Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!
Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.
JAARGANG 115, NO. 3263 -<br />
NOVEMBER 2012<br />
1 VAN DIE REDAKTEUR<br />
<strong>Die</strong> Bybel is onvervangbaar<br />
2 UIT DIE WOORD<br />
As die mens swyg ...<br />
5 REDAKSIONEEL<br />
Gebed-sleur<br />
6 HOOFARTIKEL<br />
<strong>Die</strong> verbond in die Ou<br />
Testament<br />
9 BRANDPUNT<br />
<strong>Die</strong> stand van die Christelike<br />
godsdiens in Suid-Afrika<br />
FOKUSARTIKELS<br />
12 Christus se wederkoms is 'n<br />
sekerheid!<br />
14 Wag geduldig op Jesus se<br />
terugkeer!<br />
16 Wag wakend op Jesus<br />
18 Wag worstelende op Jesus<br />
se terugkeer!<br />
VRAAG V EN ANTWOORD<br />
20 Prediking vanaf die kansel<br />
22 “In sonde ontvang en<br />
gebore”<br />
IN DANKBARE HERINNERING<br />
23 Ds. Arie (Adriaan) van der<br />
Walt<br />
24 Ds. Ph (Flippie) Snyman<br />
ANDER A<br />
25 ArgiefNUUS!<br />
26 Kerkgebouekompleks van<br />
Bloemfontein-Oos verkoop<br />
28 Ds. Ferdi Postma - 40 jaar 'n<br />
bedienaar van Gods Woord<br />
30 Dr. Hubrecht van Dalsen<br />
word 80<br />
31 Ou goud weer blink gepoets<br />
TEOLOGIESE SKOOL<br />
32 Fakulteit Teologie ken grade<br />
toe<br />
34 Finalejaar teologiese<br />
studente<br />
38 Personalia<br />
Wel en Wee<br />
39 Lief en Leed<br />
Op die Kerkwerf<br />
40 Kleinadvertensies<br />
Webwerf: htt p://www.gksa.org.za/<br />
Redaksie, Bemarking en Administrasie<br />
Posbus 20008, Noordbrug 2522<br />
Tel. (018) 297-3986/7/8/9<br />
Faks: (018) 293-1042<br />
E-pos:kerkblad@gksa.co.za<br />
(arti kels, briewe ens.)<br />
Tydskrift e@gksa.co.za<br />
(Intekening, rekeningnavrae)<br />
bestellings@gksa.co.za<br />
(boekbestellings ens.)<br />
Redaksie<br />
Dr. CN van der Merwe (redakteur)<br />
Mev. J Fourie<br />
Ds. J-C Erasmus<br />
Prof. DF Muller<br />
Dr. JA Kruger<br />
Uitleg en tegniese versorging<br />
Joey Fourie<br />
Advertensies en kleinadvertensies<br />
Tariewe op aanvraag beskikbaar by dr. Wymie du<br />
Plessis: tel. (018) 297-3989.<br />
E-pos: wymiedup@gksa.co.za<br />
Intekengeld<br />
11 Uitgawes per jaar (posgeld en BTW<br />
ingesluit): R218.00<br />
11 Uitgawes per jaar<br />
(haal by Admin Buro af): R145.00<br />
11 Uitgawes per jaar<br />
(groepsintekening): R204.00<br />
11 Uitgawes per jaar<br />
(Ontvang elektronies): R145.00<br />
Intekengeld word jaarliks aangepas.<br />
Intekening moet skrift elik of telefonies deur die<br />
intekenaar gekanselleer word.<br />
Maak tjeks uit aan:<br />
<strong>Die</strong> Administrati ewe Buro<br />
Eienaars en uitgewers<br />
Deputate Kerklike Tydskrifte van die Gereformeerde<br />
Kerke in Suid-Afrika, Posbus 20008,<br />
Noordbrug 2522.<br />
Drukkers<br />
V & R Drukkery, tel. (012) 333 2462<br />
Menings uitgespreek in arti kels verteen-woordig<br />
nie noodwendig dié van die Re dak siekommissie<br />
nie.<br />
Tensy anders vermeld, word die hoof artikels<br />
deur die redakteur geskryf. <strong>Die</strong> Redaksie behou<br />
hom die reg van plasing van bydraes, asook die<br />
redigering, verkor ting en/of ver wer king van<br />
bydraes voor.
<strong>Die</strong> Woord van God het ’n onvervangbare plek<br />
in die lewe van elke gelowige. Calvyn noem die<br />
Woord die “siel van die kerk” en alle diens in die<br />
kerk is diens van die Woord.<br />
<strong>Die</strong> groot gevaar in die gebruik van handboeke,<br />
en si klopedieë, Bybelse Dagboeke, Christelike Tydskrifte<br />
waaronder die rakke in koopsentra en Christelike<br />
boekwinkels kreun, kan so maklik die Woord vervang,<br />
aangesien gelowiges net die kort dagstukkie in die<br />
dagboek of ’n opsommende artikel in ’n tydskrif lees<br />
en nie die Woord van God self nie. Gelowiges moet<br />
waak saam wees vir ’n tweedehandse weergawe uit<br />
’n boek of ’n tydskrif in plaas daarvan om God se<br />
Woord self te lees en die ander boeke as hulpmiddele<br />
te gebruik.<br />
As Christus in Johannes 10 sê dat Hy die goeie<br />
herder is en die gelowiges “sy eie skape”, vervolg<br />
Hy: “<strong>Die</strong> skape luister na die herder se stem” (vs 3)<br />
en “hulle sal na my stem luister” (vs 16). <strong>Die</strong> ware<br />
gelowiges ken die stem van Jesus Christus en hulle<br />
volg slegs wan neer hulle sy stem hoor. <strong>Die</strong> “stem” van<br />
die goeie Herder is niks anders nie as God se Woord<br />
waardeur die Heilige Gees in die Nuwe-Testamentiese<br />
tyd in die harte van die verbondslidmate werk.<br />
Paulus skryf aan die gemeente in Korinte: “Christus<br />
het my immers nie gestuur om te doop nie, maar om<br />
die evangelie te verkondig, en dit nie met woorde van<br />
menslike wysheid nie, want dan sou die kruis van<br />
Chris tus sy krag verloor. <strong>Die</strong> boodskap van die kruis<br />
van Christus is wel onsin vir dié wat verlore gaan, maar<br />
vir ons wat gered word, is dit die krag van God” (1 Kor.<br />
1:17-18). In jou lewe is die Bybel die bron waaruit jy<br />
deur die Heilige Gees gevoed en gelaaf word.<br />
Een van die ou Griekse wysgere het gesê: Bokant die<br />
ingangspoort na ware wysheid staan geskrywe: “Ken<br />
jouself!” Calvyn het hierdie spreuk noodsaaklikerwys<br />
gewysig en gekorrigeer. Hy het gesê: “Ware selfkennis<br />
is afhanklik van ware Godskennis.” Om waarlik as geska<br />
pe mens van God te kan lewe en dit sinvol te kan<br />
doen, moet die mens voor alles God ken.<br />
<strong>Die</strong> mens sou God nooit kon ken as Hy Homself nie<br />
aan die mens bekend gemaak het nie: God openbaar<br />
Homself in die Woord, daarom is die Heilige Skrif<br />
Gods openbaring. Alles wat God aan die mens wou<br />
be kendmaak, staan in sy Woord (Deut. 29:29). In Artikel<br />
7 van die Nederlandse Geloofsbelydenis bely die<br />
kerk:<br />
“Ons glo dat hierdie Heilige Skrif die wil van God volkome<br />
bevat en dat alles wat die mens vir sy saligheid<br />
moet glo, daarin voldoende geleer word. Aangesien<br />
die hele wyse waarop God deur ons gedien moet<br />
word, daarin breedvoerig beskrywe word, mag ook<br />
nie mand, selfs nie die apostels nie, anders leer as<br />
wat ons reeds deur die Heilige Skrif geleer word nie<br />
– ja, al was dit ook ’n engel uit die hemel, soos die<br />
apostel Paulus sê (Gal. 1:8). En aangesien dit verbode<br />
is om iets by die Woord van God te voeg of daarvan<br />
weg te laat (Deut. 12:31), blyk dit duidelik dat die<br />
leer daarvan heeltemal volmaak en in alle opsigte<br />
vol kome is. Ons mag ook geen geskrift e van mense,<br />
hoe heilig die mense ook al was, met die Goddelike<br />
Skrif gelykstel nie; ook mag ons nie die gewoonte<br />
of die groot getalle of oudheid of opvolging van tye<br />
of van persone of kerkvergaderings, verordeninge<br />
of besluite met dié waarheid van God gelykstel nie,<br />
want die waarheid is bo alles.”<br />
van die redakteur<br />
<strong>Die</strong> Bybel is onvervangbaar<br />
<strong>Die</strong> Bybel kom direk van God, daarom het dit<br />
God delike gesag. God is die eerste Outeur en die<br />
By bel skrywers is die tweede outeurs (2 Tim. 3:16; 2<br />
Pet. 1:21). Omdat die Bybel van God kom, is dit God<br />
se selfopenbaring en ook ’n betroubare woord wat<br />
sonder voorbehoud aanvaar kan word (1 Tim. 1:15).<br />
Terselfdertyd het die Bybel ook groot waarde “om<br />
in die waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede<br />
reg te stel en ’n regte lewenswyse te kweek,<br />
sodat die man wat in diens van God staan, volkome<br />
voorberei en toegerus sal wees vir elke goeie werk” (2<br />
Tim. 3:16-17).<br />
In hierdie opsig is die Woord van God onvervangbaar<br />
in die lewe van elke gelowige en moet jy<br />
dit nie met enige ander leesstof vervang nie. CNM<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 1
Uit die Woord<br />
By die aanhoor van Rigters 19 kan ’n mens wonder of jy 'n berig in<br />
Rap port, Beeld of Sunday Times lees.<br />
Dit wat in Rigters 19 opgeskryf is, kon net sowel ’n item gewees het<br />
op die TV-nuus gister.<br />
<strong>Die</strong> weergawe van hierdie verskriklike en angswekkende stukkie geskie<br />
denis laat mens dink dat dit iets is wat gister of eergister in Suid-<br />
Afrika gebeur het.<br />
<strong>Die</strong> inhoud van Rigters 19<br />
In die berge van Efraim het ’n Leviet gebly wat vir hom ’n byvrou uit<br />
die omgewing van Betlehem geneem het. Hierdie byvrou was ontrou en<br />
het na haar ouerhuis in Betlehem teruggegaan. Vier maande lank het die<br />
man die situasie so gelaat en daar niks aan gedoen nie. Op ’n dag besluit<br />
hy om die saak met die byvrou te probeer regstel. Dit gebeur ook! Hulle<br />
versoen met mekaar.<br />
Daarna vertrek die man en vrou terug op die pad na Efraim. <strong>Die</strong><br />
nag oorval hulle spoedig en hulle wil in Gibea oornag. Hier neem hulle<br />
reispad ’n slegte wending! Op die stadsplein van Gi bea bied ’n ou man<br />
hulle slaapplek in sy huis aan. Hulle aanvaar dit met dankbare harte! Toe<br />
gebeur dit: Terwyl hulle eet, omsingel ’n klomp straatboewe die huis.<br />
Hulle eis van die ouman om sy gas na hulle uit te bring sodat hulle<br />
skandelike dade met hom kan pleeg. Hierdie manne was sodomiete,<br />
homoseksueles. Dit was ’n klomp “gay” mans wat na ’n nuwe prooi op<br />
soek was.<br />
Dan gebeur die skokkende: <strong>Die</strong> ou man skerm vir sy manlike gas:<br />
“Nee, vriende, moenie hierdie man kwaad aandoen nadat hy in my huis<br />
ingekom het nie. Julle moet hom nie so ’n lae ding aandoen nie” (vs. 24).<br />
Om die eer van sy gasvryheid te red, bied die ou man sy dogter vir die<br />
bende aan en ook die byvrou van die man. Hy sê: “Hier is my dogter, sy is<br />
nog ’n maagd, en die man se byvrou. Ek sal hulle uitbring, verkrag hulle.<br />
Doen met hulle wat julle wil, maar moenie hierdie lae ding aan die man<br />
doen nie” (vs. 24).<br />
Hierdie gesprek skok ’n mens diep. Hier kry ons ’n beeld van die<br />
Dr. CN (Nico) van der Merwe (emeritus) (Klerksdorp)<br />
As die mens swyg ...<br />
Teks: Rigters 19:28<br />
“Hy sê toe vir haar: ‘Staan op dat ons kan vertrek’,<br />
maar sy het nie geroer nie.”<br />
diep te van die sonde. Ons merk<br />
hoe diep God se volk sedelik verval<br />
het. Tot watter verskriklike en<br />
angs wekkende dieptes kan ’n<br />
mens daal!!<br />
Toe die bende slegte mans nie<br />
na die aanbod van die ou man<br />
wil luister nie, gryp hulle die<br />
by vrou van die man en stoot<br />
haar by die deur uit na die<br />
ben de.<br />
’n Mens sou nou graag jou<br />
oë wil sluit en liewers omblaai<br />
sodat dit wat daarna volg,<br />
oorgeslaan word.<br />
God steek nie die gruwelike<br />
son de van die mens weg<br />
nie. Hy laat dit opskryf: “Toe<br />
gryp die Leviet sy byvrou en<br />
stoot haar buitentoe, na hulle<br />
toe. Hulle het met haar geslagsgemeenskap<br />
gehad en<br />
<br />
haar die hele nag deur tot die<br />
môre toe verrinneweer. Toe die<br />
rooidag breek, het hulle haar<br />
ge los” (vs. 25).<br />
<strong>Die</strong> vrou strompel tot by die<br />
voordeur van die huis en daar<br />
sak sy inmekaar (vs. 26).<br />
Toe die man die môre wakker<br />
word en die deur oopmaak met<br />
die doel om sy reis voort te sit,<br />
“toe lê sy byvrou in die deur met<br />
haar hande op die drumpel” (vs.<br />
27). Hy sê toe vir haar: “Staan op<br />
dat ons kan vertrek,” maar sy het<br />
nie geroer nie (vs. 28). Sy antwoord<br />
nie. Want sy was dood!!<br />
Indirek was die ou man en<br />
die man van die vrou vir haar<br />
dood verantwoordelik, want húl-<br />
2 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
le het haar uit die huis gestoot, tus sen die klomp<br />
on beteuelde mans in. Direk was die bende mans vir<br />
haar dood verantwoordelik, want hulle het haar só<br />
verinneweer dat sy gesterf het. Ons kan van hierdie<br />
vrou sê, sy is opgebruik. Dit is soos vrugte wat jy eet, of<br />
’n mielie, en dan die pit of die stronk weggooi, omdat<br />
jy dit klaar gebruik het. Wanneer ’n papiersak klaar die<br />
mid dele gedra het wat jy daarin gepak het, frommel<br />
jy dit op en gooi dit weg. Soos ’n lemoen waarvan<br />
jy al die sap uitgesuig het en dit dan eenvoudig net<br />
weggooi, want dit wat jy uit die lemoen kon kry, het<br />
jy daaruit geneem en wat oorbly, smyt jy eenkant<br />
weg. Dit dien vir jou geen doel meer nie.<br />
Só is met hierdie vrou gemaak. Wat die mans<br />
uit haar kon kry, het hulle geneem. Wat sy in haar<br />
vrou wees gehad het, het hulle gestroop. En toe hulle<br />
genoeg gehad het, smyt hulle haar weg.<br />
Bewyse deur die eeue<br />
’n Verskriklike openbaring kom hier uit God se<br />
Woord: die bekendmaking dat een mens in staat is<br />
om ’n ander mens te misbruik en dan weg te gooi.<br />
Kom ons noem ’n paar voorbeelde uit die Bybel:<br />
Abel word deur sy broer Kain misbruik om die<br />
aan klag van ongeloof te smoor. Daarom word<br />
Abel vermoor (Gen. 4).<br />
Op dieselfde wyse het Simeon en Levi die Sigemiete<br />
opgebruik in hulle woede en wraak oor die<br />
daad van die man van Sigem teenoor Dina, hulle<br />
suster (Gen. 34).<br />
So het koning Dawid vir Uria, Batseba se man, in<br />
die oorlog laat sneuwel omdat hy sy skande met<br />
Batseba wou wegsteek (2 Sam. 11).<br />
Net so het Isebel en Agab die lewe van Nabot verkwis,<br />
toe Agab die wingerd van Nabot begeer het<br />
(1 Kon. 21).<br />
Ook die hoëpriesters het Judas Iskariot gebruik in<br />
hulle ywer om Jesus te vang, en toe hy met spyt<br />
die verraaiersgeld vir hulle terugbring, het hulle<br />
hom lag-lag weggestuur om selfmoord te pleeg<br />
(Matt. 27).<br />
Meteens doem voor ons oë op die miljoene der miljoene<br />
mense wat as slawe misbruik is deur die eeue<br />
van mensegeskiedenis. Want as ’n slaaf nie meer<br />
’n bate vir sy eienaar was nie, is hy omgebring of<br />
weg gejaag.<br />
Voor ons oë sien ons al die miljoene mense wat in<br />
oorloë gesterf het, soldate en burgerlikes, omdat<br />
hulle vir die ideale van een of ander heerser misbruik<br />
is.<br />
As ons die gordyn van die geskiedenis wegtrek,<br />
dan lê dit gestrooi met die lyke van miljoene mense<br />
wat deur ander mense vir eie gewin misbruik is. As<br />
ons tussen die lyke van die misbruikte mense loop en<br />
ons skud aan hulle om te sê: “Staan op! Gaan verder<br />
met julle lewens!! ... dan sak daar ’n doodse stilte<br />
toe op al die plekke wêreldwyd. ’n Groot stilte sak<br />
neer op die velde van misbruikte mense. <strong>Die</strong> mense<br />
swyg! Niemand roer nie!! Alles is doodstil rondom<br />
die gestorwenes.<br />
Hoor die stiltes<br />
Hoor ons hierdie stilte? <strong>Die</strong> stilte wat kom uit ...<br />
die gaskamers van Duitse konsentrasiekampe;<br />
die arenas van Rome;<br />
die massagrafte in Afrika, Viëtnam, Korea;<br />
die kampkerkhowe in Suid-Afrika;<br />
die slagvelde van die wêreld;<br />
die weggesteekte apartheidskampe;<br />
die afgeslote ruimtes van plaasmoorde;<br />
die bloedbevlekte grond van mensehaat.<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 3<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Uit die Woord<br />
Ons teks sê vir ons ... as die mens swyg ... is hy<br />
op gebruik, misbruik deur ander. ’n Wêreld wat geen<br />
antwoord meer het nie. ’n Wêreld wat geen liefde<br />
meer uitstraal nie. ’n Wêreld wat nie weet wat dit bete<br />
ken om te dien, te gee, te luister, te respekteer, te<br />
antwoord nie. <strong>Die</strong> wêreld weet goed wat is protesnotas,<br />
revo lusies, opstande, haat, vergelding, moord,<br />
marteling, uitbuiting, korrupsie, misbruik. <strong>Die</strong> wêreld<br />
weet goed wat dit is om te verniel, te verguis, te vertrap,<br />
te ge bruik vir eie gewin en eie voordeel. Waar<br />
elkeen in die malle gejaag om bo uit te kom, ander<br />
mense ver neder, bedrieg, te na kom, onderdruk, platdruk.<br />
Wat wil die mens in hierdie tyd waarin ons lewe?<br />
Hulle wil mekaar op die mond slaan en aan die keel<br />
gryp. Kyk maar na die tendens van padwoede.<br />
Mense loer op mekaar met haat en nyd en afguns,<br />
omdat die een nie die ander die sonskyn oor hom<br />
gun nie.<br />
Mense wat op soek is om ander te misbruik vir
Uit die Woord<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
eie wins en voordeel: Wat anders is dwelmhandelaars, pornografi everspreiders,<br />
geldwolwe, verkragters?<br />
Hulle is gedurig op die uitkyk na iemand om uit te suig ...<br />
’n dwelmslaaf aan wie pille verkoop kan word;<br />
’n seksueel verwilderde mens vir pornografi ese afset;<br />
onskuldige mense van wie beleggings gesteel word;<br />
vroue word onverwags oorval en verkrag en vermoor;<br />
mans word vir niks doodgeskiet nie;<br />
lotery- en dobbelverslaafdes word kaalgestroop.<br />
En wat gebeur? <strong>Die</strong> dwelmslaaf word net so eenkant toe geskuif om<br />
’n wrak te word of te sterf. <strong>Die</strong> seksueel verwilderde mens word houtgerus<br />
in die greep van pornografi e gelaat. <strong>Die</strong> onskuldige mense van<br />
wie beleggings gesteel word, word eenkant geskuif in die armoede van<br />
die oudag. Vroue wat oorval en verkrag word, word soos ’n uitgesuigde<br />
lemoen eenkant toe gegooi. Mans word doodgeskiet en net so laat lê met<br />
al die smart van familie, vroue en kinders. Lotery- en dobbelverslaafdes<br />
word lag-lag deur uitsmyters uitgegooi as hulle nie meer geld kan spandeer<br />
nie.<br />
Ons teksvers ruk ons tot stilstand om na te dink oor ons verhouding<br />
met medemense. Dit is tog waarom dit in hierdie Skrifgedeelte gaan. God<br />
het aan ons as sondige mense gedink toe Hy sy gebooie gegee het:<br />
In die vyfde gebod leer God dat daar perke aan gesag is. Mense moet<br />
bewaar word teen tiranne, diktators, onderdrukkers, outokrate.<br />
In die sesde gebod leer God ons eerbied vir die lewe, dat mense nie<br />
die lewe van medemense mag neem nie, maar dit hoog moet ag omdat<br />
dit van God kom.<br />
In die sewende gebod gee God voorskrifte waardeur die liggaam van<br />
mense bewaar word teen seksuele uitbuiting of seksuele misbruik.<br />
In die agtste gebod leer God ons agting vir ’n medemens se besittings.<br />
Dat jy jou hande daarvan afhou en eerder ander mense se besittings<br />
beskerm as beskadig.<br />
<strong>Die</strong> negende gebod is God se voorskrif vir die handhawing van die<br />
waarheid dat die een mens nie<br />
die ander misbruik by wyse<br />
van bedrog, leuens, kullery,<br />
mis leiding nie.<br />
<strong>Die</strong> tiende gebod is God se<br />
riglyne dat ons nie ons medemense<br />
te na kom of misbruik<br />
vanweë ons eie, selfsugtige<br />
be geertes nie.<br />
Merk u waarheen ons teksvers<br />
ons lei? As ons verbysterd is oor<br />
die praktyk waardeur mense deur<br />
ander mense opgebruik word, vra<br />
dit ’n drastiese antwoord. Dit kry<br />
ons in die Nuwe Testament by die<br />
kruis op Golgota. Daar hoor ons<br />
die volmaakte antwoord! By die<br />
kruis van Jesus Christus op Golgota<br />
verander die verhouding, want in<br />
die soendood van Christus aan die<br />
kruis hoor ons die liefdesgebod<br />
van die Vader: Jy moet die Here<br />
jou God liefhê en jou naaste soos<br />
jouself. By die kruis van Gol gota<br />
word jou eie begeertes diens<br />
aan jou medemens. By die kruis<br />
op Golgota stel jy jou eie-ek tot<br />
beskikking vir jou naaste, want<br />
jy sien dat Jesus Christus Homsélf<br />
geoffer het ter wille van jóú<br />
sonde. Daarop antwoord jy met<br />
’n lewe van liefde, eerlikheid, oorgegewe<br />
diens, toewyding. Dít is<br />
die gelowige se roeping elke dag<br />
van die lewe. DK<br />
4 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Sleur is nie ’n Afrikaanse woord wat dikwels gebruik<br />
word nie. Sleur beteken traag, sloer, teësinnig. Dit<br />
is die handelswyse van iemand waarby die ou gang,<br />
of ou gewoontes, gevolg word sonder om regtig oor<br />
die saak te dink. Dit is om iets gedagteloos te doen.<br />
Een van die groot gevare wat die gelowige bedreig,<br />
is as die gebedslewe tot ’n sleur geword het. Dan is<br />
jou gebed sleurwerk. Dat jy dit uit gewoonte, sonder<br />
om daaroor te dink, doen. Dit word ’n gedagtelose<br />
geprewel van ’n klomp holrug-geryde woorde en<br />
sin ne. <strong>Die</strong> aanhoor van die belydenis en die wet in<br />
die erediens kan ook maklik ’n sleurtaak word, om<br />
nie eens van die formuliere te praat wat ’n lidmaat<br />
jaar vir jaar, oor en oor, hoor nie. Dink die gelowige<br />
dan nog dat hy met die hoë en ewige God spreek en<br />
met God deur die gebed gemeenskap het?<br />
Wisselwerking tussen God en mens<br />
<strong>Die</strong> gebed het ’n sentrale plek in die geloofspraktyk<br />
van God se kinders. In die gebed is daar ’n intense<br />
“wisselwerking” tussen God en die bidder. Daarom<br />
moet jou gebed bewustelik wees en nie ’n ydele herhaling<br />
van woorde en sinsnedes sonder om daaroor<br />
te dink nie. Dán is jou gebedslewe ’n sleur.<br />
Jy kan wel sê dat, al bid jy dieselfde woorde en<br />
sin ne, dit nie sommer sleur genoem kan word nie. Dit<br />
is moontlik, ja. Maar al is jou gebede in woorde en<br />
sinne dieselfde wat jy keer op keer gebruik, kan dit<br />
baie gou sleurmatig word. Dit is die groot gevaar. Dan<br />
verval jou gebede in geykte sinne waarin jou hart nie<br />
is nie. Dit wat jy weer bid en met dieselfde woorde<br />
en sinne volmaak, is nie meer fris en vars, daar word<br />
ook nie iets nuuts en oorspronklik tot God gebid nie,<br />
want dit vorm ’n deel van jou gebedsleur. Dan word<br />
dit dag na dag en week na week en selfs jaar na jaar<br />
dieselfde gedagtelose preweling wat jy gebed noem.<br />
Nie een dag is presies dieselfde as die vorige dag<br />
nie. <strong>Die</strong> omstandighede verander van dag tot dag.<br />
Jou emosies, jou gemoedstoestande, soos vreugde,<br />
smart, vrees, woede, ontroering is nie dag vir dag<br />
die selfde nie. As daar soveel andersheid in jou lewe<br />
is, dinge wat jy anders ervaar, behoeftes wat kom en<br />
gaan, hoe kan jy in jou gebed met dieselfde woorde<br />
volstaan? As jou persoonlike lewe of jou gesinslewe<br />
of selfs die landsomstandighede nie presies is soos<br />
die vorige dae en tye nie, dan verwoord jy dit tog<br />
op ’n eie, oorspronklike en spontane wyse. Dit vra<br />
’n egte gesprek met God en ’n omgaan met Hom in<br />
diep gevoelde en eg deurleefde afhanklikheid.<br />
Tradisie en sleur<br />
Gebede kan ook maklik tot tradisie en sleur ver-<br />
Redaksioneel<br />
Gebed-sleur<br />
word, omdat jy so dikwels met jouself en jou eie<br />
dinge besig is dat daar amper nie plek vir God is nie.<br />
En voordat jy dit weet, verval jou gebede in ’n groot<br />
stuk egoïsme. Kort voor lank raak jy uit-gebid … en<br />
verval in die gewoonte van gebed-sleur net om jou<br />
gewete te sus. As jou gebede egter ’n geloofsuiting<br />
en ’n geloofstimulans is, dan moet daarin die lofsang<br />
tot God wees (Fil. 4:6). Wie in opregtheid God loof<br />
en dank, kan dit nie doen in ’n ydele herhaling van<br />
woorde nie. God wil immers konkreet geloof, gedank<br />
en aanbid word. As jy egte behoefte het aan troos of<br />
as jy iemand anders vir vertroosting aan God opdra,<br />
weet jy presies wat jy moet bid en kan jy nie in vaste<br />
clichés vasgevang word nie. Daarin is die egtheid van<br />
jou gebede gewortel … in ’n welbewuste, toegewyde,<br />
oorspronklike gebed waardeur die inhoud van jou<br />
gebed spontaan in woorde en sinne voortkom. Van<br />
el ke gelowige word immers verwag om daagliks, siste<br />
maties en in stille afsondering jouself te verdiep in<br />
die Bybel sodat die Heilige Gees jou dan ook in jou<br />
ge bedslewe kan begelei.<br />
Samevatting<br />
Samevattend kan oor die gebed gesê word:<br />
<strong>Die</strong> gebedsomgang is die lewensasem vir die gelowige.<br />
Gebedsvoorreg is ’n wonder dat ’n sondaar met<br />
God kan praat.<br />
Gebedsverminking is die talle roetinegebede wat<br />
soos rympies opgesê word.<br />
Gebedsvrymoedigheid lê daarin dat jy as ’n kind<br />
van God deur Christus bid.<br />
Gebedstemming kry jy deur vrees en vertroue,<br />
deur ootmoed en oorgawe.<br />
Gebedsverhoring lê in sowel die ja en die nee as<br />
antwoord op jou gebed.<br />
Gebedshouding is gebuigde knieë en gevoude<br />
han de – die sprekendste houding.<br />
Gebedsgereeldheid is minstens oggend en aand<br />
en by ete.<br />
Gebedsoorspronklikheid lê in die ingespanne aandag<br />
en die oorgegewe gedagtes.<br />
Gebedsinhoud lê nie in groot en geleerde woorde<br />
nie.<br />
<strong>Die</strong> Bybel leer ons die regte insig. Sonder voort durende<br />
omgang met die Bybel is jy nie bekwaam om met<br />
God in gehoorsaamheid en gebed te wandel nie. CNM<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 5
Hoofartikel<br />
<strong>Die</strong> verbond in die Ou<br />
Testament<br />
God het die mens geskape om Hom in gehoorsaamheid<br />
met liefde te dien. Adam en Eva was egter ongehoorsaam<br />
en het eerder na Satan as na God geluister. <strong>Die</strong> mens sterf<br />
nie onmiddellik nie (Gen. 2:16-17), omdat God met sy<br />
genade intree. God soek die mens op en verbind hulle aan<br />
Hom.<br />
God laat die mens nie aan homself oor in sy ellende<br />
nie. <strong>Die</strong> verhouding tussen God en die mens is ’n<br />
verbondsverhouding waarin God genade en redding aan<br />
die mens gee en geloof en bekering van die mens eis.<br />
<strong>Die</strong> betekenis van die woord verbond<br />
Dit is Gód wat die verbond met die mens oprig. Dit spreek duidelik<br />
uit die wyse waarop dit in die Woord van God bekendgemaak word.<br />
In Genesis 2 waar God die verbond met Adam en Eva opgerig het,<br />
word deurentyd aangetoon dat dit die “Here God” is wat aan die woord<br />
is (Gen. 2:8, 9, 15, 16, 18, 21). <strong>Die</strong> betekenis van verbond word duideliker<br />
besef as gelet word op God se Verbondsnaam waarmee Hy Homself aan<br />
die verbondsmense bekendstel, want dit gee inhoud en betekenis aan<br />
die verbond.<br />
God se Verbondsnaam<br />
God laat die verklaring van sy Naam nie aan mense oor nie, want<br />
daar toe is die gevalle mens in sy sonde nie in staat nie. In Eksodus<br />
3:14 kom God Self om sy Naam te verklaar: “Ek is wat Ek is.” Dit is God<br />
se verbondsnaam wat Hy aan Moses bekendmaak. Aan die Naam is<br />
betekenis gegee in God se verhouding met Israel. Dit is belangrik om te<br />
weet dat God sy Naam in verhouding met die verbondsmense verklaar.<br />
Om dogmaties oor die verbond te handel, is die bekende manier van<br />
doen. In hierdie artikel word ’n ander weg gevolg, naamlik die Naam<br />
waarmee God Hom aan die volk as sy verbondsvolk bekendstel.<br />
In die Bybelse tyd het die name van mense betekenis gehad. Dit is<br />
juis waarna Moses hier vra (Eks. 3:13). Hy vra nie na die Eienaam van<br />
God nie, maar na sy karakter en<br />
hoedanighede. Moses wil weet<br />
wat God vir hom en die Israeliete<br />
is. Hy vra dus nie wie God is nie,<br />
maar watter soort God Hy vir Israel<br />
is. Moses vra wat die God van die<br />
vaders nou gaan doen. Hy vra wie<br />
God in sy dade is. Dit sluit baie<br />
nou aan by die rede waarom God<br />
sy Woord, die Bybel, gegee het.<br />
God se doel is:<br />
Om Homself aan die mens<br />
bekend te maak. Om te sê Wie<br />
Hy is.<br />
Om sy dade aan die mens<br />
bekend te maak. Om te sê wat<br />
Hy doen.<br />
Om sy wil aan die mens bekend<br />
te maak. Om te sê wat Hy wil.<br />
6 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012<br />
<br />
<br />
<br />
Daarom doen Moses navraag.<br />
Moses en die volk het God immers<br />
as die God van die vaders geken.<br />
Hulle ken Hom as die een wat die<br />
ryke beloftes aan Abraham, Isak<br />
en Jakob gemaak het. Israel is<br />
alreeds vir vier eeue (Gen. 15:13;<br />
Eks. 12:40-41) in Egipte bekend.<br />
Van geslag tot geslag is die<br />
Naam van God sedert die optrede<br />
van Josef en sy broers (Gen. 37-<br />
47) oorgedra. Israel ken God op<br />
daardie stadium net in Naam. In<br />
hulle toestand van toenemende<br />
slawerny ken hulle God nog nie<br />
as Verlosser en Redder nie. Hulle<br />
het God as ’n “God-sonder-dade”<br />
aange roep.
Nou kom daar egter ’n verandering. “Hulle geroep<br />
om hulp het tot God opgegaan. God het hulle gekerm<br />
gehoor en aan sy verbond met Abraham, Isak en<br />
Jakob gedink. Hy het die nood van die Israeliete<br />
gesien en dit ter harte geneem” (Eks. 2:23b-25). God<br />
sê aan Moses dat Hy die ellende van sy volk gesien<br />
het en hulle noodkrete gehoor het. Hy wil hulle van<br />
die mag van Egipte bevry en hulle laat trek na die<br />
land van die belofte (Eks. 3:7-8). Daarop vra Moses<br />
na God se Naam om presies te kan sê wie is die God<br />
van hulle vaders in sy dade. Met Wie het ons in God<br />
te doen? Eerstens het ons te doen met God van die<br />
belofte. ’n Volgende vraag is: Is God van die belofte<br />
net ’n God van woorde? Omdat die God van die<br />
vaders, Abraham, Isak en Jakob, gehoor het wat die<br />
inhoud van Moses se vraag is, het Hy geantwoord:<br />
“Ek is” het my na julle toe gestuur (Eks. 3:14b).<br />
“Ek is.” God se verbondsnaam “Ek is” beteken: Ek is<br />
werksaam of Ek sal werksaam wees. God beklemtoon<br />
sy aktiwiteite, sy optrede, dit wat Hy doen. Dít moet<br />
Moses vir die volk onderstreep. Daarom sê God<br />
vir Moses (Eks. 3:15-17): “Jy moet ook nog vir die<br />
Israeliete sê: ‘<strong>Die</strong> Here die God van julle voorvaders,<br />
die God van Abraham, die God van Isak, die God van<br />
Jakob, het My na julle toe gestuur.’ Dit is ewig my<br />
Naam, dit is die Naam waarmee Ek aangeroep moet<br />
word van geslag tot geslag. Gaan roep nou die leiers<br />
van Israel bymekaar en sê vir hulle: ‘<strong>Die</strong> Here die God<br />
van julle voorvaders, die God van Abraham, Isak en<br />
Jakob, het aan my verskyn en gesê: Ek weet van julle<br />
en Ek weet ook wat julle aangedoen word in Egipte.<br />
Ek het besluit om julle te laat wegtrek uit die ellende<br />
van Egipte na die land ... wat oorloop van melk en<br />
heuning.’”<br />
God beklemtoon dit vir Israel dat Hy dink aan sy<br />
beloftes aan die vaders en dat Hy Israel nou na Kanaän<br />
gaan lei. As hulle in die afgelope vier eeue gedink het<br />
God is net ’n Naam sonder om iets te doen, gaan<br />
die werklikheid vir hulle nou sigbaar word. God sê<br />
duidelik wat Hy gaan doen. God gaan hulle verlos.<br />
God gaan saam met hulle optrek in dade. Hy sal<br />
werksaam, aktief wees. God maak Hom bekend as: Ek<br />
is julle God, Ek sal nou aktief word as julle Verlosser.<br />
God sê vir hulle nie net wat Hy in sy goddelike<br />
Wese is nie, maar wie Hy prakties vir sy verbondsvolk<br />
gaan wees. Hy gee die volle openbaring oor sy handels<br />
wyse, sy optrede teenoor sy volk en sy kerk.<br />
Hoofartikel<br />
Met die Naam “Ek is” sê God vir sy volk dat Hy<br />
mag tig van daad is, ten volle aktief in die vervulling<br />
van sy verbondsbeloftes. In die Naam “Ek is” lê die hele<br />
program van die heilsdade van God se besluite. Eers<br />
het God Hom net as die Almagtige bekend gemaak.<br />
God die Almagtige is die eerste Verbondsnaam waarin<br />
God sy magtige beloftes gemaak het. Nou kom God<br />
met die tweede verbondsnaam, “Ek is”, om te sê dat<br />
die beloftes werklik vervul word. God is nie alleen die<br />
Spreker van die beloftes nie Hy is ook die Vervuller<br />
van die beloftes. Hy is nie net die God wat beloftes<br />
maak nie, Hy is God wat die beloftes verwerklik.<br />
<strong>Die</strong> verbondsnaam “Ek is” spreek ook van God<br />
se heiligheid, onbereikbaarheid en onbegryplikheid.<br />
Tog is die benaming “Ek is” ’n uitdrukking van God se<br />
teenwoordigheid, getrouheid en onveranderlikheid.<br />
Dit sluit aan by God se belofte in Eksodus 3:10 om by<br />
Moses te wees wanneer hy met die farao gaan praat.<br />
Wanneer God in Eksodus 3:15 ’n nadere verklaring<br />
gee as “die God van Abraham, Isak en Jakob” word<br />
die element van persoonlike verbondenheid binne die<br />
ver bond beklemtoon.<br />
<strong>Die</strong> doel van God se Naamsaankondiging<br />
Daar is nog een saak uit Eksodus 3:15-17 waaraan<br />
aandag geskenk moet word, naamlik: Wat is God se<br />
doel met sy Naamsaankondiging? <strong>Die</strong> antwoord is<br />
geleë in vers 15 se laaste deel: “Dit is ewig my Naam,<br />
dit is die Naam waarmee Ek aangeroep moet word<br />
van geslag tot geslag.” God sê vir die volk, in die verbond,<br />
in die kerk, dat dit so is: die een geslag gaan<br />
endie ander geslag kom. ’n Baie lang ry van geslagte<br />
van die verbond kom en gaan, van die een eeu tot<br />
die volgende eeu, maar God bly vir ewig, vir al die<br />
ver bondsgeslagte – die HERE, die Vervuller van sy<br />
heilsbeloftes. <strong>Die</strong> HERE bly onveranderlik aktief besig<br />
om te doen wat Hy beloof het.<br />
God het die volgende beloftes verwerklik: In<br />
Jesus Christus het “Ek is” oor en oor bewys dat Hy<br />
sy beloftes gestand doen. Hy is die Waarmaker, die<br />
Vervuller van sy verbondsbeloftes. Gelowiges moet<br />
met die waarheid bedien word dat die satansmagte<br />
deur geweld (die draak) en deur verleiding (die slang)<br />
die gelowiges onder die dwaling wil bring dat God<br />
nie doen wat Hy beloof nie. Satan wil die gelowiges<br />
verlei met die aanklag dat God net ’n Prater is. Hy is<br />
een wat beloftes op beloftes maak. Hy is nie ’n Dader,<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 7
Hoofartikel<br />
’n Doener nie. In Openbaring 1:8<br />
leer ons van God: “Hy wat is en wat<br />
was en wat kom, die Almagtige.”<br />
<strong>Die</strong> Een wat is, die Een wat was<br />
en die Een wat sal kom. Daar<br />
spreek dit duidelik: <strong>Die</strong> Een wat<br />
werksaam is, wat werksaam was,<br />
wat gaan kom om werksaam te<br />
wees om sy allerlaaste beloftes ’n<br />
werklikheid te maak.<br />
God se Naam spreek van al<br />
God se verlossingsaktiwiteite wat<br />
bedien word deur die Gees en<br />
Woord en wat die verbondsmense<br />
hulleself moet toe-eien.<br />
Samevatting<br />
God se Verbondsnaam is in<br />
die saak van die verbond van<br />
deur slaggewende betekenis. God<br />
se uitverkore kinders ontvang die<br />
verlossing deur die geloof alleen<br />
(Hab. 2:4; Rom. 1:17). In hierdie<br />
saak gaan dit nie om die waarheid<br />
dat jy glo nie, maar wat jy glo. Dit<br />
gaan nie net om die kennis van God se Naam nie, want dit ken Satan<br />
en die heidene ook. Dit gaan om die kennis en vertroue en deurlewing<br />
van dit wat God in die lewe van die verbondskind doen en sy antwoord<br />
daarop.<br />
Defi nisie van die verbond<br />
Dan word die verbond na sy inhoud so geformuleer: “Dit bestaan<br />
daarin dat God, nadat Hy die eis van die volmaakte gehoorsaamheid<br />
aan die Wet afgeskaf het, nou die geloof self en die onvolmaakte<br />
geloofsgehoorsaamheid as volmaakte gehoorsaamheid aan die Wet<br />
beskou en dit dan uit genade waardig ag om dit met die ewige lewe te<br />
beloon.” Wat sê hierdie omskrywing?<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Dat die genadeverbond deur God die Vader met mense gemaak is.<br />
Dat dit tot stand gekom het deur die tussenkoms van die dood van<br />
Jesus Christus op God se wyse.<br />
Dat dit bestaan in die feit dat ons deur die geloof op grond van die<br />
soendood van Jesus Christus geregverdig en salig gemaak word.<br />
Dat dit ’n werklikheid is, vir sover jy die verdienste van Christus deur<br />
die geloof aanneem.<br />
Verbond en kruis hoort bymekaar. <strong>Die</strong> kruis is die grond vir die verbond.<br />
In die verbond gaan dit om deur middel van die regverdiging salig<br />
te word. Toe-eiening van die heil geskied deur die regverdiging deur die<br />
geloof, uit genade, en nie uit werke nie. <strong>Die</strong> geheim lê daarin: vir sover jy<br />
die verdienste van Christus deur die geloof aanneem. CNM<br />
Met die Naam “Ek is” sê God vir sy volk dat Hy mag tig van daad is,<br />
ten volle aktief in die vervulling van sy verbondsbeloftes. In die Naam<br />
“Ek is” lê die hele program van die heilsdade van God se besluite.<br />
8 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Prof. Nico Vorster (Fakulteit Teologie, Noordwes-Universiteit)<br />
Met die oorgang na ’n liberale grondwetlike<br />
demokrasie in Suid-Afrika het die politieke<br />
en sosiale landskap in Suid-Afrika radikaal<br />
ver ander. Apartheid is deur ’n liberale demokratiese<br />
orde vervang, gebaseer op die grondwetlike waardes<br />
van menswaardigheid, gelykheid en vryheid. <strong>Die</strong><br />
na sio naal-Christelike etos van die apartheidstaat is<br />
vervang deur die etos van ’n neutrale staat waarin<br />
vry heid van spraak en godsdiensvryheid beskerm<br />
word, segregasie (rasseskeiding) is vervang met inte<br />
grasie, terwyl ’n proteksionistiese ekonomiese sisteem<br />
(sisteem waar maatreëls gebruik word om die<br />
plaaslike ekonmie te beskerm) deur ’n vrye-mark<br />
eko nomiese sisteem vervang is.<br />
<strong>Die</strong> resultaat was dat Suid-Afrika aan ’n proses<br />
van modernisering blootgestel is. Met modernisering<br />
word bedoel dat Suid-Afrika sedert 1994 tot ’n baie<br />
groter mate blootgestel is aan internasionale invloede,<br />
liberale waardes, ’n groot verskeidenheid van<br />
sienings en die ontstaan van ’n verskeidenheid van<br />
nuwe sosiale sfere.<br />
<strong>Die</strong> vraag is: Watter invloed het die radikale proses<br />
van modernisering sedert 1994 op godsdiens in<br />
Suid-Afrika gehad?<br />
Statistiek<br />
Volgens statistiek het godsdienstigheid in Suid-<br />
Afrika sedert 1994 nie afgeneem nie. <strong>Die</strong> statistiek<br />
van die 1996 en 2001 sensusse lyk soos volg:<br />
Brandpunt<br />
<strong>Die</strong> stand van die Christelike<br />
godsdiens in Suid-Afrika<br />
<strong>Die</strong> 2006- en 2011-bevolkingsensus het nie opnames<br />
gemaak oor landsburgers se religieuse affi liasie<br />
nie. ’n Opname gedoen deur PEW-Forum in 2006, gebaseer<br />
op steekproefonderhoude met volwassenes<br />
ouer as 18, het die volgende bevindings gemaak met<br />
betrekking tot godsdienstige affi liasie in stedelike<br />
ge biede in Suid-Afrika:<br />
<strong>Die</strong> afl eiding van die bogenoemde opname is<br />
dat 83% van stedelike Suid-Afrikaners hulleself as<br />
godsdienstig op een of ander wyse beskou. Volgens<br />
die mees resente opname van PEW-Forum beskou<br />
ongeveer 80,9% van Suid-Afrikaners hulleself as<br />
Chris tene. Hierdie 2010-opname het bestaande databronne<br />
gebruik en toon geen merkbare verskuiwing<br />
in godsdienstige affi liasie sedert 2001 nie.<br />
Statistiek kan egter misleidend wees, en daarom<br />
moet teen verskeie slaggate gewaak word. Ten eerste<br />
is dit ’n algemene tendens dat bevolkingsensusse en<br />
statistiese opnames verskil van die amptelike statistiek<br />
van kerklike denominasies. Verskeie voorbeelde kan<br />
gegee word:<br />
Volgens die 1991-sensus het die Nederduitsch<br />
Her vormde Kerk 266 754 lede gehad, terwyl die kerk<br />
slegs 193 561 lede op sy boeke gehad het. Volgens<br />
statistiek van die 2001-sensus het die Metodistiese<br />
Kerk in Suid-Afrika 3.0 miljoen lede gehad, terwyl<br />
die amptelike kerkstatistiek van 2006 1,7 miljoen<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 9
Brandpunt<br />
lede toon; die Lutheraanse kerke<br />
het volgens die 2001-sensus 1.1<br />
miljoen lede gehad, terwyl die<br />
amptelike syfer in 2006 op 589<br />
503 gestaan het; en die Presbiteriaanse<br />
kerke het volgens die<br />
2001-sensus 832 497 lede gehad,<br />
terwyl die amptelike syfer in 2006<br />
op 548 000 gestaan het.<br />
Dit is sekerlik moontlik dat die<br />
ge talle van hierdie kerke sedert<br />
2001-2006 gedaal het, maar nie tot<br />
die mate wat ’n vergelyking tussen<br />
die 2001-sensus en amptelike getalle<br />
in 2006 sou suggereer nie.<br />
Dit is baie meer waarskynlik dat<br />
die bevolkingsensusse van 1996<br />
en 2001 persone as kerklidmate<br />
aan dui wat nie amptelik op die<br />
lid maatskapboeke van hulle kerke<br />
is nie. Dit is dus duidelik dat getalle<br />
van kerklike godsdienstige<br />
af fi liasie veel kleiner is as wat<br />
be volkingsensusse en opnames<br />
aantoon.<br />
’n Tweede slaggat waarteen gewaak<br />
moet word, is dat statistiese<br />
opnames nie inligting kan verskaf<br />
oor die intensiteit en kwaliteit van<br />
godsdienstige affi liasie nie. Sterk<br />
godsdienstige affi liasie word geken<br />
merk deur kerklidmaatskap,<br />
aan bidding, die toe-eiening van<br />
gods dienstige simbole, sterk spi ritualiteit<br />
en ’n leefstyl waarin godsdienstige<br />
waardes uitgeleef word.<br />
Swak godsdienstige affi liasie<br />
word gekenmerk deur ’n tipe<br />
gods dienstigheid wat breedweg<br />
met ’n godsdienstige lewens -en<br />
wê reldbeskouing geassosieer<br />
word, maar nie deelname aan<br />
gods dienstige aktiwiteite nie.<br />
Dikwels word sodanige tipe godsdienstigheid<br />
deur ’n aanhang van<br />
sekere godsdienstige waardes<br />
ge kenmerk, sonder dat dit met ’n<br />
geloof in ’n bonatuurlike god gepaard<br />
gaan.<br />
Daar is aanduidings dat sterk godsdienstigheid dramaties onder die<br />
blanke gemeenskap in Suid-Afrika afneem. <strong>Die</strong> Nederduitsch Gereformeerde<br />
Kerk het byvoorbeeld ’n daling van 20 718 lidmate in die periode<br />
vanaf 2011-2012 ervaar en meer as 200 000 lede vanaf 1980, die<br />
Nederduitsch Hervormde Kerk (NHK) het gedaal vanaf 193 561 lidmate<br />
in 1991 tot 123 531 in 2012 en die Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika<br />
van 102 402 blanke lidmate in 1994 tot 77 036 lidmate (blank en swart)<br />
in 2012.<br />
Hierdie dalende tendense kan aan faktore soos emigrasie, dalende<br />
ge boortegetalle en die verlies van lidmate aan ander kerke toegeskryf<br />
word. Tog is ontkerkliking onder die blanke gemeenskap waarskynlik die<br />
grootste rede vir die dalende getalle. ’n Soortgelyke stagnasie het reeds<br />
in die 1920’s onder die Wesleyaans-Metodistiese, Kongregasionalistiese<br />
en Lutheraanse kerke begin, en hulle invloed onder swart Christene het<br />
sedert die 1970’s drasties begin afneem.<br />
As die hoë vlakke van misdaad in Suid-Afrika en die morele agteruitgang<br />
van die Suid-Afrikaanse samelewing in ag geneem word, word dit<br />
duidelik dat godsdienstige waardes nie op ’n ingrypende wyse die breë<br />
Suid-Afrikaanse samelewing beïnvloed nie. Statistiek dui daarop dat<br />
misdaad steeds op baie hoë vlakke is, terwyl korrupsie ’n bron van kommer<br />
is. Verder gaan Suid-Afrika gebuk onder ’n MIV/vigspandemie wat<br />
deels aan permissiewe gedrag en dwelmmisbruik te wyte is. ’n Onlangse<br />
studie van Eaton et al wys daarop dat ongeveer 50% van Suid-Afrikaanse<br />
jongmense reeds voor die ouderdom van 16 seksueel aktief is, en dat<br />
10-25% van alle mans in Suid-Afrika jaarliks met vier of meer persone<br />
omgang het.<br />
Ten spyte van bogenoemde gegewens sou dit voortydig wees om<br />
tot die gevolgtrekking te kom dat die Christelike godsdiens in Suid-<br />
Afrika agteruitgaan. <strong>Die</strong> term “agteruitgang” moet met groot omsigtigheid<br />
hanteer word. Hoewel dalende kerklike getalle daarop dui dat<br />
institusionele godsdiens taan, beteken hierdie tendens nie noodwendig<br />
dat mense sekulêre (nie-godsdienstige) alternatiewe najaag nie. Baie<br />
Chris tene vind byvoorbeeld ’n tuiste in huiskerke en studiegroepe of<br />
besoek verskillende kerke se eredienste sonder om ’n lidmaat by ’n<br />
denominasie te word. Patrone van kerkbesoek in Suid-Afrika het verander<br />
en dit vereis versigtige analise, omdat godsdienstige oortuigings binne<br />
’n skynbare sekulêre omgewing kan bly oorleef, maar in ’n minder sosiale<br />
en meer persoonlike en individualistiese sin.<br />
Hoewel die amptelike getalle van hoofstroomkerke in Suid-Afrika<br />
daal, is onafhanklike Afrikakerke en Pentakostalistiese groepe beslis besig<br />
om te groei. Volgens statistiek van die Wêreldraad van Kerke het die<br />
Afrika Onafhanklike Kerke reeds teen 2006 bykans 18 miljoen lidmate<br />
gehad. Dit is moeilik om te bepaal of hierdie statistieke korrek is, omdat<br />
getalle dikwels misbruik word ter wille van propaganda of op twyfelagtige<br />
waarnemings gebaseer is. Tog is kommentators dit eens dat<br />
hier die groepe op sigwaarde vinnig groei.<br />
10 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Belangrike tendense<br />
Uit bogenoemde gegewens kan verskeie belangrike tendense afgelei<br />
word. Hoewel die Suid-Afrikaanse samelewing nie noodwendig besig om<br />
is om te verwêreldlik nie, is die aard van die Suid-Afrikaanse Christendom<br />
besig om te verander. In blanke kringe is institusionele godsdiens besig<br />
om te taan. Aanbidding word meer informeel, individueel en persoonlik<br />
van aard. Kleingroepe, huiskerke, selkerke en studiegroepe kompeteer<br />
toe ne mend met kerklike denominasies. Kerklike vergaderings en predikante<br />
se standpunte dra minder gesag, terwyl godsdienstige ervaring ’n<br />
groter klem as godsdienstige lerings geniet.<br />
<strong>Die</strong> fi losoof Charles Taylor toon tereg aan dat ons toenemend in ’n<br />
tyd van outensiteit begin leef. Met outensiteit bedoel hy dat egtheid van<br />
godsdienstige uitlewing vir mense belangriker word as dit wat jy leer of<br />
sê. <strong>Die</strong> swart gemeenskap toon oor die algemeen min belangstelling<br />
in die hoofstroom-Christendom. Swart Christene vind toenemend<br />
’n tuiste in onafhanklike Afrikakerke wat Pentakostalistiese gebruike<br />
soos genesing, die uitjaag van duiwels ensovoorts, met tradisionele<br />
Afrika-godsdienstige gebruike verbind. ’n Nuwe verinheemse vorm van<br />
Christendom is besig om in Suid-Afrika wortel te skiet.<br />
Derdens word die kontemporêre Suid-Afrikaanse Christendom gekenmerk<br />
deur die ontwikkeling van ’n groter verskeidenheid godsdienste.<br />
Dit word in die ontstaan van ’n uiteenlopendheid van Christelike groepe,<br />
gods dienstige uitinge en praktyke weerspieël. Groter verskeidenheid<br />
lei tot kompetisie tussen Christelike groepe wat weer aanleiding gee<br />
tot die kommersialisering van die Christelike godsdiens. <strong>Die</strong> ontstaan<br />
Brandpunt<br />
van ’n groter verskeidenheid<br />
gods dienste het in lande soos<br />
Bra silië en Amerika tot groot<br />
godsdienstige groei gelei, omdat<br />
meer mense se godsdienstige<br />
be hoeftes aangespreek word. <strong>Die</strong><br />
vraag is egter: Wat is die prys?<br />
Slotopmerkings<br />
<strong>Die</strong> bedoeling van hierdie artikel<br />
is bloot om enkele harde feite<br />
op die tafel te sit, nie om aan te<br />
toon hoe die kerk haarself binne<br />
die nuwe konteks moet posi<br />
sioneer nie. Dit is duidelik dat<br />
die godsdienstige landskap in<br />
Suid-Afrika besig is om te verander.<br />
Hierdie veranderende milieu<br />
bring uitdagings, maar ook<br />
groot geleenthede. Indien die<br />
Gereformeerde Kerke ’n suk sesvolle<br />
omkeerstrategie wil ont wikkel,<br />
sal die nuwe gods dienstige<br />
ter rein terdeë in berekening gebring<br />
moet word. DK<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 11
Fokusartikel<br />
“Oor die tyd en<br />
omstandigheid wanneer<br />
hierdie dinge sal gebeur, is<br />
dit nie nodig om aan julle<br />
te skrywe nie, broers. Julle<br />
weet self maar al te goed<br />
dat die dag van die Here<br />
onverwags kom soos ’n dief<br />
in die nag. Wanneer die<br />
mense sê: ‘Alles is rusti g en<br />
veilig’, sal die ondergang<br />
hulle skielik oorval soos<br />
geboortepyne ’n swanger<br />
vrou, en niemand sal<br />
ontkom nie. Maar, broers,<br />
julle leef nie in die duisternis<br />
nie; dié dag sal julle nie<br />
soos ’n dief oorval nie. Julle<br />
is tog almal mense van die<br />
lig, mense van die dag; ons<br />
is nie van die nag of die<br />
duisternis nie. Laat ons dan<br />
nie slaap soos die ander<br />
nie, maar laat ons wakker<br />
bly en nugter wees. Dié wat<br />
slaap, is van die nag; en dié<br />
wat hulle dronk drink, is<br />
van die nag. Maar ons wat<br />
van die dag is, moet nugter<br />
wees; ons moet geloof en<br />
liefde as borsharnas dra en<br />
die hoop op verlossing as<br />
helm. God het ons tog nie<br />
bestem om gestraf te word<br />
nie, maar om deur ons Here<br />
Jesus Christus verlos te<br />
word. Hy het ter wille van<br />
ons gesterwe, sodat ons,<br />
of ons by sy koms nog lewe<br />
of reeds dood is, saam met<br />
Hom kan lewe. Praat mekaar<br />
moed in en versterk mekaar<br />
dan met hierdie woorde,<br />
soos julle trouens reeds<br />
doen.”<br />
1 TESSALONISENSE<br />
5:1-11<br />
Ds. CB (Christo) Swanepoel (Lyttelton)<br />
Christus se we<br />
<strong>Die</strong> mens soek na hoop<br />
God het die mens met die ewigheid in sy hart geskape. Binne<br />
die mens leef daar ’n soeke, ’n hoop op die toekoms. In die<br />
hart van die nuwe mens is hierdie soekende hoop ’n uitsien wat<br />
opgewonde bid: Maranata!<br />
As beeld van God berus geen gelowige in die tydelike nie. Daar is<br />
iets wat hom trek wat anderkant die teenswoordige lê. Alhoewel ons<br />
hierdie verborgenheid nie moet oorbeklemtoon nie, moet ons steeds<br />
weet dat God se beloftes ons in die geloof na die dinge daarbo laat<br />
uitreik.<br />
<strong>Die</strong> wêreld is onseker<br />
<strong>Die</strong> vraag bestaan egter of daar werklik redelikheid, sekerheid bestaan<br />
oor die wederkoms van Christus? Is dit maar ’n bruidsverwagting wat<br />
deur die wêreld as spekulasie afgemaak word? Is dit nie ’n illusie van<br />
die gees van die mens wat ’n ontsnappingsroete uit ’n spanningsvolle<br />
wêreld soek nie?<br />
<strong>Die</strong> kerk leef in ’n wêreld wat uiteenlopende toekomsverwagtings<br />
het. Aan die een kant is daar die teorie dat hierdie wêreld tot ’n<br />
katastrofi ese einde sal kom. Alles sal in duie stort, óf deur verbranding<br />
óf deur verstywing. Verbranding sou dan plaasvind wanneer die son<br />
langer as die aarde sal bestaan. Verstywing is die term wat gebruik<br />
word om ’n toestand te beskrywe waar die aarde langer as die son sal<br />
bestaan.<br />
<strong>Die</strong> teenoorstaande teorie van hierdie pessimisme is ’n optimistiese<br />
teorie van ontwikkeling en vooruitgang wat tot ’n paradys op aarde sal<br />
vorder. Tussen hierdie uiterstes is daar baie aanverwante beskouings<br />
oor die bestemming van die skepping. By feitlik al hierdie teorieë word<br />
daar geen steun gevind vir die geloof aan die wederkoms van Christus<br />
nie.<br />
Tog hunker die mens met sy hele wese na sekerheid. Daar is wel nie-<br />
Christelike godsdienste wat verwagtings ten opsigte van die toekoms<br />
koester. Hulle glo ook aan ’n eindtyd waarin geluk sal heers. Paulus<br />
skryf in Romeine 2:14-16 dat ’n sedelike regsgevoel selfs die heiden<br />
ingeskape is.<br />
Dis dus redelik en sedelik om te verwag dat Christus weer sal kom,<br />
anders sal alles ydel en tevergeefs wees. Geen mens met ’n ingeskape<br />
regsgevoel kan hom versoen met ’n idee dat die wêreld se toestand<br />
12 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
derkoms is ’n sekerheid!<br />
van agteruitgang maar moet voortduur tot aan die<br />
oneindige nie.<br />
<strong>Die</strong> kerk se antwoord<br />
<strong>Die</strong> kerk grond egter nie haar toekomsverwagtinge<br />
en hoop op ’n sedelike regsgevoel buitekant die<br />
Christelike erf nie. <strong>Die</strong> kenbron van ons geloofswaarhede<br />
is die Woord van God. Selfs in die Ou Testa<br />
ment is daar reeds fl itse van die wederkoms. <strong>Die</strong><br />
Psalms sing al van die komende koning. Daar is wel<br />
nie ’n skerp onderskeiding van sy eerste koms in<br />
die vlees nie. <strong>Die</strong> eerste koms en die tweede koms<br />
word op een lyn gesien. Daniël (7:9-14) en Sagaria<br />
(12:10 en 13:6) spreek reeds baie duideliker van die<br />
Messias wat op die wolke kom. Ja, die Jode wat Hom<br />
deurboor het, sal sien wanneer Hy weer kom.<br />
<strong>Die</strong> Nuwe Testament se getuienis aangaande die<br />
wederkoms is veel meer gerig en omvattend. Christus<br />
getuig self hiervan. In Matteus 24 handel Hy oor<br />
die tekens wat sy koms vooraf sal gaan. Ook die<br />
apos tels leer hiervan. Paulus (1 Tess. 4:16) en Petrus<br />
(2 Pet. 2:3) gee meer detail, wat sekerheid aan die<br />
eerste gemeentes bied. Daar word selfs daarop gewys<br />
dat daar spotters sal wees wat die belofte van<br />
die wederkoms as belaglik sal afmaak. <strong>Die</strong> siener op<br />
Patmos stel dit as ’n feit dat hy die wederkoms gesien<br />
het. Johannes eggo ook Sagaria se woorde dat hulle<br />
wat Hom deursteek het, dan weer sal sien (Openb.<br />
1:7).<br />
<strong>Die</strong> engele getuig ook van hierdie koms. By Jesus<br />
se hemelvaart verduidelik hulle aan die mense wat<br />
Jesus agterna staar dat Hy net so sal kom soos hulle<br />
Hom sien wegvaar het (Hand. 1:11).<br />
Christene moet die boodskap uitdra<br />
Christene wat in afwagting op die wederkoms<br />
lewe, is een van die sterkste getuienisse dat Jesus<br />
weer kom. <strong>Die</strong> sekerheid hiervan lê dus in ’n onwankelbare<br />
geloof dat God, wat deur die eeue al sy beloftes<br />
gestand gedoen het, beslis ook sy laaste be-<br />
Fokusartikel<br />
lofte gestand sal doen. Daar is geen rede om te<br />
twy fel nie. Dit hoor ons duidelik in Paulus se woorde<br />
(1 Tess. 5:11) dat die waarheid van die wederkoms<br />
van Christus so vas staan dat mense mekaar daardeur<br />
moet versterk, deur mekaar moed in te praat.<br />
<strong>Die</strong> kerk van Christus is die kerk van die toekoms,<br />
daarom bely ons dat ons glo aan die toekomstige<br />
eeu. Dit is ons roeping om die ware toekoms aan die<br />
wêreld te verkondig sodat die hede vanuit die toekoms<br />
gelewe kan word. So, dat die mensdom dit kan<br />
najaag, kan antisipeer en daarna kan gryp (Fil. 3:12)<br />
met ’n sekerheid wat aan jou aardse lewe sin gee.<br />
Jesus is die Een wat alles in heerlikheid sal voltooi en<br />
voleindig.<br />
<strong>Die</strong> boodskap van die wederkoms is die goddelike<br />
waarborg vir die toekoms en die ewige lewe. DK<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 13
Fokusartikel<br />
Wag geduldig op Jesus<br />
se terugkeer!<br />
Ons Here Jesus Christus kom weer! Ons weet dit.<br />
In die tyd waarin die Nuwe Testament geskryf is, het die gelowiges<br />
mekaar dikwels bemoedig met die Aramese woord: “Maranata” (Kom,<br />
Here). Dit is ’n uitdrukking wat ook dikwels by die viering van Nagmaal<br />
in die vroeë gemeentes gebruik is. Hierdie uitdrukking kom net een keer<br />
in die Nuwe Testament voor (1 Kor. 16:22) en dan as waarskuwing oor<br />
die oordeel van die Here. Verwysings daarna (of vertalings daarvan) kom<br />
meer dikwels voor: dit is as gebed van afwagting gebruik: “Kom, Here!”<br />
(kyk Openb. 22:20); en ook as blote herinnering: “Onthou, ons Here<br />
kom!” (kyk Fil. 4:5b).<br />
Daar is nog ander soortgelyke aanduidings in die Nuwe Testament oor<br />
hoe die vroeë gelowiges oor die wederkoms van ons Here Jesus Christus<br />
gedink het. Een ding is hieruit baie duidelik: daar was ’n duidelike en<br />
lewende afwagting op die wederkoms van ons Here in die vroeë kerk!<br />
Geduld wat so baie kan dra ...<br />
Hierdie entoesiastiese en byna oorverhitte afwagting op die wederkoms<br />
van ons Here, was een van die redes waarom Jakobus hieroor in sy<br />
brief geskryf het. Ons moet onthou dat hy die brief skryf aan gelowiges<br />
wat oor die wêreld versprei is (Jak. 1:1). Sy bekommernis was dat die<br />
gelowiges sal swig onder die versoeking om die geloof te los en in die<br />
aanbidding van hulle ou gode sal terugval.<br />
“Wag dan geduldig, broers, totdat die Here kom. Let op hoe<br />
die boer wag vir die kosbare oes wat die land oplewer. Hy<br />
wag geduldig daarvoor totdat dit die vroeë en die laat reëns<br />
gekry het. Julle moet ook geduldig wag en moed hou, want<br />
dit is nie meer lank nie, dan kom die Here. Moenie oor<br />
mekaar kla nie, broers, sodat julle nie veroordeel word nie.<br />
<strong>Die</strong> Regter staan al voor die deur. Broers, neem die profete<br />
wat in die Naam van die Here gepraat het, as voorbeelde<br />
van lyding en geduld. Ons noem hulle geseënd omdat hulle<br />
volhard het. Julle het gehoor van die volharding van Job en<br />
julle het gesien waarop die Here dit laat uitloop het. <strong>Die</strong><br />
Here is immers ryk aan barmharti gheid en ontf erming.”<br />
JAKOBUS 5:7-11<br />
Ds. GC (Awie) Verhoef (Wierdapark)<br />
Hy skryf die brief om gelowiges<br />
raad te gee om vanuit die geloof<br />
op verskillende situasies in hulle<br />
lewe te reageer. Hy wil eintlik sê:<br />
Laat geloof jou gedrag bepaal!<br />
(Jak. 1:3 en 4). Mens groei in<br />
jou geloof wanneer jy in elke<br />
om stan digheid bewustelik die<br />
keu se maak om vanuit jou verhou<br />
ding met die Here op jou<br />
om standighede te reageer. <strong>Die</strong><br />
res van die Jakobusbrief is ’n toepassing<br />
van hierdie beginsel op<br />
verskillende situasies: hoe jy in die<br />
geloof moet lewe as jy ryk of arm<br />
is; hoe jy in geloof met die Woord<br />
van God moet omgaan; hoe jy in<br />
geloof jou tong moet beheers ...<br />
tot hier in Jakobus 5:7-11 oor hoe<br />
jy in geloof oor die wederkoms<br />
van ons Here moet reageer en<br />
dink.<br />
<strong>Die</strong> eerste woord wat Jakobus<br />
daaroor sê, is: Wag dan geduldig<br />
totdat die Here kom! (vs 7). Hy<br />
verduidelik dit met die beeld van<br />
’n boer wat wag totdat die land<br />
sy kosbare oes lewer. Dit is in die<br />
hande van die Here wat die vroeë<br />
en die laat reëns sal gee (Joël<br />
2:23). Dit gaan die boer niks help<br />
om ongeduldig te wees nie. Dit<br />
gaan geen verskil maak aan die<br />
reën wat sal kom op die tyd wat<br />
die Here daarvoor bepaal het nie.<br />
Wanneer die saad met die eerste<br />
reëns in is, gaan dit steeds nie help<br />
dat die boer ongeduldig is nie,<br />
want die laat reën moet ook nog<br />
kom om ’n goeie oes te verseker.<br />
14 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Swaar tye of beproewings,<br />
waarna Jakobus in Jakobus 5:1-6<br />
verwys, sal die gelowiges in die<br />
ver soeking stel om ongeduldig te<br />
raak omdat die Here nie dadelik<br />
kom nie. <strong>Die</strong> waarde van die laat<br />
reëns om ’n goeie oes te verseker,<br />
laat die boer geduldig daarop<br />
wag. So moet die gelowiges ook<br />
geduldig wag op die Here wat wil<br />
verseker dat sy oes inkom voordat<br />
Hy weer kom.<br />
Waar kom geduld vandaan?<br />
Nou is dit so dat ons mense<br />
maar redelik ongeduldig is. <strong>Die</strong><br />
feit dat ons in ’n kits-generasie<br />
leef, maak dit ook nie makliker<br />
nie. Dit is nie natuurlik vir ons om<br />
geduldig te wees en geduldig te<br />
wag nie!<br />
Hierdie geduld wat ons aan<br />
die dag moet lê, kom vanuit ons<br />
verhouding met die Here. Wanneer<br />
ons God ken, sal ons geduldig kan<br />
volhard (kyk Kol. 1:10 en 11, en<br />
lees dit ook in ander vertalings).<br />
God openbaar Hom immers aan<br />
ons as ’n geduldige God (Eks.<br />
34:6). <strong>Die</strong> geduld van God word<br />
al duideliker wanneer ons in 1<br />
Timoteus 1:16 lees dat Paulus in<br />
dankbaarheid oor die genade<br />
van God in Christus Jesus jubel.<br />
Ons Here Jesus Christus het ook<br />
aan ons, verloste sondaarmense,<br />
al sy verdraagsaamheid (geduld)<br />
betoon, sodat ons deur ons lewe<br />
’n voorbeeld vir ander kan wees.<br />
<strong>Die</strong> goedheid en genade van<br />
God eindig nie daar nie. ’n Faset<br />
van die vrug van die Heilige Gees<br />
is dat Hy saam met die liefde,<br />
vrede, vreugde, vriendelikheid,<br />
goed hartigheid, getrouheid, nede<br />
rig heid en selfbeheersing ook<br />
nog geduld in my bewerk (Gal.<br />
Fokusartikel<br />
5:22-23). Omdat ek God ken en onthou dat Hy met my ook baie geduld<br />
gebruik, is dit vir my moontlik om geduldig te wees en God met sy<br />
tydsberekening te vertrou!<br />
Tog kom die Here gou!<br />
Om ons in ons geduldige afwagting nie moedeloos te maak nie,<br />
staan daar in Jakobus 5:8: “Julle moet ook geduldig wag en moed hou,<br />
want dit is nie meer lank nie, dan kom die Here.” <strong>Die</strong> geduld wat ons aan<br />
die dag moet lê, beteken nie dat ons nou maar kan dink en leef asof die<br />
wederkoms eers eendag gaan gebeur nie! Ons Here Jesus Christus het<br />
self gesê dat ons moet wees soos ’n slaaf wat vir sy eienaar wag tot Hy<br />
terugkom, sodat ons dadelik die deur vir Hom kan oopmaak (Luk. 12:36).<br />
Geduldig wag beteken nie dat ons moed verloor en ophou om te volhard<br />
nie! <strong>Die</strong> Here, as Regter, kom gou (Jak. 5:9). Hy kom om jou saak te<br />
bereg. Dit kan jy getroos wéét! Wanneer daar onreg teenoor jou gedoen<br />
word, is hierdie wete ’n groot bemoediging.<br />
Bemoedig deur ander gelowiges<br />
Om ons verder te bemoedig om in geduld te wag op die Here, noem<br />
Jakobus die voorbeeld van ander gelowiges. Hy praat van die profete<br />
wat groot geduld aan die dag gelê het en geseën is. Hy noem ook Job<br />
wat soveel seëninge deur sy volharding ontvang het. <strong>Die</strong> Here gee ook<br />
vandag gelowiges wat saam met ons op die pad is om ons hierin te<br />
versterk en te bemoedig. Dis die pad van geduldig wag, vertrou op die<br />
Here. Dis die pad van seëninge wat die Here ook vir ons sal skenk.<br />
Wat nou?<br />
Nou is die vraag: Wat maak ek met hierdie wete? Watter effek het dit<br />
en moet dit op my lewe hê? Dit kom daarop neer dat ek moet doen wat<br />
die boer doen tussen die vroeë en die laat reëns!<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Ek moet die radikale sprong maak deur te begin dink in terme van<br />
tyd as God se tyd. Dan sal ek geduldig op sy koms kan wag, maar<br />
ook elke geleentheid intussen kan raaksien en gebruik juis omdat dit<br />
sy tyd is.<br />
Dit beteken dat ek vandag – elke dag – moet leef asof die Here nou<br />
gaan kom en doen wat my hand vind om te doen, met die rustigheid<br />
dat die tyd in God se hande is.<br />
Ek leef rustig (geduldig) met hoop – ’n afwagting op wat vir my<br />
voorlê.<br />
Ek dink ook dat dit my leer om met geduld en liefde saam met ander<br />
se foute te leef sonder om geduld te gebruik as verskoning om dit<br />
mis te kyk.<br />
Ek kan almal rondom my versterk en bemoedig deur my: “Halleluja!”<br />
en: “Amen!” aan te vul met: “Maranata – die Here kom!” DK<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 15
Fokusartikel<br />
Wag wakend op<br />
Jesus<br />
<strong>Die</strong> inbreker<br />
Vandat hulle laas by sy huis ingebreek en van sy kosbare<br />
besittings gesteel het, slaap Koos maar lig – sy<br />
pistool onder die kussing en sy knuppel langs die<br />
bed. Hy is nou gereed vir enige gebeure en sal nie weer<br />
toelaat dat hy in die nag oorval word nie. Dit is die bedekte<br />
voordeel van die hoë misdaadsyfer in ons land: Mense is<br />
nogal waaksaam en gereed om die aanslae af te weer.<br />
<strong>Die</strong> Here Jesus waarsku juis in Matteus 24:42-44 dat<br />
ons elke dag gereed moet wees, soos iemand “wat wag<br />
gehou het en nie toegelaat het dat daar in sy huis ingebreek<br />
word nie”. <strong>Die</strong> tema van hierdie paar verse van Jesus se<br />
profetiese boodskap is: Wees waaksaam (Matt. 24:42).<br />
Wakker<br />
<strong>Die</strong> oorspronklike woord vir waak of waghou, beteken<br />
“om die slaap weg te jaag”. As ’n mens slaap, kom jy nie<br />
agter wat om jou heen gebeur nie. Daarom loop die diewe<br />
in die nag om kwaad te doen. Hulle hoop jy is vas aan die<br />
slaap.<br />
Jesus is egter nie ’n misdadiger of dief nie, maar sal wel<br />
op die tyd kom wanneer die meeste mense dit nie gaan<br />
verwag nie. Hy sal die wêreld dus onverhoeds betrap. Hy<br />
sal baie aan die slaap vang. Dit is beter om die slaap weg<br />
te jaag. Bly wakker. Waak.<br />
Insluimer<br />
As jy wil waak, mag jy nie insluimer nie. Om so geriefl ik<br />
moontlik te raak en die lewe te gemaklik te neem, laat<br />
mense vaak raak en insluimer. Niks is dan dringend nie en<br />
uitstel is maklik: Ek sal my later bekeer en die belangrike<br />
dinge môre doen. Dis die manier om stadig maar seker in<br />
te sluimer tot jy skielik aan die slaap gevang word.<br />
Dit is die tye wanneer ons vergeet van die Bybel en die<br />
gebede verwaarloos. Dit gebeur dan dat omstandighede<br />
Ds. Maarten van Helden (Centurion)<br />
Al lyk elke dag maar<br />
net soos die vorige,<br />
behoort ons<br />
vandag nog meer<br />
gereed wees<br />
vir die<br />
wederkoms van ons<br />
Here!<br />
16 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
vir ons te veel raak en verhoudings vertroebel.<br />
<strong>Die</strong> enigste wat tel, is of jy jou sin kry en jou<br />
lewe geniet. Dit maak mense sorgeloos en laat<br />
die deur oop vir allerlei valse leringe om in<br />
jou hart te kom. Jy vergeet van jou geestelike<br />
vriende en jy kom minder in die kerk. Jy fuif<br />
tot laataand en as jy dan tog Sondag kerk toe<br />
gaan, sit jy en slaap.<br />
In Matteus 24:40 en 41 leer Jesus ons dat dit<br />
selfs kan gebeur as jy wakker en aan die werk is.<br />
Jy raak só besig met jou werk en met die maak<br />
van geld en rykdom dat jy maklik onverhoeds<br />
met die koms van Jesus betrap word. As alles<br />
om jouself draai en jy net ingestel is op jou<br />
eie geluk, verloor jy die fokus op die koms van<br />
Jesus Christus.<br />
Jaag die slaap weg<br />
<strong>Die</strong> metode van die bose is om ons stadig<br />
aan die slaap te sus. <strong>Die</strong> opdrag van Jesus is<br />
egter om die slaap weg te jaag. Hiermee word<br />
nie bedoel dat ’n mens letterlik nie mag slaap<br />
nie. Genoeg goeie slaap is immers gesond.<br />
Moegheid is juis een van die maniere van die<br />
bose om ons waaksaamheid te laat afneem.<br />
Om “waaksaam” te bly (Matt. 24:42), beteken<br />
eerder dat ons toegerus word met die nodige<br />
krag om die aanslag van die bose af te<br />
weer. So maak ons gereed vir die koms van die<br />
Here Jesus. Hy kom immers as ons Koning en<br />
wil sien dat ons besig is met die regte dinge in<br />
sy diens.<br />
Om dus geestelik gereed te wees vir sy<br />
koms, het ons die Heilige Gees nodig. Bid elke<br />
dag vir die kragtige werking van die Heilige<br />
Gees in jou. Dit is die Gees van God wat jou<br />
ver sterk en wakker maak om die aanslae van<br />
die bose raak te sien en af te weer.<br />
In antwoord op jou eerlike gebed sal die<br />
Heilige Gees jou die krag gee om geestelik te<br />
groei. So kom daar meer onderskeidingsvermoë<br />
waarmee jy kan besluit wat goed of sleg, en reg<br />
of verkeerd is. Dit gee jou egter ook die krag<br />
om keuses te maak om jou met die goeie besig<br />
te hou. Dit gee jou krag om jou te verweer teen<br />
groepsdruk en versoekings wat op jou pad<br />
kom.<br />
Om nie geestelik afgestomp te raak en in<br />
te sluimer nie, is dit nodig dat jy die Bybel ken.<br />
Nog meer: jy moet verstaan wat jy lees. Studie<br />
van die Woord van God is ’n onmisbare deel<br />
van wakkerbly! Studie alleen in jou binnekamer,<br />
maar ook studie saam met ander. Gaan kerk toe<br />
en laat jou met die Woord en die sakramente<br />
van die doop en nagmaal bedien. Deur deel te<br />
wees van die gemeente se aksies en kleingroepe<br />
waar die Skrif bestudeer word, kry jy hulp van<br />
ander om nie in te sluimer nie. So hou ons<br />
mekaar wakker.<br />
Volharding<br />
Goeie keuses en ’n leefstyl naby die Here<br />
en sy kerk is baie belangrik. Tog is volharding<br />
daarmee nog belangriker. Daar moet end-uit<br />
volgehou word. Totdat Hy kom! Staan elke dag<br />
weer op en word wakker uit jou slaap en dink<br />
daaraan: Jesus is op pad! Is ek wakker of nog<br />
aan die slaap?<br />
“Word wakker, jy wat slaap, en staan op uit die<br />
dood; en Christus sal jou lewe verlig.” DK<br />
“Bly dus waaksaam, omdat<br />
julle nie weet watt er dag<br />
julle Here kom nie.”<br />
MATTEUS 24:42<br />
Fokusartikel<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 17
Fokusartikel<br />
Wag worstelende op<br />
Jesus se terugkeer!<br />
tot die einde volhard, sal gered word.”<br />
Na aanleiding van hierdie woorde van<br />
“Wie<br />
Jesus Christus, is die tema van hierdie<br />
artikel: Wag worstelende op Jesus se terugkeer.<br />
Daarmee verstaan ons dat Jesus gaan terugkom<br />
en dat ons saam met Hom gaan verskyn en in sy<br />
heerlikheid sal deel (Kol. 3:4). Ons sal saam met Hom<br />
as oorwinnaars uit die aardse stryd tree. Maar totdat<br />
Jesus gaan verskyn, sal die gelowiges gedurig ag gee<br />
op Jesus se oproep om te volhard.<br />
Matteus 24 en 25 is profesie<br />
Matteus 24:13, waarin Jesus se oproep voorkom<br />
om te volhard tot die einde, is deel van Jesus se<br />
profesie wat handel oor die einde van alle dinge.<br />
Om dat Matteus 24 en 25 profesie bevat, beskryf dit<br />
gebeure in die tyd van die dissipels, maar ook gebeure<br />
wat ver in die toekoms lê. So dui die vernietiging<br />
van Jerusalem (Matt. 24:2) op God se oordeel oor<br />
die vervalle Joodse erediens en ook op God se<br />
oordeel wat sal plaasvind as Jesus weer liggaamlik in<br />
heerlikheid gaan verskyn (Matt. 24:3).<br />
<strong>Die</strong> tyd van Jesus se terugkeer is onbekend (Matt.<br />
24:36) en Jesus vertel die gebeure wat plaasvind voor<br />
sy terugkeer só dat ’n mens nie datums daaraan kan<br />
koppel nie. Gelowiges verstaan Matteus 24 en 25 dus<br />
só dat dit gebeure beskryf wat sal plaasvind vanaf<br />
die tyd wat Jesus opgevaar het in die hemel totdat<br />
Hy weer sal terugkeer. Hierdie twee hoofstukke se<br />
bedoeling is om Christene waaksaam te laat leef deur<br />
voortdurend te let op gebeure in die kerk, ons land<br />
en in die hele wêreld, nie verskrik te word nie (Matt.<br />
24:6) en tot die einde te volhard.<br />
Verstaan Matteus 24 reg, anders word jy verskrik<br />
Vanaf Matteus 24:4-13 kry ons ’n beskrywing van<br />
gebeure wat met Openbaring 6 ooreenstem. Dit help<br />
Ds. JH (Hans) Grobler (Louis Trichardt)<br />
’n gelowige om hierdie gebeure teen die agtergrond<br />
van die boek Eksodus in die Ou Testament te verstaan.<br />
Dikwels hoor mens dat die gebeure wat hier beskryf<br />
word, gelowiges bang maak. As ’n mens daaraan<br />
dink dat die oordele van God in die tien plae<br />
bedoel was om sy volk te verlos, kry ’n gelowige<br />
’n ander perspektief op die gebeure. Dan verstaan<br />
mens dat hierdie gebeure deel is van Christus se verlossingswerk<br />
wat sy eiendom heenlei na die nuwe<br />
wêreld wat reeds met Jesus se koms begin het.<br />
<strong>Die</strong> profesie van Matteus 24 wys op ontstellende<br />
gebeure in die kerk en wêreld<br />
Dit val ’n mens op dat die gebeure waarvan<br />
Jesus hier profeteer, op ’n groot skaal gebeur. Jesus<br />
sê: “Baie sal onder my Naam kom en sê: Ek is die<br />
Christus en hulle sal baie mislei”(vs. 5). “Julle sal deur<br />
al die nasies gehaat word omdat julle my Naam bely”<br />
(vs. 9.) “In daardie tyd sal baie mense van die geloof<br />
afvallig word ...” (vs. 10). “Daar sal baie vals profete<br />
kom en hulle sal baie mense mislei” (vs. 11). “Omdat<br />
die minagting van die wet van God sal toeneem, sal<br />
die liefde by baie verkoel” (vs.12).<br />
Dit lyk dus ook na ’n intense tyd van baie druk<br />
en spanning en kritiese keuses wat gemaak word<br />
vir die Here Jesus of teen Hom. Al die nasies sal die<br />
volgelinge van Jesus haat, omdat ons sy Naam bely<br />
(vs. 9.) Nie net sal daar konfl ik wees in die wêreld nie,<br />
maar selfs gelowiges sal onderling verdeeld raak en<br />
mekaar verraai en mekaar haat (vs. 7, 10). <strong>Die</strong> minagting<br />
vir die wet van God sal styg en die liefde van<br />
baie sal vriespunt bereik (vs. 12).<br />
Hierdie geboortepyne sal egter nie net op groot<br />
skaal plaasvind nie, maar ook sal die Here se verlossingswerk<br />
oor die hele aarde sigbaar word, want Jesus<br />
18 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
sê: “En hierdie evangelie van die<br />
koninkryk sal in die hele wêreld<br />
ver kondig word, sodat al die nasies<br />
die getuienis kan hoor. Eers<br />
dan sal die einde kom” (vs. 14).<br />
Juis in die verkondiging van<br />
die beloftes van die evangelie en<br />
die geloof daarin, lê die gelowige<br />
se groot sekerheid dat hy/sy tot<br />
die einde sal volhard. Matteus<br />
24:13 lê die klem egter daarop<br />
dat dit die gelowige self is wat<br />
volhard en sal volhard as vrug van<br />
God se werk in ons. Lukas (21:16)<br />
druk dit nog sterker uit as hy sê:<br />
“Deur julle volharding moet julle<br />
julself red.”<br />
Israel se voorbeeld dien as<br />
waar sku wing<br />
<strong>Die</strong> aanmoediging om te volhard,<br />
is baie belangrik teen die<br />
agtergrond van wat met Israel<br />
gebeur toe hulle deur die Here uit<br />
Egipte verlos is. Daar was baie lede<br />
van God se volk wat die begin van<br />
die verlossing ervaar het, maar<br />
nie die voltooing daarvan in die<br />
land Kanaän ondervind het nie.<br />
Dink maar hier aan Judas vers<br />
5 wat sê dat, hoewel die Here<br />
eenmaal sy volk uit Egipte verlos<br />
het, Hy tog daarna die wat nie<br />
geglo het nie, laat omkom het.<br />
Ook die Hebreërpreek wat sê:<br />
“Ons behou deel aan Christus as<br />
ons end-uit volhard in die vertroue<br />
waarmee ons begin het”<br />
(Heb. 3:14). Iemand skryf die<br />
egt heid van jou geloof word nie<br />
deur die intensiteit van die begin<br />
daarvan bepaal nie, maar of jy tot<br />
die einde bly glo.<br />
Wat volharding nie is nie<br />
Wyle prof. Christi Coetzee<br />
sê in sy studie oor Openbaring<br />
(Hand leiding by die NT, Band 6,<br />
1190:266): “Volhard is nie om<br />
soos ’n donkie gedwonge en kop<br />
omlaag maar net voort te strompel<br />
nie.”<br />
Totius skryf ook in ’n preek<br />
oor Openbaring 13:1-10 wat volharding<br />
(lydsaamheid) nie is nie.<br />
Hy sê om te verstaan wat volharding<br />
(lydsaamheid) nie is nie,<br />
moet jy na die rivier afgaan en<br />
na die rotse in die middel van die<br />
stroom kyk. Hy staan so stewig<br />
vas op sy fondament. <strong>Die</strong> rots,<br />
sê Totius is ’n uitbeelding van<br />
standvastigheid en niks meer<br />
nie. Dit is wat volharding (lydsaamheid)<br />
nie is nie. ’n Ander<br />
skrywer vergelyk weer volharding<br />
met die pilare van ’n brug wat in<br />
die sterk rivierstroom staan en<br />
on beweeglik vasstaan. Ook dié<br />
beeld is nie voldoende nie.<br />
Hoe is volharding dan wel?<br />
<strong>Die</strong> woord volharding het ’n<br />
aktiewe en ’n passiewe kant. Aktief<br />
beteken om te volhard om<br />
moe dig en met blydskap vol te<br />
hou om te glo in Jesus Christus<br />
(En gels: persevere). Passief beteken<br />
volharding om geduldig uit te<br />
hou (Engels: endure) in moeilike<br />
omstandighede. Totius sê as jy<br />
wil sien wat volharding is, moet<br />
“Maar wie tot die einde volhard, sal<br />
gered word.”<br />
MATTEUS 24<br />
Fokusartikel<br />
jy mooi kyk na die biesie wat aan<br />
die kant van die stroom staan met<br />
die water wat om hom heen rys<br />
en swel. As die watervlak styg,<br />
dan buig die biesie, want die<br />
waterstroom is swaar, maar die<br />
biesie staan. Met elke golfslag<br />
buig die biesie af en op. <strong>Die</strong> biesie<br />
hou uit totdat die rivier weer sak<br />
en dan juig die biesie weer in die<br />
sonskyn en is hy weer vry.<br />
Sommige geloofsleiers in die<br />
ge skiedenis mag dalk mense gewees<br />
het wat soos rotse in die<br />
sterk stroom kon staan, maar nie<br />
almal van ons is so nie. Meeste<br />
van ons voel soos die biesie wat<br />
dun en swak lyk en voel, maar as<br />
die krag van die Here in ons woon<br />
en werk, dan buig ons onder die<br />
gewig en die las van die swaarkry.<br />
Dan kom egter ook weer die tyd<br />
van sonskyn waarin ons vry-uit<br />
in die Here met die woorde van<br />
Psalm 42:5 (1936-beryming) jubel.<br />
Daarom sê prof. Christi Coetzee<br />
om te volhard, is om hoopvol jou<br />
oë op Jesus Christus gerig te hou.<br />
’n Ander skrywer (JP Versteeg)<br />
skryf dat in die Bybel jy nie die<br />
woorde volharding en berusting<br />
bymekaar kry nie. Nee, jy kry volharding<br />
en blydskap bymekaar<br />
(Kol. 1:11).<br />
Totius sê dan volharding<br />
(lyd saamheid) is “die uithou op<br />
grond van die innerlike oor winningsgevoel<br />
dat oor alle vyandige<br />
magte getriomfeer sal<br />
word” (Versamelde Werke deel 2,<br />
1960:254). DK<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 19
Vraag<br />
en Antwoord<br />
Prediking vanaf die kansel<br />
Neels Jordaan skryf per e-pos:<br />
In die boek: “Waarom is u lid van die Gereformeerde Kerk?” skryf<br />
ds. LS Kruger dat in die “Ware kerk” die prediking bestaan uit:<br />
“Woordverkondiging wat uiteenval in twee dele: Skrifverklaring<br />
en Skriftoepassing. In Esegiël vind ons die treffende voorbeeld<br />
van hoe ’n ware dienskneg van die HERE moet preek: So sê<br />
die Here HERE! Dit is alles wat ’n preek tot ’n preek maak. <strong>Die</strong><br />
in leiding van ’n preek moet wees: So sê die Here HERE. <strong>Die</strong><br />
inhoud van ’n preek moet wees: So sê die Here HERE. <strong>Die</strong> toepassing<br />
van ’n preek moet wees: So sê die Here HERE. En so<br />
ook die slot van ’n preek” (Hoofstuk 6: <strong>Die</strong> prediking van die<br />
Woord).<br />
Hy skryf verder die prediker is “slegs die mondstuk van God<br />
by sy volk. <strong>Die</strong> bediening van die Woord geskied in opdrag van<br />
Christus en is geen stigtelike toesprakie nie” en ook: “Van ’n Gere<br />
for meerde kansel sal u as preek nie net ’n stigtelike woord<br />
aanhoor nie en sal u nie vergas word op ’n aantal oorspronklike<br />
storietjies nie. <strong>Die</strong> kansel is vir die Gereformeerde die plek vanwaar<br />
hy die Woord van God bring en nie ’n leerstoel in die storiekuns<br />
nie.”<br />
Met dit in gedagte kom die vraag: Waarom dan deesdae,<br />
ook vanaf die Gereformeerde kansel, die volgende maniere van<br />
spreek: “Ek bedien vandag ...” en ook: “ONS lees vandag en ONS<br />
teksvers is ...”? Moet dan nie gehoor word nie: “<strong>Die</strong> Here spreek<br />
tot ons vanuit sy Woord ...”? So dikwels word gehoor: “ONS kyk<br />
na ...” En nog meer: “EK wys julle ...” en erger nog: “EK sê vir<br />
julle” (in Engels: “I’m telling you”); dan ook nog: “’n MENS moet<br />
...” en dan veral by predikers van ander denominasies: “EK sê<br />
vandag vir jou ...” by herhaling, alles in plaas dat gehoor word:<br />
“So sê die Here onse God!”<br />
Is dit reg as daar gehoor word: “ONS behandel vandag met<br />
MEKAAR in die erediens ...” en ook: “ONS kyk vandag saam” en<br />
dan word dit gebruik om aan te dui dat dit erediens is? Is dit reg<br />
as gesê word: “<strong>Die</strong> Here VRA van ons ...” Is die regte woorde nie<br />
eerder: “<strong>Die</strong> Here God se WIL vir ons is ...” nie? By geleentheid<br />
waar ’n preek, gelewer deur een van ons professore van die Teologiese<br />
Skool, oor die radio uitgesaai is, het ook van dié dinge<br />
deurgeskemer! Is dit reg of was ds. LS Kruger dan verkeerd? So<br />
kan verder aangegaan word oor ander dinge soos byvoorbeeld<br />
die ydele gebruik van die Naam van die Here in gebede, ja<br />
ook deur “Dopper”-predikante, ouderlinge en diakens! En ook<br />
hoe die dag van die HERE ontheilig word en hoe dit uitgewys<br />
word (of gebrek daarvan om dit uit te wys) en nog vele dinge!<br />
In Markus 13:37 staan geskryf: En wat Ek vir julle sê, sê Ek vir<br />
almal: Waak!<br />
Nou is die vraag: Dominee, daar op die kansel waar u<br />
die Woord van die HERE bedien, wat word daar gehoor? As<br />
daar van die dinge, hierbo uitgewys, gehoor word, waak u dan<br />
werklik? Word die prediking nie afgewater met sulke sêdinge nie?<br />
Is u nie besig om die Woord, wat die Here God tot sy gemeente<br />
spreek, die gesag te ontneem wat dit moet dra nie? As u sê:<br />
“Ek wys julle” in plaas dat u sê: “<strong>Die</strong> Here onse God sê”, het u<br />
die vrymoedigheid, omdat u deur die genadige werking van God<br />
die Heilige Gees gelei word, om te sê wat die Here HERE tot sy<br />
gemeente wil spreek en dan te spreek SOOS wat Hy self tot sy<br />
gemeente sou spreek? U ervaar mos werklik die leiding van God<br />
die Heilige Gees in u lewe en in die prediking.<br />
Soms word daar sulke ligtelike en oppervlakkige prediking<br />
gehoor, van geen toepassing op wat in die gemeente, in die lewens<br />
van die lidmate, aangaan nie (voel dit soos ’n lesing wat<br />
’n professor vir sy studente voordra). Is u amp dan nog vir u<br />
’n roeping of het dit maar net ’n werk geword? Dit roep weer<br />
die vraag op: Br. Ouderling, waak u oor die dienswerk van die<br />
predikant of laat u maar ter wille van “vrede” dinge so voortgaan?<br />
<strong>Die</strong> dominee is mos ’n geleerde man en hy maak nie foute nie,<br />
of hoe? In ons kerke sien ons sulke slegte vrugte, byvoorbeeld<br />
indi vidualisme, egoïsme, onbetrokkenheid, ongebondenheid,<br />
on ver bondenheid, louheid, doodsheid, respekloosheid en geen<br />
agting vir die Alhoë nie en gevolglik ook nie vir ander nie, ensovoorts.<br />
Groei hierdie dinge nie omdat daar nie hard en duidelik<br />
aangedui word dat dit nie vrugte van die Gees is nie? Of is ons<br />
dalk bang “mense” sal aanstoot neem en dan verlaat nog meer<br />
“mense” die kerk? Indien dit die geval is, verloën ons met die<br />
daad ons Hemelse Vader en is dit duidelik ’n teken van ongeloof<br />
aangesien ons Hom nie op sy Woord neem en nie glo dat Hy ons<br />
nie sal verlaat en nie sal begewe as ons nie links of regs afwyk<br />
van sy insettinge nie. Hou in gedagte sy duidelike opdrag aan sy<br />
profete om dit wat verkeerd, is uit te wys (Eseg. 3), maar is die<br />
profete nie besig om weg te kyk nie?<br />
Aan al ons predikante: Moet asseblief nie aanstoot neem<br />
met die skrywe nie (Heb. 13:22). Steek asseblief die hand in<br />
eie boe sem en ondersoek u dienswerk of dit vir die Here HERE<br />
aan neemlik en welgevallig is? Mag die Hemelse Vader aan u<br />
die genade betoon om werklik sy woorde aan u toe te vertrou<br />
en u die krag en leiding van God die Heilige Gees skenk om<br />
onbevrees te sê wat Hy aan sy gemeentes wil sê! Mag Hy, op<br />
antwoord van u en ons gebede, u dienswerk bevestig by “die<br />
onguns van die tyd”! Mag u die guns ontvang van veelvuldige<br />
vrug op die Woordverkondiging.<br />
Ons Vader, in die Naam van ons Here Jesus Christus vra<br />
ons dit dat u Boodskap suiwer en onbevrees gebring word, dat<br />
nie net gesê word wat U wil sê nie, maar ook soos U dit sou sê<br />
– ter wille van u gemeentes en u Koninkryk. Amen!<br />
Hierdie skrywe is nie ’n persoonlike aanval op enigiemand<br />
20 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
nie, maar wel ’n vermaning en oproep tot daadwerklike Geesvervulde<br />
prediking wat, met die seën van ons Hemelse Vader,<br />
nuwe lewe sal wek! Mag ons Hemelse Vader u seën in u lewe<br />
en u werk!<br />
Prof. Fritz de Wet van die Teologiese Skool<br />
antwoord hierop soos volg:<br />
Ons is dankbaar vir hierdie baie aktuele en goedbedoelde<br />
skrywe van br. Neels Jordaan, en dit bied ’n geleentheid aan<br />
almal wat geroep is om die Woord van die Here te verkondig om<br />
biddende selfondersoek te doen. Dit behoort inderdaad tot die<br />
hart van die gereformeerde belydenis oor die wese van prediking<br />
dat ons glo dat God aan die Woord kom tydens prediking.<br />
<strong>Die</strong> kern van ons geloof rakende prediking word duidelik<br />
ver vat in die woorde van Bullinger soos dit in die Confessio<br />
Helvetica Posterior (1562) geformuleer is: “Praedicatio verbi<br />
Dei est verbum Dei” (<strong>Die</strong> prediking van die Woord van God is<br />
die Woord van God). Iemand wat geroep is om die Woord te<br />
bedien, kan nie tydens prediking sy eie mening oor die woord lug<br />
of poog om net aan die verwagtingshorison van die hoorders te<br />
voldoen nie. Alhoewel die prediker (as iemand wat self grondig<br />
deur die Woord geraak word) en hoorders (op wie die Woord<br />
gerig word) integraal deel is van die kommunikatiewe gebeure<br />
wat tydens prediking voltrek word, kan dit wat deur die Woord<br />
oopgemaak word, nie op gelyke vlak met die mening van predi<br />
ker en hoorders geplaas word nie. <strong>Die</strong> kommunikatiewe driehoek<br />
wat tydens prediking ter sprake kom, kan visueel soos volg<br />
voorgestel word:<br />
Uit hierdie visuele voorstelling is dit duidelik dat die Woord<br />
(soos dit in op skrif gestelde vorm in die Bybele teks na vore<br />
kom) die boonste hoek van die kommunkatiewe driehoek beklee.<br />
<strong>Die</strong> verhouding van onderskeidelik die prediker en die<br />
hoor ders tot die Bybelse teks en die verhouding van prediker<br />
en hoorders tot mekaar word in ’n posisie van afhanklikheid<br />
van en gehoorsaamheid aan die Woord gestel. Alleen deur die<br />
Vraag<br />
en Antwoord<br />
teenwoordigheid van die lewende Christus (wat deur sy Gees in<br />
ons midde teenwoordig is in die kragveld van die verbond) kan<br />
die prediker in sy biddende besig wees met die Bybelse teks<br />
hom in alles aan die Woord onderdanig stel. Sonder ’n lewende<br />
geloofsverhouding met Christus sou die prediker se verhouding<br />
met die teks ontaard en skeeftrek en sou hy homself verhef tot<br />
’n posisie waarin sy mening oor die teks tot die ereposisie verhef<br />
word. Sonder ’n lewende geloofsverhouding met Christus sou<br />
die hoorders se verwagtinge en voorkeur bepaal in hoe ’n mate<br />
hulle bereid is om ontvanklik te wees vir die Woord. Sonder ’n<br />
lewende geloofsverhouding met Christus sou die verhouding<br />
tussen prediker en hoorders ook maklik kon disintegreer in die<br />
sin dat die prediker hom bokant die hoorders verhef as iemand<br />
wat van bo af met hulle praat – sonder dat hy besef dat hy net<br />
so onderdanig aan die Woord behoort te wees as die mense tot<br />
wie die Woord gerig word.<br />
Wanneer woorde soos “EK” of “ONS” in ’n preek gebruik<br />
word, behoort dit dus duidelik gemaak te word in die konteks<br />
waarin die prediker hierdie woorde gebruik, dat EK (as iemand<br />
wat nie op ’n belangelose afstand van die Woord staan nie,<br />
maar persoonlik daardeur oopgevlek word) met die gesindheid<br />
van Christus vervul is wat in alles diensbaar is aan die wil van<br />
sy hemelse Vader; en dat “ONS” (as mense wat in ’n geloofsverbintenis<br />
met mekaar saamgesmee is in die diens van die<br />
Here) ons geloofsgemeenskap in die eenheid van Christus tot<br />
eer van God en in gehoorsaamheid aan Hom alleen wil uitoefen.<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 21<br />
DK
Vraag<br />
en Antwoord<br />
“In sonde ontvang en gebore”<br />
Dr. LK van der Walt van Uitenhage skryf:<br />
Ek het voorheen in ’n <strong>Kerkblad</strong> die bostaande saak aangespreek.<br />
Dit gaan oor die vertolking van “in sonde ontvang en gebore”,<br />
waar daar in die Doopformulier en die Formulier vir die Afl egging<br />
van Belydenis van Geloof nie spesifi ek na die dogma van die erfsonde<br />
in die teks daarvan verwys word nie.<br />
Betreffende die betekenis van byvoorbeeld “in sonde ontvang”,<br />
verskyn dit nie in die Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal<br />
nie. <strong>Die</strong> volgende frases met gelykwaardige betekenis verskyn<br />
eg ter wel: “in sonde lewe”, “in ontug lewe”, “kind van sonde”. In<br />
die lig van hierdie drie voorbeelde kom dit my voor dat “in sonde<br />
ont vang”, sonder verwysing na die erfsonde in die teks van die<br />
For mulier, beteken dat die ontvangenis “in sonde” plaasgevind<br />
het! My probleem is dus dat die dogma van die erfsonde nie in die<br />
bogenoemde Formuliere ingeskryf is nie, en dat jonger lidmate<br />
en besoekers van ander kerkgenootskappe (ook Engelse kerke)<br />
nie altyd bewus is van die konteks waarin “in sonde ontvang en<br />
gebore” by doop- en belydenisafl egging verstaan moet word nie,<br />
en deur hulle letterlike begrip van “in sonde ontvang en gebore”<br />
geskok kan word en selfs die opinie kan vorm dat ons Doppers<br />
glo dat die huweliksdaad wat tot bevrugting aanleiding gee, sonde<br />
is!<br />
In teenstelling verklaar die Huweliksformulier dat die huwelik<br />
’n Goddelike instelling is, en vermeld onder andere die volgende:<br />
“Hy het die huwelik so hoog geëer ...”, “<strong>Die</strong> menslike geslag moet<br />
deur die huwelik gebou word ...”, “U moet haar liefhê ...”, “En u,<br />
vrou, moet u man liefhê ...”, en “Mag ons HERE God ... u in alle<br />
god saligheid en liefde saam verbind ...” Sonder twyfel dus word<br />
u en my kinders in liefde en nie in sonde nie, ontvang en gebore!<br />
<strong>Die</strong> gewraakte frase in sonde behoort dus uit die Formulier geskrap<br />
te word en vervang te word met byvoorbeeld: ... ontvang en<br />
gebore met ’n oorgeërfde sondige natuur (of oorgeërfde neiging<br />
tot sonde).<br />
Ten slotte sluit ek aan by Shakespeare, die befaamde Engelse<br />
dramaturg van weleer: “So all my best is dressing old words (in<br />
sonde) new (... met ’n oorgeërfde sondige natuur).” Mag ons ook<br />
in hierdie verband bereid wees om te reformeer!<br />
Prof. Sarel van der Walt van die Teologiese Skool<br />
antwoord hierop soos volg:<br />
Op versoek van die Redaksie van <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> probeer ek<br />
graag lig werp op die vraagstuk wat deur bogenoemde skrywe<br />
aan die orde gebring word.<br />
Dit is inderdaad so dat die frase “in sonde ontvang en<br />
gebore”, soos wat dit voorkom in die doopsformulier en die formu<br />
lier vir die afl egging van belydenis van geloof, nie by name<br />
ver wys na die leerstuk oor die erfsonde wanneer die betrokke<br />
frase in die twee formuliere voorkom nie. Om hieruit die afl eiding<br />
te maak “dat die dogma van die erfsonde nie in die bogenoemde<br />
formuliere ingeskryf is nie”, is egter nie korrek nie. <strong>Die</strong> frase wat<br />
hier ter sprake is, wil beslis wys op die totale verdorwenheid van<br />
die mens (dus is dit wel ’n dogmatiese of leerstellige verwysing<br />
na die leer oor die erfsonde), eerder as wat dit wil aandui dat<br />
“die huweliksdaad wat tot bevrugting aanleiding gee, sonde<br />
is”. Alreeds in die oorspronklike doopsformulier van 1578 word<br />
Psalm 51:7 op hierdie punt as teksvers aangegee (wat eweneens<br />
op die oorerfl ike sondige natuur van die mens dui en waar die<br />
son dige ontvangenis nie betrek word op die huweliksdaad nie,<br />
maar op die erfsonde), en hoewel hierdie teksverwysing by die<br />
hui dige doopsformulier weggelaat is, is dit steeds ingeskryf by<br />
die formulier vir die afl egging van belydenis van geloof, waar dieselfde<br />
frase tog gebruik word as in die doopsformulier.<br />
Uit bogenoemde wil dit dan duidelik blyk dat die bewoording<br />
van die betrokke formuliere die Skrif naspreek wanneer ons ’n bepaalde<br />
frase gebruik met verwysing na die leer oor die erfsonde.<br />
<strong>Die</strong> erkenning/belydenis van ons algehele doemwaardigheid<br />
voor God (en dat die erfsonde alreeds genoegsaam is om ons<br />
al ge heel doemwaardig voor God te stel) is immers een van die<br />
(eerste) grondstene van die gereformeerde godsdiens (vgl. Heidelbergse<br />
Kategismus, Sondag 3, vr. & antw. 7 asook vr. & antw.<br />
36). Daarom: hoewel “lidmate en besoekers van ander kerkgenootskappe”<br />
bepaalde begrippe of frases in ons formuliere<br />
vreemd op die oor mag vind, is dit my mening dat die formulier vir<br />
die doop sowel as die formulier vir belydenisafl egging in die eerste<br />
instansie aan die adres is van lidmate van die Gereformeerde<br />
Kerke; in die geval van die doop is dit gerig aan die ouers van<br />
die verbondskinders (of gerig aan volwassenes wat gekatkiseer<br />
is en eers belydenis van geloof moet afl ê), óf in die geval van belydenisafl<br />
egging kinders wat gekatkiseer is en opgegroei het om<br />
die volle diepte en omvang van die erfsonde te kan begryp. Ouers<br />
van kinders wat gedoop word, behoort volledig begelei te word in<br />
’n suiwere verstaan van wat die formulier en die doopbeloftes behels.<br />
Eweneens behoort kinders wat opgroei en mettertyd belydenis<br />
van geloof afl ê, begelei te word in die betekenis van die<br />
inhoud van die formulier asook hulle antwoord op die vrae wat<br />
daaruit voortspruit.<br />
<strong>Die</strong> skrywer trek die argument oor die erfsonde ongelukkig en<br />
uiteindelik op ’n syspoor en betrek die huwelik en die huweliksdaad,<br />
wat glad nie die oogmerk is van die gebruik van die frase<br />
nie. Om die betrokke frase dan ’n “gewraakte frase” te noem, is<br />
ongelukkig ook nie gepas nie, aangesien dit op ’n verkeerde afleiding<br />
berus.<br />
Indien beswaar oor die bewoording in enige van ons formuliere<br />
bestaan, sal dit raadsaam wees om die kerklike weg te volg sodat<br />
ons kerke saam kan besin oor grondige redes vir ’n moontlike<br />
ver andering in die bewoording van ons formuliere. DK<br />
22 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Ds. Cassie Aucamp (Bergsig/Andeon)<br />
Ds. Arie<br />
(Adriaan) van der Walt<br />
7 Maart 1924 - 1 September 2012<br />
Ds. Arie van der Walt was eintlik nog jonger as die bykans 79 jaar<br />
wat deur ons hemelse Vader hier op aarde aan hom gegun is. Nog<br />
vol lewenslus en ’n jonkheid van gees.<br />
Hy het nog in hierdie jaar gereeld eredienste by Elandspoort gelei,<br />
tot sy heupe hom ernstig begin knel het. Hy sou vir ’n heupvervanging<br />
gaan, maar het vir veiligheid eers ’n draai by die kardioloog gemaak vir<br />
’n angiogram, veral ook omdat hy in 1992 ’n ernstige hartaanval gehad<br />
het, waarvan hy wonderlik herstel het.<br />
<strong>Die</strong> ondersoek het getoon dat sy hart ernstig verswak is. <strong>Die</strong>selfde<br />
Maandagnag het tannie Rita die oproep van die Eugene Marais-hospitaal<br />
gekry: Kom in, ds. Van der Walt is ernstig. Hy was in ’n koma totdat hy<br />
die Donderdag, 13 Julie, na sy ewige woning oorgetree het. Ek was nog,<br />
benewens die hospitaalpersoneel, die laaste persoon met wie hy daardie<br />
Maandagaand laat gesels het.<br />
Adriaan van der Walt is in 1933 in die Kaapprovinsie gebore. Hy het<br />
op Vaalhartz matriek geskryf en is direk daarna PUK toe om hom voor te<br />
berei om te antwoord op die roeping om bedienaar van die Woord van<br />
die Here te wees. Sy aktiewe bediening het in 1958 in Belfast begin, en<br />
het met sy emeritaat in 1996 ook in Belfast/Stoffberg geëindig. Hy het<br />
met die gawes wat die Here hom gegee het, met groot vrug in die volgende<br />
gemeentes gearbei:<br />
Belfast-kombinasie (1958-1962)<br />
Schweizer-Reneke (1962-1965)<br />
Heilbron/Koppies (1965-1967)<br />
Bergsig (1967-1984)<br />
Stoffberg en later Stoffberg/Belfast (1984-1996)<br />
Uit sy huwelik met Ansie van der Merwe is vier kinders gebore, maar<br />
sy het hom op ’n vroeë ouderdom ontval. In 1982 is hy met tannie Rita<br />
Botha getroud, met twee kinders uit haar eerste huwelik. Saam het hulle<br />
’n geseënde huwelik van 30 jaar gehad. Sy het van die begin af haar plek<br />
as predikantsvrou in die gemeente volgestaan.<br />
Na sy emeritering het hulle hul in Bergsig gevestig, in die Mootgebied<br />
van Pretoria. Hulle het steeds ’n opbouende rol as meelewende lidmate<br />
in die gemeente gespeel. Ds. Arie se gereelde waardering vir ’n preek het<br />
altyd gespreek van sy kinderlike verwondering oor die Woord van die<br />
Here. Hy het in dié tyd in die gemeentes van Totiusdal en Elandspoort<br />
ge waardeerde diens gelewer, met eredienste, maar ook met die pastorale<br />
versorging van veral die ouer lidmate.<br />
Sy besadige, rustige geaardheid het ’n kalmte om hom uitgestraal.<br />
Hy wou altyd die ander se kant aanhoor voor hy oor ’n saak besluit<br />
het, en het nie ligtelik ’n oordeel gefel nie. In die vraagstukke waaroor<br />
daar op die kerklike akker so dikwels die strydbyl opgeneem word, het<br />
in dankbare<br />
herinnering<br />
hy ’n nugtere en gebalanseerde<br />
openheid gehad, en het altyd<br />
die heil en stigting van die kerk<br />
voor oë gehou. Van sy pastorale<br />
bewoënheid was ek self al getuie<br />
waar ons saam by ’n lidmaat ná die<br />
dood van ’n dierbare opgedaag<br />
het.<br />
Hy het ’n besondere sin vir<br />
hu mor gehad en het gereeld by<br />
’n gemeentesamekoms of tydens<br />
’n Wildtuinkamp met sy<br />
be sondere vertellings luister aan<br />
’n geleentheid verleen. Sy twee<br />
groot stokperdjies was tuinmaak<br />
en kosmaak en hy het tot op die<br />
end self sy tuin op ’n groot erf<br />
met groot toewyding versorg.<br />
Vir almal rondom hom en ook<br />
vir die gemeentes van Berg sig<br />
en Andeon is oom Arie se dood<br />
’n groot verlies. Vir my persoonlik<br />
was hy ’n vaderfi guur en vertroueling.<br />
Ons dank ons hemelse Vader<br />
vir die besondere gawe wat Hy in<br />
die lewe van oom Arie oor ’n lang<br />
tyd heen aan sy gesin en aan die<br />
kerk van die Here geskenk het.<br />
Ons is die Here ook dankbaar vir<br />
die besondere wyse waarop Hy<br />
tannie Rita bystaan om te midde<br />
van haar groot verlies die vrede<br />
van ons Here Jesus Christus uit te<br />
straal.<br />
Oom Arie was vir my die verper<br />
soonliking van die bekende<br />
woorde van Psalm 92:6:<br />
“’n Palmboom, hoog en rustig,<br />
’n seder sterk en skoon,<br />
met breë blarekroon ...” DK<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 23
in dankbare<br />
herinnering<br />
Ds. SD (Danie) Snyman (Pretoria-Magalieskruin)<br />
Ds. Ph (Flippie) Snyman<br />
7 Maart 1924 - 1 September 2012<br />
Ons beleef b l f die di ietwat i t t<br />
vreemde situasie dat my pa<br />
só lank al uit die aktiewe bediening is (in 1984<br />
geëmeriteer) dat bitter min van die dienende<br />
predikante hom nog goed geken het. Hy is ook só<br />
lank die lewe gegun dat al sy predikante-klasmaats<br />
en meeste van sy ander tydgenote al oorlede is. Daar<br />
is dus nie meer baie mense wat hom regtig goed<br />
geken het nie. Flippie Snyman is in die distrik van<br />
Mid delburg Kaap gebore. As jong seun in die 1920’s<br />
het hy nog ’n trek per ossewa beleef na ’n plaas in<br />
die Fauresmith-omgewing, waar hy as een van sewe<br />
broers en ’n suster grootgeword het. Hy het daar sy<br />
lewenslange liefde vir die veld en natuur ontwikkel.<br />
Nadat hy sy matriek daar behaal het, het hy vir ’n jaar<br />
lank in ’n mynkantoor in Brakpan gewerk, voordat<br />
die deur vir hom oopgegaan het om die studie, wat<br />
sou lei tot die roeping om bedienaar van die Woord<br />
te wees, aan te pak.<br />
In 1950 het hy as predikant in Colesberg begin, en in<br />
verskeie en uiteenlopende gemeentes in verskillende<br />
dele van die land gedien, totdat hy in 1984 as gevolg<br />
van swak gesondheid op 60-jarige ouderdom moes<br />
eme riteer. Veral in sy vroeë bedieningsjare was daar<br />
’n groot tekort aan predikante, met die gevolg dat<br />
daar baie beroepe gekom het en hy gereeld geskuif<br />
het. Hy was ook in die kerkverband aktief, en het meer<br />
kere op die moderamens van Partikuliere Sinodes<br />
ge dien. Hy was ’n tyd lank een van die kuratore van<br />
die Teologiese Skool in Potchefstroom. Hy het ’n besondere<br />
skryftalent gehad, en het dan ook artikels<br />
en korter stukkies vir verskeie tydskrifte geskryf. Hy<br />
het ook bydraes gelewer wat in publikasies van die<br />
Department Wetenskapsleer van die destydse PU vir<br />
CHO opgeneem is. Selfs toe hy al swak was in die later<br />
jare van sy lewe, het hy nog gereeld in Heidelberg<br />
kos telike stukkies van allerlei aard vir die weeklikse<br />
gemeenteblaadjie geskryf.<br />
<strong>Die</strong>gene wat hom in die bediening geken het,<br />
sal weet dat hy beginselvas was. Hy was baie lief<br />
vir die Gereformeerde leer en het dit met diep oortuiging<br />
geleer en gehandhaaf en verdedig. Maar hy<br />
was gemotiveerd beginselvas en het nie sommer net<br />
blindelings standpunte ingeneem nie. Hy het die<br />
Gereformeerde, Bybelse waarhede ook in sy persoon<br />
like en gesinslewe van toepassing gemaak.<br />
Vir die volk waarvan hy deur die beskikking van<br />
die Here deel was, het hy ’n besondere liefde gehad.<br />
<strong>Die</strong> stryd van hierdie volk om op te staan en hulle<br />
vryheid te herwin ná die Vryheidsoorloë teen die<br />
Engelse was vir hom van kleintyd af deel van sy lewe<br />
en gedagtewêreld. Sy pa en ander familie was self<br />
in Engelse konsentrasiekampe aangehou, en hulle<br />
vertellings het hom bygebly. <strong>Die</strong> saak van sy volk was<br />
een van die redes waarom hy die moeite gedoen het<br />
om hom ook in die Volkekunde te bekwaam.<br />
Hy was ’n gevoelsmens, met ’n hartstogtelike liefde<br />
vir goeie musiek. Hy was in sy studentedae self<br />
’n kitaarspelende lid van die Alabama-studente geselskap.<br />
Sy sin vir humor en hoe lekker hy kon lag vir<br />
goeie kwinkslae, sal ook deur almal wat hom geken<br />
het, onthou word.<br />
Hy is in 1950 met Alida Geertsema getroud, en<br />
hulle het vier kinders grootgemaak. Vir meer as 62<br />
jaar was hulle getroud en het ten tyde van sy afsterwe<br />
9 kleinkinders en 2 agterkleinkinders gehad.<br />
Natuurlik was die baie jare van swak gesondheid,<br />
waarvan hy vir meer as tien jaar vir alle praktiese<br />
doel eindes bedlêend was, nie maklik nie. Vir iemand<br />
wat in die Suid-Vrystaatse ruimtes grootgeword het,<br />
was die laaste 5½ jaar in ’n versorgingsafdeling baie<br />
moeilik, en nie sonder geestelike worsteling gewees<br />
nie. Maar die oorgawe aan ons Here, wat ons lewens<br />
beheer, het altyd gebly; ook die uitsien na die fi nale<br />
verlossing van siel en liggaam. Op 1 September 2012<br />
het dit vir hom werklikheid geword.<br />
Wie van ons sal ooit die werk van een van die<br />
Here se dienaars regtig kan beoordeel? Net die Here<br />
kan dit doen (1 Kor. 4:4-5). Maar ons is dankbaar vir<br />
genade wat ons by hom gesien het, vir harde werk en<br />
opofferings in diens van die Here waarvan ons bewus<br />
was, en ook vir baie wat hy ons en ander van die Here uit<br />
sy Woord uit geleer het. Dít veral sal ons altyd bybly. DK<br />
24 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Dankie aan almal vir die<br />
inligting wat u verskaf het<br />
oor ons vorige twee foto’s!<br />
Ons het nog nie al die inligting<br />
ontvang nie, so as daar iemand<br />
is wat weet wie op die foto’s<br />
verskyn, skakel ons asseblief!<br />
<strong>Die</strong> argiefbewaarplek is ’n gesistematiseerde<br />
inligtings bron<br />
in diens van die Gereformeerde<br />
Kerke in Suid-Afrika. Dit dien<br />
van weë sy ryke inligtingsbron<br />
ook ander wetenskappe, beantwoord<br />
as instansie amptelike<br />
en akademiese navrae en gee<br />
aan navorsers voorligting in die<br />
metodiek van navorsing.<br />
<strong>Die</strong> funksie van die argiewe<br />
wat vir die versameling verantwoor<br />
delik is, is om:<br />
rekords/materiaal met historiese<br />
waarde te identifi seer, te<br />
bekom en te evalueer sodat<br />
dit kan dien as geheue;<br />
voldoende en behoorlike<br />
<br />
toestande te skep vir berging,<br />
beskerming en bewaring van<br />
die argiefrekords en ander<br />
versamelings;<br />
die nodige skoonmaak-, restou<br />
rasiemetodes toe te pas,<br />
voordat die dokumente/<br />
<br />
boe ke ontsluit en geberg<br />
word;<br />
argiefrekords en versamelings<br />
te orden en te beskryf,<br />
sodat hulle fi siese ligging<br />
gedokumenteer kan word;<br />
opsporingshulpmiddels voor<br />
te berei vir die aanbieding<br />
Argief NUUS!<br />
<br />
<br />
<br />
van naslaandienste en om navorsing te fasiliteer en beskikbaar te<br />
maak vir navorsers;<br />
toegang tot inligting te bied ooreenkomstig wetlike vereistes en<br />
skenkingsooreenkomste;<br />
inligting oor versamelings beskikbaar te stel aan belanghebbendes<br />
binne en buite die kerkverband; en<br />
met ander argief- en versamelbewaringsplekke te skakel op ’n<br />
kerklike, provinsiale en nasionale vlak.<br />
Hierdie maand het ons net een foto en die beskrywing lui: GK<br />
Potchefstroom Kerkraad 1940. Geen name is aangedui nie.<br />
Indien u enige inligting oor die foto het, stuur dit asseblief aan<br />
ons per e-pos by 155864@nwu.ac.za of skakel ons by 018 294 8952<br />
of stuur per pos aan Administratiewe Buro – Argief, Posbus 20004,<br />
Noordbrug 2522, POTCHEFSTROOM.<br />
As u bietjie meer tyd het, kom drink gerus ’n koppie koffi e by die<br />
Argief en deel u inligting!<br />
Vriendelike stof-groete,<br />
Alet-Elize van Jaarsveld<br />
Van Oraloor<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 25
Van Oraloor<br />
Kerkgebouekompleks<br />
Dis 4 Augustus 2012. Ek<br />
slaap nou al vir vier nagte<br />
nie meer met ’n gelaaide<br />
en geknakte haelgeweer langs<br />
my nie; die spanning van honde<br />
wat vir rondloper-kwaaddoeners<br />
in alle rigtings blaf en vreemde<br />
naggeluide wat jou in jou slaap<br />
laat stol, is nie meer deel van my<br />
lewe nie. Om 900 meter van ’n<br />
massiewe plakkerskamp te woon<br />
wat volgens die minister van<br />
veiligheid die onveiligste plek in<br />
die hele Suid-Afrika is, het sy tol<br />
geëis. Van die eens sorgeloosheid<br />
van my kinders wat fi ets en perd<br />
gery het en elfuur saans in die<br />
plaasdam geswem het en op die<br />
dak geslaap het, is niks oor nie.<br />
Wat ek hier skryf, is nie eens<br />
aan die kerkraad en gemeente<br />
be kend nie.<br />
Ekself het 32 geregistreerde<br />
klag tes by die polisie in die 28<br />
jaar wat ons op die plot gewoon<br />
het, aangemeld. Net in die laaste<br />
18 maande was ek en my werker<br />
en (swart en wit) bure en<br />
Dr. Piet Lourens (Bloemfontein-Oos)<br />
van Bloemfontein-Oos verkoop<br />
buurtwag by 10 inhegtenisnames<br />
be trokke. My bakkie is ’n duik ingeslaan,<br />
ek en my buurvrou is in<br />
die polisiestasie met die dood<br />
ge dreig, met ’n jagmes gedreig,<br />
talle kere in die hof net om die<br />
be skuldigdes ’n paar dae later<br />
weer op straat te sien. ’n Paar jaar<br />
gelede was daar drie misdadigers<br />
kwart voor vier (dis die tyd waarop<br />
die muurhorlosie wat in die tuin<br />
agtergelaat is, gaan staan het) in<br />
ons huis, die huis is effektief gestroop<br />
terwyl ons geslaap het,<br />
hulle moes ten minste 14 keer in<br />
26 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
en uit geloop het. Daar is deur die<br />
dak van die motorhuis ingebreek,<br />
by die kerk, kerksaal ... een van<br />
my werkers is met ’n byl op die<br />
plot langsaan doodgekap ... ek<br />
moes 18 maande terug ’n ou oom<br />
begrawe wat in sy huis gemartel<br />
en vermoor is en ’n maand later<br />
een van ons vriende wat by sy hek<br />
met klippe doodgegooi is ...<br />
Op 4 Januarie vanjaar, die nag<br />
voordat ek na die Sinode toe gery<br />
het, het drie misdadigers (ek kon<br />
hulle silhoëtte sien) die pastorie<br />
met klippe gegooi. Sedertdien<br />
die haelgeweer. Daarna het hulle<br />
my melkkoei se kalf skaars 30 meter<br />
van my slaapkamervenster uit<br />
sy gesweisde hok gesteel, drie<br />
maande gelede ’n windpomp 200<br />
meter van die huis af losgebout,<br />
omgetrek, gestroop en die hele<br />
toring op ’n kruiwa weggery (wat<br />
ek twee dae later by ’n skrootwerf<br />
gekry het). <strong>Die</strong> buitegeboue se<br />
dakke is afgesteel. Rondlopers se<br />
spore is ten minste twee maal per<br />
week naby die huis en kerk gekry.<br />
My NG-kollega is onlangs halfeen<br />
die nag in sy bed oorval. En tot<br />
die polisie is bang.<br />
Saans moes ek teen donker<br />
tuis wees, dan ’n hele ritueel om<br />
my vier boerboele kos te gee,<br />
seker te maak alle buitedeure is<br />
ge sluit, ganghek, traliedeur aan<br />
slaapkamerkosyn, alarm stel, geweer<br />
kluis ... net om telkens tog in<br />
my slaap onderbreek te word van<br />
bure se alarms, blaffende honde<br />
en ander vreemde geluide. Ek het<br />
die tyd saans gebruik om te studeer<br />
(PhD) om roepingsfokus te<br />
kon hou.<br />
Ná die verskroeide aardebeleid<br />
van die Anglo-Boereoorlog en<br />
Eerste Wêreldoorlog en depressie<br />
met die armblankevraagstuk is<br />
daar destyds plase<br />
rondom Bloemfontein<br />
opgekoop<br />
en in plotte opgedeel<br />
sodat elke<br />
ge sin ’n koei kon<br />
aanhou en tuin kon<br />
maak. Talle huise<br />
wat vandag nog<br />
staan, se rou stene<br />
se klei is deur die<br />
ge sin op die plot<br />
getrap en gedroog.<br />
Bloemfontein-Oos het in 1949<br />
van Bloemfontein afgestig. In<br />
1966 is hierdie kerkgebou in<br />
gebruik geneem met ’n lidmatetal<br />
van 674. Tans woon daar net 21<br />
lidmate. Drie Afrikaanse skole,<br />
eens al drie van Graad 1 tot matriek,<br />
het gesluit. Twee NG-kerke<br />
het gesluit, die hele gebied getuig<br />
van uiterste verwaarlosing,<br />
plundering en armoede. Talle inwoners<br />
het bloot gevlug, lyste in<br />
die koerant wat na eienaars soek,<br />
verskyn gereeld.<br />
Vanwee die ligging is ’n hele<br />
10 hektaar met pastorie, stoor,<br />
kerkgebou en kerksaal vir ’n<br />
skra le R1,7 miljoen verkoop aan<br />
Roadmap Ministries, afstammeling<br />
van die bekende TB Joshua van<br />
Nigerië vir wie hulle gereeld op ’n<br />
tipe pelgrimstog besoek.<br />
Ons woon nie meer daar nie!<br />
Naskrif: Omdat dié dinge oor<br />
jare heen gebeur het, het mens<br />
dit byna as “normaal” aanvaar, en<br />
omdat daar nie ’n ander uitkoms<br />
was nie, moes ons soos andere<br />
daar bly, al het die kerkraad hulle<br />
bes gedoen om ander plan ne te<br />
maak. Dit het ons as gesin van<br />
geloofsrealisme geleer, ver al dat<br />
hierdie wêreld nie ons wo ning<br />
is nie, dat ons nie allerlei gemaksones<br />
moet idealiseer nie,<br />
Van Oraloor<br />
dat elke dag ’n gawe is om voluit<br />
te lewe, dat geloof ’n gawe is<br />
wat vrede bring selfs in wat ons<br />
beleef het, dat die Heilige Gees ’n<br />
bonatuurlike kalmte oor ’n mens<br />
bring om ander op te beur. Ons<br />
het gebid en beleef dat die Here<br />
goed en getrou is. Ons het in talle<br />
insidente sy bewarende hand<br />
ver stommend grafi es herken. By<br />
nabaat blyk dit, waarskynlik om<br />
self sin te maak, dat ek ook gepreek<br />
het oor die groot le wensraaisel<br />
van Psalm 73, ook Psalms 91, 121<br />
en 139, die ander pelgrimsliedere<br />
wat ons situasie ge-eggo het,<br />
die sin van die lewe uit Prediker<br />
... Ons het versigtigheid aangeleer<br />
(ek was immers vir 21 jaar<br />
tot sy sluiting kapelaan van die<br />
Bloemfonteinse Dis trik kommando),<br />
ons het veiligheidsroetines<br />
gehad, kontaknommers<br />
... Hoewel ons nie bang was nie,<br />
wou ons ook nie braaf wees nie.<br />
Helaas is ons vertroue in mense<br />
geskend sodat, waar ons gemeente<br />
ywerig by sending betrokke<br />
was by Rusfontein, op die<br />
hoewe en in Botshabelo, selfmo<br />
tivering en motivering in die<br />
gemeente ’n knou gekry het.<br />
Ons deel dit graag omdat daar<br />
steeds gelowiges is wat daar (en<br />
elders) moet oorleef. DK<br />
(Foto’s van kerkgebou met erkenning<br />
aan ds. Gustav Opperman)<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 27
Van Oraloor<br />
Rina Grové (Kleinmond)<br />
Ds. Ferdi Postma<br />
40 jaar 'n bedienaar van Gods Woord<br />
Ds. Ferdi Postma het sy loopbaan<br />
as bedienaar van die<br />
Woord in die GKSA op 31<br />
Januarie 1972 in die gemeente<br />
Theu nissen begin. Met sy bevestiging<br />
deur sy pa was die strekking<br />
van die preek dat hy nie fokus in<br />
sy bediening moet verloor nie.<br />
By geleentheid van die dankfees<br />
wat op 16 September 2012<br />
deur die Geref. Kerk Kleinmond<br />
ge hou is, het ds. Ferdi in die preek<br />
daarop gewys dat predikante<br />
sowel as lidmate hulleself deurgaans<br />
moet weeg aan die Woord<br />
van God om seker te maak dat<br />
hulle steeds besig bly met die<br />
kernwaarheid van die kerk.<br />
In die kerk gaan dit om die<br />
ver houding tussen die ewige God<br />
en die gebroke mens. <strong>Die</strong> Here<br />
het die skat van sy Woord in die<br />
pre dikante, menslike “kruike”, se<br />
hande geplaas om te verkondig,<br />
en eie aan kruike is hulle maar dikwels skeef, krom en gebars.<br />
As teksvers by dié geleentheid is is Handelinge 3:6 gebruik: “...Geld<br />
het ek nie; maar wat ek het, gee ek vir jou: In die naam van Jesus Christus,<br />
staan op en loop.” Petrus en Johannes het deur die insig wat die Heilige<br />
Gees aan hulle gegee het, besef dat die behoefte van die verlamde man<br />
dieper lê as geld, wat sy tydelike behoeftes kan verlig. Nie net sal hy vir<br />
homself kan sorg as hy kan loop nie, maar hy sal ook sy doel op aarde<br />
– om die Here te loof en te prys – kan uitvoer.<br />
So is ons en die wêreld se eintlike probleem dat ons kreupel is sonder<br />
God. <strong>Die</strong> kerk bestaan nie uit volmaakte mense nie, maar gebarste<br />
kruike wat deur die Heilige Gees heelgemaak word. <strong>Die</strong> Here gebruik<br />
die kreupel kerk in die kreupel wêreld. Ons moet bid dat die Heilige<br />
Gees ons die krag en die woorde uit die Woord gee om mekaar met die<br />
Woord van God te konfronteer. Dit is ’n groot versoeking om silwer en<br />
goud (kitsoplossings) in plaas van God se oplossing van die kruis van<br />
Christus vir die wêreld aan te bied. Slegs versoening deur die kruisdood<br />
van Jesus Christus is die oplossing vir die wêreld se kreupelheid.<br />
Dit was opvallend tydens hierdie feesgeleentheid dat die beeld van<br />
die kruik dikwels deur die sprekers gebruik is. So dien ds. Ferdi steeds as<br />
’n kruik vol van die Here se genade gawes, wat hy veral deur die Woordverkondiging<br />
in die Kleinmondgemeente versprei.<br />
<strong>Die</strong> geleentheidspreker by die geleentheid was dr. Pieter Bingle<br />
(eme ri tus van Kaapstad), wat ook ’n neef van ds. Ferdi is. Hy het ons ’n<br />
interessante kykie in die Postmas se genealogiese afkoms gegee. Beide<br />
ds. Ferdi se pa, dr. Johannes Postma en oupa, prof. Ferdinand Postma,<br />
was deeglik geskool in Grieks en Latyn. Sewe van ds. Ferdi se neefs is of<br />
was predikante. Daarby is vier kleinseuns ook predikante en begin een<br />
agter kleinseun volgende jaar met sy teologiese studies.<br />
“’n Prediker het nét die woord (taal) as instrument. Daar is ’n verband<br />
tussen taal en denke. Dit gaan daaroor dat in mensewoorde God deur<br />
hom aan die woord kom (1 Pet 4:11). Ds Ferdi is ’n uitnemende beiteltjie<br />
as ’n toegewyde VDM, as woord-ambagsman van sy Opdraggewer, die<br />
Here ons God. Met ds. Ferdi se taalgebruik was (en) is hy werktuig as<br />
woordkunstenaar wat in uitnemende prediking met oratoriese gawes<br />
sy wêreld bemeester en aan sy hoorders die profetiese openbaring van<br />
God verkondig. Hy gló wat hy sê. En dankie, Ferdi, dat jy in prediking en<br />
as liturg nie relitainment (= kombinasie van religion en entertainment),<br />
godsdienstige vermaak, pleeg om toehoorders te trakteer met ’n hongerdieet<br />
nie. Baie dankie vir waarde wat jy gedurende 40 jaar toegevoeg<br />
het en nog steeds toevoeg in baie mense se geloofslewe.” (Dr. Pieter<br />
Bingle)<br />
Op meer persoonlike vlak het dr. Bingle gesê dat ds. Ferdi ’n<br />
28 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
gebalanseerde en beskeie mens is wat sy perke en beperkinge ken. Hy<br />
het ’n openheid vir die meerkantigheid van die waarheid en ’n fyn sin vir<br />
humor. Dan is hy ook lief vir sport en draf nog steeds en speel ook rolbal,<br />
is baie handvaardig en ’n toegewyde tuinier.<br />
Hy is reeds 40 jaar getroud met Martsophie Buyskes, ’n plaasmeisie afkomstig<br />
van Potgietersrus. As dieetkundige, alhoewel sy as onderwyseres<br />
en dosent in Voedseldiens gewerk het, was en is sy steeds baie ondersteunend<br />
vir ds. Ferdi as predikant. Veral in die stadsgemeentes is hoë<br />
eise aan haar as moeder van die gesin gestel.<br />
Ouderling Nols Swanepoel het ’n kort adres en ’n boek as herinnering<br />
aan die dankfees aan ds. Ferdi oorhandig. Daarna is ’n heerlike ete wat<br />
deur die susters, onder leiding van Corene Lessing voorberei is, geniet.<br />
<strong>Die</strong> geleentheid is deur drie van ds. Ferdi en Martsophie se vier kinders,<br />
naamlik Johannes en Marié, Mariëtte en Adriaan en Elbie en Gerrit<br />
bygewoon. Net Derek en Diani kon nie van Pretoria af kom nie. Vyf van<br />
hulle ses kleinkinders was ook teenwoordig, naamlik Ferdi, Ruben, Thade,<br />
Remi en Christina. Marié se ouers en Ferdi se jongste suster, Nellie, was<br />
ook teenwoordig. Al drie die kinders het ’n kort woord van waardering<br />
teen oor hulle ouers uitgespreek.<br />
Ds. Ferdi het eerstens die eer aan die Here, wat hom gebruik het in<br />
die groot taak as Woordverkondiger, gegee. Daarna het hy sy gesin en<br />
familie, sy “moskombersies”, bedank vir hulle bystand deur die jare. Hy<br />
het ook genoem dat sy ma ’n groot invloed op die ontwikkeling van sy<br />
denke gehad het.<br />
Ds. Ferdi het in die volgende vyf gemeentes gewerk:<br />
Theunissen – 31 Januarie 1972 tot 1975. Hier het die Postmas as’t<br />
ware grootgeword. Hulle twee oudste kinders is hier gebore en die<br />
boere gemeenskap het die jong dominee ruimte gegun om uit eie<br />
ondervinding te leer. Hy was nog jonk genoeg om vir die dorp rugby<br />
te speel.<br />
Van Oraloor<br />
Bloemfontein-Suid – 1975 tot<br />
1979. As tweede predikant met<br />
opdrag evangelisering van die<br />
jong mense, die vestiging van<br />
’n bruin gemeente in Heidedal<br />
en die ondersteuning van<br />
’n gemeente in Lesotho, het<br />
hy hier ’n reuse taak vervul.<br />
Dit was besige en soms onstuimige<br />
jare.<br />
Randburg – 1979 tot 1990. ’n<br />
Gevestigde stadsgemeente<br />
<br />
met rustigheid het hulle hier<br />
in gewag. Hulle twee jongstes<br />
is hier gebore en hulle bou die<br />
eerste keer huis.<br />
Wierdapark – 1990 tot 2004.<br />
In dié gemeente kry ds.<br />
Ferdi ruimte om sy eie bedie<br />
ningswyse te ontwik kel.<br />
<br />
In kombinasie met die buurkerke<br />
word intensief evangelisasiewerk<br />
gedoen en is<br />
gees telike groei waarneembaar.<br />
<strong>Die</strong> veranderde aanddiens<br />
en katkisasie het hieruit<br />
voortgevloei.<br />
Kleinmond – 2011 … ’n Nuwe<br />
uitdaging ná emeritering. <strong>Die</strong><br />
Sinode van 2012 bedink die<br />
om keerstrategie en ’n klein<br />
ge meente moet gelei word.<br />
Steeds word hierdie kleipot in<br />
diens van die Here deur Hom<br />
gebruik.<br />
Ons as die Kleinmondgemeente<br />
dank die Here dat hy op hierdie<br />
stadium vir ds. Ferdi na ons toe<br />
gestuur het. Met sy suiwere en<br />
vars Woordbediening prikkel hy<br />
’n gemeente met hoofsaaklik bejaarde<br />
lidmate om telkens weer<br />
na hulleself te kyk en nuwe idees<br />
te oorweeg. DK<br />
Ds. Ferdi Postma en sy vrou,<br />
Martsophie.<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 29
Van Oraloor<br />
Dr. Hubrecht<br />
van Dalsen word 80<br />
Dr. Hubrecht van Dalsen, geëmeriteerde predikant<br />
van die Geref. Kerk Bloemfontein-Noord, het<br />
op 4 Oktober 2012 sy 80ste verjaardag gevier.<br />
Ná die erediens op 30 September 2012 het ds. Kobus<br />
Botha, huidige leraar, gelukwensing oorgedra en ’n<br />
geskenk aan dr. van Dalsen oorhandig as blyk van<br />
waardering vir die jarelange verbintenis en bediening<br />
in die gemeente.<br />
Dr. Van Dalsen was vir 27 jaar die predikant van<br />
Bloemfontein-Noord. Hy is op 14 Maart 1971 hier as<br />
die derde predikant bevestig en het sy emeritaat op<br />
op 19 April 1998 aanvaar. Hy is in 1957 in sy eerste<br />
gemeente, die Outjo-kombinasie, bevestig, waar hy<br />
vir sewe jaar gedien het.<br />
Daarna verskuif hy na Wonderboompoort waar<br />
hy vir die volgende sewe jaar gedien het.<br />
Dr. Van Dalsen het oor al die jare student gebly<br />
en in 1995 sy doktorsgraad (DTh) in Teologie aan die<br />
Vrystaatse Universiteit verwerf.<br />
Hy het ná sy emeritaatsaanvaarding ook nog<br />
Dr. en mev. Van Dalsen saam met Fanie en Martie le<br />
Roux tydens die 50-jarige feesdinee op 16 Oktober<br />
2011. Dr. en mev. Van Dalsen was 27 van die 50 jaar<br />
leraarspaar van die gemeente.<br />
Gerrit Kruger (Bloemfontein-Noord)<br />
vir etlike jare opgetree as hulppredikant vir van die<br />
kleiner gemeentes in die Suid- en Wes-Vrystaat.<br />
Hy is in al sy jare in die bediening bygestaan deur sy<br />
eggenote Rita, vir 25 jaar orreliste van die gemeente.<br />
<strong>Die</strong> egpaar is steeds lidmate van die gemeente.<br />
<strong>Die</strong> egpaar, wat op 4 April 1959 getroud is, het vier<br />
kinders – twee seuns en twee dogters – en sewe<br />
klein kinders, twee seuns en vyf dogters. <strong>Die</strong> kinders<br />
woon verspreid oor vier kontinente, “ongelukkig nie<br />
een in Afrika nie”, volgens dr. Van Dalsen.<br />
Dr. van Dalsen het by die geleentheid gesê: “Een<br />
saak wat bo alles bly staan, is dat ons die grootsheid<br />
van God se genade in alles so kragtig beleef! Genade<br />
– nieteenstaande alles wat by ons verkeerd is. Genade<br />
om in sy diens te kon staan vir 41 jaar! En hier<br />
in Bloemfontein-Noord wil ons graag die laaste gedeeltetjie<br />
van ons aardse pad loop!” DK<br />
Dr. Hubrecht en mev. Rita van Dalsen in druk gesprek<br />
met ander senior lidmate tydens die lente-onthaal van<br />
die diakonie op 1 September 2012 vir senior burgers<br />
van die gemeente.<br />
30 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Drr. Braam Krüger en Christa Roux<br />
Van Oraloor<br />
Ou goud weer blink gepoets<br />
<strong>Die</strong> Heidelbergse Kategismus is ’n standaardwerk<br />
vir gereformeerde kategese. Dit word ook in<br />
die Geref. Kerk Benoni as deel van die leerplan<br />
van verbondskinders gebruik. Ons het egter oor die<br />
jare drie sake geïdentifi seer wat vir die gebruik in die<br />
gemeente daartoe lei dat die Kategismus nie na sy<br />
volle potensiaal gebruik word nie.<br />
Aan die een kant is die taalgebruik van die Kategismus<br />
nie meer so toeganklik vir hoërskool kin ders<br />
nie. <strong>Die</strong> sinskonstruksie en woordeskat is nie meer<br />
deel van alledaagse Afrikaans nie.<br />
Verder is dit so dat die Kategismus gebruik kan<br />
word as aanknopingspunt vir byna alle sake wat<br />
verband hou met die Christelike lewenswandel. Daar<br />
is leerstellige, etiese en vele ander sake wat aangeraak<br />
kan word by die verskillende Sondagsafdelings en<br />
nie duidelik aangetoon is nie. Daarmee saam is daar<br />
ook baie ander relevante teksverwysings wat van die<br />
sake wat aangeraak word, ondersteun.<br />
Laastens is daar ’n opvoedkundige tekort, omdat<br />
daar nie vrae geïnkorporeer is vir voorbereiding of<br />
her siening nie.<br />
Met hierdie werkie probeer ons hierdie behoeftes<br />
in die Geref. Kerk Benoni aanspreek. <strong>Die</strong> Kategismus<br />
is oorgeskryf – nie vertaal nie – in makliker Afrikaans,<br />
met frasering wat die hoofsake van mekaar onderskei.<br />
Dit alleen behoort die Kategismus reeds meer bevatlik<br />
te maak vir jonger lesers of iemand wat die<br />
Kategismus weer intensiewer wil ondersoek.<br />
Verder is daar baie voetnote aangebring, waarin<br />
daar verwys word na sake wat in ’n kategeseklas orga<br />
nies vanuit die Kategismus aangespreek kan word.<br />
By die Tien Gebooie is byvoorbeeld verwys na spesifi<br />
eke etiese sake wat uit elke gebod voortvloei. <strong>Die</strong><br />
voetnote gee ook heelwat teksverwysings wat die<br />
betrokke leerstuk uit die Skrif uitlig.<br />
Derdens is daar deur dr. Roux – ’n opvoedkundige<br />
– vrae vir elke Sondagsafdeling uitgewerk. <strong>Die</strong><br />
vrae is gerig daarop om nie net kennis te toets nie,<br />
maar veral om insig te bevorder en nadenke en<br />
bespreking aan te moedig. <strong>Die</strong> vrae sou ook kon dien<br />
as aanknopingspunt vir gesprekke rondom huisgodsdiens.<br />
<strong>Die</strong> kerkraad van Benoni het besluit om die<br />
boekie – wat opgestel is vir gebruik in die Geref. Kerk<br />
Benoni – in die kerkverband bekend te stel. Dalk kan<br />
’n gemeente of kategete baat vind daarby. DK<br />
Bestellings kan geplaas word by die<br />
Administratiewe Buro (Petro Kroeze, 018 297<br />
3986; faks 018 293 1042; e-pos bestellings@<br />
gksa.co.za) of<br />
Ina Bolt by die kerkkantoor van Benoni (084 339<br />
1136 of inabolt@gkbenoni.co.za).<br />
<strong>Die</strong> prys is R 60.00 met posgeld en verpakking<br />
wat bygevoeg moet word<br />
(Sien ook die advertensie op die agterblad van<br />
hierdie uitgawe).<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 31
Teologiese Skool<br />
Fakulteit Teologi<br />
D r. Christo Herbst het onlangs die PhD in Pastoraal aan<br />
die NWU verwerf met 'n proefskrif oor: Kogniti ewe<br />
herstrukturering na selfmoord van 'n huweliksmaat:<br />
'n Pastorale studie. Hy is predikant van die NG Kerk in<br />
Warmbad en het ook sy M-studies aan die NWU voltooi.<br />
<strong>Die</strong> promotor was prof. George Lott er van die vakgroep<br />
Prakti ese Teologie.<br />
Dr. Fazel Freeks van Potchefstroom verskyn<br />
saam met sy promotor, prof. George<br />
Lott er, op die foto ná die toekenning van<br />
sy doktorsgraad in Pastoraal aan die NWU.<br />
<strong>Die</strong> ti tel van sy studie was: The role of the<br />
father as mentor in the transmission of values:<br />
A Pastoral-Theological study.<br />
Dr. Freeks is verbonde aan die Fakulteit<br />
Ge sond heidswetenskap van die NWU en het<br />
vroeër sy M-studie oor die afwesige vader<br />
ge doen. Daarna het hy 'n doktorsgraad in<br />
Op voed kunde voltooi.<br />
32 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
e ken grade toe<br />
Ds. Johannes Petrus Bingle is op 13 Januarie 1951 in Pretoria gebore<br />
as seun van wyle prof. Hansie en mev. Salóme Bingle. Hy ontvang die<br />
volgende grade aan die PU vir CHO: BA (1971), ThB (met lof, 1975), ThM<br />
(met lof, 2000). <strong>Die</strong> ti tel van sy verhandeling was: <strong>Die</strong> verhouding tussen<br />
openbaring, dogmavorming en doksa-uiti ng in die himniese stof van die<br />
Nuwe Testament. Hy dien as predikant in die volgende Gereformeerde<br />
gemeentes: Steynsburg (1976-1979), Bloemfontein-Suid (1979-1984),<br />
Middelburg MP (1984-2000) en Windhoek (2000-2010). Ds. Bingle aanvaar<br />
vervroegde emeritaat in 2010 weens gesondheidsredes. <strong>Die</strong> laaste paar<br />
jaar van sy dienswerk in Windhoek was ds. Bingle ernsti g siek en moes hy<br />
telkens behandeling in onder andere Pretoria ontvang. Dat hy gedurende<br />
hierdie ernsti ge siekte met sy studies kon voortgaan en 'n formidabele<br />
proefskrif kon voltooi, kan net as 'n wonder en genade van God beskou<br />
word. Johannes is met Betsie (gebore Du Plessis) getroud en hulle het een<br />
seun, Johan, 'n argitek in Windhoek.<br />
In sy proefskrif, <strong>Die</strong> dramati ese, epiese en liriese stramien van die<br />
liturgiese lied. Literêre dimensies en basisteoreti ese beginsels vir himnografi<br />
e in die himniese stof van die Openbaringboek, dui ds. Bingle aan<br />
dat geykte literêre argi-genres dramati ek, epiek en liriek die stramien van<br />
die him niese lof van die aanbiddingsgemeenskap vorm. Hy<br />
ont leed die verhouding waarin die argi-genres tot mekaar<br />
staan om dan te bepaal wat die betekenis daarvan vir liturgiese<br />
liedskrywing is. Vanuit die metateoreti ese literêre terreinverkenning<br />
word oorgegaan na die vasstelling van die<br />
samehang, verband, simbiose en sinergie tussen die literêre<br />
metateorie en die teologiese basisteorie.<br />
Vir die vorming van himnografi ese beginsels ontleed hy<br />
die boek Openbaring by wyse van 'n gepaardgaande kurso<br />
ries-eksegeti ese uitleg, en die himniese mikrotekste se<br />
betekenis deur detail-eksegese. Hy toon aan dat die stramien<br />
van die liturgiese lied in al sy fasett e woordkunsti g en<br />
Woordkunsti g suksesvol geïntegreer behoort te word deur<br />
literêre kwaliteit en Bybels-prinsipiële begronding.<br />
<strong>Die</strong> twee kundigste eksterne eksaminatore beskryf die<br />
proef skrif so: Dit is 'n uitstekende proefskrif wat die hoogste<br />
lof verdien. Nog selde is in 'n proefskrif sulke intertekstuele<br />
teorieë ontgin en op Openbaringshimnes toegespits. Dit is<br />
een van die beste proefskrift e wat ek in jare gelees het. Dit<br />
vergelyk baie goed met internasionale proefskrift e. In die<br />
geval van hierdie proefskrif sou ek selfs aanbeveel dat dit<br />
Summa cum laude toegeken word. DK<br />
Teologiese Skool<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 33
Teologiese Skool<br />
Finalejaar teologiese studente<br />
Dirk Kruger<br />
Dirk het in Pretoria grootgeword<br />
en by Hoërskool Tuine skoolgegaan.<br />
Ná skool het hy Filmwese gestu<br />
deer en vir vyf jaar gewerk voordat<br />
hy Teologie kom studeer het. Hy<br />
neem graag foto’s, spandeer tyd in<br />
die natuur en lees in sy vrye tyd. Hy<br />
skryf ook graag fi lmresensies vanuit<br />
’n Christelike oogpunt.<br />
Chaka Mathundela<br />
Ek is Chaka Mathundela van die<br />
Vrystaat (Phomolong, Hennen<br />
man). Ek was ’n leerling van<br />
Laer skool Amsterdam, daarna by<br />
Kweetsa Intermediêre Skool en Kheleng<br />
Hoërskool in 2005 en ek het<br />
my matriek met vrystelling geslaag.<br />
Ek wou nog altyd ’n bedienaar van<br />
die Woord wees. Ná matriek het<br />
ek dadelik na die Teologiese Skool<br />
in Potchefstroom gegaan. In my<br />
studentelewe het ek aan baie akti<br />
witeite deelgeneem. Ek was ’n lid<br />
van die Teologiese Studente Vereniging<br />
(TSV) in 2008. Ek is in die kerk<br />
gebore en grootgemaak. Ds. Masilo<br />
Letebele het vir my gewys wat my<br />
roeping is. Ek is van ’n groot familie<br />
van 10, ses susters en vier broers. Ek<br />
het ’n vreugde in die teologie gevind,<br />
en ek is oortuig dat geen wetenskap<br />
beter as die teologie bevesti g word<br />
nie.<br />
Nobington Murambadoro<br />
My naam is Nobington Muramba<br />
doro en ek is 35. Ek is van<br />
Zimbabwe. Ek is met Fortunate Muram<br />
badoro getroud. Ons het een<br />
kind, Asher, 5 jaar oud. Voordat ek<br />
in 2007 na die Teologiese Skool gekom<br />
het, was ek en my vrou albei gekwalifi<br />
seerde onderwysers. In 2008<br />
het ek begin met die organisering van<br />
Zimbabwiese uitreike met verskeie<br />
mense van ons Gereformeerde Kerk<br />
en ander van buite wat passievol oor<br />
die getuienis van Christus aan die Zimbabwiërs was. Van toe af stuur ek elke<br />
jaar een of twee spanne om in Zimbabwe te gaan evangeliseer. <strong>Die</strong> laaste span<br />
in Zimbabwe was op die een week Sept - October breek. Vanjaar was ek baie<br />
met kinderbediening en eredienste in die Princess plakkerskamp (Roodepoort)<br />
besig en daarom kon ek nie saamgaan nie. Verlede jaar het ek en my vrou<br />
twee gebedsgroepe vir Zimbabwiërs in Potchefstroom met die hulp van ’n<br />
ander paartjie in Ikageng begin. Beide hierdie groepe is nog aan die gang. In<br />
Johannesburg is ek by die Jwalang Kinder Ministerie betrokke. Ek hou baie van<br />
hierdie bediening. Elke Vrydag, Saterdag en Sondag is ek met evangelisasie in<br />
Princess-plakkerskamp betrokke. Aanvanklik was dit baie moeilik vir my, maar<br />
nou is ek al gewoond daaraan. <strong>Die</strong> Here het my die moed gegee om onder<br />
mense van verskillende nasionaliteite te werk. Daar is mense van Zimbabwe,<br />
Malawi, Mosambiek, Nigerië, Botswana en baie ander Afrikalande.<br />
Rynhardt Pretorius<br />
My naam is Rynhardt Pretorius. Ek het op ’n plaas naby Koster in die Noordwes-provinsie<br />
grootgeword. In 2006 het ek aan die Hoërskool Koster<br />
gematrikuleer, waarna ek die roeping wat die Here my gegee het, opgevolg<br />
het. In 2007 het ek begin om Teologie in Potchefstroom te studeer. Ek is baie<br />
lief vir sport, die plaas en hou myself graag met buitelug-akti witeite besig.<br />
Thys Lourens<br />
Prys die Here vir sy grootheid. Hy bly getrou aan al sy beloft es. Dit is met<br />
groot dankbaarheid dat ons kan sê ons sal gaan waar die Here ons stuur.<br />
Oor ’n tydperk van ses jaar het Hy ons deur geweldige uitdagende tye gedra.<br />
Ons is die familie Lourens en is ywerig om in diens te staan in God se koninkryk.<br />
Heel voor is kwaaitjie Michaela en ook die jongste en sy is vier jaar oud. Haar<br />
belangstellings is om met die honde te speel. Haar gunstelingrolprent is Lion<br />
King en op dié stadium is haar hartsbegeerte om met die held in Rooikappie,<br />
die houtkapper, te trou. CJ, wat agter sy ma sit, is soos wat hy lyk. Ondeund<br />
en vol streke. Altyd aan die gang en het al ’n harde pad in sy kort ses jaar gestap.<br />
Hy is tans ’n kanker-“survivor” en is al drie jaar in remissie. Hy het baie<br />
rooimiere en is gedurig in ’n boom of doenig met die honde. MJ, wat voor sy<br />
pa staan, is die grootman van die huis en is tans in graad twee. Hy hou van<br />
skaak, jag en rugby. Hy is ses jaar oud en ’n leerling van Laerskool Mooirivier.<br />
Hy kan nie wag vir die dag wat hy sy eie bok kan skiet nie. Karen en Thys is 11<br />
jaar getroud. Albei van hulle het gewerk voordat die Here hulle vir voltydse<br />
bediening geroep het. Karen het eers by Konica as verkoopspersoon gewerk en<br />
is tans in haar laaste jaar besig met haar onderwysgraad in die grondslagfase.<br />
Sy voltooi DV einde <strong>November</strong> 2012 haar studies. So ook maak Thys DV<br />
<strong>November</strong> sy studies klaar om beroepbaar te staan in die kerk van die Here.<br />
Hy het aan Hoërskool Rhodesfi eld in Kempton Park gematrikuleer en was 17<br />
jaar werksaam by die Suid-Afrikaanse Lugdiens as vlugkelner. Skoonma, wat<br />
egter die muur wegkruip, is ook geroep tot diens en is deel van die gesin en<br />
stap die laaste ses jaar die uitdagende pad met die gesin. Sy geniet lees en is<br />
’n helpende hand in die huis. Alle eer aan ons Hemelse Vader wat ons roep,<br />
versterk en ook bekwaam om diensbaar te wees in sy Koninkryk. Alles, alles is<br />
genade. Soli Deo Gloria. DK<br />
34 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Links bo: Nobington Murambadoro en<br />
gesin.<br />
Links: Dirk Kruger.<br />
Links onder: Chaka Mathundela.<br />
Regs: Rynhardt Pretorius.<br />
Regs onder: Thys Lourens en gesin.<br />
Teologiese Skool<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 35
36 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 37
Personalia<br />
Maandeliks wens <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> die<br />
emerituspredikante, hulle eggenotes en<br />
die emeritusweduwees wat 80 jaar en<br />
ouer is, geluk met hulle verjaardae. God sê: “<strong>Die</strong><br />
getal van ons jare kan 70 wees, of as ons sterk is,<br />
80.” Toti us het dit in Psalm 90 berym: “<strong>Die</strong> sterkste klim ten hoogste tot die top van sewenti g of tagti g jare<br />
op.” Ons wil in <strong>November</strong> die volgende broeder en susters gelukwens:<br />
Mev. dr. JMS (Baba) Boshoff (Centurion) is op 15 <strong>November</strong> 85 jaar oud. Sy is die weduwee van wyle ds.<br />
HJ Boshoff en hulle was predikantspaar in die volgende gemeentes: Piet Reti ef (1949-1950), Philipstown<br />
(1950-1952), Petrusburg (1952-1955), Bergsig (1955-1967), sendeling Laeveld-kombinasie (1967-1975),<br />
Theunissen/Brandfort (1975-1985).<br />
Mev. HF (Drieks) Snyman (Clubview) is op 11 <strong>November</strong> 83 jaar oud. Sy is die weduwee van wyle ds.<br />
JLJ Snyman en hulle was herderspaar in die volgende gemeentes: Worcester/Paarl (1956-1958), Zeerust<br />
(1958-1962), Bloemfontein-Noord (1962-1966), Warmbad (1966-1975), Vaalwater (1975-1991).<br />
Dr. A (Ton) Lindhout (Durbanville) is op 18 <strong>November</strong> 83 jaar. Hy het die gemeentes Heilbron (1974-1976),<br />
Pretoria-Sunnyside (1976-1984) en Roodepoort (1984-1994) bedien.<br />
Mev. MFE (Marie) Aucamp (Huis Eikelaan) is op 16 <strong>November</strong> 82 jaar. Sy is die weduwee van wyle ds. JL<br />
Aucamp wat van 1955 tot met sy afsterwe in 1966 sendeling was in die gemeente Laeveld.<br />
Mag die Here u lewens vervul met die keur van sy seëninge. Vir die nuwe lewensjaar word u geluk en voorspoed<br />
toegewens. Saam met u is die lesers van <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> dankbaar teenoor die Here vir die lewensjare wat hy vir<br />
u uitgemeet het saam met almal wat vir u lief en dierbaar is.<br />
<strong>Die</strong> redaksie van <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> sal dit waardeer indien persoonlike nuus wat van belang is in die<br />
GKSA aan ons bekend gemaak word deur vriende en kennisse en lidmate. Stuur berigte aan dr. Nico<br />
van der Merwe, 018 468 1782 of e-pos: nico.vandermerwe@telkomsa.net; of Posbus 6433,<br />
Flamwood 2572.<br />
Kerssangdiens<br />
<strong>Die</strong> Gereformeerde Kerk Bloemfontein-Noord hou op Sondag 25 <strong>November</strong> 2012 om 18:00<br />
sy jaarlikse Kerssangdiens in die kerkgebou op die hoek van Dealeweg en Kip ling straat, Dan<br />
Pienaar. Bloemfontein. <strong>Die</strong> program is onder leiding van Lourie Coetzee, die orrelis, Tian van der Bijl<br />
en Rina-Maria Schepers. Alle belangstellendes word genooi om die geleentheid met die gemeente<br />
te deel. Verdere besonderhede is verkrygbaar by die kerkkantoor, tel. 051 436 2932 .<br />
38 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
VERJAARDAG<br />
Vermaak: Met groot dankbaarheid aan God ons<br />
hemelse Vader vier ons Piet Vermaak se 85ste verjaardag<br />
op 28 <strong>November</strong> 2012. Ons is dankbaar vir sy geseënde<br />
lewensjare. As dissipel van die Here is hy vir ons ’n groot<br />
inspirasie. Baie geluk, Pa, en mag ons Here Jesus Pa se<br />
lewensreis verder met genade en vreugde seën. Liefde –<br />
Hendrik, Wilma, Zania en Brendan.<br />
BEROEPE<br />
Beroepe ontvang<br />
Ds. HB Coetsee van Ontdekkers<br />
na George.<br />
Dr. VE d’Assonville van Marble<br />
Hall en Reformatories-Teologiese<br />
Seminaar, Hannover, Duitsland,<br />
na Vryburg.<br />
Ds. OJ Struwig van Delmas na<br />
Frankfort.<br />
Ds. JC van Dyk van Ventersdorp<br />
na Zeerust.<br />
Beroepe aanvaar<br />
Prop. SJB Lee na Ladybrand/<br />
Tweespruit-kombinasie.<br />
Ds. KP Steyn van Empangeni na<br />
Potchefstroom-Oos<br />
leraar.<br />
as mede-<br />
Ds. W van den Heever van Rietvallei<br />
na Vryheid.<br />
Ds. HB Coetsee van Ontdekkers<br />
na George.<br />
Beroepe bedank<br />
Ds. JA Berg van Vaalwater na Jeffreys<br />
baai.<br />
Ds. RN Makungo van Trans-Letaba<br />
na Malamulele.<br />
Ds. TJ van Vuuren van Heilbron<br />
na Newcastle.<br />
Dr. VE d’Assonville van Marble<br />
Hall en Reformatories-Teologiese<br />
Seminaar, Hannover, Duitsland,<br />
na Vryburg.<br />
EMERITERING<br />
Klassis Wesrand het op sy vergadering<br />
van 15 September 2012<br />
die volgende besluit geneem:<br />
1. <strong>Die</strong> Klassis het die dokumentasie<br />
waarin dr. ME Schalekamp aan-<br />
lief en leed<br />
DOODSBERIG<br />
Rudolph Marti nus van Niekerk: <strong>Die</strong> kerkraad met<br />
die gemeente van die Geref. Kerk Primrose kondig met<br />
leedwese die afsterwe van Dolf op 9 Oktober 2012 aan.<br />
Ons bede is dat die Here sy familie ryklik deur sy Heilige<br />
Gees sal troos met die belydenis dat ons enigste troos in<br />
lewe en in sterwe is dat ons aan ons getroue Saligmaker<br />
Jesus Christus behoort.<br />
op die kerkwerf<br />
soek doen om kragtens die reëling<br />
van Art. 13 KO te eme ri teer,<br />
asook die syfers wat deur die<br />
Admin. Buro voorsien is, ontvang.<br />
2. <strong>Die</strong> Klassis besluit:<br />
2.1 dat dr. ME Schalekamp op die<br />
mees eervolle wyse aan die einde<br />
van <strong>November</strong> 2012 emeriteer;<br />
2.2 dat die Klassis aan die Administrati<br />
ewe <strong>Die</strong>nsburo hiervan kennis<br />
gee;<br />
2.3 dat die kerkraad die nodige voltooide<br />
voorgeskrewe vorms aan<br />
die <strong>Die</strong>nsburo voorsien sodat die<br />
nodige reëlings met betrekking<br />
tot die emeritaat getref kan<br />
word.<br />
<strong>Die</strong> Klassis bid dr. Schalekamp en sy<br />
gesin ’n geseënde emeritaat toe.<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 39
kleinADVERTENSIES<br />
<strong>Die</strong> Bemarkingsafdeling, DIE KERKBLAD, Posbus 20004,<br />
Noordbrug 2522. Tel: 018 297-3989. Faks: 018 293-1042.<br />
E-pos: wymiedup@gksa.co.za<br />
TARIEWE:<br />
Advertensies en kleinadvertensies: Op aanvraag beskikbaar.<br />
Berigte: R0,20 per woord (min. R5,00) plus R2,20 per sentimeterkolom vir ’n foto.<br />
BTW is ingesluit. Volledige besonderhede is by bostaande adres beskikbaar.<br />
VAKANSIE EN VERBLYF<br />
NATALSE SUIDKUS<br />
UVONGO: 12-bed vakansiehuis. Mooi see-uitsig, loopafstand van<br />
strand. Alle geriewe. 3 Badkamers, ruim balkon, 9 X 5 meter. TV,<br />
mi krogolfoond, ruim ys- en vriesgeriewe. Tel. 013 932 2433 of sel<br />
083 944 5935; faks: 013 932 0581.<br />
UVONGO: LA CRETE SANDS NO. 1. 6-Bed luukse en moderne<br />
va kansiewoonstel met ’n 180º see-uitsig en brandersig. Slaap 6<br />
persone; ’n braai-area op jou eie balkon; Toesluitmotorhuise; swembad;<br />
TV, DSTV en beddegoed ingesluit by prys. Skakel Luzelle by<br />
011 678 5440 of sel 083 326 6329; www.uvongoholidays.co.za<br />
MARGATE: MARLICHT VAKANSIEWOONSTELLE. Aangename,<br />
see-uitsig verblyf in goed toegeruste 2, 3 en 4-slaapkamer selfsorgwoonstelle.<br />
TV en linne ingesluit. Gesellige, gesamentlike braaiarea<br />
langs swembad. Onderdakparkering. Perseel omhein met<br />
elek trifi sering en afstandbeheerhekke. “AA Highly Recommended<br />
PLUS 3 Ster TGCSA”-gradering. Skakel kantoorure vir verdere<br />
in ligting en kleurbrosjure. Tel. 039 312 1052 of faks 039 317 1870.<br />
E-pos: marlicht@uasa.org.za Webbladsy: wheretostay.co.za/<br />
marlicht<br />
MANABA-MARGATE: Geriefl ike 4-slaapkamer, selfsorgwoning.<br />
Slaap tot 10 persone. Mooi see-uitsig. Braaigeriewe, ens. Skakel<br />
Nita by 039 317 4146.<br />
SCOTTBURGH: Woonstel, heeltemal privaat, slaapplek vir 3,<br />
bad kamer, yskas, mikrogolfoond ens. TV, onderdak braaigeriewe.<br />
Bil like binne- en buiteseisoentariewe. Naby strand. Tel. 039 976<br />
0288 of 076 578 6346.<br />
AMANZIMTOTI DROMEDARIS 503: 2-Slaapkamerwoonstel op<br />
strand. Toegerus vir 6 persone. Skakel 031 903 8227.<br />
AMANZIMTOTI – STELLA MARIS: Pragtig, strandfront, luuks,<br />
veilig. 2-Slaapkamer, 2/6 persone, TV, swembad, braaigeriewe.<br />
Spe siale aanbiedinge, buiteseisoen. Tel. 031 903 5477. Faks 031<br />
903 5479.<br />
AMANZIMTOTI – AFSAAL 602: Ruim 2-slaapkamerwoonstel<br />
met see-uitsig. Toegerus vir 6/7 persone. Spesiale aanbiedinge<br />
bui te seisoen. Tel. 011 954 5288 of 082 335 7101.<br />
DOONSIDE (SHANGRI LA): (Twee km suid vanaf Amanzimtoti.)<br />
Twee- en drieslaapkamer vakansiewoonstelle vir tot 9 persone<br />
teen die strand. Rustige omgewing, vriendelike kompleks, seeuit<br />
sig, beveiligde onderdakparkering, kleur-TV, ens. Braaiplek en<br />
swem bad op perseel. Privaatbesit, billike tariewe. Skakel asseblief<br />
012 567 3933, of sel. 082 390 9465.<br />
GLENMORE – MUNSTER (naby Margate): 3-Slaapkamer meent-<br />
huis in veilige, omheinde gebied. Naby strand. Groot balkon, 2<br />
bad kamers. Pragtige see-uitsig. Buiteseisoen: R450 per dag (mini<br />
mum 5 dae). Skakel 084 504 6640.<br />
ELYSIUM: Het die Wêreldbeker julle vakansieplek gevat, kom bespreek<br />
by ons. Akkommodasie beskikbaar. Billike prys. Ten volle<br />
toegeruste 8-slaapplek huis en ten volle toegeruste 6-slaapplek<br />
huis. Kan apart of saam vir groepe gehuur word. Skakel Dinie by<br />
082 336 9326.<br />
NATALSE NOORDKUS<br />
LICORNA BEACH, UMHLANGA ROCKS, NOORDKUS: Volledig<br />
gemeubileerde luukse vakansiewoonstelle te huur. Skakel Durban<br />
031 561 2344 of 031 561 2986. Onmiddellik beskikbaar.<br />
WESKAAP / TUINROETE<br />
BELLVILLE/WELGEDACHT: Volledig toegeruste selfsorgeenheid<br />
in sekuriteitswoonbuurt. Onderdakparkering, pragtige uitsig. Luuks<br />
en billik. Skakel Elza Beekman 082 372 2647.<br />
BELLVILLE/OAK GLEN: DISA Selfsorg. Luukse, ruim, volledig<br />
toe geruste 1-slaapkamer selfsorgeenheid in rustige woonbuurt.<br />
Slaap 2-3, linne ingesluit. Sentraal geleë vir die Kaapse toeristeattraksies,<br />
besigheidsentrums, hospitale en winkelsentrums. Sien<br />
www.wheretostay.co.za/disa of skakel Fenny van der Hout by 021<br />
910 0561 of 084 771 0312 of e-pos: dvanderhout@gmail.com<br />
BLOUBERG, KAAPSTAD: Luukse woonstelle, selfsorg, seefront,<br />
DSTV, verhitte swembad. Tel: 051 654 0504, faks 086 684 5458.<br />
E-pos: blouwberg@mweb.co.za Webadres: http://mysite.mweb.<br />
co.za/residents/blouwberg<br />
SOMERSET-WES: Groot 4-slaapkamerhuis, 2-sl- en 1-sl-woonstel.<br />
Volledig en luuks toegerus. DSTV, ens. Ideaal geleë naby N2<br />
en op wynroete. Billike tariewe. Chrisna Aucamp 072 139 0000.<br />
STRAND/BLOUBERG/GORDONSBAAI/STELLENBOSCH/<br />
BET TIES BAAI/WATERFRONT/BELLVILLE/KAAPSTAD: Vakansie<br />
verhuring van woonstelle, huise heeljaar en Desember! Kontak<br />
083 313 4215 of cosybeach@absamail.co.za<br />
STELLENBOSCH: KIERIE KWAAK selfhelpeenhede en gastehuis<br />
(2, 3 en 10 persone) geleë op ’n plaas buite Stellenbosch. Skakel<br />
Sonja of Koos van Zyl: faks/tel 021 883 3163 / 082 551 4784 of<br />
www.kieriekwaak.co.za vir verdere inligting.<br />
GORDONSBAAI: BERG EN SEE. Ten volle toegeruste vakansiehuis<br />
(6 persone) enig in sy soort. Geleë teen berghange met<br />
180º see-uitsig oor Valsbaai en Hottentots-Hollandberge. In veilige,<br />
rustige woongebied, loopafstand vanaf Bikini-swemstrand en<br />
40 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
dorpsentrum. 3 Slaapkamers, 2 badkamers, aparte stort, groot<br />
sondek, braai-patio, toesluitmotorhuis en DSTV. Vir meer besonderhede<br />
skakel Jonker 083 325 4369.<br />
GORDONSBAAI: HOOGGENOEG. Selfsorg, 3-slaapkamer vakan<br />
sie huis. Slaap 5. Uitsig op see en berge. Veilige parkering.<br />
Foto’s op aanvraag. Tel. 021 856 0736 of 082 320 6577.<br />
GORDONSBAAI: Kom geniet die liefl ike Kaap vanaf ’n nuwe,<br />
luuk se, volledig-toegeruste 2-slaapkamer, 2-badkamerwoonstel.<br />
Goeie sekuriteit, parkering in kelder. See- en berguitsig, 50 m<br />
van af hoofstrand en restaurante. Slaap 4, geen kinders onder 12<br />
jaar. Tariewe: R300 – R500 per dag. Skakel Marianne by 082 325<br />
3699.<br />
DANABAAI: Net 7 km buite Mosselbaai en naby alles. Stil, rustig<br />
met natuurskoon, strand en see-uitsig (180º) uit alle vertrekke en<br />
braai-area. Ruim, netjies, skoon woonstel met 2 slaapkamers en<br />
dubbelslaapbank in leefarea. Volledig toegerus met badkamer,<br />
stort, kleur-TV, privaat buitebraai en toesluitmotorhuis. Slaap vir<br />
maksimum 6 persone wat kinders insluit. Binneseisoen @ R750<br />
per dag vir woonstel. Buiteseisoen @ R280 per dag. Naweektariewe<br />
beskikbaar @ R750 per naweek (net buiteseisoen).<br />
Skakel nou Gerrit Badenhorst 083 274 6493 (sel); e-pos: gerrit@<br />
gerritbadenhorst.co.za<br />
HARTENBOS: Vakansiehuis te Hartenbos. R570 per dag. Goedkoper<br />
en onderhandelbaar buiteseisoen. Skakel 053 631 1623 of<br />
083 288 6973.<br />
HARTENBOS: VILLA RIVIERA. Voor op lagoon. Stapafstand na<br />
see. Skakel 082 780 3407.<br />
JONGENSFONTEIN: Ten volle toegeruste 3-slaapkamereenhede<br />
(6 slaap). Handdoeke en beddegoed ingesluit. Onbelemmerde<br />
see-uitsig. Kontak Jan of Marlene tel. en faks 028 755 8119 of sel<br />
072 460 4508.<br />
GOURITSMOND: 3-Slaapkamerhuis met 2 badkamers (slaap<br />
6). Slegs vir volwassenes. Laaste twee weke van Desember en<br />
eerste week van Januarie nie beskikbaar nie. Tarief Des – Apr<br />
R600 per dag, Mei – Nov R480. Gedeeltelike see-uitsig. 400<br />
meter vanaf strand. Skakel Bernard by 051 436 3451 (na-ure) of<br />
082 770 6662.<br />
GLENTANA: Ruim selfsorgwoonstel, baie netjies en volledig<br />
toegerus, TV, ens. Slaap 4/6; 80 m vanaf see. Skakel 044 879<br />
1381 of 082 871 5859.<br />
GLENTANA: Strandhuis met 4 slaapkamers, 4 badkamers. Lieflike<br />
omgewing. Toegerus vir 9 persone. Loopafstand vanaf swemstrand.<br />
Fantastiese uitsig oor die see en swemplek. Buiteseisoen:<br />
R450 per dag (minimum 5 dae). Skakel 084 504 6640.<br />
GLENTANA: 1 Selfsorg eenheid. Slaap 2. Spesiale tarief buiteseisoen.<br />
Skakel 044 879 1360 of 082 346 5886.<br />
SWELLENDAM: Geriefl ike bed- en ontbytverblyf by GRACE<br />
WALK in ’n prentjie-mooi omgewing. Beskikbaar 4 dubbelkamers<br />
en-suite met privaat ingang en ’n mooi uitsig op die berg. Kom<br />
geniet ware gasvryheid en ’n heerlike ontbyt. Skakel my by 028<br />
514 3432 of 082 458 8224.<br />
PLETTENBERGBAAI: Strandhuis, 5 min. se stap na hoofstrand.<br />
Slaap 9. Minimum 2 nagte. Skakel 021 913 5552 of 084 503 5552.<br />
PLETTENBERGBAAI: Ten volle toegeruste selfsorghouthuisie te<br />
huur by “The Dunes” vakansie-oord, 6 km vanaf Plettenbergbaai.<br />
Slegs 500 meter van ‘n liefl ike strand! Kan 8 persone huisves. Twee<br />
slaapkamers met dubbelbeddens en een met 4 bunkerbeddens.<br />
Oopplankombuis/woonkamer, stoof, mikrogolf, DSTV en braaiplek.<br />
Linne en handdoeke beskikbaar. Onthou eie swemhanddoeke.<br />
Kontak: Marjan 071 836 7871. E-pos: marjanvanrenssen@gmail.<br />
com<br />
HERMANUS/VERMONT: Gesellige, ten volle toegeruste 2-slaapka<br />
mer vakansiehuis. Slaap 4-6. Tel. 028 316 3904 of 072 386<br />
3904 of e-pos: knersis@itec.co.za<br />
OOSKAAP<br />
GRAAFF-REINET: KADASH GASTEHUIS op die plaas Damesfontein.<br />
Moeg van die gejaag? Ons bied u: rus en vrede, ’n geriefl<br />
ike gastehuis, kaggelvuur-aande, plaasmuseum, fossiele,<br />
bos siepad, wandelpaaie ... Karoostilte. U is baie welkom! Kontak<br />
Marguerite by tel/faks 049 845 0253, sel 082 4130 579. Webbladsy:<br />
www:kadash.co.za<br />
GRAAFF-REINET: BUITEN VERWAGTEN GASTEHUIS: Twee<br />
self sorgeenhede asook luukse kamers in pragtige omgewing.<br />
Swem bad & braaigeriewe. Drie restaurante binne loopafstand.<br />
E-pos: info@buitenverwagten.co.za of skakel Peet/Cheré by 082<br />
819 4488 of 049 892 4504.<br />
JEFFREYSBAAI: Woonstel en huis by die see. Sel 082 828<br />
4344.<br />
JEFFREYSBAAI: Dubbelverdieping-, drieslaapkamerhuis met<br />
pragtige see-uitsig, ten volle toegerus, loopafstand van see.<br />
Huis bestaan uit 3 slk, 2 badk, 2 ruim leefvertrekke, ten volle toegeruste<br />
kombuis, 2 TV’s, videomasjien, DVD-speler. Slaapplek vir<br />
8 persone. Foto’s van huis en uitsig per e-pos beskikbaar. Dwarsdeur<br />
die jaar beskikbaar, skakel vir tariewe. Tel/faks: 016 428 1495<br />
of sel 082 374 2700. E-pos: j.dutoit3@absamail.co.za<br />
ASTONBAAI (NABY JEFFREYSBAAI): Strandhuis te huur. Pragtige<br />
see-uitsig. 300 meter vanaf strand. Woonkamer, sitkamer, 4<br />
slaap kamers, 3 badkamers, 1½ kombuis, waskamer en balkon.<br />
Goed toegerus met TV, videomasjien, skottel, buite braaiplek, ens.<br />
1 motorhuis. Buiteseisoen R500 p/d. Skoolvakansies en eerste<br />
helfte van Desember R600 p/d. Desember/Januarie-skoolvakansie<br />
R800 p/d. Minimum tydperk 5 dae. Skakel Ansie du Plessis by 073<br />
166 8166, faks 086 219 2193. E-pos: jakduplessis@absamail.<br />
co.za<br />
JEFFREYSBAAI: Netjiese 1-slaapkamer selfsorgwoonstel. Seeuitsig.<br />
Braaigeriewe. Afdak. Billike tariewe. 1-3 persone. Helena<br />
082 576 4285 / helena.xpac@gmail.com vir foto’s.<br />
BOKNESSTRAND: DOPPERSNES op Boknesstrand. 2-slaapkamerhuis<br />
met 2 badkamers asook ’n 2-slpk woonstel met 1 badk.<br />
8 minute se loop vanaf swemstrand. Verhuring regdeur die jaar.<br />
50% afslag vir senior burgers (buiteseisoen). Kontak Callie van<br />
der Merwe by 082 784 4519.<br />
KAROO<br />
kleinADVERTENSIES<br />
BEAUFORT-WES: RUSTHUIZ GASTEVERBLYF. Veilige, stil<br />
woonbuurt met binne-parkering. Weg van hoofstraat. Besondere<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 41
kleinADVERTENSIES<br />
gehalte en atmosfeer. Vullende ontbyt. Skakel 023 414 3516 of<br />
082 829 4591.<br />
COLESBERG: KAROO HUISE. Oornag in gerestoureerde dorpshuise,<br />
nasionale gedenkwaardighede met antieke meubels. <strong>Die</strong><br />
geriefl ike huisies is selfsorgeenhede, geleë in ’n stil straat. TV,<br />
braaigeriewe en veilige parkering. Restaurante binne loopafstand.<br />
Kontak T Vorster 051 753 0582; e-pos: hvzvorster@absamail.<br />
co.za; web: www.karoohuise.co.za<br />
COLESBERG: Rustige oornagakkommodasie, veilige parkering.<br />
HERBERG 051 753 0147.<br />
COLESBERG: ONZE RUST GASTEHUIS EN KARAVAANPARK<br />
(ook vir tente). Rustige oornagakkommodasie met eie badkamer<br />
(koffi e, tee, handdoeke, seep, beddegoed) sekuriteitsparkering,<br />
nagwag, weg van hoofstraat, buitedeure, selfsorg. Chalets en<br />
gastekamers vanaf R100 tot R150 p/p (kinders by Chalets R55;<br />
gastekamers R65) en tentakkommodasie R60 p/p. Kara vaanpark<br />
rolstoelvriendelik – tente en karavane. Beskikbaar: toesluitparkering,<br />
braaigeriewe. Alle etes. TV, DSTV asook kitskombuisie.<br />
Earl Haigstraat 18. Skakel Rina van Jaarsveld by 051 753 0249 of<br />
082 768 0616. E-pos: prvj1@xsinet.co.za<br />
COLESBERG: OUDE HOSTEL. Luukse kamers met privaat badkamer<br />
en TV. Billike prys, veilige parkering, swembad. Tel. 051<br />
753 0131.<br />
COLESBERG: GUINEA-FOWL GASTEHUIS. Geleë in stil omgewing,<br />
weg van hoofstraat, veilige parkering op die erf. Alle kamers<br />
het eie buitedeur en eie badkamer. TV in gesamentlike sitkamer<br />
vir gaste. Billike tariewe. Stapafstand van eetplekke. Koffi e- en<br />
tee geriewe in elke kamer. Skakel Jan en Louise Augustyn by tel/<br />
faks 051 753 0197 of 082 899 3964.<br />
DRIE SUSTERS: RONDAWEL GASTEPLAAS 300 meter vanaf<br />
N1-roete tussen Richmond en Drie Susters. Kom geniet ons veilige<br />
Karooplaas vanuit die gerief van u eie kliprondawel. Braaipakke,<br />
ligte aandetes en vol ontbyt beskikbaar. Skakel Tereza van der<br />
Merwe, sel 082 442 1567.<br />
DRIE SUSTERS: Selfsorg oornagakkommodasie op rustige, privaat<br />
en baie veilige Karooplaas beskikbaar. Ten volle toegerus,<br />
baie naby N1 roete, tussen Richmond en Drie Susters. Skakel<br />
Retief 049 851 9222, sel 083 406 6236.<br />
HOPETOWN: Selfsorg akkommodasie op rustige, veilige<br />
Karooplaas. 17 Km van N12. Halfpad tussen Gauteng en die<br />
Kaap. Ses slaapplekke. Swembad en braaigeriewe. Braaipakke<br />
en etes beskikbaar. Jaggeleentheid in seisoen. Tel/faks 053 203<br />
8044. Sel 082 682 8909. E-pos: ecniesing@vodamail.co.za<br />
ORANIA: REHĖBOT SELFHELP TUISHUIS. Gesellig, skoon,<br />
netjies, toegerus, bekostigbaar. Skakel Jeanette by 053 207 0134<br />
of sel 082 782 2985.<br />
MPUMALANGA<br />
SABAAN VAKANSIE-OORD: Volledig toegeruste woonstelle.<br />
Ge leë tussen Sabie en Hazyview. Goed geleë vir dagritte na Wildtuin<br />
en ander besienswaardighede. Vir bespreking, skakel 013<br />
737 8114.<br />
DULLSTROOM: Volledig toegeruste 5-slaapkamerhuis op ’n<br />
plaas, 10 km vanaf Dullstroom. Ontbyt op aanvraag. Visvang,<br />
stap, ens. Skakel Sarie 082 550 1126.<br />
GRASKOP: Sentraal geleë buite malariagebied. Binne ’n uur vanaf<br />
talle toeriste-aantreklikhede, insl. Kruger Wildtuin. Naby Fanie<br />
Botha-staproete. Volledig toegeruste selfsorgvakansiehuis met<br />
drie slaapkamers vir tot 7 of 8 persone. Skakel Seakle of Elsa 012<br />
335 4810, 082 395 7582 of e-pos godschal@mweb.co.za<br />
MARLOTH PARK: Langs Kruger Wildtuin. Slaap 8. Tariewe vanaf<br />
R1 000 naweke of mid-week. Skakel Rika 082 434 7313; Webblad:<br />
www.toevallig.co.za<br />
NELSPRUIT: Selfsorg verblyf, slaap 4, toegerus. R400 per<br />
nag, eie beddegoed, en handdoeke. R460 per nag beddegoed<br />
en handdoeke voorsien. Tel 013 741 2386, faks 013 741 2801.<br />
E-pos: creature@absamail.co.za<br />
NOORDWES<br />
POTCHEFSTROOM: Geniet en beleef ’n boomryke oase 5 min<br />
vanaf Teologiese Skool en Universiteit. Ruim en gemaklike selfsorg<br />
tuinwoonstelle met veilige onderdakparkering. Ontspan langs<br />
die Mooirivier. Vanaf R400. Skakel Annemarie by 082 826 3310.<br />
VRYSTAAT<br />
BLOEMFONTEIN OORNAG: Luukse oornagwoonstel met veilige<br />
parkering, TV. Skoon en netjies. Gasvrye en rustige atmosfeer.<br />
Ska kel 051 522 6035 of 082 726 9959.<br />
BLOEMFONTEIN: KOMWEER B+B vir billike, huislike en gasvrye<br />
oornagverblyf. Naby N1 en hospitale. Veilige onderdakparkering.<br />
Navrae: tel. 051 522 3778, faks 086 670 8251 of 083 709 0684.<br />
E-pos: ventersg@mweb.co.za Webbladsy: www.komweer.za.net<br />
BLOEMFONTEIN: Selfsorg oornagkamers elk met: minikombuis<br />
en badkamer, lugreëling, braai- en vriesgeriewe, TV, veilige onderdak<br />
parkering. Slaap 1-4 en 1-5 persone, naby N1. Skakel Piet of<br />
Belie by 051 433 2635 of 072 342 7530.<br />
MIDDENDEEL GASTEPLAAS: Middendeel Gasteplaas, 100 km<br />
vanaf Bloemfontein en 75 km vanaf Kimberley. Geskik vir kerkkampe<br />
en familiebyeenkomste. Slaap 30 persone. Kontak Callie<br />
van der Merwe by 082 784 4519.<br />
CLARENS: Kom geniet die winkeltjies, rustigheid en natuurskoon<br />
van Clarens by Larola 38. <strong>Die</strong> selfsorgeenheid vir 4 is goed toegerus<br />
met beddens, kombuis, DSTV, leefarea met ondermatverhitting,<br />
bad of stort, stoep, braaier en onderdakparkering. Kontak Jane<br />
Ball, 082 650 1503 of mezzo.jane@icon.co.za. Koste is R290<br />
pppn en kinders is R150 pppn.<br />
LIMPOPO<br />
POLOKWANE/PIETERSBURG: COME-A-LONG AKKOMMODA-<br />
SIE. Oornag- en langtermyn akkommodasie. Netjiese, toegeruste<br />
selfsorgeenhede. Met bespreking meld verwysing “<strong>Kerkblad</strong>” vir u<br />
10%-afslag. Sel 082 776 7760. E-pos: comealongaccom@gmail.<br />
com<br />
42 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
GAUTENG<br />
JEUGHUISE: Gereformeerde Kerk Meyerspark. Aangename verblyf<br />
vir jongmense in rustige woonbuurt. Twintig ruim slaapkamers,<br />
woonkamer, kombuis en waskamer met alle geriewe, swembad,<br />
braai-area, veilige parkeerafdakke en pragtige tuin. Skakel Elsje<br />
082 940 5804 of Liza 083 309 1340.<br />
WAVERLEY, PRETORIA: Te huur: Dubbelverdiepinghuis te Waver<br />
ley, Pretoria, teen R6 800 per maand. Vier slaapkamers, twee<br />
badkamers en twee motorhuise. Baie veilig op agtererf. Geen<br />
huis diere toegelaat nie. Skakel mev Mien Bron by 012 332 0943.<br />
ALLERLEI<br />
OPMETINGSINSTRUMENTE: Bukswaterpasse (dumpy levels),<br />
teodoliete, meetwiele, laser vir konstruksie. Protea Opmetings Instru<br />
mente. Tel. 011 976 2070. Sel 083 259 8931 of 083 265 7272.<br />
E-pos: sales@protsurv.co.za<br />
BINDWERK: Flinke bindwerk van hoogstaande gehalte. <strong>Die</strong>nste<br />
sluit in die:<br />
Inbind van proefskrifte en verhandelinge<br />
Herstel van ou of beskadigde boeke<br />
Inbind van tydskrifte, sowel as<br />
Gespesialiseerde binddienste<br />
Kontak Lukas van Vuuren, tel. 011 477 4183.<br />
OUTYDSE TRAPORRELS: Vir herstel en/of restourasie van outydse<br />
traporrels, skakel mnr. Jan Zielman. Tel. 012 330 3087 / 083<br />
338 3240 of e-pos: janzielman@mweb.co.za<br />
DIE UITTOG: Bybelstudie-werkboek deur Edmund de Beer en<br />
Anneke Botha. <strong>Die</strong> betekenis van hierdie groot gebeurtenis vir<br />
ons vandag. Vir enkelinge of groepe. Foto’s en kaarte. R40 (posgeld<br />
ingesluit). Bestel by Hester 082 857 7347.<br />
FOLMER BOEKHANDEL: Vir ’n groot verskeidenheid goeie<br />
Christelike boeke:<br />
Petro – 012 543 3597, e-pos: folmerboek@telkomsa.net<br />
Pretoria: Irene – 012 333 8064, e-pos: folmerpta@telkomsa.net<br />
Kaapstad: Petrie – 021 982 1402, e-pos: eendenkooi@telkomsa.<br />
net<br />
OPSTEL VAN TESTAMENTE: Praktiserende prokureur stel gratis<br />
testamente op en doen bereddering van bestorwe boedels<br />
lands wyd teen mededingende pryse. Kontak Anneke Meyer by<br />
083 635 3399, of Posbus 470, Menlyn, 0063.<br />
EIENDOMME<br />
BLOEMFONTEIN: Vir al u eiendomsbehoeftes. Woonhuise,<br />
meent huise, studenteverblyf, hoewes en plase beskikbaar. Besoek<br />
gerus ons webtuiste: www.cheetahprop.co.za vir foto’s & inligting.<br />
Skakel Dirk Coetzee, 082 784 1993. Cheetah Eiendomme.<br />
OP SOEK NA BOEKE<br />
Ek soek na die volgende boeke (uitdruk) om aan te koop:<br />
1. Beknopte Dogmatiek. Kampen:Kok. 1992. Van Genderen, J. & Velema,<br />
W.H.<br />
2. <strong>Die</strong> vreemde God en sy mense. Human & Rousseau. 1998. Willem de Klerk<br />
Skakel dr. Nico van der Merwe, tel 018 468 1782.<br />
E-pos: nico.vandermerwe@telkomsa.net<br />
kleinADVERTENSIES<br />
BOEKE VAN MARNIX<br />
Deur prof. V.E. d’Assonville. Pryse sluit posgeld en verpakking<br />
in.<br />
Bestel by: MARNIX, Posbus 38174, Faerie Glen, 0043. Tel<br />
en faks: 012 991 2009. E-pos: marnix@absamail.co.za<br />
<strong>Die</strong> Groot Diamantroof (anneksasie van Vrystaatse diamantvelde),<br />
R138.<br />
SJ du Toit van die Paarl (biografi e, hardeband, 450pp, 50 foto’s)<br />
R175; (genommerde eksemplaar: R225).<br />
Dit is Toti us (biografi e, hardeband, 284pp, 50 foto’s) R83; (genom<br />
merde eksemplaar R108).<br />
<strong>Die</strong> boek Openbaring (Lig van God se Woord op die wêreldgebeure.<br />
Sagteband, tweede nuutverwerkte uitgawe, 250pp),<br />
R98.<br />
Kerk op die Wit Hooglande (’n Gedenkboek oor die Gereformeer<br />
de Kerke in Kenia met volledige doopregisters. Harde band,<br />
128pp, foto’s) R58.<br />
Gereformeerde Doopsformulier (God se beloft es en eise aan<br />
ons. Hardeband, 114pp) R18.<br />
Gids vir Kerkgeskiedenis (’n Omvatt ende oorsig oor die kerk geskiedenis<br />
vanaf die eerste eeu nC. Sagteband, 245pp) R38.<br />
Kerkgeskiedenis in 30 lesse (’n Katkisasie-handboek. Ook baie<br />
geskik vir nuwe lidmate wat in die gemeente verwelkom word.<br />
Hardeband, 117pp) R20.<br />
Dogmageskiedenis (Gids vir die Gereformeerde leer. Sagteband,<br />
83pp) R15.<br />
Calvyn verdedig sy stad (<strong>Die</strong> dramati ese geskiedenis rondom<br />
een van Calvyn se belangrikste geskrift e tydens sy ballingskap.<br />
Sagteband, 16pp) R7.<br />
Majuba (Ongeloofl ike Boere-oorwinning oor Groot-Britt anje op<br />
27 Feb. 1881. Sagteband, 75pp met foto’s) R45.<br />
Majuba (Engelse uitgawe. Sagteband, 82pp) R45.<br />
Kruger en Rhodes (<strong>Die</strong> berugte Jameson-inval in 1896 en die<br />
aanslag van Milner teen Transvaal in 1899. Sagteband , 82pp)<br />
R45.<br />
Bloedrivier (Een van die grootste dramas in Afrika – keerpunt<br />
van ’n beskawing. Sagteband, 70pp met foto’s) R65.<br />
Blood River (’n Engelse weergawe van bogenoemde boek.<br />
Sagteband, 71pp met foto’s) R65.<br />
Toti us se oorlogsdagboek (<strong>Die</strong> digter Toti us se ervarings as<br />
Kaapse rebel 1899 – 1900. Sagteband, 72pp met foto’s) R45.<br />
Op die bodem van die Vaaldam (Dramati ese geskiedenis van<br />
’n Boereplaas wat in 1936 deur die Vaaldam se waters toegestoot<br />
is. <strong>Die</strong> aangrypende episodes van hierdie mense in die<br />
An glo-Boereoorlog, die krygsgevangene- en konsentrasiekam pe<br />
en die Rebellie van 1914 saam met genl. De Wet. Sagte band,<br />
211pp, 55 foto’s) R108.<br />
<strong>Die</strong> Psalms sing van Christus (’n Dagboek oor die Psalms wat<br />
ons van God se beloft es verseker. Sagteband, 194pp) R98.<br />
<strong>Die</strong> koms van Christus en die Anti chris (<strong>Die</strong> kerk wag elke dag<br />
op die koms van Jesus Christus. <strong>Die</strong> Anti chris is egter al reeds<br />
daar, maar word tans nog teëgehou totdat die Evangelie eers<br />
klaar verkondig is. Kardinale vrae word beantwoord. Sag teband,<br />
104pp) R65.<br />
<strong>Die</strong> Van der Merwes van Middendeel VE d’Assonville en Nico<br />
van der Merwe. R158 posgeld ingesluit.<br />
Eugène Marais en die Waterberge (ook in Engels) R108.<br />
Generaal De Wet in die Vredefortkoepel R158.<br />
<strong>November</strong> 2012 DIE KERKBLAD 43
44 DIE KERKBLAD <strong>November</strong> 2012
Bestel by:<br />
<strong>Die</strong> Administratiewe Buro, Afdeling Publikasies, Posbus 20008, Noordbrug, 2522.<br />
Tel: 018 297 3986 Faks: 018 293 1042 E-pos: bestellings@gksa.co.za<br />
R55<br />
BTW Ingesluit Posgeld en verpakking addisioneel