronder Go ahead, make
my day of Do you feel Lucky? (zie
Classic Movie Line #31 op youtube.
com)
Maar Clint Eastwood speelde nog
in tal van andere films. Bovendien
begon hij vanaf de jaren ’70 ook te
regisseren. Ondertussen regisseerde
hij meer dan 30 films waarvan
er verschillende bekroond werden.
UNFORGIVEN, MILLION DOLLAR
BABY en MYSTIC RIVER wonnen
zelfs meerdere Oscars. Vaak speelt
hij ook de hoofdrol in de films die
hij regisseert. Ook als producent
P 7

en componist heeft hij ondertussen
naam gemaakt. Voor GRAN
TORINO is hij regisseur en producent,
en speelt hij de hoofdrol. Het
componeren van de muziek liet hij
deze keer over aan zijn zoon Kyle
Eastwood (die een beroemd Jazzmuzikant
is).
Neem een kijkje op http://www.
imdb.com/ (en zoek op Clint Eastwood).
Hier krijg je een overzicht
van de indrukwekkende filmografie
van Clint Eastwood.
Over de rol van Walt Kowalski zegt
hij: “Als kind kende ik veel mensen
zoals Walt. Het leek wel of men
toen minder omwegen gebruikte
en sneller zei wat men dacht. Ik
zag er wel iets in om die gekke en
beledigende Walt te spelen. Het is
een man die zich niet met de moderne
wereld kan identificeren en
niet goed weet hoe hij relaties met
andere mensen moet aanknopen.
Maar naarmate de film vordert leert
hij om toleranter te worden tegen
vreemdelingen.”
Na de opnames liet Clint Eastwood
weten dat GRAN TORINO zijn allerlaatste
film is als acteur. Maar als
regisseur blijft hij nog heel actief,
met gemiddeld één film per jaar. In
de periode 2008-2009 regisseerde
hij er zelfs drie: CHANGELING (met
Angelina Jolie), GRAN TORINO en
INVICTUS (met Matt Damon).
het maken Van
GRan tORinO
SCenARio
Nick Schenk baseerde het scenario
van GRAN TORINO op gesprekken
die hij heeft gehad met zijn Hmongcollega’s
op het werk. In het begin
van de jaren ’90 werkte hij in een
fabriek waar heel wat Hmong-Amerikanen
werkten. Schenk geraakte
geïntrigeerd door de verhalen die
hij van hen hoorde, en begon alles
tijdens de pauze op losse papiertjes
te schrijven. Pas jaren later besliste
hij om er een heus scenario van te
maken. Maar hij kreeg zijn verhaal
moeilijk verkocht. Hij kreeg te horen
dat een scenario met een oud
hoofdpersonage geen succes kan
hebben aan de box-office. Tot het
scenario via Warner Bros bij Clint
Eastwood belandde.
Clint Eastwood had aanvankelijk
geen tijd om de film te maken. Hij
was druk bezig met de voorbereidingen
van zijn film INVICTUS, met
Morgan Freeman en Matt Damon.
Pas toen de opnames voor die film
onverwacht een jaar uitgesteld
moesten worden, besloot Clint
Eastwood om GRAN TORINO alsnog
te maken. Minder dan een jaar
later, ging de film in première.
CASTing
GRAN TORINO is de eerste grote
Amerikaanse productie die de
Hmong-bevolking positief in beeld
brengt. In andere films werden ze
steeds gecast als lid van een gewelddadige
straatbende of als verbeten
guerrillastrijders in Azië.
Dit kan dan nobel zijn, het betekende
wel dat het casten van de film
erg moeilijk verliep. Er zeer immers
weinig Hmong-acteurs werkzaam
in de Verenigde Staten. Om de cast
bij elkaar te krijgen moesten er dus
open audities gehouden worden.
Dat wil zeggen dat ook niet-professionele
of zelfs onervaren personen
aan de auditie mochten deelnemen.
Open audities zijn erg zeldzaam in
de Verenigde Staten, en zeker voor
een grote Hollywoodfilm.
De cast uit GRAN TORINO bestaat
dan ook voornamelijk uit onervaren
acteurs. Clint Eastwood:“Ja, ik nam
een enorm gok. Maar dat maakte
het ook net interessant.”
oPnAMeS
Een jaar is een ontzettend korte
periode voor het maken van een
film. Het ging dan ook allemaal razend
snel. Geen lange vergaderingen
met de scenarist, geen lange
repetities. Clint Eastwood heeft al
zoveel ervaring met films maken,
dat het voor hem enkel een kwestie
is om het budget te bespreken
met Warner Bros, cast bij elkaar
zoeken en zijn vaste medewerkers
opbellen. Zo heeft hij een vast team
van medewerkers waar hij al jaren
mee werkt. Cameraman Tom Stern
werkt bijvoorbeeld al samen met
Clint Eastwood sinds 1982. De man
van de montage (Joel Cox) zelfs al
sinds 1976.
Clint Eastwood: “Ik weet hoe zij
werken, zij weten hoe ik werk, dus
hebben we geen lange uitleg meer
nodig. En ik weet wat ze waard zijn.
Een film maken bestaat er voor het
grootste deel in dat iedereen goed
werk levert. Dat maakt het allemaal
plezant. Mocht het niet plezant zijn,
was ik er al lang mee gestopt.”
Box-offiCe
GRAN TORINO bracht wereldwijd
maar liefst 270 miljoen euro op, en
werd verrassend genoeg het grootste
box office succes dat Clint Eastwood
ooit heeft mogen meemaken.
Ter vergelijking, zijn film INVICTUS,
waar hij veel langer aan gewerkt
heeft bracht ‘maar’ 120 miljoen
euro op.
P 8 P 9

ReacTIes
veRzameLeN
bIj de LeeRLINGeN
VóóR de Film:
kijkOPdRacht
Verdeel de klas vóór je naar de film
vertrekt in drie of meer groepen, die
elk op een ander aspect van de film
zullen letten. De leerlingen hoeven
geen notities te nemen tijdens de
film, het is immers niet de bedoeling
dat ze een ‘klus’ hebben, wel dat ze
gaan genieten van filmkijken. Moedig
hen aan om aandachtig te zijn.
Voorbeelden:
Let op het camerawerk (onthoud
enkele opvallende scènes).
Let op de verschillende personages
(wie zag je zoal en welke
band hebben ze met elkaar?).
Let op de soundtrack: de muziek
en het geluid (wat viel er
op, hoorde je vaak muziek?).
Let op de kleuren en het decor
(welke kleuren overheersen,
vergelijk de kleuren in een bepaald
deel en daarna in een ander
deel…).
Let op de openings- en de slotscène
(kan je ze achteraf nog
omschrijven?).
Andere…
eeRSte ReactieS
bij het VeRlaten
Van de zaal
Vlak na de vertoning willen leerlingen
vaak hun eerste indrukken
kwijt. Omdat de kijker op dat moment
de film nog aan het verwerken
is, is het nu nog niet nodig om
veel dieper in te gaan op de bedenkingen.
Maar je kan ze wel de kans
geven om ‘stoom af te laten.’
Daarbij kunnen enkele eenvoudige
vragen helpen:
Vond je het een goede film? Waarom
(niet)?
Hoe kan je de film volgens jou het
best omschrijven? Leuk / saai /
meeslepend / grappig / origineel /
spannend / langdradig / dramatisch
P 11

omantisch? Motiveer je keuze.
Welke scène vond je de beste?
Met welk gevoel bleef je achter in
je bioscoopzetel?
Zou je de film aanraden aan je
vrienden? Aan je ouders? Waarom
wel/niet?
Weet je nog wat het allereerste beeld
van de film was? En het laatste?
Vond je de film geloofwaardig?
OPdRacht:
FilmiSche
nabeSPRekinG
Laat de leerlingen zelf aan de slag
gaan met een digitaal fototoestel
of een camera. De opdracht: maak
een filmpje van maximaal één minuut
waarin je kwijt kan wat je van
de film vindt.
De leerlingen mogen daarbij gebruik
maken van alle audiovisuele
hulpmiddelen, zoals camera-standpunt,
muziek, decors,… Laat hen
zelf bepalen in welke omgeving
(rustig, druk, met felle kleuren of
eerder sober, in een open ruimte of
eerder in een beklemmende omgeving)
ze zullen reflecteren over de
film. Laat hen ook vooraf bedenken
vanuit welk standpunt ze willen gefilmd
worden: close-up, vanuit vogel-
of kikkerperspectief, vanuit de
verte…
Geef ze kort de tijd een tekst voor te
bereiden. Wat gaan ze vertellen? Is
hun mening nog dezelfde als toen
zij de filmzaal verlieten? Wat is hen
bijgebleven over de film? Willen ze
nog iets kwijt over de inhoud? Of
willen ze liever een voorwerp/plek
filmen die ze linken aan het verhaal?
Welke link is dat dan?
Bespreek de filmpjes in groep en
laat de leerlingen motiveren welke
keuzes ze maakten.
klaSSieke
nabeSPRekinG
met de klaS
Het doel van een goede filmbespreking
in de klas is het vormen van
een eigen mening, de mening van
anderen te horen en de leerlingen
te laten nadenken over het verband
tussen de film en de eigen leefwereld.
Je kan GRAN TORINO al grondig
bespreken op basis van deze drie
vragen:
• Inhoud: Waar gaat de film over?
• Vorm: Welke filmtechnieken
•
zijn opgevallen?
Beleving: Welke scènes of momenten
vond je herkenbaar en
waarom?
Laat de leerlingen hun antwoorden
verduidelijken en verdedigen en
laat de andere leerlingen daarop reageren.
Hieronder enkele mogelijke
bijvragen.
inhoUD
• Wat is volgens jou het belangrijkste
thema in de film?
• Hoe en wanneer verandert Walt
van racistische naar verdraagzame
buur?
• Had jij het einde van de film zo
verwacht? Of had je een ander
einde in gedachten? Hoe zou jij
de film laten eindigen?
VoRM
• Clint Eastwood is beroemd geworden
als cowboyacteur in
westerns. Zie je gelijkenissen
tussen een typische western en
GRAN TORINO?
• GRAN TORINO is heel klassiek
gefilmd, zonder veel franjes. Is
dat een positieve of een negatieve
eigenschap van de film?
BeleVing
• Heeft de film je mening veranderd
over bepaalde situaties in
je eigen omgeving?
• Kom je soms in contact met
vluchtelingen/autochtonen? Is
dit positief of negatief?
• Hoe kan wederzijds begrip ontstaan?
oVeR De PRoDUCTie
• Heb je al van Clint Eastwood
gehoord?
• Heb je na GRAN TORINO zin
gekregen om nog andere films
van of met Clint Eastwood te
zien? Waarom wel/ niet?
• Heeft men met professionele
acteurs gewerkt volgens jou?
Waarom denk je dit? (men heeft
niet met professionele acteurs
gewerkt.)
P 12 P 13

peRsONaGes
walt
“Get off my lawn!”
Walt Kowalski
is een
e e n z a m e ,
r a c i s t i s c h e
o o r l o g s v e -
teraan. Hij
moet van
niemand iets
weten en al zeker niet van de buren
die zijn straat hebben overgenomen.
Eigenlijk kan Walt alleen overweg
met Daisy, zijn labrador. Sinds
het overlijden van zijn vrouw heeft
hij zich veilig opgesloten in zijn
eigen cocon en hij wil vooral zijn
huidig leventje in stand houden. En
dat leventje bestaat hoofdzakelijk
uit bier drinken in zijn veranda en
kniezen over alles en nog wat. Maar
als er iets is wat hij niet kan verdragen
is het onrechtvaardigheid… En
als zijn buurjongen belaagd wordt
door een jongerenbende, besluit
Walt in actie te komen.
taO
“They were going to take
me away. They’re pissed
because I blew my first
initiation.”
Tao is een jonge,
bescheiden,
stille en verlegen
jongen.
Hij en zijn zus
Sue komen uit
een traditionele
Hmongfamilie die naast Walt
woont. De toekomst van Tao ziet
er echter niet bepaald rooskleurig
uit… Als hij in handen valt van de
jongerenbende van zijn neef komt
hij gegarandeerd op het slechte
pad. De bendeleden laten hem niet
met rust en hoewel hij tegenstribbelt,
is hij niet sterk genoeg om tegen
hen in te gaan. Maar dan schiet
Walt hem ter hulp. Er ontstaat een
bizarre vriendschap tussen hem en
zijn oerconservatieve en racistische
buur. Een vriendshhap die Tao helemaal
zal doen open bloeien.
P 15

Sue
“Hmong girls over here fit
in better. The girls go to
college and the boys go to
jail.”
Sue is de
z e l f v e r z e -
kerde zus van
Tao, ze kan
haar mannetje
staan en is
veel mondiger
dan haar
verlegen broer Tao Ze vormt de
cruciale link tussen haar Hmongfamilie
en de racistische Walt. Sue
is de eerste die de confrontatie met
Walt aandurft. Ze nodigt hem op
zijn verjaardag uit op hun tuinfeest.
Haar grote mond en haar lef komt
haar helaas duur te staan.
P 16
PRieSteR janOVich
“Some may ask what is
death? Is it the end? Or
is it the beginning? And
what is life? What is this
thing called life?”
Priester Janovich
is een
jonge priester.
Hij is een
d o o r z e t t e r,
maar tegelijkertijd
heel
voorzichtig en zorgzaam. Janovich
was goed bevriend met de vrouw
van Walt en heeft haar beloofd om
Walt te laten biechten. En dat Walt
hem voortdurend beledigt en kleineert,
laat deze jonge priester niet
aan zijn hart komen. Hij moet en hij
zal die belofte waar maken. Daar
maakt hij een erezaak van.

FOcus Op…
acTeuRs dIe
ReGIsseReN
Wie aan films denkt, denkt in de
eerste plaats aan filmsterren en
acteurs. Maar eigenlijk zijn niet de
acteurs, maar de regisseurs het
hart van een film. Een regisseur beslist
alles. Letterlijk alles. Van welke
acteur welke rol zal spelen, tot de
kleur van de vaas die in scène x op
tafel staat. De regisseur van een
film is als de schrijver van een boek,
of de schilder van een schilderij. Tegelijk
is hij de baas op de set, wat
wil zeggen dat hij de leiding heeft
over de cast en de mensen van de
belichting, het decor, het geluid,…
Regisseren is dus een heel andere
job dan acteren. En toch zijn er heel
wat acteurs die in de loop van hun
carrière wel eens plaats nemen in
de regiestoel. Enkele voorbeelden
zijn Kevin Costner, Barbara Streisand,
Sean Penn, George Clooney,
Warren Beaty, Robert Redford, Ron
Howard, Mel Gibson… Maar van
alle acteurs die het ooit gedaan
hebben is Clint Eastwood wellicht
de meest succesvolle van allemaal.
In dit hoofdstuk vragen we ons af
waarom die acteurs gaan regisseren,
en of hun aanpak verschilt van
andere regisseurs.
waaROm ReGiSSeRen
acteuRS?
“Ik vind regisseren veel leuker. In
essentie is acteren hetzelfde als
regisseren, namelijk een verhaal
vertellen, maar als regisseur heb je
meer controle over de manier waarop
je je verhaal wil vertellen. Ik vind
het fantastisch!” (Mel Gibson)
Het meest logische antwoord is
controle. Of zoals George Clooney
het uitdrukt: “Uiteindelijk is het
veel leuker om de schilder te zijn
dan de verf!”
Zo is er ook het verhaal van Jon
Favreau, regisseur van onder
meer IRON MAN en IRON MAN 2.
Favreau was aanvankelijk een ge-
P 19

woon acteur maar toen hij een rol
kreeg aangeboden in de kleine film
RUDY, gingen zijn ogen open. Dat
was als acteur zo’n geweldige ervaring
dat hij sindsdien op zoek ging
“naar films, die niet noodzakelijk
het meeste geld opbrengen of de
beste kritieken krijgen, maar die wel
een blijvende stempel drukken.” In
de jaren daarop bleef Favreau zoeken
naar een rol die hem evenveel
voldoening zou geven. Maar hij
vond niets. En dus besloot hij zelf
aan de slag te gaan als regisseur.
Dit verhaal is heel herkenbaar voor
elke acteur die na een tijdje besloot
zelf te gaan regisseren.
Stanley Tucci, de acteur die de
moordenaar speelt in THE LOVELY
BONES, had al in meer dan 50 films
gespeeld toen hij besloot zelf te
gaan regisseren. “Ik wou in die regiestoel
zitten zodat ik acteurs kon
regisseren op een manier waarop
ik ook altijd geregisseerd wou worden.
Dat is de reden waarom elke
acteur wil regisseren.” Bovendien
haalde hij weinig tot geen voldoening
meer uit het acteren. “Ik kreeg
maar steeds dezelfde rollen aangeboden,
en ik raakte wat uitgeblust.”
ReGiSSeRen acteuRS
andeRS dan andeRe
ReGiSSeuRS?
“Ik weet gewoon wat ik
wil. Als ik het heb, ga ik
over naar de volgende
scène. Zo niet, doen we het
nog eens. Ik heb geduld.”
(Clint Eastwood)
Clint Eastwood staat erom bekend
dat hij snel en efficiënt werkt. Hij
neemt alles in één take op, zucht
diep als er een tweede nodig is.
Soms laat hij zelfs de camera’s
draaien tijdens de repetities, en zijn
er zelfs geen ‘echte opnames’ meer
nodig.
Tim Robbins, zelf ook een acteurregisseur,
werd door Clint Eastwood
geregisseerd in MYSTIC RI-
VER: “Als het echt moest deden we
een scène opnieuw, maar meestal
volstond één take. Dit vergt heel
wat discipline en concentratie als
acteur. Het moet onmiddellijk goed
zijn, want meestal krijg je geen
tweede kans. Dus als je op de set
komt, zorg je ervoor dat je klaar
bent. Een beetje rondhangen, een
beetje roddelen, koffietje, een repetitietje,
dat was er allemaal niet bij.
Ik heb van Clint Eastwood geleerd
dat je efficiënt een film kan maken
als iedereen gefocust is”.
Ook Kevin Bacon speelt in MYSTIC
RIVER, en ook hij schrok van deze
werkwijze: ““Als je op de set komt
verwacht Clint dat je klaar bent. Je
moet je huiswerk al gemaakt hebben.
Normaal gezien heb je toch
enkele weken repetities en cameratesten.
Hier niets van dat alles.”
Maar volgens Kevin Bacon creëert
Clint Eastwood wel de juiste sfeer
op de set. “Een filmset is een angstaanjagende
plek voor een acteur.
Iedereen is aan het schreeuwen en
roepen tegen elkaar en dat hoor je
plots “Klaar! Stilte! En actie!” Ik kan
je verzekeren dat je op sommige
sets het gevoel hebt dat je op het
punt staat om uit een vliegtuig te
springen. Maar Clint Eastwood begrijpt
dat. Dus zorgt hij ervoor dat
iedereen geconcentreerd is, maar
dat er geen stress of geroep en getier
op de set is.”
Zoals de meeste acteurs-regisseurs
staat ook Clint Eastwood erom bekend
dat hij een groot respect heeft
voor de mening en inbreng van anderen.
Heel wat regisseurs vinden
de inbreng van anderen storend, en
willen vooral hun individuele visie
doordrukken. Over het algemeen
zijn acteur-regisseurs minder individueel
ingesteld. Misschien is het
omdat ze acteurs zijn geweest, misschien
is het omdat ze op zoveel
sets hebben gestaan dat ze beseffen
dat niemand een film op zijn
eentje kan maken.
“Ik ben de eerste om toe te geven
dat ik het een keer niet weet,” zegt
Jon Favreau. “Ik denk dat er heel
wat regisseurs zijn die denken dat
ze dat aan niemand mogen laten
merken. Maar ik weet van toen ik
nog acteur was, dat iedereen die
pose snel doorheeft.”
Vragen over acteurs
• Als de film door andere acteurs
gespeeld zou worden, zou dat
een verschil uitmaken?
• Wat is een acteur/ actrice? Welke
rol speelt die in een film?
• Heb je er reeds over nagedacht
wat het is om acteur/ actrice te zijn?
• Kan een acteur/ actrice zichzelf
spelen?
• Is leven ook acteren?
• Zijn de emoties van een acteur/
actrice echt?
Vragen over regisseurs
• Wat is een regisseur? Welke rol
speelt hij in het productieproces
van een film?
• Wat zou de reden kunnen zijn
om filmregisseur te worden?
• Wat zou jij het liefste zijn: de
acteur of de regisseur van een
film? Waarom?
• Ken je acteurs/actrices die, net
als Clint Eastwood, ook regisseren?
• Wat zou de voornaamste reden
zijn voor acteurs om te gaan regisseren?
P 20 P 21

heT eINde vaN
GRaN TORINO
Het einde van GRAN TORINO kan
stof bieden voor heel wat discussie.
In dit hoofdstukje geven we een
mogelijke context waarin je het einde
kan plaatsen: de western.
In GRAN TORINO komen geen cowboys,
paarden of sheriffs voor. Toch
lijkt de film in vele opzichten op een
klassieke western. En dat komt niet
alleen omdat de hoofdrol vertolkt
wordt door Clint Eastwood.
Walt Kowalski is in dit verhaal de
onverschrokken outsider die figuurlijk
de onbekende stad binnenwandelt,
en een clan helpt om
de schurk te vernietigen die hen
bedreigt. De typische western-oneliner
‘Get off my land’ is vervangen
door de meer hedendaagse ‘Get off
my lawn’. Maar het principe blijft
hetzelfde. Bovendien zijn heel wat
western-clichés ook in deze film
aanwezig: een pastoor, een kapperszaak
als de ontmoetingsplaats
voor ‘echte mannen’, een meisje
van wie de deugdzaamheid moet
worden verdedigd (en uiteindelijk
ook gewroken)…
Maar de gelijkenissen tussen GRAN
TORINO en de western vallen nog
het meest op bij het einde van de
film. De scènes waarin Clint Eastwood
zich scheert en een maatpak
laat maken, lijken bijna letterlijk uit
de vroege westerns van Eastwood
te komen, waar The Man With No
Name zich voorbereidt op de ultieme
confrontatie met the bad guys.
En wat volgt lijkt inderdaad uit te
draaien op een typische ‘showdown’.
Maar daar verrast de film
misschien nog het meest. Want dit
is een showdown waarin niet de
slechteriken, maar de held sterft.
Toch blijft de held een echte held,
want hij heeft zich laten neerschieten.
Dankzij de dood van Walt Kowalski
kan de bende eindelijk voor
lange tijd naar de gevangenis.
Walt Kowalski heeft zijn dood grondig
voorbereid. Zo is hij – eindelijk
– gaan biechten bij de pastoor, en
was het dure pak bedoeld om erUit
vorige scènes, en ook te horen aan
zijn regelmatig hoesten bleek bovendien
dat Walt Kowalski ernstig
ziek was.
P 23

VRaGen
• Heb je het einde zien aankomen?
• Vind je het einde geloofwaardig?
• Had je een ander einde verwacht?
Welk?
• Kan je een beter einde voor de
film bedenken?
• Waarom hebben de filmmakers
voor dit einde gekozen, denk je?
OPdRacht: bedenk
zelF ORiGinele
wendinGen
Eén kleine wending kan het verhaal
of verloop van een film helemaal
doen keren. Stel dat Tao sneller
kon ontsnappen, wat zou er dan
gebeurd zijn? Laat je klas zelf aan
de slag gaan met verschillende
plotwendingen. Eén steentje gooien
in de rivier kan de loop van de
geschiedenis veranderen. Bedenk
zelf in enkele stappen hoe één handeling
heel onverwachte gevolgen
kan hebben.
Bijvoorbeeld:
- Dat ik mij deze ochtend nog
eens omdraaide in bed i.p.v. op
te staan...
- Had als gevolg dat...
- Een fietsenmaker in Mexico zijn
been brak.
Want:
» Doordat ik mij nog eens omdraaide,
moest mijn moeder
me komen wekken.
P 24
» Daardoor hoorde ze de groenteboer
niet aanbellen.
» Daardoor verkocht de groenteboer
één tros bananen minder.
» Daardoor stelde hij het bijbestellen
van bananen één dag uit.
» Daardoor moest de bananenleverancier
in Mexico die dag
geen extra vruchten aanvoeren.
» Daardoor kwam een Mexicaanse
bananenboer met overschot
te zitten.
» Daardoor gooide de Mexicaanse
bananenboer een overrijpe
tros in de vuilnisbak.
» Daardoor haalde een kind de
tros bananen uit de vuilnisbak
en at er een op.
» Daardoor gooide het kind zijn
bananenschil weg vóór de deur
van de fietsenwinkel.
» Daardoor brak de fietsenmaker
in Mexico zijn been toen hij uitgleed
over een bananenschil.
Bedenk zelf enkele lijnen van oorzaak
en gevolg die verklaren hoe:
Mijn lekke fietsband op weg naar
school, ervoor zorgt dat Walt Kowalski
toch niet sterft tijdens de
confrontatie met de straatbende.
Om de oefening nog moeilijker te
maken, kan je het aantal tussenstappen
afspreken.
Bijvoorbeeld: een vliegtuig moet
neerstorten in Detroit of Lady Gaga
moet op de oprit van Walt Kowalski
komen dansen.
Bedenk zelf enkele opdrachten en
geef ze door aan je klasgenoten.
Lees de beste (of meest originele)
resultaten voor in de klas.

achTeRGRONd
bIj de hmONG
De Hmong zijn een sjamanistisch
Aziatisch volk dat voornamelijk in
China, Vietnam en Laos leeft. In de
jaren zestig vochten ze aan de zijde
van Amerika in de Vietnamoorlog,
wat hun kwalijk werd genomen
door de overheid van Laos. Nadat
ze in de jaren zeventig een geheime
oorlog verloren tegen het communistische
regime in Laos vluchtten
veel Hmong het land uit (o.a. naar
de Verenigde Staten). De Hmong
die achterbleven in Laos worden
nog steeds vervolgd. Er doen verhalen
de ronde over mishandelingen,
verkrachtingen en moordpartijen.
Tijdens de oorlog tegen het communisme
in Vietnam hebben de
Hmong de Amerikanen dus geholpen.
Het hoofdpersonage uit de
film, Walt, heeft zelf ook gevochten
tegen de communisten. En hoewel
hij zijn buren over dezelfde kam
scheert als de communisten waar
hij tegen vocht, zou hij ze als bondgenoten
moeten zien. Ze hebben allebei
in naam van Amerika gevochten
tegen ‘het rode gevaar’. Dit is
een openbaring voor Walt en waarschijnlijk
voor veel Amerikanen die
deze film te zien krijgen.
op Youtube.com kan je verschillende
korte documentairefilmpjes
bekijken over deze bevolkingsgroep.
Zoek op volgende titels:
“HUNTED LIKE ANIMALS,
HMONG” “STILL A SECRET
WAR“.”THE LOST TRIBE” “HMONG
REFUGEES SENT BACK TO LAOS”
Vragen
• Begrijp je waarom de Hmong
naar andere landen zijn gevlucht?
• Heeft de Amerikaanse overheid
hier ook schuld aan?
• Zijn de Hmong in Amerika beter
af dan in Laos?
• Ken je zelf nog enkele groepen
die vandaag in de wereld verdrukt
worden? (bvb. Het conflict
tussen China en Tibet, of
tussen Israël en Palestina)
• Kan je in de Belgische geschiedenis
voorbeelden vinden van
verdrukte groepen? (bvb. De
Joden tijdens WOII de Congolezen,
de Vlamingen)
P 27

Als je van gRAn ToRino hebt genoten, vind je deze films misschien ook leuk:
- AMERICAN HISTORY X (van Tony Kaye, 1998)
- CRASH (van Paul Haggis, 2005)
- MILLION DOLLAR BABY (van Clint Eastwood, 2004)
- PRECIOUS (van Lee Daniels, 2009)
bIbLIOGRaFIe
• http://www.thegrantorino.com (12 mei 2010)
• AMNESTY INTERNATIONAL Hiding in the jungle: Hmong under threat,
Londen, 2007
• BALDWIN, A. ‘Art of the Actor-Director”, in: Moviemaker, 11 februari
2003 http://www.moviemaker.com/directing/article/art _of _the _actordirector
_3253/
• BEEKMAN, B. “Tough Guy met ziel. Profiel: Clint Eastwood”, in: cinema.nl,
12 maart 2009 http://www.cinema.nl/artikelen/4672440/toughguy-met-ziel
• MURRAY, R. “Kevin Bacon discusses Mystic River”, in: about.com, oktober
2003 http://movies.about.com/cs/mysticriver/a/mysticriverkb.htm
• SCHAGER, N. “Review Gran Torino”, in: Cinematical, 12 december 2008
http://www.cinematical.com/2008/12/12/review-gran-torino/
• SCHEIN, L. “Hmong actors making history: Meet the Gran Torino family”,
in: tcdailyplanet.net, 26 november 2008 http://www.tcdailyplanet.net/article/2008/11/21/hmong-actors-making-history-meet-grantorino-family.html)
• TOPEL, F. “Tim Robbins and Kevin Bacon discuss Mystic River”, in: ign.
com, 10 oktober 2003 http://movies.ign.com/articles/454/454166p1.html
fiChe VooR De leeRlingen:
Op de volgende pagina vind je een fiche voor de leerlingen. Daarop staan
een aantal trefwoorden, citaten en vragen die met de film te maken hebben.
Je kan deze fiche gebruiken als leidraad tijdens de bespreking van de film.
P 29

FIche vOOR de
LeeRLINGeN
Tao zit vast in zijn omgeving, hij heeft
zo goed als geen controle over zijn toekomst
en hij slaagt er niet in om uit de
handen van de Hmong-bende te blijven.
Wat zou jij doen in zijn situatie?
Hoe zou jij je voelen met een buurman als Walt Kowalski?
Wat vind je van het einde van de film? Had
je dit verwacht? Vond je het een goed einde?
Welk einde had jij zelf in gedachten?
Zie je gelijkenissen tussen een typische
western en GRAN TORINO?
Kom je soms in contact met
vluchtelingen/autochtonen?
Is dit positief of negatief?
Clint Eastwood werd wereldberoemd als cowboy. Met
grimmig gezicht, peinzende ogen, een smeulend sigaartje
bungelend in een mondhoek en zijn geweer steeds
binnen handbereik. De trailer van A FISTFUL OF DOL-
LARS kan je bekijken op Youtube.com onder de titel A
Fistful of Dollars (trailer)
Had jij al eens gehoord
van de Hmong? Zoek op
internet naar meer informatie
over deze bevolkingsgroep.
George Clooney vindt: “Uiteindelijk
is het veel leuker om de
schilder te zijn dan de verf!” Wat
bedoelt hij hiermee? Zou je zelf
liever regisseren of acteren?
offiCiële weBSiTe
www.thegrantorino.com
online filMfiChe!
Surf naar www.filmfiches.be en
laat je (sterren)mening achter
bij de film die je zag. Je vindt er
ook You Tube-fragmenten, extra
beeldmateriaal en weetjes over
de film op terug.