Groene daken Koffie 10 tips Salvestrolen - BioGezond

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke 

Infoblad over Gezond Leven - 7de jaargang - nummer 3 - juni 2011 

Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659 

Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december 

Groene daken 

een stukje natuur op je dak 

Koffi e 

pro’s en contra’s 

10 tips 

Hoe verstandig tegen 

cholesterol aankijken? 

Salvestrolen 

ideale ondersteuning 

bij kanker 

Uw natuurwinkel: uw partner in gezondheid !

Vitamine D zonder vitamine A 

Vitamine D kent u wellicht het best als de 

zonnevitamine die uw skelet sterk houdt. 

Vitamine D bevordert namelijk de opname 

van calcium. Maar er is ook een rol weggelegd 

voor vitamine D in de opbouw 

van uw natuurlijke weerstand, en in het 

behoud van een gezonde circulatie, een 

goede gemoedstoestand en een normale 

spierfunctie. Het gehalte aan vitamine D 

uit één MarinEPA GOLD capsule kunt u 

met een gerust gevoel gebruiken, en komt 

overeen met 150% van de hoeveelheid 

die een gemiddeld persoon dagelijks 

nodig heeft. Het is trouwens de superieure 

vorm van vitamine D, meer bepaald 

vitamine D 3 of cholecalciferol. Wist u dat 

vitamine D 3 minstens drie maal beter 

door uw lichaam wordt gebruikt dan 

vitamine D 2 (ergocalciferol)? 

Dat vitamine D de zonnevitamine wordt 

genoemd, is verklaarbaar doordat in onze 

huid vitamine D wordt aangemaakt als de 

zon erop schijnt. U kunt hier maar beter 

van profiteren door in de zonnige seizoenen 

voldoende buitenactiviteiten te plannen. 

Laat dan een vierde of meer van uw 

huid onbedekt. In de donkere periodes, 

gewoonlijk van begin november tot en met 

maart, is het quasi onmogelijk om voldoende 

zonlicht op te zoeken. Dan overweegt 

u best een vitamine D-supplement. 

Weet dan dat u met MarinEPA GOLD 

eveneens van een uitzonderlijk hoog 

gehalte aan omega-3 geniet, bovenop dat 

van de toegevoegde vitamine D. 

MarinEPA GOLD is het gezonde alternatief 

voor kabeljauwleverolie (ook gekend 

als levertraan). Kabeljauwleverolie bevat 

naast vitamine D en het eerder lage 

gehalte aan omega-3, helaas ook nog 

Omega-3 Index en 

vitamine D in het vizier 

Omega-3 vetzuren en vitamine D hebben een aantal dingen 

gemeen. Beide types voedingsstoffen zitten in vette vis. We 

neigen er met z’n allen te weinig van in te nemen. Ze zijn zo 

fascinerend dat het onderzoek naar hun gezondheidsondersteunende 

draagwijdte onafgebroken verdergaat. En ze worden 

u aangeboden in hun meest fysiologisch werkzame vorm in één 

capsule MarinEPA GOLD. 

vitamine A. Van vitamine A hebben we 

geen extraatje in onze voeding nodig. 

Deze vitamine maakt de botten overigens 

minder sterk, en werkt zo de kracht van 

vitamine D tegen, wat vooral nadelig is 

voor vrouwen na de menopauze. 

Bovendien is de productie van kabeljauwleverolie 

zeker niet interessant voor 

het visbestand. Om aan uw dagelijkse 

portie omega-3 te komen wordt namelijk 

heel veel kabeljauw opgeofferd. Dan 

bent u ook op het ecologische vlak veel 

beter af met MarinEPA GOLD. Deze visolie 

is afkomstig van duurzaam beheerde 

Antarctische makreel en sardienen die 

van nature heel veel omega-3 bevatten. 

Iedereen heeft een 

eigen Omega-3 Index 

De gezondste omega-3 vetzuren zijn EPA 

en DHA. Hun aandeel in uw vetzuurprofiel 

wordt uw eigen Omega-3 Index 

genoemd. Het is een persoonlijke gezondheidsmeter: 

ligt uw Omega-3 Index tussen 

8% en 11%, dan wijst dit op een 

goede gezondheid van uw circulatie. 

Eén capsule MarinEPA GOLD bevat een 

bijzonder grote hoeveelheid EPA en DHA 

van maar liefst 1005 mg. Met deze dagportie 

ligt de geadviseerde Omega-3 

Index daadwerkelijk binnen uw handbereik. 

Veel westerlingen moeten het immers 

stellen met een Omega-3 Index van 

amper 4.5%. Om dergelijk lage score op 

te trekken naar een gezonde 8%, eet u 

best vier vismaaltijden per week. Dit blijkt 

voor veel mensen moeilijk haalbaar. 

Vandaar uw keuzemogelijkheid voor de 

gebruiksvriendelijke MarinEPA GOLD. 

EPA en DHA ondersteunen dus uw circulatie. 

Maar hun impact op uw gezond- 

heid is nog ruimer. Het EPA-gehalte uit 

één MarinEPA GOLD capsule is voldoende 

hoog om uw gemoedstoestand te 

ondersteunen, terwijl dat van DHA een 

grote bijdrage levert om uw gezichtsvermogen 

en geheugenfunctie scherp te 

houden. Met de kwaliteit van onze 

omega-3 vetzuren kan het niet beter. 

Onze omega-3 wordt namelijk opgezuiverd 

en geconcentreerd via de mildste 

procedure die voorhanden is: superkritische 

CO extractie, een milieuvriendelijke 

2 

procedure die overigens alle zware 

metalen uit de ruwe visolie wegwast. 

Meer weten over uw Omega-3 Index: 

www.omega-3-index.com/nl/index.php 

www.MarinEPA.be 

MarinEPA ® 

Hoogst geconcentreerde, superkritische 

1005 mg EPA/DHA + extra vitamine D 

per 1 capsule 

Publireportage 

GOLD 

Bel Minami Nutrition 03 458 79 54 of 

Mannavita 056 439852 

Verkrijgbaar via de betere reformwinkel

colofoon 

Inhoud 

Duurzaam Groene daken, toerisme: een stukje natuur op je dak 

wegwijs in een complexe wereld… 

Het is snel gegaan met de groene daken. Werden ze tot voor kort nog beschouwd als een grappige 

Intussen hobby van weten donkergroene we wat mensen, duurzame dan energie laten de laatste betekent. jaren Duurzaam steeds meer toerisme, steden en daarentegen, 

gemeenten, sportpag. 

4roept 

en natuurverenigingen, heel wat vraagtekens bedrijven op. en Niet particulieren onbegrijpelijk, hun gebouwen gezien bekleden de term met niet een wettelijk plantentapijt. is 

beschermd, en er tal van verwante omschrijvingen worden gehanteerd: ecotoerisme, fairtradetoerisme 

en nog veel meer. Stuk voor stuk hebben deze reisvormen bijzondere troe- 

pag. 4 ven: Koffie, inzake cultuur, pro’s natuur, en het contra’s 

kunnen genieten in maximale gemoedsrust. 

Over de echte waarde van koffie voor onze gezondheid bestaat er heel wat discussie. Volgens som- 

Mariadistel,de migen is leverreiniger koffie een onmisbare stimulerende bij uitstek en gezondheidsbevorderende (deel 1) drank, volgens anderen 

De lever is niet alleen een de regelrechte grootste klier en dus van totaal ons te lichaam, mijden boosdoener. het is ook het Nu blijken orgaan steeds dat het meer meeste wetenschappelijke lichaamsfuncstuties voor ons uitvoert. dies Zo aan vervult te tonen deze dat ingewikkelde mensen die met chemische mate gebruik fabriek maken van een koffie centrale een gezondheidsvoordeel rol in de verwerking, heb- 

opslag en pag. verdeling 8 van ben ten opgenomen opzichte van voedingsstoffen. degenen die er helemaal Levensbelangrijk geen drinken is of ook degenen de ontgiftingsfunctie die er te veel van gebruiken. van de 

lever, een werking die steeds meer onder druk komt te staan bij de westerse mens. Gelukkig 

kan het kruid mariadistel hierbij een niet te onderschatten natuurlijke hulp bieden. 

pag.18 

pag. 18 

Hoe verstandig tegen cholesterol aankijken? 

Ontstekingsremmende voeding 

Dagelijks worden we door de media, reclameboodschappen, zorgverstrekkers en farmaceutische industrie 

Heel wat gewaarschuwd ziektebeelden voor zijn een het te gevolg hoog cholesterolgehalte! van een chronisch Door ontstekingsproces mensen – veelal in onnodig het lichaam. – op te 

zadelen Door het met aanpassen een angstgevoel, van de wil voeding, men zoveel niet zozeer mogelijk acuut cholesterolverlagende dan wel op langere medicijnen, termijn, - kan margari- men 

nes vaak of - het drankjes ontstekingproces aan de man brengen. verminderen Hoe kunnen tot zelfs wij een verstandig halt toeroepen, tegen cholesterol waarbij een aankijken opheldering en welke 

van veilige de klachten maatregelen of een kunnen verzachting we nemen van als de het pijn cholesterolgehalte kan verkregen worden. inderdaad naar beneden moet? 

Salvestrolen, 

Koken, vaak beter 

de ideale 

dan rauw! 

ondersteuning bij kanker 

Dat voor een optimale gezondheid een niet onbelangrijk 

deel van onze dagelijkse voeding zou moeten bestaan uit 

Bijna rauwe, iedereen ongeraffineerde die biologische en onbewerkte voeding consumeert, voeding, pro- is iets 

moot wat we of verkoopt allemaal weet ter harte het inmiddels: zouden moeten het belangrijkste nemen. De 

argument aanhangers om van biogewassen de “raw te food”- verkiezen voedingswijze boven gangbare stellen 

landbouwgewassen dat minstens 80 % is van het ons feit voedsel dat ze ongeveer zou moeten 30 maal bestaan rijker 

uit rauwe zijn aan voeding. salvestrolen. Zijn er Salvestrolen hiaten in deze zijn bijzondere theorie en stof- is het 

fen niet die zo ontaarde dat verstandig cellen in verhitten ons lichaam van voed- een 

halt sel net kunnen belangrijke toeroepen voordelen in hun ontwikkeling. kan bieden? pag.18 pag. 24 

BioGezond is is een een tweemaandelijks infoblad voor voor de de natuurwinkelklant 

EindrEdActiE 

EINDREDACTIE 

Voor Wallonië: Wallonië: Bio Info, info, 

P. desmyter Desmyter 

Patricia de Moffarts, 

02-534 43 43 30 30 

AdrEs ADRES 

Evolution 

Evolution 

Media 

Media 

Group 

Group 

Verantwoordelijke uitgever 

Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke P. desmyter 

tel. 

Vlasstraat 

056-60 

17 

73 33 

- 8710 Wielsbeke P. Desmyter 

Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke 

Fax 

Tel. 

056-61 

056-60 

05 

73 

83 

33 

Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke 

Fax 056-61 05 83 

Advertenties en en publiscopiën kunnen 

zonder enige motivering worden geweigerd. 

Publiciteit 

zonder enige motivering worden geweigerd. 

de uitgever wijst elke aansprakelijkheid 

Peter PUBLICITEIT Verbeke 

De 

voor 

uitgever 

de inhoud 

wijst 

van 

elke 

de 

aansprakelijkheid 

advertenties af. 

tel. Peter 051-22 Verbeke 

voor 

02 22 

de inhoud de inhoud van van elke de advertenties advertentie en af. publi- 

De scopie inhoud valt van onder elke advertentie de verantwoordelijkheid 

en publi - 

Fax Tel. 051-22 66 02 54 22 

scopie van de valt adverteerder. onder de verantwoordelijkheid 

Fax 051-22 66 54 

van de adverteerder. 

Abonnementen: € 13 - reknr.: 385-0451160-76 

Abonnement: 13 e - reknr.: 385-0451160-76 

en verder 

en verder 

12 redenen om geraffineerde suiker te laten 6 

BioGezond Koken 

BioGezond Koken 

10 

14 

Geert’s De Hoekje omega-3 index 22 19 

Etherische Geerts olie Hoekje in de kijker 26 20 

Nieuwtjes over voeding over voeding 27 22 

Bachbloesemtherapie 28 30 

Biologische Biologische wijn van wijn de van maand de maand 29 31 

BioGezond 

BioGezond 

Info 

Info 30 

32 

PHYTAL-CREA bvba, 

Jozef Plateaustraat 33 

B-9000 Gent 

tel 09/224.16.71 

fax 09/223.57.45 

pag. 14 

ALTISA ® 

Sinds 1970 

BioGezond BioGezond • juni • april 2011 2011 3

4 BioGezond • juni 2011 

Het is snel gegaan met de groene daken. Werden ze tot voor kort nog beschouwd als een grap- 

pige hobby van donkergroene mensen, dan laten de laatste jaren steeds meer steden en ge- 

meenten, sporten natuurverenigingen, bedrijven en particulieren hun gebouwen bekleden met 

een plantentapijt. en eigenlijk hoeft dat geen verwondering. ze gaan namelijk gepaard met ver- 

rassend veel praktische, esthetische en ecologische voordelen. 

In de zesde eeuw voor Christus was in Babylon, een stad in wat vandaag 

Irak is, koning Nebukadnezar aan de macht. Hij huwde met Amytes. 

Maar al snel kreeg ze heimwee naar haar geboortestreek, waar ze was 

omringd door bergen vol groen. De koning wilde dat haar verdriet ophield 

en gaf de opdracht tot de aanleg van torens en terrassen waarop 

bomen, struiken en bloemen waren geplant. Later zou dit botanisch en 

architectonisch meesterwerk één van de zeven wereldwonderen worden. 

Of de tuinen zich werkelijk in Babylon bevonden en ze uit liefde 

van een koning voor zijn echtgenote waren aangelegd, is onduidelijk. 

Vandaag wordt alvast vermoed dat dit indrukwekkende groen zich eerder 

bevond in Nineve, een andere Iraakse stad. Maar ze illustreren reeds 

één van de voordelen van daken die hoofdzakelijk bestaan uit levende 

planten – de zogenaamde groendaken: ze geven gebouwen kleur, en 

zorgen ervoor dat het in omgevingen met beton en stenen aangenamer 

toeven wordt. 

Voor elk wat wils 

Indrukwekkende ‘hangende tuinen’ zoals deze in Babylon zijn er bij ons 

nog niet. Maar groendaken komen alleszins steeds meer voor. We vinden 

ze vooral in Duitsland en Zwitserland, maar ook elders, onder meer 

in België, zijn ze in opkomst. Vaak worden ze onderverdeeld in drie 

de begroeiing van ‘intensieve groendaken’ kan bestaan uit grassen, kruiden, 

struiken en zelfs volwassen bomen. 

Groene daken 

een stukje natuur op je dak 

Koen Vandepopuliere 

types. Ten eerste de ‘intensieve groendaken’. Dat zijn tuinen die sterk 

lijken op deze die op de begane grond zijn te vinden. De begroeiing kan 

dan bestaan uit grassen, kruiden, struiken en zelfs volwassen bomen. 

Ook paden, terrassen en eventueel zelfs een vijver zijn aanwezig. Zowel 

qua uitzicht, gebruik als onderhoud zijn ze vergelijkbaar met gewone 

tuinen. Wie net als koning Nebukadnezar zijn liefde wil betonen via 

dergelijk groen, kiest dus best voor zo’n type. Probleem is wel dat zo’n 

dak al gauw 400 tot zelfs meer dan 1.500 kg per vierkante meter weegt 

en dus een aangepaste, dure, dragende constructie vergt. Het genot van 

dergelijk zogenaamd ‘tuindak’ is dan ook voor weinigen weggelegd. Een 

andere soort groendaken zijn de zogenaamd ‘lichte’ of ‘eenvoudige intensieve 

groendaken’, ook wel ‘grasdaken’ genoemd. Deze zijn te vergelijken 

met kruidenrijke graslanden. Ze wegen tussen 100 en 400 kg per 

m² dakoppervlak. En tenslotte zijn er de ‘extensieve groendaken’. Ze 

vergen weinig of geen onderhoud omdat de begroeiing die er op groeit 

beperkt is tot mossen, vetplanten en kruiden. Ook het gewicht van deze 

daken is veel geringer, 20 tot 100 kg/m², waardoor ze vaak geen aangepaste 

dakconstructie vergen en dus op reeds bestaande gebouwen kunnen 

worden aangebracht. In dit geval zijn ze wel niet begaanbaar, tenzij 

heel af en toe, bijvoorbeeld voor een nazicht of onderhoud van het dak. 

Naar gelang het aandeel van de verschillende plantensoorten worden ze 

nog onderverdeeld in sedum-, mos- en kruidendaken. 

Verrassende gevolgen 

Groendaken bieden heel wat voordelen. Ze bieden extra ruimte aan 

vlinders, en aan vogels, die zich te goed doen aan insecten. Het stukje 

natuur op je dak brengt kleur in de steden die vaak grijs en versteend 

zijn. Voorts treedt een groendak op als een soort buffer voor regen: een 

deel ervan wordt door de planten en het substraat waarop ze groeien, 

vastgehouden en eventueel verbruikt. Gevolg is dat de rioleringen minder 

worden belast dan wanneer hemelwater op een onbegroeid dak 

valt. Tevens heeft een groendak isolerende eigenschappen. Vooral het 

koelende effect in de zomer is merkbaar. Het verschil qua oppervlaktetemperatuur 

tussen een groendak en een bitumendak kan zelfs oplopen 

tot 30 à 40 °C! Hierdoor kan een energieverslindende airco in het gebouw 

worden vermeden. Maar ook de minimumtemperatuur in de winter 

wordt erdoor beïnvloed: deze kan namelijk hoger zijn. Interessant is 

voorts dat het groen de dakbedekking beschermt (tegen uV-stralen, 

hevige temperatuurschommelingen, bevriezing,…) waardoor deze

er zijn verschillende methodes om de vegetatie aan te brengen: planten, 

zaaien, vermeerderen met plantendelen, of zelfs voorgekweekte vegetatiematten. 

(Foto davy Stroobants) 

een langere levensduur krijgt. Maar er is meer. De planten en microorganismen 

in het substraat nemen schadelijke stoffen als koolstofmonoxide, 

benzeen en fi jn stof uit de lucht op, en breken ze af. Ook hemelwater 

wordt erdoor gezuiverd. De neerslag in stedelijke gebieden bevat 

namelijk nogal wat schadelijke stoffen. Maar, uiteraard, zijn er eveneens 

enkele nadelen. Deze zijn wel beperkt, onder meer omdat er maatregelen 

kunnen worden genomen om ze te beperken. Zo is de aanschaf van 

groendaken duurder, wat kan worden gecompenseerd door beroep te 

doen op subsidies in het kader van de Samenwerkingsovereenkomst 

tussen gemeenten en Vlaamse Overheid. Meer nog: op lange termijn 

vallen groendaken niet zelden goedkoper uit dan gangbare, onder meer 

door de langere levensduur van de dakbedekking, minder nood aan airconditioning 

in de zomer, verwarming in de winter,… Ander mogelijk 

nadeel is dat het moeilijk en duur kan zijn eventuele lekken op te sporen. 

Tegenwoordig bestaan er wel dermate kwaliteitsvolle, met name 

‘waterkerende lagen’, dat lekken nog nauwelijks voorkomen. Belangrijk 

in dat verband is ook dat wordt gekozen voor een wortelbestendige dakbedekking. 

Vooral de eventuele naden vormen een extra aandachtspunt 

tijdens de uitvoering. Als oplossing kan bijvoorbeeld worden gekozen 

voor EPDM-folie in één stuk. 

Laag per laag... 

In een typisch groendak kunnen verschillende lagen worden teruggevonden. 

Sterk vereenvoudigd, kunnen we stellen dat zich onderaan de 

‘substraatlaag’ bevindt. Deze heeft een meervoudige functie: ze zorgt 

voor voedingsstoffen, water en zuurstof voor de planten. Daarop ligt een, 

bijvoorbeeld, fi jnmazig net, dat er onder meer voor zorgt dat het substraat 

niet kan wegspoelen zolang de planten nog niet zijn volgroeid. 

Dat vormt de ‘erosiebeschermende laag’. Deze is niet altijd noodzakelijk. 

Maar door de band genomen kan worden gesteld: des te meer het dak 

helt, des te nuttiger het is. Het is door deze laag, en door andere, recente 

technieken, dat tegenwoordig niet alleen platte daken, maar zelfs deze 

met hellingen tot ongeveer 45° zonder veel problemen met een extensief 

groendak worden begroend. En bovenaan hebben we dan de ‘vegetatielaag’, 

die bestaat uit het deel van de planten dat boven het substraat uitsteekt. 

Andere (mogelijke tot noodzakelijke) lagen, waarop we niet nader 

kunnen ingaan, zijn onder meer de wortelbestendige dakbedekking, het 

dampscherm, de thermische isolatie, de afdichtingslaag, mechanische 

bescherming, draineerlaag, fi lterlaag en waterophoudende laag. 

En het onderhoud? 

Er zijn verschillende methodes om de vegetatie aan te brengen: planten, 

zaaien, vermeerderen met plantendelen, of zelfs voorgekweekte 

vegetatiematten, die in een mum van tijd een dichtbegroeide vegetatie 

tevoorschijn toveren. En, net als elke tuin, heeft een groendak wat onderhoud 

nodig. Hoeveel, echter, hangt sterk af van het type groendak, 

de methode waarop de vegetatielaag werd aangebracht en het gewenste 

eindresultaat. Om te beginnen kan het nodig zijn na de aanleg van het 

groendak gedurende een periode een startonderhoud uit te voeren: namelijk 

wanneer het gaat om intensieve begroeiingen, of voor sedum (vetplantjes). 

Dan moeten de kiempjes regelmatig water krijgen, tot ze het 

substraat voldoende hebben doorworteld en bestand zijn tegen perioden 

van droogte. Maar een meevaller is dat vooral extensieve groendaken 

(vanwege hun voedselarme substraat) weinig last hebben van onkruid. 

Na dit startonderhoud, vervolgens, kan worden overgeschakeld naar een 

minder intensief, gewoon onderhoud. Dat van intensieve groendaken is 

vergelijkbaar met dat van gewone tuinen. Maar bij het onderhoud van 

extensieve types, is het vaak water en bemesting geven zelfs ongewenst: 

de plantjes die daarbij worden gebruikt, zijn nameli jk aangepast aan 

voedselarme en uitdrogende omstandigheden. Bewateren en bemesten 

mogen dan enkel als duidelijk aan de vegetaties is te zien dat het nodig 

is. Tenslotte zal af en toe eens op het dak moeten worden gewandeld om 

de afvoer van het regenwater schoon te maken, met name door wortels 

en bladeren te verwijderen. 

davy Stroobants’ dak heeft het wel iets van een bloemenweide 

Davy Stroobants 

davy Stroobants is architect, en docent aan de Katholieke Hogeschool 

Kempen. Vorig jaar won hij de ‘Award duurzame Woning 

2010’, die werd verleend door de Confederatie Bouw en het 

Steunpunt dubo Limburg. Het groendak op zijn woning droeg 

daar alleszins toe bij. “Het betreft een oppervlakte van 250 m 2 ,” 

legt davy Stroobants uit. “en het heeft hellende dakvlakken: 

10° aan de straat-, en 15° aan de achterzijde. op het substraat, 

dat 10 cm dik is, groeien vetplantjes, grassen, kruiden en bloemen. 

op die manier heeft het wel iets van een bloemenweide. 

Vlinders, en andere insecten, voelen er zich thuis.” Het groendak 

heeft tot gevolg dat de dakbedekking langer meegaat. in 

davy’s geval komt het erop neer dat hij verwacht tot een renovatie 

ervan over te moeten gaan binnen 40 à 50 jaar; zonder de 

bloemweide op zijn huis zou dit mogelijks reeds binnen de 20 à 

30 jaar nodig zijn. Maar het waren vooral ecologische overwegingen 

die hem aanzetten tot zijn beslissing. “Als je een huis 

bouwt, palm je een stuk grond in. door de begroeiing op het 

dak, echter, geef je die oppervlakte terug aan de natuur, maar 

dan enkele meters hoger.” de kostprijs valt mee, zo blijkt. Subsidies 

van de plaatselijke intercommunale zorgden er namelijk 

voor dat deze ruim werd gehalveerd (slechts 36% was zijn eigen 

bijdrage). en onderhoud blijkt nauwelijks nodig: het komt vooral 

neer op besproeien met (regen)water, in langdurige droge periodes, 

en dit tijdens de eerste levensjaren. 

BioGezond • juni 2011 5

6 BIOGEZOND • JUNI 2011 

Over de echte waarde van koffi e voor onze gezondheid bestaat er heel wat discussie. Volgens 

sommigen is koffi e een onmisbare stimulerende en gezondheidsbevorderende drank, volgens 

anderen een regelrechte en dus totaal te mijden boosdoener. Nu blijken steeds meer weten- 

schappelijke studies aan te tonen dat mensen die met mate gebruik maken van koffi e een ge- 

zondheidsvoordeel hebben ten opzichte van degenen die er helemaal geen drinken of degenen 

die er te veel van gebruiken. BIOGEZOND gaat hier dieper op in. 

Bron van antioxidanten! 

Dat koffi e een bron is van cafeïne, een stimulerende stof die behoort tot 

de methylxanthines, weten de meeste mensen. Niet zo bekend is het feit 

dat koffi e ook heel wat interessante antioxidanten aanvoert: polyfenolen 

(waaronder chlorogeenzuur), oligomewre procyaniden (OPC’s) en dimethylsulfoxide, 

om het bij de belangrijkste te houden, zijn antioxidanten 

die helpen schadelijke vrije radicalen te neutraliseren. Een Amerikaans 

onderzoek rekende uit dat mensen die gemiddeld per dag een grote beker 

koffi e (of ongeveer 2 kopjes) drinken via die weg ongeveer 1 g fl avonoïden 

(waartoe de voornoemde OPC’s behoren) tot zich nemen. Koffi e 

is dan ook voor veel mensen met een klassieke, verarmde westerse voeding 

met een gebrek aan groenten en fruit een meer dan welgekomen 

bron van antioxidanten! Hierbij mag natuurlijk niet al te voorbarig de 

conclusie getrokken worden dat hoe meer koffi e men drinkt, hoe beter 

men af is, want er zijn ook heel wat mogelijke negatieve gevolgen verbonden 

aan het overmatige gebruik van koffi e (zie verder). 

Minder kans op degeneratieziekten 

Grotendeels op basis van zijn antioxidantenwerking, helpt matig gebruik 

van koffi e volgens verschillende studies te beschermen tegen degeneratieziekten 

zoals: 

• de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie: 3 kopjes 

koffi e per dag vermindert de kans op ernstige geheugenproblemen 

met 33 % 

• de ziekte van Parkinson 

• hart- en vaatziekten 

• diabetes 

• kanker van de mond, slokdarm, dunne darm, prostaat, lever en huid 

(melanoma) 

• levercirrhose en andere leveraandoeningen 

Zo toonde een grootschalige studie die een grote groep vrouwen tussen 

de 55 en 69 jaar volgde, aan dat het gebruik van 1 à 3 tassen koffi e per 

dag leidde tot 28 % daling van de sterfte door ontstekingsziekten en 24 

% daling van sterfte door hart- en vaatziekten. Belangrijk hierbij is dat 

meer dan 3 tassen per dag geen bijkomend voordeel oplevert! 

K o f fi e 

pro’s en contra’s 

Geestelijke oppepper 

Dat koffi e een gunstige uitwerking heeft op onze geest, blijkt uit het feit 

dat heel wat mensen graag een “bakje troost” tot zich nemen of koffi e 

als een geestelijke stimulans gebruiken. Inderdaad, de methylxanthines 

als cafeïne, theobromine en theofylline stimuleren het centrale zenuwstelsel 

en veel koffi edrinkers passen deze werking bij ondermeer toe bij 

slaperigheid, vermoeidheid, verminderde alertheid, verminderde concentratie 

en traag denkvermogen. Het is alvast bewezen dat koffi e het 

korte termijngeheugen verbetert, de aandacht vergroot en de reactietijd 

verbetert. Niet dat men er dus “slimmer” of intelligenter van wordt, maar 

het denkproces wordt er wel door versneld en men is meer geconcentreerd. 

Omdat koffi e ook de afscheiding verhoogt van de neurotransmittor 

serotonine en van bèta-endorfi nes, krijgt men er vaak een betere 

stemming (een eufoor gevoel) en een gevoel van ontspanning door. 

Beter fysiek presteren? 

Minder duidelijk is het feit of koffi e wel degelijk het fysieke prestatievermogen 

vergroot. Hij wordt in elk geval door veel sporters om die 

redenen gebruikt. Van koffi e mag men stellen dat het slagvolume van het 

hart vergroot en het hartritme verhoogt. Samen met het verhogen van

Caricol: 

Bevordert de spijsvertering 

Voor een goede darmwerking 

Draagt bij tot een regelmatige stoelgang 

20 sticks 

à 20ml 

Caricol ondersteunt op natuurlijke wijze de spijsvertering. Het is een natuurlijk 

voedingssupplement op basis van papaja’s. De papaja’s worden op biologische wijze 

geteeld en daarna via een speciale bereidingswijze geproduceerd. 

De dagdosering is één stick van 20 ml. 

Caricol is vrij van gluten, gist, soja en lactose. 

Verkrijgbaar bij natuurwinkels.

de vetverbranding en een toename van de afscheiding van bijnierhormonen 

(de catecholamines w.o. adrenaline, die ondermeer het contractievermogen 

van de spieren vergroten), zou dat een prestatieverhogende 

werking met zich meebrengen. Anderzijds is in bepaalde onderzoeken 

aangetoond dat koffi e de bloedcirculatie in de hartspier bij inspanningen 

vermindert, wat de voornoemde voordelen mogelijk opheft. Opvallend 

is wel het feit dat koffi e spierpijn door inspanningen vermindert. 

Nog andere argumenten pro 

Er bestaan nog heel wat andere gezondheidsvoordelen die een gematigd 

gebruik van koffi e rechtvaardigen: 

• door een luchtwegenverwijdend (bronchodilaterend) effect en het 

verhogen van het ademritme (cafeïne stimuleert het ademcentrum) 

kan koffi e helpen astmatische klachten verlichten 

• door het doen vernauwen (vasoconstrictie) van de hersenbloedvaten 

is koffi e een hulpmiddel bij spanningshoofdpijn, waarbij het effect 

van aspirine toeneemt, en bij migraine, waarbij het effect van ergotamine 

ondersteund wordt 

• door het verbeteren van de vetverbranding, het stimuleren van het 

calorieverbruik en een mild eetlustremmend effect, kan koffi e het 

afvallen te bevorderen. Maar koffi e verhoogt wel de secretie van insuline, 

een hormoon dat de vetaanmaak bevordert als er teveel geconcentreerde 

koolhydraten worden gegeten! 

• koffi e heeft een mild urinedrijvend (vochtafdrijvend) effect 

• koffi e bevordert de secretie van maagsappen (stomachicum) bij gebrek 

aan maagzuur en werkt spijsverteringsbevorderend (digestief), 

gedronken na de maaltijd. 

• door het doen samentrekken van de bloedvaten (vasoconstrictie) 

werkt koffi e ook bloeddrukverhogend en wordt het aangewend bij 

neiging tot fl auwvallen en duizeligheid door lage bloeddruk 

• door de samentrekkende (astringerende) polyfenolen is koffi e ook inzetbaar 

bij diarree en keelpijn 

• koffi e, vooral nuchter gedronken, stimuleert de darmen tot stoelgang 

• matig koffi egebruik vermindert de kans op darmontstekingen en 

galstenen 

Argumenten contra bij teveel koffi e 

Natuurlijk zijn er aan het (overmatige) gebruik van koffi e ook heel wat 

negatieve aspecten verbonden. Bij het doornemen van de literatuur zijn 

dit de zaken die het meest op de voorgrond treden: 

• overmatig gebruik van koffi e, zeker vanaf gemiddeld 5 à 6 kopjes per 

dag leidt tot overprikkeling van het zenuwstelsel met als mogelijke 

gevolgen slapeloosheid, rusteloosheid, zenuwachtigheid, paniekgevoelens, 

beven, te snelle hartslag, hartkloppingen... 


• hoewel hoger gewezen werd op een mogelijke bescherming tegen 

hart- en vaatziekten door de antioxiderende werking, blijkt koffi e wel 

al bij gebruik van één kopje te leiden tot verhoging van de bloeddruk: 

de vaatwanden worden strakker aangespannen of ‘stijver’. Bij hoge 

bloeddruk of het stadium ervoor (prehypertensie), moet dus zeker 

koffi e beperkt worden. Ook vlak voor het sporten, wat op zich al leidt 

tot een hogere bloeddruk, is koffi e niet aan te raden 

• niet gefi lterde koffi e (zoals Turkse koffi e, koffi e verkregen wordt door 

een kookproces of ‘cafétière’, expressokoffi e), waarvan de diterpene 

vetstoffen kahweol en cafestol dus niet door een koffi efi lter worden afgefi 

lterd, veroorzaakt een lichte stijging van het cholesterolgehalte 

vanaf 5 kopjes per dag 

• hoewel hoger op een mogelijke antioxidante werking van koffi e werd 

gewezen, blijkt koffi e aan de andere kant wel het vrije radicaal ‘homocysteïne’ 

te verhogen. Zeker bij mensen die een door een verarmde 

voeding (met vooral een gebrek aan vitamines B6, vit B9 en vit B12) 

al neigen naar een verhoogde homocysteïne, kan hierdoor de kans op 

hart- en vaatziekten, reumatische ontstekingen en diabetes verhogen. 

Ook ontstekingsfactoren als interleukine-6, C-reactief proteine, 

amyloïde A en tumor necrosis alfa verhogen door koffi edrinken 

• omdat bestanddelen van koffi e zich binden met calcium en dus de opname 

van dat mineraal verminderen en omdat koffi e ook de uitscheiding 

van calcium via de nieren verhoogt, kan een overmatig gebruik 

van koffi e osteoporose of botontkalking in de hand werken en de 

kans op calciumoxalaatnierstenen verhogen 

• koffi e vermindert de opname van ijzer met meer kans op ijzergebreksanemie 

en dus vermoeidheid 

• koffi e vermindert de opname van vitamine C met ondermeer meer 

kans op een verminderde immuniteit en infecties, met een minder 

goede aanmaak van collageen en dus eerdere huidveroudering 

• koffi e verhoogt de uitscheiding van vitamine B1 (thiamine), inositol, 

kalium, zink en magnesium 

• koffi e tijdens de zwangerschap het verhoogt het risico op miskraam 

en vroeggeboorte, op een lager geboortegewicht en op gezondheidscomplicaties 

bij de baby na de geboorte. Bovendien wordt 

door een zwangere vrouw cafeïne minder snel gemetaboliseerd (de 

halfwaardetijd of de tijd om de cafeïnespiegel te halveren bedraagt 7,5 

à 12,5 uur in tegenstelling van 3 à 5 uur voor een volwassene) 

• hoewel sommigen melden door koffi e goed in te slapen (dit op basis 

van een ontspannende werking die de stimulerende werking voorafgaat), 

is het helemaal niet zo goed koffi e te drinken tijdens de avonduren: 

koffi e verstoort namelijk de aanmaak van melatonine, een 

hormoontje dat ons beter en dieper doet slapen, dat een belangrijke 

antioxidantenwerking heeft en ons immuunsysteem stimuleert 

• koffi e bij de maaltijd bemoeilijkt de regulering van diabetes type 

2: zowel de glucosespiegel als de insulinespiegel stijgen meer na de 

maaltijd in vergelijking met een maaltijd zonder koffi e 

• koffi e verergert de symptomen van hypoglycemie of te lage bloedsuikerspiegel, 

waardoor klachten als beven, zweten en hartkloppingen 

in de hand worden gewerkt. Vooral mensen die veel suiker en geraffi 

neerde koolhydraten gebruiken, zijn hier gevoelig aan 

• koffi e verhoogt de plasklachten door benigne prostaathypertrofi e 

(BPH) of goedaardige prostaatvergroting 

• een overmaat koffi e verhoogt de kans op goedaardige borsttumoren 

• overmatig gebruik van koffi e verhoogt de kans op kanker van de 

blaas en de urineleiders 

• er treedt in een zekere mate gewenning op voor koffi e, waardoor men 

de neiging kan krijgen er steeds meer te drinken en er dus van een 

bepaalde vorm van verslaving kan gesproken worden. 

• overmatig gebruik van koffi e vergroot de kans op zure oprispingen, 

maagontstekingen tot maagzweren. Vooral koffi e op de nuchtere

maag verhoogt de kans op zuurbranden 

• omdat koffi e de bijnieren stimuleert tot de afscheiding van catecholamines 

(adrenaline, noradrenaline…), zal hij bij overmatig en langdurig 

gebruik op de duur de bijnieren uitputten met meer kans op 

overgewicht, lusteloosheid, mentale klachten, vermoeidheid en 

burnout 

• overmatig gebruik van koffi e leidt door een diuretisch effect tot een 

‘uitdroging’ van het lichaam 

• overmatig gebruik van koffi e verzwakt de blaasspieren bij de vrouw 

met meer kans op incontinentie of onwillekeurig verlies van urine 

• overmatig gebruik van koffi e kan leiden tot ‘cafeïnisme’ met als mogelijke 

symptomen: verlies van eetlust, gewichtsverlies, geïrriteerdheid, 

slapeloosheid en een gloeiende huid 

Individuele tolerantie 

Uit al het voorgaande is het dus duidelijk dat verstandig genieten van 

koffi e vooral neerkomt op een matig gebruik. Nu is het zo dat het verdragen 

of de tolerantie voor koffi e individueel zeer verschillend is en ondermeer 

afhangt van factoren als genetische factoren, lichaamsgewicht, 

voeding, roken, medicijnengebruik, aard van het zenuwstelsel (dominantie 

van de orthosympaticus of de parasympaticus), leverfunctie... 

Sommige mensen geven aan dat ze al van één kopje niet goed meer slapen, 

rusteloos worden, hartkloppingen krijgen of koffi e eenvoudigweg 

niet verdragen. Zij kunnen dan ook maar beter afzien van het gebruik 

ervan. Anderen verdragen daarentegen ogenschijnlijk grote hoeveelheden 

cafeïne, maar daaruit mag zeker niet afgeleid worden dat ze er ongebreideld 

mogen aan toegeven! 

Vitamont 

Biologische sappen 

Ontdek de nieuwe «Vitamont» sappen, heerlijk voor deze zomer. 

Limonade Agrumes, 

bruisend vruchtensap. 

Verfrissend en 

dorstlessend. 

Limonade Rode Vruchten, 

bruisend vruchtensap. 

Verfrissend en dorstlessend. 

Citronnade op basis van 

puur citroensap of puur limoensap. 

Zeer verfrissend, niet bruisend. 

Distributie 

Hoe geniet je op een 

verstandige manier van koffi e? 

• Hou het bij 1 à maximum 3 kopjes per dag. Eén kopje koffi e bevat 

gemiddeld 75 à 80 mg cafeïne. 

• Drink geen koffi e in de avonduren om de slaap niet te verstoren en 

om de aanmaak van het belangrijke hormoon melatonine niet af te 

remmen 

• Kies voor een koffi e met een bio-certifi caat en van een goede kwaliteit: 

niet te sterk en op een goede manier gebrand, niet bewerkt met 

chemische glansmiddelen, eventueel gestoomd voor een betere verteerbaarheid 

• Hou ermee rekening dat er naast koffi e met thee, chocolade, cola en 

cacao nog andere bronnen van cafeïne bestaan, die dus een additief 

effect kunnen hebben qua negatieve gevolgen 

• Kies voor fi lterkoffi e, maar vermijd plastic fi lters die ondermeer xenooestrogenen 

(vreemde oestrogenen) en dioxineverbindingen bevatten 

• Vermijd cafeïnevrije koffi e, want die bevat residuen van extractiemiddelen 

als ethylacetaat, dichloormethaan of benzeenverbindingen 

• Vermijd suiker in je koffi e 

• Drink geen koffi e op de nuchtere maag als je gevoelig bent voor 

maagzuur 

• Drink per tas koffi e gemiddeld één glas water om uitdroging van 

het lichaam te vermijden 

• Neem je medicijnen of je supplementen met mineralen niet samen in 

met koffi e 

• Hou ermee rekening dat koffi e voor interacties met medicijnen kan 

zorgen en deze minder of meer werkzaam kan maken. Vraag raad aan 

je arts, therapeut of apotheker 

Nieuw 

Kokoswater. Het kokoswater is 

het water dat zich in de onrijpe 

kokosnoot bevindt, zonder 

toegevoegde suikers noch 

zoetstoffen. Weinig calorieën 

(19 kcal/100 ml), rijk aan oligoelementen 

(magnesium en 

potassium) en vochtafdrijvend. 

Cola met agavesiroop. 

De agavesiroop is een 

natuurlijke suiker van het 

sap van de agave, een 

Mexicaanse cactus. Hij is 

van nature rijk aan fructose 

(90%) waardoor hij een lage 

glycemische index bevat. 

Verkrijgbaar in elke goede natuurvoedings- en bio winkel 

Oostjachtpark 3 - 9100 Sint-Niklaas • Tel. 03 780 53 00 - Fax 03 778 14 13 • email: info@hygiena.be • www.hygiena.be 

06-2011 - Nr 3 BG 1 6/05/11 09:59 

BIOGEZOND • JUNI 2011 9

10 BioGezond • juni 2011 

10 nuttige tips 

Hoe verstandig tegen 

cholesterol aankijken? 

Dagelijks worden we door de media, reclameboodschappen, zorgverstrekkers en farmaceutische 

industrie gewaarschuwd voor een te hoog cholesterolgehalte! Door mensen - veelal onnodig – 

op te zadelen met een angstgevoel, wil men zoveel mogelijk cholesterolverlagende medicijnen, 

- margarines of - drankjes aan de man brengen. Hoe kunnen wij verstandig tegen cholesterol 

aankijken en welke veilige maatregelen kunnen we nemen als het cholesterolgehalte inderdaad 

naar beneden moet? 10 gouden tips van BIOGEZOND. 

1. Cholesterol is een nuttige stof 

Cholesterol is zeker niet die grote boosdoener waarvoor hij wordt gehouden! 

We hebben deze stof broodnodig in ons lichaam: 

• als component van de celwanden van de miljarden lichaamscellen, 

opdat deze goed zouden functioneren. Zo hebben de hersenen minstens 

10 à 20 % cholesterol nodig voor een goede werking. 

• om vitamine D van te maken onder invloed van zonlicht en zo sterke 

botten te behouden 

• om hormonen van te maken, die bijdragen tot een normale voortplanting 

en seksualiteit 

• om galzouten van te maken, stoffen die als onderdeel van de galvloeistof 

de vertering van vetten bevorderen 

• als een antioxidans dat de beschadigde vaatwand helpt te herstellen 

• Nog even deze doordenker: als cholesterol zo slecht zou zijn, waarom 

zit er dan zoveel van in moedermelk? 

Een te hoog cholesterolgehalte is maar één risicofactor 

op hart- en vaatziekten 

Er wordt al te vaak vergeten dat er een hele reeks van risicofactoren 

zijn beschreven, die bijdragen tot het ontstaan van hart- en vaatziekten. 

We mogen dus door het overbelichten van cholesterol niet uit het oog 

verliezen dat er heel wat andere (en soms belangrijkere) risicofactoren 

bestaan: 

• risicofactoren die we niet in de hand hebben: erfelijke aanleg, hogere 

leeftijd, diabetes type 1, mannelijk geslacht 

• risicofactoren, die we wel in de hand hebben: overgewicht met 

vooral een te grote buikomtrek, slechte voedingsgewoonten, gebrek 

aan lichaamsbeweging, diabetes type 2 (dat zelf vooral berust op de 3 

voorgaande factoren), roken en stress 

• meetbare risicofactoren: hoge bloeddruk, hoge rustpols, te sterk 

stolbaar bloed, te hoog gehalte lipoproteïne (a), te hoog homocysteïnegehalte, 

te hoog triglyceridengehalte 

3. HDL-cholesterol is inderdaad de ‘goede’ cholesterol 

Cholesterol is als vetstof niet oplosbaar in een waterig medium en moet 

daarom in het bloed worden vervoerd door welbepaalde dragermoleculen, 

de zogenaamde ‘lipoproteïnes’. HDL-cholesterol is cholesterol dat is 

gebonden aan de zogenaamde High Density Lipoproteïnes. Deze transportvorm 

is ‘overtollige’ cholesterol die wordt vervoerd naar de lever 

om er verwerkt te worden. Het is dan ook terecht een ‘goede’ fractie van 

cholesterol. 

4. LDL-cholesterol is geen ’slechte’ cholesterol, wel geoxideerde 

LDL-cholesterol of ‘oxycholesterol’ 

Cholesterol kan ook voorkomen in het bloed als LDL-cholesterol en dus 

gebonden op ‘Low Density Lipoproteïnes’ als dragerstoffen. LDL-cholesterol 

is een transportvorm van cholesterol die aan cholesterol aanbiedt 

aan de miljarden cellen die cholesterol nodig hebben, zoals de testikels, 

eierstokken, hersenen en bijnieren. LDL-cholesterol is dan ook helemaal 

geen ‘slechte’ cholesterol! Bij mensen met een verkeerde levenswijze en/ 

of slechte voedingsgewoonten kan helaas wel een deel van LDL-cholesterol 

geoxideerd worden tot het zogenaamde ‘oxycholesterol’. En dit is 

de eigenlijke ‘slechte’ of ‘echte slechte’ cholesterol, die op de vaatwand 

gaat aanslibben. Het is deze vorm die eigenlijk moet bepaald worden om 

de schadelijkheid van cholesterol in te schatten (zie verder). 

5. Je hebt ook ‘kleverige’ en ‘niet-kleverige’ cholesterol 

Een andere manier om het schadelijkheid van LDL-cholesterol te evalueren 

is te kijken naar de ‘kleverigheid’ ervan of dus de mate waarin 

het kan aanslibben op de vaatwand. Er kunnen 7 types van LDLcholesterol 

beschreven: type 1 noemt men ‘large buoyant’ of ‘groot 

en drijvend’ en neigt niet tot aanslibben op de bloedvatwand; type 

7 noemt men ‘small dense’ of ‘klein en zwaar’ en zal zich veel eerder 

afzetten op de vaatwand. Hoe meer je LDL-cholesterol behoort tot de 

lage subtypes (1-4), hoe minder kleverig of ‘slecht’ het is, hoe meer je 

LDL-cholesterol behoort tot de hogere subtypes (4-7), hoe kleveriger 

en dus ‘slechter’ het is.

Distributeur : MARMA bvba 

Esperantolaan 5a · 3300 Tienen 

info@marma.be · www.marma.be 

MARMA 

Kokosolie bevat bijna alleen die gezonde vetten 

die het lichaam snel in energie kan omzetten en 

dus niet opslaat als lichaamsvet. 

Kokosolie bestaat voor bijna 50 % uit laurinezuur, 

dat het cholesterolgehalte (LDL) niet verhoogt. 

Marma_Bio_0611.indd 1 31/05/11 16:21 

Zonder toevoeging 

van suiker 

een CORNET en een frisco ‘LINER’ om van te smullen 

als u geen suiker mag eten 

• uitsluitend een CORNET gezoet en een met frisco zoetstoffen ‘LINER’ om van te smullen 

• vezelrijk als u geen suiker mag eten 

• tot uitsluitend 40% minder gezoet caloriën met (t.o.v. zoetstoffen de versie met suiker) 

• slechts vezelrijk 137 KCAL/CORNET en 117 KCAL/LINER 

• zeer tot 40% laag minder in vet calorieën (t.o.v. de versie met suiker) 

• 1 

slechts 137 KCAL/CORNET 

CORNET = 0,9 Kh.rw.* 

en 

1 

117 KCAL/LINER 

LINER = 0,9 Kh.rw.* 

• zeer laag in vet 

* = koolhydraatruilwaarde 

• 1 CORNET = 0,9 kh.rw.* 1 LINER = 0,9 kh.rw.* 

* = koolhydraatruilwaarde 

Het lekkerste assortiment 

voor elk moment. 

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel 

Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel 

nv REVOGAN • landegemstraat 1 • 9031 drongen 

tel 09/280 90 60 • fax 09/282 98 73 • www.revogan.be 

NV REVOGAN, Landegemstraat 1, 9031 DRONGEN 

Tel. 09-280 90 60, Fax 09-282 98 73, www.revogan.be

Gefermenteerde rode rijst, de beste natuurlijk én veilige cholesterolverlager 

6. Hoe kan je uiteindelijk cholesterol verstandig evalueren? 

Zonder dus de andere risicofactoren uit het oog te verliezen, die je in het 

bloed kan bepalen (homocysteïne, lipoproteïne a, triglyceriden, bloedstolling... 

), kan je het cholesterolgehalte het best als volgt evalueren: 

a) Het totaal cholesterolgehalte en LDL-cholesterolgehalte hebben relatief 

weinig belang! 

b) Het ‘goede’ HDL-cholesterol is het best hoog en zou minimaal 40 mg/ 

dL bij de man en 46 mg/dL bij de vrouw moeten bedragen 

c) De ‘cardiovasculaire risicofactor’ of de verhouding totaal cholesterol/ 

HDL-cholesterol is best zo laag mogelijk. Onder de 5 is goed, onder 

de 4 is nog beter! 

d) Het oxycholesterolgehalte moet uiteraard liefst zo laag mogelijk zijn. 

Er bestaat een test voor, namelijk via het meten van de antilichamen 

tegen oxycholesterol. Een gehalte van die antilichamen is ideaal onder 

de 500 mU/ml. Dit is eigenlijk de belangrijkste test om de schadelijkheid 

van cholesterol te evalueren! Hij wordt niet terugbetaald en dat 

zal er waarschijnlijk niet zo snel van komen, want heel wat mensen 

zouden hun cholesterolverlagende medicijnen mogen dumpen en dat 

zou een grote aderlating zijn voor de farmaceutische industrie 

e) De subtypes van cholesterol: als deze bepaalde worden, is subtype 1 

de allerbeste en subtype 7 de allerslechtste. 

7. Eerst de levensstijl aanpassen! 

Bij een te hoge cholesterolspiegel is het in eerste instantie aangewezen 

de levenswijze aan te passen. Door meer te bewegen, af te vallen bij 

overgewicht en een gezonde, vezelrijke voeding is het doorgaans perfect 

mogelijk om de cholesterolspiegel te beheersen. Staar je hierbij niet 

blind op het cholesterolgehalte in de voedingsmiddelen zelf, want het 

cholesterolgehalte in het bloed wordt maar voor 20 % bepaald door het 

cholesterol dat uit de voeding komt en voor 80 % door het cholesterol 

dat door de lever wordt aangemaakt. Wat betreft voedingstips om het 

cholesterolgehalte te verlagen, verwijzen we naar pag. 10 van Bio Gezond 

van oktober 2005 (raadplegen via het archief; www.biogezond.be) 

8. Waarom cholesterolverlagende statines 

zeker geen eerste keuze zijn om cholesterol te verlagen 

De synthetische medicijnen die cholesterol verlagen (vooral de statines) 

zouden zoveel mogelijk moeten voorbehouden worden voor ernstig verhoogde 

cholesterolwaarden of voor erfelijk bepaalde gevallen van een 

verhoogde cholesterolspiegel. Staines blokkeren immers een sleutelenzym 

voor de aanmaak van cholesterol in de lever (HMG-Coenzyme 

reductase), dat ook essentieel is voor de lichaamseigen aanmaak van 

co-enzyme Q10. Nu is laatstgenoemde stof een zeer belangrijk beschermend 

antioxidans in het lichaam, die ook betrokken is in de energie- 


productie van de spieren. Statines innemen betekent dus meestal een te 

lage spiegel aan co-enzyme Q10 in het bloed vertonen. Dat is één van 

de redenen waarom statines tot vervelende spierpijnen en ontstekingen 

kunnen leiden. Samen met het feit dat door het kunstmatig laag houden 

van de cholesterolspiegel het aanbod van de broodnodige cholesterol 

voor bepaalde cellen te laag worden, kan het gebruik van statines 

mogelijk leiden tot nevenwerkingen als: spierpijnen en –ontstekingen, 

gestegen spierenzymen, peesontstekingen, gestegen leverenzymen, leverontsteking, 

vermindering van de nierfunctie, cataract (staar), slaap-, 

stemmings-, geheugen- en concentratiestoornissen, ontsteking van de 

zenuwbanen, verminderd libido, erectiestoornissen en volgens sommige 

onderzoekers zelfs tot een verhoogde kans op kanker. 

9. Gefermenteerde rode rijst, de beste natuurlijk 

én veilige cholesterolverlager 

Met gefermenteerde rode rijst of ‘red yeast rice’ bestaat een traditioneel 

Aziatisch fermentatieproduct dat al duizenden jaren in de Chinese geneeskunde 

wordt ingezet voor een betere bloedcirculatie en een gezond 

hart. Van zodra men cholesterolgehalten begon te meten, zag men 

dat gefermenteerde rode rijst zijn gunstige werking ondermeer te danken 

had aan het op een natuurlijke manier verlagen van een verhoogde 

cholesterolspiegel. Inmiddels is via klinische studies zowel de werkzaamheid 

als de veiligheid van gefermenteerde rode rijst aangetoond. 

Mensen die de inname van statines dienen te staken door de nevenwerkingen, 

kunnen zonder last geholpen worden met gefermenteerde rode 

rijst om een natuurlijk (en geen kunstmatig) lager cholesterolgehalte te 

bereiken. Voor wie gefermenteerde rode rijst wil gebruiken nog deze 

tips: een preparaat verrijkt met co-enzyme Q10 garandeert nog meer 

zowel de veiligheid als de efficiëntie ven gefermenteerde rode rijst. Kies 

een preparaat dat is gestandaardiseerd op monacoline K en dat per dag 

4,8 mg monacoline K aanvoert. Er vergewis er je van dat het preparaat 

vrij is van ‘citrinine’, een potentieel toxische stof, die soms in minderwaardige 

preparaten zit. Gefermenteerde rode rijst is de meest efficiënte 

natuurlijke cholesterolverlager. Minder werkzaam, maar ook 

inzetbaar, zijn: tocotriënolen, citrusbioflavonoïden, niacine (vitamine 

B3), gefermenteerde knoflook, guggul (Commiphora mukul), artisjok, 

bètaglucanen (uit haver) en fytosterolen. 

10. Visolie (EPA en DHA) is geen cholesterolverlager, 

maar wel zeer belangrijk in de preventie van hart- en vaatziekten 

Een goed visoliepreparaat als bron van EPA en DHA, is ideaal om de 

kans op hart- en vaatziekten te verminderen. Zo hebben geleerden gemerkt 

dat de kans op hart- en vaatziekten omgekeerd evenredig is met 

de hoeveelheid EPA en DHA in de celmembranen of dat de kans dus 

lager is bij een omega-index vanaf 8 en meer (zie het artikel “Omega- 

3-index” van de vorige BioGezond). Nu denken veel mensen onterecht 

dat visolie werkt als een pure cholesterolverlager, maar de gunstige werking 

ervan in de preventie van hart- en vaatziekten is veeleer toe te 

schrijven aan: 

• het verminderen van de ontsteking van de vaatwand: het proces 

van atherosclerose dat aan de basis ligt van hart- en vaatziekten, is 

in feite het gevolg van een chronische ontsteking. Omega-3-vetzuren, 

voorop EPA en DHA uit vette vis, helpen dit ontstekingsproces een 

halt toe te roepen 

• het minder ‘kleverig’ maken van cholesterol: door te zorgen voor 

meer ‘drijvende’ subtype 1 tot 3 en minder ‘kleverige’ subtypes 4 tot 

7, zet er zich minder cholesterol af op de vaatwand 

• een natuurlijke ‘bloedverdunnende’ werking 

• het beter regelen van het hartritme 

• het verbeteren van de verhouding HDL-cholesterol ten opzichte van 

LDL-cholesterol

Bescherm uw gezin thuis en op 

INFANT’S BLEND 

Voor zuigelingen en 

peuters 0-5 jaar 

reis met de juiste probiotica 

CHILDREN’S BLEND 

Voor kinderen 

5-15 jaar 

UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN 

In onze darmen leven meer dan 400 soorten 

en in totaal meer dan 100.000 miljard 

bacteriën. De totale bevolking noemen we de 

darmfl ora. Daaronder zitten zowel ‘nuttige’ 

als ‘schadelijke’ bacteriën. Zodra die ‘schadelijke’ 

of ‘ziekmakende’ bacteriën de overhand 

krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en 

worden we ziek. 

Diverse factoren kunnen het aantal nuttige 

bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, 

stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik 

en te weinig beweging. Ook een bevalling met 

een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, 

bacteriële infecties en het gebruik van vele 

medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties 

zoals gasvorming en een opgeblazen 

gevoel ontstaan. 

ADULT’S BLEND 

Voor volwassenen 

16-60 jaar 

ADVANCED ADULT’S 

Voor senioren 

60 plus 

Onderzoek toont het belang van supplementering 

met de juiste probiotica aan. Een 

consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, 

produceert antioxidanten, verbetert 

de opname van de voeding door de verhoogde 

afbraak en opname van vitaminen, mineralen 

en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen 

die noodzakelijk zijn voor een gezond 

zenuwstelsel. 

Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën 

die voorkomen in het spijsverteringskanaal, 

waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste 

samenstelling en concentratie. Die zijn bij 

zuigelingen, peuters en kleuters verschillend 

van volwassenen of senioren. Daarom heeft 

Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie 

een specifi eke probiotica ontworpen. 

VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK. 

SUPER 8 HI-POTENCY 

Om gistoverwoekering in de 

darmen tegen te gaan 

SUPER 5 ZUIGTABLET 

Voor een goede mond- 

en darmhygiëne 

U D O’S C H O I C E ® 

PROBIOTICA 

• verbeteren de weerstand tegen 

slechte bacteriën 

• optimaliseren de spijsvertering 

• verbeteren de opname van vitaminen, 

mineralen en aminozuren 

• bevorderen een regelmatige stoelgang 

• verhinderen de woekering van 

gisten en schimmels 

• versterken de immuniteit 

voor meer informatie over 

de probioticaproducten 

Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 

www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be


BioGezond koken 

Met de vakantie weer voor de deur hebben we ditmaal een allegaartje van gerechten bij- 

een geschreven. Om lekker buiten te eten onder een stralend zonnetje met een goed glas 

wijn en aangenaam gezelschap. Meer heeft een mens toch niet nodig om gelukkig te zijn? 

Geniet van je vakantie ! 

en bevochtigen met 2 liter water. 

- Voeg er nu de gesneden selder bij en 

bouillon naar eigen smaak en laat een uurtje 

zachtjes garen. 

- Mix fijn en zet terug op het vuur. 

- Haal het binnenste, zachte gedeelte 

uit het citroen gras en snij dit heel fijn. Snij 

dunne ringen uit het groen van de prei, doe 

alles bij de soep en laat nog even meekoken. 

- Salade De gesneden gerookte met vis en de garnalen 

pas bij het opdienen op het bord schikken. 

verse tonijn 

Ludo Slaets 

TIP: Soep is altijd lekkerder als zij een dag 

vooraf Ingrediënten: 

gemaakt is. Ook hier komt de smaak van 

het citroengras • Verse bio dan tonijn beter tot zijn recht. 

• Verse bio seizoengroenten 

• Bio ansjovisfilets 

• Bio Tzatziki (recept zie BG april 09) 

• Bio olijfolie 

• Bio rode ui 

Bereidingswijze: 

• Maak een mooi slaatje van de seizoengroentjes 

• Kruid de tonijn met zwarte peper van de 

molen en bak kort 

• langs beide kanten aan in olijfolie. 

• Tonijn lauwwarm en rosé binnenin 

serveren. 

• Garneren met ansjovisfilets. 

• Afwerken met tzatziki en rode ui

Ingrediënten: 

• 250 gr. bio portobello champignons 

• Bio olijfolie 

• 1 bio sjalotje 

• 1 bio courgette 

• ½ rode bio pepertje 

• 3 teentjes bio look 

• 8 bio kerstomaatjes 

• 1 el. zure bio room 


• Snij het sjalotje in ringen en de courgette in staafjes van ongeveer 

1 cm. en stoof aan in een beetje olijfolie. Pers er 2 teentjes look bij, 

het fijngesneden rode pepertje en laat nog even mee aanstoven. 

Haal uit de pan en hou apart. 

• Borstel de champignons zuiver, snij ze in repen en bak aan in dezelfde 

pan. Stevig kruiden met peper uit de molen en klein beetje 

zout. 

• Voeg het sjalotje, de courgette en de look er terug bij. 

• Snij het laatste teentje look fijn en de kerstomaatjes half door en 

doe ze bij de champignons. 

• Roer de zure room eronder en dadelijk opdienen . 

TIP: Kan zo opgediend worden als vegetarisch gerecht. 

Ook heel lekker als groenteschotel bij lamsvlees of bij pasta. 

Champignons met look 

Aardappelkoekjes 

met broccoli 


• 2 grote bio aardappelen 

• ½ stronk bio broccoli ( alleen de roosjes) 

• Bio nootmuskaat 

• Bio zwarte peper van de molen 


• Kook de aardappelen in de schil en laat afkoelen. 

• Stoom de broccoli roosjes gaar. 

• Rasp de aardappelen fijn en meng met de broccoli. 

• Kruiden met muskaatnoot en peper. 

• Maak hiervan bolletjes en druk deze plat. 

• Laat nog enige tijd opstijven in koelkast en bak 

dan zachtjes aan in olijfolie 


Notenbrood met honing 


• 300 gr. bio volkoren spelt bloem 

• 100 gr. bio witte bloem 

• 5 gr. bio himalaya zout 

• 20 gr. verse bio gist 

• 2 el. bio acaciahoning 

• 125 gr. bio notenmengeling 


• De bloemsoorten mengen met het zout. 

• De gist oplossen in 100 ml. lauwwarm water met 1 kl. honing. 

• Een kuiltje maken in de bloem en hierin de gist gieten. 

• Voorzichtig mengen tot zich een smeuïg papje heeft gevormd. 

Afdekken en een kwartiertje laten rusten. 

• 200 ml. water bijvoegen en kneden tot een stevig deeg. 

• Afdekken en 2 uur laten rijzen. 

• Mengen met de noten en terug even kneden. 

• Een uurtje laten rijzen. 

• Een vorm inboteren, het deeg erin storten, weer een kwartiertje 

laten rijzen en vervolgens afbakken gedurende een 40-tal 

minuten in een op 180 graden voorverwarmde oven. 

• Uit de vorm halen en laten afkoelen op een rooster. 


Appel-kaneel cake 


• 250 gr. bio bloem naar keuze 

• 10 gr. bio bakpoeder 

• 1 El. bio kaneelpoeder 

• 250 gr. bio boter 

• 250 gr. bio kokosbloesemsuiker 

• Bio ruwe rietsuiker 

• 4 bio eieren 

• 1 bio citroen 

• 2 bio appelen 


• Klop het eiwit stevig op met 1/3 van de kokossuiker. 

• Klop dan het eigeel op met de rest van de kokosbloesemsuiker 

en het kaneelpoeder 

• Doe er mondjesmaat de zachte boter bij en vervolgens de gezeefde 

bloem en het bakpoeder. 

• Schil de helft van de citroen, snij deze schil zeer fijn en meng 

onder het deeg. 

• Schil de appelen, snij er ééntje in blokjes en meng onder het deeg. 

• Roer er nu het opgeklopte eiwit door en stort in een geboterde 

en bebloemde vorm. 

• Snij de andere appel in fijne partjes en duw bovenaan in het deeg. 

• Afbakken gedurende 45 minuten op 180 graden. 

• Op het einde van de baktijd overstrooien met de ruwe rietsuiker, 

enkele klontjes boter erop, wat kaneelpoeder erover en nog even 

laten karameliseren. 

Voedingswaarde: Kokosbloesemsuiker is pas vrij recent op de 

markt. Het zou een bijzonder lage glycemische index hebben, wat je 

bloedsuikerspiegel ten goede komt en bijzonder rijk zijn aan antioxidanten, 

meer zelfs dan kiwi en mango.

Helpt bij droge huid en droge slijmvliezen 

Meer weten over Membrasin? 

Infolijn: 02 502 04 05 

www.membrasin.be 

Ons lichaam wordt beschermd door de huid. En onze huid 

kan door verschillende omstandigheden droger worden. 

Ook de slijmvliezen kunnen droger worden naarmate de 

leeftijd vordert. Vaak merken vrouwen rondom en na de 

menopauze veranderingen. Membrasin bevat olie uit het 

vruchtvlees van de duindoornbes. Naast de onverzadigde 

vetzuren vetzuren omega-3, -6 en -9 bestaat de olie grotendeels 

uit de omega-7 omega-7 vetzuren. Omega -7 vetzuren 

hebben een positieve invloed op 

de droge huid en slijmvliezen. 

slijmvliezen. 

100% natuurlijk 

voedingssupplement dat 

helpt van binnenuit. 

Ook geschikt 

tijdens en na 

de overgang 

Verkrijgbaar in startverpakking van 60 capsules 

en voordeelverpakking van 150 capsules. 

Binnenkort ook in vloeibare variant leverbaar. 

Membrasin is verkrijgbaar bij uw gezondheidswinkel


Bijna iedereen die biologische voeding consumeert, promoot of verkoopt weet het inmiddels: het 

belangrijkste argument om biogewassen te verkiezen boven gangbare landbouwgewassen is het 

feit dat ze ongeveer 30 maal rijker zijn aan salvestrolen. Salvestrolen zijn bijzondere stoffen die 

ontaarde cellen in ons lichaam een halt kunnen toeroepen in hun ontwikkeling. Deze bijzondere 

stoffen, die hun werking uitoefenen als antioxidanten gefaald hebben en er toch kwaadaardige 

cellen zijn ontstaan, kunnen dan ook een belangrijke bijdrage leveren in de natuurlijke bescher- 

ming tegen kanker of bij de ondersteuning in geval van kanker. 

Biogewassen, de beste leerlingen van de klas 

Er wordt al lang geredetwist over het feit of biologische groenten en 

fruit al dan niet rijker zijn aan vitaminen en mineralen dan de gangbaar 

gekweekte gewassen. Volgens sommige instanties – die zich enkel 

focussen op vitaminen en mineralen, maar niet peilen naar andere belangrijke 

bio-actieve stoffen – zou er geen merkbaar verschil zijn. Wat 

we wel met zekerheid mogen stellen, is het feit dat biologische gewassen 

het fundamenteel voordeel hebben op gewone landbouwproducten dat 

ze geen of nauwelijks residuen van pesticiden bevatten. Vorig jaar nog 

werd in een onderzoek door Test-Aankoop bij 8 op 10 stalen gewoon 

fruit pesticiden aangetroffen. Dat betekent dat deze chemische producten, 

die worden gebruikt om fruit en groenten te beschermen tegen 

schimmels, insecten en onkruid, ook in ons lichaam terechtkomen. In 

datzelfde onderzoek werd daarentegen op 8 stalen biologisch fruit maar 

bij één ervan een kleine concentratie pesticidenresidu aangetroffen, die 

dan nog kan verklaard worden door het overwaaien van pesticiden van 

niet-biologische teelt. Maar nu is er dus nog een ander en eigenlijk nog 

belangrijker argument om resoluut voor biologische voeding te kiezen: 

ze is veel rijker aan salvestrolen, stoffen waarmee we kankercellen kunnen 

afremmen. 

Wat aan de ontdekking voorafging 

Eén van de grootste frustraties van de moderne geneeskunde in de 

strijd tegen kanker is het feit dat met therapieën als radiotherapie en 

chemotherapie naast de kwaadaardige cellen ook gezonde cellen getroffen 

worden. Niet alleen kan dit tot vervelende nevenwerkingen leiden, 

deze therapieën ondermijnen ook de immuniteit van de patiënt, wat 

dan weer de lichaamseigen afweer tegen de oprukkende kankercellen 

vermindert. Om die reden zijn bepaalde wetenschappers al een tijdje 

op zoek naar een element, waarin kankercellen wezenlijk verschillen 

van gezonde cellen, waardoor ze op een zeer selectieve manier zouden 

kunnen aangevallen en geëlimineerd worden. In het begin van de jaren 

negentig van de vorige eeuw, ontdekte Prof. Dan Burke met zijn team 

van de Universiteit van Aberdeen een bepaald enzym, dat heel specifi ek 

in menselijke (pre)kankercellen voorkwam en niet in gezonde weefselcellen: 

CYP1B1. Dat leidde tot volgende denkpiste: als men nu een on- 

Salvestrolen 

de ideale ondersteuning bij kanker 

schadelijke medicijn of ‘prodrug’ kon ontwikkelen die gezonde cellen 

onaangetast liet, maar die door dit kankerspecifi eke enzym binnenin 

een kankercel werd omgezet tot een toxische stof, die vervolgens leidt 

tot de dood van de kankercel (de zogenaamde ‘apoptose’), dan zou men 

een ideaal kankermedicijn hebben. Deze veilige en inactieve prodrug 

zou dus als een ‘paard van Troje’ door een kankercel worden opgenomen, 

om vervolgens door het enzym CYP1B1 omgezet te worden tot een 

kankerdodende stof. 

Gezocht: natuurlijke prodrugs 

Nu vroegen Prof. Dan Burke en medewerker Prof. Gary Potter zich 

terecht af of er in de natuur geen dergelijke stoffen voorkwamen, die 

gezonde cellen ongemoeid lieten, maar binnenin een kankercel door 

het betreffende CYP1B1-enzym werden omgezet tot kankerdodende 

substanties. Stoffen die, gezien de enorme toename van kanker in onze 

samenleving, waarschijnlijk ook minder en minder voorkwamen in de 

westerse voeding. Uiteindelijk kwamen Burke en Potter inderdaad voedingsstoffen 

op het spoor, die gezonde cellen ongemoeid laten, maar 

heel selectief door het enzym CYP1B1 in kankercellen worden omgezet

tot voor de kankercellen toxische stoffen: “salvestrolen”. Tot hun niet 

geringe verbazing vonden ze deze stoffen bijna niet terug in gangbaar 

geteelde gewassen en dus te meer in biologische planten. 

Wat zijn salvestrolen precies? 

Salvestrolen zijn een heterogene groep van stoffen, die een plant in de 

natuur aanmaakt om zich te verdedigen tegen vreemde organismen zoals 

schimmels, bacteriën, virussen en insecten. Om die reden worden de 

salvestrolen begrijpelijkerwijs vooral aangetroffen in de schil, zaden en 

wortels van planten. Het spreekt vanzelf, dat als planten behandeld worden 

met fungiciden (schimmelwerende middelen) of andere pesticiden, 

ze niet of nauwelijks gestimuleerd worden om zelf beschermende salvestrolen 

aan te maken. Burke en Potter stelden vast dat niet-biologisch 

geteelde gewassen gemiddeld 30 maal minder salvestrolen bevatten dan 

biologisch geteelde gewassen! 

Westerse voeding arm aan salvestrolen 

Gangbare groenten en fruit zijn dus door de gebruikte bestrijdingsmiddelen 

een heel stuk armer aan salvestrolen dan biogewassen, omdat ze 

het niet meer nodig hebben om deze beschermende stoffen aan te maken. 

Verder is het zo dat salvestrolen van nature een bittere of scherpe 

smaak hebben. De laatste decennia is er helaas veel aan plantenselectie 

en –veredeling gebeurd, waarbij er steeds minder bittere rassen van 

salvestrolenrijke landbouwgewassen werden geteeld. Zo deden veel 

zoetere en minder bittere rassen van appels, peren, wortels en andere 

gewassen hun intrede, die helaas ook armer waren aan salvestrolen. Ten 

slotte is het zo dat veel producenten van vruchtensappen en oliën vaak 

(ongewild) de salvestrolen verwijderen, om hun product minder bitter, 

troebel en donker te maken. Burke en Potter schatten dan ook dat de 

hedendaagse voeding 80 à 90 % minder salvestrolen bevat dan pakweg 

50 à 100 jaar geleden, wat mogelijk één van de oorzaken zou kunnen 

zijn in de toename van kanker in de westerse wereld. 

Belangrijkste biologische bronnen 

van salvestrolen 

Uit al het bovenstaande kunnen we maar één conclusie maken: wie optimaal 

gebruik wil maken van het feit dat salvestrolen als onschadelijke 

plantenstoffen gezonde cellen ongemoeid laten, maar wel kankercellen 

stimuleren tot apoptose of ‘geprogrammeerde celdood’, moet voor biologische 

gewassen kiezen en deze in voldoende hoeveelheid verorberen! 

Ondertussen zijn al heel wat biologische gewassen onderzocht op hun 

gehalte aan salvestrolen. In groenten worden ze vooral aangetroffen in 

groene groenten, alle koolsoorten, artisjokken, asperges, waterkers, rucola, 

pepers, wortelen, selder, komkommer, spinazie, pompoen, courgette 

en aubergine. Onder het fruit zijn de toppers vooral alle bessensoorten 

(inclusief frambozen, druiven, aardbeien, moerbeien), appels, 

pruimen, vijgen, mandarijnen, sinaasappels, peren, meloenen, olijven, 

avocado, ananas en mango. Tenslotte moet we er ook op wijzen dat heel 

wat kruiden rijk zijn aan salvestrolen: peterselie, basilicum, rozemarijn, 

tijm, salie, munt, paardenbloem, rooibos, weegbree, rozenbottel, mariadistel, 

meidoorn(bes), kamille, agrimonie en citroenverbena. 

Bescherming voorbij de antioxidanten 

Wie zich dus op een natuurlijke manier wil beschermen tegen kanker, 

doet er om te beginnen goed aan om meer groenten en fruit te eten. Het 

halen van minstens 5 à 9 porties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie 

en diverse gezondheidsinstanties aanbevelen, zou voldoende antioxidanten 

moeten aanvoeren om onze lichaamscellen zoveel mogelijk 

te beschermen tegen vrije radicalen en het ontstaan van kwaadaardige 

cellen te helpen voorkomen. Nu we ook weten dat er met de salvestrolen 

natuurlijke componenten bestaan die – eens de antioxidanten het 

ontstaan van kwaadaardige cellen niet volledig hebben kunnen voorkomen 

– kankercellen tot celdood kunnen prikkelen, maken we zonder 

twijfel met biologische groenten en fruit de beste keuze. Daarnaast zou 

het zeker de moeite lonen om oude groenten- en fruitvariëteiten, die 

geen selectie en veredeling ondergingen om ze zoeter of minder bitter te 

maken en die zodoende meer salvestrolen bevatten, in eer te herstellen. 

Ook mogelijk als voedingssupplement 

Voor mensen die zeker willen zijn dat ze voldoende salvestrolen binnenkrijgen 

of voor mensen die meer salvestrolen nodig hebben dan wat 

een royale dagelijkse hoeveelheid biologische voeding bevat, bestaan 

er tegenwoordig voedingssupplementen met een hoge concentratie salvestrolen. 

ten, zoniet de sterkste antioxidant 

in de natuur is de stof ‘astaxanthine’, 

behorende tot de carotenoïden. 

Astaxanthine is de allerbeste manier om 

de huid te beschermen tegen de gevolgen van 

zonlicht zoals zonnebrand, huidveroudering, rimpelvorming 

en de vorming van ontaarde huidcellen. Ondertussen 

is aangetoond dat astaxanthine ook helpt te beschermen 

tegen maagzweren, gewrichtsklachten, vaatvernauwingen en 

leeftijdgebonden achteruitgang van het gezichtsvermogen. Verder 

is het ook interessant om weten dat astaxanthine de uithouding 

bij sporters vergroot en de spermakwaliteit verbetert. 

Een uitstekende bron van astaxanthine is de alg Haemotoccus 

pluvialis. Marcus Rohrer PRO ASTIN bevat een concentraat van 

deze alg en levert per capsule de aanzienlijke dosis van 4 mg astaxanthine. 

Geert’s hoekje Eén van de sterkste antioxidan- 



Etherische olie in de kijker 

tijm CT thymol (Rode tijm) 

In de vorige BIOGEZOND zagen we dat de essentiële olie van tijm met het chemotype thujanol ondanks een krachtige an- 

timicrobiële werking toch vrij veilig kan ingezet worden. Helemaal anders is het gesteld met de essentiële olie van tijm met 

het chemotype ‘thymol’: hiervan is de werking bijna te krachtig, zodat het oraal gebruik ervan enkel wordt aangeraden op 

voorschrift van een ervaren therapeut. En ook bij gebruik op de huid moeten we erop letten dat deze olie minstens verdund 

wordt tot 5 %. Maar als de olie van ’thymus vulgaris CT thymol’, ook ‘rode tijm’ genoemd, met kennis van zaken wordt in- 

gezet, heeft ze wel een heel krachtige en brede remmende werking op allerlei infectieverwekkers. Ook op het terrein van 

algemene vitaliteit, spijsvertering en huid, kan ze trouwens uitstekende resultaten opleveren. 

Botanische aspecten 

Echte tijm (Thymus vulgaris) is een altijdgroene, overblijvende en aromatische 

plant, die zich als een laag, kruipend struikje (tot 45 cm) voordoet. 

Het biochemisch ras “thymol”treft men vooral aan onder de vorm 

van bosjes op droge en open terreinen, vaak tussen stenen of rotsen. 

Vanuit ruwe, kronkelende en houtige stengels vertrekken takjes die 

compacte bosjes vormen met kleine blaadjes en die bloeien met witte tot 

lichtpaarse bloemen. De blaadjes zijn bovenaan grijsgroen en onderaan 

viltachtig wit. Van echte tijm CT thymol heb je 100 tot 140 kg bloeiende 

toppen nodig voor 1 L van een intense, kruidig zoete oranjerode essentiële 

olie met een medicinale, fenolische geur. 

Belangrijke inhoudsstoffen 

Fenolen (40 %) met vooral thymol (35 %) en ook carvacrol (5 %); Monoterpenen 

(25 %): vooral paracymeen (20 %), ook alfaterpineen, pineen 

en camfeen; Monoterpenolen (17 %) met terpinen-1-ol-4, borneol, 

thujanol, geraniol; Sesquiterpenen: bètacaryophylleen; Esters: linalylacetaat, 

bornylacetaat; Ketonen: kamfer en thuyon. 

Belangrijkste eigenschappen en indicaties; 

toepassingen 

We willen nogmaals benadrukken dat je rode tijm inwendig niet op eigen 

houtje gebruikt, maar enkel op advies van een arts of therapeut! Zo 

kunnen te hoge doses en/of langdurig gebruik leiden tot levertoxiciteit. 

Aan zwangere en zogende vrouwen en aan kinderen jonger dan 6 jaar 

wordt deze olie helemaal niet gegeven. Vaak zal het voorschrift er als 

volgt uitzien (als enkel rode tijm oraal wordt ingezet): 3 maal daags 1 

tot maximaal 2 druppels, in een lepeltje olie, honing of op een klontje 

suiker. Het geheel een tijdje in de mond houden en nadien de mond 

spoelen met kruidenthee en doorslikken. Dit niet langer dan drie dagen 

aanhouden. De mogelijke indicaties voor dit gebruik zijn: 

- bacteriële infecties, want rode tijm heeft een krachtige breedspectrum 

antibiotische werking: ondermeer als er een bacteriële surinfectie 

(bijbesmetting) is bij een griep, angina (keelontsteking), bronchitis 

of sinusitis (aandoeningen die meestal viraal beginnen) of bij een 

bacteriële infectie op de ondergrond van een longziekte. Ook bij 

dysenterie, bacteriële diarree en hoge urineweginfecties kan men 

deze olie inzetten. 

- virale infecties zoals griep, angina (keelontsteking), bronchitis, rhinitis 

(neusverkoudheid), sinusitis en diarree. 

- parasitaire darminfecties 

Wat betreft de uitwendige toepassing moet er op gelet worden dat deze 

olie voldoende verdund wordt, liefst rond de 3 % en maximaal tot 5 %, 

want anders kan ze leiden tot een vervelende huidirritatie. Opnieuw kan 

rode tijm zowel bij bacteriële (abces, impetigo...), virale, parasitaire en 

schimmelinfecties ingezet worden. 

- zo bestaat een goede synergie bij een virale infectie door het Epstein 

Barr-virus (Mononucleosis infectiosa) of door het cytomegaalvirus 

uit de synergie van 3 delen ravintsara (Cinnamomum camphora 

CT cineol), 3 delen Eucalyptus polybractea, 2 delen palmarosa (Cymbopogon 

martinii) en 1 deel rode tijm. Van dit mengsel wordt (voldoende 

verdund op een draagolie) gedurende 2 weken 3 tot 4 maals 

daags 8 druppels op de borst en 8 druppels op de rug aangebracht 

- bij acne en folliculitis (ontsteking van de haarzakjes, ‘puistjes’) kan 

men veel heil verwachten van 5 ml rode tijmolie en 5 ml kruidnagelolie, 

opgelost in 30 ml rozenolie (Rosa rubiginosa). Tweemaal per dag 

de letsels aanstippen gedurende 10 dagen doet de huid weer opklaren. 

- bij parasitaire huidinfecties zoals schurft is een ideale synergie van 

essentiële oliën: 3 delen ajowan (Trachyspermum ammi), 2 delen rode 

tijm, 2 delen tea tree (Melaleuca alternifolia) en 1 deel kruidnagel 

(Eugenia caryophyllata/Syzygium aromaticum). Gedurende 2 tot 3 

weken wordt dan 2 tot 3 maal daags 3 druppels van dit mengsel op 

een draagolie op het huidletsel aangebracht. 

Er zijn nog 3 andere terreinen, waarop de essentiële olie van rode tijm 

met succes kan toegepast worden, in synergie met andere etherische olien 

en met inachtname van de hoger vermelde waarschuwingen. Omdat 

ze de lokale bloedsomloop verhoogt, kan men soms rode tijm verwerken 

in een synergie, lokaal toe te passen bij reumatische aandoeningen zoals 

artrose en artritis, bij ischias (sciatique) en bij lumbago (rugpijn) 

• vanwege een algemeen stimulerende werking, kan ze van nut zijn bij 

vermoeidheid, fysieke en geestelijke uitputting en depressiviteit 

• door de spijsverteringsbevorderende en carminatieve (windverdrijvende) 

werking, zijn er toepassingen bij dyspepsie (moeilijke spijsvertering), 

gastralgie (maagpijn) en flatulentie (winderigheid)

De WELDADEN van GEFERMENTEERD GRANAATAPPELSAP 

DE MEEST ONDERZOCHTE GEZONDHEIDSNUTRIËNT : 300 STUDIES 

De granaatappel-polyfenolen zoals punicalagine 

blijken merkwaardige antioxidanten, 

krachtige ontstekingsremmende middelen 

en agentia te zijn die de meeste mechanismen 

kunnen tegenwerken die tot de met 

het verouderen steeds vaker voorkomende 

zogenoemde degeneratieve ziektes leiden: 

cardiovasculaire, neurologische ziektes en 

in het bijzonder Alzheimer. 

Ze zijn vooral gekend voor hun medetherapeutische 

e ecten in prostaatkanker. Studies 

over celculturen bij dieren en bij de mens 

hebben aangetoond dat ze door talrijke 

complementaire e ecten de ontwikkeling 

van tumoren kunnen bestrijden. 

Preklinische studies laten laten den- 

weigering van elke cultuur die pesticiden gebruikt, 

krijgt men een product dat helemaal 

vrij is van elk chemisch besmettingsmiddel. 

Talrijke vervaardigingprocedés veroorzaken 

veranderingen van de polyfenolen. Het 

heetdrogen condenseert de polyfenolen tot 

grote moleculen die niet door de wand van 

het darmkanaal kunnen gaan en dus niet worden 

opgenomen. Voor de productie van het 

Elixir heeft Dr. Jacob een lyo lisatieproces bij 

lage temperatuur voorgeschreven waarmee 

dit fenomeen kan worden vermeden. 

Maar zelfs bij lyo lisatie zijn veel polyfenolen 

nog te groot om uit de darm in de bloed- 

somloop over te gaan. 

kenken dat granaatappel-polyfe- 

Men weet dat de Hebreëers 

nolen ook een hulpmiddel « De doel- in 

Babylonië het granaa- 

zouden kunnen zijn tetre endheid van tappelsap fermenteergen 

andere kankers zoals gefermenteerd sap den en dat fermentatie 

borstkanker. op de uitbreiding van talrijke moleculen kan 

Tenslotte zijn ze vaatve- tumorcellen is ook voorverteren, waaronder 

rwijderend en aanbevolen groter dan die van polyfenolen, 

waardoor die 

tegen erectiele disfunctie; het vers sap. » 

veel beter kunnen worden 

is ook vastgesteld vastgesteld dat ze de pro- 

geabsorbeerd. Overigens was 

liferatie van het het griepvirus kunnen 

dat al aangetoond door het over- over- 

verminderen. 

gaan van de polyfenolen in het bloed vanaf 

Maar onder welke vorm moet 

men granaatappel-polyfenolen 

innemen om het best van hun 

eigenschappen te pro teren? 

In verse vruchten bevatten de zaden veel water 

en heel kleine hoeveelheden polyfenolen. 

Grenadine bevat veel suiker maar weinig of 

geen polyfenolen. De granaatappelsappen 

bevatten er meer, maar de gehaltes variëren 

gefermenteerde rode wijn en vanaf druivensap 

te vergelijken. Een Israëlische onderzoeker 

had het idee vers granaatappelsap met 

gefermenteerd granaatappelsap te vergelijken. 

Resultaat: lange polyfenolen worden 

door de fermentatie ontbonden en er gaan 

er veel meer in het bloed en in de weefsels 

over. Dat door Dr. Jacob verbeterde procedé 

verhoogt de e ecten van het Granaatappelelixir. 

sterk, van 900 mg/l tot een beetje meer dan Studies hebben aangetoond dat een halve 

4000 mg/l. 

dosis gefermenteerd sap dezelfde remmende 

Dr. Ludwig Jacob, een Duitse arts en onde- e ecten op de proliferatie van borstkankercelrzoeker, 

heeft gezocht hoe men een polyfelen heeft als een dosis vers granaatappelsap. 

noolconcentraat kan verkrijgen. Door een De doeltre endheid van gefermenteerd sap 

honderdtal granaatappels per liter te gebrui- op de uitbreiding van tumorcellen is ook 

ken, is hij erin geslaagd het Granaatappel groter dan die van vers sap. 

Elixir te produceren dat 40 000 mg/l bevat, 23 

maal superieur aan de beste sappen op de markt. 

De kwaliteit van de gebruikte granaatappels 

is ook belangrijk. Als die niet streng worden 

gesorteerd, kunnen bedorven granaatappels 

tot de aanwezigheid van sorbitol in het 

sap leiden, een ongewenst laxeermiddel dat 

ook een teken is van minder goede kwaliteit. 

Door de analyses van elk lot kan worden geveri 

eerd indien er geen sorbitol is waarvan 

de aanwezigheid soms te wijten is aan de 

toevoeging van andere vruchten. Dankzij de 

Ten slotte kan de fermentatie, die de biologische 

beschikbaarheid van de polyfenolen 

verbetert verdergaan dankzij de darm ora. 

Daarom is het aanbevolen, bij het begin 

van de inname van Granaatappel Elixir (20 

ml per dag of 4 capsules Granaprosan), het 

evenwicht van de darmfermenten te optimaliseren 

door een kuur van Ré-Énergetik, 

die inuline - een prebioticum van de aardpeer 

- bevat. Anderzijds, als de Ontzurende 

Formule 2 maanden lang samen met die 

Ré-Énergetik wordt ingenomen, alkaliniseert 

meer informatie : www.granaatappelelixir.be - 04/349.03.03 - info@medicatrix.be 

door Dokter Jean-Paul 

CURTAY 

ze het celmilieu, reduceert dus de acidose en 

zal geschikt zijn om de doeltre endheid van 

de kuur van Granaatappel Elixir te verhogen. 

Om van de talrijke preventieve of medetherapeutische 

e ecten van de granaatappelpolyfenolen 

te pro teren, is het dus heel 

belangrijk op de kwaliteit van hun bron te 

letten: ze moeten biologisch beschikbaar 

zijn d.w.z. dat ze gemakkelijk worden opgenomen 

en dus door onze weefsels en organen 

zullen kunnen worden gebruikt. 

De gehaltes aan polyfenolen van de granaatappelsappen 

zijn met elkaar vergeleken. 

Ze zijn uiterst verschillend. 100 granaatappels 

worden gebruikt om 1 liter Granaatappel 

Elixir te vervaardigen, daarom is die 

drank verreweg het polyfenolenrijkste product 

op de markt. Een andere kwaliteitsfactor, 

de hoge temperatuur, zal de polyfenolen 

polymeriseren, ze tot grote, met elkaar 

gebonden moleculen veranderen die niet 

meer kunnen worden geabsorbeerd zoals 

looisto en bv. Daar het gefermenteerde 

Granaatappel Elixir en de GranaProsan 

capsules bij lage temperatuur en door lyo- 

lisatie worden vervaardigd, wordt dat 

proces vermeden. Integendeel, de fermentatie 

voorverteert ze, ontbindt ze tot nog 

kleinere, gemakkelijker absorbeerbare 

moleculen. Bovendien metaboliseert de 

fermentatie sommige polyfenolen, maakt 

ze bioactief wat ze zonder fermentatie niet 

zouden zijn. 

Samenvattend : dat Granaatappel Elixir, gedeeltelijk 

gefermenteerd granaatappelsap, 

en de GranaProsan capsules (gelyo liseerd 

poeder van 100% gefermenteerde granaatappels) 

bevatten 23 keer zoveel polyfenolen als 

het geconcentreerde sap en zijn 23 keer werkzamer 

dan niet-gefermenteerde sappen. 

Gefermenteerd 

Granaatappelsap 

Dr. J-P. Curtay 

Bestelling: 3,5 € + 2 € verzendingskosten 

marco pietteur uitgever sprlu, 

39 av. du Centenaire B-4053 Embourg 

Tel. : 04/349.03.03 

om te downloaden 

GRATIS op : 

http://boek.medicatrix.be

Spirulina verhoogt de weerstand 

en beschermt tegen bloedarmoede 

Heel wat mensen gebruiken spirulina als voedingssupplement om zich 

energieker te voelen, de lichaamseliminatie te ondersteunen en tekorten 

aan te vullen. Maar ook op het gebied van de immuniteit en het bloedbeeld 

kan dit blauwgroene algje substantiële voordelen bieden. In een 

12 weken durende studie werd aan 40 senioren met een gemiddelde 

leeftijd van 63 jaar dagelijks 3 gram Hawaïaanse spirulina gegeven. Wat 

betreft de immuniteit zag men bij een groot aantal deelnemers niet alleen 

een toename van het aantal witte bloedcellen (de “soldaten van de 

weerstand”), ook het enzym indoleamine 2,3-dioxygenase (IDO), maat 

voor de afweerfunctie van de witte bloedcellen, nam signifi cant toe. Verder 

zag men ook een duidelijke toename van het hemoglobinegehalte in 

het bloed, wat betekent dat spirulina kan helpen bij leeftijdsgebonden 

bloedarmoede. 

C. Selmi, P.S.C. Leung, L. Fischer, B. German, C. Yang, T.P. Kenny, 

G.R. Cysewski, M.E. Gershwin. “The effects of spirulina on 

anemia and immune function in senior citizens”. Cellular & 

Molecular Immunology. Published online ahead of print. 

Omega-3-vetzuren verminderen 

menopauzale klachten 

Bij menopauzale klachten zoals opvliegers, nachtzweten, depressiviteit 

en verminderde stressbestendigheid worden vaak met succes planten 

met fyto-oestrogene eigenschappen ingezet zoals soja, hop en zilverkaars. 

Een Canadese studie heeft nu ook aangetoond dat omega-3-vetzuren 

zinvol zijn om overgangsklachten te helpen verminderen. Hiervoor 

kreeg de helft van een groep vrouwen in de menopauze 1 g EPA per 

dag gedurende 8 weken, terwijl de andere helft een placebo kreeg. Na 8 

weken was in de EPA-groep bij de vrouwen die opvliegers hadden, dit 

lastige symptoom met 55 % afgenomen. Bij de vrouwen die last hadden 

van depressieve gevoelens of gevoelens van stress, was er ook een van 

een signifi cante afname van de klachten. 

Lucas M, Asselin G, Mérette C, Poulin MJ, Dodin S. Effects of 

ethyl-eicosapentaenoic acid omega-3 fatty acid supplementation 

on hot fl ashes and quality of life among middle-aged women: 

a double-blind, placebo-controlled, randomized clinical trial. 

Menopause. 2008 Nov 20. Abstract 

Fructose verhoogt de kans op jicht 

Jicht is een gewrichtsontsteking die wordt veroorzaakt door een te hoog 

urinezuurgehalte in het bloed. Heel wat mensen denken dat het urinezuurgehalte 

in het bloed enkel bepaald wordt door de hoeveelheid 

purines die via de voeding worden aangevoerd en dit ondermeer via or- 


Nieuwtjes over voeding, 

voedingssupplementen en kruiden 

gaanvlees, wild, bereide vleeswaren en vette vis. Bepalend zijn evenwel 

ook de nierfunctie (voor het uitscheiden van urinezuur), de afbraak van 

eigen celmateriaal (wat ook purines oplevert) en de hoeveelheid fructose 

in de voeding (puur of onder de vorm van suiker). Dat fructose de urinezuurspiegel 

en dus de kans op jicht verhoogt, werd aangetoond door 

de Amerikaanse “Nurses Health Study” die liep over 22 jaar en 79.000 

verpleegsters volgde. Bij de aanvang van de studie had niemand jicht, na 

afl oop ervan vertoonden 778 jichtklachten. Men zag dat een verhoogde 

consumptie van suikerhoudende frisdranken en sinaasappelsap duidelijk 

gerelateerd was met een verhoogde kans op jicht. Wie gemiddeld 

één glas frisdrank of één glas sinaasappelsap per dag dronk had respectievelijk 

74 % en 50 % meer kans op het ontwikkelen van jicht. Wie 

gemiddeld twee of meer glazen frisdrank of sinaasappelsap dronk, had 

240 % meer kans op jicht. 

Hyon K. Choi, Walter Willett, Gary Curhan.Fructose-Rich Beverages 

and Risk of Gout in Women. JAMA. 2010;304(20):2270-2278 

Cola bevat kankerverwekkende stoffen 

Om diverse redenen zoals het bevatten van geraffi neerde suiker (of 

kunstmatige zoetstoffen), de calciumrover fosforzuur, cafeïne en een 

overmaat zout, wordt het gebruik van cola door heel wat gezondheidsprofessionals 

afgeraden. Nu blijken de grootste merken van cola ook 

kankerverwekkende stoffen te bevatten onder de vorm van de kunstmatige 

karamelkleurstoffen 2-methylimidazole (2-MI) en 4-methylimidazeol 

(4-MI). Natuurlijke karamel wordt normaal verkregen door verhitting 

van suiker, maar voor de productie van 2-MI en 4-MI worden naast 

verhitte suiker ook extra sulfi et en ammoniak ingezet. Via proefdierenstudies 

uitgevoerd aan de Universiteit van Californië in opdracht van de 

Amerikaanse overheid (kaderend in de ‘National Toxicology Program’) 

werd aangetoond dat deze stoffen mogelijk kunnen bijdragen tot leukemie, 

long-, leveren schildklierkanker. 

Persbericht van Center for Science in the Public Interest (CSPI), 

16 februari 2011 

Omega-3-vetzuren verminderen 

de kans op maculaire degeneratie 

Maculaire degeneratie (AMD) of leeftijdsgebonden degeneratie van het 

netvlies is de hoofdoorzaak van gezichtsafname en blindheid op oudere 

leeftijd. Door de vergrijzing van de bevolking en het feit dat de westerse 

mens steeds meer blootgesteld wordt aan vrije radicalen, wordt dit beeld 

steeds meer gezien. In een studie werden meer dan 38.000 vrouwen gedurende 

10 jaar gevolgd en werden de eetgewoonten bijgehouden. Na 10 

jaar zag men dat de vrouwen die het meeste DHA innamen 38 % minder 

kans hadden op maculaire degeneratie dan vrouwen met de laagste in-

name van DHA, terwijl een hogere inname van EPA het risico met 35 % 

verlaagde. Qua visgebruik zag men dat degenen die één of meerdere porties 

vis per week aten, 42 % minder risico vertoonden op maculaire degeneratie 

in vergelijking met degenen die minder dan één portie vis per 

maand aten. Onderzoekers concluderen dat de inname van EPA en DHA 

zinvol zijn in de primaire preventie van maculaire degeneratie (AMD). 

W.G. Christen, D.A. Schaumberg, R.J. Glynn, J.E. Buring.“Dietary 

n-3Fatty Acid and Fish Intake and Incident Age-Related Macular 

Degeneration in Women”. Archives of Ophthalmology 

Antioxidanten helpen beschermen 

tegen metabool syndroom en diabetes type 2 

Het metabool syndroom is een combinatie van medische afwijkingen 

(o.a. hoge bloeddruk, abdominaal overgewicht, verhoogd glucosegehalte 

door insulineresistentie), die heel vaak manifeste diabetes type 2 of 

“ouderdomsdiabetes” voorafgaat. Een Amerikaanse studie analyseerde 

verschillende observationele studies en zag een omgekeerd verband tussen 

de hoeveelheid antioxidanten in het dieet en het voorkomen van 

metabool syndroom. Met name hoe meer groenten, fruit, peulvruchten 

en noten er werden gegeten als bronnen van vitamine A (carotenoïden), 

vitamine E (tocoferolen en tocotriënolen), vitamine C en selenium, hoe 

lager de kans op metabool syndroom en op diabetes type 2. Het verband 

was het duidelijkst voor de carotenoïden zoals alfacaroteen, bètacaroteen, 

lycopeen, luteïne, zeaxanthine en cryptoxanthine. 

Beydoun M. A. et al. Serum antioxidant status is associated 

with metabolic syndrome among U.S. adults in recent national 

surveys. The Journal of Nutrition. Mei 2011. 

Een mediterraan dieet vermindert 

de sterftekans bij diabetici 

Eén van de mogelijke complicaties van diabetes is het sneller optreden 

van atherosclerose met een de grotere kans op sterfte door hart- en vaatziekten. 

Een Australische studie volgde meer dan 40.000 personen met 

diabetes en aan de hand van 121 elementen in het dieet werd nagegaan 

in welke mate er gegeten werd volgens het mediterrane principe. Men 

bepaalde een individuele score aan de hand van de hoeveelheid groenten, 

fruit, peulvruchten, volle granen, olijfolie, vis en rode wijn er in het 

dieet voorkwamen. Hoe hoger deze score bedroeg bij diabetici, des te 

minder de sterfte door hart- en vaatziekten. 

Hodge AM et al. Does a Mediterranean diet reduce the mortality 

risk associated with diabetes: Evidence from the Melbourne 

Collaborative Cohort Study. Nutrotion, metabolism and cardiovascular 

diseases, dec 2010. 

ZUIVER TOT HET EXTREME 

Alle Omega-3 voordelen die men nodig heeft. 

Niets van ongewenste onzuiverheden of oxidaties. 

De superieure kwaliteit van onze visolie hangt af 

van zijn zuiverheid en integriteit. Nordic Naturals 

beseft ten volle dat structuur en kwaliteit de werking 

en efficiëntie van Omega-3 visolie bepalen. Daarom 

ontwikkelde Nordic Naturals gepatenteerde productieprocessen 

waardoor we dé referentie werden 

dankzij onze onberispelijke visoliekwaliteit, en dat al 

bijna 15 jaar lang. Ons zuurstofvrije productieproces 

op lage temperatuur garandeert de integriteit van de 

delicate oliën en elimineert eventuele, schadelijke 

toxines zoals kwik. Het resultaat: 100% zuiver farmaceutische 

Omega-3 vetzuren die uw lichaam nodig 

heeft voor een sterk hart en gezonde hersenen. 

Nordic Naturals-visolie is gegarandeerd vrij van 

zware metalen (en van meer dan 210 andere toxines). 

Tests van onafhankelijke instellingen tonen aan 

dat de waarden 10 keer lager liggen dan de strenge 

Noorse Medische Norm en Europese Farmacopee. 

En dat kan van geen andere visolie gezegd worden. 

Meer weten? Bel CompleMed 059 27 07 53 

of mail info@complemed.be • www.complemed.be 

Exclusief bij de betere dieet- en natuurwinkels 


Even voorstellen 

Met volksnamen als ‘Jaagt-den-duivel’, ‘Heksenkruid’, ‘Wonderkruid’ 

en ‘Hertshooi’, is Sint-Janskruid door de eeuwen heen het meest aangewende 

kruid om donkere gedachten te verdrijven en de zon weer in 

ons leven te brengen. Dit kruid met zijn felgele, 5-bladige, stervormige 

bloemen heeft zijn officiële Nederlandse naam te danken aan het feit 

dat het in volle bloei staat op de naamdag en vermeende geboortedag 

van Johannes De Doper (24 juni) en omdat het verschijnen van de rode 


Sint-janskruid 

de geestelijke oppepper 

Als men ‘in de put zit’, het ‘even niet meer ziet zitten’ of ‘alles zwart inziet’, bij een ‘dipje’, een 

‘down’, ‘neerslachtigheid’ of in alle mogelijke situaties die een toestand van lichte tot matige 

depressiviteit omschrijven, kan ter ondersteuning aan Sint-janskruid gedacht worden. dit kruid 

heeft namelijk de potentie om de stemming te verbeteren en weer positief tegen de zaken aan 

te kijken. Hoe werkt Sint-janskruid eigenlijk, welke preparaten bieden het meeste kans op 

succes, wat kan men ernaast innemen voor een beter effect en wanneer gebruiken we beter 

geen Sint-janskruid? 

vlekken op de kroonbladeren van de bloemetjes samenvalt met de dag 

dat Johannes De Doper onthoofd werd (29 augustus). Typisch voor dit 

kruid is ook het feit dat de bladeren aan de rand vaak zwarte stipjes 

(pigmenthoudende cellen) vertonen en dat het bladmoes is onderbroken 

door talrijke doorschijnende puntjes (oliekliertjes). Dit laatste kan men 

heel goed zien als men het blaadje tegen het licht houdt en verklaart 

de term ‘perforatum’ in de botanische naam van dit kruid: ‘Hypericum 

perforatum’. In de late Middeleeuwen ontdekte men de antidepressieve 

werking van Sint-Janskruid: omdat deze plant net rond de midzomer (of 

het solstitium, met de langste dagen) het krachtigst is, werd ze ingezet 

bij ziektetoestanden in de donkere maanden van het jaar (met het minste 

zon en licht), als de mensen ‘alles zwart inzien’ of ‘geen lichtpunt 

meer zien’, om hen terug de zonnige kant van het leven te doen inzien. 

Ook bij angst, kwade dromen, hysterie, manie, menopauzale neurose, 

hypochondrie en slapeloosheid paste men ze toe. 

natuurlijk antidepressivum 

Voor alle duidelijkheid: Sint-Janskruid is geen wondermiddel of panacee. 

Het is wel een plant die kan helpen bij lichte tot middelzware depressies 

met een duidelijke oorzaak, ook wel ‘reactieve’ of ‘neurotische’depressies 

genoemd, die kunnen worden veroorzaakt door ondermeer 

sterfgeval, werkverlies, zwangerschap, overwerk en liefdesverdriet. Men 

kan ze ook inzetten bij andere vormen van neerslachtigheid zoals menopauzale 

neerslachtigheid, ‘winterblues’ of de seizoensdepressie in de 

donkere winterdagen, melancholie, een ‘down’-periode, zwaarmoedige 

buien, aanhoudend ochtendhumeur en een al te pessimistische 

instelling. Niet alleen ziet men in de meeste gevallen dat men meer opgeruimd 

voor de dag komt met een meer positieve en optimistische instelling, 

vaak zullen ook geestelijke symptomen als talmen, traagheid, 

besluiteloosheid, lusteloosheid en apathie, evolueren naar meer activiteit 

en productiviteit en meer motivatie om iets te doen. Vermoeidheid 

maakt plaats voor meer energie, er is meer interesse in sociale contacten, 

er zijn minder schuldgevoelens en minder concentratiestoornissen. Wel 

even duidelijk stellen dat Sint-Janskruid niet bestemd is voor ernstige

of ‘majeure’ depressies, voor ernstige endogene depressies (zonder duidelijke 

oorzaak) of voor bipolaire stoornissen (manisch-depressiviteit). 

Hoe werkt Sint-janskruid eigenlijk? 

Normaal gezien kan er enkel sprake zijn van een opgewekte houding en 

een positieve stemming als er in de hersenen voldoende neurotransmittors 

of signaalstoffen voorhanden zijn en als deze vlot worden afgescheiden 

in de communicatiezones tussen zenuwcellen onderling, de ‘synapsen’. 

De meest gekende en waarschijnlijk belangrijkste neurotransmittor 

hierbij is serotonine, maar gebleken is dat ook dopamine, noradrenaline, 

GABA (gamma-aminoboterzuur) en melatonine een rol spelen in 

een goede gemoedstoestand. Een goed Sint-Janskruidpreparaat werkt 

dan ook in op verschillende manieren in: 

• het vermindert, na de afscheiding door de zenuwcellen, de heropname 

van serotonine, dopamine, noradrenaline en GABA, waardoor 

meer neurotransmittors ter beschikking zijn ter hoogte van de 

synapsen voor prikkeloverdracht 

• het verhoogt de beschikbaarheid van de neurotransmittors in de 

hersenen (vooral serotonine, noradrenaline en dopamine) dankzij 

een milde remmende werking op de enzymen die deze neurotransmittors 

normaal afbreken (de Mono-Amino-Oxidase-Catechol-Omethyltransferase 

– enzymen) 

• het bevat stoffen die binden op de rustgevende GABA-receptoren 

• het zorgt voor een toename van de secretie van melatonine, het 

hormoontje dat zorgt voor ontspanning en natuurlijke slaap 

• het remt de vorming van ontstekingsbevorderende stoffen, die 

steeds verhoogd zijn bij depressiviteit 

• het zorgt voor een toename van het aantal serotoninereceptoren 

Een belangrijke opmerking hierbij is het feit dat de bovengenoemde 

EEN GOEDE WERKING VAN DE 

MANNELIJKE KLIER EN HET 

’ URINERESERVOIR ’ BIJ VROUW EN MAN 

Natuurlijke plantenextracten voor de vrouw 

en de man! Bevat extra natuurlijke vitamine 

E en echinacea. 

Natürliche Pflanzenextrakte für Frauen und 

Männer! Mit natürlichem Vitamin E und 

Echinacea. 

natuurlijke teelt - natürlicher Anbau 

 

VERSTERKTE FORMULE! 

VERSTÄRKTE FORMEL! 

® 

Super 

Actif 

goed voor 100 dagen! 

C 

Extract van pompoenpitten van de speciale variëteit 

Extrakt von die Kurbiskernen des spezieller Zucht 

CUCURBITA PEPO CONVAR L. 

CITRULLININA VAR STYRIACA 

Voor man & vrouw. 

(pompoenpitten hebben een gunstige invloed op de mannelijke klier en de ‘reservoir’-spanning.) 

Für Mann & Frau. 

(Kürbiskerne wirken günstig auf die männliche Drüse, und auf die Spannung dem ‘Reservoir’) 

100 Tabletten 

Consumentprijs: 100 tabletten: €26,65, Bestelnummer apotheek: CNK2573-475 

ALTISA maakt enkel gebruik van ingrediënten van de allerbeste kwaliteit en zuiverheid in degelijke actieve 

doseringen, met als resultaat een gewaarborgde doeltreffendheid. Al onze producten zijn vrij van bewaar-, 

smaak- en kleurstoffen, suiker, zout, zetmeel, gist, tarwe, maï s, melk (-derivaten), soja, gluten, talk, lactose 

en dierlijke deriva-ten, en worden geproduceerd volgens de internationaal erkende en zéér 

werking niet aan één component van Sint-Janskruid mag toegeschreven 

worden. Het is het geheel van inhoudsstoffen, dat hiervoor verantwoordelijk 

is, voorop het naftodianthrone ‘hypericine’ en het floroglucinederivaat 

‘hyperforine’. Ook moet aangestipt worden dat het metabolisme 

van de neurotransmittors niet zo snel kan beïnvloed worden! Het neemt 

enige tijd in beslag vooral een nieuw evenwicht zich kan instellen. Hou er 

daarom mee rekening dat – net zoals bij de klassieke antidepressiva – de 

stemmingsbevorderende werking van Sint-Janskruid pas intreedt na 2 à 3 

weken en dat de behandeling enkele maanden moet doorgevoerd worden. 

Hypericine én hyperforine nodig! 

De opbeurende werking van Sint-Janskruid is in meerdere, goed uitgevoerde 

klinische studies aangetoond. Hierbij scoort een extract van Sint- 

Janskruid minstens even goed als de antidepressieve medicijnen, met 

dat verschil dat Sint-Janskruid veel minder leidt tot nevenwerkingen. 

We dienen hierbij wel te benadrukken dat het Sint-Janskruidextract dat 

in deze studies werd gebruikt, er één is die zowel de beide werkstoffen 

hypericine én hyperforine bevat en dit in voldoende hoge dosis! Voor een 

goede werkzaamheid is per dag minstens 900 µg (afgerond 1 mg) hypericine 

en minstens 25 mg hyperforine nodig. Helaas is hyperforine een 

stof die niet zo stabiel is en niet zo gemakkelijk in een tablet of capsule aan 

te bieden is. Er zijn dan ook heel wat preparaten op de markt die enkel 

gestandaardiseerd zijn op hypericine en nauwelijks of geen hyperforine 

bevatten. Deze preparaten claimen ten onrechte een goede werkzaamheid, 

terwijl ze hoogstens maar mild ondersteunend kunnen werken! 

nog beter resultaat met ePA en vitamines B 

Bij depressiviteit kan nog meer gedaan worden dan een Sint-Janskruid 

preparaat te geven dat voldoende hypericine en hyperforine aanvoert. 

Een goede combinatie van geselecteerde 

plantenextracten met vitamine E en zink 

voor het behoud van o.a. een goede 

plasfunctie bij vrouw en man. 

Een exclusieve combinatie van de extracten van geselecteerde planten 

[pompoenpitten van de bijzondere teelt Cucurbita pepo convar. L. 

Citrullinina var. styriaca, echinacea, duizendguldenkruid, groene thee, 

tomatenextract (rijk aan lycopeen) en zegepalm] met natuurlijke vitamine 

E, bijenpollen en zink. Het effect berust op de synergetische werking van 

de werkzame stoffen. Dit is een 100% natuurlijk voedingssupplement, 

aanbevolen voor de man na het 40ste levensjaar maar tevens voor de 

vrouw (vanaf de leeftijd van 20jaar, en tijdens de overgangsjaren). 

Samenstelling per 1 tablet: Cucurbita pepo convar L. Citrullinina var styriaca (gemalen pompoenpitten) 

410mg, Cucurbita pepo convar L. Citrullinina var styriaca (pompoenpitolie) 

345mg, Pollen 200mg, Echinacea purpurea (rode zonnehoed wortel extract 55mg, Vitamine E 

(d-alpha tocopherol) 30mg, Centaurium erythraea (duizendguldenkruid extract) 25mg, Serenoa 

repens (Sabal serrulata - zegepalmvrucht extract gestandaardiseerd op minimum 85% vetzuren 

10mg), Lycopersicon esculentum (Tomaat extract) 60mg [waarin Lycopeen 3mg], Zink (citraat) 

5mg, Camellia sinensis (groene thee) 35mg. 

strenge GMP (Good Manufacturing Practices) richtlijnen en/of andere farmacopee-/productiestandaarden. 

Voor informatie over ALTISA: 03/321 67 19. 

Te verkrijgen in alle reform- en dieetwinkels. Een gevarieerde en evenwichtige 

voeding en een gezonde levensstijl zijn belangrijk. 

Sinds 1970 

®

Sint-Janskruid wordt o.a. ingezet bij neerslachtigheid. 

Zo is er aangetoond dat mensen met een gebrek aan omega-3-vetzuren 

in de hersenen eerder neigen tot een negatieve stemming en zwarte 

gedachten. Klinisch onderzoek toonde aan dat 1 g EPA per dag (niet 

DHA!) minstens even goede resultaten geeft als de klassieke antidepressiva, 

maar dan zonder nevenwerkingen. Verder kan de inname van een 

goed vitamine B-complex, dat zeker voldoende vitamine B5, vitamine 

B6, foliumzuur en B12 bevat, om een goede aanmaak van neurotransmittors 

in de hersenen te bevorderen, hierbij nog een extra duw in de 

goede richting geven. De combinatie van een goed Sint-Janskruidpreparaat 

(met min. 1 mg hypericine en 25 mg hyperforine per dagdosis) met 

een goed visoliepreparaat dat 1 g EPA aanvoert en een goed vitamine 

B-complex, is dan ook het ideale voorschrift in de natuurgeneeskunde 

om bij depressiviteit in te zetten. 

ook rustgevend en angstwerend 

Zonder dat er sprake is van neerslachtigheid, kan Sint-Janskruid ook ingezet 

worden bij onrust, zenuwachtigheid, prikkelbaarheid, spanning, 

stress, angsten, hypochondrie, examenvrees, nachtmerries, agressiviteit 

en slapeloosheid (inslaap- en doorslaapstoornissen). Net zoals bij de 

antidepressieve werking, mag hier niet onmiddellijk een gunstig effect 

verwacht worden, maar als de rustgevende en angstwerende werking 

intreedt, is ze meestal vrij effectief. Ook hier geldt dat men best een 

preparaat gebruikt dat zowel de hypericine als hyperforine aanvoert in 

voldoende hoeveelheden. 

ook kruid voor de huid 

Men kan van Sint-Janskruid ook een interessante olie voor uitwendig 

gebruik maken. Deze Sint-Jansolie of ‘Johannesolie’ wordt verkregen 

door geplette bloemen gedurende 6 weken tot 2 maand te ‘macereren’ 

(laten trekken) in olijf-, zonnebloem- of lijnzaadolie, aan een verhouding 

25/100. Het is aan te bevelen dit mengsel af en toe in de zon te zetten. 

Na filteren verkrijgt men een huidolie met een typische rode kleur. 

Deze olie kan met succes ingezet worden bij: 

• zonnebrand (nadien wel verdere blootstelling aan de zon vermijden) 

en eerstegraads brandwonden 

• wonden, snijwonden, schaafwonden, geïnfecteerde wonden, spataderzweren 

• pijnlijke wonden op plaatsen met een rijke bezenuwing (bv. vingertoppen) 

• wonden littekenpijn na operaties 

• zenuwpijn, ischias (sciatique) 

• gordelroos (zona, Herpes zoster) 

• oorpijn 

• droge huid, kloven, tepelkloven 

• spierpijnen en reumatische gewrichtspijnen 

• kneuzingen, blauwe plekken, verstuikingen, verrekkingen 


Waarschuwingen en nevenwerkingen 

• Sint-Janskruid wordt doorgaans bij oraal gebruik zeer goed verdragen; 

er zijn geen ernstige nevenwerkingen te verwachten. Er treden ongeveer 

10 maal minder bijwerkingen op in vergelijking met de klassieke 

antidepressiva: gemiddeld bij slechts 3 % der patiënten die behandeld 

worden met Sint-Janskruid treden milde bijwerkingen op zoals verminderde 

eetlust, misselijkheid, buikpijn, diarree, allergische huidreacties, 

vermoeidheid, onrust... Indien na 6 weken geen antidepressief effect 

wordt waargenomen, dient zeker een arts te worden geraadpleegd. Zoals 

hoger al gesteld: Sint-Janskruid niet geven bij endogene of ernstige 

depressie, bij bipolaire stoornissen, tenzij op voorschrift van een arts. 

• In geen geval de inname van Sint-Janskruid combineren met een antidepressief 

medicijn! Dat zou ondermeer door een te hoge serotoninespiegel 

kunnen leiden tot een ‘serotoninesyndroom’ met mogelijk 

spierstijfheid, overmatige reflexen, verwardheid en rusteloosheid. 

Indien men wenst over te stappen van een antidepressivum naar een 

Sint-Janskruidextract, dit alleen doen onder begeleiding van een arts. 

• Hypericine in Sint-Janskruid maakt de huid lichtgevoelig. Vanwege 

dit fotosensibiliserend effect en om mogelijke huiduitslag of blaarvorming 

te vermijden, wordt aangeraden blootstelling aan zonlicht vermijden 

bij uitwendig gebruik en intensief zonnebaden of blootstelling 

aan U.V-bronnen vermijden bij inwendig gebruik. Vooral mensen met 

een bleke huid, met rode haren en albino’s zijn hiervoor gevoelig. 

• In hoge doses kan Sint-Janskruid slaperigheid veroorzaken: in die 

gevallen geen wagens of machines besturen 

• Vanwege een gebrek aan studies die de veiligheid bij deze groepen onderzocht, 

wordt aangeraden geen Sint-Janskruid te geven aan zwangere 

vrouwen en zogende vrouwen, tenzij op voorschrift van een arts 

• Neem Sint-Janskruid in op afstand van voedingssupplementen met 

bivalente mineralen (calcium, magnesium, zink, ijzer..) 

• Consulteer zeker een arts als je Sint-Janskruid wil innemen en al 

één of meerdere geneesmiddel inneemt van de volgende categorie: 

kalmeermiddelen, slaapmiddelen, eetlustremmers, medicijnen tegen 

hoge bloeddruk, MAO-inhibitoren, chemotherapeutica, vochtafdrijvende 

middelen, medicijnen tegen hartritmestoornissen), anti- 

migrainemedicijnen. 

Wie beter geen Sint-janskruid gebruikt 

Sint-Janskruid versterkt de werking van het cytochroom P450 leverenzyme 

CYP3A. Hierdoor kunnen bepaalde geneesmiddelen sneller 

worden afgebroken met als gevolg een lagere plasmaspiegel en dus een 

mindere werking. Sint-Janskruid wordt dan ook beter niet gegeven bij 

mensen die de volgende geneesmiddelen innemen: 

• bloedverdunners van het coumarine-type (o.a. warfarine, fenprocoumon, 

acenocoumarol) 

• hartmiddelen afgeleid van digitalis (o.a. digoxine, digitoxine, methyldigoxine) 

• geneesmiddelen tegen epilepsie (fenytoïne, carbamazepine, fenobarbital) 

• bepaalde medicijnen tegen astma (op basis van theofylline) 

• HIV-medicijnen (HIV-1 protease inhibitoren zoals indinavir, saquinavir...) 

• Immunosupressiva: geneesmiddelen tegen afstotingsverschijnselen 

na orgaantransplantaties, tegen ernstige vormen van psoriasis en reumatoïde 

artritis (o.a. ciclosporine, azathiprine) 

Er zijn ook mogelijke interacties met de anticonceptiva: er is mogelijke 

een versnelde afbraak van de laaggedoseerde anticonceptiepil met als 

mogelijk gevolg doorbraakbloedingen (tussentijdse bloedingen) en een 

verminderde bescherming tegen zwangerschap. Raadpleeg daarom uw 

arts bij gebruik van een anticonceptiepil.

Nu verkrijgbaar: de revolutionaire 

zonnebrandspray die iedereen wil! 

• Optimale en veilige bescherming door SPF30 

• Voor het hele gezin, dus ook zeer geschikt voor kinderen 

• Met UVA-bescherming tegen vroegtijdige veroudering 

• UVB beschermt de huid tegen verbranden 

• Extreem water- en zweet resistent 

Laat zien hoe gemakkelijk 

Easy Sun ® Zon & Actief 

in gebruik is: 

Kijk op www.easysun.nu 

200 ml 

van 16 95 

 

Anti-veroudering formule 

voor een heerlijke zomerse 

teint en een strakke huid! 

• Een bruine huid van binnenuit 

• 1x per dag met PABA en Bètacaroteen 

voor een snellere bruining 

• Beschermt de huid tegen veroudering 

120 caps. 

van 19 

NU 

+ 

90 

In recordtijd verbluffend 

diep en egaal bruin! 

• Versnelt het bruiningsproces 

• Trekt direct in de huid en houdt de huid soepel 

• Met heerlijk zomerse geur 

X-TRINE 

Açai Clean & Burn 

60 capsules 14. 95 

Nu 2 voor 

19. 95 

100 ml 

van 12 95 

 

7x sneller diep en egaal 

bruin onder de zonnebank! 

• Snel intrekkende spray voor een 

snelle bruining onder de zonnebank 

• Activeert de pigmentvorming 

• Maakt de huid direct soepel 

en fl uweelzacht 

100 ml 

van 12 95 

 

PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten? 0800-73183 (gratis) www.pkbenelux.com 

Deze producten zijn verkrijgbaar in alle natuurwinkels

Zoutarm eten 

toch niet zo goed voor hart en bloedvaten? 


Al velen jaren geldt het beperken van zout in de voeding als één van de belangrijkste aanbevelin- 

gen om zich te beschermen tegen hart- en vaatziekten en tegen hoge bloeddruk in het bijzonder. 

Maar een recente, in het befaamde “journal of the American Medical Association” gepubliceer- 

de studie, uitgevoerd onder leiding van dr. jan Staessen van de Leuvense universiteit, lijkt de 

medische wereld heel even op zijn kop te zetten. Het blijkt dat mensen met een zoutrijk dieet niet 

meer kans hebben om hoge bloeddruk te ontwikkelen en zelfs minder kans lopen om te sterven 

aan een hart- en vaatziekte in vergelijking met degenen die het zout beperken in de voeding. 

Te korte studies 

De huidige aanbevelingen qua zoutgebruik lopen nogal uiteen van 

land tot land. Zo raadt in België de Hoge Gezondheidsraad aan om 

de dagelijkse zoutinname te beperken tot 5 g, wat neerkomt op 2000 

mg natrium. Amerikaanse gezondheidsinstanties hanteren strengere 

normen en adviseren om per dag minder dan 2300 mg zout via de 

voeding op te nemen en aan mensen met een risico op hoge bloeddruk 

of hart- en vaatziekten zelfs minder dan 1500 mg. Maar eigenlijk 

zijn deze aanbevelingen om de hoeveelheid zout in de voeding te 

beperken, volgens sommige onderzoekers gebaseerd op studies die 

over een te korte termijn liepen. Hierbij liet men gezonde vrijwilligers 

een zoutarm dieet of een zoutrijk dieet volgen. Na een welbepaalde 

(maar te korte) tijd extrapoleerde men de verkregen gegevens naar 

een langere duur. 

Beter uitgevoerde studie 

In de studie onder leiding van Dr. Jan Staessen werden liefst 3681 gezonde 

Belgen gevolgd gedurende 8 jaar. Bij het begin van de studie had 

dus niemand een hart- of vaatziekte. Door middel van urineanalyses 

kreeg men een correct idee van hoeveel zout de deelnemers gebruikten. 

Ze werden in drie groepen onderverdeeld: degenen met de hoogste 

zoutinname, degenen met een gemiddelde inname en degenen met de 

laagste zoutinname. Uit het onderzoek bleek dat van de personen met de 

hoogste zoutinname 0,8 % stierf aan een hartziekte in tegenstelling tot 

4 % bij de personen met de laagste zoutinname. Dat wil dus zeggen dat 

bij de hoogste zoutconsumptie er 4 keer minder kans was om te sterven 

aan een hartziekte dan bij de laagste zoutconsumptie! Als men meer 

specifiek keek naar hoge bloeddruk, dan zag men na 8 jaar geen verschil 

in optreden van hoge bloeddruk tussen degenen met een hoge zoutconsumptie 

en die met de laagste zoutconsumptie. Voor deze ogenschijnlijk 

revolutionaire bevindingen zijn vooralsnog niet zoveel verklaringen te 

vinden. Eén ervan is dat zoutbeperking bepaalde zoutsparende, door 

hormonen geregelde, mechanismen in het lichaam in gang zou zetten, 

wat zou leiden tot een hogere druk in de centrale aderen met een negatief 

gevolg voor de cardiovasculaire gezondheid. 

Zoutbeperking kan nuttig blijven 

Nu mag men uit deze studie, die vertrok van gezonde deelnemers en de 

kans op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten evalueerde, geen verkeerde 

conclusies trekken! Zout zou qua oorzaak dus niet aan de basis liggen 

van vaatziekten, maar eens men hoge bloeddruk of een hartziekte heeft, 

kan het wel nuttig blijven om zoutbeperking in te voeren. Zeker als die 

zoutrestrictie kadert in een geheel van maatregelen zoals afvallen bij overgewicht, 

meer bewegen en in de voeding te zorgen voor minder dierlijke 

eiwitten, minder transvetzuren, meer omega-3-vetzuren, meer volkoren 

producten en vooral meer groenten en fruit als bronnen van kalium. 

Teveel nadruk op natrium, te weinig op kalium 

Wat betreft de voedingsaanpak bij hoge bloeddruk is het zo dat het beperken 

van de zoutinname doorgaans teveel aandacht krijgt, terwijl er 

over het opvoeren van kaliumbronnen te weinig wordt gesproken. In 

België zou de gemiddelde kaliuminname ergens tussen de 2000 à 4000 

mg per dag liggen. Als die kan opgevoerd worden tot een minimum van 

4700 mg per dag, en wordt gekoppeld aan een matige zoutbeperking 

(maximum 5 g per dag), dan zouden heel veel mensen met hoge bloeddruk 

al substantieel geholpen worden. De belangrijkste kaliumleveranciers 

zijn groenten en fruit, waarvan per dag respectievelijk minstens 

300 g en twee stuks moeten gegeten worden.

Biologische wijn van de maand 

Spirit of Nature 

Frankrijk, LanGuedoc 

Olivier Azan behoort tot de pioniers van de bio 

wijnteelt in Frankrijk (al sinds 1985). Wij hebben 

hem voor het eerst bezocht op zijn toen 

nog klein wijndomein zowat 18 jaar geleden. 

Ondertussen evolueerde hij tot één van de 

toonaangevende wijnbouwers in de Franse 

Languedoc met zo een 100 Ha wijngaard. 

Zijn domein ligt in het dorpje Picpoul in de 

laagvlakte van de ‘Etang de Thau’ waar al 

2000 jaar aan wijnbouw gedaan wordt. 

We laten deze pionier nog even uitleggen wat de biologische 

wijnteelt juist inhoudt. 

Het uitgangspunt is het maximaal behoud van de natuur en het nastreven 

van de beste kwaliteit zonder gesjoemel. Daarom zijn alle chemisch 

samengestelde middelen absoluut taboe zowel bij de druiventeelt als bij 

de wijnmakerij. 

Hoe dan de toch vaak voorkomende ziekten in de wijngaard tegengaan? 

De wijngaard wordt onderhouden door het bewerken van de grond 

Biotiek_BG_0611_Opmaak (labours), het geheel of gedeeltelijk 1 30/05/11 laten 15:25 begroeien Pagina met 1 gras en krui- 

Bio, ook in uw glas! 

Het grootste aanbod 

van biologische wijnen uit : 

Frankrijk, Italië, Duitsland, Bulgarije, 

Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, 

Argentinië, Chili en Zuid Afrika. 

BIOTIEK 

Invoerder Groot- en kleinhandel 

270 wijnen van 79 biologische 

en biodynamische wijnbouwers 

Degustatiedagen 

in Zoersel en Galmaarden-Vollezele 

Vraag vrijblijvend uitnodiging, 

prijslijst en wegbeschrijving 

OF kijk voor alle info op 

www.biotiek.be 

Adres ZOERSEL : BIOTIEK 

Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38 

Adres Huis Pelsenbroek 

Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21 

den die regelmatig ondergeploegd worden en met groenbemesting. Zo 

wordt het bacteriologisch leven in de grond behouden. Dit wordt verder 

geaccentueerd door bemesting met compost, zeewier, rotspoeder en 

organische meststoffen. Synthetische meststoffen zijn strikt verboden. 

Tegen de klassieke schimmelziektes ‘mildiou’ (meeldauw) en oïdium 

wordt ‘Bordelese Pap’ gebruikt d.i. een mengeling van kalk en koper en 

met zwavel in poeder of opgelost in water. Alle synthetische verdelgers 

zijn verboden. Tenslotte tegen de ‘ver de grappe’ (druivenmot of rups) 

wordt Bacilius thuringiensis (een biologisch middel) gebruikt. Verder is 

er ‘sexuele verwarring’ met capsules geplaatst in de wijngaard die een 

parfum verspreiden dat het vrouwelijke feromoon van het insect bevatten 

en waarvan de geur het natuurlijke ‘parfum’ van deze vrouwtjes 

overtroeft. Deze overdosis vrouwelijke hormonen overal in de wingerd 

brengt de mannelijke insecten zo in verwarring dat ze nooit bij hun 

vrouwelijke partners geraken en er dus van een nageslacht weinig of 

geen sprake meer is. Olivier Azan heeft een vrij uitgebreid assortiment 

van wijnen. Wij beperken ons hier tot het gamma ‘Spirit of Nature’ met 

witte, rode en rosé wijnen en dit zowel in flessen als in BIB (Bag in Box) 

van 5 liter. Dit zijn stuk voor stuk gemakkelijk drinkende wijnen voor 

elke dag die aan een zeer treffelijke prijs op de markt komen. Voor een 

fles betaalt men minder dan 6 euro en voor de 5 liter BIB een 28 euro. 

De witte is gemaakt met Grenache Blanc, Rousanne en Muscat. De rode 

met Syrah, Carignan en Mourvèdre en de rosé met Rousanne, Granache 

en Muscat Petit Grain. Voor de nu aankomende zomer zijn dit perfect 

geschikte wijnen die zowat alle maaltijden kunnen begeleiden. 

Antoon DE PAEPE 

Website wijnbouwer: www.petit-roubie.com 

invoerder voor België: www.biotiek.be 


Zowel mensen met sleutelposities in de maatschappij als 

geëngageerde werknemers of bekwame ouders nemen 

soms hun taken zodanig ter harte en leggen daarbij de lat 

steeds hoger, dat ze op een bepaald moment het gevoel 

krijgen dat ze hun verantwoordelijkheid niet meer aankunnen. 

Het lijkt alsof ze plots tekort schieten en worden 

overspoeld door een gevoel van onmacht. Om weer het 

nodige zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen op te 

doen, raadde Dr Bach de bloesem van Elm aan. 

Zich hoge eisen opleggen 

Elm is vooral aangewezen voor mensen met bijzondere verantwoordelijkheden 

in de maatschappij, voor mensen met meer dan middelmatige 


Bachbloesemtherapie 

ELP (Veldiep) 

Helpt je verantwoordelijkheden 

weer aankunnen 

kwaliteiten of voor personen die in alles wat ze doen de perfectie nastreven. 

Ze voeren hun werk of opdracht niet alleen naar behoren uit, 

ze streven eigenlijk altijd naar het beste resultaat en proberen steevast 

vooruitgang te boeken in alles wat ze ondernemen. Zoiets brengt uiteraard 

heel wat druk met zich mee, maar zolang alles vlot verloopt is er 

geen vuiltje aan de lucht. 

Niet meer opgewassen tegen taak 

Als zich op een bepaald moment teveel taken aandienen en er uitputting 

dreigt, als er ondanks de drang naar perfectie toch iets mislukt of als het 

gewoon even minder gaat met de gezondheid, dan kan het bij een dergelijke 

personen tot een kortsluiting komen. Waar ze normaal gezien een 

sterk karakter hebben en competent zijn in alles wat ze doen, krijgen ze 

plotseling het gevoel dat de taken hen boven het hoofd zijn gegroeid. Er 

is een tijdelijk gevoel van zwakte en ontoereikendheid, waarbij zij niet 

langer meer in staat zijn hun eigen taken en verantwoordelijkheden te 

volbren gen. 

Verantwoordelijkheid weer aankunnen 

De bloesemremedie van veldiep kan in deze omstandigheden een 

flinke ondersteuning betekenen. Elm geeft namelijk de sterke persoon 

in momenten van zwakte de nodige kracht. Ze kan die energiestoot 

geven die nodig is om het zelfvertrouwen te herstellen en 

weer met de bekwaamheid en het talent als tevoren de opdrachten 

te vervullen. Men ziet weer zijn taken in de juiste proporties en zet 

zich vaak nog meer dan voorheen op een altruïstische manier in 

voor de goede zaak. 

Wanneer kan men aan elm denken? 

• bij mensen die sleutelposities bekleden en bijzondere verantwoordelijkheden 

hebben, die beslissingen moeten nemen waarvan anderen 

afhankelijk zijn, en die tijdelijk hun verantwoordelijkheid niet meer 

aankunnen: 

- de chirurg die plots twijfelt aan zijn vaardigheid om bepaalde 

ingrepen uit te voeren 

- de bedrijfsleider met veel personeel die twijfelt bij het nemen van 

een eenvoudige zakelijke beslissing 

- de politieke functionaris die zich niet in staat acht een bepaald 

conflict op te lossen en overweegt om ontslag te nemen 

- industriëlen, leraars, staatsdienaren... 

• als mensen met een sterk zelfvertrouwen door uitputting tijdelijk 

toch aan hun capaciteiten gaan twijfelen 

• als mensen met de nodige leiderscapaciteiten, bekwaamheden en 

talenten zich beginnen af te vragen of ze wel geschikt zijn voor hun 

taken 

• als ouders het gevoel hebben hun verantwoordelijkheid over het 

gezin niet aan te kunnen

BioGezond Info 

Dr. Fix Organic 

Onze voeten worden als onderste lichaamsdeel vaak vergeten bij de dagelijkse 

lichaamsverzorging. Erg jammer als u bedenkt, dat voeten ons 

hele gewicht moeten dragen bij elk stap die wordt gezet. Ze dragen zelfs 

drie maal ons lichaamsgewicht tijdens hardlopen of een andere intensieve 

training. Belangrijk om ze dus lekker te verzorgen en verwennen 

met de natuurlijke Dr. Fix Organic producten. 

Verzorgen, verwennen en vitaliseren 

Sur Plus Dr. Fix Feet is ingedeeld in 3 categorieën, te weten: Verzorgen, 

Verwennen en Vitaliseren. Deze categorieën zijn duidelijk zichtbaar gevisualiseerd 

in het speciale schapdisplay in de winkel alsmede op de 

opvallende groene verpakking. Alle producten van Dr. Fix Organic zijn 

voorzien van het ECO CERT logo. Producten goedgekeurd door ECO- 

CERT zijn producten met respect voor het milieu, de consument en traceerbaarheid 

van de herkomst van alle ingrediënten. 

PK Benelux BVBA - Henri van Heurckstraat 15 - 2000 Antwerpen 

Meer weten? 0800/ 73183 (gratis) www.pkbenelux.com 

Distributie: Mannavita - www.mannavita.be - info@mannavita.be 

Verkoop bio blijft net als biologisch areaal stijgen 

De verkoop van biologische producten bleef de eerste drie maanden 

van 2011 stijgen in België. Gemiddeld groeide de totale biobesteding 

voor verse voeding in het eerste kwartaal van 2011 met 7,3% 

tov dezelfde periode het jaar voordien. Biozuivel groeide met 18% 

sterker dan het gemiddelde. De dierlijke bioproducten kenden een 

status quo. 

Het marktaandeel van bio stijgt tot 1,8%. Het marktaandeel van biozuivel 

ligt met 1,9% rond het gemiddelde. Het grootste marktaandeel 

hebben de biologische vleesvervangers. Eén op de vijf gekochte vleesvervangers 

is biologisch. Het kleinste marktaandeel hebben de biovleeswaren 

(0,6% in 2010) maar dit aandeel stijgt wel. De plantaardige 

bioproducten, met de biogroenten op kop, blijven het goed doen. De 

biogroenterayon wist ook in het begin van 2011 meer kopers aan te trekken: 

op de 100 kopers van groenten kiezen er 34 voor bio (tegenover 28 

in 2010). In 2010 groeide het biologisch areaal groeide met 4% tot 3829 

ha - een groei die vooral gerealiseerd werd in akkerbouw en fruit. Ook 

het aantal biologisch gehouden dieren groeide met 12,4%, voornamelijk 

dankzij kippen en melkvee. En het aantal biobedrijven klom in 2010 tot 

256. Vooral dit laatste is een opmerkelijk positief gegeven en de tweede 

stijging op rij na een stilstand van ruim 10 jaar. Deze groeiende interesse 

én reële omschakeling naar bio is mede te wijten aan de samenwerking 

van Boerenbond, ABS en BioForum binnen het project Bio zoekt Boer 

dat in 2009 opgestart werd. 70% van de boeren die omschakelden naar 

bio in 2009 en 2010 deed dit na een contactmoment met de omschakelconsulent 

van Bio zoekt Boer. 

BioGezond • juni 2011 31 

Mannavita_BG_0611_halve.pdf 1 26/05/11 08:24


Rode pepers helpen 

bij afslanken 

Uw dagelijkse gerechten kruiden met wat rode chili, kan de eetlust 

afremmen, zeker bij wie niet gewoon is om dit kruid te eten, volgens 

een onderzoek van de Universiteit van Purdue in Amerika. 

‘Wij hebben geconstateerd dat veel rode pepers helpen om de honger te 

remmen en er na de maaltijd voor zorgen dat er meer calorieën verbrand 

worden, zeker bij wie niet gewoon is dit kruid te eten,’ verklaart Richard 

Mattes, professor in de voeding. ‘Dit onderzoek is slechts een puzzelstukje, 

want het idee dat slechts een kleine verandering zoals deze de 

obesitas-epidemie zou kunnen omkeren is onrealistisch. Maar een combinatie 

van meerdere van deze kleine toepassingen kan wel belangrijk 

zijn voor de gewichtsbeheersing. Wijzigingen in het voedingspatroon 

die niet veel inspanning vragen, zoals het kruiden van gerechten met 

rode pepers, kunnen positief en standvastig zijn op lange termijn, zeker 

wanneer ze worden geassocieerd met beweging en een gezonde voeding.’ 

Andere studies toonden aan dat capsaïcine, de actieve stof uit rode 

pepers, de honger kunnen remmen en de energiehuishouding in het lichaam 

kunnen verhogen, waardoor we meer calorieën verbranden. Het 

onderzoek meet het effect van rode pepers aan de hand van 1 gram rode 

pepers (een half koffielepel), een hoeveelheid die aanvaardbaar is voor 

het grote publiek. Voor dit onderzoek gebruikten zij gemalen droge rode 

cayennepepers. 25 niet-obese personen, 13 liefhebbers van gekruide gerechten 

en 12 niet-liefhebbers, hebben deelgenomen aan deze 6 weken 

durende studie. In het algemeen resulteerde het gebruik van rode pepers 

in een verhoogde lichaamstemperatuur en een hogere calorieverbranding 

door de productie van meer lichaamsenergie. Het onderzoek wees 

uit dat wie niet vaak rode peper gebruikt, een verminderde eetlust kreeg 

door de aanpassing in het voedingspatroon, voornamelijk voor vette, gezouten 

en gezoete voeding. Het resultaat was verschillend bij zij die wel 

graag pepers eten, wat uitwijst dat de stimulus groter is bij wie er niet 

mee vertrouwd is. Vanaf het moment dat men eraan gewoon is, zal het 

aan effect verliezen. ‘Parallel met dit onderzoek zijn er ook verschillende 

andere recente onderzoeken naar tabletten op basis van capsaïcine. 

Deze tabletten werden beschermd met een gastro-enterische film, om 

de maag te beschermen tegen irritatie. Deze dubbel blinde placebo gecontroleerde 

onderzoeken hebben aangetoond dat een inname van 6 tot 

10 mg capsinoïdes (die capsaïcine bevatten) per dag een sterke, merkbare 

stijging in de vetverbranding teweeg kunnen brengen, met effecten 

Glanzend gezond haar 

Bescherm uw haar in de zomer 

· Shampoo met etherische oliën 

· Beschermende olie met anti UVA/UVB 

· Haarkleuringen zonder ammoniak 

· Diepgaande etherische behandelingsolie 

by elitecoiff www.elitecoiff.be 

Onze adressen in Belgie 

vooral op het onderlichaam en andere zones met hardnekkige vetophopingen. 

Tegelijk, dankzij het thermogenetisch effect, verhoogt het metabolisme 

en het energieniveau. Hieraan kunnen nu de resultaten van het 

Amerikaanse onderzoek worden toegevoegd, die 

een verminderd hongergevoel aantonen. De combinatie 

van capsaïcine uit rode pepers met synéphrine 

(citrus aurantium) zorgt voor een efficiënte 

vetverbranding bij de moeilijkere te behandelen 

vetzones en hardnekkige vetophopingen. 

Papaja, een natuurlijke ondersteuning 

voor een gezonde spijsvertering 

Fruit is altijd goed om te eten. Het levert ons goede voedingsstoffen 

om fit en energiek te blijven. Tegenwoordig hebben steeds meer 

mensen een verstoorde spijsvertering, veroorzaakt door een erg 

druk en hectisch leven of door ander klimaat. Papaja kan daarbij 

ondersteunen. In het product Caricol is papaja (Carica papaja) het 

belangrijkste ingrediënt. In tropische landen heeft de papaja een 

goede reputatie. De oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika 

noemden de papajaboom ‘de gezonde boom’. De bestanddelen en 

de ondersteunende eigenschappen voor de spijsvertering hebben 

de papaja ver voorbij de grenzen van haar oorspronkelijke thuislanden 

beroemd gemaakt als gezonde vrucht. 

Voor de oorsprong van Caricol moeten we naar het boeddhistische 

klooster Lotus op Hawaï, waar het bereidingsproces van Caricol 

is ontstaan. Het klooster heeft toestemming gegeven om dit overal 

ter wereld op de markt te brengen als product ter ondersteuning 

van de spijsvertering. De erkenning naar dit klooster tekent zich af 

door de afbeelding van buddha op de Caricol verpakking. 

De productie van Caricol is gebaseerd op een energetisch proces, 

net als de bereidingsprocessen die gebruikt worden in de Traditionele 

Chinese en Ayurvedische voedingsleer. Caricol is energetische 

voeding en activeert daarom de energiecirkels in het lichaam die 

zeer nauw betrokken zijn bij het spijsverteringsproces. Caricol is 

beschikbaar in handzame sticks van 20 ml. Deze zijn precies voldoende 

om in te nemen na een maaltijd. Eventueel kan Caricol gemengd 

worden met een glas water. Een smaaktip: leg de stick voor 

gebruik in de koelkast, dan heeft het een frissere smaak. 

Meer info op www.tsproducts.nl 

Rue Plomcot 6a - 6224 FleURUS Lenniksebaan 808 - 1070 ANDeRleCHT 

T 071 81 19 96 T 02 555 43 44 

K. Van Doorslaerlaan 67 - 2880 MARieKeRKe Keerbergsteenweg 4 - 3150 HAACHT 

T 0475 68 19 13 T 016 60 04 61 

SAeliteCoiff_BG-0611.indd 1 26/05/11 08:33

NIEUWS & GEZONDHEID 

STOELGANG IN DE KNOOP? 

Stoelgangproblemen zijn geen banaal ongemak. 

Een moeizame of vertraagde stoelgang verstoort 

je lichamelijk en vaak ook mentaal welzijn en 

zorgt al snel voor een opgezette buik met een 

zeer oncomfortabel gevoel. 

Met deze 4 tips krijg je je darmtransit weer in 

evenwicht: Zorg dagelijks voor voldoende lichaamsbeweging, 

drink voldoende water tijdens 

de dag, eet vezelrijk en tracht nervositeit te vermijden. 

Als ondersteuning voor je dagelijkse stoelgang 

kies je best voor een natuurlijke oplossing. De 

uitgebalanceerde kruidenformule van Grünwalder 

Sensitive bevordert de darmtransit op 

zachte wijze en werkt bovendien darmreinigend 

en ontslakkend. 

Ook voor wie gevoeliger is, helpt Grünwalder 

Sensitive voor een vlotte dagelijkse stoelgang 

en een platte buik. 

gelezen in 

De Afslankkrant 

chiline ® 

www.chiline.eu 

TOT -5 CM TAILLEOMTREK 

Terrafor is een gecertificeerd medisch hulpmiddel met een 3-voudig 

klinisch bewezen effect voor een: 

• mooi figuur door verlies van centimeters 

• snelle vermindering van het opgeblazen gevoel 

• strakke & platte buik, vlotte spijsvertering 

KRACHTIGE FORMULE 

Extra stimulans nodig voor 

je stoelgang? 

Günwalder Nr. 1 is de originele 

kruidenformule van W. 

Folkerts die de darmtransit 

op een snelle en doeltreffende 

wijze stimuleert. 

Grünwalder n°1, 60 tabletten, €8,45. 

Te koop bij uw natuurwinkel. 

info@ocebio.com 

Nieuwe ontdekking aan Amerikaanse universiteit: 

Krachtslanker met Rode Chilipeper pakt 

hardnekkige vetophopingen aan. 

Wie maar een paar kilo te zwaar is, kan door minder te eten en meer te bewegen snel het 

ideale gewicht bereiken. Anders wordt het wanneer het overgewicht teveel is, of zeer plaatselijk 

is. Dan heb je extra ondersteuning nodig om een goed resultaat te behalen. Chiline is 

speciaal ontwikkeld voor deze groep mensen. Deze ‘krachtslanker’ verbrandt niet alleen de 

overtollige kilo’s, maar pakt ook de ontsierende vetophopingen op buik, billen en dijen aan. 

Bovendien vermindert Rode Chilipeper het hongergevoel. 

Veel mensen die afvallen, 

merken dat de 

hardnekkige vetweefsels 

op buik, billen en dijen 

buiten schot blijven. 

Hoe meer je afvalt, hoe 

meer deze ontsierende 

vetopstapelingen zichtbaar 

worden. De bestanddelen 

Capsaïcine 

uit Rode Chilipepers en 

Synephrine uit de bittere 

onrijpe citrusvrucht 

Citrus Aurantium zijn in 

staat om deze moeilijke 

vetstructuren te verbranden. 

Deze actieve stoffen 

stimuleren de aan- 

Grünwalder Sensitive: 60 tabletten, €8,95 



maak van lichaamseigen 

stoffen die vetophopingen 

op buik, billen en 

dijen versneld afbreken. 

Turbo-effect 

Vanaf het eerste moment 

dat u gaat afvallen, 

zal dus ook uw figuur 

zichtbaar verbeteren. Uw 

buik wordt platter en uw 

billen en dijen worden 

strakker. Een bijkomend 

voordeel is dat tijdens 

het verbranden van deze 

vetten er eveneens veel 

energie in uw lichaam 

vrijgemaakt wordt en dat 

u minder snel honger 

krijgt. Dat betekent dat u 

de kuur goed kunt blijven 

volhouden en ook fit en 

actief blijft. 

TERRAFOR, 50 capsules 

INTRO € 14,95 ipv € 17,95 



PROMO 

30 dagen kuur 

€ 24,95 nu € 19,95 

Te koop bij uw natuurwinkel 


medisch hulpmiddel 

ZONDER 

VOORSCHRIFT 

100% 

natuurlijk


Curtisa, voor man en vrouw 

Pompoenpitten hebben een gunstige invloed op 

de mannelijke prostaatklier en de ‘reservoir’spanning 

op de blaas, die kan leiden tot incontinentie. 

Met Curtisa brengt Altisa (verdeeld door 

Dieximport) een exclusieve combinatie van de 

extracten van geselecteerde planten [pompoenpitten 

van de bijzondere teelt Cucurbita pepo 

convar. L. Citrullinina var. styriaca, echinacea, 

duizendguldenkruid, groene thee, tomatenextract 

(rijk aan lycopeen) en zegepalm] met natuurlijke 

vitamine E, bijenpollen en zink. Het 

effect berust op de synergetische werking van 

de werkzame stoffen. 

Dit is een 100% natuurlijk voedingssupplement, 

aanbevolen voor de man na het 40 ste 

levensjaar maar tevens voor de vrouw (vanaf de 

leeftijd van 20 jaar, en tijdens de overgangsjaren).Door 

de unieke natuurlijk combinatie van 

bestanddelen, werken de pompoenpitten voor 

zowel mannen als vrouwen versterkend op het 

spierstelsel van de blaas en de sluitspier, verbeteren 

zij het samenspel tussen het zenuwstelsel 

en de blaasspieren, en gaan zij bij mannen prostaatklachten 

tegen. 

EUROPESE ACADEMIE 

VOOR NATUURGENEESKUNDE 

OPLEIDINGEN & 

SPECIALISATIES 

VGL-GEZONDHEIDSCONSULENT 

[2 jaar] 

SPECIALISATIEJAAR 

VGL-GEZONDHEIDSWERKER 

[1 jaar] 

GEZONDHEIDSTHERAPEUT 

[4 jaar] 

HERBORIST 

[2 jaar] 

SPECIALISATIEJAAR 

MEESTER HERBORIST 

[1 jaar] 

OPEN CURSUSSEN VOOR IEDEREEN 

Vraag de kosteloze studiegids 

met OPEN DAGEN : 

europeseacademie@skynet.be 

www.europeseacademie.be 


Alia lanceert ecologisch verantwoorde 

natuurcosmeticalijn 

Alia: voor mensen die een cosmeticalijn 

willen die met respect voor mens en milieu 

is geproduceerd, maar tegelijkertijd 

de hoogste eisen stellen aan een optimale 

verzorging van de huid. Alle Alia-cosmeticaproducten 

hebben als basis rozenolie 

en rozenwater van eigen biologisch geteelde 

rozen: de garantie voor een natuurlijke 

straling van de huid. 

De Alia-serie is ecologisch verantwoord 

en duurzaam geproduceerd, niet getest op 

dieren en bevat geen synthetische toevoegingen 

en bestrijdingsmiddelen. De in de 

Turkse regio Isparta gekweekte en geoogste 

rozenblaadjes, staan garant voor een lijn 

met prachtige verzorgingsproducten. Rozenolie 

is de ideale olie voor gezichts- en 

huidverzorging. Rozenolie voedt en verzorgt 

de huid; geeft veerkracht en her stelt 

de soepelheid en levenskracht van de huid, 

zodat het zijn natuurlijke evenwicht te- 

Nieuw bij Mannavita 

Bij Vitaverde zijn de bio 

groentensappen nu ook in 

kleine verpakkingvan 330 ml 

beschikbaar. bio wortel ingr.: 

99% wortelsap, 1% citroensap; 

bio rode bieten (ingr.: 100% rode bietensap, 

met melkzuur gegist); bio tomaten (ingr.: 

100% tomatensap, zeezout); bio groenten 

(ingr.: tomatensap, groentenmix van sap van 

wortel, rode biet, selderie, komkommer, zuurkool, 

ui, dille, en paprika, zeezout). 

Nieuw bij Shock is een vloerdisplay gevuld 

met: bio sesam krokant 3-pack, bio erdnuss 

krokant 3-pack 3x 25 gr, bio cranberry-amandel 

3-pack, bio abrikoos-hazelnoot 3-pack 3x 

25 gr, en bio pompoenpit krokant 3-pack . 

Vernieuwd bij Brunehaut zijn 2 traditionele 

biobieren (amber en blond), glutenvrij. 

bij Brunehaut worden de gluten tijdens het 

brouwproces uit het brouwsel verwijderd. het 

is een 100 % natuurlijke techniek die toelaat 

de smaak en het aroma van deze bieren, traditioneel 

hergist in de fl es, volledig te bewaren. 

na elke productie wordt de aanwezigheid van 

gluten in het bier door een erkend laboratorium 

getest. Het bier moet minder dan 20 ppm 

gluten bevatten om in de handel te kunnen gebracht 

worden als glutenvrij. 

rugkrijgt. Rozenwater heeft de bijzondere 

eigenschappen om de huid te toniseren, 

cellen te vernieuwen en kalmerend te werken. 

De combinatie met andere natuurlijke 

ingrediënten als arganolie, macadamiaolie 

en jojobaolie maken de Alia rozenserie tot 

een weldadige verzorging voor iedere huidtype. 

Voel, ruik en ervaar: veel mensen 

hebben zich daardoor al laten overtuigen 

van de unieke sensatie en weldaad die de 

Alia-producten bieden. De hoogwaardige 

natuurproducten van Alia bestaan uit een 

complete lijn voor huid- en haarverzorging. 

De Alia-natuurcosmeticalijn is onderdeel 

van een breder Alia-concept. Spa en Beauty, 

natuurcosmetica, educatie en ecotoerisme, 

gaan hand in hand op een bijzondere locatie 

in de regio Isparta in Turkije; waar de rozen 

worden geteeld en geoogst en de cosmetica 

deels wordt geproduceerd. 

Verkoopadressen en andere informatie: 

www.naturalcosmeticsbyalia.nl 

Nieuw bij Camille is de Camille ® Venom crème 

50 ml verrijkt met syn ® -ake (synthetisch 

slangengif) en pepha ® -tight is deze crème een 

doorbraak op het gebied van anti-ages crèmes. 

klinisch geteste resultaten hebben uitgewezen 

dat het gebruik van syn ® -ake de rimpels kan 

doen vervagen met 52% in 28 dagen! pepha ® - 

tight is een extract van een micro-alg (nannochloropsis 

oculata) die op biotechnologische 

wijze geproduceerd is. Zo is men zeker van de 

puurheid en hoge kwaliteit van de actieve ingrediënten: 

polysaccharide, 

vitamine c (antioxidant), vit 

b1 etc... Pepha ® -tight heeft 

een onmiddellijk liftend effect 

en stimuleert aanmaak 

van collageen. 

Nieuw bij Primeal is de gevlamde rijst bio 

500 gr. (ingr.: gestoomde rode, ronde rijst, 

lichtjes gepolijst. een zachte kleur en stevige 

textuur kenmerken deze ronde rijst na snelkook 

van 15 min. niet klevend, passen de gevlamde 

rijstkorrels bijzonder goed in slaatjes), 

de paarse rijst bio 500 gr (mengen van deze 

zwarte rijst met witte, Thaïse 

rijst kleurt tijdens het koken tot 

een gelijkmatige violette kleur, 

met zachte textuur), en de bio 

mini maïswafels 150 gr (ingr.: 

maïs 99%, maïsolie, zeezout).

Maak de natuur uw bondgenoot 

Met LunaeTerra haalt u Demeter-producten in huis, geteeld volgens de biologischdynamische 

landbouwprincipes. Onze groenten zijn gekweekt met een onwrikbaar 

respect voor het landschap, door middel van een natuurlijk bodembeheer en in symbiose 

met de biodiversiteit. Wij maken van de natuurwetten onze bondgenoot om de allerkrachtigste 

producten op uw tafel te zetten. 

VERRASSEND LEKKER! 

De groenten van LunaeTerra, de natuurlijke kracht. 

Nu in uw Biowinkel. 

NIEUW 

www.demeter-bd.nl 

V.U. Hagor NV Remylaan 4C bus 9 3018 Wijgmaal

Groene daken Koffie 10 tips Salvestrolen - BioGezond

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?