Interculturele Studiegids
Interculturele Studiegids
Interculturele Studiegids
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Samenstellers:<br />
Cibele Alvim<br />
Mirte van Gaalen<br />
Sectie Interculturalisatie NIP<br />
<strong>Interculturele</strong> <strong>Studiegids</strong><br />
studiejaar 2008-2009
Inleiding<br />
Waarom een <strong>Interculturele</strong> studiegids?<br />
We leven in Nederland in een multiculturele samenleving. Een aanzienlijk deel van de bevolking,<br />
zeker in de grote steden, is niet van Nederlandse afkomst. Dit geldt ook voor het werkveld van de<br />
psycholoog. De geestelijke gezondheidszorg, de maatschappij, de arbeidsmarkt, organisaties,<br />
wetenschappelijk onderzoek en testmateriaal vragen steeds meer om toespitsing op een<br />
multiculturele populatie.<br />
Op universiteiten worden steeds meer vakken op het gebied van cultuur, migratie, etniciteit,<br />
allochtonen, religie en de multiculturele samenleving aangeboden. Helaas blijven de psychologieopleidingen<br />
in dit opzicht achter bij andere sociaal wetenschappelijke opleidingen. De reden voor<br />
het ontwikkelen van deze studiegids is de overtuiging dat psychologen zich moeten kunnen<br />
voorbereiden op interculturele professionele toekomst. Daarom wordt hier een overzicht<br />
gepresenteerd van voor psychologen relevante vakken (ter verdieping) op intercultureel gebied.<br />
De Sectie Interculuralisatie van het NIP heeft in 1997 voor het eerst een <strong>Interculturele</strong> <strong>Studiegids</strong><br />
ontwikkeld en deze is in 2000, 2002 en nu in 2008 geupdate.<br />
Voor wie is de <strong>Interculturele</strong> <strong>Studiegids</strong> bedoeld?<br />
Deze studiegids is bedoeld voor iedereen die zich op een wetenschappelijk niveau bezighoudt of wil<br />
bezighouden met de gevolgen van cultuurverschillen voor de psychologie. Hierbij wordt in eerste<br />
plaats gedacht aan studenten psychologie, die een aanvulling wensen op hun curriculum op<br />
interculureel gebied. Maar ook voor studenten van andere disciplines biedt deze studiegids een<br />
overzicht. Daarnaast is deze studiegids een handig hulpmiddel voor studie-adviseurs wanneer zij<br />
intercultureel geinteresseerde studenten willen adviseren.<br />
Ook kan de studiegids gebruikt worden door docenten die zich de taak gesteld zien hun<br />
onderwijsaanbod te interculturaliseren. Met deze studiegids is gepoogd een zo volledig mogelijk<br />
overzicht te geven van de onderwijsactiviteiten en de daarbij betrokken personen op dit vakgebied.<br />
Hoe kan men de <strong>Interculturele</strong> <strong>Studiegids</strong> gebruiken?<br />
In de gids zijn voor psychologen relevante cursussen op het gebied van cultuur, migratie, etniciteit,<br />
allochtonen, de multiculturele samenleving en religie opgenomen. Er is geprobeerd om cursussen te<br />
selecteren die zonder problemen te volgen zijn voor psychologiestudenten. Meestal zijn dit<br />
Bachelorcursussen en PreMastercursussen. Mastercursussen zijn vaak alleen te volgen onder<br />
bepaalde voorwaarden. Er is geprobeerd cursussen te selecteren die voor psychologen werkzaam in<br />
de Nederlandse multiculturele samenleving interessant kunnen zijn.<br />
De opgenomen cursussen zijn per universiteit opgedeeld, en vervolgens per faculteit. Per cursus<br />
wordt een korte inhoudsomschrijving gegeven, waaronder de cursuscode, docenten en<br />
contactpersonen, de te behalen studiepunten (ECTS), periode waarin de cursus aangeboden wordt,<br />
de voertaal, de werkwijze en de toetsvorm. Vervolgens wordt de link geboden waar meer informatie<br />
over de cursus te vinden is.<br />
ii
Voor het samenstellen van deze studiegids is voornamelijk gebruik gemaakt van het vakkenaanbod<br />
op het internet via de digitale studiegidsen. Daarnaast zijn studieadviseurs benaderd. Het<br />
onderwijsaanbod verandert, zoals gezegd, regelmatig en vaak ook drastisch. De informatie uit de<br />
digitale studiegidsen was niet altijd volledig en up-to-date. Deze studiegids is bedoeld om een<br />
overzicht te bieden van te volgen interculturele cursussen. Gebruikers wordt dringend aangeraden<br />
vóór inschrijving voor een cursus de informatie te controleren bij de betreffende onderwijsinstelling<br />
(via getoonde link of contactpersoon). De samenstellers van deze studiegids zijn niet<br />
verantwoordelijk voor onrechtmatigheiden of onvolkomenheden, en kunnen niet bemiddelen bij<br />
inschrijving. Uiteraard houden wij ons aanbevolen voor opmerkingen en suggesties over de opzet<br />
en inhoud van de <strong>Interculturele</strong> <strong>Studiegids</strong> (e-mail: interculturalisatie@psynip.nl).<br />
Onze dank gaat uit naar alle sectieleden en studie-adviseurs die ons hebben geholpen bij de<br />
totstandkoming van deze studiegids.<br />
Veel succes bij het ontwikkelen van uw interculturele competenties!<br />
Cibele Alvim Sectie Interculturalisatie van het<br />
Mirte van Gaalen Nederlands Instituut voor Psychologen<br />
September 2008<br />
iii
Inhoudsopgave<br />
Erasmus Universiteit Rotterdam 1<br />
Radboud Universiteit Nijmegen 11<br />
Rijksuniversiteit Groningen 43<br />
Universiteit van Amsterdam 51<br />
Universiteit Leiden 68<br />
Universiteit Maastricht 82<br />
Universiteit van Tilburg 89<br />
Universiteit Utrecht 118<br />
Vrije Universiteit Amsterdam 137<br />
iv
Erasmus Universiteit Rotterdam<br />
www.eur.nl<br />
1
Faculteit Sociale Wetenschappen<br />
Citizenship and identity<br />
Studie Bachelor Sociology<br />
Code: FSWS355<br />
Docent(en): Prof. Dr. T. Ramadan<br />
Contactpersoon: M. Kooistra<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 3.1, 3.2<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Toetsvorm: Written examination<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS355<br />
Contents<br />
While there are numerous discussions in the West about the meaning of a true ―citizenship‖ and its<br />
relationship with ―culture‖, ―memory‖, ―religion‖, it is important to get a clearer understanding of concepts<br />
such as ―citizenship‖ and ―identity‖. Through the course, students will get a deeper knowledge of the diverse<br />
definitions and norms regarding the status of ―citizen‖ in relation to the nation state in the Western countries.<br />
They should be able to have a better understanding of the nature and the causes of the current debates on<br />
―identity‖ in the light of the ―multicultural‖ and ―pluralistic‖ modern societies. All the terms in quotation<br />
marks in the present text are to be studied to give the students tools to take part into the contemporary<br />
debates.<br />
The first part of the course will consist of a historical study of the concept of ―citizenship‖ and its diverse<br />
normative definitions and understandings in different Western countries (nationality/citizenship but also<br />
―residents‖, ―subjects‖, ―citizens‖, ―allochtones‖, ―autochtones‖). The main focus of the second part will be<br />
the current situation in the Western countries and an analysis of the social and political causes which generate<br />
the passionate debates on ―identity‖ in modern societies. It will be necessary to study the different<br />
approaches and theses proposed by sociologists or intellectuals as well as the nature of specific national<br />
debates (Netherlands, France, United-Kingdom, Germany, etc.). The last section of the course will analyse<br />
the recent developments related to the concepts of ―citizenship‖ and ―identity‖ and their relationship to the<br />
notions of ―loyalty‖, ―sense of belonging‖, ―social cohesion‖. The content of this course is an overall<br />
introduction to the sensitive social questions of the day: from the historical and normative study of key<br />
concepts to the analysis of the contemporary debates.<br />
Literature<br />
To be announced<br />
Extra<br />
This course is part of the Minor ‗Europe and the Middle East: Society and Identity‘, organised jointly by the<br />
Faculty of Social Sciences (Dept. of Sociology) and the Faculty of History and Arts. It is open to EUR<br />
students and to international/exchange students. The first are required to register in Sin-online. Subscribe to<br />
the channel SOC Bachelor 3 on Sin-online. After that register for the minor at ―My Registrations‖. The latter<br />
should register with ms. Marianne de Jong (office M7-33; phone: +31104088622; fax: +31104089103; email:<br />
otte@fsw.eur.nl).<br />
Migration and trans nationalism in Europe<br />
Studie: Bachelor 3 Sociology<br />
Code: FSWS356<br />
Docent(en): Prof.Dr. H.B. Entzinger<br />
2
Contactpersoon: bo@fsw.eur.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 3.1, 3.2<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Toetsvorm: Written examination<br />
Entry requirements: A basic knowledge of sociology and a good knowledge of English.<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS356<br />
Content<br />
This course is part of the Minor ‗Europe and the Middle East: Society and Identity‘, organised jointly by the<br />
Faculty of Social Sciences (Dept. of Sociology) and the Faculty of History and Arts. The course assesses<br />
migration patterns to Europe in the past decades, with an emphasis on migration from the Middle East and<br />
North Africa. These movements have led to a substantial growth of the number of persons with a Muslim<br />
background in Europe. In this course we will analyse some of the major consequences of their settlement.<br />
We will study patterns of exclusion and inclusion of migrants in various fields of European society. We will<br />
also analyse the gradual institutionalisation of Islam in Europe and the reactions of European societies and<br />
their governments to these processes and to the numerous dilemmas they pose. Finally, we will assess how in<br />
Europe migrants in general, and Muslims in particular, perceive their own situation and their<br />
identity/identities, primarily from the theoretical perspective of transnationalism, which has been rapidly<br />
gaining significance lately. Transnationalism refers to the view that migrants often maintain links with<br />
different societies simultaneously and also identify with more than one nation at the time.<br />
Literature<br />
Penninx, R., Berger, M., Kraal, K., Eds. (2006) The Dynamics of International Migration and<br />
Settlement in Europe. A State of the Art, Amsterdam, Amsterdam University Press.<br />
Reader with articles.<br />
Extra<br />
This course is part of the Minor ‗Europe and the Middle East: Society and Identity‘, organised jointly by the<br />
Faculty of Social Sciences (Dept. of Sociology) and the Faculty of History and Arts. This course is open to<br />
EUR students and to international/exchange students. The former are required to register through Sin-online.<br />
Subscribe to the channel SOC Bachelor 3 on Sin-online. After that register for the minor at ―My<br />
Registrations‖. The latter should register with ms. Marianne de Jong (office M7-33; phone: +31104088622;<br />
fax: +31104089103; e-mail: otte@fsw.eur.nl).<br />
Cultuursociologie<br />
Studie: Sociologie Bachelor 1<br />
Code: FSWS160<br />
Docent(en): Prof.Dr. D. Houtman, Dr. S.D. Aupers, Diverse docenten<br />
Contactpersoon: bo@fsw.eur.nl<br />
ECTS: 7.5<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Periode: 1.5<br />
Onderwijsvorm: Hoor- en werkcolleges<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen (75%) en één paper (25%)<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS160<br />
Inhoud<br />
Deze cursus beoogt studenten kennis te laten maken met de cultuursociologie – een sociologische benadering<br />
die zich richt op de analyse van de betekenissen die mensen aan zichzelf en hun samenlevingen toekennen.<br />
3
Centraal in de cursus staan enkele actuele, in het oog springende culturele ontwikkelingen in hedendaagse<br />
westerse samenlevingen. Enerzijds geven deze ontwikkelingen aanleiding tot discussie over de houdbaarheid<br />
van meer of minder gevestigde theorieën over onder andere secularisering en individualisering. Anderzijds<br />
nodigen ze uit tot nieuwe theorievorming over maatschappelijke verschijnselen die in hedendaagse westerse<br />
samenlevingen lijken te bloeien op de ruines van religie en traditie. Na 1) een inleiding tot de<br />
cultuursociologische benaderingswijze worden vier thema‘s behandeld: 2) secularisering en religieuze<br />
verandering; 3) maakbaarheid en onbehagen; 4) civilisering en emotionalisering; 5) virtualisering en<br />
verlangen naar authenticiteit. Toetsing vindt plaats via een paper (25%) en een schriftelijk tentamen (75%).<br />
Literatuur<br />
Hoofdstukken uit boeken en artikelen (te downloaden via Blackboard).<br />
Sociologische verkenningen: gedwongen integratie?<br />
Studie: Sociologie Bachelor 2<br />
Code: FSWS252<br />
Docent(en): Prof.Dr. H.B. Entzinger, Gastdocenten<br />
Contactpersoon: bo@fsw.eur.nl<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 2.1, 2.2, 2.3, 2.5, 2.6<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Onderwijsvorm: Hoorcolleges<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS252<br />
Inhoud<br />
De cursus Sociologische verkenningen in het tweede Bachelorjaar is bedoeld om de studenten ermee<br />
vertrouwd te maken hoe men vanuit een sociologische invalshoek een actueel maatschappelijk vraagstuk kan<br />
bestuderen. De keuze is hierbij voor dit academisch jaar gevallen op het integratievraagstuk. De integratie<br />
van migranten in de samenleving krijgt de laatste jaren bijzonder veel aandacht in media, politieke en<br />
publieke discussies. Terwijl in het nog niet eens zo verre verleden een sterke nadruk lag op respect voor en<br />
behoud van de eigen culturele identiteit en op multiculturalisme, lijkt het erop of tegenwoordig integratie zo<br />
snel mogelijk moet worden geforceerd, zo niet afgedwongen. Waarom deze plotselinge omslag?<br />
In deze cursus zullen we ons allereerst bezig houden met een aantal kernbegrippen: wat wordt in de<br />
sociologische literatuur verstaan onder multiculturalisme, integratie, assimilatie, pluralisme, segregatie, etc.?<br />
Vervolgens gaan we na welke veranderingen op dit punt de laatste jaren feitelijk zijn opgetreden in<br />
Nederland, maar ook elders in Europa en hoe die veranderingen zijn te verklaren. Onder meer wordt<br />
stilgestaan bij oorzaken en gevolgen van de ‗Fortuynrevolte‘, de komst van de verplichte inburgering, de<br />
discussies over de dubbele nationaliteit en positie en rol van moslims in Nederland en Europa. Diverse<br />
recente onderzoekingen op dit gebied zullen nader worden toegelicht.<br />
Deze cursus is een zogeheten parallelcursus. Zij loopt parallel aan andere cursussen en strekt zich uit over de<br />
blokken 1 tot en met 6. Elke veertien dagen wordt een hoorcollege gegeven, waarvan sommige door<br />
gastdocenten met een ruime praktijkervaring. Het schriftelijk tentamen vindt plaats aan het einde van blok 6.<br />
Literatuur<br />
Wordt nog bekend gemaakt<br />
Minor Sociology of Culture - Course 1: Individualization and Cultural Change<br />
Study: Sociology Bachelor 3<br />
Code: FSWS380<br />
Lecturers: Prof.Dr. D. Houtman<br />
4
Contact: bo@fsw.eur.nl<br />
Coordinator: Prof.Dr. D. Houtman<br />
ECTS: 7.5<br />
Period: 3.1<br />
Language: English<br />
Structure: Lectures<br />
Assessment: Written examination<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS380ims<br />
Contents<br />
Students who participate in the Minor Programme ‗Sociology of Culture‘ work toward the following broad<br />
objectives:<br />
Becoming familiar with the distinctive approach of the sociology of culture;<br />
Gaining insight into processes of cultural change in Western societies;<br />
Gaining insight into how these processes affect institutional domains such as religion, politics,<br />
management, public administration, law and health care.<br />
This course, the first of the two that together constitute the Minor Programme ‗Sociology of Culture‘, does<br />
not address the process of individualization in a sociologically naive way as a withering away of society and<br />
social control, but rather as an increased salience of binding cultural discourses pertaining to personal<br />
emotions, personal authenticity, and individual liberty. These discourses have their roots in the so-called<br />
‗counterculture‘ of the 1960s and have not disappeared since, but have instead come to dominate the cultural<br />
mainstream. This has resulted in major transformations of, among others, the religious domain (a marked<br />
shift to post-Christian spiritualities), the political domain (increased framing of social problems as emotional<br />
ones, increased political salience of cultural issues, and increasingly personalized political communication)<br />
and consumer culture (with ideals of personal authenticity and rejection of mass consumption having become<br />
the principal driving forces behind consumption).<br />
Literature<br />
Reader Introduction to the Sociology of Culture (downloadable from Blackboard)<br />
Furedi, F., (2003), Therapy Culture: Cultivating Vulnerability in an Uncertain Age, Londen, Routledge<br />
Campbell, C. (2007), The Easternization of the West: A Thematic Account of Cultural Change in the<br />
Modern Era, Boulder, CO: Paradigm<br />
Comparing multicultural cities<br />
Study: Sociology Bachelor 3<br />
Code: FSWS383<br />
Lecturers: Dr. F.G. Snel<br />
Contact: Dr. F.G. Snel<br />
ECTS: 5<br />
Period: Block 5<br />
Language: English<br />
Structure: Lectures<br />
Assessment: Written exam (50%) and two student presentations (40%)<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS383<br />
Aims<br />
At the end of this course the students should be familiar with: -different `immigration regimes‘ in various<br />
welfare states-both social-economic (inequality) as cultural aspects of multicultural cities-various<br />
sociological, anthropological and geographic theories in the fields of urban development, immigrant<br />
integration and multiculturalism-local policies in the field of ‚immigrant integration‘ in multicultural cities in<br />
various countries and welfare state regimes.<br />
5
Contents<br />
Because of the globalizing world economy, growing international transport and communication possibilities<br />
contemporary cities in the Western world become more and more a meeting point for different cultures.<br />
Cities attract international migrants: both high-skilled knowledge migrants who earn good incomes in the<br />
advanced service economy, and low-skilled migrants from various non-Western countries. Because of chain<br />
migration family members join the original migrants. As was always the case, non-Western migrants and<br />
other so-called ―ethnic minorities‖ have, for various reasons, a tendency to settle and live in specific urban<br />
districts. The rise of multicultural cities goes hand in hand with processes of ethnic and social segregation. In<br />
the course we discuss both issues of ‗immigrant integration‘ and social problems resulting from the ethnic<br />
concentrations in urban districts, and issues of identity and cultural diversity in contemporary cities. During<br />
the course, the emphasis will be on international comparison between urban developments in Western<br />
countries.<br />
Literature<br />
W.J. Wilson, When Work Disappears. The World of the New Urban Poor (Student edition).<br />
A collection of articles that will be made available<br />
Extra<br />
There are weekly classes (a whole afternoon). Each class contains both a (guest) lecture and one or more<br />
student presentations about the issues discussed that week. If possible, there will be a field trip to municipal<br />
services in the City of Rotterdam to become familiar with Rotterdam practice of urban policies.<br />
Culturele diversiteit<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: FSWP-K-3.3.5<br />
Docent: Drs. S. Denktas<br />
Contactpersoon: Drs. S. Denktas<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Blok 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkgroepen<br />
Wijze van beoordeling: opdrachten (50%), schriftelijk tentamen (50%)<br />
http://www.eur.nl/fsw/psy/onderwijs/<br />
Doel<br />
Inzicht verwerven in vraagstukken van culturele diversiteit.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus wordt allereerst stilgestaan bij het cultuurbegrip. Wat is cultuur en waarin onderscheidt cultuur<br />
zich van natuur (het klassieke nurture-nature debat)? Waarom zijn er zo veel verschillende culturen in de<br />
wereld en waarin onderscheiden die zich van elkaar? Hoe komt het dat cultuur een samenbindend effect heeft<br />
op mensen? Kunnen mensen met uiteenlopende culturele achtergrond samenleven binnen één verband en, zo<br />
ja, onder welke voorwaarden? Is cultuur veranderlijk en ook veranderbaar? In dit kader wordt tevens<br />
ingegaan op het recente debat over ‗waarden en normen‘ in Nederland, alsook op het verschil tussen cultuur<br />
en etniciteit. De theoretische noties in deze cursus zijn vooral ontleend aan de culturele antropologie, de<br />
sociologie en de sociale psychologie. Mensen met verschillende culturele achtergrond hanteren vaak<br />
stereotype beelden over ‗de ander‘. Hier ligt een basis voor vooroordeel, racisme en discriminatie. Ook deze<br />
verschijnselen komen in de cursus aan de orde. Vooral door de migratie zien we de laatste jaren een<br />
groeiende belangstelling voor het functioneren van multiculturele samenlevingen. Welke typen multiculturele<br />
samenlevingen kan men onderscheiden en voor welke bijzondere uitdagingen stellen ze ons? Hoeveel<br />
multiculturaliteit kan een samenleving zich veroorloven zonder de sociale cohesie al te zeer op de proef te<br />
stellen?<br />
6
Literatuur<br />
Reader met artikelen<br />
Faculteit der Wijsbegeerte<br />
Ethiek: Intercultureel stadsburgerschap.<br />
De beloften en uitdagingen van het stadsleven voor de omgang met diversiteit<br />
Studie: Master Filosofie<br />
Code: FW-ETH4010<br />
Docent: Dr. B.R. van Leeuwen<br />
Contactpersoon: Dr. B.R. van Leeuwen<br />
ECTS: 7<br />
Periode: Tweede semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor-/werkcollege 1 x per week 2 uur<br />
Wijze van beoordeling: Paper en referaat<br />
http://fwb.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FW-ETH4010<br />
Doel<br />
Inzicht verwerven in de normatieve theorievorming over burgerschap – met name intercultureel burgerschap<br />
- in het licht van processen van verstedelijking.<br />
Inhoud<br />
Urbanisatie of verstedelijking verandert in hoog tempo de wijze waarop burgers vandaag de dag samenleven.<br />
Hoewel urbanisatie intensief wordt bestudeerd in de sociale wetenschappen, is het tot op heden geen<br />
belangrijk onderzoeksthema in de filosofie. Maar omdat urbane leefcondities de vorming van de moderne<br />
burger in grote mate bepalen, ligt het voor de hand om deze condities te betrekken bij de ontwikkeling van<br />
normatieve modellen van burgerschap. Gegeven het feit dat geconcentreerde sociale en culturele diversiteit<br />
één van de basiskenmerken van het moderne stadsleven is, zullen we ons in het bijzonder richten op<br />
intercultureel stadsburgerschap. Sommige theoretici stellen of suggereren dat de culturele complexiteit die<br />
kenmerkend is voor de moderne stad, ertoe bijdraagt dat stedelingen betere sociaal-culturele hulpbronnen tot<br />
hun beschikking hebben voor de ontwikkeling van specifieke interculturele deugden, zoals tolerantie, respect<br />
en cosmopolitisme. Er bestaat echter ook een traditie van urbane theorievorming die het stedelijke leven<br />
eerder karakteriseert als vervreemdend, anoniem en isolerend. Beide stromingen zullen in het college aan<br />
bod komen. De vraag die als leidraad van het college zal dienen luidt: welke minimale deugden zijn<br />
essentieel voor het leven met culturele en etnische diversiteit en op welke wijze bevorderen of belemmeren<br />
de structurele elementen van het stadsleven de cultivering van deze deugden? Enkele van de auteurs die aan<br />
bod komen - zowel uit filosofische als meer sociaal-wetenschappelijke hoek – zijn: W. Benjamin, R.<br />
Boomkens, R. Dagger, N. Fraser, U. Hannerz, J. Jacobs, W. Kymlicka, L. Sandercock, R. Sennett, G.<br />
Simmel, C. Taylor, F. Tonkiss, M. Walzer, L. Wirth, I. Young.<br />
Literatuur<br />
Verplicht:<br />
Philip Kasinitz (ed.): Metropolis: Centre and Symbol of our Times. Palgrave, New York 1995<br />
(ISBN: 0333621271)<br />
Reader aan begin van college beschikbaar<br />
Blackboard: www.myeur.nl<br />
Aanbevolen:<br />
Richard Sennett: The Uses of Disorder: Personal Identity and City Life. Verschillende uitgaven zijn<br />
mogelijk: Knopf, 1970; Vintage, 1971; W.W. Norton, 1992<br />
Ronald Beiner (ed.): Theorizing Citizenship. State University of New York Press, Albany 1995<br />
(ISBN: 0791423360)<br />
7
Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen<br />
Mondialisering en Cultuur<br />
Studie: Bachelor Algemene Cultuurwetenschappen<br />
Code: CC2009<br />
Docent: Prof.Dr. A.M. Bevers<br />
Contactpersoon: Prof.Dr. A.M. Bevers<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Blok 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: tussentijdse toets en schriftelijk tentamen<br />
http://fhk.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=CC2009<br />
Doel<br />
Doel van deze cursus is om de deelnemers grondig kennis te laten maken met de theorie en het onderzoek<br />
omtrent de rol van cultuur in processen van mondialisering, waarbij het er vooral om gaat de verbinding<br />
tussen theorie en onderzoek en het belang daarvan duidelijk aan te tonen. Wekelijkse leesopdrachten en<br />
leesverslagen dienen hiertoe bij te dragen en zorgen ervoor dat iedereen voorbereid aan de colleges<br />
deelneemt.<br />
Inhoud<br />
'De wereld wordt steeds kleiner'. Iedereen weet wel zo‘n beetje wat deze alledaagse uitspraak inhoudt. In<br />
deze cursus zullen we de dynamiek en de vormen van mondialisering op een wetenschappelijke manier<br />
beschrijven, analyseren en verklaren met behulp van recente literatuur. In de hoorcolleges gaan we in op de<br />
theorievorming rond mondialisering en dan vooral op de vormen en processen van transnationaal cultureel<br />
verkeer via markt, staat, sociale bewegingen en alledaagse contacten. Centraal staan begrippen als<br />
netwerksamenleving, centrum-periferie, wereldcultuurstelsel en processen als culturele homogenisering en<br />
culturele heterogenisering. In de werkcolleges richten we ons in het bijzonder op de mondialisering van<br />
kunst (muziek, dans, film, literatuur, beeldende kunst) en cultuur (taal, religie, wetenschap, levensstijl,<br />
normen en waarden) aan de hand van voorbeelden uit het empirisch onderzoek op dit gebied, onder andere<br />
op het onderzoek naar de positie van Nederland in het transnationaal cultureel verkeer.<br />
Literatuur<br />
Ulf Hannerz Cultural Complexity. The Social Organization of Meaning (Columbia University Press,<br />
1992) (ISBN: 0-231-07623-1 )<br />
Een door de docent samengestelde lijst van acht artikelen<br />
Een boek naar keuze uit een door de docent samengestelde literatuurlijst<br />
Cultural Influences on Communication<br />
Studie: Bachelor Cultural Studies<br />
Code: CM2004<br />
Docent: Prof.dr. S.P. Verluyten, J. Ward MA<br />
Contactpersoon: Prof.dr. S.P. Verluyten, J. Ward MA<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Blok 1<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: lecture and workgroup<br />
Wijze van beoordeling: assignments and written examination<br />
http://fhk.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=CM2004<br />
8
Doel<br />
Students have knowledge and understanding of:<br />
The main theories, approaches and debates in the field of intercultural communication;<br />
The ways in which various cultural factors affect communication processes;<br />
Modalities and processes of intercultural communication in the context of globalization and<br />
international migration.<br />
Students have the ability and/or propensity to:<br />
Systematically analyse and critically reflect on fundamental and practical issues in the field of<br />
intercultural communication and to formulate their own viewpoints and research questions, using<br />
relevant theoretical insights, concepts and research findings;<br />
To communicate their viewpoints in a clear and constructive fashion both orally and in writing;<br />
Reflect on and improve their competence in intercultural communication.<br />
Inhoud<br />
In this course, we will examine the impact of culture on communication processes: how are variables such as<br />
values, beliefs, traditions, language, background, and experiences manifested in the verbal and nonverbal<br />
meaning of messages communicated by cultures and subcultures throughout our global society. The course<br />
offers in-dept coverage of such topics as the process of ethnic and cultural identity change, culture shock and<br />
intercultural adjustment, intercultural verbal communication styles, global identity challenges, and decisionmaking<br />
choices in intercultural ethics.<br />
Literatuur<br />
Jandt, Fred E. Introduction to Intercultural Communication: Identities in a Global Community Fifth<br />
Edition (Thousand Oaks: Sage, 2007) (ISBN: 13:1-4129-1442-6)<br />
Verluyten, S. Paul Cultures: from Observation to Understanding. A workbook (Leuven, ACCO,<br />
2007) (ISBN: 978-90-334-6455-3)<br />
Additional literature will be made available via Blackboard<br />
Citizenship and identity<br />
Studie: Bachelor Sociology<br />
Code: FSWS355<br />
Docent: Prof.Dr. T. Ramadan<br />
Contactpersoon: Prof.Dr. T. Ramadan<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 3.1, 3.2<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Wijze van beoordeling: Written examination<br />
http://fsw.sin-online.nl/studiegids/?action2=show_course&course=FSWS355<br />
Inhoud<br />
While there are numerous discussions in the West about the meaning of a true ―citizenship‖ and its<br />
relationship with ―culture‖, ―memory‖, ―religion‖, it is important to get a clearer understanding of concepts<br />
such as ―citizenship‖ and ―identity‖. Through the course, students will get a deeper knowledge of the diverse<br />
definitions and norms regarding the status of ―citizen‖ in relation to the nation state in the Western countries.<br />
They should be able to have a better understanding of the nature and the causes of the current debates on<br />
―identity‖ in the light of the ―multicultural‖ and ―pluralistic‖ modern societies.<br />
The first part of the course will consist of a historical study of the concept of ―citizenship‖ and its diverse<br />
normative definitions and understandings in different Western countries (nationality/citizenship but also<br />
―residents‖, ―subjects‖, ―citizens‖, ―allochtones‖, ―autochtones‖). The main focus of the second part will be<br />
9
the current situation in the Western countries and an analysis of the social and political causes which generate<br />
the passionate debates on ―identity‖ in modern societies. It will be necessary to study the different<br />
approaches and theses proposed by sociologists or intellectuals as well as the nature of specific national<br />
debates (Netherlands, France, United-Kingdom, Germany, etc.). The last section of the course will analyse<br />
the recent developments related to the concepts of ―citizenship‖ and ―identity‖ and their relationship to the<br />
notions of ―loyalty‖, ―sense of belonging‖, ―social cohesion‖. The content of this course is an overall<br />
introduction to the sensitive social questions of the day: from the historical and normative study of key<br />
concepts to the analysis of the contemporary debates.<br />
Literatuur<br />
To be announced.<br />
Migration and transnationalism in Europe<br />
Studie: Bachelor Sociology<br />
Code: FSWS356<br />
Docent: Prof.Dr. H.B. Entzinger<br />
Contactpersoon: Prof.Dr. H.B. Entzinger<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 3.1, 3.2<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Wijze van beoordeling: Written examination<br />
Inhoud<br />
This course is part of the Minor ‗Europe and the Middle East: Society and Identity‘, organised jointly by the<br />
Faculty of Social Sciences (Dept. of Sociology) and the Faculty of History and Arts. The course assesses<br />
migration patterns to Europe in the past decades, with an emphasis on migration from the Middle East and<br />
North Africa. These movements have led to a substantial growth of the number of persons with a Muslim<br />
background in Europe. In this course we will analyse some of the major consequences of their settlement.<br />
We will study patterns of exclusion and inclusion of migrants in various fields of European society. We will<br />
also analyse the gradual institutionalisation of Islam in Europe and the reactions of European societies and<br />
their governments to these processes and to the numerous dilemmas they pose. Finally, we will assess how in<br />
Europe migrants in general, and Muslims in particular, perceive their own situation and their<br />
identity/identities, primarily from the theoretical perspective of transnationalism, which has been rapidly<br />
gaining significance lately. Transnationalism refers to the view that migrants often maintain links with<br />
different societies simultaneously and also identify with more than one nation at the time.<br />
Literatuur<br />
Penninx, R., Berger, M., Kraal, K., Eds. (2006) The Dynamics of International Migration and<br />
Settlement in Europe. A State of the Art, Amsterdam, Amsterdam University Press.<br />
Reader with articles.<br />
10
Radboud Universiteit Nijmegen<br />
www.ru.nl<br />
11
Faculteit Psychologie<br />
Culturele diversiteit en intergroepsgedrag<br />
Studie: Bachelor Psychologie B3<br />
Code: BPSSO41<br />
Docent: dr. M.A. de Lange, dr. C.P.M. van Halen, dr. M.H. Prins<br />
Contactpersoon: dr. M.A. de Lange<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1e semester, 2e periode<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Paper en tentamens<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/socsci/prospectus/psy/courses/course/13807/<br />
Inhoud<br />
Een belangrijk deel van je leven speelt zich af binnen groepen zoals vrienden, familie en collega‘s<br />
en landgenoten. Deze groepen bieden je verschillende identiteiten en het groepslidmaatschap lijkt<br />
dan ook nodig te zijn om als mens te kunnen functioneren. Echter, het lid zijn van een groep heeft<br />
ook direct effect op hoe je kijkt naar mensen die geen lid zijn van die groep. Een specifiek en<br />
actueel voorbeeld van de problemen die dit op kan leveren kan worden gevonden in het huidige<br />
debat over hoe mensen in Nederland met elkaar samen zouden moeten leven. Met de grote instroom<br />
van migranten sinds de jaren '60 en '70 is de Nederlandse samenleving steeds meer een<br />
'multiculturele samenleving' geworden. We kunnen niet langer om het feit heen dat mensen op<br />
grond van hun herkomst sterk in hun doen en laten van elkaar verschillen en dat dergelijke<br />
verschillen ook vrij hardnekkig zijn. De culturele diversiteit geeft kleur aan de samenleving, maar is<br />
tevens een bron van allerlei interculturele spanningen.<br />
In deze cursus worden vanuit een sociaal- en cultuurpsychologisch perspectieven de interculturele<br />
verhoudingen binnen onze samenleving centraal gesteld en worden de sociaal cognitieve gevolgen<br />
van groepslidmaatschap geanalyseerd.<br />
In de cursus komen onderwerpen aan bod als:<br />
het publiek debat over groepen in Nederland;<br />
migratie in Nederland;<br />
de functie van (cultureel) groepslidmaatschap;<br />
sociaal cognitieve effecten van groepslidmaatschap voor het individu;<br />
psychologische dimensies van multiculturaliteit;<br />
acculturatie en integratie;<br />
culturele en impliciete vooroordelen;<br />
het verbeteren van de relaties tussen groepen.<br />
Literatuur<br />
Diverse artikelen en hoofdstukken; bij aanvang van de cursus wordt een lijst met literatuur via<br />
Blackboard bekend gemaakt.<br />
Inleiding in de godsdienstpsychologie<br />
Studie: Psychologie, Bachelor<br />
Code: BPSCP30<br />
12
Docent(en): dr. H.J. Zondag<br />
Contactpersoon: tel. 3615682<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1e semester, 1e periode<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Toetsvorm: schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/socsci/prospectus/psy/courses/course/13828/<br />
Inhoud<br />
De cursus geeft een overzicht van de bevindingen van de hedendaagse empirische godsdienstpsychologie.<br />
Daarbij komen ook belangrijke theoretische discussies die vanouds spelen in de godsdienstpsychologie aan<br />
de orde. De belangrijkste thema's die achtereenvolgens aan de orde komen, zijn:<br />
recente sociaal-culturele ontwikkelingen op het gebied van religie en levensbeschouwing;<br />
de psychologische benadering van religie;<br />
religie in de levensloop;<br />
religie en dood;<br />
religieuze en mystieke ervaringen;<br />
bekering;<br />
psychologische aspecten van religieuze organisaties;<br />
religie en moreel gedrag;<br />
religie en coping;<br />
religie en (geestelijke) gezondheid.<br />
De student krijgt een overzicht van de 'state of the art' van de hedendaagse empirische<br />
godsdienstpsychologie en kan hedendaagse religieuze verschijnselen in een psychologisch kader<br />
interpreteren.<br />
Literatuur<br />
Hood, R., Spilka, B., Hunsberger, B., & Gorsuch, R. (2003). The psychology of religion. An empirical<br />
approach. New York: Guilford, 3nd ed<br />
Janssen, J. (1998). Nederland als religieuze proeftuin. Nijmegen: KSGV<br />
Psychologie van de magie<br />
Studie: Psychologie, Bachelor<br />
Code: BPSCP35<br />
Docent(en):<br />
Contactpersoon: via l.vangulik@psych.ru.nl<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 2e semester, 2e periode<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: De bijeenkomsten bestaan uit een kort college van 30 minuten en een<br />
discussie- en presentatiedeel van een uur. Daarnaast zal er enkele keren<br />
facultatief een video worden vertoond en zal er een gast worden ontvangen.<br />
Toetsvorm: Wekelijkse opdrachten en éénmaal een presentatie.<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/socsci/prospectus/psy/contents/course/13834/<br />
Inhoud<br />
Hoewel het woord ‗magie‘ in eerste instantie associaties oproept met tovenarij uit sagen of legenden en met<br />
primitieve rituelen uit tribale samenlevingen, blijkt het op de keper beschouwd een fenomeen waarvan ons<br />
leven van alledag is doordrongen Het is daarom niet zo vreemd dat de ‗psychologie van het irrationele‘ in<br />
zowat elke subdiscipline kan worden teruggevonden.<br />
13
Om deze veelvormigheid recht te doen, biedt de cursus ‗Psychologie van de Magie‘ een brede inleiding van<br />
diverse cultuurbepaalde en universele magische praktijken vanuit meerdere theoretische invalshoeken. De<br />
cultuurpsychologie, cognitieve psychologie en de culturele antropologie leveren de leidende perspectieven in<br />
de cursus, maar ook de ontwikkelingspsychologie en parapsychologie komen aan bod. Er wordt begonnen<br />
met een afbakening van het thema magie aan de hand van verschillende definities en het bespreken van de<br />
relatie tussen magie en religie. Daarna zullen meer vanuit de verschillende subdisciplines toegespitste<br />
onderwerpen zoals sympathische magie, toeval, bijgeloof en rituelen aan de orde komen. Verder worden<br />
moderne verschijningsvormen van magisch denken zoals New Age en westerse natuurreligies zoals Wicca<br />
behandeld. De cursus eindigt met een reflectie over de relatie tussen het onderwerp en het wetenschappelijk<br />
bedrijf.<br />
Literatuur<br />
Syllabus en bundel met te bestuderen teksten. De bundel ligt vanaf enkele weken voor aanvang van de cursus<br />
ter kopiëring in de hangende gangkast schuin tegenover het secretariaat A.09.25. De syllabus zal vanaf<br />
hetzelfde moment via de docent verkrijgbaar zijn.<br />
Factulteit Sociale Wetenschappen<br />
<strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Studie: Communicatiewetenschappen, Bachelor<br />
Code: BC152<br />
Docent(en): Prof. dr. M. Gerritsen<br />
Contactpersoon: M.Gerritsen@let.ru.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege. Tijdens de cursus worden via Blackboard<br />
bewustwordingsoefeningen, deelopdrachten en casussen gegeven. Studenten<br />
moeten alle opdrachten binnen de gestelde tijd maken. De docent geeft<br />
feedback over de opdrachten tijdens de colleges. Daarnaast moeten<br />
studenten samen met een buitenlandse student een werkstuk maken.<br />
Toetsvorm: Een schriftelijk tentamen dat bestaat uit (meerkeuzevragen en open vragen)<br />
en een werkstuk dat samen met een buitenlandse student moet worden<br />
geschreven; de opdrachten via Blackboard. Het tentamen telt voor 75% van<br />
het eindcijfer mee en het werkstuk voor 25%. De opdrachten via Blackboard<br />
tellen niet mee voor het eindcijfer, maar aan het tentamen mag alleen worden<br />
meegedaan als alle opdrachten via Blackboard en het werkstuk op tijd zijn<br />
ingeleverd<br />
Doel<br />
De student heeft: kennis van cultuurverschillen in communicatie, met name van die in organisaties; inzicht in<br />
de mogelijkheden die er zijn om met cultuurverschillen om te gaan en welke van deze mogelijkheden in<br />
welke context en situatie het meest geschikt zijn; vermogen te reflecteren op en om te gaan met het eigen<br />
communicatief handelen vanuit het bewustzijn van de eigen culturele achtergrond.<br />
Inhoud De cursus begint met een algemeen overzicht over de gevolgen die cultuurverschillen kunnen<br />
hebben voor een effectieve communicatie. Daarna volgt een overzicht van een zestal basiswaarden waarop<br />
de culturen van de wereld volgens cultuurspecialisten als Kluckhohn & Strodtbeck, Hofstede, Trompenaars,<br />
Schwartz en Hall kunnen verschillen. Van alle zes de waardes wordt uitvoerig bekeken welke<br />
communicatieve consequenties ze zouden kunnen hebben. Vervolgens gaan we in op die verschillen tussen<br />
culturen in communicatie die niet duidelijk aan waarden zijn gerelateerd (bijvoorbeeld verschillen in verbale<br />
en non-verbale en vocale en non-vocale communicatie). Daarbij komt ook de contexttheorie van Hall aan de<br />
orde. Op basis van de waardetheorieën en de contexttheorie wordt een globaal overzicht gegeven van<br />
Europese (Angelsaksische, Germaanse, Noordse, Romaanse en Slavische), Aziatische, Arabische en<br />
14
Afrikaanse culturen. Tenslotte gaan we in op theorieën hoe om te gaan met cultuu<br />
rverschillen en bespreken we de w-curve van de cultuurschok.<br />
Literatuur<br />
Claes, M.Th. en M. Gerritsen (2007), Culturele waarden en communicatie in internationaal<br />
Inleiding in de culturele en sociale antropologie<br />
Studie: Bachelor Sociologie B1<br />
Code: CAB1001<br />
Docent: prof. dr. T. Widlok<br />
drs. L.G.H. Bakker<br />
prof. dr. H.G.G.M. Driessen<br />
dr. H.M.C. de Jonge<br />
dr. C.D. Notermans<br />
drs. M. Riphagen<br />
prof. dr. H.J.M. Venbrux<br />
ECTS: 6<br />
Periode: periode 1 en 2<br />
Voertaal: Nederlands en Engels<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
Doel<br />
Students gain knowledge of and insight into the basic concepts, the most relevant theories and directions and<br />
the most prominent questions in social and cultural anthropology.<br />
Inhoud<br />
This introduction to anthropology is divided into two parts: The first part gives insights into the basic<br />
concepts of anthropological research while the second part introduces the various domains of anthropological<br />
research and of anthropology as it is taught at Radboud University.<br />
The first part of the course follows an FAQ approach whereby key terms, influential scholars and their<br />
works, and - naturally - some of the Frequently Asked Questions of the discipline, and the corresponding<br />
answers, are covered. Key concepts include "person", "society", "culture", "translation", "comparison",<br />
"holism" and "context". Furthermore questions of cultural relativism versus universalism, of empirical<br />
fieldwork and theoretical analysis, of interpretation and explanation, and of agency and structure.<br />
The second part of the course comprises of lectures introducing the following principle domains of<br />
anthropological research: Political Anthropology, Legal Anthropology, Economic Anthropology, the<br />
Anthropology of Religion and Symbolic Anthropology, Linguistic Anthropology, and the Anthropology of<br />
Art. It involves ethnographic encounters with a wide range of societies studied in anthropology, from smallscale<br />
hunter-gatherer groups to peasant and urban populations, from decentralised kin-based societies to<br />
centralised state ones.<br />
The course is aimed to introduce an anthropological perspective to all interested students. It is designed for<br />
students at beginner's level but it is fundamental for further courses in anthropology since it introduces the<br />
ways in which anthropologists do their empirical research, their ways of relating results of ethnographic<br />
research to overarching questions and how they present their work to the rest of the world.<br />
The course is taught in English and Dutch, with most lectures being given in English but always allowing for<br />
questions and discussions in Dutch and a choice between the two languages in the written work of the<br />
students. All exam questions will be provided in both languages.<br />
The reading relating to the course (and for the study of anthropology more generally) is mostly in English<br />
and very occasionally texts in other languages (Dutch, German, French). Searching and working with<br />
15
scholarly texts are among the skills that will be trained in this course. Students are required to consult the<br />
recommended readings that are provided (mostly on Blackboard). They should expect four hours of reading<br />
and preparation per week.<br />
Literatuur<br />
At the beginning of the lectures students need to have a copy of the following reading: Thomas Hylland<br />
Eriksen, What is anthropology? Pluto Press, London 2004<br />
It is highly recommended that students purchase a copy of this book since it will have to be read in its<br />
entirety.<br />
There are other readings and textbooks that students will need to consult for this course and that will be listed<br />
on Blackboard. For instance the introductory volumes to "Cultural Anthropology" by Conrad P. Kottak (see<br />
http://www.mhhe.com/kottak) and by Roger Keesing (with A. Strathern) will be useful to students for their<br />
glossaries of key words and for multi-media features (maps, photos, bibliographic references, links to<br />
internet exercises, online quizzes etc). Although the course does not follow these introductory textbooks<br />
closely students may find it convenient to have their own copy. There will be a reference copy of each item<br />
of course reading in the library.<br />
Leefstijlen: over seksualiteit, cultuur en media<br />
Studie: Bachelor Sociologie<br />
Code: SOB2009<br />
Docent: prof. dr. G.L.M. Kraaykamp<br />
Contactpersoon: prof. dr. G.L.M. Kraaykamp<br />
ECTS: 6<br />
Periode: periode 3 en 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcolleges en werkgroepen<br />
Wijze van beoordeling: participatie, tweewekelijkse opdrachten en een eindwerkstuk<br />
Doel<br />
Verkijgen van kennis over theorieën op het terrein van leefstijl.<br />
Verkrijgen van kennis over de tijd in sociaal-wetenschappelijk onderzoek.<br />
Ontwikkelen van vaardigheden in tabelanalyse.<br />
Rapporteren over onderzoeksresultaten.<br />
Inhoud<br />
Niet alleen in meningen, maar ook in het gedrag ten aanzien van zaken als abortus, hogere cultuur,<br />
televisiegebruik, ongehuwd samenwonen, homoseksualiteit en criminaliteit zijn de laatste decennia in<br />
Nederland onmiskenbaar veranderingen opgetreden. Daarbij is van belang dat niet iedereen dezelfde<br />
oordelen over bovenstaande onderwerpen heeft. De een vindt dat iets absoluut niet kan, terwijl een ander<br />
mensen juist vrij wil laten.<br />
Een relevante vraag is of dezewel als waarden- en gedragsveranderingen aangeduide verschuivingen tot<br />
stand komen doordat de oudere (en door sterfte kleiner wordende) geboortecohorten verschillen van de<br />
jongere cohorten, of dat mensen ook tijdens hun leven hun inzichten en handelen bijstellen.<br />
In deze cursus maakt men kennis met de literatuur op het terrein van leefstijl, cultuurdeelname, mediagebruik<br />
en meningen over controversiële onderwerpen. In de vorm van opdrachten wordt deze literatuur besproken.<br />
Relevant empirisch onderzoek wordt gerepliceerd en uitgebreid, door het uitsplitsen van tabellen naar een<br />
aantal sociale kenmerken. Via deze tabellen moeten specifiek de veranderingen tussen 1970 en nu zichtbaar<br />
worden gemaakt.<br />
Literatuur<br />
Losse artikelen en boekhoofdstukken.<br />
16
Maatschappelijke vooroordelen<br />
Studie: Bachelor Sociologie B1<br />
Code: SOB1005<br />
Docent:<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 6<br />
Periode: periode 3 en 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcolleges en werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: wekelijks maken van opdrachten en afsluitend tentamen<br />
Doel<br />
kennis van oudere en nieuwere probleemstellingen betreffende (interetnische) groepsrelaties en<br />
vooroordelen, die vallen onder cohesie als hoofdvraag van de sociologie<br />
kennis van de oudere en nieuwere specifieke hypothesen ter beantwoording van die<br />
probleemstellingen<br />
kennis van de houdbaarheid van die hypothesen<br />
begrijpen van empirisch-theoretische bijdragen hieromtrent<br />
de vaardigheid om zelf relevante probleemstellingen en hypothesen te kunnen formuleren op het<br />
terrein van (interetnische) groepsrelaties en vooroordelen<br />
Inhoud<br />
West-Europese samenlevingen worden al enige decennia geconfronteerd met de immigratie van allerlei<br />
etnische groepen. Deze samenlevingen zijn dan ook multi-etnisch geworden. De vragen naar cohesie en<br />
ongelijkheid tussen inheemsen en uitheemsen staan in deze cursus centraal.<br />
De weerstand van autochtonen tegen allochtone groepen en andersom worden geuit in vooroordelen. Hierbij<br />
duiken belangrijke vragen op. In welke mate komen dergelijke vooroordelen voor? Hoe hebben deze zich<br />
door de tijd ontwikkeld? Hebben vooroordelen ook consequenties voor het sociale verkeer: consequenties op<br />
de arbeidsmarkt of in het politieke veld? Deze vragen komen in deze cursus aan bod.<br />
We bestuderen klassieke bijdragen en meer recente artikelen. We behandelen literatuur die betrekking heeft<br />
op situaties buiten Nederland en literatuur die specifiek betrekking heeft op de Nederlandse situatie.<br />
Artikelen en colleges behandelen interetnische groepsrelaties, maar ook vooroordelen over andere groepen<br />
komen aan bod.<br />
Literatuur<br />
Een reader met artikelen en leesopdrachten wordt ter beschikking gesteld<br />
Philosophy of Culture<br />
Studie: Bachelor Sociologie<br />
Code: FIVK16<br />
Docent: dr. G.A.J. Steunebrink<br />
Contactpersoon: dr. G.A.J. Steunebrink<br />
ECTS: 4<br />
Periode: tweede semester<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Wijze van beoordeling: Tentamination or paper.<br />
Doel<br />
Insight in the construction of 'oriental philosophy' in the West and the East as both a cultural identityproject<br />
and as culture criticism.<br />
17
Inhoud<br />
In this course we will give a short introduction into the history of Indian and Chinese thinking. But our topic<br />
is not this thinking ('wisdom') itself, but the reception and construction of this type of thinking as philosophy<br />
in the West and in the East itself. What happened in the history of Western philosophy that nineteenth century<br />
European intellectuals like Novalis and Schopenhauer longed for oriental wisdom? What did they miss? Why<br />
did they call this 'wisdom' philosophy? In the same ninteteenth century the Indians themselves too interprete<br />
their wisdom as a type of philosophy, at the same level with European philosophy, but at the same time<br />
critical towards Western civilization. It becomes an identityproject. Later on Chinese wisdom is interpreted<br />
as philosophy. In this context the opposition emerges of the "spiritual East and the technical-materialistic<br />
West', that is alive in the Islamic world too. What did Western and Eastern philosophers wanted to say by it?<br />
And is the oriental world still or was it ever right in claiming the prerogatieve of spirituality, especially when<br />
we see that India and China, nog unwillingly, technologicalize very quickly and become industrial and<br />
economical giants. Is it legitimate to do just this 'spiritual' philosophy' in a technological culture. This is a<br />
topic of debate now in India, where doing Western philosophy is as normal as doing traditional wisdom. And<br />
is Western philosophy without spirituality? We have to discuss the relation between wisdom and science both<br />
in Western and non-Western philosophy in relation to culture criticism. Is doing 'spiritual' philosophy<br />
(wisdom) the right way of criticizing scientific-technical culture or is it an escape? Is doing scientific<br />
philosophy the right way of criticizing this culture or is it just a duplicate of science that cannot trascend this<br />
technological-scientific culture?<br />
Literatuur<br />
Complete list not available, will be given during the course.<br />
Some first hints:<br />
W. Halbfass, India and Europe, Albany, Sunny 1988;<br />
Francois Jullien, A treatise on efficay: between Western and Chinese thinking, University of Hawaií<br />
Press 2004;<br />
Ninian Smart, Worldphilosophies, Cambridge, Blackwells 1993.<br />
Weerstand tegen minderheden<br />
Studie: Bachelor Sociologie B3<br />
Code: SOB3003<br />
Docent: drs. E. Jaspers<br />
Contactpersoon: drs. E. Jaspers<br />
ECTS: 6<br />
Periode: periode 3 en 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcolleges en werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: vier individuele werkstukken en een referaat<br />
Doel<br />
Na afloop van deze cursus kun je:<br />
zelfstandig een relevante onderzoeksvraag formuleren op het gebied van (etnische) minderheden en<br />
deze vertalen in een aansprekend onderzoeksvoorstel;<br />
theoretische inzichten inzake attituden tegenover (etnische) minderheden vertalen in toetsbare<br />
modellen en hypothesen;<br />
een aantal op elkaar aansluitende vraagstellingen empirisch beantwoorden door middel van:<br />
datareductie- en constructietechnieken en rapportage daarover, alsook middels multiple<br />
regressietechnieken toegepast op een cross-sectioneel databestand;<br />
een onderzoek uitvoeren onder tijdsdruk;<br />
helder en bondig (mondeling en schriftelijk) rapporteren over de empirische antwoorden op deze<br />
vragen.<br />
Inhoud<br />
18
De laatste jaren is er vrijwel geen week voorbij gegaan of de verhoudingen tussen allochtonen en<br />
autochtonen in ons land werden bediscussieerd. In deze cursus verdiepen we ons in deze relaties.<br />
Interetnische relaties staan centraal in de cursus, maar er is ook aandacht voor andere minderheidsgroepen.<br />
Wij richten ons daarbij vooral op de reactie van de meerderheid tegenover de minderheid, maar ook het<br />
minderhedenperspectief wordt in beschouwing genomen.<br />
In de cursus ‗Weerstand tegen Minderheden' integreren studenten theoretische kennis met de opgedane<br />
kennis van methoden en technieken van onderzoek. De theoretische inzichten sluiten aan bij de cursus<br />
‗Maatschappelijke Vooroordelen' en worden verdiept. Studenten formuleren individueel hun<br />
probleemstelling en werken dat uit in een kort onderzoeksvoorstel. De theoretische antwoorden op de<br />
geformuleerde vraag worden empirisch getoetst met bestaande data. Het onderzoek en de resultaten ervan<br />
worden door de studenten schriftelijk en mondeling gepresenteerd.<br />
Literatuur<br />
Een reader met artikelen en leesopdrachten wordt ter beschikking gesteld .<br />
Cultuur en economie<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B3<br />
Code: CAB3003<br />
Docent: dr. H.M.C. de Jonge<br />
Contactpersoon: dr. H.M.C. de Jonge<br />
ECTS: 3<br />
Periode: periode 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
Doel<br />
De student verwerft inzicht in de wisselwerking tussen cultuur en economie, de culturele dimensies van het<br />
economische en de economische dimensies van het culturele.<br />
Inhoud<br />
Mensen maken in toenemende mate gebruik van materiële en culturele goederen om hun leven in te richten<br />
en hun plaats in de samenleving aan anderen duidelijk te maken. In deze tijd van nivellering, democratisering<br />
en globalisering maakt niet zo zeer hun plaats in het productieproces, als wel hun consumptiegedrag<br />
duidelijk wie ze zijn of hoe ze gezien willen worden. Ze richten daartoe hun kamer of huis op een bepaalde<br />
manier in, kleden zich op een bepaalde wijze (merkartikelen!), bezoeken bepaalde cafés en restaurants, gaan<br />
naar bepaalde vakantiebestemmingen, films, theaterstukken en tentoonstellingen, lezen bepaalde kranten, en<br />
kopen werk van bepaalde kunstenaars. In het college wordt allereerst aandacht besteed aan de groei van de<br />
zogenaamde consumptiemaatschappij en de gevolgen die deze heeft voor de keuzes van leden van<br />
samenlevingen. Vervolgens wordt ingegaan op de inzichten die we over consumptie en identiteit danken aan<br />
vooraanstaande sociale wetenschappers als onder meer Thorstein Veblen, Pierre Bourdieu, Mary Douglas, en<br />
Daniel Millar. Aan de hand van concrete voorbeelden zal ten slotte worden geïllustreerd wat voor betekenis<br />
materiële voorwerpen en culturele goederen afkomstig uit verschillende delen van de wereld in een<br />
samenleving hebben.<br />
Literatuur<br />
Appadurai, A. (ed.) (1988), The Social Life of Things. Commodities in Cultural Perspective. Cambridge:<br />
CUP<br />
Cultuur en identiteit: Antropologie van het lichaam<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B3<br />
19
Code: CAB3002<br />
Docent: prof. dr. H.G.G.M. Driessen<br />
Contactpersoon: prof. dr. H.G.G.M. Driessen<br />
ECTS: 3<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
Doel<br />
De student verwerft inzicht in de complexe wisselwerking tussen natuur en cultuur.<br />
De student ontwikkelt een cultureel perspectief op het lichaam en lichamelijkheid.<br />
Inhoud<br />
Er ligt een lange weg van antropologische theorievorming met betrekking tot het lichaam tussen het<br />
baanbrekende 'Les techniques du corps' (1935) van Mauss en 'The body's career in anthropology' van<br />
Csordas. Het besef dat onderzochten (en onderzoekers) een lichaam hebben is pas in de jaren tachtig en<br />
negentig van de vorige eeuw tot volle wasdom gekomen in boeiend onderzoek waarin het snijvlak tussen<br />
cultuur en biologie centraal staat. Het lichaam heeft een geschiedenis en is evengoed (ook) een culturele<br />
constructie als een schilderij van Francis Bacon, de spelregels van het sumo-worstelen of de cultus van<br />
Madonna. De antropologie van het lichaam bestrijkt een vrijwel onbegrensd spectrum aan onderwerpen: van<br />
lichaamssymboliek, de afbeelding van het mannelijk en vrouwelijk lichaam in de kunst, metaforen van<br />
gezondheid en ziekte en de belichaming van culturele identiteiten tot dans, houdingen ten opzichte van het<br />
dode lichaam, plastische chirurgie en noties van pijn. In de hoorcolleges zal een inleiding worden gegeven in<br />
de antropologie van het lichaam.<br />
Literatuur<br />
Driessen, H. (2007), Pijn en cultuur (tweede druk). Amsterdam: Wereldbibliotheek<br />
Leesmap<br />
Cultuur en/in ontwikkeling<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B2<br />
Code: CAOSB20<br />
Docent: drs. T. Davids<br />
dr. F.E. Guadeloupe<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en opdrachten<br />
Wijze van beoordeling: take-home tentamen en groepsopdrachten<br />
Doel<br />
Studenten verwerven kennis over en inzicht in de relatie tussen de historische processen van modernisering<br />
en globalisering enerzijds en de theorievorming over concepten als 'cultuur' en 'ontwikkeling' anderzijds en<br />
zijn in staat om deze concepten zelfstandig te hanteren.<br />
Inhoud<br />
Ontwikkeling, vooruitgang en de daarmee gepaard gaande modernisering worden in het algemeen gezien als<br />
een gewaardeerd cultuurgoed in westerse samenlevingen. Het geloof in vooruitgang heeft ons niet alleen<br />
naar verre oorden gedreven, het heeft ook in grote mate onze cultuur en het denken over cultuur, zowel over<br />
onze eigen als die van anderen, bepaald. Over het verband tussen moderniseringsprocessen, cultuur en het<br />
denken over cultuur gaat deze cursus. Wat betekent vooruitgang en ontwikkeling voor ons en wat betekent<br />
het in niet-westerse samenlevingen? Staat het toenemende aantal MacDonalds en Coca Cola-drinkers<br />
symbool voor de verarming van lokale culturen of is dit juist een teken van ontwikkeling, een teken van een<br />
20
nieuwe globale cultuur? Als rode draad voor de cursus is daarom gekozen voor de invalshoek van<br />
globalisering. Globalisering moet dan opgevat worden als de toenemende economische en culturele<br />
vervlechting van de wereld via technologische verbindingen, geldstromen, arbeidsmigratie en dergelijke. In<br />
de cursus wordt deze vervlechting in historisch perspectief geplaatst te beginnen bij de processen van<br />
kolonialisering en 'colonial discourse', moderniteit en het moderne denken, de crisis van de moderniteit en<br />
het postmoderne denken om ten slotte via processen van globalisering en het denken daarover te eindigen in<br />
een debat over 'beyond development'. Het denken over cultuur en ontwikkeling wordt op deze manier direct<br />
gerelateerd aan de historische processen waarin dit denken vorm heeft gekregen. Een denken dat afwisselend<br />
distantie en dan weer betrokkenheid en interventie heeft gerechtvaardigd voor de antropologie en<br />
ontwikkelingsstudies. Naast deze historische processen maken studenten kennis met het fenomeen cultuur als<br />
een systeem van betekenisgeving maar ook als contrapunt voor verzet. Verder wordt ingegaan op de werking<br />
van cultuur bij identiteitsconstructie (etniciteit, nationalisme, gender, klasse etc.). Aan de invalshoek van<br />
globalisering is verder een aantal tendensen en thema's verbonden die in dit kader niet mogen ontbreken.<br />
Daarom zal worden ingegaan op zaken zoals: cultureel imperialisme; de verhouding tussen globalisering en<br />
lokalisering; fundamentalisme en hybridisering.<br />
Literatuur<br />
Susanne Schech & Jane Haggis (eds), Culture and Development. A Critical Introduction. Oxford:<br />
Blackwell, 2001<br />
reader (200 pagina's)<br />
Macht, identiteit en representatie<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B3<br />
Code: OSB3026<br />
Docent: dr. F.T.M. van Driel<br />
drs. T. Davids<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcolleges met opdrachten<br />
Wijze van beoordeling: Inleveren essay op nader te bepalen datum; tweede kans uitsluitend voor te<br />
herschrijven essays.<br />
Doel<br />
De student kan de aangereikte theoretische invalshoeken analyseren, vergelijken en hanteren.<br />
De student is in staat tot zelfreflectie over de eigen positie in relatie tot wetenschappelijk onderzoek.<br />
De student kan bepalen welke theoretische en epistemologische uitgangspunten zij/hij in eigen<br />
onderzoek zou willen hanteren en daarover kritisch reflecteren.<br />
De student kan de centrale begrippen, theoretische uitgangspunten en methodologische<br />
verantwoording voor een leeronderzoek formuleren.<br />
Inhoud<br />
Cultuur en betekenisgeving hebben een centrale plaats binnen Ontwikkelingsstudies verworven.<br />
Economische, politieke en sociale veranderingen zijn cultureel gekleurd en deze culturele kleuring verwijst<br />
naar macht, betekenis en identiteit. Hoe we ontwikkelingsvraagstukken en de constructie van identiteiten<br />
interpreteren is een subjectief proces. Met andere woorden, de beelden die we hebben bij een bepaalde<br />
problematiek, bij de mensen waarom het gaat en de analyse die we maken zijn gestoeld op een bepaald<br />
gedachtegoed. Dat gedachtegoed wordt ook mede bepaald door onze wetenschappelijke achtergrond.<br />
Stereotypen, ideaalbeelden en belangen spelen hierbij een rol en deze zijn niet objectief gegeven maar<br />
onderdeel van machtsrelaties.<br />
Centraal in deze cursus staan de werking van macht en constructies van identiteiten. Hoe kom je tot een<br />
beeld van ‗de ander' en ‗het andere' en wat voor rol spelen zelfbeelden hierbij. We stellen de vraag hoe<br />
onderzoek naar identiteiten gestalte kan krijgen. Om deze vraag te kunnen beantwoorden volgen we een<br />
21
aantal stappen. Op de eerste plaats gaan we in op het concept gender, een van de sociaal-culturele<br />
betekenisgevers aan identiteit. Aandacht voor diversiteit, voor de complexe werkingen van 'identity markers'<br />
zoals klasse, ras, leeftijd, religie, nationaliteit etc. is de volgende stap. Vervolgens bekijken we welke<br />
handvatten een analytische multi-dimensionele benadering levert om onderzoek naar identiteiten gestalte te<br />
geven.<br />
Maar ook stellen we de vraag hoe kennis tot stand komt en hoe het is om als vrouw of als man onderzoek te<br />
doen in een 'andere' cultuur en in de 'eigen' cultuur? Hoe beïnvloeden gender, klasse, etniciteit etcetera de<br />
interactie tussen onderzoekers en hun onderzoeksgroepen? Hoe worden 'de anderen' in ons onderzoek<br />
gepresenteerd? De bedoeling is om inzicht te krijgen in de manier waarop persoonlijke, politieke en<br />
wetenschappelijke achtergronden van de onderzoek(st)er van directe invloed is op het proces van het<br />
onderzoek doen.<br />
Theorievorming met een accent op de constructie van subjectiviteit en identiteit en daaruit voortvloeiende<br />
methoden van onderzoek zullen studenten de handvatten aanreiken om analyses ten aanzien van diversiteit<br />
en identiteit uit te voeren in een leeronderzoek.<br />
Literatuur<br />
Tine Davids & Francien van Driel (2005) The Gender Question in Globalization. Aldershot: Ashgate.<br />
CD met artikelen.<br />
Politiek, bestuur en etniciteit<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B2<br />
Code: CAOSB21<br />
Docent: prof. dr. P.R.J. Hoebink<br />
dr. F.J. Schuurman<br />
dr. M. Steegstra<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
Doel<br />
De student is in staat om politieke en bestuurlijke ontwikkelingen, met name die welke kenmerken dragen<br />
van interetnisch conflict, te verbinden met ontwikkelingen in samenleving en economie en hiervan mede de<br />
theoretische aspecten te onderkennen.<br />
Inhoud<br />
Het deel van de cursus dat verzorgd wordt door Steegstra laat studenten kennis maken met een<br />
antropologische benadering van etniciteit en nationalisme met het boek van Thomas Hylland Eriksen als<br />
leidraad. Waar antropologen vroeger over ‗stammen' spraken, is nu de term ‗etnische groep' gangbaar. Dit<br />
laat een verschuiving zien van een visie op ‗samenlevingen' of ‗culturen' als min of meer geïsoleerde,<br />
statische en homogene eenheden, naar een benadering van sociale werelden als continue in een proces van<br />
beweging en als ambigue en complex. Tegelijkertijd is de huidige preoccupatie met etniciteit gerelateerd aan<br />
de ontwikkeling van nieuwe politieke culturen in situaties van sociale verandering zoals in de voormalige<br />
koloniën en in Oost-Europa, maar ook aan minderhedenbeleid in onze eigen samenleving. We zullen ingaan<br />
op vragen als: Wanneer doet etniciteit ertoe? In hoeverre vallen etnische identiteit en cultuur samen? Is<br />
etniciteit in het leven van mensen automatisch en een doorslaggevende factor tegen wil en dank, of laten<br />
mensen door omstandigheden of overwegingen van nut bepalen in hoeverre zij zich etnisch wensen te<br />
manifesteren? Om deze vragen te beantwoorden, richten we ons op etniciteit als een dynamisch aspect van<br />
sociale relaties en op het verband met klasse en nationalisme en met hedendaagse verschijnselen als racisme,<br />
globalisering en multiculturalisme.<br />
De rode draad in het gedeelte van de cursus dat verzorgd wordt door Hoebink en Schuurman, wordt gevormd<br />
22
door de (wisselende c.q. afnemende) betekenis van de nationale staat. Dit wordt aan de hand van een viertal<br />
processen verduidelijkt. De processen zijn van belang voor het begrijpen van de politieke ontwikkelingen<br />
met name in het Zuiden en in het voormalige Oost-Europa, en de gevolgen daarvan enerzijds voor politieke<br />
emancipatie en anderzijds voor het ontstaan van conflict en geweld. Steeds zal blijken dat staat en natie<br />
hierbij belangrijke referentiepunten vormen. Deze processen zijn achtereenvolgens: de staats- en<br />
natievorming (waarin tevens de koloniale invloed zichtbaar wordt), revoluties (met inbegrip van coups,<br />
burgeroorlogen en rebellieën), democratiseringsprocessen in de jaren '80 en '90, en tenslotte het recent<br />
ontstane spanningsveld van global governance, decentralisatie en etnisch conflict waarbij de betekenis van<br />
de nationale staat in toenemende mate ter discussie staat.<br />
Literatuur<br />
Eriksen, Thomas Hylland. (1994). Ethnicity and nationalism: anthropological perspectives. London:<br />
Pluto<br />
Vicky Randall and Robin Theobald: Political change and underdevelopment. A critical introduction<br />
to Third World Politics. Palgrave, Houndmills (1998, second edition)<br />
reader Politiek, Ontwikkeling en Etnisch Conflict<br />
Religie en gender<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B3<br />
Code: CAB3004<br />
Docent: dr. C.D. Notermans<br />
Contactpersoon: dr. C.D. Notermans<br />
ECTS: 3<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijke opdrachten (wekelijks)<br />
Doel<br />
Studenten verwerven algemeen inzicht in antropologische benaderingen van religie vanuit een<br />
gender perspectief.<br />
Studenten verwerven inzicht in de manier waarop mensen vanuit marginale posities - gebaseerd op<br />
gender, klasse en etniciteit - hun religie vormgeven en inzetten in contexten van mobiliteit: diaspora,<br />
internationale migratie en transnationalisme.<br />
De studenten leren reflecteren op methoden van onderzoek en representatie.<br />
Inhoud<br />
In de cursus maken studenten kennis met een antropologische benadering van religie die specifiek aandacht<br />
schenkt aan de manier waarop vrouwen vanuit marginale posities - gebaseerd op gender, klasse, etniciteit en<br />
mobiliteit - religie vormgeven en inzetten voor eigen doeleinden. Centraal staan de contextualisatie en de<br />
alledaagsheid van religie. Bovendien worden dagelijkse religieuze praktijken van vrouwen gerelateerd aan<br />
globale processen als diaspora, transnationalisme en migratie. We zullen ingaan op vragen als: Welke<br />
betekenis heeft religie voor vrouwen in de diaspora? Welke betekenis heeft religie in het creëren van een<br />
transnationaal thuis? Hoe gebruiken vrouwen hun religie om de banden met familie in zowel het thuisland<br />
als het migratieland te onderhouden?<br />
Ook zal in de cursus aandacht worden geschonken aan specifieke antropologische methoden van onderzoek<br />
naar religie en wordt er gereflecteerd op het veldwerk, de relatie met de onderzochten en de<br />
intersubjectiviteit van het veldwerkmateriaal. Behalve methoden als participerende observatie en het houden<br />
van interviews, zullen met name het reconstrueren en opschrijven van levensverhalen behandeld worden<br />
omdat deze levensverhalen uitermate geschikt zijn voor het contextualiseren van religie in de alledaagse<br />
leefpraktijk van vrouwen en voor het reconstrueren van processen van beweging.<br />
Literatuur<br />
Karen McCarthy Brown (2001) Mama Lola: A vodou priestess in Brooklyn. Updated and expanded<br />
23
edition. Berkeley, London: University of California Press<br />
Reader Religie en Gender<br />
Theoretische debatten in de culturele antropologie<br />
Studie: Culturele Antropologie & Ontwikkelingsstudies B3<br />
Code: CAB3001<br />
Docent: dr. A.H.M. van Meijl<br />
Contactpersoon: dr. A.H.M. van Meijl<br />
ECTS: 6<br />
Periode: periode 3 en 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcolleges (en werkcolleges)<br />
Wijze van beoordeling: werkstuk en tentamen<br />
Doel<br />
De student verwerft kennis van en inzicht in een aantal belangrijke debatten over de<br />
kennistheoretische grondslagen van de culturele antropologie en enige thematische en ethische<br />
vraagstukken.<br />
De student verwerft inzicht in de rol van kennistheoretische reflectie in de ontwikkeling van<br />
theoretische oriëntaties, concepten en inzichten in de culturele antropologie en aanverwante<br />
disciplines.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus zullen een elftal debatten over theoretische, thematische en ethische kwesties in de culturele<br />
antropologie worden behandeld aan de hand van een bundel die hierover is verschenen (zie literatuur). De<br />
vraagstukken die in deze cursus aan bod zullen komen zijn de volgende: wat is de waarde van een<br />
natuurwetenschappelijke model van wetenschappelijke kennis en onderzoek in de culturele antropologie; wat<br />
is de waarde van het cultuurbegrip in de culturele antropologie; bestaat er in alle samenlevingen een<br />
onderscheid tussen het natuurlijke en het bovennatuurlijke; is het natuurlijk dat geadopteerde kinderen willen<br />
weten wie hun biologische ouders zijn; bestaan er samenlevingen waarin sprake is van gelijkheid tussen<br />
mannen en vrouwen; is het geweld en de oorlogvoering in de Yanomami samenleving het gevolg van een<br />
natuurlijke drift om succes in reproductie te maximaliseren; is het onvermijdelijk dat er conflicten ontstaan in<br />
situaties die worden gekenmerkt door etnische diversiteit; kan de Islam worden gekarakteriseerd als een<br />
enkele, universele traditie; bestaan er ziekten die alleen voorkomen bij leden van een bepaalde samenleving;<br />
is de representatie van niet-westerse samenlevingen in westerse, etnografische musea systematisch<br />
misleidend; en, ten slotte, moeten antropologen zich inzetten om de praktijk van clitoridectomie uit te<br />
roeien?<br />
In de betreffende bundel worden deze controversiële vraagstukken in de culturele antropologie telkens<br />
belicht vanuit twee gezichtspunten, één dat vóór pleit èn één dat tegen pleit. Tegengestelde gezichtspunten<br />
komen aan de orde in de vorm van een bepaald artikel, dan wel een uittreksel daarvan of van een boek. Alle<br />
vraagstukken worden op hun beurt ingeleid en samengevat door de redacteuren van de bundel. In de colleges<br />
zullen de debatten worden toegelicht en gesitueerd binnen de geschiedenis van de culturele antropologie<br />
alsmede binnen actuele antropologische discussies die voortvloeien uit de fundamentele problematiek die<br />
centraal staat in de debatten. Gedurende de tweede helft van de colleges worden deelnemers aan de cursus<br />
vervolgens uitgenodigd om zelf hun licht te laten schijnen op een onderhavige kwestie.<br />
Literatuur<br />
Welsch, Robert L. & Kirk M. Endicott (2006) Taking Sides: Clashing Views in Cultural Anthropology,<br />
Dubuque: McGraw-Hill, Contemporary Learning Series, Second Edition.<br />
Gender en multiculturaliteit<br />
24
Studie: Bachelor Genderstudies B3<br />
Code: BRS301<br />
Docent: prof. dr. G.M.F. Troch<br />
Contactpersoon: prof. dr. G.M.F. Troch<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Eerste kwartaal<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Interactief hoor- en responsiecollege<br />
Wijze van beoordeling: Actieve deelname, presentatie en tentamen<br />
Doel<br />
Inzicht verwerven in gender-verhoudingen gerelateerd aan multiculturele en religieuze debatten en kritisch<br />
evalueren van de verschuivingen in posities die optreden, afhankelijk van de desbetreffende blik op cultuur<br />
en religie (naar 'Clash of Civilizations' of transculturele en interculturele communicatie?).<br />
Inhoud<br />
In het multiculturele en multireligieuze debat zijn de opvattingen en constructies over gender, man/vrouw<br />
beelden en identiteiten problematisch te noemen. In deze cursus zal aandacht gegeven worden aan de manier<br />
waarop constructies bepaald worden en informatie verloopt langs nationale contexten, culturen en religies en<br />
wordt bekeken hoe deze informatie bepalend is voor beeldvormingen en communicatie tussen culturen. Het<br />
exploreren van de relaties tussen noties als identiteit, traditie, cultuur, natie, religie en gender staat centraal.<br />
De hedendaagse debatten rond de 'Clash of Civilizations' in de vorming en studie van gender-identiteit<br />
gerelateerd aan religie worden bestudeerd vanuit het werk van auteurs van verschillende continenten. In de<br />
loop van de colleges wordt gewerkt naar een intercultureel perspectief met gebruikmaking van concepten uit<br />
de postcoloniale religie - en cultuurtheorieën.<br />
Literatuur<br />
Een reader met de te bestuderen literatuur wordt uitgereikt bij het begin van de colleges en verder aangevuld<br />
tijdens de colleges (o.m. ook met beeldmateriaal).<br />
Het culturele geheugen<br />
Studie: Master Genderstudies<br />
Code: ACM0605<br />
Docent: dr. L. Plate<br />
Contactpersoon: dr. L. Plate (L.Plate@let.ru.nl)<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1 in MA<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: onderzoeksseminar<br />
Wijze van beoordeling: meeneemtentamen<br />
Doel<br />
Je wordt bekend met de sleutelteksten en kernbegrippen uit de ‗geheugenstudies' en kunt deze in hun<br />
historische context plaatsen. Je verwerft kennis over de werking van het culturele geheugen, over de plaats<br />
en functie van culturele herinneringsdaden in de constructie van nationale identiteit, gender, etniciteit en<br />
seksualiteit. Je leert het gemedieerde karakter van het culturele geheugen te begrijpen, en verwerft inzicht in<br />
de wijze waarop de gebruikte technologieën en media de herinnering niet alleen behouden maar ook vorm<br />
geven.<br />
Inhoud<br />
De kunsten zijn verwikkeld in processen van herinneren en vergeten die alles van doen hebben met hoe wij<br />
vorm geven aan onze individuele en collectieve identiteit(en). In literatuur, film, muziek, dans en beeldende<br />
kunst, maar ook in fotoalbums, artefacten, musea, herdenkingsmonumenten en rituelen, wordt een ver of<br />
recent verleden geproduceerd en geconstrueerd. Herinneren is een sociale en culturele daad, en deze daad is<br />
een performance en een representatie; het is ook een daad die te maken heeft met kwesties van macht en<br />
25
heerschappij, en dus ook met gender, etniciteit, en klasse.<br />
De theoretische basis voor de master 'het culturele geheugen' wordt gelegd door reflectie op het cultuurhistorische<br />
karakter van het culturele geheugen en de sociale aspecten ervan. Aandacht wordt besteed aan de<br />
verschillende theoretische concepten en uitgangspunten die in omgang zijn in het contemporaine denken<br />
over het culturele geheugen. Daarbij komen vragen aan de orde naar de sociale functie van het culturele<br />
geheugen (en van de culturele amnesie), en naar de aard van de cultuur die zich herinnert, met bijzondere<br />
aandacht voor de ideologische, mythologische en genderdimensies van herinneringsconstructies.<br />
Literatuur<br />
syllabus<br />
Independent Study Gender, Culture & the Arts<br />
Studie: Bachelor Genderstudies B2-B3<br />
Code: VSB9014<br />
Docent: dr. L. Plate<br />
Contactpersoon: dr. L. Plate<br />
ECTS: 5<br />
Periode: heel jaar<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: independent study<br />
Wijze van beoordeling: oral examination, a paper<br />
Doel<br />
student is familiar with a variety of ways of thinking about gender & literature, the arts, & culture.<br />
student is able to demonstrate the ways in which gender and sexuality are constitutive of, and are constituted<br />
by, art, artistic & cultural practices ranging from literature and film to music and dance to fashion and design.<br />
Skills:<br />
Independent study<br />
oral presentation<br />
formulate a research question<br />
write an academic paper<br />
Inhoud<br />
The course is an individual research of selected readings on the subject of gender, culture and the arts. The<br />
reading list provides students with an overview of the range of feminist theory in the literary, artistic and<br />
cultural field, and introduces them to the main theoretical issues and debates.<br />
The course is structured as follows: the student puts together a programme of independent study on the basis<br />
of a suggested reading list, totalling ca. 600 pages of text. On approval, the student prepares a short<br />
presentation of the material thus researched. A final research paper provides the opportunity to explore a<br />
topic in depth.<br />
Literatuur<br />
reading list available from the instructor.<br />
Gender en religies: literatuurstudie<br />
Studie: Bachelor Genderstudies B2-B3<br />
Code: LTR702<br />
Docent: dr. M.J.M. Dresen<br />
Contactpersoon: dr. M.J.M. Dresen<br />
ECTS: 5<br />
Periode: -<br />
26
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Individuele, begeleide literatuurstudie.<br />
Wijze van beoordeling: In overleg, naar keuze: Mondeling tentamen; of:<br />
Samenvatting van de gelezen literatuur, af te sluiten met vragen voor<br />
eindgesprek; of: paper, uitgaande van zelf te formuleren vraagstelling.<br />
Doel<br />
Door zelfstudie kennis nemen van belangrijke literatuur rond het betreffende onderwerp. Kunnen weergeven<br />
van de belangrijkste kwesties en discussies in de bestudeerde literatuur. Kennis en begrip van de<br />
belangrijkste uitgangspunten, benaderingen en inzichten die in de literatuur worden uitgewerkt.<br />
Inhoud<br />
In overleg literatuur te kiezen rond een van de volgende onderwerpen:<br />
Gender en (zorg)ethiek<br />
Lichamelijkheid in de christelijke traditie<br />
Liefde (agapè; caritas) in de christelijke traditie<br />
Vrouwen en mystiek<br />
Psycho-analyse, religie en gender<br />
Voortplantingstechnologie, ethiek en gender<br />
In overleg met de docent kunnen thema en literatuur nader toegespitst of aangepast worden.<br />
Literatuur<br />
Naar keuze, in overleg met de docent (suggesties aanwezig).<br />
Faculteit der Geesteswetenschappen<br />
Philosophy of Culture<br />
Studie: Filosofie, Bachelor<br />
Code: FIVK16<br />
Docent(en):<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 4<br />
Periode: 2e semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Literature and lectures.<br />
Toetsvoerm: Tentamination or paper.<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/filosofie/prospectus/filosofiegids/courses/course/13963/<br />
Doel<br />
Insight in the construction of 'oriental philosophy' in the West and the East as both a cultural identityproject<br />
and as culture criticism.<br />
Contents<br />
In this course we will give a short introduction into the history of Indian and Chinese thinking. But our topic<br />
is not this thinking ('wisdom') itself, but the reception and construction of this type of thinking as philosophy<br />
in the West and in the East itself. What happened in the history of Western philosophy that nineteenth century<br />
European intellectuals like Novalis and Schopenhauer longed for oriental wisdom? What did they miss? Why<br />
did they call this 'wisdom' philosophy? In the same ninteteenth century the Indians themselves too interprete<br />
their wisdom as a type of philosophy, at the same level with European philosophy, but at the same time<br />
critical towards Western civilization. It becomes an identityproject. Later on Chinese wisdom is interpreted<br />
as philosophy. In this context the opposition emerges of the "spiritual East and the technical-materialistic<br />
West', that is alive in the Islamic world too. What did Western and Eastern philosophers wanted to say by it?<br />
And is the oriental world still or was it ever right in claiming the prerogatieve of spirituality, especially when<br />
27
we see that India and China, nog unwillingly, technologicalize very quickly and become industrial and<br />
economical giants. Is it legitimate to do just this 'spiritual' philosophy' in a technological culture. This is a<br />
topic of debate now in India, where doing Western philosophy is as normal as doing traditional wisdom. And<br />
is Western philosophy without spirituality? We have to discuss the relation between wisdom and science both<br />
in Western and non-Western philosophy in relation to culture criticism. Is doing 'spiritual' philosophy<br />
(wisdom) the right way of criticizing scientific-technical culture or is it an escape? Is doing scientific<br />
philosophy the right way of criticizing this culture or is it just a duplicate of science that cannot trascend this<br />
technological-scientific culture?<br />
Literature<br />
Complete list not available, will be given during the course.<br />
Some first hints:<br />
W. Halbfass, India and Europe, Albany, Sunny 1988;<br />
Francois Jullien, A treatise on efficay: between Western and Chinese thinking, University of Hawaií<br />
Press 2004;<br />
Ninian Smart, Worldphilosophies, Cambridge, Blackwells 1993.<br />
perspectief, Bussum: Coutinho. De artikelen onder Course Documents op Blackboard.<br />
Faculteit Letteren<br />
Sociolinguïstiek en de meertalige samenleving<br />
Studie: Taalwetenschappen, Bachelor<br />
Code: TWB115<br />
Docent(en): prof. dr. P.C. Muysken<br />
Contactpersoon: 024 - 3612169, P.Muysken@let.ru.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: vierde kwartaal<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoor- en werkcollege<br />
Toetsvorm: opdrachten (40%) en werkstuk (60%)<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/arts/prospectus/taalwetenschap/contents/course/12288/<br />
Inhoud<br />
In deze cursus worden de studenten vertrouwd gemaakt met de voornaamste aspecten van de<br />
sociolinguïsitiek. Hierbij wordt telkens geprobeerd algemene inzichten te koppelen aan de analyse van<br />
concrete taalsituaties in meertalige gemeenschappen in Nederland (dialecten, Fries, Turks, Berber, Sranan)<br />
en de EU (rol van het Engels).<br />
Onderwerpen die aan bod komen zijn: (1) theoretische basisbegrippen en verschillende benaderingen in de<br />
sociolinguïstiek; (2) regionale dialecten en dialectologie; (3) sociale dialecten en benaderingen van<br />
taalvariatie; (4) taalvariatie en -verandering; (5) code-wisseling (wisseling tussen en vermenging van talen);<br />
(6) taalbehoud en -verlies; (7) pidgins en creolentalen. Deze onderwerpen worden dan telkens in verband<br />
gebracht met een concrete taalsituatie. Hierbij worden dialecten besproken bij (2), het Nijmeegs bij (3), het<br />
Fries bij (4), het Turks bij (5), het Berber bij (6), en het Sranan bij (7). Naast de taal komt telkens ook de<br />
taalgemeenschap aan de orde.<br />
Leerdoelen<br />
Na afronding van deze cursus kun je de voornaamste begrippen uit de sociolinguïstiek kritisch hanteren en<br />
toepassen op concrete taalsituaties. Je kent de basisbegrippen en theoretische achtergronden; je leert opnames<br />
maken, transcriberen, en analyseren; je ziet transcripten van concreet taalmateriaal van het Turks en het<br />
Berber; je leert de taalschat van het Sranan kennen.<br />
Literatuur<br />
Meshtrie, R. et al. (2000) Introducing Sociolinguistics (Edinburgh UP); Bezooijen, R. van (1999) Talen<br />
28
van Nederland (syllabus RU).<br />
Tweede taalverwervingsonderzoek<br />
Studie: Taalwetenschappen, Bachelor<br />
Code: TWB119<br />
Docent(en): Dr. M. Gullberg<br />
Contactpersoon: 024-3521271 Marianne.Gullberg@mpi.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: derde kwartaal<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoor- en werkcollege<br />
Toetsvorm: schriftelijk tentamen over de stof van hoorcolleges<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2008/arts/prospectus/minorgids/contents/course/12255/<br />
Inhoud<br />
Het thema van deze cursus is de verwerving van een tweede taal door mensen die hun moedertaal al geheel<br />
of gedeeltelijk verworven hebben. Het accent ligt op verschillende theorieën over tweede-taalverwerving en,<br />
waar mogelijk, de implicatie daarvan voor het taalonderwijs. In de hoorcolleges krijg je een overzicht van de<br />
belangrijkste ontwikkelingen in het onderzoek naar tweede-taalverwerving. Er zal aandacht besteed worden<br />
aan de rol van de moedertaal bij het verwerven van een tweede taal, aan algemene leerderseffecten, aan<br />
individuele verschillen van leerders, en aan de meertaligheid in onze maatschappij. Er horen twee soorten<br />
practica bij deze cursus: practica waarin je met echte taaldata werkt, en practica waarin je zelf een nietwesterse<br />
taal leert, bijvoorbeeld Hindi of Chinees.<br />
Doel<br />
Je kunt de belangrijkste opvattingen, benaderingen en theorieën over tweede-taalverwerving met elkaar<br />
vergelijken en evalueren. Je hebt inzicht in enkele centrale stadia van ontwikkeling in tweede-taalverwerving<br />
die je leert analyseren.<br />
Literatuur<br />
M. Saville-Troike (2006). Introducing Second Language Acquisition. Cambridge University Press.<br />
29
Faculteit der Religiewetenschappen<br />
Antropologie van de religie<br />
Studie: Religiewetenschappen Bachelor 2<br />
Code: BRS300<br />
Docent(en): prof. dr. H.J.M. Venbrux<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges, literatuurstudie en werkopdrachten. De opzet en<br />
werkvorm zullen echter afhankelijk zijn van het aantal deelnemers.<br />
Toetsvorm: Werkstuk<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
432/<br />
Doel<br />
Studenten verwerven inzicht in antropologische benaderingen van religieuze verschijnselen en doen ervaring<br />
op met etnografische methoden.<br />
BeschrijvingDeze cursus biedt een inleiding tot de antropologie van de religie. Naast verhandelingen over<br />
theorie en methoden in de antropologische studie van religieuze verschijnselen, is het de bedoeling dat we<br />
zelf de bestudering van een religieus verschijnsel ter hand nemen. Dit doen we onder meer door middel van<br />
directe observatie en interviews om deze vaardigheden te trainen. Vervolgens zullen we de gegevens met<br />
behulp van de theorie analyseren om een antwoord te geven op onze onderzoeksvraag. We doen verslag van<br />
het onderzoek in een werkstuk. Na afloop van de cursus dienen studenten beter in staat te zijn om religieuze<br />
verschijnselen in de praktijk te onderzoeken en te interpreteren.<br />
Literatuur<br />
Wordt nader bekend gemaakt<br />
Arabisch<br />
Studie: Religiewetenschappen<br />
Code: -<br />
Docent(en): -<br />
Contactpersoon: -<br />
ECTS: -<br />
Periode: -<br />
Voertaal: -<br />
Werkwijze: -<br />
Toetsvorm: -<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/11<br />
747/<br />
Inhoud<br />
Op het moment van dit schrijven is nog onduidelijk of het vak Arabisch het komend studiejaar zal worden<br />
aangeboden. Eind augustus zal op de website, onder onderwijsmededelingen, bekend worden gemaakt of<br />
Arabisch wordt aangeboden.<br />
30
Bronteksten NT/Islam<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 2<br />
Code: BRS201<br />
Docent(en): M.A.S.A. Al-saify<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege, literatuurstudie, werkopdrachten<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
Ingangsvoorwaarden: Inleiding ChristendomInleiding Islam<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
435/<br />
Doel<br />
Inzicht in teksten uit de bijbel en de koranDe specifieke doelstelling van het tweede gedeelte van de cursus:<br />
kennis van de hoofdlijnen van de sociale, culturele, en religieuze achtergronden van de Koran, alsmede van<br />
de geschiedenis, chronologie, voorstellingen, en religieuze betekenis hiervan, op grond van collegestof,<br />
literatuur en tijdens de colleges behandelde teksten.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus valt in twee delen uiteen. In het eerste gedeelte staan bijbelteksten centraal, in het tweede deel<br />
gedeelten uit de Koran. Deel 1: Bijbelteksten. Lezing van teksten uit de bijbel.Deel 2: Koran.Bij dit college<br />
zal voor algemene achtergrondinformatie gebruik gemaakt worden van het werk van W. Montgomery Watt,<br />
Introduction to the Qur'an. Dit boek functioneert tevens als leidraad en uitgangspunt bij de keuze van de<br />
gezamenlijk te lezen teksten uit de Koran. Het eerste uur van de colleges heeft de vorm van een hoorcollege.<br />
Het tweede uur heeft het karakter van een responsiecollege, waarbij het gezamenlijk lezen van tekstgedeelten<br />
uit de Koran centraal staat. Van de studenten wordt verwacht dat ze de op te geven bronteksten en<br />
achtergrondliteratuur van tevoren hebben bestudeerd.<br />
Literatuur<br />
W. Montgomery Watt: Introduction to the Qur'an, Edinburgh University Press, May 2001, 272 pages,<br />
ISBN: 0-7486-0597-5.<br />
Bronteksten OT/Jodendom<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 2<br />
Code: BRS200<br />
Docenten: drs. L.M.J. van der Zee-Hanssen<br />
T. Marx<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege, met gezamenlijke lezing van enkele basisteksten in<br />
vertalingen uit het Oude Testament en uit de vroeg-Joodse, rabbijnse<br />
literatuur. Van studenten wordt verwacht dat ze de literatuur thuis<br />
voorbereid hebben en actief deelnemen aan de werkcolleges.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
Ingangsvoorwaarden: De cursussen "Inleiding Christendom" en "Inleiding Jodendom" moeten met<br />
goed gevolg afgesloten zijn.De keuze van de literatuur veronderstelt<br />
tenminste passieve kennis van het Duits en het Engels.<br />
31
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
434/<br />
Doel<br />
De student verwerft kennis en inzicht in de verschillende tradities binnen het Oude Testament en binnen de<br />
klassieke Joodse literatuur die het begrip rechtvaardigheid aan de orde stellen. De student krijgt inzicht in de<br />
centrale betekenis van solidariteit en gerechtigheid binnen de Joods-Christelijke religie.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus wil een kennismaking bieden met de verschillende typen teksten die in het Oude Testament te<br />
vinden zijn: wetsteksten, profetische teksten, gebeden, wijsheidsliteratuur en verhalen. De teksten die we<br />
zullen lezen zijn geselecteerd aan de hand van het thema ‗rechtvaardigheid', een thema dat in al deze<br />
teksttypen uitvoerig aan de orde komt. Voor de wetsteksten zal dit geen verbazing wekken. We zullen ons<br />
hier vooral concentreren op de rechtvaardige verdeling van armoede en rijkdom (Ex 22,20-26.23,1-12; Lev<br />
25; Dtn 15,1-11). Dat de idealen die in deze teksten geschilderd worden, niet altijd bereikt worden blijkt uit<br />
de kritiek die geleverd wordt door de profeten, bijvoorbeeld de profeet Amos. Hier zien we ook dat in het OT<br />
rechtvaardigheid niet alleen iets is tussen mensen onderling, maar ook iets tussen God en mens. Dit komt ook<br />
tot uiting in de gebeden van Israel. In de psalmen wordt God aangeroepen als hoogste rechter, die ervoor<br />
zorgt dat gerechtigheid overwint, hoe dan ook. Soms is het echter zo dat mensen God juist ervaren als de<br />
veroorzaker van onverdiend lijden. Job klaagt deze onrechtvaardigheid aan. Tenslotte lezen we een verhaal<br />
waar het aan de lezer wordt overgelaten te beoordelen wat rechtvaardigheid is. De grote aandacht voor<br />
rechtvaardigheid zet zich in het Jodendom voort. Solidariteit en bestrijding van armoede behoren tot de<br />
fundamenten van de Joodse ethiek, zoals blijkt uit de bekende uitspraak van Simon de Rechtvaardige in Avot<br />
1,2:"Door drie dingen wordt de wereld in stand gehouden:door de Tora, door de eredienst en door daden van<br />
gerechtigheid."<br />
Literatuur<br />
Brettler, M.Z., How to Read the Bible, Philadelphia 2005 Reader<br />
Studenten dienen verder in bezit te zijn van een volledige bijbel.<br />
Bronteksten Oosterse Tradities<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 3<br />
Code: BRS202<br />
Docent(en): dr. P.J.C.L. van der Velde<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges, literatuurstudie, werkopdrachten<br />
Toetsvorm: Tentamen met een aantal vragen uit de in de colleges behandelde stof.<br />
Ingangsvoorwaarden: Inleiding BoeddhismeInleiding Hindoeïsme<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10444/<br />
Doel<br />
Kennisnemen van een aantal representatieve geschriften in vertaling die als basis teksten functioneren binnen<br />
het Hindoeïsme en het Boeddhisme.<br />
Inhoud<br />
Een aantal belangrijke teksten uit het hindoeïsme en het boeddhisme wordt gelezen. Hierbij wordt getracht<br />
recht te doen aan de grote hoeveelheid literatuur die door aanhangers van deze beide religies is voortgebracht<br />
in de loop van de geschiedenis. Er zullen teksten worden bekeken die vrijwel iedere hindoe of boeddhist<br />
kent. Wat betreft het hindoeïsme zullen teksten uit de Veda, Upanishads en Bhagavad Gita worden gelezen<br />
als ook Bhakti poëzie (devotionele poëzie). Uit de Boeddhistische traditie worden enkele delen uit de Sutta'<br />
32
s, de belangrijke leerreden van de Boeddha, gelezen, delen van de Dhammapada en de Milandapanho.<br />
Tevens zal er gekeken worden naar teksten uit het latere Boeddhisme: de tradities van Mahayana en<br />
Vajrayana.<br />
Literatuur<br />
Heehs, Peter (2002). Indian Religions. A historical Reader of spiritual expression and experience.<br />
London: C.Hurst & Co.<br />
Christendom en cultuur in Oost-Europa<br />
Studie: Religiewetenschappen<br />
Code: OTR702<br />
Docent(en): prof. dr. W.P. van den Bercken, A. Bruening<br />
Contactpersoon;<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en discussiecollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/11<br />
470/<br />
Doel<br />
Inleiding in de geschiedenis en actualiteit van de Orthodoxe kerken in Oost-Europa<br />
Inhoud<br />
Het Christendom in Oost-Europa is de Oosters-orthodoxe variant van het Christendom. Het is de kerk die<br />
ontstaan is uit de Byzantijnse traditie en thans bestaat uit verschillende nationale kerken. De grootste is de<br />
Russische orthodoxe kerk. Het bijzondere van de orthodoxe kerken is dat zij historisch altijd nauw<br />
verbonden zijn geweest met de culturele en politieke ontwikkelingen in hun land. Dat maakt hun<br />
geschiedenis tot een boeiend mengsel van religie, cultuur en ideologie. Die onderlinge relatie maakt de kerk<br />
in Oost-Europa ook thans weer actueel: zij bepaalt zowel de nationale identiteit in de postcommunistische<br />
staten alsmede de attitude van die landen tegenover een groeiende Europese identiteit, al of niet binnen de<br />
Europese Unie. In de cursus worden de hoofdmomenten van de geschiedenis van de orthodoxe kerken en<br />
hun functioneren in het huidige Europa belicht aan de hand van theologische, ideologische en artistiekculturele<br />
aspecten. 1. De wortels: Kerk en staat in het Byzantijnse rijk 2. De Russische tocht naar Byzantium:<br />
de keuze van een godsdienst 3. De kerkscheuring tussen Oost en West: Clash of civilizations? 4. Kerkelijke<br />
architectuur in Rusland: ―De hemel op aarde‖ 5. Christendom en ideologie: Moskou, het nieuwe Rome 6. De<br />
plaats van Rusland en Oekraïne in de Europese culturele ruimte 7. ―Een gebouw gefundeerd op onze zielen‖:<br />
dogma‘s van de Oosterse in het bijzonder de Russische kerk 8. ―Vensters op de eeuwigheid‖: de theologie<br />
van iconen in de Oosterse kerk. 9. Katholieken en ketters: de Oekraïners in de 17e eeuw 10. Europeanen en<br />
ketters: Peter de Grote en de kerk 11. Westerlingen en ketters: slavofiele ideologie en orthodoxie in de 19de<br />
eeuw 12. Globalisten en ketters: Russische orthodoxie en ―seculier Europa‖ na het communisme<br />
Literatuur<br />
Wordt nader aangegeven<br />
Tussen universalisme en particularisme<br />
Studie: Religiewetenschappen<br />
Code: BRS204<br />
Docent(en): prof. dr. J.P. Wils<br />
Contactpersoon:<br />
33
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege/werkcollege<br />
Toetsvorm: Werkstuk<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
882/<br />
Doel<br />
De cursus wil een grondige inleiding in fundamentele concepten van een cultuur-gevoelige ethiek<br />
presenteren. Studenten moeten in staat zijn om zelfstandig om te gaan met centrale begrippen en argumenten<br />
uit het universalisme-particularisme-debat.<br />
Inhoud<br />
Interculturaliteit en multiculturalisme worden vaak als grote uitdagingen voor de ethiek beschouwd. De<br />
ethische traditie van Europa geldt weliswaar als universalistisch, maar dit universalisme zou zijn gegroeid op<br />
de bodem van een particuliere cultuur die pretendeert voor alle culturen geldig te zijn. Het college wil een<br />
overzicht geven over de spanningen tussen universalistische concepten en cultuur-relatieve concepten van de<br />
ethiek. Een inleiding in de filosofische ethiek van het multiculturalisme (en haar grenzen) zal een toegang<br />
verlenen tot vraagstukken omtrent de rol van religie in dit debat. Voorop staat het ontwikkelen van een<br />
positief model dat bemiddelt tussen een universalistische ethiek en een inductieve, cultuurgevoelige<br />
benadering van rechtvaardigheidsvraagstukken.<br />
Literatuur<br />
Martha Nussbaum, Grensgebieden van het recht. Over sociale rechtvaardigheid, Amsterdam 2006 (capita<br />
selecta).<br />
Charles Taylor, Multiculturalism and The Politics of Recognition, Princeton 1992.<br />
Geestelijke Verzorging in multiculturele context<br />
Studie: Religiewetenschappen Master<br />
Code: MRB100<br />
Docent(en): dr. J.B.A.M. Schilderman<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 3<br />
Periode: blok 1 en blok 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
469/<br />
Doel<br />
De student heeft kennis van en initieel inzicht in de disciplinaire en conceptuele grondslagen van geestelijke<br />
verzorging en kan de professionele betekenis ervan aantonen voor de veranderende rol van religie in het<br />
publieke domein van de Nederlandse multiculturele samenleving.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus biedt een inleiding in de begripsvorming over geestelijke verzorging. Daarbij wordt aandacht<br />
besteed aan de ontwikkeling van geestelijke verzorging als een religieus en levensbeschouwelijk specialisme<br />
binnen verschillende buitenkerkelijke verbanden, zoals die van justitie, krijgsmacht en zorg. De opkomst van<br />
de geestelijke verzorging houdt nauw verband met het ontzuilings- en professionaliseringsproces in de<br />
Nederlandse samenleving, vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw. Deze cursus biedt inzicht in deze<br />
34
historische en instititionele ontwikkeling, door zowel te verwijzen naar de constitutionele uitgangspunten als<br />
naar het transformatieproces van religie in het publieke domein, dat wordt gekenmerkt door zowel nieuwe<br />
mogelijkheden als typerende problemen. Vanuit een actor-analyse wordt duidelijk dat het beroepsveld van de<br />
geestelijke verzorging door verschillende belanghebbenden - achtergrondgenootschappen,<br />
arbeidsorganisaties, beroepsorganisaties, cliëntverbanden, overheden, verzekeraars, opleidingen etc. - op<br />
eigen wijze beoordeeld wordt, vanuit de actorspecifieke taken en verantwoordelijkheden. Afhankelijk van de<br />
taxaties die daarbij gemaakt worden, kunnen ook verschillende scenario's van de geestelijke verzorging<br />
opgesteld worden. Binnen deze arena van actoren en beleidsstrevingen wordt het religiewetenschappelijk<br />
specialisme van de geestelijke verzorging geschetst, zoals dat aansluit op de functies die religie in<br />
institutioneel opzicht vervult. De professionele uitgangspunten van dat specialisme worden geschetst en<br />
toegelicht aan de hand van taakbeschrijvingen en kwaliteitsstandaarden. De muliculturaliteit en<br />
multireligiositeit van de verschillende clientèles vertegenwoordigt daarbij telkens een bijzonder<br />
aandachtspunt.<br />
Literatuur<br />
P. van den Akker; S. van Wersch (2003). Naar meer pluriformiteit in de geestelijke verzorging in<br />
zorginstellingen. Tilburg, IVA. 2003. 7-29.<br />
H. Schilderman (2005). Religion as a Profession. Leiden, Brill. H. Schilderman (2006). Kwalificaties<br />
van Geestelijke Verzorging. Studierapport in opdracht van het Bestuur van de Faculteit der<br />
Theologie/Religiestudies, Radboud Universiteit Nijjmegen. Nijmegen, intern rapport.<br />
H. Schilderman (2006). Religie en Zorg. In: W. van de Donk; A. Jonkers; G. Kronjee en R. Plum (red).<br />
Geloven in het publieke domein. Verkenningen van een dubbele transformatie. Amsterdam, Amsterdam<br />
University Press (WRR-rapport). 395-416.<br />
Abr. de Swaan (2004). Zorg en de Staat. Amsterdam, Bakker. 226-264.<br />
Bijzonderheden<br />
De eerste helft van het college zal in het eerste blok aangeboden worden; de tweede helft in het vierde blok.<br />
Gender en multiculturaliteit<br />
Op het snijvlak van cultuur en religie<br />
Studie: Religiewetenschappen , Genderstudies Bachelor 3<br />
Code: BRS301<br />
Docent(en): dr. H.E. Meyer Wilmes<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Engels en Nederlands<br />
Werkvorm: Interactief hoor- en responsiecollege<br />
Toetsvorm: Actieve deelname, presentatie en tentamen<br />
Ingangsvoorwaarden: Vereist zijn kennis over Christendom en Islam en van de Engelse taal.<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
446/<br />
Doel<br />
Inzicht verwerven in gender-verhoudingen en de verschuivingen in posities die optreden, afhankelijk van de<br />
desbetreffende blik op cultuur en religie ('Clash of Civilizations' of transculturele communicatie).<br />
Inhoud<br />
In het multiculturele en multireligieuze debat zijn de opvattingen over gender, man/vrouw-beelden en<br />
identiteiten problematisch te noemen. In deze cursus zal aandacht gegeven worden aan de manier waarop<br />
informatie verloopt langs nationale contexten, culturen en religies en wordt bekeken hoe deze informatie<br />
bepalend is voor beeldvormingen en communicatie tussen culturen. Het exploreren van de relaties tussen<br />
noties als identiteit, traditie, cultuur, natie, religie en gender staat centraal. De hedendaagse debatten rond de<br />
'Clash of Civilizations' in de vorming en studie van gender-identiteit gerelateerd aan religie worden<br />
35
estudeerd vanuit het werk van auteurs van verschillende continenten. 'Kruis' en 'hoofddoek' worden wat hun<br />
functie, geschiedenis en actualiteit betreft op hun symbolische waarde bekeken om een voorbeeld voor een<br />
transculturele communicatie te geven.<br />
Literatuur<br />
Een reader met de te bestuderen literatuur wordt uitgereikt bij het begin van de colleges<br />
Bijzonderheden<br />
Mogelijkheid tot deelname aan een publieke discussie naar aanleiding van een tentoonstelling over gender en<br />
multiculturaliteit.<br />
Gender en religies: literatuurstudie<br />
Thematische literatuurtentamens<br />
Studie: Religiewetenschappen , Genderstudies<br />
Code: LTR702<br />
Docent(en): dr. M.J.M. Dresen<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederland<br />
Werkvorm: Individuele, begeleide literatuurstudie.<br />
Toetsvorm: In overleg, naar keuze:1.Mondeling tentamen;<br />
of:2.Samenvatting van de gelezen literatuur, af te sluiten met vragen voor<br />
eindgesprek;<br />
of:3. paper, uitgaande van zelf te formuleren vraagstelling.<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/11<br />
471/<br />
Doel<br />
Door zelfstudie kennis nemen van belangrijke literatuur rond het betreffende onderwerp.<br />
Kunnen weergeven van de belangrijkste kwesties en discussies in de bestudeerde literatuur.<br />
Kennis en begrip van de belangrijkste uitgangspunten, benaderingen en inzichten die in de literatuur<br />
worden uitgewerkt.<br />
Inhoud<br />
In overleg literatuur te kiezen rond een van de volgende onderwerpen:<br />
Gender en (zorg)ethiek<br />
Lichamelijkheid in de christelijke traditie<br />
Liefde (agapè; caritas) in de christelijke traditie<br />
Vrouwen en mystiek· Psycho-analyse, religie en gender<br />
Voortplantingstechnologie, ethiek en gender<br />
In overleg met de docent kunnen thema en literatuur nader toegespitst of aangepast worden.<br />
Literatuur<br />
Naar keuze, in overleg met de docent (suggesties aanwezig).<br />
Godsdienstsociologie<br />
Een inleiding voor religiewetenschappers<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 3<br />
Code: BTR203<br />
36
Docent(en): dr. P.A.D.M. Vermeer<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
445/<br />
Doel<br />
Kennis van en inzicht in enkele klassieke en meer recente theoretische benaderingen in de<br />
godsdienstsociologie.Inzicht in de mate van bruikbaarheid van deze verschillende benaderingen voor het<br />
kunnen verstaan en verklaren van de huidige religieuze situatie in Nederland.<br />
Inhoud<br />
Ook al zijn we sinds William James gewend om de individuele, religieuze ervaring als de kern van<br />
religie te zien, religie is daarnaast ook een sociaal fenomeen. Dat wil zeggen, religie manifesteert<br />
zich ook altijd als deel van de sociale werkelijkheid en is zo ook van invloed op het sociale leven<br />
van groepen en collectieven. En omgekeerd beïnvloeden veranderingen en ontwikkelingen in het<br />
sociale leven van deze groepen en collectieven ook weer de wijze waarop en de vorm waarin religie<br />
zich als sociaal fenomeen kan manifesteren. Het bestuderen van religie als sociaal fenomeen is de<br />
taak van de godsdienstsociologie, waarbij twee grote vragen overheersen. Allereerst, waarom neemt<br />
religie binnen bepaalde culturen en samenlevingen zo'n prominente plaats in en waarom is religie<br />
binnen weer andere culturen en samenlevingen juist zo marginaal? En ten tweede, waarom neemt<br />
religie binnen verschillende culturen en samenlevingen zoveel verschillende vormen aan? Vragen<br />
die op uiteenlopende wijze beantwoord worden afhankelijk van het theoretisch perspectief op<br />
religie dat de godsdienstsocioloog inneemt. In deze cursus worden nu enkele klassieke voorbeelden<br />
van deze theoretische perspectieven (Marx, Weber en Durkheim) alsmede enkele meer recentere<br />
benaderingen (Berger, Luckmann, Bruce, Stark en Bainbridge) toegelicht en vervolgens toegepast<br />
op de huidige religieuze situatie in Nederland. Zo wordt tijdens de cursus tevens verhelderd welke<br />
perspectieven en benaderingen juist in de Nederlandse situatie bruikbaar zijn om religie als sociaal<br />
fenomeen te kunnen verstaan.<br />
Literatuur<br />
Hamilton, M.B. (2001). The Sociology of Religion. Theoretical and Comparative Perspectives. Second<br />
Edition. Abingdon: Routledge<br />
Dekker, G., De Hart, J. & Bernts, T. (2007). God in Nederland. Baarn: Ten Have<br />
Inleiding Boeddhisme<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 1<br />
Code: BRS106<br />
Docent(en): dr. T.H. Ploos van Amstel<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkvorm: Hoor- en responsiecollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
421/<br />
37
Doel<br />
Kennis van en inzicht in:- het levensverhaal van de Boeddha en de geschiedenis van het Boeddhisme;- de<br />
praktijk en de actualiteit.<br />
Inhoud<br />
Het Boeddhisme vindt zijn oorsprong in India en Nepal. Tegenwoordig vinden we deze religie echter in grote<br />
delen van Azië en er vindt inmiddels ook een actieve missionering plaats vanuit diverse Boeddhistische<br />
stromingen in Azië naar het westen. In dit college wordt kennisgemaakt met:- het levensverhaal van de<br />
Boeddha en de verdere geschiedenis van het Boeddhisme;- de belangrijkste historische en religieuze<br />
ontwikkelingen;- de regionale karakteristieken van het Boeddhisme;- de levende praktijk van het<br />
Boeddhisme, het dagelijks leven en de relatie tussen de kloostergemeenschap en de leken;- de verschillende<br />
manieren waarop man en vrouw binnen het Boeddhisme aan de religie deelnemen.<br />
Literatuur<br />
Harvey, P., An introduction to Buddhism, Cambridge University Press, 1995 (eerste editie 1990)<br />
Overige literatuur wordt tijdens de colleges uitgereikt.<br />
Inleiding Christendom<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 1<br />
Code: BRS102<br />
Docent(en): prof. dr. A.J.M. van den Hoogen, dr. J.E.A. Ackermans<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze:H Hoor- en responsiecollege<br />
Toetsvorm: Papers en schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
417/<br />
Doelstelling<br />
Na afloop van de cursus is de student(e) in staat de voornaamste historische en actuele ontwikkelingen,<br />
stromingen, begrippen en personen van het Christendom in hun context te herkennen en te duiden.<br />
Beschrijving<br />
Een inleiding in de historische ontwikkelingsgang en de actualiteit van het Christendom<br />
Literatuur<br />
Linda Woodhead, An Introduction to Christianity, Cambridge 2004 of 2006 (paperback). Het boek dient<br />
voor aanvang van de cursus te worden aangeschaft.<br />
Inleiding Hebreeuws<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 1<br />
Code: BTH107<br />
Docent(en): dr. W.C. Delsman, dr. E.M.M. Eynikel<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcollege<br />
38
Toetsvorm: Mondeling tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
513/<br />
Doel<br />
Begrijpend lezen van gepunctueerde (Bijbels) Hebreeuwse teksten. Kennis van de belangrijkste elementen<br />
van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws met name wat betreft de klankleer en de morfologie. Het<br />
verkrijgen van een minimale woordenschat en het kunnen vertalen van eenvoudige zinnen/teksten.<br />
Inhoud<br />
Summiere behandeling van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws; achtereenvolgens: alfabet, klankleer,<br />
het nomen, het verbum. Verder enige oefeningen uit de grammatica van Lettinga.<br />
Literatuur<br />
Verheij A. (2002) Basisgrammatica van het bijbels Hebreeuws. Delft.<br />
Lettinga J.P. & Muraoka T. (2000). Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. 11e, gecorrigeerde editie [of<br />
10e, herziene editie: 1996]. Leiden.<br />
Lettinga J.P. & Muraoka T. (2000). Hulpboek bij de Grammatica van het Bijbels Hebreeuws. Negende,<br />
gecorrigeerde editie. Leiden.<br />
Inleiding Hindoeïsme<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 1<br />
Code: BRS105<br />
Docent(en): dr. P.J.C.L. van der Velde<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkvorm: Hoor- en responsiecollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
422/<br />
Doel<br />
Kennis van en inzicht in de geschiedenis en de centrale kenmerken van het Hindoeïsme; Kennis van en<br />
inzicht in de heilige geschriften, de praktijk en de actualiteit.<br />
Inhoud<br />
Het Hindoeïsme is een van de grote moderne wereldreligies. De meeste aanhangers ervan vinden we in<br />
India. Ook buiten India treffen we het Hindoeïsme inmiddels aan, onder meer in Nederland waar een grote<br />
groep migranten van Indiase afkomst woont. In dit college wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste<br />
karakteristieken van het Hindoeïsme. De geschiedenis en de ontwikkelingen van deze religie worden<br />
behandeld en tevens wordt er aandacht besteed aan de positie van de diverse heilige geschriften van de<br />
Hindoes. Er zal ook aandacht zijn voor de levende praktijk, de rituelen en de sacramenten aan de hand<br />
waarvan Hindoes hun leven inrichten. Tenslotte zal de verwevenheid van deze religie in het dagelijks leven<br />
van de Hindoes worden behandeld, alsook de relatie tussen man en vrouw, individu, groep en samenleving.<br />
Literatuur<br />
Klostermaier, Klaus (1994). A Survey of Hinduism. Albany: State University of New York Press<br />
39
Inleiding Islam<br />
Studie: Religiewetenschappen , Bachelor 1<br />
Code: BRS104<br />
Docent(en): prof. dr. G.A. Wiegers<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkvorm Hoorcollege. Bij dit college wordt ter ondersteuning gebruik<br />
gemaakt van Blackboard.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
420/<br />
Doel<br />
Kennis en inzicht in de hoofdlijnen van de leer, rituelen, sociale voorschriften en geschiedenis van de Islam,<br />
met bijzondere aandacht voor de Islam in Europa<br />
Inhoud<br />
Inleiding tot de geschiedenis van de belangrijkste stromingen in de Islam en moderne stromingen. Hierbij<br />
ligt de nadruk op de bronnen van de Islam, te weten de Koran en de Traditieliteratuur, instituties,<br />
voorstellingen, belangrijke rituelen, religieuze wet en ethiek. In het tweede gedeelte van het college wordt<br />
tevens aandacht geschonken aan de religieuze stromingen onder moslims in Europa, in het bijzonder<br />
Nederland.<br />
Literatuur<br />
Verplicht:David Waines, An Introduction to Islam. Cambridge 2003 (second edition)<br />
Aanbevolen: Mark Sedgwick, Islam and Muslims. A Guide to a Diverse Experience in a Modern World.<br />
Boston, Londen 2006, 252 pp.<br />
Inleiding Jodendom<br />
Studie: Religiewetenschappen ,Bachelor 1<br />
Code: BRS103<br />
Docent(en): drs. A.N.J. Looijen<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode;<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en responsiecollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
419/<br />
Doel<br />
Kennis en inzicht in de leer, het leven, de sociale situatie, de godsdienstgeschiedenis, de rituelen en de<br />
symbolen van het jodendom.<br />
Inhoud<br />
De theorie van de joodse identiteit: wie is jood? Wat maakt dat iemand zich als jood identificeert? De<br />
geschiedenis van het joodse volk zoals we die kunnen kennen via de literair- historische bronnen van de<br />
joodse traditie. De ontwikkelingen die de joodse godsdienst heeft doorgemaakt en de stromingen die bestaan<br />
40
innen het hedendaagse jodendom: de orthodoxe stromingen, de conservatieve, de liberale en de<br />
reconstructieve.De theoretische basis van het jodendom: Halacha en ethiek.De levenspraktijk van de joden:<br />
collectief en individueel. Hoe leeft de hedendaagse jood. Welkerituelen en symbolen spelen een rol in<br />
zijn/haar leven en wat zijn de achtergronden?Het jodendom en de interreligieuze dialoog.<br />
Literatuur<br />
Het jodendom door A. van de Heide, Kok, Kampen, 2005 of recentere druk, ISBN 9043503622.<br />
Verdere literatuur wordt opgegeven tijdens de colleges.<br />
Instituties en interculturele communicatie<br />
Studie: Religiewetenschappen , Master<br />
Code: MRC101<br />
Docent(en): prof. dr. F.J.S. Wijsen, dr. C.J.A. Sterkens<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor-/werkcollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
887/<br />
Doel<br />
Kennis van en inzicht in de institutionalisering en de-institutionalisering van religie. Kennis van en inzicht in<br />
interculturele communicatie en bemiddeling in instituties.<br />
Inhoud<br />
Instituties kunnen worden beschreven als min of meer gestandaardiseerde patronen van menselijk denken en<br />
handelen die binnen de samenleving waarin ze zijn geworteld een normatieve geldigheid bezitten. Instituties<br />
zijn dus sociale verschijnselen die niet direct van individuen afhankelijk zijn, ook al worden zij als<br />
vanzelfsprekend door (groepen van) individuen geconstrueerd. ‗Institutionalisering‘ is het ontstaan en de<br />
verdere ontwikkeling van instituties. Dit gaat gepaard met de constructie en erkenning van religieuze,<br />
culturele en/of etnische identiteit van groepen. Gebrek aan erkenning of gedeelde identiteit kan leiden tot deinstitutionalisering.<br />
Dit programmaonderdeel besteedt aandacht aan factoren die invloed hebben op<br />
institutionalisering en de-institutionalisering van religie in Nederland, met name de pluralisering van de<br />
samenleving waardoor oude instituties hun vanzelfsprekendheid verliezen en nieuwe instituties ontstaan.<br />
Ook wordt gekeken naar het managen van culturele diversiteit door interculturele communicatie en<br />
bemiddeling, zowel binnen als tussen de instituties. Aan de orde komen instituties in het religieuze, het<br />
juridische, het educatieve, het sociaal-economische en het sociaal-culturele domein, alsook in de zorg en de<br />
politiek.<br />
Literatuur<br />
Rath J., Penninx R., Groenendijk K., Meijer A. (1996). Nederland en zijn Islam. Een ontzuilende<br />
samenleving reageert op het ontstaan van een geloofsgemeenschap. Amsterdam.<br />
Vink N. (2004). Grenzeloos Communiceren. Een nieuwe benadering van interculturele communicatie.<br />
Amsterdam: KIT Publishers.Kim M.-S. (2002). Non-Western Perspectives on Human Communication.<br />
Thousand Oaks/London/New Delhi: Sage Publications.<br />
Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit<br />
Studie: Religiewetenschappen<br />
Code: BRS203<br />
41
Docent(en): dr. J.E. Castillo Guerra<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5<br />
Periode:<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.science.ru.nl/2007/religie/prospectus/religiewetenschappen/courses/course/10<br />
881/<br />
Doel<br />
Na afloop van deze colleges kan de student verbanden leggen tussen maatschappelijke, culturele en<br />
religieuze achtergronden en actualiteit van de migratie. Aan de hand van theoretische oriëntaties over<br />
migratiestudies, interculturaliteit en de betrekkingen tussen religieuze oriëntaties leert de student analyseren<br />
en kan hij/zij reflecteren op thema‘s omtrent migratie, cultuur, religie en samenleving.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus biedt een inleiding in de migratiestudies, met bijzondere aandacht voor de relatie tussen<br />
migratie, globalisatie, cultuur en religie. We starten met een inleiding op de migratie als een fenomeen van<br />
menselijke mobiliteit dat gepaard gaat met de globalisatie. Met behulp van diverse studies maakt de student<br />
kennis met theorieën over de identiteitsvorming en de transnationaliteit van migranten. Vervolgens komt aan<br />
bod de her-contextualisatie van religies en culturen van migranten, waarbij we aandacht schenken aan<br />
verschillende religies van migranten, Islam, Hindoeïsme, inheemse religies en het Christendom en hun<br />
nieuwe betekenis in een context van migratie of diaspora. Tenslotte worden de belemmeringen en<br />
mogelijkheden van een interculturele en interreligieuze dialoog vanuit de migranten behandeld.<br />
Literatuur<br />
E. Brugmans, P. Minderhoud en J. van Vugt (red.), Mythen en misverstanden over migratie, Valkhofpers,<br />
Nijmegen 2007. Reader<br />
42
Rijksuniversiteit Groningen<br />
www.rug.nl<br />
43
Faculteit der Letteren<br />
<strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Studie: Ba Communicatie en Informatiewetenschappen Jaar 1<br />
Code: LCX006P05<br />
Docent: drs. J.M.P. van Haastrecht<br />
Contactpersoon: drs. J.M.P. van Haastrecht<br />
ECTS: 5<br />
Periode: semester 2<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
http://www.rug.nl/ocasys/let/vak/show?module=22083<br />
Inhoud<br />
Deze cursus geeft een overzicht over theorie over en onderzoek naar de communicatie tussen sprekers met<br />
verschillende moedertalen en/of culturele achtergronden. De vraag staat centraal in welke mate en op welke<br />
wijze cultuur de communicatie kan beïnvloeden. Er zal aandacht worden besteed aan de verschillende<br />
vormen van interculturele communicatie binnen en over nationale grenzen in zakelijke contexten of in<br />
persoonlijke interactie, waarbij beeldvorming en vooroordelen een rol kunnen spelen, maar ook gebrekkige<br />
taalvaardigheid.<br />
Literatuur<br />
Grondslagen van interculturele communicatie. Studieveld en werkterrein, Houten: Bohn, Stafleu,<br />
Van Loghum Shadid, W.A. (1998)<br />
Reader: <strong>Interculturele</strong> communicatie<br />
Internationale Communicatie<br />
Studie: Ba Communicatie en Informatiewetenschappen Jaar 2<br />
Code: LCX009B10<br />
Docent: -<br />
Contactpersoon: -<br />
ECTS: 10<br />
Periode: semester 2<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: werkstukken<br />
http://www.rug.nl/ocasys/let/vak/show?module=21947<br />
Doel en inhoud<br />
Het doel van deze cursus is het verkrijgen van inzicht in de praktijk van professionele communicatie in een<br />
internationale setting. De voertaal is het Engels. Er wordt intensief in groepen gewerkt aan onderzoekstaken<br />
met door de groep zelf verzamelde data.<br />
Het eerste deel van de cursus is een algemene introductie over internationale communicatie: de modellen<br />
m.b.t. cultuurverschillen, de rol van tijd, ruimte, non-verbale communicatie, etiquette en vaktaal. In dit deel<br />
van de cursus worden 3 taken uitgevoerd: cross-culturele analyses van reclame, soaps en vaktaal.<br />
In het tweede deel van de cursus worden verschillende talige activiteiten behandeld in internationale<br />
zakelijke settings: het telefoongesprek, de c.v., de presentatie en de vergadering. De groepen doen een cross-<br />
44
culturele taak naar een van deze activiteiten. De laatste (individuele) taak is een zelf-reflectie betreffende de<br />
eigen kennis, vaardigheid in de interculturele communicatie en de lacunes die daar nog in bestaan.<br />
Literatuur<br />
Intercultural Communication in Business and Organisations, an Introduction. 20002, Leusden: Acco.<br />
Verluyten, P.<br />
Professional Communication in Intercultural Settings. 2002, Oxford: Blackwell Publishers Ltd. Pan,<br />
Y. et al.<br />
Some articles will be available in the library (seminar shelfs/werkcollegekast)<br />
Toegepaste Taalwetenschap I: Tweede-taalververving en meertaligheid<br />
Studie: Ba Open Colleges Letteren Jaar 1<br />
Code: LMI201B10<br />
Docent: dr. H.I. Hacquebord , prof. dr. C.L.J. de Bot<br />
Contactpersoon: dr. H.I. Hacquebord , prof. dr. C.L.J. de Bot<br />
ECTS: 10<br />
Periode: semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk opdrachten<br />
http://www.rug.nl/ocasys/let/vak/show?module=21577<br />
Inhoud<br />
In deze module wordt in gegaan op psycholinguïstische, sociolinguïstische and onderwijskundige aspekten<br />
van meertaligheid. De taalleerder als informatieverwerker staat daarbij centraal: welke taalverwerkings- en<br />
verwervingsprocessen spelen een rol bij de verwerving van een vreemde taal, welke strategieën worden<br />
gebruikt en welke invloed hebben omgevingsfactoren op het leerproces. Voor gestuurde taalverwerving<br />
wordt daarbij gekeken naar de invloed van onderwijs als informatieoverdracht en de rol van interactie in<br />
klassesituaties. Tenslotte wordt specifiek ingegaan op de verwerving van het Nederlands als tweede taal.<br />
Literatuur<br />
How languages are learned. Oxford University Press, 3e druk 2005 Lightbown, P. & Spada, N.<br />
Syllabus<br />
Communicatie in een multiculturele samenleving<br />
Studie: Ba Communicatie en Informatiewetenschappen Jaar 3<br />
Code: LCX012B05<br />
Docent: dr. H.I. Hacquebord (coördinator)<br />
Contactpersoon: dr. H.I. Hacquebord (coördinator)<br />
ECTS: 5<br />
Periode: semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: stage, werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: werkstukken<br />
http://www.rug.nl/ocasys/let/vak/show?module=21950<br />
Inhoud<br />
In dit onderdeel vindt verdieping plaats van de theorie van de interculturele communicatie binnen het kader<br />
van de Nederlandse multiculturele samenleving. Studenten voeren opdrachten uit (mondeling en/of<br />
schriftelijk) op basis van de literatuur en volgen een ministage in een institutionele context, zoals het<br />
45
onderwijs, de gemeente, de gezondheidszorg, of justitie. Zij doen voor de betreffende stage-organisatie een<br />
(literatuur)onderzoek.<br />
Literatuur<br />
Reader, wordt nog bekend gemaakt.<br />
Faculteit Gedrags- en MaatschappijWetenschappen<br />
Sociaal-culturele determinanten van gedrag en crossculturele psychologie<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: PSBA1-04<br />
Docent: Diverse docenten<br />
Contactpersoon: Prof. dr. T.T. Postmes<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 1b<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://www.rug.nl/ocasys/gmw/vak/show?module=20068<br />
Doel<br />
Inzicht geven in de vele manieren waarop anderen ons gedrag en denken beïnvloeden en laten zien dat dit<br />
beïnvloedingsproces van cultuur tot cultuur anders kan verlopen.<br />
Inhoud<br />
In de colleges komen de vele manieren aan bod waarop wij de invloed van anderen ondergaan. Die anderen<br />
kunnen aanwezig of afwezig zijn, de beïnvloeding kan bewust, maar ook vaak onbewust verlopen.<br />
Belangrijke onderwerpen die aan bod komen zijn: attitudes en sociale waarneming, sociale cognities, relaties<br />
tussen groepen en binnen groepen, intieme relaties, aggressie, hulpgedrag, het zelf, en toepassingen, zoals in<br />
de rechtzaal, de organisatie, en in situaties waarin onze gezondheid centraal staat.<br />
Ons gedrag en denken vindt altijd plaats binnen een culturele context. Ook de ontwikkeling van<br />
psychologische theorieën ondergaan de invloed van de cultuur waarbinnen die geformuleerd worden. Gezien<br />
de toenemende contacten tusen verschillende culturen krijgen culturele determinanten van gedrag extra<br />
aandacht.<br />
Literatuur<br />
Cross-culturele psychologie. De zoektocht naar overeenkomsten en verschillen tussen culturen van<br />
Oudenhoven, J.P. 9062833438 ca. € 27,00<br />
Social Psychology (12e druk) Baron, R.A., Branscombe, & Byrne 0205619215 ca. € 58,99<br />
Diversiteit in organisaties<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: PSBA3-AOP2<br />
Docent: Diverse docenten<br />
Contactpersoon: Dr. A.H. de Lange (coördinator)<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 1a<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: hoorcollege , practicum<br />
Wijze van beoordeling: practicum, schriftelijk tentamen (meerkeuze), werkstuk<br />
46
http://www.rug.nl/ocasys/gmw/vak/show?module=20092<br />
Doel<br />
Inzicht geven in sociale processen in organisaties die het gevolg zijn van diversiteit. Vanuit theoretische<br />
noties en recente empirische onderzoeksresultaten leren deze processen te verklaren en op een onderbouwde<br />
wijze interventies te ontwerpen/kiezen die inhaken op deze onderliggende processen. De student leert<br />
praktijkvraagstukken in een onderzoeksvoorstel uit te werken, de vraagstukken op basis van relevante<br />
onderzoeksresultaten te beantwoorden en hierover schriftelijk en mondeling te rapporteren.<br />
Inhoud<br />
De werkvloer wordt steeds diverser van samenstelling, zowel wat betreft onveranderbare kenmerken (zoals<br />
sekse, culturele, achtergronden en leeftijd) als wat betreft veranderbare kenmerken (zoals professionele<br />
achtergrond en werkervaring). Dit kan negatieve, maar ook positieve gevolgen hebben voor de interactie<br />
tussen medewerkers. Samenwerking tussen werknemers met verschillende achtergronden is veelal lastig en<br />
kan aanleiding geven tot conflict, communicatieproblemen en subgroepvorming. Diversiteit kan ook<br />
positieve gevolgen hebben in termen van een verhoogde creativiteit en een beter aanpassingsvermogen. In<br />
deze cursus wordt de invloed van diversiteit in organisaties op werkprocessen en – uitkomsten behandeld.<br />
Daarbij wordt aandacht besteed aan verschillende vormen van diversiteit. Tevens wordt ingegaan op<br />
werkgerelateerde factoren die bepalen of diversiteit positieve dan wel negatieve uitkomsten heeft. De sociale<br />
identiteitstheorie geldt als centraal raamwerk bij de behandeling van diversiteitsgerelateerde vraagstukken.<br />
Literatuur<br />
The psychology and management of workplace diversity (2004) Stockdale, Margaret S. and Crosby,<br />
Faye J. 1405100966 € 38,50<br />
Cross-culturele psychologie<br />
Studie: Master Psychologie<br />
Code: PSMSK-4<br />
Docent: dr. M. van Zomeren (coördinator)<br />
Contactpersoon: dr. M. van Zomeren<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 2b<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: werkstuk<br />
http://www.rug.nl/ocasys/gmw/vak/show?module=20023<br />
Doel<br />
Theoretische en empirische kennis geven van de psychologische processen die optreden wanneer mensen<br />
van verschillende culturen met elkaar in contact treden.<br />
Omschrijving Enkele studies worden uitgebreider besproken die passen bij de acculturatie van verschillende<br />
soorten groepen: immigranten, expatriates, vluchtelingen, internationale studenten. De deelnemers kunnen<br />
een van deze groepen als onderwerp van hun paper nemen. In het laatste deel van de cursus zullen de papers<br />
van de cursisten aan de orde komen. Zij geven dan een presentatie over een onderzoeksvoorstel of een<br />
interventievoorstel. Enkele van hun medecursisten fungeren dan als reviewers/discussants.<br />
Literatuur<br />
Understanding social psychology across cultures, Allyn and Bacon, 3rd edition Smith, P.B., Bond,<br />
M.H., & Kagitcibasi, C. (2006) 1412903661 € 40,00<br />
47
Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap<br />
Godsdienstpsychologie en psychoanalytische hermeneutiek - inleiding<br />
Studie: Bachelor Godsdienstwetenschap<br />
Code: THB1PSE5<br />
Docent: Wordt nader bekendgemaakt<br />
Contactpersoon: -<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege, opdracht(en)<br />
Wijze van beoordeling: mondeling tentamen, opdracht(en)<br />
http://www.rug.nl/ggw/informatieVoor/studenten/<strong>Studiegids</strong>0809.pdf<br />
Doel<br />
a. Voldoende kennis van de geschiedenis van de psychologie en de psychoanalyse om de verschillende<br />
probleemvelden in de relatie psychologie-theologie-godsdienstwetenschap te kunnen onderscheiden en<br />
situeren. Een nieuwsgierig en neutraalobserverend standpunt kunnen innemen t.a.v. religieuze fenomenen.<br />
b. Een eerste verkenning van de wijze waarop psychoanalyse toegepast kan worden bij de hermeneutiek van<br />
sprookjes, godsdienstige legenden en mythen.<br />
Inhoud:<br />
a. Een overzicht van de geschiedenis van de psychologie in haar relatie tot de godsdienst en de observatie<br />
van één paradigmatische casus. Centraal thema: de onttovering van de wereld en de ontdekking van de<br />
menselijke manipuleerbaarheid.<br />
b. Een overzicht van de psychoanalytische pogingen tot interpretatie van rituelen en symbolische verhalen,<br />
met als typevoorbeeld The uses of enchantment van B. Bettelheim.<br />
Literatuur<br />
P. Vandermeersch en H. Westerink, Godsdienstpsychologie in cultuurhistorisch perspectief,<br />
Amsterdam, 2007, € 31,50<br />
B. Bettelheim, The uses of enchantment, Londen, 1976, deel I (t/m pag.156) paperback<br />
(ISBN: 0140137270), € 22,95<br />
Migratie, cultuur en identiteit<br />
Studie: Master Godsdienstwetenschap<br />
Code: THMMCIE10<br />
Docent: dr. M.W. Buitelaar, prof.dr. T.H. Zock<br />
Contactpersoon: dr. M.W. Buitelaar<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoor-/werkcollege, practicum<br />
Wijze van beoordeling: participatie, werkstuk<br />
http://www.rug.nl/ggw/informatieVoor/studenten/<strong>Studiegids</strong>0809.pdf<br />
Doel<br />
Verdiept inzicht in de invloed van religie en cultuur op de ontwikkeling van persoonlijke en<br />
collectieve aspecten van identiteit.<br />
Verdiept inzicht in de invloed van migratie op identiteitsvorming. (m.n. etnische, religieuze, en<br />
genderidentificaties)<br />
48
Verdiepte kennis van de psychologische theorieën omtrent identiteitsvorming.<br />
Verdiepte kennis van de manieren waarop migranten in West-Europa in het algemeen en Nederland<br />
in het bijzonder vormgeven aan hun etnische en religieuze identiteit.<br />
Vaardigheid in het analyseren van de invloed van migratie op de ontwikkeling van persoonlijke en<br />
sociale identiteit.<br />
Vaardigheid in het schrijven van een werkstuk vanuit een probleemstelling toegespitst op de invloed<br />
van migratie op cultuur en identiteit.<br />
Inhoud<br />
In het college staat de invloed van migratie op de vorming en verandering van persoonlijke en sociale<br />
identiteit centraal. De thematiek wordt bestudeerd vanuit een psychologische en antropologische invalshoek.<br />
Studenten wordt gevraagd het ter college aangereikte theoretisch kader toe te passen op nader te specificeren<br />
case studies.<br />
Literatuur<br />
G. Baumann, The Multicultural Riddle. Rethinking National, Ethnic and Religious Identities,<br />
London: Routledge 1999<br />
Overige literatuur wordt nader bekendgemaakt.<br />
Moslims en Hindoes in West-Europa, in het bijzonder in Nederland<br />
Studie: Bachelor Godsdienstwetenschap<br />
Code: THB2MHE4<br />
Docent: dr. P. Berger, dr. M.W. Buitelaar<br />
Contactpersoon: dr. M.W. Buitelaar<br />
ECTS: 4<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoor-/werkcollege, zelfstudie<br />
Wijze van beoordeling: opdracht(en), referaat, schriftelijk tentamen<br />
http://www.rug.nl/ggw/informatieVoor/studenten/<strong>Studiegids</strong>0809.pdf<br />
Doel<br />
Elementaire kennis van de ontwikkelingen binnen de antropologische studie van acculturatieveprocessen<br />
(evolutionisme, diffusionisme, acculturatie, cultural accomodation).<br />
Kennis en inzicht m.b.t. acculturatie- en integratieprocessen van moslims in Europa (migranten).<br />
Kennis van acculturatieprocessen van hindoes in Europa.<br />
Vermogen om op basis van case-materiaal integratieprocessen binnen moslimgroeperingen<br />
zelfstandig te beschrijven en te analyseren.<br />
Vaardigheid in presenteren van een referaat over een dergelijkecase-study.<br />
Inhoud<br />
In de colleges zal worden bestudeerd hoe sociaal-culturele en historische ontwikkelingen gepaard gaan met<br />
religieuze acculturatie-processen. Aan bod komen:<br />
1. verschuivingen in de religieuze beleving van hindoes die vanuit Azië naar Europa trokken;<br />
2. verschuivingen in de religieuze beleving en identiteit van moslimmigranten en hun nakomelingen in<br />
Nederland.<br />
Literatuur<br />
G. Baumann, Contesting Culture. Discourses of identity in multi-ethnic London, Cambridge:<br />
Cambridge UP, 1996, € 34,00<br />
Aanvullende literatuur wordt nader bekendgemaakt.<br />
49
Antropologie van moslimsamenlevingen<br />
Studie: Algemeen Vormende Vakken, Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap<br />
Code: THAVV-D05<br />
Docent: dr. M.W. Buitelaar<br />
Contactpersoon: dr. M.W. Buitelaar<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoor-/werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijk tentamen<br />
http://www.rug.nl/ggw/informatieVoor/studenten/<strong>Studiegids</strong>0809.pdf<br />
Doel<br />
Elementaire kennis van de geschiedenis van de islam en van de belangrijkste geloofsstellingen,<br />
rituelen en symbolen.<br />
Elementaire kennis van de manier waarop islamitische geloofstelingen, rituelen en symbolen in<br />
lokale contexten gestalte krijgen.<br />
Elementaire kennis vn de rol van de islam in het dagelijks leven van moslims in het Midden Oosten<br />
en Nederland.<br />
Elementair inzicht in de toepassing van gangbare begrippen binnen de antropologie op<br />
bovengenoemde thema‘s.<br />
Elementair vermogen om actuele gebeurtenissen betreffende de islam en het Midden Oosten binnen<br />
de antropologische discussie over dit aandachtsveld te plaatsen.<br />
Inhoud<br />
Velen in het Westen zien ‗de islam‘ als een monolithisch blok dat een bedreiging vormt voor westerse<br />
waarden. Een dergelijk beeld doet geen recht aan de complexiteit van de islam, noch aan de religieuze<br />
beleving van concrete moslims. Een persoon is immers nooit alleen moslim, maar ook een vrouw of een<br />
man, jong of oud, gehuwd of ongehuwd, geschoold of ongeschoold, etc. Daarnaast behoort een moslim ook<br />
altijd tot een etnische groep, een klasse, een familie, een streek, een land, een dorp of een stad. Dit alles<br />
beïnvloedt de manier waarop mensen de islam beleven. In dit college staat deze bredere culturele context van<br />
de geloofsbeleving van moslims centraal. Na een schets van de ontstaansgeschiedenis en belangrijkste<br />
leerstellingen en rituelen van de islam, zal worden ingegaan op de vraag hoe moslims uit het islamitisch<br />
repertoire van symbolen, rituelen en geloofsstellingen richtlijnen formuleren om zich op de wereld te<br />
oriënteren en antwoorden te vinden op fundamentele levensvragen. In het bijzonder zal aandacht worden<br />
besteed aan de manier waarop moslims in Nederland gestalte geven aan hun religieuze overtuiging.<br />
Literatuur<br />
M. Buitelaar, Islam en het dagelijks leven. Religie en cultuur onder Marokkanen, Amsterdam, Atlas,<br />
2006<br />
G. Marranci, Anthropology of Islam, Oxford: Berg, 2008, € 20,00<br />
Reader (verkrijgbaar op de onderwijsadministratie)<br />
50
Universiteit van Amsterdam<br />
www.uva.nl<br />
51
Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen<br />
Cross-Cultural Psychology<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: BS15<br />
Docent: mw. dr D.A. van Hemert<br />
Contactpersoon: mw. dr D.A. van Hemert (Roetersstraat 15 kamer A. 912, +31 20 5256886)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Semester 1 Blok 1, Semester 2 Blok 1<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Classes<br />
Wijze van beoordeling: Written exam<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/8930.html<br />
Inhoud<br />
Cross-cultural psychology studies differences and similarities in psychological functioning across cultural<br />
and ethnic groups, and tries to explain these differences and similarities in terms of sociocultural, ecological,<br />
and biological factors. This course highlights different areas of research, such as development, personality,<br />
and social behavior (for example, the extent to which people conform, their values, their interpretations of<br />
their own and others‘ behavior, and gender-specific behavior). In addition, cross-cultural differences in<br />
measured intelligence and potential explanations for these differences are discussed within the context of the<br />
public debate on the causes of cultural and ethnic differences. Another topic is cultural differences in<br />
language development and the Sapir-Whorf hypothesis of linguistic relativity, which states that language<br />
determines thinking. The relation between emotions and culture is extensively discussed, as well as<br />
similarities and differences in sensory perception (hearing, seeing, tasting), perception of two-dimensional<br />
figures and perception of depth. More applied topics in this course are acculturation and intercultural<br />
relations, and cross-cultural differences in communication and negotiation. Finally, methodological aspects<br />
of cross-cultural psychology will be discussed in detail, including design, ways to collect data, and possible<br />
sources of bias.<br />
In the first semester the course will be taught in English if exchange students participate. The course is taught<br />
in Dutch during the second semester. Students in the social psychology bachelor have priority in case of large<br />
number of students.<br />
Literatuur<br />
Berry, J. W., Poortinga, Y. H., Segall, M. S., & Dasen, P. R. (2002). Cross-cultural psychology.<br />
Research and applications (2nd edition). Cambridge University Press. ISBN: 9780521646178 (± €<br />
42,-).<br />
Cultuur en gezondheid<br />
Studie: Psychologie<br />
Code: BK34<br />
Docent: mw. K Hohnen en mw. dr. AMM Kolk<br />
Contactpersoon: mw. dr. AMM Kolk<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Semester 1 blok 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Opdrachtgestuurd, intensief programma met 8 plenaire bijeenkomsten<br />
52
Wijze van beoordeling: literatuurtentamen (tien korte, open vragen), paper, aanwezigheid (verplicht)<br />
& inbreng, interview, en actieve deelname rollenspelen.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/8889.html<br />
Inhoud<br />
Kennis van theorie en praktijk van culturele verschillen in somatische en psychische gezondheid. Het gaat<br />
hierbij zowel om verschillen tussen samenlevingen als verschillen binnen één samenleving (autochtonen<br />
versus allochtonen, mannen versus vrouwen, armen versus rijken). Thema‘s zijn voorts: universaliteits-<br />
versus relativistische/cultuurspecifieke benadering, de rol van migratie, de rol van acculturatie, beleving<br />
versus presentatie van klachten, interculturele communicatie en gespreksvoering, valkuilen in de diagnostiek,<br />
het opbouwen van een vertrouwensrelatie, interculturele hulpverlening/vrouwen- en mannenhulpverlening,<br />
implicaties voor beleid en organisatie van de gezondheidszorg. Vaardigheid in schriftelijke presentatie. Er<br />
wordt tevens aandacht besteed aan de eigen houding ten opzichte van mensen met een andere culturele<br />
achtergrond.<br />
Literatuurlijst<br />
(Onder voorbehoud van beschikbaarheid)<br />
Knipscheer, J.W. & Kleber, R. (2008). Psychologie en de multiculturele samenleving. Tweede editie<br />
(€29,50).<br />
Kolk, A.M. (2003). Sekse, gender en lichamelijke gezondheid. Handboek Klinische Psychologie, 4, 1-<br />
24.<br />
Knipscheer, J.W., & Kleber, R.J. (2004). A Need for Ethnic Similarity in the Therapist-Patient<br />
Interaction? Mediterranean Migrants in Dutch Mental-Health Care. Journal of Clinical Psychology,<br />
60 (6). 543-554.<br />
Robinson, M.E., Riley, J.L III, & Myers, C.D. (2000). Psychosocial Contributions to Sex-Realted<br />
Differences in Pain Responses. In: Fillingim, R.B. (Ed.). Sex, Gender, and Pain. (pp. 41-68). Seattle:<br />
IASP Press.<br />
Hofstede, G., & McCrae, R.R. (2004). Personality and Culture Revisited: Linking Traits and Dimensions<br />
of Culture. Cross-Cultural Research, Vol #* No 1, 52-88.<br />
Overige literatuur wordt later bekendgemaakt.<br />
Inleiding Culturele Antropologie<br />
Studie: Bachelor Antropologie<br />
Code: 01D<br />
Docent: dr. A.T. Strating<br />
Contactpersoon: dr. A.T. Strating<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges en mentor/begeleidingsgroepen.<br />
Wijze van beoordeling: Tussentoets, opdrachten en schriftelijk eindtentamen<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/844.html<br />
Doel<br />
Het verkrijgen van een breed, maar ook grondig overzicht van de centrale begrippen, theorieën en<br />
etnografische bronnen van de sociale en culturele antropologie. Na afronding van dit onderdeel hebben de<br />
studenten inzicht in de wijze waarop in de antropologie culturele en sociale vraagstukken worden bestudeerd<br />
en geanalyseerd.<br />
Inhoud<br />
Door middel van de hoorcolleges en de in de mentorgroepen behandelde literatuur krijgen de studenten een<br />
algemene inleiding in de antropologie. De hoorcolleges en het handboek geven een overzicht van<br />
53
antropologische thema‘s, begrippen en theorieën die vervolgens aan de hand van de etnografische en<br />
theoretische literatuur op meer gedetailleerde wijze worden bestudeerd. De hoorcolleges dienen als inleiding<br />
en aanvulling op de te lezen literatuur, die vervolgens in de mentor-werkgroepen wordt behandeld. De<br />
meeste aandacht wordt daarbij besteed aan het verklarend bespreken, zoeken naar hoofdlijnen en kritisch<br />
beoordelen van de bestudeerde literatuur.<br />
Literatuur<br />
Eriksen, Thomas Hylland (2001). Small Places, Large Issues. An Introduction to Social and Cultural<br />
Anthropology. London: Pluto Press<br />
Harris, Marvin (1974). Cows, Pigs, Wars & Witches. The Riddles of Culture. New York: Random House.<br />
(Latere edities of edities van andere uitgevers zijn ook toegestaan).<br />
Andere literatuur wordt in de handleiding bekend gemaakt.<br />
Inleiding in de Sociologie der Niet-Westerse Samenlevingen<br />
Studie: Bachelor Antropologie<br />
Code: 02D<br />
Docent: prof. dr. M.A.F. Rutten<br />
Contactpersoon: prof. dr. M.A.F. Rutten<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges en responsiecolleges<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/1408.html<br />
Doel<br />
Eerste kennismaking met de sociaal-wetenschappelijke studie van het niet-westen in historisch perspectief en<br />
in relatie tot ontwikkelingen in het westen. Het doel is inzichten te krijgen in de dynamiek en stagnatie van<br />
samenlevingen door de ontwikkelingen op macro-niveau te verbinden met het micro-niveau. Centrale<br />
doelstellingen zijn de analyse van de lange-termijn ontwikkeling van de Noord-Zuid verhoudingen, van<br />
productiesystemen, van het fenomeen ontwikkeling en de diverse paradigmatische benaderingen daarbij en<br />
van enkele concrete manifestaties van ontwikkeling zoals globalisering, arbeid, ondernemerschap, en<br />
migratie. Het verkrijgen van theoretische inzichten wordt gekoppeld aan de opbouw van empirische kennis<br />
over de geschiedenis van de mondiale verhoudingen.<br />
Inhoud<br />
Het programma bestaat uit een samenhangende serie hoorcolleges waarin de ontwikkelingen van de<br />
wereldorde (de mondialisering), de veranderingen binnen lokale samenlevingen, en de rol van arbeid,<br />
ondernemerschap en migratie worden besproken in historisch en vergelijkend perspectief.<br />
Daarnaast vindt een uitwerkingscollege plaats dat bestaat uit de volgende onderdelen:<br />
- Thematische colleges over onderwerpen uit de niet-westerse sociologie (hierin zullen ook regelmatig<br />
illustraties van de stof worden gegeven in de vorm van documentaires)<br />
- Responsie/werkcolleges die betrekking hebben op de opgegeven literatuur die individueel is bestudeerd.<br />
Literatuur<br />
Eric Wolf (1982, 1997), Europe and the People without History. Berkeley: University of California<br />
Press. Latere edities zijn ook toegestaan.<br />
Nicole Constable (2007, 2nd edition), Maid to Order in Hong Kong: Stories of Migrant Workers. Ithaca<br />
and London: Cornell University Press. Dit is een volledig herziene versie van de 1997 editie, die dan<br />
ook niet meer bruikbaar is.<br />
Overige literatuur, waaronder losse artikelen worden aan het begin van het college bekend gemaakt.<br />
54
Sociale Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies<br />
Migratie, segregatie en integratie I en II<br />
Studie: Geografie, Planologie Bachelor en Internationale Ontwikkelingsstudies Minor<br />
Code: 217.1-2 FRWA<br />
Docent(en): prof.dr. J.J. Latten, dr. J. Mansvelt Beck, mw. prof.dr. C.H. Mulder (coördinator), dr.<br />
W.J.M. Ostendorf en prof.drs. P.J. Scheffer<br />
Contactpersoon: mw. prof.dr. C.H. Mulder Nieuwe Prinsengracht 130 kamer G2.04<br />
+31 20 5254014<br />
ECTS 10 ( 5 deel I)<br />
Periode(n) Semester 2 blok 1 en 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Colloquium, 1 of 2 excursie(s). KostenCa. € 50,-.<br />
Toetsvorm: Actieve deelname aan het colloquium. Reeks kleine opdrachten.<br />
Schriftelijk tentamen na het eerste deel. Paper na het tweede deel.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/sgs/nl/c/9142.html<br />
Doel<br />
Gehele vak Studenten:<br />
kennen de recente ontwikkelingen en vraagstukken op het terrein van migratie, segregatie en de<br />
integratie<br />
van migranten in Nederland en in andere Westerse landen;<br />
kennen de belangrijkste theorieën, standpunten en centrale argumenten uit de wetenschappelijke<br />
literatuur betreffende deze thema‘s en kunnen deze kritisch beoordelen;<br />
kunnen in de wetenschappelijke literatuur en in rapporten gepresenteerde onderzoeksresultaten<br />
interpreteren en op waarde schatten;<br />
kunnen over de bestudeerde vraagstukken een eigen standpunt formuleren en hierover zowel<br />
mondeling als schriftelijk helder rapporteren;<br />
kunnen de beleidsopties overzien bij het beïnvloeden van buitenlandse migratie en segregatie en<br />
integratie van migranten, en de onbedoelde gevolgen van beleid. Leerdoelen deel I: Studenten:<br />
kennen de recente ontwikkelingen en vraagstukken op het terrein van migratie naar Nederland en<br />
naar andere Westerse landen, en kennen deze op basisniveau ook op het terrein van de segregatie en<br />
integratie van migranten;<br />
kennen de belangrijkste theorieën, standpunten en centrale argumenten uit de wetenschappelijke<br />
literatuur betreffende migratie en kunnen deze kritisch beoordelen;<br />
kunnen in de wetenschappelijke literatuur en in rapporten gepresenteerde onderzoeksresultaten<br />
interpreteren en op waarde schatten;<br />
kunnen over de bestudeerde vraagstukken een eigen standpunt formuleren en hierover zowel<br />
mondeling als schriftelijk helder rapporteren.<br />
Inhoud<br />
Migratie is een belangrijk demografisch en geografisch proces met diepgaande gevolgen voor zowel<br />
samenlevingen en regio‘s als voor de individuele migranten. In tal van Europese landen is de zoektocht volop<br />
gaande: hoe kunnen mensen met zeer uiteenlopende sociale en culturele achtergronden samenleven; wat<br />
betekent het om te spreken over de integratie van migranten? In deze cursus worden het verschijnsel migratie<br />
en de positie van migranten vanuit verschillende gezichtspunten belicht. Allereerst besteden we aandacht aan<br />
de oorzaken en gevolgen – op individueel en maatschappelijk niveau – van verhuizen, binnenlandse en<br />
buitenlandse migratie. In dit onderdeel komen verschillende benaderingen van migratie aan de orde,<br />
waaronder de levensloopbenadering en migratie als investering in menselijk kapitaal. Bediscussieerd wordt<br />
in hoeverre de verschillende benaderingen geschikt zijn voor het bestuderen van verschillende typen migratie<br />
en verhuizen, zoals woningmarktgestuurde migratie, arbeidsmarktgestuurde migratie en andere typen<br />
55
migratie. De bestudeerde gevolgen voor het individu en huishouden zijn die op het terrein van sociale<br />
vraagstukken als de woningmarkt- en arbeidsmarktpositie. Wat betreft de gevolgen voor de samenleving<br />
beperken we ons vooral tot de immigratie naar Nederland en andere westerse landen, waarbij een toespitsing<br />
plaatsvindt op de gevolgen voor de demografische ontwikkeling van Nederland en de sociaal-culturele<br />
gevolgen van immigratie. Vervolgens besteden we aandacht aan de oorzaken en gevolgen van etnische<br />
segregatie. We bestuderen hoe de processen verlopen waarbij migranten en hun nakomelingen elkaar<br />
opzoeken, of onbedoeld bij elkaar terechtkomen, op de terreinen wonen, arbeid en school, wat de oorzaken<br />
zijn van deze processen, en wat dit voor buurten, individuen en huishoudens betekent. Het derde onderwerp<br />
is de integratie van migranten op zowel sociaal-economisch als sociaal-cultureel gebied. Integratie is per<br />
definitie een tweezijdig proces. Daarom beperken we ons niet tot de ‗prestaties‘ van migranten, maar houden<br />
we ons ook bezig met reacties hierop van de ontvangende samenleving, waaronder discriminatie en<br />
uitsluiting. In de cursus komen ook de mogelijkheden aan de orde die overheden hebben om immigratie,<br />
segregatie en integratie te beïnvloeden, dat wil zeggen de wijze waarop overheden in Europa invulling<br />
hebben gegeven aan beleid op deze terreinen, en de bedoelde en onbedoelde gevolgen van het beleid. Daarbij<br />
raken we aan fundamentele vragen: hoe maakbaar is de migratie, hoe stuurbaar zijn segregatie en<br />
desegregatie en hoe maakbaar is de integratie? Hoe ver mogen overheden gaan, bijvoorbeeld als het gaat om<br />
de regulering van huwelijksmigratie? In hoeverre kan een overheid ertoe bijdragen dat migranten zich gaan<br />
identificeren met hun nieuwe land? In de cursus wordt onder andere gebruik gemaakt van theoretische<br />
artikelen uit belangrijke wetenschappelijke tijdschriften, waaronder enkele ‗klassiekers‘ uit de<br />
migratieliteratuur. Geprobeerd wordt steeds een expliciete link te leggen tussen de theoretische benaderingen<br />
en concreet wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor komt de student veel te weten over hoe wetenschappelijk<br />
onderzoek naar migratie, segregatie en integratie in zijn werk gaat. Deel I (5 ECTS) wordt door alle<br />
deelnemers gevolgd en omvat het onderwerp migratie en die zittingen over segregatie en integratie waarin de<br />
huidige stand van zaken met betrekking tot deze onderwerpen wordt behandeld. Deel II (5 ECTS) kan alleen<br />
gevolgd worden door deelnemers aan deel I en omvat het grootste deel van de zittingen over segregatie en<br />
integratie, waarin deze onderwerpen verder worden uitgediept, plus de zittingen over overheidsbeleid met<br />
betrekking tot migratie, segregatie en integratie.<br />
Transnational Migrant Networks and Flows<br />
Studie: Sociale Geografie Bachelor, International Development Studie Minor<br />
Code: FRWA 210<br />
Docent(en): mw. dr. V. Mazzucato (coördinator)<br />
Contactpersoon: mw. dr. V. Mazzucato Nieuwe Prinsengracht 130 kamer G2.16<br />
+31 20 5254395<br />
ECTS: 5<br />
Periode(n): Semester 1 blok 1, voertaal Engels<br />
Werkwijze: Lectures, seminars, and assignments. Participation in class discussions and<br />
presentations.<br />
Toetsvorm: Participation in class. Interview. Written exam. Interview report.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/sgs/nl/c/9135.html<br />
Doel<br />
Students:<br />
Know the main debates around migration and development for countries in the Global South. ·<br />
Know the different dimensions of the concept transnationalism.<br />
Know the most important theories, approaches and central arguments in the academic literature on<br />
migration & development and transnationalism.<br />
Can interpret and analyze theoretical and empirical academic literature in the areas of migration &<br />
development and transnationalism.<br />
Can conduct interviews related to the topic of transnationalism and report here over.<br />
Can formulate a well-supported argument with regards to transnational phenomena based on the<br />
literature and interviews conducted.<br />
56
Inhoud<br />
Migrants create and maintain linkages with people back home as well as with people in countries to which<br />
they migrate. These linkages form transnational networks through which all sorts of goods, money, services<br />
and ideas flow. Ultimately these flows have an impact on social, political, economic and cultural phenomena<br />
in migrant sending countries as well as in the neighbourhoods and cities that migrants live in. This course<br />
studies transnational networks and flows that link migrant sending countries with phenomena in migrant<br />
receiving countries. The Global South will appear prominently in the course. Networks and flows connecting<br />
the Global North with the Global South will be studied as well as networks and flows within the Global<br />
South. The course begins with a review of theories on the migration and development nexus and issues<br />
concerning migration from the perspective of migrant sending countries (e.g. brain drain vs. brain<br />
circulation). It then presents transnational approaches as a way of studying migrant realities and<br />
understanding the linkages that exist between migrant sending and receiving countries created through<br />
transnational networks. The course is comprised of lectures and seminars. In the lectures, theories and<br />
approaches to transnational networks and flows will be presented and analyzed. These will be compared with<br />
theories of migration & development that preceded transnational approaches to the study of migration. In the<br />
seminars, empirical examples will be discussed from literature and documentaries to highlight the theories<br />
discussed in the academic literature. Attention will be given to the change in institutions experienced in both<br />
migrant sending and receiving countries as a result of transnational migration. Policy measures and other<br />
options that exist in migrant sending and receiving countries in the Global South will also receive attention.<br />
Further, students will be taught interview techniques and how to analyze and report results of interviews.<br />
Students will apply and combine their theoretical knowledge and interview skills in an interview report<br />
written at the end of the course.<br />
Minor Internationale Ontwikkelingsstudies<br />
The bachelor minor in International Development Studies can be combined with any other study. Students in<br />
political sciences, anthropology, human geography, communication, economics, law, literature, pedagogy or<br />
educational studies can pursue the minor in International Development Studies and combine it with their<br />
major.<br />
However, the minor in International Development Studies is also suitable for students in biology or<br />
chemistry who want to learn the social circumstances in which certain technologies are implemented and<br />
used. By combining a study in a particular discipline with this interdisciplinary minor, you will build up a<br />
broad expertise. You will also learn how different scientific fields are inter-related. This will provide you<br />
with an opportunity to contribute, from a broad and international perspective, possible solutions to complex<br />
social problems. The minor is particularly of interest to students who aspire to a career with international<br />
components.<br />
The minor in International Development Studies is a good preparation for the English Master's in<br />
International Development Studies (see http://www.ishss.uva.nl ). However, do take into account that the<br />
Master's in International Development Studies is a selective master's, in which only a limited number of<br />
students can be enrolled each year after an application and selection procedure. Although obtaining the minor<br />
will increase your chances, it will not provide automatic admission to the Master's in International<br />
Development Studies.<br />
Introductory Course International Development Studies<br />
Study: International Development Studies<br />
Code: FRWA 205<br />
Docent(en): dr. N.P.C. Beerepoot (coördinator), mw. drs. M. Lopes Cardozo, dr. M.<br />
Novelli en mw. drs. N.R.M. Pouw<br />
Contactpersoon: dr. N.P.C. Beerepoot Nieuwe Prinsengracht 130 kamer G2.08<br />
+31 20 5255753<br />
ECTS: 10<br />
Periode(n): Semester 1 en 2<br />
57
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures, group discussions in class and on Blackboard, and group<br />
assignment. During the entire course, active student participation is<br />
required. At the end of the course there is an excursion to a development<br />
organisation or the Ministry of Foreign Affairs (half a day).<br />
Toetsvorm: Written assignment (take home exam, 70%), group paper (on Poverty<br />
Reduction Strategy Papers, 30%).<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/9146.html<br />
Doel<br />
Students:<br />
Know about international developments including post-war restructuring and economic growth,<br />
debt-led growth, the debt crisis, the neo-liberal agenda and the ‗lost decade for development‘, the<br />
UN conferences on social and environmental development, poverty reduction and the Millennium<br />
Development Goals and their social, economic, political, and environmental consequences for<br />
people in developing countries;<br />
Know the basic concepts and theories of international development, notably modernisation,<br />
dependency, neo-liberalism, people-centred development, post-development, postcolonialism and<br />
alternative development;<br />
Have insight into the history of development strategies and co-operation;<br />
Understand the role of important actors, notably national governments, the Bretton Woods<br />
institutions, international NGOs, and CSOs in international development;<br />
Have insight into current issues and debates in international development (e.g. social policies and<br />
change, good governance, sustainable development, poverty reduction strategies and the role of<br />
culture and ethnicity), within a context of globalisation;<br />
Are able to critically reflect on such issues and debates, and transmit these reflections both verbally<br />
and in writing.<br />
Inhoud<br />
The purpose of the course is to provide an introduction into development theory and practice from an<br />
interdisciplinary perspective. Starting with an overview of the history of development co-operation, the main<br />
concepts and ideas on development will be introduced (‗World Development‘). In doing so, we will explain<br />
the principal features of the theories underlying past and present approaches to international development,<br />
and discuss the role of the different actors including international organisations, national government and<br />
civil society organisations of development co-operation (‗International Development Theory‘, ‗Architecture<br />
of Development‘). In learning about development policies, they will be related to practical situations and to<br />
the consequences for poor and marginalized groups. This will provide the student a knowledge base to<br />
critically and independently assess issues in the current development debate, and those that are inter-related<br />
to processes of globalisation. In the first part of the course the focus in the lectures will be on acquiring basic<br />
knowledge on concepts and theories of international development, and understanding the historical<br />
background and the institutional organisation of development co-operation. In the second part of the course<br />
(Livelihoods, Thematic Subjects) the focus will be on applying this knowledge to present-day development<br />
problems and the development debate.<br />
The following blocks of lectures can be identified in the course:<br />
1. Introduction<br />
2. World Development (development of the world in the past 50 years, North-South linkages)<br />
3. International Development Theory (introduction to various ‗theories‘ of development)<br />
4. Architecture of development (working of WB, VN, donor agencies, NGO‘s etc.)<br />
5. Livelihoods, households and community (with rural and urban focus)<br />
6. Thematic subjects (e.g. health, education, metropolitan governance, small enterprise<br />
development, changing international division of labour; depending on area of expertise lecturer<br />
and guest speakers)<br />
Literatuur:<br />
Greig, A., D. Hulme and M. Turner, Challenging Global Inequality: Development Theory and<br />
practice in the 21st Century (available at Selexyz Roeterstraat 41).<br />
58
Additional literature for this course will be accessible through the digital library.,-<br />
Ingangseis:<br />
First year BA completed.<br />
Minor IDS students will be registered automatically for this course if they register for the minor IOS via<br />
website of IIS: http://www.iis.uva.nl . This course is not an elective!<br />
Transnational Migrant Networks and Flows<br />
Studie: Geografie, Planologie Bachelor en Internationale Ontwikkelingsstudies<br />
Minor<br />
Code: FRWA 210<br />
Docent(en): mw. dr. V. Mazzucato (coördinator)<br />
Inlichtingen: mw. dr. V. Mazzucato Nieuwe Prinsengracht 130 kamer G2.16<br />
+31 20 5254395<br />
ECTS: 5<br />
Periode(n): Semester 1 blok 1<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Lectures, seminars, and assignments. Participation in class discussions and<br />
presentations.<br />
Toetsvorm· Participation in class. Interview. Written exam. Interview report.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/9135.html<br />
Doel<br />
Students<br />
Know the main debates around migration and development for countries in the Global South.<br />
Know the different dimensions of the concept transnationalism.· Know the most important<br />
theories, approaches and central arguments in the academic literature on migration & development<br />
and transnationalism.<br />
Can interpret and analyze theoretical and empirical academic literature in the areas of migration &<br />
development and transnationalism.<br />
Can conduct interviews related to the topic of transnationalism and report here over.<br />
Can formulate a well-supported argument with regards to transnational phenomena based on the<br />
literature and interviews conducted.<br />
Inhoud<br />
Migrants create and maintain linkages with people back home as well as with people in countries to which<br />
they migrate. These linkages form transnational networks through which all sorts of goods, money, services<br />
and ideas flow. Ultimately these flows have an impact on social, political, economic and cultural phenomena<br />
in migrant sending countries as well as in the neighbourhoods and cities that migrants live in. This course<br />
studies transnational networks and flows that link migrant sending countries with phenomena in migrant<br />
receiving countries. The Global South will appear prominently in the course. Networks and flows connecting<br />
the Global North with the Global South will be studied as well as networks and flows within the Global<br />
South. The course begins with a review of theories on the migration and development nexus and issues<br />
concerning migration from the perspective of migrant sending countries (e.g. brain drain vs. brain<br />
circulation). It then presents transnational approaches as a way of studying migrant realities and<br />
understanding the linkages that exist between migrant sending and receiving countries created through<br />
transnational networks. The course is comprised of lectures and seminars. In the lectures, theories and<br />
approaches to transnational networks and flows will be presented and analyzed. These will be compared with<br />
theories of migration & development that preceded transnational approaches to the study of migration. In the<br />
seminars, empirical examples will be discussed from literature and documentaries to highlight the theories<br />
discussed in the academic literature. Attention will be given to the change in institutions experienced in both<br />
migrant sending and receiving countries as a result of transnational migration. Policy measures and other<br />
options that exist in migrant sending and receiving countries in the Global South will also receive attention.<br />
59
Further, students will be taught interview techniques and how to analyze and report results of interviews.<br />
Students will apply and combine their theoretical knowledge and interview skills in an interview report<br />
written at the end of the course.<br />
Health and Development<br />
Studie: Geography, Planning Bachelor and International Development Studies<br />
Minor<br />
Code: FRWA 222<br />
Docent(en): mw. dr. W. Koster (coördinator)<br />
Contactpersoon: mw. dr. W. Koster OZ Achterburgwal 185 kamer 208<br />
+31 20 5256596<br />
ECTS: 10 ( (In overleg met de docent kan een gedeelte van het vak gevolgd<br />
worden, met een studielast van 5 ECT) )<br />
Periode(n): Semester 2 block 1,<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures and discussions<br />
Toetsvorm: Attendance (at least 11 meetings and the seminar), active participation in<br />
discussions, and preparation of presentation and questions for discussion.<br />
The final grade is composed of: 3 commentaries on literature (30%), essay<br />
on the book of Farmer (20%), paper and paper presentation (50%).<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/9181.html<br />
Doel<br />
Students:<br />
Know the key concepts, themes, problems, discourses and approaches concerning (ill) health and<br />
health care in developing countries as well as the relations between health and development;<br />
Are able to critically reflect on the subject matter of the course and to present their views both<br />
verbally and in writing.<br />
Inhoud<br />
In this course we pay attention to the major discourses, concepts and policies concerning health and health<br />
care in developing countries and the mutual causal relations between ill-health and poverty. We look at health<br />
and ill health from a social science and socio-epidemiological perspective. During the course the following<br />
themes will be addressed: environmental, social, cultural, political, and economic aspects of (ill) health and<br />
health care; community participation in health care; social epidemiology; global health policies and strategies<br />
including primary health care, health sector reforms, sector-wide approach, global public private initiatives;<br />
traditional health care; gender and health; access to treatment; essential drugs and the millennium<br />
development goals for health. We pay special attention to key global health issues including HIV & AIDS,<br />
other major communicable diseases, sexual and reproductive health and rights, and female genital<br />
surgery/mutilation and refugees.<br />
Onderwijsvorm<br />
The course consists of an introductory lecture, 12 lectures in which class participation plays an important<br />
role, and a concluding seminar in which students present their papers. The 12 lectures consist of a<br />
presentation by the (guest) lecturer followed by class discussion and group work. Students have to complete<br />
readings in advance of each lecture and complete four assignments: write three short commentaries (2 A4) on<br />
the literature for three of the lectures and prepare, in groups of 2 or 3 students, one presentation and<br />
questions for discussion on the topic of one week‘s lecture.<br />
Literatuur:<br />
Book by Paul Farmer ‗ Infections and inequalities. The modern plagues.‘<br />
articles (list with titles available in January 2007).<br />
60
Bijzonderheden<br />
Guest lecturers are from WEMOS, Royal Tropical Institute (KIT), Medical Anthropology Unit of the<br />
University of Amsterdam, MSF, and consultancy firms.<br />
Factulteit der Geesteswetenschappen<br />
Religiestudies: methodieken en thema's<br />
Studie: Bachelor Religiestudies<br />
Code: RS6016<br />
Docent: dr. C.K.M. von Stuckrad<br />
Contactpersoon: dr. C.K.M. von Stuckrad<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: 5 toetsmomenten<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/7513.html<br />
Doel<br />
Kennismaking met de belangrijkste theoretische vraagstukken omtrent de bestudering van religie en met de<br />
geschiedenis van het vak religiestudies. De studenten leren de problematiek van het definiëren van 'religie'<br />
kennen en kunnen verschillende benaderingen van religie in hun context plaatsen en beoordelen.<br />
Eindtermen:<br />
De studenten zijn in staat de aangeboden kennis over belangrijke onderwerpen van het vak<br />
religiestudies te reproduceren. ( Corresponderende toetsvorm: korte KAVV's en take-hometentamen.)<br />
De studenten kunnen in groepsverband wetenschappelijke vraagstukken presenteren en in discussies<br />
hun eigen stellingen verdedigen. ( Corresponderende toetsvorm: mondelinge presentaties en<br />
discussieforum op Blackboard.)<br />
De studenten zijn in staat om onder begeleiding een wetenschappelijke discussie te volgen en enkele<br />
aspecten ervan schriftelijk te presenteren; ze kunnen wetenschappelijke literatuur zoeken over een<br />
thema uit het college. ( Corresponderende toetsvorm: literatuurlijst en korte paper.)<br />
Inhoud<br />
De religiewetenschap ontstond als een onafhankelijke discipline in de negentiende eeuw, in verband met de<br />
filologie, de christelijke theologie en een belangstelling voor buiten-Europese culturen. De geschiedenis van<br />
het vak levert bepaalde vraagstukken en problemen op die het onderwerp zijn van deze cursus. Als een<br />
introductie tot de terminologie en de methodiek van de religiewetenschap zullen de volgende vragen centraal<br />
staan: Wat betekent ‗religie‘ eigenlijk? Wat is het onderwerp van deze discipline? Welke gevolgen hebben<br />
definities van religie? Hoe ontstaan religieuze identiteiten? Hoe is de relatie tussen religie en de publieke<br />
sfeer? Antwoorden worden besproken in verband met cultuurwetenschappelijke benaderingen en theorieën,<br />
zoals postcolonial studies en gender studies. De nadruk zal liggen op religies in de hedendaagse cultuur en de<br />
opkomst van seculiere wereldbeelden in het westen.<br />
Deze module bestaat uit een hoorcollege en een werkgroep waarin de voorbereidingsliteratuur en<br />
vraagstukken uit het hoorcollege worden besproken. Verder wordt de module in nauw overleg en<br />
samenwerking met het vakspecifieke gedeelte van ―Academische Vaardigheden‖ doorgevoerd.<br />
Literatuur<br />
Aanbevolen, maar niet verplicht:<br />
Willi Braun & Russell T. McCutcheon, red. Guide to the Study of Religion, London & New York<br />
2000.<br />
61
Voor degenen die Duits lezen:<br />
Hans G. Kippenberg & Kocku von Stuckrad, Einführung in die Religionswissenschaft: Gegenstände<br />
und Begriffe. München: C.H. Beck, 2003.<br />
De studiehandleiding (met literatuurlijst, het programma, en verdere informatie) is vanaf een maand voor<br />
aanvang van de module te downloaden op http://www.vonstuckrad.com (zie ―Courses‖).<br />
Godsdienstpsychologie<br />
Studie: Bachelor Religiestudies<br />
Code: OKCA<br />
Docent: prof.dr. J.A. van Belzen<br />
Contactpersoon: prof.dr. J.A. van Belzen<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: zelfstudie en hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: één mondelinge presentatie, drie schriftelijke toetsen<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/5731.html<br />
Inhoud<br />
De module biedt een elementaire inleiding in de godsdienstpsychologie alsmede in haar geschiedenis: naast<br />
een aantal klassieke theorieën komt meer recente theorieontwikkeling aan de orde.<br />
Literatuur<br />
Wulff, D.M., Psychology of religion. Classic and contemporary, second edition; New York, 1997<br />
Belzen, J.A. van, Psychologie en het raadsel van de religie. Amsterdam: Boom, 2007<br />
syllabus.<br />
Islam<br />
Studie: Bachelor Religiestudies<br />
Code: RS6015<br />
Docent: dr. R.L.A. van Leeuwen<br />
Contactpersoon: dr. R.L.A. van Leeuwen<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkgroep<br />
Wijze van beoordeling: schriftelijke opdrachten en schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/5735.html<br />
Doel<br />
Het verwerven van basiskennis over de islam en over wetenschappelijke benaderingen van aspecten van de<br />
islam, zoals ontstaansgeschiedenis, religieuze teksten, stromingen, actuele discussies, enz.; inzicht in het<br />
actuele debat over de islam in de moderne samenleving.<br />
Inhoud<br />
Deze module biedt een inleiding op de islam vanuit religiewetenschappelijk perspectief, waarbij de aandacht<br />
zich vooral richt op de moderne verschijningsvormen van de islam en de actuele debatten met betrekking tot<br />
de plaats van de islam in de moderne samenleving. Er zal worden ingegaan op de variëteit aan opvattingen<br />
en praktijken van moslims ten aanzien van religie, cultuur en samenleving. Aan de hand van een aantal<br />
62
thema's wordt uitgewerkt hoe deze opvattingen en praktijken historisch vorm hebben gekregen en zich tot<br />
elkaar verhouden. Deze thema's zijn onder meer: koranwetenschap, islamitisch recht, volksgeloof, mystiek,<br />
Europese islam, globalisering en politieke islam.<br />
Literatuur<br />
Henk Driessen (red.), In het huis van de Islam, verschillende drukken (€ 24,50)<br />
Islam in Europa: religie, seculiere staat en publiek domein<br />
Studie: Bachelor Religiestudies<br />
Code: RS7813<br />
Docent: dr. R.L.A. van Leeuwen en dr. S.J. Vellenga<br />
Contactpersoon: dr. R.L.A. van Leeuwen<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Uitvoerige KAVV's en werkstuk.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/4937.html<br />
Doel<br />
De student is in staat wetenschappelijke betogen en teksten over islam in Europa en over de complexe relatie<br />
tussen islam en context in Europa schriftelijk samen te vatten, daar vragen bij te stellen en met elkaar in<br />
verband te brengen;<br />
de student is in staat wetenschappelijke betogen en teksten over het publieke debat over islam in Europa<br />
schriftelijk samen te vatten, daar vragen bij te stellen en met elkaar in verband te brengen;<br />
de student is in staat onder begeleiding zelf kennis te verwerven over één aspect van het thema islam in<br />
Europa en/of het publieke debat daarover, dat te problematiseren en daarover te reflecteren en dat alles in een<br />
schrifteljjk werkstuk adequaat weer te geven.<br />
Inhoud<br />
Het gangbare beeld is dat in het moderne Europa religie steeds verder uit de openbaarheid verdwijnt en<br />
uitsluitend een privé-zaak wordt. Maar door het regelmatig oplaaien van gewelddadige conflicten met een<br />
religieuze lading in Noord Ierland, op de Balkan en de blijvende rol van religie in politiek, onderwijs en<br />
publiek ritueel wordt dit beeld geproblematiseerd. Een zeer interessante casus in dit verband is de opkomst<br />
van de islam in Europa. Regelmatig doen zich conflicten voor over de vraag hoe islamitisch onderwijs, het<br />
dragen van religieuze kleding of de openbare uitingen van imams over vrouwen- en homorechten zich<br />
verhouden tot een zich als fundamenteel neutraal definiërende staat. In de module wordt het<br />
wetenschappelijke debat over de ontwikkeling van de islam in Europa en het publieke debat daarover<br />
behandeld tegen de achtergrond van de positie die moslims in Europa innemen en kenmerken van de<br />
hedendaagse Europa als de scheiding tussen kerk en staat, pluralisering en individualisering.<br />
Literatuur<br />
Douwes, D., M. de Koning, W. Boender (red.), Nederlandse moslims. Van migrant tot burger,<br />
Amsterdam 2005<br />
Klausen, Jytte, The Islamic Challenge. Politics and Religion in Western Europe, Oxford: Oxford<br />
University Press 2007<br />
Readers<br />
Godsdienstsociologie<br />
Studie: Bachelor Religiestudies<br />
Code: RS7012<br />
63
Docent: dr. S.J. Vellenga<br />
Contactpersoon: dr. S.J. Vellenga<br />
ECTS: 10<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Korte KAVV‘s, een onderzoeksopdracht en twee tentamens.<br />
http://studiegids.uva.nl/web/uva/sgs/nl/c/5737.html<br />
Doel<br />
De student is in staat belangrijke concepten, benaderingen en debatten in de (godsdienst)sociologie<br />
te reproduceren;<br />
de student is in staat moderne religieuze fenomenen vanuit een sociologisch perspectief te<br />
benaderen;<br />
de student is in staat onder begeleiding een (godsdienst)sociologische onderzoeksvraag te<br />
formuleren, een beperkte onderzoeksopdracht uit te voeren en daarvan adequaat schriftelijk verslag<br />
te doen.<br />
Inhoud<br />
De module biedt een inleiding in de sociologie en met name de godsdienstsociologie. Het centrale thema is<br />
de complexe verhouding tussen religie en samenleving onder condities van moderniteit. Ingegaan wordt op<br />
de vraag welke rol religie speelt bij fundamentele vraagstukken van identiteit en zingeving, conflict en<br />
integratie, en verdeling en armoede. Werk van klassieke en hedendaagse auteurs komt aan de orde. De<br />
wereld van religieuze groeperingen, bewegingen en cults wordt verkend. Van de student wordt verwacht een<br />
beperkt onderzoek uit te voeren.<br />
Literatuur<br />
J. van Hoof & J. van Ruysseveldt (red.), Sociologie en de moderne samenleving: Maatschappelijk<br />
verandering van de industriële revolutie tot in de 21ste eeuw, Boom: Amsterdam/Meppel 2001 (4e<br />
druk)<br />
M.B. McGuire, Religion. The Social Context, Wadsworth Publishing Company: Belmont (Cal.)<br />
(laatste druk)<br />
Syllabus<br />
Pedagogische en Onderwijskunde Wetenschappen<br />
Race and ethnic relations in education<br />
Studie: Pedagogische Wetenschappen<br />
Code: K418<br />
Lecturer: dr. M. Alkan 020-5251252<br />
Contact: m.alkan@uva.nl<br />
ECTS: 10 credits – level 3<br />
Period: Second semester, period 5-6, Thursday morning<br />
Structure: Readings and active participation in group discussions<br />
Assessment:: Preparation and presentation of a position paper, critique of a journal article,<br />
and a term paper.<br />
Content<br />
The purpose of the course is to provide the participants with a comprehensive knowledge and understanding<br />
of the theory, policy and practice of multi ethnic, anti-racist education. With a consideration given to the<br />
dominant racial forms of education, the distinct characteristics and the context of anti-racist perspective in<br />
education will be explored and analysed. Alternative approaches to the planning and implementation of<br />
curriculum programs will be examined and further developed. Among the topics that are covered in the<br />
64
course are theory and policy considerations; manifestations of racism and ethnicism in curriculum and<br />
instructional processes, ethnicity and educational performance; curricular and instructional strategies in multi<br />
ethnic, anti-racist education; issues relating to language diversity, etc. In addition to the general objectives of<br />
the course, opportunities will be provided for the student planning and achievement of individual objectives<br />
that involve acquiring knowledge, skills and attitudes on which further learning can be based.<br />
Objectives<br />
This course provides you with competencies: 1) comprehend definitional issues, policy perspectives and<br />
theoretical positions in relation to race, ethnic and minority relations in education 2) understand the factors<br />
which led to the development of major racial/ ethnic forms of education, including migrant education,<br />
multicultural /intercultural education and anti-racist education 3) describe major curriculum and instruction<br />
issues and problems confronting the planning and implementation of anti-racist teaching and offer realistic<br />
solutions to these problems 4) demonstrate in writing or orally a firm grasp and working knowledge of major<br />
literature references related to the field of race and ethnic relations in education, and 5) conduct a library<br />
research study, a case-study, or a survey on a problem related to race and ethnic relations in education.<br />
Literature, partial excerpts from:<br />
Banks, J.A. (2006). Cultural Diversity and Education – Foundations, Curriculum, and Teaching.<br />
Boston: Pearson Education Inc. € 73,-<br />
Banks, J.A. and C.A. Banks (2005). Handbook of research on multicultural education. New York:<br />
Macmillan € 93,-<br />
Castles, S. (2000). Ethnicity and Globalisation. London: Sage, £ 20.99.<br />
Ghosh, R. and Abdi, A.A. (2004). Education and Politics of Difference. Toronto: Canadian Scholars‘<br />
press, € 22,- (long delivery!).<br />
A reader containing relevant articles and book chapters is available at the studentdesk.<br />
The meaning of having children in cultural perspectives<br />
Study: Pedagogic sciences Bachelor 3<br />
Code: K412<br />
Lecturer: dr. H.M.W. Bos 020-5251206 h.m.w.bos@uva.nl<br />
Contact:<br />
ECTS: 10 EC<br />
Period: second semester, period 5 and 6, Monday afternoon<br />
Language: English<br />
Structure: weekly meetings with assignments, presentations and discussion<br />
Assessment: on the basis of the assignments and presentations during the course.<br />
Objectives<br />
In this course we will discuss the following themes: the desire to have a child, infertility, new reproductive<br />
techniques, the development of children following the use of NRTs, genetic screening and diagnosis, sex<br />
selection, lesbian and gay parenthood, and the political and media debate around these issues.<br />
Contents<br />
All human societies put a great value on having children. However there are many social and cultural<br />
differences as regards to the reasons for having children, the ideal number of children, the importance of sons<br />
and daughters, and also about childlessness whether voluntary or involuntary. Involuntary childlessness often<br />
leads to devastating personal and social-economic consequences for the concerned men, and especially the<br />
women. At present, we live at a time in which the New Reproductive Techniques, such as IVF, ICSI, full<br />
surrogacy, and cloning are rapidly developing. These new techniques open up unexpected prospects for<br />
would-be parents: Couples, who probably would have remained childless in earlier times. What are the social<br />
and individual consequences of the NRTs? What does a birth following NRT‘s mean for parents and<br />
children? How does this new way a forming a family influence parenting and child-outcomes? Also there are<br />
new developments in the associated field of genetic diagnosis and screening, for example Pre-implantation<br />
65
Genetic Diagnosis, Spermatozoa Analysis, Maternal Serum Screening, Foetal Cell Analysis, and the<br />
widespread introduction of high quality ultrasound examinations. It is important to consider all these<br />
developments, and their consequences, in the light of the social, cultural and religious constraints and<br />
possibilities. For instance there are vastly different opinions about the acceptability of donor-gametes,<br />
surrogacy, adoption, and screening for genetic diseases, and sex-linked or traitlinked selection of foetuses.<br />
Also there is a large difference between rich and poor resource countries concerning the availability of new<br />
technologies. Moreover the western biomedical model about procreation is not generally accepted in many<br />
parts of the world, and diverse indigenous models are adhered to. In this module we try to deal with the afore<br />
mentioned questions, on the basis of scientific research from various disciplines, such as pedogigics,<br />
psychology, cultural anthropology, sociology, ethics, women‘s studies, and public health.<br />
Literature<br />
Infertility around the Globe. New Thinking on Childlesness, Gender, and New Reproductive<br />
Technologies. Inhorn M.C., and Van Balen F. (Eds). Berkeley, Los Angeles, London: University of<br />
California. Press. 347 ps. (2002) € 28,95<br />
Reader<br />
Families across cultures<br />
Study: Pedagogies, Mastertrack Children's Rights<br />
Code: M429<br />
Coordinator: dr. E. Mulder 020-5251532 e.mulder@uva.nl<br />
Contact:<br />
Credits: 10<br />
Period: first semester, Monday 11-13 and Thursday 11-13<br />
Language: English<br />
Structure: In the first part: weekly sessions with the individual researchers.<br />
Reviews, comments, and discussion about published and submitted<br />
papers of the researchers and research proposals. Weekly<br />
assignments. Endpaper will be a summary of one of the papers<br />
published by the research-group, which can be published in a<br />
professional journal.<br />
In the second part: weekly sessions, thorough discussion of the<br />
literature requiring active student participation (assignments).<br />
Assessment: First part: assignments and paper<br />
Second part: assignments individual paper<br />
Objectives<br />
Knowledge and understanding of:<br />
1. the wide variety of family structures throughout the world;<br />
2. the effects of these cross-cultural differences on the development of children;<br />
3. the issue of children‘s rights in various family forms.<br />
Contents<br />
The first part of this course (6 Ects) coincides with the research master course ‗Childhood education, family<br />
support, and development‘ (MR026). In this part students and researchers will talk about the following topics<br />
(a) recent developments in theories about the interaction between child development and child rearing, (b)<br />
the findings of the studies and the designs and instruments used (c) interventions and facilities aimed at<br />
improvement and social support<br />
In this course the focus is on child development and child rearing within traditional and non traditional<br />
families (such as patchwork families, lesbian parent families, and ―new reproductive technology families‖).<br />
Special attention is given to family relationships (cf. siblings). Besides this, day-care centers are considered<br />
another setting of proximal environment of the developing young child. Child characteristics discussed are<br />
social adjustment, cognitive development, gender orientation and temperament. Also, specific attention is<br />
66
given to the wider social context in which one lives. In this respect cross-cultural differences (cf.<br />
parental/day care staff belief systems) are taken into account.<br />
The second part of this course (4 Ects) will be devoted to the position of children in different family<br />
structures, and to the children‘s rights issues involved.<br />
Study materials<br />
First part: papers and research proposals.<br />
Second part: literature on children‘s rights and families.<br />
67
Universiteit Leiden<br />
www.leidenuniv.nl<br />
68
Faculteit Sociale Wetenschappen<br />
Basismodule: Gender<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie Bachelor 2<br />
Code: 2BG08<br />
Docent(en): Dr. José van Santen en Dr. Ratna Saptari<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcolleges (18 uur = 27 sbu)<br />
Toetsvorm: werkstukken en tentamen<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=142&c=17&t=3&v=&k=23003&oc=86&garb=0.233971<br />
78461685975<br />
Doel<br />
Deze cursus beoogt dat studenten de verschillende benaderingen ten aanzien van het concept -gender- in de<br />
rest van hun studie kunnen toepassen. Dit wil zeggen dat ze het verschil tussen de genders theoretisch leren<br />
duiden evenals de sociale constructie en deconstructie van vrouwelijkheid en mannelijkheid en de sociale<br />
belichaming daarvan. Verder moeten studenten de concepten van verschil en gelijkheid tussen vrouwen en<br />
mannen, maar ook bij vrouwen onderling en mannen onderling kunnen begrijpen en de contexten en<br />
aspecten die daaraan ten grondslag liggen. Belangrijk daarbij is om te leren onderkennen hoe al deze<br />
aspecten de algemene visie ten aanzien van individuen en samenleving én de -domestieke- en -publieke-<br />
terreinen beïnvloeden.<br />
Studenten moeten de wijze waarop gender samenhangt met andere concepten zoals etniciteit, klasse, religie,<br />
leeftijd, generatie enz. leren onderkennen.<br />
Studenten moeten leren herkennen hoe de relatie tussen lokale en globale ontwikkelingen in relatie tot<br />
gender verlopen, b.v.: de wijze waarop mobiliteit (migratie e.d.) en ruimtelijke grenzen gender constructies<br />
voortdurend definiëren en her definiëren.<br />
Deze basismodule zal een belangrijke introductie zijn om de gender-aspecten binnen de oriëntatiemodulen<br />
(en later de specialisaties daarbinnen) te onderscheiden (-Media Worlds-, -Global Connections- en -<br />
Development in Place-) .<br />
Deze cursus wil studenten kritisch leren kijken naar besluitvorming en beleid en de theoretische literatuur in<br />
relatie tot -genderproblematiek-.<br />
Literatuur<br />
Een groot aantal artikelen, te vinden op de website.<br />
Basismodule: Religie<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, Bachelor 2<br />
Code: 2BR08<br />
Docent(en): Dr. Erik de Maaker<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester, blok 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege<br />
Toetsvorm: Take home tentamen over collegestof en literatuur<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=142&c=17&t=3&v=&k=23002&oc=86&garb=0.222549<br />
8018373505<br />
69
Inhoud<br />
De antropologie van de religie bestudeert op grond van antropologische theorieën en aan de hand van<br />
antropologische onderzoeksmethoden het religieus geïnspireerd denken en handelen. Dit betreft<br />
uiteenlopende verschijnselen zoals persoonlijke spiritualiteit, religieuze samenkomsten en rituelen, genezing,<br />
hekserij, bekering en pelgrimage. Op welke wijzen kunnen antropologen religie bestuderen? In hoeverre kan<br />
religie beschouwd worden als een op zichzelf staand verschijnsel? Hoe is religieus denken en handelen<br />
verbonden met andere maatschappelijke domeinen? En hoe krijgt religieuze verandering vorm? De cursus<br />
gaat in op vragen zoals deze aan de hand van etnografische voorbeelden die betrekking hebben op religies<br />
wereldwijd. Daarmee biedt de cursus ook een introductie ten aanzien van een aantal globale en/of locale<br />
religieuze bewegingen. De cursus wordt geëxamineerd middels een take-home tentamen dat zowel de<br />
literatuur als de in de hoorcolleges besproken stof omvat. Aanwezigheid bij, en deelname aan, de<br />
hoorcolleges is derhalve verplicht.<br />
Literatuur<br />
Bowen, John R. (2007), Religions in Practice: An Approach to the Anthropology of Religion (4th<br />
edition). Boston: Allyn and Bacon / Prentice Hall<br />
nader op te geven artikelen<br />
Internationale migratie en transnationalisme<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, Bachelor 3<br />
Code: 3IMT<br />
Docent(en): Dr. Lisa Nell<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 10.0<br />
Periode: 1e semester Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (13 uur = 19,5 sbu) Practicum (13 uur = 13 sbu)<br />
Toetsvorm: Opdrachten<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=143&c=17&t=3&v=&k=22965&oc=87&garb=0.646839<br />
7464051805<br />
Doel<br />
De cursus biedt gedegen kennis over internationale migratie en transnationalisme en de uitdagingen die deze<br />
processen vormen voor participatie in het land van vestiging én het (voormalige) land van herkomst.<br />
Studenten worden geïntroduceerd in de belangrijkste theorieën en concepten omtrent deze thema-s en de<br />
interdisciplinaire debatten die hieraan zijn verbonden. Doormiddel van opdrachten en discussie zullen<br />
studenten abstracte theorieën toepassen op concrete voorbeelden uit de literatuur en de praktijk, zoals het<br />
dagelijkse nieuws en eigen ervaringen.<br />
Inhoud<br />
Als gevolg van internationale migratie en de vestiging van individuen en gezinnen in verschillende landen<br />
onderhouden migranten en hun nakomelingen op grote schaal contacten met het (voormalige) land van<br />
herkomst. Processen van globalisering, zoals nieuwe communicatie technologieën en transportmiddelen,<br />
lijken de mogelijkheden te vergroten. In de landen van vestiging groeit de zorg over de gevolgen van deze<br />
zogenaamde transnationale contacten. Belemmert dit integratie? Worden buitenlandse invloeden<br />
geïmporteerd die niet alleen het leven van migranten beïnvloeden, maar ook binnenlandse en buitenlandse<br />
politiek bepalen? En wat betekent het voor de landen van herkomst als een groot deel van de bevolking<br />
emigreert?<br />
Naast deze maatschappelijke discussies, is er de afgelopen decennia een groeiende aandacht voor deze<br />
processen in het veld van migratie en etnische studies. Theoretische benaderingen over internationale<br />
migratie, integratie en transnationalisme worden herzien. Ook discussies over onderzoeksmethoden naar<br />
migratie in de context van transnationalisme en globalisering staan centraal. -Multi-sited- veldwerk vervangt<br />
in toenemende mate het klassieke antropologische veldwerk waarbij de onderzoeker op één plek blijft.<br />
70
Binnen migratiestudies transnationaliseren onderzoekers steeds vaker mee met zijn/haar onderzoeksobjecten,<br />
zowel fysiek als virtueel. Het eerste deel van de cursus biedt een introductie over theoretische en<br />
methodologische benaderingen van internationale migratie en transnationalisme. In het tweede deel worden<br />
deze theorieën toegepast op specifieke sociale, culturele en politieke transnationale activiteiten zoals,<br />
transnationaal trouwen, steuncampagnes aan politieke partijen en online discussiefora van vluchtelingen. Aan<br />
de hand van bestaande literatuur, actuele maatschappelijke vraagstukken en eigen observaties bediscussiëren<br />
studenten implicaties van migratie en transnationalisme voor burgerschap en participatie in zowel de landen<br />
van vestiging als de (voormalige) landen van herkomst.<br />
Literatuur<br />
Stephen Castles and Mark J. Miller (2003) International Population Movements in the Modern<br />
World. The Age of Migration. Third Edition. New York: The Guilford Press.<br />
Reeks nader aan te kondigen artikelen.<br />
Medische Antropologie en Sociologie<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, Bachelor 3<br />
Cursuscode: 3ME08<br />
Docent(en): Dr. W.H.J.C. Dechering<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 10.0<br />
Periode: 1e semester Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen over collegestof en literatuur.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=143&c=17&t=3&v=&k=22939&oc=87&garb=0.341527<br />
8955263421<br />
Inhoud<br />
In deze cursus wordt naast een sociaal-wetenschappelijke benadering van de verschillende vormen van<br />
gezondheidszorg ook een overzicht gegeven van de medisch-biologische problematiek van de belangrijkste<br />
volksziekten in de (sub-) tropen. Naast deze ecologische invalshoek wordt er stil gestaan bij<br />
epidemiologische zaken als gezondheidstrends, en basisbegrippen om ziekte incidentie en prevalentie te<br />
meten. Hier moeten met name de grondbeginselen van logistische regressie en survival technieken genoemd<br />
worden die in deze cursus behandeld zullen worden. De trends in mortaliteit/morbiditeit komen aan de orde<br />
door het aanleren van schattingsmethoden voor fertiliteit en mortaliteit. De derde invalshoek bestaat uit de<br />
behandeling van gezondheidsystemen. De verschillende systemen van gezondheid en de aanpak van een<br />
systeem van moderne gezondheidszorg in verschillende ontwikkelingslanden wordt met name vanuit een<br />
kritisch medisch antropologisch oogpunt bekeken waarin de politiek-economische aspecten aan bod komen.<br />
Tevens wordt aandacht geschonken aan Primary Health care, moeder en kindzorg, internationale<br />
gezondheidsplanning, traditionele gezondheidszorg en plantengeneeskunde. Een speciaal thema dat niet<br />
ontbreekt is de rol communicatie arts-patient en modellen voor gedragsverandering die van belang zijn voor<br />
gezondheidsvoorlichting.<br />
Literatuur<br />
Diverse artikelen te vinden op de website<br />
Religion and Modernity in Global Context<br />
Studie: Cultural Anthropology and Development Sociology, Bachelor 3<br />
Code: 3RM<br />
Docent(en): Dr. Erik de Maaker, Prof. Dr. Peter Pels, Prof. Dr. Patricia Spyer<br />
Contactpersoon: Dr. Erik de Maaker<br />
71
ECTS: 10.0<br />
Periode: 2nd semester Block I & II<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: lectures, tutorial<br />
Toetsvorm: written assignments<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=143&c=17&t=3&v=&k=23024&oc=87&garb=0.950971<br />
0818191862<br />
Content<br />
This course explores the changing significance of religion in the present day world. Classical modernization<br />
theory predicted the gradual decline of religiosity. However, in recent decades, religion has once again<br />
gained prominence as a prime societal force. What is the relationship between religion, secularism and<br />
modernity? When do we define beliefs as religious? What needs are religious communities catering to? What<br />
can we learn from religious rituals? How are new religious beliefs emerging? The course has been divided in<br />
three sections: · Religion, modernity, secularism (week 1-3) · Everyday religion (week 4-9) · Beyond<br />
religion (week 10-12). The course intends to familiarize students with the major anthropological and<br />
sociological debates on religion, secularism and global modernity; to get acquainted with methodological<br />
approaches to the study of religion; and to equip students to pursue further studies in the field of religious<br />
practices.<br />
Literature<br />
Susan Harding (2000), The book of Jerry Falwell: Fundamentalist Language and Politics. Princeton,<br />
NJ: Princeton Press.<br />
Articles to be specified at the beginning of the course.<br />
Social Movements<br />
Studie: Cultural Anthropology and Development Sociology, Bachelor 3<br />
Code: 3CI<br />
Docent(en): Dr. Marianne Maeckelbergh and Dr. Ratna Saptari<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 10.0<br />
Periode: 1st semester Block I & II<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures and class discussion, readings and assignments, and one research<br />
project with final paper, presentation.<br />
Toetsvorm: weekly AQCI assignments, final research project.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=143&c=17&t=3&v=&k=23005&oc=87&garb=0.409798<br />
8051517728<br />
Content<br />
Social movements and collective action have emerged in close connection with the development of structural<br />
inequalities, marginalization and exclusion on the one hand and the ideas of rights, social justice and<br />
entitlements, on the other. Different groups and organizations have built platforms of solidarity and<br />
mobilization to make claims and express their grievances targeting either the state or capital or international<br />
institutions. If in the past social movements or collective action have emerged and concentrated protest<br />
within nation-states or colonial states, with the increasing interconnectedness of different locations and social<br />
spaces, hierarchically or vertically, currently social movements have attained global dimensions. This course<br />
will therefore examine and discuss social movements as part of global processes but also as being locally<br />
embedded. It will look at how local action is -externalized- or become part of global action; and how global<br />
social movements are internalized; and how meanings change as politics of contention experience shifts in<br />
scale. By concentrating on specific cases we will look at the cultural, political and social dimensions of<br />
social movements. Theoretical debates generated within different disciplines in the social sciences and the<br />
contribution of anthropology to these debates will be discussed.<br />
72
Literuur<br />
Selection of journal articles.<br />
Culture and Diversity at Work<br />
Studie: Psychology, Bachelor 3<br />
Code: XXXX<br />
Docent(en): Dr. Colette van Laar<br />
Contactpersoon: dr. Colette van Laar, cvlaar@fsw.leidenuniv.nl<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1st semester Block:Block II<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Toetsvorm: Exam and Asignment<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2478&c=17&t=3&v=&k=22439&oc=6942&ga<br />
rb=0.08535948657854409<br />
Content<br />
The aim of this course is to give students insight into the social psychological processes that play a role in<br />
the field of work and organizations with regard to culture and diversity. The world of people in organizations<br />
has changed dramatically in past years as more ethnic minorities are entering the labour force and as women<br />
are moving into traditionally male-dominated fields and into higher managerial positions. Organizations are<br />
also increasingly operating on a global scale, managing workforces consisting of many nationalities and in<br />
different countries. In the coming decades this diversity is expected to grow as these processes continue. This<br />
course provides insight into classic and current theories and research regarding the impact of diversity on<br />
group processes, motivation and performance. It pays particular attention to the challenges that are presented<br />
by a diverse labor force in recruitment and selection, evaluation, leadership, and decision-making. It also<br />
addresses how stereotypes and prejudice can influence personnel decisions and career development; how<br />
group composition affects team work and how motivation is impacted by group processes.<br />
Objective(s)<br />
By the end of the course students will be expected to understand the key concepts and theories presented in<br />
the course and their relationship to each other, and are expected to be able to apply these to issues relevant to<br />
culture and diversity at work.<br />
Literature<br />
The literature for the course consists of current and classic literature regarding social psychological processes<br />
relevant to Culture and Diversity at Work. The assigned papers and chapters will be made available through<br />
Blackboard. In addition, students will search for additional literature as part of their course assignment.<br />
Cultural Aspects of Health and Health Care, a psychological perspective<br />
Studie: Psychology, Bachelor 3<br />
Code: xxx<br />
Docent(en): Prof. Dr. S. Maes, Dr. Carolien Rieffe and guest lecturers<br />
Contactpersoon: Prof. Dr S. Maes tel. 5273746<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 2nd semester Block II<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures<br />
Toetsvorm: Exam with yes/no questions, additionally a four page paper on a specific<br />
topic related to the course and a poster presentation<br />
73
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2478&c=17&t=3&v=&k=22439&oc=6942&garb=0.255<br />
01613865795925<br />
Content<br />
This course addresses a psychological perspective on culture, health, disease and health care. Topics covered<br />
by the course are: migration; personality and culture; a cultural perspective on health beliefs, health risk<br />
perception and health behaviour ; cultural aspects of coping with stress and adaptation to traumatic events;<br />
pain and culture; culture and the development of psychopathology in children and adolescents; a cultural<br />
perspective on psychopathology and cultural aspects of health care use (healers, the professional sector and<br />
in- and outpatient settings) and communication with health care professionals. In this respect attention will<br />
be paid to cultural aspects of core psychological concepts and models.<br />
Literature<br />
C.G. Helman (2007). Culture, Health and Illness (FIFTH EDITION), Hodder Arnold, London<br />
A set of articles (see Blackboard)<br />
Godsdienstwetenschappen<br />
Inleiding tot de godsdienstwetenschap<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 1<br />
Code: *<br />
Docent(en): W. Hofstee<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege met schriftelijke opdrachten. Tijdens het eerste college krijgen<br />
studenten een programma waarin per week staat vermeld wat er behandeld<br />
wordt. In het college wordt de verplichte literatuur besproken en wordt een<br />
bibliografische opdracht gegeven die tot doel heeft vaardigheid op te<br />
bouwen in het zoeken en correct vermelden van wetenschappelijke teksten.<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen over literatuur en collegestof (980%). Bij de<br />
eindbeoordeling wordt ook meegewogen de kwaliteit van de gemaakte<br />
schriftelijke opdrachten (10%).<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=20520&oc=7033&garb=0.632<br />
6473090544924<br />
Beschrijving<br />
In dit college maken studenten kennis met het vak godsdienstwetenschap, opgevat als een interdisciplinair<br />
wetenschappelijk programma waarbinnen op basis van empirisch onderzoek historische en sociaalwetenschappelijke<br />
kennis wordt vergaard over religies en religieuze verschijnselen in verschillende culturen<br />
in heden en verleden, met het doel meer en beter inzicht te krijgen in ontwikkeling, functie en betekenis van<br />
religie of aspecten daarvan.<br />
Naast de geschiedenis van het vakgebied worden vanuit een probleemgericht perspectief kernbegrippen,<br />
thema-s, theorie-n, inzichten, onderzoeksvragen en -methoden behandeld die momenteel in de moderne<br />
godsdienstwetenschap een rol spelen.<br />
Doelstelling<br />
Na afloop beschikken de studenten over parate kennis m.b.t. elementaire geschiedenis, onderzoeksvragen,<br />
74
kernbegrippen, theorie-n en methoden van de Godsdienstwetenschap. Zij kunnen onderzoeksvragen<br />
koppelen aan specifieke methoden van onderzoek, en religieuze verschijnselen en thema-s relateren aan<br />
kernbegrippen en theorie-n. Zij zijn in staat over een bepaald ondererp wetenschappelijk materiaal te<br />
verzamelen en dit bibliografisch correct te noteren.<br />
Literatuur<br />
M. Lambek (ed.), A Reader in the Anthropology of Religion, 2nd edition (Oxford: Blackwell, 2008)<br />
W. Hofstee, Godsdienstwetenschap. Een inleiding. Syllabus bij aanvang van de colleges beschikbaar<br />
tegen kostprijs.<br />
N.B.: Beide boeken dienen bij aanvang van de colleges in bezit van iedere student te zijn! Het boek van<br />
Lambek is verkrijgbaar bij o.a. boekhandel Atleest, Kort Rapenburg 12a te Leiden.<br />
Inleiding Geloofsleer en Geschiedenis van de islam<br />
Studie: Islamitische Theologie Bachelor 1<br />
Code:<br />
Docent(en): Prof. dr. M.S. Berger<br />
Contactpersoon: Prof.dr. M.S. Berger (M.S.Berger@religion.leidenuniv.nl)<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal:Nederlands<br />
Werkwijze: Combinatie hoor/werkcollege. Elke student bereidt een presentatie en een<br />
schriftelijke samenvatting voor over een hoofdstuk uit het lesboek.<br />
De student is verplicht op het college aanwezig te zijn en actief te<br />
participeren.<br />
Beoordelingsvorm:<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=22686&oc=7033&garb=0.929<br />
1953158607481<br />
Beschrijving<br />
De islam ontwikkelde zich in korte tijd van een lokaal verschijnsel tot een van de grootste en meest verbreide<br />
religies van de mensheid. In dit college staat de historische ontwikkeling van de Islam centraal. Een<br />
overzicht zal worden gegeven van theologische, culturele, sociale, politieke en juridische ontwikkelingen.<br />
Het college volgt in grote lijnen de chronologische ontwikkeling van de Islam (met gepaste aandacht voor de<br />
cultuurgeschiedenis) van zijn ontstaan op het Arabisch schiereiland tot zijn huidige, wereldwijde,<br />
verspreiding.<br />
Studenten hebben na afronding inzicht in de belangrijkste periodes in de islamitische geschiedenis<br />
wereldwijd, met een bijzondere nadruk op de formatieve periode (tot ongeveer 900) en op de geschiedenis<br />
van de islamitische wereld sinds de negentiende eeuw. Ze hebben inzicht gekregen in de historische en<br />
geografische verscheidenheid van islamitische culturen. Doordat studenten vertrouwd raken met de<br />
belangrijkste wetenschappelijk instrumenten voor verdere studie van de islamitische geschiedenis<br />
(Encyclopaedia of Islam; Index Islamicus; atlassen en andere standaardwerken) zijn zij in staat verder<br />
onderzoek op dit terrein aan te vatten.<br />
Literatuur<br />
Fazlur Rahman, 'Islam', University of Chicago Press, 1979<br />
Malise Ruthven, 'Islam in the World', Oxford University Press, 2006 (3rd edition)<br />
Buddhism - Introduction<br />
75
Study: Theology Bachelor 1<br />
Code:<br />
Instructor(s): Prof.dr. Jonathan Silk<br />
Contactpersoon: heer van Baardewijk (F.G.van.Baardewijk@let.leidenuniv.nl)<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 2nd semester Block:Block I & II<br />
Language of instruction: English<br />
Structure: Lectures. Use of Blackboard will be made for this course, including the<br />
posting of readings (with the exception of two assigned books) as pdf files,<br />
and posting of PowerPoint lecture slides for student download.<br />
Assesment: Schriftelijk tentamen (in het Nederlands) met korte essayvragen<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=22669&oc=7033&garb=0.298<br />
21998564437024<br />
Description<br />
What is Buddhism? This course is, at its broadest, an attempt to begin to answer that question. But why<br />
should you care? There can be both personal and academic reasons for such a study. For instance, I would<br />
argue that Buddhism is the only cultural force, in fact the only reason other than sheer geography, which<br />
justifies us in speaking of something called -Asia- at all. No other cultural or historical force could allow us<br />
to link together South India or Sri Lanka with China, Korea or Japan. It is Buddhism, which makes it<br />
possible for Sri Lanka and Japan to share a common vocabulary of cosmology, mythology, ideal rulership,<br />
and much more. So there are good historical and cultural reasons for studying Buddhism, and such an<br />
approach requires a consideration of concrete historical facts. On the other hand, a study of Buddhism also<br />
provides an excellent opportunity to approach basic human questions of an entirely general type. Some such<br />
questions also concern facts of the world, dealing with issues such as the dynamic tension between the<br />
religious and the secular, or how issues of authority are mediated. But obviously Buddhism as a religion, as a<br />
tradition centrally concerned with questions of the transcendent, also involves questions such as how over a<br />
period of some 2500 years some very smart and insightful and sensitive people have thought about what it<br />
means to live and die, how to conduct oneself in the most genuine and meaningful way, and so on. So, an<br />
opportunity to spend a little time approaching the topic of Buddhism should appeal to you no matter what<br />
your starting point might be.<br />
This course is not a history of Buddhism, nor is it a course in Buddhist philosophy. Rather than trying to -<br />
cover- some material, rather than trying to memorize names and terms, we are going to learn how things<br />
work-what the basic concepts and operating premises of Buddhism are. Rather than enter and move through<br />
Buddhist history in a chronological order, following Buddhism from fifth century B.C.E. India to present-day<br />
Taiwan, we will start with cases, and try to understand them in many dimensions by contrasting them with<br />
other cases; out of that confrontation we will try to extract principles or patterns. The questions we ask of our<br />
materials will both allow us to span diverse historical periods, and demand that we see this history in a<br />
comparative context. Here is a sample of the kinds of questions we will think about as we survey what<br />
Buddhism is all about: What is the fate of the dead? What can be done about it? Who is in charge? How is<br />
that decided, and by whom? What is our human situation? What can we do about it? What do we owe<br />
others? What do they owe us?<br />
Objectives<br />
As we engage the course materials, you will gain a familiarity with:<br />
Basic chronological / historical information about Buddhism-its -history- in a factual sense.<br />
The universe (-cosmology-) of Buddhism, and thus Asia generally, its gods and spirits and powers.<br />
The major movements of ideas and practices in Buddhism over time.<br />
The major forces acting on Buddhism over time: political, economic, philosophical, practical, and so<br />
on.<br />
The major sources for the study of Buddhism: texts, art and archaeology, secular sources, modern<br />
ethnography, etc.<br />
These items put the focus on the -content- of the course. But this -content- is secondary to the range of<br />
76
theoretical issues, frameworks through which we will investigate the course -content.- These issues include<br />
(but are not limited to):<br />
Inculturation, what it is and how it works.<br />
Authority, and its sources.<br />
Regionalism, and its effects.<br />
The place of religion in life, and the tensions brought out by religious thinking.<br />
Literature<br />
Kevin Trainor (ed.), Buddhism: The Illustrated Guide, Oxford University Press (ISBN 0195173988,<br />
paper)<br />
Thich Nhat Hanh, The Heart of Understanding, Parallax Press 1988 (ISBN 0938077112, paper)<br />
Jodendom - inleiding<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 1<br />
Code:<br />
Docent(en): Prof. dr. J. Frishman<br />
Contactpersoon: NB I.v.m. de aanstelling van een nieuwe hoogleraar Jodendom kan deze<br />
cursus nog wijzigen. Voor nadere informatie neem contact op met het<br />
studiecoordinaat Godsdienstwetenschappen.<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 2e semester, blok I en II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege; tijdens iedere bijeenkomst wordt tijd ingeruimd voor<br />
bespreking van de boekenstof en de voorgaande colleges.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen over de collegestof en literatuurlijst.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=22670&oc=7033&garb=0.190<br />
3892820633304<br />
Beschrijving<br />
Het jodendom onderscheidt zich van verscheidene wereldgodsdiensten, doordat het niet bepaald wordt door<br />
zekere overtuigingen met betrekking tot geloof of wereldbeschouwingen (het kent dus ook geen -aanhangers-<br />
); ook is het jodendom niet gekenmerkt door grote getallen. Niettemin is het jodendom, juist ook naar zijn<br />
godsdienstige aspect, een belangrijke constante in de wereldgeschiedenis, en dat niet alleen doordat het de<br />
bakermat is van zowel christendom als islam.<br />
Doelstelling<br />
Na dit onderdeel heeft de student een globaal overzicht over de geschiedenis, cultuur, godsdienst en<br />
literatuur van het jodendom vanaf de Grieks-Romeinse oudheid tot in de moderne tijd.<br />
Literatuur<br />
R.M. Seltzer, Jewish People, Jewish Thought, 1980<br />
van der Heide, Het Jodendom, 2001 (of latere uitgave)<br />
Godsdienstpsychologie<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 2<br />
Code:<br />
Docent(en): E.M. de Boer<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
77
Werkwijze: Hoorcollege met elementen van een werkcollege. De door studenten<br />
voorbereide literatuur, wordt nader besproken, waar mogelijk a.h.v.<br />
casusmateriaal.<br />
Toetsvorm: De cursus wordt getoetst door middel van een schriftelijk tentamen.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=21362&oc=7033&garb=0.701<br />
468206542992<br />
Beschrijving<br />
Het college Godsdienstpsychologie biedt een verdieping van de godsdienstpsychologische thema-s die zijn<br />
behandeld in Inleiding tot sociaal-wetenschappelijke benaderingen van godsdienst en geloof (propedeuse).<br />
We zullen ons verdiepen in gedragingen, gedachten en gevoelens van mensen die zichzelf religieus of<br />
spiritueel noemen en in de rol die religie en spiritualiteit speelt/kan spelen in het leven van mensen. We<br />
richten ons zowel op algemene patronen als op individuele verschillen of verschillen tussen groepen mensen.<br />
Onder andere worden in deze cursus de volgende onderwerpen behandeld.<br />
1. Religieuze ontwikkeling (o.a. morele ontwikkeling, zelfcontrole, spirituele ontwikkeling, (religieuze)<br />
identiteit, transcendentie en zelftranscendentie, worstelen met het geloof, bekering)<br />
2. Religie, betekenis en zingeving (o.a. in relatie tot geestelijke gezondheid)<br />
3. Emoties en geloven (o.a. religieuze emoties en emotieregulering)<br />
4. Empathie, verplaatsingsvermogen, (on)begrensd zijn<br />
Doelstelling<br />
De student verwerft inzicht in centrale godsdienstpsychologische thema-s en benaderingen. De student is op<br />
de hoogte van, en kan recent onderzoek plaatsen in, godsdienstpsychologische onderzoeksstromingen. De<br />
student leert een begrippenkader aan en ontwikkelt een wetenschappelijke houding waarmee hij of zij<br />
godsdienstpsychologische visies en inzichten kan toepassen, bijvoorbeeld bij de analyse van casusmateriaal.<br />
Literatuur<br />
Reader (vanaf 1 september 2008 verkrijgbaar bij dr. J.G. Mooi, bureau studentenzaken).<br />
Toelating<br />
Voor dit college moet het propedeuse tentamen inleiding tot sociaal-wetenschappelijke benaderingen van<br />
godsdienst en geloof of inleiding godsdienstpsychologie behaald zijn.<br />
Modern christendom I<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 2<br />
Code:<br />
Docent(en): H.L. Murre-van den Berg/ E.G.E. van der Wall<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Het eerste deel van het college (A) is een interactief hoorcollege op basis<br />
van gezamenlijk voorbereide teksten. Dit deel wordt afgesloten met een<br />
schriftelijk tentamen. Het tweede deel van het college (B) wordt getoetst<br />
door het houden van een presentatie over een te schrijven paper.<br />
Toetsvorm: Tentamen, presentatie en werkstuk.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=21446&oc=7033&garb=0.910<br />
8489034646593<br />
Beschrijving<br />
Dit college bestaat uit twee delen van elk zes colleges: in het eerste deel (A) staat het wereldchristendom<br />
centraal, in het tweede deel (B) het westers christendom. In het eerste deel (A) wordt aan de hand van recentverschenen<br />
wetenschappelijke een aantal thema-s uit de recente geschiedenis van het wereldwijde<br />
78
christendom behandeld, dit najaar in het bijzonder aan de hand van de geschiedenis van het christendom in<br />
Azi-. De verspreiding van het christendom als gevolg van missie/zending, nieuwe bewegingen als<br />
pinksterkerken en onafhankelijke kerken, christendom in relatie tot kolonialisme en post-kolonialisme,<br />
relaties tussen de verschillende denominaties, en de relaties met andere godsdiensten komen daarbij in ieder<br />
geval aan de orde.<br />
Het tweede deel (B) biedt allereerst een algemene introductie tot de geschiedenis van het moderne<br />
christendom in het Westen in de 17e en 18e eeuw, met nadruk op de impact van de filosofie van Descartes,<br />
Spinoza, Hobbes en andere vooraanstaande denkers op theologie en kerk; en in de tweede plaats een nadere<br />
kennismaking met de geschiedenis van de vroomheid in de 17e en 18e eeuw. Bijzondere aandacht zal<br />
worden gegeven aan stromingen als het pi-tisme en de Nadere Reformatie, de opwekkingsbewegingen in<br />
Engeland en Noord-Amerika, het ontstaan van conventikels e.d.<br />
Doelstelling<br />
Studenten zijn na afronding van deel A bekend met de belangrijkste verschijningsvormen van het<br />
wereldwijde christendom (orthodox, roomskatholiek, protestants en pentecostaal), in hun onderlinge<br />
relaties en tegen de achtergrond van historische ontwikkelingen (in het bijzonder globalisering en<br />
kolonialisme) en de hedendaagse, veelal interreligieuze, context; daarnaast ze kennen de<br />
belangrijkste bronnen op dit vakgebied.<br />
Na afronding van deel B zijn zij bekend met belangrijke stromingen en hun vertegenwoordigers uit<br />
de geschiedenis van het moderne christendom in Europa en Noord-Amerika tussen 1650 en 2000.<br />
Tevens hebben zij kennis gemaakt met enkele fundamentele thema's uit deze periode. Zij zijn in<br />
staat om deze thema's in een bredere culturele en sociale context te plaatsen. Zij hebben geleerd om<br />
bronnen en secundaire literatuur kritisch te analyseren.<br />
Literatuur<br />
Deel A: Nader op te geven<br />
Deel B: Gerald R. Cragg, The Church and the Age of Reason 1648-1789 (The Pelican History of the<br />
Church vol. 4), Penguin Books, 1972 of latere druk (aanschaf verplicht)<br />
Toelating<br />
Afgerond college Christendom in de middeleeuwen en reformatie of Geschiedenis van het christendom<br />
(propedeuse) moet zijn afgerond.<br />
Hindoeisme - inleiding<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 1<br />
Code:<br />
Docent(en): Prof. Dr. J.A. Silk<br />
Contactpersoon: De inhoud van deze cursus kan nog gewijzigd worden. Informatie hierover<br />
bij het studiecoordinaat Godsdienstwetenschappen.<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 1e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen. Let op: de faculteit der Letteren hanteert een eigen<br />
tentamenrooster met 2 tentamengelegenheden.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=22668&oc=7033&garb=0.462<br />
288872091867<br />
Beschrijving<br />
Tijdens de colleges wordt een inleiding gegeven op de algemene kenmerken, de historische ontwikkeling, de<br />
godenwereld, de religieuze literatuur, filosofie en theologie, en rituelen van het hindoeisme. Er wordt<br />
ingegaan op de verschillende vormen van Hindoeïsme in Nederland en hoe de verschillende hindoe<br />
gemeenschappen zich hebben gevormd en ook tot sociale gemeenschappen hebben gevormd.<br />
79
Literatuur<br />
Wordt nog bekend gemaakt.<br />
Godsdienstsociologie<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 2<br />
Code:<br />
Docent(en): M.B. ter Borg<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 5.0<br />
Periode: 2e semester Blok:Blok I & II<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Combinatie van hoor- en werkcollege. Aan de hand van het boek<br />
worden actuele kwesties betreffende religie en samenleving<br />
behandeld. Bij dit college wordt de elektronische leeromgeving<br />
Blackboard gebruikt.<br />
Toetsvorm: De toets bestaat, naast vier opdrachten, uit een steekproefgewijze test van<br />
zowel feitenkennis als begrip. Het gaat hierbij om korte essayvragen.<br />
Tijdens het college wordt een proeftentamen afgelegd, waarvan de<br />
resultaten worden besproken.<br />
Toelating: Het propedeusetentamen 'Inleiding tot de sociale wetenschappen' of -<br />
Godsdienstsociologie 1- moet behaald zijn.<br />
http://www.studiegids.leidenuniv.nl/index.php3?m=2139&c=17&t=3&v=&k=21358&oc=7033&garb=0.997<br />
0055901461419<br />
Beschrijving<br />
In het college wordt een breed overzicht gegeven van de belangrijkste thema-s van de theoretische en<br />
empirische godsdienstsociologie.<br />
Literatuur<br />
Furseth and P. Repstad, An Introduction to the Sociology of Religion, Classical and<br />
Contemporary Perspectives, Aldershot, U.K.: Ashgate. ISBN 0-7546-5658-6.<br />
Master Islamic Theology<br />
Introduction<br />
Islamic theology is a new Master‘s programme offered by the Faculty of Theology. This one-year Master‘s<br />
programme focuses on the study of contemporary Islam in the European context. Islam is approached<br />
predominantly from a literary and historical perspective. In addition, the different Islamic trends are also<br />
considered from a sociological perspective, with an emphasis on interdisciplinary research. This programme<br />
is the first of its kind to be offered by a public university in Europe.<br />
At present Islam as a religion and a culture is taught both at the Faculty of Religious Studies and the Faculty<br />
of Arts of Leiden University/ . Each of the two faculties offer an MA programme in the study of Islam in<br />
close cooperation, each having an different empasis.<br />
The Faculty of Religious Studies presents and MA program on Islamic theology with an special<br />
emphasis on the study of Islam as a minority religion in the Western World.<br />
In the Faculty of Arts the Department for Languages and Cultures of the Middle East presents an<br />
MA program on Islamic Studies focused on the comparative study of Muslim societies.<br />
Programme structure<br />
80
The Leiden Islamic Theology programme places strong emphasis on the study of contemporary Islam,<br />
focusing particularly on Islam in the European context, as well as the study of the primary sources of Islam.<br />
This focus is achieved by the empirical study of Islam in the European context, studying the trends in<br />
contemporary Islamic-theological research, and of current developments in religious jurisprudence relating<br />
to the position of Islam as a minority religion in the West, as well as by writing a master‘s thesis focusing on<br />
Islam in contemporary Europe.<br />
Students follow four seminars, three of which are obligatory. The student is free to choose a fourth seminar<br />
within or outside the Faculty of Theology. Descriptions of offered seminars can be found on this page. Each<br />
seminar consists of obligatory and optional literature, individual tutoring, tutorials, presentations, writing of<br />
papers or written exams.The programme is concluded by a MA thesis.<br />
Career Perspectives<br />
The MA programme in Islamic Theology prepares students for work in a variety of sectors and functions. A<br />
career within religious institutions in the Netherlands and abroad is one of the possibilities. Graduates can<br />
find employment as researchers within academic environments, policy-making positions at ministries,<br />
embassies and in refugee aid. Other opportunities can be found in the educational sector and in cultural<br />
tourism.<br />
(Islamitische Theologie biedt o.a. de colleges 'Sociale, economische en medische voorschriften van de islam'<br />
en 'Geschiedenis van de islam in het Westen' en 'Recht en religie van islamitische minderheden'.)<br />
Course overview MA Islamic Theology<br />
The MA program consists of two semesters of 30 ects each (=60 ects). During each semester students follow<br />
two seminars of 10 ects and one staff seminar. One of these two courses is compulsory, the other is optional.<br />
Throughout the entire year students are expected to work on their MA thesis, worth 20 ects.<br />
For the M.A. programme in Islamic Theology the following courses are compulsory:<br />
The Empirical Study of Islam in Contemporary Europe: The Phenomenon of Conversions<br />
Islamic Jurisprudence for Muslims in Europe: The Role of Fatwas<br />
European Jurisprudence concerning Muslims and Islam<br />
First semester<br />
Master seminar The empirical Study of Islam in Contemporary Europe: The Phenomenon of<br />
Conversions (10 ects)<br />
Optional seminar (10 ects)<br />
Master thesis (10 ects)<br />
Second semester<br />
Master seminar The significance of Fatwa-Literature. With special reference to the mutual relations<br />
between Islam and the West (10 ects)<br />
Optional seminar (10 ects)<br />
Master thesis (10 ects)<br />
81
Universiteit Maastricht<br />
www.unimaas.nl<br />
82
Faculty of Humanities and Sciences<br />
The Making of Crucial Differences<br />
Studie: Humanities<br />
Code: HU203<br />
Docent: prof. dr. M. Bosch<br />
Contactpersoon: prof. dr. M. Bosch, m.bosch@cgd.unimaas.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 1 (blok 1)<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Tutorial group meetings and lectures<br />
Wijze van beoordeling: Students will have to write a comment (1000-1500 words) on a film related<br />
to the course, in which they refer to at least three readings of the course. A<br />
list of films will be handed out. Students may also propose a film to<br />
comment upon. Students are encouraged to make a small film festival related<br />
to the course, and prepare a festival Guide out of the written assignments.<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Doel<br />
To acquaint students with historical configurations and intersections of ‗race‘, class, gender and<br />
sexuality, and the way in which they were conceptualised and sometimes newly invented in science,<br />
philosophy and social theory;<br />
To acquaint students with the way in which these configurations have structured cultural texts and<br />
images, individual identities and organisations;<br />
To acquaint students with the way in which such intersecting categories of difference have constituted<br />
(and still constitute) inequalities and differences of power, resulting in invisibility, restricted access to<br />
sources etc.<br />
Inhoud<br />
This course offers a historical inquiry into the evolution of intersectionality between gender,sexuality, class,<br />
'race' and imperialism from the eighteenth century until World War II. It aims, firstly, to trace and illustrate<br />
the ways in which the Enlightenment has provided a rationale to mark gendered, classed and racialized<br />
boundaries in science which, more often than not, resulted in inequalities. These inequalities became<br />
embedded in European society in such a way that the active, dominant subject came to be seen as 'white,<br />
male, and middle class'. Moreover, this dominance grew beyond 'Europe' and helped to carry out the imperial<br />
project. The centrality of empire discursively and materially forged a 'European-ness' that was distinctively<br />
gendered, classed and racialized. This will introduce you to how middle class was defined in relation to the<br />
working class.<br />
Secondly, the course will problematize social divisions such as 'race' class, and gender as well as norms like<br />
heterosexuality, middle-class-ness etc. by looking at shifting boundaries of these divisions and norms. Thus,<br />
it will examine the dynamic processes of their formation and contradictions, which emerged out of these<br />
processes. We will heed our attention to some of the salient ways in which women and men of the different<br />
classes and ‗races‘ became embedded in social relationships, thereby often transgressing taken-for-granted<br />
lines of differences. We will primarily draw on examples from 'European' history. This indeed urges us to<br />
look at the world of empire, through which 'European-ness' has come to the fore. Finally, the course aims to<br />
introduce a wide range of debates that offer the possibility to analyze the ways in which differences have<br />
intersected with one another in different periods and how they have manifested themselves in power<br />
relations.<br />
Understanding the complexity of the 'crucial differences' entails an interdisciplinary approach. The course<br />
builds on approaches and theories from such disciplines as history, literature, philosophy and sociology as<br />
well as from gender studies and cultural studies. The interdisciplinary nature, however, does not mean that<br />
we simply add and stir existing disciplinary strands together in a large pot. Rather, it encourages you to<br />
pursue creative learning. In this process, both lecturers and teaching materials will facilitate you to develop a<br />
lens through which you are able to critically look at the world. Last but not least, the historical perspectives<br />
83
that you will gain during this course will help you to comprehend the historical embeddedness of<br />
contemporary issues.<br />
Literatuur<br />
Students can obtain the reader at the University Library.<br />
Each problem is accompanied by a list of obligatory reading. References with a R are found in the<br />
reader and those with an L can be found in the University Library.<br />
The Use of Culture: An Introduction to Cultural Theory<br />
Studie: Humanities<br />
Code: HU212<br />
Docent: C. van Kimmenade (MA)<br />
Contactpersoon: C. van Kimmenade (MA), c.vankimmenade@ucm.unimaas.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 1 (blok 1)<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Tutorial group meetings and lectures<br />
Wijze van beoordeling: Two take-home exams and a presentation<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Doel<br />
This course is primarily aimed at students in the humanities and/or social sciences who are interested in<br />
obtaining a theoretical basis for the use of the concept of culture. At the end of the course students will have<br />
an overview of a wide array of approaches to the concept and study of culture. This will by no means be a<br />
complete overview, rather it aims to underline the diversity of possible approaches. As a subsidiary goal<br />
students will develop a critical attitude towards the use of the culture concept in current debates.<br />
Please note that this is NOT a course about the different cultures of the world!<br />
Inhoud<br />
At the beginning of the 21st century the concept of culture seems to explain everything: problems with the<br />
integration of minorities, economic success of one company over the other, political problems in all parts of<br />
the world, the spread of diseases like AIDS, and so on. Culture has become a buzz-word, but what do we<br />
mean when we talk about culture? Coming up with an answer to that question is not as straightforward as it<br />
might seem. For, who or what has culture? What is considered to be a part of culture and what is not? What<br />
is the relationship between culture and the individual? Does culture change and if so how? How can culture<br />
be studied? Is culture a means of control and dominance or is it the mark of a highly-developed civilization?<br />
Different social theory disciplines and theorists have added to our understanding of and the debate about<br />
culture. We will be examining several in this course. From sociology and anthropology to critical theory and<br />
post-colonial theory. Some of the theorists that will be discussed: Franz Boas, Edward B. Tylor, Emile<br />
Durkheim, Bronislaw Malinowksi, Harold Garfinkel, Erving Goffman, Clifford Geertz, Michel Foucault,<br />
Edward Said, Franz Fanon, Trinh T. Minh-ha.<br />
A lot of the reading for this course will be from primary sources. Overlap with other courses (despite overlap<br />
in theorists) has been avoided (hence, the specific material read will be different).<br />
Literatuur<br />
Various e-readers from social and cultural theorists.<br />
Monaghan, J., & Just, P. (2000). Social and Cultural Anthropology: a very short introduction. Oxford<br />
[etc.] Oxford UP. (It is recommended that you buy this book.)<br />
European miracle<br />
84
Studie: Humanities<br />
Code: HU102<br />
Docent: dr. M. Stout<br />
Contactpersoon: dr. M. Stout, mark.stout@ucm.unimaas.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 1 (blok 2)<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Tutorial group meetings and lectures.<br />
Wijze van beoordeling: An exam with essay-questions and a written paper.<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Doel<br />
Providing an overview of the development of the identity of Europeans and the concept of Europe.<br />
Highlighting the specific characteristics of European political/social/cultural history, notably in comparison<br />
with that of other (non-European) societies, the contributed to a sense of European community and the<br />
European identity. Showing how a sense of community could evolve from the many shared historical cultural<br />
factors. Giving students an introduction to a range of theories which are fundamental to a range of courses at<br />
UCM.<br />
Inhoud<br />
This course deals with some of the most fundamental questions concerning the development of the European<br />
Identity. What have been the decisive common experiences that have fostered a sense of European<br />
community and identity, and how have they evolved over time? Tracing those events and experiences in the<br />
past that have helped to shape some sense of European community and identity means establishing the<br />
factors that have contributed to the difference between Europe and the non-European world. The concept of<br />
identity logically consists of two components: the notion of historical continuity and a marked sense of<br />
difference between the ―in-group‖ and one or more significant others. If we accept that there is some sort of<br />
European identity, albeit complex and multifaceted, we should ask which factors have generated it. To put it<br />
more specifically: Which factors contributed to Europe‘s Sonderweg in world history? Or, to use the words<br />
of one author, the historian E.L. Jones: how did ―the European miracle‖ come about? From the angle of<br />
world history, the European experience constitutes a major deviation from an almost universal pattern of<br />
social and political organization. Europe is the first region in the world that has changed into a large-scale<br />
industrial and urban society. Whereas until the end of the eighteenth century people mainly lived in fairly<br />
small communities of hunters and gatherers or in somewhat larger agricultural societies, European<br />
industrialization has led to societies that are capable of sustaining populations of unprecedented size. This so<br />
called process of modernization has turned European civilization into something of a historical<br />
anomaly - the kind of anomaly, however, that forced itself on other continents, thus becoming a new kind of<br />
standard in the end after all. To ask for the factors that have contributed to the modern sense of European<br />
community and identity is, at least for a large part, to ask for the factors that have produced this henomenon<br />
of modernization, including the blatant economic disparities between European civilization (including North-<br />
America) and the rest of the world.<br />
Literatuur<br />
Rietbergen, P.J. (1998). Europe: a Cultural History. London/New York: Routledge.<br />
Delanty, G.D. (1995). Inventing Europe; Idea, Identity and Reality. Macmillan Press, Basingstoke.<br />
Cultural Diversity in a Global Perspective<br />
Studie: Humanities<br />
Code: HU218<br />
Docent: J. Weusten (MA)<br />
Contactpersoon: J. Weusten (MA), josje.weusten@cgd.unimaas.nl<br />
ECTS: 5<br />
85
Periode: Semester 1 (blok 2)<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Tutorial group meetings, projects and lectures.<br />
Wijze van beoordeling: Projects (group assignments) and a final exam.<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Prerequisites<br />
At least one Humanities course.<br />
Recommended<br />
HU103 Cultural Studies I or HU202 Globalization and Inequality/ SS246 Globalization and<br />
Inequality.<br />
Doel<br />
Students of this course will learn to reflect upon issues of globalization and cultural diversity from<br />
several disciplinary perspectives and connect these issues with their major field of academic study.<br />
Inhoud<br />
The course focuses on cultural difference and identity in an era in which the nation is losing its unifying<br />
significance in matters of personal identity and group identity formation. The course seeks to analyse how<br />
globalization influences identity and culture and the ways in which these interact with social differences,<br />
gender, ethnicity, religion and nationality. Its orientation is both practical and theoretical. In the course the<br />
relations between key terms such as difference, cultural diversity and identity are studied, as well as mutual<br />
constructions of 'us' and 'them'. We will be tackling questions like: What is globalization? What is culture?<br />
What is identity? Are the latter two influenced by globalization, and if so, in a good or in a negative way? We<br />
will get acquainted with different theories of globalization and culture such as Hybridization (Nederveen<br />
Pieterse), McDonaldization (Ritzer), or the Clash of Civilizations (Huntington), concepts such as orientalism<br />
(Said) and occidentalism (Margalit and Buruma), fundamentalism and multiculturalism. Throughout the<br />
course theoretical discussions are linked to real life, actual and sometimes pressing practical debates and<br />
examples such as multicultural dilemmas, national identity formation, fundamentalist terrorism, Diaspora,<br />
out-sourcing and migration. Globalization, identity and culture are broad concepts and phenomena that have<br />
far reaching consequences. Therefore, they cannot be studied within the realm of one discipline, at least not<br />
if we want to come to a fuller and better understanding of the complexity of several debates, problems and<br />
phenomena of cultural diversity in a globalized world. That is why we will not confine ourselves to one<br />
disciplinary approach. During this course we will look at and work with different theories and tools from<br />
different disciplines, working towards an interdisciplinary approach that helps us to grasp the full scale of<br />
cultural diversity in global perspective.<br />
Interdisciplinarity helps us to develop a critical view towards several theories, since we get acquainted with<br />
several competing ones and furthers us to develop our own ideas about cultural diversity. The disciplines we<br />
will come across are, among others: cultural studies, gender studies, philosophy, history, anthropology,<br />
sociology, international management etc.<br />
Literatuur<br />
Wordt nader bekend gemaakt.<br />
Crucial Differences in the 21st Century<br />
Studie: Humanities<br />
Code: HU340<br />
Docent: prof. dr. M. Bosch<br />
prof. dr. M. Meijer<br />
Contactpersoon: prof. dr. M. Bosch, m.bosch@cgd.unimaas.nl<br />
prof. dr. M. Meijer, m.meijer@cgd.unimaas.nl<br />
86
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 2 (blok 5)<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Tutorial group meetings and lectures.<br />
Wijze van beoordeling: The final grade will be based on attendance, assignment (25%) and a term<br />
paper (75%).<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Prerequisites<br />
At least one of the following courses: HU203 The Making of Crucial Differencens and/or HU211<br />
Cultural Studies II and/or HU212 The Use of Culture and/or HU332 Rewriting European History.<br />
Doel/ Inhoud<br />
This course introduces contemporary perspectives of configurations of ‗race‘/ethnicity, class,<br />
gender and sexuality. You will learn to examine the ways in which crucial differences are<br />
constituted nowadays by asking questions like: how do the contributions of diverse strands of<br />
movement and claimants such as ‗racial‘ minorities, ‗Third World‘ feminists, gays and lesbians (so<br />
called identity politics movements) radically reshape the form and content of identities?; How is our<br />
everyday life constituted and re-constituted by such politics?; Does this identity claiming primarily<br />
pertain to the symbolic and cultural realms, or does it also effect material inequality?; In what ways<br />
is material inequality informed by struggles and identity claims over resources of different types,<br />
undertaken in terms of gender, class, ‗race‘/ethnicity and sexuality?; How is the material and the<br />
symbolic in social stratification connected in the global scale? Is claim-making based on<br />
‗difference‘ leading to the deepening of the divisions or is it leaving some space for coalition and<br />
networking despite — or rather because of — based on the ‗crucial differences‘?<br />
Through critical inquiry into major texts, this course dynamically re-conceptualizes the intersections between<br />
the divisions of gender, class, ‗race‘/ethnicity and sexuality; the relationship between these divisions and the<br />
nation-state in the process of globalization; and between theory and practice in ‗difference‘ claim-making.<br />
Examples we draw on extend beyond Europe and cover Africa, Asia, Latin America, and North America.<br />
Diversity is furthermore exemplified in our interdisciplinary approach. The course builds on approaches and<br />
theories from disciplines such as literature, philosophy, sociology, anthropology, economics, political<br />
economy, law, health science as well as from the fields of gender studies, cultural studies, development<br />
studies and migration studies. The interdisciplinary nature, however, does not mean to simply add existing<br />
disciplinary strands together. Rather, it will provide you with an opportunity to critically analyze and<br />
comprehend the multi-facetedness of the world we are all living in. The historical perspectives you have<br />
become acquainted with in the course A will be a foundation for the contemporary setting you are about to<br />
embark on. Moreover, the skills training, which awaits you in the course, inevitably entails an exercise to<br />
locate your position in the Problems.<br />
Literatuur<br />
Each problem is accompanied by a list of obligatory reading. References with R (Reader) are found in the<br />
Reader. UCM- students will find the Reader (a folder with copies of the readings) in the Reading Room.<br />
References with L (Library) can be found in the University Library.<br />
Identities<br />
Studie: Social Sciences<br />
Code: SS340<br />
Docent: Dr. U. Müller<br />
Contactpersoon: Dr. U. Müller, ulrike.mueller@ucm.unimaas.nl<br />
ECTS: 5<br />
Periode: Semester 2 (blok 5)<br />
Voertaal: Engels<br />
87
Werkwijze: Group discussions, lectures and films.<br />
Wijze van beoordeling: Two take-home exams (6500 words) and one self-reflective essay (1200).<br />
Your performance as a discussion leader will comprise ten percent of your<br />
final grade.<br />
http://www.ucm.nl/CourseCatalogue.pdf<br />
Prerequisites<br />
At least two of the following: SS101 Macrosociology, HU103 Cultural Studies I, SS106<br />
International Relations, SS228 Classical Sociology, HU212 The use of Culture: An Introduction to<br />
Cultural Theory, HU211 Cultural Studies II, HU218 Cultural Diversity in a Global Perspective,<br />
HU203 The Making of Crucial Differences. Students who have successfully completed SS335<br />
Modern Sociology: Identities cannot take part in this course.<br />
Doel<br />
In this course you will learn how different categories of social identities operate as categories of<br />
socio-structural inequality. We will discuss perspectives on race, ethnicity, class, gender and<br />
national identities in order to get a better understanding of what they are and how they are<br />
conceptualized theoretically. You will also learn about and reflect on how you yourself, your<br />
thinking and your way of being is affected by these relations of oppression and domination in<br />
everyday life.<br />
The course is based on the assumption that: ―All students of society and all who want to become effective<br />
citizens must become educated about the multiple identities that structure our social worlds in order to be<br />
able to understand, evaluate, and, if they choose, meaningfully participate in the struggles against identitybased<br />
forms of oppression.‖ (Alcoff, Linda. Identities: Race, Class, Gender and Nationality.<br />
Massachusetts: Blackwell Publishing, 2003)<br />
Inhoud<br />
Identity is about one‘s sense of self, it is about personhood, and it is about what kind of person one<br />
is. Identities always involve both sameness and difference. Thus, if you are Dutch, you are like<br />
other Dutch people and different from the non-Dutch. There is a tendency to see identities as being<br />
fixed or given. Sociologists, however, argue that identities are fluid and changeable and that we can<br />
acquire new ones.<br />
In this course we will explore theoretical texts on the historical, cultural and political construction of social<br />
identities. We will focus on class, gender, race, ethnicity and nation as historically specific, structured<br />
relations of oppression and exploitation examining their existence and interaction. Discussions and analyses<br />
will be based on how social identities work as overlapping categories of both inclusion and exclusion and<br />
how they are used to divide, rank, and discriminate.<br />
Some of the questions to be addressed are: What are the main levels of analysis within which we can explore<br />
the interplay between these exploitative and oppressive relations? What are their theoretical, cultural,<br />
ideological and political implications?<br />
The course is designed for students who have a serious interest in the topic and who are open to critically<br />
evaluate their own participation within structures of domination and oppression. We will examine and<br />
interrogate how heterosexuality, whiteness and class privilege, for instance, function in such a way as to keep<br />
systems of oppression intact.<br />
Literatuur<br />
Alcoff, L.M., & Medieta, E. (2003). Identities: Race, Class, Gender, and Nationality. This anthology<br />
provides only primary source materials, i.e. students will read exclusively original theoretical texts.<br />
88
Universiteit van Tilburg<br />
www.uvt.nl<br />
89
Faculteit Geesteswetenschappen<br />
Acculturatie en identiteit<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
Code: 800072<br />
Docent: Prof.dr. Guus Extra, Dr. Tineke Nugteren,<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Semester 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=800072<br />
Inhoud<br />
Migratie, minderheidsvorming en langdurig intercultureel contact brengen allerlei veranderingsprocessen bij<br />
meerderheids- en minderheidsgroepen op gang, zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Deze<br />
veranderingsprocessen (in de literatuur aangeduid als acculturatie) worden bestudeerd op het niveau van<br />
cultuur in het algemeen en van taal en religie in het bijzonder. In deze cursus gaat het vooral om de<br />
implicaties van deze processen op het niveau van het individu, met name op het terrein van kennis, affectie<br />
en gedrag. Een ander centraal begrip in de cursus betreft identiteit en de boeiende vraag hoe personen uit<br />
meerderheids- en minderheidsgroepen hun identiteit definiëren en herdefiniëren als gevolg van acculturatie.<br />
Belangrijke thema's in de cursus zijn de relaties tussen acculturatie, identiteit en etniciteit, de plaatsbepaling<br />
van meerderheids- en minderheidsgroepen ten opzichte van Nederlandse en allochtone (sub)culturen, talen<br />
en religies, de rol van acculturatie in maatschappelijke integratie, en behoud, verlies of ontwikkeling van een<br />
groepspecifieke, nationale en transnationale identiteit. Genoemde thema's worden belicht vanuit zowel een<br />
Nederlands als internationaal perspectief.<br />
De cursus bestaat uit drie blokken van vier colleges. In het eerste blok wordt een algemeen kader geschetst<br />
van kwalitatieve en kwantitatieve methoden van onderzoek naar acculturatie en identiteit aan de hand van<br />
casussen over Turken en Marokkanen in Nederland. In het tweede blok staan de relaties tussen taal, etniciteit<br />
en identiteit in de multiculturele samenleving centraal. In het derde blok staan de relaties tussen religie,<br />
cultuur en identiteit centraal.<br />
Literatuur<br />
Syllabus met artikelen.<br />
Verkuyten, Maykel, The social psychology of ethnic identity, Psychology Press, 2005, ISBN 1-8416-<br />
9532-7 hbk. http://www.myilibrary.com?id=9611<br />
Bronnen met Gezag: Islam, Hindoeisme en Boeddhisme<br />
Studie: Bachelor Religie in Samenleving en Cultuur<br />
Code: 991202<br />
Docent: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele, Dr. Tineke Nugteren<br />
Contactpersoon: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en responsiecollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=991202<br />
Doel<br />
90
In deze cursus maak je kennis met de geschriften waarop islam, hindoeïsme en boeddhisme zich baseren. De<br />
wijze waarop moslims, hindoes en boeddhisten zich met name in de `westerse' diaspora opstellen tegenover<br />
'westerse' en of christelijke culturele en religieuze uitingen, is zeer complex. Daarom moet men hun reacties<br />
terugkoppelen aan de manier waarop zij hun bronnen lezen en (her)interpreteren.<br />
In deze cursus leer je inzien hoe aanhangers van deze religies omgaan met hun meest fundamentele<br />
gezaghebbende bronnen. Daarbij verwerf je tevens verdere kennis van en inzicht in de voornaamste<br />
geloofsaspecten van de drie religies.<br />
Inhoud<br />
De cursus gaat in op het ontstaan, de inhoud, de structuur van en de omgang met de belangrijkste<br />
geloofsbronnen in de islam, het hindoeïsme en het boeddhisme. Dit zal gebeuren vanuit cultuurhistorisch<br />
perspectief. De behandelde fenomenen worden beschreven en verklaard vanuit de historische en<br />
maatschappelijke 'context'. Voor de islam zal daarbij de aandacht vooral worden gericht op de koran en de<br />
hadieth.<br />
In de colleges zal gebruik worden gemaakt van de Nederlandse vertaling van de koran. Voor het hindoeïsme<br />
zal de focus hoofdzakelijk liggen op shruti en smrti, op andere commentariërende, didactische, verhalende en<br />
devotionele literatuur, evenals op het gezag van de levende leraar. Wat het boeddhisme betreft zullen<br />
achtereenvolgens de Theravada canon, de Mahayana canon en de gezaghebbende bronnen die het resultaat<br />
zijn van eigen kritische of meditatieve reflectie, het uitgangspunt vormen.<br />
Literatuur<br />
Islam: William Montgomery WATT, Bell's Introduction to the Qu'ran, Completely Revisited and<br />
Enlarged. Edinburgh, 2001.<br />
Hindoeïsme en boeddhisme: Reader.<br />
Bronnen met Gezag: Jodendom en Christendom<br />
Studie: Bachelor Religie in Samenleving en Cultuur<br />
Code: 991201<br />
Docent: Prof.dr. E.J. van Wolde<br />
Contactpersoon: Prof.dr. E.J. van Wolde<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Semester 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Dossier bestaande uit schriftelijk tentamen (70%) en drie korte opdrachten<br />
(30%)<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=991201<br />
Doel<br />
In deze cursus maak je kennis met de boeiende geschriften waarop het jodendom en het christendom zich<br />
baseren. Deze boeken hebben een enorme impact gehad op de westerse cultuur en zijn er onlosmakelijk mee<br />
verbonden. Met name de bijbelse teksten en thema's maken als het ware deel uit van de westerse identiteit.<br />
Tegelijk biedt de bijbel voor veel mensen, ook in onze westerse samenleving, een hulp bij het nadenken over<br />
de eigen levensvragen, en functioneert hij als bron van geloven.<br />
Om inzicht te krijgen in het hedendaagse jodendom en christendom, maar ook om onze westerse cultuur<br />
goed te begrijpen, is het daarom nodig deze teksten goed te leren kennen. Dat is wat deze cursus beoogt: je<br />
leert de inhoud van deze boeiende geschriften kennen, je komt te weten hoe ze in een ver verleden in het<br />
Nabije Oosten zijn ontstaan, en hoe ze binnen jodendom en christendom zijn gaan functioneren. Daarnaast<br />
ontdek je op welke manier deze geschriften onze westerse cultuur hebben doordrongen. Daarbij leer je<br />
belangrijke denkbeelden uit deze geschriften analyseren en confronteren met denkbeelden uit de moderne<br />
tijd.<br />
91
Inhoud<br />
De cursus bestaat uit drie modules. In de eerste module 'Basispakket Bijbel' maak je kennis met de indeling<br />
van de bijbel en de belangrijkste begrippen in verband met het ontstaan en verstaan van de bijbel. Deze<br />
module biedt, zoals de naam al zegt, elementaire basisinformatie.<br />
In de tweede module staat de Hebreeuwse bijbel centraal: hét boek in het jodendom dat tevens, onder de<br />
naam 'Oude Testament', het eerste deel vormt van de christelijke bijbel. Er wordt nagegaan hoe de<br />
verschillende bijbelboeken zijn ontstaan. Dat betekent aandacht voor de onmiddellijke context van het oude<br />
Israël, alsook voor de ruimere Oudoosterse (Egyptische en Mesopotamische) context. Daarnaast wordt een<br />
korte schets gegeven van de rabbijnse traditie uit de eerste eeuwen van onze tijdrekening waarin de bronnen<br />
van joods geloof zijn doorgegeven (Misjna en Talmoed).<br />
De derde module behandelt het Nieuwe Testament, het tweede deel van de christelijke bijbel, dat gaat over<br />
Jezus en zijn eerste volgelingen. Ook hier wordt onderzocht hoe de verschillende boeken van het Nieuwe<br />
Testament zijn ontstaan binnen de context van de zogeheten Tweede Tempelperiode in Israël en in de ruimere<br />
context van de overheersende Grieks-Romeinse cultuur.<br />
In de tweede en derde module wordt telkens aandacht geschonken de denkbeelden in de Hebreeuwse Bijbel<br />
en het Nieuwe Testament die ons westerse denken sterk hebben beïnvloed en die ons denken vandaag nog<br />
steeds bepalen. Een aantal van deze denkbeelden (wereldbeeld, Godsbeeld, mensbeeld, uitverkiezing,<br />
leerling/volgeling-zijn) gaan we onderzoeken. Daartoe analyseren we eerst de bijbeltekst waarin dit<br />
denkbeeld geschetst wordt en daarna confronteren we dit beeld met huidige denkbeelden.<br />
Literatuur<br />
Bijbel Om als bron te raadplegen: De Nieuwe Bijbelvertaling (met deuterocanonieke boeken),<br />
Heerenveen/'s-Hertogenbosch, 2004. ISBN 90-6539-262-990-6173-849-0 of ISBN 90-6539-262-9.<br />
Of: De Bijbel, Uit de grondtekst vertaald, Willibrordvertaling, Geheel herziene uitgave, 's-<br />
Hertogenbosch 1995 (of latere druk).<br />
E.J.van Wolde, Bronnen met Gezag, Jodendom en Christendom. Handleiding.<br />
Reader verplichte literatuur.<br />
Reader aanvullende literatuur.<br />
Christendom en Islam in de moderne westerse samenleving<br />
Studie: Master Christendom en islam<br />
Code: T45201<br />
Docent: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
Contactpersoon: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
ECTS: 3<br />
Periode: Derde blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 6 x 2 uur hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T45201<br />
Doel<br />
De student weet welke problemen zich kunnen voordoen wanneer mensen met een verschillende<br />
culturele/religieuze achtergrond met elkaar in contact treden en willen communiceren.<br />
De student beschikt over kennis en inzicht in de problematische kwesties binnen de interreligieuze dialoog<br />
tussen christenen en moslims en de student is op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen binnen dit veld.<br />
De student is zich er van bewust dat de eigen culturele en religieuze achtergrond een rol kan spelen in zowel<br />
het ontstaan als het vermijden van vooroordelen en stereotypen bij interreligieuze contacten, in het bijzonder<br />
die tussen christenen en moslims.<br />
De student heeft vaardigheden ontwikkeld om deel te nemen en bij te dragen aan interreligieuze<br />
communicatie.<br />
92
Inhoud van de cursus<br />
Steunend op het boek van Shadid wordt allereerst uiteengezet welke zaken relevant zijn in situaties van<br />
interculturele/interreligieuze communicatie. Vervolgens wordt aan de hand van Zebiri ingegaan op een aantal<br />
knelpunten in de dialoog tussen christenen en moslims. Ten slotte wordt getracht om de principes te<br />
formuleren voor een dialoog die de meeste kansen biedt voor een vreedzaam samenleven in een religieus<br />
pluriforme setting waarbij de deelnemers maximaal hun eigen identiteit kunnen bewaren.<br />
Literatuur<br />
Shadid, W.A., Grondslagen van interculturele communicatie. Studieveld en werkterrein,<br />
Houten/Diegem, 1998, ISBN 9031324760.<br />
Zebiri, Kate, Muslims and Christians Face to Face, Oxford, 2000, ISBN 1851681337.<br />
Christenen en Moslims in interactie<br />
Studie: Bachelor Religie in samenleving en cultuur<br />
Code: 992201<br />
Docent: Dr. T.H.M. Akerboom, Dr. L. Tezcan<br />
Contactpersoon: Dr. T.H.M. Akerboom<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: -<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen in combinatie met presentatie met een paper<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=992201<br />
Doel<br />
De studenten verwerven inzicht in de werking van religie als een aspect van het samenleven dat zowel<br />
betrekking heeft op het publieke als op het persoonlijke domein. Individuele en collectieve religieuze<br />
identiteiten ontwikkelen zich door sociale processen en strategieën, waarachter vaak bepaalde voorstellingen<br />
schuil gaan. Tegen deze achtergrond wordt inzichtelijk gemaakt hoe christendom en islam zich in<br />
uiteenlopende perioden tot elkaar verhouden in concrete cultureel-politieke contexten, zowel in Nederland<br />
als elders in de wereld.<br />
Inhoud<br />
Aandacht wordt geschonken aan de betrekkingen die christenen en moslims met elkaar onderhouden en aan<br />
de beelden over en weer die in de verschillende vormen van interactie een rol spelen. De cursus is<br />
opgebouwd rond vier typen van interactie tussen christenen en moslims: confrontatie, cohabitatie, en<br />
dialoog. Van deze vier typen is zowel op individueel als collectief niveau sprake. Na een theoretische<br />
verkenning van de genoemde begrippen worden casussen besproken, waarin telkens of het christendom of de<br />
islam de dominante religie is. Hierbij wordt zowel gekeken naar feitelijke praktijken van samenleven als naar<br />
de religieuze idealen van gemeenschap (umma, communio) die hierbij een sturende, legitimerende of<br />
verhullende rol spelen. De invalshoek van de cursus is historisch en systematisch van aard vanuit actuele<br />
problemen. In blok 1 zal de historische invalshoek centraal staan en in blok 2 de sociologische.<br />
Literatuur<br />
H. Goddard H.Goddard, A History of Christian-Muslim Relations, Chicago, 2001. Deze literatuur is<br />
voor het historische onderdeel. Voor het sociologische onderdeel wordt een reader samengesteld.<br />
Cultural Psychology for non-psychology Students<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
93
Code: 422069<br />
Docent: Dr. A. Chasiotis, Dr. Seger Breugelmans, Prof.dr. A.J.R. Van<br />
de Vijver<br />
Contactpersoon: Dr. A. Chasiotis<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Colleges en practica (Collegerooster)<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen en paarsgewijze paper (Tentamenrooster)<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=422069<br />
Doel<br />
This course is a practical introduction to the field of cross-cultural psychology for non-psychology students.<br />
Its aims are to (1) make students acquainted with the most important psychological theories and models with<br />
regard to cultural differences, (2) provide an overview of practical issues in research and communication<br />
across cultures, and (3) train students' skills in intercultural communication and interaction. The course is<br />
meant to prepare non-psychology students for working in multinational and cross-cultural contexts.<br />
The course will be taught in English.<br />
Prospective students do not need to meet specifc requirements to participate in this course. Psychology<br />
students with an interest in cross-cultural issues can also follow this course on top of their curriculum, but are<br />
advised to at least follow the courses Cultuurpsychologie and Gedrag in Culturele Context that are offered as<br />
part of the regular psychology curriculum.<br />
Inhoud<br />
The course has three foci that deal with social-psychological aspects of cross-cultural psychology:<br />
An overview of dimensional models of cultural differences, such as provided in their work by Hofstede,<br />
Schwartz, and the GLOBE project to get an overview of psychological country differences. Currently<br />
popular concepts such as individualism-collectivism and power distance are addressed.<br />
Intercultural communication: overview of current models as they relate to cross-cultural differences in<br />
communication styles, response styles, and pragmatics.<br />
Skill training in intercultural communication. this part of the course will be devoted to exercises in crosscultural<br />
interactions.<br />
The course primarily focuses on cross-national differences rather than cultural differences within a single<br />
country (acculturation, multiculturalism, and intergroup relations).<br />
Literatuur<br />
P.B. Smith, M.H. Bond & C. Kagitcibasi, Understanding Social Behaviour across Cultures: Living<br />
and Working in a changing world., London: Sage, 2006.<br />
Culturele diversiteit en sociale cohesie<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
Code: 800074<br />
Docent: Prof.dr. Ruben S. Gowricharn, Prof.dr. J.M.E. Blommaert, Dr. M. Spotti<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=800074<br />
94
Doel<br />
De student verwerft kennis van en inzicht in het verschijnsel culturele diversiteit in een seculiere<br />
samenleving en consequenties hiervan voor de sociale cohesie van die samenleving. De student is in staat<br />
processen die voortkomen uit culturele diversiteit te herkennen en te analyseren met het oog op hun mogelijk<br />
positieve dan wel negatieve betekenis voor sociale cohesie.<br />
Inhoud<br />
Als gevolg van immigratie, individualisering en secularisatie bestaat de Nederlandse samenleving uit een<br />
steeds diverser wordende verzameling van door elkaar lopende culturele oriëntaties. Deze oriëntaties zijn<br />
gebonden aan afzonderlijke beroepsgroepen, klassen, taalgemeenschappen, religies, opleidingen, leefstijlen<br />
en persoonlijke biografieën. Tegelijkertijd ontwikkelen zich als gevolg van globalisering van economie,<br />
politiek, media, cultuur en godsdienst transnationale gemeenschappen, en zijn ook processen van etnisering<br />
zichtbaar. Deze ontwikkelingen roepen vragen op over de noodzaak van en voorwaarden voor samenhang in<br />
de samenleving. Die samenhang komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de binding binnen en tussen sociale<br />
groepen (gelijkgezindheid, collectieve waarden en normen), en in de deelname aan maatschappelijke<br />
instituties en sociale netwerken.<br />
In deze cursus worden deze vragen verkend vanuit cultureel-antropologische en taal- en<br />
godsdienstsociologische perspectieven. In de eerste colleges wordt de aandacht gevestigd op de rol die taal<br />
en religie spelen bij de binding tussen en binnen groepen. Vervolgens wordt nagegaan hoe sociale cohesie<br />
zich verhoudt tot concepten als natie-staat, burgerschap, democratie, en multiculturalisme. Aansluitend<br />
worden deze concepten toegepast om relaties tussen actuele ontwikkelingen en culturele diversiteit te kunnen<br />
duiden. Het betreft dan met name sociaal-economische ontwikkelingen, politieke ontwikkelingen,<br />
middenklassevorming, ontwikkeling van transnationale samenlevingen en identiteiten, etnisering en<br />
institutionalisering van godsdiensten. Daarbij worden mechanismen van formele en informele in- en<br />
uitsluiting voor het voetlicht gebracht. Formele in- en uitsluiting heeft betrekking op maatschappelijke<br />
instituties en domeinen als onderwijs, arbeidsmarkt, politiek en media. Informele in- en uitsluiting heeft<br />
betrekking op alledaagse discriminatie en open en verborgen racisme.<br />
Literatuur<br />
Reader<br />
Cultuur en christendom in Nederland 2009-2010<br />
Studie: Bachelor Religie in samenleving en cultuur<br />
Code: 992202<br />
Docent: Dr. T.H.J. Clemens<br />
Contactpersoon: Dr. T.H.J. Clemens<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege met opdrachten<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=992202<br />
Doel<br />
De studenten verwerven kennis van de uiteenlopende wijzen waarop het christendom invloed gehad heeft op<br />
en vorm heeft gegeven aan de cultuur in Nederland. Zo krijgen zij inzicht in de culturele betekenis van deze<br />
religie voor de ontwikkeling van de Nederlandse identiteit. Tevens raken zij op deze wijze vertrouwd met<br />
een aantal elementen uit het christelijk-culturele erfgoed voorzover die een stempel hebben gedrukt op het<br />
publieke domein.<br />
Inhoud<br />
Met het actuele Nederlandse cultuurpatroon als vertrekpunt worden onderdelen, behorende tot het christelijkcultureel<br />
erfgoed onderzocht op hun betekenis voor de identiteitsvorming van de Nederlandse natiestaat. Ook<br />
95
wordt aandacht geschonken aan eigentijdse objecten (teksten en beelden) waarin sporen van het christelijk<br />
erfgoed - soms impliciet - als inspiratiebron fungeren en die zo aan dat erfgoed een nieuwe betekenis geven.<br />
Bij die teksten kan gedacht worden aan literaire teksten, maar ook aan reclame-uitingen; bij die beelden gaat<br />
het onder meer om voorbeelden uit de schilderkunst, de beeldhouwkunst en de fotografie. De<br />
benaderingswijze van de cursus is historisch-antropologisch van aard.<br />
Literatuur<br />
Bij het begin van de cursus zal een reader verkrijgbaar zijn.<br />
Christendom in Nederland. Topstukken uit Museum Catharijneconvent, Zwolle, 2006, 112 p. ISBN<br />
904008175 1 (Nederlands)/ ISBN 904008223 5 (English), euro 14,95.<br />
De God van Nederland. Hedendaagse fotografie, Zwolle, 2006, 204 p. ISBN 90 400 8176 x,<br />
paperback, (Dutch), euro 22,50.<br />
Cultuur en islam in Nederland (2009-2010)<br />
Studie: Bachelor Religie in samenleving en cultuur<br />
Code: 992102<br />
Docent: Prof.dr. H.L. Beck<br />
Contactpersoon: Prof.dr. H.L. Beck<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege met opdrachten<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=992102<br />
Doel<br />
De studenten verwerven kennis van wat moslims in Nederland als hoogtepunten in hun eigen cultuur- en<br />
religiegeschiedenis beschouwen en daarom essentieel vinden om 'in den vreemde' van generatie op generatie<br />
over te dragen. Studenten krijgen op deze wijze inzicht in verschillende aspecten van wat moslims als<br />
belangrijk beschouwen voor de vorming van een 'islamitische identiteit' in een niet-islamitisch land als<br />
Nederland. Tevens raken de studenten op deze wijze vertrouwd met het cultureel-religieuze erfgoed van de<br />
islam.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus komt aan de orde op welke wijze moslims in Nederland uiting geven aan wat zij uit hun<br />
cultureel-religieus erfgoed zo wezenlijk vinden dat zij dat 'in den vreemde' willen doorgeven. Besproken<br />
wordt wat in materieel en spiritueel opzicht voor moslims in Nederland van bijzondere betekenis is. Dit<br />
wordt aan de hand van gebouwen als moskeeën en scholen, hun naamgeving en andere 'fysieke' uitingen van<br />
aanwezigheid van moslims in Nederland aan de orde gesteld. Ook wordt aandacht geschonken aan materiële<br />
cultuuruitingen zoals kleding en voedsel. Een dergelijke behandeling van het cultureel-religieus erfgoed van<br />
moslims in Nederland geeft inzicht in de eenheid en verscheidenheid van de islam. De benaderingswijze van<br />
de cursus is historisch-antropologisch van aard.<br />
Literatuur<br />
Er wordt een reader verstrekt, bestaande uit een aantal thematische artikelen.<br />
Cultuurfilosofie<br />
Studie: Bachelor Algemene Cultuurwetenschappen<br />
Code: 825028<br />
Docent: Dr. F.T. van Peperstraten<br />
Contactpersoon: Dr. F.T. van Peperstraten<br />
96
ECTS: 6<br />
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen met open vragen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=825028<br />
Doel<br />
De student is in staat een aantal verschillende filosofische posities te omschrijven die zijn of worden<br />
ingenomen omtrent:<br />
a) de plaats van de kunst in de moderne samenleving;<br />
b) het interculturele karakter van de hedendaagse samenleving;<br />
c) de kritische evaluatie van de moderne westerse cultuur.<br />
Inhoud<br />
De stelling die in deze cursus als leidraad fungeert, luidt dat uit het denken over kunst en cultuur de<br />
zelfkritiek van de moderne westerse samenleving kan worden afgelezen. In beide zwaartepunten van de<br />
cursus - kunst en interculturaliteit - kan deze permanente zelfreflectie van de moderne westerse cultuur<br />
zichtbaar worden gemaakt. De cursus begint met een verkenning van de kunstfilosofie van het moderne<br />
tijdperk, waarbij het thema van de kunst steeds zal worden verbonden met de vraag hoe de moderne westerse<br />
cultuur tegen zichzelf aankijkt. Zo komt allereerst wat Kant betreft niet alleen zijn esthetica, maar ook zijn<br />
visie op de Verlichting aan de orde. Vervolgens blijkt Hegel tot de stelling te komen dat de kunst, gegeven<br />
het rationele karakter van de moderniteit, geen functie meer heeft. Bij Nietzsche vormt de kunst daarentegen<br />
het positieve uitgangspunt voor een alomvattende kritiek op de bestaande massacultuur. Ook volgens de<br />
Frankfurter Schule (Adorno, Benjamin) staat de kunst in het teken van een kritiek op de vervreemde<br />
samenleving. In het postmodernisme-debat tussen Habermas en Lyotard blijkt eveneens een esthetische<br />
discussie omtrent het schone versus het sublieme verweven te zijn met de vraag of en op welke wijze de<br />
moderne samenleving haar 'project van de verlichting' nog kan voortzetten. In deze laatste vraag speelt de<br />
kwestie van het pluralisme een belangrijke rol, zodat we op tamelijk vanzelfsprekende wijze in de<br />
problematiek van de inter- of multiculturaliteit belanden. Aldus eindigt de cursus met de poging te analyseren<br />
hoe 'wij' ons tegenover het vreemde opstellen. Definiëren we het vreemde als iets dat buiten ons ligt of is het<br />
altijd al temidden van ons, of zelfs ín ons?<br />
Literatuur<br />
Braembussche, A.A. van den, Denken over kunst, Bussum: Coutinho, 2000, 3e herziene druk.<br />
Hoofdstuk 5.2, 6, 7, 8 en 11.2<br />
Visker, R., Vreemd gaan en vreemd blijven. Filosofie van de multiculturaliteit, Amsterdam: SUN,<br />
2005. Hoofdstuk 1, 2 en 3<br />
Reader Cultuurfilosofie FCC, kenmerk 720.06.064<br />
De multiculturele samenleving in ontwikkeling<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
Code: 800071<br />
Docent: Dr. M. Spotti<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen en groepsopdracht<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=800071<br />
97
Doel<br />
De cursus fungeert als inleidende cursus binnen het interfacultaire minorprogramma 'Studies van de<br />
Multiculturele Samenleving'. De cursus beoogt studenten een multidisciplinair overzicht te geven van de<br />
ontwikkeling van Nederland als multiculturele samenleving. Deze ontwikkelingen worden tevens in<br />
internationaal perspectief geplaatst. Studenten verwerven basiskennis van relevante historische,<br />
beleidsmatige, talige, religieuze en culturele aspecten van de multiculturele samenleving en leren kritisch<br />
reflecteren op de huidige ontwikkelingen op dit terrein.<br />
Inhoud<br />
De cursus begint met een aantal colleges waarin de historische en maatschappelijke context wordt geschetst<br />
van de Nederlandse multiculturele samenleving. Daarbij wordt allereerst aandacht besteed aan de<br />
demografische ontwikkelingen die zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan. Daarna komt het toelatings-,<br />
uitzettings- en inburgeringsbeleid aan bod en wordt aandacht besteed aan de positie van minderheden in het<br />
nationale en internationale recht. Ook wordt de maatschappelijke positie van minderheden in Nederland op<br />
de arbeidsmarkt en in het onderwijs behandeld.<br />
Vervolgens worden individuele en maatschappelijke ontwikkelingen behandeld die samenhangen met de<br />
talige, culturele en religieuze diversiteit in Nederland en andere multiculturele samenlevingen. Hoe verlopen<br />
bijvoorbeeld processen van tweetalige ontwikkeling en intergenerationele taalverschuiving? Hoe verlopen<br />
processen van integratie en acculturatie? Wat betekent het voor religieuze minderheidsgroepen als moslims<br />
om in een omgeving met andere religies te leven? Wat betekent de toenemende diversiteit in normen en<br />
waarden voor de sociale cohesie in een samenleving? En hoe beïnvloeden processen van beeldvorming de<br />
communicatie tussen autochtonen en allochtonen? In de overige cursussen van de minor zal op deze<br />
onderwerpen nader worden ingegaan.<br />
Voor het laatste college wordt een forum samengesteld, bestaande uit een aantal gastdocenten van de cursus,<br />
met wie de studenten over door henzelf aangedragen stellingen discussiëren.<br />
Literatuur<br />
Syllabus met artikelen<br />
Geschiedenis van culturen in Nederland<br />
Studie: Bachelor Algemene Cultuurwetenschappen<br />
Code: 825024<br />
Docent: Dr. J.J. de Ruiter<br />
Contactpersoon: Dr. J.J. de Ruiter<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=825024<br />
Doel<br />
De cursus "Culturen in Nederland" heeft als doelstelling de discussie aan te gaan over de vraag waaruit de<br />
Nederlandse cultuur bestaat en welke culturen de Nederlandse cultuur nader gevormd hebben. Er wordt ook<br />
aandacht besteed aan de vraag in welke mate de Nederlandse cultuur andere culturen, zoals de islamitische,<br />
in Nederland beïnvloed hebben. Een en ander wordt gepresenteerd vanuit een historisch perspectief, dit om<br />
aan te geven dat sommige recente culturele ontwikkelingen voortborduren op aloude patronen in de<br />
Nederlandse cultuur.<br />
Inhoud<br />
In de cursus Culturen en Nederland wordt op de eerste plaats ingegaan op het wezen van de Nederlandse<br />
cultuur. Het concept "Nederlandse cultuur" roept vaak lacherige reacties op maar wordt de "Nederlandse"<br />
98
cultuur aangevallen of bespot of in het buitenland beleefd, dan blijkt zij wel degelijk te bestaan. Een<br />
historisch overzicht van de Nederlandse cultuur wordt gepresenteerd aan de hand van diverse studies en voor<br />
de diverse periodes van de behandelde geschiedenis exemplarische literaire, met name essayistische, teksten<br />
(bv. Da Costa). Het accent van dit historische overzicht zal liggen op de periode na de Franse tijd (begin<br />
negentiende eeuw) tot op heden. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van culturen die in de loop der<br />
eeuwen in meerdere of mindere mate bijgedragen hebben aan de vorming van de Nederlandse cultuur en die<br />
op hun beurt weer zelf door de Nederlandse cultuur zijn beïnvloed; het gaat met name om de cultuur van<br />
joden, hugenoten, Indiërs en Surinamers. Ook de meest recente, de Turkse en Marokkaanse, of meer<br />
overkoepelend, culturen van islamitische signatuur worden behandeld. Ter illustratie van de mogelijke<br />
assimilatie van moslims en hun culturen in Nederland wordt onder andere een vergelijking gemaakt met de<br />
emancipatie van katholieken en hun (sub)culturen in de 19e en 20e eeuw. In algemene zin wordt ten slotte<br />
een overzicht gegeven van de processen die thans -en ongetwijfeld ook in de toekomst- plaatsvinden met<br />
betrekking tot de opname en acceptatie van de islamitische culturen in Nederland en hun beïnvloeding door<br />
de Nederlandse cultuur.<br />
Naar aanleiding van de theorievorming van Berry (1997) worden twee vragen centraal gesteld in de cursus:<br />
1. Hecht de minderheidsgroep aan de eigen cultuur?<br />
2. Hecht de etnische minderheidsgroep aan goede banden met de dominante groep?<br />
Naar aanleiding van de vragen die Berry stelt, komen meer specifieke vragen aan de orde als: "waaruit<br />
bestaat Nederlandse cultuur?" of anders geformuleerd: "wat zijn de determinanten van de Nederlandse<br />
cultuur?". "Welke andere culturen hebben een bijdrage geleverd aan de vorming van de Nederlandse<br />
cultuur?" en: "op welke wijze zijn elementen van andere culturen in de Nederlandse cultuur doorgedrongen?"<br />
en: "in welke mate en zin zijn andere culturen in Nederland beïnvloed door de Nederlandse cultuur?"<br />
Literatuur<br />
Onderdelen uit de serie. Met name uit de delen I en II.<br />
Kunsten in Beweging, 1900-1980, 1980-2000, Den Haag: SDU Uitgevers, 2003, 2004. Onder<br />
redactie van Rosemarie Buikema en Maaike Meijer<br />
Ruiter, F. & W. Smulders, Literatuur en moderniteit in Nederland. 1840-1990,<br />
Amsterdam/Antwerpen: de Arbeiderspers, 1996. Enkele onderdelen<br />
Reader met literaire teksten<br />
Geschiedenis van de Islam in Nederland na 1945<br />
Studie: Master Christendom en islam<br />
Code: T47201<br />
Docent: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
Contactpersoon: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 3e t/m 4e blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T47201<br />
Doel<br />
De student beschikt over een grondige kennis van en inzicht in de geschiedenis van de komst van<br />
moslims naar Nederland en in de ontwikkeling van de islam en zijn institutionalisering in Nederland;<br />
De student beschikt over een grondige kennis met betrekking tot literatuur, handboeken en<br />
organisaties op het gebied van de islam in Nederland.<br />
De student is in staat ontwikkelingen binnen de islam in Nederland in de specifiek Nederlandse<br />
context te begrijpen en te analyseren.<br />
99
De student is in staat te rapporteren over ontwikkelingen binnen "de Nederlandse islam".<br />
Inhoud<br />
Allereerst wordt een algemene kaart van "moslims in Nederland" geschetst voor het op gang komen van de<br />
arbeidsmigratie. Vervolgens komen de geschiedenis van de komst van moslims en de ontwikkeling van de<br />
institutionalisering van de islam in Nederland aan de orde. Uitdrukkelijke aandacht wordt daarbij<br />
geschonken aan de verschillen in vormgeving en beleving van de islam tussen mensen van Marokkaanse en<br />
Turkse origine. Daarna worden enige moslimse instituties in Nederland (e.g. moskee; onderwijs; media e.d.)<br />
van naderbij onder de loep genomen. Daarbij wordt aandacht besteed aan de problematiek van integratie en<br />
identiteitsvorming. Ten slotte wordt bekeken of de "Nederlandse diaspora-islam" een eigen kleur heeft<br />
gekregen of krijgt in vergelijking met de situatie in het moederland, blijkend uit bijvoorbeeld de<br />
verschillende confessionele stromingen en tendenties onder moslims in Nederland. Daarbij wordt met name<br />
gekeken of en zo ja, in hoeverre de "eigen kleur" parallel loopt met ontwikkelingen binnen andere religieuze<br />
en seculiere systemen in Nederland of juist een reactie vormt op de ontwikkelingen binnen die andere<br />
religieuze en seculiere systemen. In de loop van het college krijgt de student voortdurend verwijzingen naar<br />
relevante literatuur.<br />
Literatuur<br />
Phalet, Karen en Jessika ter Wal (red.), Moslims in Nederland, 6 delen, Sociaal-Cultureel<br />
Planbureau, Den Haag, 2004, ISBN 9037701787.<br />
Verder aan te vullen met literatuur tijdens het college.<br />
Gespreksvoering en religieuze communicatie<br />
Studie: Master Zorg, ethiek en beleid<br />
Code: T54231<br />
Docent: Drs. A.R.M. Polspoel<br />
Contactpersoon: Drs. A.R.M. Polspoel<br />
ECTS: 3<br />
Periode: Tweede blok en vierde blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Practicum<br />
Wijze van beoordeling: Aanwezigheid en feitelijke deelname<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T54231<br />
Doel<br />
Het bevorderen van bekwaamheid tot het voeren van een counseling-gesprek. Inzicht in de rol van<br />
gesprekstherapeutische attituden als echtheid, onvoorwaardelijke acceptatie en empathie. Hanteren van<br />
communicatie in hulpverleningssituaties. Het kunnen toepassen van deze vaardigheden op het domein van<br />
het religieuze.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus worden studenten getraind in specifieke en algemene communicatieve bekwaamheden zoals<br />
die in de situatie van de psychische hulpverlening van belang zijn. Daarnaast wordt in specifieke zin het<br />
domein van het religieuze betrokken. Het uitgangspunt daarbij zijn therapeutische counseling-vaardigheden<br />
die in trainingssessies worden verhelderd. De training krijgt vorm in o.a. rollenspelen en<br />
groepsbesprekingen.<br />
Literatuur<br />
A.R. Polspoel, Eenzaam sterven? Communicatie in de palliatieve zorg., Davidsfonds/Ten Have,<br />
2004.<br />
G.Lang & H.T. van der Molen,, 'Psychologische gespreksvoering'. Een basis voor hulpverlening,,<br />
Baarn: Nelissen. ISBN 90-244-0970-05.<br />
100
God, mens en wereld<br />
Studie: Bachelor<br />
Code: 992242<br />
Docent: Prof.dr.E.P.N.M. Borgman, Dr. R.B.J.M. Welten<br />
Contactpersoon: Prof.dr.E.P.N.M. Borgman, Dr. R.B.J.M. Welten<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Wekelijks hoor- en werkcollege en presentaties, reading and analyzing texts<br />
individually and in small groups on the basis of assignments, keeping an<br />
electronic accessible record of the personal learning process by the student;<br />
Written and oral presentations by the student, tutorials and debates.<br />
Wijze van beoordeling: Active participation, Oral presentation, personal study pathway (electronic<br />
accessible logbook), two papers (one related to the oral presentation and one<br />
final paper)<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=992242<br />
Doel<br />
In deze cursus verwerven studenten kennis van en inzicht in de ontwikkeling en de betekenis van een aantal<br />
begrippen die een centrale rol spelen bij de benadering van religie vanuit systematisch theologisch en<br />
wijsgerig perspectief. Zij verwerven vaardigheden om deze begrippen te analyseren en toe te passen binnen<br />
hedendaagse debatten over de betekenis van religie. Zij krijgen zicht op de eigen aard van respectievelijk<br />
systematisch theologische en godsdienstfilosofische reflectie en op de verhouding tussen beide.<br />
Inhoud<br />
In religieuze tradities gaat het in de grond van de zaak om de relatie tussen God, mens en wereld.<br />
Systematische theologie en wijsgerige reflectie overdenken de verhoudingen tussen deze drie op<br />
systematische wijze en stellen daarnaast vragen over de aard en de geschiktheid van deze benaderingswijzen<br />
zelf. In deze cursus vindt dit exemplarisch plaats aan de hand van een aantal kernbegrippen die de relatie<br />
God, mens en wereld trachten te vatten, zoals schepping, incarnatie, heil en verlossing. Hierbij is speciale<br />
aandacht voor begrippen uit de christelijke geloofstraditie omdat deze traditie in hoge mate de reflectie over<br />
deze termen in de westerse cultuur heeft bepaald, ook in haar a-theïstische of agnostische gestalten.<br />
De specifieke theologische en wijsgerige achtergronden en betekenissen van deze termen worden belicht, en<br />
bekeken wordt welke rol zij (kunnen) spelen in hedendaagse debatten waarin vragen over religie naar voren<br />
komen als: Wie/wat is het goddelijke? Wat is openbaring? Waaruit bestaat geloof, inhoudelijk zowel als qua<br />
houding? In deze cursus bespreken we deze kwesties vanuit het perspectief van 'constructive theology' (o.a.<br />
Jones & Lakeland) en fenomenologische filosofie (o.a. Janicaud). De studenten onderzoeken ieder een<br />
religieus kernbegrip waarbij zij gebruik maken van de analytische methoden en de evaluatieve criteria die<br />
ontwikkeld zijn in deze cursus. Zij presenteren de resultaten hiervan in mondelinge vorm en in een afsluitend<br />
werkstuk.<br />
Literatuur<br />
Reader met geselecteerde teksten<br />
Serene Jones and Paul Lakeland (eds.), Constructive Theology: A Contemporary Approach to<br />
Classical Themes, (Minneapolis: Fortress Press, 2005).<br />
Dominique Janicaud (ed.), Phenomenology and the Theological Turn: The French Debate<br />
(Perspectives in Continental Philosophy, No. 15), (New York: Fordham University Press, 2000).<br />
Identiteit en modernisering in Christendom en Islam<br />
Studie: Master Christendom en islam<br />
Code: T45202<br />
101
Docent: Dr. L. Tezcan, Dr. H.J. Zondag<br />
Contactpersoon: Dr. L. Tezcan<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Derde blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T45202<br />
Doel<br />
Studenten hebben kennis van en inzicht over de volgende onderwerpen: de relatie tussen identiteit en cultuur;<br />
het vermogen tot culturele aanpassing en verandering; modernisering als een breed maatschappelijk<br />
verschijnsel, alsmede de reactie daarop van godsdiensten met aan de ene kant secularisering en aan de andere<br />
kant fundamentalisme.<br />
Inhoud<br />
Mensen verschillen, het zijn 'allemaal andersdenkenden' om de cultuurpsycholoog Geert Hofstede aan te<br />
halen. Die verschillen in identiteit blijken in hoge mate bepaald door de cultuur waarin zij zijn grootgebracht.<br />
In de eerste zes bijeenkomsten van de cursus (verzorgd door dr. H. Zondag) worden een aantal van die<br />
verschillen systematisch doorgenomen. Vanuit het perspectief van die verschillen wordt onder andere<br />
eerwraak behandeld. In deze eerste serie wordt ook ingegaan op het gevaar van 'culturaliseren'; denken dat<br />
de verschillen tussen culturen en mensen voor eens en altijd vastliggen. Mensen blijken in cultureel opzicht<br />
flexibeler dan wel eens wordt aangenomen. In de volgende bijeenkomsten (verzorgd door dr. Th. Schepens)<br />
staat die veranderbaarheid centraal. Die veranderbaarheid wordt behandeld aan de hand van het verschijnsel<br />
modernisering. Lange tijd veronderstelde men dat moderniteit tot secularisering zou leiden. Deze stelling is<br />
inmiddels fors omstreden, het lijkt er op dat modernisering ook tot zeer sterke religieuze betrokkenheid kan<br />
leiden met als uiterste religieus fundamentalisme. In de bijeenkomsten wordt ingegaan op de manifestaties<br />
van fundamentalisme in christendom en islam.<br />
Literatuur<br />
Geert Hofstede en Gert Jan Hofstede, Allemaal andersdenkenden, 1-240. (Hoofdstuk 1 t/m 6.),<br />
Amsterdam: Uitgeverij Contact, 2005.<br />
Swaan, A. de, De botsing der beschavingen en de strijd der geslachten, Utrecht: Forum, 2006.<br />
Reader<br />
H. van der Loo en W. van Reijen, Paradoxen van modernisering: een sociaal-wetenschappelijke<br />
benadering, Bussum: Coutinho. 1997 of 2001 (3e druk). Daaruit: de hoofdstukken 1 t/m 5 (= t/m<br />
pag. 231).<br />
Ideologie en Samenleving<br />
Studie: Bachelor CIW: <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 800085<br />
Docent: Dr. J.J. de Ruiter<br />
Contactpersoon: Dr. J.J. de Ruiter<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=800085<br />
Doel<br />
102
De cursus beoogt studenten kennis te laten maken met en inzicht te verschaffen in verschillende types van<br />
multiculturele samenlevingen en wat de aard van de ideologieën zijn van de verschillende groepen waaruit<br />
die samenlevingen bestaan. Tevens beoogt de cursus de student in algemene zin te stimuleren om te<br />
reflecteren over de vraag wat de definitie van een ideologie is en of deze definities toepasbaar zijn op de case<br />
van de gepresenteerde en onderzochte "ideologieën".<br />
Inhoud<br />
In de cursus "Ideologie van de multiculturele samenleving" wordt op de eerste plaats aandacht geschonken<br />
aan met name drie modellen van multiculturele samenlevingen die in het Westen opgeld doen: het<br />
assimilatiemodel (Frankrijk), het integratiemodel (Nederland) en het segregatiemodel (Verenigde Staten).<br />
Deze modellen worden besproken aan de hand van diverse onderzoeken, politieke programma's en<br />
ideologische bepaalde teksten, uit zowel de geschreven als de digitale media. Deze bronnen zijn afkomstig<br />
van zo mogelijk alle etnisch, cultureel of religieus gedetermineerde deelnemers aan de multiculturele<br />
samenleving in kwestie. Telkens zal vanuit een cultureel, religieus of etnisch bepaald standpunt gekeken<br />
worden naar wat de diverse studies en teksten te berde brengen.<br />
Vraag in deze cursus is onder andere of een bepaalde etnische groep een identieke dan wel een verschillende<br />
ideologische benadering heeft van de multiculturele samenleving waarin zij leeft indien deze laatste<br />
verschillend van aard is. Bijvoorbeeld: hebben moslims in Frankrijk een andere visie op integratie of de<br />
scheiding tussen kerk en staat dan moslims in Nederland? Studenten wordt inzicht verschaft in de<br />
gepercepieerde voor- en nadelen van de behandelde modellen, dat wil zeggen vanuit de gezichtspunten van<br />
de groepen die in de diverse samenlevingen een plaats en rol hebben. Als een rode draad loopt door de cursus<br />
de vraag welke factoren een ideologie tot een ideologie maken. De beantwoording van deze vraag geschiedt<br />
aan de hand van de analyse van de gepresenteerde "ideologieën".<br />
Literatuur<br />
Hawkes, David, Ideology, Londen: Routledge, 2003.<br />
Monsma, St. & S.J. Christopher, The challenge of pluralism: church and state in five democracies.,<br />
Lanham: Rowman and Littlefield., 1997.<br />
<strong>Interculturele</strong> communicatie en beeldvorming<br />
Studie: Bachelor CIW: <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 822029<br />
Docent: Prof.dr. W. Shadid<br />
Contactpersoon: Prof.dr. W. Shadid<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=822029<br />
Doel<br />
Deelnemers (1) kennis en inzicht bijbrengen inzake de belangrijkste benaderingen binnen het thema van<br />
interculturele communicatie, (2) gevoelig maken voor het begrijpen van de eigen houding ten opzichte van<br />
leden van andere groepen en intergroepsprocessen in het algemeen, (3) vaardigheden verschaffen om<br />
wetenschappelijke publicaties en onderzoeksresultaten op het betreffende terrein kritisch te kunnen lezen.<br />
Inhoud<br />
Het is van oudsher bekend dat de culturele afstand tussen mensen één van de belangrijke oorzaken kan zijn<br />
van het ontstaan van knelpunten in de wederzijdse communicatie. Het was met name de verdienste van de<br />
culturele antropologie dat de relevantie van het cultuurverschil ook wetenschappelijke belangstelling kreeg.<br />
103
De belangstelling voor het thema interculturele communicatie is de laatste decennia sterk gegroeid vanuit de<br />
antropologie, de psychologie, de linguïstiek en de communicatiewetenschappen. Een interdisciplinaire<br />
aanpak staat echter nog steeds in de kinderschoenen.<br />
In de cursus wordt een aantal visies op cultuur en interculturele communicatie besproken. Ook wordt<br />
aandacht geschonken aan factoren die het interculturele communicatieproces beïnvloeden, zoals de kennis<br />
van elkaars cultuur (normen, waarden, verbale en niet-verbale symbolen), de setting waarin de communicatie<br />
plaatsvindt en de machtsverhoudingen tussen de communicatiepartners. De culturele achtergrond wordt<br />
gepresenteerd als een probabilistische en niet als een deterministische factor voor het verklaren van gedrag<br />
van migranten. Uitgangspunt van de cursus is dat migranten geen passieve wezens zijn die slechts handelen<br />
op basis van de in het land van herkomst verworven cultuur, maar tevens actieve cultuurscheppers. Omdat<br />
interculturele communicatie ook sterk wordt beïnvloed door de wederzijdse identiteiten die tijdens een<br />
ontmoeting worden onderhandeld, wordt in de cursus aandacht besteed aan het thema van beeldvorming.<br />
Daarbij wordt de mate waarin de communicatie wordt beïnvloedt door de discrepantie tussen de beleefde en<br />
de toegeschreven identiteit van de communicatiepartners, met de daarbij behorende wederzijdse stereotypen<br />
en vooroordelen, aan de orde gesteld.<br />
Literatuur<br />
Shadid, W., Grondslagen van interculturele communicatie: studieveld en werkterrein, Kluwer:<br />
Amsterdam, 2007. Tweede geheel herziene druk<br />
Aanvullende artikelen op: www.interculturelecommunicatie.com<br />
<strong>Interculturele</strong> communicatie in gesprekken<br />
Studie: Master <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 880427<br />
Docent: Dr. Peter Broeder<br />
Contactpersoon: Dr. Peter Broeder<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Tweede blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur werkgroep en chatsessies<br />
Wijze van beoordeling: Trainingsactiviteit<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=880427<br />
Doel<br />
Het verwerven van kennis en inzicht inzake interculturele communicatie in gesprekken en de toepassing<br />
ervan in een concrete casus middels het uitvoeren van gespreksanalyses en ontwikkelen van een<br />
trainingsactiviteit.<br />
Inhoud<br />
Centraal staat hoe de communicatie verloopt wanneer twee of meer personen met verschillende<br />
culturele/talige achtergronden met elkaar in gesprek zijn. <strong>Interculturele</strong> gesprekken (IC-gesprekken) worden<br />
geïnterpreteerd vanuit een conversatie-analytisch en etnografisch paradigma. Dit impliceert aandacht voor:<br />
alledaagse IC-gesprekken ('real data');<br />
de structuur van een IC-gesprek als lineair process opgebouwd door de gespreksdeelnemers<br />
('progressively mutually constructed');<br />
pro- en retrospectieve procedures en (accommodatie) strategieën van de deelnemers aan het ICgesprek;<br />
het reflectieve begrip van de deelnemers op het (niet) succesvol zijn van het proces van<br />
communicatie in een IC-gesprek;<br />
oorzaken, indicatoren en oplossen van misverstanden in een IC-gesprek ('side-sequences').<br />
In het eerste deel van de cursus wordt ingegaan op beschikbare literatuur over dit thema, alsmede op<br />
104
methoden en uitkomsten van empirisch onderzoek daarbij. De studenten worden vertrouwd gemaakt met<br />
voorbeelden van analyses van IC-gesprekken (o.a. in Bremer, e.a. 1996 en Scollon & Scollon 2002). Tevens<br />
is er een kritische bespreking (door de studenten) van recente relevante artikelen.<br />
In het tweede deel van de cursus wordt gewerkt aan een concrete casus toegespitst op een specifiek type ICgesprek<br />
in Nederlands en/of Engels. Voorbeelden van een concrete casus zijn een telefoongesprek, een<br />
sollicitatie gesprek, of een onderhandelingsgesprek. Het projectwerk aan de casus omvat vier onderdelen,<br />
waarvan de volgende twee gespreksanalytische onderdelen:<br />
het opnemen (audio/video) en transcriberen van twee IC-gesprekken;<br />
het analyseren van de verzamelde IC-gesprekken.<br />
De resultaten van de gespreksanalyse worden vervolgens praktische vertaald in een korte trainingsactiviteit<br />
voor personen die beroepsmatige participeren in IC-gesprekken, en omvat de volgende twee onderdelen:<br />
het ontwikkelen van een IC-trainingsactiviteit (met verwerking van verzamelde IC-data en<br />
uitgevoerde IC-gesprekanalyses);<br />
het zelf geven van een IC-trainingsactiviteit (30-45 minuten).<br />
Voor het ontwikkelen en geven van de IC-trainingsactiviteit zijn volledig uitgewerkte voorbeelden<br />
beschikbaar in Pan, Scollon & Scollon (2002) als onderdeel van trainingen waarin gewerkt wordt met<br />
Communication Display Portfolio's. Relevante voorbeelden zijn ook trainingen intercultureel management<br />
waarin gewerkt wordt met het TOPOI-model (Hoffman 2002).<br />
Literatuur<br />
Reader met artikelen (digitaal beschikbaar gesteld)<br />
Bremer, K., e.a., Achieving understanding. Discourse in intercultural encounters, Longman, 1996<br />
(cap. sel.).<br />
Hoffman, E., <strong>Interculturele</strong> gespreksvoering,theorie en praktijk van het TOPOI-model, Van<br />
Loghum, 2002.<br />
Pan, Y., S. Wong-Scollon & R. Scollon, Professional communication in international settings,<br />
Blackwell, 2002 (cap. sel.).<br />
<strong>Interculturele</strong> competenties<br />
Studie: Master <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 880204<br />
Docent: Dr. J.J.H. Kurvers<br />
Contactpersoon: Dr. J.J.H. Kurvers<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Tweede blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur alternerend hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Portfolio met opdrachten (50%) en artikel 10 pagina's (50%)<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=880204<br />
Doel<br />
Kennis van relevante theoretische concepten, taxonomieën en opvattingen over interculturele competenties<br />
in het bijzonder in relatie tot taal, taalvaardigheid en taalleren: emancipatie en interventie bij jonge kinderen,<br />
geletterdheid en inburgering in meertalige samenlevingen.<br />
Oordelen over de relatie tussen die opvattingen en theorieën aan de ene kant, en de ethiek en validiteit van de<br />
toetsing en assessment van interculturele competenties aan de andere kant<br />
Communicatie- en leervaardigheden om over theoretische inzichten in de opzet van onderzoek, de analyse en<br />
interpretatie, en de verslaglegging van onderzoeksgegevens over interculturele competenties<br />
105
apporteren in woord en geschrift<br />
Inhoud<br />
Na een inleidend college over de theoretische noties rond het onderwijzen, verwerven en evalueren van<br />
competenties die voor participatie in de maatschappij bepalend zijn, wordt in steeds twee colleges een thema<br />
nader bestudeerd en vervolgens uitgewerkt in de vorm van een opdracht of een casus. De volgende thema's<br />
komen aan de orde:<br />
1) Emancipatie, interventie en het jonge kind: pedagogische en morele dilemma's<br />
2) <strong>Interculturele</strong> competentie en taalleren: de relatie docent - student - ouders; de culturele context van 'leren'<br />
(bijv. interactiviteit vs. klassikaal-frontaal onderwijs)<br />
3) Geletterdheid in een kenniseconomie: hoge eisen en maatschappelijke gevolgen in relatie tot alledaagse<br />
geletterdheid: mondiale thema's, geletterdheid van de straat, grassroots literacy.<br />
4) Toetsing en assessment: ethiek en validiteit. Mensen moeten 'competent' zijn: wat betekent dat voor<br />
interculturele verschillen, sociaal-culturele gewoonten, taalgebruik?<br />
In de eerste twee colleges van een thema wordt het thema gekarakteriseerd en theoretisch gefundeerd,<br />
daarbinnen wordt een opdracht of casus gegeven. Voor het derde college dat de vorm heeft van een<br />
werkcollege moet deze individueel schriftelijk uitgewerkt worden in korte memo's.<br />
De uitwerkingen van de opdrachten en casussen worden in dat derde college besproken en bediscussieerd. In<br />
het twaalfde en laatste college wordt de opzet en uitvoering van de eindopdracht (individueel artikel van 10<br />
pagina's over een van de thema's) besproken.<br />
Literatuur<br />
Reader met artikelen (per thema 50 - 60 pagina's)<br />
Interreligieuze communicatie<br />
Studie: Master Leraar Voortgezet Onderwijs 1e graad Christendom en Cultuur<br />
Code: T74210<br />
Docent: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
Contactpersoon: Dr. J.M.M.G.F. van Wiele<br />
ECTS: 3<br />
Periode: voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Mondelinge presentatie en eindpaper<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T74210<br />
Doel<br />
De student weet welke problemen zich kunnen voordoen wanneer mensen met een verschillende<br />
culturele/religieuze achtergrond met elkaar in contact treden en willen communiceren.<br />
De student beschikt over kennis en inzicht in de problematische kwesties binnen de interreligieuze dialoog<br />
tussen christenen en moslims en de student is op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op dit gebied.<br />
De student is zich bewust dat de eigen door de eigen cultuur en religieuze traditie gestempelde waarden,<br />
normen, vooroordelen en stereotypen bij interreligieuze contacten, in het bijzonder die tussen christenen en<br />
moslims, kunnen meespelen. De student heeft vaardigheden ontwikkeld om deel te nemen en bij te dragen<br />
aan de interreligieuze communicatie.<br />
Inhoud<br />
Steunend op het boek van Shadid wordt allereerst uiteengezet welke zaken relevant zijn in situaties van<br />
interculturele communicatie. Vervolgens wordt aan de hand van een zelf gekozen casus een van de<br />
106
probleemvelden in de interculturele communicatie, zoals beschreven door Shadid, verder uitgewerkt en aan<br />
de praktijk getoetst. Waar mogelijk wordt ook getracht om de bakens uit te zetten voor een respectvolle en<br />
constructieve dialoog tussen christenen en aanhangers van andere godsdiensten.<br />
Literatuur<br />
Shadid, W.A., Grondslagen van interculturele communicatie. Studieveld en werkterrein.,<br />
Houten/Diegen, 1998, ISBN 9031324760.<br />
Klinische godsdienstpsychologie<br />
Studie: Master Zorg, ethiek en beleid<br />
Code: T44201<br />
Docent: Prof.dr. M.H.F. van Uden<br />
Contactpersoon: Prof.dr. M.H.F. van Uden<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Tweede blok<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Probleemgestuurd onderwijs<br />
Wijze van beoordeling: Logboek beoordelen<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=T44201<br />
Doel<br />
Kennis en inzicht verstrekken in de relatie zingeving, religie en levensbeschouwing enerzijds en (geestelijke)<br />
gezondheid anderzijds.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus komen de volgende thema's komen aan de orde:<br />
Gezonde en ongezonde religiositeit;<br />
Mystieke ervaring en psychopathologie;<br />
Religie en basic trust;<br />
Religieuze taal en verbeelding;<br />
Religieuze projectie;<br />
Religie als copingmechanisme;<br />
Religie en depressie;<br />
Religieuze tegenoverdracht;<br />
Psychotherapie en geestelijke verzorging<br />
Literatuur<br />
Wordt tijdens de cursus uitgedeeld.<br />
Language, culture and identity<br />
Studie: Master <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 880212<br />
Docent: Dr. K. Yagmur<br />
Contactpersoon: Dr. K. Yagmur<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Eerste blok<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Mondelinge presentatie en werkstuk<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=880212<br />
107
Doel<br />
Students will acquire knowledge of an insight in current theories and models of identity formation within<br />
different cultural and sociolinguistic contexts. The focus will be on the role of national, regional and<br />
immigrant languages in identity formation and on accompanying processes of acculturation and language<br />
maintenance versus language shift.<br />
Inhoud<br />
Language shift can be defined as the redistribution of language varieties across various domains of language<br />
use between different interlocutors. In the context of migration and minorization, the redistribution is in the<br />
direction of the majority language, making the minority language less used. This redistribution process<br />
manifests itself in the individual and in the group as well as within and between generations, which is part of<br />
a broader acculturation process.<br />
In the course, this theme will be approached from different perspectives.<br />
A) From a social-psychological perspective, the concept of ethnolinguistic vitality and its determinants as<br />
well as the operationalization of the constructs will be examined. Status, demographic, and institutional<br />
support factors combine to make up the vitality of an ethnolinguistic group. Group members' subjective<br />
vitality perceptions of each of the vitality variables may be as important as the group's 'objective' vitality.<br />
B) From a demolinguistic perspective, in comparison to nationality, birth country, and ethnicity, home<br />
language has been found to be a significant measure for the definition and identification of multicultural<br />
populations. In this approach, the complementary nature of home language and ethnicity is reflected upon.<br />
C) From an ethnographic approach, the concept of identity construction through language, e.g., in<br />
conversation but also in the media and in government documents, is focused upon. In this respect, attention<br />
is paid to a number of themes such as the distinction between subscribed versus ascribed identity, and the<br />
meaning of language as a core value of cultural identity in the context of migration and the minorization<br />
process.<br />
D) The course is application oriented and students will be guided to design and carry out their own research<br />
using of the methods and techniques learned during the semester. In this respect, students will be expected to<br />
carry out large- or small-scale research studies using appropriate data collection techniques such as surveys,<br />
open interviews, diary/memoirs, and participant observation.<br />
Literatuur<br />
Tajfel, H., & Turner, J.C., The social identity theory of intergroup behavior., (article from the book:<br />
The psychology of intergroup behavior, 1986.<br />
Schwartz, S. J., Montgomery, M.J. & E. Briones, The role of identity in acculturation among<br />
immigrant people: Theoretical propositions, empirical questions, and applied reccommendations,<br />
(Journal) Human Development, 2006 (49, 1-30).<br />
Smolicz, J.J., Minority languages as core values of ethnic cultures: A study of maintenance and<br />
erosion of Polish, Welsh, and Chinese languages in Australia, In: Fase et al. (eds.), Maintenance and<br />
loss of minority languages. Amsterdam: John Benjamins., (1992)..<br />
Taal en integratie<br />
Studie: Bachelor CIW: <strong>Interculturele</strong> Communicatie<br />
Code: 822028<br />
Docent: Dr. J.J.H. Kurvers<br />
Contactpersoon: Dr. J.J.H. Kurvers<br />
ECTS: 6<br />
Periode: najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
108
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen en twee papers<br />
http://studiegids.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FGW&vakcode=822028<br />
Doel<br />
Kennis van en inzicht in relevante theorieën over talige en sociaal-culturele socialisatie van kinderen en<br />
volwassenen in een hoogontwikkelde samenleving.<br />
Kennis van en inzicht in beleidsontwikkelingen op terreinen als onderwijsachterstanden, taal, inburgering en<br />
integratie.<br />
Adequate uitvoering en verslaglegging van analyse- en observatieopdracht en kritische reflectie op literatuur<br />
en onderzoek.<br />
Inhoud<br />
Aan de hand van drie thema's wordt dieper ingegaan op de talige en sociaal-culturele socialisatie van<br />
kinderen en volwassenen in een kennismaatschappij. Welke talige en culturele aspecten bepalen een meer of<br />
minder succesvolle socialisatie? Hoe werd en wordt gedacht over factoren die bijdragen aan emancipatie en<br />
integratie van bepaalde groepen in de samenleving? Hoe krijgt die socialisatie gestalte in bijvoorbeeld NT2onderwijs<br />
aan kinderen of inburgering van volwassenen? Hoe wordt die socialisatie geëvalueerd? Aan elk<br />
thema worden vier bijeenkomsten gewijd. Daarbij wordt aan de hand van 'klassieke' en recente artikelen,<br />
ingegaan op de historisch-maatschappelijke, talige, en sociaal-culturele context.<br />
Taal, cultuur, religie en schoolsucces<br />
Welke factoren bepalen het schoolsucces van kinderen uit diverse culturele groepen? Aan de orde komen<br />
daarbij schoolkenmerken, leerkrachtkenmerken en inhoud en vormgeving van het onderwijs. In hoeverre is<br />
er sprake van segregatie in het onderwijs? Welke rol speelt taalvaardigheid? Op welke wijze spelen religie en<br />
cultuur een rol in het curriculum? Hoe wordt cultuur zichtbaar in lesmaterialen en leesboeken?<br />
Geletterdheid in gezin, school en samenleving<br />
Hoe belangrijk is geletterdheid voor succesvolle socialisatie en integratie? Welk beroep wordt er in<br />
opvoeding, op school, op het werk en in het dagelijks leven gedaan op geletterdheid? Welke factoren<br />
beïnvloeden een meer of minde succesvolle verwerving van geletterdheid? Welke verschillen zijn er in<br />
maatschappelijk functioneren van hoog- en laaggeletterden in schriftculturen?<br />
Inburgering en integratie<br />
Welke factoren bepalen een succesvolle integratie van volwassen nieuwkomers in de samenleving? Hoe is<br />
inburgering van nieuwkomers wettelijk (WIB en WI) geregeld? Welke programmais zijn ontwikkeld? Wat<br />
wordt getoetst in inburgerings- en naturalisatietoetsen en waarom? Welke rol speelt taalvaardigheid in de<br />
sociale participatie?<br />
Verplichte literatuur<br />
Syllabus met verplichte literatuur.<br />
Wet Inburgering (WI) en Wet Inburgering Buitenland (WIB).<br />
Literatuur<br />
Literatuurlijst met aanbevolen literatuur bij opdrachten.<br />
109
Faculteit Sociale Wetenschappen<br />
Acculturatie en identiteit<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
Code: 800072<br />
Docent: Prof.dr. Guus Extra, Dr. Tineke Nugteren, Dr. M. Spotti (Coordinator)<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti<br />
ECTS: 6<br />
Periode: najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=800072<br />
Doel<br />
De student verwerft kennis van en inzicht in:<br />
moderne theorieën en modellen op het terrein van acculturatie en identiteit vanuit<br />
cultuurpsychologisch, cultureel-antropologisch, sociolinguistiek en godsdienstwetenschappelijk<br />
perspectief;<br />
culturele, talige en religieuze dimensies van acculturatie en identiteit bij meerderheids- en<br />
minderheidsgroepen in Nederland;<br />
processen van acculturatie in internationaal-vergelijkend perspectief;<br />
kwalitatieve en kwantitatieve methoden van onderzoek op dit terrein.<br />
Inhoud<br />
Migratie, minderheidsvorming en langdurig intercultureel contact brengen allerlei veranderingsprocessen bij<br />
meerderheids- en minderheidsgroepen op gang, zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Deze<br />
veranderingsprocessen (in de literatuur aangeduid als acculturatie) worden bestudeerd op het niveau van<br />
cultuur in het algemeen en van taal en religie in het bijzonder. In deze cursus gaat het vooral om de<br />
implicaties van deze processen op het niveau van het individu, met name op het terrein van kennis, affectie<br />
en gedrag. Een ander centraal begrip in de cursus betreft identiteit en de boeiende vraag hoe personen uit<br />
meerderheids- en minderheidsgroepen hun identiteit definiëren en herdefiniëren als gevolg van acculturatie.<br />
Belangrijke thema's in de cursus zijn de relaties tussen acculturatie, identiteit en etniciteit, de plaatsbepaling<br />
van meerderheids- en minderheidsgroepen ten opzichte van Nederlandse en allochtone (sub)culturen, talen<br />
en religies, de rol van acculturatie in maatschappelijke integratie, en behoud, verlies of ontwikkeling van een<br />
groepspecifieke, nationale en transnationale identiteit. Genoemde thema's worden belicht vanuit zowel een<br />
Nederlands als internationaal perspectief.<br />
De cursus bestaat uit drie blokken van vier colleges. In het eerste blok wordt een algemeen kader geschetst<br />
van kwalitatieve en kwantitatieve methoden van onderzoek naar acculturatie en identiteit aan de hand van<br />
casussen over Turken en Marokkanen in Nederland. In het tweede blok staan de relaties tussen taal, etniciteit<br />
en identiteit in de multiculturele samenleving centraal. In het derde blok staan de relaties tussen religie,<br />
cultuur en identiteit centraal.<br />
Literatuur<br />
Syllabus met artikelen.<br />
Verkuyten, Maykel, The social psychology of ethnic identity, Psychology Press, 2005, ISBN 1-8416-<br />
9532-7 hbk. http://www.myilibrary.com?id=9611<br />
Cultural Diversity in Societal Institutions<br />
Studie: Master Organisation Studies: track Organisation of Cultural Diversity<br />
Code: 440809<br />
Docent: Prof.dr. Sjaak Kroon (Coordinator), Prof.dr.F.J.H. Vosman, Dr. J. Schaafsma<br />
110
Contactpersoon: Prof.dr. Sjaak Kroon<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Individueel schriftelijk examen, individueel paper<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=440809<br />
Doel<br />
De studenten verwerven kennis met betrekking tot algemene kenmerken van beleidsinterventies op het<br />
gebied van culturele, religieuze en talige diversiteit en met betrekking tot de beschrijving en analyse van<br />
concrete voorbeelden van dergelijke beleidsinterventies in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en in de zorg.<br />
Inhoud<br />
De cursus heeft betrekking op de organisatie van culturele diversiteit vanuit het perspectief van de overheid<br />
als beleidsmaker. Dit perspectief legt de nadruk op de actieve intervbeniërende rol van overheidsinstanties<br />
als beleidsmakers. Overheidsbeleid met betrekking tot diversiteit bevindt zich op een continuum dat, binnen<br />
de beperkingen die een concrete samenleving stelt, loopt van strikt laissez faire aan het ene uiterste tot<br />
volledige interventie aan het andere uiterste. Tegen deze achtergrond gaat de cursus in op zowel algemene<br />
aspecten van beleidsontwikkeling (doelen, middelen, actoren, procedures) als op meer specifieke typen<br />
beleidsinterventies in de maatschappelijke domeinen onderwijs, arbeidsmarkt en zorg.<br />
Bijzonderheden<br />
De cursus omvat het kritisch lezen en bediscussiëren van en het schrijven over theoretische literatuur over<br />
beleidsontwikkeling in het algemeen en empirische literatuur over beleidsinterventies in de domeinen<br />
onderwijs, arbeidsmarkt en zorg. In het kader van de cursus wordt een verkennend bezoek gebracht aan een<br />
instelling in het onderwijs, op de arbeidsmarkt of in de zorg. Op basis van dit bezoek formuleren de<br />
studenten een beleidsvraag op het gebied van diversiteit die ze op basis van geselecteerde relevante literatuur<br />
bespreken in een individueel paper. Examenvorm: individueel schriftelijk examen (50%), individueel paper<br />
in relatie tot de site visit(50%).<br />
Alleen toegankelijk voor studenten die voldoen aan de toelatingscriteria van de Master Organisation Studies,<br />
track Organisation of Cultural Diversity. Uitwisselingsstudenten kunnen aan de cursus deelnemen als er<br />
plaatsen beschikbaar zijn en als ze aan bovenstaande vereisten voldoen. Neem van te voren contact op met<br />
de cursuscoördinator.<br />
Literatuur<br />
Artikelen worden beschikbaar gesteld via Blackboard.<br />
Cultural Identity in Interaction<br />
Studie: Master Organisation Studies: track Organisation of Cultural Diversity<br />
Code: 440810<br />
Docent: Dr. Seger Breugelmans (Co-ordinator 08/09), Prof.dr. Guus Extra,<br />
Dr. Tineke Nugteren<br />
Contactpersoon: Dr. Seger Breugelmans<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: Plenary Lectures and Student Presentations (Collegerooster)<br />
Wijze van beoordeling: Pair paper<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=440810<br />
111
Doel<br />
The course aims to deepen the students' understanding of basic concepts and processes referring to diversity<br />
in a societal and institutional context. We focus mainly on theoretical and conceptual discussions of the role<br />
of cultural, religious and linguistic diversity and identity in the society as well as in a transnational context.<br />
The course aims specifically to:<br />
Further develop students' understanding of basic concepts such as culture, identity, acculturation,<br />
transnationalism, ethnicity, religious diversity, and multilingualism.<br />
Clarify the different disciplinary approaches and understandings of these concepts, including socialpsychological,<br />
anthropological, and sociolinguistic approaches.<br />
Provide an integrated overview of concepts and disciplinary approaches that allows students to<br />
problematise their use and development of contents in their paper.<br />
Inhoud<br />
Subjects that will be discussed include:<br />
The influence of contextual factors, such as characteristics of the ethnic and host culture, on identity<br />
formation and acculturation preferences<br />
Acculturation preferences of immigrants and Dutch mainstreamers<br />
"Negotiating" identity: identity as the consequence of interactive processes<br />
Transnationalism and identity constructions<br />
Relevance of religious, ethnic and linguistic identity for the self<br />
Differences and similarities between religious, ethnic and language groups with regard to identity<br />
Changes in religious, ethnic and language identity after immigration<br />
The self as consisting of multiple identities<br />
These subjects will be discussed using various disciplinary prespectives.<br />
Bijzonderheden<br />
The course has two requirements:<br />
(1) Students need to hand in summaries of the core literature (200 words per item; to be handed in before the<br />
lecture so that the lectures can be used to clarify remaining issues and to discuss the literature);<br />
(2) Students prepare a presentation in pairs, submit a paper and review papers of other students. The paper<br />
should refer to at least two sources mentioned in the supplementary reading list.<br />
Final grade: grade for the paper that students will write as a pair. It aims at integrating and problematising the<br />
contents plus various disciplinary perspectives on one subject.<br />
Only accessible for students who fulfill the admission criteria of the Master's Organisation Studies, track<br />
Organisation of Cultural Diversity. Exchanges students are welcome to attend the course if places are<br />
available and if they fulfill the prior requirements. Please contact the course coordinator if you intend to take<br />
the course beforehand.<br />
Literatuur<br />
M. Verkuyten, Social Psychology of Ethnic Identity., Hove / New York: Psychology Press, 2005.<br />
Syllabus.<br />
Culturele diversiteit en sociale cohesie<br />
Studie: Bachelorminor: Studies van de Multiculturele Samenleving<br />
Code: 800074<br />
Docent: Prof.dr. Ruben S. Gowricharn, Prof.dr. J.M.E. Blommaert (Gastdocent),<br />
Dr. M. Spotti (Coordinator)<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti<br />
ECTS: 6<br />
112
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoor-/werkcolleges<br />
Wijze van beoordeling: Werkstuk<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=800074<br />
Doel<br />
De student verwerft kennis van en inzicht in het verschijnsel culturele diversiteit in een seculiere<br />
samenleving en consequenties hiervan voor de sociale cohesie van die samenleving. De student is in staat<br />
processen die voortkomen uit culturele diversiteit te herkennen en te analyseren met het oog op hun mogelijk<br />
positieve dan wel negatieve betekenis voor sociale cohesie.<br />
Inhoud<br />
Als gevolg van immigratie, individualisering en secularisatie bestaat de Nederlandse samenleving uit een<br />
steeds diverser wordende verzameling van door elkaar lopende culturele oriëntaties. Deze oriëntaties zijn<br />
gebonden aan afzonderlijke beroepsgroepen, klassen, taalgemeenschappen, religies, opleidingen, leefstijlen<br />
en persoonlijke biografieën. Tegelijkertijd ontwikkelen zich als gevolg van globalisering van economie,<br />
politiek, media, cultuur en godsdienst transnationale gemeenschappen, en zijn ook processen van etnisering<br />
zichtbaar. Deze ontwikkelingen roepen vragen op over de noodzaak van en voorwaarden voor samenhang in<br />
de samenleving. Die samenhang komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de binding binnen en tussen sociale<br />
groepen (gelijkgezindheid, collectieve waarden en normen), en in de deelname aan maatschappelijke<br />
instituties en sociale netwerken.<br />
In deze cursus worden deze vragen verkend vanuit cultureel-antropologische en taal- en<br />
godsdienstsociologische perspectieven. In de eerste colleges wordt de aandacht gevestigd op de rol die taal<br />
en religie spelen bij de binding tussen en binnen groepen. Vervolgens wordt nagegaan hoe sociale cohesie<br />
zich verhoudt tot concepten als natie-staat, burgerschap, democratie, en multiculturalisme. Aansluitend<br />
worden deze concepten toegepast om relaties tussen actuele ontwikkelingen en culturele diversiteit te kunnen<br />
duiden. Het betreft dan met name sociaal-economische ontwikkelingen, politieke ontwikkelingen,<br />
middenklassevorming, ontwikkeling van transnationale samenlevingen en identiteiten, etnisering en<br />
institutionalisering van godsdiensten. Daarbij worden mechanismen van formele en informele in- en<br />
uitsluiting voor het voetlicht gebracht. Formele in- en uitsluiting heeft betrekking op maatschappelijke<br />
instituties en domeinen als onderwijs, arbeidsmarkt, politiek en media. Informele in- en uitsluiting heeft<br />
betrekking op alledaagse discriminatie en open en verborgen racisme.<br />
Literatuur<br />
Reader<br />
Cultuurpsychologie<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: 500531<br />
Docent: Dr. Seger Breugelmans (Coördinator)<br />
Contactpersoon: Dr. Seger Breugelmans<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=500531<br />
Doel<br />
Culturele verschillen tussen mensen zijn een alledaags verschijnsel. In gesprekken tussen mensen en in de<br />
media wordt culturele achtergrond vaak als verklaring gegeven voor het gedrag van bepaalde personen of<br />
113
groepen. Toch is het meestal onduidelijk wat culturele verschillen eigenlijk inhouden en hoe culturele<br />
achtergrond het denken en doen van mensen beïnvloedt.<br />
Het is belangrijk om kritisch te kunnen nadenken over culturele verschillen, omdat veel psychologen in de<br />
dagelijkse praktijk van hun beroep met mensen van verschillende culturele achtergrond te maken hebben. Dit<br />
vereist dat psychologen kennis te hebben van de manieren waarop cultuur mensen beïnvloedt en dat ze<br />
sensitief zijn voor mogelijke culturele verschillen in de praktijk.<br />
Deze cursus is bedoeld om de student een introductie te geven in de cultuurpsychologie. Na afloop van de<br />
cursus heeft de student een overzicht van de invloed van cultuur op het denken en gedrag van mensen.<br />
Daarnaast is de student sensitief voor mogelijke culturele verschillen en heeft de student het vermogen om<br />
kritisch over zulke verschillen na te denken.<br />
Inhoud<br />
De cursus bestaat uit een serie van 11 colleges waarin de belangrijkste bevindingen van de cross-culturele<br />
psychologie worden besproken. Er is een introductiecollege, een serie van vijf basiscolleges, en een serie van<br />
vijf verdiepingscolleges.<br />
De basiscolleges behandelen algemene kennis en inzichten over culturele verschillen in alle domeinen van de<br />
psychologie. De inhoud van deze colleges sluit aan bij de hoofdstukken uit het cursusboek (Shiraev & Levy,<br />
2007).<br />
De verdiepingscolleges gaan in op specifieke onderzoeken, vragen, of problemen die voortkomen uit de<br />
basiscolleges. De inhoud van deze colleges sluit aan bij de literatuur in de syllabus en bij de videos behorend<br />
bij het college.<br />
Literatuur<br />
Shiraev, E., & Levy, D., Cross-cultural psychology. Critical thinking and contemporary applications<br />
(3rd ed)., Boston: Allyn and Bacon, Copyright 2007, ISBN 0-205-47432-2.<br />
Syllabus (digitaal beschikbaar).<br />
De multiculturele samenleving in ontwikkeling<br />
Studie:<br />
Code: 800071<br />
Docent: Dr. M. Spotti (coördinator)<br />
Contactpersoon: Dr. M. Spotti (coördinator)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: 12 x 2 uur hoorcollege<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen en groepsopdracht<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=800071<br />
Doel<br />
De cursus fungeert als inleidende cursus binnen het interfacultaire minorprogramma 'Studies van de<br />
Multiculturele Samenleving'. De cursus beoogt studenten een multidisciplinair overzicht te geven van de<br />
ontwikkeling van Nederland als multiculturele samenleving. Deze ontwikkelingen worden tevens in<br />
internationaal perspectief geplaatst. Studenten verwerven basiskennis van relevante historische,<br />
beleidsmatige, talige, religieuze en culturele aspecten van de multiculturele samenleving en leren kritisch<br />
reflecteren op de huidige ontwikkelingen op dit terrein.<br />
Inhoud<br />
De cursus begint met een aantal colleges waarin de historische en maatschappelijke context wordt geschetst<br />
van de Nederlandse multiculturele samenleving. Daarbij wordt allereerst aandacht besteed aan de<br />
demografische ontwikkelingen die zich de afgelopen jaren hebben voorgedaan. Daarna komt het toelatings-,<br />
114
uitzettings- en inburgeringsbeleid aan bod en wordt aandacht besteed aan de positie van minderheden in het<br />
nationale en internationale recht. Ook wordt de maatschappelijke positie van minderheden in Nederland op<br />
de arbeidsmarkt en in het onderwijs behandeld.<br />
Vervolgens worden individuele en maatschappelijke ontwikkelingen behandeld die samenhangen met de<br />
talige, culturele en religieuze diversiteit in Nederland en andere multiculturele samenlevingen. Hoe verlopen<br />
bijvoorbeeld processen van tweetalige ontwikkeling en intergenerationele taalverschuiving? Hoe verlopen<br />
processen van integratie en acculturatie? Wat betekent het voor religieuze minderheidsgroepen als moslims<br />
om in een omgeving met andere religies te leven? Wat betekent de toenemende diversiteit in normen en<br />
waarden voor de sociale cohesie in een samenleving? En hoe beïnvloeden processen van beeldvorming de<br />
communicatie tussen autochtonen en allochtonen? In de overige cursussen van de minor zal op deze<br />
onderwerpen nader worden ingegaan.<br />
Voor het laatste college wordt een forum samengesteld, bestaande uit een aantal gastdocenten van de cursus,<br />
met wie de studenten over door henzelf aangedragen stellingen discussiëren.<br />
Literatuur<br />
Syllabus met artikelen<br />
Gedrag in culturele context<br />
Studie: Bachelor Psychologie en maatschappij<br />
Code: 422022<br />
Docent: Dr. Seger Breugelmans (Coördinator)<br />
Contactpersoon: Dr. Seger Breugelmans (Coördinator)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en Werkcollege<br />
Wijze van beoordeling: Tentamen (50%) en Werkstuk (50%)<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=422022<br />
Doel<br />
Hoe verschillend zijn mensen uit andere culturen? Zijn deze verschillen oppervlakkig of juist diepgaand?<br />
Deze cursus gaat over cross-culturele verschillen en gelijkenissen in wat mensen doen en denken.<br />
Inzicht in de invloed van cultuur op gedrag wordt steeds belangrijker door een toenemende globalisering en<br />
het multiculturele karakter van de Nederlandse samenleving. Bijna alle psychologen krijgen in hun latere<br />
beroep te maken met personen uit andere culturen. Goed om kunnen gaan met cultuurverschillen is daarom<br />
een steeds belangrijker wordende vaardigheid. Kennis van cross-culturele verschillen en overeenkomsten en<br />
het vermogen om hier kritisch mee om te gaan vormen belangrijke thema's van deze cursus.<br />
Na afloop van de cursus heeft de student een gedegen overzicht van de belangrijkste theorieën en<br />
bevindingen van de cross-culturele psychologie. Ook heeft de student aangetoond in staat te zijn om een<br />
gedegen onderzoeksvraag te formuleren in een deelgebied van de cross-culturele psychologie, alsmede om<br />
de kennis om te zetten in een interculturele training.<br />
Inhoud<br />
De cursus bestaat uit twee delen, waarin gebruik wordt gemaakt van verschillende werkvormen. Deel 1 is<br />
gericht op het verwerven van kennis over de belangrijkste theorieën en bevindingen van de cross-culturele<br />
psychologie. Deel 2 is gericht op het toepassen van deze kennis in een specifiek themagebied door het<br />
formuleren van een voorstel voor een cross-cultureel onderzoek en voor een interculturele training.<br />
De cursus beslaat 14 weken: 7 collegeweken voor Deel 1 en 7 werkweken voor Deel 2.<br />
LET OP: Aan alle onderdelen van de cursus moet binnen de gestelde deadlines worden voldaan om de cursus<br />
als geheel te halen! Het niet op tijd inleveren van het werkstuk betekent dus uitsluiting van de cursus voor<br />
het lopende collegejaar.<br />
115
Literatuur<br />
Berry, J. W. et al., Cross-cultural psychology: Research and applications (2nd ed.), Cambridge:<br />
Cambridge University Press, 2002.<br />
Shiraev, E., & Levy, D, Cross-cultural psychology. Critical thinking and contemporary applications,<br />
Boston: Allyn and Bacon, 2004. (2nd ed.).<br />
Thema: Etnische verhoudingen<br />
Studie: Bachelor Sociologie<br />
Code: 400144<br />
Docent: Dr. W.J.G. Uunk (Coordinator)<br />
Contactpersoon: Dr. W.J.G. Uunk<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Najaarssemester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges, werkgroepen<br />
Wijze van beoordeling: Tentamen open vragen 70% / opdrachten 30%<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=400144<br />
Doel<br />
Het doel van de cursus is om studenten kennis te laten maken met theorie en onderzoek naar etnische<br />
minderheden, specifiek de verhoudingen tussen autochtonen en allochtonen.<br />
Inhoud<br />
De cursus dient te worden gevolgd samen met de cursus Theorie en Onderzoek: etnische verhoudingen (met<br />
uitzondering van minorstudenten die ook alleen het themagedeelte kunnen volgen). De inhoud van de twee<br />
cursussen samen is als volgt:<br />
een inhoudelijke oriëntatie waarin drie onderwerpen over etnische verhoudingen worden behandeld: sociale<br />
contacten tussen autochtonen en allochtonen, vooroordelen over allochtonen, en culturele integratie.<br />
een onderzoeksmatige inleiding waarin uitleg wordt gegeven over het opzetten van survey onderzoek en het<br />
maken en afnemen van gestructureerde vragenlijsten;<br />
een praktijkfase waarin studenten zelf vragenlijsten maken, zelf interviews afnemen en de resultaten daarvan<br />
vastleggen;<br />
een analyse- en rapportagefase waarin de studenten leren hun zelf verzamelde gegevens te analyseren en<br />
hierover een inhoudelijke onderzoeksrapportage te schrijven.<br />
Deze cursus betreft deel a en b.<br />
Literatuur<br />
Baarda, D.B., M.P.M. de Goede & M. Kalmijn, Basisboek enquêteren en gestructureerd interviewen,<br />
Houten: Educatieve Partners Nederland, 2000.<br />
Articles from the JSTOR collection.<br />
Theme: Culture, Society and History<br />
Studie: Bachelor Sociologie<br />
Code: 431049<br />
Docent: Prof.dr. A.J.A. Bijsterveld<br />
Contactpersoon: Prof.dr. A.J.A. Bijsterveld<br />
ECTS: 6<br />
Periode: Voorjaarssemester<br />
Voertaal: Engels<br />
Werkwijze: 12 hoorcolleges met opdracht<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk open vragen met een meerkeuzevraag; opdracht telt voor 20%<br />
116
mee<br />
http://mystudy.uvt.nl/it10.vakzicht?taal=n&pfac=FSW&vakcode=431049<br />
Doel<br />
Het verwerven van kennis en inzicht in de historische politieke, economische, sociale en culturele<br />
ontwikkeling van Europa in het algemeen en van Nederland in het bijzonder, met nadruk op de negentiende<br />
en twintigste eeuw, teneinde hedendaagse maatschappelijke kwesties en ontwikkelingen in een historisch<br />
perspectief te kunnen plaatsen.<br />
Het verwerven van inzicht in de politieke, economische, sociale en culturele wortels van de hedendaagse<br />
samenleving in Europa en Nederland.<br />
Het verkrijgen van een overzicht (en niet zozeer detailkennis) van de historische ontwikkelingen in Europa<br />
en Nederland, met nadruk op de negentiende en twintigste eeuw.<br />
Inhoud<br />
Deze verplichte cursus voor tweedejaars sociologie- en minorstudenten biedt een verdieping van de<br />
eerstejaars cursus Sociaal-Culturele Geschiedenis. Centraal staan aspecten van de cultuur- en<br />
maatschappijgeschiedenis van de westerse wereld, met nadruk op de laatste eeuwen en op Nederland. De<br />
invalshoek is die van hedendaagse problematieken, die in een historisch perspectief worden geplaatst:<br />
actuele kwesties worden getraceerd in het verleden. De thema's zijn: politiek en staatsvorming, sociaalculturele<br />
ontwikkelingen, EVS en nationale identiteiten, en (post-)koloniale geschiedenis.<br />
Literatuur<br />
Piet de Rooy, Republiek van rivaliteiten. Nederland sinds 1813, Amsterdam: Mets en Schilt, 2005,<br />
ISBN 90-5330-426-6.<br />
117
Universiteit Utrecht<br />
www.uu.nl<br />
118
Factulteit Sociale Wetenschappen<br />
Interculturalisatie van de gezondheidszorg<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: 200401044<br />
Docent: prof. dr. R.J. Kleber , dr. J.W. Knipscheer<br />
Contactpersoon: dr. J.W. Knipscheer (tel: +31 30 2537574, J.W.Knipscheer@uu.nl)<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: Blok 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkgroep<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen + werkgroepopdracht<br />
Doel<br />
Inzicht krijgen in: opvattingen binnen verschillende culturen over (geestelijke) ziekte en gezondheid;<br />
risicofactoren en stressoren die speciaal betrekking hebben op migranten en vluchtelingen (bijvoorbeeld<br />
verlieservaringen, acculturatieproblemen en discriminatie); het belang van culturele variaties bij het<br />
diagnosticeren en behandelen van psychosociale problemen en psychische stoornissen; beleidskwesties rond<br />
interculturalisatie van de (geestelijke) gezondheidszorg.<br />
Inhoud<br />
Zijn psychosociale problemen en psychische stoornissen universele verschijnselen waarvan hooguit de<br />
uiterlijke kenmerken kunnen verschillen, of moeten ze beschouwd worden als ''culturele constructies''? In de<br />
hedendaagse multiculturele samenleving is het belang van deze vraag evident - zij heeft ingrijpende<br />
praktische consequenties voor hulpverleners en beleidsmakers binnen de somatische en geestelijke<br />
gezondheidszorg. Hoe adequaat is het zorgaanbod voor personen met een andere culturele achtergrond dan<br />
de Nederlandse? Wordt voldoende rekening gehouden met culturele verschillen in ziektepatronen en in de<br />
normen en opvattingen die mensen over (geestelijke) gezondheid hebben? Deze vragen worden in deze<br />
cursus toegespitst op de verschillende fasen van het beloop van psychische problemen: het ontstaan van<br />
problemen, aanmelding en/of verwijzing voor hulpverlening; diagnose en indicatiestelling; behandeling en<br />
effectiviteit van interventies. Allereerst komen de moeilijkheden en stressoren aan de orde die het<br />
migrantenbestaan met zich mee kunnen brengen, met inbegrip van de problemen van vluchtelingen en hun<br />
eventuele familie. Daarnaast wordt gekeken naar cultuurgebonden opvattingen over ziekte en normaliteit.<br />
Tevens wordt een aantal specifieke thema's uit de klinische psychologie en gezondheidspsychologie belicht,<br />
zoals verlies, trauma, en seksualiteit. De diagnose van de problemen is de volgende controversiële kwestie.<br />
In hoeverre verschillen psychische stoornissen en ziektebeelden tussen culturen? Vervolgens wordt gekeken<br />
naar de behandeling van psychische problemen. Wat zijn interculturele therapeutische competenties en hoe<br />
worden de reguliere behandelingsmethoden door migranten (en hun eventuele familie) ervaren? Tenslotte<br />
wordt ingegaan op actuele beleidsstukken met betrekking tot de interculturalisatie van de (G)Gz. Hoe moet/<br />
kan het zorgaanbod ten behoeve van migranten en vluchtelingen worden verbeterd?<br />
Literatuur<br />
Bundel van recente wetenschappelijk artikelen rond het thema 'interculturalisatie en zorg' .<br />
Kortmann, F. (2006). 'Transculturele psychiatrie: van praktijk naar theorie', Assen: Van Gorcum.<br />
ISBN 9023242521<br />
Ontwikkeling in intercultureel perspectief<br />
Studie: Bachelor Psychologie<br />
Code: 200300067<br />
Docent: dr. D.M.P. de Haan , dr. J.H. Oosterwegel, prof. dr. B. Orobio De Castro<br />
Contactpersoon: dr. D.M.P. de Haan (tel: +31 30 2532751, D.M.P.deHaan@uu.nl)<br />
119
ECTS: 7,5<br />
Periode: 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: hoorcollege en werkgroep<br />
Wijze van beoordeling: essay, opdrachten en referaat<br />
Doel<br />
De student:<br />
heeft inzicht in culturele variaties in ontwikkeling in de multi-etnische samenleving;<br />
is in staat kritisch te reflecteren op de psychologische theorievorming over ontwikkeling vanuit een<br />
intercultureel perspectief;<br />
is in staat kritisch te reflecteren op actuele discussies in het werkveld en de media over<br />
ontwikkelingskansen van en -risico's voor kinderen en jongeren uit migrantengezinnen.<br />
Inhoud<br />
In Nederland hebben steeds meer kinderen en jongeren te maken met migratie, doordat zijzelf of hun ouders<br />
niet in Nederland zijn geboren. In de vier grote steden gaat het om ruim de helft van de kinderen. In deze<br />
cursus worden verschillen in de ontwikkeling als gevolg van het leven in een multiculturele samenleving<br />
bestudeerd.<br />
De media staan vol met berichten over problematische situaties rond migrantenjongeren, en ook instellingen<br />
krijgen steeds vaker te maken met kinderen en jongeren uit migrantengezinnen. Dikwijls wordt hen een<br />
'ontwikkelingsachterstand' of 'problematische ontwikkeling' toegeschreven. Dat versterkt de tendens om te<br />
interveniëren in het gezin, bijvoorbeeld via oudervoorlichting en ontwikkelings- of opvoedingsgerichte<br />
gezinsprogramma's. Daarnaast is er steeds meer aandacht voor programma's voor de 'voor'school, het<br />
reguliere onderwijs, welzijnswerk en de hulpverlening. Willen deze interventies enige kans op succes<br />
hebben, dan is allereerst kennis van zaken nodig over mogelijke verschillen in ontwikkelingspatronen in<br />
verschillende culturele milieus in relatie tot de multi-etnische context. Alleen vanuit die kennis is vast te<br />
stellen welk type aanpak het meest geëigend is. In deze cursus gaan we na in hoeverre de ontwikkeling van<br />
kinderen en jongeren uit migrantengezinnen inderdaad afwijkt van die uit autochtone gezinnen. Daarbij<br />
bespreken we welke mechanismen aan eventuele verschillen in ontwikkeling bijdragen, en wat, gezien de<br />
situatie van deze kinderen en jongeren, de constructieve c.q. negatieve kanten van verschillende<br />
ontwikkelingstrajecten zouden kunnen zijn. Tenslotte worden zin en onzin van een aantal<br />
interventieprogramma's beoordeeld op basis van in de cursus verworven kennis.<br />
In de cursus komt aan de orde:<br />
Ontwikkelingskansen thuis en op school: de aard van de talige, communicatieve en educatieve<br />
omgeving<br />
De (praktijk)theorie waarop interventies van maatschappelijke instellingen (consultatiebureaus,<br />
kindercentra, educatieve programma's) zijn gebaseerd<br />
Ontwikkelingskansen en cultuur: over opvoeding, ouder-kindrelaties en identiteitsontwikkeling<br />
Als ontwikkelingstaken in interculturele context te moeilijk blijken: problematische ontwikkeling en<br />
interventie<br />
Literatuur<br />
Pels, T. & Vollebergh, W. (2006). Diversiteit in opvoeding en ontwikkeling. Een overzicht van recent<br />
onderzoek in Nederland. Amsterdam: Aksant. ISBN 9052602077.<br />
Werkboek<br />
Culturele diversiteit en identiteit: een interdisciplinair perspectief<br />
Studie: Bachelor Algemene Sociale Wetenschappen, 2 e jaar<br />
Code: 200500011<br />
Docent: drs. G.B.M. Dielissen, dr. W.A.W. de Graaf, dr. L. Meeuwesen, drs. J.V.<br />
120
Reimus<br />
Contactpersoon: dr. W.A.W. de Graaf (tel.nr. +31 30 2537684)<br />
(e-mail W.A.W.deGraaf@uu.nl)<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 1 voltijd / C<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege 1 x per week 2 uur,<br />
Werkgroep 1 x per week 2 uur<br />
Wijze van beoordeling: Essay tentamen en opdrachten<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
=200500011&collegejaar=2008&aanvangsblok=1<br />
Doel<br />
De cursus beoogt studenten vertrouwd te maken met de verschillende manieren waarop<br />
identiteiten vorm en betekenis krijgen in de huidige multiculturele samenleving. Daarbij wordt het gebruik<br />
dan wel misbruik van cultuur als legitimatie voor claims op identiteit en burgerschap nader bestudeerd. Het<br />
is voorts de bedoeling om theorieën vanuit verschillende disciplines zoals de sociale psychologie,<br />
antropologie en sociologie te bespreken en in een samenhangend kader te plaatsen, zodat een interdisciplinair<br />
perspectief op de thematiek geopend wordt.<br />
Dat kan worden vertaald in de volgende leerdoelen:<br />
− kennis verwerven van de verschillende theoretische benaderingen van cultuur, etniciteit en identiteit;<br />
− kennis verwerven van de actuele debatten over die benaderingen, zoals universalismerelativisme,<br />
de Zelf-Ander constructie, de erkenning van identiteitsclaims en burgerschap;<br />
− inzicht in de effecten van die debatten op integratiebeleid;<br />
− vaardigheden in het analyseren en verbinden van theoretische perspectieven vanuit een<br />
interdisciplinair perspectief;<br />
− vaardigheden om theoretische debatten en hun betekenis te herkennen en te analyseren in actuele publieke<br />
discussies;<br />
− vaardigheden in het schriftelijk verwoorden van bovenstaande kennis en inzichten.<br />
Inhoud<br />
In het proces van mondialisering is toenemende aandacht ontstaan voor cultuur als een zowel bindend als<br />
open fenomeen. Aan de ene kant lijken mensen in processen van migratie, internationalisering (Europese<br />
Unie) en fragmentering van opvattingen terug te grijpen naar cultuur als een (ver)bindend element. Aan de<br />
andere kant verschijnen culturen als steeds meer open, onder invloed van elkaar en derhalve als vloeiend.<br />
Identiteitsconstructie, zowel persoonlijk als sociaal, raakt in dit spanningsveld van een verschillende inzet<br />
van cultuur betrokken en neemt gevarieerde vormen aan. Dat kan uiteenlopen van claims op specifiek<br />
omlijnde identiteiten tot het aanvaarden van zgn. hybride of transnationale identiteiten.<br />
In dit onderdeel wordt dit spanningsveld van cultuur en identiteit nader in kaart gebracht door aandacht te<br />
besteden aan de sociale en psychologische processen die met migratie verbonden zijn. Wat is het perspectief<br />
van mensen die in nieuwe omgevingen terechtkomen en rekening moeten houden met dominante culturele<br />
groepen, hoe kijken cultureel dominante groepen aan tegen die nieuwkomers, hoe leven beide groepen<br />
samen en welke vormen van identiteitsconstructie en burgerschap zijn daarbij in het geding? Daarnaast wordt<br />
de blik gericht op de relatie tussen burgerschap, rechtvaardigheid en de erkenning van claims op cultuur en<br />
identiteit. Hoe en wanneer kunnen verschillen erkend dan wel genegeerd worden, welke afwegingen spelen<br />
daarbij vanuit het perspectief op rechtvaardigheid een rol en in welke mate kunnen lokale situaties en<br />
praktijken een plek krijgen vanuit dat perspectief? De bespreking van dit soort vragen is nauw verbonden<br />
met het actuele debat in de multiculturele samenleving over waar de scheidslijnen liggen tussen assimilatie<br />
en behoud van identiteiten.<br />
Verplicht studiemateriaal<br />
X. Chryssochoou (2004). Cultural Diversity. Its social psychology. Oxford: Blackwell.<br />
J. Carens (2000). Culture, Citizenship and Community. A contextual explortion of justice as<br />
evenhandedness. Oxford: Oxford University Press.<br />
121
De multiculturele samenleving, een kwalitatieve benadering<br />
Studie: Bachelor Algemene Sociale Wetenschappen, 1 e jaar<br />
Code: 200300832<br />
Docent: dr. J.A. Westerbeek van Eerten, dr. W.A.W. de Graaf<br />
Contactpersoon: dr. W.A.W. de Graaf (tel.nr. +31 30 2537684)<br />
(e-mail W.A.W.deGraaf@uu.nl)<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 2 voltijd / D<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege 1 x per week 2 uur<br />
Practicum 1 x per week 3 uur<br />
Werkgroep 1 x per week 2 uur<br />
Wijze van beoordeling: Tentamen<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
=200300832&collegejaar=2008&aanvangsblok=2<br />
Doel<br />
De cursus wil studenten kennis laten maken met de problematiek van de multiculturele samenleving en<br />
beoogt een eerste inleiding in kwalitatief onderzoek te bieden. Aan het eind van de cursus beschikken de<br />
studenten over:<br />
− globale kennis van de multiculturele samenleving<br />
− specifieke sociaalwetenschappelijke kennis over gedrag van migranten jongeren<br />
− kennis van verschillende kwalitatieve benaderingen en methoden van dataverzameling, i.h.b.<br />
etnografie<br />
− vaardigheden in het vergelijken van verklaringen<br />
− vaardigheden in het zoeken van wetenschappelijke literatuur<br />
− vaardigheden in het leren schrijven van een artikel<br />
Inhoud<br />
Met de term multiculturele samenleving wordt in de sociale wetenschappen verwezen naar de<br />
omstandigheid dat veel westerse samenlevingen de laatste decennia te maken hebben (gehad) met<br />
immigratie vanuit vaak ook niet-westerse landen. Daardoor is culturele diversiteit een feitelijkheid<br />
geworden, een feitelijkheid die echter hevig omstreden is geraakt, ook in Nederland. Het debat gaat dan over<br />
de vraag of de Nederlandse samenleving bedreigd wordt door die pluraliteit en dus vooral aanpassing van de<br />
nieuwkomers mag verwachten, of dat er juist ook ruimte gemaakt moet worden voor pluraliteit. In dit debat<br />
spelen allerlei kwesties, zoals de rol van religie, van taal, van achterstand en discriminatie, van<br />
omgangsvormen en van (democratische) waarden en normen. Daarbij komen ook allerlei verschijnselen ter<br />
sprake die als voorbeeld van slechte integratie worden gezien. Eén van die verschijnselen betreft het gedrag<br />
van sommige Marokkaanse jongens dat ervaren wordt als overlast bezorgend en zelfs delinquent.<br />
Verklaringen daarvoor worden dan gezocht in hun Marokkaanse culturele achtergrond, maar deze verklaring<br />
wordt ook weer betwist.In deze cursus staat het etnografische onderzoek ‗Kapot moeilijk‘ centraal, waarin<br />
wordt betoogd dat de culturele achtergrond niet de verklaring voor dit soort gedrag vormt. Met de aard van<br />
het onderzoek is tegelijkertijd het tweede spoor van de cursus aangegeven. In het eerste blok was er een<br />
kennismaking met verschillende strategieën van onderzoek. Een daarvan was het kwalitatief onderzoek,<br />
waarop we in deze cursus dieper ingaan. Het boek dat we in deze cursus gebruiken, ‗Qualitative research<br />
methods for the social sciences‘, zet een aantal kwalitatieve benaderingen op een rij en de auteur besteedt<br />
aandacht aan veel voorkomende methoden van dataverzameling, zoals interviews, focus groepen en<br />
observaties. In de voorbeeldstudie ‗Kapot moeilijk‘ kijken we naar de toepassing van de etnografische<br />
methode op een specifiek terrein van de multiculturele samenleving, namelijk opvallend groepsgedrag van<br />
Marokkaanse jongeren. Door de combinatie met een inhoudelijke kwalitatieve studie wordt aan de meer<br />
algemene methodologie een contextuele inbedding gegeven, zodat duidelijk kan worden wat methodische<br />
regels in de praktijk van het onderzoek betekenen.<br />
122
Literatuur<br />
Twee artikelen (één zelf te zoeken, één nog nader te bepalen).<br />
Jong, J.D. de (2007), Kapot moeilijk. Een etnografisch onderzoek naar opvallend delinquent<br />
groepsgedrag van 'Marokkaanse' jongens. Amsterdam: Aksant.<br />
Berg, B.L. (2007), Qualitative Research Methods for the Social Sciences. Boston: Pearson (6 th ed.).<br />
Introductie cultuurstudies<br />
Studie: Bachelor Algemene Sociale Wetenschappen, 1 e jaar<br />
Code: 200500020<br />
Docent: dr. J.C. Bos<br />
Contactpersoon: dr. J.C. Bos (tel.nr. +31 30 2534516, e-mail J.C.Bos@uu.nl)<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 3 voltijd / B<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcollege 1x per 14 dagen<br />
Wijze van beoordeling: Schrijfopdracht: essay: 40%, minimum cijfer 5,50<br />
Tentamen: 60%, minimum cijfer 5,50<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
=200500020&collegejaar=2008&aanvangsblok=3<br />
Doel<br />
Studenten kunnen:<br />
− concepten over cultuur plaatsen in en vergelijken vanuit verschillende theoretische achtergronden;<br />
− vraagstukken omtrent culturele ontwikkelingen plaatsen in moderne en laatmoderne maatschappelijke<br />
ontwikkelingen;<br />
− eigen stellingen over culturele ontwikkelingen schriftelijke en mondeling beargumenteren.<br />
Inhoud<br />
Dit onderdeel is de derde B1 introductie in de sociale wetenschappen, namelijk die in de<br />
cultuurwetenschappen ook wel Cultural Studies genaamd. Het handelt hier om een vrij nieuwe benadering<br />
van het cultuurconcept. Belangrijke sociale wetenschappen die een bijdrage leveren zijn (in alfabetische<br />
volgorde) antropologie, geschiedenis, literatuurstudies (letteren), psychologie en sociologie.<br />
De term cultuur heeft een fascinerende geschiedenis en een reeks aan betekenissen in het hedendaagse<br />
discours. Daarom begint de cursus met het geven van inzicht in verschillende concepten en opvattingen over<br />
het begrip cultuur. Vragen die onder andere gesteld worden zijn: Hoe worden mensen onderdeel van een<br />
cultuur? Hoe kunnen andere culturen worden begrepen? Waarom worden bepaalde culturele vormen meer<br />
gewaardeerd dan andere? Voor een goed begrip van de werking van cultuur wordt in de cursus ook ingegaan<br />
op 'Communicatie en Representatie' (taal, tekens, semiotiek), en op 'Cultuur, Macht en Ongelijkheid' (hoe<br />
produceert en reproduceert cultuur ongelijkheid?). Daarna worden een aantal belangrijke culturele topics<br />
behandeld: culturele topografie (stad en platteland; oriëntalisme); cultuur, tijd en geschiedenis (narratieve<br />
geschiedenis; heden en verleden); van politiek tot cultuurpolitiek; politiek en cultuur (bureaucratie als<br />
cultuur); lichaamscultuur (vrouwelijke mobiliteit); subculturen (morele paniek; gangs); subcultuur en<br />
etniciteit; arbeiderscultuur; en visuele culturen (toerisme; smaak). Hierbij komen steeds weer de relevante<br />
theorieën en sociaal-wetenschappelijke auteurs aan bod.<br />
Literatuur<br />
Paul Voestermans en Theo Verheggen (2007). Cultuur & Lichaam. Een cultuurpsychologisch<br />
perspectief op patronen in gedrag. Blackwell Publishing, ISBN: 9781405176026<br />
Migranten en integratie<br />
123
Studie: Bachelor Algemene Sociale Wetenschappen, 1 e jaar<br />
Code: 200600009<br />
Docent: dr. P.P.N. Liem, dr. F.A. van Tubergen, dr. B. Valkenburg<br />
Contactpersoon: dr. P.P.N. Liem (tel.nr. +31 30 2534657, e-mail P.Liem@uu.nl)<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: 3 voltijd / B<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege 1 x per week 2 uur, werkgroep 1 x per week 2 uur Zelfstudie 1<br />
x per week<br />
Wijze van beoordeling: Paper: 40%, Tentamen: 60%<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
=200600009&collegejaar=2008&aanvangsblok=3<br />
Doel<br />
− Overzicht van en inzicht in de verschillende theorieën, vraagstukken, bevindingen en beleidsmaatregelen<br />
op het gebied van migratie en integratie van migranten.<br />
− Toepassen van de kennis over migratie en integratie op een bepaald probleemgebied van migranten.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus staan theorieën, vraagstukken, bevindingen en beleidsmaatregelen omtrent migratie en<br />
integratie van migranten centraal. Allereerst zal worden ingegaan op de omvang en oorzaken van<br />
internationale migratie. Hoeveel mensen migreren? Waarom zijn migratiestromen tussen bepaalde landen<br />
vaak specifiek. Om welke redenen migreren mensen? Welke typen migranten zijn te onderscheiden? Wat is<br />
de rol van de immigratiepolitiek in de aard en omvang van migratie? Vervolgens verschuift de aandacht in de<br />
cursus naar de gevolgen van migratie; meer specifiek naar de integratie van migranten. Voor het bestuderen<br />
van dit maatschappelijk belangrijke en complexe vraagstuk wordt eerst gekeken naar vragen over sociale<br />
ongelijkheid: in hoeverre is er sprake van etnische ongelijkheid op de arbeidsmarkt? Waarom zijn migranten<br />
vaker werkloos en hebben zij een lager inkomen dan autochtone Nederlanders? Waarom zijn migranten uit<br />
sommige groepen succesvoller op de arbeidsmarkt dan andere groepen? Zijn er verschillen in economische<br />
integratie tussen migranten uit de verschillende westerse landen? Het integratievraagstuk wordt ook<br />
bestudeerd vanuit het perspectief van de sociale cohesie in de samenleving: In hoeverre is er sprake van<br />
etnische distantie in houdingen en gedrag? Hoeveel migranten trouwen binnen de eigen groep en hoeveel<br />
trouwen er met autochtone Nederlanders? Waarom wonen migranten vaak in etnisch gesegregeerde buurten?<br />
In hoeverre hebben migranten en autochtone Nederlanders wederzijdse negatieve houdingen en in welke<br />
mate leidt dit tot etnische conflicten? Deze en andere vragen komen in de cursus aan bod.<br />
Literatuur<br />
Stephen Castles & Mark J. Miller (2003). The age of migration. International population movements<br />
in de modern world. Palgrave: MacMillan. ISBN 0-333-94879-3<br />
Ontwikkeling in intercultureel perspectief<br />
Studie: Bachelor Ontwikkelingspsychologie, 3 e jaar<br />
Code: 200300067<br />
Docent: dr. D.M.P. de Haan, dr. J.H. Oosterwegel,<br />
prof. dr. B. Orobio De Castro<br />
Contactpersoon: dr. D.M.P. de Haan (tel.nr. +31 30 2532751)<br />
(e-mail D.M.P.deHaan@uu.nl)<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 4 voltijd / B 4 voltijd / C<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege, werkgroep<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
124
=200300067&collegejaar=2008&aanvangsblok=4<br />
Doel<br />
De student:<br />
− heeft inzicht in culturele variaties in ontwikkeling in de multi-etnische samenleving;<br />
− is in staat kritisch te reflecteren op de psychologische theorievorming over ontwikkeling vanuit een<br />
intercultureel perspectief;<br />
− is in staat kritisch te reflecteren op actuele discussies in het werkveld en de media over<br />
ontwikkelingskansen van en -risico's voor kinderen en jongeren uit migrantengezinnen.<br />
Inhoud<br />
In Nederland hebben steeds meer kinderen en jongeren te maken met migratie, doordat zijzelf of hun ouders<br />
niet in Nederland zijn geboren. In de vier grote steden gaat het om ruim de helft van de kinderen. In deze<br />
cursus worden verschillen in de ontwikkeling als gevolg van het leven in een multiculturele samenleving<br />
bestudeerd. De media staan vol met berichten over problematische situaties rond migrantenjongeren, en ook<br />
instellingen krijgen steeds vaker te maken met kinderen en jongeren uit migrantengezinnen. Dikwijls wordt<br />
hen een ‗ontwikkelingsachterstand‘ of ‗problematische ontwikkeling‘ toegeschreven. Dat versterkt de<br />
tendens om te interveniëren in het gezin, bijvoorbeeld via oudervoorlichting en ontwikkelings- of<br />
opvoedingsgerichte gezinsprogramma's. Daarnaast is er steeds meer aandacht voor programma's voor de<br />
‗voor‘ school, het reguliere onderwijs, welzijnswerk en de hulpverlening. Willen deze interventies enige kans<br />
op succes hebben, dan is allereerst kennis van zaken nodig over mogelijke verschillen in<br />
ontwikkelingspatronen in verschillende culturele milieus in relatie tot de multi-etnische context. Alleen<br />
vanuit die kennis is vast te stellen welk type aanpak het meest geëigend is. In deze cursus gaan we na in<br />
hoeverre de ontwikkeling van kinderen en jongeren uit migrantengezinnen inderdaad afwijkt van die uit<br />
autochtone gezinnen. Daarbij bespreken we welke mechanismen aan eventuele verschillen in ontwikkeling<br />
bijdragen, en wat, gezien de situatie van deze kinderen en jongeren, de constructieve c.q. negatieve kanten<br />
van verschillende ontwikkelingstrajecten zouden kunnen zijn. Tenslotte worden zin en onzin van een aantal<br />
interventieprogramma's beoordeeld op basis van in de cursus verworven kennis.<br />
In de cursus komt aan de orde:<br />
− Ontwikkelingskansen thuis en op school: de aard van de talige, communicatieve en educatieve<br />
omgeving<br />
− De (praktijk)theorie waarop interventies van maatschappelijke instellingen (consultatiebureaus,<br />
kindercentra, educatieve programma's) zijn gebaseerd<br />
− Ontwikkelingskansen en cultuur: over opvoeding, ouder-kindrelaties en identiteitsontwikkeling<br />
− Als ontwikkelingstaken in interculturele context te moeilijk blijken: problematische ontwikkeling en<br />
interventie.<br />
Etniciteit en nationalisme<br />
Studie: Bachelor Culturele Antropologie<br />
Code: 200300019<br />
Docent: dr. ir. Y. van der Pijl<br />
Contactpersoon: Secretariaat CA (tel.nr. +31 30 2532111)<br />
(e-mail casecr@fss.uu.nl)<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: 4 voltijd / D<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkgroep<br />
Wijze van beoordeling: Essay en paper<br />
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogusToonCursus.do?cursuscode<br />
=200300019&collegejaar=2008&aanvangsblok=4<br />
Doel<br />
125
Het verdiepen van kennis en inzicht in de belangrijkste theoretische benaderingen, concepten en auteurs op<br />
het gebied van de thematiek 'etniciteit en nationalisme'. Het leren duiden van wetenschappelijke en<br />
maatschappelijke problematiek en debatten omtrent verwante begrippen, zoals culturele, etnische-, religieuze<br />
en (trans)nationale identificatie.<br />
Inhoud<br />
Het debat over etniciteit en nationalisme neemt een centrale plaats in de hedendaagse culturele antropologie<br />
en sociale theorie. Er is vrijwel geen gemeenschap op aarde die niet wordt geconfronteerd met processen van<br />
mondialisering en daarmee met één van de resultaten hiervan: de cultureel plurale of multiculturele<br />
samenleving. Met name de relatie tussen natie-staat, met zijn democratisch ideaal van burgerschap, en<br />
identificatie, die veelal gericht is op cultureel-, etnisch- en/of religieus onderscheid, kent een enorme<br />
belangstelling en niet zelden grillige actualiteit. Vragen als `wie ben ik?, `waar kom ik vandaan? en `waar<br />
behoor ik toe? zijn niet eenduidig te beantwoorden en we zien mensen handelen en worstelen met meerdere,<br />
verschillende identiteiten. De meerduidige identiteit van (groepen) actoren kan strategisch ingezet worden en<br />
diverse symbolische doelen dienen, maar ook verwarrend of stigmatiserend werken. Bovendien vraagt het<br />
om specifieke sturing en beleid, teneinde enige maatschappelijke cohesie te waarborgen. Deze cursus wil<br />
inzicht geven in de complexiteit van de meerduidige identiteit, waarbij met name etnische, religieuze en<br />
(trans)nationale identificaties onderwerp van studie zijn. Gezien de thematiek een wereldwijd karakter heeft,<br />
zal de cursus zich richten op theoretische benaderingen en maatschappelijke uitingsvormen, in plaats van een<br />
duidelijk afgebakende geografische of regionale invalshoek. De concepten etniciteit, nationalisme en<br />
bovengenoemde identificaties zullen aan de hand van recente wetenschappelijke en maatschappelijke<br />
debatten belicht worden, waarbij ook de wording van begrippen en benaderingen alsmede de rol van de<br />
antropoloog als onderzoek(st)er en eventuele `maker/maakster van sociale werkelijkheden besproken zal<br />
worden.<br />
Literatuur<br />
Wordt nog bekend gemaakt.<br />
Faculteit Geesteswetenschappen<br />
Islam, een inleiding<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Code: GG-VV1005<br />
Docenten: dr. N. Landman<br />
Contactpersoon: dr. M.T. Frederiks m.t.frederiks@uu.nl<br />
ECTS: 7.5<br />
Periode: blok 1, 2, 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (2 x per week 2 uur) Werkcollege (1 x per week 2 uur)<br />
Toetsvorm: Actieve deelname, Essay, Proeftentamen, Referaat, Schriftelijk tentamen<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Inleidende cursus over de islam en zijn plaats in de moderne samenleving en cultuur.<br />
a. basiskennis over de islam; b. kennis over culturele en religieuze veranderingsprocessen in de islamitische<br />
wereld sinds de 19e eeuw; c. besef van de grote diversiteit aan interpretaties van de islam in de moderne tijd;<br />
d. inzicht in actuele debatten over de positie van de islam en het vermogen met enige distantie deze debatten<br />
te analyseren; e. training van academische vaardigheden (opzoeken en kritisch vergelijken van literatuur en<br />
internetbronnen, schriftelijke presentatie).<br />
Inhoud<br />
a. feitenkennis over de islam; b. kennis van basisbegrippen van het vakgebied; c. praktische vaardigheden in<br />
126
het opzoeken van informatie via bibliotheek en internet; d. vaardigheid in het kritisch gebruik van bronnen;<br />
e. schrijfvaardigheid.<br />
Na een kennismaking met ontstaansgeschiedenis, geloofs- en gedragleer van de islam, wordt ingegaan op de<br />
verschillende stromingen en uitingsvormen van deze wereldgodsdienst. Daarbij staat de periode vanaf het<br />
einde van de 19e eeuw centraal. In deze periode krijgt de islamitische wereld te maken met overheersing<br />
door westerse mogendheden, en ingrijpende sociaal-economische veranderingen. Deze gaan gepaard met een<br />
toenemende invloed van een grote variëteit aan westerse ideologieën, waaronder liberalisme, marxisme,<br />
nationalisme en feminisme.<br />
De cursus behandeld het spanningsveld tussen de islamitische traditie en de moderniteit. Daarbij komen ook<br />
actuele debatten ter sprake, over de positie van vrouwen in de islam, moslimextremisme, en de discussies<br />
over een 'botsing van beschavingen'.<br />
Literatuur<br />
Rippin, Andrew: Muslims, Their religious beliefs and practices. London: Routledge 2002<br />
Driessen, Henk (red.): In het huis van de islam. Nijmegen: SUN, 1997 of 2e druk 2001<br />
Islam en samenleving<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Docenten: prof. dr. M.M. van Bruinessen<br />
Contactpersoon: prof. dr. M.M. van Bruinessen Martin.vanBruinessen@let.uu.nl<br />
Code: 200700252<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (2 x per week 2 uur)<br />
Bij de hoorcolleges wordt literatuur opgegeven, die je tevoren moet lezen.<br />
Dat kost gemiddeld 4 à 5 uur.<br />
Werkcollege (1 x per week 2 uur)<br />
Toetsvorm: Opdrachten en proeftentamen worden gespreid over de eerste zeven weken<br />
van de periode; het schriftelijke tentamen vindt aan het einde van de periode<br />
plaats. Presentatie.<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Feitenkennis over en inzicht in de samenleving van het moderne Midden-Oosten. Kennismaking met<br />
kernbegrippen en methoden van het vak.<br />
De volgende elementen worden beoordeeld: a. feitenkennis betreffende hedendaagse moslimsamenlevingen,<br />
met name die in het Midden-Oosten en Noord-Afrkia, en moslimminderheren in West-Europa b. inzicht in<br />
debatten over moslims en islam en al dan niet botsende waarden c. kennis van basisbegrippen van het<br />
vakgebied d. vaardigheid in het kritisch gebruik van bronnen e. schriftelijke en mondelinge<br />
uitdrukkingsvaardigheid.<br />
Inhoud<br />
Bestuderen en analyseren van informatie<br />
Ethisch perspectief<br />
Gebruiken van informatie- en communicatietechnologie ('computer literacy')<br />
Maatschappelijke / culturele context<br />
Schrijven (algemeen)<br />
diverse typen teksten plannen, schrijven, herschrijven en afwerken<br />
Deze cursus geeft een algemene oriëntatie op het gebied van de sociaal-wetenschappelijke studie van de<br />
islam. Het zwaartepunt ligt hierbij op de landen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika en de<br />
moslimgemeenschappen in West-Europa. Ook aan de historische relatie tussen 'het Westen' en de wereld van<br />
127
de islam, wederzijdse percepties, en de relatie tussen kennis en machtsverhoudingen wordt aandacht besteed.<br />
Vervolgens komt de 'traditionele' structuur van middenoosterse samenlevingen aan de orde: familie- en<br />
stamorganisatie; de betrekkingen tussen nomadische stam, dorp en stad; man-vrouw relaties en genderrollen;<br />
de begrippen eer en schaamte; islam en plaatselijke traditie (adat) als concurrerende normenstelsels;<br />
religieuze minderheden; wereldlijke en religieuze gezagsdragers; soefi-broederschappen en hun<br />
maatschappelijke rol.<br />
Tegen deze achtergrond worden processen van verandering en modernisering besproken: toenemende<br />
maatschappelijke tegenstellingen; verstedelijking; de onderwijsrevolutie; emancipatiebewegingen; moderne<br />
politieke bewegingen gebaseerd op seculiere en religieuze ideologieën; internationale migratie en het<br />
ontstaan van een 'moslimdiaspora'.<br />
Literatuur<br />
Deborah J. Gerner and Jillian Schwedler (ed.), Understanding the contemporary Middle East. Boulder,<br />
CO: Lynne Rienner, 2004.<br />
Leeslijst wordt bij het begin van de cursus nader bekendgemaakt.<br />
Taalverwerving Arabisch 1<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Code: 200500297<br />
Docenten: drs. C.A.E.M. Hanssen<br />
Contactpersoon: drs. C.A.E.M. Hanssen C.Hanssen@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkvormen: Hoorcollege (1 x per week 2 uur), Practicum (1 x per week 2 uur),<br />
Practicum (1 x per week 2 uur)<br />
Toetsvorm: Deeltoetsen (95 pt) bestaan uit 7 toetsen die wekelijks op maandagen<br />
afgenomen worden.<br />
Conversatie/Interview (5 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Doel van de cursus is de student elementaire kennis van Arabische zinsbouw, verbuiging en vervoeging bij te<br />
brengen. Daarnaast leert hij de meest voorkomende formules gebruikt in dagelijkse conversatie en wordt<br />
toegewerkt naar een acceptabel handschrift.<br />
Beoordeeld wordt kennis van de Arabische taal in al haar facetten: morfologisch en syntactische analyse,<br />
leesvaardigheid, schrijfvaardigheid, spreekvaardigheid en vertaling.<br />
Inhoud<br />
Intensieve cursus Arabisch schrift (in eerste cursusweek; afwijkend rooster!); vervolgens het ontwikkelen<br />
van receptieve en productieve schriftelijke en mondelinge taalvaardigheden aan de hand van een leermethode<br />
Modern Standaard Arabisch (MSA) voor beginners. Elementaire conversatie en lectuur van eenvoudige<br />
Arabische teksten uit het dagelijks leven maken deel uit van deze cursus.<br />
Literatuur<br />
C. Hanssen: Leergrammatica Arabisch. Coutinho: Bussum 2007. ISBN 987 90 469 0055 0<br />
Culturen en samenlevingen: een inleiding in de culturele antropologie<br />
Studie: Culturele Antropologie<br />
128
Code: 200300835<br />
Docenten: prof. dr. A.C.G.M. Robben<br />
Contactpersoon: Secretariaat CA A.C.G.M. Robben@fss.uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkvormen: Hoorcollege (1 x per week 3 uur) Werkgroep (1 x per week 1,5 uur)<br />
Toetsvorm: - eindtoets (60%) - voorzitterschap (10%) - paper (30%).<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Studenten worden beoordeeld op hun inzicht en inlevingsvermogen in andere culturen en met name in de<br />
empirische studies die in het kader van de cursus worden gelezen. Kennis van en vertrouwdheid met de<br />
antropologische kernbegrippen besproken in de cursus zijn van essentieel belang.<br />
1. Een inleiding over een aantal cruciale kerngebieden van de Culturele Antropologie;<br />
2. De verwerving van een aantal centrale antropologische begrippen;<br />
3. Kennismaking met cultuur als het sleutelbegrip van de antropologie;<br />
4. Begrip van antropologische onderzoeksmethoden;<br />
5. Kennis van de grote culturele variatie in de hedendaagse wereld;<br />
6. Praktische toepassing en relevantie van antropologische inzichten op sociale, politieke en economische<br />
ontwikkelingen;<br />
Inhoud<br />
De cursus Culturen en samenlevingen: Een inleiding in de culturele antropologie maakt studenten vertrouwd<br />
met kernvraagstukken in de culturele antropologie, zoals de relaties tussen natuur en cultuur, man en vrouw,<br />
ras en etniciteit, en economie en samenleving. Deze relaties en aandachtsvelden zullen op levendige wijze<br />
inhoud worden gegeven met een handboek en twee etnografieën over respectievelijkeen dorp in Noord-<br />
Marokko en een stad in Noordoost Brazilië. Kernbegrippen uit het handboek zullen op creatieve wijze<br />
toegepast worden op de twee empirische studies om op deze wijze studenten een gedegen inleiding in de<br />
culturele antropologie te geven.<br />
Een cruciale vaardigheid die een student dient te bezitten om tot een vlotte afronding van zijn studie te<br />
komen is het goed kunnen schrijven van een wetenschappelijk betoog, dat wil zeggen een betoog dat helder<br />
gestructureerd en voorzien is van een ter zake doende afweging van argumenten voor en tegen op basis van<br />
een verklaring van relevante literatuur. Dit wordt aangeleerd in drie major verplichte cursussen. Het doel van<br />
deze onderdelen is het aanleren van typische academische vaardigheden als het verzamelen van literatuur<br />
over een van te voren bepaald thema en het schrijven van een inhoudelijk gestructureerd betoog over dat<br />
onderwerp. Studenten kiezen individueel een onderwerp en schrijven daarover een paper. In groepsverband<br />
wordt wekelijks gerapporteerd over de voortgang, onderlinge concepten worden uitgewisseld en de colleges<br />
en literatuur worden besproken.<br />
Literatuur<br />
Kottak, Conrad, 2008, Cultural Anthropology. 12th Edition, New York: McGraw-Hill ISBN 9780-07-<br />
110147-5; 250 pag.<br />
Rebhun, L.A., 1999. The Heart Is Unknown Country: Love in the Changing Economy of Northeast<br />
Brazil. Stanford, CA: Stanford University Press. 265 pag. ISBN: 0-8047-4555-2.<br />
Rabinow, Paul 2007 Reflections on fieldwork in Morocco. Berkeley, CA: University of California Press.<br />
165 pag. ISBN: 978-0-520-25177-9<br />
Moderne tijd en fundamentalisme<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Code: GG-VK2004<br />
Docenten: Docent nog onbekend<br />
129
Contactpersoon: Docent nog onbekend<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (1 x per week 4 uur) Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsen: Actieve deelname (10 pt.) Opdracht(en) (50 pt.) Paper (40 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
De student heeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op theologisch, wijsgerig en<br />
godsdienstwetenschappelijk gebied in de moderne tijd, en hun bijdrage aan de vorming van een modern<br />
christelijk/religieus discours.<br />
De student kan de begrippen Verlichting, moderniteit, modernisme, secularisatie en fundamentalisme<br />
hanteren en in hun onderlinge samenhang plaatsen.<br />
Inhoud<br />
Fundamentalisme is een modern verschijnsel. Binnen het christendom is de term gemunt voor een<br />
theologische richting rond 1900. De cursus zal inzetten bij deze vroege `fundamentalisten¿ en de<br />
theologische, kerkelijke en politieke ontwikkelingen waartegen zij zich in hun tijd afzetten. Vervolgens zal<br />
aandacht besteed worden aan de verschillende connotaties die zich sindsdien aan dit begrip gehecht hebben.<br />
In het bijzonder zullen we ingaan op de relatie tussen religie en geweld. Dit alles zal geplaatst worden tegen<br />
de achtergrond van de verscherping van de tegenstellingen binnen en tussen religieuze groepen in een<br />
pluralistische en seculariserende westerse context, en de godsdienstwijsgerige reflectie daarop.<br />
Literatuur<br />
Nog onbekend<br />
Hindoeisme en boeddhisme<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Code: GG-VK3006<br />
Docenten: dr. F.L. Bakker<br />
Contactpersoon: dr. F.L. Bakker f.l.bakker@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (1 x per week 4 uur), Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsvorm: Paper (20 pt.) Presentatie (20 pt.) Schriftelijk tentamen (60 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel:<br />
Aan het eind van de cursus heeft de student(e): - kennis van de belangrijkste ontwikkelingen binnen<br />
hindoeïsme en boeddhisme; - inzicht in het eigen karakter van deze religies ten opzichte van andere religies;<br />
- teksten gelezen die in hindoeïsme en boeddhisme een belangrijke rol spelen; - contact gehad met het<br />
hindoeïsme en met hindoes in Nederland.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus geeft een overzicht van de belangrijkste ideeën en ontwikkelingen van het hindoeïsme en<br />
boeddhisme in Azië, als ook in Nederland. Er wordt aandacht geschonken aan de wijsheid van godsdienstige<br />
geschriften, zoals de Upanishaden en de Bhagavad Gita, de wijsheid van Boeddha, en aan latere filosofische<br />
ontwikkelingen. Ook de godenwereld, de rituelen, de ethiek en de concrete praktijk van deze religies<br />
passeren de revue. Daarnaast komt de reactie van deze religies op de moderne tijd aan de orde en de<br />
ontwikkelingen die daar weer het gevolg van zijn. Onderdeel van de cursus is een excursie naar een<br />
130
hindoetempel in Den Haag.<br />
Literatuur:<br />
Freek L. Bakker, Surinaams hindoeïsme, Kampen: Kok 2004.<br />
Hillary Rodrigues, Introducing Hinduism, New York e.a.: Routledge 2006<br />
Peter Harvey, An Introduction to Buddhism, Cambridge: Cambridge University Press 1990, of latere<br />
druk.<br />
Ria Kloppenborg e.a., De Bhagavadgita, Utrechtse Theologische Reeks (verkrijgbaar bij het departement<br />
Godgeleerdheid).<br />
Jodendom<br />
Studie: Godgeleerdheid<br />
Code: GG-VK1004<br />
ECTS: 7,5<br />
Docenten: dr. H.L.M. Ottenheijm<br />
Contactpersoon: dr. H.L.M. Ottenheijm<br />
Periode: blok 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor/werkcollege<br />
Toetsvorm: Actieve deelname (10 pt.) Opdracht(en) (20 pt.) Paper (40 pt.) Schriftelijk<br />
tentamen (30 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Kennis in hoofdlijnen van de geschiedenis van het Jodendom; kennis van de voornaamste literaire bronnen<br />
en van representanten van de traditie; kennis van enkele literaire genres in de klassieke rabbijnse literatuur;<br />
inzicht in de factoren die bepalend zijn voor joodse identiteit; kennis van grondwaarden in de joodsreligieuze<br />
traditie en inzicht in hun onderlinge, organische samenhang. Vaardigheid in het zelfstandig zoeken<br />
en hanteren van bronnen en secundaire literatuur.<br />
Inhoud<br />
Het Jodendom is een van de drie monotheïstische religies en geldt als de bakermat van zowel christendom<br />
als, indirect, de islam. Het college Judaïca beoogt inzicht te bieden in de voornaamste coördinaten van<br />
religieus jodendom en religieus joods leven heden ten dage, en wel in historisch perspectief. Daarom<br />
verkennen we de geschiedenis van het Jodendom door stil te staan bij enkele historische zwaartepunten. Dat<br />
vereist verder kennis van de voornaamste waarden van jodendom, zoals belichaamd in bijvoorbeeld halacha,<br />
agada, mystiek of filosofie, alsmede kennis van de genres (bijv. midrasj) en literaire bronnen waarin die<br />
waarden gestalte krijgen (bijv. Talmoed). Deze bronnen bestuderen we niet als bovenhistorische systemen,<br />
maar als brandpunten in de historische worsteling waarin de joods religieuze identiteit gestalte kreeg en<br />
gestalte krijgt. De interactie van het Jodendom met de haar omringende, met name christelijke, wereld komt<br />
daarbij uitdrukkelijk aan de orde. Ook voor niet-Joden blijkt het joodse model van identiteitsvorming<br />
relevant. In het bijzonder geldt dat voor het leerproces als paradigma van traditie.<br />
Literatuur<br />
Reader (via OSZ), N. De Lange, An Introduction to Judaism, Cambridge 2000<br />
Epstein, Het Jodendom. Joodse godsdienst in historisch perspectief, Spectrum Utrecht 2000<br />
(heruitgave van 1965)<br />
Siddoer van Dasberg (uitgave NIK Amsterdam)<br />
131
Gender and Ethnicity in Europe; the Long Shadows of the Past<br />
Studie: Media- en Cultuurwetenschappen, Bachelor<br />
Code: 200501158<br />
Docenten: prof. dr. G.D. Wekker<br />
Contactpersoon: prof. dr. G.D. Wekker<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 3<br />
Voertaal: English<br />
Ingangseisen: Gender, Etniciteit en Cultuurkritiek<br />
Werkwijze: Hoor/werkcollege 1 (1 x per week 2 uur)<br />
Toetsvorm: Actieve deelname (15 pt.) Opdracht(en) (15 pt.) Paper (55 pt.)<br />
Presentatie (15 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Knowledge about and insight in different approaches to the study of multicultural societies in Europe, with a<br />
special focus on the Netherlands - Knowledge about and insight in intersectional theory<br />
1. Students will acquire knowledge of and insight in different approaches to European multicultural societies,<br />
esp. the Netherlands. 2. Students will become familiar with critical epistemological approaches to knowledge<br />
3. Students will acquire the tools to critically reflect on culture and society, their own and others',and a range<br />
of phenomena within it. 4. Students will learn to think intersectionally, reflecting on how gender, ethnicity/<br />
"race", class and sexuality co-construct each other.<br />
Inhoud<br />
In this interdisciplinary course students from a variety of disciplines will learn about the genealogy of<br />
European multicultural societies, with a special focus on the Netherlands. The Netherlandswill be<br />
approached both from an historical and a contempory perspective. As several outside observers have noted,<br />
dominant approaches to the study of the Netherlands have for a long time been characterized by an erasure of<br />
the Dutch colonial past. Thus special attention will be given to the Dutch Overseas Empire, esp. Indonesia<br />
and Suriname. Ample space will be available for explorations of recent debates about Dutch and other<br />
European multicultural societies (" the multicultural Drama"; Feminism and Multiculturalism).<br />
Literatuur<br />
R. Buikema en I. van der Tuin. Gender in media,kunst en cultuur<br />
Ethiek, mensenrechten en religieuze tolerantie<br />
Studie: Godgeleerdheid, Bachelor 2<br />
Code: GG-VK2006<br />
ECTS: 7,5<br />
Docenten: dr. C. Baumgartner<br />
Contactpersoon: dr. C. Baumgartner c.baumgartner@uu.nl<br />
Periode: blok 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Ingangseisen: de cursus (GG-VV2001) Ethiek en religie. Studenten van andere<br />
opleidingen worden verzocht contact op te nemen met de docent.<br />
Werkwijze: Hoorcollege (1 x per week 4 uur) Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsvorm: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
De student(e) - kan morele problemen, die binnen een pluralistische maatschappij van belang zijn,<br />
132
herkennen; - heeft inzicht in de rol die religie(s) bij onderwerpen op het gebied van mensenrechten en<br />
tolerantie kunnen spelen; - kan met behulp van verschillende ethische begrippen en concepties de genoemde<br />
morele problemen analyseren en beoordelen.<br />
Inhoud<br />
Een maatschappij als Nederland wil het mogelijk maken dat mensen met verschillende<br />
wereldbeschouwelijke of religieuze overtuigingen vreedzaam met elkaar samenleven. De vrijheid om naar<br />
eigen inzicht waarden en ideeën van het goede leven te realiseren, geldt daarbij als een groot goed. Maar dit<br />
pluralisme kent haar eigen problemen. Verschillende religieuze en wereldbeschouwelijke overtuigingen en<br />
praktijken bestaan niet noodzakelijk vreedzaam naast elkaar. Daarom wordt het onderwerp tolerantie steeds<br />
belangrijker. Maar wat betekent eigenlijk precies `tolerantie¿? Zijn we verplicht tolerant te zijn? Waar liggen<br />
de grenzen van tolerantie? En wat is de rol van religie in dit discours? Deze rol lijkt ambivalent. Enerzijds<br />
wordt religie gezien als een conflicthaard in multiculturele maatschappijen. Dit is duidelijk als men naar de<br />
verschillende vormen van religieus fundamentalisme kijkt. Anderzijds zijn er belangrijke auteurs die van<br />
religie een substantiële bijdrage verwachten om problemen zowel in multiculturele maatschappijen als op<br />
mondiaal vlak op te lossen. In de cursus leren de studenten eerst belangrijke grondbegrippen en distincties<br />
kennen. De grootste aandacht zal gegeven worden aan de onderwerpen mensenrechten en tolerantie. Daarbij<br />
worden verschillende praktische problemen onderzocht, die expliciet met religie verbonden zijn (bijv.<br />
vrijheid van meningsuiting, scheiding van kerk en staat of burgerlijke ongehoorzaamheid op religieuze<br />
gronden).<br />
Literatuur<br />
John Locke, Brief over tolerantie. Uitgeverij Damon. ISBN10: 9055735086<br />
Bijbel en traditie<br />
Studie: Godgeleerdheid Bachelor 2<br />
Code: GG-VK2007<br />
ECTS: 7,5<br />
Docenten: dr. S.A.U. Hennecke<br />
Contactpersoon: dr. S.A.U. Hennecke s.hennecke@uu.nl<br />
Periode: blok 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Veronderstelde voorkennis: voldoende kennis van het Duits en Engels<br />
Werkwijze: Hoorcollege (1 x per week 4 uur) Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsvorm: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Kennis verwerven van de interpretatiegeschiedenis van het paradijsverhaal aan de hand van een<br />
exemplarisch thema. Verwerven van theoretisch inzicht aangaande het spreken over sekse-identiteiten.<br />
Inzicht in de ontwikkeling van de theologische reflectie op sekse-identiteiten in de Europese<br />
cultuurgeschiedenis aan de hand van de beeldvorming van het eerste mensenpaar. Aandacht voor Adam en<br />
Eva in de politiek, de literatuur, de reclame, de kunst, de filosofie en de theologie.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus zullen we ons concentreren op de interpretatiegeschiedenis van het Bijbelse verhaal over<br />
Adam en Eva in de moderne tijd. Naast enige inleidende hoorcolleges van methodologische aard zullen<br />
vervolgens teksten worden besproken van onder meer: Dietrich Bonhoeffer, Erich Fromm, de dichteres<br />
Isolde Kurz, teksten uit de Amerikaanse burgerrechtenbeweging en haar critici (Sarah Grimke, Elisabeth<br />
Cady Stanton, Samuel How, Charles Elliot), teksten uit de nieuwere exegetische discussie en teksten uit<br />
kunst en cultuur. Daarnaast zal een ieder het boek "Adam en Eva in het paradijs. Actuele visies op man en<br />
vrouw uit 2000 jaar christelijke theologie" bestuderen. Hierin schrijven een elftal Utrechtse docenten over<br />
het thema van onze cursus. Een ieder dient in de loop van de cursus een recensie van dit boek te schrijven.<br />
133
Literatuur<br />
Harm Goris & Susanne Hennecke (eds.), "Adam en Eva in het paradijs. Actuele visies op man en vrouw<br />
uit 2000 jaar christelijke theologie", Meinema: Utrecht 2004.<br />
Aanbevolen studiemateriaal: Boek: alle exegetische commentaren en studies over Genesis 1-3 en verder.<br />
Godsdienstpsychologie<br />
Studie: Godgeleerdheid, Bachelor 3<br />
Code: GG-DV3002<br />
Docenten: dr. J.Z.T. Pieper, dr. N.M. Hijweege-Smeets<br />
Contactpersoon: dr. J.Z.T. Pieper j.z.t.pieper@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsvorm: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
De student leert te onderscheiden tussen een psychologisch, empirische en een theologisch,<br />
normatieve benadering van religieus gedrag.<br />
De student kan verwoorden wat de specifieke verklaringen zijn van de verschillende hoofdstromen<br />
binnen de psychologie voor religieus gedrag. 3. De student verwerft inzicht in de relevantie van de<br />
godsdienstpsychologie voor het begrijpen van concrete religieuze verschijnselen.<br />
Inhoud<br />
De cursus start met een plaatsbepaling van de godsdienstpsychologie: wat is godsdienstpsychologie, de<br />
geschiedenis van de godsdienstpsychologie, methoden van onderzoek. Dan volgt een benadering van het<br />
religieuze gedrag vanuit de psychologische hoofdstromen.<br />
Vanuit de volgende invalshoeken wordt gekeken naar de psychologische fundamenten van het religieuze<br />
gedrag: psychodynamische stromingen (psychoanalyse (Freud), analytische psychologie (Jung), egopsychologie<br />
(Erikson), objekt-relatie-theorie (Winnicott)), cognitieve psychologie, cultuurpsychologie,<br />
humanistische psychologie, evolutionaire en biologische psychologie.<br />
Tot slot zullen de studenten een eigen godsdienstpsychologisch onderzoekje uitvoeren d.m.v. observatie,<br />
interviews of vragenlijsten. In overleg kan in groepsverband een bepaalde thematiek gekozen worden. Te<br />
denken valt aan: religie en lichamelijke gezondheid, religie en geestelijke gezondheid, geloof versus<br />
spiritualiteit, nieuwe religieuze bewegingen, religie en moraliteit, religieuze ervaring, bekering, vergeving,<br />
religieuze rituelen etc.<br />
Literatuur<br />
J. Pieper. Godsdienstpsychologie. Deelmodule van de module Godsdienst en Sociale Wetenschappen 1.<br />
Kok, Kampen, 1990. (uitverkocht: via auteur/docent verkrijgbaar)<br />
Ethiek en religie<br />
Studie: Godgeleerdheid, Bachelor 2<br />
Code: GG-VV2001<br />
Docenten: dr. C. Baumgartner<br />
Contactpersoon: dr. C. Baumgartner, c.baumgartner@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
134
Werkwijze: Werkcollege (1 x per week 4 uur) Hoorcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsen: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
De studenten krijgen inzicht in de relatie tussen ethiek en religie, in het bijzonder in theoretisch, methodisch<br />
opzicht. Ze verwerven kennis van verschillende ethische theorieën, distincties en concepties en leren deze te<br />
analyseren en te beoordelen. Ten slotte leren de studenten kritisch na te denken over de mogelijke rol van (de<br />
eigen) religieuze overtuigingen in de ethische discussie.<br />
Inhoud<br />
Deze cursus geeft een inleiding in de ethiek waarbij de nadruk op de verhouding tussen ethiek en religie ligt.<br />
Daarbij worden belangrijke ethische theorieën uit de geschiedenis van het westerse denken toegelicht en<br />
geanalyseerd, die zich met de verhouding van ethiek/moraal en religie/geloof bezig houden. Voorbeelden<br />
hiervan zijn de Divine Command Theory, de Natural Law Theory (Thomas van Aquino), en Immanuel Kants<br />
moraaltheorie.<br />
Een belangrijk thema van het tweede gedeelte van de cursus is de vraag, of religieuze overtuigingen in de<br />
context van wereldbeschouwelijk pluralistische samenlevingen een rol kunnen in het publieke debat spelen -<br />
en zo ja welke. Deze vraag zal met behulp van teksten van hedendaagse auteurs onderzocht worden.Tijdens<br />
de cursus worden ethische concepten besproken, die ook in verband met religie belangrijk zijn (bijv.<br />
handelen, verantwoording, autonomie, het goede en het juiste, rechtvaardigheid, morele rechten en plichten,<br />
geweten).<br />
Concrete problemen uit de medische en politieke ethiek komen regelmatig ter sprake, om de<br />
relevantie en de draagkracht van de verschillende concepten en theorieën duidelijk te maken en te<br />
analyseren.<br />
Literatuur<br />
Nog onbekend<br />
Pastorale psychologie<br />
Studie: Godgeleerdheid, Bachelor 2<br />
Code: GG-DK2009<br />
Docenten: dr. J.Z.T. Pieper, dr. N.M. Hijweege-Smeets<br />
Contactpersoon: dr. J.Z.T. Pieper j.z.t.pieper@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 3<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsen: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Nog onbekend<br />
Inhoud<br />
Nog onbekend<br />
Literatuur<br />
Nog onbekend<br />
135
Christendom, een wereldreligie<br />
Studie: Godgeleerdheid, Bachelor 1<br />
Code: GG-DV1004<br />
Docenten: dr. M.T. Frederiks<br />
Contactpersoon: dr. M.T. Frederiks m.t.frederiks@uu.nl<br />
ECTS: 7,5<br />
Periode: blok 1 (lint)<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege (1 x per week 4 uur)<br />
Toetsvorm: Toets (100 pt.)<br />
http://www2.let.uu.nl/cursuskrant/CursusBachelor2008.htm<br />
Doel<br />
Aan het einde van de cursus heeft de student(e) - inzicht gekregen in het christendom en de christelijke<br />
theologie in de verschillende contintenten - weet van de belangrijkste thema's en theologische ontwerpen mbt<br />
interreligieuze dialoog - kennis van theologische ontwerpen met betrekking tot cultuur en sociaalmaatschappelijke<br />
contexten en kan de student(e) voorbeelden geven van theologen die zich met deze<br />
thematieken hebben bezig gehouden - teksten van niet-Westerse theologen gelezen<br />
Inhoud<br />
Het christendom is een wereldreligie in de meest letterlijke zin van het woord. Het christendom heeft zich<br />
namelijk verspreid over alle continenten. Sterker nog, de huidige groei van het christendom is met name in<br />
Afrika, Azië en Latijns Amerika. Daar ligt, anno 2008, het centrum - en de toekomst - van de christelijke<br />
traditie. De beeldvorming van het christendom in de 21st eeuw wordt bepaald door christenen in Afrika en<br />
Latijns Amerika. Reden genoeg om eens verder te kijken dan het Westen als het gaat om de wereld van het<br />
christendom.<br />
Met de verschuiving van het centrum van de christelijke gemeenschap naar het zuidelijk halfrond, komen<br />
ook nieuwe theologische ontwikkelingen en onbekende maar belangrijke theologen in beeld. In Azie staat<br />
bijvoorbeeld de interreligieuze dialoog hoog op de agenda. In sub-Sahara Afrika staat de theologische<br />
bezinning in het teken van de culturele en sociale context waarin men leeft. Latijns Amerika is theologisch<br />
vooral bekend om zijn bezinning op het armoede vraagstuk; zowel bevrijdingstheologen als Pentecostale<br />
theologen worstelen met deze vragen en formuleren er ieder op hun eigen wijze antwoorden op.<br />
Literatuur<br />
Hastings, A world history of christinanity, Grand Rapids, Eerdmans 2000<br />
Aanbevolen studiemateriaal:<br />
J. Parratt, Introducing Third World Theologies, London: Routledge 2004<br />
J. Parratt, Reader in African Christian Theology, London: SPCK 1997<br />
H. Yung, Mangoes or bananas: the quest for an authentic Asian Christian theology, Oxford Regnum<br />
Books 1997<br />
L. Boff, Introducing Liberation Theology, Maryknoll: Orbis Books 1987<br />
136
Vrije Universiteit Amsterdam<br />
www.vu.nl<br />
137
Faculteit Psychologie en Pedagogiek<br />
<strong>Interculturele</strong> Psychologie (Intercultural Psychology)<br />
Studie: Psychologie, Bachelor<br />
Code: 812026<br />
Docent(en): dr. K. Mortier<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen en werkstuk<br />
http://www.psy.vu.nl/downloads/psychologie/<strong>Studiegids</strong>%20Psychologie/Psychologie%202008-2009.pdf<br />
Inhoud<br />
Culturele verschillen tussen mensen zijn een alledaags verschijnsel. In gesprekken tussen mensen en in de<br />
media wordt culturele achtergrond vaak als verklaring gegeven voor het gedrag van bepaalde personen of<br />
groepen. Toch is het meestal onduidelijk wat culturele verschillen eigenlijk inhouden en hoe culturele<br />
achtergrond het denken en doen van mensen beïnvloedt.<br />
Het is belangrijk om kritisch te kunnen nadenken over culturele verschillen, omdat veel psychologen in de<br />
dagelijke praktijk van hun beroep met mensen van verschillende culturele achtergrond te maken hebben. Dit<br />
vereist dat psychologen kennis te hebben van de manieren waarop cultuur mensen beïnvloedt en dat ze<br />
sensitief zijn voor mogelijke culturele verschillen in de praktijk. Deze cursus is bedoeld om de student een<br />
introductie te geven in de cultuurpsychologie. Na afloop van de cursus heeft de student een overzicht van de<br />
invloed van cultuur op het denken en gedrag van mensen. Daarnaast is de student sensitief voor mogelijke<br />
culturele verschillen en heeft de student het vermogen om kritisch over zulke verschillen na te denken.<br />
Literatuur<br />
Nader te bepalen<br />
Faculteit Aard & Levenswetenschappen<br />
Interculturalisatie van de zorg<br />
Studie: Bachelor Gezondheidswetenschappen, 3 e jaar<br />
Code: 470184<br />
Docent(en): prof. dr. I.N. Wolffers, drs C. Keizer, drs L. Mans, drs. K.L.R. Logghe<br />
Contactpersoon: drs L. Mans<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 07.04.2008-02.05.2008<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges,Werkgroepen, Werkbezoek diverse instellingen, Afsluitend<br />
minisymposium<br />
Wijze van beoordeling: Toetsing vindt plaats door middel van een schriftelijk tentamen en<br />
beoordeling van werkgroepopdrachten plus presentatie. Het tentamen<br />
bestaat uit open vragen, gebaseerd op het leerboek Gezondheidzorg en<br />
Cultuur, en de behandelde stof tijdens de colleges.<br />
138
http://studiegids.vu.nl/index.html?home_file.cfm?objectnaam=OPLEIDINGEN&ruid=68513865&v<br />
ak_ruid=0&datum=01-Sep-2007&taal=NL<br />
Doel<br />
Het doel van de cursus is om de student inzicht te geven in de interculturalisatie van de zorg: de afstemming<br />
van de inhoud en organisatie van de zorg op de multiculturele samenleving. Om de interculturalisatie van de<br />
zorg goed te kunnen begrijpen zal de cursus tevens inzicht geven in gezondheidsverschillen en -<br />
determinanten tussen verschillende bevolkingsgroepen, knelpunten in het gebruik van de reguliere zorg, de<br />
ontwikkeling van een intercultureel zorgaanbod en de aansturing van het proces van interculturalisatie.<br />
Eindtermen<br />
De student begrijpt hoe migratie het leven van mensen ingrijpend verandert, dat migratie een "cultuur op<br />
zich" is die overal ter wereld een aantal herkenbare verschijnselen tot gevolg heeft. De student kan deze<br />
onderscheiden van culturele factoren en begrijpt het belang van het verschil; heeft inzicht in de relatie tussen<br />
migratie en gezondheid, waaronder risicofactoren, kwetsbaarheid etc.; heeft inzicht in<br />
gezondheidsverschillen en determinanten tussen verschillende bevolkingsgroepen; heeft inzicht in beleid dat<br />
interculturalisatie van de zorg bevordert en begrijpt wat het concept inhoudt en hoe het bevorderd kan<br />
worden; is op de hoogte van maatregelen die ontwikkeld zijn om migranten en vluchtelingen beter te kunnen<br />
bereiken en een passend aanbod te kunnen bieden; heeft kennis van verschillende theorieën over<br />
interculturele communicatie en begrijpt hoe deze gebruikt kunnen worden om de culturele competentie van<br />
hulpverleners te bevorderen; heeft inzicht in hoe cultuur, religie en sekse van invloed zijn op (uitingen van )<br />
gezondheid, hulpzoekgedrag en ziekte(gedrag); kan in groepsverband een onderdeel van het<br />
interculturalisatieproces analyseren, doorgronden en hierover schriftelijk en mondeling rapporteren, hierbij<br />
gebruikmakend van verschillende onderzoeksstrategieën.<br />
Inhoud<br />
In- en uitsluiting van de zorg<br />
Racisme en discriminatie<br />
Gezondheidsverschillen tussen verschillende bevolkingsgroepen<br />
Hulpverlening aan specifieke groepen<br />
Migratie & ziekte<br />
Sekse en migratie<br />
<strong>Interculturele</strong> communicatie<br />
Achtergrondinformatie over migranten in Nederland<br />
Gezondheidsbeleving van specifieke groepen<br />
Religie en gezondheidszorg.<br />
Tijdens de werkgroepen bezoeken de studenten een gezondheidszorginstelling en doorlopen, aan de<br />
hand van opdrachten, verschillende stappen van het interculturalisatieproces.<br />
Literatuur<br />
Gezondheidszorg en Cultuur, Ivan Wolffers en Anke van der Kwaak (red.),VU uitgeverij,<br />
2004, 24,50 euro, ISBN nr. 90 5383 796 5<br />
Artikelen (op blackboard) horend bij de colleges.<br />
Volksgezondheid in de internationale context<br />
Studie: Premaster Algemene Gezondheidswetenschappen<br />
Code: 470904<br />
Docent: Gastsprekers, dr. M.B.M. Zweekhorst, dr. J.E.W. Broerse, prof.dr. P. Klatser,<br />
F.E. Haker MSc<br />
Contactpersoon: F.E. Haker MSc (frea.haker@falw.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 01.09.2008-24.10.2008<br />
139
Voertaal: Met uitzondering van twee colleges in het Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges en groepsopdracht<br />
Wijze van beoordeling: Schriftelijk tentamen (50%) en groepsopdracht (50%). Beide onderdelen<br />
moeten met een voldoende worden afgesloten.<br />
http://studiegids.vu.nl/index.html?home_file.cfm?objectnaam=OPLEIDINGEN&ruid=68513865&v<br />
ak_ruid=0&datum=01-Sep-<br />
2007&taal=NLhttp://studiegids.vu.nl/index.html?home_file.cfm?objectnaam=OPLEIDINGEN&rui<br />
d=68513865&vak_ruid=0&datum=01-Sep-2007&taal=NL<br />
Doel<br />
Inzicht verkrijgen in de theoretische achtergronden en wetenschappelijke en maatschappelijke<br />
ontwikkeling van Internationale Volksgezondheid en mondiale gezondheidszorg<br />
Inzicht in de belangen, spanningsvelden en wensen van verschillende actoren die hierbij een rol<br />
spelen<br />
Inzicht verwerven in organisatie, management en beleid van volksgezondheid in een<br />
ontwikkelingscontext.<br />
Inzicht verwerven in de mogelijkheden en beperkingen van gezondheidszorg ten aanzien van<br />
ontwikkelingsvraagstukken.<br />
Inzicht verkrijgen in de mogelijkheden en toepassingen van onderzoek in Internationale<br />
Volksgezondheid.<br />
Inzicht krijgen in de samenhang van de problematiek op landenniveau.<br />
Inhoud<br />
In deze cursus verkrijgen je inzicht in volksgezondheidsvraagstukken in internationaal verband. De<br />
nadruk ligt hierbij op gezondheidsproblemen in lage- en middeninkomenlanden en de verschillende<br />
benaderingen die landen toepassen om met die problemen om te gaan. Er wordt specifiek ingegaan<br />
op problemen en interventies op een aantal deelterreinen van de gezondheidszorg zoals<br />
infectieziekte, reproductie, en geestelijke gezondheid. Ook komen cross-cutting issues zoals<br />
economie en kosteneffectiviteit, beleid en management aan bod. De cursus sluit af met recente<br />
trends op het gebied van internationale samenwerking. Dit alles wordt op een transdisciplinaire<br />
manier benaderd, waarbij inzichten uit verschillende wetenschappelijke disciplines worden<br />
geïntegreerd en rekening wordt gehouden met de belangen en relaties tussen verschillende actoren.<br />
In de groepsopdracht `public health portfolio‘ breng je de theorie van de cursus in praktijk en zal de<br />
samenhang van de verschillende subthema¿s op landen niveau duidelijk worden.<br />
Literatuur<br />
International Public Health; Diseases, Programs, Systems, and Policies. Editors: M.H. Merson; R.E.<br />
Black; A.J. Mills Second Edition. Verkrijgbaar: VU boekhandel.<br />
Faculteit Sociale Wetenschappen<br />
Anthropology of Religion<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Oraganisatie<br />
Antropologie, Bachelor<br />
Code: 702147<br />
Docent(en): prof.dr. B. Meyer; dr. M.E.M. de Theije; dr. A. van Harskamp; drs. R.M.<br />
Smit; drs. L.J. van de Kamp<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 1st semester.<br />
140
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture, guest lecture and tutorial.<br />
Beoordelingsvorm: Testamur based on three partial exams: One written examination for Part 1<br />
(35%), weekly assignments (35%) and one paper (30%) for Part 2. The<br />
score for each partial exam should not be less than 6.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
Combining theoretical reflections with ethnographic explorations, this course attempts to come to an<br />
understanding of the role and place of religion in our contemporary world. The first part of this course offers<br />
an introduction to classical and contemporary anthropological approaches and theories of religion, and<br />
highlights the role of religion in processes of identity construction in various settings (from subcultures to<br />
fundamentalis movements, from possession cults to new public rituals). In the second half of the semester<br />
students specialize in one of two themes: 'Religion and violence' or 'Religion and Globalization', both<br />
focusing on aspects of the increasing visibility and assertiveness of religion in our time.<br />
Content<br />
Part 1: All over the world, religion plays not only a key role in the construction and affirmation of personal<br />
and collective identities, but also in the realms of politics, consumer culture and corporate business.<br />
Countering the idea that modernization would imply a declining public role of religion, in the beginning the<br />
21st century religion appears to be a strong social and cultural force, that is key to the politics of belonging in<br />
the era of globalization. Taking as a point of departure classical and recent approaches in the anthropology of<br />
religion, this course explores a broad range of past and contemporary studies in Western and non-Western<br />
societies. The course will address phenomena such as rites of passage, possession cults, conversion to world<br />
religions, the attraction of fundamentalist movements, state rituals, life-styling and consumer culture, new<br />
public rituals and the entanglement of religion and modern media.<br />
Part 2:<br />
a) In the thematic specialization 'Religion and violence' the possible relations between religion and violence<br />
will be explored, among others by introducing the work of Rudolf Otto and René Girard. Three cases will be<br />
analyzed: 1) American Fundamentalism, 2) Apocalyptic Images of Violence in Christian cultures of violence,<br />
3) Radical Islamism as it 'presented' itself in 9/11 and in the Middle East. Finally, central concepts of the<br />
logic of religious violence, such as the theatre-like forms of terrorism, the central idea of a Cosmic War, and<br />
the significance of Martyrdom will be discussed.<br />
b) The thematic specialization 'Religion and Globalization¿ focuses on the question how religions transform<br />
through, as well as respond to, processes of transnational migration, the emergence of new technological<br />
infrastructures, and the circulation of goods, images and ideas across the globe. We will investigate recent<br />
anthropological studies of transnational Christian and Islamic movements, literature on the emergence of<br />
New Age and other new forms of belief as well as work on the entanglement of religion, consumption and<br />
popular culture in Europe, America, Africa, Asia and Latin America.<br />
Literatuur:<br />
• Juergensmeyer, Mark (2003) Terror in the Mind of God: The Global Rise of Religious Violence,<br />
Berkeley/Los Angeles/London: University of California Press.<br />
• Lambek, M. (ed). (2001) A Reader in the Anthropology of Religion. Oxford: Blackwell.<br />
• Lincoln, Bruce (2006) Holy Terrors: Thinking about Religion after September 11, Chicago/London:<br />
University of Chicago Press.<br />
• Additional texts, to be announced.<br />
Antropologie<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Sociaal<br />
Culturele Antropologie, Bachelor.<br />
Code: 702004<br />
141
Docent(en): prof.dr. B. Meyer; dr. C.H. Roessingh<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/roosters<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 2e semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en werkgroep<br />
Beoordelingsvorm: Testimonium op basis van participatie in de werkgroepbijeenkomsten,<br />
kwaliteit mondelinge presentaties en take home tentamen over de eerste<br />
collegecyclus (40%), schriftelijk tentamen over de tweede collegecyclus<br />
(40%), boekbespreking (20%). Elk onderdeel van de toetsing moet<br />
voldoende zijn.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Doel<br />
Het bieden van een inleiding in de antropologie en in de wijze waarop antropologen centrale vraagstukken in<br />
nabije en verre samenlevingen bestuderen. Studenten maken kennis met de belangrijkste vraagstellingen,<br />
theorieën, begrippen en methoden in de antropologie en met de typisch antropologische manier van denken,<br />
waarin het vergelijken centraal staat. Ze worden uitgedaagd om vanuit een antropologisch perspectief<br />
kritisch naar verschillende aspecten van hun eigen leefwereld en organisaties te kijken, opdat zij de<br />
vanzelfsprekendheid ervan relativeren.<br />
Inhoud<br />
Het college begint met een algemene introductie in de antropologie, waarin het complexe studieterrein en de<br />
bijzondere werkwijze van antropologen wordt gepresenteerd aan de hand van onderwerpen als zelf en ander,<br />
familie en gemeenschap, lichaam en gender, macht, de markt, religie, identiteit, globalisering. Hierbij staan<br />
telkens de volgende vragen centraal: Wat zijn de klassieke benaderingen van dit onderwerp in de<br />
antropologie? Hoe wordt op dit moment onderzoek ernaar gedaan? Hoe kunnen we antropologische kennis<br />
over dit onderwerp toepassen op hedendaagse vraagstukken in onze eigen leefwereld?<br />
In tweede deel van het college staat het (her)kennen van sociale en culturele patronen en processen in<br />
organisaties vanuit antropologisch perspectief centraal, door te laten zien hoe theoretische en<br />
methodologische kernbegrippen uit de antropologie gebruikt kunnen worden in praktijkgericht organisatieonderzoek.<br />
Er is aandacht voor het bestuderen van de alledaagse werkelijkheid achter de formele structuren<br />
van organisaties aan de hand van de vier kernbegrippen cultuur, macht, identiteit en symboliek en voor<br />
verschillende wetenschapsfilosofische stromingen en vraagstukken.<br />
Literatuur<br />
• Delaney, C. (2004) Investigating Culture. An Experiential Introduction to Cultural Anthropology.<br />
Oxford: Blackwell. (circa 40 euro).<br />
• Eriksen, Thomas Hylland (2001) Small Places. Large Issues. An Introduction to Social and Cultural<br />
Anthropology. Second Edition. London: Pluto Press. (circa 25 euro)<br />
• Kunda, G. (1992) Engineering Culture. Control and Commitment in a High-Tech Corporation.<br />
Philadelphia: Temple University Press.<br />
• Reader Organisatieantropologie.<br />
• Aanvullende artikelen.<br />
Cultural Diversity and Religion<br />
Studie: Sociologie, Bachelor<br />
Code: 706135<br />
Docent(en): dr. S. Saharso<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 2nd semester<br />
142
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Tutorial<br />
Beoordelingsvorm: Testamur, based upon class participation, a mid-term assessment<br />
(book review) and an end term assessment (research paper).<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
Students have knowledge of and insight in the nature of religious diversity and its often conflicting<br />
relationship with modern citizenship. Students are able to critically reflect upon the pros and cons of the<br />
various institutional solutions developed by liberal states to deal with religious diversity.<br />
Content<br />
The course focuses on globalization and religious diversity in Europe. Religious groups have their own<br />
religious culture that is not necessarily compatible with the demands of modern citizenship. This course is<br />
aimed, firstly, at understanding the nature of religious identity. Secondly, it discusses why religious groups<br />
often pose a problem for the state. Many of the so-called multicultural conflicts are in fact conflicts over<br />
religion. Theories of multiculturalism pretend to have the answers. These theories will be confronted with<br />
how liberal states in Europe have in practice dealt with religious orthodoxy and culture. Paradigmatic<br />
conflict cases (e.g. gender relations, education) will be studied in depth. The perspective is comparative, both<br />
between countries and between religions and cultures.<br />
Literatuur<br />
Reader, available through the VU bookshop<br />
Culture and Management Research<br />
Studie: Cultural Anthropology and Development Sociology, Bachelor<br />
Code: 703135<br />
Docent(en): dr.ing. A.H. van Marrewijk<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1st half 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture<br />
Beoordelingsvorm: Written examination<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
To offer students insight into contemporary theories on the diagnose and management of organization<br />
culture.<br />
Content<br />
Organisation culture has become a very important concept in the study of culture and management research.<br />
The lectures will explore the concept of and different perspectives on organisation culture. Distinct models<br />
and methods of diagnosing and managing organisation culture are discussed. Theoretical concepts and<br />
models will be connected to diagnosing and management practices.<br />
Literature<br />
Joanne Martin (2002) Organisation Culture. Mapping the Terrain. London: Sage<br />
Publications<br />
Articles will be announced later.<br />
143
Culture and Organization<br />
Studie: Cultural Anthropology and Development Sociology, variant Organisational<br />
Anthropology, Bachelor<br />
Code: 703136<br />
Docent(en): dr. F.H. Kamsteeg; dr. H. Wels<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules.<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lectures and seminars. During the first weeks lectures will be given;<br />
thereafter lectures and seminars will alternate. These latter are interactive<br />
sessions where students present and discuss assignments.<br />
Beoordelingsvorm: Testamur based on a written take home examination (50%) and a final written<br />
assignment (50%). Both have to be satisfactory. Active participation in the seminars (with assignments) is<br />
mandatory.<br />
http://studiegids.vu.nl/index.html?home_file.cfm?objectnaam=OPLEIDINGEN&ruid=68513865&v<br />
ak_ruid=0&datum=01-Sep-2007&taal=NL<br />
Aim<br />
Students<br />
• acquire knowledge of and a sensitivity for the (re)production of culture in organizational settings;<br />
• recognize cultural themes in everyday organizational life;<br />
• are capable of presenting an academic argument based on the analysis of ethnographic data.<br />
Content<br />
Culture can be studied in different contexts and from various perspectives. In this course we look at culture<br />
in organizational settings, by using an ethnographic approach. Whereas in organization and management<br />
studies the concept of (organizational) culture is often presented in terms of models aimed at establishing<br />
new, or changing old cultures, the ethnographic position focuses on revealing its empirical richness,<br />
complexity and ambiguity. In the first view developing practical tools for organizational behaviour and<br />
management are central, but ethnographers never cease to warn against such quick (cultural) fixes. Yet, if<br />
cultures are manageable at all, this will only be possible on the basis of a solid understanding of sensemaking<br />
processes at all organizational levels.<br />
The course starts with Fineman's Understanding Emotion at Work. This book provides the opportunity to<br />
explore what role feelings and emotions play in a broad variety of organizational setting. Next, the focus<br />
turns to a close reading and thorough analysis of Watson's In Search of Management, a classical ethnography<br />
on culture and management. From this book we can learn, among other things, that emotion is a major force<br />
in the way managers and employees create meaning in everyday (organizational) life. Finally, Pickering's<br />
cross-cultural study Stereotyping explains how stereotyping and Othering have come to dominate processes<br />
of group formation, including organizations. This is done from a global and historical perspective. Taken<br />
together these three books provide the framework students need to understand and apply, the added value of<br />
(ethnographic) study of cultural processes in organizations. Simultaneously they will practice some of the<br />
basic skills of academic writing and presenting.<br />
Literuur:<br />
• Fineman, Stephen (2003) Understanding emotion at work. London, etc.: Sage (appr. 45 Euro).<br />
• Pickering, Michael (2001) Stereotyping. The politics of representation. Houndmills, etc.: Palgrave<br />
(appr. 30 Euro).<br />
• Watson, Tony (2001 [1994]) In search of management. Culture, chaos & control in managerial work.<br />
London, etc.: International Thomson Business Press (appr. 33 Euro).<br />
144
Culturele diversiteit in organisaties<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Organisatie<br />
Antropologie, Bachelor<br />
Code: 703128<br />
Docent(en): dr. C.M. Roggeband<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/roosters.<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 2e helft 1e semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Onderwijsvorm: Testimonium op basis van schriftelijk tentamen (70%) en groepsopdrachten<br />
(30%). Beide onderdelen moeten voldoende zijn.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Doel<br />
Kennis en inzicht in belangrijkste theorieën en modellen van diversiteitsmanagement en in staat zijn deze te<br />
verbinden met kennis van processen van modernisering en globalisering en met theorieën over culturele en<br />
identiteitsprocessen in organisaties. Mondeling betoog kunnen houden waarin concrete organisatieproblemen<br />
worden verbonden met theorieën en modellen van diversiteitsmanagement.<br />
Inhoud<br />
In dit blok staan de recente vormen van diversiteit in organisaties en de betekenis voor organisatieleden (op<br />
individueel en collectief niveau) centraal. Daarbij worden theoretische concepten gebruikt om kritisch te<br />
reflecteren op verschillende arbeids- en organisatietheorieën.<br />
Literatuur<br />
• Glastra, Folke (red.), (1999) Organisaties en diversiteit: naar een contextuele benadering van<br />
intercultureel management. Utrecht: Lemma.<br />
• Overige literatuur wordt via het collegerooster bekend gemaakt.<br />
Gedrag en communicatie in organisaties<br />
Studie: Communicatiewetenschappen, Bachelor<br />
Code: 708116<br />
Docenten: Dr. A.T.M. van Nistelrooij; dr. J.W. Ouwerkerk; dr. M.A. Tanis; dr. T.C. de<br />
Gilder<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/roosters.<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 2e semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege en opdrachten. Waarschijnlijk wordt daarnaast<br />
gebruik gemaakt van een computersimulatie van een complexe<br />
organisatieverandering.<br />
Beoordelingsvorm: Testimonium op basis van één deeltoets, korte opdrachten en een eindwerkstuk. Het<br />
eindcijfer is een gewogen gemiddelde van de voor deze drie onderdelen behaalde cijfers. Ieder onderdeel telt<br />
voor 1/3 mee. Alle onderdelen moeten met een voldoende worden afgerond.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
145
Doel<br />
Verwerving van kennis van organisatie- en communicatie-wetenschappelijke theorieën over gedrag van<br />
mensen in organisaties, alsmede de toepassing van die kennis. Meer specifiek gaat het om:<br />
• kennis van de verschillende verklaringen voor menselijk gedrag binnen de context van organisaties;<br />
• inzicht in de samenhang tussen managementgedrag en de effecten hiervan op individuen en groepen in<br />
organisaties en hun omgeving;<br />
• analyseren, bekritiseren en interpreteren van veranderkundige praktijksituaties vanuit de aangereikte<br />
wetenschappelijke literatuur;<br />
• schrijven van academisch werkstukken volgens de richtlijnen van de scriptiehandleiding.<br />
Inhoud<br />
In de bijeenkomsten zal op thematische wijze de sociaal-wetenschappelijke theorievorming omtrent<br />
'organizational behaviour' aan bod komen. Centraal staat de vraag in hoeverre organisatie- en<br />
communicatiewetenschappelijke perspectieven een verklaring kunnen bieden voor het gedrag van mensen in<br />
organisaties. Daarbij gaat het om gedrag en attitudes van mensen in organisaties op het niveau van<br />
individuen, groepen en organisaties als geheel. Er is veel aandacht voor motivatie, groepsstructuur,<br />
samenwerking, leiderschap, conflict, organisatiecultuur en organisatieverandering. Na het verwerven van<br />
kennis van theorieën op ieder van genoemde drie niveaus, wordt de opgedane kennis geïntegreerd bij de<br />
analyse van casussen over organisatieverandering.<br />
Literatuur<br />
Wordt via het collegerooster bekend gemaakt.<br />
Global Religion and Local Diversity<br />
Studie: Social Sciences, Master<br />
Code: 706721<br />
Lecturer: dr. E. Sengers<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1st half 1st semester (full-time students) and 11 May 2009 till 26 June 2009<br />
(part-time students)<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Tutorial<br />
Beoordelingsvorm: Testamur based upon assignments.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
Students are able to describe and interpret the role of religion and religious institutions in global society.<br />
More specifically, they have knowledge about 1. the study of religion from sociological perspective, 2. the<br />
(changing) role of religion in processes of globalization, 3. selected themes and case studies.<br />
Content<br />
While classical sociologists expected religion to lose influence in modern society, this expectation has been<br />
challenged by among other things the continued popularity of churchgoing in the United States, the surge of<br />
fundamentalist movements and Islamic parties in the Muslim world, the evangelical revival sweeping<br />
through Latin America, and the widespread ethno-religious conflicts in international affairs. Religion is a<br />
source of both social conflict and social cohesion in the contemporary world. This course analyzes the role of<br />
religion in global society and the influence of processes of globalization on religion. Selected trends,<br />
developments and themes from various religions and religious organizations are studied.<br />
Literature<br />
(Subject to change:) Peter Beyer: Religion and Globalization. Sage, 1994.<br />
146
Additional readings to be announced<br />
Identity and Ethnicity<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, Bachelor<br />
Code: 702152<br />
Docenten: dr. L.A. Brouwer; dr. J.B.M. Koning; dr. E.W. Bal; prof. H. Schulte<br />
Nordholt<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture and working group.<br />
Toetsvorm: Testamur is based on:<br />
• a written examination (50%) in week 9<br />
• individual /group work (20%) during week 10-16<br />
• an individual essay (30%), to be handed in during week 20<br />
Entry requirements: • Completion of Part One<br />
http://studiegids.vu.nl/index.html?home_file.cfm?objectnaam=OPLEIDINGEN&ruid=68513865&v<br />
ak_ruid=0&datum=01-Sep-2007&taal=NL<br />
Aim<br />
The aim of this course is to familiarize students with academic debates on the phenomenon of `ethnicity‘ and<br />
related subjects. Apart from the need for a good theoretical and critical understanding of ethnicity, we have to<br />
assess its policy relevance and examine the assumptions underlying ethnic discourse (e.g., the discourse<br />
based on ethnic group rights).<br />
Part One of the course (week 1-9) offers a general introduction into ethnicity and related subjects. During<br />
Part Two (week 10-20) students will choose one of the following three thematic specializations: 1) Ethnicity<br />
and entrepreneurship (Dr. Juliette Koning), 2) Ethnicity and multicultural society (Dr. Lenie Brouwer), and<br />
3) Identity Politics in Southeast Asia (Prof. dr. Henk Schulte Nordholt). These three thematic specializations<br />
will further discuss and develop the theory on ethnicity in relation to concrete situations and case studies.<br />
Content<br />
In this course, ethnicity is primarily approached as a feature of group relations in state societies where<br />
different groups or collectivities are brought together. Part One of the course addresses various topics in<br />
relation to ethnicity such as the politics of identity, transnationalism and migration flows, nationalism,<br />
(violent) conflicts, indigenous self-organization, politics of religion, and the construction of ethnicity in<br />
cyberspace.<br />
In the specialization Ethnicity and entrepreneurship we shall explore the meaning of ethnicity in the domain<br />
of entrepreneurship studies. We start from the question of what constitutes ethnic entrepreneurship and look<br />
in particular at the role and meaning of ethnic social capital and network relationships for building a business<br />
and in processes of internationalization. Apart from more theoretical explorations we shall study case<br />
material from western and non-western settings ranging from overseas Chinese businesses in Asia to Turkish<br />
entrepreneurial activities in Amsterdam and will conduct a practical training.<br />
Ethnicity and multicultural society addresses various issues that arise in modern multi ethnic nation-states,<br />
such as the ideology of multiculturalism versus assimilation policies, immigration and urban minorities, the<br />
creation of ethnic identities in cyberspace, Islam in the Western world, transnationalism and long-distance<br />
nationalism, etc. In this specialization we study ethnicity in relation to gender, religion, and modern media,<br />
and approach it from a transnational perspective.<br />
Ethnic identity politics in Southeast Asia in general, and recent ethnic conflicts in Indonesia in particular,<br />
have deep colonial roots. In the third specialization we look at the way colonial governments re-formulated<br />
and institutionalized ethnic identities. We then trace how ethnic sentiments were mobilized during the recent<br />
wave of so-called communal violence in Indonesia (1987-2001).<br />
147
Literature<br />
Thomas Hylland Eriksen, Ethnicity and Nationalism. Anthropological Perspectives, London/Sterling,<br />
Virginia: Pluto Press, 2002 (2nd edition)<br />
Other literature will be announced on Blackboard before the start of the course.<br />
Intercultural Communication<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Organisatie<br />
Antropologie, Bachelor<br />
Code: 703130<br />
Docenten: dr. F.J. Companjen<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules.<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 2nd half 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture.<br />
Toetsvorm: A presentation on demographic, economic, historical and political aspects<br />
on one of the Eastern/Mid- European EU countries on basis of data from the<br />
Internet.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
To gain:<br />
• knowledge of theories, and different perspectives on intercultural communication between people in<br />
organizations;<br />
• insight in cultural comparison with countries from Eastern Europe and Eurasia.<br />
Content<br />
The theories of intercultural communication will be discussed at three levels: the level of 'culture' (pro's and<br />
con's of cultural dimensions: a functional perspective versus an interpretative perspective); of 'groups'<br />
(identities, in and outgroup communication) and at the 'individual level' in organizations (imagery, power and<br />
negotiations).<br />
Literature<br />
• Gudykunst & Kim, (2003). Communicating with Strangers. McGraw-Hill.<br />
• Other literature (a reader) will be announced on the website and during the first lecture.<br />
Interfacultair keuzevak Ontwikkelingsvraagstukken<br />
Studie: Ontwikkelingseconomie<br />
Code: 60000010<br />
Docienten: drs. J.J.F. Heins<br />
Contactpersoon: Mw. G.E. Heemskerk iko@feweb.vu.nl<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1, 2, 3 en 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges en evt studiereis<br />
Toetsvorm: schriftelijk tentamen 66 procent essay 34 procent<br />
http://www.feweb.vu.nl/iko<br />
148
Doel<br />
Vanuit verschillende disciplines informatie bieden op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken.<br />
Inhoud<br />
Dit interfacultaire keuzevak bestaat uit een basiscursus en een vervolgtraject. De basiscursus (voor 6 ects)<br />
omvat een serie van 14 hoorcolleges, waarin vanuit verschillende disciplines informatie geboden wordt over<br />
ontwikkelingsvraagstukken en een specifiek thema. De eerste 7 colleges bieden basisinformatie, terwijl in de<br />
laatste 7 bijeenkomsten het thema meer centraal zal staan. Het vervolgtraject (3 tot 12 ects) kan ingevuld<br />
worden met een studiereis naar Suriname, het deelnemen aan het simulatiespel Africulture over rurale<br />
ontwikkeling in Afrika, of met het schrijven van een werkstuk over een onderwerp naar keuze.<br />
Literatuur<br />
Wordt nog bekend gemaakt.<br />
Multicultural Organizations and Networks<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Organisatie<br />
Antropologie, Bachelor<br />
Code: 703133<br />
Docenten: dr. C.M. Roggeband<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1st half 2nd semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture.<br />
Toetsvorm: Paper<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
In this course students will be introduced to the different sub-clusters in which researchers from the<br />
department of COM are currently active. The aim of the course is for students to acquire an insight into the<br />
different research areas of the department, as well as to acquire an ability to critically reflect on this<br />
knowledge and to select their own research object, in line with their personal interests.<br />
Content<br />
The research staff of the Department Culture, Organization and Management (COM) consists of active<br />
intellectuals participating in various academic debates on cultural processes in organizations, managements<br />
and organizational networks around the world, by means of academic publications and other activities. All<br />
research is based on primary empirical data obtained predominantly through ethnographic fieldwork.<br />
The geographical fields of research vary from Europe to southeast Asia, southern Africa and the Caribbean<br />
Basin. Nevertheless, all individual research activities, wherever they take place, have to contribute to<br />
answering the central research question of the departmental research programme: "Cultural Change in<br />
Organizational Networks (CuCON), processes of identity formation in organizations under globalisation".<br />
The central research question is: In which ways do global, national and local politics of culture affect the<br />
partly converging and partly conflicting, but constantly changing, constructions of meaning in (transnational)<br />
organizations and networks?"<br />
This implies that the COM research staff shares a common set of leading concepts, all contextualised and<br />
embedded in three empirical fields, or trajectories, of research: "Transnational partnerships, "Cultural change<br />
and interventions", and "Diversity in Organizations".<br />
149
Literature<br />
Reader. The reader consists of articles and book chapters that cover the different research areas of the<br />
researchers of the COM department.<br />
Multiculturalism: an International Comparison<br />
Studie: Social Sciences, Master<br />
Code: 706725<br />
Docent: B. Slijper<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 2nd half 1st semester (full-time students) and 8 December 2008 till 30<br />
January 2009 (part-time students)<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Tutorial<br />
Toetsvorm: Testamur based on class participation and individual paper.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
• Students are familiar with the political conflicts pertaining to migration issues in several Western<br />
European countries and the public debate on immigration there.<br />
• Students have insight into the underlying reasons for the public debate and political conflict as they<br />
have developed in the various countries in question.<br />
• Using the theory presented (content analysis and political process approach), students can compare<br />
various countries regarding the political conflict and debate on migration issues.<br />
Content<br />
Like most Western European societies, the Netherlands has become a pluralistic society as a result of<br />
international migration. The integration of immigrants has turned into a major social question and the ideal<br />
of a multicultural society has become controversial. This seminar addresses differences between various<br />
European countries as regards patterns of political conflict on immigration and cultural diversity. Attention is<br />
focused on national differences in conceptions of national identity and in citizenship and integration policies<br />
as possible explanation for the observed differences in the patterns of political conflict. The political process<br />
approach serves as the theoretical framework. In addition, recent public debates are analysed on the<br />
multicultural society in various Western European countries.<br />
Literature<br />
To be announced.<br />
Participatie en uitsluiting<br />
Studie: Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie, variant Sociaal<br />
Culturele Antropologie, Bachelor<br />
Code: 702153<br />
Docenten: dr. A.J. Salman; dr. M.H.G. den Uyl<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/roosters<br />
ECTS: 10<br />
Periode: 1e semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege, inclusief opdrachten. Aanwezigheid kan verplicht<br />
worden gesteld.<br />
Toetsvorm: Testimonium op basis van een take home tentamen (inclusief essayvraag)<br />
voor het eerste onderdeel (40%); de beoordeling van de schriftelijke<br />
150
opdrachten van het eerste onderdeel (10%), en een (gespreid) take home<br />
tentamen voor het tweede onderdeel (25%); en een kort paper over dit<br />
tweede onderdeel (25%)<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Doel<br />
Dit blok beoogt de studenten kennis en inzicht te verschaffen in de culturele inbedding van politieke en<br />
gender-verhoudingen. Zulke verhoudingen zijn vaak verhoudingen van ongelijkheid en uitsluiting,<br />
bijvoorbeeld via expliciete of impliciete identiteits- en gedragsvoorschriften. In dit blok reflecteren we op de<br />
manier waarop culturele praktijken en patronen legitimiteit en `vanzelfsprekendheid' verlenen aan zulke<br />
verhoudingen. De studenten verwerven zo inzicht in de stabiliteit, reproductie en de culturele `leerprocessen'<br />
van deze verhoudingen, en leren reflecteren op `universele-versus-cultuurspecifieke' dimensies van waarden<br />
en normen omtrent gelijkheid, participatie, en (mensen)rechten. Daartoe worden twee onderdelen<br />
aangeboden: Cultuur, Democratie, Burgerschap (Salman), en Cultuur, Gender en Seksualiteit (Den Uyl). In<br />
beide onderdelen wordt tevens verdiepende training in het wetenschappelijk schrijven, presenteren en<br />
discussiëren beoogd.<br />
Inhoud<br />
In het eerste onderdeel Cultuur, Democratie, Burgerschap (Salman) staan de manieren centraal waarop<br />
culturele praktijken, routines, rituelen en betekenissen worden beïnvloed door macht en ongelijkheid en hoe<br />
anderzijds politieke doelen, conflicten en machtsuitoefening teruggrijpen op zowel gearticuleerde als ook<br />
non-discursieve culturele bronnen. De specifieke onderwerpen zijn democratie, minderheidsrechten,<br />
politieke cultuur en burgerschap(-srechten). Ook komen de consequenties van één en ander voor de discussie<br />
over de universaliteit van democratie en mensenrechten aan de orde. In regiotermen ligt het accent op Latijns<br />
Amerika.<br />
In het tweede onderdeel Cultuur, Gender en Seksualiteit (Den Uyl) wordt met name ingegaan op de<br />
verschillende wijzen van omgaan met seksualiteit, huwelijk, voortplanting en gezinsvormen. Hierin speelt de<br />
culturele en sociale vorming van mannen en vrouwen, van hun identiteiten, rollen en gedragnormen, kortom<br />
gender, een centrale rol. In dit onderdeel komen verschillende vormen van sociale en culturele organisatie<br />
van verwantschap, seksualiteit en gender aan de orde. Er wordt zowel aandacht besteed aan het werk van<br />
enkele klassieke antropologen als aan een aantal recente ontwikkelingen. In regiotermen ligt het accent op<br />
India.<br />
Literatuur<br />
Wordt nader bekend gemaakt, via BlackBoard en/of tijdens het college.<br />
Sociologisch domein II: Segregatie in de stad<br />
Studie: Sociologie, Bachelor<br />
Code: 706140<br />
Docenten: dr. P.G.S.M. Smets<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/roosters.<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1e helft 2e semester<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege plus excursie (onder voorbehoud)<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Doel<br />
Na afloop van het blok is de student in staat om:<br />
• klassieke en moderne theorievorming rondom de segregatiedynamiek van de stad te benoemen;<br />
151
• beleidsimplicaties van specifieke theoretische uitgangspunten te onderscheiden.<br />
Inhoud<br />
Reeds aan het eind van de negentiende eeuw werd de stad object van sociologisch onderzoek, waarbij<br />
aandacht besteed werd aan hoe de kapitalistische productieverhoudingen steden hebben vormgegeven. Een<br />
van de aandachtspunten was de dynamiek van segregatie. Tegenwoordig staat de tegenstelling tussen arm en<br />
rijk zowel tussen steden als binnen steden weer onder de aandacht. Er zijn elites die zich terugtrekken uit de<br />
stedelijke samenleving omdat ze niet geconfronteerd willen worden met deze verschillen. Daarnaast zijn er<br />
armen die er toe neigen om zich terug te trekken in hun eigen wereld, die fatalistische trekken vertoont. In dit<br />
blok wordt aandacht besteed aan oude en hedendaagse segregatietendensen in westerse en niet-westerse<br />
steden en hun uitwerking op ongelijke economische ontwikkelingen, sociaal-economische ongelijkheid en<br />
sociale organisatie, stedelijke leefwijzen en (etnische) identiteit. Ook wordt aandacht besteed aan zgn. urban<br />
governance beleid van overheid, bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld.<br />
Literatuur<br />
Wordt via het collegerooster bekend gemaakt.<br />
Social Capital and Conflict<br />
Studie: Sociologie, Bachelor<br />
Code: 706137<br />
Docent: dr. M.I. Broese Van Groenou<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules.<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 2nd half 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture<br />
Toetsvorm: Written examination (80%) and group paper (20%).<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
Knowledge of and insight in theories and research on social capital and its consequences on the<br />
micro, meso and macro level.<br />
Being able to situate theories and research on social capital within a broader sociological context and<br />
to apply them to specific social problems.<br />
Content<br />
One of the central questions of sociology is: what are the conditions of social cohesion, cooperation and<br />
mutual trust? Nowadays, this question is often framed in terms of social capital. In this course, the main<br />
theoretical approaches to social capital are discussed (Bourdieu, Coleman, Putnam, Fukuyama) and empirical<br />
elaborations are studied on the micro level of relationships and networks, the meso level of neighbourhoods<br />
and organizations, and the macro level of countries.<br />
On all three levels, social capital is associated with various outcomes, as health, well-being, economy,<br />
education, crime and government. Negative outcomes of social capital are also discussed, including social<br />
exclusion and conflict. Finally, attention is focused on measurement of social capital and on policy<br />
interventions to increase social capital at the micro, meso and macro level.<br />
Literature<br />
David Halpern (2005), Social Captial. Cambridge, UK: Polity Press.<br />
152
Social Stratification and Power<br />
Studie: Sociologie, Pre Master Course van Master Sociologie van Mondialisering<br />
en Diversiteit.<br />
Code: 706138<br />
Docent: B. Slijper<br />
Contactpersoon: http://student.fsw.vu.nl/schedules<br />
ECTS: 5<br />
Periode: 1st half 1st semester<br />
Voertaal: English<br />
Werkwijze: Lecture and tutorial.<br />
Toetsvorm: Testamur based upon assignments.<br />
ftp://ftp.vu.nl/studiegidsen/studiegidsen%202008%20-%202009/Sociale%20Wetenschappen%202008-<br />
2009.pdf<br />
Aim<br />
Having knowledge of, and insight into, the development of social inequalities in the modern era and their<br />
main sociological interpretations and explanations.<br />
Content<br />
This course studies the most important social inequalities in the modern era: between social classes, gender<br />
categories, ethnic groups, and age groups. Developments in time are being traced; theoretical explanations<br />
are being compared and tested.<br />
Literature<br />
To be announced.<br />
Faculteit der Godgeleerdheid<br />
<strong>Interculturele</strong> theologie<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100011<br />
Docent(en): prof. dr. M.E. Brinkman<br />
Contactpersoon: (020) 59 86603, me.brinkman@th.vu.nl<br />
ECTS: 3<br />
Periode: 6<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege<br />
Toetsvorm: De module wordt afgerond d.m.v. a) een 15 minuten gesprek over de<br />
verplichte literatuur (De niet-westerse Jezus) en b) een paper van 5 blz. over<br />
de kenmerken van de Jezusfiguur in een naar believen te kiezen<br />
islamitische, hindoeïstische, boeddhistische of Afrikaanse context.<br />
De paperbesprekingen zullen plaatsvinden op het tijdstip dat voor het<br />
tentamen staat aangegeven.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html?<br />
Doel<br />
De student:<br />
kan in grote lijnen een beeld geven van de ingrijpende gedaanteverandering die zich thans in de nietwesterse<br />
christenheid voltrekt;<br />
herkent de culturele verscheidenheid in de huidige christenheid<br />
153
Inhoud<br />
In deze module staat de gedaanteverandering van het christendom in uiteenlopende culturele<br />
contexten centraal. Aan de hand van het voorbeeld van de verschillende Jezusbeelden in Afrika en<br />
Azië zal het Jezusbeeld vanuit een hindoeistische, boeddhistische, islamitische en Afrikaanse<br />
context ter sprake komen.<br />
Literatuur<br />
M.E. Brinkman, De niet-westerse Jezus. Jezus als bodhisattva, avatara, goeroe, profeet, voorouder en<br />
genezer, Zoetermeer (Meinema) 2007, 372 blz.;<br />
Zie voor verdere literatuur de beschrijving van de inhoud van de colleges op Blackboard.<br />
Nieuwe religieuze stromingen<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100012<br />
Docent: drs. D.T. Koning<br />
Contactpersoon: (020) 59 86630, dt.koning@th.vu.nl<br />
ECTS: 3<br />
Periode: 6<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcollege en groepspresentatie<br />
Toetsvorm: De toetst bestaat uit een schriftelijk tentamen. Bij de eindbeoordeling van<br />
het tentamen wordt het bezoekverslag betrokken.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html?<br />
Doel<br />
De student:<br />
kan de kenmerken van de nieuwe religiositeit aangeven;<br />
kan in hoofdlijnen het verschijnsel 'sekte' en het ontstaan van 'nieuwe religieuze bewegingen'<br />
typeren;<br />
kent en verstaat specifieke opvattingen van andere geloven, heeft inzicht in deze uiterst complexe<br />
problematiek en kan deze specifieke thematiek verwoorden en beschrijven;<br />
legt contact met een nieuwe religieuze stroming ten einde deze te leren kennen;<br />
kan in alle openheid spreken met aanhangers van specifieke geloofssystemen.<br />
Inhoud<br />
Verkenning van de hedendaagse niet-christelijke religiositeit. De laatste decennia is het religieuze beeld van<br />
de westerse cultuur drastisch gewijzigd: in toenemende mate zijn andere religies aanwezig, veelal ook in de<br />
vorm van specifieke religieuze stromingen. Tegelijkertijd ontstaat er een nieuwe niet-christelijke westerse<br />
spiritualiteit, zich uitend in een groot aantal religieuze bewegingen en vormen. Aan de orde komen de<br />
nieuwe religieuze tradities van het hindoeïsme, de esoterie, de 'sekten' en de New Age Beweging.<br />
Literatuur<br />
L. Dawson, Comprehending Cults. The Sociology of New Religious Movements, Ocford: Oxford<br />
University Press 2006 (2nd ed.).<br />
Islam<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100016<br />
Docent(en): prof.dr. P.A. van Doorn-Harder<br />
Contactpersoon: (020) 59 86608, e-mail: pa.van_doorn@th.vu.nl<br />
154
ECTS: 6<br />
Periode: 5<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges. De studenten zijn actief in het zelf opzoeken van<br />
materiaal.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html?<br />
Doel<br />
De student:<br />
kan een aantal stromingen en vertegenwoordigers van de klassieke en de moderne islam noemen en<br />
beschrijven;<br />
heeft kennis van de belangrijkste onderwerpen uit het theologisch islamitisch denken via (vertaalde)<br />
teksten uit de koran;<br />
kan de kernelementen van de islam noemen.<br />
Inhoud<br />
De module geeft een grondige inleiding in de islam (godsdienst en gemeenschap). In de module worden ter<br />
ondersteuning van deze inleiding teksten besproken uit de koran en hier en daar ook uit romans. Daarnaast<br />
doet de student zelf onderzoek naar bepaalde onderwerpen en levert het resultaat in in de vorm van korte<br />
papers of mondelinge verslagen.<br />
Literatuur<br />
De Koran (nederlandse of engelse editie);<br />
Frank E. Peters. Islam en de joods-christelijke traditie. Een verkenning.<br />
Andrew Rippin, Muslims: Their Religious Beliefs and Practices (Routledge);<br />
Anton Wessel, Leereenheden Inleiding tot de Islam (beschikbaar via Blackboard).<br />
Godsdienstpsychologie/Godsdienstsociologie<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100085<br />
Docenten: prof. dr. H.C. Stoffels, dr. J.W. van Saane<br />
Contactpersoon: (020) 59 86631 hc.stoffels@th.vu.nl, (020) 59 86631<br />
jw.van_saane@th.vu.nl<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges.<br />
Toetsvorm: Essay<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html?<br />
Doel<br />
De student:<br />
is in staat te omschrijven welke de belangrijkste benaderingen zijn van religie binnen de<br />
godsdienstpsychologie en de godsdienstsociologie (cognitieve vaardigheid);<br />
kan onderzoeksverslagen op dit terrein kritisch analyseren (cognitieve vaardigheid);<br />
heeft kennis van enkele belangrijke klassieke teksten uit de godsdienstsociologie en de<br />
godsdienstpsychologie.<br />
155
Inhoud<br />
In deze module staan klassieke teksten uit de godsdienstsociologie en de godsdienstpsychologie centraal.<br />
Vanuit deze klassieke teksten wordt een verbinding gelegd met recent onderzoek.<br />
Literatuur<br />
J.W. van Saane en H.C. Stoffels. Reader Klassieke Teksten Godsdienstpsychologie /<br />
Godsdienstsociologie. Vrije Universiteit Amsterdam<br />
Religies in een pluralistische cultuur<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 105004<br />
Docent: dr. L. Minnema<br />
Contactpersoon: (020) 59 86677, l.minnema@th.vu.nl<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Werkcolleges aan de hand van schriftelijke inbreng en groepsdiscussie door<br />
de studenten; de werkcolleges zijn ten dele opgezet als probleemgestuurd<br />
onderwijs, en begeleiden het gelijktijdig schrijven van één paper over een<br />
eigen keuzeonderwerp. Aanwezigheid tijdens colleges is verplicht.<br />
Toetsvorm: Paper. Tijdens de collegeperiode bovendien participatie en korte<br />
thuisopdrachten.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student<br />
is in staat patronen te herkennen en te verwoorden in de wijze waarop religie en groepsidentiteit op<br />
elkaar kunnen inwerken, gezien vanuit de optiek(en) van de culturele antropologie en sociologie. Dit<br />
blijkt uit het kunnen uitvoeren van opdrachten waarvoor zelfwerkzaamheid wordt gevraagd, het<br />
deelnemen aan groepssessies, het opzoeken van materiaal in de bibliotheek, mediatheek en via<br />
deskundigen;<br />
is in staat om binnen de beschikbare tijd het onderwerp naar keuze afbakenen, een bijpassende<br />
vraagstelling formuleren en stapsgewijs uitwerken tot een bondige beschouwing met bronvermelding<br />
(paper).<br />
Inhoud<br />
Drie thema's die allemaal verband houden met religie (of levensbeschouwing) en groepsidentiteit: de relatie<br />
religie/etniciteit, de relatie religie/syncretisme, de relatie religie/fundamentalisme. Keuzeonderwerpen binnen<br />
deze overkoepelende thema's. De nadruk ligt op de sociaal-wetenschappelijke benaderingen.<br />
Literatuur<br />
Grotendeels afhankelijk van het eigen keuzeonderwerp, in overleg met de docent.<br />
Ethiek van de wereldreligies<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 105015<br />
Docent: prof. dr. J.S. Reinders<br />
Contactpersoon: (020) 59 86605, js.reinders@th.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 5<br />
Voertaal: Nederlands<br />
156
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges.<br />
Onderwijsvorm: Schriftelijk tentamen.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
heeft inzicht in het probleem van universaliteit en particulariteit in de dialoog tussen godsdienstige<br />
tradities;<br />
kan het project van de Verlichting uitleggen als epistemologische fundering van vrijheid;<br />
kan enkele belangrijke geschilpunten in de interpretatie van mensenrechten benoemen en uitleggen;<br />
heeft inzicht in de relaties tussen theologie, antropologie en normatieve ethiek met betrekking tot<br />
interpretaties van mensenrechten.<br />
Inhoud<br />
Universalia, "smalle moraal" als pacificatiemodel, formele en materiele criteria voor moraal, visies op<br />
mensenrechten, het gesprek tussen tradities, Kantiaanse en postmoderne visies op comparative regligious<br />
ethics.<br />
Literatuur<br />
Moduleboek, verkrijgbaar via de docent.<br />
Hindoeïsme<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100013<br />
Docent: dr. V.A. van Bijlert<br />
Contactpersoon: victorvan.bijlert@gmail.com<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 1<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege, met gebruikmaking van blackboard.<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
Herkent de hoofdlijnen en de dynamiek van het hindoeïsme in zijn historische ontwikkeling tot<br />
heden toe;<br />
kan Hindoe socio-religieuze verschijnselen analyseren en interpreteren, waarbij de student zelf leert<br />
te onderscheiden tussen hoofd- en bijzaken in het hindoeïsme.<br />
Inhoud<br />
Basis-model van het hindoeïsme dat nader wordt uitgewerkt aan de hand van thema's: wereldbeelden,<br />
mensbeelden, heilswegen, mythologie, rituelen, sociale instellingen, geschriften.<br />
Literatuur<br />
Gavin Flood. 1996. An Introduction to Hinduism. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0<br />
521 43878 0<br />
Studiemateriaal verstrekt via blackboard!.<br />
157
Boeddhisme<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100014<br />
Docent: dr. V.A. van Bijlert<br />
Contactpersoon: e-mail victorvan.bijlert@gmail.com<br />
ECTS 6<br />
Periode: 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege, met gebruikmaking van blackboard.<br />
Toetsvorm: Presentatie boeddhistisch thema (moet voldoende zijn, los van schriftelijk<br />
tentamen), en schriftelijk tentamen (wordt becijferd).<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student<br />
kan een aantal belangrijke boeddhistische verschijnselen, voorstellingen en ideeën historisch<br />
plaatsen;<br />
kan sociale en culturele patronen in deze verschijnselen, voorstellingen en ideeën omschrijven en<br />
kan de samenhang hiervan aangeven.<br />
Inhoud<br />
De module is een inleiding in het boeddhisme als religie, soteriologie, psychologie en sociaal-historische<br />
beweging. In de module zullen thema's als ontstaan, aard en verbreiding van het boeddhisme aan de orde<br />
komen.<br />
Literatuur<br />
Jacob Ensink, Erik Hoogcarspel (red). 2005. Mahayana: De Grote Weg naar het Licht, Een keuze<br />
uit de literatuur van het Mahayana-Boeddhisme. Rotterdam: Uitgeverij Asoka. ISBN 90 5670 070<br />
7.<br />
Hans Wolfgang Schumann. 1996. Boeddhisme: Stichter, scholen en systemen. Rotterdam:<br />
Uitgeverij Asoka. ISBN 978 90 5670 153 6. [Asoka Jubileumpocket]<br />
Studiemateriaal verstrekt via blackboard!.<br />
Voor de Pre-master islam-studenten gelden de volgende twee verplichte tentamenboeken, die in de plaats<br />
komen van de twee in de studiegids genoemde boeken:<br />
Bart Dessein, Ann Heirman, Boeddha, zijn Leer en zijn Gemeenschap: Een inleiding tot geschiedenis,<br />
filosofie en kloosterleven, met bibliografieen. Tweede herziene en vermeerderde uitgave. Gent:<br />
Academia Press, 2005. ISBN 90 382 0703 4;<br />
Sharon Salzberg, Liefdevolle vriendelijkheid: Een ander perspectief op geluk. Nieuwerkerk a/d IJssel:<br />
Asoka, 1998 of een latere druk. ISBN 90 5670 009 X / NUR 739).<br />
Christendom<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100015<br />
Docent(en):<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege<br />
Toetsvorm: Presentatie en schriftelijk tentamen.<br />
158
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
kan in grote lijnen een beeld geven van het ontstaan, de ontwikkeling en de verspreiding van het<br />
christendom;<br />
is in staat zich enigszins in te leven in de religieuze beleving van christenen.<br />
Inhoud<br />
De module christendom is één van de vijf inleidingen in de grote wereldreligies in de bachelorfase van de<br />
opleiding Religie en Levensbeschouwing. In een serie colleges wordt een beeld gegeven van tweeduizend<br />
jaar christendom, van het moeizame begin in het grote Romeinse Rijk tot aan de geseculariseerde<br />
samenleving van vandaag. Er wordt een globaal overzicht geboden van de bijbel en zijn ontstaan, de<br />
geschiedenis van het christendom, de belangrijkste feestdagen en rituelen, vormen van christelijke<br />
spiritualiteit, verschillende verschijningsvormen van het christendom in Nederland en belangrijke knelpunten<br />
en discussies binnen de christelijke theologie, zoals de vraag naar Gods almacht en het lijden en de vraag<br />
naar de verhouding tussen geloven en denken.<br />
Literatuur<br />
L. Woodhead, An Introduction to Christianity, Cambridge 2004;<br />
R. Drage Hale, Understanding Christianity. Origins. Beliefs. Practices. Holy Texts. Sacred<br />
Places, 2004;<br />
Enkele losse teksten bij de colleges (worden tijdens de colleges of kort voor de colleges<br />
uitgereikt).<br />
Jodendom<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100017<br />
Docent(en): vacature (tel. (020) 59 86620)<br />
Contactpersoon:<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze:<br />
Toetsvorm:<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
Bij het ter publicatie gaan van de studiegids was er nog geen beschrijving van dit vak beschikbaar.<br />
Inleiding in de Koran en Hadith I<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100032<br />
Docent(en): drs. F. Okumus<br />
Contactpersoon: f.okumus@th.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 2<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoorcolleges<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen en paper<br />
159
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
kent de Koran en Soenna op hoofdlijnen;<br />
kent de geschiedenis van de openbaring in het algemeen en in de Koranische omgeving;<br />
kent de geschiedenis van de verzameling en reproductie van de Koranische tekst;<br />
heeft inzicht in de positie van de profeet binnen de Islam;<br />
heeft globale kennis van de hadith geschiedenis en literatuur.<br />
Inhoud<br />
Inleiding in de Koran en Hadith I is een basismodule voor alle Islamitische vakken. De module behandelt<br />
elementaire begrippen uit de Koran en Soenna: bronnen van de Islam. Kennismaking met de bronnen, termen<br />
en literatuur. Geschiedenis van de Korantekst. Algemeen beeld over de profeet.<br />
Literatuur<br />
Hofmann, Murad W. Qur¿an. (2005) Istanbul-Ça¿r¿ Yay¿nlar¿. ISBN 9789754540680.<br />
Imam, Ahmad Ali al-. (2006) Variant Readings of the Qur¿an: A Critical Study of Their Historical<br />
and Linguistic Origins. London-Washington: The International Institute of Islamic Thought. ISBN<br />
1565644204<br />
Siddiqi, M.Z. (2003, reprinted) The hadith for beginners, Goodword books, New Delhi - India ISBN<br />
81-87570-16-4. De eerste druk was "Hadith literature: its origin, development, special features and<br />
criticism" genoemd;<br />
Hamidullah, Muhammad. (2007, reprinted) An introduction to the conservation of hadith: in the light<br />
of the sahifah of Hammam ibn Munabbih. Kuala Lumpur-Islamic Book Trust. ISBN<br />
9789839154948.<br />
Arabisch I<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100033<br />
Docent(en): dr. W.B.S. el Bouayadi<br />
Contactpersoon: wbs.van_de_wetering@th.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 5<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges.<br />
Toetsvorm: Diagnostische toets, tussentoets en schriftelijk tentamen.<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
kent, begrijpt en hanteert schriftelijke en mondelinge elementaire Arabische taaluitingen;<br />
is in staat schriftelijke en mondelinge taaluitingen in het Arabisch, die in de methode worden<br />
aangeboden van les 1-4, te herkennen, te begrijpen en te gebruiken;<br />
is in staat de elementaire grammaticale constructies van die lessen in het Arabisch toe te passen.<br />
Inhoud<br />
De module start vanaf niveau 0. Dus studenten met helemaal geen voorkennis van de Arabische taal of het<br />
Arabische alfabet kunnen deelnemen. In de eerste 3 colleges wordt het alfabet geleerd en geoefend. In<br />
college 4 volgt een diagnostische toets. Daarna worden les 1 - 4 uit het boek behandeld: Het alfabet,<br />
elementaire spelling, het lidwoord, schrijfwijze van de hamza, geslacht, naamvallen, het persoonlijk<br />
voornaamwoord, persoonssuffixen, het adjectief, de nominale zin, het nisba-naamwoord, het begrip<br />
160
"hebben", de onbepaalde relatiefzin, persoonssuffixen bij voorzetsels, de pauzale uitspraak.<br />
Daarnaast worden in de colleges regelmatig eenvoudige leesteksten uit de Koran en de Hadieth<br />
(overleveringen over de profeet Mohammed (s)) uitgedeeld om thuis voor te bereiden en in de les<br />
gezamenlijk te lezen.<br />
Literatuur<br />
Talloen Herman, Alsulaiman Abied. - Ayyuha t-talib'! Handboek voor het Modern Standaard<br />
Arabisch: Ingesproken basisteksten en oefeningen, Antwerpen/Apeldoorn, Garant, 2004. '5 audio-<br />
CD's<br />
Talloen Herman, Alsulaiman Abied. - Ayyuha t-talib'! Handboek voor het Modern Standaard<br />
Arabisch : CD-teksten, oplossingenboek, geïntegreerde woordenlijst, Antwerpen/Apeldoorn, Garant,<br />
2004.<br />
Islamitische ethiek I<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100035<br />
Docent(en): dr. M.A. Abdellah<br />
Contactpersoon: m.aulad_abdellah@th.vu.nl)<br />
ECTS: 3<br />
Periode: 6<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcolleges<br />
Toetsvorm: Schriftelijk tentamen (75 %) en een op het tentamen in te leveren paper (25<br />
%).<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
kan een aantal principes benoemen die een belangrijke rol spelen in het Islamitisch ethisch denken in<br />
verleden en heden;<br />
kan enkele problemen benoemen, die de hedendaagse technische en maatschappelijke<br />
ontwikkelingen vanuit het oogpunt van de ethiek, in het bijzonder de islamitische ethiek, oproepen;<br />
heeft overzicht van de islamitische ethiek;<br />
heeft inzicht in de manier waarop men zich beroept op de Koran, de Hadith en de Shari'ah;<br />
heeft overzicht van de belangrijkste principes en ontwikkelingen op het gebied van de islamitische<br />
ethiek, hun verband met de islamitisiche ethiek, hun verband met het islamitische recht en de<br />
islamitische jurisprudentie en hun verhouding tot principes en ontwikkelingen op het gebied van<br />
ethiek buiten de specifieke context van de islamitische levensbeschouwing;<br />
een bespreking van het ethische aspect van enkele hedendaagse technische en maatschappelijke<br />
ontwikkelingen vanuit islamitisch standpunt (op het gebied van de medische technologie, het<br />
milieubeheer de multiculturele en multireligieuze samenleving).<br />
Inhoud<br />
Overzicht van de islamitische ethiek. Inzicht van de manier van legitimatie vanuit de Koran, Hadith en<br />
Shari'ah. Een overzicht van de belangrijkste principes en ontwikkelingen op het gebied van de islamitische<br />
ethiek, hun verband met het islamitische recht en de islamitische jurisprudentie en hun verhouding tot<br />
principes en ontwikkelingen op het gebied van ethiek buiten de specifieke context van de islamitische<br />
levensbeschouwing. Een bespreking van het ethische aspect van enkele hedendaagse technische en<br />
maatschappelijke ontwikkelingen vanuit islamitische ethisch standpunt (op het gebied van de medische<br />
technologie, het milieubeheer en de multiculturele- en multireligieuze samenleving).<br />
Literatuur<br />
Aboe Bakr Djaber El Djezeirie, De moraal in de islam vertaling : Drs J. Ploeger;<br />
161
Fazlur Rahman, "Law and Ethics in de Islam". In: Richard G. Hovanissian (ed ), Ethics in Islam<br />
(papers ,9th giogio Levi Della Vida Biennial Converence ), Undena Malibu, 1985, p.3-15.<br />
Islam en Europese cultuur<br />
Studie: Religie en Levensbeschouwing, Bachelor<br />
Code: 100051<br />
Docent(en): drs. F. Okumus<br />
Contactpersoon: f.okumus@th.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 5<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Elke student kiest een onderwerp en geeft hierover tijdens het college een<br />
resentatie. Deze presentatie vindt plaats na het einde van het theoretische<br />
deel van de module.<br />
Toetsvorm: Presentatie (60%) en schriftelijk tentamen (40 %).<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
heeft inzicht in maqasid al-sharia (filosofie van islamitische wet en ethiek);<br />
heeft inzicht in de decontextualisering van de islam zoals gebracht in Nederland vanuit Islamitische<br />
landen en de recontextualisering in de Nederlandse (West-Europese) cultuur.<br />
Inhoud<br />
Makasid al-sharia, fiqh al-aqalliyât, fiqh al-nawazil. De algemene regels om 'moderne religieuze<br />
vraagstukken' te behandelen. De islambeleving in Europa. Actuele islamitische discussies in Nederland.<br />
Literatuur<br />
Auda, Jasser. (2008) Maqasid al-Shariah as Philosophy of Islamic Law: A Systems Approach.<br />
London-Washington: International Institute of Islamic Thought (IIIT). ISBN 9781565644243<br />
Ramadan, Tariq. (2004) Westerse moslims en de toekomst van de islam. Bulaaq-Amsterdam. ISBN<br />
9054601108;<br />
Alwani Taha Jabir al-. (2003)Towards a Fiqh for Minorities: Some Basic Reflections. London: IIIT.<br />
156564400X<br />
Hebreeuws I<br />
Studie: Theologie, Bachelor<br />
Code: 108001<br />
Docent(en): dr. M.L. Folmer<br />
Contactpersoon: ml.folmer@th.vu.nl)<br />
ECTS: 6<br />
Periode: 4<br />
Voertaal: Nederlands<br />
Werkwijze: Hoor- en werkcollege.<br />
Toetsing: verplichte tussentijdse toets en schriftelijk tentamen<br />
http://www.studiegids.vu.nl/index.html<br />
Doel<br />
De student:<br />
is in staat het Hebreeuwse schrift in gevocaliseerde vorm te lezen;<br />
162
eschikt over een elementaire kennis van de grammatica van het bijbels Hebreeuws;<br />
doorgrondt de structuur van eenvoudige nominale woordgroepen en kan deze van nominale zinnen<br />